APPENDIX.
DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS
Edicta
contra con-
675. - Ex bulla Gregorii XV, edita
fessarios
sollici tan-
anno 1622, ac descripta apud Sa1mant. I,
teso denuntiari debent: Omnes... sacerdotes
(verba bullae) tam saeculares quam... re-
gulares,...qui personas, quaecumque illae
sint, ad {nhonesta sive inter se, sive cum
alzis quomodolz"bet perpetranda, in actu
sacramentalis confessionis, siue antea vel
post immediate, seu occasione vel prae-
textu confessionis..., etiam.: confessione
non secuta, szve extra occasionem confes-
sionis, in confessionario, azetz'n loco quo-
cumque ubi confessiones... audz'untur seu
ad confessionem audz'endam etecto, sz'mu-
lantes z"bùiem confessiones audire, soui-
citare vel provocare tentauermt, aut cum
eis illicitos et inhonestos sermones sive
tractatus habuerznt. Et deinde subjungi-
tur: Mandantes omnz"bus confessariis, ut
suos poenitentes, quos noverznt fuisse ab
alzis, ut supra, solhcitatos, moneant de
obligatione denuntiandi solticitantes, seu...
tractantes, Inquzsitorz"bus seu locorum Or-
dinarzis, etc. Et si hoc officium praeter-
miserint, mandat Pontifex, ut pro modo
culpae puniantur. - In edicto autem ge-
Gregor.' xv. brev, Unt"versi Dominio} diei 30 Au-
gusti 1622, § 4 et 7.• 1 Tr, 21, de praec. Decal., cap. 4,
num, 17. Habetur etiam in· Bullar, Rom. Mainardi. -
• Tr. 4, disp. 9. - • Disp. 6, de Onere et Obligar. denun-
tiandi, punct, 3. - .f, Lib. 47, cap. 29. - & Tr. 21, cap. 4,
punct, 3; cfr. etiam ,punct. 4 et 5. - 6 Exam. confessar.,
675. - a) Anacletus, loc. cit., n. 67, scribit:
• ldipsum[videlicet bullamGregorii non esse
(
neralis Inquisitionis imponitur excommu-
nicatio latae sententiae in non denuntian-
tes infra mensem omnes de haeresi su-
spectos, inter quos enumerat confessarios
sollicitantes ad turpia, (De hac autem
excommunicatione, vide dicenda n. 693).
Hic refert adnotare auctores quos ob-
servavi tractantes de hac materia sollici-
tationis, cum adnotatione Iocorum, Sunt
videlicet Castropalaus 2, Bonacina 8, Esco.
bar 4, Salmant.P, Felix Potestas 6, Ronca-
glia 7, Diana 8, Concina 9, Mazzotta lO, Ana-
cletus-'. - Caeterum pauci auctoreshanc
rem ex professo tractant, forte quia non
ubique praefata bulla Gregorii recepta
est; prout asserit Anac1etus a) de Germa-
nia, Palaus de Hispania. - Sed hic ad-
vertendum quod noster Summus Pontifex
Benedictus XN, novissime anno 1741,
1 ]unii, edidit bulla m quae incipit Sacra-
mentum: in qua confirmavit et, quatenus
opus, denuo mandavit omnibus Inquisito.
ribus et locorum universi orbis christiani
Ordinariis, ut inquirant et procedant con-
tra omnes sacerdotes sollicitantes, cujus-
cumque dignitatis, praeeminentiae, etc.
tomo 2, a num, 482. - 'Z Tract. 19, qu, 8, de Confessar.
sollicitantib. - S Parto 4, tr, 5, per totum, _ 9 Lib. 2,
de Poenit.• diss, 3, cap. 13. -.:. lO Tract. 6, disp. 2, qu. 2,
cap. 4. - U Tract, 14, disto 8, qu, 5. - Palaus, disp. 9,
punct, l, num, 9. - Benedictus XIV1 bulla Sacramen-
tum, § 1.
receptam]de Germania sentire videtur Geor-
gius Gobat•.
 692 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE. APPENO. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTmus. - § I. 693
Potestas l cum Hurtado, Lezana e), Pey- 678. - CLAUSULA III. Occasione vel Oecastone Clausula:
rino e). praetextu confessionis. - Dicitur occa- ve/ praete-
§ I.
Dicit autem Potestas 2, non esse de- sione confessionis , quando confessarius xtu,
Perpenduntur Clll.usuiae. in praefata buUa Gregorii XV appositae. nuntiandum confessarium qui sollicitat vel poenitens invitat ad confessionem ve-
postquam poenitens recesserit ab ejus ram: praetextu vere, quando ad confes-
676. pe cla~sula I. In actu sacramentalis con~essionis. -,677. De clausula II. Ante, vel post conspectu. - Verumtamen denuntiandum sionem fictam. Ha Potestas 6, Roncagliaw
Immediate. - 678. De clausula III. Occasione, vel praetextu confessionis, Quid importet esse recte censet confessarium qui statim et Concina 7. ,
".ò Occasioneconfe;;sionis. Dub. 1. An denuntiandus qui sotticitat mulierern rogantem post confessìonem dicit poenitenti: Expe-
ut c~~s eam auduu. Dub. 2. An qui, audita fragiiitate mulieris, postea domi eam Et l°. Ex particula occasione confes-
soll~cztat. - 679. Quid importet es praetex.tuconfessìonìs. Et quid, si ex condicto mulier, eta me pauùsper, et post interval1um ve- sionis, denuntiandus est confessarius, qui
fingens se aegrotam, advocet confessarium ad peccandum. -' 680. De clausula IV. nit et sollicitat, etiamsi, accedendo, prìus rogatus ad confessionem, divertit et sol-
~n confessi?nario,. aut in loco quocumque..., simulantes ibidem confessiones audìre, Qu~'d habeat de alio negotio serio tractatum; licitat; esto nondum sederit, nec mulier
importet ~llud simulantes, Et quid, si confessarius sotlicitet in confessionario sine quia tunc talis tractatus prudenter fictus fuerit genufìexa b). - Ha communiter
tamen simula#one confessionis. '
praesumitur: secus vero, si venit sequenti Sa1mant. 8, Potestas 9, Roncaglia lO et Pa-
Clausula: 676. - CL.'~USULA I. In actu sacramen- stricte intelligendum esse, ita ut nullum die et sollicitet. Ita Potestas 3. Sed quidam laus 11.
In actu sa- doctus non utique improbabiliter dicit Dubitatur l°. An denunft'arz' debeat con-
cr a-me n t a- taNs confessionis. intervallum intercedat.
lis con/es-
sionis; Ad hoc sufficit si confessìo sìt incepta, An autem denuntiart' debeat confessa- quod si negotium illud magni sit mo- fessarius quz~ rogatus a femina ut cras
licet non perfecta: ita Salmant.! et Ronca- rtus qui solùcùat immediate postquam menti et ad confessarium pertinens, mi- ejus confessionem excipiat , eam solh:'
glia 2. Nota hic prop. 6 damnatam ab Ale- poenitens petieri: confessionem? - Affir- nime est ipse denuntiandus. - Quare, ex citat?
xandro VII, quae dicebat: Confessarius qui mant Salmant. 4; sed probabilius, ut puto, circumstantiis judicandum an principali- Affirmant Concina 12; et Mazzotta 13 cum Rogatus
ut cras an-
z'n sacramentali confessione trz'buit poeni- negat Bordonus c) apud Potestà 5. - Notan- ter intenta fuerit sollicitatio, et negotium Potestà et aliis; quia jam verificatur sol- diat confes-
tenti chartam postea legendam, z'n qua ad dum tamen quod eo casu, licet confessa- ut medium; an vero negotium principa- licitasse occasione confessionis. - Negant sionem et
sol1icitans,
venerem indtat, non censetur soilicitasse rius non sit denuntiandus ex c1ausula prae- liter, et sollicitatio per accidens. vero Palaus 14; et Quarti c) ac Leander, dus, denun tian-

z'n confessione. - Pariter denuntiandus dieta, denuntiandus tamen est ex c1ausula Constat autem denuntiandum esse con- apud Mazzotta; quia talis sollicitatio non
est confessarius, si in confessione appo- tertia sequenti: Occasione confessionis (ut fessarium, si statim post confessionem est proxima confessioni faciendae, sed
nat medium indifferens, quod tamen ex ìnfra), Si enim confessarius utitur peti- ducat puerum in cubiculum et sollicitet; potius conventioni de confessione facien-
circumstantiis postea cognoscatur appo- tione illa ut medio ad sollicitandum, uti- quia tunc statim ponit, si non sollìcitatìo- da. - Sedhoc non officit quominus sol-
situm ad sollicitandum; ut esset, ìmpo- que est denuntiandus; secus, si utatur nem, saltem illius medium. Ita Roncaglia 4; licitatio dicatur facta occasione confes-
nere mulieri ut expectet eum domi, vel tantum ad colloquendum, et si postea in et Potestas" cum Diana f), etc. - Item, sionis, Unde primae sententiae me sub-
si interroget eam ubi habitet. Ita Ronca- progressu collocutionis tentatus sollicitat. si audita confessione feminae, dum ea ad scribo.
glia 3 cum Bordono, Illud autem Immediate post, commu- Clausula: manum deosculandam accedit, confessa- Dubitatur 2'. An denuntiarz" debeat con- Domi 501-
617. - CLAUSULA II. Immediate ante niter a doctoribus intelligitur, quando post posto
Immediate rius illam turpiter tangat s;',: vel dum est fessarius qui, ob fragztz"tatem mulierz's licitans ab
fragili t a-
ante ìpsum ut confiteatur, pedibus aut audt'tam t'n ejus confessione, postea dom« ris tem mulie-
vel posto confessionem nec confessarius nec poenì- in con-
manibus turpiter tangat illam, si imme- eam solltcùaoerù? fessione au-
Clausula: Illud Immediate ante, sentiunt commu- tens ad alia se divertit, ita ut eveniat ditam:
Immediate diate post ipsa confitetur, pariter est de- Prima sententia negat. Et hanc tenent ]uxta a-
ante. nius Passerinus a) et Bossius a), apud Ron- sollicitatio antequam ulla alia actio inter- lios, non de..
caglia a), contra aliquos apud Barbosa b), . venerit. - Ita Salmant., Roncaglia d),. nuntiandus. Si vero alia vice confiteatur, Sousa d) et alii apud Diana 15; item Sal- nuntiandus.
vide dieenda in c1ausula IV, n. 680. mant.P cum Trullench e) et Leandro e);
1 Tr. 21, cap. 4, n.44. - ~ Tr. 19, qu.8, cap. 1, qu.B, sect, 23, qu, 11, n. 65 et 69; et qu. 12, n. 82 et seqq, - 1 Tom. 2, n. 50S.. Gasp. Hurtad., de juse. etc., de cit., n. 510. - 10 Tr. 19, qu. 8, cap. I, qu, 7, resp. 1. -
resp, 1. - 3 Loc. cìt., qu. 5, resp, 2.. Bordonus, Sacro • Loe. cit., n. 49. - • Tom. 2, n. 504. - satmen«, tr, 21, ]udicio forensi,'disp. 2, de Aeeusator. et Denuntiat., diff. 7, 11 Tr. 4, disp. 9, punct. 7, num, a. - 1l! Loc. cit., n. 9. -
Trìbunat., cap. 23, qu, 3, n. 54, v. Tertio ; et I\fan. Consulto, cap. 4, n. 48. v. Circa peccatum sollicitationis. - SI Loc. cìt., n. 504.- 18 Tr. 6, disp, 2, qu.2, cap. 4, n. 4, v. Tertio, - Potestà,
s Loc, cìt., n. 506. - • Tr. 19, qu. 8, cap. 1, qu.6, resp.2. loe. cit., n. 510. - 14 Loc. cit., n. 4. - Leander~ de Poenit.,
- li Loc. cit., n. 507. - 6 Tom. 2, nume 509. - 7 Lib. 2, disp. 13, qu. 29. - Mazzotta,} loe. cito - 15 Parto 1, tr. 4,
diSSe 3, cap. 13, n. 7. - 8 Tr. 21, cap. 4, n. 52. - 9 Loc. resol. 14. - 16 Tr. 21, cap. 4, n. 51.
677. - a) Roncaglia, loc. cit., qu. 5, resp. 2, vocem immediate eodemsensu intelligendam
scribit: "Quodsi inter sollicitationem et con- esse ac incontinenti, quod non excludit omne
fessionem nihil mediet, taliter quod nee con· intervallum, «ut ex Barbosa, dict. 155 •. - c1udit: «Quam autem sequi debeamus expli- . 6?8. - a) Roncaglia, cap. 1, qu. 7, potius
fessarius nec poenitens ad alia se divertant, Et profecto Barbosa, Diction. usu frequent., cationem illius dictionis immediate in hac mnult quam aperte tradat hanc explicationem.
verificari potest sollicitationem factam esse dict.155, cum multis dicit generaliter verbum materia poenali,'alii videant •. b) Ampliationem hanc: Esto nondum se-
immediate ante confessionem». Hinc colligit Incontinenti aliquod intervallum admittere. e) Lezana et Laurentius de Peyrinis non derit, etc., silentio praetermittunt Salmant.,
quod si postquam aliquis petiit confiteri, a c) Bordonus, Sacro Tribun., loc.cit.,cap. 23, videntur citari a Potestà pro hoc asserto, ne- Roncaglia et Palaus.
eonfessariosollicitetur,intelligitur intervenire n. 35, male eitatur a Potestà; idem enim te- que illud habent. . c) Quarti non citatur a Mazzotta, neque
sollicitationem immediate ante confessionem, net ac Salmant., dicens: «A parte ante illud f) Diana, pari. 4, tr. 5, resol. 11, recita- lpsehabet casum praesentem,de Casib. reserv.,
quamvis confessio non sequatur. Et tamquam spatium [intra quod juxta bullam Gregoria- tive tantum hoc dictum referto sect. 1, cap. 1, caso 6, diff. 3, V. D~i:o 2.
patrocinantes huie dicto citat Passerinum, z"1z nam prohibetur sollicitatio) incipit cum poe- g) Seu, uthabet S. Doctor in Hom. apost., d) Sousa, Opusr.:. de Solicitantib., annoto 9,
cap. Dt inquisitionis, n. 94, de haeret. in 6 0 ; nitens primo petit pro tunc confessarium •. tr. 16, num. 167, ~'. f: «Si immediate post cum cap. 18, tr. 1, n. 6, affert dumtaxat ra·
et Bossium, de Confessar., solicit., dub. 12, d) Roncaglia, tr. 19, qu. 8, cap. 1, qu. 6, confessionem, illa accedente ad sibi deoscu- tionem ';lua n~titur haec prima sententia: quid
qui revera hoc habent. resp. 2, hanc utique sententiam affert; deinde landam manum, ipse malitiose stringeret ma- nempe mtelhgatur per verbum immediate.
b) Apud Roncaglia, «non pauei. dieunt eam quae admittit aliquod intervallum, et con- num illius •. e) Trullench, Decal., lib. 1, cap. 3, dub.18,
 APPENO. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS. - § I. 695
694 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE.
Necdenun· esse denuntiandum confessarium, si mu- sollicitare vel provocare tentaoerint, aut
et idem sentit auctor libri Istru«. per lt' 679. - 20 • Praetextu autem confessio- Clausula: tiandus, si lier, nulla conventione praemissa, prae- cum eis z'llz'ct~OS et inhonestos sermones
Prae text u. mulier ar..
novelli Confessori>. - Ratio, quia is non nis, denuntiandus est confessarius qui ex confessio.. cessar sine textu confessionis ipsum advocet et sol- sive tractatus haouerint. - Tò simulan- portet Quid imo
nis. con venti o- si·
utitur tunc occasione confessionis, sed pravo fine ficte invitat mulierem ad con- nem, lieitet; quamvis deinde rem habeant. Quia, tes zòidem confessiones audire quidem ìn u t awt e s
notitia ex illa habita; ideoque tunc dici- fessionem, et deinde sollicitat. Concina 5, canfe s sic-
ex bulla, tunc confessarius denuntiari intelligitur, si sacerdos ita se gerat ut nem extra
tur confessarius peccare, non ex occa- Mazzotta 6 et Roncaglia 7 cum Bordano. debet, quando ipse sollicitat praetextu adstantes credant actu ipsum audire con- confessiona-
dum.
sione, sed ex cognitione confessionis, cum - Si vero confessarius vadit ad sollici- Petens li-
centiam a confessionis; at in hoc casu, non confes- fessionem. Dicunt autem Roncaglia 3 et
sollicitatio sit remota a loco et statu con- tandam feminam, petendo licentiam a suo superiore sarìus, sed poenitens praetextu confessio- Escobar 4 cum a1iis, quod ad simu1andam
praetextu
fessionis. superiore sub praetextu confessionis, me- confessio.. nis confessarium sollicitat. confessionem non sufficit, si femina fìexis
nis, non de..
Probabi- Secunda tamen sententia probabilior rito dicunt Salmant. a) et Roncaglia 8 cum nuntiandus. Secus, sol- Secus vero cense o dicendum, si con- geni bus coram confessario assistat ; sed
Iius denun.. licitans ex ..
tiandus. affirmat. Eamque tenent Mazzotta a, Po- Bordono; ac Tancredi apud Potestà 9, non tra confes- fessarius extra confessionem sollicitaret, insuper requiritur ut confessarius voce,
testas f), Concina 3; Peyrinus g) cum Graf- esse denuntiandum; quia tunc praetextus sionem, et
suadens ut et femina renueret timens diffamationem; nutu, sive aliqua actione, puta applicando
fio g), apud Diana g); et Roncaglia 4 cum confessionis non est respectu poenitentis, domum ar ..
et ideo confessarius ei suaderet, ut fingens aures, simu1et confessionem audire. Quia
cessato
Lezana g), Bossio g) et Bordono f). - Ra- sed respectu superioris. se aegrotam eum accerseret ad peccan- (ut ajunt) simulatio non solum debet esse
tio, quia, cum sollicitatio ìmpulsum habeat An autem denuntz'ari debeat confessa- Conveniens dum, Quia tunc vere diceretur confessa- ex parte poenitentium, sed etiam ex parte
cum mulìe-
a confessione, satis verifìcatur quod occa- rius qui convenz'tcum muliere ut, ad elu- re ut se fin .. rius praetextu confessionis sollicitare fe- confessariorum; cum in bulla de his di-
gat aegro-
sione confessionis fiat sollicitatio. Satis dendos domesticos, se fingat aegrotam, tam et do- minam ad praestandum consensum. - catur: simulantes ibidem confessiones au-
autem praesumitur confessarius usus fuis- et zpsum accersat domum ad patrandum mum arces-
sat : Item, si a Idem puto dicendum, si confessarius ad- dire. - Sed me1ius sentìunt Palaus 5,
matte puel-
se notitia confessionis ad sollicitandum, peceatum? lae arcessi.. vocetur a matre puellae ut filiae confes- Diana a); Fagundez ac Trullench, apud
si post audita peccata turpia poenitentis Affirmant Coneina lO et Mazzotta 11; ìtem tus ad con-
fessionem, sionem excipiat, et ipse ad cubiculum Escobar 6, quod, cum confessarius adest
suamque propensionem ad venerem osten- Fagundez apud Potestà 12; ac Sancius apud accedat cum pravo fine ad alloquendam in loco deputato ad audiendas confessio-
sam, interroget de domo ubi habitat, an Diana 13; quia praetextus confessionis tunc puellam de confessione, nempe eam in- nes, et femina genufìexa ibi adstat, eam-
maneat sola, et similia; vel (ut ait Coneina) videtur satis manifestus. - Sed probabi- Probabi·
Iius non de- terrogando an velit confiteri, vel dicendo que confessarius sollicitat, jam denuntian-
si ante confessionem confessarius et poe- lius negant Roncaglia 14 cum Bordono b), nuntìandus. se advocatum fuisse ad audiendam ejus dus est. Quia ipse, manendo ibi audiens
nitens mutuo fuissent ignoti, et occasione Diana e); et Escobar 15 cum Trullench e), confessionem, et deinde sollicitet. Quia poenitentem, jam satis ingerit spectanti-
cognìtae levìtatìs ipse domum mulieris cum Freìtas ac Leandro. Ratio, quia tunc tunc etiam sollicitaret praetextu confes- bus credulitatem quod illa confiteatur;
adeat et sollicitet. non verificatur quod confessarius sollìci- sionis. - Idem dicendum puto cum Esco- ideoque ipso facto jam simu1at confessio-
Item, selli-
citans per
Idem recte ait dicendum Roncaglia tat praetextu confessionis, sed tantum bar l et Diana 9, quando confessarius in nem audire. - Secus tamen dicendum
epistolam. cum auctorìbus a se citatis, si confessa- quod praetextu confessionis peccatum loco ad confessiones deputato, et sub puto, si in aliquo loco, quamvis electo
rius sollicitat per epistolam; vel si con- exsequitur; ita ut praetextus confessionis confessionis figura sive specie, simulat, ad confessionem, extra tamen confessio-
fessarius obtineat vel petat h) a muliere tunc non jam ordinetur ad sollicitationem, ad illudendos spectantes, confessionem narium, sacerdos sollicitaret feminam
consensum copulae, promittendo ejus eon- sed ad familiares decìpiendos, audire, et sollicitet. Tunc enim denuntian- stantem , vel sedentem aut cubantem,
fessionem audire. Et tanto minus (contra Concina) puto dus est, non jam quia sollicitat praetextu juxta mox dicenda.
confessionis; sed quia sollicitat, simulando Dixi: extra confessionarium. Nam Sollicitans
in ccnfessìo-
1 Parto 2, cap. 14, n. 293.- ' Tr. ,6,disp. 2, qu. 2, cap. 4, qu. 19. - • Tom. 2, num, 513. - m Lib.2, diss, 3, cap. 13,
lt.4, v. Tertio, - • Lib. 2, diss, 3, cap. 13, n. 7. - • Tr. 19, num. -8. - 1J Loc, cìt., v. Quarto. - Fagund.} DecaI., confessionem in loco ad ipsam deputato, Dubium hic fit: an, denuntian- debeat nario sine
simulatione
qu, 8, cap. 1, qu. 7, resp. 1. - ConcinaJ tec. cìe., D. 7. - lib.6, cap. 12, n. 17. - " Loc. cìt., n. 513. - Joan. Sanc., ut mox dicemus n. seq. confessarz'us quz'sollz'c#at vel tractat tur- co nfes s o- ì

Roneagl., 10c. cito - • Lìb 2, dìss, 3, cap. 13, num, 8. -

• Tr. 6, disp.2, qu, 2, cap. 4, n. 4, v. Quarto. - , Tr. 19,
qu, 8, cap. l, qu. 7. resp. 2. - Bonion., Man. Consultar.,
sect.25, n.39. - • Loc. cit., resp.2.• Bordon., Tribuna!.,
cap. 23, qu. 7, num. 58. - Tanerecl., de Poenit., disp. 7,
n.63; Leander, de Poent't., dù;p.13, qu.28,
non loquuntur de fragilitate mulieris per con-
fessionem cognita; de cetero concordant.
I) Potestas, n. 504; Bordonus, Man. Con·
sultor., sect.25, n. 38, id tenent si sollicita-
tio eodem die contigerit.
g) Laurentius de PeyrÙl.is, tomo 2, de Ofj.
praelati, in const.4 Gl'egO/-ii XV, n. 2; ]a-
cobus de Graffiis, de Casz:b. reserv., lib. 2,
cap.12, n. 30; et Consa., /il>. 4, cons.l, n. 38,
.de Cognatz'one spirt't., 10qlluntur de eo qui
mittit lenonem post mulier'em ad eam solli-
citandam; et ita citantur a Diana, parto 4,
tr.5, resol. 7; et idipsum habet Lezana, Sum.
quaest. regul., cap. 19, n. 34.
Select. disp. 11, num. 68.. " Parto 4, tr, 5, resol. 37. -
" Lec. cit., resp. 2. - .. Lib. 47, num. 662. - Freùas, de
Confesso solicitant., qu. 15, num, 44 (edit. 3). - Leander,
disp. 13, qu, 24. - eoncina, lìb. 2, disserto 3, cap. 13,
num.8.
h) Roncaglia de copula obtenta, non vero
de solum petita, loquitur.
679. - a) Salmant., tI'. 21, cap. 4, n. 55,
casum diverso modo ponunt; videlicet femina
ipsa vocat confessarium sub titulo confessio~
nis, ut citius et libentius praelatus licentiam
exeundi concedat.
b) Bordonus, loc. cit., id non habet; et vi·
detur citari a Roncaglia pro alio argumento.
e) Diana, parto 4, tr. 5, resol. 37; et Trul-
lench, Decal., Ub. 1, cap. 3, dub. 18, n. 72,
loquuntur in generali de confessario qui vo-
catur a femina sub ficto praetextu confessio-
nis, sed revera causa venereorum agendo-
rum, et qui domi.eam sollicitat.
Sollicitans 680. - CLAUSULA IV. Extra confessio- pz'a ùi confessionario, quz'n tamen confes- nis:
in confessìo-
nario vello.. nis occasionem, z'n confesstonario, aut z'n sionem simulet?
co ad con- Prima sententia negato Et han c tenent ]uxtaalios,
fessionem loeo quocumque ttbz' confessz'ones audùm- non denun-
electo.
tur, seu ad confessùmem audz'endam eleo Palaus 7, Escobar 8; Roncaglia 9 cum Le- tiandus.
eto,simulantes z'bidem confessiones audire, zana; et Salmant. ~o cum Freitas b), Fagun-
1 Lib. 47, num. 662. - • Parto 4, tr. 5, resol. 37. - num. 73. - 6 Lib. 47, num. 673. - 'l Loc. cit., num. 4. -
Tract. 19, qu.8, cap. 1, qu. 8. - • Loc. cit., num.675. - S Loc. cit., num. 669. - 9 Te. 19, qu. 8, cap. 1, qu. 8. -
5 Tr. 4, disp. 9, punct. 8, num. 4. - Fagund.~ Decal., Lezatla~ Samo quaest. regnI., cap. 19, n. 34. - 10 Tr. 21,
1ib. 6, cap. 12, n. 19. - Trull., Decal., lib. l, cap. 3, dub. 18,. cap. 4, n. 57 et 58.
680. - a) Diana, parto 4, tr. 5, resol. 38, in confessionario •. Et part.l, tI'. 4, resol.18,
quaerit: «An sit denuntiandus confessarius, quaerit: «An si femina sine' ullo ordi~e ad
qui, sedens in cònfessionario et loquens cUfIl confessionem loquatur cum conf~ssano. de
poenitente, stante vel sedente ante confesslO- negotiis in confessionario, et intenm ab lpSO
narium, illam sollicitat •. Et respondet affir- sollicitetur, an sit dictus confessarius denun-
mative ex decreto Pauli V, quod dicit intelli- tiandus '. Et affirmative respondet ex bulla
gendum videri, «licet confessarius non simu- Gregorii.
let confessionem, dummodosollicitetfeminam b) Freitas, qu. 15, n. 49 (edit. 3), ita docet,
 696 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO' POENITENTIAE. APPEND. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS. - § II. 697
dez et Leandro; item Sancius, Sousa, confessionem audire. - Nec valet dieere Difficultati avendo con essi dzscorsi di cose z'llecz'te fessarius saltem denuntìaadus-est ex hoc
Hurtadus, Bossius et Donatus, apud Po- (ut ajunt adversarii) decretum hoc fuisse satistit. e non convenienti al fine per il quale è edicto j quia abutitur confessionario ad
testà 1. abrogatum sive restrictum per bullam stato z'stituzto li). - Quapropter talis con- sollicitandum.
Ratio, quia in bulla Gregorii (ut supra) Gregorii. Nam respondetur, regulam ge-
dicitur, denuntiandos esse confessarios qui, neralem esse quod leges anteriores nun- § Il.
extra confessionis occasionem, ùz confes- quam intelligantur abrogatae per poste-
sionario, aut z'n loco quocumque ubz' con. Quinam sollicitantes debeant denuntiari.
riores, nisi quando hae prìorìbus omnino
fessiones audiantur, seu ad confessionem sint contrariae: alioquin semper ac aliquo 681. Qu. 1. An denuntiandus confessarius consentiens .mul.ieri sollicitanti. - 682. Qu. 2.
audiendam etecto, simulantes z'bùiem con- modo potest contrarietas excusari, corre- An confessarius qui, sollicitatus ad copulam, dzve".tzt ad tactus. - 683. Qu. 3. An
fessiones audire, solùcitare vel provocare etio legum, quoad fieri potest, vitari debet; confessarius sollicitans ad actus venialiter tantum tnh?nes~os. -:- ~. Qu'. ~. An sol-
tentaoerint, aut cum eis z'llz'cz'tos et z'nho- prout communiter tradunt Sanchez 7, Pa- Ucitans ad peccata non turpia. - 685. {2u. 5. 4"! denu,,!tzand.z eptscopz sollicitantes. -
nestos sermones habuerz'nt. Ergo inferunt 686. Qu. 6. An denuntiandus confessarius solltcttan~, si fuerit emendat~s.- 687. pu. 7.
laus 8, Salmant. 9 et alìì DD. passim, ex An, qui de sollicitatione jam convictus est et punzt"!'s. - Qu. 8. An, fluZ consentii "'fu·
quod, sive sollicitatio fiat in confessiona- cap. Cum dilectus, de consuet., et ex 1.1, lieri sollicitanti ne ab ea accusetur, - Qu. 9. An, simulans c~nfesszonem .ex condz~t~
rio sive in alio loco ad confessiones eleo C. de Inojj. dotzo., ubi dicitur: Leges le· ad tractanda inhonesta. - 688. Qu. lO. An denuntiandus taicus vel clericus soilici-
cto, requìritur ad obligationem denun- gz'bus concordare promptum est. - De- tans in confessione, simulando se confessarium. Et q~id, si sito s.acerdos, sed ca!,eat
tiandi confessionis simulatio. jurisdictione. - 689. Qu. 11. An denuntiari debeat poenitens sollzcztans confessarium.
cretum autem Pauli V bene consistit cum - 690. Qu. 12. An denuntiandus interpres sollicitans poenitentem. - 691. Qu. 13. An
liu;à~~~~i: Sed probabilius affirmant esse denun- bulla Gregorii. In ilIo enim sermo tantum confessarius sollicitans mulierem ut inducat alfam ad. ~ecum peccandum, vel ~t
tiandus. tiandum Mazzotta 2, Concina 3, Diana 4; ac fit de confessario tractante inhonesta in ipsa peccet cum alio. - 692. Qu.14. An confessarius soilicitans, postquam decesserit.
Potestas 5 cum Bordone e), Trullench, etc. confessionali. In bulla vero Gregorii ad-
Cum his dicimus quod si confessarius ditur de tractante turpia, praeter confes-
681. - Quaeritur 10. An sit denuntian- ctarello b), etc., quod rationi a Salmant.
sollicitat in aliis duobus lo cis ut supra dus confessarius consentiens mulieri sol- allatae responderi possit, verba bullae
sionale, z'n· loco quocumque, ubz' conteso
in bulla descriptis, requiritur simulatio licz'tanti in confessione? intelligenda esse de tractatibus turpibus
siones audiantur, seu ad confessionem
confessionis, ad eum denuntiandum; non
Contessa- Affirmant Salmant. l; et ajunt contra- quorum confessarius sit auctor. Atque
audzendam etecto; et hie subditur clausula: ri us consen-
vero, si sollicitat in confessionario. - Et
tiens sollici· riam sententiam non esse probabilem post Diana 11 hanc probabilem ac tutam dicit.
simulantes toidem confessiones audire. tarìoni, de-
. hoc probatur ex decreto Pauli V (relato nuntiandus. bullam allatam Gregorii XV, ubì expresse At mihi pro dieta sententia, alia ratio
Unde, cum clausula haec bene referri
apud Potestà 6), ubi sie dietum fuit: Die sunt denuntiandi, non solum confessarii occurrit, quae habetur apud Bordoni, et
possìt: tantum ad duo posteriora loca et
lO Julz'i1614, z'n generalz' Congregazione sollicitantes, sed etiam inhonestos tracta- quae potior videtur. - Ratio est, quia ex
non ad confessionale; non est cur dica-
S. Romanae et unz'versalzs Inquzsz'tzonz's tus habentes. Et idem sentiunt Mazzetta", bulla eadem Gregorii mandatur confes-
mus decreto Pauli V per bullam Grego-
I coramSS. D. N. PauloPapa V....facta rela- riì fuìsse derogatum. Concina 3, Potestas 4; item Salmant." cum sariis ut moneant de obligatione denun-
tione quod mulH confessarù tractant cum Diana, Leandro, Sousa a), etc. tiationis, nonjam quoscumque poenitentes
Accedit edietum S. Inquìsìtionis Ro- Confirma· Opinio ne-
mulzerzous z'n confessionaù, extra occasio- . .. tur obliga- gans. Negant vero Bonacina 6, Palaus 7, Esco- qui cum confessariis inhonestos tractatus
manae (relatum a Potestà lO), ubi dicitur : t~o 4enun-
nem confessionis, de rebus inhonestis: San- Debbano riuelare... ciascunodz' quelli dei tiandi,
bar 8 cum da Cunha, Hurtado, Sousa a) et habuerint, sed ilIos quos nouerint fuz'sse
cHssz'mus decreoit ut contra hujusmodi quali sappiano o abbiano... notizia... che Sanctarello; item Prado, Bordonus, Homo- ab alizs, ut supra, sollicz'tatos. Quare in-
confessarios procedatur in S. Officzo. Cum contro i decreti e costituzzoni apostoliche bonus et Trullench, apud Salmant. 9. - fertur quod poenitens licite, si vellet, poso
igitur .nulla ibi mentio fiat de simulatione abbiano abusato... z'lsaèramento della Pe- Ac Roncaglia lO ad hanc sententiam Incli- set confessarium in dìcto casu denuntiare
confessionis, ad denuntiandum confessa- nz'tenza, servendosi della confessione e nare videtur, dicens cum Bordono, San- (juxta primam probabilem sententiam),
rium sufficit quod ipse in confessionali confesszonarzo (nota) a fini dtsonestz~ 501- , Tr. 21, cap. 4, n.42. - • Tr.6, disp. 2, qu. 2, cap. 4, Hurtad., Resol. mcr., tr. 4, càp.8, n. 823.. Sanctarellus,
de rebus turpibus tractet, quin simulet lzcz'tando in essi i penz'tenti ad turpia, ed n. 6, qu. 2. - 3 Lib. 2, diss.3, cap. 13, n. 16. - 4 Tom. 2, de Haeresi, cap. 46, n. 2. - Prado, cap. lO, qu. 4, § 4••
parto 3, n.579. - ' Tr.21, cap. 4,n. 54.· Diana, parto l, tr.4, Bordan., Tribun., cap. 23, qu. 16, n.72.. Homob., Exam.
Fagund.;Decal., lib.6,cap. 12, n.19.. Leand., disp.13, resol. 11; et parto 4, tr. 5, resol. 42.. Leander, disp. 13, eccles.) tr. 11, cap. 12, qu. 26, resol. 4, v. S,: famen... Tl'ull.,
Prax., tom.4, tr. 13, qu.53.. 1 Tom.2, n. 522. - • Tr. 6, qu. 20. - • Disp. 6, de Oblig. denunt., punct. 3, n. 17. - Decal., lib. l, cap. 3,dub. 18, n.51 et 53.. • Tr.21, cap. 4,
qu. 30. - Joan. Sanch., Select. disp. 11, n.68, v. Hinc fit disp. 2, qu.2, cap. 4, n.4, v. Quinto et Sexto. - 8 Lib. 2, , Tr. 4, disp.9, punct. 5, num. 4.- 8 Lib.47, num. 653.• n. 41. - lO Qu. 8, cap. 1, qu. 5, resp.3... Bordan., loe. cit.,
et seqq.·Sousa, deSolicitant., Addit., n.13.· Thom. Hurt., diss. 3, cap; 13, n. 10 et 11. - • Parto 4,tr. 5, resol. 38. - Da Cunha, de Confessar. solicitant., qu. Il, n. 11. - Thom. n. 74.- 11 Part.1, tr. 4, resolut.ll.- Bordon'.Iloc. cit., n. 78.
Resol. mor., tr. 4,cap. 4,n.72; cfr. etiam Gasp. Hurt., de • Tom. 2,n. 522.. Trull., Decal.,. lib. 1, cap. 3, dub. 18,
Just. etc., de .Judicio forensi, disp. 2, ed Accusator.~'t· n. 73. - • Lo<:. cit., n. 523. - , DeMatr., Iib. 1,disp. 17,
Denl1ntiat., diti'. 7, v. Circa peccatum sollicitaUonis. .. n. 6. - • Tr;·3; disp. 5, punct.2, § l, n. 9. - • Tr. 11,
Boss.~, de Confesso solicitant., dub. 13, n. 33. ~ Donat., de Legib., cap. 4, n: 13. - IO Tom. 2, parto 2, n. 226. d) Id est: «Denuntient quemcumque no· nibus feminae; «sed cum femina suadente
"". verint aut compererint contra decreta et con· aliquem in ipsa confessione actum exerceat •.
stitutiones apostolicas sacramento Poeniten· At n. 8, negat esse violatorem decreti, «si
tiae abusum esse, adhibendo confessionem et confessarius solicitationem amplectens, de ma·
«stando in terminis hujus [Gregorianae] bui· .mulationem sufficientem, absque aliis signis: confessionale ad fines inhonestos, sollicitando teria ilIius loqui desistat ac libidinis compIe·
lae '. Sed .n.SO, addit secus esse ex quadam «Quid, si monialis staret, sedente confessario? poenitentes ad turpia et instituendo sermones mentum in aliud tempus et locum differat,
declaratione Pauli V, in congoS. Inquisitionis, Certe in confessionarioordinario simularetur; de rebus illicitis, et fini ad quem sacramen· neque formam abso1utionis feminae confitenti
de die 10 Julii 1614. Unde cum ipso S. Al· quia ad aliud non est deputatum.. : non autem tum institutum est non decentibus •. impendat '. Et eadem docet in Aphorism. In·
phonso secundam sententiam tenet. si staret vel sederet in alio loco extraneo vel 681. - a) Scusa, de Solicitantib., tr. 1, quisitorum, lib. 1, cap. 34, n. 9 et lO, tra·
e) Bordonus, Tribun.,cap.23,n.46, quam. in parlatorio loco communi, quia nullum adest cap. 6, distinguit, dicens n. 7, puniendum ctans de bulla Gregoriana.
vis negare videatur, atcerte sic tenet, dicens signum simulationis confessionis ex hoc ca· esse juxta tenorem decreti Pauli V, conf~s' b) Sanctarellus, loc. cit., rationem hanc non·
solam in confessionario praesentiam esse si· pite '. sarium qui non solum succumbat persuaslo, affert. .
698 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENlTENTIAE. APPEND. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS. - § II. 699
sed videtur probabilius ad hoc poenitens mutuae quidem sollicitationis auctores 688.- Quaeritur 3". An denuntz'andus Pii IV dicitur de hujusmodì sacerdotibus
non obligari ; quia, ut ipse obligationem aliqui, ut Castropalaus, Peyrìnus et da Cu- si! confessarius solit'dtans ad actus tan· sollicitantibus g), quz' loco recondit'ationis
subeat denuntiandi confessarium, requiri- nha c), senserunt non adesse obligationem tum veniait'ter t'nhonestos? cum Deo, graozori peccatorum mole poe-
tur ut fuerit ab illo sollicitatus. Etsi igi- denuntiandi. Et haec est opinio quae a a~~~~~~~~ Prima sententia affirmat; et hanc te- n#mtes onerani, et in manzous dt'aboli
tur confessarius non eximitur a crimine, Pontifice damnata fuit, et quidem juste: niales, de- nent Diana l, Mazzotta a), Viva b) et Trul- tradunt.
ob inhonestum tractatum in confessiona- in hujusmodi enim casibus jam verifica- fu~~~a6:: lench, Sancius C)J Fagundez C).1 Leander et Ex alia vice, actus qui in se est levis
rio; eximitur tamen poenitens ab obliga- tur quod poenitens vere manet sollicìtata, .Thomas Hurtadus d). - Ratio, quia actus contra castitatem, nequit fieri gravis in
tione denuntiationis, dum non reperitur et vere confessarius sollicitat. - At in leviter inhonesti extra sacramentum fiunt sacramento; alias quodIibet peccatum ve-
sollicitatus. - Et recte censetur noluisse nostro casu, cum confessarius simpliciter graves in sacramento ob gravem injuriam niale in materia veracitatis, patientiae vel
Pontificem obligare poenitentes ad denun- sollicitationi consentit, minime verifica- quae ei irrogatur. Sicut sumptio parvi humilitatis evaderet grave in sacramento:
tiandum confessarios quos ipsi tentaverint, tur, nec dici potest quod mulier sit solli- cibi in die jejunii esset per se leve pec- quod nemo asserit.
ob magnam difficultatem quae deterreret citata. Quando autem cooperatio confes- catum contra temperantiam; sed esset Nec obstat dicere quod culpa levis Diflicultatl
satisfit,
poenitentes a denuntiando in isto casu sarii dicenda sit simplex consensio, aut grave si fieret ante communionem. redditur gravis ob reverentiam sacra-
quo peccatum ab ipsis causam habuerit: etiam mutua sollicitatio, id pendet a cir- Probabì- Secunda vero sententia probabilior ne- mento debitam. - Nam hoc currit quando
Iìus non de-
tum quìa, si denuntiarent, valde pericli- cumstantiis sermonis et tractatus qui nuntiandus. gat; et hanc tenent Palaus e),' et Escobar 2 aliquid prohìbetur ob solam reverentiam
taretur eorum fama; tum quia lex nimis inter confessarium et poenitentem inter- cum Sousa, Portello et Gaspare Hurta- sacramenti (prout prohibetur quaevis par-
ardua tunc eis redderetur. cedunt d). do v, - Ratio, quia, ex una parte, certum va comestio ante communionem); non
Quidam neotericus scripsit praefatam 682. - Quaeritur 20 • An si! denuntian- est quod ad denuntiandum confessarium vero, quando res alìqua ab Ecclesia ve-
opinionem fuisse proscriptam a Benedi- dus confessarius qui, sollidtatus a poeni- sollicitantem requiritur (prout dicunt Pa- tatur tamquam in se mala. Tunc enim,
cto XIV, per bul1am Sacramentum. - tente ad copulam, renut"t, et diuertit ad laus e), Portellus et Sousa) quod actus quia tota injuria quae sacramento irroga-
Sed perperam id asseruit; nam Pontifex solos tactus? sollicitationis sit peccatum grave, ita ut tur est quatenus sacramentum ministratur
ibi tantum dixit denuntiationem esse fa- Affirmant Salmant. 2 cum Leandro et Quid de sol- certe putetur ipse graviter in eo peccasse: aut suscipitur cum actu pravo, si actus
licitato ad cum talis denuntiandus sit tamquam su- est Ieviter pravus, levis etiam erit injuria
ciendam, etiamsi inter confessarium et Diana a). - Sed probabiliter negant Pa- copulam, et
pomifentem mutua fuerz"t. Longe autem laus 8, Escobar lo; ac Trul1ench, Hurtadus, divertente
ad alias a-
spectus de fide, ut habetur ex edicto In- quae fit sacramento. - Omnes tamen con- Limitatio.
differt sollicitatio mutua, ab ea quae fit etc., apud Salmant.", Ratio, quia femina ctus turpes, quisitionis generalis apud Potestà f). At . veniunt cum Palao 8 et Escobar lo, quod
a muliere, et cui confessarius consentit; sollicitans ad copulam virtualiter provo- nemo potest censeri suspectus de fide, si ex cìrcumstantìis certe conjiceretur,
cum doctores valde distinguant primum cat etiam ad tactus, qui ordinarie sunt qui tantum venialiter peccato Hinc Bene- quod sacerdos eo levi actu animum ha-
casum ab altero, ut observari potest apud praevii ad copulam ; un de verificatur quod dictus XIV hoc sollicitationis crimen ap- buerit ulterius progrediendi, tunc ceno
Felicem Potestà l, Ubi dicunt sollicitatio- confessarius (ut supra) tunc non sollicitat, pellat nefariam t'1nprobt'tatem,o et in bulla senda est sollicitatio gravìs,
nero mutuam tum evenire, cum confessa- sed sollicitatus consentit b). - Recte vero 1 Parto 4, te. 5, resol. 5; et parto 1, tr.4, resol, 21. - Aphorism., lib. 1, cap. 34, n. 4•• Portet., Dub, regalar,
rius sollicitatus a poenitente ad unam notant Palaus, etc. 6, quod confessarius sol- Truli., Decal.; lib. 1, cap. 3, dub, 18, n. 41 et 42. - Leander, v. Solicitare feminas J num, 4.. Portel., Ioc. cito - SOUSQ}
turpitudinis speciem, ad aliam sollicitat Iicitatus ad sodomiam, si ipse divertat ad disp. 13, qu. 12. - • Lib, 47, num. 636 et 637. - Sousa, Ioc. cito - • Tr. 4, disp. 9, punct, 3, n. 3. - • Lib, 47, Il. 637.
mulierem (prout num. seq. dicetur); aut fornicationem, vel contra, tunc certe est
etiam, cum confessarius a poenitente sol- denuntiandus; cum ipse tunc sollicitet ad
licitatus prius dissentit vel sermonem actum ad quem non fuit soUicitatus: foro 683. - a) Mazzotta, tr, 6, disp. 2, qu. 2, sarius id faciat «extra occasionem confes-
divertìt, et deinde post aliquod interval- nicatio enim non continetur sub sodomia, cap. 4, n. 3, videtur sic tenere, eo quod dicit sionis, in confessionario simulans confessio-
hanc esse communem contra alios. nem •.
lum illam sollicitat. Atque in his casi bus nec contra. b) Viva, in propos. 6 Alex. VII, n.11, ita e) Palaus, tr, 4, dz'sp. 9, punct. 3, n. 3,
1 Tom. 2, parto 3, num. 581. - Castropal., tract. 4, num. 656. - Trull., Decal., lib. 1, cap. 3, dub. 18, n. 51. -
profecto tenet ut communius; at, de Poenit., negat sententiam hane esse improbabilem;
disp. 9, punct. 5, num. 4. - Peyrin., tomo 2, in consto 4 Thom, Hurtad., Resol. mor., tract.4, cap. 5, n.56 et 59.. qu. 8, art. 5, n. 8, sub 6, sècundam opìnio- et ratìonem quam affert n. 2, est quod ex de-
Gregor. XV, § 3, num. lO. - • Tr', 21, cap. 4, num. 40. - , Tr, 21, cap. 4, num. 39. - • Tr. 4, disp, 9, punct. 5, men, quam et ipse S.Alphonsus, tenet, dicens: eretis pontificiis, «non fìt aliqua specialis pro-
Leander, disp. 13, qu, 21. - • Loc, cit., n. 4. - • Lìb. 47, num.4. « Poenitentem excusari a denuntiando confes- hibitio de peccatisvenialibus,sed solum prohì-
sario sollicitante..,quando datur materiae par- betur id quod de se malum et inhonestum
vitas a , est>. - Sed Gaspar Hurtadus, de Just. etc.,
c) Rodericus da Cunha, qu. Il, n. 11, di- n. 2, haec dec1aravit: «Denuntìare oportet c) Joannes Sanchez, Select. disp, 11,n. 22, de Judicio forensi, disp. 2, diff. 7, innnit
stinguit: «Diligenter discutiendum est, ìnquit, quemcumque sacerdotem, etiam jurisdictione ita videtur tenere, eo quod rationem habet tantum hanc secundam sententiam, scribens:
utrum femina, quae prìus et sollicitavit et- carentem, sollicitantem in confessione, vel quam ipse S. Aphonsus affert pro hac sen- «Circa peccatum sollicitationis seu provoca-
provocavit, eamdem libidinosi animi signìfì- etiam poenitentis sollicitationi consentientem, tentia. - Itemque Fagundez, de 20 praec. tionis, quae fit feminae in confessione a sacer-
cationem semper retinuerit, an interruperit quamvis statim dissentientem de turpi mate- Eccl., lz'b. 4, cap. 3, n. 52, qui ceteroquin, dote ad actum mortalem venereum..., obser-
manseritque solum turpibus actibus peragen- ria loqui, illius complementum ad aliud tem- n. 51, dicit quemcumque actum impudicum vandum est... >.
cadere sub bulla. f) Apud Potestà, tomo 2, n. 226, id habe-
dis habitualiter dìsposìta '. Si primum, quam- pus differentem,et non praebentem absolutio-
vis postea confessarius sollìcìtet, «talìs for- nem poenitenti•. d) Thomas Hurtadus distinguit, tr, 4, tur ex brevi Pii IV Cum sicut nuper, diei
tasse sollicitatio non Inquisitorum jurisdictio- 682. - a) Diana non satìs accurate citatur cap. 8, resol. 36; et dicit, n. 403, hanc sen- 16 ApriI. 1561, § 1, quod etiam reperitur in
nis erìt ». Si alterum, « Inquisitorum judicium a Salmant.; id enim, parto 4, tr.5, resol.13, tentiam seeuriorem esse et in prati semper bullario Romano Mainardi.
consulendam, si fiant «in vero sacramento g) Benedietus XIV in prooemiosuae con-
minime fugiet confessarius •. recitative tantum habet.
d) Nihilomlnus, contra hanc opinionem b) Sed vide notam d ad num. praece-
Poenitentiae ante vel post immediate.; sed stitutionis hanc vocat execrabilem improbita·
S. Off. in sua Instructione diei 20 Febr. 1866 dentem. n. 401, negat esse denuntiandum, si confes- tem; et § 1, loquitur de hujusmodi nefariis
 700 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE.
684. - Quaeritur 4°. An si! denuntian-
dus confessarius qui in confessione solh:
citat poemtentem, non ad turpia, sed ad
alia peccata?
Sollicitans Prima sententia affirmat. Et hanc te-
ad peccata
non turpia, nent Pena a), Zechius a), Moura et da Cu-
juxta alios,
denuntian- nha b), apud Diana l; et huic inclinat Po-
dus,
testas c) cum Bordono c). - Ratio: tum
quia in bulla Gregorii XV dicitur esse
denuntiandus qui habet cum poenitente
illù:itos et inhonestos tractatus; TÒ autem
z"llz"citos videtur comprehendere omnes
alios actus culpabiles, praeter materiam
inhonestam. Idque videtur magis exprimi
in edicto Inquisitionis, ubi praecipitur de-
nuntiari qui habent cum poenitentibus
discorsi di cose iilecite, e non convenienti
al fine per cui il sacramento della Peni-
tenza è stato zstituito d). - Tum quia in
decreto Alexandri VII habetur esse de-
nuntiandos omnes de haeresi etiam levi-
ter suspectos; si igitur denuntiari debet
tamquam suspectus de haeresi qui solli-
citat ad turpia, cur non etiam qui selli-
citat ad alia crimina? - Haec sententia
videtur satis probabilis. Unde bene ait
Emman. de Mot~ra, opusc. de Incantatìonib, seu Ensal-
mis, sect, 3, cap. 3, n.17. - 1 Parto 4, tr. 5, resol. 17:- SITr. 4,
disp, 9, punct, 6, n. 2. - 3 Loc, cito - , Tr. 6, disp, 2,
qu, 2, cap. 4, n. 3. - 5 Disp, 6, de Obligat. denunt., punct, 3,
n. 13.. Paramo, de Origino et Progresso S. Inquisìt., lib.3,
qu, lO, D. 121. - Sanctarett., de Haeresi, cap. 46, n. 1. -
s Tr. 19, qu, 8, cap. 1, qu, 3, resp. 1. - Boss., de Confes-
sar. solicitantib., club. 2, n. 4. ~ Carena, de Offic. Inqui-
sit., parto 2, tit, 6, § 4, n. 19. - '1 Parto 4, tr. 5, resoI. 17;
excessibus. - Praeterea textus qui refertur
ex Pio IV, sensum utique praesefert, sed fere
tantum verba decreti Piani.
684. - a) Pena, z"n Eymerz"e. Dz"reetorz"um
z"nquz"sz·tor., parto 2, eomment. 81, v. Ille qua-
que; et Zechius, Sum. theol. mor., tomo 1,
tr. de Fz"de, cap. 11, n. 5, V. Tertz"a suspz"cio,
dicunt hunc esse suspectum de haeresi, proin-
deque (addit Pena) «judicio Inquisitorum sub-
jectus est».
b) Rodericus da Cunha hic male citatur··
a Diana ex Emmanuele de Moura; nam, qu. 8,
n. 6 et qu. 17, n. lO, tenet secundam senten-
tiam, quae et ipsi S. Alphonso probatur.
c) Potestà eo sensu in hanc sententiam
inc1inat, quatenus, tomo 2, n.496, dicit con-
fessarium istum «ex alio... capite» suspectum
esse de haeresi, et cognosciab Inquisitoribus,
ex abusu scilicet sacramenti. - Idemque tenet
Bordonus, Man., seet. 25, n. 122. Ceteroquin,
uterque, Potestà nempe, loc. dt., et Bordonus,
Palaus 2 quod Inquisitores probabiliter
cognoscere possunt de hujusmodi sollìcì-
tatione, si deferatur, ob facultatem ipsis
concessam.
Secunda vero sententia, communissima
et probabilior, negato Eamque tenent Pa-
laus 8, Mazzotta 4, Holzmann e) __Bonacina 5
cum Ledesma I), Paramo et Sanctarello;
Roncaglia 6 cum Bossio et Carena; Diana 7
cum Freitas, Peyrino, Homobono, Sousa
et Venero: ac Escobar " cum Fagundez,
Leandro, Molfesio, Scortia, etc. - Ratio,
quia nullibi habetur expressum, hanc sol-
licitationem esse denuntiandam. Licet
enim in bulla Gregorii, praeter verbum
inhonestos addatur z'llù:z"fos, tamen patet
utrumque eamdem materiam significare,
dum dicitur z71ù:itos et inhonestos tracta-
tus. Nec aliter accipienda sunt verba edi-
cti, quia edictum ad bullam se refert, aut
certe referendum. - Nec obstat dicere
quod sollicitans ad alia crimina etiam sit
de haeresi suspectus. Nam communissime
doctores (ut vidimus), bullam Alexandri
interpretando, censent non esse oblìga-
tionem denuntiandi hujusmodi sollicitan-
et parto 1, tr.4; resol. 20. - Freitas, qu. 8, n. 16, et (edit.3)
qu. 17, n. 21.• Peyrin., tomo 2, in constìt, IV Gregor. XV,
num, 7. - Homob., Consulto et respons., tomo 2, parto O,
resp. 130. - Scusa, de Solicitant., tr, 1, cap. 13, n. 4. _
Vener., Exam. episcopor., Iib. 5, cap. 17, n.18. - S Lib. 47,
n. 631. - Fagund., Decal., lib. 6, cap. 12, n. 15. - Leand.,
disp. 13, qu, 9•• Molles., parto 1, tr. 7, cap. 24, n. 31. _
Scortia, in Summor. Pontif. constitut., epitoma 77, theo-
remo 196.
loe. ez"t., n. 119, negant esse denuntiandum ex
vi bullae Gregorianae aut alius decreti de sol-
licitatione.
d) Id est: «Sermones de rebus illicitis,et
fini ad quem sacramentum Poenitentiae insti-
tutum est non decentibus».
e) Holzmann, de praec. Deeal., n. 671, de
hoc silet.
l) Petrus de Ledesma, de Matr., qu. 56,
art. 2, v. Prz"ma sententz"a, citatur a Bona-
cina ex Roderico da Cunha (qui eum ex Pa-
ramo allegat), et videtur profecto ita tenere,
loquens de peccato speciali quod committit
confessarius sollicitans filiam confessionis
«Non est idem, inquit, de aliis peccatis atque
de peccatoimmunditiae; nam· in peccatoisto
est quaedam immunditia quae magis contra-
riatur huie vinculo,et est quaedam aequalitas
quam non debet habere mulier ad confesso-
rem, et haec omnia sunt contra sacramentum.
Unde si confessor solicitaret extra confessio-
APPEND. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS. - § II.
tesi dum bullae tam Gregorii quam alio-
rum Pontificum, loquendo de sollicitatione
in confessione, praeceperunt denuntiari
tantum sollicitantes ad turpia, Unde vi-
Probabi- detur ad hanc solam materiam veneream
lius non de-
nuntiandus. imposita esse obligatio denuntiandi solli-
citantes; quia, ob fragilitatem naturae,
frequentius haec sollicitatio, et majus in
ea periculum consentiendi contingere po-,
terat, Idque (ut ait Diana 1) confirmatur
ex praxi Inquisitorum.
Sollicitans Praeterea, communiter dicunt docto-
ad turpi a
in aliis sa- res, et merito, non esse obligationem de-
cramentis,
non denun- nuntiandi sacerdotes sollicitantesad turpia
tiandus,
in aliis sacramentis quam Poenitentiae;
quia revera de hac denuntìandì obliga-
tione nullibi habetur praeceptum. - Ita
Bonacina 2, Diana 8; Palaus 4 cum Freitas,
da Cunha et Sancio; ac Escobar 5 cum
Lezana, Peyrino, Sanctarello, etc.; contra
Moura g) et Hurtadum g).
685. - Quaeritur 5°. An denunHandi
sùzt episcopz" sollù:itantes ùz confessione?
Episco. Negant Palaus 6; et Escobar" cum Mo-
pus sollici-
tans in con- lina a), da Cunha, Trullench, Freitas, De-
fessione. ju-
xta alias, ciano a) et Sancio. - Quia episcopus, etiam
non denun-
tiandus. in crimine haeresis formalis, non subjici-
tur Inquisitoribus; ex cap. Inquzsz"fores, de
1 Parto 4, tr, 5, resol. 17, v. f. - e Disp. 6, de Oblig.
denunt., pnnct, 3, n. 7, v. Limitatur 2, et n.14. - 3 Loc,
cìr., resol. 16. - 4 Tr. 4, disp. 9, punct.6, n.B, - Freùas,
qu, 16, num. IO. - Da Cunha, qu. 16, n. 6. - Joan. Sanc.,
Select. disp, 11, num, 42. - • Lìb, 47, num, 632 et seqq. -
Leeana, Sum., tomo 1, cap. 19, n. 34. - Peyrin., tomo 2,
in consto 4 Gregor. XV, D. 17. - Sanctarelt., de Haeresi,
cap. 46, n. 5. - 6 Lee, cìt., punct, 9, n. 2. - 'l' Loc. cit.,
n. 715 et 716. - Da Cunha, qu. 12, n. 5. • Trull., Decal.,
lib. l, cap. 3, dub. 18, n. 78. - Frettas, qu. 12, n. 20, 25, 26
nem ad aliquod aliud peccatum, non peccaret
peccatum quod haberet novam malitiam, nisi
sit proprius sacerdos».
g) Emmanuel de Moura, loe. ez"t., n. 17,
z·. f, satis obscure loquitur. Sed Thomas Hur-
tadus non videtur diligenter citari ab Esco-
bar: nam tr. 4, cap. 8, resol. 35, distinguit,
dicens, num. 387: • Est quidem ut suspe-.
ctus in fide denuntiandus Quaesitoribus fidei
ex vi praesumptionis juris et a jure, quam
ponit Pius IV et approbat Gregorius XV». Et
n. 389: «Verum est quod solicitans in aliis
sacramentis non subjacet poenis assignatis
in bulla Gregoriana; istae enim solum ponun-
tur solicitantibus in sacramento Poenitentiae
ad venerea -. . d) Potestà, loe. ez"t., dicit solum: «Episco-
685. - a) Molina, de Just. et Jure, tr. 5,
dz"sp. 28, num. 19; Decianus, Traet. erz'lnz'n.,
701
haeretic, z'n 6°, et ex Tridentino 8, ubi di-
citur: Causae crtmmates grannores con-
tra episcopos, etz"am haeresis...r ab ipso
tantum Summo Romano Pontefice cogno-
scantur et terminentur.
Sed affìrmant melius Bonacina 9, Ron· Melius de-
nuntìandus,
caglia lO; Salmant. 11 cum Hurtado et
Antonio a Spiritu S.; ac Potestas 12 cum
Leandro b), Fagundez b), etc. - Verum
Bonacina c) sentit denuntiandos esse In-
quisitoribus. - At Potestas d), Roncaglia
et Salmant. cum aliis-dicunt esse denun-
tiandos Pontifici, si commode huic fieri
possit denuntiatio. Alias, hanc deferendam
esse dicunt Inquisitoribus: qui, licet non
possint punire nec processum formare
contra episcopos, possunt tamen de prae-
fato crimine excipere informationem, et
deinde illam Pontifici significare; prout
colligitur ex extravag. [com.] Cum Mat-
thaeus, de haeret., ubi sic praescribitur
procedendum contra nuntios et officiales
Sedi Apostolicae immediate subjectos. Et
in hoc convenìunt Palaus 18; et Escobar 14
cum Trullench, Sancio et da Cunha, nempe
quod bene possunt Inquisitores excipere
hujusmodi informationem.
Sub nomine autem episcoporum ve-
et 31. - Joan. Sanch., Select, disp. 11, n. 33. - 8 Sess.24,
de reform., cap. 5. - 9 De Oblìgat. denunt., punct, 3, n.B,
- 10 Tr, 19, qu. 8, cap. 1, qu. 2, resp. 1. _11 Tr. 21, cap. 4,
n. 30. - Thom; Hurtad., Resol. mor., te. 4, cap. 7, resol, 18,
n. 155. - Anton. a Spiro S., tr, 5, disp, 18, num, 1453. -
12 Tom, 2, num, 621. ~ Roncaglia, loc, cìt., cap. 1, qu, 2,
resp. 1. - Salmant., tr, 21, cap. 4, n. 30. -,. Tr, 4, disp, 9,
punct. 9, n. 4. - " Lib, 47, n. 716.. Trult., Decal., lib.1,
cap. 3, dub. 18, n. SO. - Joan. Saneh., Select. disp. 11,
n. 84. - Da Cunha, qu, 12, n. 9.
tomo l, Nb.5, cap. 23, n.2, negant in gene·
rali Inquisitores posse procedere contra epi-
scopos, etiam (ut addit Molina) haereticos vel
de haeresi suspectos.
b) Leander, dz"sp.13, qu. 50; Fagundez, de
2 0 praee. Eccl., lz"b. 4,eap.3,n. 64, negant uti-
que episcopos denuntiandos,seu subjectosesse
Inquisitoribus in hoccrimine; sed dicunt posse
nihilominus Inquisitores excipere testium de·
positiones, Sedi Apostolicae remittendas.
c) Bonacina, loe. ez"t., n. 8, simpliciter dieit
esse denuntiandos, et addit: «Ita sentire vi-
detur Roder. a Chuna..., ubi ait licitum esse
Inquisitoribus dieta testium excipere, Sedi
Apostolicae denuntianda •.
pos sollicitantes non esse denuntiandos Inqui-
sitoribus, sed Sedi Apostolicae •.
 702 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE. APPENO. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS. - § II. 703
QUinam niunt episcopi etiam titulares, et etiam non Recte vero doctores excipiunt haere- ut Hurtadus o, - 7°. Si post sollicitatio- fuerit punitus, iterum denuntiari debet.
veniant no-
mine epìsco- consecrati, modo sint confirmati; item ticum -formatem, maxime dogmatizantem, nem statim det signa doloris. - 8°. Si Et idem dicendum, si de sollicitatione non
pio
nuntii, legati et abbates jurisdictionem cujus difficilis est emendatio, et quem fuerit senex, ita ut putetur ex magna fuerit plene convictus; quia tunc nec fuis-
quasi episcopalem habentes, ut dicunt Sal- omnino expedit denuntiari, saltem ad sub- passione sollicitasse, et postea vere resi- set satis punitus.
mant.! cum Barbosa e) et Tamburinio e). ventionem aliorum, quos ipse forte sub- puisse; ut ait Silvester I). - Haec tamen Dubium ergo est, si de eadem sollici-
686. - Quaeritur 6°. An, si confessarius verterit. signa dicit Viva g) singula non sufficere, tatione jam fuerit satis comnctus et pu-
sollidtans sit emendatus, debeat adhuc Signa autem emendationis sunt (ut nisi plura simul conjuncta faciant con- nitus a).
dettuntiari? dicunt doctores citati apud Salmant. 7 et stare de emendatione. Et hoc valde est Negant esse obligationem denuntiandì
Sollìcitans
emendatus, Prima sententia negato Et hanc tenent apud Viva 8): l°. Si mulier sollicitata, ter notandum; nam revera, sieut constat de da Cunha, Seraphinus, Hurtadus, etc., apud
juxta alias, Palaus 2; et Escobar 3 cum Soto, Molfesio,
non denun- vel quater ad confessarium accedendo, in crimine, debet et constare de emenda- Salmant. 2; quia confessarius jam cense-
tìandus, da Cunha, Peyrino, Fagundez, Portello, Za- eo pravum animum non amplius adver- tione. Et quod dicitur de sollicitatione, tur emendatus, juxta primam sententiam
nardo, Freitas, etc.; item Ledesmaw, Lu- terit. Ita Escobar 9 cum Trullench, Diana etiam dicendum est de aliis criminibus mox supra allatam. - Sed longe proba- Etsi con-
victus et pu-
go, Trimarchus, Leander, Hurtadus et alli, et Sousa. - 2°. Si per triennium confes- de haeresi suspectis. bilius affirmant Salmant. 3 cum Bonacina, rritus, tonge
Quamvis praedictam primam senten- Trullench, Diana. Tum quia tunc non lius, probabi-
apud Salmant, '. Et hanc probabilem putat sarius bene vixerit; ut ait Sancius. adhuc
(saltem extrìnsece) Auctor Istrue., etc. 5._ 3°. Si sit sacramentaliter confessus, et tiam satis probabilem existiment auctores constat de emendatione; tum quia non denuntian-dus.
Ratio, quia finis denuntiationis est emen- per longum tempus non tentaverit; ut Absolute citati, absolute tamen probabiliorem esse eximitur mulier ab obligatione denun-
p r o b a b i- . d' d . docet tiandi, quia alia denuntiavit: dum una-
datio rei et ablatio damni: quibus jam ob- Escobar c) cum Freitas C), Sancio C), Ma- lìus, denun- ]U lCO secun am sententìam, quae
tentis, cessante fine legis principali, cessat scardo C), Alciato c), Farinacio c), Hur- ~la";.;.'~;:'~';: confessarium etiam emendatum esse de- quaeque persona sollicitata omnino de-
etiam lex naturalis denuntiationis, quae tado C), Riccio c), Felino c) et Barbosa c). datus. nuntiandum. - Ratio, quia Pontifex ma- nuntiare tenetur, sive sint sive non sint
principaliter respicit emendationem; nec - 4°. Si lucratus sit jubilaeum; ut dicit gis qua m emendationem rei ejus punì- alii denuntiantes.
lex positiva ejus ordinem invertere po- Escobar cum Genuensi d). - 5°. Si factus tionem intendit, ad damnum Ecclesiae Quaeritur 8°. An denuntiari debeat con-
test b). - Hanc probabilem putat etiam sit religiosus. - 6°. Si sit homo ìnsìgnìs reparandum et ad resarciendum scanda- fessarius qui mulieri sol/icitanti consentit,
Viva 6. probitatis, et semel vel bis sollicitaverit; lum. Et ideo sancivit (ut supra) denun- ob metum ab illa incussum, quod eum
1 Tr.21, cap. 4, n.31. _. Tr.4, disp. 9, punct. lO, n.1.
tiationem fieri, nulla correptione fraterna accusabit m'si consentiat?
de]ustit., dìsp, 38, n.19.. Trimareh., de Confesso abutent. Negat Hurtadus; quia lex ecclesiastica Quid de
- 8 Lib. 47, n.624 et 625. - Sotus, de ]ust. et ]ure, Iib.5, Sacro Poenit., disp. 12, sect, 3. n. 28. - Leand., disp. 13, praemissa: quae utique praemittenda es-
consentien..
qu. 5, art. l, v. f•. Molfes., parto l, tr.7, cap. 24, n.21. _ qu, 7.. Thom. Hurtad~, ResoI. mor., tr. 4, cap. 8,resol, 43, set, si emendatio rei et non punitio intenta non obligat, cum metus gl'avis ìntervenìt. te sollicita..
Da Cunha, qu, 3, n.15.. Peyrin., loc, cìt., n.31.. Fagund., n. 465.. • Tr; 21, cap. 4, n. 75. - • Parto 2, cap. 14, § 2, tioni ob me-
de 2' praec, Bccl., Iib. 6, cap. 4, n. 16; et de 6° praec. n. 273. - • De Poenit., qu. 8, art. 5, num. 8. - , Tr. 21, principaliter esset. - Ita Suarez h), Bona- Haec tamen ratio debilis est; quia talis tum.
DecaI.. lib.6, cap. 12, n.23. Cfr. etiam de 2° praec, Eccl., cap. 4, n.76. - sDe Poenit., qu, 8, art.5, n.8.- • Lib, 47, cina, Azor h), et plures cum Salmant. I, metus non censetur gravìs: judices enim
lib. 4, cap. 3, n. 90. - Portel., Dub, regul., v. Solicitare n.625.. Truli., Decal., Iib, l, cap. 3, dub, 18, n.28, v. f. - qui hanc secundam sententiam certe te- non facile credunt cuique mulierculae
feminas, n. 18. - Zanard." Director. theolog. et confess., Diana, parto 4, tr, 5, resol, 23, i. f. -sous«, de" Solicitantib.,
parto 3, cap. 111, cum cap. 36 (falso inscript. 31) et 52, tr, 2, cap. 6,n.17. - Joan. Sanch., SeIect. disp, Il, n.51. - nendam esse ajunt. accusanti, ut dieunt Salmant. 4 cum Esco-
T. Primo ergo quaeritur, - Freitas, qu. 3, n. 34. - Lugo, Escobar, Ioc, cit., n. 625. 687. - Quaeritur 7°. An sit. oblz'gatzo bar b).
del1untz'andi confessarium qui de sol/ici- Sed melius dici potest hic confessarius
e) Barbosa, de Jure eccl., lib. l, cap. 17,
tatzone jam fuerit satis convictus et pu- non esse denuntiandus, quia tuncrevera
n. 14; Alcìatì, Reg. 2, praesumpt. 7, n. 3,'
n.19,o Ascanius Tamburinius, de Jure Abbat., Farinacium, Prax. parto l, qu, 23, a n. 26, nitus? - Certum est quod, si ipse delin- esse t sollicitatus, non sollicitans c), juxta
tomo 1, dt·sp. 1, qu, 3 et 4, dicunt dumtaxat et Decis. Rotae CXL, lib. l, deciso 51, n. lO; quat iterum postquam in primo crimine dieta n. 681, V. Negant.
in universum abbates episcopis aequiparari. Riccium, parto 2, decis. 159, n. 14, qui revera
686.- a) Petrus de Ledesma, Sum., part. 2, ita tenent; quamvis Aiciatus dicat id intelli- Bonac., disp. 6, de Obligat. denunt., punct, 3, n.9.. 8Loc. cit., num.74.. Bonac., disp. 6, de Obligat. denunt.,
tr, 4, cap. 4, conct. 24, dub. 2, V. Dico l, gendum esse, «quando talis delinquens fecis- rTr. 21, cap. 4, n. 77 et 78. - Da Cunha, qu. 3, n. 34. - punct.B, n.15.. Trull., Deeal., Iib. I,cap. 3, dub. 18, n.31. -
rem perspìcue significat ; quaerens enim Seraph, de Freitas, qu. 3, n.34. - Thom, Hurtad., ResoI. Diana, parto 4, tr.5, resol. 49, i. f. - Thom, Hurtad., ResoI.·
set magnam poenitentiam, puta quia ingressus mor., tr. 4, cap. 8, resol, 48, n.6OO.. 9 Tr. 21, cap. 4, n. 73.- mor., tr.4,cap. 8, resol, 37, a n.415. -' Tr. 21, cap. 4, n.59.
utrum confessarius sollicitans sit denuntian- religionem...., vel quando probaretur pluries
dus ante correctionem: «Si sit spes, inquit, evenisse illi occasionem simìlis mali faciendi,
quod hujusmodi confessarius, praemissa se- et tamen eum abstinuisse •. - Deinde Esco-
creta admonitione aut correctione coram te- bar affert aliud signum emendationis, et de- u.f., id dicit generaliter de iis qui committunt cere, nisi ex aliis etiam adjunctis constet de
stibus, poterit emendari, tunc debet adhiberi, nique aliud his verbis: - Vel ad Poenitentiae delicta «tendentìa in perniciem reipublicae e , emendatione a ,
servando ordinem statutum a Christo », sacramentum accedere intuearis .;et citat e) Hurtadus, loc. cit., n. 473, dicit: «rnsi· h) Suarez, de Fide, disp. 20, sect. 4, n. 13;
b) Plures auctores in hac sententia allegati, Felinum, qui, in cap. Testimonium, de testib. gnis auctoritatis et gravitatis». De cetero con- Azor, parto 1, lib. 8, cap. 19, qu. 9, non ci-
requirunt praeterea ut nullum sit periculum etattestat.,n. 36, ita revera habet. - Barbosa cordato tantur recte a Salmant.; loquuntur enim de
probabile reincidentiae. - Trimarchus vero, autem et Thomas Hurtadus non citantur ab I) Silvester, quidquid dicat Hurtadus (a haeretico.
etsi primam hanc sententiam probabilem exi- Escobar, sed a Saimant.; Barbosa quidem pro quo S. Alphonsus videtur allegationem samo 687. - a; Omnes auctores hic citati, sive
stimat, eam tamen sub limitatione tenet, sci- signo emendationis quod sumitur ex sacra- psisse), v. Correctio, n. 4, § Tertia, non Ioqui- pro negativa, sive pro affirmativa, Ioquuntur
licet quando sollicitationis crimen non est mento Poenitentiae; et Hurtadus, pro alio, tur de sene, sed in generali ait posse proba· de alia sollicitatione, quamvis Freitas non
publicum nec laborat infamia. cujus mentio non habetur apud S. Alphon· biliter sperari emendationem in eo qui peccat satis dare Ioquatur.
c) Escobar, lib. 47, n. 625, haec separatim sum; at revera, Barbosa, de ept'sc., allego 43, «ex passione seu infirmitate, cujus signum b) Escobar a Corro, de C01ifess. sollicitant.,
habet; et primo quidem ait censeri emenda- n.22 et 23, utrumque habet ut Escobar; Hur- est si semei ruit, obiata occasione, et denique part.l, qu. 2, n. 42; et parto 3, qu. 5, § 6, n. 2,
tum: «Qui per triennium postmodum recte tadus autem, loc. cit., n. 469 et 472, Ioquitur tristatur et erubescit •. negat simpliciter taIem esse denuntiandum.
vixerit>. Et ibi citat Freitas, qu. 3, n. 32; ]oan- de sacramento Poenitentiae. g) Viva, de Poenit., qu. 8, art. 5, n. 8, c) Sed de hac ratione vide notam d ad
nem Sanch., loc. cit.; Mascardum, concI. 601, d) Genuensis, Prax. archiep., cap. 18, n. 6, dicit: «Haec tamen [signa] non videntur suffi- n. 681 supra.
 704 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE.
Quaeritur 9°. An sit denuntiandus con.
fessarius qui ex condz'cto cum poenz"tente
sùnulat confessionem ut tractet inhonesta?
Negat Palaus 1: tum quia sollicitatio
tunc esset mutua, tum quia tunc poenì-
Simulans tens ipsa deberet se denuntiare. - Recte
co n fe s s i o-
nem ex con-
dicto ut tra-
vero affirmant Salmant. 2 cum Diana et
ctet inhone- aliis; quia tunc jam adest vera sollicitatio
sta, denun-
tiandus. confessarii, nec poenitens denuntiando te-
netur denuntiare seipsam, sed tantum
verba referre et actus confessarii. Et hoc
hodìe expresse definitum est in bulla Be-
nedicti XIV, quae incipit: Sacramentum
ubi praecìpìtur fieri denuntiatio etiamsi
sollicitatio mutua fuerit. !bi enim prae-
cipitur denuntiandus esse confessarius'
s~lli~itans, etiamsz' sacerdos sit, qui jurz's.
dictione ad absoluttonem valt'de hnpertien-
dam careat, aut sollt'citatto inter confes-
sarium et poenz"tentem mutua fuerit, siue
sollt'ct'tattoni poenitens consenserit siue
consensum mt"nùne praestiterit, v:l lon-
gum tempus post z'psam sollt'ctJattone11l
jam ~fJluxerz"t.
688. - Quaeritur 10°. An sz"t denzmtzan·
dus laz'cus vel non sacerdos sollz'cz"tans zn
confessione, sz'mulans se confessarzum?
Simulans
se confessa- Respondetur affirmative cum Salmant,",
rium et sol..
Iicìtans, de-
Roncaglia 4. - Ratio, quia, licet is rion
nuntiandus. sit denuntiandus ratione sollicitationis,
ex bulla Gregorii XV; denuntiari tamen
debet ex alia constitutione Gregorii XIII
(apud Sa1mant. 5), ubi quicumque non sa.
cerdos, audiens sacramentaliter confessio-
nes, praecipitur denuntiari.
Utrum autem ad denuntiandum talem
non sacerdotem sollt'cz'tantem} requiratur
non solum ut confesszonem audzert't, sed
ettam ut absolutzonem impendert"t?
1Tr. 4, disp. 9, punct. 8, n. 2. - ' Tr. 21, cap. 4, n. 61. _
Diana, parto 4, tr. 5, resol.lO. - Bened. XIV, bulla sacra.
1nentum Poenitentiae. § 2. - 3 Tr.21, cap. 4, num. 27.-
• Tract. 19, qu. 8, cap. 1, qu. 2, resp. 3. - Greg. XIII,
constitut. Officii nostri partes, diei 6 Aug. 1574. - • Loc.
cit., num. 27. Habetur etiam in Bull. Rom. Mainardi. _
6 Loc.. cito - 'l' Tr.4, disp.9, punct.9, n. 5. - 8 Tr. 6, disp. 2,
qu.2, cap. 4, n. 1. - 9 Tom. 2, parto 3, n. 490. - lO Lib.47,
.. 688. - a) At r~ vera c?nstitutio Grego.
ru XIII, § 1, occaSlOnem hUJus sanctionis sic
refert, quod scilicet plures quaererent utrum
ab hispanica Inquisitione procedendum esset
c contra eos qui, in sacro Presbyteratus ordine
non constituti, Missas celebrare et confessioo
nes ac absolutionem [nota] impartiri ausi»
.. Ex verbi~ praefatae bullae Grego-
ru XIII (relatìs a Sa1mant. 6), videtur suf-
ficere quod tantum audierit; cum ibi dì-
catur quod Inquisitores sancti Offìcii pro.
cedere debent in non sacerdotes qui Mìssas
ce1ebrant aut sacramentaliter confessìo-
nes audìunt a). Sed Pa1aus 7, Mazzotta 8,
Potestas 9; et Escobar lO cum da Cunha
et Sancio, dicunt omnino requiri ut etiam
absolvant; duro in edicto S. Inquisitionis
generalis dicitur denuntiandus esse ille
qui, cum non sit sacerdos, sacramentum
ministrat: non censetur autem sacramen-
tum Poenitentiae -mìnìstrare qui abso1u-
tionem non impertitur. - Sed hoc non
obstante, ex praefato edicto (quod in
extensum refert Potestas 11) certo hic de-
nuntìandus est, etiamsi non absolvat: cum
ibi dicantur denuntiandi esse tam~uam
suspecti de haeresi, quellt:.. che} non es-
sendo ordz"natt' sacerdou..., sz" usurpz"no dt'
celebrar Messa} ancorchè non abbtano
proferito le parole della consecrasione;
(J) abbIano presunto dz' mz"nt'strare z'l sacra-
mento della Pent'tenza az'fedelz' dz' Cristo,
ancorché (nota) non si sza venuto all'atto
dell'assotueione b).
Pariter autem certum est ex bulla Be-
nedicti (ut mox supra vidimus in Quaest.
praecedenti), denuntiandum esse sacerdo-
tem sollicitantem in confessione, etiamsi
jurisdictione careat.
689. - Quaeritur 11°. An sz't denunttan·
dus poenz"tens quz" z"n confesszone sollt'ct"tat
sacerdotem?
Affirmant aliqui pauci, apud Salmant. 12•
- Sed communiter et verius negant Bo·
nacina 18, Diana 14, Pa1aus 15; et Sa1mant.16
cun Trullench, Bordono, Sousa, da Cunha,
n. 685. - Da Cunha, qu. 13, n. 14. - Joan. Sanch., Select.
disp.ll, n. 36. - " Tom. 2, part.2, n.226. -12Tr.2l, cap. 4,
n. 29. - 12Disp.6, de Obligat. denunt., punct.3, n. 20. _
14 Parto 1, tr. 4, resol. 23. - 16 Loc. cit., punct. 9. n. 7.-
18 Loc. cit., n. 29. - Trull.". Decal., lib. 1, cap. 3, dub. 18,
n. 59. - Bordon., Tribun., cap. 23, num. 71. - Sousa de
Solicitant., tre 1, cap. 7, n. 4. - Da Cunhal qu. 11, ~_ 3
et seqq.
fuissent. Et § 2, decernit pertinere ad dictam
Inquisitionemcognitionemet punitionem c eoo
rum qui, in Presbyteratus ordine· non consti-
tuti, Missas celebrant, ac confessiones, ut prae-
fertur [nota], audiunt».
b) Id est: «Qui, cum sacerdotio initiati
non sint, Missaecelebrationem usurpaveriht,
APPEND. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS. - § II. 705
Sancio et Leandro. Ratio, quia leges poe- licet ex bulla Gregorii XV interpres 501-
nales non sunt extendendae de casu ad licitans non sit denuntiandus, tamea de-
casum. Neque currit hic eadem ratio pro nuntiari debet ex edicto S. Inquisitienis
poenitente quam pro confessario sollici- (supra citato n. 680) t"n fine), ubi denun-
tante: ob plura momenta quae cuique pa-
tiandi sunt omnes de haeresi suspectì j
tent, et praecise ob suspicionem reve1a- et inter hujusmodisuspectos eaumeran-
tionissigilli, si confessarius poenitentem tur omnes illi che aousmo t1 sacramento
denuntiaret. della Penàenea, servendosi della confes-
690. - Quaeritur 12". An sù denunttan- sione e confessionario a finz'Ik'sCJnesti}
dus sacerdos <» interpres quz" sollz'cz'tet poe- soltecùando -t"n essi z· penz"tentz' ad turpia,
nz'tentem? ed avendo con essi dt'scorsz' dz' cose illecite}
. Sacerdos Prima sententia affìrmat: et hanc te- e non convenzenti al fine per z1 quak è
lDterpres,
jaxta alios, nent Freitas, Trimarchus et Escobar a
denunt ian-
stato tstt"tuz~o c). - Unde bene denuntìan-
Etsi audiat
dus, Corro, apud Escobar 1. - Ratio, quia in- dus est interpres, qui jam abutitur con-
tantumcon..
fessionem et
terpres non solum gerit partes poeniten- fessionepoenitentis ad eum sollicitandum
non" absol- tis, sed etiam confessarii; unde, pariter vel ad tractandum cum eo de rebus inho-
var,
ac confessarius, injuriam irrogat sacra- nestìs,
mento. 691. - Quaeritur 13°. An sz'tdenuntzan-
Communis..
sime nega-
Secunda vero sententia communissima dus confessarius quz' solttcùa:poe.ni(entem}
turo negato Eamque tenent Pa1aus 9, Potestas 8, ta t'nducat alt'quam femz'nt#n .a4 secum
Holzmann "', Mazzotta 5', Diana 6; Esco- peccandum?
bar 7cum Fagundez, Sousa et Sancio; DaCunhaw et Freitas a), apudPataum l l
ac Salmant.P cumTrullench, Leandro, (praecisa bulla Gregorìì XV),prQp"abile
et communì (ut asserunt). - Ratio la. quia putant non esse dent;InQl;\ndu~ ex decre-
ìnterpres magìs se aabet ex parte poeni- tis Pii.IV etOlementìs VHI..,.... Sed, at- SoIlicitans
lenoci-
tentis quam confessarli. Ratio 2" et potior, tenta sa1tem praefata bulla Gregorìì, ho- ad nium pro
se Ve1 pro
quia ex bulla Gregorii XV, tantum Con- die non est dubìtandum quin dennntiarì allo, <lenu,,-,
fessarii sollicitantes denuntiandi sunt, ut- debeat; cum ibi' dìcantur denuntìandi esse $DcIus-.
que diximus, leges poena1es non exten- omnes sacerdotes, qui in confessione per-
duntur praeter casus expressos. sonas.: ad t"nhonesta sioe z'nter se, siue
Ex alio Hìs tamen non obstantibus, dicunt cum alz'is, quomodolz"bet perpetranda...,
capite de..
nuntìandus. Concina b), Potestas 9; Escobar lO cu.rn sollza"tare... tentaverz"nt.
Fagundez; et Diana 11 cum Leandro, quod, An autem denunttanàus $'t confessa-
Joan. sanch., disp. 11, num. 24. - 1.eand., disp. 18, 2° praec. Ecci., lib. 'l, cap. S, n. 78; et de 60 praec. De.
Poenitens
qu. 41. - Fì'eitaS, qu .. 1S, n. 27 et 28, et (edit. al n. S7. - cal., lib. 6, cap. 12, n. 23. - Sousa, de Solicitant., tr. 1,
sollicitans
confessa.. Trimarch., de Confesso abutente, disp. 7, sect. 3, n. 18. - cap. IO, n. S et 4•• Joan. Sanch., loc. cit., n. IO et 37.-
rium, ve· Escob •. a Corro, de Confesso soIlicitant., parto 1, qu. 2, • Tr. 21, cap. 4, n.26. - Trull., DecaI.,lib.l, cap. S, dub. 18,
rius Don de.
n. SI et seqq •• 1 Lib.47, n. 689.- • Tr.·4, disp. 9, punct. 9, n. 82•• Leand., disp. 13, qu. 40. - • Loc. cit., n. 490. _
nuntiandus.
n. 6. - • Tom. 2, parto 3, n. 4!!9. - • De praec. Deca1., n. 671. lO Loc. cit., n. 691.o Fallund., de 6° praec. Decal., lib. 6,
- • Traet. 6, disp. 2, qu. 2, cap. 4, n. 1, i. f. - • Part.4, cap. 12, n.23. - U Part.9, tr.9, resol.32, v. Nota vero. _
tr. 5, resol. 9. - , Loc. cit., n. 690 et 691.• Fagund., de Leand., loc. cit., qu.40, i. f.-" Tr.4, disp.9, punct.5, 0.2.
quamvis verba consecrationis non protule- haec habet de iis qui se fingunt esse sacer·
rinti ve! Christifidelibus saqramentumPoe- dotes.
nitentiae ministrare praesumpserint, etiamsi c) Vide notam d ad n. 680.supra.
ad absolutionisformam non processerint ». 691. - a) Palaus utique citat da Cunha et
690. - a) Freitas loquitur de laico in- Freitas, ut refert S.Alphonsus; at certe daCu-
terprete i et Trimarchus, de ·non sacer-dote nha, qu. 17, n. 8, de hac negativa sententia
interprete; sed, ut patet, quaestio princi- scribit: «Viri aliquot ·docti... approbare con-
palis .est de interprete ,quicumque demum tendunt •. Ipse autem, n.9, ait: «Pars affirmll-
sito IIlter auctores secundae sententiae, Pa- tiva, etiam ,pugnante difficultate, mihi proba.
laus, Fagundez, Sousa, Sanchez, loquuntur bilior est >. - Freitas vero, qu. 17, n. 14
de quocumque, sive sit sacerdos sive sit congerit rationes partis affirmativaei sed, ·n. 19
l~us· (in 3 ·edit.),dicitsimpliciter hunc esse denun-
b) ConcimI., lib. .2} diss. 3} cap. 13}n. 5} tiandum.
s. ALPHONSI, Opera moralia. - Tom. W. 45
 706 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE. APPEND. - DE CONFESSARnS SOLLICITANTIBUS. - § III. 707
rius qui sollt'citat poem'tentem ut consen- 692. - Quaeritur 14°. An sint denun- Sanchez c), Suarez d) >' et Sa1mant. a) cum Sed contra, hic notandum quod si quis Falsa de-
tiat ad peccandum, non secum, sed cum !t'andi confessarti' sollicitantes, postquam San cio a), Trimarcho et Leandro j et pro- injuste accusaret vel accusare suaderet nuntiatio,
casus reser-
altò? jam e vt'ta migraverint? babile putat Diana e). - In bulla autem aliquem sacerdotem innocentem de solli- v a t u s Pa-
pae sin e
Da Cunha b) apud Escobar t, et alii Affirmant Salmant. 2. - Sed negat pro- Sollicitans
pr ob a bi- Benedicti XIV Sacramentum, circa id sic citatione, incurreret casum reservatum censura.
paucì olim probabile putarunt non debere babilius Potestas"; quia tunc cessat totalis lius non de-
nuntiandus habetur: Caveant... diligenter confessarti, papalem, sed sine censura; prout habetur
denuntiari. - Sed hodie certum est oppo- finis legis, scilicet tam emendatio quam post m or- ne poenz'tentibus, quos noverint jam ab in bulla Benedicti XIV Sacramentum,
temo
situm ; cum Benedictus XIV in bulla Sa- punitio rei. Idem dicit Roncaglia '" cum alio sollicitatos, sacramentalem absoìutio- data die primo kalendis Junii 1741, ubi 7
cramentum (citata num. 687, Qu. 9) defi- Bordono. - Bene tamen advertit cum nem impertiant, nisz' prz'us, denuntiatzò- sic dicitur: Quaecumque persona, quae
niverit hunc confessarium omnino esse eodem Bordono et Carena a), quod haere- nem... ad effectum perducentes, delinquen- execrabzlz' hujusmodi flagitzò se z'nquz'na-
denuntiandum, etiamsi sollict'tattò..., non tici formales, etiam post mortem, semper tem indicaverz'nt competenti judict~ vel verit, vel per se ipsam innocentes confes-
pro se ipso, sed pro alia persona peracta sunt denuntiandi, ad reparandum saltem saltem se, cum przmum poterunt, dekuu- sarios tmpz'e calumnz'ando, vel sceteste
fuert't. damnum ab eis illatum. ros spondeant ac promz'ttant. procurando ut ùi ab aliis fiat... tmpzis
An autem, facta denuntz'attòne, poeni- suaszònzòus, aut promissis, aut blandz'tz'is,
§ill. tens a quocumque confessorio absolvipos- aut mmis, aut alzò quovzs modo, etc. - Explicall.r.
Quinam teneantur denuntiare. sz't ab mcursa excommunù:atione? Advertunt tamen Salmant." id intelligi
Negant l) Salmant. I, Mazzotta 2; Dia- de suasione efficaci, ita ut ipsa sit causa
693. An possit absolvi mulier sollicitata, antequam denuntiet. Et an.facta denun.tt'a.tione, na 3 cum Sancio; et Potestas 4 cum Bor-
possit quivis confessarius absolvere ab excommunicatione contracta ob denuntiationem injustae denuntiationis secutae. Addunt"
neglectam. - 694. An semper confessarius teneatur monere de obligatione denu?t- dono; ex edicto S. Inquisitionis generalis intelligi, nisi suasio anteexsecutionem
tiandi. - 695. Qu. 1. An teneantur denuntiare qui non possunt probare denunzia- Facta de- infra citando. - Affirmat vero Lupus 5 denuntiationis efficaciter revocetur,
nunt at o-
ì ì

tionem. Et qui aliunde sollicitationem sciunt. - 696. Qu. 2. An sit obiigatio denun- ne, censura (cui adhaeret Roncaglia 6). Quia, ut ait, Hoc tamen procederet juxta edictum
tiandi si crimen sit occultum. - 697. Qu. 3. An, si sollicitatio fuerit habita a longo probabiliter
non est re- reservatio hujus censurae perseverat tan- particulare Inquisitionis alicujus regni. -
tempo~e. - 698. Qu. 4. An teneatur ad denuntiandum qui scit sollicitationem sub servata,
secreto. - 699. Qu. 5. An sit obligatio denuntiandi per epistolam vel internuntium. tum durante contumacia; unde exspirat Sed in edicto edito a Sacra Inquisitione
Et an confessarius teneatur aliquando denuntiationem excipere vel deferre. - facta denuntiatione aut mortuo denun- generali, die 3 januar. anni 1623, relato
700. Qu. 6. An teneatur denunziare mulier sollicitationi consentiens. -701. Qu. 7. An tiando. Idque infert Lupus ex edicti ver- in extensum a Diana 9 et a Bonacina h),
sit obligatio denun#andi, si speretur sollicitans per correptionem emendanàus. bis, quae esse solent: E dalla detta sco- absolute dicitur, intra duodecim dies esse
Sollicita- 693. - Est praenotandum l°. Quod sol- Improbabilissime igitur dixit Pontas 5 munica... nessuno, se non da Noz' o dal denuntiandos haereticos seu de haeresi
tus neqnif
licitati non possunt absolvi, nisi prius nolenti denuntiare confessarium sollici- supremo trzòunale del S. Ojficzò..., potrà quomodolibet suspectos, sub excommuni-
absolvi an-
tequam de-
denuntient; et si adsit .impedimentum tantem non esse denegandam absolutio- essere assoluto, se prima... al Santo affi- catione majori latae sententiae reservata
nuntiet,
statim faciendi denuntiationem, saltem nem b). - Bene autem potest absolvi poe- Nisi adsit do non avrà soddisfatto g). Et revera, at- Papae et eidem tribunali. Tenet autem
debent esse parati quamprimum ad de- nitens ante denuntiationem, si adsit justa
jusra causa
differendi,
tentis praedictis verbis, opinio Lupi satis Bonacina lO cum Suarez i) et Sanctarello i),
nuntiandum: alias peccant gravìter et causa illam differendi, nempe si ministri
et credi p0S· probabilis videtur. hoc edictum non fuisse perpetuum, sed
s!t :promis-
SlODl.
incidunt in excommunicationem. - lta tribunalis longe distent, vel si sit neces- Trimarch., de Confesso abutente, disp.14, sect.7, n.41•• S. Inquisit., lib. 5, disto 4, art. 4, dill. 1. - • Tr. 19, qu, 8,
Salmant. a) cum Navarro a), Hurtado a), sitas communicandi ad vitandum scanda- Leand.. disp. 13, qu, 48. - 1 Tr. 21, cap. 4, n. 70. - • Tr. 6, cap. 2, reg, in praxi, n. 5; cfr. tr, 4 de Censur., qu.f , cap. 6,
Sancio a), da Cunha a), Sousa a) et aliis lum vel ob lucrandum jubilaeum, et possit disp. 2, qu.2, cap. 4, n. 6, v. {Juaer.l. - • Parto 4, tr, 5, qu, 3. - , Bulla Sacramentum, § 3. - • Tr.6, Append.,
resol, 29, i. f. - Joan. sancius, disp. Il, n. 64. - • Tom. 2, cap. 6, n. 231et 232.- • Loc. eìe., n. 232. _,9 Parto 4, tr. 5,
communiter. credi personae quod sit denuntiatura. Ha n. 641.- Bordon., SacroTribnn., cap. 30, n. 19.- • In edict. resol. 41. - 1. Disp. 6, de Oblig. denunt., punct, 2, n. 12.
1 Lib, 47, n. 644.- Beneà., XIV; bulla Sacramentum qu.4. - Bordon., Man. Consultor. in causo S. Off., sect.18,
Poenitentiae, § 2. - • Tr. 21, cap. 4, n. 71. - • Tom. 2, qu.32, n. 64. - Bordon., Man. Consultor., loc. cit., qu. 31,
n. 595.- • Tr.19, qu. 8, de Confessar. sollicitant., cap. 2, n. 60. - • V. Confessarius II, caso 17, i. f. c) Sanchez, Decal., lib. 2, cap. 13, n. 36 denuntiationem ditIerre debent, eamque quo
et 37, loquitur de easu simili, seilicet de ab- citius poterunt faciendam spondent serioque
solutione haeretici non solum in articul0 moro pro~ttunt, possunt absolvi». - Denuntiatio
b) Da Cunha male citatur ab Escobar; nam, illum mortaliter deliquisse et in excommuni- tis; sed in quovis alio impedimento adeundi autem c ad sanetam Sedem vel ad loci Ordi-
qu. 17, n. 5, ubi traetat de praesenti easu, cationem incidisse, < a qua non est absolven- Pontificem; quam eoneeditin quibusvis exeom- narium» deferri debet, ut ex eadem Instr.
haec scribit: «Pars tamen affirmativa [quod dus quousque denuntiet»; et n. 70, addunt municationibus, exeepta haeresi. n. l, constato
scilieet sit denuntiandus] mihi verior est et • aut parata sit [femina] denuntiare». - Na- d) Suarez, de Censur., disp. 7, sect. 5, l) Multi ex citatis auctoribus id non di-
.evidentissima». varrus vero, consil. 3, n. 2, de haeret., lo- n. 41, id dicit de absolutione a eensuris in sertis verbis negant, sed perspicue innuunt,
692. - a) Carena, de Offic.Inquz·sit.,part. 2,· quitur de haeretico quem quis tenetur denuIi' generali, quando adhibetur clausula satisfa- dicendo illum poenitentem absolvi posse per
tit. 19, § 3, n. 7, quidquid dieat Roncaglia, tiare, nee potest hic absolvi nisi denuntiet cta parte. bullam Cruciatae,vel vi alius privilegii.19itur,
seribit tantum haereticum posse post mortem vel saltem omnino proponat denuntiare; nee e) Diana, part. 4, tr. 5, resol. 35, quaerit secluso privilegio, absolvi non poterit.
denuntiari. distinguit inter eonscium vel inscium obliga- utrum femina, quae in excommunieationem g) Id est: «Et a dicta exeomniunicatione
693. - a) Majorisclaritatisgratiaquaedam tionis, sicut nec Hurtadus, tract. 4, cap. 6, incurrit, possit absolvi, si promittat se illieo nemo, nisi a Nobis vel a supremo tribunali
hic notanda veniunt. - Et quidem aliquot resol. 9; nee Rodericus da Cunha, qu.21, n. 6, denuntiaturam; et negative respondet «justa S. Officii absolvi poterit, antequam dieto san·
ex auctoribus citatis distinguunt sollicitatum neque Sousa, tr. 2, cap. 20, n. 5. _. Jòannes tamen causa non intercedente». Cfr. etiam eto Offido satisfecerit».
qui jam noverat obligationem denuntiandi et Sanehez autem, disp. 11, n. 59 et seqq., aperte part.1, tr. 4, resol. 27. - S. Off. in sua Instr. h) Bonacina, loc. cit., punct. 2, n. 12, af·
officium hoc omisit, ab eo qui obligationem ponit distinctionem a Salmant. allatam. de die 20Febr. 1866, n.5, haee etiam habet: fert utique edietum istud, sed non per exten-
ignorabat. - Salmant., de primo casu loquen- b) Pontas id dicit de Gallia, ubi negat esse • Poenitentes admoniti et omnino renuentes sum.
tes, tr. 21, cap. 4, n. 69, dieunt poenitentem receptam bullam Gregorii XV. nequeunt absolvi; qui vero ob justam eausam i) Suarez, de Fide, disp.20, sect. 4, n. 28;
 708 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE.
tantum pro illo actu; cum ibi dietum
fuerit: Mandamus, quatenus t'ntra duo-
deczm dies proxime computandos, etc.
Unde dieunt praefati auctores j), illud
proxime computandos satis estendere
quod noluit S. Inquisitio obligare conscios
delinquentìum in futurum; nam alias di-
xisset non proxime, sed a die scientiae,
Verum Diana l cum Peyrino censet edi-
ctum fuisse perpetuum, et illud proxime
intelligi revera a die scientiae delicti. -
Confìrma- Sed advertendum quod eadem sacra In-
tur, censu-
ram non es- quisitio postea, die lO Martii anni .1677,
se reserva..
tam, fa c t a aliud emanavit edictum (quod refert Po-
denuntìatic-
ne. testas 2), ut dìxìmus, ubi imposuit quidem
excommunieationem contra non denun-
tiantes suspectos de haeresi, sed nulla
facta mentione reservationis, sic dieens:
Comandiamo.: sotto pena dt' scomunica
di lata sentenza..., chefra t1termine di un
mese... si debbano rioelare... al Sant' Offi-
do, ovvero aglt" Ordt"nart~ tutu' e ciascuno
dt' quellt" de' qualt" sappiano, o abbZ"ano
avuto, o avranno notieia, che stano ere-
tt"d o sospetti.: di eresia k). - Hoc po-
sito, satis probabile videtur mihi et aliis
doctis a me consultis, quod, vel primum
edietum non fuerit perpetuum; vèl quod
verosimilius S. Inquisitio in hoc secundo
edicto, sicut moderavit obligationem primi
edicti denuntiandi infra duodecim dies,
ampliando illam ad mensem, ita etiam.
1 Parto 4, tr. 5, resol. 41.. Laurent. de Peyr'l"ntsJ tom.2,
consto 9 Pauli V, n. 27. - • Tom. 2, n. 226. - • Tribun.,
Sanctarellus, de Haeresi, cap. 9, n. 19, a Bo·
nacina citantur, non pro edictoS. lnquisitionis
in specie, sed ut qui negent ullum textum
afferri posse quo excommunicentur non de-
nuntiantes haereticum.
j) Rectius: Bonacina.
k) Quod latine sic vertitur: «Praecipimus
sub poena excommunicationis latae senten-
tiae, ut infra mensis spatium, S. Officio veL..
Ordinario denuntient eos omnes quos nove-
rint, aut compererint, aut comperturi sint esse
haereticos vel de haeresi suspectos».
694. - a) Roncaglia, loc. cit., cap. 2, reg.
in praxi, n. 5, scribit: «Si confessarius, ex
repugnantia quam demonstrat mulier sollici·
t:lta, prudenter timeat non denunciaturam
confessarium sollicitantem, absolvere non de·
bet antequam denunciet '. - De hac re sic
loquitur lnstr. S. O. de die 20 Feb. 1866, n. 3:
«Hujusmodi denuntiationes a nemine absque
primum edietum moderavit, auferendo re-
servationem ab excommunicatione. Hoc
tamen semper intelligendum, si jam fuerit
impleta denuntiatio.
694. - Praenotandum 2°. cum Ronca- de Monitio
denun-
glia a), quod, etiamsi confessarius praevì- tiatione, fa-
cienda, etsi
deat certo sollicitatam non esse denun- non sit spes
fructus.
tiaturam, debet nihilominus monere illam
de sua obligatione, et dimittere si nolit
denuntiare. - Ratìo, quia ipsi confessarìo
espresse praecìpìtur a Pontifice in dieta
bulla obligatio monendi. Et licet, genera-
liter loquendo,cum confessarius praevidet
monitionem non profuturam, eam omittere
debeat; hoc tamen non currit quando agi-
tur de vitando damno communi, ut eve-
nìtìn praesenti casu (juxta dieta n. 615).
695. - Sed quaeritur l°. An teneatur
denunttare confessarium sollù:itantem, qui
soiiicùationem neqtd: jurùlù:e prooare?
Negant Turrìanusw et Torreblanca a). tioSollicita·
denun-
_ Sed omnino affirmandum cum Bafìez b), probari
tianda, etsi
ne-
Bordono 3, Palao 4, etc. Et oppositum vi- queat,
detur expresse damnatum expropos. 5a
proscripta ab Alexandro VII, quae dice-
bar: Quamvis evùJenter HM constet Pe-
trum esse haereticum, non teneris demm-
tiare, si probare non possis.
An autem teneatur ad denunttandum,
non solum sollicitatu«, sed etiam qui
alt"unde certo scit sollidtatt'onem?
Affirmant recte Salmant." cum Trul-
cap. 23, n. 97. - • Tr. 4, dìsp. 9, punct.10, n.3. - • Tr.21,
cap. 4, n. 68.
culpa lethali omitti possunt. Qua de re poe-
nitentes debent admoneri, neque ab iis admo-
nendis instruendisque eorum bona fides ex·
cusat '.
695. - a) Turrianus, t'n 2 am2ae , tomo 1,
dz·sp. 58, dub. 3, loquitur de blasphemo oc-
culto, et dicit probabile esse quod possit omitti
ejus denuntiatio. - Torreblanca, de _Magia,
lib. 3, cap. 16, n. 26, affirmat prohibitum
esse ne quis procedat aut inquirat contra
peccatorem occultum.
~) Baiiez, in 2 M " 2 a e , qu. 68, art. 1, co-
roll. 3, id satis· innuere videtur, dum dicit,
quando praelati praecipiunt sub excommuni·
catione crimen aliquod denuntiari, omnes
teneri illud denunti.are, qui antea licite pote-
rant denuntiare. At inconcl. 2, init. artic.,
negaverat teneri (quasi insinuans posse) ac·
cusare eum qui nequeat delictum sufficienter
probare.
APPENO. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS. - § III. 709
Quilibet lench, Diana, Palao, Suarez c) et Hurtado. tunc verba, non stricte, sed late sunt
certo sciens
sollicitatio- Et hoc, etiamsi is sit impuber, modo sit accipienda.
nem, t e n e-
tur denun- rationis compos, et sciat crimen a perso- 697. - Quaeritur 3°. An teneatur selli-
tiare.
nis fide dignis; secus, si sciret a fide in- citatus ad denuntz'andam soittcttationem
dignis ve1 feminis 1evibus d). Salmant, 1 habz"tam a longo tempore?
cum Corduba, Navarro, Sayro. - Hoc Roncaglia 6 ait cum Bordono, quod
autem dicendum, non jam ex bulla Ore- nunquam datur praescriptio quoad cri-
gorii, sed, ut bene advertit Mazzotta 2 men haeresis; quoad alia vero, prae-
cum Potestà e) et Bonacina e), ex edieto scribitur per quinquennium actio contra
S. Inquisitionis, ubi dicitur teneri ad de- reum a). Hinc dicit Roncagliaexcusari a
nuntiandum confessarium, qui scierit ve1 denuntiatione, qui illam per quinquennium
audierit illum sollicitasse. Vide verba re- omisit, etiam culpabiliter: nisi obstent
lata n. 680, t'nfine. edieta contraria dioecesana. - Sed hodie Denuntian-
da sotliclta-
696. - Quaeritur 2°. An st't oblt'gaHo dec1aratum est ex Benedicto XIV (ex ci- tio, etsi a
denunttandt' solùcitantes, ettamst' crimen tato decreto Sacramentum) denuntiatio- lango tt::m-.
por'ehabìta,
sit occultum? nem esse faciendam, etiamsi longum tem-
Negant Fagundezw, Megalius b) et alii, pus post sollicitationem effiuxerit.
apud Salmant."; quia Gregorius XV in 698. - Quaeritur 4°. An teneatur ad
bulla mentionem facit de abusu, verbo denunttandum, qui sctt sollù:ìtatt"onem sub
abutantur, quod significat actuum fre- secreto naturalt"?
Denuntian- quentiam et publicitatem. - At òmnino Negant Fagundez et Fragosus a), apud
da sollicita-
tic, licet cc- tenendum est oppositum cum Salmant.>, Salmant. 7; quia fortior est lex naturalis
culta.
et Baàez c), Filliuccio d), Trullench, etc., quam positiva. - Sed contrarium recte Sollìcira-
tio denun-
ibid., ex D. Thoma. Et recte Roncaglìa 5. tenent Palaus 8, Diana 9; Escobar 10 cum tianda, etsi
nota sub se-
ait primam sententiam penitus esse rejì- Sancio b) et Gaspare Hurtado b),. ac Sa1- crete natu-
ciendam; quia, licet in poenalibus verba manto 11 cum Trullench, Leandro, etc.; rali.
legis sìnt strìcte interpretanda, attamen quia nemo tenetur ad secretum, etiam
si ex stricta interpretatione lex inutilis juramento promissum, quando secretum
redderetur (u~ in nostro casu eveniret), vergit in damnum commune. Secus vero, Limitatìo,
Trull., Decal., Iib. 1, cap. 3, dub, 18, num, 13 et 14. - qu. 70, art. 1, ad 2. _. Tr. 19, qu, 8, cap. 1, qu, lO. - ' Loc,
Diana, parto 4, tre 5, resol. 28 et 41.· Pataus, tr.4, disp.9, cìt., cap. 2, qu- 4. - Bordon., Sacro Tribun., cap. SO, n. 8
punct, 1, num.l0. - Thom. Hurtad.) ResoI. mor., tr.4, et seqq. -Roncagl.} loc, cito - Fagund., de 2° praec, Eccl.,
cap. 8, resol. 19 et 26. - 1 Tr.21, cap. 4, n. 69. - Corduba, Hb, 4, cap. 3, num. 31 (edit.1626). - 'Tr. 21, cap. 4, num. 85.
Sum., qu, 64, caso 6•. Navar., Man., cap. 25, n. 46.• Sayr., - S Tract. 4, disp. 9, punct. lO, nume 5. - 9 Parto 4, tr. S,
Clav., lib. 12, cap. 14, n. 33. - ' Tr. 6, disp, 2, qu, 2, cap. 4, resol. 32. - 10 Lib. 47, n. 704.- 11 Loc. cit., n. 85.· Tru/l.,
n. 6. - • Tr.21, cap. 4, n. SO. _ • Loc. cit., n. 81•• Trull., Deca1., lib, 1, cap. 3, dub. 18, num. 90•• Leand., disp. 13,
Decal., lib. 1, cap. 3, dub. 18, n. 20. - D. Thom., 2' 2", qu.45.
c) Suarez male citatur a Salmant. quasi nuntianda cnmma occulta et revelanda se-
id teneat de Censur., disp. 20, sect. 1, n.14. creta >. Et n.31: «Si quis sciat esse aliquem
d) Pro hoc tantum ultimo distinctionis haereticutn occultum, aut seditiosum, aut pro·
membro cita,ntur Corduba, Navarrus, Sayrus, ditorem, vel similem hostem reipublicae.,
loquentes in generali. tenetur illum denuntiare sub excommunica·
e) Potestas, tomo 2, n. 590 et seqq.; Bo· tione, si ita praecipiatur.
nacina, loc..cit.,disp..6,PZlnct. 1, § .4, n. 4,.697. - a) Bordonus dicit praescribi per quin-
V. Secundo, id non habent. quennium favore denuntiantium.
696. - a) Fagundez, de 20 praec. Eccl., 698. - a) Fragosus citatur utique hic a Sal·
lib. 4, cap. 3, n. 83, utramque opinionem' mant.; sed, Regim. reipubl. christ., parto 2,
probabilem esse pronuntiat. lib. 5, disp.14,§ 1; n.ll, etsi ita doc~t,attamen
b) Megalius, parto 1, lib. 1, cap. 9, n. 14, cum hac limitatione: «Nisi criminosus is es·
id satis iJ;1nuit, dicendo esse del1untiandos, set hujusmodi sollicitationibusassuetus, et ad
«quando confessarii essent de tali delicto ~adem crimina iteranda praeparatus; tunc
quomodolibet diffamati.. praemissa correctione fraterna, si post illam
c) De Baiiezjvide notam b ad num. praec. non operetur. emenda, denunj:ìetur•.
d) Filliuccius, tr. 14, cap. 2, loquitur «de b) Gaspar Hurtadus, de Justzt. et Jure, de
excommuni.Cl1-tio!1ibus q~ae feruntur ad .de· Judicioforensi, disp. 2, dijJ. 7, habet tantum
 710 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE.
ajunt c), si sollicitatio sit manifestata ad
petendum consilium; nam propalatio se-
creti esset tunc contra humanum com-
mercium, et etiam contra publicum bo-
num, quod certe in consiliis expetendis
intervenit.
699. - Quaeritur 5°. An muùer sollù:z:
tata teneatur denun#are per epistoiam
.vel median: personam, sz' nequeat per se
tus impedì- ipsam? - Si non possit personaliter adire
. Sollicita-
tus non te- episcopum ob aegrìtudìnem, c1ausuram,
netur per se
denuntìare , aliudve impedimentum physicum vel mo-
rale, non tenetur quidem per seipsam
ad denuntiandum. Vide Potestà 1 et Maz-
zotta 2.
Dubium fit: an haec teneatur denun-
tiare per epistolam aut internun!t"um?
Videtur negandum, ex prolatis n. 563,
Duoà. 3, ubi diximus quod habens pec-
catum reservatum non tenetur petere li-
centiam a superiore per litteras vel me-
diam personam, si non possit illum adire.
Sed tene- - Sed in casu nostro, verius affirmandum
tur per epi-
-stolam vel cum Viva a, Mazzotta " Salmant. 5 et Ron-
per alium.
caglia 6. - Dispar enim est ratio inter
petitionem absolutionis a reservatìs, et
denuntiationem sollicitationis. Nam ibi
obligatio est sistendi apud superìorem,
ut poenitens recipiat ab eo una cum ab.
solutione etiam debita monìta et poeni-
. tentiam; unde qui non potest adire per
se, non tenetur per alium. Obligatio au-
tem denuntiandi sollicitantem, non tam
est adeundi personaliter superiorem, quam
deferendi sive indicandi ei delinquentem
1 Tom. 2, parto 3, n. 643.- ' Tr, 6, disp. 2, qu, 2, cap. 4,
n. 6. qu, 2, resp, 2. - • In propos. 7 Alex. VII, n. 8, V. Di.
cendum. - 4 Loc, cit., cap. 4.,n. 6, qu, 2, resp, 2. _ li Tr. 21,
cap. 4, n. 109. - • Tr, 19, qu, 8, cap. 2, qu, 5, resp. 2. _
ultimum membrum distinctionis, sicut joan-
nes Sanchez, disp.ll, n. 57, qui oroinde non
satis accurate citantur ab Escobar,
c) Palaus et Diana hoc ultimum membrum---
silentio praetereunt.
699. - a) Viva et Tamburinius loquuntur
de onere deferendi denuntiationem; Ronca-
glia, de onere eamdem excipiendi.- De hac
re loquitur jam plurìes laudata Instr. S. Off,
de die 20 Februar, 1866, n. 7: • Denuntiationis
onus est personale et ab ipsa persona solli·
citata adimplendum. Verum si gravissimis
difficultatibus impediatur quominus hoc peì:fi-
cere ipsa possit,tunc vel per se, vel per episto-
lam, vel per aliam personam sibi benevisam,
(ut loquitur Benedictus XIV in sua bulla):
quae delatio, si ab aliquo nequit fieri per
se, saltem est facienda (modo absit peri-
culum propriae infamiae) per epistolam
vel aliam personam, vel monendo judi-
cem ut mittat notarium in domum suam:
qui enim tenetur ad finem, tenetur etiam
ad media.
Advertunt hic Viva 7, Tamburinius 8
et Roncaglia 9 in praxi non expedire quod
confessarius assumat in se hoc onus de-
ferendi denuntiationem vice poenitentis,
vel eam excìpìendìw,- quia sic non paucis
detractionibus et periculis exponeretur.
Et tanto minus ad id tenetur, Unde
non mihi videtur probabile id quod seri-
bit Pater Mazzotta lO, ubi dicit quod si
poenitens non posset per alium facere de-
nuntiationem, tenetur confessarius vices
poenitentis supplere, si ille per alium non
posset denuntiare; quia, ut ait, agitur de
causa fidei. Sed haec ratio tam concise
producta non convincit, - Addit quod
hoc eruitur ex quadam epistola S. C. In-
quisit. ad archiepiscopum Mediolanensem,
annuente Urbano VIII, anno 1624 (apud
Diana), ubi mandatum fuit quod, cum
quaedam femina sollicitata adduci non
potuisset ad denuntiandum, episcopus fa-
cultatem tribuisset confessario denuntia-
tionem excipiendi. Ex hac autem epistola
nihil probatur: nam primo, hoc decretum
fuit particulare pro illo casu b),' deinde
minime ex illa eruitur haec obligatio ge-
neraliter confessarììs imposita fuisse. Hìnc
Bened, XIV, bulla Sacya,,,enlum, § 2. - , Loc, eìt.,
v. Quod allinei. - • Method. Confess., Iìb, 3, cap. 9, § 4,
n. 13. - • Loc. cit., cap. 2, reg, in praxì, n. 6. _ 10 Loc.
cito - I)iana, parto 4, tr, 5, resol. 31.
suum adeat Ordinarium, vel sanctam Sedem
per sacram Poenitentiariam vel etiam per
hancSupremamInquisitionem,expositisomni-
bus circumstantiis, et deinde se gerat juxta
instructionem quam erit acceptura. Si vero
necessitas urgeat, se gerat juxta consiliaet mo-
nita sui confessarii. At si nullo impedimento
detenta, denuntiationem omnino renuat, in
hoc casu aliisque supra memoratis,laudandus
est confessarius qui operam suam poenitenti
non denegaverit, et vel Ordinarium vel San.
ctamSedemproopportunisprovidentiisconsu-
luerit, suppresso tamen poenitentis nomine» .
b) Ex textu tamen hujus epistolae, satis
videtur esse instructio generalis.
APPEND. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS. - § 1II. 711
non tenemur interim, donec constet de Trullench et Diana b), ex regula juris in
hoc praecepto, recedere a communi do- can. Quzs aliquando, de poenz't., dist. 1,
ctorum sententia et ab universali sensu ubi dicitur: Non ... dico ut te prodas. Ne-
ac usu omnium confessariorum, qui hanc quit autem quis manifestare complicem,
onerosissimam obligationem non agno- quin se ipsum prodat; et ideo ajunt Sal-
scunt. - Caeterum, non negamus cum manto6 non esse obligationem denuntiandi
Limitatio, Viva 1 et Tamburinio quod in aliquo casu socium haereticum.
(puta si alicubi publicum immineret da- Recte vero dicunt mulierem hane te- Omnino te-
mnum, nec alia pateret via ad illud vi- neri ad denuntiationem Salmant." cum netur.
di:,o~o~x~:: tandum) posset confessarius obligari ex
sarium o- Bonacina, Trullench, Peyrino et aliis plu-
nus denun-
lege caritatis ad hujusmodi onus suscì-
tiandi suscì- rimis; hocque hodie definitum est a nostro
pere. piendum; sed hoc raro accidet. Summo Pontifice Benedicto XIV in citata
QUODlodo Dicunt autem Delbene c) et auctor bulla Sacramentum, ubi praecipitur fieri
j u v au:d n·s
pc en It ens Istrus., etc. 2, quod si femina multum re- denuntiatio, etiamsi poenitens consense-
Multo mi-
nolens de-
nuntiare. pugnet adire Inquisitores, poterit expe- n't. - Ratio est, quia mulier in hoc casu
nus ad id
tenetur con- ctare confessarium, qui pro ipsa denun- citra periculum suae famae potest denun-
fessarius,
tiationem deferat; quia praecepta positiva tiare sollicitantem quin seipsam manìfe-
non obligant ad rem nirnis arduam. - stet: dum ipsa, etiam interrogata, potest
Item notat Mazzotta 3, quod in decreto negare proprium consensum, et quidquid
Sacrae Inquisitionis mox supra enuntiato inde secutum fuerit; ut habetur ex de-
insuper dictum fuit quod, si neque apud creto S. Inquisitionis (apud Pittonium 8),
ipsum confessarium possit poenìtens in- edito 27 Sept. 1624, ubi dictum fuit: Sz'
duci ad denuntiandum, tunc recurratur muHer consentz"at confessario solHdtantz:..r
ad S. Sedem pro opportuno remedio, et non tenetur tamen proprzum consensum
interim non absolvatur. Dicit autem Maz- manifestare, nec potest super hoc ab epz~
zotta, aliquando S. Sedem in casu magnae scopo... interrogari;
verecundiae et panici timoris rescripsisse, 701. - Quaeritur 7°. An teneatur poe-
dando facultatem confessario absolvendi nz'tens denuntiare sollict'tantem, siper cor-
pro ea vice poenitentem citra onus de- rectionem si! moraiis spes ejus emenda-
nuntiandi. tionis?
700. - Quaeritur 6°. An muHer tenea- Prema sententia negati et hanc docuit Spes emen-
tur denuntz"are confessarium sollt'dtantem S. Thomas 9, ubi dixit: 51: haereticus pr,-- ~~:~oe~\io~~
cut' t'psa consentù? uatim homines a fide aoertat.....) oportet d~;::t~~n~
Consen- Negarunt Suarez a), Megalius a) et alìì, statt'm procedere ad denuntt"atzonem...: nz'sz' ~~os!uxta
tiens solli·
citationi, apud Salmant. '. Quia nemo obligari po- forte alt'quzsfirmiteraestimaret quod sta-
juxta alios,
non tenetur test ad suum crimen manifestandum; ut tim per secretam admonitzonem posset
denuntiare.
dicunt Salmant. 5 cum Suarez, Cajetano, hujusmodz' mala z·mpedz're. Eum secuti
1 In propos. 7 Alex. VII, n. 8. - Tambuy., Method. cap. 2, dub, 6, n. 4. - , Loc. cìt., cap. 3, n. 104. - , Loc.
Confess., Iib, 3, cap. 9, § 4, n. 18. - • Parto 2, cap. 14, cit., cap. 4, n; 66 et 67. ~' Bonac., disp, 6, de Oblig, et
n. 280. - • Tr. 6, dìsp, 2, qu, 2, cap. 4, n. 6, qu, 2, resp, 2. Onere denunt, punct, 3, n. lO. - Trull., Decal., Iib, 1,
- Massott.~ loe. cito - "Tr. 21, cap. 4, n. 65. - 5 Loc, cap. 3, dub, 18, n. 35. ~ Peyrin., tomo 2, in consto 4 Gre-
cit., cap. 3, n. 104•• Suay., de Fide, disp. 20, sect. 4, n. 18. - gorii XV, n. 12.- 8 De Confessar., n. 694.- 9 2~ 2~c:, qu, 33,
Cafetan., in 2a.m 2 1lC , qu, 70, art. 1. - Trull., Decal., Iib, 1, art. 7, corpo
c) Delbene, de Offic. S. Inquisit., pa: s.L, familiari Inquisitionis, vel «stando consilio
dub. 19, n. 1 et 3, videtur citari ex Auctore alicujus viri doctì;quia sic faciens, facit quan-
Istruzione; sed habet tantum rationem prae- tum in se est».
senti asserto adjectam; scilicet praecepta po- 700. - a) Suarez, de Fide, disp. 20, sect.4,
sitiva non obligare curo tanto rigore. Sed, n. 18; Megalius, part. .1, lib.l, cap.5, n. 30,
dub. 21, n. 3, refert ex quibusdam auctori- non loquuntur de praesenti casu, et in uni·
bus doctrinam (cui profecto v'idetur ass.entire), versum negant aliquem teneri ad seipsum
juxta quam mt!lier sollicitata a confessario, accusandum.
quae non possit absque infamia Inquisitores b) Diana, part.l, tr. 4; resol.8, recitative
adire, satisfacit, vel tradendo epistolam alicui tantum hanc sententiam affert.
 712 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE. APPEND. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTmus. _.§ IV. 713
sunt Sotus, Canus, Ledesma, Palaus Lu- extensum apud Salmant. 6), ubi declara- apud Potestà 1; auctor Istrue. etc.» cum cina 7 et Roncaglia 8 ex Pena c); et auctore Nisi sint
go, Silvester, etc., apud Salmant.". ~ Et tum fuit: Etiamsi nulla fraterna correctio Bossio a); et Salmant." cum Valentino, Instructz'onis, etc. 9 cum Bossio, si accedant
indicia ve-
hementia.
signanter de crimine sollicitationis, hanc vel alia monz"tt'o praemissa fuerù, omnino Hurtadoet Salas b); contra Scusa et Pey- indicia vehementia de sollicitatione. Nam,
sententiam tutati sunt a) Fagundez, Pey- teneri... (fìdeles) ad denunHandum... quos rinum, apud Diana 4. - Ratio: tum quia licet ista non sint omnino evidentia, ta-
rinus et alli, apud Diana 2, noverint esse de fide quomodolz'bet, etiam dubia in meliorem partem accipienda snnt, men, cum tantum adsint ex una parte,
Nullo mo-
do excusat, Verum secunda sententia affìrmat: et letnter suspectos, prout sunt confessarli et in verbis ambiguis benignior interpre- satis fundant moralem certitudinem de
hanc tenent Mazzotta a, Concina 4; et Sal- sollicitantes ; ut communiter docent Dia- tatio facienda est; ut dicunt Bonacìna a) sollicitatione. - Excipiendum 2°. cum Bo- Ve! n151
verba de se
mant," cum Azor b), Sanchez, Diana, Lean- na 7, Bonacina 8; et Escobar 9 cum Trul- et Menochius et Riminaldus, apud Ron- nacina à), qui citat da Cunha à) et Sancta- sint sollìci-
canrìa.
dro et aliis pluribus. - Et haec omnìno lench, da Cunha, Menochio c), etc. Dicendo caglia, ex cap. fin. de transact.; et reg, rellum d), si verba de se prae se ferant
hodie tenenda est post decretum Alexan- ergo Pontifex etiamsi, etc., supponit de- [urzs 49, in 6°, ubi: In poenis benz'gnt'or sollicitationem, et solurn dubitatur an con-
dri VII editum 8 julii 1660 (relatum per nuntìatìonem semper esse faciendam. est interpretatio facienda. Turo quia in fessarius ad malum finem ea protulerit.
dubio nemo est prìvandus fama quam Tunc enim praesumptio desumitur ex
§ IV.
possidet. .Tum quia bullae praecipiunt communiter accidentibus; praeterquam
denuntiari sollicitantes: sed nequitdici quod praesumptio ìpsius finis est acci-
De Sollicitationibus dubiis. sollicitans, de quo dubitatur an vere sol- piendajuxtaproprietatem verbo rum: unde
licitaverit; nam crimen dubium non. est in cap. Permciosam, causa 18, qu. 2, di-
702. Qu. 1. An denun!za,!du,s.sit confe~sCfri~s in dubio an vere sollicitaoerit. Quid, si acce.
dCfnt veh.ementza mdz~za de sollzcztatzone. - 703. Qu. 2. An denuntiandus confessa- crimen, ut docent Sanchez Il et Suarez 6. citur quod confabulatio cum femina in
rrus quz laudat mulz~rem de pulcritudine. Vei, quz' dat ei magnum donum, - Nec obstat dicere quod ex decreto deteriorem partem accipi solet e).
7?4. Expen.duntur. uaru casus peculiares sollicitationis. - 705. De poenis sollicitan- Alexandri VII sunt denuntiandi etiam le- 703. - Quaeritur 2°. An slt denuntian-
tium, et szgnanter de poena inhabiUtationz"s ad celebrandum . an haec incurratur viter suspecti de haeresi. Nam TÒ Ieoiter dus confessarius qui laudat mulierem de
a~te sententiam. Et an ab illa excusentur ignorantes. Et an ;Piscopi possint in ea
dispensare. non jam refertur ad suspicionem, sed ad pulcrz'tudz'ne?
haeresim, de qua potest quis vel leviter Affirmant Potestas lO, Bonacina, Tan- De confes-
sario lau-
102. -Quaeritur l°. An denunHandus per suam diligentiam certi fieri possint vel vehementer esse suspectus. credi et Peyrinus; ìtem da Cunha, Bar- dante p u l-
sii cOnfessarius in dubio an sollz'ct'tave- critudinem,
de persona sollicitantis; quia alias sacer- Excipiendum tamen est l°. cum Con- bosa et Sanctarellus, apud Escobar il. Et distinguen..
rit? - Distinguendum est: dum.
dos iIle, cum possit esse innocens, rema-
1 Tom. 2, n. 576.- 'Part. 2, cap. 14, n. 287. - 8 Tr. 21, sect. 6, n. 5. - , Lib, 2, diss. 3, cap. 13, n. 10.. _.8 Tr. 19,
Sisollici·
tatio sit cer..
Si factum vel dictum sit vera sollìcì- neret aliquo modo diffamatus, et in dubio cap. 4, n. 94.- Valentin., Conscient. forum, tr. 2, cap. 8, § lO, qu, 8, cap. l, qu, 4. - , Parto 2, cap. 14, n. 287•• Boss., de
ta, et solli- tatio, et tantum dubitatur an ille vel alius
ci tans du- illaesa debet servari fama proximi qui punct, 4, num, 321•• Hurtaà., tr. 4, cap. 8, resol. 62, § 2, Confessar. solìcìtanr., n.47 et 48. - lO Tom. 2, a n.554. -
bius, denun- confessarius id egerit vel dixerit:; tunc eam possidet. D. 868. - Scusa, de .Soficltant., tr. 2, cap. 4, D. 9 et 16; Bonac., disp, 6, de Obligat. et Onere denunt., pnnct. 3.
tiandus, Aphorism., lib. 1, cap. 34, num, 54... Peyrin., tomo 2, in n. 5. - Tancredi, de Poenit., disp. 7, qu, 12. - Peyrin.,#
reete dicunt Salmant. lO cum Sousa et Si vero persona confessarli sìt certa, Si confes.. consea Gregorii XV, n. 21, v .. f. - 4 Parto 4, tr. 5, resol, 25. tomo 2', in consto 4 Gregorii XV, num. 21. ~ Da CunhaJ
Hurtado eum denuntiandum esse. Quia, et dubitatur an ejus factum vel dictum sarius sit - Menoch., consil. 82, num, 17.• Hippolyt. Rim;nalà., qu, 7, num. 13. . Barbosa, de Offic. Parochi, cap. 19,
certus, et
dum crimen est certu:m, rite judices pro. sollicitatio consiI. 686, n. 68. - Roncaglia, tr. 19, qu. 8, cap. 1, qu. 4.- n.49. Sanetar.} de Haeresi, cap. 44, nume 9. - 11 Lib.47,
fuerit vera sollicitatio; tunc cum commu-
w

cedere possunt ad inquirendam personam
EXl?licatl1r de qua. dubium vertit. - Hoc tamen ceno
et 11mita-
turo seo dicendum solo casu quo facile judices
Sotus, de ]l1st.. lib.5, ql1.5, art. 1, v. Ethinc sumenàa•.
Canus, de Locis theol., Iib. 12, cap. 7, v. f., § .Al Chryso.
stomus . • Petr. Ledesm.) Sum., parto 2, tractO' 4, cap. 4,
conci. 24, dub. 2, v. Dico 1.. Palaus, tr. 4, disp. 9, pl1nct.10,
n. 2.. Lugo, de ]ust. et ]ure, disp. 38, sect. 2, n. 18.• Sìl.
vest.) v. Correctio) qu. 5... :1 Tr. 21, cap. 4, n. 96. - Fa ..
gunà., de 2° praec. EccI., lib. 4, cap. 3, n. 31 (edit. 1626)._
Peyrin., loe. cit., n. 26... Il Parto 1, tre 4, resol. 2. _ a Loc.
cit., cap. 4, n. 6, v. Quaeres 1. - 4 Lib.2, diss. 3, cap. 13,
n. 17. - 5 Loc. cit., n.99.• Joan. Sanch., SeIect. disp. 11,
n. 56. - Diana) loe. cit., resol. 2; et parto 4, tra 5, resol. 24...
701. - a) Et pariter Palaus et Ledesma
locis cito - At Palaus, loc. cit.,. Peyrinus,
tomo 1, qu. 1, cap. 16, § 2, i. f., dicunt raro
posse sperari ejusmodi emendationem, proin-
deque raro cessare denuntiandi o.bligationem.
b) Azor,part. /, Hb. 8, cap. 19, qu. 9
loquitur de denuntiaiione haeretici. . ' ciendi et provocandi vel ad alium finero, pro-
c) Menochius male citatur al> Escobar'
nam de Arbz"trar. judz'c.,centur. 4, caso 372:
n. 14 et 15, solum habet quod suspectus de
niori et veriori sententia dicendum non
esse obligationem denuntiandi. 1ta Bona-
cina a), Roncaglia 11, Concina 12; Bordonus,
Leanà., disp. 13. ql1. 6. - • Tr. 21, cap. 3, n. 102; et in
BI1Uar. Rom. Mainardi. - , Parto 4, tr. 5, resoI. 41. _
8 Disp. 6, de ObIig. et Onère denunt., pl1nct. 3, n. 28. _
8 Lib. 47, n. 746 et seqq .. Trull., DecaI., lib. l, cap. 3,
dl1b. 18, n. 14; et n.101 et 102.• Da Cunha, ql1.2, n.20;
et ql1. 24, num. 12. --' lO Tr. 21, cap. 4, nl1m. 93.• Sousa,
de Solicitantib., tract. 2, cap. 4, num. 8 et 16.. Thom.
Hurtad.) Resol. mor., traete 4, cap. 8, resol. 62, § 1. _
u Tract. 19, qUa 8, cap. 1J qu. 4. - l i Lib. 2, diss. 3,
cap. 13, n. 16. - Bordon.,Sacr. Tribl1nal., cap. 23, n. 59
et 61.
haeresi abjurare debet; et pro hoc tantum
dieto a Bonadna (ex quo Escobar allegatio-
nem desumpsit) citatur.
702. - a) Bonacina, loc. cit., punct. 3, n.5,
oppositum tenet dicens: «In dubio autetn an
confessarius ea verba protulerit animo alli·
babiliter praesumendum videtur protulisse
animo provocandi..., quamquam oppositum
probabilius a nonnu1lis doctoribus existima·
dubia, ve· 6 Deca1., lib. 1, cap. lO, . D. 74. - 6 De Censur" disp. 40,
riLls non de·
nuntiandus.
turo - Neque obstat dicere in dubiis beni·
gniorem et mitiorem interpretationem facien·
dam esse... Respondetur in dubio benignio·
rem et mitiorem partem accipiendam esse,
nisi oppositum judicio prudentis viri praesu·
matur, ut in casu proposito contingere solet •.
- Bossius autem, de Confessar. solù;it.,n. 45,
loquitur de confessario,qui mulierem laudat
a venustate, etc., absque ex:pressa relatione
ad bonum spirituale poenitentis; et n. 48, di·
cit se adhaerere sententiae quae affirmat esse
denuntiandum; sed quia res est dubitatissima,
et quia negari nequit id posse contingere ex
sola imprudentia, rem esse investigandam ex
verisimilibus conje.cturis.
b)Salas, in ]t:!m 2 ae, tr. 8, sect. 25, n.258,
in generali tantum negat quemquam lege
teneri, quando dubitatur an haec res com-
prehendatur sub legis praecepto.
. c) Ex Pena, qui scHicet, in Commento ad
Director. Inquz"s#. Eymericz~ commento 111,
V. Verumtamen, id habet loquens de verbo
dubio in materia haeresis,
à) Bonacina, loe. çz't., n.5, loq!titur de eo
num.638.
qui laudat feminam a pulcritudine, etc.; et
dicit hunc esse denuntiandum etiam in dubio
de intentione. - Et Rodericus da Cunha, qu.7,
n. 13 et seqq., de eodem casu loquens, dicit
esse denuntiandum. - Idemque tenet Sancta·
rellus, de Haeres~~ cap. 44, n. 9, «quando
non leviter, sed prudenter judicatur hujus-
modi verba vel signa tendere ad sollicitatio-
nem •.
e) Id profedo colligitur ex dicto canone;
sed non reperitur in ejus temo - Notandum
praeterea quod.huic .secundae exceptioni li-
mitationem ponit S. Alphonsus in Hom. apost.,
tr. 16, n. 180: «Secus autem, inquit, si in
oppositum adesset praesumptio fraudis, puta
si mulier aut ejus tonjuncti cum confessario
aliquam habuissent contentionem, aut si illa
esset aliquantu.m mente hebes '. Denique ibi·
dem S. Doctor de hujusmodi indiciis addit:
«In casu vero quo indicia alicujus essent mo·
menti, licet non sufficientia ad certificandum
denuntiationis debitum, convèniret ut sa.1tem
certior fieret superior, ad hoc ut in posterum
se diri.gere possit •.
 714 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITENTIAE.
consentit Diana 1, si talis laudatio fiat sine
aliqua occasione a),' quia regulariter ama-
sii feminas, ut alliciant ad peccandum, de
pulcritudine laudant. - Negant vero Frei-
tas, Thomas Hurtadus, Escobar a Corro b)
et Sousa e), apud Escobar s; quia ìs qui
laudat mulìerem de pulcritudine verbis
decentibus, non dicitur cum illa habere
tractatus ìnhonestos, - Sed melius distin-
guit praefatus Escobar 3, dicens quod si
ex modo loquendi aut aliis circumstantiis
dignoscitur confessarius laudare pulcritu-
dinem ex pravo affectu, tunc est denun-
tiandus; secus, si laudaret ex quadam
imprudentia vel animi levitate.
Asserit vero ut certum Potestas 4 de-
nuntiandum esse confessarium qui laudat,
cum famula confitente, pulcritudìnem do-
minae, rogans eam ut dominae referat.
Sed etiam in hoc casu dico perpendendas
esse circumstantias: etsi facilius puto in
hoc ad esse indicium pravi animi alliciendi
dominam illam ad turpem affectum. -
Item, pro Et idem dicunt doctores, si confessarius
confessario
faciente do.. det poenitenti donum magni valoris, ut
num pretìo-
sum. ait Diana 5 cum Escobar O; vel insolitum,
ut dieunt Salmant. e) cum Valentino e),
1 Parto 9, tr.9, resol, 32. - Freitas, qu. 7, n.44 et 45
(in novìss, edit.), - Thom, Hurtad., tr. 4, cap. 8, resol, 23.-
• Lib. 47, n. 639.- • Loc. cìr., n. 640.- • Tom, 2, n. 556.-
703. - a) Idemque habet Potestà. - Tan-
eredi autem denuntiandum esse aìt, si fiat
tali modo talibusque circumstantiis ut adver-
tatur animus libidinosus. - Et fere etìam
Sanctarellus: vide notam d ad num. praece-
dentem. Unde tenent potius sententiam, quae
S. Alphonso melìor videtur.
b) Escobar a Corro, de Confessar. sotticù.,
part: l, qu. 3, § 2, n. 14 et seqq., negat con-
fessarìum istum esse denuntiandum per se
seu ex natura rei; denuntiandum vero esse
ait, si sìt aliquid ex quo pravus confessarli
animus demonstrarì queat. Hinc pariter cum
S. Alphonso tenet.
e) Sousa ab Escobar cìtatur ut qui nega-
tivamhanc sententiam probabilem existimet;
et profecto in suis Aphorism., lz"b.l, cap. 34,
n. 5, id videtur insinuare, eo quod dicit dum-
taxat probabilius esse quod sit denuntiandus.
d) Escobar a Corro, deConfess. sollz"citant.,
part.l, qu.4, § 2, n.23, loquitur de munu·
sculo, quod negat per se suflicere ad consti-
tuendam sollicitationem,nisi alia adjungantur
indicia. Et pro hac opinione citatur a Diana.
De dono autem magni valoris, Escobar non
Hurtado e), Prado e), etc. Verumtamen
Bordonus apud Diana inquit donum esse
quid indifferens. Unde recte subdunt an-
ctores citati f) ejus malitiam conjiciendam
esse ex adjunctis, nempe ex conditione
poenitentis, ex quantitate et qualitatedoni,
et ex modo quo fit, etc.
Caeterum, juxta dieta in praecedenti
Quaestione, quando verba vel facta sunt
ambigua, confessarius non est denuntian-
dus, nisi de ejus pravo affectu moralis
habeatur certitudo.
704. - Hie subduntur plures casus par-
tieulares, in quìbus communius doctores
censent denuntiandum esse confessarium:
l°. Si confessarius dicat poenitenti: Te-
cum nuberem, sz' essem saecularis; negat
Bordonus apud Diana 6 esse denuntian-
dum: quia verba haec non important
peccatum mortale, sed tantum pudicum
affectum indicant. - Probabilius vero
affirmant Salmant.", Potestas 8 et Diana a);
quia hujusmodi verba videntur maxime
excitativa ad venerem, et cum sint ad
confessionem impertinentia, merito sa-
piunt sollicitationem.
2°. Si dicat mulieri: Memento mez~ quia
• Parto 9, tr. 9, reso!. 34.- Bordon., Tribunal., cap. 23,qu. lO,
n.61 •• Diana, lec, cito ~ Bordon., loc. eìe., qu, 3, n. 54. -
• Loc, cìt., resol.32. - ' Tr. 21,cap.4, n.34. _. Loc. cit., n.558.
amplius citatur nìsi pro ratione: prohiberi sci-
licet non solum apertam sollicìtationem, sed
etiam palliatam, tacite et amphibologice de-
monstratam; quod revera dicit, part.l, qu.3,
§ 2, n. 16.
e) Salmant., tr. 21, cap. 4, n. 34, dicunt
id esse colligendum ex confessarli intentione,
et citant auctores relatos. Atvero Valentinus,
Conscient.for., tr. 2, cap. 8, § lO, punct. 4,
n. 334, non loquitur de hoc casu; Thom, Hur-
tadus, loc. cit., resol. 22, n.219 etseqq., ne,
gat esse denuntiandum, etiamsi domi sollici-
tet, et dicat se donum dedisse ad alliciendum
turpem amorem; Prado, cap. lO, qu.2, §3,
n. 17, utramque sententiam refert tantum,
nec dicit utram amplectatur.
f) Scilicet Salmant., Diana et Bordonus.
Circumstantias vero quas S. Alphonsus vult
esse attendendas, his verbis in Hom. apost.,
tr. 16, n. 181, ita exponit: cV. g. si poenitens
est pauper, si est conjuncta,si illa prius alio
dono confessarium donavit, etc. •.
704. - a) Diana, loc. cit., resol. 32, vide-
tur profectotenere aflirmativam; refert enim
sententiam,Bordoni negativam, et dicit: c Sed
APPENO. - DE CONFESSARIIS SOLLICITANTIBUS. - § IV.
te ex corde dz'Ngo. Ita Diana b) apud Po-
testà ', cum Roncaglìa "; at Bordonus ex-
cusat. - Hoc melius puto explorandum
ex circumstantiis.
3°. Si dicat: Expecta me hodie domz'
tuae, quz'a habeo tecum loquz'; et postea
domi tractet de inhonestis ; quia sollici-
tatio illa facta in domo dicitur rnoraliter
facta in confessione. - Ita recte dicit Po-
testas 8.
4°. Si dìcat: Haec tua peccata cadere
me feceruntm pollutzonem z'nvoluntarz'am,"
tanto magis, si dieat voluntarz'am e). -
Ita Potestas cum Bordono 4, et Ronca-
glia 5.
Quidam 5°. Si dicat: Nolo te audz're z'n confes-
casus parti- sione ne alz'quùJ mznz contingat, quia
culares,
amore tuz' captus sum. Ita Potestas 6:
modo hoc dieat mulieri petenti confes-
sionem; quia haec verba videntur esse
provocativa ad inhonesta, et proferuntur
occasione confessionis. Et ita sentit Ron-
caglia 7. - ldem putat Roncaglia, si dieat:
Totum me commooeri sentz'o ex affectu
quo te prosequor.
6°.·Si confessarius mulieri, asserenti
tentationem turpem repulisse, dieat: Sed
sz' alt'quz's pecunz'am dedisset, peccasses?
Affirmat Roncaglia esse denuntiandum,
si mulierem postea affirmative respon-
dentem non objurget; vel si objurget, et
postea domi, oblata pecunia, eam sollici-
tet. Et consentit Potestas 8.
7°. Si dieat: Cur etz'am mecum non es
humana? Vel dieat: Venz'am z'n domum,
et promz'tte mznz'facere quod voluero. Vel
mulieri confitenti turpe desiderìum d) di-
cat: De hoc agemus post confessionem.
Ita Potestas 9 cum Tancredì j quia verba
haec sunt satis ostensiva intentionis inho-
nestae. - Sed in bis dico perpendendas
1 Tom. 2, n. 558. - 51 Tr. 19, qu, 8, cap. 2, reg, in praxi,
n. 3. - Bordon., Trfbun., cap. 23, qu. 3, n. 54. - S Loc.
cit., n. 559. - Potestà. loc, cit.,. n.560. - • Tribun., cap. 23,
qu. a,n. 54. - 5 Loc. cìt.; t'ego in praxi, n. 4. - 6 Tom. 2,
num. 561. - • Tract. 19, qu. 8, cap. 2, reg. in praxi,
tu cogita ',et affert rationes quae hujus au-
ctoris sententiam enervant.
b) Diana, loe. cit., id non habet, nec vi-
detur pro casu praesenti a Potestà citari.
e) Solus Potestà loquitur de voluntaria
pollutione in ipsa confessione habita; ceteri
vero cum ipso Potestà, de involuntaria.
715
esse circumstantias; nam aliquando pos-
sunt non esse sollicitationes.
8°. Si suam concubinam objurget quod
cum alio se immiscuerit: dummodo judi-
cio prudenti faciat dignoscere quod objur-
gatio procedat ex zelotypia. Uti etiam e),
si excedat in reprehendendo, addendo
minas, injurias et similia: vel objurget
tantum peccata commissa cum aliis, et
non illa cum seipso; quia tunc ostendit
amorem suum lascivum. - Ita Potestas 10.
705. - Ultimo loco hie advertendum Poenae
contrasolli·
quod in bulla SS. nostri Pontificis Bene- citantes,
dicti XIV, quae incipit: In generaù Con-
gregatione, sancitum habetur quod con-
fessarii sollicitantes z'n actu sacramentatis
confessionis, siue t1Husoccasione aut prae-
textu..., praeter poenas a jure... z'nflt'ctas,
perpetuam etiam z'nhabz7ltatz'onem incur-
rant ad ... Sacrijìcù' cetebrauonem. - Eam-
demque poenam incurrunt ex eodem de-
creto sacerdotes abutentes sacrificio Mis-
sae ad sortilegia.
Plura autem hie Dubia occurrunt:
Dubitatur l°. An praedicta z'nhabz7ltas
z'ncurratur ante sententz'am, saltem decla-
ratoriam crùnz'nzs?
In praecedenti editione a) hujus operis
affirmavi, eo quod poenae privativae quae
important inhabilitationem ad aliquod jus
acquirendum, vel cessationem a quodam
jure jam acquisito utendo (ut communiter
DD. docent), ordinarie ante sententiam
incurruntur; juxta dieta Lz'b. I, n. 149,
v. Poenae. - Attamen quidam pro bus Non ìncur-
runtur ante
religiosus, cum haec legisset apud meum sentent~am.
Opus, scripsit mìhi e Roma quod duo
theologi S. C. Inquisitionis Romanae op-
positum sentiebant, nempe requiri senten-
tiam ad praefatam poenam incurrendam.
Sub initio, ratio opinionis hujus mihi non
nuro. 4. - Roncag/ia~ loe .. cito - Ronc., Ioc, cito -
8 Tom. 2, nume 588. - 9 Loc, cit., nume 565.. Tancredi,
de Poenit., disp. 7, qu, 17. - lO Loc, clr., num. 564. -
Bened, XIV, decreto S. Off. In generali Congregatione,
diei 5 Aug. 1745.
d) Erga confessarium, ut explicat S. Do-
ctor in Hom. Apost., tr. 16, n. 182.
e) Verbum «etiam. videtur delendum;
nam apud Potestà exempla hic relata, ad hoc
tantum referuntur, ut discerni queat objurga-
tionem ex zelotypia procedere.
705. - a) Scilicetin secunda,anni 1753-1755.
 716 LIB. VI. - TRACT. IV. DE SACRAMENTO POENITE NTIAE.
occurre bat; sed postea, re seduliu s per-
pensa, in hoc eodem meo Opere n. 148,
observa vì quod Suarez, Bonacin a; Sal-
manto cum Tapia, Vasquez, Montesino,
etc., locis z'bi cit., quibus recente r consen-
tit Eusebiu s Amort b), dicunt sentent iam
declara toriam bene requiri etiam quoad
poenas privativ as sìve inhabili tantes, casu
quo reus non possit exsequi poenam sine
propria infamia : prout ordinar ie in nostro
.casu evenire t, si sacerdo s sollicita ns de-
beret per longum tempus se abstine re a
celebra ndo. Dico: per longum tempus __
nam si de brevi super dictam inhabilita-
tionem posset impetra re dispens ationem ,
et interim sine sua infamia celebra tionem
intermi ttere, tenetur ab ea abstine re c).
Dubitat ur 2°. An ab hac ùzhabz'Htate
excuset ignorantia z1zvinàbz1z"s?
Ignoran-
tia ìnvìncì- In hoc Dubio mihi .vìdetur posse id
bilis ab eis
probabili - probabi liter affirma ri; juxta ea quae di-
ter excusat. centur infra de irregula ritate ex delicto,
bo. VII, n. 351, v. Secund a.- Ubi di-
cunt Navarru s, Silvesie r, Sanchez , Castro-
1 Sesso 24, de reform., cap. 6, Liceat.
b) Id apud Amort reperire nequivi.
c) Atvero in Instructione S. Offic. de die
20 Februar 1866, n. 12, habetur: • Notandum
est poenas hujusmodi [contra sollicitantes]
omnes et ipsam inhabilitatem ad sacrosan-
ctae Missae sacrificium ce1ebrandum, in de-
creto Benedìctì XIV, die 5 Aug. 1745 prae-
palaus, Roncag lia et alli plures, quod ad
incurre ndam irregula ritatem ex delicto
requirit ur scientia irregula ritatis quae in-
curritur . Quia, licet irregula ritas non sit
censura (a qua excusat equidem ignoran -
tiainvin cibilis), sed impedim entum; tamen
talis irregula ritas ex delicto est vere
poena, aut saltem habet ratione m poe-
nae: ad quam incurre ndam, cum sìt poena
extraor dinaria et exorbita ns, ita ut secun-
dum rei naturam non possit praevid eri,
illius scientia requìrìtur,
Et idem posse dici videtur in nostro
casu, de inhabili tate celebran di, quae est
procul dubio imposit a ìn poenam sollici-
tationis .
Dubitat ur 3°. An in hac ùzhabz1i!ate
possit episcopus .dz"spensare? - Vide di-
cenda bò. VII, n. 353, ubi dicetur quod
episcopi, ex Trident ino l, possunt dispen-
sare in omnibu s irregula ritatibu s prove,
nientibu s ex delicto d), et non deducto ad
forum content iosum; excepto homicidio
volunta rio et directe volito.
scriptam, esse tantum ferendae sententiae '.
Proinde omnino evanescit dubium quod hic
movetur, utrum nempe incurran tur istae poe-
nae ante vel post sententiam, sicut pariter
dubium de. potestate episcopi dispensandi in
hac inhabilitate.
d) • Occulto e ,