● Ang kasaysayan ay may salitang ugat na “saysay” at nag bibigay ito ng diin sa elmento ng pagiging makabuluhan. Sa simpleng pangungusap, ang kasaysayan ay isang makabuluhang salaysay tungkol sa nakaraan. Dadag pa rito, ang kasaysayan ay ang pagsasalaysay tungkol sa ating sarili o tungkol sa ating ugnayan sa ibang kabihasnan.
2. Paano na iiba ang kasaysayan at history?
● Ang salitang kasaysayan ay likas na sa kultura at kamalayan ng Pilipino. Ang salitang history naman ay nag mula sa kanluraning karanasan at diskurso. Eto ay nanggaling sa tradisyon ng mga Greyigo na dinala ng mga Español noong ika-16 na siglo. Ang pagkakaiba nilang dalawa ay ang kasaysayan ay ang pagkakaroon ng say-say o pagiging makabuluhan habang ang history naman ay ang pagsasalaysay ng walang partikular na diin sa kabuluhan (Veneracion, 1983 at 1984).
3. Gumawa ng isang mapang konseptuwal kung saan
matatagpuan sa gitna ang salitang “kasaysayan.” Isipin kung anu-ano ang mga konsepto o salita na nakaugnay sa salitang “kasaysayan” at bumuo ng mga sanga mula sa gitna. Gawain 2
1. Anu-ano ang mga batayang konseptong pangkasaysayan?
● Mayroong limang batayang konseptong pangkasaysayan, ito ay ang Pagpapatibay ng kabuluhang pang kasaysayan, pag gamit ng primaryang sanggunian, pagtukoy sa mga bago at nag pa tuloy, pag suri sa mga sanhi at epekto, pag-unawa sa mga pananaw pangkasaysayan, at pagkilala sa etikal na aspeto na aspekto ng kasaysayan.
2. Bakit mahalagang matutunan ng isang indibidwal ang mga
konseptong pangkasaysayan? ● Ang konseptong pangkasaysayan ay may importanteng parte na ginagampanan sa pag-iisip ng tao. Nag bubukas ito ng daan upang matuto tayo sa ating nakaraan. Kaya mahalagang matutunan ng isang indibidwal ang mga konseptong pangkasaysayan upang maunawaan ang pangkasalukuyang nangyayari sa pamamagitan ng pag unawa ng mga dahilan kung paano tayo dinala ng mga ating mga desisyon at aksyon mula sa nakaraan patungo sa kasalukuyan.
3. Tingnan at pag-aralan ang dalawang larawan ng Ilog Pasig mula
sa taong 1900 at taong 2010 (makikita sa Apendise A: Mga Larawan ng Ilog Pasig) at sagutin ang mga sumusunod na tanong: 1. Anu-ano ang napapansin ninyo tungkol sa mga larawan? ● Sa pag-lipas ng panahon, marami ang pinag bago ng ilog Pasig, naging mas moderno ito. Noon, ang Ilog Pasig ay nag silbing daanan ng mga barko ng Español at gayon din nga mga lokal na mamamayan, nag silbi din ang ilog pasig na pinagkukunan ng tubig. Pero sa pag daan ng mga panahon, dahil sa kapabayaan at patuloy ng industrial development, naging marumi at d kaaya-aya ang ilog Pasig na. 2. Bakit mahalaga ang Ilog Pasig? ● Mahalaga ang ilog Pasig dahil naging daanan ito ng mga sasakyang pang dagat ng mga tao, Pilipino man o maging ang mga dayuhan. Noon, pinagkukunan din ang ilog Pasig ng tubig at mga isdang makakain sa araw-araw, ngunit ng dumaan ang panahon, hindi na mainam na kumuka ng pagkain sa Ilog Pasig dahil hindi na ito ligtas sa pagkat marumi na dahil sa polusyon.
3. Ano ang nagbago? Ano ang nagpatuloy?
● Sa pagdaan ng panahon, maraming bagay ang nag bago sa ilog Pasig, kasama na dito ang mga hayop na mumuhay sa ilog. Dahil sa patuloy na pagtambak ng basura ng mga tao, nag bago ang estado g ilog Pasig, nawala ang mga hayop na malayang ng marine life n nakakalangoy sa ilog, malinis at ang maaliwalas na tubig ay napalitan ng mabaho at madumig tubig. Gayon pa man, ang ilog Pasig ay nananatili paring daanan ng mga sasakyang pangdagat. May mga tulay din ditong dinadaanan ng mga sasakyan.
4. Anu-ano kaya ang mga sanhi at epekto ng mga
pagbabagong ito? ● Ang sanhi ng mga pagbabagong ito ang mga tao ding wala disiplina sa sarili. Ang basura at kalat na na pupunta sa ilog ay naging sanhi ng lahat ng pagbabago na nangyari sa ilog Pasig, dahil sa naging madumi na ang tubig at hindi na tulad ng dati. Gawain 3
1. Anu-ano ang mga hamon sa pagbubuo ng naratibo sa
kasaysayan? ● Maraming mga hamon ang hinaharap ng mga historyador sa pagbuo ng naratibo tungkol sa kasaysayan. Ang isa dito ay ang kawalan ng basehan at datos na pag kukunan, dahil hindi lahat ng mga sanggunian sa nakaraan ay nananatili sa kasalukuyan. Hindi rin lahat ng naganap sa kasaysayan ay na saksihan ng tao, kahit man na saksihan ito, ka-unti din lang ang na alala at kakaramput lang doon sa mga na alala ang na isulat mismo. Di rin ma iiwasa na maging bias ng isang Historyador, natural na lamang na may mga sariling opinyon ang historyador dahil sila ay tao lamang. Kaya ka laking hamon sa mga historyador na makapag tala ng detalyado at tama na naratibo tungkol sa kasaysayan.
2. Paano ito hinaharap ng isang historyador?
● Mahirap man ang mga hamong hinaharap ng mga historyador, hindi ito naging hadlang upang maka likha sila ng mga naratibong mapapakinabangan ng hindi lamang sa sariling niyang henerasyon at pati narin ang mga susunond na henerasyon pa. Hinaharap ng bawat historyador ang mga hamon na ito ng ng maingat, hindi nila hinahayaang walang kabuluhan ang mga na isulat nila. Tinitiyak din nila na ang binabayan ng kanilang pag-aaral ay tiyak at matibay na ebidensya.
3. Batay sa diskusyon, ano ang mahihinuha mo tungkol sa
kalikasan (nature) ng kasaysayan? ● Importante ang kasaysayan dahil ito ay ang pag-aaral ng nakaraan at kung paano ito nakaka apekto sa kasalukuyan. Sa pamamagitan ng pag-aaral sa nakaraan, makakahanap tayo ng mainam na solusyon sa mga problema para hindi na ito ma ulit sa hinaharap.
B. Tingnan ang larawan ng proseso ng pagbubuo ng naratibo
(Larawan 1, sa susunod na pahina). Ano ang ibig sabihin ng bawat bilog sa larawan? Ano ang sinasabi ng larawan na ito tungkol sa proseso ng pagbubuo ng naratibo sa kasaysayan? ● Marami pa ang pagdadaanan bago maka buo ng isang mainam na naratibo tungkol sa kasaysayan. Kung tayo ay mag babalik tanaw sa nakaraan, ito ay napa kanlawak. Hindi lahat ng naganap sa nakaraan ay na saksihan ng tao, at yung mga na saksihan ay di rin maalala ng buong nangyari. Sa mga pangyayaring na alala, may mga taong walang kakayahang maisulat kug ano ang kanilang nasaksihan, kaya sa napakalawak nating nakaraan ay ilang bahagi lamang nito ang may na isulat na naratibo.
Gawain 4
1. Bakit kailangan aralin ang kasaysayan?
● Ang pag-aaral ng ating kasaysayan ay ang pagbabalik tanaw sa ating nakaraan. Napa ka mahalagang pag-aralan natin ang ang ating nakaraan. Dito natin ma uunawaan kung ano ang pinanggalingan ng nga bagay-bagay sa ating kasalukuyan. Isa rin itong paraan upang tayo makapag handa sa ating hinaharap. Importante ding malaman natin ang mga mahahalagang pangyayari na naganap sa ating nakaraan.
2. Anu-ano kaya ang epekto sa lipunan kapag walang kamalayan
ang mga tao sa kasaysayan? ● Ang babawat mamamayan ng lipunan ay dapat may alam sa ating nakaraan upang patuloy itong gunitain at di na ma ulit ang mga masasamang nangyari sa nakaraan. Kapag ang isang mamamayan ay walang alam sa nakaraan, maaring ma impluwesyahan ang kanyang mga desisyon hindi lamang sa kasalukuyan pati na rin sa hinaharap. Kaya mahalagang malaman ng bawat isa kung ano ang ating pinanggaligan, kung anong hirap ang ating pinagdaanan, mga tagumpay na ating pinagdiwang para sa ikauunlad pa ng ating bayan.