1

2
3
4
5
6
 /
Maraming naghahambing ng register/rehistro sa
diyalekto. Ang register ay baryasyon batay sa gamit,
samantalang ang diyalekto ay batay sa taong
gumagamit.

O terminong sadya lamang sa isang angkop

na larangan o disiplina
 Bibigyan kita ng reseta para sa sakit

Igisa ang bawang, sibuyas, at kamatis.

Lagyan ng kaunting tubig, pakuluin,
timpalahan, ilagay ang giniling, huli
ang patatas
Alis mantsa, alis amoy, malambot sa damit
HEOGRAPIKAL SOSYAL OKUPASYUNAL

Dayalek

Ekolek Etnolek
Idyolek

Pidgin Sosyolek
Nagagawa nitong mapaunlad ang isang wika sa
pamamagitan ng pagdaragdag ng mga salitang
gagamitin ng isang lipunan.
Napaparami nito ang iba’t ibang katawagan ng isang
salita.
Natutulungan nito ang mga tao na makapamili ng
mga salitang gagamitin sa pinakaangkop na paraan.
HEOGRAPIKAL • May kinalaman sa pagkakaroon ng
maraming pulo sa Pilipinas bunga nito ay
hindi maiiwasang magkaroon ng barayti
ng wika.
• Sa salik na ito nagkakaroon ng pagbabago sa
pamamagitan ng kaangkupan sa komunidad o lugar na
kinabibilangan ng tagapagsalita o gumagamit ng wika.

• Tagalog Laguna, Tagalog Maynila, Tagalog Bulacan,

Tagalog Batangas
SOSYAL
• Salik na nagkakaroon ng pagbabago sa
pagpapahayag sa pamamagitan ng
kinasasangkutang lipunan, kultura at itinakdang mga
isyung nakabatay sa panahon na nagbubunsod
naman sa tao upang makipag ugnayan sa kapwa.
OKUPASYUNAL
• Kung saan ay nagkakaroon ng pagbabago sa
pagpapahayag batay sa pangangailangan sa
larangan ng hanapbuhay
• Ang wikang ginagamit ng mga tao sa isang particular
na propesyon ay naka-aapekto sa propesyong
kanilang kinabibilangan.
• Espesyalisadong terminong ginagamit lamang sa
disiplinang kanilang kinabibilangan
• Abogado, Doktor, Guro, Inhinyero at iba
pa.
 Mga Barayti ng Wika
• Wikang rehiyonal o panlalawigan
• Wikang nabuo mula sa pangunahing wika ng
isang lalawigan na kadalasang sinasalita sa iba’t
ibang lalawigan

Dayalek
 Mga Barayti ng Wika
• Karaniwang sinasalita sa loob ng kabahayan
• Taglay nito ang pagiging impormal na paggamit ng
wika ngunit nauunawaan naman ng mga taong
gumagamit nito

Ekolek
“uy! bunso maghugas
kana ng pinggan!”
 Mga Barayti ng Wika
• Nabuo ang wikang ito sa mga etno-lingguwistikong
pangkat

Etnolek
Wika ng mga Tausug
Wika ng mga Ifugao
Wika ng mga Ivatan
 Mga Barayti ng Wika
• Indibidwal na gamit ng wika
• Taglay ng wikang ito ang pansiriling katangian
sapagkat personal ang pagkakagamit nito

Idyolek
• Jejemon, Bekimon o Gay Language
 Mga Barayti ng Wika
• Nabuo ang wikang ito dahil sa pangangailangan ng
tagapagsalita at wala itong pormal na anyo

Pidgin

Beke nemen
Ano be yen
 Mga Barayti ng Wika
• Pansamantalang wika na nalikhha dahl sa
sosyalisasyon na kadalasang nagbabago-bago ng
anyo sa paglipas ng panahon
• Baryasyon ng wika batay sa sa katayuan sa lipunan ng
nagsasalita o sa pangkat na kanyang kinabibilangan

Sosyolek
• Taong galing sa mayamang lipunan
• Taong galing sa mahirap lipunan
“hello? I’m busy! I go make aral muna, ok?
I have to go and make
hanap the info. I’ll
be needing for tomorrow’s
report eh”

hoy Bentong!
ang utang mo!anak ng…
patay ka sa utol mo
nito ngayon
Ipinahahayag na may iisang katangian ang wika
tulad ng language universals.
Karaniwang isa lamang ang layunin at ang
gumagamit.
Isa lamang ang gamit ng wika
Heteros- Magkakaiba at Genos ay uri/lahi

Iba-iba ang gamit, layunin at gumagamit

Iba-iba ang wika dahil sa lokasyong
heograpiko, pandarayuhan, sosyo-ekonomiko,
political at edukasyonal na katangian ng isang
particular na lugar o komunidad na gumagamit
ng naturang wika
Ang halimbawa nito ay multiligguwalismo
Pangkatang Gawain:
Gumawa ng maikling iskit tungkol sa mga konseptong pangwika
Pangkat 1- Register- Pakikipag-usap sa isang Balikbayan
Pangkat 2- Barayti-Pakikipag-usap sa isang Service Crew ng
isang Fast Food Chain
Pangkat 3&6- Homogenous- Pakikipag-usap sa isang Guro,
Punong-Guro
Pangkat 4&5- Heterogenous- Pakikipag-usap sa isang Fil-Am