PG002

Β«ρ
αιΡ&ταη/
PATROLOGÍA
CURSUS COMPLETOS,
SEI!
BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA
0ПГО1 SS. РАТШ1, DOCTORH, SCRIPTORUMQDE ECCLESIASTICOIUI,

SIVE LATINORUM, S1VE GRfCORUM,
QUI AB ЖУО APOSTÓLICO AD MTATEU INNOCENTU lit {ANN. 1216) PRO LATINIS
ET AD PÜOTII TEMPORA (ANN. 863) PRO GRJBCIS FLORUERUNT :
RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUM QILE EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICS TRADITIONIS PER DUODEC1M PRIORA
ECCLESLE SÉCULA ET AMI 'LUS,
JUXTA ED1T10NES ACCURATISSIMAS, INTER SE CUBIQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCBIPTIS COLLATAS,
PERQUAM D1LIGENTER CASTIGATA ;
DISSERTATIONIBUS, COMMENTARHS, VARUSQUE LECTIONIBUS CONT1NENTER ILLUSTRATA-,
OMNIBUS OPERIBUS POST AMPL1SS1MAS ED1TIONES QL'.Ï TRIBUS NOVISSIMIS S.ECLUS DEBEM'L'R ABSOI UTAS
DETECT1S AUCTA ;
INDIC1BUS PARTICULAB1BUS ANALYT1CIS, SINGULOS SIVE TOMOS SIVE ACCTORES ALICUJUS MOMENTI
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;
CAPITUL1S INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGULARCM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM
DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM S1GN1FICANTIBUS, ADORNATA ;
OPER1BUS CUM DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINE AD TRAD1T10NEM
ECCLES1ASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICA I Л ;
IXRlTMERtBILIfil 4 iNDiciBUS lócupletata; sed pilesertim duobus immensis et generalibus, altero
scilicet RERUM, quo consulto, quidquid non solum talis talisve pater, verum autem unusquisque
PATRUM, ABSQUE ULLA EXCEPTIONE, IN QUODLIBET THEMA SCRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR ¡
altero SCRIPTURE SACREE, ex quo lectori comperire sit obvium quinam patres et
IN QUIBUS OPERUM SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTURE VERSUS,
A PRIMO GENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI S1NT.
EDITIO ACCURATISS1MA, CiETEBISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR CIIARACTERUM NITIDITAS,
CHART/E QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTION1S, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS
TUM NUMERUS, FORMA VOLUM1NUM PERQUAM COMMODA SIB1QUE IN TOTO OPERIS DECURSU CONSTANTER
SIMILIS, PRETII EXIGUITAS, PR^SERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHOD1CA ET CIIRONOI.OCICA,
6EXCENTORUM FRAGMENTORUM 0PU8CUL0RUMQUE HACTENUS HIC 1LLIC SPARSORUM,
PRIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTUECA, EX OPERIBUS ET MSS. AD OMNES iETATES,
LOCOS, L1NGUAS FORMASQUE PERT1NENTIBUS, COADUNATORUM.
SERIES GRjECA
IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESI/E GR/ECiE
AS. BAKNABA AD PHOT1LM,
ACCURANTE J.-P. MIGNE,
Blbliothccac clcrl iinivcrsic,
SIVE
CURSLUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTl« ECCLESIASTIC« RAMOS EDITORE.
PATROLOGÍA, AD INSTAR IPSIUS ECCLESI;E, IN DÜAS PARTES DIVIDITUR, ALIA NEMPE LATINA, АЫА CR^CO-LATINA ; LATINA,
JAM PEN1TUS EXARATA, V1GINTI ET DUCENT1S VOLUMIMBUS CONSTAT, CENTUMQUE ET VILLE FRANCIS VENIT. GR.€CA
DUPL1CI EDITIONE TYPIS MANDATA EST. PRIOR GR/FXUM TEXTUM CUM VERSIONE LATINA LATERALIS COMPLECTITUR, ET
FORSAN CENTUM VOLUMINUM EXCEDET NUMERO!. POSTERIOR AUTEM VERSIONEM LATINAM TANTUM EXHIBET IDEOQUE IN
TRA QC1SQUAG1NTA C1RC1TER VOLUMINA RETINEBITUR. UNUMQUODQUE VOLUMEN CRjECO-LATlNUM OCTO, UNUMQUODQUE
MERE LATINUM QUINQUÉ FRANCIS SOLUMMODO EMITUR : UTRORIQUE VERO, UT PRETII HUJUS BENEFICIO FRl'ATI'R EMPTOR,
COLLECTIONEM INTEGRAM GR.CCAM VEL LATINAM COMPARET NECESSE ERIT ; SECUS EN1M, ClJUSQUE VOLUMINIS AMPLITU-
DINEM NECNON ET DIFF1CULTATES VARIA PRETIA jEQUABUNT.
PATROLOG1M GRMCO-LATI1SM TOMUS1I.

S. CLEMENS ROMANUS, S BARNABAS, S. MATTHIAS, S. BARTHOLOMÄUS, APOSTOLI. ANACLETUS PAPA
S. HERMAS, ANONYMUS AUCTOR TESTAMENTI XU PATRIARCHARUM, ANONYMUS AUCTOR
EPÍSTOLA AD DIOGNETUM, CLERI ACHAI/E EPÍSTOLA DE MARTYRIO S. ANDRE/E.
EXCUDEBATUR ET VENIT APÜD J.-P, MIGNE EDJTOREM,

IN VIA DICTA D'AMBOiSE, PROPE PORTAM LUTETLE PARISIORUM VULGO U'ENFER NOMINATAM
SEU PETIT-HONTROUGE.
№1
β/2-
60
ίορ .3
SJECVLUM I.
TOY EN АЛОЕ; ПАТР02 HMÛN
kahmentos
ПАПА PfíMHS
TA EÏTI2KOMENA HANTA
S. CLEMENTIS I,
PONTIFICIS ROMANI,
OPERA OMNIA,
СПИ GBSVINA, TUM DUBIA ET AUBNA, QÜM GRMCE'JN PROPRIO IDIOHATE, VEL, ОЕРШШТО
TBITÜ GRSCO, STRIACE ET LATINE TRANSUTA TANTUM EISÎANT
ET EJUS NOMINE CIRCÜUFERÜNTÜR ;
ACCEDO NT
S. BARNABE APOSTOLI EPÍSTOLA CATBOLICA, S. HERM.E PASTOR,

ET ALLS JEVl APOSTOLIGI RELIQULE. ,
ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BlBIiIOTHEOOi OLEBI CNIVEB8/E
UTE
GURSUGM COMPLBTORUU IK SINGULOÏ SCIENTlJä BCCLBSIASTICf В AHO» BDITORK.
TOMUS SECÜNDUS.
YENEUNT DUO VOLUMINA 20 FRANCIS GALLIC 18.
EXCÜDEBATÜR ET VENIT APÜD J.-P. MIGNE EDITOREM ,

IN TIA DICTA D'AMBOISE, PROPE PORTAM LUTETLE PARISIORUM YULGO DENFER NOMINATAM,
SEU PETIT-MONTROUGE.
Щ7
ELENCHUS
AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOG TOMO П CONTINEHTUR.
S. CLEMENS I PONTIFEX ROMANÜS.

Homilías viginti. 1
Epitome de gestis S. Petri. *6
Liturgia. 60
S. BARNABAS APOSTOLUS.
Epístola catholica. 727
S.MATTHIAS APOSTOLUS.
Fragmenta. 783
S. BARTHOLOMÄUS APOSTOLUS.
Sententia brevis. 785
ANACLETUS PAPA.
Epístolas et decreta. 78!)
SANCTUS BERMAS.
Pastor. 892
ANONYMUS
Testamenta duodecim patriarcharum. 1025
ANONYMUS ALTER.
Epístola ad Diognetum. 1167
PRESBYTERI ET MACONI ACHALE.
Epístola de martyrio S Andre». 1187
Ex Tvpis MIGNE, ш IVlU-Moiiiroiig«!.

TA KAHMENTIA.
CLEMENTINA.
Bino« !х°"9<* àuiklat iiaçopouî àno <pa>vi; той ayíou Штрои той атовтаХои, «гиггрокреТдах ûito toj áríou
KX*(1£vtoî* t, Щор1щ КЛпфгсш, toutéjtiv JUíípwrec ovrrpàpftaza. LTept¿ysi «è * aWi Bí6Xoí táfe-
itpoXayouc -cpeïi, ¿jxcXiaç etxout. — Ltber continent mullos diversosque sermones, a soneto Petro apostólo
frótalos, conscrtptus per beaium dementem, г« Clementina appellatus, hoc eil Clementis Scripta Com
plectitur autem isla : Prologos tres atque Homilías viginii. '
J. В. Cotelerius с tenebris emit, Latine verlit notisque illustravit
TESTIMONIA VETERUM DE CLEMENTINIS.

(CoTELEnros, Paires apostolici, I, 605.)
I.
S. Athanasiw, sive quit alius, in Synopsi sacrae Scripturse, sub finem.
Tij{ Néaç icoXtv Д[аОг(хтк а™ХеТацгуа тайта, Iterum volumina Novi Testament! quibus contra
tó. КЛгшеггш. Щ d>v («тесрраг^аау ехХ^уса dicitur, sunt пазе, etc. Clementina. Ex quibus ve-
ti HrfiiTtspa m\ бготкиата- тайта та àvayivio- riora et a Deo inspirata, electa atque translata sun»
«í(«va, хаг та eCr¡{. Hace sunt quae leguntur, etc.
II.
Chronicum quod Aleiandrinum vocant, Editionis Raderi p. 6*.
ktrei Si. тар\ toútou Штрос ó àrdsroXoç ei« та Oicit autem de hoc (Nembrodo) Petrus apóstol«
¡Unjdrria, et cœtera quœ posuimus supra (t. 1) in ¡n Clementinis, etc.
ttsiimoniis veterum de Recognitionibus ; ubietiam vide
tlnm locum.
III.
Nicefhorcs Callisti, Historia; Ecclesiastic» lib. in, cap. 18.
ttipaypafe-xai 61 i ПадоГАои ха\ та ¡лхра (1. ул- Reprobat autem Eusebius Pamphili etiam longa
tfk) toútou аиу^раццата- ä tpr^t Острой ка\ 'X- bujus (Clementis) scripta, quae Petri et Apionis ait
siuvoí ítáXoYov sTvai, & prfiï oújeiv tov àxpi6^ tîjç esse Dialogum; quae nec servare accuratiim aposlo-
iTOeroXix^íópeo&CíeíxapoxTTipa^Tiaív. "Ef¿>&, ú Hese ortliodoxiae characterem dicit. Ego vero, •'.
uivta vCv яар" %рХч KX-npérria ¿vou,aCó>Eva \iyti, quidem ea intelligit quae nunc apiid nos Clementina
ob та!во|ха1 • тайта yàp -rf¡ 'ExxXtjaia ха\ гитафа - nominantur, non assentior : ea enim Ecclesiae mul-
kwa- eí Se Етгра eis: тара тайта, X¿yetv ойх ¿уы. tum accepta sunt : si vero praeter ca sint aliqua alia,
non babeo dicere.
IV.
¿«clor Collectaneorum de dogmatibus fidei ex scriptoribus ecclesiastic is, ms. in celebérrima bibliotheca
Ciaromoniana, etiam memoralns a doctissimo viro Philippe Labbe, in conspeclu novœ editionis S. Ha-
masceni; capul i, i Ilepl щс èr rptáSi xal er ¡wraßi deoJoxlaç ъ inchoat per testimonium Clementi-
norum, hoc pacto :
Tov áylov Штрст tov xopv<palov гшг аяоато- Sancii Petri principié apostolorum; ex Clemenlinit,
Лиг, ix гшг КЛгщегт1о)г. fiuandoquidem vero jam dixi, sensibilia manu-
ьге!Й1 8г свата? íTtov х51р1ТшТ-ау £^val T&v ductionem esse ad iiilclligibilia , ut quasi via usi,
'«i¡T(i)v, та aioflijTà, npbç то oTov Щ> /prjaajxivoui tutam lirmamquelheologiaeexpositioncm faciamus;
4«?аХт| xa\ Be6aiav t})v tîjç веоХоу£ас ExOsuiv тон^- age, obiter utamur imagine ad inveniendum arche^
"wOar <fipt &абавр* /pr)aa)jxeOa ttj dx<5vi irpoç typum. Rationalis homo , faclus ad imaginem et sir
»ues<Bv той архетйто-j. 'О Xoytxb; 5v8pwiroç хат' cl- militudiiicm Dei, fert in seiDSO symbolice factoris
Patrol. Gb. II. t
il S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 12
sui imiiatioiiem. Habet enim in sePalrem,et Filium, л xova уеуочшс беоО xal xa9' ¿(xofuatv , yépti èv tau
et Spiritum. Et aio quo modo. Mens quidem locum тф avy£o\vxS)í той TOtâavTOc TÍ]V (¿C(jlt)<t(v. "Eêt
Patris obtinet ; Filii vero, qui ex mente gignitur yàp'bi еаитф Патера xal ïibv xal 1Ыйра. Kai
sermo interior; at quae auditur vox prolationis, Spi Xéyto mac- 'О jièv vouç, Патрос *6юч Iné-jer Ycoû
ritum representa!. Et sicut nunquam existil ante 8e, 6 i% айтой tcxt<5|aêvoî Xö-pi- xal <j !Svi]X0í çwvri
sermonem internum mens quae ilium gignit : ita tïjî irpoçopâç, то Пугйид K«p£<rtl¡«. Kai Stamp ой
nee ante Deum Yerbum, qui genuit illud, Paler. Ttpouicapxei яотетой èvStaOerou Хоуои ó ysvWjeaçau-
Et iterum , sicut sermo sensibilis non existit ante töv voûç, oûtioç où6è той 0еой Aöyou ó yevWjaaç aù-
sensibilem nostrum spiritum, ita nee Deus Yerbum, tov Пат^р. Kal roiXcvusrapou npoünapxsi той a£-
ante divinum ас vivilicum Spiritum ; sicut et supe- o6t¡tou <1(«Ьу 7tV£U[MCToç à а£а6т)тос Xófoj , ойтыс
rius exemplum demonstravit. Paucisque interjeclis : obSk той вг£ои xal Сюотонвй Ш/Еии.атосо веос Лоуос*
Si enim, lux quidem, cum sit solis progenies; «imi- хавшс xal то itporepov àiraSeiÇs itapaieiTâ. Kai
lilcrque splendor, oculi ; aulfons, id quod fluvium /jer' ¿llyw Ei yap epuç ulv i¡X£ou Yávvr;|jia , ¿и.о(ь>;
producit, nunquam tarnen exstilit, neque so! ante xal ¿cf8aXu.oü aOyi], fl w^Th татарли крабХ^ца,
lucem, neque oculus ante splendorem, neque anie où тройщрхв Sé tows , oute той çojtoç f^Xioç, обтг
fluvium fons; simul enim ac intcllexcris solcm, si- ttjç aùf^ç ¿фваХро;, ойте той яотацой i\ ЩТ^' ^|ха
mul et cum illo intelliges ex eo progenitam lucem ; •yàp ânevarjea; fjXiov, äp.a trjvEnivoí,(TEtc айтф xal то
et simul ac intelliges oculum, simul et cum eo in èÇ айтой tixtójuvov çôiî- xal аил emvoijieic ¿фваХ-
telliges ex ipso procedentem splendorem ; quemad- (tov , S(xa auv£mvoí¡iiEtí айтф xal tíjv ej; айтой
modum et fluvium una cum fonte intelligimus : eo- itpolouiav aùf^v ú>{ xal tt¡ wrjff) tov itora¡AOv auv-
dem quoquc modo cogitandum est dePatre, Filio, emvooû|uv* oûtcoç voi¡t¿ov xal èitl Патро; xal ïloû
e. apiritu sánelo. xal àyiou Шейратос.
Riliqua vide in Notts. — Cotelerii judicium de Clementinis pramittit Gallandius Visserlationi suœ quit
scquilur.
DE CLEMENTINIS
GALLANDII DISSERTATIO PROŒMIALIS.
(Yet. Patrum Bibliolheca, 1. II, Veneliis, 1766, in-fol., Proleg., p. lv.)
I. Clementinorum opus non incelebre : quippe anliquis Ecclesiœ scriptoribus memoratum atque excerptum.
Varia Ли/ms operis parlitio.
II. Licet erroribus scateat, fruclu tarnen haud caret ejus lectio, multipliât in primis doctrinm causa ,
atque ad primarum hœreseon dogmata melius cognoscenda. In mullis similia sunt Recognitionibus Clemen
tina; quœ inlerpolationem quoque passa esse videmur. Quid *0¡uX£ai.
III. Auctor Recognitionum et Homiliarum Clementinarum, unus et idem esse videlur. Erat ex secta Ka-
zarœorum. Longe aliter sentit de Filio Dei ас Ebionitœ.
IV. Duplicem in Christo naturam agnoscit.
Y. Omnia pereum creataesse docel.
VI. lllius cum Ebionitis pugna, ex pluribus aliis principiis perspicitur.
Vil. De tempore quo scriptum Homiliarum opus exislimatur. Quo pacto adórnala isthme edilio.
1. Hoc est de Clementinorum opere Joannis Bap- С Antiocheno (3), Maximo (4) et Cedreno (5) colligi-
TiST/E Coteliuiii judicium (Patres apostolici,\, 606) ; tur , si cum Clementinis noslris (6) citata eorum
< Ínter mulla apocrypha qua; Clementi Romano loca eonferunUir. Quin etiam Clementina forte no-
vetercs tribueruut, quorumque causa cum videtur niinavcral Nicepborus CP. in Slichometria seu Са
primum historicorum ecclesiasticorum constituere лоне Scripturarum : el ubi nunc legilur, apud
Sozomenus (1), non incelebre istud est : excerpitur Scaligerum et Croiura, КЛщт-тсс ЛС , in Critici»
enim a Joanne Damascene ; nominatim vero memo- aulem sacris lorn. VUI : К.и'щегг. ЛС, hoc est,
ralur in Synopsi Alhanasiana, Chronica Alexandri Anastasio Bibliothceario interprete , dementis
ne/, Historia ecclesiaslica Nicrphori, Anastasii pre- (xxxii), ibi primitus scriptum eral КЛгцгегтю Л&,
sbyleri vol altcrius Callectaneisfil Niconis Pandccte aut КЛпр&гиа х6". Etenim Synopsis dicta, quam
inlerius cilanda ad Homil. xn, cap. 25, atque in Nicephorus sequilur, КХищета habet. Si aulem
Epitomen per Metaphrastem redacium est. Con- mineas 16, vel dices variam olim fuisse hujus
speclum aulem fuisse ab Epipliauio (2), Anastaeio operis, ut Recognitionum, divisionem ; ñ eins au»
(1) Sozom., Hist. lib. i, cap. 1. (5) Cedren., Compend. hist., pagg. 170-173.
(2) Epiph. , Hccr. xxvi, n. 16. (6) Clemeut., hom. iv, n. 16; bom. и, 52; bom.
,¡3) Anastas., Qitœst. x\, pag. 242. iv, Í ; hom. xi, 8, 1 1 ; hom. in, 38 et seq.
(Í) Max., Serm. 53 et 55.
13 CLEMENTINA. — PROOKMIA. ц
r.ioriiale Francisci Turriani (qui ¡Mud nactus mann A habes infra , in Appendice monumenlorum ad
scriptum, n epístola ad Hosium cardinalcra pracli- Recognitions Clemeniis, num. 1 ; S. denique Nice
minaii Defensimis pro eanonibus apostolorum et phorus dicit (10), КЛцф-па esse гц kxxXnvlq.
emttolis pontificum, citai ex libro ми locum quem еЪяараВехта ■ id vero laudis nequáquam tribuissei
liie leges homil. xvn, 15 , el Defensionis lib. v, cap. КЛгщегт1о1с, nisi incidisset in ea repurgala. Idem
uU., e lilib. vi el vin loca liomil. \i, 23, ct horn. judicium foro de scholiaste vetere, cujus mentio (it
xvi, 13; in Explanationibiis vero ad Couslit. apost., in adnotationibus V. С Henrici Valesii ad Euseb,
lib. и, cap. 56 , laudal с lib. va locum bom. xviu, Hist. lib. in, cap. 38. Sed foriassis Njcepborus et
4), vcl dices, cum bocee volumine conjiincium scboliastes ¡He viderant lanlum Simeonis Meta-
fuisse aliuni ejusdem farina? librum, verbi gratia phrastae Epitomen, aut aliain ei similem. Cxteruiq
ilium qui Petri el Apionis dispulationes complecle- quod in Synopsi Alhanasii, Clementina rcferanlur
batur. cum libris Novi Testamenli quibus conlradicilur,
с Quod si malis corrigere xff, intelligere polcris apud Nicephorum vero СР. cum apoerypliis , ratio
viginli bomilias, epistolam Petri ad Jacobum cum est lacuna manifesta Ailianasiani codicis. Earn tu
contestalione, ac epistolam Clemeutis ad eumdem et ex coniextu facile ognosces, et per Nkepliorum
Jacobum. Poteris etiam epistolam Petri separando ас Anastasiuii) coinplebis.
a contestalione , credere omissam fuisse epistolam с 'OjiiAlai idem sunl aique хцруурмта el оиг-
Clenientis. Certe ex Epiphanio (7) , Rufino (8), AéÇsiç, colloquiu , sermones, prœdicationes, disser-
Pholio (9) el Sylloge hac nostra constat, Clcmenti tationes, Epist. ad Jacobum, eap. 3; Kniiom., num,
ascripta apocrypha dc peregrinalumibus , scrmoni- 145; Clementinorum i, 20. t Ilaclenus Colelcrius,
bos, aclibus et disputa lionibus Petri ; deque reco- III. Verum quo pleuius dignoscafur Clementino
gniiione Clemeutis ejusque parenlum ac fralrum, rum auclor, simulque in primis ab impía Ebionismi
varie conscripta fuisse, interpólala , corrupla atque labe purgetur, qua ipsum fuisse inquinatum per-
permisla; el quibusdam li luis praligi solilam epi bibenl nonnulli cum velerum lum recentioruni,
stolam Petri ad Jacobum, alus Clcmentisad cumdem operae pretium fuerit disquisitiones bar. de re a
alus utramque; cum lamen idem opus sequerelur, viro doclo perscripias hie in medium adducere,
incipiens, 'Eyo) КЛцццс. Quo etiam lit, ut triginU quas iuspexisse sludiosum lcclorem baud poenilebjt,
duo Nicephoriani libri complexi forsan fuerint li Sjc igitur prastantissimi operis auctor (11) : i Ho-
bros decern Recognitionum. miliarum el Recognitionum Clemenlinarum lauta
II.« Et vero qua? damus Clementina, licet nugis, £ est similitude, ut nonnullis unum et idemesse
licet erroribus scaleant, a semichrisliana philoso- opus, sed non semel ediluin videatur. Hune scri
phia, et liaresi, prxcipue Ebionilica , profectis ; ptorem circumeisum fuisse, el Mosaica? legis in ipsa
nor. sine fructu lamen legeiitur, turn propter ele- religione Christiana observanlem, nemini dubium
ganiiam sermonis, turn multiplicis doctrina causa, esse arbitror. Nam cum in Recognitionibus turn iu
iura denique ad melius coguoscenda primarum Homiliis Petrus plurimis in locis imlucitur lustra?
bxreseon dogmata. In mullís amem similia sunt tiones Judaicas aut ipse usurpans, aul aliis prseci-
Clementina Recognitionibus : unde probabiliter piens, nee cum cthnicis baptismo nondum iniliatie
exisiimatum Turriano, ea esse aliam edilionem comédons. Posl epistolam Petri ad Jacobum, indu-
'AvafXupEaeuv, de qua Bullnus in prafalione ; c itur Jacobus graviter sanciens, ut libri Prœdicatio?
quanquam ouctor Synopseos Periodos Petri a Cle- num Petri, nisi fideli circumc.iso, nemini commil-
mentinis dislinguil. Sed et inlerpolationem faclam lantur. Vide Reçognit. lib. iv, cap. 3 ; lib. v, can.
esse in homilüs î si is, idque non semel, conjicio ex 36, el lib. vin, cap. 1, el homil. i, cap. 19; x,
bis: 1. e simili sorte congenerum apocryphorum ; cjpp. 1 el 26; xi, capp. 3 8, 39, 30, 31; xi.ii,
2. quod ea quse iu Chronica Alexandrine via Maximo capp. 4 el 9.
proferunlur, non parum diversa eint, пес non qua: " i Citavit bos libros Orígenes (12) : quod quidein
a Damascene inlerdum ; 3. ex bac Eunomianomm corum anliquiiatem demonstrat. Scripti sa?culo se
corruptela : 'Er ápy.ü xzlcaç ô веос zàr obparör cundo excunie, ас post annum 170, si eorum pa
xal zr\r "pjr, ixzure xal ziv vier • qua? 'f in nanus rens ex Bardesane mutuatus est, que ab Eusc-
in prxfatione Graeca ad Conslilutiones apostólicas bio (13) ex libro It.uïlcsams deprompla , tolidem
addocit ex Ammonio; 4-. quia locus e ms. biblio* verbis legunlur Mb. ix Recognit., cap. 19.
ihecx ClaromonlaiKB relatus ínter testimonia vele- « Epiphanius, qui bos libros ülcmcnii omnino
rum.alium a nostro scriptorem magisquepium sapit ; siippositos non videbal , ab Ebionitis corruptos
«um forte cujus fragmentum De Spirjtu iancfo exislimavil.(U); eorumque pcrGdis inanibus trilniit
(7) Epipb., Hœr. xxx, n. 15. § 4, pagg. 350-354.

(8j Rutin., prafat. ad libb. fieeognit. el lib. De (12) Origen., torn. Ill, in Gen. Philocal. cap. 22,
«duller, libb. Origen, el in M mili, xxvi, 6.
19) Phot., codd схп, cxiii. (15) Euseb., Prmp. evang., lib. vi, cap. 20
(10) Niceph., Hist. eccl. lib. in, cap. 18. (14)
(1" Epiph.,
"' ' ' liar,
" xxx, I 15.
(\l¡ Маг4П., Dirinit. D. N. J. V. , lib. и. cap, 7,
15 S. CLEMENTIS I ROM. FONT. OPERA DUBIA. • 16
quawunquc pnrum congriiere cum Cleinenlis do- A nis Magi raiiocinalio, e Clirislianorum piiucipiis
clrina vidcbarilur.Coielerius homilías Clementinas petita, argumento est Christum ab eis, non ut siiu-
diéresis Ebionilicae nolis signalas exislimat. Tille- plicem liominem , qui Filins Dei nominelenus
montius nulla,!) ad rem uliles putal, nisi forte ad dicalur, sed ut ipsum Dei Filium, qui in bunc шин
cognilioncm Ebionilaruin docirinse. Videiur eorum dumeccelo venerit, adoratum fuisse.
opinioni favere, quod sœpe auctor Homiliarum, IV. с Duplicem Christi naiuram demonstran t
proisenim veto liomil. n, cap. 38, falsa veris per- quae Petrus huic Simonis argumento respondet
mista fuisse in sacris Scripluris pronuuliat : quod liomil. xviii, cap. 13 : Прштог ¡xèr yàp ôvrazai ó
quidem de Scripluris judicium Ebionitis usitalum Ло^ос elpf[cOai apbç яагтас 'levôalovç, robç
ct solemne fuit, ut recle observât Cotelcrius. Sed яатера rcjil&rraç ¿irai tov Xpicrzov zùr Auêlô'
cum ipse Pbilo de formalionc Evae ex Adami costa xal aùzcr 6è таг Xptcrzdr Yiàr бгта , xal Tier
pronuntiare non dubilet (15), Quod ea de re dictum Beov цц вугыхегш. Aie xal olxeluç EÍpr\zai • Ov-
est, fabulosum esse; liquet banc tenieritalem Ebio- Selç iyrbi rôr Патера- ixel àrtï tov Seov , тог
nilarum propriam non fuisse, sed dudiim a Judaeis AoëlS яагтес ёЛеуог. Ta de елаСагта elxeïv 'Qç
excogiiatam, quo facilius Scripturae loca quorum ovôè таг Ytór tiç olSer- èael avzór Xtírr ovx
subabsiirda species vldebatur, expedirent. Quan- ftSeicar. Kal та eiaeîr- OÎç àr ßovAi\zat ¿Ylôç
quam faientlum est inulto audacius et ineptius loqui аяохаЛСграг ервшс efpnzai. 'О fàp ая' àpyi\ç
auclorem Homiliarum, quam Pliilonem. Sed quod шг Ylèç, fiéreç ¿iptcrOr}, Ira olç ßovAi\Tai аяо-
evidenter probat bunc scriptorem, etsi circumeisus хаЛй$ц. Enimvero primum potest testimonium
ct legis rclinend.-v Studiosus fuit, minime tarnen esse dictum ad omites Judœos, qui putabanl patrem
Ebionitain fuisse; ea de Filio Dei in Homiliis ct in Christi esse Davidem, eos non cognovisse Christum
Recognitionibus slatuit, quae ab Ebionilarum hae- Filium (hominis) et Filium Dei. Quart apte dictum
resi prorsus abhorreant. est, Nemo novit Patrem, quia pro Deo omnes Davi
« Nemo est qui non perspicial immanem hiijus dem dicebanl. El quod subjungit, Nec filium quit
scripluris ab Ebionitis discrcpanliam, si legal quee novit, quia eum Filium esse nesciverunt. Et quod
liomil. i, cap. 7, a pseudo-Clémente narranlur, au- ait, Quibus voluerit Filius revelare, rede habet. Qui
disse se Roma; sub Tiberio, cum quidam publice cu im ab initio Filius est, solus deslinalus est, ut
clamaret : Viri Romani, midite : Filius Dei adesl quibus cupit revelel. Accurala sane de Fiiii aeter-
in Jiulü'n. Addit se his audilis moleste lulisse ne- nitate, cjusque ex Patre generalione dispulatio. Dei
iniiiein ex tanta dominum niultitudiiie, tarn magno С cl hominis Filius, ab initio Filius dicilur : et ut
aeeepto nunlio dixisse : In Judaeam proliciscar, ut paleat quantum inter Palrcni et crealorem, inler
cognoscam,utrum isle haec proferens vera Ioqualur; Filium et rem crealam inlersit, Ileum J ml дм qua-
ncinpe ou Ylàç 8eov еЯ1де5цр:г\хег щ 'lovôala, lenus Palrem Christi, ignorasse dicuntur, quamvis
« Filium Dei in Judœam advenisse. > Tanta admi- eum ut creatorem omnium probe novissent.
ratio ob nuntiatum Filii Dei in Judaeam advenlum, i Mulla in eamdem sententiam libri Recogni-
cum ejus prxcxislentiam pracclare exprimit (nemo tionum suppcdilani. Lib. i, cap. 45, haee leguntur :
enim dixcrit Isaiam prophetam advenisse in Ju Cum esset Filius Dei et milium on ¡mum, (actus est
daeam), tum magnum aliquod mysleiium animo homo. Et cap. 09 : Nolite putare nos duos ingénitos
observai i demonstrat.quod a Socinianis et Arianis dicere Deos, aul unum divisum esse in duos, vel,
commenlis longe discrepet. sicut impii dicunt, eumdem masculum el feminam
« Cum bac Filii Dei notionc miritice quadrat sui effccium : sed Filium Dei unigeniium dicimus,
quod verus Propbcia (quo nomine Christum dési non ex alio initio, sed ex ipso ineffabiliter naturt.
gnât) visus esse Abraha: dicilur lib. i Recogn., cap. Similiter eliam de Paracleto dicimus. Et lib. in,
55. Similiter Mosi apparuisse narralur cap. 34. cap. 48 : Nosier autem Magister, qui est Filius Dei
Quicunque verum ab eo non didicerunt , hi illud et hominis, manifeste bonus est : quod autem vere
non invenis.se etquaerentes obiisse dicuntur, liomil. sit Filius, quibus oporluil dictum est et dicetur. Hiuc
li, cap. 6 : "Ocoi лоте àJf\0eiar yvûyrai елево- cap. 1 ejusdem libri indignalur Simon, Deo Filium
ццсаг, лараое toútcv цавеТг аЬтЦг оЬк еЪтихц- altribui lanquam animal!.
car, (ti¡ evpôrreç, tjnrovrzEç етеЛеотцааг. V. Omnia a Filio créala esse, multis locis con-
< Simon Magus liomil. xvii, cap. 4, ut probet firmalur : Ylov tazir tov ovparov xal уцг ôui-
Deum ante incognilum a Christo nunliaiuin, his хосцт\сагтос , ail Petrus, homil. xviii, cap. (i,
verbis u li lu r : Nemo novit Patrum , nisi Filius ; là (¡> ßovUerai аяохаЛ\>$а1 тог èr аясрЧп\то1с
tum addit : El ovraÙTiçYiôçijro яаршг,аяа tî\ç Патера. Ad Filium coeli et term constitutorem
aùzov яароуЫас, olç ебоьЛето тог яйаг <5р»ь>- special revelare cut vull ipsius Patrem in abscon-
стог алехаЛьятег. t St ergo qui advenil , ipse Fi ditis posiium. Et homil. xvi, cap. 11 et li, ob-
lius eral, post suum advenlum, quibus voluit, eum jicicnli Simoni duos esse creatores, eo quod dixe-
qui cunctis incógnitas crut, revelavil. > Idee Simo- ril Deus, Faciamus, sic responda Petrus : Elç
(IS) Philo, lib. л Leg. Altegor., torn. I,pag. 70, edit. Londin. 1742.
17 CLEMENTINA. -PROOEMIA. i4
ic-tiv 6 ту ai)-cv cc?lct еЫт- Псп\сыцвг är-
вршясг. rH8ècc?Içt,&czepldt4i xreo/tau.aurèe. A Justus. Uiium et eumdem cultum sanclissinias Tri -
nitaliâdhibcri docent, qu;B leguntur linmil. ni,
áel avrèymper. 'Hrutai цкг &ç fvxb t¿¡¡ веф-
cap. 72 : lov jap ètXTtr Ща akbrtcç , {-{troc ',
èxrelrezai de à.*' aùrov, ¿>c Xe\p ИтщюргоЪеа
Патр1 xaï ritp xaï dritfi IIrEU{iaTt,eiç roiiç aö/*-
та яаг. Unus est qui Sapienti« sute dixit : Facia-
яагтас aUbraç. 'Арт\г. Ad te euim yertinet tv terna
mus hominem. Huic vero Saptenliœ lanquam pro
gloria, laus, Patri et Filio et Spirilui sánelo, ¡h
prio spiritui semper ipse congaudebal. Vnita quidem
omnia sœcula. Amen. Hinc homil. ix, cap.' 23, bap-
est Deo, ut anima : ab eo autem extendilur ut ma-
tismus administran dicitur : Tpttrpaxaplçi èxorc-
nus, universilatem producens. Hinc in his verbis
¡tcwltf, i Ter beata invoctilione : » quod de tribus
bon.il. xi, cap. 22 : Та ягедра ала той та 6.1a
Personis inlelligendum palet ex his verbis lib. i
яеяощхдтос веой г/,»- ápX),r rijç Ьнгтштешс
Recognil., cap. 03 : Ad uliimum autem, inquit Pe
ixet , legenduin pulo éxzdcstoç Spiritus a Deo
trus, udmonui eos, ut priusquam progrederemur ad
qui omnia fecit, initium habet extensions. Aqua per
gentes prwdicare eis agnitionem Dei Patris, ipsi re-
Unigenilum facta dicitur lib. vu Recogn., cap. 8.
Vide cap. 7 ejusdeui libri, et capp. 34 el 40, conciliarenlur Deo, susci¡iienles Filium ejus. Aliter
lib. vin. Ex qnibus paiet pêudo-Clementem, enim malo modo eos ostendi posse satvari, nid per
quamvis muliis Judaism! reliquiis implicalus Spiritus sancti graliam trinœ invocations il ¡l ni bap
esset, idem tamen ас caleros scriptores cccle- tismale properarent.
siasticos de mu ml i p,¡r Filium creaiione sensisse; VI. « Ibidem Jesus vocalur Christus œternus.
Quod ut ¡nlelligatur, quam vim et senlenliam ha-
contra quam placet Socinianis, qui banc doctrinan),
beat, observandum est ita Jesum vocari, ut oppo-
Chrislianis circumcisis penilus ignolam, a pbilo-
natur Simoni qui se Christum et Staulem dictila-
sopbis religionem amplectcntibus inductain fin-
bat. "a»t1 той Srraiç Xptcrzcu -njtibr iavtdr Ara-
gunl.
Tppevei. с Pro vero Christo nostro se ipsum prœ-
« Muliis aliis rebus declaratur bujus scriptoris
dicat, i inquit Aquila homil. h, cap. 22. Porro со
cum Catholicis verborum et senlentiaram simili-
nomine majorem se mu ml i crealore, ibidem décla
lodo. Omnia nosse dicitur Christus bomil. vi»,
rât. Cap. 24, sic quaeienliDo ¡theo : Die mihi, si
cap. 21. Solus animas ¡Iluminare posse, solus ve-
tues Stans, ut adorent te; respondel Simon : Ego
rilatem relegere, bomil. n, cap. 4. Solus Patrein
sum; et statim Dosilheus cecidit, et adoravit eum.
immutabiliter videre, bom. jvii, cap. 16. Tô fàp
Nicelas cap. 28, sic eumdem Simonem alloquilur :
атреятш; Патера lôeïr Yíov (lávou earIr. KamPa-
Q Deus esse non potes : lime eum, qui vert Deus esK
irem immutabiliter videre, soüus Filii est. Ea-
Similiter adoratur Simon.lib. n Recognil., cap. 11.
dem babent libri Recognilionum, praeserlim lib. v,
In codem libro, cap. 14, per ridiculum vocalur in-
cap. 10, ubi haec legimus : Hie ergo est vents Pro
corruplibilis Deus. Non dubium ergo quin pseudo
phète, qui in Judœa nobis apparut!, ut audistis :
Clemens, cum Jesum verum et ielernum Christum
qui stans publiée solajussione faciebat cœcos videre,
esse contendit, omnia ei tribual qu;e sibi Simon
surdos audire; fugabat dœmones, œgris saniiatem
per summum nefas arrogaba!.
reddebat, et niorluis vilam. Clinique nihil ei esset
« Non dissimulandum est nonnulla bis in libris
impossibile, etiam cogitationes liominum pervidebat :
occurrere quae de Christo dicta minus commode»
quod nullt est possibile, nisi soli Deo.
t Ñeque etiam illud principium praetermittendum et Rufino visa sunt Eunomii commenlis simillima.
e«t, quod huic scripiori cum cœteris scriploribus et Epiphanium adduxerunt, ut Ebionilis a quibus
ecclesiasiicis commune esi : deos coli non licere bos libros interpólalos pulabat, sententiam Ananas
ctiamsi sunimi cl omnipoienlis Dei minislri dican- gemellam afflngeret contra lotius antiquitalis testi
monium, iino contra suum ipsius, qui Christum
tnr; sed soli Patri, et Filio et Spirilui sánelo hune
ab Ebionilis simplicem hominem habeiï déclarai.
honorem deferendum : in quo quidem insaniae no- D Sed cum haec imiiali sinl Orígenes, Methodius et
lani effugere non potest, si Filium et Spirilum
Lactanlius, erii lempus de bis agendi magis oppor-
sanctum in rebus crealis nurilerabat. Primum docet
lunum, cum solvendis sanctorum Palmin diflici-
bomil. i, cap. 15 et 16, et Recogn. lib. v, cap. 19.
lioribus locis operam dabimus.
Aliemin multis locis lestalur. De cultu Patris et
« Ex his autem quae allulimus, facile perspicitur
Filii sic loquitur Petrus lib. x Recognil. cap. 47 :
hune scriptorem non modo nihil habere quod Ebio-
Quid enim est in quo adversan prœdicationi nostra!
nitarum errorem redoleat, sed eliain de Filii ;eter-
qnis debeut ? aut in quo contra veri honestique fidem
nilate, omnipotentia et vera ex Paire geiieratione
termo prœdicationis nostra: deprehendilur ? qui dicit
recle sentiré. Quare quae de Nazaiapis Justinus (1С),
»onorandum esse Deum et Patrem omnium condito-
Hieronymus (17) et Augustinus (18) testamur, eos
rem, ejusque Fiiium qui solus eum et volunlatem ejus
nimirum Filii divinilatem agnovisse; ea quis in
novit, cuique soli de omnibus credendum est qu<e
dubium revocet, cum et tantis iuctoiibus nitantur,
vxcepit : solus tnim est lex el legislator et judex
et in scripture legis observationem audacler do-
(16) Justin., Dial. tup. 47.
(17) Hieroii., Episl. 80, ad August. (18) August-, lib. De iicercs.
13 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 20
ecnle ct predicant«-, conceptis verbis legantur?A Cseterum Cotclcrii editionem typis excudcndam
Pricier Itgis Observationen! el (idem in Christum curavimus. Nolis Cotelerianis ea passim intexui-
Oeum, illud eiiam htiic scriptori cum Nazarsis mus quae animadverlilerudiiusDavisius, ad textum
commune est, quod Pharisaeos acriter in ten! um potissimum emendandum compárala : paucula
inscclalur, ut liomil. xi, capp. 28 cl 29 el Recognit. eliam ex Joanne Clerico adjecimus : utraquc vero
lib. ij cap. 54. > Hue usque doclissimus Maranus. ex itérala Patrum Aposlolicorum edilioiie Anisfce-
VII. I шин tarnen est, quod bic moneamus. Ni- lodamensi desumpsimus. Epistolx sub dementis
inirum, sub barum disquisilionum 'milium opi- nomine Jacobo inscripta- Grœcum exemplar stili-
natus est V. C. Recognilionum ct Homiliarum unum mus inter dupHicem versionem, alteram Rufiiii,
et idem opus esse, sed non seme! cdilum, quod alteram Colclerii : eiquc prxlcrea nonnuilas
pridem insinuaverat Gotelerius ac post annum 170 doctissimi Coutantii adnotationes ex ejus Epistolis
litteris tradilum. Verum anlcquam baec describe- Romanorum poniifieum subjecimus : qui et illud
remua, de Recogniiiouibus jam fuciat nobis de- observai (20), eamdem Epislolam, postquam a Ru-
monstralum, illas demum scripta non fuisse con- fino Latinilate donata est, quibusdam antiquisCa-
signatas ante annum 216. Clemenlinorum autem nonum collectionibus insertam fuisse. Hinc haud
auctorem circa annum Christi 250 floruisse, cum miralur, illam anno Ш a concilio Vasensi i,
Joanne Millio existimabamus, qui ejus Homilías can. 16, ac subinde a Nicolao I, Joanne VIII, aliis-
cdilas fuisse censei (19) sub idem lempus quo suam que Clenicntis nomine fuisse laudatam : qua qui-
Harmoniam perscribebat Ammonius Alexandrinus. dem in re adnolanda prceiveial Gotelerius.
(19) Mill., Prolegom. ad N. T. Gr., § 670
(20) Coûtant., Append, ad Episli. Rom. pontif., p. 5, § 6.
CLEMENTIS ROMANI
QILE FERUNTÜR
HOMILÍA viginti
NUNC PRIMUM INTEGRA.
Textum ad codicem Oltobonianuin constituit* versionem Cotclerii passim correxit, eam-
que absolvil, selectas virorum doolorum notas suasque subjunxil Albertus Rud. Max.
Dressel, phi I i Dr.
(GOTTINGifi, BDMPTiRCS liuiuri* оштемсшля.с. hdcccliii, in-8*.)
LECTURIS S.
Duo prœstanti doctrina viri, J. B. Coieleriüs et J. Clericus, in Homiliis, quœ dementis Romani nomine
circumferuntur, edendis, complures in iisdem émendandis atque interpretanda tanta cum diligentia ас laude
versali sunt, ut mullorum judicio nliia, qnod agerent, reliquisse viderentur aut paueum aut nihil. Verum-
enimvero, qui ila slaluerunt, haud mediocriler errant. Nam quicuttque illorum libros excussit aecuralius,
quantum iis ad perfeclionem, quam in hoc genere expelimus, desit, facile enimadvertal . Ex nova qnoque,
quœ'vehememer desiderabatnr, Schivégleri editione id satis superque probari palet. Ádhuc haceranl. Acilli
quidem, quid unius tanlum codicis supelleclile el auclorilale ingenium arsque critica e/fierre posset, пои
absque successu ostenderunt. ¡taque cum tel post tot tantasque virorum doctorum elueubraliones atque com-
menlationes scriptoris nuttri ratio eiiam tunc ea esset, ut in primis ejus textus reslitutione in integrum ege~
ret, si e fonle haurire vellemus limpidiori puriorique, factum est ut auxilium invenirelur el eo, quo Gotelerius
usus est, validius, eteujusvis judieii crilici acumine superius. Nam Grœcos Vaticanœ bibliothecœ codices
perlustranti mihi conligit, ui quindecim abhinc annis in ms. inciderem non solum Parisino libro, cui, qua;
hactenus Homiliarum Innoluerant, debemus. longe prœstantius, verum etiam integrius, quippe quod et ca
rian partem lam diu frustra requisitam prœberet. Ac [ait quidem, cum mihi qnoque lempus, quœ féliciter
inveneram, digne elaborandi propilius conce'sum fore arbiträrer, si iiifinitus labor crilicus scriptis Patrum
upostolicorum emendandis a me susceplus requiescendi inilium concessisset. Quam spem grave infortunium
[efdlit. Nam medici cuiusdam Monacensis incuria alqne inseitia altero oculo captus, alten debililatu»t
» CLEMENTINA. — PR0ŒM1A. 22
quantum valetudinis viriumque supereral, ad ea conluli, quae majori* momenli mihi eranl absolvtnda aique
pirficienaa. Quo facto ad dementem Romanum reversus jam in limine cognovi, ob recentiorum librorum, qui
in auxilium tocandi essent, Romae penuriam, justis hominum transalpinorum desideriis me non ita sulisfa-
tturum esse, Ш in summa faciendi volúntale erat et alioqui ßeri poluistet. Hœc similiaque cum reputarem,
limais ne quid indignum hac œlale mihi excideret, eo fere ventum est, »I a demente Romano evaluando désistè
rent. Atlanten amicis, ne inventa mihi oblivione denuo sepelirentur, iterum iterumque adhortantibus tandem cen-
suiesse cedendum.Jam enim persuasum mihi est, quœ И omiliis critica adminicula tum e códice reperto, tum es
editione principe atluli, si partem пасшим ineditam addas, coram iis, penes quos hujus ,rci judicium est,
equiparare ea posse quantis notulis explanaloriis nilhue indigere videantur. Ac menlione edilionis principis
(acta non satis mirari possum, quomodo Schwegleri diligentiam et sagacitatem summa nécessitas effugerit,
earn tel accuratissime revisendi, quo vulneribus in tribus J. Clerici edd. an. 1698, 1700, 1724 lextui ejus
iiiflictts mcdcln afferretur. Istic nimirum — sileo levions momenli menda — mult« voces omissœ , pluies
contra Paris, libri auctoritatem sine ulla causa ladle mutatœ, plurimœ perperam corrupta:. Quœ qu'idem
vtueis exceplis non solum a novissimo editare repetita, sed nova errorum congerie aucla sunt. Is enim Çle-
rici recensionem lexlum edilionis pr. genuinum putans, cenlies Cotclerio liane, illamve lectionem seu bonam
seu pravam affinxit, de qua Ule ne somniare quidem ausus est. laceo reliqua, quœ ab aliis intelligi malo,
quam a me dici. Ne mulla : en tibi recensionem Homiliarum prioribus accuratiorem et, si inlegritatem
spectas ,omnibus uumeris absolulam. Ñeque vero illa, quœ novœ liuic edilioni ornamento est, glorior inle-
qritate : alius quoque invenire poluisset, quœ mihi invenire cantigit, quamvis ad unum omnet ea adltuc prœ-
lerieriitl. Alqui ea humanœ vilœ conditio est, ut pluries negelur, quin eo aliquis quœsilum eat quo luben-
tissime velit, secundum Grœcum illud :
Oi) xarzdç àrêpiç èç RôpirOùr ècff ó яЛог/с.
Scripsi liorna' Kat. Jul. 1832.
CLEMENTIS ROMANI HOMILIARUM CODICES MSS.

1. In Defensione pro Canonibus apostolorum et Epislolis pontificum Franciscus Turrianus e nis. quo-
dam Grxca citat, qux in dementis H. Homiliis reperiunlur. Alia Metaphrasten «lent, alia ad Oltobo-
niani lectionem aul prope accedunt, sut nihil ab ea diderunt. Nihilosecius prorsus aliud est ac nostrum
et Parisin um. Id satis unus ¡lie locus probat in epístola Turriani ad Hosium cardinaiem allalus, quem
là' babes in Horn, xvii, IS.
2. < Cotelerius exemplar suum accurate, ¡mo religiose, ne lilterula quidem mulata, descripsit ex со
códice Homiliarum, qui unus, quantum scum, temporis injurias pertulit, Parisiensi Regio 1648 (nunc.
1196, si recte auguror ex Catal. cod. mss. Bibl. Reg. Par. 1740, lorn. II, in quern numeri Coteleriani
non conveniunt). In subsidium adhibuit Clementinam Epitomen, quam et ipsam e cod. Reg. 7 descri-
piam in opere suo, primus post Turiiebum, publici juris fecit. Prxlerera excussit codd. Reg. 148 et 804,
qui continent eaindem Epitomen, sed paulo aurliorem ex Homiliarum fragments (cf. qux adnotavimus
ad 11, 5 [infra, col. 35] et 333, 18 [col. 29o]. lis subsidiis Cotelerius ¡ta usus est, ut haud pauca codicis sui
menda in margine edilionis suae posset emendare. > lia Scbweglerus in Prxfalione. Ego quidem dubilo
num Cotelerius in describeudo códice Paris, ubivis illa fule atque religione usus fuerit, qua in hoc ge
nere opus est : id quod ex multis locis cum uostro ejusdem familia? nianuscripto accurate collaiis luce
dariiis apparel. Codex Paris, quanquam in fronte exbibet : BteAoçê%ovaa éfiiMaç ôiapopovç áaó¡pur1¡c
той áylov IIêtpov roí) аяосгтсЛоу, cvrTpapeïcra iixb toxi dylcv KX^perzoç, 1} Ле^оцегт\ KXûivxia,
Tovríczif KJufjjiEVTOí oi)YYpi|JLlta'ta- nepiexeiSe$abzi\ßl6Aoc табе- яроХоу-ovç tpeîç, épiAlaç elxoci,
mutilus lamen desinil in Horn, xix, 14.
3. Codex ms. qui ad novam Homiliarum editionem conliciendam criticum penum mihi aperuit vel
ubeniraum, earumque tinem hucusque desideratum unicus largitur, ad earn perlinet Vaticana; bihlio-
thecœ partem, qux Oltoboniana nominalur. Cbartaccus est, forma: quarlx, insignilurque numero 443.
Exaratus esse videtur ¡neunte saec. xiv, nitida quidem Grxca manu, sed ob ¡nusitalas siglas, quibus
utitur, passim ambigua et subobscura, пес ubique facili lectu. Quamlibet paginam, si li luí i oceurrunt
Bulli, versus viginii seplem expient. In primo Codicis folio albo apposilus legilur numerus 443 ; in sequeuli :
Clemens Romanus de Peregrinationibus S. Petri fol. 2.
Ejusdem dementis Peregrinalioiium Epitome fol. 161.
Gregorü Nysseni oratio in illud Pauli : Cum subjecla fuerint
illi omnia, tunc et ipse ülius, etc., fol. 253.
P.
X
19.
tó S. CLEMENTIS I ROM. PUNT. OPERA DUUIA. U
In ulraquc pagina subsequent lolii numeruin I in fronte ferenlis exstat fragmenlum Clemenlinoruin
proœmii, quod incipit : Aùtoùç çpovtjuOTEpov ¿nixEipoûeiv desinitque in vbb. Ш«р о1фв^7готе. Hoc fra-
gmentum alia manu, eaque sax. xv exaratum el aliunde excisum puto. Jam invenilur alierum folium
album numero carens. In folio, quod sequilur numero 2 distincto, cum praevia inscriptione incipit Epístola
Petri ad Jacobum data, cuireliqua Clementina annecluntur. Quae occurrunl inscriptiones itidemque littéral
initiales Homiliarum siculi quorumdam commatum minio rubro pictae sunt. Singularum Homiliarum
numerus Graséis litteris exprimitur, terlia excepta et decima, ubi est ójuXEot тр!тт] el 6y.ù.la î:xa-.ir.
(Cfr. specimen scriplurae ligiio incisum in tabula infra annexa.) Ad oram codicie quamplurimae
glossae prima manu conscripta; apparent, nullius quidem momenii, si paucas excipias. Adnotavi quae
utiles esse poluerunl. Pluris facienda; sunt conjectura; manu recentiori margini distincte ebaracterc
appositae. Habes quoque ad oram nolulas rubras : xavV usque ad ха-Лу', easque prima manu tam
indistincte lamque inepte conscriptas, ul nullibi cum texlu quadrent. Prima invenilur initio Epístola:
dementis ad Jacobum ex adverso, ultima in margine boni. I, 6, sub linem. Nulls capitum secliones.
Orthographia baud raro solœca: xpUzora,xv6£prirt[ç,yvpriTEvorreç, вешщп, frcjioywç, яе1а0еавеи,
ея1стцгш, iaopfélv p. ixovpyeb; alpCnr p. èpûr, xatrdr p.xerér, ipéÇtr p. i/pêÇeir, Лаясьг p.
Avxovy, ч\Ьу,ир1овг[са p. т\Ъу.ар1сщаа., cperopuOelç p. ррегыве!с, äßet p. çtôfl. Multas, quae eliam in
hoc códice reperiuntur, lacunas uncis criticis inclusi conjectandoque explevi.
LITTERS EXPLICATE.
О, Ott. — Codex Ottobonlanus 443.
C, Ci — Cotelerius, Cotelerii (Ed. Lnt. Paris. 1672.) „
D — Davisius.
О — Clericus (Ed. Amstcliedami 1724.)
8, Sl — Schweglerui Schwegleri (Ed. Stuttgariiaa 1847.)
CLEMENTINA. — EPISTOLA PETRI AD JACOBUM. 26
CLEMENTIS ROMANI
QVX FERUNTLK
homilía viginti.
1- 3 ЕШГГОАН ПЕТРОГ ПРОЕ IAKOBON«. A EPISTOLA PETRI AD JACOBL'M (21).

ПЕТРОЕ IAKQBQ , тер xupíu xal етзхйтер ttjç PETRUS JACOBO , domino et sanclœ Ecclesiae
ayiaç 'ExxXrjo-iaç, \п& той tojv ôXiov Патро; , 64à episcopo, ab omnium rerum Paire, per Jesum Chri-
'IijaoG Xpie-tou, elp^vi) eît) rcavroTE *. stum, pax sit perpetuo.
I. Eiôw; us, àSsXçÉ цои, si; го xoivfl itótíiv fjpiv I- Cura sciam te, (Valer mi, ad id quod commu-
ev>p.c¿pov агайбоута яровОриос, àÇiu xal Síojxat, tüiv niter omnibus nobis conducil, alacriter festinare,
èjiûv xijpuYjjiá-iüv &í Iire¡ii¡/á o-oi [НбХоис pvr¡8£v\ tojv rog° etprecor, ut mearum praedicationum quos ad le
аяотйу è6v<Lv p.£Ta8ouvai p.f¡TE ¿pocuXip яро rcsipaç, misi libros nulli еж genlilibus Iradas, ñeque eliam
áXX' ¿¿vT'.; 5ох1|хазве\{ &\л; eupeOîj.totê айтф хата Iribuli, ante experimenlum : sed si quis probatus et
t^voyüji^v -apa5ovvai,xa0' f,vxa\Toíc'E6Sop.í¡xovTo dignus repertus fuerit, tune ipsi Iradas ; secundum
ó MioOír,? irapíSioxE toíj ~Лкч xaOíSpav айтой TOxpsi- cum modum, juila quem Moyses Sepluaginta viris
>.r('f¿3iv. Aià тойто xal ó xapô; -\c aayakelac y.í- cathedrae suae successoribiis tradidit. Idcirco euim
xpt той Seüpo 9aívETai. Tov yap aUTov oí wxvtoxtí caulionis fructus in hunc usque diem apparet.
6|mc6vcZc • Tíjc novap/îaç xaV itoXtxsíaí cuXásaouou Eamdem quippe de imitate Dei et de vitas inslilu-
xavóva, хата p.Tj8áva toötcov ВДХш; çpovElv 1) t£5v r tione normam observant omites ubicunque sint ejus
e¡ív 4 «oÀXi veuo'jsuv Грасш-; EÇoSEueîjvai 8yvr0¿v- nalionis homines; nee ullo modo possunt aliler
«sc. Ката yip t6v тсхрабоваута auxotj xaváva та sentiré, aut abripi extra viam Scripiurarum, quae
TUv rpatpüv ajúp.ipojva ' TtsipûivTai (iETafp"yO[ji!Ç£iv,
multa innuunt. Nam secundum tradilam ipsis regu-
ti 6^ tiçtuxov р.^ЕЙюстастаработЕц vapx$ тсрос' lam Scripiurarum dissona nituntur reformare, si
Tiç TUv »cpoçi]Tâiv тоХиа^рлис ciuváí- ой ïvsxsvoù- quis forte ignarus tradilionum ad prophelarum va-
6;v\ StSâtrxetv iitcTpÍ7iou<jiv, èiv p.)¡ 7tpor£pov р-аОт)'
r'a significantes voces obtorpescil. Propter quod ne-
тдЬ< SEtTaîi Tpayalç xf»¡s6ar tiià тойто itap' au- mm' docere permittunt, nisi prius quo pacto Scri-
toïç eTç в£о;, e'í v<5jxoç, p.ía eXu£ç. pturis sit utendum didicerit. Ideo apud illos est unus
Deus, una lex, spes una.
П. "Iva rt)ûv * то î(toiov ха\ тахр' Ijprtv févijTat II. Quo igilur simili modo apud nos flat ac ¡His
toïç *E6Sopvf¡xovra, <|puv à8sXçotç та; ßiSXoui p.ou Sepluaginta, nosiris fratribus libros praedicalionum
Tuv x7)puYH-i"wv бос р-Ета той ép.oíou vr]ç ауштт)С mearum pari cum rationc myslerii trade , ut in-
(iUTnjpfou, Iva* xa\ toùç pouXop.¿vou{ то ttjç 6tSa- ~ struant eos qui suscipere munus doctrina? volunt.
oTtaXfaí ávaí¿£aaflai pipoç ecoBiáCcüatv ••• 4та\ èàv Quandoquidem si ita non lit, veritalis sermo nosler
VARLE LECTIONES.
1 In Homiliarum códice BibliothecaeOtloboniana>aeque atque in cod. Cotelerii prior prooemii pars inscribi-
lur :nEp\Toup.t)îxôi84vaiTa аиутатрлта où-où tivi TUvàitOTUv iövixtöv 5:à toîi{ irapaTr¡pouvTa;, nisi quod
in cod. С 7Mpa7roiouvraç. * e!pf¡vi) еГп dedi ex conjectura, tv etpf|vrj C, ev etp-fjvj] (sic) eít¡ O. Cfr. Ep. Clem.
ab Jacobum salut. ' Lectionem ¿uoeÔveT; erui accentu duce ex O.' Exstat el in var. lect. ap.Turrianum
Pro Epittoli» pontificum ív. I, v, 23. De Turriaui códice vide , qua3 Colelerius noiavit in judicio de Cte-
meniinorum opere. ópÁEOvot idem. * ^ tuv sic conjectura librarii in marg. O, ôitb tuv id. in textu cuín C.
* 'A--JU.-SIÚ47. C, exeonject., 9Úp.fbiva id. in textu, ut O. * -tA O. ' p.á8oi C, minus recle. Qui medio
aevo codd. descripserunt, ad unum omnes iotacismum sequenies ideoque oí diphlhongum codem modo
pronunlianles ac vocalem t¡, conjunctivo cum optativo perperam misto locos numero 1ère innumerabiles
conupcriint. ' youv accessit ex O et Turr. Dcinde С post f¡p.£>v àSïXtpotî comma ponit, tolumqiie locum
ita vertit : Quo igiiur simili modo apud nos fiat nosiris [ralrrbus , ac Ulis Sepluaginta, S verba illa traxit
ad ними liniiii sequens. In О post aSsXçol; coinmate non disliiiguilur, neque anle f)p.uv. * ?va О с. Turr.
et var. led. ap. C, in cuj. textu deest. " ¿ôSiáCEiv, èfoSiaÇusi G 0. Importunuiii illud iyooiiâiv vi-
detur in textu m irrepsisse e margine, ubi notatum fuerata non incurioso lcciore, tanquam insigne verbum.
Cfr. nom. Il, 38 C.
VARIORUM NOT/E.
(21) Epht. Petri ad Jacobum. Recle observât Pho- scriptis, et ad Jacobum postulantem missis: haec vero
tius Episiolam Petri ad Jacobum periinere non posse superiore posterior est, пес de postulaiioneJacobi
ad Opus cujus initium sil, 'Eîb К'/.^рт,;, sive quod menlioncm facit, sed per earn Jacobus monelur, ut
Clemenlis nomen prafcrat. Ego vero existimo prv- praedicationes Petri a Pelro missas, cante tradat.
«eitern episiolam aliam esse ab illa Pliotio memo- Varias lectiones apposui ex Turriano Pro Epistoltê
ra<a,quoniam ilia erat de actibus Petri, a Pelro ipso pontificum lib. iv, in it. , et lib. v, cap. 23. Сот.
mullas in opiniones dividetiir. Porro illud non quasi A V-% оихы{ "(¿щ-гт, etc iwXXàç ууш|ло? ô xîjç àh\-
siui propliela scio, sed quod jam milium malí ipsius Oeíaj 1)\ubv Sia.ipzfH]aetai 'Лук- ТоОхобЬ oC/ iî>; тсро-
viderim. Siquidem nonnulli ex genlibus legalem <¡>í¡xt)c " uv eixEaxau.ai- аХХ' fjôi] oùtoû той хахоЗ
ineam rejecerunt prœdicalionem, inimici hominis %ty apx*)v ópeiv. Tivk? -j-apxuv àno eöväiv xo St'fe-
legi contrariant quanidam et nugacem doctrinam jwö vau.ip.ov à.Tis8ox£u.aiïav xf¡puYp.a (22).тоу^Р°"
amplcxi. Atque ha?c stiperstile me tentaverunl ali- avOpúitou avop.áv xiva xal cXuapúSrj itpo!rrixau.evot
qui, varus inlerprelationibus verba mea Iransfor- StSasxaXiav. Kal xaüxa Exi или itepiovxoç атг£хе'Р'Ч~
mare, ad eversioiiem legis ; quasi ego eliam ita eav xtveç, itotxîXatî ttoVv èpp/rjvetatî xoùç èp.oùi X<5-
sentiam, non audeain lamen libere profiled : quod ôuç ptzairfTniaxiCeiy, eiç xJ]v xoü v¿u.ou xaxáXusiv
alisil ! Id eniiii repugnare est Dei legi, a Moyse pro- ib; xal еилй 5 aùxoû oúxto uiv ypovoûvxoç, p.í) àx тгар^-
latse, et a Domino nostro testimonium liabenti de faalat; 6à xTjpusrovxoç- отер à«ehj. Tö тар xoiojxo
perpetua sua duralione : quoniam sic dixit : Caelum àvxtTcpaiweiv èsxl хф хой OeoO vójito хф Sia Мшй-
eí ferro iramibuní : iota unum aul unus apex non aíuic" ¡Vr¡9¿vxi xal uno xoü Kv/píou fjp.uv ¡хорхирт)-
prœteribit a lege «. Iliad aulem dixit, ut omnia eve- eévxi трЩс àtStou auxoû 8tap.ovi}ç, eitel oûxwçeT-
nirent. At ¡Hi nescio quo modo sensum meum com- тау. -0 0{,paràçxai $ уц яарвЛеисогтаг Ubtaêr
pertum hállenles, qua? ex me audicrunt verba, me- В ^ ^[а ^pala ob /ííj парШц аяЬ tovvójíov. ToGxo
lius me qui ea locutus sum, aggrediiintur interpre- ß £rp7¡X£Vt ЬахЬкЫа.^чтряь O! 8e oux olSarcwc
tari ; dicentes iis quos instituunt, id esse senlen- tiv È(JL0V vo5v ецв^Шиву««, oSç fjxousav i? еиюй
liara meam, quod ego ne qiiidcm cogitavi. Si au- хо>ис, ерюй xoü elnívxo? oùxoùî çpovtuwxepov, ёта-
lem me adliuc vivo talia emenliri audent, quanto x£tpoûaiv Epp.T]veÚEW,s,XáYovxs{ xoíí йтг' ai-üv xax-
magis post me ¡dem audebunt faceré, qui post me ^ои^уо^, т,0хо ébat xb èp.ov сро^цха, 8 èfû)
wunt! où8èu èvsOuafiGrjV. Et 8à èp.oG Ixutepióvxoe xoiaûxa
xoX¡A¿J5t xaxaêúSesOai , «¿вф fz p.äXXov p.sx" èp.è TOcetv oí "цех' èp.k xoXp^souatv ;
III. Ne igitur quid hujusmodi contingal , capro- Ш. "Iva ouv jxíj xotoGxóv xi Y¿VT¡xai, xoúxou Svexa
pter oravi et deprecalus sum , mearum prxdicatio- tjÇiiusa xal 18е^0т]у, xuv èp.wv xT)puYp.ax<ov aç Itceu,-
ntim qua» ad te misi volumina nemini ante pericu- фа soi ß(6Xouc p.7¡8evl p.exa6oüvai, ¡xif¡xe дилсиХы,
lum factum tradas, noque tribuli, ñeque alienígena;; pfaz iXXocúXw, яро таЕра;, àXX' eáv xiç 8ох1(лаиве1с
verum si quis post probationem dignus repertus С aîoç eúpeOí], xáxe aùxip xaxi xí]v МшОзашс " ауь>-
fuerit, lune ¡psi ex inslilulione Moysis concedas, yty âpaSoûvat, xaO' i\v xoïî 'E68o[if¡xovxa itapé-
juxta quam Septuagiiita viris qui caihedrani illius 8ыхе xotç x^v xaôéSpav adxoO TtapeiXTitfosiv ?va où-
exceperunl, dédit: ut sic lldem servent et ubique хшс xàç niaxeiç çuXâÇoiat xal Tcavxaxîj xov xîjç àXr)-
verilatis canonem tradant, cuneta interpretati ad Oeíaj xavóva тасрабшап» , epp.i¡veúovTí{ xà Tiivxa
tradilionem nostram, et ne ipsi ab iinperilia périra- ^p?)- T}]v itapáSouiv tjjxôiv, xal p.í¡ aùxol йтсо арл-
cti, ab aiiimi conjecturis in errorcm inducti, alios 6eíaí " xaxaarabp-evot, iitèxtlv хаха tt^v фих^ ато"
in eamdem perdilionis foveam adducant. Et quidem уаарш elç TtXávi]v eXxóp.evot, . SXXouç eiç xbv 6p.oiov
quae mihi videbantur, pulchre tibi significavi : quod x^ç àitmXeiaî Ычхшп piôuvov. Ka\ xi 6 piv
vero tibi placebit, Domine mi, decenler exsequere. e„0\ s¿üavxa хаХш? àif|p.avi4 soi, xb 8é act Soxoûv,
Vale. xúpt¿ ¡xou, itpeirivxojí èmx£Xet. "Epptaao.
CONTESTATIOPROIISQUILIBRUMACCIPIUNT. AUMAPTYPIA (23) ПЕР1 TflN TOT В1ВЛЮГ

1. ltaque Jacobus, leda epístola, convocavii pre- D AAMBANOi Toi .
sbyteros, cumque illis legisset, ail: necessario et I. "Avaôùçouvô Тахшбос" x*)vàici9xoXi]v, u«e-
congruenler de veritate slabilienda nosler admonuil хаХазахо xojj яреовихероис , xa\ aùxoïi àva^voùç
Petrus, ut prsedicaiioiium suarum nobis missos 1¡- I?t¡- AvaYxaíüij xal кргкбчыс тер\ tt\ç aXTjOetac
bros nemini temeré concedamus, lanlum viro bono аасраХ^еавас 6 fipixepoc Ú7:¿p.vt]iie Пехрос, ôtiui; xà;
• Marc, хш, 34; Matth. v, 18.
VARIEE LECTIONES.
" Ita О с. Tuir. ¿к ô 7rpo9f¡xi)í С " MwOaioj О. 1S êp^veueiv addunt О et Turr., dcpst in prsefa-
tionis Fragmento. ,k Pro oùSa lacuna in Fragmento. " ot om. Fragm. Tum xoXp.*trouaív O el Fragm.
с. Turr., «oifjaoustv С. ,0 МшОвео« O et Fragm. " арлвЕа? O el Fragm. " Nulla in OetFragm.
inscriptio, ñeque locus ei relictus. " Таахйбос О.
VARIORUM NOTiE.
(22) P/óacucr xfwvyua, etc. Cave tibi ab Ebio- TcrtuHianum initio Operis advenut Valenttnianos;
nismo. Сот. Porphyrium,De abttinenlia, lib. iv,cap.|5; el Vel-
(23) Дшиарплр/я. RedolPt, mea quidem senlentia, tium Valentem citatum a Seldeno turn in .Uarmo-
hujusmodi conlestatio xpityiv primorum ha;relico- rib«« Arundetltanis, p. 151, lum De'dus byrtt, с.-)S,
rum, quam illi didicerant a paganis, ct a Judajis itemque Julium Firmicum, in Prslat. lib. vu ««•
Esscnis. Videsis praeipue Irenaeum lib. i, cap. 25; theseot. Id.
*) CLEMENTINA. — EPISTOLA PETRI АО JACOBUM. 30
tuv avxou xi)pi>Yu.áxwv З'-аяеи/^ОгЕзас íjfitv ¡i£6Xou; A et religioso, quique docere voluerit, ac sil Qdelis
(iijSevl (i£xa6«í)3to¡iEv ¿)j exii/ev , f¡ ауаОф xtvi xal circumcisus ; eosque non cúnelos siniul : quo, si in
ЕОХабеТ, ты xal SiSeaxstv a¡pou¡i¿vt¡> e(iitepiT<i(ii¡) te prioribus ¡mprobus invenlus fuerii, posteriores in
ftvxt тоатф (24), xal " тайта p.r¡ líávxa ó¡xou, ?vo, èàv lidem suain non aeeipiat. Quarc non mines annis sex
èv toï; 7tpú>rot; aYvw|«úV сыравт}, та SEÚTEpa (if] compiobelur : sicqiie postea, secundum Moysis in
tchtcïuoî). ДЛ р.т\ IXaTTOvexetJiv ё| 6oxi¡iaJ¿70ür xal stitutionell) , qui ¡ibros traditui'us est adducai eum
t*8' ойты;, хата ttjv Мыйзеыс ay(i)YÍ¡v, ауау^та aù- ad flumen aul fonlem, qui est aqua viva, ubi juslo-
tbv èitl «oxajiov fl rorj^v (25), ôitsp è<xrl £iôv uSwp, rum (it regeneralio; et non quidum ad jusjuranduiu
Iv8a í¡ tuv " 6ixa£iov YÍvExai àvay¿Wïjatç, fií] ópxí- adigat, quoniam non licet, sed jubeat ipsum astare
eat, èitsl \>A\ Í|sotív, aXXà sx^vaí айхы xeXeüsai juxta aquain, el contestan, sicut et cum renascere»
îrpiç тш uôaxi xal етоцартйразба:, ы; xal aùxol mur, jussi fecimus, nos non peccaturos.
avar£Wtí>(i£voi xeXî-j jOsvtsî inoi^sajisv той ¡ií] ájiap-
TEÎV yip'-V.
II. Аег4тш Sé- Meprvpaj lyotjit oùpavov, rT}v, H. Dlcat aulem : Testes habeam ccelum, terrain,
ûîtijp, èv оГс та navra iKpiÍYMai, ixpoç" toútoi; 8' aquam , quibus omnia conlinentur, atque insnper
Sitaei xal tov Sia rcávTtov 8tf|xovta aápa 7 ou aveu " bis omnibus aercm quoque, qui universa pervadit
oùx evalrviu), ¿>i àsl ùixfjxooç Ê30(tai ты та? ßißXouj ac sine quo non respiro, quod semper obediens его
{tot ** тыух^руг^ато« fitSóvri, xal айтаста; |}£6Хоус, ¡Hi, qui hos mihi prsedicationiim libros largitur,
ас Sv (lot 8(p, où ¡ii] ц.гта5ы tivi хат' ou8¿va Tpórav, quodque hos libros, quos mihi dederit, nemini ullo
où Ypáâí, où vsypajiiievov 6oü{, où ypaipovTt" ava- pacto tradam , non scribam , non scriptos dabo ,
8i6où;,oùx aùxoç,où8i' 4ХХоу, où 8t" uXXtjç tivoî ауы- non scripture dedam ; non ipse, non per alium, nee
yt¡c fl 8¿Xoy f¡ ¡iTjxavTJ;, 1) à;iEXu; ** <pv\à<sawv r\ xt- per aliam quamdam rationem, vol fraudem vel ma
6¿úv f, veùiuv т\ 4ХХы otwéfjTOTE трйтйи I) èitivoîa етары chinan) ; aul indiligenter custodian), vel alteri sis-
aùxà (i£Ta8i8oûç. nXtjv èàv** ôoxijiaaw T'.va aSjcov, tens vel permittens, aut alio quocunque modo vel
ió- aùxo; èxpi6ijv, r) xal tcXeïov 6oxt|iaïaç, 7cXí]V oùx consilio ea scripta alteri concedens. Nisi si aliquem
IXaTTOv Ïte<tiv !§• ты ts " EÙXa6£Î xal ауаОф, 8i5a- probavero dignum , quemadmodum ipse judicatus
sxEiv èravaipoufiivq), ùç itap¿Xa6ov, -арабшты, xal sum, vel adhuc magis exploravero, eerie non rninu*
тайта inl Tîj той êmaxono-j ¡wu" yvtójAT] тго»]5аи£- annis sex: pio el bono, docendi m un us capesscnti,
voç. sicut ego accepi , tribuam , idque ex episcopi mei
sentenlia faciam.
III. "AXXîoî 8è oùr av t¿xvov f¡ àSeXçb;" Ц çIXoî ' III. Aliter ñeque si filius sit aut fratcr, aut ami
fj iXXtüí то1>{ тюте "i'ivo-jí (toi avíjxiüv, àavTCEp avá- cus, aul alio quolibet modo ad genus nieum pér
Çwç ^, toûSe jjlîj (lETOooûvai x^P'v> ¿t °" irpooîj- imons, si indignus exslilerit; ejus gratia non tra
KEv*'. Uùte Èiri6ouXi]v co6T)0íi(jo¡iai, où St'jpoiç xoXa- dam ; ut non dccei. Nee vero insidias forinidabo;
.'.vArvrLT.:- àXX' £Í xal So£ei¿ (io£ поте та 8:8¿(tsvá non muueribus deliniar. Sed el si aliquando do
(wi T¿Jv XT,puY¡iá-wv ßi6X£a (i}] аХ^вт) Etvat, oùS'oû- nata mihi predication и ni Volumina non esse vera
twí |i£Ta6tî)dto, àXX' airo8<í>o(i). 'Aito8T)(i¿iiv 8s aùv mihi videbiintur, neque sic largiar, sed reddani.
¿jiol aùxà xo(i£su>, ansp uv tù^w xextt;(1£voç. Ei 8è Cum aulcm peregre profeclus fuero, ipsa poriabo
(il] gouXTjOâ) ¡iet' È|iauTOÛ " aùxi nEpiçipîtv, èitl mecum, quxcunque possedero. Quod si uoluerim
t^ç oixia; (wu Ebat aù-à oùx i,àata, àXXà тш gsm" ea mecum circumferre, in domo mea esse non рег-
cxö-(;j (lou ты tíjv aÙTtjv Iôvti 7t£oTiv xal azb tüiv niitlam, sed episcopo meo eamdem fidem proliieuli
VARLE LECTIONES.
** xal où 0 ultima voce subnotala. " tcXiv inserui с 0 el Fiagm. "irp60_el Fragm.Tuin 5k ä-auiv С.
" lia Oltob. ms., ut maluit S, qui quidem edidit (iou с. С. Tum абта; (lou'S, aùxaç ¡lot С. ** S pro-
Ponit Ypá'ôvri. Leclionem vulg. confirmant 0 et Fragm. Dein où8' aXXou, où5' aXXr)? 0. •* àjieXoîç
ragm. Dein dedi f¡ ti6uv t) vzùmv с 0 et Fragm. , quo evitelur tautología Clerici lectionis f\ « ттроап-
6eIç (f) T(9uv C) fl voOeûuv, et enunliationis finis hnbeal, ad quod quadret. " &v C. ** títe С. *" (lou
stibjunxi c. 0. ** Scribendum, ut videlur, oùô' âv Táxvov fj f¡ àôzXyoç. In sequentibus excidit verbuin ,
a quo pendent inlinilivus (lexaSoûvat S. Leclionein vulg'. exhibet U. ,0 S conj. Tïpoafjxov. " lia S.
ftEB' ¿аитой О с. С.
VARIORUM NOT/E.
(24) 'EfUtepirépufiTE Brn xict¿¡>. Quasi incircum- èXaiou. Kai Spxe~at Xíyeiv, Jot]0^t¿ ¡xoí, xal аяаХ-
clsus non posset esse fidelis el Christianus : quem Xaâxe à7:'è]iou xbaXyr,u.a. Óuoties enim aliquis Hie
errorem Ebionitx aliique hxrelici errabanl. Сот. rum in morbum incidil, aut a serpente morsus est,
(25) 'Ayayórra avrer Ы1 nota¡iar f) л-^ущг. In ad aquas descendit; el appel¡aliones omnes quas Elxai
h;eresi Ebionaeorum S. Epiphanius cap. 17: "Uxav complexus est, invocal, emit, videlicet^ ас lerrœ, salis
rip îtç è5 aÙTUv i) vóstj) líEpiKÉJoe, f¡ ù-o ерягтой et aquœ,ventorum,et angetorum, ut vacant, justiliœ;
6т|)(8г£т|, x«T£t(nv eïç та йбата, xal à7ttxaX£ÏTat та{ punis item et olei, Tuucque ita dicil : Adesle mihi,
ânuvu(i£a; та; èv тф 'HX£aî, той те oùpavou xal tîjç ас dolorem a me depellite. Qui et legendus hxresi
Ttjç, той te àXoç xal той ибатос, t¿iv te avépMV xal 19 Ossenorum, cap. l.ronfei'cndusque cuín iisqu;»
ÁyYíXwv TÎjç 8¡xaiooúvi);, çaal, xal той арточ ля\ hic habes num. 2 et i. Id.
31 s- CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. за
et ab ¡Wen, proficiscenti comn.endabo. Si vero A aú™ ôpp^vq, тратпЦт1Ш% ». E, u xtA
contigent
contigerit me
me segrolare
sgrotare ac
ac mortem
mortem vereri.
vereri, si
si 9h».№
absque t,w„, ... s_I. » . _, _, 1, _ xctl
túXoi jis voerjoat " xal tov GavaTov отсотгкОдаи,
liberis fuero, similiteragam. Sed et si moriar, (ilium èàv Stexvoí i, óim>£u>í nomino. 'АХХ' el xal теХеитш'
habcns indignum ant nondum capacem, pariter fa-
texvov 5X(üv oüx äîov fl p¡8áirw SuváfiEvov, ¿¡xoloiç
ciam. Scilicet commiltam meocpiscopo, ut si puer
toitjoto. Tu Yàp етгкгхйтгф ¡леи тгарахатав^аоил.,
adultus fide digous fuerit, ille tanquam palnrnum
iva e£^ plv TÚXot è<f>' r¡Xtx£ac Tevo>evo; aÇioç elvat
depositum Olio reddal.juxta modum conteslationis.
tt¡í то'отеш,;, <Ь; iraTpwav Ttapaxataflíjxijv ты texvo>
IV. Quod auUim ita facturus sin., iterum secundo
aTcoSÚjfl » хата tov ttjç 8iap.aprup£aç »• Xó>'v.
contestor cœlum, terram, aqtiam, qua; omnia
IV. "Ott 6è oûxa>î i:otf(ao), rcáXtv tö BsÚTEpov 8iaf*ap-
coinplectuntur, ii.supe.quc his omnibus cuneta
TÚpofxai oupavöv, -fyt, йоЧор, tv оГс та Ttávta тер.аХ£-
pervagantem aerem? sine quo non spiro, quod per •tat, тсрос » toûtoiç атга« xal töv 8ià toxvtuv 8it>ovra
petuo obtemperabo ei, qui libros mihi praedicalio
¿¿"pa, ou Svsu oùxavairvEu», ùj àel ù^xoo; isolai tu
num tribuit.et obseivabo secundum universa quem-
tàç ££6Xouç p.oi » tùv XTipurixáTtüV 6i6ovt(, xal <puXdÇu>
admodum contestatus sum, aut adhuc magis! хата navra ¿>í »• 81бидртираи,г,у,т] xaí ti ttXeZov.
ltaque mil.i pacta
r servanti
""" pars
»""0 erit
c"1 cum
l-u"' Sanctis
«•»«'* : ûAaasovTi ouv o'jv pot
|xoi та; (TJvOfjxaí
auvOfixa,- uipoç
aépoc íarai
Jurai (una
ц-та
♦uXawovri
agent, vero contra ea qua3 paclus sum inimica mihi В tuv ЬЛм, TO1âvTc ft ™¿ à suveoLv tyty
umversitas et cuneta peragrans
sil rerum universitas осгаггап* xiher
мЬрг еГ„ кос *л .*, „„> л «.л _/..... .... Щ.\L. Х ^
sft) ¡xoi тб 7:av xal 6 Sia rA\i<m St^xwv а.Щр xal
quique est super omnia Deus, quo melior, quo ma
6 ÙTÀp та ôXa Oeoç, ou xpsitTtov, ou ¡xei'Îiuv où8e£î *'.
jor uullus. Si etiam in Cognitionen, veniam allerius
'AXX' Et xal Etc етерои OeoG è-£vo.av " irEvtüjLxi,
Dei, l.unc quoque nunc juro, me aliter non actu -
xàxEÎvov vûv 6uvu(X(d.;oux аХХысто^оы.ЕГтЧат.у!
rum, sive ille existai, sive ille non existai. Ad haec еГт' oúx bmv. Пр6? Toú-otí 61" UTtaaiv ei d«i}ao-
omnia, si fallam, ero exsecrandus, viveus et mor-
Ив1, xaTaOEtxafjofia. 9Cuv xal 6av¿.v, xal ai(ov£q>
luus, atq.ie auerno puniar supplicio. Et post hoc
xoXasOíjdonaí xoXáaec. Kai рхта тойто 4ртои xal
panem ac sal cum largiiore sumat. аХатос" цета той 7rapa8i&5vToç {хетаХабатш.
V. Нжс Jacobo dicente presbyteri timoré impal-
Iuerunt. Conspicatus ergo Jacobus quod vehementer V. Тайта той 1ах(0бои eíttovtoí íbxp!a««v аучь
vtaá¡xevoi »• ol rcpE36ÚTEpot. 2uv.6¿jv ouv ó Чахсибо;,
inetuerent, ait : Audite me, frat.es et conservi. Si
libros un.cuique temeré praebuerimus, illique a vi- SriXíav itsc¿eíivTse,ícr,- 'AxoOiati jwu, àfieXçoî
xal aúvSouXoi". 'Eàv тас ß:6Xoui т&м <Ь? 1тиХе
ris quibusdam audaeibus corrumpanlur, aul inter
pretation's pervertantur s си ТаГ;;!^ er irapáir/0JU.EV , *>
ГРвГТ:- xal autal "
« **
uno '^^
ToXjitipâiv **&
avípuv
cisse
esse audiistis, restal.it ut qui plane
p,,n tlt ! ° ZZ^^.l^ '«T fa" te^,
veritatem quo
ü>; ^5t) tivíí 1;хоисгатЕ TOTtoiTixÎTaj , loras Xocnov
rum, semper errent. Quocirca prostat, ut libri apud
xal toîç 6vtoí t1¡v àXÊiav Crjwjetv acl nXaväaOat.
nos maneant, tradan.usque eos cum omni supra-
ДЛ 5¡íeivov тгар' <¡¡xrv «Ста; sivas, xal (lETaScfiövai
dicta cautone ils qui pie vivere aliosque salvos
(летя Ttáeijc Tjjç 7rpoEipTj¡i¿vT¡c àuçaXciaç toîç 6¿-
faceré cupiunt. Ac si aliquis post haue contestatio-
Xouai ff¡v eùgeCuç « xal aXXouç aûÇuv. Eí 8¿ tic
nem aliter agat, mérito in auernum supplicium
ЦЕта то виты? Siaâprúpaaeai Ши; itotêet, eiXó-
inc.del. Qua enim ratione qui aliorum perdilionis
Twj aíwvfa йтгатооЕстае хоХаагс. Tívt yàp Uyto
causa exstiiii, ipse non peribil? Cum ergo presby
äX).ü)v атаоХе£а; аГтюс YevdjiEvoç аитЬс ôùx aiwXeï-
teri senlentia Jacobi delectati fuissent atque dixis-
Tai; TUv ouv Tcpsi6uT¿pWv 1тЛ Tfl той 1ахшбои
sent : Benedictus sit qui te, ut cunctorun. praîscius,
TviOiiT) f¡trO¿vTtüv xal eijroVnúv EÚXóTr(Tai 8 те ¿.ç
pulchre nobis constiluit episcopum : baec, inquam,
Tiávra TtpoEiSùç xaXwç fjuiv хатаотт^аа? Ытюког
cum dixissent, surgentes precati sumus univei-
xal таОта e¡t:8vtwv outuv èyEpGavrEç тсрозт)и£;ар.Ева
sorum Pairen, ac Dcum; cui gloria in sœcula.
ту Ttóv eXüjv Патр1 » xal вей- ф jj 6¿5a elç toùj
Amen.
aiuvaç. 'A(XY¡v*'.
EPÍSTOLA CLEMENTIS AD JACOBÜM. D
10 ЕШ2Т0ЛН KAHMENTOS ПР02 IAKQ-
CLEMENS JACOBO domino et episcoporum epi- BON »• (26).
scopo.regcntiautemHierosolymamsancU.mnebrœc- KAHMHS 1кКиЩщ xuP£<o» xal Ыыакш
1NTERPRETATI0 RCFINI.
MENS JACOBO fratri Domini, et episcopo episcoporum, rege.ui Hebraorum sanctam Ecclesiam,
VARIAI LECTIONES.
cba-terein^,rrsa¿i„n¡nA.^m,e?^/'^^
VARIORUM NüT^v
(20; Duplex est circa haue episiolam opinio veterum. Prima Rulini prafalione ad ¡ЬсоднШояе»,
55 CLEMENTINA. - EPISTOLA CLEMENTIS AD JACOBUM. 31
ептеашр (27), Siítovxi Sk thy 'UpouaaXû, áyfav A rum Ecclesiam, omnesque quae ubique Dei provi-
*E6po-.£u>v »' 'ExxXTisiav, xort xaç т.жахц веой irpo- deniia pulchre fúndate sunt, cumque presbyieris
vol? tSpuOeiaai xaXüí, aúv xe irpsaWpoi; xert 6ts- ас diaconis et caeteris omnibus fralribus, pax sit
xdvotc хоЛ tolç Xoitoïî ÏTMtfftv àScXçoï;, eipfjVT] еГч] •* semper,
líávrate.
I. Гушр-.июу Ésxw <xoi, xúpié ¡lou, 6xi lifuov, 6 '• Nolum tibi sit, domine mi, quod Simon,
íii " tíjv <íXt¡Qtí 7c£axiv xa\ xt;v азсаХ£охахт|у avxoü qui propter vcrain fldem ct lirmissiinaiu doctrinas
xr,c SiSaexaXía« Oto59e<nv xt¡í 'ExxXt¡<t¡!xí OeuiXio« •* su3a basim Ecclcsiae fundamenlum esse definitus
tlvat opiuflclç xal 8i' aùxb xoùxo Oit' oOtoû xoû *Iï)ïou esli alque ob id ab ipso Jesu ore non fallad trans-
¿eizvSzt axóp.axi p.sxovo¡¿a<ioe\c Шхрос- íj ат:арх+| nominalus est Petrus; primiliae Domini nostri ;
xoû Kupîo'j íjfiutv о хшу атоохоХшу тгрйхос, ф npw- apostoloruui primus, cui primo Pater Filium revê
tu»" ó flatijp xiy ïiov áirexáXixJ/ev 8v ô Xpioxö; lavit; quem Christus mérito beatum praedicavil;
tVAOytaç èu.axapuj£v ó хХт,хЬс xal ¿xXexto; xa\ vocatus et electus et convictor et cornes ; bonus ac
cuveuxioj xa\ ouvoSotitopoç- ô xaXoç " xa\ cToxijaoî probatus discipulus; qui Occidcntis obscuriorein
jia8ijrf¡í • ó xíjc 8ú<jeid; xo oxoxsiyoxspov той хоацои mundi plagani, ut oniuium magis idoneus, ¡Ilustrare
¡itooç (bç navxtov ixavwxEpo? confiai xsXeus6e\{ xal-B praeceptus est, atque id recle perûcere potuit. Sed
хзхорбызои 8uvr¡0e({,— xa\ в^ (x¿xp"roü ¡itjX'jvcü xov quousque sermoucm protrabe , nolens signilicare
Xáyov, jjl4j ¡}ouX<5u,evoí И er¡u.í¡va» x6 Хутоуу ", 8 èÇ qnod triste est, quod necessario, licet tarde, omnino
àva-pnjç xlv ßpaeuitavxtoi elnecvjjie 8eî ; — ouxoçai- dicere me oportet? Hic ipse, ob immensam erga
xoç, 8tàxrjv Sjuxpov Jtpb; à-zOptuôuç axop-^v стасй;, homines charitatem, claie, palam, repugnante licet
1NTKRPRETAT10 RUFINI.
in flierosolymis ; sed ct omnes Ecclesias quae ubique Dei Providentia fundatae sunt; cum presbyteris et
diaconibus, et caeteris omnibus fralribus, pax sit semper.
1. Nolum tibi fació, Domine, quia Simon Petrus, qui veraeíidei mérito et integra; pracdicationis obientti
fundanieiitum esse Ecctesiae dcfiiiitus est ; qua de causa etiain Domini ore divino cognominalus est
Pelrus;qui fuit primiliae clectionis Domini ; aposioloruin primus ; cui et primo Deus Paler Filium revelavit :
cuielCliristiiscompetenterbeatiludinemconiulit; quiet vocalusesl.et electus, conviva Domini, eleomes effe-
ctus, lanquam bonus el probalissimus discipulus; qui Occidents obscuriorein inundi plagani, vclulomniuin
potentior, ¡Iluminare praeceptus est, quique el integre poluil implere ргжеертт. Sed quousque sernio-
nem proirabo. fugiens indicare quod triste est; quod quidem ncccsse est, licet (arde, prolerreî Hie
denique ipse Petrus, qui pro immense chántate, quam erga onincs homines gerebai, palaui cum omni
fiducia, adversante etiain tyranno, totiiis mundi bonum praediearc non deslilit, et regem omnium saecu-
lorum per orbem terrae, et usque ad ipshis Homanaeliujus urbisnoliliam, ul eliam ipsa salvarclur, invexit:
Lie, inquain, pro pielale pali volens praesentem vilain linivil.
VARIiE LECTIONES.
■* *E6paiu>v om. var. lect. ap. C, el 0. " elç var. lect. ap. C. M 6iá с. 0. Deest in texiu Co-
telerii, qui quidem subjunxil : Supple Sii ex Vita S. Clementii , prout habetur in códice Regio 804. Eu
Vita ex illo códice satpe a nobii cilabitur, contint! autem tum Clcmentinum Epitomen, impressa aucliorem,
additif non puucis ex opere Cleinenlinoriim, sed innoxiis, tum plurima ex Epístola hue , tum Martyrium
Clementis, quod edendum curavimus. El Huf. legit ul 0. "'• lia Oelex conject. C, in cuj. lextu Ыулчос.
El cod. Reg. 804 el Kuf. ве^Хю;. Cfr. hom. xvn, 19. " rcpwxov 0, cui et primo Ruf. *• ¿>; хаХб; Ruf.
" XoitotOv О.
VARIORUM NOTjE.
earn post Rccognitionum libros fuisse scriptam; q modo reliclum abauctore, seu potius injuria lem-
allera Pholii cod. 112, 113, esse dedicalionem porum amissum. Quod vero ad Clementina special,
Operis quod actus Petri, eldispuiationes cum Si- similiter aio, abesse a ms. Regio finein operis, ibi-
nione, nee non recognilionem Clemenlis cjusque que forsan atiiim fuisse de топе apostoli Petri,
palris ac frairum complectcbatur. E quibus duabus Addi potest quod Inn uni apocryphorum scriplor vel
senieniiis posteriorem malim amplecli : partim ex plura promiserk quam percgerit, vel promissis
auciorilale ins. hujusce nostri Clementiitorum, et salisfcceril alio libro, forte Periodis Petri. Сот.
alieriiis codicis de quo infra : partim ab/l/i. PP. (27) 'Ezicrxc'.-iiúr еяюсожр. Consulc Savaronem
tarmelitarum Excalceatorum libro , in quo inter ad Sidonii epislolam 1 , libri vi ; in qua Lupus epi-
Ruliui praefationem et Recognitiones collocalur scopus Tricassinus appellalur Pater patruni el epi-
epistola : lum denique quia dcclaratur ad finein scopus episcoporum el aller saeculi sui Jacobus,
epislolae, post earn sequi libruin de Clemenle disse- SeJ el Arnobio in psalmum cxxxriu Petrus est
reniera , ejusque peregriualionibus cum Pelro , Episcopus cpiscoponun; Huliuo HUtoriiv'Eusebiana:
aliisque usque ad pueriiiae cogilaliones, ac de ser- lib. и , cap. J, Jacobus, aposioloruin episcopus ;
nionibus aique aclibus Petri, ila inscriplum, KXf- Grxcis abhatibus el monachis inullis in concibo
tEvxo{ xôiv llíxpou aro8rj(it¿)v xT)puYp.áxtov èxtxop./;. Lalerancnsi sub Martine I, secretario 2, Marliuus
aline Rufino, Clemenlis liinerarium prœdicutioms papa, sacerdos sacerdolum el Paler pairum; au-
Petri. Ídem autem hoc liaient argumentum Песо- clori Quœstionum ad orthodoxot apud Justitium ,
gnitiones el Clementina; idemque tilulus praellgitur, cap. 119, Paulus, Ifoxípojv -атт,й- ul el Gregorius
Graecus, Clemenlinorum hcuiliis, Lalinus, Recogni- q Nyssenus concilio Nicxno и , actione 6, ct Clemens
lionibus cod. Tbuan. bed objici potest pro Rufino : nosier Anastasio Sinailse, quaest. 90, p. 526. Deni-
I. pistol. e num. penult, pnscipilur Clementi, ul Ja- que a Maximo in Visputulwne cum Pgrrho, Cle-
cobo narret etiain mortem Petri ; qua de morte nihil mens Alexandriuus , pbilosophus philosopborum di-
diciiur in /¡tcogiiiiioiiifcus. Respondeo, de Recogni- cilur. Id.
tïunibus, nos habere Opus imperfectum, sive eo
SB S. CLEMENTIS I КОМ. PONT. OPERA DUBIA. 3«
malo, futurum boniim toti mundo ut ¡ndicarct re- A Sr¡y.o(stx, fem той fevEoxôJxo? irovripou '*, xov iaiyawf
gem, hucusque Romain venieiis , et Deo placita ayoBbv 5Хш tip xio-pw ¡jugulât ¡аатХаа, ¡x¿xP'í fev-
doclrina salvans homines, ipse prœsenlem vilam хайва iî) 'Риил) " yev¿u.svo{ , 6eo6ouXí|xw 8i8a3xa-
pcr vim cum morte commutavit. Xía (ruÇtov àvBpuitouç , auxin: той vûv ßiou ßtatac то
Çflv (jt£Tif¡XXo5Ev (28).
II. In ipsis autem dicbus, qnibus brevi moriturus II. Просайхасс Sî xaîç f)[i¿patc oTç ^¡leXXs teXsu-
er.it, congregatis fralribus, subito apprehensa manu xäv, auvrjOpotijfAÉvwv xüv aSaXtpöiv, alçvi8£o>{ Xa6ó[is-
mea consurgens, coram ecclesia diüil : Audile me, vóc (jwu ttjç xelp°í ¿уерв"; fem xíjc fexxXijaEac Içt)-
i'ralres et conservi : Quoniam , sicul edoelus sum 'Axoúaaxé ¡xou , в5гХсо\ xa\ o-úv8ouXof 'Eiret, <Ь;
ab eo, qui niisit me, Domino et magistro Jesu Cliri- èSiSa/OTiv àitb той це à7io<JxsiXavxoç Kupfou te xa't
sio, dies mortis тех appropinquat , Clcinentcin AtSauxaXou 'Iijaou Xpiaxou, at той Saváxou или +,у-
liuiic episcopum vobis ordino; cui meam sermo- yixaacv í¡¡ji¿pai , KXrÊvta (29) toutov fenCoxonov
nam cai.hedram credo; qui mihi ab initio usque ad ujuv xsipoxovw (30), ы xí¡v fejxíjv x£5v Xoyiov газтЕиы
íinem comes cxslilil, sicque omnes sermones meos. xa6¿8pav, тф ait'apxîjç [xoi (íixpi той tíXouc itjvoSeú-
auilivii : breviter dicam, qui in omnibus lenlalio- eavxi xa\ oüxtoj toxjuv ¡лoux(I>vóûXlcjjvfe1taxoú<Javxl•
nibns meis parliceps, in íide perseverans inventus B u'jveXwv ерш, 3ç fev иаоч Tziipa.uy.oXc ¡lou xoivtovf¡eac
est : quem plus cacteris expertus sum religiosum, хд 7c£ffXEi 1гpo<гxapxspiüv60£ÙpÉвт)•8v1tXsl:ov•, itavxwv
humanuni, castora, eruditum, temperantem, bonum, тато£ра[*а[ 0soas6ïi, ctXavflptoTuov, áfvbv, тоХицавт],
justuui, paticnlem, et scieiilem forliler ferre non- otírfpova, ayaGov, Síxaiov, p.axp¿9u|AOv, xal yEvvaltoc
nuUorum catechumeiiorumingratum animum. Quo- Ei&kaçipsivxàifevtavxuvxaxTj/oviuiviuvàxapioTÎaç.
circa ipsi trado ligandi et solvendi potestatem, ut Aio айхф u.Exa8¡6o>p.i %r¡v feÇousiav той 6eo-j«úsiv xa\
quodeunque in terris ordinaverit, sit decretum in Xúeiv, iva r.zp\ toivtoc ou Sv x£'poTOvf¡o-i) fem xtjc0
coelis. Ligabit eniin quod ligari oportet, et solvet -pjc Sarai BsSoynaxio-pivov fev oùpavotf. Aâei yàp 8
quod oportet solví, tanquam qui Ecclesia; regulain Sex esûîjvai, xa'i Xúhei 8 6eî XuÔïjvsi, uctov tîjç 'Ex-
iioverit. Ipsum ergo audite, ut scientes quod, qui xXrjaíaí e¡8¿>í J2 xavova. АОтой ouv àxoûsaxE, ù{
contristaverit veritalis praesidem , peccal in Cliri- yvôvKç ôxt ó xbv " àXï]6£Îaç irpoxa6E£<5u.£vov Хитииу
stum, et universorum Palrem irritât : quapropter e!; Xpioxbv á[¿apxav£t, xa\ xbv ПатЕра xüv 8Xuv
non vivet. Caclerum ipsum praesidem oportet inedici TtapopyECEi- ou eîvexev ou C^ffETat. Kat aùxbv ouv 8sl
locum tenere, non aulem ferse bestia; furorein ha- tov i:poxa6£Cóp.Evov Eaxpou xorov fercéxE'v ", ой вц-
bere. Q píou áXóyou BuuAv éxeiv.
IH. Hace illo dicenle, ego procidens rogabam eum, 111. АОхой xauxa Xéyovxoí, feyu itpoïrEoùv егЕбгб-
catheilrae honorem et potestatem deprecans. At ille ¡at)v " aúxou, ixapaixoúp.Evo{ xtjv x^ç xa6i6pa{ xt¡ií¡y
1NTERPRETAT10 RUFINI.
II. In ipsis aulem diebus, quibus vitx ñnem sibi immincre nraesensil, in convcntii fralrum positus,
apprehensa manu mea repente consurgens, in auribus lolius Écclesix liaec protulil verba : Audite me,
fratres et conservi mei : Quoniam sicul edoclus sum ab eo qui misit me Domino et Magistro meo Jesu
Christo, dies mortis nicae instal, dementem hunc episcopum vobis ordino ; cui soli mea; practical ¡onis et
doctrinas Caihedram credo ; qui mihi ab initio usque ad linem comes in omnibus fuit, et per кое ve-
ritalem tolius mcae praedicationis agnovit, qui in omnibus lenlationibus meis socius exsiilit, flde-
liter perseverans ; quern prae cseleris experlus sum Deum colentem, homines diligentem, castum, di~
scendi studiis deditum, sobrium, benignum, juslum, patientem, et scienlem ferre nonnullorum eliam
ex his qui in verbo Dei instruuntur injurias. Propter quod ipsi trado a Domino mihi datant polestaiem
ligandi cl solvendi, utde omnibus quibuscunque decreverit in terris, hoc decretum sit el in ccelis. (31) Liga
ba enim quod oporlet ligari, et solvet quo. I cxpedit solvi, tanquam qui ad liquidum Ecclesiae regu-
lam noveril, Ipsum ergo audile, scientes quia quicunque conlrislavcrit doclorem veritalis, peccat in
Christum, et Palrem omnium exacerbât Drum, propter quod el vita carebit. (32) Ipsum auicui qui praeest
Cfieteris, oportet medici viceni agere, el non ferae besliae furore commoveri.
III. Ilaec eo dicente, ego procidens ad pedes ejus, rogabam, excusaos me, el declinaos honorem cathe
dra;, vel potestatem. At ille respondens : Pro hoc, inquit, ne mc rogaveris : hoc enim fieri statulum est
VARliE LECTIONES.
" TOviipou alwvoj Ruf. el cod. Reg. 804. Turn feoouivou (futuri saxuli) conj. C. Dein dedi p/qvusai c.
О et Ruf., u.7)vuciaç С. " Leg. xtjç 'Р(Ь|лт)с S. " TtpoxapxEpwv О. " 7cktl<a С. '* xîj{ adjunxi с. О .
" tt^í С, ô Tbv xrjí maluit S. El Epit. c. 145 ut 0. •* artiyziv Cl. contra codd. auclontaleui. Decepius
est Ь de leclione Cnlelerii, •• iSzoy-rp О.
VARIORUM NOTiE.
(28) Ai>r¿c tov ßlcv ßialojc tô f¡}r цетцЛЛа^ег. quae passim per totam epistolam efferuntur, de te
Secutus est auclor Epístola; errorein corum qui nullo pudore narranlem. Соит.
1'elro Jacobum superl'uisse arbitrabantur : quales * (30) Xeipozoru. F.piiom. 145 : xeipoxovu 0-^p.s-
exslitisse consul ex Chronica Mexandrino, in quo pov. Versio Ruliui, ordino: ubi lamen i|iii dicitur
Jacobi mors confertur ad annum priuium Yespa- Abilias, ordinabo videlur legisse, xîpoxovt» in futuro
siani. Cot. 2. Сот.
(29) К.Ь'щегта. Qui modestia; ac verecundia; le- (31) Citalur in Epist. Leodiensium ad versus Pa»
ges non ignorât, indigne prefecto feret, viruiii qui schalem II.
dementem inducere non erubuil, subnexa et alia (32) Citant Leodienses ibid.
57 CLEMENTINA.— EPÍSTOLA CLEMENTIS AD JACOBUM. 58
те xal èôuslav. 'О 8' ársxpívaxo- Uep\ toutou ¡xe A respondit : Нас de re noli me orare : hoceirím fieri
ft4j •• «5£ou" toúto yap TfevésOai SéSoxxaí ¡jloí , xal statulum est, eoque magisquod excusas; quia Ъхе,
таитт] (jlïaXov ei napacxfj- Sri f¡ xotaúxi] xa6¿8pa où cathedra non opus habet temerario sedendi in ea
«puoxoe£6poüvtocToX¡í.T]pouxp£Íav?x£í. àXX'EÙXa6oûî cupido, sed viro moribus sancto el in doctrina
tov tpÓTOv xal TtoXu¡xa6o0í " (53) xbv Xafov. Дос 8г erudito. Porro da mihi prœslanliorem, qui plus te
tov xpEÍxxova (34), Sç íp-ol crou nXctov ouviuSeuje, xal mcciiin pcregrinatus fuerit, et sermones ineos au-
тйуХоуог1/е7г*|Хоиге,ха1тг^ 6io!xi]3iv xîjç'ExxXrçiTÎai dicrit, ac Ecclcsiae adminislraiionem didicerit; et
exu¿fia8rtxEv, xal oùx àvaYxisw je халы; itoiEtv où non cogam te, nolentem bene agere. Sed non pole-
bUJivza- àXX' où SuvTJmt M vüv xóv aou xpeixxova ris nunc meliorem quam lu es exliibere. Tu nam-
iaipaoj(Etv ■ au yàp 6i' èu.ou (35) tôiv atofouivtuv que inter eos qui per me ex genlibus servati sunt,
iOviTiv <) " xpsixxcov аяарх^. nXfjv xal xb txEpov locum optiniarum primiliaruin obtincs. Sed et aliud
Х<5-»чта1 » 3xi e! ,0 tov xtv&uvov xrjc аи.арх£а{ 9060Ú- reputa : quod si peccati periculuiu metucns Eccle-
(juxvo{ oùx àvaôi/T] xf^ 'ExxXrjïtaç xf,v 5to£xT]?tv , six gubernalioncm non suscipis , certus esto le
eu" Csfli eiSwç ôxt tcXeîov àjxapxaveiç , Sort; xoîç amplius peccare.qui, cum possis Dei culloribus,
OsoîeCe'îiv, шатер itXáouíi xal xtvSuveúoutN, ßoTjOEtv velut naviganlibus et periclitantibus, succurrere, ,
Suvifievo?, où SíXeií, Siasxoraüv p.óvov xb ßiov xal où B id faceré recusas, quod luum est duntaxal conside-
тЬ xoivrj irast au|itp¿pov. 13 "OxiSExbv xEvBuvov toív- rans, el non quod in commune omnibus expedil.
тшс ava6¿5a3<)aE ie 8гГ, èu.oû xoûxoàfjiouv p,í] nauopi- Quod autem pciiculum oinnino suscipere le opor-
voo eIí xfjv xuv itavxiov ßofjUEiav (36), ¿p8a>ç èniixa- let, me id rogare non cessante in cunctoruin subt
est™, "ваш oùv (lot xaxúxEpov auvsuSox^ffEiç, тозои- dium, optime novisti. Quanto ergo citius mihi as-
xiv уя ttjç ¿Oupiac xoucj)!jei{. sensus fueris, tanto me trislilia levabis.
IV. OiSa 8s xal aùxbç, tb ИХ^рлц**, Xutoxç xal à9u- IV. Novi autem etiam ipse, о Clemens, quod tibi
jiii; xal xivSuvouç xal (J/oyouî xoùç èÇ aTtatSeuxüiv conciliem molestias et mœrores et película et pro-
S/Xcuv cot 8ci)poúu.Evoí, oùç 8'jvf|<jï] YEvvaiojç çépsiv, bra' ab inerudita plebe importanda ; quse forliler
èvopûv tt¡{ ùnou;ovT)ç xbv ex вЕой aoi p.éfav àuo8i8<5- poteris ferre, respiciens ad patientix magnam mer-
uevov [iisOóv. 'Алла xal 8:ха(ш; ouvev9uu,:(¡8i)tí ¡xot, cedem libi a Deo reddendam. Sed ct illud mecuin
«ore oou tt¡c Cuu.¡xax£ac Xf*'av ^XEt ° Xptoxb{, vüv juste considera: quando tuo auxilio opus est Chiï-
Ъ-.г Ь -ovrnooí xaxà tt¡; aùxou v¿(i?r,í to5Xejwv fjpaxo, slo, nunc cum malus adversus sponsern illius bel
li Etc xbv lictoVcot xpovov , 5x£ vixf]ïai ßaeiXsuni T* lum suseepit, an in sequenli tempore, quando fi-
p.rjSeu.iâ; xoO Xotnoü xpdav lywv ßorjOsia; ; oùyl xal С ctoria parla regnabit, nullo amplius subsidio indi-
INTERPRETATIO HUFINI.
mihi ; et со magis quod excusas : quia liaec cathedra eum qui cupit earn et audacter expetit, non requirit,
sed ornatum moribus et in verbo Dei eruditum. Quod si esset alius melior, qui mihi adjutor tarn sedu-
lus astilisset, si quis tarn plcne doctrina: шеээ rationem cepissci, sed et ecclesiasiicas dispositiones a me
tarn plene didicisset, habensalium talem.non te cogcrem bonum opus suseipeve nolentem. Superduum ergo
est alium qtixrere; cum primitias eorum, qui ex genlibus per me salvantur, et preeipue hujus urbis, te
priinum obtulerim Deo. Sed et illud intuere ; quia si periculum peccati timens, suscipere refugis
Ecclesiae guberuacula ; cerlus esto quia amplius peccas, qui populum Dei, velut in lluctibus posi-
tum et periclilantem, cum possis juvare, subterfugis , tui tanlummodo hahens cousideralionem , et
non quod in commune omnibus expedit providens. Sed certus esto quod necesse est te suseipera
omne periculum, quia nee ego pro salute omnium, ab obsecrando cessabo. Quanto ergo citius mihi acquie-
veris ; tanto me citius inoeroris el trislilia? labore relevabis.
1Y. Novi etiam hoc, 0 Clemens, quod tibi taedia et molestias, pericala etiam et opprobria ineriidili
volgi indocilisquc conciliem ; qua: tu lamen scio quod fortiler et conslanter feres, respiciens ad illam
spem, que tibi apiid Deum palienliaa prxparat coronam. Sed el illud te cupio mecum justa ratione perspi-
cere: quaudo maxime opera tua indigetChristus, nunc cum iniinicus adversum spousam ejus coramovet
tiellom, an in futuro tempore, quando jam Christus post victoriam triumphabit, nee ultra ullius opera in-
digebit ? Quis non etiam parvi sensus inlelligat, quod islud esttemporis, in quo operant tuam Christus
requirit ? Tola igiturmenie in prxsenli necessitate prxbe operant tuam, ct auxilium in prxliis exhibe régi
oplimo, remuneraiiones magnificas post vicloiiam reddituro. Libenler ergo suscipe episcopatus officium,
УАШЛа LECTIONES.
M liTj |лг С. " ctXojiaOoGc var. leal. Turriani el cod Reg. 804. Cfr. Horn. 111, 65. Tum itXéov О.
•* 8-jvTjTT) О, qui dein xpíxxova. •• Ita О et duo coil. Regii, et С ex Turr. Pro Episl. pontif. 11, 14.
Dein Xofíuat О. '* e[ deest in cod. Horn. Paris. " eu С. " lia S ex Ruf., eittsxajiat С etü. "КХУ)и.1)
О conslanter. " ßai-.X: ji: О.
VARIORUM NOTiE.
(33) ПоЛуршвойс rèr Логсг. Eodem modo Tur- et fùteiior; sed non dabù. Ex ulroque autem loco
rlanus proœmio Latino ad Constitutione» aposloli- discimus, a prioribus Ecclesix s;«culis banc in ea
cas. Al iu Prolegomenis Grxcis in easdem, 91X0- obtinuisse regulam, qua: digniores ac prxslanliores
иавой; xbv Xi-yov, quemadiiiodum codex Regis, ecclesiasticis ministeriis praefici jubet. Codt.
Сот. (35) Si) yàp, x. x. X. Scriplor noster dementem
(34) Дйс fè тог ярекгога. Infra in Clementina ex Hebrseis natiim non senticbat. Id.
homilía 3, cap. 65, rursuin Petrus Zacchaeum sic (36) 'E¡wv zovzo àÇwvr, x. x. X. Clarum est
alloqui lingitur : Sin veto non vis bonus Ecclesiœ hxc ad preces sanctorum morluorum non specure,
comtiiui cusios, alium pro te indica qui te sil doctior sed Rulinus obscurius convertit. Сот.
49 S. CI.EMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 40
gens? Nonne eliam exigui ingenü viro claret, quod A тф ßpaxüv iyjorti voûv " SîjXov, Zu vûv ; Uasy¡ oîv
in praesenti tempore? Omnibus ergo animi viribus irpoatpéoei ev тф ttjç иороитц? àvayxT); xpovw ta
in hoc pressentis necessitatis tempore festina opem xuvov ^W-yjt"^ [JadiXsE ауабф, ¡иобоис (и-уаХоис
ferre bono régi, magnas remuneraciones post victo- (лета vixrjv àitoSiSovai itEcpuxórt. Xaípcov ouv èiriaxo-
riam reddere sólito. Laelo igilur animo episcopatum ■nTjaov, EÜxaipiüj таитт| ¡läXXov, d>î oWxtiaiv 'ExxXtj-
«uscipe, opportune eo magis quod Ecclesiac dispo- irfaç тохр' e¡ioü |«u.aQi}x<b;, elç t4jv tuv <j[aïv itpoa-
sitionem a me didicisti, ad fratrum qui ad nos con- (?s'jy¿vt(i)v à8sXçuv oiotTjpíav.
fugerunt salinen].
V. VéYumtamen et breviter coram omnibus et V. nX4]v xa\ $pafli те '• à«\ 7távTü>v 8ià тпЬтас
propter omnes, quae ad earn dispositionell! perti- та ttjç 8(oix*)je<dç ûirou.vîi<7at 6¿Xto. £è ulv xpi) <Ьг-
nent, in mentem tibi revocabo. Te quidem oportet таХ^дасшс ßwüvra e-irouSfi ¡Jtsfirtfl rcasaç tàç той "
irreprehensibiliier vivere, et máximo studio omnes ßio^ àaxoXiaç àTO>3efe&6ai, ¡xfJTe e-j-piy^ yivouîvov
vitae occupaliones abjicere, ut non sis fidejussor, Йт£14 suvíjyopov ¡лт]8а стары T(v\ Риот-.хф Ttapcji-
neque advocatus, ñeque ullo alio implicitus saeculari TCEnXeyuivov ■краурл-и. Où fàp xpiT$]v xa\ Sixastty/
negotio. Non enim judicem et cognilorem pecunia- q xP1liliÍTÍÜV fl аохоХтцАатют xaOsiTávaí те 8¿Xei tuv
ruin vel negotiorum rerumque ad hanc vitam perti- vuvpuoTixuv 7cpayu,áT(i>v 6 Хркгтос, iva, suv£x¿(aevoí
nentium constituere te vult Christus, ut, praesenti- *¡í fàç vûv tuv avOpúraov çpovrîSaç, и.}) eCkjxoXtjç
bus dominum curis detentus, tenipus non habeas ad хшР^£1У **№ 4*40£ia{ áv6ptí)ra)v toùî xpstrrovaç
sepa randas justa veritatis modum homines bonos airo t£5v xEtpówm/. 'АХХатайтя ¡xkv oE u.avOávovTec
a rnalis. Verum illa quidem ii sibi invicem exhi- àXXijXotç rapexerwaav ", xal átcoTUv (HüJelv 8uva-
beant qui discunt, et te a sermonibus salvos faceré uivwv Xóywv jaíj апоигцрШхыаам ". 'ûç yap <хл ате-
valentibus non avoceiit. Quemadmodum enim tibi *>U i"'., тас ßiu-rixa.; ippovtíSaí àva6£Ça(i6at,xaTa-
îinpium est , Basculares curas suscipere, relicto eo XeíiâvTa80 noitlv 5 exeXeOaBtj?, оитш; ¿хаатш Xaïxtp
quod faceré jussus es : ila singulis laicis peccatum аилртс'а èirVv , èàv pA¡ àXX^Xoiç xal èv tcûç ßiwrc-
est, si sibi invicem etiam in muudauis necessilati- xaïç xPsía"í TOxpisravra:. Kal те 6è тар\ 5>ч xp*J «|^-
bus praeslo non sint. Equidem si cuncti non cogi- pip-vov ébat ol navTsç rojtetv èàv u,t) voâxjtv , uapà
tent faceré, Uli tu, in rebus in quibus id decet, se- tuv Scaxivwv u.av6aviTioaav Fva ¡iovtjí тт>с 'ЕххХц-
cure et tranquille vivas, a diacouis edoceantur; quo o-taç t^v cppovTÍSa ?xílí> "P^í те т0 Sioixetv aOTTjv
eolius Ecclesiae sollicitudinem geras, tum ad seile С хаХшсха\ то той; ttj; аХцОе£а{ Хйуоис luepixetv.
earn adminislrandam, tum ad tradendos sermones veritatis.
VI. Nam si curis saecularibus opeupatus fueris, et VI. "Eirel, èàv ßiwTixaTc u.£p£u,vaica3xoXt)ef¡í, xal
lb ipsum et auditores deeipies. Conducibilia enim neauTov xa\ toùç ахроата; evsSpsUTeic- та yàp avy.-
INTERPRETATIO RUFINI.
eo maxime quod ecclesiaslicas dispensationes a me probabiliter didicisti ; ul salus eorum, qui per nos
confugeruiit ad Dcum, nequáquam vacillet.
V. Verumlamen et breviter le de ipsius dispensationis ordine coram omnibus commonere necessariuin
dueo. Te quidein oportet irreprehensibiliier vivere ; et summo studio niti, ut omnes vitae hujus occupa
liones abjicias ; ne lidejussor existas, ne advocatus lilium lias, neve in ulla aliqua occupatione prorsus
inveniaris mundialis negotii occasione perplexus. Nequeenim judicem aut cognilorem saecularium nego
tiorum hodie le ordinäre vult Christus; uti ne praefocalus praesentibus hominum curis non possis verbo
Dei vacare, el secundum veritatis regulan secernere bonos a malis. Isla iiamque opera, quae tibi minus
«ongruere supcrius exposuimus, exiiibcant sibi invicem discentes, id est laici, et te nemo occupet ab his
etudiis, per quae salus omnibus datur. Sicut enim tibi impietalis crimen est, neglectis verbi Dei sm-
diis, sulliciludines suscipere saeculares ; ita unicuique laicorum peccatum est, nisi invicem sibi eliam in
his quaä ad communis \itse usum pertinent, operam Odeliter dederinl. Te vero securum faceré ex his,
quibus non debes vacare , omnes communiter élaborent. Quod si forte a semetipsis hoc laici
non intelligunt , per diáconos edocendi sunt ; ut tibi solius Ecclesiae sollicitudines derelinquant ;
quo ipsani , ut dignum est, dispensare suffleias, et veritatis verbo abundanlius possis et studiosius
iie>ervire.
VI. Si enim mundialibus curis fueris oceupalus, et teipsum deeipies, et eos qui te audiunt. Non enim
poieris quae ad salutem pertinent, plenius singulis quibusque caeléris distinguere : el ex eo fil ut tu,
lanquam qui non docucris quae ad salutem hominum per(inent,deponaris , et discipuli per ignoranliam
pereant. ldcirco ergo lu quidem ad hoc solum vacato, uli opportune el sine inlermissione doceas eos
verbum Dei per quod salinem consequi possinl. lili vero cum lanta reverenlia tua verba suscipianl,
tanquam qui sciant legatuin te el praeconeui esse veritatis. cl quodcunque ligaveris super tenant, «tie Uga-
tumet in caelo, el quodcunque solvent, eliam ibi esse sokendum (Mallh. xvi, 19), quoniam quidem
VARI,E LECTIONES.
" ¡ipax'j (ßpax^v conj. S) voijv Ixovti С " ci addidi с. O.Pronomen déesse recte vidil S. ßpaxaiac
Cod. Clementinorum Parisiens. ; ррахеш; conj. С. " той accessit ex О. Tum ата>те£еива1 О с. Cod.
804 , атозСеабас Cod. Clement. Paris, conslanier. De hac scriptum1 discrepantia С consuli jubet Salinas.
Not. ad Inscript. Herodis, p. 64 seq. Cfr. Constit. apost. n, 6. Can. apost. 16. !i -хгла/Ьы-хч С.
Subinde S : Scribendum baud dubie, nisi forte totum aliquod inembrum excidit, те 5' vel xal er;. Ru-
lini interpreiatio baec est : i et le nemo occupel ab bis studiis, per qua: salus omnibus datur.»
•* á7toíxoX<¡T(Diiav С , áaxo^ítwaav cod. 804, аттахоЫшвм S, " xaxaXEÍâvrt cod. 804.
it CLEMENTINA. EPISTOLA CLEMENTIS AD JACOBUM.
çspovxa tçoitifstv 8ià xl¡v ásvoXEav oi Suv^Geií ", A prœbere per occupationem non Valens, et tu quasi
x*l<rù, ûç p-f) 8i8a$aç xb a\>p.<fépov, xoXai6íi<rji , оШ qn¡ iitilia non (Ioniens punieris, et qui non edocti
¡xi) p.aô<5vx£ç àfvoiaç ai-cía anoXouvxai. ДА au p.èv erunt, ignoranliae causa perihunt. Qnocirca tu qui—
aixoiç ** EUaxoXuv " itpoxaBé<ï8T)xt, тгрос xo EUxal- dein fac ut absque occupation« illis prae&ideas, quo
ptoj тасрехе^ toùî «î>i«v aùxoùç 6uvapivouç Хйуои», tempeslive sermones quibus salvari possint prae-
15 *al oûxtoç eiraxouaxwaav " aou, eí6¿xsí ort ó xtjç beas: sicque te audiant, scientes, legatus vcrilaiig
àXTjO££aç тсрЕабитт)? 8 àv Sfjci) èitl y^í. SíSexoi xal quodcunque ligavcrit super terram, ligalum esse et
èv oíipavüj, 8 8' Sv Xúifl, XèXuxat. Su 61 8<¡aeLí 4 8eí in cœlo, et quodcunque solvent, solutwm esse.
fce^vat, xal Xúsei« « Sêt XuOîjvai (37). Kai xà [xsv Tu autern ligabis qua: ligari oportet, el solves quae
xaxi ог xbv itpoeoxuxa xaúxá taxi xal xà xoúxoií solvenda sunt. Atque ad te quidem, qui praees, quae
Suma. pertinent, isla sunt, et bis similia.
VII. Ta 61 xaxà xo'jç тсргвбихероис S<mo ха8г. VII. Quae vero ad presbyteros spectant, isla
ПрЬ rcávxwv xoïiç (38) véouç ярЬс y"*1A0V Cmyvú- sint. Ante omnia juvenes nuptiis cito jungant, la
xcüirav èv tàyti •*, rcpoXap.6àvovx£ç xtjç VEaJouaT|C quees ferventis in ju.venta cupiditatis praeveniendo.
em8up.£açxà тахуйеицдха. "AXXi jATjSt xwv Цбт) ye- _ Sed пес de conjugio jam senum curam abjiciant :
póvxojv îrepl yàp/w àpEXfjTioaav èviocç yip xal nam in nonnullis, etiam cum senuerint, valida
vrjpáíaffiv àXxata •* Ivsaxiv èîri6u|j,£a. "Iva ouv p.}] inest cupidilas. Ne igilur formenti o, adversuin vos
fj i»pvs£a, vop^v Xab'oûaa xa9 ' ûp.uv •*, eîç ùp-aj grassandi occasione accepta, pestem in vos iiivch.it,
xiv aùxbv epßaXXfl ** Xoipbv, itpoaiçaXEÇsïOe xal praecavete, et conquirite, ne forte in vobis occulte
èpe'jvixs, p^¡ toüí xb xïjç p.o!/s£a; Xaveavövxojc èv adulterii ignis fuerit accensus. Multura quippe
ip.lv àvaçoî) itûp. IIoXù yàp 8sivbv fj p-Oi/efa, xoa- grave peccatum est adulterium ; in tantum ut se
oûxov ôîov xà 8eux£pcïa éyeiv aùxfy) xïjç хоХатеыс* cundum in pœnis obtincat locum; quandoqiiidem
Iîœ\ xà itptjjxEta xoïç èv TtXávT| ousiv ато>6£8оха1, primus debetur iis qui in errore degunt, quamvis
xâv ffbjçpovuiaiv. ДЛ up-sîî , ibç 'ExxXtjstaî Ttps- temperanter vivant. Quare vos, velul Ecclesiae
чбитЕрох, èlaax'fjjaxEx^vXpieTouvupçïjv eI{ atotfpo- presbyteri, Christi sponsam ad castitateni exercele,
wîvtjv vup/fï)v 8î Xéyto t^í 'ExxXtjsîaç x8 iújxt,- Sponsam auicm dico Ecclesiae corpus et congrega-
рл. "Eàv yàp «bçpwv хахаХг^св^ ûtA vu p.? fou ßa- tionem. Si enim púdica inventa fuerit s'spmiso
aiX&iK, xtpíjí p.EYÍ<rnjí TEOjExat, xal up.E?í p.s- rege,« maximum honorem consequelnr ; vosque
INTERPRETATIO RIÎFINI.
et tu , ut dixi, qua? oportet ligabis , et quae expedil solves. Ad te quidem qui praees ista sint
mónita , et his similia.
VII. Ad presbytères vero sint ista. Ante omnia ut pudicitiae slndentes, adolescentes nuptiis jungant;
quo calorem ferventis aetatis conjugali lege praevenianl. Sed ne in provectioribus quidem curam habere
hujusmodi negligant; quia in mollis, etiam cum senuerit corpus, concupiscentia viget. Ne forte ergo
íornicationis labes, occasione accepta, lanquam venenum pessimum serpat in vobis, cavere et antevenire
necessarium est, ne quod in vobis adulterii occulium calescat incendium. Et quid in omnibus ueccalis
adulterio gravius 1 Secundum namque in pœnis oblinet locum ; quoniam quidem priiiium illi habent,
qui aberrant a Deo, etiamsi sobrie vixerint. Propter quod vos , о presbyteri, Ecclesiam excolite,
et adórnate sponsam Christi ad pudicitiam. Sponsam autem dico omnem Ecclesiae congregationeni :
quae si púdica fuerit inventa ab sponso suo, ingenlibus ab eo donis et muueribus honorabilur , et
vos velul ministri sponsae , et amici sponsi , ingenti gaudio ac laetilia perfruemini : si vero sponsa
baec reperla fuerit coinmaculata peccatis ; ipsa quidem, tanquam indigna, trudelur a regalibus loris ;
vos autem peenas dabitis, si forie per vestram negligenliam vcl desidiam obrepserit contagio saeva
peccali.
VARLE LECTIONES.
•• S'j'/rfir|ç O. " lia О et cod. Reg. 804, txùti; С. " eíox^Xuv conj. С , cnj. codd. ulO euoxoXeív-
èâxo'jjaxwiav С. '• Cfr. Const, aposl. iv, H. Kpiph. Panar., p. Mt. Hoi«. Clem. in,68:
** àxuaia O, in cuj. marg. man. rec. тгаракХ^зеа èv t¿jt¡'í¿v áiaTáJewv, xsy. xç" хав' ùp.îv O.
ly.6au.Ti O.
VARIORUM NOT^;.
(37) Xv Si li')<reiç, etc. Citalur èx xûiv KXr\¡ter- С тау.и. Constituí, apóstol., ív, 11. ítem B. Chryso-
TKJi-ins. Regio 940. Lege cap. i, in epístola Ni stomas, homil. 59 in Genesim his eleganlibus et ac-
Obiis torn. Ill Dtbliotliecce sanctorum Patrum, et coinmodatis verbis : Ml] xoEvuv auEXüpev x£>vv¿cov,
apii'l Balsanionem : Magnus quoque Petrus ad Cle- à)X E50VXEÇ xïk xapívou xljv nupiv, itplv Ц etç aa¿X-
mmlem : Tu quidem ea ligabis qua; ligare oportet, et y-'.av ЁухиХ'. j(if,vai, ffirou8a£(itp£v xaxa xiv xoû 6eoû
tolies quw solvenda sunt. Martyrium S. D.onysii v4¡aov aùxoù; auváicxEtv itpbç yàpjov ïva xal xà tr¡i
Aropagiiae : "Ojitoç npb xoG xöv paxipiov üexpov o(i)'jpo3'JvT,í auxoü; 8iaxi]pf|xai, xal pr|6Ep.£av Xúp.r¿v
biÂ xrç víxr|í xou papxupíou xaxa5iw8T¡vai xîjç èv xî) 8á;<Dvxai Ц àxoXavia;, Ixovxsç àpxoOaav тгарар-и-
x¿)V o'jpavuv ¡JaaiXsía аич81аушу^И»гФ Pâxapíü) KXt¡- 6£av, xal 8uvau.évt)v xîjç aapxb; xà oxipxfjpwxa xa-
P^vxí xijv è=r/jjtav x'^î 'ExxX^jiac itapiÔExo, Xtyw- xaixiXXEiv, xal xoX&jeùk èxxbî EÎvai. Verum Ebioni-
'QjTiîp izapí xoO Kupiou aou 'Itisoj Xpmxoû Xûjai tarum haereseos Clementinis inspersae mos fuit,
xa\ cfjiai è'p.ol ScSióp^xai \%о\)Ыа, ойхш xa\ xtjv aù- adolescenlulos ad nuptias ante aelatent cogère, teste
XT-v èÇouiiav aítuvífoí 8шро0ра£ аы xal 8£5topi, £va S. Epiphanio, Panarii p. Mi, quem morcm a Judaeis
8v âv Цтц Ы\ xf¡í yîji, íiixat Ssfepivoi èv xoîj où- acceperant. Ilorum de xa/uyapt? lege Georgiun>
pavoî;. Сот. Syncelluin, Cltronographiœ p. 8 1. Id.
Çj&j Toiiç réovç ярос уацог ÇevrrvTOjffar èr
Patrol. Gb. H.
45 S. CLEMEMTIS I RUM. PONT. OPERA DUBIA. U
grandi lartitia, veral inviiati ad nuptias, fruemini. д таХтц eicpaaiaj, шс xXtjtoI уацшч, атоХаи«т« "•.
Si vero in peccalo deprehensa fiierit, ipsa quidcm 'Eàv 6s f¡u.apT7)xuía ça>pa9i), аитт\ ¡xèv £хбХг(тос
ejicietur ; \os aulem pœnas dabilis, si forte per tatou. ", ¿u.eïç 6e fic'x^v Sujete •', Efrouj itapa tí)/
vesiram negligenliam peccatum coramissum fueril. úu.£T¿pav auiXEiav уеуочгч r¡ ар.арт{«.
VIH. Quocirca ante omnia de pudicilia solliciti 16 VIH. ДЛ 7cpi TavToiv itsp'i (Ht>9po<júvT){ <¡¡pov-
estote. Quippe apud üeura admodum grave quid tíCete • Xíav vàp тара ты 6sû х*^*1^ upiar» i¡
censelur foruicatio. Ca?lerum species fornicationis itopvEÍa. ibpvaaç SI •• eï8i) iroXXà, ¿>î ха\ айтЬ«
mulue sunt, ut et ipse Clemens vobis enarrabit. KX^jxtjç op.Tv SiTj-fTJaETai. nXíjv ярштт) u.etxE¡a estI
Attamen primum adulierium est, virum non sola тЬ " 4v8pa u.4) !6ia [xovfl xp^ra^'Yuvaixl, xa\ yu
ta* uti uxore, et uxorem non solo suo uli viro. Si vaîxa ¡a-îj Í8ít¡) ¡juívü) xpâaOai avSpí. 'Eàv auçpeov
ouis castus exstílcrít, bumanus eliam fieri potest ; f¡ tîç, xa\çtXav8ptoiTOi -¡-Evaluai Suvaxat, oí eîvexîv
■propter quod seternara conscquetur misericordiam. Шои; aicovíou TEÚÊxai. 'il; 6e f¡ ¡.iv./:!a p-Eya
Qiiemadinodum autem adulterium magnum malum xaxbv •*, ойтшс t) ciXav6pü>nta [í¿yiotov áyaGóv.
.est, ita humanitas maximum bonum. Idcirco dili- At& ¿уала-е iravTaj ûuxjv to-jç aSsXcfuc servait
gite (mines fratres vestros Sanctis et misericor- xa\ EXE<jp.o(xtv ó'f6aXu.oíí, xotç piv ¿ptpavoîî îrotoOv-
dibus oculis, orpbanis quidem parentum, viduis В zzç та уъчкш, taïç è. x*iPa'S та àvSpwv, rapé-
autem virorum curam exhibentes * , praebenles xovrïS l*61^ «Awqç EÙçpoouvtiç •' тас троса?- твГс
alimoniam cum omni liberalitate ; reíale vigenti- áxjiafotc toù; yap.ouç, xa\ toîç aÙTUv à-ri/vo;; *•
bus conjugium providentes ; atque inter illos iis 5:i tûv етатт|8Еои.атшу àvvoc'jjASvoi та; «poçaretç
qui artem nesciunt, commenti per vit» instituía Ttjç àva-piaia; трост)с- texvítt¡ Ipyov, àSpavel
occasiones ad vivendi nécessitaient ; arlilici ope- EXso;.
lain, debili misericordiam.
IX. Scio aulem vos hape facluros, modo charita- IX. Oîôa 8è таита ткЦиегу ¿¡iaç, èàv àyâmptlç
tern vesira in mente stalueritis : ad quam intro- тол» uuiTEpov i8pújr(TE voüv, itpbç Sa tîjv ,t a'JTÎjç
ducendain unus est modus accommodatus, mensx et eî'-oÎov púa -í; èortv izavrj itpoçaetç, tj"1 xuivf, tûv
salis in commune perreptio. Quare studete inter aXüv ■i:~.í'i,r;l:;. S:>, атсоибаГЕТЕ iwxvórEpov avv¿-
vris frequenlius convivía agitare, quantum po- erioi àXXfjXwv ylvzabai, ¿iç íúvaoflE, отпас «Citt)v u.t|
testis, ne cliarilatem amiltalis : causa enfhi est атаилоХ^ТЕ • abía yàp tort \tlç eù-c:iaç, f¡ 54
benelicenlix, beneficenlia vero salulis. Cuncli ergo sCinoiEa тт,г сыт^рСа;. Koivoù; cjv t¿vte; t:3»
cundís in Deo fralribus communem vêstrum ргаэ- 17 тоТ; хата 0s%v àScXçoïc той; ¿auxüv гзез/ств
bete viclum, scientes quod, temporalia dando, *ter- С ßfouc, eI£¿te; Sti, npojxatpa 5(ороО[лЕ<;о'., aitíivia
na consequimini. Multo magis nulrile esurientes, Xí/iíaG:. ПолХф u.3XXov iwivuvraç тресетЕ, xal
• lxcli. iv, 10.
1NTERPRETATIO RÜF1NI.
VIII. Idcirco igílur ante omnia sobrietatís et pudícítíx sollícitudinem gerite. Valde enim apud Deum
grave crimen ducilur fornicalio : cujus species sunt quidem pluies, sicut et ipse vobis Clemens .iili-
genter exponet. Yerumtamen prima species adulterii est, virum propria solummodo uxore non esse con-
tentum, et mulierem non proprio tanium servare se viro. Si ergo castus fueril quis, potest et bumanus el
ni isericors fieri, per quod et ipse xiernam a Deo misericordiam consequatur. Sane sicut adulierium ve-
nenüin cunclis malis perniciosius est , ila amor fraiernus et charilas tolius boni fastigiuin tenet. Et
ideo diligiie omnes fratres vestros, et cum relígione et misericordia respicile ad omnes. Orpbanis exhí
bete vosmetipsos parentes. Viduis, virorum curam impendile, cum omni casütale (swçpoTJviqç) , qux
necessaria sunt praebenles. Juniores lamen viduas(raï; dxu.aíai;) nupliis copulate. His qui ignorant
artificia, exquiritc honestas aliquas occasioncs, quibus vicluiu necessarium quasraul : arlilicibus vero
operant providetc, debilíbus misericordiam facile.
IX. Scio autem hxc omnia facluros vos, si charílatem ргаэ exteris et ante omnia in vestro corde
figalis : cujus ebarilatis et rccipieiida' et habendse maximum erit fomenium, si frequenter inter vos
metipsos communem cibum vestrum niensanique facialis. El in quanlum unusquisque prxvalet, cre-
brius panes ac saies suos cum suis fralribus sumal. Per baec enim prxcipue eliarilas comparalur , et
causa lotius boni ¡n hujusmodi communionc consistit. Ubi aulem pax et bonitas, ibi et salus. Propter
quod communes facile cibos vesiros, cum big qui secundum Deum fratres sunt; quia per li.i-c temporalia
ollicia, pacis et charilatis fructibus, gaudia auerna merebimini. Mullo aulem sollicilius esurienles reficile,
et silienlibus potiini date, midis veslimenium ; xgros visítale; et eos, qui incarcère sunt, prwit possibile
est, juvale; peregrinos salis prompte indomibus vestris suscipile. Eine omnia nunc singiHaiíin dicain, шпне
bonum, ipsa per se si in vobis fueril charilas, faceré vos docebit : sicut e coulrario eos, qui a salute alieui
sunt, опте malum faceré, odium docet. *
VARIEE LECTIONES.
••0 c. Ruf. perfruemini, àwiXauovTEçC. '"IxeXijTOç eoti 0. " Ita 0 eleod. Reg. 804, Sújtjte С. Subin-
de El im>{0 et Ruf., p.-rj 7toi{ C. " 6é oui. 0, in cuj. marg. man. rec. iv тф ç" tôiv AiaTÓ$Et¡)v,
xeç. xi)'. " tóv C. •* ¡Uya xa\ xaxóvO, qui paulo post от. а-уабол/. " aoyfpnuûvT\ç Ruf. Idem « juniu-
ies lamen viduas nupliis copúlale, » quasi legerit Tal? axjxatatt S. •• téxvoiî О с. cod. 804 et Turriaui
libro. Vulgatam lecl. exbibet et Ruf. In iiiarg.Otlobouiaui : èv тф v' xeç. 'f. " тт,с Cl , quem S wale
«Oiifundit с Cot. " т, accessil ч\ O. Dcinde áXüv O el cod. 8U4, &XXwv С in leitu.
45 CLEMENTINA. — EPÍSTOLA CLEMENTIS AD JACOBUM. 4C
l:lûv. isapix"5 totov ", yu¡j.voT; tvSu(xa, toùî vo- A et silientibus poluin date, nudis indumentum ;
ceûv.oç ЕтезхатгтЕзбЕ, toîî ev tpuXaxaîî èwçaivi- segrotos visítate ; iis qui in carcere sunt inter«
ji£40t ,M, tbí Bûvaafa, $orßeX-e, toùç Çévouç ¡«та r.à- venientes pro viribus succurrite ; peregrinos omni
otç irpo6up.!aç eîç toùç ¿auTÔiv otxouç Xa¡¿6ávETs. cum alacrilate in domibus vestris suscipite. Verum
ITaí¡v, iva ¡it¡ то хат' e!8oç X¿y<u, «*i xaXbv f¡ ç iXav- че singulation dicam, omne bonum ut facialis do-
6(штл ûjiâî tcoieîv 6i3á§Et, &j7:sp f¡ [usavOpwrfa cebit vos charitas erga homines ; quemadmodum
toîî ¡xt¡ fJoyXopivoi; aùÇsabai tijv xaxoTrpaîîav ö*w- apud eos, qui salvi esse noiunt, odium erga ho*
Í£Íxvu9!v. mines maie agere suggerit.
X. Oi ира-урата îxovteç àoEXçol етЛ tûv èÇou- X. Fratres qui liles habent, apud poteslates sae-
eitbv xo3u.ixuv ' ¡xí] xpiv¿i6(jjaav, iXX' ùrcb tcôv ttjç culi non judicentur, sed ab Ecclesiae presbyteris
*ExxXT1(i£aí7:pE36'jT¿pii)v(59) auj¿6i6aí¿3Utú3av tocvti concilientur quoeunque modo, quibus prompte
троям, eto£¡juüí a'jtecí itEíOájiEvot. nXr¡v xa\ tí¡v obediant. Ad haec avaritiam ¡ta fugite, ut quae
iU£ovs$£av oütmí ceúête, ùç Ttpotjaast троеха!рои occasione temporalis lucri possit aelernis bonis pri-
xaoôo'jç anb Tüiv aiiüvítüv ауа,Ъйч £r]p,iouv Suvaui- vare. Stalcras, mensuras, libras, pondera justa se-
vr,v. Zuyk, ¡хатра, o-raBjiía \ та ttov poTcüv Síxata dulo custodite ; in depositis bene vos gerite ac II-
e-'.¡isXwc tpuXasom, T.pbi tai яарахатабт;ха; eu- " déliter. Atque hœc et similia usque ad fiiiem faceré
улицоуЕТтЕ. rtXi]v тайта ха\ та toútoi? тасраттХ^зса suslinebilis, si de futuro per Deum jinlicio me-
pi/pi t¿Xouc TTOtstv ¿TrojiEvEtTE, èàv àx<bpiTTov moriaiii perpetúan) corde retinealis. Quis cnini
jivífiTjV тар\ TTJî èx 8eou yivouívt); хр£зЕшс ev tat; peccel, certo persuasus quod a Deo justo ; qui
хзро'исГ/г,«. Tîçvip äv átiapTÍ]3ir], iiETtXirjpocpopr,- nunc solus patiens et bonus est, in consumma-
uivoi'ört èx вгой Síxaíoj, той vüv lg ¡xivou v li°ne saeculi judicium fore definilum est ? ut boni
u.axp-i60;iou xat агавой, È7i\ xfl той ßtou nuvTEXsia deineeps inefifabilibus bonis perpetuo fruantur; qui
&р£з9т) ■¡•£V'ï9°" " *PÍ3lS. îva ol ауа6о\ той ХоитоО «'» peccalorcs inven» fuerint, tanquam mali
luv à-op^fjTiov a-fa6£>v aïSt'ioç атоХайзыз-л), oi Ss inenarrabili supplicio afficiantur in sempitemum.
а[гарта>Хо\ eipsOêvre- tbç xaxo\, атторЭДтоо xoXá- Et isla quidem ita se habere, nisi veritatis pro
сгеыс T£U$tDV-at • tov atwva. Kai тайта uev оВтыс pbeta futurum jurejurando affirmasset, forte par
I'/Eiv, eI ¡jLTi ó tt(í iXTjOEÍat Ttpoc^TTjc èvipxuç slpíj- cral dubitare.
xet ' Езгзва-., таг/а &v eOXoôv î|v 4¡xct6aXXeiv.
XI. ДЛ 7:poi?í)TO'j &Хт|0ой( B 6vreç (ia6i)Tal, airo- XI. Quocirca cum sitis veri prophetx discipuli,
W|iîvot tí¡v б'./óvoiav è£j ?jç y^vetbí f¡ xaxoTtpaÇta, С deposita vacillatione animi, ex qua mala opera
-ipoO-Jjiioî то EÙito!£tv avaBÉâsGE. Eî 8k тер\ tiov oriuntur, alacriter bene agere recipite. Quod si
(IpTîvutv fsîsôae 4|i9i6aXXEi ti« ùpiuv, (xij ai- circa ea quae futura diximus aliquis vestrum am-
\. Si qui ex fratribus negotia babent inter se, apud cognitores saeculi non judicentur, sed apmt presby-
teros Ecclesix quidquid illud est dirimalur. et omni modo obediant slatutiseorum. '»Super omnia auleni
avaritiam fugite, quae homines, occasione praesenlis lucri, ab xlernis separat bonis. Pondera, mensuras,
staieras, pro locis (TÓnuv) quibusque aequissimn custodite; deposita lideliter restiluite. Quae omnia, et
si qua sunt his similia , ila demum sollicite et diligenter implebitis , si futurum Dei judicium, sine
Ínterin issione , in vestro corde volvojtis. Quis enim peccare poterit si semper ante oculos suos Dei
judicium pönal ? quod in line mundi certum est agitanduin, ui tandem qui in hac vita bene egere, conse-
?;uaniur reposila bona ; peccalores autem ut consequantur praeparatas et recónditas peenas. De quibus Ita
uiiirum dubitare omnino non possumus ; siquidem haec omnia ita esse ventura, verus nobis propheta
I'raedixeril.
XI. Unde et vos, qui estis veri prophetae discipuli, abjicite a cordibus vestris ante omnia, discordias
et animorum dissensiones , ex quibus oinne opus malum procedit, et henignilalem ac simplicilalem Iota
mente? sérvate. Quod si forte alicujus cor, vel livor, vel infidclilas, vel aliquod malum ex his quae su-
perius memoravimus , latenter irrepserit , non erubeseat qui animas suae curam gerit conlueri haec
liiiie qui praeest , ut ab ipso per verbum Dei , et consilium salubre curetur ; quo possit fide in
tegra , el operibus bonis , poenas aeterni ignis effugere , et ad perpetua; vitae prxmia pervenire.
VARI/E LECT1ÜNES.
•• toítov O. Cfr. Нот. ni, 69. 10l) ¡la O : Legebamus primum emyípáaívot , sed propitts ¡tupe-
do ms. scriptum , esse deprehendimus ethçsvo'uevoi pro è7Ttcpotcvojjtevoi quod exhibet cod. 804, utûe teat
deberé palet et epístola' nostra! cap. 12, el ex llom. xi, 4; xii, 32. C. ■ хозрхшу adjunxi ex marg. O,
nVi scriptum est : "1зшс Xeítiei xocrjtixair хата то èv тй xeç. p.ç' той ß' ßtßXioy Ttûv AtaTa?Eüjv. Apud
cognitores sœculi. Ruf. Cfr. Нот. ni, 69. * зтаОща О. fourni locum Riißnus ila iiiterprelalur : pondera.
in [livGv. lu hoc tanium aevo, ait auctor epistolae, Dcus se exhibet ¡xaxp¿0'j¡xov xal áyaüóv, in altero aevo
exeicebit SixaiosúvTjv. S. * yevèsbai ¿¡píabr\ С. ' TEUtjovrai 0. ' elptjvrjç О. * Ita О с. Ruf.,aXr¡9uí С
VARIORUM NOTiE.
(39) Yx¿ r¿jv... яреавутерь»-. Hoc ipsiim Clement. npud presbytères concilientur, et presbyteri concilia-
liomil. 3, <:ap. 67, ita explicatur : Si (fratresi de tienem ad episcopum rc'erant. Coût.
m in quibus injuria afficiuniur, cupiant jiidicart,
*» S. CLEMEiSTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 18
bigit, non erubescat confileri, si quidem curai» A Зезве\с ороХо-^ть), еГтар t!jç аитой 9povTÍÍ>i Çu-
liabet anima; sua!, et a prepósito satisfîet ipsi ; xhSi хс& ия0 cou TtpoeirnÖToc тгХ^росорт^ветаи
sin vero recle credidit, confîdens vivat, quasi qui e¡ 8' ¿рвш? тетгЕотЕихе, öa^puiv t:oXiteu¿í6íi>, diç
magnum condcmnationis ignem effugerit, et in ui-j-a xaTaSixrjc тор среОушу xaV etc àî8tov ayzboiv »
œternutn bonorum Dei regnum sit ingrcssurus. 8sou {JaatXEÍav el<jEpx<5u.£voç.
XII. Porro Eccleshe diaconi episcopo sint, seile XII. 0¡ ulv ouv tîjî 'ExxXrjaiac Siáxovot той ета-
olierrando, oculi ; singulorum Ecclesia1 hominum ctxótuou, auveTU; l0 p4u.6á¡Aevot (40), ëiraosav oí u
opera perscrulanles, quis percato proximus sil, dcOaXôl, Ixáatou tr\ç 'ЕххХт)а[ас 7гоХитграуи/люйу-
quo a preside admonilione preventus peccatum tej taç itpa^'Ç. t[ç uíXXel au,apTaveiv, iva, vóu-
forte non perliciat. Ecclesia? desertores corriganl, 6es£a хатаХт}срв£\с йяо той irpoxaOECouivou, taya où
ut non désistant congregati audire sermones, quo уЛ\ ceXáofl '* то аи,артт]и.а • toùç XEiTwrax-aí im-
animi molestias, quse passim cordi ex mundanis OTpECETaxrav, той p.}] èictXeÎTtEtv toùç " auvEpxojjiÉ-
casibus et pravis cotloquiis incidunt, verbo veri- vouç tuv Xo-fiov eiraxoúíiv, отаос тас ехвототе tí¡
talis possint purgare ; si etenim mullo tempore in xapSía тгроатотстоииас авии.Еас Ix те ßttürixwv 19
colli manenl, ignis materia lin ni . Quinetiam (lia- .. аиилгаЬтсал) ха\ ofuXiuv xaxûv Хоуш u akrfieiaç
coni corpore »gros perquirant et ignorant! pleltï хаОафЕавои Súvtovrar Eitel yap, äv xp¿vq> лоХХф
indicent, ut appareant atque visitent ; et necessaria x£PT£"Itl,5tv "> «upoç Ëpyov YÍvovrat. Toùj Sï xaX
ox presidís sentenlia prebeant. Hoc vero quam- хата aapxa vorouvraç jAav9av¿T(x)aav xa\ тй
vis clam eo fecerint, non peccabunt. Ista equidem ayvoouvTi xXfjGsi •rcpoaavrio'aXXÍTcoijav, ?v' " ém
et ¡His similia diaconis cure sint. caívwvTat, хз\ та SéovTa ên't tí) той тгрохавеСо-
|A¿vou Yvtí)|xvi ' roxpexerinxiav. Тойто Se xív Хавра айтой irotuitv, o¿x a¡jtapTavou<jtv ". Тайта u.èv
oúv xa\ tí toútoíc ojiota ol Siáxovot irpovo^xtosav •*.
XIII. Qui alios in religione insliluunt, ipsi prius XIII. Ol xaTTjxouvrEc itpwrov xaTrjxT]9¿vTec xarr¡-
instructi alios instruanl : quia de dominum animis xt'tu,lrav "' &" таР^ ^X^v " àv6pwirv то epyov
agitur. Oportet quippe ad multas discentium sen- яро; ?àp tiç ™XXàç ctbv ¡lavOavoVnov ^^|"Ч
tenlias et volúntales aptari eum, qui verbura Dei o-uvapjxafeaSat 6eî tov tuv Xá-ruv й^-рцт^. ПоХи-
«ubministrat et docet. Sit ergo necesse est cate- {ui6tj ouv xa\ aveTtíXTjTtrov, iroXúraipiv " те xa\ î?j-
cliista valde doctus, irreprehensibilis, multa exper- Xov tov хаттцойута eîvai îeï, cbç айто\ efsesBe ••
INTERPRETATIO RUFIM.
XII. Diaconi vero Ecclesiae, tauquam oculi sint episcopi, oberrantes et circiimtustrántes cun> vere
cundia , actus tolius Ecclesise . et perscrutantes diligentius, si quem videant vicinum iieri precipitin, el
ÎH'oximiim esse peccato ; ut référant hxc ad episcopum, ut commoneri ah eo possit is, qui in prxcipitium
apstirus est, ut revocetur et non corruat in peccatum. Negligent i ores quoque, et eos qui rarius ad an-
diendum verbum Dei accedunt , nec sollicite ad episcopi iraclatum conveniunt , ipsi commençant et
tiorlentur. Si enim assidui sint ad audiendum , non solum vita; xlerna; ex salubri cominonilioue capient
lucra, verum et quxcunque ¡Пае sunt tristitia: vel mœrores , qui ex prxsentis vilae nccessiiatibus , et cla-
ilibns tempoium veniunt, quseque malorum sermonibus , in curde suo velut jacula delixa circumferunt,
abjicientur omnia, prxdicatione veritatis, et vita: a>.lernse doctrina et eruditione purgata. Alioquin si
multo tempore auditum subtrahant a verbo Dei, ut remaneant in cultu vitiorum, sine dubio spinis erunt
ac sentibus occupati : et quid aliud, nisi ad ignem, talis hxc terra prasparabilur? De his ergo, ul diximus,
diaconibus cura sit. Sed et eos qui secundum carnem xgrolani, sollicite perquirant , et plebi , si forte
ignorât, indicent de his ; ut et ipsi visitent eos, et qua: necessaria sunt pnebcanl eis , cum conscieiilia
ejus qui praest; quod tarnen, etiamsi clam fecerint, non peccabunt. Sed et de peregrinis similiter epi
scopo suggérant refovendis ; el caetera bis similia, qua: ad cultum Ecclesise, et disc.plinaiii ejus pertinent,
diaconis curse sint.
XIII. Qui catcchi/.ant, hoc est, qui verbo instruunl incipientes , primo oportet ut ipsi instructi sint :
de anima enim agitur hominum : et oportet eum qui docet, et instruit animas rudes, esse lalein, ut pro
ingenio discentium semelipsum possit apiare , et verbi ordinem pro audieiitis capacítale dirigere. Debet
ergo ipse apprime esse erudiliis et doclus, irreprehensibilis, malurus, impavidus (uosiXo;) ; sieul ipsi
firobahilis fore dementem biinc post nie. Multum est aulem . si ego nunc de singulis, qu;e unugquisque
labere debeat, prosequar. Ycrumiainen illml est quod pra; ceteris ab omnibus vobis eupio in сошшипе
servari, ut concordiam teneatis ; per quod solum potesiis purtum quietis intrare , el civiiaiem Regis
suinmi, qux pax uominatur, habitare.
VARIZE LECTIONES.
* àïôtav ayaO^v C. '* cum verecundia Ruf., quasi legerit oüv aiSoi. ('.fr. Conti, apost. и, Ы, Нош.
ni, 67. S. ll ol addidi с. О. " теХейа^С. ia Expungendum ~oú;, nisi alia corruptela in reliquís lalel.
S. lv lia O et Ruf. prœdicaiione veritatis, Xó-fia С. " (bxepaeúotüat O. " iva С " lta О с S.áu^tp-
Tavüwtv C. Tum addidi ouv c. O. " itpovoEixtiicrav O. ** xat^xEÍTüjuav O. *• ¿uxtiç С. " ^¿itEipóv
С. Subinde &8eiXov (impavidus) Ruf., quod coiiiinendal S. " Lectionem еГог£?6е, kí ipsi experiemini, lar-
gitus est O. lia Cotelerii conjectura non opus est, qui inlliiitivo EüEaOat exp esso, post oútoí déesse 6o-
xt{i¿3STE vel quid simile opinabalur. Sunt ipsi probabitis fore dementem hunc post me. Ruf.
VARIORUM NOTiE.
(10) Svretôiç fie¡i€ó¡terci. Нас de re Clement. Const, apost., cap.4i,!egimus : Sit diaconus episcopi
homil. 3, cap. l>7, islud constiluitur : Diaconi cir- auris el acutus el os, cor pariter et anima : ut fpiseu-
cHinambulantes considèrent (ratrum corpora et ani- pus in pluribus quam par est ac minutiüribus iicjolii*
uiui. ntque'\episcopo denuniient. Qaocirca , lib. n nom oeeuvetur. Covt.
i9 CLEMENTINA. — EPISTOLA CLEME-NTIS AD JACOB UM, 50
KXf,¡xsvxa jux' iu¿ xaTr,x£Ïv piXXovxa. ПоХи y*? A tus et perspicuus; sicul ¡psi expcriemiui fora Cle~
èstiv è(tè vûv xo xax' eîôoç XeyEtv. IIXijv àiv оцо- nieiiteiii, post me calechisla: ollicio funcluruni. Lon-
votjotixe, Suv^cteoBe sic xov xt¡í ávaiíaúaEwí evexGí,- gum enim est nunc me singula recensere. Verum
№ Xtjiéva, Iv9a (xsyáXou BauiXéwj èexb Eipijvtxi) " si concordiam tenuerilis, poteritis porlum quietis
nSXtç. altingere, ubi Regis summi exsial urbs pacilica.
XIV. "Eotxs ,v fàp SXov xoitpäYH« xtjí 'ЕххХт)а£а£ XIV. Similis namqiie est lotus Ecclesiae status
vr,î (aeyíXt), 8tà ffçoôpeû " xeiuâivoî avSpaç çepou- navi magnae, quae per validai» tempeslatem fert vi-
07) ix ™XXû>v tótouv ovxaj xa\ u.fav20 ^ " ¿Гавт)« ros diversorum locorum unam boni regiii civilatem
ßajtAEta; raSXiv oixEtv BaXovxaç. "Eaxto ¡¿èv oúv up.lv incolendi cupidos. Sit ergo vobis navis Dominus
ó таитг); Дгзяохт^ Oeoj, ха\ TrspEixáo-бсо о piv xu- Deus : et assimileiitur gubcrnator quidem Christo,
6spvT¡TTic " Xptsxy, ó îipupsîii ета-хаяш, ot vaGxat proreta cpistvopo, naulae presbyteris, praifeeli late-
i:p£a€uT£potc, ol xotxapxot Staxovotî, ot vaunxoXoYot rum diaconis, naustologi calechislis, vectoribus
toîî xaiTjxojaiv , xolç è«t6axatç xo xuv àSeXyôiv universa fratrum multitude, mari mundus, venu
clf.öo;, хф ривы 6 хоарлс, at àvxlîrvoiat xolj 7cst- adversi tenlationibus, persecutiones vero et peri-
paspot; ", ot 5à SituY(Aol xal ot xivSuvoi xal ai " ciria et omnígena? afflicliones decumanis fluclibus,
laivxoSarart OXtystî toiç xptxup.iatç, та 8e àTtoYEta" * ex continenti venientes torrentes et flatus sermoni-
xûv xstpaßpbv ха\ xi сиз^рлха xaîî xuv irXivwv bus seductorum ac pseudoprophelarum, al pro
stat xuv ^suSo^poçijxiiv optXtatç, xà 8è axpcu-^pia montoria el loca confragosa judicibus dignitate
xa't xà xpaxia xuv x<5toov xoîç èv йгсерохас; 8îtva eminenlibus et crudelia minanlibus, loca aulembi-
asEiXoGm Sixaixaîî, St9aXaijoi SI xa\ 9r,piw8Etç xo- maria et fera ¡is hominibus qui ratione carent ac
w)t xotî 4Хоу!т:о1с ха\ Ev8oti{ou¡it mp\ xu>v xïji •« de promissiouibus veritalis dubitant ; hypocritai pi-
«XrÊÍaí ктаучгХркш. Ot ùroxptxal xoîj itstpa- ratis similes habeaiitur : sed et validum vorticcm
xati napstxaapivot vo£Íj9wsav rcXfjV layvpav rXtYY» et larlaream Cbarybdin et cruenta fragminaet mor-
xa\ xapxapst'av " Xipu68tv xat ipovia npospiJYu.axa liferas subversiones sola esse peccala existímale.
xalOovaxúosi; StaXOoEtç póva; »' xà; àu.apx£aç elvai Quo 'g'tur vento secundo navigantes in urbis spe-
vo¡júíexe. "Iva ojv ojpía ** nXéovxeç etc xöv Xi¡jt¿va rate portum absque gravi periculo deferamiui,
xi¡{ èXwiCouivTiç wSXewç àxtvSuvoxepov àvExe^xe;, orate precibu» quae exaudiri digna; sint : preces au-
irr.xoW Е&хеавг- tixA Ы è^xooi ytvovxat xatj eutem tales ûunt bonis operibus.
«paYtaiÇ.
XV. E'JiTaOsÍTiüíav " ouv ot à-;6i-ai ¿Spa?oi in\ ç XV. Itaquc in quiete firmi maneant epibatae, in
xuv I8£ti)v xaOEjojiEvoi xínojv, iva jxl] xí¡ àxaÇta o-Et- propriis locis sedentes , ne pertúrbalo online con-
î;iôv f¡ ¿xspoxXivEav rap¿xtwiv. Ot vausxoXÓYoi xoù; cussum et ad allerum latus iiiclinationeni excite.it.
ii.-ífo j: úôpixv^Txá'tüjav. Ot û:ixovct |xt¡Sev ¿¡xe- Naustologi de mercede commoneant. Diaconi nih.l
kixiiia-av 3* 21 шу ÈTîtaxsuOriaav, ot npssfiuxEpot eorum quae ipsis crédita sunt negligant. Presbyte¡-¡
XIV. Similis namque est omi.is Ecclesiae status navi magnae , quae per undosum pelagus , diversis о
locis et regionibus viros portai, ad unam potentis regis urbem properare cupientes. Sil ergo navis bujus
dominus ipse omnipolens Deus, gubernator vero sit Christus ; tum deinde proretae oflicium episcopus
impleat ; presbyteri naularum, diaconi dispensatorum teneant locum : hi qui calechizaiit nautologis con-
ferantur ; epibalis autem , tolius fraternitatis multiludo sil similis : ipsum qiioque jnare hie mundug-
habeatur; venlorum vero varíeteles et turbinum , diversis tenlationibus conferanlur ; persecutiones ac
tribulaliones et pericula, fluclibus exaequenlur; terreni vero Spiritus, qui vel de torrentibus, vel de con-
vallibus spirant, pseudoprophetarum et seduclorum seu pravas doctrina?' verba ducaniur ; promoiiloria
vero et loca confragosa, hi qui in.polestatibus saeculi sunt judices, et pericula minantur ac mortes;
bilhalassa vero loca, quae duplieibus unda: fallacis aestibus verberanlur, dubiis meine et de promissionum
veritate nutanlibus conferanlur, alque his qui irrationabili Odern nostram ratione discutiunl : bypocriUB
vero el dolosi, piralis similes haheanlur. Jam vero rapidus vortex et tartárea Charybdis, et sa ms ¡llisa
naufragia, ac morliferae subversiones, quid aliud aestimanda sunt, quam peccata? Resial igitur ut haec
navis cursu prospero, luta possit porlum desideraiae urbis intrare : ¡la Deo precem hindere couvenit na
vigantes ut mereaulur audiri : audiri aulem a Deo ita demum merebilur quis, si oralioues ipsa: bonis
Dioribus et bonis operibus adjuventur.
XV. Sed" ante omnia, cum quiete et silenlio epibatae, id est laici, in suis unusquisque resideant locis ;
ne forte per inquieludinem et incoudilos inulilesque discursus, si passim vagari coeperint, vel ab oflicio
suo uautas ¡mpediani, vel in allerum latus per inquieludinem eorum navis pressa demergalur. Mauulogi
de mercedibus commoneant : et nihil oinnino quod ad diligentiam , vel disciplinani perlinel, diaconi .
Degligant. Presbyteri velul uautae, aplenl singula ad instiuctionem navis diligeulcr, et instruant quae in
mi и tempore requirenda sunt. Episcopus lanquam proreta vigilanter el sollicite guberiiatoris verba custo
dial Christi. Salvator Dominus, gubcrnator Kcclesiae suae, diligalur ab omnibus, et ipsius solius pra:-
ceplis ac jussis credal el obediat oninis Ecclesia : Deo qnnque indesinenter supplicetur a eunetis dts
VARLE LECTIONES.
" EÍpíjVr, 0. * 0 in marg. man. rec. èv хф ß* xuv AtaxóÊtuv, ev yzf. v{'. " oçoSpuî O. "xivá
C. Postea ííxüi uiv fju.lv О. " x'j6£pv'JXTi{ 0. " itepto-naYUoî; О. *• at adjuiixi ex О. " lia О et ex
conjectura С, ятА-;:л id. in texlu. Tum tat,- ¿u.tXtai; О с S, at — óu,tX¡ai С. xûv ante <kuSo7ipo9T|xiI>v ac-.
CKSsit ex 0. " xuv 0. " Ita S, хархараа С , xapxapatav 0. " Conjectaverim vimc. S. Turn post,
'¿«pxíaj O praebel aixta;. " o6pta O. " EiaxaO^xoisav C. l'oatca olxsiuiv pro t?ítov- О. '° аусХ^хк oav C^
öl S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 39
velut nauta diligenter préparent unicuique neces- А йотар vaGtai xataptíí¿twaav £irtu.EX£lç ta xpfjîovta
saria. Episcopus tanquam proreta vigilanler solius éxáotqj. 'О swoxotoç <Ь; лршрсос à-YpTrYopibç to!;
gubrrnaloris doctrinam secum repulet. Christus ac xu6'Epv:f¡tou jaîvou toû; Хйуоис ávtt6aXX¿tu), 'O Xpi-
Salvator ut gubernator diligatur, solusque in iis otoç ** xal " Swtrjp, xu6£pv<jtt)î сЛеЕабш, xal u.i-
quae dicit credalur. Cuncli vero Deura de prospera vo; тар1 <bv X¿yei motsuás6ü>. Oí Se itavcsç tû вей
navigalione orent. Navigantes omnem angustiara тар1 toG oùpla *• tcXíeiv TtpooEuxiaBwoav. Ol itXíov-
exspectent, ut qui magnum ac turbidum pelagus xeç 7täuav OXtytv npooSoxaTOjav tbç ¡iáyav И xal
transfreten! , mundum scilicet : interdiim quidcm zap^y¡wSrt\ (toOöv irapairXÉovtEí tov xoo¡xov ota;*'
ufflicli, perseculionem patientes, dissipali, esiirien- ulv a8uu.oGvtsc, 8iü)xíu.evo!, oxopmCíjjtEvoi, toívuv-
les, sitíenles, nudi, coanguslati; rursus autem in- «í, Siûvteç, Yu^vryteuovtEf M, otEvoxwpoúiisvoi*
tcrdum adunati, congregali, quieli; sed et ñau- xal rcóXiv oté *' p.sv evoGu-svot, ouvauXiCíu.svot, Cau
seantes, vertigine affecti, vomenles, hoc est conli- x^í0VT£í' ¿л^а ха^ vautiwvtsç, IXiYY'uvtEç , ans
íenles delicia tanquam morbidam bilem, peccala jiuvtsc **, tout£<mv e£jou.oXoYoú[Asvoi ti ■пара—й-
dico es amariludine profecía el mala ex inordinatis (¿ata &атер voaoïrotoùç /v,àr, ta; éx irixplaç ячар-
cupiditatibus accumulata, quae per confessionem tíx: л:-;'<и xal ta i£ S7tt8uu.i(ï>v átáxtwv <nopEu6¿vta
veluli evomenles a morbo allevamini, recipientes " хаха, ativa хш iu,oXoYT|aat шатер ár.epáaavtsí **
salularem ex sedulitale sanitatem. хошрЕСЕавб tí|í váoou, 7ipooi¿usvot tfjv extíjí Ьгще-
Xelaç ou)tf¡píov OÛiav.
XVI. Cuncli lamen scitote, plus vobis omnibus XVI. nxijv Yivtbaxsts *ávts{ toívwdv Juäv tAeîov
episcopum laborare ; quoniam unusquisque vestrum xáu.vovta tov ítcíoxottov, 3tt Ixaotoç úuwv tí¡v aùtoû
suaiu palitur molestiam, ille vero suam et singulo- eXtyw uáoxei, o.bihç ís tr.v aùtoû xa\ xt,v exáatou.
rum. Quocirca, o Clemens, ita preside, ut unicui- Ato, й КХУ]и.1ц, ехаогш xati to Suvatov гсрохаве-
que pro viribus sis adjutor, qui omnium sollicilu- „e^ti ô-rfibf, tic rcavtojv coptcaflsli çpovttSaî.
dinibus onustus es. Unde quod hanc dispensalio- "09sv tí os o!xovou.eív 22 4va6sí;aa6at, x^piv olSa
nem suscipis, scio me gratiam accipere, non dare; eîXTjçùç, oO SsStüxúc- 4XX4 OáÊi " xal ytvmliDÇ
sed confide et foilem te presta, tanquam qui scias c¿pSi ¿,ç £[5¿,c fa àno&bjEt not 6 Oeo; eîj tbv Xi-
quod tibi Deus, in requictis portum appellent, re- ¡¿¿va wjç ауатохиаешс xatavtâavtt to ¡jiáYíatov tuv
bibuel summum bonorum, mercedem stabilem , ауаЬш, àvaçalpstov u.ia6ov, хав" öti »» отар tijç
quandoquidem pro universorum salute majorera tuv nivtwv autopia; tbv ¡xEÍJova 4ve8¿5w xáu.atov.
suscepisli laborem. Adeo ut si mullí ei fratribus _ *ûatE èav as noXXol töiv àScXçâ>v Sià trjv Èit' âxpov »•
te ob supremam juslitiam odio habuerint, eorum SixatotrúvTjV jxiaf]Cü)atv, to aùtuv u.àv u.îao; oùSiv ae
«l»idem odium nullatenus te laedet, justi autem Dei ßX*}/Ei, ^ 8s toû Sixaiou OeoG 9iXía ttoXû os ôv^joei k».
amicitia mullum tibi conducel. Ilaqueniterelaudem "ûots таерй tov iià8txIaç-j'tvi(i£vovi'itaivov àTOOst-
injiistitia partam depellere, per justara vero aduii- eoöai, 8ià 5Ï 6txaíav 8io£xr,oiv tbvèx Xpcotoû im*
nislrationein seclari ulileni laudem ex Christo pro- çcXï; Or^psúsiv Enaivov.
veuientera.
prosperitatc ventorum ; ut navigantes omnem tribulationem , et omne periculum superent, tanquam i.»
mare profundura mundi istius, et vilse humana» pelagus navigantes : in quo et esuriendum sil el sitien -
dum, nudilalem quoque ferendam ; morbos etiam corporis, et xgritudines tolerancias ; insuper et honii-
ninii insidiis ac dolis sxpe laborandum : quippe qui et dispergendos se nonnunquam noverinl , sed ali-
quando etiam congregandos ; vomitus quoque et suggillationes ferendas, cum ex cunfusione peccatoruro,
et rejeclione criminum , velut maie congrcgali in visceribus fellis, jaclura facienda est , et abjiciend*
proi'sus e corde omuis intrinsecus latens amariludo pecrati, si qua forte ex desideriis iniquis, velut ex
cibis noxiis congrégala est; quam ulique cum evomuerit quis et abjcccrii, ingentis xgriuidinis libera-
bitur morbo, si lamen post vomilum qux ad sanitatem pertinent sumat.
XVI. Verumtamen scitote cuncti, quod supra oranesvos laboret episcopus: quia unusquisque vestrum
*mim proprium fert laborem ; ille vero, et suuin, et singulorum. Propter quod, о .Clemens, tanquam qui
omnibus praeesse te noveris, singulos prout potueris juva, et singulorum labores leva, qui et singulorum onus
ac sollicitudinem portas. Unde et ego nunc hanc tibi injungeiis dispensalioncm, scio quia accipio graliaui
inagis quam presto ; seil esto conlldens, et forliler ferens ; certus (juia laburis lui meritum recipies, cum
atl portum quietis incnlumerr. hanc provexeris navem ; ibi mercedes et premia pro pmnium salute siiscipies,
si bic pro omnium incolumilate vigilaveris. Itaque si le mullí ex fratribus, propter rigorein jiislilix odio
habuerint, ex line quidem non lxderis, sed ex luijuscciuodi odiis amor tibi concüiabilur Dei. Li ideo salage,
et refuge ne lauderis ab miquis , et ne a pessinie ageuiibus diligaris ; sud potins, ut propter jusiaiu
dispensalionem el a;qui$simam regulan) discipliuae, a Christo collaudari tuercaris.
VARIEE LECT IONES.

n toû XputoG Ruf. interpunclione mulata. " ó С. Excidissc forlasse ¿>> post оытт;р siispicatur S.
••оОр'.аО. "и.£уаС. »• lia О с. S, ôxs С. " Yuu.vitsuovts; О. "lia S.öteC.ö ts О. 6tè ¡i¿v viliose
in irxiuiii irrepsisse putat S. Tum ouvoiXi{öu.£voi С. " lege атаилуутвс, vel, cum O, ànsptlivtsi. "à^s-
uôavteç С. Dein upoéép-evoi pro itpooiájisvoi var. lect. ap. C. ♦' üápasi O. " хабо ti O. l" lia O el ex
conjecl. C, iu cuj. textu íroxpov. Subinde (iior.souíividem. El Rui. odio habuerint, ut С ** wvtyuíi.
55 CLEMENTINA. — EPISTOLA CLEME^TIS AD JACOBIM. &4
XVII. Тайта tlTOJV xa\ ta M toútuv itXeíova irá- A XVII. Hsec et alia plura cum protulisset, ruivúj
4v tu idifiBei itpodê|x6Xi»j/aç. eticev Ka\ ùiaeïç.Se, mulliludinem ¡nluens dixit : El vero voi.dilecti mei
áyaTTT¡zoi или àSsXçol xal aúvSouXoi, тф itpoxaôeÇo- fratres et conservi, prsesidi veritalis in omnibus
j*¿vc}t àXrftziaq хата roivra Ото^атЕ, tout' ,l e1S¿- obsecundale, illud scientes, quod qui hune con-
T£{, orí ó toutov XuTrf¡joí Xpdjrbv, oli tt|V xadéSpav tristaverit, Christum, cujus calhedram tenet, non
totíoteutoi, oux èSiâxo, xa\ 6 •* Xpiorbv ¡il) SeÇi- recepit; el qui Christum non receperit, quasi qui
(isvoç ûç à9£t<jîaç t6v Патера Хо-рав^кта!, 8(6x7,; Patrem rejecerit reputabitur, ideoque a bono regnj
à-iOfç ßatüXstac апобХт]0^згта(. Ou eîvexev т.г:гЛ- ejicietur. Qua de causa ad omnes conventus venire
oOe, хата -ял; auvooouî ёр/заОз; ", iva ¡xi) шс sa la gi te, ne velul desertores per imperatoris anxie-
/::-отах-:а1 ОтЛ xfj; той TaÇiapxou àOup.iaç ацар- tatem, peccati probruro accipiatis. ldcirco aula
tía; évxXi]¡j(a ХабцтЕ. Д(6 npb toívtojv oi Tcavrsc та omnia cuncti quae pro ipso l'admit senlite, id co-
ùnàp айтой 9pov£ÎTE, tout' ** e!8oteî ô4( 8i' ixasrov gnoscentes, quod propter unumquemque vestruni
0;jt(Lv о т.очт^Ъ; аитф ¡i¿vt;i тб 23 wXeïov ¿//ipií- diabolus ipsi soli magis iuiinicus bellum infert. Vu;.
■wuv 5Tpoo-7toX£p.E(. T(«eïç oùv 7re(páu8e tfl 7tpoç au- ergo contendite in amore erga ipsum et in mutua
t6v OTopYf) ха\ т^ irpiç àXXijXouç EÙvoEa SiaTeXeîv _ benevolenlia perseverare, eique obedire ; ut et ipse.
y.i\ аи-ш è-axouïïv, ïva ха\ айтбс xov<flÇrpcu xal sublevetur, et vos possilis salutem consequi.
i;uU eu>6r,vai 8uv7)8^ts.
XVIII. "Ev(a 8è xa\ *ç' èaoruv voelv ¿»гГХете, 6ià XVIII. Quinetiam nonnulla ex vobts ipsls debetis
тб aùrèv j*ti Súvarfaí èv tpavspu léyw 6ià та? km- Intelligere, quae ipse manifesto diccre propter insi-
fccuXáí- olbv èàv èxepa(vfl wA, jxtj àvauivETE aùx6v dias non possit : verbi gratia, si alicui sit infensus,
iireïv, тф & p.1) 7tpoua(iiXXä(ie£ , àXXà tppovijiidç ne exspectetis ipse dicat : illi vero nolite in conten
ieses" айтой тф ßouXâT(, i-$(x>\fiy6y.tvoi6tfix. tione assistera ; sed prudenter hujus voluntatem
6pa:vE(, ха\ p.í] ó¡hXouvtec оГс (itj ó¡mXeí- (va exa- sequimini, odio habentes quo3 odio prosequitur,
втос, im8(xaC¿u£vo( той «avraç tpCXouç Ixe(v, au- nec loquenles cum iis cum quibus non loquitur; ut
tiv бихХХаттшу аи>Ст)та( , ttjç айтой ercaxoutov 6u,¡- quilibet dum studet universorum amicitiam habere.
Aim;. El lé tiç <¡>£Xoc jxeveî " olç aùx&ç Ex6paEvE(, xal reconciliatus ei salvus fiat, ejus obediens sermoni.
XiXeî oTç oùt&ç o\>% ô[uXeï, eTç еат( xal aùx&ç tuv Quod si quis amicus permaneat hisquos ipse oiüt,
4/o6peÚE(v"6eX<5vT(»vTÍ]v 'ExxXnuiav тф тар <т<Ь{хат1 et loquatur cum quibus ipse non dissent, unus
»uv¿)vu(x(v", tîJYv«bu.Ti u>j uv ¡aeG" ùu,uv, хаб' ou,uv etiam ipse eorum est qui Ecclesiam exterminare
eïtîv, поХХф xsfptov TtbvIÇtoÔEv 9a(vo(iávüJv èxflouv, cupiunt : corpore enim vobiscum manens, seuten-
цЕта Soxoutnjç ifù.lxç uxoprafwv Tobj ïata. lia vobiscum non existens , contra vos est; mullo
pejor iis qui extra inimici apparent , quippe qui cum apparente amicitia eos qui intra sunt dispergM.
INTERPRETAT10 RUFINI.
XVII. Hafc cum dixisset , et his similia quamplurima, rursum respiciens ad populum , dixit : Sed et
vos, charissimi fralres et conservi mei , huic qui pra-sidel vobis ad verilatera docendam , in omnibus
obediie, scientes quod si quis hune contristaverit, Christum , qui ei docendi credidit calhedram , поя
recipit; et tanquam qui Christum non susceperit, nec Oenm Patrém suscepisse judicabitur; et ideo пес
ipse suscipietiir in regno coelorum. Propter qnod satagite, ad omnem collectant et congregaiionem semper
convenir« ; uli non velut negligentes el desides, a Christo judice rondemneraini. Convenientes vero sem
per ad dementem, onines date operant pro ipso sentiré , el stimmo studio favorem vestruni erga ipsunt
dependeré ; scientes quod propter singulos vos ipsum magis solum infestât inimicus, el in ipsum majora
suscilat bella. Oportet ergo vos sumnio studio niti, ut omnes erga ilium vinculo anions innexi, plenissima
erga cum inhaereatis afieclu. Sed et vos quoque ipsi, unanimes in omni concordia perdurale.; quo facilius
etiam illi obedire omnes pariter in consensu et unanimitale possilis, per quod et vos salutem consequi, et
ille possit obtemperaiiiibus silii promptius impositi oneris pondus evehere.
XVIII. i il iQiia'dam eliamex vobis ipsis intelligere debetis, si qua sint quae ipse, propter insidias hominuni
malorum, non polest evidenlius et manifestius proloqui : verbi gratia, (43) si inimicus est alicui pro actibus
suis; vos nolite exspectare ut ipse vobis dieal ; cum illo nolite amici esse; sed prudenter observare
debetis, et voluntan ejus absque commonitione obsecundare el avertere vos ab eo, cui ipsum sensistis
aversnm ; sed nec loqui his, quibus ipse non loquitur ; ut unusquisque qui in culpa est, dum сир: t
omnium vestrum amicitias reparare, feslinet citius reconcilian ei, qui omnibus prxest, et per hoc rede.it
ad salutem, cunt obedire coeperit monitis praesidenlis. Si vero quis amicus fuerii his quibus ipse amicus
sou est, el locutus fuerii cum his quibus ipse non loquitur, unus est el ipse ex illis quicxicriuinare-
Dei Ecclesiain voluni; et cum corpore vobiscum esse videatur, mente el animo contra vos est; et est.
mullo nequior hoslis hie, quam illi qui foris sunt, et evidenter inimici sunt: hie cnim per amiciliarum
speciem. qux inimici suulgerit, el Eeelesiam dispergit ac vastat.
VARl^: LECTIONES.
•* t+,v 0. ,l,TOÙTO. Cfr.Hom. in, 66, С. "¿чС "xa'i (ei;in marg.) тгазас duv¿8ou{ípxEii0ai С, ev
тЛ-т.- i'jvóío:; luvíp/EsOai var. lei t. ap. eumdem. Ruliuus propter quad talagile ad omnem collect an
et congregaiionem semper convenire. Tum S. mavull : ат.Ь тт,с той таСихрхои àîuXiaj. Cfr. Horn. Hl, *J9.
" тоОто С. " ItxeOou О. " uiv fj С, male. " óXeOpeúeív О. " \y.iv О. Tum idem тциЬч, хав" t^'uv*
хав' tu¿iv pro ú¡i¿)v, хав' újiüv.
VARIORUM NO'ïiE.
1) Usee cilantur in concilio vasensii, can. 6. leg. Capitul. 1. vu, c. 561.
!t á; Citatnt coin Шиш Meieiike sub Stephauo V, c. l5;ioanncs VIII, lip. 234; Gregorius VIL, t. VH(,ej). ii>
55 & CLEMEMIS I ROM. POM. OPERA DLRIA. 5f>
»
XIX. Alque his dlclis in medio coram omnibus A 'XIX. Kotl •cauto eticùjv, èv ¡xéaco ея\ toxvtiov ¡¿oí
manus mihi imponens iu sua calheJra sedere me tàç x£'PaS èwtoelç sîçtîjv aûTou xa8é8pav хавеивг,-
erubescentem cumpulit. Cumque sedissem, hocsta- vaí p£ e6uo-(í>irr((iEv. KoGEaO¿vci 8è тойтй идо
tim mihi dixit : Rogo le coram omnibus aslantibus eùueWî ïcpî)" 'А&ш oe èitl toxvtiov jjlou twv ouja-
fratribus meis, ut poslquam ex hac, quemadrao- itapóVitov àîsXçuv, ôicwî óirórav той èvTaùOa ,
dum mihi necesse est, vita migravero , Jacobo fra- «I>ç ejioi ¿çeîXetoi , атохХХаСш ¡äfou, as "Iax¿6w тф
ni Domini millas in epitome, describasque etiam ао'ЕХсфтойК.ирЕоиоЧа'па^ас "èv еттоцт) áva-fpaiiá-
usque ad cogilaliones pueritix tux , et quo modo (xevov uixpi ха^ 24 T"v £* âiSiov той (43) •• Xoyt-
ab initio usque nunc me comitatus es, sermonibus ojuôv, хаЪ cbç ая' àpxïft HXP1 *°й v"v ffuvtboEuaaç
a me per civiiates prxdicutis et actibus meis inlen- tiot, àitaxouwv tuv хота nóXiv ùtc' èfioû xT]pux9¿vru>v
ilens : deinde in fine morlis quoque mese occasio- Xo^-wv te xal irpaÇEtov IreiTa -крЬс тф t¿Xei el xal
uem, sicut dixi, declarare non pigebit. Neque enim ttyi той GaváTou u,ou Ttpoçautv, (Ьс itpoEÎTrov ", StjXu-
ea res valde ipsum contristabit, gnarum me pie id aai p.i\ ¿xvô-siç. OUTEYàpXiavaÙTOvXuirijo-EtToUTO,
persolvisse, quod omnino perpeli necesse erat : ma- eíSóto ort 3 toxvtiuî îôz: u,e toxoeîv ейзебшс à— oíjjlt, v,
xima vero aflicietur consolatione, cum didicerit u,sy{ott]{ Se тохраи.и61ас «unirai, ¡juxOwv ort ¡лет'
quod post me non ineruditus vir nee vivificorura B íyi. oùx a¡¿a9Tjc àvijp xa\ Çùiotoioùç Xdyooj àfvouv
»gnarus sermonum Ecclesixque regulam nesciens xal "ЕххЛтцйа« xaváva oùx eISùç tîjv той otSasxovTOi
docentis acceperit cathedram. Imperiti enim ac se- imorEÚOi) xa6¿Spav. ПХауои"уар ó¡uX(aTUvaxou<5v-
ductoris sermo audierilis vulgi animas inlerimit. «ov ô/Àwv àvaipeï 6l та; <i'j/á;.
XX. ünde ego , domine mi Jacobe, bis ab со XX. "09ev ifù, xúpi¿ tiou 1íxw6e , айтой тойта
dictis pollicitus non tardavi, sicut jussus sum, еЫутос, ¿7ro<rço>svoç oùx uxvTjsa ", «Ь; exeXeúo%>i,
magnam partem sermonum per civitales habito- l0 TOX6 tuv хата «5Xiv Щш tuv Щ o-ot тсроура
rum, qui jam tibi descripti sunt ac per ipsum mis- çévTtov xa\ im" oùtoû SiaitEjiçBévTwv (44) èv ß£6Xot;
si, in libris breviter comprehendere, quasi indicandi kn\ xEtpaXaiwv полоти, йхттер jy¡¡xe¡ou xápiv, xal
gralia, sicque ad te destinare, cum hac insciiptione: 06TU{8io«£âtooi,èmrpaâvTa",iUi{/«ôçrur
démentis Epitome prœdicalionum Petri in père- néTfovèxtôru4<brxrifvriidTo»-iaizoiii\.u\fy>,xau
grinationibus. Cxlerum exponere ut jussus sum £XTtoívat, ùç èxaXsu<r6rv, 4p£;o[iat.
iucipiam.
1NTERPRETATIO RUFINI.
XIX. Et cum hxc dixisset, in medio, coram omnibus, manus mihi imposuit, et in cathedra sua, in-
Senti verecundia faligalum sedere me compulii. Cumque sedissem, hxc ad me rursum locutus est:
'eprecor te, Clemens, coram omnibus qui présentes sunt, ut posieaquam, sicut naturale debiliiin est,
vitre presentís fiuem fecero, Jacobo fiatii Domini describas breviter, vel quae ad inilium fidei tux spe-
ctant, vel etiam quos ante lidem ánimos gesseiis ; sed el qualiter mihi ab initio usque ad finero, conies
ilineris et actuum fucris ; quxque per singulas civiiates me disputante sollicilus auditor exceperis ;
quique in prxdicalionibus meis verborum fuerit ordo vel actuum ; sed el qui me finis in hac urbe repè
rent, sicut dixi, omnia quam potes brevissime compreliensa , ad ipsum le destinare non pigeai. Nee
verearis ne forte multum de meo exilu contristandus sit, cum me id propietate sustinere non ambigai:
erit autem ei grande solatium, si didicerit quod post me non imperilus vir aliquis, aul inUoclus, alque
ignorans divini verbi mysierium, et ecclesiastici ordinis disciplinan!, vel doctrina: regulam nesciens,
eusceperit cathedram meam. Seil enim quia si indoctus etinscius officium docloris accipiat, sine dubio
discipuli et auditores ignoranlix tenebris obvoluti, in interilum demergentur.
XX. Unde et ego, mi domine Jacobe, cum hxc ab eo prxcepla susceperim, necesse habui implere
quod jusserat, indicans tibi, et de bis ipsis simul, et de illis breviter comprehendens, qux per singulas
quasque urbes digrediens, aul in prxdicationis sermone prolulerit , aut in geslorum virlute perfècerit ;
quamvis tibi, de bis plurima jam, el plcnius ante descripta, ipso jubente transraiserim ; sub eo titulo
quem ipse prxcepit affigi, id est Clementis hinerarium Prxdicationis Petri. Sed el nunc jam expo
nere qux prxcepit iucipiam.
VARLE LECTIONES.
" PlaniusEpi/. C. 147 : 'AÇiu ae tit\ nivrtuv (jlou tuv aujiicapovriuv àu'EXçtuv, íroqvfxa той èvrauSa
{1Етаэтш ß£ou, (Ьс 1\ той Heou váy.'/.v.z itpövota , тЛ-na. тф x'jpiw 'Iaxií)6(ji тф áSEXifu той Kupíou
(tou èv àitiTou^ avoYpa<J/á¡x£vov 8u№¿u4>ai, x. т. X. •• âx 7kcc8óí аои côd. 8U4 el Epit.l. с. S. " lia О с.
cod. 804 elEpit. 1. 1., та tíaeiC. "¿>ï npoEircov om.O. •* lia de conject. C, cujus texlus elO exb.itXá-
vo{. — "àvaipeiC. " ôxvf^w 0. " im-(pàtya.î cod. 804 et Epit. с 147, quod prxslat.
VARIORUM NOTiE.
Í45) *Ея xcUôw crov. Noiat Cotelerius in uno С etc. Unde non absurde colligas pseudo-Clemenlem
códice Grxce haberi Èx т.а.ш; аои. Pluris referí iibiïs illis id prxslare, quod modo prxcipilur ; cum
expenderé qua ratione libri Recvgnitionum, qui sub ab ipsis pueritix sux cogitalionibus Jacobo pan-
Clementis ad Jacobum fratrem Domini scribenlis dendisexordium sumat. Quocirca minime asseniien-
coniicii sunt, inchoentur. lncipiunl nempe ab his dum videlur Rufino, qui epislolam liane libris lie-
verbis : Ego Clemens, in urbe Rumana natas, ex prima cognitionum tempore posteriorem censel. Соит.
átale pudiciliœ Studium gessi ; dum me aiiimi inlen- (44) Koû vx' abrov а/аявррвегтш: Quasi Pe-
tio relut vinculis quibuxdum solliciludinis el mœroris trus ad Jacobum misisset sermones el acius suos,
iunexum leneret. Inerat enim mihi cogitatio (incer- hoc est, librum forsan Aciuum et dissertationum
(um sau« unde inilium sumpseril); crebro enim ad Petri, cum qui a Photio inveniri non poluit. S>nl
vktmoriam meam evndilionem morlalitatii adducens, Rufinus solens more suo turbal. U>
57 CLEMENTINA. - HOMILÍA I. SS
-i-a
KAHMENTOZ
TON ПЕТРОГ ЕП1ШМШУ KUPmtATQN ЕП1ТОМН.
CLEMENTIS
DE PRjEDICATIONIBUS PETRI INTER PEREGRINANDUM EPITOME.
25 OMIAIA A'. A HOMILIA PIUMA.

I. "Ey¿> KXf¡p.T)c, 'Pu)|ia[u)V toXíttjí ¡av, xal tíjv I. Ejço Clemens, rivis Romanus, priman) aett-
eptírtTjV rjXtxtav аыурбчыс Çf,(jai Se6úvT¡¡xat ", xijçèv- tem pudice ac lemperanicr vivere valui, cum a
voiaç цои ex T.a:&>î ака.т/о\ой<ггц trv iv è|xo\ liti- piieritia mens mea aique cogitado ¡nhxrentem
Íj¡xÍ3v etç те àSujxiaî xal wSvouç. Euv^v yap (iot inilii cupidilatem avncaret ad mœrores et molestias.
/evnjtbj oùx o!8a icáOev tí¡v àpxrjv Xa6iov, тар1 8a- Ineral enim considerado, nescio unde oborta , qu»
varou TCuxvài notoujxsvoç uiro¡jLvf¡aetí, 5rt 4pa Ga- crebro monis commonebat : quod utique postmor
»¿)V oùx e![u xa\ où6ê (ivf]¡ir¡v tiç TKufjasi jxoú топе , tem non sim, ñeque usquam mci mcntionem quia—
toi* àuEÎpou gpovou návTü>v ** та návta etc XîjQïjv quam facturus sit, scilicet immense tempore cun-
cípovroí, Itrojxai Se oùx ióv , oùx ívrac •• eiSwç, où ctorum cuneta in oblivionem adducenle, sim aulrm
■»••.vtúíxtüv , oú ytvüjix<5¡¿evo;, où уетоушс, où y'v¿|i£- non existens, eos qui sunt non cngnoscens; nee
voí- xal apa " тоте Y¿YOvtv ó x¿a(W{, xal про той cognoscens, nee cognitus ; qiiique aliquando- non
yívásflai t£ ítoí îjv; et yàp îjv ael, xal Sarai- et 8è fuerim, et tunc non sim? Et an factus sit mun-
yévove, xal Xu84¡m«at* xal цета Xúfftv т£ Spa Éarae dus ; et antcqiiam fierct, quidnam fuerit ? Nam si
-á>.iv, el |ií) та/а crtf^l ха^ Цвц ; xal" Taxa ïsrai . semper exsiitit, semper erit : si autem factus est,
ti, 3 vûv voijsai où BovaTÓv. etiam dissolvetur : et post dissolutiunem quid erit
¡tecum, nisi forte silentium et oblivio? Et forsan
erit aliquid, quod nunc cogitare est impossibile.
II. Ta "j-í те xal tí toútoic ófiota oùx oISa ttóOev II. Iixc atque his similia , nescio unde, indesi-
inaÚ3Tui{ ev6u¡jwú¡A£voc, ó8uvT)pav etyov Xúitijv toow- nenter cogitans , acerbam adeo cepi trislitiam , ut
tov.ójj ¿>хр:ахота fie т^хеавас xal 26 то 6etv6ra- pallercm ac tabescerem : et quod molestissimuni,
Tov , еГ лоте arauuasOai TfjV çpovxESa ¿jç avtoçeXïi si quando earn solliciludinem tanquam inulilem re
c6ouXeusá¡xT,v, axiiaiorepov jxoi (iâXXov то тсавос è"j"t— peliere cogitarem , vebementior mullo me urgebat
vero, xal r,xG¿ni)v ènl toútoj, oùx eíSwj aúvotxov affectus : eamque rem xgre ferebam, ncsciens quod
xaXfjV Ex(0V Svvoiav , áOavacíac ayaQf.v n alxíav jxoi contubernalem prxclaram habercm cam cogilalio-
7evt¡oohívt|V ", (í){ OsTepov tí) itetpa aitá^viüv xal nem, quae mihi bona immortaliutis foret causa,
вей тф ítávrtov 8s<itc¿t¡i ijugapCariiaa. "fnb yip xffi quemadmodum postea experienlia agnovi , et 1)еэ
хат' àp/à; GXi6oú<rr¡{ ¡xe, evvoiaç etç tJ]v tuv ярау- cunctorum Domino gratias rgi. Cum enim me ab
[lotiüv ÇfjTTjiiv xal eupemv т^аухаабцу eXGetv xal initio ilia consideralio premeret, ad rerum inquisi-
тоге êTaXiviîov oûç t1¡v apx*¡v 8t' ayvoiav ¡laxapE- _ tionem et invenlionem venire coactus sum : lunc-
,*ctu
Jeiv Ívim?.>'jMC4Ai(
exivSúveuov, л».л iiiiEaiuiE
que í.i/lisxkvi , липе
miseros judicavi quos nrínînín not* îl
principio per ignoran-
tiain beatos prxdicare ausus fueram.
111. "Ex icatSbç ouv íjXixíajuv iv toioùtoiç Xoift- III. Igitur cum a puerili xtatein hujusmodi dege-
aîoîç, x"P,v T0^ ¡JWÔ6''' t' ßeöaiov, e¡{ тас tuv 91X0- rem cogitalionibus, quo aliquid ceni addiscerem,
5Íc<dv есоЕтшу 8ta-pi6áí- xai oùOiv Irepov ейршу, <) ad philosophorum advenlabam soliólas; nihilque
SoyjjiiTuv avaexeuàf xa\ хатазхеиа( xa\ Spet; xal aliud cernebam, quam dogmatum destructioncs
çtXovetxCa; xal TjXXofia(iuv t¿x^*c xal Хтцхр-атшу et astruciiones , item liles et contentiones, el
t-t'w£a< • xal ore '* jièv inexpáTet, 9¿pe Xéyeiv, 8rt syllogismorum artificia, necnon sumptionuurexco-
&6ávaTo; í¡ <J<uxíí > ¿re 6e Sri Ovt|tíi. ЕГ «ire ouv ère- gitationes : et interdum quidem prxvalebat, verbi
xpárec Xóyoí ort авауатос, Exîpov ¿тоте 6Ï 8ti вут)т^, gratia, animam esse immorlalem, interdum au
iXuw)úp.T¡v itXetov 8e '* ■TiOúfiouv, 5tí 0Ù8' óitárepov tem mortalem esse. Si quando igilur sermo de
elç t6v ¿jibv peoawbaat voOv t^Suvíjmjv* itXí)v Ti auv- illius immortalitate obtincbat, lxlabar ; cum vera
VARLE LECTIONES.
" Scripserim c. O 8£8uvt)u.¿voí, sed obstat ха£ copula "prxcedens. Nominalivus absolutas prim» period!
épigraphes modo toti narrationi eleganter prœligeretur. *» пачтшс conj. S. •• Fortasse où r« 8vra pro
oùx 6vtoî S. Tum où yap -j-eYOvwc О pr. man. " 4ра С. " xal f О. " àyaGiç С. "Yevojxívriv С. тф
ante itivTojv excidit e recensione Clerico-Schwegleriana. '* ore (lev — ore 8á S О, ore [йч — ore Sé С.
" I ta locnm sanavi ex 0. Prope accedit Epitome, quam adinonente Cotelerio S in auxilium vocavit.
Vbb. orí 6уГ|Т^, èXunoujjiriv itXelov 8è t,6ú(iouv Uesunt in texlu Ci. " Rufiuus clarius : ted hoc tanlum
intetligebam, quod senlentiœ ac definiliones return non pro natura ¡ui ас ventóte catitantin, tea pro it ¡janit
deftndetttium falsa imaginarentur autyera.
0 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA.
sciir.o de mortalitale , tristis eram : magis autem A evoouv 8tt ai Щах tuv ÛTroOiaeoJv itapa toùî
nus us aniinuin despondebam , quod neulrum pos èxSixouvrai (J*eu8eïç f¡ а).т)веГ? úrcoXa¡A6ávovTat ,
sem menti me:« infigere : verum reputabam mecum, xaV où/ ^í íxouaiv àbjOEÎaç çaivovTai. 'Етпот^аас
sententias conlroversiarum pro viribus propugna- ouS/ *)8т) тотк ort ou ratpà tàç èx8txou|Aévaç 27 U7:0"
torum veras aut falsas existiman , non aulem taies bèseiq í] хатаХт)!}чс f ÍVETai , àXXà mxpà toùî ÈxSi
videiï.quales rêvera sunt. Jain igitur animadvertens xouvrai ai SoÇat ànotpapovrat ", ht ¡AaXXov tXtfYiuv
compreliensionem non oriri ex rebus ad agitandum èv toïç 7tpáY(Aaaiv. Aiö èx той tt¡{ ^Xlí ßaGouc
proposilis, sed pro ingenio disputanlium slatui èarévaÇov oute yáp Ti ßE6aiä><iai oTój т' " *¡(at]V,
dogmata, adhuc magis hisce de rebus perplexus oüte tÍ]v TUv toioútoiv tppovríSa aiTOtfííiaeflai i8u-
hacrebam : quare ex anima; profundo gemebam; vájiTjv , xat'irep |ío'jXi5¡asvoc , cb; " cp9áaa{ eItov Sri
neque enini poteram firmi aliquid decernerc, ne- ерлитф Kuxvórepov 7¡(ru)(áCciv етатаааоутос , ойх
que de islis sollicitudinem valebam depellere, elsi, oïS' Зтаос '• XavSavoVrioc ¡лев' <)8ovî)ç ó töiv toioútwv
quemadmodum dixi antea, id vellcm ; quoniam,cum |Л£ EÍTÍJPXETO Xofteiioc.
mihi frequenter qiiieleiii imperarem , nescio quo
modo latenter liorum cum voliiptate subibat me
oogitatio. °
IV. Et iterum hxsitans dicebam apud me : Quid IV. Ка\ TcáXiv ánopoúu,6voc ÏXsyov еидитф* Tí ¡ла-
inaniter laboro , cum manifesta sit res? Quod si Taioirovü, uaçoûç 6vtoç той rcpaf(AaToç ; 3ti si piv
quidem post mortem non ero, nunc , qiiando sum, 6avd)v oCx êI[ai,vuv 8vTa ¡as XoiïEÏaoai où TtpooTJxev •'.
contristan me non oportet. Quocirca trisliliam ad Aïo тт)р^аи то XuTtsîaoai elç t})v tote , ôte ойх âiv
ilium diem rescrvabo, in quo, cum futurus nun sim, ой Хитп)в^<1оия1. E! S1 ара eíjai, tí vGv èx теригой
non conirislabor. Si autem ero , cur nunc mihi (aoi irpÖTEim то XuraïiOai ; Kai EÙOéwç ¡лета тойто
superflue incst tristitia? Statimque postea alia me Етерйс lie EÎîfiEi Xoyi(7[ii5ç. *EXeyov yip- Mi¡ tí •* fi
suiiiil cogitalio. Dicebam quippe : Annon illic pejus той vuv (as Xutouvtoç èx£Î xeïpov naÖEtv ï^ti), u.4]
qtiidpiam eo quod me nunc crucial, passurus sum, ß£6itoxüjc EUas6iTiç , xaV 7tapa8o6í¡<iou.ai хат' ¿vítov
si pie non vixero, ac secundum quorumdam plii- çiXoiaçtov Xoyouç IbpupXEyeOovTi xa\ Тартарш wç
losophorum sermones Pyriplilegethonti tradendus Sfauçoç A Tituo« " fl 'I$£"v f¡ TávTaXoí. xal Iso
sum et Tártaro, quemadmodum Sisyphus vel Tilyus lai èv 58ou tov alJiva xoXa£ó[AEvoc; üáXiv ** te av9u7t¿-
vel Ixion vel Tantalus, atque in inferno selenium ÇEpov, Xsywv 'AXX' ойх ¡Sari тайта. Kai itáXiv ÍXe-jov
puiiiar?Itcrumquereplicabam dicens: Sed isla non С E¡ Se í<rctv; 'A8f¡Xou ■• ouv 5vxoç той т.ра-цм-о;, £Xs-
giint. Rursusque aiebam : At si sunt. Cum igitur, yov , àxivSovOTEpov èffri p.âXXov Ейасбшс ßtwiai ¡ле.
inquiebam, incerta res sit, multo magis extra peri- Ка\ пшс 28 íuvêoiiai той 8ixa£ou x*Ptv> e'í Sfivj-
culum est pie me vivero. Et quo pacto jiislitise Xov èXniSa àçopuv, tuv той этЬидтос xpaiEÎv í¡8ova>v ;
gratia, ad incertain respiciens spem, polero corpo 'AXX' où8è tí «orí èort 8£xawv apsaxov el в£ф 7Г£ттХт1-
ris voluplales comprimere? Sed нес quidiiam sit росартцлас, oüte El f) ¿üxÎ àoivaToç fl OvrtTÍ¡ yívü)-
jiistum Deo acccptiirn, plene certoque novi, nee ахш- oCte Tic Xôyoç ß£6aioc EipIaxETat , oute tój»
mi um anima immortalis sit cognosce, an morlalis: Toio'JTiiJv XoîajAUv i¡jux^?eiv 8úvap.ae.
neque ulla certa ratio inveuitur, neque hos mentis
motus sedare possum.
V. Quid igitur me lacere oportet, nisi hoc? In V. Tí ouv xp^l iTOteiv ^ тойто " ; E!ç A?yu7CTov
iE^yptum proficiscar, et adyiomm hierophantis ac TO)pEÚuo(Aat , xa\ Toïç tuv aSÚTtov lEpoçavTaiç te **
proplieiis amicus eulci.ir ; magoque quaesito el in xa\ npoç^Taiç tptXitdBijaofAai, xa\ ¡Aáyov Ст)т^зас xal
vento multa pecunia persuadebo, ut anima? evoca- EÛpiîiV xpâst ттаХХоц TtEÍoio , отгшс 4"uXi? av*7TO(i-
lionem, quam necroinanliain vocant, facial, lan- irijv, tí¡v Xeyouívtjv VExpojia^TEÍav вв тгоЦит), е;лой
quain videlicet ego de aliquo negotio scisciler : eril ' (ï)ç 7t£p\ ярауи.атб{ Ttvoç ituvOavojievou* <¡ Se tceujij
autem inlerrogatio, ut discam utrum anima sit Sural Tu£p\ той ¡iaOEÎv e¡ àSavaxoç í) ûx^. 'H 8s t^ç
immortalis. At responsio auimae de sua ¡mmortali- (J/vx^î ато5хрилс, Sti àSavaTOç èœtiv, oux èx той
tate non ex loqucla ipsius aut mea auditione erit XaXî,aai ^ xal àxouiat Israi *• ¡aoi yvwvai, àXX' èx
mihi comperta, sed ex sola visione ; ut bis ipsis той ôçeîjvai (xövov, îva,aÙTOÏç 6ç0aXu.oîç iouiv aù-f(v,
VARIEE LECTIONES.
" Hic quoque legendum est ànocpaivovTaï, ut Epit. cap. 3 G. '• té C. Subinde ouSé pro oCte 0.
T» d)ç om. 0. eo 0T84 ikdç С Tum id. p-oi p. (íe. " TrpojVjxsi Epit. c. I. Fortasse eîç ттрлхяйта p. Eiç
t+v tóts Cfr. Epit. I. c. S. " eXeyov yàp, si p.i] C. " Títuoí С. •» xaV TiáXtv те О. •« ой 8r¡Xou С.
*• {íxaiov ул\ apeaxov С. " Schweglero invito i la interpimctionem mulavi , non invita indole linguœ
Graeca;. Edd. distinguunt : Tí ouv xpí) toieïv; f¡ тойто , e[ç, x. t. X. •• te accessit ex O.ubi pr. man. sei i-
pserat ÎEpoçavTEç. ** vExuouiavTtav 0. Legendum -cîj Xetojaív^ vExpop.avr£Ía : ars enim morluos evocandi
vExpou.avT£Ía dicilur ; vid. liecogn. 1, 5 ( per earn,' quam nècromanliam vocant) D. Sed et minus aplc
vsxpou,avTEÍa vocari qucat mágica ipsa evocatio, quomodo dixerit Cicero, Tuse. q. 1, 16 : Inde ea, quam
meus amicus Appiut vexpop-avria (aciebat. Slcpbanus legebat : In le ea, quee —v£xpo(iavT£:a faciebai. Ct~
•* íeti 0.
в: CLEMENTINA. — HOMILÍA I. 6S
я';гару.г\ xal Ixavrjv àroiçanv lyti) , èx той uávov A «culis illain videns suffiritntern ac Mom-am liabcam
çavTJvai , 5tt itrctv* xal oijx Íti 8uvi(aETai та tiúv »lóela ralionem quod existai, ex eo soloquod appa-
tcOaXjiíjv fîta ta tt)ç áxofjj avaTp¿4<at äor,Xa £t¡- merit; m'«; amplius incerta audilus verba oculoruin
[utTa. "0(шс xal auií]v TaÚTTjv ttjv axéij'iv avrá6a- poicriint (irniitatem evertere. Altamen liane quoque
Xóv " tivi suv^9st ciXoaatptp , 8ç auvE6oúXEu£ u.ot, delibcrationem cuidam pliilosopho, necessario meo,
тойто р.т) toXjxáv, хата imXXoùî тропоис. ЕГте улр edisserui, qui consilium mihi dédit, id ne auderem,
oúx cí<Taxoú(rexai, ctjiIv, f| iûy*! тй u,aY<«, au toe» mullas ob valiónos. Sive enini, inquit, mago пои
29 тайга itotEÏv aTcaYopEÚouai vójiot; új avTtnpáíaí oblcinperabit anima, tu, tanquam qui legibus isla
8uijv)V£t8fiTiüí ¡>ic¡>3Etc- e¡ 6e ¿тоххойаЕтац ¡лета той faceré proliibentibus repugnaveris, male libi con
8-jff<ruv£t8f¡Ttoc as ¡ätouv, otu.at T^ Т*К eùaEOEÎaç oot seille vives: sin vero obedierit, praeterquam quod
U.TJXÍTI 7tpO)(tOp£ÎV, OU EtVEXEV xal '* ET¿X¡iTj(jaí. mala in conscientia vives , non amplius tibi bene
"Exflpa£vetv y^P то 8e7ov XÉfouîcv etcI toïç tîj Xúret cessura existimo ea qua.' ail pictatcm pertinent,
ûavovTcjv ашцатш ахйХХоин tàç фихас. "Eyio 6*г cujus ergo isla ausus es. Nam Deum aiunl odio eos
тайта àxoûsaç, ¿xvrjparEpoç ¡íev ттрбс то toioutov prosequi, qui animas luoriuoruin a corporibus se-
ÍTX8lf"Í9a* £YEVóp.T¡v, тт({ 6è атсарх^с |xou oùx етохи- n paralas divexant. Ego autcm bis audilis segnior
(ri|XT]v {JouXïjç , áXX' ¿J èp.7TO8to-8elc tt¡v óp¡jrt]v ^вй- quidem ad illud aggrediendum effettus sum, a con-
(10UV. silio lamen quod initio ceperam non destili, sed
velul ab impclu desiderii retardatus dolebain.
VI. Ка\ iva u,tj 90t та TOtaÛTa ¡iaxpiji вп^аьхш VI. Ac ne isla tibi longo sermone explicem , cum
Iäy/m, ev Toio'jTotç ХоуицоТс xal 7:páy¡xa<Jiv 8vro{ in talibus cogilationibus et negotii» ego versarcr ,
или, cpTJfiT) tic t)p¿¡xa, етс\ TT¡cTt6íp£ou Kaîaapoç ßa- sub imperio Tiberii Cxsaris fama quxdam sensiui,
cXeiaí, e£¿ ¿aptvTjî Tpoiñjí t+¡v àpyty Xa¡x6ávouja, a venia tempi-stale initio sumplo passimque crevil,
r,0$av£v êxauTOTE xal ib? аХт)9£>с ауаОт) 6eoù 4yï£- el reverá bonus Dei nunlius munduni peragraxii,
lo? SíÍTpEXE ** tov x¿j¡xov , то той в£0й ¡ÎO'jXï)U.a Dei voluntatem silenlio legere non valens. Ubique
aiYÍ o-rÍY£tv •* ¡лт) 8ovauivT¡. 'Ехатто-Е ouv т:Хе£шу igitur amplior el major liebat, ref-rens quod qui
ХзЛ [iïiîtdV efEVETO '*, \iy0U3H, (IlÇ tîç лоте ev 'lou- dam in Juila -a, principio sumplo a* verno tempore,
ôa£a, èÇ EapiVT)íTpoTrij;Xa6¿bv ttjv apxtjv, 'Iou8a£oti seterni Dei regnuni JuaVis annunliel, quo fruitu-
T7¡v той aïSiou 8eou EiiaYYsXiÇETai {JaatXsíav, f[Ç атт- rum esse ex illis diciteuni, qui vitain reclam cmeu-
XzÛEtv Xéyti iiv Ttç aÛTtliv тгрохаторОшгт) " ttjv no- dalamque ducal : quo auleni^credalur ipsiim divi-
XiTslav той 8e Tzirtiùttsbai aixov x^piv, 8ri 6eio4t)- nitatis plenum hsec loqui ac inspirare , multa mira-
Toj y¿(«i)v тайта méei, тгоХХа ваир-ала отцлйа те liilia, signa el prodigia edit sola jussione, quasi
ха\ т^рата SianpáTTETai xeXeújei u,óvt), (í>; тгара qui a Deo acceperit poteslalem ; surdos enim laeit
вЕой eíXtjíjhíjí TT]V èÇoiisfav хшфойс yàp TtOlEtáxO'JEíV, audire, excos videre, pedibus debiles ambulare,
t-jçXoùî ava6X¿Êiv, 30 xuXXoùî Ttoiet irepiTcaTetv , claudos recia incedere : omnem morbum depellit,
/шХо-jí àvop6oî ", TtäTavvijov à7rEXaOv£i, Tíávxa 8а£- omnem (lxmonem fugat ; sed et leprosi scabri, со
{iiova сиуно'до'* àXXà ха\ XeiîooI i}/ii)po\"àx 8iao-CT¡- eminus tantum viso, sanali abeunt , mortui veto
;jj:o: jxovov èwpûivTEçaÔTU Uiifitvoi anaXXauoov-a:, oblati suscilantur, nibilque est quod lacere nequeat.
VExpo\ 6È î:poa9£p(5p.£voi lYe'P°vrai, xal oíi6¿v iuriv Alque quo plus lemporis prxleribat, eo major lir-
8 iSvvaTE? xoieív. Ka\ 8ox¡),Y£ p.3XXov ô xpavoç яроЕ-- miorque per complures advenientes existebat, non
xo^Tsv, iroX'j u.eiî<ov8'.à itXeiövwv TUvej:tOT]¡wjvTii>v amplius, iuquam, fama, sed rei Veritas. Jam vero
xai ** ^Еба-.отара i-y/tvivco, ойх etc çtû,ti Хе^ш, à/Xi et cœtus per loca fiebant consullationis et delibera-
той icpofixato; í¡ àXtjOEia. *Н8т) ^4р ^оте xal (rujrfj- lionis causa, quisnam esset qui apparuisset, et quid
[taxa хата татгоис eyivETO ßooXf,c xa\ ax¿(J/E(oc ", то vellet dicere.
t£ç Sv eftj ó 9av£t? xa\ т( ßouXETat X¿r«iv. J
VIL Kai батате Ttç itpiç айтф тш Iteiêv ,и cfOt- VIL Cxterum codem anno, autumni tempore
voTKüptvIJ Tpoirîj 8ij¡Jtoa£a эта» ебоа Xeûv • "AvSpeç quidam publice stans clamavil, dicens: Viri Ro
"Piüjxaío; , áxoúaaTE- ó той 8eou Tt8ç èv 'IoiiSaíiji mani, audile; Dei Filius in Jutla-a adesi, eunclis
■ripíJTtv , iratYYsâfiEVoç ira« Totí ßouXoptivotc volenlibus prominens vilain xternam, si vilam du-
£(i/r¡v alúvtov, ààv та ' хата yvcí»[ay]v той Ttetyujiavroc xerint ex volunlaiH Palris qui misil ilium. Quocirca
afrrov Патр8с ßt<I)5tü3tv. Atö р.£табаХХ£аве töv тро- mores mutate, a delerioribus ad tneliora transite, a
wjv атсб T(ï)v xe'P0VWV Ь,Л *4 xpEÍTTOva, à-o tcIiv icmpoi aliluis ad ¡eterna : agnoscile iinuin esse Deum,
VARLE LECi'IONES.
" avT¿6aXX<5v С. " ха£ mutanihiin in таит' vcL èxiïv'. S. ой ïvsxev та Totauxa ÍT<5X¡j:ac Çpit.
С. 5. Qu« sequuntur in Epit.c. 5, ¡ta legunliir : 'Е/OpaívEiv yàp тЬ Oeíov XtVroutrtv èitl toîç axOXXouat тас
Ívyaí (íetí tt¡v лт.Ь той за)[хатос exeIvuv StoXuatv. •* fit^px^TO С " lia О с. Epi!, с. 6. orfáv, tt¿yeiv
, ciYâv xal o-c¿Y£tv S, auclore Gatlandio. " 1уЫгъо O. " ттротхаторОштЕ! С. Tum deest 8¿ in О.
•" xvXXg-jí- xbjioùi ópfloZ О. •* ха£ ont. О, qui anlea ser. p.sí£ov (sie). " Locus batid ilubie corruptiis.
Posi 3x¿i£eüjj Epil. с 8, addit. Svexo. Sed maxime offemlit та : scribe saltern той S. 10° iv pra-lerinise-
mal Cl. et S. ' Dele та. nam prorsus redunda! D. êàv та xaii yvwu.rjv — г.ра^ыич Epil. ç. 7. S.
сз S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA 64
qui in cœlis csl, cujus munduui injuste liabilatis A Ttpoaxaipcov iixl xà atóvio* yvuxs * iva Bsbv elvai
ante justos illius oculos: verum si convertamini et xov èiroupàviov, ou xöv xóa¡Jiov а8£хшс oIxeïxe !;л7;ро-
juxta volunlatem ejus vivatis , in aliud sxculum ctSev tíiv auxoü Scxaíiov ôçeoXu.i>v àXX' èàv (летабал-
sublMi xternique effecti ¡ncffabilibus ipsius bonis Xï)<jfle xal xaxà xijv aùxoC ¡JouXtictiv p457]X£, e£ç Ixê-
perfru?mini; sin vero moren) non gesseritis, animx pov aiwva èvExoévxEî xai àî8u>i yiv<5u.Evot, tu>v ànop-
vesirx post dissolntionem a corpore in ignis locum ¡W¡xiov aùxoo àya6wv атоХаиаЕХЕ •• èàv 8è а-цЫ]-
conjicieniur, ubi аЧепшго punilx inulili ducenlur otjxe, ai û/al ùpuliv p.Exà xi¡v той ашидхос Xúetv
pcenitentia. Nam tempus poenileulix prxsens est eij xbv xótov xoü ttjoo; ßXTjöâovxai , ôitou àïûiwç
isla singiilorum vita. Porro liisego auditis moleste xoXa£á[A£vat àvtoçÉXTjxa 31 H*"avo<¡aouffiv. 'O yap t^j
f-rebam, nullum ex tania boniinum multitudine, jjtETavoíaí xaipo; f¡ vüv èxàîxou Ctoí) xviyxáv£*. ET"
tarn magno accepte nunlio, dixisse: In Judxam ¡xèv o'jv xaüxa axoúiov f-ôójiTjv, öxi oOÎe\ç èx xoooú-
profíciscar ul coguoscam utrum iste hxc proférons xwv S^XtüV, TT]XixaOxï)v ayyEXíav axoúaaj, EfpijxEv •
vera loquatur, nempe Dei Filium in Judxam adve- El; "Iou8a£av 7topEÚ3o¡¿ai, ?va [Su e! таив' oùxoç Xí-
nisse, propter bonam xternainque spem, qui volun ytov aXíjOsúst, (¡>í orí 1"1Ь;веой ета8Е8^и.т]ХЕ tîJ 'Iou-
latem Palris a quo missus est nianifestet : namque 8a£a, ауавг^с xa\ aiuviaç eXuiSoi x^Plv > *hv T0^
quod cuín aiunl prxdicare, non est exiguum : quo- àTTOfrcEÎXavTOî ПатрЬс ßoOXijiiiv èxçaivujv • irai * xort
rumdam enim animas affirmât, utpote ¡inmortales, ÔTcsp Xáyousiv auxov xT]púaa£iv, oix Eaxt ¡iixpoV ¿jv
inuuorlalibus bonis fruiluras ; aliorum vero, iu u,Ev yàp xà; 'iu/iç 5ia6E6aio0xai aîowiouç ou»aç alo>-
ignem inexslinctum projectas, xteruum puniendas v£d)v àTToXauuEiv àyaOiôv , ыч 8È èv т:ир\ aiCáaxtp
рЧфвг(ва( • xov atuvo xoXaa6í¡<jE(j6at.
esse.
VIII. Hxc de aliis cum dicerem,eliam mecum his VIII. Тайха еуш Xéytov тер1! iXXujv xa\ ердихф
verbis locutus sum: Quare alios vitupero, qui in eo- «¡)u.i'Xï)&a Xáytuv Tí AXXouç uiu.tpou.ai, èv хф айтф
dem crimine negligentia: versor? Verum ad Judxam TÎjç íu-eXeíií üixápxwv iyxXf¡u,axi ; 'AXX' eíí 'Iou-
properabo, postquam res meas composuero. Ita 8a£av ópu,f¡tju), r.póxEpov xbv èjjibv 6гав£1; ßfov. Ka\
vero cum staluissem, mullum in dilatione lempu.; 8т] оихш ' ßouXEuaajiivou и.ои , roXOç ó xijç itapoX-
prxteriit, hujusce vitx negoliis vix explicari valen- xîjç iy£Vï]6ïi xpóvoí, xdiv ßtojxtxüiv itpayu,áxü)v ôuj-
iükis. Tandem itaque considérala vitx natura, quod exXúxiov 6vxtov. Q¿pa^ youv ffuvvof]aaç <L6é ' тгохг
spe implicans festinanlibus iusidielur, quin etiam xl)v xoü ß£ou (púaiv, óxi £X7x!8t £X7rXox¿jv xoù? aitEÚ-
<|uaulum lemporis abreplum fuerit mihi spebus ja- Sov:«; eveSpsÚEt, où ¡ii¡v àXXà xa\ Sv íxoxs £Í<jExXá-
clalo, quodque sic occupati homines morimur , С Щ* XP^V0V ^■'K'-el 8ovoú¡a£voc, xat oxt ouxtuj ат/о-
cuncta mea, prout erant, relinquens ad portuu) Xoúu.£Voi oí av8pu)itoi aTto6vTJjxo¡*£v *, xà ítávxa u,ou,
properavi, et in portum vcniens alque in altum sub- ib; ïxuxev, i'fû<; £Îç IIópxov » йр(лт]о-а, xal £lç Xi-
vccius ventis adversanlibus, pro Judxa Alexan- piva tX0iovx£ll,xa,iàvaxe£\çàvé1aa>v32 ôpatcávíl
driam appuli, ubi ventorum importunitale detentus xoü eIj "Iou8a£av£l{ 'AX£Cáv8pEtavfiv¿x07¡v 'xalàvi-
ad philosophes venlitabam, alque eum rumorem p,u)vài:opiaèiriilXEe£U^xs''uv£çoixtuvxoî{9tXo3(5!po'.î,
scrmouesque illius qui Romx visus fuerat refere- xal xà xí¡< cpf¡tJLT)í xa\ xoû " èv 'Рши,т) ipavavxoç ÊXe-
bam. At ж II i responderunt : Eum quidcm, qui Romx yov xoùç Xdyouç. Ol 8è " a7t£xp£vavxo, 8xf T8v ulv
apparuit, ncscimus, de illo autem qui in Judxu èv 'Pió[í.t¡ 9avévxa oùx tajjiEV, irspl 8è xoû èv 'Iou-
degit ac Filius Dei a fama dicitur, et audivimus a 8a£a y£vop.évou xa\ Yioû вгоО ùitb xtjç <fi¡y.-r\í Xsyo-
mullís qui illinc veniuut, et de omnibus miraculis p.évou, xa\ rcapà itoUíiv xuv xáxEíUEV еХт)Хивбхь)Ч
qux loquendo facit accepimus. fixoúaau.EV, xai ir£p\ íiávxoív wv XaXuv èiroÎEi Oau-
(xatriojv èu.a9o(A£V.
IX. Clinique dicerem : Cuperem incidere in ali- IX. 'E¡jw5 8è £Í75Óvxoc, "HOeXîv xwt ouvxuxeïv xuv
quem qui eum vidisset, statim duxerunt me, aien- èupaxoxiuv aOxbv, eùOù« ^yóv us XiyovxEÇj îrti xiç
les : Est hic quidam, qui non solum vidit eum, sed ^ èvxaûea, où (lávov tixopifjîes «ùxbv, àXXà xa\ xtjç
el ea ex regioue oriundus est, vir Hebixus, Do èxEÎÔEV yî)? íiuápxtüv, aví]p'E6patSí, 6v¿(«ixi Bapvi-
mine Barnabas, qui se quoque ait unum esse ex 6aç, 3ç xa\ Iva xtúv aúxou u.a6i)Ttöv éauxbv filvaí X¿-
illius discipulis, et hic sedens rerum ab ipso pro» yei, xa\ evxaüGá itou xa8£Çop.£voç xijí èxEÎvou ûto-
wissarum sermones volentibus ultro refert. El qui- ïX^£(j)ç xoùç Xóyou? xoïj jJouXouivoi; ехо£[лшс X¿y£t.
dem cum ¡is progressus sum. Ac veniens cum Kai 8í) auvT)X6ov aùxoï;. Kai èXSibv, aùv хф т:ар£-
VARIiE LECTIONES.
* YVWXEÍ О * lia О с. Epit., аттоХаиацтЕ С. хаха xf,v х. а. р. U£xi xí¡v х. 3. tacite edidit Cl. repetiii-
Sue S, Codd. leciioneni in.Annul, er. pro conjectura adnolans. * ете£ adjur jnxi с. O el Epit. "¡ityEÍsaí
, qui dein xoXaaO^ïîxai, marg
«>Хаа(Ц(Т£та1, nota margiiiali correcluni in vulg.
vulg. ' оихыс
ouxujç C.
С. ' üi8é ü , ó 8f| О, с С. Tum
èxnXéxtov С , quiti lamen e¡«rXÉxwv conj.
couj " Errat Sehweglerus de Cotelerio,
Cotelerio, àiîoOv£axou.Ev eum edidisse
;ricum (éd. 1624) intellige. » uöpxov О , tpívxov С. Jain Clericns : Forle ra5pxov, partum,
asserens : tu Clericum
nempe Romanum m : vide Martyr. Igti. c. 6, et Epit. с 78. Tum eïç xbv Xtuiva С " xi om. 0. " xai
той 0, et ex conjecl
jeel. D , ¡«xi xoj C. " of x' 0. Tum addidi xóv ante u,áv с. 0. Ita legendum esse recto
ii'nic.vjt S
CLEMENTINA. — HOMILÍA I. M
otüti Bx^V -o^v -naxoúwv twv Xáyuv, xa\ cjve- A asíante niultitudinc steti sermones audicns ; aiquo
víouv таХт]6т] '* où SiaXexTixí) t«XvTl ^-Yovra, àXXà intellexi vera eum non dialéctica arle Jicere, sed
axáxu; xet\ aitapaaxsuáarw; EXT'.6£[ievov , ä те sine malilia el praeparaiione exponcre qua; audicrat
Ijxouss ха\ èupaxs tov той 6eou oav£vTa YEov т«- et viderai a Dei Filio, qui conspectus fuerat, facta
soiT]xévat те xaV tEp^xsvai. ПоХХой; 6k ¡лартмра; et dicta. Multos aiilcm testes miraculorum el ser*
Tt'jv û-' айтой Xevojxéycov ,k ваиидаСдо te ха\ Xó^cov, monum, ab ipso editorum, ex ipsa eliam assistante
xa\ È; айтой той -¡арЕОтыто; 8xXou, -каргХ^ч. plebe producebat.
X. "EÊtSí¡ 6È яро; та à7tavo"jpYMç Xey¿¡-sv3 oE X. Qiiamloqiiidcm vero ad dicta minime subdola
S^Xo: +,¿¿ü)c 1S ScetíOevto, 33 ol ix таиЗгЕа; xo-¡xt- pnpulus libcriter attendebat, ex eruditione saeculari
XT,; 6p¡xtó¡JiEvoi (ptXóaocoi y-X3v oítov xal x^£Ui^î£tv prodeuntes philosopbi ridere eum ac subsannare
E:u6áXovTO '% sxtónrovTEc xa\ SiaaupovTs; 6páíst aggressi sunt, ¡inmódica audacia cavillantes atque
a¡AÍTpqj, û; [lEYaXot; ÔTtXotç x£Xpr,uivot toi; ouXXo- probris incessentes, et quasi armis validis utentes
Y:t¡-oí;. 'O Sa arajOouj-svo; aUTWv tov Xf,pov où ouv- syllogismis. At ille, ineplias eorum repellens, ver-
irpExsv aittüv tí¡ TiavoúpYü) raú-si ", aXX" ахата- suiae ipsorum interrogation! non occurrebat ; sed
tdfjXTWî uv IXeyev-oûx а-уЕ-тато. Kai r.orvè tiç ai- ß intrépide a sermone suo non desistebat. Et ali-
той атаОгто, 8tà tí xojvukJ/ ey£veto, ха\ " ¡5рахйта- quando quidam rogabat eum, сиг ita Cactus esset
Tov Sv, 1% raSSa; S/ov, -xEt " xa^ irrepi, èX£cpa; 8г, culex, ut, cum minimum quid'sil, et sex pedes lia-
то {-¿YlT:ov ■'-'v í^v, А~гро; uv, тео-аара; ¡aóvou; Iteat, insuper et alas gerat; déplias vero, animaliuni
Í/Ei та58а;. 'O 8è ¡istí tíjv tceü-iv tov e¡x7:o¿4-G£vTa maximum, cum careat alis, quatuor lantum pedes
àvaXa6ùv Xdytw, tb; яро; tí¡v neûaiv anoxpivdu¿- habeat. Ille aiilem post interrogationem, abruptuni
veç *•, tî>v aíiTiti an' àpyrtç 7:poxE¡u,£vov av£Xá¡-6avs résumons sermonem, quasi ad percontalionem re-
Xíyov TOÚTtd ¡jtivtp 7tpoot¡xEi¡) xpú¡~svo; xaO' ixáor-jV spondisset, proposilum sibi ab initio sermonem re-
ïYXOwfjv 'Hi-eîç той tófiiavToc ijj-ôtç той; Хоуои; xa\ petiit, hoc solo ulens proœmio per singulas inler-
tí; Oavijiaaiou; :rpá5si; sEtceïv ú¡hv (.óvov Ixojxev pellationes : Nobis demamiatum soliimmodo est, ut
èvroXljv, ха\ ívt\ tt¡; Xoyix?,; amôsîçsto; ¡лартира; vobis sermones et mirabilia gesta illius qui misil
чареур\1Ы upîv tuiv è$ u[«üv " irapsiTWTbJV тоХ- nos, referamus ; ac pro lógica demonstration« testes
Хой;, ¿jv lyà> та " еГ8т] uiu,vr(u,at, d>; â[r|Oxou; e!x<5- vobis producimus eorum qui ex vobis hic aslant
vaí, Ixavi; (.артирЕа;. Aoi-8v tt^ç " и|-£тара? еатку complures quorum ego faciès recorder, velut vivas
ЦоузЕя;, ítceExeiv fl ànetOEÎv. Той 8к X¿ye'v û(iîv т8 magines, idónea testimonia. Cxterum in vesica po-
eu¡i9¿povoi Ttaúaoj-at, ort i(xoV ¡lav СтцлЕа TÖo-tto-cäv, *- testate silum est, obsequi, vel (Idem non haber
u[tZv 8è zhànziSib/ p\à€rr 'АХХ«ха\ tuv Etxaíwv 34 Ego certe non cessabo vobis exponere quod utile
öjjuIiv -:po6XTÉ¡-áTfi)v та; àiroSôiÇEt; ,v àitoSouvai t,8u- est : quoniam mihi quidem damnum est, lacere;
v4jir,v, eE cíXaXTjBü); e-cuvOavsaOs. Ktlivuiroç 8k xa\ vobis vero, non credere, noxa. Sed el fulilium ve-
èXéçavro; TfjV aiTÍav tt,ç Biacápou 8r([jnoupY!a; vuv strarum quscslionum deinonstraiiones dare poteram,
Oulv oOx Iotív eEitcív " EUxatpov toïç t¿5v SXüjv si veritatis studio interrogasselis. Verum causam
в^лойл OE¿V. divers;« crealionis culicis et elephanti nunc vobis
aperire inlempeslivum esset, qui Deum omnium re-
riini ignoratis.
XI. Тайта айтой X¿y<>vtoc, ioj àx ouu,çù)vfaç 5та- XI. Ibee eo dicente quasi ex communi consensu
XTOv fiçÎEaav Y^XujTa, хатаишяау xa\ á-opsív aù- petulantem risum emiserunt, illum intentes ad si-
■Ач iKipojjAEVoi tbç ^áp6apáv tívb SaijxoviüVTa. 'Ey¿i lentium et ad angustias redigere tanquam baibaruni
ií тайта ópuv, f'íjXti) oüx oT8' 8тсо){ XTjtfiOsXc, eùteêeI quemdam insanum. Quae cum ego intuerer, ¡telo
бицы той Xoiicou -iy?v oùx êxapTépouv, àXXà |л£та íiescio qua ratione correptus, per iraní piam am-
-a^^síaí i6ó<i)v X¿ywv E'ÍX¿ywí * ве8с û(iêv " D plius lacere non suslinui, sed cum fiducia clamavi
axaTáXrjiTTOv tt¡v айтой ßo'jXrja-iv £6eto, àva|£oui dicens : Jure Deus voluntatem suam incomprehensi-
r.ptxZin, ш; ex " tüiv vuv toùç xpiTixiv vouv Ixw- bilem vobis esse voluit, indignos praesciens, sicul
та; ■^XrJpoc?opu>v çatvETai. 'Етк\ yáp vuv tt¡; айтой ex praeseniibus dat plene intelügere iis qui mentis
ßouXâibj; xr¡pyxE; £;a-ESTO).^-av, ой Ypa¡-¡-aTix{¡v judicio ulunlur. Quia enim nunc ejus voluntatis
VARL€ lectiones.
" таХг(Ог,; 0. Tum атсХЛ; p. ахахы; conj. S , lit Ruf. et Epit. с. 9. Carlerum cfr. infra à-KawJpfinç.
"Lege yevojjÜevwv D. " íjSíu; oE 8xXot C. '* елгоаХХоуто С. " Ita С, in calce edit, et S in lex m;
-rvsúsít С , itiOaT) О , -¡avoúpY<j) omisso. " Dele xaí, qnod versu insequenti perperam omissum hit:
irrepsil S. " Leg. ха\ ?x£t ve' xa^ ^Xov S. Epit. c. 10 : 8ti tí хСчоЛ ey£ve-o, xal |рвхйтато; uv, é;
то58а; íxtov xa^ тетера cápet. *° S. proponit a-:poxpivoú¡-ívo;. " Fort. leg. Et; ú¡xuv tiuv b. s" та excidit
ap. Cl. et S. Tum D legi vult eíxóva;, Exaval; ¡xapTupíat; Xoiiröv — utieíxeiv, x. t. X. At nihil iiuilan-
diim, cl. Epit. с. 10. Verba îxavà; (хартирЕа; appositionis locum oblinent. « Produce vobis homines
mullos, testes lociipletcs, cum sint quasi Etxovsiïfj^'jxo!.» S. " тг,; addidi с. О. " á7toXuj£i;seribeiiduni
esse putat CI. Turn íBuvíjatjv С. " eEtieîv ойх Íjt:v С. Tum tov tüiv p. twv var. leci. iu Epit. c. 10.
•• ijjtîv 0. Eliam Йес. i, 9, wNi. " Ц 0.
67 5. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. es
prxcencs missi sunt, non grammaticam profitcn- A EnaYYsXXojjisvoi tíxvtjv, àW ànXoî; xal àrtavoi5pY0'-î
les artcm, sed simplicibus et sinceris verbis consi- XóVot; '* tt¡v аОтои {aoúXTjstv èx'fatvovTE;, ¿>ç navô'
liuro ipsius demonstrantes (adeo ut quilibei qui au- ¿vrivaouv àxo'jjav-а voeîv та Xfjfíjisva, xal ou ¡iet«
dierit, intelligat qux dicuntur) neque cum aflcclu lûoç tîvo; ç8ovepâç, napáxEiv näitv èauTTjv u.<¡ pV>
quodam invido, se ipsum cunctis prxbere nolentf, Xo¡í¿vy¡; " ■ nípem ÙU.EÏÇ, про? тф |at¡ voeïv тЬ ùp.ïv
adestis vos, ut, pra'lerquam quod non intclligilis (TU[X!fápOV, Eni TT) U[iET¿pa ¡5Xá6rj Ye^?v "Ф* E^í T7,.v
quod vobis expedit, damuo vestro veritatem ridea- ú[X£T¿pav xaTa8£xTjv èv {5ap6ápotc noXixeuaauivT¡v
tis, qua; apud barbaros ad vestram condeninatioucin 4Xf}9Eiav, t}v xal ùplv £ni6r]p.f¡5a<jav Çeviaai où fioú-
versalur, qiiamque ad vos advenientem non vultis ХгстОе, Sl3c та; 4а£Ху££а; 0(«óv, xal тЬ XiTbv tuv X¿-
bospilio recipere propter libídines vestras, et ver- Y<i)v aÙTÎjç, tva u.í) èXEYx9î(TE, 35 <"' е'хЛ *° 4"^°"
borum illius vUiiatem, ne arguamini, quod temeré Xoyoí este, xal où tpiXaXí)8Eic ctXóuotpoi* p.¿xPl ^v
pbiliilogi estis seu amatorcs sermonum, non aulcm ouv to5te XaXEtv u.av8áv£TE, oí тЬ хоХшс *' XaXEÏv oùx
veritalis amatores pliilosopbi. Quousque ergo disci- ïXOVteç; ИоХХа -(ko ùu.âiv ЭДилта Evbç oùx 4$ia Xi-
tis loqui, qui pulcbre loqui nesciiis? Mulla quippe fou. Tí 4pa Epîï ùpu>v to'EXXtjvixív иХт,9ос p.£a
verba veslra unius verbi pretio non sunt xstimanila. (J'UX'l yev¿(ievov, EÍnEp ïarat " xpisiç, cl>; outoç Xé-
Quid autemdicetGraîca vcstra inuliitu lo, unanimis YEi; Aià tí, Ш век, ttjv irijv ßouXT)5iv oùx EXTjpuÇa;
facta, si judicium futurum est, ut isle ail? Quare, f¡u.tv; Où -ivtwç àxaujEiSE, Efiisp 4похр£<т£ш; хята-
Deus, voluntalem tuam non praedicasli nobis? Nonne CiwefjUsaÖE, t48e "• 'Еуш, naaaç та; èiopivaç про
audit lis, si omnino responsionem accipietis, hsec : хатабоХт|; хозцои eí6¿)c npoaipésEiç, iSíoi; ** ixá-
Ego, cum omnes finuras volúntales ante Constitu ïTtp npbç тЬ aÙTOû ääjiov Xav9avóvTw; проотс^ут^аа '
tionen) mundi cognoscerem, unicuique pro mérito toüto Se aÙTb öti оитшс Ixei, PooXtjOeXc toùç проз-
suo latenter prxvius occurri; quod autem id ipsuin îteçeu^"*? V-m iíXt¡po!popr,eat, Stà т£ апарх?,; Èx
¡la se babeat volens iis qui ad me confugemni, «poTápuv yEVcwv tt¡v èjA^v poúXr]5iv Sû-oaía oùx
pleno manifestare, cur ab initio, a primis genera- сГазя xT¡puxef,vai, vûv npb; ты t¿Xeí той ßiou " xr¡-
tiouibus volunlatein meam palam non siverim prx- p'jxa; eu.T¡í pVjXîjç ànéaTEiXa, oí а6 xai ^гХ^па: хг\
dicari, nunc circa sxculi flnem pra;cones mei con- u6pifó¡jLEV0t xXEuaôvTai uno TUV ¡XT|SïV à)CpE>.EÎ3Ûai
silii misi, qui et irridentur, et conlumeliis aflecli 9;X¿vt(i)v xa\ èrtT£Tau.évwç tíjv eu.í¡v (piXíav napat-
di'liiihmiur ab ¡is qui nequáquam volunl adjuvari, TT¡da¡jiévu)v. "Û (AEfaXT)? à8ixiaç! ".¿XP1 «ovou " xiv-
quique meam amicitiam vebemcnter repudiarunt. Í'jveúouíh xfjp'jxEç, xal тяйта uní» tuv eîç 5ШТТ)р!»У
О magnam injuriam! mortis enim periculum snb- С xoXouuivuiv àvSptûv.
ciini prxdicalores ; idque per eos homines qui ad
salutem vocantur.
XII. Porro illnil injuste factum adversus prxco- XII Toüto 6e тЬа8£хы? yivÎjlev0V xaT^ т'^ i"*>»
nes mcos a principio apud omnes futurum erat , si xr,p'jxmv an' 4pxTlï36^v £'î itavTaç *y'v"°> еГпер
a principio ad salutem vocaii fuissent qui indigni an' àpxîiç Etç <7(i)TT)piav àxaXoûvro oi avaÇiot. To Yip
sunt. Quod cnim nunc ab iis injurióse fit, in de- vûv y'V(5u.evov un' aÙTUv àSfxtuç eîç ànoXoYtav tt,ç
fensionem lii justx тех providentix , quod prx- èp.ï|ç 8ixaiaç Y'veTat npovoîaç, ort xaXúj tovtiu.tiç
clare doclrinam honore dignam nolui inuiiliier ab SÇtov X¿yov an' apxTJi Srôafa eEç 06piv OEÎvai oùx
■T|6ouXf]6T¡v ** àvuçEXuî , àXXà uiYäsSa! aÙTbv ш; т£-
initio ad contumcliam publice exponere, sed earn
stalui, ul venerandam, silentio legi ; nen quidcm p.iov e6o'jXEu¡iá¡jiT¡v, oùx ànb ttôv an' àpx^; à|£wv,
apud eos qui principio digni erant , qui Im s et tra- olç xa\ ¡XET¿8tüxa, àXX' ànb toútuv xal tíjv toioútojv,
didi, sed apud islos et consimiles, ut cernilis, indi ¿>í оратЕ, àvaÇîtuv, tuv eu.e ¡aioouvtuv xa\ êauToù;
gnos, odio me prosequeiites , seque nolentes dili- (piXEtv ¡xi) 6ouXo¡xévtav. Kal vûv y£ napivreç Ye^?v
gere. Et vero nunc, omitientes hune hoinincin irri- töv 4v8pa toûtov, èu.oû тсрбс тЬ toutou ènaYTEÀjjia
dere, a me ipsius repromissionem audite , vel qui nuvBavEaes, т^ TOJVOavou.¿v({) jxot " à ôuX<u,evoç àno-
volet mihi percontaiiii respondeat. Ac ne vclut pe- xptvâsOw. Ka'i [ít¡ vo ¿î 43eXyeîî xûveç ùX4otiiete , ij/öcptp
VARIEE LECTIONES.
*• XOYOtç transcripsi ex 0 , quoSi conjectura аттХшс xal ànavoûpYwç superflue reddilur. Cf. Rec. i, 9.
Tum navra ¿vTtvavoûv (M TcávTa óvTivaoüv S. " ßouXiu.£Vot conjecit amanuensis ad oram cod.0, cujus
tPXlus ¡5ouXouivT]<; , ut С. Ibidem npbç тф 0 et S с Epit., про; та С. *• lia О с. Ep¡t„ ü xa£ С , qui
ïixaïot conj. *' халыс accessit ex 0 et Epit. Deinde noXXà y^P лар' &p*>v 0. " leri 0. •* lia 0 et
S anctore 0 , та Si С " lia S auclore D , eíSió; С , deest in 0 , el absque damno déesse potest. Ер. :
x. np. eíóws exáor-o». Ad oram cod. 0 bxc scholia : паиас t4î àuou.£vaç npb хатабоХт^с хйаи.ои e£8w«,
npoaipaaEiç ó 8еЬ; ¿xáiTi;) npb; тЬ аитой 4Çtov Xav6av¿vxoj; npoanf¡v:Ti(JEv. El ex adverso : вго; ànoXo-
Yoú¡xEVo; èv íjuipa тт|; хр£зЕш; npbç toùç àniaxouç. !S той ^£ou verlit C, quasi perinde esset ac той al¿i -
vo;, senlcnlia postulante, sed sine exeinpln, quod quidem sciam. Cl. " ol С , quod S recto mutavit in
oï. At non omitiere debebal xal ytkuvzai. In maig. cod. O alia maniis adnoiavit : oùx sitil таОта èv tîJ
етера èx8<5aci. " lia 0 et noiinulli codd. .Epitomes, çOovou C. " e6u'jXf(0i¡v С " nuvOavouivwv 6
PoùXèp.£voî C. ** p.i¡ accessit ex 0. Tum ùXâx-ЕТЕ С , qui el u.úovte; p. ßuovTs;.
вэ CLEMENTINA. — HOMILÍA I. 7¡>
атахты ¡íúovtsí tûv söJjEsOai OeXóvtiov та; àxoà;, A luíanles canes lalrelis, incompo-ilo strepitu, aurcs
aoixoi ха\ OeostuyeIj, xa\ tov awôvTa XoY'sp.ov £Í; salvari dcsideranlium obstrucnlcs injusli ac Dco
ànsriav aTasxoXouvTEí. Пы; suYYvt¡>u.T¡{ tuxeïv 6и- exosi, el servatricem cogilalioncm avocantes ail iu-
v^seo-Ae, tov t+jv 9ciOTï]Ta" той 6eou íizayftXkó[i.t- credulilaicm. Quu pació veniam consequi poieritis,
vov upív EÎrôïv uopiJovTEC, xa'i тайта avGpioTov 8v eum qui vobis naliiram Ue¡ referre promiitit, contu
E/pfjV , e¡ xa't u,t¡8ev aXr.OEÚovTa ", 6c¿ Tfjv áyaO^v melia efficientes; idque nominen), quem oportuerst,
O'J-o-j i^fOî орд; атобЦазбас itpoaípEstv; elsi nihil veré loquenlem, propter boiiain ipsiuscrga
vos volunlatem, grate suscipere?
XIII. Taúca (íou XáYovro; ха\ та toútoi; ах<5Хои9а, XIII. Qua: cum dicerem, aliaque his consentant,
itoXùç twv SxXiüv tyCvtTO врОХХо;- ха\ oí u.èv ы; tov miiltiiin in plebe orlnin est murmur : aligue alii
Bopvá6av èXeoûvrej suv^pavro p.oioi 8k ^XtBioi 6v- quidein (anquam ßarnaham miserantes mihi fave-
ts; fetvtoç xa-' ерлй !6p'JXOV toù; ¿5¿vra;. 'Etei 8e bant : alii vero qui erant slolidi, graviter in me stri-
fpT¡ ■rayes esitápa xaTEiXf¡<f£c, ttj; xEtP°í ^*6ùv tQv debant dentibus. Cumque jam vespera advenisset,
BapváGav, u,r¡ «¿Xovra 37' P'? £'í 'c^v ^H-*lv ífov ot" Barnabe manu apprehensa, eum nolentein vi ad
xíav, Iv6a xa\ pivEiv aütov eiMÍijoa, Eva p.í| ti; aú- meam duxi domum ; ubi el feci mauere, ne qiiis ei
т£> х£'ра« Ew6aXï). Ка\ f|¡iEpüiv óXtfuv SiaTptya;, В иа,,,^ ¡njicerel. Paiicosque dies com mora lu», non-
xa'i той аХт]6ой; Xoyou ßpaxsa хащх^'«? P-e oXiyov, nulla verse religionis mihi iradidil rudimenta, quod
&;" èv ¿Xt'Yai; rjuipaiç, steú8eiv IXeêv el; 'Iou- paucis post diebus properare se dicerel ad Judu-am
íaíav tt,ç хата tt¡v fipT¡sxí£av еортт); x^Plv> ча\той propter fi-stum, vellelque deinceps cum suis pupu-
XoiTcov toi; еаитой óp.0£6v¿ai avvEtvat 6¿Xiüv. larilnis d('»cre.
XIV. ФаУЕрос o* r,v p.ot aTovapxf¡sa;. 'Ецой ykp XIV. Videbatur aulem mihi esse plane perculsus.
eStívto;- lú p.01 p.<5vov той; той çavêVro; àvSpo; ой; Cum enim ецо dicerem : Tu mihi tanlurn bominjs
^xo'jsa; " èxTÎÔou Xóyouí, xà^w тф £р.ф xosp^sa; illius qui apparuit, quos audiisli expnne sermones,
Xi-^co той веой xT)p'J£[d tJjv jJoúX^siv, xa\ eî6' ойтш; et ego oratione mea illos exomans, Dei consilium
èvroç óXífiov f¡p.Epuv suprXsOstu" cor Xt'av yap то- prxdicabo , sicque postea una navigabo intra
вш ет\ tov TÎjç 'louSaíaí Ysv¿aât tótov таха 8e xa\ páticos dies : admodum eniin cupio ad Judaea:
ovivotxíjüii) up.lv Tbv navra p.ou ttjç £<uïjç ßiov"' ó 6è regionem pervenire : ac forte vobiscum per lotam
тайта àxo'Jïaç àiiExpiva-o- ïù e! p.èv i<JTopï|aai та vilain habilabo. lile bis audilis respondit : Tu, si
*,цатера xa\ рлввЬ то auu.tp¿pov oîXeiç, èÇ oùttiç quidein videre nostra , el quod expedit vis discere,
p.ot ovnitXE'joov sí 8e (x-íj PoúXei, та 4ХХаИ o^jxETa p mecum statim navigato; si nolis, reliqua siena do-
_=- otx^TEtüc
чт,с -t_x_.'.- p.ou xa\\ <bv
.T... oéXetç
Ul.'.. l...'.
iyib „. _l
soi OT,¡AEpov « _: -i" _„: .. .1 - .;l: l _ ... .-
micilii moi et quorum volueris tibi bodie dicam, ut
apíi", iva ote ßoOXst eXÔùv ètciït^ç i¡y.ív íyw yàp quando volueris venire, nobis occurras : ego enim
aùpiov то ¡i; uso ¡xa1. i-\ та ер.аитой. Kai 84) aSusú- eras ad mea merecipiam. Videns ¡laque inexorabi-
тт(точ ¡8fijv o-ovTJXeov аОтф p.¿xP' wû Xiuivoç- xai Ii'in esse , comitalus sum eum usque ad porluni ;
iiieàiv тар' айтой SitEp iXeys srûcía tüv oixrsciov, acceplisque ab eo signis qux dixeral domicilio! uni,
IfpTjV айтаг E¡ u.t¡ orí aupiív Tt ата(т£5 öipEiXöp-Eviv dixi illi : Nisi eras aliquid quod mihi debelur repe-
|№, Ц airf¡c Sv soi suv£7:Xeov tXíjv Táxi¿v se xa- tilurus essem, jamjam tecum navigarem ; cito la
TaXt/ysp-at- К-оЛ тайта eîtoùv, xa'i И Tapaflép^voc ай- men le assequar. El, bis diclis, commendatoque eo
tov тоГ; той tXoíou iifoupivotç ÔTisrpECfov Хитой(ле- navis ductoribus, reversus sum trislis, memor boni
vo{, p^¡jLV7¡uivoc той хаХой ха\ suvf(6ouç çiXou. et concordis amici.
38 ^- 'Hp-Efäiv 8е SiaTpiâç, xa't то XP¿°? o¿X XV. Aliquot autem dies moratus , ac totuni debi»
S.OV Xa6£îv 8uvt¡6eií, ч&уоис IvExa ap.EXí¡sa{ той те- tum recipere non valens, propter fesiinationem re
piXîiçeavroç, d»í èp.To6tou 8vtoç, xai аитЬс e£ç 'Iou- lique neglccto, quod impedimento esset, ipse quo-
Satav ататХЕ-Jsa, xa\ 8ExaT¿vT£*° í|(iEp£üv sic Kai- que in Jtidxam enavigavi, et quintodecimo die Сге-
cipiiav xaTÍjvTTjSa tîjv ÏTpaTuivoç. 'Eti6ívtoc 8¿ D saream Slratonis adveni. Cumque terram letigis-
jio-j tî)ç yí¡{ xal Çsviav 6i¡pü>p.¿vou, !pia6ov Sri Ш- sein, et bospitium investigaren), aeeepi quemdam
«p»î tic XETfáp-EVOí, той Èv 'IouSaíz EisçavavToç àv- nomine Petrum, viri illius qui in Judaea conspectus
bçki той OTjpxîa xai терата тето1г,х6то{ 6 бохщыта- est, qiiique signa el prodigia fecit, probaiissim:iiii
toç ÙTipxtov рл0т]т4)с, aOpiov ïipxovi тф атб TitÖuv diseipulum, crastinodie cum Simone ex Gilthis Sa-
!a;jLapEt Cf,TT¡9iv TOtEÎTai Xiytüv. 'Eyù Sï тайта maritano esse disputaturum. Quibus auditis, rogavi
àxousaç è8efj6i)v t4¡v toútou p.01 u.ir¡v\jeíjvaí ¡loWjv illius mansionem mihi indicari : et simul atque di-
xa't ¿¡x£jç ïu^Qov ха\ ты TuXíivt etísttiv. вЕазар.Е- dici, praesto fui ad fores. At illi in domo, cum nie
voi 5È oi èv Ttô otxio àvréoaXov " tí; te uv ха\ 75^8ev vidèrent, inter se conferebanl, quisnam essem, ac
VARLG LECTIONES.
" вЕбтт.та С. " àX^flÈ; Xáyovra O. Subseqiiens 8:â addidit S, auctore Rufino, Rec. 1, 9. " ôsov Liber
Regius 804, quod prseslat. ** Vbb. ouç f,xo'jsjí om. 0. Idem хата p. xàîo. ** sujxnXEÚsüíai, O'lii-s^n
ом О. " Leg x.«5-»v ex Epit. с. 13. Vid. lioni. и, 28 D. " eteí ye та С. 4" yywpuit С el Ер. м >.aí
escidit ар. CI. ci S. *• 8tà бгха-ívrE conj. С , ul est in cod. Reg. 804 el Epit. с. IL " OEasáu.svov
с; oí tv -.<]> о'Гхш avT¿6xXov О , ávTá6aXXov reliq. omissis C, oi S' àvxéâaXXov S ex cod. 804, qui aJdil oi
S tv тф wxo>. In Epit. c- 14 : Oeasiu-Evot 8è ot ív ti¡> чт.щ. i
«tide venirem. Et ecce Barnabas egressus, statim A f,xw. Kal ISoù Bapva6aç ехбас ijxo тф 18e!v" ik-
utvidit, complexus est me, roultam gaudens ac la- ptsTcXaxT] ¡xoc, icoXù y[xl pfuv xal Saxpúiúv* xaV Хабацв-
crymans ; apprehensaque manu mea, introduxit in viç ¡лои tt¡í xetP^î zlaiytp&v IvBa ïjv ó Штрос, Xt-
locum ubi erat Petrus, dixitque mihi : Hic est Pe . ушч \u>V Outoç èeri Штрос, 8v ¡jlsyiotov iirl tfj той.
trus, quem maximum in Dei sapientia tibi denunlia- 6eoü ooç£* eitT¡YY6iXáin¡vMoqi, ф атгаиатшс at áv-
bam, cui assiduo de te loquebar. Ultro igitur ingre- Tá6aXXov. 'ûj EfaiÔt èx таитоцатои , Sri та хата ai
tiere; quoniam quae in te bona sunt, vere ¡Hi enar- xaXà ftVca otyeuSui àvTÎ6aXXov "v, a¡ia xal t$]v itpoai-
ravi, simulque manifestum feci propositum luum, pEïtv e5ácT)va " , ¿j aiiTov yXc/esOai xal ¡6etv as.
ita ul ipse eiiam te videre aveat. Magnum ergo ei iiéya ouv aiiTtp 8wp¿v as 8ii t£iv íjauiv itpoütf¿pto xe'-
inunus te manibiis meis offero. Quod cum dixissel, ptüv. Kal ToÜTO elitíbv, itpoiEváfxaí êçi)- OUTaçsart
oblato me, ait : Il ¡с est Clemens, Petre. КХт][лт)с, Петр«.
XVI. At bonus Petrus, simul ас nomen audivit, 39 XVI. 'О Se àfaGbç, irpoajrrâaj äu.a ты axoüaat
prosiliit et osculatiis est, ac sedcre me fecit, sta- то 8vo¡xa, xaTsçiXTjjsv, xaii^-xaOii-Tivaí *• ¡ai ттасг(5а{
timque dixit: Recle fecisti, pnecnncm veri talis Bar- s£jauTï)î Ici)- КаХш; £7ro£r(aaç tov tï)î aXijesfa xí¡-
nabam hospitem excipiendo , magno animo in veri puxa Çsviiaç Bapva6av, sic tijxîjv той 6vtu>í " 6eo0,
Dei lioiiorem , furorem imperils mulliludinis поп В р^уалоурочыс , oûx aiSEatlslç , où со6т;6г1с tov TtXiv
veriius. Beatus eris. Quemadmodum enim tu veri- án7i8EÚT«i)v by\iû4 6u¡xóv. Maxáp'.o; Éaj). 'ß; y^P aù "
tniis legatum ita cum omni bonore excepisti bos- Tov TTJç аХг,ОЕ£ас irpEafiEUTÍjv outwí èÇéviaaç тгаат)
pitio, ipsa quoi[ue te Veritas hospitem, suae urbis тс[лт), xal aü-í] se áXf¡0eia £;ívov 6vra t^ç I8£a; toS-
civem constituet : tuncque maguopere betabci'is, Xeu>í xaTacrcîEt toXít^v xal tote х«Р*|ОТ] ptyaXw; ,
quia nunc parvam fœneralus gratiam , bonorum Sti ßpaxsiav vûv sôavsiaaç" х"Р^> ■npoaípectv \6ywv
dico sermonum volunlalem , bonorum selernorum, xaXuv Xá^ti), xal átSíiov xal àvaceatpsrwv ayaDdiv
quxque auferri nequeunt, lucres efTicicris. Nec voro ïst) xX^povóôí. Ka\ (xí¡ xáp.VE ávTi6aXXEtv (tot то abv
laborem subeas referendi mihi mores tuos : siqui- ^8oí- itávTa yàp та хата sé ó «J/eu8í¡í в0 f]iuv àvré-
ik'in omnia lua nobis edisseruil, qui mentiri nescit, 6aXs Bapva6aç, ax^v xa6' Vjjjipav tí¡v àfao^v стой "
Barnabas, 1ère quolidie bonam tui menlionem fa- TOJioújAEVo; p.vf¡(jitiv. Kai iva oot iv èîTojxî), ¿ç yvtJ-
ciens. L'lque tibi, tanquam sincero amico, id quod ffíw 9¡Xij) ", то 7tpoxE£¡xEVov èpio, cl ¡x^ soi ti ¿tiTCofiíJei,
res est, breviler dicam : nisi tibi aliquid impedi ffuvoSsuoov fjiAtv , (icTaXa[A6ávtov tuv t^ç áXT]6síac
mento est , iter nobiscum babe , ac percipe sermo Xó-j-tüV, &v '* хата TuáXiv itoietaflat ¡i¿XXaj, ti¿xp' 'Pw-
nes veriiatis, quos per singula* civitalcs, ipsam us- .jiijç aÙT^î. Ka\ a'j tï et ti §oúXei Myz.
.¡не Romam, habilurus sum. Tu porro, si aliquid
ctipis, effare.
XVII. Et ego quid ab initio propositi gesserim XVII. Kàfiu ,k èJjsOijrqv tIjv 1С àpyj\<; fiot 7rpoa{-
exposui, et quo modo quxsiionibus inexplicabilibus •piau, xa\ ¿>î eIç Ç^t^sêiî аяброис èxsvwOtjv, xal
exbaustus fuerim , cseleraque quae tibi principio itávTa 3sa aot Tf,v apxV ттросЗ^Хшаа.ш; 40'va P-*l "*
antea declaravi, uli ne eadem ite.rum scribam. Dixi аОта náXiv ура<?ь>. "EXeyov 8¿- Sol ¡jlev ето£(ыис £хы
autem : Paralus quidem sum tecum proficisci; boc iiuvooeúeiv TOÜTO Y^p, oúx oI8a5* 8itiü?, x*fpwv 6¿Xaj'
enim nescio quomodn cupio lxtus : verum prius 7tXí¡v rap'i аХг,0Е£а? npokov nXTipocfopTjÖTJvat 9¿X<u, iva
volo certior de verilate lieri, ut sciam ulrum anima Yvüi, e£ í¡ " <|i\>X*] 6vt]t1) TUYX^vEt, f¡ aSáva-óc Eartv
mortalis sil, an immorlalis ; ei si sempiterna sit, an xa\ e£ " atSíOj ouia, itEpl tbv Inpafsv àvTaûÔa Ix£t
ob ea quae bic gessit, judicari debcal : item an et xpiGi^vaí- xal e? *' т£ tiot¿ èiTi 6£xatov í¡ ápEaxov
quid sit jiislum ac Deo gralum : praeierea faciusne 8еш- xal Et yéyove xóajioc, xal 8ià т£ y¿Yove> xa^ £'
sit m и ihI us, et qtiare faclus; et utrum nondissol- oíi XuO<¡aETai, xal eí Хив^тетаг xal eí xpEÍTTtüv
yetur, an dissolvetur, et an mcjior futurus, an nec íirat, f¡ o05e ítrtai' xal fva p.i) тЬ хат' eî8oî X¿yu>,
futurus oninino : ac ne singula prosequar, haec at- О тайта те " xal та toûtoîç ira5p.sva tiaOEÎv eIttov öl
que consequcnlia dixi me velle edoceri. Al ille ad ea Xeiv. '0 8s itpoj тайга aTtExpívaw 2uvt¿¡íüjc ¡roi,
respondí t : Breviler tibi, о Clemens, rerum seien- ш KXí¡tiT¡c, tí¡v tiov 6vtüjv fwaw 7tapí|op.ai- xal та
tiain exbibebo ; el jam nunc audi. vûv а^аитт); axouaov.
VARIiE LECTIONES.
•* lia S et Epif. e!6eïv С 0. " swqyy6^(a,ív С. ** In ms. Clemenliiwrum scriptum habetur ú>í
risoí e quo formari polest cb; EÍust ingredere igiiur, ut vertit Rulinus : eîgei p. eïtiiOi fimo polius rfarti\ :
vel <bí eCotj, u< coqnoscas. С шс (seq. párvula lacuna) èx таито^атои ôtî тгаута та хата aï, х. т. X. , ávr-
*6aXov О. " lia S. èîepava С, 0. Deinde leg. ш? yV.yza&ai xal aÙTdv S. ■• еухаОЕов^уаь O, xa9Eo-6í¡va,t
С, xaOísé^vaí S. " 6vtoç С. Lectio nosiri codicis jam placuit Scbweglero. Cfr. Horn, n, 28; in, 3.
•• Vbh. ùç yàp o-j om. 0; je p. au Cl., non С, ut perperam asserit S. In 0 deinde Cevtuai Ttáot) Ttu.f¡, ivO"
Lv aiiTli xal oê fj àXÔsia. •• SavEira; S. aucune D. ul Eptt. С 15. Tum scripsi X¿Ytuv xaXuv (xal 0) iêyti>,
xal àïSuov с O, X¿ywv xalCov (1. \éyw), àï6ituv C. " àijeuSeïç 0. " aou aduidi c. 0. ** çiXw pratermisil
S c. Cl. " t8v t^ç áXT¡OEÍac Xóyov, 6v С. •* 'ty¿¡ С. Idem (хои p. twi. " o!S' С. " i¡ accessit ex О.
,T lia О с. Epit. с. 16. eí ав<Ьат<5с imi, xal С •' xal eí — se. átSi&c oída íxei xpt6i¡vat. Propterca ií
coi. míate dlslinxit Dosts!. " te subiunxi С O.
CLEMENTINA. - HOMILÍA I. 74
XVIII. 'H той 0€ой роЩ èv аЦ\ы -fiôve хата A XVIII. De¡ voluntas multas ob rallones occuliu
soXXoùç Tpoirauç. Ti у£ч яршта ичлуы-;^ xaxr¡, fuit. Primiini quidcm prava institutio , convicins
ffvivrpoçîa T.oVTtfk, awrfizia. Sstvf„ ójicXEa oíi хзлг, vitlosus, consucludo perniciosa, mala colloquia, non
zp¿Xtn¡<tc oix 8p8fj '•• 6ià тайта itXávi) , е'та à'fo6£a, recta opinicnum anticipa tío, el eapropicr error;
атпзтЕа, itopvEÍa, tpiXapfupEa, xevoSoÇEa, xal äXXa dein coiitemptiis, incredulitas, fomicatio, avaiilio,
томгйта рл>рЕа xaxà, ¿Jsirep xairvoü тгХ^бо;, £¡; " iiianis gloria, aliaque similia ¡nniimcra mala, velut
iva olxov oíxouvra tov xój¡aov, TU>v EvSoOev oíxouvtiov ingens fumus unam domum niuudum ¡ncolcnlia in -
àvSpûiv liœ9<SXu)jav т* та; ópaasi;, xal" oúx еГао-av tus lialiiíanlium dominum visum offuscarunt, пес
àva6XèâvTa; èx ttj; Bsavpatpi]; tov STjîoupyîavTa sivernut aspicerc, atque mundi crealorem Dcum in-
voT(3at 8sov, xal то touto> 6oxo5v 41 Yvtopteai. uto Iclligere ei ¡is in quibus ipse se pinxit, ncque co
tovç сйаХ^всь; Tt Еаыбеу xrt -x aripvwv p"o<¡(iavTa; gnosces quod ei placet, (juoclrca oportet ut veri-
етлхоирЕаутсроахаХеааавач, <piXaX<¡9Ei'*XoYi<i¡Ju7), iva tatis studiosi intus ex pectore clament, auxiliumquo
ti;, èvro; uv той efxou той Ä£nXi)<ipivoit xairvou, upoj- advoccnl , rationc siudiuni verltalis decente ; quo
uov ávoCSfl 6úpav, бтгш; 8uvt)6í¡ то p.èv ехтЬ; той aliquis intra domum fumo plenam consislens accé
4¡Xíoo çw; EifTxptOfjVai Tío оГхы, ¿ Se Èvro; той wjpoç dât (bresque apeiiat, ut lumen sous extra posiluiii
ûv Èx&XT)6f,va/ xaitvó;. 6 ¡a domum possil ¡ntromitti , ignis vero Turnus , qui
inlro est, ejicl.
XIX. Tov plv öuv ¡äo7;Gov Sv8pa tov àXr(8ï) itpoç^- XIX. Нине igitur adjutorcm liomincm, verum pro-
tt,v Xeyctf, 3; (j^vo; çtoTtaat фи/а; àvBpwrojjv Súvaxaí, plirtamdico.qui solus animas bominiim poicsi ¡Un rui
&«' âv aÙTOÎr éc¡>9aX¡xo?í S'jvr.eijvai ^¡¿â; èviBeïv " nare, quo ipsis oculis vlam aeternaj salulis inspicere
TTjí aUúvfo'j аытт^рЕа; tí¡v68óv. "AXXw; 6è àô'JvaTOv, possimus. Aliler eiiim fieri nequil, ut nosti, tuque
ы- оТзва xal 5J цсхрф tóyiov eirtîjv, ú>; itäoa ^ " paulo ante dicebas, quod nempe oinnc argumentum
Cz¿8e!Ji; àvaixz'jaÎETa; xai хататХЕка^Етаг , xal deslruilur el aslruitur, atque idem juxta propugna-
«pbç Ttjv той èxSixouvto; íúvajiiv f¡ аОт!) aXr,8i]; xal loris facultalem verum el falsum exislimatur ; adco
ê\>8í¡í vo(tíj£Tai' di; u;t¡xeti та; ÚTOOá'iEt; caívs<j8aí ut scnlentise, quales sint, non jam apparcant, sed
8 elarv, iXXá яара той; èxô'.xouvTa; çavxaaiav Xa¡x- per dispulalores speciem accipiant verilatis aul fal-
6avîtvTou eîvai fl jít¡ cîva! aXi)8E?;iJ êuSeï;. Toútou sitatis. Quocirca lolum pietatis negotium vero pro-
Ivîxîv '* «po'ff¡tou аХт;0ой; SXov то ttj; EÍ»jc6s£a; pbeta indiguil, ut nobis quae sunt qucniadmoduiu
lísfiorj itpavjia, Iva íjjxifv èpfl " та 6vra ш; ètfrtv, sunt diceret, ac quo modo de omnibus oporteat cre-
«al ú>, 5sï iTîpl iravTiüv histíÚeiv. "üjte itptúrov хрт) - dere. Quare oportet primum, comprobato per oni-
t>jv -po^rr^v irá«] Tf¡ Kpo^Tjxixí s^sTáffEi Söxtpia- nem propbetieam inquisitionem proplieta, cum eo-
eavra xal E^í-p/^/Ta та "° aXr,8f„ той Xotitou та navra gnitum erit verum esse, de caetero universa ipsi cre
аит«Т> «ioteúeív, xal u,t¡x¿-i т& хаО' Iv Ixaarov tojv dere, nee amplios singulatim ejus dicia discutere,
teí aúrou )íYo¡iévtuv ¿vaxp(v£(v, áXXi Xa¡x6avctv sed ea firma cerlaque j>r;esume're ; per fideni qui-
aura рЕбаса 5>na, 8oxoÚ3T¡ ¡jiev tiîtteî, XT)<p8cvta os dein , ut videlur, per mdubilatum lamen judicium
ascaXít xpJaEí* otoôeîÇsi "cap ¡xtâ tî^ алар-^с xal" suscepta : per uuam enim ab initio demonstrationeni
ахр'.бЕТ 48 ÈîîTaîEi Ttj itavraxoOsv та ôXa ¿p8w еГ- atque exaetam disquisiiioneiu, undique collectam.
ÀTjrrai ysrfiayty* Àti тгро iíávru>v tov аХ»)вт| itpoyfjTrv cuneta ralione recta assumpia sunt. Quare ante
ítjTEiv 8eï, ôti 4veu toûto-j Bí6at¿v ti itpoo-EÏvai àv- omnia verus propbeta quserendus est ; quoniam sine
бршгтах; aS'jvarov. ipso firm! quid apud homines nequit consistent.
XX. Kal бцй; áv¿«au*í (ts, ix0á¡xEv<5{ fiot t£ç èaTi XX. Simulquc satisfecit milii, cxponens, quis sit,
xalw; EÙpiaxîTai, ха1аХт(вш; EÚp;-¿v ¡xoi icapaoîov et quo pacto inveniatur; vercque inventu facilem
aiiTOv, T«ü>v -apà ¿<f8aX[ioï; opte¡iíviijv ejx'âvESTÍpav com mihi praeboit; atque per sermones de pro
Tj той тгрос^тоу ¿¡xtXíaTOií tusl 8EÍ5»íttv 4X^8eiav, pbeta auribus meis veriiatem clariorem ¡is, qua; per
à; ex'tXayivra це OaufiáÊiv , таЬс t¿v nâat £t¡tgv- U oculos ccrnuntur, reddidit; adeo ut obstupefactus
;i;.<:/ £¡xnpQ38EV x£t[i.éva)V OÚ8eIí Evopá. IIX1)W inirarer, quo modo ca qux omnes quxrunt, co
■■•piiï; Tovitípl «poçijTOu Хо^о*. айтой /cXeuïevro;", ram posiia nemo vidcat. Itaque jussu ipsius de vero
атЛ TTJ( KaíiapEÍa; тт}( XTpá-tovo; Sâr.i^yOf.vat proplicla conscripsi librum , quem de Caesarea Stra
eot ew>ír,»e " t8v tójxov, «apa sou âv-oXJjv Ex£tv £'" tums ad te mini voluil, diecns se a te habere in
VARLE LECT10NE8.
*• sttjaYüjryJ xaxfj ouvrpofpioç TtovTjpa;, ouvrée El SeivÇ, íjxtXEa où xaXfj, itpoXWEi où* ¿pOfj О. " ha О ,
¿С С , eIç éva oíxo'v ÈX88vra, tiv xÓ3(xov, tuv Iv8o8ev, x. t. X. conjecl, l) , ei; sva oîxov атегиЕХвйута tív
xoVifiov, x. т. X. Epit. с 17. Rufin. Пес. I, 15 : L- inversant domum hnjut mundi replevil. An Eva oîxov tla-
otxoüvra? '* èw8oXwiiav 0. '* xal от. 0 , qui ezh. Efaisv. Tum tov 8r1u.;o,jpi'ov üu^xatavoísai С.
,k ?iXoXt,8€Íí
çiXaXrÊÎi С. С. '* фЛаХ^веГ С.
'* 9iXaXti8eî С. Tum
Tum SS propoidt
propoídt èxt<5;
èxt<5; p.
p. èv
evxí;.
" '* lia S," suffragan te 0 , íveíSeTv С.
" \ adjunxi с с. 0. " eîvexev
eïvexev СC. '•
" èp£Î О. "
èpEÎO. '• та addidi с.
c. 0. " xai oui. 0. " xíXíúíavTa 0 , ex quo
acci'ssit ttjç ante £трать>уо;. " Manifesta est hujus loci corruptela. Riilinus ¡ta ¡nterpretalur: < Unde ju-
beute eo — librum — conscripsi, eumquead te ipso jubeiitc transmisi. Dicebat enim, mandatuin se accep'sso
abs te, ul — transmiiterel.»Ùnde credideriin corrigendum esse етто!т)аа el eEttövto;. Si anacolulbia co¡ го*
diiur, iiis.-i en.luiii sallem ou posl xe)ev5avTo;. S.
Patroi. On H. i
S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 7C
inaiiilalis, singiilonini annorum alloculiones cl ac- A roov, та; хав' Ixaaxov EvtauTOV ¿piXia; te xa\ r.pi.-
liones dcscripias ad le destinare. Casleruin uno ac Çst; Yp&fOVTa 8ia-éu.7:stv sot. "Opeo; èv pi?TT¡ т:ро>
primo die , soluininodo jam incipiens de verilalis тт) f,uipa ap-/f;v f(5T| povov toío'¿u.evoí nspl той "f,;
prupheta, in oinnihus cerluin me reddidit; poslea- ä/.Tflzini npO^TOU, 7tEp\ izávxiúv pe èrcXrjpoçopûEV
que ¡la infit : Considera deinceps quas contra ad xa1. eÎ6" ojtu; Içtj- 'Evápa той XotTOU та; èÇ ероЗ-
versarios haliilurus sum disputaiioiics ; el inferior т.рЬ; toù; è$ ivavTÎa; vivopeva; Çij-rijattc* xoù el -zh
si recessero, non vereor ne forte tu de tradita tibi ÎjTTOV àTTEvafXljJU.ai, OÙ SéSui pV¡ TOOÇ OÙ Xcp\ TÎJÇ
veiïlale anibigas ; ut qui scias, me quidem supera- ттара5о0г!ат|; not àXtjQsiaî'SiaxpiQfiç, t5** e¡8¿>{ ôtt
lum videri, non autem nobis a proplieta Iraditam irá) f¡TTa<i6ai fôoÇa, oùx** Ь йяйбеочс í¡8taTou icpo-
doctrinara. Spcio lamen ñeque in disquisilionum çf(TOu TtapaooOEÎia ijpïv. ÜXí¡v eXtiíÍij pT¡8s " iv тф
sermonibus inferiora relalurum me, apud homines еСЕтазтсхф X<fy(i> то f(TTOv àrevi^xaiSai «poç toùç
monte prxdilos , amatores , inquam , verilalis , qui voûv îytpYtaç, çtXaX^BEtç 43 Xe^w, oîtive; Súvavrat
discernere valcanl quinain sermonum persuasora ■YVtüpíjElV TüJV XÖTftOV TÍVEí EÏïl 1Tt6avo't, EvTE)(Vo£ TS
sunt, ariilicinsi el jucundi, quinara vero inculli sim- хсЛ èmTEpiîEÎf, tíveí те ,т XtToi ха\ áuXoí , povtj тЦ
plicesque, in sola quam proferuiit veníate conti- » it' aÙTUv aXï}9sia 7Mtoi8<5te{
denles.
XXI. Тайта оОтой eîtovtoç, áitexpivápijv ■ "Hôyj
XXI. Posiquaui hxc dixisset, respondí : Jam gra-
tias Deo ago, quia sicul volui pleniludinem cerlitu- cùxapiarto тф 0£i])- ib; yap e6ouX<¡xt¡v 'tX^pofopfiBíjvaí,
diuis accipere, ¡la et mihi tribuit. Cxterum quod oû-wç pot xa\ Tapáír/Ev. FJX^v та тар\ èpoù тооой-
ad meatlinet, noli amplios esse solliciius, quoniam tov ájxépt'jLvoí " fafli, 8tioù toLttote cvSoiaací), тозой-
tovm, 6ïov eE xa\ айтос Л ßouXrjOEir,; тготе tt¡{ 7rpo-
dubilabo ntinquam ; in tanlum, ut cliam si lu ipse
velis aliquaudo me a fide proplieta: averlere, rem !pr)Ttxf(ç итеоОезЕы; ехатт-заЕ u.e, aSuvaxwv où 8'jvr;-
от) •*, toîtoûtov olía 8 napciX-râ. Kai р$ toi и
impossibilem perficere non poleris, adeo quod ac
cept, meule teneo. Ñeque vero existimes, magnum vó;jl'.;¿ pi aot péâ бтагуувЛеавас > "гойт* aÙTO тЬ
u.í) èvootaîai тоге • àXX' оСт' aÙTOç " iyèi о&те ti;
a me promitii, hoc ipsum, quod nunquam sim hx-
àvOptbraov TUv •* TcEpi itpo<pf|Tou X¿ywv èîtaxouffaj
sitalurus : sed ñeque ipse ego, пес ullus hominum
avSoiajat itoTE SuvíjJETai itEpl tíjí aXt¡ooúc ,k йта>-
audilis sermonibus de prophète ambigere unquam
de vera doctrina poterit, cum juins audierit intel- OíiEtüí, itpÓTspov ènaxoûsaç xo\ vo<jaaî , т£ èo«
Icxeritque quid sit prophelicx repromissionis veri TtpocfTjTtxr,; èitaYTsXiai oXf.Osia. Д10 bapftzi тф Oso
tas. Quare confide de Deo placitae senlentix. Oninis С 6оиХг,то) 6öypÄTi. Паза yàp t¿xvt¡ xaxíaj vevixijxai.
quippe devicla est ars malilix. Nam adversus pro- IIpb( yap itpocpTjTEÍav oùSàv Súvavrat oOte ~Л-/уа.\ Xó-
phetiam nihil possunt ñeque verborum artificia, Yüjv, oOte oociopiáTíüv èittvoiat, où ииХХоу11(ю\, oùx
neque sophisinatum excogilaliones, non syllogismi, 4ХХт) Ttç u,T]xav<¡- aáv ft 6 ènaxouaaç irpotffjTou àXij-
non alia qtixpiam machinatio; si veri prophétie au вой{ aXT¡8EÍac 8vtü>í ñpéyetm, xa\ où itpo^ádEt áX-r,-
ditor veritalem omnino appétit, non autem verilalis Oeîiî ïTEpiv ti it£pi6X¿itETai. "Dote **, xúptí ¡им
pr.Tlexlu respicil aliud quidpiam. Itaque, domine ШтрЕ , ¡ií] áOúu,Ei, úí avaiietj^p тб 44 H-íY'ôv
8tüpT(uáu£voc ayaOav. A¡<j8ou.¿v<¡> vàp х^р'"0С И»"
mi Pelre, anxius ne sis, quasi maximum donum ho-
p<j(j(ü •', xa\ u.Ti 8vvapév(¡> àiîatTiefjVai аяо той 8o-
mini sensu carenli iradideris. Senlienli cniin gra-
tiain dedisli , cique qui circa tradilum verum non 8¿vtoí aXtjOouc. Oî8a fip <^' !v eutiv " u>v ¡ЗоОХетаС
polerit decipi. Novi quippe id unum esse ex iis, quae Tt; xa'i Taxíw» Xa6£iv xa\ $paUb>i ¡a1¡ tuxeïv".
aliquis cupierit cito accipere, non autem larde con- Oîôa ouv pi) xaxatf povEÏv той 8o0¿vtoí [iot , 6ià то
sequi. Seid igittir non coniemnendum esse ob ce- tóxoí , àauTxptTO'j xa\ ¡jl¿vou àatpaXouç.
lerilalem , quod datum mihi est , quodque est in-
cnniparabile ac solum tutum. q
XXII. II. ci- postquain locutus sum, Petrus dixit : XXH. Тайта цой ílxávToc, ó Патрос ftprj * Xápiv
Gratiam Deo habeo, et pro salute tua, el pro meo 6и,оХоуи Ttf> вгф xa'i тар1 ttjç a^ç аштт)р(а{ xaV txçX
coinmodo alque oblectamenio. Vere siquidem gau- t^î ejAÏjç" àzoXaùaEiuî. 'АХт)вй{ yàp I^Sopai e¡5¿>í
ÖTt è-iyvbJi tí тот' lirrt npotfTiTEÍat "• pÍY'0oí-
deo, seien* te quamam sit prophetix magniludo co-
guovisse. Quoniam ergo, ut dixisti , neque si ipse 'Etíe\ ouv, ¿>î Eçtiî ', 0Ù6' àv аито; lyùi 6eXt¡itii) тсоте,
ego aliquando, quod absil ! voluerim le ad aliud ô-ip àTtiiT) , si« iTEpov oe pETa<rtï)!xat 8<тсра , oùx1
dogma transferre, idoneus ad le persuadendum fu- ixavo; 5aou.at 7:EÎ3ai az , 5p$at той Хонгой ítA Ttj;
VARliE LECTIONES.
•» eu D., ^ C,0. " où/i С. "« lia S , \lí, te С, О. Tum iÍETaerat О, mendose. •' те 0, с. S, те С.
•' àpépip.vov 0. •• T050U-0V expungenduin. S. Tum Po-jXt.Oeîç tote О. " lia О , t,8uv<¡<jt| С , ae àSjva-
ттаа'. vel âv àS-jvaTfjaa-.ç proposuil S. " ti 0. Tum pi trot D , p.01 dû С Rufinus : tibi me. Deinde тоито
С. " aÙTO 0. •» töv — Xó-fov С. " àXTà9sta; О , in inarg. eadem man. correctum in аХт.воис. Dem
Tfî èaTiv С. " xat oú-г О. " èSwpr.uai С. " Ivestiv О. " <ítux"v ( perderé ) conj. D , ut evilelur
lautologia. Forlassc verba illa loco suo movenda sunt, ullegalurversu insequenli 8ii то тахос хл\ p.ti pp»-
eiùJîTuxEïv. S. " ha О. с. S , tt,í xa\ zsp\ *pf(; С ,M lia О, с S , irpoçr.ria; С. ' ù; e-^ç от. О.
MlaO, c.'S ,oùxC.
77 CLEMENTI.NA , — HOMILÍA II. 7S
aupiov rcapEÏvat ¡jiot sv тасс twv avTOMiuivtov ^тг,- A nu us sui.i , iiitipc dcinecps ex crastina Jie ruibt ¡i
тз:ч. "Eirt 6¿ fiói fj aypiov r.pb; ïiu.iuva Máyov, qiuestionibus contra adversarios agilandis adesse
Ка\ таит'* ôîrabv, xal Tpoípíjí aÙTOi ретаХабога Crastina autem "si ir.ilii adversus Si-noncin Ma¿um
Kia, xàfii (i£TOÀa6esv exíXeusev. EiXofTjiai SE èit't Atquc liis 'Jictis, el ipse cibiim sunipsit, meque pri
'.ijç Tpoç^ç xad :ùxapiTrf,ia{, u,etí то xopEuôïjvai vatim jussil sumere. Benedicto ai:t.m cibo, actis-
xa\ aùroû toutou tî>v Xófov jjLot. ànoSo'jî, Ето^уа^Е XÉ- que graliis, postqiiam expklus fnil , illins qooque
■fojv Aij)7¡ toi ó 0eo; хата návTa ECo¡j.oíu>ef,va£ jxoi, rei ratione mihi redciila, subjuiixil dieei.s : Dot tilii
xa\ р\хттзваута tîjç aÙTÎjç ¡loi ¡if.TaXaCîtv тра7;е£т){. Dens, ut in omnibus i.iiln similis clïiciaris, utquc
Тайта eíraov, i¡evxáCzi4 (xot TtpoiÍTaCsv. "Шт\ yâp baplizalus ejusdem шести particeps fus mensa;.
той xa't Tov Oîtvov атг^тг; ñ той оы;лато{ cüetj. Quibus dictis, quiescere me prœcepit. Jam enim et
sciiiiiiiiin natura corporis expeiebal.
ОМ1Л1А В*. HOMILÍA II.

45 !• "Hi p.Èv ojv ÈwoJTfj f,[iip* ifîo KXt;¡jit¡; , t. bequenti ergo die ego Clemens, cum a.llinc
Et*. T?âç vuxTÖi oúíijí S'.uttvijHeXí k, xa\ p-aUiov tov ' nox esset, e soinno excítala;, ubi iiitellexisseni Pe-
IIÍTpov èfpT]vop<Ta xa\ toïî «tjvoOîi -sp\ бЕ03Ебг!а.;* ii um vigilare, et cum iis qui una erant de jultn Dei
ô'.aÀEf¿fiïvov • oc r(3av ScxaíJ, ш xa\ та оЧк5;лата, disserere (erant aulem sedeeim , quorum et no
6{ Ixasrov • ecrj; /¿pavou paOùiv, Èx6s?/ai e6ojXs'j- mina, quippe qui singula sequeuli tempore didicc-
si}it)v, ora»i iîyviôi xa\ tîvsj ?JGav ¡Lv izpuiro; rim, exponere eo constilui, ut quinam fucrinl ad-
Zaxxaîoi 5 т:лг teXióvtj;, xa\ Soçoivia;' ó aSEXçb; discas; quorum primus Zuccbxus, oliin publicanug,
aJTbj, IwjTjçii; te xa\ ó toutou nOvTpo-ôç Mixaía{, et Sopliouins fralcr ejus, Joscphus illiusque sodalis
-pojÍTi 8è 8tü[jiaí xa\ 'EXiájEpoí • oí 8(8uuet, aXXà Micbxas, prxterea Tbomas et Eliezerus gemini, sed
xai AivEÍa; * xa\ Aáâpo; oí ttpel;, r.posí-i pnf¡v те et jEncas Lazarusque sacerdotes, insuperque adliuc
xil 'EÀtiialoî , Bsviapiv te xal " à той Saçpa < Elisa-lis, et Benjamin Saphrx filius, ilidcm Rubilus
¿¡ioüu; ye 'РэОбЛо^ (45) xa\ Zaxap*!a{ oi о'.хоМцо1., et '/.adiarías architecti , Ananias et Aggxus Jam-
'Avavílí te xa\ 'Ayâloç ot 1au.p.r,vol ", sti te Ni- ineni, neenou Nicolas et Aqu'da socii), eliani ingres-
xt¡tt¡; xa\ 'AxúXaí ol âTaïpor cXí;v èr.ei3iwv xal sus, cum salutassem, eo jubente consedi.
frpoaafopí'Jíaí Ехабаивг^, аОтой хгХгОза'/тог:
П. 'О 8È, tov TCpoxsi[XEVov Ixxótâ; Xívov '*, warap Q II. Ille autem, inslituium sermonem interrum
áiraXoYoújxEvoí, È-Xtipoçopst tívoí ïvexe-; oúx Циттнзе pen», quasi se purgando ratioiiem reddidit, cur non
(is, Ô^ïdï Tíiv Xo^wv Елахойзы, a¡Tlav ti6¿¡jievoí tíív expergefedssel me, quo verba ipsius audirem, cau
ex той TtXoG ixvjXjxív '*• IxsTvov ■rtE'f6^vaí ¡lou 9¿Xtüv, sam reddens navigations molesliam , quam a nie
í,rjxár£'.v еГззе-/. "Ототау yàp ,v f¡ ({л>х*] я:р\ т5 concoqul dum vult, quiescere permisit. Eten im
Xeízov тш 3ióp.aTi àjxoXsÎTai '*, tí Trpostpipíjjiiva quando anima circa id quod corpori deest occupa
¡1д8т;илта oi хат' àÇiav itpoiÍETai. Tojto'j 46 ïÊxa tio, doclrinam oblatam non proutparest amplcclH
оиХЕ-»-Езва: où jJoúXo¡«li, oOte icávu 8iá Tiva вмдоо- tur. Qiiapropter sermocinari nolo cum iis, qui aul
piv X-jîtoypivoiç, fl a(i¿Tpti>c" ¿pyiôjiávoií, i) npoç calamitalis cujuspiam causa contiislantur a.lmo-
XÚ333V ïpojTOs; exTETpau,(iívotí , ^ то 9<í>¡xa хатаси- diiiii, aul immodicc iiascunlur, aul in amoris ra
■ravT,|iE'/oti ", f, Otto pcurtixôiv cfpovriotov TEpiwOo'j- bien) vet Hint se, aut corporis labore dcfaiigali sunt,
¡livoiî, J) &XXol; tis\ icáeEatv ¿xXoup-evoij, oTç i¡ 4uxl¡, aul a «uiis sxcularibus vexantur, aut aliis turban-
¿îlçr,v, âôicÎTtrouia, xa\ ты otü¡xaTi itiixovTi ouv- tur aflectibus; in quibus tiominibus anima, qneni-
aXfoOaa, xal Tf,v айт^с " cpóv7¡3tv àaxoXôï. j) admodum diti , conoideos, et cum corpore a;gro-
tanic condoleos, vacal sua prudenlia.
HI. Ka'i ¡xi¡ XsîTwo-av •• ■ Où x,oil ovv rapap-'jOiai III. Neque dicat aliquis , Neu igilur oportet eon-
VARIiE LECTIONES.
3 -Tj-.ъ С Tum ¡AETaXa6sTv O. l O ser. SiutôioOeíí. " ОсоХоус'ас O. Dein S¿xa Ц С. ' ixáirou ».
' SoscvCa; О. I.lem Чыт^тас. ' 'lÎXtiÊp О. • I ta S , ex consilio Clorici. Cfr. Act. пр. ix, 3, 51. 'Evc'aí
С, Áivéa; О. " xat om. O., idem тЕРои^1о» Р- Т£ 'Poù€iXoç, "Forte scribendum 'IajxvTjvot, a Jam-
nia. ut iidem sint Jamnoni, qui Jamnila: Il M.icli. xn , 9. At lectio Epitomes "А|ли,т voi cxponi potest per
civitalem nomine Anima , de qua Jos. xix, 30. C. ** той 7tpoxsi[jiívo'j iyxâ.; Xiyou 0. " t.).o\iz xuX-
¡¡¿v O. ,v yip reslilui с 0. et ex Supplendis Cot. u Corrige ài/oX^xat S. ,c а[1атро1{ О. " Ybb. î)
1.0 яыуш xaTaÊTwvrjuivoiç accesserunt ex O. " ita S , aÙTf,; C. ». ** Ъ-(е-;ы -ц С.
VARIORUM NOT.*:.
(45) 'Pov€i.loç. Nomen Ruben a Grsecis varie ex - riut posterius in prius, lit snspii or fartum. Sic
primitur. Dicunt 'Pou6í¡v, 'Pou6ív, 'Pou6e(v, 'Poo6i|i, iliam in Vita Elitei 'Pou6(p. apud Epipbanium,
y->-jFjTltL,'PKi\:(Jdv., 'Ройб^ХоуС! 'Po06iX»î. linde lectio 'Po'jÇiv Chronki Alexandrini p.370. 'Pou6f||iin inoin-
duplex Connilitl. apóstol, lib. vi, cap. 3. 'Pou6t)vï- Im an is Kegiis cod. l'J'Jii, ot in Dorothei Synopsi
tat ft Yvjfcr.ÀÎTat, nisi si imperiti libra: i» niiilavc- ItiiBiii. Сот.
J!» S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 80
sulationes el admonilioncs ¡is admovere, qui mali A Xa\ vouOeiiaç TcpoïçépetvToîîcfaû'Xo'v ti тграттоилу.
iliquid liabent ac gerunt. Aio, quod si quidem ali- ФцрЛ, et u.èv dvúei ttç, Ttpoatfcplw ei 8e ¡xf(, тсо
quis prolicit, adbibeat; sin minus, tempori con xaipû е1С£ты. 'Efù fip оТба"1 öti r.ávza xatpov
cédai. Scio etenim , cúnela habere suum tempus. ÜSíov !x£ti Д'° ХРЬ T0'í avopcbítoií coùj tt¡v û^^v
Quarc oportet sermones qui animuni roborantlio- p4ovvúvra{ Xoyouç -Tzpb Ttj{ хахыо-еыс èmStSovai, tve
minibus ante vexalionem tradere ; ut si quid forte еГ тоге eiráXOoi" ti caüXov, ô voûç TrpotuTUtspivoç
pravi accideril , mens prius ármala recta ralione ¿рвф тф Xortv|u¡) tí euevexöev UTOimivaí 8uvt¡0^.
possit id quod illatum est perferre. Tune quippe ei Таге yUp xat тф 6ii YviópT¡c ауавт)? ßoT)0t)<jav« Tsxpà
qui per bonum consilium opitulatus est, mens in Tt¡v àxptjv той îioXéjxou o!8ev ó voû; <juvTpi-/£tv.
ipso conflictalionis articulo solet concurrere. IV. IIX^v êpaBov, J) КХ^|хт]с, «î)ç èv tî) 'AXe£av-
IV. Cxterum audivi , Clemens , ßarnabam tibi 8peía ó Bopva6açTbv тар1 irpoçiv/csCa; Xoyov teXeîwç
Alexandria; omnino exposuisse doctrinam de pro- вое еСавето* îj -yap об; Кауш ¿titexpivájiqv Naí,
phelia ; an id verum non est ? Et ego respondí : ха\ kívu xaXtliç. Kai ó Штрос' Oùxoûv oùx àvay-
Ita est, adraodum prxclare id fecit. Et Petrus : Non xaîov, tov vûv xp<5vov 8uvá[XEV0V "rjjitv UTCTJpeTeÍV e£ç
igilur ncccssc est, ut hoc tempus in iis enarrandis g £t¿pouí Xífouí oûç oùx èit(crrao-ai, eIç où; eirCoraoai
quoe nosii insumalur, cum ad alios sermones, quos ítoseZoOaiTT]V dsôXCav. Кат<Ь" Itprjv 'OpOiiç ïçtjç,
ignoras, nobis possit inservire. Et ego dixi : Kecle Петре. 'Epo\ Si toûto x«pEÇou toívtot£ o-oe ouveïvat
ais, Petre. Id tarnen mihi pro muñere concede, qui xpivavrt , tov тар\ 47 го" " rcpotpl¡Tou **yov *Ц8***С
semper tecum mauere constituí, sermonem de pro dxoúovTt OMVE5(iô{ CiçTiÊÏTÔat. "Aveu yip витой, (î>i
phet» explicare assiduo lubeiiier audienli. Absque EftaOov пара Bapva6a , ttjv àXijOeiav [xaOeïv a8'j-
illo ciiiiii, sicut a Barnaba accepi, Veritas disci non va-ov.
potest.
V. Petrus, со responso valde deleciatus : jam, in- V, '0 8è Штрос, liA toúti¡> ¡lefaXtoç i(<jOe\ç, àire-
quit, (¡nem accepitquxad te pertinel cmendatin, ut xptvaTO- "Hot] p.àv f¡ npbç oi StópOcoat; t£Xoj efXïjçEv,
qui cognoscas magnitudinem indubitalx prophétise, ета-риохота ,v тт^атг^атоитсросг/севхстЬ piyeOo;,
sine qua impossibile est cuiquam id consequi quod f(ç fiveu Xa6sîv Ttvt тЬ ev {¡izipo-fâ o°up.<p¿pov áSúvaTov.
summe juvat. Nam cum in rebus mulla et varia bona ПоХХшу yàp xa\ Siaçiptjv dyaBbiv 6vtojv èv tolj oufftv
tint ar esse possint, quod omnia beatitudine supe T] EsEiOat 8'jvau.ivocî, то гЛчтш jiaxaptiùraTOV, еГтв
ra!, vel vita aHcrna, vel perpetua sanilas, vel per - at8i¿í èîti Çarrj ", 1) i:spáu.ovoí Oyíeta, fjTÍXeioj:
fecta mens, vel lumen, vel gaudium, vel immorta- voûç, f¡ tpíjc, j| xaP*' 4 d?6aps£a, f¡ xa\ áXXo ti 8 iv
litas, vel si quid aliud est aut exislere potest ex- tí) Ttov 6vtiov cpúaei impéym ÚTtápxei xaXov ^
cellens in rentra natura : id non aliter possiderc ùitapÇat 8úvaTai toúto — oùx аХХыс Eotiv oùt8 xtt¡-
esl, nisi peius res quemadmodom exstanl cogno- статОа! (ir) irpátepov уяб-па та 6vra ç íuriv tïjç
scantur; ea vero scienlia conlingel nunquam, nisi 8è Yvibaeioç oùx âXXtoi tux^ív iartv, ààv u.f¡ opors-
.-ígnito antea prophète verilalis. p<5v Tij t8v ttjç àXÔetaî Tipoçí¡tt¡v ImyvCo.
VI. Propheta aiiteiii vcritalis illo est, qui omnia VI. IIpo'f^TTiç 8s аХт|ве£о; èarlv ó 7:ívtote itávrix
omnino seit, prscterita ut fuerunt, prxsentia ul el8tbî, та p.èv Yeyovoxa ¿iç èYÎVETOi т^ ^^ yiviyeva.
sunt, futura ut erunt; qui est impeccabiiis, et mise- (Ь{ Y^veToti> т^ 8i è<r<5|xeva 'tbç larat, àva(iapniToçr
l'icors ; cuiqee soli edisserendse veritalis provincia iXef]titi)V, |i<5voç Tijv àXf]Oeiav Ост)у£?ива£ tceziote-j-
demándala est. Lege, el invenies eos qui a seipsis uivoç. 'AvaîvaiaxE, xaV eupVjueiç toùç à<p' áa'jTUv "
veritatem se nados fuisse existimarunt. Id quippe TTjv aXí¡6eiav eùpetv vou.iaavra{ ". Toûto yàp тгро-
prophets proprium est, veritatem indicare ; quem- çt^Tou f8iov, t8tÍ]v dXtjoeiav (xtjvùeiv, ttiJ7iep f¡X£ou f6tov
adinodum soli proprie competil, diem inducerc. то tt]v f¡u.ápav ifápeiv. Auxtoüto 8aot nota dXtÔeíav
Quocirca quotquot veritatem üesiderarunt cog- p Yvtuvat eí№9úu.T¡(iav, irapà 5s toútou ¡лявеЬ aÙTr.v
noscere, et ab hoc earn discere non obtinuerunt, oùx eÙTUXTjeotv, p.!) eùpovTeç, 48 Ctiôuvtsc íteXeO-
ca non inventa, in disquisitione obierunt diem. TT¡ffttv. 'Ö yàp T^)v àXt^Geiav Ítjtuv пара тт|{ iauToü
Nam qui veritatem quaerit, a sua ignoranlia acci- ayvofai XaÖEtv таЬс av8úvatro; Kav yàp еортд", oùx
pere earn quo modo poleril? Licet eniro repèrent, ei8£jç aÙTijv ¿>ç oùx oyaav rap£px£Tttt. OCt' au тгар' •
cum illani non cognoscat, quasi absentera prxter- è-ipou, too 6¡io£(oc Ц ayviüdfac yvaitfcv Ex^'v апау-
ibit. Sed nee ab alio similiter ignaro, quamvis YeXXouívo'j *', iXrfitlai xpaTEÏv 8uva-iç larat **,
fcienttam repromillat, veritatem tcnere poleril : tcXîiv iwXtTeCaç pavriç, xa\ тяйта èxefvrji tt^î 8ti то
risi quod solam discet vitae conversationem, quae eùXo-pv yvtupusUTpai 8uvapi¿vT¡{, fiiç ехао-ш, Ix
VARIAI LECTIONES.
м Ecele.ni, 1. " атт£Хвт1 (sic) О. " iy¿> С. мтоО inseruic. О. " Prima man. script, in О еГХт-çev
Ы тоитш iwYvuxára. " Prius í¡ Çcjtj in О. " Ita О. с. S , атЛ éauTbiv С. " Post voixtuovTac exci-
riisse aliqua vkleniur. Supple eveSpeuÔîivat (cfr. с 7) vel simile aliauid. S. »• cSpot С " ó|ao£wí u>c
:| dYvweía^éxiiv kit. C. ** SuvaTOv ieri^ O. '
M CLEMENTINA. — HOMILÍA И. 82
тс-3 |íi] flíXstv iíixsTaOat, xoü p.t) 8etv äXXov sSixeîv A scilicet propter consensum cum ratione sciri polest,
xf,v yvibiiv irapÍTtr.Siv. quxque singulos, ex ro quod nolunl injuria affici.
doect ним oporlere alleri injuriaiu Гисеге.
VII. rXavreç plv ouv Sooi iwrs èïf/ctjsav то íatjOí:, Vil. Quotquol igitur »ci um quxsieruiit, 6e cre
то Súvaoflai EÍipetv eauxot^ raaxEvo-avxsc **, Evr(8p£Ú- cientes ¡Hud per ipsosniel ¡«venturos, decepli sunt.
6r¡aav. ToOto imp кеяоуваоч xal ol tuv 'EXX<¡v(ov Idque Granéis pliilosopbis et barbarorum sapientibus
çtXiooçoi, xal {Sjp6apu)v ot 0"тои8аи5тгр01. 'Ex oro- conligit. Nam,conjecturis considerantes visibilia, de
jaapüv Yipà7ii6aXXovieç xotiipaxoïçTtEplxuv aSfjXojv rebus obscuris pronunliarunt; quod silii quoquo
asscf,vavco, x6 Sôj^ ttoxs napao-xiv " aÙToî», тойто modo videbatur, ¡d verum esse arbitral-!. Quasi
àÀT-jOèi EÏvat voptaavTSC. 'ûj yàp eISot^Í áXfjOstav, eniin gnari veritalis, qui adhuc earn quxrunl, opi-
cl àXijOeiav Ixt Cijxouvxeç, xwv itaptaxa¡i¿vtov aùxotç «ionum quae sese offerunt alias abjiciuut, alias re-
úkoX^'Íeiov 3tç ¡Asv aitoSoxip.á£o'jaiv, aï 81 " xpaxú- linent, ac si cognosecrent ; ignari qux vera sinl,
veyatv, ¿тпЕр e!5¿tec, p$] e16óteí nota p.Èv Suxtv qux falsa; et de vcritale decernunt, qui vcrilalcm
аХг,©?,, raía 6e <ê\jSr\' xal ЗоуцахЕ^ои«" itEpl aXr,- inquirunt, nescientes quod qui veritatem quxril, a
Bciaç ot àXijOeiav eihÇïixouvteç л, обх eISots; 5rt i suo errorc non potest earn addiscere. Ñeque eniin,
aXf.UEiav £t;tu>v Ttapà tt¡4 витой nXavr,? pvaOetv au- В щ ¿\x\t prxsentem earn potest recognoscere, quam
tí¡v où 8úva-ai. OOte f&p, <!>ç Eçr(v, wapEirrjXutav ignorât.
aÙT-ljv tTttfvtôvai 8úvaxai **, ^v a^vost.
VIII. HeîÔei îï ïxaoxov aç' èauxoû Çi)xoGvxa (xa- VIH. Porro cum, qui a seipso quxril discere,
6eív où rivtüji xo 49 dATjOàç, aXXà xo xépitov. 'Ensl persuadet non sane quod verum est, sed quod dé
ouv 5XXov SXXo xt ,e xéprest, aXXou 4X).o xpaxsl ùf lectai. Quando igitur alium aliud obleclat, alleruin
aXr(0¿í *'. Tb Sï àXïjOiç euxi то Soxoûv тй тгрос^хт], alleri pro vero lenclur. Verum autem id est, quod
où xo èxàixo) fè6ù *'. Ilv.Xà yàp av îjv xo Iv, e! xó prophetae videlur, non vero quod unicuique placel.
tlpTmv аХт,0Е{ tjv, отар èarlv àBûvaxov. Ati xoGxo Nam si verum csscl quod delectat, multa esset
xa\ ol xcüv 'EXXfjvtov çtXaXofoi, où çtXosoçot, 6;a uxo- id quod unum est; quod fieri nequit. Propterca
jaiyùôv xoïj itpáyu-aatv è7îi6avxsç, тоХХа xal 81a- Graecorum pliilologi, non philosopbi (amaiores ser-
çopa È6oY(xaxi3av, xf,v oixsîav xuv U7ro9¿asojv àxo- monutn, non tapientiœ), per conjecturas res aggressi
XouHîav aXTjOeiav Elvat vop,{uavxEç, oCix е16оте{, 64i multa et varia docuerunt : rati propriam hypolbe-
buxûv (}«u8£îî àp/iç Eauxoïç ipuatiávojv, хт) p.tv *• seon consequential» esse veritatem; nee scientes
âp5(îj aCrtuv xb xéXoç oujxçiuvEav eÍXtjcev. г quod , cum sibi falsa principia definivissenl, cum
principio eorum finis concordavil.
IX. "Oôev Ssî, Ttávxa napEXópxvov, p.¿vt¡> x¿J> *• xíjí IX. Undc oportet, omnia praetereundo , soli veri-
аАт/1г!а^ tojteúeiv âayxov icpoç^xr], 8v uávxsc tatis prophetae se ipsum credere, de quo опте»
xptvat S'jváaEOa, eI тгро9^хт1С èax\v, xâv itavu á[ia- dijudicare possumus , an sit propliela , etsi valde
Beîç iTijAxv, xal aoçtapuv i8tü)xa( ", xa\ vEuixexpiai simus impcrili, ac in sophismis rudes et ignari
S/K:pos, xat fiounx^j ар;0г,хО1. EüxoXioxípav " yip geometrix, alque in música non initiali. Deus
x4¡v TXEpt aùxoû EÜpEüiv é 8eoç xéôeixe ** wäatv, ùç quippe, ut omnium curator, cunclis facillimam fe
i:ávxüjv xT,8Epubv íva p.f(XE páo6apot eCaiOEVunv cit ¡llius inventionem : quo ad eum rcperienduui
aíixbv, -xfjXE "EXXt)veç aouvaxuatv EÙpEtv. 'PaSía ¡xèv ñeque barbari essent invalidi, ñeque Grxci impo
oiv t¡ •* 7^pl aùxoû EÜpEití OnápxEt. "Eaxt 8e f,8s. tentes, (taque facilis est de ipso invenlio. Hxc
autem est.
X. El irpocf¡XT¡c eot\v, xal Súvaxat EÍ8ávai tí>c X. Si propheta est, et polest scire quo modo
e^ívExo u 4 xóutioc, xa\ xà èv auxij) Y'wp^va, xal factus sil mundus, quxque in со consistunt, quin
tí eíí xíXo; èa«5|X£va- èav f¡p.tv ^ xi upoEtprixô);, 50 qué aliquando erunl : si aliquid nobis prxdixit ,
l eIí таХос E^vióxatiev fEy£VT¡p.¿vov " , xaXôiç аОтф D quod scimus evenisse, recle ei ex iis qua? jam facta
ix xtW 1\Sr\ YEYEVij[xivii>v xat та eaöuxva IjcaGat fuerunt, futura quoque credimus fore, lanquam
maxE-jojiEv, od u/ivov cbf Ytvw^xovxt, àXXà xal этро- no« solum scienti , verum cl prxscienti. Oui ergo
ytvcínxovTi. Ttvt ojv, xâv ßpaûv voüv íjpvti, où quanquam exiguum ingenium babenti.non apparel
çaîvîxat, (!){ xpí) xoúxei) тгара ítávxac maxcÚEiv та de consiliis Dei ei prx omnibus credendum qui solus
тф вгй 8¿5avxa, iç (ióvoc itapà itávxac àvoptirouç " prx omnibus liominibus ea novit, licet non didicerit ?
xa\ уЛ] ¡laQi'uv IrJ. z-.x-.i: ; A16 , av хф xotoúxip, Xéyta Uiiare tali, prxcognitionem , inquam , babenti per
VARliE LECTIONKS.
" In cod. 804 posl mrcEUJavxEc additur ¡il] Ssíjisvot xíjc Ssía; StSayjñí. " I ta О с. S , tote xi itapa-
çxav C. " S piv — a Si C. ,v Fortasse Éxt Çt^toOvteç, ul supra S. *• Vbb. o5te yip, ùiî £c3ï)v, itapE-
aTT.xvîav aùxf,v ím-j-vuvat Súvaxat non lcgunlur in 0. " xt insenii c.O. " Lege áXXou ¿tXXoç xpaxEÎ d)ç
аХг,6ой( D. ** eiSei O. Tum addidi Et c. eodem et ex conjectura Ci. " p¿v uni. 0. " xtp non omitiere
tlHtebaiil Cl. et S. И tSttirov О. " lia S , EÙxoXorÉpav С , EUxojXoT¿pav О. ** lia О, с. S , xeOtixsv С.
" f¡ excidit яр. S. Idem nspl aùxoû ex coiijeci. Ci , cujus tent. тар1 aù-oùj, ul С. M enveto edtdil Cl ,
«ou С , ut minus accurate ьсг. S. И lia U, с. S , yeyEvtipivuv С. u ivopÚTOJí ош. О.
83 S. CLEMENTIS I ROM. POM. OPERA DUBIA. 81
divir.itatcm spirilus quae ¡n ipso cxislit, si quis A 5b xw Tpá-pwsiv ïxovxt Sià xf;v èv аОтф toj îïvej-
nolii vori Cognitionen! Iribuere, et cam allen cui- paxoç ÖEioxijxa , xb aXT¡0cí eiSévai jx-î] StSövat ti;
piam iradil, nonne mentis inops est , qui asi.ribat 0¿Xoi, xiv\ exípti) Ío-jj £¡Sévai , oix evSsí)? ú-áp/:t
non pro¡)bet.-B scicnliam quam noluil prophcUc çpEvtov , аяоЗебыхшс tw pí) Ttpoç^Tï) & r.potfr^
cotic.i'deri'? EtSévai Soüvaí oCix t6o\Aífir¡ ;
Xi. Quare ашс universa omni ¡utlicio oportet per XI. "ûôsv itpb toívtuiv tox<it¡ xpíiEt 8ià tt,ç т:ро-
propheiicam proniissionem prophclam quxrere ; çr/rixr,? etozyy£M*î xbv M irpoçfixi]v ÇrtX£Ïv Ôeî , xa\
eoquc cognito reljquis doclrinae ejus sermonibus Yvovxa, tocí Xoiraîi xt¡í 8i8a<ix»Xíaí aùxoy Xaôtj
adhaerere sine u|la dubitatione, atque confiriendo àvEvSoiajTio; Етезбеи, xa\ GappÔvxa iwp\t&v еХта-
tie bonis quae speranlur, juxla priiiuiui judicium Çopivwv, TOXixsOsiöai xîj тгрихт) xpEast, vvivra
vivere; seiende videlicet, quod quîea verba proiu- ouv ", 5xi i xaûxa eítciov ярЬ; тЬ ÊUaao-Oai <?Jz:\
lit, ita natura comparalus est, ut menliri nequcat. oùx 1-/&1. ДЛ, èav ti той Xoittoû tiovuttVjtou p\0év-
Quamobrcm si de cxlcro aliquid ab со dit: tor um Ttov Soxfl i)(AÎv '• p.*) xttXûiç Е£рг,ава1, EÏSévai ХРП
nobis non recte dictum videatur, scire oportet, non ôxt oix aùxip •' sfpT(xai xaxíií, àXX* oOxo fjpsïî
ab со prave dictum esse, sed nos id quod bene xaXbif Exov °'""t eôfjoapEV. "AYvota y*P Yv*"<r.v °"x
dictum erat, non intellcxissc. Ñeque cnim igno- ¿p8â>î xpívEí, axE Si] ouxs Yvíi5i{ rpoYvwsiv оХг,вшг
ranlia recte Cognitionen) dijudical : siculi ncc xptvsiv keçoxev àXX' " % ^pOYvwatç xoîj à-pwoûji
scientia vere potest judicare prxscicnliam ; verum napays'- ^/v Yv^"tv*
prxscienlia ignoranlibus tribuil scicnliam.
XII. Quocirca, amice Clemens, si quae ad Deum XII. "OOev, i» çEXs KXfjpi^ç, EfyE хяхшОеС) Siaçi-
pertinent cognosccrc cupis , ab isio solo poles di- povxaYvôJvat «eXeiç", 51«apàxouxou p<5vou paÛEtv
scerc, quia solus novit vcritatem. Alioruin ennn E-/EIÍ, Sxt pavo; oÎ8e xîjv àXf,0£tav. Tuv yàp âXXtov
ji quis aliquid cognoscit, ab eo, aut ab ejus disci- еГ xi? ¿Tkíaxaxaí xi, napa toútou, f¡ tuv to-jtou рл-
pulis traditum accepit. Est autem ejus scntentia et Or(xuv Xa6ùv ё^е-.. 'E»Tt & " eoxoú то te gouXtipa
vera prxdicatio : Deum unum esse, cujus inuudus xa\ íXtjGec x^puYpa, 5tí- eTç Btbí, o\> xócpot ?pY<>v,
opus esl, quique Justus cum sit, aliquando cerlc 8{, Síxaioí tbv, TtávTtoí Ixárttj rcpöc tí? TtpáCEií
nnicuiquc pro aclionibus rctribuet. aw>5i:J3Eí irox¿.
XIII. Necesse quippc est ut qui asseril Deum XIII. "AváYXT] Y*p , î«l 9'Jrct " í'x*iov eTvsl
natura omnino esse jusltim, cliam crcdat immorla- X¿yovto Tov 8eov, xal tac avOptbittov ^X^í eOavá-
les esse hominum animas. Quoniam ubi erit jusli- ç iouî sîvm msrsúeiv. "Ета\, той xb *' Bíxaiov auxoü.
lia ejus, quando aliqui, cum pie vixissent, inlerdum OTOUTIVEÇ, EÙÏ£6u>ip4(i>(iaVT£Ç, xaxouxT,OavxEC èvÎOXE
male habili per vim с medio sublaii sunt, quidam piaiwç avTipaSfisav, Iviot Sk, атебЕТс izávu YeYe^pé-
тего, ubi omnino impii extilissent, alque vit« luxui vot, fcv iroXuxEXEta ß£oo xputpTjuavxsç , xbv xotvbv
ac deliciis induisissent, communi lamen bominum aveptbi:tov Oávaxov èxEXEiîxijaav ; 'Eiîe\ oyv xuP^î
morte obierunt? Quandoquidem igitur, absque tilla i:àsr\i àvxiXoYÎaç 6 Osb« aYaBb; uv xa\ 8!хаи5?
coiklradictinne, Deus, bonus cum sit, Justus cliara èsxiv.oùxSXXtu? 8b8£xaioiETvatYvtos6fi<iExai, èiv pi)
*st, nee aliunde Justus esse cognoscctur, nisi aniina ■f) t¡/uxh P"* Tbv x^ptsp-bv xoû ашрдхос aOávaxo» í¡,
post separalioncm a corpore sil immortalis, ut tv' ó p¿v " xaxb;, èv $8т) Yevípsvoí, ¿>í ÈvxaOBa xi(
malus quidem, in inferno posilus, iani|iiam qui àYaOi à7toXa6tav, èxEt тар\ í)V т;р,арте хоХаав^, ó
hie bona receperit, ibi pro iis qua; deliquit, punia- 8к àYaGbi, Ёмтаива 7rsp\ i&v f,papxE xoXauOE\ç, àxsï
ttir, bonus autem, hie pro delictis castigaiiis, illic «bç èv xoXtoiç 8txattov, àYaotbv *" yXppovap.Oî xa-
quasi in sinu justorum conslitualur bonorum hie татг?,. "Oti toívüv 6 ОеЬс 6txatoç, irpóST.Xov f¡pív
res. Quoniam igitur Deus Justus est, constat inter èjxiv öxt xa'í xptsiç " y'vexbi xal ^"X^ «Oávaxoi
nos, judicium quoque fore, el animas esse ¡in xuYX^v0'jaiv-
mortales. u
XIV. Si quis vero, quemadnioduni Sinioni Sama- XIV. Ei 6! xiç, ы; тц) Sapapóí Síuwvi ôoxeT, то
rilano placet, Deo justum esse nolil concederé, cui Stxait.) sTvat 60 ëzû 52 H-*l e-^01 Soûvat. • x!v. In
jam liibuere potest ut Justus sit , vol esse possit? тоО-о 61 Souvsti SJvaxat , ^ xa'i xb Y£v£a9ai 5úvaa0at;
Nam si id cunclorum radix i:on babel, prorsus TfÉç yip pi^r,i xtov SXtov toûto oOx e/oúiij?, aváYxq
VARIEE LECTIONES.
»Лттцпд und zur qriccli. Syntax) el ad Aiist. Ue anim. p. 471 seqq., deinde Waltz ad Arist. Org. C7,
('., \i. Vide infra horn, x, 10; (Ни ;Iva'., xvi, 17 lànîip»}» EÎvai S. "xouxoxtçC.
« CLEMENTINA. - HOMILÍA II. $
•пата voîlv, Sti •* TÎJ tôiv avOptóraiv 9¿»£t ш^ iv A nccesse est cogitare, ¡lluil quoque in lioiiiiniin na
xap-oîi eûpeîv à8uvaTov. El Si ïffriv •* EÙpsïv iv in: a, iaii(|iiain in IVtirlibiig non posse rcperin. Si
àv6pu>7TOi{, пастш ¡ioXXov èv Oetíi ; si Se oùSajxoû, ойтг auleiil nivi'iiialur in houiinihus, (|iianti> mugis in
irapi вей, oOte napa ávOptóroií Ixrtv eùpsïv то Deo?Quod si juslilia iiusi|uaiii, ne(|ue apitil IVum,
Stxaiov, jtôvtijjç oiSk т4 SStxov. 'AXX' fort то ôixaiov. noque apnd lioinincs rcperitiir, plane noque repc-
AtxaioaûvT); yàp oOotjî t6 âStxov ev Xá-fítai- «".кхтар rietur ¡njuslilia. At jnsliiia existit. Nain, exstanu
napa6aXXo¡iivr)c tîjç ô'ixaioeiJvT(ç ay-^ xal ivavTÍtuj juslilia ¡njuslilia quuqiie «Jicitur : qna> ita vooatur,
ïxttv eúptixojjLÍVTjí, àôixia Xi^ïtat. quasi cum oa juslilia comparclur, eique mveniatui
contraria.
XV. "EvÔsv youv BiSaixiov 4 вго{ •• toùî ovOpo'j- XV. Inde igitur Dens homines rcruin Terilatcm
ícouj npoç "ri]v tuv 8vru>v àXijOEiav , EÎç û>v aCiToç, doeens, qui ipse unus est, bifariani et contrarie
S'./îjî xal ivavr(ti>ç 6ieíXe ttívtb та tuiv ¿txpiuv, divisit omnia extrema, cum ipse ab initio unus sit
àirapvTjÇ •* aCix%{ eTî cùv xal ¡xovoj öebj, itoiijaac ac solus Deus, qui fecit cœlum et terrain, diem ac
o-jpavov xal -f?iv» f¡pipav xal vJxxa, çwj xal -Op, noctem, lucem el igneni, solem et Iiinain, vitam
f.Xiov xal ds"Af,vr,v, faty xal Oavaiov. M4vov 8i èv atque mortem; in his aulem solum Imminent libe-
toOTOtî aùrsÇoûjiov töv avOpwrov íto£y]JEv, ÍT.:-zrr ruin condidit, aptitudine praeditmn ul Justus vel
б£10тт,та í/ovTa oíxawv i) SSixov Y£v¿aOai- ф xal Taj injustus Hat : cui et alternavit conjugationum ima
twv (rjï'jytuv iWjXXafJEV eIx4vo{, [Aixpá та тсршта gines ; primo illi apponens parva , dciude vero
KapaQ¿u£vo; аитф, jiíyáXa 8г tí 8EÚT£pa, oíbv xi- magna; sicul mundum, «vum. Ktquidem liic mun-
apov, aluva. 'AXX' 4 piv Tiapuiv x4<ju.oí izpáuxaipof, dus temporalis est, at ftitiirus a'ternus. Prima est
4 8è ioópévoí atS'.oj. Прштт, afvoia, 8s'jT¿pa yvujtç. ignorantia ; secunda cognilio. Sic eniiii propheli;e
OÛTtu; xal toùî tí,; 53 ^poCTiTEÍaj J¡YErl^va» " S'í- ductores ordinavii. Quia cnim praesens niundiis
to^sv. 'Eiœl yáp 4 тохрй« хоарл; Ot¡aó; i<mv, cí>í Temina est, quasi mater liberorum procreans ani
jit¡tt¡p téxvuv tíxtwv ¿"Xaíi 4 iiáuxvoí aiiov a^¿r(v mas, fiiinriiin .ту и m mas est, lanquam pater libe-
iorlv, ¿í rarrljp aí»6E3(4¡j.£vo{ та аитой TÍxva- Sea ros suos excipiens; proplerea in liunc mundum
TOJTO Ol M ÈV TtJ) xáíJXtjJ TOÚT(¡) itpocíJTai è-Op.£VU>î,
propheue consequenlcr voniunl lanquam fil i i futuri
i¡í той uiXXovTOf aU'jvoj 6vt£ç uio\, ávOpúnuv •• Tf,v
sasculi , noiiliani babenles bominum. Porro hoc
■»váijiv í/ovt£í, eitípxov-ai. Тойто б£ тб (iU3Tf,pWV
myslerium si cognovissent homines pii, niinquani
(i iiTtiaravro oí £v Oeojeoeíji äveptü7roi, oùx Sv «otó aberrasseul, sed ot nunc deprcheudissenl, Simoncui
i^Xav^^v.àXXi xa\ vûvàv èTvû)X£t«v ft» 4 » С (|lli onlIles Conl.irbat, erroris ac fraudis esse
£ifui>v, 4 vûv uâvTaç OpuXXüv , itXi'/q; xa\ апат1){ couperai ¡um. Serino autem proplielicx regula; ila
lrc\ ffuv£pY¿;. 'О SÏ Хйуо? ™ü í:po9T¡Ttxou xavövo;
babet.
XVI. 'Q{ iv àpyjj 4 8е6{ eT{ fi»v, шятир Ъфк xa\ XVI. Ut in principio Deus, qui unus est, lan
ipí~ípi, npuTov iitoÍT)de t8v oúpavov , eItœ tí¡v quam (lextra el sinistra, primo fecit cœlum, deiude
■piv, xal oÜTtDí хата то " i§^{ itiaaí tíj jbjuyíaí lerram, ita deincepsomnes conjugal iones constiluit.
ouvEor^jaTO- ir:: ¡jiívTot avOpiÚTrtov oùx Iti oütüjí, In hoininibus autem non amplius sic; sed cunetas
a/.'/.i -i-a; ivaXXiia£i тас аи{ит£ас. 'ûç yàp à-' alternat conjiigationes. l'i enim ab eo prima meliora
aÙToû та npbjra xpeÎTTova, та SsOtEpa f,Ttova, et:' sunt, secunda deteriora; contrarium apud boulines
àvOpitmuv t8 ivavríov EÚptoxo|AEv, та яр<йта ~¿íi- nanciscimur, prima pejora, secunda prastanliora.
pova, та бгитсра xpEÍrcova. Aùtîxi yoûv à7to 'A8à(i Ilaque slalim ab Adamo, qui secundum Dei inia-
Toi хат' Elxóva вгой Tf£vo(i¿vo'j iyivtró tic uptüroí gincm faclus fuerat, primus onus est iiiiqiius Cain,
aSixo; Kaív,8£ÓT£poc8!xa'.o;*A6áX. IláXiv 8è атсб той secundus Justus Aboi, lierи m vorn ab eo, quem vos
y.iV •J¡iaíXiYO,uivouA£'jxaX;tüvoí(-iO)7tv£u¡xáTb)Víix4- j) Ueucalioneni vocalis.spiriluum dua; imagines missie
VARIiE LECTIOXES.
•' Post от-, sine dubio excidit Èv S. " 51 Ítt-.v О, с S , 8á ètt;v C. '* -Л 8!xaiov cod. 801.
*■ ô flibî ^S'.ÔaTxaXcjjv C. "an' ap/ijí О. •' f¡y¿u.ovaí С. ** ol adjunvi с. O. Idem ir¿¡i£voi.
" lia plane scriptum exsiat in cod. Uttob. — Ms. avtov, ut in eo so.el per compendium scribi in
sv0p(4-oí. Non temeré lamen hoc loco aliquis leget aui con ¡gel atcjvúov. С. — rorlasse tolum colon,
Iraiispnsilis verbis, sic legeirliim : Ata toüto iv tío x¿3(it;> tojto) npoç^Tai £nou.¿vt.);, oí 5vt-.í uío'l ávOpiú-
TOijv, ы; toO ¡jiíXXovtoí a!¿jvo{ tí¡v fv^Jtv éyovteí, 1тЛругпз.\. Veri prnpheUe. prophelis falsis semper
siiccedunt (íto)ix¿vci)í i-£*p-/ovTai) secundum regulan) syzvgiarum. Alque illi uiiiilein eliam alus lucís ap-
I elUntur uiol ávOp(í>rcov, bi y£vvt,toI yuvaixôiv, cfr. boin.ii, 17; ni 22 seqq. 2(i. S. '• ó add. с. О , ill
quo тг;; íiOívojí aptíTEpaj p. i:XavT){ xal апатг^. " хдта т4 от. 0.
VAKIORUM ХОТЯ.
(•Mi) Tcv muff ùfmç jF.yvjdrcv SevxtLlibjrcç. quas'r Noe bominibus sui temporis dixcril, AsOtc,
Nuius est In su s in nomine Dcucalionis apud Thoo- xaXcï j^ä; 4 0eo; e¡; usTávoiav. Cor.
pliiluiu Aiitioolienum lib. in, ad Autulycum p. 129,
87 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DEDIA. 88
simt.impurl, inquam, eipuri, nemperniger corvus, Avs;6Jo 54 atsGTáXijsav, ахавартои \iy*> xa'i xa-
et dehulc coluuilia allia. Hem ex principe geniis варой, 6 те x<5pa£ à piXa;, xa\ f¡ Xeuxí] терютера
nostra; Abrahamo duo priini nati sunt, primus ÔE'jTapa. Ka\ àiA |xèv той àpxnfltao той ÉOvovç
Ismael, postea Isaac qui a Deo bcneilicliis est. Ex fjp/öv "A6paàp. 6ÚO T.päiToi ysfàvaaiv, npCno; 'la-
codem similiter Isaaeo duo adbuc exslitcrunt, im- )jtai]X , sha laaax ó ûno той веой euXo-pipive;.
pius Esau, ct pins Jacob. Ad liunc modum ordinc 'Aitö 6k той " айтой "laaàx ¿р.о£о>; touiv 8ûo,
primus, m mundo primogenitus, ponlifex, dcindc 'Huaû 6 ào£6i]i xat *Iaxù6 à tôas&fji. Ойтш; Tfj
legislator. toÇsi " тсрыто;, ibç îtpwTOxoxoç тф xÓ3|ju¡>, ó àp-
■j^tpsui, Лха à vop.o9¿Ti)C n.
XVII. lia etiam quae ventura erat coujugatio circa XVII. '0(io£üjí <j yap itpbí 'HXíav " ouÇuiî«
Eliam, sponte dimissa est ad aliud tempus, com ¿(реГлоииа JXÔeïv êxousa атеХеЕсит; tlç ÊTspov xat-
menta sc alias opportune seipsa fruiiuram. Quarc póv, SXXote cOxaípwí oût^v àitoXaÔEiv " gouXeuo-*-
primus venit, qui inter natot mulierum ; dcinde se- pivi). Aib xa'i é èr Tsrrr\zo~«; yvrcuxunr irptôroç
cundus advenit, qui inter fillos hominum. llimc se- t¡X9ev, tita ó èr vloTç агвр&яыг 8£ÚTspo; èmjXeev.
quendo ordinem fieri polerit. ul intelligalur ad quam TaÚTi] tîj т4$м " àxoXou9ouvTa íuvaTov îjv voelv
eeriem pertineai Simon, qui ante me primus venit " xivoç irá X£p/ov, 6 -крЬ ерлй elç та I9vq itpuiToj
ad gentes ; et ad quam ego pertineo, qui veni post iX9ùv, xa\ tIvoî ûv тиух<Ьы, ó цет" exeïvov eXtjX'j-
ilium, et successi vclut lumen lenebris, velnt igno- 8шс, хаЛ eireXQùv ú>í axáTip ершс, ûç àyvoc'a -yvusii,
ranlix scientia, vclut morbo sanitas. lia quippe, ut ibç voeqj faut;. Oütw 61¡ , ÙÇ ô " aXi<(% <ip.lv itpo-
nobis dixit venís pi'oplieta, primo venire oportet Ы- (fifTfi erpr,XEV, «póYrev 4-su8àî 8eï eXBeív evarré-
sum evangeliumab imposlorcquodum.clsicdeinde, Xiov '» iiA itXavov Tivà{, xat eW ойто>с р.Ета xaOai-
post sajicli loci eversionem, verum Evangelium ad psacv той aylou tîto'j Eûa-n-éXtov аХг,вес xpûtpa 8-.a-
correctionem futurorum lia.'reseon clam mitti. El *Eu.tpOí¡vai etç ETav<5p9iü3iv t¿jv É<rou.eviDV aipeaeiov
post lure, circa finem, ¡tecum primus véniel Anti хзХ р.Ета тойта тсро; ты TéXet lriXiv npwrov 'Avxf-
christ и s, lu ñeque veins Christus nosier Jesus appa- Xptarov ÈX8£tv 8sî, xa\ tote tov 55 0VTWí Xpirtov
rebit; post quem, orto sole aeterno, cuneta tciiebra- f¡(jü>v *1t]otouv ava'<pavT|vai, xaV рдта toùtov ", ala>-
rimi evanida fient. v£ou сыто? ivaTíO.avTOí, ■navra та той axórouc átpavT)
Ysv£a6ai.
XVIII. Cum ergo, sieul dixi, conjugalionis cann- XVIII. *Еда\ O'jv, ¿>; i<fi\y, Tov xavéva ttjÇ îuÇ*.
nein quidam nesciaitt, inde ignorant qualis existai с y'aç àfwouel tiveç, Ivôev oùx e-nisravrat tí? тиу^*-
Simon, qui ante me prodiit. Nam si cognosceretur, veí 6 1рлй TipoeSîOaai Sip.o>v. El yàp àYivioaxETO, oùx
non ci haberelur fides. Jam vero quia ignoratur, Sv èitwTEUETO. Nûv 8e 0-cvooúp.evo? oùx ¿рвы? та-
non recle credilur : et qui opera iiiimicoruni Tacit, 9T»úrrat,t- ка\ i та u.iaoúvTojv toiuv ^уащхи, xal
diligilur, ct liosiis quasi amicus recepttis fuit, el ó ÈxOpoî tbí tpiXoí 4t:o8¿8extoi, хоЛ OávaTo? £üv ¿>;
qui est mors, vclut salvator desideraius est, el qui róCtúv тояйв^то», xaV Ttûp uv ipûç vEveu-iarat, xa\
ignis, lumen existimatus, quique seductor est, an - ■^Xávoí uv шс íXtêúwv áxoÚExaí. Тайта àxoûo-aî iyw
dilur quasi vera prsedicans. His audilis ego Cle KM¡p.i)c- Tí; apa T'jyxávet, ÊtpTjv, outoj ó tosoutoç
mens: Quisnam est, dixi, isle tantus deceptor, scire uv àuaTEwv ■*, u.a6Elv f¡6EXov. Kai ó Петро; Itptj'
vellem. El Petrus respondit : Si cupis discere, licet E! ÛîXeîj p.aOEÎv, т:арЕат! sot то yvuvat, itap' uv
tibi cognoscerc ab iis a quibus el ego cuneta illius xàyw та хат' aÙTbv •nâvxa ^хр[бо)ха.
accurate rescivi,
XIX. Justa quaedam apud nos est, Syrophœnissa, XIX. 'Ioujrá tic iv t,u.îv ami Supoçoivixwna, то
genere Cbauaiiitis, cujus filióla gravi morbo «let i- Y¿voc XavavÏTtç, ijç то BufaTpiov йяЬ -/ай.^щс v<5aov>
nebatur; quxque ad Dominum nostrum accessit, (tuveíxeto, t¡ xai Ttp Kupíw ^puliv яроат)Х8е Bouisa
clamans el suppüuans ut filióla; suae mederelur. Al xa\ 1хетеиоииа, 8яы{ аитт)ст8 6\jfáTptov Оератайот]
ille, eliain a nobis rogatus, dixit; Non licet sanare О 8e, xal ù-f' f)u/1v аС(швЕ\;, eItov Oùx E^^t'v
gentes, qua; canibus ideo similes sunt quod diversis ¡aaOai та í6vi¡, èoixéra xuatv, 8ià то Sia<fópoi;
utunturct cibis et opcribus, cunrregni mensa (¡lus Хрг(зва1 " Tpoçaîî ха\ «paÇeatv, aiw8E8ou.évTií t^í
Israelis tradita sit. Illa vero poslquam id audiisset, хата tí)v ßacriXetav в* tpaité^ç toïç'uIoï; 1apai¡\.
•:t per illud quod de ejusdem mensas niicis cadcnli- 'H 8è тойто àxoûaaffa, xa\ ttjç айт^с траяеС-цс, ¿>ç
bus (velut canis) parliceps facta fuit, uiutasset xjiov, t|/tx¡wv 4TO7tnrtóvT<i)v ouu.¡jieTaXap.6áv£iv •',
VARI M LECTIONES
" той accessit ex О. " outoç t^¡ ii\ti С , in inarg. ойтш{ т. т. pro conjectura ; оиток (sic) tfl TâÇsi 0.
Dein itpoTOToxoç С. ,k Aaron et postea Moyses. Exod. vi. 20, vu, 7, Num. xxvi, 59, et I Paralip. vi, 5,
xxiii, 15. C. " De Joanne Bapiista diclo Elia Matih. xi, U ; svn, 12, 15; Luc. i, 17. C. " aiwXa6Eîv 0.
Tutu insérai ¿ с eodem, Cfr. Mailh. xi, 11. Credner, Beilrage 1,286,505. " lia О , ut jam propo-
suerat D. Turn scrips! îjvcx coiijecl,, f¡ С , íjv О. "6 adjuiixi с. О. " Cfr. ßaur., Paulus p. 219. S.
"• тойто С. B1 iterclereorai С. •' Ha dé coitjeçl. С , in cuj. lexlu àçaTaiiov, ul О. •* xpnfföott О, с S ,
XpäaOat С. Cfr. lamen Lob. Plirijn., p. (11. S. ,v SasíXeiov О. " Post auu.u.£TaXau.6áveiv deest íe^jiév^
sequeiilis ob vocis ôp-oiorÉXeuTov. D.
m CLEMEMINA. — HOMILÍA H. %
56 {teTa9e(i¿vi¡ Зтор *Цтфм8и,о('ь>; 6iatTâ<r9ai toi; A qllod eral, ulpote eodem ac filii rcgni osa viclu,
ttjç âaiXciaç utoîç, tt¡c e!; tt¡v 9uyaTE'pa,il>çt|Çi(>>aEV, filia: saniuiiem quam pelierat obtinuit. Neque eniin
î-tvêv lieetdç. Où yàp âv tOvixl¡v ovaav xol етЛ tîJ elhnicam, aique cudcm in vitae genere permanen
a-j-1) itolfKÍa r pivousav 8 tí¡v ipx*îv 8ià то рЛ] tem, sanilate doiiasset qui ¡il initio non fccerat, quod
èÎvai 0£p«7:£-J£iv •■ ¿ç È9vixi)v pjívajav èOspi- non liceret in etlmica faceré.
1ŒUOSV.
XX. Avrl] où"v, tJ]v vap.tp.ov *• àva8e£apivï) toXi- XX. Illa ergo, vilam, qua; juxta legem ducitur,
Tsiav Село той E6ÍOU àvSpOi ¿vavrta (ppovoûvroç f|p.ïv amplexa, a suo viro, contraria nobis semiente, cum
jktí ttjç ta6£Î9Tjç Эиуатро; ¡Sîtov ofxtov ехбебХц-at. sánala liiia e domo propria éjecta est. Diligens au-
'Я Se eù-p/topovouaa i:po{ та; jvivO^xai, xa\ èv tcin ea qux pepigerat, et abundans opibus, ipsa
sipio-jji'a ßiou unapvovsa, aÙTÎ; •• plv ХЧР* Ê|i£t- quidem mansil vidua, liliam vero suam viro ad
v£v, то 5è OuyáTpiov aUTT¡; avSpt tivi ECrrvtopovouvrt veram fidem propenso ac pauperi conjugem dédit.
*P*í TÍ)v oXt¡9t¡ icÍTttv xat ï:évtjti 8vrt eyvrjppösaTO. Cuinque propter liliam nupliis se abslinerel, duos
'H Й xa'i ttjç Ourercpoc r>po?aaei Yáp.ou зтЕрт)9£1за, pueros emens ac educans pro liberie liabuit. Qui
eûo itaîSaf «bvT(aa¡jiívTi xal таиЗгизааа, elç uiuv ,. pueri una cum Simone Mago a lencris annis educti
ÊJXe tótov. "Axiva тй илуы Eípxovt ix 7ua£8ojv зир.- cuneta illlus didicerunt. Tanta qiiippc inter ros
nu$£u9eVta, itivra та хат' bùtov £X(XE|ia0f;xa3íV *'. erat amicilia, ut cum i 1 lo in omnibus concurrereut,
TooeÚTi) yàp aÙTtûv í¡v <j çiXia, ш; xaX euarEUaat in qnibus vellel se illis adunare.
avrû iv 7:ânv oTç {JouXoito " aÙToii evouv.
XXI. Ojtoi Tip èvTaûOa ira6r¡p.í¡!javTi Zax/aíijj XXI. Hi Zaccliicuiii ibl agentan nacli, ac veri-
íuvTuxóvrec, xa\ той tt¡í áXr,0e£aí 6c' аитой ргтаХа-tatis sermonem ab eo discentes, acta de prioribus
facinoribus pœniteniia, brevique Simoncin datunaii-
CÍVTE4 Xöfou, èie\ toîç itpojToi{ v£toT£piap.oïî р.£та-
ti's, ut omnium illius sibi conseil, slalim ac ego eo
jieXijeí-rtsc, Tax¿o>{ той Eíjituvo; xaTayvóvTEí, 7;ávra
profeclus sum, arccsserunl ad me una cum eoruin
айт«р otívei8ót6í, ap.3 tcj еж8г,рл]<1а£ " p.£ èvrauûa,
juTà TÎjî àva9p£'.{<ap.avï); айтоис 57 tpoj£X98vrsç educatrice, et a Zacchajo mibi sum commendali ,
alque ex eo tempore niccum semper commorantur,
soi, Oit* аСгсой onjoraBavreç p.ot, xat "xtote 7iívtgte
«•jvsîfftv **-" p.ot, TÛiv TTJç àXr/JEi'a; àiwXa'JovTEÇ p.a-
prœceptorum veritalis participes. Hsec cum dixisset
O^pjcrojv. Тайта eîtoùv ó Штро;, p-ETanEp/iapEvoc, Petrus, vocatis illis prxcepil, ut mihi omnia ail
Ix&eutev aiToIi '•• Kivra pot та ' хата töv Sípwva Sinioncm pcrtincntia diligenter exponercnl. At
i/p:>M>; ехтгвгаОас. Oï 6è tov Osbv (xap-upájiívoi С ¡ni, Oenm altcslali, se iiullalenus menlituros, enar-
rarunt.
XXII. 'Oí хршто; ó 'Ax'JXaî fjpÇa-o Xíyciv ойты;1 XXII. Et prior Aquila cœpit ita dicerc : Audi,
"Axovaov, й* сГХтатЕ f¡¡jitv àScXçà , Зтаис axpiSw^ ebarissime nobis (Vater, ut accurate cognoscas
-i.-.i та хата tov 4v5pa el5f,ç , tIvoç те ûv , ха\ omnia viri illius , cujiisnam sit, cl quis et unde, et
t£î ха\ «¿Oev , TÍva t¿ éotiv & irpáTTEi, xa\ ишс qua-nam sint quae facit, el quo modo, quamque ob
xa\ Sià tí. £Cu.biv oÍtoc гатро^ fjièv lortv 'Avrtüviou , causam. Ilir. Simon paire quidem Antonio, roalro
JiTjTpoi 6È Taxí)X, £ap.apEÙÇTOiOvoç,àuo riTOüiv * vero Háchele orlus est ; nalinne San:aiiianus, ex
XÚU.T,;, ti¡; тсйХеол; акг^оизт^с <r¡ipívovc ÏÇ. Ойто;, èv Gilthis, vico qui sex schœnis ab urbe dislat. Is,
'AXEâvSptía т^ itpoç Afûinov f£T0V<îi 'EXXTjvtxfl Alexandria; ad Nilum versatus, Сгагса disciplina
mtSEÍa* Ttivu EÇaox'fjuaç èaurov xa\ p-aysCa i»Xù 8u- cum multuiu se exercuerit, et arle mágica polleat,
vijíeVí xat çpEvwOE^j *, 9¿Xet votii^'ôat avtoTÍTT| tií mente clatus, se vult existimari esse virlulem su-
clva:8'jvap;t;xa\ айтой той tov xöap.ov XTEuavroç Oeou. preniam, ipso quoque Oeo niundi condiiore supe-
"Evíote ÍExa^XpiurbvEauTovalvteaáuívoc, 'Еитшта' riorem. Interdum vero se Cbrisluni »ignilicans,
грозауоргО«. Тайтт) Se Tfj т:роааторг!а' xixpr/Tat, D Stantem appellat. Earn au lern appellationem usur-
¿4 81) eTTjeri[i£voî a£\, xa\ aiTÎav tpOopâi , йвте* pavit, quasi qui exstiturus semper sit, nec habeat
то вйря iteaeîv, oCix íx«v. Kai oOts Oebv , töv corruplionis causam, ut corpore concidal. Neque
xrfaavra töv xíajiov, àvt?jra-ov slvai Xáfsi, oute1 vero Den m, mundi creatorem, suprcmiiin esse ait;
vexpoùç ÍTEp9í¡aEaeai «loreüet. 58T'ÎV 'ЬроиваХ^р. пес molinos excilalum iri crcdil. Ilierosolymam
àpvîÎTai , то Tapi^lv '• 8poç ávTEtacápEt. 'Avr\ той negat, inonlcmque Garizimuin snbstiluil. Pro vero
VARICE LEC.TIONES.
•* ti O. •* tíjv aÍTf,v roXi-EÍav O. ** (x-r¡ OEpaitEÚiúv seriliendum esse conj. D. Aut eliam verba
iftvtxl¡v (xebaaav niulanda sunt in тойто p.!; itoi^saí. S. Tum è6vixf,v, eOvixíjv (AEÍvaiav iÔEpa-Eusv С
" aUTtj ovv aÚTT) i¡ v8¡i:uov O. •• lia S , айтт] С, О. " ex¡jicj¡iaOf(xaaiv О, с. S , ex¡iaof,xaaiv С , quo»!
ipse postea emendavit. Tum deprompsi í| ex О. " ¡JoúXoito О, с. S , ßouXaiTO С. " ети8т,цт1 О. •*-** aù-
toù( -poj£A9¿vTE; IxTore aúvEtst O, interposilis verbis oinissis. '" ¿x¿Xsuee icívra sine auxotf O. ' та
от. С. * íi deest in 0. Cotelerium edidisse (дета т. ftv. male notât S: in Clericiim aniinadvertenduiii
erai. " Ita Rul. et O., vávoc, àiA Гет9шу С. El Eptl. c. 25 ГЧтЭйп», var. lect. ibidem Гг,т9ол/. * Vbb.
tí¡ r.pb; АГ-pirrov y*T0V,,°í 'ÉXXt,vixíJ Tcat6£Ía reccpi ex 0. • oevop«o9e¡c 0, <(ui subindc 9¿Xei cum Epit.
с. ib, éjXíiv С. ' Im' rit 0. Cfr. Uaurii Gnosin p. 104 son. 308. S. ' rpoarjopia С. * ware insciiiil
S. ex Epit. I. с ■lia S, ex Epit. I.e., ой C, 0. Heindc еу:р9^«59ас p. еуг(-,-гр9а1 с. 0. 'TaptÇeJv G.
il« S. CLEMENT1S I ROM. POM. OPERA DUBIA. 92
Cliiislo nostro seipsuni prxdicat. Legem propria A ovtioç " XptTto'j r¡¡xttiv èa'jxbv avafOfEÚsc. Ta ôï той
pi'ct'sumptioiie aliter iiiterpretalur. Et judicium dicil VÓU.OU !6ía 7tpoXr,0/st àXÀTôpel '*. Kai xpíaiv tiz
quidem fore verum non exspectal; persuasum enini aba', [aev Xeêi , où тгроабоха 5¿- où yàp av 0x6
lia bons, Deum non esse judicaturum, usque ad Deiim 8eou xpiofjacaOai тетаи[*еуос '*, ¡aéxP'- айтой той
ipsum impietatem suam ausus est extendere. Undo бгой à3c6sîv ет8Х|ла. "Oôev ïvtoc, ¡il] eîSoteî oti, тсро-
iionnulli, nescientes quod pietatc erga Deum ut хатаХй|хцат1и тт) бгозгбг'их x£xpi)(i¿voc, ùitoauX^
praHcxtu ahutens, veritalem occulte depraedalur, та tt¡j aXÔítaí, xai tíjv ôtooî wts ùiï' " aûr,j
qui ut credenti credunl earn, quae quomodocunque èXr!Sa хзХ xp£oiv XefOu,¿vr(v екзваь, й{ петы "
al) eo dicilur, spem ac judicationem, percunt. tooteOovteî ánóXXuvTaí.
XXIII. Ui autem ipse religionis opinionem in- XXIII. То 8è irapsiaeXBetv aÙTOv etc tov ttjç аие-
vaderel, factum est ¡la. Joannes quidam exslilit, Czlaç " Xá-pv y¿yovív oûtîdç- 'Itoavvrjç tiç èyévETO
qui singulis diebus baptizaret, quique Domini noslri í¡(jiepo6aimT:T]{ 1в, 3î xa\ той Kupíou i)[i£>v 'Ii)<iou
Jesu secundum conjugations raiionem fuit pre хата tov tïjç avfuyiac Xoyov àyévETO irpóoBoí- xa\
cursor : cl quemadmodum Dominus habuit duode- ¿»оттер ты Kupíto yzyó\)a<¡iv Stó&xa àirosToXoi , tójv
(¡m apostólos, duodecim mensium solis gerentes R той í¡Xíou бшоеха (atjvuv çépovreç tóv api6{ibv ,
numerum, similiter is triginta viros principes ha ûjaUTtoç xal айтф ëÇapyoi avSpsç ysyavasi Tpiá-
buit, menslruam luna; ralionem imptentes. Quo in xovTa, tov p.T]vtaîov тг,с seX^vrj; атотсХт)ройутЕ{
numero una qusedam erat mulier dicta. Helena ; ut Xóyov. 'Ev ф ар'.0[хй (i£a Tic ?jv yuví] Xzyo[íévr¡
ne hoc quidem absque mysterio esset. Cum enini 'EXévi] , iva u,t¡8e тойто ovoixovojítjtov fj (47).
mulier (limidium sit viri, imperfectura tricenarii "H[it<ru yip àvSpoî ousa <j •• Tfuvi), отеХ?) t6v ttjç
constituit numerum, sicutetin luna, cujus iiicessus трюхоутабо; t¿6eixsv ар'ЛрЬч, ûar.zp xaV ttjc az-
non perfectum mensis cursum conficit. Porro he Xi]VT){", ijî f¡ тореЕа той pjvoç" ой t£Xek>v noiEÏTai
rum triginta Joanni primus ас probalissimus erat tov 6p<5¡xov. 59 Toútüjv SI tuv Tptáxovta т<7> 'Ia>áv-
Simon : qui quidem quo minus post mortem Joan- vfl " nptiiTOí xcù 8ох1и,штатос íjv ó £'!¡juov , 8ç xa\
nis princeps deelaralus sit, hoc in causa fuit. той (A-rj ap?ai aÚTbv ¡летя ttjv teXeutíjv той " 'luáv-
vou alTÍav t<r%z TaÚTr,v.
XXIV. Nam ipso peregre in JEgyptum profeclo, XXIV. "AnoOTUJiouvTOí yàç, айтой eîç АГ^итто'*
propter magia: exercitaiionem, Joanne occiso, Do- èr\ t{)v tt,í ¡iaYEÍaí Í7íásxT¡Tiv , той 'Iuiávvou àvat-
silheus quidam principatum appetens, cum ipsius Pe6évtoí , ДозШеос ** tîç, тт]с àpxîjç opEi-au-Evoç , 6á-
Simonis mortem falso annuntiasset, factus est C va-ov айтой ij/Eu6îj хатаууе'^*?> 8ta8¿xst*i ttjv
sectae successor. At Simon paulo post reversus, et a^ptiiiv. 'О 8b SÍJJ.IÜV, ¡iet' ou toXù èiïEXGtbv xaï той
»•ii m locum tanquam proprium aOectans vehemen tótto'j iî>î Í6Í0U ¡lEâXoiç ávTEX¿u,Evoc , тф А'у-lOci.)
ter, naclus Dosilheura locum quidem non repetiit, ouvtux^v T0V l^v t<S™v OÙX àirfiTEt, EtSwç ÖTt 6
sciens hominem qui contra ipsius voluntatem oc- (pOasaî tt]î àpxf,ç 7tapà npoaîpîntv où xaOaipEÎTai.
cupaverat principatum. non deposilum iri. Quare Л'.б ¡лета ттро1ТО>1И]той çtX£a{ 1л' óXíôv ¡jiev etj твч
per simulatam amicitiam brevi quidem in secundum 8EÚTípov той AojíOiou totov ôiÔwi'.v èauTOV. Taf£^í
a Dosillico locum irrepsit. Non mullos autem post 8k (лет' où îîoXXàî í¡(Aípac Totj TptáxovTa тии.[хаОт;-
dies, intra numerum triginta condiscipulorum col- Talí , ùuo8ia6aXXEiv fjptjaTO töv AosEOeov , ¿j p.jj
localus, coepit Dosilheo derogare, lanquam qui non Tcapa8i8(5vTa yvqaltaf та ¡лав^ата. Ka\ тойтэ
germane doclrinam traderel. Idque eum assercbat itoteîv IXeyev aùxiv oùx ¿)» çôovouvta, àXX' ibç *•
non invidia faceré, sed inscientia, et aliquando àYvoouvra. Ka£ uote 6 AoiiíOsoí , újta((TOá¡JiEvoí tí¡v
Dosiiheus , Simonis ariiflciosam senliens obtrecta- той ïtu.tuvo; Svtexvov 8ia6oXí¡v , XOouaav " айтой
tioncin, eo tendenlem, ut abolcrelur plurimorum TÍjv Tzpbç toùç itoXXoùç ùuivotav , той ¡xi] aÙTOv Elvac
opinio, neque amplius ipse pularelur esse Stans, p. vou,(Çstv tov 'Еттшта , GupTj Im tí¡v ouvf(0t] " тга-
furore commolus, cum ad scholam sólito convenis- pavevôijievoç 8iaTpi6î]v, (Já68(¡i 7:atE'. eùpùv tov 2£-
set, virga Simonem invenlum verberat : at per fuova- T] 6e, utiiîEp xa^vou QQ той Eíu.u»vo{ SieXOstv
VARLE LECTIONES.
•*6vtoç О. " aXXr,i-opEÏ; O. " íreinaTEupiávot; U. 1V т:рохатаХт)|Х(*ат1 С , прохаХйр.и.ат( D. CaHerum
«p¿Xr,¡ji¡jia eodt-m sensu óceurrit. Cfr. hom. viu, 25. S. " йпо О. " таатй; С. " auxov -bv Tr¡í Seoie-
бЕ!а;(;. ,вт1(А£рй6атгт'л0е£; О. " <) adjunxi с. О. " Lega tur 4j aeX^vT), quod postulai orationis series. D.
"¡jrf, 0. " TW IiüivvTioni. О. "той от. 0. "Aosiösai U , constanter, ДшаавЕо; С. Idem subinde.TiÇ,
ut voliiit S , te C. "ilj? addidi с. О. ,в Lege çuouiav, quœ de illu apud mullos luspicionem erearet. D.
Rulini versio (Kecogn. u, <H) Ьжс est : Verum Dotilheut, ubi tibi derogari sensit a Simone , wrens ne
opinio sua obscurartiur apud homines, qui eum puiabnni ipsum esse Slantem. Cum пас interprelalioue con
stare polest lectio viik-ala, modo айтой tt,v innleliir in тг/v айтой. Eodcm sensu rcpoaExXÚEiv legilur bom.
in, 2, ¿xXúeiv xvu, 6. Quid ÙTOVoia sigiiiücol, inielligilur ex se¡|q. S. *' nuvf¡6eiav О.
VARIORUM ттж.
(i~) " Ira ¡n\êk zovTC àruxf vc'iinzir f). Simili fettani refi-iebat rotunditatem, ad innduin lunx in
■niotlo corona (iiia; Simonis Mas;i dicebatur, imper- comua cocunlis , ut nemo ignorai. Сот.
m ¡CLEMENTINA. — HOMH/A II. M
Éôoçs ad ул. "Eni toO-c(¡) " хатат:ХауЕ1с à ДозШео? A corpus Simonis, quasi per fumum, visa est virga
Xiygt айтф- E¡ зи el" ó 'Earwç, xat irpoaxuviö *• transiré : super quo obstupefaclus Dosilheus ail ml
aî. Той St'uiuvoç eîto5vtoç- 'Eyú e!¡xi, ó Доз!8ео;, cuín : Die mihi si lu es Staus, ut adorent le. Clini
èaurov yvoùç oùx 6vra tov 'Езтшта , тазшч rposs- que Simon respnndisseï , Ego sum, Dositlieus, \l-
xúvtjisv, xat toTj EtxosiEvváa Ejap/otç зиухата- dens se non esse Sianiem, cccidil et adoravit eu ni;
CaXùv èauTov e!ç tov еаитой ttjí ùravoiaç tótov alque in numerum viginti novem principum viro-
езтцзе t6v líjjttijva , xa't o&tioç ¡xet' où iroXXàç f¡[i¿- rum se dcjicicns, in eum locum qui ci opinion«
pa; ó Aoî£8;oî, èxîivou sravroç, айтЬс icmwv ete- tributos fur-rat coiislituil Siinonem : sicque non
XêÙTTjsîy. multo post Dositlieus, ¡lio staute, ipse concillen»,
llefiiiirtlls est.
XXV. '0 61 Sixxtov, tt,v 'EXîvtiv irapaXa6wv, èx- XXV. Simon vero, accepta Helena, circuit; et
riptipÊTat ", xat [i¿x.01 xo% 8ïûpo , ú; ôpaj , àva- usque ad praesens, ut vides, turbas decipit ac coin-
oraTiï той; IfyXou;. AùtIjv 6k tt¡v 'EX¿vr,v <3ит6 tuv inovet. Ilelenam vero dicit de supreuiis ccnlis in
¿г/штаты " oúpavwv xaTív^vo/ávat Xíyíí tío xíajxt;), m и ml ii ni deducían) fuisse, alque esse dominant,
xuptav oujav , ib; пастора " ousiav xa\ ooçt'av, В quasi cunelorum gcniti icem cssentiam ac sapien-
?(; ïvexev , çTjsiv , "EXXtjví; tí xa't ßap6apoi £¡xa- liam : pro qua, inqiiit, Grxci cl barbari couflixe-
X¿oavro, £¡x<5va 9avra30¿vTí; aXÔsía; (48)' t( yip runt, imagiiiem opinantes veritatis; qu;e cniiii rê
Svtij; ou за тйте Ttapi -<") прытЕзпо Cnnjpxs StC>. vera est, tunc apud ilium prim um omnium habita-
nXt¡v toiaü-á t'.va 'EXXr,vtxoT; u.ú9oi{ 3U|X7:Ei:Xa- bal Dcum. El bxc alque alia bis similia, ex Graecis
suiva —i8avtî>; àXXrjopwv агата tioXXoù; , É£atp¿Tti>; fabulis confíela, persuasibililcr iuterprcians, decipit
чтоХХа Т£рати6т; Oaujxiata toiwv, (i; eí pi] fjÔEijxsv mullos: cum prxcipuc edat inulta prodigiosa mi-
o4i (laysia тайта to'.ei, т,-атг,вг,цм av xat aÙToi. racula ; ila ni, nisi cognovissemus, illa cum per
"AXX' èzîiôl] suvEpyot aiiToû f,[x£V тб хатар/a; u,
inagiam efficere, ipsi quoque fuissemus dece.pti.
Ь-.г та тогайта toiiôv то tïj; Beoseôeîb; oùx t¡8!x£t Illius equiílcm adjulores principio eramos, quando,
(lipo;, vuv gl ote r:oXuu.avi]s " toùc £v вюзгбЕ!а isla faciens, religionis parles injuria non afficiebat.
àicaTav *' aî/Etpitv fjpSaTO , aráir^fXEV айтой. Jam ve¡ o, cum vesanus cœpil ¡niponere vclle virie
religiosis, ab eo recessimus.
XXVI. Ka\ vip [xtatçovEtv f¡p£aTO, ш; айтб; ht tî>; XXVI. Elenim ca-dc se inquinare cœperat; sicut
eíXoí" çiXot; èÇiçiivEv", ZtnraiSt'ou iJ-uxtivíoG ISÍou « ipse adbiic amicis nobis velul amicus palefccil,
«íi^ta-oc x^p'-Jac àito^fjTOtç Spxotf, suvEpfbv irpoj quod cum pueri animam a proprio corpore sepa-
tl¡v tuv аит(]> Soxoúvttov çavrasiav, tov ¿à *• natóa rasscl infandis adjuramenlis , fuluram ailjulriceni
Siaypâ&aq етЛ eîxîvoç , vúo-épw о1хы оттаи aùtoç ad eorum quae Ipse vellet repra-scnlalionem , put -
iirvot àvaTîOî'.jiîvtiv ?xEti Çaïxiov , itote toûtov i^ roque in imagine delinéalo , consccraiam baberet
àipo; iiXisa; l0 bstatî тоотсаТ; xa\ -h eTSoî àva^pa- imaginem in .eile inleriori , ubi ipse dormireí : di-
iôî anoSsSwxivat " iráXtv tí¡> àipt. Tf.v Ы 7:pâ5tv cens se aliquando bunc ex aere formasse, divinis
lpa.TVEÚ2t oÚTtüí irsTOtr¡xévai. Ilpínov то " ávOptúrou conversionibus, el, imagine ejus depiela , rursus
«угйря X¿fst, Tpaiiîv e¡í Огри.^ tpúsiv, tov r.eptxEl- aeri reddidisse. Rem vero ita faclam inierpreluliir.
|i£vcv айты stxúac Síxtjv awsnasájxEvov 3uu.uieív Kt Ait quod primo hominis Spiritus, versus in natiiram
Upa, etTa ÍvSoGev tf,f той ттуейидтос W£aç 4V ysvó- calidi, lircumstanlem aerem, sieul cucurbitula fá
(lEvov aÚTOv Tpá'|at Etç üítop' итЛ 6г tíjí *' tjve- cil, allractum imbibil : quem deinde intra spirilus
)reía; -ой irvEÚ¡xaTo; pe^vat ¡xl) Suvájicvov , eí; at- fonnam positum ipse Simon in aquani ver lit ; aun
¡хатос ipúatv ¡xETaTpánEtv l-^азхЕ t6v èv aÙTiô aápa, que асг in spiritu consisleus ob spirilus coniinui-
tó ô: аг|ха тп;;ау tíj зархас 7»tf,eaf eIO' oûtojî D lalem eiïuiuli nequeal , euindem convertit in san-
VAIU.E LECTIONES.
••toutou O. M£tom. 0. "lia 0, c. S., irpoexuvco C. *• itcptip/îTat С n àw-.i-ш V.. »» lia D,

sufTragantc О , яа;х;хт,тара С. "хат' dp'/ií 0. " lia S, ox Epil. с. 27 ToXu;xavEÚ С , тоХй ¡xavEÍ; О.
"àîatTâv О, с. С, aratTUv Cl el S , qui conjecluram suam in reeensione Cnlelcriana jam evulgalani inve-
nire poiuisset. " uv çIXoî scrihentlum esse eonjeclaverim ex Epif. c. 2" : Го; a-j-bc ï-: clXot; ojtiv ùixb
oTa çfxo; j;i-favEv. S. " lia S . ¿Çiçavsv C, 0. 'Si oui. O. "Koilasse leK. ттлаза-. S " Posl атгагш-
itivzi С exb. X¿Y£t, quod ejeci е. О. "той Г.. qui ileiuceps бгр^ой. '* lia О et ex ronjecl. С , зии.те!у
id. ;?lexlu. uEt6saí С Tum S aüráv in vers! '. falso referí ail Simonen), cuín referendum sil ad ae
rem. Quare frustra conjicil, scribendum esse infra rfââ p. r.'^v. "tt¡; adilidi c. U. Tum :tí at^..
9'jstv C.
VARIORUM NOTÊ.
(48) Allmlit nosler ad eorum sentenliam . «¡ni àv Tpofa STrjaiyôpo; -^r.ôt yEviiOat т:гр1!ха/т,тоу à-
non Ilelenam. sed ejus dnnlaxat imaginen) Trojau yvota той аХт]Ооис I , Sexl. Eeip. adv. M a fill. xv. ,
laisse sialneruiit, cum Grseci barbarique sibi niu- 180, 25.fi et Barnesiiiin ad Eurip. Mel. v. 35. D. Add i
lua<, ejus causa, clades faccrent. Vid. Plot./»« /I«'/'. Scbol. ad Lycopbr. v. 115, cl inlerpr. ad Herod, и,
ix, |586, C: dr.r.zp то тт,; 'E'/iv-r,,- sfSuXov ú-Ь тел 1 12 seqq. S. Duessli..
S. CLEMENTIS;! BOM. PONT. OPERA DUMA. 0«
giimem et ex sanguine concreto carnem fe<4l ; А xîjç aapxoç itaêiinji, JvOoutov oùx àiA yîjç, àXXà и
sicqiie postea carne solídala, hominem non e terra, è| àEpoç àvaîcïiai. Ка\ outioç Eauxbv iteluaç xatvov
sed ex aere prolulit. Atque liunc in niodiim silii avOpwzov 62 S'jvaaOai тап^оти, та{ xpouàî àvaXCoJV
persuadens potuisse a se creari novum hominem, rcáXiv àitoSe8wxEvai íXsyc -:<o ¿épi. Ка\ хаиха piv
m it se eu m , rcsolutis conversionibus , rursum acri íXXoií X¿y^)v EmsxeÚExo, 0<p' ijuiuv 81 xuv ¿irt xe-
l'i'ddidisso. Quae cum aliis diceret, credebatur; a Xexíj «jupjcapovxcov еСюЕбшс i)itt3TEÎxo. АЛ, àieficia;
nobis vero, qui adftieramus ejus mysteriis, pie non xaxayvavxEÇ, ¿тсЕатт)и«у aùxoû *'.
credebatur. Quapropter, damnata, impietate abccs-
sliinis ab eo.
XX Vil. Haec cum Aquila dixisset, fraterejus Ni XXVII. Taüxa той "AxúXa etnovxoç, * àSeXçii aùxoû
colas ait : Necesse est , Crater nosler Clemens, ea Nix^T7¡c Içij* 'Avayxatáv Eaxiv, àSsXtpE f¡u,ü>v KX<¡-
me commemorare, quae ab Aquila prxtermissa sunt. jii]{, xà irapaXEitfOEVTa xtj> 'AxúXa i|ie ùtou.vt)(J«i.
Primo cqtiidem Dcus testis est, nos in millo opere IIpûxov piv yàp ¡jiáprucó 6eoî, шс où8Ev аихф f¡U£Í{
impío cum adjiivisse , sed , illo facíente, tantum 3uvEipYa<iá(X£9a ¿«бес, àXX' ort, aûxoû itpáaírovxoí,
spcciasse; et quandiu opera innoxia edebat, dele- ljxopf|sap.Ev ** • xa\ p.Exp'.Ç ote абХобт; notúv ета
ctabamur sane ; quando aulem quae per magiam 8î£xvuxo, xa\ ехЕртр5|ЛЕ8а" 8xe Бе xà ¡хауЕЕа yiv¿¡*Eva
llebant, per divinitatcm se faceré, ad píos homines OEiáxTjxt" toheïv np&ç airáxijv Beojeöuv IXeêv, eùx-
decipiendos, dixit, non amplius cum passi sumiis . éxt " aùxoû t|V£ax<5u.E8a, xaíxot i»XXà Ыах~{^о~
quanivis multa nobis promilterel ; prímiim quidcm (íévou f)p.ïv, itpülxov p.kv vaov xa'v avSptávxac f¡p/Iiv
fore ul templum nobis el slatuae erigercutur, atque ха-атх:уазОт^а( *', xa\ 6êoùç vou.iu0^vat , xa'i Cuto
dií existímaremur, el a populis coieremur, et a re- tyhúv iipoíTxuvTjoíivat, xo\ Orco jiaitXéiüv 8o$ae8TÍvai,
gibus magnificarcmur, aiquc donaremur publícis xa\ 8r,u.O!jía)v xiu-tüv xaxaCíti)0^vat xa\ )(рУ)ил«У &ix-
honoribus, nec non infinita vi pecunia: dilescere- piopíaxotc TrXouxrjuai.
mus.
XX VIH. Hxc, et alia quae putantur majora, nobis XXVIII. Taüxá XE xa\ xà roúxotí uxiÇow " voju-
pollícebatur, modo ul cum eo vívenles pravum ejus CójxEva í[u.ív ùiziayzzo •*, ¡lóvov fva ovivívxec aOxtJixb
molimen taceremus, quo fraus ci succederet ; alta- xî;ç £YXEtPÍesiüí xax8v oiíüi:uiu£V, Tva аОхш xà xfjÇ
men asscnsi non sumus : quínímo consilium de- oitáxT){ тгрохатгхт) , xa\ S¡j.ui{ ой ouvEUauxBa , áXXi
dímus, ulab ista vecordia desisieret, dicentes ei : xat oùtov 63 Tí» totaOxtjí áirovoíac TaÚEdOai ,k
Nos, Simon, aniicitix, quam tecum a pucritia con- С 5uv£6o'jXEÚ!iau.Ev , Xé-pvTEí aùxtj)- 'H|xeîç, Síp-tov ,
traximus, memores, teque amantes, utilía consu- xîjç èx ito£8ü)v çtXiaç itpiî al u.su,VT]u.¿vot, jxépyov-
líinus : cessa ab Iiujusmodi audaci facinore: deus x¿c os **, xà euu.!p¿povxa 5uu.6ouXeúo¡ísv itaOaat xr,ç
esse non potes ; lime eum qui veré Deus est; co xotaúxrjí x¿Xu.r(c* 6e8ç eIvœi où 8úvasac cfo6í¡OTjxt
gnosce te esse hominem, breveque esse tcmpus vit« x8v 8vxiüc 6e8v yvuOi Sxt SvGpwnoç eî xa\ öxt aou
line. Quanquam admodum locuplcs vel etiam rex p.txp¿í èaxiv ó xîjç Cojtiç xP^v°í- ^^v "•е'Г^Х* " n^°'J-
evadas, exiguo vitae spatio pática sunt quibus fino x?jç f¡ xart paeiXEUaTjç, xtï) x^ç ^шт;с oou u.ixpâ) xpívto
lis: et qua; impie parla sunt, cum cilo fiigiaut, 4X£y* xu^xàvEt irpbi àra5Xauaiv, xa\ аасбйс 7topt-
¡rieriiiiui supplicium hoinini scelcroso comparant. aOévra, eu9¿uij ÇEÙyovxa, alaivlav x<Xasiv Tr;pira>t-
Quare auctores tibi sumus, Deum verearis , a quo Etxai хф XEXoXu.t)x<5xi. ДЛ ço6£ÏaGa! <roi x8v 6s8v
judicari debet uniuscujusque anima pro ¡is qua; hie euu,6ouXEÚojxEv, ùç' ob xpiOíivat Ex^t <1 Ехатгои ^ХЧ
gessit. TTEpl u)v Eitpa^sv EvxaûSa.
XXIX. thee Hie audiens risit. Cumquc dicerc- XXIX. '0 Sk, xaûxa àxoûaaç, 1"(й.аи1гч. 'Hpiôv 6s
rnus : Cur nos irrides, qui tibi utilia suademus? £Í^5vx(i)v T£ f¡|MÜiv xà not lujitpEpovxa crjuiiouXeuev-
Ridco, iuqiiit, stultam opinionem vestram , quod n xtiiv у.а-:з.уе.\ац ; "Ещ- ГеХ£5 ùu.wv x)¡v ¡xiopàv ùto>-
credatis iminorlalem esse animant hominis. El ego Xt,^/iv, oxt тагтсОетЕ áOávaxov Elvai xíjv той àvôp<'j-
respondi : Non miramur, 0 Simon, si fallere nos ттои tj'ux^" Кауш Eçtjv Où ваии.а£°ЦЕМ, ш £1и,ь>у,
conarie; sed obslupescimus, qua ralione etiam et ii|xaç ànaxav EmxsipEtç, àXX' ЕхпглХ^^ЕОа xîvi
leipsuni decipias. Effare mihi, Simon, etsi aliorum Хоуы хл\ Eauxöv àâxçî. АЕ^е p.01, й Sljxtuv, £Í xa\
nemo comperlum habeat animam esse immoria- тшу SXXdjv où6e\ç ix£itXt)po((x5pt)Tai áOávaxov EÎvat xf,v
iem, tu lamen et nos habemus ; tu quidem , ul qui (JrtJxf)V> ÄXX' ouv yt au xal í¡u.Etí, où p.àv tbç àvOpto-
earn a corpore humano diremisii , qui collocutus •keîou otbjiaxoç -/oipitraç aùxljv xa\ TipoCTOu-tXô-aç xa\
es , qui imperasli ; nos vero , ut qui adfuimus , et EitixâÇaç, ijiJiEÏç 6à (¡>ç uuu.nap¿vx£í xa\ xi¡v èmxa-
Imperium audívimus, et quod jussum est vidimus ■yjjv axoOaavxEi xa\ x8 xeXeujOèv "* EvapTUç laxo
VARIjE LECTIONES.
"àXX' C. *' aw¿T5r¡iEV Ы aùxoû С " tirrapf]xau.sv С Decslxaí aille Ырттбулйа in 0. " Осипах; С.
" oùx Ext С. *'lta Epil. с. 29 et О , vauv ävSptavta; f¡¡ui»v xaTaÇtiuOîjvai С. **u*ífova addil fc'pif.
c. 29 , quam seq. S. "Ñon Cot., ul S partim accurate adiiolal, sed Cl eriiriit Onágrco. ** 7taúra(r0ai С.
" lia cqd. 804 et О , те С. " ".Eya С. " 'Ф то" 4v0 рытой «J-ux^C » 1ui deinceps àttaxçv ^y-îç. " lia
О , с. S , xîXe'jOîv С. Aule Síjuüv addidí ха\ ó с. О.
97 CLEMENTINA. - HOMILÍA П. OS
pf^ctvKf. Ka\ i Síjitüv Eçt]- Т.-;ш ¡ib oiôa т( Хе^ете, A clare. Et Simon dixit : Ego quidem scio quid dicalis,
¿(icTc 8È eux оГ8ат£ ткр1 TÍvtuv 8iaX¿Y£<*6£. Kai à vos antcm nescilis de quimis loquamini. Et dixit
94 NtjriJTTie Içt,- 'EitstoISaç, Хе?е, eîôe p.rjoî3aç, ¡xi) Niceias : Quanjloqnidem seis , edisserc : quod si
tout »¡(iJi тф XifEiv oe plv Et8¿vat, f¡|AÍc 6e p.f|, nescis, ne existimes decipi nos posse , dum ais to
à-iTâaOai 8úvas6at. OC yap ESfiEv gûtwç vV¡inot, quidem scire, nos autem nequáquam. Adeo enim
iva ■ratvoupfov EvsitElp'!)? rj|iïv " uroxj-fav toó vofiíjíiv stolidi non sumus, ul nobis vafram inferas suspi-
ci zi Twv акор^тьш ElSsvat , xal oütüx; E7u6uu.ía cionem, qua existimemus aliquid ineflabilium co-
x-Aaíojiivoj; <i(iaî ùw>x£tp[ouç Xa6ùv EXflî- gnosci a te, atque sic nos, cupidilale detcntos, in
tuam poicstatem redados (eneas.
XXX. Kal 6 £(¡x(ov Icy "Oti ¡jlev t/шриа (J-ux^v XXX. Respondil Simon : Quod quidem disjun-
ávOptoTTEÍou iiî»(iaTOî, оШ йцас eIÔûtoî, Sri 8e oùx xerim animam al) humano corpore, novi vos scire ;
í¡ wJ ts6v£(Jütoc «JrtJX^l uiroupTfEi , lîret (lj] itr.ipyz'. , quod vero non anima defuncti ministret, cum non
àXXi SatLtuv Ttç , û-oxpiva-ii voî oûti; Eivat (¡<и/т) existât, sed aliquis dxnion, qui se simulai esse ani
EVEp-fîT, o*6a ùu.âç àyvoouvraç. Kal 8 Ntxí¡Tr(í ïçt)" mam, operetur, novi vos ignorare. ElNicetascxcepil:
П0ХХ3 Èv тш ßftj) тойт«{>и f,xo'jia(XEV amara, toutou In vita nostra multa incredibilia audivimus, hoc la
.-. В men sermone amenliorein nos audiluros non spera-
81 той X/Syou àvor(TOTEpov où 7cpoaE6oxâau.£v àxoO-
cai. El y^P oaíjiíov ùiroxplvETai той teOveutoç slvat " vimus.Nam si dxnion fingilsc esse animam mortui,
t 4IUX"'| t T'í "&& <J'uCTí XPe'a ylvetat , ïva уыслаЩ (|ii¡s fuit anima: usus, ut a corpore separareiur?
той 5('j¡iaT"jí ; Oùx айто1 6e itepdvTEí t,xoúoa(X£v пои, Nonne ipsi präsentes audivimus te, cum animant
той ax+.vouç t*(v <{''jxhv 8p*i£ovToç ; Пйс Se xal äXXou с corpore adjurando evocares? El qua ralione, 11110
6pxi£ojiávou, cTEpoç {irj ópxiaUElf ¿){ 9o6t16eIî ùita- adjúralo, aller поя adjúralos tanquam veritus obe-
xoÚEt ; Oùx EjETasuEi.; •* Si xal au Ù9' fjpiôv tote, dii? Nonne eliam tu aliquando * nobis rogatus, cur
Sti Tt fcv£oT£ xal âyovrat at.napeSplai " (-49), Et?*!" inierdum cessarent assessiones, respondrsli : Quia
"От: <i"JX^» nX^pióüaaa tov ùitlp -píí XP*^* > ov anima, completo super terram tempore quod in
fjliîXXzv èv oxófiaTi BibteXeiv , e¡í i8r(v iropsÚETaf corpore perartura erat, ad inferos vadit ; ai- suh-
соотетЮцс 8s X¿ytüv, 6ti TUv ISÍci) Bavera teXeuttj- junxisli animas eorum qui propria morte obie-
eavriuv a: <{л1Ха'' itîi8fj auráOi eIç &8t,v хь^р^'а'а: ruiil, quoniam in inferís hinc sècedenles custo-
çpoupouvrai, oùx sùx<5itwç eXôeîv àçUvrai (50) ; diuiiiur, ilillic ulii-r pormiiii venire?
65 XXXI. Тайта той Nix^tou "eíitovtoc, 'Лу/JXa,- XXXI. Uxc Nicclas cum promusse!, ipse Aquila
eÙTOç itiXiv £ct¡* 'E6ouXo¡j.r,v пара sou тойто li¿vov 'nerum dixit : Cupervm a le id un и m discere, Simon,
(laOEtv, Sífjujjv, еГте фих*), еГте Saíiuov irz\ tí ópxi- sive anima sit, give dxmon id quod adjuralur, cu-
."i|i:w/, т! cpo6oúti£vov où тсарая£|Х7СЕта1 tov>{ ópxou;; jusnam motu adjuraiiones non conieinuil? El Si
Кз1 ó £¿{Ui>v £91;- K¿Xaaiv fà.p napaxoúsaea, o!Ss mon respoudil : Kienini pœnas persoluturam se iu-
¡li'ij.íi-i 1Ез6еЬ. Kal ó 'AxúXaf l<fr¡' Oúxouv, si ¿pxi- l^lligil, si пои obtemperet. Atque Aquila excepil :
/.;j£vr( ^"X^ lp%ETU, xal xpíeií yívETai. El ouv al Il.-Kiue si anima adjúrala vciiit, eliam judicium fit.
¿uxal áoávaTot ylw/za:, xal xplai{ -í~j-.^>; yí-ji- Si ergo animx sunt immortales, oinuino et judi
Tai. "üazt*1 xal to'j; i -l xaxf, -pá&i ópxiseívra; cium est. Qiiainobrem si eos quoquc, qui in inalai»
xiTa?cx»70r(vai, uapaxoú javTaí, 9fjí ", яйс ой 1K9Ó- actionem sunt adjurati, lumquenon obtemperarunt,
6i¡sa! ой avavxáÍEiv, tiI»v ávayxaôuivtov èid т.яра- condemnandos »is , quo modo lu non limuisti co
»5 xoXaíojiíviüv; T4 y^P Vi 3E tâ taUE'v Iç' oTç gère, cum, qui coguutiir, propter contumaciam pœ
ÍSpasa; où Оайрд", íiteI [xijiroj xpiaiç àsrlv, iva su nas lu»nl?Nam te jam non esse niiiltatum pro us,
jiiv 8£xT(v 8ф{ îcspl UV tjvaYxaaaç , то fô " àviyza- qu:e designasli, со evenii , quoniam judicium non-
e6àv \trA auYTvt^l1Tlv T¿vijTat, Лс tîjç xaxr.j Trpiciiu; rj dum est, ut lu quidem pœnas des eorum ad qi№
tov ôpxov 7tpoTiu,TJaav. '0 6è, тайта ,,ахойав{,ыру1- coegisli, quod autem coaclum est, veniam accipiat,
y\mjE LECTIONES
•àveiteiptiî àv iijjtîv С " ToÓTii) subjunxi e 0.
. -..,.. " EÎvat той te8ve¿üto{ С. •EÇrjTaaOTjç
. . 0. "wpo-
«îpcîai 0. " vtx'fTTi О. ••6вт'*4у С* tbç iv S, c. Cl. **
м cpîjç
, add. Epil. с 32, quam sèq. S. •' où
6aï;xa accessit ex 0 et F.pit. с 32. " Adsunt in 0 post Si vbb. тайта axouïaç expuncta. Turn ¡d. яьу-
TVib(iT,ç. "toútwvC.
VARIORUM NOT;E.
(49) Л! xapelSplai. Inter Spiritus paredros anima; xal (lETà OávaTov Iv aíaO^íiEi eísIv a! ûyaf. Сот.
moruiorum ponebantur. Prxter Recognilione» lib. (50) Oùx еЬхояшс еЛОеТг áflerrai. linde Tcr-
11, cap. 13, et lib. 111, cap. H, testent damns Jusii- tullianus De anima cap. 57 : Publiai jam Hilera
num Märtyrern Apologia и, p. 05 : N:xpo¡iavTElai eil, qiiœ animus eliam juila œtate sopilat, eliam
lùv yàp, xal al á8ta90(iptijv uaiSuv inorntúaiií, xal proba morte diijumclat, eliam prompta humattone
''f¿yw àv9pu)n!vii)v xXí¡oeic, xal ol Xey<5u,evoi i:api ditpuncta$, evocaluram te ab iiiferum incolalu pol-
тац (iótoií dvEipoTtojiitol xal nipsSpot, xal та yivó- licelur. Vide si lubel Porphyrium lib. 11 De abtii-
te-'T. j~b twv тайта tW¡-wi, nEuaTbijav ùu.S> '•>'.: neiuia, rap.- 47; Servium ad jEneid. iv ,586. Id.
л9 S. CLEMENTIS 1 КОМ. PONT. OPERA DUBIA. iOü
qniaittaio facinori adjiiramcnlum prseluleril. Simon A oOrj, Oávaxov ^¡itv àiuùf.aa;, ci p.») та ил aùxoû
ve'O bis atr.lilis, ira percinis, mortem, nisi quai
gesserat laceremos, minatus est.
XXXII. Poslquam Aquila liajc dixit, ego Clemens XXXII. Тайта той 'AxúXa eItióvxoí, ёуш KArj¡iT¡c
ir-ierrogavi, qu.-enam essenl miracula qua; faceret. ¿Tcv>0¿u,r,v, xíva apa isxlv i toieí Oau pasta. OÍ 81
lili vein respondentia mihi : Facit ul statu» anibu- S).:Y<5v [toi, 8xt áv8piávxa; (51) r.oizs r.Epir.aitU xal
lent:in igiievolutans se, non urilur; interduiu vo ЁтЛ тор x'jXi¿|aevoí oj KaÍExat' ivíoxt SI xal 7сгта-
lai, ex lapidibus panes fácil, serpens fit, in TOf xal èx XíQojv ápxoyc muí- 8cií yive-ai, eIç alya
capi-am trausformatur, duas faciès ostendit, in au- u,STa¡jwp:fouxai, SiTtposojÄo; yívExai, eí; xpysov ¡jlí-
rum convei titur, portas occlusas apei it, ferrura sol ■zaCíXkz-m- OOpaí xíxA£it(jl¿vo; avowee, síSTjpovCg
Xúei, ev oeÍTTvocí ЕГЗшХа ravxoôairwv iSsüiv '• тахр£-
vit, in conviviis simulacra formariim omnigenum
ffTj)jiv • та Év oíxía (jxeutj ¿í aixo'u.axa cfEp¿¡iEva
exhibel; facil ul in domo vasa sponle feiri ad mi-
•npoí ÚTrrjpEtfíav рХаткзба! tîoceï, t£5v (fEpóvxwv où
nistcrium videantur, nee cernantur qui ferunl. Isla
memorantes audiens mirabar. Teslabanlur aulem ßXiTtouiviüv. Тайта aOxuv Xevóvtíüv áxojtjv eOaú-
mulla lalia se vidisseipsi qui aderaul. (jiajov. "EjiapTÚpoiiv 8e та>ХХа"та xoiauxa aùxol ixap-
" ¿vteí" i<jxopT¡xivai.
XXXIII. His iia enarratis, praeclarusPeirusct ipse XXXIII. To'jTiov oúto>í (5T)QÉvxa>vóxaXo; Петро; xal
cuepit dicere : Considerare vos oportet, fi aires, re aù-toî той XéfEtv í¡pCaTO- luvopäv ùjiaç 8eï, ¿SeXçoI,
gid* conjugations veritalem.a qua regula qui non той тт,{ ouîuYÎai xavovoç tt¡v aXí¡OEiav, ou ¡i{¡ àçi-
recesscrit, non poierit errare. Quoniain scilicet, ut oráu£v¿; Tt;oùx é/ei TtXavTjUrjvai. 'EtcsI y^P> «!*» ^9a_
diximus, omnia ccruimus sese habere bipartito ос p,ív ", Sutxwí xal èvaVTtbJî ■sávxa Éx0VTa ôpuuEv ,
contrarie, et quemadmodum primo est nox, deiude xal ы; ярсотт) vùÇ, Etxa тцлЁра, xal -puixov äyvoia,
dies, et primuin ignoranlia, poslea cognilio, el pri sTxa yvuatí, xal " 7:pu>xov v¿so; , sita fastj, oûtûjç
mo morbus, indu sanitas; ila primum error mundum lîptôr* та xfjç TcXavï)î ты ßiij) 5pxE-ai, eîO' outwç то
occupât, sicque post Veritas supervenit, ut medi- aXr,Oêi È-epxExat, il>;xf, vosio ó iaxpoj. Aùxixa yoûv
cus morbo. Slaiim itaque ac Deo arnica gens nostra той 6soy iXou; fju,fbv SÔvouç àito tt¡c tö»v AÍYU7tríi«»v
ab ¿¡gypliorun: vexatione liberanda fuit, prius per xaxoy/íaj u,£XXovroj XuTpouaOai , 7tp<í>rov 8ti tt¡j
cam virgam quai in seipeiitem versa fuerat, qua> oçiuôeîot,? p"i68ou, tjtij тф 'Aapôjv àôoSr,, al vóaoi
que iradila erat Aaroui, morbi facti sunt, sicque èytvovTO, xa\ г*9' ойтшс EÛ)(aï; Мшйааыс" ai ¡ai£iç
poslea precibus Moysis sanitates sunt inductíc. Et С Itteceoovto. Ka\ vüv Si xä>v eOvíjv ¡ííXXovtiov ¿тгЬ ttj;
nunc quoque , cum gentes ab idolorum cullu libe хата" та EfStoXa XuTpousöai 6pT¡TXE¡aí, í¡ xaxía тЛ-
ran deberent, iterum malitia, quasi ipsa imperans, Xtv, «!>ç аОтт) ßastXE'jouia , тсрэХабойаа " TtptZixov
anticipavii, suumqiie veluí serpentem misil in ad> •Av iauTr,ç ôxiitîp 8'f iv Ít:z\v\z <rú(x¡jiaxov, 8v ¿pare
jutorium , videlicet quem cernilis Simonem , qui 2t[itova, iroiouvra 6auu.ádca i:p8ç xa-á-Xrîv xiV~67
mira facit ad stuporcm ac deceptionem, non lamen àraTTjv, oú (JT)u.£Îa Ibtixí ттрЬс èittîrpoçTjv xa\ вмтт)-
signa salularia ad conversionem ac salinem. Quo- píav. ДЛ xa\ 6¡iaí атЛ tuv yivou,ívwv тЕратшу toùç
clrca vos oportet , ex miraculis qua; fluni, factores notouvraç voilv Sei, tÍ{ tîvoç Itz\v epfátr);. 'Eàv
allcndere, quis cujusuam sil operarius. Si inutilia ávíocEXi) itoiTj терата, xaxía; ктЛч йттоиру8с- èav
miracula edil, malitix est minister; sin vero Otilia, iï etíiüceXtj itpátTi), той a-yaOou аат\ч^у£|Х(оу.
boni est prseses.
XXXIV. Porro inutilia miracula sunt, quae edi- XXXIV. Та ulv oyv àvwçtXïj етт\ ot^ziol , 5<та
disse Simonem dixistis, quod, inquam, statuas fa айто\ SEuiüva Eip^xaTE íícTroíTjXíva!' Х£ты S'z -b áv-
cial ambulare, quod supra carbones ignilos volutet 8ptávTac a'JTbv tcoieiv т:Ерп:атЕГу, xal т8 ет:' ivOpá-
se, quod draco flat, in capram iransformctur, quud- ц xiov aüxiv TiETtvpcoiAávtov " xuXteoOei, xal 8páxovra
(|ue in acre volel, ac similia alia, qux cum ad sa- yfazaOai, si; aíya (лгтартрсшО^а!, e¡c aipairrTJvat,
nandos homines non fiant, ad mullos fallendos na- xal osa тосайта Tiva, eL- iauiv ¿vBouttuv чг -¡-ivó-
lura comparala sunt. Miracula vero misericordis jaeW, irpouaita-âv" çûmv e/ei тгоХХой?. Ta SI ttjç
veritalis humanitalis plena sunt, qiialia Dominum olxTÍpfiovo; aXr/Jsíaí a-r^sta iern ciXavOptüTca, axiva
VARICE LEC.TIONES.
'• eíosuvC. "koXXoí C. "Ilanc construclionem non ailuiitiit lingua Cnera, nam scribí dehuit bùtoùî
TcapóvTa;. Sed facilinr est einendandi ratio : prorsus enim legendum autóOc TcipávxEc. 1). Sed potest etiam
leclio coJ. Reg. ferri , esl enim ordo verborum mXXol aütol TtapávxEc ejxapTÚpouv та xoiaO-a (neinpe
еаитоу{) ÍTtopr,xévat. Cl. Forlasse pro aüxot ponendiun est adverb, loci aCrríj (idem ас т?,6:) vel aùxou.
"Cfr. cap. 15 seqq. "xatom. С. "Ми-jjbç О. " цгта tacite scripsit Cl , repetiitqiie S contra codd.
•uctoritalem. " ироХабой, О. "0 in text« TTETtX^piofiívojv , in inaig. ead. man. corred um in r.znjpiù-
|iávu)v. " тгрЬ; aitaxäv С.
VARIORUM NOT.E.
(51) 'ArBpidnaç, etc. 'Anastasios Quxstloiic 20, p. 242. Cedrenus Synopseos pag. 175. Nicepliorus
Bui ¡eel. lib. и, cap. 27. Сот.'
I'M CLEMENTINA. — И0М11ЛЛ II. i<)»
r.xoúiaTE tov K'Jptuv rsiWíTjxó-a, xajis удт' èxitvov A Tccisse audüstis, mcquo post ilium prece edidisse ,
sj/alî хаторвойута- í>v *• oí ttXeïstoi гсарЕЗт^хатЕ, quibus multi adfuistis, alii mulliplicibus morliis aut
oi ¡jlív voiíov itavroíiov aTtaXXafEVTSi, oi Si " Saijjió- dxmone liberali , alii vcl manibus vel pedibus lir-
vijjv, oí îk ¿pOniOîvTî; /:ipa;, oi Sé îrioaç, ot 5: toùç niati, alii visu vel auditti donati : et quxcuiique
¿•¿OaXjioùç àitoXaWvTEf, oi 6c toj ахоа; xai 4XXa 8aa alia edere potest vir ad spiritual homirtum aman
óbOpwrroí toieív 8'Jvaxai , (píXavOpiÓTCO'j Trv£'ju,aTOí ten) pertinens.
[í'.o;** ysvojxevo;.
XXXV. ТаОта той Штрои EiitoVroç, йтЛ xov ïp- XXXV. Qua? cum dixisset Petrus, sub auroram
ôpov iirsijuov t¡(íív Zax/atoc тгрозауоргиаас £çi) Пе ad nos ingressus Zacchaeus salulans Petro ait : Dif-
тр^- 'AvaTiBetat Síjuov tí¡v ÇVjTTjatv etc tí¡v aGpiov ferl Simon disputationem in diem craslinuin ; nam
^¡iipav íj yap (r/jjxEpov ib 8i' iv8Exa f¡(xep<jjv айтой hodiernus inter undecim dies ipsius Sabbatuni est.
-yyxáv£! Q3 Еаббатоу (5â). Kai про? toutov ó Па- Ad quem Petrus respondit : Die Simoni: Quando de-
трос aTXxpiveto- A¿f£ Síjiwvf 'EtteI teXeîojç 6éXsi{M, mum voles : et scias, nos páralos esse tibi, cum vo-
¡лета toy Y'vû)ïXçiv, oti not 7J[«tí, 8te ßotSXet, ôeo- lueris, divina Providentia oecurrere. Equidem Zac-
çiXeî Ilpovoia anavrâv íto:'(juj)í Ixojisv. Kal 4 ¡xiv chxus, bis audi lis , responsum ut darel , egressus
Zax/aïo? тайта axoújaí àvrt6aXXs;v i?f|£i Tf¡v aró- "est.
xptatv.
XXXVI. '0 Se, i&ôv ¡ле аОицойута xalTijv ohîav XXXVI. Pelrus vero, me videns tristem, causam-
jrjOoûsvoi xa\ [laOtuv nap' сцой oùx aXXoOáv noOev que vogans, cum a me audiisset non aliunde or-
•jjav f, атй tt¡í хата ttjv Cf¡TT)jiv àva6oXîj;, ïçt)- tain quam ex disputationis dilatione, ita loculus
'AfaSíj (53) esounpovoía ¿"кроЕсХт^шс 8ioix£l<ï6ac est : Qui mundum optima Dei Providentia guber-
i4v xÓ5|xov, ш tfiXe KXf¡¡iT)c, aïiToç oùx aÛETai Ы\ nari existima) , amice Clemens, is non icgre fort
-el; отток ■m-zï" аташтша: irpaYjAautv, ато&оохы; quomodocunqiie occurrentia negolia , secum repu-
ôti ú;rb tt;í той xpsi-TOvo; oixovojiiaf 0Tju,tpEpovT<i)j tans , quod per Numinis dispensationem res con-
тН Éx6a<jiv та 1гра^(Аата"' XapCavsi' ôOsv 8£xawv grucnler exilum sortiuntur : iindc sciens Deum esse
aJTov Elvat yvoùç xal EÚtruveíSíjTíü; p'.oùç, то itpoa- justum, et bene sibi conscius vivens, accidentent
ttîtttov " X'jirr.pov oÎ8ev ¿рвы тш Хоуицф airareÍE- molestiam novit ab animo recta ratione abjicere,
oflai " Tíj; 4,u)('íí> 5ti при» агавой tivoî avvudrou quoniam ea in fine ad aiiquod bonum ignolum per-
ouvteXoújaevov iXQstv lj(Et. Kal vuv 8i той идуои E£- veniet. El nunc igitur disputationis cum Simone
jmuvoî f, tti; ÍTjTfjSEoj; ùiripOEaiç ¡i-f¡ se Xuueítio. С Mago dilalio te non contrislet. Fortassis cnim a Dei
Чти; Tfàp ix tt¡í той вгой npovoíaí e£í tíjv otjv y¿- Providentia in luaiii ulilitatem coniigit. Quocirca,
Ï6VEV toçÉXEiav. Ato w; £8ú¡> uot 6vtí " oùx oxvtjgw cum mihi sis amicus peculiar is, non tardabo tibi
íi-J-Eí"'. narrare bxc.
XXXVH. Ttüv <¡|iETÍpti)v Tivkí éTatpot •• тш lijícuvt XXXVH. Noslri quidam sodalcs cum Simone ver-
cposTrotTjTÜií o-JVEiutv, d>í t:ei:iO¿vte{ tíj аОЕштатт) •' santur simulate, quasi impiissimo illius errori ad-
aÙTou itXavTj, К-ы:, ¡iavOávovTS( айтой 69 T¿í ßou~ hxreani, quo, illius consiliis compertis, nobis ea dé
Xài, ixçaivojiitv f,[iïv, rpoí tí» SuvaoOai Seivío av8p\ clarent, sicque cum viro callido apte et congruen-
oíxeúü; euvapiâaioac. Kai vuv ттар' au-¿¡>v ?¡jiaOov, ter possimus agere. Atque nunc ab ¡His accepi, qua
f,; (ííXXei Jtjtíjjeoj; -oisíiGat той; Xáôu;' xa'i yvo-j{ de re in disputaiione loculurus sit : ob quam noti-
ixl toútoj tío jiiv eEwûâpiTr^Tfa"- ai 8i i¡xaxá- li.im Deo gratias egi : te vero bealtim judico, quod
VARIZE LECTIONES.
■• «Lv non pondcl a îrapîTTÎxaTs, ut pcrperain verlit С , sed ab oi iîXeîotoi, et relerri debet ad Oêîç,
quoil latel inf.xoóiaTE. S. "oäap. С dresse, male assent S ; excidil aulem ex Cleiici recens. ** Г5со;
exeiditap. Cl et S. "iirt t¿Xei, шс 6¿Xei; coiij. D , iwcáXei , tb; OíXei; coiij. CI , í-cteXei¿>» OeXeiç О.
"o prxiermisit S. "Ътм; поте О. "та чгр. т. £хб. С. " I:a D, accedente О , npoitinrov С. "* lia
О, с. S , áTOSÍEjOai С. *• lia 0, с. D ; ¡8£<о; oTdv те conj. С , in cuj. textu ¡8£ы; oiovrt. »eÉT£poí О.
•' аОгштатт) О, с. S ; а8готат(д С. "г^аранОг^а О , qui postea ÙTiipOsuiv.
VARIORUM NOTyE.
^52) 'И Tvîrp cfyêepcv t¿ ôt'ërCexa тцрер&г uij- D Hoc ego pmslaiifissimuni opus, Paralletis ejusdem
rev TVTxtirei ZàCBaxoY. In Rtcognitiombut suis l'aii is nec omniiio simile, пес prorsus ilissiiiiilc ,
ïtufinus vel aliter legil, vel prave interpretatus est. tractavi quidem pro libilo in Bibliotheca PP.- soe.
ffiffert, inquil, Simon certaminis diem in undecimam Jesu, eililis âc ineiliiis libris inslruclissima' ; sed
mentit prœtenlit, quœ ett potl seplem dies : lib. i, quia maximi otii iminensiqiie laboris eral concia
cap. 20. Loci porro obscuri ас diílicilis hic queut investigare cum ad dementem, tum ad Ignaliuin
esse sensus : hodiernus enim dies Sabbatum ipsins speclaiilia.paiica solummodo subnötavi, qu;e primo
Simonis etl, quod tingulit quibusque undecim diebiu conspeclu sese obtulcrunt. Itaque a voce iraôi
Ttcurrit. .Sed île isto Sabbalo Simoniano legissc nie usque ad iXÔEÏv íêc, inibi naciiis sum cap. IIeoi
memoria non lenco. Сот. naiSsía; ттаравЕои, ele., sub bec liluio, UXtjiaevtoc
(53) Ариод. E Clemeniinis loca mulla excerpsit 'Pibur^. Id.
Joannes Dajiiaseeiius, ut refurrel ia saci a s <a Ficela.
403 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DbBlA. m-
dilata fueritdisputatîo ; nam scrmonum, qui ab ipso Д ptaa kiii tîj ttjç ÇtjT^ssti); ÛTœpWaef tûv ip4p peÀlév-
ad imperitorum judicium profcrcntur, lu, ante dis- Ttuv" \¿r(w Oit' айтой itpo; Siáxptuv twv afvoouv-
putationemame inslruclus, poleris esse auditor (ir— tiuv XayejOai, <jù, про ttjí Çyjtiîjijewî è!po8(as6£lç un*
mus ас stabilis. àp.ou, SirrwTo; àxpoot^î ytviaOai ouvrai].
XXXVIII. Multa quippe mendacia contra Deum XXX VIH. Полла yàp $гиЩ хата той веой npoj-
accepit Scriptura, hac ratione : cum proplieta Moyses ¿).a6ov ai Грауа\ (54) Хоуы тои-ы • той просто«
ex l)ei consilio septuaginta eleclis legem cum ex- MtoOaáiOi ** Т^^Тк то" Ösoü exXextoïç Twiv 1б6о|х^-
plicalionibus tradidisset , ut et ¡psi eos qui vellent xovra tov v¿p.ov aîjv taî; Ьт.Скиагы тгараоЧбихотсс
e populo instituèrent , non muilo post scripta lex про; то xal oùtgùî ecoSiíCeiv той Хаой toùç ¡JouXo-
recepit quxdani falsa contra unicum Deum , crea- pivouç, ¡ist' où toXù -fpoLtfûç 6 v¿tioí 7tpoeíXa6¿ Tiva
torem coeli et terra; omniumque in iis conlentorum ; xa\ (J/euStj хата той ¡u&vou " 6soû, той töv oùpavov
id auso diabolo lacere ob justaui quamdam ratio- ха\ -cíjv -pív ха\ 7rávT* та tv aurol; 8i]u.ioupyf¡3av-
iii'in. Alque bac ratione et judicio aeeidit, ul de- toç. тойтотой itovr¡pou 8ixaf<¡>Ttvl X¿YV " ivEpY?,<iat
prehendereiilur qui auderent contra Deum scripta тЕТоХр/цхотос. Kai тойто y¿Yovs ^Y1? xat xpÍJ£ir
lubcnter audire, quive amoris causa erga Deum ad- R cnztúc èXE^x^ws! , tîvsç ToXjjuüat та хата той в£ой "
versus ipsum dicta non modo non crederent, sed Ypa^éVia çiXtjxotuç Ëêtv, tIveç ts ffropyi) tî\ npoç
iicque omnino sustinerenl audire, etsi vera forent, aÙTbv та хат' айтой Xsf¿[isva p.}] p.óvov àmaTEfv,
multo lutins rati periclitan ob fidem boni omiiiis, àXXà u.i]8È tíjv àpx^v àxoUEiv àvé/saSat, xâv àXïjôïj
quam ob sermones infaustos ас blasphemes vivere Tufxáwrj» даХХф xpivavTEÇ àïçaXéerEpov nepV ehpfy-
cum prava conscientia. jiou icîbtewî xivSuvEÚsiv, 1) èiA pXaoç^(iotç Xiyoi«
SuSTUVElS^TtUt " {Jioûv.
XXXIX. ltaque Simon capitula contra Deum in XXXIX. '0 ouv ££¡iojv тас хата той 8eou èv та?;
Scripluris tenlandi gratia apposila vutt, ut audio, rpaçaïç it£ípa¡rp.ou 'JQ X^PVV npoo-xEip-ivaç ssptxo-
in medium progre.ssus adducere , quo a charitate t.îç айта;, ш; ¡¿avOivco, ¡JoùXETai, àXBùv el; uítov,
erga Deum , quotquot miseros potent , abigere va- XiyEsv, бтао; Ttjí яро; tôv В&Ъч «гсор^т,; Saouç 8úva-
leat. Palam eniui dicere nolumus, in Scriptures ea Tai таХаняЬроис àraîiTÎ)ffat 8uvT)oíj. Дт)р.овГа yap ай
capitula intrusa esse; nam conturbaremus imperi- та; X¿Y£'.v itpoaxctsOat таТ; ¡J£6Xoi; où {JouXajiEUa ,
tain plebcm , et ita improbi hominis Simonis vo- l-xû irrúpavTEc " àu.aOEÎ< буХоис ,00 той irovrjpou £í-
lunlaiem faceremus. Nondiim eniin discernendi vi U.OJVOÇ то в£Хт]и.а ttoioujaev. M<¡«i); ' fípvb 8iaxp:-
praudili, aut fugient bos velut impíos, aul, quasi С Ttxov Ixovtej tfvjôvzat f¡u,ac ûj aiEoouvTai- i) со;
non solum blasphéma capitula falsa sint , cliam a OÚ * p.¿VOV TÜ)V ßXa«!?f(JUi>V lîEpiXOTItbv lj/Eu8£JV 0Ù-
doctrina nostra seccdenl. Qua re nece»se habemus, ewv, àTtoarôovrai той Хйуоо. ДЛ ávi^x^v tyoyœv,
assentiri ialsis capilulis , et de iisdcm vicissim in GUYxaTaTteíjxEvot Taíi (Jíeu8¿<ti irspixo-aïç , 4»¡A
terrogando ad angustias ilium redigere; beiievoli» aÙTtiv àvTiiwv6av6u.£voi, e¡{ атторЕау oùt8v p.£v c¿-
aulein et candidis, post experimeiitum lidei, seor- p£iv, toíí Se EU-p/üiu-ovouut tuv хата той 8eou ^t)9ec-
sim tradere solutionem capitelorum dictoriim ad- euv itcpixonCiv, U.ETÍ TKfpav 7t!jT£toí, tSt'a itapíx£tv
versus Deum , quat quidein unam ac brevem viam tíjv * èutXiwtv, ^Tiç ¡iiav xa\ i'jvto¡xov Ixeí ttjv
et ratiouem habet. Isla au lein est. Шч. "Ears 8E f¡8£.
XL. Omne dictum vel scriptum contra Deum XL. näv Xexöev ^ Ypaçkv хата той вгой фЕйбй;
mendachim est. Quod aulem id veré, non vero so laTiv. "Ort 8*è аХт)вь>; тойто où p.(5vov £Ùcfn)U.faî 2vs-
lum honoris gratia dicamus, sed etiam veriiatis, x£v Xeyop-EV, dXXà xa\ аХт)вЕГас, ихта ?paxù Ttpotóv-
piulo post procedente sermone cerlam rationem TOj той X¿y°u làijpoçopijew« "09ev tj, c£Xtot¿ p.ot
aueraiu. Unde tu , charissirae Clemens , contristari D KXf¡u.ric, èiA тф tSv Sí¡uova про; tjjv Cy¡Ti)Stv p.!av
VARIEE LECT10NES.
** TÜiv (1£XX¿vtojv yap O. "Mwuaíocü. »»u,u"vou O. Ita legcndum jam vidit D. Cfr. infra cap. 40, iS;
bom. in, 6, VÓU.0U С '1. "Хоуы om. O. " той Oeou O.e. S , tov 6e¿v С. •" «ta О, с. S , 6ujiuvT,8££-toí
С. "lia С in inargg. . in cuj. lextu àTtiirrùpavTEç, ut 0. .I0 .'»» ар. Sx- aÙTOÛ С , à. 6., 36ev aùtou 0,
1 (Цтаи О. * où от . 0. Mox oùeâiv àXX' àTTos-fjŒOVTai XóYou С * Errat S de С , qui exh. т^/jv ut 0 ,
твГ; Cl.
VARIORUM NOTjE.
(54) ПоЛЛа yáp ijfFv5i} хата tov Bsov яроскХи- contumeliis meessunt ; Abrahanium quidem cum
вог al Гpa&al. Falsa veris permista fuisse in sa- Isaaco, Jacobe, Moyse et Aarone, usque ad Jesuni
cris Scripluris dicilur passim hoc in Apocrypho , Nave (ilium recipientes, sed postea Samsonem, Sa-
impie juxta ac stulie : ex veterum haereticorum de- muclem, Davidem, Salomonem, Eliam, Eliseum.
liramentis, qui, teste S. Ircnaso üb. in, cap. i, cum Isaiam, Jeremiam, Danielem, Ezechielem, alios,
ex Scripluris argucrentur, in aecusationem conver- nnincsqueprophelasdetestati. Piolemaitxvcro Peu-
tutiantur ipsarum Scripturarum, quasi non recle talcuchum cum legibus divinis humana mandata
haberent, ñeque essent ex aucioritate, et quia varie complecti affirmant. Et Appelleiaiii a Christo volunt
cssent dicta?. Sic apud S. Epiphanium ЁЫопям fuisse indicalum, quid in sacris litleris ab ipso di
Moysis Peiitateuchum integrum non admittuiit, sed ctum fuerit , quid a demiurgo. Lege de ЕЫопапь
циа-'dam illius rejiciunl, majoremque legis partem MelliodU Coniwiim. or. 8. p. 110. Cor.
«05 CLEMENTINA. - HOMILÍA И. IOC
t1]v ¿vejtüeav uitEpOísOai í^jiápav oùvc oçsîXeiî Xu- A non debes , quod Simon ad disputationcm unuit
тхХзЪя:. Лгцироч yip терб xtjí C^tijasWi ïiposço- liuiic diem internment, Hodie enim aille dispuia-
6ia£é[iEvoç Kíp\ x¿v ' èv xaîç Tpatpaii icpo3xstu.£\/u)V lioncm inslruclus de capiitilis Scripture apposais.
ÎKplXOTOÔV, eitlxTJcfiVlfllJEWCUEplxOU |aovou6eo5* xal inter dispuiandum de »no Deo el bono, mu n dique
агавой, -joy xal xbv x4s¡xov TCEitotYjxáxoc , 71 8и- Creatore, hxsitare non debes : sed et in discepia-
xpiOTjVat oùx ôtpEÎXEiç ■ àXXi xal Oauu¿aeic етЛ тг,с tione miraberis, quo pacto impii plurima in Scri-
Ci)TÍ¡as6)í, да>{ ol íiis6eí{, ta irX'fjOij täiv Ътйр 6îiu pturis pro Deo dicta rclinquunt , et respioientcs ad
E!CT,¡íávü)v ev xaîç Tpaçatç яараХмгбухЕс *, та хах' ea, qua: contra ipsum scripta sunt , lisec laeti prole-
aJTOÛ EEpTjpiva nspi6XEii<5(iEvot xaEpovxEÇ cpépoosiv runt, sicqne auditores ignoran ii«e ergo, qua? contra
xal oûxuçoi ixpoaxalàYyoEaça!xEa,xixaîixou oeoû Drum sunt, credentes , ab iilius regno ejiciunlur.
гозхЕизауХЕс.х^саихой ¡JaaiXEiac iitó6Xi¡vot ' fivov- Qnncirca tu, occasione dilatioiiis Scriplurarura
xai. АЛ ait rcpoçaïEi йтарОазхыс xo u.u<rxfjptov xûiv mysterium discens, lucratus non neceare in Deum,
Tpatptüv ¡laOûiv , XEpS^saç eIç Oeov [ilj ájtap-ovEtv, incomparabili gaudio afficieris.
апрабХ^хыс xaP^°Tl-
XLI. Kàyù KX^|xi]{ ixoyaaç Içtjv 'АХт,0ш? jpu% XLI. Et ego Clemens , со amulo , di vi : Revera
рш xal /áp'.v by.o\ofui хф xaxi itávxa ç.itipyè~T\ r¡ gaudeo, el gratias babeo benéfico prorsus Deo, qui
в£ф • itXtjv aîixoç «ÎSev ЙХ1 SXXo xt çpovEÏv oCi 8uv^- etiam seit me aliud sentiré non posse, nisi cuneta
cejiat, J| • xi navxa ûiisp 6eoü ypovEtv. "OOev (ítj jjte proeo. Quocirca necredas, me, quasi de Dei ver
утлкабтц ùç i¡x?i6áXXoyxa xoîf uitb Beoû ^TjOeï- bis vel de iis quae dicturus esdubitem, interrogare;
eiv ' îj ха\ jSt)Oy)<joh¿voic *• iwv6ávEii9ai , àXX' Iva sed ut midiendo ipse quoque alium candide audire
(taOtüv xal aùxeç iXXov еСгууш[аоуюс " [xaOstv 6¿Xov- desiderantem docere valcam. Idcirco expone milii
xa &tSó£ai 8uvt¡0ü). Aib Xafs uei, x£va èarl xi 7:po7- quxnam sini mendacia iu Scripiuris exstaniia , et
xîîjtEva " <}eu89) xatî ГрасаГ; xal тгшс , ôxi 8vtwç quo modo veré mendacia sint. Ac Petrus respondii:
Çî'jSîj TUYxaveu Kai ° Шхро; атехрЕуахо" Kai eI Licet me non inierrogasses , ego ordinem prose-
p.f, |t<w èîriôou, èyo) xfj хсЦ-êc èÇiùv xuv Хоуыу 7wp- quens sermemum cxbibuisscm demonstratioiiem ,
tfyov xí¡v anóoEiEjiv, Цу ùitE<Jxipv7]v. ÜMjv Sxouoov , quam promiscram. Igitur audi, quo pacto multa in
та!; aúxoO toXXí xaxaij/eúoovtai al Граса! , d>í еГоц Deuin mentiantur Srripiurx , quemadmodum eas
tyrJfx*vwv ei**?;. legende intelliges.
XLIL üopaÍEÍvpiatní Ss- Ivexev " xi рЧ)0т)о6и«ук XL1I. Exempli autrui gratia, quxdicentur, suf-
ajxipxoj; içei. Oùx 72 o!¡j.at Se, ш çîXe KX<¡u.t¡í, e( licient. Et vero, amice Clemens , iiescio an quis-
è'jvfjjExaî xiç, xlv ßpaxEldv xiva irpbî 6еЬу trrop- С quam, qui vel exiguam erga Deum ebarilatem et
yí¡v xa\ eifvwjxosJvriv аттоаш^шу, ■napaSíJaneat fl beiicvolcniiam cousnrvct, poierit recipere vel eliain
xiv ixoûia: xi xax' aCixoü ).:-,'ó;j.:va. Ишс 6k Suxiv audire qua; contra cum dicuntur. Qua enim ration«
aùxdv xtva p.ovap)(txi]y tyvyty lxeiv (55) xa\ Baiov is idem aniniam monarchical!) liabeal et sánete vi
fsvieOst, ítpo£iXi)({i6xa 3xi itoXXof eI« 6eo1 xal oujj vat, qui est pra?Ycntiis opiuione, mullos esse deos,
eli ; Elu xal eîç, tv itoXXotç áxoir<¡[ia(Tty EÙpioxutv non unum? Vel si unus est, eum in mullís defcciibus
oixbv, xlç Baxoî u mcouS&aet ÊviiOat, xijv хшу inveniens quis nitelur esse sanclus , qua ado qui-
cXwv ipx^lv ^ "tb rSta x^ç 9'jaEuç àxoixfjjxaxa, ÈX- dcin sperabit , omnium principium Deum propter
idsï; jií¡ èzIpxEjflat xi аХХшу iíix^jiaxa; natura; sute vilia , иол vindiclam sumpturum do
aliorum delictis?
XLIII. Дй í.keIi\ " KuxEÚsty, Sxi ó xuv SXiDV Де- XLIII. Quare absit, ut credatur, quod omnium
«sixTjç, 8ç oùpavbv íxxios xal утр r.al nivxa xi èv reruin Dominus, qui tœluni ac terrain omuiaque
auxeîç, Ixipotç euvápxst, f¡ 5xi (J/EÚSsxaf eI yip i}eù- illis contenta condidit, cum aliis iinpcrct, autquod
fcxat, xal xiç íXt¡0cúsi ; f\ 8xi lœipiîei ¿i ivvouv, meuliatur: nam si mentitiir, quis verum «licit? aut
xal xî« npoîvibüxEi ; El Sï êvOufiEÏxai xal рдха- n quodleniet, quasi ignorons : quis enim prœcogno
•к ш »ж ■•■**« 1 If * . i 'i Cl _.>4л«л ,,/>..г!.1,,^д1 y\* HlHuiiMilia Jn>ll.aa — -.
(LE/nxai " , xal x¡í ytû xéXôiOî xal yvwjxti 5[А(*оуос ; sect? Si autem considérât, et pœniteulia ducitur, ec-
Éi й ÇtjXoî, xdl xlç iauyxpixoi; Et Îà охХт)рОугс quis meule perfect и s atque consilio stabilis? Si
xapSia;, xal xE( ?0(p!£st ; ЕЕ 6k xuçXoï xal xiuço? , amiulalur, quis incomparabilis? Si indurat corda,
acal xi; Sí&oxsv ôpôEv xal ixoÚEtv ; ЕЕ >à iiconxspsiv quiserudil? Si excitatem et surditalem inducit, quis
<rj}i6ouX£Ú£i, xal x£î 6ixamaúvT¡y vo¡xiutaúsi ; ЕЕ 6* dedit visum et auditum? Si fraudare suadet, quis
¿]кпЕ(Е1, xal xEç EEXixpiviji ; ЕЕ 81 iSuyaxEî, xal xEç jiisiiiiam administrât? Si illudit, quis est sincerus ?
VARIáü LECTIONES.
vtf,yO. *e£oûascripsiexO. *тохраХЕЕтоухЕ;С. TÍTt«56XT)xotC. Ч\ от. О , qui deinde ^povuv. * />r¡-
аавпС. 0=6 ной ^1)8еГ«у scribendum censetD. •• íij9Tieouiv»v О. "jvmuîvùiç 0. Idem биуцв^. "lia
Ъ et S ex conjeèt.', TtpoxEÍfjiEva С. Post яшс S credjderit aliquid excidisse, velut ïva уЛЪы. "ívsxa О.
gendum esset aùxbv, oü xt; 6<xto;. "Aibeljisy inEitjO. " p.Exa(x¿X£xai О.
** aûxov xíí, o¿x Sïioç U. Tum legend
VARIORUM NOTA.
(55) Могарушцг ^rvx^r lyeir. Monarcliicuin vel qui monarchise et unius principalui fa veat.
saimum appellat, vel eum qui domine: ur in corpus, Сот.
Patrol. Gn. II 4
107 S. CLEMENTIS I ПОМ. PONT. OPERA DUBIA. 168
Si invalidas csl , quis est omnipotcns? Si injuslus A r.âvza Súvaxai ; E! 8è à6txcï, xal xEç Sixaicç ; El 5è
i'si , quis Justus? Si mala créai , quis bona faciei? xaxà xxEÇsi, xal x£¡; ayaOa itpáEJEí ; Et 8è xal " xa
Si mala Tacit, quis bona ? xà toisî, xaV x£ç àyaOi ;
\LIV. Si vero monlem pingucm appétit, cujus- XL1V. EÍ 8è xo. TOOv 6poç етвицг!, xal tîvoî ta
num erunt cuneta? Si mentiiur , quis verax est? Si navra ; ЕЕ феибетои, xal xiç iXrfitúei ; El èv (ixtjvîj
in tabernáculo habitat , quis immensus? Si deside- oExeï, xal x£ç ax<bpi]TO¡; ; El 8è opèyexai 73 *v's-
rat nidorem , sacrilicia , vielimas et libaliones , aïjç ,s xal 8unwv xal QujAáxtuv xal irpo^ûïEuiv, xal
quis nullius indigene, quis sanclus, quis purus, x£ç à7tpo38ei]ç xal xiç a-j-ioç xal xtç xaOapiç xal xfç
quis pei-rectus? Si luminibus ac lucernis deleciatur, t¿Xeioc ; El Xûxvotç xal Xuxviaiç xapraxat , xal xiç
quis luminaria in cœlo constituit? Si in calígine ас xoùç ¡pwjTÎipai IxaÇev èv oipavtp ; E! èv yvotpy xa\
lenebris et procella atque fumo versatur, quis tan- охота) xal виеХХд xal хастф aúvEaxiv, xal xiç çtûç
quam lumen maximum aevum illuminât? Si cum ôjv tjwxEÎEi xov [ièyis-zov altôva; El 8ià оаХтгЕууы/
tubis et vociferalionibus et jaculis et sagitlis adve xal àXaXaY|AUv " xal ßoXE8«i)v xal xoÇEUu.axu>v npos-
nu, quis est omnium exspectata tranquillitas? Si épXExat, xal xtç f) xwv ôXaiv 7tpoa8(5xiu.o; yaXfjVï] ; et
ipse bella diligit, quis pacem vull?Si mala ipse cou- ■rcoXajiouç aùxoç àyaira, xal x£ç eEp<¡VT)v 6¿Xeí ; el та
dit, quis facit bona? Si durus ipse, quis bumanus? xaxà aùxoç xx££st, xalx£; àyaOà Sï]|xioupY£Ï ; ЕЕ aù-
Si fidelis non est in promissis, cui credetur? Si ma xoj Suxopfoc *•, xal x£ç tf íXávflpojTOc ; ЕЕ aùxo? та-
los ainat et adúlteros el homicidas, quis erit Justus stíí oùx êaxt rapl <Lv ûmtixvEÏxat , xal x£ç tciiixeu-
judex? Si eum pœnitet, quis esl constans? Si deni- Of|5Exat ; Et aùxbç Trovï)poùç xal u.oixoù{ xal çoveîç
qtie malos eligit, quisnam admittil bonos ï àyaitâE, xal x£ç Eaxat "8ixaioçxptxfi{;EEaiVroi [лЕта-
[isXEttai, xal xlç ¡Забаюс; ЕЕ aùxoç xaxoùç exX¿YE-
xai, xal x£ç ауаОоис npaaÍExat;
XLV. Quocirca.o Uli Clemens, inhibe le, ne aliud XLV. Mb, tL xéxvov KX^(xt)Ç, ïiîexe, fil] 5XXo xi
<le Deo sentías, quam quod ipse solus sit Deus el 9pov^crr]ç TtEpl xoû веои, fj 3xi aixoç (i<voç ètrtl 6eoç
Dominus et paler bonus ac Justus creator, patiens, xal Ktiptoç xal ua-ljp àfaoûï xal Sixatoç 8r)u.ioupfi;,
misericors, nutritor, beneflcus, humanitatis legisla цахровирос , eXETjtAaiv , xpoçEÙç, eíieptext]?, cptXav—
tor, castitaiis consiliarius, aeternus, xlerni talis Opioitíav voiitaxEÛcov, ayvEiav <jü¡i6ouXeúüjv, attivioç,
auctor, incomparabilis, in bonorum animis habi- aíwvíoüc TOiuv, asuyxpixoc, xaïç xaiv àYaBwv <^ихаГс
tans, impcrceplus el perceptus, qui in inûnito ma- otxiCójtEVO?, axíópT)xoj xal x<Jpou(iEvoç, ó èv à~;pt;»
gnura aîvum taiiquam centrum flxíl, qui cœlum ex- T0V ¡í¿y«v atuva ûç xsVrpov *• 7c^£jaç, ó oùpavbv
pandit et terram compegit, aquam recondidit, aslra есаяХыоас xal yîjv mXtuuaç, 08шр xaijuEÚnac , á-
in cœlo disposuit, terram fecit scatere fontibus, стхра èv oùpavâ) 8сав£1с, таг^а; fft ßpünac , xapireùç
fructus produxit, montes in altum sustulit, mari èxçuaaç, брт; btyueaç, OáXaouav лерюрЕаас, av¿¡xouc
términos dédit, ventos ac flatus ordinavit ; quique хе 74 ха^ ixvEUtiaxa 8iaxá|ac, óxb itEpiÉxov aûita èv
corpori ambienti in immenso pelago, per spiritual áitEÍpw itsXáyEc TrvEÚfjiaxt ßouX^c " áucfaXisájíEvoc.
eonsilii sui, securitatem tribuit.
XLVI. Hic noster judex est, in quem intuendo XLVI. 05xoç íjiitiv 8txauxl)ç, eIç 8v атгобХепо'/ха^
oportet animas nostras emendare, omnia pro eo Xpi] xàç éauxíiv xaxopOoviv фиха{, i:ávxa ùirèp *» aù-
cogitare, ipsi benedicere; atque pro certo habere, xoû vooûvxaç, aùxbv ECKfT,u.oûvxai, itE7t£iiu.¿vouí ort
quod sua patientia improbitalem cunclorum in pu xî) aixoû (iaxpo9up.ía itávxwv xt¡v upoitéxEiav eEç 90c-
blicum adducens solus exsislit bonus. Isque in fine VEpiv Syaiv ¡jióvoc áyabóí èaxiv. Kai ouxoç èitlxéXet
universi unicuique fa ci novum contra ralionem ad- xoû rcavx&ç èxâoxq) xí>v xexoXu.t¡xóxo)v & u.$) èxpï,v 6f-
niissorum Justus prxsidebit judex. xawç ■repoxaSEiiOiiiiExai xptxfjf.
XLVII. His ego Clemens auditis dico : Vere ¡Unci XLVII. Taûxa kfù> KXf](iT¡{ áxoúuaí, Içtjv • 'AXtj-
religio est, vere ¡Hud pietas. lterumque aio : Cupe- D 6£5î xoûxo OsodaëEca, xo'ûxo аХт^вш? " EdíéOEta. lláXtv
rem igitur scire , quaproplcr eo modo scripti sunt xs Itfiiiv • "HSeXov iiaOEtv ouv, 8iàx£ oOxaiç e^pácíioatv
libri sacri. Memini quippe te dixisse id factum ad ai B£6Xoi. Míu.vTi(iat yàp <bj E<fi)ç, 8x1 eEç ÍXe-ôv
coarguendos eos qui aliquid , quod dictum sit ad- xwv u.eXX¿vx(ijv xoX[iâv îwjxeoeiv xi *• Xey¿(jievov хата
vui'sus Dcum, temeré credituri erant. Sed quoniam xoû вЕои. nX^v èixEl xap'îîl bWv ixuveávE59a£ trou
concedis nobis, quaererc ex te uli hübet, interrogare o>î pouXéu,E6a ", 7ruv9avE(jflat xoX(uIiixsv, sou xeXeú-
audemus, le jubente. Si quis, charissime Pelre, in oavxoç' Efxiç роиХцвЕЕц, cjíXxaxE ПахрЕ, XíyEtv f¡iicv-
animura induxerit dicere nobis : Veritaiera conti 'АХт)0^ ètix( xà YEypaixixéva, xSv " jot фгибт) 8oxf¡ île
nent quae in Deum dicta ac scripta sunt, licet tibi xaxà xoû Beoû ¿T)6¿vxa- тайс à-oxpiOw^v айхф ;
videantur falsa: quo modo Uli respondebimus?
VARIAI LECTIONES.
"6é deestin 0. "xve'in); С, quam formam S tacite commutavit in xv£aiTT]ç, ut scr. 0. Vide Dindor
эт. Tum
flum in Horn. i um npoayyazw
itpodxuiEiüv 0.
и. "
■• ôXoXuyp.ôJv
олоЛиур.ол Сь. "" aaxopfoc
aaxopfoc aùxôçC.
aùxoç С. "" èott
èott 0.
О. "Ad Oram
"Ad oram cod
cod.
Olioh. al. man.yp.
man. yp. x¿vxpü)ov.
xEvxptoov. "Ci аисаХ^с post ßouXij; Meiaphrasten redolet.abundatque; ànçoùiç conjl
S. Deestin1OС *MnO pr.m. in marg.lxov.Eaden: varíelas oeturrit infra c. 52. "аХг,вы{ хойхоО. "Post
«(Uprtebcll xá.
• " Vbb. KuvOáveaOaí joj ш; ЗоиХо.иеОа accesscrunl ex 0. ** xav от. 0 , qui tum ser. ioxs.ï
toa CLEMENTINA. HOMILÍA il I!»
XLVIll. Kx\ 6 Штро; àusxpivaxo- Eu " EÍrca; -и ™-A XLVIIL Excepit Petrus Tu bene inlerrogasii.
Ûofisvoç, e!; yip sty àicpaXôiav Eirar TrXijv Sxouaov. Verum audi ; cril enim in tuam caulionem. Quan-
°Et.ei8í¡ iroXXá tazi та ùno twv rpaçwv^Ss'P7]^'"31 doquidem multa sunt a Scripluris in Deum dicta,
хата той Oeoû, тсрЪ; то etoîyov ttj; upa; 8ti ttjv quia tcmpus urget ob vesperam, tinum quod voles
iíuípav ", Iva ôv ßoüXti Xóyov itüOou xa\ è-iXûao- dictum sciscilare ; et solvam, falsumque esse osten-
jiat, 3ít;a; aúrbv (J/euS?)- oùy. " 3ti ¡aovov хата той dam, non solum quod contra Deum prolatum .sit,
Beo-j ЕГэдта'., aXX' 3tí Svtcij; ({"EuS^; £3Tiv. Каушате- sed quod revera sil falsum. Et ego respondí: Velim
xp¡váu.T]V" MaGsiv ОеХы ™; tôjv Tpaçuv (56) àyvosïv discere quo pacto, cuín Scripture Deum dicant
tov eciv Xîyouîuv", où Yivtoïxovra aù-ov ànooalai in ignorantia versari, tu ipsum scientem esse pote-
iuvaaat. ris demonstrare.
XLIX. Ka\ 6 Штро; àraxpivaTO- Еихотгш; èXEy- XLIX. Rcspondil Petrus : Dictum proposuisii re-
xOijvai ouvajisvov icpoETEtva; f¡[uv lâdjv axousov, fulalu facile. Atlamen ausculta quemadmodum
r£>; oùôèv àYvoEt вео{, àXXà xal 7:poYivtó<jx£t. "0 6k nihil ignorai Deus , sed el prescit. Quod vero le
ruvQávojiaí той , irpwrov àitoxptvai ¡jwi- 6 tíí B£- rogo, primum mihi responde: qui libros sacros scri-
€Хоу; y рафа; xa'i eîrabv тай; о хоцхо; ехт!<79т) xa\ psit, dixitque qua ratione mundus fuerit conditus
©ri où TtpoYcvtüjx« ó 0eo;, ivOpidíto^v, % ой ; Kàyù " et quod Deus non prasciat, homo eral, nec ne? Et
£çt,v "AvOpwi«);. Ka\ ô Штро; áTtexpívaw 'Av- ego: Homo, iriquam. Herum Petrus: Ergo qui erat
6p¿7n}) ouv 8vri, tojSsv 8uvatov t¡v eíSévat а<{/£и8<о;, homo, unde cerlo scire poteral qua ratione mun
яЬсо xósu.o; extíoOt], xa\ ort ó 0e8; où TtpoYiviújxsi; dus fuerit conditus, et quod Deus non praesciat ?
L. Káyc'j a!3U<5¡i£vo; f¡ot[ tíjv èïtîXuaiv unojiEtSctov L. Turn ego, qui jam Solutionen» intelligercni,
1щч' "Ort i:poçf(T-r]î ?jv. Kai 6 Штро; 6ci¡- E¡ ouv subridens aio : Quoniam erat propbeta. Et Petrus
¿ npoçfjTTjî, avOpuire; ¿)v, où5èv tjYvóei , 6ià то атА dixit: Si ergo prophcla, licet homo, nihil nescic-
всей eiVrççivat t^v irpoYvoJiiv, той; av •* айто; ó 6s- bat, qui a Deo acceperat pnescientiam ; quo pacto
ш/.ы: àvOpwira) то TCpoY'veuaxstv, 0eo; uv, tiyvîei ; igilur ipse qui hoinini praescire largitus est, Dens
Кауы ïçijv 'Opôwç Есрц;. Kal ó Штро;- "Eti ouv, cum sit, in ignorantia vcrsetur? El ego: Kecte pro-
Eçtj , eI; айто auvSiaTPÍpTjaáv [iot. 'Uu.oXoy<]!ji¿vou nunliasli. Tum Petrus: Adhuc ergo, inquit, dehor,
+i¡itv or: 6 0so; irávra icpOYivtbaxet, áváYXT) itäoa, una mccum require. Confesso a nobis, Deum omnia
та; ХЕуойта; aÙTOv Граса; ayvosiv (]/EÚ8Eoflai, та? praecognoscere , omnino nccesse est ut Scriptures
8è Yivcîiaxstv oùt8v ХгуоОвас aXijOEUEiv. Kàyto Sçtjv ilium quidem ignorare affirmantes menliantur, assc-
'Avóyxi oÜTtoj Ex£iv- C rentes vero cognoscere, veraa sint. Et ego dixi : Ne-
ccsse est ita habere.
76 LI. Ka\ 6 niTpoçS^- Et ouv tuv Tpaçuva ¡x¿v LI. Petrus addidil: Si ergo in Scripluris alia vera
ieriv oXtjOt,, & 8è (Jeu8íí, EÙXÎYbJÇ à Ai8áaxaXoc i|u.wv sunt, alia falsa, recle Magister noster dixit: Estole
íXíY'4' rirsaûs траяеО'тш *v êéxtjiOf tbç tùjv èv jiH./i; trapeziUr ; cum ncinpe qu:cdain in Scripluris
t;î; Гра9а!с, Ttviîiv |xev 8ox([juov 6vrœv Xóyidv, tívüiv dicia proba sint, quxdam adulterina. Et hominibus,
cl a xi68-f¡Xb)v. Ka\ toîç airb tûiv êuBuv Tpaçtuv qui ob falsas Scriptiiras erraban!, proprie erroris
<dLavt!>|iivoi{ oixEfío; tt¡í nXavrii àiaçirjvs •• tíjv aî- indicavit causam, dicens : Ideo erratis, nescientes
Tiav X^y^v "• iià retiro яЛагааве, цЦ bWoteç та vera Scripturarum ; propter quod ignoralis et virtu-
¿:h)Oïi z(br Гсаршг (57). OU strsxer áyrcene xal tan Dei. Et ego dixi : Omnino preciare.
rfjr Súrajtir той 6eov. Кау<Ь lçi)v • Hávu- xaXtûç.
УШЖ LECTIONES.
"eú D , suffragante 0 , nú С. "Malim 8ià тЬ iituyov tîjç ûpaç icpij tt^v esitápav, sede prsepo-
silionum mulata D. "oOx С , où-/ S. ** Xeyouiwv tov öeöv. С. "ouv С. sklta О, с. S , трата^ЕГта!
С , qui refert ad hom. ш, 50, xvui, 20. Epiph. haer. 44, 2, et ad notas suas in Constil. ap. il, 56. Addt:
secundum S , qnse prabenlOedner, Beiträge 1, 295, 527. Heinichcn Euseb. Hist, eccl., torn. Ill, Excurs.
ix. p. 589. " 8é S, 0 , te С , non C, uti vult S , sed Cl deinceps tcXuvou.¿voií. •• Ha S , eÇîçove C, 0.
"Cfr. Marc, xii, 24, Matlh. xxn, 29.
VARIORUM NOTiE.
(56) П(Ьг тьуг ГсасрСлгАп Eclogis Damasceni, de D P-^vo; 7iáv-a, ¿>í аттоЗевЕсхтас, Tzpvrmb<rxzi, avayxTi
quibus paulo ante dicebamiis, cap. Шр\ той Sçeu- ízala та; ХЕуоОза; aù"8v Tpaçaj àyyoïw ti, u.ij
xtov slvai tov eiov xa\ àTzspÎYpan-ov, etc. 'Ерштт)- vo£?a9at пара tivojv, ituç тайта Efp^Tai 7CEp\ ввой
5iî KXr,[iEvToç í:po; tov aytov H¿Tpov. Пш? Ttüv той 8t8áaxov-oí SvOpiünov yvuoiv. Qui locus admo-
diiin observari debet, ob manifestant in eo interpo
la tionem. Сот.
(57) Mí) slSéreç та дЛг\вг\ тИуу Грар&г, ele. Mi
Et-aliv Tiibí 6 XÓTU.OC extíjGt), ávOpuiroc í¡v, f¡ ой ; rare hic quoque impudentiam haereticam, in per-
verlendis sacra: Scriplura; testimoniis. Nam Mer
T¡W ci xii. 24, habetur duntaxat : Ata тойто rcXavaaus,
er¿: U.T) eí6¿tec tí; Граса;, u.7¡8stÍ)v 8úvap;tv той в;ой.
Чяйхр. "Ors яро9т;тт1С îjv. Штро;- E¡ ouv r.aoyt¡ti¡c Matlh. vero xxn, 29 : -XavíiO; , etc. Quod aulem
áv9«u^>í üjv, Stà тЬ à-h вЕой elXtjâvat itpoYvw3tv' Ehioiui'i Evangelium Matthaci, quo solo utebantur,
oûôev а-ркеХ, таЬ; aÙTiî 6 SeSuixioç ávépioTtcjj тй mutilalioiiibus. additionibus, mutationibus adulte'
trpoYtvcúoTCíiv, 0£Oí UV, iiYvÖEi SXXti) (I. 8 aXX(u) 8ê- raverint, locuples testis est Epiphauius. Id.
¿íW.xív ; KXr¡j*ijí' 'OpOw; ï'fr\î- Пето. Ei ouv о вго;
411 5. CLEMENTISI ROM . PONT. OPERA DUBIA. i 12
LU. Rcspondil Pelrus : Ilectc ilaqne non credo A LH. Kai ó Ilétpoç àizexphaio "• Oùxouv eiXoywç
adversas Deum, nee adversus justos in lege memó oùte хата toû вгоО tooteúo) , oùte хата tuv èv тф
ralos, impiam prasiimens opiuionem. Ut enim mihi v¿|i.t¡) àvaypatpévrtdv SixaEiov, атсбшс çooveZv izpo-
pcrsiiadeo, neque Adamus transgressor fuit, quem Xap.6aviov *'. '0{ yàp 7:¿TrEi<rfiat, oüte 'A5í¡jl ratpa-
Dei maims parturierunt : neque Noe ebrius, qui 6á-7¡c 3¡v, ó ùtA toiv тоО 6eou xeip&v хио(рорт]ве({-
prx omni mundo Justus inventus est: neque Abra- oùte Nwe uieuaoç ?¡v , 6 ùrnsp " rcavra tov xítjxov
ti.'imiis tres simul habuit uxorcs, qui propter casti- Síxaioí eùpeOeEç* o6te 8s 'Абраар. Tpialv a¡ia juv-
tatem donalus est liberorum multitudinc: neque fjet и yuvaiClv, ó 8ià «dçpoauvrçv ToXvrExvEaí xa--
Jacobus quatuor diixit, quaruin ct dux sórores, aluabílf oüte *1ахыб TETpáaiv éxoivíLvei, u>v Súo
qui duodceim tribuum pater exsiilit, ct Magislri xal áScXcal u к-сиу^ачоч, Sç SíxaSúo (puXüv ù-apjjaî
nosiri adventum futurum designavit. Moyscs non iraTÍjp xal t!¡v too AiSauxáXou f¡¡iu>v napoyuEav l<rf\-
erat homicida, nec ab idolorum sacerdote didicit (xav£v eXOeTv où Muütnjí (povEÙçïiv, xal rapa Upito,-
jiidicarc, qui omnibus sípciiüs legem Dei proplicla- E!6á>Xwv"xpEvEtv£p.áveav£v, 6 itavT\77 ТФ *kovt tov
\il, et ob rcclam intelligentiam testimonium ßdclis той в£ой vip.ov яроф^тгиаа; xal 8t' op6)]v f povijatv
dispensations accepit. R maro; oExoví¡ioí ¡лартирг^ЕЕс.
LIU. Sed et h'orum similiumquc solulioncm in « LIU. nXijv xal toútiov coi tîjv èîttXuaiv ¡«та tc"jv
tempore tibi exhibebo. De estero, quoniara, ut vi olwEmv èrcl xatpou TOtpáEjto. Toü 8è Xotiwû, ¿>j ¿pac,
des, instiU vespera, quae h odie dicta sunt, sufficient. eueiSÍ) esitípa xat££XT)9Ev, ta <Hjp:spov (5t¡0ívra ao-
Attamen quolies voles, de quibus placebit, fiden- Tápxtoc èxsrto. "AXXote 8s el u ßouXEt, тар1 ¿>v 8¿-
ter pereontare : nos hcli confestim explicabimus. Xeiç, 6a£¿£i>v ■fjp.tïiv mivBávou, xal V¡¡xeTc y¡alpoñmc
Quibus diclis surrcxit. Sicquc sumpto cibo in som- aoxvwí eittXúaoLiEV. Kal тайта eEtiùv èY^YSf***1*
num vcrsi snmus; nox enim advencrat. Kal oútttíi tpoçTJç u.ETaXa6oVtE{ e!{ öirvov етраят,-
liev. KaiEtXijçEt yap f¡ vúE|.
HOMILÍA III. UMIAIA Г.

I. Post duas igitur dies, tertio autem illucc- I. Aúo ¡lav ouv 8íEXeouíiüv f¡[AEpüiv, ImftaoKOUarfi
scente quo disputandum erat cum Simone, ego ôï TpÎTtjç, itpiç то BiaXEÔTivai тф SEfupvi è|'j7rvi-
Clemens expergcfaclus comitesque, sub secundum o0e\{ èfù КХУ|(хт){ xal ol itjv(5vteç êxatpot ** vino xiuí
gallorum cantum invenimus lucernainuadhuc luccn- Ssutifoç Tä)V-aXEX-pu<5vü)v çtovài, EÜpop.EV tov tilv
lem, Petrum vero genibus flexis orautcm. Com Xúxvov 5ti çaEvovra, tov 8s n¿Tpov yovuxXivrj троа-
pleta igitur prece, conversuscernensquenos ad au- eux¿P-evov. EuvTEXáaaj ojv tí¡» 8¿T)3tv, ETitarpaçElç
diendum páralos dixit : xal ¡6¿)v ^¡xâç itpbç xh áxoüaat етоЕршс iôvraç,
II. Scire vos voló, quod qui ex nostro consilio H. TivcboxEiv i(Jwlî OéXu, ôti oi xaO' f)H£T¿pav Ttpó-
mancnt cum Simone, ut inepta illius addisccnles voiav cruvovTEÇ тф ï£p.tovi , otmí tíj fouXàç аОтой
nobis subjiciant, quo ad variam ejus malitiam ap- jiavOàvovTEç икобайХыыч -fj^tv, îva SuvcuheOs wpoj
lare nos possimus, ipsi miscrunt, ct nobis isla dc- tíjv tt)ç xaxEaç airoû TtotxiXEav ápp.¿iaaOaí, aCitol
clararunl : Simon hodie, qiicmadmodum promisit, irimJ/avTEÇ èSfjXijja-av ^p.ïv Xíôv-e?- üíluüv a^p.Epov,
paratus est, venire coram omnibus, ut ostendat ex xaOi зиуЕта5ато, Itoi¡jl¿{ estiv ítA tuv Tpaçiv êttI
Scripturis : hunc qui coelum ct terram omniaquc itávTtüv eX8¿>v arajeEixvUEtv , и.}] toûtov 78 £^vat
in ¡is exstantiacondidit, non esse Deum siiprcmum ; Oebv àvtb-aTov, 8ç oùpavov Ixtioe xal yîjv xal iravra
sed aliiim exsistere quemdam incognilum el su- та " èv aÙT0Î{, àXXà SXXov Tivà ayvoja-ov xal àvcb-
premum, ut in inefTabilibus exsistcntem Dctimdeo- tbtov, ¿iç èv àiropjlriTotç 8vTa 0e8v Geûiv ïj Súo
rum, qui duos misent deos, ex quibus alter mundi D еЧгец/.},е Seoùç, àç' <bv ó Lièv eTç èretv б xóap.ov xti-
creator, alter legis dator. Alque ha?c diccre moli- uaç, 6 6è ÏTspoç 4 tov vó¡íov 8о0{. Kai тяйта р.т)х*-
lur, ut reclam ftdem eorum snbverlat, qui ununi ac växai X¿ye!V, 5ic(«)Ç Ttûv töv Iva xal (xívov [uXXovtojv
solum Deum crealorem coeli ei terrae adoraluri o¿6av вЕОУ, о« oùpavov ëxtiss xal ytjv, tJ]v ôpO^v
sunt. ПрО£хХи(ГГ( " icíctt:v.
HI. H;cc audiens quo modo non moleste lulisscm ? III. Тайта àxoOiaç toLç oix av ^Оиц^та; ДЛ xal
Quocirca el vos mecum ronsistenlcs fratres scire ÛLiâî w, toùç ffuvdvraf p.oi àÔEXçoùç, Et8¿vai ^веХт^оа.
Milni , non mediocriter animo me doleré, dum vi (Ь; où ¡ji£TpEti>ç tfyi i'JX^ à\-(S), èvopuv t8v luv tto-
deo, diabolum quidem ad homines tentandos vigi vtjpiiv тро; 8oxip.i)v àvGptuTtwv еурт)уорота, toùç 6&
lare, homines vero plane iiegli¡;ere salutem suam. àvOpi!)TOUî TTJî èau-tôv 5штт)рЕас itáwi à|uXoûvTaç.
VARliE LECTIONES.
_ *• Vbb. Ttivu xaXûiç. Kal ó Штрос araxpivaTo des. in О. " itp3Xap.6ávEi О , in ciij. marg. al. man.
v86a хата voliou XEôLiEva. "èx°v O. Vid. supra с. 40. "Melius duv^v S. MVbb. iraXuTEXvfaç --
àSsXçai desideranlur in О. "siStuXouC. MàXX* Ste 8e С. " ËTEpot С. »• та iranscripsi ex 0 ,qui vocabula
SyvcjuTov xat non exhibet. " TpoasxXujEt C. " tVî 0.
1,3 CLEMENTINA. — HOMILÍA III. ш
'Емх^аато ràp toi« ató ÈOviv uiXXou« TOpl A Genlilihus enim, qui terrena ¡¡¡mulacra credituri
Tuiv kmyiluv Çoavtov reíOsaOai *» ort oùx üA OeoI, cram nou esse deos, macliinatus est iniroducere
hipitïv псХХшу 6euv ô-içaç daEVEyxEÏv, 8тао{ Êav opiniones de mullís aliis diis ; ut si a terrestri
îtaJjtovTai tt¡c хатсо »• rcoXu9EO¡Aav£a?, атаршс j)
muitorum deorum cessarent insania, alia vel pejori
xal xîrf»v хата tt,ç той 8sou fjuwapxtaj Xáyscv атга- fraude contra Dei monarchiam ac uniíatem loqui
TTjOîov-a:- iva [*i¡8¿ítote ta ttjj ¡xovapxíaí npoTcpWj- compellerentur, ne, doctrinan» de uno principal!!
ojvte; o-jttcótote èXèo-j; tuxeïv S'jvtjOíóiuv. Taú-r^
inaximi facienles, unquam possint consequi miseri-
8È tt,í т&Хрт,? ïvExa ó 2£¡jlwv Tatç ^"Sást tcóv Гра- cordiam. Hoc ob audax facinusfiiiiion falsis Scri-
ç£>v êpixoi:3t? шяХицеуос toXe|jieív •(¡¡iív rcpoaáp-
pturarum sectionibus armatus venit ad nos oppu-
XETat. Kai то Sstvaxepov, 5ti à<p* iv où " hehíjteuxs gnandos. Quodque gravisshnum est, isla adversus
^poç^Ttov толйта SoypaTÊiv хата той BVhdj вгой Deum verum ex prophétie, quibus lamen non cre
ой гес4бт]та1. dit, doeere non veretur.
IV. Ка\ í¡(itv jiàv тоТ{ ix itpoyiviov тсарЕсХт^и IV. Et quidem adversum nos, qui a majoribus
Tov та тоаута xTc'savra 79 eí6«iv eeov, ÏTt 6è xa\ culium omnium conditoris Dei accepimus nec non
twv ÖTzsTäv 8uvau¿vtov ß£6Xu>v то {luor^piov , д Scripturarum deeipere valenlium mysterium, nihil
oùôîv 6uvt(!i£Tat, то!; 6è ató iOvuv, Tf,v uoXúOeov poient : contra vero gentiles, in muitorum deorum
•JtóXr,t{<iv sjvrpoçov 2xoustv> x«\ t¿>v Грзсшу та opiiiione nutritos, ignorantesque Scriptura; men-
Сгивг, ойх EtuSütv, тоХй Suv^jETar où (lóvov айтос, dacia, valebil plurimum : non modo ipse, sed et si ,
àXX' еЕ хз\ SXXoç Ttç toîj ató èOvwv хата той 8eou quis alius eihnicis vanam aliquam in Deuin fabu-
XÎVOV " T'.va SftOlOV ¿vsfptp, 7tXoUlï£{0{ X£XO<JH.T)¡X¿VOV lani, similem somnio opulenterque ornalam enar-
"?riT^3eTa! (Jtûoov, irtTtîuOfioETai, ты èx roUSutv tî>v raveril, credelur ; quod a puerilia mens eorura só
vouv aùruv tí хата той ösou "кубулча. èeiiOTJvai lita est sermones adversus Deum suscipere. Rari
Xi|iSáv£cv *'. Snávíot 6¿ tiveç oí ¡aev aÙTUv laovrat, autem inter eos erunt, ut e multitudine pauci, qui
¿*; Ix itXí¡0ouc оХ£уо:, oïtiveî SC Ей-р/ырюетЗуф/ ой ob aequum animum noient malo in omnium condi-
ÖEXâouat хат« той та rcavra XTÎoavToç 6sou xaxov torem Deum sermoni vel aurem duntaxat praebere ;
Щьч airo ** xäv áxouaat ¡iávov.oTc (lávoic ató quibus solis ethnicis salvari conlingel. Nemo igitur
e6v¿>v o-j3i awÖTJvai TEVÍjjETai. Ml] ouv f¡¡xtv " tic nobis de Simone penitus conqueratur, vel de quo-
tív Ii{ui>va ravTEXu; цЕрсеаОы, í) xal SXXov Ttvá" quam alio. Nihil enim injuste accidit ; quandoqui-
oiísv yap &оЧ'хь>; Y'veTC[li 2rau ха\ та to">v Tpaçâiv dem et Scripturarum mendacia jure ad hominum
4*'j8t¡ EÙXa^biç upoç 8oxt^v ?x'â Ti/p/avst. С ptobalionem posita sunt.
V. Káy¿> KXí¡¡jii]{ áxoúja; Ei?r(v Пшс X¿yEtc, xú- V. Quo audito ego Clemens dixi : Qua ralione,
pií, xa\ tí tuiv Tpaçûv (J/EuSîj EÙXd-j-toi itpoç Sox'.(jlí¡v ais, domine, et Scripturarum mendacia mérito ad
iv9p¿raüv íx£iv; 'O 5à ànExpivaTO- TàiÊuS^ tuiv Гра- hominum probationem posita fuisse? Ule vero re
c¿iv а:т^цят1 /.axis; fitxaE(¡> Tivl У>уы уряутрш sponds : Mendacia Scripturamm.cx malilise poslu-
o-jvsybjpêij. ЕйХаушс SI " Xíyai ойтшс. "Ev tbîç latione, justa ralione permissa sunt scribi. Merilo
6EoXoTÍaic 6 ôvtjpoç той ауавой tóv ©sbv oúx 5Хат- autem dico sic. In theologia et religione malus, non
■rav àYanûv êvl (X(5v<{i áTOXEÍ7t£Tat той ауавой, orí minus diligeas Deum quam bonus in uno tanium a
xal t¿Vv ifvoiai а'.т(а aoeoouvTtov ой ffufctvtójxüjv, bono superatur, quod nolens parcere ils, qui ex
SToprîj tîj 7t<joç то ai£6oú(X£vov, 30 T^v áae6oúv- ignorantia impii sunt, amore in illud quod non co-
тшу Èîki9')p.£î Tov SXEÛpov, б 6à" tí¡v Taatv aùroîç litur, irreligiosorum desiderat interitum, bonus
spoic¿p£'.v. 'O fap àfa()oç ¡äaöat irávTac 8¿Xei "Taîç vero ipsis offerre sanitatem. Vultenim cúnelos poj-
(lîTafiEXciaii, ffiójet Îè ¡xavouç toùç e^^xâc xbv nitentia sanare : serval autem eos tanium qui Deum
eïiv той; 6è apoouvrac ойх 1атац ойх Sri où OîXei, cognoscunt; at eos qui cum ignorant non sa-
iÀX' orí oix ÎJestiv та fiToifxasixiva toîî uloîç t^ç nat, non quod nolil, sed quia non licet bona filiis
Са-лЫаи; ауяЬа toîç 8ia то aStáxpiTov а\йуо<.с Çtbotç regni prxparata tribuere homiiiibus, qui ob discre-
тар£:хазОЕЁэт ratpaix^v. tionis privaiionem assimilali sunt brutis aniinanli-
bus.
VI. Той èvoç ха\ ¡juSvou в£ой, той tóv x¿s¡xov та- VI. L'nius ac solius Dei, qui mundum fecit cl
Koir,xÓTO{ ха\ <jp.âç XTfiavroç ха\ navra itapE^xi- nos creavit et omnia prabuit, ea natura est, ut
xmoç, TotaUTï) tteçuxev çuieç, «avriç ^8t¡ гота " animant cujusllbet intra pictatis limites posili el
ívtoí 5p*)v вЕои£б££ас 6vroç, xat p,^ pXa5ÇT)p.ouvroî sanctum ejusSpiriium non blasphemaniis.ad se,cha-
айтой то аулч uvsujia, eropf^ tîJ npbç айтоу e £ç ritateerga hune hominem, adducat, per respectiim
VARIEE LECTIONES.
" та£тв£оО«1 ü. '• хаты non omitiere debebat S. Subinde 0, iroXuflEounavia?. «« où non esl in 0.
* xatvév О , qui deinde óveíou) с. D. (8v еГош С ), sed slalim 7гХои<т£ы (тсХочааф С , uXounituî de conjectura)^
KExoejirjOavTa p. xtxosp.r¡uivov ü. ■» lia ü el С in marg., Xa¡x6áv£¡ in textil. ,l айт<5 С miilari vult in
aCirív vel autoL Frustra. Cfr. horn, hi, 9 S. " újxuv С. " Sí от. О. " oùSé р. ó Sé O. Tum 7tpp<i<fí-
ffcv se. iniñbutl S, с D , Tipoacépiüv C, O. •• 6eXec itavra; O. •• Ita S, с D , lile conj. eíSîiote, C-
O, oíÍ^ttote. Subinde ivroç 5po>v O ¡n ttxlu, ad oram man. al. Гзшс ехтйс.С edidilèvioî брр. Тиш роюя;-
ï'jjwuvtoî ser. О.
115 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. i IG
gui in illam anions. Licet peccatrix sit, ita compa- A outov •• çépetv tíjv «Í'uxVi u7t' «ùxoû e!ç aurrjv"
rata est, ut, postquam condigne de actis punila fue- Ерштос ISéa. Käv ДрлртыХос f¡, цетД то хат' óCíav
rit, salinem consequatur. Si quis vero Deuin nega- xoXaaoíivat uv бяраСе " зшСестОае cpútriv I/ei. El Si
verit, aut alia quadam ratione in cum verbo exsti- tic aÚTOv apví,<j£Tai '* ^ етаршс irwç Xoyip eíj aù-tv
terit impius, ac postea egerit pœnitentiam, casti- A<re6f¡5Et, ÍTCEita ¡AETavofjiEi e*, xoXao-(W¡(iETat [ièv è9'iuv
gabitur quidem pro iis quae in eumdeliquit, salvus e!ç aÚTOv f¡p.aprEV, atuOfjasTat Se, 5ti iTwrcptyacitfá-
aulem erit, quia conversus dilexit. Fortassis eliam irrjSEv. "Iaw;8è f¡ ty¡í гЬвг6е(ас{п»рбоЩ'*1 xalTÏjç Ixe-
pietatis ac orationis magnitude vel et poenas effu- aiaç f¡ xal той xoXaaOrjvai ДтоХивт^Ета'., uuffviu-
giet, cum bomo pro delicti venia ignorantiam et ¡ítjc •• tïjç ДрлртЕас ¡хетД tt¡; (AETavoîaç SsStoxw;
pœnitentiam altulerit. Qui autem non ducuntur pce- 81 ti]v &Yvotav. Ot SE p.i] usTavofjiavTsç Stà ttjç
nitentia, per ignis supplicium linein quoque acci- той irupoç xoXaiEioî xaV то теХос 'içouaiv (58), xâv èv
pient, etsi in reliquis omnibus sint sanctissimi : ve toïç Xonrotç iitaatv óatúraTOt 5>atv ДХХ', tbç Içï]v,
rum, ut dixi, cerlo tempore plurimum igne aeterno fiE¡A£TpT]¡ji¿vo'j aiiôvoç то «¿¡atttov " да pi aliovúo xo-
vexati, exslinguentur. Non enim amplios sempiterni XaiOivTEç ДттоабенО^аоугаи Elvai yàp etç àû oûx
esse possunt, postquam impie se gesserunt erga a> Sti SúvavTOi ol" eEç t6v Де1 xal •• u.ovov àaE6f,aavTSi
ternum ac solum Deum. 0EÓV.
VII. Impielas autem in illum est, in ea circa reli- VII. 'H Se elç aùxov ДяёбыД èsrt то èv ты ttjç
gionem opinione mori, qua dicatur alium esse OEOdEOEÎaç Xóy<¡J 6vtoteXeut5v '• XEyovTa aXXov eÎvcu
Deum, seu ut majorem, seu ut minorem , vel quo- 8eov, fl ibç xpstTTova, i) ¿i; fiTTOva, f¡ Зтаос тоте X¿-
niudocunquc praeter eum qui veré est. Nam qui veré Yovra тасрД töv Svtioç 6vto. 'O уДр Svrcoç uv ouroç
est, ille est, cujus formam humanum geril corpus : èartv , ¿\) tí¡v p.opc}¡v то AvSptimou {5asra£Et oüjia,
propter quam rem coelum et omnia astra, quamvis ou eívexev б oùpavoj xal «avre? oí ДатарЕ? ötojxei-
secundum essentiam praestantiora, serviré susti- vav SouXeúeiv, хат' oCiaíav xpEtTTOveç 5vte{, тф
nuerunt ei, qui secundum essentiam minor est, хат' oùutav ^stpoví, 61Д ttjv той KpEÍTTOvoj txopep^v.
propter Numinis formam. Tantum Deus hominem TpsoUTOV 4 вЕос unsp itavra;'1 eut)pyétt¡xe t6v Sv-
pi';u Omnibus beneficio alle* it : ut intuitu plm imo- GpiOTOV, ÍVa EÍJ TO tcXtJGoC TlüV EUEpYEfflWV TOV EÛEp-
ni ra beneficiorum, illoruin auciorem ditigens, per Y¿tt|v Дуатаг)<1ас ûnb aÙTÎji ДуДта^ xal eIç tov "
«lilectionem earn et in secundo asvo salvus esse SE'JTEpov aiuva Sta<jto6í¡vai SuvtjOî).
posait.
VIII. Sufuciens ergo est ad sslutem cliaritas ho- (j vra- АйтДрхг(с ouv (59) elç üiürr.plav f, eIç Beov
VARIAI LFXTIONES.
•• Ita S , Etç aÙTÎv C, 0. " aùiiv 0. " Ita edidi с. 0 , uv l^paÊv xoXartETsav С, repugnante gram-
matica; xoXa<r9^vat jam proposuit D. S eo inclinât, uteredat, excidisse aliquid post xoXacr(kícrav, yelut
èmarpéd/at, cfr. hom. ni, 6. xi, 16. Frustra. " Apvf(ei)Tai С Idem Даеб^цгп. " u.ETavoT¡ar, С. Tum iç _ш
(sic) ó. " tí тйс eût. uitEp6oXf¡ conj. D , fl tt|í pro <] T^ç eue. O. 0"» lectione recepta legcrim : f¡ ттц
Iba'. ¿тарбоХ^ ха\тт)? ixsoiaç ^ttov xaxioç na8fiiETai, fl xal той xoXaaGiivat атоХивт)<1Ета1. auYPW^Ü
(pro peccati venia) conj. D. Legendum potins foret ex Si opinione 4vtI vel Оякр íuyT^Mv »1SI l?lus lo"
cus corruptela3 manifestus esset. " nspiTróv. С in magine. •» ot om. O. " xa£ ante (xovov excidit ap.
S. " Minus accurate ser. S , С exh. teXeutwv, quod est ap. CI. "Malim тса-ла. S. "tóv adjunxi с. О.
VARIORUM NOTiE.
(58) Aià тцс roi avpàç xclacmç xal xb xkXoç racleon animant, sed apte habenlem ad salinem, ipsam
ëÇovrrtv. Ad explicationem erroris hoc loco con dirais esse corruplibile illud, quod induit incorrupli-
tenu et infra cap. 59, et hom. vu, 7 ; xvi, 10, maxi bililalem; el muríale, quod induit immortulitalem,
me facient, praeter Justitium Dialogi p. 223 cl 224 ; cum mors ipsius anima; absorpta fuerit in vicloriam
Irenaemn lib. и, cap. 64 ; Arnobium lib. и, p. 66 et ( / Cor. xv, 55, 54 ). Mea vero sciitenlia est, Hera-
109, Heraldinse edilionis ; verba Origenis de Hera- cleonem , ulprobaret animam esse morlalem, as-
cleone ha;retico Valentiniano, torn, xvin in Joan- sumpsisse maculiim Christi (Matih. x, 28) : Фобт^-
tiem p. 255,si ut mihi videntiir accipienda, intelli- Gtjte 8è ¡jiâXXov tôv SuvifiEvov xal ¿UX*)V xal atöpta.
ganlur : Oùx olôa Se Sim>ç, inquil, Et; tS, "НреЛЛег ДттоХ£аа1 èv Y£¿VVT1- Sed jjoiíhs tímele eum,
аяс&Н1<гкЕ1г, xivrjOelj otETat avaxpa-stiOat та 5<5у- qui potest et animant et corpus perderé in gehen-
¡хата TUV û-ortOEu.Eviov AOávaTov EÎvai t^v Ф^Х^' nam. Quasi eo signihcarclur animam in igné in-
etç тЬ aÙTo 0-u¡i6iXXE(j9at vntoXap.6áviov xal tijv ij/u femi fuiidilus inlerire. Quocirca illud : eîç xb
, Kai
Xl)v xal то аа)[ла ДтоХХизОа! ev yeewt.. .»«.t ойхДбД-
-' -1, ' аитЬ auiJi6áXXs30at ú-oXau.6áviov xal xi;v фиу^У
WTdv ye «ïv«4jY<*«« ^ +"X*1V * 'HpaxXétov, ДХХ' xal tS ейия (seu,_ ut rccti.is in códice Regio,
imTTiSEttoí fyoumv «(At eJniptev, aUT^v XèTwv eî- xal тЬ ф«х^ xal аыил) aTtóXbaOat ev ye¿vvt,, qui
vat то èvSuoiikvov Açoopstav ipliepTov, xal àOavasiav mihi credet inlerprelabitiir sie : Ad idem conferre
Ovtitov 6vxa S-av (est duplex lectio, prava et recia ; ejistimons eliam iltud, Anunam et corpus penre. t.ae-
i.leonue exDunac Svra quod solum habet Lilicr Re- terum aliis multis C/emeiiímorui» Iücis aperle do-
Ris) хат£«овг, (lege euni eodeni ms. хататоО^) 4 ОД- D celur immortalitas animaruro cum suppbciorum
vaxo; aÙTÎç tiç vïxo; ( ms. veíxo? ). Quae verliint : perennitate ; potissimum honni, ii. cap 15 et ho-
Nescio autem quo modo motus in eu verba, eral enim mil. n, cap. ll.adco ut necesse sit pseudo-Clemen-
moriturus ( Joan, iv, 47), existimet subvertí eorum tern istum vel pugnantia scnpsisse, vel lue luiss«
(ipim'onem oiti animam immorlalem ponunt ; eodem inlerpolatum. Сот%
couiici exislimans turn animam. tum corpus et inter- (59) АОтарщс vm: bdogie Dama íasceni, saepe nu-
ire in jeftemw ; nee immorlalem esse existimat He- mero memórala;, el memoranda;, capile Rspt *y*
"7 CLEMENTINA. — HOMILÍA III. I!S
avOpúwruv jTopTrt. EtS¿>t Se » ó itovjjpií, <i(iuv A minum erga DeunK Videns Шш ma,us feslinare
oicsuSoVrtov toí« ano iOvüv mOTSÚElV (XcXXouSlV ¿VOÇ nos, ut ¡n eorum animis, qui ex gentibus crediluri
xal p/vou веси èv фи)(01^ a-rsípsiv t{¡v i9avaTonotov sunt, mseminemus immorlalitalis operatricem clia-
itpoç oùtov ávOpúraov " aropy^v, aÜTbj ó novripoç ritaiem hominum in unum ac solum Deum, ipse,
хата tójv dtYvooúvtcüv ixavov 8nXov I^^v яро; 6Xe- inquam, diabolus, contra imperitos sufflcienler ad
9pov o-nou6áCsi îcoXXwv 9ecí>v fl xal êvoç ibç xpEÍTTo- песет armatns , nitilur multorum deorum sive
voí 82 <"u£Ïpai tí¡v útcoXtîv , íva стиХХабаутес xal unius lanquam praestanlioris opinionem insercrc :
(Tj{i7t£ia6£vT£ç a u.i¡ 9¿¡uc , airoOavovTEc cbç Ы [Aot-
quo homines, tcnendo ac credendo quae non licet,
X£Íaí èYxXVjjxaxt, ttj« айтой ßajcXefac aitoeXÔdiatv. morianlur quasi in adulterii crimine, et a regno Dei
ejiciantur.
IX. "AÇioç ouv TÎjç атобоХт;« w3ç хата tt¡« той IX. liaquc dignus est qui abjicialur, quicunque
вгой {¿ovapxtaç вито ¡xovov xiv àxoOuai Tt toioutov contra Dei monarchiam \cl lantiim quid simile
вЕХ^аас. Et 8è uç Tpaçaîç т£ва^(5>)хй)с хата той audire voluerit. Si vero , quasi Scripturis confidat,
6eoü тоХ[л$ tiç xav axoÚEiv, itpoVrov èxsïviS p.01 ¡ruv- contra Deum vcl audire aliquis audet, primo illud
Ev6u(tE(-ütü '*, 5-i, 4v ttç EuXo-pv еаитф 8<5тца шс g mecum consideret : siquis dogma aliquod sibi pro-
BoúXsTai ávaidáat), Етаига aùxat« eyxu^T) ", 8uva- habile pro volúntate conßnxerit et postea Script uras
toî isxai TroXXàç ùrâp ou iuXásato бйуцато« ait' fuerit inluitus, ex iis poterit multa testimonia pro
aÙTUv fiapTuplaç f¿peiv irdiç ouv àrcl tai/ratç хата ficlitio suo dogmate proferre ; quo modo igilur in
той Oeoû 9ap"(Î£tv lartv, èv aiç <j toxvtgjv ßouXi) eia- iis adversus Deum confidere fas sil, in quibus am -
E'jpíuxetat ; ctorum placitum invenitur?
X. AÜTÍxa yoûv ïifMov aupiov <¡u.ív auCrjTEÍv " X. Nunc ergo Simon, eras nobiscum publice dis-
(liXXtav Simonía хата tt¡c той вгой p.ovapxía; тоХ- ceptaturus , contra Dci monarchiam aggredilur,
f*ä ", 6¿Xtüv icoXXàç if aÙTUv twv Tpaçtôv tpiovàç niuliasque ex ipsis Scripturis voces affcire vull, de
ivE-puFv, Sri " noXXol E¡al 9sol, êTç 8¿ tiç oùx 6 tôv eo quod mullí dii sint et unus quidam, non quidein
xfrîjiov xrfo-aç, 4XXaM toutou aviÔTEpoç- xal ¿u.£5ç та« creator mundi , sed illo superior. Simulque argu
amOEÎÇEiç è'n-paçouç?xEt7tapaaxEiv. Ka'tf]u.EÎç 8k ÈÇ menta ex Scripturis exhibebit. Et nos quoque ex iis
aÙTUv toXXoç HEpixiitàî 8£Îçat latpu; exou-ev, 8" E*í ipsis mulla evidentia capitula ostendere possuinus,
t<mv о •' Oeo« outoç ô tûv xóajiov x-foaç, xal aXXoç 81 quod unus sit Deus hic qui orbem condidit, nee
oùx It:: itXí¡v айтой. "AXXà xal еГ tiç aXXtuç todç e¡ alius sit prseter cum. Sed et si quis alio quoeunque
кГу9еХ^1те1, ESstxalaOtii aCaOTäiv(jcßouX£Tat83 С modo dicere voluerit, habebil etiam is ex ipsis,
«pl c&v ßoüXETai тас anoSEÍCstí TiapacrxEÎv. IlávTa prout volet et de quibus volet, probaliones dare.
Tip al rpaçal Xeyouaiv, iva (хг,8е1с tiIiv àyvtuijuiviuç Omnia quippe Scripturae dicunt : ne ulitis eorum,
Ct.toúvtwv тЬ 4X>¡9e5 cüpoi , àXX' 8 ßouXET.ai, той qui ingrate quacrunt, inveniat veritatem, sed inve
аХг,9ойс Totí eùyvcLjaoii tett,ptiu,¿vou. E¿Yvti)(iodúvtj ntât quod cupit ; veritate gratis bominibus resér
U isTiv то •* npbç töv той eïvatfipaç afTtováT:o«bÍEiv vala. Gratitude autein est , servare charilatem erga
CTopT^v. cum qui exsistendi nobis auctor fuit.
XI. "09ev тгрЬ «ávTojv £¡8¿vai 6<fd\zi, 8ti où6a- XI. Unde ante omnia scire oportet, non aliunde
JIAÎ4 aurljv EUpisxEi, El (jtl) äv ano Ttpotff¡xo'j аХт]- inveniri veritatem , quam a vcritatis prnphcla.
fcïaç. OpoçfjTTjç 6è àXr,9^ç èortv ó itávra kívtote Propheta autem verus is est qui omnia omnino, at-
eî6£*î, Ertt 6Ï xal тас Ttávrojv Evvoîa?, ауацартт)-05- que etiam cunclorum cogitaliones novit , estque
щ t:í(& t^ç «poyvusEoJi айтой jí}¡ aitXuç 8caXa¡i- impeccabilis, ut qui de Dci judicio sit certissimu? ;
eívítv, aXV el BúvaTai aveu етерас тгросааЕшс euv- quocirca nos debeinus de ejus prsescientia non sim-
ertóya* айтой j¡ irp<fyvtüitc. "A ^ар ol £атро1 r.poU- pliciter judicare, sed si absque alia causa consi
TOU«V, U7w6E6XT¡(lévilV 0Xt)V ÎX04XZÇ той VOTOUVTOÇ stera potest pnescientia ipsiüs. Quaedam enim pr;u-
ttv uyjTnöv, xal ol p.£v wrrjvà, ot Sa 9и(хата, xal D dicunt medici , quia suhjeclam maieriara habent
SXXoi 4XXaç ûXaç iroXXaj 8ia<fx5pouç йтоб£бХт)и.е\ас aegrotantis pulsum; item alii aves, alii victimas, alit
txovreç irpoX¿Touaiv, xal npoçïJTai oùx eisiv. alias mullas et varias materias subjectas dum ha
bent, praedicunt, nee sunt prophets.
XII. El 8è ßouXT)9elT] TiçXéyEiv, tIjv 6tà tuvtoioû
XII. Quod si quis dicere voluerii, praescienliain
VARME LEGTIONES.
U addidi c. 0,8 eISüjj conj. D. » av9pt¡>rajv accessit ex O, " Ita S., ouveveuitftw С , ouvevOu
^Мтш О. " »Т*иФп О, с. S , еТхиф£1 С. Siibinde Suvaxav О. " huvCtiteiv G. " toXu?v О. '* ч
(Sic) ort р. ort О. M iXXá от. 0. Tum OU.IÔÎ S , 3u.tüí С, О. "' ó inserui с О. "iXXoO. " t^v С ч
VARIORUM NOT^;.
ra¡c xal c¿6ou «spl eeív, etc. Той ayíou KXí¡u.£v-oí «рог tov той slvaí fjuaí aÏTtov.àiTOawÎEiv o-opvív-
ewtxótou 'Púp/qí AÚTépx^í el; dcuTTiplav t¡ el« ô(j>' ^ç xal el« SeÜTepov xal aTípw aluva SiaawCSueO'a.
«etv ávQpwraüv ауатп]. EuYvtojwjuvtií vio Eli:, то InL cap. 10. Сох.
ffSr S. CLEMENTIS I ROM. POM. OPERA DUBIA. 120
per has prednisones similem esse prascientiae vene A xuv кротки«/ " ■cí¡5vrio;i[i.ci;T(j)'7:poYvtí)<rci ¿fioíav
et nativa;, niultum- fallilur. Illa1 cnim presentía eTvai, 7coXù •TjTtáTTj'tai. TàfàpTOtaûta rcapávxa ¡«jvúee
lantum indican!, idque si veraces fuerint. (Quin et p.<5vov, xal xaüxa el &Xi]6eÚ£i- 5.XXwí 8£ y.oi xal aùxà
mihi ex prosunt : Demonstrant enim esse prascien- euxp7)5ts(, icp¿Yv«i)!Jiv fkp eTvaí o-uv£axr¡mv. 'H Sí
tiain.) At illins, qui solus el verus est, prescienlia xou ¡i<5vou xal àXTjôoûç irpá^viaaií où [ju5vov xà rcap •
non solum presentía cognoscil, sed et ad futurum óVxa èrcEsxaxai •• , áXXa xal n¿xplí «ûtoû piXXovxoç
usque sa'culum iiilinitam extendit propheliam : nee aiuvoj áirípavcov exxe£vei xíjv icpocr/tEÍav, xal où8e-
ullo indigel ut intelligaiur, nee obscura el dubia voç fieî-ai itpoj aitífvíüíitv, рЛ\ •• чероутрыш ацаира
pradicil, ita ut verba alium propbelam exilant in- xal ацс'боХа, îva SXXou Tcpotp^xou xpefav IxTl T* ^£"
terprelem, sed clara proferí et Simplicia ; quemad- Y<5|*eva itpbç 1ъ1учыаы, àXXà p"i¡xa *' xal атгХЗ, ша
Miodum Doctor nosier, cum esset proplieta, innato тер 84 ° AíSáaxaXoc ^¡jubv xa\ лроср^тт)? uv èjjtçûxcj>
ас perpetuo spiritu omnia omnino novena. xal aevvdh) irvEÚpaxt rcávxa irávxotE ^яСатато.
XIII. Ideo (¡deiner futura exposuit, casus dico, XIII. Ato теОа^р'т)хоЧь)с eÇexîGexo тер1 tuv (леХ-
toca, términos. Nam cum sit inculpatus propheia, Xávxüjv SíEsOat , Xéfь> 6è тсабт] , xanouç, ôpouç. Про-
immenso anima; oculo omnia occulta spectat et no çf,T»iî fàp ûv Umaurzoc , áitEÉpqi фих1? ю ¿tf8aX¡xy
vit. Si vero el nos, ut mulli, admillaraus verum itávxa xaxowxsúitív èroexatai Xavôavtov. Ei 8£ яарх-
quoque propbctam non semper , sed iuterduin, 8E$í[i,E6a ■• ijjieïç, (Ьс oí itoXXol, 8xt xal à aXrfii¡í itpo-
»liiando habet spiritum, tune ideo prestiré; cum ç^xtjî ou toxvtote, àXX' evîoxe, 5xe êxet T0 «veôua,
au lern non habet, ignorare ; si ita existimemos, et xal ôià xoûxo ixpoYwiíxjxEt , ôto$te 8è oùx Extl > ¿T-
decipiemus nos et alus insidiabimur. Nam id ad eos vosl, — èàv oûxwç üitoXá6to|XEv , xal èauxoù{ àira-
perlinet, qui a spirilu inordinate furiose conci- xâ>[isv xal uXXouç ève6p£U<i(i)(iEv. T6 yàp xoioOxov
lantur el ad aras bacchanlur atque iugurgilantur uavixta; àv6oud«i)VTwv *• èaxlv uni iwEUfiaxoç àxa-
■idore. Ç£ai (60) , xuv izapí ¡äaju,oi{ fieOuívxtav xal xvtairrjç
è[içop'/j(iivtuv.
XIV. Etenim prophetiam ostentare volenti si conce XIV. Tivl тар itpospijxEfav èitaYYÎXXEO-8ai OéXovrt
da tur, ut, cum mendax deprehensus fuerit, lunccre- iàv ffuYxwpijefi тихЕОеавас èvoTj ({/ЕиаттцсыраЧас,
datur spirilu prophétise sancto caruisse, non facile ÖTt TOTE TO XT)? 1jp0YVli)IIE(l)Ç SflOV OÙX EÎXEV 1tVEÙ(JWI,
arguetur falsus esse propheta; nam in paucis iis, in odx eOîXeyxxoç laxai (}/eO<rn¡c Onápxtov ярос^ттц-
qtirbus, utpote multa loquens, veritatem attigerit, iv oTç y^P «î>ç itoXXà Xiyuiv óXÍ-ya èmxuYxavEt, хоте.
credetur spiritum possidere; etsi prima ultima di- G x6 «veûue ?xelv ttaxEÓExat , 8xt te •* xà тсрйха ía-
«al, et ultima prima, prauerita ut futura, futura ut Хата X¿f-< > *«* xà íixaxa upôixa , xà YEV(5¡XEva ¿>ç
pretérita, item consequentiam non habentia, vel ex е9ор.ЕУа,хаетб(ХЕча(1){^8т1 щ(£'{оч6-а,а'Ы&. xalavaxó-
alus compílala et transformata, nec non qux.lam Хоиоа,^**ха1 èÇaXXtov uc7¡pi)(i¿vaxaliiExa|iEiJiop(pti>-
imminula, informia , stulta, dubia, inopinala, ob jiíva, a Sé [íí\i£íb>y.é\)a., ávEÍSsa, avóijxa, a(J.<j>f6oXat
scura, tolam clamantia conscientiœ pravilatem. Або^а, а8г,Ха, -кащс Ktxpayóxa. 8ui(rüV£i8T)3taí.
XV. At preceptor noster non talibus |usus est 85 XV. 'О 8è fijxexEpoc 8t8aaxaXoi oOS£v xt хвюито
prestigiis, sed, ut supra retuli, prophela qui erat, èvoijxEUaaxo ", àXX', (bç yOàaaç eîtwv, itpoçijxijç <ùv
innato ac perpetuo spiritu omnia penitus cognita e¡i(j»jTt|) xal ¿EVvatp irveújiaxi 7távxexs àuiaxafiEva •*
Mens, clare, ut antea dixi, exposuit, casus, loca, хЕба^^хшс е$Ех£вЕхо, d>{ npoéXEôv", aaçtbç,
prestiiula témpora , modos , términos. Sic igilur наОт), xôtouç, ер.яро0£(1|лоис, хрйтсоис, 8pouç. Aô-
de templo predixit : Videiis hat œdificaiioncs? xíxa Yoùv iœpl xoû àfiâayAzoç (61) хроХеушу
VARIj; LECTIONES.
• Г D o«g'xVuil uP(5l6li1,l*lv- Recle. •• Ывтцтек О. " Ita D , ха£ С, О. m Мтв D , a¿¿T¡xa С, O. Sic
intra с. 2b : йт)ха проблемы, aaçîj X¿TEt. •» (W (sic) О. Tum XavOavovxa conj. С , ас ita vertit. "
ровЕЕшртОа С. •• lia О с. S , evOousuúvtcov С. " öxt хе С, О , ôxe D. Proximuin ха£ add. с. О. ita-
um. U. 7tpoEÇT)T£ujaToC. '" èmoxdjwvoi С. Dcinde ¿v р. ¿к О. " lia D , itpoéXEYEv С, 0. "4
VARIORUM NOTjE.
(60) Уяе ягейцагсс dra£taç. Scribendum ere- d Fuit enim exercitu* alienigenarum, et Romani impe-
■ d.M-mi ояо
diderim urn itvEvnaxeuv
«4?.„..,r„.., áxa££ac
»r,:(, ■ ;- в„ spirilibus
...........i, ,.. ...
inor- r(J(eri6 J(flns cirea Iiierusalem¡ quœ usque lmc fe.
dinalis , qui ad aras inebriantur et ingurgiianlur ni- rat sánela. Hoc et Petrus apud dementem exponit.
dore. Credcbant veteres dcos participes fuisse Ло£- Leg. Recognitiotmm lib. i, cap. 59, 61, ü.'i.Sn/ et /'«-
бт)« хе, xv£aa»¡{ «• ТЬ Yip Щор.ы yèpaç Ыг'ц, ul
iura aperuit iltis omnium ; verba sunt Laclantii lib.
ail Juptter apini Homerum ¡liad. Д, 19. Postea vero iv, cap. 31, quœ Petrus et Paulus Нота; prœdica-
philosoplii malos dœmonas sanguinis el iiidoris pá rerun!; et ea prœdicatio in memoriam scripta per-
bulo gaudere staluebani. Infra cap. 59,T8èirl xvía- maiisit; in qua cum multa alia mira, tum eliam hoc
ut) aapxuv ^sO^vaí oùx àyabov. Vide modo Porpliv- futurum esse dixerunt, ut post breve tempus immit-
nuní be abstinent, lib. i», cap. 42 ; el Tertulliaiiuiii leret Deus regem, qui expugnaret Judœos, et chilates
Лро1. cap. 22, 23. Davis. eorum solo adœquaret, ipsos anient fame sitique con-
(ül) nr.pl той ártdcrftaToc, etc. Auclor Opens fcclos obsiderel, etc. Сот.
mperfecli in Uetthwum, ad cap. xxiv, veis. lo.
*2f CLEMENTINA. — HOMILÍA 111. «S
!ct¡- 'Optus гас cUoBo¡iac zavzaç; '\ц^\г v¡itr к Amen d'ico vobis, lapis super lapidem non relinque-
.l¿Tb¡ •*, ЛШос èxl ЛШоу oí цЦ d?sOj¡ <Ьде, oç où tur hic, -qui non destruatur : et non prœterib'u gene-
/tr/ хаОшревц' xal ov и}) яареЛОу ч) -rereà avril, ruiio hœc, quin deslructio inilium tumal. Venient
xal i) " xaOaipeciç ápxbr Л^егси. 'EXevcorzai enim et sedebunt hic et vallo circumdabunt, et filios
•rap xal xaâtovar еггаЪва, xal xepixapaxtlxrovci,' vestros jugulabunt hic ". Pariler clara voce sequen-
xal zà zêxra v¡uut ёгтаьва xarocpáCovctr. lia pronuntiavii qux ipsis oculis videmus : ul in
"Ojmoç xal xa à$ïjç EÍpTjxs aaçeï çwvfl, axiva aùxoîç quibus scrmo dictus fuit, et res cvenirel. Nam ve-
¿ç9aXiioîi ISeîv " Ixojiev ïva E9' uv ¿ Хйуос e¿¿¿0t], ritatis prnpheta ob audilorum fidem senuouera dc-
xal xb ípyov Yevt)Toi. Прос yap uíjxcv axouóvxidv xöv monslralionis facit.
Xíyov xijç àitoSeiÇeuç ó xîjç àXijOsioç iteieïxai irpo-
XVI. ИЩч тоХХоС e!ot tîjç 7rXavr)ç xf|pvxEç, Iva*' XVI. Verumiamcn mulii sunt crroris praecones.
xov xtjç xaxiaç ■i¡YElx^v* ÉXov:£î ' Ф ^°YV ó ,0° tîjç unum liai.ein.es uialiiix ducem : qua ralione qui
aXíjOsEaj xal aùxoç eTç &v xîjç EUseostac f|y£U.¿>v àv unus veritalis juxia ac pietatis dux est, propriis
tototç xa'.potç xoùç iravxaç xaOapoùî eùpîOavxac êÇîi li'inporibus omites puros inventos babebit propbc -
•zpwf^za;. 'H 8è toXXÍ) tuv itSTcXovijuéviDV alzia yi- В tas. Prxcipua vero erroris multorum causa haec est,
yovev айхт; ' • то u.1) itpórepov voguai xbv xîjç au£u- quod non priiis conjugations doctrinam intellexe-
•yiaç Xáfov, 8v ¡6ia tjjiïv èxaïxoxE où ташаор-ai exti- nint, quam vobis seorsurn non cessabo frequenter
6i(iEvoç xícaXaituSuc • iroXù yàp то xax' eISoç XiyEiv. el summatim exponere. Longum enim est singula
Tjieïç ouv x£>v XeyoH-îviov yéveaQé (tot çtXaXTjUEÎç dicere. Vos igilur dicendorum mihi estote vcritalis
xpctal. amantes judices.
86 Х^Ч- Той 8e X¿Y«tv ipcouai f^tj. бЕвитои xi XVII. Jam vero dicere incipiam. Si quis homini,
i:ívxa îtetoitjxotoç то p.éya xal Sytov tt¡c TtpoyviL- a Dei omnium auctoris manibus formato, non con-
CEtüj aùxoû irv£U|ia El ¡лт; хф úzb x^P^v aùxoû хио- cesserit , magnum et sanctum prsescientiae illius
çoprj8éVri ávOpÚT:«)) ít&i) tij tex^xívat, таЬс Éxt exÉp(¡> spiritum posshlere, quo modo, si alteri ex impura
xiü * èx pocrapSc etaîívoc Êvvijeívxt ó a7reví¡jiü)v où stirpe nato id tribuerit, non plurimum aberrabil?
x¿ pÂfia-za. a{iapxávEt;Ka\ eúx oljiai aiixiv ouv-p/tb- Ncc illi puto veniam dandatn , licet ab adulterina
fiT,ç xufxavEiv *, xav éirb veOou Гр»ст)с xaxà xoû Scripiura in fraudem inductus sit, ut adversus om
zavxcov Ilaipoí íeiví voeïv агвх^вЕЕт)' ô yàp tlxíva, nium Palrem dura cogitare!. Qui enim imagineni,
xa\ xaûxa œîcuvîou fa-ù.Uoç, обреаас, xt¡v арасг.'.ач _ eamque ajlerni Regis, affecerit injuria, peccato se
e'tr ¿v#7iir4U 4н.'п;лл1|А|П>1 P-/cp mi—.л v.Fk' Хш шгЛ... j*.. i îmnti/>nbif
implicabit, iinIt olllil ■ i ■ Г. ■ n> M 1 1 < \
cum referendo, <■ j I Olltnc
ad ^ \ ■ tí i 1 1 1 ■ i , I i
cujus similiiudi-
Etc èxsTvov àvaçEpop.ivTjv íxeí, ourEp хав' 4|xo[ü)(Jív
^ e'.xûjv èx'jyxavev о5^*- 'АХХа, tpTjilv, ap-aprfjiavxa nem imago illa facta est. Sed, inquit, post peccatum
xaxíXecns xb Oeîov ixvEÛ(ia. Oùxoûv euvf]|xapxEV xa\ reliquit ilium divinus Spiritus. Igilur cum ¡Ho pec-
wî>ç 6 xoûxo Xíytüv où xiv8uveúeí ; 'AXXà ¡íetí t6 cavil : el quo pacto, qui boc dicit, non pcriclilatur?
¿¡jtipxïjiai EtXf)ÇEi xo irvEÛpia. 'Afiixoiç Spa SÉSoxai * Sed postquam peccavit, accepit spiritum. Injuslis
xa\ rajû x6 it'xawv ; "AXXa 6ixatoiç xa\ aSExoiç 1тл- ergo traditur : et ubi juslitia? Sed justis ac injuslis
XOpTÊixai. ToGxo itâ'/xwv à6ixt!)xaxov. Оихш( uäv suppedilatur. Id omnium injuslissimum est. Sic
(¡сизил, xav (rjpiaiç litcvoiaiç ßoi]9T(xai, xbv ÍXtyxov quodlibcl mendacium , mille licet adjuvctur exco-
xiv iv ¡хахрф х^Ч* XaOEÎv Ixt) *. gitaiionibus, confutationem demum sorlietur.
XVIII. Mí] aira-äiOs. '0 naTT]pf¡p.ójvoü8EV'riYVÓ'£t. XVIII. Ne decipiamini. Parens noster nihil igno-
'Окйхе xal 6 8i5|ioo-[a xeíjxevoí vápioc, i^voEaç* È^xX^- ravit. Quandoquidem et publice posila lex , qux
(laxt S:i xoùç ávafíouc axéraov aùxov, xoùç • áXt¡- ilium iguoranlix culpa ob indignos onerat, propter
ве!ас "{\'.y¡o^¿40\jc ïit' aùxov avaií¿|xitsi Xáywv • 'E£é~ veritalis cupidos ad eumdem reniiltit, dicens : In
racor rey лагери cov xal ipsi cci,rcvç Xpecr6v- terroga palrem tuum et dicet tibi, séniores tuos et
rêpcvç cov, xal arayyeXoval1 cot. Touxov exp?,v D annuntiabunl libi b. Hune oportebat palrem, hos
x4v талера Jrâat, xoùxouç xoùç ярЕвбихероис ето- séniores quxrere. Sed non quxsiisli, cujusnam sit
ÇTjxrâi *. 'АХХ' oùx е^хт]аас, xivoç àatlv 4 xîjç ßa- tcinpus regiii, cujusnam prophetix cathedra. Quam-
aûtCaç ХР**0«» x'voî Ь 87 ""fi npo'iTjxsiaç хаОабра, vis ipse seipsum signiOcet dicendo : Super calhe-
xaíxoi aùxoû tauxiv p.i]vuovxoî хф XéyEtv • 'Ея1 rjjç dram Moysis sederunt Scribœ et Pharisœi : omnia
xadéfpaç МыЪсеыс ехаОтцсаг ' cl Грацр:аге1с xal igilur, quœcunque dixerinl vobis , audite illos '.
cl Фар1саХо1ш лагга cvr бса Леушпу vpiïr, lllos aulcra dixit, velut eos, quibus crédita erat
•Matin, xxiv, 2, 34; Luc. xix, 43. ъ Deut, xxxii, 7. « Matth. ххш, ï, 3.
VARIEE LECTIONES.
" Xet«d om. O. " Inscrui f¡ с. О. •■ ¡SsivO f. S , eíSeiv С. " ItaO с. D. iva С. Cfr. honi. vu, 3.
,И ó ileproinpsi ex O. Ibidem eTç uv xal aùxoç С. ' аЪщ S, О , aùx^ С. * lia S. Cfr. nom. ni, 28. tw С, O.
• -\¡yx*vtí О , pr. man. * Lege fxsi S. • lia 0 et ex conjeet. С , euj. texlus iyvoia. Cfr. Iiom. n, 48 et
л8. «хт,е 0. T Epoüoi 0. 8 Vocabula xoOxouj xoùç ттрЕаб^хероис âmÇrôa: recepi ex 0. Matth. ххш,
2. * ExaGeiiav 0 , ex quo atljunxi oùv.
123 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. 124
clavis regni, hoc esi cognilio, quae sola polest ape- A dxcveze aùziby. Avzùr 8è , eTjuv, ¿iç xijv хлеГЗл
rire vila1 porlam , per quam solum in vilam xler- xtjç ßaaiXda; irerairceujjiévwv, fjxiç èotl yvwatç, Ц
11:1111 daiur ingredi. Sed ait : Sane clavem quideni H¿V7¡ xi]V toíXtiv xïjç ítoT¡4 àvoïçat fiûvaxai , fit' ?jç
póssidenl, at intra re volentibiis non prxbent. u/5vt)Ç etc xi¡v oítüvlav Ç(oi]v eîo-eX9eîv Idxiv. 'AXXà
val, çtjsIv, xpaxoûai plv *• xîjv xXeZv, xoïç Se ¡îouXo-
pivoiç eiieXOeîv où ratpixwiv.
XIX. Propter кос, inqiiam, ipse e cathedra sur- XIX. Aii xoûxo, <ft\\t\, aùxbç ttjÇ xaOifipaç If&p-
gens, velut paler pro filiis, qux a sxculo in occulto GeIç ", <î){ rartijp ¿пар táxvtüv, xà an' " atuvoç èv
dignis sunt tradila prxdicans, misericordiam usque xpuitxtif) àÇIotç ítapafit6¿¡x£va xrjpusswv, |X¿XPK eû-
ad ipsas génies extendens , miscrlusquc omnium xäiv èûviôv xbv ïXeov èxxEÎviov xal фихас toîvxùjv
nniinarum , proprium sanguinem rieglexit. Futuri èXetôv, ¡Siou а'рлхос ijuiXEi. MÉXXovtoç fàp auùvoç
quippe sxculi rex esse conseculus circa hoc sxcu- paatXeùç etvai xaxTiciupivoc itpbç xbv vûv ецтсро-
lum, quod lege accepit regnum, accuratus csi in 8ea¡iOí M TtapEiXTjtpáxo v<Su.t¡> xijv ¡äaiiXeiav. Kai xb
promissis. Quodque eum maxime contristat, hoc u.¿ytetov 6itep oOxbv X£av eXütiei lm\ xoûxo, 5xi ursp
est, quoniam ah iis per ignorantiam oppugnalur. £>v (bç xexvcov xijv (Jiáxiv etoieîxo, un' aùxwv ayvotac
propter quos tanquam litios bellum suscepit. Ve- В oixía епоХецеГхо. Kai Зцшс traita xal xoùç циой\>-
ruinumcn cliam osores dilexit, flevil incrédulos, xaç, xal IxXaiE "xotiç àuEiOoûvxaç, xal cuXoysi xoùç
henedixit convicianlikus, et oravit pro inimicis. XoiSopoûvxaç, tjOxexo йяер ExOpatvoVttov. Kai où ¡xóvov
Neque solum isla ut pater fecit, sed et discípulos xaûxa eiroÍEi <î)ç 7taxi¡p, àXXà xal xoùç aùxoû u.a6r¡-
míos, alTectos ut erga fratres, similia faceré docuit. xàç", (bç 7tpbç àfiEXipoùç Éxovxaç, xà ôjxoia toeeîv
Hoc pater, hoc prophela ; hoc rationi est consen- èfiifiasxEV. 88 Toûxo Ttaxijp, xoùxo KpoflJTTjÇ' xoûxo
laneum , ilium suis filiis imperare, ut per pairis' E&Xofov xb aùxbv tfitojv xéxvtov ¡JasiXEÛrai, îva xîj èx
erga lilios amorem, perqué insilum honorem filio- •rcaxpbç itpbç xéxva oxopffl xal xwv xexvojv itpbç xbv
riini erga patrem , oriri possit »lerna pax. Cum icaxépa ivfiia6¿x(jj xitifl altbvtoç " etp^vt) уеуеабаь
fiiîiii bonus imperal , apud subjecios verum gau- fiuvijQij. Той Y*p eùXoyou ßamX'EUovxoc , litl xoùç f$a-
diuin ob imperatorem nasciiur. 0-iXeuou.evouç аХт[в1)С x<*pà tEpl той ßastXeuovxoc yl-
vsxai.
XX. Verum ad primum veritatis sermoiicm red- XX. ITXijv ítz\ xbv itpCJxov xîjç аХт)8е(ас ènavetai ,т
eo. Si illi homini, qui Dei manibus producius fuit, Xoyov. 'Eàv хф й'яЬ XctP**>v ®£0" xuoçopijOévxi àv-
nolit quis concederé ut sanclum Christi spirilum „ Opûzto xb äyiov Xpioxou ¡xi] Stj> xiç c-/:iv -v:0;x2
habuerit, quo pacto, si alieri ex impura slirpe nalo ituç èxéptp xivi èx ¡luaapaç oxaîvoç YBYeVTlEx¿v<{> &-
eumdem concesserit habere, non plurimum impius fioùç êxeiv où xà ¡x¿fisxa аягбИ ; Ta fis pèyina eù-
csi ? Maxime vero pins fuerit, si alieri quidem eum ce6eî ", èàv Exipii) [ùv (xi) вфч) " ExElv > ^xeîvov fik
spirilum non tribuerit, sed ei soli assignant, qui ab jiávov Sx£iv ^Tot> 8ç aie' «px^Ç aluvoç (62) аца xoiç
initio s.Tculi , formas una cum nomiríibus mutans, ¿vóu.a<ri [xopipaç aXXáacrhiv xbv aiûva x^î/ei, [x¿XP'(
uercurril sxculum, donee nactus sua témpora, pro 8xs ISiuv yçAiwi xu/('jv , fita xoùç xap.axouç веой
pter labores Dei misericordia unctus , requiem in èXéei xpwOEiç, etç àel" eÇei xi¡v avauausiv. Ouxoç
¡elernum possideal. Hic honore donatus est impe- apxEiv xe xa\ xupisúsiv itávxuiv xtôv èv ai pi xa\ yij
randi et dominandi omnibus, qux versantur in aere, xal " ûfiaai XEXÍjxijxai • nphç xoûxotç Sa aùxou xoû '*
terra el aquis : ad hxc ipsius a quo homo facius iteitoiTjxixoç xbv avOpunov xijv irvoijv Itxev, +uxíí
est flatum habuit, animx infragile vestimentuir. , áîjxxov itspi6oXi]v, 6iîu)ç à6avaxoç elvai 6uvt¡6f¡.
quo immortalis esse posset.
XXI. Idem, qui solus verus prophela est, uni- XXI. 05xoç aùxbç (xdvoç aXtjo^c ùitapÇaç itpoç^-
cuiqnc animali apte ad naturam, sicut ejus creator, xr,ç (63) èxasxtjj Çtùip xax' àÇtav xîjç çûusojç, xa9ù>ç
propria imposuit nomina Quod enim noniiiiavit, D ô Ttsirotrjxtbç aùxbv ", olxeCcoç x£6eixe xà ¿vi|xaxa.
VARIiE LECTIONES.
" lia О с. marg. Ci, in cuj. texlu xpaxoup.Ev. Cfr. Luc. xi,52; Mallh. xxiu. 13.Credner, Beitr. I, 517.
11 Explanavil hune locuin et a Schliemanno vindicavit Baurius Annal. Theol. Tubing. 1844, p. 5o5.S.
" &T.i O. " Legendum, si quid video, еилгровеаидос. Al deest aliquid. 'O vûv ер.яровеи(шс itapEtXrjCfwç
vów xijv SajiXEÎav est diabolus. Cf. hom. xv, 7. — Eliam Neander, ut postea cognovi, hune locum si«;
cxplicat, Gnost. Sijtt. p. 411. Post SasiXsíav excidisse putat xijv p-ix^v iiroiEÎxo, quod idem in versu
inseqiteiiii legitur. S. ¿(хтсроветиш 0. u èxXaist C. " xoîç aùxou (хаОт)хаГс 0. " atwvCa С " ItAçii
Ltot С , ¿сира (loi S. J" EÙsE6fl С et S , licet nostram lectionem coinmendet. " 6ф 0. Dein ait" арх^.с
S, О , аяарх^с C. " EisaEÍ C. " xai с. 0 , deest in cod. Нот Paris, teste С. " хой adjunxi с. О.
Idem deinceps palmariam largitus est lect. 4fp"ijxxov p. 5p"(5T)xov Vulg. "Ha С, 0 , aùxd legendum cen-
sel S.
VARIORUM NOTiE.
(02) "Ос ая" àpyjqç aUiroç, ele. Hxc conféras Sampsxis seu Elccsxis ah Epiphanio, quod Chri-
velim euro Epiphanio, hxresi 50, qux est Ebionita- stum in Adamo poiicrcnl. Vide eum vol. I, p. 53,
rum cap. 5. Сот. 127, 162, 461, 462. Periculosc Methodius Convint
(65) Mdroç à.lj}0i)Ç iadfF.aç яроуцтщс. In fei ins oral. 3. lp.
vin, lu. Id quoque observalum in Ebionxis el
1*5 CLEMENTINA. — HOMILÍA III. 120
ЕГ xi yàp aittov(5[ia¡Tev , toûxo îjv xal ëx xoû татант]- A hoc et erat nomcn rel creauc ex crcaiore. Itaqucquo
xiroç 6vO(jLa хф yE-y£V7¡n¿v<¡). 89 ^l0 wôç ^x' 9uxoù modo adliuc necease habuil arborent atlingere, m
¿peiav e'xs irpoaXaOEîv , iva tí поте ** eaxiv Г8т] xa- sciret quidnam sil Imnum vol malum, si mandaium
Ifcv Ц xaxov, et èvExéXX£xo u,i] 9«ys'v ; 'AXXà xaûxa accepit non edendi? Verum ha?c crcdiint qui judí
KtíTiúovsiv oi âxptxoi, oí aXoyov 6í]píov вгоО той *• elo tarent, qui arLilranlur brutum animal polentius
xxiaavroç aùroyç te xal та roxvTa evEp-p-jTixwrepov »• fuisse Deo, ipsoium omniumque condilore.
-rEyevrjeOai o'.ijOévreî.
XXII. ПЩч тойтш " jûÇuvoç îtovextîïQi) GVjXeta XXII. Cxterum cum eo conjnx crcata est natura
9'jiti, roXù атобЕвиаа aOxoù, ш; oisía [XETOViaiaç *", femínea, multum eo delerior ; dislans ab eo, tan-
(bç fjXíou aeX^vi), tîiç curb; хо лир. Айхт) той vüv quam substantia ab accidenti, tanquam a sole luna,
xíjjiou ùç 6f¡Xsia ójioío'j Spxo-jaa, itpwTï) яро!рт,т1{ tanquam a luce ignis. Illa huic mundo velut femina
Etvai nEiríereuraí , jierà itávrtüv tuv èv yevvtjtoíc simili imperans, prima prophelissa esse meruit, el
■pvaixuv irpoctiTEÍav eiraYYEXXo|jL¿vT¡. 'O 8e ïxeooç, cum omnibus qui inter natos mulicruin sunt pro-
¿>ç uíoj ávopojnoo íp<n¡v fijv, xal та SiaçépovTa tl>î plietiam anntinlint. Aller vero, quasi íilius bominis,
it «vi тф (liXXovTt aíwvi irpoçT(T£Uïi ". ., mas est, et futuro sxctilo velut masculo egregia
prophctat.
XXIII. Дйо ouv<j|xîv -jxvtxal Éarioijav icpoip^xeTai' XXIII. Dua? igilur nobis sint generales pruplic-
f, (isv àpaevixf) *•• xal вшр(вво), 6ti í) ¡lev itptbrt) ti;r : altera quidem mascula ; ut certuin sit quod
4рэт)У ouaa бгитера той Xotirou xèxaxxai хата tov tt¡í prima mascula est, ct ut secunda dciuccps rationc
cpoi&ou X(5vov, f¡ 8г бгитгра QtjXuc ouaa прштт) ыр£- progressus collocatur, secunda vero, quae est fe
овч) Ep/ssOai èv tïj tuv ouCiejiuiv npoíXtúfftt. 'H mina, prima in conjugalionum advenlu venire de
uèv oúv èv Y£VVT)TOtj Tfuvaixwv ouaa, ú>{ OfjXíta той finite est. Ea ergo, cum inter natos mulierum sit,
vwv xósuau " èitaYfEôixévT) ", àpaevtxi] etvai m- ut femina pra>senti mundo annuntiatrix , mascula
areûeaOai OiXet. Д10 xXèitrouaa xà той apasvoj eizép- esse credi vult. Quare semina masculi stippilans,
идта, xal toï; iSietç ttjç aapxo; unépuaatv èmsxi- suisque tamis seminibus obtegens tanquam omnia
wsusa ", ¿>î 5Xa R;a luvexçapet та YEwfmaxa, 90 sua comproducit germina, boc est opes : et terre
tout' êjti xà xpiptaxa ", xal xbv itapóVra Ëitiyeiov stres bas diviiias quasi dotem daturam se pollice-
idkoûxov ¿>i Kpotxa Btóseiv :::ay7±A>.c-:r. , тф та- tur, el taahini tum veloci, parvura cum maguo vult
Xer то ßpaSo **, то ßpaxu хф p*{£ovi ¿naXXaÇa» Oé- conmutare.
Хооаа. С
XXIV. ПоХХои; uivroi Oeoùç Xjyetv xal axoúeiv oil XXIV. Et vero mullos déos non solum dicere et
(lóvov ToXjjuôaa, àXXà xa\ aCixt; Y'VájOai тоохеиоиоа, audire sustinuit, sed et ipsa lalem sc luturam tre-
xal iXitíSt xoû ftviañat, 8 ¡xi) lxei 9Ú«v, xal 8 didit : alque spe evadendi, quod natura non polc-
íx£t npotfairoXXúouaa, xa\ ш; 6<¡Xeia e¡x[XT]VÍoic '* yi- rat, eliain quod habebat perdidit; el quasi femina
vo|i¿vt) Tipoíf ásEt Oujtüv aífiáasExac, xal oútüj; toù; in menslruis sacrificiorum occasione cruentatur,
«Jaúovxac аОтт){ jxoXúvsc. 'Eriv Se аиХХабойза той; sicque tangentes earn inquinat. Cum aulem conce-
cpoTxaípou; tixtt) *' ¡JautXEÏç, toùç aTp.a icoXù xíov- pit, ac temporales reges genuit, bella suscitât qux
xa{ èY£'Pe' itoXéjiouç. Toùç 8è îtap' a'Jx^ç (xaSeîv ** m ii It it ni sanguinis fundunt. Porro cupidos discouda:
aXfêiav ¿pefonevouç тф та ícivra X¿f£'v ivavxía ab ca veritalis, quod contraria omnia dicit, el
xaX -o"/>.i? xal 8íatp<lpouc nsp¿x(tv .ùiroupyiaç, Çij- multa el varia prabet ministeria, qusrere semper
xoûvxaç àe'i *' xal |ir,8èv eúpíuxovxaí {xi/ptç aCixoû niliilque invenire usque ad mortem fácil. Ab initio
eavâxou xaOiaxTjsiv. 'An' арх^С тар avSptbitotc xu- cniiii excis hominibus posita est mortis occasio ;
çXoïç Oavaxou xeïxat upoçamç ■ TtXáva yàp xal falsa siquidem et dubia ct obliqua prxdicit, sicque
â(içi6oXa xal XoÇi itpoçTjTeûouaa toùj muTEiiovrai; . credentes decipit.
XXV. АсЬ м тф 7tpti)T0TÓx(¡) aOTÎjç à jicote pífov XXV. Quocirca primogénito suo lex ambiguum
iri8r(x£v ó v¿ao; Bvojia ", xaXíaaaa Káív 8 Síxfl imposuit nomen, et Cainum vocavit. Quod nomcn
Í/Et TÎjç ipjmvetaç tí¡v èxSox^v. 'Epfx^VcÚETai -(àp duplici interpretationis sensu accipiiur. Exponilur
VARIEE LECTIONES.
u тт' O. Leclionem xaxov, el Ivet¿XXeto рл] çayeîv : erui ex notula marginali cod. О , in cuj. textu
l'i'itur, lili ap. С : xaxöv; Ыт£ХХето; Ultimum interrogandi Signum in punctum mutavit S. " той ргаз-
termisit S. " èvepYexixwTEpov О. " Q»od S adnotat, С edidisse тоито, intellige de Cl. " Sçnsiis
iill;i.'ii:ii, ut voluit D : (¡>î ouaíaí («Tousía. " I ta О , ut jam recle vidcrnni D clNcandcr, izpuntúti C.
*• àppevixi) С. " тф vüv vj,~[x<\ D. »* eraxYTEXXofievou O. Subinde àp(5svtx^ C. " ewaxínxouffa O.
** ftiii-x C. " то ^paSú, quoddeesl in cod. Paris, el О , addidit S auclore D. С voliierat : хфтя-
XsF тб ppaíú, тф (íeíJovi то îjxxov úitaXX. x. x. X. " èv (i^vioiç С. "lia О с. S , xíxxei С. ю lia et О
in texlu. {xtzOr} in marg. Cum eodem omisi Ci та ante àvavria. Arliculum delcmium esse jam notavit 8.
*• aiíí C. "Ai' 6 С kl Dedi ÈuÉOtjxsv ó vá¡io; '"vo¿jia logices ratioiic induclus, a^áO^xev Bvoue C.
CZÍOílXEV Ô VÓ|XO{ 0.
127 S. CLEMENTIS I ROM. TONT. OPERA DUBIA. 128
cnini el possessio el (cmulalio, quod in fu iuris A xal /crijaiç " (64) xa\ СцЛсс, ú>í Ctjaoûv aùxoû ¡tíl-
seinulalurus esset vel midierem, vcl posscssiones, Xovtoç iv xoïç èffojiivotç fl YUv*'xa 4 xttjixot« f¡ xr,v
vel ашигеш parenlum erga illam. Quod si nullum Tüiv yováwv itpàç oùttjv mopY^v (65). Et 8e Spa 91
corum sil, eiiam sic recle possessionis nomen ¡m¡8sv xoüxtuv ^¿yí\zcli, xa\ оихшс хо xxr¡[ia Хеуетоэи
soililus est. Nam cum primum possedit, quod cl xaX¿í èi:tx£xEuxxai. Aùxov yàp iipuxov èxxijaaxo,
i fis i commodum fuit. Fuit autciti homicida cl mcn- ôrap aùxfi ** xa\ èxpT)ir!>£U5EV. fovsùç fàp 5jv xa\
dax, et cum peccalis quiesceíe ñeque a principalu <f»uTtT|ç xa\ tiîtà àu,apxuï>v ^suxá{eiv u.t¡8e iitl хф
voluil. Sed cl qui ex iliius successionc progressi ipxsiv 8¿X(i)v. "Ext ¡i.T)v хаЛ of àitb xrjí xoúxou 8ia5o-
X?j{ TtposXT]XuOox£ç irpüxoi iaoixo\ í^ímovxo • хаХ <^аХ-
sunt, piimi adulteri exsliiere ; ct psallcria citharas-
que temperabant, nec non bellicoium annorum exxf¡pta ха\ xi&apaí ^p[xoaavxo ", xa\ x***eI« SitXiüv
cusores facti sunt. Idcirco el poslernrum prophelia, toXejiixwv è-jévovxo. ДЛ ха\ í¡ xuv ÍYYévldv tpoçrr
adiilieris el psalieriis plena, clam per voluptales ad теСа, (iotxuv xal d^xXxTiptiuv Y¿|Jiou<ra, XavOavovxwí
bella concitavil. 8íi xuv т^итохбеи!« <í>{ xoùç iroXafiouç EYEÍpst.
XXVI. Qui vero inter Olios dominum insitam XXVI. 'O 6s év uloïç àvOpwraov rcpot?T]XE£av íu.-
propheiiam animae propriam oblinebat , expresse g tfutov iûxtjî ¡8!av Èx«>v, ¿i)xgjç ¿>j 5p<jr,v »» той
iu masculus, Tuturi saeculi spem indicans, filium uiXXevtoç aluvoc zàç »XitBa« j*t)vuwv, xov aixoû uibv
suuin vocavit Abel, quod absque ulla ambigui- •npoarjvipEU j£v 'A6ÈX, 5 Sveu toxotjç ац91боХ(а{ Л&--
tate voiiiinr luctus. Filiis enim suis tribuil flere IVa- 0oç áp¡it)VEÚexat. UevOsîv yip xoîç aùxoû utoïç itapi-
tres suos qui dccepti fuerint. Non mentitur, dum XES xoùî EÇaitaxwjxivoui oSeXçoù« aùxâiv. 'AJ/eu-
promittit illis cousolationem in futuro sa culo. Ait <txeT *• айхоГ{ èv хф ¡aeXXovxi aîâivi xrjV TOtpáxXr.siv
iinuin solum Ueum rogandum esse : deos nec ipse unt»xvoú[iívo; M. Beov Jva [iövov alxEÏvXéYEf Ôeouç
(licit, neque alteri dicenti credit. Bonum quod ba- oOxe aùxbç *" Xéyeî, oOxe SXXc,> Xáyovxt wuxEÚei. K«-
bi-l serval, ampliusqueauget. Sacrificia, sanguinem, Xov 8 £x" T1Peî хбЛ ^nXsfova *6Çei. визЕа:, aï-
цаха. uiîOvSài ¡xtjsl ■ ayvoùç, xaDapoùç, ósiou; àyttnï.
libationcs odit : castos, puros, sánelos diligil. Ex-
Пир pwjuiv s6ávvu!»v, iroXéjiouç xaxapYEÎ, Eip^vtjv M
siinguit ararum ignem, bella abolct, docel pacem,
castilaiem pracipit, peccata expiât, nuptias sancit, 6t8áax£i, atoçpoiiuvTiv èvxéXXExei, xà{ a[iapxt'aç
l'outinentiam concedii, omîtes ad pttdicitiam addtt- xaOaipEi, г^Ч10" vojAKTueúsi , èYxPaT£lav оиТХшР6'.
i'it, miséricordes facit, justiliam decernit, coruni- e!î i^vsEav itavxaç 4тЕ1> eXet¡¡iovixouí îtoieï, Sixato-
|tte perfeclos consignai, et requielis sernionem < oOvtjv voiuïxsuei, toùî92 хеХе(оу; aùxiiv atfpay^ti,
proferí; certa proplielat, clara dicit, ¡«item sup- C хяХ xbv xtjç ауатииаЕШ? Xóyov Èxçaivet, ^xi-irpo-
plicii selenium frequenter commémorai, regnum çTixsUEt, eatpïi Xéê'» ™P ai^viov хоХаагш; tojxvô».;
Dei assidue annunliat, cœlestes divitias ostendil, U7íO¡it¡xv<¡5XEi, pafftXEÍav вЕой ouvexuç xaxarY&*«,
gloriam perpetuam pollicctiir, pcccali indulgenliani ttXoûxov oCipivtov jjLTjvtJei, 8ijav àvatpalpsxov ûnt-
opere dcmonstral. (rxvEÏxat*», xîji 4иярх(а; xtjv açEitv Ертф 8s£xvu5iv.
XXVII. Ka\ xi 8eI Xîveiv ; 'O 4pj7¡v •' 5Хш? алт,-
XXVII. Quid opus est verbis? Mas totus Veritas
est, femina tola seduclio : qui anlem ex niasculo et ÔEta, ii eV)Xcia 8Xij TcXávT), ó 6s tÇ aprevoç xa\ 6tj-
feinina orlus est, partim meulilur, partim vera Xtîai yeyovÛ)? & [AEV Ê(58Exai, & 8è аХт)в£игс. *H
pnedicat. Femina enim, proprium sanguinem velut fàp Gf|XEia, i8£ü) aïfMtxi йеттар èpuOptJ) тор\ UEpt-
rubrum ignem albo mascttli cingens semine, alio баХХоииа т6 xoú SpsEvoç Xsuxbv 5^¿p¡xa, àXXoxptotç
îiis fulcimenlis imbccillitatem ossium suorutn ur tpgfopamv ¿axéiov x8 isOEvèî aùxîji (rjvioxTjutv, xa\
inal : ас temporario carnis flore deléctala brevibus- хф xriç sapxö; itpotncaiptp 4v6e( xipnousa, xal gpa-
VAUliE LECT10NES.
" lia 0, et ex conject. C, cuj. cod. xiintç. Cft. Gen. iv, 1. *' lia 0, с D , aûxi) С u xa\
xi6ápat С , qui postea ser. 6i' 3. " äpjtv О. *• àÊuaxsîv ü. Qua lectione rccepla_ scribendum
esse videtur : üevöeiv yip xoîç aùxoû utot? Kape^ti xoùç ЕСаизхшцЕУоис àSsXçoyç aù*7)V, os¡/eu3xeív
aJxot;, x. x. X. Eo spectat Ci conjectura a'|ej8í¡, quam S parum intellexit. " lta conj. С , idem in lexlu
ni Ü : ùraoxvouuivoui. Deinceps XéfEtv, ÔeoOç С ; Xéyiov, Osoú; S С. D. *' aùxouç U. " EÎpfivr^v in 0
ailditur ad oram. " lia D probante, O. ÚTtouxetxat Ü. El Ота5ахЕта'1е8' Posse nolal Cl. " Non С , sed
Cl apjîv : unde S corrigendus. Tum SXoç 0.
VARIORUM nota;.
(64) 'EpweveTai xttjciç. Ratio etymologise de- D Adamum, ut et in Theodorito, Eucherio, atque Isi-
claratur Gen. iv, i, liincque apud mullos Patres, doro : juxta illud B. Augustini xv, De chilate Dei,
Sed paululum detorquet S. Ambrosius lib. i De c. 17: Cain autmn inlerprelaïur possessio ; unde di-
Abcle el Caino cap. i.Cain diclus est acquisilio, dum est quando nains est, sire a pâtre, stve a maire
quod omnia sibi acquirerel : post Philoncm ; cujus ejus : i Ac<7uiíitii neminem per Deum. > Сот.
b;ec sunt initio lililí de sacrificiis Abelis et Caiiii ; (65) 'H ríjv тйг roréùir ярос аЬгЦу атор-г^у.
Kaïv ¿toxïXouhevoî xxf,3tî, пара хй xà návxa хе- Facile eral corrigere 'A6íX. Sed nos in istis Apocry-
KXTJxOat Soxeîv , ut initiai» alia ejusdem libri. Quod phU aegre quidquain niuiamus. Quis enim seit an
deterius potiori iusid'rtiri soleat p. 161. Noianduni non allùtlalur ad aliquant fabulant de их ore Abolis,
кончи est, Evam hic el apud Clirvsoslumuin ас aul alia mutiere? Id.
l'roeopiiiui, imponeie noiuen Caiio; cap. vero h,i.
12« CLEMENTINA. - HOMILÍA HI. 130
Xe£ai{ <i8ovat{ той ХоукциЛ ttjv la/ùv СтактиХшаа, A que vuluplalibus vim mentis deprxdata piares in
wù{ «XEÎovaç Et; (iocyciav ifct, ха\ оОтш; той p¿X- adulteriuin ducit, sirque privat prxclaro sponeu,
Xovtoî хаХой (jTEpísxst vujxcíou. Nû[itf>ï) yâp irzi ó quem liabiluri erant. Nam qiiüibet homo sponsa
i»í " Av6pu>w>í, óirfrav той аХт)9ой{ ** простои est, quando veri prophctx candido veritatis sermone
Xîuxiîi 1¿Y<¡> àXt)osta; oTretp¿¡isvoí çtuxiÏTjTot tôv voûv. coiispcrsiis mente ilhiminalur.
XXVIII. aib*'êv6î ¡lovou той ttjî aXTjIkiac «po- XX VIH. Quapropter unum solum veritatis pro-
çr,TOu àxoÙEiv 8eî, ЕЙота 5tt ó itop' èxépou a-apî\{ phetam auscultare oportet, sciendumque est quod
Xiyoç, jjw.x-íaí IyÎI^1 Xa6¿)v **, <î>ç итсЬ vyp-ept'ou •* ab alio scminaius sermo, adulterii sumpio crimine,
тт|с PasiXeîaî айтой ixSáXXexat. Toîç 8e tí» ¡xus-f,- tanqiiam a sponso e regno ejus ejicilur. lis autem
pwv £ií¿iiv ÙTtb (J/u^tx^ç u.otxe!i*î xa\ Oávoxo; fEvc- qui myslciium cognoverunt, per anima; adultrriiiin
UK. 'Oîcorav " f| фох^1 °?' exíptüv errapíj, tote ¿jj el mors contingit. Seiliceicum anima ab alus semen
mpveûjasa ij (jwixE'JO'afisvij ¿тсотойто/Ейилто; ifxa- acceperit, tunc vclut fornicata aut adultcriuin opé
тзАЕ£:кта1, ЭЗ xa^ ойтыс то f uûôv <j¿ü|xa, той rala deserilur a spiritti : atque ¡ta corpus aninia-
Çuoîîoiou ítvcú¡xa-0í x'^P'êvtoç, E'í " TÍV *v*- lum, ablato vivilicatore spiritu, in terram dissolvi-
Xúetou, xa\ той арлрт^идто.; f¡ хят' àÇiav x<5Xaoiç n tur> el pcrcali condigna supplicia tempore judien
iv тф tt,í хрЕзЕшс xaiptji ата/8£8ота1 tí¡ фихй ¡aetí retribuunlur anima; post separalionem a corpore.
tt¡v той o4ó¡juxto{ avaXuniv шисгр in' avOptiniüv <¡ Quemadmodum inter homines, qit.e in adulterio
i-\ [iotÊta сшраОгГза «purov tüv ofxaiv èxCaXXsTat, depreheiisa est, priinum xdibus ejicilur, ac delude
ele* OuTEpov liñ xiTaSíxt) xpIvETat. condemnalione mulctatur.
XXIX. Той Штрои TOUTOV ¡iíXXovtoí fjpiîv teXeíwj XXIX. Cumque Petrus hune ipsum myslicum
cx-jaivEiv Tov {xusrtxov Xó-pv ", Zaxxatoí }¡X£ Xífaiv scrmonem perfecie nobis declaraturus essel, Zac-
'Н8т| Xoiitov, bi Петре, ¡xaipoç «poj то èx6avTa 61а- chxus venil dixitque : Jam nunc, Petre, tempus est
Xcxö^vaC вЕ. ПоХи{ y*P ^ 't')» otûXîjç (rjvaOpotiOdî ut exeas ad disscrendum. Multa enim turba in atrio
àvauivst « SxXoç, ou èv pisy d>ç ctoXé(xapxoç ut' congrégala opcritur le, in cujus medio lanquam
aCrroû Sop'jcopoú¡XEVo; 'í—rtxz £t'{j.cuv. 'O Se Патро; belli dux ab eadem protcctus ac slipaius conslitil
àxoûsaf, eùx^Ç X^Plv uroJxtupEÎv ,0 ¡jkh xEXsûjaç ¿>i Simon. Quo audito, Pelrus orationis gratia secedere
u.f,iaü EiXTjçort то тгро; <jiivrr¡p£av {Заятчия, toïç t¡8t) me jussil, ut qui nondum accepissem salutis ba-
теХеЬнс îçt)' 'ЕуЕрОЕутЕС ей$ш(*бОо, iva ó 0е6{ toîî plisma, et ad jam baptismo perfectos dixit : Sur-
àvExXEÎirrotç айтой о£хтсрц.о1с duvepYfjaT) u.oi орцйутс gentcs oremus, ut Dens pro suis perpetuis misera*
itpbí aürtTjpíavTíov ûit' айтой xTisOévTiov avOptÓTtiüv. С lionibus opiluletur mihi, qui prodeo ob salulem
Ка\ тЛт' •* eítoíjv Ей^ацеуо?, èjfjsi e!ç tuv ûroiiOpov hominum quos creavit. Ulquc haec locutus esl, ora-
tt,ç айХт]? TOTOV p.£yav ïvto , ïvOa 0-uvEXT)Xu6áTE{ lione facta, exiit in atrii locum subdialcm et
î(iav r.o'ù.'il той eTO)7tT£Usai x^Ptv> x^lí StaxptsEtüí " magnum, quo multi convenerant spectandi causa;
avToû ètl то s-e'JSe'.v той dxoúe^v отмибаютароис nam ejus dispulalio feceral, ut diligentiores fesli-
íKro>trtxu£aí. narent ad audiendum.
XXX. ÏTàç o3v, xa\ ¡ôùiv ¡лгта itooTjc " í¡auxíac XXX. Staus ergo, cernensque Universum popu
ïov -á'/тж Xaov eIç aùeov àTEviôvra, £í|Uüva Sï xbv lan) universo cum silciilio oculos in ipsum conji-
Máyw etc uítov езтшта , той Xé^stv fjpÇaTo outiüí- cere, ac Simonem Magum in medio stare, hunc in
E:pí¡vi) eFi) Ttäotv ûjiïv toïj ето(р.шс ■* lxou" oeÇioç
modum loqui eeepit : Pax sit omnibus vobis, qui
ôîêivat 94 т? то" ®ео" AXTjOsiat, flv ойтой (хеуаХг^ parati estis dexleras dare verilati Üci, quam, ma
те ха\ aTJ^xptTOv èv t<J> vuv xóip.(o úirápxoujav 8w- gnum nempe ac incomparabilc ejus niunus in hoc
psàv Ô ате>тге(Хос ■iju.aç, той èv Ú7tEpox?¡ aufiçépovTOç
mundo, ut salutalionis causa vobis ante sermones
à^su6i]( ù'rcapxtov itpo<p<¡TT)C, TaÚTrjV <|u.ïv èvETEÎXaxo doctrina; aeclamcmus, pnecepil nobis qui misil nos
itpoçasEt irpooijYopîeç itpo tuv tîjç 8i8aaxaXia; veras excellentis boni propheta ; quo si aliquis
Xivwv ûpîv lm<fMrt*<Aat, Tve, &àv i¡ Ttç êv u¡xív D ¡„ter vos sil lilius pacis, per doctrinara nostrum
E¡p7¡vr¡í t¿xvov, 8ià тт,с 6i8a3xaXiaç Í]uíüv хатаХабд pax eum complectatur; si quis autem veslrum earn
aiiTov f| Eíp^vT) , El 8e TaÚTt)v Xa6E?v û(xuv tiç рЛ] aeeipere nolit, lune nos, excusso in testimonium
fiÉXot, töte f)jxsïç airoTtvaSájisvo! stç u.aprup(av tôiv pulvere pedum nostrorum, quem collcctum ex ili-
îmôûv r(;u7jv tov ex tÛiv ôôoiv xovcopxov, 5v 6ià toùç nerum laboribus salutis vestra ergo altulimus, »d
xi^ítoví ßatrraCavTsc •• tiv¿Yxa¡«v «рос \>уЛс стсш;
aliorum domos ас civitates abeamus ».
оыв^тЕ, eIí ¿Tspuv àniaijjiEv oix£a? xa\ náXtií.
» Malth. x, 12;Marc. vi, 11; Luc. x, 5.
VARIAI LECT10NES.
И С haec vertit , quasi legi volueril «a« ¿. S. Tum ¿iróV 4v Valg. •* àXi)9oû О. •* Л»' 8 С.
" lia О с. D , ХабЕЬ С. " Гп О esse videtur ¡unysiai. " ¿го5т' 4v С. " та eIç О. Legerim tote eíí.
" Ci ToUTov anle Xófov omisi с O. " йтох«орт]аа1 С. Dein ù; u.f¡iua oot pro ¿>; (Jéqitw О. •• таит' О.
" ü vocem Siáxpiati; vertí villi per txcelleniiam vel eminenliam, ct. I Cor. iv, 7. •• toXXtiç С.
" iToíaoií edil. CI el S coi
íontra auetoritatem codd. " xájjurou; р«т:азаут£{ О.
131 S. CLEMENTIS 1 КОМ. PONT. OPERA DUBIA. 132
XXXI. Ac verc (licimus vobis : tolcrabilius erit л XXXI. Kai aXT¡0a>í ùfiïv Xíyou.ev ávsxTorepov
in die judicii, mauere in terra Soilomorum el ïjrat y5 •• ïoSo(iaiv ха\ Го(к5^(5яс èv íjjAÍpa xpí зшс ,
Gomorrhae , quam in loco incredulilatis ; primo f} тф TÎjç àitsiSeiai тбтир èvStaTEXsïv itpdkov [xàv,
quidem, quia quod raiioni convenit, ex vobis non 5u тб eOXoyov à<f' èauTUv(66)oùx evofjaaTE- ScúxEpov,
intellexistis ; secundo, quoniam cum de nobis au- бте, àxo'JaavTSî та xaO' t¡p.a; oùx fjXÖETe npoj T)p.áí*
diissetis, non venistis ad nos ; tertio, quia etiam Tplrov, öxt x»l èXOoûaiv îjjiïv ^ъгЩвахе. \ib " çei -
cum venisseinus , nobis non credidislis. Quare 66u.svoi ùjjuîjv Tcpoîxa eix^^Sa " ttjv ElpT¡vr¡v t)p.ô!>v
gralißcantes vobis ultro, oramus, ut pax nostra ÈXOsîv èç' 6¡jlos. El oiv TeÚTTjv 8xeiv BíXete, 8sï
veniat super vos. Si ergo earn habere vultis, opor ujxäi кровирш; тб цт) aSixEtv àvaSéçaiBai , ха\ то
tet vos alaci'i animo susciperc, ut injuriam non àSixsïaflat fEvvaíoJí 9¿pEtv, бтар àvOpwTtou çusiç
facialis et vobis faclain feralis forliter : quod ho oùx av OTtooraÍT] •*, èàv ¡at¡ Ttporspov той èv unzpoyfi
minis natura non suslinehit, nisi prius eminenlis eu[it¡>¿povTOí tí)v yvüiiiv Хабт), бтгер èirVv тб EÍ5¿vot
boni acceperit notiliam , id aulem est, cognoscere той TtavTa ÛTîspÉxovTOç tt¡v íixaíav cúcriv, orí á8i-
jusiani ejus qui cuneta exsuperat naturam , quod xoup.¿vouí èx8ixû>v " Tip.ojpEt, xai TOÎ){ ЕОнЕбойутас
punit, ut injuria aOeclos ulciscatur, et piosbene- eI{ ÓLÚ EUEpfETEÍ.
liciis in sempiternum aflicit. В
XXXU. Vos igilur, ut gratos Dei servos decet, 95 XXXII. Tp.Et{ ouv (Ь{ вгой SovXot го-ркорл-
ex vobis quod raiioni consenlaneum est intelligen veç, àç' EauTüiv то EUXoyov voouvtej, tíjv айтф apí-
tes, vilain ci placental) ampleclimini , ni sic, axouaav àvaiiâîOE ttoXiteEov, ïva oûtiuç oûtov çi-
amantes cum et ab eo amali, quod bonum est pos- XoGvteç xai çiXoufiEvoi ùtc' aÙToû eIçoeIto aup^épov
sidcalis perpetuo. Illud enim ipse solus maxime îyoï-z ". АОтф yáp p.¿v(¡) то uapaaÊcv SuvaTÚTatóv
potest praïstare, qui non exsistentia ad exsislcniiam èariv, тф та p.t¡ 6vTa е1; тб eIvoi auarTjaajjtévtp,
adduxit, cieluin creavit, lerram compegit, mare oùpavov 8Tjp.'.oupY^<iavTi, fTJv mXtbaavTi, OaXaTiav
conclusil, quae in inferís sunt recondidit, cunclaque TtEptopíaavTi, та èv &8т) Tap-iEÜnavTi xai та Ttavra
replevit aere. aépo; " 7tXr(pcósavTi.
XX 4 III. Hic solus unam ас primam simplicem- XXX HI. Оотос pivoç tt¡v piav xaV терштт^ « ул-
que subslanliam quadruplicitcr et contrarie con voeiSt; oOsíav Tstpaâi? xa\ avavtíioí ixpEij-sv eh«
vertit : ac deinde commis-cens mille indc produxit p.l$a{ xpiastí èÇ oùtuv sto(ï|<tev, tva slj Evovria;'*
in isla, 'quo contrarias in naturas muíala; ас per çuaEtç Texpa¡x¡jL¿vai хтХ p.Ep.í-j'p.Évaí той ÇJv fjäovrjv
misse res viue voluptaiem per opposilionem pro- èx TÎji avTiduJuYlac ep-yadoivrat. 'Ojiâiç " аитЬс
curarent. Ipse eliam solus populos angelorum el (lóvoj 8f,¡xouc аут^шу xo\ nvEuu.áTwv ßouX^c vEÚjjutTt
spirituum nutii voluntatis condidit , iisque implevit 8T)U.ioupYTÍ¡aac , ётсХт]<7Е toùç oOpavoúí' ¿jç xai то
coelos : sicut et quod videmus Grmamentum con- (j¡aiv¿u£vov ffTEp¿wp.a âaxpoiç axáj¡ir¡(i£v , oTj хаХ
decoravii stellis, quibus semitas delinivil cursumque Tpí6ou{ uptre хя\ 8p¿(JL0v SxaÇEV yijv èîXiaoïv eíc
ordinavit : terram , propter frugum inci omentum, xapTtâiv aOçr^'.v ; ÜáXasiav oc iispuíipicTEV, èv avú-
compegit: mare aulem conclusit, habitationem in 6poiç ofxT)<iiv ácopíjaj- та èv SlStj Tap.iEÚEi, û^tûv
siccis locis secerneudo : quae apud inferos sunt X<î)pov óvop-icrac- та 8è itávTa ьпХтцгеу áipot, ïva
recondidit,- animarum locum nuneupans; cuneta itávxa та {¿ja тгрбс то {ïjv аб£й{ avajcvÉEiv êxot "•
vero replevit aere, ul omnia animalia rcspirationem
viue. nccessariam haberenl libcram.
XXXIV. О magnam Dei ac prudentcm manum, XXXIV. "Ü тт]с p.eyoXt)í Öeou çpovljjwu XEtpiç,
in omnibus omnia facientem ! Infinita quippe vola- TÎj{ èv 7!áai 7távTa 96 TOioúerjí 1 p.up£oj yap бхХос
tilium multitude per cum exstilit, adeoquc varia, itTtivâiv Ci тс' айтой чеуещъаи, ха\ oùtoç ttoixi'Xoí,
icspeclu alterius omnino diversa, dico autem colo 7ср6{ t6v ÍTEpov xa-à " Tcávxa èÇT[XXaY[AÎvoç, Xiftu
res, rostra, ungues , aspectum , sensus , voces, D 8è та te хршр-ата, ^ар-ерт), Svuxaç, §Хец(хата, yv(¿-
cselcraque omnia. Quot aulem ctiam sunt varia; р.а{, свеур-ата xaV та Хостса Tcávta. Шза1. 5ï ха\
plaiilaruni species, eoluribus, qualilatibus, odori- ç'jtiTiv Siá9°P0' ÍSéai, /piújjiasi xal tíoiót^hi xat
iôjiatî àusipot; ,в 8td)pií(A¿vai ! Пооа 8è tï]ç x-Paou
bus innumeris distinct«! Quot vero terra; et aquae
animalia, quorum impossibile est recensere figu Çâia xa\ tuv èv ûôaotv ", uv àSûvaTov eItceîv <ixt¡-
ras, formas, situs, colores, vivendi rationes, sensus рлта, р.орфа{, Uaziç, хршр.ата 80, ßfouc, -р/шр-ас,
VARIZE LECTIONES.
•" tí¡ О. " 8i' б С. •• На О et S с. Epit. с. 3S, Еих«Ьр.ева С. " йтмитаЦ О с. S , итгоитЕЕт) С.
'• èxSi'xuv О с. D , èSixEÎv С. " Leg. ¡wzz S. " a¿pt С. " Forlasse scribendum терштшс S. '* èvav-
tíoií О. " lia S. бр.шс С, О. " èxi (sic) 0. " Cl хата sine causa ac tacite mutavit in рхта, quod re-
pi'iiii S. " auEÍpü) 0. " Scribe та èv OSaai.D. " ¡¡fxijiaC.
VARIORUM NOTiE.
(66) Прйтог {ter ëtt тд еЪЛогог d$s' èavim; etc. Respicit ad decanlalissimos Hcsiodi versas. Opcrum
et dierum v. 291 et scq. Сот.
133 CLEMENTINA. — HOMILÍA 111. 13»
çiîssiç, BxXov Et i tí ¿píwv nktfii\ xal üiJ/y¡, XÍOiov А ас instincius, naturas, mullitudincm . ut nec mon-
iiiçopiç, U.UXOÙÎ " 9o6epoù{, тацуа?, TOtau,oùi, tium frequenliam et altitudincs, lapidum divers;»
Aijivaj, баХалас, Xtuiva;, vf(souc, úXac, oizoujxévTjv (¡îles, antra lerribilia, fontes , fluvios , paludes,
tí 7ÍÍ73.4 хл\ àotxijtoui tawwç. maria, portus, instilas, silvas, universiiniqiie oibcni
habitabilem, una cum loris iuhabilabilibus.
XXXV. Папа 8s xal 4XXa Sfvuata wrfl¡á.mi, oto- XXXV. Quanta vero el alia ignoranlur, humani-
¡(iJH^v àvOptîraov ЕхтасЕиуоЧа ! Twv 6e ev xataX^si que animi aciem fugiunl! Eoriim autem qua
6vtu>v t£; àv8p<i~wv Iva 6pov oT8ev ! Аеуы 8s, ituç cognosciintur, quis liominiim vel unam novit defi-
oùpaiA» F.IXeîtai, ~<ï>ç атгра 9¿pEtat, xa1, tíva; -/vjt'.nilioiieiu ! Quo modo, inquam, cœluin volvilur ;
tic {юр'уа; xal toû £5¡v tljv sústaiiv, tiveç te oi quo modo astra decurrunt, et quas habent formas
tbúteuv àspciiSêiç tptßoi. Ilo0;v ts xat ta ívc¡jlüjv undeqiie vivunt, ac quxnam eorum aeriae semita;.
■^VEUfiata ■5t£pteií6óttaí) xai Sioupapouj Ex£t T^í £vEp- Item unde venlorum flatus' obtruduntur, variasque
'fEÎaç. Duc •' àvîXXiTOÎii ßpuoumv ai щуаХ, xa\ liahent vires. Quo modo indesinenler fontes scalent
âcvvaos " 7Cota¡¿slL Yivó¡¿£wt eIî OáXaiaav xatavtw- et fluvii perpetui ad mare descenduul ; et nec unde
«v, xaV oGte 86sv Epxovtat xEvoûvtat ", oütE 8iwu p, veniunt vacuilas lit, nec quo abeuiit plenitude
ssÉp/ovrat itXt)poûffiv. M¿xp' noû toû dnepavtou Quousque pervenit immensi tartarí inflnilum pro-
taptâpou tè áTtEipov ßaOoc ■ ïtù. tívt âpa EirauopEÏtai
fundum. Super quo suspenditur ccelum , quoJ
ó Tzàvza iczpiéyfixv oùpav<5ç-4 raiç Q4 чащ è$ àépoç omnia conlinet. Qua ratione nubes ex aere diffluunt,
Вз-jei, xal sí; á¿pa iiujA7c£vEtar tiç cpuai{ ßpovtäivxal et in aerem imbibuntur. Quae natura loiiitruuin et
àjtparaôv, x'^vuv, x*^«?1í. óp^X^í» xpuutaXXtov, fiilgiirum, nivium, grandinis, nebulae, glaciei et
xatat^íSuv, fijxßptov , veçcôv aíwpouu.évwv ■ xa\ яшс crystallorura , procellarum, imbrium nubiumque
çvti, Çiôa TtXauaît • xtx\ taita 8taçopaîi àvapiOjju)- suspensarum. Et quo pacto planue formentur et
totí ítáTT¡ axp'.tÍEÍi (Tu'vexu; aroteXouueva •" animalia, atque luce innumeris diversitalibus oin-
nique diligentia continue confecta.
XXXVI. "U(«i)ç èav tiç t8 iräv ахр-.бй* Хоумцир XXXVI. Ilaque qui Universum accurate conside-
(Tjviítj '*, £Úpf¡3Et 8i' 4v9poj7tbv tbv6£8v татакт)Х<ка. raverit, inveniet, hominis causa id factura fuisse a
O: fio 8{i6poi xapnuv ïvsxa yívovtat, îva SvOpwnoç Deo. Nam imbres propter fniges fluni, ut homo su-
¡итаХабт) ", xal £wa tpaçîj, 5raoj àvOpdrai) XPI11" mat et bestias nutriantur, quo homiui iuservianl;
¡ieúij- xat f,Xtaç tpaívet xa\ " tbv àepa e!ç taaiapaç о sol apparet ac lucet, et aerem in quatuor ainii lem-
îpo-iî tpáitsi, ?va ïxaotoç xatpb; ta f8ta àvGpt!»«p pestates vertit, ut unaqua>que tempestas quae habet
■âpaixfi' xa\ щуа\ ßpuousiv **, iva к6у.а áv9pú>- homiui largiatur; fontes scaturiunt, ut potus prav
leei? бовт). 'АХХ' Eti ¡jL-rjv xati t8 8uvat6v vlç tiA beatur hominibus. Ad hier, quisnam, quantum fieri
tf,; xtiïscoç xupiEÚst ; Oùy\ avOpcurcoi , 8ç soçiav potest, dominai ur in creaturam ? Nonne homo? qui
eíXt(3£V, fT¡4 ytwpfii-j, eáXaasav icXeív , v>)Xtà , industriam accepit colendi terram, naviganiU mare,
irrrèvà, вч]р!а àypEÛeiv, ástptüv 8pó¡jiov XoYífftEÚEtv, capiendi pisces, aves, feras; expendendi astrorum
■fT,v pstaXXEÚEív, OáXaaiav e^6ctv, to5Xeiç èÊÎpEiv, curium, scrulandi terram, (indendi mare, condendi
Pasuîîf *в ¿piÊtv, v(5[jiouç tásuEiv, Sixaêiv, вгЬу urbes, designandi reges, ferendi leges, judicandi,
iopatov voeîv, àyyaXiijv ¿véjiata fviüpiCeiv, 8afp;ovaç Deiiin invisibilem cognoscendi , sciendi nomina an-
árcXaúvEiv, vóaouc çapfiaxiaiç TCipdMIai itaÚEiv, gelorum, expellendi daemones, tenlandi remediis
у.г-.х S' Млшч èpicstûv ¿naoiSa; Eiipt'sxîiv, àvtc- morbos sedare, inveniendi incantaliones adversum
■îfJEÍaj ÈmvoEÏv ; venenatos serpentes, animadvertcudi rcrum muiuo
se âbigentium repugnanliam.
XXXVII. El 8È eùyvtuiiovEÎç ".avepiüTO.vEvonxá^ _ XXXVII. Quod si gratum le prœstas, homo, et
■Äv Iv wâa'.v eu£pifet<¡aavtá us 6eöv, xa\ àBavatoç intelligis tibi in omnibus beneficum Deum, etiam
4> f^, tuv 8tà sí xtií9¿vt(i)v íi' euyvwô'Úviiv 98 '*> immorlalis evades, rosque tua causa condilae ob
Î'.iuevîiv E/^vtuv. Kal vûv 8e fevEaOat 8úvasai graliludinem perseverare habebunt. Et vero nunc
i^Saptoç, làv Eittyvûî 8v EXaOsç, iàv à-j-airiieTji 8v iiicorruptus fieri poles, si quem ignorasli agnoscas,
xatEAtrsç ", èàv aùtij) ¡xivio irpoaeúxfl, t^ " sujiá si quem reliquisli diligas, si ei uni supplices, qui
eou xai ij/uxV xoXáaat xaV suiat 8uva|x¿vtü". Д16 corpus tuum et animam supplicio aöiccre et servare
itpb návttüv àwooû, Stt oùSslç adt^ auvapxEi, où8ilç potest. Quare ante omnia cogita, neminem cum ill»
tíjí aútoO xoivtüVEt ¿vojiajtaç, toûto 8 81) X¿yEtai imperare, neminem cum eocommunem habere ap-
вей?. Mövo( Y^P ei'b» лЛ XéÊtat xal Eattv. pellalionem, id nempe quod vocalur Dens. So'.us
VARIiE LECTIONES.
" (xúxouc C.wrjvai р. щу&с Ü. " h86ev С " aávaoi С. '* xîvoûtat С. м lia mare. Ci , cuj.
tenus àrotEXoujxa'vTi, ùt О." " truví8tj О с. S , auvEÍStj С. *' ¡istaXá6ri от. О. " iva t.àépa e¡j 1. 1.
'.ргтп), ха\ îva, x. t. X.C. " ßpuoujtv S, О , ßpuwuv С. "Lege paaiXstaiCl. " eirv^p-ovEi; U. " xat-
i'nixtî C. "t4 G. »'•ojva'ifvw xa\ aiiiat O. D<jin ii!4f¿ p. evvooû Cl , чоп С , ut talso annolavit S.
155 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 13Л
enim ipse et dicitur et est : alium vero ñeque ar A "AXXov Бе обте vou.(aai, оСтг elraív Sçestiv el 8¿xi;
bitran ñeque dicere licet : et euni, qui id ausus xoXu.âeiev, àïfiitijç xf,v 4<i¡xiiv xoXeaOnvai fysi.
fuerit, perpetua manet anima; pœna.
XXXVIII. Qu ж cum Petrus dixisset, Simon extra XXXYHI. Той Шхрои xauxa elirovxoc, 6 £í¡mov
turbam voce magna inlit : Quid aslanlem tibi im- (G7) IÇo) той Bxôu P°Î И*у4Х|) 1щ- T£ <}<eu8Ó|ievo{
peritam mullitudinem vis mentiendo deeipere, dum àâtôv 0¿Xeic tov тарЕатйта aoi I8u¡>ri)v Ь-/\оч,
persuades ei, deos nee arbitran licitum esse, nee iteíOtov aùtbv Oeoùç p.í¡TE vou,(Çeiv, u,V¡te Xéyeiv iÇov
diecre, cum publici Judaeorum libri mullos esse EÏvai, t£iv irapà 'louSaioiç 8i][io<j£ii)V ¡5!6Xiov ttoXXoùç
deos asseverent? Et vero nunc coram omnibus ex Beouç EÎvai Xeôusûv ; КоЛ vûv 81 цеха тАжын ait1
¡is libris tecum disputare voló de eo, quod deos aùxuv trot ttüv ßieXuiv itep\ хой 8eïv Beoùî vouiÇeiv
existere sil existimandum: elprius de eoDcoquetii (roCTjiTJiat " 6¿Xw upóxEpov ■кврХ ou Içt,; Beou,
protulisti, ostendens eum non esse stiprcmuin ac 8г£$а{ ¡xi) aùxbv eTvoî tov " àvtoxaTti) xa\ 7távra
omnipotentem, quia improvidus fulurorum est, im- 8uvá(A£vov ", xa8b акрбучыпбс ejtiv, oteX4]í,
perfcclus, indigens, non bonus, mullís millibus èv8el;ç, oùx «теавЬс , xat iroXXoTç p.up£os{ *8 xaXETOÏ;
gravrliusque subjectus affectibus. Unde bac re de _ uiroxE£(XEvoç naÖEaiv. "06ev toutou 8e!x6évro{ àiA
mónstrala ex Scripluris , quemadmodum ego as- tójv Tpaçtuv, ¿>î èfùi Xáfid, ётерос аурасш? ** -retpt-
sero, reslal, ui sit alius in Scripiura non comme- Xeîitexoi eîvoi, irpoyvcoffTixoc , tíXeioj, avEv8er¡c,
moraius, prsescius lulurorum, pcrfeclns, non indi àfaOoç, TOXVTojv x^Xetoüv 93 атс-rçXXayuivoç itaôcbv.
gens, bonus, ab omnibus maus affectibus liber, "Ov 8è au çfi<; 6т)и.1оируоу, toïç evavxEoic avTixE¡¡A£-
lile autem, quem loqueris, mundi opifex conlrariis voî '*' TufxávEt.
opposilus est.
XXXIX. Staiim ergo qui ad ejus similitudincm XXXIX. Айт£ха youv ó хав' óu,oEojjiv айтой ysfo-
brins est, Adamus, eliam excus crealur et cogni- v¿)¿ 'ASàp. xa\ xuçXbç хт££ета1 (68) xa\ yv<I»04v
tionem boni vel mali non hnbuisse tradilur, et áya&oü Ц xaxoû oùx 1уыч roipaSáSoxat, xal rapa-
transgressor ¡nventtur, et ejicitur e paradiso mor- батцс EÚpíaxETai ха\ той "KapaSîlaou ехбаХХЕтгк
teque niulctatur. Simili quoque modo, qui (inxil ха\ OavdVtw Ti[Mi>petTai. 'OfioEtuç тг xai ô itXáiixc
illum ; quandoquidein undique non videt, in Soiio- aùxbv, ítzú u,í] itavtax¿Osv ßXi7tEi, ет:\ ttj 2o8ájj«ov
niorum exilio ait : Venile et descendentes videamus, xaTaaxpo'fîj (69) XéÊi* áevts xal xazaêarreç
an secundum clamorem ¡psorum, qui ad me rai if, ISufier, el xatà гцг xpavîfr avzíor rí¡r kpye-
perficiant; sin minus ut sciam » ; en, ignarum se Q fiérrir ярос /is cvrzeXovrzcu' el Sé цц. Ira ттчй*
ostendit. Et cum dicit de Adamo : Ejiciamus eum, ха\ ау\/оойута áautbv l Ssíxvuatv. Тф * 6к eEueïv
ne forte extensa manu sua allinqat lignum vilo:, et iKpl той 'A8á¡i- 'ExêaJufier aitkr, /îtjîTîjç èxteiraç
comedat, et vivet in œternum ь ; dicendo, ne forte, ríj*" ^фв a-ùtov ä^nyrat zoîi ÇiAov гцс Сыцс nul
ignorai; addendo autem, ne forte comedens vivat <pä"pß «al f/jereraí * elç таг ahbrer zip eIheîv /*»}-
in teternum, invidet quoque. Cum scriptum est : яшс, à^voEt* тф 8k èiraYaifEÏv, pj} яыс jrajxl)»'
Sccum reputavil Deus, quod fecisset hominem , et CrJêrat ' elç r¿v alara, xa'i ç Oovs: (70). Ka\ тф
pœnileutia ducilur et ignorât : nam illud, secum YEYpá99«'* "Ozi kre0v¡ii\0i\ ó 6eèç, Szi èxotr\cre
reputavil, ronsideralio est, qua aliquis ob eorum zèr агврыяог, хоЛ (xetuvoeî xal afvoEt- tb -yàp
quae cupit ignorationem finem diligenter explorare érsôt'/«iion ax¿4*C èatlv, f¡ " xt; Si" iyvoiav iv g oú-
« Gen. xviii, 21. ь Gen. m, 22.
VARIiE LECTIONES.
"vou.iÎÊiv xa\ ffu^xTJeai С. "x<jv С. """Scripsi 8uvá¡uvov, ut xóv art. habeat , quo геГе-
ratur; Sjvotievnv C, 0. Post euvauivtjv irt Epil. с. 56 additur itpivo-.av. S 8tivaatv excidisse piitat.
Tum хав' SC. "OeleviCi xa\ ante u.up!ot{c. О. " Forlasse leg. »rpaçoç S. '" uttoxeíhevov О. Hand
male. * aüxáv С , aùxiv S. * xiö Epit. с. 55, x<S С. О. Tum âauxiv О. ■•Çéerj-cat S. Tum xo elireîv — xh
& С. * Cí«n"»' S. Tum xo i-ETP¿98ai С. • j D, tj С, О et Epit. Illud exprimit versio Ci.
VARIORUM NOT/E.
Щ) '0 Ztuor. In Cedrcno p. 170, 171. Sed et D absurda lurpiaque dictu coltegisse, quibus apud cos
iiotabiliter Moses Bar-Ccpha tommentariorum de qui in vera fide durarent, mundi auctorem Deum sug-
Paradiso parle ni, cap. 1: Objicit Simon Magus, in- gillaret : proplerea corporum quoque resurreelionetn
rjtiicns : Deus Ule. qui Adamum condidit, impotens purfide ilium negasse. Tom. I Bibliotnecœ Patrum.
erat alque imbeciUis : neque enim efßcere potuil, ut Сот.
manerel Adamus, qualem esse volebat, etc., per lo- (68) TvpJloç xzlÇezat. MeminiS Phllaslrius haerfr-
tum canut, quod concludit his verbis : Porro de Si ticorum quorumdam , qui Adamum et Evam dice-
mone Mago illud scire pretium est, esse qui dicant, banl eau-os fuisse antcquain gustasseut de arbore ;
ipsum in speciem quidem assensisse Mosis legi , sed posteaque aperuisse oculos, et vidisse nudilatein
plures interim devs posuisse, quorum »ni« sit tmfte- suam. Id.
< illus alque impotens, is qui Adamum ßnxit fecilque ; (69) 'Ея1 rfj Sodó¡mr xazcuTTpoçpxt- Vide locum
alter vero hoc superior, major, polentior. Alios aulem Glycaj in Nota 75 infra. Id.
future Simonis Magi sentcntiam fuisse, mundum a (70) Kai авогеХ. Moses Bar-Cepha capite siipe-
mala causa orlum esse; alque ideo ilium hujusmodi rius citato. Id.
137 CLEMENTINA. — HOMILÍA HI, L'S
U-rat то ziloi àxp'.euuat OéXsi, ^ етЛ тф u,-q хата A vult, not con>'enit eam ob rem pœnllcnti, qiwe non
■pitójATiv атобауп (lETajxEXouivov '. Kai то v£YP^" secundum senteiitiam contigit. Quod etiam acriplum
çOat- Kiel ¿Kf^párOrj Kvpicç ¿еццг 100 Е1,и,~ est, el odoralut est Don'.tnu» odorem suavitatis »,
dtaç, èv&oOi èariv , xal то ítíV. xvisuTj ' sapxtöv indigentis est, et nidore carnium dclectari, non
T¡s6í)vai, oùx à-raGou. Tb 6è ratpáísiv, ш; r¿YP*- est boni. Tentare anient, sicut scriptum est: Et
rrat • Kal èxelpace Kvpioç таг 'Абраац, xaxou tentavil Dominus Abrahamum b, mali est, ac ejus
xal то t¿Xoí TÎjç utio¡j«)vÍ)í afvoouvTOç. qui ignoret exitum patientise.
XL. '0¡xüc • 6 Sijxwv itoXXà àirb tîûv Гра'-pwv XL. Sicque Simon mullis ex Scriptura locis as-
cSoxec oê'.xvuêiv tî>v Osov itavrl toíOei úttoxeíhevov. sumplis videbalur probare, Deum omni pcrpessioni
Ka\ ô Штрос яро; » тайта ectj- Ei u.i¡Sev á-f-атозЕ esse obnoxium. Et Petrus ad hau: dixit : An qui
A xaxoç xal itávu ¡АОхОт)ро{ ê?' <^( ajxaprávEt èau- malus ac plane improbus est, nullatenns veut se
tov èléYX£'v> «wJxptvai p-oi. Kal 6 Stu.u>v Ьщ- Oùx ipse arguere in iis qua; peccat, responde mihi ?
а^атта. Kal ó Штрос í<pT¡' П£>; |0 oyv хахо; ха\ Respondit Simon : Minime velit. Excepit Petrus :
(io/Or.pbí ebat 8'Jvatai ó Oeoç, еГяЕр aÙTou Xíjjx[xa- quo modo igitur malus ac improbus esse potest
ii " та хат' айтой xaxà Ьгцюа'.а ypacjivxa яроо-s- R Dens, cum ipsius volúntate opprobria in Шиш
T¿6i) ; Kai ô EÍjjuüv 'Ev5¿x"a' ¡-.i] " хата яроа!рг- conscripta publice appnsita sint. Ac Simon : Fieri
3ív aÚTOÜ ùç' Ётера; 6uva|A£<i)ç tov хат' айтой potest ut ¡Hins reprehensio contra ipsius senten-
TfpaçfjVai ÍXeyxov. Kal ó Штрос Ict¡- IIpwTOv oùv tiam ab alia virtute sit scripta. Dixit Petrus : Pii-
toúto Ci-rrJTtouév. El (tóv ùxo TÍjí ¿аитой {¡ouXtjc nium ergo hoc quxramus. Si suo quidem consilio
iaurov I^XetSsv, шс сваоас awtou-oXo-p-jOa;, (¿охОт)- se reprehendit , ut la prius ultro confessus es,
pos oix ïxtiv, eI íe ùcp' ET¿pac SuvájxEiüí, ít¡tt-t¿ov improbus non est; sin vero alia virtute, inquiren
xal ravrl ¡jueves eÇetotteov, p/fj Ttç aÙTOv imSvov dum est ac omnibus viribus examinaiulum, num
trra»bv 8vTa 1я1 яа« toï{ xaxoï; úraCaXEV ". quis «чип, qui solus bonus existât, omnibus malis
snbjecerit.
XLI. Kal о Sttiiov ÏIpoSTjXoç eî tpEUytov , ато XLI. Et Simon : Manifcslum est te reprehensio-
TUv Tpacpuv tov хата 0eou cou àxousat EXeyxov. nem Dei tui ex Scripturis nolle audire. Ac Petrus:
Ka': ó Штрос- Auto; ¡lot çat'vi) тойто ttoicov. '0 Tu ipse id faceré mihi viderls. Qui enim ordinem
■fàp Ta;iv Ç/jtûeîdî çeû^mv èiSTao-.v аХт)6т) fz- quxstionis fugit, examen verum fieri non vult.
visflat où ßouXETai. "OOsv Ю1 &Ï& ^Ü tAÇst xpú¡j.s- Undc ego, qui ordine utor, et volo primum consi •
voç, xal pVjXop,îvoç ярй-ov tov TJYTpatfia votiOtj- С derari scriptorem, manifeste cupio recta via ince-
vat, iTpó8iiX¿í е!|Л1 xttv E'JOEÏav óoeúeív 6¿Xiüv. Kai dere. Tum Simon : Primo latere, an vera sint qua;
i Sí(uov '0¡jioX<5îov «pürov, еГ^е та хата той scripta sunt in mundi opillcem nee sit omnium su-
8r,[uoufrp5 YEYpa{t(i¿va аХ^От) èjri, xa\ oùx l«t premus, cum juxta Scripluras omni nequilix sub-
t£iv ÍXídv àvwTepoç, хата tí; Гра?а; iráq) útoxeí- jaceat, et postea scriptorem quxramu». Petrus
jxe»oç (10Х91Р'?' "^ "OTEpov ÎTjTTjaofXEV Tov ouy- aulem : Ne videar inquirere, nolens confusioni
•»piiotvTa. Ka\ é Петрос- "Iva fií) М=ы, avttXÍY*w tuœ contradicere, respondeo. Ego aio quod, etiamsi
ocj т^ ата$!а ¡ií) 8¿Xwv ,v, C^teiv, a7ioxpívo¡xat. qua; adversus Deum scripta sunt, cssent vera, non
"EY¿ ?T,t*i 5ti eI та хата той вгой fiy pa¡A¡AÍva lamen etiam sic Deum oslenderent esse ini-
аХгД еГт), ойтл) tov 8ïov Setxvu« (lo/O^piv. Kal prnbum. El Simon dixit : Quo modo potes hoc
6 b'pbjv Ici)- niai тойто iUTrïjaa'. Sûvasat; astruere Î
XL1L Kal 6 nixpoç- "Ort таЕ; aÙTbv xaxwç Xs- XLII. At Pelrus : Qnoniam contraria scripta
■¡■o-jjaii çtuvaîi " та èvavria ^¿Гратита1, ou " eîvexîv D sunt iis vocibu3 qua; Deo obloquuntur : quapropler
oô5" ¿ÔTEpov Pí6a'.üjOf,vai 8'jvaTat. Kal ó iip.wv • neutrum polest cerium ac firmum reddi. Tum Si
Oûî ouv,T(ï)V Tpaçâiv TUv ¡xèv aÙTbv xaxov Xeôu- mon : Qua ergo ratione verum cognoscere licet,
euv ", t¿v 6ï àfaôbv, то àXr,9ài Eortv èiî'.Yvwvat ; cum ex Scripturis alia; Deum malum dicaiii, alia;
Kalo Штрос- "Oaat tûv Tpaçiov çtuval aujiçwvouat I ЮШ1 m ? Et Petrus : Quaîcunque Scriptura ru m
Tfj ù-' айтой yevo¡x¿vî xtíjei, aXr¡9EÍí EÎstv 5за>. Se verba cum creatione ab ipso facta concordant, vera
èvavriat , i}*0*"» tuyX"v0'jsiv- ^"^ ° ^í|JtlI,v ^94" sunt, qua?cunque vero cum ea pugnant, falsa. Ex
Пшс Súvanat ivavr toy (jivaî èauraïç Sótât tíc Грв- cepit Simon : Qui ostendere potes sibi contrarias
çat; Kal i Штро« í?t)- Tbv "A8a¡* xutpXbv XEyetc esse Scriptum? Respondit Petrus*. Adamum dicis
■yfYEVT,aeai, Siccp oùx t¡v. Où yàp av ту<рХф ívteXXó- csecum formatum fuisse; quod lamen ille non
■ Gen. vim, 21. bGen. xxu, I.

VARI^ LECTIONES.
ma'e 17 A£ifou3'iöv xaxui 0

Patbol. Gr. II.
159 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUUIA. 140
erat. Non cnim cseco pra-cipiens ostcndisseï, ac A [asvo? ISeCxvus Xëytuv • 'Аяо Se zov tfiXov zov yi-
dlxisset : De tigno autan scienliœ boni et mati ne rwcrxeir хаЛдг xal xovnpbr /iff fevcecOs •". Kal
gustelis. El Simon :Caecam dixit mcnlem ipsius.Ac 6 lifwov TuçâovIXeye T&v wûv aùroG. Kai ô Штрос*
Pi trus : Qua ralione mente c.tciis esse poterat, qui, Пыс xal tov voGv TU'fXoj elvai èBûvaTO, 6 itpb toG
antequam gustasset fruclum, convenienter creatori YEÚiaaOai toG 9UT0G o-ujxcióvojí ты XTÍaavrt Ю2
ipsius propria omnibus animalibus imposuit nomina ? aùxov oixEta тгаас тоТ; fûotç èitiOElç ¿v¿(MtTa(71);
Simon vero : Si Adamus praenotionem babuit, quarc КаХ 6 Eí¡¿cov E¡ 7cpáyvtüd.ev eT/ev 6 'A8i¡i, 6ti т£ où
non praenovit serpentem uxorem ejus decepturum? ítpoíyvü) tí>v " tIjv Tuvaïxo aùxoû piXXovra àira-
Rursum Pelrus : Si pnenotiouem non habuit Ada Täv " 6ç(v (72); Kai ô Петрос* El Ttpö-pK^tv
mus, quoniodo (¡lus suis, simul ac naii sunt, no (xí¡ e'xev ó " 'ASipi (73), тсыс toîç uîoîç аитоО irpoç
mina imposuit secundum futuras aclioncs? et xiç imy.èva.ç TcpasJEcj, 5¡xa t£¡> YEvví¡Sí¡vat , tí óvó-
primum vocavil , Cain , quod exponitur œmulatio, цата e'nsÜTjxEV ", tov ¡Jtkv irpurov xaXátrac Káüv,
qui etiam aemulatione ductus interfecit fratrem 8 épjiTivEÚETai fijUoç , 8{ xal С^Хшиас àvEtXe tov
siium Abel, quod nomen vertitur luctus : super eo íSeXcbov aú-oG tív *• 'АбкХ, 8 ep¡it]VEÚETat яег
siquidem primo hominum occiso parentes lnxe- вос (74) • Irf aÙTto yip тф •* ярыты çoveuOîvts
runt. B eícívOTiüav
i (75) oí yoveîç.
XLII1. Quod si Adamus, qui Dei opus erat, pra;- X LUI. Et 5è 'A8i|i Ip-pv 6eoG iitáp/tov izpó-гчы-
nolionem habuit, multo magis qui condidit eum criv eÎ/ev, iroXù p.âXXov 6 бгциоиру^зас aÙT&v веос.
Dens. Et lalsum est quod fuit scriptum secum re- Kald/eû86ç есгтс то yzypi-fOou- éreOvpn\Otj ó 6eèç,
putavit Dens, quasi usus fueiit ratiocinalione pro ibç Хоуктрф xplâjiávo-j " 8ià tí¡v a-j-vosav. "Eti
(ií¡v *• xal e! èxelpalje Kvpwç zar 'Абраар, ïva
pter ignorantiam : porro aulem et hoc : Tentant
Dominus Abraham », ut cognosceret an is susli- yvtjj eí û-o(iévEi. Kai то -yEYpeHP^vov ' Kazaßar-
neret : et illud : Descendentes videamus, an secun zeç ISiùjter si xazà zi\r xpavyr¡r аЬтыт, щг èp-
dum clamorem ipsorum, qui venit ad me, perfieiant: XOjtêrrir ярес ftè, cvrrsAcvrrat • si êè цт\, ïra
sin minus, ut sciamb.kc ne sermonem longius pro- ■p-ù). Ka\ Tva ¡xi) e!ç iroXù |xr,xuvu t8v Xóyov, 8jae
Iraliam, quotquot voces ei objiciunt ignorantiam, ноте çtova\ &"]fvoiav ,т айтоО xaTaXíôustv f\ S/.Xo
vol aliquod aliud malum, per alias voces contraria Tt )(яХепоу, 4cp' êTaptjv çwvtuv tí èvavrta Xeôusüív
affirmantes evertunliir ас falsa; probantur. Quod àvajXEUaJajjisvat iJ/euSeîç eTvoci iXiyxovrat. "OTt 6k
autcm revera praescit, ideo dicit Abrabamo : Seiende 6vtojç TrpoftviuixEt, Xé^si тф 'A6paá¡A* rirúcxur
scies, quod peregrinum erit semen tuum in terra С V^^ azi xápoixcr Icrai то crxípjia cov ér тЦ
non sua; et in serviiutem illud et affligentet dépri obx ISlçi, xal BovMbcovcir avrè, xal ЮЗ xft~
ment eos quadringentts annis : geniem aulem, cui xüxrcvai xal raxeirúxrovcir abrobç rezpaxécia
servient, ego judicabo : post hœc vero rxibunt hue fгт) • zb ôè èOroç <¡> âr dovXeúcrbxTi xpirû ¿учЬ -
cuín multo apparalu : tu aulem abibis ad patres tuos jiszà Se zavza eCeltvcrorzai ûôeptezà àxccrxEvi\ç
cum puce, nutrilus in senectute bona : quarla vero ясЛЛцс, cv Se аяеЛейсх! ярес zobç яатерас cero
■« Gen. xxii, 1. bGen. si, 7.
VARIA LECTIONES.
'* lia S , уе0от)о6е С , угизеиОас О. " то О. ,0 Ottoboniani ^¿XXovra отохтау siipcrfluani
reddit Di conjecturant атах-fjjovTa. АОтоО (аитоЗ S) irat-âv С. " ó от. О " 1т.1Щулч deest
ар. С , eraTÍOEizEV С in inarg. ex Epit. ,sTÓv»m. О. "ты aildidi с. О. " ург^ вауичос conj. D. "Vidi,
¡.-i ¡¿r,v с. О additis superflua fit conjectura Ci , qui ejiciendum esse z\ putabat. " lia S , à-;voiaç С, О.
VARIORUM NOTiE.
(71) Т!я1ве1с órójiaza. Clementinianis sua inter- Ta6ií ETtl Sóoojia oôjiai, IXeyev Syvotav ?x6tv то\»
serit Cedrcnus : in quo (id obiter monebo) p. 171, _ Oeöv. Cot.
1. 51, perpcram scriptum habetur, 8 xal tí¡v -p«os;v •> (74) KáTr, ЩЛос. 'АбеЛ, яегвос. Et cap. 25, 26,
iôiatpopov itapítr/Ev, cum recle apud eumdcín p. 5 , parique modo apudEuseb. Prtepar. evangel. lib. 11,
I. XL, ó xal Ttjy YÚjAvtoitv aSiátíopov itapá3)(£v. Сот. cap. (i, aliosque. Additur a Hieronymo.Caini nomen
(72) 'Afíazar Svir. Lege ex Epitomes cap. 40, significare lamentatinnem ; Abelis vero , vaporem
áitaT+.aovra 8:piv. Davis. (perperam in Bcila ediderunt pavorein), vanitalem,
(73) El яроугшпг élysr ó 'ASáji. Hiñe vel ex miserabilem. Ambrosius lib. 1, De Abele el Cuino
Epitome Michael Glycas Annalium parte 111, p. 235 : cap. 1. Abel, qui omnia referí ad Deum; ex Philone
'O ¡jiávToi 2!i«i)v xal табе itûbj то!; äXXoi; ты хорч- Judaeo tractatu : Quod detenus potiori insidian so
'falu> 8taXsYô(i£voç SXeêv E¡ тгрбуччхт eI^sv 6 lea!; 'A6ÈX, ávayépiíivÍTA Beív Ttávra, et de sacrili-
' Aíafi, Sii т£ où ■Kpoéywot tíjv toG otpstüí aitáTTjv ; xal ciis Abelis et Caini; ó 'A6áX- àva-fépaTat yàp Ы\
ó Петро;- Ei 7:p¿YvыiJlv oùx eT/e, ittbç toîç uiotçaù- 0e¿v. Legi qiioque isla ¡11 Interprelationibus nomi"
toG irpoç tíc esofiévaí hoíCeií, äjxa ты y^vv^S^vac ¡tum Hebraicorum, cod. Reg. 772, 938, 1004 : 'A6sX,
Í7t¿ei]XEv ¿уйрлта; töv ¡j¿ev yip, Káív ojvöjxasEv, 6 inù ösoü. Kátv, XTTJfMt, f¡ ÇTjXoTU'iiEa. 'A6eX, ar.al;,
laziÇqAoç" Ст)Хыаас yáp íveFae töv a&Xcpöv aÚToG- fl TtévOoç, Ц ávatpápwv, fl ауоЫар.а. 'A6eX, àitb йеоО,
t8v6Í, 'A6ÈX exáXESEv, 3 èurt яегвос. 'Eu' aù-ф rip t¡ iva?¿ptüv irX Oebv, f¡ ítjiV;, t¡ itivooc. Kaïv, Çij-
«fOvîuèivTt iizivB-îsav oîôveiç oùtoû. Ei8è т8 тгла- Xorunía. Id.
саа 1:ро£у(уызхЕ, таХХы ¡xäXXov ó tíXísttjc »ut¿í- (75) 'ЕяегОграг. Per tolos qu'idem annns cen
e£ xal ó napá'f рыу èxslvoç, атй toG e¡7:eÍv tIiv Гра- tum, si nugivendulis fides. Vide CI. J. A. Fabricii
çljv, oïl èitf EpaÇEV 6 Qzb; TÎiv 'A6pai¡A, xal ó-: xa- Cod. pseud. I. V, p. 109 el scq. Davis.
HI CLEMENTINA. — HOMILÍA III. H2
¡tsr" ффж , rpapelç kr ftipei хаЛй>- тетарщ Sé А депеташпе revertcntur hue : necdum cnim completa
yvrsçL йяоотрасрцаоггш &ôs • оНяи yàp агаяе- sunt peccata Amorrhœorum usque ad promeus tern-
хЛцрыгтси al ápaptiat тйг 'Ajwfijjalur ёыс roí put ".
XLIV. Ti 6è, oùxt *Л Mídúeíjí ™ та аилрт(|идта XLIV. Quid vero, nonne et Moyses delicia po-
той ХаоО irpo(Tti¡Mttv£i, xat ttjv Siaazopiv tíjv ecj típuli prspnnnliat et dispersionem in gentes praedieil ?
E9vi] Ttpo5T¡Xoí ; Et 6e МыОо-eï " вйтЬс SáStoxe ^po- Si aulem Deus Hoys i prsescire concessit, quo modo
■ftvwaxsiv, таи; airebç o'ix eîxev; "Exst W. El 8à prxscientiam ipse non haueat ? Habet profecto.
èx£i, шатер xat 4íc£Ca(A:v, Ttepiaaóv iart тЬ fs- Quod si habet, ut et oslendinius, modum eicedil
Ypafi(i¿vov • ¿reöv/iiiörj, xat, цегецеЛ-/\вг\ • xat тЬ,quod scriptum est : Secum reputavit, et, pœnitentia
ttaxatàq ¿фо{ми , el жага rfjv xpavyi\r aùtwr *•• ductus est ; et ¡Hud : Descendent videbo an secundum
xat 5ва тоьайта ■ & Tiva ярЬ той YEváeBaí, ibç ато- clamorem eorum, aunque ejusmodi , qu.-e prius,
6a£v£tv í,[ieXXev, KpapwaOivTa , o!xovop.la aoçfi quam accidissent, prœcognka qucmadmodum even-
a|i£Ti¡jL¿XTiTOV " Xa{i.6avEi Trjv Íx6asi4 tura erant, prudenti adminislrationc non pœniten-
dum sorlita sunt exitum.
XLV. Tb 6% eusíuv aikbv (xf¡ ¿pEx9ï)vaL, 4>a¡vE- » XLV. Saciilicia autem ab eo non expeti, apparet
tai ix той той? eTOOujiijaavrac xpEÛv 5u.a тй» уей- ex eo quod, qui carnes desideraverant, simui ac
saa8at àvatpeOTJvat, xat x^"14^*? ^ ТФ T*W gustarunt intciTecii sunt; iisquc in sepulcro aggc-
ßctrrev ixtffvftiur npojaYopeuOTJvat. 'О Sa ttjv ар- stis, locus appellatus est tumulus concupiscent)ce.
y^v èiA 6'Jtret Çukuv xaXErcaEvuv, 6ÓEa6ai айта ¡Л) Qui ergo ab initio immolationcm animalium xgie
Oáltov, 6u<i£ai (bj èrtOufiuv ot irpoaÍTaa&Ev , xat tulit, quia ea mactari nolebat, sacriflcia, quasi ap-
àitapxi» " oùx àrafrtEi. "Aveu укр бйагшс Çtbwv oute peteret, non prsecepit, nee primilias exegil. Nam
виз!« TcXouvrai, oute ** àrcapxat Soflijvai 8'jvavTat. sine animalium jugulatione nee sacrilicia cele-
Пш; Se axárw xat yviqy хзЛ 104 9u¿^íl * auvEÏ- brantur, nee primUix offerri possunt. Quo modo
vai SuvaTbv я (xat yàp тойто Y¿fpair:at) T¥ xaOa- autem poterat in teuebris, et calígine, et procolla
pèv auaT-í¡savTi oOpavbv, xat (ftbç ça£v£iv 8<ju.toyp- versari (hoc etenim scriptum est), qui purum serc-
ffjiavrt Tbv fjXtov, xat ratai toïç àvaptô(i^Toiç numque constiluit cœliim, et solem m lucem exhi-
Sarpoiç " àtt£Ta(jtiXr,Tov ¿ptaavTt t£5v 8p<5[uiiv tîjv beret creavit, atque omnibus innumerabilibus stcllis
tííiv. ООтш;, S) " £!u.tov, тЬ той в£ой x£tp¿TPa?0V» cursuum irrevocabilem ordinem definivit. lia, Si-
Izfiû Se Tbv odpavbv, xaöapav xa\ ßi6a!av t$)v той ç mon, Dei chirographum, cœlum inquain, purani
Г£Яо:т,хэт<)с Sííxvuai yvw¡jk¡v. et stabilem opificis ostendit sententiam.
XL\'l. Oútuí ai той Tbv oCipavbv xTtuavToç всой XLV1. Sic voces erga conditorem cœli Dcuni
б'.аболю çtovaV xa\ û^b tôiv aùv aÙTatî èvavridiv calumniosa: per voces contrarias similiter dictas
(fw'/d-v àxupouvrat,xal йтгЬ tîjç xtíssioí tX¿YX0VTai- inûrmantur, et a creatione arguiintur, ñeque enini
ov yap ùtA x^'pbc Ttpo9T,Tix^ç lYpáctjaav • Sib *» xat ex manu prophetica scripta; sunt; quare omnium
т^ той та ravra xTtaavroc вгой xîpl ¿vavTÍai ça!- Crealoris manui contraria; deprehenduntur. Et Si
vovrat. Ka\ ô EEpuúv 1сц • Пш« тойто àrcoSEÎï'ai Súvtj; mon dixit : quo pacto id poteris ostendere?
XLVIl. Ka\ 6 Штро«- 'О той 6eou váu/j? (76) SÎà XLVIl. Respondit Petrus : Dci lex per Moyscn
Jldjv^ío); *• H¡6ou.f,xovTa ooçotç evSpásiv a^pá-ftac septuaginta л iris sapienlibus absque scripto data
iSWij пяра8£0бава1 , ïva т^) Siaôoxï) «)XtT£Ú£<rOat est, ut caeteris traderetur, ulque per successionem
íúvTjTat. Metí Sí tí¡v Mtdûaituç *• avi^íj/tv iypatfn observari posset. Post Moysis vero assumptionem
йяб ttvoç , où u.í)v й-b Mioüa¿aj; И. 'Ev айтм yàp scripta est ab aliquo, non autrui a Moyse. In ipsa
tí» vójuo ylfpiTïzm ' Kai oxidare Мыпсцс, xaï enim lege scriptum est : Et mortuus est Moyses, et
idafrar airar iyybç olxcv Фо^ер, xál oàôelç sepelierunt cum prupe domum Phogor : el nemo co-
olSs rJ}>- Ttxpifr aiiTov ёыс rjjç <rnji*por. OKv тг D g„ovu uipulcrum ejus usque in prœsentem diem К
тр ai»8avóvra Mtüü3Í)v ypdfttv, аяевага МьЯнтцс; Potuilne mortuus Moyses scribere, mortuus est
1тх\ èv тф рдтаМшй1£а" xp<5ví¡), w« ye ín\ той Mouses? Quandoquidem tempore post Moyscn,
KEvraxdata т) ха\ itpb;, àv тй XTtaöivTt vaû xsfpw- quasi quingentis aniiis aut circiter, in exstruclo
• Gen. xv, 15-16. Ь Deut, xxxiv, 5.
VARliE LECTIONES.
"Шощс U. "MíoOdti 0. "Vbb. El xaTàT^v xpauy^v aÚTÜiv accesserunt ex O. 31 ацгта(ла).г,та С.
"Neandri conjecturam aitapxá; (Gnost. tyst. p. 382) confirmât O, ait' àpxîji С. Ad ora m cod. Oltob.
v¿6a хата той vá¡xou. "ойт' al С , о09' ai S. ,vux¿-o{ xat yv6:fo; xat oúsXXa O. "Ita S, auctore D ,
¿c-JvaTO C, O. Hanc lectionem relinet Neauder Gnost. syst. p. 59X, et addil ir.í post уеуратпи-i. Cfr. Psal.
xvii. »«fiXtov Tiäaiv, toîî áv. aarpoiç С. "6 С , й S. MSi' S С. Tum addidi tJ с O, »»MuOsíoí 0.
mMcdu(j¿o;0. »lMt»0(T¿oc Ü. "MoûT^vO.
VARIORUM NOTjE.
(76) 'О той &EOV rójioc. Apud Epiphanium, Pto- zarsei asserunt Moysen aliam accepissc ac scripsbse
lem»us haereticus Pentaleiichi quxilam tribuit Deo, legem ab ea quae vulgo circumfertur. De loco au-
»liaMosi.aliadeniquesenioribuspopuli.ItieodemNa- tcm Deut. xxxiv .'>. consulendi sunt interpretes.COyi.
143 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. Ш
templo posita lex reperitur, et post alios similiter Л voç EipîaxETat, xa'i р.гО' Ю5 ï«pi w>u nevrexö-
quingenlos anuos remansit : sic-que sub Nabucho- (ría ÍTt) (pápEtat, xal ènl той Na6o'jx°Sov¿c7op ойтшс
donosore periil incendio. Et tarnen post Moysen ¿p-'pâOsi; ** aitóXXuTai. Kai ô[uaç р£та Mü>0<jt¡v
scripta, et saepe deperdita eliam Moysis praescien- •fpufùç xal iroXXáxif aicoXbjX¿>{ tí¡v той MuDoeu;**
tiam professa est, quia ille ejus ebolitionem prae- 7rpÓYvtü(T[v xal oítoí wu.oX<5y7¡<rev, ort tov ácavtajibv
videns non composuit cam : qui autem composue- oútoü 7tpo£iS¿j{ oùx Ëvpa<J<EV' °' Se ypaâvTE; тш
runt quod abolitionem non praeviderenl, in ignoran- tí>v à?aviau.6v u.í¡ icpoeyvtuxavai èrc' drrvuatac
lia sunt deprehensi , ideoque prophetac non erant. eîteifxoivTEç, Ttpo<pî)xat oùx ?¡aav.
XL VIR. Tum Simón : Quandoquidem, quae ad XLVIII. Kai ô £Î(mov "EireiSI) та «s pi Ssoü, d>ç
Deum pertinent, ut dixisti, intelligenda sunt ex com ïçt)ç, èx тт|с itpoç tt]v xtEsiv xupa6oXr)ç lart votj-
para lione ad creationem, quo modo reliqua legis, aai, îcuç ta Xotnà èv тф vájxtp, èx зсаравбаюс
qux ex Moysis iraditionc et vera sunt, sed falsis Midûsewc " 6vxa xal äXtjDt) Tuyxavovra xa^ 't0'Ç
permisla, dignosci possunt? Ad haec Petrus : Quod- d/suSáai (jiEfiiyfieva èiriyviûvaE ètm Suvaxov; Kal ó
Штрос ÈcpTj • Шр'.хо-т, tiç èv xt¡> YpaçèVci уйщ) u¿-
dam, inquit, capitulum in scripta lege secundum
Dei providentiam salubriler commemoratura est, й '4 "ri)v »• той Oeou Tipovoiav атгта!зтш; етаил^рл-
ut clare appareret, quaenam с scnptis vera sint, vsú6t¡, йот' Sv таершс SetÇat tuv -reYpapuivuv mñ&
quxnam falsa. Et Simon : Quodnam illud sit, nobis èrriv aXT¡6rj, nota 8e феибт). Kal ó Síptuv • Tí; èariv
indica. айтт), u.<¡vu<jov <jp.îv.
XLIX. Respondit Petrus : Jam dico. Scriptum XLIX. Kai 6 Штрос 1щш АотЕха ерш. Пура-
est in primo legis volumine, circa finem : Non de- ■rcrai èv tip чгршты той váp.ou рЧбХЕф itpoc *' toîç te-
ficiel princeps de Juda, neque dux de femoribus ejus ; XEUTaiotç- Ovx èiOslfEiapxorr èÇ 'JovSa, oiêè'fifoù-
donee venial cujus est : et ipse exspeclalio gentium ». ¡isroç èx T<¡yrpr\pú!rabzov,ib}car ёЛЩ ob ècrztr"
Si quis ergo eum, qui veuit post defectum principie xal aiizàç ярссг8ох1а èdrôw. "Eáv tiç ouv tî>v, ¡лета
ac (lucís de Juda, quique a gentibiis exspectamlus tov И è£- 'Ioúfia èxXEÛj/ai Spxovra xal í¡yoú[iEvov,
erat, polest cognoscere, ille per capitulum et per ea, èXi)Xu8ora xal Ояо eOvtov npoaSoxâsQat jxíXXovr*
qua? evencrunt, agnoscet verum esse ilium qui ve voguât 6uvt¡6t¡, ойто{ tíjv TtEpixoTcljv *• èx tüiv àito-
uit, cujus doctrina; acquicsceiis seiet, quaenam in teX£56¿vtü)v аХт,вт1 tov eXr,XuOóra 106 èinyvtûvat ■
Scriptum vera sint et quaenam falsa. Ac Simon : o5 t^ SiSxaxaXía r.z'My.£voç -p/wiETai TÍva èor\
Inlelligo, quod Jesum vestrum dicis quasi a Scri- tuv Tpaçtov та ¡urfir¡, TÍva 8è та i{«u85). Ka\ ó Sf-
ptura prophelatum : id ergo ita habere concedalur. G u,o)v • £uvíi¡p.t ort tov " 'Itjíiouv Opäv XáyEij, &ç
Die itaque quo modo vos docuerit discernere Scri aCiTbv йяо tt)ç Граст]с irpo^TEuöevra ■ бебйива»
ptures. ToiyapoOv oûtojç 5xElv- A¿Y£ toívuv, noiç ûu.âç 8ta-
xpívEiv тас Tpaçàç è8£8a£-Ev ;
L. Et Petrus : Quod vera cum falsis misla fue- L. Kai ó Штрос- "Отс p.¿p.ixTaí та аХт)вт] toîç
rint, meraini ab eo, cum Sadducxos accusaret, dic (JíSuSejiv, p.¿¡jivT¡u,aí 7rau aCiTÖv alTiúpsvov toÎ){ Гав-
tum ita : Ideo erralis, nescientes vera Scripturarum , Souxaiouç EÎitEÏv • Aià tovto яЛагасве, ц)\ elSozeç
propter Чи0<1 ignoratis virtulem Dei ь. Si autem zà aUtfOrj zCw Граршг, ob •* eïrexer ayroeizs zifr
objecit, eos vera Scripturarum nescire, falsa que ôvrapur zov Beov. El 8è та i\rß\ tÔiv Грасй? à-
que Scripturarum esse apparet. Sed et dicendo : yvoeîv аОтоЬс Ù7ra6aX£V,8^Xov(î){ ívtojv iêuocIv. 'AX-
Estate probt trapezitœ, ostendit , in Scripturis et Xà xal èv т/р щчш • ПгесгОв zpaxeiîzai " Sóxt- '
probos contineri sermones el adulterinos. Cumque {ici, d){ Soxíjxojv xal xiCSTjXtijv Xöfwv 6vto)v. Ka\
ait : Quare non intelligitis quod in Scripturis ralioni Ttp " EinEÎv • Atr't zl ob roture zè eüAofor rtbv
consonum est? linniorcm reddit animum hominis Грасрыг (77); ße6atoTEpov той аиваср£тыс EÛ-рк»
qui .candide intclligcre vull. P.OVOUVTOÇ TÍBlJHl tov voûv
LI. Quod siulem Scripturarum propositum ad LI. To Se xal t£jv Tpaçûv itpoxEÍjjiEvov " èid
» Gcn. XLix, 10. ь Matlh. xxii, 29.
VARI^ LECTIONES.
»• èp.rprêE'v O. uM(üüíéo{0. Ita constanter. Tum oütidj maviilt S. "MùjDîîoîO ,qui deinde Tuvxávov-
та;•-. MTfiv от. О , qui tum ser. npovoía апта(ятф. ''xpó О. "tóv от. С. "Locus mancus. Suppler»
,
potest — hoc modo : AuWjiiETai oSroç otà Tty» itEpixoirijv, x. т.Х. С. Locum mancum esse non puto, sed non-
nihil corruptus est, atque hac ratione sanandus : voije-ai' 6uvt)6í outoç tt^ nspixoirji èx tiöv, x. t. X. D.
" TOvprsetermisit.S. "той S. с Cl. sine codd. auctoritate. "Ita О с. S, тра'тоСЕссас Cl. **т«(»
S, О , та С. ** ïv (id est Iijjoüv) О. *• itpoxEtp.¿vtdv С.
VARIORUM NOTiE.
(77) Aià zl ob rosíze то вЪХагог *шг ГрарсЪг. Verl« cujiisdam ajweryphi. Forle Evangelii Ebio-
- :tarum. Сот.
IIb CLEMENTINA — HOMILÍA IIb Uli
•уоа^цлтгТс xa't 8i6a<jxaXouc ие'и.тем, ¿í xoö 8v- A scribas et doctores remittit , clarum est reiuiltcre
Tus " vó(iou EiSoxaç ta àXr,8^, 6ïjXoV esxiv. To 8è tanquam ad eos qui verae legis vera cognoscebaut".
xat eIheîv aùxov " Oí« ¿5Д0ог xazaXvcai zèr ra Quod etiam ipse ait : Non veni solvere legem ь,
par, xa\ 9¡i!vci0ai aux&v xaxaXúovxa, UTjfioivovxoc et tarnen coiispicilur solvere, id significantis est, ea
îjv, Sri, & xaiéXuatv, oûx ?¡v xoö vó[iou. Tí) 8г xat quae solvit non pertinuisse ad legem. Sed et di-
i'.T.t'vi ' 'O oipariç xal î} уц xapsUeveorzai, iura cendo : Caelum el terra transibunt, sed iota unum
Sé n êr f) /i/a xepala où рщ яареЛОц ало zcv ró- aut units apex non prœteribh a lege c ; manifesta-
¡icv xà про oupevou ха\ -;т^ irapEpxajiEva cjfjfiavs vit, vera legis non esse illa quae ante cœLum et ter
pjj 8vxa xoú Svxtuç v<5¡«>u. rain transierunt.
Ю7 LI1. 'Е«г\ ouv oùpavou xal fíjí 8tt otjve- LU. Quando igitur cœlo et terra adhuc sianlilius
oxúxcov uapijX9ov Ouafai, ßaitXEtai, al ev yEWijxoîç transierunt sacriQcia, regna, prophetix, qua: inter
■¡fuvaixuv «poipuTeîat, xal Sua M xoiauxa, d>{ ойх Bvxa nalos mulierum, et quai bis similia, quasi quae non
вгоО itpoaxaTf(taxa, ÍvSev yoûv XíyEi ■ Паса ¡pvzela, essoin Dei mandata ; indc ergo ait : Omnii planla-
fy dut èpvzevcer ó Hazi\p ó oipárwe, èxpiÇu- lio, quam non plantavil Pater cœleslis, eradieabi-
вцаетси. Ata xoûxo aû-oç àXr,91]î fini npoç^xrçç ÉXe- tur d. Propter hoc ipse, verus propheta, dixit :
Tfev • 'Eyú> élut í¡ яьХц тцс Çotjç • à tfi' ¿/îov eicr- £30 sum porta vita; : qui per me inlroit, introit in
epxouercç elaépxezai elç zi¡r Сш?}г ■ ¿>ç oùx oö- vitam *, quia non est alia doctrina, qua; possit
eijç ixápa; xîjç atbÎEiv Suvauivijç SiSaixaXiaç. Aib •• salvum lacere. Quocirca clamabat, dicens : Venite
xa\ i6oa Xíyv • Aeltê ярос ¿<¿ яаггес ol хоя&г- ad me, omnes qui luboratis f, hoc est, qui quxri-
zee, xouréextv, oi xi]v aXí)9£iav Çtjxouvxêç xa\ ¡lt[ tis veritatem, nee invenilis earn. El itcrum : Oves
eJuÍTxovTsc oütt;/. Ka\ rcáXtv 7¿ f/«V ярббага meat vocem meam audiunt в. Et alias : Quœrite
áxoiei u rijç ¿/irjç jswrtjc. Kai оХХоте • Zf\zeizs et invenietis ь ; quod Veritas clare non sit po
xal ebplcxeze, ¿>î jif) t.uqSt¡\wí XEipivTjí xîjç aXij- sits.
6EÍ0Í.
LUI. 'Алла xa\ èÇ oipavuv •* ¡lápxuc tptovl] t¡xoú- LIU. Sed et de cœlis testis vox audita est, di
efli) Xíyouaa • Oüzóc icrzír ó Ylóc uov " <J djtf- cens : Hie est Filius meus dileclus, in quo mihi
aijtîç, eíc 8v еибохцса, zoúzov dxoíeze. КсЛ complacui : ipsum audite > . Et adhuc magis de
т:рЬ{ xoûxoiç êitniXeïov aùxoùi •* TiiitXavTuJiivouc monstrare volons ipsos prophetas errasse, a qui-
Ш-j-Çai OáXtov xoùç itpoçijxaç, itap" í>v8^ (is(ia6ii- bus scdidicisse aúírmabant, eos mortuos esse in de-
xívat è6e6aiouv, èiîi6u{xoûvxo{ aX^GEÍaí xa\ jx+¡ (xe- C sidei ¡0 et non in cogniiionc verilalis pronuntiavit, his
(laöijxöxa; xsXsuxíjeavxaí aiMtpfjVaxo eírobv llv.LUl verbis : Multi prophetœ et reges cupierunt vider«
.tpcyfizai xal ßactJlelc еяевйрщааг Weîr ä vfisîç qua vos videtis et audire quœ vos auditis : et amen
ßiexeze, xal áxovtxai ä {¡¡те âxovszs , xal àjxi]r dico Vobis, ñeque viderunt neque audierunt 1. Dixit
■iéjut tpibr, odzs eïôor **, cire ^xovaar. "Exi {i+¡v praeterea : Ego sum de quo Mouses prophelavit, di
éXe^v 'J?^íd el¡u яер1 сЪ МыЪоцс npoep^zevaer cens : Prophetam suscitabit vobis Dominus Dtus
еЫшг- IJpcç>T\zi\r èxspeï " ipûr Kùpwç ô 108 uoster ex fratribus vestris, shut me; ipsum in om
beàç fi(t¿>r, èx zür dSeJ.pü¡r àjubr, шаяер xal èp,i, nibus audite. Qui autem non audierit prophetam
abzov dxoveze xazà лапа- bç àr ôè вв ur¡ àxoùcq Шит, morielur k.
zcv zpo¡rtzov èxelrov, á.-ioOareízai.
L1V. "OOev a8úvax6v êoxiv 4veu xi^ç xoúxou 6i8a- L1V. Quare impossjbile est, sine ipsius doctrina
exaXíaíáXtjOEÍaaioíoúiir) Enumjvat, xàv xím aiuváxic salutífera insistere veritati, quamvis in xlcrnuni
fr,xí¡, Ev6a xb Çt]xoûhevov oùx íaxw • fy Sí xaV Suxtv èv quis quserat, ubi quod quxritur non consislit, con-
xuTii3ouJi|jubvXÓ7t|). HXt;v гаХ^вт) *T xouvíjwu е!8ш( slilit autem et consislit in Jesu noslri sermone.
I-i3oo'jxa!ot( ituv6avo¡i¿votc , хаО' 8v Xáyov Mojüarjí Itaquc cum sciret vera legis, Sadducxis inlerro-
isià <juv£x<í>pí)3EV yajiEÜv, ícpr) ■ ДГшесгг}^ xará zi¡r ganlibus, qua ratione Moyscs matrimonium cum
cxJr¡poxapdlar épjbr èxèzpetyeY iijilr. 'Ал' áp- seplem conlrahere permisisset , respondit : Houses
ХЦС yàp o&zuç oùx èrêrezo. '0 yàp xzlcac ал' àp- ad duritiam vestram permisit vobis. Ab initio enim
ХПС *àr Лгдрыяог, àpcer xal Or\.lv ezct-qcrsr ab- non fuit sic. Qui enim ab initio creavit hominem,mas-
zur. culum et feminam fecit eum '.
• Matth. xxiH, 2. » Joan, x, 47.
bMatth. v, 17. ь Matth. vu, 7.
e Matili. xxiv. 35 ; v, 18. > Matlh. ivii, g.
4 Matlh. xv, 13. 1 Matth. xiii. 17; Luc. x, 24.
• Joan, x, 9. ь Joan, v, 10; Act. 111, 22.
' Matlh. xi, 28. 1 Matth. xxii, 23 ; xix, 8, i.
VARIEE LECT10NES.
"ivxoçC. "6i add. с. О. "5<ia exciditap. Cl et S. " ii' в С. кро« p.è om. 0. •• áxoúouoi (sic) 0.
* oipavoûO. "tiOuoYWçC. MxoJç 0. •» lia 0 c. S , t8ov С " èfEÎpT) О. »'xa£ О. "таяХт^ч
0 , in cujus roarg. monelur : vó9a хата váuou.
147 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA 148
LV. lis vero qui arbilrantur, qucmadmodum A LV. ToT; 8à vouííousiv, &t al Гра9а\ Sittncw-
docent Scripturœ, Deum jurare, dicit Sit sermo mv, Sri 6 веос 6u,wti,tfi\r'Eoruijtûrrôral,ral,
tetter, est, est; et non, non; quod enim his abun- xal •' то об, об • ta yap xeptccrùr toùtur be той
dantius est, a malo est ». Et iis qui dicunt, Abra- xor-nfov tarir. Ка\ -coïç Uyouw Sri 'Абрвац хеЛ
"Iuaix ха\ " Чахшб ài:é9avov ", Içtj • Ovx tetir
bamum, Isaacura et Jacobum esse raorluos, ail :
Non est Dens mortuorum, sed viventium b. lis au- 6eèç rexpuyr, dJLlà Сшгтиг. Toè; St oiouivoi; in
tem qui Deum putant esse lenlalorem, sicut aiunt 0 8eoç neipaÇei, d>; at Грауа\ Xíyouiiiv, Içij- à «o-
Scriptura:, dicit tenlatorem esse diabolum, qui et vr,pi5ç -èurtv ó itsipáC(i)v, 6 xa\ aùtiv irsipasaç- toi;
tcntavit eum- lis vero qui Deum suspicantur non 8s " ÛJ«)Xou.6avou(rtv, 3ti ó вео; où itpo-)fivtb<TXîi,
prsescire, inflt : Seit enim Pater vester cœlestis, ïçij • OWe yàp ô Паг^р vpwr n ó oiipdrtcç Sri
quia Ms omnibus indiyelis, aniequum pelalis eum ». ХРА&Г8 тойтшг dxárrwr, xplr abtbr àÇubcere.
Et iis qui juxta Scripluras credunt Deum non om Toîç Sï mutsúoucriv, ç al 109 Граса\ Щоипч,
nia cerneré : Orate, inquil, in abscondito, et Pater ort ил) iravxa ßXimi, 1щ "• 'Er r<¡> xpvxrtp еб-
tester, qui videt abscondila, reddet tobit 4. yß'oße, еГта '*, xal ó Jlerriu? i/juor, ó ßJUxbsr ta
xpvxtà, dxoddtaei vpïr.
LVI. Exislimantibus porro Deum non esse bo- В LVI. Toi; Si oiouivotç aùtov tii) àyooov eïvat, ¿i;
num , ut aiunt Scripturse , ita locutus est : A quo ex al rpotjxri Xiyouaiv, Icptj ■ Tira vpür " alrf\aet vlèç
vobis filius fielet panem, nunquid lapident porrigel eil äpror, ¡ti\ Мвог txiSàcei ai)z<¡> ; т) xal lyßvr al-
Aul el pheem pelel, nunquid serpentent ei porriget ? rjjcet, рт\ lyir ixtdiliaei avrí¡> ; el оЪг vpeîç,
Si ergo vos , cum sitis malt , nostis bona dona dare хогцрсЛ, бгтес, olöaze Sépara ауава Sitiara* zoîç
fil¡is vestris, quanta magis Paler cœlestis dabil bona têxrotç vpûr, xâatfi ¡làXXor ô ПатЦр Ьрйпг ô
pelentibus se et facientibus volunlatem suant e? As- oi'pdrwç hécet àyaêà toîç ahovpérciç avttr xal
sereulibus auteiu , eum in templo esse, dixit : No- roTç xoiovcrt та OêJrijtu abtov ; Totç Й oùt6v t*
lite jurare per corlum, quia thronus Dei est, neque 8ta6E6oioutt¿voíc èv vacïi tivai , Sçt) ■ Mi¡ ópóenra
per terram, quia seabellum est pedum ejus '. Et prae- r¿r ovparèr, foi ôpdroç èctl tov Beov ", рт\те ri)*-
sumenlihus, Deum sacrificas delectan , ait : Dens Тцг, SnixoxdStoy тСуг xoèonr airov ècrtr. Toïç
misericordiam vuli , et non sacrificio , agnitionem iè npoXa6oûcTtv , Sri Öutriuv ôpiyeTai ó 6eoç , ïçi)*
suam, et non holocausto g. '0 Bsôç ёЛесс 0¿.lei xal ci Ovcrlaç , ixlyrhicir
abtov xal cv/4 cloxavztbpara.
LV1I. Ad cos autem , qui secundum Scripluras LVII. Toîç Sï TC£teot*¿voíí xaxov aùxbv ETvat,uç at
Deum esse malum credunt, ait : Ne me dicalis bo- Tpatpal X¿Y0Ufflvi &W Щ № Леуете"1* атавог- ó
flwm, units etenim bonus est h. Et rursus : Estole yap йтавЬс elç tarir. Ка\ nàXiv "• Пгесвв d)4i-
boni et miséricordes , sicut Pater, qui in cœlis est, 001 xal olxrtppcreç , ¿iç ô Bari\p ó ir toîç obpa-
qui sotem oriri facit super bonos et malos , et plu- roTç , 8ç àrarèXXei таг %Люг ix' àradoTç xal
tiam demittit super justos et injustos >. Adeosvero, xornpolç, xal pèpsi *• rtr vsrbr txl Sixaloiç xal
qui in earn fraudem indiicii sunt, ut cum Scriplu- àSlxoiç. Toîç Sï ^îtaTïjuivotç теДХоис ввоос ûrovoetv,
ris censeant mullos esse dcos, sic loquitur : Audi «bí at Гра-yai Xayouo-iv , ïçi)- "Axove, 'Icrpai\A,Kv-
Israel, Dominus Deus luus Deus units est i . pioç ó веос cov " Kvpwç elç icrtir.
LYIll. Itaque Simon, intelligcns quod Petrus eum 110 LVIII. "Oiuuç ô Et>tuv, ffuviStbv 8ti Ditpoç
cogeret Scripluris uti quemadmodum docuit Jesus, aÙTov <s\ivàyti toîî rpaçatç хр^^ва« ¿>( Tijeoûç àS£-
inquisitionem noluit versari circa sermonen) de Deo, SaÇev, si? tV •* тер1 всоО Xóyov tÇaxaatv ytviabai
licet Petrus rogalu ipsius consilium mutasset, in- oùx ^¿Xtjiev, xaCtoi ft (isiaO£¡jLÍvou той Hitpov ,
quisiiionemque concessisset per inlerrogationem ac ¿>í x'j-.Ь; StjUüv t;;c.i3:v, Tzpbí r.züziv xal ar.óxpiziv
responsionem fieri. Cieterum disputatio per 1res YEvéa6ai ti]v àÇéxamv. ПХт)У i¡ Cí¡tT)(ití •zpiHiv eiwxpá-
dies duravit. Quarto autem illueescente, Simon Q iâev <¡[iepwv (78). 'E-içtosxoujr,ç 6è xîjç техархт];
nocte versus Tyrum Pbœuicias profugit. Nec raultis vúxw» ¿>C iià Túpov t^í Фо1у£хт){ èÇti)pjnj«v. Ка\ o-i
» Matth. v, 37. < Matlh. v, 34, 35.
ь Matth. xxu, 52. « Matth. ix, 13; xii, 7.
« Matth. vi, 8, 32. ь Matlh. xix, 17 ; Luc. xvni, 19
* Matth. vi, 6. i Luc. vi, 36; Matth. v, 45.
« Matin, vu, 9-U; Luc. xi, 11-13. i Marc, xii, 29.
VARIZE LECTIONES.
" xai inserui с O. "xaí от. 0. hic el post Чах(Ь6. '• lia conj. С , arcéSavEv id. in lextu, ut О.
Vbb. oùx é<mv —¿ç ai Tpaçal Xéôusiv, 5tfi) des. in 0. "M prselermiserunt Cl et S. " ùptùiv от. 0.
Tum àÇuuainTE С. '* l<pí¡ от. С. "lia S , eíntóv С, О. " 0|xcôv excidit ар. Cl et S. " Kepetuntur
Vbb. Sk aùxdv in 0. " веой iariv Сот. " Xíye О. '• Credner, Beilr. 1, 309 S. "aéoe 0, mendose.
"ùu.(bvC. "ItaS.,TOvC,0.
VARIORUM N0T.-E.
(78) 'И Ç^rrictç триЪг iXBxpátturer i'yiffär. Contlil. apóstol, lib. vi, cap. 8: Ka\ tphov ел' ai-
tun б'.аХехвг^ aù-ф. Сот.
119 CLEMENTINA. - HOMILÍA III. USO
(leti газХХаст^ера^ rjXOóv tîvsç twv 7ipoíS<ov, Штры А post dicbus vencrunt quidam eorum , qui prceirc
Нуоутес- líjxiuv ¡x;yàÂa Oaup.áara âv Túpto îtouov solebant, et dixerunl Pelro : Simon magnas praisti-
i»XXoù( tù>v èxeî хат£кХт;|ато , ха( те itoXXaïj 813- gias Tyri edendo mullos iiicobrum peiculii, lequc
СоХзГ; ¡r.jcï-Qas airoCrjaev. inultis calumniis odiosum reddidit.
LIX. Тайте àxo'JGa« ó Штро?, tîj iraoüsirj vuxtl LIX. Qux postquam audivit Petrus, insequcnli
ttôv àxpoa-iiv tov 8xXov oîveXôeIv iiroír((rev ou.£>ç nocte audilorum lurbam fecit convenue , aique
(rjvsXOouîtv £çv 'Opu.u>vriç цои " £Î{ ta EOvr; та congregalis dixit : Cum ego propcrarem ad genios
«>XXoyç Oeoù; XEyovTa , xTjpüCai xat SiSaÇai 8ri eFç qua: mullos deosasscrunl.prxdicaturusetdocluüus,
èirtv 8 Bebt, 6ç oùpavov extwe xa\ YÎV xa^ T* ^v ununt cbScDeum creatorem cœli et terrae omniunique
eorotç iravra , Етао; aYeirfjaavTEî «ÙTbv jwOfjVai qux in iis continentur, quo dilecto possent salutem
Syvi)8ue-iv, лроХабойзз fj x ах:з тф " ttjç о-и£иу!а; consequi, prxveniens malitia ex conjugalionis lege
vó¡u¡) iipocfnioretXE Sí|Mi)v* , iva oí 4-/врытои , iàv prxmisit Simonem , ut homines , si forte mullos
toùç itoXXoù; 6soùi Xífztv Ttoúiiüvrai, xaTa^vávrec deos, damnatis iis qui in terra dieuntur, desinereut
tûv iiA "píí Xeyouívojv , iv oypavtp тоХХоус ôeoùî affirmare , jam mullos in coelo exislcre pularenl;
civet vo(ii<nos4v *• • tve рлцбепотЕ то tïjç ¡xovapxia? quo, dum monarchic seu unitalis Dei bonum nnl-
«ц^о-зутес xaXov etc то rcavTEXiç jaets xóXaaiv аяй- В lalcnus in pretio habeni, in perpeluum post suppli
'í.u4-.-í:. Кз\ тЬ Seivótütov, iirsl аХ^в^с X8yoç áitapá- cia intereaiit. Quodque pessimum est , quia verus
6Xi¡tov taxùv íxîi irpoXa(i6ávtiiv таТ; 8ia6oXaï{ tosí- sermo incomparabilem babel vim , antieipans Si
8si oùtoùî айтЬ, Ш p-rî tíjv àpxfjV ava6¿Cas6«í mon calumniis persuadet hominibus ne me ullo
}юи"-{1^ n(i>íó6ta6áXXbjvaÚTbíT(¡) 6vti 8ia6oXo( íXe^- modo recipient, ne forte, qui calumnialur, revera
•¿Щ , хз\ ó aXrjOfjc Xo-pî ava8ïtx6E\ç тат£ивт)уа1 esse calumniator deprehendalur , et ne verus ser
S'jvt¡6í¡. Xpí) oiv (iE тох^шс oútív ¿тохатаХабЕТу , mo , cum fuerit paicfaclus , credi possit. Oportet
Iva pf¡ Jj 6ía6oXr] t^xpovlsaua «avTEXuç itavrojv im- ergo ine cito hominenj assequi,ut necalumnia diu-
xpaTÍjOT) ". lius immorata omnes penitus invadat.
LX. "E-:l ojv Se! Tiva ¿píiai avr' ip.ou т8у ipAv LX. Quoniam igilur necesse est aliquis cousti-
i . 3-/.r po ~>;-i -.'jt.'jI , [í:x -poaipíuu SETjOÛpéV той tuatur qui raeum suppléai locum, uno animo Deum
веоО ** oí uivTEÇ , ôncoç tuv 6vtü>v èv i)u.ïv tov " cuncii oremus, ut eorum qui inter nos sunt prx-
xpEÍrcove aùroç i:pö8riXov тончат) , iva ln\ ttjç Xpi- stantissimum manifestel, quo sedeus in Cbristi
бтой xa6¿Spa; xa9í¡j0í\í tt;v витой 'ExxXr,3Íav eo- cathedra ipsius Ecdcsiam pie administret. Quis
ciCü; olxovopjj. Tic apa 8pio-6f¡o-£Tai ; 6eou fàp r auiem desiguabilur? Dei quippe pronuntiatur con-
¡IsuXj " avaSEÍxvuTai рдхарю; 8 ivOpoj-o; ¿xeTvo(, sum bealus ille homo, quern conslituel ejus domi
£v хататс^теь ¿ xúpiof aùtoû è-\ -:t,í 0-p2-;:aç nus super famulilium conservorum suoruni , uldct
TÛv omv8oúX(i>v a<jToü , той 8i68vei ai'olç xàç tpo- illis cibum in tempore , qui non cogitai ас dicit in
9*; iv xaip(p aixuv , (xl) evvooúp.Evov xa\ Xáô'/ra corde suo : i Moram facit dominus meus venire : si
èv tí¡ xap8£a айтой • • Xpovífet 8 xúpi8{ )xou âX- cnim sic cœperit percutere conserves , manducans
6îIv xa\ 5рСт)та1 tútcteiv toùç ovvSoúXoyc витой, etbibens cum meretricibus ac ebriosis, ven ¡et do-
ijeíu)v ха\ 'sívoiv jietí те " пбрчыч ха\ (xeOuóvtuv • minus servi ¡llhis in hora qua non sperat et in die
xal \~\ti 8 харю? " той SoúXou èx:ivo-j èv (Ьра f, ou quo nescil , el dividet cum , paricmquc ejus infi-
sm:'/jxj , xa\ iv ^)u.¿pa f¡ o¿ Ytv(î>axEi , ха\ Z-./n-n- delein ponet cum bypocritis •. t
ar n: aOTbv, xa\ тЬ dtmorouv витой (i¿po( {Л£та tü>v
¿ôxpcTUv 0rè JE 1. 1
LXI. El 8¿ ti; TÜv napssrUTuv, Sioixeîv 8uvi;ji£vo{ LXI. Quod si quis aslaniium , cum possit horni-
ti;v iyvojpwsuvTiv тшу avopúiaiív, ¿KoiréXXETat , ttjç num improbilatem regere, lamen delreciat, de sua
витой evanaúa£ti>; ç povTÍaov (jlóvtj;, xa'i айт8; npoff- solum quiete solliciius , el ipse exspectet audire :
бсхать) àxounai' io Г>Je яоущ>е xal ¿xrripè, iSei ce то Serve male «I piger , oportuit te iradere pecuniam
112 apropiar ¡luv ярс6аЛе~1гёя1 rwv грсяе^гй»-, meam nummulariit , et ego ventent exegissem quod
«ai ¿7¿) ÔV ¿40¿>v еяраСа z¿ kpôv ЫбаЛеге " róv meum eit. Ejicile inulilem servit m in lenebras exte
àxpe'wrSov.lorelç га cxótoctó еСштероу. Ка\гОХ8- riores ъ. Et mérito. Tuum cnim , inquit, est, о
7Ci>{. ÏOÛ yip » ÇTjetv, 5v6ptl)7K, TOÙÇ XifOUÇ jjiou d){ homo, probare verba mea, lanquamapud nummu
àpvOpiov in\ TparaCiTilv ßaXElv9k xa\ Ciç xp^l1"'* laris argentum el pecuniam penderé. Itaque flde-
SoxtU.Í-3!. T8 OUV nXf,0o? TtllV TCtOTÍlV 8eï iv! TlVt lium multitude uni debet credere, ut ila possit vi-
XEÍ6£u6ac , îva oûtojç iv àyjawolj. SibteXeTv 8uvri6f¡. veré concorditer. Quod enim in unius potestatis
ТЬ yip eiç apxV И-'aî Xtjôv iÇouaiaç , ¡xovapxîaç impcrium desinit, monarchix reprssentalione, fa-
• Mattb. xxiv, 48; Luc. хн, 42. ь Mallh. xxv, 26; Luc. xix, 22,
VABliE LECTIONES.
MÍTOt8}¡ 8pwuvT¿c [лои p. 8p|iuvTÔç (lou О. "аотфС. "vou.íaouaiv С. "Lege pi S. "етахрат^И!

О. "той в. SetjOÜiu-ev С. "tivom. С. "lia О с D , рЧиХ^.С. ' -Л praiteiniiscrunt CI et S.
'** íxeívou excidit ар. Cl et S. "ецбалЕтЕ 0. "gaXEîv adjunxi c. 0.
151 S. CLËMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBiA. 15Î
cit ut subject! per bonum ordinem fruantur pace : A eíxóve, toùç uraixovrai ahía eînaÇîoi £Íp<¡viií àno-
(|ui vero omnes volunt imperare, пес uni soli ce- Xaústv TAijóev то 51 ** т:яг:ас çsXapxoûvTaç èv\
dure , ob divisionem penitus conciliant nccesse f«5vt¡j ûireTÇai (xt¡ Geàeiv, xa\ а!т!а " SiaipsaEioç (79)
est. itávttü{ x&\ iKptnsaeïv " txouaiv.
LXI1. Sed et te persuadeant quse ante oculos po- LXII.\AXX'étc|xí¡v газеты Taitap'o:f6aX¡xo7íTi8¿;xe'
sila obversantur. Scilicet nunc , cura mullí per va **, ittiitç vuv wjXXüiv хата itärav Ti]v ytjvóvtwv ¡Saji-
omnem terrani siul reges, assidue bella oriuntur. Xítuv auvsx&i to5Xe¡xoi ylvovTat. 'Ex£t уар1хз.(по^ про*»
Unusquisque enim occasionem ad bellum sumit ex çasiv eIç rcáXsjxov tíjv Етерои àpyfjv. 'Eàv 5ï sic f¡ той
alierius imperio. Si autein units esset mundi impe- itavroî f¡Y£(x¿>v , oü eîvexsv «>Xeu.eî oûx lywv àtScov
ralor, illc desinente bellandi causa xternam obii- t^v cipí¡viiv ?x£t. Парас уойч 6 6e6í toîî хатаСюи-
neret pacera. Denique iis qui vitam perpetuam con jxévoij aíwvíou Çuîtjî ïva àv тф тоге aíuvi jiaartXea той
sequently, ununi Dens in illo sasculo conslituit •navTOç xa6ÍTTJ3<riv , ïva аЫз. ¡xovapxiaç аэтыто?
universi regem , ut per monarchiam pax exoriatur eipfjvTi Y^VTjTat **. Xpí) oùv èvi tivi tl>ç àSrfliç toùç
siabilis. Dcbent ilaque cuncli шипи tanquam viae яамтас Sneiôai, ¿>; slxdva веой яропилиута;, tov 81
ducem sequi , sicqtie Dei imaginem honorare : is 66r¡Yov eîvat ttjç el« tí¡v áYÍav ™5Xiv datoúeijC £Ígó-
autein ductor scire debet viam , qua intralur in В бои èïusr^jxova
sanclam civitatem.
LXIU. Quem vero alium ex astantibus eligam, LXIH. Tíva 8è SXXov aipâoâi tíiv ratpoVtuv , ^
quam Zacchaeum , apud quem et Dominus noster Zaxxaîov, яро? ЦЗ 5v xa\ ó Kupioç f¡[xa>v "• eîir-
ingressus mansit , judicans dignuin esse qui salva mîjv aveítaúaaTo, той uiuÇeaOai xptvaç aÇiov slvai;
re! и r? Quo dicto nianum pracsenti Zaccliaeo inji- Ka\ тойто elitùv , irapesrÜTt тф Zax/aio) Exi6a-
ciens, cogebat cum in sua cathedra sedere. At Xùv tíjv x£'Pa > £6'á£eto -"t Ц* айтой хаве-
Zacchaeus accidens ad pedes ejus rogabat uti prin o-e^vat xa6¿Spav. 'O Sí Zaxxato; rcpourcesùv toïç.
cipal ipsum liberaret : simulquc polliceba:ur ac дааЪ айтой Шето, бтаос той SpxEiv aÙTbv aTroXótrrj,
dicebat : Quaecunque qui praeesl faceré debet, fa- |Х£та той ornoxvefaeat ха\ Xáfstv, Sri бта5за тоге xpl)
ciam, tantum mihi dona non habere hoc nomen : tov SpxovTa iiotEîv , таксам , ¡x<5vov ¡xot то 6voi*a
vereor enim principalus nomen induere, quoniam тойто |ii] Sx£tv X^Pl!Tal" euXa6ou(iai y^P t0 ^î
acerba invidia et periculo abundat. àpXÎjî èvSuaaiflai 6vo¡ia- mxpou yàp <¡>6óvou xai
xivSûvou -[i\LS.l.
LX1V. Dixit Petrus : Si hoc vereris, noli princeps Q LX1V. Ka\ ô Штро; Içt]- El тойто ебХаб^, apyu>v
vocai'i, sed constituais (seu praefectus), earn quippe plv ¡xi) хаХой, àXXà ó xaGeoriç, тойто той Kuptew
appellaliouem Dominus concessit per haec verba : 6е8шхйто{ Хёуевва!, тф elicelv Maxdpicç ó йгврь>-
Bealus Ule homo, quem ejus dominus con&tituet super яос èxeîroç , Ьг хатситтцае!. á xvptoç avtov ея1
fumuliiium conservorum suorum ». Quod si omiiino гцс Oepaxelaç zur cvrdovAur abzov. El 64 itav-
refugis agnosci pro eo qui habeat gubernamli pote- теХш; où 6¿Xstí т*<1}<Щ*ал Ъ-i è$oua£av 8ioixí¡a£ioc
statem, ignorare videris, professam prxsidentis po- lytic, ayvoEiv ¡jioi iotxa?, 6rt i¡ ¿¡ioXotouuívt) той
testatem inultum valere ad persuadendam flecten- itpoxa8eÇou.£vou èÇouaia iroXu ti Súvatai <rpo; 8ити>-
damque plcbem. Ei quippe lanquam potestatem itíav той яХУ)воис. 'Oç • yip ¿ürfífai t1)v àÇoutriotv
adepto credunt singuli , conscientiara pro magna ехаатос таШгтаь , ùç ¡xs^áX^v àvâYXTjv tí¡v auv££-
necessitate habentes. Quid vero, nonne et ceno 6i)o-tv ?x(11,v- Tí 8è oùx^ xal àaçaXuî Y'vt"îxîli< °~l
seis, te non ut principes gentium imperare deberé, OÛX <I)J OÍ ÄpxOVT£{ TÓJV авуШУ ÄpX£lV ÏX£'»' *^' ^*î
sed ut servuin ministrare hominibus , ut patrem 8ouXoç aÚTol; йлт]р£тйу, iî>i тахт^р à8ixou[xévotç *,
tueri injuria aflectos, ut raedicum visitare, ut pasto- ùç ¡атрЬс èmiXEirrô'jXEvoi , ¿>î tuoi|xí¡v çuXasaciw,
rem cuslodire, uno verbo, cunetas pro eorumdem <tuveX(1>v ары , та{ itaoaç imlp t^ç oùtuv owrripiaç
salute suscipere curas ? An putas ignorare me, p çpovrîSaç !xtov ; "°*1 оГе' ¿YvoeIv (xe, oíouí xap.á-
quales te compellam labores su mere, dum te voló a toüc ávaS¿|aaOa£ ie ßiaio(xat, 01Л 6x^v xp(vEo8a£
plebe judicaii, cui placeré nemo ullo studio po 114 ï£ AÇiuv, olç àpisat Teva a¡xíixavov ! ®еФ " е^
test; cum maxime fieri queal, ut, qui bene opera- upátTovTa * 8uvaTtí)raTov.Aibo¿o(xaiT:po6ú|xtoc áva-
tur, Deo gralus existât. Quocirca ого te, ut alacri- 8¿5a<i0ai, 8ià 8еЬу4, StàXpiTtiiv, ùn£p t^ç à8£XçG>v
» Matth. xxiv, 44; Luc. xu, 44.
VARLE LECTIONES.
•• Legendum тф 8i S. "aítíav var. lect. ap. Turrian. Pro epist. poniif. v, 9. •' raeeïv C. ,8r'v6-
ixîva С. *• yevrâi О. Ita legendum esse notât S, quanqnam cl ipse repetit lect. Ci y£y¿vtjt<xe.
ÍMfl¡xuv deest ap. С. *тй conj. D. —Seq. vh/ add. с. О. * Siax^SafiEvoc conj. D , áviá>[xEvoí vel àSixeuv
oluv conj. CL Ego scribendum pulaverim áoixoútiEvoj S. *8sbv 8è eu яраттоута toíOeiv С. *Siaeeóv
от. О.
VARIORUM NOT^:.
(79) Kai alzlciöuupeceioc. Habet Turrianus lib. v, Pro epistolis pontificum cap. 9, ahfav, min ид
bene. Сот.
153 CLEMENTINA.— HOMILÍA Ш. 154
«orrçplaç, uidp aurüiv ' oixovojuaj xai щс ¿>tf£- A ter episcopatum suscipias, propter Christum, pro
Xifaç. frairum salute, pro eoruiiidem gubernalione, el tua
militate.
LXV. КоЛ тЬ ítepov 8à W^wai, ort, йзгар xájia- LXV. Aliud eliam reputa, quod, sicut labore et
tov xai xivSuvov íx£t T0 *ty Xpiorou "ExxXr,aíav periculo non caret, gubernare Ecclesiam Christi,
oixovopxív, toioúto) ¡iEÍfiov ó [ua6¿í- aXX' ÍTt p.J]v eo major est tuerces, sed et major poena ei qui
xaX f) xóXaeií u.s£¿c>v тф Suvapivw xa\ an£i6f¡aavTi. potest, recusal lamen. Cupio igilur, qui te sciam
BoúXopiai civ, тоХирлвезтЕроу elSú; ve tuv icapcaxcb- astanlium erudilissimum, fœnori des pulchras sen-
тшу, Saveíêiv * xaXà; Ti/шрлс, &í кара wu Kuplou letitias, quae tibi a Domino traditae sunt ; ut au-
lŒTtisTeusac "Iva, Eii, ôovAe àyaOè xaX xtatè, dias : Enge serve bone el fidelis », et non, quemad-
axousjj;, xal p.}] ' шзлгр ó то év à-iroxputia; TaXav- modum qui unum lalenlum abscondit, opprobrium
«v, 1ухХт,(ха Хабшу xoXáasi ùïïeuôuvoç àvaçavîjç. feras, et obnoxius supplicio declareris. Sin vero non
El fô |x*¡ ßoiiXet àfaûbç çtiXaÇ xaTom^vai * trji 'Ex- vis bonus Ecclesise constituí cusios , alium pro te
xXr,5Îaç, ÏTEpov ivrl aou p.<¡vusov, aou тсоХиидвезтЕ- indica, qui te sil doclior ас fidelior. Sed non dabis,
pov xa't тнатотЕроу. 'AXX' * oi бызец- uù yàp xa\ тф lu enim et cum Domino versalus es ac vidisti mira-
Кир-ш ouvr)?, xa\ та? 8аиидз!ои,- rpiÇeiç îcrrfpij- B bilia opera, et Ecclesiae administrationem didicisti.
caç, xa'i oioixtjaiv "ЕххХт)а£а{ ¡j.-piiO^xxç.
LXVI. Kai uoö jisv ïpyov езт\ xeXeúeiv a SeZ, tuv LXYI. Tuae igitur parles sunt, jubere ea, quae
àSiXçûv ", ûtoîxeiv xai jil] àTOt6eïv. 'ïnsiÇavreç oportet; partes fratrum, subjicere se et non refra-
(iiv ouv ffwOijUovtat, awi8f(3avTEç Si Опб той Xpt- gari. Subjicientes ergo se suivi fient: reháganles
атой •' xoXaieâovtai, ort ó грохаОгСоцеуо? Xptarou vero a Christo punienlur ; quoniam qui praesidet,
tóiwv îrtnisTEurai. Ato »¡toi xi(ií¡ fj 66piç той тсроха- Christi locum accepit. Quare praesidenlis sive ho
Osíopivo« síí XpiOTOv çipsTat, Ц5 aiî0 & Xptsroû nor sive contumelia ad Christum геГеПиг, et a
«!ç (teov " àvatpipetoi. Той-то Se sipijxa , îva xort Christo ad Deum. Id autem prolocutus sum, ut
aûrol ol àîiXçot ttjç itpb{ je ая£(ве!а{ tov xfvouvov ipsi quoque fratres non ignorent, quanio in periculo
oyriiv •» pv)¡ áfvouotv , ort 3{ Sv not xEXsúaavri versenlur qui libi non oblemperabunl. Nam qui libi
акиЩят^, Xptartp àTzziQiï '*, Хр1стф 6e àTtsiûâoç jubenii non obtemperabil, Christo non obediet, et
Ö£iv -арор-;!Г; i. dum non obedil Christo, Deum ad iratn incitât.
LXV11. Xpf) ouv t1)v *ExxXi](i(avt d)ç ra5X'.v èv CiJ/£t LXY11. Oportet ergo ul Ecclesia, velut civilas in
oixoSo[iou[i£v^v ", ç iXíOeov ïx£iv ïaÇiv xa\64oixi}atv excelso sediucata, Deo dignum habeat ordinem prae-
xi/.fv. Про zívtüjv 4 ènijxono; ù>; ipûv r.zçX Zn claramque administrationem. Ante omnia episco
'd-;z\ axo-jijOii)- ol np£?6ú?ipoi та XEXsuó|X£va i-t- pus, velut rector, in iis quae dicil audiatur; pre-
vte6at " илоибаСеТшзаУ" oí 8iaxovoi àxTt£pi£px<5(i£- sbyleri curent fieri quae jubenlur; diaconi circum-
vot tô»v à5£Xçd>v та <та)|хата xa\ та? фиха; ít.:t/.z- ambulanles considèrent frairum corpora et animas,
кт£а9шзау, ха\тф èîrtsxorap àvri6aXXÎTci)iiav ol Xot- atque episcopo denuniient ; reliqui oranes fratres
m\ icavT£; àosXtfoi -b áíixítioai ávaSexâSusav' z\ affici injuria suseipiant libenter ; quod si de iis, in
& xp(vsaOat 6¿Xou3t KEpi (Lv àStxoûvTai , i~X tûv quibus injuria afficiunlur, cupiunt judicari, aptid
í:p£5€uT¿p«üv Tj¡ji6i6a?¿30ii)!Jav tov 8è ou(/.6t6a<j|AOv presbytères concilienlur, et presbyleri conciliatio-
oi т:ргаби-£(П1 tío èrtuxiniu TtpouavacEpáTüíiav. nemad episcopum référant.
LXVIII. N¿ti)v Й jií) (jlívov xaT£i:£tY¿TiüJav " tooç LXVIII. Non modo autem juvenes ad mairimo-
yájiou;, aXXà xal tóiv icpo6e6i]X(Stuv, |xf¡ ~t¡¡; Cío'joa nium compellant, sed et natu provéelos, ne fervens
<¡ ípsíií -po-fiaEí 7rapv£¡ac f) ixotxEÍa{Xot(iov -роз- cupidilas per fornicaiionem vel adulterium pestem
Evipcii '* tí¡ "ExxXr, jía. 'TisEp т:азау тар ардр- in .Ecclesiam inferat. Super oniue enim peccalum
TÍav í| t^ç ¡jioi/síií аз£6г'.а веф азтО^Ч'с*'> ort ой impietas adulierii odio a Deo habetur: quia non
|i¿vov абтЬу тЪу аидрт4)9аусв avatpEÎ,aXXa ха\тои; D solum interlicit ipsum peccalorein sed el conve-
ewESTUiJuivovç xa\ <iuvau,iXX(jpiévouí- Хиззт) f^P scoutes ac congresses. Rabiei quippe est similis,
bexEv, 6ti t^ç ISiaç uavEaç ¡x£Ta6i8ávat çûstv ïxEl» quandoquidem a natura babel, ut suain cominutii-
Iwçpo3UvT]( ouv x^ptv OTr£u8¿Ttüsav toùç ^аили; im- cet insaniam. Ergo propter casiitatem festinent nu
«Xeív u.1] ¡xávov ol itpEaCUTEpot, àXXà xa\ 1 16 o! t.&v- ptias conciliare non modopresbyleri, verum ctiam
T£î'<j yàp той {«>ixTiaa¡x¿vou ápiapría èn'i toùç 7cáv- omnes ; nam roœchi delictum ad omîtes necessario
toî IXOeZv рЧа^Етаи T6 *• ouv oitEÚ&tv atdçpovsïv toùç venil. Prima ergo misericordia est, fratres ad pu-
• Matlb. xxv, 21.

VARI^l LECTIONES
* uiràp Tîjç auTUv С • ÍavíÍEi О. ' р.Л non omitiere debebat «. Cl. D l.
voit xaTasraöTivat. "алла
"lia D approbanteO ; аитф
О. • "toùç авгХсоис О. "KupíouC. ' •той Хр. EÎÇ tî»v 6е<5у
С , qui conj. aOróv. Hlta S , аткЩ С, О. ,«o!xo6o'u.t)u.¿vtiv С , (¡jxoío-
i
UT.jiívTjV S. "Ttv¿36ai С. "Post xaTEU6iY¿Twsav repclunlur in O vbb. TovSè au¿i6(6aa{xóv expuucia»
■ itpooevírxot С той С.
Í55 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 156
diciliam impeliere, quoniam annua; est medela, at А абЕХсроос, тойто itp(í)TT) eX£T¡p.oeúvT)" tyvyj¡í yáp èart
cibus corporis est rccrealio. Oepxr.zíz- fj ykp трос4] той «Ьилтос avánauoic
èartv.
LXIX. Cxterum si fralres veslros diligatis, nihil - LXIX. "0(шс ààv àyaitt^tÊ toùç àSzXtpobç ojjujav,
eorum auferelis, imo veslra communioabitis: esu- oùôev aÚTÜJv á¡faipíjj£a6e, &v Sí *х£тг [итобшоех« **•
rientes nutrietis, sitientihus prabebilis potum, in - iteivtovTaç yip Op¿<Í£TS, Seguin irorbv ratpiÇETE *',
(luriis nudos, visitabiiisœgrotanies, carcere inclusis yuu.voù{ èv8'ja£T£, voooûvxoç ÍTZiaxétytaQe, toZç ev
succurrelis pro viribus, peregrinos in vestra tecla еЁрхта?; шс Suvotbv (Sot¡ Sísete, Çevou; e¡j та ¿аит&у
suscipielis lubenter, neminem odio prosequemini. axT¡vá)¡jiaTa 1гровй(лш{ à-oSÉçEa9E, ¡ju)6¿va ¡¿teurere.
Quo modo autem pievivere oporleal, vos áltenlos 'ÛJ Se 6eÏEU5e6eÎV, EÛyVlOJAOVOUVTaÇ ûjjiaça OpiTEpoç
vester docebit animus. Verum ante omnia, si et 6tS¿|ec voûç. Про 6e irávxtov, eí xa\ 8îï û(iïv XsyEev,
vobis dicere neccsse sit, frequenter conveuite , uli- ffi)V£)(é<rT£pov auv£pj(E50E, еГ8е " xaO' uipav, èke£ ye
nani singulis boris, alioquin convenlus statis die- èv xaïî v£vo(iid(iévaiÇ ttjç ** avvooo'j f¡¡jtépaic. "Eàv
bus. Nam si hoc feceritis, intra muros estis asyli ; yàp тойто toitjte ,%, èvroç teîûv àsvXfaç èora-
perditionis quippe initium est isla deseriio. Ne igi- ЬрхЬ Y^P 4«b»X£faç à7tora|i«. M^te ouv npoçaiEt
lurquis, prxlextu quod animo erga fratrem pusillo ** (itxpo<{/U)(ííx; TÎjç " irpoj áSíXtpov аъокгтеаЬь) tiç
ac iniquo sit, désistai convenire. Si enim aliquis той <juvE8peÚEiv. 'Eiv yàp Ttj 0|xâiv ** AttoXe^Q?)
vestrum a congregatione desliterit, cum iis reputa- той auvdryeaOai, tuv ïxopm{<5vTti>v tíjv Хрютой "Ex-
bitur qui Christi dissipant Eccle3iam, et ut ejus xXïjsiav XoyicrOfjaETai, xa\c!>ç tuv хата tuv той Xpi
discipulorum inimicorum princeps punielur atque сттой [íootituv ûnapÇaç хоХаав^оЕтаь xa\ " pzzir
cum adulteris ejicietur ; nam tanquam adulter, (xoi/tóv а7го6Х1)в^9Ета» *•• tî>î yàp y.oiybç ûiro той ev
per spiritum in ipso cxsistentem, prxtextu quodam айтф irvEÚ¡xaTO{ ярослте» Ц7 *ivbç éauTováyúpi-
sumpto, seipsum separavil, et malo locum contra OEV, xa\ тф itovTjpy хот' айтой x'bpav 18шхе upd»
se dédit, ut oveiu raperet, nimirum extra caulas 6aTov àpniaai **, ¿ц ¡xavSpuv 1Сш EÓpsGív.
inven tam.
LXX. Porro episcopum veslrum audite, omnera- LXX. ПМрт той Imvxomu Opiuv Дхоиете, xal ti-
que ei honorem tribuere ne cessetis : scitote quod p.f¡v iräaav айтф áirov¿¡AOVTEc u.í) xá[*T¡TE, eISótsc •
per ilium adducimini ad Christum , et a Christo ad ôri itpoçaaEi Ttj Tzpbç oùtov e!ç Xptar&v 9¿psTE, àtii
Deum. Adduccnti ergo mullipliciier relribuite. Ho- бе Хр'.итой e!ç Osov àvaçépETS " • xol тш îtpojEvé;'-
norate Christi thronum. Quandoquidem et Moysis {• xavTi iroXu7tXae£ti)ç àvrano6i6oTE **. epóvov o3v Xpi-
calhcdram honorare jussi eslis, quamvis in ea pré о-сой tt|i4jomM< 6ti xa\ Mtuüe¿tü{ xo(/¿6pav Ttjjiäv
sidentes pcccalores habeantur. Atque hxc quidem ЕхеХЕОзвт^тЕ, xäv oi Ttpoxaeeíóu^vot а(лартьмо\ vo(i£-
vobis suOicienter sint dicta. Zaccbxo autem qua fùivtet**. KaV тайто phi ii[iïv aù-apxwç ЕГр^тас
ratione incúlpale vivat, superfluum pulo diccre; cum oùrîSè, •№>; àjjii^-Ti.); ßtouv, itspiTTÖv fj-ro5(M№
cliaui illius qui me docuit probus sit discipulus. XéfEiv, bmbit той xáju 8t8á£javTOí Sóxijio; CnrápxTl
u.a6i)Tf¡c.
LXXI. Verum , fralres , nonnulla ut audiatis LXXI. IIXi)v, à8EX9o\,iviaoù xp*l avau.£veiv ахо-J: tv,
exspeclarc non oportet, sed ex vobis ipsis quod àXXà xa\ ¡up' êauttbv тЬ sOXoyov voeTv. Zax/atoj ¡xövoc **
xquum est inielligere. Zacchxus solus , se loium ôjiïv 8Xoç iauTÔv àexoXiïv атгобЕбшхшс, xotXíav ïxtuv,
quo vobis vacet tradcns , cum ventrera habeat, sixa\ еаитф pà\ eiiuyoXwv, Tzdf SúvaTat tíjv àvayxaiav
bique non provideat , quo modo polest cibum ne- TOjptCsiv tpotffy) ; o'ly\ Sí EUXoyáv Irzi TtavTaç u(iaj
ccssarium comparare? Nonne vero juslum est, ut той Çîjv айтой wpóvoiav " itoiEÏv , ойх ava(i¿vovTac
omnes vos viclus ejus curam geralis , neque .ex- a'jTÖv ijiäi bIteïv, тойто yip т.роамтойч-бс iuriv^
spectetis ut pelai a vobis ? hoc etenim mendico ¡xäXXov 6è TE0ví¡£-£Tai Хфй,^ тойто tojiecv итмтгаЕт)".,
convenit, polius autem peribit Tarne, quam id faceré " 118 UwçSlj ха\ ûjieïç où 8íx7¡v OijiíCete, p.J] Xoî-
eustincat. Et qua ratione vos peanas non dabilis, si аарлчох Sri a£i<5ç èeriv ô ípyárr\c той ¡леовой айтой ;
non reputaverilis, dignuin esse operarium mercede ха\ jií) XEyétu) Ti{- oixouv й 8ti>p£àv TtapaaÊSEi? ХЙуо»
VARI^: LECTIONES.
*• и,Ета8ц><тт]Т£ С. Tum idem Qpétyrpz. ,l парехете (lege •rap¿£-T)TE D ) С, qui deinde exh. èv8ù-
oete — erccoTc¿i{/T]a9s — §ot)8<¡ariTe — аттобаСаовЕ — \uvf¡<ri\xí.. " ouvo¿veo6e, еГаве p. auvípx£<r6E,
е;.8е 0. "TalçOj *4ta" О с. S , iioîeïte С. Tum àa'uxiaç р. аииХЕа« O. "Ha О с. S. tí¡ С. " Cjmüv
О pr. man. "Vbb. ха\шс tuv хата tuv той Xpitnou ¡лаОт)<с£Ьу ùitioÇaç xoXaa8<¡5£Tat, accesserunt ex О.
Snbscquens xaí addidi ex conjectura. "PXt¡6í¡oete О , qui tum (xotxôv. "apnáret S. Tum EopEBÍvTaC.
30 íS¿te{ U. " С legi vult tpépsaOe et àvaçépEaes, atque hanc scriplurain in versioneLatina secutus est.
Rcclius D proposuit tfápETai et àvatfépETat (sc. f) ti¡í<i), cfr. supra с. 66, ubi idem legilur iisdem pene
verbis. Prxterea cum CI scribendum ^pocáiEi tí{ (sc. ti¡at¡c) т:ро{ aÙT<5v. Verlendum ¡taque : Scieiites,
quod sub specie honoris in ipsum (episcopum) coilati ferlur (honor ¡lie) in Christum et и Christo ad Deum
refprtur S. " àvTaito8!ôorat O. " Tiu,featTS C. Tum МшйаЕо? U, "UaO с Turriano 1. c, vopiÇovrat С
"Fortasse legcndum ¡xívo;; S. Tum ¿Хыс О. " aÙToitpivoiav p. айтой Trpávoiav О. "lia О с. S ,йяв-
атат) С.
Ш CLEMENTINA
— HOMILÍA IV. 13R
юлЫтае ; Щ fávotTo. ЕГ ■zif yip lXiov, wíOev £f v,
A sua »? Nec dicat aliquis an ergo gralis datus scr-
Хабг, ", ou-oî таоХес tov Xo>v, si 8à ur¡ Ix<dv toû ¿îjv
mo venditur? Absil ! Nam si quis, qui babel unde
X<£pîv Xau.6avei xpoçljv, (ùç xal ó Kuptoç ÏXo6ev ïv те
vivat, accipit, hic vendit sermoneni : non peccat
îsurvoi; xal çfXoiç, où8sv Ixwv, 8 е!о-аСв1{ та irávra "
vero, si non habens accipiat cibum ad victum, sicut
ÍXtuv, oùx ifiapTávsi. 'AxoXoúGtos o3v tiuôtc прг-
et Dominus in cœnis et apud amicos accepit, qui
o6uT¿pouc,xaTi]xi¡Taí, йахоЧюигхрт^иоис, x^poç í3
nihil habebat, in poslerum lamen omnia pnsside-
ßEÖiüJxuiac, ¿pcpavouî ¿>î -ЕххХт)1т£ас Texva- àXXà xal
bit. Convcnieriter igitur lionorale presbyteros, ca-
4то5те Xf-£f« «voç то5рои тсрос ti *• «vayxatov y¿voito,
tecliislas, diáconos utiles, viduas recle vívenles,
5¡ia o£ tcxvtej <juu6¿XXí<j0e. E¡{ àXXi.Xouç гикбЕГте,
orphanos velut lilios Ecclesiaî. Sed et cum ad ne-
(iij óxvoCvtec toSv ôtwûv iitsp xijí ¿auTUv <JWT7¡p£aí
cessaiium opus erit pecunia , omnes parilcr con-
ÚTOJíivElV.
ferte. Mutuo exercete pietalem , nec pigeai omnia
pro saluie vestra susiiuere.
LXXII. Kal таит« ei«bv еяеЧЦхе х^Гра тф Zax-
LXXIL Quibus diclis, manum Zatchaeo ¡mposuit,
Xaftj) Xiycuv Д£"<нтота xal Kúpis tuv 5Xojv, б Пат*]р
dicens : Here acDomine omnium, Pater et Dtus, tu
xal вгЬ-, au SiaçûXaÇov itotUEva ¡летя nofuvTjç. Si»
pasioreru cum grege cusiodi. Tu causa, tu poteslas.
Í яросаочс , <jù <¡ íúvajxtí. 'H(uîî то Pot¡6oúuevov,
Nos sumus ii qui adjuvanlur; iiiadjulor, medicus,
в-j 8 р/»]9о«, б ¡атро;, 6 ашт$)р, то теГхо;, f¡ СЦ, fj
serva tor, munis, vita, spes, refugiuni, gaudium, ex-
елтЛс, Í) хатаси-rt] , f¡ Xapà , í¡ irposSoxía , í) a'vá-
spectalio, requies ; breviter dicam, tu nobis omnia
M'Jíl?' ouveXüjv ерш- au í¡(jitv tí navra. Прос
es. Adconsequendam salutem xternam opitularc, li
aiúvtov unapîv <noTT¡p£aí <rüv¿pYr,aov, püías, cúXa-
bera, cusiodi. Cúnela potes. Tu enim es Prinoeps
£¿ov. Па/та Súvaiat. Eu yap "Apxwv àpxoVrwv, xal
piinc ijiuiii, et Dominus dominoruiu, Herus regum.
KJpioç x-jpítdv, Деттс(5тт5с ßaaiXewv. SO Si; è£jo'ja£av
Tu anlisliti da poleslatem solvcndi qux oporiet
тф npoxaOECouivto, Xúsiv & 8eî Xúsiv, xal Seo-uslv i
solvere et ligandi qu» ligare oporte.1. Tu doce. Tu
6ïî &i[jl£!v. Su aáctaov où Л; Si' ¿pyavou *• Sí' витой
per eum tanquam per instrumenium Ecclesiam
t^v ТххХт,з!ау той ХрситоО стой d>ç xaXfjv Ц9
Christi lui velul pulcliram sponsam tutare. Ad te
vjjiçijv StaçûXaÇov . Sou -yap è<mv S8£ja atcimoç ,
eakn pertinet aeterna gluria, laus, Patri et Filio et
újívoí, Патр'1 xal Тсф xal á-j£<j) 1Iv£Úu«ti м, sij toùç
Spiritui sánelo, in omnia sxcula. Amen.
rifinavraç aluvaí. 'A¡rf;v.
LX.XI1I. Kal тайте eEnùv, (ЛЕта тайта Sçt)- "Osoi LXXIII. Quae cum dixisset, postea infit : Qui-
rots ßairr-.aö^vat 6¿Xete, àno TÎjç aupiov vijuteúsiv ciiii(|ue baptizari vullîs, ex crastino die jejunarc
ар^аавг , xal xaeTjuipav " xeipo0et£[<j9e, xal ntp\ С incipite, et singulis diebus manus imposilionem ac-
íiv в£Хгтб irjv8iv£iÖE. "Eti yàp íjjiEpuv 8£xa ujxîv cipite, ac interrogate de quibus volueritis. Adliuc
lm¡aívat баХы. Мгта 8è TpEÎç ^ц.ара? ßairriCetv enim decern dies voló vobisciim manere. Post tres
4p;á¡iEvoí, i(J¿ tpiüvôrac xal 'AxúXav xa\ Nixí,tt¡v u autem dies, cum baptizare cœpissct, vocavit me et
í?i¡- MÄXtov ènV tíjv Túpov ¿p[i3v {ie8' *• f^pa; Aquilam et Nicetam, et dixit : Tyrum prorecturus
êr:à poúXo¡iat i£-auTÎ)î ujíóEc «TceXOôVtaç , itapà t?¡ post Septem dies voló vos stalim abire , et apud
Xivaav£Tio4 M Bspvíxi] (80) Чойнт^с виуатр\ XavSa- Cliananxam Berenicen Justae íiliam clam liospitari,
чбкыс èitsÇEvioÔévraî , raip' аитт|с та хата tov alque diligenter earn perconlatosmibi perscribere
líjiava àxpt6â)i ¡ia9<5vTaç " ypá(}-ai jxot. üoXu fáp qua: ad Simonem pertinebunt. Multum enim pío-
pot суцваШтас, Tva ярос аОтЬ ápfi<5«ü[iac. Ait» if- derit mihi, ut ad id me prxparem. Quapropter
oüt^í TOpeÚEoOs (íet' EEp^VTjc. Kai 8J] *• âirriÇov-a jamjam cum pace pergite. Igitur desercnles eum
bítív iajavrsç , хавшс èxaXeusEV , e[ç Túpov aÙTOv haplizantem , quemadmodum j lisserat , in Tyruni
«ptríjíajuv ttjç îvfxti?. Phoenician praecessimus cum.
'ОШЛ1А A'. HOMILÍA IV.

I. KaiuapEfaç 6à ttjç Етратшуос èÇiùv èyd) KXíj- I. Caesarea ergo Stratonis egressus ego Clemens
|")ç, Ijia Ntxf,Tt)ç те *» xal AxOXaç, e[ç Túpov ttjç simulque Nicelas et Aquila in Tyrum Phœniciae
*ьЫхт,с E¡o-¿6aXXov, xal хат' evroXijv 120 Штрои intravimus, et juxta Petri mandalum , qui miserai
toa àirajTEÎXavToç í¡u.a;, i£;Ev£(iet¡(iEv napa BEpvíx]) nos, hospitali sumus apud Berenicen , Justa: Cha-
» Luc. x, 7.
VARIiE LECTIONES.
A3O01 о. " Etc
!-ffí!Í.Í'„- £^ aOOiç
a'?"' TOívTa
"k^k* С.
c- "it add; с O. *' Vbb. 8i' ¿pyavou, quœ male exciderant e textu
"'" addidi
achwegleriano,
'" rcposui
'"" с. О.
" In
" eodem
" seo. iinendum Si' aCiTÜ. ** Патрос xal Yioû xal ày £ou üvsúfjia-
трс. 0. м xa84¡uipav С. » Ntx*Tav О.
*" oí« О. и те add. с. О, аил Nix^tjj xal 'А ** xaö' O. " Xavav£Ti8t " цаОйутас texlui dedi ex O.
'AxúXa e¡{ Túpov ttjç *oiv£xt¡{ enopcJÓfisOa Cod. Reg. 804.
VARIORUM НОТЛЕ.
(80) Beprlxif. Wem nomen ßernices seu Bcreni- lala, apud Damascenum orat. 3, pro sacris imagi-
ces, mulieri aiuappôueTj, quam sanavit Christus, nibus. Сот.
trtouitur ab alio fabalatore Joanne Antioclieno Ma-
159 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. 1GC
папахе filiam, quae lubenlissime nos suscepii; alque A 0'JYatp'ixiicXayoavtT(6oiMloU!rtTic-^TtcasjxcveirceTa
mullo erga me honore et dilectione erga Aquilam •í¡u.áí aitc&Çaxo, xal to>XX?¡ plv tí¡ izpbí [ae tijí?¡ &y&-
et Nicetam concertaus, ut familiaris gaudens ac viwja, arofftiSàT^Tcpbç'AxuXavxalNix^Triv, 8ià x*-
confiilens, magna nos humanitate prosecuta est, pàv ùç euv4j6r]c 7ta¿p^r)aiaCo¡xivr) èçiXoç povEÏTO, xal
nosque ad corpus curandum comiter incitavit. In- Tcp&ÇTijv той róu,aTocflspaTiefav<¡¡i.aí Ssxttxtîiixa-
tuitus ergo, quod horiaretur ut faceremus breves tí¡7t£tY£v. £-jviSù>v O'jv Sri jJpaxeïav fjjitv ùr.lobfziv
inducías, Recle, iiiquam, agis, dum cliariiatis iui- KotEtsOat Ei:ETpE7:£V,op6£>i |xèv,Eçi]v,iioteT(,lineitsi>-
plere munia festinas. At ipsi praeferri debet timor боиаа та tT¡{ ауащс àwoitXiipuoat *' uipTj. Проп-
erga Deum nostrum ; veremur enim, qui pro multis (XTjxiot 8s таитцс ô npoç tov 8eöv fjuuv <p<56oç- Sé8i-
animabus contendimus, recreationem nostram an- ¡jisv" yàp 07csp таЛХшу iûxtüv tîw àY<î>va exovteç tt¡{
teponere carinii sahiii. èxec'vwv «iraqpiac itportu,fv tt]v f¡|i£T¿pavavanaueiv.
II. Audimus enim quod Simon Magus, in dispu- II. nuv6avi5(X£Ôa *3 yàp Sri Sîuajv 4 Màfoç , ewl
talione quam cum domino nostro Petro Caesarea? tt\ç iv Kauapeia rcpoj xb\ xúptov f)(iu>v Штроу Ct¡-
babuit superalus , stalimque aufugiens, bic multa tîEO); í¡ttt)6eIí, itapaxpT¡[ia àw>8pàî £v?au6a iroXXà
perpétrât mala. Apud omnes enim sibi obvios Pe- xaxi 8ia7ipáaa£Tai *\ Пазе yàp toîç ûitEvavTÎoiç
trum falso calumniaos, multorum abripit animas. " т.лра t1]v aX^Gsiav Xoi8opuv t&v Штроу tàç luv
Nam cum ipse sit magus , eum magum appellat : этоХХыу auvapiraÇ« фихас. Míyoc « ** Tfip aùtoç
et cum sit impostor , impostorem eum proclamât ; ¿bv, уЛуоч àx£Îvov áwJxaXEÜ , xal reXavoç auToî &v,
cumque in dispulatione per omnia victus cessent •nXávov èxstvov àirOxi)pu(J<JÊi, xal èv taîç ÍT¡Tf¡5E<jiv
ас fugerit , vicisse se profiteiur ; frequenterque èitl itávrtüv то ?¡ttov àiï£V£Yxa(i£voç xal cuÔjv
praecipit Pelrum non esse audiendum, quasi vide aÙToç çaaxEi VEVix^xivai ", xal той Штрои ¡ií] 8eîv
licet sollicitus, ne a pessimo illudanlur mago. àxoûsiv iruxvorapov fcyriXXerat, <!>î 8t¡6£v xt¡6oii£voc,
Iva p.t¡ О1Л 8eivoû xataYorÊuOibai (layou.
III. Haec accipiens dominus noster Petrus prae- III. Taûra ouv u,a8¿>v ô xúpioc íjjjuüv Штро{. тсро-
misit nos futuros verborum illius exploratores : ut a7cém£iX£v f;u,äc 121 е?гтаатас tuv ХехО^утшу аитф
si ita babcat, ipse scribentibus nobis edoceatur, et e50[i¿vou{* îva Et ойтшс Ixoi, Ypatj'aVTWv <)[шу aurbç
adveniens arguât eumdem cominus de calumniis [xá9oi ", xal етаХбшу àÇeXifÇl] aÙTOv èxEÏvov avrixpuç
erga se. Quando igitur pro multorum animabus ècp' (bv aÙTOV 8t¿6aXXEv. 'EtceIouv uróp iroXXuv <{''JX^'V
periculum nobis adjacet, ideo, corporis nostri re- Ó xlv8uVO{ fyjÛV ItpiiXSlTai, TOUTOU EVEXSV, ttjç той
fectionc ad breve tempus neglecta, a te quae hie _ aií)¡xaTOí <)u,uv àva7:aua£wç T¿poc ßpaxu auíXfjsavreff,
degis cerlo scire volumus, an vera siut quae audi- itapà aoü ttjí Еутайва 8iaiTiü(i¿vtii; foyXajiEOa à<}«ur
vimus : jamque nobis singula edissere. 8¡¡>c цавЕЬ, е1 атер t,xoúffa¡iEv яХцв?) Tuyx^vEf xaV.
X¿YO'í 4v ffir^ í¡|xtv Sxaara.
IV. Berenice vero rogata :IIxc quidem, inquit, IV. 'Я BEpvíxT) 6k а^швЕТоа "• Тайта uiv оитшс,
eo modo se liabent, quo audivistis : caetera vero ïçt), »xEi eí>{ íjxoúaaTe, та 8k йХХа та хат' aàtov
ejusdem Simonis, quae forte ignoralis, audite : t8v Sí(jwi)va, ait£p fatoç ¿yvoeîte, ахоистатЕ* 9»vtí-
pbaniasmata enim et spectra ac simulacra iu medio <г|хата TS yàp xal tv8áX|juxTa ev це<я] Tfj àyop? çaf-
foro quotidie ostendens totam obstupefacit civita- VEsOai itoiüiv fit' f,¡j.ípac Tcâiav axuXy¡TT£t tí¡v wJ-
tem : et procedente eo statuae moventur, ac mulue Xtv (81), xal npoiovroi айтой àvSpiavTîç xtvoûvrat,
umbrae praeeuut, quas ipsas dicit esse animas de- xal »xial itoXXal nporjYoûvTat, аатсер айтЬс " 4*иХ^С
fu ncioru m. Multos autem, qui eum prcestigiatorem Tibv te6vi)x64iijv slvat X¿y" (82). ПоХХоис 6è уот^л
nitebanlur ostendere, cum sibi conciliasse!, tum . aùxov ïkiyxw 7tEtpiu(xivouç StaXXaÇai тсрос êauTOV,
postea, praetextu convivii, mactato bove ipsisque IïceiB' GtrtEpov " upoç ácTEi £Úo)x¡ac, ßeüv бьаас ха\
in escam dalo, varus implicuit morbis, daenioni- J) е<таза{ aùxoù;, Sia^ópoi; vísoij TCEpi¿6aXsv xal
VARICE LECTIONES.
•• XavavfTtooí С »• àwwcXiipouv С. " lia S suffraganteO , in cuj. marg. sec. man. notavit totoç Ш.
Apud С 8¿S£tp.EV. " Ita О с. S. iruv9avtb|ie9a С. " хаха таяраатета! О. Subinde С : Malim in om-
niéti« enim contrariis. "те inserui с. О. Idem от. Vbb. атохаХЕ!, xal itXavo; айтЬ{ uv irXávov exsrvov.
•• vEvixévai О. " (lafltj С. Tum exeívidv О. ,в àÇiu)8*ï О. Idem от. conject. Ci. Exet » in CUJ- texU»
Sxeiv. " aiToç S ex cod. Reg. 804 et Epit. с 45, aùtaç C, O. Deest vox apud Anastasium , Cedre-
1111111 et Nicephorum. M iautbv EÚSúarspov С.
VARIORUM NOTiE.
(81) Excerpunt hsec Anastasius Sinaita, Çedrenus Videndi, Anastasius, Çedrenus, Nicephorus : pri
et Nicephorus. Quorum locos apposuit et discrepan- mus quaest. 20, p. 242; secundus Compendii histo
tiam orationis enolavil Schliemannus. Clem. p. ria p. 173, tertius Hist. ecd. lib. 11, cap. 27. Ac
341, S. Bless el. forte in loco Cedreni reclius scribetur : xal è<ma-
(82) "Асяер aizàç tyvxàç г^>г гевгцхотыг elaa; айтоис, otaç¿potr xal билато-.с v< rotç xal Zaip.o-
rai Mfet. Mi'uioratus codex, avroç, ut in Epitome. d'.v úK¿6aXs. Cot.
m CLEMENTINA. — HOMILÍA IV. 162
8aí(iooív oix£6aXev xal ívo |Л] itoXXàXëyw, i»XXoù{ A busque subjecit : ас ne plura proloquar, multos
xaxwsaî вео? EÎvai UTOXijipOelí, ^poî ""P " Ç06cPov auligendo deus esse creditur, et, praterquam quod
tîvai xal 1хрохех£ил)ха1. formidabilis est, etiam honore afficitur.
V. *08ev oûx otoñal Suvô-enOaí xiva xosoûxov V. Quocirca non puto a quoquam ignem lantum
àva? Oiv îtûp u6¿jat. O'ifià yap èv8oia?ei xiç -nepl <Lv accensum posse exslingui. Nemo enim in dubium
txeîvoç èita-n^XXstat, ¿XXà xoûxo oüxto; 122 sXElv vocat quae illc pollicetur, sed singiili confirmant
ô'.a'JîCaiu'jTai Ixao-xoç. ДЛ cou p.i] xtv8ovsÛEtv ¿u.aç rem ita sc habere. Quare ea gratia, ut vos in peri-
¡(ápiv ixapaxaXtü p.i)8ev eYxeiprjoat ЯР^» *urbv, iiplv culum non veniatis, hortor ne quidquam tentelis
âv Штрос ÉXOfl, 8« u/voç SuvfjcjExai яро; " xoaaú- adversus eum, ante quam Petrus venerit, qui cum
xr,y 8uvaaxsíav, xoü Kupíou fjuäiv 'Itjaoü XpiaroO sit Domini nostri Jesu Christi probatissimus diset-
SoxijitOxaioc UTtápxb>v u,a6ï)xi]ç, avxafiovisao-Qai. pulus, poterit solus contra laiitam potentiam dimi-
Toioüxov yipTOc<56T¡¡MUxov 5v8pa, <î)î, et ц$] xal 5X- care. Tantum quippe mctuo hunc hominem, ut,
Xoxe i:poç xov xúpióv ¡xoo He4pov SiaXexOel; xo íjxxov nisi alias cum domino meo Pelro disceptans disces-
a7n¡v¿Yxaxo, <Tuve6oúXeuffa Sv 0¡iív xal aúxov iteESeiv sissct inferior, consilium dedissem vobis, ipsum
xovHexpov.p.lj'rceipäsflai ávxeCexá£E<j<)ai хф £íu&>vt. quoque Pctrum persuaderclis ne cum Simone dis-
jj pulare nitcrctur.
VI. Клуш 8<P4V* 'O xúpioc <¡¡i£lv Шхрос ei fjyv¿£i VI. Et ego respondí : Si dominus nosier Petrus
îxi aùxoç ¡i-iviç xax(¡XYÚEi xïjç èxetvou 8uvaaxe£aç, ignorarct quod ipse solus adversus ejus potentiam
oíx âv <¡(xaí rpoTtépraov èvexéXXexo, XavGavovxioc xà pravalet, non utique praemittendo nos mandasset,
xaxà Eî;x/ova StafjuxvOavovxa; айхф -;r,i-;z:v. "0\uaç ut clam Simonis gesta discernes ei scriberemus.
i-û i<nUpa. xax£'.X4jç£(, àXibv цехаХабоухес uixvú- Porro cum nox venisset, sumpto eibo dormivimus.
aau.ïv. "EoíOev Ы xiç xîj Bspvlxt) ouv<¡8i]c èXQùv Mane vero aliquis Berenices famiiiaris veniens
£91], xov Síjitüva e¡í xf,v EiSuva èx7ceitXeuxivai, xuv dixit, Simonem in Sidonem navigasse, ex suis .111-
8s aûxoG иявцхйю xaxaXEXoinévai 'Amriwva , xov ttm diseipulis reliquisse Appionem Plisloiiicem,
nXeio*xov£xi)v ", SvSpa 'AXEÇavSpèa , •(рауцшыхЬч virum Alexandrinum, arte gramm.ilicum, paternum
xt¡v êmar^fuqv, 8v irpbç itaxpáj [toi 9ÍX0V 6vxa ** meum amicum mihi cognitum, et Annubioucm
lîywuv, xal 'Awou6íwva xbv Awo4toX£xt)v xivà quemdam Diospolitam, astrologum, atque Alheno-
àsxpoXarov, xal *A9T¡v¿o4upov xbv 'AOijvaíov хф 'Em- dorum Atheniensem Epicures sect:« addictum. Nog
xoypou "* àpsaxiiievov Xó^- 'Hp.sîç Se, xà xaxà autem edocti res Simonis inane cunda cum scii-
xov Sípuüva jxaôovxEÇ, ewQîv itávxa Ypa(J/avxsç xaV psissemus et ad Petrum misisseraus, ad ambulatio-
Ui-.oiü 8:аяе(л4«аухЕ{, e!ç itEpÍTtaxov aÊxpaitöjisOa. С nem convertimus gradun
VII. Ka\ "A-ití(üv amivxôaxo •• -íjjjitv, où jiívov VIL Et occurril nobis Appion, non solum cum
¡i£xà xuv irpoEípTiuivtdv 123 ¿"»¡pwv " xtbv 8úo, prsedictis duobus sociis, sed et cum aliis viris tri*
&XXà xal (xeO' èxipuv avSptüv d>( xpiáxovxa, xai a¡xa ginta circiter. Ac simul atque me vidit, salutans et
хф iÔEÎv (ле izpoaafopEUaaç xaV xaxaçiXf;<iaç liot\' osculaliis ail : Hic est Clemens, de quo mullum ad
O0x«5i èoxt KXîatjî, itEpl oui ùpiv x^î xe Eùyeveiaî vos sermoncm habui, de illius nobilitale ac moribus
xa\ xî еХеиОгротрЕтаСас •• noXùv èitoioupijv "кбуоч, liberalibus; quod vir ex genere Tiberii Cxsaris, et
ôxi àvi)p лрос févouí Tt6ep£ou KaEa-apo; uv xal тЛ- in omni Grxca disciplina exercilatus, a bárbaro
mfi 'EXXijvtxfjî 7tatôiiai *• eC-qsxT]u.¿voc,ímo ßap6a- quodain, qui vocatur Petrus, fraude compulsiis
pou xiviî, xf,v irpomjYopiav Пахрой, xà xuv ,0 'Iou- esset ad peragendos ac praedicandos Judxorum ri-
ôaitov mitïv xai XíyEiv tiiráxT|xai. "09ev 4£-t£i <ruva- lus. Quare rogo, ut me in illo corrigendo adjuve-
■piwîjaaeai uet 1x004 xi)V SidpOuiriv aùxoû- xal l<f' tis; et coram vobis eum interrogo. Respondeat
u¡i*jv auxoû ituvoávouei. Ae^íxü) p.01, èitet8i) itpoç mihi, quandoquidem arbitralur, quod se, ut piela-
xo ei>3E6stv èauxiv àiroSeStuxivai vojiifei, ituç où^l tem coleret, dediderit, quo modo non maxime im-
xi y.lyirsa ást6¿í, xaxaXnwov " (xàv xà itâxpta, pius sit, qui patrios dereliquerit, decl'niaverii vero
4-roxXívaí 84 zlç IOi) ßäp6apa. D ad barbaros mores.
VIII. Kàfib " àTOxpiva(iT]v Tijv piv itpb« Èp.é VIH. Et ego respondí : Tuam quidem in me
oo-j àfa(H)v itpoatpsdcv атсо6ахо(ла!, xljv 8e ayvwsiav pneclaram voluntatem babeo acceptam; at igno-
àîcoaîiojiai. 'H uiv " yap npoaipEiiç ayaoi], öxi, èv ralionem amolior. Scilicet, prxclara quidem volun
oTç Sox'î; " xaXoïî, lv xoûxotî eTvat (ie oáXetc- f¡ tas est, quod in iis, quae tibi bona viilentur, me
Si -piuîC oúx ¿pOûii; ïxouaa 9'Xtaî îtpoyiaei eve- versari cupis : verum cognitio non recte habens
tpeúetv ayoivijexai. Kai 6 'AutcIwv £tpij- 'AYV(i>o-£a prxtextu ainiriti.'c insidiari nititur. Dixit Appion :
VARIiE LECT10NES.
" Ita О с D , хй C. " Post жрбс est aux<5v in 0 expunclum. " HXeioxovîxov 0.
" 6vxa 0 et ex conject. C„ in cuj. iexlu 5v. Davisii nolulam eo spcclanlem S non intellexisse
videtur. Tum Ato<ntoX!xT¡v S, 0 , Áiora)X£xiiv С " Ita ex conject. С , qui in textu 'Ezixoûpw ut 0. " ащч-
xisaxo 0. " ètépojv 0. Idem хаО' ixápojv. •» Ita inlellige lectionem Oltoboniani èXsuÔEptimpETOiat; cum
cod. Reg. 804, eXeiiOepoxpozeiac С. "Repone uäsav 'EXXtjvixtjv itaiSEt'av, uti semper loquuulur idonci
scriptores. Vide Epil. с 4ii. D. " xäiv inserui с O. " lia O c. Cl et S ,xaxotXetitwv (sic) С. Dein EOvt\
cod. Reg. 804. " "Еуш С. " ■(¡¡xä« p. í¡ p.áv О. '* Soxslv О.
ш S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 104
Num ignoratio tibi vidctur, patrios ritus servando A sot '* eîvai 5oxe7, та тохтртг EOtj cuXáttovta tJi
sentiré cuín Grxcis? Et ego respondí : Qui vilain 'EXXtjvüjv çpovetv; Kiyti) a«xpivá¡ir¡v Tov eùss-
pie agere staluit, non omnino debet servare patria 6eîv " «poatpo'j[A£vov où rcavrto; çuXajïEtv Se? га
instituía, sed servare quidem, si pia sint, abjicere roÍTpta, àXXà cuXáitOEiv (ièv èàv ?¡ eùteÇtj, ато>-
vero, si sint impia. Usu enim venire solet, ut ali- SEtscrflai 124 °"- **v 4«W¡ tuYX^tl- 'EvSáyETai
quis, patre impío natus , velit vivere pie, patris yap Tiva Tratpiç азЕбои; 6vto, eùae6sîv ¡5ouXí¡jlevov,
mores sequi nolens. Excepit Appion : Quid ergo ? тф уЛ] той 7гатро; àxoXouBEÎv стебао^ата ". Ка\ ó
palrem tuum ais make vitas exstitisse? Respondí \йч 'Au7t£(i)v aitExpívaw Ti o3v ; tov gov тсатара
ego : Non quidem erat malx vitx, sed malx opi- ïtpï]{ xaxou ßtou fîymévai ; Kàyù fçijv Kaxou jxkv
nionis. Et Appion : Quae illius fucrit mala senlen- oùx ?jv ßiou, xaxT]ç Se бтоХ^Еш;. Kai í 'Aitzifav
lia, cupio audire. El ego dixi : Quod falsis ac pra- Ti; í¡v f¡ xax)) айтой ÛTtfvota àxouîat 9¿Xt». Kàfd)
vis Grxcorum fabulis habuit (ídem. Atque Appion £?t¡v "Ott toî; тв twv 'EXXtjvcov iJ/EuSéat xa\ " xa-
sciscitatus est : Quxnam sunt li;c Grxcoium falsx xoî; èi:£<rt£us u,ú9ot;. Ka\ ó 'Anitiwv ётобгто* Tf-
ac pravx fabulae? Respondí : Non recta de diis vs; е!зЬ outoi twv 'EXX^vtov o£ 4>e'j8eI; te •• xal
opinalio; quam, si aequo animo fers, cum discendi xaxol ¡jiGÔoi; Kàyto fçTjv 'H it&p\ Oeâiv oùx 6p8r¡
ciipidis audies. ' Soxijatç, i)v èàv jAaxpo9u¡ifl;, ахойзт) ¡i-ta tûv 91X0-
¡xaOâiv.
IX. Quare ante disserlationem jam secedamus in IX. Д10 icpb xâiv 8iaX¿YWV еГ; Tiva íjab/tótepov "
quicliorem aliquem locum, ubi vobiscum disseram. U7to)(ü)pfj(iio(i£v ^St] tótov èv-aûOa üuiv BtaXsxO^JO-
Quod aulem velini seorsum colloqui causa haec est, (xai. Той 8s IS'.oXoYstaOai P-s pVjXsaGat ai-cía Y'Y°~
quia non accedunt sincere plerique, ñeque eliain vev aUTt] •', £ttc£5Í) oùx oE яоХХо\ où6s oi 91А030-
omnes pbilosophi, ad judicandum de rebus. Mullos 90UVTEÇ aùxol ¡xtoxvtsç Yv1ls"J)í ■nposépxovxai tí) twv
eiquidem novimus, eorum quoque qui de sc ob 6vxo)v xpiiEt. "IajXEV Yàp тоХХой; xal twv km ÇTÀO-
philosophic professioncm magnifice seutiunt, inani aoçfa (jiEYaXoíppovoúvctov *' XEvoSo£ouyra;, i¡ xplfia-
gloria (lucí, aut lucri cupidiíate non autem.virtutis Tiapou x^ptv itEpi6e6Xi)(iévo4î töv Tpi6tova xa't oùx
anion; indui pallio : qui, si non invenerinl id pro aù-rr,ç арЕтт); Jvexev, oÏTtEp, èàv U.Í] EUptOSt ît' 3
pter quod pbilosophautur, verlunt se ad cachinnos. çiXoaotfoûiiiv, inl то x"A£uá?£'v TpánovTai. Aià 6tj
Ob ¡slos ergo aptum aliquem locum eligainus, in toùç Toioûtouî èTtiTfjSsiov Tiva irpoç то tôiaÎEiv toîtov
quo soli simus. етаХЕ£;(1)(ХЕ()а.
X. Tum quidam ex illis, vir dives, qui agrum „ X. Kai tic &v aùroTç itXojaioç àvijp, xa\ 5ià -.»•/-
possidebat frondibus elegantissime ornalum, dixit то; xpöv Tiva 125 ,:eP^ âuTbv xexTrâvoc яаи,-
Quatidoquidcm vebcmcnlcr adtirit a'stus, paulu- (xíjvtov tpúXXwv ,v, icftj* "E^siSi] atfóSpa. xaûjxa èîti-
I11111 a civitate ad hortos meos secedamus. Et pro- ca¿yei, ?paxfJ TT,; '* irfXswç e!; èjwù; xíjra'j; C1-0-
grcssi consederunt, ubi pura eraiit gelidoruin lali- Xiopí¡3ttí¡xEv. Ka\ 8í¡ npoíóvTE; txa9¿Íov-o, Iv6a íjv
cum tinenta, et arborum omnigeniim legmen viride. хабара íl/u/ptíiv vajiáTiüV p"sú|jiaTa xa\ 8ív8ptüV itav-
Ibi ego lubeiis sedi, el reliqui circa me; qui si toíiüv xôEpà (tx¿7:t¡. "EvOa íyu affjiivíü; axa9EÍíjjiTÉv
lentes, pro voce qua me rogaluri erant, per flxos xa\ ot Xotito\ i:Ep\ I^lI, xa't âuxaÇovrEÇ, ívt\ тг(;
in me oculos clare videbanlur quam promiscram ¡JtóXXo'jdtjc àÇioûv |X6 çtuv^c, 8tà той axevijEtv «!ç
dcmonstrationcin poseeré, ltaque sic loqui cœpi : è(ik S^Xot îjuav tt¡; йтгоихазЕш; 84tí¡v à7ro7>£t$tv à7:ai^-
touvteç. Ka\ 8í¡ ойты; X¿yeiv fipCajiTjv
XI. Mulla est, viri Gracci, differentia inter verita- XI. ПоХХ<1 Tt;, ш SvSpsç "EXXtjve;, i\ Btaçopi т.-](-
tcm atque consueludinem. Veritas enim sincere Xávsi (83) áXT|8EÍa; te xa\ suv^Seío;. 'И ¡làv YàpAXf-
quaesila invenilur : consuetudo aulem, quaecunque OEta yvT\aib>z CTjTOüjiávi) EÚpíaxETat, то 5Ъ ?9о;,
assumalur, seu vera, seu falsa, temeré a se ipsa ótoíov av т.арак^Ц, eíte àXÔe; eîte tj«u84ç, àxpi-
confirmatur ; ñeque cum vera est, laetatur is qui as- тш; útp' еаитой xpaTÚVETat, xaV outs aXtjOEt " Ьгг:
VARIEE LECTIONES.
'* aYvtüiia; sine not О. " àu£6stvO in texlu.'sto; eùîe6eîv al. man. in marg. " lia scripsi с. O ver-
borutn u.ii ты ordine inverso, ¡XT)6éXEtv тф той т:атр6; àxoXouOEÏv С. Tum ja¿v post 6 от. О. " Tot;dee¡ ot;deesl in
О. '»xaioin.O. 80ТЕ iiisei'uic. О. »'lia О с. $ , fjxjxÓTEpov С. " айт») S, О , аитт; С. »1у.еуа 9po-
voúvtuvO. "ita¡jiu.toOatüv (fúXXtov
çùXXtovC.С. Prior vox dubio procul
proeul est barbara,
barbara , пес
nee salis
satis liquet quid sit reponen-
sitrepo
dum. Forte ita¡xu.ixTtüv çùXXiov, nam postea TtavTotujv îévfipuiv meininit. D. Crediderim legi posse TOt¡i^vb>v
9ÚXX(ov, ul signilicenlur arbores per oinnes menses foliis abundantes , etiain media xstate. CI. Prxlcrea
conjectaverit aliquis 7:a(i¡vjpixov. Sed maxime placet, quod proposuit Lobeckius Aglaopb. p. 107, ratix-
irXoúavov 9'JXXtüv S, ■na¡jt¡xo'Jaiüv 9'JXXtov O. Colelerius vocem ita|tu.toÚ9ti)v in calce edilionis sux mutavit ш
TOtwu.oúu(ji>v. •' lia O c. S , fipaxù т^ С , qui conjeeit ßpax'J Tt. e» ûtoiOîhew; S. •' lia conj. G, in cuj.
textu àÀrjOi;. Et O. aXi}0¿;, in tiiarg. al. man. tato; aXtÊt.
VARIORUM NOTiE.
(85) Siapofà WTxárei. Tolum caput eodem túxij, el itaTpioav scribilur, item rectius aXT¡8eúovtu
moilo habetur in Ecloqis Damasceni capite Шр\ Сот.
oiiVTiOEÍa; Kovrßii:, etc., nisi qu >d omillilur vox
«65 CLEMENTINA. — HOMILÍA IV. 106
айтф TJSeTai ó тахраХабшу, оОте <J/eu8eî axÖsTat. Où A siimit, nequc cum falsa, contrislatur. Non enim ju-
yip M xplssi, aXXà itpoXfyJ'et б toioûtoç iteirloTEuxEv, dicio, sed prasumpta opinione is credidit, inapta
yvújii) i¿iv irpb aû-oO etc' ¿SfjXii) túxt] ** tijv iSíav frctus fortuna, majorum scilicet plácito suam ipsius
EftiSeSuxtb; èÀ-iSa. Ka\ oùx ¡tari ¿а?!мс aitoSúaa- spem nonusus. Nee facile est exuere hxreditarium
eflat "Hjv itáxptov '• uepi6oXí¡v, xav irávu аОтй Sec- sentential amictum, licet ei penitus ostendatur slul-
xvÚTjtat ¡jLtopà xal хата^ЕХаато? oíaa. his acridiculus.
XII. Aùrfxa Yoüv ey¿) tíjv iräaav 'EXXtjvojv icai- XII. Jam igitur ego univcrsam Graeorum doctri-
&Cavxaxoû 8a!tiovoç 126 XaêT-ll*T*'"lv uisíoeeivet- nam dico esse peniiciosissimam niali dsemonis dis
vat' X¿Y4>- Ol ¡xev yàp aÙTUv ttoXXoùî ôeoùç e¡tt]Yt¡- ciplinan!. Alii enim illorum induxerunt inultos déos,
aavro, xo\ toútou? y.axoùç xo\ тасутотахве!^- iva ó та eosque malos omnibusque obnoxios perlurbaiioni-
•¡iota 7ipá-TEíV 6¿Xü)v \irfil aiSfjTai", оттер èar\v bus : utqui similia pairare veut, non erubescat ,
ávopiÓTTOu rStov, irapaSsivu-« EXtov twv (хивоХо^ои(ла- quod est hominis proprium, dum pro exemplo ba
vtüv ôeûiv toùç xaxoùç ха\ ajitxvouí рЧ'ои{- тфбг рт,8г bel labulosorum dcorum pravos et inhonestos mo
alosíadaí ойбе iXniSa ¡AETavoíaj ó toioûtoç eu/paívst. res ; ex eo autem quod neque erubescit, pœniten -
"AXXot 6è eE¡iep(i£vT)V sisTjY^jsavto, TÍ]V Xeyojxév^v lise is nee spem oslendit. Alii vero fatum seu genc-
vivîîiv", тохр' f¡v (jLT¡5ev nâryzw tic f¡ itoisïv Suva- ^ sin invexerunt, praeter quam nemo quidquam vel
tai** . 'OjxoEíoí O'jv xaV toûto тф 7cptí>Tt¡) TaUT¿v è- faceré vel pati potest. Similiter ergo et hoc idem
ertv. Nouioaç Y^p Ttç Sri пара -févsaiv où8e\ç oùts est cum primo. Existimans enim aliquis, neminem
•risxeiv ойте tokeîv ti Suvaxat", faSitoç етЛ то praeter genesin quidquam vel pati vel faceré posse,
á¡iapTÍvEiv IpxETai , xal аилртшу où ¡jurraiiEXEÎTai facile ad peccandum accedit, et post peccatum non
ètp' olí t¡3¿6Tjx£v, àTtoXoYÎav çépwv Sri urce yev¿oe(üc ducitur pœnitenlia impie gestoruni, aflertque pro
aùri toisÎv èÇijvaYxaÎETO- xa\ ù){T$]V yávaaiv хатор- defensione, quod a genesi ita faceré coactus sit :
бшза'.*1 |x4] 8'Jvá(iEVO{, s'f' oí; eljaiiapTavst oùôk то et quasi qui nequeat corriger« genesin, neque vere-
aiîîîïOa: exec. cundiam habet in peccatis.
ХШ. "AXXot Sé áitpov¿i]TOV çopàv elaïjYouvrat, ¿y; XIII. Alii vero introducing providentiae expertem
вОтои.ат(о; tûv TtávTwv UEpêpoulvtúV, oùSsvo; есг- casum , ac si omnia sponte sua circumferantur,
ottjXÓtoí" бгатготои. Taû-а Se oútoj vo|x£{eív, <¡>{ domino millo presidente. Haec autem ita censere,
t:prxa;jL;v, ftaawv 6o£(¡jvtuyx*vei 0'^sa Xaê,tь/:*'tl,l• ut diximus, omnium senlenliariim est perniciosis-
'ü; y^P °ûx oVsoç той eceortíreoí xai Ttpovoou¡x¿vou sima. Tanquam enim nullus sit praeses ac provisor
n\ exioTtp ~.Ь xax' <x|iav» 127 áTOV¿(xovtoí, nflv С sinBu,is4»e Pr0 me,il° distributor, omne quod fieri
potest, facile ob metus vacuilatem perpétrant.
ît: S'Jvavrai Stà tt]v dôSCav eOx¿Xwí Spuaiv". "OOev
Quare vix , ac ne vix quidem, qui isla opinantur,
où iaôi'oç, i¡ та/а oùôè SXuçoi та TOiaÛTa çpovoûv-
honestam ducunt vitam : quia ingruens, quo con
teç eidçpovt'Çovrar töv yàp èîtiTrpéçovra x£v8uvovoù
verti poterant , periculum non provident. At vero
сроорйута|Л '0 Se tûiv, tùç ùjxsîî (ратг (Si), ßap6a-
doctrina eorum , quos barbaros Júcheos vocatis ,
ptdv lo'joaiuiv \6yoi £Ù3c6i ттатй; àsrtv, Iva Патера
maxime est pia ; qua; unum Patrem et Opificeni lo-
ха\ a^jitoupYov toGSï той itavTbç eíorjYOÚrievoí, tí¡
tius hiijus miindi inducit, natura bonum ac justum:
cuasi áYa^0V X5t^ Síxaiov ayaOov ¡xev, ¿j ¡летацеХо-
bonum quidem, ut qui pœnitcntibus veniain deli-
itevoií xapií<5¡x£V0V та á¡xapт^рлта , Síxaiov Sé, ú>{
clorum concédât, justum aulem, ut qui unicuique
Ixístü) ¡лЕта T^vtiETavoiav" хат'аСЕач TUv таттра
post pœnitcntiam pro factorum inerilis irroget.
Y|iív<üv àîTEîavra.
XIV. Оито{ à Xíy^í» si xai ¡лОбос ö>v tuyxívei, eù- D XIV. Haec doctrina, cliam si fabula esset, cum
VARIZE LECTIONES.
•lY<ïPom-0. »• TÙxôm. Joan. Damasceniis, qui totum caput repeliit in F.clni/is : atque delcndam
earn vocem censet D, S. Turn add. ¡Siav с 0 et ex Supplendis Cotelerii. ,0 яатрфау Joan. Dam. Tum
SeixvÚTjTaiS . SEÍxwcat С, О. »' Ita О с. S , aiSEÎTat С. »• Cfr. bom. xiv, 3, í.'rívESií signifient in
libro nosiro astrologicum cœti*statum sive constellatiouem, in qua quis nalus est, то tîjç y^víssio; Siá-
вЕия. Horn, xiv, 6. Astrologia est ttç Yev¿3£tüí eitio-c^vit). Horn, xiv, 5. S. ,a Ita D , ti — SúvaaOai C,
O. Epit. с 49 : ха\ кар' aÙTTjv oOte тЛ^нч Ttvà SuvaTov iïval 9aaiv, oOte ïtotelv. »» lia scripsi с. 0 ,
oùôsl; оЬте 7:aoxetv Sxet С , qui oùte toieív ex Epit. reponendum esse recle vidit; oùSel? o&te «oieïv où-e
TÂTfjivv Ixzi S. " lia О с S. хаборбыаа! С. '• ашЕат^хогос О , in marg. al. man. есеочцхото.:.
■* xaTiÇlav 0. Tum Súvavrai cod. Reg. 804 , SúvaTai С. О. »»ôpaseiO. »'■ u.í¡ jaetovooCvti cod. Rig.
80i el Epit. с. 50, quod prostat. Tum xaTaîfav О. Idem deinde ercsCiovTa с. cod. Reg. 804. (Epi!, с.
50), èiraÇtovra С.
VARIORUM NOTiE.
(84) 'flc ирис pars. Non soli gentiles appclla- lii Platonic!, qui apud Eosebium Prœpurat.evang.
haiit Jiult'os et Cbrislianos, barbaros; sed el ipsi lib. xi, cap. 19, el Cyrillum lib. vin contra Jitlia-
Judaei alque Chrisiiani e<> se nomine donasse repe- num p. 283; per barbarum inlelligit Joannein evan-
ríuntur. Oisces ex Josepbo in prologo librorum De gelislam. Aliud Pnrphvrii in Opere adversus Cbri
bello Judaico, Justino Martyre Apologia % Taliano slianos: 'fiptY¿VT]c ÔÈ "EXXr|V èv "EXX-fjai itaiSEUÖEii Xí-
Oratione ad Grœcos, Clemente Alex, multis in lucís, £otç, nphí TOâpéapovèÇwxEtXE TÍX¡xijp.s. Hibt. ecct,
et Origene in tomis contra CWsum.Eibnicoriim vero ¡usebiilib. vi, cap. 19. Сот.
auctorum illustria sunt tesiiinonia duo: altern ш Аше-
m S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. m
ph. sit, viue non esset inulilis. Singuli namque dum A ss% Teuv,oûx àrJuôpoî av щ->й ß£4>. "Exaoto«
cispectant futurum erga se Dei cuneta intuenlis ju- yàp izpoaSoKla. той xpifH¡<jtaüau итго той itavTEitó-
dicium, ad temperate vivendum majorem impetum тттоу 0£oû тсро» то ff(i>9pov£tv p.âXXov tí¡v óppvijv Xap.-
capiunt. Quod si adeo vera sit doctrina, aeterno sup 6ávet. Et 6È хоЛ аЦЩс еГт) í Хо>?, аЦХХаф piv
plicie libérât eum qui vitam moderatam traduxit, TOYatocpovtoc ßs6twx4Ta tîjç altovíou xoXíseojí, i:pos
simulque pro beneficio largitur futura a Deo bona íu£py¿TT¡x£ ,oe 8è toîç utro той веой àï8£otî те xal
aelerna et ineflabilia. àitop^Totç yiYvop-evotc ауавоГс.
XV. Sed ad prima m reverter Graecorum ас genti- XV. nXljv iirávEtp.t iiA t^v гсрш-Еат!^ tuv 'EXXtj-
liuai opinionem, quae déos fabulatur mullos, et om viüv SoÇav, t1]v itoXXoùç xal raiVToratGEÏç Oeoùî eTvm
nibus obnoxios perlurbationibus. Ac ne in res cer (ливоХоуойтау '. КоЛ iva pu) еЕста#а!?Ч* noXùv àva-
tas multum insumam temporis , dum uniuseujus- Xíaxto xfxivov, êxâsrou luv Xcyopivtov 6eôiv zàç азЕ-
que eorum qui apud vos dii nominantur iinpios 6sïç irpaçEtç eliri]TOiJp.£voî, rcavTaç plv oùx âv еГ-
actus recenseo, cúnelos quidem non dicam ¡He
TOtp.t oùtuv toùç IptuToç, той Atôç te xa\ Поо-eiotö-
rum amores, Jovie, Neptuni, Plutonis, Apollinis .
voç, nXoÛTtuvdç te xal 'AraiXXtdvoç, AiovOiou te xat
Bacchi, Herculis, ac singulurum, quos neque ipsi g 128 'HpaxXéouç 3 xal tûiv xa8' Sva Ixatrcov, ¿>v v
ignoratis, utpote in Graecorum litteris institut!, quas ойбе oÙTOi ¿yvoeïts, èx таиЗгЕас 'EXXt¡vixt¡c óp¡ji(úp.s-
vitas edocti estis, ut tanquam deorum aemulalorcs
vot, oyç e7:oi8ê06t]te ¡Sîouç, iva ûç СцХштоЛ tuv 6eû»v
similia peragatis.
та 5p.ota тгратт1)те.
XVI. Sed ab ipso máximo rege Jove ordiar; illius XVI. 'At:' aÙToû 8s той ßaicXixtuTaTou Atbç SpÇo-
quidem pater Salurnus, liberis suis, ut soletis rc- piat, ou 6 p.Èv ■TraxTjp KpivoçTà foiaT¿xva, tbcXiyETE,
ferre, devoratis, et adamantina falce demessis palri xotTamwv, tí} • àÇ áSápjivroc 5-pKi) той тахтрЬс Oùpa-
Coelo genilalibus, pietaiis erga parentes et anions vou та рЛрш ÖEpfjotc, ttjç itpoç toveíí EÙîîfÎEÎaç xai
in liberos iis qui deorum mysleria aemulantur oslen- tt¡c ттрос xíxva* çtXîaç тоТс та u-uartxi Ttôv öeüjv
dit exemplnm. Ipse vero Jupiter patrem suuiu vin- (ijXoüsi tÍiv ûi:oYpotp.u.ov ' E8i!?cV. Aù-oç 6è ó Zeùç
ctum in Tártaro concliisil, et alios déos punit. Pro tov ойтой iraT¿po8í]!iac xaOEÎpÊV e!ç TápTapov, xal
iis aulem, qui nefandam palrare volunt obseenila- toùç SXXouç xoXáÊí Oeouç. Toîç 8è àp^ïjTO'jpYEÏv 6e'-
tem, Melin cum genuisset absorpsit : porro Metis Xouuí TÍ]v Mtjtív YEWÍjírac xarámev í;v 5s f| Mtjtiç
erat semen : infamem enim absorben impossibile. yovfj" ßpatfoc y^P xaraitisïv aSuvaxov. 'Гчсвр 8Ь
In defensionem vero eorum qui puerorum indul- àTioXoYÎaç naiSEpauTtuv Гауир-^бцу * ápitáfEf p.01-
gcni amoribus, rapit Ganymedem; adulteris aulem « X°'í 8в итер pioi/EÍoc ^ог,вшу аитЬс iroXXaxiç p-oiôç;
iu ídulicrio opem ferens, ipse saepe mœclius inve- euptsxcTai" ¿SeXçoçOopeïv • 8s mporpíníí àSEXçaïç
nitiir. Ad sórores etiam ducendas invitât, congre - ouveXSùv, "Hpa xo\ Aí|U.T¡Tpt xa\ T|j oùpavia 'Açpo-
diens cum sororibus, Junone, Cerere, Venere cca- 8ÍTJ1, fjv tîveç á(i)8úvr)v l0 X¿Youn* tot; 8e биуогсраоч
lesii, quam nonnulli Dodonam vocant ; iis vero qui u.fYvuaOat poyXop.¿voic ПЕртесйуц омугХ^Хивсос -aoá-
cum filiabus commisceri cupiunt, cum Proserpina 8EiYp.a itovT)pov Ix 129 T'"v ûöidv y'vetoi. "AXXat
congressus exiiinpliini improbumex fabulis efficiiur. te11 p.up£a ■fiíáerjxEV, iva u-ötuv биззгбшу 8ià tî^v
Alia quoque innúmera impie gessit, utab impiis unEpSáXXouuav àxpaiiav 6e8ç" eTvou é u.u6oj 8оурл-
hominibus propter exsuperantem intemperantiam ■павЦ.
fabulosum dogma de illius divinitate persuasuin
fuerit.
XVII. Homines quidem indoctos aequum vidcatur XVII. 16ttbraiç fxotç irsp\ tíiv toioútwv ÙTroXf,-
circa has opiniones haud multum indignari. lis au <1гш àyavaxTEiv р.Етр£ш{ eûXoyov. Toïç 6à èx itat-
lem, qui in litteris instituli fuerunt, quidnam di 8e£aç ópp.b)p.¿voic т£ 8eï xal X¿Y£tv; uv tiveç •»
cero oportet? qui gramnialici et sophist« esse ge- D ураридтисоЪ хзЛ eoftsral àÇioûvrcf EÎvot тас towj-
stientes bas actiones dus dignas esse affirmant. Cum ^»í ъра&ч Beuv àÇiaç etvai pí6aiouaiv. Aù-ol yàp.
enim ipsi incontinentes sint, fabularum accepio prae- àxpoTEtç 6vteç, TaÛTijç tîjç p.uotxT)ç яросазЕыс Xa-
texlu, quasi numinum imilatores, libere perpétrant 6<5u.evot, ¿,; g^ р.1и.Т(та1 tuv xpsiTTávojv 4«u.vo 81a-
lurpia. 7tpaTT¿p£voi iiafp'rjSiáíovTat.
VARIiE LECTIONES.
"• iípoiEU7]pY¿TriXS О. l Vbb. Tt)v itoXXoùç xa\ — jxuûoXoYouuav des. in 0. Adnolat S , С edidi edidisse
navxaitaOEîç, quod quidem non nisi de Clericorecie intelligitur. * àoipaXîjC^ * Ila_S , 'ПрахХЕшс С .
.......
'HpoxXéoçO, qui su binde ser. xaOíva. * Sede pronomiiiiim mulata, scribendum : ой( (sc. sptuta;) oùSh
' - - T¿v
içoxot—
Myth. p.
МО),"iÜá nunquam Venereni1 sig'niflcat. Eamdem conjecturam proposuisse video Valckenarum tHair. in
Eurip. p. 163 edit.Lips. 1пГга bom. v, 13 eodem itertim ineudo legitur Kúirpí;, flv xat AüAbvtjv XÉYouatv»
ubi vide quae adnotavit CI. Eliain Epitome с 51, habet Ai.JWivrv S. " yè С. " Forlasse Oeîo;. S. "Il»
S, О с cod. Reg. 80i, to tivsç С , qui conj. ot tiveç.
169 CLEMENTINA. — HOMILÍA IV. Î70
XVIII. Aià wj-co aùxwv тоХХф ÍXaxxov ol хат' A XVIII. Quocirca mullo minus ¡is aberrant ¡Hi qui
aypov ßieüvTEC Ecjanapxavouaiv, oùx ит1)чу.ечт " пи ¡ degunl, non prave instituti in iis, quitus im-
.rsvTjpcbç 6V t&v eia^xdrçaav oí xaüxa xoX[juI>vteí , ex buti sunt qui ¡sta audcnt. quique a mala eruditione
-i:5zlz; xaxîjç 4<je6eîv ¡АЕцаЭ^хахЕс. Oí fàp £x toxi- inqiietateni didicerunt. Nam qni a pucro per lias fa*-
ioç 6ià xuv Totoúxtüv u.úOü)v (i.avflavovT£ç урацил-а, bulasedoctisunt liitera?, cum adhuc tenor est ani
ht á-aXf¡ ооет) tí¡ d/uxfj xài tuv Xsyouiviov Oetbv mus, impías putaiorum dcorum aciiones menti sux
акбЕ1С irpdÊiç eîç ti)v aCiTUv ffujxtjjúouai voûv öOev, ¡nserunt : quare adulta ¡étale, instar malorum se-
íctuCt¡9e£jt]{ttíc f)Xixiaç, uç xaxà a-ípjxaxa хатя- niinuni in animam dcjeclorum, fructum ferunl : et
6XT¡9ívxa fi} û^îj xEXsitpopoüaiv xo'i xo xávxwv /a- quod esl omnium gravissimum, facile non exscin-
XsTnbxaxov, 5xt 0Ù6Ï ls èxxoitîjvai ¡5a5£ii>í èuxl xà iv- duntur radicals impieiates, quando illi viri facti cas
Ep\ái£w¡i£va азЕб^ата, ôrakov ,e ávSpwOEtsiv ouxoi» graves noxiasque esse intelligunt. In quibus enim
XaXsna eîvai voïyrai. 'Ev oTç fàp (85) Ixarroç èx unusquisque a teneris assuescit, iis geslit immo-
rauStuv àQc'Çîxai, toutosî Í(a¡x¿vecv fÊxai, xa\ oütojí, rari : sicqiic,qiiiu consueludo non multo minus va
xt(ç <mvr¡fleía{ ou toXu íXaxxov тсрб; xt¡v tpOitv Su- let quam natura, aigre convertuntur ad ea bona ,
vj¡i¿vt]c, iyajiexißXrjXot vîvovxai irpbç та p.}; à-' quae principio in ipsorum ánimos non fiicrunt in
àpjjfjî auroî? xaxa6Xi]9évTa xfl фихй xa/a. jecta.
130 XIX. Aló ХР'П **l xoùç vi'/j,- ¡л*; xolç 6ia- XIX. Quare oportet, ut piieri corruptricibus non
çÔEÎpouaiv áüxeliOat " u.aOT¡p.a<iiv, xa\ xoùç 4тЛ xt¡{ exerceantur disciplinis, et qui in llore œtalis sunt,
àxp% 6vxa; ett!¡uXuí О-оахелХЕабаь xîjç 'EXXVjvwv diligenter cohibeantur Grœcorum audire fabulas.
à-axo-jîiv ршвоХоуса?. ПоХО y^P «¡xaOiaç x£*Pov<x Multo enim, quam inscilia, pejor est coium scien-
tm xà тар' аихоц ¡ха9т]и.аха, tuçexxtuv xax' àypov lia ; quemadmodum ex rusticis oslendimus, qui ,
olxoûvwv, 6tà то рЛ] T:ai5euGîivat xà пар' "EXXïjsiv quod Graecam non accepcruni eiudilionem, pec
ÍXertov áfiapxavdvKüv, áirEÍc!$au.Ev. Феухтеот й] cant minus. Fugere ¡gilur oportet tales illorum fa
toù{ xowjtouç (jtuOouç aûxâiv xal xà Oéaxpa xal xà bulas, et llieaira, el libros, et, utinam lieri posset I
ßi6X:a- *Г9г 8-jvaxov ïjv, xa'i xàç ixdXitç. Kaxûvfàp etiam civitates. Malarum enim inslitutionum homi
(xaOTjjiáxiüv fip-ovxEC "Л itviovxEç xol{ le ouvajjiiX-
nes pleni el spiranles, congredientibus proximis,
Xmjiívoií, йатар Xúasav '*, toïç íiXtjíjíov pÉxa8i6¿a- tanquam rabiem, qux ipsi passi sunt tradunl. Et quod
c'.v <bv zcr(5v9a<jiv aùxof. Tí» 6È xa'k£'Itt"Ta':ov> 8orxi{ est pessimum, qiiicuuque apud eos magis est iusii-
тир' aùxoîç icXíIov itena;8Euxat, тоХХф той *• xaxà
tutus, plus ab ea, quœ secundum naluram est, ia-
çOstv outoç ,l çpovEtv ежеЧрагии.
C lionc deflexus est.
XX. Tivèç 6è t£>v тар' aùxoï? xa'i 9iX<5joçot EÏvai XX. Quidam autem inter eos, qui el pliilosophi
à;u>ûvxe; xà Toiaûxa á|iapxf¡naxa àSiâçopa " t£- esse glorianlur, isla peccata faciunt indiflereniia,
eevxat, xal xoyç in\ xatç TOiauxatç itpáSetri х*ХЕт:а(- eosque, qui talibus succensent actionibus, stultos
vovxaç àvofjxoui uyousiv. Ou yap èaxiv, çaa\, xà dicunt. Non enim, inquiunt, haec natura sunt pee-
totaûxa xf¡ 9'jj£t á¡iapxíi¡xaxa, 8aa Oexoîç ащуб- cala, qiix per latas leges interdicta sunt a primis
píjxat víjjlm: uno Tüiv xax' ipxài yevou.¿vojv aotpuv,
sapieniibus, scilicet quibus exploratum erat, homi
64à xö íiSávaí, 8xi oi £v6p<i)noi EUpiitiaxtj) t{.uxîl ^те^ nes mobili facile animo, circa talia vehementer of-
тоц xowuxoiç |tEYaXw{ àxûajiEvoi 7:pi; аХХт[Хои? itó- fensos, bellum in se mutuo suscepturos : quapro-
Xîfiov afpovxat. rÛv IvExa váiiov Oîvxeç oí soço\ xà
pler sapicnles, lege posila, isla velut delicia prohi-
xoiaûxa (I>î àjxapx^piaxa airijâpEuaav. TeXoIov ** 6à
buere. lia vero arbilrari esl ridiculum. Qua еш л»
ovxu>î ui»Xau.6àvîiv. IIuî f&p oix á|xjpx^{iaxá e¡«
raiione peccata non sunt, quae tumultus producunt,
xà Oopú&üv 131 xal tp¿vü)v xa\ xapax^í каатц •*
el bomicidia, omnemque coniurbalionem? Nonne
aîxsa ; îj y^P oux ^x P-0'X£'aí àvaxunxouai ßitüv пе-
enim ex adulterio oriuntur festinœ mortes, fami-
ptTpaçal оГх«а» bvnbmç, u«YEÎa,. 6oXot, à™- liarum perlurbationeS) ¡ fraude й^х
p:at»xa\«XXaWXEÍWxaxá; D et plura alia mala?
XXL 'AXXà 6ià x{, 9T]olv, ó àvijp, eàv àrvoij tí¡v XXI. Sed cur, inquit, vir si ignorât uxorem suam
VARIEE LECTIONES.
•» Ei^TouitEvot 0. " La S ouxs C, 0. •• eirfr'avC.Tum vo^xaí О с. S , voelxat С » àjXEtaGat var.
lect. ap. Joan. Dam. arccdenle 0 , quam lectionem mérito comniendat С, археГзвас idem in lexlu. «• D, le
çus'v oStoç çpovôiv Èxxaxpa7rtai.t).

£¡á-fcpa in lexlu. " Inde a verbis
exposuerat. S. *• пащс leapançC
var. lect. ар. С post itEptrpaifai add. oîxwv xaxaXujEtç, peysiac,' £âo^,"aj;op?al!
VAIUORUM NOTiE.
(85) yrolçyàp. jivOeXortaç. Subjungun- banc, omnino cerle ampleclendam ioxeMai, ежет-
tur capili H a!>. Dauiasccno, a quo ciiantiir cum cm, pro àoxsïaOai. Сот.
quibusdam parvi momeuli varielalibus , si demas
Patrol Gr. H. r.
adulterare, zelotypia non effertur, non irascilur , A еаитой -pvaîxa p:otxeuop.ávt|v, où fijXoï, oí» Buuoû-
non tumultualur, non bella ciet? Itaque isla non Tat, où GopußeZ, où ■кокшцеХ; O'j-.oiç oùx ï~: Tfj çi-
sunt natura mala, verum iniqua liominuni opinio aei та тоюйта xaxà, àXXà f¡ áXoyoc àvOpcimojv 64-
gravia ea facit. Ego autem aio, quod, quamvis illa хцочс тайта SeivoTtotEÎ. 'Eyù> 8¿ ертцль, Sri, xàv |¿j]
non accident incommoda, ex consuetudine cum та ÔEivà тайта su¡i6a!vr| , ¿vBe/ETai owqOEÍa tjj
adulterio fit, ut vcl maritus deseratur, vel el uxor •rcpoç xov ¡AOt)(ov f¡ tov avSpa airoXitreZv, т) xal ouv-
insidias struat, vel labore viri parta mœcbo prae- O'.xoüüav етабоиХ-eöiiai, f) та той InSpbí x¿to> тахо-
beat; utque peregre profecto conjiige, cum illa ex pi3[x£va тф u-ot/tö парлтцвХч • xal а7со8г)[юй\тостйй
adultero conceperit, metu reprehensionis uteri fé àvSpoç auXXaêouaav èx той ¡wiôu, 8ià то aiSsîî6ai
tu m nitalur labefacere, fiatquc infanticida, vel, dum tov êXEf/ov, то хата YaTcpbî çOEipai bürptu, xal
perdit, ipsa simul percat. Quod si, cum ea manente feváaOat texvoxtóvov, tj xal (¡jGeipouaav аицсОа^-
viro, ex mœcbo concipiens parit, educalus puer pa voi. Ei Se, ffuvovroç той àvSpoç, ex рохурй оиХХабойаа
ttern nescit, eum vero qui non est, esse pulat ; sicque tíxoi, àvaTpacpslç ó toxîç t6v ¡xèv патера à-piosî, tov
moriens , qui palor non est , alieno filio bona 8è oùx 8vt» vou,ífeí, xal gutwç ó yA\ нат^р teXeutuv
sua dereünquit. Quantaautem et alia mala ex adul- àXXorpiio iraiSl tov еаитой хатаХе£л£1 ß£ov. Doua 6È
terii natura orrri soient 1 Nescimus lamen inalorum xal Ша xaxà èx ttjç (Aoi^staí çuaixw; àvaxuiraiv
occulta. Quemadmodum enim rabiosus canis, qiios çiXet ! xal oùx Го-jiîv та xpùçia tójv xaxwv. "ûarep
tangit, intcrimit, occullissimam rabicm comrouni- ■yàp ô Xuaaöjv xúwv toûtouç àvatpeî uvirep Sv <{<aÚ!n],
cans, ita et adulterii absconditum malum, etsi Ttjç à9aveciTaTT|ç Xûatr^ç fAETa8i8oùç;, ойты " xal tîjç
ignoretur, postcri talis procurai exscisionem. (Aoiêiaç то xpùçiov xaxbv, xàv à^vorpai, «jç 8ia8o-
XfjÇ t!]v èxxorcijv еСЕртаСетаг.
ХХП. Verum hoc nunc relinquamus. Illud certe 132 XXII. 'AXXà тойто ub vûv Ijuïv ttapaXeXef-
scimus omnes , plerumque earn ob causam homi q>6to. 'Exeïvo Se anavTeç" fepiev, <î>ç èxixav èxl
nes effrcnatc irasci, proplcrca bella exorla, facias ToÚT(p toùç âv8paç av£itiox¿Tü)c 8uíxsPa'v0Vtaí' 1Ю"
domorum eversiones, ас urbium expugnaciones, Хецоис те " eirl toùtoj èft)fEpl*Évouç, xal oîxtov fe-
aliaque innúmera. Quare ego ad sanctum Judœo- vouivaç àvaTpottàç, xal troXecuv AXtbaeic, xal Ша
111111 Henni sanclamque eorumdem legem confugi; jxupía. Aià тойто еуш тф ау£«р" t£jv "louSatiov веф
cum (Idem certo judiciohabuissem, quod ex Dei justo xai vöp.(p irpoaacu-pv, атмбгбыхыс t1]V ittaTtv àaça-
judicto et lex fixa sit ac definila,et anima omnino XsI,0.tí¡ xpíeei, ÖTi tx Ttjç той öeoö Sixaiaç xpiaetuç
pro meritis eorum, quae gessit, aliquando recipiet. « xa\ va(ioç йритац xal f¡ ûx^l tivtio; тЬ xrr'
àçiav81 UV IitpaÇEV ÓTCOu8f¡7torE attoXaêivEt.
XXIII. Idee cum dixissem, Appion orationi sub- XXIII. ТаОта jxou sl7tóvToc, 6 'AitttCtüv eir^vtyxE тф
jecit : Quid enim? nonne, inquit, et Graecorum le X<5yv ' Tí fiep» oúxl xal oí 'EXXfjvwv, Ici), vöjioi tí
ges mala prohibent, et adúlteros puniunl? Ego re çaûXa àiwYopeûoustv, xal toùç p.ot)(oùç xoXaÇousiv ;
spondí : Ergo Graecorum dii, quod contraria legi Кауш átp-rjv • Oùxoûv oí 'EXXfjvtov GeoI та èvavrlaTotç
bus faciunt, supplicium merentur. Quo modo aulem voixoiç i:paçavTEç xáXaatv ôçEÎXouffiu. Пйс 8s xal
et coerceré me potero, dum existimo déos ipsos wçpovEÇEiv ¿u.3Ut8v Suvâ"0(iat, útcoXajxSávuv, öri
primos una cum adulterio cuneta flagilia perTecisse, oí Oeol aCiTol irpâirot á¡xa Tfj ¡xot^sía та x^Xciià ttávra
nec pomas dédisse, quas ideo magis dare debe- 8'.Eitpá$avTo, xal 8txtiv où 8.-8tí)xast, таи-t) piíXXov
bant, quia non serviunt cupiditati? Quod si cupidi- ¿çeîXovteç SiSdvat, <bç ¡лг SouXeûovteç í-'Ji-j-^íx; eí
tati obnoxii fuerunt, quo pacto dii eranl? Et Ap Бе ùiréxEtvTo '*, таос tjaav Oeoí; Kalo 'A-r.tbiv
pion : Sint nobis pro scopo non dii sed judíeos , in 'EüTtüaav íjjxtv axonol p.t¡xáTi 6eol, àXX' oí 8ixaaral,
quos respiciendo, peccare metuemus. At ego excepi : etc oûç àçopwvTEç, 9o6r¡6t¡crá[jisea àpiapTavEiv. Kàfù
Non simile est, o Appion. Qui enim ad hominem q ïçijv Oùx Ss9' •* op-otov, ш 'Atrnítuv. 'О jièv yip
respicit, spe lateudi audebit peccare : qui vero Denm ■ярос SvÖpiditov ïxa)v tov oxo7i8v â>,— :ôi той XaOcTv
omnium inspectorcm melae loco animac sua? propo ToXu.f,a:i ¿¡jiapiávEiv, ó 8à 0sbv TOXVTETOÎtrrrjV xj
sal, gnarus quod eum latere non possit, clam quo- ¿аитой tyvxb 133 ¿p'-sajjtEvoç, eîSùç oOtuv XoOeív
que peccare supersedcbil. tt+j 8úvaa9aí, xal тЬ XáOpa àpiapTEÏv napatTf¡ff£Tat.
XXIV. Qua? cum audisset Appiou, dixit : Inlel- XXIV. Тайта б 'Attitîtjv àxouaaç Sept) ■ "Щыч
lexeram, ex quo accepi tibi cum Judiéis esse con è$ ore fjxouo-а "Iou8a!oiç ae ,k яроао|дХойута, í¡X-
suetudinem, te mutavisse senientiam. Preciare XoiujOai tJ)V tv^MV. KaXcôç ^kp efptjTaí Ttvf
riiim a quodam dictum est." : Corrumpunt mores bo ФОе/povcrir ^Öt} хРЧага ójiutlcuicaxat. Kà^ù ictjv •
»I Cor. xv, 33. Est Menandri versus, qui legi debet : 4>8£tpou<nvf¡6i]xpí<ie'óu.iXíatxaxaí.
VARIZE LECTIONES.
*• oûtioç С. " tcavTEçO. Tum èttl тойто var. lect. ap. C. Subscqiiitur mendum тас p. toùç in 0. "* те
add. с. О , qui siihindeexli. èttl той-ш с. D , è^l toùtojv С. " ауаОф Epi'í. с. 51. Suliinde тЛ 'louSaíwv С.
" dto'faXij С *' xataçiav О. " àtcéxEivro О. In codem desideranlur vbb. xal à 'А-п'шу. 33 oùx eü' С. lu
О est a-aii inler ш et "AtrttEwv expunctum. 3» ai om. 0.
175 CLEMENTINA. — homilía v. m
Oûxoûv Í7ravop9ouaiv ItjOr; охриста óutXíai хала!. Д nos cólloquia mnla. Excepi ego : Igilur mores ma
КоЛЛ 'AitKÍwv ïçt)" lí^pov TO'KXTjpoçopfjfiTjv "ri]v los colloquja bon» corrigiint. D¡\¡1 Appion : Hodie
er¡v àwyvuvat ïvuraïtv • 8Л art nptôxio Eiireîv nuve- abunde mihi sit, (ниш corto agnovisse institutum :
•/i»pf¡!ia¡jLEv. AOptov 8k èvtaCBa, еГ aoi ç£Xov karb, quare primus til loquereris permisimus. Cras vero
Ш tuv aùrtov tpEXwv ouveX9oVhov aw>8EÍai<o, Sri ol liic, si tibí videlur, iisdem amicis convenienlibus
9eo\ fiixuv oOte |xotxo\ 6vtsç TUYX*vouaiv, outs ço- oslendam, quod dii nostri ñeque adulter! sunt, ne-
vsîç, обте itai8ti)v ç9opEÏç, oiix àSsXçaïî f[ 9uya- que interfectores, ñeque liberorum interemptores,
тразг 7cXtiaiaiiavteç • àXX' oí àpxaïot, ta ¡xusT^pia ñeque sororum vel fiüarum vitiatores ; al vetercs,
uovoirç toùç tpiXo|xa9EÏç EÎSivat 9¿Xovrsc, ¡iCO'/.ç oTç dum mysteria a solis discendi cupidis volunt ¡n-
trprjxaç aùtà itpoexaXu'jav ". Zîjva yàp t!)v Çiou- tclligi, ea Tabulis quas dixisli occultaverunt. Jovem
oav ouatav eïvat çuatoXoYoûaiv, Kp4vov 6k tov %p6- enim ferventem esse substantial)), physica ratione
vov, xal "Piav ttjv àû péoxxmv той " йбатос tpúnv. asserunt ; Saturnum autem tempus ; et Rheam
IIXljv, ebç Û7Xdx<i[ATlV' «Gptov, Tb xa9'Ixaarov"E*8oç semper fluentem aquae naturam. Vnrumtamen, ut
ït'ftvj 0(itv euvsXSoûatv аХХ^уор^зас, tt¡v тшч ívrtov pollicitus sum, eras vobis mane convenienlibus,
¿XÔetav kxcpavto. Kay" ЛР°? **5та ïçtjv • ACpwv, singulas species allegorice exponeos rerum mani-
¿)ç OireexoD, outwç 7toÍT¡aov ■ f,8t) 8k fvTEÛ9sv xa'i В festam faciam veriiatem. Ad hxc ego dixi : Cra-
i:poç aù-à, a uíXXeic "kiysiv, axouaov. siina die, ul promisisti, ita facito. Jam vero bine
XXV. Al tü)v6euv itpáCstí eí uiv, ауава\ ouaai, et adversns ea quœ diclurus es audi.
xaxotç [jlúOocc itpo£xaXútfOti<iav, тоХХт) той sxEitá- XXV. Dcorum gesta si, bona cum essent, malis
sevroç SeíxvuTat xaxía, 6xt та aEftva 134 biil- fabulis oblecta sunt, magna ejus qui lexit o$ten-
xp-J'j/E xaxoïç 8tT,T~f¡[iaaiv, Tva i^tiç aùxwv £т)Хау% ditur malitia, quod honesta pravis ocrullarit narra-
fèvT,Tai • eE 8k аХт)9шс íxje6t¡ SiEirpaÇavro, kxprjv tionibus, ne quis eorum Gerel imitator. Quod si
Toùvavrbv afaGoíí (iu6oiç M айта kmaxéraiv, iva dii vere gpsserant impia, contra oportebat ilia bo
|i<l oí av9p(unoi, «I>ç elî xpsfxTovaç àçopuvTsç, nis fabulis velare, ne homines, velul qui in nu-
apapravstv iitixEtpuaiv kxslvoij napanXíjüía. Тай- mina respicerent, ill is consimilia niterentur pec-
та fiou EÍTO3VTOC, ot ratp(5vTEç çavspol Tjuav ipxfyv care. Нжс me d icente, qui aderant, non obscure
Xa|x6avovTEç ttjç itpbî toùî iirc' èjjtoû XExSavtaç Xá- videbantur incinere dictos a me sermones amore
youç ау&тя\{. Ka\ -fap ouvexw? xa\ ksTOu8aauivii)c prosequi. Etenim frequenter el sludiose rogantes,
à^'O'JvTî; râvTti>f-jtE т£ feFiôaiaiX(kÏ¥èiï?pAa*ri3»v. «i omnino-poslridie venjrem, digrcssi -suut,
OMIAIA E'. C HOMILÍA V.

I. Tîj piv ouv èv Tûpip kmoúofl <i(i¿pa, xaGi suv- I. Sequente igitur apud Tyf uin die, quemaikno-
ttîçiusOa, eiç tov f¡aúxl0V Tûnov s* àX9ùv, toîiç tlnm pacti eramus, in quielum locum adveniens,
(iïv t-ipo-j: y£x& Tividv xa\ aXXuv iSùv ¡cil тсроза- cxteros quidem cum quibusdam et aliis intuitus
fopE'J3a<;, 'Axiribiva 8k ¡др kupaxù;, tôijjt^v той ¡xi] cum salutassem, Appionem vero non viderem,
«apEtvai èxecvov tîjv atxEav. Ka£ Tti içt), 8uaa^(5û- causam cur ille non adesset rogavi. Et aliquis re
s*T(i>; aurov an' aÙTTJç iarzèpaç ÍT/rtxími то suj|xá- spondí!, ilium ex ipsa vespera tegroto jacuisse cor
Twv. 'Ejxou 6k 9<¡oavxo{, eCXovov EÎvai яарахрт^рл púsculo. Cumque ego dixissem, xquum csseutsta-
ipjxtjïavTaç kinaxíâiBaí aùxbv, sxeSbv ol iravTEç tim profecli cum visilaremus, fere cunrti deprecati
llÇlovv TtpoTEpov 8taX£x9^vaí (xe aüxolí, £Í9' оитыс sunt, ul prius eis edissererem ; sic enim postea
xix:Tvov c-uxí'ya jOi'. 6'Jvair9a( w aÚT¿v. Mía; oúv posse fieri ul ilium inviseremus. Quia ergo una erat
eivTojv трлЬр-Т)« Yôi^vií» Wye iv t¡p|á¡xiiv. omnium voluntas, loqui cœpi.
II. "Ex9k{ *l, èvTEÛ9Ev атеаХХауе^;, ы tpíXos, ¿jxo- II. Heri hinc abiens, о amici, multum, fateor,
XoyiT) órt, itávu tppovríCojv ûukp x^ç 7:pbí 'Amtítüva sollicitus de futura adversus Appionem disçepta-
ueXXoú<nj; Iff£s6ai Ст)т^о-еь>{, öro/ou tuxeîv135 °"x n lione somnuin capcre non potui. Vigilante autem
kóuvá(iT)v. 'AYpvTCVoûvroç 8¿ p.ou el(ré6pa¡A£ та kv me occurrerunt, quae Romae centra illum commen-
'PiüjATi 7ipo{ aiiTáv ¡«к ¡xsu.Tixavi)p;¿va. rHv 8k TOiaO-
lus fui. Sunt autem hace. A pucro ego Clemens
та • 'Ex 7Eai8oi if(o KX<¡u,t¡c aXï)9E!aç kpûv, ха\ Çtj- veritalis Studiosus, quaerensque animae ulilia, el in
Ttôv та «{"JXÍ 8ia<f¿povTa, xa\ eíí avaaxeuàç xal xa- confutationes ac probationes tempus insumens, ni-
Tasxsuà? 8azav¿)v toùç ypóvovc, xa\ u.ri9kv T¿Xstov hilque valons veri invenire, in morbum ex mentis
EÔpEÎv 5uvá(t£voc, oitb TTJc àvoiaç k£úxEtXa И elç impotonlia deveni. ('.unique decumberem, Romam
v¿jov. Kat 44} kjioú xaTax£í(i.¿vou, à 'Aitnimv ктабт)- advenit Appion, palcrnus amicus, et apud me ho-
jieT tíj 'Pwjit), тгатр'.хбс &v \uti 9ÍX0;, xal кта$Е- spitatur : audiensque in lecto me jacere, ad me in-
vourac ijio\, xa\ xXiv^pi] ¡xaOùv -pKç Ipï üalp- gressus est, tanquam medieae arlis non imperitus ;
XEret, d>í iaTpixîjç oOx áu,ÚT¡Toc, xal 7tuvBáv£Tai tí¡{ atque rogat causam decubitus. Ego vero dominent
VARI^ LECTIONES.
*• cpoExaXu'lev 0, mendose. *• той от. О. *» xaO¿y.aaxov ser. О. ** p-ùGotç add. с. О. Idem kitioxs-
TtTEiv, p. ETti3x¿-;iv. " xó-оч 11011 est in 0. »° S'JvaiOai lextui reddidi, postquam oinissuin eral a Cl el
8. k»xW«0. "kÇojxEiovO.
ITS S. CLEMENTIS I ROM, PONT. OPERA DUBIA. 170
non ignoraltam snmnio Judaeos prosequi odioi adeo A хатахХ£<ге<04 tljv atxfav. 'Efù> 84 xov Svîpa oùy
ut et contra eos inultos scripserit libros ; nunc ayvouiv M itávu 'Iou8aEouí 8i1 ат%Шас íxovxa. uç
certe Simonen) ipsum in amiciliam admisit non хоЛ тоХХа ßi6Xta хат' aùTuv auYYEYpatpevai *uxa\
qiiidem ob discendi Studium ас eruditioneni , sed aùxbv SE¡iu>va vûv où fiià çtXojxaÔEiav " eiç oiXiav
quia novit cum esse Samaritanum et Judseorum npoaié'u.EVOV , àXX' ènecSi) Sajjuzpéa aùxov oI6s |ii-
liostem, adversns quos etiam sit progressus, ideo coîouSaMv te ívra xa\ xaxi 'IouSaiwv тсроеХщХи-
eum sibi conciliavit, quo possit aliquid ab tilo con G<5to, 8tà toûto aùxov лроафХЕкЬоахо, iva ÍOvaixo
tra Jud.Tos discere. хзха 'IouSaíuv ti тсар' aùxoû u,avOávetv.
III. II;ec ego sciens de Appione, simul ac causam III. Tauxa íyü npoïiSàii *■ <x£pi xoü 'Arntúiivo;,
nimbi peliil, respondi simulate, me juvenum more 4(ia тф mjflcaOai aùxov xfjv aixíav tt¡c vógou ярю-
affectum doleré animo. Ad hajc ille dixit : Fili, lan- i»i7)xixü>C " aitcxptvánTjv, 5xi ti váiov izár/pi xa\
quam patri confisns narra, quinam sit animi tui аХуш ti]v (puxfjv. 'O 84 Tzpbí таита 1щ • Téxvov,
morbus, ('.unique Herum licte vehemens ducerem tb? itatp\ Oapo^juaç X¿yE, tÍ{ sou tïjç ^fj\î f¡ voaoç ;
suspirium, quasi verilus faleri amorem, silendo et *Е[Аой 64 rpoarotTjTtxcöi " iriXcv ávaexEva£avxoc,
vultiimdeiniuendo suspicionem dedi ejus quod indi- ¿>í Щ îcepV Ipwxoç eIitsïv a¡8ouuivou, 6iá yE tîjç
cari volebam ; at ¡He revera me mulierem deperire erito7rr¡i 136 xo^ T0" xaxavEÛEiv ", ixepV o5 IjOeXov
persuasus dixit : Nihil in vita est, cui non possit èvSf.ixvusOa'., TOxpsfyov xí¡v ùw5votav ó 84, èpqiv *•
adhibcri remedium. Ipse enim ego, adhuc juvcnis, (XE yuvaixoc áXrjOíií àvaitsioGE'ti, ï<pT) • UùÔiv 4extv
cum in amorem incidissem clcgantissimx mulicris, êv тф pía) ßor,ÖEEac tu/eív u/r¡ 8uvá[«vov. Kai yap
non modo impossibilc judicabam ilia frni, verum aÙToç, 8т& v£oç ■.p.Tiv **, èpaaOEVç fuva'.xo; à|soXo-
ñeque salutare unquam spcrabam : et tarnen nactus уштатг);, où u,ávov aùxTJç " xuxsïv íjyoúu.tiv «SOvaxov
aliquem jEgyptium, magicis in artibus pcritissi- EÍvat, àXX' où84 «poaayopsutiaE ïtote fjXraÇov xa\
mum, et contracta cum eo amicitia, amorem 8и.ы;, itspiTuxwv tivi А1уияхЕш, itivi» та uaytov
nieum declaro : ас non solum ille se mihi ad cupila àxpi6oûvTt , xa\ çiXioOeiî àxtpatvw иди t&v ipwra,
omnia tradidit ; sed largissime mihi gralificans, xa\ où p.(5vov êauTÎv p.0( TtapEÎxs irpbç nâv 3 i6ouXé-
etinm carminis per quod politus fui scientiam non p.T]v, àXXà 8a(J/iX¿íT£pov 7tp¿{ ¡ле 9iXoTtu.o'ju.£voî xA
invidil : alque per illius hominis occullam demon- tí¡v è-aoi8i)v, 6t' ?jç ïtuxov, íiíáaxstv oùx ecOávr)-
sirationcm, persuasus magistri munificenlia, et se- SEV àx 51 -tTJç èxEÎvou XaBpaiac ótto8eíCeü>í, í»**
mel potitus, amare eessavi. abi\ç xfl той 6i8aîavxoç àtpoovta, xa\ âiraï è-txu-
Ç x<bv, èitauGau.r;v той Iptoxoç.
IV. linde si et tu tale quid hominum more pate IV. "06ev, e¡ xal <rù Toioûtév xt iréïrovGaç àv9pti>-
ns, mihi confisus depone Curas. Intra enim Septem it(vwç, eápar(uov ijfiîv irpi>î xi á¡xápi|jivov • Èvxis
dits tminino te mulieris faciam compotem. His ego fàp fip.Eptov ijrxà itavxbiî aûxîjç èixtxuxstv (je таи^ош.
audilis, nieuni respiciens ad scopum, aio : Ignosce Тайта axoúaaí eyíj, eîç xbv Èp.8v *' o-xoixov àito6Xé-
mihi non penitus credenti magiam exstare : inultos Tctov, îçtjv 2üfrv(üe£ ¡Jtoi ¡it) 7:avu ixlctxeuovxi p.a-
quippe jam expertus sum, multa pollicilos ас men- YEÍav ûçEoxivai • iroXXuv yàp тсоХАа inayyíXkopi-
titos. Attamen movet me ac in speni adducit pro- vtüv xa\ 8iatj/EUffau.áva)V 1\6i) Tcen£(pa(iai. IIX^v 8'JtJ^
missio tua. Vereor autem, dum cogito, forte d se tü7XEÍ •♦ (ле хз\ e£ç еХте:8з? a^'Ei í¡ tri] итгатх^^1?-
ntones interdum magis ad mandata non obedire. A¿8otxa 8c ¿vOup.oú(xEvo$, p.4] apa oí 5a£p;ov£; xoí;
U,(4yOlÇ èviOTE 1tp8{ Xa XEXEUÓjlcVa oix UÊÍXOUSÍV.
V. Respondit Appion : Mihi concede, ut heee plus V. Kalo 'Atí7:£ü)v f9T5 " Taüxa èu.o{ aou pLoXXov
quam tu cognoscam. Ne tarnen nihil videaris ex me оиух<ЬрЕ1 EÍSévat. 137 RXí¡v íva p.1) 8oxf|f, -рос 5
audivisse de eo quod dixisli, disce, qua ratione êçTji, ¡xi]8àv àxijxoévat пар' èu,oO, u.a9e кш? àvay-
cogantur dsemones obsequi mandatis magorum ; XTJV ÊX0UÎIIV °l 8a£p.OVEÇ XOÎÇ (layOlÇ Ù7t££xEtV 7X£p\
nam sicut Geri non polest, ut miles duci conlra- ^ ¿jv xsXEÚovxai • tbí yàp aSúvaxív èoxi ffTpaxubxrjV
dicat, et sicut ipsi duces non possunt imperatori àvXEtltEÎV X(j) í¡YOUU.¿Vtp, aÙXOtî TE XOÏî í¡Y0U{iiV0l{
non obtemperare (si quis enim prsepositis résistât, oùx °^v TS ixapaxoûiiai ßaaiXaiüj * (e! yàp xtç àvx£-
oinnino pœnas solvel), iia fieri nequit, ut dœmones p£Ï xoï; ètjJîSXTjxtiaiv, Ttávxtuc xtu.wpta; àÇtoûxai •)
angelis ducibus suis non subsemant ; per quos oùxtii; à8ùvaxiv ètrxi xoùç 8atp.ovaí ¡ni) ÙTtoupYEÎv "
adjurati cedunt trementes, ut qui bene noverint se xot; aùxtûv f(youu,¿voic afY¿Xoií, xaO' ¿>v 6pxiÇ8ux-
non obsecutos omnino puniri. Ipsi quoque angelí, vot (fpîxxovxEÇ Efxoustv, eu е!88хес 8xt àixeiB'fioav-
VARIiE LECTIONES.
t;j"" ni m \iu. tum. limn 111 uni« i >i iiiiLiiiitif» öt/c uiaiitiiii/ uuiciri iiiim ,o
ац. S. " lia О in marg., fu,iv in icxiu. Idem àîioXoYiuxaxoi. •• aÙT<jv,
C. *» lia О с. S , 5йизш-Л С. «• ÚJropYElvO.
it; CLEMENTINA. — HOMILÍA V. 178
ts« " тгаутшс xoXaÇovtat. 'AXXà xal айт»1 oi an*- A per Deiini аЬ magis adjurati, obediunt, ne inobse-
Xot, хата той xpeÍTTOvo; uno (lá^wv 4pxiÇ<5p.Evet, quenlix rei pereant. Nisi enim cuneta anima et
uirsfxoujiv, p.-f¡raijc àitîtOsiaç xpiOévTEÇ ànSkwrztii. ratione praedita justitiam Nurainis praevidereut,
El yip p.i] rcávra I¡it{iu)(a 8vTa xal Xoyiap¿va Ttpoetí)- oriretur confusio, omnibus nempe mutua sedílione
pa t}¡v ix той xpEÍtrovoc 8¡xi¡v, aÚYXu<"í «v £y£" laboi antibus.
•yivet, TUv roivTtov araïiaioVcuv тсрос uXXi)Xa.
VI. Kàyw É(pi|v Üúxo'jv ôp9£>ç íx£! т* йпй itoií¡- VI. Et ego dixí : Vera ¡taque sunt quae a poelis
tüv xal cptXoaácwv XE-yáp^va *' , ¿>í èv Сбои al ({«J- et philosophis iiarrantur, in iuferis animas iuipio-
X<à twv Дзебьга, xpiOeïaat è<p' o!ç eT¿Xp.T¡aav, xoXá- rum judicari, et pro facinoribus puniri? Exempli
Jovrai, oîbv 'IÇéovoî xal TavraXou Tituoû « xal gratia animas Ixíonis, Tantadi, Tityi, SUyphi et
Itsûçou xal t£>v Aavaoû би-уатерол» xal 8soi -поте Danai liliuriini, nec non alios omnes quicunque hic
SXXoi èvrauôa t|sé6T¡aav ; Kai теш;, еГуе тайб' ойтшс vixerunl impie. Ac quomodo, si hsec non ita se ha
H-i] гХП ,,-"i Suva-cbv av pafEÍav uçeetavat; Той Se ben!, poterit magia subsistere? Cumque ¡He re-
eiïioVcoî, ойтш ta èv ¡¡tôou §xeiv, èfùi ew>8du.T(v Aià spondisset , ita esse de inferís, ego inten ogavi : et
tí Й] xal aÛTol paYEUsiv •• ой теуоб^ЕОа, èrcl cur ipsi magiam exercere non tiiucmus, qui certi
(lotÊÎaç toheisuívoi tí]v èv Свои 6£xt]v ; poesía " B sumus de pœnis adultera apiid inferos? Stupro si-
■j-àp рЧазазба1 tîjv p.!] OíXouaav ой auvTÍCtepai slvai quidem nolentcra feminam comprimere, justum
Síxaiov. El 8¿t(cout})v 138ns'0eiv e-7taYY¿M£Tai, esse non assentior. Sed si quis persuasurum se il-
■spoí тойто , рята той xal x^Plv ¿P-oXoysiv, ето£рыс lam pollicetur, ad id ego sum paralus, insuperque
habebo gratiam.
VU. Kai ó 'Aunítov î<fr\w Ой Soxsî 301 тай-rov eîvai, VII. Excepit Appion : Nonne tibi videtur idem
»îte pa-j-eta айтт^с èiuTUôiÇ ", еГте irsfaaj X¿-pic ; esse, sive per magiam ea poliaris, sive per verbo
Kàyù lijjijv Ой itavTojç Sp.oiov toXù yàp àçionj- rum suadelam? Respondí ego: Non omiiino par
xsv ¿/'/.r/.t.jv êxa-spov 6 p.èv yap íxouuav Yuvatxa est : multum quippe distal unum ab altero; qui
fi] T^j {xa-j-Etaç ß£a è-avayxaaaî , ç етибоиХЕизас enim invitant mulierem per vim magix cogit, lan-
аикуро'и, xaXstwTáTTiv йт^х£' "rfjv 6£xï)v ■ ó 6è Хбуш quaiu iusidiator púdica; gravissimas dabit pœnas :
та£зас, xal è-тЛ ttj айт% èÇouaîa xal ßouX?) toítjjí- qui vero sermone persuasit, atque in ejus arbitrio
psvoî t^v aïpsaiv, ойх ебсазато. tHttov 6è oíp-at ac volúntate posuit electionem, is non inlulit vim.
xoXaae-fjasaOai tov itEraixora той ¡Jtaaapivou'Tot-yap- Minus autem, opinor, punielur qui suasit, quam
oûv, eI uivitEÍjat Sûvasat, x^P'v в^ш ewtux¿>v, »Х- С qui coegit. Quocirca si quidem persuadere potes,
Xtui 8è fjStív " рл1 TEÜvivai p.äXXov , f) tIjv p.^ ßou- gratiam babebo compos facius : aliler vero dulcios
Xopivr)v ßtaftüi eTravayxiiat. mihi morí quam nolenlem vi adigere.
VIII. Kai 6 "Amctav, áXíjouc Siairapuv , ït()T)' TI VIH. Et Appion veré dubius animi dixit : Quid
рг xpTj ip^Ç al XéfEiv ; Поте p.èv fàp tbç Û7i6 !рш- me tibi efl'ari oportet? Interdum enim quasi amoris
T»; èvoxXoupsvoç euxt) è^tTuxEÎv , ноте 81 tbj ойх impatiens fruí desideras; interdum vero, quasi non
èpuv '* TÎjç Eiri6up£a; irporipaç tov c¿6ov , xal ofîi ames, metum anleponis cupidini , et existimas,
ïuijaç plv <î)ç àvapaprr(TOç ïaEaflat àvsuOuvoç, ßla quod, si persuaseris, impune tanquam qui non
6è Tfj vf¡c paysiaç í^ítux¿jv ûçîÇeiv " 8£xï)v. 'AXX' pecca veris evades ; sin vero per magicam vim com
avvocîi ¿i тй t¿Xoc toivtoç ттрауратос xpívsTai, pos voti lias, pœnas dabis. Sed ignoras, cujuscuu-
ôti y¿y0V£V» ей ib тоЬс féôvs BoxipaÇcTai. Kai au que negotii flnem judicari, et factum, non facti
îè, iàv ржхЕйат);, ой З^тсоу, и.а^Е£я plv 6uvt)OeIç, ibç ruodum expendí. Et vero lu si adulterium commi-
àaï&ijç •• xpiOíjarj , та£аа{ 8s, ttjç хата t^v poi- seris, nunquid , per magiam compos, tanquam im-
XEÍav ¿рлрт£а; à7K)XuefjffTi ; Kà-ju íctjv Atà тб àpav pius condemnaberis, per suasionem vero, ab adul-
îravTcuî ¡îoi itpoxsipivou 139 tux£ïv tíjc epü)p¿vT¡c, terii peccalo absolverís? El ego respondí : Cum
it I. г\ 1 л л i * л *.\
avárfJCT¡ piv pot eXáoOat Bítecov, a£pí¡<Jop.ai 8è, eI•«•"
" amera, omninoque; :i. !
mihi proponam Гl'rui! _«..«_
amata, «п
nc-
oTív te, xoXaxEUaai p.äXXov, Ц UÄfEUaai. 'AXX' ou8s cesse quidem est ut allerum eligam , malim vero,
xoXaxEÍz íraíOEiv autijv (5á?:ov itivu yâp èariv ^ si facultas est , adulalione uti, quam magia. Sed
yuví] çiXoaoçoç. nec blanditiis facile eril mulierem ad consensum
adducere, valde enim sapientiae studiosa est.
IX. Kai 6 *A^Tt£(üv ici)* Тайтт] pSXXov eSeXhíc IX. Et Appion : Eo magis, inquit, bona me spes
Elpt i^COeiv n aUTÍ]V SuvfjaEaOat, uj айто; 6¿Xetc, habet, posse ei persuaden-, quemadmoduui cupis,
Efep уг irpoaoptXîjaat ай-îj 8uváu.E6a. Káyd) ате- si cumea colloquí detur. Ego respondí, üeri nequit.
xpiváp.ijv 'ASúvaTov. Kat 6 'AicTtíwv eitúUETO, si Appion aulem sciscitatus est , num posset ad earn
, - VARICE LECTIONES.
»• адаЛ^ааутЕс Cl , Ottoboniani а7СЕ1бг£ааутг? idem valet, àireXGfjaavTEç С. ,T çXEy5pev3t О,
mendose. *«•*• О legit in indicativo îyti. "¡itxydav С. Tum èrcl poíx£t? О. *' Leg. р-ауЕЕа с. D , cl. capp.
7 et 8. " èTKTuxibv C. Verum jam vidit S. Idem icaiaaç mendose. •' f¡8íóv S. О , f,8Etov C. ,k aipdiv 0.
•• OçéÇiv 0. •• аогб^аас С. ,T ;i addidi с. 0 : quam particulam déesse jam suspicalus est S. M lia
S , «eÏseiv С 0.
179 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. «80
sc.ribi. El ego dixi id quidem fieri posse. Tum Ар- A ImexsíXai aux?) Suvotóv èaxtv. Káyi'j ïçijv A'jvaxov
pion : Jam norte liac conscribani libellum, nurcliiae xoûx<5 fs. rial ó 'Ajïtcîiuv fçtj- "Exi •• xí¡ vuxxl xaúx^j
laudem; quem tu a me acceptum ad earn milles; avyiptyu fii6X(ov, ¡xot/ciaç iyxibu-iov, оттер au nap'
et spero quod flexa consenliet. Atque Appion com- èpoù XaCüJv 8tair¿u,i{/£tc aùxj) , xal èXitt£to ôxi ikv-
positam earn epislolam mihi dedit, de qua norte вбеЕта uuvOfjUEtai. Kai ouffpaâç 6 'Anníiov íxzlva
ista cogitavi quamque opportune recordatus sum xo p46X£ov èSÎSou e¡j.o\ , тар\ ou xal iv xfl vuxxl '•
me habere una cum aliis libellis, quos mecum dé xaúxr] evevótjo-o, xa\ EÙxaipuç " E/eiv auto ùrce-
fera. Haec cum mu rassem, aslantibus ostendi epi ¡xvfiaOT)v, aùv aXXo'.ç p46X£oij оГс ¡лет' èpauxoû " èni-
slolam, cupidisque audire recitavi. Legens aulem tf¿po\iai. \и]уг\ааулчо( 8e xaûxa ESsiÇaTOÎ; парой«
dixi : Haec est, о viri, Grsecorum disciplina, quœ lar xo¡p46X£ov , xa\ (JouXopivotç ènaxoûaai aviyvuv, xA
gara pi m ln't ad audaciter peccandura occasionem. 6т) àvaYvoùç íyr¡v АОхц ètixlv, av8pec, í| xióv 'EX-
Epístola vero iia habebat. XfjVtov Tcat&ia , ysvvaíav ùttoQeïiv íypvaa. npi>í xö
à8ewç èÇau,apxavew. Tí» 8è ßi6Xtov tjv ойхш? éxov.
X. Amaior amala; (absque nominibus propter le X. 'O ÉpiüV XÍ¡ Ípii)|l¿VT¡ (aVli)VÚ|JU«>{ 6ta xoíií ex xü>v
ges a stultis hominibus sancilas) jussu Amoris, an- àvofjxojv àvûpwzoïv v<5p.oüí) tminyaXi; "Epwxoí той
:iquissimi omnium pueri, salinem dicii. Cognovi te irávxiov rcpí<j6-jxáxou natSbí xáPtv "• 140 "E^vcuv
aniiuura ad Studium sapienlix applicare, et ob vir- <j£ tpiXoaoçia n npoaavixouoav, xal àpEXÎjç ïvExa xov
tutem xmulari meliorum vitara. Quinara vero me- xâ>v xpeixxavwv ÇrjXoOaav ßiov. TEvej 8e Sv eîev
îiores situ, quam inter omnia dii, et inter homines xpEÎxxovEÇ, f¡ 9eo\ plv áirávxiov, àvoptarajv 6e oi tpt-
philosophi? Uli namque soli sciunt quxnam ex ac- Xódotpoi ; Oùxoi yàp pavot Tuasiv, xióv ïpytuv iroîa p.iv
tionibus natura sint mala; ant bona;, et quxnam per èsxiv tpúasi xaxà f¡ xaXà.noïa 8s xí¡ xuv vóp-wv 0¿jei.oùx
legum decreta tales, cum non sint, habeanlur. Jam 6vxa, vou-ÎÇExai. Aùxixa foûv xty» XeYOuivTjv poixEÍav
ergo adulterium, quod »licitar, Hi actionem npôiÇtv tiveç ÙTCstXfiçainv elvai xaxfjv, xaCxot xaXrjv
uialaiii esse crediderunl, licet omnimode bona sit ; xaxà navra ûroxpxousav elç ykp xijv той ßiou тоз-
nam ad generis multiplicationem jussu Cupidims Xufovíav етктауаГс "Ершхо« Y£ve,cat' "Ept^í 8é è<mv
exercelur. Est atitem Cupido deorum omnium anti- ó návruv Seiliv iipE<i6ÚTaxe{- 4veu y^P Sil "Ерштос
quissiraus; absque enim Cupidiue non clemento- où o-totxEÍtov, od öeuv, oix avopojitaiv, oO Ciíxov
rum, non deorum, non dominum, non brutorum àXOYwv, où xüjv Xomuv á-áviwv pt'^t; i^ y¿vsj4 "
animanlium, non cxlerorum omnium congressus YEvéaOai Sûvaxai' iiávtEc yâp tot 5pYavá àap.Ev той
vel generatio fieri polest; omnes clenira Amoris С "Ерахтос. AOtiç 8à " ô 6i' f)|X(üv texvîttiç iravroç
sunius inslrumenia. Sed ipse per nos opifex, ad TOO YEVVWpivOU d/UX«'i iltlS^lllüV EJIl VOÛÇ. "OÖEV
cunclorum qux gignuniur animas adveniens. Unde oùx aùxol oaXovxsç, àXX' ôxav un' aùxoû xeXeuu6(I>-
non quando ipsi volumus , sed quando ab eo jube- U£V, XQ èxEÎVOU РоиХт)рЛ TtOlEÎV àni6up.oû(i£v. Oi 6à'T
niur, illius voluuiatem faceré desideramus. Quod exeîvou pouXî) àmOu|xouvxEç, xàPtv ЩС Xeyo^¿vt,{
si, qui ejus volúntale cupinius, cupidiiatem propter atuçpoeùvi)? xpaxsïv ttjc; àniOujxta? èraxEipijsw-
id quod voratur pudicitia niiamur comprimere, quo p.sv ", тяЬс хф itivxwv ярЕабихах(р öeüv xe ха\
modo dum omnium deorum hominumque antiquis- àvOpuiHov ávxmpáxxovxsc " où xà piY'exa A<se.6r¡-
sinio refragamur, non inaximam impietatem ad- fftüftEv ;
mitiemus?
XI. Universa ¡laque ipsi apena sint ostia, et XI. "AXXà rcaaai p.àv àvEtpxôbwev •• aùxcp ÖOpai,
oiiinos molesta; ac ascililiœ solvanlur leges , ielo- navxEÇ 8È ¡лох0т)ро1 141 xa^ ÖexoI Xuéuowsav vó-
typis hominibus positx, qui mente capti, nee vo pwt, {TjXoxúiteíc ávOptúnoií xeíjaevoi, oîxiveç, й«6
lemos sequum intelligere, insuperque el diclos àvoiaç xpaxoújiEvot xal x8 eGXoyov voeïv p.1) ßouXo-
adúlteros suspicati, a Jove ipso per Minoem et p,Evoi, ispoeéxt Sí xal xoùç XEYo¡xáveuí [ioixoùî ûço-
Rbadamanthum juste illuduntur latis legibus. Nam D pújisvoi , ùtî aùxoû xoü Ai8{ 8ii "i xou Mtvo) xal
Amorera animis accedentcm coerceré non possu- Tou 'Pa8au.áv6uoc " eùXoywç OexoIç itaiÇovxat **
mus. Ñeque enim voluntarius est amantium allec.- vó[iot;. "Epwxa y^P Era8T)u,í¡o-avxa 4^Xa'í °"x ^fftlv
tus. Ipse ilaque Jupiter, harum legura lator, innu- è-idXEtv. Uù y^P Éaxiv íxoúotov xb xíiv àpcuvxuv
meris coneubuit cum mulieribus ; el quidem pro TtáOoc. Auxíxa y°úv ó Zeùç aùxbç, ó xoúxtuv vojxoOé-
pter quosdam sapientes viras beneficus in libero- xi){, pupíatí ouv^XuOev Y^vai^lv, xal ûit' èviiov piv
гиш procrcatione factus nonnunquam congressum aoçfiiv £UEpY¿xT)í Tzpbç xsxvoTOiiav, svíoxe xí)v aù
suuiii hominibus donavit, apud eos vero, qui gra- xoû p.£Çiv 8* àvOpwnoii 8wpoúu£voí* пар' olç 8à
VARI.E LECT10NES.
•» етсЕ conj. D. »• xaí omitiere non debebat S c. Cl. " Hanc Ci conjecturam confirmât
О , eùxaipoç С in texlu. " Ita S , ргв' èauxoû C, 0. " Leg. xâ!pEtv S. " lia 0, et ex coujecl. С ,
9tXo-îo-f£av ¡(Un teviu. " y¿vvi]íic С. " 6¿ add. с. О. " S1 С. VelhiclegendumEiproOl, velinfra tivpo-
iieiidiiiii antoyápiv. Ed Patr. " ¿toxeiPÍiojjiev О. " Post àvxnrpaxxovxeç in O legitur àvEtoxotoo-av, quod
ex seduentibus perpera m irrepsit. ,0 avEojxOwsav 0. uljam proposuit S; avsioxOTjaav C. " 'Pa8au,áv6ovt
0. •* lia О с. S ; tTOx£ïovxai С. •* itpoc_xíxvoKoiíav¿evo<¡Oi), xljv aùxoû p££jtv legeudum consol U.
ist CLEMENTINA. — homilía v. isa
èlA TÎj X^P!Tl fyrfeww "*> 4yV0OU[1£VOC U£T£[M>p- A liai" non inlclligcbanl, clam mutabat formait), ut
çoj-o t^v !6éav , ïva |a<¡ts aÙTOùç Хита) , jjuîjte toïç пес ¡líos coiilrislaret , пес a se positis legibus vi-
vi:' aÙToù TeOeînt vojxotç àvriirpaTTEiv fioxj. Aet ouv, derulur derogare. Quae ergo philosophise inctunbis,
tîj çtXoroçEa Tupouaviôusov , xaXou {Hou /dpiv ju- prxclara3 viia; gratia imitari debes eos qui ex con
usîsOat toùç ¿jioXoYoujiivouc xpelxtovai- ¿>v at (aí$síí fesse optimi sunt; quorum infiniti exstiterunt con-
¡i-ipiai Teifövaotv. cubitus.
XII. Kai ùirep той ¡х-}] tov xpovov napavaXiaxeiv XII. Et ne'tempus frustra impendam in plurcs
uíttjv el; tac àimSEfgetç tàj itXeiovaj , ait' айтой demonstralioncs, ab ipso Jove, deorum ac bomi-
той A'.oç, той тохтрос Oetûv те xa\ avOpúirciüv, apÇo- num parente, incipiam quorunidnm indicare com-
¡ii: тас ivíuv (iTjVÚetv xotvcovía; • itaatöv fàp йто- plcxus : cunctos enim nicniorarc, oh mulliludincin
(ivijee^vaí 6ià то icXtjGoç áouvaTOv. "Axoue toívuv inipossibile est. Audi ergo magni ipsius Jovis ob
oùtoû той ¡хе^аХои Atoç, 8ca ti]v tuv àvof,Tu)v àv- slolidorum bominuin zeloiypiam clancularios per
îptuv ÇijXoruitfav, тас 5ià ttjç (iETaôpcjuiew; Xav- transformalionem coitus. In primis enim varise
6avouaaç xotvuvCa;. 'Ev icpiÔTOtç fip tïjç 8ta9¿pou mislionis sive moechia; subdolum peccatum dum sa-
piÇchK ^v Oitovooujiivnv 8e 142 '"W |*°'X£taS à^-ap- R pientibus solvere vult , quaiuio uxorem ducturus
■rfav sotpoîî Xûaai OíXüjv, йттоЧе IjaeXXe ya\i.¿iv xal fuit, el ut in primo concubitu juxla plurcs mcechos
¿i; ítz\ nptüTTQ eùvfj xaxà toùç itoXXoùç (aoixoùî eîSà>ç, scniiens, ibi cum fuit, per credilum, ul dixi, pec
où fivojievoç **, 8ta TÎjç Soxoujqç, «bç I<pi)V, àfiap- catum contraxit inculpaium matrimoninm. Nam
tiaç tov àva(wtpri)Tov fáiiov èiwpisaTO. 'ASeXçfjV in попет sororem suam in uxorein accepit, assi-
yip aùxoû "Hpav ousav уоц1л1, брлиаЬАс" xóxxu- milatus avi cuculo, ex qua naiae sunt Hebe et llithyu.
yoç *• 1тт£рф, è$ ?jç "H6i) te xal 'IXíGija (86) e-jívsto. Melin namque absque ulla penitus mislione pepe-
Tîyv Mtjtív yàp ХШРЧ t^S tp¿C ftva ¡х?Е;ыс àito- rit, sicut et Juno Yulcanum.
xuîsxei, ùç xa\ "Hpa xbv "Hçaiarov.
XIII. "Eti Se (liyvurai iSeX^ Tf¡ è$ Oúpavoü xa\ XIII. Adhuc vero cum sorore miscelur, progcnila
ВаХазщс аитф yevouívti (87) arco tt¡c Kpóvou ехто- ex Cœlo et Mari, vel ex Saturni virilibus exscctis
pijç, "Epwç хай KÚTcptc, ^v xa\ Atü8tóvi]v (88) X¿- (unde Cupido et Cypris), quam et Dodonani vocaiit;
•joyatv (xÍYVUTat 8è xa\ 'Avrw5ir¡) tí) Nuxt¿ü>í , £a- miscetiir eliam cum Anliope Nyclei filia , similis
túpoj iMpsixao-jiávoí , 143 Ц íí 'Ajictoiv xa\ Zíj- factus Salyro; ex qua orti Amphion et Zethu».
6o; -yE^ávadiv. 'AXxp.f¡vi] те " t?¡ 'Ap.ctTpúcüvoc Congreditur cum Alcmena Amphitryonie usore,
Tfuvaixl <ruv¿px£Tat , op.oia>Oî\ç тер ApiciTpúcüvi тф С specie Ampbilryonis mariti sumpta : unde geniius
TcYafAijxárt, èÇ ijç 'HpaxXíjí e^íveTO. Ka\ Atyívfl x^ Hercules. Et cum iEgina filia Asopi consuescit,
VARUS LECTIONES.
** lia О с. S., [ЬсСтсато С. Cseterum totus locus corruptus est. D eum sie vult restituí : f)it£-
втзто axoo¡iívoií, jAETEjiopçoUTo x. т. X., quod inlerpretalur : Apud eos vero, quoi hocce beneß-
cium moleste ferre novit, formam mutavil. Ci versio, quam ego retinui, constare cum grsecis verbis millo
iT„J,,r.,.f.^f n.in.cii Inm Qpnlanfia ünmpplAT spfi/ï. S Fnrf \an 4\тп^-гг7тл F.n l'iri-.ti 81 Vhh . TTir fitaC2Ô*poU
1ж nia-
;Uaud
enim acquicscere possum in ca emèndatione, quam D proposuit.dumscribijubetxaTaT.i:. ¡aoiyoî? èoLxwç, où
T»v4|igvoç, quod verlit : Ut multi cernent, mœchis similis, non rêvera tarnen mœchus factus. Malim scribore
çoi/oùç ih eTSoç où yivopiEvoç. S. " ójiottuOEleav 0. ■» lia О с maig. Ci, cujus textus -/¿xxutoç. Dciude
lAteija С in texiu, EtXe£6uia Oi in marg. 8» -ci inserui c. 0. Idem от. тф ante 'AjxciTpúüjví.
i VARIORUM NOTiE.
(86) • "BÇ ijç "H6t\ ts ней ЧЛсвца. Apollodorus D vou. Tum èxTop.î)ç (àÇ ffi "Еры« ха\ Kúitptc) ?¡v
lib. i Bibliothecœ : Zeùç уациТ Tlpav, xa\ texvoï scribi vult ü. Recte. Idem verba eÇ Oúpavoü mu-
"H64¡v , EiÀsiBuiav, "ApYTjv. Ilithyx autem nomen tanda esse putat in èx Kpávou. Licet enim, ait, ex
Grsece varus modis pingi solet, per I, Ei, E, H, in demessis Cœli virilibus et in mare projcctisoriafer-
prima svllaba. i, et, i), in seeunda, ui, ei, in tenia, relur Venus, quemadmodum docet noster hom. vi,
et per accenlum vel acutum in antepenúltima, vel 2 (èx tîjç аноторж той Oùpavoû — <i AtppoSÍTT) lyé-
circumfiexnm in penúltima, aut acutum : sed usjta- veto), ea tarnen Jóvis non sóror, sed amita cense
tior meliorque scriptura est EiXeiOuia.Vide Elymo- ntur, nisi scriberelur Ы Kpávou. Confirmât banc
logicum magnum. Addo, in Theopompi loco rectius scripluram auctor Recogn. x, 20 : Júpiter deséela
apud Suidam voce КатагсХ^?, legi EÍXeíOuta, quam Sauirni- genitalia in mare projecit. Mirari aliquis
apud Harpocrationem eadem voce, EíXf¡9£ta. Сот. possil, Cypriam loco nostro venditari pro tilia Aphro-
(87) lia О с. marg. Ci et D , Y£vop.¿vi¡í С in diles : at idem legitur Recogn. 1. c. : .... Aphrodi
texlu. Qui quidem adnoi.il : < Non repiignabo , si ten, quam apud nos Veneiem appellant, ex cujus
quis inlelligere voluerit exseetionem, quam fecisse, coneubitu, qu;e erat ulique sóror, hune ipsum Jovem
non quam passus esse dicilur Saturnus. Utrumque ferunt genuisse Cyprin, ex qua aiunt el Cupidiuem
enim tradunl fabulre, Saturnum et genitalia patri ualum. S.
Urano seu Cœlo abseidisse, et geniialibus privatum (88) Neme unquam Vencrcm aut Cyprin Dodo
fuisse per Jovem (ilium.» Schal. Apoll. Rhod. IV, nani vocavit, sed muki Diona; liliam dixerunl. Ita-
985 : Ttjxaîoç 8à èx той SpEicávou, ф èÇéx£|iev той que legerim Aiü>vt¡í sc. Ôuyatipa. Cl. Cfr. Iloni.
Oùpavoû та aiôoîa 6 Kpivo«, î) à Zeùç та той Кой- ¡v 16.
485 S. CLEMENTIS I ROM PONT. OPERA DUBIA, IM
'AatoflDÜ •• itXîjffiaÇei, уЫрьуос яетос, âÇ ffin Ala-
niulntus in aquilam ; ex qua nascitur jEacus. Cum A
Amalthea vero Phoci concumbit, speciem ursi reie- xbç TÎxiE-rot. 'АцаХвЕ!« 8à tf¡ Фшхои 6иомиве\с
rens. Et in Acrisii Danaen forma auri influxit; ex &0-/.-V) (TuveuvoÊTat. Ka\ Aavár) v¡[ 'Axptfffou xp'jcb;
qua cxorlus cvolavil Perseus. Propter Callistonem eto^út), eÇ îjî Перевис Мятщ". KaXXiarsI тЦ
Lycaonis Gliam in forum lconem versus est, alium- Auxáovoí ^риобт) Xewv, xaV äXXov tixxet "Архяба.
que peperit Arcaüeni. Eiiropam Phœnicis per tau- Eupwirrj tfj 4>o£vixoí 8ii taOpou iuvîjXOev, èÇ f,ç MÍ-
runi inivil; ex qua procreati sunt Minos et Rhada- vto; xa\ Ta5á[Aav8uí xa\ EapuT¡8uv" èÇéçuuav".
maniliys et Sarpedon. Eurymedusam Achcloi, for Eupu(iE5oúoT| Tfi 'АхЕХфои, р.0р|лт)С уЫргчос, eÇ ?¡{
Mup[Ai8t!)v ". 'Epaafou vû[it{>ï), yôusvoç ■p1}'. Ц íí
mica faclus ; ex qua Myrmidon. Hersaù nympham,
mutai us in vullurem, ex qua velcres illi sapientes oí tv StxíXía 7táXai coco!. ЕГр.а ifl" -)T)ï£veî Ь
qui in Sicilia. Imam terrigenam apud Uhodum in 'Р(58ф 6ià б(лброи ouvt|X6ev, iÇ îjç ПаруаЬ;, Kpi-
vtoç, KUTOç- xa\ KasaiaitEiav " èvu[i;pEuasv, 4цош>-
imbrem transformatus vitiavil; e qua suscepit Par-
6e\ç тф y*][«xvt( totvixi, e£ f,ç 'Ayx'vioî" яОты
gseum, Cronium, Cylum; cum Cassiopeia se junxit,
èÇacpu • NEjxéaEi -rij 144 то" " веят!ои, t?¡ хсЛ Affix
assimilatus mavito ejus Pbœnici ; de qua illi natus
VOUISÔEÎIÏT), XUXVOÇ îj X*1v TEvajAEVOC 'EX¿V1)V ETEXVlb-
est Aneliinius. Ex Nemesi Thcslii (ilia, quae et Leda
sato, xal auOiç, àdxljp fívójxsvoc, Kásxopa xsdllo-
puiatur, in cycnura seu anserem mutalus genuit
Xu8súxt)v àÇatprjvcv ,м. Аа"ц£а еяЕ|лорс<Ь9т) Етоф.
Helenam, et iterum in stcllam conversus Caslorem
et Pollucem produxil. Utque Lamia potirelur, trans •
formatus est in upupam.
XIV. Idem Mnemosynen , pastori similis factus, XIV. Mvi](ioaiiviiv, aOtb{ slxasOsAç toi[í¿vi, Mou-
matrem fecit Musarum. Semclem Cadmi filiara, euv aitotpaíveí цт^тера- £e¡jl¿aí¡v t$¡v Кабцои icup-
niulalus in ignem, ducit; ex qua Bacchum pro aofvcdv ' âjAEt , 4Ç ?¡c Aiávuaov teXeí. IlEpaEC<vi¡v
créât. Ipse , forma draconis accepta, Proserpinam oùtoç EXvupcfeÚEi x$jv Оиуятара i aútbí * ¿¡aouoOeIç
flliam comprimit, qu.c et uxor fratris sui Plutonis Spáxovtt, xal xfl * Yuva¡x\ той aSEXaoü auxoû IlXeú-
esse existimatur. El cum alus pluribus etiain non tùjvo; Ebat vou-tJÖEiar). Ka\ SXXaij тоХХаГс xal Síâ
mulata forma concumbit ; bominibus, qui zeloly- (XE-a¡xoptft!)(jEiü? jxÍYvu'ai , ÇîjXov -rüiv avSpíiv oix
piam quasi de peccato non babent, sed probe sciunt ax<54rttüv ¿с l'-f »¡лартгЬ, áXX' eu 6Í8ó-cojv Sti асвоусос
quod sœpe ac honoriüce cum mulieribus eorurn xaîî YuvatJ'iv aùiuv xotvuvuv ysvv? у xePlû£V0*
mislus gencret, iis inquam bominibus donans Mer aùtoîç 'EpjjiEïî, "ATtoXXdJvaç, Aiovúaouj, 'Ev8u¡iIü)voí
curios, Apollines, Bacchos, Endymiones et alios, С xa\ 8jouî áXXouj etp^xa¡jLSv, èx (iiCew? auioû xaX)Ji
quorum ineniioncm feciraus, ex ejus concubilu 8ianpE7CETcaTou(.
forma prastaulissimos.
XV. Sed ne lempus in narrationem infinitan) ct XV. KaV Iva p.i) eIç aiîEipov ' ê.5ÎYTi<Ilv xov XP^W"
inexplicabilem impendam : omnium cum Jove (ko Banavûi, itávTtov (AEtà ДЛс 6euv aipOavouç eûpâeiç
mm mullos muniGcosque invenios concubitus. Al xoivwviaç- ot àvdijtoi 8k ôiydaç Xáyouat t<Iiv 6euv,
slulli homines adtilieria deorum vocant : qui tarnen ¡xr,8s tûv áp'p'ávuv та; |¿í£ei; cuXajcopivuv (Ь; a¡-
dii ne quidein a cousuetudine cum masculis tan- oxpàç , àXXà e7f,TT)8EU¿vT<ov ха\ тойто iî>{ EÙitpE7ciç.
quam turpi abslinuerunt, sed el illam ut honeslain A'j-ixx yoöv айтЬ{ ó Zeiiç ravu(Af¡8ouc » ара* Roiei-
conseclali sunt. Ipse eieniín Juppilcr Ganyniedis 8¿jv niXonoç* *Ato5XX(ijv Ktvúpou*, ZaxúvBou, 145
amoreducitur; Neptunus Pelopls; Apollo Cinyrae, 'Гах£у6ои,Фйрбаухос, "ГХа, 'А8(хУ|тои, Kurcapíauou',
Zacynthi, Hyacintbi , Pborbantis , llylae, Admeli, "AjiúxXa , ТршТХои , Bp&YX0U Tujxvaíou , Парои Пв-
VARIÊ LECTIONES.
•• lia O, et С ex conjectura, 'AaxXi)i:ioû in textu. Vulgo enim jEginae pater Asopus, non
ilüsculapius pei'hibetur. " S>ç О, meudose. Oeinde 'AjxaXOsia О, et ex conjeet. С , cujus texius
"A;j.aX0aïi. Át ex quibus fonlibiis sua hauserit auctor Homiliarum , nescire me faieor. Magis
etiam mireris ea, quae iradit auclor Recogn. x, 22 : Manlheam Plioci (slupral) mutalus in iirsura,
ex qua nascitur Árelos. S. " lía scripsi cum O. Emendaiionem ávéiroi prius vidit D , KaXXt-
oroï S ; днищ et КаХХючф С. Tum Auxátovoc О. ,3 ïapTttSiLv О. ,l èÇéepu О. •» MupjiTjotuv О.
Recte С. 'ЕрваЕои miitari vult in Aí'tvt) (cfr. Recogn. x, 22 : Tltaliam binara Nympham, muta
lus in vulturem , ex qua nascuntur apud Siciliam Palisci), et noXai ao'foi in IlaXixof. Conféras, qua; de-
derunt Servhis et Heynius ad Virg. jEn. ix, b84.S. •• eí¡x«t7¡ О. Leg. 'IpaXia, cl. Diod. Sic. v, 55 : ore
8т) Ze'jí, Xíyetbi èpaoo^vai (Aiâç t¿jv Nujiçuv , 'Ip.aX£aç ôvo|w£o|xîvy]ç, xal xpEtç'èÇ aùt^î TExvóiaanraíSaí,
i'Trapiaïav (al. IlapTaîov), Kpáviov, Kütov. S. •' lia conjecit С , qui exh. 'Üaníav in texlu ; Kaaníav U.
•* CoiimiutoviOllobonianiàYxiviom'Ayxiyioç. Apud С ,'Ayx'vooí- S proponil'Axuu.vtoç. "той adjunxic.0 ,
voluerai Coielcrius; at scribendum auctore Davtsin xa\ xi]v (sc. DepaEcfavTiv) yu\«iïxa vojxiaôeîoav. S.
* lia niarg. Ci , qui in texlu áraipov, ut 0. * TavvujjifSouç 0. • Ktvvúpou 0. Kv7tap£aou 0. Deincei«
»cripsi Tujxvaiou (Tejxvaíou 0 ), Tu¡xv£ou ex conject. G , cujus cod. Tujivaío.
185 CLEMENTINA. — HOMILÍA V. W
7vi¿t»; (89), 'Opepíwr Aiovuo-oçSè Aaoviioç, "А рте- A Cyparissi, Amycla?, Troili, Bi anchi Tymnœi, Pari
Xou, T|tsva(o'j'f 'Еридсрро8£тои , 'AxtXXáüií'' 6 8s Poliiiensis, Orphei ; Bacchus vero Laonidis, Aiupeli,
•A<ndiT,7ttbç 'ImroXurou • xal "Htpatcrre; Пт]Хеыс ■ Ilàv Hymenxi, Herinaphroditi, Achillis; áíseulapius au-
KAátpvtSoí 10, 4 Se'Epp}cIIepj¿(i)c,Xpúaou,6¿paou, lein Hippolyti ; Yulcanus Pelei ; Pan Daplinidis ;
"OSpúaou' 'HpaxXîjç 6г 'Або^рои (90), Apuoitoç, 'Io- al Mercurius Persei, Chrysae, Thersi, Odrysi ; Her
xíjto'J, *iXoxTf¡TOu, "YXa, ПоХи<р^и.ои, A?u.ovi>ç, ХсЬ- cules denique Abderi, Dryopis, locasti, Philoctetis,
vou, Eip'jaOiwî ". Hylaî, Polyphcmi, Hxmonis, Choui alque Eury-
sthei.
XVI. üávrtdv o'jv toi TUv èmoT)u,orépv Oeuv ex XVI. Omnium itaque illustriorum deorum libi
uipoyj toùç ip<ixtaç TOxpe6i(i7jv, сйтатц, tvM* eiSíjí, amores ex parie proposui, charissima, ut agnosce-
Sri ;jl4vos; áv6pá)TOtí tole avofjxoic тар\ тойто уЫг- res, apud solos homines slolidos oriri ea ex re zelo-
Tii £r,Xor'Jit£a. ДЛ xa\ 6vt)to\ Tuyâvoustv, xa\ Xu- typiam. Quareet mortales sunt, vitamque in tristí-
Ki¡p£x; tov (5£ov SiaxeXouatv, 8ti та SoÇavcaTot; 6eoîç tia transigunt : quia quae a diis judicantur bona,
xaXà aÙTo\ 8ia tov aÙTUv ÇîjXov xaxi ebai áitstprj- ipsi zelo suo ducti mala esse censent. Igitur dein-
vovTO. Maxapia ojv é«) той Xoinou , ¡jujiouuivrj ceps oris beata, si deos imiteris, non homines. Nam
6eoùî xa\ oùx àv8pu)itouç."Av0pb)TO)i yap, tIjv vo¡ai£o- " homines, intuiti te servare quam pulaiit caslitatem,
|iivT,v atdçpoauvTiv ¡Sovteç " ae SiatpuXaaiouirav, 5ii propter affectum proprium limitant quidem, al non
ToiStoviraöoj eitatvoüai ulv, oCx tbçsXoûai 8¿* 6eo\u adjuvant : dii vero, cum te spectabunt sibi sirnilem,
Se, ££ou.ocouuivi)v se iaoTOÏi opuvTeç, xal t-3.:;i- simul laudabunt ac opcrn ferent.
eo-js*. xa\ ib'f îXûouyiv.
XVII. Adyta« yap (*<>•» «¿ï*î ti(iefe|<avTO ¿ptoui- XVII. Cogita enim mihi, quam multas remune-
vaç.- S)v та; ¡xlv xaTqaréptaav, tivuv 6è xal T¿xva rati fuerint arnicas : ex quibus alias quidem retu-
xal auvEpyoùç eUT]py¿Ti)jav. Айт£ха youvZeùî xitt]- lerunt in numerum stcllarum, aliarum vero et libe-
ffT¿pi5ívKaXXiíT¿j,Tj)v X£yop.ivï]v "ApxTov u,txpàv,1Jv ros et adjiiiores benefieüs affecerunt. Jam ergo
xal Kuvdaoupav " 146 tpoaayopeúoual tivîî (91)* Jupiter Callistonem stellam fecit, quae vocatur Ursa
HoteiSuv SeXtpïvaicàTÎjv 'AfiçiTpÎTijv èvéraSJE тф où- minor, quamque Cynosuram appellant nonnulli.
pavijr xa'i 'üp£tuva,TovEupuaXT)CTÍ¡f M£v<o,5i'Eopui- Neplunus in cœlo collocavit Delphium, Aniphitrites
Xr,v ifyi ¡xTjTÍpa Tcjv áarpwv xaTTjíjícoaiv Aiovuaoç tov gratia : et Oriouem ex Euryale, Minois filia, na
'ApiàSvijç eriçavov. Zeù{ tov àexov auvepy<¡ navra tura propter matrem Euryaleu astris donavil. Bac-
ttj ravup.<¡Souí apwzyfl, xal aUTOv tov Tavuu.^- Q chus coronam Ariadna?. Jupiter aquilam, qua in
try àv TSpoj(<5ou Ti{ií¡ èraÇev • xal Taupov 6í Eúp<¿- rapiendo Ganymede usus fuerat : ipsumque Gany-
щч èTÎp-Tiasv. 'AXXà xa\ Kátrcopa xal I1oXuíc0xt¡v medvm in Aquarii honore constituí! : ac tauíum
ха\ "EXívtjv At,6a lapiZopzwç ei»ÍT)j£v àuripaç' honoravit ob Europam. Quin et Castorem, Pol-
хз\ Ш«Ь S'.à AaváTjV ' xa\ 'ApxáSa " Sis KaXX;- lucem ac Ilelenam, Ledx gratificans, Stellas fecit :
stú • irapeávov, T}jvxa\ Aíx^v, Sii Siy.iv • 'HpaxXía etPerseiim, propter Danaen : et Arcadem, propter
Sià 'AXxu.^vt,v. Ka\ oúxíti (jnjxiJvm t:X¿ov • ¡¿axpbv Callistonem : virgiiiem, qux et Dice, ob Tliemiin :
Й то хат' elioç XáyEtv, Sîouç Stà itoXXà; eptujAÍvaj Herculem, propter Alcmenam. Et ne adbuc inagii
Ei^pve-ciixaaiv o£ Oeol tiij irpoç àvGp<i)7rouç xoivio- producaui surmonem ; longum enim est singula
vietî, Зч ol àvdfjTot (bj xsxà; npiSeiç áTOrfopeúeu- referre, in quoi alios, multarum amicarum ergo,
eiv, ойх е15(5т£{ ort íjSovtj è<rc(v t¡ jasyoXt) èv àvOptb- benelici exsliterint dii, per humanos complexus ;
тац arrfXaussj. quos stulii ut mala opera prohibent , ¡guarí vo-
luplalem maximum esse inter homines coinmo-
dum.
XVIII. T£ B¿ ; xa\ TUv aoçuv ol irept6<5T)T0i o¿)( XVIII. Quid vero? Nonne el sapientium ccle-
VARLE LECTIONES
•Ha O. C. marg. Ci , cujus textus Tuatváou. • 'Ау/'Х^шс O áátpviO. " lia S., EùpujréwçCEù-
(Затес O.
o'jdúoí О. " îva С. " ISoteç 0. Idem S'.acuXáTxousá'v.
S'.açuXaTxouaav. ** lia О, et ex conject. С . in cujus lexlu Ôeoîç.
'» x-jv¿c oipiv С '* Ita
ItaO
О et С ex conject., "Арха cod. Нот. Parisiensis. Dein t<jv О, et ex conject. С ,
qui t§ in textu, те in.marg. Сот.
VARIORUM NOTJÎ.
(89) Вратуоо Tv{iralo adpov яотпешс. Ita D plura nihil necesse. Сот.
in ms. U ode confici queat, Bp¿fXou Tuu,víou, Па- (98) 'HpaxUrjç ôè 'Абдцроу. Apollodorus lib. и
рои noTvtíw;. Bronchi Tymnii, Pari Polnienm; aut De diis, Abdcrum appellal 'HpaxXáou; ¿pú¡xevov,
Братвой 'Atuu,v£ou, Парой Потешс; aut quid si Uerculis amusium;'H.paxkèoi 9ÍX0V Tzetzes Chiliade
mile. Eranl cnim Branchidae in agro Mílesio, testi- 4. In Suplía no Byzanlio: 'A6Sr,pa, ä-o 'A6Sí¡pou
bus Herodolo, Slrabone, Pausania; el ¡Milelum ac той uioû 'НрЕрли, 'HpaxXáo-j; apu)¡ji¿vou. Сот.
Tymnum in Caria ponit Siephanus : quare Bran- (91) КаЛЛитга), ti\r Леторегцг âpxtor ¡impàr
chu» Tymnius forsan dictus fuerit, quern multi f¡y xal xvróc cipár ярсо-ayopevovcrir zireç. Арий
Thessalum faciunt. Atymnium aulcni amalum esse alios Callislo nomine "Архтои u:yaÀr,ç, Ursx ш aju
ab Apolline tradit Nonnus Dionysiacorum lib. xix el ris gaudet ; addislinciioiicín Ursa: nunoris, seu Cy-
m v..Verum in his corruplis alque .ignorabilibus nosuix. Id.
187 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 18»
berrimi voluptatem maximi fecerunl , et cum qui- A t¡Soví¡v itpoxplvoujiv , xal oTç è6ouXf[0T)<rav ifciÍYi)-
bus placuit mulieribus commisti sunt ? Inter quos oav ; toy ирштос " ó ty¡{ 'EXXaSo; SiSaTxaXoç , irspl
primus ¡lie Graeciae magister, de quo ipse Apollo oïl aÙTÎtç ó ФоГбос 1щ • 'ArSpûr аяагтыг Еыхра-
prouuntiavit : Omnium hominum Socrates sapientis- rrjç cocpùzatoc:' oùx èv if¡ 6Ùvo[ui)TaTT| iriXsi, tîj
timut; nonne in civitate optimis legibus gubernata, Aaxe&aljAovt (92) , xocvàf тсротЕбцт тас умчаХхяс ,
Lacedxmone, communes uxores proponil ? et sub 147 xa^ "~b "ф Tp!6a>vi tbv xaXov 'AXxi6iaSi)v
pallio pulcbrum occultât Alcibiadem ? Et vero So- xaXúirtei (93); xal ó Etoxpatixo? 8è 'AvxktOîvtjç
cralicus Anlislhcnes dc moecliia quae dicilur non ïtepl той SeIv tt¡v Xeyo¡a¿vt¡v ¡j//iy:!av y.i\ атсо-
repellcnda scribit. Sed et hujus discipulus Diogenes, oefeaOai " ypayei. 'AXXà xal ó toútou (лавт^тт^
an non palam ac libere cum Laide coiicumbit, ea Aioy¿vt¡c AatSt •• oùx етЛ y.wQij> тф çèpeiv aû-
mércele ut ¡Наш feral humeris ? Nonne Epicurus ttjv етс' fi)(X(i)v 5т]|хот(а xoivuvsî ¡лета na^T)jfaç ;
euert voluptatem? Nonne Aristippusunguenlis deli- Oùx 'Eiîtxoupoç t¡8ovt¡v Tipoxplvet ; Oùx 'Apiuriir-
bulus tolum se Veneri addicil? Nonne Zeno proiui- iroç jiupia8elç SXov aÙTOv 'AçpoStTTj -fixpiÇvsax ;
scuum innuens coitum,dicit deumesse in omnibus, Où Zf(vwv àSiaipopEtv alviffsájievo; S'.i toîvtuiv то
ut iqtelligeiitibusexploralumsit.cum quovis miscca- Geîov ébat *• Xiyei , ïva Yvi!)piu.ov toîç ouvetoïç
tur aliquis, cum semetipso misceri , frustraque В YávTl"al » fva V " *v '*« t^'TÜ i <•>» Ьштф p.¡Yvu-
probiberi vocata adulteria, vel concubilus cum ma Tat, xal itsp'.aaov то a-aYop£'Jsiv toc X£Y°|*évaç
ire aut filia aul sorore aul liberis ? Chrysippus jwixefaï, fl p-iÇeiç И-^Р0« fl 8uYaTpb{ fl làSeXçf.ç 1)
autein in anialoriis epistolis et Argivae imagiuis itaESuv ; Хриэтиттос (94) 6s èv Taïj èpiitrixaiç 1тя-
meminit , apponens ad Jovis pudenda os Junonis. oroXalc xal tt¡í èv "ApYEi eíxovoj uipvircat» тирбс
тф той Aib{al8o£i¡> 9¿ptov тт)с"Нрас то TupoWitov ".
XIX. Scio, haec veritatis ignaris terribilia cl lur- XIX. OÎSa 5ti тайга toïî " аХт)(к£а? á¡í.uf(Totc: 90-
pissima videri, al non Grxcorum dus ac philo- бера xal аГо^ита xaTaçaEvsTai, àXX' où toîç *' 'EÀ-
gophis, non Bacctii et Cereris mysteriis. Verum XfjViov 6eoîi xal çtXoïotpoii, où toï» Aiovûiiou xal
super bis omnibus, ne cunctorum deorum et philo- Д^1лт)тро;" (iuoTT)p£oi;. 'AXX' ktf' алая toûtoiç, ïve
fopborum vitiis referendis lempus insinuant, duo p.!) návTüjv Qeuv xal tptXoji'-puiv toùî ¡JEouç X¿y^v -ap-
tibi sint maximi scopi, inter déos quidem Jupiter, àvaXtoxiu toùç xP°v0Uî» Suo larweav soi uiYiTtot «0-
inter homines autern philosophes Socrates. Reli- %t>\, Oîojv (uv 7.VJÇ, àvSptïiv Se çiXoao?ti>v S(oxpiTt|ç.
qua vero ex iis, quorum his lilteris nientionein Ta Se Xoiicà, uv aoi Ypiâ« ùiïéfxvtisa, ouvecua ir.zyn,
feci, intelligens, cave ne amatorem tuum con , ¡лепоте àpaut^v uou 148 ^'^<ГП? ' ^ЯЕ^ &í 8eoïç
tristes : quoniam sicut qua; dus et heroibus fecc- ' xa\ î|pu)5iv "та tvavTÍa irpaÇaua, àaê6))i xpiOetira,
ris contraria, impielatis damnaberis, congruensque Ti)v TTpoTfjXOuaav ûçaÇetç Ttjwuptav. "Eàv Se navt\
feres supplicium. Si vero omni te praebueris ama- tpaa-îi èa«TÎ)viiapa3)(^ç,u)ç Beoùç p-tjiouuivii t^ç
titri, lanquam déos mulata ab ¡is beneOcium repor- nap'aÙTÛv teúCíj eùepYesiaç. TàJSàXomà, ciXtíttj,
VARIEE LECTIONES.
•* npbjrov 0. " lia О c. marg. Ci , cuj. lexlus àiroaiesflai '• AatSt om. 0. Dedi iiz\
(xuOe) тф с. eodem, E7tí te и.«тОф та С, ít:\ тф [изОф той D. " levai conj. С " Leg. Sri ц»
3. ** О referí ad Theoph. orf An/o/. ш, p. 122. " tîjç С. ,k t^ç 0. •■ ArÉ¡ir¡Tpaí С. Subinde (luirtaic
conj. S, qui et lectionem Ollob. áf¡u.rjTpo; proposuit. " èpûetv О , т,рш- iv 1).
VARIORUM NOTiE.
(92) 'Er гй еЬгорштащ я6Ле1 rq AaxpBalpori. OcatPlalonis rempublicam, in qua Socrates dispu-
Observai Theodoritus sermone De legibus, Platonem tationi praeest. Ita ssepe legitur apud Arisioielem
hac in parte suspexisse Lycurgi leges. Сот. — Ob- f. 6 SwxpaTT¡c èv tí¡ itoXiTela, cfr. Polit. Il, 1,2 [~ûo-
servavit quidem Theodoritus Therap. ix, p. 125, Tczp èv TTJ 7ioXiTEta тт^ nX¿Tiovo;* èxeî y^P ¿ £tuxp¿-
Platonem ex imiiatione Lycurgi тас euvójíouc elç zrfi <рт\<А Seîv xotva та T¿xvaxa\ тас Yuvatxaç EÎvat).
той; yi;j.'/jç napavou.ía; suae Reip. civibus induisisse. Il, 2, 11. H, 3, 1 (èv TT) TcoXiTsEa SiúpixEV 0 Stoxpà-
Videsis eliam Ciccronem apud Nonium, v.Propriura. ttjî irep\ Ywvaixuv xoivcuviaç). IV, 5, 12. V, 10, 1.
■Sed èv Tfl AaxESat(xovi xotvà; itpooriOévat Y^vaixaç VIII, 7, 8. Slahr. Minus bene suspicatur Cl. exci
' nullo modo dici potest Socrates : nam Lacedxmo- disse aliqua, atque lotum locum sic esse resliluen-
iiïdi uni non fuit legislator ; at suam mSXiv Xóy<p %■*■- dum :"fi(s-£p AuxoupYo; èv тт) AaxeSa(u.ovt та; тсар-
tijev, caque siatuit, quae tali Reip. convenire vide- 6èvou( fvp-vàç, riiaauTioç xoivàç 7tpoTÍOT¡ai тас YÜVaí-
banlur. Aut ergo vehementer erravil nosier, aut, xaç. Dressel.
ejectis vocibus тт) Aaxe5aEu.ovi, legendum : Oùx èv (93) Kai ЬяЬ t{¡> zplßbirt таг хаЛаг 'AXxiCtáérpr
tí EUvo[iü)TáT|) itoXei xoivài rpoaxíOTiJi TàçYuvatxaç. xcùlvxTet. Videaniur Luciani Amores. Сот.
Vide Platonem lib. v, De rep., p. 522. ed. Canlabr. (94) Xpùoiaxoç. Praeter Diogenem Laertium ,
Davis. — Suspicari quis possil plura hinc excidisse Tlieophilus Aiitioclienus lib. in ad Autolycum p.
verba et collatara Platonicam rempublicam cum 122 : Хрйанигос Se о яоХХа çXuapf aaç таЬс oùvl eù-
Spartana, hoc circiter sensu : "иа-гр AuxoupYoç èv pluxETat, OT|u.a£vb>v ttjv "Hpav отор.ат1 \иарц> ouy-
■c^ AaxeSaiuovi тас napOévouç yuuvac,, ¿аайтшс Y£veï9ai тф Ail ; et p. 118, H9,e ms. Regio : Tíiv t»i
xoivàç icpoTtOi)ei тас Y^vatxac • Vi Lycurgus Lace- "Hpav ISlav oSeXç^v ur, ¡íívov töv Ala yap£Ïv, аХХа\
dœmone virqines nudas : ila et prostituil mulieret xai 6ià отоцатос áváYvou àp(5T|T0TOieîv ; ubi edilio—
communes. Cler. — S : Verba tí¡ AaxeSaijAovi, quae ties nullo sensu : aSeXft)v aùTdiv pA\ (xovov tov Siic'
scioii cujusdam manum redolent, expungenda esse Yá(iou. Id.
ccuseo с D : f¡ euvouwriTi) nóXi; baud dubic signi-
139 CLEMENTINA. — HOMILÍA V. m
(¿£¡ivT)ft¿\>i) тар1 wv »oí IC¿cpT)va u.u<JTïip£v , 8tà A tabis. Cscterum, charissima, memor a me rebtorutn
•:-oa;j-:-iáTii)v jxoi ttjv irijv SeTÇov ,7ipoa£peaiv. "Ef- mysteriorum mihi per Hueras tuam indica volunta-
рШвО (10(. ii.'iit. Vale.
XX. 'Eyu toívuv тоЧе " Xa6¿>v tb ßiSXtov тоОто XX. Ego igitur hoc libelle ab Appione tum
тара тоО 'Anitítüvoc, cbç ivrioj 8iaic¿¡i<J/tov аото Tfl accepte, quasi теге missurus ad amatam, tanquam
lpb>(i¿vr¡, èîîXasa(JW)v cbç exeîvtjç itpbç toûxo àvrt- illa rescripsisset confluxi , et postridie venicnti
TpaîiniÇ. xai t?¡ ûcrtEpaia" èXSovtt aû-ш eits'StDxa tradidi Appioni velut mulieris re&criptum, quod
t<¡> 'Ainríum «Ь{ 8r,6îv tîjv itap' exeEvijç àVmfpaçrjv, ita habet :
0&ТШС lj(OU!laV
Чгг/яраро»- ¿jTícto.íí}c " ярес 'Хяя1ига ùç яа- Hescriptum ad epislolam ad Appionem tanquam ab
pà rijç ipaijth-qc. adamata.
XXI. ва-jjjiáíw tooç, Ы\ eroçEa це erativesac, d>ç XXI.Miror qua rationc, cum me de sapientia
àvrf(tq) ypiçEtç. El« YàP oov toî6oç *• toîtoî jas laudes , tanquam stultam compellas. Nam dum
•sX^toç ix Tijv xepl toùç Gsoùç u.u9oXo7"r)u,áTti)v ciipis ad luum me adducere affectum, ex deonim
ÍOTií(3ti> ta —apaôiÎYjxa-a , "Ершта tov iwvtiov " fabulis sumpsisti exempla , Amurem, (quem om-
itpss6UTaTov, ¿с i(ft\<; ", èiti ка^ыч Qewv xal àv- ™ nium antiquistimum dixisti, et supra cúnelos déos
<ly.'>-i,r/, pXascT^TJeoi |xtj co6t¡8eIc, 5та^ tí¡v àu.t]v et homines) non verilus infamare, quo meum cor-
çOefptiç tyiyftv, xal т& tpÀv аырл 7t£piu6pÎ3T)ç. 'Eptoç ru ni peres animum, meumque contumelia a ulceres
yip 9í¿>v oíix Itziv &pxr\-[è-r\i, 6 àv Taîç ÍTrt9u|xíai{. corpus. Amor enim non est deorum princeps ac
ЕЕ ylp îxi'jv 1тВирл1, a,JT'!;]i49 eoriv еаитой toí- ductor, is qui in cupiditatibus versatur ; nam si
doî ха\ xdXaijiç, xalOEOçoix av eít¡ 6 rcacrxùjv íxtóv ■ sponte cupit, ipse est sui perpessio et supplicium,
it 8e áxwv ipä tt¡{ (jl:=cioí, xaV xàç fjjiETÍpaí 8tep- пес deus est, qui voluntarle patitur : sin vero in
y/jaevoç фиу&с ueirep 8t* ¿py¡4víüv ttóv f¡u.ET¿p<ov <тьь vitas appétit concubitum , et nostras pervadens
(idrniiv e!ç tàç Tíiv votjtuv (p¿petai euvouifoç, 6 animas tanquam per corpenrm nostrorum instru
tgûtov èp3v tokuv xa't 9¿pu>v (jleîÇwv айтои тиу/а- menta ferlur ad eongressum connu quse sub intel-
vci-xat ítáXtv айтои exeívou той tp¿povxo{ t-.lptp ligentianr cadunt, qui eum inducit ad amandum,
■яввц) çEpopivou, |M¡í(i)v 4XXoç ó cáptov èxîïvov eû- major est со : ¡lertimque cum hic qui inducit in
р(«£тя1- xal etc àirëpavrov àroxvaçopàv " t£5v aliuin inducalur ainorem, major alius qui liunc in
e¡x';vTü)v yfveiai, б èariv àSuvaiov. 015тшс oûx Ittiv ducit reperitur, et in infinitum amantium nuinerum
o'jîe 6 çapwv, о5те ó cpep<5u.Evoí , oXX' ofrtoû той _ fit progressus ; quod fieri non polest. Igitur neque
1..-. -1 1 n !.. 1 _XA.. i^_:r. _.*.CJ
ерьлггос tb emeufATjiixov èaxi itâOoç, àXw'Si aOÇo- est. qui: inducit,
: I...I. — *. »..: I.J-.II
neque qui inducitur .; sed
~..1
estш. íipsius
;
¡liVOV XOl àTOVVU)ITSt [1£10ÚU£V0V. amanlis affectas concupiscens, qui spe augetur et
desperatione ininuilur.
XXII. Ol 6e xpateïv olc^paç à^tOup.faç (irj ¡SouXÓ- XXII. Qui vero turpem nolunt cupiditatem coer
|i£vo( Tibv 8e¿üv xaxatpEÚSovrai, iva mp\ !)V r.gi-- ceré, de dus mendaciter tingunt; ut in iis quae
BMiv, toùç в£оис ¿jç nporipou; Spisavroç Otco8ei- perpétrant déos primos esse auctores ostendendo
xvivreç, àitaXXi<J«i)vxae,v tTJi р.еи.фЕш;. El fàp 7:at- culpa liberentur. Si enim suscipiend« sobolis gratia
fcîwtiaç JvExev, xo\ oùx àiù.-(£Îa(, ol XEYaÊvot et non libidinis ergo, qui dû vocantur, adultcria
•eel tij jíoí/eíoc anexáXouv, et ха\ xoïç ipseiiiv commiserunt, cur cum masciilis quoque misceban-
ijiírvvivto " ; "AXXà /apiC¿|X£vot, çtjuIv, xoïç ерш- turf Sed ut gralificarentur, inquit, mulieribus ad-
;-iivi¡; xaxTjaTÎptÇov И aùxiç. Oûxouv тсрЬ toútou amatis, illas in astia converterunt. Igitur antea
eux f(!iev àezépeç, рЛхрч 8te àiEXÊÎaç 7:poça3ïi aslra non erant, usque dum lascivix occasione cce-
inA u,o:-/c7»v 6 oupavoç Sarpoi? ехоз^вг, ; Пшс lum stellis exornaretur? Et quomodo in Stellas re-
xal ol Tuv xaTTjírTEpi!iu.¿vtüv *' Ixyovoi èv 5;8ou xo- ° latarum liheri ac nepotes apud inferos puniunturî
liîovrat, S те "АтХас popoûpiEvoç, xal ô TavraXoç Atlas gravatus pondere, Tantalus enecius sili, Si
Í!'ii¡ " ¿vctópiEvo;, xal 6 ïiïuçoç àp£Î8tuv izizpav, syphus petram retinens, Tityus perlusus viscera,
Tituoî "i атйЛ-ру^ 8topuTT8u.Evoç, 'IÇfwv itEpl тро- Ixion circa rotam indesinenter volutatus. Quomodo
Xht áíKiúoTti)« xuXtv8oúp.cvoí ; 150 1t^,S 8e xal ol vero ut amatores dii eos, quos polluerant, inter
¿païtat 6sol 8vTSÇ, oOç è(i!avav, хат^этарсСву ", astra relulerunt, sibi autem id muneris non sunt
liuToïç (95^ ïoGto pA\ x*Pie<*i1EVOt ! largili?
XXIII. Oox 4pa fiffav Beol, 4XXi Tupáwuv аМу- ХХШ. Non ergo erant dii, sed tyrannorum vc-
VARLE LECT10NES
*' T8re adjunxi с. 0 '» lia О с marg. Ci , in cui. textu uurEpia. *• ehiutoXtj 0. *• тсаОос от. О
» ratemvO. "Vbb." Vbb. «Ьс Stpr,í des. in 0. Siibinde è-rcl tt;ç С , Imbdi in marg. " lr.ava<fopi conj. Cl.
* lia О c. S. атахХХаа<т\>та1 C. " ep-iyvuvro 0 с. S , ¿u,fpoIvTO С *• xaTijTtfjpiÇov С xaTcoTT)pt-
9,uiv(jy С. *• SlÊt 0. '• xaTEirti]piCov C.
VARIORUM NOTiE
(95) Leg. eiroïç, se. toïç aptouivotc. Cur, inquit, lerunt, non id quoque largili sunt, ut eorum poste-
dii mulieribus a se adainatis, quas inter astra îetu- ros (íxyóvou;) a pœnis infernis libéraient! S.
1Э1 S. CLEMEXTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 109
lamina. Salurni namque in Caucasus monlibus, non A цата. Kpávou yip èv xoîj Kauxacfoii Bpeiiv (96),
in cáelo, sed ¡n terra, sepulcrum ostendilur, homi oùx èv oiipavio, àXX' èv vfl та?о? tic Ssíxvircaí , àv-
nis fori ас liberorum voratoris. Item lascivi Jovis, 6pbç àyplou xa\ TEXvo6¿pou. 'AXXà xa\ toó ааЕХуойс
fabulosi, quique similiter Metin ûliam deglutivit, in Aioî, той (xuÖixoü И, той ¿(xotwç t1¡v Оиуатара Мт>-
Creta cernitur sepulcrum, et in Achcrusia paludo xív xaxaiwóvxoí, èv Kpí¡Tr| OEtopEÎxai тасос- vtaX èv
Plutoiiis ac Neptuni, Solis vero Astris, et Lunse tí) 'A)(£pouaia 8è X(u,vt) IIXoÚTtovoc xa\ Поагсош-
Carris ; Mercurii apud Hermopulin, Martis in Tina voç (97)- 'RXÍou 8è èv "Aaxpoií xa\ ЕвЯрчц èv Kap-
xoîî' 'Ери.ой Sí èv 'Ер(лоито5Х£1 • "ApEtoj" èv врахп/
da, Veneris apud Cyprin», Liberi apud Thebas,
'Acppo8ixr,ç èv Kiinpio • Awvüuou èv &i¡6ai( • xa\ x£¿v
aliorumque aliis in locis. Itaque connu qui dii vo-
cantur, sepiliera comparent. Homines enim erant, aXXtov èv aXXoij toitoiç. nXíjv tpaívovxai aùxwv täv
iique improbi et magi. Aliter siquidem non Гаси Xex6¿vttüv ol Tayoi. "AvSpawrei yàp Tjaav, xa\ тайга
fuissent monarchie ас domini, Jupiter, inquam, (io)(0T¡po\ xa\ (Aáfoi. Oùôè yàp äXXio; ¡xovoxpaxopEC
fabolosus et Bacchus, nisi per Iransformationem, tyzyovzizax, Zeùç Xèytù i ¡auoixoc ха\ Aiovuaoç, el
quos et quas volebant, ad id quod volebànt сотри- jií) xfl u,sxau,opç(î>iîst, uv fjGeXov eTXExpáxouv41, elç
5nsp аОхо\ IJOeXov.
Hssent (98).
XXIV. Quod si eoruni a;inula»da est vita, non XXIV. El 6« TeÚTüiv 8eî CtjXoOv toùç ßtouf, [xfj
modo illoriiin adulteria, sed et mensas iiniteniur. ¡jlóvov xàç polveta;, 151 вл/а xa\ tí; ks xparcáíac
Nam Salurnus liberos suos absorpsit, pariierque aûxtïiv u.(titü(A£0a. 'O y*P Kpovoj та айтой xexva
Jupiter suam liliam. Et quid opus est verbis? Pclops xaxámev, ха\ Zeùç op.oiwj tt)v аОтой Oufaxipa. Kai
omnium deorum epulum fuit, linde et nos ante ne xl 6sï Xáfíiv ; lliXoiy Trávtwv 6e£jv SeIttvov èyévsTO.
fario m coiijugium deorum peragamus epulum simile ; "Oöev xa\ ijtieïç т.рЬ tuv 46eu.£x(iiv y«u-<<w ójiotov
sic enim dignum fuerit conjugio epulum. Verum id Sîïiîvov xoî; Qeoïç ertiTEXaatojAEV • oüxto y^P av eFrj
nemo faceré sustinuerit, at пес ego mœchari. Ad xb Seítivov xáiv fántov áciov. "AMA тойто oùx av
li;rr vero mihi amoris veliit polenlis dei miliaris Отозта£т) ** тоге, ùç oCfiè èfù xb цо^иаиваи
iiidigtiaiioncm. Amor deus non est, qualis videlur; Про; toútoi; 6¿ (toi "Ерштос <Ь; êuvaxoû Beoû 4t:si-
sed est cupidilas, quae ex temperamento animalis, Xeï; )(¿Xov • 'Ерш; 6еЬс oOx íuxiv, oToj SoxeT, 4XX
propter succcssionem vita», accidU per omnium opi- èx tïjî xoû Cou хратешс itpb{ SiaSo^v xoO ßiou,
ficis providentiam, ne Universum genus aliquando xaxi itpdvoiav xoù x¿ Tiávxa èvepffâv-o;, <ru(x6aC-
deliciat, sed ut occasione voluplalis ex morituri vousa ел(0и[л!а, îva xb 7t3v fôç рт.вЕяытгохЕ èitt-
hominis substantia iterum alius nasretur, legi tino С *e'*fl *'• "л*4 яросазе» Щщ,<; èx ttjç той jièXXov-
produclus matrimonio ; quo palrem suum cogno- xoç xeXeux^v ouaiaç îtaXtv uXXoç y¿VT)xai , vo(iíu/jj
scat, quem in senecluto nutriat : quod faceré ne- irpoExitEcpuxûji И y&yjtpi 8таос xb " yi¡poxpe9EÍv x%v
queunt qui ex adulterio geniti sunt, cum naturalem oixoù пахаря f»wqj- бяер itoieïv ot èx iioiyziaç
non habeaiil erga genitores benevolenliam. ytfovinsç oOx &v èSûvavxo, çOîiv oxopy^î îtpoç xoùç
YEVvûavxaç oùx Ixovzzç.
XXV. Quandoquidcm igitur el propter legitimum XXV. "Ета\ ouv 6ta8o)(îjç Evsxev xa\ *" yvT) aia; етахи-
progeniei incrementum, sicut dixi, amoris oritur Çûewî, (!)Ç ïçrjv, ^ èinOuiria aviu.6a£vei ^ èpwxixij,
cupidilas, oportet ut parentes, de caslitate sollicili, Xpi) toùç T0V£'í, <ru9p05Uvr,ç ItpOVOO'JjAèvO'JÇ, xoùç
liberos suos, antequsm venial cupidilas, erudiant aÙTwv -iloiç itpo xî]ç èm6uu,(a( 6ià xûiv aw.f pov.-
in libris, qui bonam mentem ingenerare valeant,eos- fivxtov ßt6Xluv ^po-aiàiuîiv ", xa\ xoî; xpEÍxxo7tv
VARIEE LECTIONES.
*• ¡лиОои О. *» 'Арго? О *• На О C. S, àTtexpixouv С »• Vbb. Ta« (wtXEÎaî, 4XX4 xa\
repetuntur in О post aXXà xa!. •* ôiTOTtaÎT) dedi ex conject., oraxrtsß С, ôiraaxfi S , qui legi vult úw>-
errîj;, Onooxal О *• p.h 6è mîyjwte èmXiitrj 0. ** lia 0 e. S , тгроехсихс!>{ С *' xá O, el С ex conje-
cuira, xb ¡^ in textu. **xat add. 0. *• lia fl с S, npounaiSeOeEIV C.
VARIORUM NOTjE
(96) 'Er rdïç Kavxacfloiç Specrer. Et hom. vi, D phratem ac Tigrim Lcgi nuoque posset Ilaxapoiç,
'■ cap. 21 . Hinc Casarius Responsione ad interroga- ob Apollinem Palarcum. Sed "Axpoic certa lectio
tionem 112, Прос 8è xoîç Kauuioiç (1. KauxaaEoif) est, quia hom. vi, 31, Sol jacere dicilur in Meso
брЕ« Kpovoç, uSXXov 6è 8v9oç йиЬ xtov 6vüjv rpoae- potamia, hoc est inter duos memóralos fluvios. C.
xuvyjOi), àvaxpaÇuiv xa\ o^xiójievoc хав' 'EXXíjvtijv. In "Axpoi; probat Loheck 1. с. S. Ad oram codicis
Kpiphuiiii Auróralo cap. 108: Zeùç KpoviStiç, 6 xap- nosiri posita est manu recenliori emendalio his ver
харшаа; xbv fôwv oùxoû icaxápa èv хш Kauxan'q) bis, <o,- [oT(iai xapxfvot;. Ego aulem legerim Ki^-
lipEi. Sed apud Gemeinem Alexandrinum Protrep- px'.ç, ex hom. vi,21, ubi habetur èv Kápai;. Cerle
itci p. 18, 19, Salurnus in Sicilia sepulius fuisse ad Carras deus Lunus colebatur , icslantihus Hero-
dicilur. Сот. diano cl Spartiano in Anton. Caracalla; Lana, te
(97) Post xa\ IloüEiSüivoí Lobeckius Aglaoph. p. stante Ammiano 1. xxui. Kiâc auteni Theodoreti»
576 excidisse censel èv TT¡vip. S. In hom. vi, 21, //. £.iti, 21, et Sozomeno vi, 53, sunt Карас. С.
èv Натра:; p. èv "Aaxpoiç. Et xb Upbv xoù' 'AtoSX- (98) Viro maxime intercooperatoiesnostrosGntce
Xwvo; èv Пахраи; memorat Pausanias in Archaicit. perito, sic verteré placeret : nisi transformantes se
Ad lecliouem "Аатро'.? propius acccdil "Axpotç. Ta m ea quœ vetlent, e« quff! ipsi vellent ussequereutur.
'Ахра »теш scu ai "Axpat oppidum est inter Eu- JuJiect lector eruditos. Ed. Patrol.
193 CLEMENTINA. — HOMILÍA V. Ш
з&тоЬ? TcpoeOt'fetv ).<5у<кс- Sri беитара cuatí <| o-uv- Д que proliis praeassucfaciant sermonibus, quia con
fíela • npií wJTOtç 6s iruxvâii oùtoùî тас xoXaaetj sueiudo est altera natura : ad haec autem frequen-
152 vTO¡Aiu,vf¡3xetv tài èx luv v¿[uov, tva, £>зяер ler in eorum memoriam revoccnt legum pœnas :
goXlvU TU) фобы /pi'jpUVOl, TOÎf aTOUOlÇ ¡it¡ 3uvrp¿- quo mctu lanquam freno usi absurdis non consen-
¡(Iüiív fjSovaï; •• • Ttpotrfjxet 8e xal 7tpb той tíjv ата- tianl voluplatibus. Convenit ergo ut, antequam fer-
6u¡iíav ènaxu,a3at yáf¿i¡) -íi çusixbv TÎjç fjXtxEaç voat cupiditas, naturali aelatis afficlui per connu-
T^poçopsTv 7ta6oc, icp¿-£pov ireíaavTaí elç ïÎ8oç bium saiisfíal ; persuadeamusque illis prius, ne for-
(Чара; Yvvaixïiç (i¿) ítevíêlv. iiiaiu altering niulicris contcmplcnlur.
XXVI. 'О yàp voûç f¡¡iü>v, órórav " та этрыта tîJ XXVI. Elenim mens nostra, cum primum sibi
терфе; tí eî8o{ ttjç ipu>¡jiivT){ àTO[iaÇiyiai, шзяер impresserit cum voluptate adamatx imaginent,
èv хзтогтры èvopuv àel t<]V [iopip^v, Stà tî)ç u,vV¡- quasi in speculo semper formam iiituens, per me
¡it,ç ßaoaviCerai* xal ui¡ tuyx^vcov uiv ttjc èntOu- moriam torquetur, ct si quidem voto non fruitur,
¡iiiç, ttjç èK[Tuj(faç |деХет$ tíc o8où{, siïitux&v fis, potiendi artes meditatur; sin autem fruitur, crescit
uiXXov aöfeTat, ызтор то т:йр ttjj 0Xt}{ eùzopouv, cupiditas, sicut ignis materia abundans, prxsertim-
xsl ¡laXtaO' ôV av tîj d/jxu то^ epuvwç itpi той «I ne quando in amatoris animo timor ante affectum
sâOouç ^poiEVTETUTtiopivoî (it) itpoüicáp^ ç<56o;. 1 impressus non pra;exsliiit. Nam sicut aqua exsiin-
'Oç fkp Síwp ттйр xaTaa6évvu<jiv, oûtioç xal ç<56oç guitignem, ita eliam timor vim habet exslinguendi
тт(; aXövou етпби^а; Êorl абеат^рюс. "06ev ay¿) ex pravam cupidilatem. Quocirca ego, ut quaî a quo-
тел; louSaíou та вей rpíirovra xal " voslv xal dam Jrnbco didicerim et cogitare et faceré quae
sotstv exjxaOousa, ейаХыто; ïipoç jiotxEÍav СтЛ феи- Deuin decent, per falsas fabulas in stuprum adduci
t¿v ¡rJ0<uv où y'70^*1« eíXovri ** 8¿ not xal оттои- non possum. Tibi vero, cupienti ac studenti caste
iiCovri owçpovetv , cXeYuatvoÚJtj *v ^XÍ ^P^í vivere, animxque ad amorem flagranti, Deus auxi-
{рыта, fyrfioir, вео; xa\ Tr¡v faatv ratpaï/oiï). lium pnebeal, atque tribual medicinan).
XXVII. "Eitaxoúaaí 6è 6 'Aitnítüv ttjc йттохр£тоо XX Vil. Ándito autem tictitio rescripto, Appion
avrtYpa?ijí, Içr/ Mf¡ т£ aXoYtoí 'IouSaíou; (itoú; dixit : An sine ralione Judxos odi? Nunc ergo hane
vjv yoOv TaÚTTjV ,s tc'í поте 3uvtux¿>v 'IouSatoç, 153 aliqíiis Jmlaus ñachis, adduclamque ad suum cul-
xal eíf tíjv OpTjSxeíav (летауаушч avánema ошфро- tum, in castitate degere persuasit, et deinceps im-
viîv, xal aíjvaTÓv èart той Xotirou aîiTtjv " elç xot- possibile est ut ra in cujusdam complexus venial,
VUVÍaV ETÉpOU TtVOÇ OUVeXÔeÎV, 8tI Ol TOtOÜTOt tov quia isti, Deum tanquam omnium operum inspe-
fkfo ¿>í navTETOTrrrjv tuv npáCEwv 7tpo0¿(ievot ffc¿- л ctorem sibi proponentes, pudiciliam admodum re-
tfa suj^povelv EYxaprepoustv, ¿>ç XaOeîv u.tj íuvá- tinent, vclut qui non possint latere.
|í£W.
XXVIII. Тайта axo'jaa;, ItpTjV tíJi 'Aîtítüvi- Núv XXVIII. Он, с cum audivissem, dix! Appioni : Jam
es; ti áX7¡9T¡ ójioXoyV|51o. 'Еуы Yuvalx^í 0,»x *iP*" tibi verum falebor. Ego mulicrem non amavi neque
rtT,v ci¿¿ aW.ou Ttvoç, rávu jaou tt¡c фи/г,; беватеа- quid liujusmodi ; animus quippe mens in alia oni-
wfil-iTfi Tzpbf a/./.aç èittOuu.iaç xa\ itpbí aXT¡8túv *' nino consumitur desideria, scilicet, in reperhmdis
{oyjiá-bjv EÚpe Jív. Ka\ ^îxp^ той vuv, лоХХа; учшулс veris dogmalibus. Et hue usque animo ad varias
çùosoçcdv 8iatrxoitT¡aac, itpoç o66¿va aUTíiv Eveuaa , pliilosophorum opiniones adjeelo, ad nullum illorum
f rpoí -zb 'louSatwv (iávov, lu,7t¿pou Ttvbç e'jTÍiv inclinari, nisi ad Judseomm religionem, cum ex Ulis
'Mai К!т:разхоутос è'/тайба Tf¡ 'Pá>u,r¡ e«t6£8T¡u.l]- mercalor aliquis linleorum hie Bomam advenisset,
"Лщ, xat íx Ttvoç OTjvruxiaç áyafíT¡í aítXoúffrepóv et bono quodam casu mihi simpliciter sentenliam
|iot то ¡lovapxtxov 9p(5vr|(ia 7rapa6e(jt¿vou. de uno Dei prinuipatu commcndassel.
XXIX. "Axoúsaí Ы ¡jlo'J tîjç аХт)0е(а; 6 'Aiwrítuv, XXIX. Appion vero, a me accepta veritate, qui
¿ iXivtoç u.t3Û)v то 'louSaíiov, xa\ т£ itot¿ iariv aú- legem Judxorum inique oderat, nec quœ esset illo-
■aiv то тлвгЬч о&те eîSibç ойтг eiíávac Ъ£кш, axpÍTwj " rum fides scrcbat aut volebat scire, absque judicin
¿prirte\< tyj e«i)7cfj 1% aÙTTJç fjSi) ttjí 'Piójxr,; 4in¡X- iratus clam statim Roma discessit , et ex eo nunc
"'iisETo • xat ïxTore vuv nptörov аОтш виутетихт,хыс, primum i il и ni nactus , iram temporis illius mérito
Wv è| exíívou той xpovou 6uuAv úitoirreútü slxirtüí^ vereor. Attamen coram vobis interrogabo, quid di
Dïty èç' i|x£jv айтой TtEÚsojiat, т! Sv iy¡pi Xáêiv '" ocre habitat de vulgaribus dus, quorum vilœ, quas
~pi tuv \e.fo\t¿'Mi>v 6eÍ)V, ¿>v oí ßtot, тсаутотгаОеГ; omnibus vitiis subjectas referont fabulx, palam de
£Ív« (luSoXoTfoufievot , irpoç ttjv той ¿рл(ои u,í¡xt¡jiv industria ad imitationcm canunlur , quorumque
ewrr(0Eí 4oov-«t8r¡(ioa!a, uv icpoçT0lçàv6p())7tivoii тса- pra'icr humanos affeclus, utdixi, etiam sepulcra
вглу, ¿¡с ëijjTjV, xaï ol хата T¿nov 6e£xvuvTat taçot* per loca ostenduntur.
VAltliE LECTIONES.
•• fjoovT,; 0. «' ¿itot' av С " xaí inserui с. 0. " Tiirbalus est, ut opinor, ordo verbornm, qui
«c videlur consiituenilus : fleXovrc 8£ o-oi xa\ aim'Aà'ovzi aoj^povetv ôt)6oít¡ éebç, xal cXeyiJiatvoutro i}<uxti
тгр/Газ-.у Tcapáuyot. D. S lexlum vulgatum posse reiincri existimai,dumniodo srribatur сХеуиа^оОз-^;
t4T,í- ** lia О с. В , !;XaiYULatvoÚ3Ti С. Tum ттараз^о«. О. •* D legi vult таСтг) (so. Yuvaixí). •• 9J-
*\'i om. O. •» -pôç tuv аХт,Ошу С. ' *• Xiyei Cl , non С , ut paruin accurate assent S.
í0y S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. 196
XXX. Isla com a me alii ante atidivissent, et A XXX. Taûra ot ítspot тсроахоСяготе« ецоО xai
consequenlia desidcrarent discere, convenerunt me, jiaÖEtv xà êÇ^ç ttoOouvtsç, 154 <wvf,Xe¿v (lot, tbç htv
ut Appionem invisuri. Et vero eum jam lotum inve- ffxs^¿(isvoi 'Anitíwva. Kal 8+¡ XeXoujjívov aùiov tjStj
nimus, mensa parata. Quare pauca examinavimus xaTsXa¡A6ávo¡AEV ètp' ÍTOtp.ü> Tpairéfr). Aíónep •• ¿Xíf»
circa doctrinant de diis. Ule vero nostram , opinor, t)xpi6oXoi'r¡aáp.E8a etc tov itspi Bctöv Xoyov. '0 il,
¡ntelligens voluntatem , crastina die se aliquid de oI¡xai, ctuveIj ^¡jluiv ttjv itpoeipssiv.elç tt¡v imoûiav
diis dicturum promisit, eumdemque nobis indicavit ÍXEtv *• tt eîtceïv UTteaxsTo тер1 Bsuv, xal tov «fitov
locum , in quo esset locuturus. Nos autem cum TtpoESíjXtosEV fjjxïv tótoiv, ¿>f Èxsî 6iaXsC¿¡iEv&;. 'H-
promissione, gratiis illi actis , singuli domum rc- jieíí 6e aùv Tfl ÚTO)(JX¿<iei , X^PIV оцоХо^ааусЕс airü,
ofxoSs ÉxaoToj атЕЕХ<орт]за[ДО1.
versi sumus.
•OMiAiA q\
HOMILÍA VI.
1. Tertio autem die ad prafinitum Tyri agrum I. Tpttrj.Sk f¡{jiép3t Eíc rt Tipowpiifiévov tt¡c Túpiu
«um familiarissimis ego veniens Appionem nan- Xiopíov (TÙv toîç olxEioraxoiç iXOtüv Е^шуЕ6', £Ùp!(JX»)
ciscor, in medio Anubionis et Athcnodori seden- в *» 'Aitirfwva, AvooeOov* te xal AOrvoScopou xa-
.._ , unaque plures
tem !„«-, alios
»n«. eruditos
«..„ut™, viros",
»!«»• qui
n..l nos
nns e«C¿uevov
6e£¿[*evov itíeov,
¡1Í30V, xa\
xal juta
ЦЕта toXXüjv
toXXuv SXXiuv
SXXtuv Twv
tuv tx
opperiebantur. Attamen nihil veritus salutans con- itat8s£aç av8pü>v f¡[*ac avap-Evovxiov. Kal 5p.»){ oú5b "
sedi ex adverso Appionis, qui non mullo post loqui хатояХауЕк, irpoaafopsudoc avrixaO¿£o[iai тй 'Ая-
coepit : Voló, primum incipiens hinc , jam cito ve «ícovt, 8ç ¡хет' où îtoXïi Xéyetv opiato" BoaXopi
трштос áp£á¡iEvo; ívteuOev íj8r¡ чауЫс eXOeîv Ы ■:>>
nire ad quaeslionem. Ante quam tu, lili Clemens,
adesses nobis , Anubion hic et Athenodorus, qui Çt)toU[aevov. Про той ai, xéxvov КХт^с.т^тя!)-
lieri una cum alus audierunt le dissercnlem, n»r- EÎvat, Avou6tcüV outoî " xa\ 'A0ï)v(!5tupoî , ot $1;
а[ла toïç SXXotî ETraxooaavTéç oou 8iaXEYo¡i¿wj i
raverunt mihi, quo modo Romas tibi ut amanti oc-
àçTiTâvro (ioiw TObçlv tfl 'Ptb^Tj, <ruvEpxo¡i£vo; **
currens multa contra déos menlitus fuerim , illos
not ¿iç èptùvrt, тгоХХа tôiv Oeuv xaTst}<Euoá(ii¡v, tiitùv
praidicans psedicones, lascivos, stupratores malrum,
«ùtoùç толбЕраатас , áaeXytíc , pi-(wy.é40\>í («угра-
sororum , filiarum , innumerisque obnoxios adulte
51V, àSîXçeî;, би-raTpáütv , xal jiupiaij (lo^íai;
ras. Sed te oporluit , lili , scire me lalia non ex
evEXOixívouc*'. 155 ^•^ kxP*Ív a£> Ь xéxvov, Et8évii,
animo scripsisse, sed amore tui vera occultasse ; ítí (if, TOiaÛTO та pi Beöiv 9povä)ve' l^patpov, àXX4
quae si nunc desideras, audi a me.
С «тору?! tî) тгрос aï tí аХт)9т1 \¿-(sl4 атехриятощу,
&7ГЕр, it vGv èOaXstç, тахр' èjjLOÛ ixo'jsov.
П. Anliquorum hominum sapientissimi, omnem II. Tuv TtiXai àvopdiv cl aoçioTxxoi , itânav àXf]-
teritatem per laborem edocli , indignos divinarum- BEiav o0to\ xoftáTW " (ХЕ|Аавт)хйтЕс , той; àva^îouç
que disciplinarum non cupidos celarunt scicntiae xal (AT) ípEYOjJ-ívou; 6e£ojv ¡jLaO^jiâTojv ànEXpityavTO
traditioncm. Ñeque enim ex Coelo illiusque maire tt)V iwsT'riiiTiv XaÊEtv. Oute yàp атс' Oùpavoû xal
Terra progeniti sunt duodecim liberi , quemadmo- ttjî рл)тро? oùtoû Гт,с ftfovtisi r.ixïSz; StoSsxa, ¿>; 6
dum Tabula enumerat , mares quidem Oceanus , (xûOoç xaTapiDp.EÎ* 4£p4vEç (ikv, 'uxEavbç, Koto?,
Cœus, Crius, Hyperion, Japetus, Saturnus; feminre Kpïoî", 'ÏTtspiidv, 'IoTOTbi, Kpôvoç- 0f¡XEiai"5£,
vero Theia, Themis, Mnemosyne, Ceres, Tethys, Stà, ©é¡xic, Mvr,[AOiiúvTi , At)¡jií¡ttip, TtjBOí, 'Pía.
Rhea. Ñeque Saturnus adamantina falce exsecta OCte т^ eÇ à8ap.avToç артя) та aiôoïa Kpovoç Oùpa
patri Cœlo virilia , ut fertis, in mare projecit ; sed voû той тахтро? ¿xtejjiwv, &ç 90ГЕ, e!î ßuöbv àr.èl>-
ñeque ex Cceli exsectione per fusi sanguinis giittas ^hJ/ev • àXX' oOÎ' èx tîjç атсотор.?1С той OôpavoG вта-
orla est Venus. Ñeque eliam Saturnus ex Rhea YÓvwv |5u¿vto? aîfiaxo; i¡ "Atppo8ÍTT¡ èîvETO. Oùo" аЗ
primo sibi genitum Plulonem absorbuit, propter Kpovoç tî) 'Pé* [aiyeI? xal Y-vvâaç nXoÛTiova тгрй-
Promelhei oraculum veritus, ne ex eo concubilu " tov хате-isv , 8iâ Tiva Прор.т)вашс Oeijiov 8e8i¿>?,
natus infans fortior ipso existeret , privaretque ip (at)tcots yevvtjOev èÇ айтой ßpetfo?, i-svvaiáTEpov ай-
sum regno. Non secundo genilum Neplunum simi той fsvönEVov, à(séXr,Tai aÙTGV ttjî ßasiXElai ". 04
tov üoaEiStöva 8sÚTEpov уечч+рас ôp.ottuç xaTÍTtiev ■
liter absorpsit. Non post hos nalum Jovem maier
Rhea occuliavit , nec expetenti Saturno lapidem ad où ¡jietí toûtouç töv Д1а YEvvT)0£vra í) ¡лт)тт]р хата-
devorandum tradidit. Non is devoralus prius absor- хрйфааа т) 'Páa aitaiTTjaavrt тф Kp(5vt¡> xaTaTcisîv
pios trusit et coegit exire, primum quidem, qui Xí8ov" avráoojxEV.'Oc, ой хататсо9Е1?,то1)? т:рохата-
primus absorptus fuerat, Plulonem , postea Neplu- TOÖivTac OÀiâç eC¿tü5Ev'*,(í)í TcpOEXOsïv .ttowtov (ibv
VARIjE lectiones.
" 8i' Зтар С. в0 D propnnit íjxstv. •• by¿)
i;.» ус
v. C.
,.... " où8i
-—- 0.. lia 0 et С ex conject., oûtwî in
,..»,... ,l àtpTiYTjiatTO
lextii. -T-H4 ••![îoi S,
'•' mendose
■■ " <TUVEpY¿i*SVOC C, <JUVEpY0U|JlEVOÇ S. •* àvExopiévouç C. " Фро-
vuv desideralur in 0. " Pro Ci халате« D legendum censet 8ià xap.áTojv : conjectura jam superflus.
•• lia S, auct. D. Cfr. Hes. Theoq. 131, 375, xp«5ç C, 0. " ÔijXai 0.,Tum. id. Geo sine accenlu, вг!а
conj. C. Cfr. Hes. Theog. 135, 371. Apollod. 1, 2, 4. Dein тивй; О. " Lege tt¡v ßaaiXEfav S. " X!9ov
adtlidi с. O, quam vocem déesse jam ntonuit D. Cfr. Recogn. x, 19, 3« in exordio sequentis periotli addidi
«*. 0. " Ha S, ÉÇwjsv С, êÇwesv О.
197 CLEMENTINA. — HOMILÍA VL 198
156 T0V «fibrtov хататов^та nXoÚTtova, Ы aÙTqi A num, teriium Jovem. Neque, at aiunt, matris con-
Si •* HoistSûva , xa't Tpfxov tov ЛЕа. Ou8¿ f%, &ç süiu servatus Jupiter, ac in cœlum ascendens.palrcm
çauiv, («¡трос irpovoía StoitoOslç ó Zeù{, xal e!ç regno depulit. Nec patris fratres supplicio affecit.
oùpavov ava6àç, tov техтера ttj; pasiXeía« xa8EïXEv. Non in amorem devenit mortalium feminarum. Non
Où т-атро? '* oSeXçoùç èx<5Xaïsv. Oùx et{ wS8ov -p- cum sororibus vel filiabus, non cum fratrum uxo-
vatxtov 6vt]tu>v xaT7)X8Ev. Oùx àSsXçaîç " Оиуатрату, ribus, non cum pueris turpitcr concubuit. Neque
oùx aSsXtpuv -pJvatÇtv, où naislv aitrxp&Ç ciuvey¿vsto. filian) suam Melim deglulivit , ut a cerebro quidem
Oùôè Mtjtîv YEw^naç хатетоЕУ, iva àît' " E-pcEçaXou Minervam produceret ex Melide, ex femore vero
|i¿v tIjv 'AOïjvâv àvaçûî èx tîjç 1W)ti8oç, èx 6è той gigneret lîacclium, quem a Titanibus ferunt dis-
¡«¡poù tov Atávusov TÍxt) , 8v ùno TiTavwv еттгара- cerptum fuisse. Non coenam in Thetidis el Pelei
XÖm Xávoudiv. Où ôîîtcvov ètiI tw ßsrtSoi xal Пт]лсы; nuptiis celebiavit. Non discordiam expulit e nuptiis.
yájuí) o-jvteXeï. Où tíjv "Eptv tuv t«(«üv атацк-ато. Non discordia probro affecta pugnam et seditioneni
Oùx au-iij" <j 'Eptç, ат^аовгсаа, (iáxllv хоЛ o-tástv epulanlibus commenta est. Non accepte ex bonis
Totç" èrtuojiivoiç e-ev¿t¡o-£v. Où fiT¡Xov xpuïEov ix Hespcridum malo áureo inscripsit : Donum putchrw.
Twv 'EnTzzplrkuv xtjtoov Хабойаа еттаурафеу, dibpor Postea fabulantur, quod Juno, Minerva et Venus
г;} xa Irj. "Eitetra p.u8oXoYoû<iiv ¿>; "Hpa te xal g malum invcnerint et contendentes veneritit ad Jo-
'AO^vä xal 'Асроб'тт) Еир'тхоит то (xîjXov, xal ci vem, quas ipse quidem non judicaverit , per Mer-
Xovttxousai Ipxovrai про?" tov Д£а- aiç aÙTÎiç (íev curium vero misent ad pasiorem Paridem, de pul-
oùx ÉxpivEv, ¿У 'Epjioû Se Tipo? tov 7tot¡ji¿va nápiv cbritudine judicandas. Sec noc dea; judicata: fue-
xpieT¡70|i£vac nsp'i xaXXouç èÇairejAêv. 'AXX' оОте runt, neque Paris Veneri pomum tradidit. Non
expí6T¡jav ÖEa\, ours ó Dapiç tí) 'AtppoSÍTT) тЬ (iîjXov Venus, honorent consecuta , Paridem Hclenae con-
àriôuxîv. Oùx "AcpoSÍTT), Ti|xr,8:îaa, ты tt¡c 'EXévrjc jugio vicissim honoravit. Neque enim dese honor
aùrov атТЕт'цг.те Y<W>. Où yàp av xî^ tîjî 8ê&; causa fuisset belli inter tot gentes , idque in per-
ti[x" " spácasij ÊYiv«<> «xjxçuXou тоХерои , xo\ niciem ejus qui honore affeclus fuerat, quique ad
тайга Ы àX£Qpti> той t*,v tijxîjv ато1Х»цр<5тос xal genus Veneris jure propinquiiatis pertinebat. Verum
drxtSTiuovroç ты Tîjç "AçpoS'TTjç févEt. 'AXX' <bç sicut dixi, о fili, h;cc rationem quamdam habent
ï?-v, ш t¿xvcv, ïx£' «va 157 Mï°v та торита propriam et philosophicain , quœ per allegoriain
oixEtov xal çtXaeapov, áXXT)yopía çpao-Otjvat 8uva[*E- potest explicari, adeo ut tu, cum audieris, admire-
W wars те áxoúffav-a 8au¡xá<jai. Кауш ifijv* ris. Et ego dixi, oro ne me inora torqueas. Ule
Alojiai ]f.\ fw ava6aXX<i(iEVOí paiavíatií. Ka\ 8{ ítfr¡- respondit.-nihil liineas. Non enim diffcram, sed jam
Мт(5Ь> 9о6т(0]);, où y«P U7tEp6<]<jo¡iaí, aXX' apíojxat С incipiam loqui
IjÔr, ÜvEtv.
IH. THv поте 8te où8èv тсЩч y&aç xal erotxeftdv
HI. Exstilit aliquando tempus, cum nihil erat,
àrax-nov " ÍTt o-u(X7K9opi)¡x¿vtov |xf$tç àSiaxpiToç,
prater chaos [et elementorum confusorum, adhuc
toûto xal TÎj; ситеыс ¿(ioXoyoûoTjç.xal tuv (XEâXtov aggestorum, misturan) promiscuam. Id enim fate-
¿v6pu)v oùtcdç i/Etv vevoi)x<5to)v. Kal (лартъра tuv tur natura, atque ila habere, asserunt viri inagni.
HrraXwv èv aeyia t8v uíywov "Ojtijpov aùïdv ox)i Et inter sapientia pracstantes prxstanlissimum ,
eapiçofiai, £¡7a5vra itspl tîjç àvéxaUEv hu^xúieioí* Homerum, tibi afferam, dicentem de prima confu-
sione :
'<Ш' vjuîç fier xàrreç'fiSup xal -¡-ala yèrotcOe •*.
Vos equidem cxincli tellus fiaits et unda:
¿S IxEÏOev áitávTtuv t4]v yivsatv eo^xÓTtov , xal tanquam hinc omnia ortum habcant , alquc post
(iet" M àvaXustv tîjî ÙYpâî xal Yr]tvT)j oùafaç eIçtîjv
substantia: humid» ac terrena: dissolutionem in
spújTTjV itaXtv áTCOxa0i5Ta(í¿vwv tpûaiv, б èiri xaof. primam iterum rcstituantur natuiam, hoc est ia
"Ha'oSoî & iv tí) Osoyuvía Xá^s'" chaos. Hesiodus vero in Theogonia dicit :
"Нжы ¡lèr яратста %àoç èyèvszo M Primo nempe Chaos (actum fuit :
T4 & ïyévrco (98*) SïiXovort " YSYeví<ieat ысувчтра Per illud, factum fuit, darum est quod signilicct, ea
VARLE LECTIONES.
» Si transcnpsi ex 0. '« техтарос С. '• in* 0. " oùx айтт| С , oùx *Щ (sic) CI, oùy аитц О. » t*v
U. » ÍTrf О. •• lia scrips) с. О, qui quidem pr. man. in textil cxli. tí ttíí Ôeôç tíuóív, ар. С, * т. 8 Tt-
u*¡. «' Lejc. ¿тахтой. D. »• Ita О. с. S., y¿vt}jOe С. Cfr. Iliad, vi), 9Î •• ixetí O. " V. Hes. Tlteoq.
116.S. •• XîjXov 5rt C.
VARIORUM NOTÊ.
¿(98*) T¿ dé tph'ero. Eodem modo Hesiodus intel- {lev, Зте çijeiv*
Ugitur apud Philonem Judaeum libro Шр1 áipSap- "Hrou ¡jtív ítpÚTtetra x*9í Y¿ví'",i айтар "its (та
(rfaí xís¡xou, p. 491. Verba Philonis digna sunt quae ГаГ EÙpûrtcpvo;, TcávTojv "Soç àdçaXEÇ aUL
biï " " ' ~" " "" "A-f8apTov8ï,OTt SiaXuaivxai çBopav où (xejx^vuxív
aùroû. Сот.
If9 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 200
Ul genita ortum habuisse, non autem ut ingénita A :n)[xaiv£t, où tooeI ílvaftb; aY¿vr,xa. Kai "Op:?£Ù;"
semper cxstitisse. Orpheus aulem chaos ovo com 6è то yàoî cl»Ç> îtctpîixaÇît , èv 4> twv npwrojv otoi-
parat, in quo primorum eleraenlorum erat confusio. Xe£ü>v ?jv f¡ aÛYxyaiç. Тойто 'HtríoSo; y&nç únoTÍUETai,
Hoc Hesiodus chaos proponit, quod Orpheus ovum 8nsp 'Opîptù; cbiv Xáyei yevtjtöv, è§ ата£роит?);йХ1);
dicit gcmtum, ex infinita materia producium , l'a- irpo6s6XT)(A¿VOV, YETov^í Si виты "■
ctumque ila :
IV. Cum materia quatuor genera complectens ha 158 lV.,Tîjç TEtpaYevoüí 0Xt¡; iûypxi oGffr¡;, xal
berei animam, et totum immensum quoddam profun- 6Xou anEÍpou tivo; ßuooö áel proveo; (99), xal axpí-
dum semper flueret ac temeré ferretur et innúme T(u; çEpopivou, xal ¡lupia; oteXeí; xpásEt; el; 4a-
ras imperfectas mistiones subinde profundcrei , Xote SXXcd; *8 ènavaxéovxo;, xal 64a тойто айта; áva-
aique ideo illas ob confusionem solveret, nee non Xúovto; t?¡ àia|!a, xal xex7)voto; xal8' et; Y^VVTietv
hiaret, quasi ad generationem animalis non posset Ciôou ieöjjvac p.í¡ Suvapivou, U'jv£6t] потк aÙTou той
compingi, aliquando coutigit, ut illud infinitum pe- атаЕроу иелауоис, unô t5£a; çOaEto; nEptwOoypivoy
lagus, per propriam naturam coneussum motu na- xív^üEttpuaixij, ейтахты; ¿yîjvat àno той айтой el;
turali, ordinate ab eo.leni ad idem instar vorlicis _ та adxb, йагтар tXtYYai "a\ p.£;ai та; oùïta;, xal
filieret, subslantiasquc misceret ; sieque miruni in ойтш; è$ ахоъатои ,0 twv návTtdv то vocrrijuári ¡uiiraxov,
inodum, quod omnium optimum ac malurissimum Ьт.гр про; Y¿WT¡(itv Çtbou EniTi)8íioraTOv ïjv, ¿xjnsp
eratatquead generationem aniinalis aptissimum, ev x^vTl xa-:a P-éeou puîjvat той navra;, xal únb tí;
»elul in fornace per mediain decurreret universita návTa çepoyoï); fXiYY0í XwP*i*al e'í " Р*во:, xal то
rio, el per cuneta ferentem vorticem iret ad pro- nepiXE¡u.svov nvEUp-aenianasaauai, xal (b;EÍ;Yovt-
fundiun, circumfusumque spirilum atlraheret; nee (iióxaTOV <tuXXi)({>0ev noiEiv xpiTixijv aúsraaiv. "üansp
non quasi in maxiinam fecunditalem conceptum Yap ev OYptfi 9iXeI YÍVEtrOai nou.tpoXy£-, оиты; oâi-
faceret discrelain composilioncm. Quemadmodum poEtSè; navTaxöOsv eyvîXfjcpQt) " хуто;. "EnEiTa айто
enim in húmido fieri sulci bulla , ita orbiculatuni IV еаутф xyijôev, Onb той napEiXrôTo; ,э ОеиЬооу;
undiquc comprehensum est corpus. Deinde ipsum KveújiaTo; ávaípepou-evov, npoexu¿ev e¡; (fu; \íéyi-
in seipso conceptum, a divino qui assumpserat spi- eróv ti тойто a-oxÚT¡[ia, ¿>; ävixnavTÖ; тойапеЕроу
ritu stibvectum , in lucem prodiil maximum hoc ßyQou anoxsxyT)¡¿svov ty.tyv/i04 8r]¡jiio'jpYT¡|xa, xal Tfj
germen seu fetus, tanquam ex omni ¡inmenso pro nEpicpepiis t£>v tlxôv npoiEoixo;, xal tw Táxsi т^с
fundo progenitum opificium animatum , simile ovis птУ)ЗЕш;.
per roliinditalem et avibus per ccleriiatcm. с
V. Salurnum igiturmihi pula esse tempus, Rheam 159V Kpóvovouv|Tbvxp<5vovu.otvÓEt,TTiv8k 'Píav
vero illud húmida; substantia;, quod fluil: quia per тЬ ¡ííov TÍj; ¿YpS; oùaia;- o-i xP^vt:J ÇEpouiévr) í)
tempus versata omnis materia, velut ovum, cœlum OXt) anana ¿bansp ¿>ov xbv nivva nEpi¿x°VTa ffipai-
quod rotundum est quodque omnia complectitur, posi5í¡ ánexÚTjaev oiipavóv ínsp хат' apx¿; той уо-
peperil. Quod ovum principio fecunda medulla ple víp-ou (хиеХой 7Uí¡pE; ^v, ib; iv ** aroixeia xal ^ptú-
num fuit, quippc quod posset elementa et omníge ¡Аата navTo5anà éxtexsIv 6uvá(A£vov, xal ои.ш; nav-
nas species procreare, allanten omnigenam ex una To8airí¡v ix Ц'.а; ouata; te xal хршилто; ¿vo; ïÊps
substantia unaque specie lulit imaginem. Sicut enim t})V cpavTasíav. "üínsp Yip iv тф той таы YEVvf)[iaT»
in pavonis fetu unus quidem ovi videlur color, po- " Êv [lev toS (bou /,'><:i¡¿a Soxeí, SuvájxEi Se jiupta c/:i
testate autem mille in se habet pcrûciendi aniinalis èv еаитф той uíXXovto; TEXsaçopîïiSai урывала,
colores: ita et quod ex immensa materia genitum оОтш; xal тй lç ánEÍpou OXij; anoxui)8£v ïu.ij/uxov
est ovum animatum, ex suhjecia semperque Cuente (bov, èx t^; 6noxEi¡iévr¡;xala£l êoiÍüt;; uXt¡; xtvoú-
materia commotum, omnímodas exscrit mutatio- [XEvov, navToSaî; èxçatvEi тропа;. "Ev5o0ev у&р
rtes. Intra enim circuinferenliain aliquod animal, tt¡; nspiçepEÎa; Çu>ov ti àfêvóO^Xu EiSonoisiTat про-
quod est niasculofemina, per inexistentis divini D voia той èvovro; Êv айтф Geíou пчЕирлто;, ôv Фа-
spirilus providentiam formatur, quod Phanctem vïjTa 'Opyeù; xaXsî, &ti айтой çavivTo; тб nâv èj
VARIAI LECTIONES.
••Cfr. Lobcck AjieopA.p.475seqq.;Brandis H ht. philos. Grase, rom. 1,60, 67. S. "ойты; S. '" xpajssç
аХХотг aXXa;, deletaprxpositione,legi viril D. »stb;'C. »°i; èxanrou scribitD , prol)anieLobccltiO-4(//iiop//.,
p. 475. Quod С veriii mirum i« morfum, nescio unde liane interpretationein haiiserit. S. Sequens Ttôv
inscruic.O. •' e£; excidit ap. Cl el S. »* TuvEiXV¡9r]mavull Lobeck l.l.,p. 475. S. Tum хйто; conj.C ;
vuxtó; uterque hoin. codex. •* xaTEUT¡cpáTo; recle ser. Lobeck I. t. S. nnXí¡pE; îjvioaav С.
VARIORUM NOTiE.
(99) 'Xxelpov Tiràç ßvOov_ áel /lêorroç. Et qui- lerum et apud Plalonem materia' congeries, ponlus,
busdamiuterpositis.:aÙToUTOuànE£pounEX«Y°u;,etr. mare ac procellarum œsitis appellatur. Nicepliorus
Pertinent hue loca Recognitionum lib. x, cap. 17 et in Synesiuni p. 585 : BuOov Si tfza: t}¡v 0Xr,v. Al
31, etc. Ilemque verba Porphyrii libro -We anlro que hiñe Bylhiis Valenliniaiioruin. Videiu Clirono-
iVj^m harum , siib-lincm : IIívto; Sk, xal OáXama graphia Georgii Syncelli p. 29. Сот.
xal xXúSuv, xal пара ПХатиш y¡ óX-.>:r¡ zjz-.s.jt;. Ccv-
201 ' CLEMENTINA.— HOMILÍA VI. 202
абтой £Xa¡x|:v, тф ?¿YYst îoû оихяретезтатои t£>v A Orpheus vocal, quia cum apparuisset, Universum
motxeiwv icupöc èv ты OyPV TeXeoçopoutiévou. Ка\ ex ipso fulsit, nimirum splendorè ignis clemento-
ойх «ittcrcov, 5rtxaUiAXa¡«rup¡64i>v (100), о^цато? rum excelleulissimi in bumiditale perfecto. Ñeque
EÍvexa", f, cúcnc lju.lv opâv ÙYpov 9&; ебшр^аато. id incredibilo, quandoquidem et in cicindelis, exem
pli gratia, natura nobis concessit humiJum lumen contemplan.
VI. T6 uèv oSv itpwtoeÚTtoTov cbov йяоверилувЬ VI. Ovum igitur quod primo constitit, cum cale-
итеотой ïaojesv Çtbou p4¡putat, Sitstxa 6è (xopçtodàv •• factum esset, rumpitur ab intus pósito animal! :
Kpoipxraet cVitolóv ti xa\ 'Opçeùç X¿y«* postea vero forma accepta prodit ilia species, quam
. . . xparalov " с%1свегтос acXvxarSêce ùxv (l)- et Orpheus describit :
. . . ditrupla testa oviquod cuneta tenebat;
IgO xo\ oÛTto ¡леYáXr¡8jvá|xe t витой той npoEX^XuOiroç
çavevroi, то plv xûtoî " ttjv àpu.oviav Xau.6av£t ха\ sieque per magnam illius qui prodiit ac apparuit
t}¡v 6taxt5au.i¡cnv faxEt> aù-oç 8è ыпгер ítí вхры- poteslalem, moles quidem cohxrentiam aeeipit et
peîaç oüpavou itp«cao¿{£Tat, xal èv iKOpfâzoïç tov ordinem digestionemque consequitur , ipse aulem
ízapvj TKptXá(iiru)v alüva. ТШтой xútouc (2) ív- g velut in vértice cœli prœsidet, et in arcanis immen-
8o8ev ydvtjioç oiroXeicöelaa ûXtj, to; èv та>ХХы тш sum illustrât speculum. Moüs vero intus fecunda
Хрб'лр ùîïoxEtuivï) гы; cpusixuç " Ú7toC¿0'jao f¡ вер- relicta materia, utetiam per multum tempus usque
tt¿ri¡c, Táí ||И) toívtíiív Biíxpivev oiisíec. То |ièv Y^p ad naturale subjectum calor fervefaciens cunctorum
xiTÚrepov oÙTtjç nptJJrov {btSTZzp йтаз5та0(лт) йжотой discrevit substantias. Infimum elenim illius, primo
'ipeuç etc та хаты ояохехшрцхЕУ ',8 8ià tljv ¿X- tanquam fxx, pondere ipso in inferiora cessit, quod
хотг/га ха\ 8ti то èp.6ptOèi хоЛ toXÎ) tt¡c ¿TOKEtuivTjç propter gravilatem el pondus et subject» substan
cliiiî яХт)8о£ nXoÚTCdva •кроат^бргъаа» (3), 58ои те tia copiam Plutoncm appcllaverunt, quern infero-
ха\ vexpCrv ßaaiXaa elvat airo9T,vá¡x:vo:. rum mortuorumque regem pronuntiarunt.
Vil. Ta¿TT¡v u¿v oSv tíjv Tzp¿rzr¡v xol itoXù * p"u- VII. Ilanc ilaque primam multoque sordidam
v.apn xal Tpa/síav oùaîav ояо Kpávou той ypivao' atqueasperam substantiam a Saturno seu tempore
xa-aTOeT(vat Xeyouai cjuaixuç , 8ià Thv хаты iitová- fuisse devoratam aiunl; convenienter naturae, sci
ffTTjaiv aÙTÎjî. Мета 8è tIjv icpt&Ttiv 0TOcjTa8u.ï]v то licet ob illius substantias recessum ad inferiora.
амрр'Лч û8u>p xat терштт) ènt7toXaaav Ciitoaráaet По- Post prjmum vero sedimenlum confluentem aquam
snôtûva irpooTiYÖpeuaav. То 8e Xoitcov Tpkov то ха- et prima* live i supernatantem Neptuni nomine do-
SaptíiTaTov xa\ xopucpaioraTov ате Stauyeí Bv'nüp С narunt. Tertium autem reliquum, purissiraum ac
2f,va <bv5{iaaav, Stativ èv ai-ы Çéouaav cpú«v а$ы- eminentissimum, quod nempe esset ignis lucidus,
çipèi Y-ip &VTO icup itpoi ¡lev та хаты ouoxpovou той nominavcrunt Jovem, propter fer villa m ipsius na-
КроЧюи où хатЕ1Йбт],аХХ' tbí ïçtjv, 1\ тгирыбт)? ouuía luram. Cum enim ignis in sublime feral'.ir, cum in-
Ííiítíx^ те xa\ ауысгр^с ouaa elçaÙTbv aváirui) 161 ferioribus quidem a tempore Saturno non est ab-
Tov aipa, 8j xaV cpovijAUTaTo"? (4) èert 8tà t*]v xaOa- sorptus, sed qiiernadmodum dixi, ignea substantia.
VARIiE LECTIONES.
" Ivexa С •• ¡jLop?o»0f¡c 0. 9T xpavaîou с. О , xpauaEou cod. Ci, in cuj. marg. conject. xpauefou p.
xspafieio'j S : ax|ia£ou ex conject. scr. Lobeck 1. I. p. 479. 'HpaxaTiaiou
'Hpaxarcaiou éonj.
conj. Hermannus
Hei ap. Lob. In
collectionc sua fiagmcntovum Orphicorum Hermannus hoc fragmenlum praetermisit. Deinde post uxtaOáv-
toí Lobet-k addit Ькех. »» хйто? О. »• otoxíiuívijí еыс cuaixijc С. "° та? О et ex conject. С , ttjí id.
in lextu. S. C*lerum tota perioilus haud sana. Sensiis flagilat. utlegatur tIjv... Y¿vtjxov итоХ^Оесаач
ïÀrv... -íj Û£p[Aori]Ç ei? та; я. 8. oiíaía;. 1 Отахырцаеу С. * itoXXfjv С.
VARIORUM NOTyE.
(100) Aajixvpitibir. Lucentes vespere per ana ci- n lis vero inlm fecunda retida materia, ut et multo in
cindeiœ. lia appellant rustid stellanles votai us, Graci tempore usque ad naturale subjectum calor tubferve-
tero lampyridas, incredibtli benignitate natura. Pli- faciens, cunctorum substantias discrevit. Vide cap.
nius lib. jtviu, cap. 26. Сот. 12. Id.
(1) IloAvyarSèoçôwv. Ruflnus, Recognit. x, 17, (3) Kai яоЛЬ Ttjç ixoxsijtirtiç ovetaç KÀijOoç,
30: Ori immams ; 'YnspueY^^Î «Mv. Athenagoras, n.lovzwa xpocfffófiswrav. Nam IIXoútuv dediici
IsguUone pro Christians, p. 18. In Hesychiq, et solet a «Хойтос et rXouroç a toXû;. Cujus etymolo
Theocriti Scholiaste , 'JtoX'Jx«vîea• itoXXà x^P^ûaav, gise Plutonis rationes varias habes in Elymologico
KoXuyióprjTov. De ovo aulem isto didicerat Orpheus magno, Plalonis Cralxjlo, Cieeronis lib. n Ue natura
ab AgTiptiis, qui ex ore Dei prodiisse dicebant ovum, deorum, Eusebii Prœparat. evang. lib. ni, cap. II,
hoc est mundum.ut legere est apud Eusebium, Prä ejusdem Oratione de laudibus Constantini ; item
parat, evang. Mb. in, cap. 11, p. 115. Sed et ттры- apud Lucianum , Fulgciiliuin , Cornutum aliosque.
toy8vovi «Ьои memiiiil Helladius Besantinous_ códice Id.
279 Photian« Bibliothccre. Hie , тсрштозусгсатоу (i) Inielligentiam aeri primus assignavit Dioge
¿4v. Vide nos superius ad Recognit. x, 17. Videnda nes Apolloniates. Kai twi Soxéei, ait apud Sim-
quoque Phoenicum Theologia, Präparat, evang. lib. pliC. i« Pliys. fol. 33, TO TÍ)V v4t]S!V ?хот s'vai ° *ЪР
i, сэр. 10, p. 33. Id. xaX£<5,u.£voç. Pliira dabiinl Brandis., Hist, pliii.
(2) 'H de rev xvtovç. Pcriodus imperfecta vel Grœc. Rom. i, 280. Panzerbielcr, Ue Diog. Apoll.,
corrupta. Quid si minima mulalione reponaiur,_Tà; fragm. IV-VI. S. — Dkesîei..
»ivTiuv Stáxptvsv oùaiaî? Iste sensus emerget : 'Mo-
Patrol. Gb. II.
203 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DL'BIA. 284
titpote viialis et in altum tendons, in aercm evola- A P<5tt¡to. Tfl oîiv ¡îia 6ep¡juí-t¡ti * 8 Zsùç, toùtéstiv
vit, qui et prudentísimas est propter purilatcm. % Çaoitîa oio-£a, то хатаХЕиубкл/ èv тф ÜTOxetuivw
Suo igitur calore Jupiter, hoc est substantia fer- йурф. тЬ 1трр6ха-.оч k xal Oeïov àvtjuàrat' itveü(xa,
vida, haunt quod relictum est in subjeclo húmido, отар Mîjtiv ExaXsaav.
scilicet tenuissimum divinumque spiritum, cui Metis nomen dedere.
VIII. Ad ¡etheris autem vertîcem veniens, et ab VÏH. Ката хорист]; Й • айтой iX8ov той оШарос
eo imbibitum, velut humidam sicco permistum, xal avu.T:o6kv ùtc' oùtou, шатер ûvpbv огриЛ ¡it^èv,
quando pcrpetuum indidit palpitationis motum , tov à£ixtvT)xov TOiXjibv Eu,iw>iTJsav, rxvvä "tty oúve-
gignil inlclligcnliam, quam et Palladem a palpitando aiv , fjv xal ПаХХаба kirovou.á£ouo4 8ià tí> 7cóXXe-
cognominanl; qua; est ai tiliciosissima prudentia, aOai' (5),T£xvix(i)xátTiv ouaav cppovTjmv, ?¡ XP(')ti£VOí
qua usus œthereus artifes Universum mundum tov i;ávTa ЕТЕ)(^о-ато "ósjwv ó аШерюс texvíttjc.
fabrica tus est. Ab rpso au lein penetrante Jove, seu 'Ait' айтой 8e той 8it¡xovto? Ato?, той бЕри,отатои
fervidissimo xtherc, aer ad hxc usque loca perve- at6ápo;, ó aíjp ui^pt Twv к^тайба 6nxveÏTai täjtoiv,
nil, quem Junonem nuncupant. Atquo ideo ex В ^v kíTOvou.á¿ouatv"Hpav. Kai 8to * 61) ttjç toûaiflipo;
alliens purissima substantia delapsa , lanquaiii хаОарштатт)? oùiiaç йтабЕбтрсъТа , di; OTjXeia tt¡v
femina ralionepurilatis, comparalioneprxstantioris хавар<5тт|та, itpiç oúfxptTiv той xpEÍrrovoc аоеХсрт]
sóror Jovis rite existímala est, ut quae ex eadem Aioí хата то slxbç Ьои^авт], <I)ç kx ttjí айтт){ оиз£а;
substantia genita sil ; uxor vero, quod velut mulier yeY£vliiiáv7l * TajAETTi Se 8cà то diç yuvacxa (i-пл-
subjaceat. xsfaOat.
IX. Sumitur autem Juno quidem pro aeris bona IX. IIapaXau,6ávsTat 8k í¡ plv "Hpa npitc. àipo? *
temperie, quare el fecundissima est : Minerva vero, EÙxpa i£av, 8io " xal yovtjiiDtaTTj ka-£v ■ fj 8k 'A8Tjvà\
quam el Palhdem vocant, cum ob summum calorem fjv xa\ ПаХХаба Xa-foysiv, 8lí то ахршс 8spu,bv févi-
nihil possit producere, crédita est virgo. Similiter- oív Tivoj raiTJsat u,t¡ 8uvauivij, rapOévo; Evou.£aGT¡-
que interpretantur Dianam, quam pro Ínfimo aeris •ójaoíio; 162 & xal "Apreu-ts epu.TjVsuou.evTi, tjv elç
recessu accipiunt, quamque,quia ub summum frigus Tbv xaTtüTaTov uajôv too àÉpoç napaXau,6ávou3T.v ,
sterilis est, similiter virginem appellavere. Liberum xat 8t' axpÓTTjTa xpúoyc S-yovov ouaav ôu,o£coç itapOi-
vero, lanquam qui raenlem tiirbct , nominant tur- vov kxáXssav. AioVjctov 6k wç cpsvuv 6oXwrtxbv "
bidam cam inebriantemque compagem , qua; a f, ovo¡xáíou« tí¡v ámb TcJv ovtu te xal хаты àT(xuv
superioribus inferioribusque vaporihus oritur. At OoXspav xal Ôúounav súirao-iv. То 8k хатштары
aquam terra inferiorem, cum natura sit una et T^Ç -píí "S^P ' êv 0V Tí t?'J|Jsl. xa^ 6li tÍVt*»V TÜ)V
omnes terrestres meatus trajicial atque in multa j(Ep<ia!iov Tiópiov Bisïpov ", xal el» itoXXà 8taipoú¡i£-
divida tu r, quasi concisa in, Osirin nuncuparunt. Et vov, íjsiiíp o"uYxo,r:óu,£vov, "Offiptv axáXeiav. Aaji-
vero summit Adonin pro pulchris temporibus, Vo 6ávou5i 8k xa\ ,"A8wvtv eí; tbpaîouç xatpoùç, 'Açpo8£-
llerem pro concubitu et generatione, Cererem pro tt,v £¡í u,i'5iv xal y¿v£<jiv> îlMzpa üq TTtv, K.ípr4v '■
terra, Proserpinam pro seminibus , et Baccbum zlç ит:£ри.ата, xal Aiívuaáv tiveç e£í äu.heXov.
quidam pro vite.
X. Atque omnia hujusmodi pariter aliquam ejus- X. Kai тоЬта та TOiauTa ó¡ioíw; тоюиттрг Ttvà
dem generis habere allegoriam existímalo. Apolli- aXXt¡Yopíav êx^"* v^£l I10' ' 'AirfXXtova 8k f|Xwv töv
nem vero puta esse circumeunlem solem, Jovis TC£pí7coXoi5vTa sîvai |vóu,cíe (6), tovty 6vTa той A:ôç,
fœtum, quem et Mitbram vocaverunt, qui anni am- 8v xal M(6pav èxaXEsav, èviauToû auu.i:Xnpouvxoi
VARIAS LECTIONES.
» 6ери,йтгата* О. * ¡a/váraTOv С. » lia D , 8v íu.á Tt С , övöuäti О. « ха( О. ' Cfr. Lobeck Agi.
p. 550 seqq. S. e ûç 0. " ÔEpiov 0. '• Si' 8 C. " 6oXotucov С Cum O omisíj Ci t^v ante SoXEpáv.
" SiápTtov conj. D , 8it¡xov conjec.tare possint alii secundum 8. " Aíji^Tpav eîç t4]v (leg. утр) , KópTjv
С , Д^ил]тра £tç t^v» KápT,v S , Aí¡u.jjTpa xal tí¡v KópTjv O.
VARIORUM NOTiE.
(5) ПаЛцаг... яаЛЛесгвш. Palpitaiionem, vibra- D ris partem [superiorem Minervam tenere dicunt. Et :
tionem. Palpitare, vibrare. Vulgare Etymum. Parí Minervam summum œthera esse dixerunt. Augusti
modo Apolünem ano той àEl náXXsiv тас áxTívaj nus, De chilate Dei üb. iv, cap. 40, et Hb. vu, cap.
dictum vull Plato, teste Macrobio lib. i Saturnal., 16. Potest etiam'bic тсаХХЕобаг sumí in sensu pas
cap. 17 : ¿Vito ttjç tüiv áxTÍviov тгаХакас. Porphyrius sive, juxta illud Etymologici : ПаХХа;- т^'Ав^а^ "H
aptkl Eusebium, Präparat, evang. lib. ni, .cap.'ll : ттара тЬ àvaitïicaXÔai ix т^? xsçaX^ç той Atóí. Сот.
атЛ той itaXXeiv та« áxTíva; та? ¡8£а;. In Elymolo- (6) 'АяоЛЛыга de r\JUor тот яерсяоЛохггга чХг-си
gico. Est enim Minerva virtus solis, Porphyrie in répiÇè. Allusíoad aliud Apollínis veriloquium apud
cap. eoiiem Macrohii. Alii per Mincrvam summum Platoiiem in Cralylo, 'AtoSXXujv quasi àitoXôiv, hoc est
aaiicris cacumen intelligunt, apud Macrob. lib. ut, ¿(loitoXûv : ant ad haec Macrobiana : Cleanlhes ú>~
cap. i; idque convenit cum his nostri Operis ver ал" ¿LUùir xal äXXdtv T-5rauv та; àvaToXàç noiou|x¿-
bis, хата xoputp^í èXObv той aioépoj, ei cum iis qua; vou, quod ab aliis atquealiis locorum declination i bus
Çoriiulus, Marliiinus, mulliqucde Minerva scripsere. facial onus. Cornificius arbilratur Apollinem nomi—
Mincrvam alii œtherium verlicem , el iummitaiis ip- natum &tú> той àvanoXEiv, id est, quia intra circui-
iiuj essesummam Uixermt. Arnohius, lib. ni : /fc't/ie- tum mundi, quem Crœci uáXov appellant, impel* la
205 CLEMENTINA. - • HOMILÍA VI. 206
7C£pío5ov (7). Auxal 8à al (i£Ta[jiopçuiiiEtî utoû itav- A bilum complet, Ipsae autem Jovis ubique perva-
тахч Stfjxovroç ДЛс ol яоЛХа\ vo££a9ü)(jáv sot тротоЛ, dentis Iransformaliones mulla; a le intelligaiilur
tí; Se (tupiaç aÙTOu *• fuvaïxaî èvtauroùî fl f&viàç lemporum conversiones. Plurimas vero ulitis femi-
Èntvoct. 'Ait' aùroû fap той ai6¿pocf¡ Sttxvoup.¿vY¡ " nas annos vel setales reputa. Vis enim quae ab ipso
tov " àépa. Súvajxic, ¿xásrto èvtauTtji xal yeve$ adhere per acrcm vadit, cum singulis annis ac xia-
suvousiiÇousa , Siaçoptoç aùtov третац xo\ оитыс tibus congressa varie ilium convertit, sicque gignit
■*£vvä fj c8EÍp£t ta dipaïa. Kai toxíSej ¡íív Xiôvrai aut corrumpit fruges. Et.ßlii quidem dicunlur fru-
oí 163 «bpaïos xaprcol, al 51 тсро; toùç Stppova» ctusmaturi : apparitiones autem ad stullos vocantur
SeîÇeiç " al хат' èviouç xatpoùç àxapnEat. quorumdam temporum slcrilitates.
XI. Тайга той 'Aititíuvo; аХХт]уоройу-о?, suvvouç XI. Qu» cum Appion allegorice exponeret , ego
um еуш ïSoJa toïç ùtc' айгой XsyojiEvocc (ir¡ ттарахо- cogitabundus visus sum dicta ab eo non assequi.
Xouoeîv. Ato l* tov Xáfov Èyx<5'|aç £çï) |ioi' El ¡л^ Quocircasermonem inlerrumpens dixit mihi : Si qua*
napaxoXouOs?; oTç X¿yü>, tí xa\ t!]v áp-/r¡v SiaXéfofxai ; loquor non asseqiieris, cur et omniiio dissero? Re-
Kay¿> aícexpiváp-Tiv • M<¡ ¡xs unoXáfi6av£ avatsOTjTtoj spondi ego : Noli suspicari me nonpercipere sensum
í^stv tuv ùito той XEYop.¿vü)v. Ilávu yíp aù-à suvÍT)p.t, verborum luorum. Plane enim ea intelligo, ut qui
4ts Щ où irpÜTov aùrâv àxr,xouç. "Iva 6è -p/ijiç Sri В non nunc primum audierim. Quo autem cognoscas,
ojx àyvou та ûiro sou XsY<5p.Eva, та piv sot prfiív-a. qua; profers a me non ignoran, quae quidem dixisli,
i^tTEjioujiai, TUv Se uapaXEtçOëvTiov aot хат' àxo- in compendium redigan), quae vero omisisti, connu
Xouatav, ¿î пар' Etápuv fjxousa, аттХ-црывы ■vi; ordine, ut ab aliis accepi , supplebo allcgorias. Et
aXXTjfopíac. Kai ó 'Amtltov Sçtj* IIoíijsov ойтш{ ¿ц Appion : Fac, inquit, ita ut dicis.
Uyu;.
W\. Kôrfù) à7t£Xptvap.tiv ПарЦрл vuvèrc' àxptSkç XII. Et ego subjeci : Praetereo nunc accurate re-
\ifii4 то èxTTJi àicEtpou uXtjî *ат' •• EittTuvJav xpá- ferre ovum animalum, ex infinita materia per ade-
в£ы; a-ra»rjT¡9kv Ip-^xov ií>ov, ou paîvto; хата Ttvaç ptam lemperationem progenitum, quo disruplo juxta
¿/S/Ssv36t]Xu; eÔopev Фа^с. Kai návr' EXEÎva nonnnllos exsiliit Plianes masculo-femina. Et cuneta
ÉziTzíivoaac, у.ехрч ou то p^èv хитос t4¡v ápjjtovtav illa praecido, usque dum rupia moles cohacrentiain
l/.zCi-i, uitoXstcÖElaric айтой jíueXióSouc OX^c* xal accepit, remanente illius medullosa materia. Et
tov X¿yov TUv oís* *' auTÎjç ívSoBev yEvouivwv sirtxE- sermonem de iis quae intus ab ea facta sunt abbre
çaXatwv " ¡«та tuv áxoXoúOtov Еттргуш. 'E-fsv- viate, cum conseqiientibus percurro. Natus enim
vft9Tj yàp, d)ç Xiret;, èx Kpivou
• xa\ 'Péaç,
-• útió ts г* est,
— ' ut dicis,* ex Saturno et Khea,■ id est , ex tem-
Xpivou xal ûXï)î, та ¡ièv тершта DXoutuv, w; íj " ь pore el materia, primo quidem Pluto, veliit faex
zít(u т:ара/сог>т(за1а и-озта^хт, * S£ÚT£pa Se DoiTct- quse infra secessit : secundo autem Neptunus dimi-
Suv ■fjp.ío-Etá •* ÈOTiv 164 ^TP^ où»!« етгаЛазава dia est húmida substantia, iuferiori natura; pondc-
TT, VÁXtú ¿ХхОтатТ) " CÚ5£l. 'H Si TpÍTtJ aviúTÍTT) TE rosissimx supernalans. Tertia vero sobóles suprema
xa'i а1Щр оиаа, бзгсгр 1<п\ Zsùç, ^Ttç •* où хатЕ- est aique aelbcr, scilicet Jupiter, qux absorpta ион
VARLE LECTIONES.
*' рхта[мрс(1)а£[сО in textu, (ЛЕтацорсихп;? al.man. ad oram. "oùtiûvO. ,в Sítivouêvt) Cl el S, qui
conj. 5ttxvoup.£vin, ut jam evulgaveral C. " tuv 0. u aidEvaç (xî|eîç palmaria est conjecl. Ci. '» Si
3 C. " хатаО. " Leg. fort. èit'. S. " ítu xEçaXaituv 0. "fladd. с 0. ** IloírstSíJv íalaEsa scrips!
ex conjectura, IIoaEioaiv, 3? ^ tiç С , üodiiSuv ôç тцмс (sic) 0 , rioiEíóüiv, Boriç legi vull Ü. •» lia S ,
dXxttfriTTi C, 0. Comparalivus ЗХхотЕро» occurrit bom. tx. 15. Tum йатар С , Зтар vel Затар jam propo
sait S. '" r,Tiî (sic) 0.
VARIORUM NOTyE.
Ш ad ortus refertur. Quo loci nota connecti in ver- ittp\ tûiv àvOpunivwv ûyôjv alvExTEsöai, aç itavro-
sione binas lectiones, àva-oXa; et àvi-oXàç. àva-o Sairoîî Tzzp'.ixitrtai Ttb[xïm Xiyouat. Ka\ yào Лат(-
Xiîv el ¿vstoXeIv, cum originis ratio posteriorem " vü)V Tiviî TTJ 59UV SiaXsxTto алроис, xa\ отештгроис,
excludat. Сот. Xasoûpouç te xai (хгро'Лои; xaXeîv. Quid, amabo ,
(7) "Or xal MlOpar kxátecrar, trutvrov суц- sibi volunt voces, ffxtOTipouç, Xaîoùpou;? Scrihen-
яЛг\рогггга aeptoBor. Ilanc in rem singularis est dumne est зхр «ptÍKpou; el Xapoui, quod conjectabam?
locus Hieronymi ad capulín Amosi prophelae. Ba- ut primum sit Scrophse cognomen, proprium fami
vlidet omnipotentem Demn portentoso nomine appel- lia; Roman* Tremelliorum , in Varrone cl Macro
lal "Абрама;, el eumdem secundum Grœcas Hueras, bio; posterius vero, prsenoinen Lartis. Nam Lar
et annui eursus immer um dicil in solis circulo conti- Herininii consuüs, Tolumnii Veleutium r.-gis, et
neri : quem ethnici sub eodem numero aliarum lilte- Porsennae regis Clusinorum praenomen , Gra;cis est
rarum tocant MCdpav, seil polius MiiOpav, aut quod Aápoí : putaveruntque forsan Graecorum uonnulli
alii legunt MÔpTjV ut idem numerus conslel: ni- non medioeri errore, deduci hoc vocis a Iaro ave.
mirum 565, qui in "ASpaÇaj, el in MEtôpa; ас Mf,- Ilaec si vera non videbuntur, alia libenter aciipie-
fjçr,; inveiiitur. De Mithra alii mulla subministra- mus. Resiat ut Latinam intHrprclalionein subneeta-
bunt. Ego vero duntaxat proponam doctis exami- mus. Vulgus existimare , hoc ad zodiaci circulum
naoda verba corrupta et obscura Porphyrii lib. iv respicere : veram tarnen opiniontm et aecuratam esse,
Ve abstinentia, cap. 16, ubi ex Pallade scriptore quœ censet Ulud de animabus humana aliquid subin-
raiionem reddens cur Mithrae mysteriis iniliati no- nuere , qua* omne genus corporibus cireumdalns
minibus animalium apnellarentur, ait : Tf,-; xoivî]v aiunl. Etenim Latinos (f. Aaxcvoui) aitquos »на lin
çopitv о?£з6а!, ú>; itpoí tJjv той ÇtoSiaxoû xúxXou gua Apros et Scrofas, Lares (pro Lartes) alque Me-
ài»T»(v£'.v TÍ¡v 5* áXTjétvr¡v UTraXi^v xa\ àxpi6îj rulits appeltare. Id.
fuit, sert снт csseï calida vis, habcrclquc naturam Л w59t¡, aXXà Oepp.1] ouaa ¡r/ùç xal àvioçepïj êjouia
eursuin vergentem, sicul ímpetu quodam in supe- t)¡v cúaiv, toaitep оп<5 ttvoí p4injî etc tov Äviu <¡y£-
riorem ac maxime principalem œthercm cvolavit. jjwvixibtatov avá-tt) ai6¿pa.
Xill. Saturni auiem vincula sunt cœli ас lerrse XIII. Л:сги.д 6k ta Kpívou èatlv f¡ aujJtmriÇtçoùpa-
compages, ut alios interpretantes audivi. Abscissio voO xal YÎjç, <í>í xal aXXwv aXXtyYopoúvtwv àxf,xoa'
vero roembrorum genitalium est elementorum f¡ Sk атютю^ tôiv ¡lopíiov 6 iwv o-cotxeíü>v хшршцо.;
sejunctio ac discretio : quoniam omnia a sua na xal Siixptatç, Sti líávta èx tïjç I5£aç çuaeurç à:u-
tura abscissa fiicrunt et separata, ut singula seor- t¡xt)0ti xal a!fiüp¡iOr¡ ", хаО' èautà tetix^011 Éxatrrov
«um collocarentur : лес amplius gignit tempus.'sed xal oúx Itt YEvvá xP¿voíi °Â T* Tfcwûivta Si'
qua: per illnil genila sunt, naturali ordine faciunt aÙToû vj¡x(¡> ç'J7ï'.i)i noieítai ta; StaSo/á;. 'II 6г èx
successiones. At qua; ex pelago emersit Venus, est toü P'jOoü ávaxúâsa 'AçpoîÎTt), ^ èx toû ¿трои
hiiinidi fecunda substantia, cum qua mistus calidus YOvijaoç ous£a, f¡ to OeppAv тп/EUjxa \uyïy tbvtijc
spiritus coitus cupidinem indit , et mundi pcrOcit p.í$€tüc rotsîtat Eputa, xal teXeaioupYeî toû xoapou
venusta lern. t6 xaXXoç.
XIV. Convivium aulem nuptiale, cum Jupiter XIV. TS Se <rujx«ó<nov to y*^"™» Êv0a ^ feîtvov
cœnam celebravit propter Thetidem Nercidem .cl ™ ètéXei Zeùç, ûitép te tr¡? NT]peîooi *• Oettooç хсЛ
eximium Peleum, banc habet aliegoriam, ut scias, toû xaXoû Пт)Хеш; aXXt)Yop!av Êxsl taútT¡v, iva YvVí
Appion, etiam sine te isla nos audiisse. Convivium «ti xal aveu aou, 'Aititîwv ", ta toiaûta f,xoúoa¡iev.
iiaque mundusest; duodecim veroillircgionumcœli Ti (ièv 6i¡ aviu/itóstov 6 xóap.oí ■ oí Se бшоеха, ta *•
fulcimeula sunt , quae signa vocant : Prometheus, oùpavia twv (AOipuv 165 raptsttjpÍYp-ata, 5 tiv*
Providentia, per quam omnia facta sunt : Pelcus, {¿oía xaXo'jatv • Прорл]веи{ f) 7:pou,t(0eia, 6?' í¡; xà
liniu«, qui e terra ad hominis gencralionem exeogi- roivta afíveto* HqXeüf totjXoç ó ítA -j^ç etc ovOpúi-
tatus est, ei cum Nereide, id est aqua, commisliis. tou -réyeaiv irepivoT¡9el{ " xal (UYelç tfj №)petSc,
Ex amborum vero mistura, aqua; et terra:, primus toutístev úfiatt. 'Ex 6è tíjí tcliv 6áo u,£í;eu)í, Coatóí
non geniius, sed funna tus est perfectus ; et quod te xal Y*)í, ° T.poJtoí, où ytwrßu;, àXXà ^XasQelç
iiberibiis labia non admoverit, Achilles niincupalus téXstoî xal " Sià to p.afoïi xE^1 V-*\ ^poaeveYxelv
fuit ; est aulcni ¡lie robur, quod propter amorem 'AxtXXeü; itpoaTjYopsuUTi (8)- ï«tt 8è aû-i; xa\ *'
cnpidilatis, Polyxeice, ut qu.e a veritatc aliena Bit 4х(х1), î,tiç èav eTiOujiíav, DoXüCávrjv (9), «Ь; аХт,-
ac peregrina appelât, serpenlis veneno inlerlicilur, Osiaç àXXotplav ouaav xal Ç£vr,v **, IntOup-fi, £tj>
irrepente morte ex sagilla per calcancum cl ve- -, Sçeto; àvaipcïtai, ßeXet xatà ^tápvav xa\ xaxà
tiigiun. fxvoî èvépirovtoç toû Oavátou.
XV. Juno igilnr, Minerva, Venus, Discordia, ma XV. *Нра tofvuv xaV 'Х0г\чЛ xal 'Atppo8£ttj xal
lum, Mcrc'urius, judicium et pastor banc liabent "Ep'.ç xal ¡i^Xov xal "Еррт.с xal xpCn; xal itoijí'tjv
Signiricationctn. Juno, honestas : Minerva, forti toioütáv tiva voüv ùraiviisîtaf "Hpa œu.vûtT(ç#
tude : Venus, voluptntes : Merciirius, sermo verum 'AötjvS i\ ávSpeía- 'Асрро5{тт) at fiSovaE" "Ерц^с 6
inlerprcs : pastor Paris, impetus expers raiionis et èpiXTjveuttxb; Xóyof à «)1(aI]v Ilipií <¡ oXóyíotoc
bai lia; us. Si ergo in flore xialis inlelicclus, anima: 6p¡xi] xal ßip6apoc- 'Eav ouv xatà tljv dxp.4]v tî)ç
paslor, barbarus sil, qui utilia deserens, forliludi- ■rjXixiaî ó ti¡v íf-ux^v itoi(«i£vwv Xoyisjao; túxtl £»v
\ШЖ LECTIONES.
•'.açopÎTÔï] O. Tum leg. xal xa8' êautà tétaxtat . ïxaxcov. S. *8 NTip^tôoi 0. '» 'Antiov S.
*• ta adj. с. О. D : Cotelcrii versionem non satis capio. Legendum videtur oùpivtot tûv Moi-
püjv nept3TT|pÍY|xata, duodecim contestes (sive dii) sunt Parcarum fulcimenta. Astrólogos enim ex Zo-
illaci signis fata nascentium prxdixisse nemini Intel. Vide Acbil. Tat. Isag. ad Aral. Phœn. с 23,
E. 145. " Scribe TrapaXticfGsi; cum Davisio, vcl quod ego pra?iulerim, itapaitXasOe(ç vel simile aliquid
. " xai maie omisil S c. Cl. Tum TcpoueváYêiv О. " Coielerius legi vult xal àxpi), îjttç èpôtv èm6u-
{x(av, quod eliam vertendo expressit. At ea scriptura neque Craeca est, neque Cotelerii versio ex en
eflicitur. Quai t: Davisius locum corruplissimum ila restituendum esse pulavit : Sote 6' aûtoç xa-c"
áx(í.í]v, í tiç èàv èniOup-îj lx£tv IIoXuC¿vr(v, quod inlerprelatur : Est vero ipse in œlatis flore, quo tempore
ti quis aucere cupial l'elyxenam. Parum apte. Meo quidem judicio sic scribendum : "Ett (non Satt) o" aû-
tt{ xat' ax(Ji<¡v i\6t\ç, £x£'v emOuu.wv üoXuíívtjv, — ávatpsttat, (vel etiam xat' axu.t¡v fycxtac едабииЛу
noXu;evT¡v : nam verbum èniOu(X£?v a scriptorihus seialis inferioris cum accusative conjungi notum es»
cf. Нот. xvii, 12). S. *' Virgulani delevi posi {¿vijv et addiiti è7:t0ufAfj с. О, in quo è-iOupel.
Л VARIORUM NOTÊ.
(8) Aià то fiatjoîç yeUr\ ц)[ хросегеухе7г, 'A%id- D seu x'^Q- Sed hsec levia sunt, пес digna qua: nos
ЛеЬс яроацтрреИщ. Verba ex verbis Apollodori moi'enliir. Cot.
lib. in Bibliolhecœ : 'í!v>j.a z-.ч 'A/ùJ.iz, Sti ta (9) "Eczi âè atoèç xal dxjii¡r Цт/ç tàr ixtOv~
Хе!Хт) uarzotf où TcpojíjveYxe. Latine rem sic expres- pitar ПсЛьСещг. Scnsus constabit, si modo legas:
silTerlullianus, De pallio cap. i : Quandoquidem la "Eatt Se ad-oç xat' ax|M]V, Jj ttç èàv èziQ'ju.fl è'xsiv
tus vacueral ab uberum yuslu ; ubi consulcndu! Nota: noXuCívT¡v Est vero ipse in'œlatis flore, quo tempore
magui îllius Salmasii , qui lamen in eo audiendus si quis duccre cupial Polyxenam. Videlicet, Paris
ним est, quod Etymologici verba sollicitât, non ani- cum Dciphobo Achillem juvenem peremit, dum l'o-
m.lilverleiis iu.iis duplicem conjungi irigiiialionem, I) \enx conjugium speraret. Davis.
haue a /;:Хт, el aliam in Eustalhio quoque a x-''-/jí
¿09 CLEMENTINA. — HOMILÍA VI. 210
ßapßapoc, xal napaXiuùjv ta aup/pépovta, àvSpstav A nem rcpellens ас temperaiiiiain, solas cligal volu-
T£ xal OTOçpoaûvfiv itapioaap-Evoc, [iavaç JXYjtat tàç plaies, solique cupidiiali tradat vicioriam, ui qui ab
ijoovaç xal p/vrj ti) èmOupia ti)v vfxijv ата8ф, ç ea vicissim dulcía consequatur, ad sui suorumque
i:ap' aùttjç ta T¿puovxa àvrtXap.6avtuv, è-' ¿ХаОрш pernicicm, qui non recle judicaril, oblectalionem
езутоу ts 160 xal 'luv aitovJ ó \щ opQibç xpivaç praeferct. Discordia vero est contenues» malilia.
cí¡v tápîv X<¡(J/etat. "Epiç 6¿ estiv " fj çtXovEixoGsa Hesperidum antera pomum aureum divitiae sint, quae
xaxfa. T6 8s tuv 'EaïCEptSwv xpu'ouv uijXov ó тсХоЗ- interdum etiam temperantes, ut Junonem, ad so-
toç âv еГт), 8çàvÎ0T£ xal toùç ¡róypovac, шатер t^v cordiam impellunl, et fortes, ut Minervam, ad e».
*Hpav, прбс ¡5aOup.íav " èçiatatai ", xal toùç áv- qua; illos non decent contentiosiores reddunt, ani-
Soíí'oüí, шатер tí¡v 'A9t)v5v, etc та p.i) aÚTOtc np¿- mique pulcliriindinem, sicut Venerem, praetextu
iravta ctXovEíxorápouc •» àitspYaÇsTac, xal tyvxhí deliciarum pessumdant. Uno verbo dicam : cún
xiXXoç, шатер 'Acpo8ÍTi}v, itpocáasi Tpuçîjç атоХ- elos ad malam discordiam insligant divitiae.
Xúet. £-jvtó¡uoc èpû- nivtaçetç xaxfjv lp:v àvspEOfÇEt
о —Xoûtoç.
XVI. 'О Бе tov той itXoútou fjY£p>5va xai фСХаха ( * XVI. Porro Hercules, qui divitiarum ducem et-
8ftv âv:).i'jv 'HpaxXïjç ó Yv^jaioç xal çiXoaoçoç èati custodem serpenu-m interimit, intelieclus estsince-
voûç(I0),3ç "iraaijç xaxiaç yjjxvbî <bv ExTOptvoarEî rus et philosophiciis, qui omnis sceleris punis
tov xój¡aqv, iittBïipuv Taîç ^"X0"» xa\ aucpovijiuv mundum circuit, ad animas adveniens, et obvios
toùç lvruYx*V0Vtai> '•¿T'0 54 àvoptLwouç âoixotaç casligans, bomines dico, leonibus audaeibus similes
X£o-j3t toXfjuqpotç I) èXiçoiç 8itXaîç *• f) xarcpoiç vel limidis cervis vel feris apris vel bydris mulli-
àYpi°'-î Í ôSpaiç iroXvtpairoiç. 'ОрлГшс 8è xal та plicibus. Itemquc caetera omnia, quae debcllasse
Sjy.0. т.тка, Заа aOXrjaai X¿Y£tat 'HpaxXïjç, vospaç dicitur Hercules, innuunt vira animi. Al nunc quae
¿ретт;с éativ aiviyp-axa. Aùtapxiuç 8è *' vùv sx^w dicta sunt sufficianl. Ad singula enim referenda
тл E!pijfi¿va. E!ç yip Sxaatov eItoîv où8è 6 аицтсас 'лппе non satis esset tempus.
Xp^*>i àpxiast »'.
XVII. nXf,v, Oau(iá£w ittbçtauta caçtbç xalEÙaE- XVII. Caelerum miror cur, cum Ьжс clare, pie
бшс xal ш?еХ{(«ос axaXúrttpxal xíj EùOEta SrjXoûaOai ac utiliter, aperta rectaque via pouiisscnt declaran,
8-jvá¡iEva, oí itXaYÍotc ànoxputJ/avtEç aivÍYpjxii xal ii qui ¡Ha obliquis celaverunt xnigmatibus atque
jiiiOoiç «ùti TtpoxaX'jiJ/avTEç xaxoiiç û-o sou ïp.<ppov£ç lurpibus O'xultarunt fabulis, dicantur a te cordati
xal aoçol £bai XáYovtat, oïtiveç йзтер ir.b xaxoú С ас sapientes essliiisse. Qui sane velut a malo pro-
KpoaxoívTEí 8aí(iovoí oxeSov lß7 toùç itávtac ducti dxraoue omnes fere bomines seduxerunt. Aut
evr.SpeüJav avopíÚTOuc. "H yàp oúx íiti taita aivt- enim bxc non sunt senigmata, sed peccati deorum
Yjwtta, aXX' аХт,8т] ttüv Oeôiv ap.aptïj(tata, xal èXiy- vera, tum non oportuit illos oslenderc, ñeque prin
X?ív aitoùç oúx Í8st, oùSè ti¡v àpxf(v aùtà toîç àv- cipio ca boniinibus proponere imilanda : autœnig-
Bpwîtoiç £¡c p.{p.T)iiiv 7rpoti0¿vat- ij a!v;Yp.atu>ôu»ç maticc ostensa sunt, qua; a dus vere facia non fue-
tUYXOi) *• та итЛ tuv Oeôiv ^еъЗшс пгг.рахреш u, rant, et dciiquerunt, Appion, quos vocas sapientes,
xal {¡pÄprov, ш 'Anirfíüv, ÖTt oi uno sou ¿vojta^jxí- dum honesta iiihonesiis fabulis velantes ad pec-
vot eoçol та <iep.và aj¿p.voií (iiiOotç xaXûiJ-avtsç candum homines incitarunt, idque cum contumelia
án*pt£tv toùç àvûpclmouç i:po£tp¿(}.avto, xal таит» coruin, quos et credebant deos.
iSpiaavtEç oûç xal Oeoùç etvai èv<5(xt!iav.
XVIII. Aiórap w p.J] joçoùç, àXXà xaxoùç Saijxovaç XVIII. Quocirca non sapientes, sed dsemones
toùç Towûtouç v6(XiÇ£, otttveç xaxàç ÛTroOacrstç îpYiov pravos istos existima, qui mala operuni bonorum
xaiûv itpo£6iXXovto, ïva ol OëXovtEç p.tp.T¡Tal уЫ- argumenta praelcnderunl, ut ii qui cupereat prae-
eôas tuv xpEtttóvojv taç tuv XîYopivwv 6euv ÇïjXûat d sianliorum fleri imitatores , vulgatorum deorum
VARLE LECTIONES.
*» îattv om .0. " Leg. Í7ct0u¡xíav. Non enim Junonem soconlem, sed ejus potiundi ciipidam fecit tuv E-
«Kptoow (itjXov. D. " Eçt'ita-ai D , ezídtatai С , napáYEtv íTtíotatat O. »» çtXovixotipouçO. »» 8ç O c.S,
5 С. »»uEtXasiC. »' Si excidii ар. CI et S. " Malim àpxassisv. S. " eXEYXÖrjvai 0. u Sensus posiu-
larevidetur аУ£ившс itoirpa^p-éva, vere (acta. D. Nequáquam. Recle sibi opponunlur ti àUQri tuv 6suv
^p-Tjp-ata, et ¡"A tuv Oeiuv (|/£u8uç, sive oùx «XtiOùç izznoi-(u.l4a.. S. Idem -Arcn£ov. « ai' отар С.
Tum reposui vbb. алХа xaxoùç in Ed. Scbwegleriana omissa.
VARIORUM NOTjE.
MO) "Opir dreAwr 'ИрахЛщ, ó рт/сгос 'xal fuerit : quorum ultimum féliciter cmendavit аЛ
?iJccc?éç icrrirovç eic. Cornums: 'HpaxXí,- 8Í orara libri sui ó рлхар*тт)с Joannes Tarinus, vir
iTtlv.V* TofçoXotç Xoyoç, etc. In Collecianeis Con- summo ingenio, summa erudiiione, summa virtule-
suiitini Porphyrogenelaî, excerpta ex Joannis An- Ubi enim legilur, ivixries töv uí6v tiç çauXriç int-
tiociieni Ншотш Chronica, ipso initio : "Ote tov euîaç, apposuit "lóv. '\6ç autem, hoc est vene-
Чслхкез_tov tt)ç AXx^vlQí , çuoaocpov Latopoù- num, optime quadrat ad faimlam illic relatara dra-
«v, cíe. Tria loca integra confine operie jrcimiu conis ab Hercule occisi. Сот.
aemularentur gesta, quae pridie disserens non oc- A ^paï"»» &e eiaXEyójiEvo; tí¡ тсрЬ таОтцс *щ£ра oùx
culuí, parricidia, inquain, liberorum caedes, impíos aitsxpu<J.áu.T¡v, lifta SI itatpoçovtaç, TEXvoxTovia; ",
cum mairibus, íiliabus, sororibus concubitus, in jiíJeií aa¿6etí (*T|-¿pa)v, bvfonipbtv, àSiXçuv, ¡lot-
digna adulieria, masculorum inilus, et impuras XEÍaj te M áitpiTizl; xal àpÊvoniÇtaç xai [iiipi;
nefandasque libídines, cum innumeris alus ejus- àp (SijToupTcíaí, tpöi 4XXaiç ¡luplaiç Toiai/taiç á6t[i¡-
demmodi illicilis commistionibus. Inter quos lío- toiç (xiÇeatv *•■ wv 4a£6£araT0t " ol тайта aXT,(iîj
mines maxime impii sunt, qui lure facinora cu- 8oxiïv Etvai 6£Xovte{, tva та 6u.oia toiouvteî p>, ai-
piunt videri vera, quo siniilia facientes non eru Sûvrat ". ОГтар еГуе euts6eîv eCouXovro, IxPV a'-h"
bescent. At si pie agere voluissent, oportuit, sicut toù{, Susp 4рт£ш{ sTirov, eî хзХ 6vtioí oí Ocw tí
modo dixi, ut, clsi dii veré admisissent de iis de тар\ aúxuv àSau.îva.BiETtpaîavTO xaxà, Ttp.f¡ tj¡ "
cántala flagitia, propter reverenliam erga déos obte- 168 прЬя Oeoùç eiiirpsit£Tt£potç nA p-Ofloi; tí
gèrent res inhonestas fabulis quibusdara decenlio- азгрла " Emaxíníiv, xal pi) Toiivavïtov, de cate,
ribus, et non e contrario, quemadmodum ailis, xaXûv aiiToîç прасол Y£T£VTllJl^vtüV XIXi xai **1£~
bonis eorum operibus malas et liirpes admoverent (iva 7tsp:6áXX£ív о^цата, ï Tiva xa\ " àXXîifopo'J-
formas quae ctiam allegoric« explícala: multo cum p.Eva xal 8ti xau.átwv u/yi? voT|6ïjvai 8'JvaTar xil
labore vix possimt intelligi : el quando a nonuullis ÖTav vot)0í¡ Ttaiv, íxeívoij p.£v 4vr\ той soXXoü
fuerunt intellecla, illis quidem pro magna molestia цо^воу izaciisyov то p.i) «Xavq6^vai, £Çbv 8e ,k |ii)
praebucrunl non errare, cum ücuisset molestia et ¡lOxOrjüai, toùî 8г irXavt)8£vTac 4p5ï)v áraúXíiav.
labore non premi ; eos vero qui aberrarunt, fundi- nXi¡v той; eîç то <j£p.vÓTEpov 4XXnfopoûv-a{ айта;"
tus perdiderunt. Laudo ¡taque ¡líos, qui fabulas ad 4-о8£у_ор;ац йитар toôç èx ttjç Aibf XEçaXijç aivi-
bonestiores trahunt allegories, ut qui ex Jovis ca- Çauivouç àvainjSTJiai tîjv çpovT)04v. "lato; 6k exîïvo
pile prudentiam prosiliisse ¡nnuunt. Cerle illud (aoî uiOavajtspov, 6"t ôitfc " (ло^О^ршу 4v8p£>v, 8í-
mihi videlur probabilius, inventa esse contumeliosa |av 8îuv ÎKî4îfxd[Uv(ii4, ixEcvat етоХр-^вцаау " «
baec ab improbis bominibus, qui honorem diwnuni U6pïtÇ.
abstulerunt.
XIX. Porro omnium deorum non invenimus poe- XIX. 'Arávrbjv 8к tojv ÖEUv x))v toítjtíx^v аХлг,-
ticam allegoriam esse consequentem. Statim ergo Yopíav ойх 4x¿Xou8ov eùpîîxop.Ev. АйтЕха foûv M
in mundi dispositione poctae aliquando dicunt na- ■tTJç 8'.axoj(if¡(ií(i){ tuv 6Xti)v нота ¡jlev tpúsiv X£-;ou-
turam, aliquando mentem ducem exstiiisse lotius a:v Я01Т)та\, 7ЮТ£ 6è voûv ** àpyi)ybv угуеаЪм tt,j
opificii. Elenim ex natura primam orlam esse ele- p oXtjç 8т)и.юиру!ас. 'Ex tpucrstuç jxev y^P ^ш7 rM~
mentorum motionem ac commislionem , at per yzitliV Tf,V WpibTTJV XÎVTldtV XO\ OÙ(X[il5lV "]fSTov£v(I1'
mentis provídenliam dispositam fuisse. Et quidem От:Ь 84 tïjç той voû iipovoiaç 8tax£X05(xf,o-eai *'. Ka'i
illi. affirmantes orbem a natura conditum, cum id 4iTOtfT,vi(i£V0i (làv oí ulv *• çuffEt 8£&rj¡jnoupYT.iflat
nequeant cerlo demonstrare propter artiliciosum тЬ гЛч, ji-íj 8uvá(i£voi 6à •* àvETCiXfjirTOJîToyToàTO&t-
mundi opus, innectunt quoque mentis providen- xvjvái 8tà тЬ т^с 8т|(110ир^(ас ïvtejjvov, liapEiiwi-
tiam, nt et eos qui omnino sapiunt possint abri- xoust 169 xsrt той voû tJ;v Ttpi'/oiav, t!>f cruvapitj-
pere. Nos aulem ad illos dicimus : Si mundus a aat xal tovjî irdvu 50900? 8uv£u.evoi. *H(X£tç 8£ ça-
natura fortuito operante factus est, quomodo jam (I.EV Ttpoç aCiTouç* ЕЕ |i£v èÇ а6то(хатои çu«to; é
proportionem ac ordinem accepit, cum id a sola x<5îu.o{ f£yov£v, 7TUç ?Tt àvaXoifiav xal tíîv еГ/т,-
excellente prudentia fieri queat, alque comprehendi çev, йтер ÙTtb [J.ÍVIJÍ ОтгЕрбаХХойат); (¡>poví(5£a>í y£"
a sola scientia baec pernoscere ac perlicere váleme? v£sOai 8uvaT(5v èari, xa\ хатаХт^От^ш йтЛ ет:15т^-
Quod sí universa a prudentia acceperunt compa- |at|; tt¡{ p.óvr]í тайта axptßouv 6'jvau.£vrj{ ; Ei îs
gem el disposiiíoucm, quod necessario aliter se ha (ppovijaEi та itávTa tfyi s'JTxPaotv xa^ 6tax¿(r¡iri3tv
bere non poluit, quo pacto adhuc possibile fuit, ut £rXr,çEV, отар áváyxTj u.1] йХХшс ExElvi *wî ^Tl £X
li;i'c casu fieri conlingerel?
D той аитоцатои cuu.6^vot тайта Ysv£sâi BuvaTiv í,v ,
XX. Qui ergo deorum gesta turpioribus allegoriis XX. 01 toívuv та б£Га £t:\ to olo^pov аХХт)уорт,-
voluerunl explicare, velut, Metin a Jove fuisse ab- аои ■* OEXfjffavTEÇ, oTov tíjv Mtjtiv xaTOTtoOîjvat uni
sorptam, ii in angustias ineiderunt, ignari quod , Ai6ç, eîç àitopiav èu.7t£7:T(bxaaiv, où ouvt£vrEÇ, ôri
qui de diis ex obliquo |physicas prolulcrunt inier- ol иХауЕшс tpusioXoviiffavTEi; 7t£p\ 6e<ôv xal тЬ EÎvai
jiretationes, deorum quoque ipsorum existenliam Oeoùç àv^p^xautv, xà eC8t¡ aÙTUv Sii t^ç ¿iXXt;yo-
VARIÊ LECTIONES.
M TEXTov (sic) texvoxtovîoç 0, prior« voce subnotata. *T te inserui c. 0. Tum а£рЪ/оц($Е1{ С. 4* D.
conj. irpaÎEffiv. *» аз£б£этЕрос C. '• lia О с S , oifiouvrat C. •' tî^ç 0. ■* p.i¡ i£u.vá С. "¿^(юта,
4 Ttva С, 07^р.ато jam D recle conjecit. "8£om. O, sed praebet subsequens jl^, quod non est in
textu Ci. Idem y.i¡ in niarg. « аотоосС , айта S. *' útcó S , deest ap. С et in О. •» Ita О с. S , етЛ-
(irâv С. Aliam praelcrea eniendaiidi ralionem proponit D , qui scribi vult y.o'/¡bi\pw àvSpûv — ¿xeïvoi
TÓXu.at Tjsav al û6p£t?. •• S. Notum est AnaxagorPR irâvTa йихбамве. vouç ap. Si m pi. Hiyt. fol. 53 b.
Schaubach,Aiin.r. fragm. fr. VIII, De Stoicis cfr. Diog. Laert. Vil, 154, i57. •• lia О c. S , б-.ахехо-
ou.Eta8at C. «• áTto?rváu,£voí p.Èv ijiúJEt 0. Tum SESYjutovp-friaOat S, О , 5E5fiu.'.ojpv:t70at С. " Si S, 0 ,
uiv C. •• 4ХХт;уорг) 0.
213 CLEMENTINA. — IIOMIUA VI. 211
pía; ei« xi; той хоарли oùjfaç StaX'JuavxEç. ПЧба- A susUiIcruiit, eorum genera per allegoriam in mundi
vwxspov ouv Xi-yEiv, Sxi oí úit' aúxuv ^SojxEvot 6eoI substantias dissulvendo. Verisiiuilius ergo est di-
xaxoi xtveç yeyavaei jiáyot, oîxwê; avopuTOt Svxe; cere quod ab ¡is ducantati dû quidam fuerunt ira-
илуб^рЛ, "«yEÍa [iíTajM>p9oún£vot yau.ouç SièXuov, probi magi, qui cum cssent liomines ncquam, per
¡ifouç SÔeioov, xoîç Sé naXat, oOx eíSSiti т£ тот' magiam transformai! matrimonia diremerunt, vita:
iaxl M ¡xxyeía, St' iv èitpaxxov èSSxouv ctvat вго£ •
raiiones vitiarunt, veteribus autem, qui nesciebant
¿v хата яоХесс xa'i oí u.opoi xal oí Tá<?oi ça£- quid esset magia , propter illa qua? faciebant, dii
vovxas. esse visi sunt , quorum, interims el sepulcra per
ucbes ccrnuntur.
XXI. Aüxíxa yoùv, ¿í xa\ oXXoxe eÍtov, èv xoîî XXI. Jam ergo sicut alias reluli , in Caucasus
Kauxaaioiç 6p£üt Kpovou xmbç ef(¡xa ** avOpúrcou luontibus osteudjtur Saturni. cujusdaiu hominis
S£¡xvutat,"íupáwouavp{oy xa\tExvoxTÓvou.l70 O 5' tumulus, ieri lyrauni ac libererum iiilcrfectoris.
èxsi'vou utiç, Zeùç to Svojjui , vcíptuv fsvfijXEvoç, (xa- Cujus lilius, Jupiter nomine, paire pejor, per ma
Tííoí Suvá[¿£i xoajxoxpaxcop àvaçave^î toXXoùç 6ta- gia? vim mundi dominus declaralus , multa dis-
lJEt yájAouc, xal x6v itaxèpa <jùv toíí Oeíocí" хола- solvit malrinionia, palremquecum patruis supplicio
Çei, xal оитшс xsXcuxijffavxoç töv tícov Крт-xíí a (licit; sicque mortui bustum Cretenses oslenduiil.
ijnÔEtxvûiîtv «• • èv Se Tfi Мгнотата;*!» xsîvxai "H/io; In Mesopotamia vero jaccni Sol quidam Atris, ct
uiv xt< èv 'Axpoiç «', EeX^vt) Si xt; èv Kapatî ■ quaedam Luna Carris, Hercurius in .-Egypto aliquis
'Ep(ir,ç èv AiyÚTTzy xiç avGptoTOç- "Aprj; èv врахт,- homo, Mars in Tbracia, Venus in Cypro, /Escula-
'A9po6txti èv Киттрш- 'AixXr^tSî.èv 'EmSaúpw- xal pius Epidauri, et .aliorum multorum similium vi-
«XXtuv noXXuv xotoúxtüv çaivovxxt xaçot. suniur sepulcra.
XXU. Oûxo) itpo9aviuç хоц орв£>{ vooOjiv avSpwzoe XXII. Atque ita cos homines fuisse, a perle con-
•yîTEVTjoeat <¡>¡ioX<5ipr]vxaí. Kai oí ¡lev cr\JYXIiovo'-'vt£í liiebuntur quotquot recto judicabuut. Et quidein ,
avixoí;, ¿тяиборхуос aoxoùç Övijtou; fEyovevat, ày.t- qui eadera cum ipsis vixerunl anale, intelligentes
XijTEpov aOxoïî àito6avou<ii 7rpoj£î-/ov, ó 5è itoXùç eos homines exstitisse, iutelligenlius aUenderunt :
X«5vo{ ¿o£av ôetov auxoïç 7tEpi¿6T¡x£v. Kai ¡xi} Oaú- longura vero tempus opinionem quod dii essen l illis
}и?е, es oí xaxv 'AaxXtjireov xal 'HpaxXáa ysvójiívoi adjecit. Nequc mireris, si decepli fuerint, qui vixe-
èîTâxr.fhjiav, fl xaxà Atovvaov i) xax* áXXov xtvà runl temporibus /Lsculapii et Herculis aut liacchi
t¿v хоте, &яои xal "Еххора èv TX£q> xal "A/tXXáa èv aut alterius cujusvis lunc florentis, cum et Ilecto-
AeuxI) xij v<¡a<¡) oí exit Jtpooxyvoüotv, náxpoxXov G rem 'n 4io, et Achillem in Lcucc insula incola:
"OwJvxiu'., xov MaxsSdva 'AXá|av8pov 'PíSiot. adorent, Pairoclem Opuuiii, Alexandruni Maccdo-
nem Rhodii.
XXIII. 'AXXà xal тар* Alyuirst'otç Sxi xal vûv Sv- XX 111. Sed et apud .¿Egyplios nunc quoque homo
Optunoç ш{ OeSç Ttpo xoû Oavixou TCpoaxuvEtxai (11). ante mortem ut deus colilur. Atque ha-c quiden
Kai хоухо páv îjXxSv ènxiv aj¿67]¡ia, 8xt Ctüvxoc àv- minor est impietas, quod homini vivo divinos ho
6ptÓTOu ociaç xtfiàî vofiíCojfftv AtfUTcxcot, àXXà xi nores dccernuut iEgyptii, verum quod maxime est
каяыу YeXctorarov, Ъ-л. xal ntT|và xal èpnsxi xal ridiculum, eorumdein cultus est erga aves,' ser
sue navra îrpoaxuvoijstv. OOSèv \J\ Tfip xpitrst pentes, cunclaque animalia. Niliil enim ex judicio
vooûîiv jj •nmoOaiv oi uoXXol xtûv avOpintov. TS 6è '* cogitant vel faciuut hominum plerique. Rem vero
ezvxuv arjxiTxov ¡Si ¡xot, xbv St' a'Jxüv Svxa ratxápa omnium turpissimam mihi vide : eum , qui juxta
Bîâiv x£ xal àv0pû)7t(uv Xiyouai Af,5a •• euvEaxrjfia- illos deorum hominumque est pater, aiunt cum
ïtjuivov, 3v '• xoXXol Д!а avaYpa'|avx£{ èv -ivaxi Leda fuisse nequiter conjunclum , quem Jovciu
Stjiosîx àvaxiOiautv. IIpOi Si xf(v èxStxiav xaûxtjç multi depingenles in tabula publice consonant. Ad
Ч; 06pE«i>î ijfkXov, eî xbv xoG xatpoû ¡JaatXèa aùxâiv D cujus contumelia: vindictam, vollem, regem suuni
VARIEE LECTIONES.
"rjjxièixivC. Tum vbb. usxajxopço'jjiEvoi fa¡*ou; SièXuov, ßEou( 8t¿9e£tpov repeiuntur in. О cxpuncla.
M liane Ci conjecliiram expr. S , вццра uter'qiie Houi. codex. "Ita D, Oeoïç C, 0. Cfr. c. 2 : où
"ixspoç àôsXyOÙi èxiXaasv. «• èTr'.SE'.xvJouaiv 0. " ".¿v tiç, èv üáxoaij С , ji¿wí èv axpaiç 0. Ci
еоття post xtç roete delevil S. Deinccps Al-ftimu' xi? 0. "Maliiu SSe S. Tum ¡8¿ О- e. S , e¡8¿ С.
*"AfSaom. O. Subinde : Au oyvílvat T/r((xaxi3¡xívov, С in nolis. ,0 Leg. 6. Ue re cfr. Müllen Archœot.
§ 128, I, 551, 4. Tum /f,va vpáâvxíí cfr. bom. v, 13, scribi vult Valckenarius, Diair. in Eurip. reliq.,
p. ii8, ed. Lips. Is vir doelissimus Intimi locum sie restiluit : Tbv Si' auxüv Svxa naxipa Ociuv xe xal av-
брьпюу, ôv oí TtoXXol Aía Xèyouutv, Af(5a auvs(ixt)¡xaxiau.£vov у?рл ypà^vntç èv Tcívaxi STjp.o<i!a avaxi6E-
aiiv. S.
VARIORUM NOTi£.
(И) Пар" Al-pjxtloiç lit xml rvr йгврыясс àç homo eil, velit nolit ; пес enim covuienliam luam
ветс яра tov вагагоь яросхьгеХтт. Et hom. и, decipit, si fallit alienam. Idem tradiler a Porphyria
с. (>. Eleganter, ut omnia, Minucius Felix : .t-onp- IUpl tîjç x«ôv e¡x'4>ú](k>v àr.o/îii, lib. iv, num. 9, ci-
lit itw neminem tibi quem colanl eligunt, ilium tantque Porphyriiim Euscbius lib. ut l'rerpurat.
mum propitiaiit , Шит de omnibus consulunt , tili evang., cap. 4, 12, ac Theodorilus, sei шипе contra
tictimat cœduntj el Ule, qui cœterit deus, sibi cerle (jrœcQs. Сот.
815 S. CLEMENTIS I КОМ. PONT. OPERA DUBIA. 210
temporalem in turpi complexu pictuni (<lc illo fa- A ypátyavzi( iitl aloxpâç itXoxîjç, Conzip ête\ toû Aibj
cíenles quod de Jove faceré audent) palam propo- ТЕтоХц^хазс TOtïjsat, ойты irotfjjavTEc aváflenav 6ц-
nerent, quo vet ab ira temporarii imperatoris, id- u,iïîa, iva xlv ато тт]{ àp-fyç toû npoixaipou ¡laai-
que hominis, discerent per siitim supplicium, Хеыс, xa\ raura àvô рытой 6vtoj, и.а0ыт1 xoXacOèV
queftiaduiodum oporleat convenientem déferre ho teí, d>ç 8eí tIjv Seoueav àitove'itEiv Tiu.fjv. Тайта 64
norem. Isla aulem tili refero, non quasi ipse 6Qi ).¿yü>, oCix <î>î aùroç ffir¡ iiafvtítc tov Буты;
jam cognoscam cum, qui veré est Dens, sed »quo Oebv", àXX' еОууырюуыу оилХо^ы, el ха\ tí веос
animo profiteor, quod licet non noverim quid sit oùx оТбя, àXX1 ouv ye пасы; 8ti Bebí" vou.!Çn) et-
Deus, allanten quod sil Deus clare mihi videor 8évat.
scire.
XXIV. Principio ilaque quatuor prima elementa XXIV. Aux ¡xa Tfoûv tí ярыга тезаара eror/sía
non possunt esse Dens, qux ab alio facta sunt : Oeoç EÎvai où 6'JvaTai '*, та uto SXXou Y*v¿u*va ■ oùx
non mistura , non temperies, non generalio, non i¡ (ifÇiç, oùx <¡ храспс, oùx *1 Y^vesiç, od тЬ näv не pi¿xov
omnis hxc qua; ambit visibilis moles, ncque quod братоу xútoí' ойо" í¡ ev Tip ^Stj aupYeouaa ититгавцт,"
ad inferos confluxit sedimcnlum; non supernalans où ■zb smmXa£ov С8ыр • oùx Ь Çiousa oùaia • oùx 6
aqua, non férvida substantia, non aer qui ab ea àÇ aÙT^ç ¡xi/pi Ttiiv èvraûOa Setjxuv àf,p. Ta te yàp
liucusque prolenditur. Nam quatuor elementa, si srotxeîa reïsapa, »Гт* aXX^Xtov SiEoráXxei, aveu тс-
a se invicem separata fuerunt, non poluerunt abs voj реуаХои texvítou рсутрдо itpoç £<1юи Y¿vesiv oùx
que magno artifice ad animalis Rcnerationem mi- èSûvaro, 172 l^zz b& iXX^Xotc cruvTJTcre **, xa\ ой
sceri, sin vero semper mutuo fuerunt conjuncla, ты; ùto texv£tou voû rcpbç то olxsfev тыу той Ç<i)ou
sie quoque ab artifice mente ad propriétaire mein- [isXtov xaV (херыу juyapu¿ÍETat , Tva tí¡v ¿xáqrou
brorum et partium aniinalis adaplanlur, quo pos %pbt êxaorov àvaXoflav áiroatójety Bovrjrai, ха\ tíjv
ant singulorum ad singula servare proporlioiiem, ïfjty EÙ7iepÎYpaçov ?xîl ? xal T* évooOev navra tt¡v
el habiludincm recle conformalam obtincant, utque rcpoTfjxouaav àptwvtav Xap.6ávT) • óiaoíiüí te " xa\
interiora omnia convenientem accipiani cohx- toùç oixsto'jç тбтоис exáorou ¡летя тахо-цс еирлр?£а{
rentiam. Similiter el uniuscujusque propria loca б TevyÎTi]ç voûç àxpi6oT. SuveXojv еры • жа\ та а/.лз,
cum omni elegantia mens arlifex disponit. Com 8aa дате Сыоу бес S/atv, où8èv sv¿X;-¿ " Tip fuîXtp
pendio dicam : el in omnibus aliis, qua? animal ha TOÚTlp Çl!)W T^Ç ÎXïJÇ HEptCfOpâç.
bere debet, nihil deest magno huic animali toiius
orbis. Q
XXV. Ita necessario inlclligi debet quemdam XXV. OÛTioç,àva"p«) Ttvà eTvbi voeïy" aY¿wi"(Tov
texv£tt¡v, 3{ tí 5TO(xeta f¡ бееегтыта ouy^Y»Y£v ,e» fl
esse ingenitum artiliccm, qui elementa vcl dislaiuia
eonjunxerit , vol prxscntia mutuo ad animal pro- ouvóVm aXXfjXoiç -Kpbç Сыои Y¿V£aiv texvixioc ix¿-
ducendum afiabre miscueril, unumque perfecerii paaE xa\ êv èx irávTitiv ípYov àÊTéXesev. 'ASuvaxov
ex cunctis opus. Fieri enim non polest, ul absque Yàp aveu Ttvi; voû u,e£iovof irávu eoçov Jpyov атсо-
majori quadain mente sapientissimum opus absol- TsXefsOai. Où8e ¡ifjv 1рыс " elvat 8úvaTat kovtcüv
vatur. Sed nee amor esse potest cunctorum opifex; t£xv£tj¡c, oùx ài«9uu,ia, oùx îaxùç, oùx aXXo Tt tot-
non cupiditas, non * vis , non quid aliud ejusmodi; oÜTOv, & Ttva îiaOtjTà ¡jup.6a£veiv xal àuo6aiveiv ir¿-
qux omnia, casui obnoxia, venire et abirc soient. çuxev. 'AXX' oùSà тЬ ùç' етарои çEpitiEvtîv èiriOebç,
Ñeque eiiatn quod ab alio movelur Deus est, ncquc oùôi Y- ~b'ÛT.b xpovou г, tpОоеыс iXXotoùu,cvov xi'i cl;
quod a tempore aul natura niuiatur ac in nihilura то u.^x¿Tt elvai avaXu¿¡xevov.
resolvitur.
XXVI. Qux cum ad Appiouem prolnquerer, e XXVI. Тайга цои 6iaXeYou.évou Ttpbç tov 'Атт-
Cxsarea advcnil Potrus, et coucursus multiludinis я!ыуа, ая8 Kai<7apela; 173 етгЕзтт) Петрос, ха\
in Tyro facti sunt, feslinantis ipsi occurrere gra- ^ auvSpofxal tu>v БхХыу Iy^vovto èv zf¡ Тиры, aireuSdv-
tiamque adventus profiteri. El Appion quidem se- Tiov ùitavrav aùnp xa\ y&.pw rîj èwSijiiia ¿itoXoYeïv.
ccssit cum Anubione et Aihenodoro solis; reliqui Ka\ ô [ièv 'Атгп!ыу ú-s/tóp^t uít' 'Avou6!iovoí воха\
vero ouines Pctro obviam ituri prodivimus. Primus 'AOíivootópou ¡хйуыу, ol 6e ÄXot ttovtec ы{ àîravrr,-
autem ego ante portas euin excipiens ad hospitium <j¿|AEVOt 8l ты DÍTptp (bpiiiisatiev. Прытос 8à ey¿j Ttpí»
duxi. Ubi cum fuimus, plebem quidem dimisimus, TUv TuXuiv àiwÔESaiievoî aùrbv èn^ tí¡v £¿evíav t¡Yov-
ei vero roganli, ut acta narraran, nihil abscon- 'iî; 8î eYEvó(is8a, roùç (jiev 8xXouj aiteXú jau,ev, аитф
didi; sed Simonis indicavi calumnias el portentosas Зг àiitbaavit (Ai та «pax6¿vra \í-¡tw oùSàv àn;xpv-
VARLE LECTIONES.
" Oeóc O. " Ita О с S , Oe(5v С. " 8úvav-ai О. Tum 4я' áXXou S. »* rd тз YàP «otxefo та 8' eîts
às\ àXXfjXoiç euvTJicîov О , iiilermcdiis vocabulis oinissis. "te S , то С, О. 7в oía ттоте Сыу 8eî ëxeiv,
oùSÈv èvéXeiTTs С. " voûv О. ,в та erotxeîa <18[атыс i) suvfjaYEV О , duvf|Ya(Jl£V сх Colclerio minus ac
curate notât S , cum exstet ap. CI. ''■' Secundum Paruiennicin et Knipedoclein. Cf. Karsten, l'armeuiä.
reliq. v. 131. Emped. reliq., p. Zi'i sqq. Arist. Metaplt. I, i, 1. S. i0 'Awou6lwvo; 0. Tum itovovfci. "атяу-
râopiev О , ad oi am corrccluui in áKavTtjsí^vot.
217 CLEMENTINA. - - HOMILÍA VIL 2IS
írt¿[AT¡v, àXX' à(if,vuov toí te той Eîjitiivoç 8ia6oXàî A prestigias ab ipso editas, quoique morbos immi-
кг. та{ TspaTtMsií çavrasia? йя' аОтой yeyevtjjxí- scrit post illuil ex immolato bove convivium, et
vaç, xal 5зо{ í«£¡jk{/£V voaouç •' (лета tíjv èx tt¡j quod es aegrotis alii quidera illic apud Tyrum per-
ßoyöujiac èuTÎaiiiv, xal 6ti èx tûiv vouoúvtiijv oí jxèv manserint , alii vero simul ae ego veui egressi sint
a-JTÓOsv " xaTÍjiEtvav èv tîJ Túpto, oí 8è тш S£[Ui)vt cum Simone in Sidonem, tanquam ab eo sanahdi,
Sjjta тй 1це èXDeîv oiJveCíXijXúOsidav 8k elj t!]v ït- quodque audierim nullum eoruin ab ipso sanatum
ôâiva, ¿)î йя' айтф" 6ерая£и8^<к5|леуо1, xal 5тс èjxav- fuisse; sed et meara adversus Appionem dispu-
Givov (itj8¿va aÙTUv [астгшс TeTuxT]xávat i л' айты" • tationein Petro reluli. At ¡Не ргж amorc et exhor
xal Tf,v irpoç 'Arcrcíwvá p.ol YeYEvtuxivTiv SciXeÇiv тй tando gratia in me laudem ac beiiedictionera con-
Штрм SiTjprisijnjv. 'O 8è oropYTJi xa\ яротроя^с tulit; et cibo sumpto se somni quieti, quae ob ili-
Xapiv ènaiveeaî (ie xal ЕОХот^аа;, aXuv цетаХабшу, neris í fatigaiioncin maxime erat necessaria, Ira-
îti tovç хацатоис tîjç ¿Sontopíaí ttJ avayxaioraTT] didit.
îux-? той ûnvou èauTOv еяетрЕЯЕУ.
'OMIAIA Z' (12). HOMILÍA vil

I. Tf¡ n тетарт]) 8è fjpipa ttjc èv Túpqi 4}ишу èin- n I. Quirto vero die noslri apud Tyrum adventus
îr,[i!aî, ОяЬ tíjv 174 8p0pov яроеХт|Хи0от1 til Штрф sub diluculum egresso Petro processerunt obviara
asf¡vru)v irXtjsidîopot te oOx oXíyoi xal oíttjc Túpou non pauci íiniliini, ac ex ipsa Tyro quampluriml,
fcap/noXXoi, xal èrcsçciivouv XéyovTsç, 'O 6soç 8ia той et acclamabanl dicentes : Deus per te nostri mise-
ft\íi: еХееСтш, 8ià ¡той вераяЕиеЧы. 'О 8è Штро; Iottj reatur, per te nos curet. Petrus vero sletit in ex
ея\ Шоу Ttvoç oti/r¡Xoü ярос тй BúvaaOai itSaiv celso lapide, ul ab omnibus posset conspici, сиш-
оразба:, xal ттроаауоргивас Оеоаебгс víjitp oütídí .jue religioso more salutasset ila exorsus est:
т;р=ато-
IL вей тй xríixavTi tov oùpavov xa\ тЬ eúp.nav IL Deo crcaiori cœli et mundi non deest occasio
où Xefet яросаочс ярос а<атг\р1ач tuv aw£ea6at ad salinem eorum qui scrvari volunl. Quocirca
OeXoVrúv. "09ev [íijSí èrcl M toïî бохойи çauXoiç йяо neque in iis, quae videntur mala, aliqiiis per leine-
•Kpo-irETEta; тсс aÙTov ùç \it¡ ** <ptXav8pura>v aÍTia- ritatem illumvelut lioniinuinnon amaiitcm insimulet.
ofltü. Tuv y^P 0"uu.6atvdVeu»v вубршяф *• та t¿Xtj Eorum enim, qux mortali accidunt, fines quidem
avuptimot; jaev Syvtoora, ¿>ç ея1 хахш йяоятгиа- liominibus incogniti sunt, ac de malilia suspecti,
¡uva ■*, вЕы 8è ¿î áíco6T¡!rojiEva eùtu/uj yv^P'^0- l>eo autem cognili, ut cessuri féliciter. Ilaquc Si-
AÙTtxa yo'jv liaajv аритгра той веой Súvajit? ûv C mon, qui sinistra Dei virtus est, poieslatcmquc ha
ta\ tuv tov 6e!>v oúx eiSóriuv ¿rl xaxoTtocla tIjv bet ad maleficenliam in eos qui Deum nesciunl, vos
Éío-jTÍav I/íüv vaïotç 0[iaç nEpi6aXeîv t|8uv^8i), aÎTt- potuit morbis implicare, qui morbi per bonain Dct
veí B'.i tíjv той веой àyao^v ítpóvoiav yv/íadm providenliam evenire perniissi cocgerunt vos, ut,
av*ytüpTßiliai T¡váyxaiav ùjaSç, töv EäsOai 6uvá(is- fjtijRsilo eo qui sanare valerct et invento, occasions
vov íup'.6XeiJ<a¡ji.ívo'jc xa\ EÚpávraí , itpweáxi tt¡c corporalis inedeUu placila Deo susciperetis atquc
той это(л.ато5 б£рагЕ{аставЕ1р 8охой'«а ava8E5a(x¿- crederelis, ut sic una cum servalis corporibus et
vo'jí, TKteOîjvai çpoveîv, Eva oütiüj S¡xa toî; aú¡xast animas habeatis salvas.
«fe»9T,Tu¡¿ávoií xal tíí <{(Ууа; иша; exT^-
HI. Mavüívfcj O'jv, шс {5оувит^иа? eiTÍasiv •* 0|х3? HI. Audio utique, cum bove mactato convivium
Ь ¡í¿5t¡ tJ aY°P?> xa^ oÛTiiiç ujaeíc ofvip itoXXqi ларг- vebis in medio dédisse foro, sicque vos multo vino
VEj(9cVTaç аул toîj 7:ovtjpoïi 8aí(í.oai t8v Spxovta abrepli una cum pravis dxraonibus principent
ai-uv içtXocfipovitiTOE, xal ойтшс ílfitüv oí «ХсЕатос eorum complexi eslis , atquc ita vestrum plurimi,
йяо tuv rcaûwv 175 xaTeXfjçetjiav, ayvoEac аЕт(з morbis capii sunt, per ¡gnoranliam in se propriis
«9* eauTMV I8iaiç xePJ^v itiait3ja¡x£voi то той ¿X¿- manibus altracto perniciei gladio. Neque enim ad-
врои S:'90î. Où yàp âv t!]v xaO' Ó[a£üv ïoôv èiou- versum vos daemones babuissent potestatem , nisi
oîav oi 8aE[iov£ç, eî ¡il) wpÓTEpov тф SpxovTi aÙTUv prius cum eorum principe fuissetis epulati. Prin
¿¡toSîatToi lYeT^v£lT2- 05ты fàp àizap'/yii " йяо той cipio siquidem ilia per universorum condilorcm
rávra xTÍsa'/TOj вгой 8uslv ахатсотЕ ápxo'Jai, SsÇiq» Deuin lex prafliiUa est duobus utrinquc ducibus,
VARLE LECTIONES.
"ôunoçO. " aÙTÔGiC. evltaO c.S .suvEicX^XuOrâvC. в» ия' айтой С. *• йя' aÙToUTETuxixÉvai С.
г тт, prxfixi с. О. Ídem postea t6v 8p0pov. sf ея£от.О. ■* y.i¡ deest in О. »" мОрыяшу С, avOpúuot; in
marg. Vocem аубрыяшу delendam censetD , <T'j[x6a'.vivTu)v uaOdiv proponit S : conjectura? jam superfina!.
•' ияоятЕУЙ^Еуа O. Tum idem arcoöiniajAsva e. D , аяоай^Еуа С , idem f. erceaójAEva vel ara)uw;ó(i£va in
marg. " ítoTÍaoev L'pií.c. 54. 9*ая'арх^»0.
VARIORUM NOT.E.
(12) lloimlj« sepiinix alteram iuscriplionis partem ap, С. obviara EN ТГРф Д', qux scholion rcdolet,
eujisi с O. DKtss.
dextro et sînistro, ut non habeat aller illorum po- A xs xal eùiovu|X((î •*, ¿>piaf>-t\ voyaç, u.^** ?x£iv i*áni-
testatem, nisi prius conviva cujuspiain fuerit, quera pov aûxuv èÇoutitav , èàv jjlt¡ itpóxEpáv xivi ¿(loxpí-
beneficio vel injuria cupil afllcere. Sicut ergo per- та£ос Y¿vr¡xai , 3v eUTtoiTJuot fl xaxûaai ßouXexat.
ceplis sacrificiis, quae dxmoníhus fueranl óblala, "íí--íp o5v 8a!u.osiv àîroSsSouivtov 0uu.áxci>v [lexaXa-
venislis in Servituten) illius qui malitiat: princeps 6ôvxeç хф xîjç xaxfaç f¡Y£u.<5vi хахе8оиХш9т]ХЕ, оихшс,
est, ita si ab iis abstinueritis et ad Deum per bonum Sv xoúxtov nauíájievoi хф веф 8ià xoû агавой xal
dextrumque principem confugerilis , bonoribus sa 8e$ioû í)Ye(AÓvoc тсротсиу^ХЕ, àOûxoiç tiuaIç toioûv-
crifiai expertibus facientes quae vult, probe scilole, xsç a ßouXexat, eu faxe 5xi <rùv xîj xoû ашрлхос làiei
quod cum corporis sanilale animas quoque possi- xal xàç фих&( ÛYiaivousaç ïÇexe. Aûxoç f^P f«5voç
debitis sanas. Ipse namque solus, per sinistram 8ià xtjî àpiaxîpaç àvatpuv 8ià xíjc 8eÇi3ç Сшотолт^з«
uccidens, per dexlram potest vilam largiri ; pari- Sûvaxar ôu.ottoç 8è xal iraxaçai , xal àvaaxïjixai xeî-
terque et percutere, el jaccnlem erigere «. jisvov.
IV. Propterea primum a praecursore Simonedecepli IV. Alà XOUXO 7rp£i)XOV Ú7TO XOÛ TCpo8p¿U,OU XffXOJVOÇ
ratione anima; mortui estis Deo el corpore fuistis affli- icpoairaxrjeavxeç, веф xàç фихас aitsöavETe xal xà
cli, poieslis autem similiter itcrumpcr pcenitenliam, вшилха епахахвцхе- 8uvaj6e 6è ôu.o(ii)ç xo Seúxeoov,
utdixi,Deoplacilaamplcxietcorporeconvalescere,et В Siàxîjç u.Exavo£aç, шс èt?T|v, xà вей àpéaxovxa àva-
animam rccuperare.Porro Deo placila sunt : euin pre- 8e|á[iEvot xal xà súfiaxa övaf¡Jucrat xal xàç фихас
cari , pelere ab ¡По tanqnam ab eo qui cuneta aequa àvaXaOEÏv. "Eaxi 8s xà àpëaxovxa хф вЕш xö aùtij
lege tribuit, daemonum mensa sese abslinere, non ■KpoffEUxEffOai- aùxov aixeïv •* <bç lîàvxa vóu.i¡) xpir
gustare carnem demorluam, sanguinem non attin- xix(J> SiSovxa- tpaacéfa 8ai(ju5viüv áitéx««6ai' vexpâç
gere, ab omni illuvic mundari. Reliqua autem uno ¡xi) Y£Ó£'9ai (горхас* u.1) 176 âÚEiv аГилхос,т' ix
verbo, quseeunque Judaei, erga Deum religiös! ho ■navxöc à7roXouea8ai •• Xupaxoç- xà Se Xoircà èvl Хоуу,
mines, audierunt, et vos euneli audite , in multis iî>ç o¡ 6eov ct£6ovxeç îjxouaav louôaîoi , xal ûjieîç
corporibus unam meutern adepli : quae unusquisque áxoúaaxe airavxsç , èv itoXXoïç «&ид« jiiav "рмоил^у
sibi desiderat bona, eadem et de proximo statuât ь. avaXa6¿vxsc- атгер '¿xaaxoç ваохф ßouXexat xaXà, xà
Sic autem unusquisque vestrum bonum cogilaverit, aùxà ßouXeueaOto •• xal хф nXijatov. Oûxw 6' av
ei ista apud se répétât : Non vis interfici? alterum ¿|xâ)v Exauxoç vof|<jeiE xb xaXbv, eî еаихф вмХе^веСт!
non interficias ; non vis uxorem tuam ab alio con- xà xoiaûxa- Où 0¿Xeic çovcueîjvat, ÏXEpov ¡ii¡ epoveú-
stuprari , altcrius nupiam ne constupra ; non vis ff()í' ou OéXeiç xt;v ffjjv útp' éx¿pou ¡xoixEuo^vai yu-
quidpiam rerum luaruin furto auferri ? nihil alte- valxa, xijv EXÉpou ^ u.o£xeue уарвх^У où 0¿Xeic хь
rius furaré. Alijue ita ex vobis ipsis quod rationi С «bv ouv xXa^vai , ixipou jttj xXítxxe u.tj5¿v. Kai
consentaneum est intelligentes atque facientes, Deo oûxojç àç' ÙJJ.ÔIV aùxtûv xo EUXoyov auwooûvxEç xal
chari eflecti conseq'uemini sanitalem : alioquiu et TOioùvxsç, веф irposciXeií yevöjxevoi , iit'.XEUÇEaOe
in praesenli sseculo corporibus lorquebimini , et in x^ç ¡áíEwc , èixel xal èv хф napávxi aiiüvi ßacra-
futuro puniemini animabus. vwflijSEjÖE xà ашцаха, xal èv хф ¡x¿XXovxt хоХа-
sOtjjeiOe xàj «J/uxàç.
V. Haac a Petro paucis diebus edocti et sanali V. Taûxa 10l> ùii6 xoû ü¿xpou èv ¿Xiyaiî {¡(lipaïc
bapiizali sunt. Doinde inter caetera illius miracula xaxrixTioavxEÇ xal ia6ÉvxE{ ебапхшв^оау. 'Етселта »
reliqui omîtes in medio foro passim in ciñere et xoî{ Xomotí aûxoû 0aúu.a<iiv ol Xoiitol itàvxEç Ы
sacco sedebant, agentes pœuitentiam de prioiibus jjLÉjaiçxaîî àyopatç i:av8îiu.El èxrl. œtoSoû xal aáxxaxt
delictis. Et qui Sidonem incolebant, ista audienles IxaOíCovxo, (xexavooûvxEç èwl xoï; TtpdxEpov ^(хархт^-
similia fecerunt, niiseruntque ad Pelrum supplica- (aîvoiç. Kal oi èv StBdtvi xaûxa àxoûaavxEç xà Sliouz
turos, quod ipsi propter morbos non possent ad ÍT.oír\aay, xal ixÉxaj rcpoj xöv fléxpov àitaaxeXXov,
illum venire. Igitur Petrus cum per paucos dies <bç aùxol 8ià xàç vanouç itpoç aùxov èX9eîv (*tj ôu-
Tyri commoratus esset cunctosque illius civitatis vá¡AEVoi. *0.n¿xpoc 8à ^¡xspöiv où iroXXcJv èvSiaTptîâtç
homines instruxisset ,' et liberavisset omnigenis D xJi'Tupy, xal хахг^иас xoùç Èv aùxîj 177 UTxav-
morbis, ac insliluissci ecclesiam, atque ex presby- xaç, xal itavxoSaittùv aùxoùç àuaXXàiaç îxaOôiv,
teris, qui eum sequebantur, ipsis episcopum con- èxxXijaiav xe o-udxr(sa[jievoç, xal àno xtbv è-ojxf vojv
sliluisset, Sidonem appulit. Al Simon , audiens айхф iipEo6ux¿ptüv èniix07TOV aùxotç xaxaTxíjtjaí ,
quod adventaret Petrus, confestim ad Beryluin wpjjiTiaEv eEç EiSüiva. 'О 6è Síjaojv |xa0wv íjxovra -rf»»
aiifugit cum Appionc et sociis. DÉxpov eùOùç a^¿8pa eiç Btjpuxiv jaex" * 'Akitîcovoc
xal xuv aùxoû èxaipwv.
• Deut, хххп, 30 ; I Reg. и, С. ь Matlh. vu, 12.
VARLE LECTiONES.
• ¡хгха О. Idem dciude èauxoi.

K* CLEMENTINA. - HOMILÍA VIL 22i
VI. Той Se Штрои clndvtoc e!ç tí¡v StSûva, «й- A VI. Caeterum cum Petrus Sidonem ingressus es-
ioiiç iv xXívetc çipov-Eç т:ро айтой ет(6е«ху. 'O Si sei, mullos in lectis alíalos coram ipso poeuerurrt.
«pîiç ai-obi S<fï) • MJ) toIvuv vo|x£<jr|te ep.¿ ti 6uva-
lile aulem dixit ad eos : Ne vero exisiimeiis me
oflat про; ¿(хетарау taaiv, Sv8pa 6vt¡tov xcrt eùxov aliquid posse ad curationcm veslram, qui sim ipse
koXXoîî îîaeeutv utotcusîv 8uvap.Evov • ù^YsïtrOac 6è
quoque homo morlalis, et in multa possim inci
ôfiîv tov тратму 8i' oîi aoj6T¡vai 8uvf¡3£cr8e ой çGovtô, nere adversa : docere aulem vos inoduni quo salvi
xa'i айто* rapa той ttjç aXr¡6£Íac Простои ¡xaSùv esse possilis, non gravabor, qui ipse eliain a veri--
tuùç irpoiupiapivouc той 6eou itpö xaTa6oXî)ç xá- talis Proplieta didici prafixos a Deo ante mundi
ojio-j optifioùî, lèftû Se èiA iroiatç xaxaîç хра^е« constitulionem términos, in qualibus, inquam, ma
«•Jî avOptbroui ÊTa^sv йтго той tt¡{ xaxîaç ■(¡■j-Ep.övoc
us operibus disposueril ut homines a malitiae duce
xaxouiQot, ¿(loíiüc Si » еда itoíai« ауавзс? npaÇeatv aflliganlur, sed similiter in qualibus bonis operi
wp:js icpfcepov даатЕииаутас вйтф Itouivip та <j<í>- bus decreverit ut, qui in eum velut medicum cn--
рата aib^tibai, Едачта xa\ та« фи^а; èrcavopOoû- diderinl, prius corpore curenlur, deinde el anima
ава: яро; то ávu>X£9pov. inslaurenlur ad salulem.
Vil. Taúrac toívuv тас те агава? ха\ xaxàç irpi-
Ç:iî siSùç ■jtpopLTjvúo) up.tv ùç • óSouí Súo, ùtoSec- VII. Has ergo 'cognoscens bonas ei inalas aclio-
nes pranuntio vobis quasi duas oslendens vias, per
xvúüív Sta iwEaí piv ßaStfovrei ánáXXuvTat, itoiav •
quam quidem gradientes pereant , per quam vero
S ó&úovteí ¿imsûôvrai, в£ш оог^ойцЕУО!. 'H plv
iiicedentes salventur, dueti aDeo.Via igiiur pereun-
oJv tûv aTO>XXuu.ivtov oSoç iiXaTEîa,p.èv xa\ ¿paXw-
lium laiaestelplanissima, perditqueabsque labore;
títtj, аттоХХиоиаа 6s Sveu той itóvou, <¡ & tüiv очо-
at via servaloriim angusta est et áspera, landemque
Ço;aivu>v otevi) plv xal трахея, ffojÇouua 8« иро{
liier facienies serval cum labore mullo «. Cxierum
тф Т£ЛЕ>. той; StauopEueavraç едатоауыс. Toúxtov 6г
bis duabus viis president incredulitas ei lides, pro-
Tiuv' ôùo tàw itpoxa9¿ÍETai 17g àmurta xal itî-
flciscuniur aulem per incredulitatem quidem qui vo-
o-rtç • xai ¿SEUoudi 6ii (tèv ámaríac о! та; fjSovàç
luplates praetulerunt, propter quas [quod Deo displi-
•jrpoxpi'vavTEç, 8i' aç [toîouvteç S oùx àpss-ov тф
cet facientes neque curam anima; salulis gerentes
вгь> xal ;à(i£X^savT£{ eIç то atôuai 4<ux*)v тф Wyq»,
diei j'itlic'i obliti sunt] ;neque quod utile est cura-
èXaSovro ijpiépaç xpi«tDç ',] oùSè ÇijteIv to аир/уЕ-
verunt quxrere. Iiaque ignorant , Dei consilia
pov ой SisçuXaÇav. 'А-р/оойл pEvroi ¿>с oùx àvOpu-
ravoic ôfioia та 6eou ßouX^jAaxa • îipûiTov p.ev fip similia non esse humanis. Primo etenim novit Dens
cogilationes omnium, et non ob solam operationem,
oî8s та ïiavrtov 8(avo<j¡jtaTa, xa\ oùx èv тф е-^Хе'РЛ~
Q S'id et propter cogitationem unusquisque judicalur.
cat (lávov, àXXà ха\ èv тф evvoTJaai Exasroç eùOùve-
Tit. ПоХХф в Sk f,TTov àu£6ouïiv ot £YXe'pouvT£{ xaXà Multo aulem minus impii sunt, qui nitunlur bona in-
lelligere et aberrant, quam qui nullatenus aggrediun-
voeîv xa\ âitoTuyx«vovT£{, tuv (хцбе оХш; iYx^'pouvruv
tur bona. Quia Deo placuit, ut qui in cognilione
тм; хзХоТ;. "Oti айтф тф в£ф E8o$ev, t6v iv YvuiUEt
boni lapsus fuerit , juxla rationem bumanorum
тол xaXüiv rapair£nrovTa ', хата Xiyov tuv àv9pd>-
lapsuum, modice castigalus servetur. At qui mi
wvbjy irapanTb>iiá'(i>v, |i£Tpítüí xoXaaOávTa ,0 ошвт)-
nino inlelligere neglexerunt, etsi operentur innú
vii. Ol Sk TTjv apxíjv xa\ той yviüivai то xpEÎxrov
mera alia preclara, ideo quod in religione a Deo
сЗт.;а:/.тах^тгс, xâv ¡лир£а ЕтЕра яра|ыз1 хаХа, èv f¡
dciinila non exstiterint, indiligeniise sumpto cri
Й avrbç йркгс eprjsxEÎa ¡л$] yevtuvTai, ijuXEiaç Êy-
mine per maximum penilus inleribunt suppli
yXrjjia Xa6¿vTEc т^ jieyíot]) airoa6eii6í¡5onaí хоХа-
cium.
«i xavTEXuc ".
VIH. 'H Sé ил' aÙTOU opiodEiaa ôptjaxsia еттЪ VIH. Porro ab eo definila religio hsec est : Eum
eOnj • Tb jxóvov aùxbv 5¿6£sv, xa\ тф t^ç àXïjOEÎaç solum colère, ac soli credere Prophelx veritaiis,
(lávbl irtüTEÚElV 1CpOÇ<]Tfl, XOl sic ÎÇEIIV à|XapTtUV in remissionem peccatorum baptizan, sieque per
'?%— :-fji;va'., ха\ оито>{ Stà -t,ç ayvoTaTTj; ßaîjc ., intinctionem purissimam renasci Deo in aqua salu-
<kvaY£v/tiOr,vai в£ф 8ià той sûjovroç йбатос1 тра- tari; nihil sumere de mensa dsemonum, hoc est de
kíJtjc íaifxívwv [líj (iETaXa¡x6áv£cv, Xéyw 8è е18шХо- idolothylis , morluis , suffocalis , a bestia caplis,
eùîojv, vsxpójv, irvixTUv, вт]р1аХштшу, а?;латос' (ií¡ sanguine ; non impure vivere, lavari post concubi-
izaOápTtuí 179 ß'ouv , aitb xoíttií Yvvaixof Xoúe- lum cum muliere, feminas vero custodire ctiain le
edaí, a JTiç (livToi xai aÊSpov cuXásaíiv, návra; Se gem purgaiionis, cúnelos autem temperantes esse,
ewjpovílv, EÙrot£ïv, tii¡ áSiXEÍv ' пара той rráv-а benefacere, non afficerc injuria ; a Deo omnipotente
Suva¡xívou вЕой íti)l)v aíúvíov uposSoxáv • EÙxaîç хаД exspeclare vilain xternam ; petendo illius adeptio-
i-.rîzi auvEx¿'tv atxoujiévouc aUTÍjv Xa6£Tv. Toiaura neiu orationibus et precibus conlinuis. Hxc et in
* Matlli. vu, 13.
VARICE LECTIONES.
» tí C. " Vbb. up.cv <bç bis leguntur in O. « mía С » Lacunam in cod. Ollob. post SC âç obviam ver-
bis explere tentavi, (|u;e pracedunt uncis inclusa. '■ та>ХХф О. ut conj. С , in cuj. lextu noXXjbv. * xùv sv
Tv. т. x. itapaTtírcávrtijv C. Aul post ISo^îv addendum еда vul tteoí, aul scribeiidum tojç — írapanÍTrrovTaí
censuit D. " xoXaÔávTaí С. " na'/TEXaij О , quod et S proposuil lcgcndum , 7rav"£X£i C,
223 S. CLEMENTIS I КОМ. TONT. OPERA DUBIA. 22.
Siilone Pclro suadenle, cum paucis diebus mulli A xa\ àv tï^ Ei8wvi той Штрои Tcapaivouvroj, Iju.e'paic
lbi quoquc pa-nileuliaui egissent, ac crcdidisscnt, 6Х1уач tcoXXíóv xàxEt u.ETavoTjaávrtov xal moTEuiav-
ali|ui: sanati esscnt, ccclcsiaro instiluil; el post- twv, xal OepaiTEuOévTtov axxXT¡a£av auvaarrjcrsv, xa»
quam aliquera ex presbylcris, qui euin consccta- tüv owETcouivtov айтф T:pEiT6ux¿piov T(vi хатаат^
baniur, consliluisset illis cpiscopum, Sidonc egres- saj aùtoîi Eîitoxoitov, e£¿Vjei tîjç SiSiivoj.
sus est.
IX. Stalim aulcm ac Berytum pcrvcnit, terrai IX. 'ûç 5è eù6ùç 1я£6т) ttjç Вцритой, неюцо*
motus faclus est, atque plebs accedens ad Pctrum : lylvezo • xal ol 6xXot TcpoitoVcEÇ тф Штрф* Bor,0í t,
Fer opem, inquiebat; tiniuiinus cnim, dixerunt, ne ÏXeyov • it£(po6<j(i£0a yap, Sçaaav, pi) Äpa if&ry
umnes omuiiio periremus. Tune Simon, commente itavTEç атсоХши.Еба. Tote б SCpuv, тоХр^зас &p.a тф
excogitate, una cum Appione, Aniibioiic, Atlieno- 'Atctcí<dvi xal 'Avo'j6£iüvi xaV "АО-фюоЧЬрф xal
doro càelerisquc sodalibus publice mullitudini ad- toîç Xoiitoîi êtaipoiç айтой.бтцхо-Еа toí{ î/«i;xj-1
versus Petrum acclamabat : Fugite, о viri, Iiuhc toû Штрои ¿боа • Фе;5у£те, avSpEj, tov Sv8pa той-
liominem; maguscsl: niilii crédite; et terra niotum tov • рлуос ¿at£- тивтейаате , xal tov aeiauvov au-
is vobis fecit, ipse morbos excilavit, ut vos perler- toj eto>ît)jev ûpiv '*, xal та{ vdeouc àxtvtjssv айтос,
rcat, quasi ipse sil Dcu». Atque multa ejusmodi В uva оиДс хататсХ^Стгии '*, <î>ç aùtoç uv Oe¿{. Kai
pars Simonis contra Petrum finxil, velut eum qui тгоХХа тоюйта tl>j йтер 8uvau.iv dvOptdTctvriv 6ova-
buinanas vires supcrgrcdurclur. ('.unique plebs se pivou той Штрои хатЕи/ЕОбоуто ol тер1 t6v ïîuxjvo.
in silentio tenuisset, Petrus subridens lerrorem in- 'HTj/íav Sa а&тф и Tcapaavávctov tuv SyXüjv ó Ш-
culicnte libértale dixit : Viri, quae ab islis dicun- Tpoî ßpa/u 0nou.Ei8iáffa< хатаиХ^хпх^ tî) чмррт[-
lur, fatcor me posse Deo volonte efficere : ad baec eta • "Av8pEç, eTtcsv, aitsp outoi Xéyouaiv, 8eou 0¿-
paralus sum, nisi mihi habucriiis (¡dein in bis Xovtoç, tcoîeîv 6uvaTb{ EÍvat óu.oXoyu>, тсрос 6è toú-
qua; loquor, Universum veslrain funditus cvcrlere toiç Irotu.ó'c eîu.1, èàv 1>Л) 7tEÍ6ija8¿ " u.ot тер1 й-
civitatem. X¿ycü, TÍjv 7:äaav Cu£>v ¿x6a6p£Uiai ■nóXtv.
X. Cumque turba timoré esset com mola atque 180 X. Tuv 8è 6vX<i)v tpo6r¡8ávTwv xal ,0 noiVj-
promisisscl se quod ab ipso imperarclur facturant : (ieîv eTtayyEtXau-avuiv, отер av ûtc' айтой xiÀsikov-ai.
Nemo vestrum, inquit Petrus, ueque commercium Ml}8tl; Ú(jl(I)v, t<fT[ 6 n¿tpo;, (ifjTE 6¡jhXe£tiü toutoiç
cum islis majjis babeal, ueque cum iis jungalur. toîî yi^nv, (if|TE 4vau.iYVÚoSü). Oí 6s б/''01 "l*01 'V
Plebs aulem simul ac breve mandatum audivit, àxoûiai той хгХЕиаи.ато{ той auvróu.ou " ÇûXa Xa-
fustibus sumpiis eos persecula est, donee penitus n 6¿vtec iSítoxov айтоис, Itoj айтойс itavrsXöic т^с
. ■• ».. ... .. ^ тоХешс
;i_.._ èÇfjXauav.
leu v _\ Е!теХваутЕс
Ka\ .» \nj _f voeoûvrsç
ol г..-«... aC>-
—л
urbe pepulisset. El ingressi quicunque ex iis xgre-
labanl et a da?munibus vexabanlur, se ad pedos TUv xa\ 8aiu,ov(JivTEi 7tpOf по<Л той Патрои èauToùç
Petri projeccrunt. Ule vero bœc cernens eorumque ipP'îittouv. '0 8è тайта ßXantüv, xa\ Ttjv хатд-Хг^>
stuporem volens solvere ad eos inlit : aÙTUv ávaXuaat 0¿Xtov, itpoç абтоис Içt)*
XI. Ego, si lena; molus el quidquid voló possem XI. 'Ey<1> aEia¡jioí/{ xa\ iráv 8 ti ßoüXou.ai eI e8u-
faceré, non dien quod Simonen) cum soeiis suis váu.r,v notEtv ", 2!(x«i)va où Xíyw Ôri u.ETà tôiv au«
exterminassent (non enim ad bominum inlernecio- той í~al(nü4 " e£jü>X¿9pEuov (où yàp етЛ çOopà àv-
1КШ missus fui), sed eum mihi amicuin reddidis- OpciiïTtov àTîé«raXu.at), àXXà çtXov еияитф aùxov &v
sem, ne vera; dclrabens тех pradicalioni inullis èTcoiT|aau.Tiv, iva ¡a<j u.ou тЬ àXr,6àç Sia6áXXiüv хт;ри-
Impedimento essel ad salinem. Quod si mihi cré Tu.a eoXXoîç èp.'reoSiÇTj Ttp8ç atd-T¡p£av. El 6¿ ¡ло(
dite, ipse est magus, ipse calumniator, ipse mali- тасттгйетЕ ", oùtoî èurt и.ауо{, айтЬс бсабоХос, аО-
tiœ minister in eos qui ncsciunt vcriiatcm. Alque toç xaxía; Отгцратт^с хата t£>v àyvooûvrojv тЬ aXTj-
ideo peccaloribus aegritudines potest efficere, cum 6¿j. Kai 6tà тойто ájiaprávoues " vdiouç IvEp^su
eos peccatorcs ailjutores habeat poteslalis contra 8úvaTai, uuvEpfoùî ,5xü,v wbs аи,артамоутас tîj<;
ipsos. Ego aulem Dei omnium auctoris servus sum, D хат' айтшу 6uvíu,eíi)í. 'Еуш 8è OeoG " той тгаута
dextrique ejus Propbetx discipiilus. Quocirca qui iteTwiTjxÍTOí e!uA 6ouXoj, той 8eí¿iou айтой Dpo-
sum illius apostolus, vera pradico; bono enim mi çfjTou и.аОт,тУ]{. ДЛ èxslvou атоэтоХос iûv oXtiOeiju) •
nist raus cliam morbos depcllo ; nam secundus mis ауаОф yip UTCT¡pET¿Jv ха\ v<5<touç arcEXaúvu' ènijx-
sus sum, quandoquidem prxcedil morbus, sequilur <¡>Otiv fàp 6EÚTEpo{- êtteV Tcpo»]YEÎTai piv vosoç, ÏTCC«
vero sanalio. Per ilium ergo malciicum niaguin, Tat " 5k fauiç. Ai' èxsfvou u.ev ouv той 181 xaxo-
Deo increduli, segrotaslis; per me autcm, mode Tcotoû u.áyou тф в£ф a-coirrf](iavTE; àvouijjaTE ", 8i*
in eum credalis, sanabimini. Sic enim experimento ецой 8è, èàv te айтф tciîteOstjte, taOîEsOs* oûx<a
VABJiE LECTIOiNES.
** -rjfjiTv iO. "lia О c. D. ■ хататсХ*|!г| te С Tum аХХа p. тгаХХа idem,' qui deinceps conj. (bç
ot:¿p, in lexlu шатер, in 0 ¿>i irfp. " аОты'О с. О , oùtûiv С. " lia О с. S, теЕаО^авё С. " Ci èxé-
pwç ante Ttotîsív omisi с. O. Si retiñere velis, legendum auct. S , aut ¡i^ Ётаршс, aut, quod prasiat,
ÉToifituç. Epii. c. 58, babel i:poOuu.(ij;. Ci versio ferri non potest. " <ruvt(5[xioí cod. Reg. 804. •* tcoiecv
el è8uvau.inv С. " liane Ci conjccltiram conlirmat 0 , èTapoiv cod. Horn. Parisiu. " lia О с D, iri-
dTEiÎETai C. " á¡xap-ávo'jai D, О , аи.арта\юОаас С. " àfû>6è той OeouC, " lia D , Ётеиа С, О.
*♦ lu О prius scriptum erat ívo^üjte. Dciude idem ши. те.
»5 CLEMENTINA. - HOMILÍA VIH.
т4р той íuvettoG <ri]v raïpav " Xa6ávts; , È7tV tî> eu- A farll> i11'03 4U¡ Polens est, ad bene faciendum
■KOieTv Tpanápavot, ха\ та; i}-uxiç avasioOijvai Suvt)- conversi, etiam secundum animas salvi esse po-
teritis.
XII. TaGra aÛTOÛ Xsyovto;, ol navre; Yovu't£':£^í XII. Qux cum dixisset, cuncli ad genua acci •
-p4 TtTiv aùtoû Ixeivro iroSuv. '0 Sa eI; oùpavov denles jaccbanl anle pedes illius. At ¡He, sublalis
âpa; та; XE^Paí> xo^ ТФ ^£'I' «posEu^ápisvoc íásaxo in cœlum maiiibus, Deumquc comprecatus, cún
той; Ttavxa; èx t*¿vi¡; E¿x^í • 0¿x ¿Xfytov Sé f|[ie- elos precalione sola curavit. Non paucos autem
p«ùv itapau£(va; toi; Bïjpuxlot;, xa\ тоХХои; xf¡ p.o- dies apud Berylios commoralus, cum mullos reli-
vipX'.xíj Op-qaxEÍa ffuveOíaa; ** xat pairtíia;, dmí» gioni erga unum Deum consuefecisset, nec non
nüv £ico[x¿v<dv айтф itpea6u-áp«ov ïva iíiítrxoTOV baptizasset , uno ex presbyteris qui euro seque-
iûtoï; хатаихтцга; , el; xi¡v B:6Xov " èÇiftst. Ka\ banlur ipsis in episcopum constitute, in Byblum
TEvóftóvo; èxel xa't fiauùv Sri E£p.tov oùSs (lia; " abut. Quo cum pervenisset, comperto quod Simon
ffiipa; «uxoï; npoc¿¡xsíVEv, àXX' euO¿w; eI; Tpí- ne uno quidem die illos exspeclasset, sed stalim in
SoXtV (üp{lfJ(rEV, SXfyùlV fjJiEpUV a'JTOÍí ¿7Cl¡XEÍVa;, Tripoliin evasisset, paucos dies apud eos moralus,
xa\ espa^cúda; oûx SXEyou;, y.a'i tai; BÍ6Xot; aùxoù; curaiisqiie mullís, ac in Scriptura exercitis, ad
tvamrijaa;, хах' fyvo; xoG Estovo; ei; xíjv TpíiwXiv |$ Tiipolim per vestigia Simonis processit, ccrlus
irapeúero, jiexaSiuxsiv aüxbv (läXXov, oùx Gtoceú- eum inscqu¡) non subterfugere.
T«v nporjpiuiávo;. ,
'ÜMIAIA H'. HOMILÍA VIH.

I. El; Si t$¡v TptiroXiv eIjiovti тф Петру, ot çi- I. Cum autem Petrus Tripolim ingrederelar,
Xo(iaO¿3TEpct íx te xíj; Túpou xa\ SiSuvo;, Br¡pviToG qui discendi erant cupidiorcs ex Tyro, Sidone,
te xa\ BI6X0U, xal ex tuv пХ^ащерыч 182 ™XXo\ Beryto ac Byblo, et multi ex iinitimis simul intra -
cuvîiaf-Eiav. Oùx Tjxtara Sé tuv arc' aCixï); xrj; to5- runt. Maximi eliam ex ipsa civitate hominum con
Xetu; SxXcijv auvSpo¡*a\ èylvovxo, íaxopeív ¡touXopiviov cilions fiebant, desiderantium videre illum. Igitur
aúxov. iuveTtifxavov ouv í¡p.tv èv то!; irpoa<jxe£ot; obviam facti sunt nobis in suburbiis, qui ab ipso
el fot' aGroG èx-£(jLtfOivt£ç àSiXçf/i, xá te ftXXa та ideo missi fuerant, ut profecti explorarent nana-
xaxa tí¡v «5Xtv ха\ та icpaTT(5¡XEva тф ££цьж èÇa- rentque tum uibis alias res, tum Simonis gesta.
xpiôuxiat, бтаи; IXOóvte; оф^ооппси. 'AitoSeCá- Et excipientes illum in domum Maroonis duxe-
(lEvoi aGrov етЛ tí¡v Mapoivou " í¡Y0V oM*v. runt.
II. 'O 8è ÈTt' айтф хф Tt¡;' Ejsvía; rcuXûivi ^fitj ye- ~ II. Is vero jam fores hospitii lenens, conversus,
•pr*>;, i-KtTïpeçEU xoï; SxXoi; йяЕзхето, l^tà T^v mullihidini promisit, se post diem crastinum de
ticoûaav ткр\ eeoasöela; autoï; 8taXexOT¡voi. E¡<teX- eultu Dei illis verba facluriim. Ingresso autem eo,
Wvm; Sa aÙToû, ol itpaoôoi toî; uuvEXt^XuDóat Çevîo; qui prœmissi fuerant, liospitia iis qui simul véné
Tjvrpíwíov. Oûx àirEXeÎTOvro Se oCiôè ol ano6ex¿- rant ordinabant. Nec vero qui hospitio suseipie-^
tuvot xaX ÇevIîovts; ttj; tuv àÇioûvriuV 7:po6up.£a;. bant, alacrilate erant inferiores iis qui hospitia
Toútwv Si *• oùôèv eISù»; 6 D¿-po;, ¿Çiti>6e\; Ú9' postulaban!. Quorum cum nihil sciret Petrus, re
<j|iuv трос^; (АЕтаХабеЬ, Eçij , цт] ¡хЕтаХ^Еовас gains a nobis, eibum sumere, nequáquam se sum-
spoTEpov вито;, nptvi] *' той; suveX-riXuôoro^ айтф pturum dixit, nisi prius qui eum fuerant coiuiiati
tavaxaussadac. 'Anoxpivojiávuv Sa íijxiiv , Sri interquicscerent. Respondenlibus autem nobis, Id
EçÎTj toûô' оитш; YeYsv^îOai, irpoçanei tîj; npi; oi jam ¡ta factum est, eis, propter amorem erga te,
очрт^; eitouSj) navra;" aùxoù; unoSsÇapiviuV, (i>; omnes ipsos studiose suscipientibus, adeo ut, qui
«ù; tii) iax^xóra; où; Cevísíüsiv " 0íCEp6aXX¿v:ü>; non habiierunt, quos Lospitio recipcrent, supra
iEi-j-nîjseat • ó Пётро; , ахоиза; xal TjoOelç tt¡; modum fuerint contristati, Petrus audita re, dele-
¿jîiaîçùavûpiu-ia; n, EUXoyêa; айтои; èÇîjXOEV, ctatus prompta humanitate, benediclis iis cgrcssus
xA ftoXiasT) XousajiEvo; eIi^XOev ", xal «iitÍüjv oùv f) est : clinique lavisset in mari, ingressus est, ct
fi; npoéôoi; LUTaXaëùv, tsrdpac ЕгахатаХабоиет); poslquam cibum cum prxciirsoribus sumpsisset,
nocte adveniente somno se dédit.
III. Т1Л 6s та; Ssutápa; tuv àXexTpuavwv çcovJc; 111. Sub secundum vero gallorum cantum experge-
WinneM; Eupsv í¡(ia; ifprôpirzai 'SîJixev 6è etiv factus nos invenit vigilantes; eramus autem omnes.
aWj» ol reavre; ixxat'Ssxa, aûxo; i Патро;, 183 cum eo sedecim, ipse Petrus et ego Clemens, Nitelas
x«t¿> 6 KX^jfiT); , Nixíjtt,; те ха\ 'AxúXa;, xal ol el Aqiiila, atque diiodecim qui prxgressi fuerant. Sa
«foo&úsavte; SdjSsxa. Проватореина; o-3v i|(iä; hn alis ergo nobis dixit : Hodie quia aliis oceupali non
Eipij- Sf,(AEpov то!; Ц/ч) ¡л-îj axoXa{ovre; áXXíjXoi; siimus, nobis vacemus. Quocirca ego quidem vobis
»plv cGsxoXoi. Alo lyùi (ilv OjiTv та (ХЕта ,t}]v qux apud Tyrum post digrcssum vestrum gcsla
VARIEE. LECTIONES.
n islpav C. " Alius prœferet cuvExiea;, ncc immerito С ; ouvEüOwa; О. " BúSXov Epit. с. 58.
" oGStu.10; O. «»Mapoibvou Epit.c. 59. " Sí om. O. " ярЬ I) С. " Fort. leg. toívtwv. S. " íjsvlao«-
«vO. ** Maiim tJ ó;sta ciXavopuzla. S. " EÎJsXewv C. " аурц-горотв; о. Tum Ц ха\ 6¿xa С.
227 8. CLEMENTIS I ROM. POM. OPERA DUBIA. 22S
sunt, enarrabo : vos aulem mihi quae hic a Si A in6 Túpou " IçoSov Y£yevT¡¡x¿va 8nqY*(so¡jLat, ¿це1с
mone perpétrala sunt, diligentius exponile. Cum 8è ,в èjxo\ та èvrauOa into той Síjmovoí тл-рау^А^а.
igitur nos mutuo specialibus narrationibus donas- xa\ àxpi6ioTepov ÈS;•t]Yт¡aaaвE,,. 'A|ASít{/a¡A¿vti)v ouv
semus, ingressus est quidam e familiaribus, hunc aXXrfjXouc toIç èv uipst SiT¡yí¡¡je3ív, tintai Ttç tuv
nunlium Pctro aflerens : Simon, ubi didicit tc acl- otjvûwv àitaYYÉXXiov Петры- orí ZEjudv jxa6wv ae
venisse, versus Syriam profectus est, turbae autem, er:iOT)|x<¡50VTa TÍ]V èirt EupEav upfitjiiEV è8ov , oí
quae nnam banc noctem veiul annuum tempus opi- 8e 6y_Xoi t1]v ¡lEav Taunjv vúxTa ùç Ыаитой у,р<5-
nantur, nee possum prxslitutum a te diem exspe- vov í¡Yf)3á¡ievoi , xal ava¡A¿VEiv t$¡v 8o8Etaav úito
ciare, pro foribus slant, et per cœtus ас circuios вой 7¡po6£a¡xEav y.r¡ 8uvá¡i.EV0i , r^h tuv [6upaiv
de Simonis calumniis inter sc invicem colloqiiun- éarfjXaiiv, хата onmáfeic *° xaV ouXXoyouí àXXfj-
tur, qui cum eas in spem adduxisset, alque pollicitus lo'.í 7cep\ TÎjç той ïijjwuvoç 8ía6oXíj<; ôtaXaXouvreç ,
esset quod te mullís de criminibus prxsenlem esset Sri ¡jtí-:(iipíaa; aiiToùç, xal iiA iroXXoî; xaxoïç ae
convicturus, cognito advcnlu tuo se iioctu in fu- èXéyÇetv eXSovra Cmoox<i(Aevoi, èm8ïi[*fjaavTa fvoùç
gam coiijeeerit : sed et te audire desiderata ; nescio vûxTtop Içuyev irXijv et:iOu[íouíkv aUTo'i àxouuaE
enim unde rumor ineidit, quasi hodie sis ad illos стой. Oùx olôa ttööev <р^|И) tiç E7teraeEV, «bç uiXXov-
locuturus. Ne igilur multum fatigati praeter rationem toç trou (rijjiEpov oùtoïç StaXéYEaOai. "Iva ouv цЛ)
dimiltantur, quid libi faciendum sit, ipse cogno етЛ îtoXù xa¡AÓvTEc àXo^toç SiaXúiovTat, т£ xp^ os
sce. iroisîv, aCiTOî yiv(î>5Xccç.
IV. Et Petrus, admiratus vulgi Studium, respon- IV. Kai 6 Штрос, 6auu.amxç TtDv 6y.Xii>v tJjv airou-
dit : Videtis , fratres , quo pacto Domini nostri 8î]v, àrExpivaTo- 'Upärs, à8îXcpol, тгшс oí той KupEov
verba manifesto impleaiilur. Memini enim eum f¡jiwv X¿fOi àjxtpavûî teXouvtoi. M¿|ivi]U,ai yip
dicere : tfulti venient ab oriente el occidente, a айтой eIuovtoç • ПоЛХсХ èAevccrtai аяа агатоЖёг
sepíeiiíríone et meridie, et recumbent in sinibus xal Svcpxbr, àpxrov те xal ¡iecrnji6plaç, xal àra-
Abralia, Isaaci et Jacobi ». Sed et Mulli, inquit, xXibS\C0Ytai sic хаЛяоьс 'кбраар, xal \%fc'Icaàx
vocuti, pauci vero elecli •>, Quod ergo ipsi veniant xal 'Iaxw6. 'AXXà xal ясХЛА , çrçalv , хАцгоХ,
voeali, id adimplelum est. Quia vero hoc non est ¿At-j-ot Sé kxXexxol. Tb u,fjv ouv ÈXOeïv айтойс xXtj-
eorum proprium, sed est Dei qui eos vocavit ас 6¿vraí 7t£7:Xí¡pü)Tat. 'Enet 8k " oùx oOtûv èjti
fecit venire, in во solo mercedem non consequunlur, тойто tSwv, àXXà той xaXésavroç айтойс Oeoû xal
quoniam ipsorum proprium non est, sed ejus qui èXOEÏV lîEltOllJXOTOÇ , èn\ тоитф p.<5v(p ¡it!r8ov oùx
permovit. Quod si post vocalionem liona opera r ï/ousiv, ôti ¡xî) aCiTUv Eîiov, àXXà той èvEpffjsavroç.
fnciant , quod eorum est proprium, tunc pro eu 'Eàv 8e ¡лЕта то M xXÔtivoi xaXà irpácioaiv, отар
recipient mercedem. èariv aÙTitiv rSiov, тйте ïtz\ toútíj) (iiaObv ï£;ouaiv.
V. Ñeque enim Hcbrxi, Moysi credenles, et qux V. Oû8s Y^p 'E6paîoi Muoseï *' mireûovTEç,
ab eo dicta sunt non custodíenles, salvantur, nisi xa\ та 8t' айтой prfièvza yA¡ tpuXaiiovTEç, aújovrat,
quae sibi dicta sunt custodian!. Nam quod Moysi làv yà\ та ¡5T¡GávTa aC/Toîç cuXá£;tü(Jtv. "Orí xa\ tb **
crediderinl, non ex illorum ortum est volunlate, Mojüseí moTEUaai aiiTOÙç où/V ttjç aCiTtüv ßouX^c
sed ex Dei qui Moysi dixit : Ecce ego accedo Y¿Y0Vív> ^'^я то^ ®Е0" z°v eEpTjXàroç Mwütret ** •
ad te in columna nubis , ut audiat populus quando lôob яара-rlrofiai iyù ярес ce èr fftvMp rfjsé.trjç.
loquor ad te , et tibi credant in œlernum •• Ira àxoiaxi ó Лаос ЛаЛоьгтос ficv ярее, crè, xal
Cum ergo Hebrxis et iis, qui ex genlibus vocali coi яшгвьсысгп- elç zbr alwra. 'Eicei ojv 'E6pa£otç
sum, a Deo datum sil credere veritalis decloribus, те xa\ toïç àitô eSvuv xexXt,[i¿voi; тЬ 8t8auxi)i.otç
relictumque sit singttlorum proprio judicio, bona àXr,OEEaç 7tiiTeujat ex веой yayovsv, tcöv xaXuv ттра-
opera exercere , merces bene operantibus juste Çetov I8!a xpíist ехаатц) toî'.eïv airoXsXtt[i(iiviuv , ó
rependilur. Neque enim Mosis, neque Christi ad- (xiuGoí Totç eu Ttpaaioudt S'.xaiojç aiîo8£8o-ai. OOxe
venin opus fuissel, si a se ipsis quod raiioni con- 0 yàp Sv Mu)0s£uç, ours tîîç той '1т)5ой itapouaiaç
senlaneum est voluissent intelligere : sed nee ma- XpsEa îjv, strep àcj)' èauTÛv тб eOXoyov voeîv ¿6oú-
gistris credendo eosque dominos vocando saltts ac- Xovto, ou8e èv тш touteûeiv SiSaaxaXoiç xai xupiouç
quiritur. aiiToùç Xlytw, 1\ ati>TT¡pEa уЫхт.
VI. El ideo ab Hebrxis qiiidem qui Moyscm VI. Toútou yàp (13) ïvexev àtrb ¡aèv 'Eßpattov тй*
» Mallb. vin, il ; Luc. xm* 29. ь Maltl). xx, 16 . « Exod. xix, 9.
VARIEE LECTIONES.
" ano той Túpou С. " te О , qui subinde è(Ao\ та с. S, та e¡jw£ С. Proximum xat non est in О
«• 8ii)Yf¡aaa6E О. M uunrádEií С. м inú 8i S, О , etîeiSî С. Tum тойто с. О , ut proponil S , тб cl
»* (isTà то О , ut Epit. с. 62, ¡лета той С in textu. Ad Oram Otloboniani : vó8a, el paulo post : voOEuójisva*
quod ad subsequent special. »' Mwüui) О. ** та 0, ut mavult S , тф С. Tum MtoOufj О. м Мшйат\ О *
VARIORUM NOTjE.
(.13) Toitov yàp x. т. X. Vide ne nugatori ЕЫопгсо fldem habeas. Сот.
ка CLEMENTINA. — HOMILÍA VIII. 330
Mu»5sr¡v *• 8t8àîxaVjv 185 eíXijcoxwv xaXúirxE-aí A praccptorem accepcrmit, abscond i tur Jesus : ab ¡is
6Tr¡íaüc, атА " 8k хф 'Itjhoû TCEittexsuxáxiov ó Мшй- vero qui in Jcsum crediderunt, Moses occultalur.
eïjç атохритггЕхас. Miâtç y^P Si' apôxapuv Siost- Cum enim una sit per utrumque doctrina, eum
oxaXtaç oû<rr]Ç x8v xoúxwv xiv\ ** тататкихоха qui alterutri credit recipit Deus. Verum fides in
ó Oeoç ¿no8¿XExai. 'АХХа to íttíXEÚítv SioasxáXtp magislrum ideo est, ut quse a Deo dicta sunt per-
IvExa xoû 7ioietv ta ùtto той И 6eoû Xsyj;ji;va yíve- aganlur. Quod autem hoc ¡ta se habcat, ipse Do-
№.. "Ott 5i xoûo' oûxwç lit'., aùx&ç ó Kúpwc í][xO[iv minus nosler ait: Confiteor tibi, Paler cali ei lerem,
Uftr 'EÇcpxÀcrrovfial " cet, Патер zov ovparov quia abscondisii haie a sapientibu» el senioribui,
*al rr\ç TW* àri àaèxpvtyaç ravra аяЬ cctpiâr*1 el revclasti eaparvulis lacleniibus ». Sic Dcus ipse
xál xpecCvrèpbrr, xal àxexaXvtyaç abrá гт\л1ои; illis quidem abscondit doctorem, ut quiscirent qua
OnXà&vair. Oùxtoç aùxbç ó 9eoç xoïç ¡ièv Ix pu^s 8 t8á- essent facienda, his -vero revelavit, ut qui qua!
exaXov, d»ç upesYvtoxájtv à 8eî irpáxxsiv, xoïç 8k agere oporteat ignoraren!.
à-:ziÀ-j'ycv, шс afvooûsiv a хрт) toieïv.
VII. Oûte oùv 'E6pa7oi rapl ayvoiac 'lï)aoû xaxa- VII. Ñeque ergo Hcbrsei de ignoratione Jesu coti-
îixxîovtai, 8sà xov xpm|/avxa, êav ys ixpaxxovxEÇ та demnantur, propter eum qui abscondit, si, facientes
îd MwûaÉtoç **, 8v tjyvotjtov ¡it] u.i(rf¡<jod5iv oûx' ou » a Moyse proscripta, quem ncsciunl odio non ha-
el an' " fcOvuv à^vot^TavrEç xov MoiDotjv Z:x xbv beanl : neque rursum qui ex gentibus sunt, de ignó
xaXvâvxa xaxa3ixâ£ovxat, èav тар xa\ oùxot npáa- ralo Moyse condemnantur, propter eum qui occul-
oovteç xi 8ià xoû 'li\ao\> prfièvza (aíj ¡Hijíjawítv 8v tavit, si et ipsi per Christum dicta Tacienles, quem
^vvotjeav. Ka\ oùx kv хф xoùç 8i8aaxaXouç xupiooç ignorant odio non prosoquantur. Nihilque cuipiam
xaXsïv, xi 8k 8oùXto'v (at) itoseïv, (btpeXoûvxai tiveç. proaerit, magistris nomen dominorum dare, non
Toùxov y&p kvsxEV ô 'Itjîjoûç f¡iiwv npoç xiva тти- faceré autem opera servorum. Nam ideirco Jesus
xvixEpov K'jptov aùxbv X¿v0vxa, p.ï)8kv 8k iroioûvxa noster ad qucmdain, qui cum frequenter Dominum
&v aùxbç npoiiëxaçsv ", 1<ут) • TI fis JtefSic, Kvpte, vocabat, nihil tarnen ab eo mnndalorum faciebat :
Kvpis, хай où яошс ä Леуы; Où yàp ¿xfîk+pzi Huid, inquit, mihi diets, Domine, Domine, et non
xtvi t8 XifEiv, àXXà xo tcoîeïv. 'Ex navxoç 186 facis quœ Jico ь? Neminem quippe juvabit dicere,
ouv xp<5î»u xaXûv lpf(ov /,o:!a. IlXijv еГ xtç" хата- sed facerc. Omni itaque modo opus est bonis ope-
СшвЕЬ} xoùç ajitpoxapouc imYvtovat (bç titaiç 8i8a- ribus.Cxlcrum si cui donalum fuerit, et Jesum et
c-/.a>:a; On' aùxwv xexT,puYP-¿vtií, ouxoç àvijp èv Moysem cognosccrc, lanquam una doctrina ab
%ш Ttloûotoç хахт)р£0(лт)хас, ха хе àpxaïa v¿a x¿¡) q «troque praidicata, Iiic vir in Deo dives censebitur,
jpívto, xat xà xatvà TraXaià Bvxet vevot¡x¿c. qui Vetera nova tempore, el nova, quœ velera sunt,
inielligit '.
VIII. Тайха хой Uéxpou Xéfovxoî, ос 8х^01' йагЕр VIII. Ha^c Petro diccnle omnis mullitudo, quasi
izi xtvoj xXÔévxsç, EtaVjEdav IvOa ó Ш-ро; t¡v. ab aliquo evócala, ingressa es't ubi erat Petrus. Ut
'О 8i xbv iïoXùv S^Xov Í8¿)V йзткр w>xa¡xou f¡iu- autem illevidit turbas, velut amnis placidum fiucn-
vov í:Jxa rzpiuií TrpoTpíovxa, í<fi\ хф Mapo¿vtj- tum leniter commcautcs, dixit Marooni : Ubi hic
Пой eot xótwc àvxaûOa itäXXov xoùç б^Хоис ytopeXv tibi locus est, qui magis possit capere banc inulii-
SuvijiEvoç; xoû 8k" Mapoávou eIç xîtiov OraiOpov tudinem? El Maroone dcducenle eum in subdialcm
xsxtjKEUtiivov npoafovxoç aùxov, EÎ7ÎOVXO oi S/Xoi. horto excultum locum, secuta; sunt turba?. Petrus
'O 8k Штрос ItzI xtvoç ßadctoc àv8piavxoç où îtavu autem super basim stalux non ad modum exccl-
ir^XTJç*', еячхас, й[Аа хф xbv S^Xov 9eooe6eî ¡lOsi sam consislens, simul atquc populum more reli
-poiias/opeusat, e{6ô>ç uoXXoùç àx xiuv т:арЕт:шхшу gioso salutasset, videns mullos aslanlis plebis a
ï/Xtuv итЛ 8atp.ávti)v хе xa'i iroXXiXiv TaOtûv kx тоХ- dxmonibus el pluribus morbis jam diu moléstalos,
«M* xp^vft,v ivojjloutiiveuç, ppûxovxiç хе tisx' ol- ac Stridore cum ululaiu, et procidere cum suppli-
uurfr¡í xai îîiîrcovxaç p.sO' ixsaîaç, k7îixip.f,aaç d catione, increpitis iis, silentiumquc tenere jussis.
aux«; xai itTj%lav ïx£lv "POîxaÇaç xa\ xtjv îaatv пес non pollicitus curationem post liabitum scrmo-
u£-¿ x8 6taXEx0i¡vat bimiyiîot;, xoû Xlysiv fjpîaxo nem, ita toqui coepit:
oûxtoç-
IX. 'Apx<5tiEvoç xov ÙTzîp 6so5s6£Îaç Xóyov itoieî- IX. Incipiens de vero Dei cultu faceré sermonem
cOai xoîç TtavxEXJjç à^veoûat xà"T:avxa, xat итЛ ad eos qui penilus ignorant omnia, quorum mens
■zun xoû evx!XEtp.£vou t((ûv Sîuxjjvoç 8ia6oXuv Ёатп-per adversarii noslri Simonis calumnias fœdata est,
Xwpivotç xov voûv, avayxatov í¡fri!iáp.r(v Tuptlxov, necessarium duxi, primo sermonem habere de eo,
Сякр xoû iiTj 6iîv uiu.ç£s0ai xov xà navra пЕтиогг)- quod non oporteat omnium crealorem Deum cul-
» Malth. xi, 23. bjMailh. vu, 21. « Matlh. xin, 52.
VARI.« LECTIONES.
"Nihil mutandum.Cf. Lob. Phryn. p. 156. Habernos in Clementinls eliam dalivum'Mwjif, hom.xvii, 418.
S. lT агй D, О , ùiw5 C. Tum in O, xoû, man. sec. supra хф ante 'Iijroû, ap. С xuv. »» xiva C. "xoû
oui. O. •* iÇotioXoYoûuEv O. ■' ïxpu"}aç хайха àrA awdiv C. xa£ copula etiam adest in 1. c. N. T.
•' Мшйасос О. •* ítzó О. *» irpoaéxaiiiiív С. •» еГх(с О с. (Л , f¡ xiç С. »• 8¿ от. Тит xíirov Epil.
с 62, t<$v С, 0. Dciiide auriv от. О »Чи О с S , Ь^Цс С. »" ха deest in 0.
SSI S. CLEMENTIS I ROM . PONT. OPERA DUBIA. 232
pare, non aliunde incipicns, quam ab isla quae А хота 6eov *• tov Xóôv norijeaoOat, tov 187 oux aXào-
providentcr al> eo opportune subjecta fuit occasio, Oev apxó¡A£VOí, т) an' aiix^í ttjç xaxi npávoiav йя* aù-
nt cognoscamr quod recia ratione complures a mul- той eùxaiptoç ú~o6Xtj9s£s7)c itpotfaatiac' iva "рызО!),
tis daimonibus obsessi sunt et a divcrsisdiflicilibus- ibç ейХйуыс oí та>ХХо1 ímo toXXöiv oai¡ju5vti)V OMVsoyá-
que raorbis compreliensi, ut per lioc quoque appa- 6т)зау xal úito аХХохотшу naSiuv хат£Х^:рвт(зау,
reat juslilia Dei. Et qui per ignoranliam ilium ac- rj-ы; xal £v тойтф то той вгой Síxaiov caví,. Kai
cusarunt, si nunc, discernes quid lentiendurn sit, o¡ oVafvoiav p.s(iç6(ji6vot oùtov, xav,c vuv ¡xaOavTEç
per bonam prsedicationcm ct bona opera a priori cbç î:ï ^povEÏv, 81' ьйсрт][хЕас те xal Еитэтиас той
crimine se revocent, causam mali facinoris igno- izpvzépov ЁухХ^цхатос èauTOùç avaxaX¿eti)vrai •',
rantise, ut veniam consequantur, asciibentes. oiTÍav той хахой тоХр.т](латос t$]v iyvotav sic т4]у
a\iy(Vb)y.r\v Ttpoûé'u.svot.
X. Ita vero habet : Cum Deus, qui solus bonus X. "E/ît 6è ойтшс* Той (xivou агавой 6sou та
est, cuneta bene creasset ac homini ad imagincm itávra хаХй; TreTtotTjxoToç xal тахрабсоЧохотос тф
suam facto tradidisset, is homo conditoris sui Spi хат' £Íx<5va айтой TfEvonEvw1" avOpárao, ó yzyo4¿>c
rans divinitatem, cum esset verus propheta el uni tt¡c той 7KTO!7)x<toî aîitov tcvíwv 8ем5тт)тос, àXijÔijç
versa cognosceret, in honorem Pairis qui omnia В Dpoç^Tijç wv xal eiStoç та 8Xa, eîç tiu¿¡v той itávra
illi concesserat, et ob salutem ex se futurorum «Uo- ait-if 6wpT)ia|xévou Патрос xal eïç aurïjpiav twv 1%
rum, lanquam germanus pater beuevolentiam erga айтой Yívo(i¿vti)V uitöv, ¿>ç itaTÍjp yvijfftoç npbç toùç
asegignendos liberos conservans, quos cuperet ad ûit' айтой yevojaevouç rozKac атозшСшу то eívouv,
eorum ulilitatem diligere Deura et a Deo diiigi, iter p4>yXó¡xEvoc aÙTOùç при; то uuu/jiEpov ай-oïç çiXeTv
quod ad illius duceret amicitiam demonstrevil, do- 6eov xal çtXEÏaûai \nz' айтой, tíjv тгро» çiXiav
cuitque quibusnam hominum ' aclionibus solus айтой ауоизау E^ácpTjvev óoov, StSáfac rcoiaiç avOpú-
omniumque Dominus Deus deluctelur : et ostensis, toüv тграсеочу ¿ jióvoc xal toxvtwv 8£3to5tt¡c 6eoç
qua1 illi placèrent, legem aeternam cunctis sanxil, eùçpaivETat, xal та èxEÎvcp Soxouvta èxçfjvaç véjAOv
quae nee ab heslibus consumí posset, nee ab ullo atcóviov upius toíí " 8Xoiç, p.í¡8' OíA icoXeu.£«ov u
impio interpolanda esset, nee uno in loco abscon- ejiTtpâQfjvaí 8yváp.EVov, p.r¡0' Оно азебойс Ttvoç
deretur, sed a cunctis posset legi. Erant ergo illis, ûi;ovo0eu<5[jiEvov, ¡л^те êvl тбтар аяохЕхриццеуоу ,
ex obedientia legis, cunda affatim, fruges pulcher- àXXà Ttâsiv àvaYVu)ïOî)vat 8uváu.svov. THv ouv oùtoïç
rimae, anni complcti.sine tristilia, sine morbis.cum âx t^ç i:Ei6apxt'ai той v¿u.ou ítávTa SîpOova, та tuv
salubérrima aeris temperie tuto donati. xapraSv xaXXisra, та 188 TUV tTUV t¿XEia xal
ÄXuxa xal avoua, jíetí itáarjc tíjí tüiv àip<ov ей-
xpaaía; áSEU; Ъшмрг, цачи.
XI. At illi, quia nondum mala expert' fuerant, XI. Oí Sk èitsl ¡xí) irpÜTov tuv xaxüv anstpásorj-
ad ipsum bonorum donum sensu desliluli, per cibo- «tv, itpbç aUTÍ¡v"Tcüv ауавйу owpsàv àvaisOiJTioç
ruio et dcliciarum abundanliam ad ingrali animi ÏXOVTEÇ, Ûltb TT]Ç a'íOÓVOU TpO<¡!T)í Xal TpU^TJC eîç
Vitium declinaverunt, ut arbitrarentur non existere á/apiaríav èÇeTpéirovTO, ¿>ç vop-Eirai, айтойс p.7¡S' et-
Providentiam, quod nullo precedente justiliœ labore va: üpávotav, èîtEl (aí¡ itpÓTEpov xa|x¿VTE(a7clSixato-
bona ut mercedem rccepissent, ulpote nullo ex (juvtjç d)ç (HffOov та ауава eEX^ceuov, 5те u.t¡6evoí
ipsis in casum aliquem vel morbum aut ullam ne- aÙTUv fl iráOei Ttvl fl vóatp fl SXXrj Ttvl ауаухт) U7so-
cessiiatem delapso : adeo ut, quemadmodum soient itôaavToç • ïva, «Ь{ àv6pt!>iroic çiXov èorlv ùitb tf^ç
homines a prava aberralione afflicti, Duum, qui eos xaxï)ç 8ia¡jLapT£ac " xaxtoGsîiTtv, eoutoîç tov iâsOai
polcrat sanare, despiccrcnt. Verum cnimvero sta- 8uváu.£vov 7cEpt6X¿(J*jvTat 6e¿v. 'AXXà yàp eôOîioç
tim post contemplum, ex mclus vacuitale et secura («та t4]V ex t^ç àtpo6iaç xal àSEOUç Tputpîjç хата-
voluptate procedentem, velut ab harmonía quadam cpp(5vT¡Jiv, usirsp àÇ àpjjioviaç Tivbç ахоХойвшс àçijp-
consequenter adáptala, justa eos invasit punilio, D (iOCTjiavrjç, Sixafa tiç айтоТс áir^vTt]as Tijiíopía, tí
quœ bona quidem ut noxia cxpulit, mala vero ut ¡ib тар *' àyaOà ысрХафаута атсшвойаа, та 8à xaxi
adjutura contra induxit. (Ь; <!>ceX4¡savTa ovteuc гроуза.
XII. Nam ex cœli incolis 'spiritibus îi, qui infi- XH.TuvYip TOvoùpavov evocxouvTuv" itvEUfiárwv
mam regionem habitant angeli, oiïensi ingrato oí TÍ¡v хатытатш x^Pav xaToixouvTsç SyteXoi, «xê_
hominum erga Duum animo postulant, in vitam ïOivTsç èitl Ttj tuv àvOpuiTOJV elieEbvàxapurria,
hominum venire liccat, ut vere homines facti, per aiToûvTat eîç tíiv avOpúraov íXOeZv p£ov, ïva 6vrtoç
VARIEE LECTIONES.
•• Oe(5vO, ut legi jubelet С ,in cu]. texUitísou. 60xa£C. •' avaxaXáaovTat С •* Yeviü(x£vt¡) O. •* toîç
excidit ap. Ol (edd. IG98, 1724) et S. *» p.f,T£ toXejjiwv Г. , и.<)0' \>тЛ 7toXe(iío)v D , (a*te toXe^îoiç conj.
S , [tí¡TE îroXéiup О. *• tÍ)v С. 6S ôi' ájiopríai O, S : Locus multifariam corruptus. Dativus êauroîç of-
l'eiidit contra leges lingua: Graecx, et quid iäuOai sibi velil, difficile est intellectu; denique -:p'.6X£--30ai
non idem signilicat, quod despieere. Coujeciaverim esse scribendum àSsûç töv TiuwpEîsOai 5yvá¡x£vov тса-
ра6Хефыута( 6e(5v. " fapoiu. 0 , ad euj. oram raonctur : уобс^таи •• èvotxouvrtov Cl (1698 el 1724),
àlCOIXOUVTWV S.
233 CLEMENTINA. — HOMILÍA VIH.
25*
avOpwixoi Tevatisvoi, ènl toXcxe¡? kXeíovi xotiç elç A tnultam conversationcm redargulis qui in Drum
auxiv axapicrt*;aavxac£X¿Y?avxEí aOx<56i xf¡ xa-c'àfi ingrati fuerant, confcslim unumqucmque meiiio
av Ixcftxov иЛобоХши xijjtwpta. 'Otoíxe ojv 189 aOJcerent supplicio. Quando igiiur quod pelieraiit
aixijsavxe; £Xa6ov, itpi; naaav Eauxoùç ¡i£x¿6aXXov *• acceperunl, in omnem se mutarunl naluram, ut qui
çûjiv, 5-e esKo&fftipaç Svxsç oùutaç xal ¿aôitoi divinioris essent substantia, facileque in omnia
^pbi Trivia ¡XExaxpín-EiOat 8uvat«voí. Kai eYívovxo posseiil converti. Et facti sunt lapis prctiosus, et
ííOoí xípio,-, xal ¡AapYapítr.í ЯсрЕбХетгтос, nopcúpa margarita conspicua, et purpura si quae pechér
CEEítúxot xaXXÎsxr;, xal xP'J<r&í IvíoCo;, xal wäia'0 rima, et aurum insigne, ac omnis magnifica mate
to>.utí¡x:oí 0Xt¡. Kal tuv u.»v eí; Xítpac, xuv Se slj ria. Alque in aliorum quidem manus, in aliorum
x¿Xtotv eváranTov, xal ùu aû-wv èxivxîç exXánxovxo. vero sinum inciderunt, et ab iis sponte rapieban-
Mexe6íí.Xovxo Si xal eíc тз-ратоаа xal tic ертеха, tur. Sed et transformai! sunt in quadrupèdes et
vi¡xtí тг xal TTïjvi, xa\ e!í r:äv ö—p fjUeXov/Axiva" serpentes, pisces et aves, ас in quodeunque vole-
xal al rzxp' ùjxîv imtijxal ayo6ía; aixía w; ítuvív bant. Quae vestri etiain poetœ, quod nihil tinieant,
íSoujív, Ivt '* toívuv tàj ttívtwv тсоХХас sort Siaçd- pro libito canunt, uni nempe omnium multa et
po'j; rzpi^siç àïrovijiovxEç. varia opera tribuenies.
XIII. nXl]v 5xs xaGxa yevójievoi xoùç Siapiíáiav- D XIII. Cœterum quando hsec facti raptores suos
îoî aù-oùç itXEOvéxxac fjXEYfcv, xal e¡í xtjv av6p(ó-
avaros ostenderunt , et in bominum naturam mu-
Kbiv cújív èautoùi (XExá6aXXov '*, ha. baíiac ttoXixeu- taverunt se, quo sánete vívenles et vilain sanciam
eijiívot xal xb Suva-bv xoü rcoXtxEÚEaOat Ssíjav-Ec
esse possibilem monslranlcs ingratos pœnis subde-
Tsùç àxapîaxoui Tk eúSúvatc ÛTO>6aXwatv, iitíiSí] 5v-
rent : quoniam, inquam, verc omnino homines exi-
хш; xà œivxa ivQpioTcot eyivovxe xal xi)V e7íi6u¡A¡av
stebant et babebant concupiscenliam humanam, ab
Ejôv xi;v àveptujtivTiv, ûiti xa'JXTjç xpaxoújxEvoi eíj
ea subjugati in feminarum concubilum lapsi suw,
TJvaixüv ".í£iv uXkjOov, aîç uujutXaxévxEç xal щаирф
quibus commisti, et piaculo confixi, alque a prima
raivívxíí xal xijc т:рЖхт){ SuvajAEajc tavxEÀioç xevwOeV
virtule vacuati penilus , ex igné conversa membra
xà èx mjpiç хратсаута цаХг) eîç xö jtpuixov aúxaiv
in primam naturae suae puriiatem non valuerunt in
tr< 'iSíar cúo£ta;a(iíavxoy y.ExaauY5'-ß'v|W oùx,i^ls^\j-
staurare. Nam per pondus ex carnali concupiscen-
cav. Ttô yàp gapEi xû ил6х5]с èmOujiIas si? aàpxa,
lia ortum, ipso igné desinenle , per impiam viam
teàe'jxtj javroj aùxoû xoû " mpbç, x}¡v àî£6oûjav ¿úSeu-
infra ¡ncesscrunt. Siquidem , carnis vinculis com-
sav ¿ôiv хатш- aapxbç vàp aùxol Sejlioïî таяс8т1-
*i*>: 190 xaxÉ^vxa Л xal lûpûç î/îmat, l „ pediti, Г'"' Г™ detenli sunt
""г" ас fortiter
Ч"*" ligati,
^' propter
РГ°Р! quod
fa«. * oOpavoï àvEXOElv oùZ elvâv. C "°П ^"^ amP"US '" Cœl°S aSCenderC
XIV. Mexí yàp duvouolav, в'8 xi rcpwxov lyl- XIV. Etenim post concubilum, quod ante fuerant
vovxo àîcaiXTjOavxEÇ xal mapau/scv p.T¡xixi 8'jvt¡0¿v- repeleré jussi nec amplius valentes pranslare, quo
xej, 5tà xb 5iï.t> xi ¡«xà ¡jiiaapiöv èauxoùî " точное niam aliud non poterant post iiiquinamentum fa-
jii) Suvaieai.àpédXEiv xe xacj epto¡i¿vaic ßouXöfisvo:, cere, et adamatis mulieribus placeré cupientes, pro
àvô' èa-jxuv xoùç xîjç -fyi ¡aueXoùç 07r¿6£t£av , Хеуш se ipsis viscera terrae ostenderunt, decus, inquam,
îi xà èx fisxáXXwv avötj, xpu'bv, xaXxbv, Sp-j-upov, metallorum, aurum, œs, argentum, ferrum et simi-
síÍT,pov xa'i xa SjAoia, uùv xotç xiitcwxixoiî ânaiiiv lia, cum omnibus preliosis Iapidibus. Cum his au-
X¡6otí. 2-jv xoûxoiç 6à xotç p.afEu6eïaiv *• XiOotç xal tem praestigiosis geinmis tradiderunt et ailes ad
ïi; xi/vai xuv izphf êxauxa itpayiiáxtov irapiSo- singula pertinentes, et mágicas scientias monslra-
Mv ", xal (laÊiav euvu7céôsiÇav 81 xal àaxpovo(AÎav verunt, et astronoraiam docuerunl, item stirpium
tîtîa;av , 8uvó>£ij xe îfûv xal 3aa tcoxè ит:Ь àv- vires, nec non quaecunque humana mens non po-
OpasívTjí ivvofaj EUpEÔrjvai àSuvaxov, Sxt Se xpueoû tuisset invenire, adhuc el auri argenlique ac sinii-
и1 àpY'Jpou
. ■ , xal xuv -I¿(xoíwv x¿<"v, tic
~. !_'•-•> »*■* xe
i-c- xuv esOí¡
.wi bkiyy lium fusionem
.«w.w..^... ,, alque
.ччч». veslium
ЧМНШ1 diversas
UlVCrSaS tincturas.
tlIK'LljraS
■*ri " îtoixiXaç ßacac. Kai TiávG' атгХшс, баатггр D Menique omnia prorsus, quae ad ornatum el oblecta
'•rpiç x¿<j(xou xal x¿p'|ewí èsxt yuvaixuv, xuv èv tionem mulierum spectanl, daemonum in carne li-
cipxl osOEvxeov 6ai¡ju5vwv èixlv eúpT¡¡iaxa ei. gatorum sunt inventa.
, XV. 'Ex fié xîjç viOou (AtÊtuî aùxuv avOptoTOt XV. Ex adulterina aulem illarum conjunctione
г-;Ы'по vööot, тоХХф ye twv avOpúntuv xaxà xopu-
nati sunt homines spurii, multo bominibus statura
?i¡v iieîô'jî, où? oie* (jtcxà xaûxa Yâvxaç cbvdue-
majores, quos postea gigantes nominaverunt, non
,ew, oi 8paxovxt5TO8Eî Svtêç xal тсре; 6eöv toSXeijiov an'guipedcs et adversus Deum bellum adorti , ut
àpâ^vot, ùç ot ßXaaci)(iot xuv 'EXXVjvwv SJSovm. impiae Graccorum decanlant fabula; , sed feri morí-
ÎiûOot , àXXi 6r]ptü)6Ei{ xiv xpájrov, xal ¡jieîCouç jjièv bus, et hominibus quidem mole corporis majores,
VARLE LECTIONES.
aK^.tlETé-XoV C" " rá»1,0- " «теР 0. Postea с eodem aíxía, ut voluit S , aixíav vuliro " tvtt O
Patroi.. Gh. II. g

235 S. CLEMENTIS 1 RUM. PONT. OPERA DUBIA. 256
utpote Cx angelis orti, angelis vero minores, ut ex A àvôpunwv та ¡jisfíOí], àneinep èg аууПш kyévovzo,
feminis geniti. Deus ergo , ceruens illos ad ferita- àyîXtov 191 8^ èXattouî, ETtEÍnEp ex Yuvaixuv ye-
tem exaspéralos, quibusque ad salietatem mundus YÍvrjvro". 'О o5v ве6с, eE5ô>ç aÙTOùç просто От|р',ос
non suíficeret (nam ad honiinum proporlionem et Se? iÍTji'piwtJiívo'jc, xa't npoç t^v eautuiv nXTjijAOv^v
ad usus humanos conditus est orbis), ne victus ino tov.xoiu.ov oùx ?xovraç*7 (14; aÙTapxT) (npoç y*P
pia ad naturae repugnanlem esum animalium con- ávOpúniov àvaXoffav e8ï]u.ioupyt)9t) xa\ xPâlv av~
versi insnntes esse viderentur, quasi id ex necessi 6ptüu¡V7¡v), iva ¡ii¡ IvSeia Tpocjíjí вв еп\ tí¡v etapa
tate auderent , Ulis Deus omnipotens manna pluit <f>útjtv tuv Cúwv ßopiv TpîraS|X£vot ávEÜGuvoe Soxioatv
ex varia cupiditate, alque omni desiderate fruiti elvai, ¿с St' aváYXT¡v toûto тетоХц.т)хотес, p.ávva aü-
sunt; al Uli, ob spuriam naturam puro eibo non toi; ó navro8ùvap:oî веос e-ió[¿6piaev " ex noixíXTjc
dclcctali, solum sanguinis gustum appetebant. Quare èztOujAÎaç, xal -avto? o5-ep I6o'JXovto &ntjXauov*
et primi carnes deguslarunt. oí 6' " uno v¿0ou 9'J3£tiJC , тф хаварф tt¡í тростке
oùx apeax¿¡jievoí , u¿vt¡; ttjç. tuv acjíáTuv yûeoí?
ilfXi/ovto. Ato xal TzpCoroi aapxüJv afeúsavTO.
XVI. Qui vero cum illis degebant bomines, tunc XVI. Oí Se <jùv aùxoî; ávOptiinot то Z|ioiov тоге nptü-
primum idem semulalione dueli fecerunl. Ita vel В tov noieîv èÇ^Xwoav. ООты; she àYaoeWEre xaxo'i où
boni vel mali non naseimur, sed flmus ; et assuefacti •y£vva>pisea",àXXà Y'vó¡j.eOa- xal ебитвеЧ/тЕсбиаапо-
vix relrabimur. Porro cum brutae animantes tunc anasrw; £xou.ev. Tdiv Se aXaytuv Çiôtuv тоге sntXtnóv-
deñeerent, notbi bomines otiam bumanas ederunt tojv, oi v¿Oot 4v6pti)7:ot xal dtvOpcimlvuv sapxuiv iytú-
carnes : non enim jam longe aberant a violanda sua aavio *', oOkíti fip aÙToïç ту u.axpàv, try for¡v Sia-
carne, qui prius in aliis speciehus carncin gustave- çOeïpa'. зарха, rporspov ev ètépatç цорсац aÙTr,ç n
ranl. yiujafievoi.
XVII. Per mullum vero sanguinem fusum purue XVH. 'Eni Se t?¡ noXXîj tôjv aï(AaT(uv p\iati ó xa-
aer impuro fœdalus vapore et iiisalubris factus Oapoç ат;р àxauaprtp àvaOujuaseï ¡uavOelç xai voif^
ipsum spirantes reddidit morbis obnoxios, ut dein- aai toùç àvanveovTaç aÙTov vosuSsiç a-etpyaJeTo •*,
ceps homines immaturi morcrentur. Terra autem ibç toùj àvopuiiro'jç Xomöv àwpouç ano6vT¡5X£iv. 11
ideo valde polluta tune primum animaba venenata et Se -гг\ ix toútwv 192 açoSpa ¡xtavGsiaa npôrtov
nnccniia fecit ebullire. Cunctis ergo ad deteriora tote та !o6¿Xa xa\ Xupavtixi ftôa è?a6pas£V.» Tùiv
propter feros daemonee vergentibus, Deus illos tan- oîv T:ávTü)V irpoç то /etpov yu>pr¡iavzbri Sià toùç Or,-
quam malum fcrmeiitum tollere decrevit, ne a malo pul&iiç 8at[jiovaç, 6 0eoç oùtcùî шатер xaxi]V ?0]лт(у
semine per seriem unaqua^que aelas prxcedenti è5eX:ïv ебоиХеОето, tva [л^ л~Ь атгорас xax^ç *■ хат'
assimilala, parilcrque impia, futurum salvandorum àxoXoufliav èxauTfi YeV£a *í '"P0 aÙTÎjç еСоидюи-
bominum sxculum abolerel. Quapropter postquam ¡iávT| , ójxoíwc атгбойаа, tov èaojxevov aiiova ataÇo-
uni viro justo, cum tribus ex illo natis cumque illo- p.¿vii)v av5puv xíviüoiQ. Toútou 6t¡ évexev èv£ Ttvt 6t-
rum uxoribus alque filiis , ut in arca évadèrent xaico ¡лета Ttöv è$ айтоО Tptwv, ffùv Taïç oùtûv yvi-
prxnuntiasset, aquam diluvii immisil, ul omnibus vatÇlv, ajxa toîç uîoïî9*, èv Xápvaxi SiaawfesQat
consumptis, mundus purgatus ei , qui in arca ser- KpQay¡íO.¡ií 08шр eiç xaxaxXuap.ov ítcíxXuo-ev, iva
Talus fuerat, in secundum viias humana: principium závTtüv àvaXioOévTtdv é x¿j¡ioc хатеххаОартве\с
purus redderetur. Atque ita evenit. аОтф тф tv Xápvaxi SiaswBévTt eiç SeuTÍpav ßiou
àpxijv xaBapbî àroSoOîj, Кой Sí) ойты; íy¿v£x0-
XVIII. Quia ergo mortuorum giganlum animse XVIII. "Ете\ o3v ai tojv TeOvetí)Tü)v YtYivroiv фи-
bumanis animabus erant majores, ut quae ex ra Xal tuv avGpwzívwv " tyu-цш [xzl'ouç âav, атг Sí¡
ti one. corporum excellèrent, tanquam novum genus xal toi; oibjxasiv CiTOp¿x0U'at. ¿?9e xaivbv y¿voc
novum nomen acceperunt. Quibus superslitibus in xatvtf) xa\ тй ¿vájxaTi zposfiYopeOOTjtjav. OTç iit»-
mundo, quo modo vivendum , a Deo per angelum _ Xoítoíc tu xáijiip ú; Sei ßtoOv, йпо Oeoû St' àyyè-
sancita est lex. Gum enim essent genere gpurü , ex ^ои v¿[aoc iopieÜT¡. 'OvTeç y^p v¿Ooi ты Y¿vet èx
igné angelorum et mulierum sanguine, el ideo pro- ъирЪс ату&ь>ч xal аГ;лато{ Yuvatxuvi ха^ 8tà тойта
prium quoddaiii genus essent concupituri , justa ¡s;ou Ttviç yivouc emOujieïv p.iXXovreç, Sixaíio т-.vl
aliqua lege prawecupati sunt. Missus enim ad eos ^poeXïjçÛTâv vipuo. 'EÇerifiçOi] YàP «ùôTî ûtto
VARIiE LECTIONES.
•• YeYívvTjvTo 0. •' Ita correxil С , cujus cod. £xov"£?> ul 0- " ,la (,edi ex conject. evSeia Tpoçatç О ,
èv б'.атроср?] С. Postea Tpairópevoi О. •' lia S. Idem esl cod. Oi È7ttov6pT}a£v, ap. С èitdv6piosv. ,0 lia S ,
oïB' C, 0. '•* oùx èYEwi!>ixe6a C. •* èYeOsovTo S. Tum iSiav p. 1аг\ч C. 9l lia 0 c. S , aÙToïç C. Subimle
Yîuuaiievotç C. ,k àneipYaC"o S 0 , ànepYâCETo C. " Vox xaxîji a S omissa in lexlum rediit
ел О. 96 XotTOKi C. •' àvOotoTOÎtov О. вв îwç 0. Idem deindc «роэт^орейОтк oîç ènT;XOTotç sine inter-
piuielione.
variorum nota:.
(14) Obx tyorteç. Pro oùx lyovzai. Vitium calli- disserilur de abslinentia a carnibus ; et adnectuntur
graphi, non typograpbi. Ex more autem Ebionitice fabulse cognua; juxla ac incognita;. Сот.
25Î CLEMENTINA. — HOMILÍA VIII. Ü38
тоО в£ойи SrflûAi Ttí , xí¡v auxoü ßouXijv p.T)vúwv A est a Deo quidam ángelus, illius voluntatem dccla-
xa\ \èxw rans, his verbis :
XIX. TóSc 8oxeî тф toxvxet.öttxtj вгш , (í^Sevoí XIX. Haec visa sunt omnium inspectori Deo, vos
eySpiüixtdv ùjxâç xupisúsiv, ¡nr¡8í ■napsvo/Xctv ¡jir,Sîvl, in neminem dominum dominan, ñeque ulli nio-
èàv fuj tic íxüjv èa'jxov ufitv xaxaoouXúaT) , 193 lestjam inferre, nisi quis volens se vobis in servi-
npoax'jvâiv ùp.âç хеЛ Oútov xa'i anlvScov xal xt¡c tutem subjecit, adorans vos, el sacrificans , et l¡-
ùjux^paç jAetaXa(i6ávttív храи££т)с , f\ ÉxEpáv xi <bv bans, et vestía; cœnae particeps, aut quidpiam aliud
oú xpr¡ èxxeXcôv, i) aTjia x^v, ^ aapxwv vsxpuv ,0<> quod non deceat periieiens, vel fundens sanguinem,
fíúojievoí, ij OTjpío'J Xeti^ávou r] хр.т,хо5 î) ttvixxou vel gustalis mortuis ca in i luis, vel fers reliquiis, secio,
i¡ SXXo'j xivbç ахабартои è(jL7tiitXap.£Voç '. Tuv 8e suffocaio, aut alio immundo repletus. Eos vero qui ad
v¿¡u¡) ец£> 7:poícp£'jyóvTwv où puSvov od (j/aúff£-£, àXXà legem meam confugiunt, non modo non tangetis,
xal xip.Tjv 6V¡)tTSxs , xa\ ex ■npoaái-ou (?£Ú$ej6e *. "O sed et donore donabitis , et coram fngietis. Quod-
xt fip 3w auxotc Sixaíoi; ois1. xa8' ú|uov 8oxf¡, хоив' cuuque eniin ipsis, utpotc justis, contra vos placue-
¿Iliî SsTJffSl TOxOeÏV. 'Eàv 8í XIVEÇ xuv ' £¡xo\ TpOXEl- rit, id vos necesse erit pati. Quod si nonnulli ex
pividv èâpwipxuxiiv, fl (ioi)(£UJá(Ji£voi ' i¡ (AayEÚaav- ¡Dis, qui midi addxrent, aberrarint, vel adulterantes,
í£í i) ахавархеи; jiiwjavxEC i) &XXo xi xuv £p.ol рЛ] vel magiam exercentes, vel impure vívenles, vel
íoxo'jvtuív ■7xpá$avxsc, xoxe è| èfAfjÇ xíXeúüecüí -á- aliquid aliud eorum quae midi displicent operali,
F/£iv xi aùxoùç Ocp* 6(iuv I) ùtp' exiptov 8£f¡s£i- oîç tune oportebit, ut ¡psi ex jussu meo aliquid palian-
xi\ jxsxaveTjaaJiv, xtjv ¡xexávotav xpívaf, eítí àÇia ' lur aul a vobis, aut ab aliis. Quibus et pœnitenti-
ist'i <TJYYvá>piT¡c efxE xal oO, xt¡v àiciçootv iti'.^jobus, poeniieniiam ponderans, an ea veniam merea-
jiai. TaGxa ouv p.\K]¡ioveÚ£tv xa\ iroiEÎv • ôçeîXexe, turnec ne, scntcutiani pronuntiabo. Haec ergo re-
e-j eíqoxe;, 5xt oùûÈ oí EVÔujjdjssiç 0|jl¿l>v XaÔEÏv où- ducere in memoriam et faceré debetis, probe gnari,
xov 5uvf¡30vxat. quod nec cogitaliones vestrae eum latere poteruni.
XX. Toia-Jxa uapaxEXEusap^voc aùxoî{ ó &y¡¡.\ot XX. Haec postquam il lis suasisset angélus, abiit.
ащХ*яугг Tp^ïj 8s Ixt xoöxov Ayvoeïxs xbv vófrov, Vos aulem adbuc illam ignoratis legem, quod qui
ort jtposxuvâiv xií 6a£(iovaç íj 8úiüv í) xpara^qç aù- colil daemones, vel sacrifica!., vel cum illis mensa
XO¡í XOtVüJVÓlV OlrfSouXoí OÎIXOÏÇ vevÓÊVOC, шс uso communicat, sub servilutem eorum redactus, lan-
xaxtbv ôîstwxùjv гсаат)? xtj{ è§ aùxuv p.£0é$£i xi(ioj- (jiiain a malis dominis omnes ex illis feret 'pœnas.
pia;- xal 6tà xíjv a-pioiav xaúxtjv xoîj абхшу ßo)[iotc El propter hanc ignoranliam, qui ad eorum aras
zpoTcOapavxE«; xa\ aùxuv èxnXîjpwOavxEç ûno xi]v с perniciose accessistis atque iis expleti estis, venis-
aixuiv 194 IÇouelav уЕУо\аТЕ> xa\ iravxl tpdnqi tis sub eorum potestatem : eteum corpora omnímodo
•Jov.ri;jLïvot xà «íipiaxa ¿yvoeîxe. ElSÉvai Se ûjiâ; fuerint contumeliae objecta, nescitis. Scire aulem vo.s
Xpî 5xi oùSevoîiot 8a!(iov£ç lôuoiv IÇouefav, iàv oportet, in nullum daemones habere potestatem, nisi
¡ií¡ r.píztpóv xiç aixoïi ¿(loSiaixoç ' yiv^xai. 'ОтгоЧе quis prius conviva eorum fuerit. Quandoquidem ñeque
omï à aixtûv ápxiov itapi xbv итЛ *,<& вмй xax' aû- princeps illorum aliquid potest faceré contra legem a
tûiv XIVOÚU.EVOV * v<5(iov jtoieïv xi Sûvaxai, 8Л àÇou- Deo in eos latam. Quarc nullius dabet potestatem,
üiiv t'.voî oOx Ex£l \ft wpoixuvifiaavxoi aùxoV àXX' qui non ipsum adoraverit. Sed nec quis potest ali
o-iîî >.i6sTv xii itap' aùxûiv Súvaxaí xt ¿>v QéXei, àXX' quid eorum, quae cupit, ab illis consequi, ñeque
'ji& ßXa6r,vai oùSev, ¿î IxeïOev SuvauGs ' ¡lafleiv. eliam laedi ullatenus, ut islhinc discere poiestis.
XXI. Ты fàp xî)Ç EÙiEOEÎaç <цлй>у pacitXEÎ лроа- XXI. Nam ad nostrum pietatis regem accessit
r¡M Кохе ¿ 7:p¿5xaipoc ßaüiXiuc, xal ,0 od ßiav aliquando temporalis rex, non vi facta, ñeque enim
гяш, où îp E£í¡vi 4XXa wpoxpartov xa\ avanEÍSwv, licebat, sed hortans et suadens, quia persuaden in
en xb TXEiaOîjvai атс\ xfj " ixásxou XEÏxai èÇounca. uniuscujusque situm est arbitrio. Accédons ergo,
n&03£X9¿>v oyv, ¿i xüiv 7iapívx:ov ¿bv '* ßaaiXEUf, ulrerum praesenlium rex, ad fuliirarura regem' dixit :
хф x£>v (isXXovxwv ßautXsi \щ' Пага>. ai xovJ vüv " Omnia praesenlis mundi régna mihi subjacent, et
•tùsym ßasiXEtai ÙTxaxstvxai àp.o\, ïxi xe é XP'jaoí praeterca aurum el argentum omnesque islius
xaft ó apY^poî xa't яава \ xpuçl) xoü xáajjiou xoúxou mundi deliciae sub mea sunt poteslale, quare ca
¿~o xa?í ijiatc àaxb àÇouaîaiç- 6io îceoùiv т:роахи- dena adora me, et dabo tibi ea omnia. Haec porro d¡-
in¡í¿v (tot, xal Sújtü soi itávxa хайха. Тайха 8e IXe- cebat, quia noveral, quod post adoralionem lia-
»гу £ií¿>c, 3xi jiExà xb " Ttpoaxuvíiaat xa\ xtjv xax' buisset in ilium potestatem, sicque et futuro ho
oixoû £*X£v E£o'j<j!av, xa\ oúxt») " xi^í |AEXXoú(r»)c nore ас regno privasset. At qui omnia sciebat, non
îiçr,i xa>. ßatriXEâc aùxbv " dttpf¡psi. Kai 7:avxa EÎ- modo ilium non adoravit, sed nec quidquam illius
îtbi ой friávov aùxbv où KpoiexuvrjaEv, àXX' où8e xôiv donorum voluit accipere. Se enim cum suis oppi-
varij: lectiones.
"•■uit•aùxoû p. ùitb xoû веой 0. I0° vïxpuv prsetermiserunt Cl (edd. 1695, 4724) et S. Subinde yeuo>£vo;
О С S ., vEoouivwv
V£UO[¿V<i)V C.
_. Tum Ovtixou
, p. xutixo-j С. * euwu.itXá)¡x£voí С. * lia О с. S , ceîOe C.Snd-
iode oxí O. ' xuv om. O. l e$autapxu)5sv, fj [ип-р\ааргчо: С. ' àÇc (sic)O. « т.очХч excidit ар. b
' îuoêisiixov О. * x£Í¡x£vov 0. Tumim i6i' ó С. ' Súvasai С. " xat tianscripsi
psi ex О. xîj S, 0, xoû C.
"Ь Cl , поп С , ut falso scribit S. 11 xoû 0. '* oiixw; С " lia S , iau-iv C, 0.
259 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 2i0
gneravit, quoil est, non licere pnslhnc quilqiiam ab A «те* айтой 8eSo¡jl¿vwv •* ХабзЬ it ijôîXtisîv íautov
ipso tradiloruni vel längere. Rcspondit ergo : Scri yàp 5Ùv toï; еаитой xaTsvEX'JpaÎEv, отар èarb, ¡xij
ptum est. Dominum Deum tuum revereberis, et Uli èÇsîvai той Xoittou tûiv o'j-u " äTreSoBivtiov jit¡6s
$oli servies a. «¿aurai 195 -T" 'Aicoxptvafxsvoç ouv Étpirj- r¿-
Тумгягш, Kupier zbr Qeór crou уо€ци1\ат(, xai
avT¿¡> Латрвххте/с /íoVm.
XXII. Cxlerum impiorum rex, cum regem pio- XXII. n).i¡v 4 tíjv à3ï6tûv '• {iaïiXEÙ; хата теоХХа
riini ad suain addueere volunlatcm plurimum co- tovtwv E'jiEOtôvjîastXsa теро;то еаитой {Jo'jXï)[jta теар-
naius esset пес potiiisset, tinein fecit, et in reliqua á-j-siv itíipúfAsvoc xal p.í¡ 8uvi)9s\; '* етеаОетхто ,
vita ilium nitcbatur captare. Vos vero prxflnilam теро; та Xoiirà ttj; теоХьтЕе'а; BïjpîUEiv aùxov È7nxEi-
ignorantes legem ob mala opera sub illius estis pä'V. 'Ти.£Г; ík tov 7rpoopta0¿v-a vóp.ov àyvooûvTEç
poicsiale. Quocirca corpore et anima maculam ge- 8ià TUv xaxüv 7tpá|sa>v Отео tÍ]v èÇoustav айтой
ritis : el in presentí qnidem a morbis et dsernoni- èyavesOs. ДЛ süpa xal (|л>х^ ep.iiv8T¡TE- ха\ èv
bus illudimini, in futuro aulem animabus punie- füvTU irapovri uni te т.зЛыч xal 8aí[ióvwv èvu6|»t-
mini. Hoc vero non vos soli ab ignoranlia passi ÇectOe, èv 6è тф piXXovrt " càç i¡/«xa; xoXaa-6T)SO{ii-
estis, sed el nonnulli ex nostra gente, qui in malis В va; îfjsTS. Тойто 8è o¿x «¡jlsT; ¡ju5vot Отео apota; **"
operibus a шаНГпп dace oecupati, postea velul ad тей\»6атЕ, àXXà xaí tíve; той f]¡x£T¿pou ÉOvou;, ot-zi-
cœnam a pâtre lilü nuptias celebrante invitali, non ve; ÍtA xaxat; ctpaCsstv úreo той tt¡; xaxía; •tjT'ejaó-
obedierunt ь. In locum auteni eorum, qui propter voç wpoXr,!pO¿vTEí, èretTa йвтеер è-t*1 Ssfirvov ùiA
oecupalionem denegaverant, qui lilio nuptias ce тгатро; uhjj teXouvto; таили; xXt¡6¿vte; où/ " \nzf¡-
lebraba! paler per veritatis Propliet;im jussit nobis, xouffav. "Avrl 6è tuv anstOrináv-iov 8ii tt¡v ПрйХт^-
ut progressi ad exiltis viarum, id est ad vos, iii- ij/tv 4 toùç y4¡ao'jí ты и!ф TcXuv теат})р 8tà той теро-
dueremus pu ram veslem nuplialcni, qux est ba- с^тои Ttjç аХг^Ыа; èxiXeuasv í¡¡xtv, eîç та; SisÇa-
piisma, quoil in remissionem lit peccalorum veslro- So'jf Tuv 48¿5v èXOoùsîv, 5 èari терб; ôp.a;, xa6apov
rum, et ut bonos in Dei cœnam inducat ex peeni- 8>>8'j(«x уарти irip!6otXEtv, ÔTtsp in\ ßaniirjxa, 6
tentia, licet initio ab epulis abfuerint. e¡; 4((¡E(itv iyfvsTat Ttliv ■reEftpafHivwv úp.tv xaxtöv,
xa\" той; ayaOou; ei; то вгой Sîïirvov ílaáysw" ix TTJ; ji£Ta¡xEXEÍa;, eI xa\ tí¡v àpxfyi aTrEXEÍcSijiiav
TT), EÙto/iaç.
XXIII. Si vultis naque ut lialis veMimcntum di- С 196 XXIII. "Ev8u|xa o-jv eI potlXseBi " уг^азва»
vint spiritus, enitimini primo exuere sordidam pre- Oeíou ÜVE'jfiaTo;, tnro-jSáaaTE терш-ov ех8ииаова1 те
sumptionem vestram, qua: est iminundus spiritus, ¿yirapiv úp.¿»v тераХтцлрл, бтеЕр èorb вхабартоу
et impurum amiculum. Non poteslis autem alia ra irvEÛp-a, xal u.iap4v 7Tspf6^T)p.». Тойто 6s oíix 5XXu>Ç
tion?, deponere, nisi prius in bonis actionibus ba- атгоботанОа! 8'JvacOî, èàv p.t¡ izpfaîçnv ете\ xaXaî;
pti/.cmini : alque iia puri corpore el anima cffecti tzpâlssi раттабт.тЕ" xa\ oûxto хаОарЫ оырлт? te xat
fuluro perpetuo regno fruemini. Igitur пес idolis ¿'J/î] ïsv0'p.-v°i т^; èio;jiivT); àï8!ou paitXEÍa; атео-
«redite, пес meusx eorum impure participes eslole, XaOjETE ". Mtjtô ouv eîSwXoi; niorsÚETE, p.í¡TE тра-
non occiilile, non adultérale, non odio prosequi- ■re¿ÍT¡; ai-oí; xoivtovsTtE (iiapä;, p.i] 90veÚ5T,"e, (Xíj
iiiini quos non decet, non furtum facile, noque ти
{loiyîOîTî, p.íj ¡jhtt]!ít¡te ol; |ít) Bíxaiov, ¡ii¡ xXÍ7t:éte,
ши» capessile ulla prava facinora. Alioquin fulu-
(ATjoa xaxal; " xis'iv SXti>; 7:pafeaiv ете1баХХЕ5вг.
rorum spe privati in presentí quidem sáculo a ma
"Етег1 tCiv èaojxévojv íyclQUiv cttept)0¿vte; tí¡; ЁХте£8о;
lis dunnonibus et a gravibus morbis vexabimini, in
àv p.Èv тф TTapávti úrv xa\ хдХе-
fuluro autem ignis a:terni feretis supplicium. Quai
trov iraO^jxaxuv a'jvsXaiOTJSEiGe, èv 8» тф eTO¡x¿v<¡j
crgo bodic vobis dicta sunt, sufticiant. De cañero
eltüvi àïSîw x'jXaaOfjjsjOï Trjpí. Та ¡¿èv o3v итцхЕроу
qui vestrum morbis allliclamini, ad recipiendam sa-
, , . Cu.ïv ¿tieávca айтархы; £-/£i. Aoi7t4v 8î, ûixuiv ot
întQicm maneie, ex alus vero, qui vullis cum pace v n |aev
Г «." uno, ■reaOr1¡JWt':a)V
„ , , Г.
oxXo'jjaevoi i tí¡v
тер4; i .laaiv
■reapap-EÍvaTE, tuv Sk SXXtav ol pV)uXá¡jiívot рхт' EÎp^-
vtjç iropíússOe.
XXIV. Нжс cum dixissci, omnes permanserunt, XXIV. ТаСта aû-ой eîi:6v:o; ot теаутг; теарар.г:-
alii ut ciirarentnr, alii ul vidèrent eos qui sanilaiom vavT oi ¡j¿v той ОгратегиО^уа'. x^P'-v. oí Й той ítto-
reciperent. Pelrus autem duntaxal imponens illis prjaai той; tt¡; бгратегСа; èziTu-fx*70^»?» 'О 8*
inanus et precatus sanavil : adeo, ut qui subito си- Ш-ро; та; х1*Р°Ч вито!; етесве!; uávov xaí eu^í-
a Malih. iv ; Luc. iv. ь Mallh. xxn.
VARLE LECTIONES.
'« 6s8op.fvü)v in text, recepi с. О. ,т айтф non legitur in О. S. Tirm fort. leg. Iti ti. Dcinde С non-
recle vertit oppigiterat'it et ab ipso traditorum. Verteré dcbebal : oppigneravissel et ipti tradiiorum.
" азЕбй; О . in niarg. sec. man. futo; eúje6wv. " xal ^SjvtjöeE; С. " то!; uiXXousiv С. " 6те4 О.
м o«x
ойх add. с. О. " xaxiov xa\ С. n eiiáyei С. *« e¡ [JoúXe<j6s О et [secundum Clericum) С ex
conjectura, lexius Ci è6ouXs<TQt. M ha O el Epit. с 4, ánwXajxqTs С *7 y-bi вгхавтаГ; O. " ot psv
xcessil ex O.
241 CLEMENTINA. — HOMILÍA IX. ■Hi
jievoí ¡азато- ¿j; toùç fièv ratpaxpl"-* ОЕратаиОЕу- A rali fuerant, Iselarenlur, qui aulera viderant, nia-
taî ytvéoflai TTSpc/apEÏî, тоисбе ¡3T0pr¡aavTa<; únep- gnopere mirarentur, simulque laudaren! Dcum , ac
6au[iáffat te xa\ eù'iqu^jaavtac tov ©eov p46aía èX- linna spe crcderent, alquc una cum ¡is qui sana;":
lißi RtTteGsat, ард те toïç " eepaitEuBsiutv £7:1 та fuerant, ad sua abirent, mandato accepte, ut niatu-
lauTUv àz'.ivai, ¿vcoXtjv 197 £y.0VTa5 itpwttepov rius poslridie convenient. Cumque discessissent,
rîj ùirepata aviveX9eív. 'AitsXeavrtuv 6è aÙTwv, exeî ibi maliens Petrus una cum Camiliaribus, cibo suin-
usivaj ó Петре; ¡АЕта tuv 30 iuvVjOwv, трос^с ¡лета- pio, se soin no refecit.
u6b>v fiiavjnauôv âayxbv тф omtp.
•0М1Л1А ».
HOMILÍA IX.
I. TîJ jxÈv oîv " ETtio'Jot) f¡pipa i Штро; ацатоГ; I. Sequcnti quidem die Petrus una cum soilali-
ï-.i'.yv.ç, àÇibJv xa\ àirt tov irpo ¡«aï tótmv èXOùjv xal bus egressus et ad locum prxcedeutis diei venions
isuri; fjpÇaTO X¿f£'v- 'Овей; toùç iriXai avOptúirou; ac consistons cœpit dicere : Oeus homines olim
аегб^зхута; rcavra; ûSaTt SiafOetpa; , àx iravTiov impios cúnelos cum per aquam perdidisset, ac
ívi£Ú3£6t¡ EÛpojv, èv Xapvaxi цгта Tpt£>v oiioû ; unum ex omnibus pium invenissel , in arca cum
utuvxal Yuvatxwv stoOíjvat Í7co£t¡j£v. "OQev tuv.Seív В cum tribus liliis et eorum uxoribus sab um fecit.
ítiiv eùroû tt¡v spúsiv , 8y_Xou p.èv aa;6ouvTiov рЛ\ " Unde apparct divina natura, qux impiorum quidem
çpovt££ou3av , êvi>; Sï eùdiSoûî зштт|р£а; oùx à[XE- aegligit niultitudinem, unius vero pii salute») non
loûiav. Пазшу ouv ¡aeîÇwv n еатЪ азгбгса то t8v despicil. Cunctaium ergo maxima est iinpietas,
¡lívov toxvtuv xaraXsJâvTa Aeaitdnjv, toXXoù; toùç solum omnium dominum relinquere, el mullos qui
«Ox 5vraç ¿>ç 8vTaç " u¿6etv Osoûç. non sunt, quasi sint, deos venerari.
H. *Eiv oúv (ipwu ùp.tv ùçTjfouuivou xat Ssixvúv- H. Si ergo (dum vobis enano uc oslendo, id ma
toç, Sri toûtî езть то (i¿YtTt0V ацарттцха, 3 itavcaç ximum esse peccaluni, quud vos mnnes possil per
o¡zac airoXásas SùvaTai) tov ùpiTEpov Ù7to6pa(jLTi •• deré) vestrœ menti subvenial, vos nw> perituros,
voGv, 5т: oùx алоХХиаве, тоХХо\ 8vteç 8¡(Xoi, tjTá- quia plurimi cslis, erratis ; babetis quippe niundi
ci]î9e' £x£"£ T^P TOû ъа\а.ь xaTaxXua9¿vToc хозили olim diluvio inundan excmplum ; el vero illoruui
zb uraJSciYjia- xakoi ixeCvtiiv p.èv то Ди,арттцха peccatuin mullo erat minus vestro. Uli namque íh
toXùîJttov TJvToû хав' ùjiaç. 'Exeîvoi fap sic 198 pares impie se gesserunl, aul occidendo, aut adul
toùç ou-oio-jç " t,s¿6ouv, fl çovôuovteç fj p.ot^£UovTSî- terando : vos auiiin in omnium üeuin estis impii.
Ojies; 6s tic tíiv T¿iv 3Xcov idEOeÏTS 8sov, ávT' aÙToû « pro eo vel cum со inanima eulenies simulacra, sa
í¡i xa\\ 5Ùv
_.v.. аитф
_л_.-. utj/u/a
i.i x..x\
ауаХр.ата -ie
¡j¿6ovrec, .._\ тЬ
xa\ _v :..„ nomen projicienles
crunique ejus ::~: — ~.l л«.»л« sensu
ad oinueiu «л.
Cîiov aÛTOÛ 6vop.a irán]) àvaiTÔ^-qi ûXtj eutf(l£- carenlcm materiam. Primo ¡laque infeliciler vobis
(¡-avrsç. npiürov fièv ouv 8г5итти)(^хатЕ, ui¡ -риорЕ- cessit, quod diflerenliam inter unius ac inultoium
И'ягс t)jv Siaçopiv tíjv ¡лгта^и (lovapîaç xal по- principatum ignoralis, quoniam unius prineipalus
luotpxiaç, ort í| (AívjAOvapxía (15)óu.ovoíac iart rap- concordix faciendum vim babel, prineipalus vero
ext'.xt), f¡ 5ï 7:oXuapx¡a roX£¡«ov ICípyaJTix^. Ti niullorum efieclor bcllorum csL Quod enim est
ylp ív èauTw où (iij(£Tat , та Sï тоХХа np¿9astv ё^гь iinuin, secum non pugnat'; «шаэ vero sunt multa, oc-<
tí¡v l* Ttpbí Ixspov u-á/Tjv aniXEifíív. casionem babent se invicera aggrediendi cerlamine.
III. AÜTÍxa foOv, eùÔùç " ¡хета tív xaTaxXuju.iv, 111. Siaiim ilaque post diluvium Noe annis tre-
¿ N'íje Tpiaxosia xa\ TOvr^xowa èTri^fpsaj ítí¡ (лета centis el quinquaginia supéreles » in concordia
t¿t< è$ аОтоО fEvojjiiviov Í/Xcov iv ó¡xovoía SîetîXei, cusí filiorum vixit mulliludinc, fuitque solius Dei
toû u.ívou всой хат' e'.xíva бтгар^ас ¡JaniXsúc. Мгта ad imaginem rex. Post mortem vero illius multi
сг tí-jV aÚTOj teXeutt¡v 7reXXo\ tiIiv 1С ai-oü ¡aaaiXEÍac posterorum rcgnum appelleru)a, el regcandi studio
¿pí/eTjjav, xal itpo; то ßaitXEÜaai aitsuSovraî unusquisque modumexcogitavit quo posset reglare.
т4 ^ш; ÔJvr.OEÎii Ехазтос кт.Ыи. Kai 6 uiv тоХ£- D ь|е qui(,em beIl0) aiius doi0| a|ter 8иа^а et aj¡HS
u<;), aXXo? SoXo) , ÏTEpoç «Ei8ol **, xal Шо; áXXwc, a|¡tcr E qu¡bUs unus exstilit de genere Chami, pa-
uv eTî тц аяо -r¿vouí uv Xàu.,;oO тантцтагсос t!>v " i,¡s Mesralmi, ex quo Mesraimo jEgypliorum
• Gen. ix, 28.
VARIEE LECTIOSËS.
*» lu S , ßECa'.ac ÉX^íSo; icitteúeív, 5¡xa тос? С , jisCaía; èXictSi wiircE'JEtv, â[xa toïç 0. '• цеуо-лшу
p. fiETi tûv C. " oûv add. с. O.Tum id. ETafpoiç, ut legi vull С , cujus lext. ÊTépoiç. " aÙTou adjunxi
с. О. " où О. ,к lu О с. S , (xeIJov С. *• Vbb. ûç 8vra; ap. S non exsUnt. " wira8pau.tj log. censet
D, suffraganle 0, draoSpauri С Postea B^Xot ; О. " ôp-ottuç О. " Fortasse leg. той. S. *• eu9j С. Tum
тр ía xi£ pro Tpiaxídia С, qui quidem genuinam OllobonianiLect. jam vidit exsiare in Gen. ix, 28.
*• lu 0 c. S , iki9(ö С. *' t¿v assumpsi ex 0. Tum S : leg. M$<jpaîp., cfr. Rec. ,i», 27 : Ex quitus
mua Cham nomine, euidam ex film suis, qui Mesraiiu appellubutur. Cbrou. Alex. i>. G2. Ita.l. : o&toî
MEjpaeiu. & AIyutttwî—otxfjTtop yivETat BaxTpwv.
VARIORUM NOTiE.
(I5) 7/ {tir jwrapxla, etc. Usque ad finem «a- à.-/ir,-/;.xz. (Parallelorum lib. i, cap. 22.) Vide su-
pitis. In scripto Liamuscviio exstant écloga tx¡>\ penus lioniil. Ъ, cap. G2. Сот.
245 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DL'BIA. 2*4
et Babyloniorum et Persarum gentes crèveront. A Меэтр*р. èÇ оЪглр TaAtyuítTÍuvxalBaeuXtovíujvxa*
ÜEpiciv s7:aí¡Guve cfCXa.
IV. A'b hoc genere oritur aliquis, per successio- IV. 'Ex xoü yevou; toúxou ylvtzal xtç xatà 8ta-
nem in uiagicis ¡nstitutus, nomine Nebrodus, qui Íox$]v payixa itapeiXTjcpibç , ov¿¡*axt Neípjuí, шитар
ut gigas contraria Deo sentiré elegit : eum Graeci уфуас èvavxia хы Вей çpoveïv éX¿u£vo(, 8v oí "EXXt¡-
Zoroaslren appellaverunt. flic post diluvium, regni v£ç(16) ZuipoáaxpTjv irp03ï)Y<5p£U(jav. Oixoç p.£xaxov
eupidus, cum ínagiiiis esset magus, regnantis nunc xaxaxXuap.ov 199 ßa'iXeiac ¿pe/Oel; xa\ piyaç
malí quse mundum dirigit stellam magicis arlibus uv páyoc, той vuv ßaatXeuovxoi.xaxoü xov ¿jpouxo-
coegit ad sibi dandum imperium. Illa vero, ulpote Tioüvxa ** xáufiov аэтара 7tpb; xt¡v àÇ aíixou раот-
princeps et illius quod ailigcbalur liabais potesta- Xs!aç 8<5aiv payixaTc fjváYxaCe ** tiyryaic. 'O 8k,
tein, cum ira ignem regni clludit, ut et adjuratio- 3tT£ Si] Spxwv £¡)v xal xoü рЧа£ор.£уои u xí¡v IÇoviatav
nein admilterel et eum qui primo coegerat punirct. Extov, ¡лет' ¿pyîjç то xt¡í ßaaiXeia; ttpoaixEE ^ùp (1 7),
Ï43. крас te tèv ópxisfiov eUYvtiipovÔT], xa\ xöv крш-
tojí avayxáaavxa хциисг^зт^аи **.
V. —
Ex — hoc -0¡oritur
— _
e coelo in lerram decídeme—
V. 'Ex xaúxt)í ..
ouv xîjç èÇ oùpavoû хаР-°Л
.... „ .
ттЕзоа-
fulgure, sublatus e medio Nebrodus magus propter <")í «<rrp*Trqí ° |**Т°5 ivatpsfleli Ne6pd>8, èx xo5
rem quae conligerat , Zoroastres nominatus est, o-up.6avxoircpaYp.axoc (18) Zwpoá<jxpT)íp£xtdvop.á3GT},
quod in eum viva irruisset astri defluxio. Sed stulti 8iaxb (19) xl¡v хай aarápoí хат' aùxou Çwiav evex-
homines illius lemporis, púlanles propter amicitiam Oijva'. (5o^v. Ot 8è ívótjtoi tuiv xóxe àv9pu>TOi>v , ûtç
erga Deum fulmine arcessilam fuisse animam illius, 6ia xr¡v eîç 9sov çiXîav " xepauvw рЕхатерсбЕГо-ау
corporis reliquiisdefossis, templo quidemsepulcrum xîjv ^'JX^v vou,£aavt£;, той ашцатос то Xeíâvov хат-
bonorarunt apud Persas, ubi accidcrat ignis de- epúíjavxEc, xov plv xaçov vacji Èxéu.i]3av èv Ш(,-х:,-,
lapsio, ipsum vero lanquam deum coluerunt. Hoc Ev6a i) той 7tupbc 200 xaxaçopi y¿Y0VEV» aÙTÎiv Se
exemple et reliqui ibi eos qui fulmine obierunt, û; 6eí>v £Opf¡<ix£'JTav. ТоОтм тф " Ci7uo8sÍYp.aTi хзй
velut amicos Dei sepultos templis honorant , eri- ot XoiraA èxeïje «ooç xspauvtp ÔWjTXOVTat <l>ç ÔE0-
gunique simulacra propriain mortuorum speciem çtXeîç Oáirrov-Eí vaotç xifiâiaiv (20) , xa\ xiîiv те»
referentia. lude aemulali sunt idem qui per loca im Ovsióxtov ¡8£tüv popyäiv ¡axaatv *• ауаХрлта. 'Evteü-
perium touchant, quorum plerique sepulcra eorum 6sv оро£ш? èÇfjXujsav xal xuv xatà totouj oí Su-
quos araaverant, licet fulmine non interüssent, vatrxEUovTEç *', wv oí «Xectioi xtîiv aùxoïç +jYO"rr|^¿-
honorantes templis et staluis, arasque dedicando, с vwv xz\ p.!) xEpauvû 6vTi<ixóvttüv xoùç xaçouç vaolç
pra:ceperunt illos velut déos adorari. Multo autem y.ai Çoivo-.ç xtpiiüVTEc xal ßü»p.ouc avantovtEC ûtç
post propter lougum tempus a posterioribus vere oeo'jç 7:potrxuv£Îaeat itponëtaÇa/. ПоХХфво Sï úarepov,
dii esse crediti sunt. 8tà xov TîoXùvxpovov, 0n6 xojv p^xaysvEdxepajv Svitjç
6eo\ ebai èvo^taÔTiuav.
VARLE LECTIONES.
»* lmo potins (Jjpovoôüvxa S. 4* tyáYxaaz С. *» S. С vertit-ií/ins, quod adigebatur, hoc est той тгирос.
Rectius : illius , qui adegerat. " -нишр^тв O. *«8oiXíav О, cui voci subiioialae in marg. respondet
<ptX!av man. sec. « to, quod S omisit, textuireddidi с. O. ** icrtustv О. *» SuvaorsCsavrec С, quae
lectio eliam pr. man. apparet in marg. codicis 0. •• Ita 0 el ex conject. С , in cuj. lexiu toXXuiv. Tum
ретата^ЕуеитЁршу О.
VARIORUM NOTjE.
(16) Rec. IV, 27 : Hunc gentes, quae tunc erant, ignem ante Pcrsarum reges; quos postea inn tali
Zoroaslren appellaverunt , admirantes primum ma- sunt imperatores Romani. Сот.
Î;icae artisauctorem, cujus nomine eliam libri super (18) Anlinoum Hadriani respicere videlur auctor
юс plurimi habentur. Hie ergo astris mulium ac Homiliarum. S. Dressel.
frequenter intentus et volens apud homines videri (19) T<5 adjunxi с. 0. Cfr. Recogn. iv,28:« Hinc
tleus , velut scintillas quasdam ex stellis producere D enim et nomen post mortem ejus Zoroaster , hoc
et hominibus ostentare cœpit, quo rudes atque est vivum sidus , appellatura est ab his, qui post
ignari iu stuporem miraculi traherenlur ; cupiens- unam generalionem Grace;« linguae loquela fuerant
qne augere de sc hujusmodi opinionem , ssepius repleti.iAd quem locum plura dedit CI. Cfr. prailer
isla molicbaliir , usquequo ab ipso daemone, quem ca Diog. Laerl. Proœm. § 8 : AeEvuv ev ttj тйрлгтт)
importunius frequentabat, igni succensus concre- xiliv lixoptâiv p£Ö£pp.T)VEuö(jL£vav ifvpt. xbv Zbjpoán-
maretur. Dhessel. xpTjv a(rrpoeúxi]v eivai. ФщЛ 6è тоихо xaX ó 'Eppyi-
(17) T¿ гг\с ßaauelac rtpocèxeeavp. Vide cap. 8шро;, ubi vide, quae aduoiaveruniMcr.Casaubonus
6. Ignem regni Zoroastreuui commémorant post cl Menagius. S. Id.
Chronici Alexandrini dicti auclorem p. 88, Michael (20) Kai cl Ло1Яо1 èxeïce zobç xepavrtp Ortf-
Glycas Annalium parte it, p. 129; Georgius Ccilie- CKorzaç, <bç веос/иХвТс Оалгоггес, raoîç rijuixrir.
nus in Compendio Hhtoriarum p. 13, el Suidas Mos quippe eral, isque teslatissimus, ut xepauvo-
voce ZwpoasjxprjC. Quin eliam rem ignolam non itXtjêc, sacro fulminis igné itti, non cremarentur,
fuisse Ammiano Marcellino oslendunt ea quae de sed quo loco exstiiicti fuerant codent terra condc-
magis dicit lib. xxtti, p. 2£>3 : Ferunique, tijustum reniur : locum autem sacrum censebant, lemplum
est credi, eliam ignem cœlitus tapsum apud se sempi- vocabant, et aris, sacriliciis , caeteroque cullu di-
ternis foculis custodiri, cujus portionem exiguam ut gnabantur. Testimonia proferre non necesse babeo.
(austam prœisse quondam Asiaticis regibus dienta. Ssed ad voctim 6îoç iXïïî, vide nos supra in Recogmt.
Âiquc lune videtur origiuem. sumpsiss« mosfereudi __ iv,28. Сот.
2*5 CLEMENTINA. — HOMILÍA IX. 21»
VI. "Оцшс Tîjç агсархп; " u,tâç (Лотт); ¡SacrtXEÎaç A VI. Cspterum cuit) ¡nilio unum essel regnuiii,
■EoXXal 8iatpadE'.ç xoûxov l-révwzo xov хрйтоу. Шоош multœ divisiones ad hune facia: sunt moduni.
irpûxot tt¡c èÇ oùpavoû теаоизт,; аихраят); Хабйухг; Primi Persœ delapsi e cœlo ignis prunas suinp'.as
■ív'jpaxa; T¡5 о:х;!г 8tE:póXa£av xpotpfj , xal шс 6e4v proprio conservarunt alimento, atque ignem ut
oipáviov i:p<yr'.¡xf¡<iav.£í xo тор ы; прштое îtpoixu- cœlestem deum colentes , tanquam qui primi ado
vfjiavTEç dit' aùxou той irupoç ирсЬхт] ßanXEta " хе- rassent, ab ipso igné primo regno decoraii sunt.
xi[if)vxat. MeÖ' ой; Ba6uXcóv.ot iizb той ix£Ï uupö; Post quos Babylonii , de igne ibi pósito prunas fu-
SvÔpaxaç хХ£|}«хухес xal 8taati)cravxEi Elçxà èauxuv, rali, cum in patriam detulissent atque adorassent,
xx\ TpouxuvijaavTôç, xal adxol ахаХоибсо; £6aa(Xeu- et ipsi consequenter regnarunt. Item /Egyptii, post-
rav. AIyú-ятю'. fié oiaoûoç TrpaÇavxeç, xal xo itûp quam similiter fecissent, atque ignem lingua sua
¡fita StaX¿xxc¡> Фбак ** xaXÉjavxEç , 3 €pp.f]VEÚExat Phthac appelassent , quod idem est ас Vulcaniis
"H9aiirroç (21) И 201 "Oatptç], ou хф ¿vojiaxi xal [vel Osiris], cujus nomine et primus apud illos rex
¿ icap' aùxoîç irpuxo; ßaatXsuiiac rcpoaaYopEÚsxai. appellatur. Pari igitur modo usi el qui per loca re-
Tíütov |i£V ouv xov xporov )(pi]<jafiEvot xal oí xaxà gnaverunt, el slatuam ac delubrum lucientes, atque
xírav ßaijiXEUaavxsc, xalíSpupa 7totfj<javx£ç xal ßco- aras in ignis honorem accedentes, a regno quidenv
uoùç cl; xipi]v xoö itupoç àvis{«vïsî , xt¡c fièv ßaat- *» plorique decideruat.
kiaç oí TcXsÍTCot атаабеабтцтау.
Vil. Той 8è ta ¡jóava <j¿6siv oCix Елаизаухс , fil* VII. A cultu tarnen simuhcrorum non cessarunt,
xl¡v zixrv Ttjjv |tafcov éirivoiav, eopoVcuv aùxoîç rcpo- propter malas magorum excogitaiiones, ¡His causas
çôîeiç, xpaxsív aûxoùî irpo; xi]v (iaxaíav Xax-pEÎav invenientium , quse eos in vano cultu retinerent.
iuva|tiva{* iSpúiavxEí yàp aOxà ил-fiytalç xsXsxatç Nam simulacra magieis cseremoniis erigentes festa
eopxà; aùxotç líiptaav fx xe 6u¡xáxtüv, stov8wv, aù- Instituerunt ex sacrificiis, libationibus, tibiis, et
VARLE LECTIONES.
11 йпаруДсО , qui comma ponit post оият]?. " rcpcûxoi (iaaiXEÍac С. "ФваЕ О , légat, qui volueril,.
Фвас, ex Suida. Cl. Lacunairi cod. Ott. post "Hcpaiixo; explevi duce Jamblícho De myster.JEgypl.\Hi,ä.
"EXXt;ve; ôi tiç "Hçaisxov ¡jLExaXa(jL6ávouat xlv Фба, хф xe/vixtji u.óvov ировбаХХоухЕс— ауавшу 8i irotijxixo;
uv, "Usioi; xíxXr.xai.
VARIORUM NOTJE.
(21) To xvp Wla дшЛехтф Фвае хаЛбсагтес, Ъ [levov* 3v щв\ч vûv EÏvat aùxov èauxby yooûvxa , xal
ip¡ei\rei)ETai "Hpaiczoç. Leget qui volueril Фва{ , xaç vo<jaEtç Etç èauxèv eTrtarpaoovxa. Toúxou 8È тЬ
ex Suida. ФОа;| iiiquit, ó "Hcjattrxoí ixapi Мецс!- êv ajtsp^C, xal ö ст)И яршхоу ¡лауЕир.а irpoxáxxct, Sv
xatî. Kai i:ap9'.¡iía, «ó Фба; aoi XEXaXïixsv » ol fié xal Elxxtov eirovojiáfEi. "Ev ф 6í¡ xö трйхоу Èoxt
'АзОа; çaîtv, d>; axaçlç àoxacflç, аха^мс àuxa/uç. _ vooûv, xal xi îtpâixov votixöv, 8 Si) xal fita aifik ри5-
Ai voce 'AsOaç, Aplilliam Baccbum inlerprelaluur» ** ут]с ВералЕиЕха'.. 'Ея1 5è xouxotç xtöv ep-cayuv fit)-
memorise forsan eriato. Verba enim Eusebii sunt, (uoup-yiai SXXot 7zpos3XT)xaaiv r\yep.6yzç. 'Ö yàp St¡-
Ртосрат. emnij. lib. ni , cap. 11, ex Porphyrin : liwjpyixbç voû;, xal xtjç aXrjSsîaç тгроэтахт,; , xal
Tfcv fis Ôeôv xo'jxov (Kvtjç , xby 8тцхюиру4у) ix хой uoepîa ipx¿¡xsvoc ¡jtiv етЛ yáyeatv, xal xtjv àcpavîj xtüv
oxijjiaxoî TipotíuSaí сазьу (AiYÚ7r:iot) tubv, i? ou xsxpu|ji[jiévti*v Хауыч 8'Jvap.tv eîç çtô; аушу, 'Ajxoùv
•jîwâaOat Oeov, 8v aùxol ирозауоргио'Л'. ФОа, ot Si xaxà xr,v xciv AÍY'Jítxícov yXHxjtmv Xaysxat ■ suvxe-
*EXXf[vec, "Hyataxov. Hune porro deum Cnepli, opi- XeLv 8i á({/íu5cli; "xaixa, xal xsj(Vtxcôî ¡jiex' àX^flEÎaç
licem, ex ore ovum e/fudme narrant Êjívptii , ex çaaiy • (I. Фба) "EXXt,veç 8i eîç "Hçaiorov (isxaXati-
eoque nalum eue deum, qui ab its Plitha, "tlçaierxoç Cavouat xov Фба, хф -zyyixCp, (л8уоу тгроабаХХоухес.
(\uleanui) a Grœcis nominetur. Addo pru'ceplori 'Ауабйу 6i 7roiT¡Tixbj шу, "Utriptç xixXïjxat. Kai
discipulum , Porphyrio Jamlilicbnm , qui libro De &XXa; 6t' áXXa; fiuváu.£t; xe xal ivspYEÎaç iraovu-
muiteriis, ubi de yEgypiiorum opinione circa Deum \¡.íi; íyei. Denique nomen proprium Xoua£<?6à re
alque cieos, ita loquitur, ex versioue Ficini (non gis Thebxorum, exponilur xódjxoí ciXâtixoc,
autem Sculclli segmento 8, cap. 5) : Secundum vero apud Georgium Syncellum Chronographiœ p. 10U.
elium ordinem (Mercurios) prœponit deum Emeph Haben t aulcin hie prxclaram etyiiiologiam "Hçat-
dut coeleitibus, tanquam ducem, quem ail inlelleclum <тхо; а Фба;, qui hujusmodi deductionibus oblectau-
eue seipsum intelligentem , atque in se inlelliyeiitias O tur. Nam si quisquaiu est paruni üdeos ingeniosa:
convertenlem. Huic unum impurlibileanleponit, quod arii, eamque suspectant magis liabens, quam cer
appellat primum exemplar, aut expressionem , aut tain, isego sum. Сот. —ФОЗс, .ни plcnius 'A-^Gi vocassc
c/figiem, quod Icthon appellat : in quo est primum videntur iEgyptii "Hçatdxov , quae vox ex vEgyptia
intelligent, et intelligibtle primum, quod solo sitentio detona, quod apud eos П5К aphah, ut apud He-
culitur. Prœler hoc autem rerum apparemium opi/i- bra;os, coquere significarit ; quod artis coquendorum
cio alii duces prmsunt. Nam opifex intellectus, qui et meiallorum cum puiareut invenlorem fuisse. Сил.
teritalis est dominus , atque sapientia , quatenus in —Longe a veritate aberrat Cler. Nihil prorsus est
generalionem progrediens occultam lalenlium ralio- commune voci Êgypliaca! cum Hebraico^quod alle-
num potenliam truducit in lucent, Amum JE¡¡gpliaca gat verbo. Yeram genuinamque signiiicalionem
lingua vacatur : quatenus auiem sine mendacw per- Hominis 'r')i; babes in Jablonski Pantheo ¿Egypt.
aijii omnia, et artificióse simul cum veritate, Phtha p. 5U. i Est vero , ait doctissimus aegyptologus, iuter-
nuncupalur. Crœci vero hune Vulcanum nominan!, prelatio li.ee adco facilis et .obvia , adeoque se
artificiosum duntaxal considerantes. Quantum tero spoiite el ullro olTerl , ut qui mediocres tantuiii in
effector est bonorum, appellatur Osiris, aliasque de studio linguae Êgvpliacie progressus fecit, aberran
nominations hubetpropterpotenliasactionesque diffé hic plane nequeal. Nam Фба; signilicat definientem,
rentes. Quorum en Огама ex codicibus Kegiis 1208, decernenlem, ordinantem. Sic eliaminterprelalur eel.
2116,2422: Kax' SXXtjv 6i xaçtv тгрохаххгЦ'Еррт;;) Lacrozius, in Thes. epislolico, torn. Ill, p. 135 K
QeAytov 'Н^с(С. Kvfy?),xi¡>v ¿Twupavíwv öswv ôv лешре ; Constitutor sive ord'vialor rerum. Dbach.
217 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. Ш
plans.dus, quorum gralia decepti stulti homines, A Xwv te xal xportov, í>v irpocásEí ot àvaiyroi ахат(!>-
qimmvis regno sno subíalo, a concurrenlibus non ¡jwvot, xaixoi TTJç ßaaiXeiaj aùxûiv àçaipEOEtsTii;, aù-
desistunt superstitionibus : in tanlum veritati pro Tol twv oweXOodjuv ** врт) jxsiuv oux àïroXEtnovrai *
pter volnplatem errorem praferuut. Qui et post ènl tosoutov tîjç aXÊta?, Sià " tt¡v tjS'jTMtUE'.av,
crapulam ad aras contractam emittunt ululalus, ni- 7tposx£¡ii)3av tt¡v 7rXávT¡v ". Ol xal jíetí |x¿9i)v tkz-
mirum anima ex profundo, velut in somniis , ipsis pa6á)(iiov етоХоХО^оиз^, ttjí ûx^í èx ¡аавоус uascp
prxnuntiantefuturamdetalibusoperibusvindictam. Si' ¿vîfpuiv a'JTOîç tíjv piXXoueav èrcl Taïç xoiauTaiç
aUTÜv 7ipá£j£3[ ^poaYYeXXoúarjC Ti¡uüp£av.
VIII. Cum ergo multae in vita preterierint reli VIII. rioXXwv ojv èv ß£a> mapsXOousuiv 0pi)3X£iiöv
giones, adsumus boni îiegoiiatores religionis a ma- Ttipsjfiív cspovce; up.ív, ol àyaOol ïp.iropoi èx тгро-
iovibus nobis traditae et sérvala;, earn vobis appor yovcuv <jp,tv ттараоов££зг,с xal çuXoxQsîstiî 6pij-
tantes, quasi semina slirpium ostendentes, ac sub зхг£ас ", (bç зтеррита çutuvSeixvûvtîç xaUm-rij
vestra ponentes censura et potestate. Quod vobis 6¡xí-¿pa xpîtTôi xal èÇousia tîOévteç. То ù[iïv Soxqûv
placcbit, eligite. Si ergo nostra delegeritis , non егаХа£азСк. 'Eàv p.èv ouv та ■(¡р.атЕра »• еХг|30з, où
solum daemones et morbos ab iis immissos polerilis R P-ávov " 6a£p.ovaç xal та èx Saip.óvwv «a6ij çuyEîv
effiigere, sed fugalis utrisque et a daemonibus sup- Suvô-esOE, 202 àWi. айто1 айта и çuyoSeuovteç,
pliciter rogali etiam. futuris bonis perpetuo Crue- xal íxíteüójaevoi ÛTi'aUTUv, xalTÛv EÍsasl èsopavwv
„,¡n¡ àyaOuv à-oXa'joETS.
IX. Alioquin contra in bac quidem vita per d;c- IX. 'Ета£уг Touvavrfov èv u.èvT<ji vüv(S£(¡j uirbSai-
mones atrocibus morbis illudemini; quando autem (xóvüjv àXXoxaxoiç r.àbtmv evv6pí£<5¡A£voi, ènl т$ ix
anima: vestra; с corpore migrabunt, in aeicrnum той оЖрлтос атахХХаут[ хсЛ та? ^¡ч tlaaû xoXet-
pœnas solvent, prefecto non quod Deus condemnei, serjeropivaç tÇrt«, та áXi¡6^ (22) ой вгой xaToSixá-
sed quod mala opera boc mereanliir judicium. Nam Çovroç, áXXa xaxwv -paÇscov ToiaÚTTjv èxouswv xp£-
dsemoncs potestate per ipsis tradilum cibum acce 04V. 0£ yip Sa£u.oveç, Stà ttjç auïoîf а;то8о9££зт|с тро-
pta, vesiris manibus in vestra immilluntur cor çf,ç èÇowfav Sx°vt£?, ùito tüív up.ETEpiov x^'puv e£ç
pora. Ubi enim latuenint multo tempore, etiam та ú¡xÍT£pa e'sxpivovrat Sl зшрята. 'Ev8o|jLuxf)3av-
cum anima commisccnlur. Et propter negligcnliam Tc; уартоХХй тф xp<v(j)xa\Til фихА àvaxîpvavTat •*.
eorum, qui sibi providereaulnon cogitant, aut non Kai S-.à tí¡v àpiXEiav tüv еаитоГс •*. PotjOeîv jxíj
voltint, eorumdem anima, cum a corpore scparatur, vooúvtuv t¡ xal ¡xí] pooXoiAávtuv, toútiüv outíüv l-\
dsemoni unita necessario ab eo in loca quae ipse q tí¡ той ашр.атос Xúixei <¡ tyvfâ тф 6aíp.ovt í¡vü>¡A¿vr,
vult defertur. Quodque gravissimum est, quando iváYxtjv Ixsi уарговас йп' айтой tlç ouï ßoüXETat
in omnium consummatione dœmon primo in expia- tôtouç. Ti Se TtávTtov xêttóra-ov, Eitàv •* èv tí
tionis ignem traditus fuerit, necesse est, ut ei qui- tuv gXtuv ouvrEXEi'a ô Sac'ptov та т:ршта êîç t& xa-
dem permisla anima infandum in modum vexetur, Datpov irûp аяобов^, i¡ зиухраОгГаа айтф tyi-ft aváy-
dœmon vero gaudeat. Ilia siquidem, quae ex lumine xi]v IxEi aÚTÍ] piv áTOp"p"f¡T(ü; xoXáâOat, ó 8è 8a£-
est, exlraneam ignis Hammam non ferens torque- (iwv ^«EoOat. 'H -rip èx ушхЬс оЗаа, tJjv áXXícuXov
lur; bic autem, qui in generis sui est substantia, той nupoç çX<5ya jxr, срероиза , ßasaviiETai, ó Se èv
valde laîtatur, cum animae ab ipso deglutita; vincu Tjj той yévouç айтой uv ойз£а, ¡лЕ^аХи? fjSETa'., вг-
lum factus sit ruplu dilllcillimum. зр.ос 8йзрГ|Х-ог y£v(5(ji£voî T7¡í uz' айтой o-vjiisoOsk
«i« " ^xñt-
X. Quod autem daemones gesliunt in corpora X. Ti Se "to-jç 8a£p.ovaífX£xE39at Etçxàxuvàv-
bominum intrare, haec causa est. Cum sint spiritus 0pióna)VE¡i80£tv 203 róp-ата, а!т£а айтц. OvEUjia-a
et appelant cibos et potus ac libidinem, nec possint Svteç xal Ttjv e7riOup.£av ^xovte; e£ç ßpojra xal тота
caperc, quia, cum spiritus sint, indigent organorum g xal 3uvou3Îav, ¡i£TaXap.Sáv£iv 6è y.i¡ 6uváp.svot Sià
ad usum necessaiiorum, in hominum ingrediuntur то irv£jp.aTa EÎvai xal " SEiiOat ópyáviüv tûv itpiç
corpora , ut tanquam minislrantia membra nacli tîjv xpîjatv етат^бЕ^, elç та ávOpúirwv Eiaíasiv
quae cupiunt possint obtinerc, sive cibos, per den- зшрлта, ïva, йзтсЕр urowpYouvTiov ¿pyávuv tux¿v-
tes hominis, sive libidinem, per genitalia illius. тес, ш GíXousív еттих^Ь SuvaTol aistv, eíte ßpto-
YARI^; LECTIONES.
«k napEXeouffüv O. »■ 6ià excidil e recens. Clerico-Schwegleriana. •• Fort. leg. тйе itXivTic S
»7 Conjectaverim îiapaSoBEtsav xal cpuXaxOEïsavSpTjsxEÎav, cl. Rec. iv, U. S. "Vbb xptTst xal е^оиз'а
— èàv p.èv ouv та í¡¡ji¿TEpa des. in 0. » p-ovov 0, conj. etiam S, p.ovouç С. в0 то^айта p. aùtol айта С'.
«' Ha S , ££3xp£v£Tati С,
C, 0.0. ,,! - ' —■■ S,
" àvaxîpvavTat c 0" , àvaxipvaTa
•'■ - ' " •»
C. - aùxoïç 0.- e»- èzav
- S, 0 , lit' áv С
«« ojp.ra>0E[37]ç D, 0»,, зии,т:аО££зт1С С , qui conj. зир-тгагЕЕзт]?. «« той 6¿ scribit Schliemannus Y.letn. p
166. 509. Recle. Cf..VНот. iv, 9. S. Dein deesiTtüv in О. " ха£ S, О , desideralur ар. С D legi vuli
TVEÚ[AaTa 6vxa SEÎaOat
VARIORUM NOT<E.
(2 2) Cotelerius haec male verlil : vera non auod Deus [condemnet. Eodcra mod-} та аХлвг, ^=таХпвй^»
USUI palurhom. xi, 12, 29; xiv, 7. S- Dressel. ' * '
до CLEMENTINA. - - HOMILÍA IX. 250
ïuv Stà ííiv " av0pw7to'j ¿Síivxtüv , tfre euvouilaç, A
ünde ad fugandos daemonas absl'mcnthetjejunium
Îi4 tuv èxsivou ol8o£ü)v. "OGev тсрос tIjv tuv Sat- ct affliclatio aptissimum esl auxilium. Si euim ad
fruendum ingrediuntur in corpus hominis, palet
jiívtov 9uyÍ)v f| Evííía xa\ f¡ vijarsía xaV f¡ xaxouxía
olxEtoraTÓv tari (Цвтща. El yàp той u.ETaXau.6ávsiv illos fugari affliclione. Verum quia quidam mole-
Xiptv etaépxovrai eiç аубрыттои <гйи.а, 8ï|Xovort *• stiores, ubi conlenderint, quamvis fuerint casligali,
xaxoox'? cuYaSsúovxae. 'AXX' èrai6J] Ivta BEivorEpa tarnen in castigato corpore permanent, ideo ad
Deum oportet confugerc precibus et oralionibus,
tufXÓvovta iípo39tAov£íx-f¡aavTa, xakot ii¡«üpo'Jp.£va,
atque omni impura occasione abslinendo, ut Dei
ctl> Ti;jui)pouuivи.ат( , 6ià тойто ХР*1
itpoaçEUfEiv вгф eû/atç xa\ 8£Í|<ie¡hv, àit£XO(iévoKÇmanus in illius sanilatem possit accederé, tanquam
iridTlç " ахавартои иросрагешс , отаос f¡ той в£ой puri ac fidelis.
Хе\р. eïç íastv айтой èrnj/ausat 8uvr;6îi, î 4-р/ойха\
i:i5T£U0VT0Ç.
XI. ÄETSexat èv та!; eux*'?*0 "вгф тгроатесги- XL Oportet autem in precibus confileri confu-
^Évai ôpoXoYsïv, xai8ía¡iapTÚpaa0ai "tíjv той 8a¡- gisse nos ad Deum, atquc atleslarc daîmonis non
piovoí oôx airáBstav, aXXi Рра8итт)та '*• návTa yip indolentiam , sed tarditalem ; cuneta enim fideli
ТЫ IttTTEÚOVTl ^ÍVETat , aiUSTOUVTl 8è oùSév. "OOsv B liunt, infideli \ero nihil. Unde ipsi d«mones, scien-
oiro\ot 8aEu.ovE?, eîBoteç £>v етахратойэт ттц itisTEtoj tes eorum quos obtinent fidei quaniilalem, ex pro-
tt;v ■тада4п)та, avaXoyouuav èmu.£Tpoustv aÚTUv tt¡v porlione suam metiuntur mansionem. Quocirca in
èiKu.ovf)v. Ali тойто той; araurousiv èrciuivoumv, infidelibus persévérant, in iis autem qui œgre cre-
toi; 8e 8'js7:Î3Toiç euupaSOvoustv, toîî 6e itavTaitam dunt immorantur; cum iis vero, qui pcniuis credi-
ittsrsusasi xa\ eu 204 itpaTTO'jatv o¿8s upoç p"oirf)V derunt el sánele vivunt, necad momentum tempo-
ûpaç avivsïvat Súvavrai. 'H fip фчу^ tí¡ irpoç eEov rci- ris possunt consistere. Anima quippe per fidem in
ïtei u);eU05a-o; cjusiVTpa7r£ÎaaTbv6aEu.ova tî>; aitiv- Deum quasi in aquae naturam conversa, daemonem
Oîjpa rrjpb; iroa€ivvumv. Каилтвс ouv èorev êxaortp velut scintillam ignis exstinguit. Labor ¡taque est
èwoT)flï;vai " tíjv той еаитой 8a(u.ovoç tpu-j^v. "Ava- unicuique, ut intelligat daeraonis sui fugam. Siqui-
x!pvi¡jLívoi fkp Taïç <ûxaîç, ôtcwî Tic itjç айтой o-o>- dem cum animabus conjuncii, quo aliquis salutem
Ttpíaí аи.ЕХ^ат) ", ivGuu.f.aEiî 7tpbç a ßoüXovTsi " suam negligat, cogilaliones ad quae volunt in cujus-
íto6íXXou!7'.v eîç tov èxiorou vouv. que mentem injiciunt.
XH. "OOev 7toXXo\, oùx e18oteç wJOev èvEpYouvrat, XII. Quare inwlti, nescientes unde inspirentur,
tiî; TÛ>v 5atu.óviov xaxatç U7ro6aXXouivatç '.è-rivofaiç Q pvavis daemonnm suggeslionibus tanquam animae
¿ç тф cïjÇ 4^X4? aÙTÛiv Хоукти.ш luvriSEvrat. Aib suae consideralioni consentant. Quapropter ad
îipbî to:jî (kûêiv aÙTO-jç 8uva¡iévouj èXÔEÎv ¿xv^pá- illos adeundos, qui ipsos servare possint, flunt se-
TEpoi ylvoYza.'., xoV aÙTOùç " й~' aCiTwv tuv èv£- gniores; eosque, ab insidianlibus dxmonibus capti,
ípíuíívtüjv 8aiuv5vuv avaXisxáu.ívoi a^voousiv. Tic8 ignorant, llaque per latentes in eorum animabus
(ièv O'jv TUv Taîç <luxa^î aÙTUv tvoop-ux0'^104 âl" daemones datur illis intelligi, se non a daemone ve-
¡láviov ÈnSiSorai oOtoîç àv0u[XEÎa6ai, tâçou 8a£[Jiovoç xari, sed a corporis morbo, exempli gratia vel ab
IvoxXouvTOî, à).Xà (jtuu.aTtxîjç voaoy, olov r\ йХт^с acii materia, vel a bile, vel a pituita , vel a nimio
6ptu.£taí, ^ Х°^?> 4 cXevjiaTo;, fl ai[xaxo; á¡x£- sanguine, vel ab inflammala cerebri membrana, vel
Tpía; **, ^ u.fjvfj70Ç <pXeyu.ov^ç, ij äXXou tsvó?. El 8e ab alio quopiam. Quod etsi esset, ñeque ipsum
хЛ тойто î,v, oúS' аитЬ атг^ХХахта! 8a£u.ovoç eT6oç desineret esse dœmonis species. Universalis cnim ac
thai. II yip xaOóXou ха\ Y£t?>% ^-jx+1 . i'-"!? (23) terrestris anima, propter omnescibos penetrans, ex
idvruv Tüjv ßpwTÜJv 8itxvo'Ju.¿v7¡, úirf» TTJí t:Xe£ovoç nimio alimento nimis assumpta, ipsa quidem uni-
TpoçTj? 1т;\ hXeiov irpoiXrjçOstca, auti) plv tbç сгиу- tur spiritui tanquam affini, hoc est hominis anima: ;
■yîvEÎ âvoUTat tÇ» irvsOu-aTt, S-гр 205^3^v avSptbirou quod autem in nutrimento crassum est, cum cor-
(¡.•j/^, тб ôb TT,? Tpoçrjî ùXôJ8£ç ты зыцат! èvtuOÈv
D pore unitum ut grave illi relinquilur venenum. Quo
ь>; Sôtvoç айтф 0-оХг£т:£та1 £6{. Alb Ы\ uávTwv ха- circa in omnibus bona est frugalitas.
Xbv f¡ aurápxEia.
XIII. Alii vero malitiosorum dsemonum insidian-
XIII. TivèçSetûiv xaxoúpYwv 8aíp.ávu)v SXXdí iv-
tôpE'Joyjiv. Tf,v apxV oúSe ort '• e!íi\v è(xça£vovTsç, tur aliter. Nullatenus enim manifestant se, ne contra
VARIEE LECTIONES.
••тойсС Tum id. ¿Soâç et tíexeívo« aî8oîa. » Sf.Xov ort С. "Ci « ante ita^ç omisi с. О.
„ .ÄilL^t О. " BpaSÚTTT« С Tum 8é от. О. " ixvor1eíval С. De.n.e той èv аиту р. той
Í* Той О ÄxtJt О. » ßouiovTat Ъ , ut voluit S. ßouXETat С. » lia S. той« absque accent . cod.
Ci nui xa\T0ÚTo^í proposuit, той« О. » ¿(XETpîa О. '-Pro ht S legi vult tboç. Tummseru. ^lv с. О.
Deinde íj delendum pulat S.
VARIORUM NOT^;
(23) S: Ь 8ià conj. Neander gnotl. Syti. p. 418. wist. Theol. 1829) p. 282. t<L/ aille ßpio-ÖJv adscri-
Voccm alTtaexplieavit Crednprus in commentatione psi C. 0. I>i;I>si:l.
sua de Essenis et Ebionaiis (Winer , Zeilschr. (ür.
251 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 2a2
illosadhibealur diligentia, opportuneaulem.occasione А Зтсыс 1¡ xax' оОтшу атгоий) u.lj ye^tai, eixaípw; Si
ir;c,aiuoris aut altcriusciijuspiam repenteseu gladio, орут]; 1грофат£[, êptoxoç, ^ SXXou xtyoç, fjxoi *• Çtçet,
seu laqueo, seil prœeipitio, sen alio qiiodam contu- 1) Pp¿X(y, f¡ xpijjAvtJ», f¡ exápw xivl xb <jto¡ia afcçvi-
meham inferuni corpori, el in fine punitioni subji- ííiüc èvu6p£Çou<uv, xal etc xéXoç xoXaoGï|!io|iivaç ха9-
ciunt deceplas ab ¡psis eorum animas, quibuscum еитши 8l x£jv àvaxexpapivwv xàç ^тсатг^Ьа; "
fuere permisti, sicnt diximus, abeundo in ignem aùxoîç фиха;, ú>; içapiev, eIç xb xcOápaiov х^Р^-
cxpiatorium. Alii vero domines aliter insidias pissi eavxEÇ тр. "AXXot Sé SXXwç EvsSpEuónevoi où
non accedunt ad nos, decepti malignorum daamo- TtpoTÎaa'.v f|¡iív, -cotí tûiv хахоирушу 6aí|ióvtuv èv-
num inspiralionibus , tanquani a dus ipsis ista 8up.f¡ae<iiv aítaTCüfiEvot, <bç ùizb ¡ièv luv 6euv aùiuv
propter religionein erga eos patiantur, possim vero хаОха toxjxovxeç S',à x$]V npoç aùxoùç apiXsiav,
per sacrilicia in graliam cum iis redire, quodque Ouataiç Sí aùxoùç 8taXXá(i<J£iv SuvajiEVOi, xal ort ¡л-}]
non debeant nobis accederé, sed contra fugere ас Xpí¡ aùxoùç íjfxTv TtpoeiEvat, àXXà xoùvavxEov ¡pE-J-fEii*
odio prosequi. Sicque oderunt ac refugiunt eos, xal ¡xiseïv. Kal оцш; " ¡xieoûeri xal çiûfouai xoùç
qui illoruinpotius miserentur, quique illos ad bene ¡xaXXov eXsouvxac ,4 xal èît' eùepyEO-ia aùxoùç 8i¿-
ficia inscquuntiir. xovxaç.
XIV. Dura igiturnos odio liabent et fugiunt, XIV. Mwoûvxeç oîv xal çsUYOvreç *lH-aç eveSpsú-
insid'is appetuntur, ignari unde ipsis conlingat, ovxai, oùx e£8oxsç to59ev aùxoîç xà èvavxîa xfl аОтйу
ut contraria saluli suae scntiant. Neque enim nos, awrtipía 9poveTv yivExar oùxe y^P ÎP^'î aùxoùç
si nolint ad salutem propenderé, cogeré eos possu- ¡if) ßouXouivouc яро? otoxrçpiav VEÛdoi ¡SiáiaiOat
mus, quia tantam nunc non babemus in ipsos po- 6'jvá¡xs0a, èirsl {ií¡ xosaOxT¡v vüv xax' aúxuv éxojiev
testatem , neque ipsi a seipsis pravam dxmonis èçousiav, oùxe aùxol àtp' âauxtbv xrjv xaxf¡v xoü Saí-
inspirationem possunt intclligere : nesciunt enim ¡wvoç evOúu.t]<hv voîjîai Súvavxat, où fàp faaaiv oöev
unde sibi malorum suggeraniur cogitationes. Sunt aùxoîç 206 i; xuvxaxfijv £vOu¡xt¡"I£'.c Ù7ro6aXXovxai.
autem illi, quos dxmones qua volunt forma appa Eíalv Sa (24) oíxot, oûç oí 8aí¡iov£c xa8' 4ç ¡JoOXov-
rentes, terrent. Inlcrduni vero aegrolis remedia xai ¡iop:f>àç èitiçaiv6[jtEvoi 9060G04V. "Eau' 8xe 5s.
praescribunt. Atquc ila ab iis, quos prius decepe- xal xoîç voaouari ОЕратгсЕас trjvxáacrauaiv, xal oOxu;
runt, deorura bonorem reportant. Et quod d;i:- xoîç 7tpoT)7iaTfi[i¿voi{ 6e£jv Sájav àTroçëpovxat. Kai
niones sint , mullos lalet, non lamen nos, qui xoùç 8aI(AOva;8S Etvai xoùç ttoXXoùç Xavôavouaiv, àXXà.
eorum scimiis mysterium, quam ob causam haec oùxâçxoùçEiSoxoç aùxuvxb [xy(Jxi|piov,'xtvoî evex»
faciant, ut in somniis se transforment adversus illos g xoiaûxa Ttpitxouatv, êauxoùç хах' бмар xaO' &v xi]v
qui in eorum sunt potestate, et alios quidem eíjo'jaíav ïxouat [UxojJWpçoûvxEÇ, xai oO{ ¡xev 9060U5ÍV,
terreant, alios vero moncant oraculis et poscant o!ç 6È xpi(Aí*"!íou<Ii xal Ouaíaí aroxiTOÜai xa\ suv-
sacrificia, ac secuni vesci jubeant, quo illorum de- Еих1азва( xeXeúouüiv , iva aùxtbv xàj tj/uxàf тиц-
glutiant animas. îcivwaiv В6.
XV.î,Quemadmodum enim tetri serpentes suo XV. '0; yàp oi 8sivo\ Sçeiç xoï; auxuv iTv£Ú|xaSí
halitu passeres atirabunt, sic et dxmones eos, xoùç axpoOOouî èTCiaKtîivxai, oûxto xoV aùxol xoùç
qui métisse illorum participes sunt, per cibos et (xexaXa¡jL6ávovxac xïjç aùxôiv xpaitéfTjç, 81a ys xûv
potus cum' mente eorum temperati ad suam tra- ßpojxöjv xal Ttoxuv àvaxpaOavxeç aùxciv xai vy, eIç
liiini voluntatem , transformantes se in somnis xö tStov aùxtûv 87 imamivzai ßouX7](Wt, fiixapopôuv-
juxta formas simtilacrorum, ut errorem augeanu xeç èauxoùç xax' 6vap xaxà xàç xwv Çoavuv îôaaç M
Nam simulacrum neque animal est, neque divi ïva xt]v TîXivïiv aùîtoaiv. Tb yàp Çoavov oCxe
num habet spii'itum ; qui vero apparuit dxmon, ÇuxSv èsxiv, oOxs ôetov ?xEt «vîûu«, 6 8s ôijîBeIç
specie abusus est. Quot similiter homines per 8a£(«úv xfi nop<¡Jt¡ iwExp<¡5axo. IIósoí вв хах' ívap
somnium ab alus visi sunt el inter vigilanduin ôjAOÎdiç SXXoeç fi)(fi6»]iav, xal ùnap suvavxâavxEî"
obvii facti , faclaque comparatione cum somni W àXXfjXoiç тсрос xù xax' 6vap àvxi6aXXovxEç où auv-
viso, non consonucruni '! Adeo ul insomnium hoc ecibvT¡ffav ; uuxe oùx £xt207^vaP iw?eveia,,àxet-
jam non sit apparitio, sed accessio vel dxmonis v6 àixtv, àXX' fl 8aíu.ov¿c èixtv ^ фих1? T^ " ^m~
vel animse », quse ex praesentibus et cupiditatc ^е.ччт\[ипа. xoïç iiaptoOsi çi6oiç xal èir:6up;fa атю-
a Congruenlius Graeco verteretur : quœ insianii limon vel cupiditaii formas aitribuit. Edit. Patrol.
VARIAI LECT10NES.
•• \ xs С , íjxe S. •• xaOeuxäffiv С , xaOiaxauív S. "tjnaxtniivouc 0. "lia S , qui oùxtoç conj., ôuwç
C,0. 8t èXEtûvxaç С *» xoùç 6a£u.ovaç dedi ex coniect., xoû Sa!p.ovoç С , qui conj. xoû ÎaijAovaç, ul est in 0 ,
xb SaljAOVEç S. "o-uu-Tciviouiv S, 0 , oujítiívouíhv С. " SC aùxôiv p. föiov aùxùivO. 88 EtSiaç C. •• lia С
ex conject. in marg.,m5îotç id. in lexlu, ut 0. •• lia in marg. С , qui in lexlu ÙTCEpiuvavxiuavxEç, ul 0.
" èmçaveiri 0. "xà melius abesset. S. Deinde тсаройи С ex conject., itapia in lexlu.
VARIORUM NOTÊ.
(24) Cotelerius in versione vehementer labitur. diversas imagines apparente* interdum minas ¿n-
Cwlerum Graeca quoque baud sana sunl. Forlasse lendunl , interdum sanitates pollicentur (iv, 19}.
verba Elalv 8¿ mulanda sunt in àXXouç 6£ cui emen- Cfr. infra с 14. S.Post ouxot commate ditt:u3i|
dationi lidem facit RecognUionum liber, cujus para- assumpsique oûçex 0. Dhessel.
phrasis haec est :Aliis etiam dœmones in visu per
135 CLEMENTINA. — HOMILÍA IX.
6¿5o3st¡; та; ¡îia; ". f¡ ybp , çoSio tov voûv tut]- A formas ecu ideas exprímil : ¡IIa enim timoré
уеста, Si* ** óveípuv тас Í6¿a; àTtoxutixei. Et 8s mcntem perculsa per quielem ideas parit. Si au-
та Çoava оГгтве <bç iu,iïvoa йтсархоута та xotauxa lem exislimatis statuas, utpote vivas el spirantes,
evspfEtv 8úvas0at, èul Çuy°û swerêravreç aùxà, ista posse cfficere, in xquilibri slatcra imponite
Itou 8vto; той xavivoç, то àvxs'pjioTOV ènl ttjç етара; eas et in altera lance par pondus collocate, tunc-
irXáertYTOí ôiv-eç , асиЬаате aura ij оХхотера ye- que rogale illas ut aut graviorcs fiant aut levio-
ví-631 rj хоисйтгра, xal oüxüjj lav Yévfjxae, £¡iirvoá rcs, atque si ita evenerit, vivunt : sed non eve-
IdTiv áXX' où YÎvîTar el 8è laxae, ойтод то тоеойто niet : quod etsi fieret, nondum hujusmodi res
вг'ос èsrev. Kai y*P 8axTÚXt¡) 8a£p.ovoí тоОто YEviiöai esset numen. Etenim d&monis dimite, 'id effici po
íúvaTai. KalJX(íiXT¡xscxivouvxai, xaieEolouXayovxai. test. Etvermes movenlur, nec lamen dicuniur dii.
XVI. "ÜTt 8è ■npbç та; ттроХ^се; f¡ ехаатои d/u- XYI. Quod aulem ex anticipatione anima unius-
X*. ioéaç " 8ae¡x<5vii>v araixovííei, xal oux ot Хеуоце- cujusque ideas dxmonum effingat , non vero qui
vot Oeol Èmçaivovxa'., aacpé; èaxtv ix той 'Iou8aiot{ dicuntur dii appareant, darum est ex eo quod
(it] èittçaivEeOai. 'AXX' lpt1 тес • Пшс ouv xP1"-Œ- a Judxis non cernuntur. Sed objiciet aliquis :
TiÇouai та ¡iiXXovxa 7rposT)|Aa£vovTE; ; xal тойто Quo modo igilur responsa daut, futura pmiuniian-
<!<eu8oí èuTiv. As&íjQio 8è aXÔsiav " elvae, ойтгш то les ? Et hoc falsum est ; sed verum esse con-
тоеейто ôeoç èarev ou y^P el" Tt " lâvTEUETat, Oeoç cedatur, nondum id deus est. Non cnim, si quid
estiv ort xal ïrjobjveç iiavTEÚovrae, àXX' ¿9' f][wüv vaticinatur, deus est. Nam ctPythones praesagiunt,
û; 5ai[wvï; ExpiÇo'jjASVoi cufaSouovTat. 'AXX' èpEÎ verum a nobis, at (tentones , eradicali fugantur.
Ttç- "Evfoiç 6îpaîtE£aç TrpoiráítJO'jütv. YeuBoî èaxev • At dicet quispiam : Nonnullis remedia tribunal.
SeSisOti) 6è oOtci>î Éxeev, oui») тб тоеойто Geo; èsriv Falsum est ; sed ita habere concedatur , non
xal f^P taTpol lûvrae TtoXXoùç, xal 6sol oix etalv. dum id est deus. Etenim medici inultos curant,
'Ал/ i çT,ijtv • taTpol où 7iavTu>î iuvxae èxeivouç, nec dii sunt. Sed , inquit, medici non onirics
iiv t$)v îipavoeav noiouvTae, ойтое 8È xal %рщхл-1- illos sanant, quorum curam suscipiunt, hi vero et
cavTEí 208 'ûvrai. 'AXX' foasiv oí Saijxovsç та 6v- per oracula sanant. At sciunl dsemones , quae vere
ть>» irpoî Ixasrov iraOoj itpojoixEiiofiiva ** ¡Soi)9í¡- ad unumquemque morbum apta sunt remedia.
ията- Seo ¡атро1 ¿готс^|10уе; làîOai SuvátiEvoe, xal Quare cum sint pcrili medici, rnederi valentes,
тайга та " йтЛ avOpiíiioiiv IffO^vai 8uváu.Eva, àXXà idque morbis, qui ab bominibus possum cognosti s,
«al ¡xavTixà 6vTa xal elSára to5xs Ixaaxov è£j aùxo- cumque vales sint, scianlque quando quisque nior-
¡iÍTOj вЕрапЕиетас, -Jr.i s-jvtítiou ji tí; Ospa-iiaç, г bus ex se ipso curetur, ¡ta dant remedia , ut sibi
Iva èaviTOÙç eitiicpáctuatv. eventura attribuant.
XVII. 'Eitîl Sià tí ,0° (i£Tà iroX'jv xpívov xpi"-a- XVII. Alioquin cur post roulium temporis pro-
т{^ои« та; láuEi{ ; 6ta т£ 8è , eî тАчга. Súvavxat, niitiuni curationes ? Cur vero si cuneta possunt(
4v£u той 7:po39¿pstv ti ' tíjv faiiv où iroiouvrai ; absque rei alicujus admotione non reddunl Sani
tîvo; 8È Ivsxa, tíjI u.ev EÙ£jau,évoiç вЕраяЕЕас ттроз- tätern ? Quam etiam ob causam nonnullis quideni
taîiouo'iv, Èvîoi; Sí £вв' 8те xal otxíioTépot; oSatv où precantibus remedia imperant , quibusdam vero,
XpiüíaTÍÍoyjiv ; oútio; énÍTav è£j aùxop-aTou Oe pa usía interdumque magis familiaribus, non dant respon
jiíXXtj ffvEüflai, è7tayTféXXov-at , îva еаитой; iTítfpá- sa ? Scilicet quando sanitas ultro recuperanda est,
4<i)3tv. "AXX01 Se voTÍjaavTE; xal EUCá¡xsvoí èÇ айто- l>ollicentur, ut sibi sanalionem vindicent. Alii vero
U.OT0U ÙYiavavTEç, ой; èn£xaX£aavTO , euíYpaâv , aegroti, post preces casu recepta sanitate, ¡is quos
xal avaOí¡p.aTa eiroÍT¡jav. Oí p.évTOi ye цет' eù/îjv invoca voran t adscripserunt et donaría appende-
îiaçtovâavTEi тас aicoTuxiaç àvaOetvai où 8úvav- runt. Qui autem post votum deccpli exspirarunt,
tïi. nXljv eî ot TJ^TEveï; tuv tîOvewtojv Ц * è$ iníurtunia non possunt dedicare. Quod si morluo-
aiTÛv tiveç ávEÍ<¡TT)oav * тас àicoruxiaç, irXstovaj rum affines vel eorum aliqui, quotiesvoli sui com-
5v EUpfjXStTs tíí àitoruxia; тшу * аштЕитр-атшу. D poles facti nonfuerint, indagarent, plurainvenirelis
'AXX' oùSelç i:poetXr]u.u,évo{ aùxotç töv хат' aÙTUv adversa quam prospera. Sed millos ¡is prxoccu-
IXefxov èxçavai 6íXeí , al8oú¡ievo; fl tpoSoúpievo;', palus eorum redarguiionem vult eloqui , reveritus
àXXà TouvavTÍov, та niera oùtSiv атои^р-ата auy- aut mctuens, imo contra, explórala illorum crimina
Xp06o'J3ÍV. occultant.
209 XVIII. IKjoi 6è xal xaTa'|eú8ovTai XPAV-"-' XV11I. Quam mullí vero el oracula emenliuntur
* Legere mallem cum Cotelerio curan, et in Graeco íaOtjvau Edit. Patrol.
VARLfi LECTIONES.
«eíSeoí С. •' 6tá С. . »• eí8¿a{ С. •• lia scriptura cod. Ottob. explicanda esse videtur. Accusativo opus
esse, jam vidit S, aXfjoeca vulgo. " Fort. leg. тес S. ** тсроишхееш^иуа О. »' та delel S. Tum laörivai С ,
¡азвт.чае Cl. Labitur Schweglerus quod ad lectionem Colelerii. — Deinde iiavTtxà övra xal EtSoxa ad daî-
moua's referendum est, de quibus sspe, quasi та 6aeu,¿via pnecesserit, mulro genere loquitur auctor Uo-
ir.iliarum Supra c." 10, el infra с. 19, 20.S. ," SJvavTat p. ô;à xi 0. Tum idem wi/ùv xpo'ov XP?V0V XP1
(laxiïouje. * xi; 0. * Ij addidit D. » euveC^TTjuav С. Post аяотиу.(а; pcrperani puncto majori distiuxc
rat. Verum restjtuil D. Tum еир^хг:те S, 0, eùp^xtjTs С. \*ty 0.
curalionesquc ex iisdcm factas, quas juramehtis A xup.oùç xal Oipa-rcetaç èÇ aùttuv атгсхЕХЕзви'зас,
quoque confirmant? Quoi autem mcrccile ipsos se xa\ xaûxaç ¡5E6aioûvxai u.exà ôpxwv ; tôoi îs lr\
Iradiderunt, qui commenlis quibusdam nonnulla fuaOtp éauxoùç èÇéStoxav, Se' èviwv à-tvetâiv -r.izy;:4
sponte passi alque ita pradicantef . cum e morbo xivà àvaScÇajxsvoi, у.л\ ойхыс xijpûÇavxEÇ, aùxuv xi»
per reniedium convaluerint, oráculo promissam ■rcaOoç àvxtTOxtkia a-uxaxaTxaoevxEC, XEXPlp-axiiGai
fuisse sanilatem asserunt, ut slolidum cuitum sla- * xi]v ÔEpaitEÎav Xayoujiv , ha xo àvalaôijxov iw,-
biliant? Quam multa porro es illis principio per •fpàtytûai аевазрл; та5иа 8è aùxuv Èx xaxapyï|ç ua-
roagicam artem perada sunt, ut per somnia et ftxfl xsyvT] ixeXéaOï) , ïva ¿VEipo7coXïj xa\ ХР1)!101"
oracula pradicerentur? aliamen longo tempore x: Гт; ; xa\ ôp.iuç ¡laxpô Xpóvtu xa't xaûxa Sinfù'/r-
Ьжс quoque frans desül. Quot aulem jam isla fir <jev. nicioi 8s vûv * xà xoiaûxa xpaxùvEiv 8£Xovx:ç
mare cupientes praesligiis uiunlur? C;cierum si ■prjXEUouaiv ; IIXf¡v oùx eî xi ' puxvxtxov èrtiv ^ 6e-
quid vaticinatur vcl curat, nun id slatim dcus est. partsuxixov, xoûxo 6e<5ç èsxiv.
XIX. Nam Deus omnia potest. Is enim est bonus XIX. 'Ü yàp Weoç Ttávxa Súvaxat. 'Exeïvoç yip
ас Justus, nunc in cunctos patiens, ut qui volue- ejxiv ayaOoc xa\ бс'хаюс, vûvti»£ai ¡xaxpo6-j[«îiv, îva,
rint, pœnitentia de maus a sc commissis acta et oi ßouX6|xevoi eç'oTç Ï7ipaÇav xaxoïç p.Exau,EXr)OÉvxç{
vita pie transada, eo die quo universa judicabuntur " xaX xaXüc • TtoXtx£ua-áp.Evoi , Èv r^ípx f¡ xà Ttávxa
pro mérito percipiant. Quapropter nunc incipite, xpivExai xiov * xax' àÇiav àTtoXauo-OKJiv. ДЛ vûv 4p-
propter bonam Cognitionen), persuasi a Dco, resi- ÇaeOE, а-уабт^с yvúaztix; atxía 8eu itEtOöjxEvei, àvxi-
stere veslris pravis cupidilaiibus et cogitationibus, X¿Y£'v ú¡jl¿üv xaï; xaxaïç ЕтаОир.Еасс xa\ Evvolatç, iva
■quo possitis primam, qua: humano generi tradita 6'jvr,0f,xî àvaxaXaaaaOa« xijv TtpoVïTjV xí¡ evOptu^ó-
fuit, salutarem observantiam revocare. Sic enim xtjxi Ttapa8o9EÏ<jav ,0 oxüXTjpiov OpâxEÍev. Oûxu
vobis continuo orientur bona, quibus acceplis ab Yip ùp.ïv èÇauxîjç " àvaxïXiï xà àfaGà, a xiva Xa-
experientia malorum deinceps cesabais. Sed ei 68vxeç TtEÎpav xtôv xaxtôv xoû Xoittoû xaxaXEiÊxe.
qui dedil agite gralias, cum pacis rege perpetuo 'AXXà xw 6e8wxóxi 210 euxaptactjaaxE, jxsxà xoû
ineíTabilium bonorum regnum babituri. In prae- xt¡c £¡pT¡vr,c ¡ааочХешс EÍsasl xuv àTtop^tjxojv ¡äaat-
senli vero, percnni flumine vel fonte aut etiam Xeûovxeç " iyaOtJjv. 'Ev Se хф TtapoVti, àEvvaio l*
mari loti in ter beata invocalionc non solum lau тохар-ф f¡ ЩУЬ &те1, Y* x*v ОвХаатт] aTroXouaipxvot
ta n tes in vobis spirilus polerilis expeliere, sed ¡pst èix'i TTj xpierjxaxapía eitovop-aofa où u.ávov xà ev&>-
non amplius dclitiquendo et Oeo iudubitaie creden- циучОуха ÙU.ÏV ixv£Úu,axa aitsXaoat бич^зЕО^Е, àXX'
tes aliorum malos Spiritus ac truculentos dxmoncs о aùxol u-fixaxt áixapxávovxEc xal OsCi avsvSoiáíxtix;
. ..:__.•- ^. : . 4 -■__ «
gravesque morbos abigelis. Et interdum ubi solum
• i Ж^■^ ...X _.... .._. *-...i...
tooxeúovxeí xà 4XXü)v xaxà irv£Úp.axra xa\ 8ai¡i¿vca
inspexeiitis vos, fugient. Agnoscunt enim eos qui XaXsîtà 3Ùv xoîç Seivoïç híOeucv атеЗи4зЕХЕ. 'Evloxs
se tradiderinl Deo. Quare honorantes eos ac veriti Ss p.¿vov evtWvxtüv u ¿(luv 9sú«ovrai. "Isast yip
fugiunt, sicut beri vidistis, quo modo cum egodis- xoùç áíxo6í8ü)xáxac éauxoùç хф Oeíjí. Aiö xtp.£üvx£í
tulissem post allocutionem orare pro iis qui mor- aùxoyç itEtpo6r,pivoi ÇEUyOUilV, túaiXcp èxfl£î u èw-
bis afflictabanlur, dsemones propter honorem reli- páxaxE, itüií àp.oO àvaGsjiévou ¡uxà xf¡v 7tpojop.iX!av
gionis exclamarunt et ne parvo quidem tempore sijJaaOai Ci7tèp xuv юктщбчхыч aùxà xà пабт), xjj
potuerunl susiinere. itpoî xí¡v Opr]sxEÍav xifiîj àvéxpaÊV, ßpaxE'av upav
oxaçai ¡xi) Suvr^ávxa.
XX. Nolite ergo arbitrar!, nos alterius esse na XX. Mi] oyv vou,íínixE 8x( ijp-Etç aXXtjç CÚ3E0JÍ
tura:, idcoque dxrnonas non liniere. Unius enim 6vxeî xaxà xoûxo 8atp.ovaç oi cooqupLEOa. Tîj; -(à?
cjusdemque vobiscum suinus naturae, al non reli aOxTJc ûp.îv èïjxEv 9U5e<ijç, àXX'où 6pT¡iJX£Íaí. ДЛ
giones. Quare vobis non multum , sed omnino me- ùp-tùv où ttoXù , àXXà xö «Sv xpEÎxxovEç 8vxeî xa\
liores vos quoque fieri similes non invidemus, imo ùpiâî " xotouxo'jç YEvéaOat où çôovoûjisv, àXXà xoù-
contra consilium damns, gnaii quod hi omncs eos D vavxíov o-jp.6ouX£Úop.£v , eISoxeç 8xí xoùç 6e£j ярв*-
qui Dco conjuncti sunt, ignotum mirumque in mo- otx£.itü9¿vxa{ xaûxa Ttávxa àYvwaxwç 7tpoxtu.á xa\
dum honorant ac metuunt. yoßcixat.
XXI. Sicut enim Ca:saris tribuno subjecti milites XXI. "OvTzep yàp xpöitov KaEsapoç х'^'^РХФ °'
propter eum, qui polestalem dédit, ei qui potesta- U7»xE¡p.£vot axpaxiûixat 8ià xJjv xoû 8е8шх8хо( èijoù-
tem accepit, honorera deferunl, in tantum, ut qui aiav xbv £ÍXi)9¿xa оГоаоч xtp,äv , xoaoûxov 211
propositi sunt dicaut huic, veni, et venial, et al tùax' 3tv xoùç ècpEaxtôxaç Xèynv xoûxw, èX8è, xa\ lp-
ten, vade, et vadat » : sic et qui se Deo tradideril XExai ", xa\ aXXip, Ttreeùou, xa't iropEÛExat "• oûxuç
a Matlh. vin, 9.
VARIA LECTIONES.
* lia О с. S. xExpi)¡*ax£Í<jOai С. « vûv transcripsi ex 0. ' oùx еГ tt О c. D, oùv! xt C. " xaXuç, quod
exh. cod. Reg. 804, deest in ulroquc Нот. códice. MExapÔévxEç xal xaxà x6 apéuxov aùxûi ßitbsavxsi
halwt Epft. c. 6G. • xuv adjungunt cod. Reg. 80í el Epit. с. 66. '• TrapaSoÖEsnav evxoXí¡v coií. Reg. 804.
11 eÇ aixTJc О. Dein Tiîïpav D, TTEÍpa С, D. " lia О et С ex conjVct., ßadiXEuouvxs? id. in textu, azoXa'Jovxs«
Epit. I. с. " avjóuú С. ,к Forlasse leg. etovxwv sola prœsentia propellutitnr veiliint Recognil. iv, 52. S.
" x^'i 0. Tum fortasse leg. ètîiOsjxîvoj, S. u üp.ä{ S, O, up.í¡í С. " SpxîjOai О. " торгигава-. О.
2SÏ CLEMENTINA. - HOMILÍA IX. î3g
гл\ 6 6e¿j iauxov àitoîoùç, тиэтос &v , 8aíu,oa£ те Д eslqiie fidelis, d3emonibu9 ас morbis duntaxat lo-
xa\ íiiOset povov Xéywv axoúsxat , xal йтсохшроиоч quens audilur, et receduut damioncs, qui mullo
6aí¡¿ov£c, тюХи íuûpóispot 6vxeç tuv xsXeuóvxíov. fortiores sunt jubcnlibus. Ineffabili quippe vi Deu»
'AcpáiTttp yàp íuváfiet xbv êxaaxou voüv ó 6soj meinem singulorum subdit cui vult. Nam quemad-
ÙTznâaasi ц> ßoüXExei. 'flç y^P tov Kaíaapo тсеса- modum Csesarem, qui homo est, metuunt duces
ÖTjvtat 6vxa ÄvSptiMtov тсоХХо\ tjyeu-óvec {teta тсао-ójv plurimi cum omnibus casiris et urbibus, singulo
tuv тохргр.6оХом xal itdXetuv, xr¡c ехатхои харвЕас" rum corde imagineni Domini cunctorum venerari
t¿jv SXcüv e!x<5va Tcpoxijxäv атеибойот^' веоС т^р properante : Dei siquidem volúntate omnia timoré
ßouXfj ta irivta 8£8ouXtojxáva срйбш ttjv alxíev oCix in eervitutem redacla causam nesciunt : ita et cum
oî&v oûxto xa\ xov веф itposçeûyovxa xol ttjv 81- qui ad Deum confugit, et Odern justam, velut ¡Unis
xztav Tciaxtv шатер EÎxova aùxou èv xfl aùxou ßa- imaginem, in corde portât, cuncli morborum au-
exá£ovxs xapSía itávxa ta TcaOoTtotà тшЕицаха xip.£ ctorcs spiritus honorant et fugiunt, nalurali quadam
xa\ çEUyEi, ериачхт} tîvV ¿Sip тсгсобгц^а. ratione perterriti.
XXII. 'AXX'öp.to; x5v " rcávreí SaEjxoveç u,exí XXII. Altamen licet cuncti dœmones cum omni
itavrtov x£i>v Ttaûwv 6¡i5c tftùywsw , oùx laxiv èv bus morbis vos fugiant, in со solo non est gauden-
toÚTi}! (lóvu) " xaipsiv, àXX' èv tù 81' EùapEixiav xà В ö*1*1'. sed in eo quod propter beneplacitum nomina
¿v¿¡jtaxa ù[iuv èv oùpavtji d>; àù Çwvxtov àvaypa- veslra in cœlo, lanquam semper viventium, descri
ÇTJvai. Oü-ы xal xo Oeïov ayiov üvsüjAa Xai'Pet> &" pta sunt. Sic etiam sanctus Dei Spiritus gaudet,
tov ôàvaxov vevíxTjXEV avOpajTcoc1 xo yàp " 8aip.ova; quod homo mortem vicerit; nam quod dœmonea
çufaSîuîiv eîç xrjv 4XXou ia<nv уЫхм. Тайта 8è feganttir, in alterius sanitatem fit. Haec vero dici-
XiôpLEv, où/ d>ç ápvoúp.svoi xo |ií¡ Çîïv SÀXoiç ßor|- mus, non quasi negemus alus esse succurrendum,
Oôlv, àXX' Sxi ja-Î] xpt) етя xoúxa) xvîoOEVxac èauxtuv sed quia non oportet, ut earn ob rem elati negliga-
apzXsîv. "Ea8'6x£ Sí "xivai avo¡xouc SvSpaç 212 mus nos. Contingit aulem aliquando, ut daemones
6a!p.ov£ç ç£uyou31 8'' 6vop.a xijxiov xa\ eveSpsuovxat viros quosdam impios fugiant propter venerandum
5 те атгг/азас xalóíuxopfjaaí. 'O ¡¿èv àiisXâjaç, «bç nouien, tuncque insidiis appeluntur et qui expellit
8ii 8[xatoaúvr,v TTpoxip.ï)0£\ç, oùx eî6(oç xoû 8aîp.ovoç el qui cernit : qui expellit, quasi propter Justitium
xoxaxoGpYov âp.a te yip xb 6vo¡xa xsxíjx^xsv, xa\ fuerit honoralus, nesciens da;monis malitiam ; si-
cfi 9UTÍ xov 4»s6íj £'» oÎTjaiv 8ixawaúvT]í 7:spt6aXtbv mul enim ac nonien honore proseculus est, el fuga
той ¡xfj ¡AExavosTv ^náxTjO-EV. 'O 8è laxop-fjsaí, d>ç sua impium in opinionem jusliliae injecit, atque
euteCeí o-u-p/pTjoájxEvoí xoj azEXdaavxi , irpbç xf(v r 'ta °d pœnitentiam non agendam fraude induxit.
¿■¿oía-j r:oXtx££av зтаита? àrcSXX'Jxac. 'Evíoxe 8è xa\ Qu' ver0 cernit, dum commercium habet cum ex-
XOÎ)Ç ¡xij в£Ш ÍTpOSXEl(l¿VOUÍ 2pX0'J{ tflEÚÊÍV UítOXpí- pellente lanquam cum homine pió, ad similem vi
vovxa;, iva атохт^ааутЕ; aùxoùç, Sx£ 0¿Xoueiv, av¿- vendi rationem festinans petit. Interdum vero et
Xu7lV **. eos, qui ad Deum non refcrunt adjurationes, fu-
gere simulant, ut deceptos, cum velint, interi-
mant.
XXIII. Ka\ xoüxo o3v ú(ia; ElSívat ßouX8p.£8a, 5xi XX1I1. Et hoc igitur vos scire volumus, quod
eár^ jifj xiç èauxiv ixd>v " Saíjiost 8oûXov èx8u, ¿í nisi quis spont'e se ipsum daemonibus servum tra
Tájrtov eízov, ó 8aíp.(j)v x}¡v xax' aùxoû e£¡ouj¡av oùx çât, quemadmodum dixi modo, daemon non habet
ÍXei. 'Eva oiv 6e8v a£6Etv eXíjjiívot xa\ xpaTiáfr;; pilcslatem in елт. Iiaque unius Dei cultum am-
Sai-¿¿vci>v атго5х<(А£У01 xa\ croxpposúvTiv p.£xà çiXav- plexi, djemonum mensa abstinentes, temperanliam
brAij-.lx; xat Sixáwo-'jvr,? ava8e£;á¡ji£vot xa't xpu¡xa-
cum humanitale ac justitia consectati et ter beata
xapcx ezovojAajía eíc ucesív ацархчйу ßairsiaajAi- invocatione in remissioncm pcccatorum baptizati,
vot, хй " oo-ov 8úvaa9£ liz\ tb xiXstov xîj{ ayvEiaç pro viribus ad puritatis perfeciionem vos tradendo.
eau-ïoùç 6«i6i«vai ", SúvaaBs хоХАагы; «5íoo p"u- n polcslis ab seterna eripi damnatione , et bonorum
*fi/.. _I í.... 3. ft.-... ..-\ i ~ v
oeévxíc aiiovÍMv àycLÙûv xXfipovíjxot xaxaor^vai. ¡eteruorum constitui ha?redcs. Qux poslquam di-
Тай-ха eíûjv toíí uta itaOüiv ¿xXoujíívoií 7:poj!cvai xisset, eos qui atgritudinibus vexabanturjussit ac
èxiÀE-josv, ха\ oDxto; noXXo\ rcsípa xwv èxOè; M Os-
cederé, et ita multi propter eos, quos hesterno die
pa-Eue¿-/xiúv auvsÀTjXÔoxîî TcpoafjEo-av **. 'О 6È xiç curatos viderant, congregati accesserunt. Ule ver»
Xûpa; aùxoî; етсьвг^ xal £Üíáp.Evoí eíjauTÍ)? ¡aaá- impositis super eos manibus et precatus confesiiui
uívo;, evT£[Xap.£voí 213 e^wlç xa\ гоЦ aXXoiç sanavit, prœccpitque cum iis , tum alus, ui majori
¿popíxípov *• juvEOpEÚEiv , aûxoj Xouaájtóvoj xal mane convenirent : atque lotus, ciboque sumpl»,
xpo9Tjç (iExaXa6¿)v, ütcvwjev. somno se tradidit,
VARIiE LECTIONES.
. "Ро^1 ™&1а~*\ iirserenduin piitat хой vel «eoí. Cfr. e. g. hom. xi, 2i. Fortasse xuv 5Xo>v mutandum
m xov веои S. " Ita О с marg. Ci , in cujus textu xa{. ,rp.-5vovO. " lia locum corrupium atque man-
cum sanaví с. О. Ар. С est оуты xb Gsïov äviov.Ita conject. вгой &уюч vel вгой ¿vóixaxa non opus est
i ,. s^notatur in О , ad cuj. oram Sti. » OsXriaojaev 4veXu«v С «èxtbv addidi с O.subin.Ie àxoù S ,
кхбит С, О. »Ita S , xá С, 0. " erciSíSávxEí О. "ХЩ О. » lia О с. S , rcpoaÍErav С. »• ¿pOoJúx;!
pov tl et b , qui hic et infra mavull ¿pOpiaíxEpov. '
¿59 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. KO
HOMILÍA X. A 'OMIAIA Г ».
I. Terlio ilaque apud Tripoli™ die malurius e I. Tfl ¡xïv o3v àv tTpnrfXei трЕтд fj^épa 6р6р£те-
eomno suscitatus Petrus ingredtlur iu hortum, ubi pov " èÇ ira/eu eêpOelc ó Штоо; elç tî>v xrjrav
ingens erat aqua? receptaculum, in quod continue uaf^ti ", Ïv9a îjv ùSpoxoEÏov p.¿Ya, e£{ Ô Íit¡v£xÜ{
plurima fluebat inula. Ibi lotus sicque postea pre- irXoúoiov l(b¡5csv ûStop. 'Exil Xouaau,EVGç, eIO' oStioç
catus consedit : nos vero circumscdentes ac in e05a(uvoç exa9¿cr(h¡, fhaä; 6è lupixaQsíouivouí xai
eum respicientcs, quasi qui aliquid desideraremus eiç aùtov axsviiovTaç шатар axouaaí tt ¡iouXouivouç
audire, animadvertcns dixit : ouvslç, '<рт)-
II. Multa mihi videtur esse differentia inter igna II. QoXXfj ¡jloi Soxeï cTvai Staçopà tüv àôoiiv-wv
ros et errantes. Qui enim 'ignorât, videtur mihi «p&ç xoùç neî:Xavt)|iévouç. 'O yàp à^vouv ioixavai
similis esse homini ad prxclaram civitatem pergere (ioi Soxiï àvôpl etc' sù9ïivouuivr)v ttóXiv p.í] 6pu,äv 3>
nolenli, inscilia bonorum ibi positorum ; qui vero pouXTjOivrt, Scie то аучоеХч та èxsï xaXà, ó 6e та»
errat, homini scienti qu'idem civitatis bona, sed nXavTi¡x¿vo; (¿aOóVri jjlev та хота tíjv toXív о^ава,
qui in ilinere suscepto semitam mulavcrit ideoque lv 6s тф ópjiov xa-à t}jv ó86v Tp£6ov TtapaXXáCavrt
aberrarit. Ad eum igitur modum puto maguan xal 6ti тойто i&avcuuivtp. OÜTtoí ouv p.01 5oxeZ toX-
esse diQerentiam inter idolorum cultores et eos qui ■ Xíjv 8iatpopàv sívaí tüv EÍStoXa oeCovtiov тсрЬ; tguj
in vera religione peccant. Nam idolorum cultores èv GEOdeOEÍa àXtouivouç. Oï te yàp EÏStoXa csöovte;
vitam oelernain nesciunt, quam ideo nec appetunt : ¿Yvoouit TÍ)v aítbvwv £ioi¡v, ou еГ/exsv oùÔe ¿péôv-at
quod enim ignorant, non possunl diligero. Qui оыт^;- ô y^P P^l fsamv, àyanâv où Súvavrat. Cl 6e
autem unum Deum colère sibi proposuerunt , et tov 214 ^va ®£0V iêiv èX6|XEvo[ xa\ aiióviov fu)TJV
aelernam vitara bonis datam edocti sunt, si quid toÎ{ àfaGoî? SeSouívtív u,su,a9r(xoreç, iáv ti тгара та
contra voluntatem Dei aut crediderint aut fecerint, Soxouvra тф веф f¡ Ttioreyaaxiiv ij TOHfjaioaiv, eeíxaai
assimilantur iis qui ex supplicii civilale eruperunt, toîç tí¡v ** (¿àv to5Xivtt¡{ т1р.ыр£ас ехбЕбт;хбз^, èXOeîv
ut venirent ad. urbem felicitatis, alque ilinere a 6è etc TÍ)V EuO^voujjiévTjV " [етвиройсш], Y&\ ÈV -rfi
recta via aberrarunt. 68ф v\í eù9e£a{ 7:XavT¡9sTiiv.
III. Haec cum nobis edissercret, ingressus est is III. Тайта œCito'j 8iaXsYou,¿vo'j f¡fjt,Tv Etiêt tí» tüv
qui ad hujusmodi referenda destinalus erat et fjjAETÉptiJV 6 ¿Tct тф inaffeWsiv aù-ф та ToiaÙTa
'lostris, ut nuntiaret mil ■ : magna hominum multi- хав£зтт)Х(!)с XÍYtüv"- itoXXoi í^Xot, xúpié p.ou ПатрЕ,
uido, domine mi Petre, pro foribus stat. Ejus ergo i7pb tüv Oupióv eurí¡xaíiv. "E-iTp¿âvroí oyv ajtoú
permissu intravit magna hominum frequentia. Ule ~ TtoXùç è-îi3t,X0ev в/Xoç. 'O Se ÈYEp9E\ç xa\ tîJ е-^'' "
vero surgens et in basi hesterna positus, cum reli- ßassi ETjisrài, тф t^î 0Eoa£6£Íaí Eöet ■Kpoas.foptú-
gionis ritu salutasset, dixit : Dei, creaioris cœli et aa;, V{T\- ©eoü той tov oùpavov XTÍaavToc xa\ tí;v
terrae omniuroque ¡is contentorum (ut verus nos YTjV xal uávTa та èv auTOtj ns'noiTjxáTOc, шс ó áXt¡-
doeuit prophela) ad imaginen, et ad similitudinem 6í¡í í¡pv ЕГрт^хг" -npotffjTT);, óavOptüitoc хат' eixlva
homo factus, constitulus est ut imperaret ac domi- xa\ хаб' óp.o¡o>3iv Y£Yuv'î ^pxsiv te xal x-jpiE'juv
uaretur, dico autem in ea qua? sunt in aere, terra хатЕотавт!, XáYto 6à tiov èv áápi xo\ yÍ xa\ u8aaiv,
et aquis , quemadmodum ex ipsa re cerneré est. il); И Ц aù-oû той TrpiYp-aTO? Êart üuvíSeiv, 5ti tt¡
Nam industria sua qua? in aere versantur dejicit, ¿аитой auvísEí та p.kv èv aípi epépet хатш, та cv
quae in profundo degunt extollit, qua? terram inco- ßu9tp àvaYEi Svoj, та àv yÍ aYpEÚEt, xa£ toí y& *«'
lunt venatur, quamvis robore mul(um eo praslan- áXx^v aÙTOû поХХф p-EÍJova бута, X¿yw 6¿ eX¿tpav-
tiora, clephantos inquam et leones ac his similia. тас xa\ X¿ovtbc xal títo-jtoi; TuapauXâsa И.
IV. Quandiu ergo Justus exstitit, omnibus malis IV. "Ote piv toi 6¡xaio; aTÚYxavsv, xa\ 7rávTU)V
superior fuit, ac velut in corpore immortali expe- KaStináTíüV avtbraTOí 215 ív> •»•» aoaváTip очОрдт!
rimentum doloris capere non poten» t. Ubi autem той bXyeîv itEÏpav Xa6eïv уЛ\ 6uvap.Evoç, ore Sï í¡jiap-
peccavit, sicut die hesterno et illum precedente D tev, cbç à/^î *' xa^ Tí "P0 eutrjc è5£{ÇapLevf û>î
ostendimus, tanquam factus servus peccali cunclis бойХо; Y6T0V'ljí "CTJi арлрт£ас nSsiv ÛTraitesE тосс
perpessionibus subjacuit et omnibus bonis justo «aO^pîaiv, itávTtov xaXuv 6ixa£a xpt'aEt arspôeí;.
judicio privatus est. Haud enim a?quum fuisset, ut Où y^P eùXoyov îjv, той бебЧихотос lyxa.ia.XzKfQévroí
relicto datore dala apud ingratos manerent. Unde та боваута itapajxívEtv tosí áYV(îJt0!Ilv- "08ev à§
per exsuperantem misericordiam, 'quo una cum йлгр6аХХойтт)с айтой euuTtXaYjfviac Ttpbj то аттоХа-
prioribus futura quoque xlcrua perciperemus bona, 6sïv " fjfiâç аил то!; rcpúroif xaV та eaáptóva alúvia
VARLE LECTIONES.
"Sexítti 0. "¿pOpubTspov Cl et S. "eíjVjei S,0 , eísíei C. Tum uSpoyoeíov S , ô8pox<5ïov CO. '¿päv
ó in texiu, quod in marg. ead. man. correxit in ¿pu,av. Subinde ßouXt;Oivri ex conject. Ci , cuj. textus
poOXsaOai, ut O. **TÍ¡v om. 0. Turn idem Ex6E6riX¿<jiv¡ ut conj. С , in cuj. textu ex6E6oT¡x¿et. Subinde
jnserui 8¿ с. О. *• ÊÙ6'jvouu.avïiv 0, cuj. lacuna? subsequent! inscripsi [èi«9up.oujiv]. Deinde tîjç eu"
id. с. D , tIjv EÙ9ciav C. " th>v í]p;eTáptüv Ы\ тф àitarnèteV* айтф, i та TotaUTa хаОЕ5Т7)хш{ XèY'
*'^0¿í О. »' ш; акЩс EfprjxEv f¡¡ji£v С. *• Vbb. u6aaiv ¿>; bis exarata sunt in 0. " Ita О с Cl TfOÜ
touToif napa«X7¡a£oJv С. . *'xO¿í О. "этросто arcoXaúeiv С ex conject., itpoç тф à:roXaUEiv id. in textu.
261 CLEMENTINA. - - HOMILÍA X. ?62
4-¡-a9a, x6v aûxoû litEiit}« «p09f¡TT¡v. О SE тгро?f,xr,ç A suum misit proplietam. Qui propheia nobis praecc-
sp^ç ujxaç X¿YStv f¡[rfv ** & 8st (ppoveîv xou toneïv pit, ul diccremus vobis qux sentiré et faceré de-
tVExe£Xaxo. "ЕХеоЭе ouv, S кчй v¡i ÚLUxépa XEÎxai bcatis. Eligile ergo et capessite. M in veslra silum
èÇeuaia. "A ftèv ouv 8sî çpovsïv, sïti xauxa- xov est potestate. Equidem quae sentiré debetis, isla
яатта тетон^хота d¿6£tv eeov 8v av атоХабтухЕ tú sunt : omnium auctorem Dcum venerari, quem si
wj», aie' " aùxou атоХт^ЕабЕ a¡¿a toïç îtpûxoiç mente receperitis , ab ipso cum prioribus comino-
xaXol; xal ta èsojjLEva oítúvia а^ава. dis futura quoque perpetua bona consequemini.
V. ШТзас ouv èauxoùî upo? xa auu,9¿povra 8uví| V. Vosmet igitur ad ulilia polerilis persuadere,
№sOe, eávitEp ты ejitptüXtúovri ev x?j ûjiExépa xapS'.a si ad htiiantcm in vestro corde borridum serpen-
Stivtf» 69EI йзтер èua8ovxEÇ \íft\-v Kvpior tur tem velut incanlanles dixerilis : Dominum Deuru
Bear (робцв^стц, nul air<¡> ц<5гь> Aazpevceiç 'Ex revereberis, et Uli soli servies ». Ex tola ergo
lavxo; ouv Xovi<i¡xou aujitfapEt xi) aùxov (xivov çoêeï- mente çonvenit eum solum vereri, non utiniquum,
e9as, oùx ¿>î aSixov , àXX' ùç Sixatov. Ka\ yàp aôixov sed ut justum. Etenim iniquum quis verctur, ne
xiç ço6£txat, u.i¡ а8(хш; àvaipsOî], xal xov Sixatov, inique de medio lollatur, justum vero, ne in pec-
|*}¡ " ¿(juxpxfa ytupaOsiç xiu.wpT]Gf¡. AúvaaOs ouv èv calo deprelicnsus pœnas del. Potcsti° itaque per
ты îrpoç aùxov собы itoXXuv xtôv Èzi6Xa6â>v " атгаХ- " timorem erga illnm effugere mullos noiios metus.
Xi-pjvat tpóotüv. "Eva fàp xbv ixivxiov x'jpiov xal t:oit¡- l'iiuin enim cunctorum dominum et Creatorem ni»i
xf(v èiv ц$] 9о6т)я9е M, toívtiúv twv xaxuv SoüXot i-\ timealis, omnium malorum servi magno vestro
tí, 216 ¿auxtüv рХабт) éis<t8s, Xáf^Si 5atu.óvwv xa\ incomraodo erilis, deemonura inquam et morboruni
Ka6T¡¡iá-tiJv xai itavxbç oü¡> *• 8í¡ xivt тр<5тар ¡aXáirreiv omnisque rei quu; aliquo modo potest noccre.
íuva¡jt¿vou.
\1. eapjâavTEÇ ouv rcpósiTS *• хф Оеы, o£ xíjv VI. Cum fiducia ergo ad Dcum accedite, qui prin
àp^v è«l тф xávxwv ipÊtv xat xupiEÚEiv ysYevTl" cipio ad cunctis ¡inpcruiidum et dominanduai facti
uivot, o? xivej ïxexe aùxoù Èv (j¿v тф atí>u.aTi xtjv estis. Qui ipsius ferlis in corpore imagincni, pariter
EÍxova, ílwíidc xE 1хгтЕ ^v ТФ VV 'íí Yw*,!Jl']? xijv feratis in mente senlentiae similitudinem. Quoniam
¿¡ioí¿/tTt-a. 'Etts'i ouv aXóyoc.; Çwoiç èoixoxa " тсра- igitur facientes simiüa cum brûlis animantibus ex
Çavxeç èxxTJi <}>ux*¡í [ùllwv] " tíjv av9pcóítou!JíuxV anima vestra humanam animam perdidistis, instar
атаолазатЕ, ¿Ьатгр x°'pO' Ysvó¡i£voi Saijxovwv aixíj- porcorum eflecli dxmonum facti fuistis pelitio.
(utxaèfivEdes. "Eàv ouv xou вгои votiov ачаЩу\а$е. ", Itaque si Dei legem receperitis , fietis homines.
4v0p(.j—о-. fiVS38»- Où fàp olov àXoyoïç ijxtv eítisTv _ Ñeque enim brûlis animantibus dici potest: Non
Oii çor«5ce(ç, où jici%Evcreiç, où xÀëtyeiç, xa\ xà occides, non adullerabis, non furuberis b, et sc-
i|íjí. At6 [it¡ 90oví¡<njXE èauxoïî eíc x^v 7:pióxY¡v quentia. Quare ne vobis invideatis , ut ad primant
avax*Xoú¡x£voi eîseXOeiv EUyivEtav '*. Auvaxov yap revocati introeatis nobililatem. Fieri enim id potest,
èexiv, èiv хф esiji [(25) Seà x£>v aYaOiov r.páÊíov si Deo per bona opera similes cflicumini. El per
i?o;ioi6>öfjXE ". KaV 8ti xí¡v ÓLiotóxTjTa uio\ exEÍvou similitudinem filii ejus esse reputati, in dominium
cTvn XoficrGávísc itávxiov 8E07táxp.t áToxaxaarfjVaí cunctorum restituí potcritis.
ouvT,Kues.
VIL *Ар£азб£ ouv OTroSÚEorOat ttüv xevwv etStüXtüv VII. Incipite ergo deponcre vanorum idolorum
xobí è7xi6Xa6£Ïî собоис, Зтаос xf,v aScxov cóyrjxs noxios mclus, ut iniquara effugialis servilulem.
îouXîtav. AsCTTtoxai fàp Êôvaatv ù(jluv èxfîvot, oí Domini nainque veslri facti sunt illi, qui et ad ser»
x*i £¡; SoúXouí ujxïv SxptlJXOi xuyxavoustv. Myw 8È vilium vobis fuissent inutiles. Loquor autem de
ягр1 üXtjc xuv á({/úxtiiv aâXLiaxtuv xtôv (лт,8е irpbç materia inanimorum simulacrorum , qua? ne ad
xè SouXeûew ûjjiîv xfHli'íûóvxwv. oute y^p àxousc, scrviendum quidem vobis usui esse possunt. Nam
oCxc pXÉTŒi, oOxe aloOávExai, àXX' ouSè ¡it¡v "• xtvTjOTJvai neque audiunt, neque vident, ñeque sentiunt, sea
217 Súvaxat. Eî yàp ßouXExaixti ûjxuv oûxtoî opâv D nee possunt moved. An enim vellel aliquis vestrum
<Ь; opi, xa\ àxouEiv ¿>î àxoÛEt, xa\ ataeávE(i9at xaV sic videre ul vident, et audire ut audiunt, et sen-
x;v£:iOat ; àXX' àzEÎrj xoiaúxr¡ XoiSopía XotSopEÎv iràvô' tire, et moveri? Sed absit liac contumelia afficere
« Malth. iv, 10. bExod. xx, 15; Mattb. xix, 18.
VARUE LECTIONES.
"6 5È Ttpo^xT]? í¡u.ac яро; ujjiäi X£yeiv ûu.îv О. "Ita D , oit' С, 0. " Fort, addendum ècp' post y.i\ S-
** èîTiXaCtôv О in textil, èiu6Xa6wv in marg. " lia S , <po6s!d8£ С, О. " ф С. " lia О et С ex conjecl., id.
ko&jsïxe in lextu. " Ita conj. С , cuj. texlus Ь£хат£, ut 0, S : Porro èx addidi de conject., cum nulluni
aliud remedium invenire potuissem. С emendat xfi (J-^XÍ- "xi; ^"X^î P- xij Aux [tiç 6p.tbv] C, sine
lacuna. " àva8i£;aa9E 0. •* àyëveiav 0. " è?ou.oco9î)X£ 0. " (iiv CI et S , qui iegi't vult ufv—conjectura
ap. С jara lia expressa, accedente O. Subindeíj yáp p. eï yáp conj. S.
VARIORUM NOTiE.
(25) 'Eàr гф веф. Hoc capul cum 25, et homil. seq. 4 ac bomil. хн, 26, delibat simul Daniasccn«
«^p. IIspl а^аЭогруйч xal aYaOojroiüv. Сот.
«Й S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 2«
liominem quemlibet, qui Dei circumfcrt imaginera, A ovtivoüv " ävGptDTcov, eíxóva «Eptcápovxa Осой, el
etiamsi simililudinem perdiderit. xal tljv ópotórrjTa antúXeiev.
VIII. Déos igitur veslros áureos el argénteos vel VIII. Toùç yoüvOeout ujiuv toùç xPu'¿0Uí **^ ep-
ex alia faclos materia in primam suam naluram yvpèavi J)xal èÇ uXXtjç twoçOXt]? fEYev^pivoui, e¡í
reslituite, in pocula dito et pelves et reliqua omnia •tip 7:p(í>TT¡v aùxâ)v ¡púaiv апохатаот^аатЕ , eîç те
quae vobis ad minislerium possunt esse utilia ; at- çiaXaç "e Xiyti) xal Xexáva; xal та Xomà navra, 6tra
que haec vobis initio data bona reddi poierunt. Sed 6p.lv npbç Ú7tT]pE<TÍav xp<¡ui¡ia *• ébat 8'Jva-ar xal
forsan dicetis, non permittunt nobis id faceré pra> сайта ùu.ïv атгарх^с 8o0¿vra àyaôà аиохататтабг^ас
posilorum leges. Bene, quia leges, et non ipsorum ouvqQ4}aETai. 'AXX' faioç èpEÏTE- Oùx sûaiv fyiâ;
l'iitiliuin numinum quae non est virtus. Qua ergo тойто noiTJaa'. oi twv EÇEecoVttuv v¿u,oi. KaXiû;, ort
i alione deos existimastis, qui lumia nis legibus de- v¿u,oi, xal oùx oùtwv tíóv Eixaîojv о-сбазцатьм f¡
fenduntur, a canibus servanlur, a populis custo- u.1] оЗаа 8ûvap.iç. Пыс ouv aù-oùç вгойс VEVop.íxaTE,
diuntur? et hoc si idola fuerint áurea vel argéntea un' *• av6piüit!vü>v vá[«j)v sxSixouuivou;, uñó xuvwv
vel aenca : nam lapídea aut flctilia ipsa sui vilitate çpo'jpouuivouç , un' 6xXwv çuXafiaojAivou? ; xal
iiiuniiiiitur, quia nemo hominum lapideum vel fic- сайта èàv xpúaea ^ аруйреа f) x&XEa* "& T^p X£-
liletn furari avet Deum. Adeo ut magno subjician- В 6iva f¡ oorpáxiva uno ttjç axijiíac cpuXauasTai, 6«
tur periculo, qui ex pretiosiore materia constant oùSelç'àvepûntuv XtOivov f¡ óa-páxivov ¿ренета; xXi-
c'.ü vestri. Et quo modo dii sunt, qui furto aufe- 4*ai 9eóv. "Dote ¡хЕ-;ал(|) xivSOvw unóxsivrai oi éx no-
mitur, qui conQantur, appenduntur, qui custo- XuTEXESTÍpac GXtjç Y£YevTl!JL^vot ùuxjv в£о£. Пйс 8i)
diunlur? xal вго! eIsiv, xXem¿u£voi, x^veuojaevoi, етавил^б-
|aevoi, cpoupoúp.Evoi (25*) ;
IX. O miserorum mortalium mentes, qui mor- IX. "ü TUv TaXatraóptdv àv6ptbnti>v çpiveç, vixpüv
tuis magis mortua verentur! Ñeque enim possum vsxpÓTEpa 8s8iÓTtuv 218 °ùô- Y^P vsxpà auca XéfEív
ea mortua dicere, quae nunquam vixerunt. Nisi forte 6úvap.ai, та [«¡бапотЕ {^savra, Ix-oç e¡ ¡jlt; " Tácot
sepiliera sunt antiquorum bominuni. lnterdum apxaítov avOptbntov eíuív. 'Evíote f àp Èm6aîTiç àyvtb-
enim ingressus aliquis loca ignota nescit, utrum OTOií tótcoic oùx oíSev, oùç opa vaoùf nírepov поте ve-
quae videt templa sint hominum mortuorum nie- xptüv àvSpwv u.vf|[iaTáÍ3Tiv, f} tuv Xeyoiievwv Osûv
uumenia, an vocatorum dcorum : interrogans vero itu6(5u,Evoç 8e xal axoúsa; Sri Geüv ", TcpoaExúvriaEv
et audiens, ea esse deorum, adoravit pudore non oùx ai8EaÔ£\ç, ÓTt eE ¡í^ e£jETáia? ¡xE[xaO<¡xo>. вэ, Sii.
suffusus, quod, nisi percontando didicisset, propter q xo bov tïjç ójaoióttitoc, d>ç vexpoü |ivr(¡xEÍov av тахр-
aequam simililudincm velut mortui praetcriissel se- eXtjXúOei. IIXi]v où' xp^l H* ^pb? t^î °* TotaCiTT(ç
pulcrum. Sed non oportet ut in hac superstilione 6siai8ainoviaî тоХ).^ napéx^w àira8£i£;tv. 'P^Siov
muliam aderara probationem. Facile enim est vo yáp êsti тф eiXovTi vo^sai, 8rt oùoév èsriv, èxto;
lenti intelligere, quod nihil sit, nisi quis forte nul- eI ¡Л-Г) ctç où рХетег). IIXi]v xlv vûv uxouaov, Sti oùx
lalenus videat. Attamen vel nunc audi simulacrum axoúsi, xa\ vÓT^sov, Sri où voeï. X_to:ç yàp ct'jvh Эа-
»on audirc, ac intellige, non intelligere. Nam illud vavToç avOpúnou à-oîtjaav. El 6e ó iroifjffaç етеХЕи-
Hiortalis hominis manus fecerunl. Si autcm, qui •tT¡3£v, тей{ то ûît' aÙToO yEfovbî où Хив^ тета*. ; T£
fecit, obiil, quo modo ab ¡lio factum non destrue- oùv бухтой Ipyov iTpojx'jvETí, ■navTeXtbç àvatsOfiTov
tur? Cur itaque adoras mortalU opus , omnino 6v; inÓTS oi Xo-j-up-oùç iypvttç où8e та Çua irpo*.
sensu destitutum? cum, qui meutern habent, nc X'jvoûatv, où8è orotxEÏa та ùirf) 6eou YEfsvi]p.áva xo-
animalia quidem adorent, nee elementa a Deo XaxsOouaiv, Xiftu 8e oùpavbv, îjXiov, aEXifjVTiv, àarpa-
condila colant aiquc adulen tur, caelum dien, solem, ttîjv '", OáXassav xal navra Tàèv aÙToîç, ¿pûtûç xpi-
lunam, astra, terrain, mare el cuneta iis contenta : d vovteç, u.ij8è •• та im' айтой yevajieva npoaxuvElv,
VARIZE LECTIONES.
"' Ita С c.l), Sri o!v С ■8 çiiXoiç О. " xpô'^v О. ,0 ènt О , ut mox ùno бх^ЫУ- " Nisi vocibus
transpositis legas exto; eï u.i¡ Taçoi omnino rescripserim eíx8c tícoi. Templa fuisse mortuorum sepiliera,
ex dementis Протретстьхф docet Euseb. Prœp. evang. и, 6; Cyrill. in Jtilt.x, p. 541; Tlieodoret.TAerapeat.,
vin, p. 115. Ed. Sylb. D. el p.i] ехтйс С, О. " Ita О с. E , 6eov С , öeou conj. D. С , cum totuin locum
perperam distinxisset, corrigere voluerat oùx а16аивт]. Debebat saltern scribere т<5£(твт). At quae sit ver-
borum conjiinclio, recle explanavil D , quem egosecutus sum.S. " p.Ep.aeí¡xEt tí. Tum id. Eaov. в* npb;
nîjî conj. С , npoî Tt,v Tijî ulerque hom. codex. M Fort, аатра, y^v, ex Recogn. v, 10, С " (jlí¡ ¿Etv
conj. D.
VARIORUM NOTiE.
(25*) nôiç 81} xal Beol eleir, хАеягоцега, %wev- vellargenteus, de immundo vásculo, ut sa'pius ¡actum
¿jierci, стаОщСоцега, cppovpofyteroi. Recognitio- AUgypiio régi, coti/latur, tunditur malleis, et incu-
num 1. v, c. 15 : Qui ergo furari possunt, qui ub homi- dibus figuratur. Qux verba magni oialoris M i mu il
nibus custodiri, qui conflari et appe.ndi et maileis cœdi; Fclicis eo proiuli, ut moiiercm iis inserendam esse
isti huminibus sensum habentibus dii debent vidai ? virgulara post sœpius - ñeque enim saepius Amasis
quasi Rufinus praeter c?poupoúu.Evot iegerit acpupoj- rex ex immundo vásculo iduluin fecit , sed seincl,
U.EVOI. Urgentur auiem eadein isla argumenta a referente Herodoto in Euterpe cap. 17-2. Sensus
sanclis Patribus, iis praeserlim qui adversus gentes, ¡laque est, et saepius id factum , et factum quoque
et apologias pío Cluislianis scripserunl. Deus œreits iEgyplio ab rege. Сот.
265 CLEMENTINA.- HOMILÍA X.
олХа tov toÚTuv 8ij¡xwopY%v xa\ Tápoxov oáSsiv A recto judicantcs, ncc ab ipso croata coli deberé.
8eóv. "ЕтЛ to'JTtj) yip xa\ aûxà xa'PEt> °T' Ttv T0" sed eorum opillccm et largilorem Deum esse ado-
r.tr.v.TX'jZ'jç, ti¡ií¡v oú&lí eÙToïç Ttpoaíjd«v. raiidum. In hoc quippc ct ipsa gaudent, cum ho
norem crÄtoris nemo ipsis atlribuit.
219 X. Au-oü yàp ¡jm5vou èarlv í¡ Svt[¡xoj 88£а X. Ad ipsumenim solum pertinet eximia gloria,
«5 ¡jwv/j àfsvTjiou, íte •' та Xoiirà itávta yevtit3 qui solus increatus est, quoniam reliqua omnia
WTxáveu 'ûî oSv wj àfev^TOu fStov то Qebç eívat, creaturse sunt. Sicut ergo increali proprium est,
виты; Ttäv órioSv уембрлчоч Oeoj t(j> 8vtí oùx íotiv. Deum esse, ita quidquid creatnm est, Dcus ver«
upo tcívtcúv oív aworjOiivai ôtpsfts-s -rijv той èv ùp.ïv non est. Ante omnia ergo intelligere debclis mali-
аяатшмтос 6cpetoî xaxoupyov iirtvoiav, 8; 9povi[itdç gnum vos intus decipientis dasmonis commentum,
Jfiîç атахта dftoaxiaKi xpEÎtrovoç \oyiay.ov, Iprajv qui perite seducit vos promissione mentis melioris,
Cjubv èx той è-pcîçaXou eîj tov vurialbv ¡uiîXov (26) serpitque e cerebro vestro in dorsi medullam, et
xa\ (jiya xípSoí j)roúu.£voc tty úpiETápav àî:aTtjv. lucrum magnum computat deceplionem veslram.
XL Е!3шс M yip tov анарх^? váp-ov, öti èàv ùpuïi ?" XL Seit enim primam legem, quod, si vos in
t!; ûirfvotav tuv •• Sfjirote Xsyojaevojv Osiôv èvafxT), opinionem vulgatorum deorum inducal, solummo-
¡jtávov ïva eIç то ttjç fiovapxEa? ayaOov 4[*артГ|-Е 70, " do ut contra monarchic bonum peccetis , lucrum
x£p8o; абтф vîvstat f¡ ùjuiv хататиро^. Лауш 8e ipsi Hat vestra subversio. Нас vero ratione, quod
»ли Sri yrp ija&tE xataSixauOe'iç, tov 8t' ájjuxpTÍav terrain edere condemnatus fuerit, cum qui peccati
eIî -jT|V XuQivra, yt¡v yevíjuvov, èiOistv E/eí àÇ*ud!av, causa in terram rcsohitus est , terram factum po-
tfiw (Ji'jx^v ùjauiv si? ttjv той mipoj aÙTOÛ уаттера lestatem habet manducandi, animabus vestris in
Хыооизш';. "Iva ouv тайта «aOï)TE, rcàsav tíjv xa8' igncum illius venlrem abeuntibus. Ut ergo ista
ujiwv ujûv ù—o6aXXEt oft¡3iv. perpeliamini, omnem vobis contrariam suggerii
opinionem.
XM. 'A-' Tl aÙTOu yip itótaai ai хата trjc ¡xovap- XII. Ab ipso enim cunclae quae contra Dei mon*
)f{aç агатт,Хо1 тф vtjj ùpuv £тЛ ßXi6irj IviirEÍpovrat archiam sunt, sentential fallaces perniciose insc-
огоХЭД^с. DpUTov p.ïv iva pA\ toùç " tîjç Qeoœs- runtur menu vestra:. Primo quidem, ne pietalis
€s!aí axoaravrsç Xi-p1-»? *í|v tuv xaxwv akíav àitE- verba audientes malorum causam ignorantiam ex-
XánjTE S-po'.av, 220 "poçaieî -рлогашс ivs8piÚEt, pellatis, insidias prxtextu cognitionis slruit : sug-
8oùç та (iÈv " ирйта ¡lia tí¡ хата návTwv 7tpoXi¡- gerens primum et una in omnes utens praesum-
iît -¿ptopzvoî, 1\ Tij еат\ т8 vo¡xíCeív xa\ '* хахшс ^ ptione, qua; est ut, malo accepto consilio, putetur,
LA., ч *_a те ä— . il... ..z 2. * . —_.": _a_ a .......i si
quod M] quis
я..:* non
««« andient
A..,i:»..l* verse
..я.м religionis
-»i:—:....:- -sermo
P£6o'jXEÛo0at ", 8ti àiv ¡i<j tiç ахоиитд той ttjç Oeo-
eE6ît'aç Хауои, oSx ïoriv ïvoytoç t^J xptuEi. ДЛ x.l nen), non sit reus judicio. Qiiare ita deccpli qui
o5to)î a-aTÚ¡xEVo( tiveî axoïkiv où 6¿Xouuiv, ïv« dam nolunt audire, ut ignorent : nescientes igno
i^nCajiv, oùx EÎ80TEÇ 8ti ^ 4fvoca aùti) xa9' aÙTijv " rantiam ipsam per se esse validum venenura ac
ixavov Oaváítjxáv lert cáp¡jtaxov. Où yàp, et Tt¿ lethale. Nam si quis mortiferum pharmacum per
itpo(jXi6ot eavaüíjxoü çappaxou ayvouv, oùx &m- ignorantiam sumat, non ideo non moritur. Sic peo»
в-у+,охЕ!. OStioî çymxui al áp.aprlai àvaipoûnt tov cata naluraliier ¡nterimunt peccatorem , licet ex
ajiaptivo'/ra, xavà^vouv itpáajtj " 1 (jltj Sîî. ignoratione faciat quae non oportet.
XIIL El 8È tn\ парахот^ Xötojv xpiaeç yivETat, XIII. Si aulem de eo erit judicium, quod non sit
•wXXtT) fiâDvXov ô ОеЬс ¿Хобргиагс той? (AÍ) 6eXí¡aavTac obeditum sermoni, multo magis Deus eos perdet,
■H¡v eíí aÙTOv eptjixsiav àva8i?aaOat. '0 yip p.í¡ Oí- qui noluerint ejus religionem suscipere. Nam qui
XiKv {taOztv iva (ií) évoxoç fj, îjSti d>ç sEStoç xpîvEtat. noluit discerc, ne esset reus, jam ut pcritus ju<!i-
'E-p/cij yàp 8 ¡xi] axoyaai 9íXei- íóíts où8ev SúvaTai catur. Agnovit enim quod noluit audire, adeo ut
Rp4î à^roXoYlav èitlvoia *\ itpbi xap8íoyvá)aTT,v D ¡stuil commentum nullatcnus ad cxcusalioncm va-
VARI^; LECTIONES
•" 8rt O. M Participium EtSiiç arete conneclendum est cum cnuntiatione antecedent, cum qua
gramniatice 'coharet. S. Turn àr.' apyiî 0. Idem pra-p. Et; bis exhibet. •• töiv
:«5v S. (bv С, "0
Tum àvévxrj (lóvov, îva S , quod in Adnolt. er. emendan vult in ívéfXT), (Jióvov iva. Atqui ita jam
edidenint С ' el Gl. '"lia С in marg., арарт») in textu, ut O. Turn ftvTjTai С, О. " 'Ait' ex conject.
Ci, deesl in utroque Horn. cod. " Scripsiïva ¡jlJ) Touç.duce libro Ottob., in quo ha bes ïvaToùî p-i), x. T.X.,
tva toùç C.
"Fort, scri
** xat add. S. ..._..,
Шр\ iiisoiiaôuv), qui hoc caput et sequens excerpsit : xai—itpaaaEi cod. Нот. Pansin.. xai ayvouv itpaa-
o« С ibCaUiditus Recogn. v, 18. Fort. les;, ayxîvoia S.
VARIORUM NOTiE.
(26) "Еряыг {¡¡шг èx tov èptsyaÀov elç rbr aiunt, ex humannrum cadaverum medulla corrupta
nozicûcr ¡iveXôr. Rufiiuis ex sensu magis quam serpentes nasci? qua de re Pluiarchus in Cleomene
ad verbum : Serpil per sensu» vesiros ; atque ab extremo : scu putius ad id. quod in Plinio legittir
ipso vértice incipiens, per interiores dilabilur medul- lib. x, cap. 66, anguem ex medulla hominis spine
Ut , llecognit. v, 17. Quid si aUusuin ad id quod gigni ? Cot.
Patrol. Gr. II. 9
S67 S. CLEMENTISl ROM. PONT. OPERA DUBIA. SC8
leal apud cordis cogtiitorem Deum. Quoeirca fugite А вейу. ДЛ <pEÚYe«TOU 6>иос xl¡v iwvoupYW йтобсй.
vafrani cogiialioncm, vestra: mcnli a serpente siig- Xo.uévrçv u¡i¿Jv ты vtji ivOû|rr)aiv. "Iva 8í) " xa\ 6v-
gestam. Di vero aliquis vere ignarus praesentcm xio; àfvof,saj xiç xov zapivTa ßtov xsXeuxôti, l-(-
vilain (inierit, culpa non curebil, quod i»i lolo vil« хХтцла t\í'., 8xi piúiaj xpovov oùx l^vu x!{ aixü те
tempore non agnovcril beneliciorum ciborumquc xa\ xcôv aùxif> "° Imxoprfírfisia&v xpotpûv ùtttipÇev
argilorem, et, velnt sensu carens, multumque in- EÙspyaTTjî, xaï 221 öTt " ш» àvetefliftoç ха\ á/á-
gratus, indignus servus e reguo Dci rejicielur. puro? toXù àva|io{ SoûXo; Xtjç xoû Oeoû àito8oxi(id-
Çsxai •• ßaatXda;.
XIV. Snbjicit ilerum vobis nequissimus serpens XlV.IIâXivxs",ù'7:o6aXXEtùjAÎvo8îivo; 8tptç úz¿Xi)-
existimaiionem, ut boc cogitetis ac dical¡3, hoc 4<tv, xoûxo voeïv xa\ Xáyetv xoûxo aùxb, 8 8V a/eiiv ol
ipsum quod plerique vestrum dicunl : Scimus et nos, rcXeÎTtot ú¡awv Xiyousiv "Isjaev ха\ <)¡así; on sic
unum esse omnium Dominum, sed et isli dii sunt. èaxb ó rcávxtov Kúpw;, àXXà xai ouxoi Geo£ eIjiv.
Sicut enim unus est Cœsar , babet autem sub se "Ovrep yàp xpáxcov elç eoxVv ó Kaîaap ", Exsi й
administros, consulares, prefectos, tribunos, cen ùir' aùxbv xoûç Sioixïjxiî, ùtoxxixoùî, ir.apxouç, xi-
turiones, decanos: eodem modo, cum unus sit Xíápxouí, éxaxovxápxouí, SixaSipxouç ", xbv aùxbv
Deus, instar Cxsaris, et isti, ad similitu- B xpôuov âvbi Bvxoçxoù [Л£ГаХои вгой йитар Kaijapo;
magnus
dinem minorum polcstalum , dii sunt , ei quidem xat ouxoi " xoià xbv tuv U7toxsip.¿vu)v è£ouijuI>v X4-
subject!, nostri tarnen gubernatores. Audite ig'uur, fOV Ö£o£ EÍlIlV, ÙTOXeEjXEVOI U.ÈV eXEÍVü), 8ioixoûvx:;
qui ex bac susceplione per eum velut gravi veneno 8k f¡(i5í. 'AxoúsaxE ouv ос хаихт) xîj úitovoía ** <!)»
«stis infecli, pravam intelligo allali exempli suspi- 8sivii> àTtoX£i99ÉVTEî 1ы ùix' aùxoû, Xáy^ Se той яа-
cionem ut sciatis quid bonum et quid malum; paSs£Y(*<xxoç tíjv xaxTjv ûmivoicrv , 8тао; cíSt^xe xi
nondum cnim perspexislis , quoniam nee qua; pro- xaXov xa\ x£ 7rovr,poV oútoü fip ауебХа^ахЕ, 5xi où&e
ponitis inlelligitis. xoíf itpo6aXXo(i¿voic ¿?' u¡i£Jv àvopâxE.
XV. Si enirn dicitis, quod ad simililudincm Саз- XV. Ei fàp çaxE , d)? £lî " x-öv xoG Kaiiapo;
saris Deus in locum subjeciarum poteslalum habet Xáfov xov eEbv ïxetv **f uitoxstjiivac içouiia;,
quos pulatis déos, ñeque sic vestrum sequimini xoùî Xeyojiévouî Oeoùç, oô6' оОхшс itj) ùixuv oxoix£Îxe
excniplum. Nam si sequeremini , id scire opor- itapaSEÍfiJiaxi. El ràp iaxotxstxE, к^стр xoûx' " ti-
luit , quia sicut non licet nomen Cesar is dare 8évai, ôxt, ¿>î oùx 55Eaxi xo Katsapo; 6vo(ia èxEpvoou-
alleri, dico autem vel consuli vel prsefecto vel Iri- vai, X¿yw Si] ^ Опахы ij èitapxv 222 Í X'^PXV 1 е'£'
buno vel alleri cuipiam (etenim qui dederit non ç ры xiv£ (5xi ô SiSoù« où Ct¡jexoí, xort ó \ау.6яшч àvai-
vivet et qui acceperit occidetur), ita ex vestro p£8<iiExat ) , oûxioî èx xoû ицЕхерои TtapaSEÍYpwí
xb " вЕой Svoijux Ixíptp 8o9î)vai oíix ÍCeoxiv ¿тл\ xai
exemplo Dei nomen alleri nefas est imponi , alio-
¿ TOipaOElí fjxs Xa6£ïv fjxe " Soüvaí àwîXXuxai. El
quin et qui tenlaverit vel accipere vel tradere inlcr-
ibit. Quod si contumelia bornini illa pœnas dat, 6e f) à«' av6p¿nou " ûôptç 6íxt)v яарЕХЕ'. ^^V
mullo inagis , qui alios déos dicunt , lanquam in (xaXXov o¡ âx£pouç Bsoùç XérovxEÇ ibç 0£bv 06píaavx£{
Dcum contumcliosi ¡eterno subjicienlur supplicio. aitjvíu uixoxEtïovxai xoXáiEi. Ka\ сйХйуы;, ött xb е!{
xi)v aùxoû (xovapx'av itapaBoOav ùjaïv •* xi¡i?v 5vop»
El mérito , quia nomen quod in monarebiam ejus
itáq) fj ^6uví;8tixe отабаХЕХЕ û6pst • où Y*? тЬ 8г:ш?
vobis ad honoraiidum tradilum est, omni qua po-
tuislis affecistis contumelia. Non enim vere nomen èsxb aùxoC 5vo(jux вЕЬс, àXX' ù|xeîç x¿u>;" «p«"
ejus est Deus : at vos, qui illud quondam acce- Xti'íóxec ù6piiax£ 6 eSööi] ùjjiîv, îva ш{ âv aùx<]> XPV
arj!i8£, eîç xö 6vxn>ç aùxoû Ьчора Хоу^Щ' ú(«'í Й
pisiis, traclatis conlunieliose, quod vobis conecs-
sum fuit ; ut quemadmodum eo usi fuerilis, id ad aùxo паз^) û6p£i ОтсЕбаХбХЕ.
verum illius nomen referatur. Vos autem illud omni
expoàuislis opprobrio.
XVI. haque veslrorum .¿Egyptiorum primi , qui " XVI. AùxExa youv xuv AtYutxitiiv ùjauv ol àpCT"
de rerum cœleslium scientia gloriantur el de astro- fltai , ol itEp\ (isxEiupoXoYlaj aùxoûvxEî xa\ xwv
rum natura sc jactant judicare, illud nomen per Suxpiov xà; çuîeiç 8iaxp£v£tv titayyeXlopzw- , ù™
malam in se latentem opinionem omni ejus igno- xax^ç aùxoï? èvSojiuxoÙTriç ùnovofaç «авц «"xb
niinke, quantum in ipsis fuit, subjecerunt. Nam àxiu.£a ôiov xb xax' aùxoû? " un¿6aXov. Ol |¿vT4?
alii eorum bovem qui dicilur Apis colendum tra- aùxuv itapíSosav ßoüv xbv Xey¿¡a£vov "Amv" «¿6£IV>
VARLE LECTIONES.
"" tva 8£ С ààv p. tva proponit S. J M aùxoû conj. D. Tum етхор^вЕийу D e* conject., apro
bante О , è7nxoupr,6£i3Uv С. 81Foriassc leg. Ixt vel èrei S. Mai:o8oyt¡jiá»£xat S. "Sí scribil Schliein»n*
nus Clem. p. I3Ö, 5G9. S. Tum 4XXo p. xoûxo conj. S. Cfr. Recogn. v, 19 : aliam ... opinionem. ** wu -,'.à
aùxb oùo , xoûxo où С , qui conject. xoûxo 8. Correxi interpunclionem Ci. "Kat'uap O. »•6sxápX°'Jí r,
" Ita S, aùxoi C, O. i»ti,ltecogn. 1. с •• Lect. Ollob. suspicatus est S , expressit lamen xajxt¡vt|l
uitóvoiav с. С. Tum áratXEitpeévTEí idsrn, ÍTzalzi<pbév-tc S. "* Forlasse leg. «bast S. "xoûxo С. "xou ^ £
"tiewOe:; eI'xe Xa6eîv еГхе О. Min' àv9. conj. С , ait' id. in iPstu, ul 0. "i)u.tvO. "x8ù>î С Ч«*2
deleri vult D , xoûxo S. Jam nihil mutandum. *« aùx<5 add. с. О. " aûxoûî О еД С ex conject., *uW
idem in textu S. Fort, scribcadum aùxoù; aúxí. »* &щ\> О.
260 CLEMENTINA.— HOMILÍA X 270
oí 61 трауоу, oi Sa aCXoupov, oí Sa ôçiv ", аХХа ха\ A didere, alii iiircum, alii felem, alii serpcntem, sed
tyOùv xal xpó{iu.ua xal yavzp&v irvEÚUATa xal ¿xs el piscan el cepas el venlris crepitus et cloacas et
to-jí (27) xal aXáyiúv Jiótüv piXij. Kal Шоц ¡lupioiç brutarum aiiimanlium membra. El mille alus sub-
raivu a!ixp°'í aT0TOr¡[ia3iv. diilerunl illud nomen pravis lurpiludinibus.
223 XVII. Тайта той Штрои eítíóvtoc EYéXaasv X Vil. Пгес dicente Petro, risil qux'astabat mul
ó тагр£зтт,хы; 5x^°î- Kal à D¿Tpoí Ici) Tzphç töv Y¿- titude. Et Parus ad risum dixit : Ridelis ¡llonini
Хшта- ГеХоте újieíj та èxïîvoiv, oùx eïSotsç коХХф senieniiam , nescientes multo inagis vos ab illis
|iâ).Xov бтг' exeíviov YsXó)¡x£vot. DXt¡v та aXXfjXiov irrideri. Attamen alii aliorum res deridetis , nain
угХатЕ, tí yip fSia úito auvT¡9EÍaí xaxr,ç eíí ¿татцу proprias, per malam cousueludinem in fraudem ■ 1 1—
¿XîvTEi où JÍXé-etí. "Otí Sé 6vrto; èpûuç ,0° хата- ducti, non cernilis. Quod vero recle Êgyptios ir-
veXiïte TUv Aíyutetúdv, aúu.c¡>T)[u, ítzú аХоуа ££>а rideatis faleor : quandoquidem auimalia ralione
Xofixoi 6vteç Tpoixuvouaiv, та toïvtw; 6ví¡axovTa. carenlia ipsi ralione prxdili adorant, eaque omniuo
D¿í Se xàxîîvot ù(iiiv xa-aysXaivTEi Xeyoustv, axoú- mortalia. Quo modo auleni cl illi vos deiidendo
чл-f 'H¡jlsíí, çaclv1, e¡ xal 6vT¡sxovTa npoaxuvou- loquanlur, audile. Nos, inquiunt, etsi mortalia ado-
jiív, áXXá уг * xäv {fjjavTá tote , ujieIí Si та (xr,S¿- remus , tarnen qua; aliquando vixerunt : at vos
яоте ^fjSavTa oí6ecjUe. Про; toútoíí, çaslv, той êvoç qua: nunquam vixerunt colitis. Ad hxc, aiunl, unius
öeou Tífxáv 6íXovteí ttjv ¡iop:pT¡v xal (if) EUpoVíE; Dei honorare voleóles l'onnain, нес invenientes
тто:а èsrlv, Ttásav (lopcpr.v irpOTijjiäv EÍXófiEOa- xal qiialis ea sit, omuem formam colendam censuimus.
ojito; тоьайта Tiva Xéyovte; ¿pGÓTEpov ùfiwv oíovTat Porro hujusinodi qua:dam locuti reclius vobis se
ÇpOVEtV. pulanl sentiré.
XVIII. Д'.о xal ujieï; airoxp£v£<j8E * ттрос айтой;- XVIII. Quapropter et vos iis respóndete : Falsum
ЧЧОЗговЕ, où yip Tijift tt¡ про; tov ívtio; Oeov айта dicitis, non enim in bonoreni veri Dei colitis illa,
e£6ss0£, idiaav yàp äv jioptjTjv nposExuvEÏTE oi irdv- quia omnes omuem adorarelis formam et non ut
T£Ç, 0'¿X <»>; È7COIEÎTE- OÍ J1EV vip újltóv Xpá¡l|lUOV * facilis. Nam qui vestrum cepam esse numen exisii-
úrovoí¡ jbvte; EÎvai тб Seîov xal yaurpoí 7;vs'J¡iaTa mant, et qui colunt venlris crepitus, inter se bella
ffá6oyT£; 7îoX£[xoйаlv*• xal ойти; ó¡io£u>; oí itívte; gerunt, similique modo cuucli, unum quid maximi
ïv тс TtporijxfjSavTEî та SXXojv fyiytiz . Aia'fápto 8Ь latientes, cieterorum cullum iniprobalis. Variante
yvibjiTj той айтой Сшои jieXíóv 3; ¡iev йХХо e¿6£t, quoque sententia ex membris ejusdem animalis
ÊTEpo; ôè то * 224 ÊTEpov. DXt¡v eÛTUv Iti та той muís unum vencratur, alius aliud. Sed et inter illos
¿рОой XoYts(jioü itviovTEç, a!ôo'J(i£voi ек\ тер TcpoSf/to - aliqui, qui adhuc aliquid bonœ mentis reiinent ,
oioxpw, eîç aXXrjopíaí айта' äyeiv TtEiptivrat, Si' erubescentes de niinifesta turpitudine nituntur
стара; arowíaí та тт,с аъащс aÙTtbv 8avajt|xa cuneta ad allegarías Habere, et per alia m dcinen-
xpaTÚvEtv foüXáiXEVoi. "0¡íü>í xal * tíc àXXtiYopîaç liam voln ut erroris sui confirmare mortiferuin
5t£X¿Y5ai¡xív * uv, tlr.zp èxeï têv , uiv ib touoütov virus. Cxterum confutaremus el allegorias, si illie
(Uüp6v ЕГЕХОаТЦвЕ irá60C, ¿¡í '* U.EYÍTTI1V Tfl ¿Tttvoía essemus, quarum adeo invaluit siulla aOectio , ut
£¡xT»if,3at v¿5ov. Où y«P XP*l 't*lv ^t"tXaarpov izpoz- maximum animo crcaverit morbum. Non enim
çépEtv Ы\ то ÚYtEivov [tipo; той dib¡MiTOí , àXX' 1тЛ oportet cmplastrum inferre in partem corporis sa-
th TzàTfpv. ~Егл\ O'jv ujasïç Sià той Y^Xáuai та Aí- nam, sed in morbidam. Quandoquidem igitur vos,
YUTCTsojv ЕсауцтЕ (17) itaOáÊí" та èxEÎviuv, тар\ ridendo iEgypliaca, declaraslis vos idem quod illi non
о-j ùftEÎ; " 7i£T:óvGaT£, eCXoyov t)V TtapôvTa jxî ù[iï< pali, circa id inquovos segrotatis, xquum est ut ego
tt¡v tasiv той iv ú(itv itaQo'jç тсарах^'^. coram vobis remedium veslri niorbi pra:bcam.
XIX. 'О 8eov diOEív aipo'JU.£voç -npb Ttávctov e¡- XIX. Qui Deum colère vult, ante omnia scire
íévaí ôçeîXei. tí [lávov tt^í 0eou cujeojí CSiáv èuriy, debet quid solum diviiue natura: proprium sil,
S iXXio î:po3îïvat aSOvaTov, iva, eíc то ¡Síü)(ia айтой quod alteri non possit inesse; ul in propiielatcni
àTwfiXÎTtiuv xat хяр' ¿тару аС-Ь ¡it) EJpíuxtov, Wptjj D «ju* respiciens, eamque non repcriens apud alium,
то** e£0>£Ívat ¡it¡ атахтт)вт5 Souvaí tcote. "EortSèrôiov nunquam fraude inducalur ad tribuendam alteii
<koû, ToUTOV (lóvov EÍvaí, ¿>; líávrtüv tohtitt¡v, oütojc divinitalem. Est autem proprium Dei : ilium solum
VARLE LECTIONES.
w69T(v 0. Tnm id. ¡ox'jv xa\ xpuu.ua. S. Plura congessit de bac jEgvpiiorum superstitione C'ad Recogn.
T, 20. m Арбы? 6v-to; 0. Mta S , ^dív-C, О. » áXX' ouv O. ' lia S , àroxpivartE С, О. * xpijiuov О.
Tum /.ato: p. xa: legi vult S. * r.v.'/;~: O. Tum uuüjv p. óu.oíü>( conj. S. 'то lextui reddidi poslquani
omissuni eral a S. Idem proponit tiv¿{ p. Iti. ' aûtâ 0 et in marg. С , oO-i; id. in lexlu. Tum imwolai
p. àTMvoîaç 0. * ó (iiv p. 6¡i; xat 0. ' Sij{kèyâ\iS4 0. IJem от. т<5 anle tojoutov. Quod si relineri velis,
■fege saltern тозойточ \uitpbv етяхрат»)« тб тсаОос. "(Ь; S. deest in О, С, usté Galland. ,l те!воут£« С.
"Tum íi¡ieíí 0, et ex conject. С ,.qui in textu ¿¡la?, "тф С , tw S , qui lect. Oitob. jam suspicatus esL
Idem uilerpungcnduiii censuit ut interpunximus с. О. Ар. С puncto disliuciuin est post èsriv.
VARIORUM NOTÊ.
(47) Rufinus : cloacat. Vcrli etiam polest cana- xorjvat xa\ xpájijiua xa\ y»'tP^í irvEÚ(iaTa (i£¡iin-
Us. ri ros, «ífiirie deturrenles ac temper fluentes, juxta vote; ixOeia£ovTai C. Tum е/Ороц p. ai jxp^'í С
illud Ciesurii Resp. ad Inlerrog. 19 ; Пар' "ЕХХт}<п Dressul.
esse, ut omnium creatorem, ita et optimum. Po- A »tal xpEÍrrova. Kpetrrfv eo-rt Swvájtee ¡*èv ti rcwowv
tentius quippe est quod Tacit eo, quod fit ; magni- той iwicufiávou '*, irpb; цауЕОос то draipov той та-
tndine, quod infinitum est, finilis; specie puleher- TtEpajjiévou* icpoç elôoç т& eùu.op9<5raTov, izptiç eu-
rimum ; felicitate beatissimum ; mente pcrfectissi- 8a'.¡iovíav то [iaxapuó-aTOV, 225 xP^î vo"v *Ь TE'
niuin. Similiter autem et in aliis ipse incompara- XetótctTov '». '0(ло£ш; 8î ха\ èv toïç áXXot; eùtoç "
bililer eminet. Cum ergo , sicut dixi , Dei sit pro aTOtpa6XT¡Tioí t};v ùrapoxijv £/Et. 'Ете1 ouv, ш; Içtjv,
prium, cunclis esse meliorem, ab ipso autem (actus tSiov беой то aÙTbv elvat tojv ôXtov xpEi'tTova, ùtc'
sit, qui omnia compleclilur mundus, penilus ne- oùtou 8s 6 rcavra Êptá/wv yiyovE xaau.oç, avayxij
cessario dici debet, nullam rerum ab eo creatarum тсята XáyEtv , ¡iTjSèv " ùrc' айтой yeyovOTiuV "йтф
posse cum ipso conferri et exsequari. 8úvaa6at tíjv fe^v ëxeiv auyxpioiv.
XX. Porro mundus, qui non est incomparabilis XX. 'О 8s цт] ïxwv то атсарабХ^то» хя\ avuitáp-
ct eximius atque omni ex parte nullo indigene, eXtjTov xal írávTT) iráv-oOcv àvsvSEsç bùtoj Elvai où
Dcus esse nequit. Sin vero tolus mundus, in quan 8'JvaTai. El Si ó näj xiajioj тойто' eívaí oú SúvaTai,
tum conditus fuit, Dcus esse ncquil, quanto inagis хаОЬ yzyiviyzai, та5а(р '• y£ ¡iäXXov та ¡iöpea aùxoû oùx
illius parles non recle Dei nomenaecipienl? Partes äv suXoyojj xXtjGeítj Osó; ; Mópia 8à Xsyio той; 69'
autem dico, quos vocatis déos, nimirum ex auro, ^ ù[«5v Xsyouivou; Oeoù;, èx " /puaoO xal аруОрои,
argento, acre, lapide, vcl alia quacunque materia ХаХхой te xal X£0ou f¡ xal è? SXXt¡í ûXtjç ôt'.voo'ouv "
lacios, insuperque mortalis manus opilicia. Atta- yEyovora, xal тайта ùô Ovt¡tt¡í х£1Р*>» 8е6ци,иируц-
incn videamus prxterea, qualiter per os hominis uiva. "Opioç 6e •rrpoç тайта fStojisv ", oía 81' av-
importuiius serpens deceptos induclionibus iuliciat. Орытаи от(5[латос ó 8eívoí 691c capp-aao-ei toïç èitEi-
yjxotí " -oùç èçarcaTtouivouç.
XXI. Dicuntenim mulli : In nostris numinibus XXI. Aáyouai yàp oí iroXXoí- Twv <TE6a3(iar*jv
non aiiium neque argenlum nee lignum aut laui- í¡[xu)v o-É6ou.£v 06 t!)v xPu'ov où8à tov Spyupov oùSs
dem adoramus : sciinns namque ct nos isla nihil ÇûXov î) X£8ov fap.ev yap xal <ju£t{ ôti тайта oùStv
esse, pricier inanimam matcricm el mortalis homi èixiv i) iû/oç 6X1) xal àv0pw7TOM ôvtytou T¿xvi)"
nis artificiuni , scd spirilum qui in illis residet, aXXa то xaToixouv èv aÙTOtç тгугйцл, toùto 6eov Xî-
deuin asscrimus. Vide isla proferentium maligni- yo¡xev. "Оря хш тайта XsyoVtwv tijv xaxofjOeeav.
latem : nam quia, quod apparel, convinci facile po 'E-sl yàp то çaivou.îvov su¿XsyxT<5v èaxtv, Sri ou6¿v
test, quod nihil sit, ad id quod non videlur conlu- 226 èartv, y.aT¿9uyov èirt то ааратоу, «bç èit' a8f,X(¡)
niunl, quasi in re incerta ucqueant confulari. N0- tcvI 'èXEyx6vai i*-*î 8uvi(x£voi. IlXi]v auvojAoXoyouuiv
biscum tarnen ex parte isli cotilitentur, quod dimi- c *.(1д„ 0'e toioutoi ItA ¡лероис, 8ri тЬ îju.i
tau TUv irap'
dium simulacrorum suorum dcus non sit, sed sensu aùtolç Í8pu¡xaxtüv Oeoî ойх Jütiv, àXX' àvaiuGrjToç
carens materia. Supcrest igitur, ut probent, qua ûXt). Aoi7tbv Sï 7iEptXeÍ7r£Tai Ssïât aÛToùç ", rcâ><
1 alione credamus in illis versari divinum spiritum. TOoreúofiEV ôti 6eîov £xet tveûu,a. *AXX' àr!i8£Ï|at u
Verum id ita esse nobis nequeunt demonstrare, quia ljp.îv où 8ûvavrai Sri èariv, bizsX p.<¡ èoriv. Kal aù-
non est. Et ipsis apparuisse non credimus. Nos xoïç èupaxévat où 7tt3TEÚou.ev. 'IIuxI; aÙTOij ôti
illis ea divinum spiritum non habere per argu 6eïov oùx lxEt i^vEUfia ", та{ aTro8£t$Etç irapélop^v,
menta probabimus , ut vcritalis studiosi, audita бтаас той Boxeïv айта ïu,irvoa EÏvai ol счХаХ^вец *'
confulatione opinionis ea spirilu pracdila alliraian- t8v êXEyxov axoûîavTEÇ tíjc Хиил'^воис iiwivofaî "
lis, a rabioso errorc se avenant. ¿TioTpaTOiivTat.
XXII. Primo quidem si ea velut spiritum haben- XXII. T8 p;èv 8i] TtpÖKtov, êI ¿jç IjjiTcvoa 6vra ai-
lia colitis, etiam ant iqunrum homiuum sepiliera CecOe aÙTa, xa\ " aliüvEíov ápxaíwv тасоис тгроз-
adoraiis, quos in confessoest divinum non habuisse xuveïtî , TUv ópLoXoyoujiévo); oùSèv *• irvsujia öeiov
spirilum. Ila neque in hoc vera loquimini. Powo èoy^xorwv. Oûtuiî où8è хата тойто аХ^веиетг. IIX^v
si veré spirarenl vestra numina, per se movercn- rj eï ôvtiuç ёрлпгаа f,v та ое6азр.ата ùjjkov, àç' êau-
tur, vocem emitterent, .trancas insidcnles ablega- T(ov âv èxtvEtto, <j)tovt¡v äv eïxev, t}¡v in' айтоц
rent, insidiatores suos et fures abigerent, donario- apá/VTjv атсевЕкто, toùî aÜTOtj етбоиХейо-aí 6¿Xov-
i-uiii prxdones facile comprehcndcrcnt. Jam vero та{ ха\ xXi^TovTaç атаыОЕГто äv, toùç та àvaôf,-
nihil horum faciunt dii, scd instar rcorum cuslo- (лзта àTîoauXtJjvraç 5UVEAáu.6avEV äv p*xS(co;. Nûv 8è
diuntur, prajseriiin qui sunt prelii inajoris, quem- toOtojv oùôkv lïoiouaiv, àXX' ,0 ¿>ç xaToifitxot, xal
admodum principio diximus. Quid enim, nonne ¡лаХюта oÍTt¡xtú)T£poc aÙTUv, 9poupouvTat, cî>; xal
VARliE LECTIONES.
"xpEÎTxojv еатЬ plv 8uvá(xet той itoieîv той Хосяой С , xpEtTTÖv èart uiv 8uvá¡xei то itotouv той толстой D ,
xpEtTTÖv èart 8uva¡i£i p.èv тЬ ttoiouvtou 4ío4ouvtoí О , quam ultiman) vocem converti in itoioupivou. Tum
Tt£paivaap.ávou p. TiETiEpaajiévou С , HEpatvou.¿vouS c. CI. " TcXEtúratov С. "aÙTOS. " Vbb. йте* аитои
6è ó irävTa nspiaxojv yéyovE xóap.oc, äviyxT) uäaa XéyEiv, ¡ir^áv nonexstant ¡n O. " àvEvSêàî 0eöc elvai ой
6úvaTat,xa6' ö YEyávTjTai nóacoC. "ixom.O. •• lia scripsi duceültob., qui habet Ttvoiouv. Ар. С tivÎç
ouv. Nostrum jam vidit S. " fo^jxEV О с. S , eîSwjxev С. " ùitEcyaolj С. " aÙTOif О. ** èiretSec^«
О. "tcveuu« ascripsi ex 0. " <pi\a\r\bstç C. " ànovoîaç conj. D. buliinde aTOTpinovtai 0. ,8 Leg. x£
ка! (cur etiam}. S. Subinde avOptíntuiv p. aiwvíwv conj С. " óp.oXoyoyp.évoj; ¿í ойбе С. ,0aXXi О.
т.ъ CLEMENTINA. — HOMILÍA X. 27*
tí¡v 4px$¡v E!pt¡xau.£V. Tí 8e où ç<5pou{ xal t¿Xtj ù-àp Л principes a vobis tribuía el vecligalia pro its exi-
aUT¿Jv à-atTousiv ùu.âç oi Suvasrat, tbç тоХХа харта- gunt, quod mullum iiide emnluinenli capitis?
ÇojJiévou; twv èxîî ; xi 6k où TtoXXaxtç Oui to>Xeu.£üjv " Nonne sxpe ab boslibus rapti sunt, et post fractu
îiTjpTtiyTjaav 227 xa^ 3uvTpi6ávr£í 6isvs(if¡0T)jav ; ran! dis! ruin ti? Nonne plus quam cultores, qui ex
Oijx- xal twv Цсо Opuaxeuóvttov aÙTol 7rX¿ov oE ¡e- tra sunt, ipsi plerumque sacerdotes, se de ¡nu lili
psív, ét:1 tí] ахрт]зтш Oprjaxet'a èauTtïiv хатЕууш- cullu damnantes, subripiunt mulla donaría?
xótec, t£>v avabnu-aTtov тсоХХа ùçatpouvTat;
Will. Nal, çT,riv, àXXà Ttpovoía аЬхш Есшра- Will. lia esl, diect aliquis, sed dcorum provi
6t)aav. Yeu&oj èsriv. Шзос yàp oùx èçtopà&riaav dentia isli boniines deprehensi sunt. Falsiim est.
aùruv; Ei îè 6tà TÍ) evíou; suvEtXîiÔat 8úvau.iv aù- Quoi enim eorum non sunt deprcliensi? Quod si
to:jç " ?xstv XÉyousiv, TCETcXavr^vrai. Kai yap tûv ex quoriinidaiii comprehensione deos poleslaiem
Tüjiotüpúyiov tívss u.àv sùpîaxovTac, Tiviç 8è Xav6á- babere concludunl, errant. Elenim ex sepulcrorum
wjsiv. xa'i ou Sfjzou y£ tí) t£iv vîxpwv 6uva¡x£i " ot eflbssoribus nonnulli inveniunlur et nonnulli la
TjXXti'fOávreí èçiopiûïjsav. TotoUTÓv ti xal TCEpl tent, neuliquam lamen niorluorum poteslalis est,
WJÇ xX£7CTOp.£VOUÍ Xal euXfa>UÍVO'J( Beoùç Istiv quod ¡Hi capiantur. Pari modo de furibus deorum
f;¡iív vostv. 'AXXà, çTjïb , où TCEçpovxixauiv tcôv debenius censcre. Sed, dicelur, coram non gerunt
Çoivwv aÙTÛiv oî èv aÙTOtç 8vteç Oeoî. T£ ouv aùxa simulacrorum suorum, qui in eis resident dii. Cur
ijxîîç tt][ieXeïté <j(at)xovteç xal tcXûvovteç xal xaOai- ergo vos ea curalis, abstergentes, lavantes, pur
fiovTEi, u-EcavoOvTEi, ítíiOúovteí ; А:ол£р èvteùOev gantes, coronantes et sacriliciis colonies ? Quocirca
ffuv/ofjaaTE ¡i^Sav ** ¿рОф Xoyts¡j«o TcoioûvTeç. 'ûç ¡nde repútate, vos recia ratione non agerc. Quem-
fiOTOtí VEXpOÎ; ETCixXaÍETE, OUTtU Хв1 TOÎJ UEOÎ{ ÙfiUV admodum enim motluos delictis, ¡la et diisvc-
e-iÛùïte xal st:£v8ete. stris sacrilicatis et libalis.
XXIV. Oùxi-t (aîv toi to'jto oui* тф той Kaísa- XXIV. Equidem non amplius illud convenit cum
poç xal T(ûv un' aù-ov èÇousiuv 3uu.<fti>v£t 7:ара8г£- exemple Cxsaris et pulestaluin sub illo posilarum,
TjiaTt, StotxTjTàî aÙToùî XÉyEtv, oteóte ùjxeï; aùruv déos dicen: administrators , quandoquidem iií
tt)v тсдзау tcoieïsOe irpóvotav, ц>; TcposÍT»v, хата отпет curam impenditis, sicut jam dixi, in om
rivra тг,(1еХоСут£с ùjilv " та ¡8рии.ата. Autí yip nibus vobis furentes simulacra. Ipsa enim eum ni
oidsv íuváu.sva où8îv itoieî. "EtueI еГтоте i)u.tv, tí bit possiiil, nibil faciuut. Alioquin dicitc nobis,
ôio:xoU3tv, tí TMtoûit TotoÛTOV, ótoMv ti ot хата tó- quidnam administrent, quid bujusinodi agant, quale
cov f¡yoú¡jt£vot ; т£ 8è £V£pyoU3t tomutov, otoïov oi г agunt locorum praefecti? Quid vero tale opcrenlur,
той веой азтаргс; e! u.f) 228 « çaEvouertv, tbç ô quale Dei astra? An lucent sieul sol, quibus lucer
f,Xioi, oiç Xùxvo'JÎ ù(A£ti атиЕТЕ ; Mt¡ *", йзтер та nas accenditis? Possuntne ut nubes imbrein ferunt
veyr) viToüí <p¿p£t, ха\ aùro\ çapstv 6(л6рои{ SùvavTat, ita el ipsi pluviam dare, i|ui ne ipsos quidem sa
oi {«¡oft iauToùç xtVEÎv 8uva¡x£voi, èiv ¡xr\ uvOptoTroi movere valent, nisi ab bomiuibus prebendanturt-
imXiSor/rai ; "H xap~o'jç Tcapeô'Tai toùç aÙToùç Nuiii terra; pro laboribiis vestris eos ipsos prxbeut
Tj yi) -toiç reivoi; Û(juôv, oiç Ouaíaj *' /cprjetTE; Outüjí fructus, quibus ei sacrilicia exhibais? Sic nihil
eCiôÈv Süvavraí. possunt.
XXV. Ei 84 xai ttoieív ti èSùva'no, oùx äv aù- XXV. Sed ctsi valeren! aliquid faceré, non rcçle
TO'jJ ipQûiÇ OeOÙî ÈXÉyETE, OrÓTE OÙ5Ï TÍ UTOl/EÍa eos dicerelis dcos , quoniam nee licet elementa
¿vo¡iíCeiv ï£-£t:i Beoùç, 8t' ¿v та àyaOi jfopTjyEÏTa:. deos appellate, per qua: suppcditanlur bona. Sed
"AXXi ibv (lóvov TââvTa айта, rpuí tí¡v f,(i£T¿pav cum solum recia ratione Deum nominamus, qui
ïprp'.v êxTïXeîv та icávra, xal ХЕХейааута avOptóra;) uiius elementa ordinavit, ut ad nostrum usum cun
ùr^peTEÏv, ji¿vov орОы Xóyt¡) 8eov óvojjiáíojiEv. Ou se da perficereiit, quique prsecepit inscrvire bomini.
tt¡{ £Ù£oy£3Îaî ù[i£tç ¡лт) a¡uOav¿u.£vot та ùjxîv 8oùXa Cujus vos beneftcium non semientes, qua! vobis
er:ov5jiT,0£'vTa o-toiÊta xaO' aÙTÔiv 8eiit:óíeiv àvTjyo- ^ serva iribula sunt elementa, dominos veslros re •
рЕизатЕ. Kai т£ 7isp\ stoixeíwv 8eî XáyEiv ; 'От:оЧе iiunliastis. Et quid du elementis loquor? Cum ina-
xal i'yu/ia ауаХ|хата n£T:oiT,xáT£í où уЛчоч тсроахи- llima quoque signa, qua: I'.ilii ¡caslis, non modo
veíte, àXX' wç ôoûXoi хата i:avTa aùtoîi ÚTioTETáxOat adorelis, sed el velut servi omuino illis subjici cu-
oç'.oùte. Atà тойто, 8t'<î)v тсаргсроут^затЕ ", 6aíp.o- pialis. ldco per dementiam vestram rcdacli cstis in
e*.v ÚTcoxcíp'.oi ysyóvatE. IIX7¡v Sià tt|ç ciçaùiov t6v ■ l.i'iiiiinuin poteslalem. Verum per agnilionem Dei
Oîbv à7rcyv<i)3£«x>ç ix TUv- xaXtûv Tcpi^wv SOvasOs el bona opera poleslis ilcrum lieri efflei, el danno-
VARLE LECTIOÊS.
" ItaC inmar¡;.,7mX¿u.tov1 in textil,

te\iu, utO.
ui u. "
•■ aÙToûj
витой« S» Ои , еаитоОсС.
ÈauTO'Jii;. "Sùvauiv, О mondóse.
•■ouva(xiv,u menuose. n " |*r¡6¿
(лг,ое С.
к..
•»ú[rá.v С. "Leg. t)S. "17 TtapíxovTai ; tov bùtov ítpárcov ttjî yiç tcî; tovoîç úu:eíí 6u3Îaç conjecitet ver
sioiie expressil С , 7iap¿x°VT nal, ov toótcov i\ yïj; toïî irivotç, х.т.л. D Tíap¿xoVTC"' °^í «ùtoïç tt|ç ут)с toùj
terit S. "ou add. с. О. " 8ià тойто êau-oùç 6t' tuv тг. С. Si еаитойс relineri ve
(vel Tirîpouç), х.т.Х. proposuerit
lis, I '^•-iidiiiu esse videlur auclore S. : ÙTcox:ipioui тсгто1г,хат£, ut accusativus ааитои; baiicat, unde peu
deaJ^ autcliam xaO'êauToûî cortiginduni.
niuus peint servis imperare, ас sicut lilii Dei con- A lear-i-zm \yzvi<rtai itiXiv, xa\ Saíjiosiv ¿ç iojÀot;
slitui œierni rcgni hicredcs. tTzvzáXai, xa\ o>í ulo\ веой oiuvtou ßaaiXsiac хХт,ро-
vó|AOi xaTarcr¡vat.
XXVI. His dictis, jussit dsemoniacos et morbis XXVI. ТаОЧа eItoÎiv exe'Xeuse wjç 8at(wvi>v:ac
occupâtes ad se adduci, quibus oblatis manus ini- xa\ voao-.ç iyxaT£i).r,n¡Ji¿vou? 229 а^'Ч' ~ço<j!çl-
ponens ac precatus incólumes eos dimisil, admo- psaöai, r.çostvz-fiûsi Sï тас xE'Paí 1*ЛЛ{ xa\
nens illos reliquamque lurbam, ut boc in loco as- í!poar£ü5á|X£Vo; airíXuiEv aùToùç ÙYtaEvovTaç, йта-
sidui essenl, per dies quibus ¡mmoralus dissereret. (jii|jivf(axtüv айтоис xa\ toùç Xoîtoùç 6/лои; ÈvraiOa
Postquam ergo alii absccssere, Petrus ubi in aquis îrapcSpeusiv, 5at>)v av fjjupuvâroStuJiiôv StaXiffcat ".
qn:i: ibi lluebaiil corpus diluissel, una cum volen- Tûv oîv 4XXa>v avoxojpr^ávTtüV ó Détpoî iv тф èxeî
tii)iis liumi siemi jussit sub arborum densa fronde ûSpo)josit)) " Xouaáfxsvoí oùv tgî{ OeXâaat, у&рЛ
propter umbram, et unuinquemquc ordine fecil re- orptüO^vat хеХеОто; ùîro Tiva rvixvijv tcóv Ssvôptov
cumbere : alque ila cibum sumpslmus. Cum ergo xójxrjV 6tà Tf,v sxiàv, хат' àÇiav íxajrov хатахмОт,-
juxta НеЬгжогит solitam fidem benedixisset et vai ètioEtigev xa\ oütü>í тресту p.E-EXá6o|AEV. EùXo-
gratias egisset Deo pro sumpta recrealione, quia YTJaaj oîv xal È7t£uxalPl<ITi'î;xi ТФ 6£Ф E7^ ТФ E'^"
inulium adbuc diei supererat, percontari de qui- B çpavOî|va'. хата Tf,v 'E6paiiov ¡juvÔj) irtortv », ftt
bus vellemus permisit. Et vero nostrum, qui vi- iroUf,î oüerjc шра; TruvOávEaOai f¡¡Jtá; rap'i w Oc-
XojXEV E7I¿TpE<J/EV. Kai ОЦ.ШС EtxOŒlV M OÎlJlV f((itV
ginti cramus, unicuique specialim interroganti de-
dit Solutionen!. Vespere autem jam facto, in laiissi- ¿v uipsi éxáarto hu9o¡í£voj ett¿Xujev. "H8t¡8e isnlpaï
înam hospitii aedcin ingressi cum ipso illic omncs ЕшхатаХабоОэтц ei; tov EÙp'JTaTov щс $£vía; olxov
dormivimus. EÎsEXe<5vTEç а(ла aÙTtji èxeî oí «dr/wç Ьтяйаяухч.
HOMILÍA XI. OMIA1A IA'.

I. Raque quarto apud Tripolim die Petrus sur I. Tf, ¡AEV OJV ТЕТарТТ) ÈV TptTTÓAEl f¡JA¿P? * Di"
gens nosquc inveniens vigilantes, ubi salutassct, тро{ t^tpQAç xal iypr\yop6ia; тцла?" eûptbv, i:poi-
abut ad aqu.e fluentis locum, ut lotus orarct. Idem а-уоргиаас èÇf,et eIç то ù8poyoEÏov, ortoí Xousi-
nos qnoque consequenter fecimus. Post communes (jievo; £&5ràTai. 'Opiofoç тг xa\ tj(as!ç àxoXoOtju;
vero, preces, cum sedissemus, de castitate disse- tT.oiiây.v/. EuvEuÇapivot; ouv xa\ npoxaGEffOeiïi
ruit. El postquam dies illuxil, plebi ingressum per- t6v ягр\то0б£Ь arvEÚEiv етакЕГто 230 Xörov. Kat
misil. At, mulliludine ingrcssa alque pro more sa- £ stceiSíj Xotuov <)(Aépa èYsY0VEt> T0Îî 6Xê'î Е!те^е1у
. . . .. >. . i
тетр£^£у. m \nj
EIheXoovto; M. той
8k _*îî 6хХоу
К.Ла.. ттаХХой
.«Л^лГк **,
И ouv-
mi\j-
1 lítala, cœpit dicere :
<jOu)î тгроаауорЕиаас XéyEtv íjpíaTO-
H. Quandoqtiiilem mulla adverstim vos a vobis H. 'EnEiSii яоХХ^ tí¡ xa9* Ojiuv û?' üuäv y^vo-
profecía incuria mens plurimas cl noxias supersli- ¡jiivTi áp.EX£¡aóvoOc tíc iwXXàç xa\ ßXaOEpii tuv
lionum opiniones germinavit, et facti estis vclut ftpriàxEitliv ¿TOVoîaç èÇéçuiEV, xa'i у^атЕ ыч^Р
terra defeclu agricolae silvescens, mullo ad purga- vîi *• aitopîa YswpYoö xEPa£"sasa' т:о^0й '"p'1» x*'
tionem indigetis tempore, ut traditum vobis sermo- Oapoiv SeîuOe xP<5vou. b« tov p.ETa8i6¿^£vov " ùjiiv
iiem verum lanquam pracclaram semcnlem mens Xîyov aXtjO^ ("натер xaXbv anópov 6 voû? Xa6<ov (i*l
suscipiens pravis solliciludinibus non suûoccl, nec xaxat; çpovTÎat au¡xnv£5ac ахартал» хатаэт^ат) "
ad salutífera opera rciM.it infrucluosum. Quare zp8î та oú;eív 8uvá|XEva ípY«- Д^ XP*1 ,о!^ та"
oportet, ut qui salulis suae curam suscipiunt, fre- opovT'.xÓTac Tîjç êauruv ff(DTT,p(aç euvsxíirtEp07
quentissime audiant quo peccata ex multo tempore ¿zaxoÚEiv, отаис та •• èx p.axpuv xp^vwv атоЦ-
aucla brevi quod restai tempore per continuum di- ¡taTÄ i:XïjeuvOévTa ßpaxsl Tt¡> TOptXeiTcofAÍvcp xpövto
ligeiiliam ad expialioncm possinl referri. Cum ergo auvEXEÏ otouoü т:рЬс xáBapatv àvaXeâat 8uvrt6f,.
unicuique incertus sil su;e vita; terminus, feslinatc п Етеьб^ í0 oüv êxasxo; ä8r,Xov ExEt то5 1SÍ0U XP^wj
multas e cordibus vesiris exlralitrc spinas, non тЬ tíXoc, отеиавте тас ítoXXíí tü>v xapSiùv Oiíav
* >.» ■ ■ • h «4 *__._ 1_— _ *. "l .1- * Wl.tll ыя лА*1..11 lili í HTJ
vero paulalim, ñeque euim repurgari poieiitis, quia e£eXeïv axáv6aí- u.í¡ хат' ¿Xíyov où y*P 5uvf,as-
eslis ager spinis liorrens. Ф. xaOapeiivai, Ы\ toXù y¿P ixEPKÚ,la"£-
HI. Non aliler vero inulium Studium suscipere III. Oùx &XXu>? 8e тЬ toXù ttjç атои6т,с iipôi xà-
ad purgalioncni vcsiram sustiuebilis, nisi vobis Ûapstv CijuTjv àvaSÉÇauOat ût:oiuv£ïte »', àav H-tj Ye
irati increpelis vos ob ea in quibus, velut inutiles aÛTOïç ¿pYiofl4vTE{ àTtmXfiÇtiTS itsp\ uv wç ¿XP*^
servi, insidiis petili eslis et maus veslris cupidila- SoûXoi " èvr^pEue^TE ouvOéiAEvot Tatç xaxat; û|iwv
È-'.Oyp.iai?, îva Ti]v Stxalav »» ¿(tuv ¿pY^v T(¡) vy
tibus conscnsislis, at juslam iracundiam in men-
VARIEE LKCïIONES.
«SiaXÍYseat 0. *' Ita'O e. S , ù8poxoî(:) С "itf<mv om. 0. " eîxo« С. 'Чн-3« S? 0 , ^3; C. Tum
IMzi S, 0. àÇÎEi С Dein OSpoyoEtov S , úSpOXd¡ov С , U8puc«fev О- " Ra О , ft ex coiiject. D. ™XXou, O.
«?4C.:er«iS d« leclione Ci. «In ü prius eral a^vov у. р^авйб^уоу. »«^"^«^
»• Vá от. О. »Ч«! С. "lia et S leg. ccnsel, quanquam ded.l iwivw е. С SouXot Uagitanie
(-ei.su add. с 0. " xaxtav 0. Dcinc-ps .op^v add. S ex conject. Cj. Тит /«расиао^оц С, X£<*
<í*«QÚ5T, S.
277 CLEMENTINA. HOMILÍA XL •78
cbí TzZp x^pisuiáíT) ápojprj èicscpclvai 231 6uvV A lern vcstram, quasi ignem in arvum silvescen».
W)ts. Ei (í¿v oúv oùx I/ets Stxi'.ov тгйр, TÍjv хата possitis ¡mmiltere. Si crgo non liabelis justum
•riöv хаж7>у smQuficwv ôpyijv Хауы, ¡лаОЕТЕ dmo ignoin , iram tlico adversiis cupidilates malas ,
«>£ü>y xaXûy ■* Ev7¡6pEÚ8iy:e, xal т:ро; raíav xáXa- animadvertilc a qualibus bonis per insidias abstra-
mv хатт}рт£з-От)Т£, xal ОтЛ tívo; ^яат^Отуге, xal cti fuerilis, ad quale supplicium proeparati cl a qua
ojtco; CiLitTjv ó voüc vf$aç, xal шотгер лйр út:o tt¡; re sedueti. Atque ila mens veslra sobria facta, cl
той ^¡л'^ауто; ^цлас StôaixaXia; EâçCs'i; e!ç ¿p- quasi ignis a doctrina ejus qui misit nos inecnsus
ff¡v, ta xaxà " ttjç èni9u[tia; ovaXâitrat 8'JVT(0fi. ad iraeundiam, poierit cupiditatem consumere.
Питгйо-ате ¡Aot, 6tl OsXfjaavTcî паута xaTOpGuiaat Mihi crédite, moJo velitis, polcrilis emendare
8uvf¡TEij9í. cuneta.
IV. бгой той àgpi-ou Ijzï eixwv. "08ev oí EÙae- IV. Dei qui cerní nequit imago ustis. Unde qui
Ctï-v ßouXou.syot fjfíj та EÎSwXa Xe-féTue-ay вЕой eixó- pie vivere cupiunt , ne dicant idola esse Dei ima
vi" eTyat, xal 8ià тойто 6eïv айта uí6£iv.Eixtov yip ginen! , ideoque coli ea oporlere. f<am Dei imago,
беой 6 4y9pwiro;. 'О si; вгоу eùue6eïv âiXcov ävöpto- homo est. Qui in Dcum pie se gercre vult, bomini
Bov sÛEpYETEÎ, öti Etxiva вгой то àv9ptî>7»o {ааата- benefacit , quia Dei imaginem portal bominis cor
Jeí 0(7) ¡ля. T4]v Se 8[ло10тг,та oùxétc toívts;, àXX'", ™ pus; similitiidinem vero non omnes gerunt, sed
агуаЭт); фих^( ó xa9apö; vou;. nXf,v d>; <1[лгГ; oí8a- bonx anima: pura mens. Allanten, quia nos scimus
¡t£v Tov âv6p«i)itov хат' eixóya xal хаО' ópioíiojtv bominem factum fuisse ad imaginem ct ad similitu-
уе-рубта той 0£ой, ei; ToÛTov 0[ла; eChte6eïv *' Xe-fo- dinemDei.hortamursitiserga ilium pii, utinDeum,
¡аеу, îva eiç веоу, ойп£р èattv eix&v, í¡ yàpiç Xo-p- cujus est imago, gratia referatur. Honorem ergo
eOïj. Ttjxljv ouv tî) той вгой eixávt , 8лгр èjtIv 4у- imagini Dei, id est bomini, deferre oportet bunc in
6p(ü1TOÍ,npOJC¿pElV Sei OÛTll);, ItElVtîlVTL ТрОСГ^У, 8i- modum, prebendo esurienti cibum, silienli potum,
¿ШУТ1 7ГОТ0У, YUjA'/TjTEÚOVTt И Ev8'J(Ut, VOUOUVTl TZp6- nudo indumentum, a:gro providenliam , peregrino-
voiav, Çévtj) otîyTjV, xal тф èv EipxTÏj 8vti Етасрасуо- tectum, in carcere pósito visitationcm ac pro viri
|Л£усу •• ßorßtiv ùç виуатоу èoriv. Kal iva jjl+¡ to xat' bus auxiliuni. Eine singula recenseam : quascunque
еГоос Xifü), паута ова еаитфт(; 9£ÀEixaXa, <1>гайти>; aliquis sibi desiderat bona , alteri indigeuli parilcr
SXXto jfpfôyTi тохрЕ/ать), xal232T0%:£ айтф EÍ;TÍ¡y tribuat. Tuneque ipsi , in Dei imaginem pietalem
той вгой Eixoya EUo"E6f]iavTi BúvaTat ауабос Xoyt- cxercenli , bona potest i m puta ri tuerces : qua ra-
c6í,yat ¡ливас- ф X6y(j> e¡ xal тайтя toíeív ¡at] àva- lione , si isla faceré recuset, quasi qui contempse-
eíír.Tat ", <1>; á¡AEXf¡ijac tt¡; eixávo; xoXauöfjasTat. rit imaginem, puuiclur.
V. OTOV O'JV Ï3TI X¿YEtV 7Г0ТЕ , OTÍ EÙJEÊEiaÇ TTJÇ V. An igilur diei potest , propter pietalem crga
ei; вебу x^p'v näsay (Aopçijy " o-e6o¡aívoi , тоу Sy- Dcum coli omnera formant , si boittinem , veram
вршттоу T7]v буты; Eixáyaoeou бута ev itäatv èyu6pi- Dei imaginem, in omnibus contumelia »(Ileitis, oc-
{ete ", (povsúovTEC, (ло^гйоутЕс, xX¿7rrovT£c xal ха cidendo, adulterando, furando, in inuliis alus indi
та таХХа ¿tXXa ат!^аСоутг; ; *Expîjv 8à [ivfi' ёу ** gne accipiendo? Oportebal aulein ne unum quidem
хахЪу траттЕсу , Si' 8 аубрыто; XunelTat **• vuv 8è malum commiltcre , per quod homo contristelur;
каута тсраттгте, 64' i •• ауврытсос а6и[л£1, à8ix£a yip nunc vero cuneta facilis quibus homo angiiur. In
xal аГЪ[л:а Y'VETat. a;à тойто çoveuete " xal àçai- juria citim eliam anxielas fit. Ideo intcrficitis el res
рествЕ tí айтой, xal öaa aXXa Го-те, Зтгр itaBeív ou illius auferlis ct quxcunque alia seilis , qua: non
01Хеге. 'Т[ле1; Se épzeToi Tiyt xax jypf(¡) кро; xaxíay vultis pati. Vos aulem a maligno quodam serpente
ââTnj9£v-Eç ú-oyoía поХиваоу учиаеыс, e¡; ¡лау ttjv ad maliliam decepli , per suspicionem senlentia:
6v:ü)< Eixáya, Зттгр ЁатЬ йуврытго;, ааебгГтг, ei; 8à mullos déos inducentis, in vera quidem imagine seu
tí à-^аЕзвг.та EÙïî6EÏy BoxeIte. bomini: î in pi i estis , in rebus vero sensu deslitulis
pii vobis videntini.
VI. Tîvè; 6è X¿you«v, eí ¡л}] IÔeXev aura EÍvaí, D VI. Nonnulli aulem dicunt, si nnluisset Dens p»
ijx 3V ^v , àXX' аут^ргГто" av. Фг,|л1 xàyio, тойто esse , ulique non cxstilissent, sed fuissenl subíala.
•KivTto; larat , órav T:ávre; tIjv aurtüv тсро; айт8у Ego quoque fateor, id omnino futurum, quando
8:(;wJt upoaípEO-iy , xal ойтш; аХХау^ той yuv уе- omnes suam erga Dcum osienderint volunlatcm ,
v^SETat х8т[лои. ПХт,у e¡ xal ойтш; Т)оеХете *' aíiTOv luinque hujus itiundi fore mulationem. Verumta-
ъытрси, ïva U.T18ÈV тыу irposxuvou¡A¿ycov 233 йят,р- inen, ctiamsi vultis ilium ita faceré ut nihil coruni
VARLE LECTIONES.
,vHaud male D corrigit Око rcoíiov хахшу ut infra Ьош. и, 11. "lia con]. С, qui cxb.
хата in lextu, ut О. " Eixáya; leg. censel S. "àXXâ U. " àaiCtiv ùu.â; p. ЬуЛс Ейвебесу
О. •» Yuu.ytTEÚoyTt О. •• lia О с. S. (cfr. horn, хи , 32) , aitufaivajAEyoi С. " ауа8аСт)ТЕ О.
" Addendum èurs post twptpí¡v. S. Tum той р. tív O. Forsau scribendum esl Ttw той 8vtui; в£ой Eixáya
ívra. "_еуи6р{;оут£; С. " u.Tjo¿y p. (лт^' еу 0. "X'jt.eite О. "i S, 0,§C.Tumxal 4v p. xai idem.
l>ein. той p. тойто 0. «' Ita S , çoveuesOe C, 0. Tum àoatpEïnôai 0. Deimie азт£у p. Готз conj. D. c* ávf[-
f.T,To O. Postea ascripsi 7:аут£; с. codem. "ойтш;, ei 6¿Xete С. Ac D scribendum puiabat i:Xt(v eí xal
oOTojal OíXete aurov zotâat- Verunüamen si sic vullii cum (acere S. Mea quidem seiileuliu deleiiduiu ei
p«« tcX^v. >
279 S. CLEMENTIS 1 НОМ. PONT. OPERA DUBIA. 2S»
quse adorantur supersit, dicile nobis quid rerum non A y.sv , еГтаетЕ f¡u,ív , tí tu>v ovtiow oùx еО(щззиииоте ,
adoraslis ? Nonne alii ex vobis soient, alii liiiiam, alii Oùx ol (¿iv ù(iû)V t&v f¡Xtov, oi 8k «X^vtiv, ot 8i uScop,
aquam , terrant alii , vel montes , те! arbores , vel oí Si Yñv> oî fô ,4 8PT1' ol Sè ?ита> ol èi та чтсерцата,
semina , alii eliam liontinem , ut in ¿Egypto , ado- oi Si y.a\ SvOfHuitov, ¿>ç àv Ai-pÎ7tr<ji, rcpoïxyvoysiv ;
t ant? Oportuilergo Deurn nihil relinquere, sed no- 'Expîiv O'jv tov Oebv ur.Siv èâaat, aXXà prfil йц.ас'°»
(¡ne vos ipsos, ut nihil esset quod colerelur, ñeque ÎV* U,T(8ÍV âv ÎJV ТО TIpOaXUVOÙLlSVOV, ¡А*,ТЕ TÖ TipOTX'J-
q uod coleret. Veré hoc fieri optât qui intra vos latet voûv. *АХт]вшс toûto уЫаЬш pVJXETai " 8 sv ôjtïv
pessimus serpens , пес pareil vobis. Sed non ita Sstvoî ivSopiux¿Jv " 891c, 3î où çEÎSsTat ùtuliv. 'AXX'
erit. Nihil t'iiini peccal illud , quod adoratur, vim oùx oùtwj íarat". OùSÈv fàp á(iapráv£i ib кроз-
xuvoú(í,cvov¡ ßiav ■yapne:rx"ùir&ToG'7ipo!ixuv£ÎvaÙTO
quippe palitur ab adoratore. Nain licet ab omnibus
honiiiiibiis injuslum feratur judicium, at non a Deo. 6ÎX0VTOÇ. EÍ fàp йтЛ návetov àv6pw7îujv &8txo? -¡I-
Siquidcm aequum non est , ut idem supplicium re- veTot xpisiç, àXX' oùx ùt:o Osoû. Où yap Sixaiöv
cipiat, qui palitur et qui Tacit, prxterquarn si iile i«Tt TÍ]V aÙTi]V Tipwptav avaSÉÇaaOai t8v roiaxovTa
nitro adntiitat solius honore dignissiini honorem. xai tív 8ia6¿ii£vov, ixibç el ¡¿1] aÙTo; ixwv àvaBaÇr,-
TQU ** T$]V TOÛ U.QVOU TtfrllWTaTOU TlUJjV.
VIL S, il , inquit, oportebat eos qui adorant a В Vil. 'AXXà, çtjtW, èxpîjv aÙTOùç той; TCpoaxuvouvrac
vero L)co periuii, ne alius hoc faceret. Verum an es àvaipsîîGai йтто той Svtoj; Oeoü, ïva SXXcç тоуто (ify
l)eo sapientior , ut ei , tanquam prudenlior, consi TOij. 'AXX' oùx " eï aoçw-.Epoç той Oseû, îva oÙTqi
lium des? Novit quid facial. Tolérai enim omnes <î){ çpovi[i(i)TEpoç yv<í>¡it¡v °ЧЧ* OiSev 8 toisï. llâî
■j-àp àv asEÔEÎa ousi ¡iaxpoOu(x£Ï , tbj eXeîuov xaV
impíos, velui misericors et benignus paier, sciens,
ex impiis pios fieri. Et ninlii с cultoribus rerum çiXavOptuiraç тгат1]р , eîôwç 8ti xa\ âÇ ангбйу eù-
iiupurariiui ac sensu carentium, conversi, ea colère ¡xe6eïî Y'vovtal- K*^ aù-ibv tôiv 5e6<5vtojv та ott-
cessarunt et delinquere , atque apud verum Deum (T/pa xal àvaiaOrjTa toXXoi vfâvTEi та [lev '* aÙTà
per preces Gra:corum quoque mulii salvali sunt. jí6eiv xal atiaprávEtv Ыяивкгсо , тф 8i 8vti>)î вгф
7tp8ç Tatç EÙxaîç [Ex¿(i£vot tojXXoI] " xaV "EXXtjveç
itjwûïieav.
VIH. At Deus principio oportebat eflîcere, ut nul- 234 ÎI1, А5Ла ,}1у " *PX*!V Ksl ««»"¡в« "fin-^ï
laienus de lalibus cogilaremus. Ilœc dicentes igno- (jiT.Sè 6Xu)ç iTEpl Toio'jTüJv Iv0u(i£ïa6ai '». Тайта X¿ -
ratis, quid sit libertas arbitrii , et qua ralione sit ■¡■ovteç àfvoEtTE tí èdTt io aÙTE$oùstov, xal t.G)( 8yva-
possibile vere bonos esse. Quia qui suo proposito t<5v (28) èortv а^абоис тй ïvti EÎvai. "Oti 8 £8îa srpoai-
boiius est, vere est bonus, qui vero ab alio coaclus С píisi ûv àYaOii 8vth)ç а^а08{ èirtv , 8 6i ùtp' Ь-Лрол
fit bonus, verenon est, quoniam non propria elect io- iváfxIl в0 àyaObç -(гчбулчес 8vtojî oùx Itmv , ôti (xij
ne est quod est. Cum ergo uuiuseujusque libertas ISÍa 7:poaipíaEi езтЬ 8 èariv. 'Eik\ o3v t8 èxairou
períiciat vere bonura , el vere malum perpetre!, in èXE'JOEpov àTiOTEXEÏ t8 6vTb>ç àyaUbv , xa\ SEtxvÚEt tí
unoquoquc fieri quod inimicum vel quod anticum 8vTtü{ xaxtv, iv ехаатш yiveaOai ix°P0V Í ?'ôv ^'*
est , per rcrum operumque occasiones molitus est TUv ùitoBéaEtuV à Oeoç èpirjXavfjaaTO. Об, 9r,3\v, aXXà
Deus. Non, inquit, sed quidquid cogitamus ipse nos iräv 8 èvOu[wu{i£Ga , aù-8î fip.aç ttoisï vojîv. Пайаа-
facit cogitare. Desinile. Cur amplius blasphema- ¡ïOê. Tí tiXeiov ^XaJ9r((i£tTE oí тойто XéyovrEí ; Et
tis, qui hoc dicilis ? Si enim omne, quod cogiiamus, yip mäv 3 ti äv M èvOu|xi]OionEV, an' aÙToû àvEpôu-
ab ipso menti nostra: inspiralur, ipsum dicilis cau us6a , aùtiv aiTtov Xife-e Tropv£t¿óv , àoEXÊtuv ,
sam fornicationum, libidinum , avaritisc omnisque tzXeovsSjuöv ха\ Ttásr,? рХазст,;л[ас. üaúaaaOE Suoçt,-
blasphemix. Cessale maledicerc, qui debetis benedi- [aoüvteí , oc eùcpTitiEiv xi\ T.ô.zi-1 Tttiíjv auTip aitové-
cere, cique onmeni; i m pertiri honorem. Nee di u-Eiv ¿çeîXovteç. KaV ЦТ) XévETE- Oùx ÈrtSixiÎETat
calis : Deus honore non indigel. Quamvis enim ¡Ile ó йеЬ; Tip.iiç. Ei fip aùxbç oùôevoç Em8ixá£"aí ,
nullius indigeat, allanten debublis, respiciendo àXX' o5v yt ùjjiài"èxp^v eîç t8 Sixaiov асоршутас
VARIEE LECT10NES.,
'• pA\ Si f¡!*ac 0. 'l ßouXeTat' YevÉaOat C. "lia 0 et ex conject. С , in cuj. texlu âv8op.otxwv,
»• ET» U. »» àvaSéÇr,TE 0. "lia О с S , aXXà oùx С. "то ¡iév C. Tum 8vte« p. 8vtiü{ Cl. Falsus csl S
de C. " Lacuna cod. Oltolioniaiii ita expíela, scntenliaruni nexus, ap. C. perturbalus, jam logices ra-
tioni respondet. " àXX' où 0 , qui signum inlerrogandi habet post ^¡xaç. '* ЫирхГзвЕ О. ■• lia S.,
¿v<frpeT|ç C, 0. " 4v excidit ex ulraque Clerici edilione et ap. S. •* Ita Cl. #цла; О с. С. ¡idem deimle
«äffiv 1щЗ<;, CL «äow ùu.3ç.
VARIORUM NOTiE.
(28) Kai яшс SvYcizór. Isla Clemenlis sie apud »»s, nisi ex iinimi sei proposito proprio, Qui enim
Maxiinutn proferuntiir : Où Sjvatív tiva àfaOîiv eí- ab (¡Hero ex necessitate facluî est bonus, bonus non
vaif¡E6aíwc,EÍ [XTixatà 7ipoa!p£aiv oixsíav. 'Оуариу' est; quia non ex instituto sit, quod est. Libera enim
атарои àvaYxr,ç àyt&'oc, vevóêvoc, oùx a-faOoç.'OTi cujusque voluntas, quod revera bonum est efficit, el
p.r¡ ISia irpoaípáaEt èsxtv, 8 Ît:iv. Tô yip èxâsrou reverá malum ostendit ; unde Deus per islas occabio
eXEÛÔEpov, í-oteXeí t8 8vTtDÇ àyabb-j, xal Beíxvúei nes voluit cujusque affeclivnem patefacere. Qua1, inier
~b 8vtojç xaxiv. "06ev jSti tuv ùitoOaneojv toútcüv, Clementis Romani alia, leguntur in Eclogis Jo.
E(it5xavf¡aaT0 6 Oeö; (favEpiôaai tíjv ехаатои ôiaOc- Damasccni mss. collcgn Claiomonlani cap. De ho-
eiv. Fieri non po'est ut quisquam sit conslanter bomine el libértale. Сот.
281 CLEMENTINA - HOMILÍA XI. 282
xovÀèv nólaiv ûp.açj EÙEpyEX'fjiiavxa eùxapiarij) au.EÍ- A œquitatem, cum, qui omnibus vos cumulavil bene-
ÇiÔit çtovîj. liciis, grala remuneran voce.
IX. 'AXXa, tpijulv, xpetxxov toioûu.ev, ä|ia aùxu IX. Sed, ioquit, melius facimus, qui ei orani-
xa't TOïfftv EÙxaptorroûvxEç. 'AXXa xaûxa XifûvTEç busque simul graiias agimus. Verum haec dicendo
oùx Гите xf¡v хаО' ù(iûv èmoouXfjv. 'Oç yàp, ЬтМхч non intelligilis structas vobis insidias. Quumadmoi-
Eva xá{ivovta iroXXol iaxpol ÖEpaitEUEtv eirafYE'XXiov- dum cnim , quando unum œgrum lnulii medici, qui
xa't " ¡ir.Ssv 235 SuváfiEvot, eTç 8¿ xtç Bvxtoç lâifiat nihil possunt, promittunt curare, unus, qui reverá
Suváptsvoc xijv aùxoû ávxí6oxov р.}) т.рощ1рг\.,\о-({.як- polest nieder!, reinediuin suuin non porrigit, secum
¡uvoç öxt , âv aùxoç вЕратаиад, áXXot sntYpiçovrai, reputans, quod, elsi ipse sanaverit, attribuetur aliis:
o'jxiü xa\ 6 Oeoç , цгта uoXXtüv à|touu.Evoç xuv p.7)- ita et Deus, una cum mollis qui nihil possunt ro-
8èv 6'jvauivwv, oùx EÙEpyEXEÎ. T£ ouv, çijtrtv, ó oeoç gatus, non priest at benelicium. Quid ergo, inquit,
ел1 тоиты àyavax-Et, èav ys aùxoû вЕратаиоусос Deus idcone indignatur, si, cum ipse curel, ascri-
Шос iniYp¿Ci)taí " ; Фт]иЛ, e¡ xa\ u,rj ayavaxxEt, balur alter!? Respondeo, licet non indignclur, alia»
aXX' ouv ye où 6£Xei '* xîjç à7rixi]ç auvepYbç ysvs'sOai. men non vult esse erroris adjutor. Posiquam enim
Aùxoû yap EÙEpyE-i, javxoç xa\ xb ¡itiSèv 7»'.í)aavEÍ8»i>- ipse bencfecit , eliam idolum, quod nihil egit , lan-
Xov tliç 5uv7]6èv moxoûxat. 'Алла хауш <рг,ц£ ¡rot , В quam efficax fldein accipit. Sed et ego tibi dico,
ei " ¡i^ çuatxuç t.Síxr.xo T.pbî àva£aOj)xa litzor^- nisi propria et uaturali injuria afficerelur , quando
voç (29), iaioçâv xa\ xoûxo uitou.EU.Evf¡xst • 8(6 vt$a- una cum sensum non habentibus timelur ac ado-
xe (50) ù-àp xî]{ atox^pîaç xà EÙXoya voeîv. '0 6îoî ratur, forte hoc eliam suslinerct ; quapropter cora:
Y¿p àvEvSiijî ûv aùxoj oùSevùî BEtxai , oùxe {JXairxs- sit vobis, ut ralioni consenianea pro salute vestra
xit. 'Hjiiiv yip èuxi xi tbçEXeîsOat fj ßXa7rrEj0a[. inlelligatis. Deus enim sibi sufficiens millo indiget,
"OvitEp yip xpánov Kaiuap" (31) otJxs ¡¡¡Xaa(¡>7][ioú- neque lxditur. Nostrum quippe esl juvari aulhedi.
(ievo; ßXairxExai, oùxe £ÙxaptJxoûu.Evo<; djcpEXEïxat , Nam sicut Cxsar neque malcdiclis lieditur, neque
чДХХа xoû EÙxaptïxoùvxoi (aèv ylyzw. zb àx£v8uvov , graliarum aciionibus juvalur, sed, qui graiias agit,
xoû Sï pXajçTjjioùvxoî бХЕЙрос, oûxtoç oi Beùv eùçtj- securitalem habet, qui maledicil inlerilum : ita qui
jioûvxeî aùxov p.èv où8èv wçeXoûjiv , èauxoùç ii Deum laudibus prosequuntur , ipsum nequáquam
ró£ouffiv ôjioîtuç xa\ oi ßXajijii)u.ouvxEC aùxùv p¿v adjuvant, sibi vero ipsis salulem afTerunt , parique
oùx àScxoûaw , aùxo\ 8è ¿XoOpsuovxai. modo, qui conviais appetunt, ei quidem non fa
cióla injuriam, ipsi vero pereuiit.
X. "AXXà, tprjob, oùx ôfiofojç eu' av9ptî)7Tou xa\ X. Sed, inquit, non similiter in domine et Deo.
0EOÛ. ïujxçr,u.t хауш, 236 ô" °^X ¿(Wîojç. MeîÇojv Et ego fateor, quod non similiter. .Majos euim sup
yàp -fj xiSXaotç ibç (isîôv*8 àîEGfjaavxc, fjxxojv 6è хф plicium ul magis impio : minus autem ei, qui in
Etç xov f|xxova àfiapxfjffavxt. 'Oç o3v irávxwv u.e£Ço)v minorem peccavit. Sicut ergo máximos omnium est
i веос ,' oùxtoç u.EÍ£ova uçéÇst xöXautv ó e£ç aùxov Deus, ita máximas dabil pœnas, qui in euin impius
á-:€r¡iac , d>ç eIç (lEÍôva &|xapx^<raç , oùx aùxoû exslitcrit , quoniam adversus maximum deliquit.
a-j-ôysipoç àp.'Jvou;avou, àXXà -KÍarfi xîjç xxEuewç ктЛ Neque Deus propria manu ulciscelur, al omnis
xgúxcü ayavaxxoudT]? ха\ сиочхшс e7rE£jspxou.£vr|C. Où creatura in ea re indignabitur et naluraliter vindi-
yip SúoEi тф ßXai(p<)(jH}) oùx í^'°í T0 Çojç , où pj cabit. Non enim blasphemo dabil lucem sol , non
«Aç xapnoùç, où щу^1 xb ûowp, oùx èv 58т) хт) dûxi) fructus ierra, non aquam fontes, non tribuet animas
6 èxEÏ хабЕтсшс apxuv xt,v àviîiauaiv, ínoxE xal in inferís requiem, qui ibi constituios est princeps :
WV ея\ M XÎ){ XOÛ XÎŒjiOU 7:poOE5(AÎaç ÙÇEUXOlOTiÇ quando nunc quoque , adhuc subsistente prxliniio
lepayavaxxEï niaa f) xxiaiç. Ato oùxe xeXe£ouç d mniidi tempore, a?gre ferl universa creatura. Ideo-
VARLE LECTIONES.
•" lia О с. S, £7:aYY¿XXovxa'. С. Particulam 8¿ seq. uiriusque boni. codd. auetoritas tuolur : quapropter
non delenda ut censet S. ** euiypatpf, С. u XsyEt CI. el S contra codd. auclorilatem. Schwelm con
jectura 8¿Xei vulgala lectio est an. С. •• sí О et ex conject. С in cuj. lextu fj. " КаСзар О. ** хф etç
¡lEifova conj. D, хф ¡aec£ov ser. Schliemannus Clement, p. 250, 5li9. •• Sxi conj. С. M Colderio post ВЛ
*5xe déesse videtur оЬрачбс. Forte tarnen scripsit noster 8tb outs ы1щ xoùç ùexoùç Tzapiysi. Videsis Eusla-
ibium in ¡Jexaem. p. 5. Ego sane, quid sibi velinl t¿Xei ùexoE, non capio.D.
VARIORUM NOm
Í29) Per me licet sensu activo sumere ÍTzzor\p.í- áfíou KXrju.evxoç Ttuu.t)ç. "Ov xporov ó ßaatXeuc,
voç ac verteré : Nisi nniuralxler injuria ufficere- oûxe j5Xaa9ï]|xou[Asvoç рХалтегас, oOxs eCtxagltrt°w[*e-
iiir, qui ad sensu destituía aUonilus stupet. C. vo; Оттер xb àS;iu)u.a u.EyaXúvexat ■ àXXà xou Eùxapt-
Recte : nam alias non intelligilur , quid sibi velit axoûvxoç ¡lev yivExat xb àx!v8uvov, xoû Sï fiXasçr)-
çuîtxiôç tSîxTjxo. C. fr. C. 10. S. Dressel. u.oûvxoç é ôXEGpoç ■ ойтшс oi Heöv llïv EÙ(fï)(ioûvxeç,
(50) TronEUJEvfixEt, 6t' 8v fâxe C. Lectio ex 0. auxov jxèv où utEâXiivouaiv Ciitèp xt¡v oIxEÍav 6>5Çav,
alíala locum nimia corruptela prius laboraniein ila èauxoùç 8è aibçou jiv • oi 8è ¡SXaatpi}jju>ûvxEi, oùxbv u.àv-
dilucida!, ut conjecturis non amplius opus sit. Id. ou ßXa7Ttouaiv, èauxoùç 8e. dXoépEÚouoi. Kat (jiEt'Çcov
(51) "Огяр.р yap трбясг KuTcrap. Ssepe dicke ■fj xaXastç, 2si¡) (iEÎfiiiv i\ à<ji€s.ia, <bç xal • iiavxwv
Erlogic cap. llif*. pXaa-^rptouvxtuv xa\ iuyat.oppi\y.o- xpslxxwv ó 6e4ç, бтер ou nasa í¡ xximç ayavaxxEU
■»'jvxtav xa\ Trxativxoiv etç xiv 9eov êç ávofaV- Той Сот.
283 S". CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 284
que nec cœlum suffi; ¡cnlem roillit imbrcin, neque A ùetoù; тохрех«, o&te yïj toù« xapiwùî, 8Л o¡ «Xeí-
icrra fruclus dat, mide plurimi pcreunt. Ipse eliam ovej XufialvovT«. 'AXXà xa\ aÙTfc; à" ài;p Оицф
aer furore accensus ad pcslem producendain con ùiKxxaiojxevo; irpbç Xoijjiwôï) irpâÇ'.v" ¡xsxa6áXXExai.
venu se. In bonis lamen , quibus fruimur, miseri nXiiv ôaiov àTroXauo(i£v ауаЛш, хф aùxoû eX¿i¡> elç
cordia sua Deus ad benignitalem crga nos cogit tí)v 7¡(iETépov çiXavÔfxorciav ¡JtaÎETai tt,v x-ísiv.
creaturam. lia vobis, qui cunclorum opificem ¡nho- Oi тшс ùu.cv xoïî атщаСоул t!>v tuv óXtov бг^юир^Ь»
nestalis, omnis crealura succcusel.
XI. Nam elsi per snlutionem a corpore effugialis XI. Käv fip t? той зшцатос Xúsei -ri¡v xóXamv
pomarn , quo modo animam veslram , quoe immor- Ex'-fufT/CE, таос xí]v ^м'/УУ ûjmjjv StpöapTOv oueav 8ià
laiis esl, per mortem poterilis fugere? lmmorlalis ttjç 9 Oopaî 9uy?ïv S'JvfjSEaeE ; àOavaxoç 7àp <j
enim est eliam impiorum anima , quibus melius фих*) (32) xai tCiv aas6u>v, oT; âpEivov f(v (лт; 4ç0ap-
esset, non immorlalcm earn babere. Nam per ignem tov aùxijv fxEiv. KoXaïojAÎVT) f^P ùrco tou атбёатои
incisiinctura cruciala perpetuo supplicio , ñeque itupoç ampavTW TijJitopfqt , xa\ jjltj Ovfjixousa, iirl
inoi'ieiis , in malo suo finem non babel accipere. xax'T) тф aÙT?(ç t£Xoç Xa6îtv oùx Iget. 'AXX' Гегш;
Sed forsan dicet vestrum aliquis : Terres nos, Pclre Ipù 237 Ttí ùfuov Фо6еГ; f¡uaí, ШтрЕ. AtÔa'axî
Doceie igitur nos, quo pacto tácenles proforamus B o5v *ll**í. *uí «tuv«« èpoS|xev та óvxa ùç low,
vobis res qiiemadinodum sunt , alitor enim vobis &ХХь>; yàp aù-à ù(xïv <n¡[ia£vEiv oO 8uvá(u0a. 'Eáv
cas non possumus indicare. Quod si lacuerinius, te ?iY4¡atou«v, IvESpEÚtiOs ûk% тыу xaxcüv 5:i tí;v
decipiemini a malis per ignorantiain ; sin vero lo- ¿ryvotav eáv te XaXf¡atij|i£v, tbj irl фгибгГ ùîtoOéjîi
quimur, suspccli sumus, quasi vos faisant ob cau tfofioûvTîî ¿(lä; ÙTOirxEuau,cOa. Пш; ouv eitanopev *'
sam lerreamus. Quo pacto igitur malum eum ¡n- Tw elf xí¡v íi|X£xípav хахф evSojxu/oûvti xa\ xavoûp-
■ycoç ùiroaratpovxi ujjlív та» бгф exOpatvoója; úr.o-
canlabimus, qui intra animant veslram latel, calli-
deque vobis inimicas l)eo subseril opiniones pra> voîaç irpocfádEi tt¡í тсрос 6eív ctXiaj**; AiaXXayrÊ
tcxlu amicitiae crga DeumTReconciliemini vobiscum; èauToîç" ù-Èp y^P TÎj; u¡xu>v eiorijpía; fivE-ai** ij
narnque pro vcslra salute fit ad eum cum bonis (iE-à EÙTtoitaç irpoj a'yxbv xaraçu^^. "E/Opa" lari
operibus perfugium. Inimicilia quatdam ad beam OeiTj iv ûjxîv йХоуос èzi6u(i(a,;J7tovoti -(kp tf povfÊw;
est*, qua: in vobis cum 1 alione piignal cupidilas ; Tf,v S^voiav xpaTÚVEt.
quia suspicione prudeulia: corroborât inscitiara.
XII. Alii vero dicuni : Dens noslri curam non XII. "AXXot 8à Xáyouaiv Où TtEçpovtixEv f|[uûv ô
gerit. Hoc quoquo falsum est. Nam si vere curam q 6tó;. Кя\ тойто (J/eOSoç èortv. El yàp 8vtwî oùx-
non gereret, ncque solcm suum oriri faccrcl super içpavTijEV, oùx äv où8è tíjv îiXtov айтой. aváxsXXEv
bonos et malos, ncque pluviam suam demitleret iiA àfaboîiç xa\ uovijpouc, oOte Tèv ùet^v абтой
super justos et injustos a. Dicunt alii : Magis pii ïçEpEV атЛ 8txa!ouç xai äSixouc. "ETEpot ôè Xáfouitv
sumus, qui et ipsum et simulacra colimus. Non Eü(ií6¿<jTEpo£ È3(xev, xa\ aj-iv xa\ xi а^аХиата aé-
puto, ci, qui ila loquitur, si diceret régi : Eumdcm 6ovxeî. Oùx oTuAt, Et xoixo Xifwv xiç" ipïï ßaat/Ei-
tibi iribuo bonorcm, quem morluis et abjecio limo : Tf,v fa>)v soi àxovépM tijjltjv, otav xa\ -zoïç vExpoiç
non pulo, inquam, ei bene cessurum. Sed inquiet xa\x^" a^¡5i|ijji¿VTi xoirpía- oùx ofo(xa( e£ xaXuç
aliquis, limuni vocas nostra numina? lia aio. In— anaXXaY<¡<TSTai •». 'AXX' èpEÏ Ttç • Koitpíav X¿yeií tí
111 ilia enim vobis ea rcddidislis, dum in deos ascri- 5ЕЙаз;лаха fy-uuv ; Nal 9T)u.c, а/о^тта yip Oixïv aùxi
bitis. Cum forsan illorum materia ad aliquid aliud, ènotâaTE , eI{ to cifciv xaTapiOjiTjsavTEi, хт]{ où-
« Mallh. v, 45.
VARI.« LECTIONES.
"iinscrui с 0. "îÇtvconj.D.Kgo inalim xpâ-'.v, quod propius acreditad leclionem vulgalam.ellidem
accipit ex Rulini inlerprelalione bac : aeris temperie» temeratur. S. •' ir.àsopzv 0. "lia D , xfr.. tfnXia
C, 0. " yivExat om. 0. •• Fort, scrihendum èx°P*. vel addendum * post «Etö S. "tiç add. с. О. »• tîJ
reposui, puslquam exciderat ap. CI. el S. Subinde i^tuivt] 0. ** aitaXXi£;Ei С
VARIORUM NOTiE.
(52) 'Авагатсс yàp 1) ^rvy.^. Ut Clementis sen- D qua» ipsi forlasse velint pariter cum corporibus ßniri :
tcnlia citatnr a Maximo, Locorum communium ser sed non ita est; perferunt enim ignis œterni sine fine
mone 55, ul Clementis Romani, in Oamasceno ins. supplicia, et ad perniciem sui naiuram non liabetil
cap. rUp'i ^'jyj]i xal voO, ad biinc modum : 'AOa- moriendi. Cum Llementinis loquitur Jiistinus Mar
vsToi 7iât73i ai фихя^1 xa\ tôjv äiEßdiv, aFç £u,sivov tyr Apologia 11, p. b'i, et Dialogo cum Tryplione, p.
fjv иЛ\ àçOapxou; elvai. KoXaÇoixEvai yàp uto той 223, dieilque improbis lucrum, Ipfiaiov, fore, ani
Дзбетхои TTjpb; áicspáv-w xtjitupia, xa\ ¡jitj Ovf¡dxou- mas mon', et fuient babere in siatum sensus va
eou, et:V xaxw xt¡) èauxcôv xíXoj XaOEiv oùx íypumv. cuum, eí; jvanfjr -iav. Ad sensum vero Recognitio
¡iiimurlulfs omites animœtuitl, etiam impiorum, qui iium Miiiiicius Felix, quem со loco cilavi. Ac es.
bus melius esset non esse corruplioni non obnoxias. pliilosopbis llierocles in carmina Pvlbagorica ad
Nam per ignem inexstinclum cruciala; perpetuo sup- vers. 29 : Où ¡ioúXcTat ó хахЪ; àOavaxov ctvat xrv
plicw, nee morientes, suo ipsarum malo sui fmcin aÙToO iJAixíiv, ïv» ¡xi) ùto(*e£vt) Ti(iwpou|X£vo;. Non
accipere non possum. Recognitioiium lib- v, cap. 28 : enim vuli qui malus est, esse sibi aniinuin im-
Inmortales namque sunt ctiam impiorum anima;, menaient, ne scelerum ullioncm paiialur. Сот.
юз CLEMENTINA. — HOMILÍA XI. 286
iría« oútuv Tïwç ei« ,0° áXXo tt fl eíí 238 Xñalv A vel acl fimum, fuissel »lilis. Nunc vero ñeque ad
хблрои, sCixpôtTjUÍji]?. Nûv SeoúSe1 tic тойто ХРЧ- hoc prodest, qiiando a vobis transfigúrala™ colitis.
eijAE'Jct , ote ¡jLíxoax'I¡¡Aa':'"av';:eC irpoaxuvEÍTs. Пи>£ Qua aiitcm raiione vos el magis pios diciiis , qui
ís xa\ * £Íi£6¿T7£poí Elvaí <fo.~í, oí irávTwv a<j£6¿- omnium eslis impiissimi , hoc ipso uno et incom-
irraTOí, to'jtt) аут?, tí¡ ¡на xa\ àaufхр£тм ájxaptía <J<u- parabili peccato inleriium anima: mcrenles coram
jfT^j SXsOpov oçeuovtïç tío àXt]0et *, Èav èitt[As£vï]TE ; illo, qui verus est, si perseveretis. Exempli gratia
'flç yip ЕГ Ti; UÍOJ ТТОХХа EUEpYETO'J|AEVOÍ йтА той si quis filins, plurima beneficia a patre conseculus,
таггрос éxápw tiv\ тш jí}¡ тсатр\ tí¡v Ó9£iXo(iávr,v тф alteri qui pater non sit debitum palri honorem dé
ítiTp'i ànoSw-ri'Ttjxîjv, navTb)çàTtoxÀi5pov(5[ioi YÍvETaf férât , plane exhaeredabitur. Cum vero ex scnteniia
4-iv Sí хата Yv¿ftr,v той itaxpbç fkoùç EÙxapiîTÎj palris vivens gratias de beneficiis egcril. mcrilo
èiA Tatç E'jEpYîTt'a:;, Ейлоуш; xÀrjpovdjiOçyivETai. hxres relinquetur.
XIII. "AXXoi Se Xáôustv 'Ase6sïv ¡iáXXopsv, eav та XIII. Alii vero dicunt, impii erimus, si nobis a
rapaSoOávra -(¡[uv èx roxTÍpiov as6as;jtaTa xotoXeí- palribus tradila nuniina dereliquerimus : idem enim
est ac deposilum servare. Igitur hac raiione, si
O-ixoOv тойти tu Х<5уф xuv Xtjotou ti? fj натрое i) в ali<l"¡s orlus sit ex patre lalrone aul obscœno , non
aÍT/po6£ou, oOx ôçeîXei ó uí&í Wjâç то xpEÏTtov debet filins frugi esse, melioremque vilain ainplocii,
iiáiOat, îva {i4i аагб^аг), xa\ ¡jó] та Гза toïç yoveOsi ne impius évadât, peccelque cadem cum parenlibu.s
touîiv áfiapravTj *. Пшс 6t¡ áfl^TOí ot XayovTic ■ Тайта non agendo. Quamsiulli aulcm sunt, qui dicunt :Haec
^posx'jvo-j[x£v, iva (ií) аотф ôxXûjjiev ; d>{ éxXoupé- adoramus, ne Dco simus molesti ! Quasi Deo molesta
vo-j 8eou èç' oTj £Ù97]|X£ÎTat , u.)) ¿xXou(i¿vou Se èç' sint ca quibus laudatur, non molesta vero, quibus in
oTî iyif.z-.o-J¡íi4o; pXatrtp^jjiEÎTat. Atà т£ ojv, 6w5tov grate accipitur cl ¡nflammalur. Cur ergo, cum imbris
binr/fr ûetoû YEVTjTat , ярос O'ipavSv та rcavTa à'fo- acciderit remora , in cœliim omnino intuili preces
pûvTEç EÛ/àj xa\ Xitíj áirov¿(i£TE; xa\ örav kiwci'/Tfte, ac supplicaliones assignatis? et quando oblinuislis,
Tijftov iíriXaveávE56£ ; àp.f,aavTE; yàp fj TpuyijaavTEÇ cito obliviscimini. I acia enim messe am vindemia,
E¿9¿b>í rôti jiTjSÈv' O'ji'.v eíSúXoi? tíc áuapxaj 239 slaiim ad idola, qux nihil sunt, primilias deferlis,
àrajvifiETE , Táxiov è7tiXav0av(5|XEvot той eue ругтт) uavroç celeriler Dei immemores, benéfica auctoris. Sicque
всей. Ka\ ойты{ e[j аХвт) * xa\ eîç toùj vaoùç Yevo~ in nemoribus et in leinplis positi sacrificia cclcbra-
|uvoi 0-j-j-a? eihtsXouvtej eJ('C/:?îO:. A-.à тойто oí tis, alque genio indulgetis. Quapropter nonnulli ec
¡iàv ûpuôv Xf-yQuatv üaprôpíaj xal той EUioxEfaOai vobis dicunt : Solatii et bonx irai -talionis causa
jripiv xaXû; тайта èmv£vo*Tjtai. С preciare isla excogítala sunt.
XIV. "uáv¿T)Tot! й|хг!; той Хгуоречом yl4Z7Qzt XIV. О slolidi ! Vos liujiis dieli cslole jusli Justi
Sixaioi xpitai. EîîtEp y^P xs^ ^XPÏV ÈvTaûOa e!; ces. Si enim oporlebat hic se ad corporis volupia-
E'Oçpaaiav o-tb(ia-o; èauTov Souvai îtoia Ейш^^а i tem alicui tradere oblcclationi, mcliur erat ca, <|ux
a¡i£Ívci)v îjv f¡ èv icorajxoïi " xa\ ûXaiç xa\ SXtejcv, in fliiviis et silvis et Incis, ubi compolaliones et
Ív9a siXaTiivai xai OM(ira5<jia xai xaTdïX'.ot T<5not, f¡ convivía et loci umbrosi , quam ubi demoniaca
бкви ¿K¿'«ia 8ai¡ju5vü)v , xa\ xetP&v тоал1, xa\ at- amentia, el manuum sectiones, abscissiones veren-
íoiiiry áiroxoiral, xa\ oturpoi, xa\ fiavíaí, xa\ Tpf/¿jv doium, rabidus furor, insania, sparsi crines, slrc-
x¿(iat , xa\ xójxiroi , xa\ EvOouataafio't, xa'i iXoX'JYa^) pilus sirídoresque , afflatus fanalici, ululatus,
x»l я^ута IxEÏva та ¡xe9' Сп:охр[сЕш? eîç xaTánXrjîv omniaque illa qua: cum simulalione ad lerroreni
tùv a-«f,Tü>v Y'v<5f/.sv<x, Bitco; tac ¿(uTiv " ¿cpEiXo|ji£vac amcnlium fiunl, ut debitas illis preces el graliarum
EUXî »Л £UXaPiaT'aí XSt^ VEXpilV VEXpOTÍpO'.í adiónos offeralis, idque iis.qui morluis niagis sunt
i:po3£-v¿Y,tTlT£ » mortui.
XV. Ka\ Sea tí x*fpov"£î тайта tokeïte ; "EtzeI " XV. Et cur lsRli isla facilis? Quoniam inius la-
oi BíXec ù|xëv 6 a[iíj)ojXEíJiüv üt.íív by.ç ", Sí £v£ît:ei- D tens serpens vobis non vull ediccre, qui infriicluo-
pív újiív TÍ¡v ахар-ov iTtiOuîtav , Хеуыч Ci7:ou.vf|au. sain inseruil cupidilatem, dicam ego alque memo-
'EX" Sé oUTtoí • Пара тт) той веой 0fir,3x£Ía xr,- rabo. Ha autem habet : Apud rcligiunem Uci pra>
p'J33E-ai vfjtfEiv, aojçpovcïv, ¿pY^Ç xpa-eîv, aXXí- dicalur agerc sobrie, sibi temperare, irain lencre,
тр'.а fií] voaçîÎEaGat, Stxaiuç ßtouv , è^tîcxiiii ", non subriperc aliena , jusle vivere, cum bono jure,
tùiraOuj , -праыс , xoXájEtv èauTiv (läXXov £v Tatç tranquille, lcniier, se in indigenlia polius enntinere
ivÔEÎaiç, i) 240 Pb ^Xovza ^"¿pou àôixui i^ùÂî- ac reprimerc, quam cum non habeas, altcriiis bonis
VARLE LECTIONES.
,M Eiç, quod'deest in ulroque Пот. cod., addidilD. Subinde scripsi SXXoTt * stç с. 0 ut conj. D ,äXXo
ti, Etç С , quod mutari voluit in SXXote, e¡í. Tum EUxpnrcT¡uáínic О. • oúS¿ от. О. * ха£ iiiserui с. О.
• та 4Хт)0й С. Subinde èiv \t\ swpEvr.TE 0. » атеобы С. » Xe£'|ü>¡ju:v С. 6 Vbb. ха\ \¡.\ та Гаа toîî y^-
vîU3'. TOKijv áfiapTávTi lextui reddidi, cum praîlermissa essent in ed. Schwegleriana. Subinde 7t£jç Sí S.
'¡irUÉv О. » lia О , üt conj. S , xaV ойтыс eîç así. Ka£C. ex conject., ЕГаак cod. ipsius, in cuj. marg. isaai.
Ruf. Rec. v, 30 : In templis mit Inch. • y'veuöe S , y¿vs<t8e С, О. " lia cxplicandum esse viik-twr Ollobo-
niani àjjtEÎ'Ajv îjv oi *v татаи/лг, ар. С ausivov f) èv тотацо??. " ûu.uv S , aÙTÛv C, 0. " Ssij om. 0.
"lîBWu; 0.
287 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 2S8
injuste ablalis expleri. Apud vocatos aiitem deos A vov xopEJÖTJvat. Пара 6* toIç )£уофы( Oeoîj ta
coiiirariaperagunUir. Et nonnulla in admirationem ivovtta yEvETat. КоЛ ïvta eE; xatirXTîv Sixaioaûvr^
justifia! dcnunliatis , quae licet omnia prsecepla ex- Kapayyùle.'cz •*, Srasp e! xa\ itav-a toieïts ta irap-
eequeremiiti, una Dei ignoratio sußicit ad punilio- аугеХидта, u,!a f) Ttpoj Oeov Spoia Exavî; tuyxívsi
nem veslram. Cxterum convenientes ad loca quœ ■rcpoî t^v xaO' û|xû)V Titiiopíav. ÜXí¡v auvEpx<l[iEvoi
vos iis assigiialis, alacriler inebriamini, et aras ac- el? toùç útp' ùiiwv oùtoîç 8oG¿vtoí татаис <¡8éio{ ¡¿е-
cenditis , quarum nidor vagalus cxcos surdosque OújxejOe xa\ Pdujio'j; аматпЕТЕ, il>v í¡ xvEsaa ¡Se(j.6o-
Spiritus vi sua ad odoralus locum ducit. Sicque uivi] xa\ та TuçXà xaV xioçà irvEÚjAaxa 6tà xrjç
ibi alii fanalicis furoribus , aiii absurdis cibis rc- èEjouo-Eaç ayei e!î töv ttjç ÔJcppf)SEii){ aÙTtov totov.
plentur, ad libidincin vcrtuntur alii, ad furia alii et КоЛ oÜTto; tiöv èxsï ol tisv evOouGiastiuv ", oi 81
adulteria. Nam fusi illic sanguinis vapor et vini (Jpürruv àXXoxorwv EU/nEtutXavTai, oE 8è 1тс\хЬ àasX-
libatio etiam satiat impuros Spiritus, qui intra vos Y<xEvE'.v третоутт , oi 5è èîrt xXoniç xa\ çovouç. 'H
occiiltati omnia hxc reddunt suavia , atque per yàp той èxEt a7¡xa-oc avaOujiioatç xcrt ij tuv ofvuiv
somnia vos falsis spcctris irretiunt , innumcrisque (T-ovSi) xa\ аОта ie xopEt та ахаОарта яуЕицата, S
perpessionibus puniunt. Nam occasione sacrarum, Ttva èv8ojjiu)(o0vTa " eEç ù(ia{ tfù.i\Sovtùç Íxeiv ti
ut vocant, bostiarum repleli estis truculentis da> sxeï toioûuiv , xai 61' ôvsipiov ùiiâç tpavraaioic t[<EU-
monibus , qui caute vos inscios perimunt , ut non Sáai irspi6iXXouaiv, xo\ ¡rjpEoiç ттаО^цшс xijiíopoü-
Bcniialis factas insidias. Prxtextu siquidein cujus- oiv. üpocpáim yàp tûiv XEyopivüJV ÍEpo6ÚT(i)v xê-
piam injuria; vel calamitaiis, amoris, irse, mœsti- T.w 8ai|ióWv ердаиХазОг , oï xa\ (ppoviiudç; ùitâ?
tii£, aut laqueo aut aqua suffocant, e loco pracipiti XavOivovTSj àvaipoûsiv , tvo [xíj ouvtJTe ùiiuv t^v
dejiciunt, homicidio sui , aut apoplcxia, aut alio em6ouXV¡v. Просаа-Et yip ""voç èînjpsiaî ^ Iptoroj 1|
morbo e vita cogunt migrare. opyT¡c f\ Хитп)с í) ^YX^Ï) 'l üSaTt icvíCavTEí f¡ атЛ
xpr,|xvoû (5î'|avT£ç i) aUToxstpía fl атотсХт^Еа i¡ etéom
t:vI uáoec той Çîjv Jieoioratatv.
XVI. Ex nobis autcm nullns tale quid potest XVI. 'Hu,uv Se où8s\ç toíoütóv tt toxOeïv 8úvax«,
pati , sed a nobis dieuiones torquentur, quando- àXX' aiixol ûç' í¡|auv xoXáíovxai, ó—¿rav еГ? Ttva eít-
quidcm in aliqucm ingressi, ut tardius egrcdianlur, ióvtsc ppaSéiüí èÇtévot ijfxâç 7tapaxaX<bacv '". 241
rogant nos. Sed dicel aliquis : In has pcrpcssiones 'AXX' èpEt tic- "Iatoç TOíoÚTotc TtáGsatv хоЛ GeojeCuv
inciduut interdum eliam quidam Dei cultores. Aio tiveçùttotiîittoiitiv. Фт](Л 8rt тойто à8ûvoTOV. вЕоте-
id fleri non posse. Ule enim, de quo loquor, cultor c 6+¡í rip 0ъ-6. jc;Ttvr8v " iyi> <рт]щ, 6 6vtuí веоя-
Dei est , qui verc est Dei cultor, non qui duntaxat 6i]ç, oùx Sç äv p-ávov Хеуцтас, ó 8s üvtojc uv той So-
dicitur. Qui au Loin verc est, tradilx sibi legis per- OévToç aÚT(J> v¿¡iou ¿xteXeí та; TzpáCcif. 'Eáv tií
licit opera. Si quis impie egcrii, pius non est. àjE6f[ffrj , eù3e6t]ç oùx Eitiv. "Ovirsp троЧгоу iàv ó
Quemadmodum si alienígena legem servet, Judapus áXXótp'jXoí t8v VÓU.OV 7cpa^]] , 'Iou8oî(5ç eutiv • (if¡
est ; qui vero non servat, est gentilis. Judxus eniin, irpáâí 6k, "EXXtjv. 'О yàp ТтАсОос moreiiwv в£ф
Deo credens, legem implet, per quam fidem etiam itoíeT Tov vá¡Aov **, Si' í¡c ra'iTTEtü; xal тааХХата ípíiiv
alia mala inoniibus similia et gravissima trans èo'.xora xa\ ßapoüvTa jíeOíjtyiui náBn[. 'O 8s ¡ii]
fert ». Qui vero non exseqiiitur legem, darum TÍOlüJV TOV v5¡J.OV StjXoVÍTI " Ы TOÛ [AÍ] niUTEÚElV вгф
est, quod non credendo in Deum fit tránsfuga, ХчготахтгТ, xal оитшс й; oúx^ " 'IouSato? аилртшХо;
ideoque peccator velul nequáquam Judxus propter 8(à t1]v áu.ap-:£av imxpitzzixai una t£¡>v eIç тЬ ъцил-
peccatum a calamitalibus subigilur, qua; ad pu- psïv toùç àftapïavovTaç xiOeitiútojv плЬш. BouXî)
niendos peccatores constitute sunt. Nam consilio 0EOÛ tfi dnTapxtjç ópídOEÍ3T| Sixaho; toîç a¿6ouaiv
Dei, quod ab initio sancilum fuit, ill i us cultores oOtuv TrapaitTdJixaTtuV x^Plv í 'tt(««>pta 1ткта1 , 3
juste propter delicia pœna conseqnitur. Quod fit, ut, fívsTai, ?va d)ç otpE¡Xt¡u.a 8ià t^ç âaávou &naÎTijeasa
postquani pœna de peccalo velut debito per vexa- D t*¡v ájiLaprtav toùj èitietpi<{/«VTeç xaÖapouj iv Tjj
tionem ralioncm repetierit, conversos homines in töiv 5X(j)V ияратт^ат]" xp£i£i. 'ü? yàp toïç xaxoc;<]
cunctorum judicio puros repraesentet. Sicut enim èvTaûQa триера sic Ctjuiav aiiovítov ayoGüiv yivETai,
improbis présentes delicia in damnum fulurorum oÜTtüc ас Tt[JL())pEai tcïç ларачЕтгсоиету 'Iou8a!oiî
bonorum cedunt, ita supplicia lapsis in peccatum T:íjA7tovTai eîç ix.npaÇtv, ?va àvraûOa à7roXaûov*E; "
Judxis mitluntur ad exactionem , ut recepta hic т5 «аралтюрт ttjc èxeï акаХХоуйасу aEwvEa; xoÀi-
delicti pœna a futura illic seterna dumiiationc li OEii);.
beren tur.
» Matth. xvii, 19.
VARI/E LECTIONES
** TrapafyíXXETai О " avGojataTiito С , èvGouaiasuioû D. '«aCiT* С Leclionero Ottoboniani prœsagivit S.
... ...t.
•' èv8oLioxwJvTa О. u napaxaXoûo'iv 0. '• 8v .. prapterin
, isit S с Cl. ,0 Sede vocabuli mulata lego : 'Eiv
о àXX. т. v. izp. 'I. est. ¡xi) r.pi&i 6e 'IouSatoç, "EXX-riv '0 fàp таа-EÚtov вгф toieítov vó¡iov. Hoc modo
elegans nasci vidclur antithesis. D. " Si^Xov 8tí С. Tum XEtTO-axTEt 0. "oùx О. "lia О с. S , яара-
arrÊi С. »* àitoXauovTôç D., qui insuper exemplis comprobavit, voçem ànoXaÛEiv conjuiigi posse cum
casu accusativo, alquc baud raro sumí in malam partem. S. атоХабочтгс U, 0.
288 CLEMENTINA/- HOMILÍA XL 290
242 S^'H- T>^í 81 сайта etirstv об SJvajOe, A XVII. Vos vero hare dieere non potestis, quia
ой yap irieteUETe ta èxtî sTvai ¿>; í¡|juííc Xíyopisv , non creditis, quœ illic sunt esse quemadmodom
Xiyto Sí], ¡¡той icSoiv f¡ avtaTróSoai; yívETai. Oí» £ve- dicimus, dicoaulem, ni. i citneiis fiat relributio.
xsv áyvoouvrs; to 0-jp.oápov uto twv TtpoaxaípMV Quocirca qiiod est utile ignorantes, a temporalis
t(Sovâ>v р.т| Xa6sív ti aiúvia eve5peús<j9s. Ato íijxelc voluptatibus , ne »lerna accipialis, decipimini.
той au[iip¿povToc újxív tàç otoSeíCei; toieïv TtEiptó- Quare nos conamur, commodi vobis probalioncs
¡is9a, íva tcXt]po?ooijO¿vtsc тар\ tüv tt¡; ЭЕогсбЕЕа; afferre, ut plene certi de pictalis promissionibus
èzayysXfAaToJv Sià tuv eya9wv itpácstov SuvtjO^ts per bona opera possilis nobisciim sa'culi quod tri-
ïùv *¡4utv tov SXuitov aiuva xXi)povop.T|sai. Miypi uiv stilia vacal hxredes exsistere. Donec igilur cogtto-
oîv -pojpfasTE" f]jiâî , ¡ii) xaXsnaívEte IjpJv** «î>ç gcalis nos, ne nobis succenseatis, tanquam nien-
tj«y8o{iivoi; TtEp\ 5>v ôp.îv 0¿Xo|aev xaXuv. Ta yap tiamur circa bona quae vobis cupimus. Quae enira
f,uïv vo{iis9ívTa аХт;0т| те ха\ àya9i, tauta úpív pulavimus vera et bona, ea ad vos afferre non in-
çépsiv ойх E'f9ovf¡aa¡iív, àXXi ToùvavrEov ejítíú jajuv vidimus ; sed contra iesliuavitnus, reddere vos bo
<пухХт1роч<5р.ои; йр.а; TOirEaat àya9wv, wv ^jasïç ve- norum, quae novimus , coltssredes. lia quippe ad
voiií'xaixív**. O'JT(i) yip xpÎ ^P*>í *oî>C iitiaroyç Xi infideles loquenduin est. Quod aulem plene veros
yetv. "Oti Se àXrÊ'jojxîv 6vxiu; irept &v Xáyop.Ev, oùx B proferamus sermones, non aliter polerilis scire,
tiiXtaç 8'jv^jêsOe EÎSivat, Èiv ¡xi) itjsótepov ciXaXí¡9u{ nisi prius cum verilalis studio audialis.
isaxoÚT^TE.
XVIII. ДА ЕтЛ той rapóvro;, xav ta p.up£a йрД; XVIII. Quapropter nunc, licet serpens, quem in
4 èv uplv Evfop'jxuv " 6?iç, xaxoù; Ciito6aX¿jv Xoyi- tus habclis latentem , mille vobis tendat insidias,
eueù; xat àiôXia?, èvEÎpsÛEiv бёХт) ", àXX' ouv ys pravas subjiciendo cogilaliones et impedimenia ,
u¡ieT; ¿çeSXete тайтт] ¡xäXXov i:poaçtXovEtxouvtEç attamen eo magis obsistere ei delictis , et assiduo
айтф duvE](<bî ^tüv80 EitaxoÚEiv. Aeï yàp suvsípEÚov- nos audire. Oportet enim, ut vos, qui fuisiis valde
ta; i(iaç той; sipóSpa tinaTrjuivou; eîSavat, той; xpi] deeepti , convenientes cognoscalis, quo modo ille
èrâ&tv айтф.'АХХш; Se áSúvatov. 'EtcíSeiv Se " Xáyto, incanlandus sit. Aliler vero fieri iieqiiit. Incautare
тй Хоую-цф àvtttaassaOat Tat; xaxat; aùtuv aup> autem dico , mente repugnare pravis dxinonuin
боиХЕа;; 243 pwpvT,uivouç , ôtt ÚTOa/ésii yvaisctu; consiliis memores, cum promissione scieutiac
Оя' àpx^î t(J> x¿j[itp ôavatov èÊjEipyaîaTo". mundo ab initio mortem procréasse.
XIX. "Oöev 6 Tt)ç aXr¡9EÍac itpoç<JTtiç woXî) tbv XIX. Unde vcrilatis propheta, sciens mundum
xóifiev its7iXavri[juivov e¡6¿jc xa\ tí¡ xaxEi otjv9¿(íe- Сerrasse pluiiimim, et malitise consensisse intuitu«,
vov iäwv odx fy(áizr\sz tt¡v itpoç aiitov EÎpVjvijv, (î>ç non expetivil pacem cum illo, ul ex errore consi-
ix т:Хас/1\с auvouaav "• ort Etc т£Хо{ ÈTttçipEt itäst stenlem ; sed usque ad linem cunctos in maliiia
т«; лрос xaxíav орлу vio ¡iovouutv, Tcapa9E\j ,v ávtl consentantes oppugnat, et veritatem in locum er
7Àxvt\ç, tot; vfj'iiaaiv ¿»зтсЕр тгйр ep.6aX¿JV tfyi хата rons proponit, ac resipiscenlibus velut ignem im-
tei eveSpsyjavtoc ¿py^v jxa/aipi èotxuîav, npo- mittit iram adversus insidialorem, quœ gladio
TiEvaç ôï " Xíyov àvatpEÎ ti¡v áyvotav tîj yvtbset, similis est * , objectoque sermone ignoranliam
ujKîp tífxvtüv xat xtopiitov Ctóvtaí атгЬ tuv vsxpuv. cognitione interimit, quasi scindens ac separans
Tí;; p¿v ojv xaxía; Oitô ttjç vopiipflu yvibsEw; vt- vivos a morluis. ltaque dum maliiia per légitimant
xu¡i£vti; toXeu-oç ouvEt/E tö ^3v. ïd)TT)p£a; yap x¿- Cognitionen) vincebatur, bellum cuneta lenuit. Nam
pv uloî ÛTt£t'$a; dmEi9ou; ахыР'СМ0 яатро;, i¡ ха\ propter snluicin filins credens a paire incrédulo
siTTjp téxvo'j, f; tíxouaa Ouyatpoç, fj 9ууатт[р (ítj- separavitse, vel paler afilio, genitrix a filia, filia a
Tpà;, xal атехС ot " ouyyëVEÎ; auyysvuv xa\ çEXot matte, alque omnino propinqui a propinquis et
wv<¡eojv. amici a (amiliaribus.
XX. Kal u.<¡ ti; ХЕуатш* Пш; toûto SExatov, уь* XX. Ñeque dicat aliquis : Quomodo id juslum
у.1г'Лт.: yovEï; téxviüv xal táxva yováiov ; AExatov O fuerit, separari parentes a liberis, liberes a paren-
xal âvu. Eí yap otjv¿vte;, ¡xetí той p.Y|8èv аОтои; tibus. Justum est, et valde. Nam si una morali,
¿çeXeîv, xal ouvaraûXXuvro aÛTOÎ;, itu; où SExatov, prxlerquam quod nihil eis prodCrant, eliam cum
xa\ K xupidOiivai tí>v ош^енОз! 9éXovTa ало той p.t| îllis peribaiit, quo pacto xquuiii non est separari
OeXovto;, euvai»Xij9ai Sï" ßouXojxevou ; npbç той- eum, qui salvan vult, ab eo qui non vult, sed una
Tot; oùok aÙTo\ oi то xpEtrrov vevotjxíte; xojpmO^- perire cupit. Ad bsec, non illi, qui quod pnestat
• Maitli. x, 34.
VARLE LECTIONES
"yvwpEsETE C. " ûp,b CI. Fallitur S. de lectione Ci. " vEvo^xajjiev С. " lia 0 et ex con|nct. С , in
cuj. textu èvSojxotxuv. "Ita S , 9¿Xei С. Ambigo de scriptura libri Ottob. non plena. "ú^wvO. *' 6¿
от. О. " Vbb. ¡u¡iVY]¡t¿vou;, ôti {moayéazt yvúîElo;á7:, арх?,; тш x6ap.ii> OávaTov àÇEtpyaaato largilus est
0. " Non continuo pacem mundo in erroribus pósito dedil. Recogn. vi, i. Unde conjectaverim esse scri-
liendum auvzr.üizi S. "Post zapiOi!; decst aliquid , supple aXf/Jítav vel similem aliquant vocera. Cfr.
Кесодп.м, 4 : Sed ignorantiœ .ejus minis scientiam verilatis opposuit. Deinde ego post -Xivr,; citnniale
diitinii, non, ut С , post vânv S. " Sí add. с. O. âí О. " ха! accessit ex О. *8ха! О.
391 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DU 151 A. 292
inlclligunt, vellent separari, inio simul nianere, A vai 244 ôîXov, алла svvsïvat xal (LifEXsîv aÙToù;
aliosque mcliorum expositionc juvare. Uiide incre- TÎj tuiv xpsittóvwv ufirffjett, öQev oí aw.6îï; è-я-
duli, dum nolehaiit audire, ¡psi contra eos pu- xoúeiv aùtwv ¡xi] 6áXovt£{ aùtol aùtoùj ETOAÉjiOUV,
gnabaul per scparaiionein, perscculioncin, odium. XwpiiovtEÇ, SiûixovtEÇ, ".laoûvtEç. Oí Ss taita ná-
Qui vero isla susiinebani, roiscrali eos, qui ipsis . 3X0V-EÇ, eXsouvtSi aùtoùj " \>тА áfvoJaí EVEopEuo-
per iguoranliam insidiabanlur, doctrina pmcJenti« (íívouí, StSaaxaXta сооЦпеш; цЬурч^о brJip tuv
orabant pro vexatoribus suis, scieutes causam de ta l0 xaxà aÙTO'jç ô4atiOEU,Év(ov, tijv ¿rpoiav toü
licti esse ignorantiaui. Ipse enim Magister clavis a¡xapt<¡ ílz-.ij; altíav EÍvat p.E|xa6r;x¿TE;. Auto; fip
foiifixus orabat Palrem, ut ejus inlerfecloribus di- ó AiSáaxaXo; ттро<гт,ХшОЕ1; t)ux£T0 тФ Datpl, -wç
milteret peccatum, dicens : Paler, dimitte Ulis pec- aùtov àvatpoûjiv àçEQïjvat tö арЛртцрд, eíwíiv
calasua. Non enim admit quœ faciunl ». Imitantes Патер, âpeç avzoîç zàç afiapzlac avzâ»; ci yàp
ergo Magislrum et ipsi in iis qua» paliebantur ora clSaair â xouAair. Mi¡jer¡tal ouv цчоргш toi
bant pro alllicloribus, queinadmodum edocli fue- AtôaaxiXo'j xal aùtol, ev ol; srcaaxov, ùnàp tuv Sia-
rant. Sic non odio parcnlum separabanlur, quando- iíOs[a¿v(ijv tjOôvto, cb; eStSá/Onâv. Uütui; où fo-
quidem et pro iis, qui nee erant parentes, пес pro- veíí jicioûvTEÇ à)(t)jp£ïov-o, ¿to/te xal ù-ïp tuv ¡it]
pinqui, sed inimici, preces continuas fundebant, В yovíwv prfil nuyyEvôiv, lyfipûv ôï y£vo¡i£vu)v,
eosque, prout jussi erant, nilebantur diligere. ítcoíouv odvsxeïç ~"-j/M " ха,> ауащч raipuvtai "
ыс exsX£Ú56í)!iav.
XXI. Mihi atitem dicite vos, quo modo párenles XXI. EfratE Si p,oi ¿¡uîç, tcG>( toû; y&veî; ¿гуа-
diligaiis? Equidcm si velul justiliam semper intuili, iz3.it ; eI uiv ¿ç tb Sfxaiov à£l o-xoroüvtEc, suvíú-
l)ene est : sin vero temeré, non amplius bene. Po- XOjxat, e( cï ¿>ç êt'j/îv, oùxét:, SúvaaOi "if xal
testis enim parvam ob causam corum liostes Ueri. (jiixpa 7rpo?ájsi toùtuiv ye-vèaftai kxbpol. Ei Й eí-
Quod si gnari diligitis, dicite, quid lint parentes. 6óts; àyairîtE, еГтоке ùjaeîç, t£ etat M toveîç. 'Epít-
Respondebitis : originis auctores. Cur ergo cuncla- tí • Tévouç áLpxTtftea.1. Aià tí ouv to twv oXüiv y¿voí oOx
ruin reruin originem Deum non ainatis, si justo ■llYO'7r<¡!iatE,EricEp8ixa£tütppovfi¡xatttouto'not£Ívinov-
judicio hoc suscepistis Гзсегс ? Sed el jam dicclis, e£Xeii9e; 'AXX'Stt xa\ vûv èpEtte- Où/ ¿wpaxap-Ev aù-
ilium non novimus. Quare igitur non percontati tóv. Ata tí ouv ¡ir] ÇrjtfjcravtEi ta àvaiaGrja xoXaxEÚs-
colitis sensu destituía? Quid vero?clsi dillicile Ts ; T£ 6é ; e£ xa'i 6újxoXov ?jv újicv 245 Tvwvetal
eral vobis cognoscere quid sil Deus , al quid non e£o;,to [xívtoi t£ oO Oí6í u.îj £¡5ivai oúx eSúvajöe, tva
sit Dcus, non poluistis non scire, ul repularetis, ñe XoyíítíuOe Sti Oeój ÈJtiv où ÇOXov, où X£0o;, où x**"
que lignum, ñeque lapidem, ñeque ses, ñeque aliud xbí, oùx áXXo tt èx çSaptTJi Y£Y°vo; üXijc.
quid ex corruplibiliconstans materia Deum esse.
XXII. TH yàp oùx u,;ô очИ)ром ètop£Ù6r,iiatv xal
XXII. Nonne enim ferro calata sunt simulacra, С
et feiTtim quod sculpsil igné emollitum est, et ignis 6 topEÚíaí vv a¡5T¡poí uro irupbç àu^Xa/Oi), ха\ ti
aqua exslinguilur? An non vero aqua per spirilum wjp aùt6 " a€évvutat ияо OSatoç; tb 8е ОЗшр oùx
movclur, atquc spirilus a Deo cunrtoruin opilice uno îrv£Ûp.atoî tt¡v x£vT¡5iv £xEti xot^ то •¡^'вйрл &!&
iniiium exsiantix babet? Sic enim dixil.Moyses pro- toû ta 6Xa itEîro'.TjXotoç 8eo0 trjv àpxhv ZV *-x~^
phcla : In principio creavil Deus cœlum et lerram : aEtoç" Sx£t i Outtoç yàp ó i:poçi(tT)ç ЕГр^хЕ MwDïtî? '
terra autem erat invisibilis et incomposita et lene- 'Er rfpxîï еяЫцсеу à ведс таг oi<parèr val rf|*"
brœ eranl ruper abyssum, et spirilut Dei ferebatur TTJr, 1^ de тц f¡r асратсс xal axaracrxevacTCç'
super aquas. Qui spirilus, dicen te Deo, velut xal cxOTcç елагш rffç àCvcrccv • xal arevfia Btov
inanus ipsi us cuneta fecil, lueem separavil a leue- kaeçpèpszo еяагы zov vâazcç. "Опер xsl Xffovreí
bris, et post cœlum invisibile visible expandit, ut toû e£oû,to TTV£Û(ia, йа;гЕр XE^p oùtoû tàitàvta &Ц-
superiora ab augclis lucís haliitarentur, inferiora (xwupYEÎ, çâiç áirb ffxotouí x^pi'iov ", xcù {i£tà t6v
vero ab Ilumine una cum omnibus propter ipsum àapatov oùpavbv tov çaivép.£vov èçaitXuaav ", îv»
faclis adniiiiblrarenlur. ta âvoi toîç toû iftiitbç àYfiXoiç oïxtjûî), ta Bi xiiu
ùtA àv0pi07tou ajxa toî; 6t' aùtov Y£vou,évoiî я*«
XXIII. Nam propter te Imminent Dcus aquam XXIII. Aià yip ai tbv 5v6ptii:rov 6 Beoç *x£Xeuije tb
quae supra faciem terrx erat jussil secedcre, ut tibi ItA irpojóiireu tf,ç yr-fi UTOxb>pí¡tTai ûStop, tva xapsoù;
lena fiuctus posset producerc : et fecil meatus, ■ij YÎ! 'O1 itpod£v¿Yxai 8uvr¡0f), xal tpr]5ovaç ènoii)-
quo foules tibi pracberct, ac apparcrenl llumiuuin ff£v, fvo jot itopásxTi "iwrvyai xal itotajjuiv fEÎÛpa
> Luc. xxiii, 54.
VARIZE LECTIONES.
3« È).EÔivtEç, àautouç С , âXEOûvtEç èautoûî S. *• ta transcripsi ex 0. " yovitov p.Èv Bvteov èxOpwv bl
TEveuivbiy etocoûvto ta; eiiyá; O."). " raípwvtat O. M í¡uív, t£ EJtiv C. ** etopvEUoiiaav, xal ó topvE'Jiaí
TCÍpwvtat 0.
С. tfr Turrian Proepist.pontif. lib. v,
Л lib. v, can.
cap. ult.
ult. "autóom. О. ke ЕхэтааЕш; С. " x,l>Pî'»0,v 0#
*e esarcXúiaaí O. и napáoyotO.
293 CLEMENTINA. — HOMILÍA XI. Ю4
çavîj xat £ua Èx6paa6fl ", auvcXwv èpûi, ita navra A «ml«, et animalia exircnt, uno verbo ut omnia se
sot TapaarTJvat 8uvT¡eíj. "H yàp où 8tà eè SvEjjtot tibi possent offerre. Aut non propter le vcnti spi
про; xapntbv èittyovijv itvíoixri и xat ÙETot çspov- rant, ad frucluuiu pnxluclionem, el ¡mines defe-
tj: 246 xa^ тротаЛ yt'vovTat ; AùtExa youv ?¡Xio; xat riuitur, et anni lempestates fiunt? Jam vero sol ct
kat¡vi] 3t^.a toïç aXXotç äarpoi; " 6ta ab та; àva- luna cum aliis stellis propter te oriuntur et occi-
toXiç xa\ 8'jastç "exTEXouatv, xat notajjiol xat Xf- dunt, lluvii et stagna cum omnibus fontibus libi
jivac âpta Tat; rcaaatç itTjyat; " Ù7rr)pSTouetv. "OOev subserviunt. Unde tibi sensu carenti quemadmo-
coi тф àvatîO^Toj шатер f) [aeEÇoiv e8¿6t] Tt|il¡ , oû- dum major prxslilus est honor, ita ingrato major
ttoç a/aptitíjiavít f) (Aeiswv 8ià Tiupbç x<Xaaiç prxparata est ignis poena, quod scire nolueris,
îtpor.ToifAaarat , ÔTt Tfvtbvat °ûx t/HXijiaf 8v тгрй quern ante omnia oportuil cognoscere.
ttovtiüv SSei Yvtûvat.
\XIV. Kat ,v vûv Sí èx t£>v ^ttávtüv èirfYvojOt XXIV. Sed vel nunc ex minoribus agnosce cuncto-
t)¡v t£iv öXiuv aÎTÎav, XoYtaáptsvo; Sri та irávxa т8 rum causam, considerans, quod omnia aqua produ-
05шр rout, to 6k úotop uno TTV£Ú(xaxoc xtv^joEoj; t$¡v cit, aqua vero a spiritu accipit motus originen), Spi
T¿v;atv Xajx6áv£'., то 8s TTVEUjxe ànb той Ttöv SXtov ritus au tern ab universorum Deo inilium habet. Atque
в£оО tíjv àpx^v îysi. Kat oûwç é8ei XoYÍaaeGai, В Ha oportet reputare quo per rationein ad Deuin possis
tva ЁтЛ Xoyo) eIç 6c8v xaTavTTjaat 8uvr(6?¡í, отао; pervenire, ut agnoscens tuum genus et regencraitig
Ёягрвис sou те yèvoz "» xal npüJT0Y(5vi¡) avaÊwr,- aqua primigenita etiam hxres efficiaris parcnlum
6st; û6a-i xat " xXT¡pov¿¡xoc xataaríj; tüv тсрЬс qui te ad incorruplioncm genucruut.
ifBapaCav Y'WijaávTajv ее. fovawv.
XXV. Ato itolyjof прааеХвг ш; ul8ç ratTpt, ¡ta XXV. Propter quod prompte, tanquam filius ad
tíiv a¡iapr»j¡xáTi)>v aou ó вео; tJ¡v ifvotav al-EavÔJ. patrem, accede, ut Deus causam peccatorum tuo-
Ei 6è xat jaetí то xXijo^vat où 8¿Xeic í¡ ßpa8uvEtc, runi ponat ignorantiam. Quod si postquam vocatus
S'.xjíi 0eou ara>Xîj xpiffît, тф u,t¡ eíXíjaa'. [ít¡ ОеХг;- es, non vis, aut cunctaris, justo Dei judicio peri-
6eí; ■ xat jx-f) toi vo¡a¡3T)c, ort èàv " návrwv tuv bis, et quia tu noluisti, nolet te Deus Nec vero pu
г.отг •¡'Evo.aévtüv euie6¿jv £йа£б£ат£ро{ f¿4X\, a6á~ t- tes, quod et si omnium, qui unquain fuerunt foi,
ато; Sk }¡c, iXntSo; tu/eív 6uvf¡aT) izoíé. TáÚTt] yàp piissimus sis, non fueris aulem baptizatus, spem
(iâXXov TUEÍova ùçîÇei; xóXastv, 5tt xoXà Epya oüx adipisci aliquando poleris. Eo enim majores dabis
ETOti;aa; xaXw;. KaXl) yip EÙTratia,ôirf-av ('о; вгос pœnas, quod bona opera non bene feceris. I'i.e -
ex¿Xeu(Íe yívTât. S-j 8s eí où 6¿Xei;, 247 «í*í ^xí^ clara enim res est, bena operari, quando juxta
vtij I8o$ev, ßanTtaurivat, тф sij) BsXâTt UTrrjpETtöv mandatum Dei lit. Tu vero, si, ut illi placet , nolis
ехвра£-^£1; tj¡ ¿xeívou PoüXtj. baptizan, lux volunlali obsequens illius consilie
repugnas.
XXVI. 'AXX' foojç epsí tic- Tí 0-u[i6áXXeTet про; XXVI. Sed aliquis forsan dicet : Quid conferí
EU7Í6cte« -8 ßairttsö^vat öSaxt ; ÏIoutov (xèv, Sri ad pielatem, aqua baplizari? Primo quidem, quia
ti ühv Bew itpaTTEtç • SsÚTEpov 8è, à$ йбато; àva- id quod Deo placuit facis. Secundo vero per aquam
уЕгл^беЧ; в£ф, aÍTÍa ерйбои ", tí¡v e$ àmOufiiaç Deo renalus , timoris causa primant nalivitaleiu
írpúti^v oot fcvo|x¿vT]v xaTaXXáaast; " ^ívEatv, xal quam ex concupiscente traxisti permutas, sieque
ojTb»; слтг,р£ас vj-/zÏ4 Sovt)* йХХш; Sí aSuvaxov. saluiem consequi potes : aliter autem impossibile
OO-iJí т^Р iiJJiïv upuiîEV ó 'irpoc:f¡TTj? eítoóv *" • est. Ita enim nobis juravit prophela dicens : Amen
'Api)»- ¿/í/»* Леуы, èàr (til draj-e>Tj)ö?}re vían dico vobis, niii renati fueriiis aqua viva, in nomine
Çarri, ж1с бгера Tlazpèç, Ylcv, àylov Iïreujiaroç, Palris, Filii, Spiritus saneti, non mtroibilis in re-
Ы> /<f} slciXùrps elç ri\y ßaouXelar тшг crùpa- gnum cœtoTum ». Quocirca accedile. Ibi namque
rûr. A 18 itpoa-¿XflET£. "Eart yâp Tt èxst àîcapx^ç est aliquid ab initio misericors, quod fertur super
£XiT,;jLov , ¿m<pEp¿¡x£vov тф úSaTt, xal " toù^ ßairu- r, aquam, el eos qui in ter beata invocatione baptiza!)
Çojjiîvouç 1ъ\ vfi Tptajjuxx&pca èirovo(i,aaia xat " p"'J£- sunt eripit de fuluris suppliciis, et quaî post ba-
íat ttjí è<io(iivT]ç хоХааЕшс, &a%tp Sdipa itpoacápov plismum facta sunt a baplizaiis bona opera Deo
тф Нефы; av"àn8 той ßamfapuzTo; aùrôiv tûv ßa- offert quasi donum. Quare confugite ad aquam.
• Joan, ni , 5.
VARIEE LECTIONES.
•• lia 0 el ex conject. C, cuj. lexlus ехбааОЦ. " irvéouot ascripsi с. О. " Аатроц от. О. ,3 «á-
oat; p. 7ciaat? тяпса!; С , qui conj. OaXaaaat;.' Lectio Otloboniani quainlihetconjecluram reddit super-
fluara. *v Kav C. "È-tyvwç айтй у. С , етоууф; ааитой у. D. »• xai oui. О. «' xáv ser. Schliemaiinus
Clem., p. 226, 569. S. »в ha О с. S ,а1т£а сробо) С. Наэс vbb. non sunt in códice Turriani, ñeque agno
scunliir a Rulino ; quare ea D esse putat a' malamanu. S. *• anorÉjAvr) alia man. 0. Ita el Tunianus ;
Ruf. Rec. vi, 9 : ampuiatur. •• Cfr. Schw. Mont. p. 184; Nachap. ¿eilaller 1, 218 sq. ; Zeller : Ann.
Theol. Tubing. 1845, p. 613; 1847, p. 132; Frank . Wurtemb. St. torn. XVIII. p. 71 sq., XIX p. 179; Hil-
geníelil : D. Clem. Rec. u. Rom. p. 166; D. Ev. ioh. p. 151 ; A'rit. Unters., n. 358 ; Rilschl : Ann.'Theol.
Tub. 185t, p. 514. 61 xai О с D , qui locum ita vult restituí : Kat toj; ßanx. è-t tfl тр. ènov. pjExai
xat Tîjç èff. xoX. Apud С xat deesl ante тоус SaimCoütevouc, S 8 toùî Ba7r:c;ojx¿vo'j;. " xat ош. О.
"û4-avD,5T'uvC,5TavO.
295 S. CLEMENTIS I ПОМ. PONT. OPERA DUBIA. 298
hsec enim sola vim ignis potest exstinguere. Ad A imaBivriov tai ebizoúat. ДЛ «роо-сЕи^ете т$ 58a-t,
quam qui nondum vult venire, adhuc rabidum gerit toûto yàp (i(5vov t^v той «upoc; ¿pp.T¡v róáscu 8úv«-
spiriium, cujus gratia non vult pro sua salute adire xai. ТоиЧф ó (ií]7tti) irpoueXOstv OíXuv Itt TÍ» tí,; Xúj-
а ¡ниш vivain. ot¡c çepei таеица, o5 IvExa liA tt¡ аотоО8* romjpía
05ат1 ÇtbvTt TíposeXOcív où OëXet.
XXVII. Accede igitur, sive Justus sis, sive in- XX Vil. ПротеХОе ouv, xäv 8Exatoç fjf, xâv a8:y.oe.
Justus. Nam tibi, si Justus es, solum deerat bapti Д:ха!<;> yàp 6vti 248 zm (^<5vov üXeitk то irpbî
zan in salulero, sin injustus in remissionem connu, e(i)ti)p!av ßanTta6f)vat, áSíxtp Se «рос то fíawsidny
quae in ignorantia prius perpetrasti.Sivcro injustus, vai " sic fttpsatv ttuv ev ayvoEa «poitETrpaYuivwv •*.
relinquilur, ut baptismatis bona opereris juxia im- 'ASfxto 8' ônoxaTaXeticETat хат' ávaXoyíov tt¡{ ais-
pietatis proportionem. Quapropter, sive Justus es 6e£oç f¡ èiti тЬ.раттсгрл eüitotta. ДЛ et te St'xatoe;
sive iniquus, festina nasci Deo, quia dilatio ¡ifl'.Tt eT, еГте 48ixoç, araucfov YevvTjGîivai 6st¡), ort f¡ àva-
periculum ; nam incertum est prsestitutum morti 6oXi] x£v8uvov çepei 6cà то SSrjXov " eïvai той Oavá-
nostra3 teinpus. Patri, qui te ex aqua genuit, simi- тои tfyi «ровесгичяу, ты è| Обатос a yevvuvt! es
litudinem per bona opera oslende. Tanquam veri Stu «ятр\ 8ià ttjç ейтанТяс tí¡v op.o!Órr¡Ta SeiÇaj. 'Ûf
diosus verum Deum honora ut pairem. Honor aulem ' сЛяХ^бт)? tov а\г\Щ 6eov tiu.ü>v ы; «ат£ра. Ti¡ít|
ejus est,m Ua vivas, sir.ul ipse, qui Justus est, tieside- 8e аитф то Çflv ers (Ь; aÙTOî Sixaioç ûv 8¿Xet. Дс-
rat.l'orro justi volunlasest, injustitiam non facias. Et xiíou 8Ь ваХт]и.я тб p.t) fàSixEÎv. 'ASixta 8¿ èiriv
est injuslitia, occidere, adulterare, odisse, fraudare, ÇOVSUSW, [XtïEb, ■nXEOVEXTEÎV, ХЯ1 ta TOÛTOÎÇ ОЦОт*
cxlcraque bis similia, quorum moitié sunt species. toút(i)v 8k etSi) тоХХя.
XXVIII. Verumlamcn istis adjiciendum est ali- XX VIH. DXt¡v toûtoiç auvEio-çépeiv Bsl т£ tots,
quid, quod quidem cum reliquis hominibus non est 8 xoivorijTa «poç ¡àv6pu>wiuç p.Èv oùx Exst> ^10V &
commune, sed proprie competit religioni Dei. Dico OpTjsxEÎaç веой t\jf/iv£i. Aiyid 8i) то xaGapsÚEiv,
autem, in puritate degere, ad uxorem suam quando то èv oc¿8pw оиат] TÎj iS£a тярлтт) pj] xoivuvsiv,
in purgatione est non accederé : hoc qnippe jubet orí toûtoô 6eou xeXeúei v<5u.oç. TE 8¿; e! p.í¡ xal t]¡
Dei lex. Quid vero? Nisi puriias in religionc Dei той Heoü 6рТ)ахеЕя то xflQapEÚEtv ¿cvexeito, û[i£è;tii
esset consécrala, vos ut caiithari cum voliiptatc ot xavOapoi " fjoEwç Sv íxuXíe<j8e. Д(Ь ш; avOpurai
voiveremini. Qnare, tanquam homines aliquid am ÏXOVTÎ; ti ttXeïov xióv áXóytüv {ómüv, tö Xoyixo\ '•
pli us brutis animantibus habentes, nimirum esse elvet, t^v ¡asv xapSíav tuv хяхйу oùpaviq) xa8á-
ralionales, cor quidem a malis púrgale per coele- С P°"E Цг"№ Хоитрф 8è «Xuvete Tt тЬ ойрл. 249
stem iniellectum, lavacro autem corpus diluite. Nam Ката yàp та аХт)0г, то xaOapEÚEiv, ой)г'<î)ç 8rt кроц-
inter vere bona est mundities. Non quasi cordis TfEtTRi ttjç хота TTjv xapSíav xaOápastuí Ъ той ró¡ia-
puritalcm procedat caslilas corporis, sed quia post toç ayvEÍa, áXX' ¿>ç " Sri Ётетяь tÇi ссуявш tí xa-
bonum scquitur quod mundum est. Etenim magi- Gápiov. Ka\ yàp 6 818ясгхяХос f¡u.¿!>v evíou; tuv iv
•jjjjtjv i» 4>apiaaítijv xa\ YpajjipiaTáüJV, o? eíuiv CtytDpt-
ster noster quosdam nostrorum Pharisxorum et
Scribarum, qui sunt separali, et legis instituía, ut ap.ávoí (53) хя\ та v¿u.iu,a <!>; уря^р.ат£!^ t£ív oXXuv
Scribx, plus exteris cognoscunt, redarguebal lamen TrXetov £¡5¿tec, 8u.toç 8cf]XeYX£v oùtoùç tú; ùroxpi-
velut hj-pocritas, quod ea sola qua? ab hominibus Tàç, Sri, ¡i¿vs та av0ptü7TOi? tpaiv6u.evfl áyvEÚovrEC,
videmurpurificarcut, cordis vero puritatem quam та tt)ç xsp8£aç xaOapà xa\ 0£ф ¡xívc¡) ópíbjuva кяр-
solus Dens aspicit relinqucrcnt. EXÍjjiuavov.
XXIX. Нас ergo ipsa voce usus est, rêvera ad XXIX. 'PijTfi ouv TRUTïi"tpti)vi5 êxPÎ5a"°> Ta i^l'î
hypocriias inter eos loqueos, non vero ad omnes. itpbç toùî U7WxpiTiç aíiTUv Xèytav T*, où ттрос iráv-
Nam proioepit, ut quibusdam obediretur, quod iis wtç. "Ev£ti)v yàp xal etoxxoúeiv êXeêv, Sti t^vMwû-
cnmmissa fuisset Moysis cathedra «. Verum ad eáwj emsTsúOTjüav xaBIBpav. nXí¡v «рос той; ида-
bypocriias dixit : Va; vobis Scribœ et Pharisœi hy- D xptxà; IXeêv Oial ijûr ", ypajijiazeTç ¡uù <Papi-
pocritœ , quia mundatis calicis et paropsidis quod calot, iaoxpiral, Sti xaOapl&re tov jronjp/cw
exierius es!, intus, autem ea plena sunt squalorh. xal rijç aapotylôoç то iÇioOer, ёсгывег êè yé¡m
Pkarisœe cœce , inunda prius calicis et paropsidis piixov™. Фаршем тьрЛе, хавармтог ярштог тод
« Mallh. ххш, 3.
VARLE LECTIONES.
•* lia S , aÙTOû C, 0. " Vbb. à8£xw 8s icpb? то ряятю-вт)УЯ1 acccsscrunt ex О , in cuj. marg. man.
гее. тф pro tó. *6 «:npafu.iviüv 0. Subinde я8£хш 8' add. S. с Rufino Ясс. vi', 9 : injusto vero'.
«' áSítXov O. *8 ú6aTt 0. "• Arist. Hist, anim, v, 19, 552, a, 17 : Ot 51 хсЫ)яро& ív xjXíoucn xónpov, èv
'. ■*..•.-..-.* -. *X.. u^....r...« С Т..«ъ Л.,, *.ï ft. „ a.. l._.lí..n. r» ' ïft л . 1. r. -. ^_ A .T..-.
тяитт) c¡xi)XEÚoua£ те tov уецшуя. S. Tum avexuXkorOe p. àv íxuXIeuOe С Xcrrixóv С , ты XoYtxot EÎvai
conj.' S. " «X'jvaxe
conj. «X'jvaTs С С. Tum то iXrfii; О. Deinccps fuit lacuna in 0 inter кавярЕ0£1У eet öti, quam al. man.
partim explevil verb verbis o£i¡( ùç inserí ptis. " àXXàu>;C. '3 ujxïv С. Ottobonianiii led. prœsagrvit S.
** XÉ^tüv add. С. 0. Idem p. ëXeyev lacunam pnebct. T» Ou.eí; 0. тв pú«ou{ С.
VARIORUM NOTiE.
(35) 'Acpcúpiaiiéroi. Id significat nomen Фарю-яГос. Suspecta autem Ebionismi et Judaismi soul
qua his capiiibus dicunlui de lavalionc Сот.
»■» CLEMENTINA. - HOMILÍA XL
8i)8
xcrqplov xai ri/ç xapoflâoç то hrtúOer, ira yi- A interim , ut cl illorum exteriora munda pant ».
уцтаг xal та 1Сы aÙTÛnr " навара. Ка\ àlrflCoç- Et миг. Nam mente per scientiam ¡Ilústrala, qui
ç*jt[ii6îvtoç yàp той voû Tg "fvtbsEi, * ¡Mioùv fiúvaxai didicit potest esse bonus; quam rem conseqaitur
àvaOoj slvat, <p zzioi-izan то xaSap&v ■¡•ivéïoai- puritas, quia ex interiori inteilcclu fit esterions
èx Ttjî lob» y*P 8iavo!aç f¡ той е^ы stíijiaTOí àya- corporis bona provisio. Qiicmadmodum ex corporis
6í¡ у'7"»' «pivota. 'Oí à-8 yt xî){ хата то аш(ля negleclu mentis provisio fieri nequit, ita qui punis
àva:irQT)jfaç ttjç iiiwd; «pivota Y£vèa6ai où íúva- est, et quod exterius est et quod ¡uteritis potest pur
tat, о&ты; 6 xaOapo; xx\ то î;b> xa\ то £ это xaOàpai gare: qui vero exteriora purgat, ad hominum lau
250 SúvaTai • 8 8è та í£to xaOaiptov «pií àvQptb- tlos aspiciens, id agit, ac propter cernen tiu m laudes
i*jv ™ tî>v ïrcatvov àîjopuv тойто «otEÏ, xal èrcat'vtp nihil a Deo recipit.
tíüv laropouvnov Trapi ты веф oùSèv ï/si.
XXX. T!vt 8è où çaivcTat, 8rt xpEirráv iari yu- XXX. Cui vero non apparet, melius esse ad
vaixl èv yuvatxEÍoic обет; pJ) b-jveXoeïv, aXXi xa- mulierem menstrua patientem non accederé, sed
uipOîtsti xa\ pa7rti(iOê{3tj ; 'AXXà xal и.гта xotvto- ad purificatam et lotam? Oportet et ¡am post con-
víav {ia«Tl£ssOai 6eî. Eí fô тойто ítoíeív ¿xveîte, cubitum lavari. Quod si hoc faceré vos piget,
àvamA^sate тао; та tt¡j ayvEtat tiipr, u¿te64(Í>xste, ™ animo repetite, quo pacto castimonia; munia pro-
î« txvaio(M)TOt; EÎèwXotç è9pT)<ixsusTE ". Alux'Jv6f¡TE sequebamini, quando sensus expertia idola cole-
5rt èvraûQa, 8«ou expr,v, °& T0 «^£u>v "kèyta, àXXà liatis. Erubescite, quod hic, obi oportuit, non
pivov xai SXov то ttjç ayviiac àvaÎéÇaaOat, 8xvT¡pó- dico majorem, sed singularem et integrant aniple-
Tspoi -rivsafls. No'fjïaTE ouv tov èx£î ùiia; тезгон]- cti castitatem, segniores eslis. Cogitate igilur eum,
хбта, xal ö4avort6tfJ3saQs t£ç èsrtv 6 èvTauOa Sxvov qui vos illic constituerai, et iutelligelis quis hic
Kpb? ávvEÍav.ijxIv i{jt6àXX«ov. vobis segnitiem ad caslimoniam immiltat.
\\\l. 'AXX' èpsï Ttç Ojxuv Xpi) ouv <ju,ä{ «otEÎv XXXI. Sed dicet aliquis veslrum : Oportet ergo
8sa èv EÎ&iAotç èirotouiiev ; Фт)р.( oot, oùx 8Xa, àXX* nos faceré quxcunque apud idola egimus. Aio
5и xaXûi ÈTOiEtts, xa\ ivraiBa kXûov. "0 ti y^# tibi : Non omnia, sed quxcunque bene faciebalis,
ov xzXû; Y£vt)Tai èv tfl «Xàvt], àrco ttjç àÀT[8eia{ atque hie majorem in modum. Quidquid eiiitn bene
fjprrât , d)í, el xai те èv tlj аХт)Ое£а xaxô>{ yavotTo, fit in errore, a vcritatc pendet, sicut et si quid
àiA ttjç 7tXávt¡c inriv. 'АлоХа&те ouv ¿|A¿Jv iwiv- male fiat in veritate, ex errore venit. Recipite igi-
TaxoÛEv tí îSia, jxl) та aXXórpta, xa\ (ii] Хаует£' tur qua? undique ad vos pertinent, non qua; sunt
ЕГ it notoui'.v oí irenXavT)uivoi xaXbv, iwtelv oix С »,iena-_et ne dicatis : Si quid boni faciunl qui er-
¿osíXo^óv. ToÚTt¡> Y^p T(J) Xaytp, iàv jil) çoveutj Ttç rant, faceré nos non debemus. Нас siquidem ra-
EÎîtoÀa sÉ6h>v, çovsûêiv ôçciXojuv, 8т i ó iv nXâvr) ùv tione, si non occidat idolorum cultor, debemus oc-
où çovEUît"; cidere, quia qui in errore versatur non occidii?
XXXII. Oùx! • aXXà " т8 itXeîov, tov oí àv itXavti XXXII. Minime : imo polius, si illi qui errant
H>¡ çovEÛwjtv, 251 "rjIASÎÇ P-^l " ¿рТССшр-бва • èàv homicidium non faciunt, nos ne irascamur : si
4 èv iiXivij fil) uAiêui), û-eïç tíjv àpxf.v и.г(6е errans non mœchatur, nos primitus ne quidem
èveuu.T)0£jjjt£v **• èàv 8 èv itXavrj tov ayaizuvza concupiscamus : si ¡lie amantem amat, nos ciiam
iya-ä, -fjpiEÏi xa\ toùç iitaouvTaç" èàv 8 èv itXivr) inimicos diligamus : si ¡Ile rouluum dat iis qui
êavii^T) toîî lx0u3lv' bV&i *^ "'S P-'h ^Хои<ИУ> liaient, nos eliam non habentibus. Omnino sane
'Атга^атсХйс 8ç£tXoj«v oí tbv S^£tpov atuva èXni- debemus, qui xterui sxculi haereditalem spera-
Çovi£{ xXijpovoti£Ïv, Tibv t8v itap8vTa p.8vov eîÔ8t«i)v, mus, in bonis operibus superare eos, qui praesens
tûv ùit' aÙT<bv YevoH^vwv "aXuv хр££тты ,v tokeïv, laiitum sseculuin norunt : gnari quod, si opera
ttî8r£{, 5t!, èàv aÙTUv та Ipya toïç f¡¡iET¿potc èv illorum cum nostris operibus in die judicii collata
îtèpa xpï'îtjjj ávaxpt8¿vra Гаа ** т^ EÙito;ta paris merili reperiantur, confusio nobis erit, et illi
EÙpsO^, xai íip.Efí èvaiuûvO^vat ï/ojxev, aÙTol 6è, D per errorem quod ad futurum sxculum operali in-
îii itXavTjv та хат' aÙTOv "* 7toi^(javTEç, áitoXíj8at. teribunt. Fore aulem nobis confusionem, in eo
ToSk atjxuv8î)vai хата тойто ЕГрт^ха, 8ri p.f) itXeîov dixi, quod non amplius fecerimus quam illi, qui-
Í7»tf,3a(jisv aÙTtov ¿>v ya\ ^Xeîov è^vuxatiEV. Et 6è bus amplius inlelleximus. Quod si confusio erit,
aiîyjvQïjvat Istiv, tîjv EÙTroiiav aùïoî; fOTjv BEÎÇav- si in operibus bonis nos illis sequales ostendeinus,
тас •* xa\ où nXctov, i:¿jt¡i уг ** [xaXXov, èàv aÙTtôv non superiores, quanto magis, si in iisdcm operi
tt(ç EÙiroiiaç то ^ttov Seîûiiev ; bus nos inferiores exbibuerimus?
• M.ttth. ХХШ, 25.
VAIUiE LECTIONES,
,TaùroûO. '• lia О с S , àv6pt'jîrouç С " è8prjax£UETE S, О, вр^ахЕиЕте С. *° Post tfotvJn puncto
distinguit С " (ij/'i аХХо С , où/: àXXa S , el Rui'. Иле. vi, 15 »он ita est, sed. Dein èàv S , iva О с.
С , qui conj. iva e1 oí. " jxí] O et ex con^t-t. С , in cuj. cod. deesl. Tum ¡xi) p/»¡(EÚT) 0 , iioixeúei С , qui
quidem recle (x^ déesse vidil. a,eni6u[xr¡8(oitEvconj.C., quod non Grxrum est. Leciiô ги1ц. recle se habet.
S. ,v xpilTTOv C. •» lia 0 et in marg. С , öj* in lexlu. •• xaO' aÙTtôv С. хаО' айтойс leg. pulal S.
* Ita scripsi ratione habita lect. Ollob. SiiJavTa, ар. С ôît'ïa'/тг;. Verum jam vidil S. м таЬ; уг С.
PiTROL. Gr. II. 10
XXXlll. Quod aulcm vcre in die judicii cum A XXXIII. "Orí 8s 6vki>; èv 4)|iipj xpEssuç таГ^
bonis opcribus crrantium comparenlur aclioncs tüv iteTdavT¡¡iívii)v EÙirottaiç al tuv àXfjOeiav è-p*">-
cognoscenlium vcrilatem, nos docuil qui nescit xorwv laáJovTai npaçsiç , aÙT&i f|u.aç ó aij/euSl);
mentiri , dicens ad eos quidem qui negligebant èSi'SaçEv, etraóv тсрос ¡jív toùç ¿(teXoüvxa; ¿XOelv
venire et audire ¡Hum : Regina Austri surget cum xal eraxoÚEtv aÜTou* BaalJLicca rdrov eyepdr¡-
generatione ista, et condemnabil earn, quia venit cezai ¡iszà ri¡c yereâç гайгщ, xal xaraxpirit
a finibus terrœ audire tapienliam Salomonis, el ecce avTÍ¡r, Su *• -г)Лвег ала zur яерагыг rjjç fije
plusquam Salomon hic , et non credilis a. Ad eus áxovcat ríjv copiar loJojuaroç • xal lôob яЛе!ог
тего e populo, qui nolebant ad illius praedicalionem ХоЛорлЬгсс ¿¡Se, xal cb яиггеивте. ПрЬс 6è 252
agcre poenitentiam, dixit : Vin' Ninkitœ surgenl toùç èv тф Хаф ¡ií] OiXovrac ¡ASTavoTJarat Ы\ тф
cum generatione hac el condemnabunt Шит, quia xijpúyu.aTi айтой eTtiev "ArSpeç Nirevhat *• ¿¡-ep-
iludientes egerunt pœnilentiam ad prœdicalionem Оцсогтш fiera zr\ç тегеас таощс, xal xaraxpi-
Jonœ , et ecce plus hic , et nemo credit h. Sicque rovair aùziir, ort àxcrùaarzeç цегегоцааг elç
ad omnem connu iinpictatcm opponcns elhnicorum то xifovypxt '1ыгй' xal Wob яЛе'юг <Ь6е, xal obSelç
bene operantes, in condeinnalionera connu qui Я1Стеое1. Kai ойтшс этрос iräsav àué6îiav aÙTÛiv
in тега religione bonorum operum xqualia non " àvTt7rapa6slç toùç àito tu>v èOvûv " теяо^хота;,
faciebant errantibus , admonebat cordatos, ut non eiç xaTaxpimv tuv èv 6EOTE6sta y-rfiï то faov xaXbv
solum bonilatem genliHum xquarent opcribus, sed toïç itsitXavTiuivotç TOTOtTixÓTWv, toùç Ixovcaç Xo-
etiam vincerent. Mihi aulem fluxit hic serin о , Y15U.ÔV èvouOéxei, p.}) p.óvov osa toïç Wvssi та xaXi
occasione accepta ex eo , quod oportet servare Tscoç koceïv, áXXi то TtXstov. 'O 8k Xdyoç [*oi Ц$Щ,
tempus purgalionis et post concubilum corpus ■npoçasiv Xa&bv Iv. той 8eîv çuXaiirstv tr¡v Sipeôpov,
abluerc, nec inûciari hanc castimoniam, licet qui xal атЛ xotvcovEaç ¡5aitrtÎEa9at , u.í] àpvEtaflat tip
a verilale aberrant, illam exsequanlur : quando- toioúttjv àyvEEav, xâv oi wenXavTip.évoi aurjjv ярат-
quidem qui in errorc bene agunt, et veraereligionis T«ost\r »», 8re ei{ xaTáxpiiTiv Tiliv Ы 0eoaE6s£i eîiIv
homines condemiiant, et non salvantur, quia ca- oí èv itXávTi TOJtoOvTEÇ хаХы; (XE-tà той [л4] rófe-
slitalem colunt propter errorem, non vero propter oOat • 8ti f¡ T([il] TÎjç i^vEÍaj аОтшу èati 8ià ïi;v
pielaiem in verum Palrcm ac Dcum cunctorum. 7:Xá^v, xal où 8ii 6pT¡ax£Íav той ivrojç Патро; xal
0EOÛ TU)V SXciiy.
XXXIV. Quod cum dixisset, turbas dimisit, et XXXIV. ТоОто 8k Elwliv, ait¿Xu<re toùç íx*°'j«
ex more cum familiaribus cibo sumpto quievit. xal euvÔbjç aXûiv ffùv toüj ciXtátotc ¡хЕтаХабшу,
lia ergo faciens et quotidie disserens, accessiones t¡<súlLaazv. 05тш{ ouv itoiüv xal 6iaXEY<5(AEvo» íxá-
Armas legi Dei adduxit, púlalos déos cum crédita fftors, nposafh)Y^î (3*) xa':^ T0 ß£6a&ov яроаесЕрЕ
genesi confutans, oslendensque lemerariiim rcrum ТЫ TOÛ воой VÍfXü), TOÙÇ vo(AiJopi£vouç (лета ТТ){ 40-
casum nequáquam esse, sed mundum ex Providen (xtíou.évTií ifsv^^t<>î ^¿TX(J)V» xa^ *Tt aÛTojtaTispAç
tia gubernari. \il'i oúx Éítiv, алла хата üpovoiav SiotxET-ai ó xó-
5¡JL0C.
XXXV. Completis ergo tribus mensibus, cum XXXV. Tpiuv "ouv [iTivuv 7cXt(piü6¿vto)v, vt]3teú-
per dies jussisset me jejunare, ducens ad fontes aaí ¡xot XEXEUaac ijjxEpiov, 253 aT^Tibv ¡xs e!ç та;
maris vicinos ul in perenni aqua baplizavit. Sic èv TÎj ваХазэт; nXijatov ойзас irrjîi, ¿>í e¡í àiv-
igilur Cralribus nostris ferialis ac laitis pro mihi vaov M eeáimasv D8u)p. Ойтшс ouv EUtij)(T¡0¿VTtüv
a Deo concessa secunda nativitale, Peirus paucis T¿iv áSEXtfaiv f¡¡«I)V Í7tl Tfj ÜcOoi'jr/Tj-f.) jiou ávayEV-
post diebus conversus ad presbyteros coram omni V^CTEl, ¡xst' où iroXXài fljlipaç TOtÇ Tip£!i6uT¿po¡í
Ecclesia prxcepit, dicens : Qui injsit nes Dominus ETOOTpaçwv iitl itÍ9T]{ t^ç "ExxXrjafaç èvETEÎXaio
iiostcr ct propheta, narravit nobis, quemadmodum X¿Yti)V 'О àTOSTEÎXaç í¡¡jiac Kuptoç <j(iuv xal irpo-
diabolus quadraginla diebus cum eo colloculus, 0 cpflT^ç i¡(fr\yi¡<sato í¡u.ív, t'oç 4 uovtipoc TEOuapixovTa
nihilque contra valens, promiserit se ex suis secta- V)p.¿pac SiaXExOsli айтф xal jiT¡8ev 8uvtj0eI{ -крос
loribus apostólos ad fraudem facieiidam missu- aÜTÖv, èx Ttöv айтой ктщх.6о)Ч •* Е7П)^у£ХХето яро?
rum. Quare ante omnia memores eslote illum apo- arcáTijv атгоитйХоис itérât. А18 itpb itávTtov (x¿¡jlvtj-
sloluin vel magistrum vel prophetam fugere, qui oOe àiîoaroXov " fl SiSiuxaXov т) Kpo9^TT¡v çeûy£1V
« Mallh. xn, 42. ь Luc. xi, 32.
VARIEE LECTIONES.
«» Sri от. O. ••NiveuíTa О. »' Post èGvuv addendum fort, eu vel хаХшс post тета>ст]Х(5тас S,
•• ítpáTTü)Tiv S О , icpiTTouffiv С. ,3 lia О с. S , àévaov С. •» Leg. ùmnxiwv S. •■ аиочтйХоис О.
Tum addidi çEÛ-reiv ex conjectura, inseripsique lacunae in О obviae voc. |axpt6d>{]. Tacet С de cod.
Parisiens!.
VARIORUM NOTJE.
(31) Прсс-ауъггас яросеререг. Ad verbum sic mm divinae revclaiioni ex animo crederent et ad
verle : Divina; legi firmas adduxit accesiones ; hoc haererent. Divis.
est, homines noniiullos lia convertit, ut in posle-
301 CLEMENTINA. - HOMILÍA XII. 50«
(il) i:p¿Tcpov [ ixp'.fXiç ] àv-i6aXXovTa aÚTOÚ ib A non prius pradieaiionem suam doclrlnamque ac
xijpuYjia "1ахш6\о тф XexOívtí аоеХсф той Kupíou curate contulerit cum Jacobo, dicto Domini mei
{«и xa\ it£7«íT£'j¡xívtj) èv 'kpouaaXijjji tJ)v 'E6paícov fratre, cui creditum est Ecclcsiae Hebrseorum Hie-
Btiirsiv 'ExxXâiav, xal ¡лета ** ¡laprúptov ироагХт]- rosolymiiana; regimen, пес ad vos vcnerit cum te-
Хивота i:pbî û(iâ;, iva ц4] 1) xax!a <¡ ту Kupítp stibus. Ne forte malitia, quae cum Domino per
■KpoaSiaXzybsXaa " f¡|AÍpaí TEaaapáxovra, jit¡8ev quadraginla dies disceptavit, пес quidquam potuit,
SuvijOctua, ÚTtspov, ¿>ç аатратг}) è$ oùpavou етЛ "¡fijí deinceps velut fulgur e cœlo in terras delapsa
lEsoOna, хав' ûjiuv ехтсац^т! x^puxa.ujçoûVfujiîv contra vos mittat pneconem, sicut nobis imniisit
tov St'[itijva СшабаХе тгросата àXiÔEÎaç èit' ôvajice« »• Simonem, prxlexlu veritalis in nomine Domini
той Kupíou ùfiuv XT)pújjovra, tîXjvtjv te èvuiref- nostri prnedicantem atque errorem seminantem.
povra ,0V Ou x^P'v 4 ататтгЕХа; *)jiâ; Ici)- floXfol Qua de causa qui misit nos, dixit : Mutit renient
¿ifúcrorroí яроср.е ir ¿rôvjtao-i ' 254 npoeázw, adversus me in testtmentit ovium , inlrinsecu»
Ictúdev Sé eltri Лоха арЯауес ■ d;rd «Ь»- харяйг autem «tint tupi rapaces : a fructibus eorum coijno-
аЬтшг ixiprúicrecrOe * avroùç. tcelit eos ».
XXXVI. Ka\ тайта eItoîjv toùî jxèv iipoirop.noùç * B * XXXVI. Atque his dictis.eosqui ad praecedendum
Uire^tJ-EV eîç 'AvrioxEiav tîjç Euptaj, èxcî t!¡v ета>- fuerant ordinati, in Antiochiam Syrise emisit, jn-
¡tivtjv èmfiivetv eíihóv. Tuv ouv itopEuOávTíov 6 Па- bens ut ibi tempus secuturum exspectarent. lis
трос iroXXûv 5tEirsi!i(iéviuv S/Xtov viuouç , т:аОг,, 5a¡- itaque profectis, Petrus ingenti hominum mullitu-
|iwaj аэтЕХааа; , xal (i; тас èv vr, k ОаХаает) яХт)- diue ad Odern adducla, morbos, xgritudines, das-
si»v обза; wrjyai ßamiaac, xal EÙxapisTÎav xXaaaç ', mones expulit, in fontibus maris vicinis baptizavit,
MapoóvrjvTov ánofi£Cá{iEvov aUTÓv, fjSi) Xoijrov tíXeiov et eucharisliam fregit : cumque Maroonem hospitem
Evti, brfsxoTOV xaTasrêaí xal тгрЕвбитероис 6ш- suum, jam omnino perfeclum, in episcopum consti-
Sexs ¿ptaaç xal 8taxóvou; êEÎÇaç xal xriPt5t* ouütj}- tuiseet , duodecim presbyteros désignasse! , fecisset
oifiEvo;, úirép те той xoivou xal ' aupi'fápovTOí tt;í diáconos, quae ad ordinem viduarum pertinent sta-
'Exxitjsíaj Tíj Tá$Ei TpoTOjxiXâaç, xal tu етахотор tuisset, pro communi bono ac de eo, ijuod Ecclesia;
Mapoóvr] jTEÍOEaOai <rj|i6ouXEUïaç, fjSir] Tpiuiv jítíviüv ordini conducebat, esset collocutus, et consilium
itXr(pa)8¿vTü)v Totj iv TpiittíXEt tt¡í ФоЫхт]с àroraÇa- dedisset ut episcopo Marooni obedirent, jam tribus
fsvo;, tt]v èitl 'Avri¿xe'av tîjç Suptaç ета>рги£то mensibus completis, vale dixit Tripolitanis Phoeni
ííov, iráv-iüv lj¡iaí крота ¡AroávTtov («та тт,{ Ttpomj cia;, et iter versus Antiochiam Syria; ingressus est,
XOÚíHjí xtjxîjî ». С omnibus debito cum honore nos comitantibus.
'ОМ1Л1А IB-. HOMILÍA XII.

I. 'Ex6avTEíouvTJ]vTpínoXiv ttj; ФоЫщс, Ù(ItA I. Egressi ergo Tripolim Phœnices, ut Antiochiam
'AvTuSxetav -ïîjç Supfaç eXOeîv, aÙTÎjç i)|iipaç èv "Op- Syria; veniremus, eo die Orthosiam profecti ibi
ewdaènstvajiEv èX6<5vTEç. Ka\ 255 Stà ToitXTjuiov mansimus, et quia est prope urbem, e qua egressi
f.vat ^î é^X6o^£v toXïojî, 7távrtüv hxeSöv проахт)- fueramus, cum omnes fere prsedicationem evangr-
xoÓTbjv той xrjpÚYjjuiTOí, fiiáí ^¿ра« èxEÎ ¡lEÍvavreí, licam prius audiissent, unum diem illic commorati,
аЦрацеу Etc 'AvTápaSov 8. IIoXXuv 8è tüjv (tjvoooi- Aataradum abiimus. Quia vero multi erant nobis-
TOpoJ-zTuv íinív 6vtü)v, ó Штрос NtxfjTTi х*г 'AxúXa cum iter facientes, Petrus Nicetam et Aquilam allo-
Kpoju)¡iíA£iX¿Tiov 'EitEiSlj toXùî бхХос tôiv itjvo- cutus est dicens : Quandoqüidem magna comitan-
«KirapoúvTiov où (tixpov ipSovov tjjaïv Etswuui хата tium multitudo non parvam uividiam nobis per
«5itv Ы\зтЛ-а.1 , avayxaiwç èaxEâixTjv çpovTbai, «rbes intrantibus confiât, necessario curandum esse
^ûj (ifjTC ouTot Хитсцвшэт xíüXuOévteí auvEÏvai <¡(iív, judicavi, ul ñeque ¡psi cojitristentur, dum prohi-
[lí(TS V¡(XEtí, ICEpteXEirCOtYlvofAEVOl, íf6¿V({) тфт^С Xa- [) bentur esse nobiscum, neque nos, dum sumus spe-
xiaç úwsít¿3tü(i£v. Toutou ïvexev ßouXo(j(.ai не töv Nt- ctabiles, inridamus in malitia; invidiam. Quocirca
xt¡tt¡v xal "Ax'JXav zpooÍEÚEtv (aou хата аиат^цвта voló te Nicetam atque Aquilam anlerne iter habere,
íúo о-стравг^, (xavöävovTEc » тас tû>v èOvuv £¡íápxE- per duos globos sparsim, et clam gentium ingredi
o9ai raiXetc. civitates.
II. Otôa Sí Sri авицЕГтЕ, тойто toieîv àxTixooTEç, IL Vobis autem, scio, molestum est, quod id fa-
* Ma Uli. vu, 15.
VARIZE LECTIONES.
ш«Ж«.0 iTW^1 h£ *ро«ЦЬО*шу. и upoStaXEvOErïa С. Tum а' p.
pavwv v. ла/uavovra, vel XavOavivw; conj. et verlil C. te addi vult аГ

cieudum audieritis, duorum non integrorum dierum A àroXet-reijxsvo! I0 ¡xou 8iá3X-ri¡Aa où8' oXiov <¡M.£pwv Bio.
epatio a me separari. Vos igitiir cognoscere volo, EiSávaí ouv ù|xâ; Ы\ы, ôxt rcoXXaiiXasiov ауатгшцек
quod nos, qui persuasimus, vos qui credidistis f¡[AEtÍ ot TreiaavxEÇ ùfiâï xoùî itEierOévxaç , fjitsp "
mullo amplius diligimus, quam vos diligalis nos ùu.eïî i)[iaç xoùç TzzTXfxo-aç. 'AXXi]Xouç eùv crcipYOv-
persuasores, ltaque mutuo aniore flagrantes inco- xeç, хф " jiij àXdvuç tojîeJv 1 6¿Xwu.ev, xïjç àaça-
lumitatis curain geramus pro viribus, non cilra Xetaç, Ü30V xb 6ç' tijxïv, cpovxijiujiev. Про; xoúxoi; Se
rationem facientes quœ cupimus. Ad ha-c vero nulla oCiSsjuäi fjuipaí 6ia*£YOuivou r10" aw>XiunávEOOs ".
die a me disputante aberiiis. Per singulas enim Eí{ vàp xà{ етаотщохерас xuv Eitapx"ï>v toSXei;
quasque insigniores provinciarum avílales propo rcpof¡piju.at, í tsxE ха\ u¡aeIí, ^¡хЕршу èmuivEiv х<Л
sa, sicutetiam vos scilis, per dies residere eldi- 6iaX¿Y£<i8ai. Ка\ xb vüv etc xí¡v l-ftuxipav <¡¡iív Aao-
sceptare. Nunc ergo in Laodiceam nobis proximam 6£x£tav itpoàÇaxE, xa\ u.sO' fju-épaí 6úo i) xpei;, 8aov
prtecedite, et post biduum et triduum, quantum ad е:Лх§ iu.fl npoaipéüEi, хахаХт^оц-аь üp.ä;. 'ЕлА 8е xûw
propositum meum spcctat, attingam vos. Ad portas iwXuv ЫЩлайе ул ûjjleï'î uävoi, 256 Sli T0V 9P'^"
autem vos soli recipite me, metu murinurls, ul sic Xov u, tva ouxu>í афос7)х1 ouveuteXOovxec &u.a ú¡iív
absque slrepilu etiam ingressi una vobiscuin simus. S)¡xev. KàxEtOev ерл£шс (i£xà xb Ь-кциГмш *¡¡isp¿v
Et indc similiter, cum dies ibi aliquot transegeri- 4XXoi àvQ' ùu.â>v eîç xà £7:áxs'.va xaxà àçTiuepiaç rcpoi-
mus, alii pro vobis ulterius per vices praeccdenl Çwaiv, xàî Çevtai èxoiu.àiovxsç.
et hospilia praparabunt.
Hl.Ta'Jxaxoü Шхрои eíttívxo:, ^ярсязб^аау eu*
111. Наэс dicenle Petro, necessario acquieverunt,
GítiOat X¿rovxE{- Où itávu âç, xûptE, Xuikîxoûxo
dicentes : Non valdc nos, domine, coiilrislat hoc
rcpáxxstv, 8ià xb ùitb wu XEXsÚEO-Qai. np<T»xov ¡dv,
agerc, quoniam a te jubetur. Primo quidem , quia
5x1 itávxa хаХш; voeîv '* xe xa\ aufiSouXeÙEiv acto;
Dei Providentia delectuses, dignus qui cuneta pre
fijv úitb x^ç xoû веой irpovoiaç e^Xá-¡frÉc- терй? xouxoiç
ciare cogites atque consulas. Ad baec vero, quia ple-
8e етЛ " xb uroXù <)[лЕрыу 8úo àva^XT) xoû irpoáTfEiv
ruraque per biduum tantum necessitate prœcedendi ànoXin«ivi5(iEea aou • xai auxai ¡aèv тоХХсЛ npbç xb
a teaberimus: illud autem spatium quamvis lougum
(if¡ к xbv xúptov íjuwv ópav níxpov, itXí¡v XoYiC¿¡«eai
sit, dum te non videmus dominum nostrum Peirum,
8xt 7tXeTov Xui:Tief¡íovxai ot toXù [laxpàv irpoití(i-¿-
aitanien cogilamus, multo molestius laluros, qui
iievoi, (î)Ç eit\ hXeîov àvauiivEiv se xaxà to5Xiv xexe-
longius pnemissi sunt, utpote jussos te diutius per
Xeu5(íívoi ", àvub[ievot Èv хф fciî\ iîXeïov èsxEprjffOai
urbes exspectaro, et anxios quod aspeclu desidera-
r xoû ôp?v sou xb itsptit¿6i]xov itpóo-tüôv. Ka\ í]¡ie!;
bilis vultus lui per inultum lempus sint privali. Et oùx EXaxxov la Ixeívüjv àÔup.ouvxEÇ, ùj; xeXeúeíí 8¡a xb
nos non minus illis tristes faceré quemadmodum
írjp.9¿pov TOiEÎv odx àvxiXiyojiEV. 'Оцшс " хаита
jubes propter utilitatem non moramur. Et his dictis
clróvxe« itpoâv, èvxoXijv íx0VTeí> £v TV «P«^ яау"
priecessere, accepto mandato, ut in primo hospitio
beÊÎto itpoiro¡jKXT¡5ai хф suvoSoiTOpoOvxt 6xXi¡), 5яш{
alloqtierenlur mullitudinem simul iter agentem, quo
o-Ttopá8T]v aXXíjXiüv ^vóiiEvot eîç xaç to5Xeiç £¡s¿p-
sparsim et a se mutuo divisiiiigrcdereulur civilales.
j(<üvxai.
IV. His igilur profectis, ego Clemens valde gavi- IV. HopEuBévxwv ouv auxiov, е-fù KXf¡(XT)í ¡j^y^10«
sus sum, quod me secum esse voluisscl. Atque hs!c Ixaipov , 5xt (tùv 257 aí>xú u.e exéXsudEv £bat. Ka\
ad eum verba profero: Gratias ago Deo, quod me àro>xpi6£lt eItov Eùxaptsxu ^Ч" вЕФ' °Tl t15 oux â"
non emiseris, ut alios : nam prai dolore cnectus níoxaXxaí, ¿i; xoùç èxtpouç, ЫыЪ^ " 88uvtbu.Evoç ïv
fuissem. lile vero : Quid autem, inquit, si qua; né eianEcptüv^xEtv. 'О 8e m 1щ- T!6¿; eI xa\ xpsf« «î
cessitas exegeril mitti te aliquo doctrina; gratia, tu Saxac Tt£u.90T¡va{ ff¿ ™u " (iaOT)[iáxa)V x*P'V, «ù, Sti
quia aliquandiu a me uliliter eris separatus, ideo xb lîpb; ¿XÍ-|-ov àTtoXiu.7iavs(i6ai u.ou cruu.c?£p<5vxnji,8'.i
morieris ? Nonne potius, tecum reputans, ferenda xoûxo xeBv^T) ; Oùx^ 8è , npoaojxtX<iaaç ОЕаихй çipsw
esse quae propter neccssltatem tibi imposiia sunt, D xà Sti XTjv àvaYXT,v aot Ttpo:rcaYévxa",Eùeuu.()j; Oito-
:e<|uo animo suslinebis? Aut ignoras, ainicos una exaitiî ** ; "H oùx oîuOa 5xt auveuiv ol çiXot xiï;
esse rocordalione , licet corporibus separcntur, u,vfjU.aiç , xSv xoïç oü)0.aaiv àitoXijji'iravwvxat ** , e>;
sicnl nonnulli corpore prsesenies, quod eorum non Êviot, auvavxsç xoïç atüu.aartv, au.ví¡¡ioeuvT¡ía¡xíaxaí;
recordentur, animo percgrinantur ab amicis 1 «{/uxaïi " аяовцилй« xoü; (¡¡ÎXoi; ;
VARIEE LECT10NES.
•• ArduitÄnevot С " fl ЕГтар p. frap С. Leclionem in О obviam prasvidit D. "lia О с. I), xá С.
Т,пп «A '* ЛяДЙЕиЛ О. " OXúXXov О. » TToceïv cod Reg. 804 et Ruf. •• tmi 0. Tum
ÏЙЬ«ТопГс , iváYxn xouxo «PO&TE.V id. in lextu, ut 0_ , ivájxj xou îxxsty хоихоЫ.
Г. J Jni f™W«c 71 b-fic habet- *E«ixe8E,
ЙсЙУ^Ь/Го^А. 8xi ¿; етадаАО
Госо paoSt ;oúxow8e û*pûvsecundum
addendaZ «¿o áváYXTiS.xouxo upáxxstvJu*
;»M¡>
^í ^ . r -_л v i )äv
3 í- С minus
.~¡ tecle.
•- * eAaxxovo и.
mil.!..—,....» П i» ш и>. ,. «t»"'*
lli S ~» v-
BtlMf (.. O. " £n£í U. — „,•1 "i■
О. Тип» £ох£рт)з0а1 xb opäv S.C,' "
.ft S. »mu™в«т*«а cod. Reg. 804 el О , 7cpoaxa6ávxa С in textil, «P"«»'1««
íni-iidosc. ■ toi legi vuíl ■к
Д. Reg. 8oTûra«iriÇ С. Tum oTcrOa cod. Reg. 804 Mo. C.O. Post o¡ Ö e h
in uiarg. "lia О с. со.Ч. Ivtoi
" 0, c. cod. lieg. 804 et Epil. с 78, Ыог« С. " Ha cod. Heg. 804 eíbpii.
" ànoXiiinavovxai С. Tum
V е., xàî ^Х«? с>°
505 CLEMENTINA — HOMILÍA XII. зов
V. Кауш àitExpivàu.T]V- Mi) wíwv vo¡i£<rr;c , xúptE, A V. El ego respondí : Noli aiitcin putare, domine,
6ti ti Хи-лцс itáuxeiv fjjieXXov àvo^-uç, àXXà xal itóvj quoJ istum inœrorem insipicnier sim perpcssurus,
ép8w tiviloTuxjjup. 'EtteI y^P se> xúpié ¡lou, àvxl iráv- quinimo adtnodum recta ratione. Quoniam cnim le,
Tuv Ixto, itaTpáj xs xal илугрЬс xal àSsXtf£5v xal ouyye- domine mi, pro omnibus habeo, pro paire, maire,
vuv, aÍTióv ¡xoi ysv¿(uvov 8ià xov 6eov tîjç ouÇouotjÇ fratribus et cognatis , qui per Deuin auctor mihi
àXTjflEfaç , àvxl návxiov Sxiov « itapau.u6£aç xrjt; ¡iey í- fuisli agnosccndx servatricis veritatis, in loeuni
вт1и,тиух^уш,ПрЬс toú-otí, бгбкЬс или xalxï[çàxpLÎjç omnium liabcns te maxima fruor consolaiionc.
tijv ix cúotojí int6u¡xfav, tiywvkov, V-Ъ я*0? otoXei- Prseterea veritus juventutis meœ naturalem concu-
ç8:£ç íou, áv6pü)7TO<; tbv vîtuxspoç, бопер" vûv oûxcoî piscentiam auxins erain , ne forte , qui homo ju-
еуохяоешс 2j(M, <î>ç av (ff) xaxà xiva x¿Xov ®e°u 4ito- venis sum , disjunctus a te (qui nunc ita animum
fftîjvat стой àSuvaxov elvai", ïjxxiov 258 еэт1виц.£ас induxi, ut absque divina quariam ira non possim a
Isojisi. 'AXX' EratSi] тоХХф Speivov xal àoipaXéoxEpov te ilivelli) , a cupidilaie vinccrer. Scd quia mullo
rovEÎvaf jii ooi, xoúxti), u " ó voû; [xou aiSEtoOat еОХоуш; melius ac tulius est, me manere apud te, liomineni
itpoEÍXT)9£v, 8to iravxïj ooi M auveívaí eoôjiat. Ilpbí quern animus meus mérito revercri instituí t , id-
toûxoiç 8e uiu.vr¡¡xa! sou Iv Kaioapsîa elirfvxoç- Eíxt; circo omnino tecum esse opto. Ad lixe memiiii
воОХехаЕ uai ouvoSsOoat, evoe6wí auvoSsuéxw •'. EO- " te apud Cxsaream dixisse : Si quís vult me comí-
ee&Jç 8è 6çt)ç, xo (tijSivcc Xuireív xaxi Oeov, olov àno- tari, pie comitetur. Pie aulem dicebas, neiníncm
Xi'nívTot " Y<>veïi, "pvafiea ¿¡¿¿cppova, i) êxépouç xtvàj trist ilia secundum Deum afliccre, \elut reüiiquemlo
tí¡ ОеооебЕСз. Ttpoixîijjiavouç. "OOev *уш xaxà itávxa parentes, uxorem unanimein, aul alios vera; reli-
Imx^ísió; sijit oot ouvooo!T?5poç , ф е! xal xà u¿- gioni addictos. linde ego prorsus tibi sum aptus
Yirai ^ар£Ст), xàç 8oúXwv ¡/.oí úinjpsoíaí ои^уЫрг1с ilineris comes, a quo si maximam velis ¡ñire gra-
TOl£ÏV. tiam, ministeria servorum obirc mihi concedes.
VI. Kai ô Iléxpoi, àxouoaj, Y^XotáJtov éçij- Tíouv VI. Hoc audito, Petrus subridens ait : Quid ergo
3'íi, KifjjiTjç, ¡it) оя' aùx^î avaYxtjc ев £1» 6oúXtuv pulas, Clemens , quod non ipsa necessitate lu ¡и
,to! Tiy^vaí xánov ; 'EtîeI xtç xàç xaXàf xal iroXXàç servorum locum mihi redigeris ? Nam quis elegan
sivSovaj u.sxà x£5v êirou.sv<i)v u,oc SaxxuXtwv xal Отаь tes ac multas sindoncs cum adjunctis annulis et
î^Ktuv <puXá£¿et ; T£ç 8e xal xà *j8ia xal toXuxeXtj calcéis mihi custodie!? Quis vero et siiavia exqui-
&}амтсрогхо1[лате1, äxtva, iroixfXa 6vxa, rcoXXuv xal silaque opsonia prxparabit, quae cum varia tint,
«pixuv ** Beîxai (/.ayEÍpoiv, xal iravxa ixslva 8aa mullos ac peritos postulant coques : et omnia illa,
txTEOt)Xu{iji¿v<ov " àv9pu)7tiijv ¿с вт,р£ф ¡xEfaXtj) x?J С quae apud effemínaios homines cupidilali, tanquani
tw8'j(i£a èx TaoTjç nXeovíCíaí 7top'.a8évxa ехо1|ла£Е- immani bestia-, per omnem quaesita luxum ac
xii; nXijv ij " xoiaûxT) oe itpoa£pîoiç uiteio^XOev, fraudem parantur? Sed forsan hoc le subiit prc-
Ьыс (it] awévxa xal xbv è(i.ov aYVOoûvxa ß£ov, 8xi posilum, quia non intellexerís atque ignores vilo;
4pxw ¡xóvcp xal èXaiaiî хрш(лаь, xal oitavíto; Xa^á- тех ralionem, qui pane solo et olivís utor, rare-
voiç , xal 3x1 ijiáxtiv ¡xoi xal xpi6tbviov (3S) Oítápxei que oleribus, quique vestimentum ac pallium halwo
tout' " aûxi 8 i«pi6á6XTi|Mtt, xal èxépou XP£'av 0'-*x hoc ipsum quo amictus sum, et alio opus non ha
Ь/ia où8È 259 SXXwv ttvuv. 'Ev yàp xouxotç xal TtEptcr- beo, ñeque tilla re. Nam in his elíam abunde mihi
ffE'Jojjiat. 'U voyç т^Р t1011» т^ exs* ^ávxa ôpuv atiL- esl. Mea quippe mens cernons illie omnia bona
vii а^ава, ou8èv xuv еутаива ntpteXénttat. IlX^v, ¡eterna, nihil eorum qua: hic sunt aspicil. Altamen
«G ¡iiv xijv àyaO^v irpoaîps jiv аъоЫхорш, xal 6au- tuum egregium approbo iustilulum , mirorque a<:
Hi£(i>v èîîaivtb, т:шс avl¡p èx toXuxeXgjv è6uv úitáp- laudo, quo modo cum sis vir in vita sumptuosa
X<!)v ¿aSidj; xo?ç ivaYxaîotî xbv osauxoü йтт^ХХа^ас educalus , facile vivendi ralionem immulaveris et
B:ov. *H{ietî Y^P ^x i:a£8tuv, iyü xê xal 'AvSpiaç й ad sola necessaria traduxeris. Nos enim a puero,
(rivatfioç xal xaxà 6e8v абгХсЬс ûv èjibç, cù (jiîvov ego et Andreas, qui ejusdem mecum sanguinis est,
Iv ópcpccvlf àvaxpaçévxeç, àXXà xal ¿тсЬ irsvía; xal uieusquc secundum Deum frater, non solum in pu-
Jtaxoyxiaç e£ç èpY»i£av *■ ебивеухгс, EU(iapâ>( vûv pillatu educali , verum etiam propter inopiam et
tàj xôiv ¿8¿>v 9¿po{«v ox'JXoEtç. "09ev , e£ èitEÎOou serumnas ad laborem assuefacti, expedite nunc iti-
VARIjE LECTIONES.
" ботггр П, Sitôp С. 0. Tum (Ьс äv u,^ D, xäv С, О , tbç — е! ¡хт] — Epit.c. 73; ¿>ç xáv conj. S. Doin-
ceps àitoox^vaf О. с. Epit. 1. с, àirooxeîv С. " lia EpU., et С. 0. ,s xoux...{ (sic) pro xoútto й О. *• тЛч-
■wzi oui О. " Еиоебйс ouvoSevetoj от. О. Idem Xuïceîv с. cod. Reg. 804, XuicoOv С, Хилг|за! Epit. с. 75.
* Ita Kpíl. 1. с, aitoXtitióv С О. " tyaL,Epit. с. 74 et О, 6í|/tj С. ** xsxvtxuv epil. " ExxEOrXup.ávMv
S. *• tiXtjv eI cod. Reg. 804 et O. Tum ouviávxa epil, и хоихо С '* èpYaxs£av cod. Reg. 804 el О.
VARIORUM NOTjE
(55) TßtGarrior. Tribunarium dicitur non semel Iftáxtov xaxaxExpiu.uivov (iáy.o{- toiXXÍov. In Auso-
in Narratione de Apollonio Tyrio, Auguslse Víndelí- iiin, epigramm. 52, iribon. Paulo ante Liber Regis,
corttm edita, pro tribonarium : Ne despidas tribunarii nX{¡v г! xoiaOxT). El sub ßnera capitis, ipYaffTSÍav-
paupertatem. Esl autem xpt6tbvtov sen xpt6¿viov Сот.
graiumaticorum filiis xb raXatbv xal ztxpiy.y.i'/o'v ?b
nerum vexaliones ferimus. Quarc si crederes mihi, A |aoi, èu,o\. äv auYXExwpfjxEiç, àvSp't èpyi-r;, «A та
servorum officia me, hominem opcrarium, tibi im- SoúXwv a-o-Xijc-oüv y¿pr^.¡
penderé concelleres.
VII. At ego lix'c audiens contremui et collacry- VII. "Ey'ü Se axoúaa? о-úvxpou.ocÍYEVo'u.nv xa\ litt-
mavi , quod talcm habuisset orationem vir, quo Saxpu;, oíov Xáyov eItcev avíjp, ou toîvxeç oí xïjç vüv
cuncti biijus ¡etaiis homines ratione scientiae ac TfEVEa; avopwiTOi тф щс учыашс xa\ euueSeíbí Myqi
pietalis minores sunt. Tum i lio lacrymanlem me {¡тхои; ** TUYX¿vo'jjtv. 'O 8s, iStbv u.e aúvSaxpuv, tuv
videus causam lacrymarum percontabalur. Et ego 6axpJü)V ÈiriOsxo tljv al-cíav. Kàyw etptjv • T£ xoîoûtov
respondí : Quid lantum peccavi , ul mihi hujus- f¡jiapxov, tva p.oi xoioüxov v° е!лп]4 X¿y*v ; Ka\ 6 Ш-
modi proferres sermonem ? Et Petrus excepit : Si xpoç àîtixptvaxo- Et u.ev xaxojç efprjxa xi) SouXEÛïat
malum est, quod% dixi, ut serviam tibi , tu prior ooi, où Tcputoç Тцхартес, toux' ,l eu.o\ ra>if,aa'. à£ui>-
peccasti, hoc mihi poslulans faceré. El ego : Non caí. Kàyii) itpïjv • Oùx ôu.oi<5v estiv i(iot u.ev yàp xoCxo
est , inquam , simile : me enim hoc agere decet Tcoiîïv Kpi-Kti T.Í-/U, ao\ Sï хф хой 6eoû x^pyxi xàç
omnino, te aulem, qui es Dei praeco el nostras ser <l(iExípaí atí>£ovxi tj/uxac Xa^s1tov ™йто toisïv £u.oi.
vas animas, id mihi faceré grave est. El Petrus Kol ó Шхрос àraxpivaxo ■ Suv£uéu.Tiv Äv aoi, inù "
respondit : Acquicsccrem tibi, cum Dominus noster, В 4 Kúp:oí fipÄv, ó ётЛ очохт)р(а 260 raw°í TO"
qui ad salinem tolius mundi venit, unusque om ховияи eXijXuOùç , u¿voc úráp Tiávxac eùyevîjç üv,
nium est nobilissimus , servilutem susiinuerit, ut SouXEÍav uitíu£tVEV, iva T¡[xaí теСт»] \lt¡ alSetiOai xoíc
nos suaderet non erubescere frairibus noslris ser ¿SeXçoîç i)u.uv xàç SoúXiov toisïv ùmrçpEsiaç , xäv
vorum exhibere minisleria % quamvis admodum •niv'j EÙfevsTç хиух^ши£У. Kafto Icpijv • El |xlv vo-
nobiles siinus. Tum ego dixi : Si pulem, quod te и,!Сы та vtx^jai M Xoyw, av¿T¡xác elp.i , nXíjv xaptv
sim superaturus oralione , stultus sum : verum la- ?Х" xj xoû 6eoû itpovofa, ôxi as cí{ foviwv tótov
men ago gralias provideulix Dei , quia pareiitum ÊXEiv xaxïjÇwiOTiv.
loco habere te merui.
VIH. Et Petrus interrogavit : Nemone veré ex VIII. Kai * Шхрос EmivBavEto- Ou5e\í Sí вой "
genere tibi superes! ? Respondí : Sunt quidem mullí оХт)Ошс npoç yîvouç " ÛTtapxEt ; Ка-уш á7tExptvá(it¡v
ot potentes viri , atque ex prosapia Caesaris. Nam Eia\ (ièv toXXoI xal {icâXoi avSpsç, Kaíaapoí upoc
patri meo , utpote una edúcalo , cognalam Caesar •yivoç Svreç. "OOev тф èu.â) rcaxp'i cbç xa\ trjvxpiiçi|>
ipse junxit uxorem, de qua tres liben orii sumus, aùxoç Kafoap duyYEvtSa k* itpo!n¡pjjL6aaxo -pvaïxa,
duo quidem ante me, qui cum essent gemini, ad- ¿с' f(î трегс èT£Va(ieea uio\, 6Jo jiàv яро iu.oû, oî
modum sibi invicem similes eranl , ut ipse pater xa\ 6E8uu,oi 6vxeç üívu 5¡aoioi àXX^Xoiç èxu-rxavov, ¿;
aiebat mihi : ego enim ncque illos neque genilri- a{,TOÎ 0 „aTjjp |xêï£ u.ol. 'Е^шгароОхЕ aixoùç, oûxs
cem vaille novi, sed quasi per somniufu obscurara xl)V xexoOiav itav'J àî:Î5xau.ai, àXX' юаг.ер оЧ' óvEÍpwv
eorum formam recoló. Mater ergo mea Mattidia àu.a'jpov aüxüiv xo eTSoç àvaçapio. 'H ¡xèv ouv ".t,xt,¡>
dicebatur, pater aulem Fauslus, fiatrum vero alter цои MaxxiSía " (56) eX¿yexo, ¿ Sé nax^p íaOirxoc.xuv
Fauslinus vocabatur, aller dicebatur Fauslinianus. Se àôcX'f <T)v xa\ aüxüv ó |xàv ФаизхЬо; ÈxaXEÏxo, ó SE
Cum igitur tertius ego post eos naius essein, mu 4>ayaxtviavoç èXéÊxo. 'Eu.oü ouv xpíxou iittfsvvr,-
ter (quemadmodum pater meus referebat) somnium 6avxoç eùxoïî, f) u.fjxï)p 6vEipov ¿topdxEi , йзтар 6
viilit, quod nisi confestim duobus filiis suis gemi- uaTT¡p jxou Oçr,YEÎxo, ôxi.èàv u.^,xoùç St8úu.ouí uioùç
nis assumptis urbem Romam fuisset egressa , et aûxfji sÇauxïjç тсараХабойиа , xl¡v 'Püíu.aíti)V про»
abfuissel anuis duodecim , ipsa cum iis Iclho pes- à«>5Tiu.[av è5éX6|) " to5Xiv ej;' Ixtj StbSExa ie, iwvo-
simo cssel ¡nlerilura. ХгОр£(;1 [j-'j'/;i apa aùxoT; ànoSavElv ;/:■..
IX. Pater igitur, qui liherorum amans erat, cum 261 ^- '^ l"^v °^ 1taT^P> 9tX64ixvoç ¿)v, S'Jv
servis et ancillis, ac dato suflicieuti viatico, in na- xi ooúXoií xa\ 8oûXai{ içoSiisaç ixavû; xal etç
D
» Malth. xx, 28.
VARIEE LECTIONES.
" lia Epit. с 75 et 0, îjxxoveç cod. Reg. 8Ü4, fxxov С. " Post xoioGxov reprtuntur vlib. í,u.apxov Tva
jioi xoíoOxov in O. " xoüxo C. '* RuGnus haec ila inlcrprclalur : Acquiescèrent tibi, nisi Dominus nosier
— passas essel, quasi legerit e! u.í¡ S. '* viXTjïEtv EpU. %l uoi Epit. с 76, quod prseferendum esse vi-
delur. Cfr. boni, xu, 15. " lia 0 e. Epit. 1. с et cod. Reg. 804. Hue accedil ed. pr. Colelerii, cujus
про« yiwjí in iilraque Clerici ed. permutaliim est cum тсрос -(Ьчс. Unde Schweglerus emendandus.
" aùxov Kaïiap ouytev^ 0. nobilis adœque familiœ Rufinus, quasi legisset auvsufiviSa С. "lia О с. С ri
cod. Reg. 804, MaxOiSía Recogn.a Epit. u eC¿X8oi С. *» 6Éxa С, Ruf., epil. с. 76. Tum темиХЕврЦ) О
et Epit. 1. с. In cod. Reg. 804 éôi p. V/v..
VARIORUM N01 №..
(36) Mamóla. Sic quoque sxpe dictus dicendus- cipe tarnen membranas Recognitionum penes P. Pe
qne codex. At in Recognitionibus el Epitome, im titum : exhibent enim Maihidia. Chronolngus Allis-
press is maniique exaralis, MaxOtSia, Maithidia, quo siodorensis monachus Uatidiam vocal. Ultima ca
modo apud Nicepliorum , et Gixci in Mcnico. Ex pitis voce codex , Ex01- *-«т-
309 CLEMENTINA. - HOMILÍA XII. Ж»
tùoTov 1[i6oX(5¡x£voí *•, etc xàç'AOfivaç &¡*a toxiSeu- A vem conjectos Alhenas etiam erudiendos misil; me
eqaefiávouc e£¿TCEji<J<ev " , кцк 6s jxávov utov e¡í ra- vero solum (ilium ad consolalionem secum relimiii.
papudtav Éoê u,e9' êauxoû. КеЛ етЛ тойтш " ей/я- Alque earn ob rem ingentes gratias ago, quod me
piTzS>/m>\\á, 3xt xájis 6 Rvsipo; цт) xexeXeúxei ä[ia quoque somnium non jusseril una cum inatre urlie
■rij fiíjxpl -rrjv 'Ршца(ыу èx6ï)vai tc<5Xiv. Шракибау- Roma excederé. Anno igilur completo, pater ad
•wí ouv èviau-oG í rax+jp EramJ-ev e!j 'ABr^vac xpV suos Athenas misit pecuniam, simulque sciscitalum
fiaxa тоГс aixoG, S(xa te xa\ ¡jiaOeïv " xo тсшс 6ta- quo modo agerent. Qui vero abierunt, non revers!
-rouiiv. Ol 8è aTcsX8oVc£ç оСх uitéorpetj/av. Tpíxip sunt. Tertio auiem anno mcestus paler alios ablega-
6È ¿vtauxip ô гатт)р авииЛу exepouc ojwfwç етац- vii similiter cum rebus ad victum nccessariis, qui
4* ,k jut' èçraStav , oîtîveç xExápxoj Ыаитф TJXflov
quarto anno regressi nuntiant, ñeque meani ma-
íytíXXovtsc , ¡j^xe цои xtjv xexoGaav f] xoùç вбеХ- iicni se, ñeque fratres vidisse, sed ñeque ipsos
çoàç éwpaxévat , jifjxe (jfíjv aùxoùç •• 'AOfjvaií hn- Athenas pervenisse , neque usquam alicujus, qui
Ss8t| ¡rrjxévai , pdjxe SXXou xivoç tuv aùv aùxoïç ате- cum ipsis fuerant , vel vestigium a se repertum.
Хт-.Ху&йтыу xiv fyvoi " eOpTjXivat.
X. *0 jxsv o'jv raxt¡p, xaGxaaxouaaç, xal ûto X. Pater ergo hœc audiens et multa tristitia ob-
«oXXt¡c Xutctjç Ex8a(x6oç уЫу&чос, xa'i oùx е!8й>{ В stupefactus, nesciensque quo tenderet ac illos quse-
яои óp¡¿T¡«ra; етЛ ÇfjxT|tnv adxuv yéVijxai, ipé reret, assumpto me, ac in porlum descendens,
oapaXz6ü>v xa\ etç Tcdpxov xaxaCaj, toXXuv tcuxvoxs- mullos frequentius perconlabatur , ubi quisque co
pov ettuvOoveto, tcoG txaaxoc aixôiv et8ev " ij i,xou- nnu vidissel vel audiisset a quatuor annis naufra-
c£v e-6 Tcijápwv èxuv ** Yevá¡xevov vav^payiov. gium conligisse. Alque varii vario in loco accidisse
Ка\ SXXoç аХХах?) ÉXEyev. 'О 6e avxETruv9avExo, e¡ referebant. lile vero iierum rogabat, num vidissent
ешрзхзя тйрл yuvaixoj jiexa ßp£9Uv ехбебрз- corpus millions cum puetis a mari ejeelum. Cumque
on¿vov.Tuv"» ouv тсоХХа 262 Xsyóvtwv èiopaxévai illi multa se muliis locis cadavera vidisse dicerent,
гтшрлта хата toXXoùç тотоис ,0, ó toxt¡p axoótuv pater audiens ingemiscebat. Verum nalurali aûeclu
èeTÉvajEv. nxtjv йто a7rXáfxvtI)V 6opu6oú{i£voí áXó- perturbatus prœter ralionem sciscitabatur, qui tan-
Y»Jte iiruv6ávexo, Sxt xouoGxov ¡хёуЕбо? баХаттт)? lam maris vastitatem scrutari conaretur. Attainen
ipEuväv етасрахо. IIXt¡v аиут^шегтос t]v **, Sri xi¡ venia dignus erat, quod charitate erga eos, quo»
toíc xoùç Ct¡tou(i¿vo'j; uropYfi eXtcíoiv èoouxoXEÎxo quserebat, spebus Ixlaretur inanibus. Denique me
xeviîç. Ка\ батоге ОтЛ çpovtidràç itotyjcjaç |ле xa\ sub magislris positum , annos natum duodecim,
tlí 'PibfiTjv ха-аХ£!фас 8шб£ха£хт), айтй;, Saxpútüv Hoiux reliquit, el ipse Hens descendit ad porlum,
»¡î irfprov xaxEXOiîjv xa\ e!ç nXoîov Ецбас, àvaxOriç, ^ navique conscensa subveclus ad inquisitionem pro-
iirt x\v Ç^XT)(riv етсореивт]. Ka\ ïxxoxe eîç xJjv o^- fectus est. Atque ex eo tempore usque in hodiernum
{«pov f¡¡x¿pav oDxe Ypánjxaxa e8££a¡XT]v rap' aCixoû, diem neque lilteras ejus accepi, neque si vivai aut
oOxs el Ci eke " xeOvirixe засш^ Шотаца!. MäX- defunctus sit corlo novi. Sed magis suspicor ilium
hv 84 Ù7rovoû ort xa\ аОтбс x¿6vt)x¿ той •*, fl ¿itb quoque obiisse, aut tristitia victum , aut naufragio
Xáin¡c vtXTjôî'iç f¡ vauav¡(¡> тар!та<пЬу. Teúxou •* invulutum. Cui rci argumento est, jam ab eo tem
êè 8£tY|*a, Sxi Щ Xoizöv ïxxoxe eîxooxèv ïxoç èrzlv, pore vigesimum annum esse, ex quo nihil de eo
*9* ffi " o08ep.iav xtvà rapi aùxoû àXÊiav veri audivei'im.
^xousa.
XI. 'O 8Ï Ш-poç, áxoOtüv хайха, ùtio аир.т:ав£!а^ XI. Petrus vero luce audiens, commiseration i s
Euixpiisev , xa\ еООешс хоГс auvoG« YVTJsiotç 1щ- adeem lacrymas I'udit : slalimque ad familiares
Тайха eî xiç wetoSvOeiev •« 6£oíe6Í]c , ola 8 xoúxou qui aderant ait : Hsec si quis in Dei cultu positus
íÉuovee «axíjp, eûOeuç хф x^ç в£ои£бЕ(ас Xó^wx^v perlulisset, quai liujus perlulil pater, confeslim re-
aixlav itpotrtJTTTEv eiti^páctov xbv irovTjpóv •'• oúxü) ligioni attribuisset causam, et diabolo ascripsisset.
xaX toïç ToXairibpoic 56v£ai íru(ji6a£vEi itá<rx£tv, xa\ r» 'la etiam miseris gentilibus conlingit pâli, et igno-
irvooüjtev ot GeodEOEtc. TaXaiirúpouc 6è aûxoùç ей- ramus qui pii': erga Deutn
" "
sumus. ":
Miseros ""*'
autem eos
Xóyioí erpijxa, 6xi èvxaûOa aXuvxai xa\ tt)î èxeî ¿X» dixi mérito, qui et hicvagantur in erroribus et ab
irSoí ой TUYxivouaiv. 0¡ 263 Tip ¿v OeoffEfiEÍa rá- spe futura fraudantur. Dei enim cultores cum in
«xovxEçTà 0Xi6£pà e¡í IxitpaÇtv itapaitxwp.áxa)v ra- commoda patiuntur, ad expiationeni deliclorum
«xoujtv. perferunt.
VARIAI LECTIONES.
*• è(À6aXXa(ievoi С. " Цете^фа« O, mendose. " srfixoGxo var. leet. ар. С Scripiura Ollobonia-
m nee plena est, ñeque certa. » Post [xaBEÎv excidit fortasse tXix°>svoç . Quod ^dh Épit. S. » lieu-
VEv ôjiouuî C. aGxoû? Recogn. vu, 9, aùxaîi С. О. Tum |x#|X£ S , pjSá С О. " IXvoC О. " lia О
с. S. r«sv С Tum Ijxouo-av О. " èvtauxuv О. In eodem deest vautppaywv. Cod. Reg. 804 e« Epit. scr.
vauáywv Sed horn xv. 5 legitur vauayta. Tum ÄXXo p. äXXoc ö. " x<jv 0. "• xóitou? О с. cod. Reg.
804. x wítov»? C. " w» °-,Turn, «P<5rP- tpöi idem. " ^ С. " той om. 0. Tum vautpîayit» C. " xouxou
S, ex Epit:, toGxo С 0. " ác' öS Épit.', aV iv 0, qui tarn om. xtva, scribilque àutiflùa. •* ixETtávOei
5>. In О esse videtur ir¿TOV0ot àv б£оа£б£(а'р. тс. &E0<T*6f¡,-. " xû TOvrpû cod. Reg. 804 et Epit. Sed
nr nom. ix, 16, 17, 18. Ad oram Oltoboniáni hoc scholion exslat :' Ъыс Sit r.po&meiv tcooî itiv sJvxa;iM
«riYpaçtdv xov tovt¡p«5v
311 S. CLEMENTIS I ROM. POM. OPERA DUBIA. 312
XU. Isla poslquam dijtisset Peirus, unus ex no- A XII. Тайга хой Штрои eítcóvto; eTç тц xuv Iv
suis audacia sumpta pro omnibus rogavil eum, ut fjjjûv toXjA^sac àvrl TrivTbw icapexáieaev aùxov, aO-
»lit: «rastiiia maturius in Aradura , opposilani insu- piov ¿pöptoixspov '• (37) eIç "Apafiov, "rijv xaxevavxt
lam, quae triginta, opinor, ncc totis sladiis distal, vtjiov, ElsTcXsuaat, xpiâxovxa, о\\ич, oúfi' о/ли; à-£-
i.uvigaremus, ad videncias ibi duas columnas viteas yo-j-xv erxaStouí, (ív; ¿ni laxo pía xtúv exeï ацтиХЬш!»
îuaximam inolein habentes. Petrus ergo, ut erat Súo axúXwv \f¿-( tiril èj((5vwov taxi). 'O ouv Ttîii^vwç
cleinenlissinius, concessit, dicens : Cum e navi nírpoí'ii-jvExiíjprjiíív elraíw "Ereav той rcXoíou ex6îjte,
egressi fueriiis , ne una mulii procedalis ad spe- (л+1 á¡xa toXXoI eXzlp'/tcftz elj tip» OswpEav ¿>v етн-
vtalionem eoruin quae cupitis : nolo enim civium Oup.EtxE- où yap ßouXo[iai чхрерцата yíveeOai elç
concursus ad vos Geri. Atque sic navigantes mo биЛс" xwv icoXixuiv. Kai o5xo> ", TcXEUîavxïç foinj
mento horse in insulam delali »umus. El deseen- tupa;, xaxí,xOT)p.Ev eíí xqvvqaav. 'Ex6á.vxeí 5t той
dentes ex seapha eo progressi sumus, ubi crant co axaifouç, EÍjflEtjjLEv ÊvOa oí ájJLTCÍXtvot axuXot ï;aav,
lumna; vítese ; simulquc cum columnis alius aliud ¿|i(û; " а|ла aûxoïç aXXoç (SXXoxt " luv ф£(££ои Ёр-
ex Phidiae operibus speclabat. yejv eÖEUpst.
XIII. Unus autem Petrus necesse non putavit XIII. Штрос fis (livoç ойх àvaYxalov ^-¡^гато ^
quae ibi erant invisere, sed alteiitius considerans Б Ф ™v è*s* isxopíav " -rev£aOai , yuvaixl fié xivi
mulicrem quaiudam, extra pro foribus scdenlem et ifya irpo xuv Oupiîiv xaOe{op.évi) xal xpqcp-rjç xaPtv
vielus gratia mendicanlem : Millier , inquit, quod (XExatToúiri) Ttuxvà, xaravoâac, Içrj- Túvat., tí cot
tibí ineinbruu) deest, ut taniam coniumeliam susce- xuv (ieXCiv Xstitei, óxs xoaaúxTjv 06pev <xve6££ü), X£f
peris, pelendi, inquara, slipem et uou polius niani- fiíj то rcpoaatxEtv, xal p.l¡ paXXov Z3.lt uno веой "
bus tuis, quas a Deo acccpisii, operaus quotidianum ooí SEStopTjjiávaií xeP^v epyaCopiivT] xa? etpupipouç
■Eopífij " xpoyaí ; H Sa, axEvaâoa, àiœxptvsxo'
tibum quxris ? At ¡Ua suspiraiisresponilit : Utinaiu
mihi quidem essent manus, quae possent laborare ! EÏ6e у ар T^jáv (холере? отаируЕГу 264 Suvajuvai!
nunc aulein mihi solum manuum specieiu servant, vûv Si (ioi 3/T, ua ¡ju5vov yzipio'j çuXdcssoujiv, vexpal
cum sint emortux , morsibus ineis vexata?. Et Pe xufxivounat , Oitb 6ï)Yp.axtuV èuAv ß£6asavt3|x£vai.
trus interrogavit : Quœ vero fuit causa, ul grave Kal ô Патрос ítojOeto- Ttç Sk i\ aîx£a той те xo
hoc malum sustineres ? Tum illa respondil : Animi XaXerbv xoùxo TcsirovOavai " ; 'H fia атахрЕуата-
imbccillilas, ncc aliud quidquam. Si cuim forti TuXV àa6£v£ta xal 7cX£ov oi8¿v. El yàp àvfipEïov
animo fuissem prsedita, erat pracipilium, erat pe- elxov çpoVrçua, ^v xpT)(tv6i, îjv " ßuöoi, 66ev è[iai>-
lagus, unde me dejiciens poleram maus dolorem „ tijv f£ij/aaa,xuiv ¿Suvûvxtov [ls. itaùjaaOat ^Suvaitijy
xaxuiv.
mihi aOërenlibus linera imponere.
XIV. Tum Peirus inUt : Et quia ? Pulasne millier, XIV. Kal ó Пахрос 1(рц- Ti oîv ¡''orEt, yúvat, <гл
quod qui semelipsos perimunl, oinnino a suppliciis Ttávrtoc oí àvaipoùv-Ej âauxoy; xoXáoEtoc à-аХлаа-
liberanlur, annon potius anima? eorura, qui ita ino- Œovxat, í¡ ¡xíjxe '• x^fpovt хоХатеь fev &Sf| ai xuv oü-
riuntur, majoribus puniunlur apud inferos pœnis, xox; OvTjdxívxwv фиха1 тар\ xîjç aùxoxxoviaç xoXá-
propter sui homicidium ? At illa : Ulinam, inquit, Çovxai ; 'H 8à £<ptj "• ЕГОг ¿тсетгеСз^у, ôxt 6vxw; tv
persuasum mihi esset, revera in inferís animas vi ölSt) фиха1 eûpiaxovxai Çuuat , xal •fifainüv, xîjç xo-
vas reperiri ; ulique conlemplis pœnis morí elige- Xáüsiüc xa-açpovfjaacia, OavEÎv,oittuçxoù{ е|хойс те-
rcm, ut horam saltern шипи viderem mihi exopta - piuoO^xouî Kto ei> xâv p.[av iôpav ! Kal 6 Ilaxpoç
tissimos. El Petrus dixit : Quidnam sit, quod te ïtpTj* Tí apa èaxl xi Xutcouv je, (laOsïv ft0EXov, fû-
excruciel, scire vclim , mulier. Si enim roe docue- vat. 'Eàv yàp \iz StôaÇ-rjç, àvxl touttjç xtjç fixpnoç
ris, pro ca gratia certain le faciam de anima: vita Tzk^po'-fop^bi (je , ôxi iv 8t8t) fudtv ai <j/uxat> xal
apud inferos, et pro prxcipitio vol profundo medi- àvxl xpT)(ivou i) рибой (¡iapjiaxov оЧ(хп<> ", бтаос
camentum Iradam ut sine crucialu valcas vita in à6aaaviaxti); хой Çtjv xov p4ov (38) (xsxaXXáijai. Su-
comniulare. D v,l%-
XV. Tune nmlicr, qu« ambiguum sermonem non XV. Kal <j yuvij, xo à[i'i>t6(5Xu)ç Ôlv pà) (TjvîTis,
inlelligeret, proinissione graianler accepta cœpit èirl xîj ûjroexéeei <¡iOetia, xoû Xíy£tv f¡pCaxo oüxw«-
dicerehunc in inodum : Genus quidem el patriara Tévo? (xEvxal7raxp£5aEteiv",oux265°îJLall:s'"J
VARIEE LECTIONES.
*' lia О с. S, ópOpi-spov С. в' ¿¡ла; О е. cod. Reg. Ш et Epit. с. 80, f¡¡xoc С. '• oû-to; С.
"lia S, 5[ш; С, О. " áXXoóXXíxiO. '» íaxopfa О, in quo deínde Oupupäiv. ,v итЛ той веой С.
7» TcoplCet; С. " icETcoiirjxávaí 0. " tj С. '• Щ xft p. ¡x^xt С. " О bis exh. 1щ »• ейш О.
«' Síiüu) 8, О, 6ш С. ** Fort, ei-ойза S.
VARIORUM NOTjE.
(37) Insulam Aradura, urbi Amarado ex adverso mulatione viue cum morte inlerpretabalur. Lege
si la in, iiiemorant Herod, vu, 98. Sirab. xvi, 755. cap. 18. Сот. Falliliir С , cum xov ¡Stov inlerprela-
Casaub. Schwegl. tionem esse censet xoû Çrjv, nam ßiov ,'í,v dicuiil
(5Я) Yidciur xov ¡ä£ov esse inlerprelalio xoû ÇJV- Pialo opiiraique scriptores alii. Licet ¡gilu'r ha: vo
Est aulem àîgoXov, quia quod Petrus inlelligebal ces in Epit. cap. 8ä el infra с. 18 пои uxslcul, oui -
de inuialione vilse in melius, id Mallkid/a de сош- niño tarnen sunt îetiitciidLC. Davis.
313 Clementina. — humilia xii. su
tote ÍuvT|6T¡vaí tiva. IIAijv хоЛ soi tí 6iac¿psi тойто A si proferrem, non arbilror me possc alicui pcrsua-
(iaOítV, i) [ü5vov ** tt¡v alxíav, т}{ Evexev ¿8uvu>¡jiévT¡ dere. Sed ct quid ad tu allincl id cognoscere, nisi
5í,T[wijí tí; È(xlç Evéxpüjaa х£'Р°Ч' tXtjv *b и*1' tanlum causam, olí quam dolore affecta morsibus
i(iauTÍ¡v, <5)í S'jva-bv àxoûsai se, 8n¡Y<¡<io¡xai. 'Е-уш, nianiis meas mortuas reddidi. Tameu mea, quoad
sávu eùyevîjç Отгархоииа, 8uvarrou ek tivo; Ttpoï- audire potes, referam. Ego admodum nobilis, piin-
tafij àv8pl itpoç yavouç аОтф 07tápxovTí eyív<5¡iT]v cipis cujusdam viri imperio, niipsi viio qui erat
Yuvfj. Kai jiE-a 8tou[ia x¿xva £axov eteoov uiov. 'O illius propinquus : ct post duos geniinos liberos
й той èu,oû ivSpoí áSsXtfo; ¡Aavetç oúx ÍXaxrov т,ра- alium susccpi liliiim. Sed frater inariti mci, magna
efli) jxou tt¡c xaXatittópou **, aiftôça awçpovEÏv áya- correpius insania , adainavil me miscrain, qua; ca
токгг,». KaX ßouXojiivi] " (i^jts хф èpaoxfj auvO¿- ste vivero cupiebam admodum. Cumquenee velleiu
cOii, (xf(ií ту e¡jii7> àvSpl ovaGísOa; xov xoü áocX- amalori consentiré, ncc viro meo amaran fralris
çoû aùroû тсрос è[iè Ёрыта , £XoYwá(")v , tva *' ejus erga me exponere, siatui, ut ñeque adulteraos
|if,-:£ [wt^Tioajiá'/T] í.jjuwtt)v jxiavû, jx'fjte той E|ioû polluerem me, nec viri mei lorum contumelia afli-
й'ЛЛ; xf,V XOÍTT)V Ú6p¡3(U , p.f,TE тф áOEX'fíJl XÖV cerem , ñeque fratrem fralri redderem inimicum,
i&Xçov tk>X¿¡uov xaxaaxíjaa), pi¡xs 6Xov y/¿voí ñeque tolam faiuiliam , qua: magna eral, in oppro-
id-;x 8v dç ¿vEtSíS|iov îcâïiv йяобаХй M- wç Í'jt;i, В brium cunctis darein ; slalui, inquaui, urbe cum
àÀoy.ïirji^v ttjv iráXiv (aetí twv i|iC)v 8t8ú¡«ov nai- meisgeminis pueris adquoddam teinpus discedere,
íwv Ex6íjva( Ы\ xpóvov Ttva , ïa>ç äv xa\ 6 ¡juapoç donec et impurus amor illius, qui mibi ad dedecus
ерш; nsújr/cat той етЛ Tf¡ èjiîj ü6p£i xoXaxEÚovróc meiim assenlabalur, linem acccpissel. Al allerum
pe. Tov ¡jlívtoi Èrepov uiov «api тф itaxpl (ifívaí lilium, ut apud palrem in solatium maueret, re-
tlí napapuOtav xaxéXtTcov. liqui.
XVI. nX^v8', tva хайхя ойтсос Yivrytai, Éit£v<5r¡aa XVI. Verum quobxc ila fièrent, in animum ¡nehm,
CvEipov üXiaasoai, ¿>ç 8^ tivoí vjxxwp Í7riix:ávTOí somit i utn fingere, quasi aüquis mibi noclu aslilisset
рм. хя\ É!pT,xo4oç- rúvat, EâuTTiç" аил xoîç Sc5ú- acdixissel: Mulier, confeslim una cum geminis luis
uotí той texvoic èiA xp¿v°v ttvà, (i¿XPt<; °^£ M^'to pueris urbe discede ad aliquod lempus, douec rur-
iziv-;.0;:v <je èvraûÔa, Ïx6ï|6i xtjv to5Xiv e«eI á¡xa sus indieavero, ut redeas hue; alioqui cum marilo
ávopt xal naaí стой xoíí tíxvoií 266 alyviSíwc xa- eunetisque tuis Liberia de repente peribis male. At-
x£»{ teXeuxîêiç. 'üjitíi; oûxdij eiroÍTjsa. "A(ia yàp que ita feci. Slalim enim ut soninium croenlilum
■tú xov íviipov ÊÚiaíBaf ¡xs хф àv8p\, adxbç, 7œpi- viro enarravi, exlirauit, et nie cum duobus meis
çoSo; ysv<4iJ^vo;, (AExà xô»v èpubv*1 8úo uiüv, боОХыу _ lilüs cuinque servis et aiicillis aique multa pecunia
к xj\ î:ai6i<rxûiv xa\ XP1)IX^'CÜ>V auxvuv хата TtXoûv Alhenas per naveiu misil , ut natos erudirem ,
e¡{ 'ASrjvaç jxe ЩъгрЬгч, èxitai8£Ûaat xoùç uloùç, Quoad, inquit, visionis auctori plaeuerit le redire
i ydxpiç âv, êçij, xtpxpí¡(xaTÍ<Tavxt8¿$T)eratvi¿vai ne ad me. Cxtcrum ego misera una cum liberis na-
epií *¡i¿. > 'Орш; âjia xéxvotç t¡ xáXaiva irXaousa vigans ventorum vi projicior in bxc loca, el iiavi
ûô ivÉjxfjv ixa^íaí s¡í xoúxou? dcitop'p'i'f :îaa " xoùç noclu dissolula in naufragiuni incidí. Cumque ein
xisouç, vuxxo; xt¡í vt,8í otaXuOEÍUTi;, vauay!i¡) •• яе- lies interissent, una ego in (dix , magnis agitata
риткза. IlivTwv 6à 6av(5vxtüv, t¡ ахихт)? iyù yu6vt\ fluetibus, in saxum cjccla sum : ubi cum inforiu-
ÙTOïçoSpoû x'J(xaxof 0ата!Ос1та'\ iitl тахрас à^p"£- nala sederem, spe reperiendi nalos meos vivos in
çt;/, èç' i\ç xaOïiOîîia f) aOXia èXrcESi той xa " xÉxva profundum me non praecipilavi tunc, quando ani
|iî ío/zxa eúpEtv, e!í xbv96 ßuüöv £(jiauxl)v oùx ép"¡5t- mum babeos doloris fluetibus ebrium boc faceré
Ça tote, ont, xi]v ûx^jv p;Ep.EOuiip.¿vTjv xoï{ xújiaaiv facile poteram.
ijouea, xoûxo iroifjUai p'aôîui eouvá¡jiT)v.
XVII. nXr¡v ¿TTî'.S-rj брОро; ey¿vsxo, (хгуаХа ßoüjda XVII. Verum postquam dies exorlus est, cum
xii уогра xcuxüouaa" ■ü£pí£6Xetoí¡jitiv, Ст]хоиза x£jv clamorc magno et miscrabili ululato circumspicic
l(i¿v xaXaiTiiópiov ßpscpiv та vjy.pi eibjxaxa. 'EXetj- ß bam, qua?rens infelicium natorum cadavera. Igilur
wvts; oiv ¡iE oí ir:tx<í)p;oi, yu¡jlvt¡v íSoVuec, ivSúrav- miseralione commoli incolae, nudain intuiti, cum
~U цг xö lîpaixov, tov ß'jOov ivTjps'jvüiv, та ijxà ÍT¡- primo me induisscnl, scrutali sunt maris profun
towîeç T¿xva. Ka\ ítts'í (jiTjSèv r(ûpi3xov M ¿v ¿íf¡- dum, quxrendo natos meos. Et quia nihil invenie-
touv, 7îpa¡jiu9[aí x*Ptv Tlv-î ^v ÇiXoÇivtuv yuvai- bant eorum qux indagaban!, iionnullae hospitales
xiûv î:po<7iX0oU5ai BiTiyouvra ехаатт) та èauTÎjf xaxà, muliercs consolandi me gratia accesserunt, et suas
tva T?j •• t¿5v íjioíiüv очцсора ттараи.иО!а; тихш, 8 singula: enarrabant miserias, ut similium calami-
Ц ¡и pSûlw àXÛTCîi. Où yip itpïjv oûtoj 267 xaxî late solatium caperem : quod mc magis conirista-
VARI iE LECTIONES.
*' ¡jtivTjv 0. ,v 8'jvaTou Evil. " TaXaiTtcupIaç О. •• ßooXopivT! S., ßouXop.evn{ С, 0. Subindc
|if,T£ О et Epif., (xVj С " iva от. О. " бтобаХш О. *• оитш; тайта С. И Ц aÙTTJç О соп-
slanler. •' èpliv dêtsl in О. " аттШуЫая О. " vauíppayíip С. Subinde TCpcáraaov cod. Roy.
804. •* p"nti<rtlcî(ja cod. Reg. 804 , et Epit. с 84. " та inserui с. О. •* то S. " Vbb. р"а8£ш« è6uva(ir(v
— уогра хыхиоиза desideranlur in О. "ê Vide de hoc augmento etsi rarissime Loberkiuiii ad Phryn.
I>. ItO. S. eOpioxov O el Epit. " Tjj ascripsi ex 0. Deiude 8 6e n^X-iv p.z C. Eliam in Epit.b ôtj p.
6 5¿
315 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 31«
bat : Non en!m, Inquiebam, adeo mala sum, ut ex A eivat,«bç '•• Taîj AXXcüv яицсораГс irapa[iuÖfac túgu.
aliorum calamitatihus consolalionem accipiam. Et Kai etjilç Çevcav толХыу [iE SfEiv aijiouiuv ', pía
cum me multa; hospitiocuperent recipere, una quse- tiç тшу èvtaûOa usvi/pa iroXù p4aaa¡iéyr) elç то éau-
dam paupercula hie ¡habitans extorsit mihi tugurio тт[с èXÔEtv ■fjvaYxaas ахт)Ушца, slitoüiá |uc Bifön,
ejus succedere, dkens : Contide, mulier : elenim vir ■yúvaí, xaV yap 6 ipAç àvfjp vaûirrçç bv хата ваХаа-
meus, homo nauta, in mari adhuc juvenis obiit: oav * т£6уцхеу, àv Tfj vea£oú<rji tuyxavtuv f¡Xix!a- xil
atque ex eo die, quamvis roulti me sollicilarint ad íxtote, яоХХшу ¡ЛЕ aCioúvTíüv, irpb{ y*Iaov ^"Xipsú-
nuptias, ego desidcrio viri mei malui in viduiiate etv £ÍX¿p.T¡v, tov epAv TtoöoOaa SvSpa. "EaraiÍE ^¡jIv
agere; Erunt ergo communia, quaecunque manibus xoivà » 8ià jjsipíiv àjiçorepai «opCÇew биуацЕв«.
quaerere poterimus.
XVIII. Et ne longa ас minus utili narratione XVIII. Kai îva (x<¡ soi u,t¡xúvw toùjoùx àvaifxaîouç
utar, habitavi cum ca, propter amorem ejus erga Xayouc, auv<j)XT)oa oùtïj 6ià xl)v çiXavSpiay. Kai ¡ist'
marilum. Sed non multo post mihi infelici lacé où rcoXù â(iou xvfi taXaitaópou at x£*P£i "1t^ Tuv ^1T"
rala; morsibus resoluta; sunt manus, illa vero quae р.атшу * 7capEÍ8T¡(rav, xal f) ùiroSEÇapivi) y£ vwrf),
me susceperat, tota morbo quodam occupata et SXt) uni) xáflou; tivoç avv6E8EÏaa, lia tt|ç olxEa« ipfi-
colligata domi jacet. Quoniam ergo mulierum.qua; " «tat. "Eirelo-jv o тшу itaXat Yuvaixuv SXso; тар^хца-
prius miserabantur, clanguit affectus, ac ego el ilia OEV, èfù 8È xal f¡ хат' otxov ájr.po4Epai eikjivíí«
clausa domi ambae debiles et calamitosa; sumus, tuYOtávo¡xev, ex тоХХшу xpávtov àvraûBa, <î>ç ôpâî,
ex multo tempore hic, ul vides, sedeo, stipem pe- xaÛéÇopiai irpoaaiTuûaa, xal шу Sv eùw>p<|<ho 4 xal
tens, et, si quid forte accepero, ctiam ad illam tfj сгиутаХа1тсшрш * sic tpoçàç хор.{Сш. Kai та ¡ib
pariter miseram ad cibum defero. Atque hacicnus èp.à етЛ toïoûtov ейтархшс е1р-г]<тв<о. Aontbv su хи-
mese quidem res sufficienler sunt dicise. Tu nunc Xúeií * tíjv OraScr/EiKV TtXïiptôaai той 8o0yai то çap-
quid moraris itnplere quod promiseras, le dalurum jxaxov ; ояшс xàxsIvT] етавицоиет] ôavEÏv 6ш, xal oî-
niedicamen?quo etiam ¡Hi obilum cupienli iradam, тш; Y.&yù той Çfiv, iî>; éçï);, ¡¿ETaXXaEjai биу^бш.
et sic ego quoque possim, ut ais, vitam commu
ta re.
XIX. Haec dicente muliere, Petrus mulla cogi- XIX. Taûta t% Yuvaixbç elnoú jtjj, ûitb XoTia|iuv
tatioBe stare suspensus videbatur. El ego superve- toXXuv ô Патрос 268 FTawpoç £8¿xei Гвтаиви.
niens : Dudum, inquam, per omnia loca discúrreos *Еуш 8è èiteXeùv í^^v • 'Ex яоХХой те таркрх^-
quœrebam te : et nunc, quid agimus? At Petrus C voç Çtitoi • xal та vüv tí tojioûjiev ; 'О 8е Патрос
prœcepit mihi, ut ad naviculura praecederem, ibi- •протеЧаСе p.oi TtpoáCavTi ¡í¿veiv aOthv етЛ той «i-
que illuin opperircr. Et quia coiiiradici ei impe- çouî. Kai sitEiSí] àvTEiitEÏv oùx TjV аитф xeXeúiwvti,
ranii non poterat.quod jussit feci. Ipse vero, sicut èTtoÎ7)aa те Kpoiraxoiv. 'О 6s П£тро; ¡Aixpä tivi 0w>-
mihi cuneta posterius enarravit, suspicione qua- tyla, ¿>í aíiT¿í jjioi i:ávTa üarEpov Si^yV-10' я^*"
dam exigua corde pulsatus interrogabal mulierem, p.svo{ t4)v xapSíav èirJv6av£To tt|ç Yuvaixi)í' ^Т"*7'
dicens : Refer mihi, femina, genus et civitatem ac Eiicí (Aoi, YÚvaí, t!) yívoc xal t^v it<Xiv xal twv t¿-
flliorum nomina, et jam medicamentum tibi do. xvwv та ov«5¡AaTa, xal ^Stj 8(5ы(х£ eoi te cpaojiaxov.
Al illa vira sustinens ñeque volens referre et me- 'H SI, ¡äiav iiásxoy* xalehtelvoû беХвина, то8е çap-
dicamenli accipiendi cupida finxit alia pro alus, (laxov Xa6EÎv iitiOufioûaa, èïoçinato 5XXa àvri áXXwv
et ait, se quidem esse Ephesiam, virura autem Si- elTOÏv • xal оцй; E<ftj, aut)¡v ¡xev "Eysoiav elvat, toy
culum, sed et flliorum nomina similiter immutavit. 8e SvSpa ïixcXbv, ó[iu{ xal тшу TptíiyTéxviüy?¡XXa$e
Tum Petrus, existimaos earn verum proferre, ail : та оуарлта. Kai 6 Détpoç, yoii£aaç aùt^y àXtjBsUEiv,
Heu! mulier, putabam grande aliquod gaudium ho iifTj- Otpoi, YÛyai, àvo[iiÇov ¡aey^Xi^v tivà xap4v *^
aí¡u.Epov aYetv ^¿pav, OitoirtEUsaç ai tiya tTvai, V
dierno die me apporlaturum, suspicabar enim te
D tvou,iÇov, î та irpáY¡xaTa àxouaaç àxpiouç Ея(ата-
esse quamdam mulierem, quam scnliebam, cujus-
¡xai. 'H Sk àÇtbpxiÇE Хеуоииа- ДЁоцв!, Eine |Wt, îv*
que res audivi el probe novi. Al ilia adjurabat, di
cens : Rogo, mihi referas, ul sciam, an sit ulla inter e¡6¿> eî £3Ti ttç ¿у Y«v«l^v ioXiwtépa è(wû.
mulieres me infelicior.
XX. Tum Petrus mentiri nesciens prae misera- XX.Kal ó Патрос,^£08Е(1ва1 oùx eí8¿íí, U7Ä ¿X¿ou;
tione erga illam verum cœpit dicere : Est sane qui той npbi aÙTijy то àXijOêî X¿y«v ЦрСато- ^¡íoítií
dam adolescens, seclalor meus, piorum religioso- Xoiirby í,6t) » vEayîaç ¿v паратата!, тшу tt¡{ Oeom-
rumque scrmonum cupidus et Romanus civis, qui 6siaç ¿pey¿¡xevoí X¿y«»v, 'Рш[1а1шу uitápx^y «oXItt,?,
mihi narravit, quod palrem habuerit et duos ge- Sjtiç ¡jioi 8ir,Y^(iaTo », nü?, «atipo ex«JV xal aBsXípouí
VARIJ: LECTIONES.
"• <î>ç O et ex conject. С , in cuj. textu deest. ' àÇioôstv O. * ОаХаттау O. * ístYuAtujvÔ- V'ta
O c.Epit., EÙçopijaiu С * TaXantií>pq> О. в S Leg. t( at xwXúei. Cfr. e. g. nom. xin, 5. E¡ñl. habet
où \á[ xujXutjic. * í¡8t¡ om. O. 8 8:T]YEÏTai С.
317 CLEMENTIISA. — HOMILÍA XII. 518
ÎJo SiS'jfiouç, oùSIva toútwv ¿p?. "H ts yàp |х^гт)р, A minos fratres, exquibus nullus ei compareat. Nam
çtjib, ¿>i ó тсат^р Sirtfzïzô ¡jwt*, ovEtpov (боОза, tíjv maler, inquit, sicut mihi edisseruit- pater, sumnio
'PuuaEcúv тоХ-.v èîtl/pavovcivà è^TJ^Gev идта xaiv SiSú- viso Romana urbe ad tempus exccssit cam gcmi-
fUiiv aUTTji 269 texvwv, ?va "Л]хахф (АорутеХЕит^зт], nis suis natis, ne misera morte interirel, atquc
xal ffùv aínotj ахбаза, oùx EÛp£ax£tai. '0 Sï таитгц cum illis egressa non inveiiilur. Vir auiem illias,
jiev àvijp, aCiToO 8È 1татг;р, xal aÙTOî tlç èni^Tiaiv hujus vero pater, et ipse ad quxrendam earn pro-
oUTtjc èx6àî,e oùx.sûp{(jx£-at. fectus nequáquam reperilur.
XXI. Тайта той Штрои eEtoívtoc, етазт^заза (î){ XXI. Haec cum dixisset Petrus, mulier, qtue ani-
ù-' ехиХ^сЕыс àitè\{','$EV ^ TfvWj.'OSè Штро? upoa- niniii intenderat, slupore exaniinata est. Tum Pe
eXôùv xa\ èrau)(à>v vrfjçîtv aùtljv тохргхгХгизато , trus accedens, eamque tenens, ad se rediret borta-
ou/iXoyEÏv aùttyi iteiötüv тЕ itor¿ estiv 8 iráexEi. 'H lus est, suasilque ut faleretur quidnam esset quod
5s, ызтер èx (a¿6tic то XoiíAv той зйилтос iraps- ei contigerat. Illa vero, velut ex ebrietate loto cor-
ОгТза, UTtíiiTpEiJ/EV ,l íauríjv, UTO)3TY¡vaí SuvrjOsIaa '*
pore resoluta, quo posset magnitiidinem sperati
■A |i¿y;Oo; tîjç iXmfo¡ji¿vr)c yaoäc, xa\ трЕ^за aù- gaudii suslinere, semetipsam reparavit : simulque
t^í тб irpástuiiov • Пои ïariv, Içt], ouroç ó vEavíaj; alTricans vultum : Ubi est, inquit, ilk- adolesccns?
'O Sa, fjôt) SXov 3uví8uv tö itpôiyu.a, Sçtj ■ EEirá jjtotAl Petrus jam intelligens rem lotam : Die, inquit,
í-j icpUTov, аХХыс yàp toütov ¡Ssív oúx Ix^í-'H Sé niilii lu prior, aliter enim eum non videbis. Tum
зткйоэиаа ** • 'Ey¿>, çt)3\v, e¡[A f] той vsovíaxou цт]- illa festinans ait : Ego sum adolescents mater. El
TTjp. Kal 6 Штра; ftpr) ■ TE тоиты 8vo¡jw;'H 8£ (f>tj- Petrus : Quod ei nomen est? Illa vero: Clemens,
eiv KAJjuvn,;. Ka\ ó Штрос eTrav • Aùtoç èoxtv, xa\ ait. Petrus : Ipse est et ipse erat qui paulo ante ше
autb? ?jv ó тгро [iixpoü p.01 ХаХ^зас, ф avapsveiv jae сти loquebatiir, quem jussi те in navi exspeclare.
Ev ™ тсХоЕш тсрозатаСа. 'H 6è ■прозтазоиза i£> Пе Tune illa proeidens ad pedes Petri rogabat, ul ad
тры iKLpsxáXst oiceúSeiv kiA тЬ 7îXoïov èXôeîv. Kai navem festine proeederet. Petrus autem : Si mihi,
ô Ué-poç- Eî (iot TT]p£cç tàç auvôijxaç, xal тойто inquit, servas fidem, hoc quoque again. At illa re~
жх^аш. 'H 8e Ïçt) • navra кош, ¡xóvov u.oi то tíxvov
spondit : Omnia faciam, tantum mihi oslende uni-
то uovoyEvsç 8e:£ov. Д<5£ш yàp 8i' айтой та 6úo цои сиш тент natum. Putabo enim per ipsutn gemi
та ЕУтаЗбя teOvtjxóto ópav Tíxva. Ка\ ó Штрос Itp») ' nes lucos (iberos, qui hic mortui sunt, videre. Ac
*Otov aCirov ÏSt)ç, fiüú/atrov pi/P'í ^v 'íí víjaou ix- Petrus dixit : Cum videris eum, quieta mane, usque
Coj¡x;v. 'H 8È IçT) • OÛTOJJ TOlíjHU).
quo cgi'cdiamur ab insula. Illa excepit : Sic lac ¡um.
270 XXI). Aa64(isvoç ouv тт,с y~-'-'/¡c oCittjc ó С XXII. El accepta manu ejus Petrus ducebat earn
Штрос ?jysv '* Mi то tcXoïov. 'Ey¿> 6è, !8¿>v aùxbv ad navem. Quem ego videns manu ducere mulierem
lEtpayídyoOvra yuvoïxa, ey¿Xaaa, xa\ i:p03EX9¿)v, eîç risi. Accedens tauten, honoris erga eum gratia, pro
tt|iijv aÙTOÛ, àvr' oùtoù xEipsywysïv aiiTijv iicsiptü- ipso manu illain ducere coepi. Siniul aulein ac ma-
¡iT.v. Ka\ âjjux ты ô'âiOai [is т^; XElP^í а"тт|{> 8Xo- 1111111 ejus conligi, ul mater, ululalu ingenti reddilo,
1й|аза ¿)ç р-^тт)р цеуа хя\ 7itpii:Xax£t3o, acáápa in amplexus meos in nil meque (ilium suum vehe
ха-гсГлг! jas t8v uE8v абтт^с **. 'Еуы 8è, áyvouv öXov menter deosculata est. At ego ignoraos опте nego
ti «раурл, ií>í (xaívo¡x¿vriv &neeeid|M]v aiSoûjievoç Sï tium quasi insaniuntem repellcbam : sed el inven
xal tív IIíTpov, eTOxpaivo¡jiT]v. tus Pelrum me coercui.
XXIII. 'O 6s Петре? i<ptj ■ "Ea, t£ uoieîç, t¿xvov XXIII. Tum Petrus dixit : Eheu, quid agis lili
KX^piî.àTOUEiafiEvoî TÍ)V aíjv Svtuç TsxoOaotv; Еуы Clemens, repellis earn quae vere muter tua est? Ego
Й, тойто àxouaaç irEpiSaxpuç y£v<5p.Evoç xa\ хатаяе- vero, ubi hoc audivi, lacrymis obortis concidi su
soioT] т^ texoúot) lîpoaTiEaùv xaTEtpEXouv. Ko\ yàp pra jacentem malrem el osculatiar cam. Simiil enim
5¡ia ты p"7)0^vai |xot тойто ацаиро)? " ittoç т& e!8oç ac id mihi dictum fuit, subobscure geniiricis for-
àv£xaXou[ir,v. ПоХХо\ fiev ouv 5xXot uüvÍTpsxov Itco- mam revocaban!. Multitude interim concurrebat
pf.iat tt¡v upoaatT^Tpiav yuvaïxa, XiyovrEç aXXí¡- D pluriina ad videndam mendicam mulierem ; dice
ioti, 5ti aíiTT)V iitíyvtü 4 ui8ç, àvijp à£t<5Xoyoç. Bou- bantque mutuo : Agnovit earn (ilius, vir eximius.
Xouivoiç o5v í¡|ib E|airtîjç dùv tfl ц^тр1 ttjç vi|<rou Itaque cum vellemus confestim cum maire ex insu
Êx6a!v£'.v i\ p-f(TT)p ïçi}' Tíxvov (lot ttoOeivov, EOXoyáv la exirc, mater ait : Fili, mihi exoplate, a;quum est
èirtv аяота$аавас tí¡ unoÔ£iau.£vri p.£ yuvaix'i, fJTiç, ut vale dicam mulicri quae me suscepit, quae egens
nzvixpà о-Зза xa't 8Xi) TOxpEtuivr}, àitl TÎjçolxiaç Ц- el tota paralytica domi jacet. His auditis, Petrus el
(■■.T.-.V.. '0 8è Штрос àxouaaç èOaup.a(T£v ", xai ■rcáv- omnes, qui plurimi aderant, admirati sunt boniim
tsç ot ЯЕр1£ОтштЕс 8xXo!, ttjç yuvaix8« тй àya6ov feminae ciMisilium. Et continuo jussit Petrus ahire
çpo4jn«t. Kal eûOeojç àxéXEuuEV ó Штрос Ttul то- quosdam, ac déferre mulierem in leclulo. Cumque
ргив^а'. xa\ Ti]V yuvaïxa 1ъ\ xX(vr;c xopfoat. Ka\ fuissel alíala, posilusque fuisset leclus, cuneta ple-
VARL« LECTIONES.
» Vbb. 8ir,y£tT0 u.o( non sunt in 0. " A nie èx6 ç in 0 est Ехбазои expunctum. " uTtíurpEtfEv О.
" ôuvnO^vai С, perperam. " Vocab. i] 8г откавоиаа des. in О. •» ^y£v О et tipil, с. «O, f¡y£ip£v С.
'• oiOtt)ç uióv С. '* lia Oc S, а|хаиршза{ С , qui in uiarg. conj. 4{хаурш{ 4v vel du.aupit)sav. ч " еУау
"
(i*Î£v С.
be aud'iente Petrus ait : Si verilatis ego sum ргазсо, A 4>ы; ЫхОеезт]; xal x£0eíerr¡í xt¡í xXívt¡c, icdvxwv
ad iidem eorum qui assisiunt, ut sciant unum esse xóJv ó/Xtüv ixouóvxojv, Sçij 6 Пахрос • Ei ¿ui¡6s!oí
Hcum opiliccm niumli, surgal continuo sana. Et xîjpuj èf¿> TUYx^vtü, e!{ xtjv xuv 7tap5sxtúxa)v rfaxiv,
statiin ut liaec dixissel Petrus, mulier surrexit sá ïva умывм ort e!ç ten Oeoç, ó x&v xiujiov 271
nala el procidit ad pedes Petri, atque amicam suam itoiTjaai, èÇouTÎjç еугрб^ты i>yii¡c. Kai аул xiJieîtceïv
ac familiärem osculata percontabatur quid istud es Héxpov xaüxa t) yuvtj t¡y¿p8t¡ иугааЫза., xal хф Ш-
set. Al illa breviter omne ei recognitions negotium xpto itposéiïEdEV, xal xí¡v auvÔï) çîXtiv xaxaciXfjioia
exposuit, et qui audierunt obsiupefacti sunt. Tunc- èit'jv6av£xo xi efri xouxo. H 6e 3Xov auxfj" xö тиро^ц!
que mater hospilem curatam videns rogavit, ut ipsa xoö àvayvwpKjjioû ffuvxóp.(i)í 8iï]YT)saxo, xal oi àxoû-
quoque sanitatem acciperet. Ute aulem manu iin- savrsç xaxETtXayïiaav. Toxi xal <j ptfjxrip, xt¡v |evo-
posjia ipsam eliam curavit. Sé/ov ÖEpaiteuGsiiav OEtuptjaaija ", TMpsxáXsi xal
aÙXÏ) íáíElOÍ XUXÎÎV. 'O 6î, èîUÛElÎ XT)V х;'Ря> xa^ a'"1"
T7)V E9Epá7t£USEV.
XXIV. Sicque postea Petrus de Dcoac de Dei re- XXIV. Kai eî6'oijxu)ç i Шхрос тс£р1вЕой xa'ixrj?
ligione sermonem habuit et in fine addidit : Si ipiis _ oCixäi Siouftpoüarfi OpTjaxEEac óu.iXí¡3ac, xpooflsl; Ы\
hsec vull diligcnter cognoscere, Antiochiam, ubi per xíXei, Sri- Eï nç ßouXExat xaüxa àxpi6u>ç улЫч, eEç
mullos dies residere statut, veniens, quae ad salu •■ 'AvxióxEiav, бтсои tcXeióviov f¡¡Aspu>v 7reptu.áveiv êxpi-
ii'in suam pertinent discat. Non enim, qui negó- va, èXOibv xi itpoç xtjv aúxoú acjxtjptav p.av0avi4ti).
tiandi aut militandi causa patriam relinquere solo- Où yip 8t¡ eí'° e¡iTtop[ac ÉvExa ?¡ ¡rtpaxEÍaí Tcaxpí-
lis et ad loca multum dissita abire, propter œler- Saí xaxaXip.7cáv£iv ofSaxs xal eIç p.axpoù{ a-íp/:-
nam saluiem vel trium dierum iter susripere nole- oOai Sj-'j-jz, 8(i 6e atúviov stoxrjpíav y.rfik xptüv
lis. Itaque post Petri concionem ego mulieri, qua; Yjuáptijv óoov TtopEuOTjvaí OeXt^sexe ". MExà pív oúv
sánala fuerat, coram omni populo mille drachmas xf¡v itpoaou,íXíav Пахрой ауш xfi OYiaïOEtet) yuw^
ad victum dedi et coinmendavi earn cuidam bono етЛ iravxoí xoû Í^Xou x'^^í Spaxpiç e'» xpoçà;
viro, primario oppidi, qui spoiile id cum gaudio fa- a5ü)pT¡sáp.f]v, itapa6ép£voí aCixí)v àfaOïp tivi àvôp'i,
cere proposait. Sed et alus mullís pecuniam distri irptbxiu xîjç тгоХешс 6vxi, tpúasi u.exí Xя P*' tc""°
buí, gratiasque egi ill is niulieribus, quae matri quon noitrv itpoT)pT)p.¿vtp."Exi 6è xa\ áAXai? iroXXaíí"áp-
dam solatium praebuerant : et post Ьазс una cum Yupta 8iavEÍ¡xac, xaíj tcoxe xf,v piT)x¿pa napa|xu6i¡-
maire, Petro, caeleiisque sodalibus Anlaradum ena- oapiívaií eCix*?"^^'"?. 272 SiáitXEuffa sic 'Avxá-
vigavi.alque ita ad hospilium processings. Q paSov, áp.a x|¡ p.T¡xp\ xal Шхрсо xal xotç Xoiitoï;
èxaipoiç " • xa\ оихшс e¡{ xt¡v ÇEviav d>pp.íiaausv.
XXV. Ubi cum essemus et sumpsissemus cibnm XXV. Tevojíívojv Sï í¡(x£5v '* xal xpoç^ç ufxaXs-
ac de more graiias egissemus, atque adhuc tempus 6¿vx(i)v xal ouvf|0(i>c E0xapi5xqaávx<üV, Sxi upa? oO-
superesset, ego dixi.Pelro : Humanilatis opus, do <rrjç, ÊcpTiv tyù> xtp Шхры (39)îXav6pto7t!aí IpYOv,
mine nii Petre, exereuit mea mater, qua? bospitx X'jpiá (xou níxpí, f] Ep.í] knoirfîî (j.<¡xr,p, x^ç Çsvo-
muliens recordala fuerit. Respondit Petrus : Itane, 8¿xoy Oixou,VT)sOEÍaa Y»vaix(5ç. Kal 6 Пахро; áie«xp!-
vaxo-TApá ye, a> KXV¡p.T]c, à^rfiCoç v(v8u,ixa( çi)av-
о Clemens, vere existimasti, humanilatis opus fa
ctum a uta génitrice, quando ei quie ipsam ex nau OpiDTciaç ËpYov 7t£7iotTix¿vai xíjv aijv xExoüsav, xa9'
fragio recepcral gratiam retulit : an ut matri pluri- 8 xijv ат:6 vaâYÍou" aùxîjv U7eo8eC(xu,¿vt)V fipííij/axo,
mum gratilicareris, hunudixisti sermonem? Si enim fl d)ç Uitixpl pt£Y<&* " X"Plî^t'levoî .toOxov eípr,xaí
non ut rem gratam facercs, sed ut vcritalem loque« xov Xdyov ; ЕЕ 8è oí>x ¿ç xap'íóp-svoc, àXX' ш; àXr,-
reris, effatus es, videris mihi ignorare quoenam sit Geúiüv I9T1?, Soixâç рл( àYVOEtv xi тсох' àoxl *' çùav-
magnitudo humanilatis, qua? est amor in quemlibet, OpiüTtíaí uíyeOoí, f,xiç èoxlv т] aveu xoû çumxui r.v.-
quatenus hominem, et absque ullo naturali affectu. Oovxor , i; *8 itp8ç oTov 8tj7coxe (TxopYTj , xaûb 4v0pii>-
Sed nee hospilem, quae matrem tuam e naufragio D tz6ç èariv. 'AXX' où8e xt¡v Çevo8<5xov xt¡v аяЬ vauçpa-
suseepit, ausim hominum amantem appellare. Mi Yfou àTco8£Çau.ivTiv " xí¡v o-r¡v XExoûoav оипш çiiav-
sericordia enim commola, impulsa est ad bene fa- брштоу EÏ7CEÏV хоХи.ы. 'Ттс' èXéou Y^p xoXaxEuflEtaa,
VARLE LECTIONES.
'• aùxTii 0. " tTxopijaaffo C. " Et addidit S de conjectura, el Y^P Ц cod. Reg. 804, eltyápEpil.
Siibinile èuîtopsiaç О. Tum очрахт^а« p. oxpaxstaç idem. " JUl lia О,
S, Ufc-ЛЬЬУ
OeXeiv UICIUIIC
ulerque IIU1II.
Horn. cod.,0¿X£XE<o.i
irtHl.j'^/.îc им.
Reg. 804, TcpoOup-tjiEiiflE Eptt. " aXXoiç tcoXXoïç С. " Ha О - ' -• s-1----" ->'<••... ■■• =-•■-
) cEpit., èxapoiç 0. "¡Epif. addit Ы fi
ouxá. *• vaucppaY'ou С. " u.eyíXw О. " тсохе âaxi G. 1 т\ош. 0. " UTco8ECap.£vr,v О.
VARIORUM NOTJE.
(39) "Ерт\г ¿7<o тф Петры, fiée verba usque ex Opere dicto Clementina. Ornat bibliolhecam Rfi-
ad isla ясна 6' cbx jV, ciianlur a Nicoue 1110- giam óptimos liber, qui collectus est ex divinis Scri-
uaclio Palestino in Pamiecle inlerurelationum divi- pluris, sacris canonilius, tesiimoniis sanctorum Pa
nonimmandaloruni, sunn, -i ct 59, cum hoc titulo: lrum, aliisquc inonuuieutis ecclesiasticis, uec uou
Ti KXr.p.dvT'.j , ct 'Ex xtjv KXrjp:svx£ti)v , hoc est legibus civilibus. Cdt,
321 CLEMENTINA. — 1ЮМПЛЛ XII. ЗЯ
ÉnÍKisTO *• tùipyézis; yev¿«9ai yuvaixoi vaviafío» Л ciemliiin niulicri naufragiun: passx, nalos lugeniit
жригеаоиет)?, xéxva rcsvOoú<rr){, £;évi)ç, yuu.vïjç, це- peregrina;, nuil;«, destituía;, iiiiiltiiraque calain'ua-
■iMtduivTj; " xal açttôpa èitl xaïç <ruu,:popa?î óXotpu- tes suas lamentanli. In lanlis ergo adversilalibiis
po¡iivijí. 'Ev xoaaúxaií ouv auxí¡c eujicopaíí" oucnjí, versautem qui« videns, etiam ex impiis, non mise-
tí; xal àiîotûv i5¿>v oùx âv t¡XE4)asv;"Qax£ оитаи çt- ralus fuisset? Qnarc nequáquam bumanitalis opus
Àavflpo)ît£ai273 'pTov letotijxuïa çaEvExaroùBEf) Çe- пес mulier liospíta videlur peregisse, sed ad bene-
.KÎ/.iç Tuvi], àXXà ût:'m Шои xoû èitl u.uptai( aup,- faciendum mola fuisse misericordia ex plurimis ad-
çopati itpö; EÙEpysaiaî xExivripivr) **• тону fe Р-яХ- versis orla. Quanlo magis parens lúa, facullalibus
lov f¡ a+j XEXoüsa, ßtou £Uitopf¡iia<ia xal xt¡v" Çevo- abuiidans el bospitam remunérala, non liumanitalis
íóxev ap£it}<apivTj, çtXavDpwixEai ípyov oùx eto>!i)<ïev, opus eûeeit, verum cha rila lis seu aiiiicilix? Multa
àXXi çtXEaç; IloXXt] 8è бмхсора цЕхаСи cpiXiaç xal enim iniercedit differentia inter cbarilaiem el liuiiia-
çùavôpiduEaç, ort fj (làv çiXEa è$ ap.oi6T¡{ ftVE-at, <¡ nilalem, quia cbarilas quidem ex remuneralione
(к ctXavOpojroa Svsu той (ри<кхшс таЕбоухос TOÍvxa est, buinanitas vero absque ulla natura li propensione
avOptnrov, хаОЬ avOpwTioç fcoxi, çtXoûaa eÙEpY£T£î. bominem omnem, quia homo est, diligit ac benefi-
EÍ ¡jlèv »jv í) eX£T¡jaua CevoS¿xov xal êx"P°ùî ¿8ixi|- ciis afficit. Ilaque si bospes, quae miseria est, etiam
oavxaç èXEoOia" eùôpyexeï", <puav6p«>>7ioç âv r¡v ' В bostes maie de ea méritos miseraia beneficio afli-
et Se » Sti tt tpíXri i¡ è/Opà, xal 6ia xi EX6pà fl 9^1. ceret, bumana esset : sin vero propter quid árnica
j¡" totaürtí той xtvoj atxtou 9ÍX1) èaxlv ïj èxOpà, ой est vel inimica et propter quid iniuiica vel arnica,
toû avOpúrou. lisec alicujus rei, quae causa sit, arnica est vel ini
mica, non autem hominis.
XXVI. Kà-fw áx£xpiváp.iyv Ой 6oxeï aot ouv XXVI. Et ego respondí : Non ergo tibi videlur
сйомврыяос elvat xâv f¡ ÇsvoSoxoç, 5¿vr)v f,v ovx esse humana salient bospes, quae in peregrinan!
1уяЕтсато EÜipfM-fisaia ; Kal ó Шхрос* 'EXE^pova quam non novcrai heneficium conlulil? Tum
piv auxljv EÍitíIv EwarajAai , ctXáv9piü7tov 8s ой Petrus : Earn quidem misericordem appellare novi,
-nXjjuü Xiy£tv, Sxe K¡ ouxe t4]v xExoGeav ÇlXoXEXVOV lioiiiinum autem amanlem non audeo dicere, quan-
ия' úiívwv тар xal ava-pocpí¡í (rripfsiv itáneíatai. doquidem пес matrein amanlem liberoruin, quippe
*ûi xal ô iptôv ùixo xrjç iiuvijueíoí xoXaxEÚexat xal qua: a partus dolorihus et ab educalione ad dili-
euvT¡;", xal 4 tpEXoç йтЛ ttjç àp.oi6î)ç, ouxw xal ó gimlum compulsa sit. Nam sicut qui cupulino
ÊXaôv ùtA xt¡c иир-форзЕ?. DXijv eyyuc ô eXe<j|xu»v тф inflammaiur, a consueludinc mulcetur et concú
ciXavopcjiTto, ort 4v£u той xt в^раивае Xa6eïv 274 bito, qui anion: seu amicilia prosequitur, a remu-
œEOt-ai. nXf,v обтао tpiXavö pontic èotiv. Kayoi Íct¡v C neralione : ita et qui miscretiir, a calamitate.
"Erl noEatj ouv TüpáCsat çiXavepontOî EivaE тц 6ú- Altamen misericors lnnirnuí vicinus est, quoniam
vaTi! ; Ка\ ó Uézpof ánExpívaTO- 'Eral ерш as absque muncris ullius captatione ad pncslanduin
fXixójuvov àxoûaat, tí тот' lirù" çtXavepwitîaç bcneQcium fciiur. Nondum lamen hunianus est. El
IpXov, oùx oxvijuo) X¿fEtv. Ф1Хауврыт10? iffrcv i xa\ ego dixi : Ob quas igitur actiones humanus quis
èx9pajç EUEpfETUv. "Ott 8s oûtuî ÊxEt> äxouaov. ф[- esse polest? Respondil Petrus : Quia video le cu-
Xav9parr.t'a ïa-Лч a^svöÖtjXuc, ^j xi) OtjXu pépoç кЛщ- pidimi audiciidi, quodnam sil liumanitalis officium,
Itccrvrri XiyExaí, то 8г 5p*p"£v айтт)? а)чгж?} тгрос xov non pigebit dicere. Humanus est, qui etiam iui-
aXijeíov (bvipuiTtat, itXtiuíov Se àvSpibinp èarb ó naç micis bene facit. Qund autem ita habeal, audi.
4vöpü»»>i, oúx 5 ttç M avùpwzoî, аЬуврыттос fáp ears Humanílas est masculofemina, cujus femínea pars
xal ¿ xaxoí xal i afauo; xal ó èxOpi; xal 6 çRoç. misericordia dicitur, quod vero in illa est rnascu-
Xpl¡ ouv Tov ctXavepcü^íav aaxouvxa ju[ii¡xljv £*vas liiui, dilectio erga proximum nominatur, proximus
xoO вгои, sûspyETouvxa 8ixafouç xalá8íxouc, o»í aùxoç autem homini est quilibet homo.ct non bic vel islu
4 dtbí 7:a3ív iv хф vûv xÓ3(«p xáv xe f,Xtov xal xoùç homo; homo enim est etiam malus et bonus, liosiis
ùîxoùî aü-ou irapáxtov'*. Ei 8s OáXetc àyaGoùç p.àv pariler ас amicus. Oportet ergo cum qui humani-
EÙspfETEÏv, xaxoùç Se [it;x¿xí, ?¡ xal xoXaÊtv, xptxoû laicni colii, imilalorem Dei esse, et de juslis alque
•Л Ipyov npáxxs'.v è7î[X£ip£ii'*>où xö xï^î ctXavöptü- injiuiis bene mereri, sicut ipse Deus eunclis in hoc
*íaí mwuSiÎEîç íxeev- mundo solem imhresque suos prxbet. Quod si velis
bonis quidem benefacere, non autem malis, vcl hos puniré, judicis muuus implere nileris, пои
»ero habere htimanilatem conaris.
XXVII. Кауы eçtjv TApa ft xal 6 6soî, jxiXArov XXVII. Et pgo dixi : Igilur Deus, qui aliquando
toxÈM xpivEtv, iî>î 8i5a3X£iç í¡p.a;" , où çtXàvOptu- judicalurus esi, ut nos doces, non est humanus?
VARI/E LECTIONES.
" TáitEíTto O, qui siibinde ser. EUEpyaxric. Tum vauapaftw С. *' ¡jt£u.ovop.£vnç О. " Voc. óXotpupopi-
vt,î 'Ev xooaúxaií oúv aùxîjç <ruu.9opaïi non exstant in О. " йи' О. с. S, йгсо С. *» lia £ptl. xexwt¡u,¿vcu
С, xExivtjuivTií 0. " xVjv preterinisit S с. Cl. *• èXEÎoaa С. " eùeptéxei S. " e! Sa Epit. , eí 8f¡ С ,
f¡ Sé 0. Tum Stoxi p. 8tá xt Epit., quod prxferendum. " f¡ assunipsi ex O. " ln 0. expungilur iv ante
iùvî;. »» itox£ èoxtv С. " 5x¡ еГс p. 0x4 С. »' Nonnulli Epitome» codd. тарах« ut Icgeuilum censet
I>. Tum 6¿Xtií С. ** iia%eipiii Ttpáxxetv С. w lia Epit. 95, tó-t uterque Нош. cod. " T¡u.i{ oui. О.
AcPeinis : Pugnanlialoqueris.Nam quia judicabit, A та5« íniv; Kai о Штро;- Toûvavtfov XiÊtç. "Епе\
ideo humaniis est. Diügens enim ac miseratus in yàp xpivEÎ", 8ià тойто çiXavBpwiraç kotev. ttXûv
juria affectos, plectit cos qui injuriam inttilerunt. улр xal кХЕшу toùç ^StXT¡fi¿vouí, T[¡«opElM tob;
Et ego : Itaque, inqiiam, si ipse bonis benefa- t,8ixTix<5ïaç. Kàyù içijv Oûx ouv, cl xàyii отавой«
cio el injuriosos quia injurii erga homines fuerunt plv eOepyetu, touç Sï àStxouvtaç хав' 3 àvQptom,{
castigo, humanus sum. Et Petrus respondil : Si Щжцаа» хцшрй, J75 <f"Xáv9pioKÓí E¡p.t ; Kai 4
una cutn prsenolione haberes quoquc judicandi JJétpoç àrexpivato- E¡ (istà той itp6yvto<nv (10)
polestalem recle id laceres, per accepta m q ti ¡dem êxetv eTxeç xal той xpivsiv kÇoue-iav, ¿pOuç âv тойто
polestatem, condi'innans eos quos Dens creavit, per èTOÎetç, 6cà p.kv to E¡Xr(<f¿vai tí)v èÇouuîav xataSixí-
pranolionem vero, inculpate, in judicando turn Çiov ой; 4 ОеЬ; k8ï)p.toupyi](iE, 6ià 8è tîjv itpÍYvuwiv
alios tanquam justos absolvens, tum alios lanquam àffrafrauç evtiJi xpivEiv ой; plv ¿);8txa!ou{8cxauov,
injustos damnans. Et ego dixi : Recte locutus es ой; 84 d>; àSîxouç xata8txa£iov. Kày éçtjv 'Орвй;
ас veré; fieri enim nequit, ut qui praenotione carel, Içijç xal àXTjSuç- àSuvatov yáp tiva irpôyvtosiv oûx
recle judicet. Interdum quippe nonuulli videntur ÏXOvta ôp8â>; xpïvat. 'Evfote yàp çaivovrai tive;
lioni, qui illicit! clam perpétrant, nonnulli vero àyaOol, àOiptta xpÚ9a 8!airpaa<j<5pxvot , Ivioi
boni hostium calumnia mali esse credunlur. Sed et В àyaOol йтА 8ia6oXïi; kxBpwv xaxol отгоХар.6ауоцЕ-
si quis potestale torquendi prseditus judicet, neque vos. 'AXX' eî xal той ßasaviCEtv xal àvaxpivEiv k;ou-
sic juste omnino habebit judicare. Quidam eniin aíav tt; ?xtov Sexáfst, où8k ойтш; to toüvw; Btxaíu;
homicida;, quaeslionis tormenta pciferentes, dimissi айтф Sixarac ky(veTO. "Evtoi yap, çovet; 8vte;, ta;
sunt velut iunoxii, alii vero, qui erant inno ßaaavou; ÛTCOfiEÎvavtEÇ, ibç à6uot , àitsXu6T]<rav, lx.t-
centes, cum tormenta ferre non potuissenl, contra pO! 6k, àOoitoi 8vte;w, та; ßaaavouc jxj) tjTOjxeivavtE;,
se mentili velut rei supplicio affecti sunt. lauttôv xata(J/£uaáp.Evoi, ií>; aîtEOt ÈxoXaaôiiïav.
XXVIII. Tum Petrus : Atque hœc, inquit, módica XXVIU. Kal 6 Штрос1 Mstptojç, берт), ¡-¿ei xal
sunt, audi vero majus. Cum aliqui homines pec- тайта, tb 8k jxeîÇov äxouow. 'Evítjv ávopcÓTttuv ацар
rant vol bene agunt, eorum qua; nunc operantur tavávtwv i) einpattávttüv, S)v vûv*' nocousiv ifikv
alia quidem ipsorum propria sunt, alia vero aliena, t8ia aiiTtbv èatev, a 8k àXXorpia, Sfxatov 8k Êxasrov
a?quum autem est unumquemque pro delictis pro- litl toi; ¡6iot; ацарт^рл« TtfuopsïaOat f¡ liA ш;
priis dare pcenas, aut pro uteritis propriis mcrce- I8foe; xaTopÖcbp-aatv EUspyETcto-Oai. "ASúvatov Si tivt,
dem ferre. Fieri autem nequit ut quispiam, nisi •jtXtjv izpo<p1)Tft у.6чц> rcpoyvwitv ?xovrti ***' 276
solus prophela prœnotionem habens, ab aliquo ç йто5 tivo; ytváp.Eva E¡S¿vac, nota kortv айтой Kia,
gesta sclat, quaenam ejus propria sint et quxnam •ñola 8k oùx 5¡v itávTa yàp 8t' аОтой yiw5(xevo ^Xiss-
non sint. .Viilct enim cuneta qua; flunt. Et ego : tat. Kàyù Éçi)v *E6oüXöjjitiv [xa6sív тешс tuv à8t-
Vellcm, inquam, audire, quo modo ex criminibus xi^xáTwv i) xatopOojjiáTwv a p.kv fêta, a Sk aXXi-
aut bonis operibus alia quidem sunt propria, alia tpia.
vero aliena.
XXIX. Respondil Petrus : Vcritatis propheta XXIX. (41) Kal 6 Штрос anixpCvato, 8tí 6 trfi "
dixit : Oportet ut ventant bona. Beatus autem, inquil, àXrj6e£aç izpo<fT¡Tt\<; ítfr¡- Та йуава еЛОеТг êsï, ¡ia-
per quem veniunt. Similiter necetse est ut etiam re xaptoç de, 9Т)оЛ, Ci oh ípxezai. 'Oftoluç xal та xaxà
niant mala : vœ autem Uli per quern veniunt «. árdpcri ¿ЛОеТг- oval Ce Ci' ov ëp%erai. El 8k Siàxa-
Porro si per malos veniunt mala et per bonos bona xiov xaxà IpxETat, ха181аауа6шуауава(рер£та1, про>
inleruntur, ul proprium unicuique inesse debet EÎvat 8sî exáirt¡) tb f6cov, tb àyaöbv eîvai " fl xaxiv,
bonum vel malum, et ex iis qux prius operatus xal 4Ç uv irpoéitpa$EV, 6ià tou ** kXÖEtv ta OEÛTEpa
est; quod veniunt secunda bona vet mala, quae, àyaôà ^ xaxà, âxtva (Sta айтой tîjç aEpaaEajçovTa ù~i>
« Malth. xviii ; Luc. xvii.
VARLE LECTIONES
" xpivEt С w ti|xopEÏtai О , ultimis tribus lilteris subnotalis. Vbb. zo'jç tjSixTjxOTaç вОЕруЕты in eodem
desuní. *• Vbb. tài paaavouç àfluot 8vte{ desiderantur in 0. " vûv oui О с cod. Reg. 804, et Epit,
»l ixovza p. 5x0VTl та 0. " o tt¡s adjunxi ex О. " EÎvat , quod .decst эр. Joan. Daiiiascenuin Parall.
tacr. i,28, ubi nostra excerpta leguntur, deleri vult D. Fonassc t¿ post ixàtrzw inulanduiu in c'uç,
atque verba è$ uv itpoánpaCEV infra collocaiida post èX9eïv secundum S. »»S : 8tà tó scribit Ncandcr
Üiiust. syst. p. 413. Idem post aipioeoç excidisse conlendit ¡AfÉ.
VARIORUM NOTjE. •
(40) npóyvoicriq hoc loco non est prœnolio, ut D rum, lib. i, cap. 28 : KX^jxêvto; to; àitb той ayiou
veilil С , sed cognitio prartentorum, twv тсрйтероу Штрои. 'O Kúpio; 1щт i "AyaOa 8eî JXGeTv ¡juzxipiof
yEôvÓTíov Yvdxrtç. Ci ad Êpil. с 95. up^Yvoxit; si- 6i' oü Épxovtat. 'Оао£ы; xal ta xaxà 8eï èXBEÎv oùal
gniticat (coll. с 38) scienliain absoluiam, qualem ¿t' ou ipxovtai.»Et 8k 8tà xaxûv xaxà êpxovtai, xal
h»l)et verus prophela, qui est 6 Ttivta tiívto-e eí- 8t' ayaewv àyaoà ipxovtat , itpoaElvat 6eï ixàatiu tb
8(ôç, coll. hom. h, 5; ni, 11. S. Dressel. 8£xaiov, тЬ àyaûbv r¡ xaxbv, xai kÇ í)v Tcpo¿7tpa£-£ 8ii
"(41) Kal ô Штрос ànexplraTo. Арии Joannen» той èXOEtv та SEÚ-гра, fl àyaGà r\ xaxà, âtiva tSia
I>~aiii:iM-eniiut ms. Eclogarum capite IIspl àyyÉXXov- айтой Tïjç itpoatpÉTEu; ovTa, u-b tfç той 9eou "про
to; xal [liïaJovTo; á-oxp№V, quod est Parallelo- voiaç TîpoEXÔstv lîixovôuvijTat. Сот.
323 CLEMENTINA. — HOMILÍA X«. зад
if,; той 6еоЗ upovoíac 6ieX8eîv t&xovó{MiTai.'Eiw\" A cum a propria hominis eint volúntate, vi exorian-
xp'.îij aûxij 6e(¡), йзтер Ы' áyüvoc xbv fità тсазцс lur, divina instituit Providentia. Itaque hoc est Dci
«ахоиу^ас 8t£XTiXii9ÓTa xa\ a¡¿£¡nrtov EUpeOivxa, Judicium, ut qui per omnem vexaiionem, relut in
èxîîvov icoïjç aluviou xaxa£jio0j8at. Ol yàp èv a-ya- agone, transient et inventus fiieril inculpalus, is
вЫ{ I8£a ¡JouXiJ 7rpox&{/avTE{ ûitb xuv 18£а jaouXîj èv doiielur vita xterna. Nam qui in bonis propria
xax£a *T TtapajxeivávTdjv «etpaÇovtat , 8tu>x¿u.Evot, volúntate profeceruiit, ab iis qui sua quoque vo
|lWOÚ(i£VOt, Xoi6opO'J[lEVOt, è-!6ouXsU(5[lEVOt, XU7TÏO- lúntate in mala traciatioiie persévérant, lentantur,
(ísvoí, TtXsovExtoújjiEvoí , Sía6aXXá¡AEvoc •", аутарЕиб- exagitan tu г , odia, convida , insidias, verbera, *
|i£vot, ¿nT¡p£a£¿u£V0( , itávxa ixEÏva toxî)(ovxeç, fraudes, calumnias, vim patiuntur, afliciuntur con-
ii' ibv EÙXô-ytoç SoxEÎ xb ¿pTÎÇEeSai ylvsabai " xa\ tuineliis, cunctaque illa perferunt, per quae justa
r.rXz ip.uvav ¿p¡x3v. videlur esse ira et ultio.
277 XXX. 'U 8è SiSdixaXo? е£8ш{, 8xi ol xauxa XXX. Magister vero sciens, quod qui hace injuste
i-/.y.'>: irotoûvTEç èx irpoxipiov a¡*ap-Tj[iáxu>v xaxá- laciunt, ex prioribus peccatis rei sunt, quodque
8¡xoí EÍaiv, xa\ Sti 8tà xaxaSixiov xb xï|ç xaxiaj per sontes spirilus malitix ista eflicit, hominuní,
nvsûfxa xauxaèvepi'Et, xoùç ulv àv0p7rai>ç, хаба •• av- quatenus homines sunt, etsi propter peccala facti
tpbí-nol eí<Tiv, xal 81' áu,apx£ac ípyava Ytvou,svou( fucrint maliiiae instrumenta, misereri suasit suis ,
y.r/.:.i;, ¿Xeêïv <wve6oúXeu5£v ", d>{ çtXav9po)7r£av tanquarn misericordia? culloribus, ulque, quantum
¿moúaiv, xal ti 5aov en' аОхоц èïxev, à8ixoujiivouç in se est, injuria affecti injuriam facientes a dam-
xri oraoXÚEiv " xîjç хата8£хт)с xoùç o8txouvtaí, iva nalione absolvant; quo velul sobrii ebriis succui-
шзтлр oí v^çovteç totí jicOúouai ßoTjGusiv, EUâtc , rant, per oraliones, jejunia, benedictiones, non re-
VTjTCEÍaií, eúXofíoi'í. (aíj av9isxá|A£voí, jií) a¡¿uvó|*£- sistendo, non vindicando, nee eos cogant amplius
voi, ïva u.t) èn\ xb rcXsZov aùxoùç au,apxEÏv ava-j-xá- peccare. Cum euim aliquis oinnino ad palicndum
otriinv. Той yap toxOeîv itavxtoç x£Xpi¡xévou xivl •*, condemnalus est , non est sequum ut illi ira-
oùx EUXoyov ayavaxxElv exeíviu, 8t' ou xb icaOsiv y£- scatur per quern palitur, secum rcpuians, quod,
УЕта:, Xoví3a|X£vov, 6xt, ci xil èxeïvoî oúx Exaxoû- etsi ¡He non afflixisset eum, tarnen quia oin
J(|)ïev a'irbv, Sia xb návxco; xaxou/i)6f(vai (xiXXsiv nino affligi debet, per alium pati sibi contingerei.
îii ** IzipoM xb naOEÎv ï|v. T£ ouv iyavaxiu хф 8ta- Cur ergo indignor adversus auctorem, qui plane ad
Hiaiw, èu/>û tozvxwí roxOsïv x£Xpi¡i¿vou; 'AXX* lit perpessionem sum destinatus? Sed et adhuc, siea-
¡ib, e! ià aura toi; xaxoî; тгрос íjü àu,ûv<); тодй- dem cum improbis praetexlu ultionis faciamus, prx-
|irv, -api xb itpâitot, 8îUT£poi xb aùxb xoêç xaxoZ; '* terquam quod primi non sumus, sccundi idem fa-
ol àfaM. itpa3(iou.£v. Kal (bç içijv, ой xpi) aâv- cinius ас mali, nos qui boni diciinur. Et quemad-
axTEîv, (bç EÍSora'* örci öeoü Tipovoîa ol xaxol 'toùî modum aiebam, indignan non oportet, cum scias
aâOoyc iifiajpoustv. Ol ouv toîç" Tiu.tupoûsiv )(*- a malis bonos per Dei providentiam castigan. Qui
i::;!w/::;, ¿tçiouç airoinoXouç Seoû u6p£fovTEç, ergo ultores xgre ferunt, tanquarn qui a Deo mis-
4¡iap-ávouaiv tiu.uvteç 8e xa\ ta ivavxîa toî{ àSixstv sos contumelia adiciant, dclinquunt ; qui vein in
y/xùvîï-iv.z 278 8iaTtO¿¡x£vot aÙTOÙç, eîç tbv 0ebv pretio babent, et contrarie seiitiunt erga cos, qui
-Лч oxizta ^guXeu3¿(ievov eùseSoûsiv. ipsis injuriam inferrc putantur, in bourn qui ita
slaiuit pii sunt.
XXXI. Kàyù itpbî taûi« à7t£Xptvau.t)v Oùxoûv ol XXXI. Et ego ad liaec dixi : Iiaque qui faciunt in
à&tXQUVTE( OÙX EÍ31V aXliOl, ÔT'. xp(ff£i 0soO àôixoù 11 juriam, rei non sunt, quoniam Dei judicio injuria
toùî SixaEou;. Ka\ 6 Петрос ïçt)- Ka\ irávu áp.ap- justos aOiciunt. Respondit Petrus : Valde peccml,
îivouatv, itpbç yip xb &u.apxav£iv èauxoùç атгооЕбш- quippe qui se ad peccandum dedant. Unde sciens
xíxsí: "OOev eIôùjç an' aúxuv •' íxtlyztii xificopsiv Dcus ex iis illus puniré deligit, qui de prioribus pec
toùî tâ xoî{ itpoxapoiç ó¡iapxíi(ia5i (lExajioXTiOav-ac catis juste aguul pœnitentiam, ut juslis quidem per
i'.xiío);, iva xotí ¡xàv 8ixa£otí Stà tîjç xoiaúrr,? xi- D bas pœnas dimittantur quae ante pœnitentiam fe-
(шр!д; xi izpb if¡i (lExavofa; t.úx/ЧЬг.х а?гЩ connu mala. Iinpiis vero qui castigant et vexare
xaxi. Toi; Zï xijxojpoGîtv ài£6isi xaxoujrcîv етпби- cupiunt, nec pœnitentiam volunt agere, ad ini-
(toûsi xai uxxavoEtv p.í) 6¿Xo'joiv eiç ¿vanX^puatv plcnda delicia pcrmiltitur justos castigare et allli-
IScaí" xoXáüEüJí Sixaiouç xsxouxeîv 6\)vexojp<¡0tj • gère. Nam absque Dei volúntale ñeque passer in 1а-
varIíí: lectiones.
*• icooeXBeTv , quod pneferendum , cod. Joan. Damasceni , 6t' айхой eXSeîv conj. Ncander I. c.
" lia Oltoboniani ítzI interpretor , stA ojv С, ете\ ouv D. Deinde auxi) вЕш С, аОтт) вЕои (cum liaec ita sc
habent. Dei hoc judicium) D. *' lia О с. cod. Reg. 801, xaxougla С *88ia6aXX(íu.£voi, (iieoújiEvoi- XoiSo-
coOutvot* ullimis duabus vocibiis expuiiclis p. 8ca6aXXó¡i£vot О. »'Soxefv xb ¿pyíÊsOai yivExai cod. Reg.
804. Tum äjjiuvov О. ,0 хабо О. " auví6oúXEuffEv С. " á6txouu.ívoií airoXUEtvcod. Reg. 804. " xivóc
cod. Reg. 801. " 8t' С " Vbb. npotpötaEi — xoï; xaxotç non sunt in О. Ex Cot. versione liquet, ilium
reseribendum slatuisse тгаря xb u.i] тсршхос, 8siJxEput. Sed a.ljcclione particulae negantis baud opus est. D.
Tum i:pá33o¡x£v S, O, r.pásiwpw С, rcpásjovTsc cod. Reg. 804. " Elôoxaç cod. Rfig. 804. " Vbb. ol
tív Tot; om. O. M iwivxwv p. an' aOxwv С " ¡6íaj cod. Reg. 804, xs 8ti С, O.
347 S. CLEMENTIS I ROM . PONT.' OPERA DUBIA: S28
qucum incidere potest. Sic justorum etiam capilli A Sveu yip xrjc xoG веой {iouXîjç oùSè etpouÓb; èv ita-
Deo im i пега li sunt. ylSi " è(i7TSi£tv ü/ei. UCitoij ¿ixaíuv xal ai xptyec xu
0»ф èvapi6[xtoi eEsiv.
XXXII. Hie aiitem Justus est, qui propter reclam XXXII. Aíxaiot Se èaxiv êxeîvoî, о той еШ^ои
rationem pugnat cum natura. Vei bi gratia, cunctis ïvExa xfl ç'JJct (xaxó¡Jt£voí- Oíbv", «Sei itpoosexiv
a natura insitum est, diligentes einigere : Justus co- èx çueeto; çtXoûvxac fiXelv- Síxaio? ireipàxat xai
, nalur etiam diligerc inimicos et convicianlibus be- lyßpobc áYan?v хя^ XoiSopoûvxaç eùXoyeîv, En ui¡v
nedicere, ac praelerea orare pro liostibiis, injuriam xal ùitèp iyfip&t eCêsOai, àSixoûvxai èXEEtv". Ato
inferenles miserari. Quocirca se priorem injuria af- xal xpoaSixEijOai " airaysroi , xa\ ojauç xix-
fici palilur, item maledicenlibus benedicit, verbe- «ptü¡i¿vou{ eùXoêî , xûnxou<n auYxwpEÏ , Suíixouav
ranlibus condonat, cedit persequenlibus, salutat ùnoxaipst, jxíj a<iTOXÍo[jL¿vouí JáaitáCerat , xoïç oOx
eos qui non suintant, cum non habentibus coin- ïxo'jatv uv lyfii xoivcove?, ¿pTiî<5(ievov iïeCQei ", t)iy
municat quse habet, irascentem flectit, inimieum èXÔpbv SiaXXásaei, xbv àneiG^ ларахаХс!, xbv Sici-
conciliât, conlumacem hortatur, incredulum insii- crtov 279 *ITTlX£ï» T0V lîEvooûvxa TzapapOîtîai ,
tuit, lugentem consolalnr, exagilatus stislinet, in £7rr¡psa£¿|A£voc uréysi, axap4Ttoú(i£voí " oùx Syav.
grate acceptus non indigne fer!, propensus est ad axxsï. E!<; 5s xb à-yanav xbv hXt)<jîov <Ь; èauxbv à-o-
diligcnduni proximum tanquam se, pauperiatcm SeStüXibí, iTEVÍav où ixs:p<S6T¡xat, àXXà xi cajxoû ¡ü-
non timet, verum sua non habentibus dividens fil pí£(ov xoîç oùx ïôuîti Ttivrji Y'veTat- 'AXX' oJ8k |ií¡v
pauper. Sed nec pcccantcm ulciscilur. Qui enim á(xapxávovxa,exiiAiüpíí. 'O fip *bv ■riajsíovár'azuv
proximum velut se diligit, quemadmodum ipse, é>í áauxbv, tîiç auto; о[лархт;аа^ oT8s Х1р.а>рт(вт|ма1
cum peccavit, sett nolle in se animadverii, ita пес ¡xi) 0¿Xeiv, oOxwç oùSè xoùç 4¡iapxávovxaí xtjuiipíc.
peccalores castigat, et sicut vult demulceri, benc- Ka\ ¿>; OáXsi xoXaxEikïOat xai cuXoyeijOai xaV ti-
dici, Imnorai i, omniumque delictorum veniain ac- (lâsOai xa\ Ttávxa xà" á¡xapxV¡¡xaxa aùxiji пиу/ы-
cipcre , hoc ipse proximo facit », quem velut se pEÏdOa'. , xoüxo aùxoç xtp ttXtjOÎov Ttoist, ш; âauxiv
iinai. Uno verbo, quod sibi cupil, cupit et proxi èxscvov à>-<xrâ>v. 'Evl Xóyw, 8 OíXsi ejutüi, OíXsi xa\
mo. Пазе enim est Dei ac prophetarum lex, lia-c i«p itXíjoíov. Ouxoç yáp èaxi вЕои v¿(ao; xa\ тсрост^
veri talis doctrina. Itaquc charitas erga omnem ho- xiôv, аОхт)" xtjç àXrflelixf í¡ SiSaTxaXta. Kai xaOta
minem perfecta pars est mascula humanitatis. At U.ÈV àf4~Ч í) itpoj ïtavxa ivOptoxov xcXeîa xi ipjiiv
misericordia pars est illius feminca. Qnx est esu- [iípoí ЕвтЬ xî,ç çiXavOpwTTÎai , xo 8k eXeîïv ú
rienlem alere, potum sitienti dare, nudum vestiré, С OtjXu (lipoç èax\v aCiXTJc. "Onsp eux;\ TXEivûivxa Bpiijui
visitare langiicniem , hospitem recipere, carcere xa\ icoxov Supojvxi itapaoxsîv xal'YVU'Vbv tviSeaixal
conclusum pro viribus invisere et juvare, omuino vosoûvxa етазхафаоОа! xa\ ^ívov |S¿Sa96at, хф" ¿v
denique calaniitosi misereri. sipxxî^ xsxàxb Suvaxbv em(j>aivá¡xevov pÔTjOtîv, ai»?-
aitXtîii xbv èv о*ии,срорз!с èXsr|aai.
XXXIII. Ego vero audito hoc dixi : Haec quidem XXXIII. 'Ey¿J 8e àxouaaç Sç-qv Taûxa uiv í-jví-
faceré possumus, at inimicis benefacere omnesque xov Tcpáxxetv èxOpoùç 6è eùepyeteîv, тгазау aÚTÜv
eorum injurias tolerare, ut insit in humana natura, ûiTO'fépovxa èirfjpîiav, oùx ofojiai e0 Suvaxöv àvOpa»-
inipossibile puto. Tum Petrus respondil : Reite lo- itEÍa itposEÎvat «pûest. Kal 6 Пехро; áicsxpívaxo- 'Op-
cutus es. Cum enim humanitas causa sit iinmorla- Oûiç ïçTjf à9avas£aç fip olxta o5»a <j çtXavflpti)7t!a
litatis, multo constat. Dixi ego : Quo modo igitur ItoXXoû 6£8oxat. Кауш Içtjv nuj 280 °'JV " ^^
mente polest coneipi? Respondil Petrus : Humani Edxiv èv vtj> XaSiîv ; KaV 6 Пахрой àirsxpivaxo- Taü-
tas, dilecle Clemens, acquiri polest, si quis plene xi)v, й <¡>£Xe KXûJtTjÇ "*, Xœ6eîv 2<mv, èàv nXrjpoço-
sibi persuadeat, inimicos, dum quos nderunt vexant pT¡OlJ xiç, 3xi oí ExOpo'i itpbç xaipov " xaxouxoûvxE,-
ad lempus, aeterni supplicii liberationem illis produ- où» [xidoûiiv, ai(ov£ou xoXanEdiç атхаХХаут)? огихоГсаГ-
cere : sitque ii eliam ut benedei admodum dili- 0 xiot Ytvovxai* npoiáxt 8e aùxoùç <bç EÍispfáxa? irç45ps
gentur. Porro via humanilalem aeeipiendi, amice àYaixfjuouitv. 'H 8è 68o; той xaúxr.v Xa6sîv, й çlXs
Clemens, unie» est, nimirum timor Dei. Nam qui KXí¡pniíek, ¡lía xíj Èaxiv, f¡7tsp ttrti <?6бо$ вгоО. 'О
timet Drum, non quidem potest principio diligere •yàp 6еЬу 9o6oú¡i.cvo{ xbv itXTjaíov ib; èauxov ауатЛч
proximum tanquam sc : ctenim ad hoc prxceptum ¡XEV xaxapxiîoù SOvaxai* £7гз\ xb xoioüxov xeXeúeiv"
non accedil anima ; at timnre erga Deum ámanlium où rcpoiápxExat xíj ûxí' ^Ф (J^vôt i^pb» Sibv fiStf
opera potest peragere, sirque, postea, ubi opera di- xà áyanúvxwv itoíeív Súvaxat, xal eW oúxu; «p¿-
• Mallh. vu, 13.
VARICE LECTIONES.
'* è|«MY'5i cod. Reg. 804. Cfr. Luc. хм, 6, 7. " Fort, addendum eî post oTov. cfr. horn, xvi, 10. S.
'* èXsîl Ü. " iipoaSíXEtaOai D, irpodaStxEÍüOai С, О, 7tpbj àStxEtsOat aller cod. Ci, in quo siibin ie av¿x£-
tat, ut exh. 0. '* 6pYtï6l*EV°î noÖ£' c01'- Rc«- 8<)l- " ахартойрвчгх; О. '* ajxapxivovxac cod. Keg.
804. " xi iiiserui с. О. " aüxii S, О, aùxij С, aûxii Cl. " xû О с. D. xüv О. •• оГец.я1 О. " oiv О
et ex conjecl. С, in ciij. lexlu ou. •' KXf¡(xi) О. *" ixpösxaipov О. «v KXf(¡jnj O coiisiauler. м Ы xb
xoioûxo xsXEÜaavxtC. Tum <¡ i{.ux<j p. xîj tyvxfi 'e8' vu'1 S.
529 CLEMENTINA — HOMILÍA XIII. 5:w
Ejavr. та ауащс то áyarav ti» vúp.(¡>») oio-a тсроаса- A leclionis fecerit, cliaritas velut sponsa timori velut
р:ти ¿i vjjJLCf (ы тш ifu6oy xel oútu>; to-jí ç iXavOpú- sponso adjungitur : atque ¡ta humanitalis gignens
tou; тЕхтоиаа Xofidfiojç áBáva-tov TÍOrjai tov xíxttj- cogitationes immorlalera reddit posscssorem, velut
¡iívov, <bí Eixíva веой" 6¡ioíav, 0т:6 çOopâç ú6pi- imaginen) Deo similein, cujusque natura nequeal a
uflíâi jit] 6uva;jivr(v tt]V айтой cústv. 'Оцй.; tov corruptione ludibrio liaberi. CaHcrum postquam lin-
■rij; çiXavQp<>)7:iaç exQepávou í¡[i.tv Xófov, ESitépaí manilalis doctrinan! nobis exposuil, vespera siicco-
гпхатаХабойтг;?, eEj 5;tvov етра-т]р.ЕУ. dente, ad sorauum nos conlulimus.
'ОМ1Л1Л ir. HOMILÍA XIII.

I. "OpOpoví 6È yevojjlívo'j ó Штрос eiatùv " fç^- I. Exorto autem mane ingressus Petrus ait : Cle
'O ¡ib KX^¡at¡í р.£татт).; айтой цтррб; MamSiaç s" mens cum maire sua Matlidia el mea uxore simul
xal tt,î èiif.ç fjvaixoí 5u,a i::l той ¿х^р-ато; 281 in curru coiieidcant. Slalimqiie ila factum est.
xi8iÇia0u)dav. Kal 6;лы; outioí lyhszo. 'OpjjKüvtwv Cumqiie per viam quai Balanzas ducit pergcre-
й f,p£v tí¡v iiA •• BaXavsaj 68ov, a^úOsTó" ¡дои í¡ ¡jtfj- mus, inlerrogavil me raater, quo modo paler agc-
тт,р, rtüí ó га-rrjp Siáv£i. KàyCo Içijv *E-l tJjv Çfr B ret. Respondí : Ad requiremlum te ас getninos La
íT¡í!vГ. пои
. xal. t<5v
— StS'JpitJV
*• * ► (f. ^ — ¡xoy iaufftivou
àSîX'fwv ш i . r* . а— . .
1res meos Faiistinum et Faustinianum profecius,
ts xa'i Фаио-Tívtavou Èx6à;, àvzipsziç eo-tiv. Ol¡xai non amplius comparuit : puto autem eum a longo
й Ix той rcXsEaro'j TEXsuTTJaat aÙTov, ^ vaytppafiy tempore obiisse, vel incidentem in 'naufragium, vel
ííp'.zíTÍvra, i] èv 65(5 açaXivTa'0, i] û-o Хитпц ¡ла- in via circuinvenlum, vel e dolore labern passum. At
piyQávra. 'H 6è àxouaasa xal èitiôaxpui Ysvojaivi] illa audiens lacrymis oborlis suspiravit pue Iristi-
inbaÇs XuTrqOeîia, т?) 6s 7:p6j еце EÔpsoEi •' )(a£- tia, verum ob me inventum gaudens de mœrorc ex
po'jsa Tf,v ix tî,ç Ci7TO(Avâ£ti)ç Хйгаг,у ¡¿STpítoc ах^ц- commemoratione orto paululum remisit. Iiaque
BXvivsv. 'OjiGç o5v x3T7]VT<)aap.Ev eiç BoXavîaç. Tij venimus Balanaaas. Sequenií vero die Pallum pro-
Si eîwJstj f¡¡xípa " eîç ПаХтоу íjX0op.sv, xaxsuOsy etc fecti sumus , et inde Gabalam, aliaque dieLaodiceam
ГябаХяу if, 6k етера xaTTjvTô-afiEV e!ç Aao6íx£iav. devenimus. Et ecce ante portas occurrunt nobis
Kit ¡бой îtpb tûv GupiTiv NtxijTqç xal 'AxûXa? à^v- Nicetaset Aquila, et osculali ducunt ad bospitium.
Ttiiv f¡}xTv, xat xaTaçtXfjSav-sç TJyov ànl t^v ÇEvtav. Peirus autem videns Ipulchram magnamque civila-
'0 5è lÜTpoí xaXíjv xal [леуаХг,1; iráXív ¡6wv "AJíov, lein , iEquuin est, inquit, bic aliquot dies comino-
?9r„ i«aG0a f¡(i£puiv tm|ulv«. 'ûj fàp è:r£zav тЬ rari. Nam fere semper multitude efficacior est ad
rlvfioi e-jvawwpov iert tíxteiv ,s toù; Сг,тоир.£уоис. С producendos quos quaerimus. Tum Nicelas elAquila
'0 jib ojv NtxfjTTjç xa\ 'Ax'JXa; ETiuvOávovrá p.ou, rcquirebanl a me, qua?nam esset peregrina ignota-
tí; eít¡ aÜTT) <¡ C¿vt¡ yuvfj. Кауш Içtjv 'Ep.i¡ p.f,Ti¡p, que ea mulier. Et ego respondí : Mater mea est,
f,v eîyvíivaí (xoi ó OeÍí 6ià Патрои íou xupíou (jiou quam agnoscere donavit mihi Deus, per dominum
Ееыр^иато. meum Pclrum.
II. Тайта (íou ürAvzos, 6 Петро; îtavTa aixoîç H. Haïe cum ego dixissem, cuneta eis Petrus sum-
í-t XEyoXaíüjv è^îOeto, úJí ар.а тй •* œùto'jç ftpoo- malim exposuil : quod postquam ¡Hi prœcessissen!,
kûeeu èyôj KX^p.r,î -6 e[j¿v yavoç aÙToi 282 iÇeôi- ego Clemens genus meum ipsi enariaverim, et ma-
liT,v, xal tt,î (JiTjTpb; tîiv ix ttjî toû ¿veipou îtXa- tris cum geniinis suis flliis pra?textu fleto somnii
5TÏ,; " TpOoaïEtOÎ (Í3TÍ TÔJV 6l6'J|JtlOV O'JT^Ç TEXVtüV profcctioneni, praeierea patris ad quxrendain ma-
Tíiejxiv^v àBOÔ^p-iav, Ëti te xaV той яатрб? ttjv iiA trem iter, deinde quo modo ipse Peirus ubi baec au-
Íí^stv aÙTÎj; ázoSfijiíav ÉratTa xa\ ¿)ç айтбс П£- diisset, insulam ingressus mulierem inVcnerit, quam
:¡»; ¡ита тЬ àxouîat тайта EtdEXOùv eîç zfyi vâov mendicare videns, et causam mendicaiionis poslu-
ей Ti) if'Jvatx\ uuvTUxtov jea\ irpoiaiToujav iôùiv, хз\ lans, cognoverit illius genus, cducalíonem, «ctum
to3rpMaiTEÍvTl)valTÍav7íUe¿(ievoí,íTvío[Tb]"tti- 0 «omnium, liberorom nomina, meum scilicet, qui
rq{ yá-wí, àva3TpoçT)v, tÍv лХаотбу 6v£tpov, xa\xùv relictus fueram apud patrem, et geminorum nain-
"¿xviijv та 6ví[xaTa, è(iou te той xaTaXEtçOavToç itapà rtim, qui cum ca iter susceperant, denique suspi-
тш та(тр\ xal tûiv aÙTfi o'j¡i7:op£'jO¿vTO)v 6i6'jp.uiv cioneni de horum obilu in mari.
îexvwv, xal oui " èv {аиОф U-£VO£ÏTO TEOvïjxivat.
111. Toútwv oúv xîçaXaîwooii (5t¡Gívtüjv imb Ш- HI. His ergo summatim a Pelro relatis Nicolas et
~ç»j, i Ntxy¡Tr,í xal 6 'AxúXac exrXaT¿vr£C íXeôv Aquila stupefacii dixerunt : Here ac Domine om-
VARI^; LECTIONES.
Leg.esy, utethom. xvm.19, ubi idem mendum repelitur. D. '» eío-iüjv 6 ПЕтро? С. *• Матве-
îîa; 0. •• ènl tíjv cod. Reg. 804. Subinde in O esse videtur ßaXavalac. «° lia utcrque Нот
'•pii. , nçafavra melius conj. С. " EÚpsaiv О. •• í¡¡jiípa от. О , qui deinde ser. e!ç тсаХтау. cod. et
Tum
risaXac. cod. Reg. 804. et Epil. " Ita О et ex conjeet. С , qui in textu tîxteî. »v "v tu
тф adju...».
adjunxi c.,. id.
,,.
0.
* ибт,; conj. D. At lectio vulgata nulla eget emendation«? , si с. O legas itXaTttjc írpóîaaEtüí pro Ci '"i
«аттг,; xal т:роуаз£ш;. S verum jam vidit. »« Pro [та] lacuna párvula in 0. Nil cerli conslat de cod.
jjaniiensi. Tum avaiTpo?f¡v conj. С , cujus texlus àvaTpoçriv, ut О. àvaTpoyijv ctiam legit interpret
wç var. ltct. ар. С , ш; bene ulerque Нот. cod. Dein т£<Цхатшу p. Tc9v7)x¿va; О.
Patrol. Gr. II. ц
531 S. CLEMENTIS I ROM. POXT. OPERA DUBIA. 33î
niüm, verumne est hoc, an est somnium? Tum Pc- A TApi te, ¿¿¡rzora xa\ KúpiE tuv àitôvituv, tovto
trus ait : Nisi dormimus, verum est. Ai illi paulu- «xXtjOec fl övEipöi »• ècrrtv; Ka\ i Штрос Içij- Ei
Iiirn rcniorati et cogilabundi dixcrunt : Nos sumiis pà\ xotu.(í){uOa •', aXr,UEÇ twfttím. Oí jSk , ¡ipa/u
Faustinas et Fauslinianus, et ab initio, cum nar (iEÍvavtEC xa\ aúvvot "° yev<5[ievoi, Içouav 'H¡ieI;
rare cœpisii, alter allerum inspicionles, plnrimnm èajisv Фаиатпюс хз\ Фаиаттвгоо;, xa\ àmpiffî sou
circa nos considcrabamus, nam ad nos pcrlinercnt StaXEyouivou aXXrjXotc ЕцбХаяяутЕС iroXXà тар\ èau-
«¡11:0 dicebanlnr, reputantes multa simula accidcre twv хат£атоха£<5р.£0а, (л^ ара оО/ 5¡u.tv 5ia:s£pT¡ l
in vita dominum , quocirca lacuimus, licet cor no та XsyafAEva, XofiCójAEVoi 5tí етХХа itap¿¡j№.a fivETa!
strum palpilaret. Iiituili autem in Пне sermonis, èv тф ßitj)- 8ío Eauo7tup.£v razXX¿[tóvoi тас хар8!а;.
dicta pertinerc ad nos, tunc nos declaravimus. Et ПрЬс 6È ТО TÉXOÍ TOÜ XE-|fO¡Jt¿VOU атгобХе'^аУГЕС *, Sri
postqaam hoc dixissenl, lacrymantes ad mairem fjfxtv SiatpípEí та Xev¿¡jiívo, tote èau-oùç 283 "ty*"
accedebaiit , eamquc dormientem nacti prolinus XefT]ao¡jLív. Ka\ tout' * e¡to5vtec р.Ета Saxpútov,
complecli volcbant. Petrus vero prohibuit, dicens : E7t£ia^X0ov t5¡ u.ri?p\, xa\ xoí¡«i>hívt¡v EOpoVcEC fjSr,
Sinite me, adducam vos et exbibebo matri, ne forte •7:EpiTCX¿xE!T0ac * èfio'JXovTO. 'O Sé Штро; èxûXuîv
multo et subito gaudio in animi stuporem incidat, a'iToùj el-ú>v 'Еататё [jus, тгротауаты u[iâç itapa-
utpole qua; etiam dormiat, spiritumque somno ha- aTf¡aat xîj («¡Tpl, p.fj iooç йло tt¡c itoXXtjî alçviSicj
beal occupatum. Xapä? e!ç Exu-aaiv IXOot tppEvûv, &t¿ бт] xoiuM[iivr|
xa\ то 7rvsû[Aa Отго той üttvou anrôXûivov í/oyu.
IV. Igitur ubi somnum ad saiielatem ccpil ac ex- IV. "0[лш; Ё7гг\ xopov éixev û"VOi>, виуервгЕат) tt¡
perrecla est mater, Petrus, adductis illis, coepit ei рл]тр1 о Пвтро; fjp'aTO nspl t?(ç 0EOïE6EÎaç aÙTfj
StaXÉÊaflat T.pàitçm Xéytov '• rtvwaxEiv не вйш]
de Dei cultu dissercre prius dicens : Scire le voló«
mulier, religionis nostra; observantiam. Nos unum Y'Jvai,TT¡í fjiOETápac Bpr^xEÍaj Tfjv TtoXtTEÍev. 'Hjíeí;
colimus Deuin, qui fecit quern ccrnis mundum : Uva 0sbv aÉ6ou.EV, tov татсо^хо-а 8v ¿p£? xoa¡wv,
illius et legem scrvamus, qua; in primis continet, xa\ toútou cuXájiOflEV tov vópxov, itepiigovra Ы
Ipsum solum colendum esse, sanctilicandum nomen itpcírtoi;, oCitov <j¿6eiv povov xaV тЬ айтой áyciÍEiv
ejus, parentes honorandos, colendam tcmperantiam, 6vo¡xa, Ti|iäv te fov£Ïi, xa\ fftocpovstv, ßiouv te ïs-
et pie vivendum. Ad h;«c non vivimus indifferenter, [jtvtJJí в. Про? TO'jTot? 8à àStaâpojç ' ¡ir¡ £mûvte;
nee e gcnlilium mensa 'cibum sumimus, neque cum Tpaî^Tjç ÈOvuv oùx àiroXauo[ji£v, 3lte 8}) où8e tjv-
iis possumus comedero, quod inipuram vilam agunt. ESTtâjGai aUTOÏç 8uvá¡uvoi, 6:à то ахаОартшс afrcoà{
Verum cum eis persuaserimus sentiré ac faceré ea ç ßcouv. IIXíjv Ьчклан aùioùj tceîswjaev та tt,î 4Xi)-
qtitt ad verilatem spcclanl, et baptizaverimus cos Geîœç çpov£tv te xaX nocetv, ßo7rTt'aavTE{ oùtoù*
in ter beata quadam nominis invocalione, tunc una Tpiïjjiaxapia Ttvl àTtovojxasia, töte aù-oîç 5'jvavjX.i-
cut» eis vescimur. Alioquin eliam si pater sit, aut Ç<Su,e6a в. 'EtteI ou8' 5v * izaz^p tuyx^vt], í| yuvi;,
uxor, aut proies, aut frater, aut quivis alius natu i) Téxvov, t[ àSïXço;, 55 iSXXoí tîç Ы cpúaeio; OTOpfV,\t
ra li amore ebarus, nusquam audemus ac possumus ?Xcov, auvEimöEijeat aCiTtï» toX|x3v Suvau-EOa. врг,-
cum ipso cibum sumerc. Hoc quippe religionis causa o-xEÏa 284 Ï^P 6iacf£p¿vro)í " тоО-io 7to!oûu.ev. Wi\
prxcipue facimus. Ne ergo tibi injuriosum videatur, o'jv ú6piv íiTÍ5!! то V-Ь 0TJV£STtä<re<x£ ¡toi t8v uíiv,
si tecum filius cibum non capiat, usque quo non u¿XP'í äv р.!) та оита аитф çpovîjç " xai 7»tî|ç.
eadem cum ¡Ho sentías et agas.
V. Uiiibus illa audilis : Et quid, inquit, vetat lie- V. 'H 6e àxoOaaua Içtj - Tf ouv xcjXûec o-f,[i£pav
il с me baptizan ? qua; prius quam te viderem, illos jjuî ** paTCTiî6îivat ; ^"'s трб той <te ¡Seîv toùç Xe^-o-
quos vocant deos aversala sim, per bane ratiocina- uivouç Beoùî 4its<Pcpá9i]V, Хоуицф тойтср, 5ti тоХХа
lioncm, quia niilii mulla fere quolidie ipsis immo- oêSov xa'O' •íju.ípav " Ououtrrj aOtotç èv tac; àvày-
lanti in adversis rebus non adfuerunt. De adulte- xaiç où irapEj-áOTjsáv [toi. П£р\ 6e ¡jiotxsiaç tí 6eî
rio autem quid verbis opus est? cum neque quando D xa\ XéyEtv ; ótótt обв' ote ekXoútouv, трист; це тоито "
dives eràm, delicia; mein hoc dcccperinl, ñeque TjTtáTtiaEV , oùô* í] р.£та TaOrtiv TtEvfa è7tt тойтв
subsecula pauperlas potuerit ad со veniendum со- eXoeîv ava^xátrat BeSOv^Toi , àvrt7roiou[AavT)v " ум
gère, quod pudiciliam meam velul maximum decus trjç аолрроиОу^с ¿>$ ¡xs?Eotou xiXXouç ,e, r¡c ïvExa
capesserem, cujus gralia in tantam calamilatem de- e!ç Toua'JTr¡v ^X9ov ítEpíaraatv. 'AXX' ouS' óTjxaí сг,
VARLE LECTIONES.
»* 8vEipov 0. » lia et Epil., u.atva(AE6a {insani sumus). Rufin- ftecogn. vu, 28. "• Its S., uuvvoeç С.
0, quam forinam ille librariis deueri putat : esse enim «talis Ínfima;, qu.e Lob. Phryn. p. 455 luijus vilii
atlulci'it excmpla. ' Hitt<fèpii 0 elC in Corrigendis, 8ia?épr| in textu. * âno6XéiJ/av 0. Tum айтоос С ,
oUToúí S. ' toûto C. * «EpiTcXáÊdOat 0 meiidose. * ïipÇaTO тгростауат^ XéÊiv С , intermediis omis-
sis. • f¡6£io? 0, supra <jeu.vwî, ар. С г.Беш?. Hane lectionem corruptela laborare recte vidii S , qui pro-
posuiláfíiü?. ' Siaaoptoç cod. Reg. 804. • lia О с. Epil., <ruvaXí?ó[i£Oa С. • lia О с. cod. Reg. 804
et üpifc, où8ap.o5 С. Deinde tuyx<*vt) 0 с. Epit., Tuyxav£t C. t£xvov om. 0. ,0 Statfépovreç colij. S.
'" Scripsi äv uijTàaCiTà айтш cpovfji с. О , äv та аОтф <fç. С , qui déesse аита recte suspicaliis esl, ôtv та
обта çjp. Epit. " |ae a<iJAcpov С " хаОтцлерыу О. Siibir.de öuoutrin Epit., Ouoúut]? С, О. айтой p.
oJToîiO. u r.pbi toûto Epil., quod in textu pon i vidi D. Frustra. СГ. e. g. Xcn. Anab. v, 7, Ц - si
Tij Éia-aTrjOî^vai oÍETai таита S. " av-ittotoufiavr,? Epil. '« халой 0.
;-5 CLEMENTINA. - HOMILÍA XIII. ">l
xjpil p/>u ШтрЕ, a^vosiv, 8ti f¡ t:Xeí<üv li«euu.ia ï% A veni. Sed пес le arbitrer, domine mi Pelrc, igno
E'j6'j|iiûv ■¡•¡VETat.'UOcvÈYÙ EvEÙOufAÎastoçpovr.iaja, rare, majorem ciiuulUatcm ex 1аз1а fortuna oriri.
iv 5>j3Öu[At'a крос +,5ova; e¡juiutí¡v oùx ozo5í6(o¡At. Unde ego quain secundis rebus tempérale vixi, in
AXXi ¡аг,8е vuv (¿ou хахоих'а; aín¡XXaxOat voui- afflictione me voluplatibus non iradam. Ñeque vero
Ttjî " ttjv (J'UX'T'' tijv -ot(ü{ тахрацив!а? Tuxouuav nunc animum mcum existimes .Tgritudinc esse li
î:i ttjv KXf¡(jL£v:oí eniyvwatv. 'Av-EiiEpxofiivT) yip berum , qui nonnihil tonsolalionis per Clementis
í, àx twv SJo Tixvtov u.ou ßap'j(bp.£a l8 xal tí¡v та- agnitionem nactus fuerii. Succeleus namque tiisti-
сы5 àp.aupoï xap*v- Alrtttï fip f¡f*a; ой toüoutov то tia ex diiorum liberornm inieritu nata etiam hoc
iv TT¡ OaXásnTi toutouj ^аратаХ^аба-., öjov то xwP*? aliquantum gaudiutn obsctirai. Etenim non la ni
■ají 6£taí e!; Oeov EÙas6î!a; S;açOapf,vai р.гта Y£ circa eos dolemus, quod in mari obierint, quam
tuv i{(üx"v айтоГ; ха\ tí о*(ои,ата ". 'U Se toutíov rat- quod extra divinam religionem mortui, periciint
■ri;p, 285 lybî 8- í'V6t°í' l'°î ^'P* KXt¡¡xevtoí corpore et anima. Pater aulem eorum meusque vir,
luaôov, èît( te ttjv E(it¡v xat " tiIiv uttov £t¡tt¡3ív ex- quemadmodum per Clemenlem comperi, ad qu;u-
Çiç, tojoutoiç í-Eütv àyavTji eotiv iravTcoi 6e ets- rendum me ac Hueros progressus, toi annis non
Ieûttjoev. Kai yip 6 TaXaiittopo; une sw^poiuvriç [ie compare! : prorsus vero iiilerül. Etenim infelix ob
ауапшу çiXotexvo; îjv. "OOev r.ivzwv f¡i¿£>v tûv ■• continentiam diligcbal ine, et erat amans liberoruni.
ùaèp «¿vra aÙTÛ fiYamjj/.évwv orspÔElç 6 уерыч Quarc eunclis nobis, a se super omnia dilectis, or-
ûîA (i£YÎori)ç á8u(ila( Sieçiuvûev. baius senex prse máximo dolore oeeubuit.
VI. ïîjî (jnjTpbî тайтз XeyoJjtjî, xa-i t^v ПЁтрои VI. Malrem vero liaec locutam lilieri au.lientes,
rapaivEitv *', àxoûovîEÇ oùxétî cttîyeiv èôuvavTO cl non ainplius secundum Petri admoniíinnrai se eonli-
tkxISeí, àXX' Èyspeavreç KEpiiTiXáxovxo aO-îJ , таЛХа nere poluerunl : sed surgunies complexi sunt earn,
8axp-Wu; xa\ xa-açiXoûvTEî. 'H Se Içtj ■ Tí GiXsi et cum mullís lacrymis osculati. At illa dixit : Quid
toûto EÎvat ; Kal ó Штро; ànExpivaxo • Парзгтт,- hoc sibi vull ? Respondit Peirus : Advoca forliler,
ffov, iL Y'Jvat, Yívvaiiüí tov vouv aou , оттш; twv naiv о femina, animum mum, ut natis tuis fruaris. Isli
йтгоХзйэт); tëxvwv. Outot yáp eIoi Фаиотсуо; xa\ enim sunt Fauslinus et Fauslitiianus, lilii lui , quos
tauáriv.avb;, oi uioi sou, ou; ev ß'jöü TsOvávaí 5Хг- in profundo periisse dicebas. Quo modo autom vi
Y»;. nui Se Çdiiiv, àn\ ßuOou ** OavovTEÇ iv тЦ vant in ilia borribili node mortui in pelago, el quo
XaXsrwTáiT) Èxîivrj vuxt\, хз\ Tztjj vûv ó p.sv aùtuv modo nunc alius ipsorum Nicelas ct alius Aquila
Nix^tTjï Xiyo-at , 6 Se 'AxuXà; , аО-oí oot eîtoïv nominclnr, ipsi tibi cxponere poterunt ; el una le-
ô'jvfjievra'. • ct:jv (Jo\ yàp í¡¡xeíí p.aOcîv IxÖH-£V- Taú Q cum eliam hos audieinus. Ubi li;rc Petrus dixit,
ca to'j Натрои eí-Svtoí, í¡ ¡AfjTTjp, xapsîîa стсоЗра , mater, vehementer gavisa, deliquio propeiiio.liim
•jsi ÉxXúiEíoí ¿Xí-py StEcptóvEi. "Ote Se aJtíjv àv- cxanimala est. Postqiiain vero illain rcfoc.llavimiis,
EXTT.íájxEOa, èxaOiïOïi, xa\ èa'j-:r(ç yevo¡i¿vt] lot) ■ sedit, alque in semetipsam régressa ait : Obsecro
ПарахаХш , T¿xva jxou ttoOeiví , еГлзте í¡(uv tí vos, dulcissiini lilii, dicite nobis, que acciile-
(íetí Tr,v xa^ä^lv êxsÎvt)v vúxTa tfu¡ji6ávTa 0¡xív. rint vobis post illam perniciosam et crudcicm
noctcm.
288 v"- Ka>- * N>.xt¡tti?, той XoiTO'j Фаиэт1уо;,%, VII. Tum Nicelas, qui et nunc Fauslinus, ccepit
flPîaTO X¿y£iv ' Ttjí a'iTTjí èxe£vt)ç vjxtoj той itXoíou, dicere : In ilia ipsa nocte, cum navis, quemadmo
wí o'rta, S'.aX'jojiávou, í¡[iaí ävSpsj tiveí,ívt(¡) dum nosti , fuisset resoluta , viri quidam , qui in
р-Лы XTjiTEÍEtv ¡if, собой ¡jiEvot, àvsEXovTO ", xal èv mari latrocinan non vcrcnlur, ceperunt nos, cl
ixáyí] Oé'/TEí xa\ xúicat; ÈXaûvovTEç, ¿те ¡xèv ттара navícula; iniposueriint, et remigando aliquando
"ÍTjvísípoV, ote Зг xa\ троса; ¡lETauEjirájAsvoi eíct^v ad terrain deferebant, aliquando el cibos accerse-
StpiTwvoí ÍY0V Ка1зарг1ау-хах£10а^рйоута1;"Ч)[ла; bant, sicque Caisaream Slraionis per.luxerunt : ibi-
Xi(iu, сабы те ха\ 7:Хт)уаТс, Злы; p.<¡ tí тгрокЕтас Ха- que nos in lacrymas eiTusos fame, metu, verbe-
Xt;ï(u[iêv t¿v айтоё; u.i¡ Soxoúvtüjv, ?ti te " xa\ та D ribus affligcntes , ne quid temeré contra suain
btiyexzj f¡[i£5v aXXáâvTECjirtüXrjaat t|6u vfjOijiiav. Tuvi) senlenliam loqueremur, imniutatis eliam nosliis
Si тц 'IoySaía;" 7tpojf]X'jTOî, àÇtiXoôç rávu, Sv5p.aTt nominibus, Ycndiderunt. Porro millier qux.lam
"1ойт:а, tövrâjicvi] f|¡ia; slcTéxvoiv eçOXottev totov, apud Judíeos proselvta, honesta admodum, Justa
xilsaïTi'ËXXii)vixîi!i:ai8EÎa \utà (птои8т]{ е$Ет:а[бЕи- nomine, cum nos emisset, habuit loco liliunmi,
«v. HuecçSè iç' íjXtxía; IjxçpovEÇ yev¿jaevoi xa\ tjiv. alque omnibus Grxcis disciplinis sludiosc erudivit.
VARLE LECTIONES.
" vo[xtjEiv 0. " àraoXsia С , qui conj. агмЫяс aOu¡AÍa. In Epit. aOufxia. '» Cfr. Epit. с 102. Ар.
IIapa:víaa)(i£v (ítapaviá£o¡AEV vel •napaviâCoju.EV id. ex conject. , яарар.иО í¡aó-
С liaec periodus ila sonat : "
(iat — è(«itfïf|v var. lect ap. eumdcui, itapaxaXiuoâi D ) yap Tztpi auTojv ote (oùx 6ti proponit С, ad
Epit referons) ¿v OaXásoTí S'.E'yióvrjsav , àXX' oùx i^X addid'it D ) 8ti npbç toutoiç èxt8; teiy^'V Opi¡TXEfa;
вЕой çOapÉVTEÇTàjujiaTa'xalTiç фих^» ámóXovTO. '• xa\ tt¡v С. *' töiv addidi с. О. " Vbb. хата tíjv
OÉrpou -jçjil-ni'.v post ry'jy.i-: rectius collocat Epit. " ß'jQou conjectura ad oraiu Oltobiuiiani , in cuj.
lextu «o-j , ul C. TÉxva pou TtoÛEivi, xáxva уХихйтата, Téxva xapSía; xauauv tt¡í Ер.г,с, dr.axi p.ot O.
" Vlib. той X. Фаиат^о; от. О. *• avEÍXavTo С. *« Sáxvovrsí conj. D , affligenlet wis fame. ujif. 'n
Recogn. С dcesse aliquid pulal. " Si C, " 'Iou8a'.oi; С
SK S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA.
Nos vero per relatem prudentes facti , et religionem A öpijsxsiav *vartf¡aap.Ev, xat tí ttjc itaiSsta; èçùo-
aniavimus, et lilteris gnaviter operam dcdimus, ut TTOv^sa'iEV, ö-toi rcpo; та Xomi ë6vT) £'.3Xey¿|isvoi
cum rcliquis genlibus disputantes, eas de errore ÈXé-fx£tv *йта Tiîpl uXavrçî S'jviúfisOa. 'AXXï xai tí
possemus arguere. Sed el pcrdidicimus philosopho- cfiXosiçtov +expt6úaap.£V, èÇaipÎTw; 8i та аОгЛтата,
iiim decreta, maxime qua; a pictale in Deuin alic- ХеушоЧ) *' та 'Emxo'jpo'j xai Dupôjvo;, iva ¡iàXXov
nissima sunt, Epicuri, inquam, el Pyrrhouis, quo ávar/csuá^civ 8'JVü>p.sQa.
magis possemus confutare.
VIH. Cacterum una cum Simone quodam mago VIII. SípLlüVl Si TtVl ¡Aiflp 5Xí8bv G'JVTpOipOl ^SVÍ-
educali, rationc amiciliae in fraudem fere indueli |ievo!, ciXíaí ** о8ф ar:aTT(OT)vat EXívSiivíúsajuv.
fuimiis. Ferlur enim quxdam de aliquo liomine fama, "Eüti " Sí iiç тлр\ avOptúnou Ttvo; Xayoj, où çavév-
qui ubi apparucrit , universa pioriini multitudo in то; ev ßaaiXsia tiov Oioiíb'TjsávTtjjv bfi.o; " adavá-cu;
regno vivet perpetuo ac cilra molcstiam. Sed ha:c xat aXú-tüí 287 ß«»>9*i =Xîl' ty*»í тайта piv toi,
tibi, maier, diligentius in tempore exponenlur. Nos fAT(T£p '*, E7ll XaipOÛ OXpl6ÉTTSpOV CXTcOf,<JST!H ".
interim cum pene jam deciperemur a Simone, IlXijv uiXXouaiv f¡p.cv атаетазОа! ûzo той Siptcovü,-
quidam collega domini nostri Petri, Zachoeiis no tiaïpos Ttç той xupíou t,;j,uv Штрок, Zax/aïo; Xt-
mine, accedens monuit ne falleremur a 'Mago, ct *> Y¿p.Evo;, itpooT)xá[xsvoí Èvo'joÎTâE p.í] à-aT^Gîjvai
Petro advenienti nos oblulit, ut ab ipso perfucte Tío MáYVi iteXeávxi 6e тф Штр<р гсрозт^ауЕУ, orto;
■nXrjpocopíjjaí í¡¡xaí M TtEÍaTj тер\ tuiv т^ BcOiíosía
quie speciant ad cultum Dci doceremur. Quare
ctiam le oramus , mater , ut quae nos consecuti Sta^spovTwv. Ato xa\ as, p.TJT£P ", ей/ар-гОа, iva
sumus bona, illa et tu percipias, quo possimus J>v f¡p.£s; xatT¡íj'.<úei)fi.EV àyaOtiv, toútwv xa\ eí>
cibum ct mensam habere communcm. Ea igitur (АЕтаХабд?, 6-ш^ xotvtôv " àXuv xai траиа^т;; цгта-
•:ausa fuit, o genilrix, propter quam cxislimabti Xa6EÎv S'JVÔup-EV. Айтт] o5v eütiv f¡ alTta, тгхойаа,
nos obiisse, quod in ea difficillima node a pi' 8t' f^v Ev<5¡ufecf)[AaíTE0váva'., ты " exeívt} TrâXtraü-
vatis in pclugo rapli suraus, tuque nos periisse татт) v'jxti йяо тгесратип/ aporca', èv mlifti, es
crcdidisti. 8à vojxiÇeiv i)p.äc aitoXtüXávat.
IX. Postquam hace dixisset Fauslinus, mater IX. Тайта той tyauorívo'j eítkívtoc, f¡ jjuí¡tt¡p fjjjLtûv
nostra procidit ad pedes Petri, rogans ct obsecrans, тсрооетааг тф Штрш, 8:o¡iivrj ха\ а£юйаа, Z-ы;
ut cl ipsam el bospilam suam cvocalam sine mora a'JT^v тг xat t*]v Cevg6¿xov aCiTT¡c p.ETa;up4áp.EV!>;
baptizare!, Uli et ne una, inquit, dies excludatur, iÇau-^î faTîTÎTT), i'va, (¡>Г(Л, р.т,5г[иа tiç ^f*
ex quo nalos mcos recepi, in qua cum eis non с &¡.ioipo; fersten, àtp' т\с та ¿¡хаитт)? àirÉXa6ov T¿xva,
bumpserim cibum. Cumque nos eadem quae mater хаО' fjv âv où " ai)VETTtaOEÍr¡v auToîç. Тайта oJv
coinprccaremur, Petrus ait : Quid putalis,mc ¡iiiini- xa\ f¡p.a)v т^ ¡XT]Tpt uu¡jiTuapaxaXE(iávTü)v, i П£тро;
scricordem esse solum, quod nolim vos maliis con gçr,- T£ vojjlIÇete, 1уш ¡jl¿vo; aarXayx^í *° èlV-l< Sti
vivio sociari, bodie illam baptizans ? Sed necessc tJL*5 ßouXoâi u.aâç o-'jvîtJTiaOiivai »• tîj рт.тр1., ßa-
est earn vel una die ante baptismum jejunare : et irrísa; aUTT¡v afu^spov; àXXà xäv ¡AÍav f¡piÉpav r.;A
hoc, quia omnino qnemdam pro se locuta est ser tou ßa-TUÖ^vat VT¡a-EUJ3i auxí]v Sil. Ка\ тайта
monen), quem ego idoneum fidei ilüus interprclein tnû аяХы? 288 Ttva ^Л^Р ía,J"íí itfOif&'o Xo-
babeo : alioqui multis ipsam diebus oporlcbal lu •j-ov **, 5v èY<^ ^¡i «íoreftK айтг,с Ixavöv ep¡iT(vía ojv-
stran. eíSov ÍTZtX 7toX).uv í¡[Aspiov aUT^v áYv.aOf.vaí l3É2;i.
X. Et ego : Die nobis, inquam, qualem prolule- X.' Kíy¿j£ctjv EIt:e ^¡jlIv TÍva Ё^вауСато Xíôv,
rit sermonem, qui lidem illius patcfcccrit. Respon- ôç 4k tí¡v iiíoTiv ойтг,с í5íct,vev *■. Ka\ й П£тро;
dit Petrus : Ule sermo est, quo rogavit ut hospila 1щ • *H aîtüiií aÙTÎj? той TJêairTtcO^vat " айт§
et benéfica simul baplizarelur cum ipsa. Non au- ■ri)V Cevo6¿xov xa^ EÚEpYÉTiv. Uux âv SÈ тойто tîj
lern rogaret, ut illi quam diligil prsesiaretur h;uc in' aUTtií iro6ou(iávti SoÛ^vai TiapsxaXsi, et \à\ т.ф-
gratia, nisi prius erga baptismum tanquam erga ^ Tepov «utí¡ б'-гтавт) " ыс Ы\ |х»уаХт1 tîj той $атгЛ-
niagnuni inuiiiis esset affecta. Dude ego reprehen ojiaToj 6ыр£$. "U6ev k-(iû ■üoXJ.iüv хата^^ызхш,
do pluriinos, qui cum baptizati fucrint, et credere ÓTtorav **, ßaTTTweevTEi xa\ nieresúsw XayovTEc, p.i¡-
se dicant, nihil lamen dignum fide agant, ñeque îèv ä^'.ov irijTEtüj TOiíüJt, ¡ííiS1 ouj ayaituffw, Ха^ь>
eos quos diligunt (uxores, inquam , vel lilios, vel Si] Yuvaïxaç aÛTUv >5 utoùç f¡ œtXouç^Ttpoç тойто TtpoTpí-
aniicos) ad hoc hoclcntur. Nam si crederent, vi- nwvrai. E: yàp irEitWTEÚxaai Cojíjv aitiviov aóv
VARIAI LECTIONES.
!* lia Epit., XèfiuSl C, 0. so çiXfotf 0. " Recogn. vin, 53 : Fertur enim in religionc nostra serme
rie Prophela quodam per quem immortali: et beata rila credentibus danda promillilur. Hune ergo nos puta-
h, milis Simonem. Sed hœc tibi, mater, opporiunius exponentur. " 8x'a°v С , qui conj. буХос, in 0 bxXwv.
.** ¡i^TEp S, 0 , p/QTEp С. " ÈXTeXt,(jETai S, с. Cl. " i\\>.âç лХт)ро^ор^<1а^ С. •• p.spù)v 0. " xotv^j С. Ит4
eoiij. S, salis bene. *• àv f¡ pt-fj p. xaô'ijv âv où C. Subindc оиуЕтпаавЕЦу Epit. с 106 et О , о-иуЕстт1аовт]У С.
Tum такта S, Тайта С, 0. *° EUïitXayxviîç О. Alia man. praemisil цт] in liiaig. 41 lia 0 с. S. o-yvEeri-
auOîjyat С. *' Xí-pv от. О. *' atpeXXT¡via6íivat С. и 6 С , ф D. " eJácfTjvjv D , èÇécpaviv С, О. " Bas
itisôijva; О. Сиш eod. aùdidi xai post £evo6oxov. *' lia 0 с. S , SceOíti) С. *в owít' àv С.
337 CLEMENTINA.— HOMILÍA XIII. 558
tam aelcrnam cum bonis opnrihus a Deo propter л spyoij xaXoîç SüipEtsOai xöv 6eov &тЛ х<1> ßairrt-
baplismum donari, absque dilalione, quos dilige- зцахс ", avuiCcpOcxco; oöj тратам i:poExp£7cov;o
renl, ad cum suscipiendum cxhorlarentur. Sed dim ßarxt39ravai. 'AXX' ipcl xi{ up.£üv 'kyaxliaw ui-
vestrum quis : Diligunt eos, ас de iis sunt sollícíti. xoy; xa\ çpovxi£ou3iv oÙTtûv. Toùxo eCrjOéí e3t;v.
LI stiiltum est. Nam cur tandem eos ¡egrotare vi "ЕтаЪ tí St¡ tote vo30ûvxa; ópuvxsc, i) áâyojxávo'Jí
dentes, aut in mortis viam abduci, aut quxdam xr¡v етЛ Ûava-ov ,0, í¡ SXXa xivà xaX«7tà icasxovxaç,
alia molesta sustinere, gemunt atque miseraniur? ¿Súpovcat xal eXsoüsiv " ; ООхш; eî TisitíTrsúxeiaav
¡la si credidissent ignem xtcrnuiu mauere ens aíióvtov тЛр ¡jivsiv xojj " xov 6söv jjfr] siöovxa; ,
qui Deum non colunt, non ccssarent nionere vel oùx âv ет:аОзаухо vomOsxo'jvxe; , т} xal аялвоиутас
tanquam de inlidrlibus doleré, dum eos ceriiunt OpûlVXEÇ, ¿>i TtEpl arÍTTtüV Ó6uV(ó[l£VOl , XT¡V Хах' вй-
incrédulos, cerii l'u tune illorum poena?. Nunc ergo XUV V.'J'/.IZVi 7r£7îXr,poçopr,[iévoi. 289 ât ~* v"v
liospitain accersitam interrogabo , num legem ttjv ÇevoSoxov itéu/J/aç li:avaxptvtï) ** eî xov vápov xov
n№iram velit amplecti, et prout consequens fuerit 8i' ei ijfxtTJv àfar.p aípEÍxai- xal оОхшс axoXoOOwç a
ajemus. 8cî 7rpÍ;0¡X£V.
XI. At vestra malcr, quoniam, ut decet fidelem, XI. 'H Se |xf)XTjp ùjjuuv, еткьЗт; пзхшс 6iáxsixai
in baplismum anímala est, vel uno die ante bapti- TiEpV хой ¡5атхх!а(латос, xäv p.íav itpo хой ра7гс!з[*а-
Miiinn jt'jiinet. Illa vero jurabat, dícens : Duobus xo; уг,зхЕизатш T)¡xápav. 'H Se ujjivusv ■ Дуо xcûv
superioribus difluís, dum narro mulieri recogni SiEXOouatôv V¡¡jisp<Ji>v, xî) yuvaixX xi xaxa xov ava-
tions eventum, prae multo gaudio cibum capere YVüjpidfxiv StrjoupLávTj, й-о xîjî toXXtj; y&paî xpe-
neqtmi ; nisi quod beslerna die paulum aquae çtjç u.ExaXa6sîv *• oùx t.S'JvfjOrjV, i) ¿X^'S ¡¿¿vov
sumpsí. Juramento aulem testimonium praebuíl $pa-¿íoí ûSaxo;. "Е^артОр^зе " те хф opxoj f¡ y'jvï)
ii*or Petri, dícens : Veré niliíl gustavil. El Aquila, Шхрои Xáfoyaa- *ЛХг,0ш; oùx Ёугитахо. Kai ó
magis vero deinceps Faustinos, ait : Nihil ergo 'AxJXa;, (¿aXXov Sï xoü XomoG Фаит-îvoî *', í<?T¡ •
obstat quin baptizetur. Tum Petrus subridens, re OüxoOv o'jSev xtoXÚEi aúxTjv ßanxtaO^vai. Kai ó Ш-
spondí! : Sed non est hoc jejunium baplisini, qnod •zpoi yikíiaz àîTExpîvaxo- 'AXX' oúx írzi xoûxo \t¡-
non propter ilium susceplum est. Et Fauslinus sxEÍa paTtxíüjxaxoí, 3 ■• p.T¡ Si' aúxo yíy0V£V- â^ *
excepit : Sed forte volens Deus matrem noslram 4>au3xïvuî атахрЬато • "lawç oîv ó <de.bç, роиХй(лг-
вес una die, açnilis nobis, separari a consorlio voí fjjjLÔiv xr,v ¡лт)хара ¡jLr(6£p.iav -f]jji£pav [л£ха xiv
inensac nostra, praordinarit hoc jejunium. Sicut àvaYviopvafifcv xwpí3at tT\í <¡u.ETépac хратта^г,?,
enim pudicilbm sei va vit in ignorantia, faciens С TrpóW.ov¿[AT)S£v xf,v VTjJXEÍav. 'ß; yip eato'fpávü
quod verítalcm decet, ita et nunc Dcus Гогзап pro- iv ayvoEa xo ^pÍTcov xf¡ aXrÊÍa тл^згия, oûxoj "
vídit, earn ante unuin diem jejunarc pro vero ba-? xa\ vûv 6 tàthç Гзыс (j)Xovó¡j.T¡a£v aCiXTjv терб ¡juSí vrá-
|.:<чшо, ut a primo die agnitionís nostra nobiscuui охеСзя! •• ûnÈp хой аХт)9оО{ pairciajxaxoî, fva aro
posset salera seu cibum capere. itpwxTií í¡p.£paí хой yvojpíaai тцхас luv fj^îv iXwv
p.£xaXa6EÎv Suvt)0î).
XII. Tum Petrus : Non nos, inquit, vincat ma- 290 XI'- Ks^ ° nixpoç StpTi* Mt¡ f,fiaç v.xáxw
Hii.i, praelexlum nacía Providcnlíam et matris af í| xax!a, т:р(5фаз1У EÙpoûua xí¡v 7tp¿voiav xa\ xexoú-
fectum : sed inagis vos et ego vobiscum hodie in otjí axopfíiv ■ aXXi ¡láXXov 6 ¡xeij хауш aùv ûpiïv
jejunio permaneamus ; el eras baplizabilur. Neque 8ta|XEÍvto¡x£v xt¡v OTf¡¡XEpov tv vr,!ix£Ía ", xa\ arjpio->
enim hodierna? diei hora ad baplismum apta est. ßnrx'.jOiiiiExat. OùSï YàP *ï йРа "íí 9^r«P0V ír1^-
llaquc sic fieri omnes consensimus. paí Ir.'.-ífisiiz eix'.v eIí ßaTxitajjta. Ka\ ¿[luj оихш;
YEvéîôat o¡ Ttivxîç o-uv£uSoxí¡a-a(AEV.
XIII. Нас ergo vespera cuncti fruiti sumus Petri XIII. Aúxijí O'jv xíj; " еатсера? xi); Пехрои el
doctrina, qui nobis ostendit per occasioneni matris, icávxEC 5i5a3xaXtaî airEXaOojjiEV, Seixvuvxoç íjfxtv
qin> modo pudicilix fines sinl boni, fines vero шее- ц Èx XTJ; xaxà xí¡v ¡AYixipa кро-^азго);, xívi Ufo) xa
cbiœ exilíales, el ila natura comparati, ut loti gc- xé1t¡ xtj; S(Dcpo3ÚVT(? xaXi, xà 5: Ttje (loi/EÍac x^-
neri perniciem inférant, eliamsi non statim, lamen Xetcí Svxa 5Xi¡) y¿vei " 6XEÛpov toieív cújiv Exet>
licet larde. In lantum aulem, inquit, pudicília Duo xâv [at¡ xax¿(j>í, áXX* ouv ye xav ^paSátoí. 'E~\ хоз-
placet, ul eliam bis, qui in errorc sunl positi, non- OÜXOV 8È , ÇTJ3b, Xi XÍ]í 3WCpp03JVT)Ç àpé3XEt X(T)
Dïliil .i .duc pro ¡Ha in prxscnii conférai vita. Nam в£ф, 3ti " ха\ xoïi Èv uXavt) ouat ^paxsïavxtva 6i:èp
VARIEE LECTIONES.
M Vbb. етЛ хй ßaTcxtjjjiaxt recepi ex O. "9avaxt¡> С. " èXcû)3tv С. " ета\ хоО{ var. lect. ap. С
u àvaxpivil) С. ' •* xbv 8t' om. var. lect. ap. C. '" xpo'fTJç (xi) ¡XExaXaOEÎv 0, qui om. vbb. ojx tjSuvf;-
Оц'/. •• lia conj. С. cuj. Ifixlus (iapxuptôEi ut Epit. , p.apxupf]3o 0 , E¡xaj¡xúp£t nonnulli codd. Epil.
" Фачт;'.-лз.ч6с 0. " fi С. Tum Фмахтмбс p. «H'jstïvo; О. *' тцл£рау xtj; f)¡A¿ov èniYviosEWî хшрЕаа'
ttj; хратсЕ^с, 7rpot¡jxovó¡jtT¡3EV xt¡v vri3xs£av. 'ûç y^P È3u)!ppavTi3£V èvaYvoîa, x8 TcpÉrav tt¡; аХт]Ог(ас tcoitj-
вжза, oûXbiç С. •• ¿jxov¿[íti3EV терЬ p-tâç VT|3XEU3ai aixT¡v èv ¿Yvoía С., " xí¡v o<j¡xspov StaLiEÍvttíU^v (...
Epitome ul -O. " xtjç inserui с O. " x»X£ixà 8vxa, 3Xto yém р. х«Х£т:а 6vxa öXw fivii O. Tum id. it£-
fvx£ p. ÇÛ31V I/e:. •* Forlassc йз-£, vcl 5aov — aixoví¡ji£iv S.
330 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. ЗЫ
fulura healiludo illis solum retribuitur, qui bapli- A aÙTÎjç èv ты vûv fi£w àTOvap.Et x*Pw ft "fty ex«
zati stint propter spem in eum, quique pudicitiam аа>хт;р£а pwSvoií xoïj 8tà tt¡v c2( aúxbv èXit£8a jk~
et juslitiam servant. Quemadmodum vidistis quae t.-ízIizXj'. y.x\ ct'j'fpóvto; SíxaioKpaYoCinv fcimStSo-
matri vestrae contigerunt, bona, inquam, quae in xai). "üdTcsp èYvibxaxs ln\ tt¡í uufxipaf ЩТрЬ»
line oblinuit. Forte enira si adullerasset, e medio YEVÓp.sva, Xéfdí 81) xà етЛ x¿Xeí xaXá. "la^ 8í si
ftrsset subíala. Qnocirca pudicam miseralus Deus ерл^захо, àvfipïjxo áv. Д18 <JW?povï)<iaffav. èXîfjSa;
песет ei imminenlcm avertit, et ablatos liberos o ©sbj xbv xax' aÙTÎjç araarpsêv cpóvov, xa'i xa
reddit. àçaipsOévxa xáxva à-Éôioxsv.
XIV. Verum fortassc dicet aliquis : Quot ob pu- XIV. 'AXX' èpst xiç r<ro)í • Ilóaoi 8ii utiKjpoirJvT^
dicitiam periere ? Dico : Quia non senserunt. Certe arabXovxo ; Ф7)[Л àvaiaOrjSÎaî alxía ■ урт\ укр tb»
enini oportet ut, quae sentit aliquem vel amasium aiu6avopivT¡v i} èpa>p.évou 6i xivb; í) " 291 eP*"
vel amaiorem, fugiat statim commislionem cum aroO тар' aixb ciuystv tt¡<; т:р4с auxbv e7ri¡iícswc,
со, tanquam ignis Паттат, vel canem rabidum. ¿и; TtCp cX¿yov i) XüdsoOvxa 6T xuvo* SvitEp xpáitov
Quemadinodum fecit quae vos peperit, reveía pudi- etoít)(t»v í) újxaí xsxoüía, xb xf,ç siúippoeúvi); Svtiví
aYaixijiiaaa xaXiv. Ai!) se, сила/0;;та oliv ùjitv •',
ciiiae bonuni diligens. Propter quod sérvala vobis-
сшп regni sempiierni aeeepit cognitionem. Mulier R «'"vtou $а.щЫас 1Хаб£ xl)v ïniyvtoaiv. 'H awçpe-
quae pudice cupit vivere, scire debet, sibi a malilia veïv pouXopivr) Y'jvî) stSsvai ¿çeîXei, ôxi (pQuvoupivrç
invideri, mullosque se amoris causa habere insi- ú:;b xaxtaç icpotpáaEi ipwxoj toXXoùç £x£l го^? ^та"
diatores. Uno autem pudicitiae aflectu casta per боиХои;. Mia Sí xfl Tp4ç xb awypovEÏv evsxaiei
manens, stinipla de omnibus victoria salutem con- asjAvr) (jiEÍvada, xljv xaxà '0 tiívxüív v£xt¡v Хабойаа
sei)uetur. Etonim licet quis cunetas excoluerit vir- ouG^vat Ë)(ei. Kai yàp el iravxa хдХа 8iaT:paîaito
tules, ob unicum adultcrii pecca^lum dabil poenas, xiç, u/.ä xî) npbj xb (xoc/fânôai ¿p.apx£a xoXaaflîj-
inqiiil prophcla. va; Sit ", ó т.ргкр^тцс ïçt].
XV. Mulier púdica, Dei voluntalcm faciens, pri XV. "H awçpuv Yuv*îi "Ь *<>" 9£°û OáXTjfia rotoü-
ma; suae creationis рга:с1агд est commeinoratio ; aa, xt¡{ aOxoû тгршхг)? «issu; ауавт) ùto5(avi)3'.î y'~
quia Dcus qui iintis est, bomini uni unam creavit vcxai • ôxi eTç Gjv ô 0eb; èv\ '* avOpiíiTOp ¡*£av Ixtik
uiulicrein. Ail h ne vero amplius manei púdica, si yuvalxa. "Ext Sï ¡xäXXov а&урыч fiÉvet, Èàv xîjçxxi-
creationis non obliviscutur, futurum supplicium uoiüj " p.i] àîXav6avT|Xat, xa\ xljv xôXaaiv itpo-
pnevideat, пес ignorcl aelernorum bonorum amis- eXi-T), xaV xôiv aiíovt'ojv àyaOûv xf,v Çîxlav (ii)
sionem. Púdica mulier, iis deléctala qui volunt aYvofj. 'H awtppíüv Y1"7*!' ^я^ T^í «óCísOat OéXousiv
salvi fieri, est pium exemplum culioribus Divini- t¡Sou,¿vt¡, T:apáSí!Y¡ia ЕОаебес xoeç ОЕоогебоОл x-jy-
tatis : utpote bona: vitas lex. Quae cupit pudice age- )(áv£i • àYaOoû yàp ßiou víjxoí eotív. 'H su>9povEÎv
re, occasiones maledicti amputât : si vero non GÉXo'jsa xàî лроаазЕс; x^î XotSopîaç Èxxonxst, èàv
data occasione tanquam ab inimico male audit, 8e p.í] 7:ap¿xoy* npoçaaiv XoiSopîïxai " il>î ÍitA
a Deo bentdicitur ac vindicatur. Púdica Deum de- àÔpoû, uni веой EÙXoYEtxai xa\ èxSixjîxai. 'H <гш-
siderat, Deum diligit, Deum oblectat, Deo gloriam 9pwv xbv Oe?)v roOïï, xbv 8;iv çiXst, xbv вгЬу хгрч
defert ; hominibus occasionem obloquendi non Ttïi, xbv вгЬу SoíáÊ! ■ àvOpûnot; 7tpoçaotv «pèç
praebet. Mulier púdica excellent dignitate replet XotSopiav où r.apiyu. 'II owtppuv Y'jvt) xf,v 'ЕххХт,-
Ecclesiam atque bono odore : el praelerea magi- a£av а^авт) xip.î) p-upiÇEt xa>. Ы\ cEjivaxirixt 292
strorum laus est, adjutrixque pudicitiam colen- 8oÇa£Ei' Ext Se xa\ SíSatixáXajv Í7raty¿? idtiv, xa\
libus. duvEpYb; aùxoïî iioçpovousi xuyx^vei.
XVI. Púdica mulier tanquam sponso Filio Dei XVI. 'H ¡Jtb'fpwv yuvÎ) û>î vjp.çttp тй Yl«^ xoû
ornalur, veslila sacro lumine. Ipsi autem decus in вгой '* xoa[iEÏxa!, EvSsSunivn) tb asjjivbv (puç. "Eaxi
anima est, honesta vita. Unguentum vero olet, ho- 8è auxtj xaXXoç i) '• èv xîj i^^XÍ £¿vopi£a. Múpoy 8Ь
nam famam. PraRclare amida est, pudorem indula; d itvéEi xí¡; ауаЪт^ ?т)р-г^. KaXà сбрга pfiffe oras ",
atque prctiosis margaritis rediniila, caslilicis ser xr,v aîSCj- xal Tip-iouç u,apYapixa; TxsptXEtxai» xo'jî
шоп i bus. Candida au(cm est, ut animo ¡Ilústrala. aw'^povlîovxaç X¿Y*"í- Aeuxt] Se хиухау£1> v~av "
In optimum intuetur speculum, quae in Deum aspi- xà; çpavaç fj XEXa[iiîpup.évT). KaX¿> естоттчрм opa,
ciat. Pulchrq ornatu utilur, liinore erga Deum ani e¡; xbv 0EÔV Ep.6XÍ7;o'j(ia '*. КаХш xóctj/loí ôT,xai,
mant instituens. Egregia mulier, non quae auro X(ö ърЬс 9eov '• çoôwxijv (J'uxijv vouOexouaa. Ka'/.r,
irretila est, sed quae a temporalis cupidilatihus í¡ Y"ví¡, oOx ^ХРизУ tstE8T)p¿uTj, аХХ' í¡ tuv ■npoa-
soluta. Púdica mulier a magno Rege desideraiur, xaípuv ÈmOup.:ti)v XeXup-ávT). 'H üiócpcjv Yuvrl t^6"
desponsalur, cusiodilur, diligilur. Púdica non prae- YÓXw BaaiXEt t.zç>itù§T[i6z Eoxtv, аОтф {jtsu-jíareu-
VARL-E LECTIONES.
" Yêvouivou p. í) sptüjisvou О. f,add. D. Tum xt¡v 7rpb? aùxbv iitip.i|íav O. *' Xusnuvxa O bene.
" 5Ï о С. 6в' fjp.iv С. ,а Ьт.6 С. 8т] О , 6eív coiij. С. " Ita ü. èv С, О. '» xxTJaewí О. Dein'de ).avl
OávT) С. ,v XotSopîjxat О. 7' vjp.p£o ulip0coù С. V r¡ ascripsi ex O. Fort, legendiiru aù-r\ç xâXÀoç * èv
х. х. X. secundum S. ' <fopü- т,р.9'гзха'. С. '" Sx' âv С, " ецбХатттоиза О. ■• вг^у S ad.d. ex
L'ouject. Ci.
Oil CLEMENTINA.- HOMILÍA XIH. 314
xat, auto) тЕтт^тац un' " айтой tjanTjTat. 'H joj- A bet occisiones ul appelalur, ubi viro »uo. Púdica
çmjv sic xi OáXsjOai npoçaastç où rapèxst, ^ x<¡> ab alio ciipiia, dolcl. I'udica marilo deferí sin—
aùrij; ivSoi. 'H aui'-pptov uno етерои OeXop.évT¡ Xu- cecum ac suavem amorem, blanriiiur, placet, ser
œïtii. 'H auçpojv tov ávSpa èvSiaOittjç tptXEÏ, xal vil ; in omnibus ei obsequitur, nisi quando iuobse-
xitzçiXsl, xal xoXaxeúit, apéjxst, SouXeúei, npoç quens foret Deo. Nam quae Deo credit ac obtempé
rivra aÙTCp nEÍOsTat, паргхто£ *• той anetOsív rai, absque custodibus et animo casta et corpore
веф. 'H îp. nstQofi¿vr¡ бгш Svsu cpuXáxtúV xai tíjv pura est.
¿•jyí¡v oTUçpoysî xal то <joj¡jux xaOapeikt.
XVII. 'Avótjtoí ouv «Sc aví¡p ó Tr¡v еаитой ■¡-u" XVII. Amens ergo est omnis maritus, qui uxo-
wtíxa /bioiZbi/ собой Огой. "От'. f¡ 0í6v (jlt¡ собои- rem suam a liinore Dei separet. Quoniam, quse
[iivr, 0Ù6È tov 4v5pa (¡¡обагаи. "Eàv 0eov töv аората non timet Deum, nee marilum metuit. Si Dcum
¡íXínovra (лт) совета«, npoç tov p.j] ¿poma пшс очо- inaspeetabilia cerncnlem nequáquam vereatur, quo
îjpOV^ÏEl " ; 293 ™^í °"s 04llI-pOvfj«l í¡ (if) JUVEp- modo illum qui ea non videt veiebilur ? An gra
/o^ívn, npoj tojí 04i)tppnví£ovTac áxoüetv Xiyouc ; tuito casiilatem colet ? Qua vero ralione casia eril,
тй? 8è xaV vou8Ea£aç tÚ'/oi ; таис 6à aojippovfjiiEt quae non convcnii ad audiendos castificos sermo-
ävsv çuXixwv, cavTr¡v èsouivjiv xpíatv той 8V 0eou ** nos ? Et quo pacto inslruetur? Quo modo eliam
¡ii¡ 8t8axO$, r"l^ x*)v ^ ("ХР£ ^¡8ovfl aitímov íij- temperanter se gerel absque custodibus, si futu
jiíiv nXr,po9opr,eíj ; 8Л TO'Jvavríov äxouiav aùrrjv rum Dei judicium non edoceauir, ñeque sibi plene
itpbç tov ítü^povíCovra à&\ ttiÉpxeaOat "V* Xoyov pçrsuadeat seternum ob exiguain voluptalem sup
àvjyxaaov, xoXáxsuo-sv. plicium ? Quare contra invilam coge, ut ad doclii-
nam qasiitatîs efTectricctu semper accédât, vel adu-
latjonibus vince.
ХЛШ. ПоХй 6s xpstTTO«, si ^раушут^аис^еч- .Will. Multo autem melius erit, si manu earn
Ьл хл\ вито? utü^piov y¿vt)# OsXTjreiç yàp atbçptov ducens venias, quo ipse eliam pudicus fias; desi-
•pv¿íOat, tva YVÚOT5 " агилгсй y&pov то tîXoç, xal derabis enim fieri, ut cognoscas finem honesti ac
aix ¿xvj¡tíií, eî a-fanâç, Xáfiu ír¡ ,в лат^р f£v¿jOat, venerandi matrimonii , ñeque pigebit, si cupis esse,
iota Tixva çtXsîv xcà ùizb iSítuv tftXeîaOai texvojv. inquam, pater, luos liberos diligere, cl ab iis di-
'О *• 5t!>9pova Y'Jvatxa £x£lv OáXtov xal аОтос очо- ¡igi. Qui niuliercm pudicam baberc vult, et ipse
ÇpOVÎÏ, TT)V ¿CclXou.¿VTlV EÙvijV aTtofií8(ü!JlV, тайтт) pudice vivit, ac debiiuni persolvit concubilum, cum
n-jVESTiáTat, таитт; súvscjTtv, aùv айт$ npb< tbv аы- r ea vescilur, moralur, ad caslificam doctrinan) ve-
çpovijovra ïp/îTat Xáyov, où Хита!, oùx eíxt) u,á nil; non çonlristat, non temeré liligat, se non facit
XïTai, êauTov ¡xttrriTov où ttoieí, & SúvaTat xaXà irap- odiosum, qux potest bona pneslat, quando vero
¿Xît , ¿>v ¡ijj V/îi , Tjj xoXaxEÍai тЬ Xetitov ,0 anoTtXrj- non babel, assenlatione quod deest supplct. Mulier
pot ". 'H ntbtppojv Yuvî C*2) xoXaxEUÖTjvai oùx àva- púdica adulationem non exspectat, virum pro do
iU'JU, xúptov t6v ávSpa Yvtüp'í-li Êvou-avou " tíjv mino lialiet ac dominum vocat, eo paupere fert
iKvíav 'f¿pit , ítítvíjvTt ouu.TKivä, a-o8T)¡xo'jvTt auv- paupertatein, cum esuriente esurit, cum peregri
a-.roor,u,Et , Xuiroupevov T:apa¡jtoOet-ai , xäv Trpotxa nante peregrinalur, tristem consolalur, quanivis
¡uiôva sxTVi <<Jí rW;8cV Ь/рмза. U7t¿x£tTai. 'О 8г 294 majorem habucrit dotem, lanquam nihil babens
Tirp xiv 7TÍvT,Ta É^r) Yuva'Z(Jti |Ji£lfáXT¡v itpoíxa subjicitur. Maritus autem licet paupercm uxoreni
t^ííítOoj aÙTr,ç tt,v (jw^poa'JvTjV. 'И Jtóyptov Y'JV^1 duxerit, magnam dotem pulet pudicitiam ipsius. Mil
aJTapxíía ßpwfjtiTojv xat totü>v xp'i'1'", ^va V-h ^t_ lier púdica nimio non iiiitur cibo ac potu, ne ci-
-iv6ívto; той ïi!>u.aTOi тф ßapsi *' icpbí eKtOuu-iic bus, p'mguefacto corpore, pondere animam trabat
àvi^to'j; хатазтсаат) tíjv d/ux^v. 'ЛХХ' Eti ur¡v luv ad cupiditates ¡Ilícitas. Prxtcrea cum juvenibus
viotí oùx ioiáCst, xa\ tojí yípovTa? iitowtEUEt, -(é- nequáquam sola maiiet, ас senes reverctur; iii-
Хыта; à-ixTouj àituÔEtTat, в»ф ¡xívtp eauTÍjv áicoví- 0 coniposilos risus removet ; se soli Deo tradens
¡io-jia ой д-faXXsTat, ueu.vo!jî X(5-couí àxoùouua ¥,8гта(, non decipitur; honesta verba audiens dclectatur,
TOjç Й u.í¡ art ítü-ípoduvi) ,v Xs-¡-<>t15V0'Jí a«w8ei-at. ea vero , qux ad pudicitiam non tendunt , repellit.
VAilLE LECTIONES,
" ítAC. " nap' èxtoç С. '* яро? tov (xt) ópuvTa icuí stotppovijaii scripsi de conjectura, т.Гис tíiv
iàipaTov npoat (jojçpovf|a£t со. I. Horn. Parisin. , itûj xbv àipaxov npotxa зшср. conj. С , el ex bis coí-
laiis lectionibiis suam versionem composuisse videtur interpres ; irpo? xbv ävSpa 6paTov napitrtat o-o>
avaiUïipoi
" тЬ papoç vel tí [tápT| conj. D, " etoçpOJÛvTlc С
VARIORUM NOT/E.
(42) H cèçfxM- rvrA- Adi ad Consltlutiones apo- humanum est, quam ut formt» J^™/,?2'*r"
«o/ir«Tun iani Latine tantiiin inipressas Antucr muritum, vel uxurem viri participent esse? Сот.
pi;e pag. 95, in tuargiue. ülpiaiius : Qml enim lam
5 t") S. CLEMENTIS 1 ROM. POM. OPERA DUBIA. 344
XIX. Teslis est Dens mulla homicidia tiniim A XIX. Марту? 0eö?, та>ХХо\ cfovot ¡AO^la (45) ¡lia"'.
adullerium; el quod grave est, hoinicidiorum illiiis xa\ то 8eivöv, öti tüv cóvüjv oùtî,ç то çoBspov xott
horror ac inipieias non cerniiur. Nam fuso san азебкс où ¡iXsitETai. "Otí, aï,aa-oç j('jOév:o;, vExpfc»
guine corpus moriuum jacet, et calamitatis ningiii- XEt-ai aw¡xa, xal то tt¡; nujitpopác Ssivov г.тпщ
ludine omnes stupent. At neces animaruin per exi:Xf¡JT£i. Ttjçîè u,oix¿fa(" oí tt¡í tyu-/r¡; çovoi ço-
adullerium, cum sinl magis horribiles, quia lamen 6spá)-spoi 6vteç, èirsl (jl+¡ àvGpwitoi; ßXanovtai ",
ab hoininibus non videnlur, aggressoribus occasio- Totj ToX(XüJ(jiv áoxwv ir(v ópu.í¡v ijapí/ouciiv • fvuOi,
iicni indesidis impetus prsebent. Cognosce, homo, SvOptoirs, tívo; itvoi)v éxei? "Rpbç zo ÍSV> xí^ ou V^l
i'ujus spiritum habeas ad vivendum , et ne ilium oùttjv [jtiavOfjVai GsX^îtjç. Tía jioi/ííac u.óVr,; uwl-
patiaris pollui. A solo adulterio polluitur Dei Spi vetat f¡ 0eou irvoíj • xe\ 6ii тойто aÜTÍ¡ t6v |uevav?a
ritus : atque ideo illc ad ignem trahit hoininem qui elj itüp хатаа-$, ShevSei yàp tov ú6piaTÍ¡v aiiüviio
polluii.Fcsliiial enim contumeliosuin tradere setenio napaSouvat xoXaísi.
supplicio.
XX. Пазе cum diceret Petrus, videretque bonam XX. Taiта Xíywv ó Dîtрос, tt¡v*' eYaOf.v v.i\ i¿-
pudicamque Mallidiam Here prx gaudio, arbilralus, çpova Ma-xtSíav " uiro xaP*í Baxpuouaav iôùv, w;
«lolere earn de tolcratis casibus, ait : Conlldc, mu- В ктЛ vTnTfíazi t£>v y£Yov(5twv XunijO^vat vojiiia;,
Ê'^tj • Oápasi , Y"val ' itoXXuv iroXXa хахз itaGdvTiijv
licr. Cum multi multa mala pertulerint propter
a.lullerium, lu propter pudicitiam passa es, ideo- 8ii ¡xotÊÍav , 295 a^ 5'* «dcposúvrjv irÉirovGa?,
que non iiiteriisli. Sed et si obiisscs, animse salu- xaV iià тойто oúx ЁтЕХгОтциас (44). El 5s xa'i те(Ц-
lem fuisses consecuu. Patriam Romain pudicilitf xstí, a£aü)a|x¿vrjV áv ei/sí tíjv фих^* Па-píSa 'Pcú-
ergo reliquisti : sed hac occasione invenisti veri- HHV IXzitzk; Sià stoçpoaûvïjv àXXà, tí¡ тачтт;? i:po<¡¡á«i
laiem, aHerni regni diadema. In mari periclítala es, áXí]6eiov EopEç, то SiaSiâ t% àïSiou fJaaiXEÍaí. 'Ev
al non morlua; verum licet morlua fuisses, ipsum {Ьвф xsxivSúvíuxac, xa'i qùx èTsXEÛTTjaaç, xart еГто '"
tibi pelagus propter pudicitiam fuisset morienti TitsXsuTfjXEtç, aÙT(5ç sot ó ßuOo; Sià aiü-^poiúvTiv övr|-
l.aplismus ad aninise salutem. Ad paucum tempus sxoúat) §ат:-:1С1(ла Eyivstoicpoc фих'!? ffWTijpíav. T¿-
nrbala es liberis, qui cum e legitimo esseni semine, xvaiv à-sXeiçOr,? TrpojóXÍYov, ätiva Y^Tiataç 6vta (гтто-
inventi sunt in meliorc sorte. Fame pressa mendi- pa? êv тосс xpEÍTxoatv euptjiat. Aíptió-Tousa tpoçiî
casli cibum : sed stupro luum corpus non fœdusti. mpciaif¡TTj5aí ', àXXà iropvóía ай>|ла <iöv oûx èu.!ava;.
Corpus affiixisii : at scrvasli animam. Adultorum Sûijxa abv èCatjdviaaç, àXXà t^v фих^1у £w*í> Moi-
fugisti, ne marili cubile maculares : verum qui fu- . , Xov ï'fUTEÇ, ?va ¡xi) xoîtïiv àvSpôç ¡xtavr);*, àXXà Stic
gam vidit Deus, propter pudicitiam locum viri sup- ' ti]V * dtjjçpojuvïiv 6 tijv cpuyi-jV siSàj; Osoç tbv àvSpo;
plebit. Ad trislitiam el soliluilinem redacta, prívala àmojtXTjptbdEt tá-ov. AurarjOsïaa xa\ ¡loviuftaisa т.рЬ;
es ad breve tempus tum manto, tum liberis : sed lu oXiyov àvSp6; xa\ tîxvojv íueXeícOtic, àXXà to'jtouî
îtâv-aç àTioXi-EÎv ' e'xeî KpoOEi|xîa 6avà4ou •• xpEÏT-sov
nmnes tibi relinquendi erant per mortis nécessita
ient : pnestal autem, quod propter caslitalcm vo- 6è ôti 5:à awçpoaûv^v êxoûaa àitEXEÎçGti?, î) * ЕГягр
lens prívala es, quam si invita postea períisses in äxouaa и.гта xp<5V0V W á¡xap-fa¡c oütäIc i-шХ-
peccalis. Xúoy.
XXI. Mullo igilur melius est, priora molesta esse XXI. ПоХХ(р oîv äjJiEtvov та тгрсотгТа 7 etvat OXi-
ас dura. Eicnim quando adsuni, spe quod prxter- бера. Ка\ fip 5тг napEoriv, еХк!5с той irapsXOEÎv
ibunt, non admodum contrislant, imo potiorum exos Tiávu XuiTEt, irpocrSoxii те той xpïÎTTovoç xa\ х*!т
spectalionc gaudium prxbent. Ante omnia aulera psiv irapíx''- Прб Tiàv-biv 51 eiôevbi <тг OáXoj, tz6<jov
scire te voló, quantum pudicitia Deo placcal. Mulier то oujcfipovEÏv àpaoxît 0еы. 'H mófptov Y'j"'ï) ösou
púdica est Dei electio, Dei beneplacilum, Dei glo àxXoyi) , 0EOÜ Eùôoxia , вгой 296 5Í5* , в£ой t¿-
ria, Dei (ilia. Tot prerogatives habet pudicitia. Nisi xvov. Toioutov àyaOov ' uwçpoî'JvTj. ЕЕ {¿t¡ öti vó¡io;
lex esset, ut ne Justus quidem absque baptismo in- D f(v, цг,8е Síxaiov а6аг.т13тоу 9 eíj tt;v ßastXet'av той
VARIZE LECTIONES.
" И-** I»««'« С »• tí 8k noiYEÎa conj. D. " ha D , ßXE-ETai C, 0. "t^v adjnnxi с. О " Мат-
OtSiav О. 1Ы El О. ' 7;potiT¡TiSi 0. • (uavfo С. * t-íjy от. О. * anoXEiTrsiv С. ■ In О esse viiletur
(xavBaysiv. * f¡ addidit D. Subinde \ягр p. d-ip 0. Turn idem от. аОтаГ« scribiique а-шХХйои, с. S
à-oXXûou С. '' т:рша-Е1а С
îipwa-Eia О. в" lia
'* О" et' ex co.njcct.
■..,,■ ■
С , in cuj. textu touoútuv .,;,,.
а*лЬшч. S insuper coi'ie-
cil ToaoÚTiov àyaOCiv aÍTiov • 8£xaiov xa\ a6á^TioTov 0, Cfr. liom. xin, 13.
VARIORUM NOTJE.
(43) Molesta. De adulterio emendes velím locum non verum Сот.
S. Mcihodií, in opere De libero arbitrio, Combefi- (44) In Clementinorum ms. hie ad marginem re-
siana; edítioiiis , p. 553 : "Eteoo? irpoi^v, bf той ceniiori manu scriptum cernitur : "Ort ei xa'i eGvuctí
7íXt¡(jíov yuvaixa TraiÊtv ?jOeXe, Xtj<tte'j(uv yáfAOV aXXá- ue
toiov, xai èrl itapávopov xoítijv Tpa^vai irapopjxíiv,
tov уауа[Л]хота, yvijuiov (imo ayví¡3'.ov vel ¡jlt) yvt¡- --•JTi
ctov) гатара yivEaoat OÉXtov. Hoc est : Aderai alius, p.ETepx¿^svoí. BauXEÍav 8e Хрштой ¡*óvoi o¿ всптСо-
qui proximi uxori cupiebat illudere, alienum malri- ¡xsvocEiíaY!avTp;a6a, х.т. X. Qua? omnia ad Pelagia
monium pra'iliUn.s, el incitons earn ut ad concubitum nam h.T.resini periincre videntur ; ut etnonnulla alia
ilticitum veitcretur, e marito voient faceré pattern Clement! ascriptis operibus inspersa. Сот.
MS CLEMEiSTIiNA. HOMILÍA XIV. 316
0:o-j eîseXOeïv, та/а itou tiüv èOviov oí irei:Xavr,p.£- A grcdialur in regiuim Dci, forte qui eranl in gen
tv. S'.i atij-fpoTÚv^v [ióvov swOfjvat èoûvavTO. Ati ii bue, propter solam pudiciliam possent salvari.
toùto Xiav à(b[jub тар1 twv èv 7tXavr, swopovojvrojv, Quocirca vcbemenlcr anxius sum lie ¡is qui in er-
cr.i 5vsv èXr.iSoç АуаОт)с saiapovstv eXópsvot irpoç ib rore vivunl pudice, quod sine bona spe pudiciliam
paTrrtîflTJvat ¿xv7¡p¿Jí gyousiy. Acb où atbÇovTat • 8ti conseclali, ad baplisnium recipiendum se gérant
íóyjia ftîoù xcttat, à6a~t3Tov ei* чту айтой ßotüi- segníler. Quare solví non fi uni ; quia Dei decrcuini
Xsíav ¡if, eîseXOeïv. Taûxa айтой eîtiûvtoî xal toutiov positum est, ne in ipsius regnuin iugredialur cxpers
irXsíova, e¡í Oïtvov e-tpirar^v. baplismi. Quse posiquain prolulit, et bis plura, ad
somnum conversi sumus.
•OMIAIA 1Д'.
homilía XIV.
I. 'OpOptaîtîpov " 8è тоЛХф той xa0Tj(xápav о Ш- I. Mullo autem maturing, quam quotidie solebat,
tpocSíum/cjOslí £¡sV¡Et Tzpbç *1цас, xal ÈÇyrevidaç 5<çtj- Petrus experreclus ad nos iiigressus est, quos ex-
taxrîvo; xal «tauaTiviavûç a¡¿a KX^jaevti ¡летя twv pergefecit, ac dixit : Fanstinus cl Faustinianus
oixjitijv ахоХои8т,затшзау [îoi ", öitojj èv sxeitivw " uiiaquc Clemens cum suis me sequaniur, ut ve
ц; BaXaajïiî татар èXOavTEç èv ахатазхотао pactisai nientes ad o!. ledum maris locum clam possimus
aj-:¡v S'jvT¡6£Jp.Ev. HXijv èiei tojv alY'aXuv'1 YEvopiviuv earn baptizare, llaque ubi fiiimus in lillorc, inter
<1ji¿v, цетз^у irsTpuv tivtüv YoXr;vou xal u хабарой saxa quaedam, quaî iranquillum et mundura locum
топом £'Jí:opT¡aávTttív efiá7rrt3£v aÚTÍjv. 'H¡xelí Sí oí pracbebant, baplizavil illam.Nos aulem fralres, mu-
««Xool, tü>v Y'jvaixüiv x^piv 5ца àôsXtpoj xal aXXot; lierum gratia , una cum fratre et aliis nonnullis se-
tub v-oxwpí¡!iavx£c xal Xousá[¿Evoi, 297 èXOdvrsç cess'nnus cl lavimus; ac profccli ad mulicres rece-
1-\"та; Y'jvatxaí 7tapEXá6o[Asv. Kal oûxwç èv xpu- pjmus ipgas. Sicquc in locum occultum progress!
çaùi) -¿zw Tiopî'jOiv-rîç £U¡(ó¡x£0a. "EitiiTa ó Штро? illic precaii snmus. Postea Petrus mulieres ob muí-
та; fjvafxa; Sii t8v 5j(Xov TrpoiitEjjuJ'Ev, ÔV áXXr¡c обой tiiudincm praimisit, juliens ut per alieram viam
éiriîfjv JevCav eXOstv ХЕХгйзас, àvSpwv « ¡lovoiç ■fjp.ïv irenl ad bospitium, solisque virorum nobis permisit
ff-jvîïvai TÎj ¡xiJTpl xal zaXç aùzaïç yuvai^Vv " èirerps- niatrem ac mulieres comilari. Venientes ergo ad
ij/ev. 'EXOóvteí ojv eîç tîjv $£vîav xal àvapévovTEÇ diversorium et pncstolanies adventum illius collo-
aùtov èX9stv àXXijXo'.; SisXsYÓfAEOa. Метя Exavàç 6è quebamur invicem. Post mullas vero boras Petrus
íjpaí & Петрос èXOtov, tùv ap-ov èit' EÍâpis-ía xXa- regressus panem in eiicharistiam fregit, et cibo po-
oa; xal etî6eI; otXai, ttj [JUj-pl irpui-ov e7:¿5tüXEV, ç silo mairi primum dedil, ac post earn nobis filiis
хд\ " ¡лет' aÙTTjv íjfjLtv toc? uioï; аОтт^с. Ka'i oû-ioç ejus. Alque ¡la cum ea comedimus, Deumquc lau-
íítí) e-JVEtniáOrÊV xa\ t6v Oeov EOXoYT¡aa¡iL£v. dibus proscculi sumus.
M. T<5te Xoi-íiv ó IIs-poî , TÍ)V í-/Xov ЕГзгХ^ХиОата II. Tum deindc Petrus, ingrcssum populum vi-
I5à)v xal xaOsiOílí xa'i -apaxaOcaOíjvaí ■fjfiäi xeXeú- dens, cum sedisset , nosquc jussissct assidere ,
saj , ùçT^cïtai ti TTptÜTa tísíOwv f;¡¿aí , t£vi Xóyw cnarravit primo ac docuit, qua ralione nobis post
"poîtiâç Tifiaí à-b той pazr:!i;¡jtaToc xal айт&с baplismum praMnissis ipse larde redüsset. Causam
Ppaí'Jvaj èr^XÛEV. Tt¡v 8» at-!av í\f[s totaúx^v. vero liane dicebat : Simili aique vos, inquit , dis-
"A^ta TM ú¡iac, çïislv, a-osTTivai , yáptuv auvEis^st cessistis, senex opérai ius advenil, curióse occullans
èpvi-r,;, TTopiapyiüi " xXí-tiüv " èautiv , xal -po- se, nobisque prius observalis ( sicul ipse postea
xa-aixo-f¡aa; fjjjtSç , iï>; aùxb; ûj-Epov ¿>¡xnUysi , fassiis est), nt vidcrcl, quidnam ingressi locum ob-
croôi т8 iôîiv tí âv ^páTTOt(jL£v eîç t8v axcTTtviv t<5t:ov tectum agcreinus, clam exiit et seculus est, atquo
£ÍarX6óvT£{, Хавра èxfii; f.xoXoOOûEV xal ,0 èv eù- in oppoiluno loco conveniens me ac salulans ait :
xaipt.) та-ы ^poïEX6à)v xal ттрозауорЕиаас ïçtj' 'Ex Jam diu te sequens et alloqui cupiens, verebar no
•roXXoi oot àxoXo'jOtîiv xal euvt«x£Ïv OáXuv f|8oú{ti)v, milii lanquam curioso irasecreris, nunc autem qu:«
jif,T:u){ ¿ç ir£pi£pYt¡) (xoi xa^£Tra'vTtÇ" v"v ^ та ejjioI 0 mihi viilentur vera, si vis profero. El ego respondí ;
îoxoûvra аХт)0т|, e! ôûXei, \íyw. Кауш ausxpiva- Die nobis quod tibi videtur esse boiium, et lauda-
'¿V 298 ^'T£ íji*tv йттЕр sot 8ox£Î xaXbv EÍvaí, xal binius le, licet re vera , quod dixerís , bonum non
ázo5E?¿¡iE0á se, xäv ты óvti (¿í¡ xaXov f¡ tí» Хеуо^Е- fucril, quoiiiam prudenii consilio ¡d , quod tibi
vov,è*EÎî:Ep àYaOi^ 7:poaip¿3Ei то 6oxoüv 30t xaXöv visum est bonum, volucris proloqui.
tÍTutv ^ОаХт,аас.
III. Kal ó YÍpwv той X¿Y£tv С)р?ато oûtui;- ваХаз- HI. Turn senex ¡la cœpit dicere : In mari vos
»tj ujiai XeXoujiívouj £Í{ ,l xov атЛ-хрчф>ч t(5itov lavissc vidi , cl post lioc ad secrctum sccessisso
VARLE LECTIONES.
" Ita 0 c. S , ípflpÍTEpov i). Cfr. bom. xii, 12; xvi , 21 ; xvn, i ; xix, i. Turn хаО' í¡[i¿pav idem.
" axo'jXou6T¡3áTti)3av \m 0. " sxet:eív(o О . el poslliac. Tum id. Та той £атг:!з(хато? oyE6ia3bj(«v (i:i
niarg. RspevOèv xal vÓOov) p. èv ахатазхбтии ßamrisai aUT^v 8'jvrÉea)[j.£v. '* t8v etYjaXóv С. " xaí
í'.pil. 110 el O . deest in texlu Qi. •• 1тЛ siipplevi ex O. " xal Taúxaic та:; y,jvsi1?'v ^ ■> ул^ za^í SXXau;
Y. conj. S "xaí add. г. O. Kx codi'in reposui í¡¡itv , quod Irapsiil S. Tum 3uv£3Tiá07¡¡x£v С. ,s чк-
p::pYo; Kpit. " xXáraiv 0. Sequens x«£ ex Epit, ¿l O , deest ap. 0. " xaí iiiseruí с O. .*' Oró O.
347 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPEKA DUBIA. 548
locum : accédons ergo, et obeervans tie occiillo, A CiTOjrtopfjaavTac iowv, 7tpo3eX8iov XáOpa хатЕсх4тдау
quid in secreluni ingressi ageretis , cum orantes то тс äv èv xpuçaitii síui<5vteí npatrotTE, xa\ ïnzi^
inspexissem, secessi : et vos miseralus opperiri Eùxopivouç sîSov ", <n:tx¿>pr\<sa- Ш^яяс 8г ú¡iic
coepi, usquequo egressos allnquerer, ас doccrem ne av¿p.stva, бтаос eÇioûsi " r.pono¡iu.i¡aat mista ц<]
iridis. Quia ñeque Dens est, ñeque Providentia, ачтатазба«. ООте fáp 8sô; Iutiv, oute itpovoia, àXXà
seil genesi omnia subjacent, sicut ego ex iis , quae fwiau та таЬта Ù7rfxEiTat, шс èyài àç' oîç rcáírovOi
inilii acciderunt , manirestissime comperi, in disci- ir£itXï)po9<5prÉ[jLai, èx toíXXüiv " àxpi6u>v то рдбтци.
pliiia inatlicscos jam pridem diligenlex eruditus. Ml) o-jv атеатш, texvov. Eïte yàp ей/д, £^T£ !**)> T*
Noli ergo criare, lili. Sive cnim ores , sive non , ex tt¡í увчЫыс r.írfzw aváYxrjv Ixetj- e! yàp e6¿a£
qiix genesis tua conti net, hxc tibi accident ucees- ti èSOvavTo *• f¡ xb eu tojíeív, oùtoç äv èv toîç xpEÍT-
sario. Nam si preces posscnl aliquid , vel bona tooiv f|p.rèv. Ka\ vJv ei \lí¡ se аяат2 f¡ lœvtxpa род
орта, ipse inter feliciores esscm. Ac nunc, nisi outt¡ es6tjí, oùx amorf,«!; " oTç Xeyüj. 'Ev toXXíJ
te decipit hxc paiipercula mea veslis, dictis meis ßiou лоте uv тарюиа!а, noXXà xa\ osotí ï9uov, xil
non difluías. Cuín olim ir) magna bonorum abiiit- Bsouivoi; ratpEÍxov, xa\ 5|шс e¿xi5¡jiev¿í te xal tOjt-
dantia versarer, mulla tum diis immolabam, tum 6tov tíjv тетерш^е-л^у excuyeiv oùx T,8uvf)8T¡v. Kàyw
egenis largiebar : allamen dum oro et pie vivo , В ëçv|v Tfvo torb & 7T¿7iov0a{"; ó 8è àÊxpivaTo- Oùx
Fatum non polui effugere. Et ego dixi : Quxnam áváyxi] XéyEtv vûv, Гзшс ЬтЛ tíXei акоиот], tîç те &v
sunt, qux tibi coniigerunt? Ule vero rcspondil : lyb xol t£vi»v, ev Troîaiç ¡îiou тарютаиЕоч Y¿Y<>va.
Non ncccssc est nunc dicere : forte in line audies, Nûv 8è 6tî fEvauEt та irivra ùiroWiTat, irXr(po?opT|-
(|iiisnam ego cum essein , et ex quibus orlus , in Of¡vaí az ОаХш.
quales ¡iicurrerim vilx calaniitales. Scd nunc, omnia subjici genitursc , voló tibi esse persuasissi-
■ii tun.
IV. Ego dixi ; Si genesi cuneta subsunt, bocqile 299 !▼• KaYw £=P4v'E¡ yev¿ue[ tí itívto úra5-
iia esse persuasum babes, iceum pugnaniia cogitas xeitcu, xal tsüQ' *" оитшс Exeív" «MAi)poçipi|ew,
cl coiisulis. Etenim si contra natale ne senlire ОЕаитф èvavrEa vo£5vou[i6oyXeUEiî. Ei ¡xsv yàp" тара
qu'idem possumus , cur frustra laboras , id fieri yivzmv où 3uvœtov oùSe to (¡>povEÏv , tí (¿атаютагое!;,
Consulendo, quod esse nequil? Quinctiam si nali- <tu¡a6ouXeúiov YevéoOai 8 усчезЪш àSùvaTov egtiv;
vitas siibsislit, noli in eo navare operam, ut per- 4XX' íti p.í]v e¡ ^vEatç u¡fá<jTT)XEv, u.f¡ j-eOSe keiAeiv
guadeas mihi, ne cplam astrorum eliam Dominum, j ¿¡ле ja-îj uéCciv tov xa\ t¿úv aarpojv SíSTtáTijv, oú 6á-
<|ui et si velit non fieri aliquid , fieri nequil. Sem- *- Xovtoç хоЛ u.í¡ ysvaiiGai Tt, Ys.véuOat àôuvatov ". A!eI
per enim, quod subest, ei, quod pnccsl ic duclt, yip <co uiroxeíjxEvov iu íjY0U,u-6vtí> TEÍOEuflai ауаухт,у
pareat necesse babel. Certc venerar! eos , qui dii l-î. Tb jaívtoi toùç vo¡xiCo¡ji¿vouc Oeoùç aéosiv, im
putantur, genesi dominante siipcrfluum est. Ñeque viaEwj етхратоиелг);, тгЕр'.т-áv sariv. OOte yàp тара
enim prseler id, quod fato placel, quidquam fit, -A 8oxoûv tí¡ глтгршреуц ti " ^ívs-ot, oOte oúto! ti
íicque ipsi quidpiam faceré possunt, qui universal! tojíeIv SúvavTai, t|¡ xíOiíXou oùtuv ¿TtoxEÍjxEvoi ys-
genesi sux sint subjecti. Si genesis existit, repu- víueí. Ei yávstjic Íjtiv, ¿v-íxeitci to (jitj irputov
gnat, id quod non est primum, imperare : aut snb- 4px£iv, f¡ " unoxEtiOat oú SúvaTai тЬ àyav^Tov , ¿x;
j.c.liim esse non potcsl ingenitum , cum, ulpole ayívijTov еаитои irpEî6'JTEpov (x^Sàv ?xov-
ingcnilum, nihil babcal se anliquiíis.
V. Нжс cum inter nos loqiieremur, ingens asli- V. Тоиита Tzpbç àXAfjAouç Хе^о'пыч f¡(ji¿jv, iroXùç
tit lioiuinuiii mulliludo. Tuncquc ad eos respiciens icapárcij 6xXo{. Ka\ t¿te iy¿> eîç töv 8xXov à-m6Xl-
<1Ы : Ego cum genere meo accepi a majoiibus cul- irtov Sîjv 'Еуш ха\ то èu,bv tpûXov Ы irpoâviuv Oeov
tum Dei, et prseceptum babeo ne ortui adhxream, uî6eiv нарЕ^сш; xa'i ■napâfyù.^La éxwv êvîcei pi\
astrologie* inquam disciplina : ideirco ad earn ani- p ^poaováxs'v, Хау" Щ *ф т^с аитроХоу{ас u.aOfj|iaTi,
шиш non applicui. Unde astrologix quidem non 8ii toûto où Tposéaxov. "09ev а<гсроХот£ас ¡xèv oùx
sum peri tus : quorum autem peritiam babeo , illa е1|Д 1цге1рв{, uv 8¿ e!u.i , utp^y^jopioi. 'Erat8t)M
exponam. Quia genesin ex ipsa geneseos scienlia уЫам атг' oútíjí ttjç хата tíjv fivsaiv eitisrí|(itií
confutare nequen, voló alia rationc ostendere, per àvaaxsuaÇEtv où ** 8úva¡itti, 300 ßouXeu,at áXXi¡>
Dei providenliam res administrari, el unumquem- трояш iimStîâi, 3tí хата üpovoiav 8ioixEÎTat та
que secundum ea qu« facial, prxmiuin vel preñas ^рау^ата , xa'i íxasToc , itpb{ & лраттЕ1 , т(ц^{ f¡
2ssc nacliirum : sive nunc, sive postbac, nihil mea хоХазгш? -:zú^z-.ar еГте 8s " vüv eits aSOij, ou6¿v
VARLE LECTIONES.
"elôov S O , foov C. " Da O et ex conject. С , in cnj. lexlu àÇtoûot. ,k таХХои С. " 8Jvav-ai
С. " lia О с. S , ататфт)? С. " toïtovOe О. " тойто С. " £xov С. ,0 yap prxtermis. S с.
CI. ed. 1658 et 1724. " Da О с. tpii. et marg. Ci , SuvaTÓv in textu, quoi! ut s.iiiam lect. reptlivit S ,
duinniodo ou BéXovToç referas ad à u.a. " тс О. с Epit., deest in lextu Ci. " f¡ et то aY¿vi)Tov cod.
Keg. 804, desuní in ulroqiie Нот. cod. " ете^ Yip cod. Heg. 804. '" où add. D ex conject. с.
noiiniillis Epitomes codicibus. Verba еплЗт) yíveiiv ал' aÙTÏjî тт){ хата ttjv Y^vsaiv ¿тазт^р.г,4 àvas^sui-
{eiv où 8úva¡xat dcshlcrantur in 0. '■"• Si tiansciipsi ex 0.
543 CLEMENTINI.— HOMILÍA XIV. S3)
p.ot Btaçipst, tcXtjv 8ti TzávTtoc iitoXaúasi Exaa-oc A interest : nisi quod omnino unusquisque fruetu ni
¿>v lírpa^ív. 'H Si arcoSstStc той ц^ eTvai y¿vejiv, eorum quse gesserit percipiet. Demonstratio autem,
ï~iv aijTï]. TiLv TrapEariórtov еГ Ttj ¿cOaXu,(üv earí- non esse genesin , lixc est. Ex astantilius si quis
pr¡xai , т) xuXXfcv Ixei " tty Xs 'P* > fl X^-ov *bv ociilis sil orbalus, aut n:utilam liabeat manum, vel
rtôa. , i) Ixípóv tí тар1 5¿ü|xa , 5 UTTOarpocjTjv itpoç peJem rlaudum, vel in corpore aliquid aliud, quod
íautv TiaXtv oüx í/ít, xal T.wibq ia-pexoû *• è-a-f- et redire ad integritalem non valcat, et sit supra
Т&иато; èxto; èartv , 8v ойог áarpoXoyot iäaBai отпет magicam ariem : quem neque astrologi se
izayyáXXovrat, ort u.f( à~o той (хахрой atuvo; томй- profiteanlur sanaturos, quoniain ab omni sáculo
tóv ti yEyovEv èyw 6è бгой BetêI» tt¡v Гаг-.v itapá- nihil lale conligil : ego vero Dcum precatus Sani
вхш **, ¿tote èx уЫзшс ya-ripOwutv то тоюйто " tätern piccluieio , quandoquidem id nullalcnus po-
оМатготЕ Xa6£ív t,Suvôi¡- тойтои ойтшс yevojiívou inii per genesin corrigi : boc ¡ta lacio, nonue errant
•&X afiapTávoujiv oí töv ítávra 8т][иоир-)^заута ©civ qui in cu un (»nun opilicem Dcum malcdicta et blas -
fXejçijueûvreç ; Kai ó -yapwv araxpívaTO- BXacrçt]- pliemias conjiciunl? Respomlit senex : Scilicet, id
¡uïv yap ion tí» XáyEtv ytvfffst uiroxstjoat та Tiávra ; est malcdicta conferre, dicere genitura; subjici uni
xiyù a«xptvá(AT)v Kai irávu. Et yàp Ttâgat ai tôiv versa ? Exccpi ego : Oniniiio est. Nam si omnes lio-
ávOpiúztüv ájxaprtat xal ají6£tat xal aaÉXyEtat è£j В minuin errores el ¡nipieUtes el impudicilix ex
iz:ipwv yt'vovTat, oí 81 asrápEí Tai та îïoieîv Ото stcllis oriuntur, Stellas autem ad en facienda a Dco
в:о0 £T^YT)jav, tva irávTtov âXEraüv aTOTEXEsrtxol constituía? sunt, quo cunclorum flagitioruin sint
YÍvmvrai, al TravTwv 4[ларт[ц sic aÛTbv àvaçépovrat, cQeclrices, omnium peccata ad eutn rcferunlur, qui
'Лч Tt¡v yívíitv Sávra èv тоТ; ärepotc. in aslris posucril genesin.
VI. Kai ó yíptav àrexpivaxo ■ "АХ^Оыс ¡xE-j-áXto; *• VI. El suncx respondit : Admodum veré locutus
Ьтц, aXXà T.àir^ uo'j 301 Tfl аторабХтрр «toSeEíei es ; sed omni tux iiicomparabili probalioiii mea
ti iU.Tj £¡ito5íê'. irjVEÎSTjîtî. 'Eydj yap агтроХоуос obstat coiiscicntia. Ego enim , qui astrologus sum,
£>v xal 'Рыртр крСкоч oíxf(iaí, EÎTa *' ÇtXlloOôEç TtVl et Romae piiuiuin babilavi , amicus postea faclus
spiiyivKic 6vrt Katuapoî, айтой te xal tîjç su¡jt6íou cujusdam qui erat ex genere Cxsaris , viri illius
ti;v ysvEoiv àxpt6â>î ** ^Kteráu.T¡v , xal tffTopfjiaç uxorisque ejus genituram accurate iiotam liabui ;
àxoXo-JOw; тас irpáÍEtc ànoTEXEaOEtsaç aÙTUv tîJ aunque viderim res, protit ferebal eorum genesis,
yivsrei Ipytu »v, aol X<5y<p rEÍGEsOat ой 6áva(jtai. THv revera evenisse, sermone a te nequeo persuaden.
7¿p -rrji f£v¿j£tüc айт^с тЬ StáOEjjux, iwtouv jjtoiyáSac, Habebat enini mulier lalem constellalionem , quae
iîttov SoúXtüv èpiLiaî, xa'i lizi Çavrjç iv ûSaat Ovi] aduller.is Tacit, ct servos proprios amare, in pere-
«Txoúíac. "O xa't ойтшс " y¿yovsv- 'EpaaGEÍda yàp той giinationc et in aquis defungi : quod ct ¡la factum
¡Siou So'jXoí.1, ха\ ¡il] çipouaa töv ^¿yov, ¡ри-рйяа syv cst. Incidit namque in amorem servi sui, et oppro
o'JTw, èv àXXoSa^ 6р(Цааиа xat xo!tî]ç айтф xot- brium non ferens fngit cum ipso; ac peregre pro
vuvfiuaaa, хата OáXasoav ie б'.Есварт]. fecía, illique comniisla, periit in mari.
VII. Kàfù àiï£xptva(jtT)v Ka\ тешс 4ра м ywtl>- VII. Et ego respondí : Unde igitur seis, quod
ax£'.ç ort f¡ çuyouaa èv àXXoSaitîJ yevo¡ji¿vti tov 8ой- illa fugiens, in alieno solo posila, servo nupserit,
Xov Iyr)u.£v, xa\ yf¡\Laaa M íteXeOttjuev ; Kal ó yé- ct post nuptias fucrit defuncta? Et senex : Cerlis-
ptiiv 'АасаХйс оТоа таХт)От], ойх 5rt lyrjivtEV, ¿лоте sime, inquil, scio, reveía non quod nupserit servo,
oiô* ort f¡pa è"if!vojiTxov, àXXà ¡1Ета Ttjv айтт|{ áitaX- quandoquidem neque quod cum amarel, agnove-
XaY^v xa't " àÔEXcpoç ó той àv8po; айт^{ e¡xo\ 8«]у^- ram : sed poslquam profecía est, etiam fraler viri
saro ïcivre та хата tov айтг,{ 1ршта , xal *• ¿í ejus mi li i cnarravii omneni illius amorcm; quod
ííjivo; £bv, ат£ 81) xal" àSsXtpbç, oùx ебоиХ^вт] p.iä- ipse, qui lioncsius eral, ulpoie fraler, noluerii to-
vat tIj» xoítt,v, xal ûc,3ooXo[A¿vTixala'.8o'.>¡ju|vTiau- rum maculare, et quo modo volens, ac ipsum at-
rtvxalTOV (J^vov <¡ TáXaiva (oCixIartfap au-}¡v ¡xi¡ji'|a- que opprobrium verita illa iufelix (ñeque enim im-
(rtat, Sri èx YsvéaEUí тайта itoieïv те8' xal тЛтцем D pulandum e¡ est, quia earn genesis faceré illa et
f,vayxa£sTO ") 8v«pov еГте аХг,в^ efe i¡-e'jot| етхХааато peipeti compulil) linxcril somnium, verumne an
oOx íftú XÉ-j-etv. "EXEfe f^P «utljv 302 elp«l*ivei- falsum, non babeo dicere. Aiebat siquidem ipsam
'Oí ort èv ¿páfxaTt eittorá; tií ex¿X£U3¿ (iot аца te- dixisse : Aslilit mihi quidam per visum, qui jussit
xvotç èÇaur^ç tt¡v 'Ptu¡jia!ti)v iy.6r\vai ndXtv. "O 8è me cum liberis sine mora urbe Roma egredi. Al vir
ávt,p зы^Еова'. aÚTÍ)v uùv toîç uiotç ut:£U5ü>v aùîixa pro salute ejus filiorumque sollicilus confeslim eos
аОтойс 7:a'.8£,jOr1Tonavo'j;IHsEiTa» 'AOfjVa,- ecítíóê erndiendos Alhenas misil cum maire et servis :
<tjv Tj u-r^pl xal óoüXotc, Tpíxov 6s vetbrípov utbv babens vcroterlium (ilium, qui erat junior, sibi
VARICE LECTIONES.
*» Sx£t addnnt Epit. et cod. Reg. 80*. In O esl : ^ xuXXf¡v tíjv x^tpa Ëxot. S8 ¡âTat О. " itapaa/û
Г, , ratpéçco £pií., ratpauxf,3U) conj. S. Subiiide ítoíte Ь èx 0. *0 toioutov О. м ихуаХа)? oniiserim
с. 0. •• £ÎTa add. с. 0. Subinde cptXwÖEfc С. " àxpt6£5ç rocepi ex 0: vv àxoXouOtuj tîJ fíveati
aÚTÍjv то? KpáÊtí à-OT£X£aOc£aaç 1руш С. ** ойты С. " xotviovíjsaaa айтф, OaXáuat) р. хо£тг,с айтй
xotvû)VT;aa5a. 'х. ÖiXaaiav С. »' таЬс p.' xal та'к äpa D. " yr,p.áaaaa О. И ó С. •• xal xaí О. *' ха'
О с. Epit. , о С. Tum recepi tt¡v ex O, qui sei . <х:Ы'.. " ?z add. с. О. " t.varxi^TO, О. ,v таивед-
eâojiívaí О.
551 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. S.'*
enm retinuil; ¡s enim, qui responsa in soumis de- A ë/ojv ít¿z rap' Еаитф**, ш; 8t¡ той xpr^ctTÎjavroç
derai, cuín со nianere ¡Ниш permiserat. Cxterum хат' Svap ovvEtvat oùtov аОтф STiTpa'}avroç. ПоХ-
multo elapso tempore ab ea Hileras non accepil ; Хой 8È ypóvou SieXOóvto; o'jx Елабе Ypáp.p.aTa т:ар'
cumque sxpe Alhenas misisset, assumpio me, qui айтг,;. A'JTOj тоХХахс; t.í^hí ziç "A0f;va;, èpi i;a-
ei omnium essein conjiinclissimus ас fidissitnus, paXa6¿>v tú; ■jrávTtov аитф yjrûiyztpm ívTa, 1тЛ
ad earn quxrendam profectus esl. Mullos eqiiidem tí;v ¿jf¡Tr,04V aUTTji" i~opzûbt\. Пол/л p.£V O'jv а!г.ы
cum ipso in peregrinalione labores alacriter luli, xa\ хата tt¡v aûSrîav auvaxapvov *' гробйцм;,
menior quod in prisca sua felicilaie me omnium p.E|xvr¡pivo; Sri tt¡; rcáXai аСтой EÙSaiLiovc'aç xoívwvóv
huhuisset socium, ac supra omnes amiens dilexis- lis rávTtov eixev, Oníp návTac o'JTO'j jte toùç çiXoy;
set. Iiaque Roma snlviinus, sieque in bas Syrix à-fazwv ,s. Kai Sí; arr^zXcuaaptcV oùttj? 'Р(0[хт,с, ха\
partes devenimus cl appuHinus ad Seleuciatn. Ai- oÜTtoí et? tí ÈvTaûOa tt¡c ïuptaç tYEv5p.E6a p-iprj",
que ita e navi egressis nobis, ¡Ile non mullos post xa\ e¡; EíXEÚxnav T:aps6áXo¡¿EV 60, xa\ oÜTto; íx6áv-
dies ргзз aniiui dolore obiit, ego autem bue veniens, tiov Vjpuöv той kXoío'j lut' ci ттоХХас f,{i¿pac èxeïvoî
viclum ab eo tempore ad bunc usque diera mani- ¡xèv" áOuptwv èteXeuttêv. 'Eyw Se ЬтайОа iXGùv,
bus comparo. тас 8tà tûv XEipuv Tpotpiç éxtote xa't eïç oVjpo то-
B pí£o¡xai".
VIII. His a sene dielis inlellexi ex oralione ejus, VIII. Тайта той yipovzoç eítóvtoj, crúvoiSa ", S«,
senem, quem obüsse diterat, ilium ipsum esse pa- 8v c).eyev Y¿povTaTEOvávaiel. оито; айто; fjv, eÇ íiv
liein veslrum. Nolui ergo dp vestris rebus cum IXe^îv, ó тсатг.ро upi¿TEpo;. 0¿x e6ouaií;0t¡v qiv" TÍ)
eo serinoiicni conferre, doñee communicassem vo- xafl' iijxa; айтф ¡j'jvavTt6a).EÎv, p.íyp'-í *v úpiv zpoi-
biscum. Nisi quod ubi bospitium ejus didicissein, aváOupiai. 303 nM¡v tí xití ttjv %Ыач айтой xi-
ineuúiquc indicasscm, explorandi causa, hoc lau- TajxaOwv xa\ tt¡v e¡at]v Sí 6* ¡rrçvusaç, axpiCsía; Ьгха,
tum percontalus sum, quod esset seni nomen?ille тойто ¡jióvov ezuO¿|xr(v, t£ 3vop.a ты yápovTi; "O Ss
aulem, Fauslus, inquil; item quod nomen geminis Sct¡, Файттос. Tí 8è toü; 8iSüp.oic ulot;; 'O Sé ara-
lüiis? illc vero respondil, Faustinos el Fausliuia- xpívaTO, ФаизтТуо; xa\ *auaTivtav¿;. Tí Se tü TpÍTqi
nus; et quodnam tertio filio? Al ille dixit, Cle utw ; 'O 6È e!~sv, KXf¡ptT)c. Tí Se tt¡ toútcuv р.т;тр\
mens; deniqíie quo 'nomine voraretur rorum ma 6vopta ; 'O Sé éct¡ , Маттс6!а ". 'Tro aup.7iaOsía;
Cor? et ail , Malliilia. Ego igitur ex miserallone ci/I- ojv ifío TÛvSaxp'jç ifEviu.Evoi, a~oXúcaj to'j; í/Xou;
laerymans, dimissa turba, veni ad vos, ulposleibi f,XOov -po; 0^.5?, iva jaetí Tr',v áXiüv xotvwvíav тайта
communcm perceptionem hace vobiscum commu- itposaváOwjMti uu.lv. Про 6È той àXôiv ¡хЕтаХабоГу e!-
nienrem. Porro anle cibuin sumptum nolui narrare, rstv ùp.îv o'Jx è6ouXf,0i)v, pi<¡ т:ш? ú~o Хй-г,; vtxr,-
ne forte vidi dolore baplismi diem in luciu ducc- Oívte? àv Tí] той pazTÍau.aTo; f,¡jiipir.£vOouvTEc Sia-
î-etis, quando cliain angeli efferuniur lxtitia. Hxc tsXíu^te, ÓTtÓTE xa\ &-c(ù.ot ^sípo-juv. Тайта той
Pclrus cum dicerci, oinnes una cum maire bery- Пгтрои XÉyovToç, èSaxpuo;o.sv oí tcívteí [í,etí tíj; ¡¿t¡-
înis nos dedidimus. Quos ille lacrymanles videns, трй;. 'O 8È SaxpOovTaç iSùv <¡¡JiaíC8 ëçt,- Nôv Ёха-
ait : Nunc unusquisque veslrum, pro timoré erga ото; ùp.(jv c<56(¡) Tío трос tov öeov Êwaiai? сЕретш
Deuin, forlilcr <|иж memórala sunt ferat. Ñeque tí Xex6£vt3. Où fàp Щ aí¡p.Epov ùpitv èTEXEUTr^sv ó
ciiiui hodfe voliis interiil paler, sed jam olim, sicut тсат^р, àXXà xa\ SxTtaXaiM, ¿>; ú¡xeí; o-To/aÍ<5¡xsvoi
vos conjectura recle facia dixislis. Е1рГ,ХЯТ£.
IX. Isla Peiro loqucnie mater ferre non Valens IX. Тайта той П£трои eIttívto; , <¡ (х^р ¡ií¡ <?¿-
clamavil cl dixit : llei mihi, о vir; tu nos diligeiis роиза ßouaa é?t¡- üípioi711 fivsp, f¡¡xa; а^атаоу xpí-
iiiori voluisli; nos vero vivimus, et lucem aspici- îEt piÈv айтЬ; ÈTeXEUTTiuai, i\\i.zïç Se Çwvteç çw; ép¿>-
inus, et adhuc capimus ci bum. Nondum autem hoc piEv, xa\ tpoyijÇ 5pTtn (XETaXa¡x6ávo;x£V. Uj~o) Si
uno ejulalu finito, cece senex ingreditur, et simul t?,î u,tâî таитц; ôXoXu-pÎÇ iraixiapivTiç, ¡Soù xal1* 6
nique clamons causam sciscilari vcllet, respiciens D yípwv E¡af,Ei, xa\ iiia tiJ) pouXsjOai ojtov ttjç xpa'J-
ad uxorem : Hei, inquil, quidnam boccsl? Quam fí|C tíjv ahtav irvivOavEsOat sic ttjv yjvaïxa £¡x6X¿-
video? Accedens vero et diligentius aspiciens ac iâç 304 s<?V Oîtwi '* tí OéXei touto sîvai ; TÍva брш ;
visus complexus est. Ambo aulem prae gaudio re- TTpodEXeuv 6È xa\ axpi6áarspov eví64ov xa\ épaOsl;
puntillo defecerunt exclamare nisi, el alter allcri TZEp'.íTiXíxETO. 0¡ Se итЛ хаР*? aícpvi8íou 8i£tp¿)vouv
loqui cupienies vocera non poiucruní emiitcre, nec ojicpÓTEpoi. Ka\ XaXstv аХХт)Хо>.с ßouX8[i£vot, aepasíi
continere inexplciam betiliam. Verum non mullo cruffxse£vTeç àx 7k tîjç аиХ^атои x»pä; oüx eSuvovto
VARI/E EECTIONES.
"ssxEVTtap' айту С. Tum Sep. 8f¡ Cl. Errat S de С, qui et ipse 8fj. " aÙTÎjs assumpsi ex 0. " <wv-
xajxov С. "луапыч L'.pil., ауакш^са С, 0. *' itipy; lyivaptba С, insequente xaí omisse. " 7iapa6aX(iv-
teç siispicalur S. " Add. èxEïvoç ¡xév ex 0 , quorum omisi èauTov атеобоОс ante tic 8iá. " Ixtote uéxpi
той Ssùpo itopífti) Tpotpá? C. " auviotíiv O. ** Tsüvávat yípovTa (>. Sequens оито; adscripsi с O. Dein ó
íi¡iáTEpoc ттат^р C. 6" ouv oro. O. 68 8£ inserui с O. •'• Мат0ь8{а O. M f¡¡xa; ¡Stóv C. " ir каХа'.
O. ,0 lia kpit. cl O., oíiipioi С Tum ¡xèv айт<5; accessit ex О. " &pTt add. с. О , qui от. seq. Sé
"* xaí recepiev O. " lia Kpit. ct O , or¡xuo[ С n o-uîxîOîvteç, xaí C. Tum in O. iSJcravTo, ad oran) p.
iSJvavTo.
S53 CLEMENTINA. — HOMILÍA XIV. 534
хрл-ih. DXrjv ркт' où noXù -nphc aù-ov f¡ " (jliqttjp • A posi-malcr quidem ad enm : Haheo te, Fausu-,
'Е^ш as, ФаСтгЕ, tov хата navra ¡xoi " yXuxUTaTov. omni modo mili i suavissimmn. El qua ratiune vi
Uw; ара íf¡c, 8v ú; TeOvEiJJTa [ихрф npácÜEv " vis, de nijus morte paulo anle audivimus? GaHe-
txoáiapiav ; nXi¡v oStoí eiœiv f,(x¿Jv uíol, 4>auerívo;, rum hi sunt lilü uoslri, Faustinus, Faiistinianus
ía'jsriviavo; xal KXfju,i;;. Тайте Einoúirr,;, i]U.zî; oi et Clemens. Quœ cum dixisset, nos 1res in ipsuiii
-fíi; npojnîaovTî; аитф xal xaT3?tXoúvTs; ajiau- ineumbentes, eiimque ileosculali, fonnam iiliiis
p£>; rao; tt¡v ¡лорсг// aùioû àv£ipspou.sv. оЬьсше recoluiinug.
X. ТаОта ¡iXíniuv ó Штро; g<pT¡ • Su й ФаОзто;, ó X. Ilaec vidons Petrus, ait : Tu es Fauslus, liujus
wjtt,; àvi;p xal tüjv aUTTj; naiScov ratf,p ; ô Sa Eçtj • vir, ejnsqiie libcrorum paler? lile vero : Ego sum,
'E-¡fú) £¡¡J4. Kai ó Штро;- Пй; ojv ¡jtot та ssauioû ,s inquit. Et Petrus : Quare ergo lua mihi tanquam
¿К ткр1 аХХои 8irjr¡aw, novou; £¡niov xal XúnT¡v xal de alio enarrasti, laboree referens el dolorem et
■:jc?(iv ; xal ó naïfjp ansxpíva-o • Про; -yivou; ú—ip- exsequi:is? Tum paler respondit : Cum sim ex ge
yuv Ka'.iapo;, xal nEpîçiopo; p.r) GéXtuv vîvisûai, nere Cxsaris, eunique nollem dcpreliendi, de ali¡>
äXXw Tivl " tt¡v èçf^TjTtv èvETunio3ap.ïiv e°, ïva aù- qiiodam nanaiionem efTmxi, ül ipse quis esseni
-iç ôjti; e!p.l p.}] votjOu. "JJISeiv yip 6ti, e¡ avafvió- non intelligerer. Sciebam enim quod, si 1'uissen) ie-
pi¡ioc -fávb>;.i3¡, oí хата TÓnov t)yoju.evoi тзСта р.а- " cognitus, loci presides со auililo, ut Caesari rem
Wvïs; ávaxaXésovtai " , Kaíaapi xEâpupiva gratam faecrent, me essent revocaturi, et priori«
smoüvte;, xa'i tt¡v той §£ou naXai Ejoaipxvíav ¡xoi *• vitae felicitate ciicumdaluri, cui ex loto animo an
KpiO^Tou-siv, фпЕр'оХд npoGsssi npórspov апгта;а- tea renuiiliaveram. Qui enim me ob moriem cha -
(it,v. Où yap T¡5-jváu,T¡v, tie pi 305 T^v Ь\Р& ^СС-щ- roi'uin créditai!) ad maxima damnavcrain, non po-
piviov та ¡xÍY'^Ta ib; nspl QavóvTOjv xpívaí, про; leram vilx delicis indulgere.
tí¡v xo'j pío'j cpuçTjv èauTOv ano5i8áv«i.
XI. Kai ó Штро; ïçtc ТаОта рач Ёпо^за; to; XI. Et Petrus dixit ; Нагс quidem fecisli quemad-
tbouXî'Jîtu. Шр1 6г Y£V^3ïtdi *Pa <}'eu8au,Evo{ Ъ'лзуу- moilnni placuit. Sed de genitura ineuliensne affir-
plfyu, f¡ ib; aXr¡Osúb>v Ебгба(ои; "3 ; Kai ó патг,р mabas, an veluli verum dicens asserebas ? llespon-
Îçtj- DO ¿£Úao¡xai про; aï, aXr¡OtJ>; ib; oûtt,; уа~ dil pater : Non mentiar apud te. Tanquam vere sit
vîiew; è6î6aîo'jv. EifiV yap oùx ар-Огто; тоО Оеы- genesis, conlirmabam. Non eiiifti rudis sum in in) -
рт>рлто;- t:Xt¡v aXXi xal ** auvf,v p.oí ti;, аатрола- Steins liujus discipline : sed et inecum versaluscst
•jwv äp'.tfro;, àvTjp AifOnrio;, 'Awou6Íüjv oyajxaxi, quidam /Egyplius, astrologorum prxstanlissimuii,
gjt;; iv Tai; ano3T¡p.íai; хат' ap/á; ¡Jioi çiXicioeI; " nomine Aunubion, qui in percgrinalionibiis, ab ini
vrt TÍ,; ijiíj; svp.6íou ¡jietí tiov tíxvwv GávaTov tio mihi amicus eOecius, uxoria meut ас liberoruiu
Hr/ou. tKal ó Штро; ïcpi)- OOxoûv Epyíp nÍTEtnai mullein indieavil. Dixit Petrus : Nunquid jam ru
»Ov **, orí où euvisTTjxe та хата ttjv yevEaiv ; Kal ipsa persuasurn babes, genesin non consistera?
¿ -атт;р à-ExpiviTO* 'Avayxr, |м navra та útio- Pater respondit : Neccsse est ut omnia, quae meu
'uifrjT.a. p-ou " e¡; T&V voOv ÈXTÎOsaÔai aot, Uva про; tern incaiii subeunt, libi exponam, quoad ea audiens
avrà axoJüjv ¡juivOivEiv bfts¡ toú; <iou toútüjv èлÉ■}•- possim discere tuas eorum rcfutaliones. Si'd enim ani
Xou;. 'AX).a xa\ "8 noXXà maÍEiy oîôa тоу; asrpo- madvert! errare astrólogos, in mullís etiam vere lo-
Xi-jou;, noXXà 5È xai aXTjOEUEiv. 'Ttcotcteúiü oJv p.í¡- qui. Suspicorigilur eos forle in us, quae explórala lia-
íai>; a piv axpiöoOsiv, áXrjOE'Jouatv, a Se nraíonatv, benl, vere dicere, in ils autem, in quibus errant,
ajiaOía náiôuaiv, tó; útcovoeív p.E, то p.Èv p.aOr(p.a id igiiOranlia pali ; quarc conjeclo constare quidem
svvesravai, aÙTOj; Sï 6:' àp.a9iav 4<EÙ8sa0ai p¿vi¡v ês, disciplinan), illos autem per solum insciliam Tulsa
sdt-Ь p.i] návxa; *° nspl tcívtiüv àxpi6oGv SúvaaOai. predicare, eo quod non omues possint de omnibus
306 К=Л ó Патро; à-Exp£vaTO- "Аге/е ", р.т] noj;, habere scientiam. El Peirus dixit : Cave ne cum
SEp'i u)v àXTjoîùouiïiv, èt:ituyx<*voujiv> xa^ °""/.^ àxpi- verum profcruut, casu assequanlur et non lanqiiaiK
bo'xr.ti Xiyoyjiv. 'Ava^xï) yàp näsa èx noXXwv tÔ)v .. min scientcs dicant. Omnino enim necessc est, ex
X^vojievtov àno6aivEiv Tivá. Kal ó yipiuv Êçr,- Пй>; multis diclis evenire nonnulla. Turn sencx ait : Qua
OÍV SlTl ПЕр\ " TO'JTOU nXTlpO'fOpTlOTjVal.TOSlTE ayv- ergo ratione ceriitudo hac in re es:>6 potest, ait
ijTTjXîv тЬ хата tt¡v yévEaiv, f] ob ; constct genesis, necne ?
XII. "Ap.coráp<i)V ouv oiojniü'^riüv Iijjtjv ly¿) "" Xll.Cumigituruterque laccrel.ego dixi -.Quiama-
УАШЛ: LECTIONES.
aeqaens xatinserui c. U. •■ ptoj p.oi Euoaip-oviav l., qui peign Ticpiuipuuui» , Uikc¡/ »»>»^Г|..
6а:оС С. Vb. êçr, in 0 poiiilur post ifEUaojxai. »l егшрг,р.ато;- nXíjv С, бЕшрг^ато;, 1
" ciXioesí; С. " vûv inspi-ui с. 0. Subinde où ex eod. et Kpitome. t<jv ante y^vesiv ora. С.
nonnulli Epit. codd. "" Vbb. toú; sou toútüjv Ш"П(оис. 'AXXa xaí (S) des. in 0. toi; *««F
С in textu, in marg. toù; — àXirxou;. Epitome exhibet : "Iva napa sou náXiv талт^Ог, uAflio xa} píoaia*
тПк nraÍEiv o'ôa х.т. X. UndcDavisius : Mav9ávsiv íyw toî; oí) eou kU-(x°'-; talrßi\. Kai noXXwv njate.y,
а. т.Х. •' u.dvr;v oin. O. "návru; О. " Ënîxs var. led. in EpU. 9¡ lia О. с. t.pH., про t. t-fw
escidit ар. CI. et S.
ЗГ.5 S. CLEMENTÍS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. S.'ifi
Ihemalicas disciplinas penilus novi, dominus aiiiem A 'Et.zí5t¡ to ¡Jta0r¡p.a ày.pt6wç *7TÎ3T3;iai, Ь tï xJpio;
ct pater non ilem, si ipse Annubion adcssct, coram xat ó TtoTÍ¡p où/ oy-(o;, fjBsXov, £¡ aUTÖ; 'Avvou-
paire dispulationcmliäbercm. I ta quippe res palam ve 6íü)v irapîjv, ï~\ той гатро; TOiíjsajOai ,l Xóvov.
nire posset, dum artis pcritus adversusejusdem artis Ойтш yip âv то т:рзуи,а sic çavspov èXOeîv ijíúvaTo,
liominem quaïsiioncm agitaret. Respondil paler : Ubi te/vÍtou irpôç ЬрМгууъч Tr.v £f]Tr,5iv Eay^xiro;. Kcrt
ergo potest cum Annubionccongressus et colloquium 6 тгаг^р àîiExpivato- Пой oùv 5'jvatóv èstiv "Awou-
baberi?Et Petrus ait : Anliochise : ibi enim audio 6£ii)vt uwîvxîtv ; Kai ó Штрос ecTj- 'Ev "Avr.oxsir
£X£t yap (lavOdvio Siptova töv Miyov бута м, ф "Av-
esse Siinoncm Magum, quem Annublon asscctalus
vou6íidv ftapETO5¡lsv0í àyùptirtis èïrtv. 'Etcív и o3v
non descrit. Quandoergo illic fuerimus, si eosnan-
ciscamur, discepiatio fieri poterit. Et postquam de Ixeî Ysv(ü[AsOa, èav ye xaTaXá6h>¡x*v айтоис, <¡ £<¡ti¡-
mullís disscruimus, propter recognitioncin laeti ct etí YsVíiOat 8'JvaTai. Kat 4¡u5c tíoXXí 8iaXExO£VT£;
Deo graiias agentes, nocte superveniente ad soni- xa\ iiú ты avaYviüpií¡¿C> yzpivtzi " Xal 0£ы vjya-
ptar-fiaavTEÇ, ásTiípaí ЁтпХатаХабойтг,;, eïç ürrv'jv
ii u m nos conlulirrius.
атратящЕУ.
B 'OMIAiA IE'.
НОМИЛЛ XV,
I. Ekorlo aiitem mane, paler cum malrc nostra I. "OpOpou Sk -revouivou ó тах-ijp «¿татт,; [MytfA;
iribiisque íllüs ingressus in locum ubi erat Pc- •f)¡x(ov xa\ tüiv Tpitüv uitov eíísXOwv, ЬОа i Штро;
irus, cum salntassct, sedil, deinde nos queque, ?¡v, прозауорЕииас ExaOá jOt¡, ínziza 307 xot^ fy"*«
illo jubente. Ac Petrus patrem inluitus ait : Per- ccOtoü xsXEÚaavtoí. Ko\ o IIítooí tüj %n'p\ гроагц-
cupio te idem sentiré quod uxor ac liberi, ut et 6Xá'|aí tyr¡- ЕтеОбео op.<5tf>pová a£ yvdaOcu yuva'.xV
hic cum eis convivas, et illic, post anima? a cor xai xáxvotc, £-(ü; aÙTOïç xal EvrauOa óp.o8íaiT0{ t,í,
pore disjunetionem, simul cum eisdem sis omni xàxsî (x£-à tov ànè той аырлтос ttjç ^XÍí ХЫР1"
molestia liber. An non enim te atque illos maxime ffuAv auvù>v aXuTtoí é<jt| *". "H yàp où та piytvzà <n
contristare!, si una non esselis ? Et pater : Omnino Xujeel xai aù-oùç то \ii\ аХХт;Хо'.с euvEtvai ! Ka\ h
sane. Tum Pelrus : Si ergo hic invieem sepáralo* ■Kdïttf- Ka\ nivu v£. Ka\ ó Пётро;' EL ouv xa\ "
esse molestia affleit, nonne, quando postmortem erit èvTaûSa тЬ àXX^XtDV xzyiopisbai Xuiîeî, ¡xstà OávaTov
omnino necesse vos non esse simul, multo magis te TcávTtOf ¿tpElXÓjJLEVOV Ù|AtV р.£т' àXXÎ]X(j)V (Jlí) £Ïva!,
conlrislabit, le qu'idem, qui vir sapiens es, ralioneluaî тА™ ys. [iâXXov XuitTjuEi ",0, se p;sv ávSpa eotfdv
opiuionis disjungi a luis, illos vero mullo magis do С 6vta Ttp TÎjç Yvt^lxrií (10и ^T':1 ' T"')V ?û" "£ХЫР'"
leré, quod sciant le alia sentientem aüernum sup »вас, aùxoù; Se toXù ¡lâXXov èSuvôtaeai тф e№¿vai,
plicium ob veri dogmatis iiegationem mauere ? Sri 5£ iXXa çpovoûvTa aî<bvio{ ¡aîve i xoXastç, ^т;то5
2оу|лато? атгосазн ;
It. Et paler dixit : At non ila est, о amice, ut П. Ка\ о ла-г;р Içtj- 'АХХ' o-jx Êortv, ш с£Хтат£,
npud inferos puniantur anima;, quoniam anima si тЬ àv qtSou <!»uxà» xoXaÇEaOai, aÙTÎ^ç а(ла тш àw)-
mul aique a corpore discesseril, in aerem dissolvi- orijvat той носато? eíc aípa Хиоц£ут]с. Ka'i 6 Петре;
tur. Excepit Petrus : Itaquc, usque dum bac de re iiSTj- M¿xpl? °'JV 8те äv * тлр\ toútou irEtfftü[i£v ■
tibi persuadesmus, responde mihi, nonne tibi vide- ¡re, а-áxpivat u.0!, où Soxeï ooi, aï ¡xàv àweîroOvîa
lur, te quidem, qui futuras peenas non credis, ne tJjv xiXatfiv (xfj XuitEcaOai, èxEtvouç Sí Tt£iiEKr¡iívjj;
quáquam doleré, illos vero, qui credunt, de te nc- áváfxí¡v ëêîv iî£p\ trou avtäaöai ; Kai ó Латг;р-
¿essario angi? Turn pater : Recle dicis. Pelrus au- 'AxoXoüoojí Xeyst?. Kat ó Петрос- Aià xi Si oùtoùî
lem : Et quare máximo de te mœrore non eos libe- oùx àiraXXaiJEiç ¡ieyîut^; t£p't зой Хйлг]?, tfl врт]-
rabis, religioni assenliens, non pudore inquam, sed ffxEÍa duveip-EVOç, où Susüjuta Хеуы , àXX' éuyvtjjw-
»quilate, de iis quae tibi a me dicunlur auiliendo et suvi), icEpl Tüiv X£fo[xávtjjv sol ùit' ÊJX.OÛ àxouaiv, xeu
judicando, ulrüm ea ita habeant, nec ne. Ac si qui xpíviov eï тайта ойтш; ëxEt» Í °^ ! xct^ e' H^v °u"u,í
dem ila est, ut dicimus, et hic una Cum charissimis íy_Et úí X¿yo¡jxv, ха\ ¡Ь6е iuvaiîoXa\J5£tç 308 T0'í
delectaberis et illic cum eisdem requiem conseque- îXtótoií, xàxEÏ 9'jvavaitaOîTi- £¡ Sk èv tt¡ tüjv Xayoiv
ris. Quod si in sermonüm tuorum disceptatione aou k (jxe'êi SeîÇtiç tí Ù9" f,[x(jjv Хе-р^а jiuOóv
ostenderis, quae a nobis asscruntur, falsam esse Tiva фЕи8^ Etvai, xal ойты; xaXfiç irotf(a£tç, oùtoù;
fabulam, etiam sic pracclare faciès, illos idem tecum o¡AOYvi¡>u.ovác no! EÍXi¡ip¿)c, xal той xevat; èX^tatv
semientes accipiens, effleiesque ut désistant vana èn£pEÎ8£j6ai itaûdEtî, xa\ iJ/euSuv <p¿6üjv аляХ-
spe inniti, ct liberabis falsis terroribus. Xa?eiç.
III. Et paler : Mulla mihi videris dicerc ralioni III. Ka\ ó чгат^р- ПоХХа cjaivf; ¡xot sGXoya Щыч.
VARIjE lectiones.
•* lia О. с. Epil., e*otT;oanr,v С. Supra sOáXcov leg. ccnsel S. •* Elvai p. tov ¡jiáôv Svta 0^ •• d>í SvG.
".yapit; itXiipiuBavTEi О. ,в ¡летя Tbv ушризр.Ъч т^с фиХ^? a7:o то^ 5ыр.ато; auvóvTa aX'jôv ëaî(j9ai С. In
Epil. 1Í2, ouvwv lv EÙuposûvTi StáYTjc. " xaí add. с. O. ,0° ¡¿äXXov où Xu-if-ssi С. ' lu Epil. et О ,
;ópj сои С. * äv от.' О. »lia S", r£Í<ro¡ji£v С, О. * стой interposui с. 0.
557 CLEMENTINA. - HUMILIA XV. 5Í.8
Kïl ó Ш-ро; lifx¡ * • Т£ oîv азт\ то xpaTOUv as, ¡хт] Л conscnliinca. Tum Pelrus : Effare crgo, inguil, quid
el; tíjv í¡¡iíi¿pav irtstiv èXSeïv, Xèye, îva etç oùto te conlineat, ne ad iioslraui venias fitleni, ut circa
XfyEtv àpÇwjjLse« '. IV/.Xà yáp êgti t¿ хратойута* illud incipiamus loqui.' Multa quippe sunt qua: rclí-
ïoùî u.èv itEîtEtapivouç àa/oXiav T ауораар/от, upa- nent, Tidelcs quidcm occupationes mercaturae, rerum
Çîtuv, угшруьшч, çpovrfStiJv, xa\ ôia xoiaûxa- ата- gcieiidaiiim, agricultura?, sollicitiidinum et simili» ,
«тойутас * Se, àç' <bv et xal au, ùtoXêiç той vo- inrredulüs vero, ex quiinis tu quoque es, crédita;
¡itfstv, îj Oeo'jç toùç oùx ivTaç etvat, f| то fEviasí та opiniones, vcl deos qui rêvera non sunt, exislcre,
roivra ùîtoxsïsOai т) aÙTOjxaTtipno, i) Tàç (pu/àç Ovi¡- vel cuneta gencsi autcasui temerario Bubjaeere,
та; elvai *, Ц xal tov íjuítejiov Xóyov <J/eu8î) <¡>í oùx vcl animas mortales ense, vcl et doclrinam nostram
o5jy]ç ■iipovoiaç. esse falsam, nulla nimirum existente Providentia.
IV. 'Еуш Se izpovoi» ësou та таЬта StotxeTneat IV. Ego vero cunda per Dei providenliain gu-
èx tíóv тар\ el Y'vo^ívwv '* eívac Xáfo). toioOtoi; bernari aflirnio ex iis quae tibi acetderunt, quod tot
feet tíjv Síárcasiv ooO ts xal twv auv feváaQat. aiinos tu ac lui fuislis separati. Quia cnim, si te
'Eix\ yàp (Tjv aol óvtsc Гаы? tuv tt)í 8î03s6eiaç cum inansissent, forte non audiissent sermones
XóVwv " oùx 309 ^v emfjxoueav, toxovojiÔt) <rùv vera; rcligionis, provisa est peregrinaib cnm ma*
|И]тр\ í¡ aTsoST¡u,(a xal vaudyiov ** xal Оауатои йта5- Ire, item naufragium et mortis suspicio et venditio;
voia ха\ àrcpaaCai* In ts xal àxiraiSsuB^vai oùtoùç prxterea illos crudiri in Grxcis ac impiis doginati-
та "EXX^vtov xal ** 50sa Мурата, Tva (läXXov «bj bus, ut melius tanquam pciili possent ea evcrlere ;
ейоте; тайта àvaixEuaCsiv 8'jvarol «Soiv ек\ toûtoiç ad Ьлзс dilexisse piclalis doctriuam cl mihi poluisse
то çiXâat tov tt,ç 0£0T£6îiaç Xó^fov, xaï eu,o\ eviú- adwiari, ad pereipieiidam pr.edicationem meam ;
eijvai SvvïjOfjVat, rpö» то JuXXa6¿iOat и иди тф sed et adhuc convenire fratrem dementem, sieque
xi\p'jf¡iaTf aXX' Iri уА\ч auveX8s!v ха\ tov à8sX(pov agnosci malrem.et recupérala sanitate pleno persua
KXijjiîvTa, ха\ oûtwç tíjv ¡ir¡T¿pa eriyviüirOTivai, xal den de eultu divinitalis, nee mullo post stal'tm ge-
итЛ вЕраткЕас tt¡; Osotijtoç " 7rXTipoçopr|8Tivai, xaV minos filies, agniios et agnoscentes, seqiienli que
¡lî~' su îtoXù eùOù та 8:8u¡ia T¿xva " è7TifvtojOëvra que die tibi oecurrere, teque tuos recipere. Taiilam
xal èjrtyvovra xa\ ttjî 4XXt;ç f]fiipaç soi <juvtu)(eïv, igitur adeoque eelerem colixrenliam, uudique con-
xal той; sou; àiroXa6EÎv. Too"3Útt¡v oùv та/EÎav ipjxo- ciK'i'eiiii-ni ad ttnam consilii melam, non putu
viav Tiavra/aBEV uuv8pa(ju3Ûîav e!{ iva Yvwjxirçç oxo- absaue Providentia conligisse.
■¡A"/ oùx oljiai áT:po^r¡Tov EÎvat.
V. Kal ó тсат-ijp тш Патрф f,p?aTO X¿Y£tv* M}¡ _ V. El pater coepit dicerc Petro : Ne arbilrcris,
víjii'e, «р{Хтата p/)t Пётр;, àv ivvoía ¡x^ ï)(stv 'cïp,• cliai issiine Pelre, me prxdicalain a te doclrinam i»
tov uno oóu XTipuaaoÊvou Xdyou. Шра; ir yovy mente non habere. Denique bac praelerila node,
ti.tt.í fí(? icapq)XT¡x'j!aí vuxtô; тгоХХа той KXÍ](íev- cum Clemens mollis borlarelur me ad amplecteii-
toç i:poTpE7:ó¡iEvá (loi *' тт^ ùîto стой XTipuairojxivri dain veritalcm quam predicas, respondí : Quid
алг^ЕЕа auv6Í39a!j aTCEXpívá¡jiT)v • Tí yàp xatvÓTepev eniiii novi praecipcre quis polest praeter id quod
iniXXEoOat 8úvaTat Ttç кар" S oí àp)raïoc i;apf¡vE(rav ; anliqui monucrunl? At iilo, postquam lenilcr risil,
"0 6È tjpifia f^Xáaac íct) • ПоХХт] б'.аоора , тгатЕр, ait : Magnum discrimen est, pater, inter religionis
(u-raÇù tôjv Tijç " 6£0dE6eiaç 310 Xiftuv xa\ tîûv ac philosophise sermones. Nam sermo verilalis ex
t^î çiXoo-oçiaç. '0 yàp tt,î àXtiôsiâç Xayoç " àr:â- prophetia demonstratur, philosophiaeautem sermo,
îciiiv f/Ei TTjv ■* èx itpoçijTEÎaç, ó 8à tt)ç çtXoiotpiaç elcgantiam exhibens oralionis, ex conjecluris vide-
»lîiù'jYtai TMipá/wv èx sroxajjjuov 8oxeî uaptare- tur afferre demonstrationes. Hisquc diclis exempli
viiv" тас àitoS£Î$Eiç. Kal ojxuç тайга Eiitibv ЗЕ^ца- gratia doclrinam de hnmaiiitate mihi exposuil,
■я? /if.v t6v itEpl çiXavGpojriaç ¡aoi Xáôv аСаЙЕто ", quam ei enarraveras, quae mihi prefecto maxime
Ъгглр айтф ùçTiTâa) ,v, 8î аЗсхытатос (íoí ¡iäXXov iniqua videbalur. El quo modo, dicam. iEquum
VARI^: LECTIONES.
" Ici) deesi in 0. Tum scripsi xpaTouv <rs, fif, ttçc. eodem, xpaxouv o~e eIç С , цт) alios i'nserere nolans in
niarji'ne. Hic et infraC var. leet. apposuitduorum codd. liegii'e Bibliolhecse 148 et 804 Cleineuiinam Epito
men conlinenlium, sed vulgala longiorem ex Ctementinorum laciniis. Non omnes repelivi , cum siul ple-
reque, ut recte notai S., non lain lectionis varietates, quam interpretamenla. * Vbb. Xi-," , ¡va e!; aù-8
Xivetv àp|u[uOa non leguntur in 0. ' àtrxoXiai bene С. Tum Ttpáo-eojv cotij. D. Frustra : itpaÇeiç apuil
scriptores »latís inferioris sunt muñera officii. S. * ататойутас D , аткатоГкп С, О. Codices Regii Н8
et 804 haec babent : 'AiciTtouat 81 itoXXot , ¿>ç xa\ où Ci7coXa¡x6ávíic. Kai yàp f¡ oeoîjç toùç oùx ovraç eîvat
XiyeTE i), x. т. X. • Elvai accessit ex 0. 10 lia var. lccl. ар. С el Epit., Xeôixavwy С, О. " tov — Xíyov С.
" уаисрау'ш С in lextu, vau^payiov ex conjeet., vauaytov var. lect. in marg. Turn тсралс vel
T^írpaíBat p. àitpaaîai conj. С , atfaata; {Stupores) legi vult D. In duobus Ci codd. et in 0 des. vbb.
xotl ¿^pastal. " xai om. var. led. ар. C. '* iuXXa¡A6ávEiOai var. led. ар. C. Cotelerius baec perperam
interprelalur : <ruXXa(i6avEdOai Ttvt signilical succurrere nlicui. Debebat verteré : ad adjuvandam pi(v
dicationem meant. S. "tíjv ÖEOTTiTa 0. Idem euOuj. " TÍxva deest in 0. Tum tîj iXXfj í¡H^P? var- 'ect> an.'
C. **TÎpaç CI. Falsa notât S de С , qui exliibet uipaç. " irpoTpswo¡iívou ул beneC.' Tum âdd. auvüáirüat
e. Ö et var. lect. ар. С. *• tuv ttjc recepi с. О , var. lect. ар. С el Epit. 125. " Хбуос accessit ex О.
" TTjv add- с. О , var. led. ар. С et Epit. *• 7t£pt¡r:av С , TiapisTäv S. " i^íOt-o Xóôv С. " Cfr.
nom. xil , 35 seqq.
5,;9 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. SM
aiebal esse, ct el qui maxillam tuam perculil, \ èçaivïTo. Ka\ тЬ itíií ерш. Aíxaiov Itpatrxïv ttvai
alteram quoqtic opponere, et ei qui aulert luum xal тф tútitovtí aÙToO tt¡v ataYÓva uapatioivai xal
pallium, trauere ct maforle, ct cum со , qui ad t$)v ¿xápav, xa\ тф ai'povTi a'Jxoü то i|iáttov r.pos-
un inn imlliaro adigil, per duo proficisci, alque alia 8i8¿vai xod то (Aacípiov «-", aYYapeúom 82 uAiov
si m i lia ». Ъ duvatiép/EdOai ôùo, xal 5aa ToiaOra
VI. Respondit Petrus : Atqui hoccxisiimasti ini- VI. Ka\ ó Штро; avzxpívazo ■ 'AXX' Evójxuaj 48t-
qiium, quod acquissimum est. Ac si lubct audi. Et xov 5 tí SixatoreTÓv estiv. Eí soi çiXov est\v, axou-
paler dixit : Prorsus lubel. Tum Petrus : Num tibi aov. Ka'i ó Tta-rip *' êçt) • Davu |tot <p£Xov. Ka\ ó
vidclur, cum duo reges inimici sunt el divisas re Déxpoí* Où 80x01 soi, 6'jo i^Gpióv ^асиХешч ovrov
giones tciient, si quispiam ex us, qui subjecti sunt xat SiT)pT|¡i¿va; та; xwPa? £x^VT0JV> £- "lí -x гшу тс'^
alteri, in altenus regione deprehcnJatur, ideoque ivb; Cpztjxóüjv èv tt) той етерои хыР? çwpalkh;, xa\
tncreutur niorlcm, el colapbo, non aulem capile 81a to'jto OávaTov ¿ceíXwv *8, èàv faTdsfiaTi xa't jít¡
puiiiius, pœnam évadai, num vidclur bumauus, qui oaváta» tt¡í Tijiupía; атазХибА, où cpaíveTai jii)v " 6
veniam dedil? Et paler ait : Adtnodum. Dixit Pe àTioXûjaç с tXávOpojrcoc cívat ; Ka\ ó itaT7¡p Içt)- Кз\
trus : Quid vero, si is ipse eliam alicui proprium Iftfaiu. Ka\ ô Штро? £<fT¡ • Ti 51, e! xai fSiáv т£ *•
vel aliud quid auferat, el in furto comprehcnsus si ß two; айто; ojto; àçéXr/rai, i) xa\ aXXárpiov ", xal
duplum del, cum quadrupli sit debitor, insuperque етЛ тоОтш o-uXXtj'jQeI; èiv Si-Xaawv 8м, тетраяХо-
mortis, qui neinpc in adversara fliiilius captus sit, fftov ¿cpsíXiov 3>, xai то 6avEÏv, ш; Èv 311 Х(Я» то^
nonne tibi vidctur, huinanuiii esse euin, qui duplum èvav-iou aXoù; öpot;, où 8oxsî aoi 5ti ó Xa6wv тЬ
acccpit et mortem illi remisit? El paler ait : da BiîiXaaiov xal fiaviTou aCiTiv ат:оХиза; 9iXáv0pwro){
rum est. Ac Petrus : Quid vero, nonne oportet, ut, •CM^yi^îi ; Kai ó toxtt¡p 59т) • íaívsxai. KaV о Патро;-
qui in altcrius regno versatur , idque pessimi ho- Tí 8¿ ; où xp*l tov tv iîpou ßaaiXeia 6vtœ ", xa\
slis, vitam conservaiuli gralia omnibus aduletur, et тайта itovi¡poü tivoç e^P0". w Zfy X^Ptv я^а?
vi adigentibus magis cedat, non salulanles salulet, xoXaxeÙEtv, xa\ àYYŒps'JOuuiv in\ tiXeïov ùitïîxsiv,
inimicos sibi conciliel, cum irasceniihus non con- u.i) TtpoaaYopEÛovTaç irpoaafopí'JEiv , exöP°"S íiaX-
lendat, sua omni audaclcr pelenli prsebeat ct Xiaasiv, opYtJo¡x¿vo'.í u.1] çîXoveixeïv, та еаитой
facial qiuccunque sunt hujusmodi ? Turn paler : A5íü>; ** rcavTl aÏTOÛVTi nap¿XEtv, xal osa TOiaOra;
Cuneta poiius mcrilo suslincbit, si his vilani prae- Ka't ó «XTÍ¡p- návTa p.îXXov EÙXoyti>; íiTroorair, *',
ferl. ЕГггр toùtwv то Çi^v itpoxpívst.
VII. Et Petrus : Nonne igitur ii , quos dicebas VII. Ka\ ó Петро; • Oùxoûv "oùç àSixïîsOat IXeêç,
affici injuria, ipsi sunl linium transgressores , in aÙTo\ 7rapopiara\ t\jyx^vo'j<iivi taôb " èv ê-épou Etal
quantum vcrsanlur in regno alierlus, el in tantum paaiXcia, xa\ tosoûtov nXEevaxTat eíctiv, ôoov xsxtt,-
dcfraudalores sunt, in quantum possidenl? Sed qui jjiivoi eIsîv ; Oi 8' " ¿Scxeîv vo¡*i£¿u.evoi тоааута
videi.tur lacere injuriara, unicuique ex contraria íxárrw ты È$ èvavTÎaç 6vti xaP'£0Vtal "> °5а *"'
parle lanía gratificanlur , quanta eis permiltunt aÙTOtî éxeiv a'jYxtupuiatv. Aùtôiv yâp èari таСта
babere. Пазе quippe ad eos pertinent, qui praesen- tuv та uapóvTa tXojjiávuv. Ka\ eîç toioütov (ptXáv-
lia elegcrunt. Et adeo humani sunt, ut illis vilam bpuTzoi Eiaiv, tbí тЬ Çflv aÙToeç au-fxwP£'v- Ka\ тЬ
donent. Atquc exemplum ita quidem babel. Audi ¡jiîv 7?apá8siY¡ia оитш? Ix^t . "Axo'je Sfj vo aùib тЬ
jam ipsam rem. Yerilalis piopbeta adveuiens docuil траура. 'O tt,ç аХт)0г!а; Tiapiov■ lîpoç^TTiç *' £&°"а-
nos, quod omnium creator ac Deus duobus quibus- Çsv i)[Jiâî, 6tí ó tuv SXdjv 8r;U.wjpYbç xat вЕЬ; 8yoí
dam duo regna dislribuit, bono el malo, dans malo Ttatv a-návEífiE ßaatXiia; 8ùo, ауавф те ха\ -itovr,pw,
quidem rrgnum bujus mundi cum lege, ita ut ha 8oùç Tto U.SV хахЛ той irap(5vTOî xíujxoo ¡хгтл v8u/>u
best poieslalem injuriosos puniendi, boi.o aulem t^v ßa<riX££av, Йот' äv Exsiv *$ouaíav xoXaCEtvToùç
lai gilus futurum perpetuum sueculum.Unumquemque à8ixoûvTaî • Ttji 312 8e ауаОЛ t8v èddjievov àtSiov '
vero hominum liberum fecit , quique babea t pote- D a!(-ov«. "Exaorov 8e tûv avOpojTrojv EXzÔspov iieolif
slalem se iradeudicui veut, aulpraesenti malo, aut asv Ix'iv TÎ)V èôuaiav ia'j-bv à-ovi{AEtv ф ßouXEtai,
futuro bono. Ex quibus, qui pnesentia eliguut, fl тй TrapóvTi хахы () тй u.áXXov-t ауавф. TOv oi
poleslatem habenl ut diviles sint, in deliciis ac èXa;jLîvoi tí zap4v-a Eôuiíav *xou<Jt 'TcXoutîIv, три-
volupiaiibus vilam agant, ct similia omnia pro viri cjäv, TjSîsOat, xaV T:äv 5 tí äv Suvcuvtai. Ttöv y^P
bus percipiant. Nam fulurorum bonorum nullum ¿aojiíávtuv ауаЯшч oùôèv lí-oueiv. Üi 8è ta xî^ç u.eX-
" Luc. vi, 29; Mattli. v, 59.
VARLE LECTIONES»
"-" Vid. Suicer Thesaur. s. v. Credner^ BeiMiige 1, 508. S. Tum adjunxi Jv с] O. »'5;
p. ó itaTfjP 0. 'lia optiine S, 6?e£Xov absurde O, Epit. barbarice ¿çeiXojç «• ¡xív от. О. «
х О el Evil. S1 4ХХо ti С. Inseqiiens /.a£ inserui с. О. » ¿çsiXtov S, 0 , ¿ceíXúí С , qui n tí ascripsi
otat : Pœua
quadrupL in lurto sancitur legibus plurimis. "' toù,- i-.ipo'j Заллаш; îvtbç p. tov ( iv С add. ex cónie<-i"»
àxipou BaçtiXeia 6vt? 0. »•' Portasse *îiu;. S. » ita 6 с S, ù-osiarj С Cfr 1,ош. i„, 5I 71
~«ñ ". Z °- ïï r (';, « T ol p- îîTÎV " ci 5' c> ia:v ; ol s- Ila ° c- s - xeptçorâ c:
" OE 0. •' Tîpo-fr^Tji яар;.л С. M íSiov O. r
•м CLEMENTINA. —HOMILÍA XV. 361
)ojjr¡; ßa«Xeta; xpívavxs; XaGctv, tí " èvrauOa A possidebunl. Qui vero futurum regiium m:\lueruiit
¿»¡áUo-píov ¡3a«X4w; Í8ia 6vra oùtoîç vou.[£eaOai4* accipere, ¡is nun licet présenles res, ulpole alieni
oúx SÍETcev, i) 05ато; ¡jlóvou xa\ йртои xa\ toútojv regis, suas existimare, si excipias dunlaxat aqtiam
|ííO' Itipcítruv TOptJouiviuv ítpo; тб ÇJv (àraiSfj el pauem, ¡ta lamen ut cum suiloribus ail viveudum
UovAM à-oôavetv ойх Цеа-tv), ízi Sk ха\ тсерсбо- cumparentur (ñeque cnini ullru licilum est inori;,si
Ыои iví>í, y'J¡aví>v fàp èrcavai oCix е^рСетал ", Evîxîv etiain excipias unum vestiinentum; non eiiim per-
toi navro; ¿ршуто; " oúpavov. niiUitur nudum cousisicrc, propter cuneta perspi
cuas ccelum.
VIH. E¡ piv ojv tov 4xpi6?¡ той iipaY"-aTo; Xoyov VIII. Si ergo accuralam liujus negotii rationem
àxo'JJïi 6íXtj; **, oi); илхры Táxiov Е"ргаха; àSixet- audirecupias, quos paulo anlcdixisti injuria aflici,
ijflai, аОто\ jiäXXov à8ixou«v. "Orí айто\ plv ol та ipsi potius nocent. Quoiiiam ill¡ quidem, <|iii elege-
ijó|uva eX<5u.svoc tv toî; парой« oúvsi« toî; xa- runt futura, usum rerum prxseulium siinul cum
x«; **, хата toXXí tuv fawv айтос; атоХайоу-е;, malís hoiuiuibus accipiuiit. cum alus percipientes,
»Стой те той. CfjV, той <рш"°-;> T°w 313 *P"0U i TOV ncnipe ipsam vilam, Iucem, pauem, aquam, indu
OSi-o;, той 1(аят£оу ха\ aXXwv toioútwv tivüiv. Oí Se mentum et alia quxdam hujusmodi, Qui vero a te
óíixsív Oô вой vou-isoevte; tos; isopávot; àyaGoï; ■» pulanlur faceré iujuriain, in fulmis bonis nulla ex
àvapiîiv " owôîv ffuvu7:ápxo'J«v. Ka\ 6 rarrijp upo; parle cum aliis viris degeul. Et paler ad hxc re
íjJTa ¿i-£xp!vaTO • IN'uv ¡is 5te " nfaeixa; 6ti oí sponds : Nunc quando persuasisli inilii, eos, qui
¿oixsuyre; aurot aSixouvTai, ol SI aSixoújjtsvo'. цаХ- iujuriain faciunl, injuriam pali, eos aulem, qii.
¡oy 7JUovíXTOU«v, ert p-íXXov aSixúraTov 6Xwv " iio( injuria afliciunlur, potius injur. am (acere, adliuc
•fiiviTxi то т.сх^ул., ort ol p.èv Soxouvreç àî'.xcîv amplius res omnium iniquissima nulii videlur,
воХХа -л'.; -.Ы. ea¿u,eva ¿Xouivoi; av^xcopoustv ■ oí 'A quoniam ii quidem, qui vidcnlqr canferre injuriam,
i'y/лл-.г; iStxsîiôa! aUTol a8ixou«v, ort та ojiota mulla iis cqncedunl qui futura elegerunt; qui vero
où Kapsxo'jîsv exet toî; evTauGa aÙTot; оъ^ХЕ^ырт)- vulentur injuriam suslinerc, ipsi earn inferunt, quia
xáitv, з aJTol ** aUToîî ayvex^PIsav. Ka\ ó Щтро; • bominibus, qui hic ipsis concessere , non praibeut
Oiö «Ото 4Çixov, 8ià тЬ èÇoujiav E)(£iv ïxasrov ni fllic cadem, qui Lus illi ipsos donarunt. El Petrus -
£xpeV;a aipeistiat i) td( piXXovra , еГт£ (xixpà eîtj, Ncque hoc Miiqnuin esl.quandoquidem unusquisqtie
eítí ¡isY&a. 'ISt'a xpiaa xa\ ßouXfj à êX.o(jiEVoç oix polestate praidilus est antepoiiendi vel prajsenti»
«teïïac, Xá^íü в-íj ** oùS' av та (xcxpi IXrât , eral vel futura, sive parva siul, sive magna. Qui pro-
tpUxir.o та (xs-j-аХа. Upo¿x£tTo fip œùtw ха\ та г prio judicio el coiisilio deligil, non allicitur injuria,
jiixpi. Ka\ 6 лат^р Sçtj • 'Орвш; Eçijç, xal ^àp lieque, inquaui, licet parva .praferal, quaudo el
EÎprxa! Tivi 'EaaTjVC'Jv ooçtji" Ahla ¿Xojiivtiiv, вео; magna proslabanl. Nam ci proposita eliam eraiil
i.v.r.'j; (45). quai exigua sunt. El pater ail : Recle locutus es.
Liwuim dictum est a quo Ja ni inier Grecos sapiente : Culpa deligenlium eut, ùeut culpa carel.
[%. 'M'/.' Î-: [jl+;v xa'i toutóv u,oí cí;'/.'J: t6v Xjyov. IX. Sed el adbuc banc mihi enarca rationem.
Mí;r/nnai xbv K.Xf,u.svTa eiitövTa jxo: , ort tí á6txír Memini Clemenlem milii dicen:, nus injurias el af-
VAKLE LECTIONES.
u Xa6£?v, та O , ХабеЬ tuv C. Locum mendosum Scbliemannus Ctem. p. 239 sic emendat : toîç Sï —
tçbav. Xa6etv, та èvT. ibç àXX. ßaa,, fîia бчта «Otoîî — йбыр p.ávov xaV 5prov — itcptoiXatov ëv —
цп malim : ol 8è pa«Xéu; tSioi 6vtsç ouSevö; èjouffiav Ë/oumv, et p.}] , x. т. X. vel Q'jSev outoï; Xo^ífeioaí
tfwjíav ivouitv ixTb; , x. т. X. S. ** vojiifese«! exh. eliam O , sed ad oram : "loioc voiçiÇeo-ftai j)
i>Âiv vo(i'.(ee6ai. " Sclilicuiannusl.c. srrihil èxovTf al nihil muiandum cl. Loheck Pliryn. p. 5. S.
"Içefcai 0. ** Fort. itávT' etpopuvToc. S. M ôéXeiç 0. Subinde qû; O el ex conjecl. С , in cuj. lexlu
Щ. "Cotelerius reponil xaXoîç, eamque leclionem in sua versione dedilexpressam, Sed sana est vulgaïa.
■4endum sqspicatus est vir doctissiniug , quod тоГ; xaxoî; non masculiuam , ut par eral, sed neutram
poiesüleni tnbueril, D, Ñeque О approbal Ci conjecturant халой, сиш exbilteat xaxoî;. Tum атоХайоутЕ?
О с. D , ¿7:oXa6óvTEí С. Cfr. boni. x.i , 16. *° Lege ev то?; éío¡x¿vot; toi; ày. ávo., queqiadmndum supra
Itgebaiur àv toïj карой« ijúveí«v to{; xaxoT; S. " ote oui, O. "oXov C. " Furtasse outot. S. 6*8A
S.íít.0. '
VARIORUM NOT.«.
Щ Kal fàp eïpr\ral r»v» "EXXY{rw ao?(¡>- ahla D prima conlra Julianum p, 68 : 'AvaÍTtov y&p irav-
Ütiilrvr, веос агЫтюс. Pari modo apud Lucia- татас« xax£üvTo6rfov, àyabbv Tf¡ cfúa£i tu^x^vov, xa\
nuin de mercetle conductis in line : Máu.vr)ao той оо- три upoeXofiévou та ttj; xaxía;. Jus;a ¡taque eensuta,
»0 и-^оурз;, ib; веЬ; àvaitio;, alTÍa 8è iXouivou. Ammonr Иегииаз Cominenlario in libruin Aristote
Uuieiijusdam veie.rum proferiqr in pseudo-urige- lis De inierpreíaúone : KaOárcep ó aixai6£UTiü; nap'
nis Comni«ui , ad Job rap. xxxvni. vers. 7. Scrips:! 'Üp-fipo,» X¿ywv
''uto lilt, x De república paulo ante linein : Ai-ia 'Ey<Ji ô' oùx afxio; e!¡h,
№>¡t£vou, в:о; ávaÍTio;* sicque eitytgi' а Justino Маг- 'AXXaZEUc, xa\ Moïpa, xa\ tiepoîpoÎTtç 'Eptwúc.
')« Apolog. и, pag. 81 ; Clemente Alexandrine Jl. T. 86,87. Сот. — l'ar buic impia vox illa Díame
Sirom.v, p. 613, ас Tbeodorilo de Evangélica véri
fie ex Gra-'ca seu gentil) pbilosopbia serin. 6. Suis jid Theseum, cum inscius, V> nere ita vole.ite, perdi-
'■■■i« сиш verbis iniscel Clemens lau latus Pœdagogi d.ril liliuui llippolyium, apud Euripideui :
i. cap. 8, necnon Eusebius 1'ператШ. ¡ типу. hb. vi, 'Avept'j7TO'.« Sé,
rap.2.>0, et adversut Hieroclem p.542, 544. Denique eeüiv 8i6óvTtüv, eixb; iíiiAaptávsiv.
b.t*g-ifii Na/ianzei>i eoalludeiilis l.icus est Invectiva V. 1453, 1431. Drach.
I'àIk.h.. Gk. 11.
363 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPEHA DUBIA. m
tUciiones ad peccalorum rcmisslonem pâli. El Pc- A |^ата xal xa TtáOtj0" eî; açsîcv á¡iapxiwv zaaxojiEv
nus : Kerle ila habet. Nos eiiim , qui lïiiura ma- Ka\ ó Шхрос- 'Орбшс éxei xa* oûxoiç. 'Нце!; fan
hiiinus, qua: plura possidemus, seu vestes, seu ol IXójíevoi 314 x* Éró^va , 4 Х£хт<ци9а nXel-
cilios, seu potiones, seu alia qusepiam , peccata ova (46) , eíxe ез9*((лата " eïxe ßpufiaxa, еГхе nota,
possidemus, quia nihil dehemus habere, uti paulo еГхе 4ХХа xtvà, àjiapxEaç x£XTT¡¡¿£f)a, Sei то 6ïîv ¡itj-
ante sermone declaravi. Omnibus possessiones 8èv Íxeív > ^í ¡"хрф xaxtov StEtXov xov Xóyov. Па«
peccata sunt. Earum qualitercunque privatio adem- xà xx<]¡jtaxa àu.apxfj(iaxa". "II xoúxtov onto? ъай
ptio est dcliclorum. Dixit pater : Recle habet , oxapr,atç ¿uaprcuv èotiv àçaipEO-iç. КсЛ ó wrfjp
quemadmodum divisisti duos Gnes duorum rcgum, е<Р1 * 'AxoXoúOcoc Iêi, xaBüJí 6úo SisïXsç "8 ôpouç t¿>v
ut qiiis quod vnlt eligat ex iis qua: in alterutrius 8úo ¡aaitXáaiv , xa l<f' Exáixqj xíiv inb xl¡v èÇouaiav
sita sunt potosí ate. Quid vero, an et afllicliones aûxcôv 6vxwv oipEtaOa! 8 ¡aoúXExae. Tí 8è xaV xà
juste palimur? Et Petrus : Justissime. Quandoqui- тохОт)" e! 8íxa£o>í 7táaxo|Asv ; xa\ ó Штро;- Aixr.í-
dem oui m corum qui salvantur terminus est, sicut xaxa. 'Eitel yap ó x£>v ck«)£ohevo>v opoç èaxlv , ib;
!cr¡v , то eo [iT¡8Evt ur,8&v ùmipxstv , urápxsi " 81
dixi, ul nemo aliquid habeat, mullis autem multse
unt possessiones, qua: aliter et peccata, B ™Ui ™ttoî; хт^яха, xat аХХы; арлрх^ата ,
suppet
ideo per eximiam Dci hiimanitatem alllictioncs in- xoútou x^P!V Ц йтарбаХХоиацс Öeou tpiXavÖ porcia»
ducuniur iis qui non pure vivunt, ut propter ali- ¿тсауЕтас xà тохОг] tolç ¡Jif] EÍXtxptvwí itoXíXEuo[i¿vo!{,
îva 8:à xo ттотш;6* cptXóOEov ■rcpoo-xaipoiç tiuMptai;
quantam erga Deum cliaritateni per temporaria
supplicia xternis pœnis liberentur. aiwvíojv Tti)0iüU! xoXajEwv.
X. Kai ó raxíjp ■ T£ Se •* où ttoXXoùç íieGeíj óptb-
X. Turn pater : Quid enim , nonne mullos impíos
videmus pauperes? An propterea et mili inter eos (lEV TTÎvijxaç ; Eíxa ** itapà xoüxo xa\ ouxoi xuv aia-
qui salutem consequenlur numerandi sunt? El Pe Çofiivuv Eiaîv; Kai 6 П£хро<;- Où tcîvcuç. Où -¡kp
trus: Nequáquam omnino. Non enim probanda est аттоЗЕХхт; f¡ TTEVÍa ¿Jv ¡xí¡ irpoirijxEV ápEYO|iévT¡. "Dite
inopia , si, quae non oportet , appelât. Sic quoque xiveç ХД irpoatp¿3£t 7iXouxoûo4 iKvó¡ievot ** xpijfiaiiv,
nonnulli volúntate diviles opum sunt pauperes, el xal tb; itXeovexxecv im6uu.oûvxEi xtpjpoûvxat. 315
tanquam facultatum cupidi puniuntur. Sed nee 'AXX' où8e èv хф n£vr,xa EÎvai xiva itavxtoc 6íxaióí
quod aliquis sit pauper, siatim Justus est. Polest E5XIV. Aúvaxat yàp nxw/cc (íev toïç xpf)jAautv elvai,
quippe pauper esse pecunia, al earn cupere, ant id èz'.6u[AEÏv 8c ij xa\ irpáxxEiv 8 ■KpaiyfouyÁvwc o¿ /pi].
faceré quod pracipue non oportebat. Nam vel idola ç "H yap e 'ЗиЛ* oí6ei , f¡ ßXaacTifiEf, i) TtopvEÚEt, ^
colit, vel blasphémai, vel fornicatur, vel indiQe- aSiacfópd); Ç^, f¡ èraopxuv, ij (¡>£uSÓ|xevo( , i) ánÍTtioí
renter vivit, perjurus, mentlax , aut inlidclis. Caíle- ßiouc. riXíjv 6 ScSáncotXo; f)(AÖiv waxoùç 7t¿vr¡xaí èjia-
ruin Magister noster fidèles pauperes beatos prxdi- xaptiEV <6, ха\ aùxoùî o¿x tbç тгарЕзх^хатас xi, ouSk
cavil a, eosque non velut aliquid largienles : ñe yàp EÎôv, àXX' (Î>î {itiSev á¡xapxávovxaí ", xal tz\
que cnini habebant; sed quia, cum nihil peccarenl, (iöviü XU xTjv èXsïUAOSuviqv y.^ nocErv, Sti xö [AT| ExEtv<
nil id solum , quod inopia: ergo eleemosynam non xaxaStxaaOijvat oùx !x0VxaÇa** E.al ó гах^р- 'АХт]-
faciebant, condemnari non poterant. Tum pater : Otôç Tzávu xaxa xí¡v iraîOETtv ¿pOuç ê/sîv xà itpá-
Veré prorsus secundum propositara quseslioncm res fjiaxa çatvExat, Sib xa\ irpoatpajetuç evEvo^v xi)
videnlur recle habere : quare staiui tolam online xaÇst TzoLYzbf àitaxoûixat xoû Xáyoo.
audirc doctrinara.
XI. Et Pelrus : Ilaque deinceps sludenti tibi XI. Ka\ à n¿xpoc • Oùxoûv xoû Xoi7roû o-tte'joovtî
discere qua: ad noslram religionem pertinent debeo aot xa xaxà xi)v ijiJiExipav opTjixEEav paQelv, ócsí/oj
ordine exponere doelrinam , ab ipso iucipiens Deo, xí¡ xáÊi x8v Xófov èxOEtvat in* aùxoO ápxó¡xsvo{ xoû
et ostendens ipsuiu solum dici deberé Deum , alios ¡y Beoû, xa\ Seixvùç 5xt aúxbv (lávov 8eï XéyEiv eebv,
« Matth. v, 3.
VARIEE LECTIONES.
*" iraQf¡¡Jiaxa О. ■* ègOtixa С. *' EÍ yàp Èv Ttäai xi xxí¡jiaTa TipoÊVEÎv oîSe toÎ{ ïxou(rtv ajAapx^jiaxa
p. itäa; xà xx^jiaxa á¡xapxT¡¡xaxa О. Idem ser. отаозттотЕ. •* lia О с. S , Si:£XaçC. Occurril forma EtXá^v
(Lob. l'kryn. p. 183), non antera, quantum sciam, aoristus act. slXa. S. Tum p. xà sensus postulat sbai,
esse ¡n eujusvis poleslate. D S nialuerit 6vxoj. " Dedi xa\ xà ttíOtj с. О, хата nästv (lectio monstruosa)
О , T^v-aâo-iv S ex conjectura. " x¿ D , xoû C, 0. " lia 0 с S , ûirapxfl С Tura omisi Ci xi aine
aXXtuî c. 0. " xoniôç Cl et S. ea Sí Cl et О , Щ С •' sîxa add. с. О. " í¡ xoû t¡evt)xoc Tcevîa, là*
¿рауетяс (¿pif-qTai vai'.lcct. ар. С.) ûiv où xpí)- ¿jtte (йтлгр coiij. S ) tiveç xîj itpoaipEsst TtXouxoûatv C.
•* Créditer, Bettr. i, 307. S. " lia S ôxi (iiiSÈv ajiapxavovxEc С el 0 qui oíd. seq. xaí a Saddilum.
xijv IX. S , O, t% IX. С. 6e íxou« О.
VARIORUM NOTiE.
(46) "A хехг-fifitOa я.Шога, etc. Duriuscnle sunt verborum islorum in Vita NUi juniorts, quam Ro
liioc adversus divitias dicta : undo a Metaphraste ma: edendam curavit Malthaeus Caryophilus p. 144,
molliunlur Epitome cap. lw27. Certe apud Epipha- hoc pacto rMjxOETE.àSaXçoV, toùto, öxi íj xuv Tcpav^á-
iiiinn hxresi 30, cap. 17, Ebioiuei gloriantur so osso Tuv Ó7ttua8f¡TOT£ axipTiacj, á¡jiapTi¡piiÍTojv £<rt\v íicaí-
«c vocari TTztD-jpui;. Invcni autcra usurpalum coniina pEOlf. Cor.
5Ü5 CLEMENTINA. — HOMILÍA XVI. ЗГ,6
Wpouj 8s u,Vjte Xáyetv «» ¡¿f¡x£ vo¡jL¡££tv , xaV oxt u A vero пес <1¡(¡ necexislimari, bominem aulem, qui
rapa xoüxo irotäiv altDvíoJí £XEt xoXaa9ïivat , í eíj secus fecerit , perpetuo suppKcio multandiim , ut
aôxbv xov xtov 6Xtov 8ía-óxT¡v ааебт^аас tí u£y¡<jxa. qui in ipsiini universorum Dominum maxime im-
Ka\ xaûxa eIttùv ха\ xoíj \ítA iraOiov ¿-/Xouu£votí xa\ pius cxstilerit. Atque his diclis , cumque aliqua
voioûat xa\ Batjiovtbat'* ta; xE'Pa¿ ÈmOel; xal E'jça- perpessione infeslatrs, a:groianiibus et daemoniacis
(uvoí ха\ ¡ааацЕУО? атс£Хиаа xo'jç бхХоис. Ка\ EÎ9' imposuissel manus, item precalus'esset ac eos cu-
ofodJÍ eIji&v tuv auvtjOíorípajv 7I áXuv UExaXa6(l>v rasset , dimisit populum. Et postea ila ingressus,
Orvuaev. sólito aiimodum cibo perceplo, se somno dedit.
316 'ОМ1Л1А IC7'. HOMILÍA XVI.
I. "ОрОрюи 8e èÇ«i>v ó Шхрос xal £т::ахас етЛ xov I. Mane vero egressus Petrus, cum veriisset ad
¡ru»f¡8ii той 6'.aX¿Y£!i0at xánov 8xXov toXùv ¡nivEaxioxa locum, in quo disserere solebat, ingentem bominuni
EtSsv ". Kai äua^xio ¡xéXXstv 8¡aX£Y£ti8aí aùxov eintet multitudincm convenisse vidit. El simul ac ipse
t¡í xiôv aùxoû Staxóvtov Xáfuw ■ Siuwv атсб 'Avxto- jam esset localurus , inlroivit quidam ex ejus dia-
li'.iç eXrjXuOüJí етс'" auxijc £<ï7c£paç, ¡iaOojv йяо- conis, dicens : Simon, qui ab Anliochia ipsa ve
9X¿|i£V<5v os xov тар1 |xovap-/!aj TtoiEtaOat Xayov'4, il spcra venit , audiens le promisisse de monarcbia
l-.'jïj.iï езхс fiEtá ye" 'Автроошрои хой "Ettixou- seu principalu unías verba esse facturum , paralus
ptîou 8taXsYojJt£vio a°l £^£X9eïv, 7tpo{ xè> <xvxtX£Y£tv est una cum Athenodoro Epicureo tibi dissercnti
SrôsEa •itäai xoîç útio аой бтаоатгохЕ ûirÈp ¡xovapxiaç intervenire, ut palam impugnet omnia quaecunque
Xt-jouivotç Xif/otj. Taûxa хой Staxóvou X£-pvxoç , pro monarcbia a le quomodocunque proferenlur
ISeù auxoç EÍfffjsi St'uiuv ¡xsxa 'А8т^оои>рои xal &X- verba. Haec diceute diácono ecce ¡ngressus est Si
Xwv iiwv xcjjv éxaíptüv", xal xpb той xt xov mon cum Aibenodoro aliisque nonnullis sodalibus:
Béxpov 9б£т?аа9а! aixbç npoXa6üJV ест; • et, ante quam Petrus aliquid proferret, ipse anti-
oipai:s ail :
П. *E[ta9ov t'oç útísxou £X^î" ТФ Фвитиу , e¡í II. Comperi, le herí Fausto pollicitum esse, quod
tt;v ¡rf(u£pov SetÇat xfj xáfst xov Xóyov такой ¡aevoí , hodie habito sermone ordine esses ostensurus , et
xsl aie' aOxoû apxó¡xsvoc хой xiöv öXiov SsairaxoiJ, Sx! incipiendo ab ipso universorum domino, eum solum
avrov (jw5vov 6eï X£y£tv Beív", aXXouç 8è uijxs X£yeiv dicendum esse Deum , alios vero ñeque dicendos,
pijXî vouîÇeiv , 5xc ô Tiapi xoûxo tokwv aitovítoj xo- »eqHe existiman Joe, quoniam, qui secus feeerii ,
лазвг,уа1 S)(£t. Про roivxiov 8e àXTjOuç хахатс'тЛт,^- perpcluo supplicia mullabilur. Anlc omnia autem
|и£ aou xijv àrdvotav '* , 5xt fjXittijaç e¡? xí¡v crrjv С veré vecordiatn luain demiratus sum , quod spera-
{lo'JXTjjiv (iExaíiEísat avSpa loçov, xa\ xaûxa тгрЕ- veris te posse in luam senlentiam adducere virum
s6vxt¡v. 'AXX' oíix èixîXEO^Ti xuv ouv ßouXsu}iaxtüv, sapienlem, ad baec senem. At qua; vis non obline-
taúxr, (lâXXov, irapávxoí i¡xoO, xa\ тоус317Фе'-^£Ч bis, me potissimum pnesente tuosque redargueiite
иа 6;eX¿yxovxoc Хс»уоч». "Ihojí fkp àjjtoû ¡хт) âpovxoç falsos sermones. Forte enim absente me deeeptus
t.TMcxtê-rj àv 6 50905 уерыч, ¡ЗиЬхцс uv x¿Jv тсара fuisset sapiens senex, cum imperitus sit libroruia
1o!/8a£otç STjfioaía ixetüxeujiíviüv** ß£6Xtav. Kat xö qui Jmlauis palam sunt tradili. Et mine multis
v-jv xojí TraXXouí йтарОт^оорл! Xáfouc , tva xí¡c йто- verbis supersedebo , ut citius promissionem tuam
r/éité; oo'j xáîov xbv íksyyov 7»if¡(iti>[jia(. Aí6 £9' confulem. Quocirca coram nobis Scripturarum pe-
fijitüv aíixüiv xiç Грв9ас £Í86xtüv, 8 От:£ахои XiyEtv, rilis quod polliciiiis es incipe dieere. Sin autera re-
fyçit. E¡ 5ï xov EXqrxov aí6oú¡AEVoc es' í\\lSív auxuv prehensionem verilus coram nobis vis promissum
xr¡-/" úzás/cstv itapaXtnítv 6£Xôc{, auxipxi¡c xa*, omitiere , etiain sic sufficiens erit probatio, quod
»úxoj f¡ ¿TOÎôciÇtç 8xt ileuSt;'*, хав' oxt êtc\ xuv xàç fallas, quandoquuleiii coram bominibus Scripluras-
Tpiçàs EíSoxiov EtTKÎv eux èx8X(ir,iiaç. Kai vûv 8è xí callenlibus min ausus sis loqui. Et vero jam eur
к ava[iivit> Xi-Êtv, (x¿Yt<TT0V £XÜ)V H,*PT'JPa T^î exspecto ut dicas, qui maximum babeo testem pol-
úia«-/£3£u»í i°'J T"v тасрЕохшха yípovxa; KaV xaüxa ltcitationis tuae asiantem senem? Et post hsec verba,
eítsuiv ;af>XÉ'¿aí xtíi roaxpt 1щ • Eiíiá jtoi , àvSptliv pattern intuiius, ail : Die mihi, virorum praesiantis-
■sávxtuv x![i:ií>xorxE , oùx^ оихо? ó aví¡p u-.íaytiA ooí sime, nonne isle homo libi pollicilus est ostensu-
&Ца1 of((i£pov, 5x: elí етс'1 вЕО; xa\ où /pi; 2xEp¿v rum se hodie unum Deum esse, nec alitiin dicendum
xtva Xé-y£cv i) '«¡ií?e:v Oeov **, ó Sí тахрз xaûxa aut habendum Deum, ilium autem, qui secusfeo-
toöIv, ¿с xi uÍY¡5xa auapxávtov, aiwvEwí хоХзавг,- rit, tanquam pcccalorem maximum perpetuo suppli-
vas îjtEt ; "H Tip oùx aTraxpivji ¡xot *' ; ciii multandum esse? An enim non respondes mihi ?
III. Kai à ixaxTjp £97) ■ Калы; âv xf,v ¡jtapxupiav HI. Respondit paler : Keete a me lestimoniunr
VARIEE LECTIOJtES.
n X£X£vetv (sic) О. '• Saip/m&zi С. " Tuví|9ti)v О , quod prxstat. ИзО e. S , fÔEvC "ït:
D.àsC.O. T* Xéywi 0. " r£ от. О. Тит StaX^'youbw О с. Ерп., StaXc-puáwj С. '« хшу
haípwv от. О. " -/Ц^ О. " é£<5v adili li cuín O el Epit. '» TroívotavC , u-óvoiav Epit. И t.e-c-
Trwfibiüv O , qui deiiide xà vúv. *' af(v CI et S inviiis codd. ■• (la О с. D , 4<£'j8íí С., qui conj. t{,EÚ
íí:í. Epit. 9£'j5ij xà ù-5T/ra£va. Cfr. infra с. S. ы H:ív О. •» f¡ fàp o-jx ; áuíxptvaí aoi conj. D.
"(Л S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA Dl'BIA. SCS
postulares, Simon, si antea Petrus negasset. Nunc д ■кар' è(xoû à:rf)TÊiç, Xíjjwv, ól irporepov fipvEÍTO íM
lutein no» verebor dicere qua; dicenda sunt. Arbi Ué-zpoi. NGv 8È oCix aiSïuOâojiat XéyEtv a 6eï Xéfstv.
Iror te ira coivslrictum ac inflarnmatiiin vellc dispu- 0!¡jta£ trs ¿рут) 7KíTpT](r¡xívov •• ЪюХгуЬг\\ии 6£Xeiv,
lationem suscipcre : porru neque couveiiil te hoc бткр avoCxetov sot тойто •' îtoieïv, xal fj[iïv toioütov
faceré, neque nos tali praibere aurcin, quoniam id èratxoustv, on уЛугр eotIv 318 ieropf,aai, xal oí
pugnam videre est, el non ad verilaiem juvari. Atque rpoç aX^ÔEtav ù<fs\ûaftai. Kal vûv ÈÇ 'EXXT)vtxïj{
nunc, ex Gra?ca erudiliouc sciens, quo modo gcrere iwiSsíaí , (I){ %pi¡ toùî ÍT)-oüvxa; noisîv, eï8ù>ç imo-
se debeant disceptantes, commonebo. Uterque ves- p-vîio. TExaTEpo; ùpÂuv то êauTou &5^рл èxGîïOu) ,
trum dogma suiiin exponal, et aliernis verba fiant. xaV eîç ÏTEpov oí Xóyot YEváaOwaav »». 'Eav 8e Штрос
Quod si solus Petrus explicet suam sentenliam, tu H¿voí èxOîJTai то êauToG cpávr,¡xa , où 6e to uov ït-
vero mam reiiccas, Ueri potest, ut aliquis a to witäj, EvSíÊTaí Tiva Xóôv иконой fT¡6¿VTa вМбем**
prolatus sermo cl liiain el illius opinioncm preinat, то aÙToG *° xal то sov çpovr)p.x, xal арсотёроисЮцас
atque ul uterque vestrum, licet reveía sil ¡Ho ser uro too Xiyou fjTT^GIvTaç [if] ça£vsiOat f¡TTi]UÍvouc,
mone viclus, non vldealur lamen superatus, sed is àXXà tov ex9é¡asvov то çpovTjjjia, tov 8è (il) Ex8é|JtEvov
solus, qui suam opiiiionein exposuit, ille vero, qui Ó[aoíl>í lyzzrîvov *x ¡jl^ TipiitiXov Ebat, aXXa х*\
non exposuit, non videalur pariler esse superatus, В v£vixr¡x¿vai vo|uÎ£ï8at. Ka\ ó Щхшч атехрЬато-
iiiimo superassc existimetur. El Simon respondil : По^аш (bcXe-j-Etc, àOujitb 8è u,f(roi>í f¡8T¡ upoEiXti¡i-
Faciam qiiemadinodum dicis : verum valde tiiueo, pivoí aÙToû toï« Xöôtj où çtXaXf,07iî 1тц xptTfjç,
ne jam ipsius verbis occupalus non sis judex veri
kludiosus.
IV. Et Pater respondil : Ne me cogas temeré ac IV. Kai ó тиат^р àiTExpivaTo- Mf¡ (ie {$tá£ou àxpf-
iudlcta causa tibi assenliri, ut judex videar verilaiis Tti)f auvöeaOat ooi, Iva 8<5§u) çiXxXfjôrji E*vai xpiif,;,
amans. Qtiod si vera amüre cupis, tua potius scu- eí 8e таХт]вт) àxoGîat 6¿Xrjc •*, т;ф aw cpovfjiiatt
teniia praeoceupalus sum. Ac Simon : Quomodo es p.äXXov iípo££Xr¡|ji¡jiai. Kai 6 £íu.o*v Пшс itpoEÍXtj-
prxoccupalus , qui nescis quid senliam? Al pater : tlai , oúx eIôw? 8 çpovtô; Kai ó ттатт,р- Тойто (ó-
Facile est illud cognosrere : el quonam paclo, audi. 6tóv Imv E¡8¿vai , xal таос , uxoujov. 'EXeyCetv**
F'oJlicilus es , a te falsi conviclura iri Petrum , qui ¿náeôu IUxpov iva Oeov Xéyovrcx £*vat, orí «}^ú-
umim esse Dcum asserai. Cœterum qui promiltil oEtai, ó 8ä Tive* iva Xéôvra (j/eúirjMtTo; èXayÇai
se falsi redarguturum asserlorem unitis Dei, is non eiraYYeXXájuvoí, irávrtuí eCSijXov úx; áxstvof аХт,-
idem affirmai ac illc evidenlissime vera loquens. Si ç OeOcdv, об to айто " Xáyst. E¡ yip тй хата^Еибо^ы
eniui idem diceret cum со, qui emenlila loquitur, tu auto 319 *¿T£t » xa^ aÙTOî i^«ú8£Tat, eI 6e та
ipê quoque esset meiidax : >i vero coiiiruria dicere èvavria Xiytuv àuo8ôtxvuatv , тоте aXrjUEUEt. 0¿x
se ostendit, tunc verus est. Non alia ergo rationc 4ХХы; oJv t8v Êva Oeov etvat Xèyovza ^еиптр Xéyeií,
prxdicalurem unius Dui esse inenJucein prouuntias, e¡ p.fj Tt av ort itoXXoùî 8o5á£rjí '• бгоис. вЕойс 6à
nisi quia millos déos esse censes. Alqui mullos toXXoù; EÍvat xàyd> •' Xé-rw. То аОтб ouv aoi iip8 tîjî
déos esse ego quoque aio. Idem igitur, quod tu , Ç^TTJastoç Xáfiüv, aol ¡xâXXov itpos£).7]p.ptai. Kal хата
ante disceptalioiieni dico , cl pro le polius sum oc TOÜTO aûvt^tv тер1 sjíoü oùx ¿çEÎXeiç, àXXà lIÉtpo;,
cupalus. Qua' e non debes de me esse aiixius , sed ort àxjiijv aÙTtp та ivavría çpovu. "ßiuep9» ¡хгта
Petrus, quia adliuc contra atque ille sentio. Pro- tí¡v ú|xs-¿pav ff,Tj]atv èXîtEÇtu <ptXaX^6i]ç uv xpitíjí,
pterea post disputalionem vcslram spero, quod veri T.póXrîv a7ro8uaá[jiívoc, тф eirixpaToüvri uuvOáíOat
Studiosus judex , deposita anlicipalioiie, praevalenli Хоуш. Таита той т:атро{ £Í7rávToc i\péy.a ßo^ t:j
consensurus situ oralioni. Ilaac cum paler dixisset, ¿zaívou èx Ttov íxXtüV e^íveto íttI tiJí oütcoj tov ira-
Rensim clamor quiilain laudationis a populo exorlus Tspa StaXcÔrivat.
est, quoniaui ita pater esset liiculus.
V. Porro Petrus dixit : Ego , sicut controversial D V. Kal Ó(a¿üc ¿ Пгтро; îçtj • 'EyCo, tî>ç ô tójv \6ум)
arbiter pronunliavil, agere sum paralus : jamque (XEaÍTTií ЕГрт^хЕУ, TiotEÎv ETotfi¿; eî(it, xal Щ тготе
absque ulla mora mcani de Deo seuteniiam ex тсро яавтц àva6oXîiç то èp.ov тор1 веои lxbi)aouai
plicaba. Unum ego esse Dcum assero , condilorem 9p¿vT¡(jta. Kàyù iva 8e8v E*vat Xé^w, tov TCsiroiTjxora
cœli et terrai omniumque iis conlenlorum. Ac alium t8v oùpavbv xal t^v -pjv xal та èv aCcrot; navra.
neque dicere, neque extirpare licet. Turn Simon: "AXXov te oöte Xeystv, o&te vofxtÊtv ££JEcrTtv. Kal è
Ego autem aio, a Suripluris qua; apud Judíos cre- Stp-tov 'Еуы 8¿*» t¡)T|u.i тас TOTOOT£U{i¿vac Tpaçàç
duntur, did inultos déos , nee de со succeiiscre âpà 'louSaíotí TtoXXoùç X¿y£tv Beoùç, xal fxi) xa\c ■
VARLE LECT10NES.
Mô om. 0. M lia 0 cl ex conjcct.C , qui i:i7tptîu.ivov in lexlu.ipyîiî i:E7i:Xrio-u.ávov Epit. loi apprenante
Rf ; л l.l я .... I 1>~_ Olli '._.... _ ~Г.—-.. T..„. A '. Г ЯЯ \ A_l Í — 1 í
îo: ejusJem cod. jam vidit С , in cuj. lextu Хгуш зо!. *• Susp С. и £¿ от. 0.
зет CLEMENTINA.— HOMILÍA ХМ. 370
r.aívEtv èît\ тоиту tov 6eov, тф aÙTov Stà tûv Гра- A Dcum, quonbm ipse per Scripluras suas plures deos
çuv aCiToû itoXXoùî Qeoùj "" EipTjxsvai. prolocutus est.
VI. A-J-'.xi "püv ev xî) жрштт) çtovîj toû vöpou çai- VI. Staiim ergo ¡n prima legis voce illos similes ас
VETat xa\ ёаитф 320 яйтоис éjioiouç ' Xéyuv. Oûtioç se praedicare dignoscilur. lia еш'ш scriptum est,
узр Тауратгта!, cî)i ôti тф Криту av6p<Ú7t(¡), evtoX1]v quod, cum primo lioraiui prseeeplum fuissciaDeo.ut
ÏXOvrt пара той 6eoG, arco Ttavroç 4'jXou 'ou èv тф de cunctis arboribus paradisi comedcrcl, non come-
rapaos! ты çayscv, àiîoSèxoû JúXou toû YivtbsxEtv xa- deret tamen de arbore cognoscendi bonum et malum,
Xlv xai iwvi¡pov ¡XT] (passiv, 6 6çiç 6ia tîjç yuvatxoî serpens per mulicrem, promiiiendo illis divinilaieiti,
E-l üiros)(£sEi той y^v¿jO*i aOtoùî 6soù{ çafsîv ай- comedere persuasos fecii aspicere, sieque postquam
toùç iisiaaç, àva6Xat!<at èïwÎTjasv xal eIO' оитшс ó aspexeiunt, Dcus istis dixit : Ecce Adam (actus est
8ео{ avaeXaâotv aùtoïç ?çi) • 'Iôcv •¡■éyorer Aôàft, quasi unus ex nobis : ltaque serpens , quando
ûç eîç «£ * i\iu¡¡r. '0 p.èv ouv 6?iç elraôv • 'EceaOe dixit : b'ri'ii'j sieul dii ь, quasi dii exsistant, locu-
¿>ç ôeol, d)< 6vai)v 8eâ>v Eiprjxibi çaivETat • Tait]) tus apparet, eo magis quod Deus suum addiderit
jiâXXov J¡ * xal 6eoç еяг^артир^иЕУ £¡ral>v 'Iôob testimonium, iis verbis : Ecce Adam [actus est
Teuerer 'Aôàft ùç bîç ¿£* i)pxbr. Ойтсо« 6 toùç quasi unus ex nobis. Ita qui mullos esse deos asse-
koUoùç EÎîtùv 6çiî Elvai Geoùç oùx edeúnato. OáXiv В ruit serpens, mein il us non est. Prselerca per illud
6e to Y^TPÔai « • Bsobç où улхоЛо^сви; xál quod scriptum est : Dus non detrahes, et prineipibus
âpxorzaç zov Ляой cov où xaxuç ipstç, toXXoùç populi lui non maledices ', plures deos signifleat,
«¡¡laivec Osoùç, où« oùôà xaxoXoYEïsOat OáXst. "AXXà quibus nec maledici vult. Sed et alibi scriptum est :
xa\ 4XXo6i кои ^éipanrzxi- El éz¿Jjir¡cs ввос ёте Si ausus est Dcus alius ingredi, et accipere sibi
pcç BlcrsMfslr, xal JUtCeîr iavzq) ёвгес ix pàcov genlem de media gente, sicut ego Dominus Deus i.
t&rcvç, ¿>ç ifà Kvpwç ó ввос. Тф e eîtceîv , el Illud : Si ausus est Deus alius , tanquam sint alii »
èzéJlpvn<7B ввос izepcç, ¿>ç ovrwv ¿TEptov efpijxtv. dixit. Et alias : Dii, qui cœlum et terram non fece-
Kai о/Хоте ' ■ Bsol ot zbr oùparôr xal ri¡r Tr¡r runt, pereant •> : velut non perituri sint ill ¡ qui fece-
cvx txoirtcar, аясЛесгОьмтаг • <í>í jxl] tuv ттетгост)- runt. Et alio loco ait : Attende tibi, ne vadens ser-
xótijv атоХХиавас (ieXXövtuv в. Kai 4XXí] т:ои XáyEf tias dits aliis , quos ignoraveruui patres lui ' ; tan
'Еяе%е creavr<¡>, ц}\ aopsvOelç Латреосцс веоТс iré- quam alii dii sint, quos sequi non debeaiit, loquiiur.
рас, cîç oùx {¡ôewar cl яатерес crov, ш{ 6vtcjv 321 El ilerum : Nomina deorum aliorum non ascendent
ÖEhiv i-lpi,», oTç xal рЛ] eSaxoXouUEcv aCitoùi Xiysi. Ы labia lua к. Hic quoque inultos deos dicil.
HA roiXtv 'Огоршги ввйг èzêpw oùx агаб^автеи. _ quorum non vult proTerri nomina. Rursumque scri-
¿xl zûr ysiAébtr crov. Kai àvtaûOa ttoXXovjç Oeoùî plum est : Dominus Deus tuus ipse est Deus deo
XiÊi, (Lv та ivó¡íOL-a óvojiáÍEOOai où OíXeí. Kai iráXtv rum ь. El adhuc : Quis similis tibi. Domine, in
T¿TPa,TTat' Kùpioç ó Bscç cov, ovzoç Bsóc zûr dits > f Ac rursus : Deus deorum Dominus k. lie-
веыг. Ка\ TtiXtv" Tlç Spiowçvoi, Kùpte, èr Oeoîç; rumque : Deus sietit in synagoga deorum, in medio
KA itiXiv • Bsôç ùtàr Kupioç. Kal itaXiv • '0 6e<5ç autem deos dijudicat l. Unde niiror , qua ratíoiic,
iczr¡ ¿гсита-тытЦ Oetâr, èr fiêcrq) ôi Osovç ôiaxpl- tot Scriptuarum vocibus mullos esse deos teslanli-
rBi*. "OOîv Oaupiáfío тоо{ Tosouttov (jjuivtïiv èfvpiç^ç bus, tu aßirmaveris non oportere nec dicere, nec-
jxapTupousuv itoXXoùî slvat Osoùç, <rù 6ta6E6aítüaa( » * esse existimare. Dereliquo, si quid adversuj clare
p.1; 5eîv (x^te XêfEtv u,^te Elvat vojiîÇeiv. Aoctov T.pbç dicta habcs eflari , coram omnibus eloquere.
tí uaçuç (JijOivraEfTt '• íxsíCEÍueív, èiîl тЛч^шчХеуг.
VII. Kal ¿ Патрос Ici) • SuvTOjxtúxepov ахоиг VII. Respondit Petrus : Breviier audi ad ca quae
KfAç i sipTjxaç. Aitbç ó v<5¡jw{ 6 noXXaxiç EÍróv objecisti : Kadern lex, quae saepe deos nominal,
вгойс, а6т&; тф 'Iouiaitp Ь//.ы XáyEf 'Iôov Kvplov ipsa Judaico populo ait : En, Domini Dei tui est
zov Beov cov ó oùparèç zov oùparov, xal ¡tàrza cœlum cadi, el omnia quœ in eis sunt ш, dans cóm
ica iczlr hr aùzo'ç, ffuu,it£piXa6¿>v, orí e¡ xalctai D prehendere, quod licet dii cxsislant, subco sunt, id
Oso'., ún" a!/-6j eíüiv, tou-¿tciv dito tí>v tuv"" 'Iou- est, sub Deo Judaeorum. Et i Varum : Quia Dominus
iiit-y/ Ótói. Kal toxXcv • "Ozt Kvpicç ó ввос cov, Deus (uus ipse est Deus in cœfo sursum et in terra
• Gen. ni, 22. в Jos. xxiii, 7, apud LXX.
ь (ien. ni, 5. ь Deut, x, 17.
' Exod. xxii, 28. 1 Psal. Lxxiv, 8.
A Deul. iv, 34. k Psal. xLix, I.
« Jer. i, ||. 1 Psal. Lxxxi, I.
' Ueut. xiii, 6. m Deul. x, 14.
VARI/E LECTIONES.
"• Pro vbb. xal \xi\ /aXEstaivstv — toXXoùç Oeouç lacuna est in 0. Ex С reposni -cuv ante YpaciTrv
a Cl el S omissum. ' lia 0 et ex coniecl. S , in cujus textu Ci bpoibx;. Tum apposiii yàp ex 0.
' Ц addidi с 0. ' Я 0, D, íj С. __» Ц adjeci с. О. ■ T:áXív той (то CI.) yETpacBat С. » та С. ' Vbb.
oùx èTOÎijaav, атоХаовшзау шс tuv, quae desuní in ulroque Horn, cod., add. С ex seq. с. 8. * т.г-
TOtrjxoTEÇ, áTOXáiOuuav р. пек. &r.. u.eXXóvt(ov О. ' S-.axpivîî О. •* 8ia6£6atoÛJat О " eí texlui icddidi
с. О ; praetermissuin eral a Cl el S. ,0' t¿1v add. с О.
371 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DURIA. 57î
deorium , et non est alius prœter cum « . Et alibi A ovroç Beôç èr тф ovpar¿¡) агы , xa'i èr rjj 77Ï m-
Scriplura dicit Juda-orum populo : Dominus Deus ты, xal ovx larir ¿UJoç яЛцг avrov. Kal aUi\
tuus ipse est Deus deorum ь , ¡ta ut , quamvis dû чтои X¿y« fj Tpayi] хф 'IouSattov 6x>.t¡> • Kvpioç ó
existant, sub Judxorum Deo sint. Etalas verbis de Beôç cov , obzoç Beàç тшг веыг , шаяер " 5xi ei
eo ait Scriptura : Deus magnus et verus, qui non ac- xaí el« Beol , ütto xov 'IouSatwv 6eov ei«v. Kal SXXt¡
eipit personam , ñeque sumel muñera, facit judicium таи T.Epl aoxoû Xífei <j Tpaffíj- 'O Beèç ópiyac
pupille ef viduœ c. Scriplura Deum Judaeorum xal ¿tAnOirèç , ¡Sç où JlajtCáveí elç " ярбсыяог,
iiuiiciipninlo magnum et verum et facicntem judi aide ¡iff Jldêji дырог, яошг xplcir 322 àpyarif
cium , alios pasillos пес veros denoiavit. Sed et xaï yj\pa. Méfav 5e xal àXijGivov xal xpt'aiv irocoüv-
altero quodam in loco Scriplura dicil : Vivo ego, xa TÍ>v luv " 'IouSalwv f¡ Грас$] еЕтгоьиа веоу, xoùj
dicit Dominus , non est alius Deus prœter me. Ego âXXouç [uxpoùç xal oùx àXï)8ivoùç èafjuavev. 'AXXà
primus , ego novissimus, prœter me non est Deus л. xal aXXfl яои )iyet <¡ Tpatpf] • Z pista retira, яЛ\\г èftov Beèç ovx ëcrnr. Kal
Deus tester Dominus umis est '. Sicquc mulla itáXtv Kvptorrèr Beer cov ¡pc6r\Qi\cxt, xaï avtt¡>
testimonia cum juramento consignant, Deum uiiuin ** pórip Aarpevcetç. Kal rcáXiv "Axovb 'ícrpai\l,Ki-
esse , et praeter ilium non esse Deum. Unde miror, pwç ô Beàç Ъроуг li Kvpioç elç èarlr. Kalóu.G>{ тоХ-
qua ratione,cum lot loca lestenlur unumesse Deum, Xal çeoval jie9' Зрхои ÏTziTfpaylÇovaw, 6xi e'ç eoxlv
tu mullos esse affirmes. 6 6eoç, xal icXijv aiixoû oCix ïete 6e<5ç. "OOev
баираСш, тейс xoaoûxoiv ¡jLapxupouaüiv çtovuv ¡¡va eîvai 0eov, iù toXXoùç eïvat Xéysi?.
VIH. Et Simon : Principio еа mihi tecum fuit VIH. Kal ó Stjitov 'O Хоуос xí¡v ap-/T¡v r\v ¡jloi itpiç
conditio , ut ex Scriptum convincerem te menda- aï, à-Ь rpatfuv èXéyÇai us, ô-t êuSt; Xífwv |aíj таХ'
cii, dicentem nequáquam mullos vocari deberé déos. Xo'jí " Seîv cO¿YYE<Iât Oôú?. "06ev iioXXac kfxpàywç,
Quocirca mullís Scripturarum vocibus ostendi , ab ïSetÇa tpoivàç, бт>. aùtai al Setai Tpacfa\ izoXkouç уЩ-
ipsis Scripluris divinis pluies pronunliari déos. yovrai oeoûç. Ka\ ¿ Патрос- Aùxa\ ai ttoXXoùî cOefTi-
Tum Petrus : Ipsse , qua? mullos déos prouuntiant, fievat 6eoù{ Tpaçai, аито\ 7rapf|Ve<iav fjjjiïv elTOÜam"
Scripturœ, eœdem adhórtala: nos sunt his verbis: 'Orópiara вейуг èripowipbx draßtfcrerai ёя1 гшг jeir
Nomina deorum aliornm non ascendent in labia Мш- aov. Ойтшс où itapà тЬ уеура[Л|лауоу êçtjv, й
tua *. Sic prœter id, quod scriptum est, non locu- 2£¡müv. Kai ó Efp-tov • "Axousov itpoç аОтЬ xal su, í> Па
tus sum , Simon. El Simon : Audi ad hoc et tu Pe- . хре. 'A[xapT¡iveiv ¡xot Soxetç, Зть aíiTUv xaiaXéêtç, t?¡{
ire. Peccare mihi videris , qui diis deirahis , cum Tpaçîiç XeyoÚTTjí ■ où xaxoXoYÍ¡í£tc, xa\ apxovca? "
Scriptura dicat : [Dus) non detralies , principibus той Xaoû aou ей хахш; èpeîç. KaX ó Петрос- Uü¡(
populi lui non maledices •>. Ac Pelrus :Non pecco, áp-aprivo), Slfuuv, àxoXoOBwç xaïç Грасас; ttjv ата!ь
Simon, consequenter Scripturis perdilionem corum Xeiav aÚTUv itpo(rri[Jia£v(j)v ■ 323 oû4 yàp Y^YP*"
prxnotans : ila enliu scriptum est : Dii qui ccelum mac* Bed, oî zèr ovparèr xul ri\v уцг ovx еяо1п-
et terram non fecerunl, pereant '. alque sic ille ear , аяоМавысгаг- xal toüto £¡jtu>v oùx ¿>; Mwv
locutusest, non quasi quidam dii (ecerintca, ct 7:£7TOtT)x¿Tü)V, xa\ ¡xi] àT;oXXu|jiéviuv, tliç f]p(x^veuaaç ".
non pereant, quemadniodum inlerpretatus es. Unus Ar;Xoûxat y^p eîç ¿ петеои^хыс xijj àitapxîjç Y£YPa~
mini dcclaratur Creator eo quod initio scriptum <(>ва1 • 'Еу 4P/ñ еяоЬцсег ó Beèç тег ovparèr xal
est : In principio creavit Deus cœlum et terram k. щг уцг. Kai oùx ehtîv Ol Oeoi. Kal SXXtj itou
Mee dixit : DU. Et alibi ail : /'-.' opera manuum ejus \lfti • По1цаг Sé yeipür avrov árafréXlet то
annuntiat firmamenlum ^. Alque in alio loco scri crepéújfia. Kai ev Mpyximp ie YÍYPaT:Tat' Ol ei-
ptum est : Cceli ipsi peribnnt, tu autem permantbis parol avrol аясЛеИгта1 , erb de oiapierelç elç rèr
inœternum m. aliara.
IX. Dixit Simon : Ad hoc quod ego mullos esse •* IX. Kai à ïtjxwv ïçi)- ПрЬс тЬ èjxe Seïâi iroXXovç
deososlendi ex Scripluris, quarum verba manifesta eivai 6eoùç атто xtöv rpatpwv, çuvà; oaçeiî ттареатц-
exhibui , tu iiidcm vcl plura testimonia ex iisdem aa, où Sk maaùtnç " i) xal 7tXe£ovaç cpwvà{ атто tñv
Scripluris allulisti, probans unum esse Deum, cum- aÙTÔiv Tpaçtov Iv^voxaç , Setxvúiov ort elç eml веЬс,
que Judxorum. Et ad id quod dixi : Non oportet xal ob'zoç louSattdv. Kal ■крЬс zb etiKtv ¡íe* Ov ôsï
* Deut, iv, 39. g Jos. xxiii, 7, apud LXX.
ь Deut, x, 18. ь Exod. 22 , 28.
r Ibid., 17. i Jer. x, II.
A Deut, iv , 59. k Gen.x, I.
'« Deut, vi, 13. 1 Psal. xviii, 2.
' Ibid., 4. m Psal. ci , 26
VARI/E LECTIONES.
uî 0. " el; om. 0. " xuv accessit ex 0. " t¡¡j.Ü)v С. " тоХХоо; O ex conject. D , airtá C.
'* äp/ovTa O , ex quo accessit seq. зои zpiiï^vjii; C. Tum xw О с S , xi C. Subindn dut5 àpxi 0.
м Tcxtui reddidi тотпр a Cl et S omissuin Ypaçuv, aj îïçeïç «ap¿sxT,ea, sùièiç auxaj С.
573 CLEMENTINA. - HOMILÍA XVI. 574
MutôÀoyEÏr Oeovç, ¿Цуауес rpoç то Szilai , azi A diu maledicere , subjunxisli , ul declarares unum
e!{ eutIv 6 тетахт]хшс , ôzi cl ¡iî\ яеяощхотес esse creatorem, quoil quinan crearum, perire habenl.
дяоЛео-Oai ixovcrir. Про? Si тЬ eiiteîv p.s , öti SsX Clinique dixerim, nouiinandos esse deos , quoniam
Osoùî Xeêiv хаОо ** xal al Tpaçal aÙTOùç Xeyouatv, el Scriplurx cos nommant, etiam ad liai: demon-
xal тгрос .toûtoiî" ISîtEaç, Stí ¡xíj 6sî aÙTÛv ¿vdfiata slrasli , non operiere eorum nomina ргоГсгге eo
çeéyfEuôat, тш tíjv aÙT+jv rpaçijv eiiteiv ", ¿-/¿цата quod eadem Scrip! in a dical, nomina deorum alio-
flsuv ê-riptov ¡i^ сОауугзОа!. 'Ета1 ouv aÙTal ** al rum non esse prouuntianda. Quandoquidem ergo
Граса1 itoXXoùç Xé-youaiv EÎvat Osoùç, xal SXXote Iva exdcni Scripturae mukös dicunt esse deos, ct alibi,
[livov ebai , xal tel ¡iiv prt] xaxoXoysîaOai , 6tí Si unum solum esse, et aliquando, iis non maledicen-
xixoXoystoOai , 324 ^pbf wore tí Seï Хоу£ааава1 , dniii. aliquando maledicendum , ex hoc quid con
f) ort aÙTal ^{лЗ? ai Tpaçal îrXavumv ; clude!« dcbeinus, nisi quod ipsa; nos decipiunl Scri
pturae ?
X. Kala Па-росефт/Ои тсХа'/йа^аХХ'Шух0"3'^ X. Petrus respondit : Non decipiunl , sed redar-
xa'ietc93VópbváY04atTÍ)vev ахазтш хата той 0soGèv- guunt, ac in publicum proferunt malum erga Пиши
iojiujjoûcjav n ыяткр 5çeujç xaxíjv Tipoafp£04v. ПоХХо!с volunlalcui, in unoquoque instar serpenlis lati-
yip xal Staçipoiç TÚnotí èotxuîac npoxsivrai. "Exa- B lantern. Multis enim ac varus typis similes ja-
aroç oúv xïjpw iotxuïav t^v аитой 7tpoa£peaiv éxojv, eent. Unusquisqiic ergo cerae consimilem babens
SKpíeXE^-ájievoc ai-àç xal iravia EÙpwv iv aÙTaîî , voluntatem suam, dum Scripturas perluslrat, cuu-
OrOÎOV OÎOV Elvai BÍXei", TT)V, IJÇ £<?T)V, XT]p£¡> soi- ctaque in ¡His invenit, qualem Deuni cssevult, talem
xuiav iipoaipeacv етибаХшу атгоцашЕта!. 'Eiul ouv exprimil immissa volúntale, quaa, ut dixi , assiini-
6 ti *s av pouXî)Ta£ Ttç Ttspl 6eoû (ppoveîv, iv aÙTatj latur cerse. Quia ergo quidquid vult aliqtiis de Deo-
tùp!ax£[, toutou x^P'v * i^v toXXtôv 6eûjv ¡Saaç" senlire, in Scripturis offendit , ea gratia ille qui-
ànojiaïasTai ал' aÙTtJlv , xa't i¡¡*Etj t$]v той 8vtù){ *s dem multorum deorum imagines ex iiseffingit, at
à-: jiiçi;jLiOa îôaav '*, èx ttjç fju^Tépaç ¡jwp^TJc tov nos Dei veri speciem cxpressimus, ex noslra forma
aÍT¡6í, ETuyvovTEc túttov. "AXXà xal í¡ IvSoSev ijpujtiv verum agnosccntes exemplar. Sed el nobis insila-
(j.-jx'l ~^v айтой Elxöva irpbç àGavaaiav ^(içÎEurai. anima illius imagine ad immortaliUitem induta est.
TaUTTjç tov ifEvvfjTopa èàv хатаХ£тгш , Sixaía xpEase Ejus parentem si relinquo , justo judicio ea quoque
xal aÙTfj {ле xaTaXiratv 1хг1> яитфтф ,0 ToXjií¡p.aTi me relinquet , ipso faciuore indicans injusium , et,
yvaiplo-aaa aSixov, xal wç àirf) Sixaiou SixaEtuç хата- ut quœ venial a justo, jusle me deseret, sicque ani-
Xeíêi I*6' xa^ oÛTtoç TÍ¡v (J/ux^v [аетз xéXaaiv, tt)ç mam post punitionem perdam, delicienle auxilio ab.
à-r:' aÙTÎjç àiroX£tcfi8E\ï" ßoTjOElac, (f6apí]jop.ai. El Si ea orlo. Si autem est alius Deus , primum aliam
iariv 1т£рос, т.рйпач е'/бистатш èîapav !6cav **, èTÎpav speciem induat, aliam formam, ut per corporis no-
¡lopçTjv , iva Stà t^î той môjxaTOÇ xatv^ç ¡xoptfîjç tov va m liguram novum agnoscam Oeum.Sed el si iiguris
xaivôv ÈTCifva) es(5v. El Se xal t}]v (Aopcfi]v àXXaÇfl **, figiiram mulet, nunquid et animx substanliam? Quod-
VA Xi 325 xa^ 'í? "J^XÎî T*)v oueiav ; El Si xal " si earn quoque mutaverit, non amplios ego sum, qui
еХХа^П, oùx Ïti ey<í) el{xi, uXXoî yev¿¡íevoc xal (/.opifí) alius factus fui tum figura, tum substantia. Alios ergo
xal oùila. "AXXouç ouv тгХаттаты, el àXXoç íitív. Oùx creel, si alius est. Porro non est. Si en i m csset.crcasset.
Ion ié. El Si ïjv, Ê7iXaa£v av. 'EtteI ouv oùx 57riia5EV, inique. Cum ergo non creavcrit, tanquain qui non
<!>ç oùx (ùv tov 6vra тф 8vti хатаХ[тетш. OùSeIç yàp existit, revera existentem exislenii rclinquat.Nullus
Imiv, fl I*¿vtj Yvtüjxr) ïifjttuvoî. 'Eyto aXXov BeÎ/v où quippe est, nisi sola Simonis opinione. Ego aliuni
âpaSáxon101'» w^v tov XTÍaav-á jxe ¡ióvov. Deum non recipio,praeter eum solum qui mecondidit.
XI. Kai 6 £(|uov* 'EtceI ituxvÓTEpív se ¿pu tov X¿- XI. Tum Simon: Quia video te frequcnlius scrmo-
Yov TOtoújjtEvov ùnip той itXádavTác* se 6eou, ¡iáflE nem faceré de Deo qui le creavii, disce a mequeui-
«ар' i(iou, тоЬс xal eIí oùt6v àsE6EÏ?. Oí îtXaaavrsç aduioduin in ipsum etiam impius sis. Apparel duos
Súo çaivovrai, ¿)ç f¡ Tpaçi] Xíysi' Kul еГяе*- <5 вео'с- D esse crealores, sicut ait Scriptura : Et dixit Deus :
flct^c<üfter агврыяог хат' slxóra •fiperépar xal Faciamu's kontinent ad nostrum tmayinem et simili-
»off éjiolaxTir ". To лощоицег Súo 0T)(ia£vEt , f¡ ludinem ». Faeiamus duos signific.it, aul plurcs,
«Xeíovoí, itX4¡v oùx ?va. certe non unum.
XII. Kal ó níTpocáirexpívaTO- ETj iorlv ó tí) aù- XII. El Petrus respondit : Unns est, qui sapientiae
■soû aoç£a Eiitwv • Па^аицег йгОрыХсг. 'H Si зо- suae dixit : Faeiamus Imminent. Huir, vero sapieiilhc,
« Gen. i, 26.
VARIZE LECTIONES.
мха0'6 С. " тойто О. Tum Se! conj. С , qui in textil Sstv ut О. " eîtoïv от. О. " С vertit quasi legi
voluerit al айта£ S. ** lia О с. Cl , ivSouoixouaav С. Vid. Hnm. xi, 6 el 11. " Xíyst CI et S , men-
dose. " S te O. Deinceps SoúXetai С. " EÎSÏaç С. *" ívro; С " slSáav С. ,0t("j inseriii e. O. 5l 4то-
'eijOeí;
:icOeí; conjeciavit
с С , атХемсйеЬтц idem in textil, ut О " EiSiav C. Dcindc dedi tva — ETwiyvq»
e O êit'-Yvôiv С; rectum jam vidil S. '* áXXáí;E'. О. V Déesse videlur TaÚTt¡v post ï! Si S. ойхет:
»ГГ.'. О. " хат' cixíva xal xaO' 6[io£ojîiv f](jiETápav C.
375 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. ЭТИ
laiiqiiam proprio spirilui, ipse srmper congaiide- A 9Ía(47),f)"túa7r£pt8ftpiwEÚUATiaUTOcá£lijuvsxaipsvf
bat. I.'nita quidem est Dco, ul anima, ab eo aulem Totoral (xèv <bç (j-ux*) тф веф , Exteívetoi Se Ы aO-
cxienditur, vi'lui manus. universitaiem producens. тоО, tbç xE^P. бтциоируойза tí itätv. Atà тойто Se xal
Propter hoc vero cl unus homo coinlitus est, abeo e!ç SvOptoiwç eyevETO, ait' аитой Se TtpoTJXOe Mal то
autem etiain sexus femineus processit. Gumqtic 6t¡Xu. Ka\ (xovàî " бина тф Y^vet *>u*í ieriv. Кат«
Huilas sit genere, dualitatem Tacit. Nam per exten- Yip ïxToaiv xal (rjiroXrjv <¡ fiovàç Suàç etvai vole
sionein et coniractioncin unilas dualilas esse cen- tai, "üjte êvl вЕф, { Yoveûaxv, ¿рвшс ftotû xJjv ítá-
setur. Itaque recte faeio deferendo oninem lionoreni sav itpoeavaçiptuv Tijjdjv. Kal à Ei|«uv Eçt) • Tí 8î,
uni Deo, tanquam parcnlibus. Dixit Simon : Quid eE ** xal ai Гра9а\ атёроис Oeoùç X¿-]fousiv, où «apa-
vero, et si Scripture alios deos aiuiit, non admiites? «Su»
XIII. Petrus responditt Si Scriplurae, si prophetar, 326 XIII. Kal оШтрос araxpivaTo' Efre atTpaçal
deos dicuni, in leniaiionem audieniium dicunl, ita efts ítpotpTJTai 8EoucX¿Youstv, EÍCTKipaau.bvTÍov áxw-
quippe scriptum est : Si turrexerlt apud tepropheta) ¿vtwv " XÉ-foueiv. Ойты fàp yáYpaxtai • 'Ear ara*
dans signa el prodigio, el evenerit Signum Hind ac cz-fièr coi яро^щс,диВоЬсы ст\це7аха1 zépaza^
prodigium, dixerit vero tibi: Eamus et colamus deos xal ё.Щ) zote атцилог ixeïro xal zo zépaç, ipeî
alíenos, quos nescieruut patres lui, non audietis pro- В 6é cot- IlopevOérzeç Латрейсырег OeoTç Мрея%,
plietam ilium: in primis siiil manus tum ad lapidan oîç obx. ftSeicar ol xarépeç cov, ovx акеисесве
dum eum. Tentavit enim te avertere a Domino Deo zov xpo^zov èxelrov • ér apazaç èczucar al
tuo. Quad si dixeris in corde luo: Quo modo fecit yfiipéç cov АьвобоХцаои, avzór. 'Еле/расе yap ce
Signum hoc vel prodigium, cognosetns cognoscas, quia áAoczi\rcu аяЬ Kvplov zov 8eov cov. 'Eàr Ôè
tenlator leniavit, ut sciât an limeas Dominum Deum е1щс èr zu хардig. aov Пшс еяо1цав zô аццеТог
luum ». Et vero quia teHiator tentavit, dictum estk txeiro îf zb zépaç, firóCxtar -próxrxi, àzi ó яе>ра-
alilerautem idposi trnnsinigrationem in Bahyionem Cur èzEÎpa&v, tBsTr ll, el ?о6Ц Kvptor zèr Bsór
apparet. Neque enim qui cuneta novit Deus, sicul cov. "Ott 8г ó xeipdÇutr èuelpaÇer, ErpT¡TO , t-zípox;
ex mullís oslendi licet, leniavit, ul ipse sciret, qui 8è (XEtà TÍjv eIç ВабиХшуа [UToiXEcríav (48) çatvtxai.
praescit omnia. Si vero cupis, de ea re eernionem Où fàp 4v 6 та Tiávra yivíóixtjv вебс, (î)î Ы woXXûv
faciamus, et demonstrabo Deum prxscium esse. Êrci {EÎÇai, èteEpaÎEV kt, Iva -р/ф аОтЬ;, ó та ftávr»
Шиш autem ignorare, cum falsum sil, >d qunqtie ücpoYtvibTxwv. Ei 6k ôúXei u, itEpl toútou tov X¿yn«
od leutationem scriptum ostenditur. lu nos , o Si- «oit\<Kî)u.E8a, xal isiÇu) 7:poifivtü3xovTa tov Osóv. Tb
mon, noque ab ullo alio scandalum pati possumus, г Й «TvoeZv аОтоу <)/Ейаца ov, ка\ тойто t:poî вира-
пес ad mullos deos admitlendos fraude inducimur, «f104 TF"Piv 4w»íííeixtai. Ойтшс tj¡xeíc , ¿ ïiuuv,
пес ulli sermoni asscnliiuur contra Di-um diclo. oöts aitö Грасшу oute Ú9' ETÍpou tivoç oxavSaXiïOf,-
vat SuvájjiEOa tv • oüte «oXXoùç Oêoùç à:roSéÇaaOa( aTKT¿fiE8a, où5è Х<5уц> TtvV хата твй OeoO Xeôu-íví)» «v-
Tie¿(tó6a.
XIV. Scimus enim ¡psi quoque, angclos a Scri XIV. "Iffuxv'yàp xaV аито\ afto t¿>v Tpatpuv ày-fiXeuî
ptum voraios esse deos. Dico autem exempli gra- Usoùç Xsêévraç» 327 Лауы 5ed>ç ó ет:\ тг,с ратви X*-
lia eum, qui in rubo loculus est, et qui cum Jacobo Xf(<iaí, xal ту 'ly.yj'M uaXaEaaç* àXXi xal tóv yevvií-?
luctatus est, ilein eum , qui natus est Einmanuel, |i£vov*Eu.¡iavou})X xal tov Xe^óu-evov 9ebv 1тщур6*{19)»
iquiquc dictus fuit Deus fonis. Sed et Moyses deus "AXXà u.í)v xal Мшйэт)? osoç Фараы iÊvÔt) , тф îi
Pliaraonisexsiiiit, revera lamen homo erat. Et prae- 6vti avOptoôí í¡v. "E-i 8e xal та еЕЗшХа töiv eAtov.
lerea idola gentium. Nobis autem unus est Deus, 'Huly Se elç Hsbç, eîç 6 tiç xtíüeíc iíE7toiT;x¿>c x«l
«nus creaturarum auclor omniumquo cxonuior, Siaxoafjufjaaj та iiáv-a- ou xal ó Xpiaroç uloç, ф r.ti-
cujus Christus (¡lins est, oui credentes ex Scripturis eátievot à-o TÖjvl'pacwv та фги8^ èmYivtbeKO(tsv>
falsa agnoseimus. Atqueadhuc ex palrihus instruct! D "Eti 8èxal èx itaTÍptDv èçoSiaiou^vot twv Грасшу та
tie ¡is quai in Sciipiuris vera sunt, unum solum àXijBîj Eva и^уоуоСбаидутЬунетищяЛатоисте вира
liuvinius creatorem cœlorum et terra?, Deum Judxo- voùî xal tíjv ■jt)v. Oeöv "IouSaituv xal ■navrtov tuv u
11 Dent, xnt, I.
VARlvE LECTIONES-
*• j¡ 6e (lotpíi p. í] Se aoçta, í С. " u.fa С. Tum SxTaaiv О et ex conject. С , in cujus textil Ехотаят.
!..и 0. trroXtiv *• SiSouç soi С. " eíSevoí С. Seq. я»
, p.
, (TudToXfjV. *' ¿Í deest 111 0. " aivá'/rajv 0.
(от.
>m. 0.О. " " ènEÎpaasv
EUEÍpaasv S. S. " " Scripsi
Scripsi BoOXei
ßoOXEi с.
с. O
О invito
invito Sell
Sclrweglero , qui commendat vulgalani ßou*
*t)ex ejus opinione conjunclivum. Cfr. hom. xix, b. Turn add tív ante Xóôv с. О. *' Post 6иуа|АЕва
S'chliemaimus Clem. p. 119, 5Ü9, addit cipstv, cmendaiionesuperfluai S. ♦» tíüvS, О , t¿v С.
VARIORUM NOTiE.
(47) H di cofia, etc. Redoleré Ьлс Eliioiiisiuiira enim fuernnt psP«(lopro|ilietaB in populo Judaico.
f;ilel)ilur шести qui ea conlulerit cuín Epiphania- Сот.
nis, dictas ha:reseos cap. 5, 16, 17 el 29. Cor. — (49) Таг ysrróijieror 'Ещюгоу^Л, xal zèr M-
Coufer quie de divina sapienlia dicia sunt Prov. TÓjwcr Beer lc%vpór. Naius Emmanuel, Deus for-
V111, 22 seqq. Dbach. lis (isa. vu et ix), veins Deus esl. Ehionilica i«iiur
{Щ Metíi тЦг etc BuGvAGiva ¡tszoixeclar. Tunc sunt bar alque Ariana , ui et sequeniia mulie le.
"7 CLEMENTINA. - HOMILÍA XVI. л78
nfÇEivauTovatpovuivwv. Toutov y.al(teo'.3tXsiXoT40¡juJ> A rum omniumque qui cum volueiint colero, llunc
áXTieT¡"8oY¡jLatíaavtsíoÍT:aTápeí iíap¿So)nav"<¡u.tv, " consiüeratione
pia =" : ■
verum "* — prsescripserunt
majores ..—.......
Хча. eliûjwv, l-.i еГ ti хата той Osou Хеуета1, êûSoî ac tradiderunt nobis, ut sciainus, si quid contra
sotcv. •AXXàxa\Ù7r£p6aXXovTu);TièpôV eîtoûtooutuç Ocum profernuir r mendaciuin esse. Sed et aliquid
tbí ïçTjV oùx íx«, *1*Л yevoiTO ха\ toî; таХт^вес " àfa- supra modiim loi|iiar : Si hoc non se habet queni-
iriôaiv, Я£р\ eu9t¡¡a£(x; той •reETOHTjxOTOi fjuaç Öeoü admodum dixi, mihi et verilatis amatoribus conlin-
KivSuvcöetv. gat, ut in Dei crcatoris nostri laudibus periculum
guhcanius.
XV. Тайта 6 ï!|judv àxoùsaç ест) ■ 'EirecStj xa\ тф XV. His audilis Simon ait: Quandoquidem etiam
та OTüieta xal тарата SiSoVtt icpoç^Tj), äXXov fia Bebv sigua ас prodigia danti prophetae, aliuin vero ileum
l¿Yovtt çfjç p.i)6etv raareueiv, р.ета TOÙeiSévaiÔTi xa\ prsedicanii, dixisti non operiere credi , imo nolum
OavaTov o?sîXei,oùxoûv xa't 6 S'.6ásxaX¿; <xou втциХя habere, ilium mereri mortem, igilur et Magister
ха\ терата 6е5шхш{ suXfrru; avflp¿9T). Ka\ о Штрос lutis, qui signa et prodigia dedit, mérito interteclus
втахр{8т) • 'О *• Кйрм; -1)цшу ойте Oeoù; ébat 1уЩ- est. Et Petrus respondil: Dominus noster neque
Сато rcapà то» XTÍuavTa та itavra, ойте ¿aiiTbv *• öeov deos esse praeter ciinciorum opiiicem prouuntiavii,
tivaîàvTifipsJ^VjTibvièeEoÛToUTàiravTaStaxoa^Ti- В neque se Deuuiesse prxdicavit, sed cum, qui ipsuin
ievTOî 328 "?jV î'"/'v"3 aÙTOV eùXoywç èu,axaptoxv. dixerat Filium Dei constituions omnium, jure ap-
Ka\ó Stpuov airexpívaTO • Où fioxeî soi ouv Tbv alto веой pcllavit beatum. Respondit Simon: Non ergo tibi
веоу civet e; xa\ о Штро; Ест;- таос тойто civet fiùva- videtur, euni, qui ex Deo est , Dcum esse? Et Pe
tzi, 9páüov í|¡aív. Тойто yàp í¡¡xeíí eiraív soi où би- trus dixit : Qua ralione id esse possil, nobis effare.
váufOa, orí u.í) tixoúaa¡i£v -ар' айтой. Hoc quippe nos libi non possumiis dicere, quouiam
ab illo non audivimus.
XVI. npoí toùtoiç 8s, той ПатрЬс то pri] "teyevvtí- XVI. Ad baec, Patris est, non fuisse geniiiim,
«0а£ èertv, Ylou iè то YEYEVvîjaOoi • yevvijtov Se àyev- Filii vero, genitum esse. Genitum auteiu cum inge-
v^twtj xa\ aÙTOYEwfjTip ** où svyxpive-at. Ka\ ó nito vel per se genito non confertur. Dixit Simon :
Xíuuv Içii ■ El xal t?¡ Y£v^3et où towrev *' eotiv ; Nonne ob generaiionem idem est ? Excepit Petrus :
Ka\ 6 níTooí îçt; • '0 (il) х*та navra то айто " &v Qui per omnia idem non est cum aliquo, non potest
ttvt та? aÙTàj айтф irauaç ?x£lv irposwvu[jti«{ où 5ú- casdem omnes cum eo habere appcllationes. Et Si
vaxat. Ka\ ó ïîjjlwv Тойто Xíysiv евтЪ oùx artoCex- mon : Hoc dicere non est probare. Tum Petrus :
kvùetv. Ka\ оШтрос4 Aia tí où veeïç, 6ti то " ¡jtèv Quarc non inlclligis, quod illequidem per se genitus
aUTOîvvTiTov TUYX^vet f¡ ха\ àvivvrjTov, тб Hi yewi)- *-" est, vel el ingenitus, hie vero, quia est genitus; idem
Tiv 5v то айтЬ ** Х£^гаваг où Súvaxai, où8' äv ttjî dici nequit, neque si ejusdem subslanlix genitus
airîiç oiisiaç ó уеуечугцл^ос тш " êyewtixÍti [aù- cum eum gignenle. Sed et hoc disce : Dominum
ç4v]. *AXXà xa\ тойто ¡лабг" Ta àvOpiL-iov нырлта corpora habent animas immortalcs , Dei spirilum
»{.uxà; Î-/EI 46avÎTOuç, t^v той веой tt/otjv b,4açiea- indulas, qu;ci|iic a Deo profecía; ejusdem quidem
:U.x;. xa\ ix той вгойирОЕХОойза! ** тг,с ¡xkv aÙTTJî substantia? sunt, non sunt lamen dii. Sin vero dii
»ùstaç е!Л (50), вео\Йоих eliiv. Et Se 0eo£ eîm, sunt, bac ralione cunctorum hominum aniinae, mor-
\.\MJE LECTIONES.
м аХт.вес ov Г. " irapiôoo-av О. Idem Etôuuev. « аЦЫс С. " 6 от. О. •• aUTÖv С. " айто revvi)iß О.
*' xa-JTtj О. " тш айтш (sic) О. л ó S. ™ lia D , 6vTa au-¿v С , 3v, tí aù-a Ô. " то С. Vox [ай-
*¿v| a me addita explet iacunam cod. O. " upoeXOouíi O. Ídem eiuí c. CI , íorlv C. Ad oiam libri Oliob.
хата Tov 'ûpixèvi\.
VARIORUM NOT./E.
(50) ТЦг tov Beov Xro\r ■/цф/есцегас , et ztjç D та, Пгедца ô Beóc. 'Ene\ f^P ek ~Ъ* H^v xa\
per avzr^ç ovtriaç slffl. Ebionaeis gnoslica per- " ■■-■-•'- '•-•■ "• ■-• ■•'—■■ — — ■ -
xoivoTEpov xaXou¡x¿vTjv Çwljv ¿uibvTeç той irep\ í;¡iaí
miscei. Hi etiim hseretici, teste S. Auguslino, dice- irveújjwxTOc, TÍ¡v xaXou¡x¿vir¡v ашилтехштероу moby
haiil animartim suhstaiitiam Dei essenalliram; ani- {lüíjc, {tiwitoioujieOa атА той ттеОцатвс' wnoXa{i6avi*
masque ex Dei procederé substantia. Praiverat Au ¿тс' èxetvou еЕХт[<р0а1 тЬ iêujxa лгугтОа-. töv ©eov,
guslino Irenanis per gnosticorum verba : Jam enim irpbç t4)v aXriStvljv Çi^v í¡u,acaYovTa. Tb irveufia yip
non liabiturum eum animas sánelas, ut rrtrans demil- хата TÍjv Tpa^v XáyeTai Çowtioieîv (¡»avspbv orí fiuo-
ial eus in sœculum, sed tanlum eas i/uir sunt ex sub ■jroírjCTiv, où TÍjv |x¿«rjv, aXXà ttjv 6eiuT¿pav. Nam par-
stantia ejus, id est, quœ sunt ex insufflalione : lib. i, ticipium ótoíivteí Gnecum non est ; uraovroc vero,
cap. 24. Quibus omnibus lux ex Theoitorilo Hattet, quod legisse videtur Perionius, sensu caret : item-
fabul. lib. v, cap. 9 : 'Exeïvo 61 тЬ е|Асрй5г,|ла, où (ле- que ¿piüvTe; Ferrarii. Scripserim ego ¿puvroc, ас
poí ti tîjç Osíaí oùo-taç tpajiev, хата tt;v KipSuvoç verierim ad hune inoduin : Taie quid mihi videtur
xa't Mapxtbjvo; Xúttov. Inspirationem porro illam, et de Hin: Spiritus est Dcus {Joan. iv. ЧА). Nam
non divtnœ substantia! partem aliquam fuisse diet ¡nus; quia cum spirilus noster spectet ad medium et vulga-
juila Cerdeáis el Marcionis insaniam. Mitte islis re- rius appeltalam vilam, quœ mugis corporaliler vaca
cenliores ManicbaeoselPriscillianistas. Sed concedí tur ßalus vita?, vivificamur a spiriiu; ¡ade sumptum
tuihi velim, ut paucis digrediar in locum deplóralas fuisse arbitrar, ut Deus qui nos ducit ad veram vilam,
valcludinis apudOrigenemtom. xiv, inJoannem,edi- spiritus dicatur. Spirilus enim, secundum Scriptu-
tionis V. CI. Pelri Dauielis Huelii p. 216, ubi irvoí) ram, dicitur vivificare : plane non vivifualiom media,
Viotjí memoralur : To'.oütóvtí u*t caíveTu xe\ mpí sed ea qvn- divinior est. Cor.
379 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA." 350
tuorum, vivorum, gignendorum , dii ernnt. Quod A хоОхш хф Xáyip toxvxiüv ávopúrouv , xuv xe áiwOa-
si aniore conleiUinnis erga me dixeris, cas quoque vávxtov xal ¿túvxwv xal yevt¡<jou.¿vuv " ai tyvyA
esse déos, quid uocjara magni erit Christo, dici 6eoI " xuyxávousiv. Eî 8à 7cpoatfiXov£txû>v fiot èpeîç,
Ileum ? Id eiiinr. habebil, quod omnes liabent. xal aùxà; Osoùç eîvai, xalxé xoùxo ïti и цеуа xal
Хр'этф, хф ОЕф'.ХгуЕтОас ; xoùxo yap g-/et, ô xal iravxEÇ E/oueiv.
XVII. Nos Oeum dicimus, cujus proprium in alio 329 xv,!- 'H>eîç Oe8v Xáôjiev, ou esxivRiov
esse nequil. Vclut enim qui infinitus est undique, xo "' SXXt¡> Trpoaavo! |xt¡ SuvájiEvov. "Овяер yip
propter hoc dicitur immensus , et omnino est ne- &izzipoç uv itavxax¿6£v 8ià xoùxo XéfExat àjrépavxoç,
cesse, cum iramensum ideo vocari, quia non potest xal avafXT) таза, èxapou u,í] 8uva¡A¿vou (ЬаайЧыс
alius ut ipse esse indnitus, (sin auteni aliquis hoc Í7TEÍpou eívat, p.i¡ eîvat f8iov xo xaXEtaGai anápav-
dixerilpossibile, errat; nee enim duo undique in- xov •', (e¡ 8¿ xi{ X¿Y£t Buvaxov clvaí êúSexai- Súo
finiia siiuul exsislere possunt, terminaretur enim yap toivxoxäOev S-reipa axivuraipxEiv où 6úvavxar
alterum ab altero), ¡laque natura compaialum est, TtEpaioûxat yap го Êxspov útio xoü ¿тарой), ойти; sl
iinum esse Ingenituin. Quod si in figura est, sic çU3t; eoxIv, Ëv EÎvat xö 'Ayevvrjxov. ЕЕ 8i èv ayj\\iazl
quoque unum est incomparabile. Quare ct Altissi- è<mv, xal ouxwç Ev èatt xi ev áo-úyxpiTov. Aià toùto
mus vocatur, quia, omnium supremus, cuneta sibi В xal "Гфюто; Хеуехас, 8x1 toxvtuv àvonEpoç uv xà
subjecia habet. TOÎvxix aûxto 6rox£Í|X£va E/si.
XVIII. Et Simon : Num nomen illitis ineflabilc XVIJ1. Kal ó 2£u,wv • Mt¡ yàp xoûxo èjxîv aùxoû
cet, Dem, quod omnes appellant ; quoniam adeo et araSp^xov 6vo¡jux , то 8eèç, отар TtavxEÇ Xéyoustv,
de nomine contendis, ne alii delur? Respondit Pe Sx. xoaoûxov xal тар1 ovau.axoç 8uaxupi£r,, iva ¡it,
trus : Scio, hoc non esse illi nomen ineffabile, sed í\Xi¡i SoOf, ; Kai 6 Щтрос 1щ ■ 'Eir¡<Txau.ai 8xi хойхо
nomen quod ex convento liominum dicilur, quod oùx ésxiv aùxw xo " aiúpfazov 6vop.a (50'), Ш то
si alleri dederis, ctiam illud quod non cfferlur xaxà o-uvOí¡xr(v ávOptbroov X£y¿p.Evov , оттер Et ¿тары
possis alleri tribuere, et id quidem rationc volun 8tóaití, xal tí> u.í] XEy<5u.svcv èxépo) -posare?, xal
tatis. Nomen, quod dicilur, indicio prsegreditur. ** хф xijc izpoaipiaeoiç Xáyw. То XeyájXEvov ovojxa той
Hoc modo conlumclia et in illud quod nondum pro- y.r¡ Xtyopivou т:рйо88с âtmv. To0xt¡j хф Xóyto f) ü6p'í
lalum est redundat, queiqadmodum honor cogiiill xal êîç тб [if,7:io p^rjôèv XoyiÊxai, ф к6уы t¡ rpöj xo
in adhuc incognilum refertur. èyvwju.ëvov xip-t) £¡c xb ¡л^тгш èyvuepivov àvatfépsxai.
XIX. Et Simon dixit : Scire velim, Pelre, an vere XIX. Kai ó ïiu.wv ícp-f]- "HOeXov £Í8¿vai, ÜExpi,
credas hominis forinam ad formam Dei esse oOi- eS àXijOuç «ifftEÚítc, 330 ors *¡ ávBpcÓTrou ¡xopçl]
clam. Ei Petrus : Vere, 0 Simon, ita habere plane c itpb; xtjv àxîi'vou u.opçi;v SiaxExUTOixat. Kai о Ш-
niilii est. Ac Simon : Quomodo potest mors corpus tpoç- 'AXrfiwç, ü) Síjmjjv, oûxojç lytiv 7t£îrXï)p090pr,-
solvere, máximo sigillo conforma tum? Tum Pe (xai. Kal ó ï!u.ojv Пыс Oávaxoc x8 5<íi(ia Xúe:v
trus : Dei jusii est forma. Cum ergo cœpcrit inique 8úvaxai, açpafïSi ¡ХЕусохт) 8tax£xuirtü(jt¿vov ; Kal 6
agero, ínsita species fugil, sicque corpus dissolvi- Ilíxpoí • в£ой Sixatou èaxl fiopepfj. 'Etiív ouv 48i-
tur, ut forma non amplius appareat, ne jusii Dei XEtv apCr¡xaí, fi iv аихф E8éa " ceúêi , xal oüxio xb
forma ab injusto corpore hahcatur. Atqui solutio очои.а X'JExai, iva <] u.optpí] àçavijç Y¿vt)xai, Зта»? p.!)
non fit circa sigillum, sed circa sigillatum corpus. Sixatou u.op9Í¡v 0eoü e" aStxov £-/т) иырл. 'H uivxoi
Porro absque eo, qui signavit, signaium non sol- X'Jiiç où iTEpl xt]v o-çpayîSa -(Ivzâi, àXXà itspl то
vitur. Sic citra judicium neque mori licet. Et Si 0"9paYta6ov зыи.а. "Aveu 8è xoû O9paY!0"avxoî те
mon : Qua; ergo fuit nécessitas, Dei formam honiini трраучве'/ où XÚExat. Oûxwî aveu xpicrEwç où5è xè>
e terra excítalo tradere? Ac Petrus : Factum est à-oOav£Îv IÇetxîv. Kal ó Stu-wv Tiç oùv àvafX'q
propter hunianilalem Dei creatoris. Quandoquidem Tjv, t}]V xotoúxo'j u.op(fi]v хф ат;8 yr¡c èy£p9ivxi
raiione substanlias cuncl« praistantiora sunt hu 8oûvac àv9p(o-tj); Kal ó Шхрос- Д'.а xí¡v той *•
mana carne, aether inquam , sol, luna, sidcra, aer, n£7rot7¡xáxoí 6eoG ciXavOptuTCÍav f¿Yuv£v' ^~г^ T^P
aqua, ignis, uno verbo caetera omnia, quae ad mi- хф хах' oùaiav Xöyt.j Kávxa xpsíxxova xuvîvsi trfi
nisleiium hominis íacta , licet substantia poliora, av6ptüTrou тархбс, Хауш 8i] T0 xov aiöipa, xbv (¡Xwv,
(amen lubcnler suslinent ei qui substantia deterior xí¡v aEXfjvTjv, xoùç àaxapaç, xov a¿pa, xo 08ыр, xi
VARI/E LECTIONES.
« ÄW^- Г °f £,яг,,,-гс- °- T»m Г ». О . (xou С. » lxt от. О, х8 р. хф legi vult S.
tnt, n lii «ÄC;*^*«1РФЛ«. -Л xaAïïrt« à^pavxoiC. Scl.lie.nanm conjectura.,, àîpou
(С/сш., p. 14», 5b9) a Schwcglero vilipensam confirmai cod. О. •» oûxwc S, O ívxto- С e* ха-'
Z^hr n T0« шПгЩ°^/' 'J" i;uj- tC!itU T£' S «• " Dcili tcP->ê1Ç, ха[ с. О , ^роакас С i
Tum'reíeiuír КшС^А W "toT*1" "^ "P *"* "? ^^ """ ™^

VARIORUM NOTД.
(50*) 'Ало/фцтсг tropa. Нос csl. потоп Tetra hujusmodi SS. nomine diffuse disseruimiis in op<;re
gtammaion, leliovu, quod Grxcis Patiibus eliam noslro fte l'harmonie entre I' KglUe el la Sunanoque,
dicilur oàfjrpoy, à'fpasxov. S. Grog. ¡Saz. vero mullo t. II, pag. 518 el seqq. Dbacii.' » J v >
lülicius, '<CxE чф xaxaXti7r:6v, oCxi Хоум ¡ir(xóv. De
381 CLEMENTINA. —HOMILÍA XVI. 58Î
лир, Ivl Xóy xal та loir.à тсаута, & Ttva eîç ûrr,ps- A est serviré, propter Nnniinis formam. Nam sicut
eíav àvOpwno'j yev¿u.evo xal хат' oùaiav xpsÍTTOva qui luteum imperaloris staluam honorant, honorem
6vra -fjSádJí ùrcopivEt SoiAeúetv ты хат' oùsc'av X'i- relaluir. habent in imperalorem, cujus luluní llgu-
povi, ôià tt¡v той KpsÍTTovoc (iop9^¡v. 'ûç yip ol ram reprxsentat, sic universa creatura homiiii de
Tcf/tvov " ávSpiávTa ¡JaoiXÉioí tiu.uvteç tt¡v T'.p.T]v terra orto laeta inservit, ad Dei honorem respiciens.
àvaçspojiivTjv ï'/ousiv êIç êxeïvov, оиткр 4 тс^ХЬс tïjv U.optpr¡v tuyx-ívei ехшу » °Стц> " х«Л f¡ «asa XTÍJtc
tu алЬ pji Tevo¡iívt¡) avSpibzoj xaipo'J'ä- BouXeúsi, е!{ tÍ]V exEÍvsu àipopijaa tí¡xt;v.
331 XX. ''& "j 0"¡> ®£Ф. Síp-tüV, àxapiOTEiv XX. Vide, Simon, quali Deo ut simus îngratï
í¡¡i3í iceîîou ôéXeiç- xal равтаСе. se r¡ ут^, fatoç 8è persuadere cupis : et terra portât te, fortassis scire
tSriv ** ¡$ouXouivr¡, tíí ¡roi та 3u.oia çpovEtv toXu.t¡- volens, quis similia ac tu sentiré audcat. Primus
<r>i ". Прытос yàp aÛTOç ЕтоХруг^ас, 8 u,t¡8eIc èt<5X- enim ausus es, quod nullus in animum induxil :
(it](ïev" тсрытос èîfOayçw , a тсрытшс f|xoúaa¡iEv. primus locutus es ea, qux primum audivimus.
Пршто. xal ujívoi <¡¡xeíí етЛ tî) " ToiaÛTt] oou are- Primi ac soli nos super tanta lua impietate im-
6îîa tt;v aîcstpov той вгой u.axpo6up.íav loropTjaa- mensaiii Dei patientiam cognovimus, nec allerius
u,ev, xal oùx aXXouTtvo;, f¡ той xtíjovtoc tov xi5au.ov, g ciijuspiam, quam i) I ¡us qui mundum creavit.iii
e!ç Зу àsE6îîv етйХи-^аас. Kai -¿àspa-ca yîji oùx quem sustinuisti esse impius. Et terrae hiatus factus
efsv^ÖTi , ха\ тийр ait' oùpavou où хатетсе'и.фвт] , non est, alque ignis e cœlo non est emissus nec in
xal e£ç è(i.TTpTjŒ(Abv àvSpuv oùx етеСт^ХОгу, xal ùetôj homiiium conflagralionem exiit, et imber non est
oùx Eit£e-/-0l "i xal 9r]pä>v 7iXf,6oç ateo SpupÄv suspcnsus, ac multitudo ferarum non est, e saltihus
cix È-ifiçOT), xal èit' aÙToùç f¡p.á{ 8tà Iva áp.ap- immissa, atque in nos ipsos propter unum pecca-
тдагамта ù; liz\ ¡xoixEÎaç 7n/Euu.aTixïiî, ttjç хата torein, ob spiriluale ailiillerium, quod carnali pc-
сзрха xEÎpovo; " ùrapxo'JjT.ç, í¡ 6eou ¿рут) ôXÉGptoç jus est, non conversa est perniciosa Dei ira. An
oùx ïjpSaTo. Où yàp eutiv ô " tots ezeCeXOuv та enim non est, qui tune vindicaba! peccata, cocli
ацартг,р.ата oùpavou xal yIî xtîjttjç в£Й{; 'Ета1 ас terrae condilor Dens ? aüoquin et nunc maximis
xal vuv та ¡¿¿уюта ¡аХааст)и,оии,ЕУос та píyvrzo. appelitus conviciis maxime ulciscerelur. Sed con-
etk^pxeto. "Aî ToùvavTÎov u.axpoOuu.£ï, eîç (jls- ira, patiens est, ad pœnitenliam vocat, qui consuin-
Tavo'.av xoXeî, (juvteXouvto $£h\ r.pbç auvTsXEtav mantia tela ad impiorum exterminationem habet in
T¿jv аагбыу b/ toï? Oîjdaupoïi a-ox£¡¡x£va 1~(ш,Ь. tbesauris reposila.qua;, tanquam vivenlia animalia,
Tiva EnacfjiTEi ¿>î С.ыа £p.i{/ux?> °"av ва ^nam>- lune demiltet, cum prassederit ad retribuendum
ioùvai xpt'otv toîj « aÙToû rpoxaGEdOî). ДЛ сроб^вш- С hostibus suis Judicium. Quocirca timeamus justuin
{iev Beîiv Sixaiov, ou ttjv (iop:pí¡v irpbç tíu.}¡v тЬ ,1 Deum, cujus formain in honorem hominis corpus
àvôpdiTrou âarájsí ¡rä)u.a. gerit.
332 xx'- Тайта той Петрои e!it¿vtoc é 2t,at.jv XXI. Quas postquam Petrus dixit , respoiidit
à:sxptvaTO' "EttsiS+j брш <ге soçûiç aîvuacJjjiEvov Simon : Quandoquiilem video te callidc significare,
ort та -j-EYpapixava хата той Д^^юируой èv таТс •• ea qii« in libris adversus Creatoren! scripta sunt,
ß:6Xotc ойх аХт)вт) TUYxávEt, aùpiov ànb тйу той non esse vera, crastino die ex Magislri lui verbis
OiSaixiXou sou Xoytov Ы%ы tov 8' firiu.ioupYbvp.ii ostendam.abeo dici, creatorem non esse suprciiiiini
àvturaTov XÉYovTa EÎvai "v Beóv. Kai 6 ïîjjudv тайта Deum. Et Simon his diclis abut. Al Petrus astanlt
EÏTabv eItjaOev. '0 6È Штрос toîç TiapEiruaiv бхХо-.с plebi ait : Simon, quamvis in nullo alio circa Deum
Içtj' 'O Sí(xtdv xâv p.r,5àv eteoov тер1 вЕой ßX4;J/ai nos possit tedere, al certc vobis impedimento
f;jiôç SuvTjO^, àXX' ouv ye " àu.r:oS!fEt ùu-tv àxoÛEiv est, ne audiatis sermones qui valent purgare ani-
toùç TTjv ûx*lv 8uvau.£vouç xaôaipEiv Хйуоис. Тайта mam. Ha;c Petro proferenle ingens exortus est ви
той Петрои еЫутос " toXùç i]/iflup4ju.8ç куЫ-za surrus multitudinis, dicentis : Quae vero nécessitas,
тшу BxXùw Xeyovtüjv • Tíj 8k àv4YXTi èâv aÙTbv sinendi eum hue ingredieniem blasphemias contra
Ёутайва EiatávTa tíj хата той 6eou pXaff^jjiiac X¿- D Deum loqui? El Petrus audiens dixit : Llinam non
Y£iv; Kaló Патро? àxouaaç Itfт] • Tévoito wixP'- ullra Simoncm protendereliir doctrina contra Deum,
2i(uovoi àpxETOv Y^vEsOat t8v хата той 6eou тсрЬс ad hominum tentationcm illata. Erunt enim. sicul
îTEipaauAv avOpú-wv X¿yov. "EeovTai " y^P. ¿>Ç à prolocutus est Dominus, pseiidoapostoli, falsi pro-
Kûptoç eItov, <{<Еи5ата5атоХо'. , êuSeîç TcpoçTjTat, phetaî, hœrcses, affeclationes dominandi, quae, sicut
aipiîôiî, çiXapx'at • аГ tiveç, ù>î <jToxáíop.at, атсб conjicio , a Simone Deum blasphémante sumen-
VARLE LECT10NES.
" TtáXiv 0. " oûtioç C. " lia 0 c. S , еГ8е С 'k ESetv S . 0 e18eîv С. " тоХи.+,а£1 0. Malim
ToXu.f¡aat. Tum adjeci айтас c. 0. " %î adscripsi ex 0. " iœxiQri 0. '» t^ç хата аарха x^ípovoc D.
approbanle 0 , хата оарха xîptuv С in texlu, x^ípovocin inaig. ,J ó om. 0, inlerpungens post èortv,
*' lia 0 et ex conject. С , in cuj. lextu бута. " той С. 8> тюте èv p. èv тац С. Ad oraih cod. Oil»
v86a хата уорли. ** то С. ** Xeyovto EÎvai idem quod Xáyetv. Alioquin aliquid nuilandura esset in
lextu S, ** ye om. 0. •' e£t«5vtoç om. 0. *' Cfr. Credncr lleitr. i, 291, 518 S.
VARIORUM NOTyE.
• Lcgendum toÎs »xOpoîç айтой, si vcisioni Latinx liles. Edit. Patrol. «
383 S. CLEMENTIS I P.OM. PONT. OPERA DUBIA. 334.
les exordium, ad eadem cum Simone contra Deuni A той tov 6eov ßXaff«prj[*oüvTOc X!po>voí tf,v ap/rv
proferendi coopérait". nlur. Alque lia.'C pronunlians Xa6oU3at (51) eîçto " та айта тф Ziymi хота той
cum lacrymis, manu advocavit inuliitudinem, quae вбой Xéystv euvepYTjaouatv. KalTauraEijtùv ¡та Sa-
cum accessisset, nianus imposuit, et precalus est, xpúojv,T?¡ xeiP^ терозехолеГто toùî ВуХои;, oTç яросел-
sirque dimisit, monens convenire malurius. Isla eoCatT&cxElpa(àKi?iOc\;n xal iux<5[uvoç a::£Xusv, XI-
inquiens ac suspiraos ingressus est, лес cilio suiu- ytov 333 ¿pOpiaÍTepov uuv¿pxea6ai. Тайта Etrabv xal
plo ¡vit cubitum. ffT£vá{tov íiaeXGüjv oute Tpotpîjî p.ETaXa6ù)v uimojsv.
•OMIAIA IZ'.
HOMILÍA XVII
I. Scqiienli ergo die Petrus, cum Simone disce- I. Tîjç plv ovv 4XXt)ç fjpipaç 4 Штро? irpoç lí-
platurus , malurius experrectus oravit. Simulque |№)va Jtjteïv piXXiov ¿pQpiaÍTEpov ,0 iÇu^viifiêlî
ac preeem iinivil, Zacchxus ingressus est ac dixit : цй^ато, xal аца тф irauiaaOai ó Zjx/aîo; eldest
Simon extra sedet, cum quiliusdam suis, circiter Xáûv • Síjxwv ï£-ti) хавеСетас, цЕта ISCwv айтой ti-
Iriginta, disserens. Et Petrus ait : Sinatur loqui, vwv ¿>{ TpiáxovTa StaAcyíjjLívoc. Kai ¿ Петре; gçij-
donec multando conveniat , tuneque incipiamus 'ЕааОш ,l XaXelv, ".¿xp'í ote " itXf.Ooç уЦш, xal
quxslioiicni, ut sic, auditis qua? ab со dicta fue- töte Çijteîv ipítójiíOa, iva ойтшс *,fiEíí ti й*' витой
riiit, ad ca aplanies nos, egressi disputemus. Alque XEyafiEva àxouaavTEç, irpoç айта ap[/.oaa[iEvot, èÇsX-
oo modo factum est. Egressus igilur nec mullo post Qovte; 8taXex0í5(AEV. Kai Si) ойтшс eyíveto. 'Ex6i{
reversus Za< chaeus Polio relulit sermones Simonis oúv xal jjiet' où itoX'j náXiv eîjeXOùjv o Zaxxaîoç avr-
contra ipsiini. №1X1.1 тф IIÍTp'j) toùç йтгй Síluovoj хата Штрои "
ftrfitvtaç Xoyouc.
II. Dixit aiilem : Accusât le.Petrc, quasi maliline II. "EXfj-E Sé • Aitiaraí je, Штре, tbf xaxía; ovra
niinislrum, el magia mullum valenlem, ac liomi- UTCrjp¿TT¡v , xal (xayEÍ* тоХи ,8uvapi£vov, xal eíowXo-
nuni animas deterius idololatria fascinantem. Et ХатрвЕас " x&P04 x^t Tuv avOpurajv cavTastoüvra
4]uidem quod magus sis , hoc visits est afierre ar t^X^í- Etc то p.EV ouv (iáyov EÍvaí cte toútijv íooV.ei
gumentum, dicendo : Conscius mihi sum, me ne cápEtv àro56oi$iv, Xáyidv* XuvotSa Ёрлитф, oti uv
unius quidem verlii recordari ex iis qua: cum со хат' ip-auTÖv 5x¿Ttro¡xai, èXOiov ouÇtjteîv айтф, oiíi
dispiiiaturiis apud me perpendi. Nempe quando ïva u.vT¡u,ovEÚto X(5yov. Айтой yip íiaXsfotiívou, xá-
ipse dissent, et ego meutern applico, ut revocem in р.ой tov vouv áuxoXouvTOí elç to àvairaXîjiTat, tíví
memoriam, quaenain sini qux cogilavi descendens q èot\v a tXvjfiaáu.t)v 334 Heùv Xíveív про; aùr&v,
ad colloquium cum eo, nec quidquam connu, quae ouS'ÓTtouv tijv XáyEi ETtaxoúü) •*. 'Eral ouv àit'&X/ou
dicit audio. Quando ergo nihil ejusmodi cum 11II0 tivbç toiout¿ ti ой toígxü), l¡ ait' айтой ¡livou, toôç
alio palior, quam cum illo solo, qua ralione non ouxl (lay^^^voî йп' айтой tuyx¿v*° ; То Й 8ti,
«um ab cn incanlalus? Illud vero, quod, quae do- a •• 5v SifiájXT], EÍouXoXaTpsía; yttpovi èaTiv.Tti)
cet pejora sini idololaliïa, clarum erit menlem Y« voüv lxoVTt> ty-oú p;T[vúiiavToc <sa<f l; larai. ОйвЬ
habenti, postquam indicavero. Nulla eniin alia uii- yap ËTEpov (¡)С£Хт,в^а£ èïTiv ", f¡ тЬ tí¡v tyuxty e'"
litas est, quam ui anima omnigenis idolis libera &óX(i)v TtavroSawIiv eXEu8¿pav Ysviieai. 4>avraCo[i¿vT)
reddaiur. Nam speciem imagínala timoré ligaïur, yip eI5o? SEujxEÍTai ¡робы, xal ?povr£5[ той itaOEÍv ti
el credens se aliquid pâli, elanguet , et alienaïur, (juxpaívETae, xal aXXotoujiivT) 8ai(jwv^ •', xal Saijx»-
seu a daemonc insanit, ac daemoniaco furore cor- ушза toï» îtoXXoï; ataypovsïv Soxsl.
repia mullís sobria vídetur.
líl. Id vobis Petrus pra-slat, pollicendo sapientes III. Тойто ufxïv Штро; ujtoitx¿íei той «ocpovijEiv
beere. Prxlextu siqiiidem unius Dei videtur qui itap¿XEt. npoçaJEi y^P ^v^í ^£0''' ooxeí ulv Opta;
dem libérai« vos mullís anima caren.ibus idolis, itoXXuv а4<йхш^ aitaXXáauEtv eíoVjXwv, & ой irávu
т|ил> non mullum iiocent culloribiis, quod ipsis D '°^С «¿боутас aStxEÏ, тф айтоТ; 6cOaX[ioí; " épâaOai
«culis cernunlur esse lapídea, vel asnea, vel áurea, XÍ9iva 6vra f¡ xálxzai f¡ хрйтеа l00 I) xal Ц алХц;
vel ex alia quadam inanima materia. Quarc cum t'vbj афйхои oXïjç. АЛ тй * Et8¿vai, öti тЬ ¡Лепо-
aninia scíat, id qnod ccrnitur, nihil esse, non si- iievov ouSáv Itrnv, ойх ój*o£o>c тф ¿ратф ЬтА собой
mili modo per aspeclabile a timoré potest imagina- «pavTautouoflat SOvaTai i¡ ü/ux<j- üXávip 6s StSauxaXiï
УШЖ LECTIONES.
" то a Id. S. probante 0. •• lia S , imtiOiôv C. Ainbigo de Oiloboniani scriptum trúncala. Deínde
«pOptahspovS, О , ¿pflpÎTEpov С. «роаархезвЕ р. ouvEpXEsOat О. •• lia О с. S , ¿pOpÍTEpov С. " Pro
еатвы lacuna in 0. *• 5 той (sie) p. ôte 0. Tum p. outojî lacuna in eodem. " хата Штрои D , тф
TUtpoj С, О. Deleri Ьяес vidi, vnll С. " EÍ6wbXarpía; 0. " lia O el ex conjnct. С , in euj. texiu
eiraxo'úwv. •• a conj. С , approbanleO ; deesl in coil. liom.Parisienei. е!8ыХолатр£ас О. " tb^ïXr^vai
ïartv S. " xa\ çoovousai EUnaÔsiv ti fiapaivi-at xa\ àXXoioUTai Ц 6aí¡iov? С. " дсваХрш О. '•• халхеа
f¡ xp'J?¿a O. ' тф S, О , тй С.
VARIORUM NOTiE.
(51) 'Аяд Ilfiiorcç rf)>- архцг XaBoveat. Hoc derat, quasi futuro conjecturam fecerit. Vide sis
una voce laudant ncclcsiaslici se.rí plores , adeo ut Irenseum lib. 1, с. S3, 2; lib. 111, Prœfal. et Euse-
ptrsoiiatus isle Peinis de eo, quod jam factum vi- bíuin II. E. Ii!> 11, 13. Davis.
585 CLEMENTINA. - HOMILÍA XVII. 586
e¡í çoCcpov Oïôv áíto6X¿7:ouía tuv хата çijjtv ехба- A lionibus deludí. Al fallaci doctrina decepta dum
OpsÚEtat. Kai тайта 4уш Ыуш, oùx öti úu-ac EcStoXa tcrribilem Deum respicit, ex iis quae natura habet
í¿6eív irapa:v¿j , àXX' 6« Штрос co6epü)V ISsuv * excidit fundilus. Alque bxc dico, non quod idola
coxiÎjv airaXXaijasiv újawv ta; 'y'JX*í » собЕрытара colère suadcam, sed quia Petrus, dum videlur ani
£5¿a ' tov ïxaaTov upü>v èvOouaiçv tokeI voûv, 6eov mas vestras cripere fonnidabilibus speciebus, men-
èv p-opçî) EÍTTjoújievo;, ха\ тайта Дхры; Sîxawv, tem uniuscujusqiie vestrum fonnidabli idea reddit
335 Ф £~E"ai то 9o6£fAv xal t?¡ auvvooiioT) ^«XÍ ^ fanaticam, Deum in forma introduceus, eumque
çptxtu&ç, Svvap.Evov xcd tuv op6üv Xo-j4Su.uv èxXu- summe jusium, quam ideam sequilur terror, et
cai toùî tovouç. 'Ev yàp ToioÛTtp хавгатшс xel(x^vt anima; cogilantis horror, Valens cliam recti« гаГо-
¿ vouç tbç ßuOoc Sit' ' áv¿p.oo афоврой 6оХойта1 ti uis vigorcm solvere. In liac quippe proeella animus
Xa;jt-póv. Ato eí tit' ¿xpzkílq. uu.iüv rcpoffipxETai, pJ] consiilutus velut mare a vehement) vento infusra-
újjuIiv Toùç è| à^'J'/ojv u.op9<Lv tjTrfmc • fivopivoui lur el splendorem perdit. Quocirca si ad ulilitatem
фабоис exXúsiv Soxtbv ço6spiv веой avTEtacspETu) vestram advenit, ne, dumvidetur liinores veslros ex
jiepçfjV. Mopçijv Se £xEl Wo¿í ' ; Et Se Éxfl, iv °Х*г inanimalis loi mis leniler orlos resolvere, in locum
{лат: èirtv. "Ev стх^рлт1 в uv toüij où TtEpiapiaroç eorum terribilcm Dei formam inducat. An vero
isrtv; Шр^рито? Se ¿jv èv топи) èurtv. 'Ev татар ™ Dens habet formam? Quod si habet, in ligura con-
SÈ fbv fjrctijv earl той itÉpt¿xovtoc aUTÖv тоЧтои. "Hx- sislil. In ligura autem cousislens , q))0 modo non
tiov Se tivoç <bv тоЬс uavriuv èarb ô ' (ieíûv t¡ est circuniscriptus? El circumscriptus, iu loco ver-
xpsftTuv I) avcíiiaxo;; Ka\ тайта piv ойти>». salur. CaHerum in loco exsislens, minor est conti
nente ilium loco. Denique qui est aliquo minor, quo pacto major est omnibus, aut pnestantior, aut
eupremus? Atque haecquidem ita.
IV. "Ort Se аХт)6ы{ oùSè та ù-гЛ той AtSaoxáXou IV. Quod autem veré ñeque qux a Magistro suo
aùrou fljfievxa. tciotsúei , qjavEpév èartv. Та yàp " dicta sunt credat, manifestum est. Nam contraria
¿vavrla aù-iô xt¡póoiE[. 'Exsívo'j fàp e£to5vtoç tiv'i, ei prsedtcat. Scilicet ille, sicul audio, cuidam di
¿tç pavOávw !Uzj fit Леуе àyaOàr , <J тар àfadùç xit : iVe me dicas boiium , bonus enim unus etl *.
etç естсг. 'Ayaûov 5è eEtoîjv oùx Ïti èxEÎvov XifEt Bonura vero aiens, non amplios ilium iiiquit, qui
tSv Sixaiov, 8v ai Tpaçal xTipOtujouaiv, bç ажо- Justus est, quemque Scripturae predicant, qui oc-
xreirei * xa'i СыоЯо/еГ, àTOXTEÎvst fiàv toùj a¡xap- cidii , et viverc facit b, occidit quidem peccatores,
Tavovraç , Сыо-oisï Sï toùî хата yvtüjxijv аОтой vivere autem fácil cos, qui secundum ejus volunta-
píoúvraí. "O-i Zï Sv-tijç od tov ArîoupYov ÍXeêv icm agunt. Porro quod revera Creatoren) non dixit
ауа&Ъч, Tt¡i 5iavoT¡6f(vai 8'jva¡iivtü aaçé; icrciv. Той bonum, ei qui poleril considerare darum cril. Cum
fapATi¡xtoupYOU е-рюл^ои ха\ TwuXaaOívTt 'A6a¡i, enim Creator notus fueril el Adamo qui ab со for-
xa\ тй EÍiapE3rfi<javTi aCiT(J> " 'Evtu^, xa\ ttj» Ciu' malus est, et Enocho qui ci placuil, el Noue qui ei
аитой Sixaiti) ¿paO¿VTi Nue, Ô(jlo£o>ç xa\ ту 'Абраар. Justus esse apparuit, similiter el Ahialiamo, Isaaco,
336 хаЛ "Iuaàx xa\ '1ахшб, àXXà xa\ MojOjí) хя\ Jacobo, sed et Moysi, ac populo, lolique mundo,
Xatjj xaX 6X(i) тф xáopui) , ó SiSáaxaXo; витой Патрои inagisier ipsius Petri,' Jesus, venieiis dixit : Nemo
'Irt30Uí èXecov " EXe-tev "'OvSelç ¿^гы гсУ Пате novit Patrem, nisi Filins, sicul nee Filium quis ño
ра, et цц è Tlèç, ¿>ç ovôè T¿r Tiór Tic elder " si ñi, nisi Pater, el quibus vull Filius revelare c. Si
fitf ó Пищр, xal olç àr ßotjAtinu ó Ylôç аяоха- ergo, qui advenit, ipse Filius erat, posl siiuui a.l-
¿v^rat. Ei oiv aÛTbî Yibç í¡v 4 napwv, аяе тт|г aO- ventura quibus voluil cum, qui cuuctis incogniius
«û itapouuiaç oTç абойХгто tí>v iräatv aYvtomov erat, revelavit. Sicque omnibus ante eum ignoius
aJcexóXunTEV. Kai oûxto; toï; яро айтой itäaiv eral Pater , proindcque non est ille omnibus co-
a-p«imoí íjv ó Пат^р , oùx oûtiuç u uv ó îtânv
guitus.
¿Yvwsp^voî.
V. Ка\ тойто EÎitujv 'Циойс oùSè айтЬс еаиты rj V. Aique hoc dicens Jesus neque ipse secum
euu,çiiJVEÏ. 'Evíote fip SXXai{ cptovaï; Ttüv атА tuv consentit. Intcrdum enim aliis Scripturarum voci-
" Tpaçiôv co6ipöv xaV Síxaiov (ruvíarôt Beöv X¿- bus limendum ac justum commendai Deum, aiens:
fu>v Mí) робцвцте ало rev аяохте1гспос " rd Nolile liniere eum, qui occidit corpus, anima autem
cCsjia, ri¡ ís ^-t'Xí) " vh Bvrafiérov ti aotr\cai • nihil potest faceré, sed tímete cum qui potest el cor
^¿€цвт\тв Sé rcV 6vrá{tercr xal сшца xal фихцг pus et animant in yehennam ignis miltere. Vilque dico
elç rí}r féerrar tov .ivpiç ßaj,eir. Kai Леуы vobit, hune limete*. Quod autem vcre nunc ti-
• Maul), xix, П. c Matlh. xi, 27.
ь Deut, xxxii, 59. •' Mallh. x, 28.
VARLE LECTIONES.
»ElSeâivC. »«IMiC. *0irfO. »TiitiouçO. Tum reçcpi фобои? с. eod. etex conject. CI. jn "jj"»
cod deest 'SeEÓíO. articulo quidem subnotalo. »^C. \ MO • araxxevvE* О , et pan le
posi. " aÙTU o.n. O. » HÍTpo,- i,m ОЛш p. Штрои 'Iôûç èXOUv О ; «|U* qoidcmjbb. h-
neo h «ubnoiaîa sunt. » Cfr. Credner, Beif.i , 2i8, 514. Schwegler, NachaposUeitaler l 254,20. S.
••Îfefo Dein Дта. S, О , роиХЕтас С. '•» Лщ О. « t<5v О. '• «™xt¿wovtoí О. » хЬ щс4»
р. т^ Sé -j-'jx?! О. Tum insciui Si «. codem.
387 5. CLEMEISTIS I ROM. PONT. OPERA DIBIA. 388
niendum esse dixerit ut justuni Deum, ad quern А Ърлг, tovtov ¡робцОцте. "(hi Sk 6vtw; toutov ço-
et injuria aflectos ait clamare, paiabolam ad eaui 6t¡6t)voi IXeêv wî 8£xaiov 8eov, rcpoç 8v xal àSijcou-
rem proferens ¡nterpietationem subjungil, dicens : uivouç ßeäv Xeêi, 7tapo6oXí]v eiç тоО-о eIzùv sito-
St ergo judex iniquitaii$ ita fecit, quod sxpissime Yei tíjv ápjjurjvEÍav Xéywv El ovr ó xpar¡c тце àit-
rogarelur, quanta magi» Pater faciei vindictam cla- xlaç еяЫцаег сьтыс, Sià то ешототе аСчивт]-
manlium ad se die ac node .» An, quia pa liens est rai, ябсц) ¡шЛЛог ó Патти? жощаы тцу èxSlxrf-
erga itlos, pulatis quod non faciei? Prefecto, .dico atr тозг ßcotrriur ярдс avTÔr r]ftépaç хай rvxtoç;
vobis, faciei, et cito ». Caucrum qui vindicantem V " âià тд paxpoOvpxTr abzèr èx' airctç дсхмв
et remuneranlem dicit Deum , juslum eum natura Su où xoiifcei; Nal ", Леуы iifûr, xon\<rei, xuX
continuai, et non boiium. Prasterea confilelur Do èr záxei. V Si àxSixoûvta 337 xal -а[шбо>гта1
mino cœli et toi im: ь. Quod si Dominus est cœli Хеуыч 6eov 8£xatov a'JTov ttj <f úast <ruv£Tn¡<jiv, xal
et ici i a-, admiltitur esse Conditor; qui autem Con- oix ayaGov. "Eti Ss xal " ЦоцоХотЕёта! ты Kupiu
ditor est, Justus est. Aliquando bonum diceudo, oúpavoü xal yr\ç. EÍ 8k Kuptiç eotiv oiipavo5 xal
aliquando justum, ncque sic censonat. Terliuin YÎi, ¿(wXoyEÎTai SrjpiioupYoç, вг^юируос Se ш 8í-
vero quid sapiens illius discipulus beri affirmabat, xaiá» èettv. Пота uiv à-yaObv X¿vwv, тата 5k Síxaiov,
Operationen! visioiie poiiorem esse, iguarus, evi- D où8' oûtwç (rjpiçtovîï. Tpkov 8è ó troçoç аОтои ¡ta-
deiiliaii) posse esse humanuni, cerium vero esse OTjXtjí ixo'í " 8icjûp!ÇsTo, èvap-fEtav отстаа£ас bea-
apiul oinnes, visioneni ad Divinilaiem pertincre. vuTÍpav Etvat, oùx ei6ùç azi t) ÈvapYsta " амЬрш-
TZiloL EÍvat Búvorcat, í¡ 8è ¿7ттаи(а 6siítt¡toc etvat ¿¡ло-
XoÊÎTat.
VI. Нэес alque his paria, Pelre, Simon extra VI. Тайта xat та toûtoîç 8u,ota , Штре , ó ï£[«i)v
btans «I ii ii i multitudini edisserit , plures mihi vide- toïç i/Xotç Цы èorùç xaV ** Sia\s.yóp¿voc , Tapás-
tur conturbare. Quocirca exi stalim, et vi veriiatis OEiv [xot 6ox£Ï toùç TcXiiovai. Aib è|auTÎ|i IÇtôi ,
falsos ejus dissolve sermones. Quibus a Zacchxo aXT[0í£aí SuvájiEt to;jç витой ij/£u8etç èxXOfcjv Xoôuî-
dictis , Petrus pro more precatus egrcssus est , ТаОта той '/.%•/;/ я'м eítwvtoc 6 Штро; íiuvt¡0ü)í eu£;á-
cuiuque in codem loco, in quo superiori die, con- (aevoç Щи, xai e£ç töv терб y.iâç tótmv эта? , ха\
stilisset, ac ex religionis consuetudine popiilnin Ttji т^с (koiEÊsiaç 56ei тсрооауореиаас toùç бхХои^,
salulassel, ita cœpit loqui : Bominus noster Jesus той Xáystv ^píjaTO оОты;- 'AX^Û^; ö»v ттроф^тти ó
Christus , utpole verus Propbela (quemadmodum Kúpto; Tjfitöv "1т;аойс XptaTÖc ", ш; ктй xaipoS xal
in tempore ea quoi|uc de re demonstraliones affe- íKp'i toútou TcX^poôpîTü) , TCEp't Tôjv tí) àXtiÔEÎa Sia-
ram), circa ea, qua; ad verilalcm speclant, breves 9EpóvTü)v auvTOfjLiüj тас атгосаагес ettoieïto, 8ià SJo
fecit senlentias, propier haec duo, primum, quia ad таОта ", ötc тсрос %s.o<se6tïç eítotefro töv Хбуоч, eiôo-
pios loquebatur, seien tee ab eo per scnteuliam pro- тас та ат:офатЕ1 \>iz' абтои excpspojieva ituteueiv
laia credere. Ncque enim nova eranl ad connu où8e fар í¡v $¿va t^ç aù-uv suvTjOEiac та XEfojiEva.
coiisuetiidincin , quae dicebantur. Secundo auleni , AEÚTEpov 8è 8ti T:poeEíi[jitav I/iov xTjpúSjai тф тт^
quia habens prafinilum prxditationis tempus pro- aTcoSetÊtoc ouxexpñToXÓYwêgívajiT! eiç X¿rouí"
bationibusnon utcbatur, ne in sermones omne iilud töv TcávTa tîjç тсроОЕ5(л£ас 8a7tavtj) « y//,4vt , xal
tempus insumcret , sicque ei contingeret, ul dum oÛTioç aÙTtJ> ии(лб^(1Етаг, e£ç óXífiov Xdytov etciXúsei;
occuparetur in inierpretalionibus paucorum verbo- acxoXoujxévM, tójv йтсб Ttávou (J/uxtjç vosîuQai Suvajxá-
nim, quae cum labore aninii possent intelligi, doc- vwv, toùç aXt]9E¡a Síacápovrac y.r¡ Ы\ tcXeiov sístpé-
trinam veriiatis non mulluin promovercl. Ilaque de p£tv *■ Xoôuç. "E«íiW] тер1 ¿v ÍjOeXev àraçaivETO.
quibus volebal pronuntiabat , ul populo valent! in- ib; Хаф voeîv 8uva[xévw, acp' uv ii(xev xal r¡¡icl;, oî
lelligere, ex quibus nos eliam sumus, qui quando ôtcote хата то anavtov oùx ivoí]5a¡A¿v Tt " tüv ait'
(id quod raro accidit) ab eo dicta non percipieba- aÙToi prfiérzbiv, Шт. ¿т:иувауо[Х£ва, ц.т) tjjíív «t tùjv
mus, ¡¡eorsum sciscitabamur , ne quid corum quae |) От:' аОтои ¡iTjeavrtov avóryíov a° tj
dicebat nobis esset obscurum.
Vil. Sciens ergo , nos cuneta ab eo prolata cog VII. Ei6ibç ouv r\y&ç TtávTa е£88тас ,l та Отс* aiiroû
nosces, ac posse demonstraliones prabere, quando (SÔévTa xal тас àTco8£Î£j£iç itapaax^'v 8uvajiévouç,
misil nos ad imperitas gentes, ut eos baptizaremos eiî таа(ла9т| íOvT| a7roar¿XXtuv тщОс, ßaTcriCetv oùtoù;
in reuiissionein peccatorum c, pracepit, ut prius e¡; SçEdiv a¡jiapTtíí)v , evsTEÍXaTO fjfiîv т:р<5тЕроу 81-
■ Luc. xviii, 6. ь Malth. xi, 25. c Mallh. x'xviii, i9.
VARIAI LECTIONES.
t» ei 0. " lia 0 et ex conject. С , in cuj. textu xai. Excidit ap. Cl et S. " xaioin.O.
,l x9¿í 0. Tum ivipfeiav coiij. Cl., ev¿p-j-£tav С, О. " àvapÊta ex conject. Cl , Ev¿pY£iaCrO. "xal
melius abesset. S. ** Хрито; add. с. О. ** Post таОта excidit forlasse тгрштоу ¡xív.S. ,6 Xá-j-ov О.
" 6anavâ О. " ÈxcfépEiv proponit S. "-tdees.se vidít S : jam accessit ex O. Postea ¡x^ с. Créditer.
Beitr. 1, Й97; Uvaulerque hom. coJ., ïva ¡jliîj conj. C. *• ¡Jttj àvirjTov p. àvoriTovO. ,l е:8отас r.ávta С.
589 CLEMENTINA. - HOMILÍA XVIi. .seo
ídfai aÚToú;* àç' ¿>v èvroXiôv aÜTi) " тсрытт) xa\ A doceremus ¡Hos : ex qnibus mandalis hoc piiiniim
jieyaXt] TUYX*V£ti xo <fo6rfiî\\)ai Kúpiov tí>v Osov xa\ et magnum est, timere Dominum Deum, et ipsi soli
аитф (lávqj XaTpEÚEiv. 6eov 8È tfo6Etir6ai èxsïvov serviré. Ilium vero Deum liniere jussit , cujus aii-
e'.itev, ou oí áfT^Xoi " twv èv -fj{xtv èXa/^wv itwxtûv geli , qui sunt mininiorum apud nos lidelium , in
èv тф oùpavw ез-íjxaat OeiopouvTsc то прбаыъоу той cielo staut, semper contemplantes facicín Patris ».
Птгрос Siazavcá;. Mopçijv yàp íjjet (52), Stà 7tp£JTov Formain enim habet, propter primant et solaiii
xa\ (xívov xaXXo? xa\ Ttavra p.iXi] , où 8ià xp*latv' ou pulchritudinem ; habet omnia membra , non prop
yàp 8ià toûto ô(f6aX(j,oùi bfzi, îva èxeïOev ßXirr| **■ ter usum : non enim ideo habet oculos , ut iiide
■navraxôôsv yàp бра, той èv V¡¡juv {аХЕ7тхой 7iveú¡xa- videat, quia cernil undique, corpore incomparabi-
toí áraipa6Xf¡Ttoc Хацяротзро; £¡>v то <тыц.а **, xa\ liier lucidior nostro visuali spirilu , et omni luce
■navro; 339 miXiwerspoç, ibç яро? oú-pepio-tv айтой spleiididior, adeo ut ei comparatum solis lim. en
•cb íjXíou çwç XoYíaOr,vat зхохо?. 'АХХ' oùSè 8tà тойто pro ten ¿bris reputetur. Sed пес ideo habet aures r
tura SxSíi 'va ixoútj , icavcaxÔev yap axoúei, voeí, ut audial, quia omni ex parte audit, iiilelligit, mo
xiveï ", èvôpfEÏ, roisï. Tty 6è xaXXiarrjv ¡xop^rjv tel, operalur, facil. Pulchcrrimam aulem formant
?X''- 8i' avflpwTrov, iva oí xaOapoi тт} xap8!a " ай-iv habet propter hominem , quo mundi corde ilium
Ifetv 8'jvt¡0íü3;v, iva хярСхп SC a tiva •• тайга ú~¿- " videre possint b, ut pro iis quae passi sunt hüten
(isivav. Trj yip aJTOü ¡лорф^ ы: èv yayí^Xí '9Р*Т*8' tur. Nam ad suain formam velul ad maximum si^
t&v ävOpwTOV SüTuutóaato, отао; ámávTiov àpxi xai líillum hominem efGuxit, ut omnibus imperare! ac
xupsEÚT], xa\ Ttivxa айтф SouXeút]. Alo xpíva? sívac dominaretur, et cuneta ei servirent. Quare arbitra
to iräv atJTov, xat tíjv аитои EÍxóva töv av6p&ntov, is se esse omnia, suique imaginem esse homiucui
aùroç iópaToj, f¡ 8È aÚToü e!x¿>v 6 4v9puzoç ópa- (¡He enim iiiaspectabilis, imago aulem illius homo-
•coí **, 6 aÜTOv ci£6e¡v OáXtuv tJiv ópa-íjv аитой tijíóí visibilis) : qui eum vult colère , aspectabiem ejus
etx¿va, ôrcsp еатЬ avOpcmroí. "O ti âv ouv tic toitj- honorai imaginem , hoc est, hominem. Quod quis
or¡ u avSpurop, eïte d^Sov еГте xaxov, eí; èxsïvov que ergo hoinini fecerit, sive bonum, sive malum,
àvaçépîTai. Ato xtA i¡ è$ aÙTOÛ xpîjiç лап хат' in Deum refertur. Quapropler ct judicium cjui,
aííav iTovífiouia ехазты nposXEUiETai *'. Tl]v yip cuiiclis pro mérito rétribuons, ad unuinquemque
аОтой (xopy}¡v èx8txst. perveniet. Nam sui formam utciscilur.
VIH. "AXXà ** èpsî t'.ç- E! {iopoí¡v ?xei, xa\ cr/^fjta VIH. Sed dicet aiiquis : Si formam habot et l¡-
í%ti xa\ èv татао larív èv тотар 8è à>v xaV 4ic' aûroû guram babel et in loco est; in loco auiem exsis-
rEp-.£x<5¡xEvoí ü)j i^TTtüV, тгш; бкер i:ávra ** è<rt\ tens, et ab ipso conlentus velut minor, quo modo
це^а? ; Пы; ¿è xat 7:av-axîj EÎvai 8úva-at, èv о^- super omnia magnus est ? Qua veto ratione ubique
рлт1 uv ; Про; tov таОта Xíyov-a rpwTov í«t\ esse polest, qui est in ligura ? Ad isla objiciciiteui
eítkív ToiaÜTa Ttípl aÛToû ai Tpaâl u çpovEÏv primo responden debet : Ш;с de со sentiré ас cre
таШооз: xaV яи-sJEtv í¡jíeíc 8è ¿Х^ОеГ; yivtjjxojjiEv dere Scripiurae suadeni. Nos aulem veras earui»
t¿; 340 eraxpáa«i4 " p.apTupouu.¿vac Отго той Ku- sententias cognosimius, quibus testimonium perhi-
píou í|p.uv "Цзой XpijToù, ou хата xíXíuaiv тас buii Dominus nosier Jesus Christus, propter cujus
» Malth. xvui, 10. ь Matlh. v, 8.
VARLE LECTION'ES.
Па О. с. Cl , аит<) С. » ÄYrsXot oí С. » ßXsrai 0. " 6vop.a pro jujia 0 , sed in marg. pr. man *o
е,ица. xtvE! deest in 0. " ttjv xapôiav 0. " 6ii x£va 0. »» ópa-¿í addidi е. 0 : qua; emeudalio Da'v«!
sn conjecl. брат^ p. ó avOparnoj supeiUuani reddit. »» tcoítjctsi C. Subinde avOpojjrov O. *l Cotelerius
haje vertu, quasi legi voluerit itpoasXeúsETai. S. '" "АХХ' С , qui dei-ide exh. IxTl- " ^«^тас O. ** ai vpa-
çafet xaí S addidit aucl. С Post íttereiíeiv in O lacuna seqtiitur, cut al. man. inscripsiloí тер\ txíu.'ova
Vacuum lamen hoc additamento non explelur. " imtfimç ex margine Oliobuniam in text posui
VARIORUM NOTjE.
(52) Мсруцг тар lyei, etc. Hic fuse, et alibi lo- D ctitiendum est, ubi consistât illud : Ad imaginera,
f oí uní istius apocryphi favetur Anthropomorphita- in corpore, an in anima. El in primis, videantus,
rum errori : quem aittiquissiinum oslendit Orígenes quibus utantur qui prius asserunt : e quorum nu
cii m in fine libri priini in Epistolam aä Romanos, mero est Melito, qui scripta reliquil de eo qnod Deus
linn apud Theodoritum qmestione 20, in Genesim. corporeus sit. Membra enim Dei appellata cum repe-
Et vero notatu dignissimus est posterior locus : riunt, etc. Gennadius cap. i libri De ecclesiasticis
•¡nippe ex quo eolligi dalur librum Melitonis Sar- dogmatibus : Nihil in Trinilale credamus corpo-
densis ÜEpi èv5ojp.aT0u 0eoO memorntum Eusebio reum, ut vult Melito et Tertullianus : nihil corpo-
Hisl. ecct. lib. iv, cap. 2(î, et llieronymo Catalogi raliter effigiatum, ut Anthropomorphus et Audianus '
cap. 24, non fuisse de Dco incarnato, sed de Deo nihü sibi invisibile, ut Orígenes; nihil creuturis visi-
corpóreo. Ait Orígenes : IIpo8iaXt)7rc¿ov itpÓTEpov, bite, ut Fortunatus. Posteriora verba, elsi extra
îtoù ffuvtffraTat то кат' еЫога,1ч awaaTi, т) èv ^"XÎ- rem, ideo prioribus subjunxi, ut monerem voces
*Iôu)(iev 8è irpáTEpov оГ; xp¿JvTai oí то itpuirov Xt- a creuturis quae post sibi invisibile poniintur in li-
Tovteç- uv EUTt xal MeXixwv, аиттра^р-ата хата- bris edilis, esse variant lectionem ad creaturis quod
AeXoiichx; Ttsp'i той èvo-ii)p.aTov sbat töv Oe<5v. MéXij sequitur. Certe absunt a mss. eliain meo, et ab
yàp вгой dvop.aíó[ASva EUpiaxovxEj, ele. Prius dis- Alcuiui Confessione, sensumque inlertucbant. Сот.
391 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. 5!)i
jussuui necessc esl ut vobis dentoustrcmus ¡la lia- A i-oîc£$;i; ùu.îv *• той ойтыс Éxeiv ачаущ ítapáxeiv.
Lere. Ac p.iiiiuin de loco dicain. El Dei locus est, Dpurov Si «epi тйтети ерш. Kai веой tiîtoç »' èsrl
quod non exisiít, Deus а и lern existons est, quod то u>, 8v, веос 8è то 6v то Ö U.Î) 6v ты 6vti où яи-fxpí-
autein non existí! , cum eo quod exislit non com- vrtat. Пйс tàp TOTMç uv eîvai Súvercu ; 'Extoç et
paralur. Quo inodo enim locus ens esse poiesl? nisi f-^î SeuT¿pa xtbpa sttj, oiov oùpavoç, fñ. &8wp, %,
si secundum spalium sit, velut cool urn, terra, aqua, xal el áXXo tí è<m айрл, 8 av xal аито ™r,poZ M то
aer, et si aliquoil aliud est corpus, quod illius re- xïvov , 8 8ià toûto xevov XáyeTat , Sri oùSèv è<mv.
pleat inane : quod ideo inane dicitur, quia nihil Toûto yàp айтф , r¿ oiôèr, otxeiOTepov ívoua. Tb
est. Hoc enim, nihil , numen ei est magis proprium. yap Xeôu-evov xevov tí тот' ú; sxeC¿c èimv oû-
Nam quod dicitur inane, instar est vasts quod nihil 6èv í/ov, itXí¡v aÙTb то oxeuoç- xevov öv oùx айтЛ
conlincl, praeler ipsuin vas vacuum. Itaque cum èart тйтос , aXX' èv q> еатЬ airó то xevov , еГтар
inane sil, non locus est, sed in quo ipsuin vcrsatur " отсейос lariv. 'Avá^xT) yip «ara то 8v èv тф ¡«i-
vacuum, si quideni vas sil. Oiniiiuo enim oportet, 6èv 6vti eîvai. Тойто Sa, то u.<] 3v , \еуы 3 una ti-
ut quod existit, in eo sit quod nihil est. Id autem vojv таттос Хеуета! , oùSèv 8v. OùSèv 6è 5v тф 8v«
quod non exislit voco illud, quod a noiiuullis locus iru>ç duyxpivetat ; 'Extoç et p.}] èv toîç èvavrfoiç, tve
appellatiir, cura nihil sit. El quo pacto nihilum cum В то piv 8v р.т] f(, то 8è p.1) Bv totoç Xi-pjTai ". Eifiè xal
ente conierlur? nisi forle econlrario, ut eus qui- í«JTi Tt , iroXX(I)v TiapaSeiYjiaTtüv aitEu&ivTtov Ц еидй
dem non sit, id autem quod non exsislil, locus ili- irpoeXOeïv etç àwSSeiÇtv êvl uA/q> xpâaOai OéÀco ,
caiur. Sin vero etiam esl aliquid, cum multa exem Cva SeCçu, Sri où itavTcoç то TtepU/ov той itepiexopi*
pta ad probationem exire ex me fesiincnt, uno solo vou xpeîTTOv ècmv. '0 fjXtoç ох^р-а èart rcepiçepiç
uli voló, ut ostcnilam, non stalim continens con xal йяо àipoî oXoç 7tepi¿xeTai, àXXà toûtov èxXaji-
tento esse prxstantius. Sol ligura orbicularis est, irpûvei,TOÛToveEpp.aivGi,TuÛTovTau.vet,xavàiTâù'reu,
et ah aere lotus ambiiur, allanten hune illustrai, ffxorw " 341 TCpi6aXXeTai, xal ой av aùroû p-ípoví
calefacit, secal : et , si ab eo abest, hic tenebris ànùv " T¿vi)Tat , ù>ç vexpot3p.evov фихета; , ùrco 61
involvitur, cl quaecumque hujus pars solis expers Tïjç aùroû avaToXijç itaXiv (puriÇe-rai , xal одаи âv
esl lanquain mortua Trigescil, item ab illius ortu oÙTy 7tepiOáX7rí]Tat ", xal xaXXei т-ф p¿í£ovi xoujuî-
iterum illuminatur , atque , ubi ab illo folus fueril, таи Kal тайте Troie! -rfj aùïoû и,етоиа£а (55) , t1¡v
luuc majori ornatitr decore. Et haec ille facit per С 01"Kl£«' nsp!ü)pi(iu,¿vr]v ** ïxwv- Tí oyv f^t xtuXOet tív
mm communicalionem, circumscriptam habens sub- в£?>у, ùiç toutou ха\ itávTtüv ог^юъруЬч xa\ Деая*-
slanliam. Quid ergo adbuc inipedit Deum, ul solis tTiv 8vt», aÙTUv piv èv ах+,рлт1 xal p.op9f¡ xai xáXXei
omniumquc creatorem el Dominum, quo minus in вута, tt]v ая' aÙTOu jiETOusfav àreipwî exTeTa.ii¿v^v
figura, forma et pulchriludine existons, participa- ¿XEtv"f
tiouem sui in infinitum extensam babeal?
IX. I. nus est ergo Dous rêvera, qui in pneslan- IX. ЕГ< ouv eímv 4 Bvtüjc вгЬс , 8ç èv xpeÍTTovt
tissitua forma prxsidel , bisque esl supctïorum ac W-fïl Ttpoxa6aÇeTai , тоЗ 4vo) те ха\ хаты Sic"
inforiorum cor, quod et a se velut a centro profun [xaOJunápxtüv xapSía, xa\ i%' aÙToC йияер aid)
di! vitalem el iiicorporeain virlutem , omnia cum xávTpou рриоиза t1]v Çwtix^v ха\ àiwp.aTov Súva-
aslris ac regionibus cœli, aeris, aqux, terrx, ignis, piv, та irávTa aúv те Атсроц xal vdjxoiç " oùpavoî,
et si quid aliud esl , oslcndilurque esse substantia àipoç, оватос , YTJç, торос xa\ et 4XXo tí ètmv, 6ei-
infinita alliludiue, intermitíala prol'unditaie , im- XWTat oùaia aireipoç etç Ovôç, ànépavroç etç рабес,
mensa latiiudine, 1er in infinitum vivificam el pro- D ац£трт)тос etç яХатос, Tpiseninetpoc «» tíjv in' au.
VARIiE LECT10NES.
*• fi¡ifr О, 0 intorpungit : èpto xal веой тотос, »• Aùtoû rcXijpoüv С. tcXtjpoíti coni. S. *» oxsSoe
XEvbv, еГп£р pp. exeuoç X8V0V 3v oùx айто èsTt totoç, àXX' èvip ètrov айтй тб xevbv, efaep С •• lia О с S
/¿■yeTai С. 1 ¡тхйтао Cler., uon Cot., ul minus accurate asserit. "» àTttbv S , Xáu/repov С , Xaairpöv' о'
Davisius ila locum corruplum emendat, ul scribal 8 àv айтой |ii>ça|Aoipov (ego malim àXau.r.£ç) vkvnTai'
is lia
zpaOáWoi С. »k TOpítopiap.ívr.v 0 с. S , nepioptapivTiv С. « lia 0 el in iiiarg. С , qui in lextu
exh. Ixeet.. " i£ç 0 el ex conject. C, cuj. cod. 6eiç. Sequiliir in O párvula lacuna, quant escipii ÙTtap/wv
pravissimam cum jure arguens. Ad oram cod. Oltob, notalur : 'Ex toiJtwv Гаыс íori voeîv то тсара тш
áríw ПаиХш èvTfi itpoç toùç 'Ecpeiiouç •ErauroXíj, zi то лЛатос xal /irjxoç xal ßaOoc xal vfoç. MàXXov 6»
àx twv той Aiovujíou xe<¡¡. 0'. El : ôti ô веос tb;
>î èv
Ev áiteíptp
àtEÎpv uésoç
"-¿soc èorl той toxvtöc
toxvtoç ùnaovov
ùnapxuiv Sooc.
ôpoç, ои<хи«,.«Г
suiioiuvei
toûto тш Atovuoiy èv хесалаЕш т.ер\ теХеЕои ха\ èvbç XáyovTi uepl той Oeíou • xa\ nràaav uèv àTceiptov ópiCov.
Ьх adverso : "Aiteipoç atwv etxùv той веои. Etç тоцтоора тб ttjç ïocpiaç èv S' xsu. Kai etxáva xf¡c àet-
6tiTT)Toç eiTOÍTjjev auTUv, ^To'jv ävOpwuov. Poslea : Ка\ 6 ¿iiovútnoc оитшс Içti- Kai è£ aÙTÏiç ôrXov&rt líe
Oeiaç Ca>í¡c xal at (1л»ха^ то àvéXeOpov èxoueiv. ' '
VARIORUM NOTiE.
(53) Mezcvc-la. Esl ¡«тои&Еа hic consoriium, ас prassenlia aJ locum. Сот.
533 CLEMENTINA. — HOMILÍA XVII. 394
той CiüOitotbv xal tpp<5viu,ov 342 IxTtlvooee tpújiv. A vidam protcndens iliviuam naturain. Hoc ¡«¡tur ex
Toúto ojv то'е£ aiiTOU ratvTaxóflsv SrcEipov "' àvayxi) ¡Ho undique infinitum necessario est cor, habelquc
eTvot xapSíav, ?xov ^v uvrwç йтткр itávra èv <r¡fr¡- in figura ruin qui veré cuneta superal, qui ulii-
¡latt, 8ç, Stow itóV av f¡, cbç èv áiteíp« uítoc езтЬ, cunque fiicrii, velui in infinito médius est, univer-
той iravTOí ifKÍp-/b)4 8poí. 'An" oûtoû ojv apx¿[AE- sique terminus. Ab eu igilur incipieiiies extensiones
vat al èxTajetç** èÇ атараутшу ?x°'jai T*¡v CÚstv. rx immensts habent naturain. Quorum alter qui-
TQy 6 jxtv ал' aÙToO Xa6ù>v tt¡v apxijv SiixveiTai " dein, ab eo inilium accipiens, pénétrât in altitudi-
e!j 04<oç Svw, ó 8è etç ßaGoc xixio, à Sí ètI Ss^tàv, nem supra, alter vero in profundilatem infra, alter
ô 8è liA Xatàv, 4 8e 1ртроввеу, 6 6è б-isöev, elç oOç ad dcxtrain , alter ad sinistram , alius ante, alius
aùrbç àiro6XÎ7ni)V (bç eti àpiOuAv •navta^öOEv laov •* retro, in quos ipse respiciens lanquam in numerum
Xpovixoïç ëÇ 8iaarí|¡xaTt <mvxEXeï •* tov xoapwv, aú- undique xquatem sex lemporis spaliis mundum
toç aváiraueic uv xal xov eaófievov íttsioov aíüva perficit, cum ipse sit requies, fuluriimque immen-
óixíva Ехыу> *PX^1 ^v xa\tsXeuT<¡. Eîç aSiTov Y^p *a sum speculum lialieal imaginem , principiuinque sit
Ц araipa теХеита, xal an' айтой cíjv etc aiwipov ac finis. In eum siquidem sex infinita desinunt, el
íxxaatv ** Xau.6ávsi ah eo infinitam capiunt exlensionem.
X. ToOtá èiriv ê68op.aSoî u,uaTf,ptov. Aùtoî yap ™ X. Hoc est hebdoniadis mysterium. Ipse enim est
so-rtv f¡ tuv oXiúv ¡N&icaumç, 8ç " toïç èv ptxpu ¡u- cunclorum requies, qui et iinitanlibus in exiguo
u,ou».£voi; oùtoû tb (лауа oOtov xapiCsxai £!Ç àva- magnum ejus opus se in requielem donat. Ipse est
itauaiv. Aîitoç èori [aîvoî, iri] ¡xèv хахаХцтгтос, irí¡ 8è solus, modo quidem compreliensibilis, modo iu-
axaTaXi]irtoç , iri] 8è àirfpavTOÇ ", тас à«' айтой comprehcnsibilis, modo sine limilibus, extensiones
ехтатац e^tov eíj äbtsipov. Oûtioî *T yip хатаХт)Ято^ suas liabens in infinitum. Hoc enira modo est com
èert xal ахатаХтрто? , èyyù; xal p.axpàv , <L6e â>v preliensibilis et iiicomprehensibilis, prope et longe,
xaxsî , ¿»î 343 ^¿voî iiitápxwv. Kal Sià e8 той hie atque illic existens, ut qui solus sil. Et per in-
itavrax°^£V aiteipou vobç ttjv ¡tewjaiav Ixtov, Ijv finilx undeeunque mentis participalioncin , qua
itsvrtdv àvaTtvéoucai ai фиха1, T0 £ív è"xou<Itv' x^v cunitoniiii animi respirant, viven; habent; el si
XwptuOUJitoO о(ор.ятос, xal •* tbv e!ç oitèv sûpsOtoat separenlur a corpore, atque in Deum amorein ha
^86ov Ex0"3*'' sic tov aurai xáXícov cpápovrat, uj'* bere inveniantur, in illius feruntur sinum , sicut
èv /îiaôJvt upaç oí ати.о\ tuv ¿puv ОтА " xuv той hiberno tempore vapores inonlium , a sous radire
l)X[ou àxiivuv iXxi[isvos cpépovTai ярое aüxov áOá- tracti, ad cum feruntur perpelui. Quam ergo cha-
va-wi. Oiav ouv sTopY+jv ffuXXa6eîv S'jvafiEÖa, èàv Trv p ritatem coneipere possumus, si prxelaram illius
ei[ioptp£av аОтой тш vu xaTOTrre'Jatojiev ! "AXXojj 8è forinam mente intuemur! Aliter autem fieri nequil.
à[if(Xavov. 'ASúvaTov yip xáXXoc aveu nopcfîjç eîvat, Impossibile enim esl, ut sil ptilchritudo sine forma,
xa\ -po; Tbv aûtoû ершта етпз^ЗтОа! xiva, ^ xa\ utque aliquem ad sui dileclionem pertrahat, aut ut
Soxeïv eôv 6p3v elôoç oix lywiT.. quis speret Deum videre careulem forma.
XI. Tivè'ç 8è Vffi àXïjOelaç aXXórpwi 6v-eç, xal TÎj XI. Quidam vero alieni a verilate et malitise socii
xaxEx ffuu.u.axoüvT£í , itpo(pá«et 8оСоХоу£ас ЬтрщА- pralexlu laudalionis Deum flgurx expertem aiuni,
TisTov aÙTOv Xáyouaiv, iva 4p.optfOî xa\ àvei8£oç'* ut forma et specie carens , nemini aspeclabilis sit,
¿)V prfivA épaxbî ?j, ôittoç ¡jl^ 7tepi7t89t)Toç y^vt1t*!- ne exoplatus fiat. Mens quippe non intuita Dei spe-
Nouj yàp elSoç oiix 4pwv веой xîv<5{ eotív айтой. eiem vacua illo est. Et qua ratione precetur aliquis,
Пи»с 8è " ха\ ебхетаС Ttç, oix *хш7 ^pôî t'va хата- non liabens ad quem confugiat, in quem ¡nnitatnr?
fjff), etc TÎva èpi!o-j)n; àvriTuniav yàp oix tyon Nam renixum non habens , in inani funditus cor-
el; xevov èx6a6peU£Tai. Na\, (¡¡ôb, où xp*l ®£0V Ç°- ruit. Nse, inquit , non oportet Deum timere, sed
Ctîsflat, àXXà àyanav. Фтцх\ xa^d). *AXXà той-о лар- amare. Fateor. Verum id prxstabit uniuscujusque
¿îei ехазтцс eOitoifaç ei<iuvEt8fiaia. 'H 8è eÙTtoiia boni operis bona conscienlia. At bene operari ori-
344 ex TO" çe^04»' YEVETat* AXX' ó 9¿6oc, çîjsb, D tur ex timoré. Sed, ait, timor pereellit animant,
exriifjuae'. -rfjv <ûx^v- '^^' ^T4'0 fW1 ^xl °^x exirXô-- Contra ego, Non pereellit, inquam, at expergefaeil
eu, 4XX' è$u7tv£Cei xal èuiarpétpei. Пашс 6è ¿рбш; ас convertit. Forte vero recle dicerelur non opor-
VARI^: LECTIONES.
" Aliam hujus loci interpretalionem prnposuit Neander, Gno$t. syst., p. 396. Interpungit enim non
post y.ap5:av,sed post elvat, ut anetpov praedicati locum oblineat. S. In cod. Otloboniano ¡nterpungitur
post aitetpov el xap8£av. ,0 lia margo Ci. èx<rtaaei{ uterque Horn. cod. "Га. 8üxvefrai О in marg.,
oeîxvjTat in textil , ut С. •* Tuov С. '* ouvetíXei O. "lia О et in marg. С, Ixaraaiv in texlu.
•' ¿к С. Deinde та с. О, ut legi vult Neander, Gnosi. syst., p. 597; ti С " Vbb. 7ri¡ 8t ахатоХт]тгто{,
iri) 8s àitipavTo; acecsserunt ex 0. " oítoí С. •* 8íá addidi auclore Davisio. Relinel vulgatam lectio-
nem Neander, I. c, p. 597, dum ad tí¡v p-Etouaiav supplet 6í8oúc S. Deinde scripsi \u-o\talav Ex(1)v V *•
O ,¡i£Toua£ev,fivC , {i£T0uí£av, f¡ S. auctore D , qui etiam mavull T.ávrioc p. i:ávTojv, interpunctione facía
■ion post ai ij/uxat, sed post àvanvéouaiv (avaírv¿ouuat C,0 ). e* xal e i O. "O in marg. xaí cum signo
ad locum ante ¿>ç referente. Ego inaluerim ы; xaí. S leg. censel xsûvo; upa. " àr.4 Cl et S.
Oislinciionem forte praponendam esse voci àOivaxoi putat С , ut per hyperbaton referatur ad animas,
vftl virgulam ponendain post ¿Xx¿^voi. S illam vocem a librario quodam ascriplam esse opinalur. In 0
ad orain v¿Oa ягр1 (topcíií веой , ad sequeutia specialis. " ávíSeoc О. " яы{ 6¿ от. О. " ipe<«t О.
Patrol. Gr. II. 13
895 ' S. CI.EMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. Зйв
lere Deum vcrcri, nisi nos homines multa alia me- A Ш-уето y.r¡ 8ôïv всЬч tfo6zïs(lai, :£ pf( noXXà етгра oi
tueremus : tlico autem similium insidias, ad Ьжс ÄvOpwTOji etfo6oú¡jL£0a, "klfiú Si" tícíxtwv ópoiuiv
feras, serpentes, morbos, calamilaics, daemoncs етабоиХас, Ixt те 6т;р(а, ертата, vitrouç, itáOi), Sil-
aliaque infinita. Qui ergo a nobis postulat, ut non pova; xal &XXa ¡xupia. 'O oiv ijpäi ajuôv p.!) 9061Ï-
timcamus Deum, nos i is liheret, quo ñeque ea me- sOai 6sbv, toútcov fjiä; ¿usaiOuj, iva \irfil тайта tpo-
tuamus. Quod si non potest, quid impedit, quo mi 6tu|i£Ûa. Et 6è où Búvaxai, т£ <¡pcv çOoveI™, Ы ?<56ц),
nus perunum erga jusliiiam tiinorem mille eripia- ты T.pbçzb 8íxaiov, |лир[шуапалХаут1Уа1 cf¿6a>v,xa\"
mur terroribus, et per brevem erga Deum (idem ßpa/staxü i:pb; bütIv itîarEi pupía -ттЛбт) хеЛ eow-
innúmeras et nostras et aliorum per.pessiones irans- töjv ха\ aXXiov pETaTiOévai Suva-iv fEviiôai , pfti
feramus , insuperque accipiamus bonorum merce- той xal ápoi6T¡v àyaDcov тротйахЕабаь , xai at-ta
dem, atque propter timorcm cuneta conspicieiitis 9¿6ou той таЬ/та ¿pujvxoi 6eou pr,8ev хахшс " itpái-
Dei, nihil malí agentes, eliam in bac vita degamus aovraç xal iv тф itapövri àv cip^jvij StaxeXelv.
cum pace?
XII. Sic grata in verum Dominum servitus reli XII. OÛXWÇ íj 7tpO{ TÍV 6vTO>Ç ДевТТОТТ^ ЕСфшргиУ
ques omnes in libértate conslituit. Si ergo polest воиХеСа to'jç Xotuoùi " itav-aç eXeu6¿pou{ t£0ï]jiv.
quis absque timoré Dei non peccare , ne timeat. B Eî l^v °'JV Ttvi Suva-ov £<m, aveu той 9o6ets6ai xbv
Licet enim charitaie erga cum, quod ¡psi displiceat, Oeov (xíj apapxaveiv , pl¡ собе£аОш *•. "EfcEort yip
non faceré. Etcnim, ut timeatur, scriptum est, et, вуатад xjj ярЬс o'j-iv 3 айтф pfj 6ox|) " pi¡ TCpaxxeiv.
ut diligatur, prxccplum est, quo iinusquisque pro Ka\ -yip ço6Ti0f,voi yifpamai, xa\ а^атс^у icapfJY-
temperie sua convenienli iitatur remedio. Tímete ткХтаг iva itpbç xijv айтой Ехатгос xpäutv едатт,-
ergo ilium, quia est Justus. Sive ¡gilur veriti, sive 6í¡ü> xpí^-at cappáxijj. ФобеЕ&бе oîv айтоу **, Bti
diligentes, ne peccetis. Ulinam autcm timens ali- Síxaiá; èuriy. Eire 345 °"v coooúpevot, e£te aya-
quis illicit is cupiditaiibus dominctur, aliena non ttojvtcç, pi] ápapxávETE. Tavoixo 8k tpoßcupevoy ïiva
desidcrcl, bumanitalem exerceat , temperans sit, f(8ov£>v aví po» xpaTsb 8úvai6ai , аХХотрш pí; kniGu-
justo agat. Video enim nonnullos in timoré ejus psív, 9iXav0p(i)iríav aixEty, »üjcpoyEtv, 8ixaionpa-
imperfectos plurima peccare. Ilaque metuamus Teïv. 'Op¿> yáp Tivaç атЕХеес тф тгрес айтоу сабы "
Deum, nee tanlum quia Justus est. Nam injuria af- itXeïina apaptivov-aî. 4>o6r(0u>p.EV ouv töv eeiv, pt)
fectorum misertus injuriara infercntes punit. Sicut pávov 5ti ¿Exaid; èuriv. 'EXeôiv yàp toùç t,6tXT¡pi-
igilur aqua exslinguil ignem, ¡la et limor cupidila vouç Ttptupîï toùç t,8ixrjx¿-a;. 'ûç ouv Û8<up iwp
tem malorum evertit. Qui limoris vacuiutem dpcet, c i6ávvuoiv, oûxto; xa\ tpo6oç xftv xuv xaxuv eî8u-
neque ipse timet ; qui vero non timet , ñeque ju- Pf«v avatpst. 'O aço6iav Siíáaxtov oùS' вйтЬ? çc6ii-
dicium fore credit , cupidilates auget, magus est, tat, 4 Sk pi) 9o6oú¡AEvof oOSè xptüiv íaEoeat ткггеоец
alios in iis, qua; ipse fácil, criminalur. xàç Em8up,£aç a&5et, ряу£"е1 » aXXouç kif olç aùii;
npáasEí Sia€áXXEi.
XIII. His audilis, Simon ¡nterrumpens ait : Scio XIII. Тайта ó Eípwv axoúiüv èittxd(}<aç Sct¡ • O'Sa
ad quem isla dicas : sed ne ego eadem ad te redar- ярЬ{ x£va тайта X¿fEtç, aXX' ïva (atj aiizbí ti airti
guendum loquens leiupus impendam in qux noliin, X¿yiijv Kpbi zb iXéYXetv S£ 8a~av£5 rbv xp^vov e¡í 1
ad nobis deünita responde. Glorialus es, ac dixisti, pi¡ 6¿Xü), itpií tí ópwOévTa í¡pív àuixpivai *v. "Eirrj-
le abunde intelligere Magistri lui res, quoniam prae IfEÍXu), íxavíí>í vevoiixívat ее та той AtSacrxáXou nv
sens vidisti ac audiisti cum evidenter, nee posse X¿y^v, 81а t8 r:ap¿vTa evapyeia" ¿päv xa\ axoúetv
quempiam alium simile quid per spectrum aut Vi айтой, xa\ етарср tiv\ jjlíj Suvbtöv elvai tpàpmix i)
sionen) habere. Quod vero hoc falsum sit ostendam. ¿--.a;:a SxEtv ^ Zpotov.'Otí 6è тойто ^ейбос eotiv,
Qui clare audit aliquem, non omni ex parte per- SetÇw. 'O Evapfuç Дхоиыу Tivbç où icávu 'jtXTjpoyopeî-
suadclur de diciis. Habet enim mens ejus cogitare, Tai tn\ toî{ XEyopivoic/ExEc ykp à voûç aixoü Xofi-
num ille mentiatur, utpote homo, secundum quod jj sasOai, ¡ir¡ apa d>EÚ8£Tat, avOpunoc ô>v то <раЫрл-
apparet. At visio, siniul ас contigit, lidpm facit cer- vov. 'H 8e ôirxaa£a &p.a xtj» ócBávri 8в jr£ariv Tcapiyti
nenii, quod Divinitas sit. Ad hoc mihi primum re ты ópíivxi, ÖTt 9eiótt¡c èffriv. Upbç xourd fiot icp¿JTQV
sponde. dndxpivai.
XIV. El Petrus ait : Aliud proposuisti dicere, et 346 XIV. Ka\ ó Петрос l<fT) " • E£s- 4XXo itpoxEf-
aliud locutus es. Proposuisti enim, quod possit ali- vaç eIueív, eIí ÍTspov anExpivou *8. Ilpoixsiva; fàp
quis audiens plus intelligere et in rerum (idem ve- ¿){ pâXXov 8úvaa0a£ Tiva8* tiXeîov voeïv [xa\ r.iaxif
VARIEE LECTIONES.
" Ц S. Tum Sí p. те C. '• De hoc loquendi modo D confer! bom. win, 12. Tum e! 8' О. S iiiaviilt
itpbç xóv, propter aCixáv, quod sequitur. " xa£ adjunxi c. O. " xa/.óv C. "toI? XoittoI; conj. С , хт\с
Xotirí¡c (sc. SouXeiac) commendat D , той Xotitoû proponit S. "• lia О с. marg. Ci , in ciy. texlu (Ed.
1071) pA (¡)o6Eîï6ai. " In О айта rec. man. corredura in vulz. Idem Soxel. ** tpo6EÎa0n o-3v aùxbv lortv
C. '* llsus requirit той — собой S. ,v à-iixp'.vai conj. 0 , àitoxpivanOat uterque Hon», cod. " 11*
Cl , evepfeie C, 0. ** ôçOîjvai С. 6е>5тт)тос p. 9е10тт]с conimendal S. Cfr. hom. xvn , S. " ëçtj om. O.
?' aitExpiviu' 0. " In 0 Ttva 61a, quas voces excipit unius versus lacuna ; jam sequitui : irap' àmaalaç.
Idem cod. unius vocis vacuum prxbei inter èvapysia; et ет:сбаХц>у. Utramqiic lacunam conjccianilo es-
plevi.
3S7 CLEMENTINA. - HOMILÍA XVII. ЗОЯ
Xap.64ve36ai] irap' UTfattiaf oxoúovxa, i) fàp napa A ñire per vi&ionem, quam per evidentiam, aggressus
*î){ èvapysfoç [axeuovra], Em€aXù>v 8k StoiOeç <¡u,a{, autem euadebas tuliorem esse cum, qui in visione
Sri àaçaXaoTEpai èotiv 6 йл' ¿irtaaiai àxoûiov той audit, illo, qui audit per evidentiam. Denique ideo
тар' aOtijí ,0 èvapYEÎaî àxoûovTOç. Пара; youv 8tà le potcntiorein dicebas res Jesu cogiiosccre, quam
тойто èjxoû IxaváíTEpov ïçasxsç eîôivat та той 'Irçaou, ego, ut qui ipsius verba per visionem audiisses.
ibç Ото óirraaíac айтой axi¡xowc tov Aófov. IIXíjv iy¿> Verum ego ad id, quod priniitus propositum est,
£¡í то anapî)? icpOTaôcV Ö7TOxpivai{n)v,1.'U Ttpocff,- respondebo. Propbeia, quia propheta est, primo
ti)í, orí TtpoçfjTTj? IijtIv, тгХ^росор^аас npiürov тар1 certitudinem dans de iis, qux clare dicit, tuto cre-
■cuv èvapTfuî un' айтой Xsôuivt^v, атсаХыс marsÚE- ditur, praicognitus verus esse, ac, queinadmodum
xat, xal " àXi)81jî wv ■крое.т^ыаЬАс, xal, &ç ó ¡jtav- quidocetur cnpil, inquisitus et interrogatus respon
Oivwv 9¿Xei, è;cTaiOc'iç xal avaxpiÖsl; àitoxpEvETai. de!. Qui vero visioni credit aut speclro et insomnio,
'0 Si ôircaaia ituTEÚtov ^ ópapaxi xal èvuitvEip, im- incertus est. Ignorât enim cui ciedat. Nam potest
atfak^ç eitiv. 'Ayvoeï yip tívt histeúsi. 'Ev8¿Y_£Tai esse aut malus daemon, aut Spiritus fallax, qui in
yàp aùxôv 1] 5ai;jiova xaxbv slvai, f, irvEUpa irXávov, verbis simulât esse quod non est. Sin autem qiiis
èv T(J> XÉyEtv ui:oxptváu.Evov EÍvat 8 p.fj èotiv. Е! 8' velit percontari, quisnam sit qui apparuit, potest
&рл м tiç роиХт)в££т) TOjvöavstreat то т({ av f¡ 6 <pave\;, " sibi, quidquid vull dicere. Sicque tauquam malus,
8'JvaTai Xáysiv еамтф 8 ßoüXeTai. Kai ойтш; ¿>ç та>- ubi coruscavit, mansiique quantum voluit, exstin-
vr,pèî аатрафас, p.£Ívaj Ssov 6¿Xsi, airaaeavvUTat, guilur, nee permanet cum sciscilante ad iulerroga-
¡if, торар-Efvaç тф irvvOavopivtp eIí àvaxptaiv ösov liouein, quantum liic vult. Per insomnia vero qui
f\9¿Xr,<i£v. Aià 8è èvumiiiov ópüv tij •* oû8à iruvOávs- vide!, neque percunclari potest, de quibus lubet.
a6ai S -j va- at wspl ш (loúXETai. Ой y&p ISíaj ¿;ou- Neque enim in propria putestate sita est cogiiatio
oiaç iorlv 6 XoYisp-b? той xoi[Mi>uivou."Eve£V y°uv donnienlis. Inde igitur vigilando nos discendi avidi,
толХа 347 íl**ls йтор à«iou(jLOUvT£Ç •* p.a6eîv хат' mulla in somnis de aliis quxrimus, vcl non requi-
Rvap itepl âtapiov i:uv6avá[uOa, Ц xal ja+j iruv8avóp.£- renies audimus res ad nos nequáquam pertinentes,
vot irepl tuv jit¡ BiaçEpoVtuJv f|¡j(ív axoúop.£V, xal 6t- et e somno excitati dolemus, nos de iis quai scire
uKvtj9¿vT£c à9u(wup.ev, Sri тар1 wv етсЕвир.ойи,Еу" avebamus neque audiisse neque explorasse.
¿laOsIv, ой« tjxoúnajxEv, oute èÇi]T&o~au,£v".
XV. Kai 6 SifKuv 8yij • Et cí¡{ тас ¿itraataj ¡xi) XV. Ac Simon : Si dicas visiones non omnino
kívtüíí áXi)6£Ú£iv, áXX' ouv fe та орарята xal та àv- vera praedicare, allamen visa et insomnia, quae a
■jitvia бЕотеи/пта 5vra ой <J/EÚ8£Tat, raplt&väv eItteiv £ Deo niilluntur, falsa non sunt in rebus quas vult
6¿Xf¡. Kai 8 Петров !çt| ■ 'OpOtbç 891)5, Sri 6£¿it£|xirra pioloqui. Petrus ail : Recle dixisli, quod non falsa
5vra ой (¡»EiiSpcai. "A8i¡Xov 8s Et 6 16¿)v •• 6£¿itEp.7irov proférant qua; a Deo millunlur. Verum incerlum
èûpaxîv 8vEipov. Kal ó SÍ¡uüv • 'Eàv f¡ ô ¿upaxu; est, au qui vidil somnium a Deo missuin conspexe-
Sixatoî, àXï)6si £¿paxsv. KaV 8 Патрос* 'Орвыс 891)5. rit. Turn Simon : Si Justus sit ¡lie qui vidit, verum
Tiç" 6k 8txaio{, st ôpâfwiTOî xPÎCîl""» ïva ^в!1 * intuitus est. Et Petrus : Probe locuius es.Quis vero
&î ua6£îv, xal TîotîJ l 8ôT hoieiv ; Ka\ ó Zífitov • Тойто Justus, si viso indigeat ad discenda quae discere
|«)i 6oí, 5ti (i8voî ó St'xatoç 8рар.а аХцве? ¡Seív 80- oportet, et facienda quae fieri debenl?Aique Simon :
vaTai, xa i à-oxpîvop.a( oot Etc айт8. 'E¡xo\ yap x¿- Hoc mibi concede, quod solus Justus verum visum
xpiTat, ort àae6\]ç a\rfir¡ ÖVEipov ойх ¿p?. Kai 6 Ш- possit cerneré, et ad illud tibi respondeo. M, lu
трос- Тойто t}<£U6¿í èeriv, ха\ 1ÎEp\ тойтои àypi-fb>i enim exploratum est, verum somnium ab impío non
хаХ iyj-pá9b)C áiro6etCai 6úva(jiat, icsteat 8è ойх ктлу- videri. Tum Petrus : Hoc falsum est. Atque ea de
fEAXop.au 'О yàp izpbç 8ршта p.ox6i)paç vEÛaaç yuvaír re sine Scripluris et per Scripturas possum afierre
x8;stç frîipaç хата itávta xaXîjî itpuç1 au¡i6£(j)íiv denionstralionem, persuádete autem non polliceor.
vvi'.iiov töv еаитой ой {iETaTÍ0i)5i vouv. 'EvioTE xal Nam qui in amorem pravae mulieris propendet, in
iaUTOÎÇ SUVElBoTEÇ TÍ)V XpEÍ-TOVa , 1tpOElXl)p.(A¿VOl D alterius undique praeclarae dilectionem ad legitiinuni
348 ауатгша! tIjv xEi'pova. Toioütóv ti xa\ au ieá~ convictum non transfert animum. Et aliquando, qui
ч/y-i'i á'.'voctc. Kal8£tp.tüv 891)' QapcX¿(UV0( тайта, sunt sibi conscii praeslantioris feminaôecupati de-
£t? & ainjifYEiXti» X¿if£- 'Ejiol ifap a8úvaTov sTvai 8oxeï teriorem diligunt. Tale quid tu quoque paieris ac
oik6eïç áv6ptbicoi); йп8 в£ой ф выпоте ovsipoitoXEtaBat ignoras. Dixit Simon : His sublatis, loquere qu;e
тротар. promisisli. Mibi namque videtur impossibile, ut iin-
pii homines a Deo somnia ullo modo cernant.
XVI. Ka\ 6 niTpOî 891)" Mí¡ivi)p.ai ецаитой, ùç *> XVI. El Pelrus : Mei, inquit, sum memor, quod
àiti)YY£iXa(ii)V SeZÇai, xal аграфы; xal еу^рафи; promiserim ostendere, et ea de re absque Scripiu-
VARLG LECTIONES.
•• itap' айтой tí\í О. •' àitoxptvopat О. " xat inserui с. О, i] ара С , e! apa D. fi ante
ant( 6
add. с. О " ¿puvTEí jp. ôpuv ti; О. " ol «apEuiOupouvTEi. р.
, йтгар, èiti6
XlOup.OUVTEÇ C. ** 8ltEÔU|JlOU(UV
0,ul conj. S , e'ltiOuufSp-EvC. "i{i)T*iau£v conj. Schliemannus, C/«m.,p. 191, 569. S. •» eí8ü>v 0
•* Pro tîç 0 praebet lacunam. ,И xpfêi 0. Tum itoifl ex conjecl. Ci uotsîv uterque bom. cod. ' Non
legilur T.pif in Turriani epistola proluiiinari ad Hosiuiii, ubi locum citai. С. Deest ciiain in Oltob.
339 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. ♦ОС
ris ac per Scripluras demoiislrationcm exhiberc. El A яер\ toutou tf(v àroiSeti-iv TOxpe/Etv. Kai vûv Xéyov-
nuiic loqiientem audi. Novimus mullos ( si quidem TOÇ &XOUE. "I0(JL£V ItoXXoÙÇ, (еГ fZ EUYVtuU.OVEÎi ЕЯе£ ft
«quo animo accipis, alioquin asíanles judiecs ba toùî тареотштас xpiTàf 1х<ш), efotiAa aa6ovraç xa\
beo) idolorum cultores cl ailulleros ac omnino pec- fiotxEÛovraç xal хата izávxa au-apravovra; брацата
calores conspexisse visa atqu» vera soinnia, nou- xat àXi)9€Cî ¿VEÎpouç ¿pwvra», èviouî 6e xa\ 8aiu.ovv
nullos vero dsemonum visiones. Non enim dico л ¿wraaiaç. Tf¡v ykp * aaapxov (54) t8£av ou Xiyti) 8û-
morlaliiim oculis videri posse incorpoream Palris vairöat IlaTpoí ij Ytou îSeïv, 8ià то [iey^V ç*«\ xit-
aul Filii speciem, quia máximo lumine resplendci. auYáJsaflai toù; 9vi)t£jv o<p9aXjwúí. "OOev то (ijj
linde ab bomine in carnem converso non cerni, non ópa9íjvai Ttj) e£î aápxa т£тра(л[ле\м av9p¿ir<j> ou
est invidenlis Dci, sed iniserantis. Na-n qui vident, çOovoûvrfiç eoti Osou, àXX' eXsoûvtoç*. '0 fàp £8wv
vivere non potest. Luininis quippe cxsuperanlia fflv où SûvaTat. 'H yip СшербоХ^ той çojtoç tîjv той
ceruenlis dissolvit carnem, praelerquam si Uei incf- opuvroç IxXûît аарха, ехтб; el y.r¡ Oeoû атар^тц)
faliili viitutccaro vcrlalur in t uni i n is naluram,qiio Suvájxei f¡ sip? eI{ tpúaiv тратту epanoç, iva çû>î ISsIv
possil lumen videre, aut luminis substantia in car SuvTjOij, r¡ f¡ той сыто; oùa£a e£ç аарха тратп], Ьа
nem miilclur, ut possil videri a carne. Nam Palrem ÚTTO aapxoj ópa9í¡vat 8uvr¡9$. То yàp а-ретттш; Па-
iiilueri absque conversione, ad solum Filium per- " тара £8eïv Yiou ¡aovou èor£v. AixaCuv ' 8è oùy ¿¡ло!ы;
tinet. Ad justos aulem non simili modo. In resur- *Ev y^P ^fi àvaoTàaet tûiv vExpuv, ôrav * Tpanavrcç
reclione enim mortuorum, quando corporibus mu- s!ç tpw; та аш[лата laaYYô' Yevtüvrat, тоге ¡8eîv Su-
tali in lumen erunt angiitis ¡equates, tunc poterunt vfjOovTat. Шрас yovv x^v <*YÏ^WV tic av9ptímtp
cerneré. Dcniqiie et si angelorum aliquis, ut videa- ô:f9î)vai it£¡xc6í), Tp¿it£Tai eIç aáp za, îva йяо aapxo;
tur ab bomine, missus fuerit, mutalur in carnem, ¿ç9îiva(349ÛVTl''5'"^craPx<>v Ï^P Súvajiív, où pivov
ut per carnem cerni possit. Incorpoream siquidem Ytou, àXX' • où8' aYY¿Xou 18eïv tic 6úvaTat. E! oe Щ
virtutem non solum Filii, sed пес angelí nemo po тсс ÓTtraatav, хахой баЕилуо; toútijv eîvai voeítco
test cerneré. Sin vero nonnullus visionem conspe-
xeiii, niali dxmonis earn esse iniclligat.
XVII. Cœterum et ab impiis visa et insomnia XVII. nXijv öti xa\ àoEÈEiç ораслата xat Ivúirvia
vera coiispici, manifestum est, atque ex Scripiuris iXrfifi ßXeicouatv, 8i)Xóv èariv, xa\ èfYpi'f"» anoSEÎ-
possum demonstrare. Denique in lege scriptum £jai 8úvap;at. Шрас f0"^ &v ту víiup -(еуралпяи, шс
est, queinadmodum impius Abimelecluis, cum jusli ó 'A6i¡a¿Xex> àaE6i)î uv, tIjv той Stxaíou 'A6paà|i
Abiahami uxorem viliare cuperet, a Deo audierit -j-uvaïxa 1тЛ xoivwvía (ttävai 6eXf¡uac, îjxouae 7:apa
in
in CAmnA
somno, «ipilt
sicut Alt
ait Kprinllir:!
Scriptura, neПР ill.im
¡Ham LnriirPrPl
langeret ,. «-r.riuer.ri
той веой vnñ1
ха9' птми
ûirvov, ¿\r
cbç -rij Граср!)
IV.t".r. Xéyet,
'lévci t.4.
(*lj ArvcTu'
9tYEÎv'
quod cobabitaret cum viro. Sed et Pharao, homo айтт^с, 5ti àv8p\ ouvipxTixuTi èortv. 'AXX а ха\ ó Фа-
impius, somnium vidit de frumenli abundanlia pa.Cn, аагб^с àvijp, ètopaxsv 6v£ipov тт£р£ te irjpuv
et slerilitate , cui cum Joseph explicaret . a Deo sùfopfa; xat à-yopiaç , ы о * '1ь>ат]с è—t/utov r:api
nsseruit venisse somnium. Nabucbodonosor autem, вгой ici) Tov 6vîtpov ^v(fñ[â.\. NaCouôSovísop 81,
idolorum cultor, quiquejussit и I Dei cultores mit- ó EÎStoXa a£6ü)V , xa\ toùî 6eov ffé6ovTaç sic тар
tcrenlur in ignem, somnium vidit, quod omnium XEXsûaa; ßXt|9^vai, 6vEipov 6Xou u,t,xouc atuvo; ópd.
sivcnlornin longiludinem complectebatur. Nec dicat Ka\ |-.i¡ Xey¿"oj tí;' 'AXX' 8pa¡xa курт^уоры^ * oú8s\;
aliquis : At nulliis impius visum per vigiliam cer- àa£6u>v ÖEupst. YEUSaç èariv. Aùxiç yoüv ó Na6ou-
nit. Falsum est. Ipse cerle Nabucbodonosor , qui Xo8ováaop Tpslí 4v8pa{ xeXeuaaj ßXÔiivai etc тгйр,
jusserat 1res viros in ignem mini , cum in fomace èvtSùv т^ y.a¡jt!v(¡j T¿TapTov " êtfi)" Tbv тетартоу брСо
quartum intueretur , ait : Quartum video , velut ¿>i Yibv 6eou. Kat ô[x(i)ç ¿тттаа!а( те xa'i ¿ра;лата r.x:
Filium Dci. El lamen qui visiones et spectacula et èvuimia ¿puvTêç аХт)9т| , àae6eïç îjaav. Ойтш; oi
insomnia conspexerunt vera, impii erant. Sic non iravrojç èx той ópotv Ttva йра;лата xal èvûirvia xal
slatim ex eo, quod quis cernai visa et insomnia, D órnaaia; irávrtü; EUae6i¡; ¿artv. Тй yàp eúiíSe! eu.-
omnino pius est. Nam pio in mente innata et pura уитср ха\ ха9ар^> &va6XûÇet ты vq> то àXÔeç. o-Jx
sealet veriles, non qua? per somnum aflectalur, sed ove{pu> c-ouSaWiAEvov", àXXà auvíaet àyaOoïi 8tôo-
qu;e per intelligeniiam bonis conceditur. ptevov.
VARIEE LECTIONES.
* fap transcripsi ex 0. Tum eíSíav С. * eûvtoç С. * lia S , Stxatot C,0. In 0 nota marginalis,
yeUYE vó9a TaÛTa.ad Vbh. antecedentia spectans. ' 5r' &v C. *àXX' add. с. 0. Ex eodero accessit ÎSeïv.
'lia S , qui conferí Scharfer Gregor. Corinth. 990, 9£y£W CO. " EUcT¡¡Atac ха\ 3 à p. eùcpopiaç xa\ à'fopiaç
фоО. » eYptiY<>p¿v 0. " lta Ü et m arg. Ci , qui iu textu exh. тЕтартсЬтатоу. u ffuouôaCojxevov О c.
1) , anouSa^óuUva C.
VARIORUM NOT/E.
(34) "Acapxor. Nota Ssapxov, non àa<î)u.aTov, corpus tenue, velut lumen, non autem corpus car-
Çropter id quod scribebamiis paulo aille, ad caput neuin. Сот.
hujus bomilise ; Deo enim tribuerunt iiounulli
101 CLEMENTINA. - HOMILÍA XVÍÍ. 492
350 XVIII. 05тш; yàp xa¡io\ атЛ той Патро; А XVIII. Sic enim et milii a Poire evelatus est
атахаХисвт] ¿ Ylaç. ДЛ о!8а xlç 8uvau.ij атахаХи- Filius. Qtiare novi, quae sit revclationis vis, a me
({•stüí , &<?' ¿аитои u,aO<í>v. "Au.a yàp тш xbv Kúptov ipso edoctus. Nam simul ac Dominus inlerrogavit,
siralv '*, 7Yra avtór Myovcir; xal âXXouç SXXo ti X¿- quem eum dicerent, et ego alios aliud quid esse
Yovxaç aixov áx7¡xo¿xoc iu/jû, lui xt¡{ xapSía; ávé6ij- eu in respondentes audivi, in cor ineum ascendit,
oùx oT8a oyv toôç EÏitov • 2b el ó Yléç zov Çiirzcç nee vero sei», qua ratioiie dixerim : Tu es Filius
eetñj. Tbv 6s [iüxapÍjavTá p.£ u/rçvûaai u,oi , xbv Dei tivi ». Ule aulem bealum me praedicans imli-
à-ixaX'J-yavTa Raxipa eîvat, èui 8è éxtote [iœOecv, cavit milii, eum, qui rcvelavcrat, Patrem esse,
Sxixb à8i8axxwç, 4veu отстала? xal ¿vsEpuiv [íoGeiv atque ex eo tempore didici , revelationcm esse,
â-oxa'A'j'yi,- èoxiv. Kal àXôuç ouxti>î ïx£t- Ev Yty5 quando absque praeeptoie et visione ac somniis
Tîj iv f,{ùv hc 6eoû xeOEÍai] <rnep(jia-:ixôjç ¡xipSt'a] " erudimur. Ac vere iia habet. Siquidem in corde,
itäsa ívssxiv ■() àX-rjOcia, 6eou 8è xstp\ uxéns-ai xal quod in nobis posuit Ileus, universa instar seminis
á7n>xaXún£T3t, той EVEpYoúvxoí " xb хат' àÇEav exá- inest Veritas , tegilur vero ac revelatur manu Dei
<гтои eESóto;. Te 8è IÇtuOev SV önxaaitöv xal êvuixvîojv operantis ac singulorum meritum cognosccnlis.
ér¡Xti)eT,va£ xi, 5ri oix !<mv aTOxaXutJ/Êtoç, àXXà ôp-j-ijç, Extrinsecus aulem per visiones el insomnia »liquid
çaivExae. Oépaç youv Y¿vpa7trat èv тф víjjuo Sri ¿p-j-i- В declarari , apparet non esse revelalionis , sed irae.
oBetç ó 6eí>c 'Aapùiv xal Mapiau. fçi)- 'Einr агаищ Denique in lege scriptum est, Dcuiii iraluin Aaroni
хрер^щс ¿Ç Ьцйиг, Íí' ерацагшг xa'i irvxrlur et Mariae dixisse : Si surrexerit prophela ex vobis,
(u'tüj frbipiadi\conai , aux ovztoç de ùç МшЪсц per visiones ас insomnia ei apparebo, non avtem sic>
z¿¡> Ospdxorzl ficv , özi èr stêec xal où ôi1 " quemadmodum Moysi fámulo meo, quoniam in spe
irvxrlw ЛаЛ1\сы ярес ctùzôr, ¿jç elztç Aa.lr\cei cie, non aulem per insomnia loquar ad Imnc , velut
xpiç zèr èavzov <pl\or. 'Opâç irwç та xîjç ¿pY*iî si quis loquatur ad umicum suum b. Cernís quo
Si' ipapÁ-сыч xal evutcvîcov , xà SI 351 ЛР&» çftov modo, qua; ex ira, per visa sinl el insomnia, qua:
<r?á¡ia хата arípia, àv EtSst, xal où Si' aivt^âTuv vero ad amicuin, os ad os, in specie, et non per
хаЛ йрауЛгыч ха\ èvuirvfuv '*, ¿ç izpbf èêpav. ¡eniginata visa el insomnia, sicut ad inimicum.
XIX. Ei " (lEv ouv xa\ ¡jo\ 6 'Ii)îoûç í¡u,(I)v 8t' ópá- XIX. Itaque si liui eliain Jesus nosier in viso
ратос ¿çOeVî e-yvoja-OTj xa\ tí)¡jiíXTÉaEv, шс ávTixei¡Aáv(p conspectus apparuit ac loculus est, lanquam adver
opYiÇ«5p-Evoî, lib Si' 6pa¡j,áTiüv xal évuirvítov I) xa'i sario iratus, ideo per visa el insomnia, vel quoque
St' àiroxaXut{<E<DV JÇiuGev oùsijjv èXaXijssv. ЕГ •• xtç 8è per extrínsecas revelationes disseruil. An vero
íi' ¿77Taa£av itpbî S'.SauxaXIav aoçijOTjvai SûvaTat ; potest aliquis per visionem instituí ad doclrinam ?
Ka't el |xev EpEïj- Auvaxív èsxiv, 8ià x£ 5Xo> èviau- ^ Quod si dicas posse, quare per annum integrum
хф ** (55) аурт,уор4« itapaîvuiv ¿)[í.íXtjUev 6 AiSá- cum vigilantibus permanens collocuiiis est Domi
схаХо? ; 7яос 8¿ <rot ха\ mtrTEÚ<ro(i£v аО-Ь , xätv 6xi nus ? El quo pacto tibí boc ipsum credamus, quod
£крвц soi; Пшс 8á aoi жя\ йубт;, irzó-s. " аОхой xi tibi apparueril? Et quo modo tibi appartient,
îvavxta xî^ 8i8aaxaXía çpovEÎj ; El Sk ûit' èxEÎvou cum contraria illius doctrinae sentías? Sin vero,
ii'.îç ûpai; iïOï'iç xa\ ¡jhOtitî'jOôIç àniexoXo; Eyivovi, ab illo per iiiiani horam visitatus ac edoctus , facius
xàç exeIvou ço>vi; x^puuiTE, xà èxEÎvou êp(juf|veu£ , es apostolus , voces illius praidica , illius scila
xoùç èxEÎvou àTroiiTaXouççiXEi, ip.r>\ хш auYYSV0F^vV interpretare, illius apostólos ama, mihi qui cum
oùxâ) [ií¡ ¡xáôu. npiç y^P i"£p£àv irÍTpav 6vx» (ae, eo versatiis sum ne bellum indicas. Nam contra
6e{xîaiov 'ExxXTj3!aî, èvavxioç àvOauxTjXiç jxei". ЕЕ ine , (irinain peirain et Eeclesise fundamenluiii ,
jiíj 2vxix£Í[ievo; f¡í, oúx Sv (iE 6ta6aXXiüv xi Si' à|xoû adversarius resliusti c. Nisi esses adversarius,
xfjpuYt1* lXoi8ípEi{ '*, fva, 5 7tapà xoû Kupíou afabç profecto de me detrabens, prasdicationem meam pro
■raipiüv áx<¡xoa, X^yiov p.í) -шитЕишия!, 8f(Xov orí d»ç bris non inscetareris, ul, qui dico quae ipse asians
E[ioü xaxaYVíüaOévToc xal í¡aou " síi8oxi(ioüvxoc. "H a Domino audivi, non vredar, quasi scilicet con
ti xaxEYVü>ffp.¿vov p.E \i-ruç,Qwv xoû àiwxaXjt}/avx(5ç jj demnationern mercar, quam vis laudari debeam. Aul
^ Matih. xvi, 16. с Matth. xvi, 18.
ь Num. xii, 6; Exod. xxxui, 11.
VARLE LECTIONES.
••èexiO. '* Post xeGeíítj Scblicmannus, Clem., p. 190, 569, addit xapSti, conjectura secundum
Schweglcrum parum probabili , elegantíssima quídem ex mea opinion«. Eiiam párvula lacuna , quam in
ms. Oltob. babes post зл£р(хзх1хй; déesse aliquid salis probat. uCotelerii interpictalio non polest
constare cum textu Graeco, nisi post ivEpYoüvxof addalur partícula ха£. At nihil miitandum. Tu verte :
Qui eperatur lanlum, quantum merelur unusquisque sciens. S. " Sti C. " Vbb. табе iroi{ — xal ivuicv(b>v
desideranlur in 0. "e! S» 0 , ^ С , de quo I'alliiur S. ,sí¡ scribil Subliemanuus Clem. , p. 192 , .'¡(iy.
Idem legi vult ditxaîiaç p. ¿nxaiiav. 8. '»Cfr. Neander, Kirch. Gesch., i, 2, 625; Hilgenleld, Hall, alia.
Lilt. Ztg., Nr. 80, p. 659; Baiir, Kanon, evang., p. 563 S. " ucOTjiiav toíte O. "ivavxiw; àvEOsx^xaç
ил: О. " lia О с. S , èXoiWprjÇ С. " Leg. u.f¡. Coielerii versio stare non potest. S. Sequeiis £t om. ü.
Ídem xax£Yvo)J¡J¿vov el antea xaxaYvti»í6¿vxoí c. S , xaxaYvtüi(i¿vov et xaTEYvwjflévxo; C.
VARIORUM NOTvE.
(55) "OJqi érmvzifi. Quasi Christus unum dun- xerit , juxta senlenliam minus veram mnltorum ex
Uxat annum prxdicaverit, ct cum aposlolis convi- anliquis, hx-i iticoi urn pariter eiCatholicorum. Сот.
403 S. CLEMENTIS I ROM PONT. OPERA DUBIA. 404
si me reunTdicis, Deum qui mihi Chrisltim rcve- A p/» tov Xpwrov xa-triyoptli, xal той атЛ a-oxaXú'.J.Ei
lavit accusas, et in einn qui me propter revelalio- (jtaxapíaavTÓ? 352 !*г xaTaçtipeiç". "AXX" eih!"
111:111 beatum prxdicavit invehcris. Sed si quidein тер аХт;вй>; x^ аХг;ОЕ£а ffuvEpfTJaai Oí'aei; , ¡láOs
veré ctipis adminiculan verilati , primum a nobis irpûrov пар' fijitóv, a <lH^î tap' exEÍvou l|iá6o¡i£v,
disce, qua: nos ab eo didicimus, et factus veritatis xal цабт^с àÀÔsîa; T¡*eY0V^>í Y^vou t¡¡iív auvEpyoç.
discipulus fias noster ailjutor.
XX. His audilis Simon dixit : Absit ut ego vel XX. Тайга 6 Eípujv àxoûaaç Sçtj- "Атс!г) ¡tot то
illius vel tuus siin discipulus. Ñeque enim ignoro, сГте ** èxsîvou, еГте пои Y^viseai \u&TtTf¡v. OCiîà -¡ip
quae cognoscere oportet : ea vero tanquam disci- àyvow ä Sit ■ytvfúuxíiv a 8i сЬс (xavöaviov £7ru9á¡iT|V,
turus interrogaban), ut agnoscerem , au posses iva fSto *' e! 6'jvasai orrasiaç IvepyEtav Ivípftrti-
ostendere visionem evidenlia esse inelTicaciorem. pav '• SsïÇai. Xù 6e tl>ç t|0¿Xi¡eac;, eîitaç, ойх ÉSótâ;.
At tu quemadmodum voluisti locutus es, nec de Ka\ vûv atip:6v ¡rot sic tov тор1 вЕой, o5 Stisppíjt)
monstrase. Et nunc, veniens eras ad serinonem de 8i)(xio'jpYOj , èXOùv xa\ 6taXs)(flEl{ 8е!Сш jiíj aixbv
Deo, quem Creatorem affirmas, probabo illum non ebat avt'ytaxov xal " áyaOov, xal xov aov Se AtSánca-
esse supremum ac boitum , luum quoque Magi- Xov ti aura (ioi elprpcevat , <rè SÉ уЛ\ vevoT;xsvai
strum eadem mecum dixisse, te autem arguam non В еХеуСш. Kai taûxa etTCÙiv àÇfiti, elç a i:poÍTEiv£V o4
intellexisse. Alque post hœc dicta exiit , nolens 6eXf(aaç axouaat.
audirc ad ea qure proposuerat.
•ОМ1Л1А Ш'.
HOMILÍA XVIlï.
I. Mane autem, cum Petrus ad disputationem I. "ОрОрои 8è, uposXooVroc той Штрои elç то 6ta-
processissel, Simon anticipaos dixit : Heri discedens À£)(eftvat, ó Síjxtov TrpoXa8¿iv Eçî)" 'Ехве{ " атаХХав-
proinisi tibi, me hodie rediturum , disccplalurum, o8p£voç e!ç tí¡v oijjxEpov iTttayipxp soi èitavsXUùv
ac ostensurum, quod mundi opifex non sit supre- xal o-uJjjTfâç 8sî£at , ÔTt oix Esriv 0 tov xocjjwv
inus Deus, sed hic alius sit, ulpole solus bonus, et Sr.iitoypir^sai 353 «vúraTo; *' Oeoç, àXX' Steoîç, Sí
bue usque incognitus. Statim ergo , Creatorein xat ¡jióvo; агуабб; íiv xa\ n¿xp'- toü Ssupo Sfvuirii
eumdem et legislalorem essedicis, nec ne? Si igitur èariv. ACiTÍxa Y°ûv tov A^jnoupyov aÙTÎiv xal vojio-
legislator est, Justus est, si Justus, non est bonus, Oettjv fffi EÏvai, i] ой " ; Ei (liv ouv vojjioOîtti; ístiv,
bonus si non est, aliiim prxdicavit Jesus dicendo : St'xato; TuYx<iV£li SExaiof &l uv ауабо; oùx ïsrtv. El
At' me; dicas bonum. Nam bonus unus est, Pater, qui 9È oùx ïortv, ÏTEpov èxfjpuaaEV 6 'Itjîtou; тф XáyEiv Jtfrj
í). cœ/w habita.». Porro non est consonum, ut ^ /<e 4t?7*e й;-аОЛ*. 'О fàp draOàç elç ¿at Ir, ó ¡Iazi]p
legislator Justus sit ac bonus. Ail Petrus : Primum èr roîç oi'parolç. Oi vj^ûveI 8à tÇi vofioOéTtiaixaiw
die nobis, in quibus actionibus bonum pûtes esse 8"/ri xa\ axad<¡>. Ka\ о Патрос ici)- npUTOv t,[iîv
bonum, et hi quibus justum esse justum, ut sic ad ei-izk , t-A itotatî irpáCsai 8oxeï aot 6 ауа98с tlvat,
scopuio veroa destinemus. Et Simon : Tu prius èirt itoiaiç 8è xal ô 8!ха;ос '*, Tva ойтыс хата охотлй
eflare, quid arbitreris boiiuin, quid justum. toùî Хбуоис TC¿[iit(i)¡x£v. Kai 6 1!¡iüjv ïù тры-ov
eIttè, t£ aot SoxeT t8 àyaOuv, f¡ xal то 8(xaiov.
II. Tum Petrus : Ne contentiosius disputan* tém II. Ka\ 4 Пстро; • "Iva pif¡ epturixtüTípov Biaktyi-
pora insumam, dum juste postulo ut meis respon ¡jlevoc 8aitavû toùç xpivouç, dnatTUv бехаЕш? tûv
das proposilionibus, quemadmodum tibi videlur, à(xiuv itpoTáaiiüv n as та; anoxpieet; notEÍcOai, ы;
ipse ad interrógala responsiones afleram. Ego aio soi 8oxeï айтй; (T)v E7cuO(5[iTjV 7totí]aop:ai tíj атохр(-
bonum esse eura, qui largilor est, sieut video a ffctç. "Eftîi <fr((xt àfaOov elvai rbv TrapEXTixovtExEr-zov
Creatore fieri, qui prxbel solem bonis et maus, èv TewÛTOiç], " oTov и; aÙTOv ¿рно iratoCvra *• th</
atque imbrem juslis ac iniquis b. Et Simon dixit : ÄTîoupiciv, 7tapáxevTa tov tjXtov ауаОос;"' xdl t6v
Hoc iniquissiinum est, eadem juslis atque injustis . ¿et8v Stxaloi; xa\ aSixot;. Kalilfjxuv Vfi\- Тойто
■ ' " Ac
prabere. л" Petrus
"■■' :- Tu
'"' ergo
••' deineeps
-'•■■■• • nobis
•'*•'■" edis-
"Jl:- àSixtoraTov, отл та айта 6(xaioiç xal eSfxot; irapÊi-
sere, quo modo agens bonus esset. Simon : Tc Ka\ ô Штро{- £îi ouv <¡¡jiív той Xoiitou X¿ys, таос notuv
oportet dicere. Pclrus : Ego dicam. Si nempe eadem а-(аЩ 4v V- Kai 8 Щш ■ Se Seî Xíêiv. КЛ 6
prxbcns bonis ac juslis et pralerea maus ac ini Штро; • 354 ETl'J Щы- 'О " |X£V та aura racpíx<DV
quis, secundum le пес Justus est, tu emu, si bonis àyaooïç xal Stxatotc, Iti *" те xaxoc; xal à8ixot; ,
» Mallh. xix, 17. ь Mattb. v, 45.
VARIEE LECTIONES.
,k Leg. xaTatppoveîç. Quod Colelerius in versione dedit , id e Grsecis verbis non efficilur. S. xaracipT)
О. u Malini еГ S. "(Wt, еГте С. "eíSíí С. Tum ¿r.Taaiav èvEp-j-sfa; О in lextu. Is. ôirraTtaç £váp-
■¡CEiav al. man. in marg. , quod praslat; Ó7tra!iíav ivepYEÍac С , éirraaíav èvapysiaç С!. " avspîrepav
coiij. Colel. Debebat scribere àvEVEpyeirtépav. Ецо matim OTrrasia; èvipyeiav S. Dein eîjceç p. ebtaç С
'xat inserui с. О. "1 x"¿í О. *' avoiTártü О. Si-quens xai in eodem deesl. ** ой S. О , o¿x С »О
bis exli. Síxato;. •* т:ро... (sic) О ; at ead. man. lacunam in marg. ita explere lentavit : leratç «poítep-ívov,
quod man. recentior correxil in p.ôXXov 8c — т.ро-аъшч. " Vbb. Ièxeivov èv toioutoiç], ascripsi ex con
jectura pro vacuo Ottob. " towuv та О. ••* Leií.áYiOoí; xal novilpof:, i la Icait iiiierpi es bene. Ed. 1Ч?лл.
»' e!C. »"гГй с. Cl.
405 CLEMENTINA. - HOMILÍA XVIII. 406
хата aï oùSs SExatój èsrtv, xa\ eí ауабоЕ? à-piOi д bona tribueret, inalisque mala, justum mcrito prac-
«apeïxev, xaxot; те xaxà, îîxatov 5v oùtov ейХоуш; dicares. Quali ergo adliuc actione uteiidum ei essct,
Шуе?. ПоЕа ouv ÏTt irpaÇet xpw[ASvoç âv ïjv, si ftîj si non utcrelur hac via, malis quidem dans tempo-
таитт) ХРЧ"1011 "Ф« xax0*í l^v itapéxwvtà Ttpöaxaipa, ralia, si forte con vertan tur, bonis vero sempiterna,
eàv Spa {¿етабаХХшчтас, àyaBoîç 6è a!(í>via, èav fî modo persévèrent. Sicque largienilo cunctis, pra>
èppeEvcosiv ; Kol oûtwî тф " ¡ièv iràt« irapáxsw» stanlioribus autem gratiam faciendo, juslitia ejus
Siaçapoij 8e хаР'-£езва[ то Stxatov aÙTou 4Ya6av bona est, et eo magis magnánima, si peccatoribus
ieriv, xa\ |ioxpóou(iov тайтт) ¡läXXov, el арлртоЛоГс quidem pcenilcniiam agentibus peccala condonat,
ji£v [ieîavooûîi xapí?£'ca' '4 ajjtapTfjjiaTa, eu upa bene opera ntibus a и tern etiam vil am aeicrnam dé
ban 8è xa\ Çojîjv aíúvwv uirofpatpsi. KpEvcov 8è eîç finit. Judicans vero in fine, et pro mérito singulis
t¿Xoí, xa\ то хат' a£Eav airové¡xa>v ехаотср Sixaióc retribuens, Justus existit. An itaque h.-ec recle sc
iniv. El (ib oív -сайта ¿рвшс ойты; ?xêl> аулкбутг eo modo habeant, profitere ; sin minus tibi ita esse
ao-j • et 8è où Soxst 901 орОш; exeiv, SiáXe-flov **. videtur, refula.
III. Ka\ ó 2!(juov ест) • "АтсаС í<ft\v • ítaj vopoBeri]; , III. Respondit Simon : Semeldixi : omnis legis
e'.ç ib SExatov açopûv, Síxató; èortv. Kai ó Штрос lator, ad justitiam respiciens, Justus est. Et Petrus :
Et атаОой ètrtl ji^ Oeîvat vSfiov, StxaEou 8e то 6£i9ai, " Si boni est, non ferre legem, justi vero, ferre, ita
xil oxfzbií 6 4t)p.ioupTfbí a-faSoc è<rtt xa\ 8!хаю;- etiam Creator bonus est ac Justus. Bonus quidem,
афхвЬс ¡lev , Sri ànb tuv xp¿vtov "ASàjx uixpt Мый- quoniam a temporibus Adami usque ad Mosern
аеыс M lyypá<ftúí où çalvetai TeSetxui? tbv vSjiov • scriptam legem tulisse non cernitur, Justus vero,
á-iro Sí Мшоаашс el« toùç бейро xpóvouj, «bj yiypa- quoniam a Mose usque ad banc analem tulit, sicut
T-caí, xa\ BExatóí lirnv. Kal 8 EE.utov • 'Ano tuv той scripta est. Tum Simon : Ex lui prxceploris voci-
StoaaxaXou стой ctjvíüv SetÇov M, Sti той aù-ой èortv, bus ostende, ejusdem esse, bonum esse ac justum.
а?авоу elvat xat SExatov ". "E(io\ yap aSúva-ov ça£- Mihi quippe videtur impossibile, ut legislator, qui
VETai, tí>v vo[xo0¿tt)v eyaOov 8vTa tov aOxbv xa\ bonus sit, idem Justus existai. Et Petrus : Quod
6£xatov ** 355-ebac. Kai ó Штро?- "Ort zbàyaùbv bonum ipsum quoque justum sit, audi : Doctor
a-j-b xa\ Sixatov èartv, iitixouaov Айт8? ó Ai8á<rxa- nosier quxrenti Pharisaio : Quid faciens vilam
Xoíí¡}i¿)v T(T> eiTcivT! Фариа!(о- TI яоп]сас Çoiiir (Bternam possidebo *? primum respondit : Ne me
nlthrior хЛг\рсгоц1\а<й ; irpurov Ï9t) • Afi} цв Лет8 dicas bonum. Nam bonus unus est, Paler qui est in
á-гавбг- ô yàp ауавдс elç tarir, ô /7aríjp ô ér caelis; et stalim iniulit hxc verba : Si autem volue-
zoîç aùparoïç • euOiií " eícáíjac \èf&i • El ôè Ö£.i/j- r ris in vitam ingredi , sena mandata ь. Illo aulein
trsiç sic *• zr\r Coitjv elcreJlOelr, ri\pr¡eor ràç aiente : Quœ? ad legis mandata remisit. Non cerlc
ЬтсЛас. Той 8à eiraivro; • Ilolaç ; in\ xiç " той alium quemdam bonum significans ad justi reini-
víjavj itapáne¡i(¡/ev. Oùx lv SI ÊTspav Tiva àyaObv sisset eum pracepta. Aliud vero esse justum , el
OTjjiaivtov ея\ z&î той *• SixaEou avá-e¡i7rev evToXáí. aliud bonum , teliam ipse confíteor. Sed ignoras
"On Sk т8 SExatov ÄXXo еотЬ, ха\ тЬ àyaObv ëTEpov, ad eumdem pertinere, bonum esse ac justuni. Bonus
xa'i aCTOí 4(ioXoyü>, àXX' orí той аОтой èo-rt т8 àfaSov enim est, dum pœnitenlibus nunc aequanimus est
e'vat ха\ SExatov ", uyvoeïî. 'Ауаво? Y*P ílsxl (****- eorumque susceplor, Justus autem est, quando-
voouat jxîv " vuv [juxxpoOujjubv xal ùno8Exa|xevo{ quidem judicans pro mérito singulis relribuet.
aiToùç, бЕхаюс 61 è<mv, örav ** xplvojv та хат'
àijfav ¿хаатц> àicoviu-T].
IV. Kat 6 SEjudv 1<рт\ ' Пйс ouv è-p«off(A£vou той IV. Et Simon : Quo modo ergo, inquit, cum co-
¿ijjiioupYou, той ха\ Tbv "A8i¡x 7tXáaavTO?, xa'i toïî gnoscatur Creator, qui et Adanium formavit, et a
хата v<5(iov 8txa!oiî èfvioajiévou, itpos¿Ti 8è " 81- justis sub lege viventibns agniius est, sicut eliain
xaEot; xa\ à6!xoiç xa\ 0X0) tío xáo¡j.i[), 6 AiSaoxaXiç a justis et a tolo mundo, Magister tuus, qui post
вой цета паута? èxeEvou; еХ^Хивш? X¿r«f OiSelç D eos omnes venil, ait : Nemo novit Palrem, nisi Fi-
¡уть» таг Патера el /iff ó Ylàç, <bç oi>£è rar lius, sicut nec Filium quis novit, nisi Pater, et
Tíór tiç oTSer, el ¡ii\ ô Пат^р, xal clç âr jSoîUtj- quibus voluerit Filius revelare c. Isla autem non
tai ô Tlôç ànoKodvtyai; Тайта 8è oùx Sv IXeêv, dixisset, si non annunliasset quemdam Palrem in
et (<.4j IlaTÎpaTivà èv аяо^^тос? 6vTa Щууеаеч "-", arcanis existentem, quem et allissimum lex appel-
8v xal ûifiarov ó vájiOí Xéêe, àç' ou ойте a-faOrç оСте lat, a quo ñeque bona ñeque mala audita est vox a
• Luc. xviii, IS. c Mattli. xi. 27
ь Mattb. xix, 17. d Thren. 1», 38.
VARIZE LECTIONES.
Ivti, óiioUrnoov С. Vub. eE 6è où Soxst ao; ¿рвшс IxEiv.8i¿XeY5ov d.esr.ripsi ex 0. »• MwOrfoj
» та О. , *«8еЕСы О. И lia Cl , ауабф eîvai xa\ Stxaty С, O. »kxal SExatov xai p. xaV SExaiov О.
О. Sic deinde
»•AddeS" posteùeûç S. ueEç add. с. 0. Tum T*pti p. т*рт)воу idem. " ¿тЛ тас О et ex çonject. С , in
«uijus textu à«t««ç.Tum id. («ejêv p. ratpáTOuêv. Лой adjecic.^0. "Ita Ck ат«0ф «*«:«*>«"*
«' öz áv С. Tum aTOvétisi 0. ,J Se texlui reddidi сиш
С ,0. " ¡iív inserui с. O. Tum aTO>8sxo>swí С.
euidissel ар. Cl et S. »*-»k àvrîXkv/ Ç.
4U7 S. CI.EMEtN TIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA
tó«
(quemaJmodum in Lamcntalionibus Jeremías tes A xaxr, 356 t,xoôïOtj (fxuvr, (túj iv toïç ©píjvoic xa\
latur), qui secundum nuinerum (iliorum Israel, 'Itpejxía; ¡хартиргь), ômç хат' àpiôjxbv (SC) tuv
quando ingressi sunt ¡n jEgyptum soptuaginia, et uiiöv 'lapaf/ , oí EÍafjXGov eiç Aîûttiov, oí etaiv
secundum términos gentium eascircuniscripsitsep- ê65ou.rjXovTa, xal 7tpo{ та opta tuv eOvuv таргура^ас
tuaginta Unguis, el Filio suo , qui et Dominus TfXúiaat; (57) i65o(xí¡xovta, тер айтой Тир ~.t# xal
vocalur et coelnm ac terrain conslituit, НеЬгхоз Kupíip XsYouivtp, xal " oupavov xal ^v o4axoi¡xr¡-
partem dédit, eumque Dcum deoriim esse deflnivit : savxi, toùj 'E6po£ouí ISw/.i |XEpí5af xal aù-ov 6i6v
deorum autem dico, qui alias gentium acceperunt Sóiüv EÍvaí Sitópidív , 8s£5v Si •* Xiy<<>, oí tiveç ti;
portiones. Leges igitiir prodierunt ab omnibus dic- aXXa; tiôv iOvwv iiXïjçaai jxspiôaç. Nó¡xoi ouv 7tpoí,X-
tis dus ad suas poi tienes, qua*, sunt reliquae gentes. 6ov aw5 te itávttiiv t£>v Xex6¿vtti)v Oeuv xaí; outuv
Pari autem modo et a Filio cuiictorun Domino txsp£íiv, a tivá è«i та Xoma aXXa £6vtj. 'Ojxoíid; 8k
apud Hebraeos posita lex processit. Hoc vero ita xal airo той Yíou той irávrwv KupEou ó itapà 'E6pa£oi;
habere deuniiuni est, ut si quis ad alicujus legem x»£[xevoj 7сро^Х6г vajxoj. Тойто Se oútüj; íxeiv шр£-
confugerit, ad illius partem pcrtineat, cujus recepit sôrj, ?va, гГтц vájxw tivo; rcpojtpUYfl, ai:o XV EX£'"
legem servare. Nemo cognovit altissinium in arca- vou " Y¿VT¡Tai ¡xEpíSo;, ou 6t¡ xal tóv v¿[xov itpá-TSiv
nis posilum Palrem, sicut nee Filium ejus, quod В ávs8í|aTO. Oú8sl; lyvto tov Iv à—o¡bpf¡Totc ut^trcov
Filius sit. Statim ergo tu, quae propria sunt ignoli Патера 5vTa, gjí oùôe t6v toútou Yíov, ort Yló{ iixiv.
Altistinii, Iribuens Filio, ignoras quod Filius sil, AÙTtxa y°üv ffù та той аттар^тои м 'Y^íorou ESta
qui est Paler Jesu Christi apud vos dicli. fiiSoùç ты Yttp ойх olSaç 8rt Yioç êttiv (58), Пот1;р
oîpx^v той 'Гцгой той xaÔ' ûfxâî XE-ppivou Xpisrou.
V. His a Simone prolans Petrus ait ad eu n : V. Тайта той X£¡xtovoí e!t:óvtoc ó Штро; Içï) т;ро;
Potesne, quod ita credas, ipsum contestar!, nor, aÙTOv ■ Aúvaiat aúxov èxeïvov StajxapTÚpaiOai, 5ti
quem nunc in arcanis predicas, sed quem credis, oÜTtoj iKireúsic, ойх 8v vuv èv áizoppr¡xnic 357 A^"
»ce conliteris? Alia enim pro alus decernens uugas yeií, àXX' ov 3Ù tíiíjtíúwv oúx ор.оХоуг1с; "AXXa îp
agis. Quocirca si conieslaris, a te crcdi quae loque- àv-' aXX(ovóp¡C<j)V ¡fXuapstí. ДЛ èàv Siau-aprOpri отц
ris, tibi respondebo. Sin vero perseveras disccp- à XaXsîi, тайта iïîjteueiç, àitoxptvonai lot. Et &
larc mecum de iis quae non credis, per inane me ÏJT^xa; <i'jÍ7)TtI)v èjjtoï à (xi] ittsTEUEtç, хата xevoû
cogis pcrcutcre. El Simon dixit : A quodam ex pie TcaÍEiv ávayxáÊi;. Kai ¿ li^cjv !фi] • Пара tivo;
discipulis luis aiidivi [hxc ita esse constituía]. E»- tu>v auv u.aOrjTÖiv ахт;хоа [тайта ойхшг бркЛтраи] ".
cepil Petrus : Ne falsum tesleris. Respondil Simon: г Kalo Штро; 2tfт) * Мт] ÊuSo¡xapTÚp:i. Kai ó I£p¿>v
Ne mihi toiivicium lacias , protervissiiue. Tum ï'^T) • Mf) ¡iE XoiSípíi, яро-Етагтате. Kai ó Штрос
Petrus : Usque quo protuleris eum qui dixit, men- MÉxpt{ âv et'»]) tov Etitövra, iÊÛanj; eI. Kal 6 ££идо*
dax es. Al Simon : Existima nie bœc Unxisse vcl Ndu.t{e èpLè «яйта itXáaat 1) xal тсара áXXou ¡xe "
ab alio ."iiiliisse, ad ea responde mihi." Nam si áxrjxoÉvaí • upoç тайта ¡xot àimxpivat. *Eiv ^P
everli non pottierini , coir.pererim esse veritatem. avaTpairfjvai ¡xl] 6uvr,ejj, iptaOov тойто slvat t1¡v aX<¡-
Et Petrus : Si est humanuni figiuentum, non re- ÖEiav. Kal ó Петрос* E¡ avOpibntvov èjri nXáipa,
spondeo ad illud : sin autem hujusce reí opinione oux aftoxpívopiai st; aùxi- eE Sk ünovota аитвй
tanquam verae delineris, id ipsum mihi confitere, XEXpaTTjoat ¿i» аХ^вой;, тойто аито tiot íu,oX¿Y')(iovi
et haben ego quoque aliquid quod de eo dicam. xal £хш Tt xa^ »ut6í nEpl toútou XéÊiv. Kal 6 ï£-
Simon : Prorsus arbitrer hoc ita habere. Tu si iui)V • "AiraÇ ¡xot 8oxeî " тойто оитш; £xEtv- S* "P^í
quid ad ¡Ha liabcs dicere, responde. тайта eí £xE'í Tl XÊTfetv, ànoxpivai.
VARIiE LECTIONES.
•• Reposui xaí a Cl et S prœtermissum. •• 6<j S. "7 Ha О et ex conject. С , in cuj. lextu ixetvwv.
" ато>£р<)тои от. О. •• Vbb. [тайта ойтш{ ópiaOíjvaí] lacunae inscripsi, quae in ms. Ollob. h. I. occurril.
*° ¡xe adjunxi c. 0. Deinde avaTpairijüai CI el S. " Post fioxsl in 0 est etvai subnotatutu. Cum eodeiu
texlui reddidi cutio-, quod ap. S exciderat. Deinde si е'х^ч 0 , Exîlî ^ > £Í hTii conj. S.
VARIORUM NOTÊ.
(56) "Ocrnç пата âpiûftèr, x. т. X. Pari modo D libellus titulum habel in Codice meo ins. De $¡gn¡-
Clemens Alexandrinus, Strom., i, p. 358, linguarum pcalionibu» Veteriê et Novi Tetiuntenti. Сот.
numeniin refert ad nuinerum Israelitarum qui una (57) ГЛшссас conj. С, quod recle improbal Da-
cum Jacobo pâtre suo ingressi sunt in y£gyptum : visius. Gentes enim, ail vir dociissimus , fuisse
cum is numerus ab alus vulgo soleal adaptari ad sepluagiuia, lolidemque linguas, communis erat
eorum nu'iierum, qui lurrim Babylonicam exstruxe- Hebraeorum senlenlia. De sepluagiuia nationibus
runl. Al Procopius GaziCus, in Deuteron., хххп, 8, conféras, quae Colelerius adnotavit ad liecogn., il,
»traque conjungit, qiiemadmodum hie. Vide Nilum Ai. Gieseler, Entstehung der tchriftt. Etang., p.
Hb. in, epist. 116 : Lxx (al. 73) viri séniores , su 128; Schneckenburger, lieber den Ursprung des
per quos cecidit spirilus Dei, lxx (al. 72) nationum ersten kanon. Evang. p. 13. Egit praeierea de loco
finguas in hoc mundo diffusas oslenduni ; с« quibus noslro Neander, Gnon, syst., p. 578. S. Dresse!..
mullí credenles, gratiam sancti Spiritus acceperunt. (58) Oi)K olôaç ôzi Tioçèaztr, iïarijp \>яархш>
bidori verba in Âllegoiïis sacra; Scripturae. Qui tov 'lr\cov tov хав" vjtâç M-ronérov Xptotov.
40!» CLEMENTINA. — HOMILÍA XVIII. 419
VI. Кл\ Ь Штро; 1щ ■ Е! тоОто ойты; !/ei •*, ti А VI. El Petrus ait Si line ¡ta habet, maxime im
uiviira iss6íí;. Ei yàp YloO èiti, той oùpavov xai pius es. Nam si ad Filiuni , cœli et terrae consth
rîv Siaxoïfiûavtoî, то ф ßoOXsTat aroxaXuitxEiv •* lulorem, special revelare, cu! vult, ipsius Patrem
»4v èv атвор1 (5f,toií aùxoù Патера, où [iiyiura, ы; in absconditis posiium, tu, sicul dixi, maxime es
bçT^.à-îCîij araxaXuirTtov oT; èxeïvo; oùx árExáXy- impius, qui revelas quibus ¡Ile nequáquam revela-
t^sv. KaliZCfuuv 'AXXi aÙT<5; u,£ fioúXETat атоха- vil. Ac Simon : Sed ¡Ile vult ut revelem. Atqui!
Xúirreiv. Kai о Штро; • Où vos!; 1X¿Y". £![«*>v. IlXíjv Petrus : Non inlclligis, Simon, quae aio. Verum
358 axcúea; erúvsc. Тф " eîtîsïv ■ OIç àr ßoiXi\- audi, et inlettige. Quamlo dicit : Quibus vuli Filius
toí " ó Yièç àxoxaJlvtyei, où BtSaixaXta Tivà toi- revelabit, eo signifie»!, illum bominem non discere
ovTov jjLaOsîv Xíyti, a^^ атохаХифи (xóvov. 'Aito- per doctrinal», sed per solam revelalionem. Est
xáXmJ/í; èeri то iv iráaai; xapoiai; ávOpióiuuv aulem reveiatio , cum, quod in omnibus hominum
te¡J¡if¡T«i>; xe!|xevov X£xaXuu.u,svov , 4veu çtovr^ç cordibus arcane velaium posiium est, absque voce
Tîj aÚToü §ouXí¡ " airexaXu7trd¡jL£Vov. Ka\ oüx('>; yí- per illius vuluntalem revelaiur. Sicque cognoscere
vîTat ^vuvat, où 8i8a)(0¿vxa, àXXà «Jiivivxa. Tu piv- aeeidit non discernió sed inielligendo. Alqui inlel-
xoi juviívti " ojx iÇîTtiv, 4ХХы тоОто ái:oS£Í;ai, iigenli non licet, allen hoc ostendere, quanduqui-
£îk\ u.tj6" aùro; £бюа)(0т), oùte а7сохаХифа1 Súvaxai, dein nec ipse edoctus est, verum ctiam non potest
èîts\ ¡xi] aÙTÔ; eotiv 6 Yiö;, exto; ei ¡лт] eauxöv X¿- revelare, quia ipse non est Filius, nisi si se dicat
■jet EÎvat xov Ylóv. ïù SE oùx eî ó éaxù; Yiá;. Ei yap esse Filium. Tu aulem non es slans Filius. Nam
Yibç ïjç, itivridj âv f¡8T¡; " TTJc TotaÚTTií атохаХО- si Filius esses, omnino cognosceres hac dignos re-
¿£u>í toù( àÇiou;. Xu 5г oùx o!6a;. Ei yàp т,т:»ттаао, velatione. Tu vero ignoras. Si enim scires faceros
ti tuv èittarau.£v())v âv èiroÎEi; ". quae faciunt qui sciuni.
VII. Ka\ à XiyMv i(fr\ • 'Ои-оХо^й , où uuvîjxa VII. Dixit Simon : Fateor, non inlelligo quo
«iç Xí-уъч »'A zwr txiazu¡ieriür or «rofeiç™. Kai modo dicas, faceres quœ faciunt qui setunt. El Petrus:
óllárpo;- Ei ou Juvîjxaç, où6e tov ехаатои voûv eííe- Si non intellexisli, etiam non poles uniuscujusque
vai 5ÚVT,, xat eí àyvosl; ", où8È toù; àÊou; tïjç àno- scire nicntem : et si ignoras, eliani non revelalionis
хзХО^еы; èitÎTtaaai, oùx £Î Yi¿;- ô 6è Yio; olSev dignos cogiioscis ; ac si non cognocis, non es Filius.
îto, oTç ¡JoúXExai, ci); àÇEoi; ouaiv, àîcoxaXùr.TEt. Ka'i Filius aulem novil : quare quibus vult, tanquam qui
ó £í¡Kuv ïcpT| • Мт) апатш, o!6a toù; àf îou;, xal Tibí digni sint, révélât. El Simon dixit : Ne de ripian .,
oix £i[i£. Toûto ¡A£VTOt, т£ пот' IiTiv, оГс ßcvXezat novi dignos, nec Filius sum. Porro quid hoc sil,
аяохаЫяте!, où ayv^xa ¿ç Хау£сс • то Sk (ít¡ iuv- ^ quibus vult révélai, non intellexi qucinadmodum
livat où/ ú)C p.í] £Í3uí eTzov, àXX' ¿>t tlS'hç 359 dicas : non inlclligere autem dixi, non lanqiianí
orí oí TOtp£OT¿)Toí où auvT,xav, iva aùxb aacá- ipse nesciens, sed velut sciens quod asíanles non
ar:pov £Г7П)С , ÖTVi>i vof,3<j)jiv ¿)v EVEXEV xal iniellcxerint, ut illud clarius cueras, quo perci-
tíjv sfjTTjO'tv 1тою0[лг0а. Ka\ ó Патрос • 'Eyù> <ia- piant, quibus de causis nos conlroversiam habea-
9¿TT£pov аитб eíheív où Súvapiai, eu aù-bç ú; vor,- mus. El Pclrus : Ego clarius hoc nequeo dicerc, tu,
eij çpiîov Kai i lipuov • 'Еуш та ai oùx aváyxTjv ut qui illud perceperis, eüare. El Simon : Ego tua di-
£j(b> "klfeiv. Kal 6 Патро? • Фa¡v^l (jtot , 2íu.ü>v, jxtj cere necesse non babeo. Pclrus : Vidcris mihi, Si
itjvi.e\{ aUTÖ, xal éjxoXoyElv ¡xí¡ OíXuv, iva \ii\ iv mon, illud non intelligere, nec velle confileri, ne in
àrvoia çMpaOsi; " iXe^X^ÍÍ» [at] üjv ab ó еатшс Tíóc. ignoranlia deprehendaris el arguaris quod non
ТоОЧо yip aiviioT), xav ffaçtoî aùxb Etitsîv ¡л!) 6¿- stans sis Filius. Id enim obscure significas, cuín
Xtjí - опте iyù) (/.Èv tí; ci; ßoüXa; è£ <bv aivíiit) lamen apene dieere nolis : sicul ego quidciu tua
ЫоттарихЕ, npo'fí¡xou аХг,войс илОт^с uv, où Ttpo- consilia ex iis qux innuis cognosco, qui sum veri
tpfjTTjî. £ù 8è xa\ та aaçfiiç XEfoÊva (ií¡ auviùv YEov prophétie discipulus, non prophela. Tu veio clare
UutAv eîtiêïv 0¿Xeic, àveiirtuv " ^¡uv. Ka\ ¿ 2íu.ü)v dicta non intelligcns te Filium dieere vis, resistens
'Арй soy тАза» itpávauív ■ б|хоХоу£>, aùro où uuv- I) nobis. Et Simon : Tollam omnem luum praetextum :
т]хх, т£ itot' ETttv, xal olç àr ßovJi}rm '» ó Ylèç fateor, hoc non inlellexi quidnam esset, ei quibus
àxoxaXvxtei. Мус toívuv aUTÖ aacpEJXEpov. „„/, f¡¡¡ut révélât. Die ergo ¡Kud evidenlius.
VIII. Kai 6 Штро; • 'EitstSi) xäv сту^цатс aùro VIII. Tum Peirus : Quandoquidem, elsi fiele,
¿>(ioX¿-pi»*í VM «•■'Viivat, T.pbç 8 nuveavofxai aou, hoc fassus es non intelligere, ad id quod le inter-
VARLE LECTIONES.
"Ixn С. "Explanavit hunc locum conira Scbliemannnin Baurius, Ann«i. fЛео/.. Tubing., iHU, p.
55i, S. " »m S , то С О. «• lia О, с. S , pVJXExai С. "eTT¡;—pouXiji С , Tai;—?ouXat; S , auctore Dav.
"oMvivTt С ' Mf,8si; 0. Ad verb. oîSa; notât S : Nihil muianduin. Cfr. L-ib., Phryn., p. 256. •» èitofsi;
S.O , tmÍTií С , -7«)if|Tr,; conj. D. '• !la О с S , ètoîti; С , т^ат); conj. D. " S referí ad Lob., Pkryn.,
p. 359. Tum à-p-oEt; S-, 0 , àYvofl; C. " lia О с I) ."(рирав^; С. Pro iorib; legilur in 0 ix cum parvuU
lacuna, ead. man. in marg. fata; £t£po;. "àvOEJïw; С. Tum ápw 0. ,lßouXTixai S, О , ßouXExai С.
VARIORUM NOTÊ.
Vult Simon Magus Deum creatorem esse filium Turriano in Explana'. ionibus ad Constitutione! в;ю-
ignoli dei sui, palrem vero Jesu Christi nostri. Hoc stolicus. Сот.
raonui, quia aliter acceplura a viro docto Francisco
«1 S. CLEMENTIS 1 ROM PONT. OPERA DUBIA. m
rogo, mihi responde, ас disces. Die mihi : ais Fi- A árcáxpivaí рос, xal uäO^tj). Aíye jiei" çfjç tov Yífcv
liuni, quieunque sil, justum esse, vcl non? Res 6íxatov EÎvai, ôetiç тдас' éítiv, f¡ ou ; Kai 6 Ztuuv
pondí! Simon : Juslissimum. Et Petrus : Cum au- Eyt]' AixatfcaTov. Kal ó Штро;* Aixaioç & &v Sia
ti'in Justus sit, cur non omnibus révélât, sed quibus т! \a¡ rcótatv àitoxaXsiircsi, àXX' oTç jaoúXstai; Kai ó
villi ? Ac Simon : Qiioniam qui Justus est, juslis £t(jU)jv • "Ort Bcxatoç £bv toîç oÎoií áTtoxaXúirtEiv
revelare vull. Petrus : Nonne igitur necesse est ab ßouXsTai. Kai 6 Штро; • Oùxouv " àvaYXT) aitov
eo cognosci mentem singulorum, ut revelet dignis? eiSsvat Tbv Éxásrou voûv , ïva açiotç aitoxaXurctfl ;
Simon : Omnino necessarium est iia habere. Turn Kai ó Sí(iuiv • "Avápoi iräaa " оитыс Exeiv. 360
Petrus : Itaque ¡He solus mérito revelare definitus Kal ó ПЕтро; • Oùxouv aùtoç u.óvoí eùXoyuç " anoxa-
est, qui solus uniusctijusque mentem novit, et non XúittEiv (Ьр£а8т), ¡k5voç tbv Exáatou voOv eíBojí, xal où
lu, qui ne ea qnidem qua: a nobis dicunlur poles au ó ¡xtj8s та C19' fjjjLÜiv Xeyófiíva 8uvau.Evoç suviEvai.
inieiligere.
IX. Id Peirum dice, torn populus laudibus prose- IX. ToUTO TOÜ IlétpO'J ECltÖVTOJ, ¿TOO ¡J¿V TUV
cutus est. At Simon, in lapsu deprehensus, prae BxXiov Eitaivo; Ey^£"°- 'O Ss 2¡¡juov хатасшро; yc-
pudoro erubuit, atque frícala fronte dixit : Jam me Yovd>ç, at8t56£\c t¡pu9p£aaE, xal то uix unov tpfcj/aj
magiim aiunt a Petro non lantum victuin, sed et ест) • 'AXX' Eu.e ¡iáYov XEyousív ú-8 Hétpou vtxúpE-
rationibiis pressum. Non aulem licet quis ratioci- vov ", áXXa xal <tuXXoyiÇ8u.svov. Oùx sE tic 8e ouXXo-
nationibus prematur , abreptus verilatem in ipso YíüOeíy], euvapitaTUElí tí¡v lv aùttji áXr;GEiav vevi-
л ¡clam habet. Ñeque enim inlirmilas defendenlis xti(1¿vt|v Ixec. Où y*P ^ aeOEvsi* той ExSixouvtoí
Veritas est superaniis. Altamen aio tibi, me omm-s akrfizià èatt той vixwuivou '*. IlXl¡v С1)и.£ aoi, Ott
asíanles judicavisse dignos, qui in arcauis Palrcin èytl» to'jí тохрЕзтйтас irávtaí ajiou; Expiva Yvuvat
cognoscerent. Quare cum palain ipsis revelo, tu per tov èv aitopîf)TOtí ПатЕра. ДЛ otjjíosíí ¡juîu aùtotç
invidiam mihi illos beneûcio afficcre cupienti suc- àiroxaXOircovTOi, au aùtb; 80 àià çGovov èu.ol тш EÙsp-
cenges. Yeteîv aùtoùî ÖEXovtt xaXETraivEiç.
X. Dixit Petrus : Quonism, ut praesenti miillitu- X. Kal à DEtpoç ï-fr\ • 'Eiieiût) àpEaxovtw; tot;
dini gratum faceres, iia locutus es, ego dicam nun Ttapoüuiv 8xXoiç oûtaiç E:pT¡c, ey¿j ер**1 oux ápEixóv-
grate, sed veré. Die mihi, quo modo dignos esse ты?, àXX' ** àXi)Otôç. A¿Y£ (*0Ц ^^î à^'-ouî àniatairai
cognoscis asíanles universos, quandoquidem tibi toùç TtapEffiàiTaç itávta;, í~ou <rot àx<pa£vovt( oùô' e:{
indicant! ne unus qu'idem praebuil assensum? Nam auviÖEto ; то y^P £^ itoiêao-öat xati ooû tiv
quod me contra te laudaverinl, non est consentien- r Staivov oùx loti suYxa-aOE[A£vtijv стсЛ, àXX' " â|ul
t i ii 111 tibi, sed mihi, cui et laudem lanquam bene (j) xa\ tov ?touvov шс ербй? £¡pr(xóti àTavE'.[iav.
locuto tribucrunt. Verum quia Deus, utpote Justus, 'AXX' ETCEiSi] 6 Oeoç 6!xaioç ûv ßpa6£Uei tbv ixá-
singulorum mentem dijudicat, quod lu dixisli ve- o-tou voûv, 3 <pí¡c aXTjoàç Elvat, 36 1 °"x *v ^6ou"
ruin esse, id noluit per sinislram dexlris dari, qua Xf]0îi 81a TTjc àpietEpâç totç 6e$îo{ç toûto 8о0^а(, ф
ralione, qui aliquid a füre accipit, et ipse reus est. XáY<¡) 6 тара xXíutou tí Xa6(>)v xal aùtoç UTtEuOuvoj
liaque earn ob causam quod a te afferebalur, noluit ieriv. "Arts toútou evexev to uno той çepou.Evov oùx
eos accipere, sed per Filiiim, qui ad revelandum T¡6¿X-|eEV aùtoùç Xa6Etv, àXXà 8ià toü eí, th àjioxï-
praestitulus est. Cui enim convenit Patrem revela XùutEiv ea (bpt(j¡i¿voii Yióu. T£vt y^P e6Xoy¿v iîttv
re, prxterquam soli Filio, quia is tali revelaiione áitoxaXÚTttEiv tbv Патара, i¡ ГЦ» jxávi¡), 61a xh eí8í-
dignum cognoscil? Sic non est hoc docere aut do- vat Tíjt toiaÚTTjc атсохаХйбЕыс tov 4í;íov; Oûtii)Ç
con, sed ineflabili manu ei revelari, qui illud scire oùx ísrt тойто 6i8a$ai ij 8i8axOT)vai, àXX' açpaarii»
digitus sit. ytip'i aitoxaXuçeiivat тф тойто EÍSávat аС:ш.
XI. El Simon : Multum, ¡nquit , conducit ad vi* XI. Kai 6 ££u.wv ítfTi' ПоХи оми.6аХХ£та1 npoî vl-
ctoriam ci, qui bellum gerit, propriis uli armis xTjv тф i:oXeu,ouvti тЬ ¡8ío¡í хрт)<газва1 ô^Xoiç. "О y|p
Ujiod enim quis amat, cliam sincere potest defen- D <?iXeï tiç, xal yvt1("'íjí exSixeïv SúvaTat, yvi)«!ioí «
dere : sincere aulem defensum non vulgarem vim Ix8lxoÚ(íevov où tíjv Ti>x°uffav taxùv Ixei. ДЛ toû
habet. Ideo deinceps quod veré sentio exponam. Xoiirou бтер 8vtuî (ppovw ixâîopia!. Фтца£ tiva 8úvor
Aio quamdam in arcanis virtutem esse , cundís [xtv èv áTco|6¡ÍT]toíí EÍvat aYvttiTtov näm, xal aùtiji ту
ignotam, ipsi quoque mundi opilici, sicut et ipse Sr^toupYV, «bî xal aùtbç Ь 'Itjo-ouc EÍpt¡x£v, oùx еш-
cráu.Evoc 8 etpOÍYSi'o- "Ex itoXuXaXiäc ei yàp evîots
Jesus dixit, nescieiis quid loquerclur. Interdum enim
ex muliiloquio aliquis scopum veritalis aitingit, eùotoxeï Ttí 7грЬ{ tb аХг|вЕс, oùx Et8¿>c 8 X¿Y£i. A£yu
ignorans quid dieat. Inlelligo aulem el de illo, quod Ы xal iupl toútou, ou EÎpTjxEV Oùôelç ëyr<u tor Па
pronuntiavil: Nemo novit Palrem. Et Petrus : Ne тера. Kai 6 Штрос- Su та àxslvou ElSávat (хп^1
VARIEE LECTIO.NES.
« oùx ouv С. "* Post Ttäia inn O repetunlur vbb. aÙT8v EÍSévaí tov èxaotou voûv iva, sed expuncla. ■• aùtaç
"EÛ-
Ky^í deest in О. тв vixtí)u.Evo¡í O. Doinde oùx еГ tiç О с. U , oùxl tiç С. " Fort. vixTitp<5pou S.
coiij/ c""e*ïoïÇ id. iii íextu ut O. Deiude " хаХАявйусй- Oel "ex cbnject. С , cuj. lextus xa\£«a£víIV-
" àXXi O. MáXXáO. "Pro lilteris тох* vocis aTOxaXúztEiv in O spatium apparel vacuum. Из paule
posl. 8Ч 7toXuÀOYlaç О.
*!3 CLEMENTINA. - HOMILÍA XVIH. 414
ii3rj7¿XXou. Kai à IÍ¡juov "'Ta èxsivou ojx ктоху- A amplius piotiieaiis, te illius doctrinan! cognoscere.
Y&Xouai iïio--£Ueiv, eIç 8è та tT.ittvjfiivza •• аитф Et Simon : Ejus docti ¡nam non profiteor me cre
eialefopal soi. Kai ó Штро; • "Iva jA-fj <rot 8â> irpoça- dere, at de iis, in quae casu incidit, edisserd tibi.
<rtv £¡í tpufT¡v, CT¡Tf¡3ti> зо». tbç ûîXeiç. HXt¡v ¡лартиро- Tum Petrus : Ne dem tibi prœtexlum ad fugam,
\íx: itávrac 8ti oùSe 8v vüv êcpTjç Xóôv oíi raírsÚEtc. quaeslionem tecum liabcbo sicul vis. Vcrumtamen
OíSa " yàp â 9pov£t;. Kai 362 ?va Р*1 PE S^Sîl» omncs tcstor, quoil noque ilium, quem nunedixisti,
<^£'jôc30at, àvo!|ou.ai ootià aà, iva el8f,ç ** 5rt 7tpoç sermonem credas. Novi nanique luam senienliam.
£¡So4a SiaXë^Tj. Et ne me arbilreris falsum dicere , signilicabo tibi
tua, ut scias le cum scieiilc disceplare.
XII. 'Hfictí, ¡Ь 2íntüV, èx tîji jwYaXTjç 8uvap.£wç, XII. Nos, о Simon, ex magna virtute, qusc et do
ÍTt ts xal tïjî xopiaf XeyoyÀvr\t, ou Xéôjiev 6úo ans- mina vocatur, non dicinius niissos fuisse duos au
GTaXQat аууе\оч$, tov ¡xèv sirl тф xTÍaat xisjjiov, tov gelos, unum quidem ad creandum mundum, alium
£è tiz\ тф BésOat tov vdu.ov • o08' Sri auruv " êxaaroç vero ad ferendam legem, ñeque quod merque ve-
ÊXOùv, 4ty' oTç èuoÎTjeev, ¿>ç aÙT&ç uv aùOëvrriç, aû- niens eoriiin, quae fecit , se supremum auelorem
tiv f,-jYslÊV' oui' à èsxa>; *• <7Tr1e6u.Evoî àvTtxeffiE- praedicaveril, ñeque quod slans sil stalurus ut ad-
voç. MiOs, itwç àwTreî;, xal tí¡v ùrcJGcatv TaÚTT,v. versarius. Audi quo modo bacetiam in re incredu-
"Hv çfii 8úvau.tv èv àiK>ip4)Totç ébat, a^voiaç fi\)£i* lus sis. Virtus, quam in arcanis ais esse, ignoraniía:
Tljv yàp ayvtofAosuvriv tiiv оя' a'JTT¡? àitorcaXÉvxtov plena est. Nam ingialum aiiiinuin ab ipsa missoruiu
4"ошу où rcposYÎvojaxsv. Kal ó Eíjiiov, той Штрои angelorum non pnescivit. Ac Simon, Petro liaec de
тайте Xíyovtoj, ¡лЕуаХыс ôpywOElç еяехо^е Xiyovza, cente, vehementer iralus loqueniem interrupil di-
tlitúv Tí cpXuapEÏ;, ToXpvripk xai rcáv.tov яротата- xitque : Quid blaleras, temerarie omniumque pro-
erats, ея' 8xX(jjv ЕиилОт] " èxçaivarv àxE^vâiç та tervissime, el coram populo docili temeré palefacis
árá^ftita; Ka\ ô П£тро{- T£ cBoveí; EÙEpyE-cïaOat arcana ? El Petrus : Cur invides aslanlibus audito-
•coùç ratpóvtac axpoa-á;; Ka\ óXÍ¡xiov Oùxoûv " ribus lioc beneficium? Simon: Non igitur conlile-
¿(loXoyel; tijv tocaÚTfvv eici^vtiuiv EOspYEdiav elvai ; ris, hujusmodiagnitionem beneficium esse? Petrus;
Kal 4 üáipoí' '0|лоХоу10. Tb yàp (J/sûSoç ^voxieEV Falcor. Nam meiidacium cogiiiium со beneficio
tUEpl-E'Ei, aYvuâí ai-ía ¡лт] ÊptncJEÏv aÛTtJi. Kai ó rllicit, ul in ¡Und per ignorantiam non incidamus.
£í|Ut>v 363 *a£vTj ¡lot ¡i}] 8úva¡Jtsvoí EÍnstv £¡c à Simon : Vidons mihi non posse responderé ad ea
rpoérsivá (sot. Aéô) 81) •* 8tt xa\ ó Ai8ájxaXáí sou qua: libi proposui. Aio aulem , quod el Magister
iv i-oppfôiç xtvi Xáyst elvat ITa-iua. Q luus quemdam dicit esse in arcanis Palrem.
XIII. Ka\ó llátpoc ïçr) • 'A4roxptvoû(iat éíc 8 0£- XIII. El l'elrus dixit : Rcspnndcbo ad id quod vis,
ÀEtç TtspV той* OvSelç ê-p-ы таг Uazipa, ei ¡ir\ ó de illo : Nemo novit Palrem, nisi Filius, ñeque Fi-
ïliç, cvôè zir Ylór tic о16вг,в1 jiif ó Ilazifp, xal Hum quit novit, nisi Paler, et quitus volueril Filius
clç àr ßovAr\zai ó Yldç аяохаЛь^си ,k. üpuiov revelare. Primo quidem iniror , qua raiione, cum
uiv fJa-j;j.á^w, mbç, той Xóyou toútou ftupía; ss exov- hoc dictum innúmeros babeal sensus, lu periculo-
toç ixôo-/2ç, au тЬ eroxtvSuvÓTEpov èÊXéçai ¡xépoî, itpö; siorem clegeris partem, aiens prolaluui fuisse in
¿■piüniíav той A7)u.toupYOU xal tuv Cnt' айтой navTiuv ignorantiam Creaioris omniumque sub со posilo-
çê*ç sípûeat t6v Xáyov. Прш-Kiv jxev yip SúvaTat rum. Euimvcro primum potest testimonium dictum
6 Xáfoc £¡pf(aOat itpoj návTac 'IouSaíou;, toùç патера esse in omncs Judíeos, qui palrem Christi puia-
vou-iôvraç EÎvat Xptarou tov " Aa6V8, xa\ aù-8v 8è bant Davidem esse , atque Christum ejus lilium,
•&Ч Xptarbv ui8v5vta, xa\ Ytbv 9eoü jjti) Eyvtuxivat". quique Filium Dei non cognoverant. Quare apte
At& xat oixeíto; EfpijTaf ObBelç èjrui zàr uazipa, dictum est: Nemo novit Palrem, quia pro Deo om
litú á-rz\ той 8eou tov Да6\8 itá^sj íXeôv, t8 os ites Davidem aicbant: el quod subjuugil, sicи I nee
iî^Çavrot e¡7ieTv, ¿)ç ovôè zàr Ylár ziç elder, eirsl Filium quis novit, dictum est, quia euni Filium esse
o'Ítov Y18v 8vra oùx ôstaav ••, ха\т8 eíiceIv, clç är D nesciverunt, et quod ait: Quibus voluerit Filius re-
ßovXnzai 6 Ylôç ázoxaMiJrai, ¿рОш; ttprytai- 6 yip velare,reclc bauet, qui eniiii ab initio est Filius, solus
ал' áp/T¡; ûiv Vtôc p.8vo( ¿piodr], îva оГ( ßouXeTat destinatus est, ut quibus cupit revelet. Et sic non
amxaXttyr). Ka\ v'j-ui- 8ûvaxai 'ASàp. ó npu>TÓicXa- polesl Adamus, primus creatus homo, ilium igno-
o-.oi aurbv (ifj àyvoîïv, oùSe 'Evio/ ó Eiapsxiijiai ^ rasse, neque Enoch, qui placuil, uesciisse, nee Noe,
VARIAI LECT10NES.
"Vbb. xal 8 £í(tü)v om. 0. •* ел^ЕТЕихОаута С , етатЕтгит^а S. 87oI8evO. Mi8i\i 0. "• oùtuv
scripsi ex conject. , ut sequenlia stare possint , èauxav C, 0. Tum add. (bç anle аОтос с. О.
Lectionem iitrius |iie Horn. cod. ш au6évTT)ç aùï8v S frustra miitavit in toi a66ivTi)v айтос. '" Vbb. où8'
8 iirnlii, x. т. X. absque dislinctione in ras. Id est : Neque slans, alteri oppositus et adtersariut, stalurus
est. Quem sensum ul potui expiscalus sum, partim ex oralionis serie, partim ex allia horum apocrypho-
rmn locis, hoin. h, 22, 24; ni, 2; xvin, l. Kpit. с 25. Recogn., n, 7; ni, 47. С Mihi quidem, coll. priescr-
lim loco horn, и, 22, nostra sic videnlur esse restiluenda : ôu8' ort (vel eliam ôtî ¡ij coll. hom. XTin, 7)
ô е«т<1>5 TtiiaójAEVOí àsl xal (xfi xEtaofjtEVoç (vel 7Kaoúp.Evoc).S. Co lex Ott. confirmât lectionem а С ëxlii-
bilam. •' áiMieiócC. »'oùxouvÇ. "Sí S , 8á С, О. " áTOxaXút}/at О с. D , àraxaXûÊi Ç. "(Jtupiotç
О. "tóvO clin marg.C ,той in texlu. "Leg. lywxi-za;. Idem proposuil Schliemanmis, Gem., p. 200,
5t¡9 S. •"ii|Çr1<3ia'v О , qui tum stribit ?o'JXc-at.
ш S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA Dl'UIA. 4IG
Justus, non agnovisse, nee Abraliainus , amicus, A »Wavei, vj-i Ntûs 6 Sixaioj [il] tzíoraaQai, out»
non iniellexisse, nec Isaacus non percepisse, neque 'Абраар. ó çiXoç pr, auvtíveí, oùx '1заах u.t¡ vevot¡-
Jacohus, qui luctatus est, non credidisse , denique x£vai, oùx 'Iax(i>6 ó raXaísaí jjfí¡ Tcsiti3TE*x¿vai xat
non potest fieri, quin cunctis in populo dignis ¡lit: •rrasiv toií Èv тф Хаф àçioiç (x*j аяохехаХисва1.
fuerit revelatus.
XIV. Sin vero, sicut ais, Pens nunc revelandus 364 XIV. EiSî.ibjçfiî, ïfftatSià-tosiSavai 8ià той
est cunctis, nt cognoscaiur, per Jesum, quo modo Tr¡sou vüv ratatv ата>хаХ0тгтЕз6а1, itioí oùx аоЧхшта-
non iiiiquissimum dicis, illos qui.lcm non cogno- Tov X¿yei{, èxîivouj jxèv " |лт; gyvhixavai, èircàaxû-
visse, qui mundi fuerunl Septem columina, quique Xouç ÙTtapÇavraî xííjjLi«, xa'i оЧхаютаты вгф EÙapt«
jiislissimo Deo accepti essepotuerunt, et vero nunc arguai 6'jvap.ivo'jç, xa\ тозойтои; 5s vüv ¿reo tuv
lot ¡nipios ex gcniibus omniuo cognoscere ? Uli, îOvôiv áaeOElí ivraç хата ■návta fväivai ; outoi ton
cunctis liominibus pnestantiores, digni habili non to; xpiíxtovcí 10° fvióvat où xaTT¡£juúQT;3av ; xa\ таЬ<
sunt qui cogiioscerenl? Et quo modo id bon um est, езт1 toûto áyaOov, 3 ¡xi] Sixaiôv èsriv ; extoç si pt¡
quod non est j u slu in? nisi si eum bonum appellare oyaOov ÛîXïjç • Xíyîv où tov EÙspYEToûvTa toîij 5i-
volucris, non qui juste operantes benefices ¡illicit, хаю-раут^здутас, àXXàtov ауатоЬута toùî àoixou; *,
sed qui anial iniques, quamvis non credani, adeo, В xâv jííj msrsúueiv, oTç xal ta àirép'p'ijxa ànoxaXû-
ut iiset absconJila revelet, qu* justis noluerit re ttteiv, a Sixaíoi; аяохаХи'^аг oùx f,0¿X7]3£v. Ti yip
velare. Nam hiijusniodi res nec bono, пег. justo totoÛTOv oùte ауавф, oOte Stxahp «poatjxei , aXXi ты
coinpetit, sed piorum osori. Nuiu tu, Simon, es eÙ3e6eî; |Xï|iieT|Xo4t. Mrj tt où si, Xip.u>v, 6 'Езты;,
Staus, qui isla sic iiondum dicta proferre audes? ó тайга ойтш; u.r¡ тсоте pr,0¿vra sí—¿tv атоОразиуо-
jxevo; ;
XV. Et Simon super eo indignalus ait: Tuum XV. Kal 6 ïipoiv ítA тойтш àyavaxTfjsaç 1щш
Magistrum reprehende, diceiitem : Confíteor tibi, Tov 3bv AtoáoxaXov actiój Et7cóvTa'- 'EC0/ÍO.IO7W-
Domine cœli et terra;, quia quœ erant occulta sapien- jidi coi, Kvpte zov cvparov xal tt\ç '¡•fjç, ëri áxep
tibut, revelasti ea parvulis lactentibus • . Ac Pe j}r xpvazá copoTç, dxexr'iAvtyaç avrà гпя/ас
trus : Sic qiiideiii, inquii, non prolata sunt ea verba; Ot}.ldÇovctr. Kai ó Штро; • ООтсо (xèv, íctj, 6 Щос
dicam tarnen prius, quasi ita prolatum sit, ut tibi oùx ОД^бт)* ipw 5È Ttpíirov , <í>; outoj; Elpupivov
\isum fuit. Dominus nosier, lametsi dixisset: Qua; йзтгЕр not SSoÇsv. 'O Kúpio; fjuÄiv, EfuEp ха\ eipfjxei'
erant occulta sapienlibus, ea parvulis retelavit Pater, "A Tira f¡r хрьята copo'ç, tavza n\aloiç аяела-
ncqiie sic alium Deuin et Palrem praeter mundi c Jívfer ó ffarfjp, où8" оутшс SXXov 0eov xal Патара
€rcalorcm credebatur signiGcare. Possunt enim 3T]¡jia¡vE!v èvoUpiÊTO rapà tov XTÍcravia tov x<ff¡*ov.
ipsiusCreatoris arcana esse, quae signiûcat , cum *Eví¿x£Tai yip aÜTOü sîvai той 5тцх1оир|ОУ та xpurci
eífa m Isaías dicat: Aperiam os meum in parabolit, a êXsêv , тф xa\ xbv 365 'Haatav (59) eïiuîv
Л eruclabo abscondita a constitutione mundi b . 'Aro/Çûi v rù azópMpLOv 'ér яаравоЛа'с, xal ¿Çepeii-
Prophetam igitur coulileris, qui occulta non igno- Çcpai xexpvjtftéra аяе хатавсЛцс nócp.ov. TbvoJv'
labat.qiKK Jesus a sapieiitibus abscondita esse affir npOçfjTTlV ÓU,0X0Y£tí, Ô,- TÍ X£Xp'JU.[iÉVa OÙX ttfVÎEl,
mât, reveíala vero parvulis? Quo pacto aiitcm Crea a Tiva 6 Ttjuou; à-Ь uoçôiv àmoxôxpûçOai ' X¿ysi,
tor ignoravit, cum prophcia ipsius Isaia» non igno- vtjtíoij 5k oirsxExaXûçOat ; Пы^ 8e 6 Дг^юиру^;
raveril? Porro Jesus nosier revera non dixit: Qua; tjyváet, той простои oùtoû \lí\ «yvooüvto; той *
erant abscondita, sed, ul videtur, asperius loculus 'Hnaîou ; '0 5Ь Тг,<1ой; í]u.¿jv тф ív-i oùx eîtov "A
est, (livil enim: Abscondisti litre a sapienlibus, el rira f¡y xpvarà, àXXi zh ôoxoOv тра/ÚTEpov EÏpTjxsv,
revelasti ea parvulis lactentibus c. Dicil : abscon- eïtce vap • • 'Aêaa.lv^raçabTà n\xioiç Oi\Aâ!jovciY.
disti, quasi aliquamlo ea cognita fucrinl illis. Nam То SE eItieIv, axéxpvtyaç, w; i:o-£ £Yvt)jju.avu)V «ù-
upiid eos reposila eral clavis regni cœlorum, boc toT;. Пар' aù-oïi yàp í¡ xXs't; tt;î ßaaiXEia» tôiv oùpa-
est, arcanorum nolilia. D vuv aitixEixo, ToutéiiTiv i\ yvutij tuv атрртрыч.
• Matlh. xi, 25. <: Mailb. xi, 25; Luc. x, 21.
>■ Psal. Lxxvii, á; Malth. xui, 35.
VARIEE LECTIONES.
" piv excidil ap. Cl (ed. 1C98, 1724) et S. m xpEÎTTovoç С , xpEÎTTovEç id. in marg. xdeittovw; 0 ;
ouiot TtavTEj TàxpEÎTTova, x. т. X. propofuil S. 'eéXîiç O. * Voc. toùî à8£xouç excideruni ap. S. Tum
«!>; p o!ç conj. D. 'Credner, Beitr., i, 513. S. 4De Isaia cfr. Credner, ß«ilr. i, 305. S eítcsív ávoí^ü)
(AvoiÇov cod.) С ex conjecl. , ivvostv àvoEÇu O. * p.ou om. O. Idem ЁрЕиСорли 'vüv p. t6v oúv С
7 j-v/a/.'JcfOai О , quod al. man. in marg. mulavit in ö-oxsxptcfOa'. (sic), XExpúipGat С. 'той asstiinpsi ei
ü. Tum äTiva ^v Ç, in marg. âxiva oùx fy in texlu, quod eliam in О esse videiur. • Recle nolal С , ad
denda esse b. 1. viib. i-iv.ryylx; тайта а-Л ooç¿jv xaf, coll. verbis sequenlibus bom. vin, C.
VARIORUM NOTiE.
(59) Tor 'HcaTar. Locus mérito notandus; quia non paucos, Mallhaei xni, 35, insigni mondo scri-
Ciiiiiirinai quod ex Microiiyino ad Mattbxi caplum liabuisse, Graece ota 'Hsatou той простои,
pul xni, et ad Psa'.imim lxxvii, atque ex Anonyme Latine per hui um prophetam, pro 6:à 'Аза? той
ad ennidem Psalniuni, reíalo in Exposilioiic Gricco- тгрос^точ, per Asaph prophetam, vel pro 8ià «oçr,-
111 in Pali inn in Psalmos, discimus, veleros codices ток, per prophetam, quo modo nunc le?imus. Сот.
417 CLEMENTINA. — HOMILÍA XVIII. i\$
XVI. КоЛ ¡di Xívs- "НавбцаЕм Et; xoùî ¡joifoù; A XVI. Ñeque objicias : liiipius eislilit circa sa
xpú<j>a; aura ait' aùxiiv. Mîj Y^votTO тойто ОтоХа- pientes, occulíans ca ab Ulis. Ahsil suspira: i hoc.
6eIv. Où ifip t,ií6T¡asv. àXX' iiKiSi] ànsxpuirtov 10 tîjv Non enim impius exslilit : sed poslquam abscoude-
yv£>«v tt¡; ¡JaotXEEa;, xa'i ойте айто\ elsijXoov, обте ruiil cogniiionem rcgni, el noque ¡psi ingressi su ni,
tot; ßouXojtivoi; eíjeXOeív itap¿3)(ov, toOtod ïvexev neque volenlibus inlrare coin esseï uni « e-iin ob
хата xb Síxatov, ¿>; aitixpu'âv айто\ tí; oSoù; ало causan) juste, quemadmoduin ¡psi vias abscumle-
tuv GsAáv-tüv, обтш xa\ ал' aùxwv атехрОбт) та runt a volenlibus, ila et ab ipsis abscomliia sunt
an5£(ÍT¡Ta, iva, ú>; eroitjiav, ¿(loiio; хоЛ aùxot; yevr,- arcana, ut, quemadmoduin fecerunt, similiter el li
To!, Kal oí ¡xÍTp<¡) èuixpijaav, [xítot/jí. auxot; xb lis fieret, el, qua mensura meiisi sunt, aegnali ¡is
Iio'j ". Тш ic-ip 4î«p той yvwvai, 366 ° " f^ °r~ mensurarelur b.Nam digno cognoscendi debelur id
c:v, ôçEÎXsTat , той S¿ ¡ati á^íou, xàv Soxf, ï/.î'.v, quod nescit : ab indigno aulein, licet videatui ha
àia:pESTai, xàv èv xoï; ÄXXoi; j] aoço;, xal SiSoxat bere, aulVriur c , quamvis in aliis sit sapiens, et
то!; àÇtot;, xâv èv toi; xP°voi; тт); ua6i¡T£Ía; йоч dignis dalur, lamelsi tempore quo d.scuni parvuli
VTjmot. eint.
XVII. El S¿ tiç èpEÎ- OOSèv í¡v àiroxputpov toî; XVII. Quod si aliquis dicat : Nihil erat Israelit»
übt; 'lo-paijX, Sti то Yerpá?eai (60)- OvSér се 1Ла- B occultum, quia scriptum est : Nihil te laluii, Israel;
Qtr, ~lcpa\\X, fi>i yùp eïa%{ç, 'laxwC, аяехрибц ij non íiiini dicas, Jacob, abscondila eu via a me л,
ctàç d-т' èftcv • »vvisvat ôçtutt xt; ort та Statpé- inlelligere debet quis quus ad regnum pertinent abs-
povxa lîj ßastXffa àzsxExpvîrro à-' айтйл», f¡ 6s e!s- eondita fuisse ab Ulis, ut viam qux inducit in re
çipo-jsa eI; tíjv pasiXE!av1Jd3b;, f| ti; eoti iroXtxsEa, gnum, quae est ratio bene vivendi, non fuisse abs-
oix àiîExixpyitro. AcJt тойто yàp xal Xíyst ■ Mf¡ fàp condilain. Ideo eleniin ail : iVon enim dicas, ab$-
е1яцс on аяехрйбц йя' tjicv •/) ¿Sóc. 'Обо; Se f) condita en a me via. Via autem bona vite ratio est,
TOÀtiEÎa èaxlv, тф xal xbv Mitfüaíjv X¿yeív 'JScv ut etiam ex his Moysis verbis colligiiur : Ecce pusui
ríOeixa яре ярссшяст cov ti\r ¿Sàr тцс fwjjç, anle faciem tuam riant tilœ et viam mortis * . Kl
xal rifr óSbr zov Oarázov. Kal o AiSiaxaXo; ouu,- Magister concordi voce dixit : Jntrale per angustam
tptúvwí v.kví • ElcéAOste Siá rije стегцс xal ге- et arctam viam, per quam in vilum inyreiliemini f.
вЛщцепхс óaov , Si' Tjç е'кхеЛеосеаОе elç Tt¡r El alibi, interrogante quodaiii : Quid faciens vitam
(wíjr. Kai oXXaxoO пои, ершт^аоутб; tivo;- TI ceternam possidebo в î legis mándala oslendil.
хоп\сш; Cun¡r alúrwr хЛтцрогоцщсш %k ; тас toíj
víjtou èvroXà; ûiri8st5sv.
XVIII. "Ex 51 той eItteïv töv "Hffdtav àx itporóiwu С XVIII. Ex eo autem quod Isaías in persona Dei
той вЕой ■ ЧсраЦЛ dé /te оЬх еугы, xal ô Лаос ¡is dicit : Israel autem me non cognovit , et popuhi»
ob avri\xsr, ой пара тойто хв\ 6 'Harta; äXXov me non intellexil h ; non ideo Isaías aliiiiii, praeter
яара Tov èyvuJîuivov Дтцдоир^оу " íjvÍjffETO Beov, cognilum Creatoren), significavit Deum, sed cogni-
о)Да tov ÈYVti)îu,évov a-p/wirov IXeêv етаро) aivl- tuin ignotum dixit alia occulta signilicalioiie, quia
y¡i«xt, a>; Ttjv Siiâesiv, Tt,v Stxaiav той EYVW<xp.¿vou populus, juslam cogniti Dei dispositiouem ignoran«,
всой, à Xab; á^votliv f¡u.apravEV, xal йтЛ той àytxOou peccaveiat, пес se a bono Deo judicandum censue-
8еой 367 xptoâEjeai ойх U7rEXáu.6avEV. Atà тойто rat. Proplerea poslquam dixit : Israel autem me
(axi то El7tôtv 'Icpa¡\¿ Sé ¡ie cix íp-ш, *al ó non cognovit, et populus me non intellexil, subjungil :
.ladç ¡is ob ыггцхег, етахуауй« Xáyef Obal êdrcç Vœ genli peccatrici, populo pleno peccatis ' .' Nam
ацартыЛдг , Jaèç •• яЛ^рщс ацарпшг. Tfl yàp ob ignoranliam jusliliae divinae, ut aiebam, non lí
■:f&ï То fifxaiov айтой àyvuxsij. ", ¿>; îçï)v, u.í¡ tfo- menles, pleiii facti sunt peccatis, bonum dunlaxat,
6oú(i£vot itX^pei; eyévovto áu.apTtuv, u.<5vov ayaOov, ut peccala eorum non vindicaluium, Deum arbitrai)
û; U.Í) Ii:eÇepxi5i«vov айтыу та; ар.артЕа;, shat esse.
ùîeiXïiçote;.
XIX. Ka£ tive; p.àv oútw; í¡p.ápTavov, èx x^; Stà D XIX. Et nonnulli quidem ita peccaverunl ex opi-
тЬ àra6ov ахр£тои итоХ+.фЕыс. "Exspoi Se àx tuv nione, non fore judicium, propter Dei bonitalem.
» Luc. xi, 53. < Mallh. vu, 13, 14.
ь Maith. vu, 4. в Luc. xviii, 18; Mallh. xix, 16.
c Luc. vin, 18. ь Isa. i, 5.
* Isa. xt, 27. i Ibid., i.
• Deul. xxx, 15.
VARIEE LECTIONES.
'• áit¿xpu6ov С- " ты Гко С. "тЬ Yvuvfl" » S О , той jvôivat, хй С , quod D miilavit in 3. !>е1«
TtivßaatXEEavEiacEpouoaC. Л xXT¡povou.í¡(iEt О. "Зтцхюируоч поп exstat in О. '• Pro voce X*J; lacuna
est in О cum accentu gravi. In eod. bis scribilur yáo, ultimum expunclum. " xfj ayvovtoala; (sic) p.
¿YvtosEa 0. Tunt idem çofioujuv, sequenle lacuna pro litteris oi.
VARIOKUM NOTiE.
(60) Aià rd TSTpàçOai. Ñola in apocrypho Opere indiligcntem , seu poiius tcmcrariam plerumque
divinorum èlnquioruro aîlegationem. Сот.
419 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. Jîo
Alii vero contra. Nam Scriplurarum advcrsus Deimi A ivavxituv. Tàç yàp x*"i той веой xûv Tpaçuv сь>.
voces iuiquas et falsas rali veras esse, veram ipsius vàî, àSixouj ойтас xal ^ïuSsï;, àXi)6EÎ; ОтаЬцба-
divinilatem ac virlutem nescierunt. Quapropter, vovxeç, t)jv ovtoîç auxoû 6Et¿xr¡xa xal SOvautv oùx
quasi ipse ijfnoret, et caîdibus gaudeat, ct sacriii- f,5eisav. Aiorep «Lç afvoouvxoj aixoû xal çovot;
ciorum donis pravos dimittat, ргяЧегеа et decipiat Xaípovxo; xal Bujiuv Scopoiç xoùç TOvijpO'jçàifiEVTo;,
el mentiatur, cunctaque iniqua facial, ipsi, in Deum ëxt Se xal áicaxtiJVTo; xal iJ/euSojaevou xal lávxa
imilati, peccando pie agcrc crediderunl. Qtiare im- àSixa noioûvxo;, aixol <î>; 6p.oia ©sou " mineara;,
mutabilcs ad melius exstilerunt, el admonili non áfiapxávovTEc, iax'Jp!£ovxo eùoe6îïv. ДЛ " xal á[i£-
conversi sunt. Nihil enim verebantur, quasi per XáflEXOt EÎÇ XO XpîîXtOV îjiaV, Xal V0Vl6sX9Û[lEV0l oix
b;ec opera Deo essent similes. èitercpétpovTO. Uù v/àp èço6oûvxo, шс хф веф Sti
xuiv xoioúxuv itpá$£ü)v èÇojAOtoOfjievoi.
XX. Cxtcrum ad eos, qui Deum talem pulanl, mé XX. Прос 8s xoùç xoioGxov aùxov •' vojiifovxej
rito qiiis asserat dictum fuisse : S'emo novit Pattern, etvat еиХо^ш; 4v xiç Xáyoi " clpíjotei' Oùielç
nui Filius, sicul nee Filium quis novit, nisi Pater ». íj-rw r¿r Патера, el цЦ ô Ylóc, <!>ç oíií¿ r¿J* №r
El jure. Nam si cognovissent, nunquam libiis re- rtç cWe»*, eí /<?j d Яаг/jp. Kal eIxóxu;. ЕЕ yip +,irf-
vera ad tentationeni scriptis contra Deum. ere- " uTavxo, oùx av xat» 6vx(o; itpo; ix£ipaiJU,ov xaxà xo;
deules peccassent. Sed et alio quodam in loco ait, Oeoû Ypaçe'usiî ¡3(6Xoiç tooxeuovxec 368 í¡¡*apxa-
voleos apertius eis ostendere causam cur errarenl : vov. 'AXXà xal aXXa/TJ «ou Xé^êi, 6¿Xu>v saçéuxEpov
Ideo erratis, nescientes vera Scriplurarum, propter auxoîj tí¡v aixEav x^ç itXivr^ aùxwv ÙTxoSEiJar i»à
quod ignorattí et virlutem Dei ь. Quocirca oporiet гоОго яЛагасвв ", /ííj eISotsç та аЛцОц таг
ul omnishomn, qui salvus esse desklcrat, flat (quem- Граршг, oh eïrexa áyrce7ts xal ri¡r 6¿ru¡iir той
admodum dixit Magister) judex librorum ad tenla- 9eov. Aie Ssï uávxa àvOpuinov atuörjvat OéXovxa уг-
Lioneln scriptorum. lta enim locuius est : Estote vesöai, (Ь; 6 AiSdaxaXo; eItxev, xpixijv xuv r.oh; rst-
probi, trapeziloe. Opus anient est trapezius, quia paip-ov Ypaçstïuv ßi6Xiüv. Oûxtuç f^P síêv ■ №e-
probis adulterina permisia sunt. cOe траявСтас dóxcfiot. TpaÊîxtûv Se XP^*» ^l
xo¡; Sox[p.oi{ xaV xa xí6Si¡Xa iva[xep.iY¡iiva.
XXI. His a Pclro diclis, Simon se perculsum ser XXI. Taüxa xeú Шхрои Etro5vxoí, ó Iíjíwv iirt xoïç
mone de Scriptum simulans, taiiquam attonitus fT(0:t3t 7tEp\ xüiv Tpaçtôv ixposTratrjffájiEVOC exikitXt,-
ilivil : Absit a me et ab ainicis mcis, luos audire X8at, d){ ■jnorfieXi " Sctj ■ 'At!e!t) u,oi xal xoîç i(ib
sermone;. Etquandiu quidem nesciebam leista He _ fiXoûstv, xuv яш aixaxousiv Xöôiv. Kai \t.i/y. \ч>
Scii[ tiiris sentiré, susiincbam et colloquebar, nunc йхе oùx ^Seiv at xaüxa nspl xuv Tpatpuv cppovoüvta,
autem abscedo. Oportuerat sane principio me reces- t|V£tx<5p-r(v xal 6i£Xey<5¡ítiv, vûv " l'z àcf(втаидс. "E&i
sissc, qiioniam audivi te dicenlpm : Ego contra jiívxoi xí)v àpx<)V Ьщ/ыфг\зя1 (iE, ôxi fjXousá вой
mundi Couditorcm nihil cuilibet loquenli credo, nee Xíyovxoí • 'Еуш xaxi xoû xxïuavxoç xbv xöouov où5èv
angclis, nec prophetis, non Scripturis, non sacer- oOSevI wtcíÚü) Xiyovxt, oSxe ay^éXoií, ouxe npoipf,-
dolibus, non docloribus, non iilli alteri, quamvis xaiç, où Tpa.tfa.Ti, où^ ÎEpEÛutv, où SiSasxaXot;, oùx
signa quis edat et prodigia , quamvis in aere in- 4XX(p oùÔEvl, xav oriÊcá xi{ xal x¿paxa «oij¡, xäv
signiter fulgeat, vel per visa aut per insomnia rc- èv àipt èwcjjavâi{ ioxpiirtT), f¡ SC ópajiáxtüv ^ Si'
velet. Quis ergo te potest a sententia deducere, sen èvu7uvi(i)v a7rexaXÚ7txT]. Tiç ouv se (¿Exaraïiai Súva-
bene seu male, ul aliud quid sentías prxter qua; visa xai **, еГхе xaXtôç еГх£ хахш; **, lx£p¿v xi çpovfïv
sunt tibi, qui adeo enixe ac immole in luojudicio «apa xà Sáâvxá soi, 1?хчршс oûxoi " xal áxivf¡x;
permancs. tf¡ UEauxoû Yvibo-Ei ÈvSiapiivovxa.
XXII. Et Petrus ad Simoncm hœc loquentem ас 369 XXII. Kai é Uézpoi xaüxa eÍ7t¿vxi хф S!-
egressurum ail : Adliuc audi a me hoc, et vade quo (Müvi, Ex6atv£iv (xáXXovxi, £((») • "Exi xoOxó (XOU 4/00-
cupis. Simone vero converso ас remanente, Pe D aov, xal nopEÚou S-ou 6¿Xei;. Той 6È Zfjxtovof im-
trus : Novi, inquit, quo modo tune audiens per- axpacívxoí xal e::i|X£Ívavxo;, ô Пахрой !ij>i¡- O'Sa
culsus sis, quia dixi : Quicunque contra Deum 7t(I){ xóxe axoÚLjv xax£7tX(XY7¡c, 6xi *• elnov* "Oaxij
mundi crealorem quodlibct locutus fuerit, non cre irox' Sv r¡ xaxà хой xov xdsu,ov xxíaavxoí вЕои Xiyuv
do. Nunc audi insuper majus aliquid ;Si rêvera ôxtoûv, ой ittiXEÚu. То " Se Ы\ xoúxou (íeííov vûv
qui inundum creavit Deus eo animo esset, quo íxousov. 'Eàv хш Svxi ó xov xoep.ov xxfeaç Osb{ xr(v
Scripturx dénotant, quin adeo, si incomparabiliter YVtî>p.ï)v xoioûxoî " ûiv TUYxivTj, onoïov at Tpaçal
« Mîtth. xi, 27. Ь Marc, xu, 24.
VARIEE LECTIONES.
"9e(J» legi vull D. " 6i' 8 C. Tum àfxsxaÔExoi О et ex conject. C, à(X£xa8£xov idem in texlu. *'0
exh. |xe expunctum post aúxóv. " Xíyoi О с. S , Xé^^v С. " 7tXavàa9ai О. Tum eívexev С horn. и.
SI; in, 50. ,,iteir(ÔEÎ{ О. "xà vûv p. vûv О. •• рлтат.гн; (seq. lacuna) axai p. uéxansfaat Súvaxai 0.
"xaXb? еГхе xaxáíü. "ouxcoj С. Subinde xal (seq. lacuna) xai xj¡ p. xal áxtvfxwc x|¡ O. "Sxi S , 6xi
S O el iu textu C, qui conj. Sxt av. Subinde eitiev ü. ídem ivtjc. S,iv eí Ç. »хой C. Lectiouem
Ouobouiani conj. etiain S. "xotoüxovO , xu^xivi] idem с. S , xu^xàvEt С.
«i CLEMENTINA. — HOMILÍA XIX.
xaxaXsYeosiv, xai eI Ши; таос атахрабХ^тсо; xax¿í A cssei malus, ul ncc Scripturse dicere valueruui,
isxtv, tbf oüite ai Tpaçat eIimîv Csxusav, ouxs aXXoç ñeque alius quis vel cogitare potest, pari ego modo
tií xâv evvotjsat 8uvax¿í ¿sxiv, ацо£и)<; èfù oùx атто- non desislerem cuín solum colère, illiusqiie volun-
sxÂsou.ai той" aùxov (xóvov sé6eiv, xal xb aùxoG tateui servare. Scire cuim le voló ac persuasuní
|íoúXr¡(Aa wkeîv. Etoávaí yáp se OáXto xaX itsnelsOat, habere, eum qui in auctorem suum charitatem non
ort ó etc xbv aùxoû iwi^xtjV oùx lxwv sxopYÍJV' oíl5' habet, ñeque in alium posse unquam habere.
eíí Ixspov 5-/EIV тахг 8úvaxaí. Eí 8s I-/et " ЯР°^ ^"£" Quod si erga alium habuerit, contra naluram ha-
pcv, itapà ç'ju'.v Ixwv, èx w>vT¡pou xbv xwv a8£xwv Leus, ignorât se a malo habere amoreiu qui iniqno-
íptâ lxwv irvoEt, ¿i ur,8' èxetvov psoaítoc (рила- rum est, sed пес poterit illnni firmiter cuslodire.
Си 8uvifUvo;. Ка\ e! ара isx£ xiç EXEpoç uróp xbv Atque si est aliquis alius super Creatoiem, ample-
Ar,|iioupYÖv, атобфтаЕ " p.s ib; ауаОо; xaúxT¡ uäX- ctetur me, ut bonus, eo magis quia mcum diligo
Xav, ort xbv ïyùv aya-ii) тагсЕра, se 8s оихато8Е;}£- patrem, te vero non recipiet, qui sciat, quod natu
xai eí&üc, Sx'. xbv çùsEt sou TOiYyrijv, où fip Хеуш ralem iiium auctorem, non enim dico patrem. de-
талера**, хахеХикс 4«' ÈXmiSt [isííoví, où ypovxísaí reliqueris, per spem majorem non sollicilus sequi
той EUXáyeu. Oüxtüí si xai aùxoû xpEÍxxova EÚpíisirjí " et juris. Ita si eo poliorcm invenías, seil se quoque
oíSev 370 5xt xalaùxbv хахаХе£ф*1« тахе, xai цаХ- В a te deserendum, eo lacilius quod luus non sil pa-
Xov Zxi fit] YÉfOvi sou Ttaxí]p, ónáxs xat xov bvxco; 1er, quaudoquidem et verum tuum patrem dereli-
sou Tzci-ípx xaxeXiitaj. queris.
XXIII. 'AXX' Êpst; ■ OíSev ôxioùx ísxiv Ixepoç ÛTtsp XXIII. Sed dices : Novit non esse alium supra
aùxbv, xai 8'.à xoûxo xa-aXEiç6î|vai où íúvaxai. Xá- se, ideoque se non posse deseri. Graliam ergo de
pt{ ouv xt¿> [iA\ EÍvaf xà 8È xîjç т^И? °'êv -'Wl!xa bet non existentix allerius : certe novit te animnm
т.рЪс ayviü¡woúvT¡v. El 6s si8wç á^viónova se атта- gercre paralum ad perfuliam. Sin vero gnarus te
8¿)(£xai, è(iè 8s EUyviójiova emaxá(Asvoí où rcposÍE- esse ingraium, recipil lamen, me autem gratum
xa aX¿-¡-""ó; £ЭТ'- ***« T0V 50V Wyov, xw EUX¿yt¡) cognoscens, non adinillit, irrationabilis est secun
|ií] xsxpr^évoç. Oüxoj ra¡VT¡píac, ш EijAtov, únoupfo; dum tuam ralionem, qui recia i alione non ulalur.
Sjv âyvoEÏ;. Кз\ ó EÍ¡itov airsxpívaxo • IlíOív oùv x6 Sic non adverlis, Simon, te esse nialiliae ministruni.
irovTjpov itícfuxEV, elxcè í¡(iíV. Ka\ о Шхро;- 'E-keiSÍ] Et Simon respondit : Unde ergo malum orlum sil,
nobis effare. El Pelrus : Quandoquidem, inquil,
afjtiîpov, Ëçr,, èxfiat'vsiv IçOasaç, xcù ест,с xoû Xot-
îwû iî>i ßXaaciijiO'j ¡лг; àxoùitv Èjioù, aùpcov, elfe hodie prior egredi voluisli, et dixisli quod deinceps
îéXtj; " p.aôiîv, iX96vxi йст^гора! ", ха\ tî>ç OiXîtç „ me ulblasphcmum non sis audilurus, eras, siqui-
i£-Exao8tivaJ ¡ie euYXwPîat0 ^V£U «piXoveixiaç. Ka\ 6 dem volueris discere, veuienti enarrabo, sinamque
IE;jui>v Í<?T) • 'ûç av ¡xoi SôÇt) toh^go). Ka\xoûx' ** stwiov ul me pro libilii interroges, absque conlcnlione.
èropEÙOï]. TCiv 6» auv£t3EX0óvxu)v aùxu où8e\î suv- Simon ait : Faciam sicut mihi videbitur. Et hoc di-
eCtiXöev, iXXa xot; ■sosl irpoi7reaovxEÇ IIixpou fi§£o'JV, cens profectus est. Porro eorum, qui cum eo in-
1тЛ хЛ " о~иу1)рпаава1хф £f¡ib>v( oy-yTCVibfiiic xu-y^á- gressi fuerant, nemo una egressus est : sed Petri
vsiv, x«\ àiOT8Exôî;vai ¡XExavooûvxaç. 'Ü 6à Пехрос pedibus accidentes rogaban t, ut, quia a Simone
itpoat¿p.EVOCw aùxouç xe xoùç (x£xa{AEXo¡i¿vouc xa\ abrepti fuerant, veniam consequerenlur, ac pœni-
lenies recipereniur. Petrus vero, et hos pœnitentia
xoùç SXXouç íxôu?' £t¿UT¡xs xàç xstpac*1 eùx<5(ievo{,
xA Uîijaevoç aùxûv xoliç itaaxovxac, xat oûxojî v,à—o- ductos et reliquam pnpuli multitudinem admiticns,
manus imposuit, precatus esl et sanavit connu
XùtdV irapí¡YTs^£V aùxoïç, itEpt x8v ípBpov xaxùvEiv.
KeV xoûx' ki 371 £i~¿>v xo^ E!aEX8à)V j«xà x£bv segros, sicque dimitlens denuutiavit illis ut ail
mane feslinarent. Quo dicto cum familiaribus i it—
euv+jOiiiv xà EMloxa Tipbí x)¡v è^sifousav ijauxtav
gressus est, et sólita ad instantem quietem Fecit,
íto>£tjS£V, xaxaXaCousijç èa7:apaç.
vespera adveniente.
•OMIAIA ie». HOMILÍA XIX.

I. Trji 8e SXXtjí f¡(x¿pa( iK ¿p6pta£x£pov rcpoEX6¿>v ó I. Sequenti vero die maturius procedens Pelrus,
rii-foç, xa\ £8¿)v xov 2£¡Mova sùv SXXoíí ttoXXoíí ava- ac videns Simonem cum alus pluribus ipsum c\-
¡iivovxa aúxbv, npoaaYopsOsac хо ттХ^вос fjpÇaxo 8ta- spectare, postquam salulasset populum, coepit dis-
XÍY£i0ai."A¡jui8EX(jJáp£ia39ai ó' ££(Ui>v ixxótj/ac Ecpij- sererc. Simul vero ac inceepil, Simon interrumpen»,
Ti (taxpá oouxaüxanapElc 7tpoo£puaE!íxo7tpoxs£u,s- ait : Omissis his tuis longis praefationibus ad pro-
vov nuvOavopivip jaos aicóxpivat **. 'Eitsí8í¡ suvvoi) positum interroganti mihi responde. Quoniam in-
VARIj: LECTIONES.
"xoû O , ul legi voluil S , xo*v Ç. "lyjj С "lia О с. S; hic et paulo post, àôSsÎTixat С ulrobms.
"Posfnaxipa Vbl). ss Bï oùx àôSëcJExat EiowçôxixbvçùsEt sou ôujxtjv, où yap Хеуш itaxspa repeluntiir in
0. Tum idt-m çpovxîsoj p. cppovxisaç. '»EÙpfiSEtç 0. Cfr. Lob., Pliryn., p. 7zl S. "6¿X£t{ 0. *»6nijfj
«rojiat C. "xouxoC. ,9xto S,0 , xáC. M 6 (scq. lacuna) rcpos¿|xsvoí p. 6 8e Шх. itpoeiip*voç 0. *'Pro
»ai X£ÎPaî lacuna in 0. *'*xal oûxuiç bis legitur in 0. ** xoûxo C. Tum xíjv suvf¡9t¡ pro xwv euvÔiiw
'♦tiuxíí ""
+,¡uxÉpa< 0. Subinde "
op6pta£xepriv idem " , ¿pôpixspov С. ** ат:окр£9т,х1 О.
с. S
423 S. CLEMENTIS 1 ROM. РОМ. OPERA DUBIA. «ü
telISgo ( siciit ex ¡ig quae ab initio audivi liabco A «, «¡>ç á<¡>' <bv an' àpxn; ¿rcaxr.xow; èirfjxauat, in
comperium) quod nihil aliud tihi propositum sit, u,7)0àv Ix£pov soi itpóxeixat, f, itaur, ¡jf^yavîj х'л Дт)-
quam omni machina ostendere, Creatorem esse цюируЬч aù-bvSsïJai |¿óvov aÊijLixxovEivai fteiv, xal
iiiium inculpaium üeum, lantoque flagres desiderio xosouxov npoaipáusto; " roiOov îym-з. Sutr/upíjs-
senlenliam conlirmandi, ut et quaedam Scriptura- ffOai, i'uc xal àviaç- xuv rpatpuv тарехотгяс aaçuç xa-
rum capitula, quae aperte illum accusant, falsa xaXEyo'Jaaj aùxcû xoXjjiâv ¡J/EuSeîç Xsêiv oueîvexsv
dicere audeas, ea de causa institut hodie probare, npo^pÛAl OÍ¡[AEpOV arcoSEÏçai, 5xt à8uvaxov Èaxtv
impossibite esse ut omnium conditor sit inculpa- aúxov Ttáv-ü)v 8tj¡xtoupYÍ(v 5v~a 4¡xE¡Aír:ov eîvat. Tï|ç
tus. Probalionuni vero iiichoare possum jam, siqni- Se aKoSsCÇEco; fjSïi apÇaaOai SOvapiat, iáv ys яро; о
dcm ad id, quod scisciiabor a le, mihi respondeas. TtuvOávoâí то, àîtoxpivr] p,oi.
II. Ais aliquem malilise principen! esse, nec ne? II. Ф-fis xtva xaxta; i^feuAva Ebat, Ц où; 'Eàv
Nam si dixeris non esse, ex multis, iisque a Ma- ■yip м еГлгц |ii] sîvat, 372 èx w>XXuv xal xuv tou
gistro tuo prolatis, habeo ostendere quod sit. Si At8aixáXou oou anoieijat '/ы, от: ïsxtv EieiEU-piw-
vero aquo animo confessus fueris esse malum, (xovcüv 6(iüXoY<¡ffT)í *• eîvat xov irovT)p4v, éra>¡jisv(>>í
conscquenler sernionem faciam. El Petrus : Fieri постны xov Xíôv. Kai 6 Iléxpoç • 'ASúvaxóv èax! ¡lot
nequit, ut vocem Magistri mei denegem, quare Га- В ciüvtjv той ерлй dtpvljraaOai AiSatrxdtXou, 6to xal оцо-
leor malum esse, quia ssepe ilium exislere testatus Xoyw EÍvat xov itovTjpov, 8xt TtoXXáxtc aCiTbv urcápxetv
est qui cuneta veré prxdicavit Magister. Slalim 6 rávxa аХцОЕииас EtprjxE AtSaaxaXoç. Aixíxa yoûv
ilaque contitelur, per quadraginta dies collocutum gjaoXo-j-ei litl xsusapáxovxa fjuipac SteXsÔivra r.i-
tentavisse ipsum *. Et alibi novi eum dixisse : Si itEipaxeva't aùrov. Kal &XXj) itou oí6a aúxov Etpt)x6xa-
Solanas Satanam ejicial, adversas te divisas esl ; El ô Sataràç тег Sararär éx€áU.Ui **, ¿js' ¿ou
quo modo erijo tleterit regnutn ь ? Et quod videril
r<5>- è/tep/frOîj, ягшс cí>r avrcv cz^xq ,0 i) j8t«ri-
Salauam sicul fulgiir cadenlem de cœlo, declara- ■Xsla; Kal 8xt еырахг xov TO>vr,pov ¿j; ácxpacijv
vit c. Alque alibi ail : Qui vero malum semen se
raaovxaÈxxoû oùpavoG èÔ^Xiooev Kai áXXoOi Eçtj*
mblât, est dtabolut <*. Et ilerum : УоШе dare ое- 'O í¿ re xaxir cnèppta сяе/paç èczïr ô SidGoÀoç.
casionem malo. Quin etiain consilium dedil his ver Kai itaXtv Mi\ èVre (61) яросааг t¿¡> хоггумр.
bis: Silvestrum, Est, est, ac Non, non; quod autem 'AXXà xal ou[í6ouXeúu)v EtpT¡x£v ■ "Есть) v¡i£yr те гей,
his abundantius est, a malo est e. Scd ct iu ora- rai, xal то ей, oí • ró 6è aepiaaèr тоитыг Ы tov
lione quam tradidit, dictum habemus : Libera nos яигцроЪ ècTÎr. 'AXXà xal èv f¡ 7tap¿6ti)X£v £Üxí ^X0!15*
a mulo '. El alio quodam in loco denuuliavil di E!pr(pi£vov • 'Pvcat i){iàç ало tov xorrjpov. Kal 4XXi)
cere iinpiis : Discedile in tenebras exteriores, quas С •пои £¡it£Ív úitíjxíxo xoíí àsî6ouiiv ,l • Тдат-етв elç
paravit Pater diabolo et angelis ejus ». Ac ne in
те axózcc то е^шгерог, Ь 1\то1цааег 6 Пит\\р щ
longum producán) orationem, ssepius scio Magi-
дшбоЛф xal toîç àyyèXoiç avrov. Kal ïva ¡ií] £t{
strum meum docuisse esse iliabolum. Quocirca ego
itoXù ¡JLTiX'jvid xov X¿yov, itoXXáxií oî8a xov AiSaîxa-
quoque Taleor illum exislere. De caetero , si quid
X¿v (xou EÍitóvxa EÍvat 373 "ov ôvp.páv. Ai6 " xi^ù
babes consequenler dicendum, sicut promisisli,
ойр-фтци aùxbv ùitipxEtv. Aotitov еГ xt í-pic ¿to¡jí-
eloquere.
VliJÇ XifEtV, (I)Ç Û7t£ixou> ^¿ï£ "•
III. El Simon : Quoniam igitur aequo animo con 111. Kal *k ó ïijAiov 'Еяе1 ouv EÚfvtüjjiovîia; ш|ло-
fess ив es malum exislere, ex Scripturis, die nobis, Хоут)за» Elvai xöv uovtjpov, à-кЬ Грскрыч, -rjjxtv "
quo modo faclus sit, si factuscsl, eta quo, el quare. X¿Y£ xö тай; Tfíyovev, ЕГтар f¿Tovsv, xal йио xívo;,
Ac Petrus : Ignosce mihi, Simon, non audeo dicere xal Stà xt. Kal i Ш-ро;- £0уумшо£ (lot, Sfjuuv, (ti)
quod scriptum non esl. Vel si tu scriptum affirmas, X0X(iá)VXÍ EtTtEÏV 5 U,t) YÍTP071"11'. Eí *Ù <pf)Ç ^ïf*"
oslende. Sin vero, quatenus non legitur, etiam tu 96at, Seïôv. E¡ 8è, хава ¡x4¡ féYpanxai, oúSe su Ш&1
id non potes ostendere, cur de rebus non scriptis 8ÚVJ), 8ti xí TtEpl x¿jv (ij; ■¡•pa9¿vt"v a7TO(paivi5jx£voí
pronuntiandi subimus periculum? Si enim non ere- O xivSuveúojuv ; El " yàp о'й теттсеохвТи^ хр^вс-
« Marc, i, 13. «Matlh.v, 37; Jac. v, 12.
ь Matih. хм. 26. f Matih. vi, 13.
« Luc. x, 18. « Matih. xxv, 30.
d Maith. xiii, 39.
VARLE LECTIOiNES.
spoajpeatv C. " VIA. upoi 5 ( с I. ) — èàv Yáp non legunlur in О. « бивХоу* ««S О. * ЕхбаХХ« 0
xtu H. 1., £x6aXAíjC. »«(ixfjxEtO. •' Па locum corrupiuin restituí с. O; Xóvov OsévEiv (dictum рга>
c. lextu pra;-
bcrc = dicere) idem signil.cat ас eîtoïv. Uiitur autem forma Medii >1>д non sine malitia. Lectio Ci aa SS
repetila EÎite- inivxsto xotç áff£6£íi[v moiislrum est. "Pro 8ió lacuna in 0° "Pro XéyE lacuuam praebct
0. *k ^ (sic) 0. " xai C. « fj C.
VARIORUM NOT^:.
(61) Tesliinonium forsan Ebionitici evangelii, pha saepe diximus ab Ebionœis fuisse deprávala,
affine diclo apostólico : Mí¡x£ 8t8ox£ xánov xiji 6ia- Pallium aposlolum citatum inveniri. С. De dicto
WXt¡>, Ephes. iv, 27. Equidem observavi, nec in illo vide, quae nos exposuimiis Naclwpost. Zeitalt.
Clementmis nec in Recogniíionibus, Qu:e apocry il, 301. S. jjl*i 8ш те O. Dressel.
из CLEMENTINA. — HOMILÍA XIX. HU
oí«, ¡л}) я iaovov r.zçi\ civ itoioOjxív, АХ' oùy.\ ха\ A dimus judicium fore, nonne dunlaxal de iis qua;
щ\ ùv moTcuovtsç XaXau[*Ev, xa\ 8ià тоито xoX¡ít)- operamur, non vero de ¡is quae credenles loquiuiur,
:ic ideo audacius de Deo disserimus ? At Simon,
pátepov itEpi 6eoíí 8iaXsYÓ¡x£0a ; 'O Sa Stjiwv, (TuveIj
5ti rcpôj tí¡v à«5voiav aûxoû ErpTjxEV, Içïj- 'Еце la animadvertens Petrum adversus vesaniam suam
xivíuveúeiv, où 8k, f,v çf)i ßXasotj(jtiav, itpá-âaiv dixisse, ait : Me sine periclitan, tu vero, quam ais
np4; UTO¡xtí>prj3tv ¡jtf] Xá¡x6avE. Xuvvotî» "ráp se ¡3o'j-
blasphemiam, prœtextum ad eecessum ne accipias
Iójiew ùôitiXXeaOat, Зтаос tíív етЛ tüjv S^Xtov ïXsy- Inlelligo enim, vis sublraliere le, quo eiïugias re-
jpv ex?úfTlí, ©te ¡x£v iôî &6tà)ç ßXatrcpYuiiai àxoûaoi,prehensionem coram populo, interdum vero, quia
é-£ Si àrîl fJL+j yèypairzai таос xa\ " ОтЛ t!vo; xa\ non scriptum est, quo modo el a quo et quare Ca
îtà TÎyifovEV 4 ro>vi;poç, ôxt fjLÍj xpí¡ tiXeîov ttjç Гра-
ctus sil malus, quoniam non oportet audere plus dU
çtj; ToXfiqlv XiÊiv 8to xai wí £¿Xa6^; toGto ¡jióvov cere, quam Scripiurai : quocirca velut religiosos
ргбаюсс, 6ri Istív. Таита Se ¡jerjxavÚLiEvoí rcauTov '* dunlaxal asseris eum exsistcre. Porro hsec cominen-
втат£{, oùx etStbç orí, El ßXaacprîa Earl irspi *• tus teipsum decipis, nesciens quod, si blaspheniia
TOVTjpoû ixpi6o0v, f¡ аЕтЕа 7t£p\ £[*£ tov xaTÍ¡YOpov est, de malo diligenter inquirere, culpa circa me
tuY¡(áv£t,374 °^ теР^ 3£ T0V nuvTjYopoüvra тш в£ф. accusalorem est, non circa te defeusorem Dei. Ac
Ка\ ei afpacpáv áari то £t)toú¡íevov, xaV 8ià тойто g si scriptum non est, quod quserilur, ideoque recu-
trpiiv où " BéXitç, eis! tiveç ¿Soi ixavat, 6uvá[i£vai sas quaercre, sunt quxdam idónea; via;, quae pos
o4¡( íj-tov Tpatpuv SEîÇat ta ÇtjToûjiEva. Aùxfxa youv sum non minus, quam Scripturse, quxsila demon
<йх àvaYXT) tov •* -хоч^рЬч, 8v xal su çfjç !nzápy¡ziv, strare. Statin» ergo, nonne necesse [est, malum,
i| TEVjjT&v elvai f\ &yévr\zm ; quem et tu faleris exsislere, aut factum esse aul
¡nfeclum?
IV. Ka\ ô Штрос Scprj- 'Av&pti] Kat 6 ïîjjuov IV. Et Petrus respondil : Necesse est. Ac Simon :
Oixo'jv si ysvt)toç eïtiv, бтг' айтой -où та itávra та- Igitur si factus est, ab ipso cunciorum creatore
TOtilxOTOÇ y¿yove в£0и, fl (Ь{ ÇôJov y£vvt)0î\ç, í¡ où- factus est Deo, vel lanquain animal genilus, vol se
еты&ыс lïpo6XT)6s\ç, xa\ Içoj xj] xpâdEt аи^бебг,- cundum substanliam prolatus, vel extra per tempe-
»bç (62) EtTfàpèx-iç^v aúxoü f, ûX^ïû/oî ojia tj ralionem efTuclus. Nain si extra Deum erat materia
&rVX°?t ôSev yîT°V£V> 1 ^l' *frwû toû '* Beoû, ^ àç' anímala aul inanima, uncle factus est, vel per ipsum
tauroû, ^ xa\ è$ oix 8vrtov S'jjxCieTjxEv, 1) tuv npáj Deum, vel a seipso, vel ex non exstanlibus Conti
tt àsr\v, f[ aUl ?)v. Hâ-r^ oîv ôSoû, toç ot(iai, èv- mit, vel est de numero relalivorum, vel semper fuil.
'îiOa 8LtjpT|jiivT)i npbç ti)v EÛpEuiv аОтои, áváyxi] Omni ergo via, ut pulo, hic divisa ad illius inven-
(uä ttv\ aÙTtbv " óSEÚouitv EÙpEtbv aiiTbv Ebat. ' lionem, necessario per unam quamdam earum pro-
*ExijTT(v ouv ¿8EÛaat 8eî jTjToûvta Y¿v£3iv, xa\ EÚpávra gredienlibus obvius erit. Singulas igitur oportet
tiv aff/w ûiTO ni[t'|tv aÙTbv Ebat voeïv. tH fáp ; «uç percurrere, quaerendo orium, et auctore invento
sot " SoxeT ; culpae obnoxium esse eum intelligere. Nonne? quo
modo tibi videtur?
?. Ka\ ó Штрос- "EjxoV 8oxeï, èàv ОтЛ той 8eoü V. Et Petrus : Mihi videtiir, quod, licet a Deo
9avîj yeyovüíí, ¡х^та>) SeIv tbv to)ít¡iÍ)v " «oifjiavra factus appareat, non lamen ideo culpandus sit con-
6яЬ Ltí u'yiv tTvaí, ¡xf,ra<)í тЬ щр^оцим аОтой Tíáv- dilor, nain forte militas illius maxime omnium re-
tbiv ava^xaiátaTov "' »upsOEitj- e! 8e xal ¡л4] ^е^оушс peritur necessaria . sin vero infectus oslendatur,
àT.^l/ÛEÎr, *e, 375 k>í *£^ ^vi оиУ ÈV TOltap 8 8tj- velut semper exsisiens, ncque in hoc creator ac-
|UOUpY^ JJ№(iZx8í, f) fJL-TJ Tbáv ÖXtiJV estIv ó xpsEt- cusandus vel non omnium est opiimus, si potestaii
tbjv ", et xal àvapyto àpxjl xiXoç È7tiOEÏvai 8tà tb (il) principium non habenii Qnem impouere ncquit, quia
Ç'J7£fa>{ " éêív ой 8E8úvi)Tat, ij 8uvax!)î ш oùx àvat- earn non habet naturain : aut, si potest, non eum
p£Î aCruov, àoixov xpt'vaç àpxty jjlí¡ eîXtjçotî tîXoç périrait, quoniam ¡niquum judical, initium non ba-
iRiOelvai, xal xaxtp îieçuxoti Tl *<ju-jTvwva'i ^ to D benti finem imponere, item ei qui natura malus est
ëuq ti ysvíjOai tit] SûvasBat, xa\ eE toû y;visOa'. то non parcerc, quod aliud esse non possit, quanquain
IxtOupelv ïxot " El Se ¿Yaôbv Tvovf^nai 6¿X(ov ¡xi] Si- esse cupial. Si vero bonum eum voleos faceré non
VARLE LECTIONES.
*" f¡ C. Tum oûxf post àXX' add. D. ■* xat deest in O. »» èauTdv 0. Dein 8xt El С ex conjecl., Sri <j
id. in textil, 6xt El ^ О. ,0тар£ om. O. "où excidit ap. Cl et S. •" тй О. Tum idem y£wt)t8v, et postea
otîwtjtov—-fvrirqtái—-xswrfidc. •* той adjunxi с. О. Tum [s'J(i]6¿6tixev С. **aváTxi)v ¡xid tcvi aírrtüv
O. c'» sot excidit ex ulraque Clerici edit, et apud S. " ~',it~.t;i transcripsi ex O. In eode'm p.¿¡i cum
lacuna Irium liiierarum p. uipuj/iv. " avayxatorspov C. ** SeixOeIt] cum lacuna trium lilterarum prae-
cedente p. ditoSEtxOEÍTj О. Tum а!г£ С. Deiude ете( О et ex conject. С , in cuj. texiu fcitl p. f¡ u.i¡, quod
«ledit S. •• lia О с. marg. Ci , qui in textu exh. 8 xpîïTTov. Subinde f) xai p. eE xaE 0. Tum rèmÎOsivai C.
w tpûucv C. Idem SsSú[vT)T]ai et àvaipai aiiftov], quod S recte correxit in àvaïps?, x. т. X. "In 0 àvepsï
evtdv. " Cot. haec vertit quasi post heçuxotî addi volueril iifj. S. '* ixEl 0.
VARIORUM NOT^:.
(62) t-j'jfjzfiT/.ùi, \"i\ С , qui adnotat : Superiores unci» tnclusi. Prœsent autem locus videri queat m««
codicie Regii orœ ad hune finem lacercc sunt usque tilus, si conferatur cum simili in cap. 9. Deine, ps
ad »eripturam. Раиса ergo, quœ deeranl, supplevi et aJdidi ojia c. 0. Dressei..
Patrol. Gr. Il: I'*
W7 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. m
polueril, sic quoque bonus est, quia vuli nee potest A voixo, xat oütwí àyaboç eartv, 8rt OáXei ulv, où 6u-
lamen ; et in quo polcstale caret, omnium est po- vaTai Si- xa\ èv ф áSuvatel 7cávrtov кз%\ Suvortúia*
tentissimus, quoniam alteri posse non competit. toç, 8ti ¡i}) стеры то 6uvaiov xaTaXEÍusTat. El U
Quod si alius quis potenliam habet, et non emen- èari ttç ïteboç Suvbtoç, xaV pA] хаторбыу '«, èv $
dat, in eo quod potenlia praedilus non corrigit, ma Suvaxo; fi>v jjltj хаторбо!, tovtjooç fliv ¿>u.oXôyt|T(zi, jtîj
lus esse ¡nlelligilur, non coercens eum, quasi ejus itaúüjvâútov, t'dj toïî ôrc' aÙTOû ytvouivoií fiSouEvoç.
opt'rihus delectetur. Sin auicm nee ille potest, me- Ei Sa oùS' aùio» BúvoTat, xpEÍTTojv '* ô ярЬс тф
lior est, qui, cum ea poteslate destitutussit, tarnen àSuvatEÏv хата то SuvaTÖv eùspyeteïv t¡p.ic " oùx
pro viribus nos beneficiis affleere non negligil. dxvuv.
VI. Et Simon : Quando de singulis quae propositi VI. Ka\ ó 2íu.(üV "Orav Tí eîç íxaarov uv rcpoí-
locutus fucris , tibi malitiae auctorem declarabo ; TEiva StaXsxO^;, aol tîjç xay.laç tov aíxiov 8eíÍ;ü>.
tum et ad quae dixisli respondebo tibi, quemque ais Tote " aoi xat irpo; a EÍprjxaí anoxptvouu,at, хЛ ív
iViiiii inculpalum, culpa; subjacere ostendam. Ac 9Íjí 06OV 5|X£[xnrov, uni цеиЛ/iv elvai ànoSsiÇu). Ka\
Petrus : Quoniara ex iis, quae ab initio loqueris, ó Штро?- 'EiteiSJ] 49' uv o\tí арх^С СОёутП crjv"
aiiimadverto te nihil aliud conari, quam uti Deum, vou us u,Tj5èv ÉTípov o-nouoaíovra, i] ыс xaxia; fj-ye-
laiiquam malitiae principem, culpae subjicias , В (liva t6v 6eí>v ÙTO>6aXX£iv p.¿p.(}<£i, irpof¡pi)|iat toxîhç
staun peromnesqiiasvolueris viaslecomitando ma a!ç 376 ßouXct »■ 68oîî otjvoSsúiüv бгЦаи tí>v " toan
nifestare, Deum extra omnemculpam esse. Dixit Si «xar¡c uiêioç extö; Svxo. Ka\ ó Síjxmv êçtj-
mon : Ista profers, velul amans Deum quem arbt- Тайта ы; àytnzw 0eov 8v vEvápuxac Xiyet;, àXX' oùx
traris, sed verax non es. Et Petrus : Tu vero pro- àXTjOeustç. Ka\ à Штрос- Su Sk ¿>ç xaxb£ u.i3<bv 6eov,
fers, sicut malus, odio prosequens Deum quem ôv тгрЛпмс, pXas9Íj¡jiou{ àçiïjç •• 9uváí. Ka\ 0 H-
ignoras, blasphémas dimiltens voces. Simon : Me jiiüv Mvïju.<5veue ÔTt ¡л£ xaxia; fj-feiiovt irapsíxaiaj.
iner esto, quod me malitiae principi comparaveris. Ka\ й DÍTpoí' '0[лоХо-(-ш, ci{«uo-&u.i}V itapíixáa«; <st
Petrus : Fateor, falsus sum, comparons te malo. T(j) 7tovT]p¿jJ, ■fivafxáaSijv y&p ктА тф p.4] eûpeïv x¿v
Coactus enim fui, quoniam non inveni tibi aequa- aoi 81 taov i) xa\ xe'P0Va* Toútou Ivsxa ты 7Я)уг,рй
lern, aut pejorem quam tu. Earn ob causam te malo ог napsixaaa. Su yàp " xa\ той tt¡c xaxíaf ^уци/г
coniparavi : nam eliam malitiae principe mullo pe- voî та>ХХй> TrovrjpoTEpoç TUYxavEtç. T6v ykp nov^pov
jor es. Nam malum nemo osieiidere polest Deo oblo- où5s\; xaTEiTcövTa 6ео5 SiîÇai Sûvaxat, al Se toXjíij-
qiii ; te vero confidenler detrahere cuncii, quotquot p¿í xaTaXífovTa oí itávTEC irapóvTEí ísropoúuEv.
adsumus, videmus. Ac Simon : Qui ver'uaiem an- Ka\ ó SEu-cov 'O àXVjOEiav ** Çïjtuv oCiSev odîîv\
quiril, nulli ullo modo debet gratifican aliquid ô9e£Xsi Ttapà то 5v хаР'С£'9*»- "ЕтсеХ tí xal тт;у
praeter id quod est. Alioqui cur et principio anqui- ApX^v Ct¡teí; Tí Se xat ауш où Súvaixai, Ttapslç àxpi«
rit? Quid vero, nonne ego quoque possum, omisso 6oûv та яраур-ата, Etc еухшриоу oí (ií). èirisrauai
rerum diligenti examine, in laudes Dei, quem ignoro, Oeoû töv TtávTa u,ou Sauavav xpovov ;
omne meum tempus impenderé?
VIF. Tum Petrus : Non adeo bealus es, ut eum Vil. Ka\ ó Штро;- ООте touoûtov ■* ti рдхар'.о?
laudibus ac hymnis efferas, sed nee hoc bonum fa aÙTOv ipivEîv, oCte jaÍ]v то àyaObv тоОто notîjsai 5ú-
ceré poles. Nam eo ple.ius esses. Sic enim, qui men- vaaat. Литой yap лХ^рцс äv îjç. Oûtoj yàp 6 àÊu-
tiri nescit, noster doctor prsedieavit : Ex abundanlia 8l)j í¡¡xuv eThe SiSáuxaXoí' *£ac яернтсеоцатсс xap-
cordis os loquitur, ». Undo tu , abundans mah êlaç azó¡ia ЛаЛеТ. "08ev au " TCEptsssuóuAvo;
volúntale propter ignorantiam.delrahis de solo bono itpoaipéiEi хах?|,а-рю!ас а1т£а, хатаХаугсс 377 той
Deo, needum pro mérito eorum quae emiliisti paie (xávou ауаОой öeou, ха\ ц^таи 8* хат* àîjia'V i;á-
rie. Si Judicium fore non credis, forte et neque 07,ojv tbv ET(5Xp.r,(iac XáÊiv. E¡ xpíutv оГес n til¡ Iîe-
Deum putas exsistere. Unde, tantam ejus non capes- cxGai, таха 8è ц.Г|8е es EÎvai 0e8v vofiiÇEtç. "06êv тт;?
sens patientiam, te magis ас magis ad vecordiam D TOjaÚTTjí айтой p.axpoOup.iaç oùx avTtXatx6av¿ixíV0{
exlendis. Et Simon : Ne speres quod me timoré di- ктй tcXeîov 7tpbç àiravotav aÙTov èxxeivetç. Ka\ ó SÍ-
moturus sis, ne a te quaeram excmploium verita- ¡xtüv Mi) ÏXtc(£e 9¿6(¡) Su(itj7:îiÊiv pis, уЛ\ Îtjteîv soi
lem. Ego enim adeo veritatis sum appelons, ut ejus tuv TOxpaBEiYp-axidv те аХ^бт;. 'Еуш yàp тотойтот
• Matth. xii, 34.
VARLE LECTIONES.
" Ita О с. C.xaTopOoûv ulraque Clerici edilio. Errat S de C. '• xpEÍTttov О et margo С , xoeîttu
lextus. Tum tí p. ты С. " fiu.ä{ eùepi-eteîv С. " 8т' äv С. Mem 8iaX£x<% ex coiijcct., SiaXe/ÖEts in
textil , ut О. " lta О et ex coniect. С , in cuj. lextu «ote. " ôuXeí dedi с O p. vulg. forma soloeca
PoúXtj. " t¿v adjunxi с O. '", ícslí С àtâi (sic) id. ex conjecl., àyuç S. Deinceps íjyeiaóvi О et ex
conjéct. С , qui in textu exh. íiyeixóva. " Lectionem Oitoboniani noi (aöv С) S. quoque proposuisse
video. Proximum xaf oui. O. " [kitú f]áp p. зи yàp С. "aXiiOEÍav (sic) О. ê* lia О с. S in inarg..
Toowtoî in lexlu. In margine ulriusque edil. Clerici : f. тотойто. Unde lapsus Schwesleri. "» Pro ti
lacuna in О. In eodem pr. man. scripserat Ttpoaipimv. " Pro ц<|ш lacuna in 0. " f¡ [xpíjatv оГц С ,
^ х. oft) S. Ulerque postlsEaOai ponit punctum. " p.T|8[àxai] С , [ír\Sk su mavull S.
iîO CLEMENTINA.— HOMILÍA XIX. Ш
toifläa; ópé-piMu. <Ь; аитт}; ïvsxa ¡it] êxvï|aai це и A causa non pigeât me eliam periculum suseiperc.
«1-й xtvSuvsÚEtv àvaSéxïcOai. nXt¡v itpb; та àrcap Porro ad ea, qua: primitus a me ubi sunt propo
Ai »m un' iu.ou irporaoévra, еГуг el«sîv &X£tí> l^l sita, siquiílcm liabes dicere, jam dicito.
Xiye.
VIH. Ka\ ó Штро; • -EtteiSíj toXu.3v *|U,oí àvay- VIH. Et Pelrus : Quoniam nos cogis, ul audca-
xóísíí, ti; той SsoO tI^voî ахрьбш; ecsupovra; X£- mus divinas artes diligentia inquirentes exponcrc,
vetv, xat -сайта àvoptôitouç toùç ¡л^ётшу орлЕшу тас idque nos homines , qui пес similium artes vale-
t¿)(vac áxptoVüxjai 8uvau.£vouç, Ssà y°ûv toùç uap- mus exacte cognoscere, aslantiuin certe causa,
wwtac, àvr\ ttjç £иа£бЕагтатг,с fftY^;, rcspl &v Se pro maxime pió silentio, de quibuscupisdisseram.
iet; 8taX£j(0f¡5o¡jiai. SuvojioXoyai sot Eiva! Ttva xaxiaç Fateor tecum qucmdam esse inalitiae principem ,
^■¡■ífióva , ou •• Ttyi ybeaiv ij " Гpací) oute аХт)б£С , cujus orlum Scriptiira neque veré, ñeque falso ausa
oOte <J<£u8sç eíiteív eT¿X|ir,aev. DXíjv ffuv8taiíopf¡3ü)- est indicare. Cacterum una mullís quxramus mo-
|iïv гоХХахйс тЬ mbç уеуоче.ч , etitep y¿Y0VEV» xal dis, quo pació faelus sit, si Cactus est, et eorum
tûv ôoxo'jvtuv то £¿!¡)T]¡i¿Tepov âXwjxeoa, èit£i èx tcov quae videbuiitur, quod honestius evil ac rcligiosius,
eIxotiov XapüávsTac тойто ¡кба!ы;, 3" p.èv от: 0;ф о eligamus : quandoquidem jure hoc [firmiier sumi-
то ciçTifxOTEpov 71р£тс£1 Boûvac, TaÚTíj (xâXXov, nastîiv lur, id quidem decere Deo tribuere quod laudabilius
ú¡»voiu>v xaOapOetoxâv , xal aXXrjç ixaví¡c xa\ àxtv- est, eo magis, cum cunctis suspicionibus purgalis
iuvotÉpaç wapax£t(i£vT)ç итак}£ас. IlXtjv VjStj ctoi r.pb alia idónea minusque periculosa in promptu sit
'.r; 378 ÇijTêeioç uittffxvoufiat, ort itäsa 68bç £i]- opinio. Verum jam tibi ante disceplalionem profiteor,
Tf,T£a)í 4{A£u,ir:ov aÙTOV jtóvov 8ûvaTat Bstçat tov quod omnes investigationis viae inculpatum euui
solum possunt ostendere Deum.
IX. 1Ш]У, ¿>ç ï?i)Ç , o i»vT¡poc еГ-^е fevtjtiç " IX. Itaque, ut dixisti , malus sic foetus est, aut
Èartv , 1J d>ç Çuov YET¿vvi)Tai •*, 1) оилшбшс ûiî' ай-
ut animal geniius est, aut secundum substantial»
toû яро6£бХг,та!, i) Цш xíxpaTat , f¡ Tf¡ xparci <тии>
ab ipso est prolatus, aut extra temperatus fuit, aut
6¿6t¡xev aùroG <¡ irpoatpEOtç , 1¡ íveu xpaîEtoç xal
per temperalionem contigit ipsius voluntas , aut
ЙЕой pVjXîjç o-uv£6t) Ysv¿ii0at èÇ oùx ovtiüv , i¡ uno
sine temperatione el Dei consilio accidit fieri ex non
6а>й èx той u.ri8au.T¡** р.т|8аиАс y¿Yovsv» fl extoç îjv
exslanlibus, aut a Deo nulio peniius modo factus
вгой 1¡ ОХт) S'^y/oí ouaa f¡ Ép/J/uy^í 68ev y¿Y0VEV> fl est, aul extra Deum erat materia inanima vol ani-
tourov fcjjuwpTrtffOí, f¡ йтЛ вЕой YEYovèi, 1) w niata> unde ortum ,,abet, aul seipsim creavit, aut
-p¿í т£ èTtev, i) aiet îjv , eIjceîv yàp aùxbv p.}) EÎvat 'a Deo factus est , aul de reialivorum est numero,
ou 8'jvap.£6a, (Tuvh>p.oXoY^trap^v vip aîiTov onápxEtv. aul semper fuit; nam eum non esse, dicere non
Kai ô Stjxtov • КаХшс 7:aa-aç аитой та; ¿Sou; 8t£tXsc,
possunius , quia in eo quod exsistal consensimus.
тЬ xsçaXatov аитои. Aotnov èp.av èoTt tíjv StafpEJtv Et Simon : Bene cunetas ejus vias divisisti et
àvaxptvavra SEÎjai sot Tbv 6rju.ioupYOV От:Ь pipxjitv summam ejus. Superest ut ego divisionein perpen-
ovia. Sou C'î SpYov àito8£ÎÇat aÙTbv, ùç \f¡te<¡y¡r¡aai **, dens ostendam tibi Creatoren) culpa: affinem esse.
яатг,; ji.¿¡i'yó(o; ixtbç 8vra ваииЛ^ш 8è eí Suvôtj . Tuum vero est demonstrare, sicut professus es,
Opûrov jjièv Y«ip 6 irovTipbç ", E¡ àwo той в£ой Çuov eum omni culpa carere. Miror autem si poieris.
?1уечщ-:з.1 ** , ахоХойбш; t^ç аОтг,; той 7rpo6áXXov- Primum equidem malus, si a Deo ut animal geniius
то; xaxlaç TUYXÍvet- Kai í Штро; •• ■ Ou тсаутшс.
est, consequenler ejusdem malitiae esl cum prola-
4>pû|tcv Y^p «oXXoùç TUv àv9pt!>rauv áYa8ouí бута;, tore. Et Petrus : Non necessario. Cernimus enirn
xa\ xaxoùç"' Y^vvô-avra;, SXXouj 8s u^dpôvra; mullos homines, qui, elsi boni, malos tarnen ge-
xzxoù; ', xa\ aYaOou; iir/^xá-a; , етерои; 8s
nuerunt, alios vero, qui mali sunt, et bonos susce-
xaxoù; 6vra;, xal áY*^°,Jí «po6aXXovraç, SXXouç 5k
perunt, alios autem, qui mali bonos simul ac
àYaOoù; ún:ápxovTa;,xa\ 379 *яхо\3{ «* xa\ iyabobç * D malos producunt, alios denique, qui cuín bonisint,
TExvtbsavTaç. Айт(ха Y°"v 6 ярйтос 8т)и.(оирут1бЕ\;
el malos et bonos procrearunt. Siatim ergo'primuin
4v6pwîîOî ку1чуг\я£ t8v 48txov Kâtv xa\ töv Bixatov crealus homo genuit iniquum Cainum et justum
"АбгХ. Про; тайта à Х'циач 1щ- "Avo<jtù)ç Tcoteïç Abelem. Ad haec dixit Simon : Stolide facis, dum
ïKpl 6eou 6taXEY6p.£vo{ xa\ J àv6pto7t£voti xpwu.£vo;
de Deo disserens ctiam humana adliibes exempta.
larpaosÎYuaîtv. Kai ó Штро; ■ Eu ouv f¡p.tv X¿ye i>£pl
Et Petrus : Tu igitur nobis de Deo loquere, liuma-
вгой, àv0pci>7r[vot{ уЛ\ xp<ou-£VOÇ TtapaSEÎYP-aTtv, (лета nis nee utere exemplis, ita ta:r:en ut qua: dicis
той jiívTos vorjSTjvat 8úvaa0at та XEY¿p£va • àXX' où
possint intelligi ; sed nequáquam poteris.
6uVÍ¡OT|.
VARIJE LECTIONES.
•• ji£ om. 0. •• fo5] С ,l t\ inserui c. 0. •* то 0. Tum EÙçi]u.iOTspov Soüvat itpiiwt C. " ei
YEvtito{C , 1\ yv(s.vT\iiZ 0. Tum idem Ç<of|v, in marg. man. rec. Гош; Çojov. s* lia O el ex conject.
С , T£TívT)Tat id. in textu, Ysv¿TjTai Cl. Errat S de leclione codicis Cotelerii. ,5 в-ой, |fl] u.Tj8au.oO С ,
qui postea legendum esse pulabat èx p. f¡, rum in mscr. post Огой appareret I cum initio I; tier.« x.
•« ûîrftrxou 0. "Pro t,poí, eí lacuna in 0. " lia 0 et ex conject. С , in cujus textu fiyivrfcai. •* [4
Ш-c^poç С '" [хах]оис С. * [xajxoùç ùwipxovTaç С. ' Post aYaöou; С audi vult те жаХ xaxoJí, et
li.i vertit. • xat inserui c. O. Idera ser. кяргЫцмм.
4.-1 S. CLEMENTÍS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. «2
X. Jam ergo, quid principio dixisti? Si ex Deo A X. Aùxixa youv tf t*]v apxijv EXeysç ; Kl Ix 6eoû
malus genitiis est, ejus.lem cum eo exsisleus sub- 6 novqpb; YEyái/vrrxat*, xîjç auxíjc аОтф ûv оШц,
sianihv, eliam Deus malus est. Cumque ostenderim xa't TTOvrjpái Èottv. 'Ejioû 6è 5î£$a\ftoi 1С oWp1 au
per ¡l!ui] quod ipse tradidisli exemplum , ex bonis to; !3к>ха; i:apa8sÍYp.ato;, Sri Ц àyaOuv xaxot yí-
malos oi'iri alque ex malis bonos, non admisisli , vovtat v.r. ix xaxûv àyaO'A, où -ао-Щм, a-/)c¿-'.-
bumanum proloculus exemplum esse. Undc et nunc vov tpTjja; EÎvat tb -каряенуца. "ÜOev xai vuv ey<S)
ncqueego Dcumgcniliim esse recipio, quia gignere où6è xb YSYEvvYjoGai ' 6sbv TCXpaí¿yo¡iat, &" *b ysv
liominum est, non Dei. Sed nee bonus vi. I malus, v|v àvSpwTnov èsxb , où Oeoû. 'AXX' oute ауаОЬ; '
Justus vel injuslus esse polest Deus , ncque eliam xaxb;, % Síxato; ^ aStxoç EÎvai 8úvaxat 4 оеЬ; , oúts
prudens, aul animal , aut qusceunque alia possimt ¡AfjV ' <ppóvtu,o{ ^ £d>ov f¡ Soa SXXa avOpiÓTtoi; яроа-
inesse liominibus, nam isla hominum sunt. El si Etvat 8'Jvaxaf ávOptóntüv Yap ta totauxa. Kai ei
non oportet inier qmerendum de Deo, dare ei quae (xíj xprj {ijtoüvtac 7t£pl веой 8t8ovat aùxtji'xà avOpú-
liominibus insunt bona, nihil restai intelligere itoiç irpooóvxa хала, oùSèv loxi той Xoittou voeïv Ц
aut loqui, nisi solum quaercnila ipsius voluntas, X¿yeiv , ij taùxb jjlóvov Çt|xeîv , ti xr¡{ npoaipásew;
quam ipse nobis permisil considerare, ut, quando 380 aùxoû, ^v aùxbç ouvEY/opTjoev -îjjxïv vostv, бтаос
judicabimur, inexcusabilessimus in iisquaj cogno- В xpivóuAvoi avanoXÓYijxoi шцеу «p\ ¿>v YvávtE« oix
scenies non servavimus. lçuXaÇa(iEv.
XI. Ka\ ô ï£(xii)v àxoûoaç Sctj • Où 8uoiüíri¡oetí (te,
XI. El Simon atidiens dixit : Non extorquehis a
me, ul, de substantia ejus silens, de sola ejus in- iKp't'tTJç oùoiaç oùtoû oiwirfjoavta, rsp\ xïiçirpoai-
quiram voluniaie. Datur enim ct de illius substan péffEco; aùxov CrjxEtv p/v^ç. "Eoti Yàp тар\ t^ç où-
tia inlulligere ac loi|iii,ex bonis, inquam, i¡uv ho- a'.OLç aiitoû xa\ voeïv xa\ Xá-fetv, Хауш 84¡ àito ttbv àv-
ininibus insunt. Exempli gratia, bomini inest vi epeóitoi{ * icposY5vtd)v xaXcïiv. OTov itp<5(i£ottv àvOptbrai)
ve re ac mori ; sed Deo non mori, al vivere, et vi tb {îjv xa\ tö tsôvavai, àXXà t^> вгф où tb tEÔvavai,
vero in perpeluum. Adliuc insitum est hominibus, àXXà tb ÍJv, xal tb Çîjv otloviioç. "Ett (xí¡v itpiffEirtv
bonos esse el malos: Deo, esse incomparabililcr àv9pt!)7tocç tb xaxoî; eîvat xa\ àyaBoï^zw 6e ÖEWtb
bonum. Et ne multum sermonem protrabam : àaufxpîtw; ,0 атавф EÎvat. Ka\ tva p.t¡ ётЛ" тоХй
eorum, qua? babent homines, praestanliora in aner- u,TiX'Jvtü tbv Xóôv , ttöv itpoadvTiov àvOptbnotç ti
num possiêt Deus. Ait Petrus : Die mihi, Simon, xpEtxtova aíwvíwí irpaïsari тф OeíJ). Ka\ 6 Шхро;
Ï91) • A¿ye (tot, Eíjjuuv, wpóíEittv àv0pit)7ro!ç yEvväv
adest hominibus, gignere malos et bonos, ac faceré
mala et bona? Simon respondí! : Adest. Exccpit г xaxoùç
хахои« xai àyaooùç,
"Т«»««. xal «otstv
«oisiv xaxà
xaxá xa\ àfaOá; Ka\
. : Quoniam iia affirmasii, eorum, quae ha- L 6 S!ilü,v f^- nPte=™- Kal ó Ilétpoç •E7t:>.
Petrus : yuoniam ,la amrmasti, eorum, q m'
oûxtuç Içtjç ", tuv àvOptUTtotî 7tpoo-ávTti)v ta xpth-
beni homines, prastantiora oportet Deo tribuerc :
tova ànovéjjtôiv Sei хф Osu* avOpúirtüv yevvtóvtdjv "
cum ab hominibus gignanlur mali et boni, Deus
xaxoù; xa\ àyaOoù;, ó Btbc iyabo'jç ¡xovou; fEwriiat
iolos bonos potest gignere : praterca, cum homi
Súvatai, Ixt te ttbv àvSpuraov 7rotoúvtojv •* xaxà xa\
nes faciant mala et bona, ipse solum bona faceré
àyaOi, aùxb; (xtivov ta а^а"^ itoiuv tipirstat. OOttu?
oblectamenlo habet. Aiquu ila de Deo, an non, quae
itîp\ веой, f¡ où 81] ta àv6pt!)itoiç 7rpo3<5vta Xîêiv
hominum sunt diecre aul lacere est, vcl ex iie, quae
xa\ etwjtäv Ï3ttv,fl tuv ávOp¿-o:c тгрозйутшу xaXuv"
homines obtinent, bonis, aequum est ei largiri po-
E&Xofiv èuttv àiîové|xstv aùttj) ta xpsftxova ; Kal
'.iora? Sicque omnium bonorum solus est auetor.
ojxto; Ttávtiov xaXuv [xovo; èut\v afttoc.
XII. Et Simon : Igilur si Deus solorum bono 381 XII. KaV 0 ïtpav • Oùxoùv , si ô вгЬс p-ávtov
rum auetor est, quid deinde intelligere debemus, tuv xaXtúV aftt¿í èuttv, toû Xoittoû tf Éjxt vostv,
nisi quod malum alia quaedaiu genuerit potestas, t¡ 5tt tbv " TOVTjpbv étspa tic iyéwt¡azv àpy^j, f¡
aut forte ingenilum sit. Et Petrus : Ñeque alia vir fip' aY¿WT)t(5v " èottv. Ka\ ó Шхро{ • OOxe éxépa
tus genuit malum, ñeque malitia ingénita est , tic 8úva(xtc aY¿WT]íe tbv 7rovT)pbv, ©Ote aYÍWT/riv
quemadmodum ad Гшеш ostendam. Nunc enim èirnv tb xaxbv, ¿>ç íit\ ííXei 8sífjtü. NOv уар атя-
propositi! m est mihi demonstrare, ut initio pro- 8sï=ai [Л01 7tp<5xEtxai, tb; au' apx^ç ÚTteo7¿(jn¡v , Ott
misi, Di-Hin omni modo esse inculpabilem. Conces- xaxà itavta '* tpÓ7tov ô 8еЬс &(tE¡i7ttóc èottv. Деош-
simusergo, Deum ex iis, quae insuut hominibus, xa¡xev ouv 8ti ¿6еЬ{ täiv áv6ptÓ7totc 7xpo<iovttüv ta
praestanlinra citra comparationem habere. Ex quo xpEÍxxova àauYxpîxiuç SxE[- àA xa\ ev8¿/£tai а\пЪч
fit, ul productor sit qualuor subslanliarum, calidi, xpoCoXáa Y^váaOat tuv tEoaápiüv oùacûv , вЕриои
VARICE LECTIONES.
» lia O el ex conject. С cuj. lexlue -mtnpa». " Щ оЦ-кгр 0. Item яврав«СТидТО[с1. • Legendum
TEYEvvnxávaí, aul et.am ftov mutandum in autóv (se. tbv tov4P<ív). S. '> «Г Falsiis est S "le »'.
opóvr„«C ser. O. • rept D O ,npó С • ávOpui^v O. «• lia S ,-AiwrxplL O , tí) 4Wt¿ С U
àmçputof coiij. .dem. » е£,- С. "'т,{ p. out;o>S Ё91С О е. p.^via lacuna.' Id¿m V^tJ ^«Loù.
"In 0 rfvv cum seq. lacuna p YEvwbvxtav. '* [uotoúvjttuv С. Idem (xovo,- p. txávov tá. '• -tr40V* ой,
6tà rt(«. ex conject.) Mpeinie npotrovw-v xaX[¿,v] p ueP1 вииГц où '«¡ ,à àvOpc^lç' ^Лха
«YAvi iI™™ uV4 ' ,î TVJV «врйта.с upo3Óvxu,v xaXuv С. » xbv S . co.ld. tó «Ч| äp^ ' ,¿v
O, aYÍvvijtó.: iiiavuU S " тоЬха addidil S ex conject. Ci. ^ ' v
1ЪЪ CLEMENTINA. - HOMILÍA XIX. 4л i
Alyia" xa\ фихР0"' UTP°5 ,е хаЛ 5lP°5- l"E<?]u V-Ív A ¡nqiiam, el fiigidi, liumidi el sicei. lia aulem com
ió; крыта 4r:Xâ xa\ átu-p) fivra ,0 itpb; ouoérepov paraium est ul ea, cura sint prima Simplicia el
í^£'v Tf¡v 6p¿5tv, itpo6XT)6¿VTa fie йтсо той вй>й xai mistura: experlia, ad neuirum habcanl appelen-
(63) 'Ceo xpaOsVra ftv£«eai Çôiov, irpoaípEaiv íxov" liam, prolula vero a Deo alque extra tempérala
óXoSpeusat хахой;. Ka\ ойтш; i? «¿той itivrwv ys- exslilerint animal , voluniaieni hábens perdendi
TEWt](xávü)v '*, o томцро; ойте 4ХХо6е\| èsrtv, oüts malos. Sirque, cunelis ex со genitis, malus ñeque
4я' aiiroû той itávTa iteiroiTjxóroc веой ■zry xaxtav aliunde est , nec ab ip*o omnium crealore Deo
£!Ar¡9£v, т:ар' tl> úirápxstv aSúvaT¿v ècrrtv, 6ti ai ¡jiàv maliliam desumpsil (apud quem existere impossi-
ojiíai, O'JOÍTepat " oúaat, •rcî:»iXoxp:vrlu.E'vai èÇ aù- bile est), quia substantia; neutra exsistenies exacte
toü 7tpo6á6Xi]VTai, 382 Х°Л £5Ш atea!; xpauEÍiat; ac distincte ab eo producís sunt, iisque extra
ÚTco т?,; айтой t¿xvt¡; jSouXfjiTEi аии,ба6т)ХЕУ ^ тсрос temporalis ab ipsius arle voluntarle contigii desiüe-
•Ач tû>v xaxtôv óXsOpov Eici9uu.{a ■ амебой; Se t¡ i'ium pessundandi ímprobos; bonos aulem quae acci-
№J[i6e6T]Xuîi xaxía éXo9peu<Tat cû 8'jvaTai , oùô' et dit inaliiia perderé non polest, ñeque si vellel. Nam
роиХт,вгчт] , vóu/¡j yip хата tuv apapTavivrojv tt¡v legitime contra peccalores babel poteslalera. lgno-
£;vjt:»v Ix'i *v- 'Ayvowv " ojv tí 'exarca tuv тро- rans igitur singuloruin mores diabolus facil adver-
■Bw ttjv хат' a¿Tüiv Xap.6(zvei Siáitapav, xa\ SieXéy- В sum illos experientiam, et convicios punit. Tum
£içTijuop2Ï. Ka\ ó £Eu.tov "ici] • áuvaTo; ouv Ciîîip- Siinon dixit : Qui ergo potest Deus m iscere ele
1Ы1 6 веб; xtpväv " та ато^е!*, ха\ toheïv хра- menta, et lemperationein faceré ad quas vult esse
iti; irpo; 4; poOXsTai YevésOai KpoatpiîEt; •* , voluniatcs, cur non bonorum appclentem fecit iiiiius-
îù t£ (*.}) ayaOdiv itpoatpïT!XT]v èitoist tljv íxíjtou cuj usque tcniperiem ?
xpäitv ;
XIII. Ka\ о Штро; • Nuv *• imlv i Xéyo; rcpoxetTai XIII. El Petrus : Nunc nobis demonstrandum est
8û;at rob; íTíveto ó T»VT)pö;, еГтер yáyovEv, xai йтсо quo modo factus fuerit malus, si quidum orlum
TÍVO; * TO 5à E¡ ápiu-TCTto;, oraSrav 8l£|lû) 80 TÍiV vjv babuil, et a quo : illud vero, ulrum ci Ira eulpam,
iyiïv -!ipox£Í¡xívov Xóyov. Tote то таЪ; xal Sià tí efí- exponam, postquam finiero mihi nunc preposi
«To feíîo, xa\ 8ti Sjxeutitoí ó тато)иг)хшс itXi¡potfío- tura sermonem. Tum quo modo et cur faclus sit
pf,ítü. nXíjv ëçap.£v iit6 в£ой иробгбХ^Оа! та{ •* osteiidam, eliam quod inculpatus sit creator píeme
t£i3apaç oùj£aç. Ка\ ойтыс роиХт) той auifxpívav- cerium dabo. Verum diximus prolatas a Deo fuisse
toî " 0Ti{Jt6é6t)X£v Л; fjOaXTioxv fj töiv xaxüiv itpo- quatuor substantias. Alque ita ex cousilio coag-
i:pE04ç '*. Et yip itapi tt)v icpoaip£jiv aÙTOû fl _ mcnlanlis contigil ut voluil malorum electio. Si
l ; ôXXi); Ttvö; о6з£а; f¡ xa\ irpoçio-Ed); iu¡j«1e6f¡- enim prseler illius volunialem, aul ex aliaquapiam
iK',*i38300X'iv*v'tS».eeq)T0TÏ)ç pouXîjç ßa6aiov • substantia vel et causa evenisset, non и tique Dco
11теяь>; айтой p.)) ßouXojxivou í¡f£u.ov£c ael " xaxia; firinum fuisset proposituin, alque metuendum, ne
W[i6f¡«i)VTat 7tpoJ7roXe¡jiouvT£c айтой toi; роиХ^ца- forte accideret, ut eo nolente principes semper
eiv ". 'AXXà тайта ойтш; Ix£tv aSúvaTOv. DùSîv yàp inalitix adversareulur ipsius cousiliis. Sed Ьаэс
Çuov " хя\ тайта êjAovixov èx ои^бЕбцх^то; ye- iia haberi nequeunl. Nullum quippe animal et
víiQat 5'JvaTai ■ áváYXT) yàp näv то yiv<5p.£vov una praBierea principale ex accident i fieri potest.
tivoç yiveaQcti. Necesse enim est, ul omne, quod til, ab alio
liât.
XIV. Ka\ ó 2((xtov Тс 81 e¡ í¡ M 5Xr¡ айтф üútxí»voí XIV. Ac Simon : Quid vero, si materia, ipsi
oîia ха\ É3o5úva¡w>{ ib; lyßpk i:po6áXX£i айтй ^s- tempore et poleslalc sequalis, proferí ci, ul qua:
pAeç, è[iT:o6£CovTa; аОтой тоГ; ßouXû.auiv. Ка\ sit iuiinica, principes decretis illius obsistentes ?
i n¿-po; ■ El " àîSuJi èuTiv íj ûXti, oùSs èxOpa Ttv¿{
El Petrus : Si materia xterna est, neque ulli est
VARIEE LECT10NES.
л • -л— -i -■ -¡ .ww p. àyvouv oúv ( deleto puncto post èÇoujiav) conj.

t.. Tum töv èxaarou Tp8itov p. та схазта tcôv Tpóraav O. Xau.6á[vE( àu.]it£ip£av edidit С. " Tituupfsi xal
6£t]{to>v C. " Onápx[iüv «rurJxtpvavC , qui tum exh. xpdtlcnv] p. xpáíEi;. Jam sequilur in O itpo; 4
pouXETas 7ipo; 4; ßouXsTat p. npôç 4ç ßouXETat. Mirpo[aipï]a£ii С. Tum -poaípÍEiiv] siipplevil idein,
-poaip[£Tixt(v] D , ut exaratum legilur in 0. " vouv 0. Tum add. бгцае с. eodein. " St^ta О. тгйте
р. тоге Cl et S. »' та; adjunxi с. О. " ßo'jX (seq. lacuna) yxpivavToc p. ßouXji той dufxpívavTo? О , qui
tum ser. 7cpoalpE(jiv p. TtpoaipEdiç. •* 'pEo-iv с. antecedente lacuna p. irpoaipEO-tv 0. *v |(1ии1бг]бАхЕ1 С.
Ixfxteejwç p. §ouXt¡c idem. " alsi С. Tum cru¡x6f(<rovTai O, auu.ef.laiüvjTat С. ,6 [ßouX^jxaatv С. "C¿>v
С. п i¡ add. с. О. " el 0, el ex coiijecl. С , in cuj. lextu et;.
VARIORUM NOTi£.
(63)[х]а{ С. Tum Ç(of]v О , al. man. muialum in po«ilt voluntalisque matilia, sed excepta ас separata
Çwov. Hoc pertinet ad tllud adullerii genu», quod crealurœ produxerit qualttas. Neque vero dubito,
Itecognitiontbus insertinn fuisse dicit Rufinus in quin per Riiunum novo adulterio velus obductura
opúsculo De adulteratione librorum Origems , ut fucril. Euni vide Recogn. vni, oj, 56. Сот.
f. пшат diabuït cœlerorumque daanonum non oro-
433 S. CLEMENTIS l ROM. PONT. OPERA DUBIA. i%
inimica;quod c/iim semper exsistit.eliam perpessio- A ê«tv та yàp àei40 5ч xa\ акаЪес eotiv, атаве«
n'is expers est, expers aulem pcrpessionis bcaluin 6È 6v ¡xaxápióv ècrnv, [iaxápiov 8è 5v iÔpa; огх-i-
est, bealum vero exsistensinimicitiarumcapax esse xov Y^visÖat ou Sûvatat, àïSlft) xtîoei M CTEpi^vai
ncquit, cum propter aeternam creationem no» verea- Ttvoç (J.T) 7t£9o6i¡[A¿VT]. Пшс 8k oùxV uäXXov à-farca
tur quoquam privari. Quo modo aulem non potius tov 8îj(iioupY8v % üXtj, ¿коте (64) 9a'.v£Tai xapnoù;
diligit crealorem materia , cum fructus procreans èxçuouia elç xpoçijv toxvtow tuv Oit' oûtoû yeyevj)-
appareat, ut nulriantur omnia ab ipso condila ? pivuv ; Пшс 6' oùx tb; xpîircova necMipai, 6; xal
Nonne potius eum ut sibi superioiem timet, quo- Sià tuv cEispÄv xp¿p.ou<xa ¿¡aoXoyeï, xal (Ь; ¡иуаХа
modo et terrae motibus tremens confitetur , et xu¡xaTou¡i¿vi)-:(¡) Ai8a¡ncáXt¡) itXéovtixal TfaX^vrjv ^1"
perturbaos undis Domino naviganti * marique xácavTi xáyiJTa itEio-Seïsa f¡5Úxai£v ; Tí Se xa\ ol
serenitatem ¡mperanli baud cunclanter obedient 8aíp.ovEc où [tóxa той tpo6£Ïj0at xa\ irportjiav ê£-
acquicvit b? Nonne etiam daemones simul lerrili ¿6aivov,SXXoi Se ei? xoípou« elseXOeiv 384 ~р&ироч
ac venerabundi egressi sunt, alii vero connu, ut napaxaXouvrej *iÇiouv, <!>ç рл)8е той elî х<>!рту»
in poicos inirare sibi liceret, prius petendum puta- elaeXOeîv Sveu ttjî oùtoû ои^Хшр^9£Ш{ eÇousiav
liant, quippc qui absque illius consensu ne in sues 6xovt£{ ;
quidem ingrediendi haberent potestatem c ?
XV. Et Simon : Quid vero, si anima quidem XV. Ka\ 6 £!|u»' T(8e et uûxocousacusivix"
è(AÇ'J£iv та xaxà xa\ та àfaOá ; Ka\ 6 Штрос ■ Ка
private indolent babeat mala ac bona iugignendi ?
Respondit Petrus : Нас ratione neque bona est, та tov Xóyov TOÜTOV o&te а.уа.Щ Iîtiv, oute хахт),
neque mala, quia anima; ас sensus expers agit Sri pà] itpoaipérei 7ípáxT£t áûxo« oùsa ха\ ávaiuÍT,-
sine consilio. Quare et hoc intelligi potest, quo- то,-. Mb xai èvxauOa SiïSeïv Sstiv, moi 4vuX°î ouw
niodo anima; expers procreet anima tanquam IjaíJ/uxoí " Kpo6áXXei, xal àvafuÔf|TO{ ousa texvixí
pracdita, et quamvis sensu carens corpora artifi охвата, та те Ç<!xov xal çuruv Sï)[uoupYOUsa ftií-
ciosa cum animalium turn plantarum operari vi- VETai. Ka\ ó lípuov • TI Se el ó вео« aùro« Ьф-
dcatur. Tum Simon : Quid vero, si Dcus animam XW3EV oÙTT)v, oùx айтос alrtoç èxttv í>v aùri] т£хш
ei indiderit, nonne reus lit ipse illorum, qua« sibi xaxiv ; Ka\ ó Петрос ■ El 6 Oeoç aùxijv eveiJ/Úxw«
gignit malorum ? Et Petrus : Si Deus earn anima- хата tí¡v aùxou p\>úXT|04v, то aùtou даейца aùrijv
vit secundum suam voluntalem, ejus spiriius earn èprâsETai, ха\ oùxi-i тф вЕср куЪрбч т| евти i¡ loo-
opera iu r, neque Deo i n i mica ultro exsistere potest, 8úva¡xov • ^ aSúvaxov, ort «Sv то Ytv(SíieV0V "*' *""
ueque aequa poliere poleiitia ; aut fieri nequit, той, (bç oéXei, ylvETai. 'AXX' èpeîç ■ Аитб« tïjç xaxiiiç
ut quodeunque per eum liai, secundum ejus gigiia- С аГтюс, eírep аитЬс 8i' aÙTÎjç tpifaÇeToi та хаха.
Dote 4pa èpeli tí xaxi ; "Еряета to6¿Xa M xa\ ?o-
tur voluntalem. At dices: Ipse est auctor mali,
si per eamopcretur mala. Astqualia intelligismala ? Táva; 0av*5Í|iouc, f¡ 8a!u.ovaç, ^ xa\ aXXa tiví xñv
Reptilia veneno infecta, et plantas letíferas, vcl dxmo- ¿vOpwirotc ¿x*E'v Suvapivojv ; "Атар та [vûv -/а.}^-
nes, vel etiam alia, qua; hominibus nocere queanl ? itiuoûx âv ?)v, et ¡ri) <цхарт<)Х£1 6 SvOpunoí, ou
eïvexev eâvaxoç napEW^XÖEV àvaâpxijTou " Y*0 ov_
Quae quidem cjusmodi mala non essenl, si homo non
то; той àvûpwnou oùx epîtETUv ó Ibj Е1руа?£хо, où
peccavisset, unde mors 3upervenit. Nam cum homo
TUv xaxôjv ßoxavuv al Ырутч, où 6atp.óvo)v ¿xXf¡-
peccali expers exsistebat, venenum reptilium non
operabalur, neque nocivarum plantarum vires, ne eeiç iflwno, où8è 385 4^° Tl 1ta0°í а0тФ ЯР°5'
eïvai tpúüiv EÏxev 6t' àp.apTÎav 8è àxneaûiv той ава-
que daemones injurias inferebant, neque aliud ma
vaxoç elvat, ¿jç étprjv, tczvto; itaSou; fi-(mt 8ехих4;.
lum natura ei insitum erat; verumtamen immor-
El 8è ipElî • Aià t£ o3v хат' àpxa« èêvETO \ àv6po>-
talilalis, ut dixi, ob peccalum jactura facta, aptus 7сеЕа 9Umç OaváToy Sextixíj ; Ф^у.1 aot ■ Ali то aù-
ad quamvis calamitatem recipiendam redditus est.
XESoúdtov. El fipôùx ï|p.£v 6avaTOU 8extixo\, еда
Si autem dices : Cur igitur humana natura initio
mortis capax est reddita ? tibi respondeo : Propter aUTe5ouo-(<¡) á[Aaprf¡[iaTi TijitopEÏaOai ùij авауато;
D oùx èS'JvajieOa. Kal ойтш« 8ti то àiraOkç tiXeîov ti,
liberum ipsius arbilrium. Si enim non essemus
xàv tJ 7tpoatp¿5Et ?ip.ev xaxo\", Vj xa\ SixaioirJvii
morli obnoxii , ob spontanen in peccalum nos im-
<■ Matth. viu 51.
» Matth. , xxvii, 52; vin, 23.
ь Matth. vni, 20; Luc. viu, 2t.
VARIEE LECTIONES.
40 aiei С. " àïStd) xxíjíiei conj. С , àïStoTTjit proposiiit D , 6i' àtSiixTixa mavull S. »* Post ípûxo;
O repetit оиаа expu'nctum. M Ó commale dislinguil post ípnuiá el lo6óXa. ** Lacunam codicis cxci-
piuui litterae Xenóv (sic). *■ Pro ávap-apr^Tou lacuna in О , sed ad Oram man. rec. Гаик (Ьарлртт^ои.
** lia man. rec. ad oram codicis, in cuj. textu xaxóv. Subinde ^ xa£ p. ^ xal idem.
VARIORUM NOTjE.
(fi4) Hucusque ms. Cotelerii. At tria jam perada tuv usque ad horn, xx, 23 ópu^jo-etv 'Avtiixe'«4
suni lustia, ex quo in cod. Oltoboniano inveni reli IsTîEuoev) haclenus incognilain , quam nunc рп-
quam Clemeniinorum partem (inde a vbb. bom. six nium evulgavi. Lacunas quae occurrunl, conjecian-
Ï4, 9a£veTai хартои{ ехуйоиза ei? тро9Т)У itáv- do explcvi uncisque inclusi. Ukesskl.
«7 CLEMENTINA.— HOMILÍA XIX. 15*
UTjiOivit, ttôv xaxàç ExoVrtdvitpoaipisEic ànaOeiaç A mo/tales piiniri non posscnius. El hoc modo, si
oííía TtixiDpfjOTJvai ц$] Suvajiëviov. ex consilio niali cssemus , etiam justifia oh in-
dolenliam magis imminucretur , cum qui mala foveant consilia immuniUlis causa pœnis ailici non
possent.
XVI. Ko\6 ££u.<uv itpoî xaûxa ïçtj • Пер\ itovr)poG XVI. Ad base Simon : De malo aliud quid din-re
*; ïx: 1хш Stspov àîyeiv. "H 5xi èÇ oùx 6vxtov aùxov babeo. Nimirum si Dcus euin ci niliilo l'oeil, bac
èito£t)«v ó 6soç, xal xaxà xoGxo xax6( 6 itotâai, 8ç quoque ralione creator est malus, utpotc qui non
to jxi] ôv iiroÎTinev ébat, xo\ xaûxa 6uvá¡xevoí aùxov existentem ejusmodi fecerit, quamvis liceret, cum
àâôbv теории хф xbv y'v¿[ievov p)6£V тсрбс xaxiaç faceré bonuin, si gciiituin ita créasse!, ul propria
npoaf p£9iv ¡5£av xExxïjaflai çuaiv. Ka\ 6 Штрос ■ Ti natura propensitalcm ad malum non possidcret.
Ц oùx ivxtuv aùxov irotTJaai irpoaipsjiv ï)(OVTa, öjaoiov 'lu m Petrus : Quod fecerit ex nibilo propensitatc
èixiv v xaxoîç xf,v xpäjtv irotfjo-ac aùxoç aíxtoí çaîvsxat eum quia malis gaudercl mistione composila cau-
xoO ■¡•Evojjiivo'j. Mtôtço'îv oSttjc хг,с á|X9oxépa>v étxlXú- В sam esse videri eorum, quae proveniunl. Cum ca-
o£wç, xo 8ià xí_ /stíps:v aùxbv Ы' ¿Xá6pou xaxüv dem sit utriusque solutio, poslbac explicabimiis,
titoÍTjirsv Gaxepov èpoGjuv. Ka\ ó SEuxw • Ei aùxe$ou- cur ¡la ordinatum sil, ul malorum pernicie garniere
oíouí eiroÍTjo-E xal xoùç àyyé\o\jç, 6 6è irovï)poî àx.i- videatur. Et Simon : Si et angelos libera: poleslalis
axi) xoü S(xatoçelvai,xa\ 6iàx!àpxUx£xt(jiTixai;'Oxi- fecil, malus aulcm Justus esse deslilit, cur impe
(if|iaç, 8i' où " xexíu/qxcv, ¿¡ç xaxot; ха'ршу çefvrtai. rio honorabatur? Nimirum is qui hoiioravil,obqucm
Ral б Шхрос -Et anoixivxa aùxov ó Oeoç äp/etv xuv hunoravit, malis gaudere videtur. Tum Petrus :
í¡io£wv xax¿axi)!i£ 386 v¿!1<!,i *ty xt(itüpíav Ыауыч Si post defeciionem Dens , ut similibus regna-
toîç ifiapxávouit хеХгиаас айхф, oùx ASixóí èoxtv. ret, lege constiluit ei prascipiens, ul pœnas pecca-
Ei 5É 5xi xa\ àito jxávxa xex£u,y¡xev, xo XPÍ'IU,0V i Xí~ toribus infligeret, non ideo injustus est. Quod si
u^saç itpostSsv, 5x: xa\ í| xtu.í¡ ixp8sxatpoç, xa\ S-t etiam post defeciionem eum honoravit, utile inde
íixaiov xoùç xaxoùf йтсо xaxoG SpxssOa: xaV ápapxá- proventurum praevidit, qui honoravit ; nam el ho
vovxaç ùix* aùxoO X'.¡i(op£ta0a:. nor temporalis est, et justuni malos a malo régi al-
que peccatores ab eo puuiri.
XVII. Ka\4££¡j«i)vM^xiixelfüVxa\o0x<ücavatp£Í- „ XVII. Tum Simon : Si sempiternus nonfiiit,an
xai. xi
_1 S-
x^î . ;
¡xovapxîaç, '
(ruvapxeuorji xa\*. êxépaî
1_I .— .. _Z - .
xïjç xaxà3. плп
non олсо шел
ipso ni
et timnirr>liiqn
nionarchix ut et Cttlinil'n
reliquat nv
ex milai-i
maieria
xi]v ó/.T,v Suv¿(i£u; ; Ка\ ó Пахро; • Ei 8ta?opQÍ ci-: xal; provenienlis polenliae consortium deletur? El Petrus :
oií£atc,6iá9opoÍ£t¡iixa\xaí;Suvá¡i£3tv, xalóxpsíxxwv Si siilManiiisililleruni, ililferunt etiam facultalibus,
ípxei xoú fjXxovoç.El Se xîjçaùx^ç slab оОо£ас,хйх£ tao- el poteniior imperat inferiori. Sin autem ejusdem
îJvajxoi xu^x^voudiv, ха\ ó[io£tü{ йуаво\ Ц хахо£."Охс 8ê sint substantia;, eadem potentia praediticxsislunt, et
oùx z'f3Í4 l30ûûva(iot, où xtjç auxí¡{ oiiuîaç v* cpaivovxai • quidem simili modo vel boni sunt vel mali. Sed
ùirfi fàp 'où Ar,u.ioupYoû fj OXt) eiç ofov tfié\i\ae хба- cum pari potentia non ulanlur, ejusdem quoque
|wu t,véx67j iX^H«- Ka\ ji^xi ye íaxiv elitetv, 8xt àel substantias non esse videnlur ; malcríes enim a
fjv oùeîa, ouoa OXt) " d>; в£ой xajutov. Où fàp Ssxtv Oeatore impensa fuit, in qualem muiidi forniam
ci^îîv, ôxi *• îjv [xa(i£tov], o-t àxxfijxov î|V 6 Oeoç, ille voluií. Ñeque contendí potest, semper exstiiissc
àÀXà àz\ ?jv U.AVOÇ 4pxü)v aùxîjç. Mb xa\ àt8:o; ¡jl<5- substaiiliam, quippe quae, ut malcríes, fueril Dei
Ivoî]11, xa\ ítA xaúxT¡ xî^ ùtoOîsei хаХшс äv Xeyoixo celia penaría. Non ením licet dicere, cam fuisse
ívxoj xa\ xoü Spxovxoç xal xoü [aI6íou.] Kal 6 £!¡müv cellam penaríam, cum inops esset Deus ; al vero
íipij • T£ o5v iauxov 1ъо1г[<зе.ч ó itovt)p¿í ; Ka\ обхшс semper is exsiilil solus illius dominus. Quam ob
ауабЬсо Oeoç, 5xt, eiStùç.aùxbv ктй xaxtp èaijxEvov, d rem et œlernus solus, ideoque bene еа dicerelur
Yivöpxvov aùxbv oùxàvsîXEV, 5xe (îi; à-£>.T)ç àva:pE9fj- esse vere exsislentiset dominiatquesempiterni.Tum
v« 6uvaxoç fy ; El тар èÇatçvin ou[a6¿6()X£ xai xaûxa Simon : Quid, inquit, si semelipse creaverit ma
xíXeíoí, xa\ 6ià xaûxa xéXsio; 387 хаЛ 6ti 'са5':я lus? An Deus el hoc modo bonus est,ut,elsi cogni-
«po<riroXE(uI хф втцпоиртф, <Ь{ èÇaiçviji ¡TO8úva¡«>c tum babebal, versalurum eum in malo, non dele-
аихц) -(tyowaç. verit, qui non absolutus exslingui poterai? Elenim
si subito simul cum eo faclus fuerit, et id quidem finilus eoque perfectus, ob ipsam causam bellaretur
contra creatorem, cui nimirum ab initio par natus erat potentja.
XVIII. Ka\ 6 Пехрос • "ASúvaxa X¿Y£tí " xat yàp XVIII. Excepit Petrus : Dicis, qua» fleri non.pos-
xax' ¿XEôv Ytvó(ievov aùxbv (bç èx6pbv un' aùxoû лроа:- sunt ; ncque enim eum paulo anie genitum ul ini-
peactaveXstv t¡8'jvaxo. Kai «poYívtóaxtJv yivitsbai aù- mtcum e consilio ipse exstinguere poluit. Ac cum
tVv où xaXbv, où " auvE/tópEt, eï jxîj npbç aùxtf> xp<) - praeviderel, eum non bonuui futurum, non sibi as-
VABLfi LECTIONES.
" LeR. ferlasse Si' 5v. M Vbb. où xîjç aùxf,i oùoiaç oddidi de conjectura. k' oiia oùx ûXi} 0. Ott
ьоп est in cod. *' ¡ло (sine accentu) seq. lacuna О. " où adjunxi ex conjectura.
433 S. CLEMENTIS I КОМ. PONT. OPERA DUBIA. Ш
sociasset, nisi cognovisscl, ita eum sibi fieri ntilcm. A aip.ov Yiv8|jtEvov t¡Tt¡3xaxo. Kai xéXEtoç k£jatcpvr(ç 4ç'
Ñeque subiln per semelipsum perfeelus evadere po- kauxoû Y£váT0aí oùx oTó; xe t¡v. 'Eauxbv fip-ô u.f¡ru
tuit. Nam is qui nonilum erat, formare se ipse non uv 7:XáxxEiv oùx kSúvaxo, xal xíXsto; ouxe kÇ oùx ov-
poluit, ñeque perfecius facúltatelo habet ex nibilo xtov ifev¿aeai"ct oû<j£av ExEtv " 6úvaxai, xal fEvvqxiv
oriundi, ñeque eum ortum »qua potenlia praeditum ûirapxovxa xi]> óaX Ï3oSuvau.eïv oùx ¿рвы; &v еГтоихк;.
rette aliquis dixerit. Respondil Simon : An non Kal ti Síjxajv • Mt,xt ouv xöJv zpáj xí к jxiv ; Kal ouxu>í
forte illorum est, quae ail finem aliqiiem creaban- 7TOVT)puv oùx"* laxi xaxov pivov ibç Coup nupl, àya-
tur? Hoc moilo malignum non est malum perenne, 6bv 8k xfl EÙxaipw; SuJítúiTi YÍ ' ызтгр y^ xal ei6ï)poç
ut aqua qui Jem igni, bona autem suo tempore ten« etí (lèv yswpYÍav xaXbç, e£ç 5k çivouç xaxój • xal f|
silienti; qaomodo et ferrum bonuni in agricultura, èirtO'jjji'.a oe eIç p.kv yáu.o-j; où xaxrj, e¡í Sa |ioi/£Íav
malum autem ad песет perpetrandam : etiam de- XaXsixíj • d){ xal xö çovîûaat xaxbv, àXXi хф çovsù-
siderium ad matrimonia ineunda baud pravum, ad aavxi itpbç 8 ¡5s6oúXEuxat xaXov, xal <) nXcovE^ía xa
adulterium autem noxium; ut et occidere nefas, xov, àXXà хф TiXeovóxxoiJvxi f)8ú • xal 5за xoiaûxa хиу-
quamvis pulcbrum ex occidentis cousilio; et avaii- XávEí xoûxov Ttepdyti xbv xpóitov. Toúxtp 8k хф Xoyqi
tia malum, quamvis dulce avaro, et, quxcunquc oüxe xb xaxbv xaxov etîiv, oùxe xö àfaObv àfaGov
sunt biijusmoiJi, eodem se modo liabenl. Sed bac B xur/íveí • kxáxEpov yap xb Exspov kpyaCExai. IWjxt
ratione neque malum est malum, ñeque bon ti m ye. " xi 6oxoùv xaxtoj ytvEUÔai EÙtppaivEt ulv xbv
contiiigit esse bonum, cum alteruiu operetur alte irotoûvxa, xoXáÊi 5k xbv juiaxovxa; Kal e! 48ixov
ram. Qui autem id, quod male fieri videtur, aiicto- 5oxîî xb kauxbv afairfjuavxa EÙçpatvEiv tl>{ Suvaxóv
rem délectai, ei vero dolores créât, qui paiitur? Et keriv , xal 5ii xoûxo ya).:-it 388 lEÍHEaOat ûko&-
si quis ob minium sui amorem quantum fieri polest xaiou iixaTtoû itepl xoû kauxbv /riYaTrnxeva^xivt"
sese oblectans maie faceré ptitaïur , cui non res oùx 48ixov cpaEvExat ;
esse videtur injusta, si ob ilium amorem per juslum
judicem gravius paliatur?
XIX. Et Petrus : Ipsi viriliter nos castigare debe- XIX. Kal 6 Шхро; • 'Eauxbv xpTj xoXdÊiv xoxe x?¡
mus, quando libido ad alterius noxam vult impel k-pepaxsia, óxav f] кта(Ьи.£а itpbç кхёрои ¡5Xa6T,v ¿p-
iere, scientes quippe malum delere posse ímprobos, ¡Mjaai 6iXfl, ElWxa 5xt " à itovT]pbç xoùç ¡ikv xaxoù;
ut qui ab initio eorura acceperit potcsiatem. Neque oveXf.îv Îùvaxat, аъ àpxf,î xijv xax' aùxuv е!Хтцр<Ь{
hoc malum iis qui mala perpetrarunt ; asl pœnain k£;ou(i£av. Kal оОта» xoûxo xaxbv xotj xaxà «paÇaatv,
animas eorum post peremptionem exspcctaniem pro q 4XX4 xb цеха xi¡v àvaipsuiv xàç фих«? aùxuv xoXa-
niale praedispnsilis omni cum jure aliquis dicai (ojxáva; 6ia¡xívEtv, xoûxo 6vxto; slvai /алс-ov 8txafu;
duram. Quare, ut dixi, ev i têtu г oportet alia injiisli- xûiv хахйс icpoStupiauivuv ¿pOdii ïx£iv £^01 Tlí "■
lia pro brevi voluptate, ne ob parvain Ixliliam Oü EtvEXEv itapatxEÎiOai xP^Î» <!>; íctjv, ppa.^z'.i( ji-
xterna luattir pœna. Tum Simon : An forte non piv <)8ovîii SXXov SSixov ърЬ; xb (jtij auxóv xiva ¿Àf-jTjÇ
exsistit, quoi! natura malum est aul bonum, sed mo Xaptv fioovïjç àï8Itp 7CEpi6aXEÎv xoXaîEi. Kal 6 Sipov •
do diflerl et more ? Ita apud Persas mos est iiiatri- Mfjxt ouv oùx Saxi xîj <pûaEt ïcovïipbv f¡ àâÔbv, àXXà
moniitm ineundi cum malribus, sororibus, Qliabus, ví¡ju¡) 8ta«p¿p£i xal SÖEt ; [Оихш] •* пара Шраач Biov
alias auleih ducere sxvissimum appellattir. Umle xb yaiAEtv цт)х£ра?, абЕХса;, виуахерас, 4ХХа; 5к
malorum non dcfinitorum Dei judicium non esse йзяЕр xaXtieirc[eKOV àJYopsÙExat.'OGEV xâiv xaxuv
potest pro omnibus. Et Petrus dixit : Hoc subsistere u.$i tí)pLo-¡xívtüv Tíiai xt]v kx OeoO xpítriv itpouSoxiv
nequit : nam omnibus exsecrandus videtur coitus oùx lixiv. Kal 6 Шхро; ïtpi) • Où Súvaxai xoûxo ítv-
cum matribtis, sieiiam Persan, qui parliuncula sunt CTXiivat • «3ti fip çatvExat, 8xi xb ¡«¡храоч p.£-piuaeat
generis humani.iniquitatem exosi eorum «iuris non (Ausapbv, xiv nápaai, ¡x¿piov unápxovxEj xoû itavxij,
capiaut. lia el Brilanni palam coram omnibus coeunl Ù7tb xaxoû ÉOou; xr,; (лизара; aùxiôv itpaÊu; xb
sine pudore; alii humana carne vescuntur sine fasti D 5vou.ov jii] avxtXajieivuvxat110. 'O; xal BpExxavol k(i-
dio; alii ea quae canes et alia nefanda perpétrant. (pavuç krcl itávxwv xotvwvoûsiv, xal oùx ai8oûvxat ■
Hoc modo non judicandum est de sensu secundum xal SXXot aapxaç avOpúraov kiOioustv, xal où |iu-
naturam perverso. Nam el occidi malum est, etiamsi oaxxovxat ■ 389 x*^ íxEpot xà xuvojv xal SXXa Sp-
non omnes ita dicanl , cum nemo ipse sibi dolores p*T¡xa itp&saoustv " . Оихш{ où xp^l aisOijast ùnbE9ou;
parère veut, nee poena ob furtum sibi inflicta ulitis xoû xaxà (fÚ3iv kxxpauE£3T¡ xàç xpisEiç icoisïs6ai.
delcctciur. Si quis ergo nullalenus concedit pecca- Kal yàp xb 90VEueîjvai xaxov ksxiv, xav p.1] isávtEí
iiim exsislere, necessario et tertium judicium ob ea Xáiftü3tv, ôxi (xt¡8eIc auxoiraOstv GéXst, xal xXoitfj où-
recle exspeclandum est. Quae cum Petrus dixisset, 8sl{ iitl xî) kauxoû хоХдзе( fj6sxat. Käv ouv ivb; où-
VARIiE LECTIONES.
" íxEl O- ** °í"< adjunxi ex conjectura. " lia leg. notai O in margine, u^xot ye in texlu. "xiv£ 0.
"' ôxi ascripsi ex conjectura. "¿1ха!шс xbv хахй; itpo8tü)pia[i¿vov (sic) ¿pOttic íx£tv e'™5vxoî О. "' Supra
lacuiiam, quam cxple\i vor, [оихы] signa "apparent. Forlasse legendum [jjj ñonne cl siguuin inlerr4h
aandr in- fine enunlialLoiUa ¡lonenduiii. co àvxiXap.6avovxat 0. " xal Exspot xuvcov xal SXXot äpfati
itpa3sóWv О.
ш CLEMENTINA - HOMILÍA XIX. 4«
Цтхке ¿HoXoyouuivou elvai ацорт^та, èf avarier,; A respomlil Simon . Die niilii, an <le malo ¡la tibi vi ■
xai xpitfjv xpfffiv r.pbi та а.иартткхата ¿pOü? Ian dealur?
itpoeSoxäv. ТаОта тоО Штрои eítoJvtoc, 6 2í{«ov атахр^ато- Oútcoí toi Boxeî ta хата xov icovr.pov eTvo*;
XX. Kalô Штро;- Mejivr]¡jic9a toù Kupfou ^pöv XX. Tum Petrus : Rccordamiir, Dominum no
xal ÂtoaaxaXou , «¡>{ èvteXÀijxavoi EÎitsv t¡(íív • Ta strum et Magislrum nobis prspcepisse : Mysleria
(i'jTtf(pta è(w\ xal toîç utoîç toû ofxou цоо çuXaÇaTs. mihi et fili is domus теге ciisloditc. Quare et disci-
ДА xal то!, oùtoG цдО^таТ? хат' (8íav èrcéXuE ttjç pulis suis scorsum regni cœlestis mysteria expli-
tùv oùpavûv ßaaikfai та u,u<rrt¡pia ". Xol Se, ito- cabat «. At impium esset, si revelarcmus tibi
Xejiouvti imiç xal ¡«|3ev bspov SiajxonoGvTi i¡ та ineffahilia, adversanti nobis et nihil aliud dispi-
<i(i¿TEpa еГте 4Xti6îj ívta, еГте фбибт), та ато>ДОцта cienti quam dicta nostra five vera sive falsa. Atta-
X¿vEtv, атгбгЬ euTÍv. 'АХХ' iva ц$) SaÇojaî tiveç tuv men ne circuinstantium aliqui credant, me non
írapíOTÚTtijv, arc aouvatw 7tpoç та úrcb aoG p"-rj6¿vTa posse responderé a le prolatis (similitudine utor),
ànoxp(vaa9ai (ттросатеыс 5(ap.T]xav(i>u.ai), ерш itpô- respóndelo, quando ex te aiidivero, quid signiticel
—pov irjv6av<í¡iEvóí aou, e£ то /ííj «Ы^еГ»- ?¡v, т( Sv erat malus, si non doleré erat. Et Simon dixit
èirnv Цг ô xorripdç. Ка\ ó Eijjuuv gcrj • Où&v. Kai ó Nihil. Tum Petrus : Nuin dolore et inori malum est?
DÍTpoí- ТАра f£ то TO>VT¡pov то àXycïv èïti xal то Respondí! Simon : lia esse videtur. Et Petrus :
6avsïv ; Kai ó Eíuxov • 4>a£vETai. Kai ó Штро; «* • Non igilur malum semper exstitit, sed ne exstitisse
Oix 4ра ¿itápxEí то 7:ovT¡pov àsl, àXX' oùôè prtv quidem potest; nam doleré et morí accidenlium
oitipÇai ouvarat ■ то yap аХут(аа1 xal OavEÎv TtTiv sunt, quorum neuiruin prascnli saluti est conjun-
<w(í.6aiv¿VT(,jv ** èjTlv, cLv ou9¿rep<ív ètti тохроуоцс ctum. Quid enim est doleré nisi non congruere?
390 sùjOEVEÎaî. Tí "fáp iartv àXyEÏv^TO àvapfioa- Quid antem mors , nisi separatio anima? a cor-
teîv ; T£ Sk 6ávaToj f¡ xwpta¡xbc «{""X^í **& et&jiaxoî ; pore?Neque igitur, si harmonía exsisi it, dolor intrat;
06T'o-jváp[xov£aco6!n){To àXyEÎv ísrtv то fkp Oavîïv nam mori ne omnino quidem exsistentium est, quia
oùSÈ 5Xh>; Ttôv ¿-apxTÍüv èarlv, 5ti Oivaxoç oùSév mors nihil aliud est, ut dixi, quam separatio anima;
èjrcv, <î)Ç ïçtjv, fl x^P'ifxbf фи^с ano «Ьратос, où a corpore, quae cum evenit, corpus quidem sensu
TU|i6avT0Ç, то [ikv ашца çOaEt avaÍjOTjxov ov Хиета«, expers dissolvilur, anima aulem sensu affecta vi-
^ fâ «{'"Х''! я'а8т]т<] ouaa Сшаа úrápxEt. "Oöev ¡ippo- verc pergit. Quare neque dolor adesl noque mors,
vfaç oUTijç oùx àXyEÏv ïarev, oùx ài:oOavEÏv, àXX' oùêè ubi harmonía exisiit, sed ne plantee quidem leti-
ttijv ßorivat eavá<ji¡ioi, oùx ертата io6¿Xa, o¿8a àXXo q ferse sunt, neque reptilía venenata, ñeque aliud
Tt TotoÜTOv, ob то tíXoí BávaToc. "09ev á9avaaíac horum quidquam, quorum finis est mors. Uiide
i-ixpaToúo-TjC EUXdytnc itávra тгТ0уот* çav^dETai. omnia recte créala videntiir praevalentc immortali-
"Oirsp xal ойтш; iorat, отсотау 6ixacoo'jvT¡c akía taie. Et hoc ita eveniet, quando justitia? gratia homo
4 avQporroç á9ávaT0? yivrâi t^ç toû XptuToG eI- immorlalis fit, regno Christi pacifico prevalence,
pT,vt[xf,c] Е1Нхратоиот,{ PautXEia? • ôte aCiToû xal í| qua niloqii idem lemperamentum ejus mile est, ne
xpáatí ебхратй« èariv, fva ¡xi) ¿Çsiaç [<риц] ¿p¡iá» • acres proercet cupiditates, insuper oiiaiu sapienlia
l-л тг xal fvuatî а'ятакттос, iva [íf¡ тс tiLv xaxwv non errónea, ut nihil malorum tanquam boniim ad
<Ь; àyaBov 7:[txpoirowûv] " te aXyouv íi-at, Iva u.1] servil u leni vel dolorem ferat, ita nt i Ile non sit
9vi¡toc f¡. mortalis.
XXI. Kai 4 E((iwv Ïçt) • Таита (ikv dpOuç Sçtjç • XXI. lîespondit Simon : Hxc quidem recle di-
icXljv èv тер vûv x6a\up où 6oxeï o-ot itav-bî itaûouî xisti. At homo in hoc mundo nonne tibi cujusvis
ScXTtxo; EÍvat о avSptoiro? ; Alfil) 6k Eir(9u¡iía{, ¿p- íiiali capax esse videtur? Dico aulcm cupiditatis,
TTÎç, Хиттцс xal tíiv toioútíüv. Kai ó Штрос • Kai iracundia?, luctus et hujuscemodi. Et Petrus : Et
та-Зта TUv аирбоичбч^ш èarlv, où t£5v àsl 6vtiov, li.i'c quidem sunt accidenlium , non xlcrnorum ;
XpT,ai(i«i)î 6è Tf¡ (J/uxí <m¡ji6a£vovTa vûv ЕйрЕЭ^тетас. D verumlamen anima? militer conjuncla jam iuve-
*Hte fip eirtOu[iia àx той irávTa xaXü; 8T¡u.ioupY^j- nientur. Etenim cupiditas ab illo, qui omnia bene
oavro; <iu(x6aívEtv тф Ccíxp угукятры, tva un' aÙTT,? creavil, opiQce animali unita est, qua ad inistionem
4y¿hevov upo? xoiv(üv£av tí¡v àv9pa»toT7)Ta " яХт]- impulsum multiplicet humanum genus, cujus electa
Búvtj, àç' îjç яХт^ос àxXoYtjç xpetTTávojv ylvizai meliorum mullitudo idónea redditur ad vitam
391 ",°*Ç atóvwv Jiuí¡v è-iTf|8siov •'. IIXr¡v uv£u a?tcrnam.Pra?lerea sine cupidilatc coitum cum mu-
è— :0-j(j.íar tíjv npoí yuvatxa xoiviüvíav oùSeIç 4v àvî- liere nemo faceret; jam vero volupiaiis specie homo
бе^ато* vûv ôè ^pocfáiíi fjSovTJç ¿>í еаитЛ xapií¿- sllii ipse gratificans illiusfacit volunlatem.llaque si
(Uvoí 6 5v9po)noî то àxeîvou ßouXr,u.a xotsl. IIXíjv quis cupidilatc ad legitimum ulilur connubium,
■ Marc, lv, 54.
VARIZE LECTIONES.
" Cfr. hom. xvii, 6. ** Vbh. xal ó IIítooc desideranlur in 0. ,k 9uu.6ev(5vtü)v 0 , qui deinde in texlu
¿sBEVEtaç, in margine yp. EÙa9EVE£aç. " т<5 О. *• Scripsi itftxpoitotouv] ob analogiam cum seq. par
ticipio , etsi T.[txpoTto:óv] usui melius respondisset. àXyiv p. ¿Xyoüv О. ,т ávlpto Ttornrav О. м iittTíj-
OEIOÍ О.
4Г> S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 4Ц
impie non agit, sed in adiilterium prorunipens ira- A l&» ttç tjj ЕшОиц.а XPô" «po? vó|u¡jt,ov y¿uí.v, oOx
pielalcm commillit, ideoque castigahilur, ut qui àd£6sï, Tupiç ¡xocjreíav Sí óp|xuv *• бииаебе!, xal Sti
male usus sit eo, quod bene fuerit ordinaltini. Si тойто тсцырЕТтас, ort тф '• хаХшс teOívti èxPÎ0*™
mili modo eliam iracundias concessa a Deo est vis хахы;. "Eti te 6ул1ы( f¡ еру*) iv <¡ulv èÇairceoOai çûnv
nos aggrediendi , ut ea excilemur ad peccalorum tysiv eCXtjçe irapà веой, Iva irpbç Suuvav ajiap^jxa-
nliionem. Verumlamcn iminodice qui ea utilur, twv ùrt' айттц еХхшцлва. üXí¡v áuiTpqi autfl tiç хрч-
injuste agit, recte ea utens justum peragil. At lu- tra[A£voç àSixcï, хат' àijfav Sa xpu"£voç T0 6txaiov
ftui quoque subjccli suinns, quo doloris esse pos- ly.-zzi.il. "Л/./.i xa\ y.'JTtTjç £3[лЬ SextixoI, Iva то au|i-
simus participes obilus propinquorum, mulieris, T:a6T)Ttxbv Ix^P1^ fcfí TS 8aváTt¡> olxEÍcov, -pvaixii; ^
те) liberoruin, vel fralrum, vel geuitoruin, vel ami- tíxvtüv i¡ á&Xifüiv fl yov^(üv î ç£Xb>v f¡ aXXtJv Ttvdiv.
corum aliorumvc. Commiseralionis enini experles 'Ета£тор, г! то uujjntáoxEtv oùx EtyouiV, ¿mavOpab
hominis naturam exuissemus. Simul reliqua omnia та» av eí|X£v ". 'Оцшс xal та SXXa navra otxEÍw;
apia esse reperientur, si considerentur modo a me E¿pe6<jjcTai íxovta> âv Vs °"'' ' éXeyov" è[itt]-
indícalo. votjOîj.
XXII. Tum Simon : Cur aulem et homines pra> XXII. Kal ó £!|Mov Д.а tí Se xal atopoi tsXeutw-
mature moriuntur, et morbi periodici veniunt, in-.u e,Vj xaX mplo5lxll\ „¿да, T(vovTa(, Iti иЛр xal 6a!
super el dxmones, insanix et calamitates multi- |iovs( xal uavíat xal таЮт] TOxvroSana xoXá£s.v |ie-
formes magna castigandi facúltate prxtlitx exsistere fáXü){ Suvájtóva úirápxEi ; Kal ó Штро{ • "Orí oi av-
perguní? Excepit Peirus : Quia homines omuiiio Optüirot та itávra aUTtJjv т^ f)8ovfl )(apt£¿|i£voi *Ita'
l.bidini suae indulgentes inconsiderate cocunt, et paTr,pí¡Tti){ xoiviovoüaiv xal oütwí f¡ tíiv атггсща-ыч
ila seminibus alieno tempore sparsis ex naturut хатабоХ!) axaíptoí emSoÖEtaa çuuixuç tí (xupta ex-
índole innumerabilia procreantur mala. Debebant ç úet xaxa. 'Exp^v 8à айтойс XoYÍÍEaOat , ort, új той
potius reputare, uii tempus definitum sit ad plan- çuTEÛsai xal o-rcEÎpai xaipbc enre<j8Eioí ¿opurat,
laudum el seininandum aptum , ila et constituios оитш xa't той xoiviiWjjai intTi)pêiu/>( Itfdpai ярои-
Cuisse dies ad coitum idóneos. Ilinc certe aliquis tpxEÍiovtaí. 392 "EvOev toûv tij èx ttjç МшОсеы;
Moysis tradilis perilus populum ob peccata aecu- караМзгш; (х:|ла9т|хш?, aÍTi(bu£vo$ tov Xa&v ¿xl
sans, noviluniorum secundum lunam el sabbaio- afiapr.a;, uloùçvEojxrjViâivTUv хата «X^vtjv xal ia6-
rum lilios appellabat. Al vero in principio mundi 6áxiüv inexaXíi. 'AXXà xal хат1 apx^í «oS хоЧив«
domines el longsevi eranl morbique immunes. ol SvOptüTW. ttoXueteïç te Ijiiav xal Svouoi. 'Oí^te &
Sed usu negligenter dereliclo, ülii illorum vicissim c à^xâvrEÇ tt)v itapaTTipijatv àitaXnrov, Sxtote хата
ob ¡gnorant.ain, ut non licuil, miscenles se, innu- 8ia8oxty и'Л ifvota« aÍTÍa [Ciç] ¡il] 6eTv xotvaivoüvTEí
merabiübus calainitalibus liberos suos reddiderunl uitb (X'jpia яаОт) та eoutûv Tt8¿aat T¿xva. "09ev xal
obnoxios. Quart: cl magister noster de iilo, qui a [Ai8ásx]aXoí ijjxuv тар1 той àx Y^^^í татрой xal
îialivilale excus eral el per eura vidit, inierrogan- àva6X£4<avTOî т:ар' айтой èÇETa[Çtov èpioTîasiv],
tibus, uiiuni hic peccaveril an genitores ejus, ut El" оито; îju«pTEV ij oi yovilç айтой, Tva TutpXbî
excus nascoreiur, respondit : Neque bic in aliquo YewtjO^, àitExpivaTO* обте оитас Ti f|¡iapT£V, oûte
peccavit, neque ejus genitores, sed ut in eo mani- oí YovE.jaUTOu.aXX' iva 8.' айтой çavept»efl <i Súvajiií
festarctur Dei poieslas, qux ignorantix peccata той вЕой TÎiî áYvoíaí tu(i£vT¡ та á[xaprí¡(iaTa. Kai
sanat ». Ac profecio ignoraniise causa ejusmodi аХт)вш{ áYvoíaí а.т.а та »taute уЫ-ca-i, tjtoi ту
rcscveniunl, quod videlicet ignoretur quando con- (ít¡ c£8¿vai tote 6eí xoiviüve.v t^ y«^"^' el x*9*'1*
juge uli oporteat, et an libera sit-a menstrua pol iÇ áifáSpou TUYX*vst' D^*lv * т.роЕ.рт,ха{ ъа.Ът\ -S
lutions Jam vero calami lates, qua rum antea men- ¿Yôtaç iirlv, où ¡AévTOt àx Trovripou ElpYaзlл^V0U•
lionem fecisti, ex ignorantia proveniunt, non e malo Прозат. 8è 8bî Tbv u.î] áfiaprávovra xal Xí6e töv (il)
peraclo. Concede insuper non peccanlem el accipe ■nii/ovTa, xal irpoi тЬ u.i) toíoxeiv xal 4XXou{ aúriv
non patienlem, alque eliam alios paliendi immunes D щаъейааи 8uva(iévouç EÙpîEii т\ Айт.ха Yo5v
ad et serviendum aptos invenies. Exempli gratia MwOotiî Ы Eùaé6£iav àita04]{ t8v nivra -riji СЙ«
Moyses propter pietatem totius vitae tempos con- 8íetíXeite xpívov. xal toùç AÍYunríouí 6t' á|Wf"'»í
smnmavit mali expers, et ¿Egyptios ob peccata pa «iaXOVTaí eùxaîi ¡Зто.
tientes precibus sanavit.
XXIII. Tum Simon : Hxc quidem ita sese ha- XXII!. Kai ó Sf(xcüV "Еаты ¡xev тайта ойтыс 6xetv'
bcant.Sed inxqualilas inter homines nonne tibi vi- Où Soxeï Hoi àôixioTatti f¡ Ev avep¿7rot; avo)¡wAia ;
deturinjuslissima? Alter eniin mendicat,alterdivitiis "0{ (lav Yip távETac, ôç & uXoute., 393 xaV.^
abundat , alter xgiotat , alter nimia valetudine pLkvvoTEÏ, xal [8ç 8è] UYiaívsi, xal оиЛ?«1""" taut«
fruitur, el qux hujusmodi innumerabilia in humana Tiva (jL'jpia èv t(J> àvOpw-.vq) ß£tj). Kai о П-тро»
< Joan. ix, 4, 3.

VAKuE lectiones.
'• opjui О. " то 0. " âv d (subnotatum) eÍ(í.ev 0. » X¿y«v (sic) О. " ev absque spiritu 0 1 4"
dein rc;wf,Or¡. " EÜpt¡( О , qui dein 8:ó p. S.a.
Л1Л CLEMENTINA. — HOMILÍA XIX. 4 H!
ОС auvoplí, <í> EÍ|Awv, Sti ttíaiv ехтЬс той охотой A vila reperiuntur alia. El Petrus : Nonne vides, Si-
•coùî X¿-po; ité(iit£tç ; Пер1 татрой ^àp f¡u.tov mon , le iicriini extra propositum sermones ñut
¿taXEfOpivuv, où èxTpoirrjv itoi^joaj irepl t<üv 6o- iere? Nobis eniin de malo colloquentibus, digre-
xoúvruiv áT07CT¡(xáT(üv tùv Xoyov eloTif^'tJ. nXt¡v xa\ diens disccptationem de iis lu introducís, quae sibi
e¡c aûrb èpw. 'O xoojioc opyavóv barrt teyvixuç ye- contradicere videntur. Nibilominuslibi rcupondcbo.
yo-Aç ", ívo тф èoojxévti) ipfevi aíwvítoc i) O^Xemc Mundus est opus artificióse factum, ut iiiasculo in
tExttj 64xa£ouç aiwvtouç uioùç. Oùx Eouvavro 8e eù- aclcrnum futuro femina pariatjuslosacaHernos Alios.
os6eîî" evrauQa алотеХеаОт^ас, e¡ u.í] rjoav oí evoíEÍí At pii hic ad perfeclionem venire non possent, nisi
o!ç eutxoupí¡oouetv. 'Ou.o!wí те xal íti тойто EÍol paupcres exsistercnl, quibus auxilium ferrent. Si
xal vooouvreç, &v irpovof¡oou«v. Kai та éÇ^ç той-ov mili modo et aegrolanles adsunt, quibus provideanl.
ií£pi¿X£t töv X¿yov. Kot 6£í|xwv Oùxoùv tjTUxtjTai Et eo speclaiit reliqua. Tum Simon : Quid ergo,
toîî Toireivoïç; Hpoj yip *Ь aiWTEXeaOTJvat б-.xaiouç paiiperes nonne infelices sunt? Male nimirum pa-
aùrol xaxouxouv-at. Kai ó Штро{- Eî tjv aiuvtoç tiuntur, ut jusli ad perfeclionem venianl. Et Pe
твтя£мо)0(с oûtuv, ати^а 5v f¡v ptylatT,. 'AXXà trus : Si eorum buniilitas csset aeierna, infortu
■про; тф xXf(pt¡> та татаглоцата xal ty¿)\io.?a av8ptí)- nium esset maximum. Sed liumilialiones el exalta-
Ttotç y^"011 • *9 í" âv u.r¡ apáoxr; 6 хХт|ро?, évíotív liones hominibus sorte atlribuunlur. Cui auluin
éxxX^twí xpijaapevov xal vo¡ií[iwc 8[aSixasáu.£Vov sors non placel, illi licet vilam, qua electa uiilur,
Tin» ùir' айтой uitaXXáfjat ßiov. Kai ó Sípcov* Tic ой- recle dijudicalam per semetipsum commutare. Tum
тос ó xX^poj, xal íxxXijtoí; Kal ó Штрос- Тойто Simon : Qusenam est illa sors, et ea quidem electa?
è-épou Xdyou i^yrâlç ioriv. DXíjv èàv еттрафтц, Et Petrus : Hoc alius disquisilionis argumentum
Set$al ooi 6uváu.eQa, itâiî àvaY£vvr(OElç xaV tí¡v yê- est. Verumtameu , si non velueris, tibi oslendere
VEOtv -J-aXÂiça; xal vou.i(Mi>; ßuuoac aícovíou TEÛÇfj possumus, quomodo geueralione commuiala ileruni
0(DTT|p!aç. natus tu recle viveudo selernam salutem adipisci
valeas.
XXIV. Kal ó Sífjuov тайта àxoûoaç Ifi) • M4¡ti XXIV. Quibus auditis Simon respondil : An non
vo(i£o|]ç, ¿>î è7zetS-ï] eîç exaarov X£çaXaiov Çtjtcov intelligis, quomodo capilulatim disquirens tibi ad
[at] 0Tjv£Tt6¿[Mjv «bç 7rXT(p090po'j(i£voî ètf' 394 -~-[jVJ proximum progredienti caput conscnscrim quasi
èpxifAEvov xeçiXoiov ; àXX' ayvoiac ooi tù " satisfactus? Sed dedi occasionem inscitiam tibi
T*í9eo6at icapcïxov, tva en' oXXo êXOtjç XEtpaXaiov, persuadendi, ut ad aliud capitulum progressus tola
toaoç wxoi)ç a-pwiac oou ua9¿>v (xíj отохоСйцеуо? С ignoranlia tua cognita non conjectans le dijudi-
xaToytvtboxù) oou. 'AXXà it£7rXnpoçopTju.é[vojv] vuv cení. Sed 1res cum jam pranerierinl dies, mecuni
f,8i¡ '" Tpttûv fjjiipuv ¡Л01 ouyx^Pl'ov» xa^ iXO(bv dissere et continuando ego ostendam te nibil scire.
î::"ç(u 0£ (jiTà8îv £!.6ота. Тайто той ïijjituvoç eîtovtoç Hxc cum Simon locutus esset et cxire vellet, paler
xal ¿Çtevac ¡aíXXovtoí ó èpioç ïçtj itoTÍ¡p- lipa^ía meus dixit : Paululum me ausculta, Simon, el
(лои, £í¡xwv, Етсахоиза;, ("j; ooi 9EX0V iorlv, -0- postea, si lubet, proficiscere. Minini te initio dis-
pEÚou. Mí [v/T [i.i.:, ¿>í t4)v 4pX^lv лр^ ^íí Стг^т^стелос, putalionis, quasi me non coguoveris, divinaiio-
étç (А^тао it£ípáv или Xa6ùv, itpoXfjiiEic u.ou хат£- nes meas conlempsisse. Sed jam cum alterius
çEp£ç. Kai vuv 6è iitaXXf(Xojç àxoûoaç ttjç {t¡T<¡o£(üc partis disquisitionem audivcrim, reclcne tibi sla •
xal Détpov " iv ¿7T£po/í¡ YV0'Jí xa^ айту тй àXt)- tuere videor annon, si Petrum tesuperiorem cre-
Oeûecv vuv Sou;, tí oot <pa(vQu.ai ¿pOû; xpfvEtv eî- diderim, eumque verum dicerc coniilear ? Si qui
6toç, fl 06 ; Et plv yàp dp9tôç xpívavTa |xe tpaÍT¡c, dem rccte me censere dicis, noli pacisci, ne vi-
fiT| oxivofj, iva p.}] 9aívT] '0 •npo£tXr1[jLu.évo{, 6 xal
dea ri s quainvis praïoccupaiiis vel ex consensu et
|i£tà óu.oXoyíav îjttojv " ouvO¿oOat ¡xi] 6¿Xb>v. Ei vielus nolle concederé. Sin Petrum in dispuia-
è" Sipa, (xi) ¿рвйс töv n¿Tpov iv итарох^ t^ç Çtitîj- n tio»e superiorem esse non recle ostendebam, per-
oeují à7t£çaivo(iTiv, où 'rjiiâç it£Íoov, itü>{ oùx ¿рвш; suade nobis, quomodo non recle censuerimus, aut
èxptva|A£v, t¡ той {цтеЬ айтф ет;1 Ttávrojv р.т| яайог], noli cessare a disquisitione coram omnibHs, cum
èiret êorat oot ехаототе <¡TT(opivq) xal auvrtOE(x¿vt¡j. tibi allerulrum eligere licebit , aut superari aut
"H ôï -h aiosíjüai ¿yet: à~b návrtov töiv axpoaTuv componere. Sed tu ferlasse pudere coram omni
àvrl ¡is.ylTcr\i; тси.ыр!а; xaTayivdjoxofAivto xal i,ayr\- bus audiloribus maximam pulas pœnam ci, qui
jiovouvTt ùitù ouv£iSt|0£ii)î ** tIjv oeoutou àXy£Îv фи- dijudicatus est, quia partes maie egerit; et ex con-
X<¡v • tù yip vEvtxTJoöat ípY<¡> eíScuív, töv 6e t-itay- scientia dolorem patiatur ; nam victum te esse rc
YeXX¿(ievóv oou Xíyov •Tjxoúoajisv. Пара; y°ûv oùx oí- ipsa scimus, cum orationem a te prolatam audive-
рли, aï Е7Й tt)v Ç-fjxrjotv 395 iXOeTv , ibç ùîaxou , rimus. Prseterea quoque non credo te venisse
àXXà ярб; тф Soxîîv p.í¡ atTtâaOas •* èÇtàiv £7iav£X- ad disputationem, quemadmodum promiseras , sed,
Ô£tv ùitaoxijoai •*. ne arguaris, redilurum te exiens promisisiK
VARL4Ï LECTIONES.
" YE-pvû« 0. " lia scrib. monet amanuensis codicis 0 in margine, аоебЕГ? in textu. " той О. 1 VBV
Sí О. " матрос О , qui deinde xal tí p. tí. •• ïva jx4j caivrj dedi ex conjectura , êà où tpaivT) 0.
Tav 0. " ovivei87¡á«£wí 0. " aíxetoOai 0. ,v ùr:£jxr,wt 0.
447 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DURIA. 448
XXV. Ac Simon, cum hace audisset, pra- ira A XXV. 'O 8è St|xwv taûta àxoOeaç ù-b tpxhi toùf
deutibus strideiis tacite abüt. Petrus autem cum ¿SoVcaç ßpilCac, aiwrabv £7Я)ре0вц. 'O SI IUtpoç
non paucum lemporis dici superesset, aegrotis ad Itt upa; oùx оХ(ргц oüttj; tôv toXùv 8x*ov XelP°-
sanandum manibus inipositis, nuiltiludineni di- 6Eff¡aaí irpbç Caiiv xal àiroXuaaç, p.Età twv aviv-
misit, cumque familiarihus doniiim ingressus con- T¡9e<jr£pti)v elmùv oíxoi exa6éaoi¡. Kal 6f| tij «ov
sedit. Tum coniilum unus, cui Sophouia? nomen : áxoXoúOtüV Sotftovíac •• 6vo¡ia Itpi) ■ ЕШгщчн, Ш-
Benedictiis, iiiquil, sit Dens, qui te, Petre, elegit, tps, о Oeoî, ó ixXs5á(ievóí яг xal aoçiaç àvamrj-
ut probi sapientiae acquiescera possent. Nam veré attiii p.èv êvexev xtüV EUp/tojióviov аХт,в<л>с yap [is-
niagnilice et cum patientia contra Simonem dispu- faXtoç xal àvsÇixaxioî SiEtXéxoï]« M Tïpbj Sipiva.
tasti. Nunc a te petimus, ut el nobis de malis col- Kal f|piv Se itepl irovr)puv SiaXExÖTJvat se àÇioûjiEv,
loquaris, speranies genuiniorem te nobis faclurum èX7r!£ovt£ç Yvâuíitepáv e£ *lt"v T0V таР^ aùtoû èx-
sermonem, non aulem jam liac hora, sed eras, si çavat Xáfov, xal тайта oùx aÙTÎjç upaç, àXX' aû-
tibi placet : etenini parcenduni tibi est ob labores, ptov, et aoi çiXov èstfv ■ аиучтоахорлч yàç> tsoi Su
quos in disquisilione perlulisli. Respondit Petrus : •coùç èx tîjç frjTf, jeu)ç xou.atovç. Kal 6 Штрос • E¡-
Scire vos voló, inter ipsos labores eum acquie- S¿vai ùjjtâi 0¿Xa>, 6ti ó p.£tà f¡5ovt)c tojíwv ti ùtc' aù-
scere, qui lubenter laboral, cum, qui invitus ope- В tuv tüv xap-atcov àvaicaÙEtat, p.}¡ itoiuv Se & jioúXí-
rclur, in ipsa quiete vel maxime laboiet. hoque tat un' aùtîjç tîjç avaitausEiuc xa¡¿VEi ta (¿¿vista.
maximam mihi recrealionem prxbelis, si me de iis "Qtte (toi ta (UfáXa tí¡í àvanauoEtoç х«р'С£<Л* "i
colloqui facilis, qua: mihi in deliciis sunt, lia de fcp.ol tf!Xa 8iaXéyEa0at TOiouvtEC. IIXí;v Ы\ tf¡ irpo-
consilio ejus satisfaeli et lassitudini indulgentes aipíaii aùtoû èÇapxEaflévtsç xai tolç xajiitoic
rogavimus ut in noctem differrel, quemadmodum auYYvovtEç eíc tty/ vúxta ", «Ьс aùt<J> ЕОос í¡v itpbç
mos ei erat cum familiaribus colloquendi. Ac toùç уща^ькерощ] Xí^ssOai, tf,v úTápUEdiv fEvé-
postea eibo sumplo ad somnum conversi sumus. rfai f)£iwja¡i.£v. Kal Ы\ áXwv jA£taXa6oVtE{ £¡c
Stwov [etpá]m]p.Ev.
HOMILÍA XX. 396 'OMIAIA K'.

I. Ubi noctu surrexit, nobis expergefactis con- !• Núiewp 8e Siavaitij xal Siuirvíua; г,р.а<, xaO-
sedit secundum morcin el dixit : Interrogate me. euOslç suvíjoioí íí¡ít) • DuveávEoflé jxou, яер\ ¿v
de quibus lubet. Turn Sophonias primus ei dicerc PoOXeœOe. Kal à Sotpiovîaî aûtw icputoç l^pÇato-
incœpit : Explica nobis disecre cupientibus, quid С ^^» 8vttoç 6 rrspl -яоуцроО Xayoc éêi, етабкцойлу
reapsedemalo sit senliendum. El Petrus : Jam, ^¡xïv ¡laôsiv ù^YI'011- Kaló Ué-zpoc- "Шт\ ¡jlev,
inquit, in disputation« cum Simone habita id dc- Efi), xal Sii tîjç лрЬс Iíu.tova SsaXéÇEtoç ÈÇicpTjva, tu
monstravi, licet varus in capitulis non perspicue Se ajv ixèpoiç xEçaXaioi; ta rapl aOtoû s!pT)xávai
apparuerint, quae de eo disserui ; multa quippe où irâvu аафшс atpiütiffÖTi • тгоХХа yap XEçaXaia lao-
capitula quibus vis déesse videtur aequo veritati, SuvajAEtv Soxoûvta toi àXTt0EÏ aiioû tou аХ^войс toîç
eliam inullitudini nolitiam aliquam veri suppedi- Tzkelon T-.aoí/zi ttvà Yvt"!riv' ¿bars, Êàv vûv ùp.îv
tant : ila ut si nunc vobis dicam, quae tum Siinoni еГяш, & tát£ (XEtà TtoXXtûv eipijXE'.v XE<pa\alii>v тф
dixi per multa capitula, nolite credçre, vos eodem £{u.wv[, p.}] oÎTjeîjtÊ Гот) aOt^ tip;|j tEttjxîjaOai. Kal
modo honorai i ac illum. Et Sophonias : Recle, inquit, ó Eo-ftüvíac • 'OpOuî, Ест), XeyeiC" f-l vûv -j-àp í¡p:ív
(licis ; nam si nunc nobis ex mullís tunc perhibilis èx icoXXûv tbJv tote EÍpr]|x¿vüjv XEâXatuv àçop!-
capitulis dclinis, quod verum sil clarius ostendes. Çeiç, aùtS tS àXï]6Eç тоЦаЕ1с çavEptbtspov.
II. Tum Petrus : Jam audile, inquit, veritatem II. KalôIIétpoç" 'Axoûjats, 1<рт\, toifapoûv tîjç
de recta mali harmonía. Dens duobns regnis defi- îtspl toû TOVjjpoü àpp.oviaç ti)v aXfjÖEiav. 'О 0eöc
nilis duo quoque aeva conslituil, malo praesentem Súo ßadiXstac ópíaac xal Súo aitlivaí auveirrfjoato,
i;> nix I и m assígnans, quia brevis temporis spalium " xp'vaí ttji тюм^рф бЕОоова! tbv itapóvta xóctjíov Sii
permanct celeriterque transit, bono autem se dati) p.ixpov t£ aùtSv EÎvai xal яарарх£зва1 ¿Çitoj, t(J>
lurum promisit niundum futurum, grandem quippe Si ауабф dtúeEiv CiTâxEto tbv p.éXXovta aùova, âts
alque aelernum. Ac neminem creavit libero arbi Sîj ¡¿¿-yav 5vta xal àtîiov. Tov oúv ävSptünov aOtsÇ-
trio praedilum, ut facúltale polieret inclinandi ad O'JUIOV e7ÍOÍT¡3EV, e7tltT¡0£tÓtT¡ta ЁХотта V£Ú£lV Tzpbç
agenda, qua: ei placèrent. Et corpus ejus tripacii- &? ßoOXEtai itpa^siç. Kal tö plv aiou,a aù-oû èsti
lum est, cum oríginem ducat ex femíneo ; nam tpip.£p£ç, èx OtjXeîoî È"xov tí¡v Y¿v£atv. 397 "EX"
aOeclum est cupidilate , ira , luclu el quae ad ea ■yip èm6uu,iav, 6pyi\v, Xúror)v xal ta toutotç i-r.6-
pertinent. Simili modo spiritus cum non trium gc- (ieva. TS 8* TtvEÛîa xal aùtS où tpitoyEvkc 5v, àXXà
nerum sit, sed triplex, oi lus ex masculo cl capax rpiu.epèç, èx toû a£p4voç ?x£l tty y¿vesiv, xal Se-
est raiiocinandi, cognoscendi, meluendi et «опии, xtixöv èsti Xo-yi<Ju,oO, Yvúiieiüc, ç<56ou xal tuv xoù»
VARL€ LECTIONES.
M So'foviaj 0 , ut cliam infra consumer. •• Nolui sciíLctc 8'.;X¿x0r,í. »' vúxtav О.
Ш CLEMENTINA. — HOMiLiA хх. *:;о
wiç èito.évaw. 'ExaTÍpa Ы twv TpiáotüV [xíav í-/si д <(иж hue pertinent. Unique aulem tiiaduin e»drm
ïl]v puav, (bç elvai töv SvOptuiiov èx cupa¡j.ÍTii)v radix est, ita ut boino dtiabus comroislionibns, fe-
6úo, 6r(Xe£a; те xal Sp"(5svoç. Ato Sí) xal 8úo айты minei cum masculo, compositus sil. Quapropter
é8o\ rposxéeêav, v¿¡jlou te xai ávo[i.£ac ■ íúo те fia- ctiamduœ viae, xquitalis ac iniquitatis, proposita;,
siXeíai <I)píff8ijiav, <| ¡Aev oüpavuv XeYOjjivwv, ^ Se duo quoque régna definita sunt, alterum cœloruin
tüiv iiA t^í vüv padtXeúovTUV. 'AXXà xai 8úo ßaai- appellalum, alterum eorum, qui nunc in terra re
Xeïj iTa/oijuav, 2)v ó ¡ièv той irapóvroí xa\ irpojxai- gnant. Ac similiter duo reges constiiuli sunt, quo
po\i xís¡jlou v¿(itp ¡JaíiXeúeiv -/^'Р^о^г^тац ¡к xa\ rum aller prassenti ac temporáneo mundo regnare
ê-jt* óXéopq) TrovTjptôv xafp£tv ixpáOT) ■ о 8k етерос, et pernicie malorum gaudere lege tenetur; aller
xa\ айтос flaaiXeùç uirapxtuv той etrojievou oîuivoî, atiiem, rex et ipse, futuri quidem a:vi, universam
eiápfet 7:öbav àvOptîrawv tp'jucv, èv тоц ïcapousi diiigit naiuram bumanam : qui libertalem agendi
•àp твхррт\п1ач Ixeiv où 8'jvá¡xevoí, [àXX'] û>ç t£ç cisi in prœsenti non babel, nihilominus de utilibus
тот' ¿orí XavGáveiv neipá){tevo{ та aujxtpépovTo ou¡a- suadendis latenter sollicilus est.
6ouXeúet.
III. Twv 8e 8úo toútiov [ô ÏTepoî] tov ÏTSpov èx- III. Hornm duorum, Deo ordinanle, alter alteri
6táfeTot, веой xsXeyjavroí. "Exaoroj 8è tôiv àvOpcô- g vini infert. Quisque autem dominum facullatem ba
ntov èôviiiav iyßi, [exe£v](¡> aUTUv, ф ßoiiXitai, iref- bel, eorum rui vult obciliendi ad bona perlicienda
6e j6ai itpbi то Kpáaaeiv а^ава *) xaxá. ПХ4|у eàv aut mala. Ac si qiiis bona faceré sibi eligit, pro-
та ауаба tic itpáaseiv ïXijTai, той eso¡iívoo агуавой prietas redditur futuri boni regis ; sin qiiis iniqua
ßastXc4i>{ Y'VSTal хттцха* et 6e çauXa irpaÇeté tiî, perpetret, prxsenlis mali lit adjutor. Qui quidem
той itapovroj '* ytvíTai там/црой йтацретткдя. "0{ ôi' cum propter peccata justo Judicio eum puniendi
àpaprlaç xpiaet 8ixa£a tí)v хат' айтой Xa6ùv àÇou- acceperil facullatem et ante xvum xternum ea tili
aíav xa\ гсрб той piXXovToç o!â>voî беХ^иас aúxíj .cupial, in bac vila castigando gaudet el quasi suo
XpTj<r9ai"'àv тф vüv ß£w xoXa£iov f,8eTai, xal 398 ü; ipsius desiderio graiilicans Dei voluntalein perficit.
I8ij xaP'-WiJl£VOí ii"8u|x£a t4¡v той веой p\>uXT|3iv Alter vero conditus, ul justorum imperio gau-
ехтеХе!. 'О 8è етеро? em 8ixa£wv е$ои<т£а x«£pe'v •• deal , bono qnoilam invento inagnopere la-lalur,
8ri¡iioupYTl9e^C> Síxaiov eupiov ¡«таХыс euçpaîveTai, ciimque vilx asterna* salval, el ipse vero qua»i sibi
ewÇtdV a¿Tov àï8£ti) Çwîj, xa\ aùxo; Se tbç еаитф xa- indúlgeos amoremerga eos inDeum referí. Atlaineii
pi£d¡xevo{ t$)V йтар toútiov e£î 0eiv àvaçipei x¿Plv- quivis injustus converti potest alque salvari, quili-
'EÇejri 8è raxvrl a8£xc¡> цетар.еХг,веут1 очиСетОац xal bet vir Justus peccata cominissa pœna luere. Hi
itavrl 8ixa£w àv8pl èirt тгХеита£а? ар.арт£ас 8íxrÉv С quidem duo duces veloces Dei malins sunt ad anli-
¿■náxEtv. nXijv ol 8úo f¡Yep.(5veí outoi Taxeíai x£^P¿í cipandum promplae, ut ejus voluntalein exsequan-
etsi веой 7tpoXa¡i6iv3iv èmOujjtouaat, то айтой 9¿- lur. Quod ila se habere, dictum est etiam in lege
Хтцав èittTeXetv. "Ort 8e тойО' ойто>с S^si, efp^xat ex ipsius Dei persona : Ego occidam el ego vivere
xa\ тф v¿(u¡j ах чгрозмтюи той веой ■ 'E-¡i> аяс- faciam ; perculiam el ego lanabo ». Nam veré oc-
хгегы xái i¡¡r ясности)' яагаСы, xáyio Idacjiai. cidit et viviiicat. Occidil autem sinistra, id est per
'AXti6uí Yip àTOxte£vei ,l xa\ Ctüoôvel. "Ai:oxTe£vet malum, qui l.riaii tenelur impiorum exitio. Viviii
(lev 8ià tt,ç àpiirepaj , tout' lari Stà той 1т\ хахы- cat autem et benefarit dexira, id est per bonum,
oei tuv àueSciv xalpeiv xpaOivTOi itovtipou. Ewêi 8e qui ila crcaltis est, ut bencucenlia el salute justo
xa\ ейер^етеГ 8tà tt¡c SeÇiai, tout' Íoti Stà той ite' rum gaudeal. Al hi facúltate pulientes non extra
ейеруео-Са xa\ (Л)тт]р£а Stxafuv x*£psiv вгцлюиртрг!- Demo exsistunt; alius enim extra eum principalis
eévroî •* ауабой, Eia\ 8е outoi та? оО&£ас Exovtsî est nullus. Neque auteni ex Deo ul animalia pro-
ойх §£-o>0êv той веой • ouSk ykp Iirctv етара tic «РХ^- jecti sunt, cum »qua pollercnt potestate ac ille :
Où ¡xl]V ато той веой ¿>í Сша rcpoe6Xí¡0i¡aav, e(A<58oôt neque exstiterunt per semetipsos contra illius vo-
yàp айты îjuav • ойте au|x6e6TjXáaiv айтор.атш{ n luiitatcm genili, cum ita summum imperium ei lol-
«api t1]v айтой ßouXijv увТ^йтес. 'Етте\ то ttjç 8и- lerelur. Sed ex Deo quidem projecta sunt priora
ví¡x:wí айтой ¡liY'*»07 ау^рт^то Sv. 'АХХа а^Ь той quatuor elementa, caliduin el frigidum, huiniduni
веой jiev itpo6¿6XT,vTa'. та тсрыпзта orotxeía tí j- el siccum. Quareeliam pater est cujusvis materia»,
вара те те Oep¡jAv xal 4,UZP')V) uypov те xa\ $i)p6v. ut <|uœ mistura evenerit secundum ejus senieiiliam ;
"09ev 8t) xaV пат1)р Tufx*vet 7:азт)с oú»£a; ouotií commistis enim ipsis consilium extra nascebalur
■p«b[itii ттц хата tíjv xpämv ïÇto таР xp«Ö«"v ut fetus. Malus igitur in fine pracsemig miimli
aÙTOÎç WC T¿xvov í¡ лроа£ре«с tftwiflu. 'О ojv inlegre coram Deo vivens, cum jam non pertineal
TOVT,poî «pu; ты "399 теи EveoTtÖTo; хозр.ои TÍXet ad solam iniquitalis substantiam, insiauratus potest
йтоир^за; a{i£u.TCTiü; тф вей, ате Sij ой \uiî ой- bonus fieri. Eteiiim jam non amplias male agil.
• Deut, хххп, 39.

VARL£ LECTIONES.
•» napívoô; О Vbn. вЩ xP^Öat add. ex conjectura. •• x¿ptv О. " àitoxTevvei ser. О. Us е«
(ubinJe. ST.awjp-jTjOivTa t). " та U.
m S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. И.Ч
quanquam malus est , cum lege facilitaient acce- A 'iaç &v xr¡c izphç xaxEav jaovtjç, (letaeu^xpiOeVc iva
périt male ageiidi. 0¿{ YevésOai Súvatot. Où8e yàp vuv xaxóv xi icoceí.
xaf tot xaxo; wv, vojiíjiojí xaxooxeív EtXïiçùi xt¡v
iCoviíav.
IV. Qua? cum Petrus loculus esset, Michseas, qui IV. Tauxa той Штроо eïiroVtoç, Mtxaiaç, xo\
el ipse ex comitum numero erat , interrogavil : aùxoç TUv axoXoúOtüv tic uv , ewjOexo ' DíOev oúv
CJnde igilur fit, lit homines délinquant? Respond il •cotí àvOpwiroiç то áp.apráv£iv ; Kal 6 Петре; Eçij*
Petrus : Quia ignorant sc pro iis, quae male ege- 'Ex той àfvostv, Sri irepl w icpaaaouai xaxu;, xpt-
rint, in judicio pciiilus daturos esse pœnam. Unde, [asw; yi]vouívt); T.ávtwi; xoXacrf)Y¡vai lypuaw. "OOev
queniadmodum alias di.vi , eliam piolcm habentes xai tt¡v èni6up.£av, ¿15 SXXoxe el[nov], 8iaSox*¡v fi!ou
cupidiiaii indulgent, ut evenit in occisione tenero- Exovre;, xaútriv itX^potfopoüdiv, ¿>; etuxev f¡u.[ápwv]
rum ¡nfantiuni vel in alio decipienle peccato. Nam, raíStov свора, ^ SXXtj xivl xüXaxsiroúat) à[tapx£a.
ut modo indicavi, se judicalum iri nescientes, quia Tt¡> yàp ayvoeiv, foi xpívovrai, (I>; tpOáua; eîitov, 8ià
nihil est, quod ipsos terreat, properant ad libidini то 4ço6ov TÍ¡v èiti9up.£av où vo¡i£p;iü; TtXijpouv inrí-
temeré atque illicite satisfaciendum. Ideo non Dens YOVTai. "ÜTtE o'Jx о вгос xoxo?, ó xaXtôç ве\; xt¡v
injustus est, quippe qui cupiditatem ad vilain pro- àm6uu.£av, iva ítaSoxí] ß£ou -(è-iiytai, àXX' aixol
pagandam bene ordinaverit ; at ipsi sceleralissimi, àae6éffraxot, oí тф хаХф tt¡; ето6ч}л£ос XPT^4JLSV0*
quippe qui ahusi siut eo, quod in cupiditatc bonum хахш;. Ойты 54) xa\ eid tí¡; ôpY?); ït" XoYÍeaoOai,
est. lia tensen debet eliam de ira ; qua qui recle 5ti SíxaítDj piv a'JTÏj ti; xpi^á^vo; , ¿>; Emotiv,
utilur, ut licilum est, non impie agil, sed ultra ейаебеГ, Ttapà 8è то pixpov èÇeXQùv ха\ еаитф x<]v
inodum progrediens judicio obnuxius peccat. xpíiiv Xa6ùv àie6eî.
V. Iierumque Sophonias excepil : Longanimilas V. Ка\ o Eoyojvía; rcáXiv Ifi)' 'H рлхровир.!*
tua, domine mi Petre, nobis animiim addit, ob ma вой, xúpié или Шхре, 7taf¡5r]a£av f¡p.tv /apCCeirai,
jorem flrmiiatein de alus mullís le interrogando axpiGeía; X*PIV xir:a iwXXi ít'JvQáveaOaí sou. Д10
Quare omnino cum ûducia te explorainus. Memini 6a¿fouvxe; icavTi xpínto xf¡v èÇéxamv 7roioú|ií6a.
quippe Simonem beri tecum dispulantem asse- M¿p.vr¡p.ai xofvuv, (Iií хвес S!p.uv rcpoç as xt¡v Ít)xt]-
ruisse, malum, si a Deo genitus sit , consequenter aiv Ixwv E-fT), 8x1 ó TOVTjpoc, sí ало той веой ytylv-
esse deberé ejusdem essentia; ас genitorera , vïjxai •*, ахоХойбш; xtj; auxr,; тф itpo6aX¿vxi tuyx«-
ideoque bonum, ñeque malum. Ac tu respondisii, VEi oùo-£a; , 400 xa^ ¿Т^Об; 6çsiXev EÍvat , xal oùxl
nequáquam rem ¡la sese habere, cum muiti ex bonis q хак<5;. Xù 5¿ аггхр£-«о, ¡ií] Ttávxto; ойтшс éxeiv,
gignerentur malí, siculi ex Adam duo exstitissent, хавйхс ttoXXoI ¿5 àY<i9à)V,xaxo\ усуушмтас, йатар èx
alter bonus, aller malus. Siinoni autem arguenti, le той 'A6ip. èitoloî tiveç 8vxe{ 6ûo èYEvvfjeïjaav, uv 4
exemplis uli bumanis , respoudisii, neque illud, p.èv i^v xaxbj, ¿ 6' à-fadoç. Той 6k Iîixmvo; oîxiaaa-
Deu 111 gignerc, eo modo esse admitlenduni, quippe u.£vou, 8x1 ávOptüTtívoic ёхр^зш irapaSEifuaeiv, àitE-
quod exemplum el ipsum sil huinanum. Ego autem xp£v(i>, 3xi Toúxai тф Xáyw ойбг то Yívvrjiíai 8eov
Sophonias Deum gignere admitió, malum gignere itapo8á|aa{lai 8sî • avOpióravov fàp xal тойхо x8 да-
eum non concedo, eliamsi inter homines boni gi- pá8Eiyp.a. 'Ey¿> 6k ïoçcovîaç xb p.èv yevvtôi Osiv
gnani inalos. Nee tarnen credo , me absurde alia 7:apa8áxo[xai , xb 6s xaxbv уЕмуг,аа1 об irpoi£e[Wi,
eorum, qua; hominum suit, Deo attribuerez alia xàv x£i)v avOptüTOüv o£ àyaOo'i xaxoù; yevvojji. Kai
non, cum allerum, gignere, concesseriin, non ¡la ¡xi) roi vop-tiaç р.Е аХ8уь>* ^¿Jv àvOpojitoiç 8iaçspi5M-
alierum, dispari modo gignere. Nam homines libe- tü)v Evia |ikv тф веф àTco8i88vai, Evia 8e oS, ènei8i]
ros ut par est dissimiles ipsorum consiliis haue ob tí> plv fEvvi-jai SiSiüjw, т8 8è ävöp;oiov абтой yewt¡-
causam procréant. Cum quatuor partibus coinpo- (jai oùx атн>8£8шр.1. Ot p.èv îp SvOpuTroi xaxà xb
nanliir, secundum varia anni témpora varie eorum e'ixoî àvop;o£ouî xaî{ èauTUv Tfvtbpiaiç yewSiSiy utoù;
corpora verluntur, ¡ta ut in corpore humano secuii- D Sii ToiaOxiriv aix£av. 'Ex xEüaápuv yàp ouvEoxuxei
dumquodvisiempusid, quod anni lempori proprium p.Epâ)v xaxà xài Bia'fipouç xpoitàç 6ta<p8p<i){ xp¿-
sit, crescat aul decrescat congrueutem niisturam novxai xà вчор.аха, ¿i; xai ,e àv àvOptuitsujJ иш(лах(
delens. Nam semina temperalorum non semper ila xaO' ïxanov xaipov xb tîjî Tpoirtji fSiov aûÇaviÊvov
permaiieniium alias aliler commista segregantur, ij iXaxxoûjiEvov TTjv <j'Jp.[xsxpov xpâatv àOsxEÎ. Tuv
eaque secundum temporis mistionein et consilia se- yàp auYxpajiáxiov " oùx шиаитшс oe\ 8iap;evávxtov
quuntur si ve liona sive mala. Al tale quid de Deo non xà a-7:¿p¡Jiaxa uXXoxs äXXtjv í-ôvza xpäaiv ат:охр£-
est slalueiidum. Nam cum ¡miniiiabilis sil alque vovxai , 0Г4 T.pöi t4)V той xaipou xpátiiv xa\ ai
xlernus, quando creare vult, procrealum ejusdem Yvup;ai ïiwvxai eíxe àfa6al, еГхе xaxat. 'Eitl Sk xoi
modi ac creatjrem esse oportet, quod ad subslan- Heou oùx Eoxi ti TOiouxov XoTfisaiOai • áxpEirxov yip
liam scilicet et meiitcin. Sed si quis cum quoque xaiiEi uv, 6it[8xav]" itpo6aXXEiv роиХ^ве^, ává-рец
VARIAI LECT10NES.
" YEY¿vT)xat 0. •* ха\ (îiç p. d»í ха£ О. •* Ha ad Oram cod., зиутрацатшу in texlu. ,T ï«' (sic)
seq. ûcuua 0. Forlasse scribeudiim Ьщ iv vcl 8тсш{ &v.
КЗ CLEMENTINA. - HOMILÍA XX. tri*
nlea то irpo6aXX¿ji£vov айтф ¿aaUTtdi [sîvai] ta A înutaliilem dicere velil, haud sane inlelligo, quo-
nivra тф Y6Tfsvvij»5ti, t^v te 44)1 °ùo-£av ^f10 x*^ modo eum iminortalem affirmare queat.
tt¡v yvú»(at¡v. E1[8e OeXûlsië тц xal aùxov TpEirrov Xé-
yetv, oùx oT8a, tïwî xal àBavatov eiraïv Súvatai aùtoY
VI. Тайта ó Штрос àxouaaç xal ßpa/u è-'l otjv- VI. Quibus auditis cum Petrus paululum cogila-
л£ас yev¿(ievoí ^cpt) ' 0'х oî{iat , Ttvà SúvaaOai 7csp'i bundus sedisset, respondit : Non credo posse aii-
itovTjpou 8taXEYÍ[*Evov t1^ айтой той novr¡pou тЗ 9¿Xi]- quem de malo loqui , nisi facial siniul malí volun-
ца TtoiEÎv. "OOev тойто aùxo e£8¿>í, oùx o!6a tí ярасы, tatem. Qu are, cum hoc ipsum sciam, dubito, quid
7c¿TEpov attüiríJCTiü i) XaXr;jto. EÎ ¡xsv attoTTÍjjaip.i, yé- faciam , utrum sileam an loquar. Si enim taccain ,
Xiora rcpoç to'jí iroXXoùç ocXf|<jai[u Sv , 8ti àXfjOEiav risum apud mullos movcam , ui qui , veritalem me
lizay¡úXi[uvoí xt¡púo-(jsiv t6v œpl xax(a; Xó^w explicattirum professus , de malilia loqui nesciain ;
àyvoiT) ■ ei 8s ЕГтокрл , собой ¡xai , ¡лт] âpa oùx àpiaxT) sin loquar, tínico ne Deo displiccat disquisilio de
ЙЕф {ijtEtjôai то xaxsv, àXXà то àfaObv ¡xóvov. DXf,v malo instituía, quippe cui non nisi disquisilio de
xal ûu.tv eIç t3v Eotpuivíou Xoyov та; EpAj ûnoXi)({/si; bono placeat. Aiiamen quae ad Sophonlae inter-
itO!f,a(ü çavEptuTÎpaç. EuvTÍtkfJuxi хяуш , ort od rogationem respondí, etiam clarius vobis expli-
«Ьта та àvûpU7:wv атт5'.Шы Ssï тф 0Еф. Айт£ха В с4иО. Ego quoque concedo , non omnia quae ho-
youv o£ ävoptüicot oùx Ijçovteç та аырата трЕята où mini m sint, Deo esse altribuenda. Jam quideui
TpÉirovrai , àXXà xpávtf йло tcöv трояйгу àXXoioui6ai homines , quibus corpora iraiiiutabiHa sunt , non
flíaiv íxouaiv. 'О 8è 6eöc oùx oûtwç ' йяо yàp той mutanlur, sed indolem habent cum anni tempore
IfiçÙTOu svEUfiaToç aÙTou àm(>pWjxcp 8'jváp.Ei , iitoïov variandi. At non ila Dens ; nam ¡Hins spirilii ei
av"ßoOX7]Tai , yívETai то íüiijia. Kai тайтт) ¡lâXXov ïori innato arcana \\ corpus fit, quale ipse vult. Quod
nvjreûaai , f¡ xal 6 àijp яар' айтой ToiaÚTi^v e£Xt¡- со magis credoiiiliim , cum acr per cum , id est per
çwç çjiiv йяо той aÙTbv 8it¡xovtoí азш[латои voû incorpnream mentem in eum diffusam , faciillatem
eíí Spó-sov траяе1с xal 7taxuv6î\ç yíveTai йоыр, йбшр acceperit, ut in liquorem versus et concretus aqua
8e яа-ysv XíOoí xal -jt¡ , xal XWoi 8è auf(MjÇavreç fiat, aqua autem concreta mulelur in lapides et
яйр tÇairtouaiv. Towûtov хата ¡xeto6oXí¡v xal тро- lerram , et lapides confricli ignem accendant. Hoc
ïrfjv ó ái)p üSojp та тсрыта f&-(ov¿>i eIç ттйр ïXijÇs modo aer post translalionem et commutaiionem
8ià TUv Tpoitûv , xal то ùypbv e¡í t!¡v èvavrlav tpû- priiniiin quideui aqua factus per conversiones ces-
cw (lETETpáiti). Tí 8í ; où/l xal t^v Мшйаашс •• sabat in ignem , et litimidum in contrarían) nalu-
^á68ov ó вго; lipsiisv eí; Çojov , itotôaç 6cpiv, ram mulabalur. Quid vero ? Nonne Deus eliam
8v máXtv ¡i£TÍaTpei|sv e!ç 402 i»68ov ; xal 8i' aÙTÎjî *• Moysis virgam in animal verlit , serpeniem fa-
8e tt,ç TpairsisTiç fá68ou тЬ NsíXou йЗшр ÈrpEiêv e£ç ciens , quem ilerum in virgam mutavit ? Et ipsa
вГ(ха , 3 xal roiXtv jxETásrpEÊV eíc GStop ; 'AXXà xal illa virga aquam Nili convertit in saiiguinem , quem
Tov Svôptowov, xouv 6vra,e.¡xtpuCT<i¡jiaTi irvoT¡c ¡jietí- redire fecit in aquam. Scd honiinem quoque, qni
OTpE^sv eiç o-ápxa , xal itáXiv [X£T¿o-TpEt{^v elç xoûv. limus erat, spirilu ínflalo in carnem ver it. quam
Oùxl 6e MüJÜsijí aÙTOi uàpÇ ¿jv eIç ¡íí^tTcov етраетг) ilerum mutavit in limum. Sed nonne et Moyses,
çuç , d)ç ¡i}) 8uvT)8t¡vat toùç uîoùî 'I<jpaí;X avxi6X¿- qui caro erat, in maximum permulalus est ignem ,
âtaùrij) ; ПоХХы ouv ¡jiäXXov ó ®zbf èauTov TpinEiv, ila ut Glii Israelis eum aspicere non pósscnt ? Multo
tlç 8 poúXETai , SuvaTojTaTÓí ècrttv. magis igitur Ueus semclipsum miliare in quodeun-
qiie ei placet potentissimus est.
VII. 'AXX' Гзыс tu ùjjitjv ev(5i¡(jav , ÔTt 5X).o{ u.sv VII. At fortassis vesirum aliquis exislimat, aliiini
ôî;' âXXou f£V'!Tâl Tt 8ûvaTat , aÙT&{ 6i Ttç èauxbv, qtiidem fieri aliquid posse per alium, sed ipsum in
ei; 3 PoúXtTai , (xsTaTpáTrsiv où SúvaTat , xal 6ti ;to quodlibet se convertere non valere, esseque etiam
Tpé^saGai той Y'iPUvTÖ; è<rt( xal ànoOavEïv [çùaiv] commulari senescenlis et morti obnoxii , id quod
ÏXOvtoî , àXXà icEpl àGavàTwv тойто où xp*l vo(iîÇeiv. D non censendum sit de immorialíbus. Nonne enim
TH yàp oùx uyvEXot àY^lpuî " [ unapxovTEj ] xal angeli quoque perennes atque ígnea: substantia;
KupúSou; oùaiaî elç aipxa u.ETETpáit7)0-av , xal caro facli ab Abrahame hospilio exceptí sunt,
ot яара тф 'A6pai[i [Cevi]dfl¿vTEc , uv xal toùç to5- quorum vel pedes ut ejusdem dominum essentia:
îaî ¿>; 4(xoo'jiiíü)v avOpú>7nov SvOpojiroi Evii}<av ; 'AXXà homines lavabanl ? Sed eliam cum Jacobo, qui
xal тф 'Iaxù)6 àvôpwrao 5vxt SyyeXoç è^àXauev eIç homo erat , ángelus luttabatur, in carnem com-
aàpxa Tpanslç , ïva айтф оиухр^"130г^а1 8uvti0?¡. mulalus, ut posset cura eo conversan. Similiter
Kai оцйс raXaíeaí Eni tíjv Í8£av айтой çùiiv ßou- postquam luctatus erat, ex volúntate sua pro-
Хц8е1с STpámr]. 'Н8т) sE« тейр ;x£Ta6aXXá(A£voc той 'Ia- priam iterum induit naturam. Jam vero in ignem
хшб ,м т8 яХати VEUpov oùx IxausE [íev, e^XeÇs 6è transformatus Jacobi nervum femoris non quidein
xal x^Xbv kicolâ&v. 'O 8e ETEpóv ti ^мШси, 3 ti combussit , sed inílammavit claudumque fecit. At-
VARLE LECTIONES.
1 Mcoü3¿o; O. *' Codicis scripturain aT<jpti)í miliare nolui. "0 laxibv O.
455 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUMA . {¡ft
lamen is, qui ex volúntale aliud fieri neqnit , Л 6¿Xei, ¡xt¡ SuvajiEvoç, i'jç ùra>x£(u£VO{ tí¡ aoxoû cu
ulpole siibdilus ipsius naitine , morlalis est ; sed asi , Ovt¡T¿í èaxiv • íuvájuvot S¿ xij YEvéaOai , Sxs
qui su;e ipsius naturae imperans polis est fieri quid- 6áXei , 8 DíXei , ib; aûxTJç тт(; 'ç tiaeioç ¡ЕататЕидо ,
quid et quandocunque vult, ita ut novus eve- elf x& vsáêiv Oitoerpícpcov, áBdwaxóc èaxiv. "UOsv
niat, est immorialis.Quare multo magis Dci polestas rcoXù ¡xäXXov í¡ хой ИгоО 6úvau.i{, Ь~г OíXst 403 ~л~*
essenliam corporis quando et in quodeunque vult aúfiaxo; xi¡v oùaEav £¡c 3 6¿Xei ¡AexaxpéiTEi xal ¿цо-
convertit, et similis substantia?, non autem xqux, oúaiov u.i¡ itapoiiarj xpoinj itpoCáXXet , ¡aoo"úva¡iov Sk
commulalione peracta procréât. Ita creator et in об. "Oxi 6 ¡xcv яробоХХшу xai ei{ èxépav oúaíav xpa-
aliam essenliam cominiiiala in se reverteré potest , Tcívta toxXiv E<p' êauxbv xpéreiv Súvatai ', ô 8s яро-
cum ex illius mulalioiie Ulius progenitus sine crea- 6Xt¡ocVí TÎjç èÇ íxe£vou троят^с те xa\ x¿xvov uitapxuv
toris volúntate aliud quid fieri non possit, nisi aveu той яробаХХоутос ¡¡¡ouXtjç SXXo ti YEVEaGai où
ille annual. 8'jvaxat , et [if, exsîvoç ôéXst.
VIII. Hxc cum Pcirns dixisset , Michxas , cl ipse VIII. Tauxa той Пахрой eE«Svxo{, Mtôttaj *, xal
ex comitum numero unus : Velim , inquit, a le <li- aUTOj eTç xu>v eirojjiívtüv àxaipuv, 'E6ouX¿¡«|v, Ï91),
ecere, num etiam bonus eodem modo geniliis sit, _ xal «¿Toi ¡laOîîv raxpi soû, e¡ шая£р 6 itovrjpoí yl-
quo malus : si eiiim »quo modo facti fuerinl, fra- Yovtv, ойхы yeyevtjxou xal ¿ a-raOo;. El fis á(¿oíti>c
tres mihi esse videnlur. Respond it Petrus : Non YEYÍvaaiv, àoù.fj': eïva! ¡Jtoi 6ox£t. К al 0 Пгтро;-
gciiili fuerunt simili modo, si me ab inilio dixisse Ôùx ofJLofaiÇ Y£Y¿vaaiv, еГгар piu,VT(aai ¿iv èv àpxfl
recordaris , mali quudruplicem subslanliam corpo eTrcov, 3xi той irovj]poü V| XExpaYEvtjc той «ôjxaxoî
ris secundum genera divisam a Deo procrealam , obela rceçuXoxpi\rr)[iivi) йяо хой веой wpos6Xf¡8i) ,
sed extra earn secundum creatoris volunlalcm ad l£(ü 6à auxrjc xaxà xi¡v хой тсробхХоуто; ßouXljv ixfá-
misiioncm consilium malis gaudens esse tempera- 6i) ' npoí xf,v xpäaiv f¡ xaxot£ ■¡(xlpooaai irpoaipe-
turn. Ac ila siatuendum subslantiam quadruplicem aiç. 'Üí voeIv, 3ti 6eou uiv xéxvov f) TETpaTeviiç èÇ
ex Deo prolatam ejus quidem esse creaturam, et aixou Tzpofjkrfizlia. oüjCa , f) xal a'JTr; oúsía kíi. Ata
ipsam sempiternam. Cur autem extra essenliam ab tí l 8s íCoj йя' oÙTOU xpaO£Í5T]{ oùuixç í| euu,6E6i¡-
eo temperutam congrediens propositum malis gau xula xaxoí; xaípouaa itpooipEaii è7:EYfvET0 ; xal oO-
dens poslca gigncbalur ? Et bac quidem ralione xwí oCxe Oitb хой в£ой -(еуеупраи , oOxe ûç' éxípou
neque a Deo , ueque ab alio quodam creatum , sed Ttvb;, àXX' oCxe • un' oùxou itpo6£6XTixai , ouxe ai-
ne ex eo quidem prolalutn , neque sp-nte progres - TOu.aTCi)î irpoEX<]XuÖEV , oute às\ Tjv , c'oç <| яро TÏ)Î
sum est, neque semper fuit, ut ante mislionem С euYxpasïuiç oùaia, àXXà xaxi tIjv той вгой ßouXigeiv
essentia , sed mistura secundum Dei volunlalcm ïÇwxîj xpii:t404TJiJlf'^rixîv- Kai 3xi àvaYXTixoûO'
extra exslitil. Qux quidem ita sese habeant oper ouxtuç ïx£lv> iroXXáxtí ElpfjxafXEV. '0 8è àreBoî
iere, ssepe aflirmavimus. Sed bono ex optima Dei èx x^ç той Osou xaXXierrjç троте^с rEwr(6£\{ xal
commulalione nato, nee extra exsistenti misiione, OUX Цш ХраЗЕ! <TUU,6£6tlXtOÇ TtJ) 6vTi uloç èoTiv. DXt;v
lilium esse coutingii ei, qui est. Verum hxc cum Ый xauxa Srpaço xuY)(ávEi xa\ axo¡(OT|xot{ яп-
scripta non sint , sed nonnisi conjecturis confír arb)(jiva , ц1] i:ávxo){ i)[u,Iv] oûxwç ?x£'v ребаюиввы.
mala, haud plane ca ita sc habere a nobis comprn- Ei 8è fA-rj ys , ó voûi ¿>;itavTii>ç rpoEiXrjçùjç [x3 àXij-
belur. Nam alias mens ea,qux jam omnino prxoc- 8]eç хой ÇtiteIv «aÛEXat. Kàxîîvâ (loi p.vriu.ovcú-
cupavit, perquirere cessaret. Alque prxlerea me- Exat ', 3xi xà хогайта [|ie wäeijv 0C1 6st Xsyeiv, àXXi
mini, hujusmodi res non omnibus, sed solis expe- xoti (isxà TCstpav 8oxtp.toxaxoiç. Où Sï izpbf àXXrjXou;
rientia probatissimis mihi esse revelandas. Neque (iaSítüj lí)(up£Í£iOat 8eî xà xotauxa , où6e xoXjiâv
sine dillicultale de iis mutuo aliquid affirmetis, ¿çeîXexe 'Uyu4 ¿>; àxpi6oûvx£ç x)¡v xuiv ànofp'fixiuV
neque audealis pronuiitiare cum certitudine ineffa- EÛpîutv, àXXà otwTtuvxaî xP'h ¿vO'jp.£ttxOat (livov
1. ilium cognilionem , sed in silentio tantum remá àv yip хш Xíyeiv Iïcoî oùx ¿>í ?XtüV * 6 çOeyÇ«p*voî
llele cogitabundi ; nam inter loquendum forsan àjjiapxijaexat , xa\ 8Ixr(v uçiÇEt «be xoXnfjjai , xi*
is, qui loquitur, peceat inscilia, pcenamque dabit, яро? ¿auTov , cOeYCaaOat xà вчуу) x£xtu.T]u.£va.
cum, etiamsi ad semclipsum, pronuniiaveril silen
tio veneranda.
IX. Qux cum Petrus dixisset , Lazarus , qui et 1Х.ТайтатойШтрои£1то5ухос,ЛаСарй|;х({хшуахо-
ipse erat unus ex comitibus : Die nobis, inquit, XoúOojv xa\ aüxb;5tpi¡ ■ T7)vouu.tj«jjv£av T|u.lv е!яе- яй»
qnomodo hxc consentient : qui ralioui consenla- 8uvaxov,£üXoyov etvat,xovuôe£ou Stxaíou xaxaexivx»
ncum esse potest , malum ipsum a Deo justo ad 1tOVT¡pOVÜ)UX£ XÜ)V á(T£6T¡(jávXtüV Etvaí Xtp.(OpOV, xoúxov
impios vindicandos coustiiuluin postea inter an- aíixbv OoxEpov ftexà tuv aùxou aYYÍXtüv oùv wí»
VARLE LECTIONES
1 3rt 6 ¡ib яробаХХшу xa\ et« È-арач náXtv oiaíav ècp' buxkv tpeitivra Súvaxat O. * Cfr. supra с. *.
Hand diibie aliud nomen reponendum estes illis «pise babes hom. 11, с I. _* xpaOeiirj О. * т{; p. W
т( О. * oOSÉpr. oOxe О. *uv»i!Jiov:0£Xî О. » íyov О.
457 CLEMENTINA. — HOMILÍA XX. 458
ájxaprioXoíí sic то зхйтос та xaTÙTspov rc¿¡iit£<jOai ; A gelos suos cum pcccatoribus in intimas tcncbrad
xal Yip xo^ тойто ¡ji£(iVïi|Aai EÍpf¡xáro{ айтой той mitin8 ? Namque et hoc ipsiim Magistrum asec-
¿i&xaxáXou. Kai ó Штро; • xà-jil) , í<?t¡ , 4¡jloXoyü> , 8ti ruisse memini. Tum Petrus : it ego, iiiquit, aflir-
4 mvrjpoç itovT]p6v ouSkv itoieî /ата тойто, хабо tov ino malum nihil malí faceré , qiiateniis perlicil
ôoOévxa айтф vójxov IxteXeI. Kai toi mpoaipsaiv ê/wv qua: ei jussa sunt. Quamvis ad mal» iiicliuet, ni'
xaxT]V , SjAojç <р«5бы тф iipbç tov 0eov ou8èv &8£хыс hilominus timoré Bei nihil uiali fácil ; sed quia
яраза£( ■ 8ía6áXXcov 8k SiSaaxaXouç àXrjGsIaç el; iv- magistros veritatis ad incautos dccipieiidos caluin-
éôpav tôiv àxpÎTwv xal 8ta6oXoç 6 айтос ovojxiêTai. niatur, et ipse appcllalur diabolus. 0;;«>.l autein
То 8è tov афги8т) SiSasxaXov 405 tV*^ eîtcsïv , veras noster Magister dixit , ¡Hum atque angelos
avröv te xal toùç àyftXoui; айтой aùv toîç ататт,- suos cum seductis peccatoribus in ínfimas tenebras
Ocíjiv аилртыХосс e!ç то o-xotoç то хатытЕроу ангХ- abire , ila intelligendum est. Malus secundum mi-
Oeïv , Toioûrav Tiva !-/eî Xôyov. '0 irovtjfoç охоты -/a¡- stioncm ita créatus , ut tenebris gaudcat , cum
pîtv хата tt]v xpâiiv 8 y^Tovúc , u.etí tcôv 4[«8oú- angelis conservis in Tartaruni descendens hetatur ;
Xcov íyy^wv £U 'Ь т°й Tapxápou oxítoc xaTEX9¿)v nam igni grato sunt lencbrx. Sed dominum anima;,
T;8ETat ■ cpiXov Y*P tupi то axoroç. Ai 8è Ttüv àv qua; puri luminis slillx sunt, ignis quidem essentia
OptÓTaüv $uya\ V^bí хаОарой отауйУЕ? ouaai , йяо в alius generis absorplx , immunes tarnen natura?
àXXoçuXou z'jpo; oiaiac auu,rctv4u¿vai xal «f Ocriv той inoriuiidi , secundum quod meruerunt puniunlur.
àTtoeavEîv oùx lyouaai, хат' à£iav xoXáCovrai. Eí 8è 6 Si autrui malilise dux, ut homo, non milteretur in
tt¡c xaxíaí i]vsu.à)v, Sv6p(o-oç ¿bv,0'i néfiTOTai eîç то tenebras , ne si eis non gauderet, mistio ejus malig
ихотос ыс u.î] TOÛTio /aiptov , tote où 8úvaTai * ij xa- gaudens in boni consilium converti non posset. Et
xotî айтой xaipouaa хрЗац и,£та<я^хр1вт|Уа1 eIç ita bonus ibi interesse eo magis judicabitur, cum
àyaBou 7ipoaip£<jiv. Ka\ обтыС ayaOoc auvEtvai xpt- mistionem maus gaudentem nactus propter timo-
OfjffETai таОтт) (xSXXov, Sri, xaxot; xa^P0U!lav XsXoy- rcm Dei nihil contra ejus legem perfecerit. Ac
X«oç xpâmv , а!т£я той r.pbç tov Qzbi сабой où8èv nonne commutatione virgje summi sacerdotis Aaro-
Ttapà то ôoxouv тф той 0£ой ví¡xt¡) 81£тгра£ато. Kai nis in serpentem et reversione ejus in virgam Scri-
[A^Ti уг то TÍjv той арх'£р-ь>? 'AapiLv p"dt68ov y£v¿- liiii ra mystice prxsignificavit spectare cam ad fu-
eôat 6çiv xal îtaXtv ávTiTpaixíjvaí e!ç ¡5á68ov , тойто turam niali conversionis commistionein ?
Etç Tt¡v той itovTjpou udTEpav Y5.vt¡50[a¿vi]v tîjç Tpoïrijç ¡AETaaÛYxpaeiv " и.иотг,р1ш8а(с t¡ Tpaçi) èoo-
(xivT|V 7:po£6iiXtuï£v ; q
X. Metí 6e tov Aáâpov 'Itosijç , 8ç xal айтос eTç X. Post Lazarum Joseph, et ipse unus comitum,
T(uv áxoXoúOtüv, ici)- 'OpStôç «ávTa £?p[r¡xac]. Kà- dixit : Recte omnino locutus es. Et mihi discere
|io\ тойто ¡JouXouivw (jiaOElv тгараз^ои " 6tà т£ itäo* cupienti hoc explica : cur eosdem omnibus sermo
Tüiv а-JTÔiv Xoytov [u,ETaSÍ8iü{] ; o¡ pkv TtstöovTat, oí nes impertiris, cum alus quidem persuadeatur, alii
6» à7T£iOoOîtv. Kai ó Штрос, Uù yip eîsiv , Içtj, oí autem non credant? El Petrus : Sermones , inquit ,
Xóôi èmoôal, tva Ttavrioç 406 àxoiam; tic tojtsú- liau.l sane incanlamenta sunt, quibus , qui audit,
от). Ты 8¿ Ttvaç U.EV ítEÍOEaOat, Ttvàç 8eu.í¡, ouv- omnino credat necesse est. Quod aliis persuadetur,
et(T>î &(xv<JTat то aÙTEÇouiitov. Тайта tlírfvTa ol aliis non , manifestam probat arbitrii lihertatcm.
itávTEc EUXoyy¡!iau.EV. H;cp, elocuto nos omnes benediximus.
XI. Kal if, uiXXouacv t¡¡¿í"v âartasOai uiœtixfôpaui XI. Et cum nos ad edendum pnepararemus , in-
Ttç X£yuv • 'Aitnidiv ô ltX£iOTOv{xi)ç o4iv 'Avvoij6[ojvt gressus est quidam nunlians: Appionplistonicesci'iu
^x£V àprCw; атгЪ 'AvTioxEÎaç, xal i-EviÇsTat irapà Annubicne nuper Antiochia venit, Iiospesqne rece-
S!;awv:. '0 8b 7taTi]p àxousaç xal Xaoe4 ^Çi) П£тры- plus est a Simone. Quibus auditis pater gavisus Pe-
E" ¡loi èîïtTpÎTtE'.?, w3p£Úo¡xat itposaYopEÚnwv 'Ait- tro dixit: Si mihi penniiiis, ibo salulatum Appionem
xal 'Awou6£tüva ix хрштт]с fjXixiaç çtXouç ^ elAnnubionem.quippequia prima actalefuerint mihi
fio*. fzyWipiwjç. T'j/8v Y^p 'Avvou6í(üva rxlaw, amici. Fönasse ctiam Annubioni persuadebo, ui de
KXtju.£vt; 8iaXEx0îivat nspl yeyéizmç. Kal 4 Штрос, genesi ент Clemente disputet. El Petrus : Permiao,
'Етатратты , foi), xal èzaivtb та tpîXtovTE тгХ^ройута inquit, et laudo, amici officio te vclle satisfacer«-.
uipT]. IIXtjv èwoei jaoí, (Iiç хата Ttp4voiav 6eou îtav- Verumtanien repula, quomodo ex Dei Providentia ad
xaxóOEV auvTpíx^' f* ^p^î t}¡v at¡v itXtipocopiav o¡- plenam persuasionem tuaui harmonice pciTiciendaiii
Xîîav a-TOTEXouvra tIjv 4p¡iov!av. Тойто 8s eT7:ov 8ià omnia unilique concurrant. Hoc aulein dico , quia
try "Avvoü6ít!jvoí хрт^'-рыС aot YEVOlA*VTlv a~i8Tj¡ji£av. Annubionis advcnlus tibi expedit. Et pater : Rem
Kal 4 ■narqp- 'АХт)6шс ouvopôj тойто Sxov- ^а^ ^айта ita sese habere et ego profecto video. Quibus diclis,
eíôjv еттарЕйОт) T.phç S£(Ui)va ". ad Simonem profeelus est.
ХП. 'H[i£Îi 8k oi auvoVcEç тф Петры 8t' ôXtjî vuxt4î XII. Nosaulem, qui cum Pelro eramus, continuo
» Matih. xxv, 41.
VARI,« LECTIONES.
* xaîpouaav tí¡v xpSaiv p. x*£p£iv xaxà tt¡v xpaotv О. ' ха£рыу. Т4 6г, 6yvaTat p. /rlpwi, tfct ri
6'JvaTai О. " Malim ¡¿ETadÚYxpuiv. " Ad ЛпиШист. Ruf. Recogn. x, 53.
Patrol. Gn. II. 1.4
45!) S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 48)
interrogando ob voliipialcm alqnc suavilatem di- A £т:аХХт|Хш<; TtuvOavö^svoi üto te f¡8ovt|c xal ¡(apa; ttöv
riorum lotam noclem vigiles permansimus. El ciim Xeyojjívuv VTJepovrec; EvuxTSpEÚaajj^v. "НЦ 5é тмс
jam aurorescerel , Petrus me ac fratres mcos ïn— wxroç uitauYaíou,¿vi¡c, Штрос еи.бХафа{ àpi те xal
irions, dixit : Hicsito, quid patii veslro visum sit. то:? à&Xtfotç (лои, Ecpïj • Дютмрй, т£ £8о£;е тф iuEtipq)
Hoc Petro dicenii pater inicrvenit , reperiique тип pl. Kai Xeyovtoç tüütq ?¡xev ó 7caTÍ¡p aUTÓOi , tov
etini nobis de se loquentem. Quem cum mœrenlcm níTpovf¡jxíviceploUTOu Ш'щбуячоч xaTaXaotóv xal
videret, post salulalionem ad se ipsum excusandum аОъцойута !8¿)v ^pocraYopsûsaç; атсгХоу^аато , Si' f|V
exposuit, quam ob causam foris dormisset. Nos aitíav Цы XcXuífXTjtat. 'Htieïc 8è еи,6ХатоутЕС айтф
vero eum intuentes expavimus, vullum quidem Si et;S04Í|XEt|IEV, ТО EÎ6oî Ül-H.JVK ÔpiOVTE{, Ç(i)VT)çSè той
monis videntes, vocem autem Fausti patris noslriau- ■матрос fjjxtüv àxouovTEÇ Файвтои. Kai 407 8i) <?£u-
dieiitcs. Et cum гит fugeremus atque cxborrescere- YOvtojv Jjumv aurbv" xal otuyovvtüjv еС5тсепХт)хто6
raus, obslupuit pater, quod tarn austere ас iiiirnicc тсат))р èirl та» ойтшс аттт)у£>{ xal èxopwç айтф xpîjeOai.
cum со ageremus. Solus aulein Petrus formant Móvoí Se Штрос tí¡v хата cpúatv айтой ôptbv (lopçV
ejus naturalem vidil nobisque dixit : Cur exsecran- ■rcpoç ^[xâç Scpi]* Tcvoç êvExa ßSEXucracStAEVoi атешвйсгвг
tes refugitis
» a paire
• veslro? Cui nos una cum ma- J> xhv ú[i¿XEpov
' ' патера; Г 'H[isîç
' 8e xal f) u,f¡Tr¡p ïcpaiiev ■
I Г I II ■ i
Ire respondimus : Simon iste nobis esse vuletur, St¡uov tjpûv ойтос çaivETai cptovrjv ifUN той f|u,Etépeu
, vocem habens palris nostri. Et Petrus dixit : Yobis тахтра;. Kai о Штрос IcpT}- Tulv ¡J.lv f) áu.áYEUTOi
quidem vox ejus prscstigiis non mulata sola cogne- аитой cfíuví) p.ivi] Yvwpifiic ècrriv, ерюй 6* toïî аца-
scitur; verum oculis meis non fascinalis vultusqiio- YEUToiç ¿ç6aX[Acî; xal toeîôoç абтой «î>ç IjrivópaTOv,
que, qualis est, apparet , non Simonis, sed Fausti 5тс y.f¡ è<m lituov, àXXà Файсгтос ó ú¡jt¿Tspo; TcaTÍjp.
patris vestri. Tum jam palrem respexiteique dixit: Tote ЬЧ) тгроаЕцбХе^а? xal тф тсатр1 ïtprj- ["I8i]ov
Propria Facies Ulis in te non apparet, sed Simonis вой eTSoç aÙTOÎç où cpatvsTat, àXXà Siiuovo.; той азе-
protervissimi nobisque iniinicissimi. бЕотатои xal f¡uív [е](6(втои].
XIII. Hxc Petro loquentc advenit quidam, ex its, XIII. Тайта той Штрои ô4aXEYO|*è\ov ensicrßEt ttj
qui Anliocliiam prxmissi fucrant, eique dixit : Scire TUv rcpoóSiov àno tîjç 'AvTio/Eiac [ùîtoarpatfEl;] Xi-
le rolo , mi domine, Simouein , Antiochix publice ■j-cüv Йатрс;)- ElSévai яг OiXio, xúpié (xou, 8tí S£(«uv
mulla prodigia edentem , raagum le appcllare ac èvTfl 'AvrioÊÎa 8T)¡xoaía itoXXà Tspásrta touóv uayov
prœsligiatorem , incolasque ad tanium excitasse us " ¿vojiáCuv xal уо^та xal upbi tojoûtov oîitoùç (it-
odium , ut qitivis desiderio anhelet vcl carnibus ooí itapEjxEÚatiEv , c¡>í Y^fx5^* l ^ívra uv6 pwirov tuv "
luis vescendi. Quapropler nos , prxmissi cum fra- С èxst етобткхцсаутшу oapxuv aÙTUv а7тоу£иватва£
tribus nostris Sinioni a te adjunelis, cum civitatem aou. "OOîv fi(i£îçoi Ttp6o8oi (uxàTtôv 07г6 sou тф ££|«i>-
velienienler contra le conimolam videremus, occulte vt Oto6e6Xt]pív(ov àSEXçwv т)(мЬу, ™Xù хата sou ßpü-
convenimus, quid lieri oporteret considerantes. El XO'jjav t4]v itiXiv eo>pax¿TEí, xpúcpa eîç тЬ аитЬ tzvir
cum inrerli hxsitarcnius, Cornelius ceniurio, quem {XEVOt 5X0TO)UJ1EV ", TÍ XP*) TTOtEtV. Kxl 6)) Ь) artOpîï
C;i!sari;;c Dominus a dxinoue liberavit , ab impera- •íjjxcbv 6vtü)v EitE8V]u,T|iTE KopvT¡Xioí éxaxdvTapxoj, йло
tore ad provincia; рга?Гес1ит missus supervenit. KaÍ3apoc.7CE¡x(p9Elc -крЬ( tovtîjç èicapîaç <¡Y°"lltv0V»
Qui a nobis clam accersitus ac de causa mcestilia! 6v iv KaiuapEÍa Satu,ov(5vTa 408 '-азато ó Kúp¡0{.
noslne certior factus et ut juvdret rogatus ргош- Оитос и,ЕтатгЕ[дрве1с Ос' <)и.ыу xpuça xal Tïjç àOu-
ptissime promisil se cum fugaturiim , si quidem [AÎaç TTjv aÍTÍav irap' í¡u.uv (AaOùv xal pVhjÔeïv а^сы-
cueplum ipsi adjularemus. Cumque polliciti esse- GeIç тсроОирлтата uitédxsto <?o6f¡aac cpuâSEUEiv ad-
uius sedulo nos omnia facluros : Ego , iuquit, per Tov, èav ys витой тф èYXetPÎ(Aa'tt ÍToupYÍ<rt,,l1£V'
mullos moos amicos evulgabo me veuisse .id cum 'H¡a¿ív8£ âToijMuÇ TrávTa noiíjijEiv bm<3y>r>¡jíi4tav Sçip
capiendum , cum Cxsar inullis magie sublatis "Е(лой 6ià itoXXuv <píXwv xpuça eîç auXXTjipiv аитой
de eo certior (actus me ad id misisset , ut et èXrjXuOivat itEpicrxoiiouvToç xal Çtjteîv aCiTÖv tpájxov-
ipsuui codem modo , quo prius prxsligialores , то{, хаОйтс Katcfap iroXXoùç itaYoyç àvîXtov xal та хат'
puniret. Et qui ex vestris cum eo versant ur , quasi aiiTÖv jtaOùv k¡ik ènl ttjv аОтой C^ttjctiv Itieixêv ,
occulte uiidicunqiie audierint , référant ei, mead 8icti>{xalaCiTev<I)i xal toùç icpo айтой u.áYouc xoXá*r¡.
capiendum eum esse emissum. Quibus auditis for- Kai oi újiíTspot ol otjv¿vtec аОтф ¿iç 8т) xpúcpa itoöev
tassc pavore correptus aufugiel. Cum aliud quid àxTjxoOTEçitpoaavacpEpÎTCutiav^îètiou 'ívzy.x той сгиХ-
faceré cogilaremus , simul ita evenil. Etenim cum Xa6£ÎvaÙTOvàitEaTaXu.£vou. Kai Tuxbv тайта "áxoúaaí
el ex mullís alienis clam nunliantibus , tanquam (робт,вЕ1с ÇEÛÇETat. 'EtceI TOtVUVÎTEpÎVTl 7T0tEtV 6TO"
ingens beneficium ipsi conferrent, et insuper ex fa- voTicratiêv, ¿iiâiç ойтшс èY^vet0- 'Y™ TE T^P тоХХшу
■niliaribus ikhu oi urn simulalis illud audivissel et tcXiv S^co sic та uEYaXa аитф xapcÇoîvwv XáOpa Xs-
tiunc esse suorum senlenliam putaret, sibi caven- Y¿vrtüV, 5ti 8e xal tuv IvSov úicoeX^TÜv í¡j*ET¿ptDV
liuiu esse cognovit. Anliochia igitur aufugiens cum axT]xo¿)c xal cbç яар' ¡8íiüv тли!>и,т]у Е1Хт)ус1){ ûito-
VARI^: LECT10NES.
м Ita scripsic. Ruf. x, 55, aùxwv О. " te О. " tt¡v О. " охотой xi! О, in quo subiiulc rcpctiintur
vbb. iroXù хата стой fipo/ouaav. ,0 aÜTÓv О.
ш CLEMENTIMA. — HOMILÍA XX. m
оте*А&твае Ijvtú, АдаЛрас ouv тт|{ 'AvtioxEÎaç ¡лета A Athcnodoro luic vcuit , ut audivimus. luque tibi
4íi..,rí.' iJILU. eX<¡XuG£v,
'A8i¡vo6¿ipo'j èî&a8e X^l.«-.. <¿{.».-J. л
axT¡x<5a¡iEV. i.v omja-
Atb i .......
siiadcnius , ne ad oppidum ¡llud ascendas , doñee
6ouXeúo¡aév soi ¡Afjîtii) È7:i6r)vai TÎjç 7eóXewí èxs£vr|Ç, viderimus, oum illo egresso populus calumniaí con
y-èyy.i äv £rSü)[A£v, et тт]схата aou 8ia6oXíjí exeívou tra te disseminata» oblivisci possit.
àiMvtoç úôX^jai 5uvf(aovrai.
XIV. Тайта той itpoiSou aiaYY£¡XavTOí, ô Ш- XIV. Quap cum is, qui prsecessit, nuntiasset, Pe
Tpoj тф itarpl irpo3-£fi6Xi(J/aç ícpi) ■ 'Axoûei;, Файле, trus in patrem nostrum respicieiis dixit : Audis,
СиЛ X£¡«ovo; той Máyou •() (AETajiapçwaiç aou y¿Y0V£V> Fauste, metamorpliosin tuam per Simonem Magum
«¡»с <¡5r¡ <pa£vETat. Kaiiapoç y^P vofAtiaç ктЛ хахф faetam esse, ut am apparet. Nam cum pularci, ad
409 aÙTov Çtjtsïv , 9обт)0е\{ ícpuê t1¡v еаитой sot pœnam se a C*sare .juseri, terrilus fugit ac suum
7r£piGs\ç ¡xopç'tjv , отаос àTO8avoVtO{ той toïç ootç tibi vultum affinxit, ut te morte sublato Pilus tu ig
tîxvoiç i) XÚ7nj yivrpai. Тайта ó чтят^р àxoOtov, trislitia pareretur. Ac paler, bœc audiens, lacry-
xXaítóv xal ó8up¿[AEvoc ïçt) • 'Opôioç еятохаото, Пе mans et ejulans exclamavit : Reete divinasti, Petre!
тре. *AvVOu6!(i)V " [yàp OÎXSÎdç] (AOÚ |1Е c¿lX<"iV tlUJTT]. Etenim Annubion amicus me diligens sub myslerio
p«i)èu>i if,v Ei:i6ouXt)v è|îçtjvsv. Kai oùx èitÎTueufoa qüodam insidias collocatas mihi indieavit. Verum ego
¿ taXatirwpoc], *7t£tST] той toiQ£îvÎ)|ativ 45со». В infelixnoncredebain, nam dignus eram qui paierer.
XV. Тайта той яатрЬс etTOSvro; ¡ist' où icoXù ['Av- XV. His a patre diciis, haud multo post Annu
wj6£ü>v îjXÔs] т.рЬ; ^y.âç tt]v EÍ[¿ojvoí i\yXv StjXuv bion ad nos venit, Simouem fugisse nuntiaus et
çirrtv, xal ¿>ç айтт)? vuxtö; етЛ 'IouSaíav iop¡Ar,asv. ilia node Judœam pelasse. Ac cum patrem nostrum
Ebpe 6è tov натара f¡u.uv xo7rt<5[iîvov xal ¡«та ôSup- invenirel affliclum et cum lacrymis dicentem : О me
|iuv Xefovra* OFfxoi, ofjwi 8 таХас, ¡jlíyov aUTov miserum , qui magum esse illum audiens non cre-
áxoúiüv t,ir£arouv. 'О TaXaí-шрос т.рЪ; ¡xíav f¡¡ji¿pav diderim! Per unam diem ab uxore et liliis reco-
ènrj"vu>(i9£\{ au¡ji6íw xal tîxvoiç Tax¿toc èul tt¡v upo- gnitus ad priorem erroris miseriam ccleriter infor-
T¿pav ttí à^voiaç f;X0ov au(i(fopáv. Kai f¡ |A<¡Tr¡p tunaius reversus sum. Mater vero plangens capillos
¿íupojxírr, та« tpí/ac xa-ÍTtXXev. 'H|xeïç 8e тар1 evulsit. Nosque de palris permutatione stupemes
TÎjç той iraTpbî áXXoitíict£tiJí aSTifiovouvTsc E¡rsévou.EV, ingemuimus, nee quid rei esset intelligere potui-
o tí tote í¡v auvvoíJTaí ¡xi; 8uvá¡x£vot. 'Avvou6£ti)v 8k mus. Annubion aulem hoc videns siabat silentio
тайта axoúuv xal ópwv axavTjç Í9tt¡. 'O 6s Штрос delixus. Tum Petrus nobis liliis coram omnibus
^(ilv toïç T¿xvoi{ èitl 7távTWv ïçi)- ПштЕиаата ¡wt, dixit : Mihi crédite, hicce est Fauslus pater rester.
o&tóc èari Файатос ó тостер ¿¡jttTiv. ДЛ 8t] xeXeúü) Propierea vos bortor, ut habeatis eum quomodo
йцТу, <bç Ttatpl irpoosxEív. Hapéfít yàp àOthç про- С patrem. Dcus enim praebebil occasionem aliquam.
çae£v Tiva, 8i'^ç tîjv Eîjjuovoç à7ro8uaa[jiEvoç ¡xoptfijv qua Simonis vullu exulo palris veslri evidenter re
t()v той itaTpbç ûjjuôv itpo8<jXiuî àva8s(ÇEt itáXtv ". cuperare possit eftlgiem. Quibus ad nos dictis pa
Тайта fjjxîv eiiaov xal Tt¡) itaTpl яроабХафас Ici)* 'Ey& trem inluens : Ego tibi, inquii, permisi, ut Appio-
eot eítÍTpeâ, irponaôpeudat 'AuTiíiova xal 'Avvou- nem et Annubionem salutalum ires quia eos a puc-
6!ojva, enetSf] èx xaíSuv <zo: 9ÍX0U; elvat ¿¡xoàoyeîî, ris tibi amicos esse asserebas, non ut Simoni Mago
oix'i ïtjMovi тфМатф ¡tuvojjiiXeïv. conversareris.
410 XVI. Kali иат^р, "Hjxaprov, ïtpt], бртХоуй. XVI. Et pater: Peccavi, inquit, fateor. Ac Annu
Kai 'Avvou6tiov Kai aüx6i àyù, ïçt], ffuva{iT(¡)6¿o¡jia£ bion: Ego quoque, inquit, simul cum eo te rogo
вои, euYTvuvat Y¿povTt Euysvet xal ауаОф ■Ij-aTT,- ut sent generoso et bono decepto ignoscas. Namque
(livip. naiyviov yàp y¿y0V£V ° биатих^с той 7t£pi- infelix ludibrium factusest decantati illins hominis.
6oí¡tou. nXljv ¿с y¿yove " apasto. 'O àyabbç Y¿pwv Sed jam narrabo quomodo accident. Bonus hic
í,X6£ ^poaaYopsúauv f,(xäc. 'Etuyx¿vo(i£v 8î aÙTTJç senex venit ad nos salutandos. Contigit autem ut
upaí хата таи-ov oí èx£ï ■пар&пгс áxoúovrsí Síjiíi)- illa hora cum Simone essemus, qui ipsa nocte fuga
voí, 8í á-oSíSpáixEiv fêXe aOtíj vuxtI àxijxoôjj, se salvare volebat, cum audisset, adesse quosdam
lm&T¡iLÍ¡aziv тхМк-ч Tivaç EvTauOa т^ AaoStxEta" èx " in hac Laodicex civitate, qui ex imperatoris рта
■KpooraYTi? pasiXix^ç Crôuvxac aíix¿v. ФаОтпи 8s cepto eum qtixrerent. Et postquam omnem suum
elsiívrt t8v Г8юу 6uu.bv àitiurpEifs *• çijiaç ойтшс furorem contra Faustum ingressum converierat,
irpbí <l,u.ä;' áXuv aíiTbv eXBavra <sv\iy£-:a.iT)[¿tv ù[xïv ita ad nos loculus est: Ilium, qui advenit, mens»
•miâatv iyw 8e ¡xúpov тс ахеиолш, tva 8£mvf¡aac consortem vobiscum facialis, ego vero uiiguentum
xal avaXa6t!)v Tt E8iov xp'sa? прбаьточ tíjv ijxljv quoddam componam, quo suam ipsius faciem post
iräsiv Ixeív 5¿Ctj ** (xop9<¡v. 'Tjíeíí 8à ротауцс tivoj cœnam perunctus omnibus meum vultum circum-
5Xi]{ itpesvaXeii|'a|jiEvoi úit' èp-ой oCix aitaTrjGfjffEsOe ferrevideaiur.Vosautemherb.-ecujusdamsuccoanie
Cito TÎjî t¿vt)c *** aÜTOU [jLop:fT¡c, tX^v toIç íXXoií priusperunctinon fallemini de commulaloilliusvul-
rAiít 6 Файатос 8<5§£i eívaí 2£u.iov. tu; at caeleris omnibus Faustus esse ridebitur Simon.
VARI^: LEC1 IONES.

" 'Awoöiiuv (sic) О. •' яаХасО. " уершч О. '*Aao6ix£a О. *' Ëitisrpsçs addidi ex conjectura. Cfr.
Ruf. x, 58. " 8ö£jEt О. "' Sic barliarice in archeiypo. Si $b/r\( iegeris, una Huera mulata, sensui et
graiiuiialicx forte eril consulium- Ed. I'm i;.
4<K> S. CLF.MENTIS I ПОМ. PONT. OPERA DUBIA. «H
XVII. Quae cum illc pralixlssct: Quodnam, in- A XVII. 'Exeîvou 6à тайта яроХатоуто; içtjv Tí vûv
quam , tibi lucrum veniet ex hujusccmodi machi soi èx ty¡c ToiaútTjí [iijxavíjí iixt харбо;; Kai ó
nalione? Ac Simon respondil : Primum quidcm, illo Xíjiojv ест,* ripuxov p.ev uuXXa6óvtEí aùxov ol lu.»
rapio, qui me quacrunl, ¡nvesligatione conlra me Çtjtouvxeç 7taútrov-oí tïjç хах' ецой £t)tí¡3Eü>í. ЕШ
inila désistent. Si vero etiam manu regia sublatus xal 07xo p\zatXtxí¡c xEtP')î avatpeoeíi), ¡ié-fimov тЛч
fuerit, magnopere lugcbunl filii ejus, qui me ilere- Ooç IÇouatv ol toútou toxîSeç, о? xtveç еце xaxaXt-
licto ad Petrum sesc contuierunt, cique collaborant. irovreç, itpo«9iiT¿vt[ec ты Петры] auvspyouatv. Nûv
Jam enim tibi, Petrc, verum conliteor, timoré Simo yáp am, ш Шхре, ороХоуйта a'/.r\(tr¡, ôtt èço6oú¡jtr|v xbv
nis me esse impoditum.quominus Fausto haecsigni- [S!(Ao)va, тф 411 ♦ewjewp toûto (Atjvúeiv **. aXX'
ficarcm. Verum cnimvero ne tempus quidem Simon oùôè xatpov í)u,tv ó S!¡X(i)V ÈSiSou Ttpoç то ÍSiáJsiv
[ei ¡at¡| ,k oÙTtT) xi]v èx той £íu.tovoí xaxi]v öv EtfT¡va
nobis dédit secretins colloqucndi ; alias pravuin Si
monis consilium ei palefccissem. Interea media ßouX^v. nXrjv èv piar) ye vuxxl àvatrcàç ó Eíjjudv xíjv '*
nocte exsurgens Simon Judaeam fuga petiit cum èixl Touöafav èitoietTO çuy$]v, тгротаи/тсйцЕуос Curf xe
comitibus Appionc et Atbcnodoro. Tune ego vale- 'Aitriuvoç хаЛ 'A0T|Vo8ü)pou. Tote Ёуш Suaapeixw;
ludinis incommoda finxi, ut domi remanens post I^siv то ашу.а. CiTCxptvi¡xi¡v, бтаос ¡xeíve; ¡texá тЬ
illorum profectionem cclcriler eu m ad suos remil- " èxeîvouç TOpsuQîjvai eùOùî oùtov àu\ TàèauTO'jÈ7tav-
terem, si forlc apud vos aliquo modo posset occul- eXOsïv тсоЦсгы, еГ toju ôuvaiTo тохр' ùu.ïv хриятб-
taii, ne a Simonis investigatoribus capius ejus loco ¡jlïvo; XavOávEiv pnfjTtwç ùtA twv Eifitovoç Çrjxouvxuv
-regio odio periret. Itaquc nocte intempesta etim ad ¿j( Siptov XtjçOeIç ú~¡> ¡SaaiXtxîjç óp-¡% OTraOávt].
ves misi, sollicitusque noctu perveni, ut eum vide- 'Awpiaç o'jv aùxov èfcîréarEiXa ixpoç йи.а;, xa\ xtjgó-
rcm ac velocius redircm, priusquam supervenirent, fievoç aù-oû vûxioç îjXOov &j<óu.ev<5í те aùxov xa\ xà-
qui Simonem comilali sunt. Et conversus ad nos : Xtov à7iEXeu<ja|i£vo{, ixplv toùj ir¿|x<}awTaí [tov 2Еил>-
Ego Annubion, inquit, patris vestri verum video va] eTtavsXOElv ,8. Ka\ тгроабХефас f¡ ulv Itpij- 'Ey¿>
vultuin, quippe qui a Simone perunctus fuerim, sic- "Avvou6ítüv TÍ¡v той 1татро; úu.£i)v аХт)0т) (Aopçijv i«ü>
uii anlea enarravi, ut vera Faiisti faciès meis ocu- ¿vaXet'^/áu.EVO{ un' айтой той £(uxuvo< , û>; 'npoEÔV
lis apparerct. Unde stupeo atque admiror Simonis TiYliáMv ", ïva toîç è(xotç ¿96aX[ioï; tj áXr,Gi)c Фз.и-
niagiam, quod vos circumstanlcs patrem vestrum отои çatvi)Tat "-opçij. 'ExTtEitXtiyjjiëvoç ouv açôSpa
non agnoscilis. Flenlibus autem pâtre et maire no- Оаии.а^ы TÍ]v ïiu.u)vo; [jtafEÍav, 6xt é ттштес töv Oui-
TEpov où fviopECETE ,a театера. KXaiövnov 5s той те
bisque ipsis decommuni calamitate, commiseration«
coiiiinotus flebat et Annubion. itaTpoç xal tîjç (xijTpoí xaV f|¡jiti)v aUTUv ¿ni tí¡ xot-
vîj ^ávrtüv t¡¡x£Jv auu.(j)opä, oujAzaOâa; xa\ ó 'Av-
vou6íiüv eSaxpuue"'.
XVIII. Tum Petrus patri vulliim se reslitnlurum X VIII. Тйте хаЛ ó Патро; тт]с той кат рос ¡«pcijí t!¡v
nobis promisil ad eum dicens : Audivisti , Fauste, атсохатазтаз'.у 412 í^v et:yjyye£Xoto EÍ7t¿)v т:р6;
qua- ad nos spectant. Si ficta in te vultus imago aOróV "Hxouo-aç, ш ФайэтЕ, та xaG' í¡u,as. "Orav
ulilis nobis flat et lu nos adjuveris ad ea, qua; man ouv f¡u.ív ypâtjxoc í¡ 7rEp'.xE;p.ávT) not TtXavoc (iopcíj
dato, lune propriam tibi restituam faciem, si prius Y¿VT¡Tai xal йттоирт^егдс fju,tv, itpoç 1 xeXsúojaev, tote
feceris qua? tibi jussero. Ac palri dicenii : Qaoe- xiytb uot TÍ]v aXÔivíjv oou p.opçTjv ároStóau) npáTEpov
cunque possum , lubenter perficiam, si modo meis TMtfjuavTi та кар' èjiou crot Xe^óu-evo. Той Sa катрос
efligiem meam reddas, Petrus respondit : Ipse auri- ElitóvTOí- nâv б тс Sv [lot Suvarov ^ itpoOuiAOraTOV
bus luis audisti ex ¡is, qui a me praemissi Anliochia itodjaa), p.¿vov t!¡v eja^v toîç èu,otç атгоЗос р.орст;у 6
redierunt, quomodo Simon ill ic versutas multitu- П£трос araxpivaTO- aùxiç iSioiç (baiv àx^xoa; twv
dinem vehementer conlra me excitarit, magum el npodScov fiou ало 'AvTio/Eiai £Xt¡XuO<5twv xat e!tc¿v-
caede pollutum . deccplorem et praestigiatorem me ttüv, tbç èxsï ysYovibç ó Stfttuv bx'^P^í toùç в^Хоис
iiiincup.'ins, ila ut vehementer cupiant illic omnes D хат' èjxou -apá)£¿uvs, pàyov xa't (juatçovov, TtXiyov te
vel carnibus meis vesci. Fac ergo qua» tibi pneci- xa\ firî àTuoxaXtïjv Ы\ tououtov, ¿>; yXixesaai iriv-
piam, et, Clemente apud me relicto, cum uxore тв{ TO'jç èxEÎ TUv au,(üv àimyiuaaaQa.'. (rapxtbv. üoii(-
tua el Faustino ac Faustiniano , filiis mis , duc nos üEtc oviv, (Ь{ iyù) \éyu¡, xaTaXiTcwv KXVjpxvra пар'
Anliochiam. Erunl auteni tecum et alii, quidam, èu.01 xa\ Trpoayayiuv t^ä; sic "AvTiíxEtav (лета ttjç
quos ad adjuvandum meum consilium idóneos cre- <j'j¡x6íou oou, Ití 8k Фаиит^ои xa\ Фаист^исуой tüv
didero. uluv mu. Suvétrovrai 6¿ sot xa\ &XXot Tivàç, oûj ауш
xplvw SuvaTO'Jç ÚTOupyTJíai ti¡> èuxj» ОеХ^цлт!.
XIX. Quaiulo igiiur simul cum ¡is Anliochia; ver- XIX. Мета toútoív èv tí) 'Avrtoxeía [yevóiaevoí],
saris et Simon quidem esse videris, palnm pra;dica èv öati) toç ï!p*>v (fiaivrj, Srôaij, xí¡pu5ov ttjv ffEav-
|K£iiitcniiam luam, aique die : Ego Simon vobis той (iETa[|x¿XEtav eítoív] ~Еуш Síjaidv тайта úu.ív
VARLE LECTIONES.
•* Зте eco6oúu.T]v tote, ты ФаОатш тойто u-rivuetv Huf. " Codicis lactina desinil in lilt. jiüv. Tum
èçavï) p. àv Sçnva idem. Alius conieclaverit : [-.ашс ¡ruvoVnov íj]j*£i>v айтф tí¡v èx той Síjaüjvoc xaxf.v äv
i?ávT) ßouXfiv. "ti$vO. "ènavsXÛiov O. "¿v тгр^^за^Е-; р. tb; Ttpo£5iT)YT¡iá(M>v О. " уушрЧы О. .
465 CLEMENTINA. — HUMILIA XX. 4öG
xTjpûao-w óu.oXoy£Jv ", àSc'xwç xaTa4/EiJ[aaa0at та той A annunlio aiquc faleor me inique do Pciro mciili-
Штрои* od yáp] èoti rcXavoc, où [uatçovoç, où уот}-;, tum esse ; non cnim ¡Ile est dcceplor, aut exile pol-
oCiôi 6aa ítots çaûXa тер1 аитой X¿yv ¡SçOavov Ù7A lutus , aut prxstigiator , aut qua; alia cuneta de со
6'J|xoC eXauvajiEvoj. A¿o¡iat újjujv aOxoj суы, ó той mala proiuli furure incitatus. Obsecro ego vos ipse,
ïipoç ou.àç uiuouç аСтюс айтф yEyov¿>{ , яайаааОг qui odii vostri contra cum noxius sum auclor , lit
{iitouvteç aùtoV той yàp ¿тговеой rcpbç aioxTipiav хо id deponatis ; nam ille est veri ad salinem mundi a
дило àitEaxaX^vou àXr(0ouç простои 413 A^íí Deo missi propbciu! verus apostolus. Quaprnpter el
iartv áitdaroXoí. Aio xal айтос аи^боиХвйш, айтф ùu.aç ipse suadeo ut ei credalis in iis de quibus loquor,
crsíOejOat rapl ¿>v хт)риааш, etuI тЛча. ú¡x¿jv f¡ nóXtc ne forte oppidum vestrum funditus pereat. Verum-
ápSijv áiroXetTou. At' i\v 8è aixíav ùjjiïv тайта ¿tu.oXo- enimvero scire voa volo , cur bxc confilcar. Dei
yijaa, EÍ5¿vat ujiâç веХш. Таитт){ tîjç vvjxtoç àyyEXot angeli mo impium, quod inimicus ossein nunlio vc-
JA£ той веой, Tov аагбт), ¿ç E/Opov 8ута тф ttjç aXt¡- riiaiis, liac nocte vehementer flagellarunl. Honor
Oeiaç X7¡puxí, Seivgjç ijAaariyouv. ПарахаХй oùv, oxgo no mihi credalis, etiarosi alias venions Poirnni
(jtT,6' Sv üútoí èyài &XXote етаХОшу хата Штрои ini- caluiunicr. Confíteor eniin vobis : egometipsc sum
jrEtpwv X¿f(j , ¡лт) aTroSíÍTjuOé (is. 'ЕсорлХоуойца1 magus, ego deccpior, ego prxstigiator. Sic forsau
yàp ùjiîv • éyá> {làyoç , iyw itXavoç , èyt i;xap-T;¡jiaTCí.
XX. Тойта той Штрои úto>tíOe¡aívou, u!8a, 1щ XX. Quai cum Petrus patri mandasset : Intcl-
ó Tza.-r¡p, 5 tí ßoiiXei. Ato p.í] xáu.v£. 'E¡*ol yip où/ ligo, inquit, quid velis. Quarc nc ultra labores. Nam
t¡ttov (lêXVjjEt èxEljE sXOoVrt StaXExOîivat, a XP*1 7lEP1- curx ut ili i eiit, cum illie venero, ut de le loquar,
сой SiaXéyEsOai. Kalo Штрос 7;áXtv йпетЕвето'Зтау qux annuuliarc me oportet. Deinde Petrus manda-
o-jv vofjdtjí tt¡v toXiv |¿STa6aXouivT¡v той ¡xisooç, lis subjunxit : Quaudo autem urbem odio dcsislcre
èî;t0up.oU3av 8s í&tv 4¡|iac, и£и.фа{ б^Хыаоу ¡im, xal vides ac desiderio nos videndi capi, nunlium mihi
aÚTÓOt е-тхятаХ1)ф<5(м0а не. Tevóiievoí Se èxeï auOrj- mille, et slatim ad le properabimiis. El cum eo ve
[lEpov tíjv àXXoTptav oou ¡¿opçijv атеХааас ttjv <rijv nero, aliénant fonnam a te fugabo, luamque luis et
toîç aotç xal itäm toîç fiXXotç ànXavuç tfaivEjOat aliis omnibus clare apparerc faciain. Quibus dietis
icaif,oxo. Тайга eEhùjv ouvîîvat айтф toùç uloùç, oSeX- filios ejus, nieos fratres, et Mattidiam matrem no-
çoùç Ôè è(ioùç етто£т)Т£ xal MaruSiav *• , t!)v («¡тара strain cl sodaliuiu quosdam una cum eo proQcisci
f)[uùv, xal tîTiv yvr)(Tt(i)T¿p(üv Tivà; auvaráp/caOn С jussit. Sed mater invita cam eo abire videbalur »I i —
èx£X£U3ev. 'H 6È ¡л<)Т7)р auva7t£X0EÎv айтф ¿xvijpuç cciis : Profccto adultera mihi esse viderer, si vultui
e!8e Xiyouea'1 • Moixà; yàp Elvai Soxto tîj ÏEjjuijvoî Simonis esscm conjuncta. llaque si cogor, ut nun
auvoura uopçl). Et 8' Spa auvaníp/EaOai айхы àvay- со abeam, licri tarnen non polerit, ut in eodem leo-
xaaOTJiofjiat, áSúvaTov Ы\ ttjç aÙT^ç ти/тц xXJvtjî *" lulo jaeeam. Ncscio lamen, an vel persuaden mihi
ou-ptataxXtOfjjEaOai. Oûx olôa 8è, e¡ xal nuvazeXOitv pos&it, ulsimul cum eo proficiscar. Tum Annubion
аОтй irEtcrO^joiiat. 'Oxvou<rav8E aur4]vAntX0i!v 414 prxlervoluntatcmabciintem ¡la horlatusesl : Credc
ó 'Awou6íti)v 7Tpo¿Tp:J/:v xut4¡v eítcóiv •IlEÍffO'jTt е(ю£ te mihi cl Potro el voci ipsi, esse cuín Fausluin con-
xal Петры xal aÚTjj 8k Tjj çtov^, 5rt [Файотбс] ecttiv, 4 jiigcín tuum, quem ego non minus diligo quam lu
(rtç айцбюс, ôv oûx IXottîv aou ауаяш. Kai aù-roç ipsa. Ego et ipse cum oo proficiscar. Qux cum An
айтф eujx[7topEÚiio(iai]. Тайта той 'Avvou6íci)vo{ е1- nubion dixissel, mater se una cum rcliquis vcnlu-
tkîvtoç, í¡ (jffjTí^p (tuveXöecv йтса^Ето. ram promisil.
XXI. 'О 6è IIÍTpoí [2<f>T)J • AtxaióraTa ó всЬ{ та XXI.AlPelrus : Dcus rebus nostris oplimc consu-
тераурихта ^(iuv otxovojiet. "Exo|isv yàp ¡xeO' í^íum lit; habemus cnim nobisoum Annubioncni astrologuin.
'Awou6£ciJv[a áffrpoX]óyov. Оито; yàp <jp,îv lia- Hie cum nobis de genosi ul amicus dispuiabil faiuilia-
Stip-Viaaet Tfl "AvTtoxEÍa itspl yEv¿3£a){ той Xot- rius, quando Anliochix crimus. El cum paler sub
■той ¿)ç çiXoç yVt)at(jjT£pov 6taX£x6íjiiETat. Kai 61) noclem cum iis, quos Petrus ordinavoral, simul
той rartpiç ù-8 vúxTa ¡asO' ¿>v èxiXsuas D¿Tpo; aùv cum Annubionc perrexisset ad vicinain Anliochiani,
тф 'Awou6((i)vt op(ií¡<javTOí iitl tt]v ttXtjoíov 'Avtíó- mane sequentis dici, antequam Petrus ad dispu-
XEtav, брОрои tîjç aXXijç ij(i¿pac nplv upoEXOEtv Hé- tunduni egressus esset, Laodiccam vcnerunl Appiou
Tpov èitl t(j) 8taX¿yEa0at, èitav^XOov eIç tîjv AaoSI- el Alhcnodorus, Simonis corniles, patroin quxren-
xciav t%v ïiu.wva nponéu-davreç 'Amtbiiv xal 'AQr\- les. Qua re coguila, inlroire cos jussit. Qui cum
voSbipoç ÉmÇi)TOUvTEç tov патера. '0 6è uaOùv èxi- ingressi csscnl atque consedissent, ac ubi Faiistus
Xî'Jîtev aùxoùç EÏiépxEdOat. Eíu6ávT0)v 8e xal xaOî- esset quxsiisseiil, Petrus rcspondil : Nesoiiuus ;
cOívTíov xa!, Пой Файзтос ; EÍitóVciov , ànExpivaxo nam ex véspero ¡Ho, quo ad vos ¡vil, nullj suorum
n¿Tpoí • Oùx fff|jt£v aÙTijç yàp èuitépaç 7:poç ùjjiâç rursus apparuit. Ucri aulem mane cl Simon cum
IXOùv oùxiTt -oïç oixEÎotç iyivrj - /f)iç Se BpOpou xal quxrebat, clinique nihil respomlereuius, nescio quid
VAKI/E LECTIONES.
" ôpioXoyoOv U. 10 Ma-cfliôiav 0. " Xáyouua swpplevi ex conjectura. (Lege eT/e pro еЙе.] •«' an leg.
îOXt,î xal xXîvijç?
4(fi S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA 408
ei in meinem venerit, Kaustum se esse contestant!. A 2£[шу айтоу е#)тг,(Г£у, xal ¿tcsI ¡i7]8èv атс£хр1Уац£0а
Quod cum nemo crederet, Dens et dolens minaba- тсрос aurbv, oix o!8a, tí ESoÇev "айтф Файттеу èau-
tur, occisurum semelipsum et versus mare propc- tov e¡tc<5vtc. Ml) tci3tsu9eIç 8axpútov xal xo7cró¡¿evo;
ravit. omoxTeívEtv еаитоу aitEtXijaac cbç ítc\ ваХаааду йр-
XXII. Qu;« cum Appion ejusque comités audis- XXII. Тайта àxouovTEÇ б те 'Атстс£ыу ха\ ol ajv
scnt, ululatu edito plangebant dicentes : Cur eum айтф èicoXoXûÇovteç Ехо\}<аутоХеуоутЕс • Ata т£ ой тса-
пои excepistis? Et cum Athenodorus mihi dicere ps8é£aa8e айтоу ; Ka\ аца хш ßouXEiröai тоу -Авт]-
vellet : lste Faustus erat,pater tuus , Appion prae- уабшроу eîtceîv (lot* Файато? îjv, ô тсат^р aou, 6
venieiis : Comperimus, inquit, a quodam, incidisse 'Atctcîwv 415 uirotfoaiac айтоу еЬсеу £¡jtá6o¡i£v
eum in Simonem exliortantem, ut Petro relicto co тсара tivoç, Bti EÙpôjv ай-bv ó Е£(шу ЁСыррцие [Iva
mes sibi lieret, eique promisisse, veritatem se re- тоу Штроу хатаХ1тсшу айтф аиуовостсор!;«) utcwxvou-
velalurum, ipso Fausto eum obsecrante, filios suos (lévtp атсохаХйтстг1У] та àXrjoî;, айтой Файатои тсара-
sc posthac nunquam veile videre, quippe qui Juda:i xaXéaav-o; айтоу, öti ц<] fjÖeXEV opäv тойс айтой
facti essent. Qua; cum audissemus, eum quaerendi utoùç 'IouSaiouç y£Tsvtîîjl*V0UC- 'Hjmïç 8è тайта
causa liuc venimus. Sed quia hic non reperitur, ** àxoûîavTEÇ тойтои ïvexev f)X9op.EV Çtjtoûvteç айтоу.
verum dixisse videtur, qui retulit, quse vobis prius 'EtceiSt] 6e èvTaûOa ойх E<m, çaivETai аХ^Огинас ó
enuntiavimus. Ego autem Clemens, perspecto Pe zl-iri i)(xTv, ¿){ ouv тсар' айтой ахойтаутЕ? Eipf;xa-
tri consilio, seminandi in illos suspicionem, senem (xêv u¡jüv. "Eyw 8è KXÍ]¡xtjc, luvvoTjaac ttjv той ffi-
apud ipsos sibi esse quaerendum, ut timoré repleti трои itpoa!pEscv,ÔTi й-óvoiav aÙTolçEvsTCEÏpat веХец
fugerent, ad adjuvandum ejus consilium concurrí ùç tov Y^povr* Çtjteîv uiXXiov пар' aÙTOî^, ïva 90-
Appioni dicens : Audi, Appion charissime : Nos, quae 6tj0îvteç (pu^tosiv, 5iiv¿Spa¡jiov айтой ш роиХ^щатц
bona esse credimus, etiam patri tradere studemus. ха\ тсрос töv 'Airrettova, "Axoucrov, 6<pT|v, с£Хтат»
Quae si accipere nolit, sed potius nos exsecrans fu- Ц01 'Atctcíiüv fjusîç та vo¡jua6¿vra f¡jxív хаХа ш; тса-
gil, durlus aliquid eloquar : etiam nos de eo non Tpl 8ouvai eanEUaafiEv. Ei 8e айтбс ойх ебоиХ^вц Ха-
curamus. Quae cum enuntiassem, quasi crudelila- 6eïv, àXXà TOUvavTÍov рбгХиСацЕУОс ^¡лас l(puf£V>
teiu meam aegre ferentes abierunt et Simonis vesti tpa^ÚTEpóv tí Ерш- ойбе ^¡xetç айтой tppovrifojisv.
gia , ut craslino die comperimus , quam celerrime 'E(iau тайта eîttovtoç шс etc' wjaóttjti SuaxEpavavrsi
insequentes Judaeam peiieruni. áTCfte<rav, xal wç е[ла8ор.£у xïjç aXXijç <щарас" [ùi
_ тах15та]хат* fj(vr¡ Х£цшуо; етс\т$)У 'Ioueaiavupjitjuav.
XXIII. Interca cum decern praeteriisscnt dies, те- XXRX.IIXî¡(iEp£>vJíxaj5isXQouo-<Jjv [fyd tií] éx
nit quidam Antiochia a patre missus nunlians, quo- TTJç 'AvTioxEÎaç тсара той тсатрос аттеХшу** <цДм,
moilo palam Simonem cum ipsius vultu accusans таЬс ó тсат}]р 8ти*о[а£а] айтой ¡xopç^ç хат^торшу,
Petrumque laudibus extollens toti Antiochenorum Штроу EUXoyuv TÍ]V TCÔtsav 'Ayiioxáiov тсоЪу eîç tco-
civitali desiderium injecerit ilium videndi. Ex quo 6ov (хгтевцхеу. KaV èx тоОтои тсаутас iici8u|jiEÏv ай-
omnes cupere dixit, eum secum habere. Nonnullos тЬу ¡8sïv àirijyYEXXEy *•• èy£ouç Sí xa\ хаХгтса£уоута?
autem ob nimium erga Petrum amorem in patrem айтй cbç Síjxüjvi 8tà TÍjy тсрбс Петроу йтсЕрбаХХои-
saevientes Fausto ut Simoni adeo maims injicere aav 416 'торусу xal x£^Paí 8¿Xeiv èTCi6aXEÏy тш
velle. Propierea eum timen turn, ne perimeretur, Файатш ¿с EijAtoyt. At6 p.fjita)í àvaipiSfi SsSoixora,
statim mibisse, qui Petrum rogarel, ut ad cum fe èÇauTÎjç èXôsïy тсе[л,4аута àÇiouv тЬу Штроу, отащ
stinare!, si vivum vellet et amori civitatis super айтоу Çôjv-ra ¿тхатаХабт), ха\ tí) -ó>.:í àx[iaô'J;r(
abundant! opportune appareret. Quibus cognitis тсйвш тй тсрбс айтЬу euxaipwç èratpayîj. Штро? Se
Petrus ad deliberandum in concione multitudinem тайта àxoOjaç тсрос тЬ EXxXTjeîaÇEtv тсХе£отоис lyy-
coegit, et, episcopo ex comitibus ordinate, postquam ауаушу ха\ етс£ахотсоу ехтшу ахоХойвшу хатавЦовс,
per tres dies Laodiceae.baptizaverat alque sanaverat, D ßaTirisac xat 1аза(ХЕУо? ^р.Ершу èTCtfXEÎvaç Tptuy rf)
ad vicinam Autiochiara pergcrc properavit. AaoStxEÍa ttù. tíjv «Xâíoy êpjj^teiy se 'Аут1Йх£1*у
ïaîtEuaev.
VARLE LECT10NES.
" 8(5£¡ay О , qui deinde eítciov p. е£тсйут1. ** i¡¡iw О. sk ачуельм О. *■ атс^угХХо О. *s Forlasse
legendum ipûat. Post í¡niEu<rey in cod. О puncto distinguitur apponiturque àu^v. Quo inlelligitur,
amaiiuensem opus suum pu'.avisse omnino absolutum, quamvis vetus R.uflni versio Recognitioitum enar-
raiiilo ullerius progrediatur.
46:) CLEMENTINA. — ЕИТОМЕ DE GESTIS S. PETRI. 470
KAHMENT02 ЕП12К0П0Г PQMHS (1),
ÜFPI TON nPASEQN, EUIAHMIQN TE", KAI KHPYrMATQN ТОГ АГ10Г KAl КОРГФА10Г
TON AÜOSTOAON ПЕТРОГ ЕШТОМН, EN » Ц KAI О АГТОГ^ГМПЕР1Е1АШ1ТА1 BIOS,
IIPOX 1AKQBON EIHZKOIIQN lEPOSOXÏTdON.
CLEMENTIS
EPISC0P1 ROMANI,
Fe aclibus, peregriiiationibus et prœdicationibus sancti apostoloruraque princir is Petri,
Epitome, in qua ejusdem dementis vita continctur, ad Jacobum Hierosolymorum
episcopum.
(Cotelemus, Pati cs apostolici * 755.)
MONITUM,
Ex houiiliis Clemeniinorum,el Recognitionum libris, tum ex Epístola Clemcntis ad Jacobum, dementis
Mariyrio, atque Narratione Ephraimi, composite fuit ista Epitome, per eos homines qui doctrina; ас pietalis
suae esse duxcrunt, <|uidquid superfluum, falsum, periculosum videbalur, id опте aut tollere, aut imitare
et corrigen:. Ter aulem lactam fuisse liujusmodi compendiariam compagem üivenio in Dies, codieihus
Regia: bibliothecae. Prima compago est haec, a me post Turnebum edita, post Perionium versa, cxslans
in Regiis libris numero Septem. Secunda conlineiur exemplari 148, eslqiie superior: paulo auctior; per
2ddilameuta scilicet a Clementinii petita, qu¡«: ad oras posuimus. Terliam codex 804 complectitur. Longe
ea prxcedcnlibus est auctior, ex assumentis ilidem Clemenliuorum , necnon Epístolas ad Jacobum, inier-
dum cuín Paraphrasi : el connexuin habet Martyrium Clementis, subjunctum vero Ephraími Opusculuin ■
cujus breviaUe colleclionis cunetas varielates el additiones cum null;e margines capere possent, plerasquc
omnes pi leterire eoacli suinus. Porro unius iriiim diciarum editionum auclorem Simeonem Melaphrasleni
(fitcndil marginale nota posila in ms. Pbolio quondam Maximi Margunii. Teslatur enim Hoeschelius eo
in códice, ad Pbotianam capile 113, ilyriobibli censurant, de opere continente tum Petri acta el cum
Simone Mago disputaliones, tum dementis ad suos recoguilionem, jiupiiov Bz я-л-т/хя-мч f¡ TzpayiLa-zzla
rîu£t, ascripium cemi hoc, àXX' ticqvopOonc¿>; "taúxijv 6 MîTatppairrljç irXoutov xat таитоЧтгга xfl -сой веой
KxxAT¡(jía à—¿Os-sö. Cur vero suspicer priorem polius edilionein quam duas alias ad Melapbrajleui per-
tiuere, causa est, quod in nmlio pluribus Gracorum menologiis et bagiologiis appareat.
KAHMflZ 1AKQBÇ (2) тф xupftp, хоЛ kmax&mp, A CLEMENS JA COBO domino et episcopo, et epi-
хзМг.мгхбтяйчЬтахокш, t^tl¡» '1еро\)азХ^р.г> àyiav scoporuin episcopo, regenli IlicrosoLymam sanclaiu
•:tûvXpt<Tttavû)v "ExxX-qa£av8!Íro)vTt,xa\ та; tozvxiix'Í Christianorum Ecclesiam, alque Christi Dei nostri
вгоО -povoía ¡бриОгЕза; "' хаХш; Xpioroü той веой Ecclcsias, quae ubique Dei Providentia prœclare fuu-
^¡xôiv 'ExxXijiEac, aúv t* itpeseutapoic xa'iSiaxávoíc data; sunt; una cum presbyleris , et diaconis, et
xaiToî;Xoiiretç5wraatv àôïXtpoï;, Etpíjvtj eI'tj T.âvzvzz. c&'tcris omnibus fralribus , pax sit semper.
I. IVOp'.pv £атш ooi, xúptí jiou, 3rt куш KXf¡p.rj; I. "-,MNotum tibi sit, domine mi , quod ego Cle-
'Piujxaiuv toXEttj; wv, xert tíjv тершттр/ fjXixîav 8u- mens , qui civis Roiiuiius sum , et primain vitaî
yrfizXç (rjrai аыфрбюс, Xoytuu.6v te feÇaficvoç, oùx sctaicm pudice ac moderate transigere valui, cum
VARIEE lectiones.
*' al. xotitsptd&ovToü. AI. iitiSt]u,itôv xTipuy^àTtuv. "al.at;. "al. SutaovttSi ttjv£v Up. Mal. Ifipuv-
Oeiia;. "-"" Clementina, boni, i , c. 1 , etc. Recogn. 1. i, c. 1, etc.
VARIORUM NÔT/E.
(1) КЛццеггос kxicnóxov 'Риццс. Titulus hoc que solum pro titulo cxhibet и nu m exemplar. Alio
pacto conceplus exstat in duobus scriptis libris : modo quatuor codices : Rio; той ауЕои Егроцартиоо;
KXf}ftóvTO< къкгхбтти TtuuTjç 'laxa>6i¡> Ьг.пхбъш (,vel ¡хартиро;) KXf|p,5vroç imexonou 'Ршрт];, p.aJh\-
'hpo3oXú¡JU»v, tzzdí twv TipàÇswv xal irepi«5owv той той той àyio\i атоитАои Штрои. Сот.
áyiou xaV xopucpalou tiov auojxóXüJv Штрои, oí; xal (2) К.Ищщ Чахшбш. Supcrscriplioneui cum sex
ó аОтой pío; eufinepisíXînai. Aildilur in tctyio : primis vocabulis qua» earn sequunlur sumpsit сош-
K)t¡¡xívcoí twv Острой етбт]и>иоу xi¡puY|xixíüv 'E7ti- pactor ex Epístola ad Jacobum. Iu.
■»p.f¡. (¿iiíxI hábil inscriptio Ctemenlinoriim, quod-
47! S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA, 412
cuiino percepissem cogilationem, quae nescio unde A 0T6a to58ev arcstijeXaovTa ¡xot, xal тар1 OaváTou mixviç
¡n me irrepserat, crebrasqne mihi de morte com • TtoioújíEvov Cino(ji,ví¡(jsi{, itávoij то Xotwv xal áOu-
meiuaiioiies pariebat, cum laboribus et anxielalibus jAÍa/.í cruví£wv. TApa y^P, íXoyiÍ<5[M]v, 5ti 6avùv oùx
vivebam. Reputaban) cnim num , cum mortuus eijxí; xal oùSslç Ésrat ¡xou tote (xv^¡it)v TOtoú[«vo;,
fuero, non ero, nullusque erit unquam qui mei той xpávou itávTa т§ XtjOt) 7rapa8c8ovro{; ípa 8s u,l¡
mentionem facial, tempore nimirum cuneta obli- uv, тса){.?50(ла1,гтоис oùx 5vTaçelS(bî,où Ytvibcixtov,
vioni tradente? Cum autem non fuero, an quodam- où -j4vwjx<5|i£voc, ой YíYov('Jíi °° Tiv¿|«vo; ; Kai ipá
îuoilo lu turns sum, cos qui non sunt cognoscens ; ноте ' y¿Y0VSV ¿ xíd(ioí, xal яри той YsváaOai x£ ара
пес cognoscens, пес cognilus ; quique non fuerim, xal fy ; El yap îjv àû, xal Ésrar et ôe y¿Y°ve , xa\
non min ? Et aliquandone faclus sit mundus ; et XuOîjïetoi itávTtoc- xal ¡«та Xúaiv арат! íarai itoXiv;
ante quam lieret, quidnam eral? Nam si semper 8 vuv aSúvaTÓv u.oi votjerat,
fuit , semper ctiam erit : sin vero ortum babel , omnino eliam dissolvelur : et 'post dissolulionem
quidnam erit ilerum? quod nunc impossible milii est mente concipere.
11. Hœc alque bis similia, nescio unde, indesi- В Ц. Тайтатеха1 та toútoic брина, oùx оТба toSBev,
neuter animo volutans , perpetuo semper mcerore апайотшс 8iev0uu,oú¡aevoc, aïrauarov eT/ov àû tí¡v
afflciebar, in tanlum ul pallercm ac tabcsccreni : Xúírrjv.xal tououtov , tí>{ ¿>xpiaxo4a це т^хеява!"
et quod gravissimum erat, si quando barum reruiu xal то Ssivototov, еГтоте xal arabaaaoai tí)v rapl
solliciludinem abjicere lanquam vanam cogitaren), TOÚTtov 9povrí6a, tbç (laraíav, eXoYisá¡jur¡v , ахишоЧ
veheiuenlius multo me premebat aflectus : et earn TEpáv ¡Л01 [läXXov то ттавос íyívt-o- xal +ix6Ó[xtjv lirt
rem moleste fercbam , nesciens quod conluberna- toútü), oùx е!8шс íúvo'.xov xaXíjv íywv Ivvoiav, àOa-
lem baberem praclaram cogilationem, quae immor- vaaiaç alTÍav p.ot y£vo[aevï]v, <bç üsrepov I^vw àiA
talitaiis mihi causa cxslitit , ut postea ex rerum той tîXouç, xal 0£ф тф ^âv-wv т)йхар£атт,оа itoitjttJ .
exitu agnovi , et Deo cunclorum effectori gratias 'Тиб yар TÎjç хатаруас ¡is. 7iie£oúot¡c èvvoîaç, \чт(-
egi. Cum cnim ab initio me illa cogilalio vexaret , xájOtjv e¡c Ti¡v twv 7tpaY(AaT(jjv eXSeïv £f)Tt¡!i¡v xal
ad rerum inquisilionem venire coacius sum : el ouj TÍ¡v àpxV 8Г &Yvotav |JwxxapíCEtv exivSúvsuov,
quos principio per ignoranliam beatos proedicabam, usTEpov TaXavIÇeiv oùx £7iauaáu.T¡v.
postea veluti miseros non cessavi lugere.
III. Igilur cum a puero in hujusmodi versarer III. 'Ex TOxt8o{ ouv èv toíoútoíc ¿jv Хоуши/к;, si;
considerationibits, ad philosophorum adventabam C та; tojv çùosoçtov etpoÍTtov Siarpiëàç, ¿jjte ti pá-
scholas, ut ¡tule aliquid certi discerem : sed et sic, 6ouov èxEîGsv (juxÔEÏv. 'AXXi xa'i о5тсос où8Èv Етероч
nihil aliud ab eis studiose coli videbam, quam do- кар' aÙToïç то airou8aC¿[X£vov * eúpuv, í¡ оо^цатшч
gmatum destrucliones ei adstruclioncs , contentio- àvaixsuàç xal хатазхеиа?, ípiEác ' te xal cpjXXoyi-
nesque , et syllogismorum artilicia , itemque sum- 5{xtûv tiyyaç, xal 8t) xal Хтцл^атшу a^tvoiac' xa!
ptionum excogiiaiiones : et aliquando quidem pras- tote [isv èêxparsi, ifèpz XéyEiv, 8-i àeavaTOî ^ фи-
valebat, verbi gi alia , quod anima immorlalis sit ; X^' т!Оте 8k, ÖTi Ovr,Tf¡. Kai S-t ¡xàv lôyoç eirixpaxuv
aliquando vero, quod mortalis. Et quidem quando îjv, ort àoavaxoç t¡ ûx^î > ty.aiP°v ' °^£ 84 8ti 6vrjTi],
ea opinio, qua? animum facil immorlalem, superior 4)Vub{M)v* itXéov 6è iMtXtv +(6ú¡aouv, ôti o£i8' àito^l-
erat, gauilebam : quaudo autem ea, qua» mortalem pwv '•■ tiç t8v È[i8y ßE6aiü)(iai vouv f¡8úvaT0. BM¡v
censet. mourore afflciebar: rursumque niagis animum evsvóouv 8ti al 8í$ai tuv Отгобекшч, парк toùç èx8t-
despondebam , quod nee ulriusque parlis quispiam xciûvtaç, î| J/euSeZç, fl áXT¡9EÍí àTtoçalvovTa'., xal où-/
meinem meam polerai confirmare : taulum inlelli- (bç Ex0U5tv аита1 Èç' ÊauTOJV àÀrjOsiaç xaTaXa¡i6ávov-
gebam senientias conlroversiarum, pro viribus pro- Tai- лар' ф u xal Iti jxâXXov èv toîç upáYâaiv IXt^r
pugnalorum , vcl falsas, vel veras judicari, noil Yttôv, xal <3reo той ttjç ^"X^î ßiOouc èo-évaiov oCts
vero piout ipsae se habent in seipsis revera, com- yàp оТйс te îjv аяобаХетОя! Tf,v irepl toútuv <ppovri8a,
prebendi : propter quod plus adhuc in negoiu xalTotyE асйбра ßouX6p.£vo; , (bç f)8ij tpOairaç ïyvu-
;esluabam dubilatione, ac ex animae profundo ge- piaa , ойте ße6at6v ti xaTaXa6sîv tjSuvájiTjv.
ineiiiiiii : neque enim de hujusmodi curam rejicere poleram, licet valde cuperem , ut jam supra indi—
cavi ; neque lirmum quid valebam relinere.
IV. herum ergo angustiis lia?sitalionis pressus , IV. üáXtv "pvw àTO3poup.svoç IXeôv ¿¡xauTiJi- Tí
dicebam apud me : Quid in a niter laboro, cum ma (laTatouovä), saçouç 8vtoç той îtpaYfiaToç ; "Ort ci
nifesta sit res? Quod, si quidem post mortem пои jAEV Bavùv oùx £¡¡xl, vuv 8vTa (ie XuwEÎsOai ой тероз-
ero ;' nunc, quando sum, contristan non oportet: ■fjxs:. ДЛ тг,рт|<1ы то XuTtEÍaOai TTjvixauxa, ote oùx uv
quocirca Irisliliam ad ¡Und tempus reservabo, quo, où Хитацв^аоилг El 8è Spa eIu.1, tí vuv [xoi èx itîpiî-
cum futurus non sim , non contiistabor : si auteni оой itpísesTi тб XuuEÏjOat ; Kai EÙOéto; ц,Ета тойто
forte ero, cur mihi nunc superflue inest tristilia ? ЕтЕрос èiTEtafiEi ¡xoi XoYtüfióc. "EXeyov Y^pi Й zi ïs
VARIZE LECTIONES.
'•* Ueest in uno ms ' al. ара tots. * al. tuv ij7:ou8aso|iívti)v. al. Ipctç. " al. ¿TTOTÍpstc. al.
ттар'о.
Í73 CLEMENTINA. — EPITOME ПЕ GESTIS S. PETRI. 474
fipa той VÛV це Xutoûvto; x£ÍP°va Jxsî TteCrejiai, p.*] A Slatiniquc postea alia me subiit cogitatio. Dicebam
ps6ui)x¿>z гОагбшс, xa>. irapa8o6<¡30¡jiai xat'evítüv quippe : ne forte ¡bi pejora eo quod nunc me cru
çtXoaoçtov Хйувус, IIupicpXe-j-éOovTi ха\ Тартару, ú; cial paliar, si non vixero pie; ac secundum quo-
Sîtuçoç, J¡ TtTuo;, ij 'IEjEtov, f¡ TávraXo;, xa\ íaep.at rumdam philosoplioruin sentcntias iradar Pyriphlc-
Èv 48ou tov sEtöva xoXaí<5¡j.svo; ; DaXtv 8s avOuTté- geilionli et Tártaro, quemadmodum Sisyphus, vel
«pepov Xáytüv, ¿>; aSíjXou ívro; той Tzp&ypaxoi, axtv- Tityus, vel lxion, vel Tantalus, alque in inferno
o-jv<5-spóv ears ¡iâXXov eùse6w; p4va£ (is, xa\ tcov selenium puniai? Rursus aulem excipiebam, di-
too д<Ь(ю-о; xpa-Etv f)8ovu>v, e£ xat jjl-Í] axpißw;, Sri cens : in re qus incerta est, tulius multo est me pie
лоте èartSixatov xalapájxov «îsoj, ^siïX^potpûpijtAat, vivere , et voluplates corporis vincere, quamvis
oGte eI <j tlux^l àOivaxoç, ^ OvijtIj. absolute et cerlo pleneque non sciam quidnam
justum sit au Dco giatum , nec ulrum immorialis
sit anima, an morlalis.
V. ToÚTtuv O'jv tuv XoftaiMOv STpetpovTiov u,ou tíjv V. His itaque cogitalionihus animum meiim ver-
d/ux^v, г!; АГуиятсту iropcúrojiat, efeov, xa\ тоТ; tCiv sanlibus: In dSgyptum proiiciscar, dixi , et adyto-
ÓtSÚTtov ispoçavTai; xat Tcpoç^Tatç (рЛкоСЦаоца!, xaV rum bieropliantis , ac prophetis amicus efficiar ,
uáyev Ciyrfjaa; xa\eúp¿>v, хр^ряш 7K tato TtoXXoîç, magoque qu;esilo ac invento, multa pecunia ei per-
iujffjÇ àvaTOU/Ttijv Tf(v XsY°fi£v7)v vExpofwtvTÍav " suadebo, ut animae evocationem, quam necroinan-
tpYáoaaflat, èjxoû 8tj9ev ш; izzp\ тсрауцато; tivo; tiam vocant, facial, lanquam videlicet de negotfo
TnjvOavîiQai ßouXotAsvoy fj 8e rauctç ÏSTai, 7i£pl той aliquo perconlari velim : porro erit percontalio, ut
(AaOcîv apa e£ àSavairo; f] «{^xt- Тойто Se itávTto; oúx discani ulrum anima sit inimortalis. Id aulem pror-
ах той airoxp£vaa9a'. ÖTt " àOavaToç tortv, Sert •* ¡«it sus cognoscam, non ex eo quod respondebit se esse
yvuvat, вХХ' ano той ótpS^vaí u,óvov ort .àsr£v. 'I5wv immorialem,sed ex eo duniaxat (|uod illam existere
fàp autljv айто!; 6¡*u.astv , ixav$]v IÇw 11X15 poçopiav, videbo : nam oculis meis cernen s cam , satis ma
xa\ oíixíti татотгра ô<p9aXu,u>v (Ьта тсо^зоцаи gnant habebo cerliludinem , nec jam plus lidaiti
"OiUiK <ptXoíO!f¡t¡> TtvV tuv ouvf]9t»)v, xa\ TaÚTTjv Ixot- auribus, quam oculis. Verumlamen cum pbilosoplio
voúu,t,v TtjV YV(í>f«}v, ° Se euve6oúXsuí y.01 u,}¡ Xuírt- quodam ex familia« ihus meis lioc quoque consi
ieXsç Eivat toû-o ToXfitjüai 8uoîv ïvsxa, ЕГ te yàp, lium coinmunicavi : is vero monuit me, non expe
ïcjij, itavTtOî oix UTtaxoúíTETai ^ фих*1 TV rl^Tt!,i xo^ diré ut id anderen), duas ob causas. Si enim, in-
rt toïç тайга ttoieïv àratfopEUouat vaptotç ¿ç àvti ■ quit, plane mago non obedieril anima, tu quoque,
KpiÇa;, 8u<i»uvst5fiTtüc facwasi;- el Se xa\ eliaxoune- ç ut pole qui legibus Ьэкс ageie vclaniibus adversatus
Tat, jiETà той 8ua3'jv£[6f¡Tuc as ptoûv, oI|xat xa\ та fueris , male tibi conscius vives; ein aulem pa-
TT¡c еиз£бе£ас u.TixáTt aoi 7:poxiop£tv, oii evsxsv та merit, praelerquam quod vives male tibi conscius,
то-.айта етаХи.ас. 'ExSpaivsiv yap тб Beîov Xíyouaiv ctiaiii quae ad pium cultiim pertinent (cujus rei
ая\ toïç oxúXXou« тас фих^» P*'* T*)v 07to той fftí>- gratia lalia aggrcssus fueris), non jam tibi bene
иатос èxEÎvitfv StaXustv. 'Eyib 8è тайта axoutraç, cessura existimo. Diviniialem cnim aiunt infestant
ixvT]p¿T£poc (ièv èiA то еух=£рт;и.а èyevojjl^v àXXi esse iis, qui animas , pnnquam a corporibus suis
tt,ç TipoTÎpaî ivvoEaç èxsivTjç 7tavTáTuaaiv à7toiTTivat dissolu!;«: sunt, vexant. Ego vero his auditis, scgnioc
nix f|8uváu.iiv. quidem ad propositum factus sum, sed illa snpe-
riore cogiiationc omnino non poteram absistere.
VI. Kaitva [XT] cot татогайта jiaxpovaitOTEÍvtdXo- Yl. Ac ne de his tibi longum scrmoiiem faciam ,
yo-<, èv TOToÛTotç XoYtïfAoïç xal itpáYlta(Ilv 8v"o? cum in talibus considerationibus ac negotiis ver-
jtou, tffjfti] tiç T|p¿u.a, TtÊpíou Katsapo; та 'Pa>- sarer, Tiberio Cresare Romana sceptra tractante,
ualxi 8t£rovToî егхт)ятра, lapo; f,8Tj ápxojxévoii, post inilium veris, fama quxdam seusim diebiis
tjGSavev 4w5üa! Tjuipat, ха\ й; аХцОй; ауа05) в£ой singulis percrelniit, et revera bonus Dt-i nuulitis
oyteXo; 8tf¡ít to'v x¿íu.ov, то той ©sou aiff, poúXtiu,a D munduii! permit, Dei volunlatem silenlio tegere
<rr¿v£tv où 8uvau,£vi¡* (xóEXXov 8e xal 7iXsí(ov lxi»TT)c non valcns : sed el per singuios dies amplior el
í|¡xépa; xal txeíCtüv èytvETO , Xáyousa ñ; tí; tote major liebat, sic referons : Quidam in Judxa, initio
èv 'Io'jSaía èj- laptvfj; Tpoiñj; Xa6¿iv t1]v apxijv, suuipio a verno tempore, oelerni Dei reguum inihi
'Iouoatav '* tíjv той itSíou веой EÙaYTiXiÇETat ßaTi- prsdicat, jfiioil pcrcepturus sil, qui optimam per
Xsíav, ^; aitoXaústv ¡jt¿XXei ", iáv Tt; аотф ápl<m\\i omnia vilam ipsi exbibebit : ut autem crcdatur.
8tà irávTtüv ènt8££5r(Tat noXtwíav той 8è iriatEUEaOai cum divinitalis plenum docere isla," multa niira-
aÙTOv X^PiV> ^Tl 6eótt¡to; укрмч тайта SiSaaxst, bilia, prodigia et signa edit, solo verbo faciens au-
■noXXà 6auu,áata, тарата те ха\ arpíela ep^áÍEtat, dire surdos, caecos videre, claudos ambulare ; ct
p^jUOTt ¡ióvt;i xoíÔ'j; àxo'jEtv itottüV , TU9X0Ù; àva- omiiem morbum depcllit, omnemque dxmonem
6Xá7TEtv, xwXoùç n:ptnaTïtv, ха\ naaav vásov атсЕ- fugat : quinetiam leprosi eniinus lantum intueutes
VARI.E LECTIONES
•Iou8x£ot;. ,4a|. Хаусе. "I, Recoga. I,
"al. vcXuo(Mwíav. t« al. aÜTÍ]v 3ti. «» al. Si;at. "al.
у, с 10.
475 8. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 47G
cum, sanali abeunt, mortui oblali suscitanlur, iti- A XauvEi , xal rcavxa Sat'jxova cufaSeuet- àXXà xal Xe-
Iiilque est quod faceré nequeat. Atquc quo plus izpal èx ôiaoxûaxoç uávov èvopuvxeç аихф, ¡úuevoi
ii'in|ioris pratleribal, со major ac firmior per com- arauXáasovxai, VExpol 7tpoTC£pi¡jtevoi e^-fEÍpo-nai,
plures illinc advcnieiiles exisicbat, non amplius, xal ou8¿v èirxiv 8 ¡ri] 8'jvaxoç еГт) toksïv. Kai ivy
iuquam, fama , sed ipsa rei veillas. Jam vero et ys uàXXov 6 xp^v°í íxpoíxoixxE, toXù ue!£(i>v '" 8ià
cœlus per loca fiebaiit, ut consuUaretiir ac d i spice - itXsiovbw xwv èui8ï]U.ouvxu>v xal ребаютера хав£-
retur, quisnam essct is, qui apparuissct, et quid axaxo, oùx èxi 9*(цт) Хе^ш, àXV aùxi] той itpáY¡w-
vellet diccre. xoç í¡ àXf(6sia. "H8t) yap ttoxe xal auir:f>u.axa хата
tinouç è")^veT0> fouX^ç xal (jxètj'Ewç êvsxa, xi> zlç
av ó çavilç ettj, xal x£ pVJXsxai X¿Y£'-v.
VII. Cum aiitem annus ad autuinntim jam ver- VII. "Apxi 6è xoû Ixouç лрос xi 96tvo7a>>pivbv àiro-
geret, homo quidam stans in loco publico : Viri, xXivovxoç, àvijpxiç8Ti(jLO(r(a axàj, "Av8psç, ïçtj, 'Pu-
inquit, Romani, audile : Dei Filius in Judaea adest, UAÏot, àxoûaaxE- ó xoû Oeoù Yihç èv 'IouSa!!1* itá-
cunclis volentibus prominens vitam aUernam si psaxtv, s-aYYsXX(5¡i.svoí itàii xotç ôoXonevoic Çiuijv
feceriiit qua jubet is qui misil ilium. Qiiapropter aicbviov, èàv xà xaxà yvw¡at)v xoû гсеи^аухос aùxbv"
convertimiiii a delerioribus ad meliora, a témpora- 7:pá|wai. ДЛ ц.£ха6аХХ£а6е àrb xtöv x^p^vtov lui та
riis ad .Tierna; et agnoscilc Dcum, qui in tribus xpstxxova, ат:Ь x£>v irpouxaiptov етЛ xà aiiuvia, xal
Personis unus est, cujus mundum injuste incolitis YvüxE xbv èv xptolv TTuojxádEJtv Eva 8ebv ", o5 xbv
ante justos ejus oculos. Verum si converlamini, et xáauov àSixtoç oIxeïxe JuTupoaOEV xôjv aùxoù Sixaíuiv
secundum voluntatem illius vivatis, in aliud sx- ¿сОаХиЛу. 'AXX' èàv рххабаХХ^иОг **, xal xaxà -rtjv
culum sublali, aeternique effecti, iiieffahilibus ejus OÙTOÛ ß'.WITJTE {ioÚXTjeiV, e¡{ IxEpov £VEx6évxE; ''
bonis perfruemini : sin vero morem non gesseriiis, altiva, xal. atSwt fivóuívoi, xwv Атор^тшч aùxoû
pibiuuam ex bac vita migrabitis, in locum ignis afaOüáv áiroXaúiEXE" èàv &l атгЕьОт^хЕ, ¡jlexí tíjv
conjiciemini, ubi xleruum puniti, frustra ducecnim èvOivSî ára>6íti)!JtV, £¡C XOV XOTOV xoû торос £[i6AT¡-
pœnitcntia : nam pœnilentix tempos in prxsculi ÔûeiSe, бтхви àï8£iuî xoXaCóuEvni, àvoVqxa (jtExa¡¿£-
uniusciijusque vita consistit. H;ec ¡gitur ¡lie dixit. Xt,0t¡ij£(i0s. 'О yàp тт)с uExavoía; xatpbç, f¡ vûv éxá-
Ego vero cum audissem, xgre ferebam quod nemo cxou ftoi) xuYX^'- Taüxa u.èv ouv èxstvoç IXîysv.
ex tanta nuiliiiudine, audita tarn magna iiuntift- 'Eyù> 8è axoúiüv ^xöa(XT)v, öxi ицбеЪс èx xoioúxou
lione, dixissel : In Jmlicatn proliciscar, ut videam tiXíjOouí xT;X'.xa'jxïiv ä^fEXiav axouiac, Eiç 'IoviSaíav,
an iste vera loqualur, dum ail, Dei Filium adve- q e»c£, itopEÚaejiat, iva Г8ш, гЕ ovlxoç oXtiOeOíi \h¡m.
nisse in Judxam, propter sempitcrnam ac bonam ¿jj apa Tibí xoû Oeoû e7it8E8f¡[j,r|KE xf) "Iou6a£a a!w-
epem, qui Pairis a quo missus est voluntatem an- viaç XE xal ауавт)? x^Plv ¿XtiíSoj, tt¡v xoû Tréjujev-
nunlict : quandoquidem ct id quod aiunt cum prae- xoî ПахрЬ; (JoúXn<nv хахаут^^"''" ЬкА xal бтегр
dicare, non eslexiguum : quorumdam cnim animas XíyouiTiv aúxov XTipúaoEiv, oùx Ítvi ¡Aixf«5v uv ¡ib
affirmât, ut pote immortalcs, immorlalíbus etiam yàp xàç iûx^ç 8ia6i6aioÛTai, aliovEoyç oujaç, alt*-
ac aiei nis bonis fruituras ; quorumdam vero, in viwv àw)Xa'JiieaOat xal xtôv àfaOuv ¿v 8k îv»icupV
igncm incxstinclum projectas , a'tcrmim punien- àïo'iîxw îçEÎsaç, Eiç aluva *4 хоХаав^оЕива1. "i
das.
VIII. Cum ita erga carteros affecius cssem, ha;c VIII. Oûxto Êpl xuv Xoiiîwv Sxwv) toiaûxa xalirpb;
quoque ad meipsum dicebam : Quare vero alios in èpuxuxov êXcfov Ti 5-rj tcoxe uip.90p.a1 xôùç 4XXouçfc
cuso, qui in codcm cum Ulis crimine negligentia; èv tob) zr¡; ¿(isXEfac ùv èxiivoiç гухХ^иат!, xal ci
versor? пес, dispositis prius rebus meis, in Juda>aiii itpoxEpov xbv èp.bv 8ta9£lç ¡Jt'ov, ecç 'IouÔaiav àtp'..-
vado, testis eorum omnium fulurus ipse? Itaque xvoûp.at, uapxuç xuv xoioûxuv aùxoç y&vr¡a6\LSVO( ;
dum hoc consilium agitarem, mulium interim tem- oüxujj ouv ßouXEU5au,EVtp, irbXùç Ó [lEXaÇÙ StEXpiÖEX«
poris lerebatur, negotiis hujus sxouli me ad se D XP^v°í> *йу ptioxixiliv p.£ лрау^атыч ttpb; èauxi
peí trabenlibus, пес valcnle me ab iis expediri. Sed •ÊptJ7nbvxiuv, xal SujexXúxiuv (AOi YtvolJt^vt,JV- T'Xoî
tandem, cum vilain considérassent, quam insiabilis Yoûv evwofjuaç xbv ßiov ôtiwç aaxaxoj èaxi xal àviiir
sit ac inxqualis , cuiuquc dein omne pFaeleritum ¡xaXo;, Elxa xal xbv ropoxoû xP<5vov ärcavxa Siauvri-
tempus in memoriam revocassem, quodV modo sub- ¡xovEUaaç, бпшс ÙTcoeaivouaijç ue ùeI xîjç еХтг£6о{е1»
lilandienie mihi semper spe, bucusque permansis- 6sûpo itapíuíiva, xal -5xi oûxcuî á<rxoXoú[X£voi mívxet
sem, quodque sic omnes homines occupaii moria- ávGpiuitoi 6ví¡5xouev, xà nivxa p.ou cbç èxuxev à9Elj,
inur ; cuneta mea prout eranl reliuquens, confesiim eiç IIóvxov (3) ewOùç uputjira, xal е£« xöv, Xipiy«
VARl/E LECTIONES.
al. ueïÇov. " al. inner, vûv. soal. inser. ratxpoç. •-' T8v èv xpialv 'YTOoxiaEaiv êva Oeôv. Pia inter-
polatio, sed paium necessaria '. Similiter alibi. Сот. "al. ¡лсхабаХ-цзОг. "al. àvax9ivxei. "al. atióvaí.
as al. xoXáÊsOai.
VARIORUM NOT.E.
(5) Forte llopxov, Partum; iieinpe , Romaiium. Viiic Murttjiium lynalii, 11. v cl infra, 11. Lxxvni
Cl-EK.
477 CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. 478
eXBwv te xolàvaxOeVî, áv¿¡«ov àvrtirvofaiç, àvrlTOÛ A ad mare properavi ; et in Pontum veuiens, atque
louSaiav xaxäpai, nponúxEiXa tí¡ 'AXe(;av6pE{a. subvectus , ventis adversanlibus, pro Judxa ян
"ExEÏ tt UUVEÇOÎTtOV toîç сЛоовЧрок » 7rvEuu.áTU)v quam deferrí cupiebam, Alexandriain appuli. Ibi
|-T¡p3Íaí tjSî] pot t8v itXoûv етехоиет]?, xal ta rapl autem ad philosophes ventilaban) ( venlorum
ttjç ç'rjjjtTjç, f¡v Í «pavelç èv *Ptí)u.fl 8it¡YY£l^s> xal TÍva quippe vis adhtic navigationem inhibebai), petebam-
■ft a хатаууаХХоц уа9шс ïxaera xaTaXefEtv *l5í°uv- que ut singula clare cnarrarenl de eo rumore,
01 8¿, Фоуауса filv, eTtov, èv 'Pióu,fl toiov8e Ttvà quem is qui Romae conspectus fuerat annuntiassot,
'¿(■i: oùx fajXEV irspl 8e той êv 'IojSaía fsvouivou, ac quxnam ille divulgassct. At illi rcsponderuut :
xal ítou веой ùiro tîjç 9^ju.i)Ç XT)puTTOu.évou, rapi Talis quispiam an Ronix visus fucrit, plane nesci-
toXXüW TUV EXE?9eV ÉXT)Xy9ÓT<l>V , t¡XOÚ(jaU.£V, xal mus; de eo autem qui in Judxa degit, et Filius
терЪ itávriov uv eiroíei xal d/tXu тф p^patTt 9auu.a- Dei esse a fama pradicalur, audivimus a mullís qui
gíajv e¡ia9ou¿v. illinc venerunt, et intelleximus de mirabilibus om
nibus qu% soloeliam verbo edidit.
IX. 'E¡aou Se EinôVcoç* è6ouX<5p]v tivI t£üv " ewpaxó- IX. Et cum dicerem cupere me in colloquium ve
tiov aCiTÍ/v auYYEv¿a9at, xal Sera ттобы u,a9eïvàxoÛ3at nire cum aliquo eorum qui ilium vidisscnt, atquu
irepl айтой, û-oXa6ôvx£ç èxcîvoi, "Eari tiç ¿vrau9a, В de eo audire quxcunque scire cupcrem ; excipientes
çatxlv, о j [lovov Earopfjaaç aùrov, àXXà xal tîjî iv.-l- illi dixerunt : Est hic quidam, qui non solum vidit
8ev -ут)? ûnap-/iov, àvT)p tîu.ioç ¿vó(iott BapvaSa;, 8ç eum, sed et ex ea regionc oriundos est, eximius,
Iva xal tuv айтой p.a9ï)Tiïiv èayTov eTvai X¿yei, xal nomine Barnabas, qui sc etiam ait uiium esse ex
îvraûOa itou xa6eÇ8|XEV0ç, ta icap' èxdvou йигахт)- diseipulis illius ; et hie alieuhi sedeas, qua; ab illi»
piva toïj Tiôv toioútuv àÇiotç, ¿то(иш; тф ßouXo- promissa sunt, talium dignis, ei qui velit narrai
¡xív(ij 5;¿|óí3í. Kai 8т|та tov títov xaxaXa6ùv ci; 8v ullro. Et quidem ad locum in quo vir sedere solilus
8 ávT¡p e!cÎ)6si xa9¿££tr9a(, xal uipoj xal aùtoç той erat veni, alqueipse quoque pars fui circumslanlis
îrspiearrjxoxoç T:Xfj9oyç уечбу&чос, Ettijv litaxoûtuv multitudinis, sletique audiens qux dicebat : ac in-
«bv Xeyouívíov, xal auvEváoyv TaXT¡9TJ où BiaXsxTixfl lellexi vera eum non dialéctica ulla arte docere,
tivl te^vt) 8t8á<rxovxa toutov, aXX' атохраихеиаитшс sed adeo sine praemeditalione ac simpliciter expo
oútü) xal аттХшс exTi9¿u,£vov, ä те ^xoyiE xal ¿wpaxe nen; qua; audicrat et viderai Dei Filium, qui appa-
tbv той 8sou 9av¿via Ï46v irEireiTjXEVai te xal Elprj- ruit, fecisse ac dixisse. Multos autem testes verbo-
xévat. ПоХХо-jç 8i ¡xáp-'jpaí tojv йл' айтой Xeyouí rum ac mirabilium quae ab ipso proferebantur, ex
víov баиравЧаи/ te xal Xáfojv, e£j айтой той тохреитй- ~ ipsa assistente plebe producebat,
toç 8)(Xou irapE¡x£TO.
X. 'EîteI 6è irpoç та пар' айтой áiravoúpYti>c Xe-y6- X. Verum quia ad ea qua; ab ipso candide dice-
|l£Va y~î<-i>î OÎ 6/Xoi 6'.ÎX£tVT0 , ol èx r.iúzli; xo- bantur, libenter popülus aequiesechat; philosophi,
a¡xiXT); ópu.á>[¿£voi 91X83090C , /Xcuá^íiv auTbv xal utpote qui ex hujusce niundi disciplina prodicrant,
YïXâv èiiEiptovTo , sxaiitrovTEc ájAÍTptp 9páJEi, xal ludilicari eum ac riderc ordiebantur, immodica au
6ta5UpovTeç, xal oTa ¡ieyôiÇ SnXoiç toiç auXXovi- dacia cavillaiHcs atque probris incessenles, et ad
ajiolî хат'абтой цр&р&т. '0 8è àrtoOo'ju.svoç aÙTUv versos eum utenies syllogismis tanquam armis po-
t8v X^pov, où auvérpEÊv oùtuv tîj 7tavoúpY4> it£Ú- tentibus. At ille ineptias eorum repellens, versute
est, àXXà xal ахататтХцхтос uv XëfEiv oùx àçiataxo. ipsurum inlerrogationi non oecurrebat, verum im-
Kai TtoTÉ tiç 8iauaiî(i>v 8t)6ev oùt8v èîtuv9av£T0- perlerritus non desinebal loqui. Et aliquando qui
Aià tí, ¡i v¿e 8i8áaxaXe, xúvwty t^évito, xal ßpaû- dam jocabundus rogabat eum : Qnare, o nove do
татос uv, SÇ ro58aç Extov ""^ ircepi çipst " еХафас ctoróla Inclus est culex, ut minimus exislens, et
84 то (i¿Ytircov Çuov awtepoç uv, тетварас ¡x8vouç sex pedes habens, insuperque alas gerat ; elephas
EÊt лооас ; '0 8è tIjv 8t6aaxaX£av itpèç tJjv кращыч vero, maximum animal, cum caveat alis , quatuor
[uxpov eu!ox¿)v, oùSîjjnaç u.évxoi ты èptor/juav-e про; D tantum pedes habeat? Ule autem doctrina ad inter-
тайта ¡хЕтавои» атохрСаЕшс, t8v á^' ap/íjí айтй rogalioncm paulisper cohibita, nullo tarnen de bis
~£oxsí;asvgv alOiç áv3).á¡i.6av£ Xafov to'jtíj) p.ovi;> dato responso ad eum qui interrogaverat, serino-
-ул-.y.t) xa9' ExásTTjv EfxoTr^v )(pú{Uvoc 'H¡xít; nem quem ab initio sibi proposuerat resumpsit;
той it¿(ji<{«VTOc í) ¡jl3ç toùç X¿youc xal та? 9ау(лаз!оис hoc solo utens proœmio in unaquaque interpella-
■spaÇsiç Eteeîv ù(iîv U.ÓV04 I/ojíev 4vtoXÍ]v, xal ávTl tione : Noliis demaiulalum solummodo est, ut vobis
tt|î Xoîxtíí ino6EÎ£;£a)ç (lâprupaç itap¿x<>"*v Ou.ïv sermones ac mirabilia facta illius qui misit nos
TUv'èvrauBa itapEortbTojv ôXXouç- Xoiicbv tÎ|ç ùp.£- enarremus ; ac pro demonslralione dialéctica , le
'¿paç èerlv èÇouataç, ùnsCxetv i\ àitEi9eïv. Той 6è stes vobis producimus eorum qui hic adslanl inul
XifEiv ÙU.ÎV ~h aup.9¿pov, où uaúaou.at , 8ti ¿u.ol [xèv tos : caelerum in vestra poieslale est, obsequi, vel
ÍT|u.ta t8 situTiâv, ù(ilv Se xb ¿tieiBeiv pXá6t¡. 'E8u- lidem non habere. Ego cer!e non cessabo vobis ex-
vájjujy piv oúv xal EÍxaícüv ù(auv теробХт|и.атшу àito- poncre quod utile est : quoniam mihi quidem
Souvai xàç àso8E£|etç, еГ^е çiXaXijBuç èwpujv ùu.aî damnum est, lacere; vobis vere noxa, non cre
r.tçA. TOÛTiov TOJv9avou;£voui • xiivcouoç 8è xal iXé- dere. Equidem posscm redderc ralioncs fulilium
çay-o,; tí¡v aÍTÍav ttjc Siacpópoo STuxtoypYÍac , vûv veslrarum quxslioiiuni, si viderem vos de UU»
479 S. CLEMENTIS I НОМ. PONT. OPERA DUBIA. ¿8'»
verilatis studio pcrcoiilari : verum causam diversa; A ùjiïv eux eOxaipov elitEÏv xoî; " xâiv SXwv àyvooûjt
crealiouis culicis et elephanti, nunc vobis aperirc biív.
intcmpesiivum esset, qui Dcuui omuium rerum
ignorât is.
XI. Haec eo dicenle, illi communi consensu, XI. Taûxa aùxoù Xéyovxoç , èx aupceuviac èxEÎvoc
niullum ac pclulanleui risum emiseruut, ad slupo- noAÙv xal àxaxxov {)f{eeav Y¿Xti)xa, eiç ájxTj/aviav
rem ac consilii inopiam nitentes eum redigere, aùxov epüáXXsiv raipúpEvoí, хабатср fiáp6afx5v
veluli harbarum qucmdam ac insanum. Quae cum xiva xa't |xatv¿jx£vov. "Куы Sa xaûxa óp£>v, 2ta0¿p-
ego intuercr, animo cœpi incalescere, ac zelo nc- u,a£vop.ai t$)v (¡,uXîv » xa^ &№ °"x °^' 2тао; h\<ç-
scio qua ralione correplus, lacere non potui, sod Oe\î, «y?v oùx út:¿(X£vov, àXXà pExà iaip(it\alaç,
cum fulucia dixi : Jure Dcus, о homines, volunla- еиХоуш;, eÏtov, ó 8eoç ùjxïv, ы оЪ-qi, ахахаХт)птоу
i(4 1 1 suam incomprehcnsibilem vobis fecit, indignos xijv aùxoû PouXtjjiv IOexo, avaÇiouç ûuâç Tcpoïèojv,
vos prœscicns, sicul inprxsenliarum dat plene in- èÇ ¿>v vûv xoùç xpixixbv voûv lôvxac лХт^росорыу
lelligere iis qui mentis judicio ulunlur. Quando- çalvsxai. 'Ета1 yàp vûv xrjç aùxoû [5ouXí¡<je(í){ xfjpu-
quidem eiiim nunc ejus voluntatis praecones inissi X£Ç EÇaraaraXTjffav , où xáxvrj xiv\ xoV p>|Xopeta;
sunt, qui non arte aliqua et verborum rbelorico Xoyiov, áXX' anXwç oûxw xai àiravoupTEUxtuç " rrjv
ornatii, sed simpliciler tanlum et absque callidilatc aùxoû ßoüXr]3iv zapiaxuvxEc, ¿>; ~ávT0t ôvxivaoûv xov
consilium ejus représentant , adeo ut quilibet qui àxousavxa voeïv та XsYÓp.Eva , т.гсгт.г vûv ùysiç
audierit, inlelligal qua» dicunlur; adestis vos, ut itpo; тф pi] vo£Îv x6 újxtv aupçapov, ènl xjj Cquxipa
non inlelligalis quod vobis expedil, utque damno рХабд yeXiv xl]V ЁтЛ xfi ùpsxépa xaxaSCxT] noXtxEu-
vestro ridealis vcrilalem, qua: inter barbaros ad aau.svr¡v £v ßap6apoic àXf,0etav, fjv xal ûpiv ètciôti-
vestram condeinnationem vcrsaïur, quamque ad pfjaacrav ÇEviaat od ¡SoúXsjOe, Sià xà; àoEXÊÎa«
vos ailvcnicntem non vullis bospitio reciperc, pro ûp.£>v, xa\ xh Xixov xwv Xó^^v aùxijç , tva (лт^
pter libídines vestras, et verborum illius vilitatem, еХгух9т,х£, 5xi Etxij ciXöXofoi eixe, xa\ oùx ¿Хт^еГ;
ne arguamiui, inconsulto philohigi esse, amalorcs ciXójocpot. MíxP' P¿v ouv лохе XaXelv p.avOávsxe, ol
eerinonum, non autem veri pbilosophi, sapieniix xn xaXûiç XaXsïv oùx ïxovxeç (i) ; Полла -¡ар -кар'
etudiosi. Quousque ergo discitis loqui, qui bene ùpwv pW¡p.axa. boj oùx uÇia Xóyou. Tt Se apa хоЛ
loqui nescilis? Multa ciiim verba qua; pioferlis, lp£t ùp,tv "t<5 EXXtjvixov irXÔoç p,[a (J/ux^ ttoxe ye-
cuius villi pretio non sunt aeslimanda. Quid v<5p.svov, Efrap its-ai xptati (bç ouxiç <fi¡ai ; Aià t£.
autem et dicet Grxca vestra multitudo, uiiauimjs r 6 ®e^> ^ e^v ßouXijdiv oùx àxfjpu^î ip-îv; Où
aliquando facta, si judicium futurum est, ut isle itivxtüc axoOüEsOE , Etrap xivöc äpa xa\ aitoxpi<i£ü>i
ail? Quarc, Deus, voluulalcin tuam non piaedicasli xaxaCitüOí¡(i£ jOe , <î>ç, iy¿¡ т.&аас xàç етор.еуас про
nobis? Nullalenus audiemini : vel forte ctaliquam xaxa6oXf,í хоар.ои irpoaipiffEic eíSíüc, exáax(¡) яро;
responsionem rcpurlabilis, bujusmodi : Ego cum xb aùxoû á^tov XavOavávxwí Tcpoa^v-Tjua • xoOxo Sí
oinnes fuluras volúntales , ante constilulionein aùxb 5xt oûxiuç Ixei, pouXijOiîiç xoùç irpojitEiyEUYOxaç
inundi cognoscercm, unicuique pro mérito sito la p.01 TcXTjpotpopTiaai, Stà xi àTiapxtjî ex rcpoxipuv ye-
tenter praevius oceitrri : quod autem id ipsum ita VEwvxfjV è(jii)v ôùXtjsiv 8т)рла£а oùx Efaia xi¡puxOr¡-
se babcat, volcns ¡is qui ad me confugerunt, plenc vai, vûv irpoç xtp xéXei xoû ¡5£ou ** xi]puxa{ èp^ç
manifestare, cur ab initio, a primis generationibus PouXîjç a-¿3TEiXa , oï xa.\ yeXuivxai , xa\ u6piíó¡i£voí
vulunlalcm mean) palam non siverim prxdicai'i ; xXeuaôvxai ùixb xûiv ¡Lrfilv ¿¡tfiktltsât ßouXopevtov,
nunc circa linem sxculi, pra^cones mei consilii xa\ èiîixExauivwç xl)v àpijv çtXiav itapatxriaapáviuv.
misi ; illi vero et irridenlur, et contumeliis aöecti TÛ pLEY^î aSixiaç, ôxi p.íxPl fûovou so xívSuv£Úouut>
deludunlur ab iis qui nequáquam volunt adjuvari, oí xoû OEOÛ xfipuxEç, xa't xaûxa ùnb xtïiv tlç ашхт(р['ау
nicauique amiciliara vehementer repudiarunt. O nia- xaXoup.ávo>v avSpüv.
gnam injuriam! invidiam eliam peiiculum subeunl prasdicatorcs Dei, idquc per cos homines, qui ad
«aluteni vocauiur.
XII. Qua; cum diccrem, aliai|tie his consenlanea, D XII. Taûxa pou Xiyovxoî xa\ xà xoûxotç àx<5Xouuat,
înultum in plebe ortum esl murmur : alque alii itoXùç xuv SxXwv èyévExo OpûXXo; • xtx\ oi piv ù»ç
qu'idem liaiualiam miserantes, mihi favebant; alii xov Bapvá6av èXeoûvxeç ouvî^piv pot- ol Se -rjXfOtot
vero, qui crant slolidi , graviter in me slridehanl Svxeç, Seivuç xax' àpoù 'opux^v xoùî èôovxaç. 'Eik\
denlibus. Porro cum jam vespera advenisset, Bar- Se ^St) xa\ f) êirnépa xaxéXaÊE, x^î x£lf*î XaCùv xov
VARLE LECTIONES.
,e al. add. x¿v. " al. акауоирушс. " I. ùpuv ex mss. ** Vcrtit Colclerius, quasi perinde cssel ac
toû oi¿ivo;, senlenlia postulante, sed sine excmplo, tiuod quidem sciam. C.ler. m al. tpóvou.
VARIORUM NOTií!.
(4) Ol zu зсаЛшс AclIsív oík êycyzeç. Verte : Qui bene toqui non ¡wlesUs; quia boni nihil didice-
rant. Cleb.
481 CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. 4X2
Bapvá6av, xal (tí) ßouXou.Evov ßia eiç t*]v e¡xí¡v ?jrov A nab« manu appiclicnsa, cum licet noleiitem, vi ad
oixiav, ïvQa xal uivsiv aÙTOv imilla, iva u,fj Tic meam domum dnxi, ubi el feci manerc, ne qnis
абтф XE'Paí £т6аХХт) ". Kai fjuipaç ôXîyaç uùv ei manns injiccrct. Paucosque die* mecnm mora-
èjjio\ 5iaTpE(|/aç, xal той àXrjOivou Xóyou ßpayia p.E ins.nonnulla vene ieI¡-;ionis rudimenla me docuit:
ytcnfgpiet "• aneúSstv " уар Шугу sic TouSaíav aiebat enim quod properaret venire ad Judxnni
àçixauôai tt¡í еортт^с X^Ptv> (0í xa^ то" Xoinoü pmpier festum, ut qui vellet in posterum cum suis
ouvsîvat Tot? aÙToG ou.oe0v¿31v eO¿Xtov. popularibus degerc.
XIII. "Ejiou 6è Xîav TÎjç èxEÎvou yX(i)TTT]î хрги.а- XIII. Ego vero cum valde ab ill ¡us lingua pen-
jiivou, xal açoSpui eyxsi¡/.évo'j, xai oùx àviivroî, deiem, ac vehementer inslarem, nee desisleren.,
àXXa t4jv Xonrijv атаитойутос SiSaixaXiav, xal Xi- sed rcliquam doctrinam posuilarcm, ac dicerem :
уо-.тэс* au u.ovov oOç fjxouiaç той cavivTOj вгой Tu tantum mihi expone Dei qui apparuit, quos au-
èxtîOou ¡xoí Xoyoyç, xàyw тф Ё[*ф Xáyqi xosuâac, disli, sermones; et ego oralione mea eos ornans,
той вгой xr,p'j|w tíjv ßoüXijaiv. EÎ0' oOtwí xal Èvroç voluiiiatem Dei praslicabo , sicque postea intra
ôXiytijv .^¡иршч (juvex-Xeuou ¡rot. Atav yàp ттоОы páticos dies navigabo tecum : admodum enim cupio
«ipà тЪу ttjç 'Iojoataî yevaiOat tóítov. Taya 8è xal ad Judsese rcgionem venire : ac forte vobiscum tolo
cuvo'.xfjato ûjxîv tov TiàvTa ¡лои ttjç Çwtjç XP^0V- 1 vite meai ¡tempore habitabo; illc bis auditis, illico
Aú:í<toútiov àxouaaç, eùOLiç à7i£Xp[vaTO- £ù e! ¡xèv respondit, ac dixit : Tu, si quidem videre nostra,
liToprjaat та -(¡¡xá-epa xal ¡jtaOEÏv то aujxçipov èt)£- et quod cxpetlit cupis discerc; mecum statim na-
Xîij, е|аитт;с [loi, çi)al, 3Úu.t:Xe\j(Iov e¡ 8e u.r¡ ßou- vigato : sin vero non vis navigarc, ego hodie signa
)ец aXXà та отцлеса tïjç o¡xí¡i£tóí ¡jlou, xal tbv OáXeic tfomicilii mei, eorumqtie quos convenir« desideras
èfw sot STJixspov yvtopitô, fva 8te xal ßouXet тохра- indicabo; tit quando voluei is venire, nos invenias:
yEvó¡i£vo; EÛpflî f¡¡jwk " èyw yàp aOpiov iirt та èfiau- ego namqoe eras ad mea me couferam. El vero
той nopíúaojxai. Kai 8$] аЗиашта^тоу oûtioî ¡8wv tov cernens Darnabain adeo esse ineiorabilem, coini-
Bapvaäav, auvTJXOov айтф u.¿xpi xo[l TOû Xiitivoç' tatus sum eum usque ad portimi , acccptisque ab
xal ¡ia8ùv нар'айтой атар fXeys <jT]u.£ta тшу oíxí]- eo signis quaidixerat domiciliorum, aio ad ilium:
ieiov, СтцД lïpoî aÙTOv • 'û; e¡ p.í] aupiov ?¡¿eXXov Nisi eras repelendum mihi esset aliquid eoruin
?.TatTîa£ ti Ttôv ôçeiXo pivtov ¡loi , EÎ;a'JT'iç âv xal qua; mihi debentur, profeclo jamjam tecum na-
xjveíAíóv (roi • itXijv àXXa tóxióv те хатаХ^форли vigarem ; attamen cito le asseqiiar. His dictis,
Тайтз e£wî)V, xal TOxpaO¿u.£voj aÙTOv toíí той xXoiou commendatoque со iiavis ductoribus, rcversns
f.foujiivoiç, oitíarpEípov (гета Xúiri]c, p.£(xvri¡A¿voí той sum cum trislilia , mcinor boni ac concord.*
хаХой xal tjvíjOouí çîXou. ' amici.
XIV. 'Hjiipaç 8è Siatpiâç, xal то xp^°Ç *'' 8 XIV. Aliquot autcm dies moratus , el debitum,
xal Етсгах^Ог^ ойх 8Xov XaßEtv ÎuvtiOeIç, àp.£X^ffaj propter quod rctenius fueram, non totum acciperc
той íT£píX£freo(í.ívou 8ià тЬ тахй tov ávSpa хатаХа- valens; ut celeriter bomineni atlingerem, neglccto
6eïv, «1»í Ê(i7to8!ou ¡Aoi YtvojAÍvou, xal айтос elç quod supererat, quia mihi esset impedimento; ipse
TouôaEav àit£"uX£usa, xal 8ià ir£VT£xa£6£xa í¡|ji£pwv, qiioque in Judaîam enavigavi, el quintodecimo die
tí STpiTtovoç Елевой KaiaapEÍa. 'Ew6avroç Sé Cxsaream Stralonis advenio. Cumque terrain leti-
jxou tt¡c TTlí> xa^ Çsviav a7ttCT¡TOUvxo{, (lavOávw II¿- gissem, el hospitium qincrerem , audio queuidani
Tpov Tivi Xey¿|A£vov, той èv 'IouSaJa epaváv-oj Tïjaou nomine Petrum, Jesu Christi Dei Filii, qui in
Хрютой Ytoû той в£ой той OT][i£ia xal тарата '.:е- Juda;a apparuer.it et signa aique prodigia ediderat,
!оит(хйтос, Tbv 8oxi¡x(úraTov ¡iaÖT)Ti]v, auptov SÍLitüvt probatissimum discipulum, crasiino die cum Si
тф &1& TtTÖibv ** Sarape?, jjlíXXeiv iívat 7tpiç 8ia- mone ex Giltbis Samaritano venturum ad disputa-
)i;:ií. 'Eyèi 8s тайта axoúaac, èSsfjO-rjv tíjv toútou lioncm. Quaî ego audiens rogavi indican mihi ¡Hins
¡ло; ptTjvuOfjVat (xovfjV. KaV¿p.ti)í I¡ia0ov, xal тф ixu- mansionem. Et statim ac didici, praslo fui ad fo-
Xuvt àmÎTciiv. в£ааа(Х£Уос 6e oí èv тф ot'xw, àvTt- D res. Inluili autcm qui in domo erant, inter sc
6oXXovt£ç îjuav, Tt'ç тг eïu.1 , xal it¿0óv f,xiü. Kai ÏSoù conferebant quisnam cssein, ac unde proliciscercr.
Bipvá6a; ix6àî, аул тф " tSetv TrEpiEuXáxTj p.ot, Et ecce Barnabas egressiis, statim ut vidit coin-
zoXù xaEpiov xal вахрйьг/. Kai XaSófAívá; u,ou tîjç plexus est, miillum gaudens ac lacrymans; appre-
Xítpb;, sioTjYsv e!í x})v oixíav. ЕГта xal Tbv n¿Tpov hensaqtie manu mea, in domum introduxit. Deinde
CtsoSeîxvùî, oMí èariv, IXeê, Патро?, 8v ¡jteytTrov Petrum oslendens : Hic est, inquit, Petrus, quem
l-A Tij той 6eou loepía lTrTiYYsXXo(ir,v ¡roi, KXf,u.f), maximum in Dci sapientia tibi denunliabam, о
ф kóvt« te xal tí хата aï xaÀà xal ttjv i:poa£p£aiv Clemens, cuique omnia qu;e in te sunt bona el
àiX 8íTjYO'jtuTiv, tbîèvTEUOîv yXixsnOai xal айтЬу ¡8еЬ proposiiiim mum semper narrabain, ut ex eo ipse
<ге, xal T7]v irijv èiît7ro9Eïv mivTuxíav. MÉya ouv айтф ctiam cupiat videre le, tuamque congressiouem
'y'Á'i se oía Tojv £[juliv itpostpípü) хг'-ршу. Kai expelat. Magnum igitur ci miinii» le manibus mcis
«uro EÍrobv, тсроаауаушу, 1щ • outóí èjrt КХУцхцс,
oifero. Quod cum dixisset, oblulit me. el dixit: Hie
ЕгтрЕ. est Clemens, Pelre.
VARIEE LECTIONES.
" al. ЕтпбаХД " al. хатг.х^та;. " Dcest in al. av al. Trjouv. M al, той.
483 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA 484
XV At Petrus, poslquam nomcn audivit, me- A XV. 'O Se f¡vfxa тоС ¿v<5p.aToç f¡xoâEv, etc (ivf,-
niuria rcpetens Barnaba: narrationes, confeslim, p}v eX9wv twv Bapva6a 6tT¡pr)|AáTü>v; SÇi]XaT<5 te tí>í
eo liabilu qui» erat, prosiliil, meque benigne ас EÍ/ev eûOùî, xal тгроог^ш; (jle xal Y^'^î xaTctçi-
germane exosculatus, atqueassidere faciens : Recte XVjaaç, xal тсарахабюацЕУОс* КаХш; еток'цаа;, Sçf|,
fecisti, inquit, qui veritatis praeconem Barnabam t^v тт[; оХт^еЕос xfjpuxa Csvíaa; Bapvá6av e¡; tip.r¡v
hospilio excepeiis in veri Dei honorem ; admodum той 6vroç " вЕоО, xal X£av (XEYaXoçpovtoç, oùx ai5ï-
excelso te gessisli animo, qui imperitorum furo- <t6e\ç tov " Ttôv атонбгитшу 8u¡jlov. Maxapto; yip
rcm non fueris verilus. Revera enim beatus es tu, <!>{ àXrjGiiç at), tov ttjc aXTjOEÍac iipEa6si>TT|V öütü)
quod veritatis legalum ¡la omni cum honore sus- i-Eviaa; rcaofl ttp.fi ' *ув' "v ateb xa£ as <j àXf,6Eta
ccperis hospitem : pro quibus factis , ipsa quoqne Çévov 6vra, xr\( Í8£a; тсйХеш; xaTaarrâEi to>Xítt¡v *
Veritas tc qui hospes es, suae urbis civcm desi- xal тйтгхяр^'Т) Р-^а^ыс, 5-t ßpaxeJav vûv x^ptv
gnabit, tuncque magnopere Iactaberis ; quia parvam 8av£Îaa; xal àfaO^v Xiytav «poaipsatv, xaXCiv áí8£üjv
graliam nunc fœncralue, bonamque doctrina? vo- xal àvaçacpSTiov àfaotliv Sari *Хт]ротацос. Kai firj
lunlatcm, eris ha;res commodorum a>ternoruni, xáp.vE ávTt6áXXti>v poi то aov í¡6o; • iravra y^P t^"
bonorumquc quae auferri non possunt. Nee vero хата as ô tpiXaXf]8ï)ç оито; àv};p ó Bapvá6a; àn^y-
laborem subeas referendi mihi mores tuos : omnia B ТеЛе. хав' <¡p.¿pav oxsSov tíiv àyaOijv aou ¡iv^v
enim quae ad te pertinent , aniator îstc veritatis iroioúpLEvoí. Kal iva aoi, d>; YV7¡<rE(¡> çEXcp, 6г,Хоаи}
Barnabas indicavit, fere quolidie bonam tui men- хат' èiîiTop.f,v то upoxeípiEvov, eE jx-rj ¡roí ti гцто*
tionem faciens. Et ut tibi, tanquam vero amico, 8!£eí , 5üv¿5eu(J0v f¡¡uv, p£TaXapi6ivo)V tov ** tt¡í
brevilcr rem aperiam ; nisi tibi aliquid impedi аХт^Еа; Xóyov, 6v " хата «¿Xiv «oi£Ía8ai uiXXw
mento est, iter nobiscum habe, ac percipe sermo pixpi 'Ptí>p.T¡c aÚTÍjí.
nen) veritatis, quern per singulas civilaies habiturus
sum, Romain usque ipsam.
XVI. Ego vero ad ilium : Paratus quidem sum XVI. "Eyù> 8s îtpoç oùtov, Sol plv îtoEjiwç îxm
proûcisci tecum, inquam : hoc namque ncscio quo a\jvo6EÚEtv, efatov • тойто yàp oùx oî8' Йтао; ха'Ршу
modo constituí Letus : verum cupio prius certior Típofip^fiai • nXíjv irEpV aXijOsíac ¡taúXopai npíiTov
de veriiate fieri; ul sciam, ulrum anima immortalis •nXTjpocop^ÖTivat , îva fvu , eE f¡ <J'UX^ «OávaTo?,
sit, an morlalis ; et si est sempiterna , num ob ea fl OvrjT^- xal £¡ àtSioç ousa, ъгр\ ü)v lnpaíJEV Iv-
quae hie gessit, judicari debeat ; item, quidnain sit тайОа, lx£1 xpcOtjvaí- xal tí ttot¿ sort Síxaiov t) ipi-
jiislui» ac Deo gratum ; praeterea , factusne sit r exov ОЕф, ха\ eE yèyovt хоарл;, xal 8ta tí y¿Yov£«
mu.iidus, et quine factus; et an sit dissolvendiis, xa\ eE Xu8<j<jETai ■ xal eE où ХиО^ветас, xat '• xpEÍT*
necne, an melior futurus, an nee futurus omnino, tüjv Sarai, ^ où8à Sarai • xa\ îva (x^j то хат' ейо^
ac, ne singula prosequar, haec atque his similia Хеуш, таита те ха\ та toùtoiç £-<5p.Eva p:aÔEÎv
vellcin discere. Ule aulem, divino spirilu cogno- IÔeXov. 'О 8e, *' tí таит1 ßoOXETai та ¡Црлта ту
scens quid sibi vellent ea verba, citum responsum Ocíb) irvEÙp-aTt ifvo'jç, TaxEÎav tíjv ànaxp'.aiv eôíEÍTo,
dédit, ut et cito me ad verilalem revocare!. Atque îva ха\ тахи ps izpbî tîjv aXfêtav Ьтачауа^-
ego, inquil, brevilcr tibi, о Clemens, rerum scien- Tat l*. Kaí, SuvTÓpiüj kyw aoi, SXeyev, и KXfjp.r¡,
liam exliiliebo : et jam nunc audi. TÍ]v tûiw 6vt<j)v учйзм «apiÇouAt* xal та vûv èÇ-
a'jTf¡( Sxoue.
XVII. Dei voluntas mullas ob rat iones homini- XVII. 'H той вгой ßouXl) хата tcoXXouj траяои; èv
bus occulta fuit. Primo quidem quod ¡Hi deiine- a8f¡Xt;) Y¿yovE Toîç ávGptónotíí üptora pSv Sià тб хра-
rentur prava institulione, convictu vitioso, consue- Tr,6T¡vai aùroùç eleaytuyfi xaxfj , auvTpoçEa irovTjpa,
ludine perniciosa , malis eolloquiis , non recta auvTjOeEa SetvîJ, ôpiiXEa xaxfj *', npokifyzi oùx ¿pöfj ,
opinionum anticipatione , atque eapropler errore ; xal 8ii тайта TrXávt) • S~EtTa àço6£j, атчтЕа, îrop-
dein contemptu, incredulitatc, fornicalione, avari- D VEÍa, с tXapYupía, XEVoBoÇEa, xal aXXoiç toioùtoîç, а
tia , inani gloria, aliisque similibus ; quae cum in 8í¡ xaQinsp xsttvoü 7tXîjOo{ eíj Sva olxov ènEiasX-
miindum, tanquara plurimus fumus in imam do- 6¿vTa töv xóajiov, xal tuv Sv8o0ev oExoOvtojv àvSptôv
nium, iniraverint, intusque habilantium hominuui aitiOoXioaavxa та; ¿paasiç, àva6Xiâ[ aÙTOuç oùx
visum offuscarint , eos non sinuut aspicere, ñeque èâ, xal *cfj Siaypaçfi tív 8т)р.миру^ааута xaTavoâat
mundi creatorem Deum intelligere е\ iis in quibus Oeov, xal то toúti;> 8oxoûv yvwplna.!.. Д16 xp^l ~°'J>
ipse se pinxit, nee cognoscere quod ci placet. Quo- ciXaXTjOet; SawOsv èx ßaOouj ({лсд» ixxaXíaaaOai
circa oportet veritatis studiosi , intrinsecus ex Tipbí e.îxoup£av àX^Ôsî Хо^чацф töv p<5vov Öeov,
anima: profundo, ad auxiliuin vera ratione vocent Kùpiov 8î f¡p.tüv xal SwTÎipa 'Iijaoûv Xpiarbv, xal
Ocum solum , Dominum autem nostrum et Salva- яар' aÙToû -p/cuaiv Xa6EÎv, îva tiç Svto^ ibv Èv Ttô
VARIEE LECTIONES.
" Loge ToO буты; 0eoO, ejus, qui rêvera Dens est, ut infra, num. xxix. Cler. •' al. inser. où ço6ti6eîç
«' al. TÔJv. «• al. Xóyíüv, ov. »» al. xil el. »' al. ó 5k Патрос про; тайта araxpivaro- Suvtoimu; «к ¿>.
»ч al. епауауГ|Та[. ** où xaXfl.
«5 Ο.ΕΜΕΝΤΙΝΛ. — ΕΡΙΊΌΜΕ ΏΕ (ΙΕδΤΙδ 8. ΡΕΤΚΙ. 486
οΓχω τφ πεπλησμένο) χαπνοΰ , τφ χάσμω τούτω , Α ΐΟΓβιη ϋβ8υιη ΟιπβΙηπι, εί ίΐ) 00 οοβη'ιΐ'ιοηοιη βοοι-
φημ\, προσιών άνοΐξαι δυνηθή θύραν, ως το μέν ρίβηΐ; ιι 1 α1ϊςυΪ8 ίιιΐιΐδ ροβϊΐιιβ ίη ιίοιιιο Γυιιιί ρΐοιιη,
Ικτδς τοΰ ηλίου φώς είσκριθήναι τφ οΓκω, τδν δ* ίιι Ιιοο , ίηφιηηι, ιηιιιιιΐο, βοεεαεηδ ροβδίΐ αροΓΪΓβ
έντδς τοΰ πυρός δντα έχδληθήναι χαπνδν δπως δια- Γοι-ββ ; <|ΐιο Ιιιηιοη 5θ1Ϊ8, ουοι! ι'Μπι ββΐ, ίηΐι-οηιίΐ-
βλέψαντες οί άνθρωποι πιστεύσωσιν εις Ινα θεδν Ι.ίΙιιγ ίη ιίοιηιιπι ; ϊ^ηί$ νβΓΟ Γιιτιιιικ, ψιί ίηίΓΟ 081,
Πατέρα παντοκράτορα, κα\ είς τδν μονογενή αύτοΰ <']ί('ί;ιΐιΐΓ *ν ; ιιι ηοιηίηοδ, οηιη ροι•δροχει•ίηΐ, ει•β-
Υίον τον πρδ των αιώνων εξ αύτοΰ άφράστως γεννη ιΐίΐηΐ ίη ιιιιιιιιι Ι>«ίιιιι ΡηΐΓβηι οιιιηίροΐοηίοπι, ι•ι ίη
θέντα, χα\ είς τό Πνεύμα τδ αγιον τδ έξ αύτοΰ άδρ"ή- ιιιιίμοηίΐηιη ε]ιΐδ ΓίΙίιιιη οχ οο ηηΐι: βχοιιία ίιιοιιαι--
τως έκπορευόμενον, ίνα θεδν γνωρίζοντες έν τρισ'ιν ν.ιΐηΐί ιιιοιίο μπιίΐιιιη, ει ίη δρίπΐυηι 83ΐιοΐιιιη οχ
Ύποστάσεσιν, αναρχον, άτελεύτητον, αίώνιον, άΐδιον, οοϋοηι ίηοΠηΙιίΙί πιΐίοηο ρπιοοιίοηίοιιι ; ιιΐφιο πηιιιιι
Αχτιστον, άτρεπτον, άναλλοίωτον, άπλοΰν, άσύνθετον, Πευηι 0θ£ηθ803ηΙ ίη Ιπΐιυδ ΡοΓδοιιίδ, ρΓΪηείρίο
άσώματον, άδρατον , άναφή, άπερίγραπτον, άπερί- εηι-εηΐβιη, Ιΐηΐβ οχρβιΊοηι, χΐεηιυηι, ροι-ροΐιιιιιη, ίη-
ληπτον ", άπειρον , άκατανόητον , άγαθδν, δίχαιον, 0ΐ'03(ιιηι, ίηιιηιιΙηΙιΊΙοιι, Υ3Π3ΐίοηί ηοη <>1ιηιι\ϊιιιιι,
ΐαχντοδύναμον, πάντων χτισμάτων δη μιουργδν, "παν δίιηρίίοοιη, ηοη εοηιρο$ϊΐυιη, ίιιο(»ροι•οιιηι, ίηνίβί-
τοκράτορα, παντεπδπτην, πάντων προνοητήν, έξου- Ιιίΐοηι, ίηίαείίΐεηι, ίηοίιτιιπίίοΐ'ίρΐιιιιι, ίηοοιιιριοΐιοη-
σιαστήν, χαΐ χριτήν χαΐ ούτως άναγεννηθέντες δι' * δίΐιϋοιιι, ίιιΐίιιίΐιιιη', ηοη ναΐοηίοιη ροΓδρίοί, Ιιοηιιιη,
ΰδατδς τε χαΐ πνεύματος, συγκληρονόμοι χαταστώσι ]ιΐί.1ιιιιι , ροίοιιίοιη οιηηί.ι , ογο.ίΙιιπιιίιιιι οιηηίιιιη
«ών πρδς άφθαρσίαν άναγεννηθέντων υιών τοΰ θε'οΰ. ορίΓιεεηι, οΐίιηίροΐοηίοηι, ίηδροοΙΟΓΟίη οιηιοΙοιίιιιι,
ρΓΟτίβοΓεπ) οιηηίιιιη, άΌπιίηϊΙοΐΌπι, ηο ]ιιιϋοοηι ; βΐφιε ίο αηυα οι δρίιίΐα Γεηαιί οοΐιχτοιίοί εοη&ΐί-
ΐιιαηΐιιΐ' ΓιΙίοΓηιη ϋοί ιοικιίοι ιιιιι αά ίηοοιτηρίίοηοηι '*.
XVIII. Διδ πρδ παντδς ζητήματος κα\ αύτδς, ω XVIII. ΟιορΓορίεΓ βηΐβ οηιηβηι φιχδΐίοηοηι Ιιι
Κλήμη, Ιτοίμως ώς υίδς πατρί πρίσχλθε, Ζνα κα\ ηιιοφίε, ο Ο,εηιοηδ, ρι-οιιιρίο Ι3ηΐ|ΐΐ3ΐη ΑΤιιΐδ 2(1
των δρωμένων και τών αοράτων άψευδώς τήν γνώσιν ρηΐΓβΐΓ αετοάε, ιιι οι νίκίοίΐίηπι βι ίηνί$ίηίΙίυπι εο-
θεδς παράσχη σοι. Εί δέ χα\ μετά τδ κληΟήναι ού ςηίΐίοηειη νοιο Ιίΐι'ι ρια;1)οηΐ Οου$.0υο(Ι$ί ρο$ΐςιι»ιιι
θέλεις, ή βραδύνεις, δικαία θεοΰ κρίσει απόκληρος " νοεηΐιΐδ ε$, ηοη νίβ, ;ιιιΐ ειιηεΟηβ; ]ιι$Ιο Ποί ]υι1ίείο
ίση, τώ μή θελήσαι μή θεληθείς. ΚαΙ μη τοι νομίση; οχΙιχμ'08 οΐ'ίκ ; εί ΐ|ΐικι ηοΙυίκΐΚ ηοΐι-ι Ιε 1)οιιχ. Νβ-
ότι κάν πάντων τών ποτέ γενομένων ευσεβών ευσε ςυε νοιο οχΊίΐίηιο», ςυοιΙ οΐίί οηιηίιπιι ηυ! ιιη(]ΐι?ηι
βέστατος γένη ", μή φθάσεις »• δέ τελειωθήναι διά ίιιοπιιιΐ ρίί, ρϋϋδ'ιιιιιΐΝ $ί$, 1κιρΙί$ΠΜ :ιιιΐοιη εηηβιιπι-
βαπτίσματος, ελπίδος αγαθής τυχείν δυνήση ποτέ. ηΐίίΓιηηοιη ηοη ΓιιεΓίί η$κεοηΙιΐ8 , Ιιοηηιη «ροιιι :ι<Ιί-
Ταύτη γάρ πλείονα μίλλον ύφέξεις τήν κόλασιν, δτι ρίδοί .ιΙί(]ΐι;ιικ1ο ροΐοΓΪβ. Εο οηίιιι ιη.ηοτοβ ροΒηηβ
χαλοΐς έργοις ούκ έχρήσω καλώς ,0. Ουδέ γάρ καλδν " (Ιβοίδ, ηυο<Ι ηοηίδ ορβπυϋδ ηοη Ιεηε υβϋί 8Ϊ8. Νβηι,
το καλδν, δ φασιν (5), όταν μή καλώς γίνηται. Σΰ 111 «ίιιιιΐ, Ιιοηιιιη ιιοιι Ιιιιιιιιιΐί 081, ηιιηιιιΐο ηοιι ηοηβ
61 εί ού θέλεις ώς τφ θεφ δοκούν βαπτισθήναι, τφ «(,'ϊΐιιι•. Τα νοιο 81 , (|ΐιοιιι;ΐι1ιιιοιΙιιιιι Ι)οο ρΐαεοί,
οφ μάλλον υπηρετών θελήματι, έχΟραίνεις πάντως ιιοΙΪ8 1>3ρ1ί7.»ι-ί, ηο Ιιι;•• ροΐίιιβ νοίυηΐηΐί οΙΐίθ(]ΐιοιίδ ;
τή εκείνου βουλή. Άλλ' Γσως έρεΐς• Κα\ τί συμβάλ ρτοΓεοΐο ΠΙίιι» οοηκίΐίο Γοριιςη.18. δπΙ ΓογΙο ιΙϊοοβ :
λεται πρδς εύσέβειαν τδ βαπτισΟήναί με ύδατι ; Εί ηιιίιΙ 3(1 ρίεΙ3ΐοιη οοηΓοπΊ, 81 :ι<( ιι;ι 1)3ρ(ίζθΓ?
Πρώτον μέν δτι τδδδξαν θεφ πράττεις. Δεύτερον δέ, Ριϊιηο α,υίϋεηι, ηιιί3 ί(Ι ηυοιί Πι•ο ρΐ.ιουίΐ ΓαεΪ8. δο-
ό-ι δι' ύδατος κα\ πνεύματος άναγεννάσαι (6) θεφ ειιιηΐο νοιΌ , ηηίβ ροι• 3<μιηιη 01 βρΪΓΪΙιιιη γι•ιι:ιμ•ο-
χα\ τήν έξ επιθυμίας πρώτην σοι γενομένην καταλ- ΓΪ8 Οοο, βΐηοε ρπιηαπι ηαιίνίι.τίοιιι ςιιβηι εχ εοη-
λάσσεις γέν^ησιν ■ καΐ ούτω σωτηρίας τυχείν δυνήση ,
ειιρί8θοηΓΐ3 Ιπιχίβΐί ροητιπίαβ : βίοςηβ βαΐυΐοηι
άλλως δέ άρα αδύνατον. Ούτω γάρ δ ΙτΛ σωτηρ••χ ειιΐΐΜ.Ί|ΐιί ροίοπβ; ιιΐίίοι- :ιιιΐοιη Ποιί ηεςυίΐ. Ιια
τα\ αφθαρσία τοΰ γένους ημών ένανθρωπήσας θεός οηίιιι, ηυί ρπιρίοι• 83ΐιιΐοιη ει ίηιιηθΓΐ3ΐίΐ:ιΐειη ςοηε-
Αδγος εΐπεν ήμΐν Ά/ίί)ν Λέγω ύμϊν, έάν //ή άνα- ΓΪ8 η08ΐΓΙ ίιιοηπι:ιΙιΐ8 081 1>οιΐ8 δεί'ΠΙΟ, 0*1X11 ηθ1)Ϊ8 :
Τεττηθήτβ δΐνδατος χαΐ πνεύματος, ον /ίή εΙσέΛ- Ληΐί/ι, ά'κο νούϊχ ; ηυί ηηαΐί [αεήΐϊί αηηα ιι ηήιίΐιι,
βτ(τε είς ττ[τ βασιΛεΙαν των οϋρανώτ. Αιδ πρ•3σελθε |) ηοη <«<Γ0<*ϊ/ΐΐ ίη τιηηηηι ο<τ.ζοτα>η •'. ^ηοοΊι-ο;» 3(1
τφ ραπτίσματι• τοΰτο γάρ μδνον τήν τοΰ πυρδς η.ιρΝΜΐιιιιιι βοοειίε : δίςυίιίεηι Ιιίε &ο!ϋ8 νίπι ί-ηίδ
ΥΑΠΙ£ ΕΕ0ΤΙΟΝΕ8.
»» Πίϋοφι. ι, 69. "
ι, 69. Μ 31. άκατάληπτον. »]. άπερίληπτον, άκατάληπτον. " Οαηβικ.
ΟΙαηαιί. Ιιοπι.
Ιιοιη. ιι, ε. 24, εΐο.
Λ«ίτ. Ι. νι, ε.8,010. »'άποκληρ«ϋ3η. »» 3|. ευσεβέστερος γένη, άβάπχιστο; δέ ης, ελπίδος τυχείν. *» αϊ.
οθάσης. " 31. δτι καλά Ιργα ούκ εποίησας καλώς. Καλή γάρ εύποιία, όπίτ'"αν δ θεδς έκελευσε γίνε
ται. " ,Ιιμιι. ιιι, 5
νΑηιοκυΜ νοτλ:.
(5)"0 νασιτ. ΠοιιΙογοιι. χνι , 20 : /««ίβ ηηοά ]ηι 14, οί ΒαΙβ.ιπιοιι ίη Κοδροηδίδ 3<1 Μηιοί ίηίοιτημη-
Ιιιη ιιι 'ρΐηιηΗετΐ*. δ:ιρίοιιΙ. VI, 11 : Οί φυλάξαντες Ιίοηοδ 03ρ. 6, ιιοοηοιι ()ιί{!οηοϋ ίη Γ<3ΐοιΐ3 1•ιιο:ο ηικ.
όσίως τά δσ-.α δσιωθήσονται. ΑιΙ νοιΊιιιιιι ίιι Μια .ΊιΙο.ΐρ. |. Υ«Τ8. (Ί,ΙΐΙΐί 13ΙΙΙ0ΙΙ III Ο.Ιίΐ3 ;ι ('.ιιΙίΙι'Ι'πι 1111-
Ι.ηιίγ ίιιη'κηΊ* Ιιιιιιιιΐι. Λιι.Ί:ιιιι ϋοιηΙιεΓΐ8Ϊ3ηί |ι;ιμ. ηιοιι δίιιιοοηίδ ηρρηηίΐιΐΓ. Ιΐ08θίο 3η οΐι Σή ηιιοιΙ :ιι|
1ί&5, τδ γάρ καλδν, ού καλδν, φασΊν, δταν μή καλιος ΜΙ3Ι μίιιοιιι οοϋίοίδ Κε^ίί 3ρρ3ΓθΙ, ολΙ(|ιιο σημείωσαι.
γίνοιτο, εί βριιιΙ (ίιο^οιίιιιιι Νπζίαιίΐοηιιπι, οι•3ΐ. 53, Οοτ.
|>. 531, τδ χαλόν ού καλδν, δταν μή καλώς γίνηται. (6) '\ναγεη•άσαι. ϋε^ε αναγεννά ίη ΙικϋοηΓινο.
Ρ.ιι ϊφΐΓ ιιιιιΊιι Ζυιιαΐ'38 3:1 ϋ;ιιιυιιοηι ΰαιικί'οηδοιιι Γ.Ι.ΕΒ.
487 S. CLEMENTIS I ROM. POM. OPERA DUBIA. ш
poicst cxstinguerc. Noque differ ; qunniam dilalio A ópfjdjv aßiaat Ычатаи . Kai уЛ] áva6aXXow Bri íj
sold afferre pciieulum, proplerea quod incertum àva6oXi) xív8uvov otos 9¿petv, 8ia то áSijXov elvaí той
sit prxstiiutum morti nostra? tempus. OaváTou tí¡v TtpoOeapLÍav.
XIX. " Postquam hœc dixissel, Equidem, inquam, XIX. Taûra èxeîvou eïto5vto{, "Еуы piv, Sçtjv,
modo gratias ago Deo Patri, et unigénito ejus Fi f¡8i) EÙxapiïTU ты 6еы xa\ Патр\ , xa\ ты u.ovoysvcl
lio, et sánelo ejusdem Spirilui, quia ut certus fieri aÙTou Ylcfi, хсЛ ты Ilv6'ju,aTt aù-oû ты ауЕы, Sri tbç
volui, ila et mihi tribuit. C;cterum de me deinceps e6ouX¿¡it]v iz^po'-foprfir^m , оОты ¡jtoi xol âpliye.
scctirus esto. Nunquam enim dubilabo de ullo eo- nX^v Ttspl ецой то Xoiftov açpovriç íio. OÙ8i TOTS
i um qux a te prolata sunt. Igitur , Domine mi yip èvSuaab) *• «páj ti t£>v \nzb aoû ХаХцваутад'
Petrc, ne animo anxio sis, tanquam non scutienli ызте, xúp¡¿ jxou Петре, ¡jlt¡ aOùpei, ыс avatuOí¡Tíj>
hominl maxima bona donaveris. Scio quippe hoc uiyiara 8ыроир.еуо? aya9á. 0:8a yip Sti toioûtov
laie et adeo magnum esse, ut quilibet illud et cele- sort хеЛ о5ты uiytcrtov , oTov Sv tíc xa\ Tax¿u)J
i ¡1er veut accipere. Sentio enim ruilii velociter da Xa6tlv ßouXotTO. A¡aOávop.ai yàp той 8o0¿vtoc ¡íos
tum charisma. Il;vc postquam loculus mihi, Petrus 8ii Tá/ouc x01?'3!*1"0?- Тайта p.ou elírovroí, ó Петрос
dixit : Graliam babeo Deo , et pro salute tua , et тл 1щ ' '
• Xáptv 6[хоХоуы тф Оеы, xai тар1 tt¡c sí¡c <ты*
» » ■ • »' • 1-1-
pro commodo meo. Ilaque per trium mensium dies " T^piaç, xa\ TtEpl ttj? è[iT)ç àiroXauaewç. DXrjv víjuteu
jejuna, et baplismum accipies. Incipe ergo a die am rpiuv pir^ôiv ûipaç, xa\ Xo¡ji6ávei< то ¡iá-
crastina. Erit autcm mihi eras cum Simone Mago яткцла. "ApÇat toívuv ато ttjc aupiov. "Estí Ы. ¡mi
dispiilatio. Neqnc ambigas, mihi adessc in adver- <) aùptov тгрос Eí[«ova tov [iáyov S'.aXeijiç. Kai ¡il]
sanlium conlrovcrsiis. His diclis, ipse eliam cibum óxXáarjí irapstvaE ¡aoi ev Taîç t£öv àvTixsepiviov
sumpsil, meque jussit privatim sumcrc. Benedicto Ст^ае«. Taûra eîtoîiv, xal Tpotfrjç aÙTÎiç цгтаХа^
¡пнет cibo, aclisque gratiis, subjiinxit, dicene : 6¿)v, Í8ía ха{л» ¡хетяХабгЬ ExaXsumv. EùXoyfjaai 8«
Dct tibi Deus, ui in omnibus mihi similis efliciaris, ítX tîjç Tpotffjî xal £UxapiaTf¡saí, E7rf¡yayE Xáyuv •
iiique baptizatus, ejusdem mecum parliceps lias Дыц (jot ó 0£Oj хата itáv-a àôjjiottDOTivai p.oi, xa\
mensa;. Eoquc pronunlialo, quiescere me prxeepit : paTïTisOévTt tk тг;с абтт)? ¡xoi хо^ы'ут^а»! тратта^;.
jan enim el tcnipus ad sonmum vocabat. Ойтыс eîicùiv, \Tjfà^\4 (xot тироаатас£У- ?¡8í] yáp
яои xa\ 8 xaipo; три; Û7tvov axáXei.
XX. " Scquenti ergo die, ego Clemens, cum XX. Tí) u,£v O'jv èraoûa]) âyù KXijpiijç, Iti tt,í
adhuc mix esset, e souiuo excilalus, ubi intellexi vuxtoí íy/oÚTqi;, 8tOiTvtae£\í , хоЛ (xaOùiv t8v Петроу
Pcirum vigilare, et cum iis qui una erant de ciiltu c iyprôpó-a., хд\ тоГс sovoûji 7tsp\ 8боаг6г(а; 8io*
Dei disserere (erant autem numero scxdecim ; X£y¿p.£vov, oí íjaav ¿xxaí8£xa töv àpiOjiiv, ¿bv xa\
quorum hxc sunt nomina : Zacclucus, qui oliin та ovójiaTá eist таОта , ZaxxaToj 5 тготе teXóivi;^
liublicanus, et Sophonias frater ejus; Josephus, ха\ Eotptovtaç "6 ¿ àSsXçbç литой, 'Iúktt.coí ^s xai i
illiusque sodalis Alichxas ; prxterca Thomas et toútou oûvTpoçoç Míx*í*;. TtpouíTi 8г вы|ха? x»\
Eliezerus gemuii ; Eneas saueraos ; Lazarus sacer- *EXt¿Í£poí ol 8(8uu,o( , xa\ 'Evíac 6 kpeùç , x*l
dos, quem a morluis excilavit qualriduanum Do Aájapoí 6 Upcùî, 5v aváa-T¡3cV ex vexpüiv тетра<||1£-
minus nosier Jesus Christus ; Elisxus, Benjamin pov 6 Kúpwí f¡|xü>v 'Цаой^ Xpuro;, xal 'EXiasaío;,
liliiis Saphrx, itidem Rubilus et Zacbarias archi- Bívia¡A\v ó той Zatppä, 6цо£ыс ye 'P£ü6iXoí xil
tecti, Ananias et Aggscas Amincni ; neeuon Nicelas Zaxapís? oí o1xo8ó¡jwi, 'Avavlaí " те xa\ 'Ayya£*?M
et Aquila so» ii ) : ego quoque ingressus sum, et ol a|xiAT¡vo£ "*• í-i те IS'ix^ttjç xa\ 'Ax-JXac ol ítoí-
postquam salulassem, jubente со consedi. pof etiríjXOov хауы • xa\ Tpoaayopeúaaí exaOésOíjv,
exeívou xeXeOcoivto;.
XXI. lile autem inslilutum sermonem inlerrum- XXI. 'О 8г tov npoxeíficvov ¿ххефа; в0 Xóyov, wa-
pens, et quasi se purgans, ralionem reddidit cur izzp aiwXoyoú¡xsvoí, aitX7)po'fáp£i t£voç ívexev oOx
non expergefecisset ine, quo verborum ipsius essem " acÚ7tvtcr¿ ¡xe, orna* àxpoaTijç tuv аОтой y¿vtoaat
auditor : cujus rei causam, navigationis molestiam Xáycov • ха\ toútou ahíav töv èx той тсХой uxuXpiiv
assignabat : illam enim coucoqui volens, me quies ehoîeIto* èxsïvov yàp TtsçOTÎvai баХыу ", ui <)ти-
cere permisit. Siquidcm quando anima, inqiiit, Xáíeiv àçTJxev. 'Oirfr* av yàp (7) í¡ O/ux^l ■ Crial->
circa id quod corpori deest oecupatnr, vel aliqua Tcsp't тЬ XîÏ7rov аг/оХт;та1 тф иыр-ап, eíte tiv'i au¡i-
ralamilale premitur, non multa cum diligentia solct (fopijt <ruv¿x£,tat i où ¡лета tcoXXt|î еГыОе írpoi¿x£IV
alleudere iis qu¡e dieuntur. Et propter hoc nolo àxpt6s!aç то!; X£yo(iávoi{. Toútou Se Ëvexev oùfs
VARIEE LECT10NES.
»« Clement, horn, i, с. SI, etc. fíecogn. 1. i, с 18, etc. " ¡il. evSoiáüo). " al.. paurisOávra. " С/«-
nent. homil. п, с. I, ele. Пес. 1. il, с. 1, ele. " Socpoviaç. " Lege AivEiaç, ut à il Clementina diximus.
Сьеп. "al. 'Ayyaïoc "• al. taixjA^voi el а;лт)';о£ el ía¡i¡jttvoí. M al. eyxíiac. •' al. TreçOT)va£ (xoi GéXtuv.
VARIORUM NOTiE.
(7) 'Олотаг rdp. Exccrpiam sentenliam haue, ut KXinasvio; театга 'Рыцт)?, legere esl in ms. Re¡p°
loOl). Cler.
J89 CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. Ш
¡húXou.at StaXáêiOai toïç ^ Хипт) xaTExouivoti , f¡ A sermocinari cum ¡is qui ant xgritudine dclinentur,
Auitptoç op-ytjouivotc , $ то <jwu,a 7re7:ovTiX(5críV, i) aut immoderate ¡rati sunt, aut corpore xgrotanl ;
ßtuiTixatc tppovríatv, i) етеру itáOei Ttv\ 8ievoxXou- aut sxcularibus curis, vel alio quopiam a fleet и ob-
¡xsvoiç. turbantur.
XXII. Ka\ ¡líj Xsy¿iü) Ttç, ôti où xp^) rtapau.uOia{ XXII. •* Neque dicat aliquis, non oportere conso-
xat voiiôeufaç Хоуоис itpoaáyEiv toîç ¡paûXov tí тграт- lationis et admonitionis verba iis admovere, qui
Toufft. Фт)[х1 yip, ¿)í El fièv àvtÎEt tiç, прогреты • mali aliquid babent ac gerunt. Aio enim, quod
si 8è ¡jti), тф xaipw теш? Ttapaxiopsíxtü. Kaipèç yàp, si quidem aliquis proflcit, adhibeat ; sin minus, in
¿i 2oXo(iuvtt 8ox£Î, яагг1 яраурап. áib xp^l toùç terim tempori cedat. Tempus enim est, ut Salo-
tíjv 4*ЪХ^ ftovvuvtai Хоуочс, itpo ttjç xaxibaEidç moni videtur, omni rei ". Quare oportet sermones
тм; àv0p<I)7:oiç euayEtv ■ îvo еГ тоте tt ,vçaûXov етсаХ- qui animara confirmant, hominibus ante vcxatio-
6o!, 7tpOd)7rXt!T[¿ávOÍ Ó VOUÇ, ¿рбф ТЫ XoytSfJLU SuvtjOeíij nem inferre ; ut si quid forte pravi accident, mens
то ItovïxOîv UTOTcfjVat. "Oôev, í> с£Хе КХ^ил], efye prius ármala, recta ratione possit id quod illatum
та ты 0£tö 8ta'f¿povTa ^viövac OaXsiç , тохра той est, perferre. Unde, amice Clemens, si cupis quae
Kupîou xal 8eou xat EtoTÏjpoç f¡u.oJv 'li\ao\t Xptarou ad Deum pertinent cognoscere , a Domino et Deo
той BtSaaxovToc " avOpcoirov ■{чипы, roxpà toútou B et Salvatore nostra Jesu Christo, qui humanuni
[íóvou jiaMv 5x£tî> °"1 l«ivoí 0'^£V aXí¡0£tav. Tuv germs docet scientiam ; ab eo solo discerc potes ;
yip iXXiov еГтц етаятатаЕ т(, пора toútou *' u.¿vou, quia solus novit veritatcm. AHorum enim si qui»
J¡ tuv TojTOj (itaOYjTUv Xa6¿>v lxet- aliquid cognoscit , ab eo uno, aut ab ejus discipu-
lis traditum accepit.
XXIII. "EsTt те айтой то ßouXtjjxa, 3ti eîç в£ос èv XXIII. ■' Est autem ejus sententia : Deum unum
Tptstv Ù7toTca5£Oiv, ou ó xaajxoç ïpyov 6 тгас, 8ç 8Í- esse in tribus personis, cujus totus mundus opus
xatoç àjv, Ttávrtüí ехаатш тгрЬ? tíí itpaÊij ата>8ш<т£1 est, quique Justus exsislens, aliquando eerie uni-
ttotí. 'AváyxT) fap лаза, cúiKt Síxaiov sïvat Xeyovra cuique pro actionibus retribuet. Necesse quipps
tbv 0EOV, xa\ та; av9ptó:wov tpuxàî aöavaTouj eIvcu omninoest, ut qui asserit Deum natura esse ju-
•jcttceúeiv. 'ЕтоД тай то Síxatov айтой ; Зтои Ttvèç sIikii, etiam credat immortales esse hominutii ani
ЕооЕбыс ßioTEÜsavTEc, xal xaxo'JXT¡9¿vTEC , ßtalti); mas. Quoniam ubi erit justilia ejus? quando ali-
àvT,p£0T)3av èvwt Se àaEÔEti пара toXù y£YEVi)uivot, qui, cum pie vixissent, tarnen male babiti, per
èv toX-jteXeÍii ßiou TputfîavTEj, tov xotvov àvOptî)- vim e medio sublati sunt : quidam vero, postquam
Wi)v eT£XEÚTj¡tTav OavaTov. *Ета\ ouv хшР^? áíiáaric Q valde impii exstitisscnt, atque vit» luxui ac deliciis
àv-iXoYtaçoe£bî àfa8oç ¿ùv, Sixatoçèiriv, oùx aXXtuç induisissent , communi tarnen dominum morte
Sk 8fxaraj EÏvat yvwaOfjcTETai, èiv ¡xi] í¡ фих^ [¿£та obierunt. Quandoquidem igitur absque ulla con -
tov xwp'^í10'' той o(í)¡xaTO? aOavaxo; f¡, iva (Лота то tradictione Deus, bonus cum sit, Justus eltam est ;
àra>Xa6£tv то fStov айрл èv tîj ávaaráiEi, ó p.èv xa- nee aliunde Justus esse cognoscetur, nisi anima post
xbç, d>î èvTaûSa та ауава airoXa6íüv, èx£Ï тс£р\ ш separationem a corpore, sit immortalis ; ut quando
^¡iacTE xoXaoöfl • 6 8è ач-авбс, èvraûfla it£p\ tbv î|- in resurreclione suum corpus recuperarit , malus
¡xapre xoXaaOslç, èxEÏtbî èv x¿Xhoí{ 6txat'a)v, xXtjpo- quidem, tanquam qui hie bona receperit, ibi pro
vàyuoç tuv àYa0'^v "атаот^ • ея£\ toívuv 6 Bzbc 8Í- iis quae deliquil puniatur ; bonus autem, hie pro
xxio;, Tzp6Sr}.04 f¡p.ív èirtv, 6tt xa\ xpiîtç yívETat, delictis castigatus, illic quasi in sinu justorum, ha>
xa\ at <}<uxa^ aflávaroi Tuyxávoustv. EîSé tiç, ¿î ту res bonorum conslituatiir : quandoquidem igilur
£a¡jtap£T 8ox£Ï Sijjitovi, xa\ oùx &i * 'îî àXÔsiaç Deus Justus est, constat inter nos, judicium aun
poúXETat Xáyof, т8 Síxatov EÍvat fi+i SéXot Souvat 0EtI>, que fore, el animas esse immortales. Si quis vero ,
tívi ht тойтй Ttç Bouvat BúvaTat ; quemadmodum Samarilano Simoni placet, et non
ut veritatis doctrina vult, Deo concederé unlit,
D justum esse, cui jam aliquis id tribuere potest?
XXIV. Тайта àxoûsaç lyù KX^jxijç, xa\ tîç Spa XXIV. His auditis, ego Clemens, Et quisnam
TuvxávEt, ètt^v, outoj 3v Xifoutit I!(Uüva SajxapeE- est, dixi, iste quem aiunt, Simon Samaritanus,
T7¡v, |ia9£tv ïjOeXov. 'О 8è Патрос- E! BfXsu; p.a9£tv, scire vellem. Respondit autem Petrus : Si cupis
1щ, тгарЕят! sot той YVtüvat тсар' t&v ха^ш itávTa та discere, licet tibi ab iis cognoscere, a quibuset ego
хат' aÙTbv eTtu8ó¡XT)v. Ka\ p.£Ta7ie(ji'|á¡ji£voí èxiX£us£v cuneta Ulitis intcllexi. Vocatisque Aquila et Niee
'AxOXav te xa\ Nix^ttjv itávra [xot àxpt6£j{ tí хата ta, praecepit eis, ut mihi omnia ad Simonem per
tov Síu.ii>va 8tT)Y^5a48at. O! oí t8v ©¿bv ¡лартира- tinente diligenter enarrarent. At ¡Hi, Deum atte
¡jlevo'. u.r(6èv napexxXívat ttjç аХт)в£1ас, ойтш та хат' stât! se niillatcnus a veritalc declinatures , bunt:
aùrov è^sTÎOEvro. Kai ярштос 'AxúXa; ?;р$ато X¿y£iv in modum res ejus exposuerunt. Ac prior Aquila
oÛTtaj- 'Axoujov, ш ср!Хтат£ àSEXtpè, öitioj xaS. aÜTÖi cœpit ila dicere : Audi, cliarissime frater, ut tu
VARIEE LECTIONES.
" Clement, hom. n, с 12, etc. «' Eerie, in, 1. «*al. Tiva. •• Decstinal. •« Deest in al. « I. líe
cogn-, I. viii.c. 6.
Patrol. Or. It. lo
491 S. CLEMENTIS l ROM. PONT. OPERA DUBIA.' 492
quoque accurate cognoscas omnia viri illius; eu- A «xpt6tï>ç itavra ta хата xbv SvSpa ei8ï,ç, tîvoçtî £L>v,
jusnam sit, et qtiis, et unde ; et quaenam sinl quae xal tí;, xal r.'Jbvj, xal x£va èarlv & izpàizei, xal
facit, et quo modo, quamque ob causam. S-to;, xal Si a tí.
XXV. " Simon igilur patre quidein Antonio, ma ХХУ.ЛЕцшуоиУ6* itaxpbî piv ètxriv 'AvtcúvCov, |mj-
ire vero Radíele ortus est ; natione Samarilanus, ex *рЬ;Ы 'PaxljX, SajxapEUí то fivoc ", aso rctöüv f*
Gitlhis, vico qui non minus quam sex sclioenis ab TT¡c x(í)(jti){, où ¡lEtov t] axoivouç êÇ tt¡í Io[iapéti)v
urbe Saniaritanorum distal. Hie Alexandria? jEgy- toSXeojí auíxoútnjc. Outoç èv 'AX£|av8pE£a "rij npbç
pti commoratus, ac in Graeca doctrina plurimum AfyuKTov fiTfavwç, 'EXXr)vtx?l te îrai8sia 7távu èau-
exercitatus, el arte mágica pollens, alquc insolen- tov àÇa5xf,(iaç, xal tîJ цсфо T¿xvfl iroXXa SovTjOel;,
lia elalus, se vult exisiimari esse virlutem s::pre- xal etç aicóvoutv ercapUElí, 6¿Xíi vop.í££s6a£ tiî ébat
inam , ipso quoque superiorem Deo qui totum Súvau,i{ avüiTÍ.Tiü '* , xal аитой tov xóajiov яачта
orbem produxit. Interdum vero se Christum signi- •KapayuyÓYtOi 6soù. 'Evêote 6È xal XpiaTOv èauTOV
ficans , Stan lern appcllat. Eamque appcllalionem aiviTTÓ|X£voc " upoeaYopEÚsi (8). K.al таитт] 8í¡ tîj
usurpavit, quasi qui semper conslilurus sil, пес irpo3í)yopíax¿xp,r1"a', ¿>í Щ j\jïttjo<5u.£v<5; te àel, xal
babeal corruptions causam qua corpore coneidat. çGopaç aÍTtav, wsts то sü>¡ia ttsseïv, oix 'pv. Kal
Nee vero Deum mundi condilorem, supremum esse oCtô 8eov tov XTÍaavra tov xócrp-ov, àvwTaTov X¿yw
ail : пес morluos aliquando excitatuin iri credit. EÎvai" о5тг vsxpoùç E-pj-yépeat »» hiotíOei лоте. Tíjv
Hierosolymam negat, monlem Garizimum subsli- 'IepousaXfjjx àpvEtTai, то Tapiíelv 5ро{ àvTEtaçëpet.
tuit. Pro vere Christo Deo nostro, seipsum pradi- "AvtI той ívtio? Xpisrou той 0£oû f,u,£>v, éauTOv àva-
cat. Legem, propria prsesumptione aliler interpre- ■yops'jst. Ta 8k той v<S¡xou Í8ta, 7ipo5X#¡t{/Et " àXXr,-
tatur ; el judicium fore quidem dícit, verum non ex- fopsí, xal xpíaiv ío-EuOat plv Xá^si, où irpocSoxï
spcclat. 8Í.
XXVI. Ut autem ipse religionis opinionem in- XXVI. То 8s TiapetœXeeïv aÙTÎ>v ttjî " (ko<i£6sía;
vaderet, factum est ita. Joannes quidam exstitit X070V, Y-TW£V oÜTiiií. 'Ioiivvijç tij ey¿veto f(jupo-
qui singulis diebus baptizaret : et quemadmodum батттит^с • xal toaitap тф Kupt(j> Ys-^óvají 6ш8гха
Domino fuerunl duodeeim diseipuli , duodeeim р.а9т]та1тоу той tjXíou SmSixap-tivov çapovTEçàpiCuAv,
inensium solis gerentes numerum; sie ei quoque ойты xal айтф SJapôi ye^övaaiv SvSpEj tpiaxovta,
fueiunt triginta viri principes, menstruam luna: tov (XTiviaïov тт(; 3EXfivT¡cX6'Yov áTtoicXT¡pouvTEc, ivoTç
rationell) implentes ; inter quos et una quxdant xal [lía тсс Tjv yuv}¡ xaXoujiávti 'EX£vt), iva u.r,8è тойто
eral mulicr, vocala Helena ; ut ne hoc quidem abs- q avotxov¿nT¡Tov f¡. "H¡xiüu fwp àvSpb; ойиа ^ Tuv^l»
que prxmeditatione esset. Cum enim mulier iliini- áTEXrj t6v ttjc TptaxovTáSoc TÍO^stv api8¡xóv Соя-кер
diuni sit viri, ¡mperfeclum tricenarii consiiluit nu ара. xal ttjç jeXt;vt¡í, f,ç f¡ itopsîa той u,T,v8f ой t¿-
merum ; sicut et in luna, cujus incessus non Xeiov notEtTai töv 6pó¡xov. Toútojv 8e tiüv Tptáxovra,
perfecium mensis cursum conQcil. Porro horura тф 'Id>ávvT¡ ярштос xal 8ох1|хытато{ îjv ó £í|iti>v.
triginta, Joanni primus ac probatissimus erat Si
mon.
XX VII. " Post mortem autem Joannis, Simon, XXVII. MEtà Se t}¡v teXeutíjv "Io>ávvou , -Hjv
assumpta Helena, oberrat, plebem conturbans, di- "EXívtivó E£¡*(i>v 7rapaXa6¿>v, ■Ks.piipfizai, toùî Ь/Xo'jí
censque earn Helenam de supreniis cœlis in ierras àvaaTaTtJJv, aUTÍjv te tíjv 'EXívt¡v Xíyiov Inzb tJ.v
delalam esse : cujus gratia, inquit, Graeci el bar áviüTáTio oùpavuv xaT£V£x95)vai тф хазр.у f,{ ïkv.i
ban bellum gesserunt, imaginati speciem verilalis : "EXXtjvéç те, ща\, xal ßap6apot Ejiaxéaavro, £¡xíva
et edens multa prodigiosa miracula ; ila ut nisi <••>- V¡avTaee¿VT£c аХг\Ыа^ • xal iroXXà ТЕратцйг) Оаи(ла-
gnovissemus eum illa per magiam elficere, ipsi ota TOiuv, ib; Et jii] ^Seijxev Sri (лаусЕа тайта tcoieî,
quoque fuissemus deeepti. Nunc autem quando ve- f,TcaTÍiOT¡{jt£v av xal aÙToi. Nùv Se ote noXup-avJ); '•
eanus ille voluil cliam imponere bominihus reli- апатау ffieXe xal той; èv 0eo-i£6î!a, airácrtT]fx£v à-'
g'iosis, ab eo secessimus. Elenim caede se inquinare айтой. Kal yàp ¡iiattpoveîv ^р^ато, ¿>í айтб; êtiçuoij
coeperat ; sicul nobis adbuc amicis velut amicus pa- oijaiv f¡¡jtlv oTa <р£Хо; eC¿!pav£v, orí itaiSíou t¡/ux*,v той
tefeeit ; quod cura pueri animam a suo corpore se- ¡Sío'j <iió(AaTocxb)ptffaí, ànopp^zoïi; Spxoij Ttal, suv-
parasset, infandis quibusdam adjuramentis fuluraitf £pY*v itpoç t^v Ttüv айтф 8oxoúvtü)v çavxaïEav, t8v
adjutricem ad eorum quae ipse vellct rcpreesentaiio- та»8а 8taypá'|aí ítcI e!x¿vo{,Ev t tvi ivSoríp ы oíxw.xaO'
VARICE LECTIONES.
«e Clement, liomr n, cap 18, 21, ele. " üíiuüv ojv. al. Situov ойтос, ut dementia, n, 22. Сот. '• al.
EOvoç. " al. Гт)т9шу etruxôdiv. '* al. ауштатц. " al. Clement, inser. estuto. 7V al. iÊpöisEeeat.
** al. ¡8!» itpoXÊi ut Clement. '* al. eíí tbv t^í. " Clement, bora, il, с. 2S. Recogn'u. I. it, с. 12, ele.
" al. itoXù (xavElí el iroXu¡xav£(c.
VARIORUM NOTiE.
(8) Xfiurcór tavzór alrittójiercc apvcrajvpefot. postulant. An vocem nonMntellexit metaphrasief 7
Mirum in millo exemplari anle TcpoirayopeuEi poní ViJe nos ad Reeoenit. I. lxxii. Cot.
'¿jTÜiTai quod et Clementina babriit. el seauentia
493 CLEMENTINA. - EPITOME DE GESTIS S. PETRI. Ш
toaùto;tavol, avate9siuivTlv ïx". АЛ, aaeße-.av au- A nein; рнего in imagine delinéalo, consccratain ha-
toO xatoyvavtei, aitéatíiptev ait' aùtoû. boret ¡maginem in quadam interiuri »de, in qua ipse
capercl somniim. Quapropter, damnata ejusimpie-
laie; abseessimus ab eo.
XXVIII. Taütatoü 'AxOXa eítovtoí, o àSeXtpbç aù- XXVIII. " Hsec cnm Aquila dixisset, frater ejus
*o0 Nurfj*r¡í' 'Ava^xaíov, á8eXtpe КХт)ит„ ïtpti, ^ Nicctas : Necesse est, frater Clemens, inquit, ea ine
itapaXarpOévTa tip 'AxúXa Ipl uit6p.vT|aas. Пры-zov commemorare, quae ab Aquila praetermissa sunt.
jjlsv y^P в 0-&Ç рартис, àî oùSev aùtoû i)[ieîç auvetp- Primum equidem Deus testis est, nos in millo opere
Yaaapx9a ваебес, àXX' öti aùtoû irpaaaovtoî latopf¡- iitipio adjuvisse eum; sed illo facienle, tantum spe
eajjLEv. Ka\ (AÎXP'ï °тг 46Xa6*i «kwv èTteSsixvuto , classe. Et quandiu opera innoxia edebat, delectaba-
етертор-еВа • 8te 8е тацауеЕа tiv\ ytvojisva, 9eÓTr¡-t mur : quando autem quae per magiam (iebant, per
«oteîv itpoç аяагф» 9eoae6ä>v iXsysv, oùx Itt aùtoû divinitatem se faceré, ad pios homines deeipiendos,
^vetx*^« , xaítot таХХа Tjpiv етауу£Мчи^,||'>и ' dixit, nonamplius eum passi sumus, quamvis multa
ïtpÛTov (A£V vabv xal avSpiavtaç T¡p.uv хатаахеиа- nobis promiiteret ; primum quidem, fore ut torn-
e9ï|vat, ха\ öeo'jc vop.ta8rjvat ", хз\ ОтА ßaitXiwv 8I plum et slatuae nobis exstrucrentur, diiqne existí'
бо^аобт^ас, xal 6т\р.оа(ыу ■ttp.uv xataÇidrôTJvat, xa\ " roáremur ; item a regibus magnilicareniur atque
Xpi,pwatv aisepioplototç пкоащвп. douaremur publicis hunoribus; nee non infinita vi
pecuniae ditesceremus.
XXIX. TaOtá te xa\ ta toútoic pieíjova vop.tîop.e» XXIX. Haec, et alia qua? putautur majora, nobis
v«, f¡u,ív йтг£ахето, (xávov iva ouvávtec autíp t6 tr¡c pollicebatur, modo ut cum со vívenles, praviim ejus
^TX£lPt<xetüí xaxbv aiwirtüp.EV, бтаас aùtip ta tîjç molimeii laccremus, quo Г ¡ins ei succeileret. Alla«
ánitr¡í •крохо'тггг). Kal opuoc où ouve9¿p.e9a- àXXà men assensi non sumus : quinimo consilium dedi-
w£ aùtbv tri? teíaútr,? aitovoiaç ratúaaa9at ouve6ou- mus, ut ab isla vecordia desisterei ; dicenles ei :
Xe-¿aap>£v, Xiyovtec aity • uaûias tîjç toiaúti)? t<X- Cessa tli liujusinodiaudaci facinore. Deus esse non
щс* Oebç etvat où 8úvaaat* tpo6-f¡8T¡ti tov 8vTwç0eoV potes : lime eum qui vore Deus est; cognosce te
yvuOi 5ti Sv8po)WOí el, xa'töxt aou p.ixp<5ç èottv 6tr\t esse hominem, breveque esse leinpus vitas tux.
Çtojîjç xpovoç. Kâv pi-fa wXoutf,OTj{, t¡ xal paaiXEÚar¡;, Quanquam ailmolum locuples, vel etiam rereva-
tu рлхрй «ou XP*V,:J TTlî ?Ы*К oXíya tuyxivEi тсрос seris , exiguo vilae luae spotio pauc-i sunt quibus
airfXau -iv • xal ess6uç Çâavta aiojvía x6Xas!$ ne- frueris : et vivenlem impie, apierna poena mauet.
pipivet. Ato ço6eïa9ai "• t6v eeov aup.6ouXeuop.ev , Qua re auctores siiuius, ücum verearis, a quo judi
»_■ -T. os ( Л1..Л—....1 i »\ .T... »
0<p' o5 xpi9íjvaiíx£t Ь exáitou tyvxb таР^ шу ï^paisv
_£_.. *• ; j_l... .._: : ! ;• i'
cari debet uniuscujusque anima, pro iis quae hic
¿vtaû9a. gessit. '
XXX. '0 8e taûta àxouiaç, èîXaiev. *Hp.£5v 8è XXX. Haec ille audiens, risit. Cumque dicere-
elîrfvtcuv • T¡ tato •* tá tros oup.if¿povta o-up.6ouXeuóv- mus : Сиг eos irrides, qui libi ulilia suadent? Ille :
ttüv xataêX^; èxeîvoç* ГеХш ùp.uv, Есрт), tljv р.ы- Rideo, inquit, stultam opinionem veslram, quud
piv ôicdXrîv, ott itiateOete àBavaxov e'vccî tijv toû creditis immortalem esse hominis animam. Et ego
àvOpiOitou ^xtv- K*T& içijv Où Oaup.iîop.ev, й respondí : Non miramiir, 0 Simon, si fallere noi
£{puüv, e! auatäv ^p.ä? ei«x£tPs'?> *ЭЛ' sxTrXTjttö- cnnaris, sed obstupesetmus, qua raiione etiam te
рдба gitt'vt X¿toj xa^Teaiitov ànatâlç. A¿ic£o'JV í¡p.rv, ipse deripias. Effare igilur nobis, Simon; licet alío-
£1 Sípituv, eí xal tuv ÄXXo)v о08е\? тгелХ^росорг^и nini nemo compertum haberet, animam esse im-
áoávatov eîvat tt)v ûx^v' a^' ^v fs au ха\ f¡p.eTc ; morinlem; tu tarnen et nos habemus : tu quidem,
où pub/, o)? áv6p(i)ueíou a¿p.atoc ytoplaac autf,v, xa\ ul qui earn a corpore humano diremisii, qui collo-
«poaopiiXfiaaç xa't iitixââç • fallís SI, ¿iç aup-wxpov- cutus es, qui imperasli : nos vero, ut qui adfuimus,
teç, xa\ t^v èTOtavijv àxoûaavteç, xa\ to xeXEuôèv '■ et imperium audivimus, el quod jussirm est vidi-
èvapTfuç iotopfiaavtEç. Kal ó Eíp-tov 'Eyù piv oT8a t( j) mus clare. Ad haec Simon : Ego quidem scio quid
XéÊts ■ ùu£Ïî 6ê oùx oßate irepi t£vo; 8e Sia'héyiabz
dicalis ; vos autem nescilis qua de re loquamini. Ac
Kal i^ùy Nix'ijtT,? ïtprjv • 'Enel оТБо?, леу£ ' e¡ 8è p.rj
ego Mirrias diu : Quandoquidem seis, edissere :
ot8a;, u>lj Sixet i|p.3ç ttji X¿y£w aè p.àv eîSivat, Tjp.âî quod si nescias, ne existimes decipi nos posse, dum
'i u,i], a7iatäaöai fiûvajflai. Où yâp èapev oûtoj vf¡moi, ais, te quidem scire, nos autem nequáquam. Adeo
Ьа TCxvoupfov evaitEÍpT){ <¡p.ív unoij/iav, xal tip вт vo- enini stolidi non sunius, ut nobis vafiam inseras
piÇeiv oè ti ttïiv à«op(5<ittuV el8évat, M ÙTOxeipEouç
suspicionem ; redigasque nos in tuam poleslalcm,
Xa6r,i •».
existimantes aliquid ineflabilium cognosci a te.
XXXI. Ka\ ó ï{p.u)v ItpTj* *Oti piv èxtbptoa J/ux^v XXXI. Respondit Simon : Quod quidem disjun-
avOptonelou aibpwitoí, oTSa ¿p.a{eES¿ta(* 8ti 8e oùx xerim animam ab humano corpore, novi vos scire t
VARICE LECTIONES.
" Clement, horn. 11, с 27, etc. " al. inser. xa\ uno óxXuv npoaxuvr¡9rWai. " al. iaauüoí. Paulo post
p.e£Çova abest a duobus mss. Сот. " 1 al. 9o6eta8aí aoi et os. "al. f|pxi)v. ,v al. ахпепХ^Р-£оа. "al.
xeXeua6¿v. "• al. tivwv. "' al. toû. al. àx toO. Сот >sal. praepon. xa\ oùtu>( ¿ni8'jp.ía xoXaCou,¿vou{
4|рД;. •• al. Xa6¿)v ïxflî
*95, S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 4S6
quod vero non anima defuneti ministret, sed ali- A f| той TeGveuroç 4'UX*1 ¿toupêt, àXXà Batucov tiç
qiiis daemon, qui se animam esse simulât, novi úitoxpiváuEVOí •• EÎvat фих!) ", eïôa ùuâç a-rvooûv»
vos ignorare. Et ego Nicelas excepi : In vita multa ta;* Kal lyù) NixfjTT,; ïcjïtjv LToXXa èv ?ф ¡l:'q»
í¡xoú<ia¡iEV Sitiara • той 8è тоюйтои XáfO'j avoTjTÓrepov
incredibilia audivimus : hoc tarnen sermone amen-
tiorem nos unquam auditiiros non speravimus. Nam où TiporeooxiiiiajxEV axouaaí лоте. ЕЕ yip Saípiuv
si daemon fingit se animam mortui esse, quinam Ú7TOxp!v£Toi i¡ той teGveüito? EÍvaí фих4]( t£ç Spa
erat animai usus, ut a corpore separaretur? Nonne тг,с фих^С ХР£'а» то" xu,Pls®*ív*1 ""^ eeíi ид-ос;
ipsi présentes audivimus te, cum animam e cor- Oùx aÙTol 6è itapóvTEí t¡xoúaauiv sou, той axf,vouç
pore adjurando evocares? Et qua ratione, uno ad tJ;v d/urfiv è5opxtÇovroç ; ituç Si xal SXXou ópxi£o-
júralo, alter non adjuratus, lanquam veritus obe- uivou, Ьгро; (il] " ópxtffOEtí, ¿>; 9о6г,6е1?, ùita-
dil? Nonne etiam tu aliquando a nobis rogatus, xoúet ; Oùx apa 8è xal айтЬ? èÇôTaîijxEvoi itoTt
quam ob causam interdum cessèrent assessiones, itpoç f|(JLUv, tEvoç XaPlv -víote xal itaúovTat at
rcspondisli : Quia anima, completo super terram itpoeeSpeZai, EÏpïjxaç, 5ti фих*1 tXtjptüsaaa tov ùitèp
tempore quod in corpore peractura erat , ad in YÎjç xP*vov ov éjjleXXev èv (поцдт1 StatíXetv, eiç
feros vadit : ac subjunxisli, animas eorum, qui öStjv itopeúeTai • upooETÍOEii; 6k \1уш, 8ti tuv ISio»
propria morte obierunt, quoniam in inferís bine Gavátu» TEXEUTT,(jávT(i)v ai fyvyai, етге1бт] itpbî àSrp
sccedentes custodiuntur, non facile permitli ve aÜTÓOi xuPÍaa<Tal tppoupouvTai, EUxóitw{ " èXGeïv
nire? àçÎEvrat;
XXX II. llaec Nicetas cum protulisset , Aquila XXXII. Тайта той Níxí,tou eîtcîvtoç, 'AxûXaç
ilerum dixit : Cupcrem a le id unum discere, Si a'JTÖj itaXiv I91) • 'EßouXapuqv кара сой тойто u¿-
mon ; sive anima sit, sive daemon, id quod adjur.v vov uäGeIv, Síjjuov, еГте iJuj/íj, еГте 8aí¡wov èytl •&
tur; cujusnam tandem metu, adjurationes non con- ópxí£¿uEvov, т! 8è ха\ tpo8oú¡jiEvov où itapaitípiterai
lemnil? El Simon : Pœnas, inquit, persoluluram той? ôpxouç ; Kai ó Eíjjlcov • KdXasiv, çijal, itapa-
se intelligit anima, si non obtemperel. Aquila vero: xoúuaaa oI8e piXXetv itaGeîv. KaV ó 'AxOXaç-
Itaque si anima adjúrala venit, cliam judicium Oùxouv El •* ópxijouiv») фих^) ípxETai, xal xpEaiç
Set. Si ergo anima: sunt immortales, omnino el apa ybit-ал- ЕЕ oîv ai (J/i>xa^ ¿Oavatoi, itavTwç
judicium erit. Quamobrem si eos quoque qui in èffrt xa\ xpEîiç. "Йате eE xal toùç ènl xaxfj itpaÇei
malam actionem sunt adjurad, tumquenon obtem- opxisGévTaç, elta xal itapaxoûaavraç хатаоЧхааОт)-
peraruut, condemnandos ais ; quo modo tu non vat 9f¡? , ш; où its9o6Tj<jai eu toûtouç xat-
tiinuisli, eos cogeré , cum qui cogunlur, propter , avayxáCEtv,TUv ivaYxaCo¡A¿vwv èml itapaxoîj xoXaJo-
contumaciam punianlur? Nam te jam non esse (íévtov ; то yap ^3tj as u,i] iraGetv èç' oiç ïSpaaar,
mu'etatum pro iis qua: designasti, mirum non est : où бай(ла* èitel (xlîrto xpEaiç eerlv, îva où ¡xèv 5t-
euro judicium nondum sit, ut tu quidem pœnas des XTjv 8ф( itspl í&v fjváYxaíaí, тй Se àvaYxaîôèv ôitb
eorum ad qua: coegisli ; quod aulem coactum est, auYTvw|«iv Y¿vr¡Tai, ¿iç T^çxaxi^ç îtpaÇstui tov ôpxov
veniam accipiat, quia malo facinori adjúrame» tum irpoTijA^sav. 'U 8» toûtojv àxouuaç ¿pYÍsOí), Oáva-
praHulerit. Simon autem, bis audilis, ira per- Tov, eí ит, !iuo~¿b[í.sv, îjjaïv áit£iX^¡sa;.
ciius , mortem , nisi laceremus , nobis minatus
est.
XXXIII. Poslquam Aquila haec dixit, ego Cle XXX11I. Тайта той 'AxúXa eEiîovtoç, eYwKX^jiT¡{
mens interrogavi, quxnam essent miracula quae iicu6d(M)V' tí 8' apa larlv a iioieï 8au¡jLájta. 01
faceret. lili vero responderunl : " Fácil ut statuas 8é* 'AvSpiávrac, eTitov, itoiEt itEpiitaTEiv xal xu^
ambulent, in igné volulans se, non uritur, interdum XiijXEVoç èitl яйр où xaísTai • ívíote 8è xal itera?«,
volat, ex hpidibus panes facit, serpens lit, in ca xal àx XÍGtov ap-ouç itotEÏ , 8çiç ylvezai, eiç atya
pí ;mi iransformatur, duas facies ostendit,in aurum [iETau-optpoUTas , 8t7tp¿aiü7toc Y've"at > *k JCPu'8v
convertitur, portas occlusas aperit, ferrum solvit, D [A£Ta6aXXE-at ■ Gûpaç xexXsiauEvac àvoEyEt, sESi^pov
in conviviis simulacra formaruiu omnigenum exbi- Xúei, èv ôîiitvoiç EÍSuXa navroSaitûv ISeuv 7tap-
bet, facit ul in domo vasa sponte ferri ad minisle- Еатт)«' та èv tí) oíxEa oxeú/¡ tbç айтй{лата çEpijiEva
rium videanlur, ncc cernanlur qui ferunt. Isla me itpbç ùinipEoiav opôEffOat itotEÏ, tûiv tpspoVtüJV où
morantes audiens, mirabar : lestabantur autem ßXEitouivwv. Тайта Xey8vtü)v, axoúmv " eOa-jjxa-
ipsi (alia se vidisse. Çov è[xaprupouv 8è та TotaUTa aÙTol Еаторг,хе-
XXXIV. •• His ita enarratis, venit Zacchxus, XXXIV. Toútüjv oûtoj pr,0¿VTCov, î,xï Zaxxaîoç
«!t isla Petro significDvit : Jam nunc, Pelre, lempus тоюйтатфШтрш Siaeaçûv* "Нбт] Xoiitbv, ш Петре,
est, ut exeas ad disserendum cum iis qui convelie xaipbí itpbç т8 èxoâvTa os 6íaXExOT(vai toíí euveX-
ra nt. Mulla enim turba in atrio congrégala te op- Goùai. IIoXùç yàp litl ttjî аЬЩс suvaGpoiaGelj áva-
VARIiE LECTIONES.
** al. inser. eitel pi\ uitápxfi; vel eitel рт,8е Oitáp/ei. " al. insor. айтбс. AI. add. èvepfeî. •* al. 6 ¡x^.
" al. oùx eùxiXwç. Clement, oùx eùxaTttoç. ,l al. f|. »* I. s. Re.cogn. n, 9. Anast., Cedren., Nicepli. ** ai.
add. aÙTwv. "7 al. inser. itapiv-sç. ''' Clement, bom. ni, cap. ¡¿'i, etc. Recogn. 1. n, с 19, etc.
jt¿v£i ae SxXoç, ou èv uijip xaOáitsp tiç та>Х£и,ар- A perilur; in quorum medio tanquam aliquis belli
X.OÇ ** ôît' autojv 8opuçopoi3p.Evoç Езтт)хе £tu¿>v. '0 dux ab iis proteclus aç stipatus conslilil Simon.
8è IIi-poî axoûsaç, eí>xt)C X^Ptv ûitoxwpTJaai p.oi xe- Hoc audito Petrus , cum oralionis gratia secedere
Xeua-aç ,M pWjiHo to awtfiptov ßairtiap.a SsÇapivip, me jussisset, qui nondum consecutus ftreram salu-
*oï{ ^St) teXsioiç- 'AvastavtEÇ, ïçt] , EUCajfisOa, iva lare baptisma; ad jam perfectos ac baptízalos,
Btbç totç àvExXeintoiç aù-oû o[xttpp.oI( auvspYârj Surgentes, inquit, oremus , ut Dcus pro suis per-
jioi ¿pjxuvc'. irpoç ad/rtjpiav tuv un' aiitoû XTtiOáv- petuis miserationibus opiluletur mihi prodcunli ob
ttúv áv6pa>7ctüv. Kai тоито eiiabv, eCifjau£voç ÊÇVjsi salutem dominum ab ipso creatonim. Ulque boc
e£ç tov ÛTtaiSpov trji aiiXijc torav pi-j-c™ 6vta, ÉvOa dixit, oralione facta, exiit in atrii locum stadia
ffuv£XTjXu6¿tEc ïjaav iroXXol, îv' áxouatal yevwvtai lem et magnum, quo multi convenerant, ut fièrent
luv ),£xOr,30¡jtév(ov. Etàç ouv xal ¡Sùv («ta itáaijí auditores eoriim quae dicenda essent. Staus ergo,
tjTj/ia; tov Ttâvxa Xaöv etc aùtbv àteviÇovta, £t- cernensque Universum populum sunimo cum silen
(¿tova 8ê tov Máfov elç ueiov èstuta той Xeyetv cio oculos in ipsum conjicerc, ac Simoncm Magum
f p;a-o outbid in medio stare, hune in modum loqui cuepit :
XXXV. Elp^vr) efij itäîv 4p.îv toïç .eto!p.a>ç _ XXXV. * Pax sit omnibus vobis, qui parati estis
ÏX0U04 ScÇtiç StÔovat tfj той oeoû а).г,Ое!а, flv аитой dexteras dare veritati Dei; quam, magnum nempe
jie-fáXrjv te xal aoÚYxpitov èv tip vûv xóspup Orcáp- ac incomparabile ejus munus in hoc mundo ut in
yousav 6ojpeiv, 6 атоетсЕХас -(¡[laç Kupioç 'Цзойс salulationem vobis ante sermones doctrinas accla-
Xpitrroç о Yioçtoû Çuvtoç 6eoû, taûtrçv "rjjjitv eve- memus pra;cepit nobis qui misit nos Dominus
tííXato x¥¡4 izpoai\yoplav, irpo tuv tfjç SiSaaxaXfac Jesus Christus, Filius Dei vivi ; quo si aliquis inter
Xó^fiov ûpiv tizitfHyyzaban ■ fvá èav ttç îj ev ûpiv vos sit filius pads, per doclrinam nostram pax
e!pf|vijç tixvov, 8tà tîjç 8i8aaxaXiaç í¡p.£5v хатаХаб^ eum complectatur ; si quis aulem veslrum earn
«ùtov i\ eip^jvij • e! 8è taûtTjv Xa6sïv up.uv tiç jtí¡ accipere unlit, tunc el nos excusso pedum nostro-
OáXo:, tote xal <j(ieTç àitotivaÇajuvoi tbv xovioptov rum pulvere in testimonium, ad aliorum domos ac
tuiv to8£>v ijuuv e!ç peptûpiov, elç átípiov aititi)- civitates abeamus V Ac vere dicimus vobis : Tule-
jtev'oixiaç xal to5Xeîç. Kal аХт|вйс ¿p.îv Xáyopxv ■ rabiliuserit in die judicii, fuisse in terra Sodomo-
'Avextótepov ïotai yfj ïo8o(iu)v xal To\t6(>paç èv rum et Gomorrhae, quam in loco incredulitatis :
vjpipa xpíaeiüc, f¡ tí) tîjç àneiOeiaç татар èvSvatpi- primo quidem, quia non potuistis ex vobis agno-
6eiv • itpibtov plv, Sri à<f>' éautwv oùx oloi te ye- scere verilatem : secundo, quoiiiam de nostris cum
Tfdvate t^v àXfjôaav èîtiyvûivaf SeútEpov, &u ta £ audierilis, non venistis usque ad nos : tertio, quia
хаО' f,ftïç dxoúíavtec, ойх т^Хвете ¡¿¿XP'í t|»wv" etiani nobis ad vos profeclis non credidistis.Quaro
tpítov, ôts xal eXOouaiv í¡u,Zv îteiSâatE. Д16 gratificantes vobis, ultro oramus, ut pax nostra
cciSáfisvoi újíwv, тсроГха eùxop^ôa t4¡v eipT¡vnv t¡- venial super vos. Si ergo e:¡m habere vullis, opor
jiûv èXBEÎv èç' ùp.5ç. Ei o5v taútTiv sxstv iOíXetE, tet vos alacri animo suscipere hábitos de pielate
Sei úp.aí лровииш; toù; nepl tf,ç vjoedtiac 6¿;aaOai sermones, atque Deo placitam nmplecli vitam ; ut,
Xoôuç, xal tf(v в£ф apëuxouoav itoXitEÎav lâvs- pia juslaque vita transada, ¡eternnrum bonorum
XiiOai, îv' ЕОаЕбшс xal 8ixafci>ç Ç^savteç, tuv hacredes sitis.
aluvfbiv ауаЫЬч yèvt\<jQs xXijpovd(Mt.
XXXVI. Kal toû IIÉtf/j taûta eiro5vto{, xal XXXVI. * Quae cum Petrus dixisset , ac de ope-
itepl tuv Ipftov той вЕой StSáCavtoí, xal irfsa пара ribus Dei docuisset, quantaque bona a Deo homini
toû веой tip àvOpi'jTup ta àyaoà è8o)pf|9t), xal nap- sint donata; atque multa monuisset de monarchia,
aivisavtoç noXXà кгр\ [lovapxfaç, 6 Sipiuv ЕСш toû id est unius Dei principatu , Simon extra turbam
бхХои ßofj (иуаХт) ïçt) • Tí <J/Eu8<5[ievoç àitatâv 6¿Xet{ voce magna inlit : Quid aslantem tibi impciiiani
tov ícapeittüti
r aot ISioVnjv
,. 6xXov,
.A..-., iteíGiüv aùtoùç, „ multitudinem vis menliendo decipere, dum per-
веоис p.f(t£ ávo¡iáÍEiv, p.<¡te XíyEtv èôv Elvai ; tuv suades eis, déos пес nominare liciium esse, пес
пара 1ou8a!oiç ÖTju.oo'fciiv ßt6Xiüv itoXXoùç Beoùç diccic? cum publici Judxorum libri mullos déos
Xeôujüiv . Kal vûv 8è ¡uta itavtuv au' aùtuv aoi asseverent? Et vero nunc coram omnibus, ex iis
tuv §í6XÍ<ov irepl toû 8eïv Beoùç vou.£êiv, auÇTjtîjjat libris tecum disputare voló de со, quod déos exsi-
paJXofiai • TipoTEpov uEpl ou tyr^ вЕой, SsiÇaç ¡ir¡ stere sitexistimandum : et prius de eo Deo quern
aùtbv trjv àvw-xzti) xal uávta SuvapiÉv^v npo->oiav, proiulisti , ostendo eum non esse supremam ae om
хав' 3 aTrpó-yvojsróí ÈT:tv, à-EXijç, èvSsîjç, xa't олш? nipotentem Providenliam ; quia improvidus fuluro-
oùx ауавос. "ApiXei xal toutou SEtxBivtoc àr.b tuv rum est, imperfectus, indigens, ac omuino non
Tpaçojv, «b< iyùi ¿¿yu), l-ztfioç aypáíftiii; 7^piXeÍ7:Etat bonus. Quo, nimiruui, demónstralo ex Scripiuris,
tîvai веос, îtpoYvtotmxoç, t¿Xeio{, ávEvos^í, ауаОо;, quumadmodum ego assero, restât ut sit alius l'eus
VARL* LECTIONES.
•• al. xoXcp.ápxr,c. al. taííapxoc. "° al. insor. u.txp¿v. Reeogn. 1. n,c 30. » MaUli. x, 12.
Marc, vi, 11 ; Luc. x, 5. * al. awibjAevoi. » Clement, hi horn. 111 , c. 58, etc. I. s. flee. 11, 37.
Cedren.
409 8. CLEMENTS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. 5W>
in Scriplura non comraemoratus, praescius futuro- A »Avtiov ащ\\ауу.Ьос xaxuv • 8v Si où <?f¡c 8r-
nim, perfectos, non indigene, bonus, ab omnibus ¡uoupYov, toï; ¿vavrioií avTixeí[AEvoí tuyx*V£1-
maus liber : ¡lie auteni quem loqueris, mundi opi-
fex, contrariis opposilus est.
XXXVII. Statini ergo, qui ad ejus simililudinem XXXVII. Аитсха yoûv «5 хав' ójxoítüjtv айтой yz-
foetus est, Adamus, etiam caecus creatur, propter Yovwç 'ASau., xal TutpXbc xTÍ^CTai *, ètp' ф xal тох-
quod el transgressor invenilur, atque a Deo ejici- pa6áTi¡c supísxsTai, xal той ' вгой ' ехбаХХЕтас,
tur, moi tc.|tu>. mulctatur. Simili quoque modo, qui xal Oovátif) хциарИчаи. 'Оцо(со; те xal 4 пХазас
linxit ¡Паш, quandoquidem cúnela non videt, in aCiTOV, етге\ (ií¡ та navra 6р$, tiA тд So66¡xüjv ха-
Sodoinorum exilio, Venite, inquil, et descendentes таттрос^' Дейте, \éyti, xal хатабагтес Хбшцег,
tideamus, un secundum clamorem ipsorum, qui ad el хата тцг храь^цг аЪгйг тцг ёрхрцЬ-цт
me venil, perficiant ; sin minus, ut sciam *, et igna- ярес це cvvreXovrrai , ei dé цц, Ira угш- xal
riiiu se ostendil. Quando aulem dicit de Adamo : aYvooüvra ¿auTov Seíxvoo-i. Тф Se eîïteïv т.гр\ той
Ejiciamus eum, ne forte extensa manu sua utiingat 'A5á¡i • 'ЕяСаЛирег aiitèr, цц яыс èxretraç тцг
lignum vitœ, et comedat, el vivet in œternum * ; in- ye'tpa aÙTov crçf-qrat тоь í,vXov r»|ç íaiijc xal
videt. (¡unique scriptum est : Secum reputavit Deus, В j;án?> xal tycrei " elç таг aliara, çOoveî ". Kai
quod fecisset hominem '•; et pœnitentia ducitur, et тф -(i-fp&tffai , Btv *£reov/íT¡oíj ó веас ort
ignorât : nam illud, secum reputavit, consideratio еяЫцсе гаг йгвршяог- xal (lETavoEÏ, xal à^voEÏ-
«•et, qua aliquis ob eorum quae cupit ignorationem, то yàp егевуц^вц, OT(¿t}"í ^*^» í TtS '•' Stvotav
fineiu diligcntcr explorare vult; aut est pœnitcntis J>v ßoOXETat, то tîXoç axpißuiai GéXet, f¡ èitV тф
de rc (|ii;e prxtcr senlenliam contigit. Quod etiam rapà •* yvcú¡at|v anoSávTi {¿eTajAsXouuivou ". Kal
scriptum est : Odoraius est Dominus odorem suavi- то YEfpáif6ai 6rt "• 'йесррагвц Kùpcoç ¿ерцг
latis '•; indigentis est, et nidore carnium delecta- sùùJÔlaç, èvSeouç iari, xal то ènl xvfcrafl capxtuv
tum fuisse, non boni. Tentareautem, sicut scriptum ■íjaOTjVat, oùx ауабой. T6 6е TteipajEtv, ¿>í y¿-
est : Tentant Dominus Abrahamum "; malí est, Ypanrai Sri " ■ 'ExelpaKe Kvpioç zàr 'A6paàpi,
ac ejus qui ignoret exitum patientise, xaxoû, xal тб теХо« tí¡í oto{«)vtjç Ayvoouvtoç.
XXXVIII. Sicque Simon, mullís Scriplura; dictii, XXXVIII. *0(шс ó Щш тмХХа tîjç Гра-^ç xe-
maie assumptis probare nilebaiur Deum période ac хйс ехХацба-лоу, Seixvúeiv !¡j7rsu8s itavrl toíQsi toTí
homines omni perpessioni obnoxium esse. Tum Pe àvOpibnotçijjioiti); tov 6sov útioxs¡|íevov. Kai 6 Па-
An, inqu'it, "qui malus ac plane improbus est, С tpo« • El ¡xtjSèv " àYan?, «pijirlv, 6 xaxbj xal «Avq
trus:
nullaienus velil se ipse arguere in iis qux peccat, pnyb^pbi, W oïç ápapráveí iauTbv Ikèyyew , àitA-
xpiva! (io(. Kal 6 2(p.b>v • Ойх àyaizlj., 1щ • Kai ó
responde mihi. Simon respondit : Minime velil. Et
Petrus : Quo modo igilur malus эс improbus esse nírpoí' Пшс ojv xaxo; xal ¡jioÔtipií EÎvat ôûvarai
ó 8soî, efitsp aÙTOÛ ÖEXfjjxaTc tí хат' айтой fiEivà *•
polest Deus , cum ipsius volúntate opprobria in
illum conscripta, publice proposita sinl? Ac Simon: £r¡¡u>o-Ea Ypatfév-a itpoETéOr) ; Kal 6 1!(iti)V 'EvS¿xe-
Fiel i potest, ut ¡Hi us repreheusio citra ipsius sen Tai \lt[ хата irpoaípeatv айтой ûç' izéçaç iuvauxtoc
lenliam ab alia Virtute sit scripta. Dixit Petrus: töv хат' aÙTUv Yp«9^vai ¡lXeyxov. Kal ó Патро? lyrj*
Primum ergo hoc quaeramus. Si suo quidem con- üptÜTOv o5v тойто CrjT<iaii)(AEv. El (4v uno ttjç еаитой
silio se repiehendit, ut tu prius nitro confessus es, ßouX^; еаитой ^XeyÇev, «Ь{ çOasaj su itpirspov ш;хо«
improbus ьоп est : sin vero alia Virtute , inquiren \6yr\<sa<;, y.oyßr\pbi oCix ïutiv ü 51 xal oep' itip*;
dum est' ac omnibus viribus examinandum, num áuváp-Etoc, Ct)tt¡t¿ov xal navxl sOávEt Í$£TaTT¿OV, (JL-rj
quis eum qui solus bonus existai, omnibus malis TiçaÙTov (tóvov àYaôov 6vxa, iià itâotToTç xaxol;
0п£Хаб£ ".
subjeoerit.
ХХХГХ. Et Simon: Manifestum est te nolle au- p XXXIX. Kai 6 EÍ[Xü)v Пр(58г,Хос el çeùywv агЛ
dire ex Scripturis reprehensionem Dei tui. Ac Pe TUvrpaçtûv àxoujaiTbv хата той 6eoû пои IXeyx0V-
trus: Ipse id faceré mihi videris ; qui enim ordinem Kal ô Штрос' Aût(5î jaoi (paivT) тойто itoitóv ó yàp
qusestionis vitat, examen verum Geri non vult. Tá|tv Ст|Т^!1Еи)с ceuftüv, èÇÎTasiv àXijeîj YEvÉaGai ой
Unde ego qui ordine utor, el volo primum scripto- ßouXExat. "06ev èY'»* ^îl T^ïEl XPlV£VOí. xa^ ?ouX<5-
rem consideran ; manifeste cupio recta via inco- (xemo; iipUTov töv avyypatfia. vorßrpai, 7tp<5St]Xöi e!¡jli
dere. Tum Simon : Primo fatere, an vera sint qjis T$jv eCiOetav ôSeûeiv GiXtov. Kalo SípiíüV '0(íoX(5y'i]0'ov
scripta sunt in mundi opiflcem ; nee sit omnium su-, itptüTov, еГ ye та хата той 6T¡p.ioupYOU •(¿•(ра.^ечл
premus, cum juxta Scriptures omni nequitix sit aXtjOTj ¿art, xal oix lariv ó tô»v 3Xiüv àvturEpoç, хата
obnoxios ; et postea scriplorem ouxremus. Petrus та{ Tpaçàç ná<sr¡ uw>xeîu.evoç (хохвг,р(а, xal ú<jte-
VARL€ LECTIONES.
* al. add. xal y^üiv aYaflou tuvuv ij хахой fií] í/uv YviopfjETat. • Forte той ôeîou itapaSeíuou,
«.diiino paradi'soCbER. 7 al. napaSsíaou. « Gen. xviu, 21. • Gen. Ш, 22. 10 Gen. vi, 6. " al.
Cror,. " al. xal c8oveí. •* al. {jl+j хата. al. хата. ** al. tAETajiEXotxavou. '" al. K«£. " Gen. viu,
Ví. " al. Ka£. » Gen. xxii, I. '» al. uf,. •• al. хаха. "ЫбоХб Clement.
CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. -0-2
pov Çtitf(30[iev " tov (juYTpaiavra. Ka\ ó Штро;* A autem: Ne idée me videalur, respondeo. Ego aio.
ista, quae tibi censentur adversus Deum scripta,
"Iva y.r¡ 8¿£-u> " , aTOxpivop.ai. 'Eyú) <p»)p.t Sri та
SoxouvTá soi -сайта хата 0eou YE-j-paçOai, аХ^вт] pivvera quidem esse ; verum eliam sic, non osiendere
iariv aXXi ха\ ойтшс, ойтсы tov 8e6v Íeíxvutc p/>x- Dcum esse improbum.Qui ergo, inquit Simon, boc
6r,pöv. Ка\ ó lipiov П£>; ouv, i<fi\, тойто аиатт]о*а1 potes astruere?"
iúvaaai ;
XL. Ka\ 6 Патро;- Tîiv 'A8àp. TucpXov XífEi; Yev_ XL. '* Al Petrus : Adamiim dicis caecum forma-
vt)eftvat, Зтар oúx ?jv. Où yap av тисХй evTEXX¿p.s- tum esse ; quod tarnen ¡lie non erat. Non enim cseco
voî eoeíxvue \èyw • Аяо £¿ roí fvJoi» reu T-traV- praecipiens ostendissct, ac dixissel : De tigno aulem
axeir xaXov xal яогцрог, //Jj êvcncres. Ka\ 6 УЛ- scientiœ boni et tnali ne gustetis ". Et Simon invei -
jiü>v p¿Ta6aXcí>v* TuçXbv Шуг a tov vouv аитой. Kal tens respondit : Caecam dixit meutern ipsius. Ac
6 Штро;- Пш; xa\ tov voûv tuçXoç t|6úvaTo eîvat, ó Petrus: Qua ratione mente caucus esse poier.it,
яро той -j-sujaieai той c'jtoü, aup.cú)vu>;TU>XTÍ<iavT[ qui aniequam gustasset fructum, convenienter crea-
aù-ovotxeîa näatv È7:i9e\; toï; Çojotç ávopaTa; Ка\ tori ipsius, propria omnibus animalibus imposuit
ôlipiov Е! -npaYvwiev eTxev "ASip., Siit! où itpoé- nomina? Simon vero: Si Adamtis pranotionem ba-
■р/ш tov Tf,v fuvaîxa aurou атгатт|«п1та 8<piv ; KaV í В buit, qiiare non pra?novil serpentent qui ejus uxo-
Патро;- El Tcpa-pwitv p.}) eTxev 'ASip. , ли; toïç rem decepit? Rursum Petrus : Si pramolioncm non
uto!; aurou яро; Txçèoouiva; гсраСгс; äp.a tcJ>Y£*vï]- habuit Adamus, quo modo (iliis suis, simul ac Dali
6? va;, xa\ та ivápurca tr.i-èOeixz ; t>jv p.èv tcpwtov sunt, etiam nomina imposuit secundum futura»
хаХ£за; Kitv, S épp.T¡VEÚSTai &\Лос, 3; xal frjXioaaç aclioncs? pi'imum voraus, Cain, quod inlerpreiatur
àvîï/.E tov àSeXtfov айтои tov "A6eX, 8 èp^t)V£UETat œmuluiiu ; qui etiam, xmulatione ductus iuterfecit
яегвое • in' айтф yàp трштф çoveuBévri eirivotjaav fratrem suum Abel, quod inierprctalur lud m ; su -
ol toveIç. Ei 6e 'ASip. ïpfov 6eou uuappxtov itpfrpna- per eo siquidem primo occiso , parentes luxeruul.
«v eTxe, тоХХф päXXov ô 8î]p.ioup"["f)ijaç a¿T«v Oeoç. Quod si Adamus, qui Dei opus erat, pranolione
Su Si, ш £Epu>v, xaxûiç voûv Tàç olía; Графа; , çi- pneditus fuit ; multo magis qui condidit eum Dens.
{ju¿9i]Tt. Tu autem, 0 Simon, cum male ¡iitelligas divinas
Scripturas, obtúralo ore tace.
XLI. T6 Se TEYpaçGat • "Егевуц^вг\ ô Bsàç , ¿>ç XLI. Porro quod scriptum est: Secum repulavtt
Xortapip хР*15а^^ои Sià tí¡v ayvoiav ■ eti píjv xai • Dens ", quasi utalur raliocinalione propter iguo-
'E.-ZEt'fciÇe Kvptoç rèr 'A6paáft, tva yvCi ü ¿та- , ranliam ; el adbuc : Tentavit Dominus Abraliamum ",
ví-j-хт;- xa\ то- Катабагтес ISuper el хата тЦг 1 ut cognoscerel an is ferret patienier: illud etiam:
xpavrkr abtur rbr èpxopémpr apiç ¡ts cvrre- Descendentes videamus, an secundum clamorem ipso-
Xovrzai • el ¿è цг\, Ira yrâ) • xa\ Tva p.í¡ e¡; tooXù ул\- rum , qui mi it ad me, perficianl; sin minus, ut
xúvtü t8v X¿yov , даст) tí;v ítávoiav xa\ iiayvcüTiv ai iciam ": ac ne sermonem longius protraham, da
(SfjSEiî lôuitv auTat, p.J] xaTa-j-.vtúsxoujai той Beoû rum sensum ac intellectual babcnl ea testimonia,
árvotav, xav tíjv <ri¡v тойто 8m9EÚyti Stávotav *• • 3« nec Deum de ignorantia arguunt; licet id luaiii fu-
it 8vtu>; itpo-j-ivibuxEi, XiyEi t(J> 'Абраар.- Гсгохгхыг giat ¡ntelligenliain. Quod autem revera pra:sciat,
■priori) Sri aápciKOY ¡erat то caépjia cov ir pf} ideo dicit Abrahame: Seiende scies, quod peregrinum
oúx Wla,- xal oovJúcovctr airó, xaxibeovct, xal erit semen luumin ierra non sua; et in tervitutem
xaxeirüxrcvctr аЬтоЬс ítt\ тетрахоат- те ôè rédigent illud, et affligent, et dépriment eos quadrin-
idroç $ èàr SovUeiiciJcri xptrd ¿7a) • ¡ietîi âè тайта genlis annis : gentem aulem cui servient, ego judi-
k^tteùcorrai йаецета аяосхеьЦс яоЛЛщ- аЬбе cabo : post hœc tero exibunl hue cum mullo apparatu:
áírsUsúcri xpèç тоЬс xatipaç cov //er' elp^yj}ç, tu autem abibis ad patres tuos cum pace, nutritus in
Tpapelçèr ri^pç, xalqf твтарщ ôè fereç йяо- senectule bona: quarla vero generatione revertentur
crpavifcorrai wôe. Тайта 8è navra); ¡xetí ttoX- d hue ". Et sane isla quae post multas generationes
Xàç •• ара dup.6<j(jEj6ai piXXovra yevEa; ", npoyivu evenlura erant, ostendunt quod prxnoscal, el ma-
oxovTo; ieri xa\ аасаатата êISotoç. nifestissiine ac certissime sciat.
XLII. 'H p.£v ouv TttpX toútwv Ç^-rt)atç, ха\Е£;тр(- XLII. " Itaque de istis rebus inquisilio ad ter-
tt,v itapETEÍvETo tí¡v fjpipav, етосшихойот); Sí ttj; tium quoque diem producta est. Quarto autem illu-
TETáprr,;, epuyà; ó Sípuiv e¡; Túpov йхгто- КзЛ йи cescehle , Simon in Tyrum fuga se abripuit. Nec
jiETà icoXXà; i¡p.íoai; à<p£xovT<5 tive; íxeíOev атму- mullís posl diebus quidam illinc venerum, ita re-
YeXXovteç " т«р Патрь>, ort £îua>v реуаХа Saupáata nuntianles Petro : Simon, magnas prestigias Tyri
lv Túpq) TOiuv, toXXoùç tuv exeï xaTÉTtXiiSs, xa\ ai edendo, multos incolarum perculil ; tcquc plurilius
•Mallem legere éXeyov, Latine, dixi. Edit. Patrol.
VARLE LECTIONES.
" al. ÇijTâuipjv. " al. add. avTiXe-y-Eiv üo-j tí¡ àraijta, p.í¡ oáXaiv Çr.Tsîv. " Clement, bom. 111,
t. 42, etc. " Gen. 11, 17. •« Gen. vi, 6. " Gen.xxn, i'. •» Gen. xvni, 81. M al. ap.6Xuuic{av. -
™ Gen. xv, 13. •* al. ха\ та тоХХа!;. *» al. yeveoI;. »• Clement, bom. 111 с 58, etc. •* al.
Ana-¡7¿XXovrsc.
«
503 S. CLEMENTIS I ROM. POST. OPERA DUBIA. 504
calumniis odiosum effecit. Quae postquara audivit A iroXXaïç fiia6oXaî; |u<jt,tov Eirofy«. Тайта àxouaa. ó
Petrus, inseqiieiili nocte, omni populo congrégalo: Hixpoç, tí) imouji) vuxtI návxa tov Xaov auvaflpoiaaç"
" Quaiidoqiiidcm, inquit, cum ego properarera ad *Eit£t8i], <fT)ob, ¿pjiwvTOc |xou ei{ ta E0vt¡ ta ттоХ-
génies, qua; mullos déos asserunt, ut piacdicarem Xoù{ ôeoùç X¿fovra, x-rçpuÇat xal St8á£ai oti eTç lari
ас docerem unum esse Deiini in tribus persouis , ОеЬ; iv Tpialv ÙTOaraeeaiv, 8ç oupavbv IxrtaE , xal
creatorem cœli el ierra», omniumque quae in iis-con- itjV yf(v, xal та èv aíiToíí тоЬта, отгш; áfaitâavtet
tiuentur, quo homines, dilecto eo, possent salutem aÜTOV ol avOpuntoi i(i>8t¡vixi SwT}6uai* iípoXa6d)v 6
consequi ; praeveniens diabolus, Simonem praemisit, SiáfioXoí, EEjjuova •rcpoaTteaTEiXEv, Uva íisíafl navra
ut persuadercl bominibus cunctis, colère déos qui SvOpojTwv XaTpeúsiv toîç рЛ] o5ct Seotç , xal àpvf]-
non sum, utquc récusaient credere in unum Deuni rojvTai miTEÚsiv si; Eva 0e6v tov iroiâavTa itavTa,
qui universa condidit, tum visibilia, turn invisibilia; та те брата xal та айрата* /рт) |ae Tax¿tt>í atiTbv xo-
idcirco oportet me cilo assequi eum, ne doctrina TaXa6sîv, ïva ¡jltj f) 6i8aaxaX!a той ï£|iuvoç è^po^"
Simonis, diuiiusimmorata, omnes penilus invadal. aasa, TcovreXuî itavrwv етахрат^ат).
МЛН. Quare necesse est aliquis pro me locum M ЛИ. Aeï O'jv àvc' èu.oû Ttvà tov èpAv àvaitXri-
meuni suppléai. Alque. cuncti Deum ¡mente oreimis, pwaai z'jt.qv. Kal "âvTîç той Oeou èxTsvôj; 8xt¡0iü¡ji.ev,
ut eum qui dignus sit, Deus designct. i0 Quibus В отаос tov бута 4£¿iov ó Oeo; àvaÔE£E;Ti. Kal тайта e¡-
dictis , iinposuit manus itacclueo, et ait : Here Do 7cù)v, ÍTt¿eT)xE X£^Paí ТФ Zaxxaitu, xa£ <pT)Si- Д£аттата
mine, Paler Domini Deique ac Salvatoris nostri KúpiEO Пат)]ртой КирЕои ха1вЕойха1Ео)тт)рос^иЛу
Jesu Christi ; per Spirituni tuuni sanctum ac ado- Чцаой Xpioroû, 8ià той IIv3J¡j.aT<5; aou той &fío\> xa;
rabilem, tu hune tuere, qui pasior sit populi lui, itposxuvr.Tou, nú 8iacpúXaE;ov toûtov, TOtu.aEvEtv tov
quem elegisti. Haec ubi dixisset, ad populum infil : Xaöv sou , 8v еСЕХеСш. Kal тайта eIitójv, itpoç tov
Quicunque baplizari vullis, ex crasiino die jejunare Xaov l9T¡ • "Orot ¡äa7tTi<j9TJvat OeXste, àub tîjç auptov
incipite. Post 1res autem dies, cum baptizare ccepis- VTjurtúetv SpíaaOe. Metí 8è TpEtç í)¡x¿pac fianríÍEiv
set , voeavit me dementem, Nicelam, et Aquilam , àpâfiEvoç, è|A£ KXfjjjiEVTa çojvfjaaî xal Nix-f¡TTjv xal
ac dixit : 'AxúXav, Í<fi\'
XLIV. Tyrum profecturus post Septem dies , volo XLIV. MíXXovtí uai ярос tí¡v Túpov dp¡j.av цео'
Uli vos celeriter eo advenientes, et apud Chana- f(p.£paç еттта, ßouXou,ai то xiyp( йиД; èxEÏ y£V0U^~
naeam Berenicen," Justas liliam clam hospitati, om vouç, xal Tcapi т^ XavaavÍTiSi " BEpvExfl, '1оизтт,с
nia quae ad Simonem pertinent investigetis, ac dili OuY«tp^ XavOavóvwiíc èTtiÇEvcoSavraç, та хата t8v 1£-
gentia mihi perscribatis. Quapropter jamjam cum „ |«üva itavxa 6iEpEuvi]<ia|Aávouí, àxpsSuç içtyai uoi
:.- f_ï. 1! .__ i : . ^ Mb
i. i. eCaOTtjc
xe_..-Z- nopEÚEaOE
'...A. |aet'
..--.' Eipfjvijç.
-I, i lf-\ ti. ^атет£-
Kai 6í¡ Q-__í
pace pergite. Igitur relinquentes eum baplizantem,
in Tyrum Phœniciae profecti sumus : *• et apud pr;e- ÇovTa xaTaXiitavTEÇ aÙTbv, eiç Túpov tt¡c Фо1у!хцс
dictain Clianan;e;iiii diversali , acceptique ab ea EiropsuajxEOa • xal Ttapi t^\ 7:poEipT]u.ávtJ Xavaavt-
splendide ac honoriflee, statin) de Simone loculi Tt8t " xaT«xOévreç, xal 8a(J-iXou{ *• icap' aCrrij Çe-
sumus, his verbis: Simon isle Magus, in disputa- v£aç *' xal 9iXot£u.ou tux¿vtec, ittpl той ££{mi>vo( aû-
lione , quam cum domino nostro Petro Caesarea; т£ха StEXs^öjAEÖa ■ S£¡jlwv outoí 6 Máyoí , eircávrsc,
habuit, superatus, statin) eo habitu quo erat, hue àitlT^ç êv Kaiiapsla upoçTOv xúptov í¡¡itüv Штрм
se profugus coniulit ; atque in eum maledicta con- ÇTjTfjaEtuç ^tttêIç, yuyàç èvTauOa Ctç eTxev eOSùç
jiciens simpliciorum animas abripit : cumque ipse áiríSpa, xal Xoi8opoú(XEvo; aCiTÜ, auvaprcá^si xi; tcüv
magus sil, ilium magum appellat; et cum sit impo ártXoujrápwv фихас- xal u,á"pc uv аитЬс, (láôv èxsï-
stor, apostolum imposlorem proclamât; quique in vov àitoxaXEt • xal itXávoc tuv оБтос t8v àitoaroXov яХа-
omnibus dcviclus fuit , seque in fiigam lurpiter vovàта>x'rlpúтт£!',• xal6ia7tavT(üvaiTÖ{ <¡ttT|8eIc, xal
conjecit, vicisse se protitetur. cuyÍ alaxpuç êauTbv èîttTpëâç, cáiXEt VEVtxtjxívai.
XLV. Berenice autem , ipsa quoque ila rem ha- XLV. 'HBspvtxii ¡íev oyv, outiü xal аит}] тайта
bere téstala est; et reliqua alia per se addidit. D t-^siv eTtc xal т4ХХа 6È irap' eao-CTJc та XEtmJÊva
Phantasmata eniin, inquit, postquam is hue ad- чтротетЕвЕ1. Фаутаз[хата yàp, Içt), ¡xet4 тЬ т^8е aù-
venit, et spectra ac simulacra quolidie in medio foro Tbv Í7.KTTT¡vat, xal Iv6áX¡iaTa xa8' exádTT)V èv uiat)
faciens, totam obstupefacit civitatem : *' nam sta- tí) àyopâ Ttoiuv, itäjav íx7tXí¡TTei tJjv itóXiv ■ t!>ç áv-
luse quidem movenlur quando ipse perlransit ; et BpiávTac |xev айтой 8iEpxo[i¿vou xivsleOai, xal axiàç
vero saepe umbrae ei praeeuni, quas et defunetorum тгоХХахц " aÙTOU тгрот^ЕГсгОа!, &ç xal Ttüv te-
animas nominal. Mullos porro qui eum prsesligia- Ovt¡xótojv ij/ux^í айтЬс ovo^áCs;. DoXXoùç Se aùrbv
torem dicebant, cum postea ad convivium vocasset, xal ~ог,та X¿Y»vTaí, üiTEpov e£ç Edmxíav 8Î)9êv xaXé-
et bowem maclassel , ipsisque in escara dedissel ; aaç, ßouv te OOaa;, xal aOtoùç Eiriáuac, Siatpipoic
variis morbis implieuit ; atque daemones eis immi- Ttspií6aks vóroic. Kal 8a£p.ovaç 8È aUToij àvîjxE • xcA
sii: in summa, mullos ailligendo, deus esse exisli- 8Хш{ hoXXoùî xaxtbsaç, 6e8; EÎvai VEvó(it<jrai. "OOev
VARLE LECTIONES.
™ Rec. I. ni, c. 65, ele. " Clement, hora. m,c. 72, ele. ,T al. Xavav£Ti8i. " Clement, hora, iv,
c. l.cic. " al. XavavÍTiSi. *• al. 8a'|iX¿J;. il Desitin al. " al. *vaxt)pUTTíi. »3 Anastasius, Ce-
Jrenus, Nicephorus. u al. iroXXác.
o6xoTo[xat S'jvfjseaOa! Ttva, togoûtov iiûp àvatfOkv A matus est. Quocirca non puto quemquam valilu-
хатззбеза1. ДЛ той ¡xî] xcvSuveuesv ùp.âç " X<*PIV rum exslingueretantura ignem accensum. Quare, ca
торахаХш, u.Ti8èv е^хе(р<)ат)те itpbç aùxbv, ixpb âv gratia ut vos in periculum non venialis, hortor ne
ó btojtoXoî Шхрос àtpfxTjxas, 8; той Kupfou xai quidquam adversus cum tcnletis, antequam apo
веой Tjiuuv 'Itjsoî Xpiarou 8ох([хйтато{ ¿itáp/cov [ха- stolus Petrus venerit.qui, Domini ac Dei nostri Jesu
вт,т^с, 6uvf|jsTai (xdvo; npoç xo<raûxï)v 8uvaaxefav Christi probatissimus discipulus, poterit solus con
tra taniam potentiam dimicare.
XLVI. Тайха ttjç ВеруЕхт)? eîtonjohî, <)[xeîî ïcoOev XLVI. Mis a Berenice dictis, nos mane cuneta
itávra та хата tov 2!¡xwva ^páâvrec, elç nspírcaxav de Simone cum scripsissemus, ad ambulationem
£тракои.Еба. Ka\61]xaVAi:iitti)V07tavTäf|[xTv jxe8' exé- convertimus gradum. Et continuo Appion cum Mus
pojvxptáxovra, 'Aitit£u)V èxsîvoî,ou 7rp<53(tev a¡xvf¡30r4- triginta occurrit nobis, Appion is, cujus ante men-
jxsv. Kji ацахф !Se7v pic, "rposavopsúcac те xa\ xaxa- tionem feciinus. Ac simul atquc me vidit, salutans
cratiajXEvoç- Ouxáí àsrc KX^jitj;, eçt) xoïç jxet' айхой, ac osculatus, Hic est, ait iilis qui cum eo erant,
тар\хой » itoXùv èv eûfeveia те хоЛ xpaTOdviXeuftepia Clemens, de quo multuin ad vos sermonem habui,
«рос ôjiaç èwitou[jw)V Xóôv • 5rt avíjp yavoçTe tuv à-6 de illius nobilitate ac morihus liberalibus ; quod
Kaiaapoç ТсберЕои, xal itâaav 'EXXt[vixí¡v 7tai8elav ß vir, ex genere Tiberii Csesaris, et in omni Graeca di-
èJJTjjxTjjiévoç, uni ¡Зарбарои xivbç xijv ixpoorjYOpiav sciplina exercilatus, a bárbaro quodain qui voca-
Штрои, та Xpiexeavuv irotstv xa\ XeÊtv i\Tzâzi\xai. tur Petrus, fraude compulsus esset ad peragendos
"06ev á|t¿i, auvaY«ov£aaíre¿ jxoi itpbç xí¡v toútou St¿p- ac pricdicaiulos Cliristianorum rilus. Quare rogo,
6b>anv. 'E<p' otitüv yàp aùxou 7tuv6ivou.ai, xat Хеуехы adjuvate me in illo corrigendo. Nam coram vobis
(tot • èitEiSîj npbç то еиаебеТу èauxbv àito8s8a)xevai cum interrogo ; ас respondeat mihi, quandoquiiteia
vo|iCCei, тсшс oùx^ xa\ та ¡ха-раха ¿ue6eï, xà 7taxpta arbitratur quod se ut pietatcm coleret, dediderit ,
¡xèv xaxaXtitùv, ànoxXtvaî 8e eîç £6ij рарбара xa\ quo modo non et maxime impius sit, qui patrios
aXXoxoxa. dereliquerit, declinaveril vero ad barbaros alque-
alienos et monströses mores.
XL V II . Kàyù r.pbç aixóV Tí¡v plv r.pbç l tii trou, щ- XL VII. Et ego ad Шиш : Tuam quidem in me,
иЛ, а^авт^ îrpoaîpsatv aizo8¿xo¡JW" * t^jv 8k ayvcijaiav inquam, prxclaram voluntatem, acceptam habeo ;
aicoa-Etofiat. 'H ulv yip itpoaipEniç àfa81], бхитер ev oTç at ignorationem amolior. Scilicet preclara quidem
8ox£Îç xaXoïi, Iv xoûxoiç ebaf ¡xe OáXe-.c • <¡ 8e yv&stç voluntas est, dum in iis, quae tibi bona videutur,
oûx орвшс ё/оиза, т.ро-fí-E'. yàp çiXiaç XavOavEiç me versari cupis : verum coguftio non recle habet;
«poç airáxtiv ^ца; èxxaXoûu.£vo{. Kai i 'Amthw « ignoras euim quod praHexlu amicitise, nos in frau
Oixoúv аууызЕа soi Soxel та rcaxpia, Есрт] **, çuXax- dem voces. Et Appion : Nura ergo ignoratio tibi vi-
Tovra, та 'EXXfjvtov çpoveïv ; Ka^tí) • Tov eU3£6etv detur, inquit, patrios ritus servando, cum Grsecis
«pot)p7)¡iívov, aitExpiváu.i]v, ой irávTCúc cuXáaíEiv та sentiré ?Ail quiu ego respondí :Qui vitam pie agere
-iTpia 8eÏ' àXXà çuXasjEiv (ikv.èàv J ейгебт), àira- slatuit, non omnimodis debet patria institut» ser
ee(Eir0at 6è, (xi) ойтшс ?x0VTa- 'Ev6¿xetai yap Ttva vare; sed servare quidem, si pia siut, abjicere vero,
iKtTpbç 4зЕбойс" 6vTa, xa\ ßouXöjxEvov eÙ3e6eïv, ¡xl) si ita se non habeant. Usu enim venire solet, ut
та той патрЬс e6¿Xeiv (xi¡xEÍuOaí, xa\ хат' fxvoç aÛToïç aliquis patre impío natus, el voleos vivere pie, no-
1пЕзва1. Ka\ 6 'AuTîitov ■ Tí ouv; t6v abv itaxépa çf,ç lit patris inores imitan, eosque ad vestigium con-
oix ауабой YïTov^vat ß'ou ! Кауш ícpt¡v, ort • Кахой sectari. Ad haec Appion : Quid ergo? patrem luum
¡xb a'JTiv ойх äv eEtoijxi, itXTjv 8ti toïç iêuSest xa\ ais non bona vita fuisse. Respondí ego : Mala qui
xaxoe; Ttöv 'EXX^viov euîotsue ¡jlOOuiç. Kai Й»- Tîveç dem еиш vita fuisse non dixerim ; nisi quod)falsis
oí jxuOoi outoí ; tf^siv. 'Eyù 81 йтоХабшу 'Hitepl t8v ac pravis Grxcorum fabulis habuit lidem. El illc :
esbv, eTirov, эйх йрЩ Síxtjsíc, ^v iàv {xaxpoOu¡xTJc, Quxnam, inquit, sunt istse fabulse? Ego vero exci-
jxexà Twv âXXbiv àxouoTj çtXo(xae£iiv*8. n piens, dixi : Non recta de Deo opinio, quam, si
aequo animo fers, cum alus discendi cupidis audies.
XLVIII. AïoitpoTUv eiaXáytov.EÍí TivàitXEÎovaTtapE- XLVIII. Quare ante dissertationem, sccedamus
)!¿¡íívov íj3uxíav U7»xtüPlfl«ül«v xánov. Ka\ 6j¡ npoTdv- ¡n aliquem locum, qui majorem quieiem praebeat.
teç êvOa va¡xáTu)v ^v i}<uxp¿>v хабара (5sú¡xaTa, xal Et eo progressi, ubi pura erant gelidorum lalicum
8¿v6pv ikivtoÍüjv xXoEpuv xeptyií ", exaOsCájxEOa. fluenta, el viridium omnis generis arborum oble-
"Eíte\ 8e icá'^cEí âav opuvtsc àtEvuç eiç Ipi, ойты etatio, consedimus. Cumque oinnes me litis oculis
той ярос a\ixobç 5рхо(хас Xdyou. inluerentur, hunc in modum alloqui eos coepi.
XLI X . OoXXfj xtç, 2) AvSpeç, Staçopà xuyx*vsi àXt)- XLIX. í0 Multa est, o viri, differentia inier veri-
ве£а{ те xat ¡ruvÔEÍac. OijxèvTàpxuv "EXX^vwvtoX- tatem atque consueludinem. Ex Grsecis enim alii
Xoùî Oeoùç xaxoù; xal та)Хи-авЕ1с fjyîiavxo, iva oí mullos déos malos pluribusque pertiirbalionibus
tà8[xoiaitpaxxeiv0éXovxEç,ex£Îvouî í-¡¡ti>ai той хахой obnoxios induxerunt; ut qui similia patrare veint,
• Lege «spl ой. Edit. Patrol.
VARLE LECTIONES.
" a,-ûv" " al- |в71" " *'• M яатР^ ги'еб5^г- " al. фЛоилОйс. al. ï£>|ec,-. ••■ I. Recogu.
и x. с* о".
507 S. CLEMENT1S I ROM. PONT. OPERa DUBIA. 503
illos malitix patronos liabeant. Alii vero falum seu A srvvrjo'pouî.'AXXoi 61 EÍ[Aap¡iEvj)v е!«^*"7*0 tí¡v
genesiu et natale ¡nvexertint; ас prater illud, ne- X£yu[A¿vi)v yíveoiv, xal лар* aCxl]v oute 7:á¡rj(£tv Tivi
que pati ñeque faceré queniquam posse aiunt; ut Suvaxov eívaí yaaiv, oGte toieïv • fva vo¡xí<iavT£c ort
cum existimaverinl neminem ргачег genesin quid- «apa yívEffiv o¿8eIc oute tohsîv, оОте itáa^siv ïx£lt
quam vel faceré vel pati posse, facile ad peccan- (JaSiwç ï-\ тб AjxapxavEiv Ep^covrat, xal áu.aprávov-
dum accédant, et post peccatum non ducantur pœ- teî, pJ] |XîTa(i£XtovTai Itp' oTç ^sEßfixafftv. "AXXoi il
niienlia impie gestorum. Alii autem praesentem ге á^povárjTa 8о"гцат(£оиоч та rcapoVra, xal (tjtoiiótidc
нии slatum Providentia? cxperiem esse decernunt ; 9¿p£a8ai то iiäv Elsayouit, u,t;6£vo; еуЕОТт^хотос Ae-
atque sua spontc Universitäten! banc ferri censent, отхотои • 8 8í) " xa\ i:ávT(ov èsxl ■¡(túe.Tzúzamv, oûxio
Domino millo presidente : quod sane omnium est tov 8eov ßXaacT)}iEtv, xal tT|î той iravroj ix6dXX£iv
durissimum ; ita Deum bluspliemare, et ab omni npovoEaç, uijTE [íTfií EÎvat Xiysiv tov ЕсрЕзтсота xal
universa; natura; expeliere Providentia, ut el asse- upovooújjiEvov, xal •■ xi хат' à££av ты rami àitovE-
ratur neminem esse qui prafectus sit, ас provideat, jiovTa • 69ev o£i piSUii; ot tí xoiaûxa çpovouvxEi so>-
et univei'sis pro mérito attribuât. Quare qui ista 9povi£ovxai.Töv yip ersp^ójiEvov xEvSvvov où itpoo-
opinantur, non facile boncstam vilain ducunt : pwvxai.
quia impendens periculum no» prsevidenl. ■
L. At vero doctrina corum, quos barbaros voca- L. '0 8k TUv, d»ç ojíeííí <рат£, ¡3ap6áp«i)v Xoyoç, ейм-
tis, maxime pia est; qua? unum Deum, el opiiicem безхахос etciv, Iva Oeov 8г,(иоируоу touSe той nav-
lotius hujus mundi introducit; natura boniim ac то; £!¡rriYOÚ(i£voc, т^ çûuei àfaObv ха\ Stxacov áya-
justum : bonum quidem, ul qui pocnitenlibus de 6ov piv, tü)í (UTa(iEXo(x¿voií ujYX^pouvxa та ájxap-
licia condonet : justum autem, ul qui unicuique т^рлта • Stxawv 8s, ¿)( exáixtw рЛ] u.sTavoouvri, хат*
non pœnitenti, pro factorum merilis rétribuât. Sin- à?£av Ttiv ireitpaypiviuv, áiro8;6¿vra. "Exaaroç ~¡¡ip
guli namque, dum exspccianl futurum erga ipsos ixpoaSoxt'a той xpieVjuEiBai Ото той icavTEBOirrou
Dei cuneta hituenlis judicium, ad temperate vivee- Oeoü, irpöi тЬ ouippovEÏv [läXXov tíjv ópp.rjv" X«(x-
dum majorem impeliim capiunt : ct qui vitam mo- 6áv£i xal ô ffüjtppóvioc рббнихшс, ttjç atwvíou Хитрой-
i'eratam traduxit, aeterno supplicio liberatur. -.з.: xoXíjeo);.
LI. '* Porro, dum uniuscujusque corum , qui LI« 'Ехаотои Se TUvitap' Op.tv Xeyouívüjv Beüv tíí
apud vos dii noiuinantur, impíos actus redargue, àïs6EÏç 8ieX¿yxwv irpaÇsiç, той Д'.ос т£ xal Doasi-
Jovis, Neptuni, Plutonis, Apollinis, Bacchi, llcrcu- ouivoí", DXoútü)v8; te xal "ATtáXXtúvoc, Aiovútou"
lit, ас singulorum (quos ñeque ipsi ignoratis, ut- r xs Х°Л 'HpaxXíeuc, xa\ tuv xaô' Eva Exaarov (wv
pole in Grxcorum lilteris instiiuti; qaas vitas cdo- oúSs aÙTo\ àvvoEÏTS, Èx ■¡íatSEÍa; 'EXXt)vixtiî op¡iiíj[i£-
cli estis, ut tanquam deorum xmulalores similia vot, oOç lrau8£Ú0T)TE ßiouc, iva d)Ç С^ХытаХ tuv Oeûv,
peragalis) et ab ipso primum, si videtur, máximo tí 5¡xoia тграттт)ТЕ) , xa\ ait' айтой ye irpórEpov, EÎ
rege Jove ordiar. " Illius quidem paler Saturnus, Sox::, той ßastXtxuraTou Ato; &pÇou.ai. Той S ¡jlcv
liberie suis, ut fertur, devoraiis, el adamantina falce itaTîp Kpávoí та Г8са T¿xva, wç Муеъаи, хатачпшу,
demessis patri genitalibus , pietatis erga parentes, TÎj è| àSajiavroî артп] той 7taTpiç та ¡xipta BEpEuaç,
et ainoris in liberos, iis qui deorum mysleria xmu- TÎji upbí yoveIç EÙa£6£Îaç xa\ tîjç лрЬс та TÍxva çt-
lantur specimina ac cxemplaria prxbuit. Ipse vero X£aç, toîî та u.usrixà tuv Beûiv ÇtjXousiv, Eixövaj
Jupiter patrem suum vinctum, in Tartarum pra?c¡- xa\ TÚito'J? 7:арЕ9Х£то. ACptSç 8» 4 Zeùç t8v аитой
pitavit, et alios déos punit. ""Pro iis autem qui ne- itaT¿pa 6е(фх; **, xaT¿â|£v eíc Tapxapov, xa\
fandam patrant obscenitalem, Metin cum genuisset toùç eo SXXou; xoXásEí Beoûç. Toïç 6à а^(5т]тоиру£Гу
ahsorpsit : porro Metis erat semen; infanlem enim e6¿Xouji, Ti]V MîJT.v Y£vvf¡oac xa-¿7:í£v, î;v Sé f¡ Мт;-
absorben impossibile. In defensionem vero eorum tiî yovíj- Pp¿<j>oj yàp xaxa7tt£Ív, aSúvaTov. Titèp Se
qui pucrorum indulgent amoribus, Ganymcdem ra àôXoyiai TraiSspaaxäiv, Гауир.^8г^ àpitiÎEi. Kai
pit. El adulteris in adulterio opem ferons, ipso sae- D {"»X°'î Û«*P V-°Wíaíi ßoT)9wv, aùrbç w>XXáxi{ (wi
pe mœchus invenilur. Ad sórores cliam ducendas XÖi £UpiïX£Tai. "ASEXçoyaiAEiv 61 Sa itpsTpirETas
invitât, ipse congrediens cum sororibus, Junone, et àSEXçalî aùxbî o-uveiseXSùv, "Hpa, xal A^p.TjTpi, xal
Cerere, et Venere cœlesii quam nonnulli Dodonam 'AçpoSixT, xîj oùpavia, fp T(V£{ AcüSbivTjV Xáyouíi.
vocant. lis vero qui cum flüabus cominisceri vo- Toîî Ss Оиуатраи ¡xi^viio-Oai ßouXo(iEvoic, ШрзЕ-^9-
lunt, cum Proserpina congressus, exemplum im- VTj auvsXijXuOùç, itapáSEi^lJia TxovT¡pbv ix tuv (¿ú6cü*
probum ex fabulis efficilur. Alia quoque innúmera YÍVETai.'AXXa te ¡lupia t,o-á64ixEV, iva U7c6 tuv 6ua-
impie gessit ; ut ab impiis hominibus propter exsu 5e6<üv, Sii tíjv ú-£p6áXXou5av àxpaaEav, xal Oeoç
peran tern iiitcinpcranlium labulosum dogma de illius Elvaí toîî íSiiúxaií ó {xuôoî 6оу|хахювт|. Toú-;v oú^
VARLE LECTIONES.
'
" al. 6^ too. "decstinal. " al. atpopujv. " Лес. 1. x, с 17, etc. *• al. Позч8й\ю;. »'al.
Aiovuaiou. •' Clementina, liom. v, с 12, ele. , hom. 6, c. 2. M Epiphanius hser. 26, n. 16. " al.
Sfjüa;. 60 Kal toúc. Lege ôto-j xal toùç 4XXou;, ubi et ath$ Deut punit : nam хате£p"af¿£v non convenu
eum xoXiÍEt. Vide hac de re Ilesiodi Theogoniam. Clee. " al. àSeXyoxTovEÎv.
.109 CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. 610
&i Ituxev ^T^ xaTayvoj;, тш u.óvt¡.» àfaBw беф i:pos- A divinilate imperitis pcrsuasum fuerit. "His ego uon
içuyov, вте>5е6шхшс ttjv tiîotiv áacaXeí ttj xpiseï, temeré condemnatis, ad üeum qui solus bonus est
8« àx ttjç той 6eo'j SixaEa; xpiaewç xal уацос £>pi- confugi; cum lideni certo judicio habuisscm, quod
nai, xal ^ d/ox+i тсаутшс то хат' à^tav J>v SirpaÇev ex Dei justo judicio, et lex fixa sit ас definite, et
8тои 6V¡ тепе aTO>Aa¡i6ávEi. anima omnino pro dignilate eorum quae gcss.it ali-
quando receptura sit.
LH. Toütá fiou elwivTOí, ó 'AtoiEüjv •* en^veyxs тф LH. Haec cum dixissem, Appion orationi subje-
XAytp ' T£ Y^p ; o¿>x^ xa^ "EXX^vîç xal 'EXXíjvbiv v<5- cil : Quid enim? nonne Graeci eliain, Graccor unique
(iot атагрреиоиоч ti тоюйта, xat toùç (íoixoúc te leges isla prohibent ; et adúlteros, eosque qui alia
xal SXXto; ti evavría upaTTOVTa? xi¡jUi)p£la9ai vouo- repiignantia committunt, puniri sanciunl ? El ego
бетой« ; хауш ïçTev Oúxouv ol 'EXXfiv«i)v 6sol ti respondi : Igitur Grsecorura dii contraria legibus
ivavrEa tosç v<5¡¿oi; 8.aTtpa5á¡Jt£vot, xóXamv où tt¡v facientes, non leve supplicium merentur. Quo modo
TU)(OÜ»OV ¿qpefXouat. Пшс 8k 5(i>9pOVÍj£lV èfiau-bv autem me coerceré potero, dum existimo íleos ipsos
8uví,ao¡iat, 07toXau,6áviov 3x1 oí Geol aUTol тсрйто! primos una cum adulterio cuneta flagitia perfecisse,
apa Tfl ¡xotysía, là хаХгка tozvtb Sieirpáíavio, xal nec pœnas dédisse, quas ideo magis dare debebant,
Síxtjv o¿ SeSúxaac, Taikfl (läXXov ¿çeEXovteç Soüvai, " quia non serviunt cupidilati : quod si ei obnoxii
d>ç (xíj SovXeúovteí E7ti8uu,to • gl 8è uu¿xetvTO, rauç fuerunt, quo pacto dii eranl? Et Appion : Sint no
í¡Tav Gsof ; Kal ô 'Awitiùjv • "Earwaav f|u.tv зхотеЛ bis pro scopo, non dii, sed judiecs; in quos respi-
{itjxíti*1 9eol, àXXe" Stxaaral, eEç oOç atpopwVTS?, ciemio, peccare metuemus. At ego excepi : Non est
çoÇtjOTjJojieOo á,aap-áv£tv. Kàyù) ïçijv Oûx ioriv simile, о Appion. Qui enim ad hominem colliniat ,
Spoiov, <L "Aintiwv. '0 ulv yip rcpoç ávOptonov tov spe latendi, deliuquere omnino audebit : qui vero
exoirov ?xb,vi iXrcESt той ХавеЬ, ájiaprávEtv наушс Deum omnium inspectorem incise loco anima? suae
T0Xu.<jOclEV • 6 ÍE BeOV ÍCaVTS1í¿irtY]V TÎ) èoUTOÛ û/îj propositi!, gnarus quod cum latere non possi!, clam
épuifiEvoî, etiùç aïkbv XaGsïv ¡Jtf) SûvaeGat, xal xb quoque peccare supersedebil.
Xa9pa auapravetv тгараьт^агта!.
LIH.Taü-aó 'ATtrcEwv ахоизас. "ÇSîiv, Eçr,, ££ Ьте LIH. Quae cum audissei Appion, Intellexeram ,
f(xoi/aa Xpiortavoïç us TtpoaojiiXouvta, íjXXoituaGai 6Í inquii, ex quo audivi tibi cum Christianis esse con-
•ri¡v YVb)U,Tjv. КаХшс yàp sïprpraE tiví • 4>0elpov<rtv suetudinem , mulavisse te senientiam. Praeclare
t[0ti уцщегта ¿itUUai xaxal. Кауш irpoç aù-oV Ойх- enim a quodam dictum est : Mores bonos culloquia
oûv eitavopöoGiTiv IJOrj ¡xi] XPT1<TT* 4¡J«Xíat xaXaf. r corrumpunt mata". Et ego ad ilium : Ergo mores
ТаОта pou e!to5vtoç, oí napoVceç yavEpo\ âav üa-xsp non bonos colloquia bona corrigunt. n Иэвс me di-
f,56|i£V0t totç ûTt* èueû XE-p^ívot;- SOev xat ij ùîtce- cen te, qui aderant, non obscure vidclianlur dele
paii á;'.úi5avTEc átfixíaoai TcáXiv, то уг vûv exov ctan ¡is quae a me dicebanlur : unde et cum rodas
ui:Extopoviv *'. Tfl 8è èuaupiov TcpoEXTiXuOdrt zS> Ш- sent, ut poslridic iterum convenirctur, impra-sen-
тры àîr^vrouv '• т:\1\31ьуыргЛ те oOx öklfoi, xa\ où- tiarum discesserunt. Postero autem die.Peiro egresso
TTJç Se TT|Ç Tûpoii w»XXo£ ■ xa\ Í7tec<í)vouv Xíôvtec ■ processerunt obviam non pauci finitimi, ac ex Tyro
'О веб; Sià ffoû <1рЛс èXeshu)", 8tà sou " Qspinzeul- ipsa complures ; et acclamabant, dicentes : Deus
tt¡>. Гтас oûv ó Патрос етЛ XÍOou Tivbç oi^Xou itpbç per te noslri misereatur, per te nos curel ! Stans
то 5 jvaiOi'. тЛт. хатя-yavr; elvat, xa\ r.poiayof : ù- ergo Pc!rus in excelso lapide, ut omnibus posset
aoj GeoieSeï vá¡i(jj, оитшс ^pÇaxo- esse conspicuus , postquam religioso inore salutas-
sel, iia exorsus est:
LIV. веф tu itotâavTt tov oipavbv xal Tfy/ y^v LIV. Dco, condilori cœli, terree, ac maris, non
xa\Tf]v ôaÀaaaav, ой Xeíttee itpaâucç itpfiç a(jTt]piav deesl occasio ad salulem eorum qui servari cupiunl:
Ttbv шоСеава! pouXojiáviüv ■ Suvaxbç yàp Iutî xal тас potest enim e! animas noslras et corpora servare.
Ç'-i/i; f|(u5v xal та оыи,ата ашаас MavOávu ojv, di; D Audio utique, Simonem Magum bove uncíalo con-
Роивит^аас ïEu.d>v óMáyoc, siuTÍaiEV úfiaj èv ¡¿¿ат] vivitim vobis in medio foro dédisse, ac vino mullo
TÍ¡áYop5, xal ofvcp язХХф xopiaaç, óXEOpíotc 7táOEiit expíelos perniciosa morbis ac dxmonibus tradi-
xal 8ai(xo(ji itapaBíBioxsv. *AXX' йатир oJv tüv Sai- disse. At certe sicut perceptis sacrificiis qua; da>
ftií-.v aixoSESouivcüv O'jixítüjv (XETaXaëovTsç , тф ttjç monibus oblata fueran!, malitiae duci serviré coaeli
xaxîaç tftzyiavi хате8оиХа>вт)Т£ • оитшс av toútcov estis: itasi, iis rclictis, ad Deum, per Dominum no
■rauaáfiEVO! тф вгф ôtà той Kupíou íj¡juüjv 'ItjJOÛ strum Jesum Christum, accesserilis, prefecto sci-
Xptaroû прозеХ9г|ТЕ , eu ?ite , ÖTt sùv tí¡ toó atújxa- tote , vos cura corporis sanilate, etiam animas sa
toç iiati, xal тас фчхас uyiaivouaai ïÇete, та бЕф nas babituros esse; Den placita consectando.
àp£jxov-a UETEpxáfiEvot "Ea-i Se tí apáaxovxa тф Caaterum Deo placita sunt ; eiim precari, daemonio«
веф, то аитф те irpoaeuxEffGat , xal трале^т^ оа:р.о- ruin mensa abstincre, sanguincm non altingere seu
VARLE LECT10NES.
•• Clement, hom. iv, c. 22, etc. " al. 'Aníwv. ,lal. Й ét:. "al. аХХа Ь «• al. t,XXoto0a9at.
•» Menander. 1. i ; I Cor. xv , 33. ** Clement . hom. iv, с 25.. " al. avExúpouv.al. úâvExtbpouv. aL
áj^vrwv. " al. iXEfjTo. " al. inscr. xaí,
511 S. CLEMENTIS I ROM . PONT. OPERA DUBIA. 512
gustare, ab omni inquinamento iniuiaculatos se A viiov алахеиба! , u-7! 4*u*,v a?H-aT°í> èx toxvtoc
conservare ; in mullís corporibus una mente gra (iiaajxatoc ancfXouc еаитоис auvTï|peîv , àv uoXXol;
dientes, quod unusquisque sibi vult, id et de pro егшрлос u.tä Yvriijtti oroixoGvrac, бтар Éxasroç еаитш
ximo cogitare ac cupere. Ait enim : 7* Non vis in- 6¿Xei , toGto xal тор1 той iu.r\3ÍQ4 çpovEÎv. Ti Фт)о\ <
terfici , alterum non interficias : non vis uxorem yàp- Où 6¿Xsi{ (povEuOtjvai , exEpov p.i) çoveùotiî*
tuain ab alio conslupraii , allerius nuptam ne con- où oéXetç T+)V (rijv ùç' ¿терои u.otxEuGí)vat -yuvaîxa ,
slupra : non vis quidpiam omnino reí uní tuarum ■rijv èrépou jx-rj ¡xoîxeue Yau*rijv où OéXeiç ti xuv
furto auferri , nihil allerius furaré. Atque ila ex suiv 6Xwç xXainjvat , âxépou (ii] xXÍ7tíe u.t)8£v. Kai
víiIhs ipsis quod rationi consentaneum est intelli o'jxtiiç àcp' ùjjuîiv aùxuiv xb euXoyov auvvooGvxéç те
gentes, ас consectati, Deo chari eritis, el sanitatem xal [A£Ti<5v-£ç, веф itpoiciXsíí ëseiOe, xal xîjç láastix;
assequemini. tiHxeùÇtaQs.
LV. " Haec a Petro paucis diebus edocti , deinde LV. ToiaÛTa ùnb toG Штрои èv ¿XEyaiç tjuipaiç
el curationcm adepli, ad sacrum baplismum acces- хатт]хт}вечте{ , etta xal Geparaiaç açttoOivTEÇ , тф
serunt. Quie cum Sidonii audiissent, supplicaluros Up¿) iupoeT¡X6ov ßaTrtiiJu.aTt. Taûta xal EtStíwot ца-
ad Pelruin miserunt, el acciverunt eum ad se; quia 6<5vteç, ¡xéraç izphf tOv ïléîpov ïareXXov76, и.гтахХт)-
neiiipe ipsi propter morbos ad ilium venire non poxov tohoOvxeî т:рЬ; aùxoùî , axe 8i¡ 8ti xàç vououç
terant. Igitur Petrus postquam paucos dies Tyri àSuvaxcoç aùxol Exovteî '"P^î ^xeîvov çoixâv. 'О Ш
conimoratus esset, morbisque omnigenis eos libe- трос xoivuv fjfjipaî uXífa? ev6¡axpí'|ac xfi Túptu, xal
ravisset, el instituisset Ecclesiam, atque ex presby- ratvToSaTiuiv oùxoùç атохХХа^ас TüaOiiv, 'ExxXijafav
teris qui eum sequebantur episcopura ipsis consli- те auazt]3â\iz40ç, xal атЛ xuv âTOpivoJV <xùxcj> itpe-
tuisset, Sidonem profectus est. Rursusque Simon <j6ux£pwv èiîiîxoitov aùxoîî xaxasxfjsaç, wpu.T¡ffEv ctç
Magus, comperlo jam adventare Petrum, nitro au- Etowva' SEuxjv 6è itiXiv ô Máyoc fjxovra f¡8t) xbv Ш-
fugit, et ad Berytum cum Appione ejusque sociis se xpov u,£fiaOT)X¿>{, çeÛYetv ^уатса, xal rcpbí BirçpuTbv
contulit. tX¿ipei [лета 'Aiiitíüjvoc xal xâiv exaipcav aùxoû.
LV1. CaUcrum ubi Petrus Sidonem ingressus est, LVI. ToG 8è Штрои elatavxoç e!ç xtjv EiBwva ,
mullos in leelis portaverunt, ac in conspectu ejus «0XX0Ù4 lirl xXivuv çapovxEÇ eiç bd/iv ExíStoav. '0 6è
pesaeiunt. At Petrus ad eos : Ne exislimetis, in- Штрос ярЬ? oùxoùç • Mí¡ (ле vo¡jt£5T¡T£, IcfT), 8úvacGa£
quit, me illiquid posse ad curationem vestram , qui xi itpôç ùjiexipav fasiv , avOpantov 6vxa 6vt¡x8v xaV
sum ipse quoquc homo morialis, ac mullís perpes- aùxbv, xal iroXXoîç itáOeaiv utcox££¡jievov ¡><fi]-ffi-
siouibus obnoxius : docere autem vos modum quo C ааабас 8è ùu.îv xbv xpóuov Si' ou owG^vai Suvaxot
sab i esse poieritis, non gravabor ; ulpote qui ipse Ёаеаве , où cpûovu ", шс âv xa\ aùxoç ùtA XptoxoO
quoque a Chrislo edoctus siin , ct díscipulus Boni 6t8ax6£\î , xal ¡xaöijx^c àx£Îvou toû àyaGoG умбря-
Hlius exstiterim.78 Haec et in Sidone Petro suadente vo;. TocaGxa xal ev Siôuvi xoû Па-po-j uapacvoGvxoç
¡is qui convenerant, cum paucis dicbus raulli ibi xoî; ffuvioG Jiv , èv ¿л£уац f)¡iipai( noXXûv xàxeî
quoque pœnitentia ducti fuissent, ас credidissent, u,exavo£* xPT¡!la(Aívojv xal TtiarEuaavxiov , еТта xal
dein cl sanitate donati essent, Ecclesiam insliluil; Oeparaía; d|iuO¿vxuv, 'ExxXTjoiav ouviixtjee, xal
et postquam aliquem ex presbyteris qui eum con- xuv «uv£7TO(A¿vtov aùxâi ítp£a(5u«:ápiüv xtvà xaxa-
seclabantur constituissei episcopum , Sidone cgre-
diiur.
LVII. Slatira aulem ac Berytum pervenit, terrae LVII. 'Qi 8e eùoùç къеб-г\ xîjç BTjpuxoG , ereiau.ik;
motus faclus est : alque plebs accedens ad Pelrum, eyivExo • xal ot 6xXoi TcpoaiovTEÇ тф Петру , pat¡OEÍv
ut ferret opem rogabat. Timuimus enim, dicebant, èSéovxo. Il£tj)o6í]u.£0a y^P > ÊXeôv, ¡il] xal ттвк&с
ne funditus periremus. Tunc et Simon, audacia а7голш(ХЕ9а. Tóxe xal ó E£u,tüV ToX(A<](iaí 'A«7r£tovt
sumpia, et commente una cum Appione, Annu- a¡*a xal 'Avvou6£ü)Vi 80-íl, 'Ao^voowptp те, xal osoi
bione, Aiheuodoro, caeterisque omnibus sodalibus D êxEpot íjsav auxíf» Tcpo3t)TaiptJu.évoi, S^jioaía xo»í
excogitato, publice rnultitudini clamabat, Pelrum 6xXoiç i6óa , üéxpov ùico8eixvuç • ФЕиуехе xoütov, í»
osiendens : Fugile hunc , o viri, omni studio ac 4v8psç , itáuT) aiTOü8fl , çEÛyexe • u,áyoc èsxl, Xí^wv,
feslinatione , fugite , dicens , Magus est , mihi cré •TttOTEÚaaxe • xal tov aetiTu.bv aùxb; r/j'o: iv ùfxîv
dite; et terrae motuin is ipse apud vos fecit, mor- eipifáaaTO , xal тас váaouc èx£vr)aev, îva u¡*ac хата-
bosque excitavil, ut vos perterreat, Deusque apud icX<jÇtl, xal öeöc &vTixpuj Ttap' ûjjiîv vop.Kj6fj. 'Huu-
vos palam habeatur. Cumque populus se inira si- XÍav Se toG XaoG 7tapauxovT0ç, ó Штрос ßpaxu ояо-
lentiuin tenuisset/Pelrus subridens, plurima cum (XEtScaeaç , ¡АЕта itoXXtjç (xáXa t^ç Ttapp"T)j!aî* "Av-
libértale : Viri, inquit, quae ab istis dicuntur, me 8pE{, ïçti , аглр витое Xéôuai, OeoG eéXovroç, itotstv
posse, Deo volenle, efficere, faleor : ad haec paralus SuvaTûç elvai ои.оХоуй" iipûî 6è toútoij £Tot{i¿; eijit
VARIEE LECTIONES. f
" Matth. vu, 12 , 1. Recogn. 1. vm, с 56. " al. deest in al. »• Ciem., hom. vu, с 5, etc. '• al.
àitiaxEXXov, al. a7t¿rr£íXav. " al. e3 cppovu. " Clement, hom. vu, с 8, ele. " al. inser. dtùxoîç.
•• " al. 'Avo'j6!mvt, melius. Tres scripü codices 'Awou6£(¡), pro 'Avou6£q>. Auubio enim et Anubius idem
noinen, ab Anub.i ¿Egyptioruiu deo deduclum. Sub üuein capitis unus scripius, ittisbrpe [aoi. Cot.
(iîE(0ee6iM (Jioi i:sp\ tbv Хгуы) x^vnästv ùjxtôv 4x ¡За- Л sum (fidem mihi habete in his quae loquor) univer-
Opiüv aùxibv à'/aa-.pîâi -áXiv. sam veslram ab ipsis fundamenlis cverlcrc ci-
vitalem.
LVI1I. Tâ>v 84 6xXtuv umTriajcavxiuv • eíxa8' itpo- I. VIH. Tum turba constérnala est : dein pronipio
Gûjjuoç èitaYveXXojiéviov та ùit' aùxoû XEXEuöjAEva animo promitiit se ab ipso ¡mperaia facturam ; et
ixpáxxEiv, ó Шхрос- Mï]Se\ç ujmöv, Ect¡, xo èÇîjç ó¡*i- Petrus : Nemo vestrum, inquit, posthac cum magis
Xeixto ** ¡xá-pic , ¡xtj5' ê" 5Хшс eîç Xoôuç epx¿crOo>. Ü¡ commercium habeat, neque usquam in colloquium
Se 8¡(Xot ètieI xaûxa îjxouaav, xoïç тар1 tí>v £!(itjva venial. Viilgus auiem postquam liaec audivit, con-
eùÔùç èirexiÔEvro , xa\ navxaç 4v öXifw траи;лах{ас fesiini Simonem sociosque ejus adorli sunt ; cun-
■noifjaavxEc, oùx avîjxav aùxoùç tocîovxeç, Iwç Ttavxs- ctisquc brevi vulncraiis, eos verberare non desii-
Хшс xïjç тоХешс 4£¡£8í(ocav. "Ereixa Tcpoatavxsç Orot terunl , donee peniias urbe expulissent. " Postea
vdawç aùxtbv xal 8a£[A03i ixpoasTtaXaiov , itpb xCiv accedentes quieunque ex iis cum morbis ac daemo-
aùxoû TtoSuv Ixeivxo. '0 8e eîç oùpavov 5paç xàç xeï- nibus colluctahanlur, ante pedes illius jacebant.
paç , xaX xa» в£ф ixpoisu¡;a¡jt£voc , táaaxo rcâvxaç èx Ule vero, sublatis in coelum manibus, Deumque
H¿vt¡c eùxîji- Oùx ¿Xiyaç 8é xtvaç fjîpaç ratpajjiEÍvac
■ 1» — a.-i>- -- i--»-- —» -ir-- 1— » — 1— 1 » R
comprecatus, cúnelos precalione sola curavit. Non
xoîç Btjp'jxíoií , хя\ itoXXoùç xfj eîç Пахара ха\ Yiov paucos autem dies apud Berytios commoratus, cum
xa\ äysov IlvcOjxa ttEcttei xaxapxioaçxE xcù ¡Jaimtraç, mullos fide in Patrem, Filium, et Spiritum sanctum
àno xuv eno[i¿vti>v aùxip ixpEo6ux¿ptov iva amoxoitov consummasset, neenon baptizasset; uno ex presby-
aùxoïç xaxaaxâac, eíc xijv B06Xov " èÇfjEt . teris qui eum sequebantur ipsis in episcopum con*
slilulo. in Kyblum abiit.
LIX. Ka\ yEvopEvoc èxeï, xa\ paOùv 5xe îipuov eîç LIX. M Quo po3tquam pervenisset, comperlo
TpíraXiv uppjaev , aùxoç jäpaû itapa¡*£Ívac aùxoïç, quod Simon in Tripolim evaserat, ipse breve lem-
xat берапЕОзас x£iv 4v Bii6Xw" itoXXoùç, xal xt;v piis apud eos commoratus, curatisque multis Bybli
«¿j£6ï(av aùxoùç "> 4x8i8açaç , xax' fxv°î T°û ££(«*>- incolis, ac doctrina pietalis eis tradila, ad Tripoli»
voç etç TpíiroXtv iitopsúexo , |XExa8i(óxsiv aùxov ¡iäX- per vestigia Simonis processif ; certus eum insequi,
XOV, OÙX ÚKOCEÚyEíV 7tpOT)p7][AEVOÇ. Eiç 84 xfjV TpiltO- non subterfugere. Porro cum Petrus Tripolim in-
Xiv eIsioVxi xtj> n¿xpt¡>, xuv 9iXo¡xaOs<ix£pii)v rcoXXol grederelur, mullí eorum qui discendi cupidiores
o-uVT(Xeov Ex XE xîjî TOpou, xa\ StSuvoç, xa\ Bï)pvxoû, erant, ex Tyro, Sidone, Berylo, ac Byblo conçur-
xa\ BÚ6X0U " • oùx Ixiera 84 xal xûiv in' aÙTÎjç x^ç rerunt : ex ipsa eliam maxime civilale plerique
r.i'/.uoz 6xXiüv tcXecouç ouváf ¡íeov , loxopfjUai Iláxpov л. omnes confluxere , desiderio videndi Petrum. Qui-
ßouX^jxEvoi. "Evioi 84 x£>v oSeXçôiv , oí xal îjaav ùix' dam aulem fralrum, qui et ab eo prxmissi fuerant,
4xe£vou 1хроехтар.сваухЕс, Sitiyoûvxo iijjtïv xa хг xaxi enarrabant nobis accurate, tum slatuin urbis, tum
xí¡v n¿Xiv , xa'i xà irpaxxájjiEva itapà 2£(xwvoç ixpt- Simonis gesta : et excipientes nos , in domum Ma-
Сш; • a~o6eCá¡XEVoí xe ^цоЕс , 4чЛ xljv Mapoibvou (9) roonisduxerunl.
fjov oizíav.
LX. *U 84 IIÍTpo; 4я' aùxij) ïj5tj xif) x^ç îjeviaî. itu- LX. Petrus vero jam fores hospitii tenens , con-
Xiivi ftfoyuc, 4ittffxpa9e\{, xoïç 8xXotç ùâsxsxo au - versus, promisit multitudini , eras se de Dei cultu
piov icspt OEoseOEÎaç 8:aXEx6^vai. 'Etie\84 xa\ s!a^X9s, verba faclurum. Ac postquam introiit , non prius
(l}¡ (l£XaXa6£ÏV TtpÓXEpOV ?ÇI) tpoçîiç , itpb f¡ XOÙ{ se quidquam cibi esse percepturum aflirmavit,
avvsXrjXu9ixaç SeavaâúsEí • á7ioxptva(i¿viüV 64 f¡¡iuv, quam eos qui convenerant refecisset : nobis aulem
ôxt nirauStj icavxaç aùxoùç 8iava7:aÚ3o¡ji£v", ó Шхрос respondentibus, quod eos omncs sludiose essemus
àxoùsaç xa\ EUXoY<¡9acíi¡xac, èçïjXOs, xa\ XouaâjXEVOç refecluri, Petrus audita re, el laudalis ac bencdi-
èv x^ ваХааэт!, xa\ eíieXOüjv, e!xb xa\ aixEuiv цеха- ctis nobis, exivit ; cumque lavisset in mari , ac in-
Xa6¿iv, 4зт:£рас хахаХабоОзцс ùirvusEv. gressus esset , posteaque cibum sumpsisset, node
D adveniente, somno se dedil.
LXI. "Apxi 84 тхгр\ xiç Ssuxepaiac xuv àXExxpui- LXI. Jam vero ad secundum gallorum canlum
vtov uôiç àvasxiç, xa\ EÙpiliv f¡¡xac 1\8r] е-уртп-ороЧас, snrgens, inveniensque nos jam vigilantes; qui et
о! xa\ ^(i£v ïùv aùxtô nâvxsç аххасбгха, aùxoç <pr((jii eramus cum eo omnes sedecim ; ipse, inquam, Pe
Шхрос, хафЬ KX.-rj[i.Tjç, Nixijxriç xe xa\ 'AxùXaç , xal trus, et ego Clemens, Nicetas el Aquila, alque duo-
ol 7rpoo6eu<xavx£Ç 6ш8гха , (i£xà xo irpouaYopsOuai decim qui prxgressi fuerant ; postquam salutavis-
itavxaç , £is^)£i xiç xwv auvíjOiüV Дтса^Шшу aùxtji, set omnes; ingressus est quidam ex familiaribus,
VARIAI LECT10NES.
»* al. prsepon. èàv (xí¡. al. глЩаЫ. «»al. ргазроп. xaf, 8» al. ó¡iiXt]xw. •* al. [щЬ\ M Clement.
horn, vu, с. 12. "' al B!6Xov. *» Clement., horn, vu, cap. ult., et horn. 8, с. I, etc. Rec. 1. iv. с
1. ele. " al. B£6Xip. eo al. aùxoïç. •' al. BißXou. " Aiavai:aúso¡i£v. Legi queat ex Clementiniset
liecogniiionibut , 6iav£i:aÚ3a(j.£v. Сот.
VARIORUM NO™.
(9) Mapcúrrov. Nomen est Syriacum sat notum, ßntrieides, qui Monoihelitam fuisse vult, a quo re-
vel propter monachum ilium , sive male, sive recle centiores Maronitx dissentiunt. Cler.
seiilieiitem, a quo difti MaronUœ. De eoEiitycbius
hune nunlmm ci aCcrens : Simon Magus, ubi di- A 3ri Xíjmov о Mi-y/oç ¡¿aOtiiv se tîJ TpiitáXst атобтщт)-
dicil te Tripoli esse, in Syrian? ipse abut : mulli- oavxa, xí¡v iiA 2up£av aùxoç Ç>xeT0* Xl* ^ яЦбц xt¡v
turio autem unam banc noctem esse anni ambitum jxíav xaúxrjv vúxxa eviauxoü repíoíov f)Yr¡&áfiEvoi ,
arbítrala , пес valons prxstiltiium a te tempus extt]v ooGsTaav ОтЛ оой itpoOsojiíav od 8uvá¡iEvoi àva-
spcctare, pro foribus stat , per cœtus et circuios de uivctv, тгро xuv 6upûv lexT¡xao-i, xaxi otj jxáaEij xal
Simonis improbitate mutuo eolloqiiens; qui cum оиШгоис, áXXfjXoic тар1 xîjç хой 2[¡juüvo; и.охОт[р[а{
eos in spem adduxissct, atque pollicitus esset quod 8iou.iXouvxeç , 8io " ¡летеырЕиас aixoù;, xal iiTcoaxi-
te praeseniem multis de criminibus esset com ¡mi |A£Voç етЛ tcoXXoï; те xaxoïç aXSóvxa eX¿f5£tv i ^та~
nis, cognito adventu tuo se de nocte in fugam (lo 8ï)u.T)5avxa fvoùç, vúxxwp Siéçufe" t:Xt¡v етс(вч{хой-
dern : sed et cadem plebs le audire desiderat. fftv aixol àxousai sou.
LX II. Et Petrus, adiniratus vulgi Studium, re- LXII. Kal o Oí-poí 6au|iásaí xuv íxXtüv ttjv
spomlii : Videtis, fralres, quo pacto Domini nostri ouo'j8})v, aitExpívaxo- 'UpatE, àSEXcfol , raôç oi той
verba manifeste compleanlur. Memini cnim eum Kupíou tjjjuIiv Xóyoi è[içav£i{ xsXEtouvxat. Miu,vT¡uat
dicere : Multi ventent ab Oriente, et Occidente, et yàp aùxou eiptjxiko;, Sri" ПоЛАо1 еЛеисгсггш àxà
Aquilone, et mari, ас recumbent cum Abrahame, draroJôyr, xal dvciubr, xal ßcfifiä xal ваЛасГ-
Isaaco et Jacobe". Sed et Multi, inquit, vocati; ' cjjç •*■ xal araxJliO^ccrrai ¿лета 'Aßfaaii xa\
pauci vero electi". Itaque quod veniant, non est 'Icraàx xal 'Iuxá>6. 'AXXà xal ЯоЛЛоХ, <pr¡al, хЛц-
connu proprium, sed est Dei qui voeavit : si vero tôl, èXlfoi ôè kxXexxol. То piv ouv èXOcîv oix oô-
post vocaiionem bona opera fecerint, hoc eorum tiïiv Èaxiv f8iov, àXXà той xexXijxoto; ©eou* èàv 8k
erit proprium, et convenientcm assequentur nierce- jiexi то xXïieîjvai та àyaflà irpaîwai, хойхо айхшу
dis relribulioncm. "T Usee dixit : cumque ingenlcm fîtov, xal ttjç itpo(H¡xoúsY)c xsú|ovxac u.taôai:o8ociiaç.
turbam viderel, tenitcr velut placidum flucntum Тайта e!t:e, xal xov tcoXùv 6xXov t8tov яраш; хаватегр
amnis aflluere, Marooni ail : Ubi bic tibi locus est, f,<JuX¿v Tt f£Up.a тсотар.ой Empîovxa, ïyï] ты Mapo-
qui hanc mullitudinem caperc possit? El Maroone ôjvtj- Пой ío¡ хбтго; èsxlv ivxaufla, то?); бхХоис хшР 'v
ducente eum in locum horto excullum ac subdia- 6uvá[ievo; ; Той Se Mapowvou eIç xextjtkuuívov tötsov
lem, secuta; sunt et lurbae. xal U7:ai6pov aÛTOV ayovroc, eîttovto xal o¡ 6xXot.
LXIII. Petrus autem, super basim statua; non LXIII. KA ó Патро; à ri tivo; ßasEtu; àv8p:avro(
admodum excelsain stans; simul atque populum ой Tcávj [lETEÚpou ara;, aixa -w xbv 5/Àov 6eo7e6iI
more religioso saliitasscl; cenieus mullos astan- IBeí itpoaayopEUsat, ¡Sdiv itoXXoüí t£jv тоарЕитшхшу
tium, a Jfemonibus jam diu moléstalos ; ac stridere С uzo8ai¡x<5vti)v te xal toXXuiv " xp<5vojv evOxXoup-evouc,
cum ululaiu, et procidere cum supplicatione; in- ßp'JXOVTaj te u.et' o¡u.toyijí xal 7:£itT0vrac pi£xà Ixe-
crepilis' iis, silciiliumque lencre jussis, pollicitus oíac, e7«xt[Af¡aa{ aùxoïç xal f¡Ti>xíav lxeív ¿таха^а;,
curationem post babilum sermonem, ita Ioqui xal t}¡v fauiv p.£xà xb 6iaX£x6i5vai xaeu7to!ix(5[J.Evoç,
cœpit : хой X¿fEtv fjpÇaxo ойхшс-
LXIY. Deus, qui solus bonus est, cunctaque LXIV. 'О (i¿voc а^аОо; Bzbç, xà ixavxa хаХш; ти-
prxclarc fecit, propter salutcm generis bumani, •7toiT¡xa)c ¿7:1 5ioxT¡p!a хой yávo'j; x¿!>v àvep(i)7ttuv,
misit unigeniium Filium suum Dominum nostrum EçairioTEiXs xöv ¡AovofEvij айтой Ytov xov Kúptov
Jesum Chrislum, qui ei placita vulgare!, legemque <¡¡iwv 'Irjdouv Xpid-ov, xà exeívoj Soxouvxa Èxçavac,
darct xternam ; ut ill:« m perpetuo custodíenles, et xal vájjKív alóviov Bouvai, iva tfuXásjovxsí auxov 8:à
baplizatí in rcmissionem peccaloruin, vita sempi ■TtavTO:, xal ßaTCXiiOcVXEc e!; à-f£a;v á¡Aapx:(bv, x^ç
terna donemur. "Eifilimini autem primo, ut sordi- aîojvt'o'j Сыт;; xaxaiîwOôjjjtôv. 2т:ои8азахЕ 8k rpóxEpov
dum indumentum vestrum, scilicet, ¡nfldclílalis, ExSúuaaOai ~.b furapiv ú¡iü)v £v8j;jia xr,; атгктхеа^
exuatis; quod non alia ralione poleslís deponere, 5-гр ойхйХХш; àitoSOîajSai SuvasÖE, e! u.t] TtpáxEpov
nisi prius in bonis aclionibus baptízemini : atque àitl xaXaï; тгр&свз'. ßaTTxuGi^TE- xal ойхш xaSapol
ita, puri corpore ac anima effecli, futuro perpetuo " aw¡xaxi xal i}"jxfi tevíjíevoí, xijç èaouivT)ç à;8!ou ß
regno fruemini. Itaque пес idolis crédite, пес mensa; ffiXEÍa; aícoXaOsíXE. Mtjxs ouv £l8wXot; tosxeúexe,
eorum participes estotc; non occidite; non adulte- p.f]XE xpaítájTjC auxióv xotvtovelxe "•■ p,f, (¡ioveúexe,
rate, non flagrate odio mutuo; пес furtum facile; p.i) [aoixeúete, ¡xi) ¡üaEiTE aXXí¡Xou;, рт,Бг xXéttxete,
ñeque omniíio aggredimini ulla prava facinora. ¡at¡Sí xaxaí; t'.si r:pá;£3iv oXüjí ETttx£ip£Íx£.
LXV. Назс cum dixisset, alque ex Scripiuris LXV. Tauxa eítzóvxoj aùxou, xal àr.b xiôv Tpaçiôv
monuisset mulla, omnes permanscrunt ; alii ut cu- 7toXXà ratpaíváaavxo;, oí návxíc i:ap¿[i.:tvav, oi [juv
rarentur, alii ui vidèrent eos qui sanitatem recipe- хой ЬврлпЕиЩчаи X^Plv> °^ ^* то'^ lïxopîjsai xoùj tt;ç
rent. Petrus aulcm (linitax.it impúnens illis manus, вЕратссЕа? erwtx-Jx^xaç. 'О Sï Пахро; xiç Хг^Ра» a'"'"
el comprecalus, unicuique immunitatein a morbo xol; етпвЕ1{ ¡AÓvov, xal itpod£u;á¡XEVOí, xtjv ат;а> -
VARLE LECT10NES.
" al. ôxi. •* Kal Oa.Xàaenç. pro xal voxou. Luc. xin , 29 , ex psalm. evi, 5, ubi videndi Interpré
tée. Сот. "Malin, vin. Il ; Luc. xm, 29. »• Maith. xx, 16. " Clement., Iiom. viii.c. 8, etc. Лес, I.
îv, с. 7, etc. •' al. TtoXXuv TzaOwvsx тгоХХшу. ,э Clement., boni, vin, cap. 23. ,M al. ins-ir. \i:io3.;.
Xayf.v IxdTKp xoO «£9ou; irapedxExo- ûç xoùç ¡xb A praebuit : adeo ut qui subito curati fucraut, eum-
тара/р^ца 9EpqjtEu9EVia; • Ù7t£pGauu,aaai xe xal mopere mirarenlur, simulque gloriam Deo pro ca
8d§av ûnèpTOUTOUTtpojevEYXsïv хф всф. Bs6a(b>; ouv re offenem. Cum ergo (¡miller credidissenl, una
jtiereúffovreí äjxa xoîî eepaTtsuOetscv, iiA ta Eauxwv * cum iis qui sanati fuerant , ad sua abierunt , in
àîxflsaav xoûxo Xa6ôvTE{ ¿vxoXljv, uute itpwíaiTEpov mandatis accipicntcs, ut malurius convenirent.
o"uveX9sîv.
LXVl. Tîj ouv entoúetj ô Шхро; âjia xoïç auvouaiv LXVI. Sequent! ergo die Petrus una cum sodali-
èxafpoiî èÇiùv, xal èitl x6v xórov itaXiv èX9iuv 'О bus qui cum eo erant egressus, rursusque ad cum
Beoç, SXeye ч:ро; autoùî, roivxa 8úvexai. TSxêïvoç locum veniens, dixit ad eos : Dens omnia potest*.
yip Éüxcv àyo6b{ xal St'xotoç, xal vûv iul «à« p.a- Is enim est bonus ac Justus, nuncque in cúnelos
xpo9up.v, iva oí po'j).<5¡xEvoL è<p' olç EnpaÇav xaxoîç patiens; ut qui voluerint, pcenilentia de malis a se
[i£xau.£Xi]8£vTEÇ, xal xaxàxoàpaaxovauxyPuuuov-EÇ, commissis acta, et vita secundum id quod ei placet
tv4juipa f¡ xàitivxa xpfvExat [ter. xpivEÏxai], xtov xax' transacta, singuli in die quo universa judicabun-
e£!av ïxaixoç anoXaúafl. Д10 vûv SpÇaaflE yvwffEWî tur, pro mérito percipiant. * Quapropter nunc inci •
*T*^ç, вгф TCt88u¿voif avxcX¿YSiv xaîç áauxuv * pite, bona cognilionc, a Deo persuasi, vestris resi-
axoroiç ticiSu|i(atc, íva SuvÔ^xe àvaxaXeaaaGai u stere absurdis cupiditatibus ; quo possilis primara,
xljv npútijv xt¡ äyOptünoxTiTt V£[iTi6Ei(iav X^P!V quae humano generi tributa fuit, graliam revocare.
Uûxa) fàp ûu.îv èÇauxTjç avatEXst xi ауава' xal хш Sic enim vobis continuo orienlur bona; el ei qui
¿eâcoxoxi* EuxapKTxfjîEXE * êîç iû xuv- àmpfâxw dedil agetis gratias perpetuo, ineffabilia bona pos-
àitoXaùovxEÇ à"|fa9tï)V , arcoXouaajiEvot xi) ¡laxapia sidentes; abluti prius in beata Trinitatis invoca-
xf,ç Tptaôoç IntxX^dEi irpóxEpov, еГ xtç xijXlç, Efxiç tione, si quis naevus, si quae macula in animabus
с-Гло; xal; u¡jiEX¿pai{ immliÇt: фихас;. Оихш fàp vestris exstet. lia namque, non solum latitanles
ou ¡iôvov xà àv5o(iux°ûvxa s TVEUjioxa iuiv airoSitù-
in vobis Spiritus expeliere poteritis, sed etdatmo-
Çai 8uvfjj£e6e, àXXà xa\ xà ex¿poi< ¿voxXoûvxa Sai- nia alios infestanlia perpessionesque alias abigetis*.
(i¿vta, rrùv xoïç uXXotç яавга'.у атгеХазЕ-Е. Тацта Qux postquam dixisset , eos qui aliquibus aegritu-
ehtùv, xoïç ûirf xivcuv ita9£iiv ¿xXouu.£voiç Jx^Xeuîiev dinibus vexabanlur ad se jussit accederé : imposi-
айтф Kpomivai; xal хБ?Ра< »ùtoïç èm8elç, xal èÇ- tisque manibus super eos, cum iilos confestira
auxîjç ¡affá(iEvoí, èvExsiXaxo '• 4p0p¡a£xspov o-jveX-
sanasset, prœcepit ut majori inane convenirent.
8eîv.
LXVII. Tfi 8k xpixT) û.ipa тер\ 8p9pov àvaixi; à r LXVII. Tertio autem die. Petrus diluculo sur-
Шхро;, xal itpoaEu$a(AEVoç, ахаВ1т9т)- <jjJtâ{ 8è тар-- rexil, faelaque prece sedil : et, animadvertens nos
xa6cso¡i¿voiií, xal e!í aùxbv àxEvtJovxaç, йатгер circumsedere, oculisque intentis eum aspicere, quasi
àxoùiai xt ßouXou.£vouc, œuveIç, Sçtj- IJpo Tuavxuv, aliquid audire cupientes, dixit": Ante omnia, o
ü> çiXoi, ó 6eov 3¿6eiv aípoú¡iEVOí, EÍ8ávai ¿çeîXes, ôxt amici, is qui Deum colère vult, scire debet, quod
èv xptsb ûnouxasEJtv ouxoç*' YVtopiÎExa'.- ísxi 8è ¡He in tribus personis cognoscitur ; proprium au
tôtov aixoG xal è$afp£xov, xo icivxwv xxcajiaxtuv trui illius ac prxcipuum est, omnium creaturarum
Etvai 8t)u,toupYbî ", icávxa 7r£ptáxtov, itávxa xe яе- esse opificem, omnia conlinere, omniaque termi
piopí^cov, (Ь{ ÙTîEp irávxa uv, xal uávxa бтклеоиру^- nare, ul qui super omnia sit, cunctaque effecetit.
oaç. Taüxa eítoíjv, xat icoXXi nspl 9£oa£6s£ai BiSáâc, Hfs diclis, mullisque de pietate erga Deum expo-
IxíXeuse xoùç 8a'.¡JLOviI)vxa;, xal vóaoic xtsl xax£iXT]¡x- sitis", jussit dxmoniacos, el morbis occupâtes ad
ui-ôuç а\я<$ rpoo!p¿p£(i9af 7rpo¡JEVEx9EÍiii Sk xàç se adduci : quibus oblatis , manus imponens, ac
"/s'paí èin9slç, xal npo<TEii£;áu.Evoc, áit¿XuoEv 6уса{- precatus, incólumes dimisil.
vovxaç.
LXVUI. Tf¡ Sk amoújTj iráXtv <ju.¿pa 8tavaüxaí, xal LXVIII. Rursum autem sequenii die exsur-
i:poiiEu?i¡x£voí, Elxa xal tüv í¡(i'v xa9Es9£lf, X¿fEiv D gens, et comprecalus, cum deinde nobiscum se-
fjpÇaxo oûxu/î' Tbv (iáXXovxa Tipoaiévat тф 6e<J> xpí) dissel.buncin modum cœpil loqui: " Qui ad Deum
v^çeîv, xpll о-ш'-ppovEÎv, орт?)? xpaxEÎv, aXXóxpia p.1] accederé desiderat, sobrius esse debet, debet sibi
vo<jç!s£u9ai, Bixaitoç ßioüv, imtixtbc , EUexa9w{, temperare, iram tenere, aliena non subriperejjusie
ярашС ' xoXáÍEiv lauxöv " èv rati Èv8£(aiç, 1) fil) vivere, cum bono jure, tranquille, leniter ; se, in
ïyovxa ixÉpou àçEXojAEvov xop£»G^vaf xa9ap8v EÏvai indigentia potins conlinere ac reprimere, quam
xi) xapôia, xod àfvbv хф «Ьилхс, xal jxl] iu,oto0o9at cum non habeat, altérais bonis ablatis explcri ;
xoïç ФаршаЕш;, ярос oOç ô KOptoç xal в£Ос Vjuibv corde mundus esse, et purus corpore"; nee assimi-
TtjooOc Xpisxoç ïçTiOsv Oiicd iyiTr, ■¡•pajtfiazeTç xal lari Pharisaeis , ad quos Dominus el Deus nosier
VARLE LECTIONES.
* al. praRDon. YEViïeai itEpiYapEtí, xoùç 8ê ¡ахор^в'/хас. * al. Eitavflsaav. * Clement., bom. ix,
lib. iv, cap. 52.
cap. 19. l Ree., (ib. 32. * Deest in al. • ál."
al. tuxa.pitTX¿lx¿.
EÚxajstaxETxE. ' Eûxa
EûxâptJX<jdEX£. al. гЬущлатЬяъъг.
Сот. * al. lv8o¡juxx°uvxa. ' Clement.., horn, ix, с. ЧЪ, etc. Ree., I. v, c. 56. ' " al. inser. itaXtv. |J Cle
ment., bom. x, с 19. Ree., I. v, с. ЧЛ. " \\. 6 eTç 9е<с. " al. 8t)|iioupYov. IV Clement., horn, x, с 26.
R«c. I. v, с 36. '• Clement., bom. xi, с 15; Нее. I. v, с 32. l* al. inser. ¡xäXXov. •» Ree. I. vi,
с 10, etc. Clement., hom. xt, cap. 29, etc.
519 S. CLEMENTIS ROM. PONT. OPERA DUBIA. 520
Jesus Christus dixit : Vœ vobis, Scribœ et Pharisœi А Фаршшы ixoxpizal- Sri хавар1&ге tov ястгг-
hypocritœ; quia mundalis calicis et paropsidis quod plov xal щс xapofldoç те 6£ывег, ¡cruder ôè fé-
exterius est , intus autem ea plena sunt sordibus. Pha- peí fivxov. Фаригсйв rvtpAè, xaddpiaor ярштог
risœe cœce,munda prius calicis etparopsidis interim, toxi nozT\ptov xaï тцс zapotytSoç то ёспоОег, ïra
ut et illius exterius mundum fiat1*. Veré enim qui уегцтш. xaï то 1£ы aùrov хаварог. 'AXtiOuç yap
interiora purgaverit, exteriora quoque purgare po 6 хабарас то lato, xal то Цш xa8ápat Súvaxai- à
test : qui vero exteriora purgat, ad liominum lau Sk та Цы xaSaíptov, itpoç avOptíntov ënaivov àçopwv,
des aspiciens, id agit ; sed apud Deum mercedem тойто uoieî, 7tapà 8s тф вгш u,ie-6ov otjx êêi.
non habet.
LXIX. '• His Jictis, et aliispluribusdecastimonia; LXIX. Тайта eiitdjv xo'i Sxepa rcXeíova rept áyvt-
cum jam tres menses, quibus jejunare me praecepe- ff[AOU, TUV XpiUV fj8t] (irjVUV 7tXT)ptl>e¿VÍCi)V, ш v^ïteu-
iai, compleli essent, ducens me ad fontes maris aal рл èxiXeuîEV, ayayúv ¡iE e¡{ та? ev т?, баХааат]
vicinos perenni aqua baptizavit, in nomine Patris, iÙT\aiov oîisaç Tnjyaí, «¡>ç eIj àivvoov ёбатпсаеу
et Filii, et Spiritus saneti : cuinque panem acce- обор, eíj то 6vopa той Патро; xal той Yloû xa\ той
pissei, benedixisset, ac fregisset; communieavit àylou I1veú¡juzto{- xal Хабшу Sprov ЕиХо^аа? ", xal
nos intcincratis ac vitalibus sacramentis. Atque В хХааас, |AETéÔxEv íjuív tí>v аурач-ш xal Çuomiwv
i ta feriaii ac Ixü fratres nostri pro mihi a Deo con- {jwsrt)p!ti)V. Kal oútíü; tùtayrfièvxzç ot oôeXçoI f][iïv
cessa secunda nativitate , gloriara et gratiarum bel ту) 8eoS(i>p^t(i) или ávaYEvvf¡o-Et, 6oÇov xal e¿x*-
actionem Deo dctulimus. Et multa turba congré pio-rtav a7ro8e8ióxau,Ev " тф вЕф.' ПеХХой те бхХои
gala, Petrus ilepulsis morbis, alllictionibus, ac avivaOpotijOév-oî, viaouç, тохбт), 8aij*ovaç атаХа-
daemonibus, nec non baplizatis compluribus, ubi ffeç ô Штро», xal ßamiaac ttoXXouj, Mapoúvijv
Maroonem hospitcm suum, jam omnibus nume- tov &no8£Cáu¿vov " aUTOv, ffii\ Xoiicov tíXeiov"
ris absolutum, ¡a episcopum conslituisset, duo- 6vra , èm3X07cov- хатаит^аас, xal irpE56üT¿-
decim presbyleros designasset, diáconos fecisset; pouç SiWíxa ópEuac, xa\ Siaxóvouc S-EÍjac, uicip
collocutus cum episcopo de communi bono ac те той xoívoj xal au¡xc¿povTO{, xal itepn ttj; хята
titilitate, deque ecclesiastico online atque conecntu , Tt)v 'ExxXrjOÍav то^ешс те xa\ appovixç suXXa-
vale dixit Tripolilanis Phoenices, et iter versus XT¡aac тф ítzksxótií), toîç èv TpiTióXEi ттц ФоЫщс
Antiochiam Syria; iiigressus est. à7TOTaÇa[tevo{, xíjv tiA 'Av-t¿)(Etav ttjc îupioç ó5iv
airopsÚETO.
LXX. "Egressi vero TripolimPhoenicise.utAntio- q LXX. 'Ex64vte{'» 5s tíjv TptrasXtv ttjí *oiv£xt¡c, ¿c
cbiam Syria! veniremus ; eo die Orthosis mansi- èitl 'Avti¿xei<xv t^Ç ïupfaç èXBEtv, aÙTÎjç f¡¡x¿pa{ èv
mus : et quia est prope urbem e qua egressi fue- 'Opotüsía E(iEÍva¡isv xa\ 6tà то itXijaCov eîvai 5jî
raiinis, cum omnes fere prsedicalionis evangélica; ÈÇfjX0o[j.EV tcíXeüic, гЛч1шч (j)(£5ov npoax:i)XOÓTb)v та
sermonem prius audivissent ; unum diem illic com- той xi;pÚYi««o;, (iiä; í¡¡ji¿pac exit ¡xEÎvavTeç, i.^-
morati, Antar.tdum abiimus. Cum autem multi pa¡XEV e¡í 'AvTapaSov. IIoXXuv 8à tuv ouvoSotTropoûv-
essent nobiscum iter facientes, Petrus Nicetam et T(üv í¡¡xtv 6vtuiv, 6 ü¿Tpo{ Nix^TTj хоЛ 'AxúXa ярои-
Aquilam al'.oculus est, dicens : Quandoquidem cüu,O.Et Xaycov 'EtceiS!) ô uoX'jç 5j(Xoç t£5v œuvoSohw-
magna comitantium mullitudo, non parvain invi poûvTuiv où (iixpbv çOiîvov eIiioûsi хата т&лч ljulv
diam nobis per urbes intrantibus attiahit; necessa- èitia-TtiÏTOi, <Ьауха(и>с edXEíj/á(XT¡v çpovrinai, Ьтм,
rio curandum esse judicavi, ut ñeque ipsi contri- рЛрг oÜtoi Хитп]8ш!11 xwXuOávTEj suvsivat í¡(í.ív, ¡at]te
slentiir, dum prohibentur esse nobiscum ; ñeque fj¡iEÍí 7C£p¡6XEitrot ftv6p.e.yoi, ¡fOávou xoîç &XXoi{ xa-
nos, dum sumus spectabiles, alus eOiciamur au - Tao-t¿5(iev a?T(o¡. Toútou ívtxa ßouXojiaf и» tov Ni-
clores invidiae. Quocirca voló le Nicelam, una x^tr,v á[ia 'AxúXa, irpooSsûeiv jxou хата «иат^идта
cum Aquila, ante me iter habere, per duos globos, 8úo 5W)pá8r¡v.
sparsim.
LXX1. Ista Petro dicente, responderunt Nicetas D LXXl.Taüxa той Штрои e¡to5vtoc, aTiExpívavro Ni-
et Aquila : Non valde nos, domine , contrislat id x<JTi)çxa\'AxuXaç- Où mávu i][iâç, xúpiE, ХитегГ тпйто
agere, quoniam a te impcralum est. Primo qui- 7rpátTEtv, 5tà тЬ ùî& sou lípooTETáxeai. üptorov ¡xsv,
dein, quia Dei Providentia delectus es, qui merearis 5-i rcávra xaXuí vosív te xa\ <ju¡jl6ouXeúeiv SCioí uv,
cunda prseclare cogitare atque consulere : deinde dito Ttj; той 0EOU icpovoiaç eCsXe-j-rji- ÊîtetTa Sa, ort
vernquodutplurimum biduo nos hoc faceré necesse ôjç èTriitoXù i)(i.Epuv 8ÚO àvayxT) тойто npatTECv V¡(ía{
sit, a te absentes ; illud autem spatium quanivis àitoXip.itavo[iévouç aw ■ xa\ auTat Sk та>ХХа\ Tzphf то
longum sit, dum te dominum nostrum non vide- ц<) ïe tov xúpiov í](xü)v xaOopâv, c:Xt]v <5jî xeXeùeiç
mus, allamen ut jubes, quia utile est, non contra- 8ià то sujAcépov oùx àvrtXayofiEv. Тайта EÏîrfvTEi,
dicimus. Иже postqiiam dixeiunl, antegressi sunt. rpoîjifc».
VARLE LECTIONES.
" Matth. xxni, 25. " Clement , hom. x, с 55. fiec, 1. vi, с 15. »• al. EÙ/apturiraç. " a/,
àjtoSîouxaai. " al. \>r:o5z^àp.ewv. " Clement., bom. xii, с. 1, ete. Becogn., 1. vu', с 1, etc. "al.
oùv. -
rjl CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. 522
LXXII. IbpEuOevtwv oùv aùtûv, 1уы КЦртц A LXXII. Hi« igitar proleclis, ego Clemens gnvisus
Egatpov, â-t iùv aùtu ¡i.e ExéXôuaEv Elvai. 'A(ieXei sum, cum me secum esse voluisse. (taque ad cum
xal тгрос aùtbv eTtov Euyapiattbtep вей, 3ti (iE oùx dixi : Gratins ago Deo, quod me non emiscris, ut
èÇaKéstEtXaç <bç toùç frcalpwç ", l«el óSuvü>u.evoí sodales ; nam ргж dolore eiiectus fuisscm. Illc те-
3kv 8ia7tE:?u>v<jxeiv. '0 fis eí¡>t)- Tí 8a£- £Ï xal yptia. ro : Quid autem, inquit, si quae nécessitas jusserit
tic ïatat 7î£(xç9îjvoi ce кои, <jù 6ta to npb; oXiyov utaliquo miliaris; lu quia aliquandiu a me utiliter
àiroXtu,iTavsa6a£ (wu aujrjEpoVtioç, 81а toûto teOvÎt); eris separatas, ideo morieris? Nonne poiius, tecum
o¿x\ Se KpoiiO(i[XT¡aac агаитф, tpepEiv ta 8tà ti]v àv- reputans, ferenda esse quse propter nécessitaient ju-
á-v-xTjv toi rpootarrajAEva, eùOujawî ùtoîseîî ; I) oùx beris, aequo animo feres? Aul nescis amicos una
0I80K, ort súvEtinv ot 9EX01 xaïç u.vf¡¡xaií, xlv totç esse recordalione, licet corporibus inter se disjun-
tnójiaatv exEÍvuv áitoXi(iiíávtovíai, cbj ívioi auvóvtec ganlur; sicut nonnulli corporibus présenles, animis
rotí aú¡juc?i, (laxpav асрЕэт^хзоч t»ïî ^Х"*» î procul sunt dissiti?
LXXIII. Káf¿) ánexpiváu.r,v 'AX-Xà ¡Ц (¿e vou.£- LXXIII. Et ego respondí : Verum r\c de me arbi-
otj;, xûptE, Sri ta Xûirrjç itáa/Eiv IjieXXov àvo^ttoî, treris , domine, quod isium mcerorem insipienter
àXXi xal 7tavu óp8¿jr lôvri Хоушцф. 'Eitel yap (iE si ■■) perpessurus, quiuimo admodum recle se habente
<kvtl it«vt«i)v eîX<5;iï)v, itatpoç xal (ir^poç, àSeXtfwv В ratione. Quoniam enim le pro omnibus accepi ,
áfia xal <tjyysv^v 1 aftiov p.ot yevójaevov 8¡a tov pro pâtre, maire, fratribus, et cognatis; qui per
íteov tî^ç ocüjoúur,? aXTjOsfa;- оОты xal f,ç éjjleXXov èx Deum atictor mihi fuisti, ut agnoverim servatricem
navtiov aTtoXaÚE'.v тохрар.ив£ас, 8ià <той (lóvou хар- veritaiem : sie et consolalione, quam ab omnibus
тай(ха>.. ДеЗо'.ха yip 8X10; à-oXstcp6t)va£ пои, (i^tote consecuturus fuissem, per te unum fruor. Vereor
Ъ'А rhv àx tîj? f]Xix£aç ax¡*í¡v, f¡ttti)v èm6uu.£aç yi- quippe omnino a te abesse , ne per setatis fervorem,
',ви:. Kai 8ià toüto oûtoiî evatao-£w{ lyta, ¿>í лтп- a cupiditate vincar. Et ideo ila in animum induxi, ul
otijvat eou àSùvatov EÎvat, e! \>A\ xatá tiva /8Xov a te non possim discedere, nisi hoc divina quadam
OeoG toüto Tfévijtai. Kal ykp {iiu.vr,[Mt£ sou àv Kar.- ira eveniat. Eicnim memini te Cœsarcae dicere : Si
aapzli eiiaivtoç- Ef t£ç (Mi ßouXetat auvoSeöiai, eù- quis vult mecum iter faceré, pie qtioque una iter
<si6¿>c xal TJvo8íu¿to>. Eùije6wç Se l:pi)ç, to (u¡8£va babeat : pie auicin dicebas esse, neminem Iristitia
Avouai xataêEev, oTov, àitoXtitavta yoveîç, yuvaíxa, secundum Deum afficcre, veluli relinquendo paren
тгро? 8è , xai èripouç ttvàç tuv eùiïe6eIv ¿Xo[jivu>v. tes, uxorem, nee non alios piam vitain consectan-
"06ev IfCo xa-à uávta anitf¡8£i¿í eíjjlí soi ouvoSoí- tes. Unde ego prorsus tibi sum aptus itineris comes,
Ырос, ф xal ta ¡x¿f iota /apiÇiQ, El •' tàç tuv 8oú- a quo el maximam inibis graliam, si ministeria ser-
i«i)v U7rr]pss:aí Eritpáô-.í ttoieív. ** \orum obire permiseris.
LXXIV Ka\ 6 ílítpoí àxoûsaç, (xstá tivi; tpâi LXXIV. Hoc audilo, Petrus, cum leni risu dixit:
u.íiotáu.atoí- T£ ouv oÍEt, KXí¡u.i), (i,^ ¿n' aût^? àv- Quid ergo putas, Clemens, quod non te ipsa néces
orptTjç. eIç íoúXttív as tafí|vas tíitov ; è7tEi t!ç tàç sitas in servorum ordinem rediget? Nam quis mihi
y.i'Áí; (tot xa\ icoXXàî civ88vaî (AEtà tuv èitou.£vtov elegantes ac mullas sindones seu vestes linteas, cum
SaxtuXícüv xal t¿>v u-o3()u.átü)v çuXaÊi"; Tí? 8e adjunctis annulis et calcéis custodie! ? Quis vero et
r.al ta f,8Éa xal rajXutEXîi 8фа 7tpo£tot[xájEt ; a ttva suavia exquisilaque obsonia prxparabit? qux cum
TOixCXa îvta t:oXXôjv Sittat xal tExvixiùv [Utftlpw varia sinl, inultos ac solertes coquos postulant : et
xal ■navta èxEÎva, osa il)? UT¡p£(¡> ¡хгуаХш tîj S7ti8u- omnia illa, qua; tanquam immani bestia?, cup'ulitati
jiia itposutpE7t£CEtai. IIXijv f¡ toiaúti) œe т:роа£рга1с apparantur. Sed forsan hxc tc subiit sentenlia,
ÚTiEtsfjXOEV, Гаыс (At) o-uviávta, xal tbv èu.ov ày- qtiod non intellexeris, quodque ignores vil;c тех
vooOvta ß£ov, 6t( 5p-(¡) ¡¿¿vti) xal àXafai; xP<~->lJLal< rationeni ; qui solo pane et olivis utor, raroque ole-
xal oravtioç" Xaxavotç" xal 8~i l(iatu5v (Mi xal ribus; quique unum habeo vestimentum, ac pal
tptCúvtov £v iati toüto *• auto, 5 Trópt6£6XT)jiat, xal lium, hoc ipsum quo amictus sum, et alio opus non
Ырои xP£'av oulc ^Хш' ou*- äXXojv ttvüv 'Ev yàp p habeo, neque Ulla re. Nam in. his eliam ahun>!e
toutotç xal 7zsp'.a<seúo\un. '0 voûç yàp p.ou ti èx£Ï mihi est. Mea quippe mens cernens illic omnia bona
Itávta óptiv aúúvia âyaûà, tuv èv-aûôa oùSevoc titi- œterna, nullius corum qua: hic sunl curam susci-
Ttpicpstai. "Ofj»i)ç вой lUv tTjv àyaBriv irpoaípEOiv pit. Тмит tarnen egregiiim inslitulum approbo; mi-
à-oôi/ojjia!, xal 8auu.áÍiüv enaivü, яшс àvijp ix ito- rorque ac laudo, quo modo vir in vita siimpliiosa
X'jtEXbtv è8uv Oitápxojv, p"a6£toí toïç ivayxaioiç tbv educatus, facile vivendi ralionem immulaveris, et
îEautoû ОзгуЛаСас ß£ov. 'Hfwtç yàp ix -a£6wv, ad sola necessaria traduxeris. Nos quippe a pucro,
iy¿¡ te xal "А-лраас 6 aOvai(ioç, où ¡aövov èv ôpçavta ego et Andreas frater, non solum in pupillari cou-
tpaç£-rt£î, àXXa xal ù-Ь Tsvia; e£ç èp-yaiiav sOi- diiione educad, verum etiam propter inopiam ad la-
irti'/t£ç ", £Ù|xapd>? (fépojxEV vûv tàî ¡лахра^ taú- borein assuefaeli, expedite nunc has longas ferimus
ta; oSoi«op£aç. "Oôtv ü iîceiôou p.01, àjxol âv uuy- peregrinaciones. Quare, si crederes mihi, servorum
у.:/ь>гЛу.г:- ili SoúXdiv àônXf]poùv soi. officia me tibi impenderé concelleres.
VARI.« LECT10NES.
" Clementina cl Recognitions , ètipouç. Сот •al еГ (tot. ' al. StatpuXaÍE!. " al. UTavictj.
" al. -Л. » al. èvEOiiOdvteç
Patrol. Gh. II. 17
КЗ S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 524
LXXV. Id egoaudiens, contremui et collacry- A LXXV. *Ey¿J 6k àxoueaç, siívTpopoc к-(Ы\1гр xa\
mavi: quia talem habuisset oralionera vir, quo ат:£8ахрис, oîbv X¿fov eTïtev àvijp, ou r.avztç oi tt¡í
vuv Y^sàtç avopióiroc, тф " tt¡{ •рыаешс xa\ EÙje-
cuncli hujus sctatis homines ratione scientiae ac pie-
tatis sunt inferiores. At ille, cernens me illacry- 6daî \óy<¡» "i Àjtwjç eWv. '0 6k I8t!>v це aúvía-
inantem, causam rogabal. Ego aulem ad ilium : Et xpuv, kTcuv9avsTo tíjv a'ttíav. Kàyio irpiiç aÙTOv Kai
quidnam peecavi, inquam, ut hunc sermonem audi- t£ toioutov ïâpxov, çï)uA, iva xa\ toioutov àxoûja!
rem? Slalimque Pelrus : Si male loculus sum, cum ¡xs " Щоч ; Ka\ ó Штрос eu6úV El хяхш; еГрт.ха
proposui serviré tibi ; tu prior deliquisti, qui prior 8оиХейиа£ soi rcpoEXóp.evoí , au ирытос iâpTEç,
in animo habuisti hoc agere. Et ogo respondí : Non тгрйтос тойто xa\ nov^tsau тгровиц^ОеЕс. KàYÙ ÎÇV"
est similis ratio : siquidem mc valde decet id faceré; Où/ ójioítüí Ex£l- EM H-^ ïàP хсЛ ^íav ^P01*!»'
te vero nullateniis, qui es Dei praeco, cuique animas тойто irotsîv очЛ 6k ойбацй?, axe Oeou xf¡puxi 6vri,
hominum pascere commissum est. Tum Pelrus di xa\ фи)(а» àvQptîwttjjv irotp.a£vEiv татзтЕир^ш. Kai
xit : Dominus nosier, qui ad salutcm totius mundi ó Петре?, 'O Kúpioc Í)|a£>v, elnev, кяЛ стотцрЕа rcav-
venit, quique unus supra cúnelos veram et solam то; той xóojjwu kXï|Xu6ùî, jjuSvoç te йпкр navrai tîjv
nobilitatem obtinet, serviré ас ministrare susti- àXTjeîj xa\ p.6v(jv eC^veiav Ixwv> 6ouXeOeiv t,ve-
nuit »' ; ut doceret nos, ne indecorum pulemus ser- В с*"0. &' ^*í «eíqi, rt 6V alexúvi)« toieísBgu, то
vilia ministeria proximis exhibere , quamvis nobiles SouXixàj lípodípípeiv toíj r.Xrisfov ЬщрЫщ, xâv eO-
simus, quamvis plurimum eos anUccllamus. Ego Xevetî 5)(Aev, xâv irXetircov aUTUv eiatpepajuev. Kàfù
excepi : Si exislimem quod te oraiione sim supera- éct)V Eî X¿y«¡' « vixfjaeiv otojiai, atpptov elu.\ хата
turns, aniens sim plane ac stultus : verumtamen , то «avepov ха\ Ыт)тос- tcXíjv àXXà /aptv оТбат^ той
j;raiias divin* Providentia; habeo, te loco parentum беой rcpovota, ort тар elç *(оч£ъ>ч jwïpav §xetv ae
îiiilii donalum fuisse. xaTi)Çt«o[MH.
LXXVI. Tiim Pptrus : Verene, inquit, nullus tibi LXXVI. KaU Штрос, Ойбек 8á ooe аХ^вш;, Ici),
superes! ex genere? Et ego respondí : Sunt quidem itpbî y^vouç UTtápxei ; Kà^w a7texpiváu.7¡v Ehrt p,i¡v
pluresac inagni viri, ad Caesarem genere aitínentes. ™XXo\ xai u£Y¿X<" SvSpeç, Kaísapi irpoo^xovreí
Nampatri meo, ul pole una edúcalo, Caesar uxorem xa-à y¿voí. "06ev тф арф тахтр\ <Ь{ ха\ euvrpócpq) "
cognatam junxit : ex qua tres liberi orti sumus;duo Kaïuap fuvaïxa o-uyievt] ffuvT¡pu.6o-aTo • àç' îjç Tpsïî
quidem ante me ; qui et gemini cum essent, admo- èyev(5(uea ulo£' 8úo (ilv itpb àjAoû, oï xa\ SiSupc
dum inier se similes erant , sicut mihi nanabat pa 6vt6î, xo(Ai8f) 5(ioioi àXXijXoi{ èTU-]fx*vov, ¿? ô ла-
ter : ego quippe ñeque ¡líos, ñeque genitricem valde , tty ilrfleXzó [ios. 'Еуш Y^p oöte aUTot>ç, ойтс t1¡v TE-
novi, sed quasi per somnium obscuram eorum for- ' xouo-av 7távu еяСотаца!" àXX' йстгер 6i' ¿VEÍptov
mam mihi repraesenlo. Igilur mater quidem mea on'jSpbv aÙTÛiv xa\ тЬ eISoç àvaçipw. 'H (iev oiv
Mallhidia dicebatur, paicr aulem Faustus; iraires [atjttjp (lou MaxOiSia àXéYETO- ó Se тгатт;р, Файгго;*
vero, alter Faustinus, aller Faustinianus vocaban- oi àSeXipol, à p.èv Фаио-tïvoç, ó 6k <l>au(mv.avoi
tur. Cum igilur post eos lertiiis ego natus essem, kxaXeÍTO. 'Ejxou oîv тр!тои èmYevvrçûavToç aù-oi;,
mater, quemadmodum paler referebat, somnium vi- f| }jtf¡TT]p ívEtpov èiopaxEt, tbç ó т:ат^р ùçrjEÎTO,
dit, quod nisi confestim assumplis duobus Gliis suis ort èàv u.i) toùç б'.бйцоис aù-ïjc uioùç kÇaUTÎjî
geminis, Roma decenniuin abesset, ipsa cum iis 7tapaXa6oûsa , ttjç 'Pa)¡xa£t)jv aito6T¡pií¡oiJ îtîXeioî
morte pessima esset inleritura. ктЛ Етц 6¿xa, TiavoXEÖpEw aùv aiiTotj àiro6av£Ïîai
OaváTw.
LXXV1I. Paler igilur, qui liberorum amans eral, LXXVH. '0 plv ouv т:ат);р çiXdrexvoç uv, aûv te
cum servis et ancillis, ac dalo sufficiente viatico, in 6oûXotç xa\ 6oúXaií itpoScájaí ixavuç, xa\ elç itXoîov
navem imposilos, Alhenas etíam erudiendos misil : èvOé[XEvo{, eiç tii 'AO^vaî 5¡xa itat6eu9T)aopi£vouc
me vero solum ad consolalionem scann reiinuít. ЕСетарфЕУ' kjxk 6k ¡jiívov et? Ttapajji'jOíav ïoê кар'
Atquc eam ob rem ingenies gi alias ago, quod me ^ еаитф. Ka\ ènl тоит<р ейхариты noXXà, ort xà.uk é
quoque somnium non jusserit una cum maire, urbe 8vetpoç p.t] xexeXeúxa a¡ia tî] (i.T)Tpt t^v 'Piou;ai(i)v
Roma excederé. Ilaque eo anno transado, paler suis IxßTJvai w5Xtv. Той kvtauTou toivuv èxefvou i:Ep!-
Alhenas misit pecuniam, simul cognoscere gestiens eXOovroç, ó тахт$]р 1та|хфеуе!{ 'A8fivaç хр^втато!;
quo modo vitam agerent. Qui aulem abierant, non еаитой, jxaOEiv &|xa Y^'Xîlsvoí ™*î *Pa 6ííyou51V*
redierunt. Tertio rursus anno paler anxius alios ab- Ot 6k àêX0(5vTsç, oix è7tav^X9ov. TpÍTip 6k iráXtv
legavil similiter cum rebus ad victum necessariis : kviauT(j) 6 itaTijp ¿6uu,biv, ет£роис Iêu;tJ/ev ¿¡ioíwj
qui quarto anno redeunt ac nuntiant se nee matrem oliv kço8t'oie • ot Tivej тетарты èviauTo» íjxov &zt¡-
meant, пес fralres usquam vidisse, ñeque ulliiis Y¿XXovxec, ¡ifjTE (iou tî]v Texousav, ij xoùç à6eXôù;
corum qui cum iis disccsserant vel vestigium repc- 6Xo)ç ktüpaxívat ", ¡лт(6к SXXou Ttvb» tôjv o4iv aÙTOÎi
risse. àîteXTjXueoTtuv xav Txvoç euprjxávai.
LXX VIII. Hxc ergo audiens pater, et prae multo LXXVIII. '0 (ikv ouv иат}]р, тайта axoúaaí, xa\
VARIAI LECTIONES.
*' al. wúv. ** al. X¿ywv. ** al. axoúsaijxt. ¡J* MaHh. xx, 28. "al. inser. айтой. »• aL.iiuer
p,7]TE p.r,v аитаТ? "AOtjviíí EiH6e64ip;r}x¿vai.
CLEMENTINA. - EPITOME ЬЕ GESTIS S. PETRI. 526
яз.-;
ûkotoXXïj; Хйдац I»t9a¡x6oí yevô>evo;, xa'toix е!8й>; A dolore obstupefactus, nesciensque quo coram quae-
7MÜ óp¡xf¡ зл; хата {<¡tt]itiv exeívwv e$EX6ot, E[xe тта- rendorum causa tenderet, assumpto me, ac in por-
paXa6wv, ха\ eIç -óprov " хзтаба;, ituxvorepov tum descendens, frequentius sciscitabatur , ubi
ÈîrjvOavETO, той ti; "Soi ^ axoûaetev ívto; теззарыч quispiam vidisset vel audiisset intra quaiuor annos
ÈviauTwv à-avrî)<Tov vauaytov. KaV àXXo; eXXaxï) ëXe- naufragium conligisse. Atque varii vario in loco ac-
Y£v. '0 8è r.âXiv avTS-uv9avETo, ei èwpaxasi <rcu|ia cidisse referebant. Ille autem itcrum rogabat, num
■pvaixo; jisxà ßpstfüiv Ex6E6pas¡jLévov ttj fíj. LToXXuv vidissent corpus mulieris cum pueris in terram a
ojv -oX/.i XeyoVwv íii>pax¿vai тг-ощл-а хата Siacpó- mari ejectum. Cumque multi se mulla diversis tem-
poo; xaipoù;, ó 7cati¡p axoútüv ÈsrévajE. IIXíjv útio poribus cadavera speclasse dicerenl, paler audiens
tuv a-XáYXvb,v vevixtmiévo;8*, аХау.зтз àraiv8av£T0, ingemiscebat. Verum naluraliaffectu deviclus, prae-
T030ÛT0V ЭаХаззт,; ßu9öv raipu[iEvo; èpEuvâv • 5[ш; ter ralionem perconiabalur, qui lantum maris pro-
зиурлазто; T[V, ou 6ia tíjv r.po; toù; Çr)Tou[xivou; fundum scrulari conarelnr : lamen venia dignus
cropyiw, èXttîsiv êSouxoXcÏto XEvaï;. Kai 8f¡ тате йта erat, quod charitate eoriim quos quserebat, spebus
çpovT'.sraî; xataXi5:t!)V ¡xe xa\ eniTporai;, 8w6áxa":ov lactabatar inanibus. Dcniquc me sub niagislris et
f,Sr, v£Yov(5-a £то; , aUTÖ; Saxpúwv eïç itöprov хат- procuraloribus rclinquens, jam duodeeim annos na-
t,X9e- xa\ ei« irXoiov e¡x6a;, el; èroC<)T7]3iv èxeivwvBtum. ipse in porlum flens descendit ; navique
е^яХеизе ■ xa\ è£ exîîvo'j jxfxpt xa\ vûvoGte ypáfi- conscensa, ad illorum inquisilionem enavigavit :
¡хата яар' айтой èSîÇafXTjv, oSte " èv Çâuiv bOtöv atque ex eo tempore usque adhuc nee lilleras ab со
EÎvat i) Tc8vr,x¿siv öXto; 4тезта[ха'.. 'PottJ] 8£ ¡xoi aeeepi, пес inter vivos, an inter morluos sit prorsus
лХе{ыч Tzpbç тойто tt¡; Siavoia;, Sri Te^vTjxs- таи, t¡ novi : eo tarnen plus mens mea propendet ut existi
ùto Xúttij; ?¡tt(ov yevöjxEvo;, ij vauayíq) 7t£pn:sawv • men) euin obiisse, vel irislilia superatum, vel nau
toutou Sí TSXjxijpíij) xpujxai, orí èÇ èxeivou f¡8i¡ Xoi- fragio involulum : qua in re hoc utor argumento,
tov EÏX03T0V Ето; езтЬ, àç' оъ fxv°í oiSsv àXt)Oc£aç quod jam ab eo tempore vigesimus annus sit, ex quo
e¡xot тар\ aÙToO f,xouirai. nullum veritalis vestigium de en accepi.
LXXIX. TaCra axoútov ó Штро; , Ото dujji-aOiiaç LXXIX. Cum hscc audiisset Petrus, commiseratio
èèaxpus xal eù9so); toï; auvoûsi Yvrè3Îoi; еТтсеу* Et ns ailectu lacrymas fudit, slatimque ad familiares,
ti; hetovOev EUse6f¡; avî^p ola 6 toutou itaxijp, qui aderant , dixit : Si quis pise religioni dcdiius
eûOioj; âv xS> ttjç 6£OGrê6£Îai Xíyw, тЛ îiovïipij» ew¿- vir, ea pertulisset, qua? bujus paler ; continuo reli
TfpaçE Ti-,v aÍTÍav. Oütío xa\ toïj TaXairópoi; ëOvesi gioni el diabolo ascripsisset causam, lia eliam ini-
тоцба£у£1 itàoxEiv.xaV àrvooûfiEvoi 9eo<je6£íí. Ta- c seris gentiiibus pali conlingil; et ignoramus, qui
Xaiwôpou;Sè aÙTOÙç êùXoû)? EÍp^xa, Sri xal èvTaûOa pii erga Drum sumus. Eos autem miseros mérito
nXavûvtai, xa\ t^ç IxeIOev àXitiSoç атотитха^оиц- appellavi ; quia et hic in errore versanlur, et spe
toîç yàp àv 6eoeE6îia та Хитст(ра ■ка.зуоиыч, íxtisií futura excidunt. Quando enim viri religiosi alficiun-
aura fívETai xuv napaTrttü|xaTtüv. tur iucommodis, ea ¡Mis ad dclictorum persoluiiu-
nem cedunt.
LXXX. Оитш; eítovtoc той Пётрои , eTç xiç twv LXXX. Hune in moduin locuto Petro , unus ex
tv T)fi.îv тоХ[АТ)за; àvr\ itávruv TtapExáXso-EV aÙTOv, noslris, audacia sumpta, pro omnibus rogavil cum,
aüpiov ¿pOpiaí-Epov e¡í "ApaSov *• ti^v xaT¿vavri ul poslridie diluculo in Aradum opposilam insulam
vT¡aov ixrXEÛsai, TpiaxovTaoIjxai oùSk oXouí eraSíou; (quae triginta , opiuor, nec lotis, stadiis dislabal)
àni/ouoav, k-\ ioropía twv ¿хесзе àfi-cXîvtov SOo navigaremus, ad videudas ibi duas columnas vilcas,
otúXoüv (i¿YtJTa кахц ç£p<5vTii>v. 'О уойч tieiO^vio; in a viiuam molem continentes. Peirus ergo, qui erat
ÜtzpOÍ Í-ÍVEU3EV, OÜTOJÍ EÍ7HÚV 'Eîv той uXoíou morigerus, annuit, ila dicens : Cum ex naviegressi
íx6t|T£ , (il) л\>л TiávTSc йчерут^аве eiç tí¡v Bstopíav fueritis, ne uila omnes procedatis ad spectaiionem
(bv етави(1£1ТЕ • où fàp poOXojiai ¿¡хас tàç tiüv 7to- eorum quai cupilis : neque enim volo ut civium
Xituv oêiç про; Ea'jxo'j; It.'.g-.çiI^zvk Ka\ oùt«i> D oculos in vos converlatis. Atque sic navigantes,
«XEÛoavTEç, jiiâç upaj ■x.a.iiyfiTW&i e¡j t^v ví¡aov. bora una in insulam delali sumus. Et descendentes
'Ex6ávT£s Se той axiçouj eiafjEi^sv Êvôa ot àu,îrf- ex scapha, eo progress! sumus ubi columna) vilce
X'.w. oruXoi îjaav 4uaç xa\ (ietí tû»v otiAojv, dX- erant : simulque cum columnis, alius quidem aliud
iaç (iàv aXXo ti to>v Фио'.ои Ip-^tov èOstôpEi. quodpiam ex Phidias operibus spcclabat.
LXXXI. Патро? Se (xôvo; oùx avayxaiov ^у^зато LXXXI. Unus aulem Petrus neecssc non pulavit
Im tîjv íoTopíav tüv èxEÎ -(еуеяЬаг yuvatxl Sí tivi quae ibi erant invisere : sed animadvertens mulierem
£=ci) т.рЬ Tiov 6upû>v xa0sjo|x¿vrj, xa\ Tpoyîjç x^Plv quamdam extra pro foribus sedentem , et victus
HETatTOÚOTí " , i:poix¿v Stpij ■ Túvaí, т£ eot xuv o¡- gratia mendicantem : Mulier, inquit, quonam mem-
xsíwv ¿XXeí-ec ¡xeXuv , öti ToaaÚTTjv 06piv ячгЩм, brorum tuorum cares, quod lantani conlumeliam
ïiytû 61) то itpoaaiTEÏv, xal ¡xi] ¡lâXXov та!; úitS той suseepisti, mendicandi, inquam, ac non potius a
VARI.E LECTIONES.
" EI; mSpTov. Romanum nempe, ad ostia Tiberis. Vide ad num. vin. Cler. " al. xExtvi)|XE>«;.
■1. ойт ' wç., v*. al. 'AvTapaSov. _»• al. атиитойзт).
527 S. lLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 528
Deo tibi concessis manlbus laboraos, quotidianum A 6eou aoi Ss8iupT]u.Evat; yzps'.v èpya'o|iav7), та; íct¡
cibum comparas? Illa vero profundnm ac vehe pipou; itop(ÇT) троса;; 'H Se ß09tov ti OTEvá|i<jct
mentem gemilum trahcns, respondí t : Ulinamqui- xa\ торегохОЕ;, airsxpivaTO ■ sïôe yàp tjaav u.oi xeî-
dem mihi esseiit manus, quœcertepossent opcrari : ps; ÚTOupfEtv 5Хш; Suv&pevai* vûv 8é p.oi ax?j(Mt
nunc aulem mihi solam manuum figuram servant, (jwjvov x^tpuv àiiomuÇousi , VEXpaV xa\ auTat тиу/я-
ipsieque emortuae sunt. Ac Petrus' interrogavit : vouiat. Ko\ ó Штро;, Tí; Se f¡ а!т!а, fjpETO, тоитб
Quae vero causa fuit, ul tarn grave malum susti- те то xaXsmóraTov TO-rcovÖEvai ; 'H Se xpo; o'jt¿v •
neres? At ilia ad eum : Animi imbecillilas, nihilque TV/i]; àsÔEVEta, xal kXeov oùSev. Ei yàp àvSpsïov
aliud. Si enim forti animo fu'ssem praedita, erat eîôv 9povr(|ia,îiv xpTjpvo;, f) ßuöo;, ö6ev £¡iauTT¡v
prrecipitium, aut pelagus; quare me dejiciens, po- рЧфааа , TÜiv ¿Suvcóvtiov ¡as T:aú<jaa8ai tiSuvijiî/
teram maus dolorem affcrenlibus liiiem imponerc. xaxüv.
LXXXII. Tum Petrus infil : Quid enim?putasne, LXXXII. KaV ó Штро;Есрт)- Tí ovv; ohi, yúvaí,
inulicr, omnes sui interrectores, supplicio libera- 6ti TtávTsc oí àvaipoûvTEç еаитоис xoXáaEto; àiraX-
turn iri? an non pntius animas eorum qui i:a mo XassovTai, I)M цт] ttj x^P0Vl xoXàeei ev ijSouaiTUv
riuniur, majori supplicio in inferis propter sui ho- oütw; OvijaxóVrtov <1/ъуа\ ttjç aUTOXTOvia; x^Plv xo"
micidium aflieiendas? At ilia : Ulinam, inquil, per-
B XaÇovTai; 'H 8é , ЕГ9е èTteirsiajiijv, í<pr¡, Sri îvtuj;
suasum mihi esset, revera in inferis animas vivas èv 46ou '* <^их°^ EÛpioxovTai füiaai • xa\ ijYaTKuv av
reperiri ; ulique nihili reputans pœnas , roori elige- Ttip' ouSev %v 6e(jlîvt) tt¡v Ttjwoptav, àito9avsïv, uite
rem, quo vcl exiguo tempore inluerer mihi exop- toù; è(to\ 7t£pir.o0^Touî OEadaaôat xàv ßpaxu. Ka\ 4
talissimos. Ad haec Petrus : Et quidnam est quod Штро; яро; тайта- Kat tí ара еат\ те Xutcoüv те ;
le excruciat? Scire enim valde aveo. Ac me si cer- Дк|/ш Yip " jxaOEtv. КоЛ еГ ¡ае ScSixêcv, «Caret; aoi
tiorcm feceris, tibí firma tradam documenta, quod T.npl\iù ßs6aia;, Sti èv $8ou {tôatv al «J'uxa'l, xa*
aniline in inferis vivant; et pro prxcipilio vcl pro àvrl xpTjiivou fl ßuöou, ¿p¿íhi not çapjjiaxov, 6t' ou
fundo, tibi dabo medicamen, per quod a vita sine той £i)v avuSuvco; алаХХаут^аг,.
dolore decedas.
LXXXII!. Et mulier, qua; sermonem non intelli LXXXIil. Kai í¡ yuvT) то ¡iïjOèv oi auvEÏja, т^еы;
gent, cuinquc dunlaxat prout oplabal arriperet, 5ï [jlôvov ápirádaja то Xexöev, XEyttv fjpijaTO ойтш; ■
ita disserere cocpit : Genus quidemclpatriam si tibi Tévoc (ísv xa\ т:атр£8а aot 81Т(у^аяа9ои , cJx oTjxaí
t-xpoucrem, non arbitrer me unquain posse persua- ïTOTE «tïsiv e|iauT7¡v 8uvi¡6flvaf iíXtjv áXXa xai uol
dere : sed et quid adle allinet id cognosceret nisi q tí 8iaçépEt toûto p.a6£ïv; f¡ p.(5vovT7]valTÍaviííívcXEv
tantum causam, ob quam dolore affecta, morsibus ¿8uvtü(ji¿VT¡, 8t^y(Aaat та; èuA; èvaxptixia xJ'Paî-
mamis meas morluas reddidi. Allamen mea, quond "Ojjuj; та хат' èjnauTT]v <Ь; 8uvaxov àxcûaai те 6¡t¡-
audire poles, referam. Ego nobilissimis orla paren- Yâo(i.ai. 'Eyiii -ávu èÇ EUyEväiv oíaa, SjvaTOÛ tivoç
tibus, polentis cujusdam imperio, nupsi viro qui 4zpomafr\, àvSpV rcpo; yévou; aÙTtô Tu^xávovTt iyt-
eral i llï ii s propinquus : et duos geminos liberos sus- vofiïjv yuvrj xa\ 8i8ú¡xuu; uloùç iy/>uaa , xa\ трЕтоу
luli.terliumqueinsuperedidi. Porro cum mariti inei ii:\ TOÛTOiç u'cov?Jxov- 'OSstoG è[ioû àvSpèç aSEX-fb;
frater formam meam deperiret, et amore meo suni- è7ttu.avEÎç p.ou tJ tyzi, xa\ тф ецы lpu)Tt хат' ахра;
mopere capitis esset, atque misera ego caste vivere aXoù;, xaí toi eaicpovElv <jcp¿8pa Tt¡; TSUatrúpou
admodiim cuperem , et neque vollem amatori con ciXoÚTt); , xa\ [atjte suvoíiOat тш èpaTrîj ßouXofia-
sentiré, ñeque ctiam viro meo amorem fratris erga vt¡;, jit^-E 8è tu èp.(Ji àvSpl náXtv àvaoiaOat Tbvèn'
me exponere ; tunique mecum reputassem,ut nec viri è[Ao\ той абЕХсоо Ерсота , 7tpáT:ov E*vai Xo^nrap^vr,;,
torum contumelia afliccrem, nec fratrerc fralri red- ш; Sv jifjTE Tt¡v той àvSpo; xoi-^v Ci6p£irco, (í<¡te тф
derem inimicum, et magna: fimilix probrum infer- абЕХсы Tov à8sXipbv ехгоХЕцшаы, ха\ t«J> èxsivou
rem ; statui, ab urbe cum geminis meis pueris ad Yívei (is-fáXto 8vTt 8vsi8i5p.bv Е7сауауы, tíjv iréXtv
quoddaro tempus abesse, donee iinpurus amor il- D IXoYtíáfXTjv ¡¿ета tíiv èp.uv SiSújjiüiv iraíSaiv iit\ xP<5-
lius qui mihi ad dedecus assenlabatur, (inem acci- vov Tivi xaTaXiTtEÎv , ïaj; xa\ 6 p.iapö; Épto; itaúoE-
peret : at allerum (ilium, ul apnd patrem in sola T3t м той irpb; D6piv \¡z xoXaxEÚaavroc *7- töv ¡iív
tium maueret, rcliiiqiiendiim censui. toi ÍTEpov uíiv napi тф яатр\ u.Eïvai etc Ttapajiu-
6!av lyvtov xaTaXiTiEÏv.
LXXXIV. Verum quo hœc ita fièrent, in animum LXXXIV. nXTjv iva тайта ойтсо уёуцтоь, èitevdrjja
induxi , somnium fingere, quasi aliquis mihi noctu xat 8v£cpov TiXáfjaaQat , di; 8f¡ tívo; vúxTtop e7tnjráv-
asiilisset, ac dixissei : Confrslim una cum geniinis то; p.ot xa\ eítoSvto;- 'ЕСаитт^; ajxa toí; Stßyjxoi;
mis pueris, о mulier, Roma discede ad aliquod oou t¿xvoí;, ш yúvaí, à m xfxôv xivà ¡téyptç Ste
lempus, donee libi rursus indicavero ut redeas; p.rjVÚdü) soi TûàXiv aitavaXeEÏv, ëxCtjOi ttjv 'Paijjiaiov •
alioqui cum viro cuuetisque luis liberie deropentc i~¡\ à-xa àvîp'i xaV T.3.T. zvj toï; tîxvoiç , èx той
pnribis male. Simul autcm ac somnium ementilum aicpvtSiou хахш; tsXsuttjgeiç. "A¡í.a 51 тй tov Cvtipov
\\R\JE LECTIONE?.
»' al deesl in al. M al. Щ. »» o¿8ev¿;. *• al. той. »* al Tcaújrâi. *7 al. xoXaxsúovxoc.
5Î9 CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. Ô50
(is фгииав'Ош •• яро; tov 4v8pa , айтос тар£?о6ос д viro narravi , timoré magno eommolus, me el duos
Tev<5¡i£voí, toûç te 6'Jo uioùç , 8oûXou{ te xal iiaiSi filios, servosque el ancillas, atque muliam pecuniam
sxai, xal xp^P0"* <WXV^ ^v ^'V Ev9íp.£voí, etc in navem imponens, Alhenas misil, jiissilque «t
"A8qvaç EÇéitEjxiJ'EV , ivTEiXáp;evoí tgùç uioùç txTcai- natorum eruditioni vacarem, Quoad, inquil, visio-
fiEÜaaí ¡is, Míxp'í 2w, çijol , тф xpiâTÍsavit М|т) nis auctori placueril redire le. Iiaque ego misera,
ercavi¿vai стг. Kai оЧ) aùv äp.a texvoij f| TaXaiva una cum liberie navigo, et ventorura vi projicior in
TîXéouaa, úito avápuv aTaCt'aj e¡í toútouí ái:of¡5i- hsec loca, navique noctu dissoluta, in naufragium
çEîia Toùç татоис, vuxtoç ttjî vr,oj 8iaXu6e£íT){, Incidimus. Morluis aulem omnibus, una ego infe-
vauoyii}» TOpíE7:¿aop.Ev. návTiov 8s Gavivrcov , i¡ ати- lix, magnis jaclata flucUbus, in saxum ejecia sum:
Xl]Ç Efu [ióvi] ûno açoipoû хирлтос р'етоаОгГза, èrcl in quo sedens, quia me nalos vivos reperiuram
натряс èp" (iiÇTjv • icf>' ijç хаОЕаОгГзо èXitlSi той та speiabam , in pelagus me non dejeci tum , cum
TÉxva ¡iE ÇtôvTa EÚpstv, el; töv ßu9ov epuxuTfy/ oùx et aniroum liabebam doloris fluclibus jam cbrium,
ЦрЛ* tote, Ste xbItíjv 4"JX*1V e^X0V T0'í ,'Íí Mwi¡c et hoc faceré facile poleram.
x'jpias'.v f)3r] p^(íe0u5(ji¿vt)v, xal itpäCai тойто sùite-
tüí +¡8uvápurjv.
LXXX V.DX^v EitstSt) 6p9poç »yeveto, p.EYaXa ßoäiaa, В LXXXY. Verum ubi illuxit, pluriinum damans
xal .yoepà xioxúouaa ■7iept£6Xera5p.rlv , Çtyrouaa twv et miserabiliter ejulans, circumspiciebam, quxrens
èpubv TaXainúptov ßpscuv tí vexpi очЬр.ата. 'EXe^- infelicium liberorum mcorum cadavera. Igitur mi
ffavTEç O'jv pis oi èmvujptot, xal Yu(tv4]v ISôvteî, sericordia ducli regionis illius honiines, et nudam
evsSu&av. Е1та xal töv ßuGov ávtipEÚvcov, та èp.à intuili, induerunt. Ac deinde maris profundum
Tíxva Çtjtoûvteç. 'EiceI 6e p.í) eupiaxov, тохрар.и9£ас scrulaii sunt, quxrentes nalos meos. El quia non
Xápiv Tivsç twv çiXoÇévcov Yuvaixuv rcpoJEXGouaai, inveniebant, nonnulla; hospitales inulieres conso-
8n¡Youvro èxajTi] та еаитг,с xaxà, iva tt^tüv íp.o£<.>v laudi mei gratia accesserunt , et sua singula; mala
5U{icopót, itapap.u9£a{ pipo; ev toïç ep.oïç EÛpotp.f enarrabant, ut similium calamilatc partem conso-
ó 6<j pis xal ptâXXov àXuitEt, xal ttjv фих*^ **l «Xeîov lalionis in mcis adversilalibus nanciscerer : quod
xarfÔis , yüvo"x¿iv xal uXXtuv axououaav aupço- cerle me inagis torquebat, animumque plus lacera
piî. Kal 6tj xal eIç Çsviav noXXuv pis îyeiv 4?">u- ba!, dum aliarum mulierum calainilates audirem.
aâiv, p.£a ti; t£>v Èvrau9a i:evtxpài TO>XXap4a3ap.ávT¡, Cseterum cum multae rae hospitio recipere cupe
e£ç то êau-TJi iX9eïv àvércstis xaTaYÚY"™» 6àpesi, rent, quaedam ejus loci paupercula , mulla vi adhi-
Xiôusa- xal yip ó èpioç <Ы]р, vaÓTijí 8e оито; ïjv, bita persuasit ut ad suum domicilium pergerem :
хата eáXaaaav TÍ9vnxs «Ы VEÓTEpoc uv xal Ц C Confide, dicens, etenim vir meus eral ipse nauta
àxîivou toXXôiv p.E àÇioOvriuV elç fapov eXBcIv, ецй in mari admodum juvenis obiit, alque ab eo tem
XtipEÚEtv eíX¿jit¡v, töv Ep.bv 5v8pa itoeouffa* Earai 6è pore, licet mullí rogarinl me ut nuptias contrahe-
xotvà f]u.ïv, a Scà xEipûv àp-çorepat TOpiÇeiv 6uvi- rem, ego viii mei desiderio, agere in viduitate ma-
¡leOa. Kal тайта p¿v ¿xeívt]. lui : erunt autera inter nos communia, quxcunque
manibus ambae poterimus comparare. Alque ipsa
bactenus.
LXXX VI. 'Еушог, iva рЛ| aoi p^xuva) TOÙçiitEp tou LXXXVI. Ego vero : Ne tibi sermonen) de his in
tou Хйуои?,чиуфхт1 sa Taúrfl 8iàTl]V çtXavSpîav. Où iîoXù Ion y и m prolraliam , cum ea habilavi, propter amo-
то ev рему, xal тт){ таХастаЬрои p.àv al x"P£î 'l**' rem quo maritum prosequebatur. Nee multuni
ûiA TUv 8tiYp.áT(i)V itapEÍGriaav, xal í¡ ûito8eçapivT] lempus intermedium fuit, quando et mese nianus,
¡iE айтт] yuvÎ ùnb itáOo-J« Tivbç 6Xt) uuv8EÔEÏ!ia, uxe- infelicis mulieris, morsibus debilítala; sunt, et ea
8iv «x£vi]toç tiA zt\<; oixta; eintrat. 'EtteI ouv 6 mulier qux me susceperat, morbo quodani tola oc
Tuv iraXai ywaixib4 ÏXeoî Щ 7iapiixp.asEV, ey¿> 8è cupai», fere iinmobilis domi jacuit. Quoniam ergo
xal <) xat' olxov, ар-сротЕрас irupipopaîi етоотц xs- ц misericordia mulierum, quœ olim commiseresce
Хрт)р.г9а, хавеСои.а[ vûv, ш; ópáj, èvtaûôa upoaai- bant, jara vigorem amisit, ac ego, el ilia clausa do
ToOja, xal <bv av £Unop<¡sw, xoivà noioup.¿vii xal Tfj mi, ambaj míseras ex xquo utimur; nunc, ut vides,
auvraXatTOüpti). Kal та pàv èp-i toûtov Ix£l ^ ТР*- hic sedeo stipem peteiis, et qux mihi suppediianlur,
irov. Aotitov " su p.!] xtoXû-JTiç tIjv ¿itairxiaiv tiXtj- communia fació cum illa pariter misera. Ас тех
poinai той Soûvai тб «pápp-axov, Зпшс xal tt¡ otjv- quidem res hoc modo se habent. Superes!, ut te non
oíxip 6avEÏv eTCtOupwúati, той 8o6ívtoí xoiVü>v<jS(i>, inhibeas ¡n complendo eo quod promisisti, daturum
aÙTf| те р-Етаихойста, tîjç Çojtjç таит7)с ваттоу аяаХ- te pbarmacum ; quo el cuín contubcinali, moriera
optante, quod dederis communicem, el ego su
máis, liar; vita cilius libérer.
LXXXVII. Тайта vi\( yuvaixoç eítoústic, 6 Штрос LX XXVII. Hxc dicente mullere, Petrus cogita-
VAIU.E LECTIONES.
** al. 6taÊÚ5059aí. *• al. insej1. ouv.

Í3» S. CLOIE.NTIS I ROM. VOM. OPERA DUBI4. 55¿
lion ¡bos Stare suspensus videbatur. Ego vero su- A йтЛХоу19(хшуЁггаа6а1Ц£Т£ыро;ШхЕ1. 'EY¿>8ser.itni;
Р'.м venions, et niagisiriim cum muliere colloquen- xal töv 6c8á<JxaXov tí) Yuvai5!^ xoivoaoôúuívo» ойты
tem ila nactus : Jamdudum , inquam , oberrans хатаХабшу, 'Ex таХХой ue irEptEpx<5[isvo;, EçTjV, è{fr
quaerebam te; et nunc quid faciendum est? Petrus "toviv xo\ та vOv, т£ 7to'.r|T¿ov ; 'О tî Штро; npoas-
autcm imperavit, ut prœccderem, ac in navi ex- ta|¿ ¡¿oí Tzpcntyayóvzi (xíveiv ir:\ той ítXoíou. Kai
spectarem. Et quia non licebat coutradicere ci qui етггебт) àvT£'.7teëv ovx-fy ойЧм XEXsuaayxt, то тгроз-
¡la praeceperat, quod fuerat jussum feci. At Petrus, Ta^flàv izoio'jv. 'Ü 8È Штро;' pixp3 tívi Oto^íi,
ut ipse mihi cuneta postea exposuit , suspicione <Ь; outój (xot тохута üirspov бье^зато, яаХХорЕмос
exigua in pectore putsalus, intcrrogabal mulierem, t4jv xapSíav, ЕтгиуОауЕТО vffi Yuvatx^í Xífuv Eine
dicens : Refer mihi, femina, genus et civitatem, at- jiot, yúvaí, то yevo; xa^ T*¡v t&iv, хЛ tuv texvwv
que etiam liherorum nomina, slalimque medica- 8t¡ та ¿vó;jia7a, xa\ ттара/рт^иа 5!5to¡x£ aoi i« cáp-
nientuin tibi tradam. Illa vero, qua: cogeretiir, ac ¡xaxov. 'H 8: рЧа£о|л£мт| pièv, xa\ eirsív ec/ ESiXov-
nollet quidem dicere, el tarnen pharmacum accipere <га, то cápfxaxov Se бцш? EçiEpivri Хабгёу, Ёзо?£зато
cuperet, id commenta est, ut pro alus diceret alia, ov:\ aXXiov eítcsTv ÏTEpa, xai ¿¡лйс aÙTïjv ¡aev 'Eçe-
simulque se Ephesiam esse pronuniiavil, virum Si-
s£av eîvai Êç-rjcre, xbv avSpa 8s SixsXbv , озаОти>с 8e
culum; similiter quoque irium puerorum nomina В xal twv Tpitbv ratt'Sow ^suj-e t¿ ¿уордта. Кя\ 4
commutavit. Tum Petrus, arbilralus earn verum Штро; o!t¡9sIc aùxfjv àlrfivjzw, Ot[xoi, Y'jvat, ст.зЬ,
dicere : Heu, mulier, inquit, existimaban! me ina- evó¡Ai£ov ЦЕ^аХцу Tivà'/apivTÎj зУцлгроу Äystv J)¡iipa,
gnam laetitiam hodierno die allaturum, suspicatus te йттоХабыу uí Tiva slvat, í¡; tí 7грау(1ато áxoúaac
quamdam esse, cujus res audivi, et probe novi. At illa áxpi6tüc enlnauet. 'H 8è eíjwpxtoE Xayouja" Д£оця£
¡uljiiravil eum, dicens : Oro te, refer mihi, quo sciam, зон, cíit¿ ¡aoí, îva £¡8¿> e¡ Iüti tic èv Y^val^v SXXl
utrum inier mulicres sil alia qusepiam rae infelicior. ¿OXtutápa èjxoû.
LXXXVHI. El Petrus, mentiri nesciens, et alio- LXXXVHI. Ka\ 6 n¿Tpo;üy£Ú8£ii6ai oux eî8ùî, xal
<;ui misericordia erga illam adduclus, quod verum SXXùJÇ ÚHO èXÉOUÇ TOÛ TÎOOÎ aUTÍ¡V êXx<5[*EV0Ç, TU aXr,9Eí
erat eeepit dicere :Est mihi quidam juvenis, о mu Xáy£iv ^рСато" 'Ejxoí тсс езт\ v£av!aç, & YÚvot, tuv ••
lier, sermonum ad cultura Dei speoiantium cupidus, ttjî Oso3£6s£aí ópsyájiEyoc Xóôiv ,l, 'Ptüjjwttiuv ú;táp-
et civis Romanus, ;qui mihi narravit quo modo, ХыутоХЕтцс, ôeriç (xot8iiiY£tTaí, яйс" катера te ëywv
cura haberet pairem, ac duos fralres geminos, ne xa\ àSsXtpoùi 80o 8í6'J[xouí, oú6¿va toûtojv ôp?. "Нтг
minem eorum videret. Nam maier, quemaduiodum, Yip ^'11Р> <î>î ó itaTijp, çTjffl, 8itjyeît<5 |xot, 5v£tpov
inquit, mihi commemorabat paler, viso insomnio. iSouaa, tî|î 'Pü)u.aítijv toSXecoç tiul xpovov tiv« k£;ísl
ex urbe Roma ad quoddam tempus una cum gémi- С j^àtuv 8i8ú(íojv oCpttjç t¿xvuv, ïva p-ij xaxiJiTEXEU-
nis suis nalis exivit, ne misera morte decederel; Tf]07) 6avaTto, xa\ iùv oîitoîç ехбаиа vûv ой/ £ûpi-
atque cum ill is egressa, nunc non invenilur : ejus о-хетш' ó Бе TaÛTijç (xàv àv^p, аОтой 8s нат^р, xaV
aulem vir, pater vero meus, is quoque ad quxren- аОтос £¡í àmÇfiTTiatv айт^с ахба?, oùSs oíto; " eO-
dam earn digressus, nee ipse inveniri potest. píoxETai.
LXXXIX. Ila cum Petrus dixisset, mulier, quae LXXXIX. Тайта той Пахрой eíkóvtoc, emarfjsaia
ad ca animum applicuerat, stupore exanimaia est. Tov vouv aUTOÏj •*, Оно ехпХ^ешс ат.е$и%&/ i¡ y\jvi\. 'О
Petrus autem, ut expergisceretur ipsara horialus, 8е Петрос v<¡9Etv «OtIjv itapaxEXEuaafiEVOc, Tí яота
quidnam esset quod paleretur inlerrogavii. At iartv 8 Italic, 8iE7cuv9áv£TO. 'H 84, waiiEp Èx ui8r,ç
ilia, quasi ex ebrielale se recolligens , cum os fri- àvEVEfxouaa, xai тЬ itpóewnov тр!фаоа- Ka\ ~ou
cuisset : El ubi est, inquit, ubi memoraius juvenis,? ídTiv, ¡Щ, яой " 6 6puUoú[i£voc VEavíac ; SuveIí 8È
Inielligens autem rem Petrus : Tu mihi die prius, 6 Патрос тЬ 8ра(*а, Etrí (tot où ярытоу, ïw 5Х-
inquit : aliler euim eura videre non poteris. Illa Xtoî fap ïSsîv тойтоу où 6'jvajat. 'H 8s стиЕибоияа,
vero festinans, ait : Ego sum adolescentis mater, 'Ey<5j, qpi¡o-\v, i) той ysayîaxou ¡A-fjTTip d[A, y.a\ KXf,-
ct nomen illi est Clemens. Quo Petrus audito : Is ¡лт)? aÙTtô 8vo¡ia. Kal 6 Штро? àxo'jaaç, AÙT<5{è(rtty",
ipse est, inquit, is ipse est; atque is erat, qui paulo EÎ7TEV, aùroç iiri- xal outoç ?jy ó T.pb (Atxpou npoa-
ante accessit, et mecum loculus est, quemque in sXOùy xa\ XaXijtiaî ¡j.oi, 8v xal aya[i¿V£iy àv тф иХоЕш
navi exspectare jussi. Tum illa ad Petri genua pro- •jtposÉ-aÇa. 'H 8s ирозтсЕстойза тш Патр(р, lîou
cidens, rogabat ut ad navem properaret. El Pelrus : о-теибЕ1У èîtt то 7iXotov. K.a\ ó D¿-poc , Eí ¡loe TTjpEic,
Si mihi, inquit, servas pacta, hoc quoque agim. EcpTj, тас cruvOTjxaç, xa\ тойто tîoiVjuoj. 'H 8è, Паута
lila autem respondit : Omnia faciam; tantum mihi icotw, (рт)з\, jx8voy (Jioi то техуоутб (jtovoYsvèç Yvwpwov,
liiiuin iinigeiviiuiu ostende : per eum quippe videre 88£jo) fàp 8t' айтой xa\ та 8úo р.ои та еутайба T£6vr¡-
mihi videbor el duos meos qui hie mortui sunt na хота xáxva óp?v. Ka\ ó Петрос • 'AXX' 5rav aùrov
tos. AcPetrus : Sed cum videbis eum, quieta mane, K¡T|c,_f¡9Úxaaov, ^¿xP'í *v T1s v^ffou ax6¿j¡xEV.
donee ex insula egressi fueriiuus.
VARLE LECTIONES.
al. тбу. *' al. Xóyov. "al. d)Ç. "о&тыс. "al. áaux^í et aùt^ç. "al. той àoriv. **dceslinai.
XC. AaEájjKvoí oîv t% xElF*>Ç otuxîjç à Шхро;, A XC. Tenens ergo illius inununi Pclrus, cam aj
l|Y'V ïtA xo tùoïov. 'Eyù) 8k £5wv x£'PaYwY°"vxa Tu navigium duxit. Quem ego videns nianu deilucere
valxa, ïyiXnaa. Kal itposeXDcbv, e£î xtpJjv aûxoû, mulierem, risi : et accedens, in honorem illius, pro
àvx' aùxoû xslP*Yü,Ye'v aO-i¡v en£cpií)¡jur¡v. Kai a;j.z ipso manu ducere earn volui. Et siinul atque tetigi
тф Зк}а<т9а£ це xrjj X£lP&í *ÛTÎj{, oXoXufjaaa <Ь{ u,<¡- manum ipsius, magno tanquam mater ulamore
тг|р uiâ, хаЛ iKpntXaxziaa , особра xax£<f£X£í (iE edito , meque complexa , vehementer me (ilium
■cov aùtf,ç uíáv. 'Еуш 8k xö npäyiia опер îjv ayvoibv, suum deosculata est. Ego autem, ignorans quidnam
¿>{ |icuvo|XJVT]v àjxE(jEi(iu.ï)v. ASSoOjuvoc 8k xal xbv rei esset, tanqnain insanicnlem rcpellcbam ; simul-
II¿Tpov, itixpíác inXiipoú¡ATjv. que reveriins Pelruin, plcnns étant amariludine.
XCI. '0 61 Шхрос, "Ea, çijelv.n KXîj. T£ y*P XCI. Tum Petrus : Sine, inquit, 0 Clemens. Quid
xal toisïç, оОхш xíjv as xsxoûsav àTOïEtoÊVOç ; "Еуш enim agis, ¡la repellcns cam qux te pepcrit? Id
8k xoûxo àxousaç, irep£8axpuç Y£Vfy£V°î> х°Л xaïa- cum. ego uuilib.sciii, miiltinii lacrymans, et matri
iteoro'JOTT) xîj xexoúotj itpojrsaùv, xaxeçtXouv. Kai qux se dejecerat accidens, osculabar. Nam stati.m
Yip 3t¡ia хф (5T)6^vaí ¡xo». xoûxo, ацибршс itwç хЬ еГ- 9>c id mihi dictum fuit, subobscure formant genitri-
ôo; àvîxaXo'Jjxijv. DoXXol p.kv ouv 8xôt ouvixpExov cis recolebam. Magna ert¡o hominum multitude
i—opr, jai ~.b 6aü(xa, xal r.izv/ auxol? cii отйцахос " concurrit ad videndum miraculum ; usque omnibus
t,v , Sraoç cMjp оихшс á|i¿XoYoc, xljv itpooraïxiv y»- in ore crut, quo modo adeo memorabilis vir mulie
vaïxa, дотара èauxoû àvEYvt&ptaEv. BovXouivot; ouv rem mendicam suam matrem recognovisset. Porro
■<jy.tV ŒÙV Tfj p.TjXpl tt¡c vfjaou èx6a£vEiv, i\ u.^jtijp , cupientihus nobis es insula cum matre exirc, dixit
"0 tixvav p.00 iro9stvov, eTtev, euXoY¿v ion suvxá- mater : Fili mi optatissime, xquum est, ut vale
ÇanOai xal xfl unoSsÇajiavtj " Yuvatxl, fjxtç itsvtxpi dicam mulieri qux me suscepit, quiP-que pauper et
o-jora.xalSXT) T.apsifAÎvrj.inl'rîjî olxCa; ipßnvzai. Kal tota paralytica, domi jacet. Quod audiens Petrus,
A Déxpoç àxoûaaç iOaújiaas, xal ** ixavxEç o£ itepte- eum ingenli.qux aderat multitudine, aJmiratus est
o-njxotsç " SyXoi xo xtjî Yv,va!Xó> cpívtijia **.Kal mulieris prudentiam ; statimque nonnullis prxcepit,
EjOítij; àxiXeuaë xi« itopsuBîjvai, xal xijv умчаХха ut irent, et mulierem in lectulo portarcni. Qua JI-
l-l xXivtjç xopiuai , ?¡c èvaxOsimiç ", xeoîjvat p.kv lata, jussit quidem poni lectum ; ipse vero сип«
ènixaxxEt xijv xXEvijv • aûxoç 8k uno xaïç 7:âvxuv ctis audientibus : Si, inquit, veritatis sum praeco,
àxoaïi, El àXTjOEÎa; хт[рчС ly¿}, l(fi\, èYEp9<jxo> èÇ- »urgat continuo sana, ad lutein eorum qui .aslant,
auTTJî ÛY'ljÇ, Etç xijv Ttûv TiapEaxibxiov 7tiaxtv, ?va ut cognoscant unutn esse Deum opilicem mundi.
Yvujiv Sxc e!ç ïorxi öeoj 6 xov x(5îu.ov itotijnaç. '0 Atque hxc quidem ¡Ile dixit, confestimque mulier
jiev ojv xaûxa eîtce • xal <) yuvt¡ eOOùç " uytijç àva- ex léelo surrexit sana, et procidit ad pedes Petri,
atàlcra xîjî xXîvtiî, xtô П£хр(р itpouaraaev ■ EÎxa xal ac postea familiärem et amicam deosculata, scisci-
■riiv ovWjth) xal 9¡Xt)v xaxaçiXêaea, èiruvOàvExo xi tabatur quidnam hoc esset. Illa vero totum ei nego-
efi] xoûxo. H 6è SXov aux^ xo itpâY|«t xoû àvaYvw- liuin recognitionis exposuit; et cuncti qui audie-
pisjAOÜ ßitjYijiaxo, xal oi àxoûjavxsç xaxETrXÍY»l'av. runt obstupefacti sunt. Tunc mater, hospilem mi-
Tirs í¡ u-ijxTjp xi)v Çsvo8(5xov íaBEÍuav парабй^шс rabiliter sanatam cerneus.rogavit, ipsa quoque me-
ISo'jora, TOtpExáXei xal auxíj Ospa~í!a? xuxeív. 'O delant acciperct. Petrus aulem, manu imposita, ip-
Шхро; 8à xt,v х£^Ра sixiöslc, xal auxl)v èôspaicsu- sam eliam си ravi t.
ocv.
XCI1. ET6' oDxwç ixspl euctEOEÍac SiaXexOel;, еп1 XCII. Et postea de pictale disscruit, atque iu
m xi).;'. Sé xal npoorOdf 'Q; Et xi; ßouXexat xaûxa fine addidit : Si quis hxc vult diligenter cognosce-
¡laOîîv àxpt6£ii, eíj 'Avxióxetav atfnxóp.Evoí, Ö7tou re, Anliochiam venial, ubi complures dies mauere
ixXefouç fijxipac ïxpiva ixapajjtévEtv •*, èxEÏ xaûxa xal stalui, et ibi discal ea. Si enim negotiations causa
jiavOavíxto. E¡ y¿P ^("îoptaç ïvexsv fl oxpaxEtaç, vel militix, relinquere domos solelis, et ad longos
otxtas,kxaxa).tu.i:ávsiv oESaxs, xal Elçjiaxpoùç àr.zl- D labores proficisci, an non xternx vitx gratia, vel
vat irfvoui ", aítüvíac Si x^P'v СЫЛ?> ouê 'P«ûv triura dierum iter aggredi in auiiuum inducelis? lia
f|(XEpUV 6S0V OtXEdOat ЯроОир-^ИЕтвЕ "; OÛX(uÇ £¡7C¿>V, locutus, sermoni flnem imposuit. Deiude auleui
xûiv X(5y<dv xaxéTtauaE. Msxà 64 xaûxa ey«" xfj ùy'*- ego, pnsiquam mulieri qux cúrala fuerat, coram
eÔEÎorfl Yuvaixl iitl âvxoî xoû 6xXou x'ÀiaÇ Sp^XH^î omni populo, mille drachmas ad vie tum dedi ; insu-
tiç xpoçàç &opï)<ia|iEVoç , £Îxa xal âpa9£[i£voç aù- perque bono ciiidain viro, civitatis primario, nui
xf,v àYaôu xtvl áv8pl itpáixw xîjç паХешс 6vxi, (jiúsEt sponie id cum. gaudio faceré proposuit, commeii-f
jiexà /1 r>i; xoûxo " ■npâxxc'.v 7cpoT)pr|(A¿v(u • Ëxi 8k xal davi earn : et prxterea aliis etiam multis, qux ma-'
aXXaic «oXXaïç àpYÛpta 8tavs£u.ai xaïç hoxe x^v tri quondam solatium prxbuerant, pccuniain dis
p.T)xépa napau.u9Tiiiau.ivatï- suxapiarVjo-ac xtf) Kupiq), tribuí : gratiis Deo aclis, Antaradum, cum maire,
VARI,*; LECTIONES.
m al. iiiser. us. al. àXXàxai. "al. ix£ptsaxtôx£ç. e0 al. àfabb-/ 9роутцха. " al. evEvOEÍe^í.
"deest in al. " al TCpiuivítv. " al. пахр£8а«. " al. хояоис. " al. тсровир.г)9^(1£19£ et icpoOyu.r(9<f
e.-e6at. •' al. xoúxtp,
535 S. CLEMENTIS 1 ROM- PONT. OPERA DUBIA. 55Г»
Pet о, cxterisque sodalibus enavigavi; alque ila aJ A б1еяХгиза eIç "AvrápaSov ap.a tî) (xtj xp\ xpt\ Штрм
хоЛ toïç Xoitoïç êtaipoiç • хоЛ oùtojç s¡{ $£víav шр-
hospiiium processings.
JlI)C7a¡JL£V.
XCIIl. M Cum aulem una essemus et sumpsisse- ХСШ. Tevopiáviüv 6è V¡¡xuv k%\ то aurb, хсЛ тро-
mus cibtim , rcslaretque adhuc aliquid temporis, çïjî |AetaXa6¿VT(i)V, tei4oy.ivr\<; éti ttjç wpaç, ïcp-îv
ego dixi Peiro: Humanitatis opus, domine mi Petre, lyió *ф Петру ФьХо^Эриж!!!; ÉpTfov, xipií ¡ion Пе
exercuit mater mea, qux hospilx mulieris recor тр:, f¡ e¡xt¡ тато£т)ХЕ [¿т)тг]р, tt,ç £jevo8óxou úra>p.vTr
dáis fiierit. Respondit Petrus : liane, о Clemens, o6êîaa Yuvatx*í- Как 6 Штрос атахрЕуото* TApá
veré existimas, humanitatis opus factum a génitrice Y£, ш KX<ju.T|, à).i)6ûî vsváp-ixaí çtXavBpioîtlaç Ep-
un, quando ci qux ipsam ex naufragio receperat fov n£noiT|X¿vai tíjv ce texoüsixv, xaô' 8 " t^v CtA
gratias rctulit ; an ut matri gratificarcris , hoc vouayiou aÙT+jv ino&Çauivriv ^¡леЕ^ато • f) ш; щ-
dixisli? Si enim non ut rem gratam (aceres, sed тр1 âpiÇ<5|X£voç тойто еГрт^хас ; Ei 6k (jlí¡ xapií¿H¿-
ut veritatem Ioquereriseflatus es, videris mihi igno voç, àXX' èç àXT]9suwv Iijîtjç, Éoixaç ¡aoi ayvoEtv т£
rare quxnam sit magnitude humanitatis, quae est тоте Ion tfiXavApuntiXi ^а^евос, fj tií kar'iv 4v£u
amor in quemlihet, quatenus hominem, et absque той çvistxuî ire£9ovroç <¡ про; oTov 6f¡ tote этору1),
iillo naiurali affeclu. Sed nec hospes qux matrem " xa0' 8 SvBpwroíí iortv. "AXX* ойбк f¡ §evo8óxo{ í) ir*
tuam ex naufragio suscepit, humana a me dicetur. vauavíou tí¡v " Texouaav uito6E|auivri , (píXávOptü-
Misericordia enim compressa, impulsa est ad bene то; 5v " пар' е|л<Л " XéyoiTO. Tito îp êXeo-j; xo-
faciendum mulieri naufragium passa;, natos lugenti, Xaa6£íaa ЕлепЕито " yzviabai Yuvatxoç ЕйЕр^ат«,
peregrinan, nuda.', destituía?, multuinque calamitates vauayii}) тартЕсоиа-г)?, T¿xva теуЭойат,;, $evt;ç, tu-
suas lamenlanli. lu lantis ergo adversitatibus ver jAVTiç, u,sp.ovojp.Evr,{, xat a9¿8pa tiA toïç аицсора!;
sautem, quis videns, non, eliam ex impiis, misera- óXocupojiávrií. 'Ev TOîa-jToeç oív aí>TÍ¡v аицсрорац
tus fuisset? Quare nequáquam humanitatis opus, oíiav TÍ{ oùx av iSíüV íXeíjo-eíe " xa\ tuv aa£6¿iv ;
nec mnlicr hospita erga eam peregisse videtur; "Поте оСтсш (fuXavOptowatí ïpY0V oîiSè f¡ £;£vo8(5x0í
sed ad benelicium mola fuisse misericordia ex plu- fiiví) TtcTTOitixuía т:рЬ; aÙTTjv çaivETai, àXX' ùto той
riniis adversis orta. Elenim parens tua, facultati- еттЧ jjiupíaií au(A<popats Шои тср&с EU£pY"£av xsxi-
bus abundans, et hospilam remunérala, non hu vi)p.¿vT). Как т^Р í 0£ tsxoûo-я ß£ou EÙ-op^jtiaîa xs\
manitatis, verum anions opus effecil. Mulla aulem TÍ)v |evo8<5x°v a¡i£iâ¡x¿vTj, où ciXavepwitíaí, àXXà
intercedit differentia ai.iorem inter el humanitatem : tpiXiaç È7:o£t)(iev Spfov. OoXXij 6s Siatpopà (tETa£jù çt-
quia amor quidem ex remuneralione est; humani- с Х£а« TS хаг <?Лачбршт:£ас- 8ri f¡ p.àv tfiXEa Ц á(ioi-
tas vero absque ulla naturali propensione hominem 6r\t Y¡v£Tai, ^ 9iXav6pb)i:!a 6e 4vsu той cpuíixíií
omneni, quatenus homo est, diligit, ac beneficiis ■nEÍBovroc, irávra &v9pwnov, xa98 Sv6pum¿? àert,
tpiXouaa EÙEpYETEÏ • e! (iêv ouv fj iXE'Tjcraffa ^voSáx0»
¡illicit, haque si ea hospes qux miseria est, etiam
hosles maie de ea méritos miserais, beneficio afli- аОтт), xo\ a8ixf¡javTaí ix^pobî èXEous« eùepyetsî,
ceret, humana essel-.sin vero propter quid arnica est ciXáv9pü>TOS áv еГг,- e¡ 6b 6i¿ti '» <f>£>.T) f¡ àx9pà ^
vel inimica; hxc arnica, alicujus rei qux causa sil, cíX-rj ToiaOTT, ", той tivoç а1т£ои cp£Xr¡ ls-йч f) t-/ßpb,
arnica est vel inimica, non aulem hominis. ой той àvBpcbiTOi).
ХС1У. Et ego respondi : Non ergo tibi videtur XCIV. Кауш aitsxpivá.uTjV Ой 5oxeî ooi ouv çi-
»sse humana, saltern hospes, qux in peregrinan] Xav9pa)itoç Ebat xâv <j ÇevoSoxoç, £¡Évr|v fyi ойх i\itl-
quam non noverat, beneficium conlulit? Tum Pe (гтато EÙEpyETÎjiiaaa ; Kal 8 Штрос- 'EX£Íip.ova jaIv
trus : Eam quidem misericordein appellare novi, o'jtÍ]v e[7ieïv 1лЕ<ттаи,а'., çiXav9ptoitov 8È ой toX¡íü
humanuni autem non auJco dicere , quandoquidem Xífsiv, &TE 8í) y.i\8l t^v TExoGuav tpiX¿T£xvov ¿тгб
uec matrein amantem liberorum : quippe qux a (bôlvcdV fàp хя1 àvaTpoçTJ; ailpytiv TziizzKrza.1' (ïiïzEp
partus doloribus et ab educatione ad diligendum Yàp 8 Epâiv йг:Ь t^ç ouvT¡9£ta{ xoXaxEÚETat, xat 6
compulsa sil. Quemadmodum enim qui cupidine in- D çfXoç йпо тг,с арлсб^с- ойтш ха\ 8 èXEÛv, йяЬ tïjî
flammalur, a consueludine mulcelur; et qui amu oup.œopa{. nXijv à-^yùç 8 àXEf,u,ojv тф 9tXav9p(I>it(¡)-
re prosequitur, a remuneralione: ila et qui mise- ÔTi Sveu той ti 9т)рЗза1 ха\ Xa6£lv, euepyeteïv rztl-
rclur, a calamilate. Altamen misericors humano ÖETaf ойтао 6e xo\ çiXav9pai7roç. Kàyto ànExpivi-
vicinus est : quoniam absque ullo quxstu ac mu HW 'ЕтЛ imlaiç o^v Ttpài&ai tpiXáv9pcüTO5c tiç e!v«
ñere, ad prxstandum beneficinm fertur; sed non- 8úvaTai; Ko\ 8 Петрос àitExpivaTo- 'Ens\ ópíi «
duin huraanus est. El ego dixi : Ob quas igitur yXix¿iaevov àxouaai, т£ ttot¿ èîti 9iXav9ptu^£aç Ipy/sv,
acliones humanus quis esse potest? Respondit Pe oùx 6xvf|S(i) Et7C£Ïv • <ptXâv9po)ô{ ÈXEÏvdî èoriy xal
trus : Quia video te cupidum audiendi, quodnam èx9poîç í¡(iáptüc xal EÜEp-j-ETixioj wpoacf£p<i(i£vo;.
sit humanitatis officium, non pigebil dicere. Hu "Ott 6e oûtojî !x£l' '*9<bç Sxoue. Tîjv 9iXav9pom'av
manus ¡Ile est, qui eliam erga inimicos placide ac èx 6'jo (xoi v8eî auYXEÏa9ai ¡íEpíiv • uv то ¡aev aiTrjí
VARIiE LECTIONES.
•• Clement., bom. xii, С. 25 etc. •' al. xot68 , al. xa9' 6rt èn(. AI. xœ98ti tí¡v ànô. " al. inser, «.
Tl dee.sl in al. " Пар' èjwî. L'nus liber пар' èu.ou, qui eliam катахка-ЛИаа exhibet , ubi xoXauOsîaa-
Сот. " al. TTETCtOîo. '* fiXátjTE.. " al. 6(' Stî, aL 6tiTi. '• al. xa'i Ы. ti Èx9pàf; cpíXrj, í| Toiaiiw)
èUTjjiodûvi], тЬ 8è ауащ itrrtv íj itpoc tov TcXtjaiov A muniílce se gerit. Quoil autera ita haboat, maiii-
tiXtitîov 6è áv6pw7t([) ècrrtv, ó ira; 4v9pto7ro{, oty Sri festo audi. Mihi cogita, bumanitatem ex duabus
ei« SvÖptüTtoc • Sv9pw-oç y^p int xa'i xaxoç xa\ 6 partibus constare ; quarum una quidem, misericor
àyaobi, xal ex9po{ xaV çEXoç. Xpí] ouv tov çîXavGpu- dia sit; altera vero, dilectio in proximum : proxi-
itîav àjxoûvra, u.iu,t¡t1]v elvai Oeoû, eûspystoûvra" mus autem homini est, quilibel ' homo , nedum
Й 6ixa!ouç те xaV àSExouç, tbç ateoç о 8ео{ iv тф unus bomo ; homo euim est, etiam malus, et bo
vjv xdapno tóv te IjXtov xal toùç uetoùç айтоО iräsi nus, bostis pariter ас amicus. Oportet ergo eura
rap¿xwv '». El 6è UXeiç ara9oùç jxev eùepYETEÎv, qui humanitatem colit, imilalorem Dei esse, et de
xaxoùç Se xoXaJeiv, xpixoû Epyov irpàïTsiv èirixei- justis atque injustis bene mereri ; sicut ipse Dens
pstç. in hoc mundo solem imbresque suos cunctis prae-
bet". Quod si vis bonis quidem benefacere, ma
los vero puniré, judiéis munus implere niteris.
XCV.Kàyd) l9T)vTApá y« xal ó Sthç лоте™* цаХ-
XCV. Et ego dixi : Igilur et Deus, qui tum judi
Xtov xpEveiv, шс 6i8a<jxeiç í¡(i.aí, ou çiXav9 ptoroSç cations est, ut nos doces, non est humanus?Ac
èTti (10) ; Kal ô Штрос- ToivavrEov Xéyetc. "Eirei8l] Petrus : Pugnantia loqueris. Nam quia judicat, bu-
T*P xpíveí, ciXáv9ptüitác еоте- çiXûiv yàp xal èXeùv " manus est : diligens enim ac miseratus injuria af-
toùç 1)8ixt¡uívou{, tijjuüpslxat toùç àSixûavraç. fectos, injuriam inferenles plectit. Et ego, Itaque,
Коуш ?9ï)v • Oiixoûv, tl x&fù> àyabobi u.ev еиеруетш, inquam, si ipse bonis benefacio, et injuriosos quia
toùç 84 aStxoùvraç xa9' 8 ávBptí>7TO\jí tiSíxTjijav Tt- injurii erga homines fueruiit castigo, humanus
(ibjpo'j(iai, ctXávSptüiiác et¡u. Kal 6 Штрос атахрЕ- sum. Et Petrus respondil : Si una cum prsenoiio-
vato • El |«-à той irpÓYvtoaiv Exeiv, ècpeïxa ooi xal i) ne concederetur tibi et judicandi poleslas, recte id
тou xpEvetv IÇouaEa, ¿рвш; av toûto è-oÎEtç' S; i y¿v faceros : per acceptai« quidem potestatem , con-
той z'ù.T^bii -ZT-) èÇoueiav, xaTa8ixá£tov oOç 6 Oebç demnans eos quos Deus creavit ; per prsenolionem
ео^рлоиру^ое' 8tà 8k t!¡v irpoyvioo-ev (11) агстаЕетшс vero inculpate in judicando, tum alios tanquain
èv тф xpEvetv, oQ; plv <î>î BtxaEouç 8ixatu>v, ouç 84 justos absolvens, tum alios taiiquam injustos dam-
ibç iêExouç xata8txaÇu)V. Коуш É9ï)v • 'Up9t5ç Sçtjç nans. Et ego dixi : Recte locutus es ас veré : fieri
xal àXTjOuç' à8ûvaxov yáp Ttva irpoyviosiv oùx ïxovr» enim nequil, utqui praenotione caret, judicet recte.
xplvetv ¿рвшс. 'Evtore yàp çaivovraE Ttveç àya9ol, Interdum quippe nonnulli videntur boni, qui illicit;»
aOéfxita xpûtpa eiairpatTÖu.svof eveot 84 àya9ol, clam perpétrant : nonnulli vero boni, hostium ca-
oirf> 8ca6oXïiç 1хЪ(шч xaxol ùiroXap.6av<5(Aevoi. -AXX' с lumnia mali esse creduntur. Sed et si quis pole-
ei xai той BaaavîÇeiv xa\ àvaxpivciv eÇoutxiav tiç ?xwv state lorquendi et qusestionem habendi prseditus
Stxáêt, 'у'Л1 oûtti>( Síjet tíónxwc to Stxaíoj; 6txa£eiv judicet, ñeque sic poterit omnino juste judicare :
ívtot yàp çovsîç 5vt£î, еТта tíj ßaiavouc отсеуеу- quidam enim, cum homicida: essent, postea qu:c-
x4vteç , àtpelOïiaav tbç аОшос Етеро! 6è náXiv aöuot stionis tormenta sustinentes, dimissi sunt, velul
Ttífyaw^zíi fàç potîavouç o¿x uro)|jie£vavTEç, xal innoxii; et alii rursus, qui innocentes erant, cum
ô:i toûto xaTdêuuáu.evot ¿auxüiv, ¿if аГтюс íxoXá- tormenta ferre non potuissent, ideoque contra se
овг(зау. menliti fuissent, tanquani rei affecti sunt supplicio.
XCVI. Ка\ ó Петрос, "Exet и£тр!ыс xal таит«, XCVI. Tum Petrus : Atque haec, inquit, módica
Içtj' т8 8е u.eïÇov axouoov. *Evíiov àv9pi!)7ttov à\iap- sunt ; audi vero majus quidpiam. Quando aliqui
Tavövrtdv ^ еЗ ираттйутшу , & (lev 2>v noioOaiv homines peccant, vel bene agunt ; eorum qua:
I8ca èaTiv aCiTÛv, i ci xa\ àXXorpia' Slxatov Si operantur, alia ipsorum propria sunt, alia etiam
íxatrrov ànl toîj IBiotç а;харт*,и,ат1 Ti¡iwp£?a9at, f¡ aliena : xquum vero est uiiumqucmque pro delictis
Ы\ Totí xaT0p9(úu.asiv àu.ot6f,ç àl-ioûo-Oar àôuva- propriis dare pcenas, aut pro recle factis premio
Tov 8é Ttvi кЩч itpoçf]T^ ¡jlóvij) itpó^viüJiv (12) ?x0VTl donari. Fieri autem non potest, ut quispiara, nisi
ûw5 Ttvoç Y£v(5[ieva et8¿vai uaçûiç, лоГа u.àv аитой D solus propheta,qui pra:notionem habet, ab aliquo
VARIiE LECTIONES.
"deest inal. "al. uapex«. '**Sic.|F. leg. ноте, Lat. vero aliquando loco tum. Ed. Pxtr. "Malth. v,45.
VARIORUM NOT^;.
(10) Où срМгОрыяос kort. Melius vertissei no cesse habet, sed tantum scire praeterita ; ñeque
sier : hominum amans, quam humanus, ambiguita- enim pcenas sumit de futuris flagitiis, sed de prse
tis vilandse causa. Sed ubique verba lectori adnu- lerilis. Igilur 7tp¿Yvü)aic, apud nunc scriptorem,
merat, non appendit. Vir doclus, qui ex ore Henr. est hoc loco Tiüv яротероу yeôvotuv "р/швц, seu
Vales» excepit versionem Hisioricorum ecclesiasti- cognitio eorum quse prius facta sunt ab iis, de qui-
corum, animadverterat virum summum interdum bus sententia fertur. An vero usquam alibi hsec vox
nimium a verbis abscedere, sed ipse minis adhe hoc signiiicatu occurrat, falnor me ignorare. Id.
rens perpetuo рарбарЕСец nee semper féliciter po (12} npójracir. Hic quoque hac voce significa -
testatem vocum Gracarum exprimit. Hoc obiter et lur таи/ YEvojiéviüv yvCisiç, ul sequenlia verba osten-
semel, quod sexcenties dici poiuit, bic adnotandum dunt; ncque enim cum prxvisione fuiuroruilt in
eensui. Ci.er. prophet is conjuncta fuit cognilio praterilorum ; iia
(H) Tifr яроргшаг. Hic vox тгроу^шис non est ut posterior e priore sequcietur. Cler.
prœHotio ; judex euim pixuossc delicia шйщце ne-
539 S. CLEMENTIS I ROM. TONT. OPERA DUBIA. 540
Resta cerlo sciât; quaenam quidem ejus propria A £i"iv fSla> noîa 6- oio< ÏIITl- к4^ г9Т** "ЕбоиМрт^
[juxOEÍv лш? tûv à8iXT)u,aîiov м, та Ц.ЕУ Йеа, та Й
sint, quxnam vero uon sint. Et ego, Vellera, in-
quani, audire, quo modo ex crimiuibus atia quï- áXXotpta. Kai 6 Пахро; jwc атахрСуато* 'O-KOpio?
dem sint propria, alia vero aliena. Et Petrus mihi fju.wv Чцной? Xptaxbí é Ytôç той веои Içr/ Ta
respondit : Dominus nosler Jesus Christus Filius arada èMelr SsT. Maxâpioç 6è, çr^l, Si" ob lpy,e-
Dei dixit : Oportet ut ventant bona. Battus autetn, ra¿(13). *Ojtolo)ç àrdpcri xal zà xaxà kXOeïv oùal
inquit, per quem veniunt. Similiter necesse est, ut ôè Si' оЪ ipxszm. Eî Sa 5tà xaxûy ïpxstai tixaxi,
eliam veniant mata : vœ autem Uli per quem ve xal Stà ауавйу а^лЬк epfpexae, nponîvat 8eî èxastio",
niunt*1. Porro si per malos veniunt mala, et per sirs àyaQbv íitpaêv, еГте çauXov, ïva xal tb eipTj-
bonos Lona inferuntur; inesse unicuique oportet, uiyoy into той IIv£'ju,aTOí' "Oç аяоо<Ь(тв1 Ышщ
sive Um um sive malum gesserit, ut et quod a Spi- xazà zà êpya avzov, аХт\вЬс ?j тсаутш; xal ava¡i-
l im dictum fuit : Qui redact unicuique secundum сЕХоуоу. üXí¡v àXXà тоу àpeTÎjç 5Xwç ayrii:oio'j¡iEvoy,
opera ejus ** , verum sit prorsus acindubium. "* Sed 6¿ov èatlv ç ó XptiTOî £Грт)хг, xal Toùç iyOpAi
tarnen qui virtutem omnino affectât, debet, quem- àytnzij- Etc p.fyi xal Ccnep айтйу EU-XEsflai, xal xoù{
admoJuni dixit Christus, inimicos quoque diligere; XoiSopoüvtaí eOXoyeîv, xal toIj етат)рЕа£оиае «да-
et prseterea pro illis orare, et conviciantibus bene- ¡¡ psív. Oútoj • *[àp àxpi6f,ç Eotai çûXa* тйу èvtoXuv,
dicere, et calumniantihus condonare ". Sic enim xal та ац-артУщата tAyzo. 8ià xy\ç еДс тоу кХг,з'.оу
diligens erit maudalorum custos ; atque venia
omnium peccatorum ob charitalem erga proxi-
inuiii accepta, e vita discedet.
XCVII. "His ego auditis : Multa, inquam, faceré XCVII. To'jtwv àxouiotç oíitoí, ПоХХа" pb r.pâ-~
possuinus : at inimicis benefacere, omnes eorum in TEtv" 8'JVttTOV, IçiJV ÈXOpOÙÇ 81 EÙEpYETEÎy, Г.ЛЯ1Ч
jurias tolerando , ut insit in humana natura, iin- oùt£5v úitotpÉpovra TTjv Eitfjpztav, oûx oîjiat Suvatov
possibile pulo. Tum Petrus respondit : Recle locu- ауОрытаЕа itposEÎvat фйаес Kai ó Штро;, 'Орвй;
ti i s es. Cum enim humanilas causa sit immortali- Ест,?, à-ïxpiya-o. 'AÔayaafaç yap aEtEa oui* f) çi-
talis, mullo constat. Nam si quis cerlo sibi persua- ХаувршпЕа, тоДХой 8£8orai» "Eày yàp яХ^росор^вт)
deal, inimicos, dum quos oderunt vexant ad tem- Ttç, Sri ol iyöpol izpbç xaipov xaxouxouytEç oûç ¡u-
pus, liberationis ab aeterno supplicio illis auclores aoujtv, aluivEou xoXaaswç ànaXXafîiç aÙTolî** aî'ioi
esse, eos lanquam benéficos amore complectelur. YEvovTat, <î)ç ЕйЕруетас aÙToùç ivairôousty. *АХХш;
Aliter autem nemo potest hoc maodatum perlicere, С 8^ iSúvatév Ttva тг,у ToiaÚT^v аутоХт;у хаторвшва!,
nisi valde Deura diligat, et in illius limore sit in- el [it¡ осабра t8v 6e8v àYot',t^,v sfyi ТФ toútou c¿6ij)
siilulus. Ail enim : ¡¡¡ilium sapiential, timor Dei '">. itat8aYfc)YOÚ(Ji£yoc. Фг,з\ yàp' 'АрхЬ coçplaç рсбос
Qui autem limore Dei imbutus fuerit, ad charita 6eov **. Ttji èxeîvou 8e с<56ш ато^еиобеСс ti;, £¡í
lem omnino perveniet , eodemque loco habehit afáitT|v tjÇei irávtojc, ха\ oütüij SÇei xal toy nXi)s(ov
proximum, quo seipsum.lsta postquam Petrus dixit, ûç êautav. Taûta той nétpou eîto5vtoç, êanapa; i»t-
vespera succedente, ad somnum.nos contulimus. xataXa6ouo-rjç, e!ç Dttvov Ètpi7tr,|jiEV.
XCVIII. •* Exorto autem mane, iugressus Pe XCVlll. "Орврои 8è Y£vopi¿vou »', еЕочыу ô Détpo;
trus, alt : Clemens cum maire, sua Maithidia et Ecpi)- 'О (хеу KXf[{iTjç u.età TTJc éauto'j p;tpoi Ma--
mea uxore simulin curru consideant. Pergenlibus OiS!aç, xal tTJç èjAÎjç ■j,uvatxoíi <*Р-а Ът& toû ¿XÍf*1'
àutem nobis per viam qua; Balanxas ducit, interro- toc xaOEÇedôiuijav. 'OpjJiiüVTiuv 8è <]¡xil)v т^у iri Ba
gavit me maler, quo modo juter ageret. Dixi ego : Xayaiaç •* 68oy, íi:ú0et6 jiou f¡ ¡AÍ¡t4P, itwí é яатг,р
Ad indagaiionem lui el geminorum liberorura Fau- SiiifEt. Kàyù í9T¡v 'Ел1 {í|TTia£v aou xal тшу 5tS-J-
stini el Fausliniani egressus, iucomperlus manet : (iwv uîuv, Фаиат£уои те xal ФамсттауоО èJiXOwv,
pulo autem eum raox obiisse ; vel enim incidiese in _ àyEUpEtoç цау£г oîjxat 6è таха xal -sXEUTTJaat autiy,
naufragium, vel in via cecidisse vel dolore exedenle f¡ vauayia тарстао-оута, i) èv ¿8w icfaXávta ", т) tr,-
tabem esse passum. Illa vero audiens, et in lacry- хе6оу( Xûmjç ¡лараацоу ínto¡j^£vavta *'. 'H 8s áxoú-
inas efiusa, ingemuit quidem, ac xgre hahuit : ve оааа xal àn£8axpuç yevouivi], sorávaCs piv xal Xu-
rum quod me invenissel, mullum de mœrore de- nijpu; eíxe" tf[ 8' èjxtj E'ipío-Et t8 t;oXù tïjç Xuirr,{
VARIEE LECTIONES
" al. add. fj xatop9ü)".áTü)v. B1 Mallh xviu; Luc. xvu. " al. add. то Г8«у. 83 Rom. И, в. * Ue-
ment. horn, xii, cap. 52. M Matth. v; Luc. vi. "• Clement., horn, xxi, с 33. " al. т' áXXa. al.
prxpon. etvat. •• al. oùtïjç. •• Prov. i . 7. »' al. xupíou. •* Clement, horn. хш. с I, etc., Recogii
I. vu, с. ¿3, ele. s,6iaYEVoiA¿vou, •» al. BaXavíaí. '* Quid si jyarívta. •• al. ûitojuïvai.
VARIORUM NOTiE.
(13) Ta àraûà еЛвеТг Ssï. Maxdpwç de, ¡xncl, nem Ebionitœ; quasi diceret: Ut dixit Chrism»
At' oï> tp%erai, etc. Vix crediderim, in exemplari oportere esse scandala : sic eliam oportet esse bona;
Ebionitico Malihaíi, ila lee tum. Verisimilius mihi et quemadmodum dixit : Vae scandalorum aucion ,
vidciur citarl hic textura loci, aul potius colleclio- ila et euge dicel rerum honarum auclori. Id.
ш CLEMENTINA. — EPITOME DE CESTIS S. PETRI. Б«
•парЕршвеГто. KaT»]Vcfi«a¡xEvo5vslc BaXavaía{"(14), A trahebal. Perveiiimus ergo lialanxas : et sequent!
xal xfi èwoOirt) e¡í IlaXTov" í¡XGo[i£v, xaxetBev eiç die Pallum iviinus, et inde Cabala; aliaque die
ГабзХа. Ti¡ 5k iiípj. xoti]v-'íi<ia[A£V eIî AaoSíxetav. Laodiceam dcvcuinius. Cum ecce ante portas oc-
Ral tôoù яр!) tuiv ôupiiv Ntxf¡TT){ te xal 'AxúXa; currunl nobis Nicetas et Aquila ; et osculati, du-
aiT^vrtüv \уХу, xal xaxaçiXfjaavTEÇ ÍJY0V е,Л T*lv cunt ad hospitium. Petrus autem pulcbram et nia-
Çevfav ". 'O 8k Штрос xeXijv xal [ieyóXtiv toíXiv £5ü)v, gnarn (¡vitalem videns : iEquum est, inquit, nos
"AÇlov, Içt) , ivcaüöa <¡|xepac f¡p.ac Tpo<i(X£Îvat. hic aliquot dies commorari : lieri enim polest, ut
A-jvaxov yàp kv ты itXf¡6ei, ха£ ttvaç eopeaBat itjj in tanta mullitudine quidam reperiantur Christi sorte
■roû Xpcsroû ¡Asp!5oç a|£ouç. 'O jiev ouv Nixf¡ti)í xal ac partibus digni. Cxlerum ISicetas et Aquila per-
'AxuXaç kiruvflavovTO' или, tîç av еГт) f) ÇévT] aüxij contabantur me, quxnam esset ¡IIa mulier entera.
TJvVj. Kàyù) Sçijv 'Ep.lj u.T¡xi)p, ^v 6ictYV(I>va( Ia01 ô Et ego dixi : Mater mea est, quam ut agnoscerem,
0eoj 8tà Штрои той KupEou (jlo'j коЧар^аато. Deus mihi per dominum meum Petrum concessit.
XC1X. Тайта (xou elwSvroî, <5 Патрос auto?; kv XC1X. Haïe poslquam dixi ; Petrus Ulis cuneta
xeçaXalw wivta кСевето, Заа те тара тт»? рл]тро{ summalim exposuil ; tum qua; ex matre audivisset,
axoüeeie, xal Зза 7tpór£pov тар' ¿(¿où p.a6oi, тар£ tum quae aniea ex me comperisset ; nimirum, de
■се той neicXacpivou ¿vsfpou тер! те тг)( iv т<1> ttXoíw somnio confíelo, de naufragio una cum liberis facto,
|хетаха1 T&v utüv vauaiflac, xal 5toi>ç Oarspov ó toi- et quemadmoduin postea pater ad invesligalionem
тгр ei; àvaÇ^TTt3iv -f,; yuvaixo; ха\ tûiv 6:S'jô)v UKoris atque geminorum ejus natorum profectus,
oÙTTjÇ rat£8tov кхба;, 4xpi Щ( бЕйро Siáiteivev 4-j"v- usque adhuc manseril ignolus, forlassis ipse quo-
oroç, xtvSúvb) Tu/iv xal aùzbi взХатт£ц> торите- que in maris discrimen delapsus.
С. Toútüív ойтш x£9aXaitüítT)í pÔévrwv йпо той C. His ita capitulalim a Pelro relatis, Nicetas et
Штрои, f> Nix<JTi}ç xal 'AxúXa; xatauXaîvreç* TApá Aquila stupore percussi dixeruni : Неге ас Domine
ye, Дезтата xal Kúpce t£>v airavruv, eTttov, 4Хт)6кс, omnium, verumne est quod narratur, an somnium?
f¡ ívetpoí kart тайта ; Kai 6 Штрос, El u.1] xoiu.¿- Et Petrus, Nisi dormimus, inquit, res ita habet. At
р.г6а, £915, ükrfili Tu^xivei. 0! 6k ßpaj(i) fietvavTEç, il Li paululum morali, ac velut cogitabundi : Nos,
xal ¿torce p knl auvvoiaç ifev¿(ievoí, 'Hjietç kapev Фзи- inquierunt, sumus Fauslinus et Faustinianus : aiquc
otîvoç xal Фauaтmavoç, êçaoav xal 4wapxî)ç, аой ab initio iu;u narralionis, alter alterum inspicieules,
SioXe-ppivou, àXXf,Xoiç а(1бХета>ут£{, iroXXà itepl ай- plurimum circa nos considerabamus nuin quae dice-
Ttûv xateeroxaCáfieOa, u.^ 4pa o¿x <i(Jiîv b\.a.fiçir^ та q bantur ad nos périmèrent ; reputantes, mulla siniilia
Xe-fó[ieva, XoftCoêvot 8rt iroXXi irap¿u,oia ^'veTai in vita contingere : quocirca et siluimus, cum cor
iv тф ß£v 8to xal еочсотаЬигу TtaXXáîevot та{ хар- nostrum palpitaret. Nunc vero in Une serinonis, vi
ííac. Прос 8к тб t¿Xoc vûv tójv XefOfi¿vb>v t6¿vrec, dentes ac probe scienles, quae a te dicta sunt, ad
xal YviSvre; axpi6<L;, Sri игр f¡)xív (¡uxfipti tí eíptj- nos pertincre, tunc nos declaravimus. Aique hoc
¡jtíva, тоте kauroù; avuiu.oXofû'auev. Kai тойто elndv- dicto, cum lacrymis properabant ad matrem , eam-
-.z;, (хетз Saxpúiuv í-íí-t^.Oov -f¡ (¿1)тр1, xal xot[Mi>- que dormienlem nacti, piolinus complecti volebant.
jiivr¡v eûpavreç, iteptiiXéxeîOai 1¡6r¡ e6oúXovro. 'O ík Sed Petrus prohibuit, dicens : Siniie me; ipse vos
ll£-poí kxióXusev aÙToùç, eítóv 'Еагате ji£r ayroç ad matrem adducam; ne forte multo gandió repente
ujiaí tt¡ (itiTpl кровауауш, u.fJTOi>ç ùnb tî^ç itoXXî^ç adveniente, in animi stuporem incidal ; uipote qua;
aiçvtSio'j XaP^?> xa^ e'î ^xoraaiv ïXOoi çpevuv, ôts etiam dormiat, spiritunique soinno habeal occupa-
îi; xal xoi[ia)[i£vti, xal то iweCjia ûitb той öirvou lum.
CI. "0(itj){ èitel xápov Izfz той öirvou, 8ieYep8eco-ji CI. Cxterum poslquam somiuiin ad salielaiem
tí¡ (1Т,тр1, 6 Hátpoí тар1 6eoae6e£aç aUTÍ) SiaXeÔel; cepit, ac experrecta est mater, Pclrus ad illam prius
rpörepov xal e¡TOÍv Tcvdisxeiv ae вёХы, -j-úvat, т^с D sermonem habuit de cultii Dei, ac dixit : Scire le
ти.--аолс T.itrzttúi Ti)v áxpC6eiav. "Eva fap öeov a¿- volo.mulicr, nostrxfidei disciplínalo ,00. Unum enini
6op¿v TÎiv itETWiTixora oupaváv тг xal yt¡v, xal 6v Deum colimus, effectorem cœli et lerrx, et hujus
¿pi; xöjp-ov xal toútou cuXáoaojxev tov vópiov, "ks,- quem vides mundi ; ejusque legem servamos, qux
piiôvra èv npwToiç aixov ffáoetv (i¿vov, xal ib aù- in primis coulinet, ipsum solum colenduni esse,
той áY'iíetv 8vo[xa, Tijiáv те t<>veîî xal ow^poveîv, sanclificandum nomen ejus, honorandos parentes,
ptouvraí aveitiX^TTttoi, xal Tpa7téïi)ç i9vixî){ уЛ\ (ieT- temperanter vivendum el inculpate ; nee mcnsani
í/stv, 5tà то axa9apT(uí aÙToùç itoXiTeúetieai. "Orav cum genlilibus communem habeudain, quod impu-
ft Tte!<Jtd¡ASv aÙToùç та t^ç aXTiÔetaç çpoveïv те xal ram vilam degant. Cum aulem eis uersuascriinus
УкМЖ LECTIONES.
" al. Baiavèaç. M al. HaXTav. »• al. otxlav. ,И 1. Rec. 1. x, с 47.
VARIORUM NOTJE.
(li) Baiaraluç, ele. De situ herum Syria» locorum vide qux collcgil Christoph. Cvllarius. Ceogr,
Am. lib. in, cap. al.Ci.fcn.
ИЗ 8. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. Sil
sentiré ас faceré ея quae ad verilalcm speclanl, A itwrtv, той lepoG pairríap-axoc aCwbaavrec èvtpiï
sacro baptismo in ter beata quadam nominis invo- ¡xaxapía xcvl à:rovou.as£a, xoxe 6^ aùxolç xal suv-
calione «is donato, tum óeinum una cum illis etiara auXtÍ<5¡uea '. 'Ета1 oü6' uv 7raxi]pfl (iTjiijp Tuy)(ávTi,
vescimur. Alioqui nee si pater sit, aut mater, aut 1) fuvi), fl xíxvov, i) абеХсЬс, ^ 4XXoç Tt{ èx çûaeioç
uxor, aut proles, aut fraler, aut quivis alius natu •tljv jxopfiív Ёхыу1 ouveatiäoSai айтф 6e(ux6v f;jxîv.
ral! aiiiorc charus, cum ipso cibum sumere licilum Шаге! уарбюсераутшсхойхо itoioG¡iev M*)ouvt>6ptv
est nobis. Hoc quippe prxscrtini ob (Idem agináis. flYÔTTj, гЬ jit] vüv auveaxiaaöaE <roi töv utov, Sxpiç
Ne igitur conturaeliam existimes, quod nunc tecum av * та aùxà f¡¡uv çpovjjç xai itotîjç. i
Alius cibum non capiat, usquequo tu cadem nobis-
cuin sentias et agas.
CII. His ilia auditis, ait : Quid ergo impedit bo- CII. 'И 6s àxoûeasa, ïçt)- T£ o3v xuXúet fie ¡rf¡-
die me baptizari ? quae et ante quam vidèrent te, eos (lepov paitTiueîivai ; "Hxiç xal тгро той ISetv ее, той;
qui dicuiitur esse dii aversata sum, per banc ratio - Xeyouívouc Oeoùî атгетхраст^ Хоу/юрф toioútij), Sri
cinalionem, quod cum mulla fere quolidie ipsis ¡in тоХХа sxeSiv xaô' <|¡i¿pav 6uoú«i (lot toutoiç, èv
molaren), inilii inadversis rebus non adfuerint. De xaîj avayxaij où 1хареэта9т|зау (toi. Hepl Se (lot-
stupro autem quid oportet inedicere? quandoqui- Х»£ас tí 8e£ pie xa\ Xèyetv ; бтак' uv oiiSe itXouxou-
dem nee divitem delicia? me ad boc pellexerint ; nee aav Tpuç<j (ie itpoç тойто -г^ат^аеу- oùSe ^ (lexà
subsecnta paupertas со venire me compulerit ; ul таита icevítt ènl хоОхо yz eXOeîv xaxr.váYxaosv, ixe
qua: pudicitiam velut maximum bonum capesse- 61] ttjÇ ашуроаищс ùç ¡¿ежихой xaXoû avxti»iou¡ie'-
rem ; cujus gratia et in tantam calamitatem deveni. vt¡c (low í¡c Svexa, xal etc ToaaúxTjv ?jX8ov itepirca-
Sed nee te arbitrer, domine mi Petre, ignorare, ffiv. "AXX* o06¿ oe otjiat, xúpií цои Пахре, ayvoeïv,
majorem cupiditatcm ex lajta fortuna oriri : unde írt Jj ixXetwv етабиц£а èÇ eCiOufiiuv -j-ívexaf 56ev
ego quae in secundis rebus temperate vixi, in affli- íyw èv e09u(i£e ашерроу^аааа, èv 8u50u¡i£? тсрЬ;
ctione me voluptalibus non dedo. Ñeque vero nunc f|8ovàç eauxfjV ойх èx6E8cD(it 'AXXi (iT¡8e vüv xaxo'j-
animuin шиши existimes aegritudiiie esse liberum, x£aç aixi¡XXáx6at vo(i£ar¡c (iov xt¡v фих*1у> T*lv 7tos^,í
qui aliquantum consolationis nactus est per de нарациОЕас xuxoïisav, 8ia xtjv KX^(ievxoç avaYvúpt-
mentis recognitionem. Succedens namque tristilia siv. "AvTenjepxo(i¿VT| fàp <¡ èx хшу 6úo (lou xéxvoiv
ex duobus liberie meis nata, boc qualecunque gau- àOu(i£a ', xal xljv iroeüí ájiaupoí xaPav- Aurat y*P
dium obscurat. Non cniin adeo nos contrisiat, eos <¡(iac oi xoaoüxov xb èv т^ воХааоГд toûxouç ч:арата>-
in mari male periisse, quam sine pietateerga Deum, ç Xtaôai, 5nov xal * ХШР^ TÍS e'í ®sov ейтебе1ас 61«-
tiua cum aniniis interiisse eorum corpora. Pater 4Oapîjvai (xexi ye tôiv tyvxûv adxoîç ха\ та ошцаха.
aulum corum, meusque marilus, quemadmodum per 'О 6è toúx«dv naxfjp, àp.bç ôà ailveuvoç, d)Ç ларз
Clemcnlem coniperi, ad quaerendum me ac libero» KXVjjievxoç l(Mieov, ètcî те xí¡v ap;í¡v xa\ xaiv u!â»v
progressus, lot aunis non comparut : prorsus vero Çîjttioiv ¿xfiàç, xouo'jxotç exemv àçav^ç èorf wáv-
et ipse obiit. Etenim miser, ob continenliam dilige- тш{ 6e xa\ aixoj етеХеих^ие. KaV ykp à хаХа!таоро?
bat me et eral amans liberorum : quare cunctis no- Оно cwçpoffûvïiç (is ауатаЪу, çiXdxexvoç ^v Ô6ev
bis, a se super omnia dileclis, orbatus senex, prx iravxiov ijjxtbv хшу ûirèp Tiávxa +(i,airri(xív<üv айхй
máximo dolore occubuil. OTifiTjesli ó T¿p<i)v, олЬ (isyÍ5tt)í à6u(i.£aç 6ta7K9{ó-
VT)xe.
CHI. Matrein vero li.fc locutam audientes liberi, CHI. Ttjç Se u.T)xpoç xaûxa Xiyoùar^ç àxouovxs; ol
non ainplius, secundum Petri admonilionem, se ■naïSej, oùxéxi xaxà xjjv xoû H¿xpou ixapatveeiv f;6û-
continere potucrunt : sed cxsurgenles, tum com- vavxo exéfeiv àXX' àvaaxavxeç TtepieiîXixovxo xdxe
pleulebanlur earn, et cum lacrymis deoscnlabantur. aùxî), xai 6âxpuoi * xaxeçiXouv. 'Etp' 4> 61] xal fj jif,-
Ob quod muter allonita , quid hoc sibi vellet,•'ргаз
— r» XTjp■ xaxaitXaTîïia, x£ BéXoi xoùxo elvai, u-itb èxaxi-
slupore juxla atque ignoratione rerum, interroga- u aeuij шотар ха\ àïvoiaç xuv yivopivwv, tipxbxa. Ka\
bat. Stalimque Petrus dixit : Advoca, о mulier, ó IHxpoç eùôoç, napáoxTjiov, <Ъ yúvaí, еГр^хе, yev-
forliler meutern tuani, ut nalis tuis fruaris jueunde. va£o){ tÍ/v voûv aou, шахе x£Jv atïiv îjSîojç àitoXaûjai
Hi unim sunt Fauslinus et Faustiiiiauus, quos aie- xéxvtüv. Ouxoi yap eiai Фаиахсуос xal Фаи<ту1ауо{,
bas in pelago obiisse, quosque dum luges, vilam ой{ ïXeyeç èv ßuOa> xeBvävai, xa'i wv то îtévôoç à6iu>-
tuam is luctus non vitalem efllciebat. Qui vero al xov èxiOet <so\) e TÍ]V Ço>tjv. Пшс 6è аитой ó (xèv Ntxi,-
ter eorum Nicelas. alter Aquila vocelur, ipsi auspi- ttjç, ó 6è 'AxúXaj xaXeîxai, aùxot xaXûç XeYÍxiiXJáv
cato dicaut et doceant. Ibec Petro »tícente, mater, те xai 6i6aax¿xiü3av. Taûxa xoû Пётрои el7«5vxoi i\
gaudio immodico repleta, propemodum et spirilu u.í¡xt]p àjiaxpou irXijaOeïaa xapá{, p-ixpoù âv àitoXe-
defecil : allanten recolligens se, ac velut sui compos Xoircet xal xijv îwo^jv àveveyxoûaa Si 5(хшс, xal
facta : Filii mei oplatissimi, inquit, lilii dulcissimi, woitep eauxíjc T y£voji¿vt¡, Téxva цои TcoOeivà, ест;,«
VARIEE LECTIONES.
• al. ouvaXtÇaiieOa. * al. prxpon. (i<j. * al. ßapu8up;(a. al. т<5. " al. oùv бахриоч. • al. c«.
T al. i<?' áayxTjc. al. lv èa'yxîj.
5*5 CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. 546
Texva тХихутата, TÍxva /capSía; xaûawvEç iîj; í|*J¡C« A fil ïî anlores cordis mei, dicile mihi quœnain vobi
tírattá jmh, Ttva 6i] та хата • tIjv xoXek4]v exeîvijv in illa sîeva node conligerint.
vJxTa ovp.6ávra up.îv.
* C1V. Kal 6 Nix<¡tt)c айтСха tov Xó-pv àvaXafiùv, CIV. Tum Nicetas, confestim resumpto sermone
oûtio; Ici)- 'H¡iTv, ш (lîJTep, ¿ç oloôa, той «Xoíou ita infít : Quando nobis, o mater, quemadmodum
хата ttjV vúxTa * 8ia£¡5ay¿vroc, SvSpsj tiveç lv тф seis, navigium пост disruptum est, homines qui
¡5и9ф XflsrEÚEtv où SsSotxoxEC, ^(í3í áveXófievot, xaí dam qui in mari pradas ацеге non verentur, cepe-
Ttvt ev9¿|ísvoi axácEt, ?тегга 8e xtóitatc gpcbfiEvoi, runt nos, et scaplne imposucrunt; posleaque remis
eîç TTjv ÍTpáriüVOí íjfov KatsápEtav xáxet açoSpa usi, duxerunt Caesaream Stralonis : alque ibi vehe
(TjvE)(o¡xévouí 4¡p.5c тф Xtp-ф, itpbç Sï xal 7tspt65EÎç menter fame cómpreseos, ut metu aflecti nihil prse-
ivïaç, ¡A<j т{ xal тсротетЕС xal tuv aUTOîç ой Soxoúv- ceps, quodque iis displiceret loqueremur; illi, no-
tü>v cfl):--çt.'j!i-.Oi, íxeTvoi та óv¿[*aTa 4¡p.ú>v ciajxcí- minibus nostris mutatis, in servilutcm misère ira-
i}<avTEí, e¡í 8ouXsfav àGXÎtoç 4ic¿Sovro. ruv+j íí тц diderunt. Porro mulier quxdam apud Judaeos pro-
í¡¡aoí 'Iov8aíot; яроо^Хито; аСк5Хоуо{ irávu, 6vop.a selyla, valde laudabilis, nomine Justa, cum nos
Чоизта (í)VT¡<rapiv7), èv tíxvwv есйХатте p-oipa, xal emisscl, habuil loco filiorum, omnibus. [tie Gra;cis
яает] êXXTjvtxîj t.mzIx цета 07гои8т)с 1\гтш.Ьгч-гч. В discîpliiiis studiose erudivit. Nos vero per xtatem
'H ¡ut; SE yivijjuvv. tf" fjXtxiaç ïu.çpovEi, xal -f,v facti prudentes, el religionem amavimus, et litteris
6pT¡sx£Íav tjâTTÎjuafiEv, xal та ttjç iratSEÎaç èçtXoirov^- gnaviter operam dedimus ; ut cum reliquis genlibus
ffajjLîv, опт; яро; tí Xoitoï ïGvi] 8taXEY¿fisvoi, Шу- disputantes, eas possemus de errore arguere '•.
XEtv айта тер1 uXivîjî 8uvaT(ï>i е-цшулч, f|xpt6i!>(jap.sv Perdidicimus eliam philosophorum decreta, maxime
8è ха\ та çtXosoçiuv, è$aipéxu>; та авЕштата. A¿y qiK« a pietate in Deum alienissima sunt : Epicuri,
84) та 'Ewxoúpou xal Пй£рЧо\ю;, iva xal jjw&Xov inquaiu, el Pyrrbonis; quo cl magis possemus con
avasxE'jáÊiv 8uvú>iiE9a. futare.
CV. Sípwvt 8¿ Ttvt Maytü oxe8ov Y^váfievoi eúvrpo- CV. Cxtcrum una cum Simone quodam Mago
çot, iptXía; обф а-aTTjO^vaí ^8i) èxtv6uv£Uop.sv. educati, ralione amiciliae, in fraudem fere inducti
"0¡íoí; тайта, дотер, èm xatpou aot àxpi6éarEpov fuimuä. Verum isla tibi, mater, in tempore diligen-
IxTtefjïETat. ШЛцч (liXXouffiv fjpiv агсатаа9а1 Cita той tius exponenlur. Sed cum deeipiendi csseinus per
líjMüvoí, èTaîpo; tiç той xuptou í¡(uliv Патрон Zax- Simonem, laiuiliaris quidam doinini noslri Petri,
Х«о; XEyáp^vo;, írpoiiT¡xá[iEvo{ èvouOéTâE до ouvOí- Zacchseus dictus, accédons monuit ne mago assen-
oOat тш jxâytfj- ènEXGovTi 8è тф Штрср Ttpoa^faYEv, q tireinur, Petroque advenienli obtulil, ut nos plene
£-ы{ i,y-&i 1:Хт)росор^оас Tt£t<rji те pi t£>v tí¡ Oïoœi alque certo qua; spectant ad cultum Dei doceret.
OEÍa StaçEpôvrwv. Alb xal aï, p-TjTEp, EUx<5p.£0a, tbç Quare etiam le oramus, mater, ut quse nos consc-
f((iEtj xaxT,£;tü)Oi)¡jtóv àYaOtiv, toútiov xal aùTl)v ул- culi sumusbona, illa et tu percipias; quo conimtiui
taaxEÎv, 6rajJî xoivûiv aXûv xal трат:е^т)^ 8uvt]9û>(UV gale ac. mensa uti possiinus. La igitur causa est,
{i£TaXa6e(V. Лйтт, ouv estlv i¡ а1тЕа, St' f,v àvap-ijcç propter quam nos in mari periisse existimasti.
т;л5? èv ту) ОаХанат) TEUvävai ".
CVI. Тайга той ФаизтЕуои EÎnavTOÇ, í¡ p-^Trjp CVI. IIucc cum Faustinus proloculus iuissei,
^jubv 1гроо£л£а£ тф Петре;), 8£0¡x¿vt) xal àÇtoûsa, mater nostra procidit coram Peu o, rogans el obse
ôîtuî aÙT^jv te xal xt¡v £¿evo8¿xov айт^с [1£тате(хфа- cra ns, uli se suamque hospilem accersitam, ba
pivoç РаятСэт) • "Iva, çt)îtI, (м^бЕрЛа Ttç S(iotpo; íj(i¿- ptizare! : Ut, inquit, ex quo natos nieos reeepi,
pa Y^v1)'tai) 4ç' íí xa £p.auTT¡í án¿Xa6ov T¿xva, nullus dies excludatur, in quo cum ¡is non siimpscriin
хав* t)v av où auvEoriaGE^v айто!{ ". Kai f¡pAv 6s cibum. Cumque nos eadem qua; mater compreca-
та ôftota Tjj р.т)тр1 ouvix£Teu¿vt(ov, ô П£трос £<¡>t¡ • remur, Petrus ait : Quid pulalis , unus ego iiiimi-
Tí оГеоое, (iivoç èfù) 4aitXaYXV¿C elixt, 5ti p.i) ßoOXo- sericors sum, quod imlim vos cum maire vesn a
pa; ff4V£3Ttaô^vat йр.5{ xfj p-TjTpl, o^jjupov paTtri- D vesci, hodie earn bapiizans ? Minime vero. Sed
oaç aùrf,v " ; Ой ¡ièv ouv. 'AXXà xSv p.íav <¡pipav oportet, ut ipsa, ante quam bapiizclur, saltern uno
тр8 той ¡$aim<j8T)vai vTjOTEUaaí aÙTf(v Seï- Ый " die jejnnci : quandoquidem et nonnulla pro se ló
xat Ttva «тер saurai ес9ё^5«о ^ r^P" т*Ха Y*P enla est mater : quod si non esset, mullís diebus
si (jL+i тойто, itoXXûv f¡p.£p¿üv aÙTijv aYvtaöijvat earn necesse fuissct expiari.
ви».
CVII. Tïpopivtp o3v p.ot, tí 4ра xal cp9EYÍap.¿vT) CVII. Interroganli ergo mihi, quidnam ca lóen
Ttjv itíurtv aÛTTJç èÇaçTjvev ", 6 Патpoç íctj "• 'Атго- la, fidem suam indicasset, Pelrus respondit : Si; 111-
Xprj xal (iávov aUTTiç f) ijt'iustç той aup.6awrtoGf,- cit dunlaxat illius postulalio de hospita et bendita,
VARIZE LECTIONES.
(дета, • al. inser. èxEi'vi}v vel TaÚTTjv. " Recogn. I vin , c. 7. " al. add. tote , iv
" al. ui) uyvEU-taeEÏaat aùxoîi- тайта
vop.tÎET£ tyto, ¡jtávof. ** al. deest in al.
vat íSit. '• Káyw Etitov eí-c fjjxív, tív*
típOÍYÍeTo Xoyov.oç tíjv. " Deesl in al.
ш S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA RUBIA. 518
ul secum bapiizarctur. Ncquc enim id dilectae sua; A vat oútíj t*¡v ÇsvoSoxov xal EUepyertv '*. Oùx âv Si
tradi postulasset, nisi prius crga bapiismum tan тойто t?¡ отй айтгц 7to6ou¡jl¿vi] SoOïjvat '• t¡C£ou, el
quam erga magnum donum fuisset affecta. Quare Lii) rcporEpov aÛTtj StîTëOT) d>ç èirl ¡хеуаХт] t?¡ toö
ego mutins damnare non dubito ; quod cum ipsi ßortisptOTOi SiopEçi *°. "09ev èyw toXXíov l/w хата-«
baplizati fuerint, et profitcantur se credere, nihil ytvúaxEtv ", ¿пот' 5v aùrol ßairrtaGavTEC xal та-
faciant dignum lide, ncquc cos quosdiligunl (uxo- OTEÚetv SuflXoyouvTEc ", u.7¡5ev áCiov tcíuíeüjí notûiat,
rcs, inquam, et filins, atque amicos) ad hoc exhor- jxT)Sè oOç ауатошл, Хеуш 81] yuvatxaí iau-£jv xal
tentur. Nam si credercnl, vilain xlernam cum bo utoùç аца xal ctXou;, sic тойто Tcporpairovrat. Eí yip
nis operibus in bapiismo a Deo donari , plane eos itEmarEÚxaat Çuitrv alúvtov aùv Ipyoïç xaÀoï; Supst-
quos diligcrent, ad ilium suscipiendum hortareniur. e6ai tov Oeov " ènl тф ßairt(3(iaTi, iravrtoj av xal
Quando denique eos vident xgrolarc, aul in mortis oûç " Штатам irpostpáítovro {ia7ma6T¡vai. 'Ei:£Í »'
viam abduci, aut alia molesta suslinere, gemunt, Tt 6f¡7corE voaouvraç opwvrEç, jj àTrafojxEvouç Tt¡v
ac ducuntur commiseralione. Ita si crederent, èrcl Ôavatov ", f) 4XXa Ttvà xa*E,la îtaaxovraî, oSû-
ignem perpeluuin mañero eos qui Reum non co- povrat xal " xaxeXeoûcriv. Оитшс et *• етатаатЕи-
lunt, non cessarent muñere, vol super illis plorare XEtaav altóvtov itup ireptjiEVEtv toùjtov 6eov |¿í¡ aé"-
et graviter doleré, dum cos cernunt non habere íi- ° 6ovTaj, oùx av iitaoaavTO vo-jôetouvteç, ij xal àrat-
dem. Atque nunc hospitam evoealam interrogabo, Boüvtai opuvTEÇ, SaxpúovTsj èic" aUTOtî xaV xaXEralç
num legem nostram vclit amplecti : et ita consc- ¿SuvtbjAEvoi. Kal ta " vuv tîjv £jevo$¿x<>v «¿UAj<aç
quenter quae oportet faciemus. Mater autem vcslra, dvaxptvû eI tov v(5(jlov f)¡iu>v a-yaTcäv aipsítai* xaV
quoniam prout decet iidelem, in baptisma anima oûtwç ахоХоибшс a SeI -pi^-pi-v. "H 6è (iTjT^p uuiov
te est, ante baptismuin jejunel uno die. èirEtStj iturtâiî StaxEiTai rapl той ралт£аиато{, vt¡-
атЕиаатш íniípav ,0 яротой ßairr£au.aTOi.
С VIII. At illa jurabat, se duobus superioribus ("Л1П. 'H Sa &U.VUE Súo luv StîXeoyiwv f(;ji:p(")v
dielius, dum narrât mulieri recognilionis eventum, tt) yuvatxl " SiTjTouu.ivT] та хата tov àva-p/iiipi-
pra; multo gaudio eibum non cepissc ; nisi pridie <j¡xov, йяб iroXXí)í xsP*?» ^роф^С [**1 |AETaXa6sîv **,
duniaxal paulum aquoe. Cui juramento el uxor Pe i) "/Okç U.ÓVOV ßpax^°i йбато^. Maprupf(a£t " те ты
tri testimonium prxbuit, dicens, veré earn nihil 5pxt¡> xal f¡ Yuv^l Петром léyousa, wç aXtjOui oùx
gustasse. Et Aquila ait : Nihil ergo impedit, earn, è-j-E'JaaTo. Kai ô 'AxúXa; I9T] • Oùxoûv oùSêv xtoXúst
domine mi, hodierno die baptizan. Tum Petrus : aírtíjv **, ш xúpté (лои, tJ]V "o^jxEpov ßaTtriffö^vai.
At hoc, non est baptismi jejunium ; quandoquidem « Ка\ о RaTpoç- 'AXX' ойх ïuri тойто ут1т:г!а ßanri
пес propierea factum est. Et Fauslinianus : Sed (ти.ато{ *', ínt\ (itiSÈ ít' айто *' тойто ylôvs. Ка\
fortasse Heus volens inatrem nostram ne uno qui- ó *• Фачтцщачбс *•• "lowç o5v ó Bibç pouXS(iEvoç
(U'iii post recognilionem die a nostra mensa sepa f|uÄv tíjv р.т)тера, u.T¡8£u.tav ц£та tov avafviüpi-
ra ri, hoc jejunium prsestruxit. Sicul enim in igno- a¡ibv f¡u.¿pav tt,ç f)[«T¿pac" yniapíav. тра-íÍTjí **,
ralione servavil pudicitiam, id quod vcritatem de 7ipo(oxová¡jn)(iE TÍ¡v VTjffTEÍav. 'üí yàp iaa)cp¿vr,TEV
cet far.iens , iia el nunc Deus forte providit, earn èv ayvoia, то 7tp¿itov tj¡ ¿XtêE» И iroiâaaa • oûti»)
ante uiiuin diem, in ignoranlia jejunare, pro vero xat vûv 6 6еЬ; (ato; tpxovoûEV aÙTrjv 7cpb ¡itäi èv
bapiismo ; ut a primo die quo nos agnovit, nobis- àvvota vrjSTEÛaat, ûitàp той аХ^войс [¡аптЬцатос,
cum posset eliam salem scu cibuin percipere. tv' àîtb itptonjç i)\iépa.i той yviapiaan tîôf, (ХЕтаХа-
6eIv aùv t,u.tv xal àXiiv 6'jvt,8e£t].
CIX. Tum Petrus : Ne nos, inquit, vincat mali- CIX. Kal о Патрос' Mí) ■(¡¡ла;", ïtpt), vixáTtü íj
tia, prsetextum nacta Providenliam et malris amo- xaxia Tipóipamv EÜpousa tíjv itpóvotav xat tíjv *k ttjç
rem ; sed potius vos, et ego vobiscum, hodie in texoutqç aropY^v ** • àXXà (lâXXov ú(íeic, хаусо eùv
jt'junio perinaneamus, et eras baplizabitur. Hunc in ù(itv StajXEÍvdjjxEV tIjv а^цлгроу ev vt¡arE£jt *', xat aC-
inodum locutus est Petrus, cunclique oralioni q piov ßa^rtaBijaETat. Ойтш; Icpirj Натро;, xal ot toîv-
assensi sumus ". Mullo autem maturius quam teç тф Xáyy auvíuSoxí¡aau.iv ". "OpepttbrEpov бе
quotidie solebat, Petrus experreclus, ad nos in- яоХХф той хав1 íjuipav 6 Патро? 6tuitvtaeE\í, EÍa-
gressus est, quos somno excitavit, ac dixit :Fau- íjei TtpS; ^¡xäi, xat Stavaar^Baj, Фаизт1уо(, eÍtce**,
VARLE LECTIOxNES.
" al. aÛTl]v ttíJ CevoSoyu xat EuEpT¿Tt8t. "al. napexaXei. "al. ovitJittj той раттг£зи.ато; проат^ХОЕ 5w-
p£ä. " xaTayivwaxio. »* al. XeyovTEc. •* Deest in al. '»al. аллспЕрбЕтш? ou?. " al. add. ¿XX' èpcï tiî
uLtuv* àyantuaiv aiiToùî xal tppov-ííoua'v aÙTUv. Тойто EUrjÔéj iartv. 'Et:î£. "al. Oavdttp. " al. IXîouaiv.
•* al. nEmarsúxEtaav. "al. ibç it*p\ ая£атыч óSuvtbasvof t^v хат' aÙTtôv xíXaatv niiiXtipocoptjuivot.
Kai та. " al. inser. xàv ¡x£av. " al. inser. Петрои vel tí ^vooiSxíp. " al. add. ^виу^втр. " al. Eptap-
T'JpEt. ,l al. aUTÍjv paimaOTivai. *• al. tí). •* al. 3p.fi. " l)eestinal. " ФаиатГчо;. "al. add.
ó.T.zY.rÁ4z-'j. *• aLvíoptaai. Duo mss. x^piaat. Сот. *' al. ^ерлч tt¡c f¡|itüv entYvtóaEo);
av TT¡c èntYvtoaEo); x^P'50"
хшР'5а1 T*ÍC
Т^С
-patóítjc. »« al. Tri« аХт|вЕ1«ч. **al. оиДс. *» al. f). » al. агор apy\. *• al. vijoteûovteî. *' al. add.
oùôi tj*¿pa
"íi |Л: -г, 1лЛл TÏjç eí¡¡«'pov ^'(lipaç entTÍ]5Etóc iaTtv eiç тЬ'раят^ря. Kál ои.шс oOtiü -fEváiOai ol itávTEc ev>-
Euôoxf;aaii£v. *" Clement, nom. xiv , с. 1, etc. Rec. 1. vu, с 38, et 1. vin, с 1 , etc. »• al. èÇjrviaa^
ÏÇTJ.
ыэ CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. &W
xal Фа-j—'.viavèi; 5ца KXf¡u,£vxi ¡xc-rà twv oixsfuv A stinus el Fauslinianus, unaque Clemens, cum sins
axoXouOTjaá-tijaáv \ioi, откос èv axEêivû тт|с 6a- me sequantur, ut venientes ad oblectum maris lo
Xáaarjc тйтор yEvajisvoi ", та той Ватгт£аи,ато{ а^Е- cum, baplismi ritus peragamus.
6láTO>(i£V.
СХ. *Е«\ tov aíyiaXov oúv fEvouivtuv ijjjiäiv *', xal CX. Cum igitur fuimus in Tutore, inter saxa
цетаСи тл-çd-) tivwv yaXijvou xal хабарой ~.',-'¡-j qiixdam, quœ tranquillum et mundum locum ргге-
eúítoptjffivtiijv , eöaiTviaEv aurrjv eIçto Bvou,a той bebnnt, baplizavit earn in nomine PatrU, et Filii,
Ilaipóí xal той Tiou xa'i той áfíou ГЬгицато{. et Spiritus sancli. Nos aiitem, et quolquot nobis-
*H¡xítc 8e " xal aùv Í|¡jiív oaoi irapûav, twv fuvat- cum aderant, m и lierи m gratia secessimus. Postea
xióv x^piv úitexiopîajisv. "EiteiTa ó Штрос tíc fu- Petrus mulieres, ob muliiiudinem, pramisit, ut
valxac Sea tov ï/Xov 7гроа7:£и.фе St' аХХт^ ¿бой è-l per alteram viam irent ad bospitium ; jussitque nos
t1¡v çcviav èXôeïv ", u/votç Èx -uv àvSpuv f¡|üv uuv- solos ex viris malrcm casque comilari. Venientes
eîvai Tij ".»ytpl xal Tavratç èYx£Ê'jT"iJL£VOîi "E^- ergo ad diversorium, et prastolantes adventum
6<5vT£j ouv ** èrl ttjv £;v!av, xal ava¡i¿vovT£c aù- illius, colloquebamur invicem. Post sat inultas
tbv " àçixiaOai, àXXfjXoi.; б^Хг-т/ацеОа ,e. Metí ¡xa- vero boras Petrus regressus, accepil panem, grallas
vàj ¿1 йрас ó Штро£ eXôùv, xal áprov Xa6ùv, eu- В egit, benedixit, consecravit, fiegit, et matri primum
Xapwrtjuac, е-Лоу^иас, áftáiaí, xXâaaî, tí¡ (iTyrpl dedit, ac post cam nobis ejus flliis. Atque ita cum
»cpuiTov еяабшхг ", xal цета toúitjv, lju,îv toïî ea comedimus, Deumque cibi Iargitorem laudibus
utoîî '*• Kal ойтыс ab~f¡ auv£i5Tiá0t¡¡ji£v ", xal tov proseculi sumus.
Sioovra Tpo^íjv 0eov EÙXoyfiaaiiEV.
CXI. Tote Xoreov ó Штро?, tov 8xXov е!<геХг,Хи- CXI. Turn dcinceps Petrus, ingressum populura
6->та ES¿)V, xa6£o-aç аитос, xal *• f¡u.ac 6e 7:apaxa0- videns, cum ipse consedissct, nosque jussisscl as-
£30T,vat xEXs-Jîaç, oçtjeîto t£vi Щц ърогЛр^ас sidere, docebal qua ralione nobis post baptisinura
f¡¡iaí «тАтой ßairriauÄTOc, adro« ßpaSuva; è-TJXOe. prxmissis, ipse tarde rediisset. Causam vero banc
Tf¡v Se ai-fav IXefEv " ebat TOiaÚTTjv "Ajia тф esse dicebat. Simul atque vos, inquit, a me dii-
(¡■¡lie, cT¡olv, алоттт^а! ■* или, féptav tiç siiv/jei " cessistis, senex quidam curiosus venit, occultans
cKfUpYOí , xXÍTTTtuv èauTov •*, xal BouX¿|aevoc se, atque volcns cerneré nee ipse cerní : aunque
¿säv •', aÙTbi ui¡ ópáiOai • xal itpoxaTaaxorofjeaç nos prius observasse! , sicul ipse postea fassus
ijxäi, «Ьс aÜTOí ûsTspov ¿щоХбу^ае, ттрос то ¡Sîïv т£ est, ut videret quidnam in olitecto loco positi agc-
SV Xal KpáTTOlfXEV EtÇ TOV OXE7EEIVOV T¿7ÍOV YÍVÍU.E- rcmus, clam exiit, et secutus est. Postea in oppor-
voi, Xá9oa èx6àç, f¡xoXoúfl7¡(iEV. ЕТта •• lv Eixaípip Inno loco me conveniens, ас salutans, dixit : Jam-
■z'-.io " |xot mposEX6a)v xal 7tpo<iaYopEU<iac 1ут\ • 'Ex diu te sequens, et alloqui cupiens, verebar nc nie
ttoXXo'j o"ot àxoXo'jûôJv xal ctuvtuxeîv èBëXtov **. fjooú- tanquam curiosum iegre ferres : nunc aulem qux
u.t¡v, ¡xîtiüc iíi{ it£pt¿pYu ¡xoi x*X£íty¡vtií • vuv 6Ï .та mihi vera videntur, si vis, profero. Et ego respon
ôoxoûvra èjxol àXi)8f„ \еуы, el ßouXet. Kàyto àrs- dí : Eloquere nobis quod tibi videtur esse bonuni ;
xptváitTjV Ле^е <¡|xív 6ii£p oot 6oxeî xaXov EÎvai, et laudabimus te, licet revera quod dixeris, boniim
xal ai»&5(5¡xEei se, xäv тф 8vri u,l¡ xaXbv t¡ tí Xey¿- non fuerit ; quoniam prudenti consilio, rem qux
¡isvov, еяг£ тар àYaôt) npoaipiseí тЬ fioxouv ¡rot xa tibi visa est bona, volueris proloqui.
Xov eîîteïv ^Ô^X^daç.
CXII. Kal 6 f¿pedv той X¿y£iv ^рСато oû-toç • ва- CXII. Tum senex ila effari coepit : Vidi vis,
Хавтд ùjiaî XeXou¡i¿vouc eIç tov anixpucov tót:ov postquam in mari lavissetis, ad occultiim locum sc-
Oroxíi>p'í¡o'avTaí lówv, itposEXOojv, XáOpa хатЕахо- cessissc ; adii, clam speculalus sum quidnam in
kouv то t¡ Iv àv xpucí¡ •• тгра-ToiTE. Kal ÈTTîtSf, sù- abdilo ageretis : cuniquc vos orantes aspexissem,
•/o|iivouí eïSov, ÙTZtyiwprftti, xal èXs^daç" ûfiâç secessi ; et vestri misertus, exspeetavi, ut persua-
áv¿[i£tva, oitiüí " Tzelatu (лт) àTtaxâaOat" oüte y¿P d derem ne fallamini. Ñeque enim Deus est, ne<|ue
Beoí éjtív, oúte Tpívoia- àXXà vevesei та 7:ávTa Providentia : sed genesi cuneta subjacent ; quem-
¿zöxEtTat, ¿i iyù) èç' oTç it£-ov8a 7tíitXnpo9(5p7i(xac, admodum ex iis qua; mihi acciderunt, plene per-
¿xpiCuv ex тгоХХой то \LâOi\yta. Mi] ojv àitartô ■ еГте suasus sum , jampridem matbesim diligenler edo-
fàp еО/Г), еГте " xal u.i), та èx vf[Ç уе.чеаеь>; naÖEtv ctus. Ne ergo Tallaris : sive enim preceris, sive non,
Äv Éôtí '*. Ai yap eux«' £¡ eSúvavró Tt, 1) то eu ea quae onus portendii, necessario accident tibi.
iwiEîv, аОтос 4v iv toïç xpEÍTTomv ^nrjv. Kal vuv Nam si preces possent aliquid, aut bona opera,
el u,i] aï à-i-ï t¡ nsvi/pá u.ou аитт] :iOf(-, oOx 4m- ipse inter primores essem. Ac nunc, nisi te decipit
VARLE LECTIONES.
"iXWvTEÇ, pairrEiai aù-ijv SuvtiBujaev. DXîjv Èirl tuv at^taXibv yevouívwv. *' deest in al. "al. ol 48гХ-
toiItcüv f. х- xal 4XXoi TtvÈ{ üitsx- " al. XEXsúiaí àvôpuv te p¿voic*)u.Iv а. т. |x.xalxaî; ай-aïç yuvatCiv.
.. ла1-е1<' " al.eXeelv. " al. бчХф^Ьа.. "deest in al. "al. add. aornç. »luec desuní in al.
al. xaOíJUelí xa£. " deestin al. •• deest in al. »»al. JuvEiofc: Ергаттс. •> al. ¿аито/, тгрохат.
J» al. BojX<(ievoí 4pwv. " al. ¿beX8óvreí- *Ьа. •' deest in al. "' al. OeXiuv. " al. xoucpaiw eíjííví;«.
al. iUbaoi Se. " al. inser. àÇiovut гроаои.М.иа«. '» deest in al. " al. avá^xt^v íxei;. '
S. C1.EMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 552
Ьаьс paupercula mea veslis, diclis nieis non diffi- д ит^зе-.с оТсХе^ы. "Ev таЛХд Bíou готе &v EÙGijvîa'*,
des. Cum olim in magna prosperítale vitó versarer, ■noXXà xal Osotç I6uov, xal 6sop.¿voií tiapsíôv xal
multa tum dus immolabam, luin egenis largiebar : Бркос eux¿¡xsvóí T£ xa^ EÙaEOtJv, tt¡v кекрырелл^у
aitamen dum oro, ас pie vivo, falum non polui èxçufetv où 8eíúvr|(iai '*. Kàycb тгро; oùtdv ■ Kal
cffugere. Atque cgo ad illutn : El quxnam ssini, TÍva '* èarlv Si TiETOvSac ; 'О 8k ànsxpÊvato • Oùx
qux tibi conligerunt ? Ule vero respondil : Non àvayxt) " цт Xéyeiv vOv.fatoí Sk, ктЛ t£Xei áxoúin¡,
necesse est ut nunc dicam : forte autcm in ünc au- tíjte uv iyù>, xal TÎviov, iv tzoIclk; рЧои таритазЕл
dies, quisnam ogo cum sim, et ex quibus natus, yéyovo. Nûv 8k 8ri Y£v¿<iet та 7:óv-a ùroSxEtTai, n¡-
in quales incurrerim vitó calamitalcs. Scd nunc azziç aot TrapaaxEtv ßouXojiai ".
quod omnia subjiciantur gcnilurx, volo tibi pro-
ferre argumenta.
СХШ. El ego dixi : Si genesi cuneta subsuiu, СМИ. Ka^w ÏçtjV E¡ Y£v¿5£t га ттаута ùitûxEt-
boeque ¡ta esse persuasum habes; tecum pugnan- Toi, xal тоуб' o'jTioí ï^£lv " «s«Xi¡pocópT)ffei,e;aux^
tia cogitas et consulis. Etenim si contra natale ne Tavovxíavod)vauu.6o'jX£Úst,-. E¡ (jlsv yip ratpà yévítsw
sentiré quidem possumus, cur frustra laboras, id où SuvaTOv où6k то (jpovEÍv, т£ цатаютсоуЕ^ aujxëou-
B Xsüo>v '• f¡(itv, 3 Y&vf,ac!jQai *•* :távTwc aSúvaTOv " ,
nobis consulendo, quod fieri omnino nequit? Quin
etiam si nativitas subsistit , noli in eo navare ope- *AXX' Sti ¡aí¡v si Y¿veaic üij>¿itt(xe, ц<] o-toü8e iceíftetv
ram, ut persuadeas mibi, ne colam asliorum Do í¡ú u.f] aißsiv xov Tuiv aixptov" Дефкотг^, -ou Oé-
Xovtoç xal ¡xí] yevaiOat •*, yzyeaüa: aSuvaxov ■ öeI
minum, qui el si veut non fieri aliquid, fieri non
Yap ** ötv то ûiroxEt(A6vov тф ■¡¡Youp.évw lœiÛEjOat
potest ; semppr enim quod subest ci, quod prxest
iváYx1v ^Xot- То uivroi toù{ vojuCouivouc Geo-jç
ac ducil, parcat necesse babel. Certe venerari eos
<i¿6eiv, Ysvasetoç àittxpoxoOsT]{, ntottrov àaxiv. Oùte
qui dii pulantur, genesi dominante, superfluum est.
Yàp rcapà то Boxoûv tí) r.Eírpio¡i£Vfl "• ti vfycxat,
Neqtic enim praeter id quod fato placet, quidquam
fit; neque ipsi quidpiam faceré possunt, qui uni oüte aÜTOÍ ti ttoieIv Súvavxai, Tfl хабоХои aùrtùv ôro-
versal! genesi sux sinl subject!. xeíjíevoi YEvádEi '*.
CXIV. Hxc cum inter nos loqueremtir, ingens CXIV. Totaux« itpoç aXXí¡Xouc Xeyóvtojv ^¡ubv,
dominum multitude ingrcssa est ; ad quam Petrus itoXùî a7ieiaTJX8EV " 8xXo{* xal Петра; eïç aùxov
irnGkityas ítpr¡ ' 'Ey¿) e8 xal xb èpov çûXov, ex яро-
respiciens, dixit : Ego el genus meum, accepimus
a majoribus cullum Dei, el prxceplum babemns Y¿vojv Beöv oá6eív ítapsiXiicÓTEí '», xaV itapáYYEXinx
ne orlui confidamus , astrologie» inquam discipli- ç 1хочте« " ï«v<oet tt^ KpooavExsiv, фтцх\ " 5*] тй xtji
nx : ideirco ad earn animum non applicui. Quarc aiTpoXoYÍoí (xaSûaxi. Дьа toûto ха\ où itpoaítrxov.
astrologix non sum perilus : quorum mucin peri- *06ev ádxpeXoYÍaí p.ev oùx е[ц\ EjnrEtpoí- uv 8¿
tiain babeo, ea exponam. Aio quippe, per Dei pro eljii, u<priYÍ¡50|iai ". Фт;р.\ y^P 8t' хата ®£0" ЯР°"
vidential» administran omnia , et unumquemque voiav SioixEÏTiit та 7cavxa, xal ïxaorroç upoç а ярат-
secundum ea qux fecit, prxmium vel supplicium TEi, Tijjitiç f¡ хоХааЕшг T£Ú£;£Tat. ЕГте Sk vüv, ЕГта"
esse nacturum. Sive aulem nunc, sive et poslbac, xal «58 Ц, oùSév [loi Sionflpii' icXl)v 3ri 7rávrtoí ато-
nihil mea interest : nisi quod omnino unusquisque XaÚ3£i схаатос tLv Ï7:pa£;£v. 'H 8г àw5S£t$ti той (ítj
EÍvaí уече.т.4, ЕатЬ outt¡ • Тшч TcapEüTtÓTtüv eCtiç
fructum eorum qux gesseril percipiet. Demonstra
tio autem, non esse genesim, bxc est : Ex astan- dtpOaX¡Mbv M kaxipqtai, ^ тато^ршцаут^ Êxst ** T^lv
jfEîpa»', i) xw^0V*T *Pa T^v 1Г<^а> 4 £fsp^v ti «Epi
tibus, si quis oculis sitorbatus, aut manuni babcat
mulilatam, aut pedem claudum, aut in corpore то ой(ха " laTpotî où 8EpaitEu8^vat SuvajJievov où8î
aliquid aliud, quod a mediéis curari non possit, aorpoX¿YOW» fcral (JLri8£ az0 т°у махрой aïuvoç xot-
neque ab astrologis , quoniam nee ab omni sxculo oûxov ti y^Y0VEV> eT^ T0U ®e0" 8£,*i8e\ç ratpiÇtuT^v
tale quid contigit , cgo, Deum precatus, remedium 6epara!av ".Toutou 6e, (bj àytb 911", Y£Vo(xévou '
prxstabo. Ea vero re. quemadmodum aio, facta, D oùx ajwpxávouetv ot tov irávTa 8т)и.юиру^о-аута öe8-j
nonneerraniqui in cunctorum opilicem Deum ma- tiXaaciuxoOvTEi ; Ka\ 6 Y^pojv àTiExpivaxo- Шаащ-
\ARI/E IJECTIONES.
'*а1.терюиаса. "al. oùx t,8'jví¡er)v. "al. Içtjv TÍva. "deestiil al. "al nXT¡pocpopt]8tivaí os 8íXoj.
"9 al. lytov. "al. evavTÍa. M" al. Ysviieo1- " »l. *8úvaTÓv ieriv. "al. xal tüv aaxápwv. "al. ad.
ti. " deest in al. *• deest in al. •• Post Y£veiiEt, addilur in cod. 804 , ex Clemeniworum xiv, i :
Ei y¿ve<j({ àoTiv, àvr£xsiToi то (atj itpUTOv apxetv ij ÙTOXEisBat où SúvaTai то 4yívvtitov eb; àYEVvr.xov, еаитой
, ÉtfT¡v ■ 'Eyw. " al. lîapEiXtiçwç. " al. ixov- .. ,. .,-,..•-.

tt)ç хата укчга^ Ыкп-^щг^ àvaiXEuaÇEiv où 6úva¡iat, ßouXojxat SXX(|) трбтм amkifci, öxi x. те. Í. та
7tpáY[iaxa. "3 al. deestin al. "*al. oc8aX}ióv. "al. xuXXjjv tí¡v xsïpa éxei. *« ai. íxot- ,*' deest in al.
•* al. 8 UTO>arpotpí)V irp8; facrtv itáXiv oùx exec, xal uavroç iajjiaTixoO èâYY^P1^0? èxtoç èariv 8v oùôi
àTrpoXovoi ¡áaaiojai èroiYYÈXXovTae im ¡xtj 6è àroi. " al. taaiv. ш al. ôtote èx yeveïeojç xaTOpötosiv т4
TOioùxov oùiÎTWTê Xa6£tv ^виу^вц. ToJ-ou où-w YEvo|x¿you.
5153 CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. 5.-.1
jutv fâp è<m, то X¿y£iv YEvéusi ùiroxeïjOai tí závxa, A ledicta et blaspliemias conjiciunl? Rcspondit seiiex :
xàyùt1 icpoj aùxoV Kal itávu. E¡ yàp * xal lîâaai Scilicet, id est malcdicla conferrc, dicerc genilune
a! Ttüv ávOpúraov áp.apr£ai xal àaiGuou xal así/.- subjici universa? Tum ego ad eum : Omnino est.
Yïiai Ц àarspaiv , di; si) çijç , y'vovtoi ■ то tí toüí Nam si omnes hominum errores, et impielates, et
аотарас тайга * toieIv ùtto 6eou тетахта1 ', ívs juáv- impudicitiae, ex stellie,qucmadmodum lu ais, oriuii-
ttov /aXemóv атготгХгитсхо^ Y^VÜJV"al » °" wávttav tur; ut autem ca fanant slellac, a Dco constilutum
áiiap-ríai * 7:ávTüjc apa xal e£í aù-ov avatfípovTat fuit, quo cunclorum flagiliorum effectrices sint;
töv t$¡v fávíutv ev8¿vra ° toïç äarpoij. omnium certe delicia ad eum omnino referuntur,
qui in asiris posuerit genesim.
CXV. Kali yipiüv 8- 'AXt¡Qu>í' Eçt)ç- àXXà nasTj CXV. ' Et senes : Verum ais ; sed omni lux in-
cou tf) anapa6XT¡TW anoSEÍjEt <¡ è[iT| èfiTtoSiÇst suv- comparabili demonstration mea obstat conscien-
EÍ5r,7ií. 'Еуш Y^P àffrpoXaYOî uv, xal 'Рырщу иры- tia. Ego enini, qui astrologus sum, et Komas pri-
tov oixf|jai '*, Eita 9iXiwOeîç Tivt lïpbî y¿vo*c 6vts mum b.'ibitavi, postea amicus (actus cujusdam qui
Kafoapo;, айтой « xal ttjç aujx6!ou ttjv yîvesiv ll erat ex genere Caesaris, viri illiiis uxorisque ejus
àxpi6<I»i t|mevau,T¡v, xal laropâac ахоХойвсос tàç genituram probe ea Hui ; cumque viderim, res pi out
irpáÊí; ата>теХ£<гб££аа? " aúxuv xtj y^vígei, Xoyoiç В ferebat eorum genesis, evenisse, solis verbis a le
(livoiç " oùx Ехш 00t ireKIesOai. THv yàp tyjç y£v-"
nequeo persuaderi. Erat enim onus mulieris posi
<jso>î aitoïç u то Stattete, noiouv (xoi/áSa; , tSiaiv tura, quae efflceret adulteras, ainorc servorum
Se'JXiov epú>7aí, xa\ ítíí Çsvrjî èv OSaxt GvTjaxoujaç • suorum captas, et peregre in aqua pereuntes : quod
б xal " ойты ylyoviv. 'EpasÔeîaa y^P тай ISÍou et i ta conligit. Nam quae servum suum deperirct,
SoúXou, xal töv iJ/¿yov 9¿p£'v où 8uvau.évT) , (puYovaa nee fcrre posset opprobrium , solum fuga vei tens,
èv " àXXo6a7^5, xal xoîttjç айтф xoivcuvf¡<ja<ia , хата et cum со concumbens, in mari periit.
CiXaiaav SiEtpOapi] ".
CXV1. KáY¿) au£xpivá(iT¡v '* • Kal тгшс " apa Y'- CXVI. Ego respondí : Et quonam modo seis,
vûtxîiç 8ti V¡ çuYOÛoa , етс' аХХо8а7гт|с yevouívij xov ilium fugienlem , el in alieno solo posilam servo
ôoîXov Ьр\рг, xal Y^p.aa« етЕХЕйтцге ; Kal ó fiptav nupsisse. ac interiisse post nuptias? Atque senex:
"AffçaXuî oî8a ràXvfiri, oùj( Stt Syrittev, ¿тп5т£ où8è Certo novi , rêvera non quod nupserit, cum nee
ten ^pa iv'vtüdxov • àXXi р.£та xí¡v èx£ÎVT]{ " атгаХ- amore captain esse scirem : verum postquam ilia
XaYÍ¡v ó àSsXçoç той àvSpoç аОтт^с, itávra (jiot та ¿iscessit, frater viri ejus omnem mihi illius amo-
ха-ci tov aÜTtjc ïpana birfí+pwzo, xa\ ùç iejxvoç uv, q rem enarravil; quod ipse, qui sanctus et honestus
Sie Й] xai абсХсЬс, oùx ебоиХ^вц ¡AiâEvat Tf,v xoîtt,v. erat, utpote etiam fraler, noluerit lorum maculare;
Kal iîuç ßouXojiivTi , xa\ a!6ou¡jiávT) " rtáXiv aùrov t£ et quo modo volens, ac nu sus ipsum atque dede-
xa\ tov tpÓYov ■*! tiXaiva ■ oùx tint, fip aÙTÎjv p;¿p.(J/a- cus verila, illa infelix (non euim licitum est queri
e8at , Sri èx yzviasiaî тайта xal iïa<j)(£tv " xal de ea, quoniam ex natali haec cum faceré tum
itottïv V*Yx^»e'C0 ' ov£ipov 6^Е AX-rjerj , eïte tyzu5r\ perpeti cogpbalur), soniniiim flnxerit ; verumne an
iitXasarooùxïx^XÎYS'v- 'EXeye Y*P aùx^v £¡pT,x¿vat, falsum, non babeo dicere. Aicbat siquidem ipsam
ort 8vap aùxî ttç èmoràç " 4x£Xeu(I£v '* еСаитт;{ dixisse quod in soumis quidam sibi aslitit, qui
ojia -r£xvot{ vf[f *■ 'Pa)jxa£wv Èxfi^vai toXeio; " • 4 8s cam jiissit cum liberis illico urbe Roma excederé :
áví¡p aií)j£<i6ai Taútrjv " oùv toîç uíoíí 3Tt£Ú8ti)v, aù- at vir illani cum litüsincolumem evadere satagens,
т!ха îtai8Ei>6Ti50(i£vouç aù-oùç eIç tàj 'AS^vaç èÇt- confeslim eos erudiendos Alhenas misil cum ma
П£{хфе aùv JH¡Tp\ xai êoûXoiç • тр£тоу 8è uiiv £ywv ire ei servis; lertium vero (ilium retinuit apiid se,
та^р' ¿аитф", wç 8т) той /pïj(MiT£<iavTo; iv óvEÍpi¡j" quia qui per somnium cdideral oraculuni, cum eo
euvEtvai aÙTU *• етптрафаутос. ПоХХои irapEXTjXu- manere permiserat. Multo aulem elapso tempore,
Wtoî xpóvoj ", ш; oùx ÉXa6s Yp<üíAp.aTa пар' aÙTÏjç, ut ab ea Hueras non accepil, cumque saepe Alhe
aÙToO itoXXaxiç т:£(хфаутос eîç *A0í¡vac, èp.à rapa- nas inisisset; assumpio me, qui ci omnium essem
XaCi'jv ¿i lïavrtov aÙT<J> YVílsí<í»TaTov 8vra , гтй чту conjunclissimus ac fidissimus, ad quacrendam illani
4<JTT¡5tv aùr^ç епорЕивт). ПоХХа ¡lev ouv aÙTtô xal profectus est. Mullos equidem cum ipso in pere-
хата t$)v àito8T)[x£av euv¿xa¡ivov " 7:ро8и[лш{, ¡ii- grinalione labores alacriier luli, memor quod in
uvt,¡jlívoí ÔTi тт,с i:áXai aÙTOÛ £U8aí¡xov£ac xotvoivöv prisca sua felicitate me omnium habuisset socium,
lie Tcávrtov '* elycv , ùnsp itâvTaç aÙToû ¡ae toùî ac supra omnes amicos dilcxissel. Itaque Roma
VARIEE LECTIÜNES.
• al. Í7i£xptvá¡iT¡v. 'al. deest ni al. *' Y'vovra;- oi 8è аатгргс -аита. fc al. ETáYTjTav. » al. ацар;£а1
clç. « al. 6évTa tv. T Clement., nom. xiv , с 6, etc. Recogn., I. ix, с. 32ч, etc. "al. add. àraxpivaTo.
• al. inser. |x¿Ya- " üeesl ln a'- " deest in al. " ai. inser. ipyy, soi X(5y<ji TtEÎOEïoai où8uva|jiat.
** al. jaîvov. " al. aÙTTi?. '* al. deest in al. " al. u.i] çipouia, 9uYoûaa aùv aÙTÛ, èv. " al. орлеана,
xai xotviü'^saua aÙTw, ОаХааят) Sis^Bipi]. " al. deest in al. "al. deest in al. "al. aÙTÎji. •' al. deesl
in al. " al. komïv xal iti;rx£'.v. " al. ù; Sri èv ópá¡xaTi èrista; tiç. ,k il. pr;epon. (w£. " al. "zty.
"al. irfXiv. "al. auíf)v. " al. ït/î тар' aùttô. *' al. xax',6vap. ** al. aùrtv aùxio. « al. 84
XpJwj 8[£X04vtoç. " al. d'jváxi'jLov. "al. tívtidí.
Patrol. Gr. Il 18
,585 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 5Г*
continuo solvimos, sicque in has SyriíC partes de- A c>£Xouí ayaraov. Kai 8*, атагсХЕиваи.« aùrtic *Рйц.г,с,
venimus. Ncc mullos post dies, ille quidem pne xal oûtùjî eîj та èvTauGa tt¡í lupia; ayevajjiEOa
aiiimi dolore inigravil e. vita ; ego vero hue venions, (xépt]. Kal où р.Ета ireXXàç f|uipaiu, èxEÏvoç yl-t
vicium ab eo tempore ad hunc usque diem manibus afluu-uv ètsAsUTïiaev èyù 8è èvrauBa èXÔ&v, t4ç
comparo. 8ià tôiv xeipûv Tpo9àç ехтоте xal etç 8sGpo " ito-
pEÇop.at.
CXVII. His a sene dictis , intellqçens ex отайопе CXVll. Taura той yépovroç eIhovtoç , ouviSùv 5т>.
ejus, senem quern dixerat, ipstrni esse palrem ve- 8v éXe-j-e Y^povia ", ouroç îjv, è| ¿v ÍXeêv, 6 t.<xzt¡C
ttrum, nolui cum eoconferre sermonem ea de тс, ó ù[i£Tspo;, oùx i6o\A-fßrtv aÙTtô" cuvavrt6aXElv,
donee communicassem vobiscum : nisi quod cum u.á/pi; av u(iîv irpoaavá6(op.ai. HXijv та хата tí¡v
liospilium ejus didicissem, mcumque indicassem, Çévîov aÙTOu xa-rau.a6¿v , xal sty/ eu.f¡v *• Se u.Y]Vù-
ekplorandi causa, hoc tanlum percontatus sum, o-aç, áxpí6£¡ac ëvexa, «¡uto ¡aívov e7ru0du.t¡v, tí тф
quod esset seni nomen. Ille autem : Faustus, in- yipovTi 5vop.a ■ ó 6è Éçr/ Файттос- т£ 6s тоц ¿48ú[ioi$
quit; item quod nomen geminis filiis; ille vero uiotí • ó 8e airExpívaro- ФаиатЬюс xal Фаи1ттау<5{ •
respondí I': Faustinuset Faustinianus; etquodnam т!8е ту Tpíwo и1ф- ¿ 8e, КХт^цс, eliw. T£ Si toútidv
tertio filio; at ille, Clemens, dixit; denique quo p.t]Tpl 5vopux • MatOiSía ", ctjijív. Tito ииилаВиас
Yiomine vocaretur eorum mater; et ait, Malthidia. O'jv iy¿> oúvSaxpuc y£V¿|j.Evoí, атгоХОтас toIiç б^Хоис,
Ego igitur ex miseratione collacrymans , dimissa í¡X8ov тгро; ùu.âî, ïva ¡АЕта tt¡v tüiv SXXíov" xotvto-
turba, veni ad vos, ut post cibi communem per- víav тайта itpo3avá0ii>u.ai úu.ív. Про 8è twv áXwv И
ceptionem hnec vobiscum communicarem. Porro êîtoïv up.(v où " ôeov ëxpiva, u,^ яыс ùro Xûmqç
ante cibum narrare, opporlunum non censui; ne vtxT^évTEç, èv tí¡ той ¡5а7Гт£аи.ато; f¡¡A¿p* iîevOouvîeç
forte dolore vidi, baptismi diem in luctu duceretis, 6ЧатЕХе(Л)Т£, otóte xal iyytloi xatpouai. Тайта той
quando etiam angelí eflerunlurlxtitía. Hxc Petrus Штрои Xéyovroí, E8axpúou.EV oí TtávTEc ц£та tîjç
cum diceret, omnes una cum matre lacrymis nos ¡jLTjTpö;. 'O 8è 8axp0ovTa; f|,uaç ÍStbv, í<fi\- Nûv Ëxa-
dedidimus. Quos ille lacrymanles vidons , ait : otoî ùu.£jv tf<56w тф тсро{ tov Oeov Y£wa£to; çEpÎTu
Nunc unusquisque vestrum, pro timoré erga Deum, та EÍpT¡u.£va". Où yap 8f] OT¡¡AEpov ùu.ïv íteXeiítôev
fortiter quœ memórala sunt ferat. Neque enim Im- ó uaTt¡p, àXXà xal IxroxXai, cb; ùjieïî Eipf¡xaT¿ ото-
die vobis intcriit pater, sed jam oliin, sicut vos, XaJijiEVOi *'.
conjectura recte facta, dixislis.
CXVIII. Isla Pelro loquente, mater ferre non q CXVIII. Тайта той Штрои »htóVtot, íj р^тцр u.1]
salens, magno clamore edito -. Hei mihi, o vir; «pípovaa, uiya áv¿xpa-]rsv " • ОГр.01, avsp, M ri>ç «та-
quantum nos diligens, ipse quidem morí voluisli; nuv i[u-äi. xpisEt w piv aÙTiç ÍTEX£ÚTT)5aí, r¡^lc
nos vero vivimus, el lucent aspicimus, et adhuc Ы {£¡)vte{ то çuç 4pup.£v, xa\ трофее " SpTi рдта-
capimus cibum. Nondum hoc uno cjulatu finito, Xau.6ávo¡isv. OU7Kü и tîjç p.ia^ таОтт){ ¿XoXu-pjç itau-
ecce senex ingreditur ; et simul atque clamoris oafiívi];, i8où xat ó уерыч etoTfjsi- xat 4u.a тф poj-
causam sciscitari vellet, respiciens ad uxorem : Hei ! XciiOai aÙTbv tîjç xpauî t!]v aÍTÍav iruveávsaOai,
inquit; quiduam hoc est? Quam video? Accédons £¡í sty) yuvaíxa ер-бХа^я« í<fi\ ' Ofu.ot, tí OíXei ••
vero et diligenlius aspiciens, ac visus, complexus тойто jbaí; Tíva брш; IIpoiíXÜcov 8è xa\ axpí6¿jTE-
est. Ambo autem ргаз gaudio repentino defecc- pov ivt&bv", kiX ópaOEií -sp'.snXíxsTo. Oi 6à ùrà
runt exclamare nisi , et aller altcri loqui cupieu- ■/apa; aiçviôiou 8t£çtbvo»v àp.çôr£pot, xal XaXEtv àX-
tes, vocem emitiere пои poluerunt, пес ob in- XfjXoiç pouXójAEVot, içaata OMiÊeivTEi ex tîjç à-Xf;-
expletam lxtitiam reprimerc sc. Multoque post etov XaP*î t*¿X*lv " ^*u"°'Jí °'jx tjBúvavTO. Ka\
jiETà ■* «oXù ,k npb; aÙTbv í¡ u.ftTr,p "• "Eû oe ,
mater ad eum : llabeo te, Fauste, omni modo sua-
vissimum. El qua ralione vivis, de cujus morte ФайатЕ , tov хата rcivTa " yXuxuraTov. Htô{ Spa
paulo ante audivimus? Cselerum hi sunt filii, Fau- D C?l«, 8v tic T£0v££5ra р.1хрф " яр<5ввм ^xoiJuap-Ev ;
HXtjv outoí elsw n oi uíol, ФаиэтЬо; xal Фаиитг-
slinus et Fauslinianus, ac exoptatus Clemens. Qu;e
cum dixisset, nos tres in ipsum incumbentes, viavoç, xal ** 6 hoOeivoî KXf¡u.r¡í. Тайта eíitoúot.c,
eumque deosculati , formata illius obscure agno- ^¡xeïç oi Tp£tç itpoanE5¿VT£{ aÙT(J), xal xaTaçiXoGv-
VÎII1US.
teí, -zty/ èx£Îvou улр-ityi àu.u6p£jî Tztaç хатацауОа-
vopxv **.
CX1X. IIo;c cum viderel Petrus : Tu es Faustus, CX1X. "A xal EiXÍTOov 6 Петро;- £v> " sî Фай-
iiiquil, bujus vir, ejiisque liberorum paler? life iroç, ** eîttev, 6 TaÛTYiç àvijp xal tuv aÙTÎji яа!8ы>
VARIEE LECTIOSES.
,k deest in al. al. u.¿xP' той Згйро. ,6 &al. sfT
ouvsïôov
Мат8.u¿vw8тсal.8vàXtov.
SXeye tEUvavai
♦' al. тойylpovra
tüiv áXuv
айт8с.
u£taXa6£;v.
,T al.
8i та хаб' ùaa; аОты. "'deest in al
'* al. oùx ■fièouXÔr,1;, 1 al. XíyOcvTa al. (T/oXaváy^vot. " pwiia eçtj. » deest in al. *' deest in
al. " deest inя al.al. *' al. inser. oí. •• al. BáXoi. »' al. ¡8wv. " al. xpaTEtv. " al. ¡iet' où. "* deest in
al. " al. add . ïçtj. *6 al. prxpon. ¡юс. " al. TsOvT¡x¿ta (*txpi]> t«xiov t¡x. .'» ai; f¡u.uv. " deest
in al. *• хат eu.2v0. cl al. тайта jS. 6 П. íyi] ■ Eú. *s deest in al.
557 CLEMENTINA. - EPITOME DE CESTIS S. PETRI. 558
т.яЦр ; 'O SI, 'Eyú) dpi, !tpt). Kal 6 Па-рос- nûçoîv A vero ait : Ego sum. Et Petrus : Quare ergi tiiog
p.os тоос eeau-ou •', Co; тар1 4XXou S^Sd) rcovo'j,-,
inilii labores, lanqiiam de alio euarrasti, referais
eînùv xal XOttt^v xal TáfOv; Kai 6 тгат^р атгЕхр:- et dolorem el exsequias? Turn pater respondit :
va-co • 2uyt«ví¡í •» ûv Kaiaapoç, xal Y^soai хата-
Cum cssem nognaius Caesaris, et nolleni depre-
Vtüpoí " oix ШХшу, à«' Ш«р Tivt tíjv eC<¡-p)«v avs- hendi , de alio quodam nanalionem cffinxi , ut a
туяызар.т,у, ?v' oùtoîî •" 8<jtiç s!p.l pj) етууытвы. vobis quis essem non agnoscerer. Scicbam enii»,
'H6eiv y^P 8« eî (Ьсф«Ьр!(Ао; y1^""' oE хата quod si recognitus essem , loci praesides, bis com-
tov tóttov í¡yoúu,evoi тайта p.aOóVrEC, avaxaXërov- pertis, ut rem gratara Cœsari facerent, nie essent
tat ", Kafsapi xExaptjpiva toiouvteç, » xal ti]V levocaturi, et prístina felicitate circumdaluri; eni
той ßfou*9 TtáXtv £'j6atp.ov£av [tot i:Epi8<j(rouï'.v, ö~ip iota intenlione antea renunliavi, sine charissimis
óXrj itpoOíisi 7rpoT£pov áraTa£ap.T¡v ™, " 4veu tuv mihi Iiberis, in república versaii, aul vivere om-
Ep.ol (¡¡UTáTcov tíxvidv TtoXiTEÜEO-öai fl £?jv SXojî p.1) nino non suslinens.
áVc/¿(Jl£VOÍ.
CXX. KaV ó Штре^™- Тайта plv eiroíijuaí ¿iç CXX. Tum Petrus : Haec qnidem fccisli quem-
¿боиХеиаш. Шр1 8è yevegeii); ара феи8ар.еуос Suayu- admodum placuit. Sed de genilura, flngensne aflir-
pe'Co-j, t) u>î àXïiôeuidV ебгбасоис; Kal ó тат^р* Ой В mabas; an veluti verum diceiis asserebas. El pa-
(}^ú«>p.at , Ifi) , npoç crí • '» (Ьг àXr,6uç Spa ойзтц ler: Non mentiar, inquit, apud te : laiiqnam vere
Ysvidctuç è6e6a£ouv. тк "Ехш fàp ойх ари^тыс той sit genesis, conlirmabam. Non enim rudis sum :»
ОЕыр^рато; • rcXí¡v '» àXXà xal suvftv р.о£ Ttç аатро- mysteriis hujus disciplinas : sed et mecum vcrsalus
Xéymv àv^p ápíuroc Alyvmioç, 'Avvou6£tov 6vop.a ", est quidam astrologue, vir praeslantissinius, jfigy-
ôoTtç £v таГс àîto8r,p.£aiç хат" ápxáí p.oi fiXwoelc ", plus, nomine Annubion.quiin peregrinationilius al»
tov TTJç Iji^ç iruu,6£ou р.£та tíüv TÍxvtov OávaTov Щ- initio mihi amicus eSectus, uxoris inca; ac libero-
Xoü. Kal ó Штро; *■ • Oùxoûv Ipyw itërcsiuai '* vuv, rain mortem indicavit. Et Petrus : Nu;iquid ergo
8rt ой TJvádTTjXfi та хата t<]v yivtzaw ; Kal ó тахт*)р nunc reipsa persuasum babes, geiiesiii non cou-
à-£xp!vaTo- 'Ачаущ ¡x£ rcávTa та tov ipAv йтар- sistere? Pater respondit : Ncccsse est ut omnia
6a£vovra voûv хата pipoç exOaeoai soi, ïva тохра вой quae per meutern ineam transeunt, tibi exponani
ibiXtv талт^т] (лавш xal ,8¿6aia- iroXXà M wtaktv singulatim, quo a te vicissim vm discain el cei la.
о*8а TO'Jj аатроХо>ис, даХХа •« 8è xa\ тг,; àX^BEÎaç Animadverti errare in mullís astrólogos, in mullí»
айтоис iftxv£r36at • àXXdt ¡x<j r.tof " á р.Ь ахребой- quoque eos veritatem atlingere : verum forte in ¡is
g:v, àXrte£Uo'j<iiv a 8è wtaîoustv , ар.ав£а Ttáaxou- ,
Чиж ,
comperla babent,, vere
. _. dicunt;, in
... iis
..„ auiem in
ffiv ¿>; ÚTOvo£tv (i£, t8 piv jxá9r]p.a crjveiTTávat , quibus errant, id ¡Riioranlia paliunlur : quare su-
toj; 8È Si' ap.aOíav (^йвЕиОа-. "* p.¿vr(v, 6ià тЬ jxíj spicor, constare disciplinam ; illos autem per solaut
TJr/zaç ,k rapl rivTiüv áxpi6oüv SúvasOat. KaV 6 Ш-
insciliam falsa prasdicare; eo quod non omnes pos>
tpo; • "Ате)(£, IfTj, p.^ rtuj •• i:sp\ uv oXtjOeúouihv,
sint de omnibus habere scienliam. Et Pcirus: Cave,
ibí iîTuYxávovTEí "e, xa\ o\i¿\ ùç àxpt6ouvT£ç 4pa
inquit, ne cum verum dicunt, veluti casu asse-
itpoXi-pustv •'• avayxTi yip тсЗта Èx «iXXuv twv Xe-
«[uentes, et non lanquam certo scientes, pnedl-
Yopi-;ojv àTO6aiv£iv tíví. Kal à уерыч '» • UCi; ouv
cant. Oinnino enim necesse est, ex mollis dictis
ïîTl 7t£p\ TOÛTO'J p.E WertoOïjVat, TÔ EÍTE " 5UV£0Tr,X£ eveuire nonnulla. Tum senex : Qua ergo raiione
тЪ хата tí¡v y^veüiv, J) ой ; cerius hac in re esse possum , an consiet, nec ne,
id quod ad gencsim pertinet?
CXXI. 'Ap/joTÉpiov ouv aiioitwvToiv, evco" KX^p.t¡c- CXXI. Cum igitur ulerque lacerel, ego Clemens :
"EftEiSíj то р.аОг,рл, Iç^v, àxpiSu; еп£зтар.а1, ó 8è Quia , inquam , mathematicas disciplinas penilus
x'jpio; ха\ " т:ат}]р ойх oûtoiç , IOeXov eï айтЬс 'Av- novi; dominus autem et paler non ¡lern; cuperem,
vo'j6îcijv irapîiv, ет:\ той тгатро; тт^а&аЪси •* X¿yov. si ipse Aiinubion adesset, coram paire disputatio •
Outü) Tfip äv тЬ r.pïypa ecç tpavîpov èXOEÏv ^SúvaTO, D nem habere. lia quippe res palam venire posset.
tíxvíto'j irpoí Ó(ju5texvov t1]v Ç^Tr,oiv ÍTj¡r\x6-:o<;. Kal dum artis peritus adversus ejusdem artis borainem
6 ratTTjp á^£xp£vaTO • Пой oív 8uvaT<v èariv 'Avvou- quaeslioncm agitare!. Respondit paler : Ubi ergo
6ícüvt avvTux£Ív ; Kal ó Патрон 'Ev 'AvTioxEÍa, Içt)- potest cum Annubione congressus et colloquium
еж! yap ¡iav9áv(o Sípwva tov Máfov " E-t8i¡p.Etv, haberi? Et Petrus : Antiochiae, inquit. Ibi enim
ц> •* xal 7capE7ió¡x£VOí 'Avvou6£ü)v, axtópiírd; èuriv. audio Simonem Magum esse ; quem Aiinubion as-
varm: lectionEs.
" al. бафтой. •» al, Ttpo3YEví¡c unápxtov. •• al. xaTáfoooj. Al. тар£сшрос p.j] 6¿Xiov , e£; 4XXoo
Tiviç Tf.v. ee al. aÚTÓ;. " al. axoúaav-Eí , àvaxaXaiavTEÇ. •" deest in al •» deest in al. ', al. 8^гр
"O'J
est
tív
ív •
7CU>Ç.
al. èjtiTJYxavouat al. àxpc6oûvTEÇ Xeyoustv. 8" al add. IfTj. "9 al. 7TXr(pofopT¡0tjvji • ¿Гте. dees»
in al. "! al. y.i\ ó. al. E7:oír(a«¡«iv. '3 al. 6V:a. '• ducsl iu al.
SS9 S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPETIÀ DUBIA. MO
sectatns, non ilescrit. Quando ergo ¡Uic ennuis, si A 'Ercav •* olv ïy.zî YsvwjiíOa, iav ys xaxaXáGcup^v aù-
eos iianciscamur, coram eo discepialio liei. Et ûù{, i| {fjtïisiç îtz' èxsfvou ysvf¡OExai ". Kal iy.u(
poslqiiam de nrallis dlsseruimus, propter recogni- таХХа ùiaXv/fiévzis , xal iisl хф àvayvii)piau.<j> ja..
tioncm gaudio replell, Oeoque magnam gratiam pâi " TcX^pwOávxEí, xal вгф 7ioXXt;v x*Ptv " ¿рлХо-
babenles, iioetc supervenienie, ad soinnum nos youvxsç **, естсара; хатаХабоОаг^ , e¡; ütoov itpá-
coululimus. m¡(iív.
■CXXH. Exono aulem mane, paler com maire СХХП. "Орврои 5è yivopivoo, ó яат^р [iexí ?r¿
iribusque t iiis ingiessus in locum ubi eral Pelrus, ¡AT¡xp¿í '•• xa'i xwv Tp'.uv oi£>v eI<jeX8ô>v Ьва ó Штро;
cum sabuasÄ«, sedit ; delude 1109 queque, ¡lio fy, " xa\ itposayopEiisac, ехаОетбт)- Eicetxa xalf)¡«í;,
jiil)cnle. Pairemquc intuitu« Petrus : Percupio, In- aùxoû xeXeú javxoí. Kai 6 Штро; xbv íraxápa * яроа-
quit, te idem sentiré quod uxor ас libcri ; ut et hic 6X¿'|a; • StkúSü) je, Ïçt), éjxócpova yEváaOai yuvaixl
com eis convivas, et illic post anima: a corpore xal xixvotç, Stojj aùxoîj xal evxauOa óp.oo£aiTo; f¡;,
dlsjunelionem , una cum eisdem in liclilia degas. xaxsí u.sxà xov ai;6 той ашрлтос xï|ç <}uxt¡í ХЫР'-"
An non enim maxime le alque illos couirlslaret, si apAv , tjvôjv * sv EÙçpoauvri Stayrji . TH yap °'^ т*
Hiianon essellst Excepitpater : Omiiiim sane. Tum piyisxa J- "£ Xvtceï xal aùxovç xb (лт; àXXrjXoii sviv-
Petrus : Si ergo , bic invieem sepáralos esse 1110- В Eîvat; Kal ó Ttaxijp * fст)- Kal тоам>у£.Ка16Штро;-
lestia aflicil; hoc ubl post mortem plane liet, quanio EÍ O'jv EV-айва xo aXXf,Xtdv XEx«i)p£<j6ai X'jiteî, ¡ietí
magis inolosiuiu ct'il le quidem , qui vir sapiens Oávaxov тгаутшс • yEváuEvov, тоетр ys (xáXXov • Xu-
es, railnnc tuse oplnionis dlsjungi a luis; illos vero «V¡sei, 5È ¡AEv ávfipa ooçov 6vxa, хш xr,í yvúur,; аои
mullp magis doleré, quod sciant le alia sentlenlem, Xóyio xuv awv хг/topiiOa'., aùxoùî 8г tïoX'j ¡läXXov
«elcriiuui supplicium ob veri dogmalis negatlonem ¿SuväoQai, 7i;) eíSívaí, ôxi je aXXa <f povoüvxa aiúvio;
mauere? jiivei хбХаэт?, (5т;то0 бй^р-ато? аттосраае! ;
CXXlU.'Et pater dixit : At non iia est, о amice, CX XII i. Kai ó т:ат1;р I'-pi}- 'AXX' oCix ïariv, шс[Х-
ul apud Inferos anima; puniantur; quoniam anima ■Kt-E, th Êv ^Sou <^\)X¡4 • xoXá?e<jOaí, aixíjí äp;a хй
siiiml alque a corpore discedit, in aercm dissolvi- a7703xr¡vai xo'j múuaxo;, si; á¿pa Xuopivf);. KaV i
tiir. Excepll Pelrus : llaqne usque dum bac de re Dixpo; í'-fi\' M¿xP'{ ouv 5xE nEp'i xoúxou itElaopiv
tibi peisuadeamus, responde mihi : nonne tibi vi- OE, ànoxpivai p.01 • od SoxEÎ aot, aï ¡lev tt¡ xoXánEt
delur, le quidem qui futuras pumas non credis, 8iaTO5xoûvxa p.}) ' ХитаТива!, exEÍvoy; 8s " írsp\ ooü
nequáquam doleré; illos vero, qui persuasum ha- 7wrîtffp.évouî, ú){ apa oO puxpàv ïxe'S avávxrtv, Ex
bent non parvam le nianere calamiíalem, plurimum _ r.zp.wA avtâaOai ; Kal ó т.х-.rj • 'AxoXoûOuç X¿
•a r«
angi? Tum __.
paler .: D ■fst;. 1Г_\
,л л!«:-. П.,1...л «..#л.« . I?» ** «-.-
Recle dicis. Petrus autem : Et Ka\ óЛ П)
II¿xpo; .- Aia xi fia
Л. i. _f *1 aùxoù;
_Л Ï oùx
Л.. ár.aXXi;s:;
2. 1МС.
quurc máximo de le mœrorc non cos liberabis? p.EYÍ3xtjí 7Mpl ooû Xunrjç; xîj •niirxet xjvös;j.tvo;,
ttdci absentions; non pudore inquam, sed aequi- où asumía Xifto, аХХ' Еиууырлаиуд , 7t£p\ xuv i~"
laie; de ils qn;e tibi a me dlcuntur audiendo, cl ерлО Xeôpiviiiv soi axoúuv, xaX xpívmv el xaûxa
indicando ulruin ea ita neene habeanl. Ac si qui o'jxti); É^si ij oO. Kal ei uiv ouxioj ëêi «!>; Xéyo-
dem itaesl, ul dicimus; el bic una cum charis- p*v, xal ¿klî ouvairaXaûsEiî xoîç «piXxaxoiî , xàx."i
ximis deleciaberis, el il lie cum eisdem requiem ovvavaTiaOoTj. Ei Si iv xj xwv X¿v(üv " trou axéû
consequeris. Quod si in verborum tuorum dlsce- 5eî5t); xà ûç* f¡p.ü)v Xcyap^va sj/EuSîj xiva piuOov t\-
ptalioue ostenderis, quue a nobis afleruulur faisant vai, xal ep.oyvtop.ovaî вой Xá6oi; aùxoùî, xal оОхш
esse fabulam ; eiiaiu illos idem lecum senticnles xaXtTj; TMiûEij " • той xe yap xsvaiç s'/.-Í7>. lizzpü-
acclples, sicque pulchre faciès. Ut enim vana spe SsaOai TîaJuôi; , xal <fi6u> " auxouj tl/cufitôv ànaX-
iiinili désistant efficles, eos(|ue falsarum rcruin metu XiÍElí".
liberabis.
CXXIV. El paler : Mulla mihi vidons dicere ra- CXXIV. Kal ó naxfjp • ПоХХа 9*ívtj ,в jxoi ЕОХоуа
tioui conseulaiiea. Ac Petrus : Quid ergo iinpedil, D Xíyiov. Kai ó Патрас ""Ti oîv èsxi xi xtoXúov auv-
nostrœ te fiùei assentiri? Non enim negoliis mer- GéiiOal os xi) íjp^xípa îtîaxsi; Oûxe yàp àuôXiaiî
calura;, actionum publicaruin, agriculiurx, solllci- ауорагцшу, oúxe upáÊcov, оОхг уЕшруноу, oO çpov-
ludiuum; borum uiillo retlneris ; poles aulem ¡11- xíSojv, oOSevI xo'Jxojv xax¿xri " Súvaiai ôà voeîv ы;
tclligere, nihil eorum qux sunt, (intuito, quasi ne- oOx aúxofiáxioj ayívExá xt xuv 5vxuiv, oía Ttpovofa?
([uaquam existai Providentia, eveniie. Cujus qui oùx oujt¡í. Kal xoúxou fislyua uacáoxaxov, xà tecI
dem rei documenlura manifcslisslmum, quse tibi us xal xi oà xíxva xal xijv yuvaîxa TEYevrjpiiva. Ei
iiberisque tuis ac uxori acciderunl. Nain si apud le -¡àp itapà ool 6vxeç xal Eiç вгйро àxuyyavov, oùx âv
VARIEE LECT10NES.
•* al. ú;. " al. ^svásOai Bvvaxaí. " al. t:Xti<iO¿vxíc. •• al. EJxapurtTJjavxsç, ез-ípaj. " al. ¿pioXo-
YTjoavxEç. '•' al. inser. f¡pAv. * deest i.i al. • al. ты «axp£ ' al. auvóvxa SXubov éattbat. » deest
in ai. e al. ¿cpeiXó¡xevov ûuïv игх' aXXf¡Xwv pi¡ EÍvaí , roíüw. • al. inser. où. T Clement. , bom. jv,
с. i , etc. ê al. <J/ux<jv. » al. ànmxoûvxa xijv xóXaaiv ut¡. 1ü' al. auxoüí Ö кг-киярЫис, àvayxïiv ïxe'-v тл-
pl вой àviSeOat. " deest in al. " al. ou7io; халй; ш^ви;, aùxoùc iuoyviouova; aoi e¡Xt;cu>í, xa'', xoû
Xival{. " al. çoCov. l* deest in al. '• al. çat'vEi. " ul. add. içr,.
561 CLEMENTINA.— EPITOME DE GESTIS S. PETRI. ЬХЙГ
töv TTJi euo-e6eîoç X¿yov богато, oix ач cíci^vióvaí A hucnsquc mansissenl , non suscepissent verbum
tt;v aXfjOeiav ^Sov+jOriiav. Ali тойто [ietí Trj; à~o- pietalis. verilaiem non potuissent agnoscere. Pro
5r;xia,-, xa'i vaudrytov ¿>xovo¡jlt¡0ti, xal zixpou Oavá- pter lioc, cum peregrinalione naufragium quoque
to'j iirfvoia • irpoaíti 8s xal r¡ rrspl tí 'EXXT¡vixa provisum est, ac monis acerb* suspicio : prselcr-
toutiov aaxYjasi, ív' iüj itpórepov aùtà toxiôs'jQevtsî, eaqtie eorum ¡n Grsecís disciplinis cxercilatio; ut
sita u¿Ta6aXovTt; itpo; Tf¡v suué6£tav, 8'JvaTol üjslv qui illas prius cdocti, el postea ad veram rcligio-
ítoíua*; aùtà xal ¡u~i roXXïjc avaixsi/afeiv tt¡c nem convergí fuissent, expedite inagnaqiie cuín
EJxoXía; • xal A xaxwç TTjvixaUTa хата tt¡í eùîe- facilitate possent easdem confutare; ct quas ali-
6e(a; Tcpou6áXXovTO, toútoic хаХы; ùzEp aÚTTJí xal quando male contra religíonem objecerant, bis
iv xaipw tu 7cpoT7¡xovTt %pi¡<sa.:Yto. ЕГет) 6s xal bene et tempore convenienti pro religione uleren-
aJTo; sa'ytiJí azi ys той р.ахрой toútou ava^voipi- tur. Tu quoque ex bac post loiigum lempus reco-
ffjiou , xal uiv и.£та£0 oaçtû; " fj üpovoia ire pi aï gnilione, ct ¡is quaj interim aperle Providentia
<¡>xovó[iT¡aev, ¿i; apa oùSîv tuv YlV0H-^vtüV витоил- circa te constitua, manifesto intelliges, niliil eo
■weç oútiü; xal EÍxrj yívcxai ■ àXX' ex¿ÍVT¡ èirlv í¡ è9S- rum quae Gunl, casu ila et temeré fieri, sed Provi-
зтыза xal tó5s то icív ииухратоОза Siïivexuç xal dentiam prseesse, ac semper conlinere atque con-
«•jvíx'Juia, et xal tí noXXà ttjv Stávotav UTr£p6aívei В servare banc iiniversitatem, licet multa superen!
ttjv t¡uxTápav. mcnlcin nostram.
CXXV. 'E7Tíl TOÚTU1V fjXOUIEV O 7KITf¡p,- tov Xdôv CXXV. Poslquam bxc audivit paler, sermonciu
avaXaëùv, Mí] v<5¡it£e, е?рт)Х£, xJpií ¡jio'j Петр;, ¿)¿ resuim-ns: Ne arbitreris, inquit, doiniim mi Petre,
irávTTj или SiazéçEuyE tov vouv, fj irepl той úiA аой omnino ex mente mea vim doctrina: a te pra:dical;u
xt,p-jttouívo'j \¿yo\i 8úvau.i; ■ áXXa xal той itaiSb; excidisse : sed cum Clemens lilius multum per lo-
KXfyitvroí iroXXa 6t' 6Xr,í vjxto; 0|x:Xouvtóí ¡ioi '*, lam noctem mecum colloquerctur, ut a te dictis
¿¡--.i (rjvOáíflat toí; ùrrô сой Xeôjiívoi?, xal -ivra assenlirem , omnique modo ad id impellerel :
Tpózov elj тойто íváf^TOí- Tí Sal, irpo;aÙTOv StfT,v " Quid vero, dixi ego ad ipsuin, poteslne aliquis
ÍY¿>, Súvaxaí tí; EVT¿XXí30aí ti xaivírepov, zap' 5 prxcipere quidpiam novum, prater id quod aniea
zpoîîpov oí àpx*toi ratpfjveaav ; Kóxeívoí +;p¿H<x vclercs monuerunt ? At illc poslquam lcniler
■¡¡■eXáiaf DoXXt¡ íiatfopi, itiTep, «lire, u.£Ta5'j t¿>v risit : Magnum, inquit, discrimen est, pater, inter
tfjç 0sr.a£6£Íac Xiyaiv хз>. ttjî çiXoaoçiaî. 'O Y^P religionis sermones, ac philosophic. Sermo nam-
т^; aXrjÖEiac Xôî xt(v âx zpotp^TEÎaç Ix" ßEÖaiav que verilalis, ex prophclia firmara oblinet demon-
ar.'JOEiJiv ■ ó Sè-fjî (piXojocp!aí àîA nuvOéiEtoç Хйуь^ slrationcm ; pbilosopbia: vero , ex composilione
xal oToxacjiüv 6oxïï zapiiTavEiv тх; anoSEÍCEií. Kai С verborum ct conjeclurarum videlur demonstralio-
'yiC>i тайта £Í-¿jv, 8£(уи.ато? x*Plv T0V %г& <Pt*«v- nes afierre. Hisquc dictis, exempli gratia, doclrinam
Cptuziaç Xófov eÔeto, ov où 7тоХХш upÓTEpov айтф " de bumaiiitale mihi exposuit, quam paulo ame
ùyijY^l«", <Ь< áSixiÚTaTÓc р.01 (iSXXov ecjíoíveto, xal ci enarraveras ,0 ; qux mihi profecto maxime ¡ni-
то tîxôî, ipâ). Aíxaisv Eçxjxev Etvai, xal тф tû- qua videbalur. Et quo modo, dicam. i£quuiu
irwvTt aùxoO TÍ)V utavíva, i:apaTt6¿va( xal tîjv âX- aiebat esse et ei qui maxillain tuam perculit,
X/¡v • xal тф aïpovTi айтой тЬ íjaítiov, TtpoiStoavat alteram quoque opponere; et ei qui auferl luum
xal tov x'Tibva", áYYapEÚovri 8è " ¡aíXwv ëv, ouv- pallium, tradcre etiam lunicam ; el cum eo qui
a-éoyz-jtii: 80o • xal 8aa TotaÚTa. ad milliare unum adigit, per duo milliaria proficisci ,
el alia similia ».
CXXVI. Kal 4 Ш-сро? àn£xpivaTO • *ЛХХ' èvojxt- CXXVI. Kespondii Petrus : Alqui hoc existí-
oaç &8ixov • xaÎTOi »*•*• yt 6ixaióraT¿v eotl. " Kal masli iniquum : quauquain sequissimum est. Ac
еГ «t çOiov èarlv, ixousov. Kal 3î uçt) * ílávu (jioi si lubet, audi, lile dixit : Prorsus lubet. Tura
ç{Xov. Kal 6 Hirpoi • Où Soxeî soi, ô-jo E/OptTjv ?a- Petrus : Nom tibi videlur, cum duo reges hoste»
c.XitDV 6vto)v xal 8íT¡pt)u.¿vaí tíí х1>»Ра> £x¿VTtüV> £f existant, et divisas regiones leneant, si quispiaui
T14 èx tûv той èv6ç út:t¡x6(üv ev tfj той èTÎpou x<bp? 1 ex iis qui altert subject! sunt, in alterius regione
9и>рав£1Т1, xal 6ià тойто BivaTOv l-fzi'w. *', èàv (5a- eit deprehensus, ideoque mortem mereatur; ai
7ctS|juiTi xal (if] 8avaTi¡> tîjî Tiu.wpia{ алоХиб^, ой colapbo, non autem capite punilus pœnam éva
çaivETai i à7ToXûjaî (píXivOpujito; EÏvat ; Kal о яа- dai; nura videlur humarais esse qui veniam dor
Tt¡p ïçt|- Kal Ttavu. Kal ó Штро; ■ Tí Sal", el dit ? Et paler ail : Admodum. Ad baec Petrus :
xal í6ióv ti tiví>í aCiToç outoí à-féXifai i) aXX¿-piov, Quid vero, si is ipse etiam aliquid proprium cui-
xal " iitl TOÚTtp " auXXT|çO£ti iv *• tj SmXájtov 6t¡> piam vel alienum aufcrat ; et in eo couipreben-
TETpazXastov (15) ¿ceíXiov, xal тб OevEtv ¿>í èv toï; !>us , simplum aut duplum del, cum quadrupli
• Luc. vi, 29 ; Matth. v, 39.
VARLt; LECTIONES.
" al. ooçtôi. " al. р.оу. " I Rec. x, 48. " I. num. 93, etc. " al. 8vit£p айтй. " al. roo8t8<vai
xcl тЬ ¿>,»i>o>ov. " al. те. »■" al. ort. •• deest in al. " al. ¿cEÍXtüv. "al. Écpiy tí Sí. »al. Л xaí.
M al. тойто. " al. eáv.
VARIORUM NOT/E.
{15) ТетраяМыог. Pœiu quadrupli in furto sancitur legibus pluiimis. Cor.
тез S. CLEMESTIS I НОМ. PONT. OPERA DIBIA. :»Gi
sit debitor ; insupe: que mortis, qui nenipe in ad- A to« Èvavxfo-j aXoùi Spoií • o¿ бохгс ooi 8xt é Xa6ùv
vcrsarii liiiibiis captus sit ; nonne tibi vidclur, xi SiTxXaiiov xal Oavánu a'Jxov àzoX'Jsa;, çiXavôpw-
humanuni esse cum qui dupliim accepil, et mor 7x¡i T'JYX"vît- Kal 4 -axrtp " araxpivaxo • Nùv иг
tem remisit? Et pater r spoudil : " Nunc persua- ixiretxa; 5xl oi àStxouvxsi aitol aSixoüvxar oí 6è
sisli mihi, cos qui injiiriam faciunt, iiijuriam a¿4xoú[i£voi, ¡iäXXov tcXeovexxoÛ3c. Kal 8tà xoûxo
pali ; eos aulem qui injuria afficiuntur, potius èit'i irXáov àSixuxax^v ¡aoi çaivsxai y'vîjievov ^"l u
injurian) faceré. Quocirca amplios, mihi iuiquis- oí ¡xîv Soxoûvxeç àStxstv, êauTOÙî ЁбХафау u.îXXov,
siniiim apparet id ipsuni quod Pit : quoniam ii icoXX$]v SE xot; aStxT¡0íÍ3tv èîtopîjavxo t4jv wcpéXEiav •
qiiidem qui vidcnlur сом forre injurian), sibi ipsis oí " 8ï Soxojvxs; àSixEÎuOat, aùxol " páXXov àSixoO
potius iiocuerunt, el mullan) ¡is qui injuria affe- eiv * ôxi xa£xoi тхХгГаха пар* èxeîvojv ¿itfzkrßbnz;,
cli sunt pararuut utilitatem : qui vero videnlur xoï; ôjxotoiî a-j-0'jí oùx а(м£6о'ла*.. Kal 4 П£хро;
injurian) sustinore, ipsi cam potius iiifcrunl ; 'AXX' où napa xi]v xwv E7rT¡psa£óvxojv, àXXà кара i\t
quia licet pliiriniuni ab illis commodi tulerint, WV Sí/ojiívwv тайта yEvETai ■j-vúu.ijv.
cos pari gratia non rémunérant. Et Petrus : Verum haec non contra info.siantiuni, sed contra infcslalu-
rum volúntalo» eoolioginit.
CXXVII. Tunc paler laudata ea oratione, ait ad CXXVII. Kal 4 ixaxljp èitaivitnzi та eipi)uiv«,
Pelruin : Sed, domine mi, hune quoque sermo- В тсрос tov Ilaxpov çrjaEv • 'AXX', ш xOpié ¡аоу, xa1.
ni'ni mihi declara. Meniini cnim Clenienlem mihi •revfcdv u.0» tov Xöyov eayrfjviaov. M¿¡xviriu.ai yap Eipi)-
dicere, nos injurias el aQlicliones, ad peccatorum хоЧо; (loi KXf^vxoí, Ott та á8'.xT¡¡iaxa xal xà itaOt]
remissionem pali. Et Petrus : Recle babel, atque zpo? atpeaiv ájjuipxtwv TzÍTô^tv. Kal ó Déxpof • 'Op-
iia est. Quae enim homines possidcinus, plura вй{ íjjsi, xal оитшс èotEv. "A yip avOptoitoi ххы-
appetentes : sive vestes, ini|uani. sive escás, sive psOa , хой zXeEovoc ètp:^lxevot» eïxe ¡¡¿áxia, ст)[Л,
;H)tioncs, sive alia qmcpiain : non recle omnino eîxe ßpujjtaxa, еГхе татя, еГхе SXXa xivà, oíi хаХы;
facientcs, possidemus ; quia nihil habere debemos, кач-ыс koioGvtsç xxwp.sOa, 8tà xb Sstv u.t,5ev 5¡(Eiv,
mi paulo ante vobis dixi. Nam si in omnibus i!:ç ¡*txp тсрозОг« ùu,îv еГрТ|ха. E£ y^P ^v ***
possessiones soient iis qui possident conciliare de- •tàxx^jxaxa 7tpoîîVElv oISsv IxouJtv а|ларх<)рата, <¡
iii-ta ; earum quocunqne modo privatio, ademplio toùtuv *' Зпш; tote dxípTjTií à(xap-twv ioriv а?аЕ-
«■si delictorum. Dixit pater : Recle habet. Petrus pEJiç. Kal 4 T:a?r¡p éc?t¡ • 'AxoXoúOuií ?X£l- "a^
vero : Juslissime. Quaudoquidcm enim eorum 4 ü¿xpoí • Ka\ &xai4xaxa. 'E-eI yàp xuv «üjc-
qui salvanlur est , ut dixi, nihil habere; mullís jxávwv àax\v, ¿i ítfi\4, xb u.r,8kv ï/Eiv ", ú^tápx«'
aulem mult!« suppclunt possessiones ; ea causa 6e itoXXoïî xxV¡(iaxa, xoúxou x^piv èÇ uzEpßoXXoOmrtf
per eximiam D«:i humanilatcn) castigaliones indu- ,J вЕой ctXav6pwn£ai ETtifovxat r.z'.Ziiz: xot; ¡aí) ю
cuniur iis, qui secundum Dei voluniatem non vi- хаха x6 Soxoûv вЕЙ itoXiteuouívoií, iva Stà xo itoiîuç
Minl; ut propter aliqtiantam crga Deum charilatcm, ciX¿6eov ixpoïxa£pou{ iít»u.¿vovxec xipxopfa; v', alt»-
temporaria supplicia perfercnles, xternis poenis vftdv àixaXXaYU« xoXaaîojv. Ka't 4 itaxijp' T£ " 8a£*
eximantur. Turn paler : Quid enim ; Donne mul où " ixoXXoùç aiEÖsti 4ptü(iev Tdvrâí ; Eîxa тлок
los impíos videmus pauperes ? An propicrca et xoûxo xal avixoùç xf,ç xiïiv (7üiôu.ívtov etvai pspiôoi
illos dieemus in parte corum esse qui sal и: em cí¡aou.ev ; xal 4 " Ilixpo;' Où zavxwç. Où îp à™*
».■onsequiinlur ? Et Petrus : Nequáquam omnino. 8exxt) 1] ixEv£a, uv jx+i itpoïîixEv ¿psYopivt) • èstl
Non enim probanda est inopia, quae appétit ca quae ** xal 4 Kúptoj f¡u,£jv 'Itisoûî Xpio-töj 6 Yibç хой Çojv-
non decet : quia et Dominus nosier Jesus Christus, xoç вЕой, paxapiÇwv " xoù{ rxwôuc • Maxápiot ol
Filius Dei viví, beatos pradicans pauperes, Beati, Xrujroï, I?t), тф xrevjiart • on avzûnr kcrir \
înquil , pauperes ¡pirita : quoniam ipsorum est ßaculeta zû>r oùparwr. Kal 4 7!axf,p ■ "AXtjOtoc
regmim cœlorum ». Tum paler : Veré prorsus se тЛ\м xaxà xJ]v ¿TOÔeuiv 4p6û; ?xEtv '^ яряТг11"*
cundum propositan) quaeslionem res vidclur recle ça£>Exaf 8ti xal irpoaipáaEü); "•" Sx^'fi "í»»1,Mlv"
(inhere : quapropler in animo babeo toiam ordine g xbj è-axouaat хой Хбуои
íiudire doctrínalo.
CÏXVIII. El l'otrcs : Ilaque deinceps studenti CXX VIII. Kal 4 Пахре;- OjxoOvxoj Xoíttou t-,xej5ovx£
tibi discere qua» ad nostram fldem pertinent, banc o-ot та xaxà xj¡v ^(lExapav nfsxtv u,aOîïv ", icpoîuv хг
doctrinam explicabo; ab ipso priiiiun) incipiens tov Xófov èxOfjTop.at à^' aùxoii" Tp<oxov àpx4[A£voî
Deo ; et ostendens , ipsum solum dicendum esse той Oeoû • xal6ecxvjç adxbv p.4vov 6eîv 5» Xêysiv Oe8v,
Deum, alios vero nee dicendos, nec existimando« ; ÍT¿po-jc 6s u.f,xE Xávetv (if(xî vojiijetv, xal ôxi "
» Matlb. v, 3.
VARLE LECTIONES.
*■ al. inscr. xpbî хайха. " Clement., bom. xv, с. 8, etc. " al Sxi (xäXXov à8ix(ôxaxov ôXcov fiot çafvsxai
to icpáT¡ia- 8xt. " al. itoX>à xoïç iXopivoiç ou-j,xtlJP0"(Ttv' °* °^- "<lcesi in al. " al. inser. Si. "al. ¡xaSevI
|iT|ôèv 0-ip)(Eiv. ** aJ. et Àtxpivttff. " al. 7:por/.aip<ov xi(uupi£lv. M désuni in al. ** al. 8i. 4' al.
кара xoÜTo oiv xa\ ouxoixôiv atüôu.£vtov eísív; xai 4. "al. 7:Xf,v. »• dccstjn al. "•" al. sysvÎ"11'"
•* ai. 4çe£Xovxî, xg ха^г:. »" decsl in al. 50 al. ôtî aùxiiv p.. îc?. " al. xa\ xoûxo eiîúv.
565 (ΧΕΜΕΝΤ1ΝΑ. — ΕΡ1ΊΌΜΕ Γ)Ε ΟΚδΤΙδ 8. ΡΕΤΚΙ. Μ*
τηρά τούτο ποιών, αιώνια χολασθήσεται, ώς είς αύ- Α 1ιοηιϊιιοιτΐ(]υβ ςοί βϋίοι• ΓοοβΓίΙ , οεΙβΓηο βορρϋειο
τον των δλων άσεβήσας θεόν. Κα\ τούτο ειπών, χαΐ ρυιιίοικίυιιι, υΐ ηοϊ ίπ ίρβοιο οο'ινεΓδΟΓΟοι 1>οοοι
τοις ύπδ παθών δχλουμένοις, κα\ νοσοΰσι, χα\ δαι- ϊιιιρϊιικ βχδΙίιεπί. Αία,οβ Ιιοο ΛίεΙο, εοοιςοβ αϋηυα
μονώσι τάς χείρας έπιθε\ς, χαΐ τούτους ευχή θερά ρεΓρεβδΐοιιβ ϊηΓϋϋίαιίΐ, ;εςΐΌΐ30ΐϊΙ)03, βΐ ϋ,οηιοηίιιοίϊ
πουσας, τήν έχχλησίαν διέλυσεν. Εΐθ' ούτως είσ- ΐοιροδοϊδδοί ιιιηηιΐδ, 30 βοβ οιιι•α$8βΐ ρΓεεε, εοηοίο-
£λΟών χα\ τών συνήθων " άλών μεταλαδών , ϋπνω- ιΐ6ΐη ιΐίιηίίίΐ. ϋοίικίβ ίΐ:ι ίιΐ£Γ65&α3, ει βοΐϊΐο οίου
βεν. ρβΓεβρΙο, $β Νηηιιιυ ιίειίϊΐ.
ϋΧΧΙΧ. "Ορθρου δέ ** πάλιν δ Πέτρος έξιών, χα\ ϋΧΧΙΧ. " Μβοε νβΓΟ ϊιεπιηι ε§ΐ'6850δ ΡείΐΌδ ;
έπ\ **τδν συνήθη διαλέγεσθαι τόπον " στας, ατε χα'ι ουηι δίοΐίβϊοΐ ίη Ιοεο ϊη ςοο <ϋ*«οΐΌΐΌ ίοΐοΐΐίΐ, ίη-
πολλών συνδεδραμηχδτων δχλων, ίχμα " τφ μέλλειν βειίδιμιε Ιιοιηϊιιιιιη οιοΐΐϊΐοϋο εθοεοιτίδδβΐ ; μιιιοΙ
διαλέγεσθαι αύτδν, είσήει τις τών αύτοΰ διαχόνων «ε ϊρδβ βββεΐ ΙοεοΙοηΐδ, ίιιΐι-οίνίΐ <|οκΐ3οι εχ ε]υβ
λέγων ■ Χίμων άπδ Αντιοχείας είσεληλυθώς άπ' αυ ϋίαοοοϊδ, αΊοβιΐδ : δίηιοιι αϊ) Λιιΐίοείιία ΐρ$ο νεβρβΓβ
τής εσπέρας, μαθών υποσχόμενων σε τδν περί μοναρ ίιι^ιοϊϋΐΐδ, βιιυΊοιίδ Ιε ρΓΟίτιϊδϊβββ (]ε 11101131-εΙιία, δεο
χίας ποιείσθαι λόγον, έτοιμος έστι μετά γε τοΰ Έπι- ρπηο'φαΐυ ιπιίιΐδ , νοιίιη εβΐε Γιιοΐιιηιιο , ρ;ιι ;ι1ιΐϊ
χουρείοο "Αθηνοδώρου διαλεγομίνω σοι έπελθεΐν, ώ; αν β$1 ιιιι» ειιιιι ΛιΙιοΐιοιΙοΐ'ο Ερίοοτεο , ιίΐιί βϊβββ-
■πασι** τοις ύπδ σοΰ περ\ μοναρχίας ύπαγορευομένοις " γοοΙ'ι ίηΙβΓνβηΪΓβ ; 01 ΟαιιοΙα ({υ»; 3 Ιβ ϋβ οιο-
δημοσία παρών αΰτδς άντιλέγοι **. ιΐ3ΐτ.ΙΓΐ3 ιΙοιιιιιιΓίίΐΙιιιιιΐιΐΓ, ρυΐιΐίοε ίρ$ε ρΓΧ56ΐΐ5 ίιιι-
ριι^ιιεί.
Γ.ΧΧΧ. Ταύτα τού διακόνου λέγοντος, ίδού χα\ δ ΐ;\.\ Χ. 1Ι;ιό ιϋοι:ιιΐο (Πλγοιιο, εεοε οι δίπιοιι ουπι
Σίμων σύν Άθηνοδωρω χαί τισιν άλλοις έταίροις ΑΐΙιειιοιΙοΓΟ 3ΐίί$ςυο αοηιιυΐΐί» 60(]3ΐίΙ)ΐι$ ϊιΐ|ζΓβ(1ϊ-
είσήει• χα\ πρδ τοΰ τι τδν Πέτρον δλως είπείν, αύτδς ΐιιι• : 61 3ΐι(β 0,11311) Ρείνυκ ;ιΙί(|ΐιί(1 υιιιηϊιιο Ιοηιιο-
•προλαβών "Εμαθον, φησίν, δτι χθες ύπέσχου τω ι•εΐιιι•, ϊρ$β βιιΐϊείρβηϋ : ϋοπιροη, ίηηυίΐ, ιε Ιιοιϊ
Φαύστφ χατά τήν σήμερον δεΐξαι τή τάξει τδν λόγον ροΐΐίεΐΐυιιι ε55ε Ρα«ΐ8ΐο, ηυοιΐ ΙιιίΙϊο Ικιΐιϊΐοβοπικιιιε,
ίΐο'.ούμενος• χα\ άπ' αύτοΰ πρώτον αρχόμενος τοΰ
οΐ(1ΐιΐ£ εκϊοί» 08ΐεη£ΐιι-ιΐ5, ρΐ'ΐ(ΐιιιιηΐ|υε ϊηεϊρϊβιιϋο ;ι!»
τών όλων .Ιεσποτου ■ ότι αύτδν δει μόνον λέγειν θεδν,ΐρβο ιιιιίνΐΜ'$ΐ(ΐ ιπιι Πιιιηίιιη ; ειιιιι $ο1υιη ίΓκ'οιιιΙιιιιι
ίλλους •• δε μήτε λέγειν, μήτε νομί£ειν • χα'ι δτι
6886 Γχμιπι, β1Ϊ08 Υ6ΙΌ ηοιμιο (Ιίοοιΐι1θ5 ηβςιιβ βχί-
4 παρά τούτο ποιών, αίωνίαν ύφέξει τήν τιμωρίαν 5ΐίπΐΠ[1ι1θ5 ; ι]Ι1ϊι|ΐιο 0011113 ΓβΟβΓΪΙ , *10ΓΙ)38 ρο=η33
πρδ πάντων βύν αληθώς χαταπέπληγμαΐ σου τήν ϋαίιιπιιη. Αιιΐο οηιιιΪ3 6Γ£0 νβΓβ Ϊηβ3ΐιί3ΐη Ιυαιιι
ύπόνοιαν, δτι ήλπισας μεταπεϊσαι άνδρα σοφδν οϋτω, <1θΙΙ1ΪΓ3ΐ1Ι8 80111, ψίοιΐ 8ρεΐ'351ϊ Ιε ρθ586 ϊη βΐίηηι
χα\ ταΰτα πρεσδύτην. Άλλ' ςύχ επίτευξη τών ελπί η βειιίοιιΐίίΐηι 3ΐ1ι1ιιοεΐΌ νίπιιιι .ίι!ιί) ββρϊεηΐεηι , 3(1
δων χα'ι τοΰ θελήματος, ατε παρόντος εμού, χα'ι τους Ιιχε 81'ΐιοηι. Αι 8ρβ$ αε \ο1οαΐ3ΐεηι ιιοιι οΐιΐίηείιίβ;
ψευδείς σου διελέγχοντος λόγους. "Ισως γάρ δν κα\ υΐροίε ρπεβεηΐε ιηε , Ιοο^ιμιε Γ;ι!808 βοπιιοηο» γο-
ήπάτητο μή παρόντος έμοΰ, Ιδιώτης ών τών παρά (ΐ3ΐ-^ιιειιΐε. Εΐοηίιιι ΓοΠβ ιηε βυβειιΐε (Ιεεορίυκ ίιιϊβ-
Ιουδαίοι; δημοσία πεπιστωμένων βίβλων. Τά νΰν 861, 6001 ίθΐρεΓΪΙΟ$ 5ΪΙ 1Ϊ1)Γ0ΙΌ01 (|1ΐί ^Οΐΐχίδ ρ.ΐΐίΐΐΐ
δ* τους πολλούς ύπερθήσομαι λόγους, ίνα θάττόν σου ϋπιιΐ ΐπκΓιΐϊ. Νοιιε 30ΐειιι ιιιοΐΐα νεΓΟβ ρΓΧίεΓΪϋο,
τήν ύπόσχεσιν ασθενώς έχουσαν διελέγξω. Λέγε τοι- 11 1 0ΪΙΪ05 ρΓΟΠ1155101Ιϋ111 10301 ίΐΐΐΐΐ'1113111 685660θνΐθ-
γαροΰν δ ύπέσχου. Εί δέ τδν ϊλεγχον αίδουμενος, έφ' ο;ιιη. Οίοί^ίΐιΐΓ ΐ|οοά ρο11ίείιο8 ββ. δϊοαοΐεηι ι-βρι-β-
ημών αυτών τήν ύπόσχεσιν έθέλοις παραλιπεϊν, αύτ- 1ιοιΐ5Ϊοιιεηι νοιίΐιΐί, ουιαηι ιιοΐιίχ νβΐϊβ ρΓΟοιίϋίαιίί
άρχης χαΧ ούτως άπόδειξις δτι ψευδή τά ύπεσχη- οοιϊΙΙβΓβ ; εΐϊηιο 8Ϊε $υ0ΐεϊεο8 βι•ϊι ρΓοΙιαίίο,. Γ.ιΙίϊ
μένα, χαθ' δτι έπ'ι τών τάς Γραφάς είδότων είπείν 6556 ηυο! ρΓ0ΐηί5Ϊ5ΐϊ, (ΐοαικίοιιοίιΐβιιι ιοιηιιι Ιιοιοί-
ούχ έτδλμησας. ΚαΙ νΰν δέ τί περιμένω σε λέγειν, ηί!)08 8εΓίρΙιΐΓ38 63ΐ1βοΐίοο8 ηυη 30808 815 ιΓιεοι•ο.
μίγιστον έχων μάρτυρα της υποσχέσεως σου, τδν Ει νείΌ ροι εοΓ βχβρεοΐο 01 (Ιίο3$ , φΐϊ ιπ:ι\ί -
γέροντα τουτονί ; Ταΰτα ειπών, χαί τψ πατρ\ προσ- ιιιιιοι Ιι;ι1)οιιρΐ)1Ιίι•.ίΐΛΐίιιιιίκ ιυ.« 1681601, Ιιοιιο 5βοειιι?
δλέψας, φησίν • Είπε μοι ανδρών απάντων ό τιμι-
Ρθ5ΐ Ιιχϋ νεΓΐ)3, οαιιι ραίΓοιιι 38ρεχΪ586ΐ, 3ΪΙ : Οίε
ώτατος, ούχ\ ούτος ύπέσχετό σοι δεΐξαι σήμερον, ο ^ϋ,•^ νΐΓΟΓαιο ρι•3ί8ΐ3ΐιΙΪ88Ϊπΐ6 , ιιοοοβ Ϊ5ΐο Ιίΐιί
δτ•. ε'ς έστ\ θεδς, χα\ ού χρή ϊτερόν τίνα λέγειν ροΐΐίεϊιοδ εβί οβίοηβοτοοι 8β Ιιθ(1ίη, οοοοι ϋοοιιι
ή νομίζειν θεδν, ό δέ παρά ταΰτα ποιών άθάνατον 6886, οεε αΐϊιιπι ϋΐεοικίοοι 301 ΙιηΙιειιιΙοιη 1)εοι>ι ;
είσπραχθήσετα•. τιμωρίαν ;
30 60 3υΙοοι (|υϊ αΙίΙΟΓ ΓβεεπΙ, ίιοιιιοΓίιιΙυ 5υρρ(ϊ-
εϊοοι βχβείοοι ϊγϊ ?
ΟΧΧΧΙ. Κα\ δ πατήρ έφη • Καλώς 5ν τήν μαρτυ- (;ΧΧ\Ι. βε.'ροααΊΐ ρ»ΐοι• : Κοείο 3 ιιιο ΐεδίϊοιο•
ρίανπαρ'έμούάπήτεις, ώ Σίμων, είπρότερον ήρνείτο Ι1ΪΙ1Ι0 ρθ8ΐθΐ3Γ«8, Ο 8ίθ10ΙΙ, 51 30163 ΡεΙΤ08 ιιο^ινίί-
Πέτρος • νΰν δέ ούχ αίδεσθήσομαι λέγειν, & δει λέ 801 ; ιιοιιο αοίοιιι ηοο νοιοΐιοΐ' ιΐϊοοπ; φιχ άίεβοιία
γειν • οΐμαί σε οργής πεπλησμένον διαλεχθήναι βού- 5001 : 3Γ0ΪΙΓ0Γ 16 ΪΓ3 ινρίβίοιιι νοΙΙε αΊ5ρυΐ3ΐίοιΐ6θ)
λισθαι. Τούτο δέ ούτε σοι προσήκει ποιεϊν, ούθ' ήμΐν 5ΐΐ5είρεΐ'6. Ηοε ροιτο οεςοε Ιβ Γικόγο ιΐεεεί , οεο,οβ
ούτως έχοντα ύπαχούειν, δτι μάχην εστίν ίστορήσαι, οροΓίεΙ οΐ 005 5ΐε ηΟΌοΐοοι 3οα'Ϊ3ηιθ5; ηοοοίβηι ϊιΐ
ΥΛΚΙΛ: ΕΕ0Τ10ΝΕ8.
•* αϊ. χα'ι εύξάμενος, χα\ ίατάμενοί, απέλυσε τους δχλους κα\ εΐθ' ούτως είσιών , τών συνήθων. ** 0((-
ηιαιί., Ηοπι. χνι, ο. 1, εΐε " ιΙ«ο«ΐ ίο αϊ. " βΙ. χα\ έπιστάς. " ιΐβοϊΐ ίιι»Ι. "»Ι, δχλον πολύν συνε.
βΐωια είδε χα\ άμα. "βΙ. δημοσία πάσι. '*■ α\. υπέρ ιωναρχία^λεγομένοις λόγοις• ταύτα. "οΙ. άλλον.
5B7 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. S68
pugnara videre esl, cl non ad ventaient juvari. Sed A xat où T.pbç àXÔstav (ЬсеХеТоОш. 'AU" Exártpo;
uierqne vesirnm tlo^niu suiim expon.it; el ad alium ùpuv т& еаитой 88урл схО£зОы, xal u?" txipt¡¡ xp!-
judicem, verba hahcanlur; sicque prorsus invettie- vovti toùî Xöyouc 8ot¿ov • xai о5тш itavrtu? ¿vapçi-
tur dubilationis expcrs verilas. Piacuit Simoni Xoyov tàXr,6à{ eupeOêetat. "Hpcre тф Eipwvt то
oratio, seque ex ea factnruni promisit. Verumta- Xs)(9èv, xal Tîoffjcistv ít:ít¿s.xo хата таита. IIXíjv
men , inquit Fausto , timeo ne jam Petri verbis aXXáBáSotxa, тф ФаизтоЕст;, pf¡ та>>{ fjSTj rcpoxaTEt-
occupants, non sie veri sludiosns judex. Xt]u.u.ívo; то!; Штрои Xáyoif, où çiXaXi|8T){ -[Щ
XpiTf){.
CXXXII. Et pater respondit : Ne me cogas temeré CXXXII. Kai 8 пат^р àiKxpivaTo" Mf¡ pE ßiajoo
ас indicta causa tibi assenliri, ut judex verilatis àxptTto; auvOéaOai toi, ¿ç äv 685" 9tXaXf¡8*,c sîvat
amans videar. Nam si vera audi re cupis, tua poli us xpiTfjj. Eï yàp tàXTjOîj ¡ioúXsi paOetv, тф вф çpovf,-
scnicnlia préoccupants sum. Ac Simon : Quo modo ¡jiaTt TtpoE(Xr1u.u.at päXXov. Ka\ ó Xípojv Пш; icpo-
es préoccupants, qui nescis quid seniiam? Al pater: »fXtjâi, oùx eïou»; 8 çpovw; Kai ó ттат^р- Toüto
Facile est illud cognoscere : et quonam pacto, audi. (5á5i<5v èartv EtSávar xal tcwí, Sxousov "EXáyCEtv
Pollicitus es, a te falsi conviclum iri Peirum, qui Отгаахои Tov Штроу Iva 0eov Xeyovra eTvii, 5ti d/su-
ttnum esse Deam assurai : cseterum qui promillit re- B osTai. 'O 8È tov Eva XáyovTa àXéySat ЁтаггуЕХХОрЕ-
prehensionem asserentis iimiin Deutn, plane manife voj, iravTüjc eu8t¡Xov «b; Ixeïvo; aXT¡6£Úwv, où то аито
stum esl quod is, vera loquens, non idem aflirmel : Xiysi* eï уар тф xaTaûBopiviú т8 аито XáyEi, xal
si en i m idem dicit cum eu qui ementita loquitur, aùxo; 61 5pa ü/sú8ETaf eï Se та Evevrïa, Xiyiov ano-
el ipse profectoesi nieiidax; si vero contraria dicerc 8£ixvuaiv, Svtixpu; àXT]8EUEt. Oùx ä'/./.oj; oîv tov
se oslendit, ex adverso sane verus esl. Non alia Sva 6eov Eivai Xéyovra ({'EÚsttjv Xèytiç, eE jjltj *■ àv
ergo raiione prxdicalorem unius Dei esse menda- 8ti та>ХХоу; bùtuç Ъо$а&ч Öeouc- 6eoùç Ы uoXXoùî
cem pronunlias, nisi quia mullos déos esse censes. e'vai xa\ èyto cr¡u.i • тф вОтф oùv toi icpo ttjç Ct)T<¡-
Aiqui mullos esse déos ego quoque aio. Eadem igi- eetüí X8yip xàyà) irpoxaTEÍXr1p.u.af xal хата тоОтв
luv tecum doctrina ante disccptalionem occupalus 1ГЕр\ ajioü es то T.apàTzav où 8s8oixávat XP*¡< а.)ЛЛ
sum : el propierea nullatenus oportet le mcluere de IIÍTpov U.3XX0V • tuyx«vu> yip айтф ха\ éti tí èv-
me, sed Peirum potius : eliaiunum quippe contra avTÍa cppovdiv. Metí 8s tí¡v uu.ETÍpav C^TTjOtv, àXiîiîu
alque ille senlio. Posi vestram aulcm disputalio- çtXaXi;Or(îu>vxpiTi]Ç, itäaav атгобиаардуос itpíXr^tv,
ncm, spero fore ut veri sludiosus judex, omni de- тф imxpaToüvTi auvOídOa: Хоуш. ТаОта той ттатрос
posiia anlicipaiionc, pratvalcnti consensurus sim eItcívtoí, t,píp.a ßo'rj Ttç èiraivou àx tojv 6-/Xojv èfi-
oralioni. ll.ee cum paler dixisset, sensim clamor vETo, km тф oûtojî t8v izxzèoa 8iaXEx6févat.
quidam laudaiionis a populo cxorius esl, quoniam
iia pater esset locutus.
CXXXIII. Porro Petrus sitara de Deo sentenliam CXXXIH. KaV 8p.tuï 8 Штро; т8 êauToû тер1 вгоО
exposuil :"pluraque de monarcltia prolocutus,cum JÇîSeto cfpóvT,(«f xa\ itoXXà rapt {lovapîa; 81a-
lacrymis manu advoeavit mulliludincm ; qua acce XeÔeI;, р^Ета Saxpùuv tî) x£lP^ «poaexaXeïto toùç
dente, tum inanus imposuit, tum pro iis precalus CxXouî- oTç î:poa£X0oûsi, тас x^tpaç ts èirsTtOsi, xal
est : pariterque omnes Deo benedixintus. " Intro utóp aÙTÔiv tjOxô" xal 8¡xo0 irivTEî EUXoyfjiajiEV
autem irruit aliquis, Simoni dicens : Appion Plisio- tov ee8v. 'ï*i:Eto'£6pau.£ 8¿ tic Xáytov rpoç Siuxova*
nices cum Annubione modo venit Antioclua. Quibus 'Aunítov 6 nXEiarovixTjC aùv ** "Avvou6£u)Vt ^X£V
auditis, Simon exit statitn, quasi pradicios exce- àpx'uiif àno "AvTioxEi'aç. Ka\ тайта axouo-aj 6 Síjiorv,
plurus. Pater vero accedens ad Petrum : Si mihi, E^s'.siv EÙOétoî '• ¿>( toùç EÍpT¡u.ávouc uno6EC¿p.£vo:.
inqnit, concedis, domine ini ; et ego cum eo profi- 'Ü 6e 1гатт;р " яротеХОыу тфПатрс«»- Et pm aníTpá-
ciscar, ut silutem Appionem et Annubionem, mcos iteiç, í<fi\, x'Jpií pou, KopEÚouAi xàfiî) aùv aÙTio
a prima xtatc amicos. Etcnim forte Annubioni per- г» TCpoiaYopEUSüJv 'ATZTtlbivâ te xa\ 'Avvou6!tijva, ex
suadebo ut cum Clemente dispute! de genesi. Et npúrtTfi fjXtxiaç çiXouç pou " yEvopivouc. Tuxbv yàp
Petrus : Concedo, inqiiil; laudo etiam, qttod ami- xa\ 'Avvou6Ui)va iíeíoü) KX^pEvrt 6iaX£x6í¡vat тар\
corum partes. et officia impleas. YerumUmcn mihi y£v¿3£toí. Ka't 8 Петро;* 'Еттратао, 1ут„ жа\ èraivû
cogita, quo modo secundum Dei providentiam un та cpiXiov se TtÀTjpoûvra pipT¡. IIX^v evvósc pot ¿ц
ique concurran! quae ad plene faciendam tibi (idem хата Ttpövoiav в£ои TavTaxoBEV euvrpíxst та, r.pbí
pertinent , aplum perlicienlia concenlum. Hoc au zfyi o+,v itXTjpotpopíav, oixEÍav ánoTEXoüvTa ttjv ap-
tem dixi propter Annubionis advenlum, tibi cum povíav. ToÜTO 8e eîttov 8ti tí¡v 'Awou6îù)vuç xPri9'"
usus fuit obtiiigentem. El paler : Veré, inquit, ego p*>í aot YEVOpivi]v èra8i]ptav *'. KaV 8 «xTf¡p*
quoque conspicio id ita habere. *АХт)вй{, Ect¡, xayi) »uvopu toûto oùtwoI Éyov.
CXXXIV. Alque post luec dicta, protcctus est ad CXXXIV. Ka'i тайта йточ, ànopE'jÔTj 7:pbî ïi-
Simonem. Invenlis anient Appioue et Annubione, piüva. KaV EÙpùtv 'Aicnitová tê xaV "Avvou6íbjva, xal
VARI« LECTIONES.
«'ilecsl in al. " al. ixf, те. " Clement., horn, xvi, с 21. •» Rec ,1. x, с 2, ele. " al. 'AvouCttüvt.
* ikcél in al "' al. ахоиза; xat xaP£'< 1 al. pot. al. ciriTu/iav.
569 CLEMENTINA.— EPITOME DE GESTIS S. PETRI. 570
r.potsa."(opzvmi аитоис, Ехавез6т].'0 6e S!(uov axoú- A ac salutalis, cnnscdii. Simon vcroaudiens qunsdato.
aaí em8r,(xíjaeív tivíj ex ттроггаут,? JîafftXixfjÇ litt- jtissii regio adveníannos, qui ipsum quiererent,
fr,ïouvTa; aù-6v , xal tpasxovTaç ха(Г стс Kaîiap quique dicerent, Cxsarcm mullís inagis inlerfe-
roXXoùç ¡xáyo'Jí àveXùv, еТта xa; та хата £(¡¿h>va clis, deinde el de Simone cerliorcm factum, ad in-
K'jOÓ(aevo{ '*, e!ç emjy¡T»¡04v айтой ttéu.i}<£isv, бтаос vesiigationcm ulitis misisse, »lin ilium eliuni ¡mim
xal aù-'vj " ou.oiwç xoXáuí), ~poç 'Avvo'j6ítova xal ad vertat ; ad Annubioncm ct Appionem iulil :
'Airníuiva ïçTj- ФаОзтоу rfpfeç f¡u.ac àXOdvra, ЦЕта- Faustum, qui ad nos venil. lacile cibum uobiscitm
eysîv áXtíiv 7toif,5aTe o-ùv f){xïv • ey¿> 61 u.úpov ti xa- siimcrc; ego aiitcm un<¡ueiitum quoddaní cottfl-
тагаеиааы ", îva ist^vijaac xal " aXíi({/áu.Evoc, t!¡v ciam, ut cœnatus el perungens se, cundís habere
ijir,v ■zS.ai fiócji ?xstv jxopçrjv. (оплат теат videatur.
CXXXV. Kal той Slfitovo; тайта elitovroç, 'Ai:- CXXXV. Cumqiie Ьатс Simon dixisset, Appion
tíojv xal 'Avvoußiiüv çaa'i itpoç aÚTÓv • Kal tí äpa el Annubion aimii ad ilium : Et qiiodnam tibi lu
not xipSoç àiA tt)Ç ¡irâvîjç ÉOTat таОтт,с ; Kal 6 ££- crum ex hac macltmaiione adveniet*?RespondiiSi-
jiti>v ïçtj • IIptÔTov plv auXXaoovTEÇ aiiTov o! àjis Crç- mon : Primo qiiidem, comprclieuso illo, qui me
-ouvteç, Ttaúsovrai tt,ç хат' E¡xou Ст.т^аеыс. Ei 8г U qu.-eruiit desislcnt ab indagaiionc conira me sus-
xal О-о ßaetXtxfji x£lP^í ava;pE0c¡7¡, u.¿y"tov t;¿v_ cepta. Quod si cliam a manu regia occisus fuerit,
6oç ï$ouo4v ol toútou raïSeç, ot Ttveç ejiè xaTeXtráv- maximum luctum babebunt ejus liberi, qui mc de-
teç, Петри ^poaTítfOí-fjXaTiv '*. 'Arníwv 61 xal relicto ad Petrum se conluleruiit. Appion vero et
*Avvou6!ü)v хат' ¡8£av itávTa ты Фаиит^ 8'.аза<ройас, Anuiibion privalira omnia Fausto aperiunt, insidias-
xal tt¡v èirt6ouXi]v (ppáíovat. KaV 6 Файзтос o¿x àXrr que commémorant. Et Faiislus vora non esse ea
fiítí elvai toùç Xovouç vojjûaaç, auvSttitvâaf тф £í- verba arbitratus, cœnatus cum Simone et cum so-
{Udvt-{i£Tá ye twv ETaípwv "Aícttíiovíc te xal 'Avvov- dalibus Appione et Annubione, iinguentum sumit
6tb>voç, £x у.г'.рЬс той Sijituvoj Xau.6avsí то ¡xúpov, ex Simonis manu ; ас unguens faciem suam, illico
xal то tSiov àXeit{/a|XÊVOi т:раэтота>ч, tijv той £!и.м- induit formam Simonis. Al inedia nocte exsurgeut
VSí '* EÙ0ÙÇ OltíSu (lOpÇTjV. IIXt]V EV |Í¿3T| ye T?¡ VUXtI Simon, in Judaeam fuga se abripuil.
otavaaric 6 2Eu.u>v, t4¡v етЛ Tr¡{ *Iou8ata{ çuytjv
ÍEOíEÍTO.
CXXXV!. 'H(i£t{ fia ye oi тф Патрср nuvóVtEí, fit"
CXXXVI. Porro nos, qui cum Petro eramiis,
ÔXTjÇ vjxtoj àXXfjXotç " 8tOU.tXoÛVTEÇ, Oirf te fjfiovîjç
ç per toiam noclem mutuo colloqiientcs, prae volu •
ка\ xapaî "wv Xeyo(í¿viov, vf,çovrEÇ fitEvuxTepeúda-
plate ac l.wiiia ex iis qua; dicebanlur oita, vigile»
(íev. "H8t¡ 8¿ tmç tí,í уихтЬс ùirauYaCoixavrjç, ó' Па-
трос i-j.'ïtili; àjiol xal toi; àfisXtpoIî, ïçi) • A(ai:opu pernociaviinus. Jam vero ubi sublucere coppit, Pe
trus mc et fratres intuens, ait : Nescio quidnam
tí äpa ys *Ч> úu.ET¿ptp гатр\ y¿Yovs "• K*l X¿Yovrec
patri veslro contigerit. Dumque lise dicerct, ecce
тайта, ¡Sou xa\ 6 яат^р ?¡xe, tov üéxpov í]p.tv r.zft
ойтой o4oXey¿|¿evov ffii\ хатаХабсЬу • á6v|ieuvrá те pater advenit, Petrum nobis de ipsa jam loqiieiilem
naclus : quem cum videretanxium alquu salutasset,
i&¡>v, xa*i itpojaYOpEUdaj, 47;»XoYÍ¡5aTo 6V ^v aíxíav
ralioncm el causam reddidit cur periioctassel foras.
1\ь> xíxoí¡Jir(Tat. 'HfXEÎç èï è|i6XÉT:ovTEj айтф èÇEort,-
Nos autem respicientes eum, obstupiiimus, qui Si
X£i¡i£v, та г'.'л: £E{Urjvo( ¿phivTs;, çi-ivrç fis той тса-
monis speciem videremus, al vocem patris nostii
трос í¡¡múv oxoúovt£( Фаиитои. Kai Щ çeuyovtwv
Fausti audiremus. Cumquc fugereinus eum, paler
t/jmj-j aJT¿v, b иатт;р еСетсетсХ^хто ". Môvoç 6È n¿-
animo perculsus est. Caelerum Petrus, qui unus na
Tpoç tIjv хата cúetv айтоЭ (wptp^v Ivopün, itpoç
^(tíí Ест) • Ttvoç ïvexev tov ¿|x¿TEpov awoOEiiÖE яа- turalem ejus formam cernebai, ait ad nos : Quare
patrem veslrum repellitis el aversamiui? Nos vero
TÍpa xa't аяозтрауезве ; 'H[íeíc 61 т:рЬ{ aixbv ха\
et maier ad cum : Quouiam ¡lie nobis videtur esse
t, ^¡щр ' "Orí EÍ[müv ÍJU.ÍV outoç çaivsTat, '^ыч'ту
î/<d/ той fjiiETÍpou T.z-r/j^. Ka\ó Штрос Uú, çr(s:v ■ Il Simon, vocem babens patris noslri. Tum Petrus :
Nequáquam, inquil : vobis quidem vox illius, quae
i(ilv jUv f¡ i[iáY£Ut°í *йтой çiovlj уъЬр'.рбс èart
magia; vim non sensit, nula est sola ; meis aulem
yArrk- èjioû 8è toîç á[¿aY£ÚTOic ¿tpOaXjtot;, xal тб
e'ôoç ¿noîav ÊTTt хаборатас • ï~\ fi¿) liuov ï-z'.-j nnn fascinalis oculis etiam effigies, qualcm babel,
сито;, вХХа Файа^ ó újxíTipoí 6vTtoç «ат<)р. Tote conspicitur : quandoquidem isie non est Simon,
¿il яроггрШ-^ас xal тф яатр1 Xíy^'' Tb Yví<It»v sed Fauslus, vere paler vesler. Tuncque ad palrein
eou EÜof a^Tot; où çaivETai, áXXi Eíujovo; той азе- respiciens, ail : Germana species tua ipsis non ap
parel, verum Simonis impiissinii ac nobis iiiimi-
ferritou xal <¡juv èxôiarou.
cissimi.
CXXXVI1. Тсйта той Петром StaXEYojiivou.liKtjfjEt CXXXVIL lia Petro loquenlc, iagressus est qui-
VARI.E LECT.ONES.
al. (laôtov. '' al. (Ь; xal toùî про айтой u.íyo'JC. " al. охеиазы " al. avaXa6¿jv :b E8wv ypi.
; ■хрозыкоч. " al. хрозуиуоутЕс тф Патр<о auvEpYouai. '* decsl in al. " al i-a/./f/z.to: rjvuavó^í»
VOL '■' al. I'.'.!--. " al. a Id. Èsl то oûtw; àîjvdi; xal E/6pojfi<ii; айтф
■ х/»?,зО i .
•fît S. CLEMENTIS I ROM. POM. OPEUA DUBIA. 8ïi
dam exüsquipraiccsseranl.Aniioehia veniens, dixit- A Tt;xôiv ispoa&i>v4«oT?ic'AvTioxefe» WtiêiíiWîüD-

quo : Haec scire le voló, domine mi Pelre. Simon ElSívat иг ЫХы, xúptí или Петре, Sri Щш Èv tjj
cum essel Antiocliia;, publice mulla portentosa fa- 'Avrtoxiía ote Ъщруг . Sr,(xoa£a itoXXà «piaría
<iens, nihil aliud operant dabal, quam ut te odio- irotwv , oùSïv 5XXo otooÍíÍojv îjv , tj ci u,ijï)t4v
sum Ulis redilerei, quem magum nomiuabat et pr:e- aÙToïî xaTaerrjaai, ¡xiyov te ovojaííiov, xa\ yór/ua,
sligiaiorem, et caede mulla pollutum : propter quod xa\ u,iat?ovov i<p' q> xa\ touoûtov oùtoùç fjptói«
adeo illos adversus le irritavlt, ut omnes illius loci хата аой, ¿i fX'x-aeai toùî íxeí itàvteç.tûv aapxuv
aveant ipsas carnes tuas Гегшо more deglutiré. At oùtôiv 8i)pttüíuí àiroyEUaasOai oou. 'Hu.eïî Si r.oXù
nos, miillum contra te Tremeré civitatem intuili, хата аой ßpu/oydav t^v w5Xtv itopaxorEÇ, f¡X6ouEV
venimus ut nunliarcinus tibi. Sed el quidam homo атехуугГХа! aoi. 'AXXi xa\ uíto Kaiaapoç iueuçOeIç
regius a Caesare qua:rend¡ Simonis gratia ad pro Ttç ßaaiXtxoi т:ро; tí>v TÎjç Eitap^íaj fjoúuívov, elf
vincia? praesidem missus, auctions il!um Tuga Ju- àva£f|TT)atv Sijjituvoç, jjtaOùv Bti (fuyàî e'î Iой»
dseam petivisse, ipse quoque ad cum quarendiim 8a!av &Х£Т0> xa^ *^î хата С^ттрт/ аСтой iirijX-
abiit, ul ex Cxsaris prxcepto peenas de со capiat. Ocv, iva хата tí¡v itpia-aÇtv KaEaapo; Т1[хшр+,эт;та1
auióv.
CXXXVlli. Quibus audilis, Petrus ad Faustum В CXXXVlli. Тайта áxoúaaí ifi\<¡\ irpo; tov «atipa
palrcm ait: Ipse auribus tuis audisti ex lis qui cum Файа^ 6 Штро;- Auto; ¡Síoií " ¿>ab ixfjxoaj tuv
prsecessissent venerunt Antiocliia, quciiiadmodum irpoöSuv ano 'AvTioxEÍac EiaeXtiXuOottDv ", ti* ixel
Simon illic posilus muliitudinem adversus me ve ysyovwç 4 £Í(jl(i)v, tuxuptôç toùj бхХоис naptúJuvE
hementer concitarit; planum, et caede pollutum, ad хат' ip.ou, itXávov te xa\ paaiçovov, upoç 6È xa\ |iá-
lioec magum ac prxstigiaiorem, aliaque hujusinodi yov xa\ yoijta t xa\ ta toiauta'xaXuv. Nuv oJv i£-
nuneupans. IgiluT nunc tácito st?, ti m , qaod ego OKtîjç ra>li)OTv 3 sy(î> ffot-SvTéXiofiaf xaixataX'.™*
principio tibi : et, relicto Clemente apud me, ipse KXijjxEVTa itap' ip.o\, itpoXa6¿>v aùxbç eîç tí¡v IVTte-
pracede ad Anlioclicnam urbem, una cum их ore X¿o)v хата" t^ç yuvatxoc MaTÖtStai, íti 5È Фаи-
Matlhidia , atque Faustino el Fausliniano liberis : orívou xaV fevTTivtavoO tuv utuv • auvédovTat 6é ooí
criint cliam tecum alii quidam, qui meant volun- xa\ SXXoi Ttviî, oï tiveç ô4ivoto\ Eaovrai úiroup^íaí
tatem poterunt exscqui : cum his Antiocliia: con- или" ту ßouX^p.aTf [ietí toútcov èv т§ 'Avrto
sistens, dum formam Simonis jam circumfers, Xîa •* Y'^F^^í» iv отер tt]v [iopai]v Ixt £{uii>vo;
palant pracdica tuam pœniteiiiiaiii. irsptçipEiç , бтцхоаСа xijpujov tí¡v «аитои jístí-
votav.
CXXXIX. Isla cum Petrus dixisset, Fauslus qui CXXXIX. Тайга той Штрои ützóv-o;, oÇùç uv e¡í
mentis acumine pollebat : Novi, inquit, domine mi, to vomirai Файэтос1 OTSa, í<yt\, xúptí ¡jlou,t¡ ßo'JAETai
quid ha:c sibi velint verba ; quare ne labora : mihi та ^т]р.ата тайта. ДЛ p.fi xáu.vs- jx:Xí¡tei yip ¡loi
enini curae eril, quando illic fuero imperala perli- ixeïjs YEVO[xév(¡> 8V StaTEXéaat то icpoaraTT!5¡AEVOv. Kal
cere. Ilaque noctu cum üs, quos Petrus jusserat, íi) tí ■ O-o vúxTa 6 naTÍ¡p р.Ев' tbv exíXeuaE Петрос
digressus ab urbe pater, Antiochiam, propinquara t^í тсйХеш; è$opu.i)(iaç, ктЛ tíjv tíXtjSÍov 'Avrtoxslav
civitatem, venil. Slansque in medio foro, dixit ad ijXOs. Ka\ атас iv (леоыт^с ауора;, еГрт,ХЕ Tzpoí то
niuUiludiuem : Ego Simon, ego ha?c vobis pronun- irXîjOoç- "Еуш -;';j.(i)v, iy¿ тайта ûu.tv XTjpouïto, ха\
tio , et fateor me inique meniituut esse adversus óftoXoyü àotV.w; хата'уг0тао(1а1 IIÍTpou. Uùx lart
Pelrum. Non est impostor, non sanguinarius, non 7tXavoç, oO (iiaiçivo;, où yái)?, oi6i osa iwci çaGXa
prxsligialor, ñeque añlnis ulli eorum stele rum quae ЛЕрЧ айтой íXsyov. Aíou,at Op.u>v eyío aCiTOí, ó той
aliijii.'indo de eo prxdicavi. Deprecor vos ego ipse, itpb; u(iâç (ilaouç atTio; aùx<p yEyovù)ç, 7гаиаа7в£ "
qui causa odii erga ilium vestri cxslili, desinito (jitcouvTEç aOTÓv. Той yàp icpbç o-ci)TT¡ptav xÓ3¡iO'J
odio ilium prosequi. Nam Dei Filii qui propter iis-.'f av¿VTo; Пой той 6eoû àÊuS^ç iartv ouroç àirf-
mundi salulcm venil, isle est verus apostolus. Quo- p utoXoç. Aiö xa\ айтЬ; iyt'j ет>р.боиХос ùulv та yE т:р6;
circa ct ipse ego vobis consiliarius in re quae ad 04iJTT]píav t1]V uu.ET¿pav xa6íma¡jiai. Ka\ Tapaivu
salinem veslram perlinet cllicior, moneoquc ut ei таШЕабае тоиты, xa\ wtteueiv тй Очт' айтой хцруа-
iidem Imbealis, Deoque quern annuntiat crcilatis : (jojjtcvto в£ы • íiteV яана u¡i£jv <) TtóXtc 5p5T,v à«>-
alioqui lota vesica civitas fundilus peribit, ac vos XsÏTai, xa\ й[ш; sùv айтт]. "Отои Si x^Plv бГрцх»
cum ilia. Cujus autem gratia haec dixcrim, cliam тайта, xaV тойто u¡xa? E¡8ávai ßouXojxai. Таитт) yip
id vos scire volo. Hoc enim node angeli Dei nie т?) vuxt\ íyyEXof (AE " 6îou tuv а^г6т\ , <bç ixôpbv
iinjiiuiii graviter flagellarunl quod verilalis pipeeoni 6vTa т(Т) t^ç aXTiSslaj xf¡p'JXí, ôeivuç iâariyojv.
essoin inimiciis. Horlor itaque, nc eliamsi ¡рве alio ПарахаХы ouv рт^' âv аитос èyw йХХоте èX6tyv хата
tempore veniens leulavero contra Pelrum loqui , Штрои £i«xeíp<¡> XëyEiv, атсо8а|т;с1ве ¡ле. "ESojioXo-
recipialis me ас audiaiis. Vobis quippc confíteor, youjxai yàp OfjLtv , ¿¡i iyù) payoç, èytb nXavo;, iyo»
VAUI.€ LECTIONES.
"™ il. otxîioiç. «• al. íXt|Xu6ót(i>v. al. o-uv:XrtX'jeóTiov. *' leg. (xetd.al. inscr. xa: al. [Kv. " ai.
A^Tioxiujy. ** al. yEvójiEvov. "al. от,тз. k* -айсдзОа^ *T Ueosl in aJ.
h" CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PE I IU. 57«
fvi\í- àXXà (xstovoÜ), ÏÇxori Yip fowt цг-avoía рле та A ego sum magus , ego impostor , ego prxstigiator ;
xaXU»; irerpayiiiva "' p.oi ауух^рчвт^а!. sed poenilel me, et fortassis per pœiiiicntiam ea
qu;e improbe gessi, mihi possuul contlonari.
CXL. Тайта eítiwv ó ■jtatljp 8r¡¡ji03ia r\ tú; èx rpoi- CXL. II. re cum paler publice, quasi ex persona
cóito'j той Eíp-tuvoc, xal Ш-pov EyXoY^saí, t$]v isäaav Simonis dixissct, el Pctruin lau lasset, uiiirersam
'AvTic/áfov TOÎXtv eíc tov ixeívou to59ov ¡ХЕтавт^хЕ, xal Anliucliieusium civiialem ad ilüus desiderium tra-
•jtívtec è7ti6yjAEtv аутой 8siv¿j{ íXeyov Ivioi St xal duxit, cuiiclique se cum vehemenier exoptare asse-
jjaXenaïvovTEç айтф ijcrav ôîjeev, oTá игр абты exs !vt¡> rebant : nonnulli vero eliani patri, tanquam is ipse
£í¡x<<m 5vtí, ôii tö CiTtspßaXXov ttjç itîpl tí>v ïiézpov esset Simon, succcnscbaiit, propter nimietalem
«орут,;- xal X£'P*í -rctßaXEiv ÍKt.)(tlpovv. Kai 8; amoris erga Pelrum, et manus injicerc conabanlur.
¡xi) тар' aOTtöv avatpsOi) 8e8oix¿>í, iSaut^ç eXQeïv At ille verilus ne ab ipsis inieriieereiur, per lega-
ni(i'|aç t¡£j£ou töv Ш-pov, йтао; aÙTOv 1тахатаХабт) lum poslulavit a Pelro, coulinuo ul venircl, quo se
Сыута, xal ахца^оуетг} тф про; aïiTov яоОы т§ ttíXeí nanciscerctiir vivum, et in urbem desiderio illius
EJxaípto; srctcsvfj. Штро; 8г toútuv axoúaa; upo; flagrantem opportune adventaret. Quibus auditis ,
tb exxXtjjiííeiv iiXeírroy; á'j,aY¿)v 8,( £W<jxo~óv te Petrus plurimos ad agendum conveiilum adduxit,
хатазт^аа;, xal iasiixEvo; iroXXoyç xal pairoiac, ß cl cpiscopuin COnstituit, „mitos curavil alque bap-
íjxápa; Iwiwiva; Tpil; xft Aao6;wía, етЛ tíjv icXjj- tizavil) triiiuoque Laodiceae piaetcrca commoratus.
tjîov ¿ptxjjsïiv 'Avrti/îtav Еатаусе Aiiiiochiam propinquam civilalem adiré fesiinavit.
CXLI. Kal 8q TT|V wóXiv хатаХабоута, то тгХт)во; CXLI. Et quidem cum ad urbem pervenisset ,
eyv6pa¡xov 3w:av (ietí xaP*í илгвё^ато, ш; tt¡; àXij- universus popuiiis accurrens, cum gandió ipsuin
flsía; х^руха xai аяйттоХоу. npO!JEy£;á[xsvo; 8e xal excepit, tanquam veritatis praiconem el apuslotum.
XEtpaç aù-ot; èiuOîlç, ravira; toîi; xaxu; lôvraç Precibus autem fusis, et manibus super eos posi-
tOEpaîtsusEV, ïva te Ösbv iv Tpioiv ùr.oazâaziiv eO- lis, universis maie babenlibus aiiulil medicinam :
afytkn&iuvoc , xal noXXa 5i8á£ja; aÙTOùç irspl ил- item шипи De и m in tribus personis annuntiuvil,
vapy.ía;. Е1та ттрЪ; t4¡v Çsvîav airf¡si¡XEv. Tvouc 8k ó pluiihusquc eos de nnius numinis principa tu do-
•[¿ры-/ ÖTt Штро; itapî^v, itpoff8pa|iùv, áauTív te tîj cuit. Deinde ad bospilium nos recopimus. Intclli-
TÍ «роетхатабаХшу , та axEÍvoy хатцо-па^Е-о fyvri, geus autem senex Pelrum adesse, aedurrit, seque
à;'.<ï>v тф 6eÍ(¡j TíXEirDOfjVat âitt£5[iaTi , íjtte t!) dejiciens in terram , illius pedes compleclebaiur,
áp/atív te tî,ç фих^ xáXXoc xa\ t!¡v (jwpcr¡v той rogans ut divino baptismale cousuinniarelur; quo
айцхатос àôXa6cïv 8tà той ¡Затт'^аато?, xa't xoivco- ^ antiquum aniline pulchriluilincm, et formam corpo
vi; TUv áxpávTtuv fEv¿36at той Xpiaroû ц.иатг,рЕи>у. ris reciperet per baplismum , flcrclque particep*
Ka\ ó DíTpoc xaTTjX^saí aUTOv, eip^xtbç te woXXà inlcmcratoriim Christi myslci-ionim. Et Petrus, tra-
T.ôpV fftoTT¡p!aí , è-nri t¿Xei 6k xaV тойто eIiíaív, ыс i diia ci Christian« religionis doctrina, mullisque de
Kùpioç <1|хшу 'It,(IOÛç XptTTOç 6 Yiöf той 9ео0 toi; salute prolalis, landcm lioc aildidit Dominum no
fiae^Taïç àvTEXXojJiEVOî • 'O A/crfúcrac", 891), «al strum Jesum Christum Filium Dei, in mandatis ail
ßaXTicreelc, <Tb>Oi'¡<rerai- xa£" Kara rí¡v xlcxir discípulos dixisse : Qui crediderit , et baptízalas
cov уегцО^хы coi <bç eètetç. 'ЕтеЕтор ó xatpö; fuerH, uni vus eril ••; et : Secundum [idem luiitii fiat
Tp«í èonipav f,v, трос^; ¡летаХаббутяс •*••* , ¡istí tibi sicut vis ". Clinique lenipus ad vesperam incli-
tí¡v au4+fii\ E'j/t¡v, ó Ottvoí 9V EXáu.6avE. naret, t-i lui m sumpsinius ; et posl solilam preca-
tionem, soinnus nos occupavil.
CXLII. Tij Si ETtioúsT) ¿pOptaJ-Epov 7taXtv ávaori; CXLII. Sequenli vero die Petrus iterum maturius
i Патрос, xal npo<JEu£;á¡AEvoc, ¡xETaxaXEÎTai ouv f¡(uv surgens , poslquam oravii, patrem et nos accer-
tov чсатера, xa\" Sí]¡xEpov, ¡> áSsXco'i, Xáfsi, [XEâXtj sivit ; et : Ilodie, inquil, francs, magnum gaudium
Xapi YÍveTotl ^v ТФ oùpavû, 1гЛ тт) OsoôwpiJTOj àva- oricttir incóelo'1, propter divinum niunus renascen-
YEwí¡iieí той хаХой fépovzoç Фаиитоу. Kai тохраХа- D use boni senis Fausti . Clinique nos assumpsis-
6ùjv i|(Jiaç è$fjit}iEV хата а'/атоХас tîjî го5Хеыс, 2v0a " set, egressi sumus ad loca orientaba civitatis, ubi
TJv 58ата яоХХа те xal xaöapi, xal ¡jióvov t'jv натура multas erant aqux ac pune : solumque patreni
Xa6¿>v loca, xaTT)x<¡iia{ те TtoXXi xal Stîajaç oútív seorsum simiens, multisque insliluens, iradcnsque
та îtspl всоу xal ttjç 8'.à sapxiç aÙToû тгро; í¡u.ác illi (loctiinaiii de Deo ejusque in came ad nos ad
£-t8r,¡xíaí, èeaTTTitiev aCiTOV elç tí» 6vojxa той Патро», veran, baplizavit enm in nomine Palris, el Filii, et
xal той Yîoû, xal той àytoy DivEypiaTOf xal apTOv Spiritus saneli : cumque pancm accepissel, gratins
Хаба» ,ч Ейхарют^аа; te xal EUXo-f^ciaç , tojv Upuv «•gisset ac bcnedixisset.sacraipsimysieria imperiivit.
aÙTÛ xoivtovEÎ fiyTTT)pt'(üv. Kai rjp.Ev óu,ou toxvtêç Et crninus pariter euncti in Domino noctu ac in-
a-aXXuvjxcvo; èv KupEu vúxTa те xal \i:V tju.ipay, terdiu exsullantes, tum de palris per divinum Spi-
iwf te tîj той патрос 8tà •* той 8e£ou ir/eú (laToj ava- riium instaúrala nalivilale, tum de auditione 01a-
« Marc, xvi, 16. ь Matih. ix, 29. « Luc. xv, 7.
VARLE LECTIONES.
'" denkst in al. ss al o-uvaYaftóv. 8' dccsl in al. •••" al ¿хеталабоуте;. ,k al. inscr. bitas- >Ьц'Я
111 id. " al. i-Л.
575 S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DIBIA. 37',
culorum Pclri. Cum igiliirper aluiuod leir.pus una A yevviíjitsí, xal t?, a/poáiEi Ttov Штроу Xoyîoiv. Xio"-
agercmus, omnibus patucnini res nostra, ei in om vov oîv tivA i~\ то ойтЬ Ъчуаубчгшч fj(/tôv , тля
nium ore versaba mur , cunctíque inirahanlur de 87-¡Xa хатаотт) та xa8' f]p.aç • xal tv то!; aitavrwi
iHiiversis quœ coitligoranl nobis , Deiqiie erga nos t¡¡íev (r-ójjiait, xal «avie; eOaú¡¿aCov атЛ «Set toi;
palrocinium, in nostra récognition«, cciebrahanl. ctj¡i6£6t(XÓ3ív f¡[üv, xal t$)v той веой clç f((ii; ßof,-
0:tav, ènl тй avaYvtüptíuxJ) f¡¡Atov è[*EYaÛV0V-
CXLIII. Fam» igilur quoquovcrsus pervagante, CXLIII. Tt¡; çfjfjLTj; oîv itavraxiac втвгоСл;?, ¿
Anliociii;e praeses cuneta qua. patri et inatri acci tt¡; 'AvTíi)(£tuv ^y5"-^'' itàvta та ои^бгбг/^а етг£
dentia resciscens, quodquc ad Cxsarcin cognalionc тг ttö яатр1 xal р.т;тр1 Yv°ù;, xal ôti Kaîiap: хат«
attinereiit, de bis referí ad Tibcrium. Quibus au- Y¿vo; Tpocrijxouaiv, ávatfíps'. тайта tíj Ti6ep£i;) (16).
ditis, iiupcralor jubet eos quamprinium Romain Kai ó ßaaiXiui ахоОза; , xeXeúei tí тауо; ava7tí¡i-
inilti : quod et factum est : illosque magno cum çOTJvai aCiToùç eI; 'Pwpjv ■ 8 xaV y¿vome • xa'1. ¡«та
honore ас saleUilio prases ex Antiocliia mittit ad roXXtj; tiu.tj; xal Sop'jçopia; ó fjvsjjubv à£ 'Avrw-
Tiberium C&sarcm. luluilug autem Cxsar patrein yïiaç т:ро; tov Ка£тара Tí6ípiov витоу; атозтеХХЕ1..
et maircm, agnitisque eis, super re obstupuil, pa- eíaaá¡x£voí 8k i Kaîaap tóv те патера, xal tîjv цт-
trisque cervicem complexus, acriter flevit. Cobibilo В típ*i хд1 imyvoùç айтой;, e5¿Ttij ек1 toûtio. Xal
autem luctu, ad senatum respiciens, ait : Gaudetc Ttipiçùç айтой тф трахг.Хы, верило; IxXaiev. 'Ew-
inecuni,onines, et commune festiim agamus, inveri- ayùiv ватой rcavöou;, npbç zty аиухкгроч à-глбЩа;'
lionem Fausli cl Matlhidix: quod cum mortui pula- Eui^ápijTá рлц Içï;, t:ívte; xal хо-л/г^аорт^гаиг,-
nMiiur, revixerunt, clinique periissent, reperti sunt. вырева, -zfyi àvsûpsaiv Файатои xal MaTOtÎIaç, êti
Postea et cum ¡¡s epulalus, muliaque pecunia tra vsxpo'i vojj4ÍÓ|xevoi àvÎTtrjoav, xalàTroÀujXOTCîEÛpéen-
mita, insiiperque ipsos ad (amulatuin servis augens aav. EÎTa xaUùur/ijÔc'i; ¡лет" a'jTUv xal )грг,цата mût
лс aucillis, plurimo comitatu et bonorc circumde- Xpt)îap.Evo; ", Êti 8s xal rcaïôaî xa\ TcaiSíaxi; e!;
ilit. Qui ctiam non exiguo tempore К una: xtatem 0nr¡ps3¡av aÙTOtî 8г8ыхш{, вграт:Е!а irXEÍtnr, xalTip.?}
«j;erunt; pie quidem vívenles, suaque erogantes iiEpi¿6aXEV. Oí ха\ xp^vov оО ti ßpax'JV iv 'P«(i5
pauperibus, et consectati oinues alias virtutes ; do ÎtîJYW. eÙ3e6£jî [Асу ^loùvTEi, xal návr,« та âauTUv
nee in senectutc bona, eis qux bic sunt reiictis, XOpTjYoûvTEÇ •*, xal Tiäoav SXXtjv àps-r^v uíTEpxóuE-
Christi regnuin consecuti sunt; exemplar vilae ac vot, ïojî èv Y^P£t хаХф та èvraoôaXtTtdvTEç.Tiiv Xpi-
specimen ad virlutem accuralissiinutn, suant vitam tzo'j fl«"Ê£av •fiXXásjavTO, apx¿Turajv ß!ou xal яара-
Humana: reipublicœ largiti. ÖEtYP-a Tipbí àpsT^v àxpi6éaraTov , tov ¿аъ-ыу ß!ov
^ Tij 'Ptop.a!ti)v плоазубцмо!, iroXtTsia.
CXLIV. Ciclcrum ego Clemens cum fralribus CXLIV. 'Ey¿> |a¿v toi KXf,(x>)i рдха tcuv аогХуш
adhuc apud Petrum doctorcm maiihi, qui evangé Iti жхра тш ûiSaixiXti) Штры ¡хецеу^х^, exo¡iiv(¡)
lica? predication'! iusislebal, el complures varus те той xT¡pÚY¡AaTO?, xal i:oXXoùç ix twixíXiüv vójwv
inurbis ac perpessionibus curabat. Ueindeille urbi- xal iraOwv IwpiÉvqi. 'EiieI та; sáXetc áxetvoí a¡x£Í6tüV
bus peragralis, Romam quoquc pervenit; aiquc iis íc6aae xal eîç 'P(ü¡ir,v, xal toïç cuvtoüm tov tí;;
qui concurrebant, verbum pictalis annuiitiavit , Е0зебЕ!ас Xóyov Si^yyeiXe *•, xal ttoXXoùç tu pipeí
inuttosque per baptisnium adduxit ad Christi reli- XptoTOU 7tposí¡YaTs 8'^ то" ро^Ыв-римо?, а-Лра; те
gionem, lam viros quam mulieres ; adeo ut et »revi xal Yuvaïxac, <!>; xal tuv euyev!óv Yuvaixwv та; rce-
tempore nobilium mulieriim daiissimis , quasque pi-javEO-cépa;, xal a; 6 Xóyo; piaTptóva; oT8s xaXav
«olenl matronas iiuncirpare, propemodum universis (17), év óXÍY'¡) XP*VV (il',{,60''J ^s'v я4*яс Trpoa8paueiv
persuaserit ad sanctum baplisma confugere , ac iretiat ту ¿Y'V .SanríajjLaT!, xal 7:iircEUaat вей.
Deo credere.
CXLV. Porro спи ¡psi jam viia relinquenda fui'.. CXLV. "EuíXXe SI xal айтЬ; Щ Tbv ßiov атаХс-
-el proficisceiidum ad magislruin Christum, Evan- . t.zïî, xal upo; tÍiv ScSaaxaXov ку.И^ртры XptsTbv
gelii cursii coiisiimniato » (id quippe nolum ilii tov той EuaYYe^í°u Spópiov teteXexw;- Iiceí 7Kp
eral, quoilquc ipse eliain ad crucein, ut cum Ma- ÍYVioero toútijj "• xal 8ri атаирй ¡x£XXet xal оуто;
gístro passiuiieiii et gloriam communem baberet, xaTaxpieîjvai, îva тер 8i8a<rxáX(¡> xal ttíOoo; xotvti>-
^laninaiubis esset) ; una congregalis cundís fralri vfaT| xal 885t);* p.iä аи'/г,0ро1аи.£7(1)У twv ASeXçuv
bus, apprebensa manu mea, stans in media cou- itávTiov, t^ç xElPóí t10'-1 Aa6óp.Evo;, ara; iv pis-fl tj
• II Tim. iv, 7.
VARIZE LECTIONES.
»' al. x^ptoájASvo;- ** al. iT.ixo^yoûvttç. " al. Si^yyeXXs. '•• al тойто.
VARIORUM NOTiE-
(16) Т£кр1<р. Aliter Nicephorus, Hui. eccl„ lib. it. p-aTowva; Ь Щос oT8e xaXeîv , parva mildem irans-
«ip. 35. A cujus sententia discedit Frcculfus l. II. positione, verum minime necessaria. Per inalroiiai
lib. и, cap. 40. Esl autem Niccpbori senleiilia, ba:c inlelliguiilur honesta; feminai, honesto nobilique le-
sub Nernnè"coiiligisse. Сот. со ñaue ; ut discere esl ex Cedreno cl Servio. Ьорп;
(17) Kai âç oMyvç fiarpáracclSextuleÍr. Legit twv MaTpwvaXitov memoratur PluUiclio in Ko
llailbius lib. xxxii Advenariorum cap. 14 : i; xal muH Vila. Id.
CLEMENTINA. - EPITOME DE CESTIS S. PETRI. 57Я
txxXr j£i- 'Axo'jiaxé рли , Içij , T¿xva xa\ айгХсо! • A cione et ccclesia : Audit«: me, itiqnil, fil if et fratrcs :
той ulv èp.ou Spájiou то таХос iyyuc • тойто yip ха\ cursus qaidcm mei finis prope est : id enim et jam
f.Stj fxot lyvcuTcai • KXf,(i£VTa 8s toutov èmjxo-rcov mihi est cognilum : dementem autem hunc, epi-
Ojiív xEiporovió ffí¡¡xspov, w xa\ tt¡v 4p,i¡v tuv Xíytov scopiun vübisliodie ordino; cui et meaiu sermoniim
í7tíaT£uo-a,-,xaQé8pav,iúí arapvjjç H-01 xatui/pi vùv calhetliam credo ; qiioniam ab initio hucusque
a'jvoíiúaavra, xa\ о\>-ы ratjiiv ¡лои twv oiuXi<ï>v comes mihi fuit, sicquc omncs audivit condones
ezaxoúuavra, 3? èv itäaf iwi TÔJv Tuipa<ju,wv xotvoj- meas ; qui in omnibus particeps tetiiationum et
vtâí, ïîj ir!oT£i nposxaprspwv еОр^От; • 3v s-jio perictilationum mearuin faclus, in fide perseverare
Дхрсбетсата rávriov oîSa вгоаебт; xal ctXávOpior.ov, inventus est; quem ego omnium certissime novi
ayváv te xa\ Jtó-jpova, àyaOov, 8£xaiov, ияхрйвиил«, esse Dei cultorem, et hominum arnantem, castuni,
xi\ Ysvvaiiof EiSora çépstv та? èvimv t£>v xaxr¡xou- ac temperantem , boniini, justum, palienlem, et
uivwv áâpiTiíac. ДЛ aùtiô p.£Ta8£Ôcou,i тг,с àÇouaiaî valentem foriiter ferre ingrata facinora nonnullo-
той Í;<j|jis7v ts xa\ Xúsiv. AfÉ<j£t yap 8 8:ï SsGfjVai, xal rnni qui Christiana iinbiiunlur doctrina. Quarc
Xúffst irávrwí 8 8sl XuÔTJvat, ¿>ç tov tt)Ç 'ExxXâíaf iili Irado potestatein ligandi et solvendi ». Ligabit
xavóva xaXtóí d8wç. Aùrou ouv вхойватЕ , e¡8otec enim quod ligari oportet, et solvel omnino quod
ort ó tov aXr.Osía; TtpoxaOaíó¡i£vov Xumôv, eí; Xpi- В solví debet; ul qui Ecclesiae cationem ac regulain
OTÓv á(iapTÍV£t, xa\ tov ■патера tuv oXgjv Ttapopyíísi prohe cognoscat. Ipsum ergo ándito ; scienles, eum
6e8v • ou eïvexev où {V¡<TíTai Ka\ aùtov oiv 8eÎ tov qui veritatis prresidi mulestiam exhibel , in Chris
t:*>ox39ss<5u.svov , ЬтроО tótov titi](stv, ой От,р£ои tum neceare, et Dctiiii iinivcisonim patrem incitare
t\ófr,\i 6yp.óv. ad iram ; quapropler non esse viclurum. Ipse itaqno
pr.escs debet medici locum obtiuerc, non beslix
ratione carenlis furorcm.
CXLVI. Тайтз айтой X¿yovtoc, if¿) KX<jiir¡{ heîwv CXLVI. Usee eo diceiite, ego Clemens prociden»
lx\ yf^, toXùç í¡v той SiôajxaXou 6e<5¡íevo;, хз\ tov in ten-am, nullius eram in orando doctore, el iu-
Opovov tóí ¡i7.'/.:--x ltapatToó(X£voí. 'AXX' 6 6eIoí sede quam maxime deprecanda. Sed divinus apo
ато5зтоХо;# Ihpl toútou iie pi) aÇ£oo, EÍntbv, a ykp stolus : Noli me, dixit, de hoc rogare : qua: enim
б веос ßouXeTai *, т(с Ixavoj avOpÚTOiiv 6iaax£6aaai ; Dcus vult, quis homiiiuin dissipare poleril? Postea
"Eti itpoí то i;Xt}9oî I8u>v • Kai ЬрлТ;, iyr¡, àyainjTol ad multitudincm respiciens : Et vos, inquit, fi aires
i&¿X<?o\. tIjv ¿<ре tXo(jl¿W]v ib; иатр\ Tiu.t,v xj\ tUTzzí- charissimi, debituin ut patri honorem et obst-quiuin
Isitv isi iwvToç awx5i6ávai ты Op.iuv иатр\ (Atj _ per omnia déferre Palri vestro nc desinite : it»
....
1)М-якте ." • виты
. , кя\, újieí;
yip , . TMitiaívsaOat
, » xa- С _„. ...„,.: . : : .: ....
quippeet vobis recte regiseu pasci continget; alque
Хйс S|ete, xa\ w>tu.f(v outoç íurat, xa\ où и,и8ипос, isle erit pastor, non mercenarios, curainque gregis-
той ~o'.;j.v!o-j £-'.|А£ЛоО|л4^з;. "EjîjOe yáp eíoíte; suscipiet. Nam scitole eum . qui paslori ac magi-
¿j; ó töv iroip-áva te xal 8i8iaxaXov ev toí; хата stro negotium in rebus qua: ad Den m pertinent
físov Хчяыу, то той 6eov nvEÜiia Xu-íí, °j Tr,v xaOi- facessit, Dei Spirilum, cujus hic sedeni el locum
îpav ovro; xal tov tótov iit¿xet ' *** * T0'-'í *ùtoû Xó- olitinet, contrislare : eumque qui sermones illiu»
yo-Jí íOetiüv, Xpiorov àOîTît, ха\ ттарабатт); v8px>u spernit, Christum spernere, et legis Iransgrcssorent
EUpiixETai. ПрЬ TtavTiov Sk tí тг; nfarEù>î ù(iïv vyitoc iuvenil i '•. Ante omnia vero fides in vobis sana sit-
ac firma, millo periculo fliictuans ; deinde el vit»
ex¿TiüTav xal 'í-CiT-t-i;, xív8úvio [í.tj8ev\ oaX£'jóu.£vi '
E^siTa xa\ ô ¡J£o; ùpiôv xaoapbí Ercto, f¡ xa0aipíu6io' vestra pura am sit, nut efliciatur; prxserlimque
xa\ itporji'oiiu.ívioí ó той оь>и.зто< arfmaybc от:ои8а- excolalur corporis sanctimonia ; nemo enim absque
{í j6ü)* oùoeVî yàp toútou X^pki "&>§ Kúptov tytzau. Tb ea Dominum videbit. Pax et quies inter vos omni
tlpTjVtxáv te xa\ f¡jXEpov àAATjXotç «avrV Tpöroi) nípi- modo tenealiir. Quod si forte scandalum et oflensi»
«0'.е£з6ь> ■•,. El 8è ха\ au^Caiii т:ота aXXf¡Xtüv р.£та$и inter vos accident, sol ita aflectis vobis non occi-
cxavôaXov, ¡лт; e-íSuítio ú;a:v ó t,X-.o; oútiü{ V/yjii. D dat «. Judicare de proximo cavetote : id si quideni
Tcú *• xpívíiv t8v itXr,o£ov eúXa6£tsO£ • 9apiaatxbv Pliarisxorum est, et obnoxium juilicioJ. Hospita-
vàp TovTO, xa\ xp£a£tijc ïvo/ov. Ttií çiXo£j£v£a5 xa't litatis et beneficenlias ne obliviscaniini : hoc est
vjToûJLf id¡ lmXav6ov*e6e • тойто fíp ivroXíj той enim prxceplio primi Magistri ac Salvaloris Dei.
rpcúrou AiSaaxáXou xa\ EcirrTJpo; " в£ой. Toíí irtaí- lis qui offendunt peccala condónale : sic namque
o*j« оиухшР'^"£ т^ ¿¡ларт^цлата' ойтш yàp хз\ et ipsi sine Une dkelis illud : Dtmitle nçbis debita
aÙTo\ àKaÛ9Tto;l,',,àp£ÎT£ to- 'Apec ■fyiir га ópet- notira *. Ínter frulinas, mensuras, pondera, ne vel
Лщшта ifyiwr. Zufi. (A¿"pe. ха\ ата6|х£а, u.t¡8e ëv •* пиши minus irquiini exslel. Ad hunc quippe mo-
SS'.XOV l9T(l>. OÛTfe) yàp " EÚVOp.O'JU.Í'/TJ -KáXií, <) той ilum civitas prxclaris tegibus gubernala, erit calho-
• Mallh. xvi, ig. ь Luc. x, 16. « Ephes iv, 26 J Mallh. v", I- « Mallh. Ti, li.
VARI/E LECTIONES.
*•* al. ittareûio. » al. p£6oûX£UTai al. ¿XXeÍTOITE. ",,al. 7IEptnoi£ÎT6£. '•al. T¿. " al. prxpon.
ijpuûv. ,,,u âl, àwralaxwç. "al.inser.Ou.lv. " Euvotwupivr) noXt;. Пар' ávOpiónoi; toíí euvou.ouu¿voi;,
Iretiaeo Hb. iv, cap. 7i, pro quo velu» interpret Martvris legebat £Ùvoouu.Évot;. Apud Iwmiue* , impi.t,
»niMiio». Coy.
570 S. CLEMEXTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. . 5S0
lira Dci Ecclesia. Qui negotia qiucdain inter se д в.ий íjrai xbOoaixt] 'ЕххАгазЕа. Ol тгра-гцата tiva
habent, apud Ecclesia: presbytères juüicentur; et цет' àXXfjXuv Ixovtsí , Ы\ tióv ttjï 'ЕххХт)з£а; тгре-
quod lioiiiini est contemplati , reconcilientur : neve a6'jT¿ptüv xpiv¿aOtuiav, xal то xaXí>v vîwuvteç aujtCi-
ad tribunalia fralrcs trahitote; judicari enim ab 6a£¿30ioaav • xal u,4) ÏXxetî eîç ôixaaxf(pia той;
extrañéis ас ethnic!*, id vero iníideliiim est; quan- ¿ScXcpoúí. 'АтсЕзтыу yàp тойто, toîç ¡Е£ш xpívssQai.
doquidcin et, Angelot judicabimus " , scriptum est. 'EttîI xal, 'AyyèXovç xpirovjter, "(èypiTccai. 'ЕтЛ
Super omnia, et ante omnia pastorem ita intne- T.iii xal T.ph i:avïu>v, oûtwî Itû tov itoiuiva "•"
mini, ut me Petrnni , qui a Deo electos est vobis ôpwvTEç.wi Ipl Qsrpov, tov Ь-Ъ вгой npoYS'.pijOsvra
in magislrum. CifjLÎv eí; oiSaixaÀov.
CXLVII. Ha cum perorassel, el coram omnibus CXLVII. Тайта si-íw, xal i-l iravrwv ¡aoi -i;
niaiius mihi imposuisset, in sua cathedra sedere ytlpaç Ir.'.ùùf, ei; tíjv айтой рл xaQ¿6pav хаоезбт)-
fecit : Clinique sedissem, hoc mihi stalim dixit : vat 7ts-oír,xí • xa9£o0ávTi 8e, тойтй ¡aoi E'iO¿u>; Eçt, •
Oro te coram omnibus qui adsunt, meis fratribus, 'AÇitii d£ етг\ ítávTiov [xou twv 3upi~apovTtDv àScXçuv,
ut quando ex bac vita migravero, qucmaitmodum ÓTrr¡víxa той ¿vTaüOa идтазты ßtov, ¿i( i¡ той в£ой
Dci censuit Providentia , omnia domino Jacubo Tra xáxptxs T.pivoia, Ttávza tw Kupíto 'Iaxú6qi та!» аоеХвы
in Domini mei coinpendiario describas et mitlas, той K'jpío'j или, èv етатои.?) ivaypatj/ififivov 8tait¿¡i-
cliam usque ad puerilix luae consilia, ct quemad- i}ai , uigpi xal -töv èx т:аи5о$ зои Xoyi3¡au>v, xal
inodiim ab initio ad hoc usque tempos mecum iter tbç à-' ap¡(f|í р.'хр'- V'JV (xoi suviôSsusaç, èitaxouiuv
feceris, audiens sermones el actus a me pradica- ttiJv хата to5Xív ùk' èîoû XTjp'j)(0¿v-bJv \6уь>\ te xaX
tos : deiude in fine, et mortis тех causam, ut ante TrpiÊiüv 1т:£1та ирЬстй TáXsi xa\TÍ¡v той вауатои'1
dixi, indicare ne omitías. Non enim hoc ci mole- (jwu Trpóâo-iv, ¿>î npoEtiiov, S^Xuaai ¡xíj яараМтгцс.
stiam creabil; ni qui certo sciai, me quod oranino Où yàp a'jtov Xuirí]T£t thûto, Е16ата аасй; 5rt 8
pâli debeliam, pie reddidisse. Maximum autein so rávTioí Ï8îi (is iraOstv, eí<7£6uí a~ocí5<oxa. Mítí-
latium habebil, qoando disect, post me, non liomini отг^ SÏ '»араи.ибЕа; TEÚJíTai (хаОшч , 8ti u.et* ipí
imperito ас viulium verboruoi ignaro, sed Ecclesiie o-jy. aaaOTií ávíjp xal Çwornioùç ayvotuv Xóyouí, 'Ex-
cauonem omnium maxime scienti , cathedram do xXr,ííaí Sk xavóva E!8a>{ p-óXisra, tíjv той 8»8Í3XOv-
tions créditant fuisse. Quocirca ego, domine mi toç ir.iir:zû6-r\ xa9¿8pav. "OOev àyco , xúpií p.ou
Jacobe, com magister Petrus Ьжс mihi piaeceperit ; 'Iáxiü6E, той 8i6airxáXov) Петрои тайта p.oi a-R'.ixf,-
quod juslum esl, complere non veritus sum, et (j/avTOÇ, oùx uxvTjaa тб xîXEuaekv ахгХт.ролас, xal
¿>í " eniTojiíj noi ravxa •cvt',P1lJLa хатаотт, aat, im-
quasi in compendio tibi cuneta nota faceré, ita
Ypá'J'ac t!)v CiítóUEnv ойты • КЛ)\регтос тйг Uézpov
inscripto operis argumento r Clementis , Petri pere-
grvialiowim et prœdieationum Epitome.
СМ. МИ. Нале ¡laque est plena cœlestis gratia-, CXLVlll. AOttj U.ÈV o'jv*1 f¡ TiXfjptjç tt)î SvüjOív )(i-
Petri aposlolorum principie pcregrinalionum nar- Р'.то;, той xopuçaiou twv aitoaráXtüv П£трои èin8rp
ralio, quae simul et compendiariam ejus doctrinam (iiôiv 6ííjYT;5ic, e-ÍTo¡A¿v tí ó¡iou StSao-xaXíav витой
contincl; et magni admirandique Clcmcnlis vitam, inouïe, xal Tov той u.£YoXo'j xal Оаии.ао-£ои KX<¡¡u-í-
vi'lut in tabula oratione exprimit; quemadmodum toí ßtov, хаОалЕр èv тАчамч. tw '//y':' бьатитгойвв, ¿>;
ipse ad Jacobum fratrem Domini scribens indica- аито; оуто; 'Iaxió6(ü тф a8EX<po0í<¡> fP^çcuv, è^vw-
л il. Porro ardentem Clemenlis erga Deum amorem, pía*. T8v p\Í4 toí 8iárojpov витой ^рбс Oeöv IptuTS,
cl magnum ilium pro pietalc zelum, declarare pos- xal t8v itoXùv àxsïvov ùitàp ttj; £Ù3£6eIœç ÇîjXov, ixava
suir. ea qua: dicta sunt, prœsertim autem manife- (ib " та ¡jTjOÉvra 8г(Ха»ва[, St^Xtüíet 8è [xáXierx
siabit omnium aperlissime ipse per martyrium linis itánojv аасЕатата xal aO-b то ôià ¡lap-upíou таХо;.
vit».
CXL1X. Terlius enim post magnum Petrum in CXLIX Тр!то; •• (18) yàp цгта ITETpov tov plyot»
excelso Romana; Ecclesiie throiio sedens, ipsumque хЪч û'ItjXov t^ç 'Pb)u.atti>v 'ExxXt}TÍaí 6p<ivov хавЕ-
virtulis certamen suscipiens, magistri vesligiis in- sac, xal àpETTiç aOXov bCitIv SsÇaj/Evoç, е?т:ето хат'
sistebal , aposlolicamque doctrinam ipse quoque О fyvoî тф SiSaoxáXio, xal ànoaroXixTiv SiSaixaXSav
« I Cor. , vi, 5.
VARLE LECT10NES.
"•" al. inser. ú(X(üv. ie deest in al. " al. inser. èv. " deest in mss. *' Aütt( ulv oîv In uno veie-
ruin codico m praepoiiitur litólos, MaprjptovTou ау'.оу KX:í¡|asvto{. Cot. ,£ ai. inser. xa!. " »1. т.ры-
toç. al. osú-spoj.
VARIORUM NOTiC.
(18) Tplroç. Infra Latine babcs éditant Passionem librum aitint exslarc in Casinensi Bibliollieca. De
sen Vilain Clenteiilis, post pseodo-Abdiam et apud Graeco Martyrio, venisse in uiattus Nicephori Cal-
Moinbrilium. Mi-moratur autein a Gregorio Tiiro- Iisti colligcre esl ex illius lib. ni, cap. 18. Coderont
nensi, Miraculorum lib. t. cap. 55, et excerpilur hic notari debet triplex leclio трсто; , SvJxspo;,
per Freculfiim, loin. II, lib. n, cap. 10, ac per mar- кршто;, origineni ducens a diversis exscripiortuu
lyrologos. Joaiinem qooqoe diacooom sueculo nono senleiiliis, quas reluli ad CoHstilut. apóstol, lib. vu,
scripsisse gesta Clemenlis papan legimus in Sige- cap. 46. Сот.
bcrio, De saiptortbus eccletiattitii cap. 107, eunique
.SSI CLEMENTINA. EPITOME DE GESTIS S. PETRI. SX*
xat aû-bi èîtiÔEÎxwxo , xal xoî; ójioíoi; StáXajxits A prxferebol , et siinilihus moi ¡bus cflulgebat : non
tpáitoií, ou Xpumavoîî [aóvov eùopssrwv, àXXà Й] Chrisiianis dunlaxat placens, verum eliam Judiéis
xi\ 'loufiaîoîî xal où-gî; *EXXt¡ei, xal тсаоч irivxa ac ipsis gentilibus, et omnibus omnia faclus, ni et
Y'.v(5¡x£V0í, iva xojç zivxaç xal oûxoj **•** XEp6ávf], xal sic omnes lucrifacerel », Christoijiie prxsenlarel
xw Хрипы каразт^ет}, xal ffuvSijoY) xf) EÙ3c6s£a. ac verx religioni connecterct. Ut autem isla non
"Orauç ôè ¡xl) v^tÀ-ij ¡jiívov úr.ó\T$i; sbai Soxîj xi videantur esse nuda laniiim suspicio, eiiain causas
«apivta, xal xiç aixiaç èpoujxsv. "ЕХХцл p.sv yip diceuius. Ethnicis eniin ideo venerationi eral, ас
5:i xouxo T'.¡ii'j;i- voî ^v, xal fjfiáu; aÙTo) -yoizï/w in en m men tern libenter ¡Hi inlendebaut ; quoniani
èxiïvo'., 5xi u,rj Xo:5opoJ[X£voî aùxoif, u,t¡6» à-ompî- non eos conviciis insectans , nee avcrsatiis ; sed
<P¿¡asvoí, àXX' üa-гр àitoXoYO'Jp.evo;, xï: ¡lapxupEac quasi ralionem reddens, el undique testimonia ея
Tca-zroöcv napáyuv àro x£>v irap' aùxoîj {5i6XÍü>v те eoruin libris ac scriptis adducens, clare ostendebat,
xal -¡•pacpiöv, eSecxvu aatfCiç, 36ev xe oi От:' aùxuv tinde et prodiisseiit qui ab Ulis putanlur dii, et ubi
'<i;í'.»ó¡jlívoí 6eoI i"jpp.TivTori, xal Злой Y£Y¿vvrlv"at> S iiali fuissent, qua; gessissent, quern liabuisseut exi-
te -pijxiav, xaV ctç oTov EXOoiev x¿Xoí, xal Зтаос tum, utque miscre vilain amisieseiit. Dcinde non
xov ß£ov àOXtdif xaxéaxpEtJ/av. Eîxa xal (îiî oiix атто- eis a Deo interclusain esse pœnilenli»-. viain ; ne«
xíxXsttrtat aùxoîç пара той ©sou f) xtjj ¡jiexavoiaç ™ omnimodis salute excidisse ; sed si vel sohiin illns
v.'j; , oCiSe Ttavxairaai xf,ç «oxr(pta{ i;:~;-ov • ¿XX' videret redire, et a prístina perditione ac fraude
ei xal u/vov èniffxpiâvxaj fôoi, xal xîjî npoxipac recedere, veniam ipsis dalurum humanilcr, et be
à-wliiz.;, xal tí¡í à7taxï|{ aro)3xou.ivouc, xal <тиу- nigne susccplurum , ac paraiurum îegiium cœlo-
■yvwaexai aùxoîç <piXav6pu>rai>î , xal TCposijvui ûto- rum, bouisque donalui uni ineuabilibus.
8¿$£?at, xal ¡äasiXsiav oùpaviuv txotpáeti, xal ауа-
8uv áCttóaet xwv атор^хшу.
CL. Touáaíotí 6k 7tdXiv àvxeûOsviMxei хзрЕСгивас, 5xi CL. Judxis rursum inde gralum faceré videba-
хг çtXouç xoü вгой toùç Éxsívtov ftaxépaç ùnÉçaiVE ", tur, quod patieseoru.il Dei auiieos fuisse oslendc-
xal 5xt xov пар' auxoïç vájxov Upov xe Tza.píra\ xal rel, quodque legem eoriim sacram esse doccret ac
Oeîov, xal oute aùxbv яаи9т;о£тва1, оОхе xljv uoXtTEÍav divinam ; nee earn desituram, пес connu populum
(t£xax£Oí¡TE(78at, àXXà xXîjpov a'ixoîj íiErfai xf,v translalum iri, sed Palxslinam fore illis perpetuaui
naXatTctvtjv Shivexíj, £Í ye xov •» xowûxov xa\ aixol l)xredilalcm, si lalcm legem servaren! : esse Altra-
vójiov xt¡p<¡J0U5ív • UJXE TfEvíuOai aùxov itaxipa xoo- liamum patrem lot posterorum, ut eoruin mulii-
0'Jtu>v èxYOvuiv, d>; TapuoûuOat xb nXî|Ooç aùxwv _ ludo slelUiriim muliitudineui adiequcl : el in eju»
^ ,л xuv
хш icXijOEt _-.. атером
с _\ èv
, xal X.. xtp
...-. oitépuaxt
—/*..— aù-oO
-Л-ЛГ. ** *я—
semine:„« лп«
omnes gentes■ Ihxrcditateni
i:.-. :
aecipere т..
ъ ; rur-
xXT,po5oxiî<i9ai návxe xà iôvtj ■ xal 8 itpoi xbv Да618 susque quod ad Daviden) dictum est: De fruetu ve>:-
tlíiEv auOi; • 'Ex xapxov rj}ç xoiXlaç cov Oi\ao¡iai n ¡s tili ponam super tedemtuam r : et Hemm quod
¿xi tov Opórcv cov • xal 8ià 'Hsatou i^Xiv, 5xt • "Я per Isaiam : Virgo in ulero coneipiet, et pariel fi~
DapOércç ér Taczpl Лц$ета1, xal tifcTai vlir, Hum, et vocabunt nomen ejus, Emmanuel 1. Si ergo
xal хаЛео-ovci го Ъгсци abxov 'Epftarov^J. El liséc non rejicerent, sed fide comprobaren! , пои
xoîvuv |*ij àÔEXQÛaiv, àXXà i:íox£i itapa8¿xovxai xaûxa, eos prístina Dei Providentia carituros ; verum l'a-
xt.ç ixpoxípaí aûxoùi xoû вгоу ixpovoíaj p.i) cxn£<j£tv, hesiiiiain apud illos stabilem mansuram affirmabat.
àXX' àvaçaipsxov p.áv£iv пар' aùxot; xJjv DaXaiuxCv^v Grxcos quidem Uoc modo, el Jiukcos valde solerte •
8-дб£ба£ои! "ЕХХт^ас uàv "•" oûxuj xal ТоиваСоис el accommodate subjicieliat; eos simul el demerens,
fcjuoi ÍYav хяг о'ке'ш« úirí¡px£xo (19), yapt^p-£v¿í el sciisim ad veram relUionem adducens.
XEaúxoíí ¿|aoü, xal +|р£"ид npoç xf(v EÚat6£íav Ела^
(X£VO?.
CLL Xptsxtavot Se тоХХа " xal SXXa xíjc той áv- CLL Chrislianí vert) mulla el alia сигаз vii i illius
8po{ it£pl auxovJíXT.SEp.oviaí SsÍYUAxaEÍxov. MiXtsxa q crSa 'Psos docoroenta habebant. Prxsertim тего in
8e xfv EÛ-o'.£av oToj Ixeîvoç, irfvrj« OTjiaupiCwv àù benefiecntia quantus ¡He fuit! Qui pauperibus seir.-
xat? àî-âXénv ar.<ß\yt.a.ii, xal xuv am6ouXEuOvt(üV per thesauros asservaret in tiilis repositoriis que
Is/upoxipaii 1 Toúí xe -¡ар ev ¿xásxip u.¿psi xîjç r.6- que erant insidíaloribus foitiora. Egenos enlm sin-
Xeuç èv8ï£Î; àiwYpaâ(A£Vo;, xwv àvaYxatuv auxoîj gularum ínliis partium in tabula; referens, quotí-
жав' èxisxv í¡u¿pav ènotsixo xijv yoprtfiav - xal ôaoi dic illis snppedilabatqux erant necessaría : ilcrum-
■едр' a'ixy îtaXiv xoû Qeîôv xaxrîoûvxo paircíup.axo{, qiie quolqiiot ab eo fueranl divino baptismale do
eT.nojituvaùxoùîaniXuEçopojv, xal TOXvxEXTJirapEÏxEv nati, eos a publícis iiberabal tributis, ct integran!
• I Cor. ix. bGen.xx4,i7,18.«Psal. cxxxi.il. dIsa. vu, 14.
VAKIA; LECT10NES.
•*♦»• al. ojxoî. *• al. àitéçaivE. ,7 al. ттЛ; 'Лбраа;л. "■" al. inscr. oîv. " al. ¡user. uiv.
VARIORUM NOTi«.
(10) 'Хяцруктг . S'gaifieat \>тЛруг-Ля!- x'.va, in alict'jns mentem sobire, eumque obsequio capero аг
'eilii deviiiciie. Сот.
БЯЗ S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. 5X1
praebebal iminiinilalcni. Sed el eos qui semper ad А aTÍXstav! IlapfivEt 8È xal tgí; txirzcr.z Sti то xfr
j ilium propter pranlicationem atque dociriuam con- puyjia xal tíjv StSasxaXEav т:ро; aÙTbv avvioûjc, xal
\ venicbant, maximequc quos sciebat diviliis abun цаХюта Sïo'jç Tztpirzobc fiSst тф яХоитш xal про; то
dare, et largiri posse, bortabalur ne semel sancto StSívaí 8uva-¿»; Iôvre;, р.т] той; arcaÇ тф ßair:t-
baptismo púrgalos sinerent publice a Judaeis ino- (ijjiaxt тф ау(ы xaOapOávtOí, nEpiopäv 5т)|хоа£а тара
piae causa nutriri, splendidamque gratiae vestem tiöv louSalcüv tpiôjxlvo'jj St' àîtopiav , xal tt;v
impura illa communione polluere. Perquœ illos ad Xajiirpàv (TcoXijv той /apinp-atoi, Stà ttjç èvayou;
cxplcndam calamitosorum neccssilalem adeo ala- èxEtvi;; xotvoma; (loXúvovxa;. 'Atj>' ¿>v oútio пробi-
creí reddcbat, ut id duntaxat lucrum pulaienl.quod ¡ш; aùtoù; èitotst то!; ßaaavtCop.£voic та 7сро; tí¡v
in eos impcndisscnt. Xpsíav àn^SiSovat, ('о; тойтй -j-e jíóvov xfpSo; vop-fÊiv,
8 ôv £¡; айтоЬ; avaXwastav.
CLH. Cum ergo ita agcret sanctus Clemens, et CLII. Oütü) pAv ouv ó tEpo; КХ^рл;; 1хшу> ха^ ойт^
ita in omnium aitimis esset constilutus ; atque adeo èv тас; àROvTtuv <J<uxa*í xe£¡í£vo;, xal ой Xptartavoü;
■ion laniuin Christianos, sed eliam ipsos gentiles ac {wvov, áXXa xal айтой; "EXXt¡va; xal "Iov6a!o*j; tt¡;
Judxos a sua anima et lingua pendentes haberet ; otxsfa; xal Ф^ХЧ? ^àXtv exeîvo; xal уХыттг,; av7¡p-
per Sisinniiim ilium (erat aulem is amicus Neme В ttjuívo;, ты ï:iivï:m èxsivcp (çtXo; Sa ойто; тф fe
et и nus ex familiaribus) odio«t caluinniis petcha- очХгГ Ncpoûa xal tuv eirrcrjeefiov) èp.t<jctTO xal 8t£-
tur; quando conjiigein Thcodoram Sisinnius sensit баХХгто, àitciôl] tt¡v oûjuvov esoôwpav 6 XiTtvvto;
démentis doctrina? amore captain esse, et domum ûitTjoeivETO !po>Ti TÎjçàxEÎvou 3i5a<jxaX£a; àXtjxcui-
quiiiem, liberos ac virum negligere, tolam vero vr,v xalo'xou plv xal raiSuiv xal àvSpo; àu^Xoiisuv,
Clemen ti adhaerere, ad eum assiduo adveniarc , 5Xi)v 8k тф KX<i(XEVTt TtpoaxEtjtivTiv, xal айтф owt-
adeoque in animo suo semper ilium spiritualiter X¿>; tpotTÜíjav, xal toutov " uáXiv èrl ttj; olxefa;
ferre. At Tbeodora qua: suavitate linguae ac vcrbo- iûx^í àsl itvEup-aTtxwç 7t£pi:p¿pouffav. 'AXX' ij piv
rum dementis illecta erat, Clirisloque per ilium вЕОоЧора TÎj SEipÍ¡Vl TTJÍ TOÛ KXf|(AEVTO{ у^'^'11)» х*-
crediderat, ardentius pielatem capcssebat, psalle- TaÔEX/OEÎia, xal тф Хрсттф 6t' exeívou тотЕСиата,
bat continue, nee ab ulla synaxi seu Chrlstia*o- 6Ep(Ju5TEpOV àvTETOilEÎTO TÎJÇ EUff»6EÍaí, Xa\ ÔtrjVEXÛi
rum congregatione aberat. £'|aXXe, xa\ oix àitEXijxicavETO tt;ç suvaÇEuç.
CL1II. Sisinnius vero iniqua zelotypia «".- CLH!. '0 ïtaivvioî 8e ОлЬ tîjî àSÉxou {ijXoruiîiaç
mulatus, insidias adversus uxorem meditabatur, xîVTOj[iêvoî, è7ti6ouXi]V хата ttjç ywvasxöi е(АЕлата,
singulisque diebus armabatur ab eo alTeclu. Cum- _ xa\ ino той кабои; хаб' кхазтгр uicXÎÇeto ïf,v fjjii
que earn aliquando abeuiilem ad syuaxiin obser pav. Kal 8^ itors, Ttjpirjijaç aiiT^v npoj tIjv aûvaÇi»
vasset, clam cum famulis ipse quoque in templum àmoUTav, Хабра u.etít¿>v oîxêtuv ха\ aÙTOç elç tov
ingressus est, ut curióse inquircrel, et animadver- vaov TtapEiSTjXeEV, ¿jítte itEptEp^áíao-Oat ral хата-
teret cunda quae in eo gererenlur, quasque ob ¡jiaOr.îv та èv айтф rtivTa TcXoup.£va, xal ыч "/iptv t¡
causas Theodora eo assidue proficisccrelur. Caete- вгооира auvE/bi; cxeï açtxvEt-at. Той ваии,аз£ои Si
rum admirabili Clémente solilam confestim sacro- KX^jiEVTOj TÎjv duvÔtj -apa/pï^xa tôiv ¡Ep(I)V û[ivwv
rum bymnoruin orationem praefato, Sisinnius cae- eùx^v 7tpoEtw5vro;, TuçXSj еивй; à Staivvtoç èY^v£fc
cus ac surdus illico effectue est, ila ut nec audirc xal »lyi.;, «bç (jiíjTS àxoÛEtv jxVjte ¿pâlv 8úvaj0at. Kai
nee videre posset. Conveisusque ad fámulos : Pre- 7:pbj toùç oixíTaí s^tffrpaçEii- Лабгте ¡x£, ïçrt, xa\
lietidite me, iuquit, et ad domum manu deduciie : itpij Tljvolxlav xítpaYi^TÍjüaTS • àGpoov y&p ti хата-
repentinum quippe malum aliquod in me irritons , axTjâv si? èp.à xaxov oCts àxoÛEiv, ойте ßXinsiv
neque audire ñeque cerneré permittit. av!r¡ai.
CLIV. ltaque prol'mus manum ei porrigunt fa CLIV. XEÏpa (XEv o'jv eùOùç ¿píôustv айхф Ы
muli, et abducuiil ad domum. Exirc aulem non olxáTat, xal ànaipouit 5tí8ev яро; tî]v oíxíav. 'EÇcX-
poierant, licet tota leinpli janua aperta esset t sed D 9eív Se oúx st/ov, xafxot ys катц; той vaoû тсОХт;;
eum per totaiii ecclesiam ducebant , inter multitii ■ àvEipY^Évr,;, àXXi Stà ■паот,; айтйу те UEptíjôv т^,;
ilineui canenlium. Pra?cluseral cniin eis exitum vis àxxXr^ta;, àvà тЬ tuv àSdvTwv teXtjOo;. 'A-cxXete
divina, prudentiorem leddere volens stultum illunr,. fip Ti¡v ê$o5ov aCiTotcSuvajit; OEtoïépa, atatfpovêaze-
Circumeuiido aulem ubique per templum, uxori pov tov àv6r,T0V EXEÏvov àpfa{ou,£vr(. ÜEptciivTe;
ejus precanli oecurrunt. Et illa virum cum servis toívüv -avTa/ой той vaoû, evtuyx*70'-"11 «poieüxoptivij
intuila, primo quidem oculos deflexit, verita nc et xij аОтой <ruíú-](4p. Kàxst'vtj tov âvSpa oùv Tot; olxi-
ipse earn viderel : nihil quippe adhuc eorum qua: tetç ¡8oU5a, itpcjra ¡xàv ¿xxXCvei tíjv 0£av, BeSoexuIo
gesta craiit sciebat Tbeodora : postea aulem uno ex p.i¡ xal оито; aÙTi]v Eôor oùSev Y^p таыс t«5v 7rpax8ív-
famulis accersito, causam rogabat, propter quam ila Tdjv t вЕооЧора "f^Ssi ■ Sireixa 8i tuv oIxetojv ïva ¡îs-
cum Ulis marilus per templum oberraret. Ac ille ei TaxaXto-ajxévT), tîjv ahfav ^«Ьта, Si' flv oûtui <si>v
omnia enarratdiligenler; tum quemadmodum posi- aÙTOt; ó «vtjp àvà tov vaov «EptipxotTo. Kàxtïvoî
VARIEE LECTIONES.
" deest in al.
585 CLEMENTINA.— EPITOME DE GESTIS S. PETRI. ?;xg
a¿Tj¡ тоЬха xat«\¿T£t «i»v àxpt6e!a- Ztuùî те p^xà A quam illa domo exiisset, clam eliam ipsi ad ecde-
rijv.ix xoû o'xou aCiTÎjç uzox<í>pricriv, XiOpa xijv ex siam venissent , tum quo pacto cum patriarchs
xlT¡a£av xai aúxol xaxaXá6otsv xai onwj, xtjv eùx^v orationcm peregisset, dominus corum siilim c.-ccus
tou íiaxpijpxou 8taxíX¿!javxoí, xuçXo» eûO'jç ó "úp:o{ et surdtis ladus esset ; tum quo modo illis iinpe-
«ùx£>v ifávoiTO xa\ xtucáí. Ka\ ió{ тсрот:а;г1Е jxb rassel quidem ut eum manu domum deducerent,
aúxot; х£1РаТшТ^ао" aùïov етЛ xtjv oixíav, o'jSsjxía null us nutem ab ipsis exitus reperiielur, quamvis
8s aúxot; |Цо8о{, xaíxot raXXa xap.oûai xa't toivt«x°u mulium laborassent ac ubique per ccclcsiam ubum-
xr¡j IxxXTjcjia; HEpiíXOoÜJiv, tupííxexat. bulassent.
CLY. To'JKjv exeívi) axoiiaaia, auvfjxey еМешс, CLV. His illa auditis, intellexil stalim, undc Uli
SOîv ^ xtiiiv &xu>v aùtui xal twv бфбаХ-uiùv Tîfjpiuaiï aun um et oculorum delectus aeeidisset; eiquevere
îjv ■ xa\ р"от)9ос 3l вХг,0ыс a'j-ф Y^VExai. Tparaïia yàp auxiliatrix eflicitur. lllico namque conferens sc ad
£tî eCiyf.v aùxixa, xa\ ¿axpua p.£xa tyjj еЗД? Огрр.а preces, lacrymísque cum precalione acres fundens,
X¿ouía **, èSîîxo xoG öeoü, шзте xr¡v s£;o8ov ÈTttxpa- orabatüeum, ut Sisinnig exitus concederetur, isque
ixTJvat хф Ststvvíw, ха\ o'xaSs йтаотра^а! " aixov. domum rediret. El ad fámulos conversa (noverat
Ка\ irpiç xoùî olxíxa; è-torpa<f:îja • (?,8ei yap ú; enim quod nee virum dcspeclurus esset omnino
o¿5e xov uvSpa raptáis-ai iravxtdc ó exEÍvijj в£<с)* Deus, quem ipsa colebai), Agite, inqutl; dominum
"Аугхг, tprjcfl, xov xúptov o¡juov яро? " xov oîxov vesiium ad domum manu ducile ; ipsa vero paulo
ХЕ1раушуг,аах£ • xaxaXap.6ivio 8е ¡лгха ßpaxfJ aùxfj. post advenio. Hxc dixit, confestirnque facilis exitus
Taüxa îçt), ха\ paSía f¡ 1£о8о? E'JOù; 'toi; oixixaiç exslitit faniulis. Et Sisinnius oculis ndliiicel auri-
èyivsxo. Ka\ 6 ïtaSvvioç ¿çOaX[ioù; Ixt xa\ 2>xa тк- bus caplus domum manu ducebatur. Famuli autem
TnjpüJiJiávoc, àjfeipoYWïEÏTO irpo; xí¡v oîxîav. Üt olxé- venientes ad Theodoram, iteiuin nuiitianldominiini
xai xolvuv iXOovxôç яара xijv ©eoSuipav, xal aufltç suum aclinic surdum esse ac excum. Rursusque
fit xiiKpöv Etvat xa\ xutpXov xov èauxuiv ¿тау'Ге'ХХоистга ipsa conlentioribus ad Dcum precibus, lacrymisque
xúptov. Ka\ aùxi) juvxovcjxÉpa rcáXtv ттро; xov Oeov vehementioribus orabat, ut vir a morbo liberaretiir.
xí¡ 8ef¡3£¡ xa\ GepjjLOxápoij èSeîxo *■ xoîî 8axpuïiv,
Cumque jam patriarcba sacram perfecissct litur-
¿иохг xov 4v6pa xoù naOouc аттаХХау^а! • г,6т; Se xal
giam, procidit ad ejus pedes Theodora, et uiariti
xoO îxaxptapxou xfjV Upàv èxxîXajavxoç Xstxoup- dcbililaiem pronuntiat, pniTusisque ad pedes lacry-
yiav (20), iriitxíi izpbî xoùç aixoû ттоЗа; f; 6Eo8{i>pa,xaV ihLs precalur ac obsccral ul viri nun bum curet, nee
xí]vnT¡pw<iivxou avBpoí апауу£ХХе1 xaVSeîxai xai 1хг- ita cum male habenlem despiciat.
х£уец xai8áxpuaxt¡>v itoSiïiv хахах^г'»' ÖEpansCsaixy p
avópl xô ná9oí, xa\ ¡ii] oüxw it£pít8£tv xaxü; íxovxo.
CLY1. Toúxtov ó ¡xaxapiO{ КХ^рт,? ахоиза;, xa\ CLVI. Quae cum audiissct bcatus Clemens, acex
ita8¿)v ès\ x^ xtjç yuvaixbç sujicopä xljv ^их*1у> 6'í animo mulieris calamitatem doleret ; in lacrymas
Soxp'ja xa\ aixbç çavspi хатау"*1! wA ярохр£те- ipse eliam manifestas prorumpit, eosque qui ad
xat xo-jç Txapávxaí xotv^ xoû Beoû 8ET¡6íjvaí, uoxe eran! horlatur Dcum In communi orare, ul a Sisin-
XyOfjVat xô) Sisivvîtjj xf,v mfjpuaiv. Toúxou 8г y£vo^- nio morbus depcllalur. Quo faclo, patriarcba con«
voy, Qajbôúvxuí inEtat ¡Jtsxà trfi y'jvatxbî et:\ x8v fidenter domum cum muliere abit : ct apcrtos qui
otxov 6 itaxptapxT;ç, xaV av£(¡)Y(jtávou? ¡aev EopEoxEi dem nanciscilur viri oculos, ad videndum vero non
хы àv8p\ xoùj ¿çOaXjioùî, e!î 8e xb pXiitetv oùSsv xwv melius quam excorum dispositos. Sed et auribus
itcixT]ptij(AÍvii)V SjJtEivov Ixovxaç. Кехшсшхо " 8è xi obsurduerat, atque pessime corpore erat afleciiis.
írxa, xa\ ßapuxaxtj aujjtçopa itspl xb стшца ax¿xpi;xo. Ab iis ergo qui prscscntes erant lamenlalioortaest,
'08up¡ibí o'jv êx xuv 7rap(5vxtov eyivExo, ха\ xax£ir/EV domumque ejulatus occupavit. Verumtamcn Sisin
o!;«i>YÍ) xbv oîxov. 'AXX' ô piv Sisivvtoj oOx fjjflávExo nius qua: facta fuerant non intclligebat, scilicet ut
xibv YEfEvrjfiévtüV. n<bj и, 8ç ys oùx M áxoÚEtv ouxe qui visu el audilu privatus cssel.
épav etxîv . D
CLVlI.TiKpaXYfjsaç8EO Oeîoç КХ^рт,с xïji yuvat- CLVII. Divinus autem Clemens , cum admodum
xoî xa\xoûorxou,lxixi]i;Y£v£xatxoû в£ой,х«\ p.ExàS<x- mulieris ac domus vicem dolerel , Deo supplex Ht,
x y'jtirj èSeIxo, xa\ lîEptitaÔEÏç èÇixEtvE xài 6е^сте1с- Ko et cum lacrymis precabatur, affectiisque plenas ora-
pie "Itjtoû XpiaxE, Xîy^v, i xaj xûv oùpavwv xXeîç 8е8ы- tionesfudit, dicens: Domine Jesu Chrisle, qui claves
xujíxüáitoTíáXipdouIIáxpipjXaV'ATrep àvoiÇeiç àvitj)- cœlorum dedisli apostólo tuo Pel.ro, et dixisli : Quae
xxat , eItmv, xa\ «тер Sv xXeEutiç xéxXEioxat, aùxoî aperueris, apena erunt, et quae clauseris, clausa
xa\ xoù; neixrjptupivouç офваХрли« xoû àv8pbç xoû8e, erunt" ; ipse et aperi caecos viri hujus oculos ac
VARIEE LECTIONES.
"al.inser.íí^." al. x¿aoa. " al. àvauxpi'lat. "al. wù np6(. 1 al. ixP'V50' "al. хехш?т,хо. »'al.
îîû>îY»P- *' a'- 0UT£- ** Matth. xvi, 19.
VARIORUM ЖШЕ.
(20) Tfjr fepàv ¿хтеДеаагтос AeiTOvpflar. La bratis missis. In Paraplcrasi vero libri Regii 801, xa\
tina Vcrsio edila. Pes« Myuerta facta; scripta duo- Щ xîis атоХистгсо? Y'ôpivr,?. Ex Martyrion. , 7.
rum codicum, Joliani et Herovalliani, faclis et cele- Сот.
Patbol. Gr. II. 19
587 S. CLEMEJSTIS l ROM. PONT. OPERA DUBIA. S»
aeres surdas • quia hoc etiam dictum tuum est , A xal xà uxa SiavotÇov, Sri <rt>v xal хоСхо x& р^ца, xó
Quœcunque petieritis , eredenlet , aecipielU u : et 'Аяер " àr alrit<TT}TB xurzevcrreç, IfpjreaOe • xal
liaec tua [>romissiopermanelinaeternum. Isla post- odxfj oou f¡ ewrY^01 Siejiívet e!{ xiw alûva. Taûxa
quam oravit patriarche , et qui aderant responde- xoû ■naxptápxou itpo5£ui;a¡x¿vou, xal xù>v itapóvxu>v
runt : Amen , illico oculorura auiiumque vilium tbd/iijr eitstitóvTUJV, sù6£(i)ç f¡ x¿Jv есваХцш xal
discussum est. Ac Sisinnius quasi ex somno exper- xwv uxwv щршаи; 6iEXáXuxo '*. Kaló ïiaiwiot; xa-
gefactus , beatumque dementem cum uxore «lan ватер èÇ ütwou 8iavaaxàç, xal xbv (lexapiov KXf)-
tern cernens, malam stultus sánelo remuneralionem pevxa |xexà tî^ç -j-uvaixbç ietuxa l&ùiv, y.i/.i; 6 avir,-
dedit, prsecepitque famulis ul statim patriarcham хосхф ау£ц> X*P1Taí атебйои. Kai xaxa&xeïv eufiewc
comprehenderent, quo pœnas laesionis daret. Arbi- xbv TOXTpiipx^v xotç olxáxai; ларех^ХгиЕто, xoö ííxa;
trabatur enim prsestigias quasdam esse ; quod eune vmTfeZv aùxbv xïjç тп)ри>аЕшс. "Çexo yap xiva y<"¡-
prius oculorum auriumque usu privari, posteaque xeîœv еЬас, бте xal тацршбг^а. npixEpov aùxiv, xal
àva6Xé^s", xal axoOcrai TcáXiv Itoîtitev.
aspicere et audire fecisset.
CLVIII. Igitur servi siudiose exsequi de ¡lio qua? CLYIII. Oi p.èv ouv otxixai атюибаСшс ta тсроахе-
taffiiva tojîeîv " aùxov èneipcbvxo • aXavBavov SI
fuerant nilebanlur
imperala luerani niieuaiuui .: non animadvertebant
и«" «"«"«-••«- -•■— - ■
auiem quod adiacenlia saxa el ligna langèrent, ea- В äpa xuv itapaxetuivuv aîSuv, xal ÇuXwv taduE-
voi, xa\ mjpovxtc eûtà , xal 8Еарлоухе{, ха\ •:?,& xá-
que traherent ac ligarent, atque hue illucque in
xetue (lavixuç 7teptáY0VTEí' Тоито 6è xal x<J> ïimwiqi
sane circumducerent. Porro id eliam Sisinnio tí-
Шхб1, xal Çeapurtiv viirb tuv olxexuv ftft^m
debalur, ac ipse quoque exislimabat patriarcham a
töv Tiaxptapx^v xa\ auxbj (¡jeto. 'Exeïvoç 5è аяав*;;
famulis vinctum teneri. Is lamen nihil ab iniquis
àiA tü)v àSIxidv èxe£vu)v èxt)pEÏTo xzipibv, où6e (iixpàv
Ulis manibus patiebatur, nee levem tactionem per-
a9Î)v uito|ji¿vü)v , oùSè àv tieaoi? xoîç 8sivoI{ вори-
ferens , nee mediis in malis agitatus. Posteaque ad
6oú(ievo« , eba xa\ itpb; xbv avt^xov àxeïvov ISúv
illum dementem respiciens : Corde, inquit, indura-
nsittúpojiiaí tí;v xapStav, 1'Щ, ХСвоис oútu xaXÇûÀa
tus es, sic saxa et ligna movens , totamque in ea
xivttiv , xa\ äXrjv xax' aíixtúv àçisVç xíjv épfi¡v , a
iram immitlens, quae paulo ante honorabas, el et
(iixptí) 7ipói8ev Ыулс , xa\ ш{ веоис ЕввротаиЕС. 'О
déos oolebas. lile vero : Sed ego le , inquit , male
íé • 'АХХ' if^ « хахй« атоХш , c¡¡7¡a\v , ó){ ха\ \я
perdam ; adeo ut multi praestigiaiores hinc mutent
xa6aXsív «>XXoù{ xâiv уо^шу tvxEÜÖev xal stuçpovf,-
meutern ac resipiscanl, iidemque plurimum lucren-
5at, àtp' <bv aùxbi xà ísxaxa uEÍar¡, xà у&чаХа. éxe!-
lur per quae tu patieris gravissima.
vouç xspfiávavxac.
CL1X. Haec ille quidem , inflatus , apud eos qui С CL1X. Taüxa à piv cuawjisvoc ùaxû xoiv «tpóvxuv
aderant , proferebat, el glorians patriarcham vrn- IXeê , xa\ aiixuv, íxi xa\ SEtTjJtoTç Ci7to€¿6XTixev xbv
culis subjecisse. At iste nee sic eum aversatus est ; naxpiápxv- *° 8^> °"6i o^10« aùxbv àitEOxpiçexo,
sed benedicta conjuge illius, et in bonas illas obse- àXXà xí;v exeívou (tuÇuyov euXoy^soc , xa\ eIç xàç é6-
quentesque aures tanquam in agrum quemdam ter Yvtl>|Aovaç èxEÎvac xal xaxaitEtÔEtç àxoàç, швтар
êI{ paSúfeióv xtva xal Xiitapàv âpoopav SaîXij
rae profunda; ac pinguem demissis uberibus pietaus
seminibus, abscessit, ei prsecipiens antea ne precari илер|хата xfjç EÙffEOsCaç xaxa6aXù)V **, фх£ТО » И
àvEÏvat itposEux°lA¿VTlv tfK^spov èvxEtXafiEvoî , ïb)i
(lesisieret, quoad virum ad veriiatis cognitionem
adduxisset. Cum ergo ferventius ad oralionem in- xal x^v 4v8pa eI« èixÎYvtooiv xi^ç аХт)ве(а« xe'P»^
Y<i«te- Tfj eùxS xolvuv вЕрцохероу TCpotTXEi¡iávri xi¡
cumberet Theodora, apparel illi ad vesperam qui
вгоошра , àwçaivexai xiç aúx^ ttpbç êaitipav atSem-
dam vir venerabilis, et capillis canis; videbatur
[aoç àvijp xal iwXibî xi¡v xpïxa- èwxei 6k Spa 6 iipw-
autem esse primus discipulorum Petrus, Magistn
xoî xuv p.a6tjxuv EÎvat Iléxpoî, ô xoü AtíameáXou ÖEp-
calidus amator ; et ail ad earn : Propter le, о mulier,
¡лЬс Epaaxî • xat 9ПОТ я(*« aílTflv ' Ati а-» ' Túvat«
sanus eril Sisinnius; ut et vir , secundum frairem
Сф!]« Serai Sinivvîoç , 3na)í av xal-àvi)p , xaxàxkv
meum Paulum , sanclus efflciatur per mulierein *».
D àSsXtpov (xou DaûXov , àYtaoOîl fità x^v ifuvacxa. 'О
Quibus quidem dictis, ille abut.
oèv ouv, xaûxa eîtoùv, ànî^XOEV.
CLX. Sisinnius vero statim el quasi ex compa CLX. 'O Siafvvioç 8è aùxixa xal йстдар lx амЩ-
(laxoj xi]v esoStbpav xaXiaaç • (îjv 6e ара хойхо тира«
cto Theodora arcessita; erat autem utique hie finis
XTi« çavEÎenîi aCixfl " 6ф£ш? ■) xoû то5вои xe aúxíjv xal
visiouis qu» ipsi apparuerat; apud earn anio
ns, cibl communis, convictus, ac reliqua; omnis xuv xotväiv áXtóv , xal xt,ç èaxiaç , xal x^í Xonñií
i3másT]í xoivuvíaí àvajxtiivêxEi, xal ítávxwv aCixuv
communionis facit menlionem , eorumque om
(i£av àzaixsï x<iptv . хоЛ ^"tap-1 ^ T^vaTxa xal
nium unam graliam poscil, conjagemque ro-
Ral et obtestatur ut Deum oret, quo ipsi di- ¡XEXEÚEi, UOXE 6ET)9iiv«' *°û öeoG àifEÎvat xe xà <-,1Ддр-
miUantur quai peccavit, salutisque viam demon- xïipiva , xal xí¡v ¿6bv aùxy ùico8EîÇai xrjç оь>хт)р£а? .
VARIEE LECTIONES.
al. 8:aXéXuTo. k' al. iuser. sic. al. prxpon. àK.tbv. '' I
•» al. xa(. •» Matth., xxi, Si. »'
Cor. vu, 14. ** al. awxnî.
EM» CLEMENTINA.— EPITOME DE GEST1S S. PETRI. 590
ETxa xaxfjopo* aùxbî tautoü yívExat . *** r.ivza A stret. Postea ips<> gui accusalor i-fllciiur , cuncta-
noiTJsat 6Г auxf,v xa\ toxSeiv aTOxyyiXXet. que ее propter ¡Ham fecissc ac pcrtulisse commo-
morat.
f.LXI. "Еуш Y¿p sCr¡Xorúitouv, çr,ob, iiz\ ao't, 5xt, CI. XI. Ego enim , inquit, zelolypia tui ductne
Tbv ou£uyov -H¿ тарюршоа , ratpi tov $¿vov toütov sum, quod me conjuge negleclo, ad hospitem h и ne
èçofxai, tb too itaTpiápxou ■npojOelievoiWf xalxoùç adveiitares, et addidit noroen patriarchs ; nalune-
tt;ç cpùoitoî борибоис , xal tàç èx tîjî ÇoXtjç" тара- que perturbationes ac ex fluctuaiione ortos tumul-
Xà{ oü 9¿pa>v , í¡vaYxáí6ijv тгрос tt¡v exxXrjoíav lus non ferens , connus sum le cum ad ccclcsiam
ámouoav EratjuXáCat oe, xal ÍSstv та TsXoújuva. Elo- ires observare, atque videre quse agebantur. Ingres-
eXSujv xoívuv xa\ aùxbç xaxoitiv elç xbv vabv , xal sus ergo et ipse post te in lemplum , oculisque cu-
7œpiipYoiî ¿yOaXu.otí ta ûrco той TOTptápxou fivö(i£va riosis quae a pairiarclia geiebantur aspiciens, eique
ÖetopöJv , 6Xr¡v те айтф Tfjv axor¡v ítavioruv , x«\ totas aures arrigcns, ac eorum quae dicebantur cu-
àxpoaxrjç etvac x£»v XEyopiviiiv èfliXeov, тас-б^есс те piens esse auditor , oculis pariter atque auribus
¿рой xal та ira mjpoujjtai. El хя\ itaXtv sxstveç, äxe captus sum. Et licet ¡Ile iterum , utpote Dei imita
веой (jL[p.Tjxí¡c wv, áva6Xát}at те xal àxoûoat т:етсо£т1- tor, me cerneré ne audire fecerit; ego lamen lanti
xe • l^ù) 8e ауавой TOOTÚxou ацугц^оа; , ou ¡xávov В beneficü immemor, non solum grates ipsi ob bene-
oux «^¿бшха'1 xâptxaç аихф xr,ç EÙEpyEoiaç, aXXà licentiam non persolvi , sed et stolidus , cum mira-
xalxepaxEÍav é u.áxatoíxb flaujxa Et7twv,xtu.<opí]Oao9al culum dicerem esse prafcsiigias, eum supplicio affi-
TeaOxbv sitsxeípouv, Ъщ ¡iot 8úva¡Atc, xal xaxaoxEÏv, cere, quantum potui , conalus sum , jussique famu-
оГи/н, xal 8eou/>J{ itîpt6aXïîv èxiXeuov xoïj oixéxatç • lis, hei mihi! ut eunidem minèrent ac vinculis
txeivoiçSè, xax¿xsiv xe aùxbv vou.!Jouit xal ei? 8eo(jlí onerarent; ¡lus vero qui tenere illum et in vincula
çépEtv , ÇûXa f¡v èv x£P3^ [Jtovov xal X£6ot. Тойто 8e ducere puiabant , ligna duntaxat et lapides erant in
xal аихф ¡iot è6ox£t, xal oTa йтг' aùxôrv xaxexojiivou manibus : id quod mihi eliam videbatur ; et quasi
той -rrpiip/ou , oreiXai èfû) x^Xeraorapaç E7xt)Y0V. ab eis pairiarclia detinerelur, minas gravísimas
Ata тойто 8éo[jtat 4 зЬс àvrjp , xal тайтг^ ratpà Yuva'- ego jaclabam. Quocirca precor, vir tuus, haneque
xbç èjjtîiî aixw x¿Plv "» were Ttptüj-a ulv eu¡aevt| ys- ab uxore mea gratiam peto ut primo quidem Deuni
váoSai** xbv 6e6v, ÍTtetxa 8e , xal aùxbv 8taXXayT¡va: mihi propitium eflicias, deinde vero et me concilie»
tov itaTpiápxijv. patriarches.
CLXII. Toútwv áxoúoaoa всобыра, трЬс xov Sotov CLXII. His auditis, Theodora ad sanetnm conles-
ейвис àtptxveîxat , ха\ osa те Г8о( , ха\ боа тара хой tim venit, cunclaque quas vidisset, et qua? a viro
àvSpoç axoúaete , iráXtv anaYYÍXXst -ávxa тф тох- audiisset, rursum patriarchx nuntiat, lile nihil cun-
треархт). 'О fô ¡лт] [uXXfjaac ¡xrjSèv, auxtxa ¡xáXa трос etatus, citissime ad Sisinnium proQciscilur : et non
t6v StJÍwtov itapa^íveTat • xai oi>x ¿í to 7rpíxepov ut antea cum iuvenil , sed cum quanta ¡Ile l'eroci-
айтф ÈvTvyxavet, àXXà ¡xeO' 8ctt)ç íxeívoc тф TOiTptáp- tate patriarcliam tunc adorlus fuerat, cum majore
Xt) îipoîa6aXe тате tt[ç àypiOTTiToç, (лета ttXeîovoï honore nunc eum excipit. Adeo igilur subitam et
aOxbv vûv tï)î Ttp.T¡c Ú7ro8¿x£Tat- 'AOpiäav xoívuv ойты magnam mutationem vir magnus cernens, sermo
xa\ «oXH)v xt;v ¡uTa6oX)]v 6 (iíyac !8¿)v , X¿y°uc te nes de pielate admodum seile ei suggerit, totumque
«pi Tijc EÙ3î6EÎaç 8eçiuî uyav аитф Ottoteívei , xa\ sibi comparât hominem. Cumque ex animo Sisin-
6Xov uiroitotetTat Tbv 4v8pa. Ka\ 7ttïXEUsai àitb 'J'uxl1» niiis Deo credidissel , tetigil beatos illos patriarchs
¿ Zteíwtoc ты веф , ïâxo töjv ¡jtaxapíwv axeívtüv pedes, hxcque cum lacrymis prolocutus est :
той itaTptápxou toSwv , xal TOtauxa ¡лета 8axpúiov
есветтето ■
CLXHI. Eúxaptjxoj ooi хф iXrjOEÎxal (xávw веф, хф CLXIII. Graiia's ago tibi vero ac soli Deo, qui
îlà XOÜXÖ [JWt XOÙÇ ôç9aXu.0ÙÇ TtETt^ptOXÓXl хой (¡¿}\1Л- ¡deo mihi oculos corporis exexcasti, ut eos qui ani-
toç, Sikoç xoùç xîjç ijíuxfií StavoiÇTiç, xa\8ta6X£t}ia'. (le D mae sunt aperires, meque faceres aspicere ad veri-
Лараохеиаог)? тро{ xijv aXijöttav 8tà xoûxo 6è xa\ tnlem ; ideoque eliam aurium vim compressisti , ut
TUv UTCüv TÎjv èvipêtav ai»o6ioavxt, ôtzoiç vr(90Ú0T| mente vigili nihilque penitus eorum qua; extra sunt
StavoCa , xa\ (itiSevoç xûiv ÏÇwQev ZXwj alo6avo|xívTi, senliente , verx rcligionis susciperem praedicalio-
xb xtjç euoeösiac úno8¿$ti)¡jtat хГ|риуил. Nuv 51 auxijv neni. Nunc vero mysteriis veritatis inilialus sum,
xí|v à't.rfiiin'1 i(iuf¡eTiv , xa\ axptouj xà xd)v 'EXXfjviuv cerloque agnovi genlilium sacra fraudem tanlum
Siíp/wv» aicatTiv 5vxa tt¿vov xa\ TEpaxsíav airíeavov. esse ac incredibilem vanitalem. Propter ista hila-
*Ея\ Toûxotç çat8poxT]ç ïoxt ха\ <¡8oví¡ xiv o'xov , ritas et laelitia domum occupavit,omnesqueChrislo
ха\ хф Хр!отф navxE{ iTCtoxEuoav. Той itáoxa 8e crediderunt. Paschate vero jam ¡neunte, baptizati
^8t] £v.jxa¡x¿vo'j , ебатттЕоауто ¡uxí той Stotvvtou sunt cum Sisinnio omnes, patres simulet maires et
itavxEÇ «атерес ¿цой xa\ pryzéptç xa\ itatSeî, elç еГ- liben, ad 1res et viginii supra quadringentos. Hoc
xoot xal tpîlç ànl toîç TETpaxooiot; ívxej. Тойто та>Х- attraxil mullos ex illustrioribus , qui magnis hoiio-
VARI/E LECTIONES.
al. той Ç^Xeu. •• al. Апобевыха. " al. add. ti¡v Ifiauxoû owxr(plav. •• al. inser. ¡xot.
S. CLEMENTIS 1 ROM PONT. OPERA DUBIA. 5»
riljiis praepollebant , quibusquc imperator Nena A Xoùç Етеогазато twv èTtiçavsoxéptuv, 5aoi -t (uivtpä
amicis maxime et consiliariis utebatur ; aique pío xi¡ &5Çt) 8t¿7tp£i»v, xal oîç ô paoùeùç Nspouaç 91/оц
culuii omnes assensi sunt. цаХкгга xal auu,6ouXotç èxpî^0' *"' TÜ ¿uoeßeta
itavxEÇ <tuv¿6evxo. »
CLX1V. Quae cum videret pessimus per ¡Hud CLXIV. Teuxa ípuv i irovTjpoxaxoi хат' àxEtvo
lempus comes officiorum Publius Tarquitianus mo xatpoû xuv ¿ctfixííüv x¿[it¡c (21) ПоОтЛюс Toupxou-
leste tulit, et gravia existimavit, consideransque xiavbç (22), aSus^épatvE, xalSïivaETroisf xal axoraiiv
quo modo pietalem ulterius progredientem compri бтгшс av inicrxT) rcspaixipto 7ipo6atvouaav t^v eùsé-
mere! , ipsum primo dementem tanquam eorum ßsiav , aCitiv lyvio 7tpu>xov èx itoStJjv itoiijaai ,k 'iiv
quae fiebant maxime auctorcm statuit e medio tol KXf]¡XEvxa , ola x¿Jv itapivxtov alxiúxaxov " aùxbv
lere : et singularum Urbis regionum praefectis con- 6vxa • xal xoùç ixáffxou uipou; xï|{ тсоХеыс ярогатш-
vocalis, iisque pecunia corruplis, sedilionem adver- xa? <TUYxaAeiá[jL£voc , xal xPÍlj;'a<Ttv eûraîis SiacfÖet-
sus dementem Uli moverent eis proposuit, ulque paç , axáatv xivà xivf.aai xaxà xoû KXîjjjlevtoç aixoïi
illius existimatiotiem impeterent hortatus est, cu- úrexiSsi, xal 6ía6aXeív айтоО xtjv úto5Xt$iv irpoexpé-
piens amorem Urbis erga eum per hoc dissolvere, t:exo • xaúxfl xaxaXOiai xb npbq aúxbv ty¡{ ihSXeu; <f£X-
liominemque reddere insidiis facilem atquc oppor- B xpov ßovXi[êvoc , xal irpbç ImGoukty EÙfziptinmtbv
tunum. àvôpa тахраохЕиааас.
CLXV. Conspirantes ergo adversus eum impro- CLXV. SuexavxEÇ oSv ait' aùxov ot томцрохатм
bissimi illi cives, mala ас fœda, ut ipsi arbitraban - xuv TtoXtxiüv èxecvo!, фбуощ xe, <!>{ aùxol фотхо, xa-
tur, de illo diflundunt, multaque objiciunt crimina; xax¿oustv aùxoîj 7iovT)poùi , xal raXXàç ека^ои«» ^í
praesligias ci aitribuunt, et raligionis eorum ever- alxiaç, yoTjxeíav айхф repiaitxavTEC, xixl ttjí èxsivwv
sioncm, aliaque plurima; atquedicunt ab ipso affici Bp^jxet'aç avaxponi-v, SXXa xe тоХХа, iÇ'jSpIJeiv
cotiltuiH'liis el lacerari patrios déos : ut -qui Jovem aùxbv XayovxEÇ xa\ xoùç тгахроюис íixsúpeiv Oeouç*
omnium dcoriim maximum , neque deum prorsus xbv |A£V áítávxtüv 6eil)v " (jiÎYt!ÎT0V ^'a> РЧР "E^v
nominaret ; Herculem vero А1степаз filium (quem атсХыс évo[j.áfovxa ■ 'НрахХеа 51 xiiv "АХх[х^уг({, îv
illi suum conservatorem aiunt) impuruin quemdam exsívcüv çaaV осохт|ра (23) , cva-j-Tj xivo ?a!¡jiova xa\
dsemnnem et scelestum vocaret; cliarissimam et u.capàvà7toxaXoûvxa ■ ixápvtjv xe xf,v çîXtjv 'A9 po8írr,v
suavissimam Vcnerem , merelricem induceret; at- eiaiyoâ-, xal xl]v êxT)64Xov "Apxepuv, xalxbvffoçi»
que opiimam jaculatriccm Dianam, sapienlem Mer- 'EpfAÎjv xbv xoO Xáyou 6e?)v, xbv i:eX£u,tx¿v xe "Арга,
curium deum scrmonis, bellicosum Martern, Satur- r xaVxbv Kpövov aixbv , eírtuTií pXa3?T]¡x<iuvxa irávxaj
i/umque ipsum , ex aequo omnes mfamaret atque xa\ 8ta6áXXovxa , xa\ xà x£¡jiííii xo'jtojv xal xoùç ß<u-
criminaretur nec non born m fana et aras cverte- (ioùç xax33xp¿90vxa. KEçaXawv хой Х6уои,'Н 6viíá-
ret. Ad summam, aiebant : Vel dus sacriflcet, aut xüj xoîç 6soï; , ÏXeyov , î) ttíí Cti)T¡c x6 ráx<>? iwxXXa-
vita statim privctur. Atque illi quidem , talia mo- ■yljxti). Oí ¡lev o5v, xotaûxa xtvoûvxeç , ExSoxov ^Çiouv
ventes, petebant ut sibi ad mortem traderetur pa- xbv 7taxptápxT,v in\ 6avaxi¡j Xaßstv. 'Eç' oTç •fi'yave-
triarcha. Ob qua; indignabantur quicuiique pecunia xxouv iravxE; ôoot ¡лт) xpl^á^^v bviov tt^v a'jvs¡5i]aiv
venalem conscientiam non exliibuerant, loqueban- itpoExiOfiaav, xal Xôôuç irpbç xbv бтцдоу èXEuSÉpouç
turque ad populum libere , dicentes : Quid mali a èTTOioûvxo* TI хй naxpiápxTl xaxbveípyaoxai, ХеуоутЕС*
patriarcha gestum est ? ¡то vero quse beneficia per (xäXXov 6к TOÍtdV oil/ f) raiXiç пар' аитф âpíxcov á-i-
eum civitas non est consecula? Deindeque sin Xauíjsv ; Eîxa xal ai-à Ехаиха xtbv ите' aCixoú тгара-
gula quse mirabiliter ab eo facta fuerant recense- &5^ыс YEy£vr¡¡jL£vtiJv a7n]pie¡xoüvxo , xal ptápx'jpaí
knii, et eorum quae memorabant ipsos assumebant aiixoùç ETOtoOvxo xuv XETfojiávwv.
testes.
CLXVI. Mamertinus autem Urbi prœfeetus, adeo CLXVI. MapjxEVXÏvoî * Se ó хт;с та5Хешс Í7:apxo?,
seditione agitatam civitatem videre non sustineus , D jjfíj cpápwv inl itoXù oxaataÇouïav oûxco xí;v toXiv ¿páv,
ad hsec verse religionis incremento invidens , ad se aXXhi; xe xal xr¡ xfjç ейзебеЕа; eTri5¿<ret ßaaxafvtüv,
arcessit beatum dementem, verbisque tam genero- 4yet xbv (jiaxópiov KXíj(i£vxa itpbç lauxbv, xal X¿yoií
VARLE LECTIONES.
,k al. deest in al. *• al. deest in al. " al. Oeov.
VARIORUM NOT^.
(21) ТСуу ôpysixlw noyait;. Historia Latina, Co (22) Aliter Topxouxiavóc et Toupxtxtavoç. Latine
mes sacrarum, nempe largitionnm, quae est alia di- in Editioiie Tarquinius pro Tarquilius; in ins. V. C.
gnitas. Sic in concilio Lphesino memoratur Ju- Vionis Herovallii: Torquatos; ut sil vel Toiquaiia-
bannes xójitic xuv oaxpuv. Ká(AT)í tíiv Oeíojv Xapyt- nus, vel Tarquitianus. Io.
xuüvuv. Lex autem 3 C. Th. de metallis.est Juliani (23) Iiozr\pa. Similiter apud Tlieodoritum, S/p-
Augusti ad Rufinum comitcm Ofliciorum. Sed tem топе de mariyribus : 'HpaxXea иыхт^ра xal üte$li"
pore Nei'vae Imperatoris nulli erant comités bujus- xaxov 7tpoaT¡y2p£uov. Id.
ruodi. Сот .
593 CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. 53*
•rijv Tewaíav 0з-ш ф^ xXéirreiv sitexEÍpet, 'ЕС A sum aiiimum conatur Tallere ас abducere, dicens :
eifsvoûç, Xaycuv, тсрогХ^ХиОас (5£vrçç" touto r.iç'à Ei (nobili slirpe ortus es : hoc de te perhibet testi
monium omnia populus Romanus , sed el ipse in
tuv 'Pto(iaíiüv («i (iaf/tupeï8îijM){, аХХ' áv9p<07i£vr)v
humanuni crrorem ¡ncurrisü, atque ideo ñeque
xal aùxb; JtXavïjv 07t¿sri)c, xal Sil тайто oiSè eetüTtqtv
<j itiXiç kil/i-.m. Фаа1 -j-ip oi xaworépav etadyeiv Urbs lacere potest. Aiunt enim te îiovam inducer«
religionem, et contra déos patrios predicare quem-
eprjuxsíav, xaETivaracpaxoJí тахтрфоис Oeoùç xijpúa-
dam Christum. Quare oportet te abjicere superflnam
ostv Xptsxov. "OOev áitoeídíai se xp*l tip itEptxxljv
■caÚTT)v 8£isi8at¡jtov¡av, xal liovouj aiSstsOat xal xttiäv banc supersiitionem , deosque tantum revereri el
Toùç ouvíi8cií xi) TdXst Oeoûj. Kaló ratxpiápxT]c- Eùx<>- colère quos civitas solet. Ad haec pairiarcha : Oro^
jiat xty/ aíjv гаррота, 1щ, (lExaSoûvat (jloc Xóyoü, inquit , tuam graviiatem et constantiam , ut mihi
' xal îtpoirxïtv ¡iccj xal; àiroxpEsetiiv, àXXà p.í¡ oúxioj aX¿- concedas verba faceré, ac meis rcspunsionibus at
ytp rrásst xal ¡xaxaíotc етезбаь 6opú6ot;. Où5k yàp Set iendas ; non autem adeo ratione deslituiam seditio-
отатеыс oùSfc 6opú6iov, 6irou ахоп^ваЕ те тар1х?|{ èau- nem , tumultusque vanos consecteris. Ñeque enim
той аыхт,р!я^ tivI, xal irepl веой 8taXEx0î|vat irpoxEt- opus est sedition« ас lumultibus, ubi cuipiam pro-
xai. 'Oïiwpx<>îTo£vuv то TouavSpoc yEvvaïev xal erá- posiium est de salute sua considerare atque de Deo
ff'.ti'jv è$ aCixiiv eû6ùçtu>v npooijiEiov xaxajJUxOibv, xal disserere. Igitur praefectus , comperta ex ipso sta-
eineîv x£ aùxoç xal axoûaat пар' èxeEvovi naXiv óxv<¡- tiiu exordio constanlia viri et fortitudine , vcrilus-
ea«, xal áva6aXX<5(X£voí xhv SiaXeÇtv, Tpaïavip та pi p, que 1шп ipse diceгc• tum et ab eo audire ' alqUC
aùrou -'") aùxoxpaxopt àvaipépst. Kai ó ßastXsuj aùx<p collocutionem detrectans , ad Trajanum imperaio-
oûxco; emXOsi та ysypaiipiva, tbç 1) Oüuai tov KXV¡- rem de illo referí. El imperator ad istum modum
(uvxa xoîç TOXxpwotç 6eoîî, ^ iwpav той Почтой etj ea qua? scripta erant dirimit : ut Clemens aut diis
£prt|xöv xtva iriXtv tuv tí¡ Xepauvi iMtpaxei[iiviov, patriis sacrillcet , aut trans Pnntnm in desertum
airo тт|{ 'P«î>u,t)ç àï8£tp fwfh eXaQtjvai. aliquod oppidum eoriim quse Chersoni adjacent ,
Roma perpetuo exsilio ablegetur.
CLXV1I. Tt¡í àzoçasEtoçoîv таитг.с хатаХаСойтцс, CLXVII. Нас ¡taque senlentia accepta, rogilahat
èsxi—Ето Mipp.£VTÏvoç ôiauç av ¡л}] ó KXf¡|XT]í IXïjxai Mamertinus quo modo Clemens non cligerct exsi-
xtivjiKpop£av,áXX'auxaiu.aXXovxa\x(¡jpaaiX£tTtsiiiO£(T) lium , sed potius parerel ipsi ac imperatori , atque
xal ÖOjeitv. ОШ Y*P'Sçsps т^Хсхаит^ avSpo; àps- immolaret. Non enim susiincbal privari tanta viri
tíjv ÇtijjuoujiEvoç. Tip 8k T030ÛT0V eu.¿Xtiosv " èxst- vlrtute. Porro Clementi adeo curse fuit obtemperare
votç 7ceii6T)va'., f) ** Sur/Epâvai Tzphç tîjv CntspopEav, illis aut moleste ferre relegationem , ut etiain ad
Situ xat aùxov às-oOSafs про; t!]v 6ia£6etav tov pietatem prxfectum attrahere niterelur. Tanta
I îtap/ov eícunisasOat. TosaÚTt) yap tií avuSev tov quippe divinitus dementem gratia circumdabat,
K).T]¡xívxa itspiúrraxo /ápic, xal oOxu; <¡ ¿xe(vou С sicque illius lingua omni favo ас melle dulcius slil-
уХйхха xT¡p£ou тгаухб; ха\ (xéXtxoç yXuxuxepov 1er» labal, ui ipse quoque viri férvido amore capitis
{£v, ibí ха\ aùxov ïptiirt Озр;лЛ той àvSpbi Xr^Bévra Mameitinus, plurimum ex ejusdiscessu ingemueril,
tov Map¡xsvxívov, noXXá xe т$ алоЗтцл!* èziaxevaÇat, lacrymasque dederit patriarchs , dicens : Deus,
xaVSaxpua тш naTpiáp-/T) ImoaXtiv, 'О Öebi, £Í7x¿vTa, quem tu sincere colis , ipse tibi auxilialor in cala-
i;> î'j elXixpivû; XaTpeú»t{, aÚT¿{ sot [íot/jo; 1-Х xîj mitate assistai; slatimque navigium paravent, im
eu|jL9op2 ■геараота^1 xa\ аОт£ха TtXotov £0третг£аа1, posais ei quae ad usum sufliciebant; illumque de.v-
6tipxT¡ TS aùxw xi r.pbç xl)V /ps£av IvOésSat, xa\ 8e- teraprehenderil, item coniplexus sit, alque ita cum
ÇtitisasQai aùxov, xal 7r£pL6aX£tv, xal биты ¡летя -Cri salulationibus congruis dimiserit. Multi aulem ex
rpoiT.xövxuv àsTaspuv àitoXùsat. IIoXXol 8e аихф pits scculi sunt eum : el pervenicntes ad locum ex-
xal xâ»v EÙXa6(ôv ^xoXouôtisav xal e£? xijv ùitEpopiav SfVi, reperiunt in marmoris lapidicinis Chrislianoe
fEv¿¡xEvot, xaxaXa[i6ávoüstv iv tîJ tuv (Jtapfiápujv circiter mille , vel et plures; qui jam diu illic pro
Xaxo¡i£a Xpiirtavoùî, n£p£ itou toîjç yMoui; " fl xal pter verum culium dclinebanlur. Hi cum de patriar-
nXsiovac, txoXùv ôti tîjv EÙaaÔEtav êxeî xpövov xaxs- cha prius audiissenl , quod et ipse ab Urlie pulsus
yojiivouc. Oî xal П£р1 хой naxpiápxou npiixepov exsul ad eos duceretur, solatium non vulgare cepe-
àxouaavreç, xal Sri crjç niXEcoç a7xeXa9Etç, ùrap- » runt ex ejus adventu.
¿pío?, npoi èxEÎvouî xal aù-bî 4уета(, глрарМач
ÏSX0V °6 T*lv Tuôuaav tí¡v exstvou ÍTttoi]u,£av.
CLXYUl.'Ore youv itpoç айтойс хатеХарбал/е, той CLXVIII. Itaquc cum ad illos venit , ab opere
tûv /Etpdiv SpYou áyájAEvot xal хоОхм ixpoasXOóvTEf manuum cessarunl, ct ad eum cum lacrymis scces-
(lExaSaxpúwv, xal xuv ayioiv exstvou roxxuv &J/á|i£vot, serunt; taclisque Sanctis ejus pedibus , er puras
xal xi; хабара? Ttept^xuCáp-evot x£'P*í> *^С xaxa- ■nanus deosculati calainitates ipsos complexas de-
Хабойаас aùroùi àvexXatovxo oujxçopàî, tí¡v tt¡í ■па- flerunt, patrix amissionem, insuavem in alieno solo
Tp£8oí Ix^xüxitv, Tf,v ayiXov èitl Сеутц 81аушу1)У, \ ¡lam , rcrum neccssariarum penuriam ; quodque
VARIiE LECTIONES.
al. àuiXXtjîtv. 1 al. fj xai. "• al. 8t»xiXlojj.
S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA- 59*
595
eral gravissiraum , aqua? ipsius indigen- A ™v 4varxaC«ov xijv fampfav, xa\, 8 iravxwv рарита-
omnium
xov ?j'v, t*jv auxoû той ибото; EvSstav. El ?áp xi{ 8Хц»
tiam. Si quis enim. aiebaut, per tolum diem opere
xt,v f¡uipav xf¡ xíóv x"puv ip-fasta, **\ T4> харАхц»
maiiuum et labore maceratus , aqua! gullam exi-
•xpoaxEXTjxcbç, íXífov, 08axoç fpaxetav fiva sxa^va
guam sumere voluerit, quo roiseriam ex fatigalione
Xa6etv iOeX^ffiiev, йахе xf,v èx xoG xinou àvaÔÇoi
orlam sublevei; is non minus quam usque ad sta
ToXat7twpíov, oiix ïXaxxov ó xotoûxoç í) <rra8¡ou{ ixívxs
dia quinqué et quadraginia profectus , aquam por-
xal «aïapaxovxa itpoeXOuv ev, Обшр xou.Í5aixo.
laverit. Ob ha;c patriarcha parliceps eorum doloris
npiç хвйха ouvaXyêaç xe aixotç ó TO*xptápxtlí xa*
ac lacrymarum factus, dein et Deo graliis actis, et
djvSaxpúoaí, EÎxa xa\ хф вей euxapiax-f¡3aí, *a* txa"
sufficienter ánimos illorum consolalus : Non iia ,
vâiç tac ixeívtov фих*С napau.uBT¡sáu.svo<;, O&x aitXtôç
inquit , temeré et sine causa bue me Deus permisit
ойхы xa\ Шгшс sTtov, evxaGBa и* i ВеЬ? duve-_
expelli ; sed ut et socius sim vcstrarum perpessio-
Xtbptiuev ехбХг.вг^а!, àXV йэте xa\ xoivtovbv ô|iN
num , et patienti» maxime ac lolerationis docu-
YEvéüOai xuv ica9ti(iáxü)V, xa\ йтор/жц páXiaxa xa\
mentum.
xapxepîaç ùtoîôesiv.
CLXIX. 'Ensixa pivxoi xa\ sic eùx»)v xpísexat, xa\
CLXIX. Postea vero ad preces converlitur, et
В Seïxai sùv oOxolí xoû 6eov, uiïxe xoï{ айхой билХогцхаТс
cum eis orat Deum , ut suis conl'essoriLus fontem
m¡Y*lv "Saxo« SiavoîÇai- xa\ 6 тоххаСос néxpev iv èp<j-
aquae aperiat : quique percussit pelram in deserto ,
¡i(j), xa't èp^ûijaav Обаха, aOxbç SçOovov xa\ eùxoïe
et fluxerunt aquae '" , ipse etiara eis copiosam
xob úSaxoí irapéxei Ф Х°РПГ£м- "н81 fk9 ™™ч
aquam suppedilal. Jam enira omnibus precationi in-
"tíl eíX?i itpo«cEt|A¿vü)v, ó ratxptápXTlC t^Ss xaxetas
eistentibus t patriarclia buc aique ¡Hue respiciens, TOpi6Xs<âu.evoç, «|iváv xiva opa •', xbv SeÇiov [lEteío-
agiium videt qui dextrum pedem attollebat, eoque pí£ovxa w55a, xal ¿отпер sxeívw úiraíeixvúvxa хЬитто-
quasi osteudebal subjeetum solum : a millo enim
xs£[i£vov ESatpoç- où8sv\ fip * <*P-Vb? xû>v SXXojv xe-
alio agnus \isus est. Tum patriarclia conjeetis оси-
Oéaxo. Ка\ <гии.баХшу
ju.6aXi xíjv Ityiv 6 íraxpiápx^í, тф ûito-
lis, ad locum monstratum cum iis qui aderant ac- Btty6áVn xánqi («xa xüiv «apóvxwv Eçtexaxet, xa(
cedit, et ail : In nomine Domini nostri Jesu Christi, etjffiv 'Ev 6vá(iaxt xeú Kuptou <¡u.uv 'Iijoou Xptrcoü,
bic mibi, iilii, fodite. Cumque tum ipsum locum in ¿vxaueá u.ot, xíxva, ¿pûÇaxe. Ka\ ènei6t| adxáv xt "
quo agnus slahat, tum quidquid circum erat fodis- xbv xóixov, eîç 8v à au,vi>í itaxaxo, xa\ xb xúxXtp Ttäv
sent, patriarcha , sumplo sarculo , locum quem irEpiiTxat|/av, Xa6¿>v axaoElov 6 itaxpiapxtií, xpeúet
agnus ostendebat, levi et ad superfleiem ictu puisai; xbv x¿tov !v6a 6 арлЛс ¿itESeixvu, xoúctp xiv\ xa't
confestimque terra emittit limpidam aquam et ad „ p-EXEiúpiü хф xpoúu.a-1- xa\ тсара/ртщв 6iei6e{ OStup
blbendum suavem, atque ea cum Ímpetu effusa Hu i¡ -pí »«A í8" weïv *vi8í8wilt" xe^ xoúxo, aùv ôpjAfi
men repentinum efficit. Universis ergo, aqua? causa èxxuoèv, itexauAv a8p¿ov toieï. üavxajv o5v x*'p8v-
gaudenlibus, patriarclia dixit: F tuminis impetus xtov ík\ хф 08axi , ó тахтр^аротс, Tov xoza¡u)v zá
Iwtificat civitatem Dei •*-•*.
ópfifyiaza eippalrovct rí)*" xólir tov весь,
¡SXe-j-ev.
CLXX. Hinc tota ad eum confluebat civitas , et CLXX. 'EvxEÔOEvt, TO5XtcrEp\aCixbvitaiia(rjvip'p4ov,
spirilalis ¡Hins doctrina? dulcedine ad vera in Odem xalxuxTJçTWEuixaxixïiçèxÊÎvfii 8i8a5xaX!a{ Ybx-Jxijxt
eunetos impcllebat; ut et multi quolidie baptiza ■npbç x^v &Ъ\Щ Tiíaxtv itavxa« iTrij-r^to. ¿>i xaV 1И^-
ren tur numerusque ad quinientos pervenerit, ac Xoùç 6iai í¡ pipai ßairx£Cea6ai, etc TOVXaxoffîouç xe xípv
vera religio in dies caperet iuerementum. Nondum apiOu.bv ava6í|vat, xa\ xíjv E0aé6Etav хав' кхаатгр
profeeto annus in exsilio erat emensus ac praeteri- èzcôiSavat. Ойто) xotvuv èvtauxbç xi¡v íiuspopiav e¡ií-
tus, et sudificantur quidem , ab iis qui crediderant, xpEt, xa\ olxo8op.oûvxai u.ev íiníi xtöv moxEuffavxuv
Ecclesiae numero quinqué et septuaginta, idolorum- èxxXriaiat x8v apiSpAv ■návxe xa\ è68ou.<ixov-a, xe¡j.ívtj
que fana et templa evertuntur ; Usque adsitos lucos, xe EÍStíiXtüv xa\ vao\ xaoatpouvxat, xa\ xà itapaixs-
inulluin terrai occupantes, ignis depascit, alque uni- D çuxaxa xoúxotj айот;, èiti itoXÎ) i^ç 8»xvou|isva, xô
versa proslernilur dxmonum insania. 7cüp xaxav¿p.exai, xal itäaa xwv 6atu.<5v<»v хахабаХ-
XExai f) (lavia.
CLXXI. Tunc ergo invidiosus et gravis rumor CLXXI. TTjvixaúxa o3v EiticBovi« xe xa\ ßa psîa ¡pi; рг\
ad imperatoris aures pervenit, referens Cliristiano- xàç xoû ßaaiXawr àxoàç úi:oTp¿x£i> ÈTiiSoOvai xà Xpt-
ruin sectam m majorem miiliitudinem crescere , et oxiavtôv eI{ iîXt,0oî 4pi0u.oû xpeïxxov, ха\ хабЧхаотцу
singulis diebus augeri. Quam ob causam ¡He statim aGÇE<x9ai xf,v í¡[Aépavoi8áaxou<ia. "Еср'ф 8*1 xaV Aiiçi-
Auüdianum prxsidem millit , qui non solum non 8cavbvaûx£xa xbv i\yz^6va exeîvoç exTt¿p.itei, шзте t*í]
ullerius progredi sectam siueret , verum et jam ca p.¿vov fxTiSà uspaixéptü upoEXOsív aux« <гиухи)Р'1ва''
ptes reduceret, avocaretque a pietate. Hie itaque àXXà xaV xoùç ^5tj xEipüjöivxac Етохуауатей», xa\ àire-
poslquam Chersonem venit , Christianosque coin- oxTjsai xf ç EÙ<TE6E!aî. Oîixoç xotvuv, x^v Xepstiiva xa-
YARliE LECTIONES.
v Num. xx, 6, Psal. lxxvii, 20. •' al. Inscr. еэтЛха. " decsl in al. ••-«» Psal. xlv, 5.
597 CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. 59fc
TaXaftbv, xal toXXoùç ttôv Xpi<movuv тоХХаё« ßaaa- A plures tormentis multis ас varus affecil, quamlo
votç xal notxOiotî úiro6aXwv, ineX nâvra<; tîJ irpo9£<ret omncs proposito ei intentione martyres fuisse vi-
¡laprjpaç y£yjvt¡¡ji¿vo'j; êwpa, xal^pbçjrjpiou? iwpE- dit , p»ratosque esse ad mille mortes, quid facit?
, oxiuaajjtivouç Bavaxouç, tí «ueî ; 'АяЕхета1 p¿v той Abstinet quidem a populo, veritus ne eiiam ex pri-
itX^6ouí,6s8oix¿JC|ji})xalanoToO'cíXouí(24)|iápTjpaí moribus multos faceret martyres : solum vero au-
тсХеюуа; èpYaoTjtai- tov afxtov 8ï ¡wvov xoXd*£t, xal clorem reprimit , omuemque furorem immittit in
•navra Ovpbv хата tt¡c paxapfaf èxs£vT)î той KXV¡- beatum illud démentis caput. Porro cum huic
(levro; àtpÎT)3i x£9aXîii. 'EnstSí) 6è navra 1¡v аитф omnia essent levia et nullius momenti , quin potius
хойса, xal e!ç où6àv Xoytîxsva, xal àç' uv aCiTov ex eis quae ipse patiebatur, caeteris praeberct majorem
ítoxjxs jióEXXov itXeíova toîî aXXoiç тохрЕЕхето tí¡v llduciam , brevem ei et celerem excogitat discessum
¿sipaXeiav, <j4vto(iov drcaXXa-f^v айтф той ¡Мои xal е vita , alque adducto martyre in medium mare,
Taxeîav èmvoelxat, xal sic pfarjv tov ¡xaprupa t!]v anchoraque férrea ad Collum ejus religata, in pro-
eáXaaaav ауаушу, xal Sfxupav s-.STjpäv той трах*)- fundum demitlit : Ne, inquit, illius vel reliquiae re-
Xou ехб^иас, xa6(i]?t тф ßu6<p, 8tooç ¡at)8e Xeftj/avov maneant Cbristianis.
èxEÎvou, çîis\v, U7toXEiç8e{t] Xpumavoîç.
CLXXII. "AXX'ôjiêv ïp"p"t7tro хата той raXafouc- .rf, ° CLXX1I. Atque ille quidem in pelagum projeclus
6eT<bvXpt<rctavuv^Xii9oçÈ7tlTOUalYtaXoué<iT(bi,è8pyj- est : Cbrislianorum autem mullitudo, in litlore
vouvèXeetvuç.tbXotpupovro.xaloixTporaTatçjyiijvaïçàv- stans, lamentabatur, misère ejulabat, et miscrandis
exoXouv tov naxptipxqv. KopvfjXioç Sa xal ФоГбос oî admodum vocibus inclamabat palriarcliam. Corne-
рлвг,та1 ofaç то itiooç ànffw çtuvàç xal ateol Mus vero et Phoebus discipuli, quales voces id quod
ßotüvtEc, xal oOx !xov"£í 8 tí ttjç wpufop&ç itoifj- perferebatur postulabat, et ipsi per clamorem emii-
aevrai 7tapa(i.ú9í0v , EúCtbgxeOa tcívte; ¿jxo6vuaSov , lunt, nee habent quam infortunio afferent consola
eIîîov, шахе xäv avao£ix6îjvai •Jjjtïv то той jiipTupoj tionem, atque aiunt : Oremus cuncti uno animo, ut
Xeíôvov. Kal «poesuxo(i¿vü)v aUTÜv, to tuv рлуаг- nobis ostendatur martyris corpus. Et cum orareiit,
Xu)v аои, Дезтота , тЕрззтЕыу ", Sau¡i.a-oypY£ÍTa£ ti o magna tua miracula, Domine ! ibi Deus aliquid
xavTauOa*6 8soç той Mowluç roxpaSoEjÖTEpov. 'Тто- majore admiralione dignumedit, quam quod Mo-
çsuyei ulv уар íj ÔaXao-aa лроаытарш атабЕоис <rxs8ov «es ". Etenim mare procul recedit viginti fere sta-
ojx еХаттоис Ttôv еГхо«. UposEXÖövTec 8s то TtXïjOoi dia. Accedens autem plcbs per siccura solum , hoc
îtà £¡T¡pou той èSaçouî • tt¡{ 9аи|ла«тт){ uou xal тойто, quoque mirabilis tuae potentia?, Christe ! invenit lapi-
X pi 3-е, 8'jvá;xE(u; • eôpEreouet XE8ov èv eCost vaoû (* dem, in forma tempi i ab ineflabili tua sapientia ef-
irapà tt)ç o% àirafpWJTOu iroçfaî ireiroiT¡|ji¿vov, xal то fectum, et martyris corpus magnilice in ее jacens,
(laprupixbv вй[1л Xa¡i-p¿jí èv aÛTiô x£Í|xevov , xal gravemque illam anchoram proxime saxum et ipsani
t^v fapstav ex»£vr¡v a-cxupav, iyymà 7tou той X(9ou posilam.
xal aUT^v xtijAÍyijv.
CLXXIII. 'AXX' атахаХйсрвт] KopvT)X£ièvTtjp ">e 'Nine transferrent corpus, quod praîdare situm
Ри9ф x»(|iEvov xal ôtc хаб'ехаэтг^е-яаитойтарлро- erat in profundo ; ac fore ut per singulos annorum
irijv èvTtb xatptji t^{ той цартирос TEXetiünecuc , circuitus, tempore quo martyr morte consummalus
ùtox^Pêi тар' oXaî Êirtà ^¿pafzoTfitpoisio^div <j est, mare adventuris cederet per Septem íntegros
9aXae!ja,iKCJxalga5tivaCpToíí(x¿xp'TouXen{'ávouTÍ]v dies, permitlerelque illis adilum pedibus et lento
7:ipo8ova«Tp¿TOu<ia.,'Oit£pETT)3£ü>ce£;Exe£vouxal eîç gradu usque ad corpus. Quod anniiatiin ab ¡Ho icm-
бейро TEXstTat, tJ)v à7ii8TiiA£av tîjç айтой (ív^jxtjc (25) pore adhuc perficitur , habctquc velut prasfluitiim
olovet Ttva 8pov Êxov "al itpo9ea-(iiav. 'Evreu9ev aï- terminum ae prxslilutum tempusadventum comme-
pestî Tzap' aiiroïç лаза, xal eXXtivio-цЬс хатаХеХитац morationis martyris. Hinc omnis apud cos bairesis,
TUv èv Tfj той (lapTupoç (iW¡|At) teXou¡í¿vojv èxsï et Gi;eca religio eversa est ; cum signa et miracula
<ti¡¡xííu)v xal TUv 8au¡iáTwv elç èTt£)-vu)(Hv wavTaç quae ibi in memoria martyris eduntur, curíelos ail
XEtpaytüYo JvTuv , xal xaOaptoç êvafavTtov upbj t1)v cognitionem adducant, et plane ad verilatem impei-
iX4j9etav. OùoevI yàp м йпй tivoç àvrjxéa-tou хахой lant. Neminienim illorum qui insanabili aliquo malo
iíceÍo(i¿vuv, Tîjç той йватос èxEÎvou {ХЕтаХ^фгш; xal premereniur, alia re quam aquae illius perception«
VARLE LECTIONES.
" al. 8au(iaff£o)v. •• deest in al. " Exod. xiv. '• al. inser. tSri.
VARroRUM NOTÊ.
(24) 'A.-tó tov rkXovq. Ex primoribus. Vel cum aylov ¡xvfjjAT;. Male ergo apud Nicephorum in , 48,
Perionio, tándem. Сот. isla TtapaooCov 8¿ ti ttjí ¡ivf||ir({ Ыа-гярЛщс аОтф
(25) Tr\çavzov рНцщс. Infra Marlyrii num. 25, Imyiyitai, verterunt sic : De quo tupra opiniouem
àv tîj Tjfiîpi T?iî àbït^ïio: абтой. Acta, et Frcculfus prwteuiis memoriœ quiddam accidil. Lego ego
die рашшпы eju$. Gregorio Turonensi : in die аОтой, et explico : lùliiur autem miraculum, quotiei
nlemnitalit ejui. Graeci ad 24 Novemb. èv ttj той advental diet quo illiut memoria celebrutur. Coi.
S. CLEMENT ¡S I ROM. PONT. OPERA DUBIA. GOO
et asweisione орив fuit ad luoibi cum occupants A tou ¿аутст^ой тсХеоу èSitjas, crpeç t+jv той хат£х<>то{
tk'piilsioiiein. oùtov icâoouî àraXXa^fjv.
CLXXIV. Sed liane quidem lalia sunt, et i la ha CLXXIV. 'AXXa тайта (¿v Si) Toiaura xal ovwaç íxov-
be« t : illud vero longe inajus, sufficiensque ad con- та ■ èxsïvo 8s xal Xiav тоХХф ¡aeïîov , xal ixavov та itpo-
firnianda prxcedentia. Nam cum, ut superior ora Xa6¿vTa mcrrtí>saa6ai. 'Е-кнЩ yip , ¿>ç 6 X¿fOí c6á-
tio declaiavit, ¡ji-pclagiis martyr immissus est, et aaç ¿SfjXtüaev , eîj ir¿Xa-pc 6 и.артир eçîeto , xal
in sinus aqirarum nrojectus, alque mare longius e!ç йоатшу [wxoùç Е^рЧято, f¡ тг OáXasaa Ù7i£6aivs
abscessit , dum quasi sub pedem dat locum , et in ■тррьперы , xaOi-îp Отй то56а хшройаа , (xt,vjt1jí
dex corporis mirabiliier eilicitur, ac volenti facit той Xst'îvou тохраоо^ш; ftvouivi), xal ¡iu6ov toíeúsiv
poteslatcm gradiendi per profundum ; ingens certe тф ¡3ouXo¡juSvt¡) «apéôusa ■ тюХи uivTot иХт^бос tt¡vi-
Christianorum miiliitudo tunc ad corporis specla- хайта Xpíiriavwv irpoç tí¡v той Xeujiavou 9¿av Tjuel-
culum properabat. Postea vero et maximus dies ■jw/to. Мета" 6k тайта xal f) u,ey£stt¡ еорт!) то байца
feslus niiraculu:n induxil ; aut polius hoc miracu- ^ТГето* éxEÍvo Se (xäXXov lr.oUi tí¡v èopTi)v, ой YEÏ°-
lum diem feslum eflecit ; quod non, semel editum , vî>î öma£, cha «xuííjaevov, àXXà xaO' ехаттт)у íviau-
deinde dcsiil, sed per uiiumquodque anni curricu той itepíoSov ¿¡xoíu; TeXoúu,evov , xal Tai &3z6îïî '•
liiiii peiliciebalur eodem modo, piasque animas " ^X^í »урсаХойу eEç êjrîaaiv. 'Ета1 toívuv ойты
convocaba! ad epulum. Cum equidem hxc ila cs- тайта, xal о! хата Xepauva mxvrec Xpiariavol ттрЬс
soni, et omnes circa Chersonein Chrisliani ad mira tíjv той баиилтос itaW¡YUpiv èTtjatwç uuvETpExov,
rei solemnem diem quotannis concurrereni ; ibi баииатоирте! т( хаутайОа веос, tuv тгроуеуоуотыу
etiam Deus miraculum , anterioribus inagis inopi- rapaóoCórepov.
num et admirabile, operatur.
CLXXV. Nam vir quidam religiosus , una cum CLXXV. "Av*¡p fip tic Оеозеб^с аид -ruvatxl xal 40-
uxore, et prole mascula, miraculo jam edito, ad ' рЧу>техуш, ToueauraToçfi5ï1T£Xouuivou,'7îpoiTorap-
mariyris corpus, ipsi quoque cum populo confluente Tup'.xov exeTvo xal aUTol вшил (лета той avppiovtoç
profecti sunt'. Igitur aequor e vestigio trajiciunt, itXT]8ou{ èxwpouv. Tö niXayoç ouv ix mêo; ôta6ivTsç,
teniplumque in sinu ejus posilum attingunt, paren- xal tov èv ил>хф toó-o'j хатаХабоутес vaov, ttjc xet~
tes manu puerum ducentes : cumque intra tem- p6{ Xa6¿revoi той toxiSoí oí тгатарес , lnz\ той vaoû
plum fuerunt, et sanctum ilium tumulum ambie- ïvoov ey^vovio, xa\ tíjv áylav axeívtjv тариггаутес ao-
i'um , tum alia sanctum precali sunt, tum pro паю pov, та те йХХа eSáovro той ау£ои, ха\ inïp той itai-
rogaruiil ea quae parentes decebat. Precali ergo, ac q &>- èXtraipouv бега тгатерас E¡xá{. Eu£¿áu.£voi ouv ха\
sepulcrum ferventer exosculaii et complexi , ipsi OepjAOic töv Taçov тгЕрпгтиСаигуоь, айто\ p¿v f,6tj
quidem, jam perada celebrilate, cunclisquedotnum •ZTfi navTiYUpEtoj теХеиОе[этц , xa\ ofxaSe TcávTwv
i'cdeuntibus, retro iterum cum populo qui concur inavióvruv, ánimo ráXtv («та той ff-jv8pau.ouvTOí **
rent abscesserunt. Puer aulem clam parentes, nes- i:X<jOo'jç èxt^Pouv- Tö rattSiov 6à toùç Tsxovraç XaOlv,
cio quo modo solus apud sepulcrum reliclus est ; oix oîS' Ô7Hi)î, (aSvov 7tapà тт) оорф хатЕХеХенсто,
omnino id incomprebcnsibili Dei Providentia dis- ъа-пшс TÎ)ç ахатаХ^ктои upovoíaj той веой хз\ той-
ponenlc, ut magis bonoraret cum qui animam et то oíxovou,T)5au,¿vr,i;, tva TijxT¿<rji tcXíov tov xal ^"Xt7
corpus pro ipso libenter dederal. El aqua quidem xal atb¡ia Si' aÜTUv í¡6¿a)f íipoO¿u,evov. Kal то uiv
ad propria rcmeans, profundum oblexit, iterumque úSup, siravaarpátpov eí; tíoíxííi, ¿xaXunrETov ßuOov,
effectum est pelagns. xaV 7:¿Xavoc eyívETO.
CLXXVI. At parentes paulum a corpore digressi, CLXXVI. Oí TWTÍpsí Ss (AixpövanÖTOu Xeiiâvou тгро-
ni jam li li и m secum non viderunt, ad invesligalio- eX9(5vt£{, ¿í fjSTj töv itaíSa тахр' aùroîç ойх ешршу , sic '
neui ejus vertunt se : ac retro conversi ut inveni- 2p£uvav айтой Tpáirovrat ■ xa\ ¿uítroj orpac¿VTEC, ütce
rent puerum, cernunl mare rursus esse earn viam totouSíov eipsïv, 7г£Ха^ос SpuffiT:aXiVTÍ¡v tiA TOXsíâ-
qua; ad corpus deinceps duceret: stalimque cons- D vov iÇîje çipoueav xa\ айт£ха 6opu6ouvrat, тарат-
ternaiitur, turbantur, commovenlur, acrius ad nati Tovrat, xXovouvrai, Sepu^TEpov 6pu,âiîi itpoç "Hjv той
indagationem prorumpunt : is autem in túmulo roxtSoç ÇijTTjsiv • то Se Spa ^v èv tj) <торф хатаХе-
reliclus fuerat. Cumque post multum laborem pue- Xeijiuívov. 'EueI 6à -o/.Xà xau,4vTEi; , то uaiSIov oùx
rnm non repererunt, sed in maris fundo desertus Eupov, àXX' iv тф ривф xaTaXeXEifOai aÙTOtç èvo-
fuisse ipsis Visus est, иti revera eral, longum ac ц(зОт], йзтсЕр Spa xa\ ^v, fiaxpóv т« xal yozpbv àvs-
llebili 1er vocifera baulur, filium appellantes, el pe- 6¿(j>v àvaxaXoûu,£voi tov vi!öv, xal та axrfii\ Еттаюу,
clora feriebanl,alquedeplorabant calamitalem quœx xal tíjv хата^ойтау айтой? а'лиХосйроуто аиц.90-
eos opprimebal. Tumqiio ad sanctum ea dicebant, páy. Е'та xal upo; tov ífiov, ola тар áv ¿Suvwuívtj
qu« animus dolore fractus pronuntiaverit, mortem d^xt) срОау^аьто ", ÉXs-pv, вауатоу еаитое; àvTt twv
sibi pío rebus prxsenlibus optantes : doñee proxi- wap^vriuv e'jxo>evoi- Itü{ tuv nXr,s!ov «vàç тар!-
inorum noniiulü, incidentes in eos lamentalionibus иезйЧхгс" айтоГс, ixXeXuuivotí uso töiv Opfjvtov Щ,
VARI^: LECTIONES.
" al. toXXojí ет:1 0¿av Щупо. (íst<». 7" al. -eusEßtii, ul legit inlcrprcs. " al. «rjvSpaaívTo;. " a,.
%UfiV.-i. " al. itepiT'jx<vTSí. ir»
601 ^CLEMENTINA. — EPITOME DE GESTIS S. PETRI. C02
xal mXXà ктЛ тф тгавес ха\ aí»ro\ jx/áav-rs; Sáxpua, A jam confectos , multasque propter casum et ipsi
*арецивт;аау:<5 те аитоис , xa\ ùçeîvai ttjj paxpâk lacryiiias profúndenles , consolali sunt cos , effeee-
l¿7it¡c èiroftjjav. 'Алла про; tt;v olxtav èxeivwv èrav- riiniquc ut de magno diulurnoquc mecrore гсш ¡itè
cX9ovrv , (iïIJov xa\ itiXiv то tox9oç èffveTO , xa'i rent. Verum postqiiam Uli douium revenerunt ,
íjjlít'.ov ¿<p9èv той itai8oí, ehe Tivà tuv èxelvu ouv<¡- iteruin et major segriludo orta est ; atque visa na- i
9<uv elç ¡Avfj(jiT)V toîç itatpaaiv èX98vra, ¡(aXenonípav vestís, sive qiixdam qua; Uli faniiliaria cranl in
витоц èirotec tIjv eujiífopáv. paivntum memoriani rectirrcntia, molcstiorem ipsis
reddeliant jacluram.
CLXXVII.ToûèvtauToûfièf^TjitepieXeivToç.xaVtî CLXXVII. CaMerum anno jam eonferlo, cum
Xau.TrpäieopTTiiexeivTitSYeoâiiraXivfuXXouetjc.exev- splcndidum illud festum itcrum agitandunr esset ,
tei те аОто-jç èirt wXiov то itiôoç , xai очробротерэу ipsos mullo magis pungebat et exeruciabat dolor,
R&Xtv той таибос avep,£p,vï)«te. Kai 6í¡Ta itpöc а\Щ- vehementiusque rursum pueri memoriam revo
Xouç , "lùijxev , саЛ , ярЬс tov Táipov • ESojjaev ef ti caba!. Itaqtie ínter se aiiint : Eaniiis ad scpiricrum :
той ~i:Zb; uiroXeXeiTrcai Xefcjiavov, еГ -шс xäv aùro vidcamus nnni aliqux filii reliquia; supersint , si
xo¡juoúu,e9e. Тайта xal 6ja той itiöoui npoj èau- quo pacto et illas asporlemus. Hxc et qua:cuiique
Tojç xoivoXoTpr¡iá(jKVOi, irpoipxovrai ttjç olxfaç Kev- B mcestilia suggerebat inier se collocutl , domo pro
bixCx; èoxeua suivoi , xa\ та{ épioreiç uno tuv 5а- deunt , liigubri ornaiu , oculisqiie lacryniarnm vi
xpútüv ехтетцхотес , xa\ пара tov aiyiaXov açi- liquentibus ; nique ad litlus pcrveniuut. El quidem
xvoúvrat. Kat йто/ырг! ¡xèv eüOiw; í¡ 9аХаи5а , -t¿ stalim recedit mare, prasiitutus dies cum advenís-
irpo9:5(i£aç хатаХа6оО<1Т|с. 'АхолоиОойоч 8è айто\ set. Sequuntur autem illi primi , atque e vestigio
Kpiôroi, xal ¡лгта Ttaôaî erepoi itáXiv, t?¡ ОаХятэт; alii denuo, mari tanquam iiiueris duce ulenies. Ac
•/.aOá-зр 6St|T<}) xf*Jp.EVOi. Ка\ tov айтор.атыс otxo- templum illud sua sponte sediflcatum , ¡mo a tua ,
oofitjOívra vabv èxeîvov , p.äXXov 8è ùizb ttjç otjç , Domine , sapientia conditum altingentes , ccrnunt
ДеаЛота, oocíaj Srip-ioup-piOévra хатаХабоУгес, орш- piieruin , о miraculum ! viviim et saliente ш in tem
oi те «taiSíov, & той 9«ирлтос! Ç£>v ха\ &XX¿u£- plo. Et primo quidem de iis qux cernebantur am-
vov (2в) тсара тф vay.,Ka\ npÛTOv " p¿v л^'ХОм; bigebant, reputantes num lilius esset ¡d quod appa-
styov яро; та ¿peófisva , Xovt£¿juvot (ít¡ o¿x ¿ itaïç rerel. Poslquam vero ¡mlieiis et geslibus puer
fj то çatvofievov. 'E-rcel Se xa\ toïç •)fvtl,p'<IiJlol3t xal omnino eis Rdem fecit, huneque ipsum esse liliuni
toîî oîjfiaït itâvTooev etç itiurtv аОтоис то nai8íov crediderunl , confeslim amplexi cum , cl oculis яс
ivê , xa\ ToUTOv èxeïvov eívat tí>v uíov eitiureuuev, labris adhérentes , fleverunt diu , bis dulcibus la-
rapiûeévreç zbbéoiî аитф, xaV ¿çOaXjioùç xa\ x6^1) erymis prx gaudio effusis , eumque vehementer
itpoj<puvTeç, exXaióv те p.¿xp' чтоХХой , tí fhixéa Щ quasi nudo animo deosculati sunt.
тайта ú^' í¡5ovt¡c itpoxáovrec" Sáxpua , xa\ 6ер(Ш(
aù-5v ¿)3irep Ти^Й "Ü ^"XÎi xaTeçiXouv.
CLXX VIII. 'EneiTd (iixpbv еаитоис avaXa6¿vreí, i\- CLXX VIH. Deinde cum paulum collcgisscnl se,
p(í>Tb>v áxpt6(o( ixaara il 7cai8£ov, o-ojí ойтш napaSá- singula diligenier rogarunl puerum , quo modo ita
Çtui8teiia)97i',,TÎvoçifuXaTTOVToç,T£voiTpitfovTOî,T£voç mirabiliter servalus fuisset, quo cuslodienle, quo
6aÀTOvroî, tívoj CdioifovouvTOi. To 5^, ttj piv Xai^l nutriente, quo fovente, quo vilam prsesianle. At
Xstpl t^v sopbv xaT¿x°v, Оатара Sé töv èv auxij xe£- ille lxva quidem manu loculum lenens, altera vero
p£vov úiw8eixvúov, üut¿c (ios xal тт|с {üjtjí itipoxeç, in eo jacentem ostendens: Hic mihi, inquit, et vitse
Bieye , xa\ Tpotpeù; , xa\ çuXaÇ , map' еаитф рг,(1£ыс largitor, et alitor, et cusios fuit , apud se veré per
ae£ (xe TTjptliv xai xaXwç Ti9t)voú(X£voc. 6aO¡juiTi ouv petuo me conservans ac pneclare enutriens. Mira-
ol Texiivreç ár:op^T(¡) oùv fjSovîj Xtiç9ivreç, toùç culo igilur inenarrabili parentes cum voluplale
itporipouç 9p<¡vouc xa\ та ихчЭршпа той яа9оис capli, lamenta priora, et trislia illa doloris verba,
ixiiva p"f¡[WiTa, e¡í 9ac8p¿Tt)Ta xal eixap'^íav (xst¿- j> ¡n hilaritalem et graljarum aclionem mulavcrunt,
6aXov, Bavfiac-TÔç, Xiyovrec, ó Beôç ér rolç d^/ctç ïrloiç dicenles
dicen tes :: Mirabilis Dais in lanclu lui« "; et con-
avzov, xa\5jaeÇ^çTrpoiiTi9évT£ç. 'Eitavëpxovrat то£- sequenlia addentes. llaque beaii ac xmulationo
vyv pâxápiot xa\ Ст,Хшто\ яро? tí¡v oîxîav ' 8v ¿>ç digni redeunl domuui : quem ut morluum lugebant,
vexpov èj:év9ouv, xa\ Taçov айтф 9аХатт£ои таотёра et cui scpulcrum esse venlrcui bellua; marins pra;-
VAMiE LECTIONES.
nal. крйта. "al. èxxéovTEç. "al. itspteiwST,. " Psal. lxvii, 36.
VARIORUM NOT/E.
(2ß) 'AXldfieror. Ex Eplirauno. At Nicepliorus, tisset, excilalum velociter, spectuntibus poputls, in-
7Mpaxa9f pevov Xipvaxi. In ms. 2421 , èv ttj to-j columem levavil in ulnis , interrogans inter escuta ,
dîov xaéf;¡xevov Xápvaxt. Gregorios, dormicnlem. ubi per anni fuisset spatia. Nescire se ait, si лппн»
Atpicil filium in eo loco, ubi cum darmieniem reli- integer prœteriissel : /allium dormisse suari sopor/
queral, in ipto adhuc sopore leneri. /Estimant autem in unius noctis spatio cctlimabnt. Sic veins « Kiel.
tum eue defunctum, accessit continus, quasi collec- Cot.
tUT'j cadaver exanime : sed cum eum dormiré cogno-
603 S. CLEMENTJS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. 604
dicabant, imo vero cujus nihil reliqui se invenlu- A oijpoc ÍTO<f>i¡(xtCov, ¡muXov Se ou pj¡6e Xeídevov eipelv
ros sperabant , eum secum incedentem habentes, irpoae&5xouv , toûtov ¡лгв* eatutuv poSIJovia íx0VT£ít
atque colloquenlem speclantes, incxplicabilis voxa\ trjXXaXoüvra óptuvxec, Sccetóv tt хрцря r.aTpimv
lnptatis rem parentibus , et ineffabilem suavitatem etc •(¡bovrjv, xert «to5¿|1t¡tov -уХихипра toîç éxeívcdv
suis ipsorum pecloribus inslillabanl. anXiyx'^í ¿vairoaráCov '*.
CLXX1X. lia in honore habere solet .communis CLXX1X. Oütw tijiäv oISev ó xoivoç áitivttüv Ae-
ош ii i и ni Dominus Christus eos faniuloruin qui pro- аябттц Xpioroç toùç ¿i* <x6tov na6óVtac tuv otxe-
pter ipsum passi sunt, tanlumque periculum susce- twv, xa\ toíoútov xtvSuvov àva8e£apivouç , xoiaÚTTi
pcrunt, tali miraculorum exsuperanlia , talibus баицатсоу ii7i£p6oXfi, totai/taiç ХарлсроЧт;<лу ■ tbv yé-
splendoribus : quorum ctiam nos compotes fieri voixo xa\ f¡¡Aaí imtuêtv, xipecixa\çtXav6po)itif той
coiiiingat, gratia et humanilate Domini nostri Jesu Kupíou f¡p¿v 'ЦтоО Xpcmoû, цеб' oj -C[> Патр\$о^а
Christi, cum quo Patri gloria, una cum sancto &рл тер 4y¡w nveup.au, etç toùî aluvac t£iv atúivwv.
Spirilu.in sécula saeculorum. Amen. 'Ap.4¡v ".
VARLE LECTIONES.
" al. èvaTOnrafovca. 'EvaTOoraÇov. Est participiuin. Peronius legebat ivan¿Tío(ov, quod el cura eo
verliinus. Ibid. " al. vüv. xa\ etç toù{ alwvaç. 'ApJjv. Al. vüv xa\ áe\, xal etc.
LITURGIA
SANCTI CLEMENTIS ROMANI.
(Reiuudot, Liiurgiarum Orientaltum ColUclio, ed. 2, Francofurti, 1847, in-4°, t. II, p. 186.)
MONITUM.
Praeter islam, nulla alia apud Orientales Clemenll ascripta Liturgia reperilur In mss. codicibus, quo.l
mirum sane videri posset, quando quidem in Clementinis Conslilulionibus exslat integra illins forma libro
vtu descripla. Verum qiiamvis illarum Conslitulionum quas Datcaíia, decurtato AtoottrxaXta; nomine, Syri
et Arabes vocare soient, versiones et epitoma; plures reperiantur in Collectionibus Canonum Arabias,
Ultimi illius liliri fragmenta tantum habent: et is liber in vetustissiiiia Syriaca versionc codicis Florentini
non exslat. Ñeque apud Graecos, a quibus Conslituliones apostólicas Syri el alii accepenint, memoria ulla
est Liturgia; quae Clemcnti tribuerelur, quia scilicet in nulla Ecclesia celebri, el quae aliis legem aut
exemplum dare posset, forma rituum et orationum singularis, ex Clementinis expresse, in usu fuit. Ratio
cur islam Jacobila1, composuerint el Clementi attribuerinl fruslra quaereretur, nisi dignitatis quam com
parare liuic officio couati sunt ex nomine viri apostolici, cujus memoriam inseruerunt aliquoties in diptych is
suis, ut eliam in Confessione quam ordinandi« sacerdotibus praelegi jubct Poutilicalis Mediceus ; et cuius
aliquot testimonia in sua; opinionis patrocinium referunt in Collectaneis, de quibus ssepe dictum est. Non
edita est in Missali Cbaldaico, neque Gabriel Sionita in epístola ad Nihusium, aut- Abraham Echellensis
nolis ad Hebed-Jesu, illius meminerunt, el pauci codices earn représentant (26'). Versio facia est ad bonae
note codicem Colbertinum 5921.
Ut probelur Liturgiam istam dementis Romani opus non esse, mullís verbis non opus est, cum nc
levem quidem talis antiquiiatis notam habeat, sed recentioris aevi non paucas, inter quas precipua vide-
lur esse, stylus ille a prima siinplicitate degenerans, ct veré Asiática syuonymorum, epithetomm tueia-
phorarumque congeries, per quam ad supremum elegaiitise culmen perveniri Orientales exislimant. Id
etiam probat addilio aliquot verbot uni in forma consecrandi paniset calicis, ut in prima, quod pro mutiit
fidelibus immolatur : in altera, tanguit meus qui conßrmut testamentum moriis meœ : qua; formulae magis
recentioribus similes sunt, quam vetuslis Graecis Syriacisque, quarum sententia ad verborum evangel! -
corum simpliciiatempropiusaccedit. In invocaiione Spiritus sancti id observandum, quod oratio quae verba
Christi sequilur praeter aliarum tnorem prolixa est supra modum, iia ut majtis omnino inter ilia et invo-
calionem, sit intervallum. Neque lamen ¡iilerlocutio diaconi occurril ut in Graecis poslcrioribus, nam eas
additiones Graecis usúrpalas, ignorant Orientales Ecclesiae.
(26*) Allai., Symmiela,f. 201.
eos LITÚRGICA.
LITURGIA S. CLEMENTIS ROMANI.

Primum Oratio ante Pacem. A num noslrarum. Indue nos siola nova miertexla
Dcus qui es mare ineffabile charitatis, et abyssus ornatu morum honestorum : el per Spiriium tuum
¡niperscrulabilis pacis, fons bonorum, et largilor sanctum perlicientem omnia, qui in omnibus men-
dileclionis, qui mittis pacem ad illos qui earn susci- tibus puris habitat, et in animabus mundis sedem
piunt:apcri nobis hoc tempore mare charilatis tuse habet, sanciilica nos per graliam, misericordiam.
el irriga nos fluentis dilissimis, ex ubertate gralix el amorem erga homines unigeniti Filii lui : per
lux, et ex fontibus suavissimis benignilatis lux. quem et cum quo te decet gloria, etc.
Fac nos tilíos tranquillitatis et hxredes pacis, ac- Populus. Amen.
cende in nobis ignem charilatis lux, et fervoran Diaconut. Stemus dcccnlcr.
amoris tui. Sere in nobis liinorem tuum, et confirma Populut. Misericordia?.
inGnnitatem nostram veritate (ua. Conslringe nos Sacerdos. Charitas.
tecum, et nobiscum invicem, una, íirmaque nee Populus. Et cum spiritu tuo.
dissolubili concordia. Prxsta etiam ut vacui dolo, Sacerdos. Sursum corda.
et puri ab omni livore, salutemus invicem in ósculo Populus. Habemus ad Dominum.
et amplexu pacis et charilatis non flete, ul cum corde Sacerdos. Gratias agamus Domino.
puro et anima munda, hiequidem arrhabonem vi (аз " Populus. Dignum el juslum est.
membris nostris misceamus, et illic in futuro sx- Sacerdos. Te enim decet gloria et tibi delietur
culo inviiati simus ad festum illinl perpeluum de- laudatio : te decel hyniniis et exallalio quocumque
liciisque abundanlissimum : et triumphaliter cele* tempore, Patrem, Filium, et Spiritum sanctum,
bremus le, о beate, in regno tuo, quod in xternura Deum verum, unius naturx excelsx, unius subslan-
permanet, etunigenilum Filium tuum, et Spiiitum tix, qui in i'ersonis tribus adnraris et laudaris ab
tuum sanctum. omnibus, qux per sapientiam creasti et ordinasti.
Populus. Amen. Sacerdos élevons vocem. Benedicimus le faclorem
Sacerdos. Pax. sxculorum el creatorem naturarum, largitorem vile
Populus. Et cum spiritu tuo. et Dominum creaturarum visibilium el invisibilium.
Diaconut. Det unusquisque pacem. Cceli ccelorum, et quxcuuque in Ulis sunt, cum
Populus. Omnes. naturia ¡gneis el spiritualibus te glorificant. Sol et
Diaconut. Post, etc. luna cursibus suis te venerantur : Stella? splendore
Populus, Coram te Domine. suo le prxdicant : toniirua sonis suis terrent, ad
Sacerdos élevant vocein. Deus invisibilis, et in- Q mandatum tuum : motus in aere virtulem luam
comprehensibilis, ineflabilis et infinite, qui in San significant : aquae in nubibus nutu luo coguntur :
ctis sanctorum excelsis habitas, in secreto habitá terra et quxcunque super earn sunt, a te pendent,
culo, quod manibus factum non est, supra ocelos alque a te sustenlantur : nalurx rationales, et ra-
cœlorum, et supra quidquid superius ¡His est; qui tione carentes, illx qux intelligenlia, et qux solo
destruís omnem allitudinem passionum exlolleii- sensu prxditx sunt, per le vivuni, et polestati regni
tem se adversus scieniiam luam, et captivas om tui obediunt. Habes, Domine, in cœlo illo excelso
nem cogilationem ad formam bumilitatis et adni- quod est scabellum sub pedibus tuis, ministros iii-
bilationis tux. Tu bealissime, et dives donorum numerabiles, et infinitum numerum laudantium te,
sublimium, aspice nos e cœlis tuis sublimibus et qui in regionibus materix experlibus, laudi iuaje-
splendidis, et ex babitatione regni tui xlerni. Mitte slatis tux, el ministerio luo loti addicii sunt, per
nobis dona gratix tux divinx, inhabUationem Spi sonas scilicet, qux ex igne et spiritu creatx sunt :
ritus tui sancti : quia tu dives misericordiarum et qux canlicis omnium musicx generum, laudes tuas
magnifiais in donis, et amplissimx clementix, Ubi cum clamore celebrant, raillent et decies milleni,
que gloriam et graiiarum actionem ofleriuius, et qui ab aeterno fruclus laudalionis tibi deferunt,
unigénito Filio tuo, etc. D agmina et ordines spirilualium in suos ordines di-
Populus. Amen. stribulorum, qui hymnns jucundos tibi oûerunt :
N.. ccnlus. Domine Deus potens, qui vides abscon- cœlus angelorura, ordinesque arcbangelorum, qui
dila, et futura etiam penetras, fons vitx et origo tibi uni Deo laudem novam et indesinenlem refe-
beata bealiludiniset bonitatis; largitor purilatis, et runt : Throni et Dominaliones in firmissima et non
a quo saru tilas habet originem ; thesaurus rerum perturbabili securilale constitute, qui cántica triuni-
pretiosarum, el fons sapientix : paler lucis xternx, phalia concinunt libi,summopere timendo. Archan-
qux est ante omnia sa'cula in le esscnlialiler, gtîli et vii lutes, Poteslalumque principes, qui glorio
zqualis poienlia el gloria. Te deprecamur Sanctis • Thronorum exornantur, laudesque et encomia dig-
siinc Domine , sanciilica mentes el cogitationes nissima prout decet dirigunl ad inlimos gradus solii
omnium nostrum, inunda animas el corpora om tui. Principa tus spirituals qui coram le cum timoré
nium nostrum, refrena inordinalionem rogitalio- consistunt, indesinenter sanctificant tonilru sa»
)
(¡07 S. CLKMENTIS i ROM. PONT. OPERA DUBIA. Ci..',
clitatis tuse. Currus igneus animalium quadruplici A Pepului. Amen.

facie distinctorum; similiiudHiibusque diversis do- Sacerdos. Quando autem buic pani communica-
noruni gloria; divcrsorum, decorem regni lui cla bitis, et calicem buncvitae usurpabitis, commemo-
mant : agmina Clicrubim mollis oculis pi sedilorum, ralionem mortis mea; facielis, memoriamque resur-
iu circulum voces benediclionis in regionem tuam rectionis meae perlicietis donee veniam.
ahscondilain extollunl : Seraphim mollis alis iu- Populus. Mortis tnae, Domine, memoriam agi-
Strucli, qui (acics suas iisdem alis suis pioleguni a mus.
splendore tuo, et pedes suos pennis quoque suis Sacerdos elevans vocem. Oculo intellectual'! cordis
tegunt, ut non adurantur ab ardore ignis lui inac- describimus periodum dispensationis tuae sapienlis-
cessibilis, cl volantes undequaque laudant, et ad simae, Christi: Domine nosier, et ea omnia quae opé
alterulrum alis plaudentes benedicunt , et alter ralos es per incarnationcm luam salularero pro
allen conforman glorificanl : et umis ab altero hym- ' salute nostra, coiniiiemoramus : generalionem luam
iiiim suscipienies, oribus igneis, linguisque flam- ex Pain: abscondilo : nalivitatem luam ex Virgine
roeis, una voce triplicalae sanctificalionis laudant, incxplicabilem : ortum tuum eximiuin ct praecla-
clamant, vociferanlur, el dicunt. rum : elevatiunem luam in cruce salutarem et ail-
Populus. Sanclus, sanctus, sanctus. " mirandani : adventum tuum mundo vitam praslaii-
Sncerdos inclinatus. Sanclus es Deus Pater, san tem, excitationem luam plenam miraculo : resurre-
clus es Deus Fili, sanctus es Spiritus sánele, Tri- ctioncm tuam gloriosam, plcnamque omni gauilio:
niias sánela et indivisa, unus Deus solus et san elevationem luam in sublimia : excellentiainque
clus es, in natura : qui in Personis tribus adoraris, sessionis tux ad dexteram genitalis tui; praetcrea
et in unilale substantias gloriíicaris. lu qtiibuscun- etiam revelationein rcgni tui gloriosi, qua: fulwa
que locis el mundi parlibus, non sulïieiunl ail ex- est in adventu tuo secundo : quando tu cum gloria
tollcndam virlutem majcslatis tua?. Qui plasmasli ineuabili exoriens, ct in turbis igneis legionibusque
hominem ad imaginem majestatis lux, rationem- Uammeis circumgestatus, tanquam fulgurlimendum
que ipsiindidisti, praascripsistique tanquamlimilem et validum, ex sublimi gloriae tuae prodibis : quando
a Domino consliluluin, ne praeceplum tu и ni trans- slatuetur solium terribile majestatis, el sedes eleclis
gredereiur : qui cum errasset, contempsisselque le tuis collocabunlur : quando populi el naliunes con-
gem tuam, senlenliam moriisincurrit,etin exsilium gregabunlur, et ad locum judicii sisteuitur, ui susci-
iiifirmitatis depulsus est. Tu vero creator ejus, bo piat unusquisque secundum opus su urn : atque re-
nus et misericors, non abjecisli curam ejus, quam _ tribueturunicuique secundum actiones suas, quando
habebas, sed omnia ad salutem ejus instiluisli, eo libri aperientur, et opera, verba, et actiones discu-
usque ulFilium tuam œlernum et unigeniturn tuum lientur : quando recilabuntur crimina, et tanquam
miseris in mundum, qui dispensationem suam sa- sol splendidus, palam fient abscondila, clarissime :
lutarem propicr cum explevil. quando mare ignis exundabit , .esiuahiiqnc fuuius
Elevons vocem. Cum ergo paratus esset, secun flammarum, descendctque fluvius ignis ardentis, ad
dum volúntale»! suam ad guslandas passiones, ad probalionem-, et examen omnis carnis ; quando an-
ascendendum in crucem el palibulum, niortemque gusliaeamarissiniae erunliniquis: el praeparalaerunt
subeundam pro vita lolius mundi, ca vespera qua bona et deliciae justis : quando misericordia auferetur,
consummationem mysteriorum, et mirabilium peret iinpii tradenlur gchennae, atque pii vitam novam in
fecit, pancm accepit ¡n luauus suas puras el sánelas, xteruum haerediiabiint. Quando vox valida audielur
el gratias agens f, benedixil, f sanctificavit, f fre- quae partem unam ab altera separabit, transferetque
git, dedilque iniliatis lioc ejus myslerio, aposlolis agnos ad dexteram, et baedos ad sinislram. Te de-
Sanctis dicens : Accipite, el mandúcate ex со, quia precamur plenum misericordia, Domine, in bora
Hoc est corpus meum, quod pro vobis frangilur et illa deereloria, multiplica elementiam luam erga
dalur, ad veniam omnium (idclium plurimorum j) adoratores luos, in tempore ¡Ho lerribili, ct tristiiiac
pro quibus immolatur, et dividitur, ad propitiatio- pleno. Propitius esto erga animas scrvorum wo
nem deliclorum, remissionem peccatorum et vitam rum; in bora ilia terroris, effuude misericordiam
aeternam. tuam super eos, qui per crucem tuam salvati sunt.
Populns. Amen. In tempore illo linioris, miserere illoruin qui conti-
Sacerdos. Post cœnam illam mysticam, miscuit lentur passiones luas : langat te cura illorum, qui
calicem vitaecx vinoet aqua : et ad te, Deus Paler, Uduciam haben t super amorem tuum erga homines,
oculos clevans, gralias egit, f benedixit, f sancti- el parce peccatis eorum ; commoveatur benignilas
licavit, f ct dedit turbae discipulorum suorum elc- tua, erga illos qui invocant nomen tuum sanctum el
ctorum, apostolorumque sanctorum et dixit : Acci remitte delicia illorum. Ne auferantur miserationes
pite, hi bile, ex eo vosomnes : Hie est sanguis meus, nue per ¡ram luam, ñeque deliciat nobis gratia lua,
qui coniirmat testamentum mortis mcae : qui pro propter multitudinem maliiiae noslrae. Ne excludes
vobis effunditur ct pro inultis datur, et dividitur rlemcnliam luam, propter iniquilatcm nostram : ne
ad propitiationem deliclorum, remissionem pecca- mule un natura tua, propter magnitudinem insipien-
¡01 uni,. 'i vitam xiernam. liai inn nostrarum. Non eligant nos angelí tui sancti,
LITÚRGICA. НЮ
el lanqtiam fascicules zizaniorum, in ignem nos A nostra, -f corpus ipsius Domini Dei el Salvaioris
projiciant. Non increpes ministros regni lui propter nostri Jesu Christi, ad propiliationem delíctorum,
surdos veslimentorum, ñeque tanquam contemptores remissionem peccatorum, et viiam xlernam susci •
majestatis tuse nos in tenebras exteriores ejiciant. pieniium.
Ne exslinguaiiir lumen lampadum nostraruni,ita ul Populus. Amen.
extra fores thalami nupiialis lui remaneamus. Ne Sacerdos elevans vocem. Similiter et mistiim quod
jiistitia nía nobis adversetur, ñeque in tenebras ex in hoc calice est, cfficiai f sanguinem purificantcin
teriores et Stridoren» denlium projecli cruciemur. et sanctiticantem, f sanguinem" vivilicum et salu ta
Exhibe auxilium gratix tuse erga maliliam nostram : rent, f! sanguinem salvantem animas el corpora
effunde pelagus miserationis tine super ncquiliam nostra, sanguinem ¡psius Dei magui ct Salvatoris
nostram, etablue nostra crimina. Emilie abundan- nosiri Jesu Christi, ad propiliationem delictorum,
tiam clemenlix tux et amoris lui erga homines, et reraissionem peccatorum, et vitam xtemara illunr
dele qua; in nobis odio digna sunt : contine, Domine, suseipientium.
forlitudinem mam, et blando erga nos aspecto rau- Populus. Amen.
tetur indignatio tua, vuliusque tui serenitatem de Sacerdos etevatis vocem. Ut per communionem
monstra nobis, ut Víctores in causa peccatorum horum sacramenlorum víviücanlium, ad delicias
nostrorum coram sede majestatis tuse appareamus: vita: ccelestis aditum habeamus, mereamurque eva-
numeremur etiam inter vocatos ad regnum luuin, dere mortem seeundam : neque tanquam rei ad Ju
et inter invítalos discumbentcs apud le colloccmur, dicium subeundum prxparetnur coram ihrono glo-
et splendore lucís tux exiniise cuín voluptate per- rix lux : et bealitudinem ¡Hain ab angelis aniiini-
fruamur. Propierea Ecclesia tua oral, el grex tuus tiatam pasioribus, spiritualcm scilicet, in terra
deprecatur, el vocibus triuinphalibus te interpellât, coelesii suseipiamus, ea ¡n regione ubi labernacula
niiset icordiamque, et clementiam a te flagilat, el lueis li\a sunt : in domo nupliali exórnala , et in
obsecrat te dícens. convivio vilx spiritualis, cum Ulis victorious, qui
Populus. Miserere. feslum illic peragunl, féliciter celebremus le, el
Diaconus. Quam tiuienda est liaec hora. inier agutina eorum, canamus tibi gloriam et lau-
Sacerdos. Nos quoque. detti.
Sacerdos inclinalus dicit oralionem Invocations Populus. Amen.
Spiritus sancii. Sacerdos inclinatus. Memento, Domine, Ecclcsix
Obsecramus te, sanctissimeDeus, mitte ad nos ex q tua; saneix, confirma fundamenta ejus in fide recia.
habitáculo regni tui xterni, et ex regione prxsen- et conserva earn in tranquillitale perpetua, et iu
tix line excelsa-, Spiritum tuum sanctum, consub- pace abuudanii. Pastores el doctores orthodoxes,
stantialem tibí, el operalione xqualem (27), qui a te qui prxsunt, inea, casiimonia топни exorna: prx-
absque initio procedit.per unigenilum Fílium tu um, cipue vero dominum N. palriarcham : et dominum
et qui qiiocunque tempore dalur ¡is qui tibi accepti N. episcopum nostrum, et da illis ut cum decore
sunt, eosqtte qui te vident et ¡ntelligunt perficii et pascaiit earn. Memento etiam , Domine, sacerdoliim
consummat : ut ¡Habens, rcquiesceiisque, habitet Ecclcsix lux, el diaconorum lempli lui, el omnium
super oblaliones istas : quibus sanciilicniis per vir- ordinuin, qui ad minisleríutn tuum segregati sunt.
tntcDi gratix lux perficiat hxc mysteria, atque ilia Memento etiam, Domine, inei peccatoris insípienlis,
suscepiuros. et pauperis servi tui, mei inquam peccatoris servi
Sacerdos. Exauili me, Domine. luí, quem nubes obscurx delictorum circumdant.
Populus. Kyrie eleison , Kyrie eleison, Kyrie Per aspersionem hyssopí lui munda me, el tanquam
eleison. ntvem dcalba me, purgatuin a niacul's et nxvis
Sacerdos elevans vocem. Et panem quidem istum, peccali. Memento, etiam. Domine, omnium lideliuiu
efficiat, corpus vivilicum, f corpus cœleste et sain- D qui in exsiliis sunt, et eorum qui pro tide orthodox»
tare, v corpus salvans animas nostras, et corpora agoneni sustinent.
^27) Invocatio ejusdem sentcniix est, ac omnes sancto dicitur qui a te absque initio procedil per
reliqiix Syrx, qnarum nulla earn lectionem reprx- uniqenitum ¡■'ilium luum : quod non in aliis Litur
sentat, quam editores Missalis Chaldaicielegerunt: giis, iinii nee precibus diveisi generis, facile repe-
etsí aliquos codices vidimus, quos ex cninmemora- riatur. In Jacobi Syra et in quibusdam aliis dicitur
tione sancii Maronis el aliis ¡ndiciis, Marouilarum qui a te procedit,etqui a Filio tuo, quœ ad etsenliam
onbodoxorum esse constaba!, qui veterem el com- spectant, aut та oùokLSt] accipit : qux reclam de
munein omnibus Liturgiis formam coniinebant. In— processionc sancii Spiritus doctrinan) ila expri-
vocaiur Spiritus sauctus ut Ulabatur cielitos : ut uiuiii, ul a Grxcis schismaticis lejicianlur. Non
requiescal, ut habitet super dona proposita, el illis. spernetidum saneleslitnoiiiutn ¡stud est, qualiscun-
verbis expriinimr oratio, quorum vim jam superius* que tandem sil isla Liturgia : nam ab inlerpoiato-
exposuinius, cum ad sigiiificanduni iliapsum et ribus nihil passam illam esse certissimuin est. Atque
obtiinbralionem Spiritus sancii in Maria Virgin« ad- ¡ta constat nun apud Latinos natain opinionein esse
uibcaitlur. EUecluiii exprimí! Liturgia per verba duo de processione Spiritus sancti a Paire el Filio, sett
Т1ШЭ per/Uiat : el тзуз facial : qux respondent pei f ilium, quod ¡dein esse Grxci agnoscunt, euiu
Grxcis тглгшот) et тончат), llltid magis obseivatione in media Syria, inter eos qui alien! sunt a Romanx
•'ignuiu, quod ¡t.i ilia ipsa invocatione de Spirilu Ecclosix coiuiuuiiioue, testes ¡tins repcriaulur.
Gil S. CLEMENTIS 1 ROM. PONT. OPERA DUBIA. 612
Sacerdos devana vocem. Et Ecclesiam luam, Do A disperge et dissipa : régna profana, et hxreses im
mine, quam posscdisti ab initio, et redcmisti per plas comprime dexiera tua poienli : hebela gladium
sanguinem unigenili Filii lui benedic, et depeile ab acutum, ne immiiieal cervieibus gregis tui : com-
ea confliciationes haereseon perniciosarum, quae a pesce captivitates, cedes, et bella a populis et hx-
spiritibus peccati suscitantur, et ad cam demergen- rediiate tua : ñeque aspicias iniquiiaieni eorum qui
dam in abyssum impietatis, excilanlur. Propulsa ab unigenitum Filium tutim dividunt : sed reliquorum
illa, Domine, scandala, et rixas, et prxserva earn a memento, qui retinen! fidem orlhodoxam, et da illis
virgis, flagellisque luis, atque a tentationibus, qui- atque nobis virlutem insuperabilein.ei nobis et ipsis
bus per ¡nlirmilatem succumbat. Libera earn a fame concede témpora quielis, et tranquillilalem salulis,
amara, a caplivilate, et morialilate. Da etiam ¡Hi per graiiam el inisericordiam etamoremerga homi
témpora tranquilla, el abundaiilia, prxclaramque nes unigeniti Filii tui, per quem elcum quo te decet
aeris lemperiem, segctum fructuumque proventum, gloria et honor, etc.
cum accumulatione omnium bonorum ; quia tu Populus. Amen.
bonus es, et super omneslargilereffundens muñera Sacerdos inclinalus. Eorum etiam omnium qui
tua, graliamquc tuam dispensans, trbique glorian) agoiiibus suis tibi placucrunt, et summam moribus
et gratiarum actionem offerimus. " suisgloriam conseculi sunt.fac bonam memoriam,
Populus. Amen. Domine, hoc tempore : palrum patriarcharum, pro-
Sacerdos inclinalus. Memento, Domine, eorum phelarum, aposiolorum, prxdicatorum, annuntiato-
qui in virginitate pure vivunt, conjugatorum casto- rum, evangelistarum, Joannis Baplislx, Stephani
rum, orphanorum et viduarum, pauperum et egeno- diaconi, et Genilricis Dei Marix, cum omnibus
rum, et eorum qui adjuvant Ecclesiam luam. Hie Sanctis.
rum etiam qui addicti sunt minislerio sanctorum, Elevans vocem. Eorum qui certamine alhletico suo
et adjuvant nccessilatem patientes : qui о (Те runt perfecti, et agone justitix consummali sunt. Me
oblationes, el praeclare operanlur. mento eliam, Domine, eorum, qui in singulis regio-
Populus. Kyrie eleison. nibus et civilalibus placuerunt tibi, qui exilum vilx
Saeerdos elevans voeem. Et adjuva per dexteram inculpaium habentos ex hoc mundo profeeli, ad te
luam potentem, conQrmaque braebio tuo forli, om- pervenerunt, et ad ecelestes domos eleva ti sunt : Pa
nes qui in Ecclesia tua sánela catliolica perpetuo lrum anliquorum et patriarcharum, prineipum fa-
oblationes offerunl. el memorise sanctorum lucrum miliarum, qui mysteria viderunt et revelationes pe-
communicant; qui eleemosynarum fructibus egenos £ netraverunt, ceconomorum spiritualium, prxdicato
abundanier sustentant, et indigenliam expient pau rum gloriosorum, et dileclorum tibi deprecanlium
perum. Da illis abundantiam bonorum, pro dispo- te, libique aeeeptorum et dispeusaiorum domus
sitione cordium eorum : et pro donis temporalibus, lux. Propilius esto, Domine, iniquilalibus noslris,
da illis afuuenliam benedictionum dilissimarum et per oraliones eorum. Da nobis ui cum fide ortho
insmissibilium : ct pro possessionibus non perma- doxe, secundum exaetam doctrinam eorum, sequa-
nentibus, prxpara illis delicias beatas, ct mercedem niur illorum vestigia, simusque hxredes promissio-
inconsumpiibilem, el muñera amoris erga homines num qux ad eos fact;e sunt, parlicipesque mercedis
tui, bonaque uberrima hxredilalis lux : quia tu eorum; et cum eis lxtemur, adepli coronas viclo-
bonus es, et dives in muneribus, largusque donorum rix, atque inter agmina eorum canamus tibi gloriam
luorum : et tibi gloriam et gratiarum actionem of et laudem et unigénito Filio tuo. '
ferimus. Populus. Amen.
Populut. Amen. Sacerdos inclinalus. Commemoramus coram te
Sacerdos inclinalus. Memento, Domine , regum hoc tempore, Domine, pastores veros ct doctores
orthodoxorum (28), da illis vicioriam de inimicis sinceros , omnes Paires electos et beatos, maxime
guis, et vil-tule omnipotent'! tua robora ¡Hos, et arma D vero Ignatium.Dionysium, cum reliquisdilectis luis.
Шов. Elevans vocem. Eos qui super petram iiicoucus-
Elevans vocem. Ordines etiam militix, copias bel sam confessionis aposlolicx, xdilicaverunt, et sta-
lica«, viresque regnorum, quae sub jugo servitutis biliverunt lidem, exlcnderuntqae et dilataverunt
crucis lux vidriéis inclinanttir, et Signum unigeniti tentorium Ecclesix tux, a finibus usque ad fines
Filii tui tenent, lanquam arma salutis, adjuva ct terrx : qui xdificaverunt ovile tuum in universa
salva, Domine. Conjuraliones gentium inimicarum ierra habilabili : qui in pratis spirilualibus, et
(28) Memento, Domine, regum orthodoxorum. In fidelibus jubet Christiana religio , et testimonia
aliis bujus generis formulis, qualcs oecurrunt non mulla veterum, ut Alexandrin:« Historia; palam fa-
pauex, quasdam tractas ex veteri disciplina fuisse ciunt , et iEgyptiacx quoque Lilurgix, ad quas vi-
credibile est: islam non «item. Nam plan.im el per- denda qux noiavmiiis. Ñeque Ulli ex quo Muliame-
spicuamorationem conlinet proCIiristiauisprincipi- daui rerum in Oriente polili sunt, Jacobitx, tales
biis, ut inimicis lidei superiores liant divino auxilio, principes habueriini, quales hac oratione designan-
et pro iulidelium debellation«', quod qua ratione tur, quod notavit in Commenlario ad bunc locum
Christianis moribus, legibus ipsorum Orienlaliura Barsalibi, qui etiam abbreviari diptycha, hac de
ecclesiasticis, et exemplis convenire possit, expli causa lesialur. Hxc igilur formula inter singulares
care faeile non est. Nam orare pro prineipibus tu- el inusilaias videlur reponenda.
615 LITÚRGICA. cu
evaiigeücis fortitu Jinis tux, paverunt oves tuas ra- A piorum anunx primillas vita? absque labore exspe-
lionales, et super aquas quietis deduxerunt agnos clant (ib), et spirílus justorum ad fineni promissa:
gregis tui : qui coram regibus et tyrannis prxdica- mercedis pariter attendunt : in ea regione ubi ope-
verunt Evangelium luum, et coram judicibus iniquis rarii et fatigati paradisum aspiciunt, et invitati ad
confinnaveruut religionem tuam : qui gentes iu nuptias sponsum coeleslem desiderant : ubi vocati
tenebris constituías direxerunt atque illustraverunt. ad convivium, ut ascendant prxstolantur, et ut
docueruntque illas quod in umbra erroris sederent, slolam illam novam glorix accipiant, ardenter con-
illisque demonstraverunt lumen scientist tux. Qui cupiscunt : unde absunt mcesliludines, et ubi gan
semina bona fidei seminaverunt in terris aiiimarum, día reperiuntur : unus enim omnino et solus visas
et purgaverunt agros sylva spinarum et zizaniorum est non irrelitus passionibus peccati, ex illis qui hu
peccati : qui propriis passionibus reduxerunt capti- mano corpore induli fuerunt, scilicet Jesus Christus
vitatem populi tui a potestate duri et maligni, et Dominus noster unigenilus Filius tuus, per quem
sanguine cervicum suarum liberaverunt earn ab nos eiiam speramus misericordiam consequi, etc.
oppressione rebellis illius : Ut per deprecaciones Populus. Quietem prxsla.
eoruni propitiatorias, et per obsecrationes eorum Sacerdos elevans vocem. Aufer, ignosce, et
acceptabiles coram te, concedas nobis mores ca- "dele peccata nostra, Deus, quae commisimus per
stos, et inculpabiles, (idem rectam, etincorruptain, remissas cogiiauones , et qux a puerilia nostra
vilam castam, ñeque perturbationi obnoxiam, dona ad seneclutem usque, apena el nota sunt, Deus
sublimia et sancta, liberationem a tentationibus nosier : voluntaria sive involuntaria , ca prx-
asperis : exítus páralos et insuperabiles, fincm bo- sertim quibus in sxculo sine line, condemnatio
num et immutabilem, bona amplissima et pro prxparata est. Da nobis ut quando justi in horrea
misse, delicias permanentes, hxreditatem cura triiici deferentur.el impii quasi palea combureritur,
Sanctis, liduciain standi coram solio luo terribili, ut inter agmina sanctorum tuorum laudenitis le,
quia tu misericors es, et largus in muneribus, ubi et cum angelis luis canainus dicenles : Benedictas
que gloriam el laudem refcrcinus, etc. ¡lie qui venil ad salutem noslram, el nunc vi-nii ad
Populus. Amen. innovationem nostram, ut ¡n hoc sicut et in omni
Sacerdos inclinatui. Et ad altare luum spirit uule bus, ab omnibus glorilicelur el laudetur nomen luurv
et sanctum. Domine, prxsta quietem, memoriam bonorandum el benedicluin, el simul Domini nostri
lioiiain et félicitaient omnibus animabus, corporihus Jesu Christi, et Spiritus lui saneli, nunc, etc.
et spirilibus, palruiu, frairum ct magistrorum no- c Populus. Sicut.
stroruin omnium, corporalium aut spiritualiuni.qui Sacerdos. Pax.
in regionibus quibuscunque, civitatibus, aut parti- Populus. Et cum spirilu luo.
bus defuncti sunt, aut sutfocati in mari, vel flumi- Sacerdos. Misericordix Dei sint, etc.
cibus, aul in itiuere obierunt, et quorum memoria Populus. Et cum spirilu luo.
lacla non est in Ecclosiis super terrain conslitulis. Diaconus. Ángelus, etc.
To, Domine, prxsla illis memoriam bona in , qui Sacerdos frangil oblalam. Diaconus dicil Calho-
defuncti sunt et ad te migra verum, in fide ortho licam.
doxe, simul cum illis, quorum nomina in libro luo Sacerdos dicil Oralionem ante Pater noster.
mix consígnala sunt. Deus qui perspiritum tuuin locutus es in prophe-
Elevans vocem. illis omnibus qui stadium vilx tis, et prxdicasli per apostólos doctrinan! sullicien-
decurrentes, perfecii el prxdari coram te appa- tem ad inspirandam mentibus nostris sapíentiam,
ruerunt et ex delictorum pelago liberaii ad te pcr- et per eos commendasti illud quod sensus spiritua
venerunt, patribus el fralribus nostris secundum ls aiiimx purgaret, etquod ostia aporta capitis cor
carnem et spíritum : fralribus inquam nostris se poris noslri mundaret : obsecramus et deprecamur
cundum corpus et secundum animam, quietem " aniorem erga homines tuum, et charitatem tuam
prxsia, Domine, in sinu illo spirituali el magno. Da eximiam, ut aperias aures cordium noslrorum ad
illis spíritum gaudii in habitaculis lucís el Ixlilix, audiendam Oralionem Dominicam, qux ipsa est
in tabernaculis umbrx el quielis, et thesauris vo- quam Dominus el Deus nosler unigenilus Filius
luplatum, unde longe abest «minis moeslitía, ubi tuus, inilialis myslerio suo et familiaribus suis
(29} Ubi piorum anima: prhnitias ritœ absque la
bore exspeciant. Locus ¡sie, etqux sequuntur ad com- liónos, Orientalibus ignotas esse certissimum vide-
iiiuiii'iii Grxcorum opinionem videntur referenda, lur. Quod vero beatorum animx coelestem gloriam
qui animas piorum usque ad Ultimi judicii diem plenam atque perfeetam ad ultimum usque judi
cium exspeclent, scripsit Moses Barcepha in Tra-
cnelesti bealitudine non perfrui existimant ; qua de etatu de Paradiso, atque ila lieri pouiit, ul auetor
re , maxima Ferrarix ei Florentix contentio fuit , Ii uj 11 s Liturgix in eadem senlentia fueril.cum magna
ut de Purgatorio: quia dux ill.« quxsliones maxi- sit Mosis illius apud Jacobilas suos auctorilas. Nihil
maruni post mortem condilione, absurdas opina- consummalaque beatitudine possit intolligi.
» Peru. t. V, 1. vin, с. 9.
eis S. CLEMENTIS I ROM. PONT. OPERA DUBIA. — LITÚRGICA. «Iß
iratlidii , in qua consígnala sunt prxccpla et norma A et sanguinis sancti qux in eis sunt , merercmur
dirigendx vit* nostra;; et cum fiducia, qualis di acciperc, atque communicare ipsis : fecislique ul
lectos Olios deeet, invocemus te Deum Pattern cce- essemus hxredes sanctorum tuorum, oramus, ol>-
lcstcm, oremus etdicamus : Paternoster, qui es in secramus et deprecamur te, о Clemens, ut non ex-
coelis. quiras a nobis exaolam illam observai ioncm et casli-
Populas. Sanclilicetur, etc. innniam, circa illa mysleria, ne condemnemur cum
Sacerdos élevant vocem. Pater gralix, a quo pro- iisqui te non noverunt, ad crucialns ignis inexslin-
cedit et oritur sanciilas Sanctis, adveniat regnum guihiiis : sed per graliam luam, cum (¡His ntipiia-
luum, quod superat omnia régna, ad salvationem rum.luarum quiesrere nos jubé, et cum agnis raun-
nostram : et ne inducas nos in tenlationcro, aut in dis in paradiso Гас nos discumhere, ut cum illis cl
confusionem et afflictionem : sed libera nos a vio- inter eos offeramus tibi gloriam el graliarum actio
lentia diaboli et spirituum maligiiorum, et potenlia nem.
deceploris : quia luum est imperium, gloria et po- Populus. Amen.
testas.ctunigeniliFilii lui, et Spiritus lui sancti. Sacerdos. Pax. •
Populus. Amen. R Populus. El cum spirilu tuo.
Sacerdos. Pax. Diaconus. Post.
Populus. Et cum spirit» tuo. Populus. Coram te, Domine.
Unicornis. Aule, etc. Sacerdos. Coram te, Domine Deus nosler, incli-
Populus. Coram te. Domine.
namus colla anitnarumet corporum nosirorum, quia
Sacerdos. Tibi soli inclinanlur colla omnium in
non sumus sufficieiitcs, ad referendam graliarum
quibus anima vitó csl, el a te postulant remissio-
actionem majestati tux, quales deberennis rétri
ncm omnium prxvaricalionum, quœ per negligcrt-
buer« ad grates agendas tibi, sed has tanluminodo,
liam commise» sunt. Tu aulom per conslanlem
quia omnia dona qiixcunquc habemus, ex to sunt.
misericordiam tuam dele et aufer omnes iniquitatcs
Da nobis, Domine, voces sermonis dignitaie aní
nostras, et parce nobis per ainorem luum erga ho
malas. Ut sufficiant ad condignam conven ieniemque
mines. Eliam prxsla nobis, ut cum anima; cauta
tui laudalioncm. О Clemens qui nobis licet eliani
»rxparatione, et cordis mundiiie, Sanctis luis com-
ierra indigni simus, claves thesauri lui commen-
niunicemus, et sinl nobis in pignus voluptalis in
dasii, ct super regnum luum nos cum auctoritale
:eternum permansurx, ppr graliam et misericor
praeposuisli, prxsta nobis lit in tolo deciirsu vibe
diam et ainorem erga homines unigenili Filii lui, с nostra:, puri 'coram te appareamus, et a vunit.tic
per quem, ele. mundana, a cogilationihus terrenis, a molibus pas-
Populus. Amen. sinnum, et remissis cogitaliouibus, seusus nostros
Sacerdos. Pax. occullos el manifestos remove : atque per forlitudi-
Populus. Et cum spirilu tuo. nem polentix tua: extende super nos dexteram luam
Sacerdos. Sit. omnia coniplecieiite.ni, benedicque servis ei adora-
Diaconus. Cum timoré, etc. toribus tuis, qui Saltucin adepti sunt per nomen
Sacerdos. Sancta Sanctis, tuum sanctum, et fac nos templa habitaiionis lux,
Populus. Unus Pater sanclus. el locum hahiialionis gloria: tux : ul in die illo novo
Diaconus. Slcmus decenter. el ailerno, in regno luo hx-leniur, el per le salvc-
Populus. Graliasagimus. mur, ct referamus tibi gloria:» et graliarum actio
Sacerdos. Nunc, Domine, quando quldeuv invita- nem, el Patri tuo ct Spiritui sancto, nunc, etc.
tos ad regnum tuum lecisù nos, per susceptionera
sacrameniorum luorum sanctorum et vivilicanlium, Populus. Amen.
quibtis dignos praeslilisti nos, ita ul partem corporis Diaconus. Benedic, Domine, etc.
C17 APPENDIX AD S. CLEMENTëM. — MARTYRIUM S. CLEMENTIS. 6IS
MAPTYPION
TOY АГ10Г KAHMENTOS
ПАПА PQMHS (50).
MARTYRIUM S. CLEMENTIS
PAPjE romani.
(Cotelf.rius, Patres apostotici, I. 808, ex Siineone Metaphraste, die 24 Novembris.)
I. Tpteov т^с 'Pw¡xaíiov 'ExxXíjo-íaí itposrei] КЦ- \ I. Terlius Roman« Ecclcsiae prafuit Clemens,
Щ?""&» f? £WïTf[p.T|Tou àroerôlou Штрои àxoXou- qui, disciplinam apostoli Pelri seculus, ita morum
0f,aaç, ойтш Totçtwv Tpáiwov xôVu/k? 8ié7:p£itsv, urne ornaraentis excelluit, ut et Judœis et gentilibus ri
xa\ 'IouSaioiç xai "ЕХХтцл xa\ «a« toIç Xpto-riavuv omni Christian;« plebi gratus acceptusque esset.
Xaoîç EÙapeuxEtv. 'HYaittüv piv «• aiitbv ol "EXX»]- Diligebant quidem eum gentiles, quia non cxsecrans,
veç, Ê7t£tSi] où p8sXutT(5(iEvoç, àXXa àTOXoYoûjxsvoi sed rationem reddens, ex eoruhi libiis, mysleriis et
Ix Ttuv тахр' айтоГ? ßs6X!b>v те ха\ teXstuv <3tîrs8sf- caeremoniis ostendebat, ubi nali essent , undeque
«vue, той те 7s-r*vv7)VTai, ха\ irf6ev £>pp.T¡vro oí тор' prodiissent ii quos deos puiarent et colerent : qua:-
auroîç vou.tïô>£vot xa\ XaTp£u<5|A£voi 6eo£- ä те те- nam etiam egissent, utque postea dcsiissent, evi-
«рахаэт, тес? te айв-.ç хатеХг^ау, 9avoTaTaiç ато- dentissirais documentis aslruebat : ipsosque gentiles
Seii-Edi izapl<ni\ ■ ajToút те той; "EXXïjvai truy/top^- veniam a Peo consecutum ¡ri docebat, si ab illorum
o-etoî itapà веой Tuxeív, еГтер ttjç èxeîvcov ХатреСа; cultu »b&tinerent.
4tcö<j)(0'.vto, èSîfieïxe.
H. Пара 8e 'IouSaîoiç тоюйты трапы îptv èiropi- Ц. Apud Judœos autem, hoc modo sibi gratiam
Çeto • eireiBt, toùç тох-epaç aÛTtôv tpiXouç той веой comparaba! : quandoqiiiilem patres eorum demou-
aftî&îxvue- T(5v те v¿p.ov oítuv äytov xal IsptóraTov В strabat amicos Dei exstilisse: declarabatque legem
&-Ktfaive, xa\ itpCrcov títcov •* toútouj «api ты eorum sanclam esse et sacratissimam ; ad hœc illos
веы xX^pouuöat, е?тер той ¡Síou vá¡xou та (iutjrf¡pta primum locum apud Deum accepturos, si legis sua»
TTjpfjJoiev, èv ты tíjv eîtayreXiav ярос "Абраар. p.$¡ sacramenta servaren!, minime negando factam
ápvetsBat eiç TovXpidrov ■reuXïjpuKrOai- 8ióti èv ты Abrahx promissionem completam fuisse in Christo:
ате'рилт! той 'Абраар. xXtipoSoTEîv 4 0eoç хави-- quod in semine Abrabaj promisisset Dens cundas
tTft-Q 7tdvTa та ÏOvr,- xa\ отер е'те тгрос Aa6¡'8 • gentes hiereditatc donare: complelum quoque illud
VARI^ LECTIONES.
"*In ms. Reg. 801 : Tpfroj (cod. 2421, Síú-spo;) yàp атА Штрои той xopuçaiou ttov àreoiraXhiv tt¡c
"PtouaîiDV "ExxXTjaîaç apí9p^úp.evo{ тсрогброс, tíjv той 8i8aaxaXou £7ttirf1p.t)v àxpi6(o<jap£voi , xal toïj au-
той fyvETiv àirapaTpsitTti)? èirop-evoç, те«Хт)ры;Агуос те ве!а? aoyîaç xal уарсто; , ойты то?с Tpfootç èx£-
хотрт,то Xal 8tíXap.tj/£V, Лиге irasi «аута yiv¿p.ívoí той очЬСе^а1. 7távTaj ëveXa, "IouBaloiç xal 'ЕХХт]« xa\
toîî XptTtiavwv Xaoîi icamv eiapeireîv, ûto ^тavтшv te àYaTutop.EVOç, uavTaçTTJEiç Xpiarov àf^W] (ruvSeïv
èTtetEÎto <tt:o'j8^v. 'Hi'i'nbjv, etc. Hoc est : i Tertius enim post Petrum principen) apnstolorum, ltomanse
Ecclesiae numeratus anlistès, Magistri disciplinam accurate observans, ej usque vestigiis indeflexe insistens,
repletusque divina gratia et sapientia, sic moribus ornams erat ac refulgebat, ut omnibus omnia faclus
quo cuncti salvi fièrent, Judxis, tírxcis, Chrislianisque populis omnibus placeret ; at;|ue ab universis
amatus, conabatur cúnelos chántale in Christum colligare. Diligebant, etc. i Fuit autein codex 2421 non
lia pridem e Grxcia missus ad Chrislianissinium regein, continetque Clementis martyrium eodem feie
modo quo liber 804, sed cum prologo, et cum miraculi narratione vice Epilogi. Ibid. "al. jxàv y&p. "al.
TÎjç naXaisTÍwjí.
VARIORUM NÜT.E.
(30) De Clementis martyrio non memini me legere vit. Clemens, inquil, apostolorum diseipulus, qui Ho
la antiqüioribiis Ecclcsiaj magislris : primusque mante Ecclesice poit apostólos et episcopus et martyr
quod sciam Rufiniis, scribens de adulleralione libro- prœfuit. Сот.
Tum Origeiiis, dementem nomine niaityris dona-
Patiiol. Gr. II. '¿0
ш APPENDIX AD S. CLEMENTE.« . c;o
quod ad Davidcm dixit . De fructu renins tui ponam д 'Ex xapxvv тцс xoi.llaç crcv в1\ссцш ея1 rev
super sedem tuam ». Ilcrumque per Isaiain prophe- Opórov cov. Kal auOi? 6ià 'Haatou той простои-
lam, quod Virgo in ulero concipiet, et panel filtum, "Ort i\ яарОегсс ¿y yaczpï Л^фетш, xaï геСетси
et vocabitur nomen ejus Emmanuel b. vier, xal хЛуОцсгетси те 6ro¡ia avrov 'EjtjiarovM.
HI. A Christianis vero ideo et magis diligebatur, III. Пара 8s Xptariavoïç , 6ià тойто xa't päXXov
quia singularum regionum paupcres nominalim i\ycmîzo, ¿TcetS-í] toùç xaQ' èxao~tï)v *'-в* (¡гушча. izi-
habebat scriplos ; et eos quos baptismatis sancli- vipaç хат' Bvopa eí/e YEfpappivouç • xal ой; tw той
monia illustraverat, non sinebat publicum mendi- ¡аатстЕзратос ayiaajjuii есрш-ifsv, où suvsxúps! St.jio-
citatem subiré. Quoiidiana auiem prnedicaiionc ffíav àiraÎTT)<ïiv utteXOeTv. Тф 8k xa9' f¡p¿pav XT)py-)f-
mediocres ас diviles admonebal ne paterentur ba- ратс toùç TS psTpiouç xal nXouaíouc èvouOÎTSt той
ptismo illuminatos pauperes, a Jmb'is aut genlili- p.}¡ àvixs'ôo" ?oùç Tisço/tio-uivouç телтугас пара "Iou-
bus públicos cibos accipcre , et vitani baptismatis Saîwv i) '£XXí¡va>v 8i¡p.(5aía бфа Xap.6avsiv, xal ¡Jíov
consecratione mundalam, donis gcnliliuin inqui- TfJ той ßanriapaToc xaGiEptújst xExaOappivov "",
nari. Xapiapaatv 'EXXf,vojv xpaivEaOat.
IV. His, eorumquc pluribus virtutuin floribus IV. Toútoic, xal toútiov «XeEohv àvBpayaOfaç 4v-
cum Deo, tum cunctis mente pradilis hominibus ß Osai ты те Щ> xal nämv àvGpiW.ç Exsçposiv eù-
placebat : nam mente carentibus placeré non potest ijpéoTEt. Toïç yàp аХоу1ато1с apioxsiv àSûvaTov, oisep
id ([»oil Deo placeré probatur. Aique ideo hominuin тф 0ЕЙ EÙapîiTTOv áíraSsíxvuTa'.. Toutou ouv Ivexcv
ralionis expertium contumelias veriti non sunt ii, oùx ecó6T¡aav " тас û6p£iç twv àXoyiîTtov àvOpcj-
quibus animo scdit, nequáquam liniere illos qui 7ttüv kxetvoi, oîç í¡ Yvctt{ti) etúyx*vs toùç àKapiuxov-
plerisque displiceut. Quo factum est, ut Sisinnium toç " ttXêîjtoiç " p.}) ôc.X'.âv. "Otou x^Ptv rapiíjv
imperatoria Nervxamicum non liniucrii bcatissimus тф рахарештат^ KX<¡pisvTt тф той Gpóvou 'Pcopaítüv
Clemens sedis Romauseepiscopus. етоахатор TOV çiXov той ¡üaaeXíio; NEpoúa рл] ço-
CsîaGa'..
V. Ilaque cum per ipsiiis doctrinan! conversa ad V. 'Etoio4] Totvuv Tjj айтой SiSaixaXIa <¡ -pjví] той
Dcum uxor Sisinnii Tbeodora, sedulum Deo exhi- Ecaivvíou вгобшра, àmarpaçEiua M npoç 8eöv, атои-
berct minislerium, eam zelolypia ductus maritus ta 8afav èTéXst Tfáv XstTOupyíav, TaÚTTjv 6 ivt;p Çr,Xo-
quéis involvere nitebalur, properantem ad ecclesiam . тип^аас, TtayioEÜaai xaTT)T«)víÍETo, upbç tí¡v èxxX.rj-
El quidem illa ingrediente, ipse per alium iniroifuni cíav srauSouaav ". Kal fit) eiaEpxopivr;? ", Ixeîvoî
ens, coepit curióse inspicerc : el quando a
adveniens 6V íripnc eíu«58ou хатасваоас, f,p5aTo гоХитсраурл-
sancto Clemcnte facta fuit oratio, dixitque populus : veïv ■ xal íjvíxa Ttapà той áyíou KX^p^vroç eúxí¡ fi-
Amen ; eo tempore Sisinnius caccus et surdus efleetu s YOVE, той Хаой Е1рт]хото{ тЬ 'Ap^v, 6 ïiaivvioç èv
est, utnequevidere neque audire posset. Tunc ergo toútü) tuçXoç te xal хшй; ататгХао-(Ь), той pí¡Te
dixit servis suis : Prchendite me in manus veslras, óp|v, pifjTE áxoikiv 8úvau9at. T<5te ouv léfti toîç
et extra educite, quoniain oculi mei exci facti sunt, BoúXocc aú-ou* Aí6et¿ ps eíc та? xs'Paî ùjaûv , xal
et aures mese in tanlum obsurduerunt, ut nihil pe- àÇaYifETE *$to, otí ol oçflaXpoi pou tuçXoI у£у6чз.з\,
uitus audire valeam. xal ai àxoai p.ou eîç tojoutov ExtuçioOrçsav, 5rt oùSàv
то súvoXov àxoÛEtv Súvapai.
VI. Tune servi ejus circuibant cum ¡lio per totam VI. Töte ot иаЙЕ{ айтой •nzpi\ym рЕт' аОтой 8í' **
ecclesiam, in medio oranlis populi, virorum pariter 8Xt)ç t^ç ÈxxXi] j£aç iv pÀnif той E¿yop¿vou Хаой, àv-
et raulierum, nec portas quas ¡ngressi fuerant pote- 6pä>v te xalyuvaixuv, ха1тас Gûpaç ööev E¡sí6r¡3av
rant conlingere. Unde dum ipsi vagabundioberrant, xaToXa6EÎv " oùx è80vavro. "OOev èv тф rapiípxEoflai
iterumque gyros agunt, ad Tbeodoram dominam oùtoùç irXavi)6evTac, xal 7cáXtv xuxXeúeiv *v, т:р6с
suam, ubi Deo preces fundebat, pervenerunt cum ©Eoowpav t1)v xupiav aÙTÔw, £v6a тф %щ гсрозт)у-
domino suo. Quae cum vidisset servos suos una cum j) X£T0; °fjv tfp 8süí:ÓTfl aÙTUv i:apEY¿voô. "Htiç eu>-
domino connu exexcalo circumagenles, primo qui pax'Jta toùç âauTÎjç Traïaaç рдта той xupíou aÙTu>v
dem declinavit aspectum coram, pulans quod aper- Tu(pXü)6ávToc " iKpiaYOVTac, wptoTov pèv èçixXtvc
lis oculis ipsam aspiceret. Dein misit unum e servis T7]v Oéav aÙTUv ", vopEJousa 6-t тер tyttoypévoiç
suis, utsciret quid sibi vellcnt, cum domino circuni- Sppasiv в£аат]та1 aÙTfjv. Kal тер'|азт]с " Eva tuv
cuntes. Uli dixerunl : Dominus noster, dum vult vi iraíSwv aÙT^ç itooc тй yvSivou tí 5pa B¿Xoiev petí той
dero quod ei licilum non est, et alienum myslerium xupíou aÙTUv 7t£piEpx¿psvot, eItov *'• 'O xúpicj
audire, excsecalus est, et surdus effectue ; nobis au- íjpuiv, OíXíov ópijlv отер aÙTbv oùx èÇ^v ", xal ¿koúeiv
iciu imperavit, ut ilium bine quomodocunque edu- àXXoTpiou рддгтт]р(ои, áíTOT£TÚ9XiüTai, xal хь>фс;
» Psal. cxxxi, 1 1. ь ¡sa. vu, 14.
, VARLE LECTIONES.
. "** al- /xa9,Jx.aîT0V-.1.".?1- wxa9«puivwv. »• al. 1фЩгрю. " al. аторсахореуоис tueîstou«
ôvrat. •• Concinnior mihi videtur lectio duoruml mss. Toùç àrcxpEJxouévoyç Aeîotouç 8vTaç , Was
qui œare ferunt , suntque numero plures. Сот. «» al. maxzùeaea. M al. àwoûaav. » al йэтХвоистт -
al. Xa6ovt£ç oOtov itEptôv 8t'. »al. eÎ5t)X6ov eOoeîv. » al. nXavwiiivouc xal xuxXeúeiv. »«¿]
xuçXwOavTa aoT¿v. »aL aÙTOÙ. » al. {итатиил}«^^. « al. s'-:v. '» al. »тар aÙTÔj oux ïÇeett.
621 MARTYRIUM S. CLEMENTIS. 022
атесруасгОц* <ju.îvxs îxîXeusev, îvaтoйтovÈvт£йOгv,l", Accremus; sed non licuit nobis euni bine ullo pacto
f tïuijouv ¿5aYaYttí!Jt£V • xal où auYXEXupr/rai *iS"v ai~ emitiere.
töv èvtsu9ev ottwœouv ÈxçÉpî'.v '.
Vil. 'Hvíxa 5Ï тойто * то Sif,Yi¡u.a fj вго8о')ра ùze- VII. Poslquam autem banc narralionem TIioo-
8î;œto 3 wipi той toxi8o;, xatíaTpwaEv ' éauíf.v sic rlora a puero suscepit, proslravit se i:i orationem,
tù-/jr,'^ xa^ (*вт* Saxp'JiüV * пара той (кой èôéîto el cum lacrymis a Dco rogabat, ut inde vir ejus
tva ó avl)p айт?,; èxeïOîv S-jvÔïj èÇeXOeïv. Kal отра- posset exirc. Conversaque ad ser /os, qui cum eo
tps.îsa irpoç toùç iratSaç той? auvovTaç оиты, eTttev erant : Abite, inquii, manu ducentes dominum ve-
'A-íXOets, xal x^'paT^YûavTSi töv xúptov {цим, strum, domum reduc'ite : ego enim preces quas in-
àTzi^âytxs. Et; töv olxov tyù Yap tíjv e'jx*îv> tv*iP~ cboavi non relinquam, sed olleram Domino sacrifi-
ÇaprjV, où [ií¡ xaTaXeírto, àXXà тгроасары tIjv Ouotav cium meum, completis vero mysteriis, vos assequar.
¡той тф Kupíw, xal 7tXT)pou(iívti)v tuv u.yjTT)p:iov, ха Tune igitur discesserunt famuli manu deilucenles
та? 0 ivto й|ла;. Töte toívuv awjXOov о! тохТбгс Хе!Ра~ eum, et egressi reduxerunt domum : reversique ad
Yojyouvtsç aÙTov % xal èÇspxojiEvot, aCTjaYOv £¡; dominant suam, ¡Hum nunlinverunt caecum et sur-
töv oîxov • xal uit03Tp¿tJ.avT£í яро? tí¡v xupíav ad- dum adhuc permansisse. At Theodora niagis magis-
T¿jv, tuçXov a7rf¡YY£lA3tv xa^ xuçov aUTÖv EÍasrt 6ia- que Deo deprecationes et lacrymas effudit, ut suo
{¿sïvat '. 'H 8È egoSáipa èul ii'aeíov ты 0ew 8sî(<jeiç viro misericordia ejus subveniret. Atque facta dimiz-
xal Sáxpua è$ix£SV> 3i*>; той àvîpbi aOTÎjç то витой sione, accidit beato Clcmenli Theodora, dicens,
IXsoí avreXT¡<J/7¡Tat. Kai Sí] t?,í (ítioXúseioí YSYOVJÍas mai'itum suum dum abscondila mysteriorum Domini
ïrpoîinsss тф {iaxap£i¡> KXf((i£VTt f) вгоомра, Xívou- Jesu Christi perscrulalur, iiicidisse in orbitalem am-
ox * , töv sv6pa aÙTTJç 7repi¿pYa£¿u.£vov та àizipprpa borum oculorum, slalimque uliiusqtie auris vin'1
TÔIV [AUOTripíCOV TOU á£37tÍT0U 'It¡ÍOU XpifJTOU, T'JCpXtó- audieiu'i amisisse.
3£i níptraaEÍv tS)V au.cf>orépiov ¿çOaXjjulv, tuv te
axaTÍptüv fi>riov то áxouortxov лараитаа-oXiaaí.
VIH. TTjvtxaUTa ojv ó ¡laxapwí KXf¡u.r(c, яро/га; VIH. Tune igitur bealus Clemens effusis lacrymis,
бахр-ja, irporpinstv f¡pCaTo • той; ouu.7capóvTaí, iva borlan coepit cos qui aderant, ut a Domino unani-
Ójto0'ju.a8ov пара той Kupíou aÍTf¡swvTat, 8таос тф miler postularent, viro ejus audilum redderet ac vi
àvôpl aJTÍjí t^v te axofyi xapíffTjTat xal tí¡v ôpamv ■
sum. Audacter ¡taque B. Clemens post огаГюпеш
ÖapsaXiw; toívuv ó цахарю; KX<¡¡xr,c р.£та Tf,v tit- perrexit cum mutiere ad virum ejus; et iuvenil eum
X+jV TJV£TOp£ú6T) tí) Yuvatx\ itpbç tov àxEÎvqç 4v5pa, С apertis oculis nihil videre, neque ctiam sermonem
xa'i £Up£v aÙTov , av£t¡)Y¡iívoJv töiv ,0 o[i[iáTti>v , oCi- ullatenus, aut ullum sonum audirc : ubi et permisli
8iv '* óptovTa, oüte [xèv Xoyou тЬ itapdmav, o&te Tivbi omnes ejulatibus pcrslrepebanl; nec Sisinnius utlo
^•/ou axoOovTa- £v9a xal o-j(í(xiy£íí ¿Xoçupjuôv " modo audiebat.
äwavTi; TEpifôuv, ой Ttvoç ó Siaivvwi navrárasw
оух +,хроато.
IX. Тйтг o-jv, xXEvaç tí Y»vaTa rpoí t8v ©eív, IX. Tune igitur genibus flexis ad Dcum, dixit
Í-^T| ô ¡xaxapwí KX^tj? ■ Kúpia 'Iijaou XpiíTE, ó та; bealus Clemens : Domine Jesu Chrislc, qui claves
xÀ£î; TÍ); ßastXEiac tuv oùpavuv 8e8wx¿>í т«р атл- regni coelorum detlisli aposlolo tuo, magislro aulem
otíSXijj 04)u, 6'.5ajxáXi¡) 8à àu.ù Wí-.v^, xa\ etóv meo Petro, et dixisti : Quœcunquc apeiueris , apena
"Аяер âr drclÇiiç, firitpxzat, xai аяер xMlcinç,xè- sunt , et quarantine clauserts clausa sunt * ; tu
хЛеигтш, ab itpáíTaCov tva 8iavotxöi>04 тф àvOpwirw praecipe ul aperiantur liuic homini a и res alque
тоиты"-" ai dxoa\,xa\oi ¿cOaXp-ol, Sri su ЕТпас-'Аяер oculi ; quoniam lu dixisti : Quœcunque peiieritis cre-
är aÍTí¡cTT)rs zicTevorrsç, Л^есгве. Ka\ айтт) аои f¡ denles, aeeipietts b. El h.ee lua promissio permanet
tíraYY^'01 8ia[A¿v£t £Í{ aíuva alúvoav "-".Kai f¡víxa n sseculum sseculi. Cumque oiniies responderunt:
t:xv-etec à-ExptwvTO ", 'Aji^jv, 8tr,vofx6ijjev " oí "Amen, aperli sunt oculi Sisinnii, itemque aures
¿<рваХ(Ао\ Staivvíou xal al axoaE. Kai ¡Stuv tov äY'-ev Et videns sanctum Cleiiienlem sianicm cum conjuge
KXfÊvra aùv TT) еаутой tirTá¡Ji£VOV Yuvaixt, £?ar.f| sua, mente excidit, repúlaos quidnam hoc essel; ac
■zTi Siavoía, XoyiÇ*^540? tl äpa еГ-rj тойто, xal ùiro- cxistinians id ipsum prxsiigiosis artihus et illusio-
/otov тойто айто YOTÉTixaïç TÍxâií £¡in£i:aTxOai, f,p- nilius effeelum fuisse, cœpit clamare servis suis :
Свто xpaÇEiv " toíí SoOXoiî айтой " • Кратт,аат£ Teneie Clemenlem episcopum : nain ut ingrederelur
KAT¡[i£vra tov ETtíoxoTtov 8;à y^P "°û ileeXOtlv ad uxoreui ineam, mágica sua aile mihi cxcilaieni
îrpiç tJjv Y'Jvaîxa ¡xou, tîj p.aYtxîl *u"°û '==XvTl T^lv induxit.
«•í¡pto3Ív (ioi âitTjYaYEv.
о Maiih. xvi, 19. ь Marc, xxi, 22.
YARLE LECTIONES.
,M deest in al. ' al. èx6aXsï/ * deest in al. s al. fxouasv. * al. ïotr,fftv. " dccsl ¡n al.
• deesl in al. ' al. 8;an¿v£iv. в al. XáYO'Jua xivra tí ou¡x6ávTa тф ivSpl аитт^с , xal öti
T-jcpXa; Earl toîç ¿çOaXjioî; xal хш?о; toîî wœ£. Тайта àxoûsaç ó ¡ляхарю;. • al. трозтрг^ато. " al.
o6tw.
oOtw. ll ■■ al. iir6fva. "
al. (ir¡6íva. " al.
al. auatiirr,
аицргр} ¿Xocpupu-áv.
¿Xocpupjxáv. ,J " al. той av8pÚ7tou toútou. |'-1в a!, aiuvoç. " al.
eIt.ov t<5. '" al. inser. c¿6íw;. lä al. xsXeúsiv. "al. айтой , xal Xífátv.
CB APPENDIX AD S. CLEMENTE«. C24
X. Uli лето, qiios jusserat dementem conslrin- A X. 'Excïvoi Sï, oî- exíXsuaE Tbv KXf(iuvTa хата-
gere ас trahere, ¡psi columnas adjacentes ligabant bçîyyeiv " te "al eûpîiv, аито\ toùî xeiliîvouç ori
el tralicbant; aliquando qu'idem ex inlcrioribus ad Xouç Sesjxouvte- eTXxov ■ tote p.Ev ïvSoOev el{ та ЕСш,
exteriora, aliquando vero ab exterioribus ad inte tote Se ix twv l$u) et? та law тойто Se xal аитф
riora : hoc autrui ipsi eliam Sisinnio videbalur, тф SiBivviiu eSóxei, ort тар tov äyiov KXf¡p.EVTa SeSs-
([mnl sanctum dementem ligalum tenerent ac ira liè pivov EÎXxov te xaV xaTsîxov '-. Про- Sv ó ayio- KXr,-
rent. Ad quem S. Clemens dixit : Duritia cordis lui ¡xt¡c *- естр 'H axXi]pOTT)ç zr¡c xapSia- eou eIçXÎOouç
in lapides conversa est : quia enim lapides putas ÈTpaitï) • Eiretîrj yàp toùç XlOooç 6o£ja£etç eivat
esse deos, lapides trahere sortitus es. 6eoù-, X(6ouç oúpEtv xcxXfjpwaai.
XI. Ule vero quasi vincto insultans, dicebat : Ego XI. "Exeïvo-Se, <Ь- StjOev SêScpivou xataxauxw-
te faciam in cxemplum omnium prastigiatorum in tisvoç **, "Хеуеу 'Eftó be toiio et- й7-об£1уца 7-áv-
terim!. Tune sanclus Cleniens, cum dedisset oratio* twv TUv Y°íTiov ávatpeOíjvai. TrjvtxaUTaó Scyioj KX<¡-
пет, el uxori ejus benedixisset, abülj hoc eitlem (jh¡-, SeSiuxtoç ziixty, xai ЕйХоу^вас t$¡v exsívou bú¡í-
main la i ib, ne ab 01 alione и lio modo cessa ret., donee 6tov, аторх"0 "> to-TO £VTetXá|A£vo- aurfj, p.r¡ таиЗ-
Visitationen! suam Dominus in virum ejus вавбаь tí itapáicav ttjç i-posEux?)i, ¡-¿XPK *v -riv
— _,__ digna
~-0-- re-
lur oslendere. Flenli igitur et oranli Theodora;, fld -яр' айтой àitEsxEtJ/iv ó Kûptoç el; tov ävSpi aÚTr¡c
vesperam apparuit quidam vir canitie venerandos, хатлСковГ| àvaSsi Jai. KXatoúsr| totvuv xa'i siytpyLévT\
dixitque : Propier le sanus erit Sisinnius,; ut im- tí¡ вЕобшрд, яро- ieitipxv èçavTj Ttç àvijp tí¡ toXiS
a¡6áüi¡jiOí, xa\ eItce ■ Atà aï ûyii)- íaz-сал ô Eibîv-
pleatur quod dixit (ralcr mens Paulus apostolus :
vtoç • Sraoç 7iX-|pw65 отар sçt) 6 àSsXtfoç itou
Sanclificabiiur vir inßdelis per mutierem ftdeiem ».
Trisque diciis discessit ab ejusaspeclu. linde indu- ПайХо- ó атгавтоХос- 'Аунгсгв^сгетси ô ári¡p ó âxi-
bium et perspieuum est, bcatum Petrum apostolum ctoç Ôià Tí'jV yvràixa rijr Xurttfr. Ka\ тайта e!-
iilic apparuisse. Tctov, èx ttjç &{/Eiü{ aUTÏj- àvExwpi)a-£v. "OOev àvaiiçt-
6oXov úiclpx-1 хв- xaTáSr,Xov tív цахарюу èxeî-e
ü¿Tpov töv àTO5ixoXov «pavijvai.
XII. Et vero staiim Sisinnius voeavit ad seTheo- XII. K¡z\ 5i¡ è5au'-^? ExáXEíE Ttpoí eüutov ô Siüív-
dornm, ailque i II í : Obsecro te ut roges Dcum luum, vioç Tt¡v беобырау, xa\ Xíyet oùtî)- Лсоча: bou îva
ne irascatur mihi. Zelotypia enim lui ductus advent íxETEÚixjj- töv 6eóv bou, той (jti) ôpytcû^vat u,ot. Se
el iugressus sum post te in ecclesiam; el quia volui fàp sT¡XoTur<JBaí, »:аргуЕУ(5|АТ]у xa\ 7capEcaá6T¡v "-"
vkleie quae
n celebrabantur,, audilorquc -, — esse corum xaTÍittv bou eíc. TT¡v еххХт(в£ау., Ka\ Stà тЬ 6¿Xeiv
_—.,__¡ie
quas dicebanlur, visum pariter et audilum amisi. ¿päv та TEXoújXEva *-, xa\ axpoaxijv eTvœî tuv Xeô-
Nunc vero quandoquidem luec me recuperare fecit ¡¿¿vü)v, tîjv te axoîjv âjia xa\ tîjv 6paeiv "• аяыХЕва.
démentis advenius, ora eum ut venial ad nie, meque Nuv\ SI, Ê7cî iSJj ,0 той тайта u.s ávaxT<¡saBOai í¡ той
facial veritatem agnoscere. Elcnim mihi servisque KXf](iEVToç ап£1руавато napouela, 8еГ|0т)Т! айтой
■neis pro ceno puiabatur, quod dementem cum ejus Sittü- 1Х8г( крйс р.£, xak îtoifJBTj (¿с ti)v aXTJSEiav fw-
clericis ligaren!, eumque dislraherent : sed illi lapi vai ". 'Etie\ xa'i èp.o\ xa\ toi- i-aio£ рли авсаХы-
des et columnas ligasse, el hue illueque traxisse iio- évo¡a£Íeto tov KX'rKXEVTaSíBp.EÚEiv eùvTotçaÙTou xXr,-
scuntur. p'.xotj, xa\ ToUTOv T-Eptsúpsiv àXX' oútoi X£6ou- те
xa\ aruXápia " Sîbjiouvteç, eXxeiv te xal ave¿Xx£tv
xaxacaívovTaí ".
XI11. Tunc Theodora profecía, narravit sánelo XIII. Tíjvixauta t¡ esoSiópa, тгорЕивЕГва, Str.y^-
Clcmeuli omnia qua; viderai, el quae a marilo suo вато î-avTa атггр eÎSe, xa\ äi-гр drA той aCix^ç
dicta fuerani. Veniens ilaque sanctus adSisinhium, bu[a6£ou ¿ХаХ^вт) *», тф ау£ф K.X<j|asvt¡. IlapivE-
cum honore susceptus est. A quo and i vit qua:cun- vójj^vo- ouv à âyioç ярЬс tSv Sibîvviov, jiETà tiu.t)î -*
que ad aedilîcalionem anima; perlinebant : et credi- _ ùtteSîxOï). Пар' ou ахг,хош; Бвагар itpSç oixofio-
dit Deo, co'rrouoralusquc est etcœpit ad genua ¡je>]v tîjç iJ'-X'i? " «uvîtsivev, ebEbteube tu весе.
démentis advolvi, el clamare xal -' èsTEpewOTi ■ xaV ^р^ато toïç yovaBi *• то»
KXf>[i£VTOç 7:poBxuXivSEÎ36ai, xa\ ßoav
XIV. dalias ago vero Dco et omnipotent!, qui XIV. EùxapiBTiô т(Т> àXi}8tvip вгы " xaV ravro-
me ideo excaeeavit ut videam, et ideo audilum хратор'., 3- 8ià тойтб (ле tetuçXcoxîv, îva 6^to(iat **,
í'.bsiniii ut auribus percipiam veritatem, quam ali xa\ Sià тойто Tf,v àxof,v àçsiXcTO, ïv' iwzlavi-
quando deridebam per ignorantiam, et hoc quidem p.ai t};v àXfjOEiav, ftî tote St' ayvoiav xaTEYÍXiuv-1 •
o I Cor. vu. 1 í.
VARLE LECTIONES.
,l al. хатавхЕЬ. " al. xaTÍxo'J^t xal EXxouít. -' al. inser. ISibv. •* al. той ау£ои xauyúuc-
vo*. ," Exemplar -2124, eï? t6 aJtoû ètcibxut-eïov aniei. Ad episcopium suum abiit. Сот. "-"al. eíbtjXÓov.
" al. TsXoúaEva ¡xuarripta. " al. Soasiv xal óxotjv. 3- deesl in al. " al. ¿i-iyvwvai. " al. втиХа-
p£ouç. " al. xaTEcpaívovxo. a* al. еЗт)Хш9т) U7to той àvSp(>ç аитт)-. " al. itoXX^ç tèjî.^-. " al. <^^С
айтой. -' al. è$ oXtjç фихт)?. a" al. tosí. n al. вгф ты aX-jetviö. *• al. tV^toitai aÙTclv. *• al. *v
f, tí¡v àXrfiziâv поте Si' ayvoíav /.at£Y¿Xu)v , iv aÙTÎj axoúií; 6É5w(tai • xal мйто.
«23 MARIYKllM S. CLEMENTIS. 63«
xal тойто plv ivi5|nfov ^«Sàç Ú7rap-/siv, br.zp f,v A putabam falsum esse, quod verum eral; exislima-
uXïi6sî, Èôoxouv 8è та f praXiv аХцбес, 6 êuoèî bam autem rursus verum, quod falsum erat: te-
ÍTÚ-¡p/avs • то axiroç èvojuÇov tpuç, xa'i то çuç «ebras putabam lucem, et lucem tencbras arbitra-
oxótoí йгеХацбауоу. 'AXX' Еха0ар£о8т) ó vouç fiou bar. Sed purga Lus est animus meus a sordibus in-
èx той (хоХиацой тт,с EÍ8a>Xo[i,avíac. 'AXr,0uç yip sani idolorum cullus. Vere siquidetn agnovi decipi
lyvojv " toùç Oaíjiovaj Есатсат^шхутас " toùç a dxmonibus homines ; tit in cos qui non crediin:
àvOpw-O'jç • отаос Ttîiv pA\ mtrcEuóvTwv tov Xpiarôv Christum esse Deuni, dominenlur petrae ac lapides
elvat Öeov xiipiE'jstuïi i:éTpai xa\ XiGoi, xwtfo\ xa\ audiiii carentes el voce, quemadmodum el mihi
¿'.Ml, iiKJTIEp xà[AOU Í1I£XpaTT)jaV ui/pí ТГ^бгйрО. iniperarunt usque in liunc diem. Isla similiaque
Тайта xai та Tapa7tXf¡aia *k той Xiaiwiou tfasxov- Sisinnio profciente, gaudium magnum orluin est.
то;, y,apa рлуаХт, уеуочгч. 'Е-к'чгаиав yàp aùv Credidit enim cum omni domo sua ; tradiloque suo
катт) tt¡ айтой otxía- xa\ етпоеЁыхшс тЬ oîxeïov nomine, appropinquante Paschale bapiizaius est.
Svoua, izpoaiyyíZovioí м той Паа/а, Еба7г:[а6т) v* ■ Numerati aulem sunt qui baptizad fiierunt de domo
T,pie¡jif|6Tiiiav 6è oí ßaimiGavTEc èx той ofxou айсой ejus, omnes simul >iri et mulieres cum infantibus,
äfjta TávTE? ivôpEÇ те xa\ yuvatxEc aùv tolç vrjmoiç quadringenti viginii ties. Ca4eru.ni propter hnnc
TETpaxoaiot EÍxost TpEt;. Ali той-ov 8e Tov Siaivviov В Sisinnium ninlli illuslrium, et amicorum Nervao
TxiiXoi TÓJV nspiçavuiv xa't çiXtov NepoOa той [ia- imperatoris ad Deum couversi sunt.
mXiw; xpbç " tov 0EOV ETsarpácpiiaav.
XV. Кат' èxefvou 5Ï той xaipou ** ó xó¡jtr,c tüv*' XV. In illo autcm tempore comes sacrorum offi-
Geíwv ¿¡pcpíxúov IIoú6Xtoc TapxouTtavoç , Ёсорахшс ciorum Piibiius Tarquilianus cum innumeram niul-
ávap£e¡xr,Tov rcX^Gùv тф Xpiruto mcTEOiaiav , tiiudinem Christo videret credidisse, arcessivilprse-
т:ро7£хаХ£аато toùç троататас tü>v ßtyitlpmv, Èm- fectos regionum, cl data eis pecunia persuasit ut
ôî&jxùiç ,0 aCiTol? -/.pfjjxaTa, irapiaEissv " айтоис tumultum commoverent adversus nomcn Chri-
iva xtvi;a(DJt Tapa/ov тф Xpiortavü ** ¿v4u.a~i. stianum.
XVI. Aioixouvtoç toívuv MajiEpTÍvou той Ir.ípyou XVI. Administrante igitur Urbis prajfeeluram
той uoXítixou Gpivo'j ** , оталс yéyovs той 'Pu>- Maineriirío, seditio facta est populi Romani de no-
¡iaíojv 8<j¡xou i-' ¿v¿¡xaTi той KXí¡[jievtoc- xa\ трос mine Clemenlis ; alque inter sc confusi, alii quidcni
aXXr(Xouç auyxuGeVrtc, äXXoi ** (aev ЕХсуоч ' Tí yap dicebaiit : Quid enim mali fecit, ant quid non lion»
xaxbv l^paÇcv, i) т! tíjv xaXwv où xa-wpGwasv ; rei gessil?Quicunque enim xgrotus ab со vi si ta
ôttiç yàp йр^ызтос тар' айтой ЕтаахасОт), ¡aoscoç lus est, sanitatem est consecutus : quicunque ad
Itux^v * 5«"1? ^pií «'ôv XEXuCT^ávo; " à^XÛE, ^ eum tristilia affeclus abut, gaudens reversus est
);aip(uv àvE/tipâîv ■ oCiôlva tiotè Ê6Xa'^s, TtávTaj nullum unquam la;sit ; imo profuit omnibus. Alii
Sa ¿^¿XtjSev. "AXXoi 8è ет^сО^ать 8'.a6oXixw ixxa'j- autein diabólico accciisi spi: ilu, clamahaiil : Magicis
eávTEí, ixpaÇov roT)TLxatî Té'/âtí .тайта тлшч, artibus ista faciens, deorum nnsirorum culium
Ttûv Oeíüv T¡¡ie"jv xrjv XaTpEÍav avaTp¿7tEi- töv Ata evertit; Jovem negat esse deum : Herculem vero
AÍye'. 6Éov p.i) EÍvat. 'HpaxXáa 8È töv í¡¡AÍTEpov custodem nostrum , dicit esse immundum spiri-
çûXaxa, àxaOapTov EÍvat )¿f£i «veújMf 'AcpoSÍT^v tum : Venerem dcam sanctam, mcrelricem fuisse
tt,v óiíav " Oíiv, тЛрчгр •(tyovevan 0т:от(0Ета'. • docft : Vestam aulem magnam deam, igné fuisse
"EiiTÍav Se tt,v ¡ЛЕуаХт,у Geív тгир\ xax^vaXiOjOai consumptam caliimniatur. Simili quoque modo
ßXas'frijjiEt. 'QaaÚTtüí 8¿ xa\ tíjv ЕбауЕэтат^у " sanclissimam dcam Minervam, ilcm Dianam, Mer-
ÔEav 'Aöt^väv, "ApTEpiív те ха\ 'Ep^T-v, a¡ia te xa*. curium, simulque Salurnum et Martern infamat.
töv Kpávov, ха\ tôv "Арга Sta6áXXet. IlávTa те Atque omnia deorum nostrorum nomina, et templa
та dvöpiaTa tuv í¡¡x£T¿pojv 6sí>v, xal toùç vaoiiç contumcliis afficil. Aut sacrificaba diis nostris,
xa0u6píÍEi. "H Oúast toíí 6eoï; <¡¡xtóv, f) айто; aut ipse deleatur.
àÇaXEiçOsÎT,. i
XVII. Tote Ma[iEp-ïvoç ó TÎjî TtáXstjc ïâpôç, XVII. Tune Maniertinus Urbis prxfeclus, non
(if, cpépwv той 8í¡¡xo'j tt]v aráaiv, exeXsuse трЬ; ferens populi seditionem, jussil ad se adduci bea-
eauTÖv ávaxOf,vaí " тЬ-. ¡AavapiojTaTov KXfyi-na • lissimum dementem -. quem iuiuiius, cœpitdicere :
óvícsp eeaaa[í£voí, f¡pí;aTO X¿yeiv 'E5 eCiêvouç E nobili quidem radice prodiisli ; quod nobis Ro
fièv pl!,Tfi TtpoEX^XuBac ■ отир ^p.1-) \ tuv 'Po)¡iaío)v mana plebs aliestatur : sed errorein subiisti: el
tXtjO'j» TipoijjiapTupÊt •* • àXXi i:XávT;v utá-!-.t¿ • ideo non li i uni ; quia nescio quem Christum colis,
kjX ota тойто où <p¿pouaiv (,° ■ etcioÍ) oJx o!5a rouira dcos qui in lemplis honoranlur suscipis.
TÍva XpLSTov 3¿6tj, xa\ evav-ía tuv " àv toïç vaoîj Quocirca oportet ut deponas omnem superuuam
VARI^: LECTIONES.
" al. ÍT.iyvw. " al. àâTwvTaç. »'al.inscr. toútoi?. u я\. r.pomyyha'mç. " al. a6a7rrí(i9t¡ au
to; у.Л гЛу-.íí oí èvTtT» оГхы айтой, t,p. 8. o. ¿aire. SvSpEç. " al. eniarEuoav xai rpiç. " Кат' Èxeivou
Se той xatpou. Hinc incipitur apml Surium, Nnverabris xxin. Сот. " deest in al. " al. xal SeSijxwç.
al. êirat'jEv • f. ítapí-EíJEv. " al. Xpitrriavixtb. *3 ù-âpyou tôv itoXí-txoy Opóvov. '" al. áXXo; aXXo
xït au ой V/.zyryr t.'iï; Si àvriXî-.'ov ■ Tí yáp. al. "X.'>~OU,IXEVOÇ '• deest in al. " deest iu al. 38 al.
a/fifva! al. p-aprupEí al. ïÉpo'jaiv a.u^äv. " desunt in al.
C¿7 APPENDIX AD S. CLEMENTEM. 628
supcrslilioucm,colasquc déos eximios. Tunc bcalus A "uv Oewv aireSÉ/T). Atî> aitoûaeoai os ôeï räiav ifv
Clemens : Optarem, inquit, tu и excellente pru- rapiTrtjv 8Ei<jt8a:(ioviav, xal TOÏf àÇatatotç Oeoíí
dentiam ad meam defensioncm atlendere, et non XaTpsúsiv •*. Tote ó ¡хахарюс КХт)рт,с ïçtj • Hú-
propter ¡nipei ¡loriim seditioncni, sed propter mcam X<5¡ítiv tíjv ттц ¡tyjç O-EpoxTJi 9p¿VT]«v irpoaavíxetv
doctrinam accusasse me. Nam si canes multi al- (too tí¡ aitoXofía, xal ¡il] 8tà oráaiv tuv Дгаибеи-
lalraverint nos ac disciderint, non possunt eiiam Ttüv, àXXà 8ii tov èuAv Xöyov ypáâaOa.1 p.e. "EtceI,
au ferre quod homines rationales sumos ; ¡psique èàv xúveí f,u.âç toXXoI тершХаСши xal xa-aa^íaioa!,
remanent canes sine ralionc oblairantes. Etcnim (ií¡ 8'Jvavrat áceXíiOaí xal тб EÎvat i(u.Sç ¡lev Xayi-
seditio seroper ab imperitis prolicisci ostenditur, xoùç ávOptü7touc , exeívo'jí Sa xúvaf " аХоу!атц>{
adeo ut nihil habeal tulum, nec etiam verum re- xaOuXaxTOÛvtaç. Kai yàp f¡ uriatç asi rapa атаи-
ctumque. Quamobrcm quxralur silenlii occasio, in Beútiov TTpospôuivr) 8ia8í!xvuTai , uxrts ц,т;Сеу
quo pro salute sua homo ralionis pariiceps apud se ài-faXi; •* £%w, t*íx$ lx'".v iXr(0¿c. "OOev »fpiî
consultare ас disserere incipiat, quo verum Dcum CtjteEoOoj irpátpaatj, èv f¡ unsp tíjc еаитой сытт,-
inveni.it, cui lidem suam digne commendet. ptaí ¿ Xoytxoç 4vOpoJ7TOí, xal хав' èauTûv ßouXEUEofla'.
xal faall^zabai aTiápCijxai , ïvo tîw аХ^вт) Oeov EÚpOl , (O Tt,V íaUTOÜ TÍJTIV SSU,V01tpElriï>Ç TOl-
paOoi.
XVIII. Tunc Publius Tarquilianus, missa rela XVHI. Доте OoúCXtOí ó TapxouTtavoc ", àiro-
tione ad Trajanum impcratorcm, de nomine beali uíEÍXaí àvayopav TpaTavw тф aÙTOxpaTOpi, ávf¡-
Clcmenlis detulit, dicens : Hunc Clcmcntem sedi- ^а^Е rapl той ¿váfiaioí toy [долр&Эи Ka¿¡|¿evto;.
tiosis clamoribus populus non cessât quaercre ; et cáoxtov Toütov tov KX^¡¡jievca стаочш8£31 xpav-
fide digna probatio adversus illius gesta inveniri yaîç ÇtjTUv 6 -6tj(jioí od rceúsTaf xal dujiáitiato;
non potest. Tunc Trajanus imperaior rcscripsit, àTCOosiÇ'.ç e!ç та хат' aÙTOv EUpEÖijvai où SúvaTai.
oportere cum vel consentiré sacrificando, am ultra Тг^-.цайта Tpatavoç 6 айтохратыр avriypaiJ/E, 8¿ov
marc el Pontum in desertum Chersoni adjacens aÙTov f¡ euvawEïv Oúovra, ij típav ttj? баХааот^
xal той növTou èv èpjju,<p TOxpax£ij*£VT) t]¡ Xspoûvc
oppidum relegari.
" t:¿Xei eJjoptaOTJvat •*.
XIX. Cuniquc ex Trajani jusiu res confirmalu XIX. Kai 4to5ts tiJ) той Tpaîavoû XEXsuajxatt
fuit, cogitaba! apud se Mamcriinus, quonam modo ЕТСЕХУршОт], (JUVE3X¿TrrET0 ó Majiep-îvoç ", 5та.>с i
Clemens volunlaiium non pclerel exsilium, sed po- КХ^рт,{ Exoúdtov ¿rspopíav (i}j аЕт^тт)та( , ¿XXà
tius diis libamina cxhibcrct. Verum beatus Cle- ¡xâXXov toîç flsoïç 07rov8iç èu.7:apéi;T] ". 'AXX' ó fxa-
mens conlcndebat ut ipsius quoque judiéis animum Q xapioç KXfju,T]ç fiftovifsTO xa\ аитой той 8txaTroO
ad fidem Christi adducerct, ipseque ostenderet, se TOV Xo-j-ttJfAOV EÎÇ TT]V IIÍOTIV TOÛ XpiJTOU (ХЕтауа-
eligere exsilium magis, quam liniere. Tantam ¡la IfEÎv, xal âauTOv ато8сТ$а1 7rpoaipEÏu6at (xSXXov tt;v
que graliam Dominus Clcmcnli prxbuit, ut Ma- ÙTiîpopiav, ?i 8c8ÎT-E<ieai. Тоо-аОтт^у toívuv ó Kúpwí
uiertinus prxfectus Iugcret, ac dicerel : Dcusqucm -/aptvTtji KXí¡u.evti irapáoxETo, uitts xaToSOpsuOai
tu sincere colis, ipse tibi ореш ferel in hoc exsilii MajispTÍvov TOv ÍTrapjfov ", xa\ XáyEtv • 'O Stbq <¡i
judicio : etconsliluit uavem, cunctisquc neccssariis al) E¡Xtxpív£i)c XaTpsúsic, bítóc cot ßoêîEi iv
Ta'JTT) Ypaçîj t?,ç ú-Epoplac • xaV t(ctúpt»EV vauv,
iinposilis, dimisit. Onerala autcm est navis. Quin-
ctiam e populo homines rcligiosi cl quidem multi xa\ ráv-a та avayxaia " E7tt6aX¿)v, àitéXuffEV **.
"EcopTióÜT] Se ■<) vaûç. Où p.t¡v àXXà ха\ èx той
scculi sunt eum.
Хзой EÛXa6Etç SvSpsí ", хя\ iroXXol ^xoXouOrjcav
a'j'íj.
XX. Ubi aulem pervenerunt ad exsilii locum, in XX. 'Hvtxa 8È xaT¿Xa6ov '* t&v T¿nov t^ç ùtseoo-
opere exdendi inanfioris, ultra duo millia Chri- píaí, èv Tîj epyasia tt,ç tüiv p.app.ápwv Хатор.(ас,
stianorum illic invenit, jam diu judicii sententia nEpai-ápiü 8úo x'XtaSwv Xpitmavoyc aÙTOOc " хат-
condemnatorura. Qui sanctum et eclebrem episco- D¿Xa6s, (iaxpoxpovítp TPat?í xaTa8txauO¿vra{ ".
pum Clemenlem inluiti, omnes concorditer .cum Oïxtvïç, étüpaxÓTcC tov äyiov xa'i aoí6iu.ov КХ^^-^та
gemilu ac fletu accedentes, dixerunt : Ora pro no " È^tdxorov, araxvTEç ójxo8u¡jia8ov eîç orEvavpiov xal
bis, sánele ponlifex , ut digni eílíciamur prorais- ¿6iip¡ji.ov " ^poaeXOávTEc SXe",'ov • EuÇat ù^Èp fjutljv,
VARICE LECTIONES.
e! al. IÇï6ouî fjjiív. •» deost ¡nal. •* "Азс?алас. ms. 2421 àtfsXÉç. Сот. e" al. MauspxTvoc 6
E-ap>;oî. 06 doest In al. •' ibidem, duveXOetv, OOovtb, etc.,Epf,¡jLt,ij -6\zi âpaxEt¡jiívt5 xf¡ Xsp tóvt. lía-
que in Actis Latiiiis prœferenda est h ctio, ultra mare et Pontum, communion, ultra marc I'ontum,
pro quo Freculfus, Irans mare Ponticum , quamvis aliler videatur ßaronio. Vocem aulein toXei (qiuc
alicst ab altero ms. 2347) jiingiinl cum voce Ерт,рко eliain Mciaphrasles, Nicephorus, et Mon.ea : cum
voce Xspjuvt Acta Latina, quique ca seqiiuntur Reda, Ado, Freculfus. Irid. es al. тЬ той ЗаасХгм;
TpaTavoù xáXsuajia атехиртоОт), ЁахёптЕТо Ма^ертЬо;. т al. т:роза£т). 70 al. \irzapym. "^1. ттр!;
TT,v '/р-Лач àvayxaïa. " desuní in al. ,s deest in al. " al. xaT¿Xafíc". " al. E'jpsv aUT¿Ot. " Ma-'
xpo/povCto Ypa^Ti za'aoixasBív-a?, 2121 uaxpoxp^vtoi ffvuvrac (sic) ûirepopiav, el paulo post, -apa^ívi-
oílai t,í{toíEv pro а-гхате^агу. lum. " dcvsi i¡¡ -iL " ¡j.et¿ 0Tcva-¡-¡xuv xal o6upu.üv.
<ji!> MARTYRIUM S. CLEMENTIS. (¡50
ôsie hpàpya, iva 4£ioi anooei/0¿)¡x£v zr\ç rapi той A sioiie Clirisli. Quos cum cognovisscl S. Clemen»
Xpisroû кклууМас. O'jç е/ршхшс " ó äfioi KXt¡- propter Deum fuisse depórtalos, ait : Non abs rc
jitjç Sià той вЕой " ímepopwOívraí, Ê<pTj • Oùx Dominus me bue perduxil ; ut parliceps. factus per-
атгрозсоры; 6 Kúpi¿í [xe evTaûOa атахатеотцзЕУ, pessionum veslrarum, cliam cousolalionis et pa-
tva 8I ay¡j.¡iéTO)(oc Y£v<V£V°í T<*>v it*Oïju,aTwv ûjjubv, tientiae exempluni pra-berem.
eil itapTiYopiaç útotúiwüsiv xal ûtïojaovïjç E¡rnap-
XXI. "EfiaSe 8è rap' aùxtôv, 8rt airo Ï5 («Xfwv XXI. Didicit autem ab eis, quod de sexto milliario
то Oôojp iiz\ t£>v 18£tüv u[it)jv exó¡juJov. AÙTÎxa o3vaquam suis bumeris deportarent. Confcstim ergo
sanetus Clemens cobqrtatus est illos, dicens : Ore-
6 UTftoç KX4j|ii); тсроЕтрефато oùto'jç, X¿y<*>v ECi5¿>-
{хсба tov " Kúpiov íj(jl¿üv 'Itjaouv Xpiarov, îva toïç mus Dominum nostrum Jesuin Christum, ut fidei
o|ioXoyr)Taïç tîjç aiirou itisrewç vouijv Oiatoç suae confessoribus venam aquœ aperial ; et qui
percussit petram in deserto Sinae, et Qtixcrunt aquae
StavoiÇT}- xal ô ratTaJjaç tíjv rórpav èv tij 8* ep-fjfjLtji
in abundantiam », ipse nobis copiosum lalicein
той Eivä, xal e¿¡5ÚT¡aav ОЗата e!ç t:Xt)(J(jlovt¡v, aù-
prsebeat , quo ipsius suppeditalione hetemur. Et
toî fjfitv тб fiçûovov và[ia itapásx01» 8тоо{ t?¡ айтов
XopTjyía s'je?pav6£>[uv. Kai Sí] tïjç Ixssiaç кХ-цры- В
vero completa supplicaiionc, bine illincque cir-
bilTTii, £v8ev xaxEÎOsv тер'.ебХе^ахо' xal eî6ev ** cumspexil; ct vidit agnuin slantem, qui dexterum.
âjxvov toTá[jL£vov 8*, Oí tov Seíjiov 7tó8a èxouçtoev, pedem levavit, lanquam sánelo Clemenli locum
ola tov títov тф áYÍip KX<)U,evTt CitoSetxvuç. Tore ó oslendens. Tunc S. Clemens reputans Dominum
ovpoç KX<¡¡at¡c, auvvoijoaî " tov Kúpwveívat, 8v esse, quem solus ipse conspexit, et nullus omnino
nv/'ji afcbi теОеато " xal irEpoj itavrEXuc où8eIî, alius; ail locum profectus est, ac dixit: In nomine
èôpsuôiri irpoç tov tóitov, xal eîtîev 'Ev ovaban Palris et Filii et Spiritus saneli, pulsate in hoc
той Патро? xal той Yioû xal той á^íou Hvs-ujmkoç loco-. Cumque manes ligonibus in orbem fodissenl,
хроииатг èv тф татар toúti¡>. Kai ¿TceiSi] iravreç èv non aulem locum ipsum in quo agnus sleleral;
xúxXip toïç oxaiMtvioi; isxaij/av, xal oùx aÙTbv tov sanclus acceplo parvo sarculo, lotuinqui erat sub
t4tov èv ф 6 à(xv8i íari), Xa6üjv ¡Atxpov axaXíSiov pede agni percussit levi ictu : unde repente fons
ó âyioç, iXatppíjj хройацат1 M tov títov tov útco tov \enis redundantibuspuleberrimusemersit ; qui cum
■n<55a той à(xvoû, ítuiJ-ev *' • 89ev «ара/р^ца яг^1> ímpetu cfTusus effecit fluvium. Tunc sanetus cun
û-£pQ,'jouaatç,0Taïç fXgd/lv ЕйтгрЕтоотатг) àvsçavrf dís exsultantibus, responsorium dixit : Fluminis
^ttç, oiiv 6р(хЦ exyûGstaa, 7to-a¡x6v àitstAsiE. С impetut lœlificant civilatem Dei ь.
Tijvixaû-a ó ayioç irávtiüv ayaXXwujxavujv, " uitaxoimixov Elue • Tov лстацоЪ га ij ¡и'цшта sù-
ppairovci r¡ir ЯОЛ1Г tov 0eov.
XXII. Ata taútijv ouv xíjv cf<¡u.Tjv, itpoaaSpajis XXII. Ob hanc igilur famam, concurril tota
irisa íj àitapxEa- xal ol еХ^ХиОбтес алаутес itpbç provincia; quiquu venicbaiii ad S. Clemenlis do-
TT¡v:8í8axt¡v той áfíou KX<J(ievtoî E7ttsTp¿<povxEC "-•' ctrinam omnes convertebantur ad Dominum ; adeo
itpoí tov Kúpiov • túsrs xa8' í¡¡Aápav ■reevTaxóaiot xal ut quoiidie quingenti cl amplius recédèrent bapti-
TKpatTípu ßaimC(5[XEvoi avExúpouv. 'Evtoí 6e êvoç zali. Intra шипи aulem annum , laclx sunt illlc a
Etouî, YEY¿vasiv sxeïse napa tíiv kcstiuv é68o¡XTixov- fldelibus scptuaginla quinqué ecclesix , et omnia
та-évre èxxXt\s[at , xal itávra та etSuXa хатгбрй- idola confiada sunt , omnia temóla circumjaceiilis
6r,sav , 7tavT£ç ot vaol ttjç icsptxtópou xa0t]p¿07¡<iav, re«ionis diruta sum, omnes luci usque ad trecenta
•nivxa tí аХоц è^l xptaxájia ¡ji£Xta 8i6Xou iv xúxX(¡) milliaria in circuiiu concisi sunt ei solo acquati.
xaTexóinjsav xal xaTes-ptüÖTisav.
XXIII. TT¡vtxaÜTa,v èniçOovov 8i^-p)(xa SiëSpapvs XXIII. Tunc invidiosa narratio pervenit ad in«—
про; Tbv ßastXia Tpatavbv, tjç aÚTÓOt 7tpbç àvapiOp-T)- pcralorcm Trajanum , quod illic ad innumerabilem
-ov t.XtjOo; o tuv XpisTiavuv 1щи^г\ Xa4; ■ xal mullitudinem adauctus esset populus Christiano-
а-EitáXr," AuçiSiavbç ô TjYEjxcbv 6stîç, ttXeîîttouç " rum. Et missus est Aufidianus prases : qui mullos
iiüv Xpiattavûv 8ia?6potç ßasavoic àveXàiv ", ôpuv Chrislianos diversis suppliciis cum occidisset , vi-
тг ** toùj Tcavraç тф рлрт\>р1ц> ¡летя xaP*î itposEp- deretque ornnes ail marlyrium cum gaudio acce
XOfiivou; , i:ap£xtbpï]GcV тш 7tX<¡9£i , ¡jiávov tov ayiov deré , cessit multiludini , solum sanclum demen
КХтцлгута i~\ т8 Oúeiv *• ßiaâjuvoc. Kai ßXentov tem cogens ad sacrificaiidum. Et videns adeo
oOtcü; ¡8pu¡x¿vov àv Kupiq) , xal •* то xaOöXou (1£та- stabilem in Domino, nee omnino posse a sentenlia
«e^vai oùx 0'<5v te100, X¿yei ' тоГ; ÎSiot; • 'AiraxOíjTü) dimoveri , dixit ad suos : Abducatur in medium
• Exod. xvii. ь psai. XLVj s.
VARICE LECTIONES
jll. еырахшс. *• al.Tbv веоу. el al. àXX' ïva. "* al. r.phs t<5v. al. YÎ1- ,k al- f5ev-
•• al. ¿стшта. *в al. Evvoíjaaí. 8Г al. ебЕаяато. 8в idem, хроО.аат!. Сот. *' al. Expo'jsEv.
UTb£o6).'jô'J3aic. •* decsl in al. " " al. àr.id-pîçov. 0> al. ¡user. ouv. »• al. inser. тар' айтой. *6 al.
óvíEaív. " al. Sí. '* al. ímOOíiv. 8' dcesl in al. "" al. ¡лг, ßouXö{t£vov. ' Vide и. 3, proxiuic seq.
C31 APPENDIX AD S. CLEMENTES!. 632
îs e!ç uiaov tíjv OaXaaaav', xal Ssauîaxo irpoç tov A maris, et lígale ad Collum ejus anchoram, ei in
oùxiva aùxou Syxupav, xal хатш xziabtu ', бтаа; ¡ii¡ profundum dejicialur , ne possint Cliristiani euu
Suvtj6îîev oí Xpijriavol àvTl » 6eou aùxov u¿6E<r()aí. pro deo colère.
XXIV. Toútou ouv ysvou-ivou , äravTO irX^ôoç luv XXIV. Hoc ¡giliir peraclo, universa Chris'.iano-
Xpwrtavuv èv тф aiyiaXü âpiix-fi у-^ <Ь8ирЕто. Kai riini mullitudo ad liltus adl'uit, et lamen labatur.
èrcl toútoic eTtov KopvfjXioç xal Фо16о» oí u.aOr(Tal Atque ad liaec dixerunt Cornelius et Phoebus ejus
aùxou- IlavTîi ó¡jw6uu.a8ov e6$tb(iE6a, ïva Sstjr, í¡fxtv discipuli : Omnes unanimi consensu prcceinur, ut
6 Kupioç too цартиро; aixoû xi XEÍ<{/ava. Eù/ojxévou nobis Dominus osiendat martyris sui reliquias.
xoivuv xou Хаой, ÚTCxtópijjív f¡ баХаааа £Îç xov fStov Orante igitur populo, recessit mare in sinum suum
xóXirov Itû xpfa a/sSiv p.íXta- xal sïseXOovteî 8ia Çr,- ad tria fere millia : et ingressi per aridam populi,
pâj ci Xaol , Eupov Èv стх^цлатс vaou ¡jtapu.ap!vou oF- repererunt in flgura tcinpli marmorei palatum a
хт,и.а itapi той вгой EUTpc7rc<Tuivov xal aÚT¿9i lv Deo Iiabitaculum : àtque ibi in túmulo sáxeo posi-
соры XtOîvri èxiOij tí »шил той áyíou KX<¡u.evtoc tum erat corpus saneti Clcmentis discipuli Petri
(девятой Штрои той á-osróbu, ujte t};v áyxupav aposloli; adeo ut anchora cum qua dejeetus fuerat,
H-eO' ^{ x«Tí6Xf¡0Ti nXrjfftov айтой xstj6at* juxta ipsum jaceret.
XXV. 'АтсхаХО^От, xcyapouv xot; u.a6ï)xaï; ai- " XXV. Revelalum ergo fuit discipulis ejus, ne il-
Toa , той (Л^ Xaßstv autóv в • o!j xal тойто expiju-a- lum lollcrcnt : quibus et lioc oraculum reddilum
tíjOi), 8tit éxijTw у$6чы èv tí¡ ííjuipa tt¡c МЦашс est , fore ut singulis annis die certaminis ejus re-
витой U7:oxiüpr¡!ist i\ QáXajja ènl eirci f)p.£paç, tocj cessuruin sit mare per septem dies, et venienlibus
epXOjiávotí frqpàv 7top£Íav notouuivt] • br.zp e!ç atvov siccam profectioncm faclurum. Quod quidem ad
той ¿vájjiaTOí яйтой еШх1)5еу ó Kúpio; yEvásOai landein Hominis sui Deo placuit fieri usque in lio-
jxáxpi tt¡{ afj¡«pov <j(jUpaj. Toútou 6È YEyovoroí, diernnm diem. Hoc aulem facto, omnes, qux in
irávT» та хОхХыбгу IOvtj ercíoTeuaav ты Хркттф. ambitu sunt, gentes crediderunt Cbristo. Ubinullus
"Ev9a oùSslç "EXXrçv , oùôàç 'E6paîoç , oùSeI; то тл- geutilis , nullus Judaeus, nullus omninct invenitur
pánav sopîoxETai <jtpETix<5ç. Kai îvovrai« kxeXas lixreticus. Ac illic mulla conceduntur beneficia :
irXEÎïrai EtJEpYEiíat, то^1о\ oojtijov-ai èv xîj èopxîj exei illuminantur in illius feslo, daemo nés expel-
айтой , SafjxovEç araXauvovxat , itavreç o! voîoûvxeç iunlur, curanlur omnes xgroli : et penmaiiel laus
Огра-EÚovTat • xal 64a;x¿vsi aixoû ó ênatvof eij àsl , ejus in xternum , per Dominum nostrum Jesum
¿4i той Kupíou f¡¡ji2)v 'IT|Jou Xptoxou • 81' ou xa\ ¡aeO Christum ; per quem et cum quo , Deo ac Patri
ou тш " 0Ei]i xal Пахр1 í¡ Sóâ aùv тф itavovEy , ^ gloria , cum sanclissimo , immaculalo «t vivifico
аура™ " ха\ Çuotoiw аитой nvEÚu.axi , vüv xal ipsius Spiritu , ni
lune et semper, et in sxcula sa;cu-
àz\, xal e!ç той? aiuva; xtüv aitóvuv. 'Aji^v. lorum. Amen.
VARIiE LECTIÜNES.
*1¿ea^*OT,¡í- ' Alii rtuo codices : XsyEi toîç StÎoiç • Xa6ovxEç à-xayàyzxz вОтоу uinov т-tjí
f,j ОаХаз-
сцс, xal S^sa-E r.pbç t6v a'¿x¿va adxou S^xupav at8r,päv, xal ¿¡фатг aùxov èv ты риОф xáxto. Ait ticlortbut:
Acctpieiites abduale eum in medium maris, et lígate ad Collum ejus an, ho, am ferream, alque dejiciie illum in
mumpelagi. Сот. » al, <ivsX¿aOai то иы^а айтой, xal avxí. • al. aúxóOt xeíixevov üuixaxou à-(lt>'j u.¿pxu-
poî KX. xal xijvuYxupav ¡isö' f¡c èpjiiçri wêfav айтой xsi¡i¿vr¡v. « al. ex6áXai xb XEtyavov ex xoü xi-
;'1 ,J" 'T • * al. rivovxai тар. _ ' Longe plura ex alus mss. piywvzec úyiaívouatv , ol xoíj ve_-
" " "•'"" " * ' * ' " * • -- "' xo{ (5avreo(i4>
jpoç хатасЕи-
■;■■/,,, ■■ •-. -i ■-■■ "- ■■•' '■■-■ •' •-■■■'■■ ■■'- -- "-•• FebrienUê »апаШнг;
remous et calculo laborantes, per solum corporis ipsius conlactum, et sanclificatœ aquœ aspersivnem ас polum,
a morbo liberantur ; tum qm qualicunquc affliguntur languore , ad saeri martyris confuqienles aitxilium,
eonsequuntur medelam : atque permanet gloria ejus et laus in perpeluum. Сот. " dcest in al. " decst
в35 EPHRAIM CIIERSOMS ARCHIEP. DE M1RACULO S. CLËMENT1S. (Щ
TOY EN ATIOIZ ПАТР01 HMQN
ЕФРА1М
АРХ1ЕП1ГКОПОГ XEPÏÛNOÏ'
ПЕР1 TOY êAYMATOE TOY ГЕГОПОТОЕ EIS ПА1АА ТПО TOY АГ/ОГ JEPOMAPTYPOE
KAHMEXTOZ.
SANCTI PATRIS NOSTRI
EPHRAIM
ARCHIEPISCOPI CHERSONIS
DE MIRACULO QUOD IN PUERO FACTUM EST A S. CLEMENTE SACRO MARTYRE.
(Cotel., Paires apuslulici, I, 815.)
MONITUM.
Quam ex ms. Regio 804, damns Homiliam Ephraimi, vel Ephrxmi, Ephramü, Ephrxm, et Ephre mi,
Cliersunis archiepiscopi, aiunt, aul episcopi, atqiie inartyris. additur ab aliis, exstal quoque in biblio-
tliera Augustana. et in Scorialensi, neenon alibi proeul dubio : atque Latine edita fuit ex Mdapln asie
per Suriiim, ad Novembris diem 23, neque omiltilur a Leone Allalio, in Diatriba de Simeonuin scripiis.
Monel praîlerea diligentissimus vir de ejusdem Ephrxmii Chcrsonis tractatu IUpl tuv OaujiaTtov той áytou
KXVJixsvTo;, incipienie sic : 'E£eX8<5vtoí ФМкти той атоотолои Ttjc TaXiXaio;. Ilium ego si potuissem repe-
rire, prxsenlum, frater fralrein non deseruisset. Сот.
I. Bavfiacrèç ó 9eèç ir toTç dytoiç avzov, euxai- A I. Mirabilis Dens in Sanctis suis «, opportunnm
pov jiîTà той Простои " eîtcecv ¡rf¡¡AEpov хя\ 'Qç est hodie dicere cum Proplieta; et, Quam udmi-
OavfittCTÙ та tpya crov, Kvpte! xal Tlç ве'-ç цеуас rabilia opera tua, Domine b ! et, Quis Deus megnus ,
¿¡с ó Seôç 1\цй>г ; xai, Ev el ô 8eiç ô xotwr Oav- sicut Dens noster ? et , Tu es Deus qui [acts mirabt-
ftdcia ¡liroç. Ki\ tí yip äv &XXo ti i:poo£(«ov ты lia solus *. Quodnam eteniin aliud proœmium prae-
•aapoVrt Хбуш Trpo0f|TO[ia'. ; 'Ano yip tcxvtxtbv рл- senti orationi praeponam ? Artificiosas quippe me-
Ь'Лыч -Л ъярЬч újtípxetTat Oajjj.a, 8айи.атос toXXüív ihodos praesens miraculum exsuperat ; miraculum
üiKpovesTtixaTo; Oauu.aTojv, xa\ irpoçïjTixuv aÙTÙiv mulla excellens miracula , et prophelica ipsa m»ra-
OaufiáTwv UTispeiôvroç, t'oç ó Xd-j-oç S^XwaEisv. cula supereminens ; queinadmodura declaratura
П. Ka\ oTSa ÖTi tcoSeîte oTov xa'i tívoj то Оайрл est oratio.
HaBstv, xa\ eíneív ^цхЗ{ хатетмЕт-ЕзвЕ- то Si èert II. Ac scio cuperc vos quodnam et cujus sit mi-
тгрйта ¡xb бгой, т.лр' ou яйса Séaiç dfaflij xal raculum cognoscere ; atque nos ut dicamus urgelis.
яа>- ешрцца zé.leior- ÉV.îiTa8s KXîkaevtoî той 'Рш- Illud aulem primo quidem est Dei, a quo omnt
(laioj, той («та Ilitpov ttjç aXÔsiaj xr,puxoç, xal datum bonum et omne donum perfectum * profici-
Toj tt,ç 'Ры|хг,{ Opdvou toutou SiaSoxou таотой ■ scilur : postea vero Clementis Romani , qui pos*
KX<¡|xevroí èxïivou, ou fi¿xpl хя* v^v Í ийцттаза tíc Pctrum ргжео fuit vci'italis, ejusque in Romana
• Psal. Lifii, 3C. ь psa]. XCIi с. с psai. L„VI t 44t 15. djac. i, 17.
VARIEE LECTIONES.
11 ha unus codex Allaliaiius : aller vero ad hune modum : Eù-lûfritàç 6 Secç èr toTç àylotç aiirov,
eOxatpov fiETà той 7:ро9^тои Aau\S eiraïv ofu.Epov. Principium honiilia: Nnctarii, de festo S. TJieodori :'ûç
яоЛЬ та яЛцОсс rijfxpí)CTcT»|T&V cov, Ki'píe,8{xaíovf1u.tvíiflp.£pov р,Ета той Áafi\6 u.eXiuÎix(ôç áva_cpO¿y;a-
<rtat. Earn homiliam qui conliileril cum nostra, non pauca similia inveniel. "Ü xal mapaxaTuov 6 Хоуос&ц-
Xwsei
fbi
túpojv a^XáTajia, óat'iuv те È--xaXXw7:iTu.a. Coi.
635 APPENDIX AD S. CLEMENTEM. 036
sedo successor (Ulcus : Clcmenlis illins cujas huc- А аытт;риЬб£[{ 6i5axàî xal styibea (Soôt yzfovtesi "-,»
tisque universus orbis saluinrcs fuisse doctrinas KXt¡¡íevtoc той аХг,0ой; хХ^рлто; xrjç ajnriXeu
vel laccns clamât : Clemcntis, qui vilis Christi veros Хр-.зтой, 81' ou íju.ív ó tt¡; iiôaixaÀia; poxpuç тор-
cxslitil palmes, per quem nobis doctrina; uva ma- хаза;, y-Xeuxoç £U<j£6sEaç xa\ <JtüiT¡pía; eixaXaCev •
turescens, pielatis et salutis mustum stillavit : KXf¡|X£VrOí, TÎJÇ àX^GoUj хХЕрЛХОС, Tïji OÙ 7Cpb{ fzù-
Clcmenlis, vera; scalar quae non ad collis alicujus Xoçov ti û<J<oç кпачаулуойзг^ ÍH*»» à")Xà Taïç tûv
allitudinem nos evehit, sed virlulum ascensionibus, àpîTÔJv àva6aj£3'.v, йзтср xtal ßaOuiai, ~çh; oûpa-
tanquam gradibus quibusdam , ad ccelum et coe- vóv xe xai та oùpavia <](iâ; 8ia6i6aÇousTjç • xXîjiaxo;,
lcslia nos traducil : seal«, quae illa a Jacobe visa xal TÏji 'Iaxù>6 opaO£¡<rr,c oùSîv airoSeoúsi};, oox
nequáquam inferior est « ; uec ostendit nobis an áYY¿Xouí 6i' aUTTjî àviivxaî xa\ xaxtovxaç iju,ïv 8ei-
gelo» per earn ascendentes ас descendentes , sed lio- xvueudTjç, àXXà ávOptüTituv <i,uX^í Ta'î OEtoxâxaiç
■ ■ i i мм ni animas divinis maxime admonitlonibus.velut itapaiviaEffiv, tl>; èx ¡JaOu.¿jv Et; ßaOp.ou; Si' арЕХШК
e gradibus in gradus per virtutes ad Deum inducit. хф вир iiuve'.ac£poOiT¡í.
III. Cujus quidem iniraculum cum non didiccri- HI. üüxtvo; Si) xb ваОрл u.í¡ ptaOovxc;, ш xaXXtsxcv
tis, o pulcberrime el fldelissime cœlus, quale sit xaV mffxóxaxov aOpotau.a, xa\ oTov esxi xa\ 5w
et quantum audire, lanquam pietalis amantes, con- " axrjxoivat, «!>; çiXsu3£6eï;, àywvlfetjQe, ха\ itpoaxtp-
tendile, et ad sermonem cxsullaie, ас aurcs inclí xstxe xoü Xóyo-j, xal xf,v àxo^v ûttoxaEvexe, xal tt¡{
nale, atque nostram accusale larditalcm : clcnim PpaSuxîjxoç f]¡jt¿v хатар.£и.с£иО£- x^'P10 °* ouv toú-
de hoc gaudco : tanlum, usque ad linem mihi, xou £v:xa * (aóvov, ¡tî/p: tîXouç p.ot , rcapaxa/û,
qtMcso, sic atlcnlum sérvale animuni, nee siualis оиты; fftavxExapivTjv тг,рт;оах£ tt¡v Stavotav, xal {xij
aliquara hujus vilœ rerum cogitationem subiré xiva ßtuxtxbv XoYiffjxov хф v(p úuüv ukeioeXOeîv,
incntem veslram, ct alacritatem emollire : verum xa\ xb ixpáOuuov xa-jvüxjat еааг,ТЕ • iXX' еурт^орот!
vigilant! inielleclu ac sensu rem lideliler suscipile. Xoftspup xal çpov<jp.axt тойто rnniü; СптобеСаавЕ.
lia aulcm habet. "Esxtv 8b ойхш;.
IV. Poslquam prxclarus et beatissimus Clemens IV. Той aoi8íu,ou xa'i p.axapiwxáxo-j KXf,¡x£Vxo;
doctrina: aique apostolalus cursum perfecisset, ac xbv xt¡; 8i8a3xaXta; xal ànoffxoXîjç 8p<5¡Aov axxeXíaav-
с rebus humanis per martyrii consummationem e\- xo;, xal xuv xfl8£ 6ta xijí xoü u.apxup!ou xeXeuójeiu;
cessisset ; sicul et liber gloriosi ejus martyrii décla и.£хах£хшрцхохо?" ib; xal f¡ xoü èvSoJou айхой ¡xap-
rât, quem a vnbis non ignorari persuasum habeo ; X'JpEoU ¡5!6Xo; 8£6f(X(j)X£V, fjV (il) àfVOEÏV úu,dE; ixá-
nequáquam justum esse judicavit Dominus, qui q mteuAi* ouBtxaiov x¿xptx£v ó SoÇaîwv xoùç ôoÇiîov-
glorificantes ipsum glorilicat b, non vicissim glori xaj auxbv Kúptoc, p.J) àvxtSoÇaaai xtv oùxtuç uixsp
ficare ilium , qui pre anion- erga eum sic decerla- xf,ç eíc aúxov а-(ащс àûvisau-Evov • àXXà хз\ íi-£p-
verat ; imo admodum gloriücare et magnum faceré, SoCásat ха\ u.£YaXüvat, xaV t!>; èv oùpavip xoîç ауте-
eumque ut in cœlo angt-lis, ita hic quoque homi- Xoiç, oüxo) xàvxaûOa xoïç avOpw-ot? Xajxrpoxaxov
nibus clarissimum rcddere, per miraculoium de- aixbv xaxauxâat, 8ià xtjc xuv Oaup.axoupYtû>v ето-
nionstraiionem , et maxime vencrandum : miracu- Sdí-Hiií, xa\ ai8£stixióxaxov Oaup-axoiip-j-iuv , «¡w
lorum, quorum quidem mens magniludinem com- vo'j; y.lv xb ui-j-sSoî èvvoâai axovEÎ, Xáfo» 6à то
frehendere non valet, nec oratio multitudinem itXtiOoí EÎTtstv, xa\ x£'lP 8iaxapa5«' xb ftitEtpov ■ K-a
diccre, nec manus exarare inliuiíalem. Ut ergo ex o3v ix xoü xpasit¿8ou xb Oçaiua *• ¡i£xà xijv кагoi-
fimbria pannum, juxta proverbium, intra vos repu- jxiav -р/оЦхЕ àv up:ïv, 5 xa\ inzay¡6pi\v 8iT¡Tf¡trou.ai.
tclis, id quod promisi narrado.
V. Cum veneralione dignissimum corpus sauclis- V. Той navaiwrou \ei^ímom хой iravoaíou Espouîp-
sirai martyris Ck-menlis in profundum maris ab xupoî KXí¡u.£vxoc Èv тф tt\í ваХазацс аяор" p"tc¿vxoí
iuipiis illis idololatris projertum fuisset, illudque ßjOip Tîapà xtXiv áOátüv èxEÎvwv £Í6ü>XoXaxpiüv, xal хой
excepisset icmplum in profundo a Dco xdilicatum, D âv J5u6(p 0£o8ffí¡xoü vaou хойхо U7:o85£;au.évo-j, Oau-
hic quoque maximum edil miraculum Deus admi- LLaxouoyEt xt u.éft!r:ov xàvxauOa ó xuv 6auu.a<iíiuv
rabilium. Hoc enim facto, cum diseipnli ejus una Beóí. Toúxou Y*p "(tyovóxoí, xal xtóv ¡хавт^хшу aúxoi
cum (idelibus qui ¡11 ïo eranl lamcnlarentur, et ut o-jv xuv àx£ÏJE thttôiv ,l 68-jpop.£vti)v, 8нСаЕ xe xoú-
sanctissimas gloriosissimi Clemcntis reliquias eis xot; xb iravÍEpov XEÍâvov хой îravEvSoÇou KXt¡|xevxoc,
oslcnderct, quod el factum est, Deum supplices 8 xi xai y¿Y0VS> ^P^? ®eov íx£X£uóvxtüv, 7Mtp£u9ù xb
rogarcnt: proliuus immensum illud pelagus desi- &TT£lpov ixEÏvo r.ikayoí ùîroXoçîjiav xat tic -ouzíuw
btens ac relrocedcns, effecit ut ipsum etiam profun- avaôSEíav, EÍaiTT,xbv xa\ аигЬч xbv ßuBbv xotç eù-
duni a piis adiri posset usque ad tria milliaria. <jí6i<si TETMÍrjXív, 5xpi p-iXEtov xpttüv. KA Sí) eEoeX-
Ilaquc ingressi, invenerunt domum in tigura leni- 6ovx£{ EUpov àv о~х+,[лах1 vaou рдри-арЕуси оГхтцла,
« Gen. xxviii, 12. ь i Reg. П) зо.
VARLE LECTIONES.
"•" f. YïYovÉvat vel yeyovjEoc. »° Oralione de Gregorio Thaiimalurgn Grepoiius Nysscnus circa me
dium : 'Oí âv, xaxà xt¡v napoiîav, öXov yxi/ -¡Ьт^х: y.axa-âvi; sx хой храз«5оихЬ -j'/aj¡xa. Сот. " xoî;
ÏY.ziiz -uxolj. ".
637 EPHRAIM CIIEUSONIS ARCHIEP. DF M1RACULO S. CLEMENTIS. C38
xa\ aUT¿6i èv eopw Xtôivfl то naviYiov xort fvSoÇov A pli marmorci, et ¡Hic in capsa lapídea reposiluni
áítoTEOEiuivov той р-артиро; XEÍtbavov.' OTç àpai {Jo'j- iiurlvris corpus sanclissimum et gloriosum. Quod
Xouivoic то Ttaváftov èx той ¡аоОой XEtyavov, vûxTcop cum e profundo voilent tollere, noclu illic se sistens
ЕТГ.ЗТаС TOUTOIÇ Ô âf10ï> 0'JTU)S\ ÎtTjfOpEUJS' То uiv sanclus, ita edixil: Corpus quidem nolile tollere :
Às!<J<avov opat p.}] 8î£tjts ■ /арцо|ха; 8e OuTv TaÛTTjv liane aulem vobis concedo gratiam , ut singulis
<T)V X^P'V, îv' èxa3T(;> XP^VI:J &v 'îj 'îi ^рт(» авХ^ОЕЫС annis die certaminis mei per Septem dies rcccdeiis
f¡(i¿pi ктЛ етггя *,(iípa; Ú7TOxu)p£i)v ó ßuOoc, 5ià |г,рас marc, pedestre iter per aridam ad liunc usque lo
ttsTiûôiv , |AÍ'/p'.j ¿Se rcapaaxS'jaaO'fj з£та(. Ка\ ó cum prxparet. Et sermo opere coinplelus luit. Ab
Х<5"*о; Zpvov íy¿v£to. "Extots Yap'pixpi тг,<; aT,p.spov eo siquidein tempore, usque in hodiernum diem,
Exártcp xp^v4' T0 Oaufiaaibv тойто teXeîtbi Gsoup- singulis annis magnum hoc miraculum Ueo ope
■ytxuí (jLsyaXoúpytüJia. rante pcrßcitur.
VI. Tí тойто той Mií)j¿ü){ Oaújiatoc aTiu¿TEpov ; VI. Quid istud miníenlo Musis inbonoralius
Tí Sí той 'EXiíjat'o'j aooCó-spóv те xa\ TaJtsivÓTepov ; est? Quid vero Elisei ignobilius cl bumilius? quin-
■поли piv oiv ys Ev6o£jÓT£pov te xa\ ú<{/tjXoTspov. 'O irao nobilius el altius. Ule siquidein virga, et vivus,
¡j¿v yip p"á65to xa\ £uiv xa\ ата^ t1¡v BáXaaaav 81a- et semel, mari scisso, gurgilcm iter euecil •■ : alter
oyt'saç, tp!6ov tbv [bOov awtpfaaaTO • ó 8e шзайтыс vero similiter melóle Jordaiiem sccans, semel (¡no
т?, pr/o/c?] töv 'IopSivtiv teu*jv, ixa5 xai ойтос que ipse hoc fecit miraculum b : ambabiis aquis post
тойто xsOayjiaToupytixEV sic tJ¡v т:ротарау àp.90- transitiim redaclis ad suain naturam , nee postea
tíowv t¿üv uSítiov, («та tí¡v 8ia6aaiv, «púaiv хата- idem opcratis. Hie autem quid? Post mortem ;
gtívtwv, xa'i (itjxíti тойто itE-paxortov ■ ойто; 8s tí ; et пои semel , sed ab со tempore usque in huue
u.etí Oávaiov, xa\ ойх iitaÇ, àXX' ïxtote ¡íe/P'. st¡- diem. О miraculum el gloriam martyris ! Quanlani
¡jLEpov. "Û той вайрато; ха\ tt¡í 8¿5t)c toû ¡лартирос ! consccutus est singulis annis die gloriosi sui certa
oîaç EtXr,xEV ехаоты XP¿vt¡) èv Tfl tt¡c £v8<5íoii айтой minis ! Septem enim dies, sicut antea diximus,
óOXtjseüjí ^pipa! 'ЕтЛ Eitrà fap- cl>ç Ttpoítpr.iiEv, scccdens infinitum illud pelagus , piis prxbel iter
f;uipatç ùzoxwpoûv тб Srstpov èxeîvo тсеХауос, тан transitu facile.
pîiav E'j£7tí6a-:ov toîç Еизгбезс тар£х^"3".
Vil. Тойтои ouv oÚTtüC ifivoixivou, irávTEc tuv èv VII. Hoc igitur ita facto, cuncii apud nos reli
f¡¡xív çtX£U3E6âiv èYx,0P-u)V xa^ 'wXitüjv tt¡c ХЕрзш- giös! incube regionis et cives Clicrsoiiis, audita re,
voç, тойто ахт)хоот£с, T.çihç Tt,v той Оайр.ато? 6áav ad videiiduin miraculum propcraruiit. Cum quihiis
^■mlfwrzo. Мев' m xai nç avf,p eU3e6J){ oùv £Ù5î6ïî q quidam quoque vir pins una tum pia uxore et
yjvaixt xa\ t¿xv<¡> 5¿4:vi tí¡v iiú tov áyíou Upo- prole másenla, viam ad sacrosancti marlyris lern
H-ápTupoj vaov Si^vuov 65ov иро8ии/5тата. Ka'i 8ij plum ducentem summa alacritale peregerunt. El
tov t¿tov xaiaXa6ovTEÇ, xa\ тЬ бай (la EÎaéTi teXoú- vero locum asseculi, et miraculum quod adbuc
(xevov OEajáu-svoi, tí\ x£tP^ Tfcv «alíe Xa6o(iEvoc, eIç fiebat, inluili, puerum manu prebéndenles, iiir
tov Iv Tijj ßuO(Ji 0Eé8u,iiTOV íxeívov vaov £tafÉEoav • gressi sunt illud in profundo divinilus xdillcalum
za\ т^ aopiii wapaarávTEc, íxetixuí tov ayiov èXi- templum : atque ad loculum accedentes, supplicitcr
tóvíuov, áu.apirjU.áTtov auYX^PTi11^ ^ au™« Xa6sív sanctum rogaban! , pétenles delictorum veniam per
èÇatToûu.£vot, xel tw таи8\ 8o6TJvat 8e¿¡asvoi Cwijv ipsum accipcrc, darique postulantes puero vitam
(laxpav xa\à7rtju,ova, ßiou te EÙp-ipstav, ха\ oía eíxoj longam cl illxsam, cum (acili rerum apparatu, et
Yovsîç Eni t¿xvi¡> aÍTEtaOat (iovoêveï. quaî consenlancum est petere parentes pro lilio
unico.
VIH. 'ûî o3v TÍ]V EUxhv t£T£X¿xaat, xa\ то той VIH. Ut ergo pieces hnicrunt, elsancli reliquias
à-pou xaTTjaniaavTO XEÍâvov, eîç тоит:!аш raXiv cxosculati sunt, letrorsum postea redieruut." Qui-
èêaav. Tûv eCEXOovrtov, то йочор «iXiv eí;tj¡v loíav bus egressis, aqua iterum ad suum locum recurrí!.
Xtópav iâSpajxEV. Oí 6È ¡AETaarpaçavTEî , ха\ T:¿Xa- D j||i autem conversi, el cementes pelagus esse quod
■yoj t^v ярЬ OEaaáu,E>wi Tp£6ov, т^8е xàxeîse rapt- prius itérerai, hue et illuc circumspiciendo, filii
CXOÔUVTEÎ, TÍ]V TOU TáxVOU ff¡TT¡ J1V eirEXEÍpiíov • тб inquisilionem ag^rediebanlur: at ule in arca saneli
6if,v àv Tfl той iylo'j Xápvaxi xaTaXEicOáv • xa\ тойто relictus fuerat: idque non oblivione parenium, sed
où tîj T¿v yovíüiv Xf¡Gti, àXXà tî| той ©sou Eùooxia Dei volúntate factum est, ut hic quoque mariyieiii
ÈTEfavEt, Iva xa\ àv-aOOa ¡ieiÍ¿vu>í 0аиц,аат(£»а»1 tov inagis redderci aduiirabilem.
|iápTupa.
IX. 'ûî 6' oSv Ol fOVilí Xb TÍXVOV OÙX T,Úpl3X0V , IX. Cum ergo parentes nalum non invenirent, et
y.al 8ti iv t<¡) û6<p TOÚTOtí епЕХ^ввт) 6 tcuí Év:v(5r(- cogitassent a se fuisse puerum in maris profundo
oav, t£ 5zl y.a\ Xíyeiv, той; те той uriTfo; Opijvouí, oblivione mandalum, quid opus est iliccre cl palri»
xa\ tí; tí¡; и.т)Тро; oip-tova; ; Haaav yitp Tf,v Xa¡i- lameiitationcs, cl malris ulirlalus? Omne siquidem
r.p3rv exeívijv lopTTjv sí; Opíivov ¡AETETOÍrâv. T! vip illud splendidum festum convertcrunl in lamenla-
tù/. IXôY-0V> T' ^ °"x í~paTTOv; twv oía sixo; f,v lioneiu. Quid enim non dicebant? quid vero ион
« Exod. siv. MY R
039 APPENDIX AD S. CLEMENTEM (i№
faciebanl? e» iis quae par erat' vol ipsiim lapidcm А ул\ XíGov autbv xivíjaat ispoç Sáxpuov. "H yàp te
movere ad lacrymas. Genilrix eiiim oculis ad mare xoûo-a,toùç Ó90aXц.oùîxф^tsXáY£lÉvтE£va'ïa "-", xa\
inlensis, et manihus in allum sublatis, hiijusmodi xàj x£'Pa? *P°» "4*í Siapaaa, coiaoÔE хф áY¡i¡) fyyt'ei
voces sánelo emisit : Пае sunt , o sánete , tuse i е- çwvai" Auxaí sou, ЗфЕ, a' 4jwi6a£; xotaûxaf uou
muncrationes ? Tales Шаг relribuliones erga eos qui x£>v Tt¿6(¡) itpoï as itpoerpExóvrtov ai àvra|u!(|>et; ;
Oûtw xov x<5ra>v avxiuixpTjouc 3v àtp" i,ç ■Kape.ytvó-
ad lesludiosc accurrunt? Sic taborem a me ex quo
accessi sumplum remelilus, mercedem mihi reddi- jit)v uixáu.£iva , xijv àvxiu.is9t'av ¡¿oi SáScoxac ; Пой
disti ? Ubinam est filins meus ? Qiinenam maris bcl- или ó toxíí*, IIoîov той s|iou xáxvou xa aitXáYXva
lua viscera nati inci laceravil? Quis vero vehemens 9r,píov 9aXáxxT¡c EairápaÊV ; IIoîov 8г ^óOiov хйид
flaelus insurgens, eum vivum, tanquam sepulcrum, xaxEratvao-xav, w; xá:poc, {wvxa хойхо ** exíXikJ/EV ;
operuit? Quern jam oculis aspiciam? Pro quo au- T£vo xoîj dcOaXfioii apxi веааоил»; Ткгр 8e xivoç
tem orabo? Quis vero seneclutis mese efficieiur ha irpoaEÛÇoum ; T£; oí или хой Y^P^í хоЛ ßaxxTjp£a
mulus? Сиг me , sánete, non fecisli sociam esse in YsvfjarExat ; "Iva т£ ¡хг, ш äyie, ¡at] хф хой xáxvou Ga-
morte lilii mei; ut quemadmodum ad te accessi vixo) xotvüivtjjai iríiro£r¡xaí, <Ь; av cùsTCEp ispoç зг
manu illuin tenens, iia et ulnis cuindem ferens ad хойхо Ttj x£tP^ xa-¿xouaa ларауе^оча , oú-ojoi xav
inferos iiifclix descenderem 1 О marc et profundum, В хф $8i] aYxaXTjtfopouo-a xoúxy f] 80cixt,vo; хахабе-
бт)ха. Tü OáXaasa xa\ ßu9s, itoíq) aou хоХтар xov iuAv
qiionain lui sinu iiieuni delinebis Ulium? Quomodo
autem et eum aies? Hei mihi, Pili niiserande , fili xa8É$£iç ulóv; П£>; Sé xa\ Opidtitç auxóv; оГи.01
táxvov èXîEivbv, xáxvov itpo upa? àvapTiaiGév • xáxvov,
ante lempiis rapte: fili, qua ratione a meis oculis
recessisti? Quihuspedibus revenar? Qiiemnam au ittôç eouç xwv tjjuïiv ¿фваХишу. , «oioiç Jtotrtv йтга-
tem instar agni exsilienlcm coniemplabor? o-xpétpiú ** ; Ttva 6e í apva eitiaxtpxuvxa 9easo-
(MK ;
X. Pater vero rursus manibus os percutiens, la- X. 'O 8£ ys taxi)p xoiauxa itáXiv, хф xeip'i *^*
raentabalur his verbis : Quare, o sánete, orbum me (tyiv Traitov , ibSûpsxo- "Iva x£, ¡> âfie , èÇatçvTii
liberis repente eflecisti ? Cur sic filium meum morte aixaiSa u.e хатаатцаас ; "Iva x£ oûxiuç oíxtíjxm 9a-
misérrima mori permisisii ? Qua de causa iis qua? vaxtp xo èjxov xéxvov 9av£ïvTtapsxpTll'aç; "Iv= xixà
•peravera m contraria mihi obligeront? Cum hac tvavxia wv fjXutaa jao\ cuvf¡vxT,a£v ; iiíi xoiauxaiç
spe ad te aecessimus? Taliane sunt dona in eos, •про? os ixapaY£YÓva[i£v ; Toiauxat xuv 7tá0t¡) itpoa-
qui ad martyres cum desiderio adveniunt? Rêvera epXou.£vti)v xoíí u.apxuïiv ai 8шр£а£ ; "Ovrojç oO eu,
non tu, sed psecatorum mcorum procelke puerura àXX' at xtov l|xuiv ájiapx7)u,áxo)V 6Ú£XXat x6v TtaïSa
mari tradiderunt. О fili mi, quis lui mortui claudel С xîj ваХааэт) irapaSíScóxajíV. Tû xéxvov fcuAv,t£ç aou
ociilos? Quis vero te sepelid? Quisnam íoculus ele- xoùj ô^9aXu.oùî Oavivxa " xaXuÊt ; Tic 8È èvxa-
ganlissimum, jucundissimumque tuum tegel laber- tfiíaei ; Ilota 8è aopbç xb itEpixaXXàç xa\ XEp^víxa-
naculum? Ali ! prorsus clausit quidem tuos oculos xov y.a-axpú'^st «ou ex^vwixa ; "H T.ávxw; ехаХифе
mare; sepcliit vero le gurges; el venter piscium (iív mu xoùî ocOaXjAouc OaXaaaa* èvExaçiaas 6è
tibi condilorium fuit. ß'JÖöc- xa\ Yaixíjp ¡xOuidv oopiç aoi íy^vexo.
XI. Hoc ilaque lamento cum párenles plangercnt, Xf Oûxti) 8'ouv xoTtxouévDV xâiv xex¿vtü)V x8v 8pf,-
quidam ex iis qui illiic conveneranl, vix tándem VOV, XÍÜV èXEtïE suveXOovtiuv xîvèj , ¡AOXlÇ itoxè xoû
persiiaseriint ¡llisul désistèrent lamenialione.. Alque 6pi)vou àvEÏvai xoúxouí 7tíitE£xast. Ka\ 81] xf,ç o!¡ju«)-
ab ejulatu parumper cessantes, domum abierunt. YT¡c xàv itpbî 4X¡yov nausáp-cvoi, ofxaSs uxovto. Той
Tempore ergo procedente, et advenienlibus diebiis o'jv xpávou npooSíúnavxo; , xal xüiv xft; хой áY'&u
quibus sancli memoria cclebralur, haec inter se d¡- u,VTju,Y|í f¡p.£paiv xaxaXa6ousûiv, xotáSE тсрос aXXf,Xouj
cebant, recordantes filii sui : Ageduin proficiscamur ïXeyov , eîç iváu,vtinv той ¡8tou xíxvou Yív^H-£v01 '
ad sanctum , ni si aliquid reliquiarum filii nostri, Дгйро Si) xa\ iropEuGtüiAEv r.pbç xi>v ölyôv, ¿iç Sv eî
quod fieri non polest, remansen!, lollamus, el cum пои xi XsEâvov, оттер àSûvaxov, йтаХеЕсОт) хой xéxvou
«anclo conlendamus judicio ; vel et forle moriamur П ^V-^ Хабшр-гва, xal xiv öyiov 8ixaaióu£9a , sf -кщ
illic, mortis pueri participes. IIxc ¡taque dicentes, ха\ 9avou¡iEV exeTje, хф 8aváxio хой toziSoç xoiv«i>-
nondum finito sermone , profeclioncm iuchoarunt, vf¡iiavx£c. Taux' ouv eí-óvxec, ойтты x¿Xoc xoîç Xey°-
Cunique aecessissent , el ad locum pervenisseni, u,évotî xs9E£xaTt, xa\ xljv itopsiav àzrjpiavxp. Kal
atque retrocessissel mare; Deo sic ethm honorante 8Í] napaYEYOvaxEç, xat xbv xóirov xaxaXa6óvx£{, xaV
martyrem , primi in profundum insilierunt, stimu xtiî 8aXao3T,î ияохыр^аазг,!; , xijjhovxoç xoû 8eoû
lante lilii desiderio : cosque sequens multitude per- xàvxau9a xbv ¡лархира, хф хой xáxvou пй9ц> Saxví-
(xevoi, rtpüixoi хф ри9ф EisETtêrâv • èç£T.4u£v<5v tí
gebat.
xoûxoiç т8 nXTJ9oci7ti)pxExo.
XII. Et cum ad omni cullu digniim mariyris XII. Ка\ 8í¡ xov T:áv!iE7r:ov vab\ xaxaXa6óvx£? хой
УШЖ LECTIONES.
"-"Sic legendum, non exxeivasa, ut ediderai Colelerius, qui verterat Mie»«is, ncquc enim Grsece èxteNsiv
¿if9aXu.ouç dixeris, sed È>«££vEtv, tiitendere , non extendere oni/us. Ci.fr. 5* al. xouxov. " Ilototç iroelv
CiTtooxpé'iw. Minus commode conversa sunt luce aptid Suriuni. Sid nos non solemus i ti fidem Inlcrprelum
inquirerc : cniiiuiur melius interpretari. Сот. " al. 9avovxof.
641 EPHRAIM CHERSONIS ARCH1EP. DE MIRACULO S. CLEMENTIS. Ш
lâptupoç, & toG 0oú|jiaTOí ! öpiöoi то rôtov Téxvov A templum pervenissent , o miraculum ! vident ûiiuin
fwv xal ça'.Bpov xal áXX<5[ievov. 'Ûç 8è èv 6aú¡iaai suum viventem ac laelum atque cxsilieulem Ut
Oaüfia i:spiTU)[övrsc, ixítXaY¿vTEc te тш èÇamEtp jjle- vero in miraculis miraculum offenderunt, obslupe-
TfaXoupY'iinati, itpiota jxèv то Oetov eyápoipov ïraita scenics super magno eximinque opere, priinum
oè tbv ¡лартира euxapiT:7¡p!ot; tfwvaîî eit£ucí¡(xiJov • quidem Deo honorem dederuni ; deinde vero niar-
erra ты vécj) íit¿8ovTO, таос aimoarat , tîvoç Çiooyo- tyrem acclamationibus et graiiarumaciionibus pro-
voûvtoç, tîvoç (puXáíiJOVtoí , xal ttvoç tpitpovtoc. '0 seculi sunt. Postea adolescenlem interrogariini,
6¿ Ys ïwIç, tîj (isv (ic? /ecpl xatéxwv tf]V Xápvaxa, quo pacto servatus fuisset, quonam vitam dante,
tf) Se ¿tipa SaxtuXoSEtxtüv tbv évSoOev xeîjmvov , quonam custodíente, et quonam nutriente. Puer
tot; ¿püjtüatv àvraitexpivETO' Ойтйс (лои jietà Oegv aulem, una quidem manu tenens arcam, alia vero
xal {ш$) хактрост;, xal tüiv àv tij ваХаает) 6T|p!iov indicans dígito eum qui intus jacebat, iuterrogan-
à[iuvTfjp\ov èYeyovei* ouróc¡i£ хаО' èx4itT]v ett6T¡- tibus vicissim respondit : Hic mihi post Deum et
vcïto Хац-проЧата. vita, et alimentum, et adversus marinas belluas
propugnaculum exslilit: hic me quotidie splendi-
dissime nutricahat.
XIII. 01 8'ouv t£xóvt£{, варбес xal xapä euaê- В XIII. Parentes autem, admirationc ac belitia de-
Oávt£{, tîj te îtiiTEt rcXáov ßeSaiiüflivtec toG царти- tenti, et in fide martyris magis conlirmaii , per
poç, 8i'ou tovvsxpov vo¡Atj6ívTa uiov fuvta àitElXï)- quem filium quem pulaveraiit mortuum, viventem
9»v, toùç яротароис Opijvouç Etç EÛxapiatcav ètpi- receperant, priores luclus in gratia rum actionem
Ç avto, totaSs ты á-j'íw £itt6oú>|«voi * 'fi; аХт)ви>{ apa converlerunt, taliaque acclamarunt sánelo : Q'iam
OctvjMCTÙç à 6eôç èr zoîç àfloiç avzov, xal ОеЛтцш vere utique mirabilis Deus in tandis suis », et »0-
тшг yoâovjtirur airar яо/шг, xal zqç ащеешс luntatem timentium se faciens, deprecalionemque fo
ubrûtr eUraxouur. "Еаыиа? fj^wv, "Xyie, tbv uiiv, rum exaudieusb. Servasti, sanetc, (ilium nostrum ;
ат.ейыхас f){xTv tov oùx èXîtt{o[i£vov. TÛ oùpavè xal reddidisli nobis quem non sperabanius. 0 cœlutn
■pj, xa't eu ¡айве, ôitplv 69' í¡¡i£>v eitapûjisvoç, IxuTT]9t et terra, tuque gurges prius a nobis exsecrale, ob-
ta» ûnèp çuiiv toútu ЦЕуиХоир-^и.ат1. "1^ы«>; 6c xal slupescc super hoc naturam excedente magno opere.
a&tnf yevoû , oyes , <Lv npoç ok tf) eXfvêt трих<5и-£"" Esto autem tu quoque, o sánete, propilius, in iit>
voi èirpiâu-iv te xal eîtojaev ■ ¡jLTjavTairaSiojeicfjutv quse contra le afflictione coniriii cum fecimus, tum
tíjv tuiv ¡JXaff9T][A!U>v àvtaTTOSojiv. Tiv uiov àîXà- diximus : ne rétribuas nobis conviciorum retribu-
6ofiev, töv vExpov 8tà ной vûv àvastavra ебЕСа^ва, lionem. Filium recuperavimus, moriuum nunc per
TT¡v toü тЬрыс paxtiiptav oij ßoT;9s!a iiáXiv Sxo^v. С te suscitalum accepimus, baculum senectutis luo
Tí ta itoXXi Xcfopev ; tiv oO tpi^jiEpov àXX' eviaú- auxilio iteruin habemus. Quid dicimus multa?
oíov VExpov, xaV ой X!8o) àXX' úSatt xaXu7rrá¡i£vov, non triduanum sed annuum mortuum, nec lapide
xa\ ойх uirf> ffX(úXf¡xojv, a tïjî toú stijxatáí iott 91Í- sed aqua obtectum, nec a vermibus juxia corporis
asíoí E8ta , 8aitavT¡Oévta , àXXà tbv Cntb lyfiútúv ùç naturam consumptum, sed a piscibus ut arbilrati
cvo|i.(<ja¡iEV xata6ptü6¿vta, auov Sii той атеХабо- sumus devoratum, salvum per te recepimus. Euge
J1E.V. Euye Tîjç xápitoc, suye tîjç Щ1\<;, еиуе tf(ç 6и- grátiam ; euge gloriam ; euge poientiam et benefi-
vá|U(>>; ха\ tr¡c euEpyeffiaç sou, ayte. OGtw tofvuv cium tuum , o sánele. Hoc igitur modo sanctum
tôv âytov (xetà Saxpútov e7r£U9T)¡ií](ravtec, tbv itaï8a cum lacrymisel acclamationibus prosecuti,pueruro
àpa[i£voi, оГхав£ âpEY¿vo>no, naît to вай(ла kxStr¡- lollenles, revenere domum , cunclis miraculum
•yoúfievoi. enarranles.
XIV. Tf o3v тгрЬс taG-a xa\ irapiróiaifAEv; tbv XIV. Quid ergo cum his conferemus? Eliam
'HXCav 9aoi irotetiv VExpov Çwvxa uiov tîj ¡Staaô- aiunl olim filium mortuum matri proprias viventem
SoGvai jiTj-cpi ■ S píya ts uraipxet xal OuEpOaúfia- reddidisse e ; quod et magnum est et valde admi-
otov. 'AXXà xal ttji 'EXtiuatou noté, djj latopoGm, q rabile. Sed et referunt, ad Elisei aliquando sepul-
y.4f¡\um, uicó tivojv áv8po9¿vt»v 90VEuO¿vta ttvà, xal crum quemdamabaliquibus bomicidis inteifectum
iv autw pífbna., eùOùç avEfEpÖTivai te xal Çîjiaf ac in eo projectum, statim resurrexisse ac vixisse <" :
5 (AEciov toG itpotépou xal èÇamtUTEpov. Kal Штро; quod priore majus est atque mirabilius. Et vero
61 iv toîç xa8' î)|iâç , í¡ tuv iízojtóXwv xopwvl;, inier eos qui ad nos pertinent, Petrus apostolorum
tijv ittcoxoTpöyov èxîivfjV xb?av Ta6i8àv 8avoûiiav vertex, ilium pauperum altricem viduam Tabilham
a&Otopov upoiiEuxTJ eCav¿otT(i£v. TaGta ¡ièv ouv 8au- morluam, eadem hora precibus suscilavit ad vitam.
(jutstà xal йяерХацтгра ■ ti 6è roapov 8aG(jia , ôaov Hsec eqiiidem mirabilia sunt et longe clarissima.
toûtuv OTt£pav¿TtT)X£v ! At prœsens miraculum quantum ea exsuperat!
XV. Kal opa (loi т.роае^ыч tö \jn¿poxov toG 8aú- XV. El vide mihi alque considera miraculi excel-
fwttoí. 'O (jièv 'HXia;, ¿>ç 7upoÉ9T)¡i£v, ápr: 8avávta lentiam. Elias quidem , ut ante diximus, modo
tov raiïôa xal о5яш xaTa([ux¿vta, AXX' eiff¿ti to вгр- mortuum puerum, quique nondura refrixerat , sed
pAv tîjç 9Ú0EÜ); Siaaibfovta, èfavéorô-ev. 'H 8è toG adhuc naturae calorem conscrvabal, suscilavit. Eli-
• Psal. LXVII, 36. ь Psal. cxliv,19. « HI Reg. xvii. <> IV Reg. XIII.
615 APPENDIX AD S. CLEMENTEM. 041
s;ui autcm vhlus (hiabus de causis miraculum pir- A 'EXisaa'oy Súvaju ô'joîv sfvsxa ak'.tjjv то Oau¡ia
fecit ; uno quidem, ostendens propheiam qui igno- TETáXEzsv • èvl pAv, ayvoouuzvov irpoçfjTTjv fiíixvúousa,
rahatur; alia vero, non concédons cxdein cliain ixiptp ôï, p>( auYxcopousa 9¿vov xal ¡лета öäva-cov.
post mortem. Petrus autem sua virlule, et prccibus 'Ü Si -rz Петрос Tí¡ i6!a Suvapst, xal tt¡v wv evepyt-
eorum qui a vidua beneficio fuerant affecti sumptis toujacvojv ratpà tijí XÍPa» e^X^v oiivEpYov Xa6ó¡xí-
in auxilium, ipse quoque earn modo defunclam re- voí, 4pTi xalaiiTÎï; taútijv Oavouiav ££av£ sebeara.
suscitavit. At sanclus martyr Clemens; о miracu 'O 6£ fs Upo|i&pru( KXt]¡jlt¡c, ib той Oaújiaxoc ! oúx
lum ! non mortuum recentem, sed annuum, vel ut àprtOav"f| , áXX' £víauffiaíov, ^ p.âXXov eítisív xa(i'
melius dicam, eum qui in unoquoque momento ejus- £xáarT¡v <jTC¡'|xfiv xal тайтт;; тф Х£?гтотат»1) ато-
que leiiuissima parte moriebalur, puerum conser- Ovrjaxovta тайба o4£<ho£ev. Kai Гаге 7iávtEí oí icetci-
vavit. Et scitis omnes qui rei periculum fecislis, pap.£voi той íTpivâ-oí, ircaovsixo; r(v naioa £v ойты
qua ii to tempore verisímil« erat puerum in profundo à-ÀÎTt;) риОф SiaswÊiOai xpóvov.
lam vasto conservan.
XVI. Verum mihi diligcnlcr considérant*!, non XVI. 'AXXá ¡ло'. àxp'.ëu; (txotowvti, où/ïva VEXpov,
unum mortuum : sed qiianlo teinporis spalio sci- àXX' Sotjv upctv íajiev èv ûSaii тайЗа Ttv'ysaÛai, töv
iiius pucrum in aqua suffocari, id lempus repeten ™ xp<5vov 4vaî:o8!CovT£ç, xal тайта; àvapte-rpoûvrii,
tes eaque iutervalla remetientes, inveniemus tot tosoûtouç VEXpoù; àvemovat tov âîov £c£upf¡ao}jLEv.
morluos a saneto fuisse suscitatoe. Quodque est Kai то от] 0a'j¡xa3TÓ-;pov, ôri oO tt){ t¿>v ùSàtuv
admirabilius, non ab aquarnm duntaxal snffoca- pvâvov itvtY[iovîj{, алла xal тг,; От)р'шу jSXá6T¡c tov
tioiie, sed el a bestiarum lxsione puerum tutaius itatSa SiíatüÍEV. "Ü хяр'.тос, & Süvíjíeoj; àjiç&rspx
est. О gratiam ! о virlutem qux ulraque ostendil ; 8eíxvup.¿vrjc, xal ты üSaTi TîaSTjsiç ", xal t£>v 0t¡-
et aquse compedes, et belluaruni propulsalionem. pitov àjxuvT^piov. Про; тайта т£ cote ; Uvx итир-
Ail lise quid dicitis? Nonne hoc miraculum alia XEixai тЬ Оайца tuv âXXtuv ; El рЛ) tiç fj(jiix; xaxû;
siiperal? Nisi quis nos male aecuset, ut illud super xaTajiéjxôtTO, ¿>; TtpocjTiTixtov тойто 6aup.á-<üv úz-
miracula proplietica extollentes. Nulla earn ob rem e$a¡povTO{ ,,. Où5eI{ V¡|a£>v jxôjjioç toOtoux^piv хаО-
nos macula altinget. Etenim aperle scitis sacrum á<J*£Tat. Ka\ оГЗате îp uaçwç t6v [ероцартура,
mailyrem in eadem gloria et in iisdem tabernácu xa\ ôa:u>v, xa't jiaprúpuív, xa\ атгазтбХыу, xal ^po-
lo esse cum Sanctis martyribus, aposlolis, prophe- ct¡t£ív, xa\ àYY^Xwv oùtuv, óti¿6o5ov ùîtapxeiv aùxov
tis, ipsisque angelis. xal d'jaxr.vov.
XVII. Sed, о martyrum splendor, et sanctorum С XVII. 'AXX', 5) (iap"úp«i)v irrkalaitJXtóaiwvziixxiiX-
decus, primitüe hierarcharum ; vide hunc et nunc Xií)-t3¡Jia, iepapxöivaxpoO'vcov, С8г тойто xaltà vùvtîi
prxscnlem cœtuni, pium et Dei araantem, qui a wapiiv ffúvTayua, тЬ eùseCéî xal 9iX(50eov, xal xaO' èxi-
vilx fluclibus quotidie submergitur; luis precibus OTTjv uno тшу той ßiou xXuSojvtapuiiv xaTanovtiJi'.iAEvov
illxsum custodi et serva incolumem ; ac dxmones Taîç ijsíí Xrtaïi à6Xa6iç çpoupît te xa\ ■xsptew^f
qui instar ferarum immanium insiliunt, animxque xa\ to'jî ¿¡su Щра.с àyplovç Екшг^йутас ôaijjLova;
nobilitatem devoraturos se esse minantur, interces- xai хатасра^2'7 T0 "tTií ti''JX'iî eùyev":î ETiaTiEiXouv-ar,
siouum luarum jaculo expellas, o sanetissirae. At Tti) тшу ctûv irpEn6£i¿jvaxovT'(¡j àuoônoxotç, îtaviiiî.
ccrle et vos, et iidclissima congregatio, hue agite 'AXX' ojv xai ujieîî, ш TtsToraTOv áOpota¡jia, 8eut£
mihi, obsecro : per bona Deoque grata opera nos jioi7:apaxaX¿-8i" áYa6¿v ÊpYOiV xa\ OeoçiXuiv àÇioj;
dignos saneti graliis, ас donis efficiaraus. Et primo èauTolif Ttov той àY'0U XotP'":luv хя^ оырзыу ipreew-
quidem cliarilalem erga Dcum et inter nos ipsos (ХЕва. Ka\ пршта páv xijv т:рЬ{ 0eov ха\ аХХг(Хоч;
sinceram ac imperlurbatam sei venais ; deinde ab àY*'î"'lv> elXixpivîj xal àOoXwTov сиХа^ш^Ева- Еплта
omni maledicto, omni mendacio, omni perjurio, itáarc XoiSopía;, xal nav-b; tytufcví, xal ■паэтпе
nos rcpurgenius. . l-iopxîaç, еаитоус axza6ápo)¡i.£v.
XVIII. Ante base vero el post hxc clcemosynam XVIU.npö 8è to'jtojv xal [ietí тайга, tí¡v eXet;p.osú-
faciamus, qua? et magisscil Deuin placare, ac pro- vr(v xaTspYaacijjLîOa, f¡ xal ¡läXXov oÍSe tov Beov Öspa-
pitium reddere peccatis nostris. Quis enim ejus KEÚEíV, íXewv-te líoiEtv та!; àjxap-Eaiç i)(Uov. T'í
oblilus, regnuin Dei possèdent? Nemo nostrum рг;с- Yap.T.aÚTtjí етиХавацЕУо;, ¡JaniXstav вгой xXr¡povo-
lexat pauperialeii), nemo vidiiiialem, nee libero- (xíjffEiEV ; Mt,8eI{ í¡¡xü)v хробаХаавы i:Ev£av, [xté8eIç
rum educitionem ; frígidas has perniciosasque ex- XTjpEÍav, [a^te naíeoTpo'fiav, та? фухрас тайтас -po-
cusationes. Nemo vcslruin vidua illa pauperior est, çaue'.ç xal óX¿6píouc. Oj8£1;ú[íuvttÍí xÍP'í sxsívr,;
qux nihil aliud prie ter pugíllnm farina; possideb.it, ad TEválTEpOC, TT¡C (JLT¡5av ETEpoVEt ¡AT¡8páxa XEXTtlJXÍVT,;
bœcaleballiberos,qnx tarnen suam auililii vilain non aXsúpou, xal тайта itaí8oTpo90ÚST]c, xal ¡л}] троп-
prxtulil misericoi4lix«.Ne excutemus excuêttiiomt ¡LTpaarfi tt¡v Í8íav foj^v, i) tíJ l* той téxvou, uzep
in peccatis* .Deus non irridetur r.\spiciamus meule ad tov êXeov. Af*j ярорааСшцвОа xpoyáceic ir оцар
» 111 Reg. xvii. ь Psal.cxL, 4 « Gal. vi, 7.
VARIZE LECTIO.NES.
"f. ^íStjíív. *• f. '¿ir:pa£povTaî. M 1. t^v.
G45 EPHRAIM CIIERSONIS ARCHIEP. DE MIRACULO S. CLEMENTIS. C4G
ztaiç. ведс cv ружщрЩетш. 'Eu.eXs'iJwpev x¡¡> vu A nostra cellaria : vidcamus an nihil nobis quolidiaiii
e«ç та та(А1£Га Ijjiuy rScop-Ev e! p.T;8àv *¡p.ív ttjs aümenli redundet. Ne mensium orbes dimeliamur,
èç7)(AÎpou тро?т[{ ПЕрктагОтуии. Mí] |¿t¡vü)v xúxXouc et annorum ambitus : alius est eorum provisor ut
avaji£Tpí¡íitd(jtEV, xal TtepiaSouî Èviauxtuv SXXoî ô curator, ctiamsi nos ignoremus.'Nos ipsos const i-
toútojv itpov«yiT)ç xal (lEpífivtjTt;;, xàv îjjasïç àfvou- tuamus nostrarum rerum inquisilores : et si qui-
p.:v. 'Hp.acaUTOUíTÜiví¡¡i£T¿p(ijv èçETatrràç xaTairí¡- dcm nihil nobis, ut prius diximus, quotidian! ali-
attífAsv xal e! ¡xèv p.T¡8Evíi¡jiív, cb; 7rpoí?T]{isv, тт){£ф1)- menti supi'vsit, novit Deus misericordia afllci erga
jiipou Tpoçïjç raptdJEÚEi, o'Sevo 8eoî <iu(xro6Eîv xf¡ eos qui inopia? subjeeti sunt : sin autem conclavia
èvSïia 8î5oiiX<op.svoiî- e! Se ¡lí] ¡xovov ßptutwv xal ito- nostra videriinus, non solum cibis et pol i bus one-
tuvtà tajicEÍo f¡u.uv ßptöovta 0Ea«ó|xs6a, àXXà xal rata, sed etiam auro et argento, caUcrisqiie qiioa
Xpuiroû xal apyúpou, xal taiv fiXXtov i toïç çiXoxt^- opum cupidos comitantur ; cum interim alii esuriant
poaiv iiretot, i/Xiov ireíviíivTtüv xal p4"r(í>VTiüv, yvioow- et algeant, cognoscamus, quod aeternum ac fine
u¿8a ¿>î то aUbviov xal àtEXEUTTjTov тор iautoîç carentem igncm nobis in thesaurum recondimus.
OîlSa'JpiîOjXEV. "Iv' OUVTOUTO EXÎfUfCOfAEV, Taïj " той Ut ergo ilium clTugiamus, in Dei mandatis pro vi
6eou IvroXaTç Sot¡ Suvajuç 7topEuiróji£9a- ¿>ç av tyjç ribus ambulemus : ut et sancti martyris inlerces-
T£ той tspop.apTupoç r.psz€da; xexEup.oipijuü)p.Ev, В sione fruamur, et ineûabilia aeternaque Christi
xal Ttûv à-rcop(5fj-Ki)v xal a!wv£u)v той Хрютой àyaOuv conseqiiamur bona : gratia et benignilate Domini
èiriTJxwpEv x&pm "at çiXavOptoTt!» той Kupiou nostri Jesu Christi ; cui gloria et inipcrium, nunc
fjiôiv Частой Хркгсой- <J> f¡ Ща xal то хратос, vuv et semper, et in saecula succulorum. Amen,
xal i-:, xal EÎç toùç aíuvaí tuv alúvuiv. 'A¡jd¡v (51).
VARIiE LECTIONES.
" èxçuywpsv, таТ{ . Interserenda praepositio èv, quae eitcidit ob similem linem verbi prœccdcniis.
VARIORUM NOTVE.
(31) Hactcnus in Clementina Opera : quae nalnram nosíram prolatis, Crcscite, el multiplica-
ntinain omnia haberemus , cum vera, cum ascri- mini, et replete terrain (G 'П. i, 28). Sic, inquii,
ptitia. Nescio enim quo falo sub uno Clementis omnipotente et provida sua tirtiile, eliam corporum
nomine lot apocrypha pullulaverint, veteribus, m¡- resotutionem ac finan, nalurali quadam conuauen-
niisque a nostra memoria remolis temporibus. tia et ordinalione, per mutalionan elemenlorum fieri
Periodi Petri, Recognitiones, Disputalio Petri el conslituit, secundum substantialem suant cognitionem
Apionis, Clementina, Constitutiones apostolice, С divinum el comprehensionem. Audiisti sacrum tocan
Cañones apostolorum , Doctrina Clementis, Ser Patris patrum, etc. Quibus pseudepigraphis jun-
mones de Providentia et justo jiidicio Dei, laudan gendae Decretales Epístola? quinqué; neennn Apo-
•д1> Anastasio Antiocheno, quaestione 96, pag. 536. calypsis Petri, sive Rcvdationes B. Petri ai-osioli,
'O Si Upo;, inquit, xal «wxrroXixeí SiSáarxaXoc KXír a discípulo ejus Clemente in uno volumine rednciœ,
{at¡í, iv ты Шр1 7cpovoíaí 'xA StxaioxpiaEaç 6eou dicitur Epístola Jacobi de Vilriaco episropi Ar< o-
Tzp'rztp X¿ywto:o'jt¿v-iX¿teí- "ûaitsp Suvatov xal vuv nensis ad Honorium III, Spicileqii Acherïani t. VIII,
avOpunov (sensus postulatBEov) TcXáttEtv avOpú-ouc, p. 382. Uli laceani libros memóralos Recog., i, 17;
xaxi xfyi TtpoT¿pav той "ASà(i SíáTtXamv, oOx Stt in, 74, 75, et v, nit. Jam vero citaiur nosier absque
oüxo) r.ouX, Sià xo iitaÇ xa?ââl TV AvOptúieip certa voluminis indicalione, per Dasilium, cap. 29
âvOaîiTtoiiç ysvv?v> EÎnûjv icpSç tíjv çûstv <ip.uv, то libri De Spiritu sánelo ; Dionysium, De divinis nomi-
Avilárseos, xal яЛцОйгесгве, xal лЛцрахгагв тцг nibus, cap. 5, n. 9; Anaslasium 'OStifou cap. 2, et
yr\y oû-to, çrjal.xî) 7tavt£Çou j!(i) xal upovoriTixTJ aùtou pseudo-Aihanasium tractalu nspl Spuv l. II, p. 42,
¿•jvájiEe, xal tljv ttóv atü(xáTa)v SiáXuaiv xal teXeut^v, ac Dispulatione advenus Arium loin. I, pag. 155.
o-jdixí) tivt axoXouOía xal táíít, т^ t¿5v orotxEÍwv Denique fragmenta Clcmenli aiirilmla protiilimns
рЕтабоХт) i[>xovó¡ATj3E уЫваЬаи, xaxà ■zfy) оОаиЬбт) in tesliinoniis Veterum, et prima Nota ni Cousti-
аО-ой 0£o^toa£av xal xaTiX^tv. "Hxounaí (pujvîjç lut. apóstol., itemque ad Recognit., lib. i , cap. 21.
ï:pï; Па-р%; âripuv, etc. Hoc est, Sanctus autem Nee dubium est quin Clementina multa Clementis
et apostolicus doctor Clemens, in primo sermone De Romani, permisla cum Clenicntinis alus Clementis
procidentia et justo judicio Dei, cjusmodi quid ait : Alexandrini, contineanl libri Florilegiorum Iheolo-
Quemadmodum cum fieri possil, ut el nunc Deus D gicorum. Sed ea discriminare, non opis ' est nostra;,
formet homines, ju.riti primant itlam Adami forma- ress'i propora-
non institnti, qui ad Ignatiana cito gres
tionein, non lamen amplius ita facil, eo quod semel mus. Сот.
Iwmini generare homines concesseril, his verbis ad
S. BARNABAS APOSTÓLES
PROLEGOMENA
VETERUM TESTIMONIA DE S. BARNABA ET EJUS EPISTOLA
(Gallaüd., Yet. Pair. Dibliolh., I, 113. Yenet., 1765, in-fol.)
Clemens Alex. Етреор. lib. 11, cap. 6, pag. 445, edil. Oxon.
Mérito ¡gitur Barnabas apostolus, Ex ea quam EIxítioí ojv o áwSaroXoí Bopvá6aí' 'Ay" ob, <ft
accevi, inquit, parte, etc., Epist. cap. 1. ob, Llaßor jiépovç, x. т. X.
Idem, ibid., cap. 7, pag. 447.

El Barnabas apostolus : Vœ qui «tin/ intelligente» Ka\ Bapvá6aí о ато5<тсоХо; • Oial cl cvrerol яар
apud se ipsos. Сар. A. tavroïç.

Sed et David, et ante David Moyses, per baec "AXX4 xat Даб\8, xal itpo Даб\8 i MüjOot¡í, '.On
trium dogmatum ostend.int Cognitionen!. Hase qui- Tpuôv 8ot|iítiov Tr¡v yvügiv è^çaivouatv Stà toútuv.
dem Barnabas. Cap. 10. Тайте (ikv ó Варабас.

Mystice profeclo Barnabas: Deut qui universo *A[i¿Xet циттсхы; 6 Bapva6a?- 'О Si êetqércv
mundo dominatur, inquit, def, etc. Cap. ult. яагтес xéopov xvpieíibiv, <jíT¡a\, дфг\, x. т. X.

fíon mibi pluribus verbis opus est, si adduxero Об ¡aoi SôT ttXekîviov Xdfojv, ■караЪер.Ыо цартич
testen) Barnabam aposlolicum (erat autem is ex tov «tmoto/ixív Bapvá6av ó Se t£>v èesojxfjxovt« î]v,
LXX et Pauli adjutor) his verbis diceulem : Auíe- xa\ o-uvspYoj той ПаиХоо- хата XáCiv S>8¿ яь>{ X¿-
quam Deo eredamus, etc. Cap. 16. . foyza' Про tov r\pâç Xicrevcaí rc¡¿ веф, x. t. X.
Idem, ibid., lib. v, cap. 8, pag. G77.
Ex adverso autcm pcrmiltit vesci iis, quae babent "E¡xiraXiv 8s sraTp¿7rsi SixÂouv xat [M5puxú¡i£vov
lissam ungulam et quae ruminant; significaos, in- lnöieiv jirp/útuv, <prp\v ó Bapv«6aí, *«Ш«с0«
nuil Barnabas, oportere adhœrere iis qui liment Do- 6str ¡isià tônr ¡sc6ovftérbir zèr Kvpior, x. т. X.
minum, etc. Cap. 10.
Idem, ibid., cap- 10, pag. G8Ô.
Quin etiam Barnabas, qui et ipse prsedicavit ver- 'AXXi xat Bapvá6a;, Í xat aùtoç аьухцрй£а; ты
bum una cum Apostólo in ministerio gentium : Sim- 'AiaxrUhf, хата tljv Siaxovíav tuv è9vuv tov Xo>v.
pliciu», inquit, vobis scribo, ul inlelliqath. Dcincle 'Aalovctspor, щчЪ, vptir fipdjju, ¡Va cvrlê.
paulo ínferius, jam exhibens manifestius traditio- Eî6' йтобас, Щ aas¿«£pov ^ыат(хт\с дара8*«ы5
■lis giioslicse vestigium, dicit . Quid eis diàt alius fyvoc irapaTieé>svoç, \iyei- Ti Myei ó аЛЛос яро-
prophète Moyses? Ecce htec dicit Dominus Dais : <?*\tr\ç Muvcriç avroïç ; 'JSob ráas M-¡-si Kópwc &
Intrate in terrain benam, etc. Сар. 6. to.cç- ЕМЛвете elç тг(г pjv ri¡r а^-авгр, х. т. *■
649 S. BARNABAS APOSTOLUS. — PROLEGOMENA. в.' О
11.
Orígenes, lib. i, contra Celsum, num. 63, torn. 1, рад. 378, edit. Paris. 1733.
Tè-rpaiezai в*) èv -ríj BapváSa xa6oXtx?¡ "EnnroXíj Scriptum porro est in ВагпаЬае catholica Epi -
.... 5rt еСгХеСато wjç ¡Síouí апоетоХоис 'ItjuoGc, stola : ... Apostólos a Jesu fuisse electos, qui im-
Svtaç отгкр «Seen àvop,iav ávop^rcépouc. Philocaliœ, probi erant ut uulli magis. Cap. 5.
cap. 17.
Ideh, Hîf\ à.rjyfo'1, lib. ш, cap. 2, num. 4, (от. I, рад. 140.
Kadern quoque Barnabas in Epístola sua déclarât, cum duas viae esse dicit, unam lucís, alteram Une-
brarum, quibus et praeesse certos (|uosque angelos dicit: viae quidem lucís, angelos Dei; tenebrarum
autem viae, angelos Salaria;. Cap. 18.
Lege sis ejutdem Origenis lib. i Explanat. in Epist. ad Rom. i, 24.
1И.
Ecsebius, Hist, ecd., lib. hi, cap. 25.
Rufino interprete. Valesio interprete.

Post hsec jam scriptura est, quae 'Ev totç víOoií хатагегахоы xa: Pro spurns habendi sunt etiam
dicilur Actus Pauli; sed et libel- *¿>v ПаиХои npafciüv f) YPa9*i; 8 Actus Pauli , el liber Pastoris ti
lus qui appellatur Pastoris; etRe- « Xey<>H-ev0S rioi¡xí]v , хаЦ 'Ato- tulo in scriptus.etRevelatio Petri ;
velatio Petri , de quibus quam xiXuij/i« Шхрои, xal npfc; toúxoic Barnabœ item epístola.
maxime dubitatur. Ferlur elíam % tpspopivri Bapvi6a tmmo\i\.
Barnabas epístola. Lege Nicephorum, lib. и, cap. 46.
Idem, ibid., lib. vi, cap. 14.
Rufino interprete. 'Ev al taliTratuntbaeat, Çuvô- Idem (Clemens) in libris T-no-

In libris lnformationum , ut Xávta eluetv, Tzaurqi "ri)? ivStaO'fjxou T'j-w-îiov, omnium, ut uno verbo
breviter dicam , universam pari- Граст)4 èitiTETûivaç iccicohprcu dicam, utriusque Testamenti Scri-
ter Scripturam divinam compen 8tT)rt<"4 ' Й & ^í ivaXeyopivac pturarum compendiosam instituit
dicéis dissertationibus explana vil : itapeXOcbv r^v 'IoúSa, \éyta, xa\ enarrationem ; ne illis quidem
in quibus né ea quidem qua; apo tàç Xoinà? xaOoX'.xà; èmatoXaf prxlermissis Scripluris, de qui
crypha a quibusdam hahentur prse- ffjv te Bapv&6a хаЛ xîyv Штрои bus ínter mullos ambigítur : Judae
teriit ; ut est Petri Revelatio XE-ppivrjv ài«)xaXu'|tv. Lege Ni- episiolam et Barnabœ, ac reli
cephorum, lib. îv, cap. 33. ques calholícas epístolas ¡ntelligo,
et Revelalionem qua; dicilur Petri.
•Alwin locum EcSEBii ex Hist. Eccl., lib. vi, cap. 13, «крепи* relulimus inter velerum testimonia de
Epistolis Clehentis.
IV.
Hieronwus, lib. De víris illustribus, cap. 6, cum vetere Grwco interprete.
Варуаба? Kúrcptoc, ô ха\ 'Iiojf,9 AeuÎTijç, ¡ic-cà Barnabas Cyprius, qui et Joseph Leviies, cum
ÜaúXou tiTjv è6vuv áitóoroXoc хатаитаОеЪс, p.tav ярос Paulo gentium apostolus ordinatus, unam ad aediii-
olxo8op.ijv «¡ç 'ExxXTjutaj èmaroXljv auveraÇev, iytic cationem Ecclesiae pertincnlcm Episiolam compo-
clç tàç ànoxpucpouî Ypa?4ç avcc]fivi!iO-x£Tat. suit, quse inter apocryphas scripluras legitur.
Lege Adonem Viennensem, in libro De festivilatibus, ad. ni Idus Jun.; Notkerum, Freculfum, llonorium
Augustod.
Idem, lib. хш Comment, in Ezechiel. xliii, 19.
Vitulum autem qui pro nobis inimolatus est, et mulla Scripturarum loca, et prxcipue Barnabœ Epí
stola quae habetur in scripturas apocryphas, nominal. Cap. 8.
Idem IIieroxyïus, ad versus Pelagianos, lib. ni, cap. 1, locum S. Barnabœ de aposlolis, laudatum ab
Origene, lib. i conlr. Celsum, perperam citât sub nomine В. Ignalii.
NicEPHOitus СР. in fine Chronographie svœ Episiolam Barnabœ posuerat inter libros Novi Testamenti,
quibus coniradictum fuit, ut palet ex Anastasii Bibliothecarii versione.
Pathol, üb. H 21
631 S. BARNABAS APOSTOLUS. iioî
RECENTIORUM JÜDICIA
DE EPISTOLA SAiNCTI BARNABE APOSTOLI.
I.
( J. B. COTELERIÜS, Patres Apostolici, 1. 1, p. 5, ed. Amstelodami 1724.)
De vita et nomine Barnabœ. Rcferlur а В. Luca A seribens : .46 apostolis Barnabas vel i filius consola
Josein sen Josephuiu , Levium , genere Cyprium tionis i est vocalus, pro eoquod cum habuerit agrum,
exslitisse. Scilicet ea in insula plurimi dcgebant eumque vendiderit , prelium ejus ante pedes aposlo
Judxi : a quibus postea, imperante Trajano, uli lorum, ad consolalionem pauperum, posuerit; пес
discimus per Dionem Cassium in Historia illius im- non illi qui in Hieronymo, libro De nominé«!
peraloris, Eusebium in Chronica, Orosium, üb. vu, Hebraicis, verlunt filius consolationis. Ad posterio
cap. 49, atque bujus asseclam, pseudo-Hieronyrnum, rem vero etiam significa tionem adduci polest ex-
tractatu de locis ex Actis aposlolorum , infinita lio- posilio saneti Cbrysostomi , bomilia 44 in Acta:
пГшиш multitude jugulata fuit , urbsque Salamis, Bapvaöo;, б ètmv vlèç ларахЛцсгеыс, йтА xuv
pcrempüs omnibus incolis , funditus eversa. Dicit àixojTiJXtov eircovojAáaOT) * хсЛ Soxet ¡iot ало xr,; ipi-
etiam Lucas Josem cognomen Barnabae ab apostolis tt)ç eiXTypévaí то 6vop.a, í 7tpbç toùto lxav&{ íiv хсЛ
tulisse (quo significetur uiöc тох.рахХг]ашс, id est, í-i-rfizio;. Barnabas , hoc est t filius consolationis
filius consolationis et exhortalionis. Ulrumque enim et exhortalionis, > ab apostolis cognominalus est. El
«арахХ^ксос dénotai ; quamvis В. Hieronymo ad mihi videlur, a virtute numen assumpsisse , quoi ai
Tili и, 15, magis consolalionem quam exhortatio- illud aplus esset ac idoneus, ad consolandum, nempe,
ncin sonel. Tradit quippe sanctus Augustinus, alios В ac exhortandum. Accedit buc verilqquium Hiero»
vcrbum íw>pexXf¡9r¡v, psal. cxvui, 52, vertisse conso- nymianum : Barnabas, filius prophetœ , aut prophé
latus sum, alios exhoriatus sum. El utraque versio ties, hoc est propheta. Prophelarum scilicel sive
ccrnilur in S. Hilario ; qui ad ejusdem psalmi ver- doctorum est, adhortan et consolari Uei plebem.
siculum 76, той netpaxaXerai reddil ut exhortelur; Quocirca, Act. xv, 32 , habetur : lou&xç 8è хоЛ И-
locumque Apostoli II Cor. i , 3 , ila eifert : Bene- Xotç xat aùxol TtpoçTjxai 6vxeç,8tà Хбуои яоХХой тар-
die im Deut et Pater Domini nostri Jesu Christi, Pater ExáXeuav xoùç àSeXçoùç, xat ¿7teax^piÇav. JuxU
miserationum, et Deus omni* exhortalionis, qui ex- nostrum interpretem : Judas autem et Silos, et
horlalur nos in omni tribulatione. Ubi Yulgala : ipsi cum essent prophetœ , verbo plurimo consolaii
Deus lotius consolationis , qui consolalur nos in sunt fralres, et confirmaverunl. Et I Cor. xiv, 3 :
omni tribulatione nostra, ut possimus et ipsi conso- '0 6è itpotjiTixe'jtov av6pu)7-ot{ ХаХгс o¡xo5ojií¡v xa\
lari eos qui in omni pressura sunt, per exhorlationem roxpáxXTjaiv xat itapop-uOísv. Nam qui prophelal,
qua exhortamur et ipsi a Deo, etc. Sic etiam apud hominibus loquitur ad œdificalionem , el exhorlatio
Luciferum, libro De non conveniendo cum hœrelicis, nem , et consolalionem. Vers. 34 : Aúvaofls yip
hoc modo citatur Apostolus, llebr. in, 13: Sed con- хаб' £va 7uávxe{ irpoc[>T]xeúetv, Iva Trivteç ¡xavBaviiwi,
solumini vosmetipsos , pro quo Yulgalus interpres С xai tozvxeç TiapaxaXdivxat. Ex eadem versione :
adhortamini. A Gregorio autem Nazianzeno, in ora- Polestis enim omnes per singulos prophelare, vt
tionc 36, тахрахХг,хос I Joan, il, 1, exponitur ratp- omîtes discant, et omnes exhortentur.
otvcxr,; , exhorlator. Mullaque similia passim re- Hune Barnabam exsiilisse unum ex LXX Domini
peries. Denique sanctus Ambrosius in illud psal, discipulis comprobari potest testimonio dementis
cxvui, 76: Vi exhortelur me, ait: Aliqui codices ha- Alexandrini, cum üb. u Stromateon, tum in Hypo-
bent in hoc loco, ut consolelur me. Sed etiam in typosibus apud Eusebium, Hist. eccl. lib. i, cap. tí,
Apostólo legimus exhorlationem pro consolalione et üb. и , cap. 4 ; eamque tradilionem sequunlur
dictant, et consolalionem pro exhortatione. Ex bis Epiphanius in fine torn. I, lib. i, Adversu* hœreses,
duabus signiticationibus яарахХт^ешс , primant hi auctor Chronics dicti Alexandrini , Dorotheus in
explicando nomine Barnabae accipiunt, OEcumcnius Synopsi , et ii qui Barnabae res gestas conscripse-
ad Act. ív, 36, dum id nominis vitlt esse fjuxpxúptov runl. Contra objicil Beda in Act. iv : Mirum quo
áp£XT¡c <ptXotxxíp¡jtovo{, et demonstrare Trapojiuoíav modo hunc Barnabam, qui postea cum Paulo gentium
xal o!xxtp¡ju5v ; Nolkerus in Martyrologio, tomo VI est ordinatus apostolus, ac pest tongum ejus coniu-
Antiques Lectionis Henrici Canisii, ad iti Idus Junii, bernium , denuo Cyprum , unde otitis, fucrui , predi
653 PROLEGOMENA. GM
calurus redrit, Eusebius , ¡n Historia ecclesiastica, A intercédât rationc a'uetoriialis, dementem inter el
de numero este i.x \ ditcipulorum Domini Salvatoris Barnabam , cujus Epístola tantum fama? non est
arbitralur; cum manifeste scribal B. Lucas, cum post consecuta ас illa dementis. Ad ha?c argumento,
ascensionem Domini, ad discipulalum apostolorum quo utitur sanclus Augustinus , lib. i Contra ad-
tenitse : nisi forte putandum est cum prius ita discipu versarium legis el propltelarum , cap. 20 , ut apo
lalum Christi secutum, ut needum renuntiaverit om crypha sub nominibus Andrea? Joannisque scripta
nibus qua possidebat : quod utrum evangélicas do exsíbilet atque explodat :.Si illorum estent, recepta
ctrines eonvenerit, cuivis facillime palet. Verum pace essent ab Ecclesia ; eo, inquam , argumento in sus-
viri venerabilis, nee Lucas dicit Barnabam post picionem ¡Ilegitima? prolis venit Epístola, cum jam
ascensionem Domini cœpisse credere, nee videtur diu rejecla et ad apocrypbas scriptures amandata
necesse ut omnes discipuli omnia sua abjecerint : fuerit. Apocrypha , inquit Hieronymus, epist. 7, ad
quod quamvis esset , potuit Noster recens hseredi- La-.tam, sciât non eorum esse quorum titulis pratno ■
tate adeplum agrura venderé , quo pecuniam ad lanlur. Quapropter Orígenes , qui pulavit opus esse
pedes apostolorum poneret. Barnaba?, credidit ctiam esse canonicum. Sunt, in-
Caetenim de Barnaba multa narranlur in Novo quit ad vers. 24, cap. i Epístola? ad Romanos,
Testamento : inter alia, Act. xi, 29, 30, quod prœterea (shut in mullis Scripturœ locis invenimus)
Christian*! Antiocheni miserint eleemosynam ad eliam utriusque partis , tel utriusque viœ , fautores
Hierosolymitanos per maims illius : ex quo factum quidam et adjutorcs angeli, etc., ubi quis non videt
arbitrer, ut Graeci in ordinatione magni œconomi alludi ad caput 18 nostra; Epístola?, de duabus vus,
dicerenl , eux-Z{ xa't Ttpsirfíeíatc toû a-yiou xal itav- et de angelís utrique vía? prapositis ? Jam vero
eu"rtj[io-j Bapva&x teû amsrdXou xa't Yevvatojiáp- lib. i contra Celsum idem Adamantius vocem a
•tupoç, precibus el intercessionibus sancli el cele- Barnaba paulo durius in apostólos prolatam , ne
braiistimi Barnabœ , apostoli et generosi martyris ; quáquam rejicit , imo similibus Scripturse diclis
quemadmodum videre est in Joan. Morini Sacris munit ас firmal, insupcrque Epistolam sarram
ordinationibus parte ll, pag. 115. Rcliqua ad apo esse innuit , et vocat Calholicam : quo quidem
stolus ¡stum pcrtinentia, vera, fabulosa, et vulgo nomine eiiam indicalur earn sallen) a mullís Ca-
cognoscuntur, et ad instilutum nostrum non valde Iholicis fuisse admissam, alque inslar calholícarúm
faciunt : quare ea missa facimus. lectitalam ; non solum aulem significatur, quod
Epístola Barnabœ. Veniraus ad Epistolam nomen aiunt ex Leontio lib. De seclis, actione 2, a cujus
illius proferentem , veteribus laudatani sa?pe, desi- r opinione nullatenus dissentil Œcumenius, scripta»)
deratam superioribus s.xciilis , »ostro féliciter edi- esse ad omnes generaliter, non vero ad unam gen-
tam a viris doelissirais Hugone Menardo et Isaaco let». Nam si id tanlum declarara еа vox , cui uu-
Vossio. Dubitatur an sit genuinus fetus, an suppo- quam venissei in mentem , Joannis secundam , ad
silus. Exislimatum quidem Clemenii Alexandrine, unam domura , et lerliam , ad unum hominem
Origeni ac Hieronymo , summis viris , quibus pro- exaralas, in catbolicarum censum referre? Prüden«
pierea fides facile abrogari non debet , nihil hic tius ¡taque factum ab Isidoro liispal. lib. vi Origi-
fraudis delitescere. At Eusebius, quando Hist. tect. num, cap. 2 (nam confutan non merctur sentenlia
lib. ni , cap. 25 , Epistolam collocal inter libros Hebedjesu, auctoris Chaldaici, affirmantis in Cata
¿puños, iv vîOoîç, dolum videlur suspicatus : nisi logo librorum , catholicas ideo vocari Episiolas
si quis nolhum volumen eo loci exponat, ut in Jacobi , Petri , Joannis et Juda? , quod ab iis apo-
Amphrloehii Epístola iambica ad Seleucum , illud siolis omni charactere. et lingua fucrint consí
quod »on est genuinum sacra? Scriptura?, sive alias gnala?) , qui cum pra?diclum vocabulum posteriori
aeelorem verum titulo praeferat, sive ementitum. sensu usurparet , catholicas nuncupat Epístolas
Certe vix credi potest, quod adeoeximius apostolus, Petri, non item Jacobi, Joannis, el Juda? :quanquaui
vir plenus Spiritu sancio el fide ', segregatus una D Juda? el Jacobi generaliores sinl prima Pelri : undc
cum Paulo a sánelo Spiritu in opus Evaugelii , et nolalum fuit a quodam scholiaste ad Epistolam
collega ejusdem apostoli in gentium apostolatu, ea Jacobi, ms. Regio 705 : Про-£-а-л~<и <) той Чахшбои
scripserit qua? in opúsculo pra?seni¡ coniinentur : "EntirtoXi) TÔiv áXXwv, Sit те ярштос èn'sxoiroç í¡v,
coactas dico allegorías, enarrationes Scripturarum xal 3ti tt|ç Штрои xa8oXixtin¿pa • Taïç yàp iva
minus verisímiles, fabulas de animalibus , alíaque íiáaav tíjv утр 8te<nrap.u.ávai; еураст) üúSexa <f\¡-
de quibu« postea ageraus. Il.ee tarnen , vix credi- Xaíc. Иос est : Posita est ante л alias catholicas
bilia, non remórala sunt pra?dictos Clementein, Epislola Jacobi ; tum quia is primus erat episcopus,
Origencm , Hieronymum : sicut pauci na?vi qui tum quia illa universalior est epístola Petri (prima
honestam faciem Epístola? a Clemente Romano ad scilicet); duodeeim quippe iribubus per Universum
Corinthios Romanorum nomine conscripta? eoin- orbem dtspersis scripta est Denique S. Hierony
maculant , non impedierunt quin tanli ea fieret ; mus , in libro que») De intcrprelatione nominum
quamvis magna , meo quidem judicio , differentia Hebraicorum , imitatus Philonem ac Origcnem ,
•Act. xi, 24; im, 2.
655 S. BARNABAS APOSTOLUS. 656
composuit , inter Novi Testamcmi libros non sta- A ginem illius repclcret, a tcmporibus excidium mox
misset —. . ■
Epislolam *«
Barnabœ■ !___.*_ .-.
, sicut facit, quam ipse f subsequentibus
!.__— *:ln..._ ;. iia
ta«. male
.....Ьь per 1.лг secundum
. ,L,.ii iiJ 11 til conclude-
(>nllrllllll'-
cum apocryphis Scripluris legebai, nisi vídisset iia retur natales ejusdem contigisse, statim anlequam
ab Origene fuisse aclilalum. Eamdcm quoque sen- Clemens libros suos componeret. An enim necesse
leniiam deprehcndimus in anliqua Stichomelria fuit , ut ingenii monumenlum apocryphum , simul
Latina, quae exstal in dnobus libris mss., altero ac e manibus scriptoris exicrat, iilico ad commu-
non pi idem Puieanorum Fratrum , nunc Christia- nem noliliam pervenirct, atque a Patribus citareturî
nissimi regis, altero monachorum Sancli Gcrmani. eo prseserlim tempore, quo et scribebant pauci, et
Illic Epístola Barnabas collocatur post Epislolam qui sua litleris committebant, solos fere in testimo
Judse , ante Joannis Revelationem et Actus aposto nium adhibebaiil sacros libros : ut non commemo-
brum. rem luctuosissimam voluminum ecclesiasticorum
Verum in omnia diversa abierat praeceptor Ori- prioribus saeculis exaratorum jacturam. Itaque me
genis, Clemens Alexandrinus, quippe qui opus, dia via incedendum videlur; et referendum opus
quod credit esse Barnabae, impugnat, licet sup- ad tempus quod inter utrumque intercedit; ita
presso
¡HCS&U,, honoris
IIU1IUII3 causa
V«u¿>» ,, nomine
«•« «I; Pœdagogi .-7-J- "-u », lamen ut ad primum magis
«....«. -- -« r о
accédât : quam rem
cap. 10. Id porro nequáquam commisïssel, si ad Ca- В character dicendi, apostolicam anliqnitalem redo-
nonem pertinere fuisset arbitralus. Ac forte suspicio lens, non obscure significal.
erit alicui, variasse dementem, aul se ad muliorum (Juantœ auctoriiatis. Quantum ad secundan) inler-
opinionem accommodasse, tum cum Scripturarum rogationem , depraesenti tempore nulla oritur diffi-
Canon certos limites nondum aeeeperat. Si quidem cultas. Constat inier omnes, Epistolam in canone
in libris 'Гясыяихтвш; referente Eusebio Hisi. locum non habere. Nee minus constare debet, dignam
lib. vi, cap. 14 , una cum Novi Testamenti libris esse magna veneralione, quae tantum ferat aetatis at-
cnarraverat Epislolam Barnabae ; quam fortasse que existimalionis. Si autem considereraus prima ese
pseudepigrapham rebatur, quando confulabat. Sed cilla, quando canone diverso utebanlur Ecclesiae ;
et Hieronymus, supra citatus de notione vocis Apo- varia in studia scissi fueruntChristiani. Id ut ¡ntel-
crijphnm pro opere falsi tituli; tarnen in locis rclatis ligalur, observare oportet, Scripturarum, quae aut
inier veterum Testimonia , Epistolam apoerypham, sacrae sunt, aut tales sunt habitas a nonnullis, non
non pseudepigrapham vult. Quinetiam a Gelasio unam apud sánelos Patres reperiri divisionem. In—
apocrypha non pro pseudepigraphis duntaxat su- terdum duplex solummodo fit Scriplura; canónica,
muntur, vel quorum secreti auclores alque ince- _ cujus dictator Spiritus sanetus, et apocrypha, cujus
gnili, verum pro omnibus quae, quia notan» aliquam auetor homo solus. Ita Hieronymus in Prologo gatéa
Hicreri videntur, sive supposition'^ , sive erroris , lo, Augustinus, 1. ti De doctrina Christiana, cap. 8,
sire impictalis, abscondi debent alque ignorari et Isidoros, Originum lib. vi, cap. 2. Sic eliain duo
( dmoxpuiftjc jwuXov ^ àva-p/iî)5£w; &$ta, dicit auclor genera Scripturarum ponuntur in Eusebio, Hist. eccl.
Synopseos name Scriptural credilus Athanasius), lib. in, cap. 3, ojioAoyvvperur xal àrarxtj>(n\Tur
nee in publica versari nolilia , sicut libri canonici et тшг ¡à\ гыойтыг, in Athanasii seu alteriusSyn-
Scripturarum , et ii ecclesiaslici Patrum, qui ino opsi, xarori&fiérur et /<tj хагопКоцегыг, in Cy-
fenso pede decurri queunt. Quare inter apocrypha rilli Hierosolymitani quarta calechcsi, rijç Suiih)-
recenset Clementis Alexandra» opuscula , Teriul- xr\ç xal яара яааг ¿¡юЛсутцегшг et йяохрй-
liani , Cypriani , Arnobii , Lactanlii , Eusebii , alio- срыг xal ацунбаЛЛоцегыг, in Gregorii Nazianzeiii
rum, quamvis indubia. carmine 33, Oelw seu угцЫьгу et яареуураятыпг
Ex quibus omnibus conficitur, non admodum seu /if) •prnalw; apud Hieronymum epístola 129,
clarere utrum praoscnlcm Epistolam adjudicare de- et in caput и Epistolar ad Tiium, et Comineulario
bcamus
UCUUlua Barnabae
иаштль apostólo, an »..
OJIW3.U.V, -. alieri homini
--- aposto
-r in Psalmos,, si tarnen —hujus i libri- auclor exisliman-
lico, qui aut Barnabae nomen assumpserit, aut rj dus est, ad psalmum cxlix, ecclesiasticarum et apo-
ш*. * m •. ;_:_
Barnabae fuerit cognominis , —_.**..«
prout лa naimíp flu«! —
primis Chri <iviinfifii>»m •
crypharum; ort 11 il Iiinoccntium
apud 1 ■ 1 1 1ЛПЙП I "l 11 TU papain,
ritlVïlll Aniel
epist. 5, "î
stianis nomina apostolorum affectata fuisse docet cap. 7, receptarum in canone ac repudiandarum,
nos Dionysius Alexandrinus apud Eusebium lib. Aliquando triplex Scriplura perhibetur ; canónica,
vu, cap. 25. Eo magis inclino, ut censeara non esse omnino recipienda : apocrypha, penilus rejicienda ;
aposloli. Quod si quis certinra proférât , gratissi- et dubia, inter utramque posita ; ab aliquibus vide
mam ille rem faciei. Ego quod nescio, scire me non licet adinissa, repudíala ab alus; mista et media
possum proliteri. inter genuinam ас notham; vene próxima, cui con-
Epístola Barnabœ, quando scripta. Dices : Si non tradicitur quidem, honor lamen habetur ut legalur
est apostoli, quando scripta fuit ? quantse habenda catectiumenis ; quam demum licet non eodem in
, et habita auctoritalis? De primo, palet ex Episiotae pretil» habeant Catholici ac canonicum, ut ex ea fi-
cap. 16 dalam fuisse post excidium Hicrosolymita- dei dogmata confirment, non ideo quemadmoduiu
num. Liquet cliam ex Clemente Alexandrine , lau apoerypham abominantur, atque e templis élimi
dators Epistolae , ante liiiem secundi saeculi pro- nant, quinimo cum reverentia excipiunl, ac in ec-
diisse. Sicul autem per primum non bene quis ori- clesiis ad plebis sediucalionem lectitant. Ista educe-
CS7 PROLEGOMENA. 658
mur ab Origeiie ad Joannis iv, 22; Euseoio, Hist. A ab Hieronymo apocrypha, scu extra canonem, ad
lib. ni, cap. 3, 25, 31, et alibi ; Aihanasio in Epi- Ecclesix xdificationem pertinens : a Nicephow
sthla Festali, et in Synopsidivinœ Scripturœ; Am- Constantinopolilano non canónica, non apocrypha,
philocliio in lambico carmine ad Seleucum, Hiero sed cui contradicilur : a nullo apocrypha dctcrioris
nymo in prxfationibus ad Judith, et ad tria Salo- not.T, noxa scilicet, hxretica, impia ; cujus generis
monis volumina ; Rufino in Symboli expositione , et videtur fuisse Evangelium inscriptum nomine Bar-
Nicephoro Constantinopolilano in Canone Scriptu- nabae; quod in concilio Romano opera Gelasiidam-
rarum. Porro ulriusque hujus divisionis membra natum est. Vide supra initio nolarum in Constitu-
subdividunlur. In prima , canónica' Scripture , tiones [apostólicas (i), Indiculum Scripturarum, e
jiixta sententiam sancli Augustini, loco citato ex bibliolheca Regia depromptiim.
Doctrina Christiana, vel ab omnibus accipiuntur Titulas Epistolœ. Restât aliud nihil, nisi de titulo
Ecclesiis catholicis, vel a pluribns et gravioribus, Epístola; inquirere, ad quos scripta fucrit. Res non
vel a paucioribus minorisque aucloritatis, vel forte magni est momenti. Ut enim preciare Tertullianus :
a pluribus at non gravioribus, aut denique forsau Nihil de litulis interest, cum ad otnnes scripserint
a gravioribus sed non pluribus; sicque automni- aposloli, tum ad quosdam. Ac forte aveirifpatpoc
iuodx, aut majoris, aut a?qualis aucloritatis cen- semper exstilit ; qtialem cernimus Joannis apostoli
seri détient. Quam inxqualitatem aucloritatis Ju- primain. Quod si aliter se res habeat, conjiciam es
dxis non fuisse inaudilam colligo ex Philone, lib. De tota orationis serie, ad Chrislianos Hebreos mis-
vita contemplativa ; Josepho, libro i contra Appionem, sam, tenaces niraium antiquatx legis, ad Hebreos
atque Hieronymo, in prefalionibiis ad Reges, ad To- inscriptam fuisse. Hincque potuit lieri ut, acccplo
biam, ad Jiiditham, ad Opera Salomonis et ad Da rumore de Epístola quadam Barnabx ad Hebreos
nielen). Ab eodem Augustino, l.ib. xvui De chilate a se non visa, Tertullianus cap. 30, Hb. De pudici-
Dei, cap. 36, duplex canon Scripturarum Veteris tia, Epistolain Pauli canonicam ad Hebreos, de cu
Testamenli stalui videtur; earum quas Judxi pro jus auctorc ac auctorilate ambigebatur, putaveril a
canonicis babent, et earum quas Ecclesia : qua de Bai naba fuisse destinatam. Atque hactenus de Epí
re consulendx Isidori Origines, lib. vi, cap. 1. In stola.
eadem prima divisione libri apoeryphi gradus simi Antiqua versio. Vêtus autem interpretado barba-
liter obtinent, prout ad veritatem ac piclatem, fal- riem ubique, ubique negligentíam ostendit, estque
sitatem et impietalem magis aut minus vergunt. In imperfecta et mutila, tum passim, tum praeeipue ad
secunda pariter divisione, dubix Scripture, apud ç finem, ubi posteriora capita resecanlur, forte quia
Eusebium lib. и, cap. 23 ; lib. in, cap. 3 et 25, d¡- minus docta videbanlur inlcrpreti, atque ad mores
versitatem accipíunt ex proximitate ad canónicas magis pertinentia : igitur omissis iis, paucisque vo-
vel ad apocrypbas ; cum a pluribus Ecclesiis publice cibus iusertis, colophonem per doxologiam impo-
lectitantur, cum ab antiquis doctoribus reperiuntur nit. Suuin tarnen Uli versioni prelium : cui debe-
allegata, cumque spurix videntur ac de quibus mus priora capita, cum non paucis einendalionibus
quam maxime dubitalur. Grxci contextus, ut nihil dicam de siniquitate illius
Ifts ita positis, evanescit omnis difficultas. Epí ac simplicitate.
stola Barnabx ab Origene et quibusdam Ecclesiis Stichometria. Cxterum ineditam Stichometriam,
canónica repútala fuit; a Clemente Alexandriuo in cujus meiniui, placuil hie apponere, tametsi muti-
terdi! m canónica, interdum dubia, interdum non lam et corruptam ; quia non mediocrem fructuni
canónica, seu apocrypha in bono sensu primx divi alteret legenlibus, alque conferentibus cum illa Ni-
sionis : ab Eusebio dubia, spuria, citata quidem ab cephori Constantinopolilani, cum mss. Bibliorum
antiquis, at" melioris notx apocrypbis propinquior : codieibus, cumque laterculis Scripturarum.
D Regnorum Tertius liber mmdc.

Versus Scripturarum saerarum.
— Quartus liber ммсссс.
Genesis Versus hnmmd.
Exodus mmmdcc. ( Excidisse videntur libri Paralipomenon. )
Leviticum mmdccc. Psalmi Davidici ммммм.
Numeri mmmdcl. Proverbia м»с.
Deuteronomium нммесс. Ecclesiasles dc.
Jesu Nave мм. Cántica canticoruin etc.
Judicum мм. Sapicntia к.
Ruth CCL. Sapientia Jesu mmd.
Regnorum. Primus liber mmd. Duodecim Prophet« мнмех *.
— Secundus liber. ... мм. Osee Dxxx.
(1) Hujusce Patrología: 1. 1, col. 467.

* Numerus generalis cum parlicularibus non concordat.
659 δ. ΒΑΒΝΑΒΑδ ΑΡΟδΤΟΙ.ΰδ. 6()0
Λ™08 εεεεχ. Α — Ι-ικΛί. . . . . ηκαχ.
ΜϊεΙυεβδ εεεχ.
Ερίδίοΐχ Ρ;»υ1ί. ΛιΙ Βοηβηοδ. . . μ\ι..
'οβ• χε.
— ΑιΙϋοΓίιιΐΙιϊοβρηιηβ. . μιλ.
ΑΜ'38 «Χ.
— ΑόΧοπηΐηίοδδεευηα'3. ιλι',
1'ΗΙΜ ς,..
— Α(1 <;»Ι:ιΐ:ΐ5 εεα.
Ν;ι!ιυηι εχι^
— Αά" Ερηβδίοδ. . . . Γχαιχν.
Λιηϋαευηι 0ι_Χ-
(ΰεειΐ αά ΡΛί/ι'ρρ. εί αά ΤΙιαι.)
Ηορ)ιοαΪ38. . . 0ΙΛ.
— Αά Τϊιηοιίιβιιπι ρπιιι.ι. εενιιι.
Α§8*«5 εχ.
— Αιΐ ΤίηιοΐΙιευιη εεε. . . οαχιιιι.
Ζ3ε1ΐ3Π3δ ηαΛ
— Α(1 Τίίππι εχι.
Μιιίαείιίε] €ε-
— Αά εοΙθ38εηββ8. . . . εειι.
Ε$3Ϊ3δ μμμικ:.
— Αά Ρΐιίΐϋΐηοηειη. ... ι..
1βΓ6Π1Ϊ38 ΒΜΙΙΜ,ΧΧ. ΡβίΓΪ ριίηια εε.
Λζεεηιει ΜΗΜϋε. ΡβίΓΪ δβειιηύα.. εχι.
Ββηϊβ! ιιοε. _ Ιαοοϋΐ εεχχ.
ΜαεΙίίώΛΟΓυιη βίο : Εϊοει• ρππιιΐδ. . Μ*εεε.
^3ηηΪ8 ρΓϊηι» εεχχ.
— ΙΛοβΓ δεευηαυδ. μηκο. Ιοβηηίδ 8βευη ϋ3 χχ.
— 1•ίΙ)ΟΓ Ιοιίϊιΐδ. . Μ. .1 03 Μ II 13 16ΓΙΪ3 XX.
*""ϊ'1> Μεεε. ίυάχ ιχ.
Κδ(ΐΓ38 Μη. Β>π»1μβ ΕρΪ8ΐοΐ3 οεεα".
ΕδΙΙΐ6Γ. Η. Ιοβηηϊδ Κονεΐαΐϊο «εε.
ίβΐ) ΙΗ,ε. Αείαβ 3ρο8ΐο1θΓυπι μμγχ.
Τθ1)Ϊ38 Β. Ρ»δΙΟΓΪ8*** ΜΗΚΗ.
Εν3ΐι«οΙία (|υ3ΐυθΓ. ΜαΐΐΙι;κα$. . . μμιιγ. Λ(Ί118 Ραυίί ΜΜΜΜΙΙΙ».
— .ΙοηηΐΙιί. {. . . ΗΗ. Κενεΐαΐϊυ ΡβΙη' Μίαχχ"".
— Μαιτιι*.. . . . Μϋε.
* ΙΝιπηοπίδ ηιβιιοιίδ. ** 8ηρρΙβ Η1)βΓ.

" ΛηαΒίιη. ΒϋΙϊοίη. εχ Νϊεερίι. €Ρ. Ηεεενι. '" ΑΙ. εειχχ.
II
' Ηα^ο ΜΕΝΑΒΛ)υ8 , ΡΓβίβΙ. αι] Ερίδίοίβω 5. Ββι-ηβΙ)© «ηηο 1645, οιΐΓβηΙθ Ιλ<»
ΟΜίΐθΠΟ, οΐίΐιιηι.)
δβηειιΐδ Ββι-ηβϋαδ, ηαΐίοηο Ονρπιΐδ, $;εηΙβ Ια- Ο εοηδΐ3(, ει εχ Ευ&εΙ)ίο, ΚΙ). 1 1 ■ ΙΙϊ$ι. ιαΐ., εβρ. 19>
άχ»5, Ιΐ'ϊΐιιι ΕενίΙβδ, αυϊ εΐ ,ΙοδερΙι ηρροΙΙαίιι», υηιΐδ ςυϊ ββηι ϊηΙεΓ δεπρΙυΓ3δ ιηίηϊιηε ββπηηΐι»5 Γβεβη-
6 8ερ(υ.ι@ίιιΐ3 άΊιοΙιιΐδ Οιι-ϊδίι άϊ&εΐριιΐίδ Γιιίΐ, υΐ δεί. /πίβΓ ιοήρίητα* ΐΗΪηϊηιβ Ιι•ιμΐιηια» αηηνιη(ταη-
ϋοεειιΐ ΟΙοπιειίδ ΑΙεχβηάϊϊηιΐδ, ΠΙ», ιι Ηΐνοιιιαίηηι, βΐ ίιΐΓ Αείβ Ρααϋ, βί ΙΛϊτ ν«« νοοαίητ ΡαβίΟΓ, β< ΑρΜϊ-
Ευβεϋϊυβ, ΙίΙι. ι ΙΙηΙ. ««/., οηρ. 12, ει 1ί)>. π, ε. 1. Ινρδϊδ ΡείΓΪ, χα\ αρίς τούτοις ι) φερομένη Βαρτα-
Α^πιιη αυεηι Ικι1>γ1>:ιΙ νοικϋϋίΐ, 61 αΙΙϋϋΙ ρΐΈΐΐαη), 6α ΈΛίστοΛή, 'ιά εδί, (/αϊΙ>Η$ αάάαΐητ ηαα /"'«'
ει ροδίιίΐ ϊΐιΐιι ρεύεβ αροδίοίοπιηι, υΐ δοπΙιίΐϋΓ Αε(. ηοπιίιΐί ΒατηαΙκΒ Ερίιΐυία. Ιιίεηι εεηδοί (Ιινιΐδ Ηιογο-
ιν ; η ιιιι ευιη δα η οίο Ρβυΐο μειιιϊιιιιι οροϊΐοΐυβ <Ιβ- ιιγιηιΐδ, Ιίϋ. Όΐ κΗρίοτϋη» κΗβ&ϊα»ΐΐηί : Βοπιοδιι»
εΙαηΙΙΙδ εδί 3 ρΓορΙιεΙίδ ΐ'Ι ύΌείΟΙ Πιιΐδ (μιί ι'ΐαηΐ Αη- ('.[Ι\)ήηζ, ην,ΐ β< ΙοιερΗ ί,ΐνϊίει, αιτη ΡααΙο (/ίηΐίκ'»
ιϊοείικν, δρϊπία δβηείο ΓβνεΙβηΐε, Αει. χω. ΜυΐΟδ αρο$ΙοΙα» οτάΐηαΙα$, αηατη αά ωάίβεαίΐοηηη Ε.ί!^:-
ιειτβδ εΐ ιιι.Ίΐί;ι οΐιϊνίΐ, 3(1 ΟπίδΙί ΓκΙειη ιΐϊδδειιιϊ- ρετίίηβηίβηι ερϊιΐοίαιη εοτηροιηίΐ, αηοε ΐηΐετ αροατγ-
ιιαηιΐηιη, ηιυΐΐϊδ 3ε νβπίβ εχ30ΐΐ3(Ϊ8 ΐ3ΐ)0ΓΪ1>υδ. ΜαΙ- ρΐιαι $οήρΐητα$ Ιεαϊιητ; εΐ Γιο. χιιι Οοηχτηΐηίαήοτηη
188 Εεείεδίβδ Γυηάανϊι, ίηΐεΓ πυ3δ Ηβϋΐοίβηεηδεπι. ίη /•."ίίτΛϊι'/ι'ΐιι, εαρ. 45 : ΒατηαΙχε ερϊιίοΐα, αηα Ιια-
1»<ί κιιιροΓο (|ΐιο ρ3δ$υδ 681, ιιίΐιϋ εειΊ'ι δίαίιι'ι ροιοδί, ΙαΊΗϊ ίηΐιΎ $εήρ!ιινα$ αροοτ\)ρΙια»... Εμι&άβπι δβηΐεο-
ευιη ηυΐΐυβ η1ί»ιι]ιι» ηο(χ δεηρίΟΓ 3ηΐί(]υυδ δυρρε- ιί;ΐΐ εδ( Νίεερίιοηΐδ ΟαΙΗ&ΐαδ ΠΙ), ιι, ε. 46, ει Π1>• "•
131, ςιιί ιΐι• ϊΐΐϊυδ πιοιίε δεηρδεηΐ, ιιΐ ιιοίηΐ Β3γο• ε;ιρ. 53. Νίεερηοηΐδ ρ3ΐή3Γεη3 ΟοηδίαηΓιηοροΙϊϋ-
ηίυδ. ΡεηιηΙ ΐ|ΐι:ιιιιι1:ιιιι 31) εο ίΐτίρΐίιΐη 68δε ερίδίο- ιιυδ ίη Οαηοηβ 8εηρΐηηιτΗΐη οηηι Ίηΐιτ δεπρίαηι
Ι.ηιι. ΐ|ΐι:ι• ϊηΙβΓ εβηοηϊεβδ δεΓΪρ(υΓ3δ ηοη Ιιαίιείυτ ; Νονί ΤβδΟηιεηΐϊ, βσαι άντιλέγονται, ΐά εδί ο,ιΓιΙμιϊ
ψΐΗΐη είδϊ είΐεηΐ Οίοιιιειίδ Αΐεχβικίπηυδ ει Οπ^επεδ, εοηίΓΟίϋοίΐιΐΓ, Γεεειίδεί, ηοη νειο ίιιΐβΓ βροεΓνρΙι••--
Ιΐΐηεη ίη(εΓ βοΓΪρΙιιΐ'ηβ ϋυΙ>ί;»Η, ιιοΐΙΐ33 ει ηροει,νρΐιαδ 11ο Ϊ1ΐ3 ΙαεεΙ δνηοιίιΐδ Κοπιαιι» δΐιΐι Γ.ε)Λδ\ο ριιρι.
ΐ'ηιιιιιιιιιει-3ΐυΓ, ευιη ηυηηιιηιη Εεείεβίχ ηιηίοπί,ιΐε δθ)3 1(:ιπι:ιΙκε ΕνηιιςοΙϋ Γ.ηοΙ» ιικ'ΐιΐίοικ•, ιμιοϋ ΊηΚ'
νιο εβηοηϊεβ τεεορίβ δίΐ. 0«ο(Ι 83ΐϊδ εχρεΓΪεηΐϊι δεΐ'ίρΙυΓ3δ 3ροεΐ)'ρΙΐ3δ ευιπιιιιιείΜΐ.
G61 PROLEGOMENA.
Illius saepe meminil Alexandrians, multosque ex \ Christo est, in quam beati omnes qui intrarunt. Ex
ea profert locos, quemadmodum et Origenes, qnos quo loco legendum est apud dementem Alexan-
omnes in nostris observalionibus uotavimus : eam- drinum ij ir ôixatoaurQ, et exponendum , ea quai
que citai sanctus Gregorius Nazianzenus in Philoca- in justilio ett. Id eliam patet ex ipso Clemenio
lia. Sanctus Hieronymus in libro De inlerpretatione Alexandrino, lib. i Slromalum, ubi idem locus, sed
nominum Hebraicorum, post cxplicationem connu longior, citatur ex eadem epislola sancli Clemenlis
quae reperiuntur in Apocalypsi, interpretaturea quae ad Corintbios , nomínalo tanlum sancto Clemente
exstant in sancti Barnabae Epístola, hoc modo : circa linem contexlus , paucis verbis mulalis ; hoc
De Epístola Bañaba: Abraham, pater vident popu- modo : i Нас ett porta Domini, justi intrabunt in
lum. etc. earn: > Cum ergo multa; aperné tint porta in jutiitia,
Fli sunt veleros auclores qui de hac epislola scri- hur ¡ait inChristo, in quam beati omnet qui intrarunt,
pserunl aut meminerunt. Quae quidem jure inter et iter tuum direxerunt in sanctitate cognoscendi po ■
scripturas apocryphas a citatis auctoribus connu- tetlale prœdita. Айт!хя ô КХУцлцс èv ifl itpbç Kopiv-
meratur, turn quia, an Barnabas sit incerium est, Otouç етаэтоХт^ xetii X¡íi;t,v <pr)o\ tàç 64atpopàç èxn-
turn quia in ea quaedam reperiuntur qua; difficultate 6i|X£V0f TUv y.axà TÍ]V "ExxXiqaiav 6ox[¡«ov « "Htüj
iiMiiime carom. Siquidem nonnullae sunt in ea sa • В -¿ic w.azhç, ?)ты Suva-roí tic -puaiv èÇeiiteïv, ^тш
lebrse, ad quas minus cauti <>u*endere possint, quas oocfoç èv Siaxpícsi Хоушч, îjtw yopybç iv SpYotç. »
lamen pro modulo explanavi ; non со quidem ani Id est : Jam Clement in Epittola ad Corinthios hit
mo, quasi velim earn ab omni naevo pertinacius ex verbis inquit, exponens differenliam eorum qui sunt
cusare ; quemadmodum hodie video nonnullos, qui probati inEcclesia : i Sit aliquis fidelit, sit potent in
vetera quaedam monumenta a se édita, continentia explicanda cognilione, sit sapiens in discretione ser-
meras nutricularum naenias, seu potius aegroti ve- monum , sit slupendus in operibut. i Tandem nolan-
teris somnia, quae ad primura intuilum viris doclis dum est quosdam cxislimasse haec verba demen
nauseam moveant , tanta animi contenlione (quam- tis Alexandrini lib. и Stromatum, ó rófwc аяауо-
vis sine ralione) defenderé conantur, ut velint ea peúei áSeA<?(¡> ôarel&ir, id est, lex prohibet fratri
Bcriptorum omnium veterum ac recenliorum aueio- fenerari, etc., cilari ex Epislola Barnabae, quod non
ritati praeferri. Nee id movere quemquam debet, ita est : sed paulo ante citanlur ha?c verba ex Bar-
quod Clemens Alexandrinus , et Origenes, cum naba , quae in hac Epístola habentur sub (incm il
liane citant cpislolam, nunquam earn apocrypham lius, 'AjiéXei ¡íikjtixüJ; ó Bapvi6aç- 'О 8è вео? 6
esse dixerint. Siquidem ejusmodi auctores saepe той Tuavruç" xöjjiou xupt£Ú(üv, çtjel, 8i!)i) xa\ Op.tv
utuntur apocryphis : ut libro Enoch, Pastoris, yvwmv, etc. , usque ad illa verba , ауаяг\с текга
Matthias Traditionum libro, Petri Apocalypsi, Evan xaï elp^Y7[ç, etc., quae sunt ex textu Clemenlis
gelio iEgyptioruin, et similibus. (Jnum tarnen cer- Alexandrini, qui tandem subjungit, sufficit hoc di-
tum est, banc epistolam, quae modo a nobis exit, cere, quod lex prohibet fratri fenerari, quae quidem
earn esse quam sanctus Hieronymus , Clemens verba non exstant in hac epístola, quae sánelo Bar
Alexandrinus, et Origenes olim prae manibus ha- nabas ascribiiur. Tenuis quaedam difficulias restai
buerunt ; cum onmes locos ab Ulis ex ea citatos, circa nomina Hebraica, quae sanctus Hieronymus
in hac quam edimus, epístola, reperire liceai. Et ex profert ex Epístola sancli Barnabae in libro De no-
nostris observalionibus manifestum crit : uno ex minibus Hebraieit, Siquidem unum eorum, nempc
cepto, qui profertur a Clemente Alexandrino, lib. Уahum, in epístola desideralur : sic enim ait san ■
vi Stromatum, cum exponens liunc Psalmistx lo- ctus Hieronymus , Manatses, oblitut, Nahum, ger
ciiin : Пчс porta Domini, jutti intrabunt per earn, men. Sed error obrepsit , et legendum est, Nave,
sic ait : 'E'tjyoújuvoc ib /5t,tov той Простои, Btxpvá- ut habetur in hac Epístola, qui fuit pater Josue,
6aí è-nçèpsi- HoXXûv ииХшу àvscpY/utûv, íj Sixatoaüvr,, juxta Sepluaginla ; vel Aun, quod idem est secun-
айтт) ètrrtv íj iv Хрютф, èv f¡ oí uaxaptoi itávreí o! D dum textum Hebraicura. Et ratio esl, quia Nahum
eÍTEX9óVt£<;. Id est : Enarrant dictum Prophetœ, non signitical germen, sed contolatorem , teste eo-
¡¡amabas inferí : Cum multas porta tint apertœ, quae dem Hieronymo , libri cítali capite de Jona, et Na
est juttitia, ea ett in Christo, in quam beati sunt om hum. Nahum, inquit, tontolator, a radice Dru, id
nes, qui sunt ingretti. Sed puto , aul Iapsum esse est contotari. Al Nave, seu Nun est germen, juxta
memoria dementem Alexandrinum, aut eerie locum cumdem Hieronymum, ejusdem lib. cap. 1 : Nave,
depravatum, et legendum esse К.Цццг, non Bap- temen, germen, vel pulchriludo, a verbo conjugatic-
габас. Nam hic locus habetur in epístola sancti nis Niphal raí, id est germinabit.
dementis ad Corinthios, ubi idem locus Psalmistae Cum aulem haec unica feralur sancti Barnabae
exponitur : < Aun) f¡ таХг, той Kupíou, oíxaiot eíu- Epístola, notandum lamen esse pulavi, Epistolam
tXeúdovseti èv aUTfj. i ПоХХшу ouv 7:uX¿jv avct.oyjiÜiv, sancti Pauli ad Hcbraeos a Tertulliano, libro De pu-
íj èv Sixaioaùvr^ аОтт; íti\/ í¡ èv Xptjríj èv f¡ u.axa- dicitia, sancto Barnabae attribui, ut darum esl ex
piot T^tvTEç oí eí<jeX6óvT£í. Id esl : < Нас porta Do ejus verbis : Exttatenim et Barnaba titulut ad He
mini, jutti intrabunt ineam. » Cum igitur multa; por bräer; adeo satis auctorilatit viro, ul quern Paulut
ta apertœ tint , qua in juttitia ett , eadem et in juxta te conttituerii in abtlinenlia tcnore: «.lut ego
503 S. BARNABAS APOSTOLUS. «84
solus, aut Barnabas, non habemus hoc operandi pote- A altera paranctica, in qua preclara et utilia mónita
statem'(l Cor. ix) .1 el ulique recepiior apud Ecclesias salulis et praecepta dantur.
Barnabœ epístola ¡Ho apocrypho Pastore тагеhorum. Prior pars epístola;. Prior pars capita duodecim
Honens tiuque discípulos, omissis omnibus initiis, ad compleclitur. In primo de cessations sacrificiorum
perfectioncm mugis tendere; пес rursus fundamenta Mosaics legis agitur; in secundo de jejuníorura
pœnilentiœ jacereab operibus mortuorum: tlmpossi- ejusdem legis abolítione; in tertio agitur de instan-
bile enim est, inquit, eos qui semet illuminati sunt, libus calamilatibus , admonenturque fidèles ad vir-
et donum cœleste guslaverunt et participaverunt Spi- tulum Studium , quod Judaei suis jejuniis et cxre-
ritutn sanclum, et verbum Dei dulce gustaverunt,>elc, mniiiis postponebanl; in quarto traetatur de
quae verba legere licet in Epístola Pauli ad He- Christi adventu , missione apostolorum , Christi
bracos, cap. vi. Hinc capiendus est Philastrius üb. passione et exaliationc ; in quinto de hominis re-
De hœresibus, cap. 60 : Sunt alii qui Epistolam beali paratione disputatur ; in sexto rursus de Christi
Pauli ad Hebrœos non asserunt esse ; sed dieunt, aut passione, et de quibusdam illius circumstantiis; in
Barnabœ esse beali apostoli , aut dementis. Ubi séptimo de anliqualione circumeisiouis veterís, el
baud dubie Tertullianum ¡nielligil. Sed de bis sa de circameisione aurium et cordis ; in octavo de es-
lie : nunc restât ut de illius argumento, sive sub- B eis prohibilis in veteri lege, deque illarum mystic*.
jeeto breviter agam. interpretalione; in nono de baplismo et cruce; in
Epistolœ argumentum, dimsiv. Cum Judaei qui décimo de reprobationc populi Judaici, et gentilium
dam ad fidem Chtisti conversi galaticarentur (ut eleclione ; in undécimo de abrogatione Sabbati Ju
cum Tertulliano Ioquar), boc est, legem Mosaieam daici ; in duodecimo de templi Judaici repudia-
una cum Evangelio retinendam esse pularent, idque lione ae demolitione, et de templi spirilualis sedi-
mullís Cbristianis persuadèrent, sanclus Barnabas, ficatione.
sive quis alius, sanclum Paultim imitatus, eorum Secunda pars epistolœ. Secunda pars duobus ca-
doctrinam bac epístola conveliere conatur, docel- pitibus absolvitur. In primo agitur de via lucís,
que mutlis Scripturae locis, ac figuris, legem Moy- boc est, de iis quae Christiane agenda sunt; in
sis jam abrogalam esse, eique Evangelium sueoes- altero de via tenebrarum, hoc est , de iis quae aui-
sisse. Hie est bujus epístola; scopus ; ad quem non- mae fidelí fugienda ac vitanda sunt : tum denium se-
nulla hie, qua? non sunt 7íporjoun¿vou, seu praeci quitur epilogus.
pe argument-!, sed veluli secundarii tractates, ut Uaec autem epístola ab Origenc, lib. i contra (.Vi-
de adventu Christi, passione, etc., referuntur : nam С sum sub líneiii, Catholíca, id est universalis ap-
illius gratia traetantur, cum ad ejus inlelligentiam pellalur : Exslat sane in Barnabœ caiholica epístola
non parum conférant, justa morem oralorum, qui scriptum, etc., quia non ad unam certa m gentein.aut
interdum alio digrediuntur, non inutiliter quidem, nalionem scripta est , sed ad omnes Cbrislianos :
cum id plenioris elucidationis gratia faceré soleant. ila enim deliniuntur calholica? apostolorum epísto
Sub finem epístola? multa docet Cbristianos, quae la?, ut manifestum est ex Leontío, lib. De sectis,
ad vitam recle instituendam plurimum conducunt. cap. i : KafloXixal 8è ЫЦЧцаяч , ¿таьЦ où яро;
Hinc fit, ui haec epístola in duas partes commode êv EGvoî èYpàçiiaav , <bç at той HaúXou, àXXà хаЫ-
distribuí possit : quarum altera est didascalica, Xou %pbí itávTa, id est, Calliolicœ dictœ sunt, quod
quae multis arguments docet nullum esse amplius non ad unam scriptœ sunt genlem, ut Pauli Episto
legis Mosaicas, el Judaicarum cxicmoniarum usum : lœ, sed generaliter ad omnes.
III.
(îsaacus VOSSIUS, Prœfatio ad Epistolam S. Barnaba», Amstelodami anno 16i6 ab ipso
editara ad calcem Epistolarum S. Ignatii martyris.)
Aliquot jam sunt anni quod banc Barnabœ Epi D maximoperc gavisus sum, in illas nianus ineidere
stolam, quam ab incomparabili Salmasio aeeepe- antiquissimum islud monuiuentum, a. quibus im-
ram, in lucem emitiere decreveram. Sed iter meum mensum quantum splendoris muluari sibi passet.
obstilít, quominus institutum illud tum temporis Et nisi ingens isthoc incendium, quod non exiguam
perficere lícucrít. Dum vero Angliam lustro, alia partem urbis Oxoniensis vastavit, omnia quoque
sese obtulit occasio , qua scriptum ¡Hud, quod jam exemplar« absumpsisset, pulcherrimam ejus aucto
diu lucem merebatur, tandem aliquando divulga- ris editionem jamdiu babuissemus. Non defeere
relur. Parabat tum novam Ignatii editionem reve- lamen in Gallia vi'ri doeli, qui indignum pulabaut,
rendissiinus Hiberniae primas, Usserius Armaclia- scriptum hoc diutius in tenebris laliiare. Itaque
nus. Hü ¡taque posliilanti el offerenli ut una cum nuper Hugo Menardus , nionachus ordinis Sancti
lgnatianis haec quoque Barnabae exeuderetur epí Mauri, novam nobis editionem adoniavil. Quin
stola, noil lantum libenler id conecssi, sed eliam plurimuin hoc nomine mciílus sil de publico, nemo
665 PROLEGOMENA. «И
est, qui inficias iverit. Plus lamen meruisset, si A in hoc reprehenderé quod in altero excusant. No-
conligisset illi plura videre exemplaria. Cum enim tum est cuilibet, quam nimiuni mystic« et super-
tota illa editio ex uno promanarit códice, fieri aliter slitiose (pene etiam inepte) primi illi Christian1
non potuit quin ineraendatissima prodiret. Mihi, Scripturas sacras sint interpretati. Si itaque et in
licet non usque adeo fortuna faverit, ut quisquam hoc auctore quaedam occurrant quae erudilis dis-
invidere debeat, ea lamen conligit felicitas, ut tri pliccant, dandum id polius moribus veterum Chri-
bus in hoc corrigendo usus sim mss. Primum mihi stianorum quam ut putciur scriptum esse supposi-
Florentin; suppeditavit bibliotheca Medicea, altera titium. Sed ñeque hoc quemquam movere debet,
duo bibliotheca Vaticana et Theatinorum, qui Ro quod Eusebius et Grxci posteriores inter imxpucpa
mee agunt. Illorum usum acceptum fero Lucae Hoi- reposuerint Epistolam Barnaba:. Non enim hoc eo
stenio, viro summo et nunquam non infra mérita factum quod dubitareni de auctore, sed quod non
sua laudando. Quid itaque ope istorum trium co- probareni myslicas islas interprelationes multorum
dicum prxstiium sit, videbit is, qui operae pretium S. Scripiurae locorum. Eadem ratione ct Clementis
duxerit, editionem hanc cum altera, quam dixi, Alcxandrini, el mulla Origenis opera, inter apo
committere. crypha relata sunt. Neque tarnen unquam duhita-
Nescio autem cur quidam opinali sint hanc Epi- tum fuil quin genuina essent ¡11a opera. El certe:
stolam non esse Barnabat, cum tarnen et Clemens, si omnia quae aliquando inter apocrypha habita
et Orígenes, et alii, ¡Ham ei tribuant. Offensi sunt, sint rejicere velimus, rejicienda quoque esset D.
credo, viri docti, quod hie loca quacdam S. Scri Pauli ad Hebrseos Epislola, item Judse apostoli Epí
plura: aliler explicentur, quam explicari debcbanl. stola, el ilia Clementis ad Corinlhios. Quod quam
Persuaden nequeunt, sic potuisse ea capi a viro absurdum sit, quis est qui non videat.
tantee auctoritatis, cujus loties sacri libri meminc- Alii ex stylo et scriplioiiis genere dixcrunt, sese
rint, quique semper Pauli apostoli comes fueril deprehendere epistolam hanc esse spuriam. Dc Igna-
individuus, et ipse quoque unus e minoribus apo- tiiepistolis idem afflrmabant, Sed nimium sane acutí
stnlis. Sed quis a primis illis Christianis omnige- volunt videri , qui talia jaclant. Non iia facile est
лат scieniiam et docirinam exposlulel; quis illos spuria scripta a genuinis distinguere, quam sit na
non seque hallucinates exislimet, atque eorum ne- tivas gemmas dígnoscere ab adulierinis. Cum enim
potes; praesertim in rebus nihil ad ûdem perlinen- veri lapilli cum liclitiis committuntur ct comparan-
tibus? Nunquid et in epístola Clemen tis, quam iio- tur, tum ut plurinuini fucus apparet : ila purpura
Lis dedil vir maximus Patricius Junius, bibliothe- С ad P"rp«ram díjudicalur, ita et in alus incrcíbus
carius regius (cui ego tantum debeo, ui plura ei fit. Sed quid est , unde isti , qui neganl , epístolas
deberé non possim) , similia oecurruní ? Quis has esse Barnaba:, et Ignatii, isthoc colligere po-
enim bono animo concoquere, possit fabellam illam, tuerint ? Nunquid alia eorum scripta viderunl? Non
quam de phœnice narrai, deque pluribus ultra certe. Unde ergo ¡is ¡nnotuit, quo stylo usi sint
Oceanum mundis? Non puloeliam quemquam velle Barnabas et Ignatius? At inquiunl isti sese nihi-
admitiere expositionem istam, ut linteum coccineum lominus scire vera esse, quae sentiant. Si ila est,
Ilaab meretricis, Signum fueril sanguinis Christi, jam verbuin non addam. Pcrgamus, et videamus,
el alia quaedam id genus, quae non est hujus loci ecquid opersu preiium fueril ad hanc Epistolam ad-
referre. Alqui lamen isle Clemens, pari jure atque notasse.
Barnabas, dictus est apostolus. Non debent ilaque
IV.
(Ex prœfatione Editionis Oxoniensis anni 1680).
Cam in editione Scripwrum veterum ecclesiatiico- D then I. doctor, et astronomía professor Savilianut red-
rum versarer, prœterire non ticuit S. Barnaba Epi emit , mihique benigne communicavil. Paulo pott ,
stolam , primœva antiquitatis , argument! sacri , et nempe anno 1645 , ори» ab Hugone Menardo , mona-
auctoris (quod prœfert) nomine pariter sacri , com- cho congregationis S. Mauri, adnotationibus eruditi*
mendatissimam. Htec postquam per plurima smcula illustralum , cura confralris Luca Dacherii , Menardo
in bibliothecarum piuléis delituissel, reverendissimi morte prareplo, in lucem Parisiis prodiil. Porro
Usserii, Armachani primatis, studio et auspiciis an. 1646 illuslrissimus I). Isaacus V ossins , lueulen-
prelo hoc in loco subjiciebatur an. 1645. Sed urbis tissimœ ejus Epislolarum S. Ignatii ediiioni episto
Oxoniœ parte magna gravi incendio correpla , typo- lam hanc adjunxit ; et notas , breves quidem , sed eru
grapheum , cum tota supelleclile , schedis impremís , ditas addidit.Demuman.KblîJoan. Bapt.Cçlelerius,
et cxemplari ipso , eonßagravil, ila ut ex clade isla Socielalis Sorbonica iheotogus , Bibliotheca sua SS.
nihil superesset, prœter paginas nonnullas, quœ pe Palrum qui lemporibui apostolicis floruerunt , Epi
nes correctorem , quantum conjicere dalur, fuerant ; stolam hanc inseruit , versionemque notant adomavii,
quasque vir eruditissimut Eduurd-^ Bernardus SS. notasituc laudalissimas apposuit.
667 8. BARNABAS APOSTOLUS.
Quae de opere ipso dicenda supermini, ui viri A. slolos suos elegisset Jesus, qui erant omni iniquiiale
magni memoria litem , verbis illustrissimi primatis iniquiores. Ubi Qatholicam liane appellat epistolam,
prœdicli, quœ ¡laminas evuserant, exhibebo. quod nulli parliculari vel persons, vel Ecclesis
inscripta ea esset , sed Chrislianorum fratrum ,
JACOBI ARHACHANI DE BARNABE EPISTOLA PRjEHOMTIO.
ubicunque degentium , ¡psi universilati. Neque vero
• Polycarpi ad Philippenscs Epistolam, longe pro- mirabitiir, Ignalii nomine produclum fuisse ab
lixiorem ilia qua1 habetur typis excusa, apud se Hicronymo, quod erat Barnabx ; qui Barnaba» eliam
Grace scriplain exstitisse, Baronio * persuaserat titulo a Clemente Alexandrino laudalum animad-
Franciscus Turriaiius, Socicialis Jesu presbyter. verteril , quod Romano Clementi fuerat ascriben-
Sed exemplari illius diligentius inspecte , partem dum. Is enira citato loco psalmi (Aperile mihi por
ipsius maximam ad epistolam , quae Barnaboe apo- tas justitiœ, in ¡puas intjressns confitebor Domino;
stoli ferebatur olim nomine, periinuisse, deprehen- turc est porta Uomini , justi transibunt per cam '),
dit postea Jacobus Sirmondus , ejusdcm Societatis proplietx dictum hoc a Barnaba sic exposilum fuisse
theologus. Neque aliter habuisse, vel bibliothecx ail : LbXXûv ituXûiv ave(¡)yuttl>v , i\ [èv] StxatOTjyi)
Vaticanx, vel cardinalis Columnxi codices, osten- aÚTT¡ èitiv í¡ èv Хркгтф, èv f¡ (¿axaptoi icavreç oí
dit Petrus Halloixius', et ipse jesuita. В E!7£À0iv7ôî. Cum mullœ portât sint apertw; que
< Nempe in primo exemplari , ex quo Columnxus est justitiœ , ea est in Christo : in quam beati sunt
¡He codex (qui omnium putalur antiquissimus) et omnes qui sunt ingressi. Qux quidem , in ВагпаЬа
reliqui qui supersunt hodie sunt descripti , librario- frustra quxsita , in priore démentis Epístola (a
rum vitio quaternio vel omissus vel trauspositus doctissirao Patricio Junio non ita pridem edita) loii-
est : cujus dcfeclu factum est , ut in Gracis super- dem verbis expressa invenimus.
stitibus et (inem epístola; Polycarpi desideremus, et i Porro duas hasce imperfectas Polycarpi et Bar
principiun. Barnabx. nabx Grxcas epístolas , ex Andrex Schotli apogra-
с Nam longe antiquioribus eliam temporibus, non pho sua manu descripias vir claríssímus Claudius
Ignatii solum lilteras buic Polycarpi Epístola; (quod Salinasiiis, una cum antiqiia Latina Barnabx ver-
ex Hue ipsius liquet) subjeclas fuisse, sed simul sione , ex vetere Corbeiensis bihliothecx códice a
cum eis et islam Barimba; : ex ¡lio Hicronymí loe«, Joanne Cordesio exscripla , Isaaco Vossío, celeber-
in libro ni advertí« Pelagianos , blandienle conje rimi illius Gcrardi filio , summa; spei jiiveiii , tra-
ctura, ut crederem, peneinductus sum : Ignatius, didit : quam cum Grxco Barnabx tcxlu conjun-
tir apostolicus et martyr, scribit audacler : Elegit ctam, addílis etiam crudilis nolis, ad prelum Ule
Dominus apostólos, qui super omnes nomines pecca- С apparavit. Ut igilur in Syllogcs hujus initio, Gra
tare* erant. Ut nnim ¡n posteriore lgnatíanarum cuín Polycarpum , posteriore sui parle ex aniiqua
Epislolarum colleclíone , cum reliquís prxtixx fuis versione Latina suppletum , exhibuimus : ila el ad
sent María; Castabalilx nomine inscriptx litlerx, ejus flnem Barnabam , priore sui parle ex alia ve-
eas etiam ipsius Ignatii inscripto titulo , iu Anlonii tere inlerpretalione similiter redinlegratuni (non
Melissa * producías fuisse anímadverlimus : ila sine humaníssimi Yossíi consensu ) rcprxscntare
cliaiu in priore illa , cum inter Polycarpi el Ignalii visum fuit. Ex cujus ulriusque collatione mutua
eidero subjunclas epístolas , etiam illa Barnabx in est deprehensum, non solum primain Epístola; par
terponía legcrelur ; non ininmi si »¡хартист tera in exemplari Latino fuisse conservaiam , qu?m
рл/ццелихф coiisiinili , el eodem modo excusabilí, defuísse diximus in Grxco ; sed etiam postreuiam
lgnaiii nomine cila veril Hieronymus, quod proprie vice versa relcnlam fuisse in Grxco , qux abcral a
erat Iribucndum Barnabx. Latino , alque in intermedíis prxlerea, nonnulla hi"
■ In ea enini, quam nunc damns, illius Epístola, bere Grxcuní qux desunt in Latino ', el Lalinum
senlenlia bxc reperta esl : Ï0Ù4 ¡6!ouç átitoaróXouc rursus qux non reperiuntur in Grxco ; cujus gene-
toüí uiXXovraj xTipúauEiv tí EiiayrèXiov ai-oG , Це- n ríe ea sunt, qux in ulroque coniexiu uncís iuclu-
XíJaTO 6vxaç ÙTtàp тгааау áfiapxíav dvouxoxepouc. deuda curavimus.
Quam el ante Hicronymí témpora in eadem exstitisse, « Ex duobus aulem prxcípuis membris iota hxc
verba illa Origenis " fidem faciunt : i Геуратстои Sa constat Epístola : qux in contenu Grxco bac inier
èv xf¡ Варуаба KaOoXix?) e-iaxoXfl (80ev 6 KéXaoç Xa- se traiisitione connexa videmus. Tavra ¡ter evraç.
6ùjv тах» S'wev, eivai èirtf (H¡xouc xat TOVT¡poxáxouc МетаЛабыцЕГ de xaï ел1 kzipar ynôxrir xal A-
TOÙç атоотоХочс), 6xt IÇeXèÇetxo touî tSfouç атозхо- дахцу ubi pro ¡лЕхаЛабшцег , alii ¡мтабаЛщм,
Xouî 'lTjoroui Svxaç ÙTtèp lîâsav àvopdav avo[uuxs- Palricius Junius nosier ретабшцег legend um con-
pouc.i Scriptum est sane in Barnabœ Calholica epí jícít. In priore aulem parte senlenlia bxc longeante
stola (unde ferlasse Celsus occasionem arripuil , ut prxcesserat : "Exeij xal sv xouxij) tIjv Щич to»
apostólos infames et nequissimos diceret), quod apo- "Itjjou , ôxi èv аихф iravxa, xa\ tic aüxöv, quam
* Baron., Kotat. in Marlyrolog. Rom. Januar. 26. * P. Halloix. Notât, in Vit. Polycarpi, cap. 16, 17, 18.
: Melisa, lib. 11, serin. 19. * Origen, contra Celsum, lib. 1., p. 50. « Psal. cxvni . al. cxvii , t. 19, 20.
' Inter qux et illuJ , a Clemente Alcxandr. v Stromal, citatum : 'ATrXoúorspov opJv урасы, 'va
cuvfr-î.
«69 PROLEGOMENA. 670
vetus Latinus ¡nterpres suo loco motara hue trans- A toútiüv етобооХоис. 'Ауащс. tíxvo ха\ elpfjVTjÇ
lulit , totius Epistola3 epilogum hunc satis incon- ■рыапхак; itpoinriY<5pEu!ie. Ubi postrema illa , ex
ci пни ш statuens. Hire aui cm sic sunt. Habens inte Rarnahae nostri contexto , ita sunt restiluenda : "Ira
rim de majestate Christi , quomodo omnia in Шит , со)вт\ге ér •fittépç xptcretoç. Toixuxr txiGorjâovç
et per Шит facta sunt. Cui sit honor, virtus, gloria, (vel èxi60Aovç , ut emendat Sylburgius,) âyuxr\ç
nunc et in sœcula sœculorum. Secunda Episloke téxruxal e/pr)*7)c угыспхшс лросцубреьае, idem
parte penilus praelermissa : quam ideirco, Latina sc. Rarnabas ; sub ipsius Epistolx clausulam, paulo
eruditissimi Cerardi Langbaini versione , in hac post, eos ad quos sciibil, ita salutans : ed>&ctft> ,
editione locupletandum curavimus. ауалцс réxra xaï е1р$тцг. Ut tum ex principio,
t Ab hac vero duarum viarum dislinclione pars tum ex One manifeste depreliensum appareat, po
isla ducil exordium : '08o\ 8úo elA SiSayV xc^ sterius nicmbrum hoc (utcunque a Latino interprete
èÇoustaç • fj те той <ры-Ъс , xal f¡ той ахоЧоис. Ata- silentio prxtermissum), ejusdem corporis partem
çopà 8s таХХт) töiv SOo ó8a>v ètp' ?¡c ¡lèv yáp elai teto- esse, cujus et primum.
Ypivoi сыта-)чоуо\ iyysloi той веой, èç' ijçSè 4тгг" i Ad totius vero Epístola; auetorem et auctorila-
Im той Еатауа. Ad quae verba respexisse Origenem tern quod attinet , idem ¡lie Clemens (ul de discípulo
non estdubium, in libro in Ilepl âpyjbr, cap. 2, В ipsius Origene nihil dicam) et auctoris Rarnabae, et
i ta scribentem : Eadem quoque Barnabas in Epístola auctoriialis apostólicas , earn fuisse credidít. In libro
tua déclarât , cum duas tias esse dicit, uniim tucis, enim illo и Stromatum , alia postea testimonia ex ea
alteram lenebrarum ; quibus et prœesse certos quos- producens , hac ulitur prxfalínnc : "Otmí 8' f)u.eïç
que angelos dicit : vitv quittent lucis , angelos lucis, той 8ta6óXou тас ivspyEiac xa\ та irv£Ú¡juxTa та
lenebrarum autem viœ , angelos Satanœ. Etsi enim ахаварта £Îç TÍ]V той àjiapnoXoû фчх^ sitKJireípEiv
in priore quoque Epístolas parle ( uti etiam in çauiv, о5 (xoi 5st TtXetovtov X¿y"v, ratpaQeuivtj) [iaprjv
pseudo-Clemcntinis Conslitulionibus", quarum autov árooroXtxov Rapvá6av (Ó8s tuv e68o¡xíjxovTa í¡v,
clorem, ul ex Romano demente, Ignatio, et aliis xa\ auvepybc той ПайХои ) хата îXéÇ'.v í>8¿ тои{
alia, ita quae de duabus vilae mortisque viis fusius Xéfovra. Quomodo autem nos diuboli operaliones ,
enarrat , ex hac ipsa Rarnabae epístola intervertisse, el spiritus immundos in peccatoris animam seminare
vel prima facie legenti constabil) duarum viarum dicamus , non mihi pluribus verbis opus est, si ad-
facta sit mentio , hoc tarnen tantura in loco , ange- duxero testem Barnabam apostolicum [erat autem is
lorum lucis et Salanae, iisdem prxfectorum , oecur- ex Sepluaginta , et Pauli adjulor '•) his verbis sic
rit commemoralio. Addequod et Satan» ipsum no- p dicentem. Et in v : Hapvi6aç, ó ха\ айтос оиухг)-
men ab Hieronymo; in fine libellí De nominibus puÇaç Tip 'АтаэтйХц» хата tíjv Siaxoviav tuiv eOvuv
Ilebraicis, inter ea recensetur, qua» ex Epístola tov X¿yov. Barnabas , qui ipse quoque in gentium
Raí naba: sunt selecta, nec in priore tarnen hujus ministerio prœdicavil verbum una cum apostólo Paulo.
Epístola: parte uspiam exstat, in qua i cliqua omnia Ñeque apostoíici solum, sed eliam apostoli Barnabas
sunt repcrta : si modo Nave (quo nomine Jesu, nomine , in и Stromatum libro , camdcm epistolam
sive Josue patrem Graeci indigitant) pro Nahmt laudat : ejusdemque , non minus quam relíquarum
reposueris ; quem librara lemeritate hic fuisse in - Scripturarum canonicarum , in libris Hypotyposeon
faltum , germinis adjuncta interpretatio satis cvin- comí actas explications cxbíbuii ".
cit. Cum Nahum sit consolator, Nave vero , semen , < Barnabas Cyprius, qui et Joseph Lévites, cum
germen vel pulchritudo : uti jam prius In eodem Paulo gentium apostolus orilhiatus, unam ad œdi/i-
libro exposuerat ipse Ilieronymus ''. cationen: Ecclesiœ pertineniem Epistolam compo
< Longiorem quoque hanc fuisse Epistolam , sait, qua" inter apocrypltas scripturas legilur, ait in
2т7//|л:тр!а illa satis indicat , quam Latinis (nam Ecclesiasticorum scriplorum Catalogo R. Iliero
Graeca edilio hie est mutila ) ex Nicephori patriar nymus, el libro xiii Commenlariorum in Ezeeltiel,
i lia' Constantinopolitani Chronographia. tradidil D cap. i", : Vilulum, inquit, qui pro nobis immolatus
Anastasius , Romance Ecclesix bibliolhccarius. In est, et multa Scripturarum loca, et prœcipue Bar-
qua , ut Septem Calholicx (quae vocantur) Jacobi , nabœ Epislula, quœ habetur inier Scripturas apo-
Petri , Joannis et Judx Epistolae, 1300 versibus, ita cryphas, nominal. Utrum vero ex propria meute ab
et hxc Rarnabae, 1306 comprehensa fuisse dicitiir. apostólo ad atdificutionem Ecclesiœ compositum banc
In posteriore denique Epistolx parte reperta isla fuisse Epistolam illc dixciit, ex alioruin aulein
sunt , a Clemente Alexandrine , in libro и Stro sensu in apocryphorum classcm conjcccrit, exqui-
matum , ex llamaba cítala : 'O 8s вго^о той Trav- rant alii : in cam certe sentenliam propendisse ilium
хЪс, x¿J[№u yupiEÚuv, 8фт) xal úpiv o-oepíav xa\ oúvs- aliquando, ex Nominum Hebraicorum libcllo colligi
eiv, em3T<¡[iTjV, fväidtv tuv 8txaíti>u,ÍTiúv айтой, йта- posse videalur; in quo, cum relíqiiis Novi Tesia-
|íovt¡v. rívssae o3v 9£o8í8axTot, ex£r¡TOUVTE{ т£ {tjtsïô menti Scripturis, eliam Ramabx istam Epistolam
K'jpioj ас' úu.¿jv. "Iv* EÛprjTeàv íjyipa хр!згшс тоус conjunctam ab eo fuisse cernimus.
» Constitue, apostolic, lib. vu, cap. 1, 2, et deinceps. * Rieron. De nominib. Hebraic, in Evodo
" Idem eliam aflírmat in libro vu Hypotyposeon (apiid Euscb., lib. и Hist., xetp. а'). " 'Ent-£Tu.i]'
jiíva; sEiratTjTai BiT)fêti{. Euscb , üb. vi Hist., x:ep. iv/, iS".
671 S. BARNABAS APOSTOLUS. 67î
t In illa Nicephori Constanlinopolilani patriar- A nomen appositum : aut, si libeat, Epistotam hau
cbse l-.'-xopzipij., quam Latinig Anastasium Ro consolatoriam (1711a; tœpius dicilur ideo scripta, ut
mans Ecclesiae bibhothecarium tradidisse diximus, lectores lailos faceret), ex argumenti designalione,
a Novi Testamenli apocryphis quidem scriptis sc- ab auctore ipso, Barnabas, sive consolalor, appella-
paratur, sed inter ea quibu» contradicilur (ut et tam ; eo fere modo quo liber Salomonis Coheleth,
Apocalypsis Joannis) recenseiur. In altero vero site Ecclesiasles, dicilur; aut Hermce opus Pastor
Indiculo, quem Anastasii Nicaeni in S. Scripturam inscribilur. Quidquid sit, necesse est ut (utcamur,
Quaestionibus subjectum vidimus, una cum apo optima fide scriptorcm liunc usum (uisse; non alíe
cryphis simpliciter adnumeratur : et ipsius Uiero- nos, imo non aliquos, caplavisse títulos; hoc veto
nymi in Prologo gatéalo suffragio accedente, et solum sibi arrogasse, ut ceu e fidelium grege mini
universalis Ecclesiae simul judicio, quaî Barnabaî mus aliquis, unus ex Ulis, fraler fralribus salularia
scriptum nullum in sacrum Canonem unquam ad- mónita proponerel, per omnia orlhodoxus el aposlo-
inisisse comperta est. Monlani enim spiriiu afflatus lorum, prœsertim S. Pauli, vestigiis insistais : ut si
fuit Tertullianus ", cum epislulae ad llebraeos Bar non laborum et itinerum, saltern dogmatum parlici-
nabœ afflxit tilulum : el altera hsec, г) ?ероц£.гт\ pem ubique agnoscamus. Interea animadverlendum,
Daprd6a ЫитгоЛц, ab Eusebio " non solum inter В Historiam Jobi, Ruth, Estheris, el Paralipomenon,
scripturas quibus contradicilur, sed etiam inter »10- uliosque ex libris in Bebraicum Canonem réceptif,
thas collocalur. Ut hie etiam locum babeal, quod quod pariler obtinet in Epístola ad Hebrœos, aucto-
de aliisejusdem generis ab Augustin«)" est dictum. rum nomina minime prœferre, et lamen de Шогит
Hœc scripta castítas Canonis non recepit : non quod fide nulla est controversia. Interim dispkiendum
eorum homtnum, qui Deo placuerunt, reprobelur videlur, an nos hue tempestóle rectius de Epístola
uuctoritas; sed quod isla non credanlur ipsorum liujus auctore possimus judicare, quant qui pro
esse. ximo vixerint sáculo, Clemens Alcxandrinus, atque
t Quaiiquam non longe post ipsius П irnabae tém Orígenes, qui S. Barnabœ ascripsere. Porn adno-
pora exaralam fuisse hanc Epistolam, tot ilia a landum, scripto alicui non ideo slatim fidem от
Clemente Alexandrine (qui proximo post apostó пет abrogan, si de ejus auctore aliquand* (uerit
los saccule «'bruit) ex ea, in Stromatum libris, laú dubitatum, aut si ipsum per atiquo'd tempus deli-
dala testimonia, (idem faciunt. Quibus et illa ejus- hterit. Norunt eruditi luec ipsa scriplis qnibusdam
dem in Pœdagogo, lib. 11, cap. 10, adjungere liceal : in Canonem nunc el olim reeeptis aeädisse; et qua
КоЛ tîiv ¡lev \ауш хат' ето{ tcXsovexteïv çam zt¡4 _ de S. Barnabœ epístola referí Eusebíus, eadem «ira
a'-póOEuaiv, sic àpiOjjLoùç oTç ¡5e6£ioxev £-e«v Totovía non modo de S. Joannis Apocalypsi et S. luda cl
■zpviz&ç. Quae ex istis Epistolx bujus mulualumeum catholicis omnibus Epistolis, sed etiam de ¡lia ad
fuisse, nionuil meD. Petrus Turnerus, Savilianus iu Bebrœos, quœ nunc S. Paulo ascribitur, licet olim
Academia Oxoniensi malheseos professor eruditissi- S. Barnabœ imputarelur, retulisse.
nius : "Otc f¡ \аушс хзт' èviauT&v tiXeovexteï tî]v Constat Epistolam hanc, quœ fere tola est in Syn-
à'fóSeuaiv • 5за yap íttj £т), тоааОтас í^íi tpuroiç. agogœ ritibus, et sauctarum Scriplurarum myslicii
Sed et aliquam bic praeferunt vetustalis speciem, sensibus etolvcndis, ad rudis vulgi captum minus
ipsarum apncrypbarum scriplurarum, quarunijam accommodalam, et proinde verisimile est a lectione
diu in Ecvlesia obsolevit memoria, citationes non ejus publica Ecctesiam post tempus aliquod absti-
paucae : inter quas el ¡Hum fortasse quis anuume- nuisse : quod et /iodic factum de nonnullis recon
raverit : Régna in terris decern regnabunt : et resur ditions argumenti periochis quœ in sacro Сапом
get retro pusiUus, qui deponel 1res in ипиш; licet continentur. Hete vero fidenter dixerim, Epistolam
ea Danielis capitulo vu, uii olim in LXX lnterpie- hanc quo penilius intelligetur, eo accepliorem futu
iiiiu edilione legebalur, desumpiam fuisse ego qui rum, et ad sacrarum Lilterarum, пес non anltquii-
dem cxistimaverim : cum Theodolionis inlerprela- D simorum Patrum cognilionem plurimum facturan,
tio, quam in Daniele, altera ilia poslbabila, Eccle- Quanquam enim perpetuus Veleris Instrumenti ad
siam postea récépissé confirmât Ilieronymus ", Messiam respectus nobis quasi per transennam «
banc nobis bodie lectionem exhibeat : Aéxa ßaci- Chaldœi Paraphrasiis stricturis, scriplorum Tatmu-
Asïç áracT^crorrat, xaï ¿я1аы.\... » dicorum, Rabbinorumque malignis inlerprelamentit
Reliqua desideranlur : quid autem eruditissimus, compareat : olim tarnen quando in omni Sgnagoga
Hiberniœ juxla et mêlions litteralurœ primas, de hebdamadatim non kette tanlum , sed et enarrata
episwlœ Inijus auctore senseril, quanquam non ex erant Scriptum: ; Midrasch isle mgsticus, she evange-
diclis liquido appareal, indicia tarnen sunt salis licus Veleris Instrumenti sensus, non minus omnibui
clara quœ fidem faciant, propendisse cum in hanc innotuitquam ipse sacer textus : et proinde non mi
senlentiam, 'ut crederel opus hoc scriptori ignoto nus idónea svppeditabat argumenta ad convincendos
deberi. Esto ergo hui с operi aliena manu S. Barnabœ Judœos, quamea quœexdiserlissimis sacrarum Lilie
" Tertullian. De pudicilia , cap. 20, et ex eo. Hieronym., Catalog, script, ecclesiast. in Paulo. " Euseb.,
üb. vi Ilislor. ecclesiast., xec?. iC. 16'. Id. ibid., 1. in, xE<p. xs'. u Augustin., De civilat. Dei, lib. xWi
с 38. '• Prœfat. in Daniel.
67"» PROLEGOMENA. U7t
rarum vocibus fuissent deduela, ¡line factum est, A (uerit, invidiam facete; ne iniquum petendo, eo quod
quod Dominus nosier et ejus apostoli, ¡ere passim œquum est excidamus. Módica sunt qum in ejus
adversus Judœos exinde argumenta deprumpserini ; gratiam poscimus, nee, ut puto, facile recusando :
et si forte aliqua apud auctorem nostrum vecurrant ut nimirum si non ipsi, saltern annis ejus liónos ha-
quae longius petita videntur, ilia ipsa, aut eorum beatur : si non apostolum agnoscamus, eum tarnen
sattent vestigia in Epistolis Paulinis quis poterit rc- ceu Patrem revereamur : et demum, si non in Cano-
perire. nem Шит recipiendum dvcamus, saltern in classicis
Sed iinlumus perlinaci nimis patrocinio S. Bar- scriptoribus, pro dignilate quam olim oblinuit apud
naba-, aut quicunque Epístola; hujus auclor demum Ecclesiœ scriptores antiquissimos, numeremus.
V.
( D. LE NOURRY, Apparatus ad Bibliothecam maximam vet. Pair., Paris. 1703,
v in-fol., p. 38.)
ARTICULCS PRIMUS. B rum locum adoptali Christiani snbrogarentur. De-

nique postquam de Sabbati celebratione, Dominic«
Analysis Epistolœ S. Barnabas.
diei insiitulione, templi Hierosolymiiani deslru-
Auclor hujus Epistolx , prxmissa eorum ad quos clione, Deique in cordibus noslris liabilalione dis-
scribit brevi salutatione , laudat illorum (idem , seruit, primam claudit Epistolx partera.
cbaritatem , aliaque, quibus repleti erant, Spirilus In secunda, quae breviorest, stylum ad infor-
sancti dona. Nulla vero alia ratione animum se ad mandos Chrislianorum mores convertit; duasque
scribendum appulisse profitetur, nisi ut fidem illo eapropler demonstrat esse hominum vias. Et
rum perfecliorem redderel , ostenderetque Deum priorem quidem , cui angeli prxsunt , quxque via
ideo proplietas suo Spirilu aillasse , ut foedus no- lucís dicitur , cum explicat , ibi quid Christianus
vnm , Incamatione Filii sui ineunduin , omnibus agere, quid fugere debcat, omnium oculis subjicit.
prxnunliarenl. Kinc ille argumentum suum ag- Posteriorem vero , qux subest angelis Suianw , et
gressus, ex eorumdem prophetarum oraculis Cliti- vía tenebrarum cognominalur, explanando palaiii
stum Dominum jure merilo legis Mosaic« ab- ille facit qux sint vitia, et mala opera , quibus in—
rogasse sacriflcia , nullaque alia , quam Spiritus et quinata anima poenis inferni addicilur. Postremo
cordis postulare demonstrat. Quamobrem illos sol ut imperatis divinis morera gérant, adhortatur,
licite admonet, ab iis caveant , qui legem Moysis et comprecaturque ut sui meminerint apud Deum,
Christi simul observandamesse docerent. Ideo vero cujus in gratia ut semper maneant , expetendo ,
¡Наш rescissam esse probat : ut dilectio Jesu con- Epistolx coronidem imponit.
signetur in cordibus veslris in spem fidei illius ; bis
ARTK.UHJS II.
que tribus virtutibus , medilemur timorem Dei , et
Hanc epistolam eamdem esse, quœ ab aniiquissimi*
custodiamus mandata illius. Subinde alüs prophe Ecclesi« Patribus taudalur.
tarum locis planum utique facil Christum ideo Constat Epistolam hanc eamdem esse , quam ab
carnem induisse, morlemque obiisse, ut, mortis antiquissimorum Ecclesix temporum Patribus Bar-
imperio dcstiucto, mundum sanguine suo redime- nabx nomine citatam fuisse ex eorumdem tcsiimo-
ret. Quod Judxi cum credere noluerint , voluit ille niis planum lit. Id autem vel ex sola Clemcnlis
Evangelium suum omnibus genlibus ab apostolis Alexandrini aucioritate invictissime demonslratur.
prxdicari. Addit Christum etsi ex Patris prxceplo, Quos enim ex ea locos protulit, ii ex Epistolx ini
sicuti praediclum fuerat, lubens mortuus sit, ipsum tio, ubi Grxca verba deleta , atque ex medio , ас
tarnen verum esse Dei Filium. Explicat deinde quo- D tandem ex Gne , ubi Latina interpretado deficit, ex-
inodo prophétie et verbis et üguris significarint cerptos esse manifestissimum est. Erravit igitvr
Christum in passione aceto el feile potandum, pur Moynius "', Calvinianx sectx olim Rothomagi mi
pura induendum, spinis coronandum ; sed hxc nister , qui posteriorem bujus Epistolx partem nee
omnia surdis Judxorum auribus decántala. Inde ejusdem scriptoris, nee ejusdera styli ac priorem
aulem colligil aures cordis circumeidendas, docet- viüeri arbitratus est. Hanc quippe ipsam partem ,
que eircumeisionem Judxorum anliquatam, Mosai- prxler memoralum dementem ab Origene «ïrego-
casque leges, quibus eibi nonnulli prohibebanlur, rioque Nazianzeno eodem Barnabx nomine citatam
spiritual! sensu intelligendas. Post hxc ostendit ab Iegimus.
iisdem prophetis insuper prxnuntiatum fore ut ARTICULUS III.
Jndxi nee Christi baplismo ablucrenlur, nee cru- De auctore hujus epistolœ antiquorum scrtpiorum
cem ejus agnoscerent, atque ob ejusdem Christi ab opiniones.
illis ejuraiam divinitalem exhxredcs facti , in eo- Tola igitur de bao Epístola difficultas in eo ve*-
"Varia sacra.
675 S. BARNABAS APOSTOLUS. И6
satur, uirum a Barnaba apostólo , cujus prœfert A nabas penilus abjudicate, et apocrypham atque
nomen,
„,.... ~.ч vere
..лил profecía
пилГлл! .. sit.
cil Non
\i.ll una
llll'l siquidem
b.i.1 lti>ll>m ea
l'I de
il.- supposilitiam
£ I ■ ПППС î t î t ¡ 1 ГП esse
ЛСС0 contendunt.
ft \П I I H i . 1 I I 1 1 1 Contra
ifllllr'l vero
VlH lla-
re anliquorum Ecclesiae Patrum fuit sententia. mondus , Vossius , Bullus et Dupinius cam non
Posteriores vero scriptorcs in plures magisque di aliuin quam ßarnabam anderem habere propu-
versas opiniones abierunt. Clemens etenim Alexan- gnant.
drinus nullus unquam dubilavit earn verum genui- ARTICULUS V.
numque felum esse Barnabae , quem apostolum , Primum argumentum examinalur.
virum aposlolicum, unum ex sepluaginla, et Pauli Qui Epistolam banc Barnabae abjudicaut, his ni-
adjulorem appellal. Hœc vidcre est in illins Stroma- tuntur argumenlis. Et primo quidem ii Euseliü ni
tum libris secundo , quinto et sexto ". Clemeuti que Hieronymi , qui earn ad apocrypha et spuria
aulem praceptori suo subscripsit Orígenes : ас ablegant , auctoritale a nobis superius alíala utun-
postea Gregorius Nazianzenus Origenis ipsius verba tur. Docet quippe idem Hieronymus" : Apocrypha
transcribendo, in eadera quoque opinione se fuisse eorum non esse quorum titulis prœnotanlur : vel, ut
baud obscure signilicavit. addit Celasius papa, aliquo inliciunlur errore. Alii
Verum adversus Clemenlem pugnare videtur Eu- « tarnen neganl Eusebii üieronymique de Barnaba:
sebius" ; quandoquidem ubi de cjusdem Clementis Epístola verba deberé alterutro sensu accipi. Non
Opcribus sermonen) inslituil : In iisdem , inquit, quidem primo, cum Epistolam banc Baruabx no
libris offert testimonia Scriplurarum, quœ a nonuullis mine inscribí non iiiücientur, ас Hieronymus earn
repudiantur, nempe ex Sapienlia Salomonis, iiem ex a Barnaba compositam esse affjrmet. Neque se-
Episteln Clementis ac Barnabœ. Et paulo post": cundo, cum ¡Ham non tantum omnis erroris eiper-
Idem in libris ТтотитаЬзеьл/ omnium, ut uno verbo tern, sed etiam, ut ail Hieronymus *\ ad œitificaiio-
dieam , utriusque Testamenti scriplurarum compen- пет Ecclesiœ pertinentem agnoscant. Eo igitur sensu
diosam instruit narralionem, ne Ulis quidem prœter- earn ulerque spuriam et apocrypham esse dixit,
missis scripturis, de quibus inter mullos ambigitur, quod inter canónicos divinse Scriplurae libros non
Juila: Epistolam , el Barnabœ, ас retiquas calholicas adnumerëtur.
Epístolas intelligo. Tum denique ex sua sic ipse Verum ex posila olím ab Augustino regula ur
sententia pronunlial " : Pro spuriis habendi sunt gent eorum adversarii ; ea quxque scripta ab Ec-
eiiiim Actus Pauli... Barnabœ item Epístola. Umle clesia reeipi debuisse, quae a quolibet apostólo pro-
intelligas
iiiicuigas Eusebium
ииьшиш , quorumdam
,r„, „„.„„.- antiquiorum
„ —, ve-
.~ düsse constiterit. lude quíppe sanclus ¡He doctor
stigiis inhaerendo, Epistolam Barnabae pro spuria q conlra adversarium Legis el Prophelarum libros,
habuisse. Hieronymus
ronymus vero " illam ínter inter Scripmras
Script Andrese et joann¡s „ornen praeferenles, apocryphos
apocrijphas amandal. Uterque porro Nicephorus, esse probat ", quia si illorum essenl, recepti estât
Conslanlinopolitanus scilicet atque Calixtus, Eu ab Ecclesia. Quod si respondeas quosdam putavisse
sebii verba sensumque expressit : sed quamam sit hanc Epistolam inter Scripturas canónicas ab Orí-
Eusebií ac Hieronymi de apocryphorum dclinitione gene computan , atque eo in numero in anliquis
opinio , adhuc est in controversia. earumdem Scriplurarum catologis reperirí : insta-
ARTICULUS IV. bunt iisdem in catalogis alios itidem libros repe
Sententia recentiorum. rirí, qui pro canonicis nunquam habili sunt; atque
Quantum ad recentiores , Hugo Mcnardus , Bene • Origenis verbis id quod aiunl, nullo significan
diclinse gentis monachus, de hac Epístola sic sen- modo enntendent.
Respondent ¡taque alii secundum Augustini men-
til" -.Jure, inquit, inter scripturas apocryplias a
tem , non omnia omnino aposlolorum , vel potius
cilalis aucloribus connumeratur ; turn quia an Bar
apostolicorum viroruru , siculi Barnabae , scripta ш
nabœ sit, incertum est ; tum quia quœdam reperiun-
canonicorum numerum esse referenda ; quandoqui-
tur
lur,, quœ dificúltale curent ; siquiaem
dificúltate minime eurent; siquidem шш-
non- "»»»'»"' — ~ „ ' * . ".
nullœsuntinea salcbrœ , ad quas minus cauti D dem el liber Herrn* , et Clemenl.s Boman. EP. toi
ihunc i_in numerumк minime
.^ ;..: ....-* referunlur.
к.-, f,. îi к i m- Adduut
д di nui
ofenderé possini. Ncc ulli, subdit, mirum esse de
pneterea non eo ipso scriptum aliquod pro canónico
bel, quod illa пес a Clemente, nee ab Origene apo
habendum , quod ab apostólo quopiam editttm sil ;
crypha censeatur, siquidem hujusmodi auetores
sed id insuper Ecclesia! deflnilione renuuliari de
utunlur apoeryphis. Fluctuai animo Cotelerius,
summisque se ait difficultatibus pnepediri quomi • beré asseverant.
Nos autem Augustini roentem ex alia, quam de
nus Barnabas earn attribuât, quam tarnen illi om
libris apoeryphis statuit, certiori regula explican-
nino abrogare non audet. Re autem perpensa , in
damesse censemus. Cum enim ipse aecuratius; dé
nunc concludit modum : Ego magis inclino, ul cen-
team non esse aposloli ; prolitelurque se grattas 'tis finit quis liber dicendus sit apoeryphus" : «""
ptum apocryphœ, inquit, nuneupantur, eo ?««
babiturura , qui voluerint certiora proferre. Natalis
occulta eorum origo non damit Palribus, a «uiw
vero Alexander, memoratusque Moynius illam Bar-
" Vide supra Testimonia velerum. '• Lib. vi Ям!., cap. 15.
15. "» Hb.
hb. Hl.
m can.
cap. 23.
2= lb,d • ,.
U. »De script, eccles. » Pnefat. in Epist. Barnab. » Epist. 7 ad LaHam. »De script, eccto.
Lib. I, contra adven. Legis el Prophet., cap. 20. » Lib. xv Üe ctvitale Da , cap. 23 , § 4.
677 PROLEGOMENA. 678
usque ad nos aucioritas veracium Scripturarum cer- A contraria» senlentiae propugnatores ac patroni re-
tmima el noiissimu succesaione pervertit. Ex hac au- spondent, hsec verba non omnino ad lilleram , sed
tem libri apocryplii deflnitione recle adversario lienignius accipienda, nihilque aliud sonare quam
suo, libros Andre» et Joannis objicienti, responda, apostólos , quod quidem verum est, ante converslo-
eos plane esse apocryphos ; quia si ab iis quorum iiein suam multa magnaque peccasse.
tama erat apud Ecclesiam auctoritas, veré pro- Nos vero hoc idem argumentum ab Origene jam
diisseiit, id et Patribus perspeclum, et ab Ecclesia olim fuisse dilutum respondemos *'. Cum enim fer-
fuisset receptum. Quapropter cum e contrario tasse Celsus ex iisdem auctoris nostri verbis occa-
origo epistolae Barnebae Patribus, nimirum de sionem, ipso leste Origene, arripuisset, ut apostólos
menti, Origeni atqiic alus claruerit, ex alíala Au- infames el nequissimos dicerct, Jesum ad aposlolicam
gusiini deflnitione inter apocryphes scriptures an- funclionem elegiste homines omni iniquilale iniquio-
numerari non debet. res; sic ilium, et quidem apposite ad rem noslram
confinai : Quid igilur absurdi, si Jesus oslendere vo
ARTICULUS VI. lais humano generi quantum ejus medicina contra
Secundum argumentum expenditur. pestes animarum polleat, infames et nequissimos ele-
Secundum argumentum , quo ha?c Epístola Ваг- В 9¿t> ut morum purissimorum exemptum fièrent ara-
naba; abjudicetur, inde desumptum est, quod vídea- plectenlibus ejus Evangelium. Nihil ergo absurdi,
tur incredibile apostolum eas scripsisse , quas ibi nihil Barnaba indigni, nee nimium hypei-bolici in
logimus, coactas nimirum allegories , enarrationes his verbis esse vir summse eruditiouis Orígenes ar
Scripturarum minus verisímiles, anilesque deanima- bitrates est : Hieronymus auiem banc sententiam
libus fabulas. RespondeiHamondus, Gnósticos, Scri- viro apostólico ita dignam credidit, ut in libro con
pturce sacra; mystiee interpretanda; facultalem sibi tra Pelagianos scriplo, eamdem Ignatii martyiis
arrogantes,multaVeteris Testamenti testimonia ad im nomine laudare non dubilaverit.
puros usus accommodasse nine Barnabas hac fere
ARTICULUS VIII.
universa Epístola sua Veteris Inslrumenli loca quam-
Moynii conjectura; discutiuntur.
plurima mysiice, eliam cabalistice expósita, Gnosti-
Moynius aliis quibusdam contra eamdem episto
corum doclrinis opponit.
lam pugnat conjecturis : quae quidem quamvis sint
Respondent alii dementem Alexandrinum, Ori- levissimx, lamen cum nullus hactenus iis respon
genem , aliosque qui banc Epistolam Barnabae ad- diese legatur', pro more nostro, ne quid relinqua-
1iudicant,' nihil coactum in ejus allegoriis, nihil. non . ... singillatim
.... exanniiabimus.
,.
..,.,.,,., , с ïmus inlactum, u'as Ail
verisimile in enarrationibus, nihil denique fabulo-
itaque : с Haec epístola si esset Barnabae , ¡Наш non
sqm in ea rcperisse ; imo nihil quod non aposto-
secus ас Evangelium Matthaei túmulo suo condi
licum virum, nihil quod a Barnaba: ipsius stylo
jussisset. > Verum quis Moyuio Barnabam Epístola
alienum aliquid , aut illo indignum prae se ferat.
suae exemplar semper, aut saltern, cum mortem
Quapropter quosdam nostra aetatis viros temeritatis
obiit, secum asservasse palcfecit? Num morís est
audacter incusant, qui de stylo apostolicorum scri-
apud homines epistolarum suarum sic apud se ser
plorum melius quam eorumdem discipuli , aliique
vare exemplarie? Bemus temen Moyuio penes mo-
suppares, autejusdem aetatis homines, se judicare
rientem Barnabam fuisse Epistolae suae exemplar :
posse confidunt. His adjiciunt ¡Hud fuisse Judœo-
nunquid ergo lucubrationem suam vir modeslissi-
rinn ad Christianam fidem, sicut ipse Barnabas,
mus eodem in pretio ec Metthaei Evangelium habe
noviter con vcrsorum ingenium ; ut Scripturas sa
bat'? Si id coniendat Moynius, dicemus euro ideo
cras allegoriis ac myslicis enarrationibus interpre-
cum hoc Evangelio, non eutem cum sua Epístola ,
tarentur , tnultaque in animalium proprietates ob
sepeliri voluisse; quia illud historien! vitae, mortis,
servèrent. ac mireculorum Christi, quem semper prae oculis
Addemus, nos.paulo V^J^^^ **nc D habueret, compleciebetur.
Epistolam si Barnaba; non sit, auctoris esse ejus- Instet tarnen Moynius apocryphos libros eb au-
deni cum ¡Но, aut certae proximae aetatis. Nemini
ctore nostro citari. Quid inde? Nonne el doclissimi
autem vero videbitur simile scriptorem pium et
viri Paulum et Judera libros itídera epocryplios lau-
doctum, viris eposlolicis coaevum, quique quomodo devisse felenlur? Nonne et Paulus ¡ipse ethni-
apostoli Scriptures exponerent, apprime noverat,
corum, quos epocryphis eb auctore nostro chatis
ab eorutn stylo , et scribendi interpretendique me-
praesiare nemo dixerit, aim lit eucioritatem?
tbodo hac in Epístola penitus descivisse. Urget adhuc ,e Barnebem Epistolae ad Hcbraeos ,
ARTICULUS VII. nomine Pauli praenotola?, fuisse euctorem. Atqui ,
Terlium argumentum examinatur. inquit ¡lie, non video quare secundis curis argumen
Tertium argumentum est, Barnabam modo tern tum istud iterum pertractassel cum quadam primjt
hyperbolico non vocaturum apostólos iniquissimos delibatione, quasi inEpistola ad ¡lebratos nateriam
bominura, el super omne peccalum peccalores. At islam nintis perfunctorie , nùnusque féliciter esset
ж Lib. cont. Celsum. " Lib. cil.

67Ü S. BARNABAS APOSTOLUS. 680
proseculus. Ñeque hoc argumentum priore valídius A verunt diligentiiis hi ingenue fatentur apud ami-
est. Primo quippe falsum est Barnabam banc ad quos scriptores nihil succurrere, uncle quandonam
llcbrseos scripsisse Epistolam. Dehide, esto, scn- Barnabas ab Cypro insula redierit, viiamque mar*
pserit. Nunquid non potuit idem auctor duabus ad tyrio posuerit, certo definiatur. Constat autem il
diversos diversa; regionis homines, quos iisdem ium post Hierosolvraam anno 72, aut juxla doctio-
ilociriuis et praceptis imbuere volebat, datis epi- res chronologos 70 a Tito destruclam, .vilam po-
stolis, idem traclare argumentum? Dcnique nonne tuisse producere. Petrus siquidem et Paulus anno
idem auctor plures de re eadem lilteras scribcrc , taiiium 66, ¡d est uuo aut tribus post excidium Hie
eademque in illis répétera et inculcare quandoque rosolymitanum annis, martyrii palmamadepti sunt.
cogiturî Nihil ergo vetat quominus Barnabas iu Epístola sua
Urgct iterum Moynius hanc Epistolam a primi hujusce excidii fecerit mentionem.
el secundi sseculi scríptoribus, puta Clemente Ro Certo autem certius est banc eamdem Epistolam
mano, Polycarpo, Ignatio etiam in suis adversus non solum ab Origene citari, sed etiam a Clemente
Judxos disputationibus nullibi laudatam. Verum Alexandrine, qui, ut ait Eusebius, priinis apostolo-
quas alias iidem scriptorcs aliorum epístolas et rum temporibus proximum se fuisse lestatur. Unde
scripta citaverint, in medium proferre debuerat. conGcitur dementem, qui Epistolam hanc, sicuti
Quid vero, si hsec Epístola in eorum manus non ex frequentioribus ejus citatjouibus liquet, magni
venerit? Sed conjecturis non est opus; certum aestimare videbatur, ab apostolicis viris, quis vcrus
quippe est banc Epistolam a Clemente Alexandrine illius auctor cxsliterit, curiosius indagasse, necdif-
sxculi secundi auctorc, ut supra vidimus, citan ; ficiliter didicissc. Deinde idem Clemens circa an
quod ad vanam objectionem plane diluendam satis num 200 fato functus est, proindeque libros suos ,
superque dictum sit. ubi hanc Epistolam laudavit, in lucem prius émi
Instat denique hanc Epistolam a Barnaba, qui sub serai. Alqui ¡Ham non ut recens aliquod, sed anti
Nerone martyrium passus est, scribi non poluisse ; que auctorilalis scriptum laudat, ideoque quam
quippe quae post eversam a Tito Hierosolymam data putabat martyrio Ignatii antiquiorem. Quin ¡mo
fuerit. Atque hoc illud est quod in notis et observa- ubique pro certo ponil illam a Barnaba apostólo
tionibus suis argumentum invictissimum et eviden- scriptam, nullumque, quem nosset, buic opinioni
tissimum appellat. Id ilaque paulo prolixiori respon- refragari. Tanti viri tanueque eruditionis, ac tem
eione solvendum est. poribus apostolicis adeo vicini aucloritas, maximi
ART1CULUS IX. eerie apud omnes debet esse ponderis ; cum in pri
Q ons nulla firma rationum argumenta, nibilque ¡Hi,
Quandonam htec epístola scripta sit.
Jam cnim quo tempore hsec Epístola scripta sit , nisi conjectura quaedam, parum valida opponalur.
indagandum. Qui earn B.miaba; tribuunt, hi ante Caeterum quantumvis Clemens in Epístola: auctoris
ejus obitum datam esse indubie pronuntiant. Qui- nomine errasse dicerelur, ex ejus tamen auctoriiate
bus vero res in ambiguo est, ii tarnen illíus auclo- invictissime demonstratur illam vel ab unocxapn-
rem temporibus aposlolorum floruisse vero putr.nt stolis, vel saltern ab aliquo ex proximis eorum
similius. Denique qui a Barnaba profeciam negant, successoribus fuisse exaralam.
earn post excidium Hierosolymitanum, sed ante fi- Id quidem ex manuscripts codicibus Grxcis et
nein secundi sxculi scriptam esse opinantur. Moy Lalinis confirman potuisset, si qui omnino incor-
nius his addit ¡Наш post песет Justini, qui anno rupti, ac verum Episiola; litulum praefereules ad
162 aut 163 martyr occubuit, et ante Tertulliani nos pervenissent. At in Graecis codrcibus caputejus
mortem, qua; circa annum 215 contigit, obsigna- amputatum est, et tiiulus qui in Graca Menardi
tam fuisse. Ñeque tarnen ¡Ile alia ratione opinionem editione legitur, ex Eusebio videlur desumptus. La-
suam confirmât, quam quod nonnulke de emissario linus vero bibliothecae nostra; codex, qui omnium
Jinkeoruni hirco caeremonia; in hac Epístola memo- j) procul dubio est anliquissimus, bac tanium épi
rentur, quas sicut apud Justinum, licet de ¡is dis- graphe inscribitur : Incipil epístola Barnabie félici
scrat, frustra quaesieris, ila apud Tertullianum tan- ter, atque demum in line sic concluditur : Explicit
tummodo invenías. Verum a quo didicit Moynius epístola Barnubœ.
hanc Epistolam penes Justinum unquam fuisse, ARTICULUS X.
ipsumque earn legisse? Fac tarnen et habuerit et le- Ad quos hœc epístola scripta sit.
gerit, nunquid ideo omnes hirci emissarii ceremo " lntegri autem si exslarent manuscripti ¡Hi codi
nias, ne üs quidem, qua; in Epístola Barnaba; oc- ces, nobis ulique ион modo Epístola; hujus litulum
currunt, pratennissis, debuit commemorare? Nihil indicasseni, sed eos etiam ad quos illa directa est.
igitur hac negativa conjectura magís frivolum, mi- Id cnim sua non carel diOicultaic. Pillant siquidem
nusque ad rem aliquant asserendam idoneum. nonnulli ex tola oraliouis serie conjici posse cam
Quo porro tempore Barnabas obíerit, incertuni ad Chrislianos missam Hebraos, tenaces nimirum
est. Unde nescio quid sibi velit Moynius, cum ex antiqua; legis, et ad Hebraos esse inscriptam. Ve
communion opinione asseverat ilium sub imper-io rum vel ex ipsa totíus Epístola;, a nobis supcrius
Faronis martyrio affectum Qui] enim id investíga- facia synopsi, exploratum fit, ideo pracipue ad earn
CS1 PROLEGOMENA.
CK2
scribendam auctorem ejus impulsan, ut eos ad A Usserius quippe archicpiscopus Armacnanus nrl-
auos
quos scriDsit
scripsit oraemun ret. nrni.ii^MK,,.«
praemunire!, prohiberetquc „«ne »i.
ab ::.
iis mam ejus .- .. . F и дгшаспаши pri-
editionem ex manuscripts, quae muuo
ileciperemur qui legem Moysis et Christi siraul ser-
ab aliis accepe.rat, Oxonii anno lUi adornavit. Sed,
vandam esse asserebant. Atqui hie error ejusdem Vossio teste, una urbis hujus parte paulo post igné*
fere cum Christiana religione est aetatis : illumque consumpia, hoc incendio omnia editionis hujus
non solum Hebraeos, sed eliara h.-cieticos, quales exemplaria perierunt. Unus tamen codex, flammis
erant Ebionita? et Cerinthiani, docuisse certissiinum ereptus, in biblioiheca ejusdem urbis, si qua edito
est. Praetcrea elsi a solis Hebraeis error hie dissemi ipsius Catalogo fides habenda sit, asservalur.
natus fuisse!, poterant tarnen ipsi со quo flagra-
Haec prima Epístola? nostra? editio doclis ila pa -
bant religionis suae studio, ilium apud omnes cum
rum innotuil, ut earn ab Hugone Menardo primum
Hebraeos, turn gentiles ad Chiistianam iidem cou-
eüitam vix unus aut alter non agnoscat. At certe
versos ubique disseminare. Potuit ergo auctor no
ömnes facile concèdent euro primum fuisse, qui
sier non ad Hebraeos lantummoJo, sed etiam ad
¡Ham typis mandatam nostri juris fecerit. Is enim
Christianos, quos ab Hebraeis vel baereticis decipi
cum incidisset in manuscriptum Latinum biblio
ineiiiebat, suam dirigere epistolam
Ohjieilur tamen Tertu.lianum Epistolam Pauli ad В teca? 7umaUeCorbeianae,
G *ажannorum
i¡ГтТ plus Ч"а'П
quam 90°С™'
OOOcodicem,
ibneos citasse Barnaha? nnmin«. /•,„,•,„„
Hebraeos citasse Barnabae nomine; forsilan, in- ;,,_ * l™ ^^ Ш1сГ Т1шг,аш «cnpla Romae
inventum, a doclissimo Sirmondo accepisset, ex
quiunt, acceplo rumore de Epístola quadam Barnabœ
utroque exemplar! ad parandam editionem suam
ad Hebrœos a te non visa ? Sed bac objectione le
totis viribus incubuit. Sed collalis codicibus, altera
vis conjectura alia mullo leviori probatur. Verum-
Epístola? parte in Latinum versa, vaiiisque obser-
enimvero si Tertullianus Epistolam ad Hebrœos vationibus compositis, priusquam aliquid prelo
Barnabae assignat, eamdem alii Lucae, alii Clement!
commilti potuerit, immatura morte exstinctus est.
adjudican!. lNunquíd ergo in hanc sentenliam abie-
Quapropter Lucas Dacherius parala? ab illo editio
runt : forsilan rumore acceplo de Epístola quadam
nis curara in se recepit, eamque praemissa a s«
Lucœ vel démentis ad Hebrœos a se non visa? Quid
prœlatione anno 16i5 absolvit.
bac conjectura futilius? Dicendum igitur Epistolam
Anno subséquente Isaac Vossius iterum eamdem
ad Hebraeos a Tcrtulliano Barnabae no'miue ideirco
Epistolam ex tribus manuscriptis , uno biblioihe
laudatam, vel quia eum vere pulabat ejus Epístola?
ca: Florentin», altero Vaticanae, tertio Theatinoruni
auctorem, seu potius mavis, interprètent ; vel quia
Romanorum, Amstelodami emisit in publicum. In
cum ¡Ham ab aliquo Pauli socio et discípulo scri-
c bis autem omnibus codicibus manu exaralis Epí
piam crederet, id nullt poliori jure quam Barnabae
stola caret initio, aique uni ex Ignaiii Epistolis
tribuendum judlcavii : vel denique aliis fretus con-
proxime, et absque titulo conjungiiur.
jecturis, ex falso auclorum aut codicum manuscri-
ptorum erranlium testimonio desumptis, quas jam Coteleiius anno 1672 ex Sirmondi me. Graeco
divinare promptum non est. códice, de quo ante dixímus, illam rursus ediilii,
Porro si certo definiri non possit qui homines, novaque versione, antiquiore tamen non omíssa,
donavit; praeüxitque Operi bus sanctorum Patrum,
cujusve regionis ii fuerint ad quos hanc Barnabas
qui temporibus apostolorum florueruut. Al multa
misil Epistolam , constat tdinen cos Christianos
hujus editionis exemplaria incensis bibliopola? apo-
fuisse, qui in assequenda vitae Christiana? perfe-
Ihecis, igne consumpta sunt.
ctione profectus aliquos jam fecerant, quosque ut
Denique Moyníus cum Rolhomago Leisdam do-
magis ac niagis in ea prolicerent, adhortatur; quos
cendae theologiae causa se contulisset, ibi eamdem
denique admonet, caveant sedulo ab baereticis, qui
vanis argutiis et subtilitatibus legem Moysis ac Epistolam inter sua Varia sacra edi curavit. Ulii-
mam autem hanc editionem ille ex códice manu
Christi simul observandam aliis suadere conaban
lur. Quaraobrem idem auctor nosier eos tota epi- I, scrito Florentino, quem '"
Г (Г10геп1|п<\Чиет in Hoüand.am
Hollandiam Ruliaeus
stola sua contra ha?reticorum ¡llorum error« „L D ЛШйШ: e.1 ,n qu0 h*c Epístola uni ex Ignatianís
stola sua contra haereticorum illorum errores mu*
absque título et principio conneclitur, se adornasse
nit, ac Christiana? pielatis praeceptis informal.
testatur. Quod sane magno nobis indicio est nunc
ARTICULUS XI. manu exaratum codicem non aliiim esse a primo ex
De hujus Epistolte fortuna, el varus ejus editio- iis tribus queis Yossium in accuranda sua editione
nibus. usum esse diximus. Caeterum utrique Vossius et
Epístola haec fortunam babuít variam, tmrumque Moynius non aliam versíoncm Latinara, quam anii-
in tnodum muiabilem. Cum enim tamo, ui supra quiorem, a Menardo inventara et adornatam, aique
dix ¡mus, splendore et secundo et duobus, ас forsi a Dacherio éditant adhibucrunt.
lan etiam tribus sequentibus Ecclesia? saeculis mi-
euisset, deiueeps ila evanuit, ut praeter ulrumque ARTICULUS XII.
Nicephorum, qui verba Euscbii aut saltern corum De nolis et observationibus in liane Epistolam.
sensum descripsere, vix alius de ea mentionem fe Singuli harum editionum auciores Epistolam
riase reperiatur. Nostro landein saeculo Graece et La- illam nolis et observationibus suis illustrarunt.
line varus in Bibliothecis féliciter inventa, e tot sa?- Quas edidit Menardus, ea? fere omnes vel ad cor-
culorurn tenebris emersit. rectionem explicationeinque textus, vel ut ¡Ha slyii
Pathol. G в. Il
22
683 S. BARNABAS APOSTOLUS. m
esse apostolici probclur, conducunl. Nonnullas ta- A ruerunt. Cur ergo in Scriptum sacris, quibus diri
men quandoque admiscct cruditionis stix testes, ex stus prxdicabatur, exponendis tarn turpi ter errasse
quibus facile intelligas mullo pcrfccliorcm futttrara criminanlur? Nunquid ultimx nostra: xtatis homi
fuisse ejus cditionem,si per mortem viro lam docio nes in iis explicandis docliores sunt et aeuliores,
ad umbilicum ¡Ham perducerc licuisset. quam illi qui ab apostolis vel ab eorum discipulis
Nullus Vossio pauciorcs brevioresque in banc suscepti et educati, in eorum scbola scienliaro Scri-
Epistolam adnotationes edidit;necille quidem pro- pturarumdidicerunt? Caveant inconsiderati Patrum
lixiores faceré consueveral. Omnes fere correctio- accusatorcs, ne vano litleralis sensus, quem ubique
nem tcxlus speciant. Quxdatn, sed paucissimx, venditant, prxlextu, a littera occidente percussi,
quosdain obscuros locos explicant; atque in ilia- iu excitatis errorem, quem alus temeré iiiuiunt,
rum prxcipua observai ¡one disputatur, quo spi- ipsiincl proLabanlur.
narum genere corona Christi patienlis compacta Observandum prxterea auctorem nostrum qua-
fuerit. dam utriusque Testamenti citasse testimonia, qua
His mullo plures longiorcsque in banc Episto- cum in sacris libris non reperîanlur, illa a Judxo-
lam animadversiones a Cotelerio composite sunt. rum Cliristianorumquc traditionibus desumpsisse
Sed optandum sane, ut in iis qua; non minus quam exislimandum est. Quxdain vero ex quario libro
Septem supra triginta numerantur, vir ¡lie eruditos Esdrx protulit : sed ilium censoria Moynii nota
ab auctoris scopo non ila sxpe digressus fuisset , male inustum ex his, qux de hoc scripto in nostra
suisque non tam facile induisisse! conjecluris. ad Ambrosii Opera admonilionibus " dispulavimus
Moynius postremus omnium notas observatio- quivis facile intelligat.
nesque divulgavit in banc Epistolam, céleris om Adnotandum quoque ab auctore nostro antiques
nibus longe diffusiores, tantxque prolixitalis, ut ad non tanlum hxreticos expugnan, sed etiam impios
solam cruditionis suae, prxserlim Hebraica;, osten- nostri sxculi Socinianos, contra quos Christi divi-
tationcm composilx videanlur. Nulla quippe est nitas in hac Epístola invictissimc asscrilur.
observalio, ubi non sint digressiones, et sxpe ex Nonne enim ibi Barnabas ilium aperte tcrrarum
ipsis digressionibus in alia fit ilerum digressus, ila Dominum appellat, huncque ipsummet esse lesta-
ut texlus auctoris, nolis obrutus, lectorum oculis tur, cui a Patre suo xtcrno ante mundi creaiioneni
evanescat. Ncc illc quidem alia rationc se lot tam- dictum est : Faciamut kominem ad imaginent ttti-
que diffusas animadversiones publicasse innuit ; mititudinem nostrum ? Sed prxsiat cum verbis suis
nisi quia prxrepta sibi occasione typis mandandi Q loquenlem audirc: Et ad hoc Dominus suslinuil pati
novam Opcrum Joscplii, quam a longo tempore 1110- pro anima nostra , eum sil orbis terrarum Do-
licbalur editioncm, quidquid magis eruditum, ma- minus, cui dixit die ante conslitutionem sœculi:<Ft-
gisque curiosum ad earn perficiendam prxparavc- ciamus hominem ad imaginan et similitudinem lu
rat, hoc in notas obscrvationesque suas congeren- strara, i
dum esse putaveiit. Non conlemnimus viri docti Quid vero quod idem auctor nosier non mode
eruditionem, sed prudentiori judicio ac locis aptio- solcm opus manuum ejus, scilicet Christi, asserit:
ribus collocanda erat. sed in ipso et propter ipsu m esse omnia diserte pro-
nuntiat : Habes etiam, inquit, in hoc gloriam Jesu,
ARTICULUS Х11Г.
quod in ipso sunt omnia, et in ipsum.
Novœ observationes in hanc Epistolam. Denique ne plura alia passim in hacce Epístola
Si quid nobis tot tatuque diversis observalioni- simili modo díctala congeramus, id tantum juvat
bus addendum supcressct, Christiana libértate cum subjungere, quo Christus in cordibus nostris, tan-
Moynlo aliisque nonnullis de eorum conlidenlia ex- quam in teinplis Deo consecralís habitare dicitur :
postularcmus, qua el auctorem nostrum et anti- Quia oportebat eum in carne apparere, et habitaren
r,uissimos Ecclesix scriptores eo arguunt, quia plu- " nobis ; templum enim sanctum, fratres mei, Domiw
res Veleris Testamenti locos de Messia iuterpretati est habilatio cordis nostri.
sint, quos illi ad eum minime respicere arbitra- Quis autem, amabo te, nisi jam prxjudicata opt-
banlur. Nihil enim hac accusalionc nobis videtur nione plane obexcatus homo, negare audeat Ьгс
iniquius, nihil plane absurdius. Constat siquidem omnia ab auctore nostro non de alio scribi uuquam
Christum apostolis et discipulis suis sensum, ut ait poluisse, nisi de vero germanoque Dei Filio, qui
Scriptura ipsa, aperuisse, ut intelligerent Scriplu- ejusdem omnino cum Patre suo sit naturx et sub-
ras ", maxime vero illos ejusdem Scripturx locos, stantix, ipsique perfecte planeque coxternus?
qui adventum ejus, mortem, cxteraque ipsius facta Animadverlendum denique hanc auctoris nostri
prxnuntiabant. Alqui apostoli et discipuli Christi Epistolam ad nos integram non pervenisse : siquidem
eosdem Scripturx sensus, quos adivino prxceplore Grxci codices manuscripti titulo et principio carent,
suo acceperant, suis quoque discipulis, id est au- pluribusque scalent erralis, qux nisi aliorum ope
ctori nostro, aliisque ejusdem xvi scriptoribus ape- codicum emendari non qúeunt. lu códice Latin«
*• Luc. xxiv, 45. » Admonil. in üb. S. Ambros. De bon. mort.
68"5 PROLEGOMENA. 686
secunda" pars Epislolse deficit; prim» vero additus A Grseco liabenlur, ab ipso praitermissa sun'i.' Qna-
est Unis, quasi nihil amplius des'ulereiur. Velus au- propter i lie vcl in mulilum codicein incidit, vel data
tern interpres Laiinus nun omnia auctoris verba opwa qmedam omisit, vcl denique auctoris sui sen-
reddidit, ct nonniilla aliquibus in locis, quae in sum non asscculus est.
VI.
(GALLANDIUS, Vet. Pair. Bibliotheca, t. 1, Venetiis, 1765, in-fo!., Prolog., p. i\ix.)
CAPUT PRIMUM. viris illuslribus edidit, de ejus Epislolae auclorilalc,
non auiem de auciorc, aliler censuisse exislimatur.
Num S. Barnabus auclor sil Epístola- quœ sub ejus
nomine cSrcumfertur. Clemens Alexundrinus et Sic enim ibi " : Barnabas Cyprius, qui et Josepli
Orígenes earn Barnabm atserunl. Hieromjmus item, Lévites , cum Paulo gentium apostolus ordinatus ,
cujus testimonium edisserilur atque astruilur. Eu _ ннат ad adificulionem Ecclesim pertinentem Epi
sebii Cœsariensis locus expensus.
» stolam composuil, qua; inier apoeryphas scriptnras
Inter vetustissima saeculi i ecclcsinsiica monu- legitur. Quem in locum seile Pearsonius " : i Bar-
meiita, terlium locum occupât Epislola quae sub nabœ Epistolam fuisse tradil ( S. llieronyinus ) non
S. Barnabas nomine circumfertur. De auctorehaud ipsi supposililiam, aut spin ¡am; ad œdificationem
tina est scriplorum tum veterum turn recen liorunt Ecclesiœ perlinuisse asseril ; non ilaque bxreticam
sententia. putavil : lectam lamen inter apoeryphas scripturas
Ut autem bine exordiamur, sœculo и desinente docet, пес al) Ecclesia repudiatam innuit. >
Clemens Alexandrinus plerisque in locis, supra in Quod autr.m llieronyinus Epistolam Barnabas ad
ter veterum testimonia relatis, banc Epistolam con- apoeryphas scripturas amandel , non usque adeo
slanter Barnabse allribuit, el quidem apostólo, ttsti negotium facessere debet, ut stalim adulterina cen-
apostólico , uni ex ux Domini diseiputis et Pauli senda sit, ¡psique apostólo alijudicanda ; quam
adjutori, ut ipsemet cum appellat. Quin et in libris contra fuisse ab eo compositum perspicue irada
TiTOïujauaewv, Eusebio teste *'-", compendiosam saiiclus doctor. Idque ut clarius adliuc paleat ,
Novi Testamenti Scriplurarum enarralionem iusti- exemplo illusirabo. Legilur in Decreto Gelasiano" :
tuens idem Clemens, Barnabas item Epistolam eas in- С Historia Eusebii Pamphili apocrypha. Cedo, slaUiitne
ter recensuit. Alicubi lamen presbyter Alexandrinus his verbis sanclus pontifex llisloriam Eusebii ec-
consilium mutasse videtur : dum enim ex cadem clesiasticam episcopo illi Capsariensi fuisse suppo-
Epistola nonnulla delibat ", Barnabae senteniiam sitam? Minime omnium : at id solummodo ediceic
interdum respuit; quamvis tanti viri reverentia voluit Gelasius, Eusebii ilistoriam non esse publice
taclus, ejus nomini parcat, ut post Colelerium Pot- in Ecclesia legendam, dum apocrypham declaravil.
terus admonuit. Nimirum hujus vocis áaóxpvpa vis et notio prolte
dementem Alexandrinum praeeeptorem suum Icncnda, ut res ejuscemodi rile expcdianiur. Con-
secutus Orígenes, circa medium saeculi in, non siat enim inter eruditos , vocem istam non uno
solum a Barnaba scripiam putavit Epistolam, verum sensu accipiendam. Rem fuse perlraeiat inter alios
etiam cutholicam vocilavit , et Scriptum nomine Svicerus a> ; sed brevius exactiusque cl. Foulani-
insignivit ". Sunt, inquit, prœlerea (sicut in mullis nus " : t Apud veteres Patres, inquit, apocrypha
Scriptum- locis invenimus ) etiam utriusque partis ea vere sunt, quae caiioiiicis opponuntur. Mine An-
vel utriusque via; fautores quidam et adjutores an nalium parens Baronius i0, apocrypha esse ail ,
gelí, etc. Quibus nimirum verbis ad Epístolas no quasi non hagiographa ; non tarnen, ut ea (Gelasius)
stra caput 48 digitum intendisse Origenem liquet. D ab Ecclesia omnino proscribat. Augustinus tradil "
Ineamdem porro sententiam de Barnaba Epistohe ea denotan nomine apecryplwrum, quœ ab auetori
auetore ivisse quoque S. Hieronymum jure quis tate canónica diligenti examinulione remota sunt.
dixeril, Clementis fortasse Alexandrini vel potius Duplex enim erat scriptura : canónica, cujus au-
Origenis sive auetoritate sive cxemplo permolum. ctor Spiritus sanclus ; el apocrypha, cujus auclor
Siquidem in opere De interpretatione nominum He- homo solus. Illa publice in Ecclesia ; hase non ¡la,
braicorum, inter Novi Teslamenli libros Epistolac legi poterat. Quare librum apocryphum esse, idem
quoque Barnabae locum ipse dédisse cnmpeiitur. «ensetur alque auctoriiate carcre, qua publice in
Opus illud scribebat doctor maximus anno 588. Ecclesia^ ut canónica legunlur, legi possit. Duplicis
Deinceps vero, anno scilicet 39Ô, quo librum De enim generis apocrypha Gelasius cnumerat, orí/io-
_*'-" Euseb., Hist, eccles., lib. vi, cap. U. "Clement. Alex., Pœdag., lib. и, cap. 10, p. 221, edit. Oxon.
1715. »v Origen. , Explanat. in Epist. ad Bom. i, 24. »» Hicron., De vir. illustr., cap. 6. " Pearson.,
Vindic. ¡gnat., part, i, cap. i, pag. 289. »' Gelas., Deer., cap. A. ae Svicer. Ikes, ceci., v. "А^хриио,-,
torn. I, p. 457. »• Fontanin., Hist. Aquil. , lib. v, cap. 14, §8, pag. 554. *• Baron., ad an. 31, I 9.
" Aug., De Civil. Dei, lib. xv, cap..23.
(5S7 S. BARNABAS APOSTOLUS. C88
doxorum et hœrethorum. Пасс omnino rcjiciunlur : A in praçedenli capile recensct Epistolam Judx el
illa canonicis opponuntur, et publica lantutn , ob reliquas alias catholicas, item Epistolam Bamahae ;
iiaevos qaosdam , in Ecclesia lcctione privantur. i quas tarnen nemo inter apocryphas scriptures mé
Hacienus vir cruditus. Itaque dum llieronymus rito recensueril. »
Epistola,m fuisse a Barnaba composilain scribit, Non est itaque cur Eusebii auclorilatem tantopere
quœ inter apocryphas scripluras legilur , ejus verba urgeant nonnulli recentiores critici, quo Epistolam
sic sunt accipienda, ut vere a Barnaba composilam iiostram Barnabae abjudicent. Tantum enim abest
Epistolam asseveret, quai lamen inter canónicas ul illam Eusebius spuriam , adulterinam, supposi-
scripluras minime adnumeretur. Frustra enim est liliam esse exisiimaiit, ut maxime etiara iniegram
Basnagius", dum nobis suadere couatur Hicro- sinceramque agnovisse dicendus sit ; quippe qui
nymum populariter fuisse loculum et lituli habita earn recenseat inter libros avTiXeYOjievoy«, in quo
ratione, non pro rei verilaie, dum Barnabam com rum albo refert eliam " Epistolam quœ dicitur Ja-
cobi, et quœ J ml (г, et seeundam Petri; Joannis item
posasse banc Epistolam littcris tradidit.
alteram et lertiam , nee non Epistolam ad Hebrœos
Veterum tcslimoniis hue usque allatis contraire
et Apoculypsim. Uno verbo, de Epistolac tanlum
videtur Eusebius , qui Barnabse Epistolam v«50oiç
auctoriiale, num scilicet in sacrarum Scripturarum
accenset ". Verum t impropiie , inquit Valesius , В
canone reponenda esset, cum nonnullis velerum
hoc nomen usurpai Eusebius, pro libris scilicet qui
ambigebat Eusebius, ut pluribus evincit Tillemon-
ambigu« sunt auclorilatis ; cum vóQoi dici debcant
lius **. Quibus addas velim , ab auetore queque
libri adulterini, et ab. haerelicis conlicti. Quod ut
Slichometriae quae Niccphoro CP. tribuilur, inier
reanifestius appareat, intelligendum est 1res species
cas scripluras quae avTUevovrat, Barnaba; Episto
esse librorum sacrorum. Alii sunt extra controver
lam recenseri. Quin el in antiqua Stichomelria
sial» veri : alii extra controversiam falsi : lertii
Latina , in praefaiione ad Barnabam a Colelerio
sunt de quibus inter antiques ambigilur. Hi po-
edita, eadem Epístola post Epistolam Judse atque
stremi v¿0oi dici non possunt, cum a mullis habili
ante Joannis Bevelalionem et Actus apostolorum
sint pro veris. Restai igilur , ut secundi dicantur
voOoi sive adulterini. > Haec vir ille dociissimus. relata conspicitur.
Cum igitur ex vetuslissimorum Patrum lestimo-
Enimvero postquam iv toîç voOoiç Actus Pauli,
niis constet, Epistolae nostra; auetorem fuisse Bar
Baniabai Epistolam aliaque nonnulla retulisset
nabam Cyprium , apostolum, lestem aposlolicum ,
Eusebiuä, staiim subdit : /lis adjunge, si lubet,
unum ex lxx Domini diseipulis et Pauli adjutorem;
Joannis Revelaiionem, quam nonnulli ex albo Sert-
1 in nihilum abit Chrisliani Scbotani figmentum, qui
pturarum expungunt ; alii vero inier libros omnium
duos Barnabas distinguí! " ; quorum i alter fuerit
consensu probólos adiiumertmt. Verumtamen eer-
ex evangelistis et comilibus apostolorum, alter vero
tum est, eodem Eusebio leste , Apocalypsiin nun-
e sublimioribus aposlolis, id est proprie ila appcl-
quam inter libros vóOou? sive adulterinos fuisse rc-
latis. i Cui quidem erudito viro haec Isaaci Vossii
laiam, se'd tantum inter eos qui avTiXeya^vot sive
verba regerimus" : « Unde habes, inquit, quodduo
dubii habebanlur. Cum igitur ахироХо^Е? hic utatur
fuerint Barnabae inter apostólos aut aposiolorum
episcopus Caesariensis , aliunde sententia ejusdern
discípulos ? Undc item habes quod unus ex subli
est repelenda. Quid plura ? Eusebius deinceps seip-
mioribus, hoc est e duodeeim fuerit aposlolis, non
sum cmendat : eamdem cnim Barnabas Epistolam,
quam modo vidimus ab eo v¿6oi« attribulam, mox aulem e lxx diseipulis, Uli habet Clemens Alcxan-
ivTiXe-reuivoiç adjungit in baec verba": K¿xPV drinus ? Ego vero quod scripsi, id ipsum confirmal
inscriptio hujus Epistolae, ¡n qua Pauli iruváxSij-
tat 8' iv aùtoîï xal той« <Ы> tuv àvriXeYOfiévwv fpa-
jwç appellalur : confirmât llieronymus in Catalogo
<pwv [lapiupiaií- tt¡c те Хг-рц^цс ХоХо|шутос £o-
çtaj, хоЛ тт|с 'Iôou той Scpáx ' хаЛ *Ч« ЯР°« scriptorum ecclesiaslkorum, etc., ul mirer quid te
•E6paiou? етиотоХтк • tt)í те Bapvá6a, xa\ KXf¡|xev- r> movent, quamobrem duos finxeris Barnabas. » Ñe
to;, xa\ "ioúSa : In iisdem libris (STptOjAaxéüJv) offert que magis pioficit Tcntzelius »' ; qui nonnullis le-
(Clemens) testimonia scripturarum, quœ a nonnullis vibus conjecluris adduclus, in earn sentenliam de1
venit, Epistolam nostram Alcxamlriae in iEgypW
repadianlur : nempe. ex Sapienlia Salomonis, et ex
extremis Adriani temporibus, ab aliquo scliola; cj-
eu quœ dicitur Sapienlia Jesu filii Sirach : item ex
techelicae Alexandrinae doctore sub Вагпаиаг nomi
Epístola ad Hebrœos , et ex Clemenlis ас Barnabœ
ne fuisse confictam'0. Moynium praeiereo, qui ejus*
Epistolis. Et paulo post his gemina proferí. Ubi el.
dem Epistel» auetorem facit S. Pulycarpum Smyr-
Valesius ad rem nostiam baec adnotat : « Ínter àvzi-
nenscin antistilem, eo tantum nomine quod in ma-
XíYojiívaí scripluras Eusebius, turn hoc loco, tum
»«Basna«- Annal, polit, eccles., ad an. 50, § 54. *» Euseb., Hist, eccl., lib. m, cap. 25. »* И.,, *«••
lib m caV ISi el U. " Id., Und. lib. i.i. cap. 2-1, 25, et alibi. »Tillem., Memotr eccL lom.l,
noi. 6,'in b\Barnab., p. 658. « Scholan., Dwir. de uuctor Vers. LXX Intl., cap. 4, p..11». J. м
Append, ad lib. de LXX Intl., p. Ш. И Tenlzcl, apuü Fabr. Bibl. tecles, p. 42, § 10. Viuesis
brie, Bibl. Or. , torn, ill, p. П5, 174.
080 PROLEGOMENA. 69»
nuscriptiscodicibus illa cum Polycarpiana junsalur, A Rabbinorumque malignis interpretamcnlis compa
ñeque hujiis ûnem aul ejus milium exemplaria qux real, olim tarnen quando in omni synagoga hebdo-
supersunt exhibeant. Quod quidcm argumentum madalim non lectx tantum, sed et enarratx erant
quam infiriiium sit quamque inane , jamdudum scripturx, Midrasch isle myslicus sive evangelicus
demonstrartint Caveus , Tentzclius " , Basnagius" Vcieris Insirumenti sensus, non minus omnibus in-
aliique. Ipseque profeclo Moynius ab со urgcndo notuit quam ipse sacer texlus ; et proinde non mi
abstinuissel , si Usscrii verba in prxmonilione de nus idónea suppedilabat argumenta ad convincen-
Barnabx Epístola, a Joanne Folio edita eo ipso anno dos Judxos, quam ea qux ex diseriissimis sacrarum
quo sua Varia sacra cvulgavil, legere sibi licuissct: liltcrarum vocibus fuissent deducía... Et si forte
< Nempi', inquil ille , in primo excmplari ex quo aliqua apud auctorem nostrum occurrunt qux lon-
Columnxus ille codex (qui omnium pulatur anti- gius petita videntur, ilia ipsa aut eorum saltern ve
quissimus) et rcliqui qui supersunt hodie sunt dc- stigia in Epislolis Paulinis quis poterit reperire. »
scripti, librariorum vitio qualernio vel omissus vol tlarlenus illc. Hinc factum ut cum viris doclis.con-
transpositus est : cujus defectu factum est, ut in cludam, vetustissimos Palrum, Çlcmentem Alexan-
Grxcis superstiiibus el llneui Epístola? Polycarpi dc- drinum, Origenem, exteros qui Epistolam nostram
sideremus et principium Barnabx. > Quod si ncc- ' lanquam sinecrum Barnabx letum agnoscunt, ni
dum sententia decedere statuissel vireruditus, ipsi hil absonum in ejus cnarralionibus, nihil detor-
saltern animadvertendum erat, apud ulrumque ve- tum, coaelum nihil in ejus allegoriis, nihil deuique
terem 'Interpretern eliamnum exslare cum Epislolx viro apostólico indignum in ea detexisse ; adcoque
Polycarpianx finem , turn qux est Barnabx ini- nihil quod ejus xtaiem non ferat : ut proinde mi
lium. nime audiendi videantur uonnulli recenliores , qui
de stylo scripiorum apostolicorum melius quam eo-
CAPUT II.
rumdem discipuli, :iliique aul synchroni aut sup-
Potiores objecliones diluunlur , eaque poiissimum , pares homines, se judicare posse coulldunt. Qua de
qua hujut Epístola; inieyritas impetitur. re [ilura salis apposite alus obsérvala apud '¿or-
Verum, his missis, quid insuper adversx senten nium" reperias.
ce palroni prxcipue objiciant, i.nspiciamus. El pri- Pergunl adversara , eaque regerunt qux de apo •
murn quidem Barnabx abjudicant Epistolam, quod slolis Epistolx auctor his verbis pronunliat" :
auctor quxdam Yeleris Testament! loca minus aple Quando autem, ail, apostólos suos qui prœdicaturi
allegata et myslice ni mis expósita, in medium pro- Q етШ iUiut Evangelium elegit, homines omni pecrato
ducal. Iiuic autem objection! verbis Hammondi oc< iniquiores , 6vtaç C-;¡> näiav ¿¡¡¿aptíav ávo|Mi>~¿-
currere placet, qux sic sc haben i" : i Aposloli pouç, ut oslenderel quod non venit vacare justos serf
Barnabx qux non ila pridem prodiit Epístola, ex peccatores ad pœniUntiam ; tunc palam fecit se esse
hoc uno Gnoslicorum charactere commode cxplicari Filium Dei. Quis autem credal, inquiunt, apostólos,
poterit; alias, ut complicalum el prolixum xnigma, dominum iniquissimos et super опте peccaluni pec
certissimam lectori bus crucem factura. Isti quippe catores, a Barnaba fuisse vocalos? Simplices qui
Simonis asscclx, yvwaiv, id est, Scripturx sacrx dcm, rudes, imperitos alque homines inlerdum ma
inyslice interpretandx facultalem sibi arrogantes, los fuisse ¡Mos in sacris littei is legimus ; at pecca
mulla Veteris Tesiainenti myslcria ad impuros usus tores omnium máximos eos exsiiiisse non legimus.
suos accommodabant Ilinc Barnabas bac fere Quibus primum ex virorum doctissimorum sen
universa Epístola sua , Veteris Instrument! loca tentia reponimus, nihil in Scripluris occurrcre quod
quamplurima, mysiiee eliain et cabalistice expósita, iiuic Barnabx diclo rcpugnct. Deinde vero quid ob
Gnoslicorum doclrinis opponit. » Hammondi vesti - stat quin ejus verba sic accipiuntur, ut nihil aliud
giis insistons Joannes Fellus "' : « Constat, inquit, sonent, quam apostólos antequaiu vocarciitur, plura
Epistolam hanc, qux fere tola est in Synagogx ri- D ct gravia quidem peccasse ? Id sane de Mailbxo pu-
tibus el sacrarum Scriplurarum myslicis sensibus blicano connut ; id quoque de apostólo Paulo, qui,
evolvendis, ad rudis vulgi caplum minus esse acut ipsemel de se scríbil ", prius blasphémas fuit et
coinmodatam ; el proinde verisimile est, a leciione persecutor el conlumeliosus ; quique seipsum appel-
ejus publica Ecclesiam post lempus aliquod absli- lat peccatorum primum, sic inquiens : Xpimbc. 'Iij-
nuissc... Hoc vero fidenier dixerim, Epistolam hanc aoûç ijXOîv eiç t!>v xîuu.ov ДидртыХой; выем, <bv
quo penilius inielligatur, eo acccptiorem fuluram, тсрштй; eip.1 l-(ti) • quo forte in primis respexit Bar
ct ad sacrarum lilterarum nec non anliquissimorum nabas, ejusdem Pauli rovéxSqu.o;, dum apostólos
Palrum cognitionem plurimum facturam. Quanqu.im priusquam eligcrenlur, homines vocal ivraç ùitïp
enim perpetuus Veteris Instrumcnii ad Messiam re- T.Î-3.-1 ájxaptíav ¿vouxjxípou;' ñeque enim quidquam
speclus nobis quasi per transennam ex Chaldxi nos cogit, ut de omnibus el singulis apostolis id ab
Paraphraslis siricturis , scripiorum Talmudicorum eo dictum iulolligamus. Quid quxris ? Duos lucu-
" Temzel., Exercit. select., part, i, p. 152. •* Basnag., Annal, polit, eccl., ad an. 50, § 57. " Ham
mond., Dissert, i, cap. 7» $4, 5, pag. Ï2,'23. " Fell., prxfat. ad Epist. Barn. " Zorn., Opmc.sacr.,
loin. I, p. 648 seq. " Bam. Epist., cap. 5. " I Tim. i, 13, 15.
«Il S. RARNABAS APOSTOLUS. IM
leolisstmos hujus a Barnaba prolate senlentiac pa- A rant, suas lanlum conjcctationes niillis ralionum
ironos, Origcncm el Hieronymuni , in promptu hr.- nioincntis innixas tibi obtrudunt. In primis vero
hemus. Ille scilicet contra Cclsum dispulans, Bar posteriorem Epístolas partem pareneticam, quatuor
nabae dictum forlasse arripienlem, quo infames ho poslreinis capilibus 18-21 constante») , plane sub-
mmes fuisse apostólos, publícanos et nautas nequissí- diiiti'.iui esse coulendunt. Jamque interpolaroenii
mes diceret , liaec habet "8 : Tí o5v Stoiwv, ßouXö- suspicionem, a coactis allcgoriis aliisque capilibus
(jiEVOv таратора» tip Y-V£l T"v ¡bOpúraov -rov'Ir,- pctiiain, modo satis diluiraus : nunc vero ad ¡Hud
aouv, ¿irrjXixTiv lxet <J>""/«bv tetptxijv, toùî 1тДО- prxcipuum de additaroenlo quod objicitur, stylum
touç xal icovrjpoTÓTOu; tmMgaatat , xal тоОтоос eonverlimus. Nee mullís quidem opus, qua evanida
^pooYavetv iiA tojoütov , йэт' oùtoùç 7тара5г>.?Н-а evincatur intcrpellatio. Clemens namque Alexandri-
eïvat îj8ouî хабарытатои Toîç 81' aùttôv itpoiafojií- nus locum recital ex Epístola: nostra? capile ultimo,
votç т'ф Хркгтои EùaYT^ÎV 0»w erS° oí,sl"'íí' dúscriplum biso verbis ,3 : 'AjiiXsi иаатишс ¿
est, ti /««s oslendcre во/en« humano generi,quam Bapva6aj- 'O Sé ведс ó tcv яаггес xócucv tcv-
efpcacia sint quœ morbis animarum adhibet remedia, pieviúr , 9r,dí, Сфц vjiîr copiar , x. t. X. Mystice
infames el ncquissimos elegerit, illosqueeo provexeril profecía Barnabas : i Dens qui universo munde domi-
mí purissimœ vilœ exemplum essent Us, qui eorum ß nutur, inquíl, del vobis sapienliam, » etc. Orígenes
ministerio ad Evangelium Christi adducerentur ? Vi- item verbis diseilissimis, et quidem duobus in lo
den Origenem, virum illum longe dociissimum, in éis **, Barnabae scnleiuiam laudat de duabus nú,
quo tanta vis ingenii, tqm profundi, tarn acris,-tam quse in ejus Epístola: capile 18 oecurrit : Eadem
elcnanlis, ul omnes pene ¡nullum longeque supera- quoque, iuquit, Barnabas in Epístola sua déclarât,
ret *• ; Origenem, inquam, nihil absoui huic senten tum duas vías esse dicil, unam lucis , alteram í«wv
ce incsse, nihil Barnaba indigui censuisse? brarum, quibus et prœesse certas quosque angelot di-
til. Sic el S. llicronymus in libro quem, Phíloncm
Neque aliler S. H'icronymus, qui Pelagianis ob-
jicit eanulem Barnabae seiilenliam «•, licet mémorise et Origenem iniitatus, De nominum Hebraicarumh~
lerpretatione composuil, inter Hebraica nomina que
kipsu illam Ignalio martyri tribual; tanlumque
in Barnabae Epístola exstani, vocem Salan recense!,
abest ut earn ve.l leviter notet, ut maxime etiam
quae sane non alibi quam in capite 18 ejusdeui
ipsam ex Psalmista" conflrmans, sie landein gra
Epislolae oecurrit. Cum ilaque jam hide a soeculis
viter statim concludal : Quibus leslimoniis si non
n, in et iv Patrum velustissimi , Clemens Aieian-
uteris ad aucloritalem, utere saltern ad anliquiiatem,
drinus, Orígenes alque Hicronymus, cadem ac nos
quid omnes ecclesiaslici vm sensertnt. Porro utrius- .
4 . ,, -, o i /ч. Г eliamiium in Barnabae Epístola perlegerint; mime
one
^ testimonio vim addere... videlur, S. Joannes, Chry-
r, , « 1'ito
. cnimvero posteriorem
. • • V
ejiisdern . „ subsc
partem ...i«„
RCtslomus ; cujus verba licet de solo apostólo Paulo cutis.lempoi ¡bus fuisse superaddilam , nonnuilire
a . — ..!.._ млмКм lwi.il Ал ruin hii/ilIiiIa IJ ■) 11 1 i-i * * *
efleranlur, mire tarnen ad mentem Barnabae qua- centiores suspicantur. Hinc vero ipsernet Dodwel
drare, nemo , ut opinor, ierit inlicias. Sic igitur lus " vetcrum auctorilale permolus, quatuor laú
iile •* : "Av toEvuv Xiyrj tic, 5xi toxsiv atpEivaißou-
dala postrema capita Barnabae abjudicare non au-
Xstai ó ßasiXsuc, oOx оитш jkotíúoo'j« iS¡ Хйуы, uto; det, licet ca pro ejusdem Barnabae S'-SaxS baberi
äv f&toîi tov iráviiov tsa'jXótEpov aÛTUv hoú-iou iw/óv-
posse conjiciat. Sed esto : S'.SaxTJç titulum aliquan-
ta • oOx Itci yíp XotTcbv a¡x9is6r¡Tr(at{. Toüto xal
do prae se luleiint isla; num ideo sequioris manus
HaüXóc 9TJ51V, Sti pVjXó[isvoc ó ОгЬс TtX^poçopîjffat issumentum esse jure quis dixerit? « Niminim.ut
toùç àv6p(I)7:ouç,o':i Trávxa aùôîç àçÎTjOt, tbv toxv- verbis ular cl. Felli", in primis saeculis nomiulli,
■:tov apiaptiüXÓTEpov еГлето. Si quis ergo dixerit ut adversus hxrescs pracscribercnt aut placiia sua
¡elle regem omnibus veniam dare, non lam facile cre comniendarent , dogmata apostolicorum virorum
dent, donee viderint omnium improbissimum veniam sei ¡plis mandarunt, el illorum SiSax«; appellavere.
consecutum : nulla enim postea dubilatio , ,, supereril. Huius generis videtur fuisse bber quem meinoraui
Hoc et Paulus dial : quod nempe volens Deus homt- n ' .■ . . ^ . .
r * j ..... . , u Eusebus" et Alhanasius ", cujus épigraphe erat:
Urs cerliores faceré, quod omnia tilts condonet, eum
■¡ui plus quam omnes peccalo obnoxius erat, delegit. cwv ànoTtoXtov Siôaxat. Sed praetcrquam quod nu
merus versuum, in Stichomelriísantíquissimis huic
Verum ad alia properantes, unam adhuc objectio- Epistohe assignatus, suadct banc accessionem ad
nem bicviter solvere nostra interest, qua nimirum ejus molem omnino desiderari ; pariter a Ciernen
impclitur hujus Epístola: integritas. Nonnullis ¡ta le Alexandiino el Oiigene, nee non auctore Consii-
que viriserudilis monumenlum istud velustissimum
luiionum laudatur, ac aliae partes hujus Epislolae-
vol plerisque insiliouibus infectum, vel otiosis laci- Et si in Latinis exemplaribus desiderari , idoneum
niis aliunde ascitis adauclum videtur. Si autem ab sit argumentum undo conlicl possil , quidquid ыс
iisdem quaeras cur demum isiiusmodi judicium fe-
»8 Origen., com. Cels.,\\b. i, §63. •» Vine. Lirin., Common., cap. 17. - Hieron., lib. »l^ntr.P^q-,
8 2. " Psal. xv . i. " Chrysost., horn. 4 in Epist. I ad Tim., § 2, Opp. torn. IX, pag. 509. Wen-
Alex , Sirom. lib. и, cap. 18, p. 472. " Origen., Шрс ipxwv, lib. in, cap. 2, § i, Opp. lorn. 1, p. l*»¡
«i lib. i Expían., in Epist. ad Horn., i, 24. " Dodw., Oisseií. i i» hen., $ 51, p. 50. _«• iv-U- n«. au
liaiiiab. Epist., cap. 18. •' Euseb., Hist, eccl., lib. Ui, cap. 25. «' Äthan, epist. 59.
(Asioûpov est, genuiniim non esse scriptum ; peí i- A maxime cl'iam eamdem insuper habeant. El jure
clitabitur prions Epistolx partis lides, quandoqui- quidem. Nam qux communis ferlur senlentia de
<len> Grxce non compareat. Conc.usiouem qux in Barnabx sub Neronc martyrio, nullo idóneo teste,
Latinis exemplaribus hodiernis compare!, libraras nulla veterum auctoritate firmatur; nullumque
deberi libenter concesserim ; siquidem ii isliusmo- apud antiques scriptores vestigium occurrit, unde
di epilogis libros a se conscriptos alibi passim or quo tempore supremum diem obierit Barnabas,
naran!. Sed et itérai» scriptionis post solcninem cerlo staluatur. Contra vero, cum constet ex Ense
valediclioncm non désuni exemple. Sic Epist. II ad bio 7* et Hieronymo ", apostólos Petrum et Pau-
Timotheum , post doxologiam, quxdam rcsumpio lum ultimo Neronis anno, id est anno 68, mariyrii
cálamo subnecluntur, ut alia ejus generis prxtcr- palmam fuisse adeptos : quidni ergo Barnabas post
eam. i Hxc ille. captam a Tito Ilierosolymam anno 70, aliquot ad-
Ad reliquas levions momenti difficultates quod buc annos ab eorum apostolorum martyrio vixisse
allinet, illas mira sane dexterilate dissolvit Pape- potucrit, et quidem in primis cum jam с medio
brochius vir doctissimus **, quem proinde consule- sublato Nerone, perseculio desierit; ut proinde
re prxstat. Eas item, ut lempori parcam, preter circa annum 72 aut 73 Episiolam scripser'il ?
mitió qux э Moynio priinum excitalx, deinde a 3 At enim ex Alexandri monacbi elogio in S. iiar-
Tentzelio, Basnagio aliisque instauralx fuerunl; nabam perspicuum est ipsum vívenle adhuc Paulo
eo vel maxime quod Moynianas persiringens polis- aposlolo cv hac vita migrasse : idque palet ex ul-
siiiHini el. Nourrius 70, alias quoquc diluissc videa- timis illius verbis ad Joannem Marcum, consobri-
lur. Cxterum, quod laudatus Papcbrocliius ex hu- num suum , qux sic se babent " : *Ev тт)8г tJ)
jus Epistolx capite 15 conjecerit, illam forte ab f¡¡jip» Sit ¡x£ TeXsuoGrivai elç ià{ x£'Paí Tuv anei-
aliquo Cbiliaslarum p'ost annum 97 fuisse perscri- Goúvtüjv louSaíiov où Sï èJeXGwv l\u> t^ç то5Хш;
ptain ; ex ea quidem suspicione ipsum exemisscnt хата Ôusu-àj, cùpijusiç то <rii)u,á \u¡\>- хя\ toûto Gá-
Menardusinprimis et Coielcrius, quorum ediliones (J-aç, ÏÇsXOs OTib Кияроу xat iwpsúou e!ç xov Daû-
videre sibi baud coniigisse testaiur. Xov, xa\ faGi (xsx' aù-roû, luç ou ó Kupioç oîxovo-
CAPUT III. (xîci та хата sí- p-iXXet f^p то 6vo¡aí oou рдуа-
Quo tempore scripta fuerit, inqukitur. XuvOïjvat iv SXt) ttj o£xoup.évr(. Hodie injidelium
Sed tandem ad tempus inquirendum accedamus, Judetnrum ¡minibus me consummari oportet : tu ve
quo Epístola ipsa exarala fuisse existimatur. Nimi- ro extra civilatem, accidentan vertut egredere, et
rum, ut oplime Millius Tl, paulo post annum xrx _ corpus meum inventes : quod cum sepelieris, exi с
vulgaris 70, sive cum jam recens fuisset eversuin Cypro, et ad Paulum proficiscere; et esto cum illo,
•ф » . ■ 1 . * ,» b.ü .- Г* i I ■ I "а 4 I ,\ Л111.1 1 Л WVX ИЛЛЛАЙ IllIPnnt Л11АКР11111 Z'.-*- — * _ Л . .. . i Ti _^. / . . —. _**_£_ Î *m — ——*ы - -M Л »ь -._- 'II.
leniplum, delelaque urbs Hierosolymitana. Et id quoad Dominus ret luat disposueril : futurum est
quidem ex eadem Epístola satis liquet. Sic enim enim, ut nomen tuum per latum terrarum vrbem di'
ibi ":Шра5 fouv ttíXiv XsfS'' « Ч°"0У olxaGgXóVre; vulgelur. Hxc ibi. El Barnabx quidem bortanli
■tov vaov тойточ,аито\ oùtov otxo5op.T¡aou!J¡. ГШЕТА1. morem gessisse Marcum, e Pauli Epistolis patei.
Aià fip T0 noXs(i£Îv o'jto'jç, хаОдравт) Ú7tb tûiv Hie enim ad Colossenses scribens ", eos saluiat
s/Gpuv NYN. 1 El tandem rttrsus ait " : ^ Ecce nomine Marci consobrini Barnabœ; qui nempe
qui deslruxerunl lemplum hoc,ipsi illud œdificabunl. primum in causa fuerat cur Paulus a Barnaba
Idque EVENiT. Nam quia bellum gerunl, nunc eft secesserit, ut habetur in Aclis '* ; quique deinceps
Itostibus destrvelum est. » lia enim cum Fello et ad officium reversus, Paulo fldus comes adlixsit,
Cotclerio in edilo distinguendus Me locus, recla eique demum post mortem Barnabx uiilcin operam
mante licet Mcnardo, qui то rvr male jungi no- in ministerio apostólico prxslitit, ut ad Philemo-
mini fr/Opwr autumabat. nem " el ex posterioribus vinculis ad Timolhcum "
Baud equidera ignoro, Moynium et Tentzelium scribens, idem tesiatur Apostolus. Atqui qux Co-
hinc polius Barnabx abjudicandi Episiolam ansam D lossensibusctPhilemoni inscriptxexstant Epistolx,
arripere, eo scilicet nomine quod témpora minime juxla virorqm eruditorum 8i senlcntiam, ab Apo
quadrent. Barnabas enim, inquiunt, ex communi slolo exaratx feruntur anno 62 ; qux auiem se
senlentia Nerone imperante martyrium subiit, adeo- cunda est ad Timolbeum, anno 67, cum m mu
cjue ante quam templum llierosolymilanum solo jampridem e vivis excessisset Barnabas, cujus hor-
xquarctur : quam quidem objeclionem lanli ducunt lalu Joannes Marcus exinde Paulo sese comiiem
ii viri critici, ut invictum argumentum appellare addidit. lia ferme Tentzelius ", qui et liane obje
non dubitcnt. Attamen tanlum abest ut isiiusmodi clionem tanlum ponderis habere arbiiratur, ut
difficultaii vim aliquam inesse alii ccnseani ut eidem nihil obverti posse asseveret quam Episiolam
«• Papebr., Act. SS; Jun. torn. II, pag. 459, § 5. '• Nourr. App. ad Bibl. PP. , torn. I, pag. 38 seq.
" Mill., Prolegom. ad N. T., § Ш. '• Barnab. Epist. cap. 16. " Isa. xux, 17. ,k Euscb., C/iron., ad
nn. MHLXxx. "Hieron., De vir. illustr., cap. 1 et 5. 7e Alex. Mon., apud Bolland., Act. SS., Junii,
lora. II, pag. Ш. " Coloss. iv, 10. '• Art. xv, 37-39. " Philem., vers. 24. «• II Tim. iv, 11. «
Pears., in Annal. Paul., pag. 20, 25 ; Mill., in Prolegom. ad N. T., §§ 80, 82, 125; Tillem., Mcm.eccL,
torn. I, p. 292, 595. " Tenu, ad Ilición., De vir. illustr., edit. Fabric, cap. 0, § 5, pag. 10.
695 S. BARNABAS APOSTOLUS. CS«
imstram ; quae quidem, eubdit, cum sit ¡psum xpt- A »¡ones majorem partem scripta«, alicubi forsitan
vijxevov, non est argumenli loco assumenda. Id per ora tradilas, scculum esse : » ut propterea mi
sane a viro erudito nollr.m dictum. nus fide digitus jure nobis videalur, in iis qua
Age nunc videamus num adeo firma sit islius- pcrse<|uimur investigandis.
modi objeclio, ut earn nedum cverli, sed ne ullo liaque, ut his demum certiora solidioraque ob,
quidem pacto bebeiari liceat. Quod ut prxstemus, jiciamiis, qux ad sententiain nostram conlirnian-
ailvertendum primum omnium, totam Tentzclii ar- ilani propios accédant : primum quidem ex apo-
s'.olorum Actis *• satis liquet, Paulum inter et Bar-
gumentationem unius Alexandri monacbi Cyprii
testimonio fulciri, scriptoris nimirum obscuri no- nabani dissensum, post unum alterumve mensem
minis atque xtalis incertx. Antiquiorem enimvero a coacto Hicrosolymitano concilio accidisse. Anno
autein Dionysiano 51 habilura fuisse concilium
sxculo ix ipsum non fuisse constat apud erudi
illud, rata est celebriorum cbronologorum opinio":
tos " : littcris namque consignasse fertur Vilam
adeoque boc ipso anno, sive ut maxime sub mi
Nicepbori, patriarchx СР., qui codem sxculo ix
¡neunte Hornisse comperitur. Ecqux porro fides lium insequenlis 52 Barnabx a Paulo discessio
, i adlnbenda,
scriptoriI.S..huic ,, ..„„;, , »,quiin.
■ ct, „„„
i i ,„..in. potius
laudatorem ,-,, Bpostannosabeodivorlio,
„,m contigisse videtur. Jam vero
„,,..' quatuoriterun.
utrumque ant quinqué
H conve-
'
quam bistoricum agit, et illa qux mollis retro
nisse, baud obscure, meo quidem animo, e priore
sxculis ante ipsius xvum contigere, nobis enar- ad Corinthios Epístola colligilur ••• Ibi enim Bar
rat? Neque est quod quis rcponat, monacbum
nabx velut socii Udissimi meminil Apostolus liis
istum subLaudationissux finem tradidisse*4, pauca
verbis : Nunquid non habemus poiestatem muliertm
ilia quœ de Bamabœ vita et martyrie perhibet, 06
sororem circumducendi, sicul et cœteri apostoli, et
auclore Slromatum Clemente aliorumque velerum
fralres Domini, et Cephas? Aul ego solus el Barna
scriptis, a se collecta fuisse atque expósita. Siqui-
bas non habemus poiestatem hoc operandi? Enim
dem in promplu habemus qux de Barnaba proferí
Clemens Alexandrinus; quorum lamen vix ullum vero, aul ego maxime fallor, aut Barnabas Paulo
vestigium apud monacbum Cyprium reperias. Reli- adhxrebat, dum de eo bxc scribebat Apostolus.
qua vero qux ille sive a Theodoro Leclore, sive a Prior autein ad Corinthios Epístola anno 56 desi
Nilo Doxopatrio, aliisque forie sequioris xvi scri- nente ", vel 57 i neu nie '*, scripta perhibctur. Unde
ploribus desumpsil, subíosla nimis fide laboranl ; pronum est arguere Barnabam, posiquani se a
Paulo sejunxerat, anno 54, jam inde post quatuor
perinde ac illa Barnabx monila Joanni Marco ira-
diia, qux unus ipsemet monachus Laudalioni sux ç .'vel quinqué annorum spalium, ul modo innuinms,
iuicxuit' : adeo iitnullain omnino vim ad assensura in ejus demum socielatem rediisse : utproindenil
exlorquendum babcant, qux a scriploribus islius- minim, si Joannis Marti Barnabx consobrini me-
modi ргоГегипшг. Graviter en i m ct vere dixit Ba- minerit Apostolus anno 62, dum ad Colossenscs et
ronius noster, vir maximus " : Quod a recentiore ad Philemonem scribcret; ¡psumque in primis rc-
auclore in rebus antiquh sine alicujus velustioris censeat anno G7, quo secundara ad Timoibeum
auctorilate proferlur, contemnilur. lllud quoque scripsil Epistojam, inter eos socios e quibus sibi
assisientibus oppoilununi in suis vinculis solatium
accedit, absona pleraque ac falsa in ejusdem mo-
nacbi Laudalioue occurrere; qux sane ad ipsius Boina; reciperet.
Neque tantum desinente anno 56, sed eliam sub
liilem obtundendam elevandamque non minimum
valeant : qua de re in primis consulendi ¡audaïus scqocntis 57 finem vel forlasse ineunle 58, quo
Baronius <>' ac Tillemonlius ". tempore posterior inscripta fuit Corinlhiis Epísto
la ,k, vilam adhuc egisse Barnabam, censuenmt
His vero vix dum ¡ta enarralis, ad manos nostras nonnulli ecclesiastici scriptorcs Joanne Cbryso-
pervenit viri doctrina et eruditione prxstantis per- stoino anliquiores. Ad ilia cnim Aposloli verba ** :
crudilum sane Commenlarium in vêtus marmoreum Misimus eliam cum illo fralrem, eujus laus est in
S. Neapolkanœ ecclesiœ Kalendarium, qui Alexan- Evangelio per omnesEcclesias, bxc adnolal Cbryso-
dri fmonachi causam defendendam suscepit, il- slomus »• : KoV tí« ootoç èstiv ó àSsXço;; Ttvè,
lomque sxculo vi desinente floruisse conten- (ikv tov Aouxâv xa! <foai 8ià tj¡v tsropíav fjvnfp
dit •". Dolemos enimvero serius nobis delectum lypatj/E. Tivàj 51 tbv Bapu&6av* xa\ yàp хЛ t&
opus, quo hactenus dicta utcunque temperandi fa- &Ypa$ov xf¡puY¡xa Ebayyihov xaXel. Et quisnam
colias data esset. Al illud sallem concedil V. C. est hic (rater ? Nonnulli quidem his verbis Lucam
hune monachum Cyprium, < non multum quidem significan putant : atque hoc dicunt propter earn
judicio valuisse, nec raro in paulo antiquioribus historiam quam litieris mandâvil. Alii vero Barna
rebus a veritate aberrasse ; quin el insulanas narra- bam : etenim prœdicationem quoque non scriptae,
"' Fabric., Bibl. Gr., torn. X, pag. 473. "Alex. Mon., apnd Bojland. 1. c, num. 8, p. 458. " Baron.,
pralocut.ad Annal, ecct., loin. I, § 12. '*« Id., ¿Md., ad an. 51, §53 et alibi. "Tillem.. Mem.ectL, toni. I,
pag. 412, 655 et seqq. 88 Mazoch., Comment., vol. II, pag. 555-557. »» Act. xv, 30-56. •• Vid. Tillen!.,
МЫ. eccl., tom. I, pag. 543. 8I I Cor. ix, 5, 6. " Tillem., I. c. , p. 563. •» Pears. Annal. Paul., p.
15; Mill., РЫедот. ad N. T. , § 9. •* Tillem., Pears, et Mill, locis cit. " H Cor. vin , 18. " Cbrys.,
(tuiu. 8, in Epist. Il ad Cor., § 1, Opp, tom. X, pag. 564.
GO" PROLEGOMENA.
Kvangelium nuncttpai. Unde videas Chrysoslorao A stet Barnabam, adcoquc Joanncm ¡Marcum cons«
item probad corum velerum scriplorumsenlenliam, brinum suum, post discessioncm a Paulo qua?
qui Aposloli verba dc Barnaba fuenint ¡nterprelati. aimo Si contigisse mérito eiislimatur, Apostólo
Verum aperlissime Theodorilns in cumdcm lo itcnim jam adhaesisse anno 56, quin el iu vivis ad
cum " : Tbv xpt<j¡A3xepiov Bapvá6av xà e¡pr¡p.éve bue egisie anno tum 58, tum G2, ñeque uspiam ap-
jçapaxTTipiCE!. Aûxbç y*P xat *v *Avxio/££? aùv хф pareat, ipsum ante Hicrosolyniilanum excidium
(xax3p¡(;> ПзОХф, xî)î xs'P°"ov''aî tíxúx»ixe, xoC supremum dicm obiisse : ut proinde nihil obslct
вг£ои Шгацзхо; eip^xixoc- 'Apoplc-ars 6i\ fioi тог quo minus post annum 70, quo raxvoXeOpia illa Ju
Варгабаг xal тог EavJcr, elç те Ipyor Ь ярос- daica conligit, ejus in Epístola sua meminisse au-
хекЛщии aizovç. Hare verba désignant bealissímum clor potucrit. Verum liac de re Mazochium V. C.
Barnabam. Ipse namquc Antiochiœ cum beato Pauto adire prostat ' , qui ex Aclis Joanni Marco tribu-
ordinalus est, (tícenle divino Spiritu : « Segregale lis copióse satis ac erudite de anno emnrluali
mihi Barnabam et Saulum, ad opus ad quod vocavi S. llamaba; agens, ipsum anno 7G Christi (idem
eos. i Ñeque aliud sane siiadcre vidclur contextúe suo sanguine consignasse, longe verisimile cen
Paulinus. Siquidem verbis modo recital ¡s de fratre, se!.
cujus laus est in Evangelio per omnes Ecclesias, CAPUT IY.
subdil slalim Apostolus : Son solum aulem, sed et . Quanta; sit auclorilalis,el quanti œslimanda.
ordinalus est comet peregrinalionis nostra;. Qiiis Jam vero, ut quanta; sil aiictorilalis endem Epí
porro comes isle? Non Lucas, non Silas, non Apollo, stola, demtim dispiciamus; illam maximi esse fa-
non Joannes Marcus, ut nonnulH vetercs et recen- ciendam quisque jure fatebilur, tum pro diguitalc
tiores censuerunt; sed solus Barnabas. Hic enira atque existimalione 'quam olini apud veiusiissi-
unus \c^ítur x^poiovrfitii 9uv¿xST)u.ocf¡(i.uv, ulPau- inos ecclesiaslicos scriplores oblinuil, tum in pri-
l'is ibidem loquitur; ad illa procul dubio respi- rais pro i'.lius prelio ac militate quam ex ea iu Ec-
ciens, quae de se ipso et Barnaba traduntur in clesiam derivare coinperlum est. < Et sane, verbis
Aclis •• : Kai è/tiQérreç vàç y.e'paç airoTç, áxíAv iitor Dachen i Y. С. ', quanquani Epistolam banc
car , quod nuspiam de aliis expresse legimus. pro canónica et extra dubilandani fidem legítima
Quid quod idem S. Joannes Chrysosiomiis cen- minime proferamus; stylum tarnen re vera ma-
seräSff tproqee vKJeturût viro erudito nolatum '», jestatís apostolic:« digiium, materiamquc nascenlis
Barnabam superslitem adhuc fuisse, dum ad Co- Ecclcsix rebus accommodalam non modo sapit,
lossenscs Apostolus scriberet. Initia enim verba "• : С sed ingerileliam clementioribus leclorum judiciis :
S, ¡I и ta t vos... Marcus consobrinus Barnabœ, lixe ita ut, si iroptpúpa ^зрз xi¡v TOpcpúpsv Stsxpixéa,
babel S. doctor ' : Ka\ xouxov ev£Xü>p.íaas xatoç à-o profecto de sua cum cxlerorum aposlolonim scri
ttjç ewTTtvcieç- y-íyo-i Y«p f,v àvljp 6 Ilapvifiaç. pts comparatione, sufliagium secundum sperare
Jlepl oit èJdëere èrrcJlàç, i¿tr ёЛвтг) ярдс v{iàç, debeat. > Hxc ¡lie. Qua de re nos quoque non-
SéÇourOe aùrdr. Tf yip ; oûx êSéôv-o xa\ хшР^4 nulla paulo ante, cap. 2, atligimus.
to'jxou ; vei- oÀÀà ¡lEzà хоЛЛцс щс ахоудцс ßou- Ill uü vero potissimum animadverlere juvcrit, о
1q¡j.3>. , çT|aixa\ xoûxo xbv 4v8p3 ietxvjii jiayav. Barnabx Epístola Ecclesiam catholicam prxsidii
llunc quoque jam laudavit ex cognatione : erat enim plurimuin pelere ad Unilariorum impielatem ever-
Barnabas vir magnas, t De quo accepistis mandata : lendam, doclrinamque orlhodoxam de Jesu Christi
si venerit ad vos, suscipile Шит. i Quid vero ? non Filii Dei xfl irpoDrcapÇec, ejusque хы óp.ous£ifj forti-
aliter snscepissenl f Maxime. Sed cum magno, inler astruendam stabilieiidamque : ut post Bullum *
quit, studio : et hoc magnum virum ostendit. Scri- et Grabiuin * pluribus oslendit vir doclus Prüden-
ptani aulem anno 62 fuisse banc ad Colnsscnses lins Maranus '. De exteris porro Christiana: do-
Epistolam, ex virorum eruditorum senlenlia supe- clrinx capilibus, ex eadem Epístola eruendis, prx
rius vidimus. Ex quihus ergo, si prioris Epístola; reliquis nuper satis erudite disscruit cl. Marecha-
Corinlhiacx verba in medium adducla probe acci- lus '. Ilis aulem haclenus observatis addere libel
piantur; si Theodorilum, Joannen) Chrysostoinum ex Vossio 8 et Hodio *, S. Barnabam -quamvis ex
eosque scriplores ecclesiaslicos quos idem sanclus Grxca LXXvirali versione Scripturx loca descri-
doctor collaudat, prx Alexandre monacho, ut par bere consueverit, plcruiuquc tarnen Hebraicam ve
est, audiamus : concludendum profeclo crit, ina- ri latem seculum fuisse. Cujus quidein rei ut unum
nem esse Tcnlzclii ohjeelionem, illius lantum mo- vcl alterum cxcniplum in medium proferalur, ex
nachi Cyprii testimonio innixam ; cum satis con- LXX, lsaix xxvi, 16, haoe recital aucior l0 : 'Iôoi/
" Theodor, in Episl. II ad Cor. vm , 18, 19, Opp. tom. III, pag. 243. '• Act. xin, 3. •* Tillen)., I.
г., p. 413. "• Coloss. iv, 10. • Chrysost., hom. 11 in Ernst, ad Coloss., § 2, Opp. lom. XI, pag. 406.
» Mazoch., Comment, in vet. nimm. Kalend., vol. II, p. 570-572. 'Dächer., Episl. nuneup. ad prim,
edil. Menardi, Paris. 1645. * Bull. Def. fid. Nie, sect, i, cap. 2, § 2, el sect. 2, cap. 2, § 1. • Grab.,
Annot. ibid. pag. 21, 44. * Maran., Divin. D. N. J. C, lib. iv, cap. 2, p. 371-373. ' Marcel)., Con
cord, des SS. Pères, tom. I, pag. 1 scq. • Is. Voss., De translai. LXX Intl., cap. 21, pag. 69. » Humfr.
Hod. De Dibl. text, orig., lib. ш, cap. 3, pag. 277. " Barn. £pist-, cap. 6.
699 S. BARNABAS APOSTOLUS. TOO
tpCi'U.Uo elç та »i ¡¡/..ha lùw XlOor яоЛутеЛц, A subdil : Quid dkm í¡ Vj&ai; (Cognilio, sive Scien-
ехЛвхгсг, ахроучипахог, ërzijicr. Verba lamen liu) ditcile • i Sperate in eum, qui in carne manife
proximo subsequeiuía ex Hebrao Tonte repelil : stando* est nobis, Jesum. rvebssto;, scientiœ, no
Kal t>ç kXaleei кя" avxbr, Сцсегас sic таг alwra. mine a?vo apostólico intellectas fuisse arcanas et
Et qui tpcraverit in itlum, vivet in œternum. Ubi allegorieas veleris fœderis signiflcaliones , nemo
LXX : Kal ó яштейыг oi> цг\ xarmc%vrOr¡, El ere- ignorât. Ea est ('.Iuris scientiœ, in qua sibi legis
den» non confundelur. Alibi autem ex Gen. и, 2, peritos placuisse Chrislus notavit '*. At hoc am-
haec habet " : Kal cvrezéXsc-er (6 Seôç) èr щ plius hie animadverlimus, Tvöiaiv, scientiam, quasi
fyiipa ríj é6Sd¡ixi, x. т. X. Et consummavit (Dens) librum cilari, et ex eo verba ilia proferri : Spe
in die séptima, etc. At LXX, егтЦ ■ñ.jiépa щ 1хтц , rate, etc Quod quidem ex Clemente Alexandrino"
in die sexta. Шис S. Hieronyinus in Traditionibus mullo est evidenlius, ubi hœc verba ex Barnaba
ilebraicis : Pro die sexta, in ¡lebrœo diem septi- sic recilantur, ut çt,-!v, quod hie deesl, supplea-
mam habet. Quem in locum pliira observât erudil us tur : Quid dicul Cognilio, discite : 'EXrEjaTEjcr.siv,
Grabius ", digna sane qu;c apud ipsum leganlur. етЛ cov, etc. Sperate, inquil, in eum, etc., uti su
Alia vero cjusmodi exempla, ex eadem Epístola pra. Ubi animadverlis, illn.l çrçaîv afferri ex ore
repetenda. Barnaba:, ulique ex Cognilionis sive Scientiœ libro
citantis. Plures oiim fuisse htijusmodi Scientiœ
CAPUT V.
libros circumlatos, ab Jiiikcis allegorica seclanti-
Judicium ct. Mazocliii : cujus eliam erudita: obser bus conscriptos, non est dubiura. Ad eos ergo Bar-
vations in aliquot ejusdem Epístola; loca, reliquis
editoribus prœtcrita, in medium adducuntur. nabas plciumque ablegal lectores, ubi ad allego-
rías digredilur. Seimus hodienum in Targumim lo
Scd ecce tibi vir doclissimus cujus paulo ante ca complura ad Mcssiam referí i : quod ex eadem
meminhnus, dum Barnaba: gesta fuse perscquitur Fvúüei manavit. Nolandum est autem in ascripio
iniraque ingenii dexlerilate illustrai, aliquot eliam loco, etsi omnia verbis totidera ex Tvibasi rccílen-
ejus Epístola: loca egregie pro more suo edisserit : lur, iliuii tamen 'Ir,5oüv, Jesum, quod ad linem ad-
ut proinde operse preiium me facturum existimem, dilur, ex Barnaba: manu profectum, non ab au-
si luciilcnias illius observaiiones hoc loci descri- ctore rviúaeu){. Quem quidem Jiubeum fuisse ne-
bam. Sic autem se babent " : « Ex quo primum cesse est, alioqui a Barnaba Judseos convícturo
tempore ab IIugoneMenardopublicam lucera aspexit minime cilandum. Judxus autem Messiam nurai,
Epístola qua: sub Barnaba; aposioli nomine a Cle
Jesum non norat.
mente Alexandrino, Origene el aliis laudata fuit ; "
lot jam virorum eruditissimorum animadversioni- t Statin) ibidem sequilur : Homo enim, -p\ kazi
biKs patuit, ui supcrvacaueum sit quidquam in earn itáaxouaa> Ierra est paliens. Apparet híc Barna-
novi aggredi. Tamen obiler ¡11am percurrcnti inci- bam, aut quisquís esl auctor, philosopbis aures
derunt mihi quaidam aliis praeterita, qua? hie bre- admovisse. Nam ¡Hud тахо/оииа, paliens, ad pbilo-
viter aspergerem. gophorum Tîxvcxijv уш—ан est referendum, qua
i Caput С sic incipit : "Ore ovr еяо1т\сгег èrzo- malcriara pâli diccbanl. Линю, inquit, est ex
Лцг, etc. Cum autem fecit pr^ceptlm (Chrislus), terra, non quidem agcnle, scd patiente. Cujus sia-
quiddicit? Quis est qui judicetur mecum ? el qu» tim rationem reddit his verbis : 'Ало лроса>.тог>
porro ex Isaiœ l, 8, 9, récitât. Hic observalu non yàp zr\ç уцс Ц Я.Хаыс той 'Adapt èjirszo. A (acte
indignum est, evtoXt¡v, prœceplum, absolute el per enim 1er г œ ßctio (seu formalto) Adœ exstitit. Uli:
excellenliam vocari Patris jussionem de Incarna- pulchcrrima Hellenislarum loculio oecurrit. Hebrai-
tione et loto humana; rcparalionis iiegolio, quod cura enim'JED Mippene (quod Judsei Hcllenistae per
èv-oXiç той Ilaxpi?, prœcepla Patris, vocat ipse petuo, à-b •гсроош-ои, h. e. a facie reddunl) quain-
Chrislus, Joan, xv, 10. Ac forlassisalluditur a Bar- libel causam, cliam maicrialcm, uli philosophi lo-
nabaad ¡llud psalmi xxxix, 8, 9: Tune dixi : Eece D quuntur, désignai. Ergo lantumdem est, a facie
vento ut faciam voluntatem tuant : quam vnlun- ferro?, ac si dixissel, ел; terra formatum esse Adam.
talcm mox legem vocat : Dcus meus, rotui, et legem Et Ikcc eliam ibidem totiduui verbis Clemens re
luam in medio cordis met. Omnino bac prœceplione feit.
divina plena: sunt utriusque fœderis pagina: : hoc « Cap. 7 ", sicuti etiam in sequenlibus capi li
tanliim hic novum, quod ea hic absolute rn.tcE- bo s, pluries illud Upotsi^t-B, Aliendilc, ¡iitercala-
PTUM nuncupciiir. Al velus inlerprcs Dei prœceplum tur : quod peculiare est aXXiyfopouv-ttov, a<* allen-
reddidit, ut insoluns loquendi genus clarius effice- lionera acucndani.
rcl. i Cap. 9 " : 'AXXà xal яас Svpcç xal 'Apaijr
f Paulo post, recítalo Mosis testimonio de adi- xal .târrsç ol lepeiç zw slÔùAw, cic. : Verum et
píscenda terra lluciite lacle et melle, slalim luce oinnis Syrns el Arabs et omnes idolorum sacerdotes
" Barn., Epist. cap. 15. " Grab., Epist. adJ. Mill, de lib. Judie, genuin. LXX Intl. vers., pn«. 6<.
"Mazoch., ubi supra. u Luc. xi, 52. "Clement. Alcxandr., Strom, lib. v, cap. 10. p. 08o ediU
Oxon. 1715. ,e Bain. Epist. cap. 7. " lbid.
701. PROLEGOMENA. 70?.
ciratmttduntar Quae mérito difficultalem crearunt. A bra ice rcspondel derech, via; cum conlra obèôç
Verum lix'c nun sunt ad severiorem trutinam exi- respondeat Hebraico saph, quod est limen. Verum
geuda , sed пр::;,м;, crassiuscule , accipieiida sciendum est Hebraico in derech, cum a calcando
liunc Terme in modum : Quivis Syrus , quivis veniat, non lanlum viam signilicare, sed el paii-
Arabs, quivis simulacrorum sacerdos circumcisio- mentum, el in reciiatis locis etiam limen, quod sla-
nem admiitit ; aut : Ne Syri quidem et Arabes, et tim ab ingredieutibus calcatur. Deinde cum Jer.
profani sacerdotes a circumcisione abhorrent. Nam xxxv, 4, pvAácrcovTCc тцг éêcr, custodicntis viam,
quia inter Syros ci Arabes, ¡merque profanos saccr- pro t%v oOSdv, custodicntis limen (nam Heb. eslSAWi)
dotes esscnt, qui ¡Ho se modo mundiorcs praistarent» meo judicio posilum invenialur; non video quin
licuit Barnabx apostólo dicere , circumcisionem eadem mulatio locis supra deprompiis potucrit ac-
promiscué ab Ulis usurpan. Quis non in lalibus cidcre. Postremo ne Iricemur diulius, si grainma-
similia loquitur? Caclerum Arabum plurimos fuisse ticos audiinus, w,-, via, et oCiéViç, limen, unuin
verpos, sicuti ct sacerdotes ¿Egyptios, non est du- idemque nomen sunt. Nam el Homero oûS<Sç pro
bium. Ac ne de Syris quidem est dubitandum, si Шс, via, usurpatur : et contra Suidas tcslatur
quidem verum sit quod antiqui crediderunt, Phœ- vocem 656;, si leniictur prima syllaba, significare
nices mpttouijv admisisse. Orígenes ad Rom. n, ' oíiSóv, i. e. limen, alíalo Sopboclis loco. Paria in
25, inter cañeros circumeisionis cultores etiam Kustaibio reperies, et in Sopboclis scholiasic al
Pbœnices numeravit bis verbis : Si replicetis histo celebrem ejus locum a Suida el Euslatbio lauílatum.
rias vestras, invenietis non solum ¿Egijpliorum sacer De quibus vide H. Slepbanum '». Nec te turbel
dotes, sed et Arabas et /Egyptios et Puoemces alios- quod hace antiqua el poetarum peculiaria videantur:
que, quorum sludia gratia liujusmodi superstilionis nam in LXX el Judaeis Hellenislis plurima occur-
nobilius vigent. runt, partim anliquata, partim Alexandrin» aut
t Cap. 16 *• : Adhuc et de templo dicam vobis, aliarum ignotarum dialcctorum peculiaria. i lla-
quomodo errantes miteri, 4тЛ tIjv ôôuv IjXrtsav, in ctenus V. C.
viam speraterunt, et non in Deum ipsum qui fecit eos, CAPUT VI.
quasi domus Bei esset. Hic non est d ubi uni quin
De variis ejusdem Epistolœ editionibus aeversionibus;
¿SoO, viœ, nomine teinplum veniat : nam et in tem in primis vero de veiere Latina , ubi et paucula de
plo totam Judseorum fiduciam fuisse reposilam, cura nostra.
notai ilia Celebris conclamatio, Templum Domini, Jam vero ne officio nostro penilus déesse videa-
temptum Domini, et quod initio nosier de templo Q mur, ad varias et quidem polioree Epistolae liujus
proposuit dicere, et quod mox subdil, Quasi (via ediliones ac versiones recensendas acccdamus. Illam
scilicet illa) domus Dei esset. Vidil hoc et vêtus iii- ilaque primus prelo subjeccrat Oxonii anno 1645
terpres, qui pro (лбч, viam, posuit œdem; sic enim Jacobus Usserius, i Verum, inquit Fcllus ", ejus
reddidit : In jedem spem habuerunt. Cotelerius qui urbis parle magna gravi incendio corrcpta, lypo-
dem ad qiiaedam Seniorum loca allusum suspica- grapheum rum lota supclleclile, scbedis impressis
tur, in quibus w,i similiter pro templo sumi posse et cxemplari ipso, conflagravit. •
videiur. Verum ct hic Barnabas, el ibi LXX o¿5áv, Quo autem ferme tempore Oxonii siiam parabat
limen, scripsisse videntur, consuelo schemale uten- edilioncm Usserius, de ipsa Epístola Paiisiis cvul-
tcs, quo pars pro toto sumilur, et quo hodieque ganda cogitabat Hugo Menardus, monacbus Bcne-
ulimur, ubi Limina aposlolorum invisere dicimur. dicliuus e congregatione S. Mauri. Jamque lypis
Legenduiu est igitur t.il tor оибег..'. 'in limine, h. prxslo erat opus, cruditis adnotationibus illuslra-
e. templo spem collocantes. Cxlerum si Barnabas tum; sed anno 1644 ¡neunte, morte prairepto viro
viam, т'цг ¿S¿r, uli nunc legilur, scribere voluissct, docto, Ulitis edendi curam in serecepil ejus syncellila
ad finem ebcrar posuisset, nun Irxa, quod non nisi Lucas Dacherius, qui et auctum pr;efaiione sua, ¡il
eum cvSdr convenit : шс, inquit, ¿rta cïxcr Bsov. " sequente anno 1645 in lucem emisit. Ut autem pri-
IJem, uti dixi, judicium erit de locis LXX viralibus mse hujus editionis ratio lectori utcunque comperia
III Reg. Tin, 44-48, in quibus nunc apccsvt]or- sit, ipsius cl. editoris verba hic describere juverit.
xai... c£6r legilur, cum legendum sit cvtir. Ado- Sic igitur ¡lie : < In Pbilaslrii episcopi Brixiensis
rabunt limen, etc. Sicuti etiam H Paral, vi, 54-58. volumen manu scriptum e Corbciensi monasterio,
Non inaudita est apud vcleres liminis adoralio. cum incidisset aliquando H. P. doninus Hugo Me
Scilum est etiam antiques o pro integra diphlhongo nardus, ibidem proxime post Epislolam Tcriulliani
cv primitus scripsisse (ul in nummis lupaxoiiiov De cibis Judaicis, Barnabe nomine insignitain Epi'
pro Xvfaxovciior, et sexcenla ejusdem modi), quod stolam una cum Jacobi aposloli Epístola depreben-
poslinodum. descripioribus fraudi fuisse, non est dil : rooxque in aninium Induxil, earn ut ex pul
dubilandum. Dixerii aliquis in modo laudalis Se vere et squalore exculeret, appositeque nolis diluci
niorum locis ¿£<5r esse relinendum, quia ei Ile- dare!. Al quia ex primoribus Ecclesix Pali ¡bus,
" Bam Euist., с 7. «» H. Slcpîi , Thes., torn. Il, col. 1 185. " Fell., prxfal. ad Episl. Barnab.
705 S. BARNABAS APOSTOLUS. 70',
Clemente Alexandrino, Origene, TertiilHano, Gre- A Patrum apostoticomm coHeclione Londinensi.
gorio Nazianzeno, Hieronymo aliisquc non paiicis, Inter versiones aulem bujus Epistolx principen)
liac in Epístola Baruabam, ecu quemvis aliuin, locum sibi vindicat velus Latina: de qua prater
Orare fuisse loculum liaud diibie didicerat, hxsit ca quae sparsim bine inde atligimiis. sic censet cl.
non parum implicatus : nee ejusuiodi monumenltim, Colelerius " : f Vetus iulerprctalio barbariem ubi
sic imperfectum ac napvis Scalen«, ut illa qua codex que, ubique negligenliam osiendil ; estque imper
exscripttis est xtas ferebat, in publicum ausus est fecta et mutila, turn passim, tum prxcipue ad
i ii ferre. Veium siippclias tandem allulitdoctissimus (inem, ubi posteriora capita resecanlur; forte quia
Sirmoudus, Societatis Jesu presbyter : is quippe de minus docta videbantur interpret'!, atque ad mores
apographo Grxco, quod Ночке inter niss. el sebé magis perlincntia : igilur omissis iis, colophonem
elas К. P. Turriani eruditione nc rerum multarum per doxologiam imponit. Suum tarnen ¡Hi versioni
scientia claiissiini repérerai, libcntissiuie accom- prciium : cui debemus priora capita, cum non paii
modavit Mcnardo. Unde aulem exscripserit apogra- cis emciidationibus Grxvi conlextus; ul nihil dicain
pbum Turrianus, res est nobis prorsus ignota. At de aiiliquiiale illius ac simplicilale. > Auctorcm au
vero veluli genuinam nomine Barnabx Epislolam, lem bujus vcrsionis fuisse S. Pbilaslrium Brixien-
ab antiquis scriploribus laudalam atque usurpatatn, " sem episcopum conjecilPapebrochius", eumquesc-
Versio ip:,a Latina, sine dubio ante annum nongen- cuius Fabrieius ". Al immerilo sane. Ncque euira
tesimum scripta persuade! ; cum ferme continuo Menardus, primus veteris illius inlerprelalionis de
texlui Gra?co respondeat in omnibus Miitilum tector, ncque Vossius, neque Colelerius, neqiie
csl Grxcuiu, mutila versio Laiina. Graecum quidcin alii qui deinceps banc Epislolam vulgaruiit , id
lacunis el biaiibus inilio tanlum Epislolx deforma- unquam lilleris tradidere. Error aulem duunivirum
lur Versio aulem caret parle postrema, cui ac- illorum e verbis Dacberii modo relaiis forlasse or-
ccssionem nova inlerpretalione ex Grxco Romano lur.; quibus docemur i Menardum in Pbilaslrii epi-
attulit Menardus Godiccm unicuin babuil, cum scopi Brixiensis volumen ms. e Corbeicnsi mona
Graecum tum Latinum, ñeque sanum ubique salis; sterio incidlsse i in quo una cum alus veterum
та proinde nunc cura, nunc conjectura Uli fueril opusculis, vetuslam quoque Barnabx Epislolae In
adbibenda : quod tarnen sic parce et prudenter fe terpretationen! depreheiidit, quam ex eodem códice
cit, ut in linca non facile litteram mutarct, sed ad descripsil in luceni emissurus. Pluribusegil hac de
marginen) adiiotarel. i Hue usque Dacbcrius. re Galeardus Y. ('.. in prxfalione ad luculenlain ve-
Postero anno 1G46 Amslelodami lypis denuo r terum Palrum Brixianx Ecclcsix collcciionem ;
excudendam curavil eamdem Epislolam lsaacus Vos- quem, si vaeal, lector adeat ".
sius ad calcem Epistolarum S. Ignalii M., nolis bre- Bcceitlioríbus vero versionibus prxstal Anglica
vibus sed crudilis illuslratam : cujus exemplar a Guiliclmi Wakií cum Epistolis Clemenlis, Ignat i el
Salmasio primo acceplum conlulit cum tribus mss. Polycarpi, nec non Herma? Postor«, Londini edita
codicibus, ex biblioibecis Medicea Florenlina, Va aun. 1095 el 1 710. De hac aulem versione loquens
ticana el Tbcalinorum Ноша? degentium repelitis. Joannes Clericus in epístola nuncupatoria posterio
Quibus subsidiis adjutus vctuslissimum hoc monu- ns Palrum apostolicorum cdilionis Cotelcrianae, ad
incntum multo casligalius evulgavit : i cum enirn eunidein Wakium pin archícpiscopum Cantuaricn-
Mcnardi edilio, ul ¡psemel ait, ex uno promanant sem, bxc babel : i Fuit et alia ratio, eaque majoris
códice, tieri aliter non poluil quin inemendalissima ponderis, propter quam cxísiimavi tibi banc Pat rum
prodiret. > apostolicorum edilioncm non displiciiuraiu. Nemo
Elapsis vero viginli sex annis a prima Vossii edí- niiiiii um erat, qui minus dedignarelur cjusmodi
lione, hanc Barnabx Epistulam rursum in vulgus scriptures; quorum plerosquc, et eos quidem genui
eini-.ii Parisiis 1672 cum vetere Latina versione, nes, S. Baruabnin, S. Ignatium, S. Clemenlein et
nova insuper inlerpretalione, »olisque luculenlis ' S. Polycarpum, ad quos accessere Pastor llernix
allómala ni Joannes Baptista Colelerius, eamque el Ignatii Martyrium, in Anglicuin seruioncm summa
prxclarx sux Patrum tapotíol¡corum edilioni íiisp- lide atque elcgantia, quoad res ferebat, converiisii,
ruit. Quam quidem edilioncm sub lincm ejusdcm et proœmiis perenidiiis ac judicio summo couscri-
sxculi, anuo 1698, Antuerpia? seu potius Anistelo • piis ornasti. i Ita Clericus. Qux quidem in prîniis
tl.niii lypis consignavit ruin qioiis variorum Joannes hie describere placuil, ut conslel ipsuiu mutasse
Clericus, ilerumque sxculi currentis anno 4724 scnlenliam : siquidem antea in sua Historia ecete-
nonnullis Joannis Davisii suisque animadversioni- siastica •* sinislrum tulcrai, de S. Baruakc Epístola
lius auclam. Deniquc, ut Felli, Moynii aliorumque judicium , quam hoc loci demum genuinam ap-
prxiercamus eil ilíones, eamdem Epislolam prelo pcllat.
commisit lliebanlus Bussel anno 1746 , in sua Beliquum est ut paucis edisscramus qua ratinne
" Cotel. Judie, de Epitt. S. Darn., sub fin. " Papebr. Ad. SS. Jun., torn. Il, p. 457-460. " Fabric.,
¡Ш. Gr., lom.X, pag. 5, et prxfal. adS. Philastr. !V Galeard., prxfal. ad collect, vet. PP. Drix. ecU.,
p. xx-xxvi. «•. tier., ¡Int. ecd., ad aun. 71, § 2, pag. 474.
"Ï05 PROLEGOMENA. 706
ad novam parandim cditionem accesserimus. Ni- A editorum qui nobis prœiverc adnotaliones prolixio-
mirum commemeratis liactenus virorum doctorum res contraximus, earumque in priinis deleclum feci-
liicubraiionibus inslrucli, ad Barnaba? tcxluin quod mus qua? tcxlum Giircum aul velerem inlerpreteni
attinet et veterem ejus interpreter» exprimendum, emendarent illustrarcntve, paticulis eliam intextis,
eilitionem Cotelerianam omnium emendalissiinam sive imst! is sive aliunde pelilis Quae aliorum sunt,
selegimus. Quo autem facilius comparalio inslitue- nomine cujusque subjecto dignoscuntur : quae au
retur, Gra?ca inter utramque vcrsionem media sti- tem Anonym, nota signantiir, ea sunt qua? ex ora
tiinus, vetcrisque hiatus juxia nuperum exemplar Menardinœ editionis manu ¡anota desunipta, Cleri-
Londinense Russelianum distinximus : quo quidem cus in suam transtulit editionein : noslris vere nul-
ordine alia insupcr uonnullu velustissimorum Pa- libi Signum nlliim appinximus ; quod semel monuisse
truiu opuscula mox subseculura digessimus. Cll. suffieiat.
VII.
(P. Gottrridus LÜMPER, Historia... de vita, scriplis et doctrina SS. Patrum. Augusta
Viudelic, 1783, in -8% t. I, p. 149.)
CAPUT PRIMIIM. В instituía? ab eo religioni famam quamdam exist! -
DE EPISTOLA S. BARNAB/E APOSTÓLO TRIBUTA. inalionemque couciliarent, invicie lise ex Epístola
Un hoc caphe, post alíala veterum recenliàrumque comprobatur : proferí enim ex utroque Evangelio
pre hujus Epistolœ aullieiiita vel contra ejui genui- et Matthœi (2) et Luca? aliqira loca (5). Epislolam
nilatem argumenta, qaœ jam satis superque expósita
sunt , auclor sic concluait : i Mea opinione , in re eliam D. Pauli ad Romanos (4) secundœque ad Ti-
hac adeo incerta nihil certius est quam auctorem mollieum, (5) atque eliam prima? Petri (6) senlentiàs
Epistolœ hujus omniiio incertum esse, i ) ас phrases est imiiaius pseudo-Barnabas. Forsilan
CAPUT II. eliam ex Apocalypsi protulit ea, quae habet capite
DOCTRINA AUCTORIS HUJUS EPÍSTOLA. 21, dum ait : Prope siquidem est dies, in qua omnia
Art. I. — Observationes dogmática;. cum malo peribunt. Prope est Dominus, et merces
§ I. De sacra Scriptura. — Evangelia sanctorum ejus (7). Videtur ¡»super pseudo-Barnabas semel
ilatthxi atque Lúea? apostólica? originis esse, ncque usurpasse sententiara Ecclesiastici, dum nimirum
primum post apostolorum obilum a Christianis adhoriatur hominem Chrisiianum ad colendam
\ai ia= in sectas abeuntibus (quemadmodum Frerc- caslitatem, ¡la scribens : Quantum potes, et supra
tus hariolatur atque fingil) conficta, ut Cfcrisio, ac quam potes, coles caslitatem (8). Plura non äffen i
(2) (Quia non venit vocare justos, sed peccatoies С ôXabç outoí, Ц èxeïvoj. Barnab., cap. 13, coll. Rom.
ad posnitenliam. » "Oxi oúx ijXOe xaXáiai S'.xaiouj , ix, 10-12 , el Gen. xxv, 23. — ídem, 12 : "Oxi èv
à/ л' ifiapxtoXoyj ei; [xexavotav. Rarnab. cap. 5, a'J-(") xà nivra, xal : iç aixív. Coll. Itom. xi, 36.
collât, cum Maltb. xx, 16. Idem, cap. 6: tAlienda- (.'>') ídem c. 5 : i Ule autenv, ut vacuam faceret
inus ergo, ne forte, sicut scriptum est, ninlti vo- mortem, el de moriuis resurreclionem ostenderet,
cati, pauci elccli ¡nveniamur. > Collât, cum Maith. quia in carne oportebal eum apparere, ut piomis
с xxii, v. 1 í. sum parentihus reddcrei. » Collât. II Tim. i, 10
(5) « Omni pclenli (c trihue.» Barnab., cap. 19: et Rom. xv, 10.
Ilavxl alxoiivxE je SÍSou. Collât, cum Luc. cap. [(,) i Quaienusesl in nobis, meditcmur timorem
vi, v. 50, et Matth. cap. v, v. 42. Dei, et ejus prxcepta servare contendamus, ut in
(4) i Sed videamiis utrum hie populus hxres illius justilicalionihiis la?lemur. i E?' 3o°ov àsxiv i-/
sit, an vero primus ; et utrum teslamentum ad Tjfiïv, (iíXíx£i»¡A£v xiv tf<6ov xoû веой, xal çuXàiîîtv
nos, an ad illos pertineat. Audite nunc quid Scri aftirnCtóueBa xij àvxoXàç aiixoü, iva èv xoïî Sixauii-
ptura dicat de populo : Orahal lsaacus Rebecca? uxo- p.asiv auxoj sùtppavOuusv. Barnab. Ep., cap. 4,
ris sua? causa, qtiod esset sierilis : el illa coneepit. collatum cum prima D. Petri Epístola cap. i, v. 17. —
Postea vero Rebecca egressa est ad inlerrogandum Idem Barnabas : t Dominus non accepta persona
Dominum, et dixit Dominus ad il lain : Wim: gentes judical mundum. Unusquisque secundum qua? Ta
in utero luo sunt, ac duo poputi in venire luo : atque cit, accipiet. t Idem, с 4, collai. 1 Petri i, 17, et
и nus populus alteram superabit; et major servie! mi- ICor. in, 8.
uori. Debelis inlelligere, quis sit lsaacus, qua? Re rj (7) 'Eyyli yap Tjjxipa , áv f¡ ffuvarajXsïxat irávxa
becca; et de quihusnam declaravcril , quod hie хф тгоуцрй). 'E-pfùç óKúpioc, xal 6 (iteôiç aûxoG.
vel i По populus major fulurus sit. i 'AU' Г5ш- Barnabas in Epist. с 21, collatum cum Apocalypsi,
(Asv , ei oíxoc ó XaAí xXT;pov<5u.o;, т] ó тсрыхо;, xal cap. xxii, v. 12.
(8) "Ooov 8uvasat, û«kp xí¡v 4*uxív ffou ^Xvtâili'
i Quantum potes, ct pro anima tua coles caslitatem. »
Cujus loco lcgendum esse censut Colelcrius únep
xal euviXaèev. Eîta xal èçTJXQe 'Pe6¿xxa itu8ís6ac XTJc'|ux^í <rou aftüveuuetc (sic), hoc est, pro tua anima
«api Kupíou, xal efrrc Kúptoc Tzphf aCixíiv Aúo ёвтц deceriabis : quo respiciatur senienlia Ecclesiastic!
tr rjj yactpl cov, xal Súo Лао1 èr rjj хоШа cov, cap. lv, v. 33. Projustitia agonita pro anima tua, el
xal aa¿c Xaov -ùnepéÇei, xal ó ¡leifav ôovJlevcst usque ad mortem certa pro justifia, et Deus expu
r<¡> kJLáccoYi. AtiOavesOai oipeaXexí, tfç ó Чааах, ijnabit pre le intmicos tuos.
tíj f¡ 'PeCáxxtc xal lid xívwv 6¿5stx£v, 6xi u.e£Çwv
ab auctore Epislolse , quae D. Barnabas apostólo A videntes salvi esse possent, cum vidente« solem,
vulgo tribuitur, non est, quod mireris, in tam brevi qui aliquando esse desierit, et opus est manuum
epístola. ejus, non possint radios ejus diulius intueri? 1 Deiu-
Ca:terum quamvis auctor liujus Epistolae, Ju- que capile 12, boec de Servatore noslro habet:
dicibtis Vossio atque Hodio (9), ex Gradea septua- "E/Eti xal èv tgútíjj tfy) SóCav той Tt,ooü, otiív
gintavirali versione S. Scriptura: loca describere oJTiT) i;ávra, xal eIç bùtov. 1 Habet eiiam in h«
consueverit, plerumque lamen Hebraicam veriia- gloriam Jesu : quod in ipso sint omnia, el ¡11
tem secutus fuit. Cujus quidem rei qusedam exem- ipsum. 1 Pro explicalione liujus textus de creation«
pla in medium proferre juvat. Ex LXX Iuter- ac conservaiione omnium rerum per et in ipsum
prelum versione Isaiaj с xxvin, v. 16, lisec récitât mulium valent parallel» prorsus S. Pauli verba ad
auctor (10) : Ecce immilto in fundamenta Sionis la Colossenses (15) : "Ori èv айтш éxt¡¡j6ii та zara
pident preliostim, electum, angularem, honorabilem : та èv toÎ{ oùpavotç xol та èrà ttjç утц, та ópa:i
'ISoù e¡i6áXXio etc ta 6suiXia Xiwv XiOov -oXuteXtj , xz\ та аората, x. т. X.; el mox : Та тота St' atari
èxXEXTOv, àxpoYwvioïov, ívriu.ov. Verba tarnen pro- xat e¡{ aÙTOv íxTurat, ac versul7 : Ta яаус« b
xime subsequentia ex Hebraeo fonte repetit (11): Ka\ aù-ib nuvitrrr.XE.
Sç èXitfast au' aUTbv ÇâsTai etç tov alüva. Et qui » Veram Filii divinitalem non minus egregie declz-
sperarit in illo, vivet in œlernum , ubi LXX : Ka\ ó rat hie auctor sua in Epístola. Nam ibi Filium Dei
moreúuv [ií] хата£ахи^Л : Et credent non confun- appellat<orbisterrarumDominum,i idque aniecedcu-
detur. — Alibi anleni ex Genes. 11, 2, hœc habet: ter (ut loquunlur scholae) ad œconomiani Шага,
КсЛ cuvetîXesev (ó Oeoí) àv тт} i¡u.ípa т^ e65¿[*fl, quam nostra; salmis causa suscipere digualus
х. т. X. Et eonsummavit (Deus) in die sepiima, etc.: est.
at LXX : èv *¡p.Épa xí¡ ехтт), ш die sexta. Ait eliam gioriam Jesu lantam esse, ut per ipsum
llinc S. Hieronymus in Tradilionibus Hebraicis : el propter ipsum sint omnia (16) ; hoc est, ab ipso
Pro sexta die, in llebrœo diem sepiimam habet. ut causa efficiente, omnia fiant, et ad ipsum, lau-
Quem in locum plura observavit erudilus Gra- quam linem omnia referantur : quae cerle de crea-
bius (12) digna sane, quae apud ipsum leganlur. tura sine blasphemia dici non possunt. Quibus ad-
Alia vero ejusmodi exempla ex Epístola repe- das illustrem locum in ejusdem Epístola (17) ubi
tenda. docet Dominum, qui omnia praesciverit, ideo diiisse
§ II. De Filii Dei prœexistentia , consubstanlia- se populo suo cor lapideum ablaturum , ipsiqu«
lilate, etc. — Filium a Deo Pâtre genilum fuisse „ cor novum et carneum indiluruin, 5ti IjieUev ev
ar.te jacta m und i fundamenta, perqué ipsum con- aapxi tpavspoGcrOai, xal èv íjfxTv xaTOtxstv. Nab; yap
dita fuisse hœc universa auctor Episloke, quaî 5ytoí, àSsXçol ¡jLou, тф Kupíoj, то хато:хт;т-t¡ptmiffSn
Barnabx inscribilur, non longe ab initio Epislolse, Tí)? xapSTaç. Id est, 1 quoniam ipse in carne appa-
juxta veierem translalioncm Lalinam (nam Grajea riíurus esset, et in nobis habitalurus. Templura
ibi desiderantur ) profileiur de Servatore noslro enim sanctum est Domino , fratres mei , cordis
sic loquens : « El ad hoc Dominus sustinuit pat! pro nostri domiciliutn. 1 Ubi de Domino , qui in
anima nostra, cum sit orbis terrarum Dominus ; tame síve natura humana se manifeslavit , boc
cui dixit Deus ante constitutioncm saeculi : Facia- est de Filio Dei, diserte loquitur, eunique
mus hominem ad imaginent el simililudinent no 1 Dominum in cordibus sanctorum, > tanquam in
strum (15). 1 El paulo post, solem dicit 1 opus ma « templis Deo consecralís, habitare docet. • Qua? verba
nuum Filii Dei. 1 Locus illustris est in eodem ca tam clare exprimunt divinam Filii majestatem atque
pile (14) : < Tunc ostendit se esse Filium Dei. Nisi omniprsesentiam, ut nostra explicalione non indi'
euim venisset in came, quomodo homines ipsum géant Notatu quoque digna sunt verba Barnabas
(9) Joan. Vossius De translat. LXX inlt., cap. 21, В í¡Xiov,IpYov xîptüv aÙToO ÙTripxovro, ßXirome?, oúx
pag. 69. Humfredus Hodius, De Bibl.ttexiu orig., Ixîiouaiv eîç àxTÎvaç aù-oû divTocOaXu-Tiijai. Epist
lib. in, cap. 5, nag. 277. Barn., cap. 5. Fieríne polest, ut quis validiora
(10) Barnab. Epist. , cap. 6. afferat verba, pro divinitale alque prœexistemia
(HHbid., cap. 15. Filii Dei, Jesu Christi ? el simul nobilem banc ac
(12) Grabius, Epist. ad Millium De lib. Jud. ge sublimem Salvatoris idcam, cum nolione humana:
nuin. LXX inlerprelum versionis, pag. 67. nostra; natura; uniat ? Cœterum opinor auetorem
(13) Epistol. Barnab., capite 5. Luce meridiana hunc respexisse hie ad aliquern Scripturae locum,
clan us palet ex laud a lis verbis auctoris fides quoad ubi Spiritus sanclus nos docet, in terris neminem vi-
divinilatem Verbi; frustraque conaius est Lucas dere posse D;um, quin post banc visionein illico
Mellierius seu potius Samuel Crellius vim argumenti morialur. Hoc pósito, ex adduetis hujus scriptoris
eludere : veteres siquidem omnes fere in eodem verbis ¡la comprobata remanet oilhodoxa ejus circa
sensu intellexerunt ilia Geneseos verba, iisque usi hoc dogma lides, ut de illa dubitare amplios ueiniai
fuerunt ad comprobandum hoc dogma. Caeterum liceat.
Crellium egregie ac slrenue rcfutavil Grabius. (15) Epist. ad Coloss., cap. 1, vers. IG, 17,
(H) Tors itpcevéptooEV èauTOV Ytöv 8soû EÏvat. (lb) Cap. 12.
E i -ràp ¡xi] tjXesv èv aapxl, wúí av еаыОтцлгу Sv8pti>- (17) Cap. 5 Epist. S. Barnab.
oi, pXi«ov:eç aíiTÓv ; 6т( tIv (jiXXovTa u.4] sbai
KOI
capite 12 : i Ecce iterum Jesus non films Navx A Porro Jesum Christum non solum verum Deum
(Gnece melius, viü; avOpúicou), sed Filius Dei, ante* esse, sed et verum hominem fuisse aporte profi
qu:tin in carne manifeslaretur (18); > pergit vero teer hic auctor, dum dicit Christum Dei Filium
Barnabas, loc cit. « Quoniam ergo dicluri erant propter nos passum : i Si ergo, > inqiiitille(22), i Doi
Cbristuni esse (ilium Davidis, reformidans et intel- Filius, qui est Dominus, qui judir.aiurus est vivos
ligens errorem sceleralorum, iterum dicit David : et mortuos, qui passus est, ut plaga illius vividos
с Dixit Dominus Domino meo, > etc. Quo Davidis nos redderet : credamus non potuisse Filium Dei
dicto jam ipse Salva tor divinitatem persona; sux pati, nisi propter nos, sed et cruci affixus, aceto et
Judxis insinuavcrat, Matthxi ххн, 41. Jesum Chri feile potabalur. t
stum verum Deum esse et Filium Dei, alio argu Poslquam hie auetor longiim texuerat operum bo
mento prxtcrca demonslrat, dum ail (19) : Quando norum et prxceptorum cataloguni, ac omnia pene
autem apostolus suos, qui prxdicaturi erant illius niorum dogmata compendio fucrat complexus, tan
Evangelium, elegit, homines omni peccato iniquio- dem de vita xterna ас resurreelioue carnis hxc sub-
res, ut ostenderet quod non venit vocare justos, dit (23) : i Cognosces autem quis sit bonus merce-
sed peccatores ad pœnitentiam , tunc palam fecit dis relribulor. > De transgressoribus autem manda -
se esse Filium Dei (20) : B torum et Studium bonorum operuin nrgligeiitibus
Alia eliam in loco sequentia scribit (21) : < Quid ait (24) : i Non consoquentur mercedem justitix....
iterum dicit Moyscs Jesu filio Navx (Josux) cum xquum igitur est ut edocti juslilicaiiones Domini,
illi prophelix gratia prxdito, id nominis imponerct, quotquot prius scriplx sunt, in eis ainbulemus.
ideo solum, ut omnis populus inlelligeret, Patrcm Qui i'iiini eas facit, in regno Dei gloria cumulahi-
de Filio stio Jesu cuneta manifestasse filio Navx? tur : qui vero alia elegeril, simiil cum operibus suis
imposiio igilur eo nomine quando inisit eum in cx- peribit. Propterea resurrectio , propterea relri-
ploratorem terrx, dixit : Accipe lib rum in manut butio. i
tuas, et scribe quœ dicit Dominus, quoniam in novis- Hxc sunt qux animadversionc (ligna in bac Epí
ëimit diebus Filius Dei Jesus exscindet a radicibus stola legi quoad dogma.
отпет domum Amalea. § III. De bapiismo, justification, etc. — Nihil
(18) Grxce, iv зарх\ фегоЕршвеС;, qux cum plane scilicet contra Celsum lib. i, § 63, disputans, au
consona sinl Pauli verbis I Tim. lit, 16, вго{ iça- ctoris nostri dictum forte arripientem, quo infames
veptOQïi èv uapxí, ad hxc Barnabam respçxisse, vero _ homines fuisse apostólos, publícanos et nautas ne-
baud est absiinile. " qiiissiinos diceret, hxc babel : « Quid ergo äbsurdi
(19) Epist. Bamahx c.ipitc 5. est, si Jesus ostendere volens humano generi quam
(20) Olloiiilit hic locus plurimos críticos, isque efficacia siut, qux morbis animaruin adhibei reme
reprehensione maxima dignus ab iis ceiisclur. Quis dia, infames et nequissimos clegcrit, illosque со
enim credal, inquiunt, apostólos hominiim iniquis- provexerit, ut purissimx vilx cxcmplum essent iis
simos et super omne peccatum peccatores a viro qui eoruui ministerio ad Evangelium Christi addu-
apostólico fuisse vocatos? Simplices quidem, ru cerentur » Vide Origencm, virum illum longe do-
des, imperitos, atque homines inlcrdum malos fuisse clissimiim, in quo tanta vis ingenii, lam profundi,
illos, iu saeris Liltcris legimus ; al peccatores om lam aoris, tain eleganlis, teste Vinccntio Lirinonsi
nium máximos eos exslilissc non legimus. Annou in Commonit., cap. 17, ut omnes pene multiim
hxc opinio in ipsius Salvatoris noslri delrimenlum longcquc superare!, Origencm nihil absonum huic
ac conlumeliain redundal? Si enim Christus Jesus senlcutix inesse , nihil ßarnaba (quem auaorciu
liujiiMiioili vi ros ad prxilicandum siiiim Evangelium illius arbitrabatur) indignum censuisse. Noque ali
ni inore voluisset, hxc eleclio scandalum prxbuisset ter S. Hieronyinus. qui Pelagiauis objicit eamdeiii
Hdbraäs prxoccupalis jam et incitatis contra Sal- hujus auctoris sentenliam libro in contra Pelag.
vatorem, eisque occasionem dedisset, detrahendi de 5, 2, licet memoria; lapsu illani Iguatio martyri tri-
ejus fama ас doctrina, proinde et iinprovide in tali buil; tantumque abest, ut earn vel leviter nutet, ut
elections cgissel, quod cogitare de summa sapien- maxime etiam ipsam ex Psalmista, psalm. xv, v. 4,
tia blasphemuin est. Verum his ratiunculis ex vi- conürmans, sic tandem graviter concludat : < Qui-
rofum .aliorum doclissimorum sententia primum D bus leslimoniis si non uteris ad auctoriialem, uiere
reponimus, nihil in Scripturis occurrere, quod huic saltern ad auliquiiatem, quid omues viri ecclcsia-
Burnabx diclo repugnet. Dciude voro quid obstat, slici senserint. i Porro utriirsquc testimonio vim
quin ejus verba sic accipiuntur, ut nihil aliud so. aildere videtur S. Joannes Chrysostomus ; cujus
nenl, quam apostólos, antcquam vocarentur, pluia verba licet de solo apostólo Paulo elferaniur, mire
el gravia quidem peccasse? Id sane de Mallhxo tarnen ad meutern auctoris nostri quuilrare, nemo,
publicano constat ; id quoquc de apostólo Paulo ; ut opinor, ierit infidas. Sic igilur ¡He hoin. 4 in
qui, ut ipsemet de se scribit I Tim. cap. i, vers. Epist. ad Tim. v, 2, opp. I. IX, pag. 569 : < Si quis
13 el 15, primus blasphemus fuit, et persecutor, et ergodixerit volle regem omnibus veniam dare, non
contumeliosas, quique seipsuní appellal peccatorem tain facile credent, donee viderint omnium impro-
primum, sic ¡minions : Christus Jesus venit in mun- bissimum veniam consecutum : nulla enim postea
dum salvare peccatores, quorum ego primus sum. duhitalio supererit. Hoc el Paulus dicit, quod neinpe
Quo forte in primis respexit auctor, dum apostolus, volons Dens homines certiores faceré, quod omnia
priusquam eligercniur, homines vocal omni per ¡¡lis condone!, eum qui plusquam omucs peccato
cato iniquiores : noque enim qiiidquam nos cogit, obnoxius eral, delegit. >
ul de omnibus ci singulis apóstol i s id ab eo dictum (21) Epist. Harnab. cap. 12.
intelligamus. Quid quod duos luculenlissimos hujus (22) Ibid., cap. 7.
ab auclore noslro prolatx senlenlix patronos, Ori- (23) Ibid., cap. 19.
genem el Hieronymuin in prompiu habemus. lile <24j Ibid.. cap. 20.
711 Ь. BARNABAS APOSTOLUS. 713
piilclirius polest dici üs qua1 hie tradil noster nuctor A deniio formati sumus, quemadmodura nirsus in
de mirifica virlute divini sacramcnti baplismatis. alio prophets dicil : Ecce, inquit Dominus, auf«.
Docel eiiiin quod, quando descendimus in aquam, ram ab eis, hoc est, ab els quos Domini Spiritus
pleni sumus peccalis et sordibus; sed statim ac provide bal, corda lapídea, et immttlam illit corda
emcrgimus, incipimus frucliim afierre in cordibus carnea (29) ; quia oporlebal euin in carne appa-
nostris per timorem Dei et spem in Jesum Chri rere, et habitare in nobis : lempluni cnim sanctum,
stum, quam Spiritu sancto aiHantc habemus : с Nos fratres mei, Domino est habitat io cordis noslri. > Et
descendimus quidem in aquam pleni peccatis et alibi (30) : » Amcquain Deo crederemus, erat cordis
sordibus ; inde autem cmergimus fruclum afferen- nosti i domiciliiim corruplioni obnoxium, et imbe-
tes, in corde timorem et spem in Jesum habcntcs cille, ad niodum templi vere per manus xdificati :
in spiritu (25). » 'Hjieï; uiv xaxa6aívo¡isv e!ç xb ú8<op plenum siquidem erat idolorum cultu.cieraidorous
yí|iovTS{ au-apxiiov xa\ ¡lúrtou, xa\ àvaêaivojiEV хар- dxmoniorum; quo faceret, quxcunque Deo contra
noçopoûvxsç, èv xí] xapoía xov c¿6ov xa\ ttjv iXTti8a ria sunt. /Edilicabitur autem in nomine Dornini.
e!{ xbv 'It,itoOv 5)(ovx£ç èv тф nveújjiaxt. Texlum Altendite, ut teinplum Domini magnifiée xdiGcelur.
Grxcum attuli hic integrum, quia, ut mihi videtur, Quomodo? discite: accepta remissione peccatorum,
utilitalem magnani in re ideológica prie se ferl. В et spe habita in nomen Domini, facti suinus tiuvi,
Ostendil nobis hic auctor cxccllcnliam Christian! iterum ab integro creali : quare in domicilio nostro
super Hebrxum, dum docet, non Hebrxos sed vere Deus cxislit; habitat in nobis. Quomodo!
Christianos solummodo introductos esse a Bco in verbum ejus fidei, vocatio ejus promissions, sa-
terrain scmini Abrahx promissam : < Itaque nos pientia juslificalionum, mandata doctrina: : ipse in
sumus, ait ¡Ile egregie (46), quos introduxit in nobis prophetal; ipse in nobis inhabitat ; moni
terram bonam. > Deinde postquam explicavit addictis nobis aperil fores templi, id est os; nobis
omnia, qua; in Veteri Testamento per liguram siguí— dal pœniientiam, sicque introduxit in templum ¡n-
ficabani mortem Redemptoris, docet, hxc manifesta corruptum. i
esse Chrislianis, Judxis vero, eo quia obduraii, et De confessione auiem hic auctor exponens pre-
»Iura cervicis, obscura : « Nobis quidcm manifesta cepla vita: moralia, et vilain lucis, sic ail post es
sunt, Judxis anient obscura, quia non audierunt tera : i Coniiteberis peccata tua, non accedes ad
vocero Domini. > Juxta hune auciorcm igitur causa orationcin luam in conscient ¡a mala (31). i
obcxcalionis Judxorum non alia fuit, quam corum Dissercns nosier auctor de duabus vus opposite
prxvaricatio , et quia rebelles fuerant verbo Dei. С 'uc's et tenebrarum, dari ait angelos bonos, et nu
Tandem dicit Moysen vere accepisse tabulas legis; los: quorum priini, qui sunt missi a ûeo, ducunl
sed quia llcbrxi propter corum infidelitatem digui nos pervias lucis; alii vero, qui sunt ministriSa-
non fuerant, Chrislianis tradilx sunt, qui eas per lanx, prxsunt vix tenebrarum : « Uni siquidem (via
manus Salratoris acceperunt, et ob infinita mérita lucis) prxpositi sunt lucis consiliarii, angeli Dei;
passionis ejus : < Accepit itaque Moyscs, ipsi vero alteri vero (tenebrarum vix) angeli Satanx (32) ; >
tligni non fuerunt. Quomodo nos habuerimus, di locus hic velut induhium fidei testimonium tradi-
scite. Moyses cum esset famulus, eas accepit ; nobis tionis circa angelorum custodiam suscipi debet. v¡-
autem ipse Dominus, cui sumus in populum hxre- debimus infra prxter auctorem hiijus Episiolae,
diialis, tradidit pro nobis passus (27); »loca hxc, et alios haberi veteres Ecclesix Patres, qui dist'nc
ad pietalem alliciunt, et mentem erudiunt. Fieri lioncm banc poniint bonus inter et malos angelos,
nequit, ut serio et aliento animo aliquis loca hxc habito respeclu ad custodiam quam hominibut
percurrat, quin simul plurimi faciat cxcellentiam prxstant.
nostrx vocaiionis, et auctoremhujusdiligat. Caveat § IV. De Veleris Tetlamenti abrogation*, neces
autem unusquisque nostrum, ne Judxorum calami- sitate tu Jesum Christum.— Circa Velus Testamen-
tatem incurrat cl per propriam infidelitatem se in- tum auctor Epislolx ostendere conatur ¡nulilitaiera
diguum reddat maguis bis utilitalibus, qux Chri- et inefficacilatem sacrificiorum et cxremoniarum
slianorura rcligionem comitanlur. veleris legis ; docetque, Deum omnia hxc repolisse,
Justilicalionem per renovationein, ас veram reut locum haberet oblalio humana Jesu Christi, оря
missionem peccatorum fieri, clarissime cliam docet necessitatis jugum non imponii : i Hxc ergo vacua
hic auctor, iia scribens (28) : < Ubi ergo nos refor- fecit, inquit ¡He, ut nova lex Domini nostri Jesu
inavit, per remissionem peccatorum cflecit, ut aliam Christi, qux sine jugo necessitatis est, humanara
forniam haberemus, animam nempe pucrili simi- habeat oblationcm (33). i Jugum hoc, quo caret И
lem, ipse eniin furmavit nos. Ecce igitur nos evangélica, nihil aliud est, juila bunc auctorem,
(25) Episl. Barnnb., cap. 11, sub fineni. (30) Epist. Ram., cap. 1С
(2G) Ibid., cap. <j. (31) Ibid., cap. 19.
(27) Ibid, cap. 0. (32) Ibid., cap. 14.
¡28) Ibidem, cap. U. (35) Ibid., cap. 2.
(¿9) Ezccb. и, 19.
7i: PROLEGOMENA. 71*
quam Spiritus serviuitis , per quam servituiem, A superius : f'Quia, inq'uit, si in hum- non sperave*
vetuslum fœdus a novo sccernilur, juxta diviun rint, semper debellabuntur. • Duo Ьа-c loca maximi
Paulum ad Galatas aientom : Stale in libértate sunt momenti, et ex his innotescit, quxnam esset
Evangelii Jesu Christi, el twine iteruntjngo servi- (idelium mens primo Ecclcsise aevo circa necessita-
lutis contineri (34) ; quo sane in loco palet, Apo- tem gratiae medicinalis Salvatoris, (idci in ipsuni,
stolum loqui de lege Moysis. Addit paulo infra nosier ejusque mediaüonis, eliam ante Incarnationem.
bic auctor, Moysen fregisse tabulas lapídeas, in Quoad diem Sabbali in lege Moysis pra?ccpluin
quibus lex velus erat inscripta, non ut ostenderet ut Deo sacrum, nosier hic auctor docet, Clirisliano-
tantum Hebraeis fœdus cum Deo initum per eorum ruin Sabbatum esse diem octavum, qui est diesre-
idololatriam solutum esse, sicuti explical locum surreclionis Jesu Christi : < ßiem oclavum in lueti-
liunc Fleury (35), sed ut amor Jesu Christi in cor- lia agimus, in quo Jesus rcsurrexil a morluis (40); >
dibus noslris consignaretur, < et projecit Moyses quod sane pro primo Ecclcsiae s.rculo alienta con-
tabulas lapideas de manibus suis, ut dilectio Jesu sideratione diguum est. Verum déclarai insuper
coiisignetur in praecordiis vestris (5(i). • Fieri ne- codem loco, allerum dari Sabbatum omnino spiri-
quit, quin dignoscatur in hoc, et in supra alíalo tuale, quod est inilium xternae vitae , siculi Sabba-
textu divcrsilas inter duo Testamenta, qux intimere " tum Chrisiianorum ; nos ex hoc Sabbalo ad i Hud
ac dilectione posila est. Timor Hebrxos respicit ; tendeie, quando veniens Filius lempus iniqui abo-
dilectio Christianos. lebit, ac judicabit impíos, et mulabit solcm ac
Circa circumcisionem, iradit auctor earn vanam lunam stellasque : quod quidem Sabbatum poteri-
esse sine circumcisione cordis, et fide in Filium Dei. mus nos ipsi sanctum reddere, juxla hunc aucto-
Judxis dein ante oculos ponit Abraham exemplum, rem, per bona opera in prxsenti vita excrcila. i Po-
qui primus, inquit, « circumcisionem dedit, in spi- terimus tunc eumdem diem sanctum red
ritu prospiciens in Filium, circumcidit accepte trium dere, ipsi prius sancli effecli. >
lilterarum documento (37), > etc. Earn autem cir. Tradit insuper auctor hie, quod in sex annorum
cumcisionem veram esse demonstrat qua, aures el millibus consummabuntur universa : sicque id pro-
cor hominis circumciderentur, et taliter dociles, bat (41): « Advertite, filii , quid dicat (Scriptura):
obedientes reddereniiir; circumcisionem vero cor Consummavit (crealiuncni mundi) in sex diebas :
poris illam non esst, quam Deus principaliler maii- hoc dicit, quia omnia consiimmabit Dominus in sex
dasset:« Nam, inquit, omnes Syri, Arabes, ^!gyplii,c millibus annorum; apud ilium dies xquiparantur
idolorum sacriliculi sunt circumcisi; mini autem mille annis , ut ipsemet testatur (iii Psalmis), dicens :
eliam ideo de fœderc divino antiqui, vel novi Tes- Ecce hodiernus dies erit tanquam mille mini (4i);
tamenti participant? i ¡taque, filii, in sex annorum millibus consummabun
Occasione sumpta ab eo, quod refertur in Éxo tur universa. » Hxc opinio licet aliquibus singula-
do (58), scilicet quodHebrxi pugnantes contra Ama- ris videri potest, nihilominus pluresEcclesix Patres
leciías, vincehaut, cum levarel Moyses inanus; sin habuit propuguatores. Autumanl etiam nonnulli,
autem paululum remisissel, superabat Amalee, tradit opinionem banc ex Scripiuris posse comprobari, et
bic auctor, i debuisse Israelitas inde cognoscere aliqua ejus vestigia haben in Epístola D. Pauli ad
salinem consequi non posse nisi per spem in Jesum Hebrxos (43), ubi in die séptima et in Sabbalo xter-
Christum; et per spem in hunc reportan posse nam requiem désignât. Ego autem optimum duco,
victoriain ab inimicis. Cur hoc? » ait ille loquens nihil hac in quaestione proponere, ac Jesu Christo
de historia modo allata (39), Dpöc vi; «Ut cognosce- adhxrere et ejus apostolis docentibus, neminem
rent, » illico respondet, « quod non polerant ser novisse, quw Pater posuit in poteitate, et qiiomodo
van, nisi per spem in ¡Hum » (Jesum) ; et paulo extrema dies ventura sit, cujus prxcedcuiia signa
(34) Ad Galat. v, f. 1. enim gentium nomine solum intelliguntur Phili-

(35) T. I Hut. eccl. stliaei Syro-Grxci atque Alexandrini. Nam immediate
(36) Barnab. Epist., cap. 4. prnec dit ibidem comminatio visitationis divinas su
(37) Ibid., с 9. CI. Tillemontio et Maréchal noslro per jEgyptum, et super Idumxam, et super Edom,
reprehensione hie dignus videtur auctor, quod Ju et super litios Amnion. Arabibus, .'Eihiopibus ct
dxis circumcisionem carnis magis quam cordis Nubianis , aliisque plurimis communem fuisse
jaciantibus, reponat : — Omnis Syrus et Arabs, quamdam circumcisionem, scilicet political!) ac
et omnes sacerdotes idolorum, sed et /E^yplii in profanam, ex causa plane naturali, Jobus Ludol-
circumcisione sunt,— quxrens, au forte ei isli de pbus demonstrat in ¿Ethiopien, Judaeis autem prx-
Testamento si ni. Verum non video quidquam erro- cepta fuit in signaculum lidei de nascituro ex semine
neum in hoc. De Pythagora totius idololalrixapud Abrahae Messia; quod auctor nosier nullateuu«
Grxcos myslagogo, legilur, quod fueritcircumcisus, negat.
ul abdita Ingrediens ÎEgypliorum, mysticaiii disce- (58) Cap. wii, >. II.
ret philosopliiam, rilus scilicet sacriliciorum ac (59; Barn. Epist., cap. 12.
consecraiiniium. Nee pugnal auclor cum seipso et (40) Ibid.., с 15.
cum Scriptura ab ipso allegata, qua dicitur Jere- (41) Ibid.
miae ix'.iOinnes gentes incu'ciiincisx sunt carne, (42) Psalm- lxxxix, 4.
■minis auiiim domus Israel incircumciso cordu;>ibi (43) Epist. ad Hebrxos, cap. i v.
Pathol. Gr. II. 23
piicnunliant quidem, tempus autem non detenu i A possent in contemptum rcligionis, tantrnn progrc-
nant, sieuti percgit auctor luijus Epislolae. ditur cum allegoria, ut docerc videatur, Deum nuii-
Art. II. — Observations morales. quam voluisse qnorumdam eiborum usum Heliraeis
Videamus modo, quae circa mores tradal hie au inlerdicere ; sed solummodo horrorem ingerere de
ctor. Post distinclionem duarum viarum, quas su iis vitiis, quae per diversa illa .tnimalia signiücan-
pra inemoravi, utriusque notas exhibet. Insigniora tur : i Ilaque, ait ille, mandatum Dei non est, ne
lucis opera sunt : imo diligere proximum nostrum inanduceul; sed Moyses in spiritu loculus est(49).i
plusquam nos ipsos:« Diliges proximum tiiiuu plus- Opinor ego textum bunc non ita stricte et liltera-
quam animara tuam (44).»Agitur bic, ut unicuiquc liier aeeipiendum esse, ut non possit in orthodoxe
innolescit, de dilectione erga proximum, qua: vitam sensu inlelligi : si mens enim hujus auctoris recle
etiam daret pro ejus salute, si quando sese prämie perpendatur, et finis, quem sibi proponit una cum
ret occasio ; st licet gradus hie dileclionis in perle- toto contextu, facile constabit auclorem id unum
clioribus solum adinveniatur, nibilominus cerium docere velle, scilicet mandalum Dei Hebraèis impo-
est ex Scripturis, et ex traditione, ad banc dile- situm abslinendi a quibusdam eibis, non tantum
ctionem omnes Christi fidèles in genere teneri, et R obslrinxisse ¡Hos, ne veré ас realiter li ¡see eibis vesce-
peccarc, dum occasiones negligunt ad implendum rentur; verum etiam, ut ea peccata horrerent qua;
pneceptum, quod naturaliter Huit ex pitecepto dile in eibis illis significabanlur : bine immediate post
clionis erga Deum. Tenemur diligere proximum pro adduetum textum, art, Deum sic praeepisse ahsii-
pter Deum, el Deum ipsum in nosrro proximo dili- nenliam a carne porcina, quasi si dixisset, homines
ginius: atquisinficiari audebit, deberé nos diligere non deberé adbaerere iis, qui similes sunlporcis (50).
Deum plusquam nos ipsos, et sanguinem effundere Et infra loquens semper de ciborum dislinctioae
propter ejus amorem? praccepta in lege Moysis, tradit, Judíeos accepisse
Oportet secundo communicare in omnibus cum verba illa Moysis, ас si de escis f simpliciter, i egis-
proximo, et nihil proprium retiñere: « Communica- set (51). Adverbium hoc , i simpliciter, » omnein
bis in omnibus cum proximo tuo , nee quidquam enodat difficullatem allati textus ; constat enim,
Jicos proprium (45). » Viguit hic mos apud primos hune auctorem nunquam voluisse Judaeos solutos a
(¡deles, ut constat ex Actis apostolorum (¿6). Ter praecepto abslinendi realiter a ci-bis in lege velitis,
tio diligere « ut pupillam oculi omnes, > qui nobis sed unice intendisse ope hujus abstinenliae eos re-
loquuntur verbum Dei: t Diliges, ut pupillam oculi, trahere a vitiis ibi connolatis.
oinnem qui tibi loquitur verbum Domini. • Quarto С
Art. III. — Obtervationes ad philologiam sacrum
confiten peccata nostra : i Confijeberis peccata sped antes.
tua. » Tandem cavere.ne unquam linoratione ac-
cedamus ad Deum in couscientia mala (47). » Prseci- Dum ВчгпаЬэе gesta fuse prosequitur, miraque
ingenii dexteritate illustrât vir doclissimus Mazo-
puse lue sunt notae vise lucis : « Haec est, dicit au
cliius. aliquot etiam ejus epislolae loca egregie pro
ctor, via lucis. t
more, suo edisserit : ut proinde орет a: pretium nie
Inter opera tenebrarum, notabiliora sunt idolorum facturuin existimem, si 'uculentas illius observatio-
servitus, Umeritas, elalio potestatis, simulatio, cor nes sacrae philologie studio permullum profuturas
duplex, homieidium, rapiña, dolus, malitia, arro- hoc loco describam (52). Prima observatio respicit
gantia, veneficium, magia, avaritia , nullus Dei caput sextum epislolae, quod sic incipit (53): i "Ore
tiniur. In hac tenebrarum via continentur pariter ouv i7totr,aev ivroXf]v , etc. Cum autem fecit praece-
persecutores bonorum, osores verilatis, et amatores ptum (Christus), quid dicit? Quis est, qui judicelur
niendaeii : « In qua tenebrarum via sunt, bonorum mecum ? » Et quae porro ex Isaiae l, 8, 9 recital.
persecutores , osores verilatis , amatores men- Hie observatu non ¡ndigiinm est, èvtoXfjv, praee-
dacii (48). » Quinimo et ii omnes, qui diligunt D ptum, absolute, el per excellentiam vocari Palris
vana, consectantur remunerationem , non miseren- jussionem de Incarnalione el tolo humanas repara
tur inopis, non laborant in gratiam illius, qui la- tions negotio, quod èvtoXàç той Па-cpoç, prœceptu
bore ac lerumnis confectus est, ad obtrectationem Palris, vocal ipse Christus Joan, xv, 10, ac fortassii
prompli, aversantes egenum, aflligentes afflictum, alludilur a Barn aba ad illud psalmi xxxix, 8,9:
i ilivituin advocati, pauperum judices iniqui. i Tune dixi : Ecce vento .... ut faciam voluntalem
Alio in ejusdem epislolae loco, quo abuti aliqui luam.-quam voluntalem mox legem vocal: Detu
(44) Ер. Barnah., cap. 19. adhaerenis hominibus talibus, qui similes sunt por-
(45) Ibid. cís.>Ibid.
(46) Aciuum cap. и et iv. (51) i Moyses de escis tria decreta loen tus est,
(47) i Non accedes ad orationem tuam mala in illi vero Judaei, quasi de escis simpliciter egisset,
couscientia. t Ep. Bam., cap. 19. acceperunt. t Ibid.
(48) Ep. Bar., cap. 20. (52) Mazoch, Commenlar. in vet. Marm. Kalend.
(49) Ibid. cap. 10. Vol. H, pag. 572 - 574.
(50) « Quapropter sic suem ait, quasi diceret, non (53) Epist. Barnab., cap. (i, lit. С.
mew volui, et legem túam in medie cordis mei. Om- A xisset, ex terra formalum esse Adam. El hxe
nino hac praceplione divina piense sunt ulriusque etiam ibidem totidem verbis Clemens referí cap.
Foederis pagina;: hoc tanlum iiic novum, quod ea VII (57), sicuti etiam in sequentibus capilibus,
hie absolute pneceplum nuncupelur. At vetus iuter- pluries illud r.vjiî/z'.z, attendile , intercalatur ,
pres Dei prmceptum reddidit, ut iusoiens loquendi quod peculiare est aX).T¡-yopo'Jvto)v , ad attenlionem
genus claims efficeret. a< uendam. Cap. IX (58) : 'AXXi xol •fcäi lúpoc xa\
Eodem in capite paulo post (54) reciiato Moysis "Ароф xal Tuáv-sí o¡ Espetç tuv eí&óXwv , etc., quae
testimonio de adipiscenda terra flucnle lade ct sic Latine vertit vir clarissimus Cotelerius doctor
melle, statim пазе subdit Barnabas : « Quid dicat f) Sorbonicus... i Verum et omnis Syrus et Arabs,
rvuaiç (cogiiitio, sive scientia), discile : Sperate in et omiies idolorum sacerdotes circumeiduntur. »
cum, qui in carne manifestandusest vobis, Jesum. » Quae mérito diOicultatcm crearunt. Verum haec non
rv<b(TEbK,(scieniix)iiomine, aevo apostólico intellectas sunt ad severiorem trutinam exigeiida, sed т.а/у-
fuisse arcanas et allegoricas veteris Foederis signi- тары;, crassiuscule, accipienda hune ferme in roo*
ficaliones, nemo ignorât. Ea est clavis scienlia?, in dum : Quivis Syrus , quivis Arabs , quivis simula-
qua sibi legis peritos placuisse , Christus notavit crorum sacerdos circumcisionem admiltit. Aut :
(S3). At hoc amplius hie animadvertimus, Tvuetv, " Ne Syri quidem et Arabes et profani sacerdotes a
tcientiam, quasi librum citari , et ex eo verba ilia circumeisione abhorrent. Nam quia inter Syros et
proferri: Sperate, etc. Quod quidem ex Clemente Arabes , iiuerque profanos sacerdotes essent , qui
Alexandrine (56) , multo est evidentius , ubi hxc illo se modo mundiores praestarent ; licuil Barna
verba ex Barnaba sic recitantur, ut epijeriv, quod hie ba; apostólo dicere, circumcisionem promiscué ab
deest, supplcatur: Quid dicalcoguilio, disrite: 'EÀuf- ¡Ills usurpan. Quis non in lalibiis similia loquitur?
од-СЕ, çt]j\v, k~\ t6v etc., Sperate, inquit, in eum , Cseterum Arabum plurimos fuisse verpos, siculi et
etc., uii supra. Ubi animadvertis, illud 9»)a£v a Herri sacerdotes iEgyptios , non est dubium. Ac ne de
ex ore Barnaba;, ulique ex Cognitionis, sive Scien- Syris quidem est dubitandum, si quidem verum sit,
liae libro cilantis. Plures olim fuisse hujusmodi quod antiqui crcdiderunl, Phcenices 7C£pixou.^v ad-
Scienliœ libros circumlatos, ab Judseis allegorica misisse. Origencs ad Rom. n, 25, inter easterns
seclanlibus conscriptos , non est dubium. Ad éos circumeisionis cultores etiam Phoenices numeravit
ergo Barnabas plerumque ablegat lectores , ubi ad his verbis : i Si replicetis historias veslras , inve-
alegorías digreditur. Ramus hodiedum in Targu- nietis non solum jEgypiiorum sacerdotes , sed et
mim loca complura ad Messiam referri : quod ex „ Arabas, etáSgyplios, Phcenices, aliosque, quorum
eadem Гуи><ГЕ1 manavit. ai...i:- ,„.....;„ hujusmodi
sludia gratia i...; ■ ; superstitionis
,..;.;..„; uobilius
i. :>:..„
Nuiandum est autem in ascripto loco , etsi om vigent. >
nia verbis totidem ex IVósei recitentur, illud tarnen Cap. XVI : lAdhuc et de templo dicam vobis, quo-
Itjooüv , Jesum , quod ad finem addiiur, ex llama modo errantes miseri, iitl tí¡v 454v IjXmrav, in viam
ba; manu prufectum , non ab auctore rvúasco;, speraverunt, et non in l)eum ipsum , qui fecit eos ,
quem quidem Jiuueum fuisse necesse est. alioquin quasi doinus Dei esset (59). > Hic non est dubium ,
a Barnaba Judxos convicturo minime citandum. quin слой, viae, nomine lemplum venial : nam et in
Judaeus autem Messiam norat , Jesum non notai. templo lo tain Judaeorum liduciam fuisse repositam,
Stalim ibidem sequitur : < Homo enim -ni ""'• notai illa Celebris conclamalio : Templum Domini,
ïjr/o'j-i, terra est patiens. • Apparet hic Barna- lemplum Domini, et quod initio nosier de templo
bam , aut quisquís est auctor, philosophis aures proposuit dicere et quod тот subdit': quasi (via
admovisse. Nam illud nioxonsa, patiens, adphiloso- scilicet illa) domus Dei «tut. Vidit et hoc velus in-
phorum Te.%4ixty -rXursav (terminum technicum) terpres , qui pro óoóv ( viam ) posuit œtlem. Sic
est referendum, qua materiam pati dicebant. i Ho enim reddidit : In œdem spem habuerunl. Cotelerius
mo , inquit , est ex ierra , i non quidem agente , О quidem ad qusedam Seniorum loca allusum sits-
sed patiente. Cujus statim rationem reddit his ver- picatur, in quibus ¿Mç similiter pro templo sumi
bis : t 'A.T& ярооштои yip tt¡í ут\* Ь idAmç той posse videtur. Verum et hic Barnabas, el ibi LXX
'AôJcia i-rivEto. А ^ас'е en'm terrae ûciio (seu for- ouSóv, limen, scripsisse videnlur, consueto sebema-
malio)Adae cxslitit. > Ubi puleherrima Hellen ista- le ulentes, quo pars pro toto sumilur, et quo hodie
тит locutio occurrit. Hebraicum enim 'JSQ Mip- dum ulimur, ubi limina apostolorum invisere di-
pene ( quod Judaù Hellenistse perpetuo , à~b npoa- cimur. Legendum est igitur kiA töv o68iv .... in
«wcou, hoc est, a facte reddunt) quamlibel causam, limine, hoc est, templo spem collocantes. Cseterum
etiam malerialem, uti philosophi loquunlur, dési si Barnabas viam, -ty ó5<5v, uti nunc legilur , scri-
gnai. Ergo tantumdcm est, a facie terree, ас si di bcre voluissei, ad finem ousctv posuissel, поп Ь-па,
(54) Ер. Barnab., cap. G, sub lit. II. Gallandium.

ítój Luc. xi, 52 (58) Ibidem, p. 125.
, ,
(56) Strom., lib. v, cap. 10. (59) Ibidem, p. 13?, A.
(57) Barnab. Epist., cap. 7, pag. 122, 1. D.apud
719 S. BARNABAS APOSTOLUS, тег
quod noniiisi iöj obSâr convenit : ío;, iiiquil, 6vxa A oOSÖv, cuslodientit timen (nam Hebr. estsnp/i) meo i
oTxovttíoC. litem, ut dixi, judicium erit de locis LXX- judicio positura inveniatiir ; non video, quin eadcm
viralibus, IIIReg.vni,44,48,in quilius nunc izpoazu- mulatio locis supra depromptis potuerit accidere.
Jovxoct .... ¿ÔÔV legi lu r , cum lcgcndiim siloúS^v. Postremo ne tricemur diulius, si grammaiicos au-
Adurabunt limen, etc., siculi cliaiii II Paral, ti, 54, diamus, Ш; via, et oùôôç limen, nimm ¡dcniqiie
38. Nun inaudita est apud veleros ¡¡minis adoralio. nomen sunt. Nam et Homero оШ; pro 66ó; tía,
Scituní est eliam antiques o prointegradiphtbongo usurpatur. Et contra Suidas testatur vocem Ш;,
cu primilus scripsisse (ul in nummis Eupaxostav si tenuelur prima syllaba , significare оШч, ш est
pro Eupaxouaíwv, et sexccnla ejusdem modi) quod limen , alíalo Sopboclis loco. Paria in Eustalhiu
postmoduin descriploribus Ir audi fuisse, non est reperies, et in Sopboclis Scholiaste ad célébrera
dubitaiidum. Dixeril aliquis in modo laudalisSenio- ejus locum a Suida et Euslathio laudalum. Nec
rum locis ¿5iv esse retinendum , quia e¡ Hebraico le lurbet, quod haec antiqua et poelarum peculia
respondet derech, via; cum contra oùSoç respondeat rs videantur: nain in LXX et Judiéis Hellenisiis
Hebraico saph , quod est timen. Verum sciendum plnrima occurrunl partim antiquata, partim Alexan
est, Hcbraicum derech , cuín a calcando venial, dria;, aut aliarum ignolarum dialeciorum peculia-
non tantuin «tant signilicare , sed el pavimentum , В fia- » Hactcnus Y. С Mazochius.
et in recitatis locis eliam lime«, quod stalim ab Art. IV. — De diverti» S. Barnabœ Epislo/яг edi-
ingredienlibus calcalur ; deinde cum Jer. xxxv, 4, tionibu$ et versionibus. (Vide Distertalionem D. Le
çu/auTov-ij; ti)v 6&Sv, custodientit niant, pro tîiv Nourry, art. XI, et Gallandium, cap. 6, supra.)
VIII.
(Carolas Josephus HEFELE , Patrum Apostolicorum Opera, Tubingœ, 1842, iu-8;
Proleg. p. vu.)
I. Inter S. Pauli socios et coadjutores Joses Bar- С c) Act. xi, 25. Aposlolici bujus munci is socium
nabas eminet, in Cypro natus, genere Judaius el Paulum sibi addidit.
Levita, qui Christian! amoris fervore motus, agriim d) Act. xi, 30. Barnabas et Paulus circa ». 44
siuini vendidit, pretiumque ante pedes aposulorum pecunias Anliocliia: collaias Hierosolyiua per-
posuit (Act. iv, 37). tulcrunt.
Numero lxx discipulorum Christi eurn fuisse e) Act. xiii ct xiv. Ambo annis 45 et 46 p. Ch.
ascripium veleres non absone iradunt (60), eorum- nomen Domini predicantes Cypruin el Asiam
que narralionem ad veritatem accederé recenliores Minorem peragrarunt.
non incaute credunt. Cognomen Barnabœ, leste f) Act. xv , 2 sq. et Gal. и, 1 , 9. Barnabas el
S. Scriplura, ab aposlolis Nostra impositum, idem Paulus reversi ab Aniiochenis, ob seditionem
esse quod ПИ13Э "13 seu filium orationis inspírala, propter Judaistasobortam Hierosolyinam missi,
ex versione S. Lucse, Act. iv,36, uibi тсарахЦвешс, concilio aposlolorum inlerfucrunt. A. 50-52.
satis apparet (61). Josen Barnabam a JosephoBar- g) Act. xv, 37 sq. Aliquo tempore prseterlapso
saba (Act. i, 23) non esse distinguendum.etutrum- Barnabas el Paulus secundum iter apostolieum
que nomen eamdem denotare personam , noslris ingredi slatuebant, sed dissensione Marci causa
temporibus Ullmannus (62) et alii probare stude- oborta Barnabas a Paulo disccssit, assumpto-
que Marco Cypruin navigavit. De falls ejus
bant, aliorum assensu desliluti, beneque reclaman-
subsequentibus liber Actuum aposlolorum
tibus viiis doclissimisDeWette(63), Olshausen (64)
et Winer (65). Plura de vita et laboribus Barnabx prorsus silet. Sed
aposlolicis nobis tradunt libri sacri : b) I Cor. ix, 5, 6, edocemur, Barnabam non mi
nus ac Paulum labore manuum victum quasi-
a) Act. ix, 26, 27. Paulum conversum primus visse (juxta Vulgaiam et nonnullos Paires : ft-
Barnabas circa a. 40 aposlolis adbuc ilium ti- tninam non scrum duxissc).
mentibus , adduxit. i) Gal. и, 13. Petri Simulationen) ob metum Ju-
b) Act. xi, 22. Paulo post Barnabas ab aposlolis daistarum Barnabas Aniiochke imitalus est a.
Anlioclnam missus esl, ut banc Ecclesiam re- 32 seu a. 55.
geret. k) Barnabam anno 57 itcrum S. Pauli fuisse со-
(60) Clem. Alex., Strom. I. и, с. 20, p. 489 ed. (63) Kurze Erklärung d. Apostelgeuh., p. 12
Pott. Euseb. , H. E. i, 12. Epiphan., Hœr. 20, i. ad i, 23.
(61) De bac redisputavi in libro meo : Das Send (64) Bibl. Commenlar., t. II, p. 574.
schreiben des Apostels Barnabas aufs Neue unter- (65) Bibl. Realwörterbuch , s. v. Joseph Barsabas.
êucht, übersetzt und erklärtste. Tub. 1840, p. 6-8. Cfr. librum meum Das Sendschreiben, etc., p. 9-11-
(62) Studien u, Kritiken. 1828, p. 377 sqq.
mitein et ab eo in socielatc Tili ad Corinlliios A stram adnumcrasse videtur lib. i Comment: in Ep. od
esse missum, Gallandius (66) ex II Cor. viii, Rom., i, 24, t. IV, p. 473 : Sunt prœterta , sic« I in
18 sqq., evincere conatus est. Sed crravitvir multis Scripturœ tocis invenimus, eliam utriusquc
' doctissimus (67). partis, vet ulriusque vue fautores quidam et adjulo-
1) Anno 62 Marcus, Barnabae consobrinus et ili- res angelí.
neris comes , herum in societale Pauli ver- Sed neminem biet, cum dementem, tum Origen
sabatur (Cfr. Coloss. iv, 10) ; quo fit, ut Bar- nein saepius libros apoerypbos etnolbos pro genui-
nabaiii ¡Ho anno jam mortuum fuisse putemus. nis habuisse, ideoque testimonio Hierum pro epí
Idem concludi potest ex 1 Pelr. v, 15, et II Tim. stolas noslrae autbentia nnn plenam vim esse tri-
in, 1 1 ; nee minus Alexander , monachus Cy- buendam. Bene Hugius addit Clemenlein non cum
prius (saec. vi vel ix), Bamako laudator, tem- eadcm reverentia, quam scriplis vere apostolicis
pus martyrii ejus annis 53-57 assignat (68). tribuit, de epístola nostra disputare.
Haec sunt (|ii;c de vita et fatis Barnabae comperla с) Eusebium et Uieronymum authentiam Epísto
liabeinus. Multas alias easque fabulosas narrationes la: noslrae negavisse, mullí male creduut.
in libello meo supra citato congestas reperies p. Lcgimus quideni in illius Historia ecclesiasticа,
11-15 et p. 31-47. В ill, 25 : 'Er zotç roOoiç xazazezayßio xal zwr Пай.
If. Bat nab« uostru Epi&iula Iribuilur, Graeco Xov ПраСеоуг ■/) ГР<Ц?Ъ, S " Лехецегос ilet/iij*-»
sermone conscripta, de cujus autheniia adhuc sub ml 7) <biox<LXvi¡ric Jlézpov, xal ярес zcnúzoic ц
judice lis est. Defenderunt eam Ludovicus Elias увроцегц Baprüfa еяюгоЛЦ.
Dupin (69), Nicolaus Nourrius (70), Gallandius (71), Sed Eusebius, episiolam noslram voJç vótkic ac-
ei nostris temporibus Henke (72) , Ilördam (73) et ceusens, improprie banc vocem usurpavit, et re
Franke (74); authentiam Epistolae impugnaverunt vera non de libris adulterinis , sed de árziaeyo¡ié-
Hugo Menardus (75) , Tenlzelius (76) , Naialis rotç, sive dubiis líbrís , et a nonnullis repudiutis
Alexander (77), Remi Ceillier (78), Iltigius (79), verba fecit, ut ipse paulo post teslalur dicens.
Moshemius (80), Lumperus (81), Hugius (82), UU- Tavza ¡itr nárza (i. e... Acta Pauli, Pastor, etc.
mannus (83), Neander (84) , Mynsler (85) et Wi el Epístola Bamako) zünr árzítefopérw àr еЩ.
ner (86). Ipse ego in terlio libri mei capite, p. 147- Non minus Eusebius in sexto Historia; suae libro,
195, pluribus verbis banc sententiam tueri conatus с. 14 , epistolam nostram zolç arzitefopAroic
sum ; paucis nunc disputabo. ascribít , doceiis : dementem Alexandrinum in li
a) Anliquissimus aulhenliae testis est Clemens bris Hgpotyposeon oniiies libios sacrae Scriptum
Alcxaudrinus, qui seplies Epistolam Baruake lau- " enarrasse, ne àrziAsToîéroiç quidem libris praeîer-
dat, qunlerque earn apostólo Barnabae iribuit. missis, цг\8е zitç àrztUeTOftéraç яареЛОозг- ríjr
(Vide supra, inter veterum testimonia.) 'IoúBa, Jéyw, xal zàç Лаяас xaOcJtixàç intezo-
b) Prxceptorem suuin secutus est Origenes. Jàç, zi\r ze Варгаба xal zr\r llèzpvv Леуоцегцг
Lib. i contr. Celt. , n. 63, 1. 1, p. 378 ed. BB. : 'AnoxcLlviJnr. Aucloritaiem igitur epistolae, non
rtypaazai 6f¡ ér ty BapràCa xaOoJix(\ еяиттоЛ%\ • ejus authentiam, Eusebius in dubium vocavit.
êzc èÇeAiÇazo zobç ISlovç ¿utocroÀovç 'lr\aovç, Pene eadem diceuda sunt de Hierouynio, scri-
orzaç Ьякр jcäcar ároplar drojiuzêpovç. Cap. 5. bentc : Barnabas Cyprins, qui et Joseph Lévites,
Be princ. in, с 2, n. 4, t. I, p. 140 : Eadcm cum Paulo gentium apostolus ordinatus, unam ad
qnoque Barnabas in Epístola sua déclarât, cum duas tedifteationem Ecclestœ pertinenlem epistolam compo-
vias esse dicit, unam lucis, alteram tenebrarum, qui- suit, qua inter apocryplias scripturas legitur (87).
bus el pretense certas quosque angelos dicit : vice qui Quern in locum seile Pearsonius (88) : Barnabœ
dam lucis angelos Dei, tenebrarum autem vim ánge Epistolam fuisse tradit (Hieronymus), non ipsi sup-
lus Satanœ. Cap. 18. positam, aul spuriam ; t ad wdificationem Ecclesiœ »
Sacris quoque Scriptum Orígenes epistolam uo- pertinuisse atserit, non itaque hœrettcam jmlavit;
(66) Bibl. vet. PP. , t. I, Proleg. p. xxxiv. D (78) Histoire générale des auteurs, etc. t. I, p.
(67) Cfr. Olsbausen, Commentar. , t. HI, p. 783, 498 sqq.
et libellum meum supra cilalum , p. 27 et 28. (79) In seleclis capilibus Hisloriœeccl.,&xc. i, t.
(68) Cfr. libellum meum, p. 231 sqq. et 159. I, p. 20.
(69) Biblioth. des auteurs, etc., t. I. (80) Commentar. de rebus Christ. Const. M., p.
(70) In apparalu ad Bibl. Max. PP., 1. 1, diss. ni. 161.
(71) Bibl. vet. PP., t. I, Proleg. p. xxix sqq. (81) Historia theol. critica, t. I , p. 150.
(72) De Epistolœ quœ Barnabœ tribuitur aulhenlia. (82) Zeitschrift für das Ertzbislhum Freiburg.
Jen 1827. Ease. 2, p. 132 ; fase. 3, p. 208 sqq.
d~)Comment. de aulhenlia Ep. Barnabœ. Hafoiae, (83) Studien и. Kritiken, 1. 1, p. 581.
1828. (84) Kirchengesch, t. I, 5, p. 733.
(74) In Guerike et Rudelbach Zeitschrift für luth. (85) Studien und Kritiken, И, 525.
Theol., 1840. fase. 2. (86) Bibl. Realwörterbuch, s. v. Barnabus
(75) In Epistolae nostras edilione. (87) Calai, script, eccles., с 6.
(76) Apud Fabric, Bibl. eccles., p. 42, § 10. (88) Vindic. Ignai., p. i, с 4, p. 289. Cfr. Gal-
(77) Hist, cedes., вэве. i, с 12, ait. 8. land., 1. г., p. xxx.
723 p. BARNABAS APOSTOLUS. 7J1
« led! ai tarnen ¡nier apocrypliasScripluras i doeel , A smuiii fervoren) ¡n epístola ad Díognelum reperies.
nee ab Ecclesia repudialam innuit. Apocryplii an tern III. Revera primis sxculi secundi temporibui
lihii tum ¡i vocaniiir, qui autlientici quidem, sed 107 - 120 Epistolam noslram exaratam esse putera.
ab auctoritate canónica rcrnoti , et in sacrarum 1. Post eversionem tenvpli Hierosolymitani eau
Scriplurarum canone non reposili sunt; tum ii, scriplam esse, ex capile 16 salís liquet. Sie enim
qui Hon sunt eorum, quorum titulis praenotanlur ibi : Ata yip тй roXsjiElv айтЬс ха9т)равт] (i v»èç)
(^suÔE^t-rpaço). Hieronyrnum priori sensu Barnah.-e U7Ä Tüiv tyfipwv • vOv x. т. X. Qui aliter quam mis
cpistolam apocrypham appellasse patet, cum earn distinguunt, et torwnomini i/Opwv jungunt, sta
Barnahx quidem ascribat, et nihilominus inter tin» post annum 70 p. Ch. n. has Hileras datas esse
apocryphas Scripturas earn lectam esse contendat. coutenduni (90).
Testimonia rgitur scriptorum aniiquorum authen- 2. Primis sxculi secundi temporibus, Judaistx,
tiie Epistolx favere nemo negabit. Nihilominus non Ecclesiam in periculum vocautes, eodero lervenii
levibus moa arguments earn apostólico viro aliju- modo impugnabantur a S. Ignatio Anliochenoetab
dicandain censemus. auctore epístola; ad Diognelum.
i. Si Epístola nostra ab antiquis pro authentica 5. Non ante sxculum secundum Christiani Sab-
fuisset repúlala, eerie inter libros canónicos ea В lia i um celebrare desierunt ; quod jam evenisse, ejii-
legerelur; siout Augustinus de apocrypliis Andrex siola nostra docet с 15.
el Joannis dicit : Si illurum ettent , recepta estent 4. Auctor Epístola; nostra; contra ensdem haereti-
ab Ecclesia (89). cos, Judaistas et Docelas, verba facit, ques S.
2. Episiolam nostram poit eversionem Hicroso- Ignatius vitupérât. Ut hic, ila et Noster incarnatio-
lymse exaratam esse, ex cap. 16 facile conjicilur. nem Christi contra Docetas (c. 5 et 6) predicare
Sed supra lit. I vidimus, Barnaban» sine dubio tunc conalus est.
leinpoiis non amplius in vivis degisse. 5. Theologuniena multa Epístola; nostra, praser-
5. Ca pile 5 aposloli йяер яасаг dpapzlar à- 1 1 tu quoad typologiam , simillima sunt doctrine S.
ro¡mzepvi vocantur. Talia Barnabain, aposlolorum Juslini et Tertulliani , i. e. scriptorum swciili se
socium , dixisse vix putem. Ista aulem hyperbola cundi.
multo magis sccundi sxculi rhelorem prodit. 6. In omnibus codicibus antiquis Epístola Bar
4. Quae capitelO incredibilia de lepore, hyaena, elc, nabas postposita est epistolx Polycarpi, forlasse
proferuntur. magis nugalorem allcgorizantcm, quam quia junior, certe non mullo antiquior putabalur.
apnstolum redolent. _ 7. Non ita nitrito post annum 120 Epistolam
5. Barnabas, qui provincias Asix Minoris per- nostram conscriptam esse ,
agraverat.muliosque annos Antiochix in Syria vixc- a) ex capite 16 palet , ubi de eversionc Hieroso-
rat, bene comperlum habere debuit, falsum id lymx ila disseritur, ut palam sil jEliaiii Ca-
esse, quod capile 9 allirnialur, omnes idolorum pitolinam noudum ab Adriano fuisse ex-
sacerdotes Syrosque omnes esse circumcises. siructam.
6. Innúmera; allegorix nugatoria; , prxserlim c. ß) Post annum 157, secundo bello Judaico finito,
5 — H, ab illo non possum esse conscripta;, qui nullum amplius Judaislarum periculum ail-
propter eloquentix ardorem ab apostolis ЛМСЗЭ 13 esse polerat. Denique
est appellatus. Y) Celsus jam circa annum 150 - 160 exEpislol*
7. Quoad sacros Judxorum ritus falsa quxdam in , nostra cap. 5 (Cmlp uäaav ajASpxtav ávojiú-
epístola nostra с 7 el 8 lcgunlur, quae Levitam TEpot) convicia contra apostólos hausisse vi-
Barnabam, qui diutius Hicrosolymis vixcrat, au- delur (91). »
ctorem habere non possunt. IV. Quibusnam lecloribus Epístola fueril desil-
8. Epístola nostra injuste.de Judaismo disputât, nata, nullibi, deficiente pleniore salulalionis lor-
mula , Claris verbis expressum est. Orígenes «■pislo-
circumcisionem carnis supcrsli tiosam esse, pronun- D
liai (c.9),Sabbalum vitupérai (с. 15), leges Mosisa lam nostram calholicam nominal ; sed ex cap№
Judxis non ad lilieram inielligcndas fuisse conten- primo et fine ' noni patet, ad certes quosdam fidèles,
<lit (c. 10,i, et œconomiara Veieris Testamenti non arctiori vinculo auclori junctos, litteras has fuisse
datas. Argumentum primas partis epistolx et юно»
Evangelio demura , sed jam illo die , quo Moses ta
demonstrations mclbodus certiores nos faciuni,
bulas legis de manibus projecit, abolilam esse,
auclorem ad fidèles e Judatis, sine dubio Hellem-
Judxosque tunc testamentnm in perpeluum perdi-
slas, instante periculo Judaislarum verba fecisse.
disse dotet (с. 4 et 14). Cuneta hxc non a Barnaba
Daníelem Schenkel Basilcensem , cerliora de lccb>-
exspectes , qui , ut fidèles e genlibus et e Judxis
ribus proferentem , temeré id egísse , alibi dernon-
componerct, Aniiochiam est missus ; sed secundum
iveculum talia sapiunt, siniílemque contra Judai- slravimus (92).
(89) Conlr. adversarium Legis e\ Prophetarum, i, (91) Origen, с Cels., n. 63, t. I, p. 378-
(92) In libello : Üas sendscitreiben d. A. ¡>a"
80t,
(90) Galland., 1. с, р. хххш, bas, etc., p. 132 sq.
-45 PROLEGOMENA. 726
V. ídem vir doclus , Daniel Schenkel (93), et li- A genuinís sunt repútala. Ubique idem fervor
lern de aulhenlia Epístola; componeret, probare contra Judaismum nobis occurril.
cunatus est Epístolam Barimba; genuinam quidem £ ) Perperam Schenkelius affirmai , de Novo quo
esse, sed non integrara, omnesque ejus partes, vírís que Testamento contraria doceri in diversis
doctis displicentes, a therapeuta quodam, Cliristia- capitibus.
norum sacra secuto, originem traxísse, qui inystica Í ) Jam Clemens Alexandrinus , qui pfimus Epí
sua sapientia viri apostolici litteras augere sit an- stola? nostra; meminit, capita ista displicentia
sus. Nos contra alibi integritalem Epístola; defen legit et laudavit, et ne minimum quidem
deré sluduimus (94). Paucis nunc rem absolvam . interpolationis testimonium ullibi exstat.
VI. De doctrina ВагпаЬаз cfr. libellum meum :
1. Secunda seu paramelica pars Epístola; , c. 18 Das Sendtchreiben d. A. Barnabas, etc., p. 242 —
— 21, quae jam ante Schenkelíum a pluribus in du 202. Ueeadem re disputarunt Franke, in Rudelbach.
ll i um vocabatur, quippe qua; in veter i versíone La et Guerike : Zeitschrift fur huh. Theol., etc., 1840 ,
tina non exstet , Fase, и , et van Gilse, Heyns et Junius in tribus
a) jam
., ab antiquissimis
, Ulis scriptoribus
, , qui
, commentationibus de tbeologia Patrum apostolico-
primi Epístola; mentionem facicbant, Cle- " rum morali, ab Academia Lugduno-Balava 1835
mente et Origenej, léela est, et laúdala et pramio ornatis.
cítala. VII. Post Niccphorum patriarchal» Conslantino-
ja) Eadem in omnibus, quos habemus, Gratis polilanum (¡- 828) et auclorem antíquae cujusdam
codicibus exstat. Stichometriae , a Colelerio publícala; , usque ad sae-
■() Non minus in stichometriis veterum pars haec culum xvii nemo Epístola; nostra; notitiam habuisse
secunda numerabatur. videtur.
S ) Saudi Pauli quoque Epístola; parti didáctica; Primus i terum earn, epístola; Polycarpi conjunclaní,
alteram partem paraeneticam adjungunl. Jacobus Sirmondus S. J. in códice Turriano detege-
e) In parte secunda de duabus vus disseritur, bat. Paulo post in alus tribus codicibus , Bíblio-
quarum jam in parte prima cap. 4 et 6 iuen- tliecx Vaticana? , cardinalis Columnas et Andrea;
tio fuerat facia. Schotti S. J., eadem Epístola reperiebatur. Hugo
Z) Slyli diversitatem ex diversa ulríusque partis autem Mcnardus , с congregatione S. Mauri, anti-
indole ortam esse facile perspicimus. quam Epístola; versionem Latinam in códice Cor-
Prima quoque Epístola; pars integra et ab in- q beiensi (ante saec. ix) invenerat. Apograplion codicis
terpolationibus libera est reputanda. Schottiani et veleris illius versionis Latina; Claudius
a) Singula enim capita unius argumenti sunt Saliuasius Isaaco Vossio , Vossius Usserio iradidit.
partes , eumque babent fincm , ut demonstre- Quo facto Jacobus Usserius , Armacbauus , Hiber-
tur, Judaismum esse abolitum, novaeque eum niae primas , a. 1643 Oxonii Epislolam Bamabae
ceconomiae salutis cessisse , quam typis prae- prelo subjecit. Sed ingens incendium , quod non
monsti-arejam ab initio, Judaisnii munus erat, exiguam partem urbís Oxoniensis vastavit, omnia
ß) Falsum est, quod Scbenkelius contendit , ca quoque exemplaria absumpsit.
put sextum non cum séptimo , sed demum Quo autem ferme tempore Usserius suam praepa-
cum tertio décimo, oraiionis nexu esse con- rabat cditioiicm, de ipsa Epístola Parísiís evulgaiida
junvtum. Ea enim capita, quae Scbenkelius cogitabat Hugo Mcnardus, inonachus Beuediclinus.
delenda putat, с 7 — 12 inch, nil aliud, Ipso morttio 1644, Lucas Dacherius, ejusdem con-
nisi continualionem antecedenlis demonslra- gregationis, Menardi editionemld45 in lucem emisit,
tionis , novam œconomiam a Judaismo typis textui Turriauo versione Corbeiensi adjecta.
fuisse praemonstrandam , continent. Emendatiorem Barnabae Epislolam 1646 Amstelo-
Y) Duo alia quoque capita , 15 el 16 , quae Sehen- D da mi edidit Isaacus Vossius, pluribus alus codicibus
kelio displicent, minime sunt rejicienda, usus, Florentino, Vaticano et Romano Thealino-
quippe quae ad demonstralionem necesse rum. Plures deinde secuta; sunt cdiiiones , prascr-
perlineant. Quod si enim abolitio Judaismi tim Cotelerii , Russelü et Gallandii , quam posterio
fuerat deraonstranda , etiam de abrogalione rem nos praeeipue ducem habuimus, non pedisequí
Sabbali (c. 15} et templi (c. 16) verba fa instar eam secuti.
cienda erant. VIII. Notanduni denique , in omnibus Gratis
6) Capita Schenkelio displicentia non aliter de codicibus déesse capita 1-4 inclus, el dimidium
Veteri Testamento disputant , ас ea quae pro quinti.
(93) Ir. Ullmaiuii, etc. Studien und К rü., {Hol, (94) Tubing. Theolog. Quartalschrift. 1839, I, p.
6.')2-686. 60 sqq. et in libelle meo supra citato, p. 196 sqq.
'!7 S. BARNABE APOSTOLI 74<¡
TOT АГЮТ BAPNABA

TOY АП02ТОАОУ
ЕШ2ТОЛН КА60Л1КН
SANCTI BARNABiË
APOSTOLI
epístola cathoiica
(Galland., Vel. Pair. Bibliot., I, 11» ; Hepeif, Fair, apostolic Overa Tuhinm 1Я19 i„» „ < i ■„
Epístola inliqa» version! Latin* codicis Corbeien.1. ¡faiïï saxУ& debemüf cum'desta?'fí ihtarSiT ЬТ
prima capita cum quin« dimidio. Haue ventaneo! antiquam, qua, textus S lactam suUiet еж ÍAZ
tuamur.ubi autem incipit textus Grecus. quem comitatur veraio Cotelcrn edi П ы ,н нJin d'°- mu"
subjecta pressioribus typis veteris inlerpreutioms conünuatione Edit ) ' edll,onem eL virí HefeUl sequimur,
I. Satutalio llamaba; mi fratres,

Avele, filii et filiœ U), in nomine Domini nostri Jesu Christi qui nos (2) dilexit, in pace (3). Magnarum
e l lionestarum Dei »quilate (4) abundantiam sciens esse in vobis , supra modum exhilaror bealis et
jirxclarisspiritibusvestris ; quod sic naturalem gratbm (S) accepistis. Propter quod pluriinuin gratulor (6)
milii, sperans liberari ; quia vere video in vobis infusum spiritum ab honesto (7) fonte Dei. Cum рег-
suasum mihi sit hoc, et plenius (8) sciani, quia dum ad vos alloquor, multa mihi bona successerunl in
via a?quilatis Domini. Iileo, fratres (9). et ego cogito diligere vos super animant meam : quia magnitude
fidei et dilectio habitat in illo, ct spes vitse illius. Cogilans ergo hoc (quasi (10) curse mihi fuerit, ut
vobiscum partiar ex со (H) quod accepi) futurum mihi lalibus spiritu servient! (12) hoc in mercede;
appropiavi (15) pauca vobis millere. ut iidem veslram consummaiam habeatis, ct scicnliam.
VARIORUM NOTÊ.
(Iх Avele, filH el filia.'. — Avele. SicaVulg.iulerp. A Honeslus, eg'regius : а$'.6\оуос. Men.
vertitur xaipste Maltli. xxvui , 9. Anonym. — Filii (8) Plenius. Sic Felli edit. Oxon. Sic etiam tegen-
et filiœ. lia fidèles appellat, quos per Evangelium dum jubet Mcnardus. At rns. cum editt. plenus.
gen и it : et hic stylus apostólicos est. I Cor. iv, 14, (9) Fralres. Ita edit. Oxon. AI. cum nis. fors.—
1". Gal. iv, 19. I Joan, n, 1. Men. Vossius quoque legit fratres, quasi per compendium
(2) Nos. Vus, Usserius. Fell. fuerit scriptum fras : quod exscriptor non intelli-
(."".) In pace. Maqiiarum, etc. Mallem sic constituí : gens, mutavit in fors ; quae vox quidem Latina est,
in pare magna. Jlerum Iwnestarum Dei aquilate sed caret hic sensu. Ci.tn.
abundantiam, etc. Anonym. (IUI Quasi. Forte, quia si.
(i) jEquitaie. Sic ins. At Felli editio Oxon. œqui- (11) Clemens Alex. Zrpaift. üb. n, cap. 6, p. 445,
latum. — Forle qualitaium , id est oixauouaiuv. edit. Oxon. h. I. laudat : Eíxotwí ouv ó атйзтоХо;
Vide Rom. v, 17. Anonïm. Bapvá6a{- 'Acp' oú, 9r¡a\v, SXo6ov pipouí еатаибаза
(5) Naturalem graiiam. Naturalis gratia est firma, хата ¡«xpöv ùjxiv ттёцфаг iva fisídc tijç гаатЕыс
aliius radicala, et plántala in anima jusli. Sic inlïa ûpàiv, teXeiav iyr-- xa\ <rf¡y yvuijtv.
С.Ц». ix. Yet. interp. reddil Tr¡v Ijaçutov быргач, (12) Spirilu servienti. Sequor Fellum in edit.
naturale donum. Men — Imilalio Jac. i, 21. Щаийь Oxon. ad meutern Menardi. Sic et Potlerus ad Clem.
töv ïiaçutov Xóyov. Anonym. Alex, locum mox describendum. Al. cum ms. »piri-
(b) Plurimum gratular. ., quia video. lis consona, lus servientes. Usserius, spirilibus.
qiise de Ibrnaba habenlur Act. xi, 23. Oui quum (13) Appropiavi. lino approperavi. Vid? Il Tiin.
pervenissel ( Л mien Main ) , ci vidisset graiiam bei, iv, 8, 21, Til. m, 12 ubi аттои&кгоч a Vulg. int.
gai'isus est, etc. verlilur festina, Gloss, vet. Xno-jSdÇw, f-.stino, pro-
(7) Ab honeslp. Scilicet egregio. Gloss« veleres : pero. Cler.
72ir EPÍSTOLA CATHOLICA. 750
Tics sunt ergo constitutione* Domini, vitae spes, iniiium ct consuir »alio. Propalavit cniin Dominus
per prophclas, quae (14) prailerierunl ; et futurorum dedit nobis initia scire. Sicut ergo loculus est,
lioiiestius et aliius accederé (15) ail arara illius. Ego autcm non lanquam doctor (IG), sed unus ci vobis,
demonslrabo pauca, per quae in plurimis laetiores sitis (17).
U. Sacrificio Judaica abolita sunt.
Cum sint ergo dies nequissinii (18), et contrarius (19) habeat hiijus sscculi potestalem, dcbemus allen-
dcntes inquirere »quilates Domini. (20) Fidpi ergo nostra adjulores (21), timor el suslinenlia : quae aulem
uobiscum pugnant, patientia est el contineniia. Нас cum apud Dominum permanent casia (22), collae-
tantur ¡His sapientia et inlelleclus (23).
Adaperuit enim nobis peromnes prophetas, quia non ulitur nostris bostiis, neque viciimis, neque oblatio-
nilius , luce dicens : Quo mihi multiiudinem sacrificiorum vestrorum, dicit Dominus ? Plenus sum holocauslo-
malibus arietum, et pinguaminibus agnorum:et sanguinem hircorum el taurorum nolo; nee si veniatis videri
mihi (24). Quis enim exquisivit hœc de manibus veslris ? calcare mittun meam non adjicietis. Si alluteriiis
mini simtlaginem, vanum : supplicamenium exsecratio mihi est. Neomenias vestras et diem magnum (25-20)
non sustineo : jejunium, et ferias (27), el dies feslos vestros odil anima mea*. Назс ergo vacua fecit, ut
nova lex Domini nostri Jesu Christi, quje sine jugo necessitatis (28) est, humanuni habeat oblationcni.
Dicil Dominus herum ad illes : S uin/uid ego prœcepi pareiilibus vestris, cum exierunt de terra /Egypii, ut
overrent mihi hostias et victimas ' ? Sed hoc prœcepi Ulis, dicens : Unusquisque veslrum advenus proximum
non habeat malitiam ; et juramenlum mendum (29) non habet * (50). Inlelligere ergo debemus, cum non
siiuus sine intellectu, consilium benignitatis Patris uostri : quia nobis dicit, volens nos similiter errantes
quacrere, quemadmodum ad illum accedaraus; nobis enim dicit : Sacrificium Deo cor contribulutum ; et.
humiliatum Deus non despicit *. Certius ergo inquirere debemus, fratres, de nostra salute, ut ne quando
habeat (31) introitnm in nobis, et evertat nos a vila (32) nostra.
III. Jcjunia Judœorum non sunt vera пес Deo accepta.
Dicit ergo Herum de his ad illos : liquid mihi jejunalis, ut hodie audiatur vox vestra in clamore? Son
tale jejunium elegi, dieit Dominus, ut quis humiliet animam suam sine causa. Neque si curvaveris quasi
1 lea. i, 11-14. * Jer. vu , 22, 23. » Zach. vin, 17. * Psal. l, 19.
VARIORUM NOTjE.
(14) Quœ. Ita edit. Oxon. quam sequilur Wakius A (22) Casta. Integra. Men. — Caste. Сот.
in sua Auglica versione. Al. cum ms. qui. (23) Inlelleclus. Addil Fellus litteris ininialis,
(15; Accederé. Menardus, accedite. Fellus litteris scientia, cognilio ; quas duas voces pulat velerem
ininialis pramillit, oportet, с Sed in praeceptis , in- iulerprelem praelcriisse, cura exsieni apud Clem.
quit Clericus, passim ante inliuitivum Sei subau- Alex.
diiUT. t Í24) Videri mihi. lia edil. Oxon. AI. cum ms.
(16) Non lanquam doctor. Respexil forte ad illud viaere mihi. — Lege videri , ut apud Terlull. lib.
Mann, xxiii, 8 : Vos uulem nolile vocari Rabbi : 'üdversus J itd tros cap. 5, pag. 608 : Nee si veniatis
unus est enim Magister vesler; omnes auiem vos videri mihi. Juxlî LXX : ОСю' äv ipfflafe o?ÖT|va!
fratres esiis. El ¡bid., 10: Nee vocemini magistri : [aoí : id est, nee si veniatis apparere mihi. Videri
quia magisler vesler, unus est Christus. Vide quoque mihi esl videri a me, phrasis Graeca. Men. — Vide-
jac. in, 1. Sic in earadem sententiain infra cap. ivt sis Cl. Sabalicrh liibl. sac. Lai. Vers. ant. ad
Hoc rogo vos lanquam unus ex vobis. Isa. h, 11.
(17) In plurimis lœiiores sitis. lia I Joan, i, 4 : (25-26) Neomenias veslraset diem magnum. Edill.
Et hœc scribimus vobis ut gaudealis , el gaudium Clerici et Hussein, post Neomenias veslras, addunt
veslrum sit plenum. Men.—Sic in calce bujus Episl., elSubbala. Uabeiit quidem LXX : v.i\ -Л £а€бата.
elç tb eù'fpavou ip.iç. Fell. llabent et Terlullianus, et llieronymiis, aliique
(18) Cum tint dies nequissimi. Ita Paulus Ephes. apud Sabatierum I. с At ea non agnoscit velus
v, 10, quoniam dies mali sunt. Men. Rarnaba; inlerpres, neque in prima Menardi Paris.
(19) Contrarius. Id est Salan. Glossarium velus g edit, neque in altera Felli Oxon.
ms-: Satan, adversarius, contrarius. Quae subduntur, (27) Ferias. Apud LXX : àpyiav, oliiim. Sed in
Uabeal hujus sœcuti potestalem, respondent Joan, lerpres legisse videlur àpy Ex;, ferias. Men.
xii, 51; xiv, 30; xvi, 11: Princeps hujus mundi ; et (28) Sine jugo necessitatis. Non astricta legi Mo
Eplics. vi, 12 : Sed adversas principes et poleslales, saica?. Z'jv(ï) wA-J.%; , jugo servitutis. Gal. v ,
adversas mundi reclores lenebrarum harum. Men. 1. Men.
(20) Clemens Alex. 1. с. : Tíj; ¡aèv oív irioretuí (29j Mendum. Cave hoc mutes cum Menardo et
ijjiuv zloiv oí дилЦтггорес', ç<56oç уиЛ úmftov^ • ti Oxoniensibus, in mendax : est enim prisca vox La
6è O'jfijiaôûvra íju.tv, цахро<Ь[хЕа xal èyxpa-ôia. tina, ut dnect Charisius lit), i: Mendum in mendacii
Toútüjv O'Jv , ta npoç xbv Kúpiov, [aevóvtwv аущос, , signilicatione dicitur; menda, in culpa operis aut
auvEUfpaivovrai a&toi; aotpía, aúvsatí, e7tio-cy¡[AT¡, corporis, lline factura mendax. Cler.
yvuei;. — Vocem au/Mjircopsç ita explicat llesy- (50) Habet. Leg. Menardus, habeat. Sirque edidit
chius : £uX).f¡TCtopa, ffuvafuivwxfjV ■ id est adjulorein. Fellus. Foi le amet , sicut Zach. via, 17 : Juramen
El in Glossis vtieribus : I-JXXr/^; , ßoÔeia , opilu- lum mendax ne diligalis.
latio. Men. (31) Habeat. Videlur déesse vocalmlum , Salan,
(21) Adjulores. Ms. cum edilt. adjutor est; si vel Contrarius, "vel quid simile, ante habeal. Men.
Folium excipias, apud quera, adjulores sunt, ex (52) l'iia. Oxon. conjicil vin. Sed non opus est;
Clem. Alex. Jamque Menardus statuerai, expuncto nain vila est pro vine instituto. Cler.
verbo substantivo, legcnduiu uno verbo, adjulores.
73Ï ST BARNAB^TAPOSTOLI ТЛ
circulum Collum luum , et sacco te circumdederii , et cinerem slraveris : nee sic celebrabis jejunium acce-
plum ". Ad nos autrm sie dicit : Cum jejunaveris (33), solve omnem nodum injusliliat , et omnem consigna-
lionem iniquam dele (34), resolve suffocaiiones impotentium commerciorum (35), dimille quassatos in remit-
sionem, et omnem caulionem malignam dissipa. Frange esurienli panem luum, et egenot sine tecle indu
in domum tuam : cum videris nudum, vesli; et domésticos seminis tut non despides (56). Типе ervmjxt
lemporuneum (37) lumen luum, et vestimenta tua (58) cito orienlur (59) : et prœibit ante te juslilia, et cla-
rilas Dei circumdubit te. Tunc exclamas (40), et Deus exaudiet te : cum adhucloqueris, dicel : Ecu adim;
si abstuleris a te nodum et suadelam malorum (41), et verbum murmuralionis ; et dederis esurienli panem
ex animo ♦. In hoc ergo, fraires, providens est misericors Deus, quia in simplicitate crediturus esset
populus, quem comparavit dilecto suo ; atque ante ostendit omnibus nobis , ut non incurramus tanquam
proselyli ad illorum legem.
IV. Anlichrislus ante portas, ergo fugiamus errores judahanlium et opera malœ viae.
Oportet ergo de histantibus (42) multum scrutantes scribere, quai nos (45) possint sanare. Fugiamuj
ergo ab orani opere iniquiUlis, el odio babeamus errorcm hujus lemporis, ut futuro diligamur (44). No»
demus (45) animse nostrae spatium, utpossil habere potestatem discurrendi cura nequissimis etpeccaw-
ribus;nequando similemus (46) illis. Consummata enim tentatio, sicut scripium est (47), sicut Daniel dicil,
appropinquavil '. Propter hoc enim Dominus iiiiercidit (48) témpora et dies, ut acceleret dilectus (49) illim
ad luercdilatera suarn. Dicit sie prophela : Regna (50) in terris decern regnabunt, et resurget retro pusilki,
qui depone! 1res in unum *. De regnis similiter. De hoc ipso dicit iterum Daniel : El vidi quariam bestión,
nequamel fortem, et soeviorem cœteris besliis marinis: et apparuerunt Uli decern cornua : et ascendit аЫ
cornu breve in medio illorum ¿ et dejeeit cornua tria de majoribus comibus '. Inlelligere ergo debemus.
Adliuc et hoc rogo vos tanquam unus ex vobis, omnes amans super animam meam, ut altendalis voKs
et non simileiis eis qui peccala sua congerunt, et dieunt : Quia lestamentum illorum, et non nostrum
est (51). Nostrum est autem, quia illi in perpetuum perdiderunt illud quod Moyses aeeepil. Dicit euiin
« Isa. Lviii, 4, 5. • Isa. lvhi, 6-10. ' Dan. и, 24-27. • Dan. vu, 24. » Dan. vu, 7-8.
VARIORUM NOT-íE.
(53) Jeiunaveris. Sie Fellus. AI. cum ms. jejuna- A pretem nostrum scripsisse, suadelam manuum. Quae
te„-jf4# conjectura non est Menardi, ut fertur apud Uen-
(54) El omnem consignationem iniquam dele. Re- cum, sed Ed. Bernardi. .
leaari debent isla ad marginen), unde in textum (42) De htstanttbus.\o\o, de his stattbtu: «pl
induxit ea nescio quis : sunt quippe alia versio touxtov xatairáiEuv. Bern. — AI. de his mu,
verborum rátoav auYYpacpiiv áSixov бсаетга, quai vel infantibus. Lectio de his talibus, irepl towwiuv,
lieic redduntur , El omnem caulionem malignam Fello videtur aliquante commodior. Ussenus vero
dissipa : a Cypriano autem lib. De Oral. Domin. legebat: Oportet ergo non de instantem mulls*
ante linem et lib. ni Ad Quirinum cap. i : Et om- scrutantes scribere vobis, auœ non possint sanan,
nem consiqnalionem injustam dissipa. Сот. Porro qusenam has mler lectiones sil seligem«,
(55) Impotentium commerciorum. Impotentium, suadet ipsemet velus Interpres, apud quem nri
id est violentorum. Commerciorum, in textu Graco, cap. xyii, sie legas: Si enim de mstanttbus ac /««-
m>va)Àov|xaTti)v . nam змуалХауца est commercium. Tis seribam vobis.
Glossœ veleros: euviXXavua, commercium. Men. (45) Nos. Ha edit. Охоп. A . ms. non.
(56) Et domésticos seminis lui non despides. (44) Futuro diligamur. Fellus in edit Own.,ex
Juxla LXX. At Vulg. juxla textum Heb , Et carnem conjectura Usseni , [ulura diligamus. bic legu «
tuam ne despexeris. Sed sensus idem esse videlur : Menardus.
nam domestici seminis lui, sunt homines ejusdera (45) Demus. Usser. debemus. Fell.
tecum naturae el carnis. Id. . W Simtlemus. Sic ei paulo post, stmilelts: ver-
(371 Temporaneum. lia amid Terlullianum, lib. В bum neHtrahter sumilur. Men.
De resurr. amis. In tcxtu Gra?co itpri)ï|iov juxla (47) Sicut scriptum est, elc. Ussenus, de qua sen-
textum ЯеЬ., id est, maiulinum. b. P'»m est, sicut Daniel dicit. Fellus aulem sic: ¡чей
(58) Vestimenta tua. Apud LXX. Juxla textum scriptum est a Daniele.
Hcbraicum legitur táuaxa, sanitates; pro quo qui- (48) Intereidit. Ms. tnterdicit. Haïe respicmM
dan. legcrunl, IpAiut, vestimenta , ut notât S. Hie- Malth. xxiv , ii. Vide Isa. x, 2o; el Malacli. m,
ronymus. Hinc factum est , ut interpres Barnabce 1. Fell.
\ei tei it, vestimenta •; quod vocabulum sumpsit pro (49) Dileetus. Usser. dilectos. Fell.
came Terlullianus, lib. De res. carnis. Men. — Sic (50)fiejiio.liaLXX :ßaousta;.AlHebr.utin\uig.
legit quqqtie interpres qui versionem anliquam ab reges. Men.
IrensBo, Tertulliano el Cypriano receplam adorna- (51) Et non nostrum est. Edili ad unum omnes.
vil. Fell. Et nostrum est. Locum mutilum adeoque corrupiura
(39) Orientur. Sic leg. Menardus : sicque edidit esseagnovit CI. Marianus in nolis ad S.Jiuiw'-
Fellus. Al. cum ms. oriuntur. Cohort, ad Grœc. cap. 13, p. 17. ltaquc ilium sic
(40) Exclamas. Lege, exclamabis, ut apud S. Cy- restiluit: Dieunt quia Teslamentum illorum. « ««»
prianum lib. in De Ustimoniis. Men. nostrum est. Hanc aulem emendationero lusmuai
(41) Suadelam malorum. X:ipornvta apud LXX cum hujuscc capitis contexlus, turn in primisipst
redditur hie suadela, quia perorantes extensa manu met S. Barnabas infra cap. xiu : "IStupsv . . . « 1
verba faciebanl. Fell. — Ouinai i nuis uossot inter- Ô-.Щщ elj тщ5с, г) e!; exsivouj , Virfeamn* . . . «"
73! EPISTOLA CATIIOLICA. 734
Scripture-. Et fuit Moyses m monte jejunans quadraginta diebus, et quadraginta noctious: et acceptt le-
iiamenlum a Domino, tabulas lapídeas scripta* manu Dei ">. Sed convcrsi in idola, perdidcrunt ¡Hud : dicit
iiiim Dominus Moysi : Mouses, descende celerius, quia prœteriit legem populus tuus, quem eduxisii de
terra ¿Egypti ". Et projecit Moyses tabulas lapídeas de manibus suis " : et confraetum est tcstameiiliiin
¿orum; utdilectio Jesu consignetur in praecordiis veslris, in spcm fidei illius. Propter quod aliendanius
novissiinis diebus. Nihil eniin proderit nobis omne tempus vita; nostra" et tldci, si non odio (Sä) ¡niqiiuin
et futuras tentatienes habeamus; sicut dicit Filius Dei : fíesistamus (55) omni iníquituti, et odio habeamu*
earn. Ergo considerate opera mala; viae. Non separatim debelis seduccre vos tanquam juslilicali ; sed in
unum convenientes (54) inquirite, quod coramuniter dileclis conveniat et prosit. Dicit enim Scriptura :
Vcb Ulis, qui sibi solis inlelligunt, et apud se docli videntur ". Simus spirituals , siimis templum (55)
consummatum Deo • in quantum est in nobis, medilemur timorem Dei (56), et custodiamus mandata
Hlius (57).
Dominus non accepta persona judical mundum. Unusquisque secundum qua; facit accipil (58) : si
fuerit bonus, bonitas eum antecedit; si nequam, merces nequiliae eum sequitur. Alteiidile, ne (59) quando
quiescentes jam vocali addormiamus in peccalis noslris ; ct nequam accipiens poteslatem nostrum, su
scitée (60) et excludat a regno Domini. Adhuc et illud intelligite, cum videritis (61) tanta signa et и -
stra in populo Judœorum, et sic (62) ¡líos dereliquit Dominus. Attendamus ergo, ne forte, sicut scriptur.i
est, mullí vocali, pauci electi, inveniamur u.
Y. Novum fœdus, passione Christi fundatum, est nobis ad salutem, Judœis ad interitum.
Propier hoc Dominus suslinuit traderc corpus suum in exlerminium, ut remissione peccatorum sancti-
ficeinur, quod est sparsione sanguinis illius (63). Scriptum est (64) enim de illo, quaedain ad pupulum
Jodxoruin, quasdam ad nos. Dicit autem sic: Vulneralus est propter iniquita les nostras, et vexalus est
propter peccata nostra : sanguine (65) illius sanali sumus. Tanquam ovis ad victimam adduclus est : et shut
agnut coram tendente и, sic non uperuit os suum '*. Supergratulari ergo debemus Domino, quia et praeter-
ita nobis os tendit, et sapientes fecit; et de futuris non sumus sine inlelleclu. Dicit aulem : Non mjnsie
tenduntur retia avibus ". Hoc dicit, quia juste pericl (66) homo habens viam verilalis, scientiam (67), ct se
" Exod. xxxiv, 28. » Exod. xxxn, 7. et Deul. ix, 12. » Exod. xxxn, 19. l* Isa. v, 21. ,k Malih.
xx, 16; xxii, 14. '» Isa lui, 5, 7. •• Prov. i, 17.
VARIORUM NOTiE.
Testamenlum ad nos, an ud illos pertinent. Quam A *°î » ' OOal ol <tuveto\ тор' ¿auto!;, xa; Ivûmov a0-
q ¡rident ВагпаЬае »enlenliam S. Justimis 1. с his twv littetijuovtç, > яроита^а;, itttâfn • i Ilvcu-
verbis illustrât : Et 61 ti; çajxoi twv тсроу^ры; tiaTixol уеуыилЬа, voto; -.¿Xeioç Ttjj вЕф- iç' 8aov
avzikeyew EÎOiaulvùiv, u.1) iu.lv tàç ß£6Xouc таитас, eïtYv éç' <¡u.ív, ¡xeXet(7>u.ev tov tpö6ov тои веои, xai
àXÂà 'lou&Uoiç itpoufjxeiv, 64à то Iti xa\ vûv Èv та1{ çuXasotcv àYwvtCw|iEOa тас èVtoXàç aùroû , îv* àv
OMvayiûyalt aCiTiuv atí>£c96ai. xaX |iítt)v í]u.aí ex toíí o4xaiú¡«tíiv ¡zútoü E'Jcppaveu>|XEV. i
•wútuv 9ásx£iv tIjv Ьгоаебияч iiEU-aO^xevai iéyot- (58) Accipil. Edit. Oxon. accipiet. Sic I Cor. ni,
Yvurtto an' aÙTUv tuv èv talc {JioXoiç YEfpau,u.¿v(üv, 8 : Unusquisque autem propriam mercedem accipiet
¿тс o6x aii-oîç, aXX'í¡u.ív f¡ èx toútwv o:a:pépsí 8'.8a- secundum suum laborem.
axaXfa. Quod si quis ex lis qui libenter contradicere (59) Attendit?, ne, etc. Alliidit ad parabolam dc-
tolenl, non noslros hos libros, sed Judœorum pro- cem virginum, Malth. xxv. Men.;
prios esse dieal, eo quod etiamnum in eorum syna- (60) Nostram, suscitet. Noslram, id est noslri,
gogis asservenlur, ac \(rustra religionem his libris id est in nos. Suscitet, lege, suscitelur, adversus
acceptam a nobis referri : noverit Ule ex iis ipsis qua; nos videlicet. Men. — Al Fcllus post suscitet, addil
his in libris scripta sunt, non Judœorum, sed no- lilteris niiniatis nos.
stram esse horum librorum doctrina possessionem. (61; Cum videritis, etc. Verbum videritis est prœ-
Nimirum contendebanl Judxi, suum esse, non Chri- teiitum hoc loco. Nam infra loquitur de subver-
f tianorum , Vêtus Teslamentuni. Quos ergo hic sione tempii Ilierosolyinitani jam facta. Men.
refellit S. Barnabas. Нас de re quoque Eusebium (62) Et sic. Id est, Quod sic. Men.
coiisulc Demonstr. evang., lib. i, cap. 6. n (63) Sparsione sanguinis illius. 1 Petr. i, 2 : In
(52) Non odio. Ms. non modo, lisser, non modo aspersione.n sanguinis Jesu Christi. Men.
ammiim. Fell. (64) Scriptum est. Pro more interprets , rectius,
(53) Hesistamus, etc. Hanc Christi sententiam in scripta sunt. Sic enim fortasse legit : Ytyoamax yótp
tolo Evangelio non repercris : sed Barnabas earn itsp't aû-oû tí uev tidöj t6v Xabv t£>v 'Iouoaiojv, та
audivit ab ipso Christo, aut ab alíquo discípulo : Se яро; +,;¿a;. Fell. Sic el Men.
qualis esl hace Pauli scntenlia, Act. xx, 35: El me- (65) Sanguine. Legisse videtur interpres, ~.í¡> af-
minisse verbi Domini Jesu, quoniam ipse dixit : Dca- ¡ixct. Fell.
tiu« est magis dare, quam accipere. Men. (66) Periet. Semel lectorem moneo, me non pro-
(54) in unum convenientes. His similia Hebr. x, bare maximam partem lectionum, quas Menardus
24, 25. Fell. ad oram veteris hujus interpre'alionis apposuit.
(55) Simus templum. S. Paulus hac loquendi tor- lia peribH eon exil pro periet, cum non hoc minus
inula ssepe ulitur, I Cor. in, 16, 17; vi, 19. II Cor. quam alterum, in usu fueril xvo posteriori. lia et
vi, 16; Ephes. n, 21 ;11 Thess. u, 4. Fell. alibi, inleriel, exiel el transid, etiam apud T lml-
(56) Medilemur timorem Dei. Juxla illud Isa. lucí. Voss.
xxxiii, 18 : Cor luum meditabitur timorem. Men. (67) Habens viam veritatis, scientiam. Felli edilio
(57) Hüne locum latidat Clemens Alex. Хтршр., Oxon., Habens viœ veritatis scientiam.
Üb. II, cap. 7, pag. 447 : Ko\ BapvA6oc; о ttiùrn-
"35 S. BARNAB/E APOSTOIJ TA
a via tenebrosa non conlinel adhuc. Et ad hoc Dominus suslinuit pâli pro anima nostra, cum sil oibis
lerrarum Dominus ; ciii dixit die (08) ante Constitutionen] sxculi (C9) : Faciamus hominem ad imaginera et
simititudinem nostrum ". Quo modo ergo suslinuit, cum ab hominibus boc paterelur, discite. Prophets
ab ipso babentes donum (70), in ilium prophctaverunt. llleautem, ul vacuam faceret mortem, et de mor-
tuis resurreciionem ostenderet, quia in carne oportebal cum apparere, suslinuit, ut promissum parenlibus
redderet (7i) ; et ipse sibi
populuin novum parans, dum in terris degit, oslen- A (72) tovXaov tov xatvov (75) etoiuájbjv ете5г(Ст| lu
deret, quod facia resurrectione ipse esset et judica- fT¡í yí¡{ ùv, 8tt t^v àvaurauiv aùtoç not^saç xpivet
turus. Porro , docens Israelem, atque lam magna Пера? (74) yè tot 6i6áuxiov t6v Тара^Х, xa\ тт,'л>
piodigia el signa faciens, pradicavit, ac ilium [Is- хайта тара-аха\чт)|АЕГа Ttoiüiv, èx^puÇe, xa). Отарт,-
raclein] summe dilexit. Quando aulem apostólos y4ict¡«v auiráv (75). "Ore ¿"e той« l&'ouç атоатб-
suos, ipsiiis Evangelium prajdiealuros, elegit, bo- Xouj, u.£XXovraç xTipútnreivTÍEuaTnféXiov айтей.Це-
inines omni peccalo iniquiores, ul ostenderet, quod ХеСато (76), övtac, ùizkp itäeav ájiapríav àvojwré-
lion veiiil vocare justos , sed peccalores ad patnilen- pouç... ïva 8eí£rj, 3rt oùx ?jX8e хаЛесш dtxalovç,
Ham '", luncpalam fecit, se esse Filium Dei. Nisi о\ХЛа ацартыЛоЪс elç ретагыаг... cote içavipw-
vero in carne venissel, quomodo servati fuissemus asv iauTov Yloveeou élvat (77). E¡ fip u.l¡ T¡X8ev év
nos Ilumines, videnlcs cum? quandoquidem ii, qui аарх\, т:ш; âv èo4Î>UT|u.Ev avopojiro:, рХеттоутг; aímív;
sulem bunc aliquando desilurura , opus manuum Stt tov uíXXovts ¡jlt; EÎvat fjXwv (78), Epyov xeipûv
«•jus, aspiciunl, non valent radios illius obtueri. aù-oû итАруо-пл , ßXenovTEi oùx lax'Joujtv e!;
[PorroJ igitur Filius Dei ideo in carne venil, ut auTÏvaç аитой аутосбаХил^а!. Oùxoûv ó Ytbî сой
su m id ;i in iraponcrel peccatis eormii, qui ad mortem вгой èç тоито tjXBev èv <rapx\, iva то t¿Xeiov tüv
pcrscculi sunt proplielüs. ipsiiis. Ob boc igitur pas- В du'apîuvxîâXaiwini xoîç Siwjsjtv êv Gavi-ко to.;
Sequilur vêtus interpretatio.

popiilum . . . parans. . . resurrectione facta, in terris. . . judicabat (79) illis (80) ... ad vilam duceni
¡lopulum Juiixorum, et magna signa et ministra faciens, non crediderunt nec dilexerunt illum (81). Tune
apostólos suos. qui incipiebanl predicare Evangelium suiim, elegit, qui erant super опии: peccatum pec
calores; ul ostenderet, quia non venil vocare justos, sed percutores Tunc oslendit se esse Filiuir.
Dei. Si enim non venissel in came, quo modo possent homines sanari (82) ... ? cum respicienlcj
sulem, qui est opus manus Dei, non posînt radios ejus diutius inlueri. Filius ergo Dei ideo ia
carne venil, ul consumiiialiouem peccalorum deliniiet eis, qui persecuti sunt ad mortem prophètes illtus.
.... Dicit auleni Isaías: Plaga corporis illius omnes sunali sumus. El alius propheta : Feriam patio-
rem, et dispergentur oves gregis. Ipse aulem voluit sic pali Dicit euim qui prophetat de illo :
" Gen. i, 20. •• Matth. ix, 15.
VARIORUM NOTiE.
(08) Cut dixit die. Post dixit, videlur déesse то r, (71) Susttnuit, ut promissum parenlibus redderet.
Pater. Nam inde probare contendí!, et Filii excel- Id est, passus est, ul quse priscis patribus per pro-
lcntiam, quod sit terrarum orbis Dominus, ut quod phelas prxnuntiala sunt, adimplerel. Et то ut sc-
ei dixerit Pater: Faciamus hominem, etc. Quod quelam signilical, non causam : quasi dicerct: lit
etiain repetit infra cap. vi, A¿yec -(àp i\ rpatpfj т.гр\ vi promissum parenlibus redderet. Men.
f)u.üiv,(bc y.iys.1 tcJ> YÍÜ- Шо1\аырег xat'elxdra, etc. (72) Hie incipil icxlus Grxcus superstes.
Id est : Dicit entm Scriptum de nobis , sicul dixit (75; Ms. xsvov,iuale.
Filio (supple Deus , ut ex anleccifentibus patel) : (74) Пара;, porro, ut sxpe apud Barn.
Faciamus hominem ad imaginem, etc. Men. — Mihi (75) Sc. tov "Iapaf(X.
magis placet Bulli conjectura, qui Im in: locum sic (76) II. 1. laudal Orig. c. Cels. i, n. 65, t. I, p»
foriasse restiluendum censet : Cui dixit Deus ante 578. Ed. BB, Vide : líetele, das Sendschreiben des
eonsiitutionem mundi. Vidcsis ejus Defens. Fid. A. Barn. p. 160.
Nie, seel, i, cap. 2, § 2. (П) Conjungc hsRC cum verbis antcced. : quia in
(09) \nte eonsiitutionem sœculi. Id est, ante pie- carne oportebat, etc. Eamdeiu scntenliam reperics
nam ct pcrfcclam muqdi eonsiitutionem, quia hoin Orac. Sibyll. Proœm. v, 10-15
mine nondum create, non eral mundos plane per- (78) I. c. qui aliquando desincrc debet. Men.
fectus. Men. (79)/udVaDarAl.,ex conjectura,judical vcl;i«fic«-
(70) Propheta: ab ipso habentes donum, elc. Pro- frit. Menardus lamen leg. indicafcal, ul modo vidimus,
pheiix videlicet. Nam propheiae Dei Spiritu alllati (80) Illis. AI. forte, tile ad summam, vet ad finent
prophetarunl. Men. — llunc locum slrenue defeu- docens. Vel: Finis aulem, docens. Integrum liunc
dit Grabius in Adnot. ad Bulli Defens. Fid. ¡Sic, " locum sic resliluil Fellus: tí ipse sibi populum
§ 5, pag. 45 contra Lucam Mellierum, seu Samue- novum parans, resurrectione facta in terris agent,
lem Cielliuni. Quin eliam ipsi videlur ex Barnaba oslendit quod judicabil illos : et ad exlremum ad
descripsisse Ireuxus, qua: babel lib. iv, cap. 20, vilam ducens, etc.
n. -i: Propheta: ab eodem Verbo prophelicum acá- (81) Non crediderunt, нес dilexeruni illum. H»*
picotes charisma, prœdicaverunt ejus secundum car- non sunt in lextu Grxco. Lege lamen, sed non ert-
nem advenlum. Quibus paria scripseral lib. iv, cap. iideruni, elc. Men. — Lcgil interpres èxijpuÇav, xal
7,n.2: Omnes qui ab initio cognilum habuerunl o-j-;pf,yi-r,iav. Voss, et Feu..
ircuoi.et advenlum Christi prophetuverunt, revclalio- (fcs) Sanari. Forte salvari. Menardus pro iíú6i¡
«.■m acceperiiitt ab ipse Filio. pav legil èaiôer,aav.
737 EPÍSTOLA catholic.v. 738
npo9<iTaiaÙToO.OùxouvE!çToUToÛ7::£[iSivi(83). Aéêi д sus est. üicit enim Dens, plagam cirnis ejus ab il-
Xàp о вей?' tí¡v (84) itXT)fíjv tt}ç aopxb; oCitoû, 6"t ¿5 lis esse1», [el] : Cum percutiam pastorem , tunc dis-
a-JTtTiv, [xa\ (85)]" "Orar яатаСы тег яощега, тате pergen tur oves gregis". Ipse [aulem] sic pali vo-
схсряссв^сетш та яробата щс яЫргпс. Aù-cbç luit; oportebat quippe, ut in ligno pateretur. Dicit
•lje¿Xt)«v оитш Tcaôeîv íSetfapi îva етЛ ÇûXou T:áür¡. ciiim, qui de tilo propbetavit : Parce anima; mew a
Aíêi yap 4 7tpotpijt£Ú(i)v en' aOtijr ФеТса1 jwv ríjc gladio"; clavis eonfige carnes meas", quia concilia
irvyj\ç аяЬ pojipalaç, хаО^Лысгог ¡iov zàç cáp- matignaniium insurrexerunt in me". El rursus ail :
xaç, 6zt Mnrnpevopkrwr avraxt^yal еяагеещааг Ecce posui dorsum meum ad flagella , el genas ad
iwf Kol TcáXiv X¿yei (86)- 'Iôob zedetxa ftov таг atapas ; faciem autem meant pbsui sicul " solidam
rûtror elç {tácrTiyac, xaï тас atayaraç elç (ая1- pet ram u.
trfiara, та dt яраашяог ¡wv ёОцха ¿>ç стереаг яе-
триг (87).
VI. Christi passio et novum fœdus jam el prophetts aniiunliatur.
"Ore ouv £TOÍT¡ffsv èvtoXf|v, tí Xé^st (88); Tic ó В Cum autem fecit, quod praceplum ei fumai,
крггоцегос jioi ; Arziczi\zb) poi. Uric ó ôixuÇo- quid ait? Quisest, qui Hügel mecum ? Résistât mihi.
fieréç pot ; 'Еуушатш тф xcuël Kvplov. Obalùpjv Уel quis est, qui judicium ineat adversum me?
êzt яагтес iptelç яаЛашв^сесвв ùç IpáTtor, xal Appropinqiiet puero Domini. Vœ vobis, quia omnes
<ri\ç хатауа-гетсийцас. KaîraXivXayEioitpoc^t^c' vos veierascetis quasi vesiimentum, et tinea devorabit
'Еяе\ ¿г Xldoç lc%vpbç етевт\ elç сгггтрЩг (89)- vos ". El iterum dicit proplicta : Sicul lapis forlis
¡¿fou ¿jiC(U.lo) elç та Oefii.lia Siùtr ХШог яоХитеХгу, positus est in contritionem "; ecce immitto in fun
ехЛехтог, ахроуыгийог, ёгтцюг. Eïta ti \iyei ; damenta Sionis lapidem pretiosum, eleelum, »milia
Kai bç еЛя1се1 ix" иЬтЬг , Сцаетсн elç тег ahora. rem, honorabilem". Deinde quid loquitur? Et qui
'Ея1 XÍ9ov o3v <){iä)v í) sXuiç ; Mi) yévwzo ! àXX' ета\ speraverit in ilium, vivel in œlemum. In lapide ergo
èv !5xuei!9T]X8Ti]V5apxa(90)oUToO à Kuptoç. Aiyst spes nostra? Absil! sed quia Dominus in fortiiu-
Tap- Kai è6r\xé (91 ) ¡im ùç стереаг яетраг. Aèyti 5ï dine posuil corpus siium. Ail namque : Et posuil
—il'.'j à itpoçfjTT.ç- AlOor, hr àxeôcxlftcurar cl cl- me sicut solidam pelram ". Adbuc aulem dicit
xcfiojiovrreç, ohzoç етегг\0ц elç хериАЦг Y<j>riuç. proplicta : Lapidem quem reprobaverunt œdificantes,
Кл\ náXiv ХауЕГ Avr-n ècrtr ijifyíépaj) ргркЛц xal hic (actus est in caput anguli ". El iterum ail : Uœc
Velus interpretado.
Parce animai meas a gladio. Et: Confige clavis carnes mens : quia nequisstmorum conventus insurrexerunt
turne. Et iterum dicil: Ecce posui dorsum meum ud flagella, et masillas meas ad palmas (9a). Faciem
autem meam posui tanquam solidam petram.
VI. Cum autem fecit Dei prseceptum, quid dicil? Quis est qui contradicil ? résistât mihi. Quis tequalis
futurus est (93) mihi ? proptnquet puero Det. Vœ vobis, quia vos omnes veterascilis (94) lanquam vesiimentum •
et tinea devorabit vos. Iterum dicil propliela : Tanquam lapis . . expositus est in ajjliclionem. Ecce mittam
in fundamenta Sion lapidem pretiosum,electum (93), ... Et quid dicil? El qui crediderit in ilium non
eonfundetur (Щ. In lapide ergo fides nostra? Absil! Sid quia in foriitudine posuit corpus illius
Dicit iterum propheta : Lapidem quern reprobaverunt a-dificanles, hie {actus est in caput
anguli. . . . Hie est dies ..... quern fecit Dominus nu¡j
ergo dicit? . . Circumvenerunt me conventus nequissimorum : vallaverunt me lanquam ape's.'.'. El iterum
dixil: Super veslem meam sortes miserunt. In came ergo incipiente ¡lio venire, . . ante oslensa sunt quae
paisurus erat. Dicit ergo propheta ad Judxos : Vœ animée iniquorum, qui (97) dicunt
"Isai Lin, 8; Zacn. xni, 6. »• Zacli. xui, 7; Matlb xxvi, 31 ; Marc, xiv, 27. » Psal. xxi, 21.
" Psal. cxviii, 120. "Psal. xxi, 17. » Isai. l, 6, 7. » Ibid., 8, 9. " Isa. vin, И, jiixia lexlum He-
breicum, non juxta LXX. "Isa. ими, 16, cfr. Rom. ix, 33, 1 Petr. и, 6. "Isa. l, vu. «» Psal.
cxvi:, 22.
VARIORUM Ü01JE.
(83) Proferí aliam causam adventus Christi, ut С vet. Depalmare, xoXaçiÇetv. Cler.
consummareiilur peccata Judxorum addila Clirisii (93) ¿juts cequutis futurus est. Interpreslegebat sf-
morte. Men. cfr. Malth. xxin, 31 sqq. xacj<5|XEvoç loco 8ix3.có¡iv/oc. Men.
(84) Ms. щутр. Yet. interpr. : plaga corporis il (94-) Veterascilis. AI. Forte veierascetis, juxta Grae
lius omnes sanati sumus. cum. Sic et Felli editio Oxon.
(85) lta restituo ex veteri versione Lit., qua! ba (95) Ecce mittam in fundamenta Sion lapidem pre
bel : Et alius propheta. Sensus est : Annuntiavit tiosum, etectum. Locus mulilus, et legcndus in apud
Deus per prophelas , Júcheos Christum esse, inter- S. Cyprianum, üb. и, De testimonies: Ecce immitto
ftcturos, el hanc песет ipsis inierituiu fore. in fundamenta Sion lapidem pretiosum , eleclum ,
(86) Cfr. Justin. Apol. i, n. 38. summum angularem , honoralum ; juxta textum
(87) Faciem non averíeos. Grujcuin líainah.c, ubi in praesenti lcgitur ¿¡хбсхХ-
(88) Sc. Patris jussiö de incarnatione et toto hu Хш, ut I Pel. и, 6. 'Iôoù TÍ0r,¡jit,x. т. X. Men.
man. e incarnalionis negolio. (96) Л'он eonfundetur. lia Rom. ix, 33:oûxa«;-
' (89) Veterem interprelem imilali vocem i-¿l in oíi)(uv9fiJETa!. In lexlu Giaeco lsaiaí xxviii, 16: où
versione nostra negleximus. p.i\ xa-aía^'jv9ji , id est non confundatur. In lexlu.
(90) SipÇ Christi proptetiuxúv propheta Xiöo; vo- Graeco Bamaba: : Qui spcrabit in eum, vivel in œter-
catur. num. Men.
(91) 'EOtjxo. Oxon. et LXX. (97) Qui. AI. «/ni«. Fcllus retinel qui.
(92) Palmas. Colapbos palma impactos. Glossse
759 S. BARNABE AI'OSTOLI 7i0
est dies magna et mirabilis, quam fecit Dominus ". A eav¡uurzi\, f[r еяо1г\аег ôRùptoç (98). 'АпЫте-
Simplicius vobis scribo, ni intelügalis, ego, pur- povùjiîv трасса, tva o-uvitjte (99)* iYÙJiœpi^jwtïç
gunenlum veslrse cliariiaiis. Quid vero porro dicit ayamji úihóv(IOO). Г£ ouv Xèfei rcaXiv ô яро^тт); ;
prophela ? Obsedit me concilium malignanlium ", ïlepiécxe ¡is cvrayurrri яогг\реьср4гы/г, èxvrtu-
eircumdederunt me shut apes /Vitium **, el : Super càr jis ¿icrei pàXiccai xrtplcr, xal 'Ея1 tbr ¡¡ta-
vesiem meam miserunt sortem •*. Cum igiuir ¡n псгцог ¡wv ёбаЛог хЛцрсг (1)' 'Ev rapxl oîv au-
carne esset appariturus et passurus, prxmonslrala той uiXXovtoç çavepouaoat xal itâsxeiv, npoeçavï-
est ¡psius passio. Nam in Israelem dicit proplieta : ройто то тсавос. Aáysi yap ó itpoç^Ttji Ы\ tov Ъ-
Vat animœ eorum, quia pessimum consilium inierunt pa<¡X- Oùal zt¡ t¡rv%xí аЪтшг, Cri ßeSovXevnai
adversus semetipsos , dicentes : Altigemus justum, ßcvArrr ясгг\раг xaff kavzütr, slxérreç- \^c¡ter
quoniam molestus nobis est H, Et vero dicit ad ¡Hos zàr ¿Sixawr, öti 6vc%pr\CToç fyûr tazi (2). Aé-jíi
Moses : Ecce ista ait Dominus Dcus : Intrate, in ter- íi xal Mu)ffr¡í aÙTotç (5)- ïôcrv zade Xéfei Kipwc
ram bonam ", quam juramento promisit Dominus ó Beéç- ElcéJOers elç rijr уцг тг)*- ауивцу, \r
Abrahœ el Isaac et Jacob ; et ut hœredilatem possi- ¿¡¡tocs Kvpicç тф 'ACjiwji xal 'Icaàx «aï 'laxioS,
dete earn, terram fluenlem lacle et melle ". Quid xal xazaxJli\pcrojii/\c7Uze ai>zl}v, -гцг¿éovaar yàXa
client cognitio, discite : Sperale finquit] in Jesum, В xal uiAi. T! Xéysi Vj Yvâ>siç(4), иЛвете • 'EXxl-
qui in carne manifestandus est vobis. Homo [enim] care [iftjirtv (5)], ея1 zi>r èr capxl ¡it.lAorxa yo-
est terra quae patitur; ex substantia enim terrae repovcOai ЪцХг Чцсохгг. "Агврыясс [тар] pi tort
fnnnalus est Adam. Quid ergo dicit : [in] lerram яаахоьси (6)" 'Аяб яроа&яоу fàp zr\q pjç ij
bonam, lacté ac melle fluenlem ? Benedictos sit Do яАасг/с той Aôàfi èférszo. Tí ouv "kèyzi (7) ; [el;]
minus nosier, qui sapieniiam et intelligeniiam zi}r хчг z4y àptûfir, zi\r ¿èovcar yáAa xalyiAi ;
»ccullorum suorum posuil in nobis. Dicit enim EüXoytjtój о Kûpioç f)[A¿bv, ó aotpíav xal voúv 8¿ji£-
prophela : I'urabolam Domini quis intelliget, nisi voç èv t¡{xív Ttijv xpu9Íu)V айтой." A¿Y£l T^P ° zP0f^'
sapiens el peritus , et diligens Dominum suum ? ttjc" Параболах Kvplov zlç rot\crei, ei /ít¡ cc$cç
Vêtus inlerpretatio.
inter se : Circumveniamus (8) juslum , quia insuavis est nobis. Et Moyses autem dicit ad illos : . . fíat-
dicit Dominus Deus: Intrate in terrum bonam , quam promisit Dominus Abrahœ, Isaac et Jacob; et do-
mini estole illins terrœ, quœ trahit lac et mel. Quid dicat scientia , discile : Crédite, inquit, in eum qui in
carne apparebit, Jesum. Homo enim terra est. . : cum ex terra sit figmentum Adae. Quid ergo dicit: /я
lerram bonam, fluenlem lue et mel ? El Itenedictus Dominus. . , quia (9) sapientiam et sensum posait
in nobis abscondiiorum suorum. Dicit autem per prophetas parabolam Dominus (10): Quis intelliget ,
nisi sapiens, ... et diltgens Dominum suum? Quia ergo, cum nos cognovit (11) in remissionem peccalo-
ruiii, fecit nos aliam liguram tanquam pueros habere , ut spiritu tiguraret nos. Nos enim , sicut «licit
Scriplura (Id) . . . .: Fucinmus hominem ad imaginent et simitiludinem nostram: el supersit bestiis
terrœ , et atibus cœli . et piscibus maris. Et Dominus , videns bonam Qguram nostram, dixit : Crescite et
mullipticamini, et replete lerram. . . . Itérant vobis ostendam, quo modo vobis dicit (15) secundan) figu-
•• Psal. cxvti, 24. " Psal. xxi, 17. »' Psal. cxvn, 12. " Psal. xxi, 19. *» Isa. ш, 9; Sap. п. lî.
M Exod. xxxiu, 1. " Levit. xx, 24.
VARIORUM NOT,E.
(98) Loquitur de ea die, qua lapis reproba tus fa- G (9) '*.*' benediclus Dominus . . quia. Inlerpns
dus est in caput anguli. vocem et inierponens , videtur ea quae sequuntur
(99) 'AiiXouit. SuvtrJTe. Haec laudat Clem. Alex. pro sacra Scripturae sensu laudasse. Fortasse Prov.
Strom, у, с 10, p. 683. in, 53, aut Psal. cxviu, 12, sed Clemens Alei.
(100) I. e. omnia pro vobis el faceré cl palt para- preseniem lectionem Graeci lextus conlirmat. Ita
tus. Cfr. I Cor. iv, 13. et lgn. ad Epb. с 18. Pell, qui ex Graecis item supplet noster et pro quia
(1) Cfr. Justin. Apol.i, n. 38. legit qui.
(2) Çfr. Justin. Dial. с. Tryph., п. 17. (10) Dicit autem per prophetas parabolam Domi
(3) Haec et sequenlia usque ad tov xúpiov ай- nus. Locus corruptus. Lege, ut in lex tu Graeco, et
toû habet Clem. Alex. Strom, v, 10, p. 683. apud dementem : Dicit enim prophela : Parabolam
(4) I. e. profundior Veleris Test, et anliquae Domini quis intelliget? Locus habetur isa. xl,13, Tic
œconomiae divinse cognitio — hoinini Cbristiano re- Êyvto voüv Kupiou ; Quis novit sensum Domini ? Dixit
clusa. Cfr Neandcr K. G. 1. 11.".. aulem Barnabas parabolam , quae est sermo allego-
(b) Ф1)зЬ, тар, ciç, uncis inclusa, restitue (mo ricus et obscurus , ut divina; mentis obscuriialem
neóte Davisio) ex Clein. Alexandrino, cum et velus ostenderet. Men. — Haue Menardi emendaliouein
inierpres ita legerit. secutus est Fellus in lextu, nihil monens.
(0) Homo quia e terra est creatus , ideo Chri (H)Cognovit. Fellus in texlurestiluit, recognorit.
stus secundum bumanam suaiu naluram terrae po Sed in nota : Rectius, inquit, renovavil. Quod sane
test comparan pridem Menardus monuerat.
(7) Hie ineipit secunda loci bibliei Exod. xxxin, г» (Щ M>* enim, sieul dicit Scriplura. Locus cor-
■ " '" '"■
1, inlerpretatio atlegorica seu gnoslica. .Terra illa ruptus. Legendum, ut in lextu Graecu : De nobis
primum humanuni Christi naluram denolabal, enim dicit Scriptura, sicut dicit Filio , Deus videli
nunc Chrislianos , Salvalore renalos pueros Dei cet, aut Pater. Men.
innuit. (13) Vobis dicit. Forte , nobis fecit. — Menardus
(8) Circumveniamus. Int. Vet. videtur legisse ève- autem integrum hunc locum corruplum reputans,
6peÚ9h){xev, ut est Sap. it , 12. Kadern inlerpretatio sie restiluit: Rursus vobis ostendam, quomodo in
habetur apud S. Cyprianuu), lib. n, De testimoniis. novissimis lemporibus fecit: aniccedciiiibus et iu-
Men. termediis omissis.
741 EPISTOLA CATHOLICA 742
кеАкяигНцшгхаХ атаяшг тот Ruptor airrov (14); A Ubi igilur nos fëhovavit per remissionem peccalo-
"Et.A ouv avaxatvtroc (15) т,и.5с èv xfj àtpesêi -uv rum, eflecit, ut aliain formara haberemus, animain
ajxaprtuv, èitoît)«v f¡p.3í öXXov túitov, tbç tou8E<ov nempe puerorura ¡nslar, utpote qui et spiritu nos
(16) ïxEtv T*)v ФиХ^> *C Sv хвЛ [tveúuATi] àvo- reformavit. Nam de nobis Scriplura dicil, loquente
■7iXa<jïiu.£voç (17) aitoç -гцаЯс. Aá-fet TàP ^ Гра-Р*) [Pâtre] ad Filium : Faciamus hominem ad imaginent
i»p\ <¡u.ú>v, ibç Xéyet тф Yltp- Uoríjenpter хат' elxóra et ad simili/ tul ¡нет ti ostra m ; et prœsint besliis
xal ход' éfioloMTir 1цшг таг агврыясг, xal àp%t- terrai, et volatilibus cœli, et piscibus maris ". Tum
Tucrctr Twrthiplcur щс-уцс, xal тшг aereivwr roi Dominus videos hominem, pulchrum figmenlum
ovparov, xal тшг 1%вх)ыг ttjç ваЛасгсцс. Ka\ сТте suuui , ait : Cretcite et multiplicamini, et replete
Kúpioc ESdiv то xetXov nXa<ju.a, ivOpwrcov AiÇare- íeirom". Ha?c ad Filium. Iterum autem tibi osten-
<тве, xal xXt\êvrecOe , xal хАг\рохтате гцг уцг. dam, quo modo quoad nos ullimis lemporibus se-
ТаОта KpoçT0vYtov(18).naXtv<rotèv&ÎÇu>, таЬстгрос cundam ereationem peregerit. Dicil [enim] Domi-
f]{jLÔtç 8eur¿pav rcXáitv en' Ёг/атым етоЦяе. Ai- nus: Ecce.faciam novissima tanquam priora. Hoc
yci Kúptof 7íoí) ясности та layara <bç та яршта respiciens pnedicavit propheta : Intrate in terrain
(19). Eiç toütoouv èx<jpu$ev ó wpo«p^Ti)Ç' Е1аеЛветв lacté et melle ßuentem, et dominamini ei. Ecce igi-
eiç тцг ¿>íovcar yáAa xal ftiJU, xal xaraxvpteù- ** tur, nos denuo formali sumus; qucinadmodum
саге аЬтцс (20). "I8où ouv f)U£tç ауятотсХазигва, rursus in alio propheta dicit : Ecce, inquit Domi-
ха8ыс itáXtv èv етарш irpocpfjfj) Xéfei- 'I6oi>, Xeyet nus, auferam ab eis, hoc est ab eis quos Spiritus
Kúpto;, ¿£s.Iü) rowrcüj-, Toutéortv &v npoiCXera тЬ Domini praevidebat, corda lapidea, et immittam Ulis
I Ivc'ju.» Kupiou, ràç XiSlrac xapôlaç , xal ßaJäi corda carnea " ; quia in carne voluit apparere,
crapxlraç airoîç- Sti ?u.cXXev èv дара tpavepoüiflat, et habitare in nobis. Templum enim sanctum,
x*\ èv f)uTv xaxotxstv. Nabç yàp äfcoc, àîeXtpof |iou, fratres mei, Domino est habitalio cordis nosli i.
тер Kupíip то xaToixij-Hjpiov í¡u.uv ttjç xapifaç. Aiêi Etenim iterum ait Dominus : Vbinam apparebo
■yàp itáXtv Kúptoc (21)- Kai ir tin ¿petfeojiat r<¡> coram Domino Deo meo et glorificabor "? Ait : Con-
Kvplifi веф ¡wv,xál ôoÇacOtfcrofiai ; Aéyee 'EÇo- fitebor tibi in ecetesia, in medio fratrum meorum,
jtoJlertiffOfial cot iy éxxAr\aia èr цесц> адеЛршг et canlabo in media ecclesia sanctorum **. Itaque
fiov, xal tjraXib агацесог еххЛцЫас àyloir. Oüxoüv nos sumus, quos introduxit in terra m bonam. Sed
ijfttlç èu(jtev, ouç ^Щуа^ч e!ç ti]v yîjv ауаЦч. T£ quare lac et mel? Quoniam infans primnni melle,
ouv то таХа ха\ ¡léXi ; "Cht npôkov zb uaiStov ¡x¿Xitt, tune lacle viviscit ; ita et nos, fide [quam habemus]
еТта YA*"'" ÇuoitoieÎTai (22) • ойтш xa\ fûïç tîj promissis [Dei] et verbo (praedicaiionis) vivificati,
itierst vr\i litaTYeXiaç xal тф Xöyy {owiroioújxevoi С vivemus terrant possidentes. Superius vero praedi-
Vtlut inlerpretatio.
ram in novissimis. Dicit Dominus: Ecce facio (23) novttsima tanquam priora. Propter hoc ergo prsedica-
vit propheta : Intrate in lerram , quœ trahit lac et mel , et dominamini ejus
." Quia ipse incipiebat (24) apparere, et in nobis
habitare : templnm enim Domini, . . inhabitatio cordis noslri est. Dicit ergo iterum : Et quo modo appa
rebo Domino Deo meo, et magnificabor? Inquit: Confitebor in ecclesia . . fratrum meorum, et decantaba
tibi in Ecclesia sanctorum. Nos ergo sumus , quos induxit in terram bonam. Quid ergo lac et mel? Quia
ab initio infans melle et . . lacté vivificalur ; sicut per (idem promissionis, verbo dum adnutrimur , sic
vivificamur (25), doniinatum agentes terrae Quis est, qui possit modo esse super bestias,
aut super aves, aut super pisces? Sentiré debetis, quia superesse (26) potestalis est , ut quis imperans
domino (27) sit
"Gen. i,26. »« Ibid.,' 28. *' Ezecb.'xi, 19; xxxvi, 26. *• Psal. xli, 3. " Psal. xxi, 23.
VARIOhUM NOTiE.
(14) Haec verba in libris sacris frustra quawentur. clesia nos nutrit.
Similia oecurrunt Isai. xl, 13. Prov. i, 6. Pott. D (23) Ecce facio. Rectius, faciam. Feil. — Conji-
(15) Particip. pro indicat. ut c. 19 et saepius apud cit aulera Menardus his verbis S. Barnabam respe-
Paires, xisse vel ad Isa. xtiii, 18, vel ad Jerem. xxxiii, 7,
(16) Ms. irou8!ov, male. Datííou. Davis. vel denique ad Thren. v, 21: Innova dies noslros sie
(17) Ms. avaitXasüopivou;, male. DvEUu-axc resti- ut a principio. I Li с enim precatio, inquit, est futu-
tuit Fellus ex interpr. Lat. rorum prxdictio.
(18) Sc. jam initio creationis de nobis dixit. (24) Incipiebat. In textu Grseco ?¡xeXXev, id est de-
(19) Non est in S. Script. , sed f. respexit Barn, bebai, ut supra, et alibi passim. Men.
ad Ezech. xxxvi, H, vel Matth. xx, 16. (25) Sicut perfidem... verbo... vivificamur. Al.juxta
(20) I. e." respeclu secunda; hujiis creationis (re- Graeca : Sic el per /idem... et verbo... vivificabimur.
generalionis Christiana;) pnedicavit propheta : In- Fellus lamen primant tantummodo emeiidaiioneiu
trate, etc., i. e. renascimini. admisit.
(21) Vocem Kúpioí, quam et velus non legit in- (26) Superesse. Sic sup. Faciamus hominem... et
terpres. aut male addilam pûtes, aut non ad Deuin, supersit besliis terree. Est igilur hie superesse vet. In-
sed ad Prophelam (David) referas. — Notes deinde, lerp. dominari , prœesse , excellere. Quo sane sensu
quod hisce verbis tenia loci illius biblici explicatio verbum istud antiquis etiam scriptoribus Lalinis
allegorica seu gnoslica ineipiat, quae terram illam de interdum usurpalur.
Ecclesia Christiana interpreutur.Çfr. Not. 7, sup. (27) Domino. Leg. dominus. Dane lectioiiem re-
(22) Lac et mel, ufert; ха\ хт)риурд, quibus Ec- tinuil Fellus in sua edil. (hon.
r t
745 S. BARNABE APOSTOLI 1U
xil: Cretcani et prœsint piscibus. Quis potest nunc A C<j<io(jxv xaxaxuptEUovxE? xîjç ytjç. npoEipr(x£8t àni-
praessc bestiis, vel piscibus, vcl cœli volucribus? чы,Ък\.аЬ£агесгвшгаг, ха1архетысагтшг1хв$ыг.
Scire enim debcmus prœcsse poleslaletn designare, T£ç(28)ouv6 8uvá(i£V0i; vûv äpxeiv 6т)р!шу, t|1¡(0úuv,
ut quis iniperct ac dominctur. Etsi id nunc non i) itexeivíov xoû oùpavoû; Aio-6ávEs8at f&p ¿ceíXouív,
coiitiiigat , proniisit [id] sane nobis. Quaudo [fiell? 8xixo4p¡(£'v èÇouiria Èsxb, iva xtç èmxaÇaç xuptsójr.
Cum et ipsi adeo perfecti erimus, ut hxredes simus Ei o3v od уЫеты xoGxo vGv, apa f)¡üv efpr.xt (29).
leslamenli Domini. Пйте; "Oxav xa\ aOxo\ xsXstto9ü)[iEv xXT¡povóuei тг,с
8ia9^xi)ç Kupíou -fEviaOat.
VII. .!i viiiium et Caper — lyput Christi.
Inielligite ergo, lilii dilectionis ac Ixlitix, quod OùxoGv voeïxe, xexva eûçootjvijî, ôxt navxa äxa-
bonus Dominus omnia nobis prxmoiislravil, ut Xoç Kúpioí ïiooEtfavéptosEv fijxtv, tva yv£>|asv iji xati
cognosceremus, cui in omnibus gratias agere ac ß nánna EÙxaptaxoGvxEç ¿сеЕХоцеу aívEtv.El oîv iïttç
laudes debemus offerre. Si ergo Dei Filius, qui est xoG 6eoG, &v Kúpto;, ха\ uiXXiov xpívEiv {ыутасха'.
Dominus et judicaturus est vivos ac mortuos, vExpoùç, Етахвеу, ïvaf, iatjyî] aùxoûÇwomii^rûi;-
passus est, ut plaga ipsius vividos nos redderet; i:iTteúíu>¡Aev, 3xt ó Yioç xoû вгой oOx t,8úvaxo да-
credamus . non poluisse Filium Dei pati nisi pro- 0::v, Et ¡jtt¡ 6ti Tj¡xac. 'AXXi xat oxaupwBtl? srarti-
plcr nos. Cruci veto aflixus aceto ac feile pota- Çexo Ççei xat х<оЩ. 'Axoúoaxs, itûç rcspl xoúxou jit-
batur. Audite, quomodo de bac re indicia dederint «pavÉpwxav (30) oi lsp£Ï{ xoû XaoG (31). Ггура^^;
sacerdotes populi [Judaici]. Scripte precepto, ut, ivxoXTJ; aûxoG, 8{ $v prt) vrçoxEUaj) x^v ут;этг(ау, da-
qui jejuuium non jejunaret, morte exterminare- váxtp è£;oXo6p£iiO<)ffExai , EVExetXaxo Kúpto;, Int xnl
tur ", prxcepit Dominus; quia et ipse pro peccalis aüxoj ùrcèp x£>v f¡¡jt£xépwv áp.apxtuv fju*XXs íxeuo;
nosiris vas Spiritus sui oblalurus erat in hosliam ; toG itvEÚjjiaxo; (32) 7rpoo<p¿peiv 6'js!av,fvaxa\4 tí-
iit et impleretur figura facia in Isaac, qui super «i; ó yEvájjtEvoí iirt 'Iroáx, xoû ■кроагч^Ык l'A
altare fuit oblalus. Quid igitur dicit apud prophe- xb OuJiajx^ptov, хеХенОт). Tí ouv XéyEt tv хфиро-
lam? El manducem de hirco, qui in die jejunii cf¡xTj ; Aal ^ауетшаиг ix тоЪ тра-rov, rev яроср-
offertur pro omnibus peccaiis. Atlendite diligenter: роцегоу тЦ гг\сте1с. iaèp яасшг тшг арартиаг
et manducad soli ас omnes sacerdotes intestinum q (33). Ilpojéx6^ axpi6¿V Kal ^аукхысоу cl lepek
non lotum, cum aceto. Ad quid ? Quoniam me, in- ¡tóroi яагтес то Irrspor алЛггсог ¡iezà ifwç.
quit, pro novi populi delictis oblaturu,m carnem Rpoçxi; 'EitEt8t¡ ецк, EÍ7tEv,uirepa[AapTiuvp¿XXov:a
meam, polaluri estis feile cum aceto ; ideo come- хой XaoG xoG xaivoG jrpostpipstv xt¡v aápxa или, ¡tu
rfite vos soli, dum populus jejunal, et plangit in Xsxs iroxîÇEtv /oXíjv ¡хеха б^оис- 9аТ£ТЕ 0u,sîi ¡jlóvoi,
sacco et ciñere. [Нжс] ut ostenderet, quod oporte- xoG XaoG vt¡5xeúovxoí ха\ xoirxou.¿vou Ы nixxto xii
Vêtus interprétai io.
VII. Inielligite ergo, filii dilecti, quia omnia bonus Dominus ostendit nobis, ut sciremus, cum per
omnia (34) gralias agere debeamus. Si ergo Filius Dei , cum sit Dominus qui ineipiet judicare vivos ft
morluos, passus esl ut plaga illius vivificaret nos; credamus, quia Filius non polerat pali nisi propter
nos. Sed el cruci aflixus, potatur aceto el feile. Audite, quemailmodum de hoc significaverint sacertloles
lempli. Inscripta lege praecepti, ut si quis non jejunaret jejuniíim, morte morereiur, prxcepit Dominus:
quia ipse pro peccalis nostris incipiebat vas spiriius sui oflerre hosliam ; ut et tiguram quae fuerat sob
Isaac qui oblatos est ad aram , consumrnaret. Quid . . dicit . . propheta (33) ? Et manducetit de hirco ,
quem oblaturi suntadjejuniumproomnibuspeccatis.AttendiUs diligenter: Et mandncenl sacerdotes io/i • •
intestinum non lotum, cum aceto. Ad quid? Quoniam me, pro peccatis populi mei (56) incipientcm offerre
corpus meum, poiabilis aceto cum feile: mandúcale vos soli, populo jejunante, el planète vos (37) m
cilicio et ciñere. Et ut ostenderet, quia ab illis (38) debet pali, sic praicepit : . . Sumite hircos duos bmh
"Lev. XX1H.29.
VARIORUM NOTiE.
(28) Ms. xf, male. D _ Sic quoque Fellus in sua edit. Oxon.
[ï9) Sensus : in presentí quidem imperium illud /35) Propheta. Forte, in propheta, juxia Gracum.
in volucres.etc, non tenemus, sed promissam banc gic et Felli edit. Oxon.
dotninationem aliquando recuperabimus. (36) Populi mei. In lextu Grxco, XaoG xoû ta1.-
(30) avpro aat, ut ssepius in N.T.Wiuer, Gram. Vou, idestpopu/i novi: non ¡ta recle; quia Christus
p. 72, ed. IV. pro universo mundo passus esl. Меи. — AiGr«-
(31) NaoG. Men. cam leclionem confirmare forlasse quis possei ei
(32)1. e. corpussuum. Mes. Sensus est: mandato isto Apostoü loco, ПСог.у.ПгОотееГ xt? iv Xpt-
de jejunio Dominus typum passionis sux praebere атф, xatv}) xxitrtc- xà àpxaïa itapîjXOEv, I80Ù Y£T°V2
voluit. xà itávxa xaivá.
(33) Non est in sacra Scriptura ; sed inter Chri- (37) piangile vos. Leg. plangente, expunclo prf-
stianos sec. II, iraditiones quxdam fais» de ritibus nomine vos, ut in textu Greco xoitxouivou. Natu 1н-
Judaici festi expialionum divúlgala! Tuisse videnlu;-, pulus illa die debebat adligere animas jejunio, "
quas hic Barnabas, alias Juslinus (Dial. с. Truph.. cinere el cilicio. Men.
п. 40) et Terlull. Adv. Jud. cap. H, od». Marc. (58) Quia ab illis, "etc. Legebat vetus inierpres 0«
111, 7, seculi sunt. aGxûv. Vide sis Grabium in Annol. ad ВиШ 1>Фт-
(34) Cum per rmnia. Leg. cut p. 0. juxla Greca. Fid. NU. § 5, pag. 45.
743 EPISTOLA CATHOLIGA. 746
«г*:«*. , "Iva kCgg 8t. 8гГ aitiv rcaOEÎv fa*p au- A ret ¡psum mori pro illis. Quomodo ¡ghur prsecopit'
Tuv. Пак ojv evETciXa-ro ; Проо^ЕТЕ. AáCezs Sùo Attendue. Sumtte [mquit] duos Aireos oonos et $¡-
zpâycvç хаЛсЬс xal ôpolcvç, xal яросегеухатв- mites,et offene [eos] ; et aeeipiat sacerdos unum in
xal Лабетш ó tepebç zar ëra elç бЛсхаигыца (39). hotocaustum. De altero vero quid facient? Maledi-
T6v 6è Ëva tí TOt^îouatv; 'Exixazâpazcç, çqeb, ô cm, inquit, tinus. Attendite, quo pacto flgura Jesu
e<C (*0). Проиехгтг, itü{ о tûtojç той 'ItjctoG çavs- manifestetur. Et conspuiie Шит omnet, ac lancí
poûtai. Kai èitxzicazB (41) xdrzeç, xal xazaxsr-
nale; el imponite lanam coccineam circa caput ejut;
T^cazs (42), xa\ «epiôecze zô ëptor zà xóxxiror .tspl el tie in detertum emittalur. Et cum ita factum
Tiirxepaaiirauzov- xalovzuç elcepripcrßAT)&^züj. fuerit. qui portal hircum, abduciteum in eremum,
Kai ôrav уЬщхш outcdî, &ya 6 ßacrraiiov tov тра- et aufert [ab illo] lanam, el ponit earn super fruli-
Yov eiç tt¡v íprôv, xal à?aipcî то Ip-.ov, xal imtl- ceui , qui vocalur rubus, cujus germina in agris
6i)<riv fctl çp'jyavov то Xeyó>svov ¿ayiï) (43), ol xal reperta solemus manducare ; et hujus solius vepris
tosç pXaff-où; (44) Eiw9ap.£v tptbysiv èv tfl ¡(topa eo-
fruetus dulces sunt. Cur vero et hoc? Altendite:
pIcrxovTEi- tautijç ndvTji тг„- pôu (43) 'oi xapirol
■yXuxetf e£œi. Te ouv xal тойто; Проае%?се- zèr ¡lèr Vnum quidem super altare; alterum vero matedi-
ctutn, et quare, qui maledictus est, coronatur?
ëra èxl zè 6vcnaazr\pior, zàr êè ëra è.tixazâpa-
В Quia videbunt eum illa die habeniem circa corpus
Tcr, xal 5-i (46) tov EnixaTápa-rov EaTEçavionévov ;
talarem coccineam , et dicent : Nonne hie est,
'Ета1 8e enviai aÙTOv та-г (47) tf¡ f^ápa (48), t6v
quem nos aliquando despeclum, compunclum ac
îroSiipTj iôvraTov xöxxivov тар1 tt,v ¡ripxa, xal èpou-
¡Husum crueifiximus ? Vere ¡lie est, qui tuue se
«v 0£>x ouroç èariv, 8v tote Í[(xe?{ èytaupibaajjiÊv
dicebat esse Filium Dei. Quantopere enim similis?
eîouOsv^savTEî, xal xaTaxsvTîavTSî, xal èjmaiÇav- Ideo ergo similes hircos pulchros et squales [po-
■seç ; 'АХт|вшс outoç îjv, ó тате Xayiov âauTOv Yiov
siulavit] ; ut cum viderint eum lunc venientem,
esoû Ebat. Пи« yap 8p.otoç ; E!ç тойто ¿¡xofouc (49)
percellantur de hirci similitudine. Vide igilur figu'
toùç Tpayoui xaXoùç xal Гстоис- fv', 5rav Kwtiv aù-
ram Jesu passuri. Quam ob rem vero lanam in
tùv тате èpx«p.£vov , áxTíXarâovTat èitl Tfj ¿(ioíotijti
medio spinarum ponunt? Id est figura Jesu, Eccle-
той трауои. OOxoûv Г8е (50) tív tútov той p.¿XXov-
siae proposita. [Ponuiit autem lanam in spinis],
toî TiáaxEiv TTjeou. Tí 8è, <ki тЬ íptov êîç (jiéjov тшу
ut, qui voluerit lanam coccineam auferrc, eo, quod
FeíM« interpretatio
Stonfí AttS; чГш'АА: o"sirdSaAtírocЮro "Г* '■••■• alium auíem «" -
et imponite lanam coccineam circa caput Шиз eistSï™ftSÏ «^s.'''""; ,ПЧШ' Г"" • eí ^"í«""-
d««4e (53) , очи' /-erat Л.гсмт in eremum etauferat л Zníf),?°™lur el cum tta í«««m farit, ud-
et frucm in agris adsumut (54) invenTentet manducaré V Г- '" *?Т. ^ dicitur rubu> »" e">«
Adquid ergo бос? AltenditeS unS^STaZ- alium fe'neV*« ^/Ä '"'Й" du/ce* ГШи' «^"«"¿r.
coronatusíQuia videbunt ilium tunc in il die сШатХГь Ä !' 5' qUare ,S qui "»'edictue ,
Nonne hic est, quem nos crucifiximus, Ьш№£Ты^^т\^ает С'ГСа C0,TS' et dice,u :
qui tunc se dicebat esse riüum üei. S ca ^mS°tóffli^cH?ffii comPun8e,ntes ? Vê hic fuit ,
unum ex illis (56) tunc pascentem, admirent in suaffii^Ä Йй* ы2-"!"в|"; и-1 сит viderint
r«s era,, Jesu. Quare et lanam in'medio î^^STb^'^, ÄÜfÄS flffS
VARIORDM NOTiE.
güj ёОА^'-ЛЛ '6S6y8mb- "' 679- D " Terl«llia»«» ""• .«*■ A— cap. uli. pa™ «
)»! Q- v " ... «eiMimi/M. Sed unde sumpserunt , i.isi ex hac Epi-
' ■" v'"
Í41) ' "" Alü
Sic Voss. *'■■ ехтстйиатЕ.
¿ «tola? Men.— Cyrillus Alex, in Glaphyris: KaXoí те
(42) Talia nee S. Scriptura, nee Talmud narrai ■ xal Ы(АеггвЕ1с aXX^Xotc 4(х<рш te Î<rtXixEç , àuA-
sed repenes ea et apud Juslinum ac Terlull. 11. cc' Xpoo! te xal хат' o66íva Tpöirov itaSávrEC tIiv Íií-
(43) lia Voss. Ms. (5ax^X, male. it/]p£av Hoc est, ut vertendum fuit : Puichri,et eius-
(44) Germina. ita Voss, ратоис, Men. Male. Üavi- dem inter te magnitudinis ambo, et coœvi, item ejus-
sius cum interprete Lal. хартойс. dem coloris, nee ulla omnino a/fecti membrorum lœ-
(45) Ita Voss. Ms. male : oütoj u¿\mc -те 1л- stone. Сот.
jrouç, x. т. X. r- l i» г
(52) In aram. Vetus inlerpres videtur legisse ei«
í*6) "Orí = cur? Viger. p. 551 *. pw|x6v. — Sed in eremum reponi deberé, non lanium
С*7) Dav¡s- legit : èitEiSf) Jtóovtai aUTOv , таитт), tKxtiis Grsecus, sed etiara res ipsa salis iiidicai.
TELL.
(48| Christum in die judicii. Men. (53) Adducite. Reclius , adducil qui fert , etc,
(49) lia Davis, ùç ojv Sp.oio?, хата toûto 6¡xoíouí,
x. т. X. Cot. Ms. male : r.ûç yip otwiw; , xal той- (54).ldsumtts. Lege adsuetimus, ut in texlu Graeco.
TOV, x. т. X. EitoöajxEv. Men. — Sic edidit quoque Fellus.
(50) Leg. Rete Fell. De hoc typo cfr. Justin. (55; Contpuentes. "Ep.7tTÚ(iavTEí.
Dial, с Tryph., п. 1Н. (56) Unum ex Ulis. Magis distincte reddit inler
(51) Bonos, similes. Lege, bonos et similes. In pres, quod in Gm-co babelur aOxöv, unum ex illis ;
texiu Grœco , xaXoù; xal бцо'.ы; : correxi ouwiouç. caper einra emissarius solus supereral, altero prius
Ubi nota licet Lev. xvi. nihil de hircoriiin si- mactaio. Fell.
niilitudine praccipiaiur , tarnen apud S. Juslinum (57) Quia. Quod inlerpres reddil, quia, in Grajeo
Märtyrern Üial. cum Tryph., pag. 259, edit. Paris, est Tva. Fell.
dicuntur Tporoi Sjo ôfiosoi, id est Airri duo similes:
Patrol. Gr. II.
24
It
7 S. BARNAB/E APÓSTOL! 7«
»pina forinidabilis sit. debeat pluriraa suflerre, et д. axavOwv tibèaei ; TOitoç èor't той *1г,зой tîJ "Ехх).гг
alDiclatus potiri illius. Sic, ¡nquil, qui volunt me ab xeíjaevoí, iva (58), 8ç èiv 6¿Xr¡ то Iptov ipai то
Mí/ere e< ad regnum meure pertiem're, debenl per xóxxtvov, 8еГ aiiTOv rcoXXà rcaOEÎv, 6tà то Eivai tpoft-
afílictiones et tormenta possidere me. piv tt(v Sxavôav, xal 8Xi6évTa xupisuiai (59). Oûru,
çtjo-lv, cl OèXoyrtç ps ISelr, xal attardai ¡wv rijç ficuriAelaç, ópetAovoi вЛ1бегтес xal яавбгтес ia-
€eir ¡te (60).
VIII. Vacca rubra — typus Christi.

Quam autem figurant piilatis esse, quod pre- Tíva 8è 8oxsïte tûttov eivai, Sri èvraXXEtai тф
cipilur Israeli, ut homines consummate iiequilie 'Io-paijX " rcposçipEtv SapjxXtv toùç àv8paç, tv olç
juvencam offerant, el eam mactatam comburant; ApapTÎat TéXEiai, xal atjaÇavTaç xaToxaleiv xd
ulque tune pueri lollant cinerem, in vasa minant; a'ptiv tote tIjv o-no8ov -ai6£a, xal ßaXXetv etç 4щ,
postea [báculo] alligent lanam coccineam cum hys- xal 7repiTiO¿vaL tí ípiov (61) тс xóxxivov, xal tovúj-
sopo ; et sic populiim singulatim pueri aspergant, stuitov xal оитш ¿avr££stv та íraiSía хав' ëvariv
ut a peccalis purgetur"?Aspicite, quomodo in sim- ÂaoV iva ayviCiiivTai ànb (62) tûiv áp.apnu>v ; Noeîte,
plicitate nobis loqiialiir [Dominus]. Viluliis isle, irili; ársXÓT^Ti (63) Mêi bpïv. 'О ¡liiypi o\rz6; l<nii
Jesus est; homines nequam, qui oûcrunt, sunt ii, 6 'Itjaouç* ot irpoaçépovTsc, 5v8peí àp.apTtoXo'i. «
qui Dominum ad песет obtulerunt. Sed nunc non irposEviyxavrEâuTov етЛ o-cavtfjv. Eira oOxaTtavSps;
amplius sunt viri nequam, nee amplius pro pecca- [ajxapttoXol (64)], oúxeti ацартшХо« f) Щ& (65).
loribus liabe.iiur. Pueri vero aspcrgeutes sunt, qui Oí Sí favTÍjovTEí watSEí, EfaYireXiÇéu,£vot f¡¡itv:l;v
nuntiaverunt nobis remissionem peccalorum, et Sçssiv tuv ájjiapTitiJv xal tov á^vio-pAv tti; xapíii;'
purificationem cordis, quibus dedil Evangetii prae- oí{ ё8шхе той EùayyzV.ou tt¡v èÇouaiav — oSoi 6sxa-
dicandi potcstaicm ; quique sunt duodeeim, in tri- 8úo eij ¡xapTÚptov tüv tp'jXuv, 5ti 8ехз80о ai çulal
buiim testimonium, quia apud Israelitas duodeeim той 'IjpaîjX — Et; то xtipOuEiv. Аса т£ 8È -p:U r.il-
erant tribus. Al cur 1res pueri aspergciitcs? Ncmpc ís; oi 0avr¡£ovTEí; Etc ¡lap-úpiov 'Абраац, xal
in testimonium Abrahami el Isaaci el Jacobi ; quod '1 jaix , xal Чахшб, Sri oítoi px-j-áXoi тф всф.
ii magni fuerinl coram Deo. Cur vero lana in ligno "Chi (66) 8È то Epwv ítú то ÇvXov ; "От: f) 0а«Хг!а
'báculo)? Quia in ligno Jesus dominium suum le- той ItjeoO Ы\ тф ÇùXiu- бЧй™ o¡ èXrcfiovTEç sic аО-
nel, cujus causa, qui in illum sperant, vivent in С T0V {^а-0Ута1 eíí tov aiuva. Aii т£ 8s 5р.а то Epiov
selenium. Quare aulem simul lanam et hyssopum ? xal t8v uîstjjtov ; "Oti èv tfl ра«Хе£д айтий ^pípsi
Quoniam in regno illius erunl dies mali ac sordidi, íe-ovrat itovT¡pa\ xal р"иявра1, èv aîf fji*eîç ош6т,з*-
Vetus interprétât to.
voluerit tollere lanam coccineam, oportet ilium mulla pâli propter spinx nequitiam , et coartatum sic
¿ominari illius (67). Sic, inquit (68) , qui volunt me videre et attingere regnum meum , debent compresa et
multa passt accipere (69).
VIII. Quam aulem liguram pulalis esse, quia prxccptum est populo Judaxirum offerre vaccam homines,
in quibus peccata consummate sunt, et occisam comburere ; et tollere tunc cinerem pueros, et millere
in vasa ficlilia, et suspendere in ligno lanam coccineam el hyssopum, et sic spargere pueros circa singu-
las turbas populi, ut sanclificcntur a peccalis? Videte ergo quomodo in simili ludí ne dicat nobis. Vacca. . .
erat Jesus : qui oûerebanl, homines peccatores, hi qui obtulerunt eum ad vicliinam
Qui sparserunt pueri, lit erant qui nuntiaverunt nobis remissionem peccalorum, el caslitaleni prxcordii
nostri, quibus dedil Evangelii poteslalem; qui sunt duoJeciiii, testimonium tribuum; quia duodeeim
sunt tribus Jiidseorum (70) Quare ergo et lana in ligno esl?
Quia qui (71) credideril in illum, vivel in perpeluum. Quare in пиши lanam et hyssopum ? Quia in regno
illius dies erunt nequissimi et sordidi, quibus nos sanabimur (72) El propter
hoc dum sie liunt ; nobis. . lucida, Ulis aulem obscura ; quia non audicrunt vocem Domini.
M Num. xix, 2 seq.
VARIOKUM NOTiE.
(58) "Iva с indic. prses. ul bis in N. T. I Cor. iv, D id est habere illam in poteslate, cum nimirura de
6. Gal. iv, 17. Winer, G'rnmm. p. 266. spinis subíala fuerit. Меи.
(59) lia Davis. Ms. xupiuaai, male. (68) Sic, inquit, etc. Hoc saepius ingeminat Do-
(60) Sc. Christus. ISon profertur hie cerlus ali- minus nosier, Matlh. vu, 15; x, 38; xvi, 2*. Per
«¡ins Evangelii locus. Men. cfr. Matlh. xvi, 24. multas iribulaiiones inlroitum in regnum cceloriira
(61) Add. тф СиХш. Меи. cfr. iuleipr. : báculo. oblinendum docet Barnabas cum D. Paulo, Act.
(62) lia Dav.'JUs. ú«5. xiv, 22. Fell.
(63) L. 6р.ои5тт1Т1 Мен. cfr. interpr. : in simili- (69) El multa passi accipere. Lege, el nulla pa-
tudine. tientes accipere me, ut in textu Greco. Меи.
(ii4) Hoc addit Men. (70) Judœorum. Reclius, hraelilarum. Feu.
(65) Е1та... бйСа, a metaphi »ste non agnila, de- (71^ Quia qui. Lege, quare qui, ul in lexlu Grac».
leuda sunt. Davis. Men.
(66) "Ort = cur? Viger., p. 551b cfr. с 7, (72) Qtiions nos sanabimur. Lege, inquibm.i"
noi. 14. lexlu Greco additur f¡¡A¿paií, sed leg. <ще£«, id lsl
(67) Úominari illius. In tcxti- Grseco, post xupiu- not. Sanabimur, forte salvabimur. Men.
sat deest айтой, nempe ipfou. Uomtnari illius (lane),
749 EPÍSTOLA CATHOLIC*. 75o
(xeOa- 8xi xa\ аХушу xt¡v тарха xou (5J-ou isa той A ¡n quibus nos servabimur : quandoquidem, qui
ôuaioitoii ¡áxai (73). Kal Stà хойхо oûxto t"evó\u.svx corpore aegrotat, a sordihus per hyssopuiu curalur.
•ijfiïv ¡jièv ¡Dim yixvepà, cxeívoij 84 axoxsivá- 5xi oùx Et propter hoc, qua; ila se liabent, nobis manifesta
♦¡xouiav çuvf.î той Kupíov. sunt, Ulis [Judœis] autem obscura, quia non audie-
runt vocem Domini.
'X. De circumeisione auris et cordis, et de circumeisione typica Abrahami.
Aéyet fàp iraXiv nsp'i xûv ¿t£iov, тоЬс TOpiéxsjxîv Loquitur porro Scriptura de auribus nostris, quo-
<¡u*i>v, xa\ xijv xapîtav (74). Myti 6 Kupioç èv хф modo eas el cor nostrum circumeiderit [Dominus].
•jxpoçiJTT) • Elç âxoip-ùzlcv bxi\xovaáy ¡icv. Ka\ toî- Ait Dominus apud Propbetam : In audiiu auris
Xiv léysi • 'Axorj àxcvcrorzai ol яор£ывег, â èitolr\- obedierunt mihi **. El ilerum dicit : Audiiu andient,
era, yráxrorzai (75) ■ Ka\, ПерлццвцсесгОв, Xáyst qui longe absunt ; quœ feci, scient u. Et : Cirfuw-
Kúpioí, roc xapSlaç iipúbr. Ka'nráXtv Xé^sf "Axuue, cidiie corda vestra '*, ail Dominus. Et rursus ait :
'1сгра^\Л, Szt záSe Леуе1 ô Kvpicç с Qeéç aov. Kai Audi, Israel, hœc dicit Dominus Deus luus ". Ite-
îtaXivxb'itv£Û(iaK,jpiou'npo!frixî,jei- TtçèczioOéJuv В rumque spiritus Domini prophclal : Quis est, qui
Çr\aai elç таг aliara , 'Axoq dxovcráziú zr\ç pwî\ç vult vivere in perpetuum? Auditione audiat vocem
rovllaiôoç pov. Kal «aXtv Xeyet • "Axcue vvparè, Filii mei *». Et ilerum dicit : Audi cœlum, et au-
xaïèrmtZov $ хц, azi ó Qeôç (76) кЛаЛцее. Taux« n'ius percipe, terra, quia Deus loculus est *'. Иже ir.
eií(iapxúpwv(77).Ka\ iráXivX¿vei- 'AxoiJcoreJíí^cr testimonium. Kursusque ait ; Audite verbum Do-
Kvplov, âp-fprzeç zcv Jaov zovzcv. Ka\ rcáXiv Xáyst- mini, principes populi hujus ••. Et adliuc : Audite
'Axoúeze, zèxra, zr\ç ригцс ßcdxrric èr хЦерццУ- filütvocem clamantem in deserto ". Ergo clrcumci-
OüxoOv r.zpUvpev f¡¡x¿>v xaç axoàç, iva axoúsavxeí dit aures nostras, ni ándito verbo crcdauius; cir-
>óyov TOrcsúwjiev ■ ^ yap rapíxo¡xr¡, è<p' ?¡ iteixoí6ao4, cumeisio enim, in qua [illij conHdebant, abrogate
xax^pyr/cai. Ikpixou^v yap efprixev, où uapxoç ye- est. Praecepit enim [Dominus] , circiimcisionem
vrBijvai • àXXà uapi&qsav, ôxi ayyeXoj ■rovT¡po{ етй- non cariiis esse faciendam ; iflt autan [prxceptum
viae) aùxouç. Aèyet 7rp6î aOxouç • Táds XèfEi Ko- hoc] transgressi sunt, quia malus angélus decepit
pioç ó Bsèç Ъцшг — &8e eùpîsxb) [v¿av (78)] âv- illos. Ait ad eos : Hœc dicit Dominus Deus vester
toXijv — /il) cxeiprnze ¿я' àieardaiç, xepiz/itf&qzB [in his verbis invenio novam legem] : Nolite se-
êè r<¡> Kvplqy ijiibr. Ka\ xi Xèyti ; Перпрл\Огусе zà rere super spinas, circumcidimini Domino veslro •*.
<rx.lnpèr rijç xapSiaç <j¡ubr, xal zèr траудАог С Et quid vult [sibi Dominus bisce verbis] ? Circum-
Velus interprelatio.
IX. Dicit autem . . de auribus, quo modo circumeidat aures prxcordii nostri. Dixit . . per Prophetain .
Л Hi/it н auris exaudivit me. Et Ueruin dicit : Auditione audient, qui longe sunt ; et quœ faciei (79), scient.
. . Circumcidile, dicit Dominus, aures veslras (80). Et iterum dicit ' Audi, Israel, quia hœc dicit Dominus
Deus luus. El iterum spiritus Domini prophclat : Quia (81) qui vult vivere in perpetuum ? Auditione audiat
vocem pueri mei. El iterum dicit : Audi, avium, et percipe auribus, terra, quia Dominus tocutus a>t. . . .
Et iterum dicit : Audite verbum Domini, principes populi hujus. El iterum dicit : Audite. . vocem clamantis
in eremo. Ergo circumcidile (82) aures nostras, ut audilo verbo credamus Circumcisionem
autem dixit, non corporis. . ; sed prxteriertint (83) ; quia angélus nequani docebat illos. . . Hœc dicit
Dominus Deus vester : Hic invenio novam legem. Vu; Ulis qui seminant (84) in spinis! Circumcidile vos Do ■
mino veslro. . . Hoc est , audite Dominum veslrum, et circumcidile nequitiam de prœcordiis veslris. . .
Dixit autem iterum : Ecce dicit Dominus ; Omnes naliones sine circumeisione corporis sunt ; hic
autem populus sine circumeisione cordis est. Sed. . eliam circumeisus est populus in signum ; sed et .. Jii-
dseus (85), et Arabs, et omnes sacerdotes idolorum, et /Egypiü. Ergo et hi de testamento sunt
quos dicit lilios Abrahse de omnibus gentibus : quia Abraham primus circumcisionem dédit, in Spirilu,
ij i lo i i prospiciebat in Jesum. Circumcidit de domo sua homines trecenlos octo-
" Psal. xvn, 45. M Isa. xxxiii, 15. »« Jer. iv,4. " Jer. vu, 2. ** Psal. xxxui, 13. M Isai. i, 2,
•• Ibid., 10. " lsai XL, 5. " Jer. îv, 3.
variorum ттж.
(73) lia Cot. ms. :... Ata xoü ¡fáitou той úsaibirou leclionemsequiturFelIusin textu, licet in nota lectio-
lïxa,u nem circumcidile reiinendain prxcipiat. Verum id
(74) С fr. de circumeisione Ер. ad Diogn. с 4. vilio typothelae vertendum.
(75) Adhorlalio audiendi invoivit admonitionem (85) Prœterierunl. Id est, praevaricati sunt, trans
ad circumcisionem aurium. gressi sunt. Et Psalm, cxlviii, 6 : Vrœceptum posuil,
(76) AI. Kúpio;. el non prœleribil. Mes. — Apud Fellum, prœtereunt.
(77) Se. circumeisionis Deo acceplx. Typothelx mendum.
(781 Add. viav. Men. Iiiterpr. novum. (84) Va Ulis qui seminant. Rectius, но/ite serere.
(79) Et quœ faciei. Leg. et quœ feci. Fell. Qui ea qiu; inox scquuntur , ita supplet :
(80) Aures veslras. lu lexlu Graeco, corda vestra. Et quid, hoc est quod dicit, audite, etc.
maie ; nain omnes qui sequuniur loci spectani ad (85) Judœus. Forte ¡dumœus, vel Syrus. — Hinc
aurium, non ad cordis circumcisionem. Men. Kolli edit. Oxon.. rejecia vulgala leclione, exhiliet
(81) Quia. Reclius, quis est. Fell. Jdumœus.
(82) Circumcidile. Leg. circumcidit. Напс quiiiem
■731 S. BARNABE AP0ST0L1 Jsj
cUiU, [dick], duriliam cordis vestri, et cereicem A ЬрО»- où /i#) схЛцрогете. Kai twiXiv • 'ISov, JU)-ci
restrain ne indurelii ". Atque ilerum : Ecce, dicit ó Kîipicç- яагта та idrtt аяеркц-пта, dxpd&irw
Dominus, omnes gentes incircumcisœ sunt, ас prœ ó ôè Mtiç cvtoç аяеркрцтсс xapSla. Ш loti;-
vutiiim /inherit ; isle vero populus [Judaeoruin] corde Kai (xijv -Ep'.x£>VExat ó Xa&ç eïç Tfpaylbi. 'АШ
est incircumcisus '*. At inquies : El vero ille po- xal ira? Eupoç, xal "Араф, xal toxvxe? ot hoel; x£,v
pulus in Signum [foederis] circuniciditur. Verum eISwXiov. тАра ouv xaxelvoi ïx xu>v StaOT¡xuv абтоО
el circumcidunlur Syri omnes, ac Arabes, ac omnes eistv ; "AXXa xal Myinnioi èv гарьхоцт] eist. MíBet:
sacerdotes idolorum. Hinc ergo pertinent Uli quo- oiv, xáxva, uípl toívtüjv иХоиз£шс, öxi 'A6pai¡i, ó
que ad Domini lestamentum? Sed el -Egypt" eir- т.рСпо; uepiTop^v Soùç, èv тп/Еиркга т.робЩз.; ei;
cumcisionem usurpant. Discite igilur, tilii, de ora- xbv "ItôGv (86), irepiETEp-E Xa6wv xpL¿v y раццаткч
nibiis abunde, quod Abrabamus, qui primus dédit боуцаха. A ¿yet yáp • KaJ aspiitepier 'Авриац h
circumcisionem, in spiritu prospiciens in Jesuin, tov olxov avrov ärdpac dexa xal oxzin xal rpiaxo-
eircumcidit, [arcanam] trium litterarum doctrinam clovç (87). Tiç ouv í¡ SoUEïsa xoúxo» (88) yvâiaiç ; Mi-
adhibens. Narrât enim [Scriptural : El circumcidit Oexe xoùç 8ехяоххш гсрштои;, EÎxa toù; xp-.axotríou-:.
Atra/mmu« « domo sua cccxvin viros. Quae ergo Uli Ti 8è Sixa xal ¿xxù, I 8¿xa, H ¿xxw. "Exsiç lijeeùv.
in hoc data est cognilio? Discile primo decern et " "On 6è otaupbç èv ты T Sjj^XXev I/stv xt]v yàpw, )i-
oclo dein treceiitos. Decern aulem et octo expri- yei xal tcvç rpiaxocrlovç. At¡Xoí o-jv xov p.èv 'Iijjoûv
muntur, per I decern, per H ocio. Habes inilium êv xol? 8ыЛ ypayant, xal Iv èvl xiv axaupiv. OI&v
[nominis] Jesu. Quia vero crux in [figura lilterae] ó tr¡\> e>çutov Stupeiv xf,í 6¡fiax^í auxoü 0¿|xevo; èv
T gratiam [redemplionis nostiae] erat signatura, *|[uv. O08eI; fvTjaiúxEpov ïjxaOEv ait' èjioù Xájw
ideo ail treceiitos. Osiendil iiaque Jesum in duabus àXXi oîSa, oxt AÇiol »ixe ú¡j.ecí.
litteris et crucem in terlia. Seit hoc, qui profundius donum doclrinae su;« posuit in nobis. Nemo
magis germanum a me accepit sermonem ; sed scio, vos dignos esse.
X. Mandata de cibis, maie a Judœis intellccta, Clirislianis sunt aperla.
Quare aulem Moses dixit: Non manducabitis "Oxc (89) 8è Mojctiç EfptjxEv Où срауесве yolpor,
suem, mque aquilam, neque accipitrem, neque cor- ciiàè àerbr, oiiâè о&ятерог , oidè xépaxa, оШ
tum пес uUum piscem, qui non Imbeat sqnamam " ? яагта lyßvv, bçobx f;çei -tenia éraùtip ; (90) Tpí»
Tiia dogmata in iiiielleelu compreliendil. Porro ait ÍXa6ev âv xj <tuv¿<tsi Щр.аха- Пера? yé xoi U?.:
Ulis [Dominus] in Deuteronomio : El disponam ad „ aùxoî; ¿v tu AEuxepovo(ji!(i) • Kai diaatjeo/iat ярее
populum liunc prœcepta mea ". Nonne ergo man- тог Xa¿r tcvtov та омашрита ¡tov. тАра oúx
Vêtus interprelatio.
(jec¡m quia primatum (91) trecenti sunt; et distinclione facta, dicit decern el ocio:
babes in dVah'ui íitieris* Jesum. In quibus incipiebat habere donum, lune dicit, et ¡récenlos. . . ha bes in
una liltera, T, crucem. Scilote quia (92) naturale donum doctrina; suae posuit in nobis. Nemo ailius didicit
a me verbúm'; sed scio quia digni eslis.
X Quare autem Movses dicit : Non manducabis porcinam, пес aquilam, пес accipitrem, пес eorvum, пес
omnem piscem qui non" habet in se squamam? Tres accepit Moyses in conscienlia (93) sua conslitutiones.
Ad suninia dicil Ulis in secunda lege : El disponam ad populum hune œquitales meas. Ergo non est man-
dalum Dei ne nianducenl; sed Moyses in ligura (94) locutus est Ulis. Porcina? (95) ergo ad hoc dixit : «on
eris coniunctus hominibus talibus qui, cum luxuriant, ohliviscuntur Dominum suum
Porcus enim cum manducat, dominum non novit : cum esunl, lune clamai; et cum accepil Herum, la
cet Non manducabis, inquit, aquilam, aut accipitrem, . . oui corvum. Hoc dicil : non adjunges le nee
siniilabis talibus hominibus, qui nesciunt per laborem et sudorem sibi acquirere escam, sed rapiunt alie-
nam (96), per suam iniquiiaiem; et observant, quasi in sin plicitale ambulantes, quem dispolienl. Sic ave»
istse solas sibi non acquireiites escam (97), sed pigrae sedentes, quaerunt quo modo alienas carne« dévorent,
" Jer. vn, 26. •* Jer. ix, 25, 26. " Lev. xi ; Deut. xiv. " Deut, iv, 1.
VARIORUM NOTiE.
(86) lia Davis. Vel. inlerp. : Jesum. Ms. ulóv, D (Щ ¡n ßgura. Rectius, tn'«ptri/«,juxta Graecum,
male. Fell. — Ex hoc capile Barnabie, cl a mensa рю-
(87) Non est in S. Sciiplura; sed cfr. Gen. xvn, miscua sánelo Petrocœlilus olim apposita, Гасишь
26, 27, coll. Gen. xiv, 14. suum allegorizandi défendit Adamantius n»mu.
¡88) AI. айхф. vu in Levit. Bern.
(89) "Oxt = cur, ut с. 7 et 8. (95) Porcina;. Leg. porcinam. Sic quoque retius ш
i90) Haec recital e Barn. Clem. Alex. Strom, n, edil. Oxon.
c. 15, p. 464, ei 1. v, c. 8, p. 677. (96; Aliènent. AI. mallem aliena, ut in uuiu
(91) Quia primatum, ele. Lege cum Fello, primo Graeco. Fellus vulgalam relinet lectionem.
ouodeeim, tum trecenti sunt. Vel cum al. quia primi (97) Quem dispolienl... non acquirenles esett ■
ociodecim, lum, etc. Haec desunt in lextu Grajeo, sed reslituenda no
(92) Scitote quia. Forte : Seit hoc qui. Sic quidem modo : "Eav xiva uuXwui • oû-ш xaûxa xà дат£1.()
edidil Fellus. И-íva oûy èauxoïç wopííovxa xpoç^v. Меи. — '»"
(93\ In ten icientia. Legit inlerpres, èv juv£i6<i- aliler Fellus: 'Eàv «iuXüjsiv оихш; хайха х« °Р •
sit. I ил (*^va °'-1 ™>p'iovxa èa'Jxotç xfjv xpo9^v.
75j EPÍSTOLA CATIIOLICA. 7;¡4
£<mv èvroXi) веой zh ¡л-т] tptoysiv; Мшат;? 8s èv 7cveú- A datum ï >«-i est,' ne manducent? [Est : [ scd Muses in
(j.ati eXáXTjjE. Tö[v] olvôtpc»' itpbç тойто £?pT¡x£v • suiritu locutus est. Quapropler sic tuem ait, quasi
Où ¡il) хоХХт)0т;<гд , (pijiriv, avOpuiTOic toioûtoiç, diceret : Non adlixrehis bominibus talibus, qui si
oïtiveç 5p.oio£ etat xoc'pot;. "Otav yap TrcataXwaiv, miles sunt porcis. Nam cum in deliciis vivuiit,
EittXavOávovTai той Kvpíou èa'jxuv • o4av 8e йотЕрг,- Domini sui ubliviscuniur; cum autem destituunlur
0<7>aiv, èniYtvtbaxouji -töv Kúpiov. Ko\ ó x°'p°?t Stav necessarüs, Dominum agnoscunl. Et quidem nor
■cpt!)Y7),o6x oiSe tov xúpiov ôrav 8e usivíítj, xpaufá- ms , quando coined it , dominum non novit;
£e i, xa\ Xa6ùv iraXtv <nwit$. Oi»í¿ /ítj panjç, çtjîI, r<V qtiando autem csurit, ciamal ; et accepta itcrutu
uerór, oùâè zèr сс]х>ягерог,' ovSè таг Ixzïra, vvôi esca, lacet. Sec manducabis, inquit, aquitam, ñe
rórxópaxa. Où y.i\, 9т,Л, хоХХт)в^<тт) (98) avopúnoic, que aeeipilrem, neque miltum, neque coirum. Nun
TOLOUTotç, oîtiveç oùx ofSasi 8ii х<5тои xa\ 18ршто{ tzopl- adhxrebis, dicil, iis bominibus, qui nesciunt sibi
Çeiv èauroîî tîjv tpoçijv, àXXà apvtiÇouai ta aXXorpia labore ас sudorc parare victum, sed aliena rapiuut
fcv avorta aÙTulv xai iwTT¡poU3iv, ûçsv àxepatoaûvi] inique; et cum videantur in simplicitale ambularc,
«sptnaxoGvTEC (99). KaV (100) xaO<j[*£va аруа тайта turnen alus insidiantur. Et [aves] istx, dum olios;«
exÎtjteî, ~ыс àXXoTpia; ffápxaj хатасаут], 5vra Xoi- sedent, qua-runt, quomodo alienas carnes devo-
u.à т^) TOvrjpía oùtiv. Kai où /ííj paxflç, <?t¡si, cr/<ú- " rent, sunl>|uc in malilia sua pesliferae. Kec mandu
ptuwr, oMè ясЛтЬясба, cvâi аг\л(аг Où u.t¡, cabis, inquit, muí апаш, ñeque polypuni, neque se-
tpijirtv, ó|xot(i)of¡aiQ xoXXü)[íevoí avSpunoi; xoioj-otc, pium. Non, inquit, adba-rebis, uec similis eris hu-
OÎTIVSÇ £¡í TéXoÇ Eiïb àîîo'sï;, X&\ XEXpí[A¿V01 тф jusmodi lioiuiniLus, qui in pcrpL'luum iinpii sunt,
OaváTip • (î>? xa\ тайта та tÔúSto u/iva Етхатарата et ad mortem sunt adjudicali; quemadmodum isli
èv тй> ßuOip v^xetou, ¡Jtj] xoXuu.6ä>vTa, tl>í та Хоша, pisciculi, soli inaledicti, in profundo volulaulur,
àXXà iv TÎj yü хата той ¡5и9ой xitoixeî. "AXXà хоЛ nee ul reliqui pisecs natani, sed in terra, qua: in
таг Saavxoôa cv ращ, çtâiv. Про; tí; Où jííj profundo maris est, degunl. Sed et teporem, inquit,
yívt] raiSocpOopoi, oC8k éjioituâfjdr) то!; toioûtoîç • Sri non corneae». Quamobn-m ? [Id est], nou eris pue-
ó лаушо;'хат' iviauTov ttXeovexteT tíjv a^óoeüíitv. "Оаа rorum corruptor, nee similem le talibus eflicies ;
yip Itï) {fi, TOîaÛTa; ?x£t припас (1). 'A.i.ià oiiíí quoniam lepus annis singulis anum mulliplicat.
rrjr ijcurar cam- Où (x+), (?ti<j1, yévr¡ Hîx^î« °ùos Quoi enim anuos vivit, lot babel foramina. Sed пес
ç8op£Ùç, où6à орлков^ст) toîç toioûtoi;. Про; tí; hyœnam manducabis. Non eris, inquit, adulter, ne-
Тойто yip то Çôiov пар' èvtauTov аХХааагс t^v <pú- que corruptor [puerorum], ñeque talibus assiini-
5!v, xa\ тага piv áp'p'sv, йота 6e ötjXu yíyvExai (2). P labci is. Quarc? Quia islud animal annualim stxutu
"AXXà xai rijv yaXïjv èu.iaï|(i£ хаХш;. Où (x+¡ yip, mutât, cl modo mas, modo femina esl. Sed et mu-
çr,îtv, ónottoOí;<rt) то!; toioùtoiç , oîouç àxoûop:£v stelain justo odio proseciilus est. Oissimilem, in
àvop.iav Tioiouvra; tô> ат(5(Аат'. , 8tà àxaOapjiav • quit, le praebebis viris illis, quos audimus ore im
cùôe xoXXT¡6fJ!iT) тац áxaOáp-wií, Taï; TÍ]v àvojxiav puro nequiliam pairare; nec adliserebis impuris
Vêtus interpretatio.
cum sint pestilen liosaî per suam nequiliam. Non manducabis, inquil, murœnam, nec polypum, nec sepiam.
INoii. ini|uit, similabis adlncreiis talibus hominibus, qui in perpetuo iinpii, et judioati jam mortui (5j sunt.
Hi enim pisces soli maleilicti sunt non Datantes, sicut reliqui, sed in ima alliludinis ierra in
habitant. Sed пес leporem manducabis. Utquid dicit? Non cris, inquit, corruptor puerorum, nec simila
bis talibus. Quia lepus singulis annis fácil ad adscllandum singula foramina; et quoiquot annis mit,
totidera foramina fácil : Sed пес belluam (4), inquil, manducabis. Hoc est, non eris luoecbus aut adulter,
нес corruptor, nec siinihbis talibus. . . . Quia Ьаэс bestia altcrnis annis mutai naturam, et (Il modo
tuasculus, modo femina. Sed etquod dicil : Musielam odibis. Non eris, inquil, talis, qui audit in.quila-
tcni (5), et loquitur immundiliam :Non, inquil, adliu;reliis immundis, qui faciunt (ti) iiilquilateiu ore suo
VARIORUM NOTÊ.
(98) Adde ex Clem. Alex, et vel. interprete : Oùôè D idein est cum belua sive bellua : В enim et V s;e-
ójlOltüO^ÜT). pissime inter se cominutantur. lsidori Glossx :
(99) Oavisius conjicit : "Егат^ройт той; àv ax£- Vesliœ , balbœ. Corrigo , belbœ : boc est , Bestiœ,
paiOJÚvj) ПЕротатойутас, i. e. insidiantur Us, qui in belua:. Julius Capilolinus in (¡ne Gordiani terlii :
simplicitale ambulant. Delhi, id est hyœna:. Belbi, belui, bellui, nequáquam
(100) Vet. interpr. add. : Sic aves isiœ solœ sibi dilTerunl. Nullalenus ergo iiecessaria est viioium
non aequirenies escam. ilcictoriim emendalio, qui in Humaba? inierprelu
(1) Cfr. Clem. Alex. Pœdag. и, с 10, p. 220, inaluni belvum aul belbum. Сот.
221 et 223. (5) Qui audit iniquitatem, etc. Rectius quos audi-
(2) Cfr. Clem. Alex. I. с nius ore impuro nequiliam palrare. Interpres legissii
(3) Mortui. Forte morti, ex Grands. videtur, Si àxoUEi àvouiav iwtoûvTaç , ха\ ты <rt<5-
(ii Helluam. Reddenda ratio, cur pro hyœna no- liiTt XaXsî àxaôapiiav. Fell. — Non »dverlens in—
stor interpres belluam posuerit. Ea in proniplu est : icrpres damnari boc loco ncfanilain fellalorum et
usus nempe desumplus ел notissima bestia; feritatc. fellairicuiu nequiliam, alio rem iraduxil, nempe ad
Lexicon Grxco-Latinum velus : Taiva, (ûov. bel- audienies ae loqueóles iiiiqua el impura. Сот.
lua. (.Iosslc LabbsRi , cilatae a Salmasio ad Julii (b) Qui (actum. Rectius, qua faciunt. Vide Gixca.
t'apilolini Gordianos tws : 'Taiva , veina: qui»! Ff.ll.
- '
755 S. BARNABE AP0ST0L1 750
lstis feminis, quae ¡nfanduin facinus ore perpétrant. A iroioúaatí тф итарат: (7). То yap Ç£>ov тоОто гы n¿-
Animal enim illud ore concipit. Moses igitur de jMTi XÚ61. Шр\ luv ¡Spw[iáT(DV (jiiV olv Mws^ç
escis [loquens] tria decreta locutns est in spiritu ; Tpia 6оу(лата èv •rcvE'jfJ.a'tt ÈXaXT,<iEV oí 6c хат' èu-
¡Hi vero, juxla carnis cupiditalem, quasi de escis Oupiav tt|ç eapxo; ùj itspl ßpajp.aTci)v nposeês-
[simpliciter] egisset, acceperunt. David vero ho- Javto. Aa¡i6áve: SI xpiuv Sof^áTuv fwû.i'v Aa6i5,
ruin trium mandatorum sensum spiritualem com- ■хзХ Xí^zi ôjAoitui (8)- Maxdpioç ari¡p, lç cbx ¿.to-
preliendit, et ait similiter -..Bealus vir, qui non abiit рейву ir ßovX\\ асгебшг, хабшс oi I/Sûeç itopsuov-
in concilio impiorum, siciit ii pisr.es ambulant in tat èv axô-Ei e!ç та ßaöin ■ xai tr ¿дф d/w/nuJur
lenebris a<; maris profundo; et in via peccalorum cvx icrr\, xa6i\>í oi ôoxouvteç tpoísínflai tov Kú-
non stetil, sieul ii, qui videnlur timere Dominum, ptov, ajxaprávo'joiv ioj ó /oipoî- xa^ ¿я^ xaOéSpa
et veluti sus peccant; et in cathedra pestilentiarum Лощйхг oùx éxáOiffe, xa8¿>í tí 7сгтегоа та -ziU-
non ¡edit "', quemadmoduni aves, qu;c ad rapinam ¡xsva eîç ápnay^v. "Ex5"5 teXs£»v чкр\ тг,с врызЕш;
sedent. Habelis [nunc] et sensus spirituals plcnam yvwitv (9). "AXXi eïnz Махггц (10)* Фауесве zär
Cognitionen). At Moses [porro] dixit : Manducabilis 6iyj\Aovr xaï /iripvxdiftEror. TE Xéfsi ; (H) Tb
omne bifidum ac ruminant "*. Quid ait? [Ruminans тресту Xa¡*6ávwv oíos töv Tpiçovxo aÙTOv, xa'i è-'
est is] qui accepta esca meminit nutricntis, et sa- аитй ava~a'j¿¡x£vo; E'jtppaivsaOat 8oxeï. KxXuî tin
lialus dc eo [nutritore] laelatus conspicitur. Recle PXetoov ttjv èvtoXîiv. T£ oyv Щи ; КоХХаибю
dixit [Moses], respiciens ad mandatum. Quid ergo pSTà TWV tpo6oup.¿VtüV TOV KÚptOV, ¡АЕТа TlOV (1ЕЛЕ-
ait ? Adhaerendum esse ad eos, qui liment Dominum, túvtwv, о ÊXa6ov, 8iá3raXp.a (12) р^рлто« èv tfl
qui in corde medilantur, quod acceperunt pracce- xapSía, ¡¿etítuv XaXoúvTOJV та 8ixaiú¡iaTa Kupíouxil
piuiii, qui loquunlurac servant mandata Domini, qui TTjpoOvTcov, ¡JtEtà tcuv eíSótcov, 3ti f¡ ¡леХетц IpYovèm'i
sciunt, meditaiionetn opus esse laetitiae. et Domini EÙtppoaOvTjÇ, xa\ p.r.puxtop.EViov tov Xifov Kupíou. TI
sermonem ruminant. Quid vero sibi vult bifidum? Se то Si/tjXoüv ; (15) "Oti ó 8!хаюс èv toútw tm хб-
Quod Justus in hoc mundo ambulat, el sanctum e¡xc¡) тиригатв!, xa\ tov Sîov alióva ЫЫ-^'ли
exspectat sseculum. Videte, quam pulchre sanxerit ВХелете, tmí evo¡xo9étr,a£ Mwoijc хаХшс. 'AXXà ni-
Moses! Sed undenam itlis, haec intelligere ac com- Gev àxsCvoiç (14) тайта vorhat, Ц ouvtávaí; 'H¡ieí{
prebendere? Nos vero juste mandata intelligentes o^v Stxaíw? vof(aavTEÇ tic evtoXií, XaXoü[t£v, ú;
loquimur, quomodo Dominus [islis praeceplis] sibi ^fléXâs Kûpîoç. Дьа тоито тарсеир-Е та{ exoií
voluit. Propterea [enim] aures nostras et corda f(¡AÜiv ха\ tiî xapSiaç, tva truvíu>|jiEV тайта.
circumeidit, ut isla aiiimadvertamus. ,
XI. Baptfsmum et crucem Deus jam in V. T. prœmonstravit.
Quaeramus vero, an Domino curse fuerit, prsemo- Zôup-Ev 8e, si ер-еХт^Е тш K-jpiqi wpoçavEpow»!
Vêtus interpretatio .
De escis ergo Moyses, acceplis tribus conslilutionibus, in spiritu sic locutus est ; illi autem
secundum concupiscentiain corporis, tanquam de escis diceret, sic perceperunt. Accepit (15) autem earura
trium constilulionum scientiam David, et. . dicit : Beatus vir qui non abiit in concilio impiorum : sicut
pisces eunt in tenebras (16). . . Née in via peccatorum tletil : sicut qui videntnr limere. . . et exerrant
lanquam porcus. Nee in pestilential cathedra sletil : sicut aves quae sedent ad rapinam. Habelis consiim
matim (17) de escis. Sed dicit Moyses : Manducabais omne quod. . . . ruminât : hoc est, qui, esca acce
pta, seit eum qui se pascit. . . in. ... se refrigeran (18). Bene dicit, providens (19) mandalum. guid
ergo dicit? Adbaerete eis qui tenent distinclum sermonem in corde suo, et cum eis qui loquuntur
aeqoilates Domini. ... ; cum eis qui sciunl quia assidua lectio utilis est ■ ■ • • • •
Yideic quo modo spiritualiter legem constiluit Moyses. Sed unde dus паж
intelligere ? Nos aulem. . . intelligentes mandata, loquimur sicul voluit Dominus
XI. Quaeramus ergo, si curae fuerit Domino ostendere de aqua et de ciuce. De aqua scriptum est ad
" Psal. i, 1. "Lev. xi, 3.
VARIORUM NOT£.
(7) Fellatores et i'ellatrices Сот. mutatis, desumpsit Clemens Alex. Strom, lib. и,
(8) Cfr. Clem. Alex. Strom, и , с. 15,p. 464. cap. 15, pag. 464, et lib. v, cap. 8, pag. 677. Qua¡-
(9) Ita Men. Ms. : éycte teXeîid; xai тар\ tt¡c dain eliam liis similia proferí lib. vu, cap. 18, pag.
YvwaEtoç. 900, et Padag. lib. in, cap. Il, pag. 297, edil.
(10) H. I. Clem. Alex. Strom, v , с. 8. p. 677, et Oxon. ...
Pœdag. ni, с H, p. 298. (16) Tenebras. Men. leg. lenebrts. Sicque euiun
(tl) Simili;« apud Iren, v, 8. Fellus. lia sane Gnrca, et Clemens Alex.
(12) Д1аэтаХря пес apud scriptores classicos, (17) Comummalim. Ita Fellus, quern sequimur.
nec in V. et N. T. , пес apud Du Cang. reperitur. AI. consummalam.
Dcrivanduin est a StaaréXXopjii , imperare , prœci- {\%)\n...serefrigcrari. Hice corrupta sunt. Legeut
in textu Graico : El refrigeralu* in eo lœlari videtnr.
vere.
(15) Clem. Alex. Pœdag. 1. c. Men. — Aliter Fellus : tl in eo tublevatus sentit se
d'il I. e. Judseis. refrigeran.
(15) Accepit. Forle, accipit, juxta Graecum. Horum (191 Providens. Mem quod prevideiis. Videlur Ic-
(>l«raque, nonnullis additis, aliis autem omissis et gisse interprcs itoo6X¿rtov vel прэтбХе wj>v. Fell.
EPISTOLA CATHOL1CA. 7SS
irsp\ тоС Watoi xa'i toü araupou. Шр\ (ilv ûîotoç A nere de aqua el de cruce. El quidem de aqua sen-
уауратхяи èiA täv '1(грат;Х, таЬс to ßfartiaua , xö plum est in israelilas , quo modo baplisnium, qir
çapov elç átpeatv (20) ajjuzpriuv, od u.}] тгрозоё^ш^тас, affert peccatorum remissionein, non sunt receplnri
àXX' èauTotî оЕхобоц^аоил (21). \éyti ouv ó itpoçf|- sed alium sihi paraturi. Dicit itaque propheia:
ttjç • "Exczt\Qi , oiparè , xal ¿л) zoijzq> $jp<£асш Obslupeas caelum , et tuper hoc inhorreat terra, quit
i\ yy\,Szi Svv psfaAa xal яогг\ра еяЫцсег 6 ЛаЛс duo magna et mala fecit populus hie : me derelique
cbzoç • èjiè eyxazeAixor , яг\ут\г Сшсаг , xal iav- runt , fonlem rivum , et foderunt tibi cisternas con
tvïç &pv£ar Jdxxovç cvrzEzpi¡i¡iérovc. Ш\ яетра tritas *'. Nunquid petra steritis [aquarum expcrs|
Ipryioç icrzizè6pvçzô äfu5r pov Sui¡r (22) ; "Есесгве «■si mont functus meus Sion ? Erilit enim lelut avis
Тар ùiç XETBirov reocccl, drixzdfierct (23) reoa- pulli avolantet , nido oblato ' ". Et rursus ait pro
спйсасрпргщещс. Ka\ iráXtv Xéysi ó ъощ+гхт^ (24)- pliela : Ego ibo ante te , et monies complanaba , et
'Eyù> xopeùcop.ai Вцярсавег aov, xal 6prf ¿¡ta.hib, pertas arcas conteram, et veclet ferreos confringam ;
xal eipaç хяАкйс сьгтр1фш, xal ¡юуЛоЬс ciSr\- Ы dabo tibi thesauros occultos, absconditot, invisibi-
povç сугвЛасы, xal Sáxru coi drfcavpoic cxozsi- les, ut sciant, quia ego Dominus Dens". El : llabi-
rtrbç, àxoxpùpovç, àopdzovç, Ira yrâxrir (25), Sri tebit in excelsa spelunca petrœ fortissimo; •*. Deinde
Kvptoç 6 веос. KaE ■ Kazoixr\cEi èr ii¡rr}J(¡> сяг\- quid ait de Filio? Aqua illius fidclh [perennis] :
Jalv яетрас lexvpäc (26). Evta т{ Xéyet èv тф Yltp ; regem cum gloria videbilis , et anima vestía medita-
ТО vS(op uvTcv xiczór • ßaci.Ua ¡ir.zà ôVÇtfç Spe bitur timaran Domini •*. El iterurn in alio propliela
eds , xal ») irvyî\ fytw jie.leztfcEi <p6€ov Kvplov «licit : Erit , qui hœc fecerit, tanquam lignum , quod
(27). Kart tcoXiv èv áXXiu прост; ttj Uyti* "Ecrai ó plantalum est secus decursus aquarum , quod fru-
raiza яоиЬг, ùç zè ÇuJlcr zà fíepvzevpéror яара clum suum dabit in tempore suo; et folium ejus non
ràç BisÇoôovç zwr iiêdzur , 8 zèr харяЬг aizov de fluet el omnia , quœcunqne faciei , prosperabuntur.
Cécet tr xaip<¡> avzov- xal zè yvXAor avzov oix d- Mon sic impii , non sic ; sed tanquam palea, quam
xcj>{>vi\CEzai, xal xdrza, Sea àr xotr¡, xazEvSu- renins dispellit a facie terree. Ideo non siabunt im
Orfcezai (28). Ov% cijzuç cl àcsësTç, ov% ovzcjç, pii in jndicio, ñeque peccatoret in concilio justorum,
аДХ áxrel %rcvç (*9', ^r èxpliTM à arsjioç аяе quoniam novit Dominus viam justorum et iter impie-
Velus interprelatio.
populum Judxorum (30), quo modo linctionem quae aBert remisàionem peccatorum, non recipiant, sed sibi
instituant. Dicit ergo propliela : Sic horruil caelum (31), et in hoc plurimum expavil terra. Quia duo. . . mala
fecit populus hic : me deretiquerunt fontem aqua; vita;, et foderunt tibi lacus detritos, qui non possunt aquam
portare Nunquid petra renuosa (32) est, mont sanclus meus Sina (33) ? Eritis enim tanquam aliis pusillit
ablalit (34). Et iterum dicit lsaias : . . Ego antecedam te, et monlet œquabo, et ostia area contribulabo,
et seras férreas confringam; et dabo tibi thesauros obscuros. . . invisos; ut sciant, quia ego sum Dominât
Deut, inhabitaim in allissima spelunca forlis petrœ Et aqua illius fidelit. Regem cum magniludine
zidebitit ; et anima vestía medilabitur limorem. . Et iterum David dicil : Erit, qui hxc faceré cœpcril,
tanquam lignum quod plantalum est juxlu tractus aquarum, quod fruclum suum dabit tempore suo : et
" Jer. и, 12, 13. ,0 Isai. xvi 2. «' Isai. XLV, 2,3. " Isai. xxxin, 1С. " Ibid. lH-18.
VARIORUM NOTÊ.
(20) Eiarcpipov Stpïaiv, Men. tus hune locum cxpnneiis, in quibusdam exeni-
(21) Non necessum esse puto , ulcum Vossio et plaribus reperiri leslalur. Men.
Cot. reponamus оЬсоуои^аоши ; nam tû oîxoSo- (32) Iteiiuosa. Puto legendum ruinosa. Men. —
(xeîv instituendi vel faciendi vis inesse polest, duelaOxoniensis editor babel in contexlu eremosa; in
ab adiíiciis metaphora. Dav. — Intelligil Barn, сге- nolis vero conjicitur arenosa: nam, inquit, loca
bra et supersliliosa Judxorum baptismata. Мен. arenosa in primis deserta, vel reuudosa. Steplianus
(22) lia 1. cum LXX , Col., Fell. Ms. Iivä, male. !e M nine conjiciebat rimosa, hoc est, prse siccitale
bians. Vide qux scripsil p. 818, in Barnabam. Cre-
(23) Al. ávi<rtá|i£voi, instabiles, depulsi. Sensus :
me relinquenlcs erilis, sicut pulli nido ablato. diderim scriptum fuisse eremi, idque a dormitante
(24) Sensus : Per prophelam Christus de se nun librarlo corruplum ; qualium depravationura nullt
tiat : Ego font virus (ut supra)... beabo vos. certa ratio excogitan potest. Cler.
(25) rvcioTj sciat , LXX. (33) Sino. Oportuit Sion dicere. Sina ergo est
(26) Senstis : Christus est aqua perennis, in cacu- erratum, aut memorix in Barnaba, aul incurix in
mine moiitis fontem liabens. librariis. \ i\ enim crediderim, ab ее montes Sina
(27) Sensus : !n perpetuum gratia Christi voids et Sion pro uno- eodemque fuisse hábitos. De di-
aOluil ; aliquando vero videbilis cum in majeslale, stinctione horum monlium exslal tractalus anli-
et replebimini reverenlia. quus inter opera Cypriano supposila. Сот. — С t го-
(28) Hisce veibis Barnabas larpa bona indical, bique Sion Fcllus resliluit. Addiique : i Siou scribi
qua; ex baplismo el cruce nobis affluant. omnino debuit. Sed altera lectio interprets tem
(29) XvoOç, quod Nosier cum 1ДХ legit; 1 (la pore oblinuil : interim inveteratus error tempore
nugo, 2) fe huí* paleu , gluma. Schleus». L. Xoü; , non invalescit. >
Ierra erruta, pulvis. Voss. (34) Atiit pusillis ablatis. Apud LXX : "Еат| yàp
(30) J uoVorum. .Ohsci val.il lector, voeem 'Iapaf.Xô)ç iteTEivoG ávíircauivou vcoirt; á9T¡preuivoí. Ex quo
unique ab interprete reddi Judœut. Kell. facile emendantur verba vet. inlerprelis hoc modo :
<31) Horruil caelum, ele. iuxln LXX : 'Е^<ттг| ¿ lu ¡its enim tanquam otitis pullus ablalus. Men. —
tx'ipaviç èm tgútij) , хсЛ í^ptÊV è-\ îrXeïov асобра. Fcllus in contexlu, otitis pusillus tibialis. Al. ulitis
S^d (!cc))l f, YT¡ : quod lamen vocabulum Maldona- pitsilli itblali.
7» ti BARNABE APOSTOLI T60
rum peribit ,k. Aniiuaaverlile , quomodo aquam et A яросыяоу rrjç -¡\ç- Aià rovro oix агастцстш
crucem siraal descripsit. illud enim signilicat: Beati àisCeîç kr xpleet, oiiè ацартшЛо1 erßovAix °"»-
qui, cum sperassent in crucem, descenderunt in xaloir- бп firúcxei Kvpwç ôiàrôtxaiur,xtùo6àç
aquam; quia mercedem , inquit , in tempore suo асебшг аяоЛеТтси. A¡a6áve<r0e, таЬс то üSwpxaUiv
Uiabcbunlj, id est, tunc retribuam. Nunc vero ait : o-TaupoveulToaUTOUptaE. Тойто fipléyerMaxàçun,
folia non defluenl. Hoc sign ideal : Oiniiis serino, ot, enlTOviraupov EXrcisavrec, xaTi6r,o-av eIç то 5©шр,
qui es ore vestro exierit in spe ct cliaritale , erit in 5тс töv ¡¿èv u.is6ov, "/.:-•:• (35), ev xatpw айтой , tó-:.
conversionera ас spem nuiliis. Rursum alius pro- ща\ч, атсооЧЬзш. Nûv Se Xéyei- Ta срьЛЛа cvx аяоф-
pheta dicit : El erat terra Jacobi laúdala super ¿хщвцеегш (36).ToutoXeyei* ort tcôv 3 eavEC¿XOr¡tC
omnern lerram •«. Ha?c significant vas spiritus ejus, ûu.iôv 6(à той «¿илтос, èv irEarei хя\ 4т4кц, ferai
quod [propheta] magnificat. Deinde quid dicit? El etç àicierpoçljv xal eXrciSa itoXXoîç. TJóXiv 1т£ро;яро-
eral fluvius a dextra fluent, et ex eo emergebant ar- ct¡tt){ Xiyst • Hal t}v j} 74 г°й Чахшб i.-iaivcvjti-rn
bores pulchrœ ; el quicunque ex Ulis manducaverit , яара яаааг г{\г уцг. Toüto Xí-tei то exEÜoc (57)
tivet in œlernum •*. Hoc ait, quod nos descendí- той nveú(uiTO( оштой , 3 SoJáCsi (38). ЕТтат£ XÉrsi;
mus quidera in aquam pleni peccatis ac sordibus; Kai i^r яотацес ёЛхыг éx SeÇiûr, xàl àréCairtr
iiiiie auiciii emergimus frnctum afferentes, in corde В ¿ç avrov ôérdpa ùpata' xàl iç èàr tpàfa ¿Ç av-
timorem et in spii ¡lu spem in Jesum habentes. Et т<Ьг, (ftcETcu sic тег а'шга. Тойто XiyEi, 5ti гцч'ч
quicunque ex Ulis manducaverit , vivet in œternum. |xàv xaTa6aivou.EV tiç то Coup yijxovrEÇ àuiapTtwv xal
Jd dicit : Quicunque eos andient vocantes, et credi- (Wtcou , xal àva6aivou.ev xap7roçopoûvT£i èv tîj xap-
derit, vivet in perpeluum. Sia tov çô4>ov , xal t*¡v èXittSa eîç tov 'Iôoûv trente
tvTij) iweuuäti. Kai Sç èàr <?àyr\ àxà тпйгшг, Щсетш elç zàr aUora. Тойто Xifec, 6ç iv, Âv,
àxouaji toútwv xaXouuivwv (59), xal чпахеЛац, ÇfjseTat eiç töv alûva.
XII. Crux Christi sœpe in V. T. unnunliaia. — Josué tgpus Christi.
Similiter el crucem signiGcat in alio propheta di- 'Op.oíwc raXtv nEpl той атаирой ôpiÇet ¿v aXXt¡>
cente : Et quando hoec consummabuntur .' El dicit ярос^тт) Xiyovri • ца1 яохё zavta crtrrTSÁsc9t¡ct-
Dominus : Cum lignum inclinatum [succisum] denuo rat (AW ; Kai Xé-¡-si Kvptcç (41) ■ "Orar (.¿Лог хЛгвЦ
tree tum consliterit, el cum de ligno sanguis slitlave- xal ámcr/J, xal ôzar èx СиДог» aljieHttaÇQ. "Exstj
rit ". Habes iterum de cruce , et de eo , qui erat raíXiv ítú атаирой, xal той sraupouiOaí (léXXovtoí.
Vêtus interprelatio .
folia ejus non décident, sed omnia quœcunque faciei, prospirabuntur. Non sic impii, non sie; sed tanquam
pulvis, quem abjeeit (42) venlus a facie lerrœ. Propterea non resurgunt (43) impii in judicio, neque peccatores
in concilio jusiorum : quoniam seit üeus viam justorum ; et via impiorum peribit. Sentiré aulem debelis,
quo modo aquam et crucem in uno dono (44) conslituil. Hoc ergo dicit : Felices, qui speraverunt io
aquam et in crucem Mercedem. . in tempore suo; . . tunc, inquit, reddam. Modoautcm
qui dicit (45) : Folia illius non décident. Hoc est, quia omiiis sermo qui exierit per os vestrum. . . erit
in spem et resurrectionem multis. Et iterum alius Propheta dicit : Erii (46) . . Jacob laudabilis super
omnem terram. Terram vas Spiritus illius . . magnificat. Deinde quid dicit? Erat flumen irahens a
dextra ; et ascendebani inde arbores speciosœ : et quicunque ex Ulis manducaverit vivet in perpeluum. H«c
est, quia nos descendimus in aquam pleni petealis et sordibus, et ascendimus fructibus pleni, in pra;-
cordii* nostris timorein et spem habentes in Dominum. . . . Ideo dicit : El qui manducaverit ....
vivet in perpeluum
XII. Similiter et crucem signilicat, in alio propheta dicenle : El quando hœc consummabuntur : et dixit
Dominus: Cum lignum inclinalum fueril et resurrexeril, et cum de ligno sanguis ttillaverit. Habes iterum
de cruce, et de eo qui incipil cruciligi. Dicit autem iterum in Moyse, cura pugnaret populus Juda;orum,
•• Psal. 1, 3-6 e« Soph. 111, 19. •• Ezech. xlvii, 12. •' IV Esd. v, 5.
VARIORUM NOTVE.
(55) Leg. IÇtt, Dav. (41) In uno cod. Rom. hie multa interpólala le-
(36) Al.áitoi&pu'fio-ETat, ut paulo supeiius. gunlur de liliis Sem, etc., argumento Epístola; 110-
(37) 1. e. corpus Christi, ut supra с. 7. Olim то strx prorsus aliena.
ffxeuoç de propheta interprétalos sum, I. с. (42) Abjecil. Leg. abjicil.
(58) ClKin. Alex. Strom. 111 , 12 , p. 550 : YLa\ îjv (45; Resurgunt. Lege resurgent, ul in Graecis Bar-
f\ yî\ той 'Iax'Jj6 ÍTtaívou[A¿vTi -к. it. т. y. <pr¡a\v 6 nabje , apud LXX, et in lexlu Hebraico. Hilanus
itpo?T]TT)4-, то axeuoí п/еии.атос айто? 6o£á£iov = tarnen, Ambrosius el Hieronymus \&¿uui, resurgunt.
Ipse landaus corpus humanuni, liarnabas dixit : Hœc Mem. — Fellus quoque in conlexlu exbibel rtsur-
eerba significant corpus Christi, quod propheta laudi- geni.
bus effort. Alias tt)v утр/ Чахшб de nono populo Dei (44) In uno dono. Forle in uno loco. Сгагса son»,
seu de cœlu Christianoruni inlerprelatus sum. Cfr. èit\ тЬ айтй. Fell.
libelluin meiim : Das Sendschreiben d. A. Baritabus. (45) Qui dicit. Dele qui cum Menardo, K'II«
Tubing. 1840, p. 95. aliisque. .
■<59) AI.XaXouu.ivwv. (46) Erit. Forte erat. El mox , Terram secundo
.4401 Ex libro apocrvpho. Cfr. luig., Ilist. ceci, loco, lorlc vacat. Сот. — Nihil lamen mutai F«1»*
p. 151 8l[.
761 EPÍSTOLA CATHOLICA. 7G-2
Affíttt itóXtvev:(f)Mtúa^,iroXE(iou¡xívo'j той 1o-pat¡X A cruci afligendus [prxsagiuin]. Adhuc vero [hac de
¿■no tuiv áXXocpúXutv (47). Ka\ iva Ополол aÙTOÙç rej dicit in Mose , qtiando Israel impugnabutur ab
ttoXe¡jiou¡ji¿vo'jc , ort 8ia тас ацартс'ас aùtuv itape8¿- alienigenis *'. Et ut commonefar.eret eos, quod pro
Oï;crav el{ 9áva-ov , Xiyei eI; tí¡v xapSiav Mwoij тй pter peccala sua traderenlur ad mortem , ad cor
DveOjAa, Eva icoi^qj tútov атаирой, xal той uiXXov- Mobis dicit Spiritus , ut facial llguraiu crucis et
toç Ttáu^siv • ort , èàv ил] èXiristoaiv етс' айтф , sic ejus, qui erat passurus ; quia, si in hune non spe-
t6v aiûiva itoXe¡iT]6r¡TOvtai (48). TíOrjaiv oyv Mtuo^ç raverint, in perpetuum \incenlur. Posuit itaque
êv e<¡>' Iv StcXov èv (i¿at¡) tïjç Цутц (49) xal araOstc Moses arma super arma in medio aggeris, et oinnes
офт^ХйтЕрос itávruv , e£¿TEtvB тас xsíPaí (SO) , xo\ supereminens inanus extendi!; sicque rursus Israeli
сити; itáXtv èvt'xa ó 'Iapa^X. Efoa, óirárav itáXiv xa9- ta; vincebant. Cum autem iterum manus demille-
ecXe, toxXiv è9avaTOUvto. Прос tí; "Iva-puaiv, 5ri bat , iterum occidebanlur. Cur hoc ? Ut eognosce-
où fi'Jvavroí 5ü>6t)voi, èàv u,í¡ en' аОтш (51) èXicio-wari. rent, quod non possenl servari , nisi per spem in
Кл\ èv етерш ярос^тт) Xeêi • "ОЛцг xr\y ^¡téfar ilium. Et in alio proplicla dicit : Tota die expandí
еСеяетаса тас xeipàç ¡tov ярес Jiaèr аяеШоьута, manus meas ad popuium incredulum, et contradicen-
xal àrtiMyorra ód¿¡> êixala ¡wv (52). Ka\ iraXiv tem viœ jtttiœ meat •*. El iterum Moses fácil figu-
Moxjîiç текеё tútov той *1т|той, 3xt 8sî aíiTOv ra9sîv, ram Jesu, quod passurus esset, el vilam prxbilurus
xa\ аО-ov CtDowitijaai (55), 5v 8¡55«iwv airoXwXExavat ipse , quem puiabant necasse in cruce, cadente
tv (rr|¡XEÍt¡j (54) , niírcovtoí той 'fopaíjX. 'Etoítjos Israel. Quoniam enim peccatum per serpentem in
Yip irávta 891V 8áxvEtv outoùç , xa\ апеЪч-цвШъч , Eva conligit, client Deus, ut cuncti serpentes mor-
èitetSl] íj irapá6aaij 8tà той 6<psu>ç èv EGa yeyovEv ■ derent eos ; et moriebanliir, ut argueret eos, quod
ïva èXè^Çti aùxo'jç, ort 6taTÍ¡v ítapá6aaiv aCiTUv èv 9X£- propter peccata sua in angustias mortis essenl tra-
iJ/Et OaváTou 7rapa8o6^50VTae. Пера; yè toi aÙTOç dendi '". Denique Moses , qui pnrceperat : iVon erit
Maiffîjç èvTEÛa|iEvoç • Oùx iczai {¡¡tir сЪте -rA.v- vobis neque sculplile , neque conflatile in deum ve-
ятег, обте уш-evTor elç dear v¡ur , ttoieî, fva tú- strum1', ipse id facit, ut ostendat figurant Jesu.
itov той 'Iijaoû SefÇri- IIoieî ouv Muxjt¡c vâXxouv 691V, Fácil ergo Moses serpentem seneum , ac coUoutl iu
<a\ TfÖTjdiv èv бохф (55) , xa\ xt¡púy(xa-i xoXeî tov trabe alque per prxcoiiem convocal popuium. Con-
Xa<5v. "EX98vte{ ouv етЛ тб аитЬ , èSéovro Мшаешс, gregati igilur orahant Moseit, ut pro ipîs sacriftca-
tva uitèp aÙTUv avEv¿yxfl 8e¿u,evoc itspl т^{ láazuf rel , deprecans pro sanalione eoruui. Dixit auteiu
rtUTtuv. Elus 5è Ttpo; абтойс M(jjiTJî'"Ora>-, <рт\а\, Moses ad illos : Cum, inqitit, aliquit ex vobis mor-
trixOñ Г'С ijjûr, еЛветы ея1 гаг 6pir тег ея1 tov q tus fuerit, veniat ad serpentem in ligne posilum, et
Velus interpretatio.
et cecideruntJudaei ab alienigenis ; ut illos (56) commemoraret, dum oppugnantur.quia propter pecca'.a
sua irahuntur in mortem, dixit in prajcordiis Moysi Spiritus : Fac figurant crucis .... : quia si non
crediderint in illum, in perpetuo oppugnabuntur (57). Et iterum : ascendil Morses in . . agge-
rem, et slans . . . manus extendebat, et . . vincebanl Judaei : deinde cum deposuerat, vincebat Amalee.
Hoc ad quid ? Ut scirent quia non posaunt liberan, nisi in cruce Christi speraverint. Et Uerum dicit in
alio propheta : Expandí manus meas lota die ad popuium impersuasibilem, et contradicenlem viœ justa.
Item Moyses facit figurant Jesu, quia oporlebat illum pati, et quia ipse vivillcavit (58), quem illi putave-
runt perdidisse . . . Cadente enim populo Judaeorum, quia jusserat Dominus, ut morsu colubrae . . .
morerentur, quia praeterilio Evaeper colubram fuerat (59), voluil illos corripere ; et ideo ... sic niorti
tradere, qui mandata ejus praelerieritnl. Ad summam, ut ipse Moyses qui praeceperal, dicit (60) : Non erit
vobis, neque conflatile, neque sculptile ... ; ipse fecit serpentent ¡vrcunt , ut figurant Jesu osienderel ;
" Exod. xvii, 11. Isai. Lxv, 2. " Num. xxi, 6 ; Joan. 111. 14. Deut, xxvii, 15.
VARIORUM NOTjE.
(47) I. e. Amalee. Cfr. Justin. Dial. с. Tryph. (56) Illos. Leg. Ulis. Мея.— Мох irahuntur, forte
n. IM, p. 204; Ten. adv. Jud. с. 10; adv. Marc. " traduniur.
111 , 18, ubi lidem typi reperiuniur (57) In perpetuo oppugnabuntur. E!j tí>v aüuva
(48) In perpetuum vincentur, ¡la ut nunquam vi- •7toX£u,T,ef¡(iovTai : hoc est, in perpetuum vincentur ;
ctorutn jiiguin exentere possint; nam hœc est inila ul nunquam victorum jugum excutere possint :
irriluin vis vcrbi TOXcjioiJfjuxt. Cler. nam hœc est interdum vis verbi т:оХЕ|лао|ла£. Vertit
(49) n^-prj — T.áyr¡ , locus excetsus apiul Hesych. Colelcrius, semptr debetlabunlur ; quod siguilicat,
Voss. ms. itr^jxrjï, male 1. -т^ато; , labulalum, omnibus liellis inferiores futuros. Sed à:! et eí;
M E.N. aiûva differunt : quod miror vinim diligentcm, et
(50) Stabal igilur in furnia cruci*. verha Dcue in traiislalionc adnumeranlein fugisse.
(M) 'En\ отаиры, liAV.s. I.ilerpr. : In cruce Clui- Cler.
Kt. (58) Y i vilie »rit. Forte vivificabit. El ntox, periisse
(52) Scnsus : In cruce pependi ob popuium impro- pro perdidisse.
bum. Eodem modo verba piophclx iulerprclalur (59) l'rœterilioErœ per colubram fuerat. Prœterilio
Juslinus Apol.i,n. 55; bial. c. Tryph. n. 97. est iransgressio, prxvaricatio : ut sxpe ponit prat
(53) ka Dav. Ms. male: Сыта^зоин. terirc pro transgredí, prœvaricari. Dicit colubrum
ioJ; I. e. cruce, ut apuil Justin. Dial, с Trunk., feminine, prison uni more. Nonius Marcellos cap.
». lï, 11. 9i. 3, C.olubra feminine. Lufilius Suiyr. lib. xx. Men.
(55) lia Gall., i» cruce, vet. illlcip. ins. vMy»i, (60) lit ...dicit. Forle leg. et... dicens; aut delen
i;'oriosf. (¡um id.
763 S. BARNABE APOSTOIJ. 764
credat atque speret, quod, licet Ule non vivat, potest A ÇvXov atxetjisror , xal еЛяитаты xicrevcae,
ttlam prœslare; et confeslim servabitur,t. Atque ita éYt rexpôç ûr tivratai Сисхощсаь Kai яася-
faciebant. Habes eliam in hoc gloriam Jesu quod in ХРЧра сыв^сегса. Kai outioç âicolouv. 'Е^ец
ipso sunt omnia et in ipsum ". Quid ilerum dicil Moses xal • èv toútcj)' tíjv SoÇav той '1т,яой , Sri lv ¿А
ad Josue, Glium Nava;, cum ¡Hi , prophetic , id no- ráv-ca , xal e!ç aù-ov (61). Tí Xëyei kóaiv Мыат,;
minis [Josue = Jesus] imponeret , ideo solum , ut тш 'Itjïoo (62) , тф той Naui) uiäi , iitdklf а\гм
omnis populus intelligent, Pairem de Filio suo Jesu тойто 5vo(io 6vTt TpotpíjxTj , iva ¡lívov ахоОзт) ri;
cunda manifestasse filio Navae? Imposito igitur eo Xabt , Sri Trávua ó Tlauzi\p çavspot Ttspl тоС Пой
nomine, quando misil eum in exploratorem terrae [(65) aOxoû] 'It)uoG шф Nauî). Kai ЫЫ; тале
[Chaiiaan], dixit : Accipe librum in manus tuas, et 8vo¡ia, ÔTtôrs Ётац^Е xaxaaxoitov ttjç fî [(64)е'тл]-
scribe , quœ dicit Dominus : radicibus excisurum Аабе ßi6Alor elç tàç yjúpác cou, xal ypâfcr, i
esse Filium Dei in novissimis diebus omnem domum Aè-*et Kvpwç- on ix ¿iÇbr kxxófu яагта тег
Amaleci '♦. Fcce rursum : Non lilius hominis, sed оТхоу roí 'АраЛг\х d Ylèç tov веоь ¿я' ес%атыг
Dei Filius Jesus , qui in figura et in carne appa- тшг -/цхершг. "15е (65) , rcáXcv 'Ir.coOí où* 6 uio;
ruit ". Quoniam vero dicluri erant, Christum esse avOpiímou , áXV ó Tibí той ÖeoG, tuny xsl h
tllium Davidis , reforraidans el intelligens errorem sctPx^ «pevspuOei;. 'Ета1 o3v (aeXXouui Uyeiv (66),
sceleratorum, ait [David]: Dixit Dominus Domino ort ô Xp(o?b¿ ulóq èîti Да615, собой (jlevoç xal sw-
meo : Sede a dextris mets ; donee ponam inimicos «bv tt¡v itXávr¡v luv àjxopTojXuv Х£^£'- ílw «i
luos scabellum pedum tuorum " . El Isaías porro ita Kvpwç гф Kvplo) ¡tov KáOov èx 5efi¿»- /«ni,
loquitur,: Dixit Dominus Christo meo Domino, cujus «<jç ô> в<Ь tovç tyflpovç crov ■дяояедюг ТШГ xo-
appreliendi dexleram, ut obedinnt ei gentes , et ¡orli- ¿û>v cov. Kal naÀiv \éyu ойтшс 'Hiaîac- £Lk
tudinem regum disrumpam ". Ecce, quomodo David Kiipwç гф XpWTQ fiov Kvpi<j> (67), oí кхращеа
3iim Dominum vocet et Dei Filium. щс ôeÇuïç aÙTev, èxaxovccu ¡ряросдег airé
êOrr\, xal Icyyr ßac-Ueioy Siafißfäü». "ISe, me lé.
ysi Aa6l8 aCi-ov Kûptov xal Tlov Oeou.
Ге/uí interpretatio.
et posuii.in cruce (08), et per prancones convocavit populum. Et cum venissent , rogabanl
Moysen, tu . . . pro sanilale eorum Dominum rogaret. Et tunc dixit ¡Mis Movses : Cum aliquis ex vobii
morsus fuerit, venial ad colubram , .... et speret, . . quoniam cum sit ipsa mortua, polest alias sanan;
et sine таги curabitur. Et ita sciebant Quid dicit iterum Movses Ause filio Nave? (69)
ut ostendeiet Jesum esse Filium Dci , audiente populo, quia omnia Paler ostendit Kilio suo. Uamavii
Moyses filium Nave, et imposuit illi nomen Jesus et dixit : Accipe librum in manu tua, et
scribe qiiœ dicit Dominus : quia ampulabit и radicibus omnem domum Amalee Filius Dei Jesus in novissimii
diebus. Ecce iterum Jesus, non filius Nave.sed Filius Dei in carne apparuit
"Num. xxi, 9. "Coloss. i, 1С. '» Exod. xvii, 14. " I Tim. in, 16. " Psal. cix, 1 ; Matlb. uii, «-
45. " Isai. XLV, 1.
VARIORUM NOTjE.
(61) 'Ev айтф èx-iiOîi ^ itáv:a. . . xal eîç aù- pulo, etc. Sic Tertiillianus Lib. adv. Judœos, el lib.
-Ьч IxTiff-rai. Clr. Hebr, i, 2. in, contra Marcionem : Dum Moysi successor dilti-
(62 Josue antea ¿use vocabalur, et appellaïus est nalur Auses filius Nave, transferlur certe deprimo
Josue (= Jesus), ut lypus esset Christi. Cfr. Num. nomine et incipit vocari Jesus. Idem docet pluribus
xiii, 17; Justin. Dial. с. Tryph., п. 113. locis S. Justinus martyr in Dialogo eum Tryphonc.
(63) Ita ex vet. inierp. Lai. resliluil Fell. Lactanlius lib. îv, De vera sapientia cap. 17, etc.
(64) lia ex vet. interp. Lat. resliluil Col. Res gesta habetur Num. xiii, 17 : 1тзглрякш-ш
(65) Ita Fell, el Gall, ex vei. inierp'.: ecce. D aíjc tov Audi) uiov Naur,, "IijaoCv. Men. — Alqiu
ms.-oiSs, male. reprehendit S. Hieronymus lib. i, adv. Jovin. cap.
(66) Sc. Judaistat seu Ebionitœ. 12, el initio Comment", in Oseam, nee non ad *er'
(67) KOpi,), Cyro LXX. sum ultimum psalnvi lxxvi, codices turn Graecos,
(68) In cruce. Legcbal ergo Ы\ uï)u.eîou. At hodie tum sui temporis Latinos, quod Num. xiii, l'i
in textu desuní haec verba , ac tantum legiinus, xal Ause, non Osee scriptum exhibèrent; cura tarnen
t£9^ct(v ivfiö^toc : el gloriose collocat . Eadem habel inter ulrumque parva vel nulla videalur esse diffe
S. Justinus Dialog, cum Truph. n. 94. Aùxoç èv rentia. Ac for:e scripserantLXX "Gotie. lia namque
T?iePÍrMi,*t* TO« Miüsáioc tbv xaXxoüv 6çiv írfpyrpe. nunc etiam legitur apud Philonem lib. De «от
YEviaôat, xal ènl ffTi[iEtovIoTT)a£, SC ой ar¡u£¡ou èsto- пит mutatione, et olim legebalur in ejusdem Judso
sOVTOOípióe^XToi ; Ipse (Deus) in solitudine per Mo opere De nominibus Uebraicis, sicul paid e* saJ
sern effecit, ut serpens œneus fieret, eumqne signo im sione Hieronymi, qua» sectione de Numerorurn "*
posuit; quo signo servabantur qui a serpentibus morsi bro, Osee reprœseiuai, non Ause. At Justinus M>
fuerinl. lia Maianus ad h. 1. Juslini. Orígenes , Eusebius , Theodoriius , Terlullianus,
(09) Ause filio Nave. Usee aliter in texiu Craaco, qui Laciantius , Rulinus atque Augustinus . Auí!¡j
sic videlur castigamlus : Tu ACiofi toû Nauîj и!ф. Aùoîiv, Ause , Ausen el Auseam vocant. Simile'I^L
Josue auiem appellaïus est Ante, in videre est ex versionis LXX nolalur ab Origene ad Joan, i.,**'
lib. i Recognil. 8. Clemenlis : Igitur Mouses Ins ad in secundo filio Juda: patriarcha:, Ilebraice die
ministratis Ausen auemdam nomine prerponens po Onan, Gr:cce Aunan, Aúváv. Сот.
7U5 EP15T0LA CATH0L1CA Tfifi
XIIL Christianos, non Judœos, foederis o'iniii esse liœredes, jam in V. T. annuntialum est.
'AU' tSwjxsv, ei outoî 6 Xaoç xXr,pov6>oî, ?, 4 Л Sed vidcamus, ulrum hic populus hieres sil, an
ттршто^, xai e¡ í¡ бЧаОт-хц e¡{ ^fiaç, ^ eiç èxeivouç. vero prior; et ulrum teslamenlum ad nos, an ad
'Ахоу<татг vûv nep\ той Xaoû, т£ ХеуЕ1 f¡ rpa?f(. illas perliiical. Audile nunc, quid Scriplura dical
'ESsîto 61 'Isaàx яер\ 'Ребвхха; ttíí yuvaixot où- de populo : Orabal Isaacus Rebecca; uxoris suae
той, 6rt втеГра î;v ■ хоЛ auvéXaosv. ЕТта xa\ è$ï)X6e causa, quod essel slerilis ; et illa conerpit " : po-
'Рсбахха miOiaôat тара Kupiou, хаЛ еТте KOpio? slea vero Rebecca egressa est ad inlcrrogandum
•крЬс aOrijv ■ úúo Í6r»} ér rfl yaczpl cov, xal ovo Dominum, el dixit Dominus ad ¡Ham : Duœ gentes
Лао1 kr ffl xoiXla cov, xal Лаос jLaov vnepéÇet, in utero tvo sunt , ac duo populi in rentre luo,
xal ó fislÇojy SovXevcei zQ> tjtáccori. A¡a6áve3<)ai at que wins populus alterum superabit , et majo'
iszi'/.z-.z, tîç ó 'Iaaàx, t¡í f) 'Ребехха, xai Ы\ tí- [nalu] servie! minori ". Debelis intelligere, quis si'
vtov 6¿8cixev, orí ¡leiÇoiv ó Xaöj outoî, ^ èxEïvoi. Isaacus.qusp Rebecca, et dequibusnamdeclaraveril,
KaX t/ SXXt) itpo^-eia Xáyít cavepwrspov 6 Чахшб quod populus hic sit major, quam ¡lie. El in alia
irpi>ç tov *Ico3t)tp tov uiov аитой, Xiyiov ■ 'lScv, cvx prophelia manifestais loquitur Jacobus ad lilium
ècripncé fie Kvpwç zov яросыясл) cov яроса- suum Joscphum, dicens . Ecce, Dominus non pri-
yayé ¡ici zcvç vlovç cov, Ira ev.lop'iCù) avzovç. ruvit me facie tua; adduc mihi ßlios tuos, ut
КаЛ itpou^yai-sv [töv MavauaTJ xa\] (70) 45c?patu,,Tov В benedicam eis "*. Et adduxit [Manassen et] Ephrai-
Mavaanij 6¿Xiuv îva sOXoYTjOTJ (71), Síí 7tp£(j6'Jtepo{ яимп, cupiens, ut Mariasses benediceretur, quia
rjv • 6 yap "1ш1т1)9 rcpoafn-aysv el? tt¡v SsÇiàv yßpa. eral nalu major. Itaque Joseplius adduxit eum ad
■сой татрос Чахшб. ElSe 51 Чахшб tOtov, itveup,aTi, шопиш dexlerain patris sui Jacobi. Vidit autem
той Хаой той (летали. Kai tí Xá-ye' ; Kai еяс!г\сег spiritu Jacobus ligiiram populi venluri. Et quid
'Iaxù>6*èraUJàli zitç xB~paçavrov,xalêOt}xer [ti¡v narrât Scriplura ? Et commutant Jacobus mantis
SiÇtav] (72) ¿я1 гцгхе?аЛ1\г 'EppaTjtzov ôevzipcv suas, et [dexteram] posuit super caput Epliraimi ,
xal reiazépov,xal rrvXóyr\cer avzór. Kai еХяе '1ш- minoris ас junioris , et benedixit Uli. Dixitque Jo-
cljpxpcç 'Iax¿i6- MezaOeç cov zi\r Seriar еяХтЦг sephus adJacobum : Transfer dexteram luam super
xeâJltfr Maraccij, Szi ярыгбгохес ¡uni ècztr capul ilanassis , quia primitivus filius meus est "'.
vléç. Kai einer 7a*¿>6° ярес 'Iucrfp ■ Oída, zê- Et respondit Jacobus Josepho : Scio, fili, scio; sed
xror, olSw áJLX ó {telCíor oov.leúcsi z<¡> kXác- major serviet minori; benedicelur autem etiam
cort, xal oîrzoç Sé eùÀopqd^cezat. ВХатате, Ы\ Ule **. Aspicite, de quibusnam voluerit, esse hunc
tívojv TáOetxe, tov Xaov elvaí toútov itpöirov, xai priinum populum el teslamenli hseredem. Si ergo
TÎjç Sia8^xrtç xXrtpov¿(iov. ЕЕ ouv Ïti xal 8ià той _ adbuc et per Abrahamum populus ille commemo-
-A6paà;jL t|tvô0i), àirsixof^v *b TéXsrav ttjç vvw- ralus est , tune scienlia nostra ad perfectionem est
ittoç ^¡aôiv. Tí ouv \é-r¿i ты 'A6paá(i ; "Ort кя1- redada. Quid igilur dicil Deus Abrahame? Quo-
czevcaç, èzè&q sic 8txatocvrr¡r • lôov zéOeixá ce niam eredidisli , Ii6¡ in Justitium fuit attributum;
Vêtus inlerpretatio.
Iterum dicit David : Dixit Dominus Domino meo : Sede ad dexteram meam ,
donee ponam inimicos tuos sub pedibus luis. Et iterum dicil Isaías : Sic dicil Dominus Christo meo, meo (75)
Domino, cujus tenui dexteram: exaxidie.nl ilium gentes, el virtutem regum corrumpam. Videle, quo modo
illum prophetx Dominum, .... non lanlum Filium dicunt.
XIII. Quxramus igitur, si bic populus hxreditalem canil,. ... et teslamenlum in illis est, aut in
nobis. De hoc audile; sic scriptum est (74) : Rogabat Isaac pro Kebecca uxore sua, quia slerilis erat.
Et Rebecca qucerebal a Domino, quid portaret : el dixit Uli Dominus : Dual naílones in utero luo
sunt, et duo populi ex utero luo nascentur ; el major serviet minori. Intelligitc : quis sit Isaac, ct
qua- Rebecca: et qui populus minor, aut major, llerum dicit Jacob Joseph filio
suo : . . Ecce Dominus non fraudavit me ex genere luo (75) : perdue ad me fitios tuos ; tl benedicam Uto».
Et adduxil Manassen et Ephraim. Voleos autem Manassen benedici quia major erat , slatuit ¡Hum . .
ad dexteram patris sui Jacob. Vidit autem Jacob in spiritu liguram populi, qui postea Culuruseral :
et. . . convertit manus, et transtulil dexteram super caput Ephraim minoris ; et benedixit iltum. El dixit
Joseph patri suo : Transfer munum tuam dexteram super caput Hanussœ, quia primitivus filius meus est.
El dixit Jacob : Scio, fili, scio : sed major serviet minori ; sed et hie benedicelur. Videle quem voluerit
esse primum. . . . teslamenli hxredem. Sic ergo (76) et peí Abraham commemoralus est, habemus con-
summalionem scientix nostra:. Quid ergo dicit Abraham, cum solus credidissel, et posilus esset iuju-
stilia ? Ecce posui te, Abraham, patrem nalionum, qua: credunt Domino non circumeisœ.
"Gen. xxv, 21; cfr. Rom. ix, 10-12. "Gen. xxv, 23. 80 Gen. xlviii, 9, 11. " Gen. xlviii, 18.
" Gen. xlviii, 19.
VARIORUM NOTjE.
(70) Verba uncís inclusa ex interpret. Lai. resli- edit. Oxon.
tuit Men. (75) Ex genere luo. Gr. conspeclu luo : rcctius
(71) ЕОХотчб^ма; Dav. benedici. Vet. intcrp. juxla sacram Scripluram. Men. — Vet. ¡nlerpres
(72) Ita ex vet. interp. resiiluendum. videtur legisse yávou;. Fell.
(73) J/eo.Allcrum abundal. Fellus lamen ulrum- (76) Sic ergo. Menardus, Si hoc ergo. AI. Si ergo.
que rrtinuil. Sic el Fellus ; qui paulo post exhibe!, commejnora-
(71) Sic senptum est. Forte, quid scriptum est. lia fnm est. vulgata Icclione rejects.
767 S. BARNABE AP0ST0L1 Щ
ecct posui le patrem gentium, quœ in prœpulio сте- A яагера èûrwr тип- xurtevórzur Sià àxpoCvcrim,
dunt Domino "• r(¡> Kvplip.
XIV. Testamenlum quod Moses accepit et conlrivit, Dominus nobis dédit.
Sed sane quaeramus, an dederit [Dominus] testa Ntt'i aXXà t^v 8ia6<¡XT]v, f¡v &;лозе toïç татрая,
menlum, quod patribus juravit se populo daturum. SoOvot тф Хаф, si ôiôwv.z, Çtjxu(ji£v (77). AéSuxsv-
Dédit quidem ; verum illi propter peccata sua in ai>To\ 8è oOx tyavovTO b\%ioi Xa6eïv Stà tii àfiapriaç
digni fuerant, qui acciperent. Dicit enim propheta: O'jtuv. A¿yéi fàp 6 irpo9fjxTjÇ- Kal f¡r Мькгщ
Et Moses in monte Sina jejunavit quadraginla diebus гцстейсог ir öpsi Eirä, rov Xaßs'ir rijr 8ювцщг
et quadraginta noctibus, ut testamenlum Domini ad Kvptov ярас ter Xabr, ■fijièpaç zeccapaxorruxtà
populum acciperet •*. Et accepit a Domino duas ta rùxtaç tscrcapàxorta (78). КаЛ ЕХабе napa Kupte,
bulas scriptas dígito manus Domini, in spiriiu; tàî 8ûo irXaxaç уе^рар^еЧа? то 8ахтОХы trfi î-
sumplasque Moses deferebat ad populum , uttrade- poç Kupiou ¿v -vfjijiiTi * у.тХ Xa6¿)v Мшот|{ v.i-.ï-
rcl 8I. Et dixit Dominus ad Mosen : Moses, Moses, tftpz 7ip6ç tov Xaov 6oGvai. Ка\ eThe Kûptoç т.рЛ;
descende celeriter; inique enim se gessit populus Mw3T|V Muer), Мштц, хатабцв!. zù та%ос, ¡ti
Uius, quem de terra ¿Egyplieduxisli". Inlellexilque Ъгорщсег ó Лаос acv, oiç èÇ^fa-^Ç ¿x ТЧС Al-
Moses, quod iterum fecerant imagines, et projecit pjxrov. Ka'i auvïjxs Muxtî,? , ôti èroir]3av nib»
de manibus tabulas, contritaeque sunt tabulae te- Xiov£Ú(iata, xa\ Epîifev àx tuv xslP^ fkç я'лахо;,
stamenti Dominic!. Accepit ¡laque Moses [lesta- ха\ ffuvstp¡6Ti<iav ai TïXaxEç ttjç 5ta6^xi]ç Kupiou.
mentum]; ipsi vero digni non fuerunt. Quomodo Mojtt)ç p¿v yap ÏXa6ev, auro\ 8È oux iyèvovm SijiO!.
nos [id] acceperimus, discite. Moses, cum esset fa Пшс f¡u,EÍc EXa6o[uv, ¡лабетЕ. Mojotjí Oepáraw íiv
mulus ", illud accepit; nobis aulem ipse Dominus ËXa6ev, aûxoç is 6 Kupioç íjuiv íítuxev, [(79)еТ'Я!]
tribuit [esse] in populum haereditalis, pro nobis et» Xaiv xXTjpovou.£aç, 8ià tj{iaç Oirofxsfvac. "Eçove-
passus. Appaiuil vero, ut tum illi [Judaei] in pec- рмОт) 8È, tva xaxeîvoi теХеш6ь>31 xtitç ацдрт<]цаа1,
catis consummarenlur, turn nos per ipsum hasredes xa\ f¡¡*stc Si' aû-oG xXt;povou.oGvrEç 8ia8<jxï]v (80)
facti Domini Jesu testamenlum acciperemus, qui Kupiou 'ItjsoG X46td(uv, 8ç eEç*toûto •fJToiuaï9t](8l),
ilestinatus eral, ut per adventuiu suum praecordia fva , autbç çave\j , ràç 1)8ï) 8E8airav7)(x¿vac <¡p¿v
nostra, jam a morte assumpta et tradita erroris хар8!ас (82) xy 8aváTt|j, ха\ 7:apa6E8o¡xíva{T^ r¡\;
Iniquität!, redimens e tencbris, verbo [suo] dispo- itXávr,c avo¡i£a, XuTptüüájxevoí èx той (rxárou;, íiá-
nat in nobis teslamentum. Scriptum quippe est, 6r,tai £v ^¡Atv 8ta0f|XT)v Х(5у<р- réypairrat у^Р> ™>
quomodo Paler, redempturus nos a tenebris, illi oút(0 ô Патг|р èvréXXcTai, XutpuaaptEvoc ^p-äj Ix
mandaverit, ut sibi pararet populum sanctum. •cou (jxîtouç, ето1(хата[ eauTtf» Xabv a"j4ov. A¿T£!
Feíu« interpretatio.
XIV. Sed testamenlum quod juravit parentibus ut daret populo , an dederit quaeramus. Dedit ; sed
illi non lucrum digni aeeipere propter peccata sua. Dicit enim propheta : Et erat Moyses jejunam in
monte Sina, ut acciperet testamenlum a Domino, quadraginla diebus et quadraginla noctibus. El accepit a
Deo. . tabulas scriptes manu Dei. . . Et ut accepit, . . deferebat ad populum ul illis darei. Et dixit Do-
minus. . . : Moyses, Moyses, descende celerius, quia populus tuus quern eduxisti de terra yEgypii, prttter-
Ш legem. Et iniellexil Moyses, quia fecerunt sibi iterum conflalile : et projccil de manibus tabulas, et
confiacue sunt Moyses. . accepit; sed illi non fuerunl digni. Quo modo acceperimus nos.
disciie : cui nos in hœreditaiem (85), propter nos omnia suslinens appaniit,«t
illi consummati sint in peccatis, et nos per ilium harediiaiem teslamenti [Domini nostri Jesu Christi (8*)|
accipiamus. Et iterum propheta dicit (85) : Posui te in lucem nationum, ut sit sanctilas tua (86) usque i»
" Gen. xv, 6 ; xvii, 4; Rom. iv, 5. •» Exod. xxiv, 48. " Exod. xxxi, 18. »" Exod. xxxn, 7; Deul.
ix, 12. <" llebr. in, 5.
VARIORUM NOTiE.
(77) lia ex vet. interp. restit. Dav. Ms. Ct¡toG|xev. D (84) Domim nostri Jesu CAnsii.Hsec verba, ei¡am
178) Cfr. supra с i. " ""
in textu Graeco "
, uncinis clausa "'"""" xMenardus,
exhibel ""'"'' IK
79) lia Dav. et litleris miniatis Fellus. Aliter editt. Clerici et
(80) Ms. 8tà toG xX^povopioGvToç, male. Men. : ôi' Russelii.
aÙToG xX^povopiiav 6ia0f(xTiç. ,(85) El iterum'.prophela dicit : Posui Iî...iiW"-
(81) Hic |in ms. et ediiionibus maie transposila til Deus. In codd. hic locus est maie transposilus.
Irgunlur , quae intra uncís inclus, et a nobis , Nam post verbum accipiamus sequitur : Qui /и *w
duce >eteri interprete, loco suo restituía sunt. Cfr. pnraius est, usque ad ilia verba libérait sumus. Qui-
libcllum incum : Das Sendschreib. d. A. Barnabas, bus staliin subduiitur isla : Et iterum propheta di
cit : Posui te... liberavit Deus. Iterum prophet*
p 106.
(82) Ms. xaxfaç, male. Vet. interp. : prœcordia. dicit : Spiritus Domini, elc. usque ad Oncm. lu
(85) t'ai nos in hœrediiaiem, etc. Menardus, cui se habent Menardi et Clerici editt. Nos vero ем
usee corrupta videntur, sic legil : Qui nos in hœre seqiiiinur quas Fellus et Russelius curarunl, Gra
diiaiem elegit, propter, etc. Fellus nihil mutât : ve cie(86)
inha?rentes.
Sit sanctilas tua. Gr. Barnabae et LXA,"nu
rum ita dislinguit : Cui nos.. . iustinenj.Apparuil, etc.
Ai duabus voculis subauditis, lectio vulgata rite e!va£ ее e¡c аытцр1ам : ul sis tu in salutem- E$pun-
sibi cohaeret. Sic nerape : Disciie . (ille) cui nos in clo ergo vocabulo, tua, lege : ut sis tu sanitat , "j
hœrediiaiem (sumus), propter nos omnia siistineus est salus. Mer. — Al. ut sis sanilas tua. Fellus, »
apfaruit, ul illi, elc. til salus lua. «
7(¡f) EPÍSTOLA CATHOLICA. 770
ouv ¿ яро^тг,? • 'E-jxa Kvpioç , (J escJç ce;', A Dicit ¡gilur prophela : Ego Dominus, Deus tuus,
exáXecd ce èr Stxaiocórfí , xal храт^егш гцс tocavi te in justiliu, et tenebo manum tuam, et cor-
y.eipéç cov , xal Ьчсурсы ce , xal IStoxd ce roborabo te; et dedi te in testamentum generis, in
elç бшв^хцг yèrovç, elç piùç è0rû>r, àro7£ai lucem gentium, ud aperiendum oculos cœcorum, et
оуваЛ^оЬс тгрЛшг , xul èâ-rayelr èx Secfiûr ad educendum de vineulis illigalos, de domo carceris
xeaEÔiiiiêrcvç , ¿Ç oïxov pvXaxf¡c хавцрегсус sedentes in tenebris "*. Agnoscite ergo, uiuic simus
èr cxorei (87). Гиыахете cjv, to56ev èXutptoOr,- rcdempli. (El iterum prophela dicil : Ecce posui le
¡jlîv. (Kat TOÍXtv 6 7rpoç<jn]ç X¿f£' (88) ■ 'IBcb, in lucem gentium, ut sis in salulem usque ad externum
rèOeixà ce elç pwç èûrwr, tov elral ce elç сш- terra:; fhaec] dicit Dominus Redempior tuus ".)Riir-
zrnylar ëuiç ècydrov тцс р/с, Ле^п Képwç ó Xv- sus propheta dicit : Spiritus Domini super me,
трысарегос ce Seàç (89). ) Ka\ itáXiv ó irpotpfj-cTj; propter quod unxit me, evangelizare humilibus; misil
X¿if£i" Ilrevpa Kvplov ея' èpè , ob ërexer me, sanare contritos corde, prœdicare caplivis те-
¿Хргсге ре> ebayrellcacdai raxeiroïç ydptr • аяе- missionem et cœcis visum, et nuntiare annum Do-
стаЛхе pe, lácacOai. тоЬс cvrrerpippèrovç ti\r mini acceplum , et diem relribulionis , consûlari
xapStar, xriptiÇai alyjiaX&zoïç äpear, xal tv- omnes Ingenies *'.
pJloîç avaeXetytr, xal xaXicai èrtavrèr Kvplov (90) дехтег, xal i\pèpar аггияеоосеыс, яа-
рахаЛесш яаггас robç яегвоЬгтас (91).
XV. Sabbalum Judœorum non est verum; Deo acceplum Sabbatum.
"Eti хоЛ r.zp\ той S<x66ítov yiypatz-zai èv toîj Síxa В Adliuc et de Sabbalo scriptum est in [Decálogo
XÓYoic, èv oTç èXaXijtiev èv ты 6pei Itvâ «poç Mwaî,v sen] decern verbis, quse Dominus in moule Sina
у.у.-Л icpóaioôv ■ Kai dyiácare то Еаббатог Kv loculus est ad Mosen, os ad os : Et sanciiprnte
plov yepel хавараТс xal xapôla xaOapñ. Ka\ Sabbatum Domini manibus mundis el puro corde".
èv ét¿pw Xáysi • 'Eàr çpvXd^bicir ol viol pov та Et alibi dicit : Si cuslodierint filii meiSabbata,
Еаббата, tote еЯ1вг\сш tô ëXsoç pcv ¿я* avzovç. tunc ponam misericordiam meant super illos "\ Sab
Tu Si66atov \btzi. èv архй ttjç хтСаеы; ■ Kai еяо1- bati meniinit [Scripiura| in principio creation is:
•цаег ó Beèç èr í£ tyiêpaiç та fpya zur yeipürr Fecitque Deus in sex diebus opera manuum suarum,
aùrov, xal cvrerèXecer èr тд >)pipa тц e66ópx¡, et desiit die séptima, et ea requievit, el sanctipcavit
xal xazifíavcer èr avifi, xal 'fiyiacer aiir)}v(92). earn "". Adverlite, fllii, quid dicat : Consummavit in
npoaé-/CTS, Tsxva, т£ Xéyet tí cvrerèXecer èr IÇ sex diebus. Id ait : omnia consummabit Dominus
■fyiépaiç. ToOro Xéyti 5ri auvreXeî (95) 6 веос Kupioç Deus in sex millibus annorum ; nam apud ¡Hum
Vetus interpretatio.
novissimum terras, sicul dicit Dominus, qui te liberavit Deus : qui in hoc paratus est, tit adventum (91) ipsius
prxcordia nostra qu¡r jam absumpta erant a morte et tradita iniquitati.., liberaret a tenebris, el testarelur
in iidbis lesiameniiim servorum (95)suorum. Scriptum est enim qqomodo ¡Hi Pater mandaverit, ul libera
ret nos a tenebris, el pararet sibi populum sanctum. Dicit ergo propheta sic : Ego Dominus Deus tnus,
vocaei te in œquitaie : tenebo manum tuam et fortem le faciam : dedi te in testimonium gentibus (96) , et in
lumen nationum; ut aperias oculos cœcorum, et educas de vineulis alligatos Scitote ergo, unde
liltrrati siiinus. Iterum propheta dicil : Spiritus Domini super me, propter quod unxit me; bene nuntiare
hominibus (97) misit me, curare contribuíalos corde , prœdicare caplivis remissionem, et cœcis visum ,
et tocare annum Domini acceplabilem
XV. Adhuc et de Sabbato scriptum est in decern verbis, quibus locutus est in monte Sina ad Movseu,
: Sanctificate Sabbatum Domini manibus mundis, et puro corde. Et alibi dicit: Si cuslodierint
filii mei Sabbatum, tune faciam misericordiam in Ulis. Sabbatum dicit inilium (98) constitutions : £( fecit
Deus die sexto opera sua, et consummavit in die séptimo, et requievit in illo die, .... Altcndite, filii, quid
dicil, consummavit in sex dies. Hoc dicit, quia consummavit (99) Deus omnia in sex inillia annorum. Dies
eiiiui apud illum, mille anni sunt. Ipse mihi testis est, diceus: Ecce hodiernus dies eril tanquam mille anni.
Uiide scire debetis, . . . quia ... in sex millia annorum consummabuntur omnia. Et quid dicit, Requievit
Deus die séptima ? Hoc est, cum venerit Filius illius, et ampulabit tempus iniquilaiis, et judicabil impíos,
et mulabit solem, lunam et Stellas ; tunc bene requiescel in die séptima. Ad summam hoc dicit: Sancii-
ficabis illum diem manibus mundis, et corde puro. Quem (100) ergo diera sanctiücavit Deus, quis potest san-
ю Isa. un, 6, 7. " Isa. XLH,6. "Isa. LXi, 1.2. « Exod. xx, 8; Deut. v, 12. "Jer. xvn ,
ai, 25. •* Gen. и, 2.
VARIORUM NOTÊ.
(87) H;ec per prophetam Deus Pater ad Filium (94) Adventum. Aut suppl. per, au I leg. advenlu
oquitnr. (95) Servorum. Al. sermonum. Fellus : servorum
(88) Cfr. supra, not. 81. suorum per verbum.
(89) Iterum haec Pater ad Filium loquitur. (96) Gentibus. Al. gentis.
(90) Al. Киркр. (97) Hominibus. Al. humilibus nihil mutai Fellus.
Г) Г
Í91) Haec Filius loquitur per prophetam. (98) Inilium. AI. malunt initio. Sie edidit Fellus.
92) Gen. it, 2, secundum Hebr. non juxla LXX, (99) Consummavit. Forte consummabit. ha Felli
qui habcnl : éxtí]. edilio.
(931 Davisiiis postulat suvTeXáaei , male ; nam (lOO)fQuem. Al. Si quem , juxla Gracum. Fellus
uuvtsXeî est futurum attic. Bultm. Gramm. § 86, nihil addit.
г.. H, 12.
771 S. BARNABE APOSTOLI 77i
dies sequiparatur mille annis »*. Ipsemct enim te- A ¿v iíaxisyuloic етел та «ivra ■ <¡ yip *iuipi тар'
slalur, dicens : Ecce Iwdiemus dies erit tanquam аитш х&-<* ÉTtj. Aútoí Ы jxaptupEÍ, \iyw 'ISov.
mille anni ". llaque, ülii, in sex diebus, hoc esl, in cfyiepcr i\p:èpa écrzai ùç yJAia irr). Oúxoüv,
sex annorura millibus consummabunlur universa. TÍxva, èv \\ T¡¡i¿patc, iv toïj èiaxiT/tÀîoiî ¡ken,
Et requievit die séptima. Hoc ait : quando venions a-jvTEXîjÔ^sETai та тпЬта. Kal xazizavae r¡¡
ejus Filius teinpus ¡niqui abolebit, ac judicabit im iyiépa rfj e6Só¡tn. Touto \iytf ôrav êXSùv 6 Tib;
píos, et muiabit solem ac lunam stellasque; tunc aù-oû xal xaTap-pf¡ssi tov xatpbv avójio'j (1), xal
pulchre requiescel die séptima. Denique ait : Sancti- xpivEí touí aaE6stí', xal aXXá|si tív $\m, n\
ficabis earn mantbus mundis et corde puro. Si ergo tí¡v агЩчгр, xal toùç àarapaç, tote xaXûç хата-
quam diem Deus sanctiücavit, aliquis nunc potest rarj кто!', èv тт) f¡¡iépa tí) è6S<5u,T) (2). Пара? y¿ «i
ganduleare, nisi sit per omnia mundus corde, Xévet ' 'At-íóo-eíc avzi\r ér yepcrï xaOapaüc, xal
erravimus. Vide ergo : eerie tunc pulchre quie- xapSía xadapçi (3).EEouv, f,v 6sb; тцлерау íj-fíeis,
scens sanclificat [aliquis] earn, cum polerimus vjv tic SúvaTat á-j-iáaae, eí u.í¡ xaOapoj S>v tj¡ xip-
ipsi justa [faceré], accepta promissione, deleia ini- 5ía èv таЕл, ■7tE^Xavfi(iE6a. П6" o3v ■ apa (4) ?fo
quilate, novalis vero cunctis a Domino. Tunc xaXwj xaTaita'j(5¡AEVoc áycáÊt aÚTtjv (5), ote Í'jvt-
poterimus diem illam sanclificare, si nos ipsi prius B «f^8« aÚTol 6!xaia, ára>Xa6oVcec t*,v iiseyyàfa,
fuerimus sanclificali.Demum illisdicit : Novilunia oúxíti oOotií svojjlîc-.ç, yeyovótíüv 8e xaivuv toívtm
reslra etSabbata vestra пои fera*'. Cernite, quo- útA Kupíou (6). Tote SuvTjdóixEea aút^v ayám,
inodo loquatur : non mihi accepta sunt praeseiitia aÙTol ayiaüeivTEC тгрйтоу. Hipa; yí то; Щи
Sabbata, sed illa, quai ego feci; quando scilicet, aÙTOîç- Tàç ГЕор:г\г1ас ijiâr, xal та íafffam
universis linem imponens, octavi diei faciam ini- ûjiûr obx агкуоцш. 'ОратЕ, таос \iyti • 06 та vOv
tiuui, hoc est, initium alterius mundi. ldcirco el Еаббата èu.ol бгхта , аХХ' а тато^ха , tv & хата-
diem octavum in laelitia agimus; quo et Jesus itaúsaí т4 távra, àpyftw f;¡xépaí оу6ог,с тафш, 5
resurrexitamortuis.et cum apparuisset, ascendit ad ¿ort, äXXou xöejjiou ápx<jv (7). (8) Ы xal íôp
TÍ)v ijixipav tí¡v ¿fSór(v eîç eúcpoiúv^v, lv j¡ x»i
сoslos.
ó 'ЦооОс àvésrt] èx VExptüv, xal саугршве^ (9)
aváSr, eíí Toùç odpavoOj.
XVI. Non templum Judœorum, sed spiriluale templum Chrislianorum Deo placuit.
Adhuc el de templo dicam vobis, quoraodo er- С "Eti xal тар1 той vaoO èpti újitv • тсшс irXavújKv«
Vetus inlerpretatio.
ctificare modo, nisi qui sil mundo corde in omnibus? Non erravimus (10). Videns ergo qui refrigenns
sanctiücavit ilium; et nos tunc poterimus sanclilicare, ipsi sanclificati pri-
mum. Ad summam dicit illis : Dies solemnes vestros, et Sabbata non sustineo. Videte, quo modo (licit, non
haec Sabbata sibi non accepta (II), sed quae fecit, et indie suo consummavit omnia, initium oclaw die
facta (12), qui est;. allerius saecuh initium. Propter quod agimus diem octavum in leKalionem : in uueiu (13)
el Jesus resin i exit a niorluis ; el apparuit, el ascendit in codos.
XVI. Adhuc el de templo dicenius (14), quo modo errantes in »dem spem iiabuerunt tanquam in Do
minum (15), qui illos fecil quasi sit domus Dei : tanquam elhnici (16) conservaverunt (17) Hlum in terapln.
Sed quo modo dicat Dominus, discile, vacuum faciens templum : Quis mensus est caelum palmo, autqúi
lolam lerram pugno apprehendii? ¡Sonne mihi (18), dicit Dominus, caelum thronus est, terra autem scubellum
pedum meorum est? Quälern domum mihi œdijicabtlis , au¡ quis locus erit requietionis meœ? linde ci«no-
scilis, quia vana spes est illorum. Et ilerum : . . . Qui deposuerunt templum hoc, ipsi illud el adißcahni
•* Cfr. 2 Pelr. in, 8. "PsaUxxxix, A. •* Isa. i, 13.
VARIORUM NOTÊ.
(1) lia Fell, duce vet. interpr. Ms. айтой, male. erravimus, Vides, etc. Fellus autem sic : Nisi ft}
(i)l. c. verum Sabbalum a secundo demum ori- D sit mundo corde: in omnibus nos erravimus. Ш
lui Christi advenid. De Chiliasrao Barnabx vide ergo, etc. Grxcaquoque ¡la disliuguit. Al. Videerjo
libellum m. um : Sendschreib, d. A. Barn. p. 109 quia réfrigérons sanctificabil, etc.
sqq. (11) Non accepta. Dele non cum Fello aliisque.Ei
(3) I. e. Si Judaeorum Sabbata vera esseni, nos a mox'lcge: in die quo, aut potius, in die séptimo.
Deo decepii essemus, qui postulat manus inundas (12) Octava die facta. Legit Mcnardus : ЬсШ
et cor purum. die facturus. Fellus : 'milium octavos diei factum-
(4) lu Dav. Ms.' eí б' oùS' apa. Aliter hune lo (13) In legationem; in quem. Meuardus, in letUU.
cum explicui in Sendschreiben d. A. Bam. p. 110. Fellus sie : in lelificationem. AI. in Imtationem. Mos
(51 Se. tiç. omnes, in quo.
(6) Hic punctum ponendum pulo. Aliter dislin- (14) ßicemus. Yet. inlerpres legebat, apoü(tiv.
guuniDav. elCler. (15) Tanquam in Dominum. Kectiusad соШсииш
(7) lila sex millia aunorum desinunt die ultima Graecum, et non in Dominum. Fell.
(i. e. séptima) ultima! hebdomadae. Ergo novum (16) Tanquam ethnici. Adde ex cod. aut fomtu-
avum, Dei regnum, scquenli octava die incipit. (17) Conservaverunt. Leg. ex Graecis, consecreMr
(8) Barnabas lestatur hie celebralionem diei Do nmi. Quam quidem lectiouem Fellus in textum ш-
minica? apud antiques. tulit.
(9) Cfr. libellum meum : Sendschreiben d. A. (18) Nonne mihi. AI. interserunt, ego. Sic aii№
Barn. p. 112,113. Fellus distinguil : Nonne ego ? Mihi dicit Domin»'
(10) Л'оя1'ггяг»тш,е1с. Menardus ila legit: Nos
773 EPISTOLA CATHOLICA. 774
ol таХаЕлшрос Ы\ tov S<S¡xov (19) fjtoiiaav, xa\ oùx A raules roiseri, non in ipsum Oeuin, effecloreui
ln\ töv öciv au-ov , tiv iraifjuavta aÙTOùf , áXX' w; eorum, speni habuerunt, sed in aedem, quasi domus
övra oïxov вгои. l/sSöv yàp, (hi -i £0vt¡, àîpiépcuîav Dei esset. Nam fere instar gentium ilium in templo
аитоу iv ты van. 'AXXà nuç XéfEi Kûpioç, xaTapyuv venerati sunt. Sed quomodo Dominus loquatur,
aùrov , ¡mcGete • 7Yç i¡iérpr\ae zar oiiparàr cm ■ lemplumque irritum faciat, animadvertiie : Oui»
0<ijxt~), xal zlç т}\у',тцг Spaxí; Ovx è-rt); AèyEi Kvptaç" mensus est caelum spiihama, el quis lerrum palma ?
'О oi/paréç ¡ici врбгос, •/¡Sifi} \>яояеоюг тшг яо- Nonne ego"? Dien Dominus: Cœlum mihi Ihronus
Siâr ¡lov лоюг olxor clxuôoftâezé (20) ¡toi, r\ ziç est, terra autem scabellum pedum meorum. Quam
голос zr\ç xataxavcrediç ¡iov ; Гуыте, Sri ¡xaxaia i¡ mihi domum œdificabilis, aut quis locus requietis
ел-''.ç ŒÙ-ctùv (21). nipaç yoûv 77áXiv#X¿Yei " 'ISoi>,ol mece"? Cognoscite, quod vana est spes illoruni. Et
хавеЛогтес zàr ruàr zovzcr avzol aizèr clxo- tandem rursus ait : Ecce, qui destruxerunl templum
¿ojitfcovct. TivêTat (22)" Atà yàp то îmXeueïv aùxoùî hoc , ipsi illud œdificabunt •». ldque evenit. Na»
хавг,р£0ч) uro t¿>v é/Opíiv ■ vûv xal aikol oi tôiv quia bellum gesserunt, ab hostibus déstructura est
è/Optûv úwripÍTaí ávotxo5o|j.í|aou5tv aùrov. LlaXiv, ibç templum ; nunc et ipsi boslium ministri rexdificant
1цаеХХеу V¡ TtôXiç xal ó vaoç xal 6 Хао; 'IaparjX тсара- illud. herum, quod tradenda esset civitas una cum
SESooöai, etpav£pú8Yj. A¿-]fst Y^P *l Гра^ • Kai îczai В templo et cura populo Israelítico , est declaralum.
кя" kcyàzbjr r\¡iepwr, aapaSùwei Kùpioç zà яро- Ait quippe Scriplura : El erit in novissimis diebus,
6azu zr¡c rc¡ii\c, xal rí)r fiárSpar xal zar яир- tradel Dominus oves pascui el ovile el turrim eorum
7«' aùzwr elç xazapdepár (23). Kai iyévszo xa9' a in exitium. Atque contigit, quemadmodum locutus
еХаХт^г KOpio;. ZTjT<¡ctio(Aev ouv,Et Êtcc vab; вгои est Dominus. Quaeramus itaque, an exstet [adhucj
(24). "Eaxiv • 6-ou аитЬ;Хеу£1 noiEÏvxal xaTapTÍJeiv. templum Dei. Exsistil, ubi ipsemet se illud faceré
Гатратгга'. váp ■ Kal lazai , zi\ç t66o¡tádoc avr- ac perlicere tcslatur. Scriptum enim est : Et erit,
reJcviiérriç clxobop.r\ei\aezai raéç 6eov IrôoÇoç heddomada completa, œdificabitur magnificum tem
(■25) ея1 zw eró¡iazi Kvplov. Eúpísxw ouv, ort ïern plum Dei, in nomine Domini ,ов. Invenio igilur, quod
vaá;. Пш; ouv oixoSofiTjOíjJETai iv ovópiaTí Kupíou ; templum exsislit. Qua raiione ergo xdilicabitur in
рихОете (26). Про той i)u.aç TtiaTEÛaat тф вгш , îjv nomine Domini, discile. Antequam Deo crederemus,
■i){juûv то xaTOixr,TÍ]piov ttjç xapSiaç çSapThv xa't erat cordis noslri domiciliuin corruptioni obnoxium
àJÔivêç, û)ç áXT¡6£>{ oixoîo(XT|TOç vaiç 8ià Xetf^í' el imbecille, ad modum templi veré per inanus
S-ri r¡v TÙ.xfit\ç ¡x£v ciSwXoXaTpsiaç (27) , [xa\] ^v sedificati ; plenum siquidem erat idolorum cultu,
oíxoc 6a(¡xovíoiv , 5ii тЬ itoieîv , öaa. í¡v ivavTÍa ты _ et erat domus daemonum, quia feeimus, quxcunque
ä_- j\t...i û.1 Jcv i_\ _.•*. ¿..-t v. ._.»-.. ¥\ • :- « . jc*j:ü i.:. . ...,_ i;._
вгф. Oíxo8o¡xTieíi5STat 8è 1тЛ тф óvíjjtaTí Kupíou , Deo contraria sunt. jEdilieabitur autem, altenditc,
тсроаеуглг, Ъ% ó vai; Kupíou av8ó£to{ (28) о!хо8о|л^- in nomine Domini , ul templum Domini magnilice
Щ. Diôç; [láOETE. Aa6óvT£í cijv Sçesiv tüiv ájiap- aedifleetur. Quomodo? Discite. Accepta remission»;
•siCiv , xal iXictvavre; in\ ты ¿váfiaTt той Kupíou, peccaiorum et spe babita in nomen Domini, facti
e-ysváuxea xatvol, náXtv iÇ apxîis XT¡Có|jievoí. Д10 èv guraus novi, ¡lerum ab integro creati. Ideo in nobis.
Velus interpretatto.
Et liet /29) : dum enim belligerarent, depositura est ab iuimicis (30) herum sicut ineipiebat
civitas, .... et populus tutus Judxorura tradi, propalavit. Dicil enim Scriptura : . . . In novissimis
diebus iradet Dominus oves paseuce, et cubile (31), et lurrem eorum inexlerminium. Et factum est secundum
quae Dominus locutus est. Quiet-amus ergo, si est templum Deo. Est : ubi ipse dicil faceré et consummare.
Scriptum ... est : El erit, séptimo die consummate (32), œdificabitur templum Deo prœclare in nomine
Domini. Invenio, quia templum est. Quo modo ergo a:dificabilur in nomine Domini ? Discite. Ante quam
crederemus Deo, erat habilalio nostra . . . corrupta et infirma, sicut templum quod per inanus
aedificalur: quiapleni cramus adoialionibus idolorum, ... et erat domus dsemoniorum; propter quod
faceiemus, quae Deo essenl contraria. ./Edificabilur autem in nomine Domini, . . . preciare tem
plum Deo. Attendue. Et quo modo? Discite : ul aeeipiatis remissionein peccaiorum. Cum crediderimus
in nomine Domini, non sunius (33) jam tales, quales ab initio creati : propter quod in nobis veré
(" Isa. XL, 12. *» Isa. lïvi, 1. " Isa. xux, 17. ""Dan. ix, 24, 25, 27; Agg. 11, 10.
VARIORUM NOT/ЛЕ.
(19) ha Col. oîxov Men. et Fell, oùôov , Urnen Ma- (28) ha Clem, et vet. interp. Ms. ëvôoîo;.
zoeh. œdeui vet. interp. Ms. -r,v óSóv, male. (29; Et fiel. Leg. Et fil. ha quoque Felli edit. Oxon .
(20) Ita LXX et vet. interpr. Ms. о!хооо[лг]затг. (30) ЛЬ inimicis. Add. ex vet. cod. Nunc et ipsi
(21; I. e. Judasorum. inimicorum ministri ab initio œdificant illud.
(22) Spiritualiter, ul mox videbitur. Men. (31) Cubile, etc. Lege ovile, ul in lextu Grxco,
(23) Haec, prout hic liabenlur, non sunt in tota pavSpav. Et turrem eorum. Alludit ad turrim illam,
Scriplura. Men. cfr. Jer. xxv. Isa. v. de qua in parabola vinex apud lsai. v. Men.
(24) Jam destínelo templo Hieroso!., quseril an (32) Séptimo die consummate. In Grxco legilur
alterum templum successurum sit. Men. ex Daniele, ttjç е68оца8ос huvtsXou¡i¿vt¡c, ul inielli-
(25) Vet. interpr. leg. èvôaÇtuç, prœctare. galur séptima na ex anuís constare. Fell.
(26) Clem. Alex. Strom. 11, с 20, p. 490. (33) lit aeeipiatis... nonsumus. Hunc locum Fel-
(27) ha ex Clem. Alex, et vet. interp. restitue. lus sic exbibet : quod accipientes remissionem vec~
In ms. post El5(oXoXa-pEÍa<;, abundant : olxo; e!o4u- catorum, et cum crediderimus in nomine Domini,
XoXaTfEÍa. nos sumus, ее.
775 S. BARNABE APOSTOLI fl6
in domicilio nostro, verc Deus habitat. Quo modo? \x¡¡> хато1хт;тт,р((:< ^¡luv аХ^бы; о 6ео; xaw.xd tv
Verbum ejus üdei , vocalio ejus promissionis, sa- íjjitv. Пш; ; 'O Хауч; айтоО ттц; яЕтгешс, <¡ xXîjiiç
pientia mandalorum, praecepta doctrina?, [imo] ipse oùtoû tt¡; iTtayft'dac, f¡ so<f ta tuv баашцатыу, il
in nobis prophetat , ipse in nobis inbabilat; morli èvto).a\ trji 8180x4?, aUTo;Evf¡u.rvTcpo?T]TEiJ(i)v, а'лЬс
addiclis nobis aperit fores templi, i. e. os, dédit evV]u,îvxaTOtx£)v Toï;T$9avaTi;)8eôo\)Xupxvo'.;àvK-
nobis pnenitentiam , sicque iniroduxit nos in lern- ушч ■rju.iv 6upaçTouvaou,8èsrt атйид (34),¡¿ETávoav
plum, quod destruí non potest. Qiiare, qui cupit 8i8où; í¡u,iv, еЩуауг et; tov 4ij9apTov vaov(35). '0
esse salvus, non in hominem respicit, sed in eum, xalitoOuv aioOTJvai, ^Xîttei oCixeE;Tov4v9p<iKrov(56),
qui in homine habitat, atque in eo loquitur ; adini- а/.'л' ciç tov iv а С ты èvoixoûvTa , xat XaXo'Jvta ev
rang , quod nunquam nequc audierit eum talia аитш (37), àxnXT]tfaou,evoç етЛ ты u,t¡8¿to>te, ¡aî/te той
verba ore fundeniem , ñeque ipse [lalia] audire X¿yovto; ti ¡5<|ията àxtjxoévoi ехтой втоидто;, ц^е
dcsideraverit. Hoc est templum spirituale Domino oOtóv (38) лоте ¿tote9uu.tix¿vou axoúeiv. Touréro
conslruclum. Tcv£uu,a-ixbç vaö; oixo8o¡AOÚu.evoc тф KupioJ.
XVII. Epilogas partis primœ.
Quantum poluit, el sine obscuritate potuit vobis В 'E?' otov fjv èv Suvatü xo\ árcXonyti îtjXumi
monstrari, spes mihi est, pro studio meo me nihil ùuiv (39), £Хт:££е1 или f¡ íû^íj, tí¡ àitiflupia рои ¡ri)
omisisse eorum , quae ad veslram salulem spe- rcapaXeXontavai u¿ ti tuv av^xovTiov újiiv el; №■
cianl, quaeque sunt praesenlia. Si enim de futuris Tt^ptav evssríbriov (40). 'Eàv yàp тар\ twv ptXXoVrov
scripsero vobis, non inlelligelis; quouiam iu abs- -¡-расы úuiv, où (ir) w^tt-.î , 8ti то iv тарабоЫ,-
cóndilo positum est. Et haie quidem ad hune xsïsOou. Тайта u,èv оОтш;.
moduin.
Ireiu« interpretatio.
Deus inhabitat.
habitat. Quo modo? Sermo üdei illius, vocalio proinissiouis ¡llius, sapienlia acquitaiis, praecepta
leslamen ti illius (41); in nobis prophetans ipse, el in nobis habiians. Quia (42) cum sub Servitute mortis
eramus, aperiens ostium templi nostri (45),~nuod esl os sapientiae (44/, ....... fecit de nobis doinum
incorruptam. Qui enini concupiscit liberari, vivit (45) non in hominem, sed in eo qui habitat in
illo: miralur quod nunquam tales sermones audierit cum dicentem, neque ipse concupierii audire. Hic
est spiritaliter aediticalus.
XVII. Quantum .... fuerit in simplicitate demonstrandi nobis (46), .... non intermisi quidquain
..... . . Si enim de instantibus ac futuris (47) scribam vobis, non inlelligelis, quo modo in paia-
bolis (48) posita suni inulta. Haec autem sic sunt. Habe« interim (49) de majeslate Christi, quomutlo
omnia in ilium, et per ilium, facta sunt: cui sit honor, virtus, gloria, nunc el in saecula saeculorum.
EPÍSTOLA pars secunda.

XVIII. De duabus viis.
Transeamus autem el ad alteram cognilionem G Метавшие 8è xal l-\ êrépav yvâidiv v.i\ 'улщг..
atque doctrinam. Dua: sunt viae doctrina: ac pote- '08o\ Súo et<rt ôiôa/fjç ха\ èÇouaiaç (50), f¡ « w¡
SUtit! : una lucís, altera icncbrarum. Differentia сыто; (51), \ те той ахотоис. Дкхсора & toXXíjwv
VARIORUM NOTiE
(34) Ad annuntiandam gloriara Dei. censuit : Vidit non in hominem, sed in ilium qui in
(35) I. e. nos ipsos effecil tale templum. eo habitai el loquitur in illo ; mini tus, etc. El mot:
(36) Qui est praeco Evangelii. Hoc est spiritualiler Domino œdificatum templum.
(37) lia Dav. Vet. interp. in illo. Ms. i-' аОтш. (46j Nobis. AI. vobis. Fcllus otrobique, 1цич,
(38) Ms. аит<5;. Scribendum aUTÓv, quod ipsa nobis.
svulaxi postulat. Dav. (47) De instantibus ас futuris. Ex his palet Graeca
(39) Ita Dav., codicibus nisus. Alii t¡¡juv. sic legenda esse: 'Eàv yaptzsplzu-j eveütútüjv xï!
(40) 1. e. de quibus nunc disceptalur, e. g. num D (leXXavruv. Men. — Vocem èvcorwTiuv loco suo di-
novum foedus veteri sit praefereudum, num adbuc motara, in sequenlein periodum, a Latina versione
\ alean t praecepta Judaica, etc. admoniii , reposuimus. Fell. — Vide not. 42 ail
(41) testamenti illius. Vet. inlerpres legebal 8ia- cap. 4, col. 732. Ilinc Usseriana lectio ejus loci
Ot)xr¡c аитой. Fell. coufinnari potest. Cler.
(42) Quia. Forte, qui. Fell. (48) Quo modo in parabolis. Legendum forte
(43) Aperiens ostium templi nostri. Os in sequen- quouiam : eerie sic veriendum fuerat 6ti то. Ci.ee.
tibus inlerprelalur, quod revera est ostium corporis. (49) Habes interim, etc. Haec non sunt in tdilu
Sed primum quid siguificat os aperire f Deinde quis Graeco. Hucusque versio Latina oodicis Corbeiensis.
nexus est inter apertionem oris et quae sequuntur Men. — Quae autem desuní, Graecis lilleris ita Fél
in Graecis, (xexávoiav 8i8oùç "Tjjjlïv, dans nobis pœni- lus expressil : "Ej(etç o3v itep\ т^{ ¡»rfaXeiiiivwC
lentiam ? Alludere videtur ad locum psalmi l , 17, той Xptrcoû, <Ь; navra eiç a-JTiv , xai Si' айтой «■
ubi ita David : Domine, aperi labia mea, et os meum mÍT¡Tat * ф 6í;a, храто; xal ti¡ít¡, vOv xa\ e!; aiuvi,"
annunliabit tandem tuam. Cler. twv aitOvuv.
(44) Os sapientiœ. Est rêvera os sapiens, quod be- (50) De duplici doctrina, bona et mala, ei de pou-
nencia a Deo accepta indesinenter commémorât statibus bonis el malis (angeliset danmonibus) Ии''
atque extolht. Sed in Graecis habetur quod modo tur.
lelulimus, pro quo inlerpres legit то? ta;. Cler. • (51) H. К 1. Origen. De \princ. I. ut, с. % «• *> a
(45) Vint. AI. vidtl. Fellus Ьжс ita rel'onnanda I. i Expían, in Ep. ad Rom. i, 24.
-»77 EPISTOLA CATHOLICA. 778
SúoóSuv. 'E9' ?¡í ¡лЬ yáp í'í~- "taYpivoc сштауш- Л voro multa duartim viarum. Uni siquidem praepo-
Yol âyyî'/M той вгой, i(f' íj; 8è äYT^Xot той Satavä. siti sunl angelí Dei lucem preferentes, allcri vero
Ka\ ó ¡лЬ la« Kúpio; ait' aíióvtuv sí; той? aîuva;, angelí Satanás '. Ac ille quidem Dominus est a sae-
ô 8è ipxiov ха-.рой tïjç avojifa«. culis in sascula; hic aolem princeps lemporis
luiqui.
XIX. De via /uns.
'H ouv 68b; той çojtoî è<rtw efrïij. 'Eiv tiç Oi- Via igitur lucis hase est : Si quis cupil pciveniro
Xn)v (52)ô8sueivèic\ tov «bpsauivov totov, «wiest toî; ail pr;eliniti:m locum, suis operibus id cuiisequi
IpYO'-î айтой. "Ettiv ojv f¡ Sofklia ij(*ïv -rvwetç той sludeat. Coguitiu itaque nobis data in liac via am-
жгриикЙУ tv «ùtfl, токштп.. 'AYa^sEiî t8v « bulandi ejusmodi est. Diligcs Crcalorein luum ,
•jtocr¡eavra, 8o5«ssi; t¿v иг XvTpwíájxsvov ix 6avà- gloria alucies eum, qui redemit le a morte. Eris
■cou. "Eafl 4яХой; tíj xap6!a, xal тсХойло; ты irveú- corde simplex et spirilu dives. Non adlia;rebis ad
(istí. Oú хоХХт^трт) ¡i£Tà twv Ttopîuouévuv èv ¿8ф В eos, qui incedunl in via monis. Odio liabcbis per
Savdno-J. (53) Miotic TOistv, 5 oùx apeaxov тф вгф, petrare quod Deo non placel, odio habeas ouineui
lAidílusic naaav úitóxptTiv. Ой р.т| èYxaTaXiirT); èvTO- simulationcm. Ne derclinquas mandata Domini. Te
Xà; Kupiou. (54) Oùx ùtjrfbîiEtf reauTOv, ïqi Se Toitet- ipsum non exaltabis, eris aulem humilis. Non as
voçpwv. Oùx àpeîî èirt ueoutov Sájatv. Où XíjtJll ßov- sumes tibi gloriam. Non capíes malum consilium
Xt¡v Tcovrjpàv хата tov ккч\з1оч <гои. Où Stbaretç tft фи- adversus proximum luum. Non dabis aninue inso
Х?) Gpaso; (55) Où TOpvEÚasií, où u,oixeù<jsiî, où itat- len liam. Non forniraberis, non adulterium faciès,
5o99opEÛaEi; (56) Où ¡jlt¡ aoi 6 Xdyó{ той вгой èÇiXOt) pueros non corrumpes. Non ex te verbum Dei in
èv axaGapaia tivuv. (57) Où Хт^Я 7ip<S<ruTOV èXirÇaç quorumdam impuritale exeat. Non accipie« perso
Tivà етЛ (58) гсарастшидти "Е«) гсраО;,!«! f¡aúxioi. nam in arguendo ciijuspiam lapsu. Eris mansuc-
"Еот] Tps>eiv той; Xîyo'jç, ой; îjxousaç. Où p.i] (х^П* tus, eris quietus. Contremisces ad verba, quae au-
<X[xaxT¡arjc тф à8EXtô той. (59) Où |x*j SuJ^xW«» я4- disti *. Fralri tuo ignosces. Non ainhigas, utruiu
tepov (60) Sarai, Ц où. Où p.i] Хабд; етЛ р.ата£ш(61) futurum sit, neene. Ne assumas in vaniim nomeii
6vop.a Kupto-J. 'Xynic^niç töv ttXtj jcov <jou ùrcèp tt¡v Domini. Diliges proximum tuum plus quam ani
d/ux^v noy. (62) Où çovEUsEt; tíxvov èv çOopf, où5s „ mant luani. Non inlerñcies felum in abortiouc, nec
tc4Xiv YEWTjOav (ÍveXeí;. (63) Où p.1] ард; ti]v x^'P* etiain inieriincs post nativitalero. Ne auferas 111:1
o-ou ато той uiou sou, 1\ ато tr\í биуатро; wj, àXX' num tuam a fllio tuo, vcl a lilia tua ; sed a pueri-
атЛ veottitoî SiSáíEi; ç86ov Kupïou.Où u,1j y¿ví] tm- tia ilocebis eos limorem Domini. Bona proxiiiii lui
eu(xuvTÍTOÚ nXr^íov sou (64), oùSè ¡xi) yé^ uXeoví non cmicupibces, nec cris avarus. Neque ex nnim.i
xttjí. 0Ù8È хоХХг^ат) ix фих?,« <rou (АЕта ù^Xâiv, tua adbserebis superbis; sed cum jusiis atquc humi-
àÀXà ¡íetí Sixaíiov ха\ Tanstvuv àvaYpa?Tl«l- (65) Тя libus ascriberis. Quas tibi coiitingunt yexationcs,
a-j¡i6aivovTá soi (66) èvEpY<i(AOT«, tb; àYaOi, itpóu- lanquam bona admitte. Non eris inconstans nec bi-
SsÇai. (67) Oùx Ist) Síyviüjjio;, oùôs SÎYXiosao; ■ toy^í linguis; laqueus enim mortis est lingua duplex.
Yàp Oavawj e<it\v <) SiYXwJaia. 'ïitoraY^qi Kupwp, Subjicieris Domino [Deo] , dominis vero, и l Dei
xupîoiî «bj тйтао вЕой, èv aiax"vH xa^ <P'56V' (68) imagiiii, in verecundia et timoré'. Ne in amaritu-
00 (ii) è-iT4$tii naiSIaxT) ^ 8oúXc¡> sov èv r'.xpia, toî; dine imperes ancilhc aul servo tuo, qui in cumdem
iid Tbv aÙTbv èXniJousi, ¡xí| tote où <po6ï)ÔT)arj töv sperant; ne forte non tuneas Deum, qui super
eu' àu.çoTÉpotî 6e6v • ôti îjXOev oùx liii itpáawTOV utrumque est, quoniam non venit vocare secundum
xaXidat, àXX' è<p' ой; тй ÜVEUjxa <¡toÍ(mws. (69) K.01 personam', sed secundum cos quos Spiritus pr.e-
vcmrfjasii èv «lit тш nXi)jiov sou, oùx èp£Ï; ES'.a • eí d paraveril«. Communicabis in omnibus cum proximo
fàp èv toî; át¡>8ápTOíí xoivwvoí èars, тотр u,äXXov èv tuo, nec quidquam dices proprium ; si eniin in in-
xot; cBaproí;; Oùx èîfl npOYXuT"; • TcaYi; Y^P <"<5- corruptis consortes eslis, quanlo magis in ¡is, quas
ул OaváTOU. "0<jov Súvaiai, (70) uspl t4jv «J^v tou corruinpuntur •? Non cris lingua prasccps; oscnim
41 Cor. xii, 7. «Isa. um, 2; Philip, п, 12. »Ephes. vi, 5. »Ephcs. vi, 9. »Rom. vin, 29, M
•Act. iv, 52.
VARIORUM NOT#
(52) Participiuin loco verbi linili, ut supra с. 6, (60) Se. quod Deus piomisit.
not. 15, col. 741. (61) Post ¡iaTaíto in ms. aüundat =:;.
(53) Eadem in Const, apott., vu, 14. (62) Const, ар., vu, 3.
(54; Const, apott., vu, 8. (63) Ibid., 12.
(55) Ccnst. ар., vu, 2. («4) Ibid., 4.
(56) 1. e. Evangelium predicans, nulla parte mo« (65) Ibii., 8.
ruin sis iinpurus. (66) Opera и o laboriosa, nioleUi 1
v57) Const, aposl. vil, 10. (67) Const, apost. и, 6; vu, 4.
(58) lia restitue ex Const, apost., ms. napaictw- (68) Const, apost., vu, 15.
\L%-.%.
(69) Const, apost., vu, 12.
(59) Const, apost., vu, 11. Cfr. Episl. I Clcm. ad (70) lia Dav., ins. ùr.ép.
Cor. c. xi el xxiii, el iac. 1 8.
Tatrol. Hk. II.
771» S. BARNAB/F. APOSTOU ISO
laqueiis est mortis. Quantum potes, castus sis A ayvEUijst;. (71; nfrjïfvou яро; ¡лЬ то Xa€eîv íxteIvon
•mima. «Noli porrigerc manos tuas ad accipiendum, "^S X£'PaS> ^Р0? 84 то Soùvai оиттаоу. 'Ауи^иЕ!;,
ad ilandiim vero coiilrahere '.»Diliges ut pupillam *í хорцу о?6аХи.ой <xou, roivra тоу XaXoCyrá roi X4-
oculi tui omnem.qui tibi loquetur verbuin Domini. Y°vTouKup!ou.(72)MvT)<j0y¡aT)aUTOviiuipa;xp!íK(a;,
in memoriam luam node ас die revocable judicii vvxto; xa\ *i|iipa;. "БхСтгг^авц xa6' ехазтт^ t||íc-
> diem. Exquiras quolidie vullus sanctorum, et in P3" та т.розота. twv áyíiov, xal (73) Sià Myo-j cxo-
termone eos pcrscrulans, el ad exhortandum ince- ™*v xa^ таргибрдуо; e¡; то íiapaxaXéaat, xa'i ¡iue-
dens, el mediums, quomodo animam verbo [tuo] tuv etc то íjüijoí (J/ux^v zu Хоуф. (74) Ka\ Sii tûv
servare possis. El manibus luis operations ad re- jfeipuv oou Еруаст) ci; XÚTptonv toiv ájwpruLv
dcniplionem peccalorum tuorum *. Non dubilabis <T0U- (75). Où бЧатагеь; Soúvaí, où5è o48où; YOfYÚre^.
dare, ñeque muriuurabis, cum das. Omni pe- üarzl ahovrrt ve didev • -pwiijT) SÈ, tí; 6 toi ¡u-
íchíí <e «п'&ие»; cognosces autem, quis sil bonus °0oû хаХЬ; аутата>&5тт){. (76) ♦uXiÇetç, & rapáXi-
mercedis retributor. Servabis, qua3 accepisti, nec 6£í< V-fc* rcpocrti6clç, u.{jte áyoípuv Ei; т£Хо; jii(n¡-
addens, nec démens. Malus odiosas tibi erit in per- a£t« "^ tovTipóv. (77) Kptvei; 64xaEtu;. (78) Où w.<¡-
peiuum. Juste judicabis. Non faciès dissidium ; sed агЧ H^W-' zlpwzûatiçSk [дяхоцг\ои; ouviîov. (79)
jfacem conciliabis inter conlendentes, eos asso- 'EÇojxoXoyijijti eirt ар.арт£ас; sou. (80) Oùx î,5et? b
cians. Confiteberis peccata tua. Non accedes ad ora- t|»Teuxfl 00u àv ouveiiâei zovr,pä. AüttiestIvjí
lionero luam in conscienlia mala. — Haec est via *°^; то'^ 9<что;.
lucis.
XX. De via tenebrarum.
Via autem tenebrarum obliqua est plenaque (81) 'H 6è той piXavoç Ш; èxti axoXta, xal xsti-
maledictionis. Est enim via mortis ¡«lerna; cum sup- pa; [istxTÍj. "Ejti yap 65o; той Оауатои aitovíou ¡un
plicio, in qua sunt, quae pcrdunt animam [homi- Т1р.шр£а; ¿v fj еапта атсоХойута -f,v '-f-v/f^v aùtùv
num] : idololatria, lemerilas, elalio ob poleniiam, е!5шХоХатрг£а, Ораайтт);, úôc 8uvájjua>;, ùirfxpwii,
cimulalio, cor duplex, adiilieriiim, homicidium, ra- SiirXoxapSia, ¡loi/iía, çovoç, áp-зут;, ú-Epijcpavía,
pina, superbia, transgressio, dolus, malilia, arro- ттарабаоч;, ôoXoç, xaxía, adeáSeta, capjxaxsía, ¡ш-
gantia, veneficium, magia, avaritia, nullus Dei ti- Г££а, tXEovsCía, acpo6£a 0eou. (82) Aiwxxa; tiïiv àyi-
mor. [In qua sunt] bonorum persecutores, osores 6¿5v, p-iaouvre; àXrjBciav, ауатайутЕ; (85) [<}«vSo(],
verilulis, amatares [mendacii], non cognosecntes où YtvtbsxovTE; ptfaGov 6ixaios0vj]ç, où xoXXiójüvo-.
mercedem jiisliliac, non adjuncti ad bonum, vidua? оуаОш, où xpíaet Sixaíi ¡(»¡pa xal ópcavqj nposépi-
et pupillo non aitcndenlcs ex justo judicio, vigilan- tsç, àYpu7tvouvrsi oùx ei{ 9¿6ov вгой, аХХ' Ы\ ■Л
les non ad timorcm Dei, sed ad maliliam, a quibus TOWijpov, uv piaxpàv xa\ TO5p"p"o> 7ipaOTT¡{ xal ùro>-
longe ac proeul sunt mansuetudo et patientia, qui (wví), avaTtuvTeí (кхта-.а, Siwxovtcí avTaitö5o(ia, ojx
diliguiil vana, couscelanlur remunerationem, non àXsoûvTeç ттгы^Ьу, où tiovouvtîç ït:\ tw хзтаотуои-
miseieiiiur inopis, non laborant in graliam illius С ¡jlívíjj, zùyzpéi; àv хатаХаХ1а, où yivoxixovtei thi
qui labore ac oerumnis confectus est, ad obtrecla- i:oi-l¡savxa aÙToù;, «povsîî T¿xvtov, своре:; nXastuïo,-
lionein prouipti, non cognoscenles Creatorem suum, веой, à7roirp£çô(jiïvoi tov evSeojAsvov, xataTOvoùv-
libciorum iiileremptores [in abbrtione] , corrum- те; tov 6Xt6ó)x£vov, «Xouaiiov irapaxXriToi, ittvfaw
pentes Dei creaturam, aversantes egenum, oppri- fivojwi xptTal, паутар.артт)Т01.
mentes aulictum, divituin advocati, pauperum ini-
qui judices; per omnia pcccalorcs.
XXI. Conclusio admoniloria.
i£quum igitur est, ut homo edoctus man- KoXov oSv àori, uaSovca та StxatújxaTa Kupiou,
data Domini, quotquot prius scripta sunt, in eis Йиа ítpoY¿YPa,tT1It> £v toútoi; itepiraTEív. 'O yip
ambulcl. Qui enim ea perficit, in regno Dei gloria тайта toiojv èv tîj ßa<nXe(a той беой бо^ааб^гетаг 4
cuniulabitur; qui vero alia elegeril, simul cum suis exEÍva (84) ixXsyijiEvoc, ¡лета töiv Sp^tov айтой auv
operibus peribit. Propterea resurreclio, propterea ai:oXeÏTat. Aià тойто aváaraui;, SiàtoÙTo аутатайо-
îetributio. Rxigo vos, proceres, si accipilis aliquod " ai;. 'Еролш той; uzspáxov-а;, et Tivá рли уушщ;
» Eccli. iv, 31, 36. » I Cor. iv, 12. » Malih. v, 42 ; Luc. vi, 30. »
VARIORUM NOTÊ
(7П Const, яро*«., Til, 11. (77) Const, apost , vu, 10.
(72Wtia\, 9. (78) /Ы., ms. axTi(Mi...uayouivù.
(73) t. xal oiaXÍYOu; [sc. aúTowl дхотешу, sermo- (79) Const, apost. vil, 14.
lies eorum peiscrutans. (80) Ibid., 17.
(74) Const, apost., vu, 1¿. Aut labor mamium (81) Ibid., 18.
commendaiur, aut disiribiilio racullatum in dec- (82) Subaiidi ex antecedentilius *y íi eíii
inosyna. Сот. (85) Id addo ex Const, ар. I c " '
(Л) to,JS< epost I. с (84) 'ЕхаГуа = quae divin* vnlnnlaii sunt cotr
(70) (.mu. avost., vu, 14. trana, de quibus с » fu-tal вегшо
781 EPISTOLA CATHOLICA. 782
ayaÖTJi Xa¡i6áv£Ts su(i6ouXfav- Ix?", sií oi? eÙEP~ А Ьоп.т. voluntatis тех consilium : habeas vobiscuui,
Таоаобе, u¿6' sauTwv jilj еухатаХ^тЕ. "EïYÙç quibus bene fecislis; ne eos derelinquatis. Propc
Tap %y¿pa, èv J ewaîwXEÏTai rcavra тф xovtipu. enim est dies, in qua omnia cum roalo peribuiit.
"Eytù? о Корю« жа\ 4 ¡moo; витай. "Ext xa\ Sit Prope est Dominus et merces ejus. Eliam alque
Iptmü) up.äj • iauTUv y'v£(j8s vojiuOetai а*(а.Ы, ècw- etiam rogo vos : estote vobis boni legislatores, vobis
tûv (¿¿vets oujißouXot mo-tot, Spa« Ц ù(jtuv «âaav mancte consiliarii fidèles, lollile ex vobis omnem
uiróxpietv. (85) '0 Sí ezhí, ó toxvtoç той xóa-pou xu- hypocrisim. Deus autera, qui universo mundo do-
pisúojv, 8ü)i) 0¡icv aocíav, етат<)(лт]У, aúveaiv, уч5>- minatur, del vobis sapienliam, scientiam, intelli-
ctv xüv 8ixawü|xaTu)v où-coû, èv utojiov^. ТЫаЪе Se genliam, cognilionem maudatorum suorum, cum
6soS£5axToi, íxÍtjtoüvtsí, tí СцтгГ Kúptoc a¡¡¡' ù(uov, perseveranlia. Efflciamini autem docti a Deo, ex-
xel TOtette, iva ашвт]тг èv *цлера xpinecoç. El 8¿ tiç quimiles, quid a vobis requirat Dominus ; et effi-
koxiv ауабой (iveía, |avt)¡wiveúet¿ ¡лои, heXetwvteç cite, ut salvi silis in die judicii. Si qua vero est fin
тайта, iva хоЛ f¡ èmOuÊa хоЛ f) àypuîn/Î« efç tí vobis] boni recordatio, mementote mei, haec [verba
áf&bbv x^P*!0!!- 'Ерштш ù(iaç, xáP'v оЛтоОцеуос. mea] meditantes, ut el desiderium el vigilantia
'¿Ц ht то xaXov (86) otcsüóc è<m ¡лев' ûjjluv, (il) èx- [mea] in aliquod bonum évadât. Rogo vos gratiaui
Xeíin¡T£ HKjisvi ciùtuv, àXXà (juvExuçèxÇTiTEÏTE тайта, B postulans. Cum adliuc in vase estis, in nullo horun;
xa\ ávanXripoÜTE iraaav IvtoXftv- êurt yàp тайта [mandalorum] deficite, sed indesinenier haec exqui
Äi-ia. ДЛ ¡xâXXov еатоивава vpáâi, àtp' uv +,Suvt)- rite, et adimplele omne mandatum : hœc nainquu
erjv, et« ri E'Jtppâvat йца«. Su£sï6e, ататл)? TÍxva digna sunt. Quare potissimum id operam dedi,
хоЛ elp^vti«. *0 Kúptoj TTJc бо^ц« хоЛ тохатц хар«о« 4uanlum in me fuit, ut scriberem vobis, quo exlii-
цета той 7cvsú¡mítoí u[iü»v. 'Ap^v. larareiii vos. Sálvete, filii dileclionis et pacis. Do
minus gloiiaeet omnis gratia; sit cuín spiritu vestru.
Amen.
VARIORUM NOTjE.
(85) Haec recital Gem. Alex. Strom, il, с. 18, p. 472. (86) Id ем corpus, ut sacpius.
DICTUM S. BARNABE APOSTOLI,

Quod in ejus Catholica Epístola non reperitur.
(6iLLAin>.,re(. Voir. Bibliotlt., I, 140, ex códice Вагос. XXXIX.)
Варуаба; ó áiráoroXoc Eçtj - 'Ev á¡*ÍXXaic tovtj- Barnabas apostolus ait : In maus certamiuibut
pal; aSXuírcEpo; o vtxf¡sac , Siórt árcépxETai t:X¿ov infelicior est, qui vincit : abit enim, plus liabens
ÍXOiv TTJc ацартЕас. peccali.
S. MATTHIAS APOSTOLUS
FRAGMENTA.
(Ex
v Clemente Alexandrine, Slrom.Venet.
lib. и,1757,
cap.in-fol.)
9; lib. ni, cap. h-, Opp. loin. I,
l.
TaÚTi)í 6è (ттц àlrfidaf) àpxb tb" Ooujxáaát ta Ejus aulem (▼eritatis) est principium res admi-
тсра-пхата , <bç Ittitiov èv ветг^гф X¿Yet * хоЛ г81"' > ul dicit Plat0 ,n Theœlelo ; et MATTHIAS
MAT0IAS-èv taïç/7apafl&recrirapaivwv « ©au(xa- adhoruns in TradiiioiiifcM* :« Admirare praeseiuia.i
aov ta itapívra (1),» ßaOjjAv toû-ov 7cputov ttjç eum esse primuin gradum slaluens ulleriorls cogui-
e^xsiva Yvióuswí vii:ori6¿u.£voí. tionis.
II.
Aéfouai y* ouv xa\ tiv MAT6IAN oûtuç StSâÇat • Dicunt ¡laque MATTHIAM quoquc s¡c docuisie ,
« Eapx\ phi |xáxE«e»' хоЛ itapaxptjeOai , («)oàv aùtfl «Cum carne qiiidcm pugnare et ea Uli, nihil ei
■npbí ^ôovfy/ axíXaetov èvSiSovta • '|i>xijv 8è aOÇiti impudicum Iargiendo ad vulnptatem ; augere aulcm
Ы it{ot£<oi xa\ ■рлоаеы« » animam per (idem el.cognitionem. i
ADNOTATIO.
(!) \ctus est apud dementem Alexandrinum in secundo Stromateo aposloli Matthix dictum , in Trarfi-
lionibus , quod admiran jubel prœsenlia, ac per ea nos gradaiim ad ulleriorem , hoc est divinarum rerura,
cognitioncm allollere. Imo quia vox ipsa öaunajeiv non mirari solum, sed etiam dUcere, ас discipvlum
esse significa! , ut grammatici docent, el inter eos llesychius, his velul magistris ac doctoribus, ad Dei
noli ti a m proficere , ас sic lanquain in ludo quodam et schola divins conlemplalionis , in hac reruin uni-
versitate versari nos volehat apostolus. Tritura illud est usu scriptorum omnium , ac sermone communi ,
quod magnus ille prxdicabal Antonius : grandem esse librum mundum hune , in quo, velut antiquar"
periti manu , pulclierrimis litierarura nolis auctoris ipsius ornamenla descripta sunt. In pulchritudm
cœli et terra: (ait auclor Episiolse ad Demetriadem, quse est inter Ambrosianas 53) -.quœdam tunl pagina,™
omnium oculos semper patentes, et auctorem suum nunquam lácenles , quorum protestatio doclrinam imitaW
magislrorum , et eloquia Scripturarum. Alque, ut Facundus Hermianensis libro xii scribit, Sieul nobis et
rerum significationem verba sunt data, sic omnipotens Heus, cujus polestali subjecta sunt omnia , tí cujM
sapientia sinyulariter novit in шит doctrina; etiam voluntarios nescientium molus ronvenienler aplate, ?n"s"
cunque res volueril, actu crealurœ tum significa! . —Quemadmodum iyitur, ut Augusliiii verbis absolvam, »
lilleras pulchras alicubi inspiceremus , non nobis su/ficeret laudare scriptoris arliculum, quomodo eat
pariles , œquales , decorasque fecit, nisi etiam legerimus , quid nobis per illas indicaverit : ita Dei opus Чп-
tanlum iiispicit, deleclatur pulchriludine operis , ut admirelur artificer» ; qui aulem inttlligil , ouasi Up1,
Hoc est : Oaunajsiv ta uapövta . non otiosum speelatorem et admiralorem esse, sed doeilem. inielligeo-
teinque discipulum. — Petavius , Theologiea Dogmata , t. III , De opificio vi dierum , p. 231.
S. BARTHOLOMÄUS APOSTOLUS.
SENTENTU BREVIS
QUAM
SUB NOMINE BARTHOLOMM APOSTOLI AFFERT S. DIONYSIUS AREOPAG1TA.
(De mijslica theologta, cap. 1, Opp. lom. I, ed. Cordorii, Vcnetiis, 1735. in-folio, pag. ОД)
Ойш yoûv 6 бею« BAPeOAOMAIOS щы i хя\ Нас uliquc ralione divus BARTIIOLOMiflUS ait
•noXX^v TfjV OsoXofíav eIvgu xal èXaxi^rijv • -xcrt tu < et copiosam esse Ihcolugiam et miiiimam ; alqiic
Eua-ry¿Xiov irXatü xo\ jx¿y« , хсЛ a56iç auvTetfii)- Evangelium amplum et magnum , et rursus conci-
t*¿vov. i sum. ,
CORDERII COMMENTARIUM
i.uc uùqite ralione D. Bartholomäus, linde colligrtur, sanctum Bartholomxum aliqiia etiam tbcologica
scripsisse , uti et alios apostólos verosimile est , de rebus ас quscslioiiilius divinis per epislolam pro occa-
sione interrógalos , de iisdem verba saltern scripto respondiese, et sublimissima , qua; ex ipso Deo liause-
rant oracula, tradidisse, quae aliquandiu , uti soient epístola; , asservabantur, et Calbolicis communica-
Lantur, sed poslmodum temporum injuriis inlcrciderinl. Ait el copiomm esse iheologiam, id est fusain, qua
parte videlicet ex creaturis ut effeclis , tanquam a posteriore , ut aiunl pbilosoplii , in crcaloris ac causae
prima; noliliam devenitur, qua? quidem pars est tlieologise demonstranlis , vel certe qua parle symbolic»
est , quae teste Dionysio cap. scq. longe fusissima exsislit : «( minimum , id est brevissimam , qua paru;
niuiirum mystica est, ut ibidem Dionysius e.xplicat; vel certe quia Deus a priori indemonstrabilis est, ut
carens. Alque Evangelium amplum el magnum , scilicet propter rerum quas conlinet amplitudinom cl
granditatem , el rursus concisum seu coiiiracluin, id est (ut ego quidem inierpretor) mole quidem exiguKin,
sensu auiem et perfeclione maximum. Untie Apostolus (Лот. ix, 28) appcllal verbuin abbrevialuni ,
utpote conliuens brevissimum fldei et dilectionis praeceptuin , quod pro cunclis sinuosa; legis caeremonüg
successit. lia Anseimus et OEcumeoius. Vel quia conlinet Verluim incarnatum , ad hominis usque naiuraut
abbrevialuni et exinauitum , quod salvas fecit reliquias Israel.
►♦*■<
ANACLETUS PAPA
NOTITIA
(Ex Libro pontißcali Damasi papas, ap. Mansi, Concil., I, 597.)
Anacletus (1) natione Grœcus ' ex paire Antiocbo, sedit annos novem, menees tres [toa. Lu..
duos] , dies decern; fuit autcm temporibus Domiiiani (2), a consulat« Domiiiaiii décimo et Sabini, usque
ad Domilianura décimo séptimo (3) et dementem cónsules. Hic memoriam beau Petri construit et
composuit (4) , dum presbyter factus fuissel a beato Pelro, seu alia loca, ubi episcopi rccoiiderentur
sepultura : ubi autem et ipse sepullus est in pace, juxta corpus beali Petri , tertio Idus Julii. Hic fecit
ordinaliones duae [juxta Platinam, unam] per mensem Decembrem, presbyieros quinqué , diacwws
tres, episcopos per diversa loca numero sex. Et cessavit episcopatus dies xin.
1 De Alhenis.
NOTjE.
ft) Anaclelus. Post interregnum quatuor men- Cum ígitur Clemens, hujus Anacleii predecessor,
siiiiu et decern dicruni, anno Christi 103 1.102], anno in Trajani imperatoris vita simul et ponlificatu
Trajani imperaloris iv, tenia die mensis Aprilis, defunctus sit, ut praeter auctorem hujus libri, Hie-
Anacletus mullis rebus prseclare gestis ceieberri- ronym. et Euseb. locis supra dictis lestantur, non
»us, Christian« religionis summum ponlificatum video qua raiionc dici possil Anacletum ante im-
adeptus, dementi per martyrium subíalo subroga- perium Trajani ponlificiam sedem administrasse. Id.
tur. Quod Lider pontificalia in Vila Clemenlis epi-
(4) Ate beat i Petri memoriam construxit «lew
scopalum Roman.-e Ecclesise viginti diebus et uno
composuil. Per memoriam beati Petri intellige
cessasse scribk, vix est credibile, cum tarn brevi
quamdam aediflcii strucluram ab Anacleto, dam
temporis spatio martyrium Clemenlis, Chersoueso
adhuc presbyter esset, in Vaticano exstriiciani,
trans Pontum sita, Romain nuntiari non poluerit.
quam olim anliquilas usilatius ecclesiam nominare
Baron, anno 102, num. 2, et seq. anno, num. 2.
consuevit. Nam et August. De civil. Dei lib. xxu,
ünde accident quod Anacletus a Teilulliano dé
C. 10: .Yus, inquit, martyribus nostris non templa,
menti anleponatur, ab Epiphanie aulem haeresi 27
sicul dus, ted memorias, sicul hu mi tubus monuii,
plane omiitatur, supra diximus in ailnotationibus
quorum apud Deum vivunt spiritus, fabricamus. Has
adVitam Clemenlis. Sev. Binius. mérito Caius antiquus thcologus, qui tempore Ze-
(2) Fuit autem temporibu» Domiiiani. Mira Liert phyrini pontilicis claruit, teste Eusebio lib. ш Ш-
pontifican» varíelas el repugnantia : cum supra storiarum, 24, tropxa appellat : quippe quae victo
Cleuientem Anacleii praedecessorem tertio anno rias apostolorum de subactis hoslibus representen!.
Trajani e vita sublatum esse scripserit, Anaclelus Verba illius apud Eusehium praedicto loeo lise
noil sub Domiliano, sod venus sub Trajano sedisse sunt : Ego apostolorum tropœa perspicue рочиш
potuit. Id. oslendere : nam si lubet in Vaticanum proficisci, ant
(3) А сопьиШи Domiiiani x et Sabiiii usque ad in viam i/ucc Ostiensis dicitur, te conferre, tropea
consulatum Domiiiani xvii. Novus error auctoris. eorum qui islam Ecclesiam suo sermone el viritó
Si Anaclelus sub ailnotatis consulibus ponlificatum tlabilierunt, inventes. Hanc insignem claramque
leuuit, eum dementem anteccssisse, imo simul memoriam a turbine persecutions non fuisse deje-
cum Cielo el Clemente sedisse oporiuit. Nam deci- clam, sed majore potius in dies singulos gloria
mus Domiiiani consulatus cum anno Christi 86 auctam, omnem admirationem superal. Baron, anno
[84], Domiiiani imperaloris in coincidit. Deciuius 106, n. 2 el 3. Magdeburg., qui hanc ob causam
.scpiiinus vero ejusdein consulatus cum anno Chri Anacletum reprchendunt, a Bellanu. lib. iv De Ro
sti 94 [92], Domiiiani imperaloris xi coucurrit. man, pontif., с 8, de calumnia notan иг. Is.
788 790
ANACLETI ROMANI PONTIFICIS

EPÍSTOLA et decreta1"
( M tNsi, (от il., t. I, pag. 598. )
■* dwbeiis? Estote ergo patientes, el confirmóte corda

EPÍSTOLA (2) PRIMA.
vestra ", ut adveniente judicc Christo, laHi el probati
* De oppressione ChrUtianorum et de accusatione epi- esse valeatis. Nolite ingemiscere in alierulrum , ut
scopi , de ordinatione archiepiscoporum et cœle- nonjudicemini. Eccejudexiiniejanuam'assislil. Exem-
rorum et de primatibus et patriarchis, eorumaue
ministerio. plitm acápite, charissimi, laboris et patientiœ prophè
tes, qui Immi in nomine Domini sunt. En bealificamus
Anaci.eti s, servus Christi Jesu , in sede apostó eos qui suslinuerunt. Sufferenliam Job audistis, el fi-
lica Domino surviens, episcopis omnibus, et caeteris nein Domini vidiitis, quoniam misericors et mieeralor
cunctis fídelibus , qui cosequalein nobiscum sortili Dominus est*. Tribulationes vestras audivitnus(3j,
sunt fidem , gralia vobis. et pax ahjue consol.itio fralres, lam per noslros*, quam et per alioruni •
niullipliccnlur a Domino in s;ccula. apocrisiarios, super quibus valde dnlonius, vobisquc
Benedicius Dens el Pater Domini noslri Jesu compalimur, et auxiliutn ferre (proui ipse largitns.
Christi, qui secundum magnam misericordiam suam fuerit, qui pro nobis non solum tribulalus, sed cliain
régénérant nos in spent vivam, per resnrrectionem passus est) parali sumus. Nolile niirari, charissimi,
Jesu Christi ex muríais, in liwreditulem incorruplibi- n qui persecuciones patiinini , quasi novi vobis illiquid
lem et incoiitaminatam , et immarcescibilem conser- conlingal : sed communicantes Christi passiouibus
vatam in calis , in vobis,qui in virlule Dei cuslodi- gaudele , ut el in revelatione gloria; ejns gaudeatis
mini per fidem in salutem paral um revelan in tem exsultantes. Si exprobramini in nomine Christi ,
pore novissimo : in quo exsultabitis , modicum nunc beati eritis ; quoniam quod est' honoris, gluriat el-
si oportet contristan in variis tentationibus , mí pro- virtutis Dei , et qui est ejus ¡¡piritas , super vos re-
batio vestrœ fidei multo preliosior sit auro, quod per quiescil. Nemo autem veslrttm paliatur quasi homi
ignem probalur*, si lamen in tribulalinnibus rxperti, cida, out fur, nut maledicus , out alienorum appeti-
probati inveniamini. Patientes estotc, dUeciissimi, tor. Si autem ut Christianus , поя erubescal : glori
quia palientia probationem operatur, probatio vero fied autem Deum in islo nomine : quoniam tempus
»pern, spes auiem non confundit i. Ecce agrícola ex- est ut incipiat judicium a domo Dei. Si autem a
spectat pretiosum frucium terra:, patienter ferais , nobis primum ; quis finis eorum qui non credunl Dei'
donee accipiat temporaneum et serolinum '. Si agri- Evangelio ? El si vix Justus satvabitur, impius et
colse haec patienter ferunt pro lemporalibus fructi peccator ubi parebunt ? Itaque et hi qui paliuntur
bus , quanto magis vos pro xlernis patientes esse secundum votuntatem Dei, fidcli Creatori commendent
< De oppressione el laceratione Christianorum ; et quod Ecclesia novi comparelur ; atque de ceteris ibi
tnsertis negoliis ; omnibus episcopis scripta, lia ins. Colleclinní.s Isiilori in bibliothrca collegii Parisiensis
Soc. Jesu, e quo sunt lise variantes tecliones. »I Pelr. l, 3-7. 'Koin. v, i, 5. • Jac. v, 7. 'Ibid.,!)
■ Ibid., 9-11. * vestros. ' notanda vox.
(1) Has epístolas non ausus est Bcllarmmus in- С ex iis qu;c dc пипкго ас online ponlilicuni sibi
Jubílalas aflirmare, nee nogal Ln cas aliquns errores siiccedeiilium dixiiuus supra ¡n nolis ad Vitam de
irrepsisse. Eruditis vero catholicis videnlur euppo- mentis. Sev. Binius.
sila?. Ma.isi |3) Tribulationes vestras audivimus. Nota contra
(2) Epístola. Anacletum duas decretales epístolas, novatores quod Anacletus de rebus boriini tempo -
omni sapieniia plenas conscripsisse. velusliim quod- rum , verbi gralia , de perscculiouibus palieuler
dam exemplar manuscriptum ¿ifcri pomificalis te exemplo Christi ferendis , scribat ; adeoque li;u
stator: quod ubi sit, et unde acceplum fuerit, vide epístola: decretales imincrilo repreliendaulur ас re-
Tumanum cap. 20, lib. v, contra M agdeburgenses : jicianlur, quasi in his nulla menlio liai, rcruiii hoc
a novatoribus magna cum injuria redargüí , ideo tempore gcslaruiu. Ii>.
quod Clcmcalcm autecessorem suum nourinet, patet
Î9l ANACLETI PAPifc m
animas suas in benefaclis u. Nam, ut ail beatus Cle- A fecto transgressons legis Dei et contempler», al
mena antecessor iiostcr ", similis est omnis Eccle- que inobedientes ejus prseceplis exsisluni. Inde cl
si* status navi magna; , qua: per umlosiini pelagus I!. Jacobus apostolus ail : Si diligiiis próximos tint
•Jiversis e locis et regiouibus viros portât", ad vos ipsos, benefacitis. Si autem personal acdpith,
una m pulen lis regni urliein pi operare cupienles. peccatum operamini, redarguli a lege, quasi trans-
Sil ergo navis auctor hujus , Dominus ipse omni • (¡restores '*, etc. El beams pradeeessor nosler Cle
polens Deus : g4ibernator vero sit Christus : tum mens vir apostólicos, et spirilu Dei plenus, ипасиш
deinüe prorela: officium episcopus inpleat : presby- reliquis Sanctis collegis suis staluit, ibeens" :
teri nautanim , diaconi dispensatoruni locum le- "Accusandi vellestilicandi licenlia denegeturhisqiù
neaiit : hi qui calecbizant, naulologi* conferanlur: Christiana; religionis et nominis dignitatem, et sus
epibatis auteni , tolius fiaternilalis multiludo sit legis vel sui propositi normam, aut regularitcr pro-
similis. Ipsum qnoque mare bic mundus habealur. hibila neglexerint. Transgressores enim sponie legis
Ventorum т. то va riela les et lurbinum , diversis suce, ejusque violatores et recedentes, apostats
lentationibus conferantur : persecutiones , tribula- nominaiiiur. Oninis enim apóstala refiitandus est
liones sive pericula, fluclibus exxquentur. Terreni ante reversionem suaiii , non in accusaiione recle
vero spirilus, qui vel de lorrenlibus, velderonvallibus ' agenlium , aut testimonio auscipiendus ; quia vir
spiiant.psctidopiopheiaruiu et seducluruui, sen prava: duplex animo, inconstans est in omnibus vüs suis.
doctrina: verba doccantur ". Promonloria vero el loca Quicunque qutem, ut ait apostolus Jacobus, tola«
con fragosa, liiqui iiipoiestatíbussaeculi sunljudices, legem servaient, offenderit autem in uno, (actus est
el qui película niinanlur ac mortes. Ditbalassa •* reus omnium. Qui enim dixit : Pion mœchaberis;
vero loca, quae duplicibus ninhe fallacis seslibus dixit el : Non occides. Quod si non mœchaberis,
vcrbcraulur, dubiis mente, et de repromissionum occidas autem, faclus es transgressor legis. Sic toqui-
verilale nutaiitibus, conferantur, alque bis qui ir- mini, et sic fucile, sicut per legem libertaiis inci
rationabili lidein noslrain i alione disculiuut. Hypo pientes judicari. Judicium enim sine misericordia
crite vero el dolosi, piralis similes babeantur. Jam ßet Uli, qui non fecit misericordia»!. Superexaltat
vero rapidus vorlex, el tartárea Charybdis, el saxis autem misericordia judicium". Et Dominus ait:
iilisa naufragia , ac mortífera: submersíones , quid Nolo mortem peccaloris, sed ut couver tatur, et that".
aliud icsliinaiida sunt, quam pcccala? Restai igílur, El mulla lalia, horiimque siniilia. Nemo enim, inquil
ul ha>c navís cursii prospero lula possít porlum Apostolus, nostrum sibi viril, et nemo sibi moriiur,
desiderata; urbis in tiare , ila Deo prcceiu lumière С ^'ve erao *'r*MB»i "ve morimur, Domini sumas, h
navigantes, ul mereaulur audiii. hoc enim Christus mortuut est, el revixil, ut et »i-
vorum et mortuorum dominetur. Tu autem quid ju
I. diáis fralrem luum? aut lu quare spernis (rutnm
De iis qui sacerdotes accusant. tuum? Omnes enim stabimus ante tribunal Dti".
Scriptum est enim : Vivo ego, dicit Dominus, qu<j-
Audimus , fralres , quoi! quidam delrahunt , et niam mihi fleclelur omne genu, et omnis lingua con-
accusant sacerdotes Dei, cupienles eos damnari, non ßlebitur Deo. ¡laque unusquisque nostrum pro te ra-
intelligentes fursilan , quod injuria sacerdoluni ad tionem reddet Deo. Non ergo amplius invicem jsdi-
Christum peiiinei, cujus vice fungunlur. Nec hoc cemus, sid hoc judicale magis, ne ponalis ojfendicv-
aspiciunl , quod D. Pelrus princeps apostolorum, turn fratri vel scandulum **. Scimus eniin , quia
instructor uoslcr, ail : Deponentes igilur omnem mu- ■nulluni" derogalio prasvalet , quaudo derogaior
litiam, et omnem dolum, et simulationes, et invidias, credilur fide dignus. Ideo, fralres, varus dclinciio-
el omnes deiractiones, sicut modo geniti infantes, ra- nibus el accusatiouibus non oportet *' labefaclari
tionabile'1, sine dolo lac concupiscile, ut in eocrescalis judíeos cl primales Ecclesía: (i), sed magís aposlo-
iu salutem ". Et Dominus per Prophetam inquit : Qui D locum el docloi um regulis informai i (5) ас roboran.
vult vliam diligere, el tidere dies bonos, coerceat Unde jusium esl , onines in universo Roiiiauoruiu
liiiijuiuii suain a malo, el labia ejus ne loquanlur orbe doctores legis, ea qua; legis sunt recle sapee
dolum ir, ele. Qui uulcni isla transgiediuntur, pro- el operad, el non regulas nascentis Ecclesía: con-
10 1 Pele, iv, 12-19. " In epístola I ad Jacobum. "verba sunt inlerprelis Rufini , qui treceniíi
anuís jxisl Anaclelum víxil. " dicantur , ducunlur , vocentur. <* bithulassa. "ms. rationabilts.
"IPcir.M. 1,2. "Pul. xxxni, 15, U. "Jac. n, 8, 9. "In cpisl. sua I, ad Jacobum scnleiiik.liier;
ni, (|. i, lian ns prKdecessor. El in Deer. Ivn, lib. iv. »• Anianus lib. xvi , coust. 1 , lit. 7. " Jac « ,
10-13 "Ezech.xvni, 52. "Rom. xiv, 7-10. "Ibid., 1113. " Tripartita; hin. ni, 8, hace verba
leges. Felix п. cpisl. i, eadeiu usurpai. ".Dainasus ер. ad episeopos lllyricí, apud Theod. el Soz. scripta
ex lïiuuano concibo.
(i) Accusalionibus non oportet labefaclari primales (5) Apostoloium regulis informan. Cánones Щ«-
Ecclesiœ. Vide qua; diciiuus in nolis ad canon, auu- sioloruiu, oí. 73 cl 74 intciligii. lu.
»lol. ~1. Sev, IIi.mvs.
тл EPÍSTOLA. 79*
hindere, aut fid em , aut doctrinara apostolorum A viniias immensa", tempestalis ¡nccria bono sere
varus maculare doctrinis, nec fralres infestare". nitalis amoveré. Et quid aliud, si Christus passu*
" Si autem omnia in hoc saeculo vindícala essent , est pro nobis , nobis relinquens exemplum , et
locura divina judicia non haberenl." Supervacuis apostoli passi sunt , sequcntes ejus exemplum , et
enini ad beneficia laboral impcndiis , qui solem rcliqui patres, nisi ni sequamur tarn doctrinara
cerlat facibus adjuvare. Ideo si aliquis puiat,'sc eorum quam exemplum, et paliamur adversa pro
Deo in hoc placeré, quod servos suos accusal; el Christo , et cum pairibus atque cum fratribus
ul meliores liant, «licit se hoc agerc; in vanura. crucera portemus , eorumque iribulalionibus com-
laboral, el plus invidice slimulis agitalur, quam patiaraur , ul Christi veri discipuli inveniantur ,
chariialis : quouiam gratia: pleniludo adjectione qui dixit : Qui vult post me venire, ablieget semet-
non indiget, nec ulla requirit commendationis au ipsum , et totlat cruceta suam , et sequalur m«M
gmenta.50 Erigit ergo doctores conscientia sua , el el reliqua ? *' Piaesumptio est , si dorainoruni
si quaudo incerlis lemporum flalibus opponunlur, beneficia famuli non sequanlur. Obscquiura ergo
suslinenl mala, qua; sseculis magis sunt asci ibenda, mslimandum pulo, quod parilurus impendo. Quid
quam uni ¡lis.31 Datain cniin scinins Salanae polc- est enim, quod plus creditur lilii vocabulura valere,
slatera, ut servos Christi cribraret : ut quod de ß quam obsetjuium, et non quxritur, quid in anions
trilico inveniri posset, horréis ingereretur : et quod lance promoveas , sed quale ad prsujudiciuiu xsti-
•le paleis, ad ignium alimenta transi ret. Ad vos spe- uianti uomen apponas, cum apud prudentes frustra
cialiler dictum est : Nolite liniere, pusillus grex, sobolem dicimus , nisi exhibeat quod vocatur ?
quia eomplacûit Patri veslro dari vobis regnum ". Ego vero nolo errore meo alienas culpas asserere,
\enit inter vos gladius pcrlidorum, ut marcida ut factum , quod doleo **, admisisse couvincar.
Ecclesia? membra resecaret, et ad cœlestem gloriam Odisti , inquit Dominus per Piophetam , omnet
saoa perduceret. Quos habeat Christus milites, cer operantes iniquitalem, perdes loquenies mendacium.
tamen ostendit : qui iriumphum mereantur, per Virum sanguinum el dolosum abominabitur Dominus;
bella cognoscuntur ". Scimus autem mullos ob id ego autem in multiludiiie misericordia; tuœ introibo
infestare doctores, ut eos perdant , et propria; vo in domum шат, adoraboque in templo sánelo luo in
luntatis placita adimpleant. Non propterea tarnen limore tuo. Domine, deduc me in justilia tua propter
doctores (inquanium vires suppeiunt) a recta жти- iiiimicos meos, dirige ante faciem тент viam luam.
latione et bona intentione recedcre debent, sciences, Non est enim in ore eorum rectum **, interiora eorum
quia beati qui pertecutionem patiuntur propter jusii- insidia;. Seputcrum patens gultur eorum, linguam
tiam ". " Nihil autera illo est pastore misenus, suam lenificunt. Condemna eos, Deus, décidant a con-
qui luporura laudibus glorialur. Quibus si placeré siliis suis : juila mullitudinein scelerum eorum ex-
voluerii, atque ab his amari delegerit , eril bine pelle eos, quoniam provocaverunt te. El lœlentur
ovibus magna pernicies. Nullus ergo pastorum , omîtes qui speranl in le, in œiernum laudabunl. El
placeré lupis el gregibus ovium potest." Perdit protege eos , et lœlabunlur in te, qui diligunt numen
enim laboris memoriam mens terrenis oblígala car- luum, quoniam lu benedices justo. Domine, ut hasta*
ceribus." Sicut artium in suo quoque opere inve- placabilitatis coronabis eum™. Deo enim sacrifi
nilur mater instantia , ila noverca eruditionis est cantes peí feete , non debent vexari , sed portari ",
negligentia. Nullus ergo prsejudiciom alleri facial, consolari, atque ab omnibus venerari.
neque quod sibi fieri non vnli, exereeaj. Nemo
dictum de aliquo invernal," quod in ejus aclibus
non agnoscat. Ego autem labefaciatara non solum
П episcopus Deo sacrificans testes secum habeat.
quieleni mean), sed et salinem, inimicorum valeiu-
dine el rumorura procellis agnosco. Polens est l)i- j) Ipsi autem, quando Domino sacrilicanl (G), non
'* Luc. cod. inserit hie liunc titulum : Item de ea re Anactetus in primaepistvla ita ail : Si, etc. "vi,
q. 1. Si omnia in. " Enuodius u, 22, et diet. 9. Ethic enim incipiunt Ennodiani ceulones I'raudis aique
iinposlune manifeslissimi indices. " Erigunt ergo doctores conscienliam suam; vel Eril ergo doctoris.
'• Eiin. ii, 14. "Luc. xn, 52. " cogiwscitur, habet edilio Ennodii a Sirinondo accurate , p. 58, dist.
45. Scimus autem mullos. " Matlh. v , 10. »• Dist. 58. Nihil illo. " Ei;n. diet. 8. " Idem et 14.
MEnn. iv, 9 el 24. "tmmensœ tempestalis ila ms. el Sírmondi edilio, p. 120. *° Mallli. xvi, 24, Luc.
ix, 23. " Enn. ex Hbri iv, 4, 8, ly, epistolis. Obiit vero Ticinensis ille ep. au. Chr. 521 , Valerio consulc.
м и/ quod (actum doleo, habet edilio Sii niondi , p. 122 , atque liac vel sola ex Ennodio fu; ta impostnraní
cuívis cordato delegunt. MEx vers. Hieionymi qui posterior Anacido trcccnlis annis. '* scuto. *'Psal. v,
7-13. M Quam al. sunt haec a pracedentibus Ennodii Lcinüs !
(6) Jpsi nutem.quando Domino sacrißeunt. Confir- omnes post absolulum sncrificium communicfiil .
uiaiur apostólica constitutio isla, qua praecipitur, |nisi ex rational! el justa causa excusentur. Vide
at episcopi solemuioribus diebus cum ministerio qua; dicimus in nolis ad cañones apostolorum 9 et
uiultoruin altaii asiaiitium et iuservicntium so 10. 1«.
lemne sacrificium Deo uüeraul , ¡psique minist: i
795 АЛЛСЬЫ'1 PAPE 7%
>í>I¡ hoc afccre debeiit, sed lesles secum adhibeanl, A adventu ejus. Si scilis quoniam jutlus tu, tcilote
iit Domino perfccte ¡n sacratis Deo sacrificare locis quoniam el omnis qui facil Justitium, ex ipso milut
probenlur. Ail namque aucloritas legis divin» : est *". Videle qualem charitatem dedil nobis P«ler,
Vide ne offerus holocausto tua in omni loco quem ut filii Dei nominemur et simus. Propter hoc mundiu
cideris, sed in loco quem elegeril Dominus Deus ¿ums". non novit nos, quia non novit eum. Charissimi, пит
••Episcopus Deo sacrificans, lesles (ul prxfixum ¡llii Dei sumus, et nondum apparuil quid erimus. Sri-
est) sccum habcat, et plures quam alius sácenlos. mus quoniam cum apparuerit, similes ei erimus,
Sicuï enim niajoris honoris gradu iruilur, sic majo- quoniam videbimus eum sicuti est. Et omnis qui ha
ris lestimonii incremento indigct. In solemnioribus bet spem haue in со, sanetifical se, sieul et ille sanetu
quippe diebus, aul septcm, aut quinqué, aut tres est. Omnis qui facit peccatum, et iniquitatem facit,U
diáconos, qui ejus oculi dicuntur, et subdiaconos peccalum est iniquilas. El scitis quia lile apparuil, tu
atque reliquos ministros secimi habeat, qui sacris peccala tollerct,et peccatum in eonon est. Опишут
induli veslimentis, in fronte et a tergo, el presby- in eo manel, non peccal : et omnis qui peccal, non tidit
teri e regione dcxtra lxvaque, contrito corde et liu- eum, nee cognovit eum. Filioli, nemo vos seducat.Qii
miliato spiritu, ac prono stent vultu, custodíenles facit juslitiam, Justus est, sicut et ille justut at.
eum a malevolis hominibus.et consensum ejus pra> Qui facit peccatum, ex diabolo est, quoniam ab imito
bcanl sacrificio. Perada aulem consecraiione, oiunes diabolus peccal. In hoc apparuil Filius Dei, ui dit-
comniunicent, qui noluerint ccclesiasticis carere solval opera diaboli. Omnis qui nalus est ei Deo,
liminibus. Sic enim el aposloli statuerunt (7), el peccalum non facil : quoniam semen ipsins in eo
sánela Romana lenet Ecclesia. Servile, inquii Do- manet, et non polest peccare, quoniam ex Deo наш
minus per prophetam David, in timoré , et exsul ■ est. In hoc manifesli sunt filii Dei et ßlii diaboli.
late ei cumtremorc.1'' Adórate pure, ne forte irascu- Omnis qui non est Justus, non est ex Deo, et qui ноя
iur, et pereatis de via. " Hie enim non peril de diligit fratrem suum : quoniam luve est annunthti»
via, qui recte graditur, et praecepla cuslodit majo- quam audislis ab initio, ut diligamus allerulnm.
rum. Non sicut Cain, qui ex maligno erat, et oeeidil fra
Doeeri ergo omnes oportet, qui Domini sacerdo- trem suum. Et propter hoc oeeidit eum, quoniam
lio fungunlur, ut et cañeros instruant et sibi profi operu ejus maligna étant, fralris autem justa. .V
cient. Scriptum est autem : Qui docti fuerint, ful- Ute mirari, fratres, si odil vos mundus. Nos samt
gebunt quasi splendor firmament! : el qui ad jusli- quoniam translati sumus de morte ad vitam, qsit
liant erudiunt mullos, quasi stellte in perpetuase diligimus fratres. Qui non diligit, manet in morte.
œternitates ". El alibi : Populus autem sciens Deum omnis qui odil fratrem suum, homicida est. El uitis
suum, obtinebit, et faciet, et docti in populo doce- quoniam omnis homicida non habet vitam alternan
bunt plurimos ". Ipsa enim Veritas per se inferí in se manentem. In hoc cognovimus charitatem Dei,
et dicit : Bealus est qui non fueril scandalizalus in quoniam ille pro nobis animant suant posuil, el net
me •». " lile procul dubio scandalizatur in Deum, debemus pro frairibus animas poneré. Qui habuerit
qui recte non docet, et qui ejus scandalizat episco- substanliam hujus mundi, et viderit fratrem <uun
pum vel sacerdolem. Impie namque agentes, sunt necessilatem habere, et clausa и viscera sua ab en,
impii, ñeque intelligent omnes inipii, porro doeli quomodo charilas Dei manet in eo? Filioli mrii
intelligent.. Omnes enim invicem humilitalem insi non diligamus verbo ñeque lingua, sed opere el
nuate, quia Deus superbis resislil, humilibus autem verilate. In hoc cognoscimus quoniam ex verilate
dat graliam ". Notite, inquit Joannes apostolus, omni sumus, el in conspeclu ejus suademus cordi nostro.
spiritui credere, sed probate spiritus, si ex Deo sunt; Quonium si reprehenderil nos cor nostrum, major ей
quonian-, pseudoprophetœ exierunl in mundum *'. Et Deus corde nosiro, el novit omnia. Charissimi, si
idem ¡ps* alibi ail : Vos quod audislis ab initio, in vo- cor nostrum non reprehenderil nos, fiduciam haie-
bis pert ¿neat. Si in vobis permanserit quod ab initio " mus ad Deum : et quidquid peiierimus, accivtenu
audistit.et vos in Filio et Paire manebitis.Et hœc est ab eo, quoniam mandata ejus custodimus, et ea qui
reprona ¡sic, quam ivse potlicilus est vobis vitam œier- sunt placita coram eo, ¡admits. El hoc est mandatui»
nani". Hœc scripti xobis de his qui seducunl vos. ejus : Ut credamus in nomine Filii ejus Jesu Chri
Et unctio quam accevislis ab eo, maneat in vobis. El sti, ut diligamus allcrulrum, sicut (ledit mandatum
non nexsse habelis ut aliquis doceul vos ; sed sicut nobis. El qui serval mandata ejus in itlo manel, с
unctio ejus docet vos de omnibus, et verum est, et ipse in eo. Et in hoc scimus, quoniam manel in no
non est me'>.dacium. Et sicul docuit vos, manete in bis de spiritu quern dedil nobis "*. *• Et sicut De"*
eo. El nunc, filioli, manete in eo, ut, cum apparue creator, qui hominem ad simililudinem suam crea-
rit, habeamus fiduciam, et non r.onfundamur ab eo in vii, est charilas, est bonus, Justus, palieus, atque
"Deul. xii, 13. "De consecr. dist. i, Episcopus Deo sacrificans. " ex Hieronymiana versione. "I'sal.
il. M, 12. " Dan. xii, 5. »Dan. xi, 53. » Matth. xi, 6; Luc. vu, 23. " Distin. 95. Ule procul dubio.
" 1^ Pcir. v, 5. «o I Joan, iv, 1. »' nobis , vita œterna. " 1 Joan, ti, 24-29. "* I Joan , in per lotuui.
5 ' ». Aiiibr. lib. De digiiitale hominis , с. 3.
(7) Sic enim et aposloli statuerunt. Canonc 9 et 10. Sev. Bikius.
797 F.PISTOL£. 798
milis et misericors, el cœiera sanctarum virlutum д in œternum fluciuaitonem justo* Oiiinis mira
insignia, quae de eo legunlur : ila homo creatus homo ,¡11 sua causa delicious, el in suis hxsilaus
esl, ut charitatem habere!, ut bonus esse! et Justus, consiliis, quxrit sibi amicuin fldelem, in cujas cou-
ut patiens atque mitis, mundus et misericors foret. siliis contidat, qui in suis diffidcbat : et talcm fidu-
Quas virtutes quanto plus quisque in seipso habet, ciain habet in ¡Ho, ut omne secrelum sui pectoris
tanto propior est Deo et major est, ac sui condito- ei pandat et aperial. Quid dulcius est quam ut ha
ris gerit similitudinem. Si vero, quod absit! aliquis beas ilium '*, cum quo omnia possis loqui ut tecum?
per devia vitiorum el divorlia criminum, ab bac Si isla cum hominibus flunt, quanto inagis cum
nobilissima sui condiloris simiütudine degener ab Deo hoc est agendum, qui omnes vult salvos fieri,
erre!, tunc fiel de eo quod scriptum est : Et homo et neminem perire ? " Nam si veraciler Deum cre-
cum in honore essel, non inlellexU : comparalus est dimus, eumque diligimus ut debemus, et próximos
jumenlit insiptenlibus, et similis (actus est Ulis *°. 3icut nosmelipsos, in eum quoque totam spcm
Qui major honor potuit homini esse, quam ut ad projecerimus uostram ; ipse nos eripiet el consola-
similitudinem sui factoris conderetur, et eisdem bitar. Et sicut per angelum su<im, Habacuc prophe-
virtutum vestimentis ornaretur, quibus et condi- tam cum prandio in lacum leonum ad Danielem
tor' De quo legitur : Dominus regnavit, decorem В vatem misil ", et Philippuin, unum de seplem dia-
induius est " ; id est omnium virtutum splendorc, conibus, ad eunuchum *», ita dabit nobis consola-
et totius bonilatis decore ornatus. Vel quod niajus tionem el liberationem. Haec seclamini, cbarissimt,
homini potest esse dedecus, aut infelicior miseria, el nulli unquam nocete. Fralres estis, invicem vos
quam ut hac similitudinis gloria sui condiloris diligite, ut veri Domini discipuli effici mereamini.
amissa, ad informem el irralionabilem brulorum Nam qui rancida corda virorum ,0 ¡illicit, malitiam
jumentorumque similitudiiiem delabatur? Quapro- inter homines spargit : el qui delrahit fratri suo,
pter quisque diligentius attendat primae condilio- homicida est. " El qui abstulerit aliquid patri vel
nis suae excelleniiam , ut venerandam sanctae Tri- matri, dicitque hoc peccatum non esse, homicida;
nitatis in se ipso imaginem agnoscat, honoremque particeps est. Pater noster sine dubio Ueus est, qui
similitudinis divina?, ad quam creatus est, uobili- nos creavit : mater vero nostra Ecclesia, quae nos
latem " morum, exsecutionem virlutum, dignita in baplismo spirilualiter regeneravit. Ergo qui
tem meritorum habere contendat; ut quando ap- Chrisli pecunias et Ecclesix rapit, autert vel frau
paruerit qualis sit , tunc similis ei apparent", qui dât, homicida est, atque homicida ante conspcctuin
se mirabiliter ad similitudinem suam in primo p jusli judiéis esse deputabitur. Qui rapit pecuniam
Adam condidit , mirabiliusque in secundo refor- proximi sui, lniquilalera operalur : qui aillent pe
mavit. cuniam vel res Ecclesix abstulerit, sacrilegiura fá
Omnis ergo homo, qui ad imaginera Dei factus cil." Privilegia enim ecclesiarum et sacerdolura,
esl, ilium debet imitari, cujus ad imaginem condi- sancti apostoli, jussu Salvatoris, iniemerala et
tus est : illius debet sequi vestigia, qui eum ad ima inviolala omnibus decreverunt manere tempo-
ginera sui condidit. Consiliariura vero ас protecto- ribus.
rcm mcliorera reperire non poterit, quam ilium qui
eum ad imaginem sui condidit, qui eum pretioso HI.
sanguine suo redemit, et propter eum homo fieri De peregrinis el provinciulibus judicibus.
non est dedignalus. Quem procul dubio inveniet,
si in eum totam spem suam, justa Psalmist« vo Leges Ecclesix apostólica firmamus auctoritate, el
cera, projecerit. Ait namque " : Projice super Do- peregrina judicia subinovenuis (fc). l.'ude el Doini-
minum charitatem tuain, el ipse teenutriei, nee dabit rj nus mentionem faciens Lot, per Moysen loquitur.
"Psal. xLviii, 13. "(Psal. ich. 1. '* nobilitate , elc. in ms. Just, elf in edit. Ambrosii. ** ex
Hier. "Psal. i.iv, 25. " Eangith. abbatissa in ep. ad S. Bonifacium archicp. Mogunlinum qui obiit
anno 754. Cicero De amiciiia , Marlinus Bracarensis, el alii. •* Ms. quam habere Шит. " 1 Tim.
n,4. M Dan. xiv. MAct. vin. " virorum. lia ms. "Bonifacius ep. 15, ad Ethibaldum 12, quaest. 1.
Qui abstulerit. Et partim ibidem с. Qui Chrisli pecunias. Et in deer. Lucii pap»:, xvii, quxst. 4. Qui
rapit. Et in deer. Lucii papa: xxv, quxslione 2, Privilegia ecclesiarum el sacerdot. Et in , quxslione 6,
Leges ecclesiarum . " Vide Hincm. lib. i.v, c. 15, et ¡Hat. de statu Ecclesia , ac coucil. Carisiacense
an. 856.
(8) Peregrina judicia sufcmor«m«j. Christus Domi- tribunal adeanl , Iitiumque suarum discussio-
iiiis, qui fuit rex el sacerdos secundum ordinem nem, judicium ac definilionem petant. Qua lege
Melchisedech , in Ecclesia regale sacerdolium insli- polilicura imperium a Deo bene institutum nun
luit , apostolis eoruinuue successoribus episcopis lollitur , sed Ecclesiae dominio ас potestali sub»
regendi el judicandi poiestatem contulil : ideoque jicilur, Tide Baron, an. 57 , num. 24 el seqq.
hac epístola sua Anacletus ponlifex , doctrinara usque ad 42. Bellarm. De Rom. pom. lib. v, с. i cl
S. Paul. I ad Cor., cap.vi, sccutus, recle decernit, seqq. Id.
ne Christi aiii ethnici aliiujus aut inlidclis judiéis
799 ANACLET1 PAPyE им
dicen s Ingressus es quideut, inquiunt, ut advena, д rinl quaesliones , aut episcoporum vel majormn ju-
nunquid ut judices " ? '* Unaqiiaaque provincia Uiu dicia, aut majores causai fuerint ; " ad sedem apo-
juxta Ecclcsias quam juxta saeculi loges, suos debet slolicam (si appellatum fuerit) referantur (10);
justos et non iniquos habere judices, et non exter quoniaiu aposloli hoc siatucrunt (11) jussione Sal-
nos, nisi apostolice sedis iiujtis decrevcrii auctori- vatoris , ut majorée et djfficiliores quxstior.es,
tas, qualenus quicunque causam habucrít , apud semper ad sedem deferanlur apostolicam, super
suos " judices judiectur ; et »on ad alíenos, causa quam Cbrislus universam con&truxit Ecclesiam,
vagandi, stimulante protervia, suaui despicieiis pa- dicenie ipso ad bealum principem apostolorum Pe-
triam, transeat, sed ad " duodecira ejusdem pro trum : Ju es, inquil , Petrus, et super hanc peirm
vincia; judices, ad quorum judicium omnes causai œdificubu Ecclesiam meam " , et reliqua. Sit ergo,
civHátum referuntur, deferatur negotium. Si auioin fiaircs, conslanlia vestra adversus contentinneseo-
fuerit ecclesiaslicum apud episcopos {interveniente rum qui adversa sapiunt , et non qux Dei sunt si-
primate), siquidem major causa fuerit : si vero mi piuut, et erit fortior petra constanlia vestra, sicat
nor, metropolitano ; si vero fuerit saeculare, apud scriptum est : Se limuerilis ab his, ñeque ferreiimni
ejusdem ordinis viros, judicio tarnen episcoporum ; a [acte corum qui corpus occidunt, animant attm
cum Apostolus privatorum Cliristjanorum causas В non possunt occidere "v. Quod anient in aure audi-
luagis ecclesiis defern, et ibidem sacerdeiaii judicio tis, pimdku.lt in lamine , illu.ni límenles qui pola!
terminan voluk n. animum et corpus occidere et шШсге in дека-
Min *'. Fratres met, in carne ambulantes, non u-
IV. cundum carnem militamus. Arma enim militice no
stra: non carnatia, sed potenlia Deo, ad desmato-
Vt oppressus judkio tœcularium appellet judicium пет munitionum , çonsilia /ieslruentes, et onam
sacerdotum , et de majoribus (amis ad sedem exallalionem extolleniem se adversus scientiam Dti,
apostolicam referendis. et in caplivitaiem redigentes отпет cogilaiionm,
78 Oiniiis enlm oppressus, n libere sacerdotum et in obsequiunt Christo perducentes "*. De cutero,
(ratres, confortamini in Domino, et in potenlia for-
(si voluerit) appellet judicium, et a nirllo proliibea-
titudinis ejus m , ut pax vobis multa et gratia i Deo
tur, sed ab his fulciatur et liberetur. Si autem diffi
et Domino iiostro Jesu Christo ministretur. Xa-
ciles causae, aut majora negotia orla fuerint, ad
majorem sedem referantur. Et si illic facile dis plccliinur et psculamur , ac si presentes, charita-
cerní non polerunt, aut juste terminan, ubi fuerit tem vestram, in unilaie spirilus, in vinculo pacis
summorum congrégala congregatio , quae per sin- et chaiïtaiis Christi. Propter quod, charissimi, a-
gulos annos bis fieri solet (9), et debet; juste et spectanies, salagilt immaculati et inviolalt invemn
Deo placite coram patriarcha aut primate ecclesiain pace, et Domini 'itostri longanimitatem , saktm
ilico, et coram patricio 80 saeculari " judiéenlur arbilremini, 88 sicut et cliarissimus (rater msttt
negotia in commune. Quod si diffleiliores orla; fue- Paulus secundum datant stbi sapientiam scripsitu-
'» Genes, xix, 9. "ш, quaest. 6, Unaquœqut provincia. " Codex. Theod. lib. и , tilt 1, cons
2, q. 6. » Cone. Carthag. xi , 10. " 1 Corinth, vi. " in , quaest. 6 , Omni« oppressus. » Lib. i, Ш.
til. 4, const. 8 et 9. Cone. Colon. 887. 80 Vide Ant. Augustinum in nous ad coll. Hadr. с 9, im
prícoiíí« reponit. "ms. sœcularia. »» liinoc. 1 , ер. xi, <ap. 5. 8> Matth. xvi , 18. Lee. xii,*.
'«Matth. x, 28. S6H Coi. », 5-5. 87 Ephes. vi , 10. 88Hae similesque passim occurreiiles lac«
e bibliis descriptae longe absunt a stylo Anacleli, alteiiusve Romani pontilicis.
(9) Quœ per singulos annos bis fieri solet. Juxla n Cyprianus libro primo, epislola 5 et 4. Athanasias
apostolorum legem ас consuetudinem : de qua vide et ab oi ieiiialibiis deposilus , ad pontiticem appelW.
ab eo reelilulus est. Sozomenus lib. in, cap. ]■
canon, apóstol. 58. Sev. Binius.
(10) Majores causée. ..ad sedem apostolicam refe Plura vide apud Bellarm. lib. u, De Homan. роящ-
rantur. Hoc Anacleti decretum bene et juste latum cap. 21. Id.
esse ex со palet, quod universale et legiiimum Sar- (11) Quoniam aposloli hoc statuerunl. Hanc apo
dicense concilium canone 4 et 7, plane idem con stolorum conslitulionem Clemens I. и Consul.,
stituent : quodque Gelasius in epislolis ail Fauslum с 45 , ex iiiterprelatione Turriani , ex Bovii inter-
et ad episcopos Dardaniae scribal, secundum cáno prelatioiie autem с 49, recenset his verbis : « rra>
nes fieri, quod totius Ecclesiae appellaliones ad Ro clara Chrisliani laus est , cum nullo habere nrço-
manas sedis examen deferanlur, ab ipsa aulein ap- lium. Quod si ex aliqua vexalione el teiitauone
alicui lis orialur, curet tit ea transigaiur , eliarasi
pellare nemini permitiaiur. Hanc appcllandi con
suetudinem anliquissimam esse S.Leo, epístola 89 . ciumdelrimcnluiii pati debeat ; nee ad elbnicum J,lüí"
accédât , sed nee paliatur mundanos niagi-
teslatur, et antiquissimoriim ad sedem Romaiiam stratus de nobis jus dicerc : nam per illos diapoias
appellanliuni exempla confirmant. Marcion euim ab
episcopo in Ponto excommunicato , ul a Romano servos Dei vexat, el nobis nolam inurit, quasn«'"
habeamus nos unum sapientem , qui possil »»*
poiilihce absolverelur , Romam venit. Epiphanius partes
Ьаяеы 12. Foriunalus et Felix in Africa a Cypriano, jus administrare el controversia!» ctinipo-
ltasilides in Hispania, deposili, ad Corueliuin ct ncrc. » I«.
Sleouaiium Roman* Cccicrix pontífices appellai uut.
80f EPÍSTOLA.
bis, iicuf et in omnibus epislolis, toquens ¡neis de A
/lis, in 7H1Í1HS sunt quœdam difftcilia iiitellectu, quœ
indocti et instabiles dépravant, sicut et cœlerat Scri-
pturas, nd suant perdilionem. Vos ergo, fralres, De ordinattonibus episcoporum et omnium
prwscien.is custodite : ne insipientium errore tra- clericjrum.
ducti, excidatis a propria firmilate. Crescite vero in
'* Ordinationes episcoporum (12) , aucloriiate
gratia et cognitione Domini nostri Jesu Christi el
apostólica, ab omnibus qui in cadem iuerini pro
Salvatoris *'. Vos aulem, charissimi, memores estate vincia episcopis sunt celebrandae •*. Qui simul con
verborum, quœ prœdicla sunt ab apostolis Domini
venientes, sei minium diligenier agant, jejuuiuinque
nostri Jesu Christi, qui dieebant vobis, quoniam in
cum omnibus célèbrent precibus, et manus cum
novissimo tempore ventent iilusores, secundum desi-
Sanctis Evaiigeliis, quae pradicaluri sunt, impo
deria tua ambulantes in impídate. Hi sunt qui se-
nentes Dominica die, bora tenia orantes, sacraque
gregant semetipsos, animalet, Spiritum non habenies.
unctione, exemplo prophetarum el regum, capita
Vos autem, charissimi, superœdificanles vosmetipsos
corum (more aposlolorum el Moysisj ungentcs, quia
sanctissimœ vestrœ. 'fidei,* in Spiriiu
н sánelo turnet,
»«им« orantes gn omms • sanctiflcatio
.•«••■ constat
. . in
• abpiniu
■ . sánelo, cujus
.
iptot vot in dikclione Dei sérvate, exspeclanles mi-
virtus invisibilis sánelo clirismati est permisla, el
uricordiam Domini nostri Jesu Christi in vit am
boc rilu solemnem célèbrent Ordinationen). "* Quod
œternam. Et hos quidem arguile judicatos, illos vero
si simul omnes convenire minime polerunt, assen-
sálvale, de igne ráptenles. Aliis autem miseremini in
sunt lamen suis precibus praebeanl, ut ab ipsa ordi
timoré, odíenles earn quœ carnalis est, maculatam nalione animo non desint. •■ Porro et llierosoly-
tuuicum. Ei autem qui potent est vot conservare sine
milarum primus arebiepiscopus bcalus Jacobus,
peecato, et coustiluere ante conspeclum gloriœ suœ
qui Justus dicebatur, et secundum carnem, Domini
immaculalos in exsultatione, soli Deo Salvatori no
nuneupatus est frater , a Pelro, Jacobo et Joanne
stra per Jesum Christum Dominum nostrum, gloria
apostolis est ordinatus , successoribus videlicet
et magnificentia, Imperium et potestas, ante omnia
danlibus formam eorum, ut non minus quam a
tateula, el nunc et in omnia sœcula sœculorum.
tribus episcopis , reliquisque omnibus assensum
Amen".
praebentibus, iillalenus episcopus ordinelur.et com-
EPISTOLA 11. muni voio ordinalio celebretur. •• Reliqui ven
sacerdotes a proprio ordinentur episcopo, ila ut ci-
Oe ordinalione archiepiscoporum et reliquorum epi- С ves et alii sacerdotes assensum prsebeant, el jeju-
АГпЯ.лга»| Html»
tcoporum шп*лтНл1*Ё.м el
atque tacerdolum ai de
А. fide
Г.. I . cœlerisque
-—. :... r » * *
eausit. names Ordinationen! célèbrent : similiter el diaconi

ordinentur; caeierorum aulem graduum distribu
Anacletds episcopus, universis episcopis in Italia tion!, trium veracium testimonium , cum episcopi
constiluiis. scilicet approbation«, sufïicerc potest.
Quoniam " aposlolieae sedisdebilani revercnliam
erga me charitas vesira dislribuil, et quia pluri- 11.
mum veneralionis , cbarissimi filii, praebuislis (nam
licet Ecclesise. in qua sancttis apostolus residens De accusationibus episcoporum.
docuit, quoilammodo nos gubcriiacula teneamus,
tamen profuemur nos bonore et sanclitate minores " Accusatio quoque eorum, super qua nos con-
esse, et propterea omnino feslinamus, ut ad glo- sulere voluistis, non nisi ab idoneis, el •• probatis-
riam ejus beaiitudinis pervenire possimus) ; igilur simis viris, et qui suspicionibus el sceleribus ca
consultationibus vesiris plenius respondissemus, rean!, fieri debet ; quia Dominus sacri sui corporis
si licuisset; sed infirmiialis ac reliquarum oppres- D tractatores, a vilibus et reprobis ac non idoneis
sionum onere pressi , breviter (prout Dominus personis infamari noluit, nec calumniar! permisit,
tribu il, et ut a beato Petro principe aposlolorum sed ipse proprio ílagelk) peccanies sacerdotes a
sumus instructi , a quo et presbyter sum ordina templo ejecit. Undc liquet, quod sumini sacerdotes,
tus) scribere vobis (sicut peliistis) non denega- id est episcopi ", a Deo sunt judicandi , non ab
vimus. humanis aut prava; vita; bominibus laccrandi, sed
* II Pelr. 111, 14-18. *• Jnd. , 17-23. " Damasi ep. ad Orientales Trip. Ilístorwc. IS, lib. ix,
ex Theodoreti Hist, v, 10. "Disl. 64, Ordinal, episcoporum. "Concil. Nie. iv, dist. 75, Ordmnt. epi-
teoporum: et in Deer. Ivon. lib. in. •* Disl. 64, Ordinal, episcoporum. "In Deer. ¡von. lib. 111, dist.
66, Porro, etc. "Dist. 67 , Keliqui sacerdotes. " 111, quaesl. 7, Accusatio quoque. El in Dect. Ivon. lib.
iv. ,eEp. Constamini M. ad Ablavium. "Isid.sent. 111, 59.
(12) Ordinationet episcoporum Da episcoporum ordinalione. vide qua: diximus supra in nolis з.Л
canoi.. a 1 ost. 1. Sev. Bimius.
ш ANACLET1 РЛР/Е SOI
poiius ab omnibus ••• fldclibus porlandi, ipso Do- Л Mus conseiilire ; quia non solum qui faciuut,
mino exempluin dante, quando per seipsum, el non damnanlur , sed qui consenliunt facienlibus. De
per ahum, véndenles, et ementes ejecit de templo, talibus et his similibus ipsa Veritas ail : 1'н/ре»
el mensas nuiumularioi um et catliedras vendcntium foveas habenl , ct volucrei cœli nidos : Filius auien
proprio everlil ilagcllo, et ejecit de templo. Et sicut hominis non habet ubi caput suum reclinet ", id est
alibi ail : Deus sletit in sgnagoga deorum, in medio in talibus non habitat Dominus, nee ipsi mauent iu
autem déos * decernil * ; et alibi : Ego dixi : DU estis, eo. El Salomon loquitur, dicens : Qui fodit (oceam,
et filiiExcetsi omnes*. Nullus enim(ut reor) iuve- incidel in earn : el qui tolvii lapidem , revertelur ai
nitur inter nos, qui veut suum servuiu ab alio, eum. Lingua fatlax non amat verilatem, el os lubri-
quam a se, judicari : quod si prœsumplum fuerit, cum operalur ruinas ". Crave est saxum, et onerou
aut multa ipse indignalione irascitur, aut poiius arena : sed ira siulli, ulroque gravior ". Bomiurn
ultioncm quserit super eum. Si vero hoc inter ho qui calumniatur anima: sanguinem, si usque ai k-
mines agilur, quid pulalis faciei Deus deorum, et cum fugerit, nemo suslinet. Qui se jactat et dilatai,
Dominus dominantium, qui ultionem suorum pro- jurgia concita!. Qui sperat in Domino, salvation.
misit non diffeire servorum? Unde et ipse perPro- Qui conßdil in corde suo , stullus est : qui autm
pheiam loquitur, dicens : Deus uliionum Dominus, В gradilur sapienter, ipse luudubilur ". Qui (oriita
Deus uliionum libere egil l : el reliqua. Et Aposto ¡¡remit ubera ad eliciendum lac, exprimil butyrum ;
lus inquit : Tu quis es, qui judicas servum alienum? qui vehementer emungil , elicit sanguinem: el qui
Suo enim domino stat aut cadil *. El ipse : Nolite provocal iras , producit discordias **. Нагс et alia
judtcarc invicem, sed hoc judíenle magis, ne ponalis periculosa considerantes apostoli staluerunt, ne
offendiculum fralri vel scandalum*. El Dominus per facile commoverenlur , aut lacerarentur , vel ac-
propheiam inquit : Qui vos tangit, langil pupitlam cusarenlur columnse sanctae Dei Ecclesiœ , quï
uculi mei '. Nam si aliquis nunc in malum oculos apostoli et successores eorum non iiuiuerilo di-
alicujus* principis incipil iraclare, manifeste reus cuntur. " Sed si quis adversus eos vel ecelesias
uiajestatis judicalur, el infamis eflicitur, aut potius eorum commotus fuerit. aut causas habueril;
cr.pitali sentential subjacet. Иже, fratrcs, valde prius ad eos recurrat charitatis studio, ul fauiiliari
caveuda sunt, et quod homines nolunt sibi fieri , colloquio commoniti ea sanent, qua sananda sum,
Deo deorum non debent inferre, ne forte irascatur et chaiitalive emendent , quae jusle emendanda
Dominus, et facial vindietam eorum, etiam in eos agnoverint. Si autem aliqui cos, priusquam hoc
qui non peccaverunt; quia peril saepissime Justus pro ~ egerint, lacerare, accusare, aut infestare praesum-
impío, lmitandus est eliam Propheta , per quem pserint, cxcommunicenlur, et minime absolvanlur,
Dominus ait : Perambutabam in simpliciiate cordis antequam per saiisfactionem (ut jam dictum esll
met, in medio domus mece : Non ponam coram * ocu- condignam egerint pœnitenliam, quoniam injuria
tis meis verbum Belial ,0. Loquentem " in abscondilo eorum ad Christum pertinet ", cujus legalione
contra proximum " suum, hune interficiam '••l*. Et fungunlur. Nee hoc minim, quia si quisque л<>-
lii caveudi sunt, de quibus Salomon ail : Sicut nostrum cuidam servorum " legatiouem injungeret,
xius est qui mittit lanceas, et sagittas in mortem, et a quoquam impediretur, aut ab aliquo subdi-
sic vir qui (raudulenter nocet amico suo , et cum lorum suorum despiceretur ; inox indignatus ira-
¡uerit deprehensus dial : Ludens feci. Sicut carbo »cerelur, aut talia (prout possel) vindicaret, el ad
nes ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus injuriam ac contumeliam suam boc factum repu
suscitai rixas. Verba susurronis quasi Simplicia, et tare! el lalionera (si in prœsenli non possel) fuluri»
ipsa perveniunl ad intima ventris ". Et si detractores lemporibus redderet. Nam si in hominis causa bas:
quorumcuuque graviter judicanlur , et in perdi- lin nt, quid putalis Deus faciei de suis, qui un
tionis laqueum cadunt , multo magis lacerato- capillum capitis eorum perirc dixeril"? Unde et
res, et detractores atque accusatores memora- D Dominus per Nahum propheiam loquitur, dicens :
toruin Dei fainuloium alque perseculorum dani- Deus (emulator , et ulciscens Dominus , et hems
uanlur, ct in barathrum, nisi se correxeriut , el furorem, ulciscens Dominus in hosles suos, el in-
per eorum saiisfactionem condignam egerint pœ- scens ipse inimicis suis ; ante faciem indignation"
iiilsniiam, indubitanler vadunl, ct viudicibus flam- ejus quis stabil? et quis resiste t in ira furorit «;'«•'
mis exuruniur. Quaproptcr oportet onines ab his lndignatio ejus effusa est sicut ignis, et petrte disso
cavere, cl non solum non faceré, sed nec facien- lut« sunt ab eo. Bonus est Dominus, et confortad
••• homimbus. ldiscernil. * Psal. lxxxi, 1. 'ibid., 6. ' Psal. хеш, 1. " Rom. xiv . *•
* ibid., 13. 'Zach, и, 8 'Not. vox. » proponebam ante oculos. ,0 Ex citato ins. Collegii Sue. Jesu
пае variantes, lectiones dctcrpsil flarduinus. Ms. coram oculis verbum oris Belial. " detraJitiiUo
" sodalem. l'-,*Psal. c, 2, ex interpr. S. Hieronymi. Ms. Detrahentem in abscondilo sodalem w«*
hunc interßciebam. " Prov. xxvi , 18-22. ,e Luc. ix , 58. "Prov. xxvi, 27-28. " Prov. xxvu, ■>•
" Prov. xxviii, 17, 25, 26. "Prov. xxx, 35. sl Aurel. v, 17. " S. Greg., ep. 52 , lib. xin. "и»««-
» Luc. xxi, 18.
805 F.PISTOLjE.
in die tribnlalionis , et sciens tperante» in se", et A tineam et tunicam , et superhumerale, et rationale.
reüqua. Quaedam autem ex his, jam aliis fratribns quod constringes baltco : el pones liuram in capite
scripsimus , qua: totres sunt replicanda , quoiies ejus, et laminant sanclam super liuram. et oleum
fueriui necessaria. "•MEjeclioncmqiioquc(ut supra unctionis fundes super caput ejus , aique hoc ritu
luemoraiuiu est ) summorum sacerdotum sibi Do- consecrabitur. Filios quoque illius upplicabis , et
minus reservavit, licet electioncm eorum bonis sa- indues tunicis lineis , cingesque balleo Aaron el li
cerdotibus et spiritualilius populis concessisset. beres ejus, et impones mitras eis , eruntque sacer
Electioncm enim illorum taliler Apostolus fieri dotes mihi religione perpetua ". Quo loco contem
Juliet : Si quit sine crimine est, unius uxoris virum , plan oportet, Aaron summum sacerdotem , id est
filios habentem fidèles , non in accuxalioiie luxuria;, episcopum fuisse, porro filios ejus presbyterorum
aui non subditos ", el reüqua. *• Si enim sine cri demonstrarse figuram. Hoc enim fuit inter Aaron
mine sacerdos eligi praffeipitur , nullatenus ab ho- summum sacerdotem, et lilios ejus qui sacerdotes
minibus criminibus irrelilis aecusari aut calum erant, quod Aaron super tunicam accipicbal pode-
nian pcrmillilur , nec ab aliis , quam ab his qui rem, slolam sanctam, et coronam auream, niitram,
sine criminé sunt, et justa eleclionem ", si neces- ct zonam auream , et superltumerale , et reüqua
sitas fuerit, aui ipsi volendo Domino servira elege- " quae praefixa sunt : lilii autem Aaron, super tuni
riiit, " sacerdotesque sine crimine fieri et ordinari cas lineas einet: tantummodo et liarati, assislebant
possint, et tales per omnia fuerint . quales eligi sacrificio Domini. "In novo autem testamento,
sacerdotes jubentur." Porro et Moysi pracipitur, post Christum Dominum, a Petro sacerdotalis cœ-
ut eligal presbytères." ünde et in Proverbiis dici- pit ordo, quia ipsi primo pontificatus in Ëcclesia
tur : Gloria senum canities ". H;ec vero canities Christi datus est, dicente Domino ad eum : Tu es,
sapieniiam désignai, de qua scriptum est : Canities inquit, Petrus et super hanc petram œdificabo Eccle-
hominum prudeniia est ". Cumque nongentos et siam meam, Ы portœ inferí non prœvalebunl adver-
ampüus annos ab Adam usque ad Abraham vixisse sus earn, et tibi dabo claves regni cœlorum". Hic
homines legerimus, uullus alius prius appellatus ergo ligandi atque solvcndi poiestatem primus ac-
est presbyter , id est senior, nisi Abraham, qui cepit a Domino, primusque ad fidem populum vir-
multo paucioribus vixisse annis convincitur. Non tule suae prxdicationis adduxit. Caeleri vero apo-
ergo propter decrepitam senectutem , sed propter sloli cum eodem pari consorlio honorem et poiesta
sapieniiam presbyteri nominaiitui••" Initlum enim tem acceperunt , ipsnmque principem eorum esse
sacerdolii Aaron fuit, licet Melchisedec prior ob- -, voluerunt. Qui etiani, jubenle Domino, in toto orbe
tulerit sacrifiant)) \ el post hune Abraham, Isaac, dispersi Evangelium pnedicaverunt : ipsis quoque
et Jacob : sed hi spontanea volúntate , non sacer- decedentibus , in locum eorum successerunl epi-
dotali auctoritate, isla fecerunt. " Cœterum Aaron scopi (13), quorum ordinatio prsetacto" fieri debet
primus in lege sacerdotale nomen accepit, pri ordine et modo : quos qui recipit et verba eorum,
musque pontilicali stola induius victimas obtuüt, Deum recipit : qui autem eos spcn.il, eum a quo
jubenle Domino ас loquente ad Moysen : Accipe, missi sunt, et cujus funguntur legationc, spernit,
inquit, Aaron et filios ejus, et applicabis ad ostium et ipse iniliihitantcr spernetur a Domino '3. Viden
tabernaculi testimonii. Cumque laveris patrem cum tes autem ipsi apostoli messen) esse mullam , cl
fitiisaqua, indues Aaron veslimentis suis, id est operarios paucos, rogaverunt dominum messis, ut
"Nahum 1,2,6,7. M-,e Dislin. 79 , Ejectionem vero. "Tit. i , 6. "vi, qua;stione 1, Si

sacerdos sine. " jusla eleclione. " Hadr. coll., с 19. " Dislin. 84, Porro Mosi. ,v Isid. De off. xi ,
7. "Prov. xx, 29. "Job xii, et Sap. iv. *' Idem Isid. cap. 5. "Clem. Const, vi, 20. " Exod.
xxix, 4-9. *° 21 disl. , In novo les/., et in Decr. Ivon. lib. ni. "Mallh. xvi, 18,19. "prœtaxalo.
M Luc. x , 16.
(15) /n locum eorum successerunl episcopi. Hoc est Non aliter aulem episcopos apostolis succedere,
quod psal. xuv, propheta David prcrdixeral: Pro inde paiet, quod episcopi nitllam verae apostólica*
patribus luis nati sunt tibi fitii. Nam Augustino ргж- . aucloritalis partem liabeant ; aposloli enim, ut con-
dicii loci interprete, patres apostoli sunt, lilii pro " slat Maul), el Marc. cap. ultimo, toloterrarum orbe
patribus nati, apostolorum successores episcopi. pricdicare, alias alque alias Ecclesias fundare, ca
Concilium Floreniinum in inslructione Armenorum nónicos libros scribere poteraut: porro nihil Itorum
et cornil. Tridentin. sess. 23, c?p. A, idem asse- episcopi poluerunt.Praeterea.donuui lingua; el mus
runt. Dicuntur autem episcopi apostolis succedere, culorum habuerunt apostoli , non aulem omîtes
non proprie eo modo quo episcopus episcopo, rex episcopi. Apostolis omnibus immediate a Chrislo
regi succedit, sed duplici alia ratione. Primo , rä universam Ecclesiam guberuandi potestas ac juris-
umte sacri episcopalis ordinis ; secundo, per qiiam- dictio collata est, Joan. cap. 20, bis verbis: Sicut
tiani similitudiiteui el proportionem ; quia nimirum misil me vivens Paler, et ego millo vos (quanquaiii
sicut Christo iii terris vivcnli, priitti sub Christo ordinaria jurisdictio, qua; in pósteros per succes-
erant apostoli duodecim, deinde scpluagiiila duo sionem transferrelur, soli Petto, extraordinaria rc-
tliscipuli : ila nunc primi sub Romano pontífice sunt Hqnis apostolis conccssa sit): omîtes autem episcopi
episcopi, post cos presbylcri , indc diaconi, etc. a Pelri successorc Romano pontilicc, oui dictum
807 ANACLETI PAPiE 80S
niiucrct epcrarios in mcssem suam **. hide clecti Л civiiales, qua: minores judices habebanl (Heel ma-
.uiiL ab eis septiiaginla duo ** discipuli, quorum jores comilibus essent), haberent metropolitanos
ivpum gerunt presbylcri (1 Í), atquc in eurum locum suos, qui prxdielis juste'" obedirent priniatibus,
эти couslituti in Ecclesia, dc quorum ordinatione sicul et in legibus saeculi olim ordinatum eral, qui
et rcliquorum ministroruiu , dixissc supra sulli- non prinialuin, sed 'aut metropolilanorum aut ar-
ciat. chiepiscoporum nomine fruerentur. El licet singula:
HI. métropoles civiiales suas provincias habeant, et
suos metropolitanos judióos habere debeant episco
Quod minus quam a Iribm ephcopis episcopus non pus, sicul prius metropolitanos judices haliebant
debeat ordinati. sxculares, primates lamen (ut prafhum est) et
*• Porro quod episcopus non ab uno, sed a cun tunc et nunc habere jussae sunt, ad quos post se
dís, consensu aut praescnlia comprovincialium, est den) aposioücam summa negolia convenant , ut
ordinaiidus , et nullalenus minus quam a tribus, ibidem, quibus necessc fuerit, releventur et justo
«•.•uteris coiisenlicnlibus eu nolis; ideirco, inslituente restiluantur, et hi qui injuste oppritnuntur , juste
Domino , fieri jubetur , nc »liquid contra fidem Ec- reformentur atquc fulciantur , episcoporumquc
clesise unios tyranniea aucloritas molirelur , ctBcauMe. ct summoruin negotiorum judicia (salva
regula vol Gdcs confundcretur crcdeiitiuni apostólica; sedis auctoritate) justissime terminen-
tur. llxc ab antiquis ", hace ab apostolis, Ьазе a
IV. Sanctis Patribus accepimus , vobisquc (ul posta-
lastis) rimaiula, ct l'uturis tenencia temporibus mit
In quibui civilatibus primate*, in quibus métropo timus, el rcliquis fralribus prxdicanda, ac cundís
litain esse debeant.
Gdelibus tradenda mandamus , ne pastorum impe-
" Provincia: aulem multo ante Christi adventum ritia, " qui sequuntur , deteriores fiant , diceote
tempore divisa: sunt maxima ex parte, et postea Domino per prophetam : Ipti pastores ignoratemt
ab apostolis et boato Clemente praedecessore nostro inleltigeiiliam".
ipsa divisio est renovata. ** El in opile provincia- Quos rursus Dominus deleslalur, dicens: Et i-
rum, ubi dudiim primates legis " s;ecul¡ crant, ac nenies legem, nescierunt me •\ Nesciri ergo Veritas
prima judicial ia potestns, ad quos qui per reliquas se ab eis conqueritur, et nescire se principatimi
civiiales commorabanlur, quamlo eis nocesse erat, nescientium proteslatur; quia profecto hi qui ea,
qui ad aulam imperatoris vel regum coufugere non ^ qua: sunt Domini, nesciunl, a Domino nesciuntur,
poleraut , vel quibus pcrniissum non erat, confu- Paulo attestante, qui ait: Si quis ignorât ignorai-
giebant pro oppressionibus vel injusliliis suis, tur". Hinc et Psalmisla, non optantis animo, seil
ipsosque appollabanl , quolies opus erat , sicut in propbctanlis inystcrio deminti.it, dicens : Obscure*
lege eorum pixceptum erat : ipsis quoque in eivi- tur oculi eorum, ne videant, et dorsum eorum m
tatibus vel locis nostris, patriare-lías vel primales, per incurva*1. Obscurulie ergo oculis , dorsum Ое-
qui unam formajn lenent, licet diversa eint nomina, eliUir; quoniam cum lumen scienlix perdunl qui
leges divina: et ecclesiaslica: poni et esse jusscrunt, praeeunt, sine dubio ad portanda peccalorttm onen
ad quos episcopi (si neecssc fuwrit) confugcrenl , inclinantur sequentes. " Hic ergo inter mantis la-
cosque appeilarent , et ipsi primaluin nomine tronuiii cl dentés furentium luporum utcunauever-
fruerentur, et non alii. Reliquat: vero metropolitana: samur. Ideo et docere alios , et nos ipsos (prout
* Matlb. ix, 37; Luc. i, 2 ** Luc. cod. constanter legit seplmaginta. »• Isid. De off. xi, 5 , es
quo et superiora. »' Dislin. 90, Provincia: multo. Et in Decr. Ivon. lib. iv. »"Hinein, cap. 15, lib. и,
caphum. »• itpoj-kOvoixoSiSaaxaiot. 50 jure. " A martyrio S. Pclri nondum 60 fluxerant aimi cum
liœc scripsisse lingitiir Anacleius. " S. Greg. Past. 1. 1 , quihusdam pro more intetpolatis el prteter-
«nissis. "Isa. Lvi.li. "Jerem. ti, 8. "1 Cor. xiv, 58. " Pul. lxvih, 24. "S.August, с 7, lib. bi
pastoribus.
est : Pasee otes meas, pasee agnos meos (Joan, xxi, D seipulis Domini non aliter quam per simiUtiulinein
17), immediate suam Jurisdictionen! ccrlis timilibus quamdam sueeedere dieuntur, sicut apostolis epi
definitam consequiiiitur. Denique, non succcdilur scopi. Quod autem non aliter succédant, litte ratio
Íiropric nisi prxcedcnti ; at simul cum apostolis evidenter probat : Sepluaginta duo discipuli и«'
uerunt in Ecclesia Timotheus, Titus, Evodius, fueruut presbyteri, пес ulluin ordinem aut Jurisdi
•liique plures episcopi. Si igitur episcopi apostolis ctionen! a Christo susccperunl: siquidem Philippe
áiiceediint, cui episcopo Titus ? cui Timotheus suc- et Stephanus, et alii <|uinque diaconi ab apnsi<>№
cessil? l'a tot igitur non aliter ba:c Anacleti verba Actor, vi , ordinati eranl ex 72 diseipulis Doininti
inlelligi deberé, quam duplici illa ratione, de qua utdocet Epiphan., haerest 20; non fuissent autem
supra. Vide Bellarm. lib. iv, De Rom. ponttf., c. diaconi ordinati, si jam ante ordinem presbyterit
23, 24 et 25. Sev. Bmi its. habtiissent. Vide ßeltartnin. üb. iv De Нот. р°*'
(14) Septuaginta duo discipuli, quorum typum ge- tif., cap. 25. lo.
ruin presbyteri Presbylcri septuaginta duobus di-
80 Э EPISTOLA RIO
Dominus dederil) providero debemus. " Sane per- A desirueret, et eos, quosin lenebrís et umbra mor-
mun\r illa il 1 1л 1 .4» , I ■ i.i r ii r> «ам! кл..»п„а !....i*i: i*. «• i . _*_.. .■ .• .
cussorille doctor dicitur, qui sermone iuulili con- lis captivos subegerat, virlutissuae potentia in ipso
ecientiam percutit inlirniorum "». Ideo tenere vos et parvo et exigui temporis spatio liberare!. De hoc
onines Odeles oportet eum, qui secundum doctri- etiam exiguo tempore discipulos instrtiebat, «Juin
uam est , fidelem sermonan ; ul potent sil consolad eos in lucem, cum adliuc lempus haberent , ince-
in doctrina sana, et contradicentes redarguere eo, et dere praemonebal : Adhuc modicum, inquit, invobis
recte vívenles, atque rectam fideni tenentes conso lumen est. Dum lucem habetis, ambulate in luce, m
lidare, lilis ergo qui dicunt, quod Filius in eo minor Vos tenebrœ comprehendanl'!1 . Et in '* canonicis apo-
eet, quia propheta inquit : Verbum faciei Dominus siolorum legitur Epistolis : Filioli, novissima hora
breviatum universo orbi " : ita respondendum est quia multi pseudoprophetœ exierunt in hune mun-
divinis teslimoniis : •• Verbum breviatum quod Do dnm '*. El Paulus apostolus : Tempus enim breve
minus faciei super terram, non minutionem deitatis est. El iterum : Prœterit enim figura 'v hujus
in Filio Dei signilicat, sed dispensationem suseeptae mundi ". Et iterum : Omnia hœc ad correclionem '*
carnis annuntiat ; in quali dispensatione non solum noslram facta sunt, in quos " fines sœculorum obve-
Patre hominis Filium, sed etiam angelis legimus nerunt ". Nam Dominus in ipsa oratione Domi-
minoralum, Paulo attestante apostólo : Eum autem, B nica " breviavit nobis sermonem, dum nos a mul-
inquit, modice minus ab angelis minoralum vidimus tiloquio probibens, pauca loqui docuerit, quae per
Jauni, propter passionem monis, gloria et honore tinent •• ad salutem. Cum oratis, inquit, nolile
coronalum; et infra: Propier quam causam non con- mulium loqui »'. Et infra : Vos aulem cum oralis,
fimditur fratres eos vocare, dicens: Annunliabo no- dicite : Pater nosier, qui es in cœlis •*, etc. Non enim
men tuum fratribus meis, in medio ecclesiœ laudatio prophota Filium Dei in hoc capitulo minoralum de-
te ". Et Propheta inquit : ilinorusti eum paulo mi signavil in verbo, quoniam ipse in prophétie retro
nus ab angelis, gloria et honore coronasti eum '*. tempore loquebalur, qui eiiam nunc per apostólos
Et ut verbum Dei Palris breviatum in Filio non et apostólicos viros novissimo tempore loquitur:
esse doceamus, banc Isaiae prophet» volumine ap- Ego, inquit, qui loquebar, in servos meos prophe-
probanius »eiuenliaui. Nunquid «• abbreviatus fa- las, ecce adsum ". Et alius propheta : Skut est ab
etus est sermo meus, aul iia parvus est, ul non pos- initio usque in sœcutum, ñeque adjecium est ei, ñeque
Bim redimere, aul non est in me virtus ad liberandum, minuetur Uli, quoniam ipse est Dominus creatures
didt Dominus omnipotens "; et herum : lime dich iu<£M\Eccequaleverbuin breviatum fecit Dominus
Dominus omnipotens : Nunquid abbreviata est ma in orbe terrarum. Non quia, ut i II í putant, inferio
nas mea, ut salvare non possil ? Aut non potest vivi rem Patre ■» infiiriaret hominibus Filium, sed quia
ficare cor humilium et spiritum conlritorum 6,î Et novissimum ejus annuntiaret adveutum. •* Si ergo
ut bracbium Pan is, quae rnanus est, Filium esse do- (ul pradiclum est) Aaron lilii «», presbyterorum
ceret, intulit, dicens : Paravit Dominus brachium figuram gestabant, et Aaron summi sacerdolis, id
sanctum suum in oculis omnium gentium, et vide- est episcopi, Moyses indubitanter Christi lenebat
bunt omnes fines terrai salutare ejus •*. Nam et in formam ; quoniam fuit similitude mediatoris Dei,
novissimo tempore hic sensus non inaniter poterit qui est inter Deum et hominem Jesus Christus,
coaptari ; in quo tempore Dominus •' ex coelesti qui est verns dux populorum, et verus princeps sa-
aula ac empyreo domicilio pessimi dacmonis jam cerdotiim, el Dominus ponlificum, cui est honor ct
ferre dedignans tyrannidem, in creaturas suas cru- gloria in sœcnla saeciilonim. Amen.
delissime saevientem, plasmalt condoleos, ас su* EPÍSTOLA III (15;.
immens« cliaritatis thesaurum reserarc volens, in
De patriarchis et primutibus, ac reliqui» episcopis :
castissimae Virginie purissimum iiterum, omnis el quod Humana Ecclesia cardo sit el capul omnium
tori virilis nescium, inenarrabili mysterio , pro re- Eiclesiaruin.
deiuptione nostra carnem suscipiens ™, advenit, Ajiacletus set vus Christi Jesu, in apostólica sede
ut et ilium qui habebat mortis imperium, tua morte a Domino conslitulus, et a sánelo Peiro apostólo-
" Distin. i.>, Sane perenssor. " S. Hier., ibidem. «»Tit i «I «'Rnm it ea мм...: n
.mis landein fueril lib. Adv.Wari. с 45. "Hebr ii Q if V no . 2* м ,lh«c,us. Clarusqt.is-
i! 2 " Isa Lix I " « и, 1„ „i i ' ». '',2, Psal-vill,6. »• ms. adbreviatus. "Isa.
Z\.*K ".-iílV.i ..lsa;L,'i0 " »*c absunt ш ms. с Juste li. " ms. snsctptendo »Joan
v ' Щ' » ibЛ -, ln" ,10ta!,da 4"* imposturam arguunt Mercatoris. » l Joan, vm, 1 n | Cor*
ли, 20. "Ibid. ol. » correptwnem. " ms. fines sœcutorum obvenii. 'Ч Cor ¿11. " runs il.Z't
ra vox Dominica. •• ms. periineaut. »» M: Uli. vi 7 »» Ihid Q «» l ■,,.?' «V рп/,,!.?«
•*" Eccli. XLII 21 22 « me Palri es I "• i ' n I „• a* ba- tn» »! bCCll. XXXVI, 17.
(15) Epístola. Hsec epístola, quod trium patriar« coiiiineat, novatoribus displiret. Vide Baron, anno
chaliuin sed i mu ordineui, ipsuinque patriarcharuin 1 12, num. 2. Tres Ecclesiae, Romana, Alexandrina
ношен a Judaîis et a gentibus usurpatum, ei ab iis et Anliochena , eo quod a Peiro apottolorum prin
cuín mullís aliis in Ecclesiam féliciter iranslatuin cipe fundata; siut , solas ac semper patriarchate»
Patrol. Gr. II,
811 ANACLET1 РАРЛ m
rum pruneipe presbyter ordinatiis, omnibus episco- A denegare possildubiiationcsvcl necessitates connu»
pis ас relii|uis Christi saeerdotibus saliilem. I.
Banedictus Dens et Pater Domini nostri Jesu Chri De bipartito ordine saeerdotum.
sti, qui benedixil nos in omni benediclione spirituali Sacerdotum, fratres, ordo hipartitus est, et sicut
in eœlestibus in Christo, sicut elegit nos in ipso ante Dominus ilium constituât, a millo debet perturban.
mundi consiitutionem, ut essemus sancti et immacu- Scitis aulem a Domino apostólos esse electos et
lati in coitspectu ejus in chántate, prœdeslinans nos constituios, el postea per diversas provincias ad
in adoptionem filiorum per Jesum Christum in ipsum, pradícandum dispersos. Cum vero messis coepisset
secundum proposilum voluntatis suœ, in ¡undent glo crescere, videns paucos esse operarios, ad eorum
ria; gratia- тис, in qua gralificavit nos in dilecto Filio adjumentum sepluaginla duos •• cligi praecepit di
suo, in quo habemus redemptionem per sanguinem scípulos. Episcopi vero, domini apostolorum ; pre-
ejus, renúsúonempeccatorum secundum divitias gra sbyteri quoque, sepluaginla duorum discipulorum
tia; ejus, quœ abundavil in nobhin omni sapientia et locum tcnent.
prudentia, ut notum nobis facerel sacramentum vo II.
luntatis suœ, secundum beneplacilum ejus, quod pro- De constitutione seu ordinatione episcoporum
posuit in eo, in dispensation plenitudinis lemporum, ac presbylerorum.
instaurare omnia in Christo, quœ in cœlis et quœ in •' Episcopi aulem non in caslelli* aut modicis
terra sunt in ipso. In quo etiam sorte vocali sumus, civitutihus dcbent constituí , sed prcsbyteri per ea-
prmdeslinati secundum propositum ejus, qui omnia sli.Ha et módicas civitales atque villas debent ab
operatur secundum consilium voluntatis sum, ut li episcopis'ordinari et poni ; singuli lamen per sio-
mits nos in ¡undent gloria; ejus, qui ante speravimus gulos títulos suos. Et episcopus non ab uno, se>l a
in Christo ". De primatibus, "* charissimi , super pluribus debet episcopis nrdinari : et, ut dictum est,
quibus me quidam veslrum consuluerunt, et apo non ad modicam civitatem, »* ne vilescat nomen
stólico? auctoritalis (qua, licet indigni, Domino dis episcopi, aut alieubi, sed ad honorabileni urbem
pensante, fungimtir) decretum postulaverunl, aut lilulandus et denoininandus est. Presbyter vero ail
si esse deberent, aut non, quantum haclenus de his quenicunqiie locum vel ecclesiam in eo constitutum,
a beato Potro apostólo, et a reliquis apostolis, ac est prxficiendus, atque in ea diebus vita» sua? dura-
beato Clemente nostro sancto pradecessore, et tiirus. Amplius quam isti duo *' ordines sacerdo
martyre, novimus statutiim, denegare vobis minime tum, nec nobis a Deo collati sunt, nee aposioli do-
possumus. " Et quit, est, i,ui qusereutibus fratribus С cuerunt.
»'Ephes. i, 5-12. '"Hinein, op. lv, quaost. с 15. "ер. Attici ad PP. Carthaginensis concilii.
*' sepluaginla; el sic semper. Luc. "Dist. 80, Episcopi non in. " Sardicense can. 6, et Laod. 57.
"Мае quoque ex eodem ms. ab Harduiuo collecta; sunt. Ms. non sunt ordines.
halite sunt, ut patet etiam ex conc. Niesen, canone In concilio quidem Constaniinopolitano primo , ас
6, Chalced. act. 16 , ilein ex epístola 55 Leonis ad postea in Clialcedoiioiisi, Constaiitinopolitanus non
Auatolium : ex epístola Gregorii ad Eulogium, qua; modo patriarchatum , verum etiam secundum lo
est lib. vi, cap. 37. Hierosolymitana per anuos 1ère cum obtinere conaius est, sed (pontiGce reliquis-
quingenlos , non re sed nomine , non potesiate sed que reclamantihus primatibus) frustra. Cur 1res
honore duntaxat , quarla patriarchalis habita est ; tantum praediclse sedes patriarchates isto ordine
ut patet ex ¡Nicœn. concil., canon. 7, ubi decernitur collocatae fuerint solius Petri apostolorum princi
ut Hierosolymitanus, quarlum quidem patriarchalis pia prerogative, dignitas et prímatus, velut propria
sessionis locum ас honorem habeat ; non tarnen et immediate causa honoris et poteslalis , effect:
propterea a subjeclione Canadensis , qua; metropo quanquam Petrum in his sedibus eligendis , quod
litana eral, eximerctur. Undc beatus Hieronymus S. Leo in epístola Ы, ud Anasiasium docet, quam-
in epist. ad Pammachium, contra Joannem episco- " dam rationem migniludinis el nobililalis urbium
pum Hierosolymilanum, sic eum alloquitur: < Tu, hahuisse negari non possil. Romana sedes primant
inquit, qui regulas quaeris ecclesiaslicas, et Nicaeni dignitatem palriarchalem ohtinct, quia Petrus apo
concilii canonibus uteris , responde mihi , ad Ale- stolus in bac quam funda vil, ut inquit S. Gregorius
xandrinum episcopum Palästina quid pertinel? ni lib. vi, epist. 57, ad Eulogium Alexand. quiestere
fallor boc ibi decernitur , ut Palästina; metropolis et vilain iinire dignalus est. Alc.xandriam sede
Caesarea sit, et totius orientis Antiocbia. Aut igitur patriarchal! ilecoravit (verba Gregorii sunt) in quam
ad Caesariensem archiepiscopuni rel'erre debueras, evangelistam Marcum diseipulum niisit. Tenio,
cui sprela communione lua coinmunicare nos llo sedeiii in qua ipse Septem anuís sedil, Aiitioclienain
reras , aut si procul expetcudum judicium eral , niinirtun lii'iuavit , et sedis patriarchalis honore
Antiochiam potius lilter.-e dirigendae. Sed пом cur condecoravil ; ita Gregorius praxi icta epístola, S.
Cœsaream , cur Antiochiam nolueris miltere. Ma - Leo epístola 55, ad Analolium. Sicut ergo major
luisli occupatis auribus molcstiam faceré , quam est Petrus apostolus Marco evangelista , et Marcus
debilum metropolitano tuo honorem reddere. » evangelista Evodio , qui ñeque apostolus neque
Patriarchal'« Constaniinopoliianus (quia tempore evangelista fuit, ita quoque Romana Ecclosia Ale-
Nicaeni concilii Conslanlinopolis urbs nonduin de xandrinam, et Alexandrine Aiuiochenam aucloritaie
dícala fuilj hisce postea tempore Justiniani , post cldignitale superat. Vide Uellarm. De Rom. ponti¡.
annum I'jinini quingentesimiim , opera imperaio- lib. i, с. 14.
ris, el Romanorum pontilicum permissione accessit.
813 EPÍSTOLA. 814
III. A * Secunda autem sedes apud Alexandriam , bcati
De discreíione episcoporum et civitalum. Petri nomine , a Marco ejus discípulo atque evan
Episcoporum vero ordo umis esi, licet sint pri gelista consécrala est ; quia ipse et in ./Egypto pri-
mates ¡Hi qui primas chilates tenent, qui et hi qiii- mum verbum veritatis , directus » Petro , praedica-
busdam locis patriarch»: a nonnullis vocantur. lili vit , et gloriosum suscepit mart j rium. Cui venera-
a u km qui in metrópoli a beato Pelro apostólo, ordi- bilis successit Abilius *.
nante Domino, ct a pranlccessore nostro prxdicto r Tertia autem sedes a; ud Antinchiam , ojusdem
sancto Clemente, seu a nobis constitiiti sunt, non (id est beati Petri) apostoli nomine habetur hono-
omnes primates vel patriaren« e?se possunt: sed rabilis : quia illie, pi iusquam Romam veniret , ha-
illa; urbes, quae pnefatis et priscis temporibus •' pri bitavit, et Ignatium opi copum * constiluit, el illic
matum tenuere , •' patriarebarum aut primatum primum nomen Chrislianorum novella1 genlis exnr-
nomine fruantur; reliqux vero métropoles, archie- tum est. Reliquas vero til prxdiximus in quodam
piscoporum aut mclropolitanorum, et non palriar- tomo , prolixitatem vitantes epístola; , vobis con
charum aut primatum utantur nominibus; quia scriptas direximus.» Inde iiamque et beati apostoli
lixc eadem et leges sxculi in suis continent princi- inter se slatuerunt, ut episcopi singularum scirent
pibus; »« alia; auiein primas civitates quas vobis В gentium, " quis inter eos primus esset , qualenus
conscriptas in quodam tomo mittimus, a Sanctis ad eum potior eorum sollicitude pertineret. " Nam
aposlolís, el a beato Clemente, sive a nobis , pri-ь et inter beatos apostólos qu:rdam fuit discrelio. Et
mates prxdicatores acceperunt. Hoec vero sacrosan- licet omnes" essent apostoli, Petro tarnen a Domi
cla Romana el apostólica Ecclesia, non abaposlolis, no est concessum , et ipsi inter se idipsum volue-
■e«l ab ipso Domino Salvatore nostro •' prima runt , ut reliquis omnibus pneesset apostolis , et
tum obtinuit, et eminenliam potestatis super uni Cephas, id est, caput et " principium teneret apos-
versas Ecclesias ac tolum Clirisliani populi gregeui tolalus : qui et eamdem formam suis successori-
assecuta est, sicut ipse В. Pelro apostólo dixit : bus , et reliqui apostoli episcopis tenendam Iradi-
Гп es Petrus, et super haue pelram œdificabo Eccle- derunt. Et non solum hoc in novo testamento est
siam meum, et porlœ inferí non prœvalebunt adversus constitutum, sed etiam in veteri fuit. Uude ■ scri
earn : et tibi dabo claves regni coelorum. Et quœcun- ptum est, Hoytes et Aaron in sacerdotibus ejus u, id
que ligaveris super tenant, erunt ligota et in cœlo: et est prirrti inter eos fucrunt. Et quamvis ¡ta ordi-
quœcunque solveris super terrain, erunt soluta et in natum fuerit, nemo tarnen quod suum est, quxral,
ceelo ••. Ad h ¡hi la est eliain societas in eadein Ro sed quod alterius. Undo ait bealus apostolus Pau-
íaiia urbe heatissimi apostoli Pauli vasis eloctionis, ^ lus : Unusquisque placeat proximo suo in bonum ad
qui uno die, uno quoque tempore, gloriosa morte œdificationem ". El sicut ipse Salvator suis ait
cum Pelro, sub principe Nerone agonizans, coro- discipulis : Qui major est vestrum, erit minister te
nalus est, el ambo sanclam Romanam Ecclesiam ster", et rèliqua. Et licet super his aliqua dicta
consecrarunt, aliisque omnibus urbihus in universo fuerint , repetentes tarnen ssepius , admonemus , ut
mundo earn sua prxsenlia atque venerando trium- semper in omnibus et ab omnibus vitentur elatio-
pho praelulerunt. " El licet pro omnibus assidua nes mentis et corporis. Et quanio major unusquis
apud Deum omnium sanctorum effundalur oratio, que videtur esse, tanto sit humilior, sicut Dominus
bis tarnen verbis Paulus beatissimus apostolus Ro Salvator noster non renit ministran, sed ministra
manis proprio Chirographe pollícetur , dicens : Te re ". Et, si frater aliqttis prœoccupatus fuerit in ali'
stis enim est mihi Deus, cui servio in spirilu meo in quo delicto , vos , qui spirituates eslis , instruite eum
Evangelio Filii ejus, quod sine inlermissione memo- in tpiritu lenitatis M.
riam vestri fació semper in oralionibus mets "°.
IV.
* Prima * ergo sedes est cœlesli beneficio Roma
na Ecclesise ', quam (ut memoratum est) beatissi- _ Vt difficiliores causa ad sedan apostolicam refe-
ranlur.
mi Petrus el Paulus suo marlyrio consecrarunt.
Roma quse prius erat cacodœmonis artificio omnium " Si qua? vero causa difficiliores " inter vos or-
errorum mater» et allrix, excussis tenebris, et va- las fuerint, ad hujus sanetae sedis apicem eas, quasi
nis superslitioniim rilibus abjeclis, liliorum Dei, ad capul, referte, ut apostólico terminentur judicio:
exorto sole jusiilia- , facta est copiosa propagan i \. quia sic Dominum velle, ab eoque iu constitutum
»lms primaient. Hard. "Isid. Etymot. vu, 12. '«Hincmarus citât, cap. 2* De prœdeslinatione p. 151
torn 1 et pag. 429 ; U)m. H, cap. 15, op. Lr. qq., disl. 22, Sucrosancta Rom. Et in Decr. ho. I. iv.
»' Gone' Rom. snb Gelasio. "Malih. xvt, 18, 19. " hactenus verba Gela&ii in cone Romano.
"•Rom. i,9,10. 'ab his verbis usque ad secunda autem desunt omnia in Luc. * idem cone, sub
Gelasio. a'ms' Romana Ecclesia. Hard. k absunt a ms. »idem conc 'Anianus, el post hunc Abilius.
'idem cone. »Zacchseum, postea Evodium, post quern Ignatium 'dist. 22, Sarrosancta Rom. "Can.
Лр 35, ex versione Dion. Éxigui cilatur. "S. Leo ер Si, с. 11. "pares essent. " Sir. ер. i , et
Innoc ер. 2 . quasi àr.b tt¡í хщзЦс. "Psal. xcviii, 6. "Rom. xv,2. "Matin, xxn (in, 11. í'Mrttu.
xx 28 "Psal. vi, I. " disl. 22. Sacrosancta Rom. "S. Leo, ер. 84, Vigil, ср. 2.
815 ANACLETl РАРЛЕ 81«
cese, aiilcdreih testimoniis decíaralur. Hœc vero A cusent, ul" (plebibtis languescentibus " , vel ma!a
apostolice sedes cardo et caput (ul praetacium " est) agenlibus, non tenenlibus pastoribus frena eorum)
omnium Ecdcsiai um, a Domino, cl non ab alio, est lasciviant, atque in ima niant. " Multum vero di
constituía. Et sicut cardine oslium regitur, sic hu- stant damna morum a damnis reium lemporalium ,
jus sánela: sedis auctoritate omnes Ecclesia: , Do cum isla extra nos eint , illa vero in nobis. " Sen-
mino disponcnte, regunlur. tentia quoque Cham lilii Noe ilamnanlur qui suo-
nim doctorum vel prxposilorum culpam produnt.
V.
Son admittendos ai accusaiionem sire ad lestima- ceu Cham , qui patris pudenda non operuit , sed
tiiuin qui antea iiiim.ci fucrunl, et de extremo judicio. magis deridenda monslravit ". l° Doctor auiem vel
" Accusaiores autem et lestes esse non possunl , pastor Ecclesia: , si a fide eiorbilaverit , erit a ûde-
qui ante besiernum diem aut nudiusterlius inimici libus corrigendus : sed pro reprobis moribus magis
fiierunt, ne ¡rati, nocere cupiant, vel la:si, se ulcisci est tolera nein s , quam distringendus, quia" rectores
velint. " Inoffensus igitur accusatoruin el testium Eeclesiae a Deo judicandi sunt, sicul ait propheta :
auccius quserendus est , et non suspectus. Causam Deus tletil in Synagoga deorum , in medio autem
enim vcstram alieno noliie cominittcre judicio : deos dijudicat ". Unde oportet unumquemque lide-
valde enim iniquum est , ut omissis suis , alii qui- И |en1i s¡ v¡derit aut cognoverit plebes adversus pa-
libel aliorum se causis iinmisceaiit; quoniam nullis sioremsuum lumescere , aut contra clerum delra-
in locis spirilualis"' cura deficit, sed se per omnia, c¿ionihus vacare, hoc vitium pro viribus exstirpare,
qiiocunque nomen Dei prœilicalur , exlendit. Siu- prudenlerque corrigere salagut. Nee eis in quibus-
(lendum est omnibus , ne (ut sunt) seniulaliones " cunque negotiis misceri , si incorrigibiles apparue-
make , sed pia: sint inter vos dilecliones; quia in rint, antequam suo reconcilientnr doctori , prsesu-
hoc vos omnes Domini discípulos esse veros nove- mal: quoniam" lam" sacerdotes, quam reliqui
rilis, si dilectionem habuerilis ad invicem. Ex omni fidèles omnes, summam curam habere debent de his
ergo genere plurimos Deus dignalur ailrahere, qui pereunt, quatenus eorum redarguiione aut cor-
quos " erutos de poiestate lenebrarum , transférai riganiura peccatis, aut, si incorrigibiles apparue-
in regnum Filii charilatis sua;, et de vasts irse facial rint, ab Ecclesia separentur.
vasa misericordia?. Unde nobis summopere slu- M lia ergo " beatus princeps aposlolorum Pctru*
dendum est , ut cooperalores simus graite Dei ; de sancio prsedecessore nosiro Clemente plebibus
quia ad hoc vocali sumus, cjusque familiari collo- predicando , quando docenal eas qualiter ei obe-
quio sociati , et sacerdotes sacraii , ut fructuosos c (|ire ocrent , cumque observare , inter caeiera
illi manípulos reportemus , cooperante grana ejus. ait4': < Si inimicus est alicui pro actihus suis,
" Necesse est enim , ut rectores a subditis timean- vos nolite exspectare, ut ipse vobis dical. Cum ¡Ho
lur, ab ipsisque corrigantur , ut humana formidine nolite amici esse : sed prudenter observare debelis,
pcecare metuant, qui divina judicia non formidant. et voliinlaii ejus absque commonitione obsecun-
*' Deteriores quippe sunt, qui doctorum vitam mo dare, et avertcre vos ab eo, cui ipsum seniilis ad-
resque corrumpiinl , bis qui substantias aliorum versum : sed nee loqui his quibus ipse non loquitur,
pracdiaque" diripiunt. Ipsi enim" ca quae extra ut unusquisque qui in culpa est, dum cupil om
nos , licet nostra sunt , auferunt : noslri autem " nium vestrum amicilias forre, íestinet citius recon
detractores, et morum corruptores nostrorum, sive cilian ei qui omnibus prscesl, ut per hoc redeal ad
qui adverstfs nos arniantur , proprie nos ipsos de- salinem, cum obedire ereperit monitis prasidenlis.
cerpunt*1. Et ideo juste infames sunt, et merilo ab Si vero quis amicus fueril his quibus ipse non esi,
Ecclesia extorres fluni. " Pro'meritis ergo plebis, el locutus fueril bis quibus ipse non loquitur ,
s*pe pastores depravantur Ecclesia: , ut proclivius unus est et ipse ex ¡His qui exterminare Dei Eccle-
corruant qui sequunlur. Capile videlicet langue- siam volnnt; » etreliqua. His aliisque quam plii-
scente, facilius reliqua membra corporis inficiuniur, d rimis documents , facile unusquisque adverlere
ut scriptum est : Omne caput languidum , el omne poicst qualiter obedire el obtemperare debet pro
cor mœrens. A plama pedis usque ad verticem capi posais suis, et qualiter circa eos agendum sit, qui
tis, non est in eo sanitas ". Quapropicr manifestum bus ipsi aut amici sunt, aut inimici. Si quis enim
est, diabolum (qui sicut leo rugtens circuit qumrens luce praecepta non observaverit , hoslis est aniinz
quem possil devorare **) cordibus plebium suadere , suœ,: et non tanlum in faillis , sed el excoramunica-
ul doctores alque pastores suos detractionibus actus, atque aiienus ab Ecclesia efflciatur ; quouiam
"ins. factum, forte fatum ; et ab eo absuiit duae sequentes voces omnium Etclesiarum. "m, q 5,
Accusaiores autem el teste*. El in Deer Ivo. lib. îv. "S. Anibr. ep. 64. "• S. Ccel. ер. 2. "ms. ut
пои œmulat. "Idem ер I. с, 11. " S. Greg. Patt. р. и, с. 6. "vi, q. 1, Deteriores sunt. "S. Isid.
Sent, in, 58. ** ms. autem. ms. quoque. "deeipium alias, diripiunt. "S. Isid. sent, hi, 48.
........
"Isai. i, S, в. "1 Pelr. v, 8. "irrogent vel. " languentibus. " Idem Isid. "n, q. 7 , Sentenita
Chain. "Gen. ix. "In Deer. Ivo. lib. iv. "Idem Isid. "Psal.LXxxi, 1. " xxiv, q. 5, Tam sacerdotes.
"Isid. Sent ni,4ö. wEpist. i , ad Jacobin» , ex interpretatione Rufini, el dist. 93, Si inimicus, el in
décret. Leonis papse. "ms. AU ergo. 'ms. к.;.
«17 ΕΡΙ5Τ0Ι.Λ:. 8!8
ιιοοβ55θ 051 83 νίΐΪ3 Γοιτο :ιΙ)5ΐ'ΐικ1οΓΰ ψι;ο 3ΐϊί8 πιο- Α πιίηί ηοε03ΐίδ , ηιιΛοπυδ οΐ »1) ηοππηίουβ 1>οιι.ίιι>
ιΐΐοαηιίιιίϋΐΐϋ ηοη δηικπιΐιΐΓ. ΡϊγοϊΙ υηυβηυίβηυβ α 3οηυίΓ3ΐίδ Γαιιπιιπ , ο ι η 1)οο ιηηιοοϋίδ ρπΓππυπι ίιι
ΙϊοβΓαΐϊοηο νοί" <1εΐΓ3εΐΐοηε 1ίη<»υ;ο βπα;, οβνεοίςυε κίΟΓηβ Ιιο.ΊΐίΙικΙίιιε ρει•ε!ροΓθ ηιοιοαηπηϊ. Ει $ϊ <|ΐιί(1
ηε :ιυΐ Ιίηχιιαιη »πΙ 3<ΐΓ65 !ιη1)ο;ιΐ ρι-υηεηΐεδ, Μ εβΙ, αϋνοΓδί (1ε ιιηίΐαίε Εοοίο^ί* αεεΜεπΙ, Γαιίίοίΐιΐδ :ππ-
ιιβ 3ΐιΙ :ι1π5 ιΙεΓοςεΙ , (ΙοΐΓ»1ιαΐ(ΐιιβ φΓι!>υ$ειιη<]υε , ρυΐεΐιιΐ', πι ϋεί ΕεεΙεδίβ , Γηιείυδηαε δει-νηηιηι ε]ιΐ5
απί οϋθ5 βαύϊαΐ αΌΐΌ$3ΠΙθ5 νεί ϋβΐηηοηΐεδ : ευδίο- ιηαηο-ιηΐ ίηοοηειΐ853. ΡτορΙετ ηιιοά, εΙιατΊαίπ», εχ-
ιΐίαΐα,υε φΓι$ςιιβ 5θπιιοηβ5 βυοβ, εΐ 80Ϊ3Ι, ςυΪ3 <μιί- $ρεε(αηίε$ ιαΐαφε, ϊητηαι ιιίαΐϊ π ίηναιίή Ίη ραα,
εαηηυε (Ιο αΐίίβ ΙοποϊΙιιγ, 8113 δβηίοηΐίί ]ικϋοαΙ)ίΐυι•. εΐ ϋυηηηι ηοίίή ^ε^α ϋΐιηιΐϊ Ιοηραηϊιηϊΐαΐβιη $ηΙα-
ϋανοαΐ οΓιαιη ηηιπί* ΠάΌΙϊδ , ηε (ΙοΓΟ^απϋο αυοιΐ ίη ίβτη ατΗΐτατηϊη'ι ". Είΐοίε ετςο ρηιάεηιε* , ει νϊιβ-
(Ιοιηο εα]ιΐ5ΐ]υ»ιη 3£ίΐιιΐ' , :ι1ί:ι <1«>ιιιιΐ5 ρεΓ οιπη εο- Ιαίο «η ΟΓα'ίοηί&ιυ : αηΐε οηιηία αιιίαη ιηηίααηι ίη
ρηοίοαΐ , 50ι1 οιηΐ'ίιιιη ϋΐιπϊΐΐαιιοπιηι άΌηιοδ ηϋ3$ί νο!>ϊ»ιηεΙίρ»Ϊ8 εΐιαήΐαίβηι εοηΐίηνωη ΗαύεηΙε»; ηαϊα
ρΐΌρη3$ αιιιοΐ. Νοιηο ειιίιη ϊηνϊΐο βικίϊΐοπ 1ί1>οηΐιτ εΙιαηΙα$ ορεήΐ τπχιΙΐΊΐιιάϊηειη ρεεεαίοτντη. 11ο$ρΐΐαΙε$
Γΐ'ίιτί. δίΐο,υβ υηίυ$ευ]υ$(}υε δΐιιιΠιιιη , ηοη δοΐππι ίηνϊαηι ιΐηε ικητηιιταϊιοηε. ΙΙηΜ>ηιιϊ$φιε , ίΐαιΐ αε•
οευΐοδ οαδίοδ βΟΓναιο, βοά εΐ Ιίιιςυβιη. Υο5 αιιίοπι, εερϊΐ ςταΐΐατη , ίη αΐΐβτηΐτηηι ΐΙΙατη αάχηίηηΙταηΚί ,
εηβηδδΐπιί , (|υΐ οδΐίί βιιΐ) Οϋΐηΐιιϊ (Ιΐδο'ιρίϊηα εοηβΐϊ- 5/πιί δοηΐ άΊίρεηζαίοτε* ιηκΙΐί(οηηί( φταΐία ϋεϊ. 5ί
Ιυΐί, βίο τοδ εχηϊηοίε, οι νεπ ιιιϊιιϊ»*. ι•ΐ ει" άΊβροη- ηιιϊβ Ιοφιϊίατ, ιΐειιΐ $εττηοηε» ΰβΐ: :ί οκί» ηιίιιϊιηαΐ,
8310Γ08 ηιγδίεποηιηι ε]α8Μ , υΐ ηοη νϊΙυρεΓεΙυι• Ιαηφιιιηι εχ νίιίιικ , φιαιη αάηχιηηιταΐ ϋεη$ , «( ίη
ιη'ιηΐδίεηυιη νεβίΓϋηι, ηε Γκιΐ ίη νο1)Ϊ8 , δϊεαίϊ βεπ- οιηηϋι<« Ιιοηοή(ίοεΐ\ιτ ΰεια , ρετ Ιμηϊιι Οιήαηιη ,
ρΐιιιη 051: Ει εήι ιίοιιΐ ρορηία» , ιϊε *αοετάοι"'. δίε εηχ α,ι ςΐοήα ει ιηιρεηηιη ίη κΒαιία ιααύοηη,
εηϊιη νο8, νεδίΓΟβηυε, ει επηε(08 εοΓΓΪρΐΐβ, υΐ ηε- Λμ«η".
ΌϋΟ ΌΕΟΒΕΤΑ ΑΝΑΟΕΕΤΙ ΡΑΡ^Ε

ΕΧ ΟΗΑΤΙΑΝΟ.
βιιαι-ί Ιαϊά ίη αεαιιαίίοηε ερϊκοροτ*η ηοη ου- οηιηεβ ερίβοορΐ, ςηΐ Ιιβ)ο8 βροδίοϋεκ 8εο"ϊ8 οηΐίηβ-
ι/ίιιιι/κΓ. ΐ;οηΐ 8υ1)]3εεη(, οι ςυί ρΓορίηηυϊ δυηΐ, αηηυο οίτεβ
•• 1,3ίοί ίη βεοοδαΐϊοηε ερΐδοοροΓυιη βυίΐΐοηϋϊ ηοη υα5 Μαϊΐ δβηεΙΟΓίιπ) ρΓΪηείρυιη ΡείΓΪ ει Ρ-ηυΙϊ Ηηιϊ-
«υηΐ, ι]ΐιίη ορρίαΌ οϊβ ί]π'κΙ:ιηι ΐηίίδΐϊ δϋηΐ. Ει ϊηϋί- ηϊουβ ρΓ33δεηΐοηΐυΓ , οπιηΐ οοεβδϊοηε βεροδΐΐβ. Οπϊ
βηηηι εβί πι ;ιΙ) είδ βοουδεηΐυΓ, ςαΐ εοηιπι 8Γ3νίΐ3- Υ6γο <]« 1οηβίηί|αο δυηΐ, ]αχΐ3 εηίΓ08Γ3ρΗυπι δαυηι
Ιβσι ηοΐυηι ϊιηϊΐηι ϊ. ϊτηρίοπηί. ΟαΊ βυΐεηη Ιιιι]ιΐ3ηιοιϋ εοηδίϊΙυΓιοηΐδ
ΒίηβιιΙϊι αηηίι αροιίοίοτηι* Ιϊτηϊηα ν'πϊΐεηΐ ερηοορϊ , οοηΙεηιρίΟΓ εχβΐΐΐεπί , ρΓίοΐεΓςυβιη δί 3•{-ΓίΙυϋϊ-
<7κί οτάϊηαϊιοηΐύη» αροίΐοΐϊά» ηιΙ>}αοεηΐ. ηβ ΓυεΓΪΙ άείεηΐυδ , 8εΪ3ΐ 86 03ηοη!είδ 8αο]306Γθ
•" Ιιιχία $3ηεΐ0Γΐιπι ΡαίΓυιιι ει εαηοηυηι ΐη8ΐϊ1υΐ3, βεηίοιιΐϋδ.
"Ιη ερ. 2 ϋ. ΗϊεΓοη. αά Νεροΐΐβηυιη, ου]υδ νβΓΐ)3 πιΪΓβ «ΙυΓοηιιαία ηιβη^οηίο ηοβίΓΪ ΜοΓΟβΙΟΓΪδ.
' Ί-λι Λ\. ί-»\>. 3, ργο ιιιοιβ ΊιιΐοΓροΙαΙη. "ΙΟοτ. ιν, 1. «•• Ιβ3. χχιν, 2. "11 ΡβίΓ. πι, 11, 13. "Ι Ρβ-
£' '*•7-."• ""> «1«>3ΕδΙ. 7, ί,αίεί ερϊ$εοροτηηι. ΕαιΙοηι ΓεΓ6 νεΛβ ΙιαυοηΙυΐ' ίιι ερΐβίοΐα Εα$εΙ)ϋ ρ3ρ3ϊ.
' 95, <1Ϊ8ΐ. 1. ίηχία ιαηαοηιιη Ραΐηιηι, ει ίη ϋεεΓ. ΖβεΙοπα; ρβρβε.
SANCTUS HERMAS
VIR APOSTÓLICOS.
VETERUM TESTIMONIA DE S. HERMA.

(Galland., Teterum Patrum Bibliotheca, t. I, Venetils, 1765, in-íol. p. 31.)
I.
S. Iren/Eos, adversos Haereses, lib. iv, cap. 20, пит. 2, edit. Massuet.
Bene ergo pronunliavil Scriptum, quae dicit : Primo omnium crede. quoniam unus est Deus,qui omni*
comtituil, el consummavit, el fecit ex eo quod non erat , ut essetit omnia : omnium capax , et qui a nemint
capiutur. Exstat lib. II, maud. I.
II.
Clemens Alex., Ixpiou,. lib. i, cap. 17, pug. 569, edit. Oxon.
Dicit autem ct Pastor, Ángelus pœnitenliae, ad A Aéyei 8è xil ó TIoi¡i\\r, ó iyyekoi xtjí p.ex¡rvofa{»
Hermann, de pseudoproplieta : Quœdam enim verba xw 'Ерца, тар\ xoû ({-еивоярос^хои • Tira fàp fil
tern loquitur. Diabolus enim eum implet suo spiritu, рата аЛцвц ЛаЛе7. 'О Тар StdGoÂoç abzör яХц-
ii Qur.n possit ex jutlit frangere. Lib. Il, niand. s , pol z¿¡> èavzov ягейрап, el rira ôvH\cezai /qíot
cap. 1 . zû>r tiixa'.wr.
Idem, ibid , cap. 29, рад. 426.
Divine ergo Potestas illa quae Herma? loquitur in 6е£ш? xofvuy f¡ Aúvaî; f¡ тй 'Epp.â хд-ri irsxi-
revelatione : Vision««, inquil, et revelation*» propter Xu<J<iv ХаХоОега- Та ¿papara, щч\, xal та аяоха-
eot qui sunt duplici corde, qui disputant in cordibus Лицрата, ôtà zoiiç Si^rvôvc, zovç otaJU>-¡4&pi¿-
iuii, tint ее, пес ne. Lib. i, vis. hi, cap. 4. rovç èr ràïç xapSiaiç abzûir, el upa icrzl zavra,
jj ovx ëcztr.
Idem, ¡ib. и, cap. 1, рад. 450.
Dicit enim, quae Hermae in visione apparuit, Po- В ФцЛ yàp èv хф opájxaxi ты 'Ep¡*a í¡ Aúvofití íj
testas : Quod tibi conltngit revelari, revelabitur. yavEÏaa • "O èàr èrôéy.ezai аяохаЛьрвцгш, йхо-
Lib. i, vis. ni, cap. 5. xa.lv?0r¡<rezat.
Idem, ibid., cap. 9, рад. 452.
Pastor autem de iis solis qui dormiissent, verba '0 notpi\r 8b, 4itXû>ç t«\ xuv xexoiu.t)¡iívu)V Oric
faciens, novit quosdam justos in geniibus el in Ju- tJ)v X¿C(v, S-.xaîouç oïBi xivaç èv ISveïi xa\ iv 'Iou-
daeis, non solum ante adventum Domini, sed etiam íaíotf, ou jióvov тсро xtjç xoû Kupto« itepwwtaç,
ante legem, qui Deo grati acceptique fueriut; ut ¿tUi xort про vójxou, ¡лета t*]v тгрЬ? 8eov ЕиарЕттц-
Abel, ut Noe, ut si quis alius Justus. Dicit ergo, etv, iî>ç "A6eX, ùç Nioe, cî>ç él xiç Êxepoç 8¿xaio;.
apostólos et doctores qui praedicarunt nomen Filii Фт)в\ yoüv .xoùç атоохаХоис хоЛ SioauxCouî, xoùç
Dei, etiam cum dormiissent, potestate ac lide prae- xï)pûçavxaç xo 8vop.a той TloG ©eoû, xa\ xoi¡m]6éV
dicasse iis qui ante dormierant. Deinde subdit : Et xaç, xi] 8uvá|iei xa\ xfl íiíttei xïipû&xi xoîç irpow-
ipsi, etc. Lio. in, simil. ix, cap. 16. С xo(p.r,jiévotç. Eîxo amcépeí* Kai autel, x. x. X.
Idem, ibid., cap. 12, pu;;. 458.
Quae ergo continet Ecclesiam, ut Pustor inquit, 'H xoívuv suváôusa xtjv 'ExxXtjelov, &ç çr(siv d
virtus, fides est, per quam salvi Hunt electi Dei : TIoipi¡r, ápsxí), f| ittariç i<rA, 6i' ^ç ouÇovxau ol ix-
quae autem viriliter agit, abstinentia. Sequunlur Xexxo\ xoú 8eoú • f¡ 5è àv8piÇo(xsvi}, a-ptpáxEt«. "Ekí-
vcro eas simplicitas, disciplina, .innocentia, mo- xat 8e aûxoïî áitXdxT¡í, èitnrxfi(iti, àxa/.t'a, aEp.vó4r,{,
destia, charitas. Illae autem omnes sunt filia: lidei. âyàzr. Dââi Se aGxat тс(втеш{ eist виуахЁре«.
Lift, i, vi«, in, cap. 8.
*2I PASTOR. - PROOEMIA. 82*
Idem, ibid., paulo post.
Фовт)теоу o3v tov Kiîptov, \i~¡ti, etc oixo8o[i*]v, A Dicit itaque, limendum esse Dominum ad aedift-
àXX' où tov Siá6oXov eîç xaxa(jTpo.fT¡v. "EpitaXiv 8e, calionem, sed non diabolum ad eversionem. Et
ta ¡liv ïp-fa той Kupiou, xotixéiri xàç iv-oXàç, aya- rursus : Opera quidem Domini, hoc est praecepla,
irntáov xa't кончат* xi 5e Ер^а той ôiaWXou, 906т)- esse diligenda el facienda ; opera vero diaboli ti-
xiov xal où ireirixeov. menila esse, et non facienda. Lib. 11, mand. vu.
Idem, ibid., paucis interjectis.

'0 8È auto; xa\ ttjv [XExavoiav о-vvesiv elvaí 97)71 Idem autem et dicil, pœnitenliam esse scnsum
jjLeyáXijv. MExavoiov yàp 19' oiç fSpaaív , oùx ïti magnum. Qui enim pœnilentiam agiteorum quae
toieï t) X¿Yet. Banav£Çu)v 8e £9' olí Спарта tt¡v ааи- fecit, non amplius facit vel dicit. Torquens vero
той фих^у, ауавоЕруЕ.:. "Açeetç toívuv àp.aprtu>v |X£- animam suam propter ea quae peccavit, operatur
xavoíac 8ia9¿p3i • Sfiçto 8è Seíxvuat ti íy' f¡¡xív. Tov bene. Remissio ergo pecc&torum difiert a pœnilen-
ouv £lXr,9¿ta tt¡v Ä9E04V tójv ар.арт.,шу, oùx éti tia : ambo autem oslendunt ea esse in nostra po-
ajxapxavEiv х?Ь ' ^ T^P "tí ярытт) xa\ |a¿vtj ¡jtExa- testate. Eum igitur qui accepit remissioncm pecca-
voía xuv арлртийу (аСтт) av efi] tíuv TrpoOratpCáv- В torum, non oportet amplius peccare; nam in prima
Ttov хата tov e6vixbv xa\ тсрштг/v ¡3!ov tov iv ayvoEa et sola peccatorum poenitenlia (ea autem fueriteo-
Х£уш) aUTÍxot toïç xXr.Osíai TcpóxEtTat p.ETavo>.a, t¡ xa- rum, quae prius exsli terunt in gentili et priori vita ;
Oafpoura tSv tótcov ttjí <|ft>XÎ|C атА xuv tcXt¡u,{ieXy¡- ea, inquam, quae fuit in ignorantia) iis etiam qui
p-áxtuv, iva TJ tcíutíc бЕ[леХсш0т). Кар5юуусоатт)с Sé vocati sunt, proponitur pœnitentia, expurgans lo-
£üv ó K'jptoç, xal та ¡jiXXovTa Ttpoftvwiixiov, tó te cum anima; a delictis, ut lides fundelur. Cum vero
eü ¡isxá6oXov той avOpúrou, xal то toxX¡[í.6oXov xal Dominus cogitationcs praecordioruin noril, el futura
xavoupyov той Sia&ÍXou, SviúOev apx^Sev -poilSi-i , prsesciat, facilem hominis mutationem, et multipli
co«, £т)Хштас ет:\т^ áíésEí twv арлртиЬу tov Svöptü- cem nequilalem diaboli, jam inde a principio prœ-
îtov, TcpOTcpíiJ'STal xtvaç ahiaç tuiv á¡xapTT)|xáT«uv vidit quod homini invidcns propter remissionem
toíí SoúXotc той веой, 9pov!|i.toç TcovTipeudj^voc , peccatorum, aliquas causas deliclorum suggeret scr-
Sirtoç .8)) xal aÙTol auvexTcieoiev aÙT(p. "EStoxsv oiv vis Dei, astute et maligne moliens, ut ipsi quoque
4XXtjv èïrt toîç xav xfi Telar« тс£р1тс!тстои<т£ xtvi тсХтцх- cum eo cadant. Dédit ergo, cum sit multa? iniseri-
(xeXrj-juzTi, tcoXiiíXeoc £¡>v, ¡x£xávoiav 6£uT¿pav f]v, cordiae, iis qui etiam in fide incidunt in aliquod
*Г tic ЕхтсЕ1раив£!г1 рхта T-r,v xXtjuiv, ßiasOî Sk xa\ peccaium, aliam et secundam popnilentiam : quam,
хзтазо9иб£1( , ¡xíav Sxc ¡uxávoiav a[i£TavJT|Tov С si quis lenlatus fueril post vocalionem, et conclus,
Xá6tj. et callide circuinvenlus, unam adliuc ad poenili-n-
dum accipiat pomilentiam. Lib. 11, viand, iv, еврр.
2 et 3.
Idem, ibid., Hb. iv, cap. 9, p«3J. 59G, 51)7.
AUTÍxa ó Пощцг 9T|iiiv ■ 'ЕкреаСеаве ri\r èrèp- Jam vero Pastor dicil : E/fugielis tim ferie bestüe
ysiar tov áfplov, iàr ц xapôla хцшуг ^érrirai xasi cor vestrum fueril purum ac sine macula. Uli. 1,
вара xal d/ш/дос. vis.' iv, cap. 2.
(deh ibid., lib. yi'cap. 15, рад. 806.
"H тар oùx^ xa\ àv xfl ópásEí Ttfi 'Epu.â f¡ Aùva- An non enim et Virtus, quae in visione apparuit
|jliî èv тф титар TTjî 'ExxXTjiiiaç 9av£Îaa, êBidxev то Hermaein figura Ecclesiae, dédit librum, ui descri-
ßt6Xtov £¡c |AETa'j'pa9Tiv, в toiç exXexto?; avayY^vai л bcret, quem electis annuuliari volebal? Eum aulein,
¿6oúXexo; тойто Se (XETEYpá'iaxo т.рЬ;-;сЛи.[хт., ur,j\, inquit, transcripsit ad liileram; non inveniens quo
(i?) EÙpisxuv та; зиХлава; xtXteat. modo syllabas pcilicerct. Lib. 1, ш. и, cap. i.
III.
Tertullia.nus caiholicus, lib. De oraiione, «яр. 12.
Quod assignata oraiione assidendi mos est quibusdam, non perspicio rationem, nisi si Hermas ¡ll<\
cujus scriptura fere Pastor inscribilur, transada oraiione, non super lectuin assedissel, verum aliud
quid fecisset, id quoque ad Observationen! vindicaremus. I! tique non. Simpliciter enim et nunc posi-
lum est : Cum adorassent el assedissem super ledum : ad ordinem narrationis, non ad instar disciplina*.
Alioquin nusquam erit adorandum, nisi ubi fueril lectus : imo. contra Scripturam fecerit, si quis in ca^
tbedra, aut subsellio scderit. Lib. 11, inProœm.
Idem Tertuli.umjs [liirrciicus), lib. De pudicilia, cup. 10.
Deus bonus est : suis, non elhnicis sinum subjicit : secunda te pœnitentia excipiet : eris iterum de niœ-
cho Christianus. Нэес tu mihi, benignissime Dei interpres! Sed cederem libi, si scriplura Pasioris quae
sola moechos amat, divino inslrumeuio meruissei ineidi; si non ab omni concilio Ecclesiarum, eliam ve-
slrarum, inier apocrypha et falsa judicarettir ; adultera et ipsa, el inde palrona sociorum; a qua et alias»
iniliaris : cui ille si forte patrocinabitur Pastor quem in calice depingis, prostitutorem et ipsum Citri
«25 S. HERMAS. 824
siiani sacramenii ; mérito et ebrietalis idolum , et mœcliiae asylum post calicem suliseculur» ; de quo
nihil libentiiis bibas, quam ovem poenitenliae secundae. At ego ejus Pastoris scriptures haurio, qui non
potest frangí. Lib. H, mand. iv, cap. 5 et 4.
Idem ibid., cap. 20.

Et utiquc receptior apud Ecclesias Epístola Barnabce (id est Epístola ad Hebroeos) ¡Ho apocrypho Pa-
itore inœcliorum.
IV.
Аистов Homilía; de aleatoribus, sub kit. Exstat ad calcem Ope*um
S. Cyfrum, рад. 19, edit. Paris., 1726.
Dim enim Scriptum divina : Уat exit pastoribus. Quod si ipsi pastores negligentes reperti fueritu, qmd
respondebunt Domino pro pecoribus? Quid de Domino pécora dicenl? a pecoribus se esse vexatos? non
crediiur Ulis : incredibilis res est, pastores pati posse aliquid a pecore : magis punienlur propter memta-
cium suum. Lib. in, simil.u, cap. 31.
V.
Orígenes, Homil. vin, in Numeros, torn. II, рад. 294. В. edil. Реп»., 1755.
Quod autem dies peccati in annum poena; repuletur, non solum in hoc libro, in quo nihil omnino est
quod dnbitari possil, ostendilur; sed et in I i bello Pastoris, si cui tarnen scripiura illa recipienda videtur,
similia designantur. Lib. ni, símil, vi, cap. 4.
Idem, Homil. x, in Josuam, torn. Ill, pay. 423, D.

Similis queque, etiam in libelle qui appellatur Pastoris, de his figura describitor. Ait enim , quia
est arbor qiiaedam qua; ulnuis appellatur.lquae fructum non affert, portal tarnen vitem quaeaffert pluri-
mum fructum ; et ex eo quod adminiculo est viti, quae ejus viribus nitens, vel afierre, vel servare polest
plurimum fructum, etiam ulmus quae infructuosa est, necessaria videtur et utilis, ex hoc ipso quod
frugífera; deserviat viti. Lib. in, limil. и. Vide Homiliam Coesarii Arelat. xvn, edit. Basil, (xxiv, in Bibliotli.
Patrum.)
Idem, Homil. i, ¡n Psalmum xxxvn, torn. 11, рад. 681, 1), E.
Est autem quando erudimur etiam a procuratoribus et actoribus, id est ab his angelis, quibus credit«
sunt dispensando; et regendae anima: nostra; : quemadmodum describitur in quodam loco Angélus pœni-
teiii ¡a;, qui nos suscipit castigandos, sicut Pastor exponit : si cui tarnen libellas ille recipiendus videtur.
Lib. in, sint. vi, cap. 3.
Idem, Homil. xiu, in Ezcchietcm, torn. HI, рад. 404, F.

In libro Pastoris in quo angélus pœnitenliam docel, duodecim virgincs habent nomina sua : fides,
rontinenlia, etc. Poiestisquippe legere, si vultis. Deinde quando turris aedificatur cum assumpseris forli-
tudinee virginum, pariter accipies et id quod de portis dicitur. Lib. in, sim. ix, capp. 2 el 15.
Idem, Comment, in Osee ex Philocali« cap. 8, lorn. И, рад. 439, E.

Et in libro qui Pastor inscribitur, aedificationcm Ka\ èv ты По/цеп 8è t*|v oíxo5ou.t]v toC wipyov
turris ex mullís quidem factam lapidibus, ex uno Sea raXXwv ¡lev XÍOmv o¡xo5o¡íoo¡íéviiv, èîj ivo; 5è
vero lapide factum videri aedificium; quid aliud ХЮои çatvouivrjv c'vat tt¡v oIxoSoja^v tí SXXo f¡ rr.v
quam e multis concentum et unilatem, scriptura èx iwXXuv auu,cpu>vtav xai avorta orâtvst i}
I wc significa!? Lib. i, vis. in, cap. 2, el lib. in, Ypaç^j :
simil. ix, capp. 9, 15, 18.
Idem, Comment, in Mallh., cap.,xiv, Opp. torn. 11, рад. 644, D, E.
Sin ad id eroolliendum libro uti audcbiinus, qui " El 8è xp*l ToX^savTct хоЛ àwî tivo; çspouivr,;
in Ecclcsia quidem circumferlur, sed ab omnibus ¡xàv èv т^'ЕххХг^а ^panfr\<;, oi Ttapà izitsi tk ó[*o-
pro divino non habetur, illud adhibeamus quod in Xoyou¡¿£vt¡c еЬог. ОеЕяс, to toioûtov ■карар.ьЩалаЧа.:,
libro Pastoris de quibusdam traditur; qui statim Xt)c[>9eîï| Sv то атА той Пацегсс rapt tivüjv &[w
atque Odern amplexi sunt, Michaeli subjiciuntur, u.ïv тш morsÚEtv йпо тф MixaíjX y'vouívcdv, íii 6s
sed propter voluptatís Studium illius tutela ac pa- ipiXTjôoviav àiumnrzivzw àxeîvou, хсЛ yivo¡a¿vü>v ùko
tiocinio excidunt, et e¡ qui luxuí et deliciis, deinde tov tt,ç трис^с, еТта йяо tov ttjç ъцшрЫс,
vero alteri qui poenae ac suppliais, alque ei postmo- ¡леО' Sv uno tov tîjç ¡xeTavoiaç.
dum, qui pœnitenlia; praefectus est, subduntur.
Lib. in, simil. fin, cap. о.
Idem, tract, xxx, Comment, in Mallh. cap. xxiv, 32. Opp. torn. Ill, рад. 872, col. 1. A.
8ic et in aliqua parabola refertur Pattoris, (si cui place?! etiam ¡Hum legere librum.ï quoniam sacciiliim
prassene hiems est juslis, qui apparent similes proximis suis natura, cl afboribus videlicet caeter s siocis,
tempore atitem opportune in fructibus suis apparent. Lib. in, simil. in.
823 PASTOR. — PROOEMIA. 826
Idem, trad, xxxi, Comment, in Mattli. xxiv, ii. ibid., рад. 877, col. % В.
Nam, sicut legimus apud Pasiorem, vasa plena non cito quis gustat, nee enim imuaniiir facile : semi-
Dlcna autcm quia facile crcduntur mulari, frequenter gustaniur. Lib. u, maud, xii, cap. 8.
Idem, llomil. xxxv, in Lucam cap. xn, 58, ibid., рад. 973, В, С.
Legimus (si tarnen cui placet hujusinodi scripturam reciperc) Justitiar et iniquitatis angelos super
Abralia; salute et interim disceplantes, dum utra-que turin.e suo eum volunt cœlui vindicare. Qno<l si
cui displicet, transeat ad volumen quod titulo Pastorin scrihilur, et invenid cundís lioininUms duos
adesse angelos : malum qui ad perversa exhoriatur, et bonum qui ad optima quaeque persuader ¿ifr. n,
mand. vi, cap. i.
Idem , torn. I Comment, in Joan, i, 1. Opp. torn. II, рад. 17, E, edit. Huetii.
'AXX' où irap' <¡u.ív toîç neiOouivoi; ôrt èÇ oíiy Secus vero apud nos est qui credimus, ex non
6vt(üv та Sv-a ¿no(r,eev 6 6г%?, tbç í¡ u,^Tt]p tuv èinrà entibus Dcum entia fecissc, ut mater ilia septem
[¿aprúptuv èv Maxxa6aïxoïç, xa\ 6 ttjç (jtETavofoÇ inariyrnm in Machabxorum geslis, et pœnitentiae
ÄT~yeXo{ èv t<¡> noijiért è5î5a|e. Vid. inf. lib.it, Пер\ Ángelus in Pastore docuit. Lib. i, vis. i, cap, 1, et
dtpywv cap. 1, num. 5. lib. n, mand. и
Idem, /¡fr. i, Пер1 аруйч cap. 3, num. 3, edit. Paris, nov. torn. I, рад. 61, С:
Nam et in eo libelle qui Pastoris dicitur angelí pœnitentia?, quem Hermas conscripsit, ita refertur :
Primo отшит crede, quia unus est Deus qui omnia creavil atque composuil : qui, cum nihil esset prius,
esse fecit omnia ; qui est omnia capiens, ipse vero a nemine capilur. Lib. u, mand. i.
Idem, ibid., lib. и, cap. i, num. 5, /. с. рад. 79, col. 1, В.
Ut autem etiam ex Scripturarum aucloritate haec ila se habere credamus, audi quomodo ¡n Macha-
]>seorum libris, ubi mater septem marlyrum uiium ex flliis cohortatur ad toleranda tormenta, de hoc
dogmate coiifirmatur : Rogo te, fili, réspice caelum et lerram, et ad omnia quœ in eis sunt'; et videns hœc
»cito, quia Deus hœc omnia cum non essent, fecit. Sed et in libro Pastoris in primo mandato ila ait :
Primo omnium crede, quia unus est Deus qui omnia creavil atque composuil , el fecit ex eo quod nihil erat,
ut essent universa. Lib. и, mand. I.
Idem, ibid., lib. in, cap. 2, ниш. i, l. е., рад. НО, col. 2, D.
Sed et Pastoris liber haec eadem déclarai dicens, quod bini angeli siugulos quosque hominum coini-
iciitiir : et si qiiando bona; cogitaliones cor nostrum ascenderint, a bono angelo suggeri dicit : si vero
contraria;, malí angeli dicit esse instinctum. Lib. и, mand. iv. cap. 2.
Idem, ibid. lib. iv, cap. 4, num. 8, /. с, рад. 168, ex Philocalix cap. 1.
Ex interprétât. Rufini. Alà w{«0 *№*< xal тЬ èv TV Ex interprétât. Delante :
Û7t6 Ttvojv xaTaçpovouuivto ¡3i6Xíui Proinde nos , quod dicitur ¡n
Quod nos etiam in libello Pa- T¿¡> noipJri, тар\той irpoJ-áaaEtr- libro qui inscribí tu r Pastor et a
storis, qui a nonnullis contemni eat tov 'Epuáv 6úo урайа: ßi6XCa, nonnullis contenlnitur, Berma
videtur, designatum videmus, ы\ jiexà таит« ixûtov àvayrEXXeiv imperalum esse ut duos libros
cum jubetur Hermas duos lil>ellos TOïç Trpsa6uT¿poi{ tîjç 'ExxXtjaEac scriberet ac postea presbyleris £c-
scribere, et postea denunliare e реулЦхгч ûiro той Шеиидтос, clesise annunliaret quse didicerat
presbyleris Ecclesix quae a Spi- оОтшоЧчуоО^гва. 'ЕтЛ 8è f¡ X¿$tc a Spirim, ad hunc modum expo-
rilu didicit. Quod bis verbis scri аитГ| • rpá]¡rsic dúo ßiCAla , xal nimus. Sic autem ad verbum legi-
ptum est : El scribes, inquit, duos ôùgsiçîy КЛ/цигг1, xal î,r Гра- Inr : Duos libros scribes, dabhque
libelles, et dabis unum Clementi et яг\\. Kai Граят)[ fiir rovOeri\crsi union Clementi et alterum Graptœ.
unum Crapiœ. Et Grapte quidem tóc zi¡pac xal zovç cpyarovç • Et Graple quidem commonebil vi
commoneal vidua* et orphanos ; КМцщс Ôè яерфеч b'iç t¿ic 1Сы dua* et pupillos : Clemens au
Clemens vero mittat per omnes ci- яоАе1с ■ cv ôè агатуеЛеТс toîç tem millet ad exlernas urbes : lu
vitates quœ foris sunt ; tu vero an- npecCvzépaç: щс 'ExxXr\aiaq. vero amiuntiabis presbyleris Eccle
nunliabis presbyleris Ecclesiœ. Lib. i, vis. и, cap. iv. siœ.
Ь'1,.4 , Hb. x Explanationum in Epist. ad Rom. xvi, H.
Salutale Asyncritum, Phlegontem, Hermen, Patroban, Herman, et qui cum eis sunt fratres. De islis
Simplex est salutalio, nee aliquid eis insigne laudis adjungilur. Pulo aulem quod Hermas isle sit scriptor
libelli illius qui fuslor appellatiir : qua; scriptura valde mihi utilis videtur, et ut puto, divinitus inspí
rala. Quod vero nihil ei laudis ascripsit, illa, opinor, est causa, quia videtur, sicut scriptura illa déclarât,
post multa peccala ad pœnilenliam fuisse conversus : et ideo пес opprobrium ei aliquod ascripsit;
didicerat enim scripturam non improperare hoinini converlenti se a peccalo : neque laudis aliquid
ti ¡luir, quia ad hue positus erat sub angelo pœnitenlix, a quo, tempore opportune, Christo rursus
deberel oflerri. Lege Sedulium in Collectaneis ad eumdem Apostoti locum, nee non Anselmo tributa сощ-
luciilaria.
827 S. HERMAS. fc»
VI.
EusEBius Hist, ecclès., lib. hi, cap. 5.
Ex interpret. Rulini. £¡r interpret. Cotelerii.
El libellus Hermae qui appellator "Eral Se ó aÙTOj атгйотоХос èv Qnoiiinm vero apostolus Paulus
Pasloris , cujus Paulus in Epislo- "wïç èrcl TaXeiirpoîpfiaEaiTÏiç ЯР^ in salutalionibus illis qua; sub fi
lis suis memiuit, a plurimis non 'Pujxaíouí, u.ví¡(*r,v тепо^-гас, ¡«- ltern Epístola; ad Romanos legun-
est receptus : ab alus autem ne- та twv aXXûv , xal 'Eppôt , ou ça- tur, inter cxleros meutionem fe
eessarius judicalus est, propter siv ¿7:áp)(£tv то zcv Пацегсс ß£- cit eliam Hernia;, cujas esse fertur
eos gui primis ad (idem inslitutio- 6XÍOV Ioteov (Joj xal тоОто npoç uiv lil>er Pastoris ; sciendum est eum
nibus imhuunlur : unde et in non- tlvcdv àvrtXéXexTai, 6Y oöc oOx äv iv liliruni a nonnullis quidem in du-
nullis ecclesiis legitur, et multi ¿¡xoXoYoujiivotç тебеЬ)- ¿9' i-.еоыч biurn esse revocatum, ob quos
▼eterum scriptorum usi sunt te- 8i avaYxasoraTov, oTç цаХкгса Sei inier recepta; aucioritatis Ubros
stimoniis ejus. at'j'xs'.wTstüí £¡aayiü-¡-íXT;í, xixpi- poiii пои polest; ab aliis vero
таг 39ev fj5?] xal èv ¿xxXT¡ert'aic maxime necessarius, iis prsesenim
fajxsv aiiTÖ Шгцюаииречоч , xal qui introductoria ad religionem
luv тахХаютатью SI ¡гиутрафеьп/ indigent institutions, judicatusest;
«5(pT)(iivouí Ttvài аитф хатейц- unde etiam in ecclesiis eum pu-
4"~ blice ledum scimus, et qunsaam
ex vetustissimis scriptoribus te
stimonio ipsius usos fuisse com-
peri. Lege Nicephorum , lib. 11,
cap. ili.
Ikeu, ibid., lib. 111, cap. 25.
Ex interpret. Rufini. Ex interpret. Cotelerii.
Post bxc jam scriptura est, qua; 'Ev toîç voOotç хатат£та)(6«|> Inter libros nolhos colloceturel
dicilur Actus Pauli ; sed et libel xal zùr llac.Uv яра&ыг f¡ ура- Actuum Pauli scriptura , cl liber
lus qui appellaiur Pastoris, etc., çl], 3 те XeydjAsvoc Псщ^г. qui dicilur Pastor.
de quibus quam maxime dubila-
tur.
Idem, ibid., lib. v, cap. 8.
Ex interpret. Rufini. Ex interpret. Cotelerii.
Nec non et libellum qui vocatur Où U.ÓVOV Se o'Sev, áXXi xal Non solum aulein [Irenaeus] no-
Posions , amplectitur ( Irenaeus), áitoSiy^rai tíjv zov noijtêroç ура- vit, sed et recipit Pastoris scripiu-
du ens : Bene ergo refert Scriptu <pí]v, Xéytov • KaX£>; o5v eírav i¡ ram , dicens : Recle igitur dixit
ra, qua> dicit : Primum omnium Ypaçi) <¡ Xéyou'e " Прйтог xár- Scriptura, quae ait : Primo omnium
eredendum est, quia unus est Deus, zur xlczevcor özi elç èczvr 6 ende, quod unus est Deus, qui om-
qui omnia creavit ulque compo- Beàç, ó zà яагта xzlcraç xal хат- nia creavit et consummarit, etc.
suit. apzlcaç, xal ta êÇrjç. Lib. 11 , mand. 1 , Lege Nicepb.,
lib. iv, cap. 14.
VII.
.VrruNASius, De Incarnatione Verbi Dei, num. 3, torn. I, рад. 49, D; edit. Pari»., 1698.
At divina doctrina el Christi lides... ait perMoy- 'H 8à IvOeoç SiSaoxaXfa , xal ^ хата Xpiirtov r.l-
seiu quidem... et in ulilissimo Pastoris libro : Pri jt'.ç — çTjil 5ià |ièv Mcoü3¿b>( — 5ià Se tîjç (ÙçeXi-
mum omnium crede unum Deum esse , qui omnia рштатт); {JÍ6Xou zov ¡lotpÀroç' Прйтсг яаггыг
creavit et perfecit, eaque quœ non erant, ut essent xicreverer, Szc ele èczer ó êeèç, ó zà яагта xzi-
fecit. Lib. 11, mand. 1. caç xal xazapzlcraç, xal xofqcaç èx zov /if} ôrroç
tic zó sirai.
Idem, De Decrelis Nicxnx synodi, num. 4, torn. 1, рад. 211, D.
Id vero, ut ait Pastor, non nisi a diabolo ortum Toûto Se, ù; ó noijtty- еГрт]хгу, £xyováv Ion Si*-
habet. Lib. 11, mand. ix. боХои.
Idem, ibidem, num. 18, рад. 233, F.
In Paslore autem scriptum est (quandoquidem 'Ev Se r<J> Botfiin -(éypai^xi (ÊTieiS)] xal toûto ,
Mu um hune citant, quamvis non sit ex Canone) : ха( toi {aí¡ Bv èx toG xavivoç, npoçipount)- Дршгог
Primum omnium crede unum esse Deum , qui omnia xàrzw xlazevcor, cri sic ècztr ó Ssèç, ó rà
creavit et perfecit , omniaqitc ex nihilo , ut essent fe xàrza xzlcaç xal xazapzlaaç, xal xcti'¡o~ac su
cit. Lib. и, mand. 1. zov /t») brzcç elç zà strut zà яаюч.
ft» PASTOR. — PROŒMIA. g30
Idem in Epist. ad Afros episcopos, num. 5, lorn. II, рад. 895, В.
•EAor£Covro8exa\-:bivr4Jfloí//Mrpac¿vnp¿i- Cogitaban! quoque illud in Paslore scriptum:
тот xártwr fííczsvcor, Sri elç ècnr ó веес, ó Ante omnia crede, unum esse Deum qui ereavil el
та яагга xtlaaç xal xuxapxioaç, xal яофас ex adornavit omnia, et fecit ta ex non existentibus
roi ¡tl\ ôrroç sic zà elrat. existere. Lib. и, mand. y.
Idem in Epístola Festali sub pnem, torn. II, рад. 963, A.
"Ettí xa>. Ixspa p46X!a toú-nov iÇwOev , ой xavovt- Sunt nimirum alii libri prater istos , non in Ca-
ÇafxEva piv, TexuitiD|A¿vo Se тара tuv Ucnépiûv àva- попеш quidem redactes, sed quos a Patribus decre-
Ytv¿)dX£(ieoixoíí4pTt^po(repxo(i£votíxa\gouXo(i¿voí{ tum est, legendos ab iis esse qui nuper ediscendi
xomixeTi9ai tov ttjí еизебгЕас Xó?ov Socio SoXo- pietatis verbi gralia accesserint : Sapienlia Salorao-
(uôvto;... xa'td Пыццг. nis... et Pastor.
VIII.
Didymus in Catena ad Jobi vin, 17, 18, рад. 202, edit. Lond., 1637.
'О акЩ; o5v aTOîav ф Вштшгтр èv otxy xa- Omnis igitur dissoluli impii conversatio in domo
xiaç t^st, SiaXeXupivoç , хата xoùç Ць> ttjc oixoSo- piavilatis est, non aliter quam lapides extra œdifi-
|tîjç Xtöouc, ol oùX ápixóCouai хт) otxo8ou.fi «« ™pY<>u, cium, qui aediflcandae turri plane iiiepti sunt, juxla
хма r¿v i7w/í¿™. Ра«гог«ш. Lib. i, vis. hi, capp. 2 , 6 et 7, et lib. lit,
simil. ix, capp. 6, 7, 31.
IX.
HiERONïMiis Hb. De viris illustr. cap. x, cumtelere Grœco interprete.
TBpfiaç o5 ó <xro5<rroXoç itpoçl Tcâtous ypátfojv Herman cujus apostolus Paulus ad Romanos (xvi,
(ií¡ivii-caf 'Асяасааве 'Acv-pipizor, ФЛеуоуха, 14) scribens meminil : Satulale Asyncritum , Phle-
'Epfiär, Паграбаг, 'Ерццг X¿Tetoi аШу^с уг- gontem, Herman, Patrobam, Hermen et qui 'cum eis
Tev^seoí рЕбХои Imypatfd^ ПощЦг, fr.i{ £v tieiv fratres sunt : asserunt auctorem esse libri qui ap-
•AvaxoXixarç axxX7¡a£aic Sôata avayivwoxsTat. pellatur Pastor, et apud quasdam Graciae ecclesias
Kal à\rfiu( xpW« à Xo>ç, àtp' ou :roXXo\ tuv jam publice legitur. Revera utilis liber, mullique
TOxXatuv evYTP«<p£wv CtóxXâv (xaptupiotç- àXXà de eo scriptoruin veterum usurpavere testimonia •
™Pi тоГс -PaâEotcarvwaTOi elvat Soxet. sed apud Latinos pene ignotus est. Lege Adonem
Viennensem lib. De feslivitatibus, etc Freculfum (0M. U, «6. „, cap. 4. Honorium Augustoduncnsera
cap. 10, De luminaribus Ecclesiae.
Idem, in Prologo galeato.
Igitur Saplentia quae vulgo Salomonis inscribitur, et Jesu, ülii Sirach liber, et Judith et Tobias et
Pastor non sunt in Canone.
Idem, /¡6. и Comment, in Osee ad cap. vu, 9.

Unde et in libro Pastoris, si cui tarnen placet illius reeipere lectionem, Hermae primum videtur Eccle
sia cano capite; deinde adolescentula et sponsa crinibus adórnala. Lib. i, vis. i, cap. 2: »it. n. capp. 1.
4; wí. ni, càpp. 1, 10, et vis. iv, cap. 2. ■ ' rr '
X.
. Rüfinus, Comment, in Symbol, apóstol, num. 38, рад. 110, edit. Veron., 1745
Alii bbn sunt qui, non canonici, sed ecclesiastici a majoribus appellati sunt. — In Novo Testamento
libellus qui dicilur Pastoris sive Hermes, qui appellatur Duœ viœ, vel Judicium Petri.
XL
Adctor Operis imperfecti in Malth. xix ; fíomil. xxxvin, pag. 142 , A. Append, ad torn. VI , Opp. S. Joan.
Chrysosl., noviss. edit. Paris., 1724.
Adhuc aulem audeo et subtiliorem introducere sensum, et ser.tenliam alterius sapientis cujusdam viri
referre. Exponil enim sic : Quoiiiam »¡cut Judaeorum populus in duodecim tribus fuitdivisus; sicel uni-
versus populus Chri3lianus divisus est in duodecim tribus, secundum quasdam proprietates animorum et
diversitales cordium, quas solus Deus discemere et cognosccre potest; ut quaedam animce sint quasi de
tribu Ruben, quaedam aulem de tribu Simeon, vel Levi, vel Juda. Puto enim, quia omnes sancli quinqué
virgines prudentes esse dicuntur (Mallh. xxv, 2), quamvis sint innumerabiles, propter quinqué sensus
spiriluales; et omnes peccatores, quinqué virgines fatuae, quamvis innumeraliiles sint, propter quinqué
sensus carnales. Et sicut omnes Ecclesiae Christi Septem Ecclesiae dicuntur (Apoc. i, A) propter septem
spiritus, quamvis sint mulla:. Omnes enim in quibus prae caeteris virtutibus abundautior est sapientias
virtus, una habetur Ecclesia. Item in quibus prae caeteris virtutibus abundantior est intellectps , altera di-
citur Ecclesia : et sic per singulos spiritus tractans, invenies septem Ecclesias. Similiter et propter gra-
ias duodecim quas in persona duodecim virginum exponit Ángelus in Paslore, si tarnen placet ilia seri-
»tura omnibus Christianis, iuvciiiuntur duodecim esse tribus : ul pula oiuncs anima; in quibus prae cáele
*Ы S. HERMAS. &3Î
ris virlulibus praeccllit virtus verilalis, ana est tribus. Nee enim omires gratite a-quïliter in omnibus »wit;
sed uiius quidtmi amplius prxcellit in isla, alter vero in ilia. Lib. in, símil, ix, capp. 2 et 15.
XII.
Cassiants Collatione vui, cap. 17.
Nam quod unicuique nostrum duo cohasreant angelí, id est bonus et malus, Scripiura lestatur : de bo
nis quidem, etc. De u trisque vero über Pattoris plenissime docet. Lib. n, mand. vi, cap. 2.
Idem Collatione xiii, cap. 12;
Adjacere autem homiui in quamlibet partem arbitrii libcrtatem, etlam liber ¡lie qui dicitur Pattorit,
apertissime docet ; in quo duo angeli unicuique nostrum adhxrere dicuntur, id est bonus ac malus; in bo-
minis vero oplione consistere, ut eligat quem seqiiaiur. Ibidem.
XUI.
Prosper, lib. contra Collatorem, cap. 30.
. ?°st illud al|lem nullius auctoritatis testimonium, quod disputationi suae de libello Pailón« inseruit.etc.
XTV.
Concilium Romanum , sub Gclasio.
Liber qui appellatur Pattorit, apocryphus. Idem unset Nicephorus Contlantinopolkanut, in fine Chro
nographie. r ' ' ~",v^
XV.
Mai mus, Hb. De divinis nominibus, cap. iv.
Atque in Pastore Hermam perficiente, sicul ibi КоЛ M той Hoi[xivoç tov *Eo¡iav TtXettúoTmo,-,
lcgiinus in Pattoris libro Ei paulo post : Sic eliam ûç èxeî Aví-p/iojiev èv z¿¡> Hoijiéri... Оитш xa\ b
in Pattore legimus. Tí;> Псфч àvi'Tvuticv.
XVI.
Beda inExposit. Actuuiu apóstol., ad cap. xu, 15.
Quod unusquisque nostrum babeat angelum, et in libro Pattorit et mullís sanctíe Scripture locis in-
vciutur. Lib. и, mand. vi, cap. 2. r
XVII.
Walafridus Sirabo , in Visionibus Weltini , v. 675.
Cœlicolas hominum custodes esse sacrata
Scripta ferunt, Doniinusque docens ostendit lesus,
Ante Patris faciem stanles serviré fidèles :
Aique liber Pastoril opem demonstrat eamdem. Ibid.
XVIII.
Liber pontificalis in Vita Pu I, num. 2, рад. 29, edit. Rom., 1724, м4.
Sub hujus episcopatu frater ipsius Hermes librum scripsit, in quo mandatum continetiir, niiod ei one-
cepit Ángelus Domini, cum venu ad cum in habitu pasioris ut sanctum Pasdia die Dominico celebm-
retur. Lege Manyrologia, Bedam, Adonem, Reginonem, etc.
XIX.
In Epittola I earum, quœ Pio papœ falto ascribuntur
Nosse vos volumus, quod Pascha Domini die Dominica annuis solemnilatibus sit celebraiiduin. Istis
ergo temporibus Hermes doctor fidei et Scripturarum effulsit inier nos. Et licet nos idem Pascha pnedi-
cia die celebremus; quia Urnen quidam inde dubitarunt, ad corroborandas animas eorum eidem
Hermas Ángelus Domini in habilu pasioris apparuit, et praeeepit ei , ut Pascha die Dominicoab omnibus
XX.
Pseudo-Tertclliands, lib. Adversus Marcionem.
Post hunc deinde Pius; Hermas cui germine frater,
Angelicus Pastor, quia (qui) tradila verba lóculos.
XXI.
NiCETAS ad illud Gregorii Nazianzeni oral, iv, circa finem : lliazevs zar сеияагта хосцог, ôcoç те
ôpazèç xaï êcoç doparoç, ¿Ç ovx 6rz<or яара Seov увубцегог.
Credc quod, quemadmoduni in Pasioris libro ha- üístíus Sti, xaOib; уаураг-ои Ъ z<¡> Пощ£гг Eîç'
betur, Unus est Deus, qui omnia creavil atque perfe- ëczi Beèç, ó zá aárza xzlcaç xal xazaj.ricaç,
ci(, et ex nih'üo In rerum naturam produxit. Lib. n, xal .rorfeaç èx zov ui¡ бггес elç та sïrui та
maní. i. яагта.
833 PASTOR. — PROOEMIA. 8T<
XXII.
Scriptor Vil« S. Genovefe, cap. iv, num. 15, apud Bollandum, 3 ianuar'ü, torn. I, рад. 139.
Duodecim enim virgines spirituales , quas Hermas, qui et Pastor nuncupatus est, in libro suo descri-
psit, ei individu« comités exstitere; quse ita nominantur : Fides , Abstinentia, Paticntia, Magnanimitas
»implícitas, Innocentia, Concordia, Chantas, Disciplina, Castilas, Veritas el Prudenlia. Lib. ni, símil, ix,
eapp. i, 15 et seqq.
ХХШ.
Joannes Sarisberieusis, Epístola 173.
Lil>er vero Sapiential et Ecclesiasticus, Judith , Tobias et Pastor, at idem Hieronymus assent, non re-
xiiaiuur iu Canone. — Hie auiem qui Pastor inscribilur an alicubi sit, nescio : sed cerium est, quod
Б
Hieronymus et Beda ilium vidisse el legisse se testantur.
DISSERTATIO
DE VITA. ET SCRIPTIS S\NCTl HERMjE.
( D. Le Nodhrt, Apparatus ad Bibliothec. max., p. 47.)
ARTICULUS I. A vitalem integram devorare poteral. Hanc aulem btl

Analysis operisS. Hermœ cui titulus : Pastor. luain pressurœ el tributationis superrenturœ flguram
esse, a virgine , quae Ecclesiam figuraba!, didicil,
Primus hujus opens liber in quatuor visiones di-
.ib eaque accepil qua arte vinci posset; ac tandem
slribuitur. In prima auctor mulierem in Tiberi la-
liaec auribus sanctorum loqui jubetur.
vanlem se vidisse ait ; cujus quidem forma captus,
Lirer sEcuNDus duodecim niandaia, quae Pastor
cum uxnrem ci similem concupivisset, inde ab ea-
nuntius, el propositus pœniicniiœ ab Herma descri
dein muliere, atiaque seniore correptus est. Exinde
bí imperal, coinpleclilur. Piinium eorum docetquid
patefacit ejusmodi cogítala, quae minime mala vi-
de Deo, qui limendus est, credendum. Secundum,
di'iilur, pniculosa esse, nee criminis expertia. Ar-
vilam in simpliciiale et innocentia ducendam, elee-
guitur insuper quod peccantes lilios suos , ut par
mosynas omnibus erogandas , nullius famae detra-
eral, non emendaveril; et quid ad culpam hanc
hendum. Tertium, veriíatem semper asserendam et
eluendam prastandum furet, docetur. yEdilicata de-
nunquam mentiendum. Quartum, caslilalem corpo
nique a Deo Ecclcsia ei ostenditur, el quod omnia
ris atque animai servaiidam , quidque sponso ergs
plena fient electis ejus.
sponsam infidelem agendum sil. ibi vero quasdam de
In secunda visiouc oblalus est Hermse ab eadem В puenitenlia obiter perstringuntur. Qiüntum manda
anu liber ; quem cum legisset intellexisseique , eo luin œquanimilalem el patienliam praecipil. Sexto ,
rursus casligatur, quod peccata uxoris suae ас fi- dua? vise et duo genii, quorum units jusiiii.*, et se-
üoium non prohibuerit, illique aperitur quid ad ob- quendiis; alter injusiilia?, ct expellendus ostendun-
tiiit'iidam veniam agere debeat. Atque ibi posiquam tur. Séptimo, Dcum timeudum, minime vero da¿-
de punilentia, innoccniia et simplicitale sermo in- raoiiem. Octavo, omnc malum quod fugiendum ,
sliliiius est, praecipiliir annuniiare, quo<l tribulalio шипе bonum quod agendum est. Nono, quae bona
magna venit. Ipsi dcindedeclaralur, mulierem, quam sint in oratione sine dubiialionc ct cum perseve-
viderai, esse Ecclesiam, a qua ut duo rnemorali li- ranlia, a Deo semper posluhnda. Dccimum proliibct
bri qua? descripserat exeraplaria , uiium quidem trislitiam , quae filia dubitationis el iracundia; esse
Graptae, allerum vero Cleinenti , per omnes civiia- demonstrator. Undecimum aperit quid discriniinis
les milleudum, ut ipsemel dirigat, mandaium con sil veros inter ас falsos prophctas; dequibiis rur
tinuo accipil. sus el in duodecimo, ubi de bona malaque cupidi-
In terlia visione eadem mulier lurrim, quae .vdi- lale, altera sequenda , fugienda altera .tractalur.
ficaualur, Henne oslendit; illique quomodo, a qui— Post hsec Pastor llcniiae imperal, ul diligenter baue
bus el qiiibus lapidibus construeretur ; atque ex la- omnia servel mándala, borlaturque omnes , ul ra
pidibus qui assumpti, qui rejecti, qui ilerum secli pariter observent. Denique idem Pastor hanc maii-
cdiflcioque aplati, clare explica!; ас qua tandem datorum observationein , propter quam homines
ralioiie lixe turris Ecclesiae ligura esse!, aperi!. His vivent Deo, eis facillimam esse demonslral.
die trium ejusdem Ecclesiae, quam sub niulicris Is porro in tertio libro ad varias simililiidiiies,
specie viderai , subjungit apparitionum exposilio- quibus Herman) erudire pergil, convertit sermoneni.
чеш. Docet itaque non diviliis accumulandis, sed erogiru-
Quarta ullínnqiie visione Hernias conspexlt bel- dis cleeraosynis incumbendum. Quod quidem pioUirt
uam, quae uno hauslu. nisi angélus obstitissel, ci- Mmilitudiiic vitiscuin divite, el uluii cim paujH-n»»
835 S. HERMAS. 856
qui nisi divitcm, sicul ulmus vilem fulcial, serpit, A scilicet Pii papae, episcopatu, frater ipsius Hermas
пес ulluin vix uriquam fruclum refci'et. Hinc ad librum scripsit, in quo mandatum confirmatur, quod
alias transit simililudiues , planumque primo id Ta et prœcepit ángelus Domini , cum venire! ad eum in
cit , quod sicut arbor viridis a sicca non hieme sed habilu pastoris , ui sanctum Pascha die Dominico
•«stale distinguilur, sic homo Justus ab injusto non celebraretur. Auctor decretalis, ad universos Christi
in hoc mundo, sed in judicio extremo est discernen- fidèles, quae ipsimet Pió Pontilici tribuitur, eadem
dus. Deinde jejunium cum ea comparât diligentia, quoque tradidit : Istis ergo lemporibus Hermas do
qua servus vitem domini sui , magis quam sibi fue- ctor fidei et Scripturarum effulsit inter nos eidem
rat ¡mperatum, colère studuit. Qua eadem simililu- Herma ángelus Domini in habilu pastoris apparu.ii ,
dine oslendit quanta pro Itominibut Deus palraverit, ei prœcepit ei ul Pascha die Dominico ab omnibus
Vi quanta ill ¡ puníale vilain inslituerc debeant. Ob celebraretur. Ex his porro ultimis verbis allerum ex
orillos postea paslorein juvenem punit, cujus pécora his duobus scriploribus ab altero id quod scribebat
copiosa in voluptatibus e: delictis, figuraban! homi mutuatum esse, aut uirumque ex iisdem hausis-e
nes voliiplatibus dediles ; quorum aliqui corrumpun- Tonlibus baud absurde colligas. Hos vero nonnulli,
tur usque ad defectionem, alii usque ad mortem. Non Reda nimirum et Ado , non quidem in eilatis a
diflitetur tarnen qiiasdam esse voluplalcs, saluteni quibusdam eorum Marlyrologiis , sed in Chronolo
afferentes. Hinc venit ad siuiililudincin Salicis magna?, giis postea secuti sunt. Ibi siquidem Reda com
cujus rami absque arboris diminulionc abscissi , seripsisset Justinum philosophum sub Pió papa mar-
mullisque hominibus distribuli , alque varus sicci tyrio vilani Gniisse, continuo subdidil : Hermas scri
talis et viiiditalis gradibus ah iisdem resti lu li, varios psit librum , qui dicitur Pastoris , in quo prœceptum
observando legis divina; modos myslice signilica- angelí continet, ul l'asclia Dominico die celebraretur.
banl. Rami aiitein nonnulli iteriun et tertio plaiilali, Red« anion, verba sic Auo transcripsit : Pius epi-
et ad varios viiiditalis gradus revocati , gerebant scopus Romœ habetur, sub quo Hermas librum- scri
peccatorum varus moclis pœnitenliam agenlium psit, qui dicitur Pastoris, in quo prœceptum continet
simíliludinem.Poslhxccoiisiruclioiicm lurris, síiui- angelí , ut semper Pascha die Dominico celebrelur.
liludinem Ecclesix prxferentis, quam libro primo Aucior quoque veleris Romanorum ponlilicum ca
levius attigerat, fusissime describit : et quidquid ad talog!, apud Rucheriuni et Rolland!1 continua tores,
cam pertinel, singillalim Chrislianis, maxime vero in eadem est sentenlia : Sub hujus , Pii , episcopatu
pcenitenlihus applicando , omnia quae a singulis frater ejus Hermas librum scripsil , in quo manda-
quibusque persolvenda erant, religionis et pietatis ^ tur, contineturque quod ei prœcepit ángelus, cum
ollicia explicat. Dehinc narrât Hernias quam solli venit ad eum in habilu pasioris. Denique sciiplur
cite angélus, qui eum Pastori nunlio pœnitemiœ tra- allerius eorumdem ponlilicum calalogi apud eosdciu
diderat, ipsimet, ul mandata haclenus expósita Rollandi asseclas idem paucioribus verbis dixil :
observe!, aliisque similiter observancia esse niinlia- Pius nalione Ilalus ex paire Rufino , fraler Pastoris.
ret, imperaverit. Postremo ¡Ile angelí incmoratpol- Verum haec opinio stare nulio modo polest. Pri
liciialiouem, qua fore ut ipsi pastorem et duodecim mo enim quídam ex his scriploribus secum ipsi
virgines , id est omnes omnino virtuies , cum eo in pngnant. Ado siquidem in suo Marlyrologio scribit :
sternum -permansuras milteret, nitro spoponderat. Piálale saneti Hermœ cujus apostolus Paulus memi-
ARTICULUS II. nit Il une asserunt auetorem esse libri , qui appel-
Quis Hermas auctor hujus operis; пит sil frater Pii lalur Pastor. Atqui si Hermas diseipulus fuit Pauli,
primi , summi pontifias. vel Paulus illius meminit, non potuit cerle librum
Exira coiitrovcrsiam>esl hoc opus» idem esse quod suum , siculi idem Ado in Chronologia sua asserit,
ab anliquissimis Palribus Herma' nomine laudatur. sub ponlificatu Pii scribere , quippe qui centum
Id liquido probatur ex eorumdem Palrum libris ,nbi ferme post Paulum anuís summus pontifes renuu-
non pauca auctoris iiostri testimonia ex varus " tiatus csi.
hujusec operis partibus transcripta occurrunt. Au Deinde hi scriptores narrant ex libro Hernia? sla-
ctor vero ipse in hoc opere nomen líenme ubique as- tulum, ut Pascba die Dominico celebrelur. At fru
su mi l. Quapropter i I lud la ni um venit in controver- stra apud nostrum auctorem hujuscemodi decreium
siam , quis ¡sie sil Hermas, et quo vixerit tempore. quxsieris. Vel ergo auctores ifli , qui de libro a se
Quidam ¡laque scriptores ilium Pii primi summi nusqiiain viso scripsisse videnlur, omniiio falsi sunt,
poniifkis fratrem fuisse indubitanlcr asseriiui. Sic vel de alio opere, a noslro plane penitusque diverso,
enim sentiebat auctor poematis, Terlulliani nomine loquuiitur. Denique manifestum est posteriores.
iuscripti , qui de illo ¡la cecinil : scriptores opinionem suam a prioribus stimpsisse,
Post hunc deinde Pius, Hennas cui nomine ¡rater proindeque originem ejusdem opinionis in memora-
Angelicas pastor, qui tradila verba loculus. lum poematis, aut Ponlilicalis auclorem esse refun-
Eitlem sentential aucior Ponlilicalis, qui Dámaso dendam. Atqui uterque aucior esl apocryphus, nul
tribuitur, hunc subscripsil in inoduin : Sub hujus, lius Hominis nullius diligentia;, nullius auctor:¡latís.
1 In Proputœo meiisis Mail.
837 PASTOR - PROOEM1A gjg
ARTICULUS III. A bendi genere omnes ad agendam peccatorum suo-
Num. Hermas fuerii discipulus Pauli aposloli. rum pœnitentiam lacilius excitaret, eisque oslenile-
Contra vero scripiores, illis omnibus nomine et ret quanta a Christianis vitae morumque sauciitas
»late longe superiores , putant Hermam auclorem desideretur. At quidquid sit de auctoris nosiri san-
nostrum fuisse discipulum Pauli apostoli, quem ¡lie ctitate,verovidetur satis simile ilium ea selate, quam
in Epístola ad Romanos • his salutat verbis : Salu- paulo supra assignavimus, et vixisse.ei commenta-
tate Aiyncrilum, Phlegontem, Hermam. Orígenes liouem suani emisisse in publicum.
enimvero in nunc Pauli lor um sic scribil : Puto ARTICULUS IV.
quod Hermas isle sit scriplor libelli illius, qui Pastor Quo tempore hos libros scripserit.
appellator ; quoe scriptura valde mihi utilis videlur, et
puto, divinitus inspírala. Eusebíus * autem : Apo Caeterum si argumenta nostra rigidioribiis crili-
stolus Paulus, inqiiit, in salutationibus illis, qua; sub cis non salis Unna sint et valida , hi tarnen Hermas
finem Episiolœ ad Romanos leguntur, metttionem fecit libros ab eo non modo ante Origenis et Tertulliani ,
Hermœ, cujus esse ferlur is liber, qui Pastor insert- sed etiam Cleinenlis et Irenxi témpora , ¡d est ante
plus est. Hieronyiiius' vero id ab alüs assertura esse В sxculi seeundi flnem, quo saltern Ircnxus scripsisse
iiiemorat : Hennas, inquit, cujus apostolus Paulus ad perhibetur, vulgatos fuisse fateantur necesse est. Id
Romanos scribens meminit asserunt auetorem quidem ex eorumdem Ecclesix Patrum testimoniig,
esse libri qui appellator Pastor. Possunt iis sub- quae supra dediinus, cuivis planum fiel. Utrum vero
jungi posteriores scriptores, qui illoruiii verba ¡idem antiquissimi scriptures banc lucubrationem
transcripserunt , vel eorum subscnpserunl senten- longe ante ab Henna éditant pulaverint, inde facile
»i:e. Hos inier Sedulius Origenis verba,' mutuatur, inlelligcs quod ea ab illis uon ut nova et recens
Piicephorus vero Eusebii • vesligüs insistit. In hujus edita , sed ut velus et anliqua passim ubique cítala
pono senteniix flrniamentum illud adduci posset, legatur. Irenxus autem, eorum omnium anliquissí-
quod Hermas ipse testatur ex duobus libri sui mus, illius lanquam unius sacra; Scriptura: libri
exemplaribus a se desciïptis , untim in exteras ci- auclorilale bis verbis ulilur ' : Bene ergo Scriptura
vilales a Clemente initteiidum : Millet autem Cle dicit : Primo omnium crede quod unus est Deus, ele.
mens in exteras avílales; illud enim permissum. Quod cerle indicio est in ea fuisse Irenxum opi-
Quem enim alium bis ill«: verbis désignât , quam nione eamdcni lucubrationem ab uno ex aposlolis ,
dementem summum pontilicem, qui cum Rom» vel saltern aliquo proximo eorum successore, fuisse
sederei, inde cxlcris omnibus facilius poteral nunc ^ Profectam- Eusebíus vero ' non solum cilata Irenxi
libriini in exteras miltere civilaies ? verba relulit, verum etiam libruni Ilcrnuc ab alüs
Porro si hxc sentenlia , cui nihil adversaus et i|uoque, quos veluslissimos appellal, laudari tésta
repugnans vídetur, sil vera, dicendum prefecto los est : Comperimus , inquil , quosdam ex vetuslis-
hos libros ab auctore noslro ante lincm primi Ec simis (íraXatoráxtov) tciipturibus ipsius testimonio
clesix sxculi edilos. Clemens cnini, jtixia poste usos fuisse. Quibus sane verbis ille quosdam Cle
riores diligenlioresque historia* scripiores , lioiua- mente el Irenxo anliquioresdndicasse nonnullis for-
nain sedem lenebat, intra annos 67 el 76', vel juxta sitan videbilur. Sed quolibet acripianlur sensu, non
alios, ab anno 93 ad annum 100, quo in Chcrsoiie- obscure iis signilicatur Eusebium sibi persuasuin
¿Ч1Н exsul missus est. habuisse hos libros primae post sacras Scriptum
Nulli etiam dubilainus scriptoivm nostrum hunc fuisse in Ecclesia aiitiquitalis. Ñeque lamen dicen
esse Hennam cujus iioiucn in sancloruui Marlyro» dum illos priinam Ecclesix persecuiionem prxces-
logia relatum, in Romano sie nolatura legilur : sisse, quandoquidem in iisdem libris'lit menfio
Roma; , saneli Hermas , cujus apostolus Paulus in inarlyrum qui jam perpessi fucraiit feras bestias,
Epístola ad Romanos meminit. II ic digne semetipsum flagella, carceres, cruces. At vero cum in iis quoque
sacrificans, aeeeptabilisque Deo hostia (actus , vir- alia persecutio, quam prohabiliter eain esse pulamos
tutibus claras cœleslia régna petivit. qux a üoibtiiano auno 92 excilata est, innniiieiis
Verum contra lanlaui hujus viri sanctilalem ea prxuunlielur l0, inde non absurde colligas hoc opus
dubitalioneni scrupulunique iujiciunt, qux de se- paulo ante hunc annum, Clemente jam in summum
liu'iipso passim in suo libro prxdicat, se patrcui- pontilicem assuuiplo , ab Herma scriplis fuisse tra-
fainilias fuisse, qui nimia in и voran et Alios indul- dituin.
geutia pecealis eorum non obsiiierit; seque ipsum ARTICULUS V.
mulla niagnaque peccassc , nee fere unquam ad ' Mum hi libri Grace primum scripli sint.
verilalem locutum. Hos Pastoris libros а Grajeo aucune, el Gra:ce
Rcsponderi lamen polest Hennam non in sua, sed primo composites fuisse, ¡la pro ceno omnes posue*
in aliiirum persona hxc omnia dixisse; ut illo scii- rui, l, ut millos unquam id in controversial!! vocasse
»cap. xvi, v. 44. 'Lib. in И tutor., cap. 3. * De scriplor. ecclesiast. 'Comment, in Episl. Pauli. *Lib.
и Bieter., cap. 46. T lib. iv Adver. hœres. , с. Г>7. »lib. v ilistur., cap. S. 'lib. I, vis. 3. " vis. Î el 3.
859 S. HERMAS. SIC
videatur. Ea tamen cura qua libros biblioibccae A ригЖ) nec siyli dégantions; sed Baribius plure«
noslrae examinandos suscepimus, non sinit ut iilud dicliones inter barbarismes recense!, quas apud
idem omnino inlaclum relinquamus. Praccipuum ¡la scriptorcs politioris elegantiae reperirc est. Quod
que quo id probclur, argumentum ex bis Iliero vero ad secundum spectat, inde falsi ¡He convinri-
nymi eruilur verbis11 : Multi, inquit, Scripiorum tur, quod longe pluribus ante Anastasium saeculis
velerum de eo usurpaverunt testimonia , sed apud quxdam hujus Latina; interprelatiünis verba, qualia
Latinos peneignolus est. Ddnde Orígenes in publico, iu ea ipsa habentur, a Tertulliano transcripta legi-
quem apud fldeles Clirislianos habcbaí, sermone mus. Neque dixeris hune librum, ut supra monni-
unum aliquod ex bis libris lcsi¡monium,sed tantum- mus, tempore Ilieronymi ignolum fuisse Latinis,
modo diinidialiim, proferí ", auditores ..<1 ípsosmet ¡dque argumento esse ilium nondum tune Latine
libros, baud dubie Graecos , ubi relíqua legerent reddilum. Nam futilis et vana est haec ratiocinatiu,
millcre contenlus : Potestis quippe, inquiebat ¡lie, quandoquidem hic liber non tantum Tertulliano,
legere si rulih. Deniquc hoc opus mullo saepius a qui Hieronymo antiquior est , nolissimus fuit ; ve
Graecis Patríbus quam a Lalinis laudatura est. At rum etiam RuOno et Cassiano, eidem Hieronymo
nemo, ul¡ opinor, librum Latinis pene ignolum j. coaevis et supparibus, qui hune librum procul dubio
Graecis vero non doctis tantum, sed quibusque pas Latine inlerpretatum viderunt.
sim nolissimum et usitalissimum , Grace primo
ARTICULUS VII.
scriptum fuisse inûciabilur.
Л'яга !>i( tantum epitome.
Nonnulla tamen contra liaec omnia, qiianlumvis Tertium addit Baribius, caeteris perœque falsum,
valida sint argumenta, opponi ulique possuni. Et scilicet hos libros Latine redditos quamdam tan-
primo quidem , omnia Hermas visa, uno tanluni tummodo esse Graeci textus epitomen, in qua inter-
excepto , Romae vel in vicinis ejusdem urbis lotis près mulla auctoris Graeci verba sciens prudensque
dala narranlur. Deinde vero Hermas de jejunio sic pratermiserit. I3nde enim id probabit Baribius!
loquitur '* : Video Paslorem.... dicentem mihi : Nunquid pra manibus habuit Graecum hujusce
Quid lam mane hue venisti? Respoidi : Quantum, operis exemplar, quoeum Latinam interpretationem
domine, slationem liabeo. Quid est , inquit, statio ? composuerit ? minime gentium. Contra vero inte
Et dixi : Jejunium. At certe quis Gracus auctor grum in illa minimeque mutiliim opus contineri eo
ita unquam luculus est : »Sí «fío est jejunium? Hic luculenier demonsiratur, quod omnia testimonia,
profeclo loquendi modus non Graecis, sed Lalinis quae sane phira sunt, ab scriptoribus ex ipso eo-
proprius peculiarisque est, ul¡ liquido colligitur ex dem prolala, in ea reperianlur.
Terlulliano aliisque quos in doclissimi Cangii Glos- At, ¡nquies, unum ex bac comnicntatione locum
sarlo ad verbum Statio cítalos reperies. Porro au- relulit Clemens Alexandrinus, cujus Latina verba
tem minime nos late! ad utramque rationem respon illic trusira quaesieris. Sed id frustra objicilur. Nam
den posse, et ad priman, quidem, ideo Romam Clementem non auctoris verba, sed meniem ас sen-
¡iliaque vidua lora hoc in libro memoran, quia sum, quod .solum intenderat, ibi retulisse plauniu
«•¡vitas erat totius orbis caput, atque apud omnes est et pei'spicuum.
celebratissima. Ad secundan, vero, objcclum lo ARTICULUS VIII.
quendi modum solius esse ¡nlerpretis, qui auctoris De titulo hujusce operis.
Graeci verba liberiori paraphrasi audacius veriendi Hoc opus pluribus variisque titulis ab antiquisscn-
sibi jus arrogavit. An autem lise «esponsiones om ptoribus pranoialur. Ruñnus etenim ubi eos libros
nibus faciant satis, aliorum esto judicium. enumerat, qui vocanltir a majoribus non canonici,
sed ecclesiastici , de illo sic loquitur u : lit Novo
ARTICULUS VI.
Лит tersio Latina sit barbara, et Anastasius illius Testamento libellus qui dict/вг Pastoris sire Hennas.
sil auctor. ¡D qui appellalur : Duae viae tel judicium Petri. Quid
Cum hoc opus Grace scriptum perieril, de aucto sibi his verbis ¡Ile veut, atlentius perpendendum.
ris illius stylo diceiidive cliaractere nihil certi a Libellus enim Pastoris appellari non potest Due
nobis slatui polest. De ejus autem Latina inlerpre- viw, turn quia sexti lantum mandali initio ,0 de hoc
lalioue non possumus Barthio peniius assenliri, argumenio disserilur, atque plura alia loto in
qui primo ait earn ul pole mislam barbarismis, ha- opere iracianlur ; turn quia alius omnino est lotius
buisse semibarbamm tranüatorem. Secuudoquod , operis scopus. Neque cliam inscribí potest judiciair
mihi si censio, verba ejus sunt, detur, Anastasium Petri : bac quippe de re nihil in his libris invenías.
Bibliothecarium hujus translation^ auctorem dicam, Aliquod igitur mendum in Rufini lextum irrepsit,
cujus exstant clam palumque similis industria; et vel illius verbis duo aut tres diverei Uni indirantur.
sJriptionis monumento- '*. Primus quidem libellus qui dicitur Pastoris, de
Quaii. um enim ad primum, non diffitcmur linrum quo jam questio habetur. Secundus est libellus ;
l.anslalionem librorum non esse Laliniialis omnino li.ee enim vox libellus forte subaudiri debet; li-
11 De scriplor. eccles. " horn. КЪ, in Eiccliiel. "simil. 5. nAuimadv. ad Hcrmœ Pastor, circ. ¡nil.
15 Kxposit. in Symb. apost. "lib. it.
841- PASTOR. - PROOEMIA. 8Í8
bellus, inquain, 9111 appellanlur Diuc Via;, vel Judi-A ARTICULUS X
cium Petri ; nisi per il Judicium Petri terlius for- Quid de his libris antiqui Patres tensennt.
lassc liber designctur , cujus Hieronymus liis ver Quants anliquitalis sint hi libri jam vidimus :
bis meminit " : Quintus Judicium Petri htler apo- quid vero de illis senserint antiqui Paires, quod-
cryphas scripturus, de quo alibi nobis erit dicendi que de iisdem judicium ferri debeat, nunc dili-
locus. gentius inquirendum. Irenxus ¡taque'* videtur iilos
Vsilaiior tiujusce operis épigraphe, quseque apud ul sacres divina; Scripture codices laudare : Bene,
antiques scriptores et freqiienlius et poliori jure inquil, pronuntiavit Scriplura, quœ dicil : Primo
occurril, est Pastor vel Liber Pastoris. Herniini omnium crede , ele. Unde Eusebius de eodein Ire-
enimvero in secundo el tertio libro Pastor alloqui naeo scribit " : Liber Pasloris non solum ab eo co-
tur el informal, illique visiones libri primi, in pri- gnilus , sed etiam magnopere approbatus est his ver
mis vero terliain enucleat el aperit. bis : Bene Scriplura , ele. Nee alia sane fuit Cle-
Denique idem opus nomine auctoris aliquando menlis Alexandrini senlentia " , qui simili modo
appellatur Hermas, aut Hermes, unius litters mil ait : Divine ergo virtus illa quœ Herma; loquitur in
rinone a libraros facta; vel, ut observât Labbeus, revelatione, Seiouç toívuv <¡ 8uváj«í f¡ хф *Ep¡jtqL xa-rà
'Epfxôî, muíala iluntaxal dialecte, dictus est 'Ерулц. В атяхаЩм XaXoúua. Orígenes autem de eo libro
Yero lamen similius est Hermam, cum proprium sic pronuntiai" : Quœ scriplura mihi valde utilis vi
numen operi suo prajligere nollel, illud inscribí delur, et ul puto, divinitus inspírala. Al ¡He ideo
vuluisse bau épigraphe Pastor vel Liber Pasloris. addídit, ul puto, quo id omnino sibi persuasum non
Tertulliano níhilominus ha:c inscriptio non omuino fuisse sígniücaret. Et vero in quibusdam homilüs
probari videlur. Ait quíppe " : Hermas cujus scri iinicuique integrum ille facit in aliara, si libuerii,
ptum fere Pastor inscribitur. Verum credibile est ¡re senientiam. Sicenim in humilia una loqui.ur":
ilium banc particiilain fere , id est fere semper, Sicui tarnen Scriplura illa recipiendavidetur. In altera
ideo addidisse , quia apud nonnullos alios scripto vero " : Si cui lamen libellus ille recipiendus videtur.
res hoe opus alio quodani titulo, quod quidein non Eapropter nobilissimi quidam scriplores huno
aegiiuius, aliquando prxuolabalur. eumdera librum extra Canonem sacrae Scriplura
ARTICULUS IX. ablegarunt. Primus inter eos annumerandus est
De hujus operis divisione, capitibus et capilum Alhanasius, qui de hoc libro " : Eist, inquit, in
argumemis. Canone non sit. Hunc sequitur Hieronymus " : Non
In manuscriplis codicibus S. Gennani a Prelis, _ sunt, inquil, in Canone. Rufinus quoque '' : Non
jolbertiuo et aliis, nee non in prioribus edilis lu- *unt canonici, sed ecclesiastici. L'nde ille poslca as-
Colbe
cubratio ista inscribitur : Liber Pasloris, nuntii serit veteres Patres noluisse ex his , sicul ex auo
panitentiœ, sed nullibi unquam in tres libros dis divin» Scriplurœ libro, testimonia proferri. Eodein
tribuí tur. In edilíone Нет ici Sleph.ini, anno 1513, cerle sensu Eusebius " cos in spuriorum et adulte-'
idem ас in manusci ipiis est litulus : at libri secundi riuorum numero ponit : Pro spuriis, inquil (èvxoï;
initio commenter et absque ulla divisione legilur: vöOoti), habendi sum Actus Pauli el liber Pastoris.
De mandulis a Paslore , angelo poaiiienliœ. Visio ACelasio autem papa " et ab auclore Stichometriœ ,
quinta, ele. Ñeque etiam anliquissimi Paires ullam in calce Chronographiœ Nicephorl Conslantinopo-
hujusce operis in 1res libros dívisíonem agnovere. liiani edita;, apocrypbi vocautur. Non alia denique
Ab Origeiie siquídem, -Tertulliano, Alhanasio, Ru mens eorum omnium, quorum Eusebius senientiam
fino, Cassiauo vocalur Liber, vel Libellus Pasloris, in bunc moduin refert " : Sciendum est cum li
Scriplura, vel Scriptum. brum a nonnullis (/indem in dubium revocalum, ob
Prxterea in iisdem manuscríptís libris el anti- quos, Si' où;, inter recepta: auctorilalis libros censeri
quioribus edilionibus, nulla sunt argumenta seu non polest.
suinuiaiia capilum, sed simplicitcr legilur : Visio D ARTICULUS XI.
prima, Visio secunda, etc. ilandulum primum, etc. Quanlee sint utilitatis.
Similitude prima, ele. Communis Palrum, quae veriiali magis consona
Quapropter divisio operis in tres libros , quem- videtur, opinio ea est, qua illi nunc librum utilissi-
adinodum omnia illius argumenta, non ab Herma, muin , alque ad hominis recens ad Chrislianam li-
sed ab e.s dunlaxai qui postremas ediliones ador- dem conversi mores informandos aptissimum esse
naveraiit, baud dubie profecía sunt. Hínc nulli existiman!. Id quidem Eusebius loco jam sa-pius
iiiirum \ideri debet sí ex iisdem argumeutis aliiiua citato sic aperte docet : Ab aliis maxime necessarius
auctoris sensuin ac consilium minus bene repras judicatur, iis prœserlim qui primit religionis nostra;
sen ten t. elemenlis insiituendi sunt. Unde eliam in Eccietiis
"De sertptor. recles, cap. 2. "lib. De oral. cap. 12. "lib. iv, Adv. hmres., с 37. "lib. v Hist. cap.
8. "lib. 1 Strom. "Comment, in cap. x\i Epist. ad Rom. " lioiuil. 8, in Humeros, "houiil. 1 in
psal. xxxvii. "lib. D¿ décret, synod. Nicarn. post med. "in Prolog. Galeato. " in exposil. symb. "lib.
111 Histor., cap. 25. " in Décret. J0lib. 111 Ilittor., cip. 5.
Títrol. Gr. II. 27
813 & HERHiG 84t
publice legi comperimut, et quosdam ex vetuttis- A bitur illico illius ilicendi genus ad persuadenda reli-
simis ¡¡/sins testimonio usos fuitse. Ex bis quippe gionis nostra dogmata, quae nunquam liclis somnits
Eusebii verbis tria colligimus argumenta, quibus el falsis visionibus doceri debenl, parum idoneum
maxima htijus libri ulililas liquido dcmonslralur. esse omninoque ineptum. Non possumus quidem
Prinium a velusiissimis, qui id asseruere, pelitur ire infidas Hermarn uti potuisse alia nicthodo siy-
scriptonbus. Ínter eos enirn, quorum Eusebius no- loque simpliciori, ideo lamen opus illius vi tupe-
men tacuil, forsitan censendus est jam a nobis randum nui abjiciendum esse palam aperteque ne-
laudalus Orígenes, qui de eo scripsit : Mihi valde gaittus. Quis enim ob stylum scribendique genus
ulitis videlur. Ailianasius quoque librum eumdem opus ¡Hud aspernari audeat , quod Patres, antiqo't-
appellat " : Ulilissimum Pastoris librum. His vero late el doctrina celeberrimi, luntis laudibus extu-
Hieronymtis " a nobis subjungi debet, cujus etiam Iere, quodque sanctissinii pracsules vnluerunt pu
'udicio est : ¡lèvera utilis liber. blice in ecclesiis legi , atque in omnium esse mani-
Allerum summs ejusdem libri utilitatis argu busT Uicendum itaque Hermam hoc lam singular!
mentum bine eruimus, quod ille, teste Eusebio, in scripsisse stylo , quia ilium ad alliciendos moven-
ecclesiis publice legeretur. Et id quittant non so dosque hominum ánimos , atque ad tradendam
lum ab ill« doclissimo viro , sed etiam ab Hierony- doclrinam suam aptissimum et efiicacissimum ju
mo traditur ", qui : Apud quusdam, inquit, Grœciœ diesbat.
eeclesias etiam publice legitur ; el a Rufino u : Quia ARTICULUS XII.
omnia legi quidem in ecclesiis votuerunt. At eerie Ulrum anliqui Patres illos spreverint.
episcopi ilium in ecclesiis publice legi noluissent, Quid ergo, inquies , negarine potest htinc librum
nisi habuissent oinnino persuasum, inde plurimara ab antiquis Patribus despici, ac pro nihilo putarif
a Cbrisliaitis percipi posse utilitatem. Certe Orígenes expressis verbis dixit " : A quibut-
Cxlerum non in ecclesiis duntaxat liber ille dam contemnitur. Tertullianus vero" : Scriptum
publice legebaiur, verum eliam erat in omnium Pastoris sola mœchos amat... ab omni concilio F.c-
ntanibus, uti ex Origene vidimus, paletque ex clesiarum eliam veslrarum inter apocrypha et falta
Athanasio, qui ilium Catalogo librorum inscrit " : judicatur. Hieronymus aulem illum non solum con-
Quo» Patres sanxerunl legi iis qui ad [idem aece- temni, sed etslullitia: argui leslatur" : Liber ille,
dunt, eupiunlque in pietatis verbo instituí, linde inquit, apoeruphus stullitiœ condemnandus est, ist
rursiis quantum ii ad utilitatem Chrisiianorum quo scriptum est, quemdam angelum nomine Turi
banc lucubrationem conducere crederent, heile in- q prœesse reptilibus. Denique Prosper Collatori , au-
lelligitur. ctoritatem Hermae objicienti, respondei" : Post it-
Terlium argumentum ex bis Eusebii verbis " lud aulem nullius auctoritalis testimonium, quod dts-
adbuc elicilur : Quosdam ex vetuslissimis ipsius putationi suœ de libelle Pastoris inseruit.
testimonio usos fuisse. Ea namque manifeste pro Verum si hoec Palruni testimonia diligenlius exa-
bant quanto hic liber ipsis aliisque plurimis , minentur, planum liquido liet primo Origenem non
qui ex illo parilcr testimonia mulla prolulerunt, dixisse, qui fuerint, cujusve nominis, vel quibtts ta-
fuerit in prelio. Quod sane ex ipsorum verbis, a lionibus fulii, ii qui hune librum despicalui Itabue-
nobis inter veterum testimonia relalis, clarius pa- runt. Atcerle ex ipsius mente eos obscuros fuisse,
tebit. nullius auctoritalis, nullisque ralionum momenlis
Quarlum argumentum his tribus Eusebianis пои munilos, inde colligimus, quo'd vir ille doelissimus,
incongrue forsitan adjicies, utilitatem hujus libri uli vidimus, doclrinam in hoceodem libro iraditam,
ex ejus leclione, vel eliam ex sola illius, quam de- divinilus inspiratam esse pulaverit.
dimus, analyst posse a quolibet facile agnosci. Ex Quod spectat ad Tertullianum, cerium est illum,
illa siquidem facile colligitur auctoris nostri sco- cum haec scriberel, jam in Montanistarum incidiste
pum esse homines ad agendam peccalorum pœni- D hxresim ; nullique idcirco mirum esse deberé, si
lentiam, ad indefessam virlulibus omnibus, quarum tiim ille objectant a Caibolicis Пеппаз aucloritaiem,
prxslanlissima quaeque prxcepta tradit, dandam vano conlcmptu conaluque irrito eludere tenia-
operam, ad persecuciones tyrannorum, jamjam im veril.
minentes , forlissime el ad mortem usque paiientis- Porro si contendas illud verum esse, quod ipse
sinte sustinendas, adhortari , incendere, atque, adjecit, haitcscripturam ab Ecclesiis catltolicis inter
Si fas fuissel, competiere. Quae profcclo quanta: apocrypha et falsa judicari, responsum accipies il
Cbrislianissiniutilitaiis, nemo non videi. ium eo lanlum sensu sic locutum, ut signilicarel
Verumiamen si de auctoris nostri libro senten- banc lucubrationem inier sacros Se r i plu rae libros
lia ex quorumdam hujusce temporis hominum non annumerari, vel, ut verbis ejus uiamur, diti-
acutiori hand dubio ingenio ferenda sil, pronuniia- vino instrumento non incidí. Neque enim potuil af-
" lib. De Incarnat. Verb, paulo post ¡nil "Descriptor, eecles. "Ibidem, "in Symb. apost. "in
Epist. Patch, "loc. sup. cilat. "loo. cit. "lib. Dt pudicit. , cap. iiu. "lib. i Comment, in Habas.
40 lib. com. Collai, cap. ,50.
«45 PASTOR. - PROOEMIA. 846
Armare hunc librum al) Ecclesia, ul apocryphum el A oppleri : <|ucd quidem nobis fusius probaiulum est.
falsum, id est erroneum, supposilUîum et fabulosum Bellarminus etenim el alii quidam llermam iucirco
rejici, quin continuo ipse falsi ab iis omnibus ar- erroris insimulant, quod ibi disserat ", de duobus
gueretur, quorum testimonia ad ejusdem libri ve- geniis, sive duobus angetis, uno bono el altero malo,
rilatem utilitalemqne probandam supra relulimus. singulis hominibus a Deo tribulis... Quern erroremex
Quantum vero ad Hieronymum , ipse eamdem li hoc auctore accepil Cassiauus " , el ante eum Oríge
bri hujus utilitatcm in aliis lucubrationibus suis nes". De bac lamen opiiiione sic loquitur Cassia
ante et post suum in Habacuc Commentarium di- uus41, ас si cam non líenme, sed Scriptural sacra
■vulgatis, prxdicat. Non pnterat igituromnem bunc auctoritate flrmatam esse ciedidissct. Deinde Basi-
librum stullitix insimulare. Et re quidem vera uni lius et Grcgorius Nyssenus in eadem de duobus
tantum illius loco, ubi de angelo reptilibus presi angelis, non secus alque Hernias el Origenes, sunt
opinione. Magister vero sentenliarum '• de illa tan-
dente, sermonem fieri putabat, censoría; severitatis
notam inussit. Verum ex infra dicendis non obscure quam nullomodo improbabili disputai. Estius",
demonstrator sanctum doctorcm incomipiumqucni- porro id incertum esse asserit. Hxc igitur opinio
dam codicem, ex quo auctoris ir.entem assequi non p ¡inmérito ab aliis nonnullis tanquam noxius error
potuerit, fortuito incidisse. rejicitur. Qui plura de hac quxslione scire voliierit,
Ad Prosperi auctoritaiem rcsponsum est, hunc adeal, si lubet, Gazxum in citatum Cassiani locum,
librum qui, teste Hieronymo , apud Latinos , pene et in ejusdem Collât. 13, cap. 12; Maldonat. in cap.
ignotus eral, ¡psi quoque fuisse incognitum. Nee 18; Malt. Huet, lib. и Origenian., quoest. 5, § 30 el
absurde eliam responden potest, Prosperum dixisse sequent.
testimonium, non vero librum Hermx, nullius esse Nee preterm ¡ueml um esl quosdam aulumasse
auctoritatis. Quo quidem verbo dala opera ille for- hanc opinionem , magis ad fabulas falsarum reli-
lasse usus est, ul testimonium ex aliquo hujusce gionum perlinere, quam solidum in doctrina Christia
libri loco a Collalore prolatum, nihil ad asscrendam na habere [undamentum. Sed cui credibile fiet Her-
ejus opinionem conduccre osiendcreu main a paganis polius quam ab aposiol eis vi ris,
sibi coxvis, illam accepisse? Si ex Ambrosii alio-
ARTICULUS XIII.
rumque, de quibus alibi dispuiandi locus dabitur,
Quam temeré hi libri a quibusdam tcccniioribus
contcmnnntur ? ' quoriimdam doclissimorum Palrum principal argn-
Cum ergo tot Ecclesix Patres, et antiquissimi et menlemur, dicendum est e contrario paganos ab
doclissimi, utilitatem librorum Hermx aperle prx- С »uclorum noslrorum fontibus omnia hausisse bujus-
iliccnt laudibusque raaximis extollant, quis recen • ceniúdi docirinx dogmata.
tiorum qunrumdam scriptorum temeritatem casti- ARTICULÜS XV.
gandam non censeat, a quibus bic liber non summo Hos libros non favere Sovatianis.
i лит m contemptui habetur, verum eliam audacler Seciindus error cujus Hermas arguitur majoris
repiidiatur.tanquam supposilitius , et , ui verisimile profecto est momenti. Aiunt enim eum disseruisse
est, ab hœrelicis depravatus, atque hœresibus et fa- de unica pœnitentia secundum errores Novatianorum,
bulis opplelus .' Verum enimvero argumenlis neuti- quibus hic liber omnino favere tidetur. Sed hic nii-
quam spemendis jam probavimus illum Hermx ve rari subit quam diversum quandoque doeli homines
rum genuinumqtie esse fetuin, proindeque supposi- de re una alque eadem, nee plane obscura, Judi
lionis temeré accusari. cium ferant. Tertullianus enim Hermx opinionem
Falsum aulem est illum fabulis oppletum esse, Novalianis e diámetro opposiiam aiirihuii. Is quippe
quippe qui visiones tan tu m conlineat, quas eliam cum Montanistarum, eadem cum Novatianis de unie»
non Immerito plane jure ab auctore usúrpalas paulo pœnitentia sentienlium, errnrem amplcxalus fuissel.
ante41 oslendimus. Falsum est quoque nunc librum - nihil aliud Catholicis Hermx aucloriiatem ipsi obji-
ab harelicis depravalum fuisse, ni aperle colligitur cientibus responde!, quam illum ejusdem cum eis
ex variis Patrum lestimoniis, ex omnibus illius par- indulgeniioris esse sentenlix el opinronis : Cederem,
tibus desumplis, qux ibi prout ab eis prolata sunt, inquil M, tibi, si scriptura Pastoris , qv.œ sola ma
totidem verbis reperiuntur. Ñeque lamen ¡idem Pa chos amat, mentisse!... adultera et ipsa, et inde pa
tres de hxrelicorum corruptiooibus unquam cou- trono sociorum. Vcrumtamen utrique a veriiaie ex
quesii sunt; nee ullus poteril aliquando locus assi- xquo aberrant. Et Tertullianus quidem, qui tradit
gnari, qui ab hxreticis sit depravatus. llermam, eo quod nec Montañista nee Novatianus
ARTfCULUS XIV. esset, lenioris remissiorisque fuisse opinionis ; alil
Hos libros plenos non esse hœresibus, et primo qui vero qui illum in severiorem et durissimam Nova
dem circa anyelum bonum et malum singulis ho- tianorum hxresim pedibus ¡visse asserunt. Hos et
iminibus tributum. enim plane falsos esse inde profecto evincitur, quod
Falsum est denique eu indem librum hxresibus Hermas suis in libris eo prxcipue collineci ut pec-
11 sup., art. 11. "De scriptor. eccles. "lib. n, mandat. 6. " Collai, vi, с 27. In ha. ni, 12*
»•libro De Vita Moysis. *■• lib. и Sent, "in eumdcin Sent. lib. п. ,"lib. De pudicit., cap. 10.
-Ш S. HERMA m
calores ad poeniteniiam, r-ojus ope omnes remissio- A Si instes Herman) alibi scripsisse*1 : Hi qui ce-
neni peccalorum assecnUiros esse poliicclur, agen- gnoverunl Dominum, et mirabilia ejus videnua, ti
dam iinpellat. Quapropter Pastor ubique ab eo vo- nequiler vivant, duplo amplias punientur, et ¡psi то-
catur, Nuntius , propositus pœnilenliœ , lolumque rientur in œvum, responden qiiidem posset Herman
commcntalioncm suam bis verbis concludil*' : Cum- ibi de illo peccato loqui, quod nonnulli Patres, si
que vidisset Dominus бонам alque purum pœniten- doctissimo Morino ,v fides babenda sit, unquam re-
tiam eorum, et posse eos in ea permartere, jussil fo inilli posse inficiabanlur. Nobis autem vero videtur
rum peccata deleri. Quibus sane verbis Novatiano- similius, illic sermoiiem de iis tantum baberi, qui
rum error funditus everlilur. in ipsa peccandi volúntate usque ad mortem per
Objicitur tamen ilium nperte dixisse : Servis Dei severantes , in finali, ul aiunt , impœnitentia то-
una pœnilentiaest. Verum sancti Patres, qui plura, riuntur.
ut superius dictum est, ex hoc libro testimonia ex- ARSFICULUS XVI.
scripserunt, nihil in eo Novaliani veneni subesse Eosdem libros immérité atiornm quorumdam erronr»
suspicati sunt. Cur ergo unicam dixerit esse preni- incus'ari.
lenliam, clarius explicari non potest, quam verbis g Rivetus aliique nonnulli Calvinianx seclx homi
Ambrosii, adversos ipsosmet Novatianos sic dispu- nes Hermam aliorum quorumdam incusanterroruui,
lantis M : Mérito, inquit, reprehendumur qui sœpius quibus sana polius integraque ejus doctrina probari
anendam pœnitentiam pulant... quia skul unumba- omnibus debet. Id eniro ille arguil ■» quod ab auclo-
ptisma, ita una pœnitenlia qua; lamen publice agi- rc nostro, contra Aposloli consensum aslruitur libe
tur, nam quotidiani nos debet pœnitere pecceti : ted rum arbitrium, solitudo monástica, et purgatorim
liar delictorum leviorum, ilia gratiorum. Ambrosio ab anu quadam visione tenia rcvetatnm. Sed quibus
concinunt el alii sancti Patres, ut nos aliquando ad in loéis duo priora , ut Hi vetus loquitur, еггопш
Ъипс docturis noslri locum observavimus. Hermas capita docuerii Hennas, ab eo nullibi indicatum le-
igilur eodem ac Amhrosius sensu dixit : Servis Dei gimus. Quid ergo hisce in Irbris contra Aposloli
Una pœnitenlia est, nimirum, quœ tamenpublice agi- consensum de libero arbitrio aslruatur, divinare
tur. non possumus; nisi Torte illud sit, quod Cassiamis
Verisimilius forsitan illud objki posset, quod his verbis referí ** : Adjacere autem hominiin quam-
idem Hermas de iransfugis, hoc est, a Christiana re- libet partem animi libertatem eliam liber ille, ?ai
ligione aposialis, tradidit : Tránsfuga?, ас nefanda dicilur Pasloris, apertissime docet, in quo duo angelt
loquentes, et proditores servorum Dei, Ulis proposita С micuique nostrum adltœrere dicuntur, id est, torn
mors est, pœnitenlia non est. Idem cniin ibi docere ее malus ; in hominis vero optione consisten, ut tü-
videtur quod initio hxresis suae Novaliani, nusquam gal, quem sequalur. Ex his quippe Pasloris verbis
Ecclesiae ejusque minislris conccssam a Deo pole- duo iniert Cassiaiius ". 1° Et ideirco manel in no
slalem dimittendi peccata libellaticis, thurificatis, et mine semper liberum arbitrium , quod graliam Dei
aposialis Christi nomen ejurantibus. At respondents possit vel negligere vet amare, id est juxla ejus
in eopositum semper fuisse errorem Novalianorum, mentcm, gratiam Dei absque ulla proveniente gra
quod pertinaciter contenderent, quxcunque pœni tia amare, i* Inesse homini omnia anima' naturaliler
tenlia horum criminum agerelur, ab iis tamen ab- virtutum semina, beneficio Crealoris inserta. Sed ba*
solvendi minislris Ecclesix negatam esse facilita consectaria Cassiani sunt, minime vero auctoris
ient. Verum id nullatenus negavit Hermas, utpote noslri, qui nee cítalo loco, пес alibi quidquam de
qui lanlummodo dixerit : litis... pœnilentia non est, libero arbitrio docet, in quo ab Apostólo doclriiia-
hoc est, Deus eis ¡Ham, qua veniam absolulionem- qiie orthodoxe transversum unguem discesserii.
que peccalorum consequaniur, occasioned) faculla- Quid vero Rivetus per solitudinem roonasticam
teinque non concede! : vel, ut ipse loquitur " : De sibi velit, non polest facile deOniri. Et vero si mo-
dil spiritumeis, qui digni erant, agere pœnitentiam... uaslerium, vel monasticum institutum his verbis
At quorum aspexil dolum, et aniniadvcrtit ad se fal- intelligat, ne hiluin quidem ea de re apud Hermam
laciler reversuros, negavit eis ad pœnitentiam regres- reperire esl. Si autem de Chrisliani a mundi nego-
sMi/i. Quod eliam Amhrosius, ubi Novatianos acrius tiis el tumultibus secessu Rivetus loquatur, liuuc ab
insequitur, et de blaspliemia in Spiriluin sanctum aposiolis omnibusque Ecclesix doctoribus сошшеи-
disputai, simili modo dicit " : Hos ergo qui hoc lo- dari, negare quis audeal?
quuntur, negat Christus ad veniam perlinere. El paulo Deifique si Hermas purgalorium alicubi asserat,
posiubidehxreticis ac schismalicis dissent : Quibus, ille nihil profecto nisi sanura omnino el plane or-
ail, indulgentiam negat. Quid eniin aliud haec verba ihodoxum sloluisse dicendus est. Altamen sincero
sonant, quam quod ail Hennas : litis pœnitenlia veriiatis amore ducti, libenter fatemur in eo, quero
non est ? laudat Rivetus, Herma; loco non de purgatorio, sed
"lib. in, cap. 9. •• lib. и De pœnii., cap. 10, 15. " lib. ni, similit. 8. " lib. sup. cit. cap. i>
Num. xxii el xxiv. * ■lib. in, similit. 8. "lib. ix be adminislr. pœnii., cap. 88. ** Crii. iee. lib. 'i
cap. li. "Coital. 15, с 12. »' lib. и , mandat. G
«49 PASTOR.- PKCXEMiA. «SO
ue pwaitcntia ¡n lioc vitx cursu agenda, et de poeiiis д rum constituilur italuiam, liic procul dubio áurea -
quse eodem vil;« tempore lioináiibus ob eorum pee- tus, xlernus et summus supremusque Deus asseri-
cata infligunlur, disputationem institut. tur. Quis nanique creatum inier et increalum, inter
ARTICULUS XVII. Deumet crealuram nihil oninino medium esse igno
De variis edilionibus el nolis in hos libros. rât? Denique eumdem Oei Fitium ad condcndani
Quainvis hi Hbri Grxco idiomate scripli jam dii- crealuram Palri suo aHern о adfuisse qui tradil, is
•lum perierint, illorum tarnen jaclura resarciri profeclo ilium Palri suo coxtcriium firmissime asse-
iilcuiique potest varus eorumdcin fragments, qux verat. .
non modo in anliquissimorum Ecclesix Pal ruin 1 ti— Eodem plane sensu Hermas superius dixerai " :
cubratinnibus, verum eliam in pseudepigrapho po- In servili conditione non ponilur Filius Dei, ted in
tissiiuuiii quodam Huello, in iiovissima AUianasii magna poteslate et imperio. Omnes quippe crealura
Operuní editione a noslris adórnala ", nuper di Den servi uni, quoniam omnia, uti de Dco canil PsaU
vúlgalo, Grxce Lalincque edita habemus. Typis vero inista '*, senium libi. Qui ergo in servili conditione
dunlaxal Latinis ¡idem Hernia; libri edit! sunt in non ponilur ", bic crealura nee. esse nee dici polest.
Ortlwdoiographia et Hœreteologia, atque in omni- Qui auteni crealura esse el dici nequii, ¡lie certe
bus sanctorum Patrum Bibliothccis, nee non apuJ В Deus ipse est.
Cotelerium inier Opera sanctorum Palriim qui tem- Age vero, si his omnibus ct alia adjicias, quae de
poribu* apostolicis floruerunt. Privatim autem excusi eodem Dei Filio ab auctore nostro scripta leglmus u:
sunt, curante Fabrn, Parisiis apud Henricum Ste- In magna, inquires! potestate el imperio ; alibi vero:
phanum anno 1513, alque a Nicolao Hcrbelio, Ar- Nomen Filii Dei magnum est, el immensum, el lotus
pentorali, anno i'tïi ; delude enrié Gasparis Bar- ab to suslentatiir orbis; ac continuo post.: Omnii
tliii, Cvgnex, anno 1055, publicam prodlerunl ¡n Dei crealura per Filium ejus suslentatiir, his verbis
lucem. sunimain illius diviniialem aperte rcniintiari Faica-
Hariliiiis vero animadversiones in hune libruin ris, omninn ncccsse est. Cui enini, aniaho le, ca
edidit, sed ¡He non ¡inmérito a Colelerio crilicus omnia convenue possunt, nisi vero Dei Filio, qui
minorum gentium vocalur. Et eerie observaliones ejusdem cum Paire sil immensilalis, xlernitatis,
ejus parum dignx sunt, quibus legendis tempus potestatis el naturx ?
aliquis ¡mpendat. Sed lecloris allenllone veré digna; Non audiendus ilaque impius ncsclo quis Soci-
sunt ipsius Hotelera adnolationes, varia eruditione niauus, qui nobis perperam objiciat Filium Dei ibi
et doctrina referla;. Qiia;dani tarnen miuoris sunt dem ab Ik-riiia servtini appcllari, qui post suaiii
iitililalis, parumque ad Herinam speetant, nec mul- lanlum mortem a Paire super populum siium pole-
tam ad illius lextus explanalionem condueunt. slatem omncm acceperit. Munquid en i m Hermas
ARTICULUS XV11I. cum ibidem, siciit vidimus, dixit : In servili con
•Viirir obiervationes, ac primo de Christi sanetique ditione non ponilur Filius Dei, sihi ipsi absurde pu-
Spiritus divinitaie. tideque contradixisse cxislimandus esl? Quis sana;
Quam sana et ab omni erroris suspicione vacua mentis homo id unquam asserere, imo cogilalionc
ft pura fueril Herma; de suprema Christi divinilale animoque (ingère audeal? Quis vero si bunc au
M'iiieiitia, his Peiavius, tamelsi alias Ante-Nicxnis ctoris noslri locum xquis unquam legeril oculis, ibi
Patribus parum favisse videatur, verbis diserte ex- continuo non aniinadvertat ulrumque ab iílo de du-
plicat " : Ab vetuslistimis, inquit, laudatur scripto- plici Christi natura cum humana tum divina recle
ribut.... nee ab ullo hœresis falsive, maxime de Tri- traditum et pronuniiatum. Quemadmodum enini
nitale dogmatis, insimulatus est. An vero nullius Christus ab ipso secundum diviiiam suain iiatiirain,
reapse erroris Hermas a quoquam acciisatus sil, ex omni crealura antiquior, in servili conditione non po-
his qux a nobis dispútala sunt nulli, uli putamus. nitur, ita secundum humanuni servus Dei appclla-
obscurum esse dcbel. Quam recle autem de divina n tus est. El id quidem clarius quam ipsiusmet Herrax
Christi natura ¡Ile senserit, nemo nisi Socinianx ac verbis explican non polest : Hoc ergo, inquit M ,
demenlissimx letnerilalis homo unquam negaverit. Christi corpus in quod induetus esl Spiritus sanetus
Quid enim, quxso, ad sumniam Christi diviniialem Urtivit HU Spirilui, rede in modestia ambulant, et
plane declarandain, his auctoris noslri verbis clarius caste, ñeque omnino maculatit Spiritual Шит
et dilucidáis м : Filius quidem Dei omni crealura Advocavil ergo Filium, el nuntios bonos; ut et huic
antiquior est, ila ut in consilio Palri suo adfueril scilicet corpori, quod servivil Spirilui sánelo sine
ad condendam crealuram. Qui Filium Dei omni querela, locus aliquis consislendi daretur, ne videre-
crealura dicit iniiquiorcui, is certe euin extra crealur mercedem servitutis suœ perdidisse. Accepit au
lurarum omnium nunieruni, ac supra ¡Ilarum contem et post mortem suain idein Christi corpus, hu-
dilioncm et naluram esse apene pronuntiat. Qui manaque ejusdem natura omnem super populum
autem extra crealurarum nunieruni , et supra illa— potesialem, lametsi ipsemet Christus, qui secundum
"torn. Il Oper. Äthan., pag. 252 rt seq. "Pclav. torn. Il Theol. dogm., pr;cf. cap 2, § 6. "lib. и, ei-
niü. 9, $ 12. "lib. ni, símil. 5, § 7 " Psal. r.xviii, 91. "lib. in, sum!. 9, § 14. "'lib. in, símil. 7,
§ 1*. "Мое. cit.
851 S. HERMA m
divinam suam substantiam Patri ad condendam \ stus semel pro peccatis morluus in quo et hit ¡iiii
creaturam adfuerat, ejusdem cum ipso sicut natura? in carne erant spiritibus ventent prœdicavit,quiincrt-
Ita et potestatis semper fuerit. diili [iterant", etc. Quo ¡gilur modo Hermas dicers
C\im sarta ¡gilur, tecta integrai|iie sit Herrn» poterat : Apostoli et doctores prœdieaverunl nomm
noslri de summa Christi divinitate doctrina, пес Filii Dei.... his qui ante obierunl.... el cognotennl
quid omnino contra illam nisi insiilsum plane, et Filium Dei ?
ineptuin effuiire potuerint hxretici, unus tarnen ex Clemens Alexandrinus videtnr quidem difficult!-
eis pauca quaulam ipsius verba arrosit, qutbus Spi lis nodum secare, ubi ">, citalis auctoris latstii
ritus saneti divinilatem ab eo negatam fuisse pro verbis, ait Christum npud inferos Hebraeis Evange
bare perperamconatus est. Hxc porro sunt, quae ¡Ile lium annunliasse, apostólos vero its qui ex gentibn
nobis objicit : Ñeque cum vult, homini loquitur Spi- apli erant ad convcrsionem. El rede dictum а Ря-
ruu» siwctus, sed tunc loquitur cum vult Deut ". store : < Descenderunt erg» in aquam, > etc. Verum
Sed si hunc Socinianum homineni nefarios errantis si bac explicalione Clemens nodum diflicilem expe
sCctae amor penitus non obesecasset, intellexissel diré videtur, in alium profecto longe difficiliorem
utique banc esse Herma! nostri mentem, et seiisum incidit. Hie quippe docet Hermam npinaitim ess«
omnibus facile obviuni : Neque cum homo vult , в plurcs ex elhnicis hominibusjuslis, cum Christum
homini loquitur Spiritus sanclus, sed cum vult Deus. i His apostoli pnedicassenl, ab inferís libéralos, atque
At quid , obsecro , ex his verbis contra Spiritus a Christo ¡cierna donatos felicitate. Quae quidem
saneti divinitalem : imo vero quid ex ¡His, nisi pro opinio ab Aiigustino " tanquam oinnino errónea
asserenda divina illiiis natura concludi potest? Ilii rcpiidiatur. Deinde Hennas nullum Hebraens inter
eniin Hermas veros prophetas divino Spiritu, qiiando el elhnicns pnnil discrimen ; imo aperle loquiturde
ipsemct voluit, afílalos fuisse asseverat. At quis Hcbra?is per lapides x, xxv el xxx adumbraiis. qui»
nesciat strenuos Niceeniœ lidei defensores hoc ad de- buscum apostoli, quadragesimo lapide figtirali, de
bellandos Arianos, et Spiritus saneti diviniiulviu scenderunt, eisque Filii Dei praedicaveru.nl nomen.
adversas Maccdonianos invicle propugnandam еШ- Quapropierputamus, salva tarnen debita Clcmcnti
cacissimo, uti plane non immerito putabant, usos reverenxia, locum líenme alio sensu exponendura,
esse argumento. eo scilicet quo Augustinus supcrius alíala Petri verba
ARTICULÜS XIX. interprelalus est. Enirovero cum Evodius, ab со
Vlrum apostoli mortui pradicaverint nomen Filii'Dei illa stbi explicari poposcisset, Augustinus " quanta;
Us qui apud inferos erant. sinl ibidiflicullales primum exponil. Deinde respoe-
His ¡laque longe <l illicit ¡or et obscurior Herma С dekillis Pclri verbis : His qui in carne erant, spiriti-
locus, a Clemente tarnen Alexandrine semel atque bus, eos inleliigi posse, qui tunc erant in carne,
iterum chains, sic habetur " : Apostoli et doctores, atque iqnoiantim lenebris velul careere claudebanlw
qui prœdieaverunl nomen Filii Dei, cum habentes Noque lamen hoc sili idcirco ohjici posse putabat,
/idem ejus el potettalem defuncii essent, prœdicave- quod Christus nondum reuerat in tame. Quoniani,
rant his qui ante obierunl el ipsi dederunt eis illud iuqiiit sanclus doctor : Ipse ulique non in carne, sed
Signum. Descenderunt igitur in aquam cum Ulis, et in spirilu veuiebal visis congruis, colloquens quos to-
iterum ascenderunt : sed hi vivi ascenderunt, at Uli lebat, sicut vvlebat. Eodem ¡gilur alque Augustinus
qui fuerunt ante defuncii, mortui quidem descende sensu Hermas dícere poterat, quod apostoli et at
runt, sed vivi ascenderunt. Per hos igitur vilam acce- etares prœûxcaverunl his oui ante obierunl, hoc
perunl,el cognoverunl Filium Dei; ideoque ascende est, mortui sunt lenebris, ignominia, inttdeliiale et
runt cum Ulis. Ha?c vox signum ibi nihil sonai aliud incredulitale.
quam baplismiim, quandoquidem Hermas conti- At, inquies, cur ergo de apostolis Hermas sub-
nenter subjungil, descenderunt in aquam. Sed cum jungit : Prœdieaverunl nomen Filii Dei.... cum de
nullus nisi in hac vita, uec nisi ab hominibus viven- ft fundi estent ? Quidni, inquiemus et nos, haecapo-
libus baptismo possit abluí, illic vero baptizantes slolorum mors spiritual! quoque sensu inlelligatur!
apostoli, atque ab eis baplizali mortui et corpore Quia nimirum velus eoruro homo cum Christo cru-
soluli dicanlur;ibi profecto de solo spiriiali bapti cifixus et mortuus fuerat, ас destructum corpus
smale agatur necesse est. Quod ccrle loci hujus peccati, ut loquebalur Paulus ". El certe hase ver-
difficulialem non miuuil, sed äuget plurimum.j boruin Herma! inierpretalio hule conGrmatur, quod
Cerium est enim Christum post mortem suam ad ille continuo addat : Sed hi vivi ascenderunt. (Juod
inferos descendisse. Undo. Augustinus " : Quis nisi quidem de vita splrituali ipsemet interprelalus, sub-
infidelis negaveril fuisse apud inferos Christum .'Con dit : Vitam receperunl; et cognoverunl Filium Dei.
stat etiarn Christum tunc palriarchis justisque ho Denique ex jam diclis cerium est Hermam sermu-
minibus ibi degenlibus sese manifestum prabuisse, nein ibi faceré de spirituali baptismo, idesteogni-
Uli ex his Petri apostoli verbis iolelligilur : Chri- tione Filii Dei. Cur ergo lotus isle locus spirituali
"lib. и, mandat. 12. "üb. in, similil. 9. «» Epist. 164, ad Evcd. " I Pelr. in, 18. '• fib. vi Strom.,
§ 5. 7I loc. sup. cit. n Epist. 164, ad t'.vod. " Rom. vi, 6.
83 PASTOR. — PROOEMIA. 834
sensu non inlelligatur, cujus saliem qiixdam parles A venlurœ figuram esse déclarât. Quamobrem cum
alio sensu explican non possunl? An tero genuinus illic adjeeit, angelum esse super bestiam, id est
liic sit verbonim Hcrmx seusiis, sicut asserere ora- super pressuram superventuram, nihil aliud sibi vo-
iiino non audemus, ita necillius ргоГесЮ repugna- luit'", nisi eumdem angelum a Deo esse prxposi-
bimus explications qui ea litterali sensu, ab omni tum, ut Chrislianos adversus imminentem tyran no-
errore alieno, poterit interpretan. ruui persecutionem defenderel ac lueretur.
ART1CULUS XX. ARTICULÜS XXI.
Vtrum Hegrin sil nomen angelí. Num angeli omnia creaverint.
Alius auctoris nostri locus obscurus et diflicilis Tcrtius Hermx locus qui enodatione aliqua indi-
ibi oecurrit, ubi ¡He narrât se, cum in belluam get.ad omnes angelos special. Cum eniin ¡He dixis-
iinnianem ineidisset, ab una virgine, qux ligura set angelos inter creaturas primos esse quos Deus
Ecclesix erat, audivisse : Misil Dominus angelum creaverit, turn subjungit n : Hi sunt angeli qui
mu m super bestias, cui nomen est Hegrin, et obtu- primo eonsliluli sunt, quibus tradidii Dominus Uni
ravit ot ejus, ne dilaniarel le. Aulumant eniin non- versum creaturam suam struendi, œdificandi et do-
nulli Hieronymum sibi in animura induxisse" lle- minandi creatures Ulms. Pro verbo autem struendi,
grin nomen esse angeli, quod quidein ipsi adeo '" c°dice Sancti Germani a Pratis, ab annis 800
ridiculum faluumque visum est, ut hoc elogio au descriplo, nee non in Colberiino supra citato vox
ctoris nostri librum nolaverit : Liber Ule apocryphus creandi exhibelur. Quae quidem lectio, si vera sit,
sluliitiœ condemnandui est, in quo scriptum est videlur Hernias in eum impingcre errorem, quem
quemdam angelum nomine Tyri prœesse repiilibus. antiquissimi hxrelici a Platone atque Pbilonc /u •
Alii tarnen ¡Und ab Hieronymi mente ita abhorrere dxo hauscrunt, angelos primos omnium a Deo crea-
putiverunt, ut ilium de qundam libro apocrypho Ios, ab eoque accepisse cxlera omnia deinccpg
ac deperdito isla scripsisse iradiderint. Et re qui- creandi potestatem. Verum Hermas ab hoc errore
dem ipsa quid in bis verbis deprebenditur quod non didiculler quidem eximitur. Primo euim codi
»tuttitia argui possit? Num ideo quia eo loquendi ces qui verbum creandi reprxsentant, aliud, scilicet
modo angelum reptilibus prœesse affirmatur? Ve potestatem, vel aliquod simile oiniserunt. Qua ergo
rum id docenl cum antiqui Patres , inprimisque oscitantia amanuenses ¡Hud verbum prxlermise-
Orígenes pluribus in locis ", turn doctores scho- runt, eadem etiam aliud poluerunt ¡inmutare.
lastici post divum Thomam ", qui ait : Vnaquwque Deinde vero ctiamsi Hernias voce creandi usus sit,
res visibilis in hoc mundo habet potestatem angeli- С cam lamen non slricliori acceptione pro creaturx.
cam sibi prœpositam. Num autem ideo quia ange ut loquunlur scholastici, ex nibilo produclionc, sed
lum nomine Tyri appellaveril? Si res ¡ta se habeat, laliori atque Latinis auctoribus magis usitata, pro
vel erratum est in operum Hieronymi edilionibus, simplici productione et ¡nsiituiione, ab ¡Ho usur-
vel ipse manuscripio códice corrupto usus est: in palam fuisse diccnduni est. Ncc ulli hoc niirum
aliis siquidem omnibus ac in edith legimus Hegrin. videri debet, cum eodem sensu Ambrosius dixe-
Cotclcrius ¡laque onines animi ñervos in eo con ril •• : Quod autem el factum est, idem est et crea-
tenait, ut ¡nvestiget et perscrutctur cur ángelus tum. Quod sane mullís aliis exemplis facile posset
Hegrin vocetur. Sed poslquam diu multumque la- probar).
boravil, tandem ingenue falelur, absque melioribus ARTICULUS XXII.
codieibus vix illiquid certi posse proferri. Ditissima Qui doctores et prœsides ministeriorum dieantur.
vero illustrissimi Colberti bibliolheca unum non Non decrunt ferlasse quibus salebrosa videbuntur
vetustx quidem maiius, quippe qui 300 annos non de sacris Ecelesix ministris hxc scríptorís noelri
superet, suppeditavil nobis codicem, qui veram verba *' : Episeopi, el doctores, et minislri... episco-
quam Cotelei ¡us frustra quxsierat leclionem, unius patum gessenmt, docuerunl el minislraverunt. Libro
lilterulx immutatione exliibere videtur. Sic cnim ¡n D aulcm lerlio " : Tales sum qui crediderunt quidam
eo legimus : Misit Dominus angelum suum super episcopi, id est prœsides Ecclesiarum... Et deinde
bestiam, cujus nomen est Hegrin. Hinc eniin Hegrin qui prœsides sunt ministeriorum, qui inopes et vidua*
non angeli, sed beslix nomen esse coUigraius. Cur prolexerunt, et castam perpetuo conversationem lia-
aulem Hermas illam ila vocaverit, recle forsitan buerunt. Qui enim sint illi doctores et prœsides mi
conjicies, si atiendas vocem Hegrin idem esse ас nisteriorum, non cuivis staiim occurret. Verum hxc
Grxce Ä-v/ptoi, id est immitis, ferox, vel fera, el planiora lient, si id quod a nemine vocatur in du-
bestia; ас probabile proinde videri Hermam allu- bium, observetur, diáconos a Sanctis PatriDus solo
sisse ad hxc Psalmislx verba : Singularis ferus ministrorum nomine passim appellari. Hinc quippe
(jwvibç íypio;) depastus est earn ", scilicet vineam. colligilur doctores, qui episcopos inter et ministros
Hie quippe ibidem banc bestiam vressurœ super- medii collocanlur, non alios procul dubio esse
''lib. i Comment, in Habac. "homil. 14 in Xumer. cap. xxiu ;bom. 23in Josue, cap. xviu; homil. 6 in
Jerem. cap. xu. " и part., q. 120. an. 1 ad 3. "Psal. i.xxix, 14. " I'rb.in, vision. 3. "lib. uod.,
vision. J,- "lib. tu De fid. cap. 21, §82. "lib. i, simil. 3. "Hb. in, siriiil. 9.
SR S. HEP.M.E ese
quam presbyteros seu sacerdotes. Cur vero presby- Л »em , Siitem el aquam adhibendum definitiv? Hi
lerl doctores nominentur, si rogaveris, disces a tenu utraque jejunia et qnarta? sexta?que feria:, el
Dionysio Alexandrine, qui eodein plane ac Hennas sex dierum Paschatis eadem lege, atque apostólica
sensu apud Eusebiuni dixit": ^j^xaXeiac toù; conslitiilioiie sancita esse pronunliavit. Allanten
i:pca6'JT¿po'J{ xaX StSaixiXouç tuiv èv таТс хоцтч ubi idem Epipbanius contra Aerianos, jejunia slab
¿SsXçbtv. Convocalis presbyteris ас doctoribus, qui damnantes, disputât, cum line prxcepluin maxim«
per singulos vtcos fratribus prœdicabant. Quid en im •urgere deberet, illud in solum consuetudinein iu
aliud liaec verba sonant, nisi presbytères per sin refundit "> : Porro diebui ipsis Pasehatis... ando
gulos vicos, id est viconiin parocliiis premiase, rum ciborum usu, precibus, vigiliis, jejuniU... cele
attpie ibi cum fratribus prxdicarcnt, doctores fuisse brare tolemu». Ex quo non absurde forsitan colli-
appellatos. Quod quidem Chrysostomus mullo cla- gas, verbum icxpayyeXXoun, definiunt, quod saperias
■ ius breviusque edisserit *'• : Nam el presbyteris adbibuit, non aliud significare quam admonent те1
Ecctetiœ, inquit, cura permitía est el magislerium bortaiitur, non aulein prxcipiunt, jubent, impcranl.
(5i6aaxaX!a). Quod ad presides ministeriorum alti- In hujus anient explicalionis firmameiiuim nun
net, ii forsitan presbylcri quoqiie erant. De diaconis illud solum adduci potest, quod Tiisiorici varias
etenini Hermas paulo ante dixerat : Ministri male В Ecclesiarum de hisce jejunüs fuisse consueluilines
minislraverunt. Ab iis aulem venit ad presbyteros, narrent, verum eliam quod iisdem testibus, aliquid
qui cum diaconis supeiiores essen t, eos prœsides de severítate hujus jejuni! in aliquibus saltern Ec-
ministeriorum nuneupavit "*. Si qiiis lamen conten- clesiis paulo post remissum sit. Auclor enim Сои-
dat eosdem prœsides ministeriorum non alios esse stitutionum apostolicarum pani et aqux sal el oler.i
quam diáconos, quia et ipsi miuistri era.nl, et tni- superaddi lubens concedit : In diebut ergo Patán
uisteriis ¡пирит et viduarum prsecsse debebant, non jejunare incipientes a feria $ecunda usque ad Pe-
omnino repugnabimus. rasceven el Sabbatum , per sex dies solo atestes pate,
AKTICULUS XXIII. sale, oleribus el aqua; pola.
De xerophagiis. AUTICULUS XXIV.
Querent alii cur pasior lam sevcrum jejunium De matrimonii vinculo nunquam solvendo.
Henna: indixerit : Ilia die, inquil 8e, qua jejunabis, Ex obscuris Henna: locis ad ea progredienter
nihil omnino gustabis, nisi punem el aquam. Hiero- qua? luce clarilaieque sua quxstioitem de nuiiquaut
nynms quidem ,7 illud ca?lcris omnibus forlissi- solvendo connubii nexu, quam obscurissimani, mi
nium jejunium esse proliieiur. Soleltat lamen olim q plicalissimam el difflcilliraam dixit Augustinus ",
a Christianis ultima Qua Iragesima? hebdómada ¡Ilustrare possunl. Docet enim Hermas viro qui
observari. Ncc désuni qui haue xerophagiam lege uxorem suam adulterant dimiserit, ea vívenle, al
aliqua prascriplam censcant; et id quidem probare teram ducerc iu matrimonium fas non esse : Si
nitunlur ex Tcriulliano qui, Moulanislaruin hxre- permanserit, inquil •*, in vitio suo mulier, dimilltl
sim amplexatus, deCatholicis dicebat : Arguunl nos, illam vir, el per se maneal. Quod si dimiserit m-
quod eliam xerophag'as observemus, etc. Sed idem Herein suam, el aliam duxerit, el ipse mœchatur. His
ipse Tcrlullianiis addidit : Denique respondelis anient Herrn. e verbis quidam refelluntiir, maxime
(nempe Calholici) hœc ex arbitrio observando, non vero Cltemniiius, qui audacler asscril " quasiio-
ex imperio. Nulla igitiir lege cjusrnodi jejunia, teste nein liane post Augustini témpora horridius disps-
Terlulliano, indicia eranl, sed ex cujusque arbitrio tari. Paires vero eodein Auguslino aiiliquiores
observabanlur. Qtiaproplcr Epiphanius isihxc ad non adeo , inquit, (uerunt asperi, duri, horridi el
coiisueludinem , non ad praecepluni sic referí": immanes, ut conjugi innoccnti alieruni iueunJi toii-
Prœterea sex illos dies xerophagiis, hoc est arido nubium facilitaient negaverint ; sed docuerunl, ail,
virtu, Iransire populus omnis assuevit, hoe est panem reclius, prmslantius, el perfectius esse, si iliem itie
duntaxal cum aqua sub vesperam adhibere. Si lege D 4ui ab adultera separatus est, vel maneat sine cm
data xerophagía? constituía? fuissent, de iis eodein jugio, vel reconciiiatam uxorem rurtus recipiat. Sed
ac de qiiuiUu el sexia: feria? jejunio scripsissel : quam fulsus sil Chcmníiius, ex noslro pcrspicinius
Item quarto et sexta feria jejunium ad horom usque Herma, qui, etsi Auguslino longe anliquior, eodeni
попит indicium... Ideo per itlos dits jejunandum lamen ac ¡lie modo ejusmodi conjugia atlulteria
esse decreverant aposloli. At, inquies, legem banc esse definívit. Ídem Albenagoras el Juslinus, ui
¡lie alibi commémorai " : Quid si, aiebat, ex apo- suis locis vídebimus, nec non et Clemens Alexin -
stoloritm constitutione repelenda nobis aucloritus drínus •* asseverant. Denique ¡d confirmalur ex
est; cur Ulis quartœ sextœque feriœ jejunium per Urigene ipso, alque Hieronymo, quos in opinioois
petua lege sancitur, excepta Pernéeosle? Cur sex sua? coniirmationem Chemnitíus protulil.
Paschatis diebus nihil omnino ad eibum praeter pa- Objícit enim ba?c Origenis verba '• : Scio quosdam
83 Euseb., Histor. üb. vu, cap. 24 •Miomil. in Epist. I ad Timoth lib. in, simil. 5, epist. *
"' lib. in, símil. 5. " Epist. 2 M inI Exposit. ñdei, §22. •• ha?res. "75, § С •» liares. 75,i*
"üb, ■ De adulter, conjug'., c. 25, 8 32;; et lib. и Rétractai., с. 57. •' lib. и, mandat. 4. " in •*«"
isioH. 24, cone. Ti ideal, "lib. и Strom, "tract. 7 in Matth.
vu, session
857 PASTOR. - PROOEMIA. »'S
qui prœsunt Kcclesiis, extra Scripluram permisisse A phaniiim illic de nupliis posl ronjugis mortem con
al quam nubere, priori viro vívente. At ipseinel con- tiahendis disputare; vel nihil cerli ex ipsius lexlu,
festim subdit : Et contra Scripluram quidem fece- donee emendelur, posse deliniri.
runt, dicentem : • Mutier ligata est, » etc. Non diffi- Cerium est igitur banc fuisse Palrum etiam ante
lemur quidem illos aliqua ex parle cxcusari al) Augustini aeiatem sentential», conjugium nulli in-
Origene, qui siibjunx.il contincnier : iVon lamen quam de causa a quoquam solvi posse. Si quid vero
omnino sine causa 1кгс permiserunl ; forsilan enim contra vel scriptum vel factum proferatur. illud те!
vrofiter hujusmodi infirmiíalem incontinenti»:» ho- liiinoris alieujus mali. quo aliud majus peccaluu»
tntnuiii, pejorum comparalione , quœ mala sunt, evitarelur, toleranlia fuil, vel certe abusus aliquis,
permiserunl adversus ea, qua; ab initio fueruiit scri a ceteris omnibus iiuprobutus.
pta. Vir aiiteni ille dnctissimus a culpa eos , uli Quapropter provocant nos adversarii ad divinum
vides, мои liberal. At in eo lanlum excusandos Malllixi auctorilatem, qui expressis verbis slaluil:
esse censet, quod minus malum, ut majus deviia- Omnis qui dimiserit uxorem suam , excepta forni
retur, permiserunl. Ilanc tarnen permissionem , cations causa, fácil ват mœchari; el : Mœcha-
(jiianlutiivjs justa videalur , auctorilati Scripture n tur; et qui dimissam duxerit, adultérai ". Si auteui
sacrae repugnare asserit; proindeque ejusmodi con- dixeris nec Marcum '", nec Lucam ', пес Рац-
nubia ab eadem Scriptura proscribí et damnari non lum *, qui de bac uxoris dimissione loquunlur, hu-
obscure signifleat. jus exceplionis ullibi fecisse mentionem, illamque
Hieronymus vero, quem etiam Cliemuitius nobis tauli esse momenli, ut si quamlo a Christo pisila
objicil, ipsi adhuc mulioque planius quam Orígenes esset, ab iis nunquam fuisset piaetermissa ; illud ii
adversalur. Ubi quippe ad Oceanum scribil •• fa- illico reponenl, nisi a Christo esset addita, r.iin-
bioluni ideo, priore viro suo vivcnle, alleri nu- quam illa m Matthaeus tarn expresse tiadi.lisset.
psisse, quia persuaserat sibi, et pulabat virum a se Verum quidquid de sacro eorum lextu diealur,
iure dimissum, continuo subjungil : Nee Evangelii cerium est nullam illos inler divinos scriptorcs
rigorem noveral, in quo nubendi universa causalio, esse pugnam, nullumque prorsus dissidium. Cum
mvenltbus viris, feminis ampulatur. Narrât deinde ergo unus omnium sit consensus, sic eos coiiciliaii
quomodo Fabiola publicum hujusce seeundi conju- posse putamus, ut baec exceptio Malthsei, excepta
gii, non secus ac si adulierium commisisset, peeui- formcalionis causa, non ad verbum dimiserit, sed
t'eiitiam egerit. Nun solum aulem ibi Hieronymus ad uliam duxerit, referenda sit. Quapropler non
has nuptias a Scriptura sacra prohibilas esse docet, С alius eiit verborum Matlb;ei sensus, quam viro
sed in suis etiam ad Malthau Evangelium Couinieii- Uli, cujus uxor est adultera, earn dimittendi, nou
lariis " id puluiii aperteque pronunliat. aliam ducendi , datain a Christo polestalem. Quo
quidem sensu ille non discrepat a Paulo et alus,
Major sane, ne quid dissimulcmus, oritur difi
qui plures falenlur esse causas propter quas conju-
cultas ex bis Epipliaiiii verbis 9* : Sed cui morlua
ges a se iuvicem separari possunt.
una non sufficil, cum, occasione aliqua slupri adulte-
riique aut alierius flagilii (f, xaxf,; aitíaí), cum ea Instabis tarnen, si exceptio ad verbum dimiserit
divorlium fecerit, is si alteram uxorem duxeril, aut referatur, nulla alia secundum Matilueum erit di-
altert viro mulier nupseril, sacrarum litterarum au- vortii causa, nisi fornicatio seu adulierium. Atqui
Ctorilas ab omni culpa illos absolvit ; ñeque ab Eccle- ex Paulo, atque etiam ex uosiro Hernia, cœlerisque
sia aut ¡cierna tita rejicit, sed propter imbecillitalem Patribus, aliae el quidem plures sunt causse, ob
tolerandos exislimal. Eruditissimus ¡laque Pclavius quas conjuges a se invicem sejungi possunt. Exce
pulat hunc Epiphanii locum esse depravuiuin ; fale- ptio igilur Mailbaei non ad verbum dimiserit, sed ad
aliam duxerit, debet necessario referri. Tola vit.
tur lamen eumdem Epipbanium ibi suhscripsisse
D hujus argumenli in eo sil» est quod Mallbaeus unius
opinioni quorumdam velerum scriptorum, quibus
post legilimum divorlium perniissa innoceutibus lanium exceplionis meniionem fecerit. Sed respoii-
conjugibus hujusmodi matrimonia videbaniur. Ve deiuus ilium ideo unius lantunimodo nieminisse,
rum si corruplus est Epiphanii locus, quid cerli ex lion ut alias, quas Paulus aloque commémorant,
eo coufici poteril! Porro Epiphanius de iis seeundis omnino excluderet, sed quia illa maxima omnium
nupliis disputai, quas non slupri adulleriique lan erat et giavissima. Alias ilaque exceptiones pru-
lum, sed cujuslibet flagilii causa (f¡ /azi; ai-íaj) denli silentio prsetermisit, quia leviores erant, quia
penninsas esse affirmât. Al teile Epipbanium con- brevioris tempoiis separalionem poscebanl, quia
jugi innocenli, ob cujusvis alterius conjugis flagilium, denique mens illi eral unius pracipiuequc exceplio
contra Scriplurae auetoritatem, aliud inire mair,- nis commemoralione arctissiinum, atque a nulla
iiioniuni permisisse nemini unquam, ut arbitrer, unquam homine solvenduin matrimonii vinculum,
probabitur. Vero igitur est similius eumdem Epi- omnibus magis magisque commendare.
M rpist. 30. " In cap. x Matth. »» Hsercs 59, § 4. Matlli. v, 32, et xix, 9. '"Marc. x,ii. 'Luc
xvi, 18. * Paul., 1 Cor. i et ad Rom. vu.
859 S HERMi€ 800
ARTICULUS XXV. A Numerotum libris habetur. Sed hune eumdcm 11-
De libro apocrypho de Heldam ci Modal. bnim ad apocrypha arnandant Synopsis Alluna-
siana et Slyclwmetria , Clironographiœ Nicephori
Antequam manum de tabula levemus, paucis mo- superaddila. Porro hsec adnolamus, ut hujus hbri
nebimus laiidari ab Herma librum de Heldam et antiquitas, qua; auctoris iioslri aelalem superal, ab
Modal, <\ui duo viri erant quorum menlio in sacris omnibus observetur.
J. B. COTELËRIÏ JUDICIUM
DE S. HERMiË PASTORE.
(Paires aposlolici, edil. Amstœlodami, 1724, 1. 1, p. 73.)
Quod in hominnm judiciis solel contingere, ut В haerelico De pudicitia suggillat, appellans apocrj
arii plus quam par est, alii minus tribuant, tertii pham, falsam, adulteram; amatricem, patronam
moduiii servent ac aiquitalem ; id si super libro et sociain moechorum: asserensque, ab omni cou
Herma: factum fuisse pronuniiavero, non verebor cilio Ecclesiarum, etiam nostrarum Catholicarum,
ne a veritalis tramite censear aberrasse. Scilicet, e divino Instrumento expelli. Ubi jocularis est
excesscruut recti fines, quotquot Paslorem inse- error cujusdam ad Nonnum, quasi egerit Tertiillia-
nieriint catalogo divinarum Sciipturarum : cum nus de midiere adultera per Joannem evangelisum
bodie ab universa Ecclesia extra Canonem legalur. initio capitis vin memorata. Ab illis quoque minué
Fuit autem ea senlentia quarumdam Ecclesiarum quam salis sit, honorifice sentitur, qui in Origene
ex illisiGraeciaî, apud quas, teste, post Eusebii Hi- Pastoris librum conlemplui habenl. Omitió Pro-
tloriam, lib. m, cap. 3, Ilieronymo in traclalu De s perú m , quia iniruiu non est quod homo vivens
viris illuftribus, publice recitabalur. Credibile inier Latinos suos, quibus pene ignotum fuisse
namque fit partem opus habuisse pro canónico, Pastaran referí Hieronymus, iiullaui auctorilateui
partem pro ecclcsiastico : quo de uilimo Jubilare operi ignóralo tribuerit. Eusebium etiam praetereo,
nos non sinuflt testimonia Athanasü in Epístola „ Hieronymum, Gelasium, Nicephorum СР., qui cum
Paschali , et Rulini ad Symbolum ; sicut primum nolhis et apoeryphis numerant. Jam de iis appella-
confirmalur tum per auciores qui Herniae scriptum tionibus quid significent, senlenliam meam proluli
inter dubia Volumina, et ab aliquibus admissa, in nolis ad Barnabam. Addi tarnen inibi diclis
rejeeta ab aliis recensent; tum per antiques Bi- nunc velim, de illa divisione Scripture in canoni
bliorum codices manu exaralos, quorum nonnulli cum , dubiam et apoerypham ; opus aliquod nee
Pastorem quoque complectunlur, ut ¡He bibliolhecae falsi Hominis, nee doctrina? noxiae, appellari posse
Sancti Germani ; tum per manu scriptas veteres apoeryphum, quod extra Canonein ab omnibus
Slicliometrias , quae similiter Hermam continent; Ecclcsiis collocetur. Atque ea significationc, opi
qualis exsiat in eadem locupletissima bibliotheca, ner, Hermac Pastor Niccphoro CP. apoeryphus est.
et in thesauro librario Regis Christianissimi, su- Venio ad receutiores ; homines, ut equidem mtht
perius edita in proleg. ad S. Barnabam ; tum de- videlur, durae frontis. Quis enim, quxso, non
nique per Eeclesiaj magislros ad eamdem opinio- obstupescat, cum legerit nonnullorum judicia de
nem accedentes. Nam Irenseus ut Scripturam vide- volumine a tot lamisque viris lantopere celébralo?
lur citare. Clemens Alexandrinus divinam esse Hi librum optimum ulilissimumque praedicant. Uli
rcvelationem innuil. Teriullianus, lib. De oratione, j) vero infamant alquc exagitanl , ut Novatianornm
cap. 12 , veneralionem illius non iniprobat , absit et Pelagianorum fonlem, Montanislicarum super-
modo superstltio. Calholici apud eumdem Terlul- slitionum gurgitem , insuperque faulorem Ariano-
lianum, libro De pudicitia, Montanistis opponunt, runi, ul fabulosuin; ut (proh magna crimina!)
ad aiicloriiatem fidei confirmandam : quemadmo- liberi arbilrü, soliludinis monástica; , neenon pur-
dum, apud Alhanasium. Ariani Caiholicis. Orígenes gatorii aslrm torem ; ut militate Chrislianismi »c
Scripturam divinitus inspiralam pulat, licet aliler reliquiis gentilitatis conspieuum ; ut pseudepigra-
senlientibus nolit fieri praejudicium. Cassianus de- phuin, suppositilium; ut alium ab eo quem olim
nique testimonia inde desump.ta cum lexlibus sacris niauibus lerebant SS. Patres ; denique ut barba-
iniscel. rum , atque per haereticos inlerpnlalum, inscrlis
At ex parte adversa mullum de honore Herma?. erroribus ac fabellis. Quas aecusalioues et consi-
Pastori debito detrahitur a Tertulliano ex aniiquis. miles, frivolo aul nullo fundamento subnixas, cum
Ille mirum quantum mutatus per Montanislaruin ad loca pervenerimus, si neecsse visum fuerit,
prsestigias a Tertulliano illo. libri orthodoxi De Deodanic, absque confutatíone non relinquemus.
oratione conscriplore, Paitoris scripturam in opere Medium itaque beati tenuere, cum olim, turo
ñ"l PASTOR. -- PROOEMIA. 8C*
imper, quicunque Hernise Pattorem judicavere aúv- A Certe multo plura apud Baruabam el in Consiitii-
-ду[ла non quideni canonicum, sed ecclesiaslicum, lionibus apostolorum, hoc denominaiionis iis scri-
ас optima; noix, el proptignaculum (idci catholics? ptis non dedere. 4. Aperte B. Hieronymus in cata
adversus Montani duriliam ; ad hsec fetum Herma;, logo Judicium Petri distingiiil ab Herma; Pastore:
aposlolici illins viri (nulla quippe ratio contrarium de primo eiiini dissent in Pclro, de secundo in
evincit), quem Paulus in line Epístola: ad Romanos Henna. Atque hxc ad Rutinum.
salutari j u Wet. Nam qui llermctem scu Herniein in Ex Origenis anlein verbis, lib. iv De prineipiis,
illins locum substilqunt, aut utrumque confun- cap. 2, in Philocaliœ cap. 1, p. 22: Ati топо
dunt, decepti videntur a Tabula Libri pontificalis, •(¡¡лгГ; xal тЬ êv тф uni tivwv xaiacpovoujiavq) ßt-
nbi ad similitudinem Hermœ fingilur quidam Her 6X£q> ты Hoiuivt, 7iep\ той TzposziatsEtsbai tbv *Ep-
mes, Pii papae primi frater, scripior libri quo u.âv 8ÚO Ypi'j'at рЧ6'л!а, xi\ ¡лета тайта aùxbv àvay-
contincbalur Mandalum angelí, visi in habilu pa- Y¿XXeiv toi» rpe(i6yïépoci tïiç 'ExxXT](iiaç & цецаОг.-
sloris, de Paschale die Dominica celebrando. Quod xev ùiA той Hvsú¡iaToc, oOtw 6it¡yoúu.s6¡x. Hoc esl,
commentum mullí amplexi sunt, praecipueque ne- Ideo nos el illud in Paslore, libro qui a quibusdam
scio quis poeta sub honesto Terlulliani nomine contemnilur, cum jubetur Hernias duos libros scri-
lateiis I. im adversus Marcionem, in fine ; item epi- " bcre, ipseque postea annuntiare senioribus Ecclesiœ
stolarum papae Pii fabricator, epist. 1 ; Beda, Ado, ea quœ a Spiritu didicerul, sic exponimus. Ex hor,
alii, in Chronicis, in Marlyrologiis; nee non auclor inquam, sermone conjecerunt viri docii Pastorem
Culalogl pontificum romanorum, ah jEgidio Buche- couimentat-iis ab Origene fuisse illuslraium. Quan-
rio in Commenta rio ad VictoriiCanonemPaschalem quam loquitur duntaxat de prsesenli expositione,
editas, qui forsa n ex pseudo-Damaso debet emendari. quam nempe eodem loci post Herma? testimonium
Sed et facile fuit librariis, Hermam motare in Her- slaiim subjungit. Est et alius error nonnulloruni
riiem, ei Herman vice versa in Hermam. Sicque ferias adeo crassus , ul ncc refutations indig at. Dicunt
eis apiiil Magistrum Sentenliarum, lib. iv, Atel. 35, ab Hieronymo, in Prologo galeato, per Pastorem
n. 5, ex Herma faclus fucit Hermes : siniililerque non intelligi Hbrum Негшэе, sed lerlíum Maclia-
in Ruflniana Origenis inlerprelatione , lib. i De bxorum , conioria et longe petita utcnies dedu-
tfrincipüs, cap. 5, et lib. iv, cap. 2. Postremo sane ctionc àTih it,ç таютаоос sive itaatiSoj. Cum «x
loco capul priimim Philocaliœ Hermam ostendít. alus Hieronymi cxterorumque locis res inauifc-
Et contra forte praediclus poeta Hermes scrípserat, slissime pateat.
non Hermas; nisi si, quem errorem errasse videtur P Denique, cujus babemus animadversiones inultas
pseudo-Pius, Hermem et Hermam pro uno eodem- ad nostrum auciorem, Barthius, cum passim labi-
que babuerít. Nec dissimili , quamvis alia depra- tur, turn contra autiquam earn vcrsionctn quatuor
vatione edilíones S. Hieronymi libro De nominibus coinmitlil. I*i i us, appellando ruslicain, semibarba-
Hebraicis , capite de Epístola ad Romanos , exhi rain, seraiveterem : quod iieutiquam est. Allcruni,
bent, Ermon, anathcmnii tunics mœrorem; cum et temeré el absque ulla ralione, into contra отпет
res ipsa, et capita de Numéris, de Actis apostólo» ralionem , aflirmando, epitomen niagis esse quam
rum, Ermen reponendum persuadeant ; tameui Er iiitcrpretalionem. At aliler rem sc habere liquet
mon quoque eodem sensu exponalur in capilibus ex convenieutia texluum a vetcribus prolaiorum.
de Deuteronomio, de Jesu Nave (ubi perperam Equidem videnlur isla citari ex Paslore a demente
Emon apparet) et de Psalterio. Slrom. it, pag. 384 : Про^угГта! (xàv Ttfjriç, <f66o;
Jam vero ex Kudni ad Symbolum verbis obscurio- 8è olxoSopsI, teXsioî 8ï f¡ ауаяц. Prœcedil quidem
ribus nascilur quxstio. Quae si ila dislinguantur, fides, timor vero œdificat, perficit aillent chantas;
Libellus qui dicitur Pastoris she Hermalis, qui ap- qua; ibi non inveniuntur ; verum Clemctilis sunt,
petlatur Duœ Via: vel Judicium Petri; units no sua Hermaicis inlersercntis. Terlium commissum,
sier liber quatuor geret nomina, Pastor, Hennas, D quando fulilibtis conjecluris hariolalur, scriplam
Duœ Viœ, Judicium Petri. Sin anient ubi virgula fuisse post Hieronymi témpora, et ab Anastasio
conspicitor, major dislinclio ponatur, duo púnela Bibliolhecario. Eslo, concedamus barbariem ubi
vel punctum cum virgula , duo constiluentur libri que redoleré : num eadem de causa antiquissinianí
binomines, aller Pastoris, she Hermalis, alter Duœ Irenxi interpretalionem Anastasio ascribemus?
Via, vel Judicium Petri. Equidem nullus dubito, Sed Hieronymus leslalur plerisque sui temporis
quin diversa Volumina exsliterint: suspicnr magís Latinis Hermae volumen ignoran ! Quid hule ? At
a Rufino scriptum, Libellus qui dicitur Pastoris she multo antea plebi African» notissiiniiin exstitit ;
Hcrmaih ; quique appellatur Duœ Viœ vel Judicium ulpote ex cujus leclione mos invalucral assignata
Petri. Rationes, cur opera non confundam, hace oralione assidendi , ut verbis utar Terlulliani. At
sunt: 4. De unolihello sic locutus fuissel : Qui di a Latinis calholicis, tempore Zephyrini ac ejusdem
citur Pastoris, she Hermalis, she Duœ Via, vel Ju Terlulliani, ad jugulandam Montant impictatem ad-
dicium Petri. 2. In tolo Pastore ne verbum quidem hibebaiur. Sane ante Anasiasium ab Hieronymo,
de Peiro. 3. Pauciora de duabus viis proferí initio , Rufino, Cassiano, Gelasio, Beda el Walfi ido Slrabo,
niandaii sexti , quam ul inde nomen 'acciperel. Latinis scriptoribus , roemoratur. Au necesse est
8G3 S. HERM.€ m
ni omnes ¡sti Craece legerint, el non ex nostro in- Л qitilxis usus fui; et ¡n nolis inarginalibus, quasad
terprete? Transeo reliqua Barlhii momenta, pul lextuin apponendas curavi, litteraiu G, siguiticare
vere vciitoque leviora, ut ultimuin ¡llius peccatum ins. S. Germani, littcram V, ms. S. Vicions; uieru
alling.im. In eo aulem consislit, quodJoanni Tarino autem asterisco, ante capul 8 Visioiiis 3 lib. i indi-
earn afllngitopinionem, de qua vir ¡Ile erudilissimus cari utrumque codicem, postea solum VicUiriuum.
oiSè xa-c' 6vap, quasi ad t'hilocatiœ caput priiunni Adjectœ stint, in liac edilione, varice leciknesix
Rulino ascripserit Pasloris Lalinam traiislalionem. tint ¡quo códice Carmelitarum Excatcealorum , nb-
No» ut nihil certi afierre possumus, iia suspicamur urbii Parisieiisit ; quas ad calcem tolius tolumi.U
per prima EcclesUe témpora Latinos non caruisse legere iicebai in Paris. Edit. Accesserunl eitan
laudalissimi opens versione : earn vero aliam a •jiuv in Ínfima pagina Oxoniensis editionis, anuí
noslra fuisse, nihil nos cogildiceie. Ca*ternm anle- 1(185 Uguntur, ex codd. Bodleianœ et Lambeihaiie
quam manum hlnc tollam, monitum te velini, Le- bibliothecarum. <
«or, el capitum lemmata abesse a codicibus mss.
GALLANDU PROŒMIUM
AD S. HE RM AM.
(Vflenim Patrum Bibliutheca, t. I, Venetiis, 17G5, in-fol., Proleg., p. xxvt.)
Cap. I. Quis cujasve (uerit Hermas. Dislingnendus dent vestigia in ejus opere passim obvia. Nam sta
mm ab Herme, Dalmatiœ, ut fertur, episcopo,lum С tim ab initio haec habet ': Qui enulriveral me, ten-
ab Htrmete Pastore, Pü I fratre. didit quamdam puellam Romœ. Post mullos autem
dementem Romanum excipit Hennas, vir et ipse annus hunc visam ego recognovi, et carpi earn diligere
apostólicos, non modo Patrum vetuslissimis cele- ut sororem. Exacto aulem tempore aliquo, /atari
bratus, verum etiam ab Apostólo salulattis ad Ro earn in flumine Tiberi vidi, etc. Itinera quoqiic sua
manos scribciiie ', anlequam Komain Paulus ipte- et mansiones desenlíeos, Cttmarum meminit ' ; loco
inet appulisset. Probe autcm distinguendus noster enim citato pro cum hin legciidum Cumis, cl. Cole-
Hermas ab Herme seu Hermete, prout sane utrum letius recle conjecisse videtur. Meminit item lie
que cum Hominis varietatc, tum re ipsa, Palroba Campanee *, nee non Arcadia- * : unde lux hand
iiiterjecto, distinxil idem Apostolus. Siqiiidcni loco módica conjectura nostra: accedit ; eamdemque
citato : Salutate, inqoit, Asyncrilum, Uermam, Pa- pariter confirmare pulaverim ejusmodi verba":
trobam, Hermen, etc., quorum ille, si lides Pseudo- Cum, inquit, ambularem in agrum, et con'siderarem
Dorotlieo alque Hippolyto, Philippopoleos; hic vero utmum el vitem...Dc liac vite el ulmo dispulo.ki quern
Dalniaii;e episcopus fuisse ferlur. Potion; item jure Негтаз locum illustranduni apposite a Coiclerio
secernendus ulerque ab Hermete Pastore , domo adhibila Servii cxplicatio Virgiliani hemistichii ":
Aquiteiensi, sancti Pii I fratre , sub cujus ponlili- О i . . . . utmisque adjungere vites.
calu centum ferme poslPaulumannis librum De Pa- с Secundum Italia: silum, ail, locutus est; in qua
tchate scripsit, nunc deperdilum, vel saltern hacle- viles allius elevanlur. Sic alibi " :
iius incompcrtum. De his autcm plura dudum pro- Non eadein arboribus pendel vindemia nostril. >
tulerunl viri erudilissimi, Nourrius *, Fontaninus ', Quibus addas maxime velim, Hermam Grace scri-
aliique; ad quos proiude, ne longinsquam par sit benlem, ad jejuni urn indicandum, ¡rrajsto;, ¡talio
excoriai oratio, lectores remittimus. Interim vero, nis vocabulum more Laliiiorum usurpasse " : quod
velerum prasertim ac recentiorum scriptorum au- eo quidem sensu Gratis vocatum, nuspiam se le-
ctoritate ducti, Herma: quem Paulus proxime ante gisse meminit vir eruditos modo laudatus. Ñeque
Patrobam salutavit, opus Pastor inscriptum asse- sane ulluiu hujus vocis exemplum , eadem sigiiifi-
rendum existimamos ; eo vel maxime quod auctor calionc apud Gracos accepta;, proferí Cangiiis",
ubique in ipso libelle, Hermœ, non autein Hermis ñeque ab eo excítalos Petavius ".
aut Hermetis, nomen assumât. Cxtcrum divitem pralerea fuisse aliquando Uer
Italum, quin et Romanum fortasse fuisse scriplo- mam '*, uxoremque duxisse ex qua lilios suscepe-
reni, vel saltern inter Latinos diu vixisse, plura sua- rit ", quae lamen ipsi futura eral sóror; i la neinpc
•Rom. xvi, 4. 'Nourr., Appar. ad bibl. PP., torn. I, pag. 49 seq. »Fonian., Hist, litter. Aqtil.
lib. и, cap. 11, pag. 64 seq. * Herrn. Past. lib. i, vis. i, cap. 1. ' Id. ibid. vis. n, cap. 1. * Id. «Mil
vis. iv, cap. i. » Id. ibid., lit. simil. ix, cap. 1. "Id. ibid., simil. u. " Virg. Georg, lib. i, vers, 8. "•"■
ibid., lib. и, vers. 89. "Herrn. Past. lib. in. simil. v, cap. 1. "Gang., Glossar, med. Crac, J-
Etíoic. "Pelav. in not. ad Epiphan., pag. 356. ,eHeim. Past., lib. i, vis. in, cap. 0. "Id. ¡M-,
vis. ii, cap. 2 et 5. *
8>>5 PASTOR. — PROOEMIA.
korur jt a tori usu dissociate, non amplios uxoris A nasiani pretío el. editorcm andire juveril ". < Do-
niiinere fungerelur, lesutur ipsemet anctor. Sed ctrina, inquil, ad Antioclmm ducem, oliosi hominis
quod rei capul esl, Ecclesix Romana; presbyter coinmentum, eo tarnen nomine pretiosa et com-
erat minier Hermas, со (empöre quo suuin Pattoris nieudanda est, quod magnam übri Pastoiis par
opus scribebat : quod quidem jure collegisse vide- tem, cujus Grxca jamdiu inlerlere, Grxcc nobis
tur Dodvrellus ' . i Jubetur cn'nii ipse , inquil vir exhibeat ; et quidem ita puram, ila Latinis Herma;
criticus, duo Rcvelalionum suarum excinplaria de- Pastoris consonam, ut ad verbum ex eo ut pluri-
scribere " : Clementi alterum ad exleras civilates mum descriptam esse conspieuum sit. Primo nam-
transmitlendum : alterum Graptx, viduis iegenduin que scriptnr isle Anliochui» nobis reprxsenlal
orplianisque sub viduarum cum institulis : suuni adeiintem S. Allianasiuin, infirmitalis corporex
vero tertium exemplar, Ecclesix Roinanx seniori- causa ; ut una preeibus suis level xgritudinem, et
bus seu preslivleris, ipsum legere oporlebat ller- monitis viam parel ad pœnitcntiam. Huic Alhana-
niam. Sicul ergo dementis Ecclesix Romana: epi- sius sanitati restilulo, duodeeim Mandata tralit,
ecopi inuniis erat ad reliquos exterarum Ecclesia- qux nihil aliud sunt quam duodeeim illa Herma;
runi episcopos mittendi ¡¡bellum ; et Graplx vidux, Pastoris Mandata, qui4>us constat liber secundus,
legendi collegis viduis et orplianis : sic sane qui ' ita tarnen ut non integra semper , sed quibusdam
Ecclesix Roinanx presb)leris rehunliaturiis eral ademplis aüerat. Deinde mulla alia ex eodem libro
Hermas , ejusdeiu pariier Ecclesix ipsum fuisse bine indecoiisuuniiir, ac pistremo magnam et pro-
presbyteruiii erat consentaneum. > Hactenus vir lixam narrât Aniiocbi visionem, quam item ex
ill«; eruditos. Alia insuper nonnullá de noslro Herma tertio Pantoris libro mutuants esl. Hoc ¡taque opu-
libuit adnoiare Moshemio ,0, qux lamen haud ma sculum licet prima fronte flocci quidem faciendum
guí referí recensere. videalur, maximi lamen esl monienti ; quippe cum
libri illius aposlolorum xvo edili, et a tot Palribus
Cap. II. Opus Hermoe, Pastor inscription. De Crw
eis ejus laciniis, deque vetere Latina versione. nee sine laude memorali, multa et prolixa nobis
Illud polius notatu dignumoecurrit, quod Hermas fragmenta suppeditet. > Hactenus V. C.
in suis visionibus describendis Zachariam proplie- Quamvis vero textus Hermx Grxcus inierciderít,
;am imitalus videalur ; quin et i opus suum eo tum integra tarnen exstat inlerpreíalio Latina, cujus
singulari exarasse stylo existimatur, quod ¡Hum ad auctor penilus iiicompertus. Sed quisquís deinuin
alüciendos movendosque dominum ánimos, alque ¡lie fucrit, ejus tarnen versionein velusiissimam
ad iiadendam doctrinam suam aptissimum et effi- С esse constat, utpoie qux Teriulliani xiate fuisse
cacissimum judicaret, > ut conjicit vir doelus ". videtur Ecclesix Africanx noiissima ; quod utique
Aliter tarnen visum erudito Dodwello". Ejusaulem aperle colligiturex ejus libro Deoratione, mide lo
liber aniiquts Patribus sive Grxcis she Latinig, cum desuinplum ínter velerum testimonia retuli-
Pastor aut liber Pasloris passim appellalur ; inde- nius. Mérito igilur a víris eruditis explosa Rartbíi
que fortasse derívala denominalio bujusmodi, quod sentenlia, Pasloris versíoneni Anastasio Biblioilie-
in tolo ferme opere Pastor inducilur Hermam allo- cario ascribentis " : qux scilicet longe ante Uiero-
quens et informans. Ni.nc vero tribus distinguilur l.yiao, Rullno, Cassiano aliisquc Anastasio anli-
libris, quorum primus Visiones iv, secundus Man quioríbus Palribus comperla fuisse perhibelur;
data xii, terlius Similitudines x compleclítur. Hxc quaque insuper usus enmperitur vctuslus auctor
tarnen divísio posterioribusediloribus ascribenda; homilix De alealoribvt ínter opera Gypriani, mi
siquidem illa m ñeque niss. exemplar^, ñeque ve- alios prxtereamus. Qux vero subdit idem censor
lusli scriplores agnoscunt ; quin et a codicibus qui de lia«: auliqua versione quibus illam deprimere
conalur, levions sunt monieiili quam ul in iis re-
superant abesse capitum lemmata, Colelerius aliique
fellendis leinpus insumamus.
observarunt.*
Hoc autem opus Grxce primum fuisse scriptum ' Cap. III. Quanta in pretio apud Patrum vetusti¡ti
mos habitant. У aide utile jure exislimalum. Ilinc
nemo nescil : dolendum lamen quod lexlus jam- immerito a nonnullis reprobalur. Solvunlur ali
dudum temporum injuria sic exciderit, ul nonnullá quot objectiones, ab unliquorum Patrum auctoii-
lanium loca supersint, velustiorum Palrum Grx- luie petita.
corum operibus iutexla. Quibus quidem laciniis, Palrum antíquíssímis, Grxcis in primis, tanto in
in primis vero fragmenlís iis qux satis mulla oc- pretio fuit Hermx Pastor, tanlumque apud ipsos
currunt in Doctrina ml Antioclmm ducem, inter auciorilate valuit, ul ab eorum nonnullis, ut puta
Atbanasü suppositilia primum a doclissimo Moni- Irenxo, Clemente Alexandrine atque Origene ",
fauconio evulgata, jaclura bujusmodi uteunque sar- fueril inter canónicas Scripturas recensitus : adeo»
riri polest. Verum de hujus opens pseudo-Aiha- que nihil mirum, si opus ¡Hud in anlíquis biblio-
** Uoilw. ¡n addit. ad Pears. Opp. post. pag. 1C6. et in Dissert, sing., ibid., pag. 158. Herrn. Pant.
Christ major., pag. ±25. "Nirnrr. Apper. ad Bibl. PP.,
lib. i, vis. и, cap. 4. "Moslieni. Instil. Hist. Cltrist.
torn. 1, pag. 57. "Dodw. Dissert, u in Iren., §xvi, p. 120, et in addil. ad Pears. Opp. post., p. 197.
M Mouif. Atban. Opp. loin. II, p. 251, Munit. , я. 111. ,k Barth, not in Herrn, pag. 855. " videsi»
Yeter. (estimen. Henux Pqstori pixinissa. •
827 b. HLh.MA KB*
mm codicibus atque in veterum Slichomelriis, A piorum veterum usurpasse testimonia déclarai. "ж
Novi Foederis libris subjectum reperiatnr. Alha- aiiiciii Hieronymus post scribebat, quam suum in
nasius vero, Hieronymus ac Rulinus eumdem lo Habacuc Commenlarium edidisset ; hujus enim me-
cum ipsi altribuunl, quern Sapicntix Salomonis lninil in eodem libro ", ubi sua scripta recenset
nomine inscripta;, et Sapienlix uracil, nee non ut propterea si quid in Horma m durius litleris an
libris Esther, Judith, Tobix atque Machabxorum tea tradidcrat, illud vero ipsemel postea correiijsc
assignant. Uno verbo, Hermx Pastor velustis Ра- ac emendasse videatur.
tribus passim hahilus, non quidem veluli liber Neque demum res est adeo explórala, ut locum
cauonicus, sed veluti ecclcsiasticus et optima; nolx. Hiernnymiaiium objectum accipeie de opere Pesio
quin et maxime necessariut ас utílissimus, ad fidei ns cogamur: nonenim Tyri, sed Hegrin apud Her-
dogmata propugnadla comparalus , atque ad ple- mam hodie legimus.Qux quidem vox inde fortassis
bis instilutionem quammaxime idoucus. enata, ut erudite satis conjicil cl. Colelerius, quod
Verum, si quosdam audias, Novalianorum ct in Herma; tcxlu compendiosa scriptum exslaret
Pelagianorum fons ", Montanisticarum supersti- ЕТРГ|Т; cujus postrema; litter» inferiore parieexesa,
tionum gurges fa и torque Arianorum habendus Her puiarit vetus interpres legendum evpi)v; hojiisque
mas : inipurus insuper dogmatistes, qui scilicet ™ leclionis vim haudquaquam assecutus, lilteiis La
liberum arbitrium ", purgatorium et monaslicam tinis vocem Grxcam reddiderit Hegrin : cum ti
soliludinem asuuat : denique tan quam larvali pro men legendum fuissct еур^уоро?, ас vertendnni
phétie somnia, ejus scripla repulanda, adeoque Vigil ex Danielis cap. ív, ubi e^pr/rópou, sen Fi-
inter supposilitia et hxresibus fabulisquc opplela gilis ministerio Babylonis rex ad bestias amanda-
rejicienda. Sic nimirum sciiploiem apostolicum tus legilur : quo forte apostolus scriplor respe
censores isli morosi exagitanl, ejusque Pustorcm, xerit. Alii vero ", ex Colbertini codicis dis. le-
prxslantia et militate commendandum, atque a ctione qux sic se habet : Misit Dominus imgdun
veluslioribus Patribus tanlopere celebratum infa suum super besliam cujus nomen est Hegrin, colli-
mant. Atlamen eorum criminalioncs levissimas gunt Hegrin non angelí, sed beslix nomen esse.
esse nulliusque pouderis, complures viri doctissimi Grxce nimirum scripserit Hennas äypioc, ¡IM
prodiderunt. Psalmistx speclans " : 'EXuu.fivaTo aúxíjv u{ tx
Agesis nunc, ne objecliones ad imam omnes la- 8puu,o0, хоЛ (iovtbç SYpwç хатеуец^амо aM(v.
cili prxteriisse dicamur, eas saltern qux a Patrum Exterminant earn (vinéam) aper de silva, et singuli-
aucloritale repetuntur, hie dueimus disculiendas. r ris ferus depastus est eam. Cui quidem conjectura
Inter illas vero prxcipua e S. Hieionymo desum- contextúe favere videlur. S. quidem hanc besliam
pta oceurrit, cujus hxc sunt verba : Liber Ule apo- pressurœ superventurœ Gguram esse, mux ibidem
cryplius, inquit '", stuliitiœ condemnandus est, in stylo apocalyplico déclarât -Hermas : ut proinde
quo scriptum est quemdam angelum nomine Tyri cum paulo ante scripserit a Domino super besliam
pavease replilibus. Quo loco nonnullis vlsus est angelum missum fuisse, ipsius sentenlia de angelo
sauetus doctor Hermx Pastori severiorls censurx a Deo in auxilium Chrislianorum immisso sit ac-
notam inussisse, illud nempe viri apostolici di cipienda, qui eos in pressura supervenlura, seu im
ctum resplcieñs *• : Misit Dominus angelum suum minente perseculione solaretur atque foveret.
qui est super bestias, cui nomen est Hegrin, et ob- Opponitur insuper ex antiquloribus Tertullianus,
turavil os ejus ne te dilaniaret. Hinc, inquiunl, qui Pastorem dure perslringens *\ scripturara to-
Hermx Pastorem non solum coutcmnil doctor cat apocrypham, falsam, adulterant, adeoque ab
iiiaximus, verum eliam stultum esse decernit. Nx. omnibus ecclesiasticis conventibus reprohatam.
a vero longe aberrare videntur, qui sic rationes Sed hxc sunt Tcrtiilliani, jampridem in Monta-
putant. Fac demum respexerit luinc Hermx locum nistarura hxresim prolapsi : quod sane ¡n Hernie
S. Uieronymus, шип vero eapropler Universum D landein vel plurimum cedit. Secus enim Tertullia-
Pastoris librum ille rejecisse dicendus? Quod enim ms orthodoxus alibi sensisse videlur ".
aliquo in opere quidpiam minus recte aui partim Alii etiam scriplorcs Origene velusliores vel ei
caute scriptum quis delegat pronunlietve, id vero dero suppares, Posions libellum in comemptionem
lotius operis aucloiilali plane officere, nemo jure adduxisse perbibenlur, quorum lacilo nomine nie-
dixerit. Deindc , qui lierl potest, ut sanclus ille minil ipse Adamantius ". Verum cum idem Orí
doctor acriler adeo in Pastorem inveclus fuerit, genes alibi ;scribat *', opus Hermx valie sibi utile
quem De viris illustribus scribens ", revera utilem visum, tradatque *' siraul illud quidem ab omnibus
librum appellat, quemque apud quasdam Grœciat pro divino non habitum, verumtamen in EccUsias
Ecdesias publice legi tcstalur, multosque de eo scri circumlatum : hinc jure quis arguât, Patrem doctis
" Blondel., Apdog. pag. 17. "Rivet. Ott. sac, lib. i, cap. 12. "Hieron., Comment, im Habae.,f,i*-
" Herin. Past. lib. i, vis. iv, cap. 2. " Hieron., lib. De vir. illustr., cap. 10. " Hieron., lib. De vir. i'//w)fi
cap. 135. »» Nourr., Дрриг. ad Bibl. PP., lorn. 1, pag. 65. " Psalm, lxxix, 14. " TenuH., lib. Depuátcú.,
cap. 10. »Id. üb. De oral., cap. 12. "Origen., De prineip., lib. iv, cap. 2, § 8. " Id. lib. x Expit»-
in Epist. ad Rom. хм, 14. n Id. Comment, in Mattlt., сэр. xtv, edit, uoviss., torn. Il, p. 644.
809 PASTOR. — PRQGEM1A. 870
biinum eos scriplorcs insuper hahuissc ; adeoque A psisse perhibelur Hermas snh Clcmentis poniiil-
baud nomination laudasse, quod vel ¡Hos nullius calu " ; quem, slanle adliuc templo, suam misisse
esse auclorilatis censnerit, vel immerilo nulloque priorein ad Corinthios Epistolam superius oslen-
ralionum pondere ab iisdem fuisse rejeclum eccle- diiniis M. Deinde perseculionem Neronianam re-
siasiicuin Hbruni agnoverit. Nisi maus conjicere, spicere videtur auctor, dum eorum meminil *' qui
bujusmodi scriplorcs Origeni memóralos eapropler jam meruerunt Deum, et passi sunt causa Hominis
Psstorem contemplui hahuisse, quod contra iion- ejus feras bestias, flagella, carceres, cruces. Eani-
nullos disceptarent, qui ex eo velut in canonem dcuique persecutionein iterum memora!, dum se
Scripturaruin recepto' testimonia depromerent, qui- illam effugisse paulo post profitelur his verbis " .
bus tides fueril omnino ailliiuemla. Occurrit mihi talis bestia, quœ possit populum con
Quo eliain sensu fortasse accipiendus Prosper, sumere; sed,virlule Dei et singulari ejus misericordia,
Collator! Hermx au clor ¡la lein objicienti, ejus te- evasi illam. Et rursus : Ыадпат, inquit, tribulalio-
»limonium nullius esse ¡tut tori tat is respondens ". nem effugisti propter fidem tuam, et qui talem be-
Vel potius dicendum cum aliis, Prosperum propier- sliam non dubitasti. Neronem scilicet bestiam vo-
ea Pastoris auctorilalem detrectasse, quod illuni cat, ab Apostólo edoclus, cui leo dicitur idein ty-
penitus ignorarit : siquidem, Hieronymo teste ", rannus, ubi ait " : Dominus aulem mihi aslitit, él
líber Herma; apud Latinos pene iguotus erat. Ñeque confortavit me : et liberalus sum de ore leonis. lia
vero ab re conjecerint qui putarint, Prosperum Patres et interpretes passim. De hac aulem perse-
considerate dixisse nullius esse auctoñtatis testi cuiione fuisse locutum Hermam tum hic, tum
monium quod dispulalioni suœ de libeilo Pastoris eliain alibi ", vix ea dubilare sinunt qux superius
Collator inseruU; non quod S. Paler Hermx librum in eamdcm senientiam edisseruimus ". Denique
prorsus rejecerit, sed quod testimonium ex eodem pressura; supenenturœ menlionein injicil vir apostó
libro a Collaiore in medium prolaium, nihil ad ejus licos " : qua plirasi OXtytv illam ¡и^аХтрт et àpytp
opiiiioiiem aslruendam conferre perspexerit. Virunt uiXXouiav, tolies in Novo Testamento prxdictas,
«loctissimum consule *'. excidium nimirum Hierosolymorum , respexerit.
Cxterum cum Euscbius, Hieronymus, Gelasius Qua de re pluribus loco modo cítalo salis erudite
in Decreto, auctor Stichometriœ, Nicephoro CI', ai- Dodwellus.
tributa?, aliique Ecclesia? scriptores, apocryphes in Cap. V. Quid operas in ejus Pastorem nunc denuo
ter et nothos libros Pastorem recensent, eorum evulgalum, impensum.
sententia non ila est accipienda, perinde ac si esset С Permultx quidem circumferuntur Pastoris edi-
floxia* doctrina* vel falsi Hominis opus; sed quod tiones, ex quo primum opus illud anno 1513 Pari-
ab Ecclesia extra Canonem posituin agnosceretur, giis evulgavit Jacobus Faber. Nos vero ex Ulis po-
ut viri docti jamdudum monueruni, nosque supe- tissimum qux prodierunt ab anno 1673 subsidia
rius altigimus. At de his haclenus : nunc alio ex- nobis comparavimus, quibus exaclior nitidiorque,
currat oratio. ut par erat, nostra prodtret. Et primum quidem
Cap. IV. Quo tempore scripserit Hermas , disqui- Grxca quanlacunque supersunt, in earn compor-
ritur. tanda existimavimus, licet secus senserit editor
Jam vero, ut ad lempus inquirendum quo scri Oxoniensis. Qux vero Grxci textos lacinix longe
pserit Hermas animuni couveriamus, illud quidem prolixiores ad libros Hermx и et in pertinent, eas
non aden exploralum habemus, ut certam ejus deinum ex Doctrina ad Anliochum ducem prxslan-
notam Qgere sit in promptu. Verumtamen si quis tis Atlianasianorum editionis Montfauconianx mu
ejus Pastorem riuielur altentius, nonnulla fortasse tual! snmus, haud rati cum Clerico et Kusselio
baud spernenda indicia deprehendet, unde opuscu- Fabricium sequi : ea namque iude primus ipso
lum istud Iitieris consignalum ante Hierosolymo- describens, ita duxit alieubi conformanda, ut ve-
ruin excidium, sive circa Christi annum 70 mérito D leri intcrpreli magis cohxrerent; quod suis locis
existima. Hanc sane senientiam sunt secuti com- adnoiandum curavimus. Aliquot insuper Pastoris
plures viri enid'ui, Dodwcllus " in primis, Millius ", fragmenta in eodem pseudo-Athanasii opere de-
Caveus **, Baraterius *', atque ut alios prxlerea- teximus, qux tum cl. editorem, tum alios eliain
mus, V. С. Fonianinus *•; qui lamen, sui oblitus, ipsum seculos, fugerunt, ut in nolis subjeetis mo-
deinceps Uermam ecclesiaslicum sxculi u scripto- nuimus.
rem appcllat. Quod quidem judicium bisce ra Haud minori studio anliquam versionem recen-
lionum momentis inniiilur : Primuui nempe scri- suimus, sedulo collatis varus leclionibus, quas Co
*» Prosp., lib- contr. Collât., cap. 30. "Hieron., lib. De vir. illustr., сэр. 10. "Farlat. , Illyric. sacr.
torn 1, pag. 400. "Dodw. in Dissert, singul., cap. 11, § 5, ad Pears, postum, pag. 158, et in addend.
..il Dissert. Iren., pag. 158. "Mill. Prolegom. ad Nov. Test., n. 143. "Gav. II ist. litter., loin. I, p. 31.
**Barat. Disquis. citron., cap. 3, § 3, pag. 39. "Fontan. Hist, litter. Aqutl., lili, it, cap 1, pag. 64, 93.
** Herrn. Pa«t. lib. i, vis. u, cap. 4. " Vide Proleg. ad S. dementem Romanum . Iiujusce Palrdlogix
t. I. " Herrn. Past., lib. i, vis. in, cap. 1 et 2. " Id. ¡bid., vis. ív, can. 2. " II Tim. iv, 17. "Herrn.
Past., lib. in, si mil. vin, cap. 3. "Prolegom. cap. 1, sect. 1, $ 9. •' Herrn ¡bid. lib. i, vis iv, cap. Ï.
g7! S. BUM Al «"î
telerius et Felluse codicibus mss. In medium pro- д dudum ceperat Joannes Albertus Fabricáis, qui
lulere : quod passim neglexissc Clericum ejusque loca Novi Foederis ad quae allusisse videtur Herrn»
eiscriptorem Russelium sumus experti. Quo qui congesserat, teste Reimaro " : sed cum colleclio ist-
dem in muñere peragendo, tanla cum religione in- haec Fabriciana nondum lucem aspexerit, qualem-
terdiim versali sumus, ni nimia fortasse cura no eunque demum bunc laborem subiré placuit; tum
stra vlderi queat. Verum, meo saltern animo, salva ul Dodwello ¡renins obviam, qui Hermam e Novi
res est : siquidem in edilore hoc studioriim genus Teslamenti libris nc testimonia quidem adducere
excelente, diligentia polius eulpanda quam de*l- consuevisse censuil ", tum in primis ul comper-
deranda exislimatur. Dcnique sacrae Scripturaß tuni lieret, quam immodica sit Whilbii censura,
loca qua» vir aposiolicus respexisse perspicilur, sacras litleras primis vix labris Hermam attigisse,
subjicere sluduimus. Quod quidem consilium jam- aut easdem insuper babuisse asserenlis ".
"Reimar. Commentnr. de vita et script. J. A. Fabric, pag. 207. "Dodw. , Dissen. I ad Iren., § xli
pag. 74 *' Whitli., Disquisil. in Bulli Defens. fid. Sic. lib. i, cap. 2, pag. 19.
DE DOCTRINA S. HERiVLE.
(Lumper, Historia Iheologico-crilica de vita, script» el doctrina SS. Patrum, etc. Angustie Vindcl., 178', 1. 1, p. 116
— Quae de vita et script is S. Hermœ altert Lumpcrus, hsec verbotcnus (ere ex Cotelerio etGallandio hausit, etiaeo
omittimus.)
OBSERVATIO PREVIA. В ARTICULUS I.

Cum primum Hernias mónita in visionibus, quae OBSERVATION'S DOGMATICS.
ab ipso describuntur, accepta publici juris fecit, § I. De S. Scriptura.
tantam ea in Ecclesiam Graecorum prasertim nacta Egregium nobis testimonium de reverenlia ergi
sunt auctoritatero, ut iis non modo ad veniales û- libros sacros, qiialis isto tempore vigebal, tr«
delibus propositas confirmandas, sed et ad heré líenme libri perbibent. Hernias enim, qui ijrfxfu-
ticos refcllendos atque impugnandos ulerenlur. Sic çov (apocrypbum opus) Novi Testamenli nulluu:
S. Irenaeus Hermae testimonio Odern in unum Deum adhibuit, e libris canonici» pcrmulta bausit, qua
omnium crcalorem (1) confirmât. Laudator eliam pertinent ad Evangelia Hatlhxi , Marc», Lue* й
Я demente Alexandrino (2) ad comprobandum Joannis; ad Acta aposlolorum ; ait Epístolas Pauli,
Deum falsis aeque ac veris prophetis in Ecclesiae nimirum ad Romanos, ad Ephesios, ad Hebra*»
ulilitatem ad incrédulos coiifulandos (3) Uli , qui (7); Jacobi(8), Pelri primam et seeundam (u); divi
divinas revelalioncs fabularum loco babent ; alque Joannis seeundam (10) ac lertiam (11), atque D-
ad deiiionstrandum, opera ас verba nostra (4) ist— Judae catbolicam (12), nee non et Apocalypsin beali
vicem consentiré deberé; a Teitulliano etiani adlii- Joannis aposioli, ad cujus exempluin scripsisse vi-
bebalur, ut oslendal (5), quo corporis lialiilu oran • C delur. E mullís aulem locis llermae, in quibus col-
dum sil; postremo ab Origene (6) ut probet uiiam ligendis eliam diligenlem se prxbuit V. C. Lardne-
peccati diciu poenaeanno esse puuiendain. rus , hie insigniores duntaxal cum Apocalypsi con-
(I) i Bene ergo pronuntiavit Scriptura , quae (li per eos erat invocalum. Collai. Jacobi it, v. 7. Idem,
cit : Primo omnium crede, quoniam iiuus est üeus. > mandat, xu, С 1 : Spiritus, qui desursum est, quie
S. Iren. 1. iv, Advert, hœres., с. 37. tus est. Collât. Jacobi cap. in, v. 17. Idem, maud,
12) Lib. Stromat., pag. 3M. vti, c. 5 : Si enim resislitis Uli (diabolo), ¡ugiei s
(3) < An non enim el virtus, quae, in visione appa- vobis confusus. Collât. Jacob, iv, v. 7. Idem, maud,
ruit Hermae in ligura Ecclesiae, .ledit librum, ut de- xu, с 6 : Audite ergo me, et límete Dominum om
scriberel, quern eleclis annuntiari volebat. i Cle nipotentem qui potest vos salvos (acere, et perderé.
mens Alex. lib. vi Stromal., pag. 679. Collât. Jacobi cap. iv, v. 12.
(4) Idem, pag. 345. (9) Hermas, -visione ni, с 7 : It sunt, qui crediáe-
(5) Tertùll., lib. i De oral., cap. 12. runi quiiem; dubitaiione auiem sua retiqueruu
(<>) Homilia vin, in Numerorum librum. viam suam veram. Gollat.lt Pelr. с il, v. 15. Idem,
■ (7) Hernias, similitud, vin , с 8 : Hit igitur non vis. iv, с 3 : Aarea anient pars vos etlit, qui efi*-
ett locus pœnitenliœ. Confer Hehraeorum cap. xu, gislis sœculum /ioc.,Collat. II Pelr. с il, v. 20.
v. 17. (10) Hermas, mandat, ni : Oportebat enim it,
(8) Hermas, similitud, v , с. 3 : Quicunque vero ticut Dei servum in veritate ambulare. Confer caput
inertes sunt, el pigri ad orandum, Uli dubilant petere quartum Epistolae secunda: Joannis.
a Domino, cum sit Dominus lam profunda; bonitatis, (11) Vide Herma', mandatum lertium totum.
ut petentibus a se cuneta sine inlermissione tribual. (12) Hermas, visione iv, c. 3 : Quoniam mtus»
Collai. Jacobi cap. i, v. S el 6. Idem, siinilit. vin, lati et pun erunt electi Dei in vitam alternant. Con
у. С : Qui infer reliqua sua delicia nefandis verbis fer D. Judie aoostoli с xxi, v. 24.
Uomin'tm insectati, nomen ejus neqaverunt, quod su
873 ΡΛ8Τ0Π. - Γ'Γ.ΟΟΚΜΙΛ. Λ7Ι
ίφίηηΐβδ «ύηοΟιηιΐδ. Ριίιηιΐδ Ιιβυοίιιι- αριΐιΐ Ηογ- Α ΐΜΐίοιιε 8ρίΐ'Ίΐιιηι «αηείιιηι «Ιίοηΐ ΚίΙίπηΓ' ιιίηιίηιπι
Ηΐίηι νϊβίοηβ ιι, ο. 1 : Ληιιηι ίΙΙαιη . . . ηχιαχη ρχι- τή; θεία; φύσεως, 8ου (Ιϊνϊιιίΐ3ΐί8 Γββρεείιι, ΐ}ΐιο<1
ιαΐίΜ} . . . Ε$ι ΕεεΙεύα ΰεχ. ΟοιιΓογ Αροοβίνρδ. δεΐΐίερι εχ Βεο ΡβΙγβ 8ρίπ(ιι 83ΐιειϊ8δίιιιο , 8ριΐ'ίΐιΐ8
ο ιπ. Ιάβη νϊδϊοη. ιν, ο. 2 : ΒειΙχα Ιια•ο (χαχιτα βιΐ ίρδβ 83ΐιε(Ϊ8δίιιιυ8 εχίδίηΐ, Γρςροικίει V, ('. ΠυΙ1ιι«
ρταητχτ ιηρεηβηίεηΐϊί. ΟοΙΙηΐ. Αροε. ο. χιι. Ιιίβπι, (16). Κο Μφΐίιΐΐ'ηι 8εη8ΐι (ΊΐιιΙιΐδ δρίηΐιΐδ βηηείί βίη-
ίϋϊϋειη : Εεεε, οεεηηΐΐ τηχΜ νη(/ο ηιχα•άαιη εχοτχχαΐα, ριιΐίί ρεΓδοηΐδ 88. Τη'ηίΟΙίδ (γϊΙηιϊ ροΐεδί. .ΝΊπιμίμπ
Ιαηφιαιη εχ (ΙιαΙαηιο ρτοάΐεχχί ΙοΙα ίη αΙοΐΒ. ΟοΙΐ31. ΐΟΓίΙηε (1ϊνΐηϊΐ3ΐϊδ ύποττάσει δρΪΓΐΙιι» δβηειϊ αρρβΙ-
Αροε. ε. χιι, ν. 2. 1α"βιη νίβ. πι, ε. 2 : Νοηηε νϊάε» ΙηΙϊο ΐΐ'ίΐιιιίΐπΐ' ρΓορπβ , ηοη φύυεω; ββα ηαίχιτίΒ Γβ-
εοχχίτα Ιε ίΗΤΓΪιη ηχιχφχαηχ , ηχκε α:άχ(χεαΙιιτ »ηρετ δρεείυ ; ηηηι 8Ϊε ει Ρ:ιΐοτ• δρίιίΐιικ $3ΐιε(υδ βδΐ, 61
ιψια Ιιφϊ(1ϊΙ>Η» ααιχάναΐη ίρίεχχά'χάη. ΟοΙΙ. Λροε. ε. ΓϊΝιΐδ (|μο(|ιιο (17) ; ββιΐ τηΐίοικ; ίιιοΙΓ;ιΙ)ί1Ϊ8 δρίΓ3ΐίο-
χιι, ν. 19. ΙιΙεηι, ΠιίιΙοιη : Ιη ηιιαώαίο εηίηι ωάχβ- η"ΐ5, ηυα βχ Ρ»ιγο ρβΓ Ι•Ί1ίιιιη ϊρ$β ρνοεβ<1ϊ(. Η«ε
ο,ιΗΐητ Ικπΐ». ΟοΙΙβί. Αροε. χχι, ν. 16. Ιϋοιη νϊ$. »ιιΐβηι ίΐ;ι 8ϋ ΙιβϋεΓβ, Ιηειιηι ϊιΐδρϊείβηΐί Γα<ίΠβ ραΐβ-
ιιι,εβρ. 5 : Εαρϊύεχ ψιχιίεχη χΙΙχ ηχιαιίιαιχ, εΐ αίοχ' εοη- Ιιίι : δείΐίεεί Ιοίιιβ ίΐιϊ ΙΙοιηι;ν δεητιο 681 άα Ι'ίϋι»
Ι'ίΠΙίΙΐίΜ ί/Ι ΓΟΗΙΙΙΐίί,ΪΜΠ'ί 51118, ίί αιιαί ύροΒίοΙχ, εΐ ϋβΐ, ςϋί οΐ) χχοχίΐηχη ααίχιίεχχι 5βΐΒΜ« (αείχι* ΟδΙ, ει
ερχκορχ, έΐ άοείοτει, ει ηιίηίί/π. ΟοιιΓογ Αροε. χχι, εοτραι, ηχιοά ιετνχϋΐετ εοηζετναίχιτη /Ίιίί, βδβυηιρδίΐ.
ν. 14. Μοηι νί$. πι , ε. 4 : ί.Ήηι ετα\ο εοιι&ηιιιηιαία ™ ΗαείεΐΜΐδ ΒυΙΙυδ. ΑΙιΙογ Γβηι εχροηίΐ ΟΙ. Ρ. Μοδδΐ ίη
]\ετχΙ ΒίτχιεΙχιτα Ικιγμ , οχτχηε» ιϊηχζιΐ ερηίαοχιηΐητ ηοΐϊδ αιΙ Ιιιιιιε Ιοειιηι, βΐ ηιεβ ηιήϋοηι ορίηίοηε ιηιιΐΐο
μχία ΐΗίΎίηι, <•ι ΙιοιχοηβεαΙίΗηΙ Ώεχχχη . . . Οία ί//ίί, εΐηπιιβ 30 Γοϋοίιΐί, ιΐιιηι 3ΪΙ: < 11:ιιι<1 μμγλιιιΙιμιι, ι| Ι
ψΐϋίΐ Ιιοεο οηιηχα ιίηΐ νεια, εΐ ηϊηιΐ εχίτα νετχίαΐεχη δρίήΐυδ δηηείυδ βυιτι Ρίϋο Οοιηϊηί Ι'υικϋ εοιιιριιι-ο-
πι. Υϊιΐβ Αροοβίνρδίδ εαρυΐ χιχ, ν. 9. ΙιΙεπι δίπι'ιΓι- Ιιιγ, (|ΐιί;ι ίρ-,α ηυο(|υβ δοΓίρΐιΐΓ» Ιηηι Ρίϋο, (|ΐι:ιιη
ΙιιΙ. VIII, ο. 2 : Τχιηο χχχιχχΙχχιβ ϋοχχχχηχ εοτοηα& αβετγ'χ δρίΐ'ίΐηϊ 83ηε(ο ροουϋ.ΊΓβηι ΕοεΙοδί.Έ ευτβηι ιιία,ιιβ
μι$χΊ. ΑΙίαΙα; αχιΙεχη ινη! εοτοχχοε, νείχιΐ εχ ραΐηιχε ςιιΐιεπκιιϊηηειη 8«εΗΙ»ίΙ. ι δίο ηρικ! Μηΐιη;ιαιη Ιε-
(«εΐΐϋ, εΐ εοτοτχανχΐ εοε νηοΒ χχχιιχιχηβ . . . Ει ίχιααχΐ ϋ'ιιηιιχ : Εεεε αμι χ'οϋηεχιχη »χιχη οχηηϊΰχΐ! ά'χεοχι*,
εοί Ήε ίη Ιμπί'ιιι. Γ.οΙΙηΐ. Αροε. ε. νιι, ν. 9. Ιάοηι δϊ- χχίηχιε αά εοχχιχχχχχηχηΐχηχχι<χχχ »<εεχιΙχ ί8-".Εΐ 3ρ«(1 ^ο^^-
ιοίΙ. ιτ, ο. 12 : Νεχχχο χηΐταΗΐ χιχ ΐ'εβηκηι ϋεχ, χχχιϊ ' ιηίιι : Ει <■(//) το^αοο ΡαΙτειχχ, εΐ αΐίχιχη ΡαταεΙεΙχιχη
ηχχχ χιεεερεήι ιχοηχεχχ ΡχΙϋ 1)ά. ΟοΙΙαί. Αροε. ε. χχιι, άαΗΐ νοο'χ$, κι χχχαηεαΐ ι•οίιχ$εχιχχχ•χιχ χίετηχιηχ, ϋρίτχ-
τ. 4. Ιχιχχι νετίιαΙΧ! β0. \Όο;>1 ϊΐαηυβ ΙΙιγιικιη ϋμίιϊΐηιη ;αη-
Κ ΙιΙιγο ίηβιιροΓ ΕεοΙβ8Ϊ3δΐίεϊ υηυδ :ιρικΙ Ιίοπικιηι είνηι Εχίχχχχη ΡαΙη((αχηίΙιαι , ((ΐκιιΐ ίΙΙο ΐίΐιεηιαιίηιο •
βεοϋΓΓΪΐ Ιοειιβ (13). ΟαΗθΓΐιηι ηοδ β ΗΙιπδ ΟΛηοηίείδ (Ιυηι βΐ Ρίΐίυδ ϋβϊ ΕεεΙβδϊχ <ιι γ;» ιϊι ρριαΐ Λδ8ίιΙιι:ιιη.
ΙιηΚίιη ΗΙίδ, ιρΓι ϊΓιηυαικΙο οοηίΓονβΓδϋδ 8ΐιΙ)]θΓ,ΐ•ί £ ΟΐΙίΙΙΙ) 83113 61 30 ΟΙΙΙΙΐί ΟΙΤ01Ί8 811>ρίείθ11β ΥλΟΙΙ.!,
Γυοπιηΐ , 1οε« Ιιίε βδοηρδίπιυδ. ΙΊοϋφιι εοηίβΓπ 61 ρπΐ'3 (ιιοι-ίΐ Ηοιηιχ «Ιο 8ΐιρΐ'οιη3 Οιΐ'ίδΙί (ΙίνίηίΟΙβ
:■•>-• 1 1 1 1 ;ιριΐι1 ίπΓιΙικΊ ιιιιι (14). Ργο (όιοιικΙο «Ιιιη- δΟΙΙΟΜίί.Ί , Ιΐίδ νΪΓ (Ι. ΡβΙανίΐΙδ, (31110(81 3>ί38 31116-
13131 3(ΙηοΙαηιιΐδ Ηοπικιιη ηοδίπιπι ]ιιιο ορίίιηο ίη- ΝΊεχηίδ ΡβίΓΪουδ ρ3ΐυιη Γβνϊδδβ νϊϋθ3ΐυΓ, νοιίιίδ ιΐί-
1«γ Ιοβίοδ £Γ3νίδδίηΐ0δ (Ιο ίΐιιΐΐιοπίϊ» 88. Εν3«§ο1ίο-• 8οιΊο οχρίίοιιΐ (18) : ι Α1> νείιΐδΐίδδϊπιίδ, ΐηςιιίΐ, δεη-
πιαι 3 Μαίιηκο, Μβτεο «εΧιιεη οοηβοΓίρίοππη, ρίοΓίΙιιΐδ . . . ηεε βο ιιΙΙο 1κτΐΌ8ί8, ίαΐδίςιιο ηκιχΊιιιβ
ρΓΧείρυυπι Ιοειιιη ιιιβΓβπ, υΐροΐο ηαΊ Ιιογοιιι βναη- (Ιο Τι ϊιιίΐ3(ο ι!ο^ιιι:ιιί8 ίιΐδίπιυΐαΐυδ εδ(. ι 0ιΐ3ΐιι ι•οεΐο
ειΊΐΜ3Γΐιπι 5βη1βηΐίβ$, νιτίια ρηΓα5β»η»ιο κυίβ Ίη Ιί- νβΓΟ ιΐε ϋίνίη,Ί ΥβΓίιί ιιιιΐιιια ίΙΙβ δοηδοπΐ, ηοηιο ηί$ί
Ι)π$ ρβΓβχρβ εχρΓβ$$ίΐ :ιΙι|ΐιο ίιιιίΐηΐιικ ΓιιίΙ ; ιμιΐΜΐι- δ;ιεϊΐΗ3η9Β :ιο (Ιοτηβιιΐίδδίιη;ε ΙοιιιοιίΙίΙίδ Ιιοιιιο ιιιι-
:ιΊιηοιΙιιιη ίιΙ νίτ επιιΙϊΐί^ϋΊηιιι•; Γ'αϋίίηίιΐί εχ οιιΓιικ; (|1Ι31Ι1 ΙΙι-μ.ΊνοΐΊΐ. (^ΙΐίιΙ 61Ι1ΠΙ (]υ3!80 3(1 61Μ1ΙΙ113ΙΙ1
Ι). ΓΜιηϊηίοΊ 8υο ίη ρηββίηηΐίδβίηιο ορβΓΟ ί)ε αρο- ΥογΙμ (1ίνίηίΐ3ΐοηι ρΐϋΐιο (Ιο('1:ιΐ'3ΐΐιΐ3ηι Ιιίδ βυείοηδ
ιίο/ΪΓα ΕναχχρεΙϊοτχιχη οτχχβηβ ΙυευΙοηΐί88Ϊιηε ιΐυηιοη- ηοδίιί νοΓίιΊδ οίαιϊυδ 01 (ΙίΙιιοί(Ιίιΐ8? ΕΊΙ'χχι» φχχάαχι
8ΐηνϊ(. Ι)εχ οχχχηχ' ενεαίχιγα αηΐχηχιχοτ ειΐ, χία, χιΐ ίη εοχιαίίχο
§ Π. Οι: 5$. Τΐ'ίιιίΙαΐί$ χχιχ/ιίεήο. ΡαΙτχ ιχιό ιχ(Ι\χκπΐ αά εοχχάεηάαχη ετεαίαταηι (19).
δίηεΓιβΜπιιιιη ΤΓΐηίΐβΐίβ ιηνδίβΓίυιη 8ϋΙ) ηιιαιίηηι Οιιϊ Ε.Γιιπιι ϋεί οηιηί εΐ'63ΐυΐ'3 (ΙϊείΙ βηΐϊςιιίοΐ'οηι,
«ίηιϊΐίΐυιΐϊηβ ΗβΓηια: ϊη Ιιοο ορβΓβ βχροη'ιΐ ΡαβΙΟΓ. Ο 18 0('Γ(0 01ΙΠ1 6Χ(Γ3 0Γ03(υ|•3Γ11Π1 ΟΙ11ΙΜ11Η1 ηυιιιοΓϋπι
ϋοχχχχιχχί$ (χιηάχ , ίηιριίι (\'6) , άεχχιοχχιίταίχΐΐ ε&ιε η , 30 δΐΐρΐ'3 ί1ΐ3ΠΙ111 εθΙΙ(ΙΊΐί(>ΙΙθηΐ 61 Ι13(||Γ3ΙΙ) 6δδβ
ι/ηι ετεηνίΐ εχχηεία, ει ύβάχι χΊΙχα νχνίχιίεχιχ. ΡϊΙϊχκ αχι- ;\|Ι(Μ10 ρΓΟΙΙΙΙΙι(ί3ΐ. Οΐΐί 3ΙΗ0ΠΙ 6ΧΙΓ3 0Γ03ΙΙ1Γ3ΠΙΙ11
ΐιχιχ 8ρϊήΐΗ3 $αιχεΐχι» ε$ι. 8εηαι νετο χΙΙε Εϋχχιι /λ ι ιιιιηιοηιιη, ει δΐιρπ» ιΙΙηηιιιι ηβΐιιτβηι εοηδίϊΐυϊΐυΐ',
«»ι. Ουτ αιιίβΗΐ ΗβΓηιβί ηοε Ιοεο Ρίϋιιηι ϋβί άΐοβΐ ηίε ρΓοευΙ (Ιηοίο ίηοΐ'οηΐιΐδ, ;οιοπιιικ, οι δΐιιηηιιικ
86ΓΥαιη ? ηβηιρε πΓιοηι; ηυπιβηχ ηαΐιιι\ο ; 61 8ΐι1ι ηυα 8ΐιρΓεηιυδ(|ΐιβ ϋουδ 3δδθηΙιΐΓ. Οιιίδ η,ιηιηιΐΓ. ογ03(ιμιι
•*.•» Μ»Κη. χχνιιι, 20. '• Ιοβη. χιν, 10.
(15) Ηειτηηδ, βΐτηΐΐίΐιΐιΐ. ιχ, ε. 23 : Ηοτχχο νετο (17)Τώ ΠατρΙ χα\ τω Τίψ κατά τ6 Γσον ή •»ε τοΟ
^Ηιη ιϊι Ιαχιαιήίίχια, ΧΗΟτίαΙχι, ίιι(χηιιχι$, ει τερ!εΐχι$ ρεε- Πνεύματος , χα\ ή τοϋ Αγίου χλήβις πάρα της Γρα
αιΐχι, ηοηχϊχχχ ρετκχιεταηΐεχ• ηαίε'χίχιτ. ΟοηΓεΓ ε. χ ν μι φής εφαρμόζεται. « Ρβ'.πβίΕΠίοδίπιίΙίΐεΓβΙ δριιίΐιΐδ,
Εοε1«.•ϋϊ3ϋΐίοϊ, νοΓβ. 24. οι δβιιείι 3ρρβ1ΐ3ΐίο 3 8ει•ίρ(ιΐΓ3 βοοοπιιτκΜίβΐυΓ. »
(14) Ι.ίΐΐιΙικ'Γ Ιη άετ ΟΙααοχνάτάχ^εχΙ άεν εναιχα;ε- 8. Οβροπιΐδ Νγ8δ«;ηυβ.θΓ3ΐίο. ι, αοηΐτα Εηηοχχχ'χχιχχι .
Ιχιεηεη ϋαοίχΐεΐχΐε, ρ. ιι, Ιοιτι. 1, ρ. 80-101. (18) ΡοίβΥίιΐδ, Ιοπι. II, ΤΙχεοΙοί). άοςχηαΐ., ρΓβίβι,.,
(15) Ηεπηχ Ραϋοτ, βϊΓηίΙϊΙικί. ν, ε. 5. 03ρ. 2, δ 6.
(16) Ι)ΐ[οχύο (ίάεχ Νχεχνχχοε, βεεί. ι, ε. 2, ρηβ. 18. (19) Ιίοπιιβδ, μιιΓιΙιι. ιχ, ΙίΙ). ιιι, ε»ρ. 12.
•28
Ρατβοι.. 6β II
875 S. HERM£ S76
inter el int real um, inter Henni et crcaturam nihil Д adfuerat, cjusdent cum ipso sicut natura; ¡la et po-
литию medium esse ignorai? Denique cu indem lestalis semper fuerit. Cuín sarta igilur, tecla, ¡ntc-
Dei Filiuni ad condendam creaturain Patri suo graque silllcrnue nostri de summaChrisli doctrina,
aeterno admisse qui irudil, is prefecto ilium Patri ncc quid onininn contra illam nisi ¡nsiilsum plane
»no coaHeriiiiiii lirmissime asscverat. Kodein plane et ineptum cffulire potuerint hxrelici ; unus lamcu
sensu Hermas paulo siiperius dixerat : In servili ex Ulis puuca qua-dnni ipsius verba arrosit, quibus
conditione huh ponilur Filius Dei, sed in magna po- Spiritus sancli divinitalem ab eo negatam fuisse
lestate et imperio (¿0). Games quippe creatina; Deo probare perperam conatus est. Ha?c porro sunt, quae
serviunl; qtwuiam omnia , uti de Deo canil Psalies ille nobis objicit : Neque cum vult , Immun loqui
iegius *', serviunl tibi. Qui ergo in servili conditione tur Spiritus sanclus , sed lune loquitur , cum cuit
non ponilur, hie crealur-a nee esse ttec dici potest; Deus (23). Sed si hune Socinianum Imminent nefa-
qui aiiteni crealura esse el dici ncqiui, ¡lie eerie rius erranlis secta; amor non penitus obexcasset,
Dens ipse est. intellexisset utique banc esse Hermas noslri men-
Age vero, si his omnibus et alia adjicias, qua; de tein, et sensum omnibus facile nbvium : Neque cum
eodem Dei Filio ab auctore uoslro scripta legimus : homo cult , homini loquitur Spiritus sanetus , sat
In magna, inquit (21), est potestale el imperio; alibi «^ cum vult Deus. At quid, obsecro, ex his verbis cou-
vero ait : Nomen Filii Dei magnum est , et immen- tra Spiritus sancli divinitalem? imo vero quid«
tum, et lotus ab eo sustentatur orbis (22) ; ac conti ill is, nisi pro asserenda divina illius natura, conclu-
nuo post : Omnia Dei crealura psr Filium ejus sus- di potest? Ibi enim Hennas veros prnphetas divino
lenlatur. His verbis summam illius divinitalemaperle Spirilu, quando ipscmet voluit, afílalos fuisse asse-
i cnitntiaii fatearis, onmino necesse est. Cut eniin, vcral. Atquis nescial, slrenuosNicaenae fidei defen
»niabo te , ea omnia eonvenire possunl , nisi vero sores hoc ad debellandos Arianos , cl Spirilns
Dei Filio, qui ejiisdeui cum Paire sil immensitatis, sancli divinitalem adversus Macedón ianos invicte
¡ulcrnitalis , poteslalis et natura?. Non audiciuliis propugiiandain eflicacissimo, ut plane non imme-
iiaque ¡mpius nescio qnis Socinianus , qui no!. is rilo piitabani, usos esse argumento.
perpcram objicit Filium Dei ibidem ah Henna ser- Herma; Pastor duas insuper in Christo naturas
viiiii appellari, qui post suam lantuin mortem a Pa- apcrlissime distinguit: divinam unam, secundura
ire super populum suiim poteslalem oiunem acce- quant Dei Filius ante oiunem crcaturam exsistit, its
perit. Niiiuiuid enim Hermas, cum ibidem, sicut ut in consilio Palri suo adfuerit ad condendam crea-
vidimus, dixit : In servili conditione non ponilur Fi- ç turam. En integrum texltim D. Herma: pro divina
litis Dei, sibi ipsi absurde , pulidequc contradixisse natura : Primara omnium, domine, inquam, hoc mik¡
cxistiniandus est ? Quit» sanas mentis homo id un- demonstra. Petra hete et porta quid sunt? Audi,
ijtiaui asserere , imo cogitalione aniinoque fingere inquit , pelra hœc el porta Filius Dei est. Quoiiam
audeal ? Quis vero, si hune auctoris noslri locum pacto, inquam, domine, petra velus est, porta aulm
¡equis uiiquam legerit oculis , ibi continuo non nova? Audi, inquit, ihsipiens el intellige: Filius qui-
;iiiiiuadveriai , iilrumque ab ¡lio d« duplici Christi dem Dei omni crealura anliquior est, ita, ut in con
natura, cum humana, tum divina recle iraditiiiu et sitio Patri suo adfuerit ad condendam crealurum;
pronuntiatum. Quemadinodum eniin Christus ab porta aulem propierea nova est, quia in consumma
ipso secundum divinam suain naturam omni creatu- tion* in novissimis diebus apparebit , ut qui assecu-
ra anliquior , in servili conditione non ponilur ; ¡la turi sunt salulem, per earn intrent inregnum Dri(ii).
secundum humanam servus Dei appelhiius est. El Hoc itaquc in loco Pastor Christum exhibet sub
id quidem olarius , quam ipsiusmet Henna; verbis imagine turn pelra; veteris , qualenus Dei Filius est
explican non potest : Hoc ergo, inquit, Christi cor ante omiwm creaturam una cum Paire exsistens;
pus, in quod inductus est Spiritus sanclus , sertivit turn porta; novae , qualenus idem homo factus in
Uli Spiritui , recte in modestia ambulant et caste, D novissimis diebus apparuit. Hœc aulem cum Her-
»iff/lie omnino maculavil Spiritual ilium.... Advocavit mas imnduni ¡ntelligeret, nequc capere potuissel,
ergo Filium el nunlios bonos , ut el huic scilicet qua i alione , qui Filius Dei est, idem ct Dei servus
corpori , quod servivit Spiritui sánelo sine querela, sit, Pasiorem suum inlerrogat; quare Filius Dei in
locus aliquis consislendi daretur , не viderelur mer- siiuiliiiidine bac , servili loco ponilur? Huic qua-
cdem serviiutis suœ perdidisse. Accepit au/em el stioni respondet quidem Pastor : In servili condi
pest mortem suam idem Christi corpus , humanaque tione non ponilur Filius Dei, sed in magna potestale el
ejusdem natura отпещ super populum potestatem ; imperio. Sed haec verba integrum Pastoris respon-
lamelsi ipsemel Christus , qui .secundum divinam sum non absolvuiit; siquidem et alia ab eo inox
suam siibstanliaiii Patri ad condendam creaturam subjiciuntur, qua: proposita; quxstionis plcnioiem
" Psal. cxviti, 91.
(2U) Hennas, simil. v, cap. 6. (25) Idem, mandat, xii, cap. 12.
(21 ) Idem, lib. in , similitud, v, cap. 5 et G. 124) Idem, simil: ix, cap. 12.
(22) idem, lib. in, similitud, tx, cap. 11.
«77 PASTOP,. — PROOEMIA. 878
et mapis dislinctam Solutionen) coutincnl. Nimiruin A pecenta expianda pertulit. Ipse enim tiam vitw,
«lislinguil iiirsus Pastor inter Spirilum sanctum seil data lege, quam a Paire acceperal, nobis ostendit ;
•ri|v Osîov in Christo çuoiv , et Christi corpus scu atque ideo in redemptos omnes regnal, potestaie in
nalurain liuinanain ; ac servilem condilionein , iu eos a Patre sibi concessa.
qua Filium Dei in siniilitudine posuerat, ad carneni, Validius nihil tradi potest iis, quae Pastor in co
seu nalurain islam humanam duntaxat referendam dein Siniilitudinum libro docet quoad absolutam
esse, diseriis verbis docet. Poslquain enim de Spi- neccssilatem, in qua versa mur, medialionis Jesu
ritu islo loculus Tuerai, qui infusus est omnium pri Christi ad seternam salulem conscqiicndam. Perspi •
mus in corpore, in quo inliabitaret Deus, inox haec eue déclarât, neminem intrare posse in regnum
subjungit : Hoc ergo corpus in quo inductus esl Spi Dei, nisi aeeeperit nomeu Filii Dei (26). Explicat
ritus sunctus, servivil Uli Spirilui, recte in modestia gravissimam banc veri ta le m pa: i ta le alicujus urbis
ambulans cl caste, neque omnino maculavil Spirilum muro cinclac, iiiiii; unica doiiatur porta, per quam
Шит. Cum igilur corpus illud paruissel omni tempore necessario ¡lie transeat oportet, qui veut urbem
Spiritui sánelo recte alque caste, ac laborassel cum eo, ingredi. Porta vero, addil Pastor post quatuor vel
нес succubuisset in omni tempore , fatigalum corpus quinqué lineas, Filius Dei ci, qui solus esl accessus
illud uniliter conversulum est, sed (ortiter cum Spi- В ad Deum. Aliter ergo nemo iutrabit ad Deum, nisi
rim sancto comprobatum, Deo receptum est (ailudere per Filium ejus, tierna ¡gilur salus oblineri nequit
videturadverbaPaulilTimolli. cap. 111 , v. 10, iSi- abs(|iic fide in Jesum Christum.
3tattú6tiiv nveuuaxi, хаЛауеЦ^бцеуЗ^Т) ),in quibus §111. Debaplismo,patnitentia,ordine ac matrimonio,.
verbis liquido apparel, Paslorem loqui de corpore Ex absoluta necessitate medialionis Salvatoris
sen natura Christi humana, deque eo lanluní corpore ad aeternam salutem consequendam, aliam fldei vc-
aflirmarc, quod serviliter conversation fuerit; quod- i iiaiem deducil Pastor, qua? ab illa naturalitcr finit,
<jue posl , ac propter peractam in terris Servituten) scilicet nccessitatcm baptismi, ejusque mirani effi-
islam cum Spirilu sancto seu тф Aáyw, in quo cacilalcm. Aniequam enim, ait ¡He (27), accipial
subsistera , comprobatum Deo, fuerit receptum, hoc homo потен filii Dei , moni deslinalus est : al ubi
est, ad deitram divina: majcstalis evectum in excel- accepil illud sigiUum, liberatur a morte, el traditnr
sissimis. Hint: Pastor Christi hominis exallationeiii vita;. Illud au tern sigillum aqua est, in quam descen
rulumbraveral in simililudine per servum , quem dant homines morti obligati, ascendunt vero vitas as
Dominus fundi , hoc est Dens Pater, propter opus signait (28). Pulchrior fortnsse non adinvcnitiir
lionum quod praestitcrat, Filio suo coliaredem vo- tcxtus ad neccssilatem bapiismi, ejusque miram of-
luit faceré. Nerope per servum inielligit corpus, seu С licaciam comprobandam. Pastor tain vehementer
humanam Christi nalurain ; per Filium vero tt¡v suae sentenliae insislil, ut contcndal justos ctiam
ßecav in Christo tfùaiM divinani iialuram , ut lecto- qui ante incarnalioncm deccsserunt, non potuissc
rem jam plus semel monuimus. Tune igilur servus in regnum Dei inlrare, nisi divino hoc sacramento
Filio cohaeres faclus est, cura corpus seu humana signati essent. Necesse est, ail ¡He, loi|uens de pa-
natura Jesu Christi posl resurrcclionem ad dex- triarchis, piophelis ac juslis ante Salvatoris adven
tram Dei collocala , ejusdem glorias atque honoris, to m vivenlibus, ut per aquain habeant ascenderé, ut
pro caplu suo socia fuerit, pailicepsque facta, ¡juem requiescant : non poterant enim aliter in regnum
honorem Filius Dei seu h Aáyo; , eliam ame hune Dei inirare, quam ut deponerenl mortalilalem prions
mtindum condituro , apud Pairem suuiu possi- titat. Addil insuper, velcres islos sigillo Filii Dei
derel. signalos fuisse, et ¡ta inlrassc regnum Dei: Uli igi
Genuinam hie mc Pastoris senteniiam exhihuisse, lur defuncti sigillo Filii Dei signati sunt, et intrnve-
facile perspiciet, quisquís simililudiuem illani quin- ruiit in regnum Det ; dein île, apostólos el doctores
Um Herma: cum cura aliqua legeril. Ex his vero Ecclcsia?, post connu mortem his prae.licasse Evan
omnibus tandem manifeslissiinum est, docuisse Pa gelium Jesu Christi, et dédisse eis baplismum, qui
storcui Filium Dei, qua Dei Filius et Deus est, servi. D solus deerat , ut essent beali : Quoniam hi aposloli
ra lionem eliam respectu Dei Pairis ncutiquam ha' .... cum defuncti essent, prœdicavcrunt his qui
bere, neque habuisse unquain; Heque aliter servum ante obieranl, et ipsi dederunteis signum illud ....
Dci aliquando fuisse , quam propter iiicarnalionis tanlummodo hoc sigillum defuerat eis. Singular!»
dispensaiioneni , quam nitro suscepit. Haclenus de sane Ьжс esset opinio, si Pastor vellet hic inlellijji
Jesu Christi natura divina. Sed humanam insuper debaptismo aquae, puto aulem ego cum Cl. Fleu
Pastor in Christo tradidit natural» , secundum rie (29), sermonen) hic fieri de gratia bapiismi ,
quam servo comparalus (25) Filius Dci et xrumnis iino polius sicuti optime advcri'it Cl. Colc'erius (50)
uiultis obnoxios fuit, malaquepluiiina ad hnmiuuin de baplisino melaphorico, et omnino spiiilali, pro-
(35) Hermas, lib. in, símil, v, с. 5 et в. tum alibi inspergit, quae benignem interpretalionein
(26) Idem, eodem libro, similitud. \\, cap. 12. postulant, ut ab erroic vindicenlur.
(27^ Idem, ¿6id., caj>. 10. (29) Il ht. eccles., loin. I, lib. и, % 46.
(28) Agnoscil siinul hie Pastor peccalum origi (50) Tom. I Opcruin SS. PP. aposto!., p. 117.
nale. NuiiuulJa tarnen dillieilia el obscura tum hic
УО S. HERM/E «80
lili eonvemebai animabus a propriis corporibus A perealis, cl confessionibus sibi invicem suecctlen-
separatis. CaHerOm non solus Hermas banc opinio- libiis. Si post pœnitentiam, inquil ille , subinde pec-
nein amplexus csl; pro ea S. Clemens Alexandri- cet, et pœnitenliam agat, non proderit homini talia
nns (31) quoque pugnavil, qui adducit in bujiis agenli ; difficile enim rivet Üeo. Notandum liic est,
causa? patrocinium tcxtiis paulo supra reccns'uos. Pastorem absolute non asserere, homiiiem non posse
Quod vero scribit Pastor de prsedicaiione aposlolo- quolibet vita? sua? tempore veram pœnitentiam
nim facia animabus juslorum, qui ante lncarnatio- agerc, et in amantadine cordis sui, et corde con
tirm dccesserunt, vebemenler obtinel apud vele trito et humiliate ad Deum sese convertcre; sed
ras (52). solum maximam prœdicat difficultaiem hujuscon-
Valde terribile est, quod tradit Pastor circa pœ versionisin pcccatoribus, de quibus est sermo;dif-
nitentiam (53). Domine, dicit e¡ Hermas, audivi a ficile vitel Deo, <,uod indubium est. Phrases hi»
tjhibusilam docloribus quod alia pœnitenlia non est, simillimas, imo asperiores eliam adinveniraus in
nisi illa, cum in aquam descendimus, et accipimus aliquibus alus Ecclesia? Patribus, puto apud S. de
remissionem peccatorum nostrorum; ita, ut nos non mentem Alexandrinnm, D. Cypriauum, et 8. Am-
ítebeamus ulterius peccare (post reeeptionem hiijus brosium (55), quod sane veterum horrorem pro
sacramenli). Hoc verum utique est, responilet ei Pa- B frequenli relaps» osiendit. Ulinam nostris bisco
stör : recle audisti ; sed postea ci demonstra!, bapli- temporibus, qui ad id lenentur, sanctum hunchor-
snium non esse proprie pœnitenliam, sed remissio rorem Chrislianis ingérèrent ! ulinam inconsideraia
nem, cl pœnitentiam non esse, nisi pro üs, qui facilitas absolutionum oceasionem non pneberet
postquam vocati sunt, cl inter li, leles cooptali, a pcccaioribus facilius prolabendi in peccata ! Obser
diabolo tenlati peccaverunl. Et ideo dico tibi, pro vât praterea V. С Cotelcrius (56) quod primi Pi
sequitur Pastor (3-1), quod post vocalionem itlam tres dum unani promitlunt dunlaxat pœnitentiam,
magnant, et sanctum, si quis tenlalus fuerit a dia id œconomia? causa soiipserml; ut nimirum fidèles
bolo, et peccaveri;, unam pœnitentiam habet; si au со magis effleerent cautos , sollicites, innocente
tem subinde peccet et pœnitentiam agut, non pro baptismatis servanda? studiosos : ubi autem casus
derit homini talia agenli : difficile enim vivet Deo ; emerseril, expresses verbis itera tain etiam pœni
Una enim, ail illi aliquando superius, habetur lan- tentiam commendarunt. Forte etiam ut advertil V.
tummodo pœnileiitia pro servis Dei : Servis enim С Scbolliner (37), pœnitenlia solemnis, atque canó
Dei pœnileiitia una est. Nullam difliciillaiem quoad nica, ex Ecclesia: veteris disciplina, semel Untan
dogma in his tcxlibus adinvenio; at limons el tre- q concedcbalur ; prívala autem et sacranicntalis lo
pidaiionis argumentum inde sumant oportet ii от- ties quolies peccator serio videbalur disposilus.
nes, qui ob fréquentes relapsus valde dubiam red- Caeterum Hennas remissionem peccatorum omnium
ilunt pœnitenliam. Dixi primo loco, nullam in his per veram pœnitenliam tolo ferc opere suo tam
lextibus habcri dilllcultatcm quoad dogma ; quia in clare, et ex instituto docuissc videlnr (38) ut eum
postremo corum sermo est de pœnitenlia publica, Tertullianus propterea Pastorem mœchorttm per ca
ut nullo negotio cruitur ex causa, oh quam Pastor lumnian! appellaveril.
¡Наш phiasiu adliibcl ; loquitur enim ibi de adul- Mullís quoque in locis docet Pastor, dimissa
terii crimine, quo aliquis sa?pe inquinaretur; at Ec culpa nequáquam eo ipso dimitti a Deo отпет рос-
clesia mulclabat olim crimen hoc pœnitenlia pu nam : sic enim de laboriosis pœnitenlia?, seil sa
blica , qua: revera una tum una vice conoedebatur. tisfactions operibus, et pœnis tcmporalibus scri
Quoad alium vero textuni, nulla uec in ipso difli- bal Hennas : fínrsum progressi sumus paululum, el
cullas adinvcniiur, eliamsi verum esset, Pastorem osiendit mihi pastorem magnum, et velut agresum
ibi loqui de pœnitenlia parliculari ; nam si res ad figuram habentem, amiclum petlc ulba caprina, ре
examen rigorose revocetur, aiictor id solum tra- гат gestanii m in humero, et manu virgam nodosum
derc intendit, fréquentes scilicet relapsus esse baud J) el valde durant, et flagellnm in mann; aspectumau-
dubia indicia adversus falsam conversionem illorum tern trucem, et sœvum habebat, ut posset terrere ííi-
peccatorum, quorum tola vita continuis lexitur quos ; talis erat aspectus ejus. Hic ergo accipiebat ab
(31) Lib. ii Slromat., et lib. vi. sed ba?c delicloriim levinrum, ¡lia graviorum.
(5Î) Vide hac super re V. C. Colelerium in suis (36) Cotelerius in nolis ad citât, locum Herrn».
nolis in hune locum. (37) In Hist, iheolog. sœculi i, pag. 96, n. 33.
(55) Herma? Past., mandat, iv, с. 3, apud Gal (38) Cf. visionein in, cap. 7. Fuere vi ri quidam
land.. Ют. I, png. 71. j. docli, qui hune locum ad purgatorium aslruemlum
(54) Ibidem, cap. 1 , apud Galland.; t. I, pag. 70. proJuxôrunt. Sed, quod pace borum virorum dictum
(35) Cyprianus, lib. De discipl. et habiiii virgi- sit, mulliim sane lalluntur. Certum siquidem halteo
»МШ, pag". 162; Clem. Alex., I. u Strom.: idcmlegi- cum V. С. Colelerio, hic non agi de purgatorio,
liir apuuS. Ambrosium, I. u De pœnit., с. 10: « Mé sed de pœnitenlia, ac pœnis purgatricibus, sive af-
rito, inquit, reprehendiintur, qui s;epins pœniten- flictionibus, quas Deus ex misericordia sua pccca
tiam ageudam putant .... quia sicul unum ba- toribus in ipsorum emendalionein in hac vita lui'
plisina, ¡la una pœnitenlia, qua? tarnen publice mittere solct.
agiiur, nam qnoiidiaui nos debet poeiiilere oeccali ;
881 PASTOR. - PROŒMlA. Ш
itlo jiivene pasture ea pécora, quœ delicias quidem A que tuo loco reslilueris : lantummodo in huniililalt
agebant, sea non exsullabanl ; el compellebal ea in animi persevera (41), •
prœcipilem locum qiiemdam ас spinosum, iribulisque IJtinam li.rc pei pendant non protestantes solum,
conferlum, usque adeo, ul de spinis, et tribulis se qui opera satisfactoria explodunl, sed et dementis -
non passent explicare; sed implícita ibi pascebantur siiiii illi confessani, qui pro peccatis gravissimis
spinis, el tribulis : et graves crucialus experiebanlur atque diulurnis, levissimas nullaque ralione pro
ex verbis ejus ; agebal enim ea, et пес coinhtendi eis portionates injungunt poenitentias, et hac sua Icni-
locum ante lempas pcrmiliebat... Hic, iiiquil, potior, late crudelissimi sunt; cum tanto acerbiora in al
pro justis quidem nunlius est, sed prœpositus pœnœ : tera vila istis molliter pœnitenlibus perferenda sint
Unie ergo tradunlur, qui a Dco aberraverunl, sed supplicia, qua: longe faciliore (comparative) salis-
servierunl desideriis ac voluptalibus sœculi hujus. faciione bic redimiré potuissent ; si enim nos ipsos
Punit erqo eos, sicut meruit unusquisque eorum, sœ- hic judicaremus, non utique judicaremur ibi.
vis variisque pœnis... variœ pœnœ alque tormenta Prxeminentuc episcuporum non obscurutn testi
hœc sunl, quœ homines quotidie in sua vila patien- monium occurrit in Herma: Pastore. De décimo
lur ; alii enim detrimento patiuntur, alii inopiam, vero monte, inquit 1. ni, simil. ix, cap. 27, in quo ar
alii diversas acrimonias; alii injurias ab indignis pa bores eranl leyentes pécora, tales sunt qui crediderunt
tientes , multnque alia exercilia et incommoda. Ptu- quidam episcopi, id est prœsides Ecclesiarum. Et
rimi enim inconstanii cor.silio multa conautur, пес alibi jam sciipseiat (1. in, simil. ix, с 9, vide, el
quidquam conducit eis, eldicunt, in actibus suis suc- visionum ni Herma:). Nunc iiaque vobis dico, qui
cessum se non habere; succurrunt eis ea, quœ nequi- prœestis Ecclesiœ et amatis primos consessus. Ex
ter fecerunt, et dominum causautur. Cum igilur per- quibus eruitur, fuisse tunc primas calbedras, qui
pessi (uerinl отпет vexationem, et omne incommo- bus singularis bono:', poleslasque conjnncta essi't,
dum ; lune tradunlur mihi ad bonam admonilionem, quasque superbi cl ainbiliosi homines concupiscc-
et firmantur in fide Domini, et per reliques dies scr- rent.
ií ил ( Domino mente pura, et cum cœperinl delicio- Circa matrimoniiim docet primo Hermas, matri
rum agere pœntientiam, lune ascendunt inprœcordia monii vinculum propter adulterium alterulrius
eorum opera sua, in quibus se nequiler exercuerunl, conjugum baud dissolvi. Quod si dimiserit (vir) mu-
et lune daut Deo honorem, dicentes juslum jndicem lierem suam et aliam duxerit, et ipse mœchatur...
esse fin», meritoque se perpessos, secundum fada ergo non debet dimissa conjuge sua vir aliam ducere.
sua, etc. (59). С Hic actus similis est et in viro et in tituliere, ait Pa
De afflictionibus autem cum sponle siiscepiis, stor (42).
tr'ii a pr.rp isiio pœnitcnti;c imposilis, ¡ta scribil Dein exponit, quomodo se gerere debeat maritus
idem Hormas (40) : Scio, inquil, tutis prœcordiis erga uxorem adullcram. Prsecipit marito separa-
cos agere pœnitentiam. Nunquid ergo, ait, prolinus tionem ab uxorc sua adultera (quoad torum seu
putas aboleri delicia eorum, qui agunl pœnitentiam? cobabilationem), secus reus ille peccali ejus, et par-
Л on proinde continuo: sed oportet eum qui agit pœ ticeps mcecbationis ejus. Si vero mulier dimissa
nitentiam, afßigere animant suam, et humilem animo pœniteiiliam egerit, et voluerít ad vi rum suum re
se prœslare in omni negolio, el vexationes multas va- vertí, Pastor mandat marito, ut earn recipiat; se
riasque perferre. Cumque perpessus fuerit omnia, cus peccatum magnum ailmiltit. Quod si mulier
quœ Uli instituía fuerunl, lune forsitan, qui eum post pœnitentiam in eadciii peccaia prolabatur, in
cremil, et qui formavit universa, commovebilur ereja iisque persevere!, el poenitentiam non agat, debet
eum dementia sua, et aliquod remedium dabit ; id- absolute recedere maritus ab illa, ne particeps sil
que ila, si viderit ejus qui pœnitentiam agil cor pu ejus peccali. Hic casus, juxta Pastoris doctrinara,
rum esse ab omni opere nequissimo... et rogaba nun- respicit virum adulterum et mulicrem adulte-
lium Шит, qui prœpositus est pœnœ, ul levius te af- " rain (45). llasce regulas semper observandas edixit
fligat ; sed exiguo tempore palieris adversa, iterum- Ecclesia, utpote SS. Scripturarum ac traditionis
(59) Past. Herrn., 1. in, sim. vi, cap. 2 et 5. Et dixi Uli : Quid ergo si permanttril in vilio sho
(40) Loe. cit., sim. vu. mulier? Et dixit : 1limit tat illam vir; et vir per se
(41) Vide similitud, ix, cap. 6. miment. Quod si dimiserit mnlierem suam et aliam
(42) Idem, mandai. iv. сэр. i. duxerit, et ipse mœchatur. El dixi Uli : Quid si mu
(45) En integrum lexlum ipsius Pasloris : Do tier dimissa pœnilenliam egerit, et voluerit ad фит
mine, si quis habuerit uxorem fidelem in Domino, el suum reverli ; nonne recipielur a viro suo ? Et dixit
hanc inveneril in adulterio, nunquid peccat vir , si mi/ii : lmo, si non receperil earn vir suus, peccat, et
convival cum ilia? Et dixit mihi ; Quandiu nescit magnum peccatum sibi admit lit ; sed debet recipere
peccatum ejus, sine crimine est vir vivens cum ilia. pccr.atricem, quœ pœnitentiam egil, sed non sœpe...
Si autem scieri: vir uxorem suam deliquisse , propter pœnitentiam ergo non debet, dimissa conjuge
ft non egerit pœnitentiam mulier, el permantl sua, vir aliam ducere. Hic actus similis est et in viro,
in fomicalione sua, el convivit cum ilia vir , 'reus cl in muñere. Hcrmse Pastor, mandat. îv, c. I,
etil peccali ejus , et particeps mœcltalionis ejus.
R85 s. пекмл: SSV
niiclorilale liinixas. Adultcriuiu semper hahiium A licmini in mentrai venisse disputalioncm instituer«
est ut legitima divorlii causa; ntinquani aulem dis- supra myslerium gratia;, eique gloriam pra;ripere
olvii vinculum matrimonii legitime contradi. conversions , ас justificaliouis peccaloris ; atque
Déclarai tandem polvgainiam successivam rêvera bac de causa Hernias suum Pastoren) perbibel lo-
licitan) esse, cœlil>cm lamen qui vilain ducil, rem quentem de gratia salis confidente)'. Secundo, si
Dco gralissimam faceré (il). rede ad examen revocetur hic textos, nihil in eo
í¡ IV. De mandatorum Dei obserrantia el gralia. adinveiiitur, quod miiltum detinere nos debeal;
De divinis prœceptis sermono» instiluens, ca onine id cniin, quod ibi docelur, ad ba?e reduoi-
Demo amanli servait) facillhiia, neqiiequidquamillrs tur : Deum videlicet concederé graliam pœnitenlis
sanclius aut dulcius esse ait (45). Cuín vero lier- hominis sinceritali, ejusque bonis dispositional);.
mas Paslori objicerel : Homo cupit quidem mandata ILec pbrasis autem nec est Pelagiana, nec Semipe-
Dei cuslodire, el nemo est, qui non petal a Domino, lagiana, nisi in sensu eorum, qui tenent, hancsin-
ut possit mandata ejus servare; sed diaboíus durus ccrilaleiii, basque bonas disposiciones unice ex li
est, et polentia sua dominatur in Dei senos (4G). bero arbitrio procederé, et ex viribus naturae; quod
Pastor illico ei responde!, no» posse diabolum do - quidem nec hic docet Pastor, пес alibi, quod sciain,
ininari in Dei servos, qui ex lotis prsecordiis in Do in loto opere suo. Quinimo dici etiam potest non
minum credunt. Pulest aulein, addil insuper, dia- absque ralione Pastoren) illis vocibus usum esse;
bolus luctari, sed vincere non potest ; si enim resisli- «|iii|i|ie pœnilenlia est una ex iis graliis, quasDeus
lis Uli, fugiel a rubis coufusus. His verbis confir non conccdil ordinarie loquendo, nisi post multas
man possuni anima? quaedam meticulosa*, qnibus alias, uii lldei, spei, quoe sunt veluti disposiciones
lorrorem inculiunl Christian» virilités, casque pu- ad islam (48).
lant in praxi esse niinis molestas, qninimo et 1111- § V. De angelis.
possibiles eorum natura?. Velint ipsa;, diligani , et Ñeque praücrmittendum a nobis arbitramur, qua
ii î li il cril difficile ; qui diligit, omnia polest, Hacdi- dc angelis suis in libris Hermas tradit. Primo qui
lectione de Salana victoriam reporiabunt, el com dem docet esse quamdam ipsus inter angelos Sub
munes liujus sortis minas conlemncnt; qua; quidem ordinationen), ila nimium, ut aiii sint aliis excel-
mina:, inquil Pastor, sine virilité sunt, sirut homi leniiores (49). Secundo exponit qualem circa omnes
nis mortui nervi. Minns uuicm itlius in Шит nolile hujus inundi res solliciludinem habcant. Slsluit
timere; sine virlute enim sunt, sicut hominis mortui aulcm imprimis S. Micliaelem arcbangelum habere
nervi. Pbrasis Ьазс originalis est, perfcclanique ha- q polesiatem super populum Christianum, et guber
bci pub hi ¡indinen) ; ас palhetice exponit, quod narc ilium. Nuntius uutem Ule... (verba suntPa-
Минин) conlemplu debeamus habere lUeinonein : Storis) Michael est, qui populi hujus habet polesia
absil vero quod hoc minus nos sollicilos reddat, ac tem, el gubernat (50). llinc pceuliaris devotio Ec-
vigilantes ailversus ejus fraudes ас insidias. clcsiie catholic« erga S. Micliaelem lundalur in
Quklam locus occurrit in Pastare, qui posset doctrina primaevae anliquitatis.
jnorari leclnrem, parum de gratia inslructum. Quo idem Pastor a perle quoquc déclarai Filium Dei
rum, ail Pastor, viderai Dominus puras mentes fu praeposuissc angelos in custodian) eorum quos Pa
turas, et servituras ei ex talis prœcordiis, illis Iribuil stor ceeleslis ipsi tradidll : lüs quos Filio tradidit,
pœnileniiam : et quorum respexil dolían et nequitias, Filius eis nuntios prœposuit ad conservandos singó
et aiiimadvertit ad se, fallaciter reversuras , negavit los (51). Elsi agalur hic dc solis prsedeslinatis,
iis ad pamitcntiam regressum, ne rursus legem ejus cerium est nibilominus quod Pastor ¡dem Privile
ne[andis maledicerent verbis (47). Videri, iuquaiu, gium concédai ceteris bominibus.
posset hie Pastor aliquibus Pelagianismum sapero, Primo enim illud conccdil neophylis ipsis, dura
\cl ad minus scnii-Pelagianismum , in materia dicit quod ¡Hi ab angelis commonentur ad beuefa-
gratia}, quam primo aspeclu videlur concederé mé " ciendum (52). Deindc déclarai in genere, quod duo
rito, et bonis disposilionibus bominum, minime genii sive duo angcli sunt cum nomine, unus sequi*
rt'cognosceudo illam ex parte Dei gratuiiam. At talis, et unus iniquitatis (53). Prior ad virliiteni,
aniinadvertcudum est primo, prima:vis lemporibua alter ad vilia excitai. Malus ipse genius diabolus
(4i) El ilernm dixi Uli : Si vir vel mulier alicujus ad pcenitentiam prxparassc, inde palet ; quia paulo
decesserit, et nupserit aliquis illorum; nunquid pec- siiperius ángelus ad Herman) dixit : Vides quod
cal? Quinubit , non peccat, inquit, sed si perse man- multi egerunt ptenitentiam, el assecnli sunt saluiem.
seril, magnum sibi apnd Dominum conquirit hono Video, inquit Hennas, domine, it scias, nil ánge
rem. Негшаз Pastor., maud, iv, с. 4. lus, bonitalem et clemeniiam Domini magnam, el
(45) Ponite vobis Deum, Deum vestrum in corde honorandum esse, qui dedil spiritum eis qui digit
habere, et inteltigelis quod nihil facilius sit his man- erait I pwnitenliam agere.
dalis, neque dulcius, neque mansuetius, »eque san- i i ill Hernia' Past., visionc in, cap. 4.
ctiut. L. il, mand. xn, с 5 el 4. i .'ill) Idem, similit. vim, с 3.
(46) Idem, ibid., с. 5. (51) Idem, similit. Ill, с 0.
(47) Idem, Past., similitud, vin, cap. (Î (52) Idem, I. i, vis. ill, с 5.
(48) (juiniinu Druid anloiioi i qiiadani gratia cos (53,1 Idem, I. n, mand. vi, с 2.
Г5Г> PASTOR. - PROOEM1A. WW
est, qucmad.noduiii ipse alio loco fnlctiir (M). An- А qiiarum prima est, apostólos posl mortem J mi
geluin quoque Hermas noster commémorât, qui Christi doctrinan) Sanctis, qui ante obicrant, pras-
lerribili cuidam bellux praeral, quam per so ni ni um dieavisse, iisque baptismum coiuulissc, sine quo
vident, atque Hegrin appellat (55). En ipsius Pa- bona illorum opera iuutilia crant (58). Hoc tarnen,
storis verba : Misil Dominus angelum tu um, qui est judice viro perspicacísimo (59), non de aqua, seil
super bestias : cui nomen est Hegrin, et obturatil os de liaptismi gratia est aeeipiendum ; fuit euim ve-
ejus, ne le ditaniaret, etc. Viri docti circa vcxahim tcrum compluriuni opinio, apostólos mortuis prae-
] i ii tic locum diversa sunt commenti. Celeberrimus dieavisse (60), quod S. Petrus "' de Jesu Christ»
Non rrius eum restituent! um putat ex códice Colber- affirmât.
tiuo, qui sic habet : < Misil Domini. s angelum suum Ait prœterea revelationes el visiones pro dubitan-
super bestiam, cujus nomen est Hegrin (56). > Suspi- tibus, el verilaiem sibi iraditomiii disquirenlibut
catus jam fuerat dociissimus Cotelerius, Hermam esse ad iiifirmiorem oornm Odern conflrmandain
Graece hoc fere modo scripsisse : "Etí£¡jk¡/£ ROpioí (61); mundiim vero per ignem et sanguinem esse
äyyzkov aùtoG, Sç èirriv iiclOijpíov, c¡> буоца "Ayptov. dclendum (63).
Quam in seiitenliam récitât illud psalmi lxiiv, Postremus Pasloris locus memoratu dignus re-
v. 11 : 'EXu¡j.f,vaTo oùtIjv oûç ix 8рии.о0, xa\ p.o- spicil modiiin secernendi prophelas veros a falsis.
vAç âyp:oi хатгуг^тато aCrcfjV. Devastavit earn aper Hoc ul oblinealur, utroruniqtie vita et mores in
rie silva, el singular!* ferus depaslus est earn ■**, examen sunt revocandi (63). Verus prophela Ute est
cui quidem conjeclune contexlus lavere videtur (57). qui Spiriiu sánelo repletas est ; at divinus itte Spiri
Siquidem liane besliam pressura; superreniiirœ fígu- tus quietus est, liumilis, recedit ab omni nequitia et
rain esse mox ibidem stylo apocalyptico déclarât desiderib vano hujus sœeuli, nemini respondet, inter
II. Tinas. 1 1 proindc cum paulo ante scrpscrit, a rógalas, nee singulis respondet; neque cum vidi ho-
Domino super bestiam angelum m issu m fuisse, mini loquitur Spiritus Dei, sed tunc loquitur, cum
ipsius seiitentia de angelo a Deo in auxilium Chri- rult Dens. Cum ergo (loquitur semper Pastor) tene-
stiaiinruin misso sit accipienda, qui eos in pres rit homo, qui habet Spirilitm Dei, in Ecclesiam ju-
sura superven tura, sen imminente perseciitione so- storum habentium fidem Dei, et oratio fil ad Deum,
laretur atqne foveret. CI. Cotelerius inde enatam tunc nttnlius sancius Divinitatis implel hominem
conjieil vocera Hegrin, quod in Herrn* texlu com illum Spiritu sánelo, cl loquitur in turba, sieul
pendiosa scriptura exslaret ^YPir. cujus postrema» vult Dens. Ad pseudoprophetam quod spectat, a spi-
lillcrse inferiore parte exesae, putarit velus inter- q rhu movelur terrestri, vacuo, wintern non habciile.
près legendum lYpr,v ; hujus leclionis vim liaudqua- Exaltai se el vult primam cathedram habere ; improbus
411:1111 assecutus , litleris Latinis vocein Graecam est, verbosus, in deliciis conversatur, el in volupiuiibus
red. Milurit Hegrin : cum tarnen legendum fuisset mullís, el mercedem accipit diviiialionis suœ (Ci). Ilisce
¿ypijopoç, ас vertendum vigil, ex Daiiielis capite characteribus veri a pseudopropliclis discernunlur.
quarto, ulii 1ург[у6оох), seil vigilis ministerio Baby ART1CULUS II.
lonia; rex ad bestias aniandaliis legilur : quo forte OBSEBVATIONES MORALES ET DISCIPLINAIIES.
aposlulicus scriptor respexerit. Haclcnus cl. Cal- § I. De pœniientia, oratione, jejunio ac eleemosyna.
l.indiiis ex Nourrio alque Cotelerio. Ad hunc vexa- Postquam Pastor Herman) dc tribulalionibus quas
1 11 111 Herma; locum respexisse Hieronyinum I. 1 in in domo sua paticbatiir, conqucrcnlcm crudisscl,
Uabacuc 1, 14, nonnullis visum. Licet alii viri doeli liasce omneg temporales calamilaics consectaria
aliler senserint. esse cum propriorurn, turn alienorum peccatorum;
Hiscc addiinus alias insuper Herma; opiniones : eideni ideam vera: peenilcnlue proponit, ct quinara
"• Psal. Lxxix, 14. " I Pelr. 111, 19.
(51) 1,1cm, I. li.mand. vu, с 1. Ionisant noniiulli . cl. Ccillier, quod sine causa damnaretur Hernias,
liane de bono el malo cujusvis hominis angelo sen- 1 ac si inlroduxissct evrorem periculi plenum, asai-
tenliam ; earn lamen non solum Orígenes boro. 25, gnando cuililiel homini el bonum angelum, el ma
super Josué, el liomil. 1 super E zee hiél.; S. Basilius lum. Eslius quoque super Magislrum senteiitiariiin,
Sup. cap. 111 haie; S. Maximus cenlur. 1 Charit., qui seque huic opinioni aslipiilulur, assent, quod
с. 91 ; S. Joan. Chrysostom., hom. 111, sup. Ер. ad ad minus hare senlenlia ulprobabilisadmilli possil,
Coloss. ; s, il etiain S. Gregor. Nys. in dogmalibus (55) Henna: Past., 1. 1, vis. iv, c. 2.
versalissimus lib. De vita Moysis tenet, ubi ail : (56) In apparatu ad Bibl. PP. 1. I, p. 65.
f Est seinio ex majorum tradilione (idem sibi vin- (57) Quod lamen Fello doctissimo minus videtur
dicans, qui «licit, posteaquain natura nostra in pec- adinitieudum.
raiuin decidil, Deum hunc casum nostrum sua Pro (58) Herrn. Past., lib. 111, símil, ix, num. 15.
videntia minime desliluissc, sed angelum ex iis qui (59) Henry loin. I, pag. 341, editionis Augu-
na iura 111 corporis cxpcrleui sorlili sunt, adliiîiuisse glana;.
.id uiiiusciijusque tutela in vi I.e. Ex adverso aulein (60) Clemens Alexand., I. 11 Strom., p. 679, el I.
natura conuptorem pai i macliinalionc contra nili, vi, pag. 638.
pi pravo qiiodam ac malelicn da-mone adjuuclo I111- (61) 1 1er111. Past., vis. 111, с 4.
j us viiae perniciem afierre. Porro boininein in aui- (62) Vision, iv, C.-5 : Oportet sœculuin hoc per
borum medio constitutum, alterius propositum, al- ignem et sanguinem deperire.
lerius proposito contrarium suopte momento va (65) Mandai. XI.
lentías redJcre. 1 — Sapientcr igitur animadvei m (<ii) Mandat, xii, eap. 1 el 2.
RS7 ^ S. IIERM.S
petcaloribus revera pœnilcntibus sinl fruclus pœ- A dum pauperibus , alquc io charitaiis opera htipcu-
inientix faciendi. Oportet eum, ¡»quit (65), qui dendum ab ipsis eral, secus veri jejunii remunera-
ließt pœnitenliam, affügere animam mihi», liumitcm lionera non rcceplui is ; constat tertio , Herma; ые-
se pra'stare, animóse vexationes multas, variasi|uc culo dies jejimio destínalos slationes appellate*;
peí Ierre, et praxi pue cor purum gerere ab omni quarto qui jejunabat , summo mane ad oranouin
opere inalo. Hxc sunt quae li adit vctuslus liic sei i- secedebal , atque per diera nihil nisi ранет , t\
pinr circa Yeram pœniienliam, quxque tolo cœlo a aquam guslabaí (68). Quinto ad jejunium rile per-
doctrina hxrciicorum et theologorum laxiorum no agendum alioium dicriun sumplum compulandum
stra- xtatis differunt. esse existima! ant , atque in pauperum usus sepo-
Nee minor! animadversione dignum, quod de jc- nendum. Sexto bona opera prsuerea superadden-
jiinio Pastor Henna: exponil. Siquidcin cum in da , a peccatis abstinenduiu , alque Dci praecepu
struit, quid sit jejuni» m Deo acceplum, quxve sta- servanda censebant.
l iones, ejusqueapud Deum rocrcedem ostendit. Ni De eleemosyna verba facicns Pastor , seque in
hil in vita tua nequiter facias , inqiiit Pastor (66) , struit ¡líos qui cam erogara, ас illos qui earn reci-
sed mente pura servi Deo, et in prœceptis ejus Ingre piunt (69). Monet primos ut siiupliciier denl,el
diens; ñeque admiseris desiderium nocens in animo sine dislinclione omnibus qui mendicant ; scciiiidos
tua... Hoc si feceris, jejunium magnum consumma- adborlatiir ui ex vera necessitate duntaxal niendi-
bis acceptumque Domino. Domini aulem promissis calum eant, secus .-alioneui reddituri rigorosain.
nette, si hœc feceris, Deo te vielurum. Qua die jeju- Sub simililudine vitis, el ulmi. quae sil elcemosyiix
nabis, nihil gustabis, nisi ранет et aquam, el com utililas, exponil Pastor (70). Nain sicuti riiis ulm
pútala quantilate cibi, quem cœlerit diebus corne ■ suslcnlatur , ut frustum a/ferat, sic dives а раиреге
sturus eras, sumptum diei illius, quem facturus eras, adjuvalur , cut eleemosynam eregal; quia pauper
s"pones , et dabit vidua: , pupillo , nut inopi... II œc oral ad Dominum pro divile.
Klalio (67) sic acta est bona et accepta Domino. Con De oralione dum agit Pastor, cxigil praecipue, Dl
stat igitur primo adversus novatores jejunii, cl abs- assidue buic sánelo exercilio vaceinus, cl ad Demo
linentix bostes , morlificaliones corporis in usu acccdanius cum omni possibili fiducia in ejus mi-
fuisse priin.x'vis jam leinporilnis in Ee< l sia : se- sericordiam, etsi innúmera au enormia sint pecca-
cuiido id quod si-nsualitati ilclrahebatur , erogau- С ta, quibus detinemur. iVoii est enim Dens , ail Pa-
(65) Hein). ZW , símil, vu. árido tictu, transiré populus omuisassuevit, liocesl,
(66) Idem, símil, v. с. 4, ï cl 3. panem dunlaxat cum aqua sub vesoeram adliibcre. >
(6") Vocat liíc jejunium more Lalmorum, inler Epipban. in Exposi:. fidei. Ps. xxn. Si lege dala ic-
qnos Romx vivebal Hermas , slationem. Statio rophagix constituías fuissent, de iis eodem modo,
aulem de militari exeinplo noinen aceepit, teste Tcr- ac de quart* et sexlx feria; jejunio scripsisset :
lulliano, De oral. Cum enim Cbristiani pi'ioribus i Item quaria et sexta feria jejunium ad lieram us
i-uis sxeu'is, certis quibusilam , et prxsertim Mer- que nonam indicium., ideo jejunandum esse deerc-
«urii ac Veneris diebus suuinio mane in ecclesiam verunt apostoli. i At iiiquics, legem haue alibi com
jejuni eonvonireiil, ihique adhorain nouant in ora- mémorât Epipban. liserés. 75, s. 6: i Quid si, aie-
lione, aliisque pictalis oQiciis perslarcnl; bine bat, ex apostolorum conslitutione repeicitda nobis
factum, ut ¡líos convenios, et illorum etiain dierum auctorilas est, cur illis quartse sexto-que feria; je
jejunium a tnililaribus forte sialionilms transíalo junium perpetua lege sancitnr, excepta Penleiosie!
xtatioms nomine donarcut. Nam quemadmoduin cur «ex Pascliaiis diebus nihil omniiio ad eibum
rxciibi« tnililiim , el eoium pro foribus palatii prxler panent, salem, et aquam adliibendutn deli-
standi excubandique futidlo, statio vocabanlur, ita niunt? » Ibi cette utraque jejunia , et quarts sex-
verosiniile est Clirislianos morani illam, alque oûï- tœque ferix, et sex dierum Pascliaiis eadem lege,
< iiini illud, quod jejuni in Ece.lesia usurpaban!, ex- alque apostólica constitutione sancila esse pronun-
< tibias et slationem voeasse , uli insinuai Terlul- •tiavil. Auamcii ubi idem Epipbanius conlra Aeiia-
lianus primiiui commemoralus. Vide Albaspinxmn D nos, jejunia siata damnantes , disputât , cuín hoc
oliserv. i ; Tliomassin. с 21, p. к Tractai, dejeju- prxceplum maxime urgere deberet , illud in solam
uio ; Мигаю; ¡um , disquisil. I, loin. 11 Aneciol. consuetudinem ila refundit : i Porro diebus ipsis
Latin. Paschatis... aridorum ciborum usu, precibus, » vi-
(68) D. Hieronymus in Rpislola 2 boc jejunium in giliis.jejuniis celebrare solemus : Epipb. ibidi, s. 5 :
pane el aqua, cseieris omnibus forlissiw'-in esse ex quo non absurde forsilan colliges, verbum rapar*
)>iolilelur. Solebal lamen olini a Clirislianis ultima ТаХлои ji definiunt, quod supei ius adhibuil, non aliud
Ouadragesinix hebdómada observan. Nec désuni, significare , quam admonenl , vel horianlur , no»
qui banc xerophagiam lege aliqua pvxscriplam aulem prxcipiunl , jubent , imperant. In hujus au
ivnseanl ; el id quidem probare nituiiiur ex Ter- lem explicalionis Iirniamentuin non illud solum
¡illiano I. i, с 1, qui Moulanistarum ba?resin ain- addtici potest, quod bislorici varias Ecclcsiarum de
1 1 -xatus , de Calholitis dicebal: < Arguunlnos, hisce jejuniis fuisse consucludines narrent : verum
i|iiod etiain xeropJiagias observemus. > Sed idem eliam , quod iisdem testibus , aliquid de severilatc
jise Tei tullianus aduidil : i Denique respondetis bujus jejunii in aliquibus sallem Ecclesiis pautó
iieinpeCalholici) hxc ex arbitrio obsorvanda, non post remissum sil. Auctor enim Coiistitutiointm upo-
?ч iui|ierio » Nulla igilur lege ejusmodi jejunia, stolicarum pani et aqux sal el olera superadd! I"-
■«sie Tululliano, indicia étant; sed ex cujusque bens enncedit.
.. liitri > observabantur. Quapropler Epiphanius isl- ((¡9) Herrn. Pesl., 1. ", mandai, n.
t,.ee ad loiisueliidinem, non ad prxceptum sic re (70) Mem, 1. in, símil, lt.
let i: il'ixterua sex illos dies xeropliagiis , boc est
889 PASTOR. — PROGEMIA. MJO
tlor (71), siViii homines memore» iiijuriarum; »ed A constricti »uni circa negolia »ua , tl non terviunt
al immemor injuriarían , et miserelur figmenli íuí. Deo (75).
Peccalores vero, antequam ad Deuin accédant por О felix hominum a mundo segregatorum vita! О
o; alionen), cor subducere debenl ab omnibus viliís, beata; solitudincs in quibus homo peifecta ilia
quae in geipsis adinveniunl , cl sincero animo ad perfruitur quiete, qua in Dei I'aiiiulaiu sc exerce!, ct
Deuin revertí ; scr.ns esset pnesuinplio qualibet máximo artcrnse salulis negotio serio iiicumbitl
venia indigna , exspectare a Deo cfleclum ülaruin sanctum hoc olium, quidquid lilaterent amalorcs
prccuin, quas bis non praniissis dispositionibus lu- sxeuli, in immensum supcral vanitaics el ineplias
ilisscut. Ergo purifica cor luum... el accipies omnia quibus dclinenlur.
bona , quœ petit... qui ergo tale» non sunt , omnino Altcrum motivum, quod affert Pastor, cur tcrrcnis
nihil impétrant eorum , quœ pelunl. Si conlingat ni- rebus minime nobis esset inhserendum, ration!
liilominusquod.prxviiseliam bonis dispositionibus, status noslri innititur. Principii loco enim pouit,
non accipiamus pelitioneni noslram , dubitare non nos civitatcm permanentem hic non habere, sed
ilebcinus , sed magis magisque orare , et nullas de aliam (fuluram scilicet) nobis esse inquirendum :
I>eo ingcininare querelas, sed solum de nobis ipsis ; Scitis vos Domini servos, inquit, in peregrinntione
Deus eiiiin semper paralus est ad iiiiprriiciuluiu В morari? Civilas enim vestralongc est ab hue chilate.
niiseiicordiam : De le queraris , non de Deo , quod Si ergo scitis civiiatem vesiram in qua habitaluri
non dederit tibi. Ex hisce ediscimus duo inter came estis, quid hie nmalis agros ct apparali» lautitia» el
ra, qua? œque necessaria sunt: prinium est, nos лЬ œdificia et habilutione» supefraeuas? Hœc enim,
inullitudinem , et enormilatem ctiam nostrorum addil insuper, qui comparal in hac civilule, non co
peccalorum dedectere non d«bere ab oralionis gitai in suam civiiatem redire (74). Doctrina liax
semita; secundum, operiere, priusqiiam qui.lqiiaui pía ас religiosa est; parum auicin noslris hisce
a I' о p lainus, ilimiitcrc saltern affectum ad pec- dichos piobalur. Pluribus posscl insuper hxc do
catum, et ad vera:» poetiileiiliain nosinclipsos de ctrina larvam dclrahere, qui máximo versanlur in
terminare : si haec negliganlur, omnes nostras pre errore, dum slbinietipsis persuaderc couantur, con-
ces vanas, ас sine fruciu expericiiiur, ne quid ulie- dilionem hominis vialoris, bospilis et exsulis, in
rius dicam. qua proprio veri Chrisliaui idea ac character con-
si slit, cura condition« hominis, qui negotiis incum
§ II. De timoré Domini, negotii» sœcularibu» , par bí!, volupialilais iudulgct, ac ducit in bonis dice
tienlia, iracundia, Irisiilia, et impm ilute.
suns, siinul posse conjungi.
In primis sentcnlia est Pasloris : Timen» Domi С Pasloris raliocinalio contra talem vivendi mo-
num omnia bona operaberis (7-2). Ergo per timorem duin utique differt tolo cuelo a plurimnrum nostra;
Domini omnia possumus opera justilia: peragerc. xlalis Chrislianorum sensu, sermone el praxi, «ed
Tradii insuper , timorem liunc uecessariuin esse ad non ideo minus recta, minus valida, minus couclu-
salinem, per ilium nos reportare vicloriam de dia dens.
bolo el dominium supor ilium exercere, quia rcipsa \'ult igilur ángelus isle quod Christiani pro agris,
super servos Dei nulla virtus ¡Hi incst : Timens quos emere volunl, pro palaliis domibusque, qui.*
enim Dominum dominaberis illiu» , scilicet diaboli , volunt sedilicare, suas opes insinuant in erogaiulis
quia virtu» in illo nulla est. Per liunc timorem (ut clceinnsynis, el in viduis ac orphanis sublevando
uno "verbo omnia complectar) a peccalo recedimus, in hos usus, jnxta Paslorcm (75) ac Vcrhaicni ipsa in,
jtisliliam fxerccinus , ct pie viviinus. Time iijitur lemporalia bona impendí debcnl.
Deum, concluait Pastor, el rive». Exlra omiiem con- Pastor super palicnliam, el viiium opposilum
iroversiam est , scrmonem bic haberi de timoré eas nobis communical iuslilutiones, qua: negligi
bupernaluralí, de illo scilicet timoré , quero semper baudquaquain possunt. De patienlia tradit, quod
aliquis amor comitatur ; quippe agitur de timbre , homo per palicnliam omnium opcrum nequissimo.
ope cujus mandata Dei observamus, et jusiitue operum etiam dominaiur, videlicet, quod ab hisce pa
ribuS hllla-rCIHUS. tienlia liominem avertit, quod patientes operanlur
Duplici ex capile moncl Pastor , a negotiorum omuein justitiam, Spiritus sanctus in ipsis habitai ¡n
teniporalium mullitudine esse abslinendum , inor- pace magna ; quod virtus hax est valida, et fortis el
dinataiuque eoruindem sollicitudinem esse modc- habet vírtulem magnam, el honorifical Dominum
randam, quia mulla negotia agentes, mulla peccant, in omni tempore; uno verbo, quod qui vere pa
atque a?gre Deo serviré possunt. Abstine te, ait ad líenles sunt, facile observant omnia mándala.
ilium, a mnlti» negotii», el nihil delinque» ; quicunque (76) Quoad ¡racundiam vero doccl.qiiod ipsa Spi«
enim multa negotia ugiint , mulla délinquant ; quia ritum sanctum constristal, et corde expi.liil, malum
(71) Herrn. Past., 1. n, mandat, ix. mile nninuis de necessilatibu», proul quiique poUtH
(72 ) Idem, I. n, inancl. vu. et vidua» abtohite. orphanit judirale; ef apt», at
Í75) Idem, I. in, simil. iv. divitia* retira» in hujunnodi operibu» com.uw.ilc.
74) Idem, I. in, similitud, i. Idem, loro cil.
7,"-) Pro egris ergo, qii"» emere volucritit, rcdi- (76) Idem, lib. ;i, maul, v, < ar.il I rt 5.
891 S. НЕПМЖ 892
spirilum in animam ádinillil, noslrartim precum A »imam eliam voluptatum illicitarum horroremev
iitipedit efleeium, I'urorem parit, ct innúmera mala citamur, pœnani peccali scilicet a nobis suboun
producil. Paulo post eadem dicit de tristitia, el dam, qua; iiiultuin eveedit dulcediiiem in eopprpc
inter caetera, quod crucial Spiritual sanctum... facil trando perccplam. Dulcedinis una hora, ail tile
iracundiam spirilut. Ait tandem : Oratio tristis sito tpatio terminatur ; poena; vero una hora trtgimt
hominis non habet virluiem, ul ascendat ad altare dierumrim possidel... vide igitw, concludil. eiiguum,
Dei (Ti). este tempus mundana; dulcedinis ac voluplatis; pans
Inter plora, quae animadverlit Pastor contra ¡ni- vero tormentorumque amplius. Itaque re bene цег-
piiritaieiii, haec polissimum fidelium xdificalioui pensa, si nosmetipsos diligeretnus, capilali odio
peropporluna erunl. Imprimis vocal magnum pecca- liaberemus sensus voluptates.
tum omnein cogilatioiiein de alieno matrimonio, et Cirra mendacium ct obtrectationem mandai
de foruicaiione (78). Dcinde docet, in corde puro Pastor ne de aliquo male loquamur, nee minus
cogitaiionem impurain inliabilare haud posse ("9); rigorose prohibet audire male loqiieiites, prcecipue
quod qiiidcm ¡nlclligendiim non de simplicibus cogi- si id flat deliberate el libemer (82). Addit insuper,
lalionilius, sed de illis, quas morales theologi mo- quod delractio sit perniciosa, inconslans li.-emo-
rosas appellant, sive in iis deleclemur, sive non. B „¡um, nunquam in pace consisiens, sed semper in
Medium insuper efflcacissinmm, quo a nobis malas discordiis maliens; et : Qui menliuntur, ait ipse,
has cogiiaiiones avcrtainus, et nunquam peceemus, abnegant Dominum, non reddentes ei depositum quod
assignat non inleimissam Dei memoriam (80). ucceperunt; acceperunt enim spiritum sinemenh-
Alibi subjungit(81) aliud nioiivmn, quo ad mi- rio (85).
<77) Herrn. Past., mand. x, cap. 2. (SI) Idem, simil. vi, с 3.

(7iS) Idem, I. и, mandat, iv, c. I. (82) Idem, I. il, mand. il.
(79) Ibidem, vide eliaui I. i, visionc i, cap. I. (83) Idem, 1. и, mand. ni.
(80) Ibidem.
SANCÏI HERMÊ
PASTOR.
(Calland., Velerum Palium Bibliotheca, t. T, Venet. 176!$, In-fol., p. 59. — In nolis. Akgl. denolat mss. Angliramu
В et L ; Bool., ms. bibl. Bodleianae; Слпм., ms. Carmelilarum excalcealurum suburbii Parisiensis; (¡ним , ms- S.
(loriiiaiii ; Lamb., ms. bibliolbecjB Lambelhana? ; Vici.,ms. S. Vicions. — Canitum lemmata absunl a codd. ma.
Gallicanis.)
LIBER PRIMUS
QUI lMSCBIBITin
VISIONES.
VISIO I.
Contra lurpes ct datas cogiiaiiones, et negligent™ Herma; fdiorum castigationem.
CAPUT PRIMUM.
Qui enulriverat me, vendidit qtiamdam puellain Roma?. Post mullos aulein annos banc visant ego
recognovi ; et cœpi earn diligere ul sororcm. Exacto autem tempore aliquo (84) , lavari earn in flumine
Tiberi vidi ; et porrexi ci inanum, eteduxi earn e flumine. Visaque ea, cogilabam in corde meo, diceiis:
Felix essem, si lalem uxorem et specie ct moribus sorlilus esscin. Hoc solum, пес ultra quidquani
togitavi (85). Post lempus aulem aliquod cum iis cogitalionibus proliciscens, honoriGcabam creaturam
VARIEE LECTIONES ET NOT/E.
(8i) Mss. Hodl. el Lamb. Po*< tempus aliquod. dicens : Felix essem, si lalem uxorem habercm et
(85) Mss. S. Gcrm.,Carm.,Bodl. elLanib. V»<n- specie el moribus. Hoc solum cogilivi , пес к/W*
que na dixi : Felix essem, si talem uxorem habercm. illiquid cogitavi.
r'A tpeciem cum ri'lissem. coi/itabam in corde mco
893 FASTOR. -- LIB. I, VISIO I. 894
bei (86), cogilans quam magnilica et pulcl.ra sit. El dura arabulassem, obdormivi. Et spiritus me rapuii
et HHit me per qucmdam locum ad dexleram, per quem non polerat homo lier Гасеге. Eral autem locus
¡Ile in rupibus, el abruplus (87), et invius ab aquis. Cumque transisscm locum ilium, veni ad plaiiitiein,
el genibus positis eœpi orare Dominum, et conliterl peccata mea. El orante me, apertura est cœlum ; et
video niulierem quam conciipiveram, salulantem me de cœlo, el dicenteni : Herma, ave. Et ego prospi-
ciens illam, dico ei (88) : Domina, quid tu liic facis? Al ¡lia respondil mihi : Recepta sum (89) hue (90)
ul peccata tua arguain apud Dominum. Domina, inquam, ниш lu me argues? Non, inquit. Sed audi
verba, quae tibi diclura sum (91). Dcus qui in cœlis habitai, et condidit ex nihilo ea quae sunt (92), et
irmliiphcavii propter sanctam Ecclesiara suam, irascitur tibi quoniam peccasli in me. Respondens dico
ei : Domina, si in tc ego peccavi, ubi , aut quo in loco, ant quando tibi lurpe verbum aliquod locutus
sum? Nonne semper le quasi dominara arbitratus sura (93) ? Nonne semper te reveritus sum velut so-
rorem ? Quid in me comminisccris (94) haec tam nefanda ? Tunc ilia widens mihi, ail : In corde tuo
ascendit concupiscente nequilia?. Annon (95) videlur tibi, viro justo rem iniquam (9C) esse , si ascen
dent in corde (97) mala concupiscente ? Peccatum est ei , et quidem grande. Justus enim vir justa
cogitai. Cogitante ergo illo quae justa sunt, et recle eo incedenle, in cœlis propitium habebil Dominum
in omni negolio suo. Qui autem nefanda cogitant in cordibus suis, mortem et caplivitatem assumuni (98) ;
maxime ii qui sœculum hoc diligunt, et gloriantur in divitiis suis ; et qui non exspeetant futura bona ,
vacuaiitur (99) animae eorum. Haec aulem faciunt dubii (100), qui non habent spem in Domino (I), et
conleranunt et negligunt vitam suam. Sed tu, ora ad Dominum ; et sanabit peccala lua, toliusque domus
tuœ et omnium sanctorum.
CAPUT II.
Postquam autem locuta est verba ha;c, clausi sunt coeli. El ego totus eram in mœrore et melu , et
dicebam intra me : Si hoc mihi peccatum ascribilur , quomodo potero salvus esse i Aut quomodo
exorabo Dominum pro peccalis meis abundanlissimis? Quibus (2) verbis rogabo Dominum, ut mihi
p:opitius sil ? H;ec me recogiiante el discerncnie in corde meo ; video conlra me calbedram de lanis
candidis, sicul nix, factam magnam. Et venil mulier anus (3) in veste splendida (4), habens librum in
inanu ; et sedit sola, el salutavit me : Herma , ave. El ego mœstus et plorans, dixi ; Domina , ave. Et
ilia dixit mihi : Quid mœstus es, Herma, qui eras paiiens, et modestus , et semper hilaris ? Respon-
ilens dico ei : Domina, contumelia (5) mihi objecta est a muliere optima dicenle, quod peccavi in earn.
At illa dixit mihi : Absit a servo Dei res isla. Sed föne in corde tuo asccndil illius concupiscenlia (o).
Est quidem in servis Dei talis cogiiatio, peccalum infurens. Non enim debet haec cogitalio abhorrenda ,
esse in servo Dei; neque spirilns (7) probatus, concupiscere malum opus; el praecipue Hermas qui est
conlinens ab omni concupiscenlia (8) scclesia, el est omni simplicitatc plenus, el innocentia magna.
CAPUT III.
Verumtamen nun causa lui irascitur Dominus ; sed propter domum tuam, quae nefas admisil in Do
minum et in parentes suos. Et tu cum sis amator filiorum , non commonuisti domum luam, sed dimi-
sisii illos conversari violenter (9); propter hoc enim irascitur tibi Dominus : sed sanabil omnia (Ю)
VARLE LECTIONES ET NOTjE.

(86) Desuní isla in mss. S. Germ, et S. Vict. (99) Mrs. Angl. vaganiur.
/all c- C "e?' dcsui" '" utr°q»e cod. (100) aidwoi. Hanc vocem anctorcm scripsisse
(88) Sic ms. Lamb.: Domina mea, quid hete ? Prte- ex Clem. Alex, discimus. Vid. S. Jac. i, 8. Fellus.
tepla sum a Domino , ut peccala tua arguam. Do- — Locus Alex, exslat Xrpup. lib. i, rap. 29, p. 426,
"'"'"¿.""nc 'u me arau" ■' sed respicit vis. in, cap. 4. Videsis cliam lib. »,
(89) Ms. Carm. Prtecepta, sicut modo Lamb. mand. ix. Eadcm. quoque vox usurpalur a Cle-
(90) peesl hue in «odd. S. Germ, el S. Vict. mente Romano, Epist. I ad Cor. cap. 23, ct Epist.
/nal v?i ■• rl larm- ineipio dicere. II, cap. 11. Ca:terum hunc Herma; locum illustrât
(92) Vide infra lib. и, mand. i. Laudal hunc lo- Dodwellus in dissert. De Rom. poniif. success., cap.
cum Orígenes torn. I Comment, in Joann. i, 1. Graeca H, § 6, pag. 160.
Origeniana prolulimus supra inter Veterum lesti- (1) Lamb. Deo.
monia, ex edit. CI. Huelii a prsecedentibus cdiloribus (2) Lamb, pessimis ? Quantis.
n'Sf'ï on'.lssa;r ("<) Hieron. in Osee vu, 9. Hermœprimum vidclur
(УЗ) Lamb. ¡Yum semper le ас si deam. Мох Ecclesia cano capilc.
auteni pro revertí»», Fellus exhibet veriius in sua (4) Lamb, candida. El mox, »ingulari» pro ю/а.
edit Oxon. jS) Mss AngI /atfl>ie-
(У4 Lamb. Quid met commémorant. (6) Ms. S. Germ, ilia, ouiissa voce сoncupitcenlia.
«2 „ mKAul non- (7) Ms. Carm. sphitu.
(90) Mss. Larm. et Lamb, »avant. (8) Lamb, pollutions
(97) Lamb, addit iltiu». Sic el Fellus. El moi (9) Lamb, el Carm. conviolari save.
' <'.o!"iS' el,enu,a'em magnum. ' (101 Lamb, tanarit omnia ante ante gesta stmt in
(У8> Lamb, stbt aisumunt. domo tua mala.
895 S. HERM.E »96
qua; ante gesla sunt mala in domo lua (11). Propter illorum enim peccata et ¡»¡quilates, consumpUis (tí)
es a saecularibus negotiis. Jam enim misericordia Dei miseria est lui et domus lux, el conservant (13)
te in gloria. Tu tantum noli vagari ; sed animaequus esto, et conforta domum tuara. Tanqiiam srarius
produccns opus suum, exponil (14) ei cui vult " : sic et lu verbum quotidianuro juslum i loi doceiis
abscindes grande peccalum. Ne (16) dcsinas ergo commonere nalos tuos ; seit enim Dominus quod
pœnilentiam agent ex toto corde suo; et scribel le (17) in libro vitae. Curoque flnisset verba lise, lit
mihi : Vis audire me legentem? Dico ei (18) : Domina, voló. Esto ergo auditor. Et revoluto libro, lege-
bat gloriose", magnifiée et mirifico, quae (19) non poteram in memoria retiñere. Erant enim verba terri-
fica, quae non potent homo sustinere. Novissima tarnen verba memoria: mandavi ; erant enim pauca et
ulilia nobis. Ecce Dens virtutum, qui invisibili virlute, et magno sensu suo condidit mundum, el hono
rífico consilio circumdedit decorem creaturaj suae, et fortissimo (20) suo verbo confixit ccelum, ei fundavii
terram super aquas •*, et virlute sua potenti condidit sanclam Ecclesiam suam, quam benedixil; ecce
transferet cœlos ac. montes, colles ac maria ; et omnia plana (21) lient electis ejus, ut rcddal illis repro-
missionem quam repromisit cum multo honore et gaudio, si servaverint (22) legitima Dei, qup? acceperuat
in magna fide.
CAPUT IV.
Cuinquo consummasset legendo, exsurrexit de cathedra : et venerunt quatuor jóvenes, et tiileraiit
cathedram ad orienlem. El vocavit me ad se, et tetigit pectus mcum aitqtte mihi : Placuit lilii lectio
mea ? Dico ei : Domina, haec mihi novissima placent ; priora autem saeva et dura sunt. At illa ail mihi:
Плес novissima juslis (23) ; priora autem refugis et ethnicis. Et cum loqueretur roecum, duo quidam viri
apparuerunt ; et suslulerunt ¡Harn humeris (24) , et abierunt, ubi et cathedra erat , ad orientem. Hi-
laris autem discessit. Et cum abiret, ait mihi : Confortare, Herma.
VISIO II.
fíursum de negllgenti uxoris loquacis et filiorum libidinosorum casligatione, el <jw
moribus.
CAPUT PR1MUM.
Cum vero proficiscerer cum bis (25) circa illnd lempus quo et anno priore, ambuláns (26) commemoraius
sum anni prioris visionem. Rursumque me abstulit Spiritus, et diixil (27) me in eumdem locum, quo
anno primo. Cumqiic venissem ad ilium locum, posilis genibus ccepi orare Dominum, et honorificare (28)
ношен ejus, quod dignum me arbitratus sit, ct manifes'.averit mihi percala prístina. Et cum surrexissera
ab or.itione, video (29) contra me aiiuin illam quam et anno superiore videram, ambulantem et legeniea
libcllum aliquem. Et ait mihi : Potes haec eleclis Dei rcnunliare ? Dico ei : Domina, tanta in memoria
retiñere non possum ; da autem mihi libcllum , et describam. Accipe, inquit, et restituas mihi ilium.
Ut autem (30) accepi, in quemdam locum agri secedeus (31), descripsi omnia ad lilleram ; non ¡nve-
niebam enim syllabas (32). Cumque consummasscin scripluram libelli , subito de manu mea raplus esi
libellus ; a quo autem non vidi.
"Matlh. xiii, 52; xxv, 27; Luc. xix, 13. «41 Pctr. in, 5.
VAU1/E LECTIONES ET NOT^.
(11) Sin mss. S.Germ, et Carm. praeter Lamb. (24) Lamb, in Itumerum.
'Eilüi. in te. Fellus lamen sic :1711a' ante palraia sum (25) Quidni forte legendum cum cl. Cotelerio,
mala a domo tua. Cumis? Infra enim vis. iv, cap. 1. ProficisctbaT i»
(12) lia mss. Angl. apud Fcllum : cujus lamen Hin via Campana.
editio exltibet, contrilus. (2C) Ms. S. Germ, videram ambulant.
(131 Mss. S. Germ.ei Lamb, conforlavit. (27) Lamb, eduxil. Sic et Fellns.
(14) Mss, Viel, ei Germ, oblingit. Filius autem (28) Haec omnia, Cumque venissem... ei honori-
«uiiitit, ei. ficare restituimos ex ms. Carm. Sic et Fellns. El
(15) Lamb, juste. Carm. optimum. rette quidem, ut videtur. Mo\ naroque sulxlit : £'
(16) Sic Lamb, sic et Fellus. Л! Л0/1. tum surrexissem ab oratione. Al. vero, ¿nno prime;
(17) Au sm'6e>iii4r in? et Iwnorißcavi.
(18) Carm. ms. et ego. (29) Mss. Carm. et Lamb, audivi.
(19) Lamb, qiorins.. quas , pro gloriose... qiur. (30) Lamb. Vteum autem,
Fellus aulem oinitiit et mirifice, quod varia ipsi vi- (31) Mss. S. Genn., Carm., et Lamb, sedens.
ileatur lectio. (52) Clemens Alex. Zrpw/г. lib. vi, cap. 15, №
(20) Quinqué haec verba, eircumdedit... fortissimo, 806, hue respic'ens, haec habet : Tovko Sa uí«-
.(Icsnnt in Lamb. ypíiaxo тсрЬ; урар.рл, <?т,а\, u.ft еир'зхшчта; »Л-
(21) lia mss. Vict., Carm., llodl.et Lamb. lia et XaSiî tsXéaat. Id est : Emmi «uiem inquil $e tr«»-
Fellus Editi, plena. scriptisse ad Ulteram , eimt non inveniret qitomodo
(22) Mss. codd. Vict., Carm. Lamb, et vel., im- syliabas perficeret. Ubi notai Cl. Polleros, hoc nimio
Îiressi, repromisit... si servaverint. Fçllnm secuti, cum marinora et nummos, tum eliam libros «"'о-
laue rcliuuimus Itclioncm. Al. repromisit, cum... siissinios scriplos conspici , perpetua scilicet I11'""
candió senaverint. rai'Uin serie, nulla vocum distiiiclioiie bel'.. !яЩж
HZ-) Sic La inb Sic cl Fellus. Edili, istis idem -monueral Fellus ad hune locum.
897 PASTOR. - LIB. I, VISIO II. 898
CAPUT H.
Posl quintlecim autcm dies cum jejunasseni , muliuinque rogassem Dominum , revelata est mHn
scientia script ura:. Eral au (ein scriptum hxc : Seinen luuiu , Henna, dciiquil in Dominum, et prodide-
runt parentes siios in nequitia magna. Et audierunt proditores parentum , et prudentes (35) profecerunt.
SinI etiam nunc adjeeernnt pecealis (34) suis libídines , et commaculationes nequitia:, et sie impleverunt
iniquitates «tras. Sed impropera verba haec llliis tuis omnibus, et conjugi in;c q use futura est soror tua (35).
Et ipsa enim (36) compescat llnguam suam , in qua malignatur : el (37) audilis verbis his, continebil se,
et consequetur (58) misericordiam. Erudietur enim, postquam iinproperaveris ¡Hi (59) hxe verba, qua:
luandavit ille (40) Domiiiator, til tibi revelentur. Tunc remittentur illis peccala quœ (41) jampridem pec-
caverunt, et omnibus Sanctis qui peccaverunt usque in hodierutini diem, si ex loto corde suo egcrint
pecnituntiam , el altslulerint a cordibus suis dubitaiioncs. Juravit enim Doininator ille per gloriam suam
super electos suos, prxfinita isla die, cliam nunc si peccaverit aliquis, non babilurum ilium (42) salu-
tem. Poenitcniia? enim jusiorum liabent fines, linpleli sunt dies pœniieniiae omnibus Sanctis : geniibu»
autem poeniienlia usque in novissimo die. Dices ergo eis qui praesunt Ecclesix, tit diriganl vias stias in
jitstilia ; ul rccipiant in pleno repromissionem cum mulla gloria. Permanctc ergo qui opcramini jitsliliam,
et sic facile, ul sit (43) transilus vester cum Sanctis angelis. Felices vos, quicunque suslinetis pressu-
ram supervenienlem magnam, et quicunque non negaverit vilain suam. Juravit enim Dominus per Filiuin
suum : Qui denegavcrit Filium et se, spondylites se vitam illius, et ipsi dcnegaiuri sunt ilium (44) in
advciiiciitibus diebus *'. li autem , qui nunquam denegaverint, ob nimiam (45) misericordiam propitius
factus est illis.
CAPUT III.
Tu autcm, Herma, noli meminisse injuriarum (46) liliorum tuorum, sed ncc sororem tuam ncgii-
gas (47) ; sed cura ut emendeiilur a pristinis peccatis. Erudientur enim doctrina isla, si tu jam non
fueris memor injurias (18) illorum. Memoria enim injuriarum (49) mortem operattir; oblivio vero carinii
(50) vilam xternam. Tu autem, Herma, magnas tribulaiioncs sxculares susiinuisii, propter prx'\ ar ¡ca
tiones domus tu» ; quoniam illas ut ad le niliil pertinentes , neglexisti; et in negolialionibus luis malignis
(51) implicilus es: Sed illud te salvum faciei, quod non discesseris a Deo vivo; el simplicitas tua, et
singularis (52) conlinentia salvum facienl te, si permanseris. Et oui nés salvos facient, quicunque hujus-
cemodi operanlur, et ingrediuntur in innocentia et simplicitate. Hi qui hujusmodi sunt, invalcscent
adversus omnes ncquilias, et permanebunt in vitam xternam. Felices omnes qui operantur justiiiaui :
non absumentur usque in vilam xternam (55). Dices autem : Eccc magna tribulalio venit. Si tibi videlur,
iterura nega. Prope est Dominus converteiilibus , sicut scriptum est in Heldain el Modal (54), qui vatici
nan' sunt in solitudinc populo ".
CAPUT IV.
Revela tum autem est mihi , fralrcs , dormienli a juvenc specioso, et d iconic inilii : Лпит illaiu a qua
aeeepisti libcllum, quam putas esse? Et ego dixi : Sibyllam (55). Erras , inquit, non est. Qua: est ergo,
•» Matth. x, 33. •• Num. xi, 26, 27.
VARIZE LECTIONES ET NOTiE.
Í33) Sic Fellus ex mss. Lamb, et S. Germ. Sic el Noli limere , Abraham : ego protector tuns sum, et
Carm. Edili, prudentes. mereet tua magna uimlt; tum illud in primis Ephes-
(34) Ms. S. Germ, peereta peccaii». n, 4 : Propter nimiam churitaiem »uam, qua tíiiexit
(35) Videsish. l.cl.Coteleiium. Ilincauveiîoxxot. nos (üeuä).
His consona mox infra reperies, cap. seq. el lib. in, (46) Ms. Carm. malnrum. Sic et Fellus. In earn -
símil, ix, cap. M. dem scnlentiam, moliente Fabricio, auetor Ttsta-
(36) Lamb, etiam. menti xn patriarch, in Tcjínm. Zabulón, sect, vil,
(37) Mss. S. Germ, el Carm. sed. cap. 8 : Щ ХогфзОг Ixairoj ít¡v xaxîav той
(58) Lamb, habebil. àSxXtfoû ¡хбтоО Ne mumiidieriaiii unusquisqite mali-
(39) Ms. S. Vict. Erudientur.... illis. «mm fratri* sui.
(40) Sic niss. Aug!. Fello tanien magis placuit , (47) Lamb, «inn«
№. Mox ms. S. Germ, ul revelentur, absque tibi. (*8) Mss. S. Germ.,Carm. el Lamb, таЫне. Ыс
(41) Lamb. qui. el Fellus.
(42) Ms. S. Vict, illam. (49) liilem cum Fello , mnlorum.
(43) Mss. Vict, et Germ. fiat. (50) lidcm , malormn. Fellus , corum.
(44) Fellus ex Bodl. el Lamb, sic in sua edit. (51) Ms. S. Germ, magms.
Oxon. Qui denegaverit Filium et se , despondens (52) Lamb, quem seqiiinir Fellus, nimia.
vitam illius , et ipse denegaturus est ilium. Qu;c (55) Ms. S. Germ, in ailernum. Edil. Oxon. absu-
lectio male reddilur in ediit. Clerici cl Russelii. At mm ur in anernum.
ms. Carm. Qui denegaverint Filium seque despenden- (54) Lam,.. ílolda el Meda. Sive potius Lldail el
tes vitam »num. oui nunc denegaiiiri sunt in, etc. Hodad, ul exliibet codex bibliolb. Coislm. apud cl.
Ни с loco coiigriiunt qua: infra babenlur, lib. in, Monlfauconium pag. 194, ubi in recensioiie apocry-
simil. i\ , cap. 28. pliorum Vet. Tost, librorum occiirntç', E/oào xal
(45) Si Felluin auJias, nimiam i.lem valet quod MoSóS
summum. Iltiic loco consonal cum line Gen. xv, 1. (53) Putat cl. Cotelerius. in Grxeo cxstilisse
809 S. IIEIULK Mo
domine? El dixit niiï.i : Ecclesia Dci est. El dixi ad illuni : Quai с cigo anus est? Quoiiiam , tnquii, иш-
nium prima creata est, iJeo anus; el propter il:am inundus facius est. Post h.vc autem visioneui \iüi in
domo mea ; et veiiil iila anus, et iulerrogavil nie, si jam libellum (56) dedissem scnioiibus? Et respond! :
Adliuc non. Al ilia dixit : Bene fecisli ; babeo eiiim quxdam verba edicerc libi. Cum aulem consumma-
vero omnia verba , aperle scieuiur ab eleclis (57). Scribes ergo duos Huellos, el miltcs unum Clememi,
el unum Graphe (58). Mittel aulem Clemens in cxteras civiiaies ; illi enini peniiissum est : Graple autem
coniiuoiiebii vidua» el orphanos. Tu aulem leges in bac civitale cum eenioribus qui prxsunt Ecclesix.
isla sic leguniur apud Origenem, Philocaliae cap. 1, ex lib. iv, cap. 2, De piincipiis, interprete Ruûno.
1'л scribet ducs libellai, tl dabis unum dementi, Грз$и; Súo ßi6Xia, хоЛ Sioseiç îv KMjjirvn.xai
et unum Grapiœ. Et Graple quiilem commoneat vi- \ч Гракт^. Kai Гратг:*) р.Ъ vouOe'Hjati ti; $рч
duas el orphanos. Clemens vero mittat per omnes xal toyç ¿pcpavoúí. KA7¡u.t¡í 'A -í-xl:: v.; -i: !|u
civilities qua; fori» sunl. Tu vero annual Ubis presbu- г.6"кнс. Eu 5Ï àw;yi\gi- xolj itpíj€uT¿po!; ц;
1eris Ecclesiœ. 'ExxÀTjjia;.
VISIO HI.
De Iriumphantis Ecclesiœ structura, et varus hominum reproborum ordinibus.
CAPUT I.
Visio quam vidi, fralres, visio talis erat. Cum jejunassem frequenter, et precalus essem Dominum , tu
mihi oslcnderel revelatimiem , quam pollicilus esi osiendere per ainiin illam ; eadem nocle apparuit mihi
anus ¡Ha , et dixit niibi : Quouiam sic langues (59), et sollicitus es ad sciendum omnia; veni in agrum,
ubi vis; el circa liorani sextain manifeslabo me tibi, et ostendam tibi quae oporleal le videre. Rogavt illam,
dicens : Domina , in quem locum ¡igri ? Ubi , inquil , vis , elige locum Immun , secretum. Antequaiu auieni
loqui (60) coepissem, et dicere ei locum , ail mihi : Venia ni ubi vis. Fui ergo, fralres, in agro, et obser-
vavi (Gl) horas; el veni in locum ubi conslilucram ei venire. Et video stibselliuni posilum. Erat cervical
lincuiu (62); el super linieum expansum carbasinum. Videos hace posila, et neminem esse in loco; sin-
père cœpi, cl capilli mei exsurrexerunl (63), et quasi horror (64) mc comprehendil, cum essem solus. Ail
me (65) aulem reversus, el memóralos gloriam (66) Dei, et accepta audacia, positis genibus, coiiQleliar Da
ileriim peccala qua; prius. Ecce venil illne cum juvenibiis sex , quos ct ante videram ; et stelit post mc
oraniem, et aitdicbal me orantem et conliientem Domino peccala mea. Et langens me, dixit : Desincjani
pro peccatis luis lantnm orare. Ora el pío justilia, ut aecipias partem ex ea in domo tua. El erexil tne de
loco, el apprehendil manum inea.ni, el adduxit (67) me ad stibselliuni, et ait illis juvenibiis : Ile, el ami
cale. Postquam aulem discesseiunl juvenes, el nos soli fuiinus (68), ail mihi : Sede hic. Dico ci : Domina
sine séniores ante sederc. Quod libi dico, inquil, sede. Conique velleni sédete a >l dexleram partem, iwn
est passa ; sed annuebal mihi manu, ut ad sinislram partem sedeiem. Cogitante (69) autem me, et моим
exsiMrnte, quod non si vit me ad dexteram partem sedere, ait mihi : Quid mœstus es , Henna? Locus qri
est ad dexteram, illorum est qui jam nieuieriiiii Deum , et passi sunt causa nomiuis ejus (70). Tiiii
autem su peres t miillum, ul cum illis sedeas. Sicul manes, in simplicilale tua permane, et sedehis cura
illis, el quiconque fuerinl operali illorum opera, et suslinuerint qua; illi siislinuerunl.
CAPUT II.
Dico ei : Domina, vellem scire qua; suslinueiuiit. Audi, inquit : Feras bestias, flagella, earcercs,
cruces, causa nomiuis ejus (71). Propter hoc, illorum sunt dexlrse parles sanelilatis , el quisquís palu-
lur (72) propter nomen Dei (75) ; reliquorum autem sinistra; partes sunl. Sed ulrisque eis (74), el qui w
dexleram, el qui ad sinislram seilen!, sunt dona et proinissioncs ; lanlum quod ad dexteram sédenles lia-
benl gloriam quamdam. Tu aulem cupidtis es sedere ad dextram cum eis ; sed exiguilales lu« mulla; sunt.
Emundaberis aulem ab exigiiilalibus luis. Sed et omnes qui diibii non fuerint, emiindabuntur ab ОшвНим
VARl/E LECTIOISES ET NOT£.

•коощпч, quam Latinus interpres verlciil Sibyllum. (65) Bodl. et Lamb. Apud me.
Sicut infra lib. и , maud, vi , *Yr*Xou{ el SytiXov, (66) Lamb, gloria:
¡¡enios ac genium reddidit. (67) Lamb, fiu.it/.
(56) Lamb, libellum suum. (68) Lamb, cum Fello facti sumus.
(57) Mss. S. Germ, el Lamb, scient ele, ti. (69) Lamb. Recogiianie. Feline, Cogitante erg«.
(58) Lamb. Grappauv. Sic inox , Gruvpaie. (70) Bodl. Domini. At Vicio-', deesl ejus.
(59) Ms. S. Germ, pro langues, habet jejiiwis. (71) Rursiis, ulmodo, Bodl. Domini. \ici. in*»-
Bodl. egens es. Limb, egenns es. ;7.) Lamb, quicunqne passus fuerit. Bodl. (**■
(till) Lamb, ei loqui. Fellus, loqui ei.... dieerem, quis p. /'.
(61) Lamb, astimavi. (7.1) Deesl Dei in Lamb.
(6i) Lamb, linieum. Sic et Fellus. (Щ Mss. Carra, el S. Ge;m. utrhque tt ab
(65) Bodl. exslruxerunt. Fellus, ereclt s т. Lamb, tiiriiijii« ex eis qui ad dexleram sedeiit, ""
(64) Bodl., Lamb, el Carra, horripilatio. tint Irani seileni.
«Kl PASTOR. — LIB. I, VISIO III. 902
peccatis in liunc diem. Et cum lia;«: díxisset, \olebat abire. Et procidcns ill! ad pedes , rogavi ¡Наш |чт
Dominum, ut mihi demonstrare! quod rrpromiseral visum. At ilia rursus apprcbendit mauum meam , et
erexil me, et fecit sedere super subsellium ad sinislraiu ; el elcvata virga quadam splcndida, dixit mihi :
Vides rem magnam? Dico ei : Domina , nihil video. Eccc (75) non vides contra te lim im niagnam , quie
aîdificalur super aquas, lapidibus quadris (76) splendídís? In quadralo enim sedilicabalur turris ab illis
sex juvenibus, qui vénérant cuín illa. Alia autem multa millia virorum apporlabanl lapides. Quidam aulcni
de profundo tiahebant lapides; alii de terra transfcrebanl , 3t porrigebam illis sex juvenibus. Porro illi
accipiebant, et sedificabant. Eos autem qui de profundo exlrahebanlur lapides, omnes sic ponebantur (77)
in slructuram : polili enini erant, ct convenientes commíssurse cuín illis (78) lapidibus ; sicque conjunge-
bantur alius ad alium, ita ut commissurse eorum non paterent (79). Et in hune moduin apparcbal (80)
structura lurris, tanquam ex uno lapide adílicala. Oteros autem lapides qui afierebantur de terra, quos-
dam quidem rejiciebant, quosdam vero adaptaban! (81) in slructuram. Alios excidebaut, ct projíciebaul
longe a lurri. Alii autem lapides mullí circa turrim posili erant (8â) ; et non utebantur illis ad structurant.
Erant enim quidam ex illis scabrosi, alii autem scissuras habebanl , alii vero candidi el rotund! , non
convenientes iu slructuram lurris. Yidebam autem alios lapides projici longe a lurri , el incidentes in
viam (83), et non munemes in via , sed volví de via in locum desertum ; alios autem in igncm incidentes,
ct ardentes ; alios cadentes secus aquam , nee posse volví in aquam , voleniíbus quidem eis mirare in
aquam.
CAPUT III.
Et cum hace mihi demonslrassct, volebal recedere (84). Dico ei : Domina, quid mihi prodest haevi-
disse, et non scire qua; sint ha? res ? Respondens dixit mihi : Versutus es homo, volens scire ea qua; circa?
turrim sunt. IIa, inquam, domina, ul fratribus annuiiliem, et hilariorcs liant; et bac audientes honorili-
cenl Dominum cum multa gloría. Et dla ait : Andient quidem multi ; et cum audierinl , quidam ex ei»
gaudebuntj quidam autem flebunt. Sed et isti (85) audientes, si poenitenliam egerint, et ipsi gauilebiini.
Audi nunc de similitudinc turris omnia hase, et haclenus mihi de rcvelaiionc moleslior esse noli. Rcvcla-
lioncs enim ¡stœ linem habent: implóla; sunt enim. Sed lu non desinis in petendo revelaliones, ¡mprohus.
(86) enim es. Turris quidem quam vides aedificari, ego sum Ecclesia, qua; tibi apparni et modo et prius.
Quodcunqueigitur volueris, interroga de turri; et revelabo tibi, ut gaudeas cum Sanctis. Dico ei : Domina,
quoniam me semel dignum arbítrala es ut omnia mihi reveles, revela. Ait mihi : Quoilcuiique oporlueril
tibi revelari, revclabitur ; lantum ut cor tuum apu:l Dominum sit, et ne diibites, quoilcuiique videris. In
terrogavi (87) illam : Quare turris œdilicata est super aquas, domina? Respondil : Dixerain tibi el prius,
versulum te esse circa structuras diligenter inquirentem ; igitur invenies veriialem. Quare ergo super (88)
aquas sedificatur lurris, audi : Quoniam vita vesira per aquam salva facta est, et fiel •'. Fúndala est
enim verbo omnipolentis et honorilici nominis : continetur autem (89) ab iuvisibili virlute Dei.
CAPUT IV.
Respondens dico ei : Magnifiée habent se res ha?. Illi autem juvenes sex qui œdillcant, qui sunt, domina?
Hi (90) sunt angelí (91) Dei qui primo constitnli sunt, quibus tradidit Dominus universam creaiinam
suam, struendi (92), asdiflcandi et dominaiidí creaiiirse illius. Per hos enim (95) consummabilur slrui Iu
ra lurris. Oleri autem qui apportant (94) lapides qui sunt? Et ipsi sancli (95) angelí Domini : sed ¡lli
"I Petr. 111,20, 21.
VA RLE LECTIONES ET NOT,«.
(75) Bod!, add. Ail mihi : Eece, etc. (84) Ms. S. Germ., Carm. el Lamh. recurrere.
(76) Mss. S. Germ., Carm. el Lamb, quadraiit. (85) lia mss.S. Geini.,Carin. ct Lamb. Edili , Uli.
Sic et Fellus. (86) Sic ßodl. el Lamb. Edili imporiunut.
(77) Mss. Carm. et Lamb, imponebani. Bodl. po- (87) Ms. Lamb.: fícela wihi quodcunque oportuerit
tiehmit. tibi revdare. Hevelabitur a le, laiiium ul cor luiim
(78) lia quatuor mss. S. Germ., Vict., Bodl. et apud Dominum til, el ne dubilet quod eum viderit.
Lamb. Edili, aliit. Inierrogavi, etc. Laudal liunc Incum Clemens Alex.
(79) Lamb., Carm. et S. Germ, parèrent. Sic el Хтрыр. lib. и, cap. 1, pag. 450.
Fellus, qui tarnen legendum conjicit, paterent. liunc (88) Bodl., Lamb, et Carm. circa tcripturat Dili-
locum describí! Orígenes, Philocaliw cap. viu. genter inquirem igiiur. Sic Fellus. Addil Clcricus in
(80) Bodl. el Lamb. El ticparebat. Ita et Fellus, ms. Lamb, ¡la legi : tcriplura», et inquirenlem. Igi-
e quo lamen ms. Icctionem minus recle redduut tur inventent veritalem quare tuper, etc.
edili. (89) Sic ms. Carm. Edili, ei.im.
(81) Lamb, ponebanl. Í90) Bodl. add. Ait mihi : lli, etc. Sic el Fellus.
(82) Sic Bodl. ei Lamb, ex Fcllo. Edili jacebanl. (91) Addil Fellus ex Lamb, tancii.
Vpud Russelium invertitur leclio. Monet cl Cute- (92) Ms. S. Germ., Carm. el Lamb, creandi. Fel-
lerius hue respexisse Didymuni ¡u Catena ad Job lus autem : ut ttruerent, œdificarent el dominaren'
▼in, 17, 18, p. 202. Ejus verba inter Velerum tetur.
sthnonía superius relata. His albina mox infra capp. (93) Bodl. et Lamb. ergo.
6 et 7, et lib. in, símil, ix, capp. 6, 7, 31. (94) Bodl. apporlabanl. Fellus, déportant.
(83) Lainb. venienlct in ria. (95) Ms. S. Germ, ci Vid. el ipii tunt tuncti.
905 S. HERMA! 904
sunt liis cxcelleniiores (96). Cum ergo consummate fueiil structura tun is, oinucs simul epulabuuiur juila
turrim, ct hoiiorlflcabfiut Dominum, quoniam consummata erit structura tunis. Interrogavi earn dicens:
Vellcm scire cxilum lapidum, el vim eorum qualis sit. Respoiulens autem, dixit mihi : Nunqoid tu pn
omnibus melior es, ut tibi id rcvelctur? Alii enim priores le sunt et mcliores te, quibus oporlebat reve
lan visiones has; sed ut lionorificehir nomcn Dei, tibi rcvelatum est (97) ; et revclabitur propter dubios,
qui cogitant in cordibus suis, utrumnc sitilhxc, an non (98) sint. Die illis, quod пазе omnia sunt vera, н
nihil extra vcrilalem est ; sed omnia firma, certequc (99) fundata sunt.
CAPUT V.
Audi nunc et de lapidibus qui sunt in structura. Lapides quidem illi quadrati el alhi, convenientes in
commissnrls suis, ii sunt (100) aposloli, cl cpiscopi, et doctores, et niinislri, qui ingressi sunt (1) in clc-
mentia Dei, ctepiscopaium gesseruul, ct docuerunt, el miiiistraverunt sánete el modesle electis Dei, qui
ilorniierunt, quiquc adhuc sunt; ct semper cum illis convelieron!, et in se pacem habuerunt, et se invi-
cem (2) auéieriiul. Propter hoc cl in slructuram lurris conveniunl commissure eorum. Qui vero de prn-
fumlo irahuniur. et iniponuntur in; structura (3), ct conveniunl commissural eorum cum caeteris lapidilras
qui jam actliftcati sunt; ii sunt qui jam dormicrunt, cl passi surit causa nominis Dumini. CaHeri aulem la
pides qui apportabanlur (Л) a terra, volo scire (5) qui sint, domina. Ail : Eos quidem qui in lerram va-
dunt, et non sunt polili, illos Dens probavil, quoniam (6) ingressi sunt in sequilalera Domini, et direse-
runt vias in mandalis ejus. Qui aulem afleruntur et ponuntur in structura turris, ii sunt (7) novelli in Cide
et fidèles. Commonentur autem ab angelis ad benefaciendum, propterea quod non est inventa nequilia in
illis. Quos aulem rejiciebant et ponebanl (8) juxla lurrim, qui sunt illi (9) î Ait mihi : Hi sunt qui pecca-
vcrunl, et voluerunt pœniieniiam agerc ; propter hoc non sunl longe projecli a lurri, quoniam utiles crunl
in structura (10), si pœniieniiam egerint. Qui ergo pœniieniiam acluri sunt, si egerint pœnitcniiara, for
tes erunt in Udo ; si nunc pceniienliam egcrinl, dum œdificatur lurris. Nam si consummaia fiieril structura,
jam quis non habet locum ubi ponalur, sed cri! reprobos; soluinmodo nulcm hoc habebit, qui jam (II)
ad lurrim poilus est.
CAPUT VI.
Qui auicm recidebantur, ct longe projiciebaniur a turre, vis scire qui sunt? Volo, ¡nquam, domina (12).
Ii suntfilii iniquiialis, et qui credidcrunl in simulation«, et omnis nequilia non discessit (15) ab eii:
propter hoc non habent salinem ; quoniam non sunt utiles in structura (14), propter nequitias suas. Qui-
propier oxcisi sunt et longe projecli propter iram Domini; quia exacerbaverunt eum. Caeteros aulem la
pides quos vidisti complures pósitos, non cuntes in strucluram ; ii quidem qui scabrosi erant (15), hi
sunt qui cognoverunt ventaient, ct nec permairseriinl in ea, nec conjuncti sunt Sanctis ; propter hoc in
utiles sunt. Qui autem scissuras bahelianl, hi sunt qui (16) alius adversus alium in cordibus discordiam
liabeut, el non habent (17) paeem inter so : in prsesenlia (18) quidem pacem habenles, cum aulem unus
ab alio discesserit, nequilia eorum in cordibus permanet. Ha: sunl ergo scissurae, quas habent lapides.
Qui vero -curtí sunt, ii sunt qui crediderunl quidem, plurimam partem habenles iniquiialis (19); proplcr
hoc curli, et non integri sunt. Candidi aulem el roluudi, el non convenientes in slructuram lurris , qui
sunt domina? Rcspondcns mihi , dixit : Usn,uei|uo slullus es el insensatus ; et omnia interrogas, el ni
hil intclligis? Hi sunt habenles quidem lidem, habenles aulem etdiviiias hujus sxculi.Cum ergovcncril
VARIZE LECTIONES ET NOT.E.
(96) Ms. S. Genn. rt Carm. hi aulem prœceUeu- (5) Bodl. scire, ¡nquam.
Ш tilos. Lamb, prœcellenlts Ulis. (6) Bod I. qui, pro quoniam.
(97) Clemens Alex. Srpufi., lib. I, cap. 29, pag. (7) Lamb, in structurant turth, qui sunl ? ii sunt.
426, hnnc locum hisce verbis describí! : Hsiioj toi- (8) Mss. S. Germ. ,Carm. el Lamb. pro/ïciffcaiii.Sic
vjv i; Sûvoutç Tj-cíj 'Epjxä хата ànoxaXud/iv Халойаа- et Fellus.
Ti ораията, сргД xa\ -Л атахаХоии-ата, 8ta toù; (9) Bodl. qui sunt ? H. Lamb, laiilum qui stmi ?
б'.фиуоис, той; 6'taXoYiÇou.ivoo; Èv ?aîî xapSîaiç au- (10) Bodl. sfruciiinim.
TÉJv, sí apa ез-rt таОта, fl oùx ?<rtiv. Sequilar Cle- (11) Mss. S. Genn., Garni. etLamb. quoniam.Tel-
mens: 'd(ioío);8k... со; váwv 9psv3ít¡spí0o-«aí. Qu« lus : habet, qui.
postrema verba cum sint Alexaudrini, miror hacte- (12) Editi omiiluul isla : Voto, inquam, domina:
nus ah eillloribus Herma: fuisse hic in medium pro- quaj Fellus ex mss. Bodl. ct Lamb. íestituil.
lula, lunqnam ab Alexandriiio ex Hernia descripta. (13) Lamb, abscessit.
Jaloque id probe novissn videiittir Polleros ad h. I. (H) Bodl. structurant.
ri YYotlonus in nolis ad dementis Rom. Episl. 1, (15) lia mss. S.Gcrm.,Carni. etLamb.ItaelFelli
cap. 23. ediiio. Al. omitiuni qui.
(98) Ms. S. Germ, et Lamb, янг non. Sic et Cle- (16) Sic Fellus ex Bodl. Al. omittunt, hi s*"'-
mens Alix. 1. с Lamb, mo qui exhibet quia.
(99) Lamb., Carm. et Genn. el certa quœ. (17) Bodl. habenles.
(100) Bodl, in commissura, lit sunt. (18) Mss. S. Germ., Vict, cl Lamb, per«» s. Sic cl
(1) Lamb, ingrediuntur. bellos.
(2', Lamb, allerulrum. (19) Bodl. hï credidcrunl quidem , sed рЫгШ*
(3) Bodl. slructuram. partem habent iniquiialis.
(4) Lamb, apportante. Fellus, portabanlur.
905 PASTOR. — LIB. I, VISIO III. 906
tribulalio, propter dîvitias suas el ncgoiialiones abnegant Dominum (20). Kespondens, dicoci : Domina,
quando ergo utiles erunt Domino? Cum circumcisae, inquil, fuerint divïtiae eorum, quae eos délectant;
lune cruntuliles Domino, ad aedificium. Sicul enim lapis rotundus, nisi decisus fuerit, et abjeccrit ab se
aliquid, non polest qiiadratus fieri : sic et qui divites sunt in hoc saeculo, nisi circuracisae fuerint divili«
corum, non possunt Domino utiles esse. A te (21) pr.imura scilo : Quando dives fuisti , inutilis eras- nunc
vero milis es, et aptus vitas tuae; nam et lu ipse ex eis lapidibus fuisti.
CAPUT VII.
Cuteros autem lapides quos vidisti longe projectos a tum, et cúrrenles in via, et volvi de via in loca
desena; ii sunt qui credideruut quidem, dubitatione autem sua reliquerunt (22) viam suam veram, pú
lanles se rneliorem viam posse iuvenile. Errant autem et miseri sunt, ingredientes in desertas vias. Qui
autera cadebant in ignem, et ardebant, ii sunt qui in perpetuum abscesserunt (23) a Deo vivo, nee am-
plius Ulis ascendit in corda pœnitenliatn agere, propter desideria libidinum suarum et scelerum quai
operanlur. Caeteri vero qui cadebant juxta aquas, et non poterant volvi in aquas, qui sunt? Ii sunt qui
verbuin audierunt, volentes baplizari in nomine Domini ; quibus cum venit in memoriam sanclilas veri-
talis, retrabunt se, ambulantque rursus post desideria sua scelesla. Consummavit igilur enarralionem
liMT¡s..Ego vero, cum adhuc cssem improbus (24), interrogavi illam : An iis omnibus lapidibus (25) qui
projeeti sunt, nee conveniebant in structurant lurris, an est pœnitenlia; et habebunt (26) locum in turre
bac? Ilabent, inquil, pœnilenliam, sed in bac turre non possunt convenue ; alio autem loco ponentur
multo inferiore ; el hoc (27), cum cruciati fuerint, et impleveiint dies peccalorum suorum. Et propter hoc
transferentur, quoniam perccperunt verbum justun» (28). Et tunc illis continget transferri de pœnis , si
ascenderint in corda ipsorum, opera quae operati sunt scelesta. Quod si non ascenderint in corda ipso-
rum, non erunt salvi propter duriliam cordis sui.
CAPUT VIII.
Cum ergo desliti interrogare (29) illam de omnibus istis, ait mihi : Vis aliud videre? Cumque cupidus
essem ad videndum, hilaris faclus sum vultu. Respiciens me subrisit, el ait mihi : Vides Septem mulie-
res circa turrim? Video, inquam, domina. Turris haec, inquit, ab iis (30) supportalur secundum praece-
ptum Domini. Audi nunc effectus earum : Prima quidem earum qua; continet manu (51), Fides vocalur ;
per hanc salvi lient electi Dei. Alia vero qu» succincta est, et viriliter agit, Abstinentia (52) vocatur ; haec fi
lia est Fidei. Quisquís ergo secutus fuerit illam, felix liet in vita sua, quoniam ab omnibus operibus ma
lls abstinebit (33) ; credens quod, si se eonlinuerit au omni concupiscentia, hœres erit vilae aeternae. Cactcrae
autem, inquam, domina, quinqué qure suntîFiliae , inquit, invicem sunt. Vocalur autem quaedam Sim-
plicitas, alia Innocenlia, alia Modestia, alia Disciplina, alia autem Charitas. Cum ergo servaveris opera
raatris carura, omnia poteris custodire. Volebam scire, domina, quam quaeque earum habeat (34) virluiem ?
Audi, inquit : Virtutes aequales habent; соппехж autem ad invicem sunt virtutes earum, et sequuntur
se invicem sicut natas sunt. Ex Fide nascitur Abstinentia, de Abstinentia Simplicitas, de Siniplicitate Inno
cenlia, de Innocenlia Modestia, de Modestia Disciplina et Charitas (55). Harum ergo opera sancta, et púdica,
et recia sunt. Quicunque ergo servient his, et invalucrit(56) tenere opera earum, in lurrihabebit habitaculum
cum sanclis Dei. Interrogavi illam de lemporibus, si jam consummalio est (57) ? Illa autem exclamavit voce
magna, dicens : Insensate homo ! nonne vides lurrim semper sedificari (58)? Quando ergo consummata fuerit
turris et aediOcata, habet finem; sed et cito consummabitur. Noli me amplius interrogare quidquam. Suffleiat
tibi et omnibus Sanctis commemoralio isla, et renovalio spirituum vestrorura. Sed non tibi haec soli reve-
УШЖ LECTIONES ET NOT.C.
(20) Bodl. add. suum. mens Alex, qui Хтрыр. lib. и, cap. 12, sic Her-
(21) Lamb. Ad te. mam supplet el interpretatur : 'H xoívuv <rjv¿x<>umx
(22) Ms. S. Germ, el Lamb, relinquent. trjv "ExxXriiiav.
(25) Bodl. el Lamb, in fine abscesserunt. (52) Lamb. Continenlia. Sic el Clemens Alex. I.
(24) Lamb, ego qui, cum improbus essem. Fellus: С ïyxpàzsia.
Ego vero, qui cum. (55; Lamb. add. se: et paulo post, abst'uiitaii
(25) Bodl. el Lamb. An ii omîtes lapides... si est pro continuent.
Ulis. Edit!. Fell, et Rüssel, omittuiit он secundum, (34) Lamb. Voto.... quœque quam vim habeatilla-
quod al. exhibent. Et quidem redundare videlur, rum ei tirlutem. Fellus addit : Et dixi : Volo.
nisi malis : an est, inquam. (35) Seiisum hujus loci putatCl. Potlerus expres-
(26) Lamb, habebuniur in. Quae varia lectio men- sisse dementem Alex. I. с hisce verbis : КсЛ тах-
dose apiid Fabric, habetur. Âtv ílpoT¡y¿l-m u.kv r.tav.ç- c¿6oí 8ï oíxoSoael- те-
(27) Ms. S. Germ, hoc loco. Xeloî 8ï^ i.yim\.\d est : Et rursus (inquit Hermas):
(28) Lamb, istud. Prœcedit quidem fides, timor vero œdifical, perficit
(29) Lamb, desivi interrogando. Bodl. quoque, de- autem ehari.as.
,i»i. (56) Sic mss. S. Vict.,Caim.,Bodl. ct Lamb. Edili
(50) Ms. S. Vict. Ais albit. voluerit.
(51) Manus contraria, inquit hie Fellus, reclis (37) Lamb, esset.
sime lidem repraesentat , qua divina promissa ap- (38) Lamb. Insensate autem homo ! num vides Ш-
urchendimus. Magis tarnen ad rem, ut videtur, Cle- rim super œdificari.
Patrol. Gr. II. 29
B07 S- НЁПМЖ 908
tata sunl; sed ut omnibus demonstres ca. Post tríduum enim intelligere te oportet, Herma, verba be
quae tibi incipio dicere, ut loquaris ea in auribus (59) sanctorum, ut auJientes ca cum fecerint , emunden-
tur a nequitiis suis; sed et tu cum illis.
CAPUT IX.
Audite me ergo, lilii : Ego vos enutrivi in mulla simplicilaie, et innocentia, et modestia, propter misc-
ricordiam Dei quae super vos Slillavitin justitia ; ut sanctilicem'mi et justificemini (40) ab omni nequiiia
et omni pravitate ; vos autem non vultis requiescere a nequitiis veslris. Nunc ergo audite me, et pacem La-
líete alius cum alio (41), et visítate vos alteiutrum, et suscipite vos invicem , et nolitc soli crealuras Dei
pcrcipere •»; abundanlius eliam impertite egentibus. Quidam enim compluiibus eibis infirmitalem carnis
sua; contrahunt, et violant carnem suam (42,. Aliorum autem qui non habenl escás, marcesdl caro
ipsorum, propter id quod non babenl sufficientem cibum ; etconsumitur corpus eorum. Hcecigilur mlem-
pcranlia nociva est vobis, babentibus et non communicantibus iis qui egent. Attendite judicium Miperve-
niens. Qui eminentiores estis, inquirite esurientes, dum adbuc turris non est consummate. Postqiiam
enim consummata fuerit turris , volelis benelacere, et non habebilis locum. Vidcte ergo vos, qui glona-
inini in diviliis vesiris, ne forte ingemiscant ii qui egent, et gemitus eorum ascendat ad Dominum", et
«ixcludamiiii cum bonis vestris extra januam turris. Nunc itaque vobis dico, qui prseeslis Ecclesiae, el
amatis primos consessus" (43) : nolite similes fieri maleficie. Et malefici quidem venena sua in pyxidibus
bajulant (44) ; vos autem venenum veslrum et pharmacum (45) in corde continelis, et non vultis per
gare corda vestra, et permiscere sensum veslrum puro cordi.ul habeatis misericordiam a Rege magno.
Videleergo, filii, ne forte hae dissensiones vestrae fraudent vitam vestram. Quomodo vos erudire vuliis
electos Dei, cum ipsi non habeatis disciplinara? Commonete ergo vos invicem ", pacatique estote inter
vos (46) , ut et ego coram Paire vestro aslans, ralionem reddam pro vobis Domino.
CAPUT X.
Cumque desiisset mecum loqui, venerum illi sex juvenes, qui aedificabant, el lulerunt illam ad
turrim (47); el alii quatuor sustulcrunt subsellium, et abierunt ipsi ilerura in turrim. Horura faciem non
vidi quoniam aversi erant. Euntem illam rogabam, ut mihi revelarel de tribus íiguris, in quibus mihi
apparuit. Respóndeos auiem mihi, dixit : De his alium te opoitet interrogare, ut tibi reveletur. Apparuit
autem mihi l'ratres (48), prima visione anno superiore valde anus, el in cathedra sedens. Alia autem
visione faciem quidem juvenilem habebat, carnem aulem et capillos añiles; et staus mihi loquebalur.
hilador aulem erat quam (49) priinum. Tertia autem visione, tota junior erat, et aspectu decora; un
tura quod (50) capillos añiles habebat,: hilaris aulem facie erat, el super subsellium sedens. De his ipsis
mœstus eram valde, donee cognoscerem visionem (51) hanc. Video anura illam in visu noctis diceiiiem
mihi : Omnis rogalio humilitate eget (52). Jejuna ergo, etpercipies a Domino quod postulas. Jejunavi
ergo diem unam. Eadem nocte apparuit mihi juvenis, et ait : Quid lu frequenter petis revelationcs in
oratione? Vide, ne multa postulans noceas cami luae. Sufficient tibi revelationcs hae. Nunquid poteris
fortiores revelationes videre, quam quas vidisti? Respondens ei dico : Domina, hoc solum pelo pro tri
bus liguris illius anus, ut integra fiat revelatio. Respondil mihi : Vos non insensaii estis; sed dubitaiiones
vestrae vos insensatos faciunt , eo quod (55) non habeatis cor veslrum ad Dominum. Respondí illi, el
dixi : Sed a te ea diligenlius cognosccmus (54).
CAPUT XI.
Audi, inquit, de íiguris quas inquirís (55). In prima quidem visione, quare antis tibi apparuit super
calhedram sedens; quoniam spiriius vesler aniiquior, eliam marcidus est, et non habens vim a vestris
inlirmiiaiibus, et dubitatione cordis. Sicut enim séniores qui non habent spem renovandi, el nihil aliud
exspectanl (56) nisi dormiliouem suam : sic et vos inlirmali a saecularibus negotiis tradidislis vos in
MJob.xxxi,17. "Jac.v,4. ,0Matth.xxiii,6;Marc.xu, 39; Luc. xi, 43 el xx, 46. "Coloss. in, 16.
VARIEE
• LECTIONES ET NOTiE.
(59) Lamb. add. omnibus. habet, anno priore.
(40) Bodl. deest et justißcemini. (49) Lamb, desunt. erat quam.
(41) Lamb, pro cum alio habet in alium. (50) Lamb, quidem. Mo\. in facie.
(42) Lamb, assumunt, sed et cumulant, et comió- (51) Bodl. et Lamb, revelaiionem.
lait. (52) Anliochus hoinil.lOü: Xwp'tç 8à Taïutvoçpo-
(43) Lamb, recubitus. Vulgata lectio pressius in- aÚ4r¡c oùx l<mv EÚKpóaSextov -j-evéuOai ■kooiim^-
liseret locis Nov. Test, excitalis. Nequevero sine humilitate accepta essepotesl oraiie.
(44) Lamb, in pyxides portant. Fabric.
(45) Bodl. et La-mb. medicamenlum. (53) Ms. S. Vict. et quod.
(46) lia mss. S. Vict.,Carm.>Lamb. et Fellus. Al. (54) Lamb, cognoscamus.
inter eus. (55) limll. dt- i/iiibus. Félins : requins.
(47) Lamb, et Carm. a turri. (56) Lamb, expetum.
t-iSi Lamb, deest (ratres : et im>\ cum Bodl.
009 PASTOR. — LIB. I, VISIO IV. 9Ю
incordian». (57), et non projecistis a vobis sollicitudincm in Domino ; et contusus (58) est scnsus vcsier,
et inveterasiis in tristitiis vestris. Quare ergo super cathedram sedebat, volebam cognoscere, domina T
Respondit : Quoniam omnis infirmus super cathedram sedet propter inürmitatem suain, ut conlineatur
inlîrmitas ejus. Ecce liabes iiguram prima? (59) visionis.
CAPUT XII.
Secunda autem visione, vidisii illam stantem, et juvenilem faciem habentem, et hilariorem quam pri-
stinam ; carnem autem et capillos añiles. Audi, inquit, et hanc parabolam. Cum senior jam fuerit aliquis»
desperat de se ipso (60) propter infirmitalem suam et pauperlatem , et nibil aliud exspectal,- nisi diem
extremum vita? sua?. Deinde subito ¡Hi relicta est haereditas ; et audiens exsurgit, hilarisque faclus
induit virtutem ; et jam non discumbit, sed stat, et liberatus est (61) a prioribus mœroribus ; et jam non
sedet, sed virililer agit. Ita el tos (62), audita revelatione, quam Deus vobis revelavil; quia misertus est
Dominus veslri etrenovavit spiritum vestrum, et deposuistis infirmitates vestras ; accessit vobis fortitude,
et invaluistis in Ode; et visa Deusfortitudine vestra.gavisus est. Propter hoc demonstravit vobis structurant
turris : et alia oslendet, si ex toto corde pacem bahueritis inter vos.
CAPUT XIII.
Tertia autem visione vidisli illam adolescentiorem, honestam et hilarem, et serenum (63) vultum ejus.
Sicut cnim, si alicui mœslo supervenerit nuntius bonus aliquis, statim oblitus est mœroris, nihilque aliud
exspectat, nisi annuntialionem quam audivit ; et confortatur de cxtero, et renovatur spiritus ejus pro
pter gaudium quod accepit : sic et vos renovationem accepistis spirituum vestrorum, videntes linee bona.
Et quia super subsellium vidisti (64) sedenlem ; fortis positio est ; quoniam quatuor pedes habet sub-
sellium, et fortiter stat. Nam et mundus per quatuor elementa continetur. Qui ergo pœnitentiam egerint
integre (65), juniores erunt; et qui ex toto corde pœnitentiam egerint, erunt fundali. Habes in pleno (66)
rcvclaiionem : nihil amplius postules de revelandis (67). Si quid autem oporluerit, revelabitur tibi.
VISIO IV.
De tentatione et iribulalione hominibus superventura.
CAPUT PR1MUM.
Visionen» vidi, fratres, post dies viginti prístina? visionis, flguram tribulationis superventura?. Profi-
ciscebar (68) in illa via Campana : a via autem publica in villain sunt fere stadia decern. Raro autem iter
fit per locum ¡Hum. Et solus ambulans rogabam Dominum, ut revelationes ejus quas mihi ostendit per
saiictam Ecclesiam suam, confirmaret, el daret pœuitentiam omnibus servis suis qui scandalizati sunt;
ut honorificetur nomen ejus magnum et honorificum, et quia me dignum existimavit ut ostenderet mihi
mirabilia sua, et eum honorificarem et gratias agerem. Tanquam (69) vox mihi respondit : Ne dubites,
Herma. Intra me ergo cœpi cogitare et dicere : Ego quid habeo dubitare, sic fundatus a Domino, et qui
vidi honoríficas res ? Progressus sum paululura, fratres : et ecce video pulverem usque ad cœlum. Cœpi
dicere intra me : Nunquid jumenta veniunt, et pulverem excitant? Distaba t (70) autem a me tanquam
stadium. Et ecce video magis magisque pulverem exsurgentem, adeo ut suspicarer esse aliquid (71) divi-
nitus. Pusillum autem resplenduit sol : et ecce video besliam niagnam veluti celum, et ex ore ejus locusta?
iguea? procedebant ". Erat autem slatura bestia? illius pedes fere centum : caput autem habebat tanquam
vas urnale (72). Cœpi flere et invocare Dominum, ut me liberara ab illa. Deinde recordatus sum verb i
quod audieram : Ne dubites, Herma. Indulus ergo, fratres, fidem Dei ; et memoratus quis docuit (73) me
magnalia; audenter in besliam me tradidi. Sic autem veniebat bestia illa, ita ut posset in ietu ci vitalem
те Аплс xi et хп.
(57) Ita editi. Fellus vero ex mss. Angl. acedías, пакт. Vide mox infra vis. iv, cap. 1.
(58) Sic mss. S. Vicl.,Carm.,Bodl. el Lamb. Editi, (65) Lamb, deest integre. Et recle, ut videtur :
confusus. nam paulo post, ad distiiictionem : ex toto corde.
(59) Lamb, priori». Id. sub initiuin hujus cap. fe (66) Ita mss. Bodl. el Lamb. Па el Fellus in sua
priore. edit. Oxon. Al. Habes enim in pleno
(60) Lamb, se ipsnm. (67) Lamb, revelatione.
(61) Lamb, sumptus. Editt. Paris, an. 1641, Cler. (68) Bodl. el Lamb, hie omittunt emm quod
et Fabric, post liberatus omitt. est, quod exhibent habent editi.
Fell, et Rüssel. (69) Fellus : Et cum honorificarem et gratias age-
(62) Sic emendavit Fabricius ex ms. S. Victor, rem, tanquam, etc., quod magis placet.
Папе tarnen leclionem jam antea exhibiierat Fellus (70) Lamb. Sic erat.
in sua edit. Oxon. Al. audite revelalionem. (71) Bodl. hocaliqnid.
;63) Bodl. bonam. Lamb, in bonam et hilarem, et (72) Ms. Vict, deest tanquam. Lamb, fumalem.
bene serenum. (73) Lamb, quœ quis docuit.... memoratus, id est
(64) Sic leg. ex mss. S. Germ, et Lamb, pro vi- memor. Sic supra vis. in, cap. 1,
dniis, quod habent editi. Addil Carin. tanquam in-
$11 S. I1F.P.M.E 911
delerc. Veni ргоре ¡Паш, et lam grandis bestia extendi! se in terram, et nîbil nisi lingtiam proferebat, H
intoium (74) non movit se, donee pertransissem (75) illam loiam. Habebat aulem bestia illa super captu
colores quaiuor : nigrum, deinde rubeum et sanguinoleiituui, inde aurcuin, deinde album.
CAPUT II.
Postquani autem perlransivi illam, progressus sum fere pedes triginta ; et cece occurrit mibi virgo (76)
quxdam exórnala tanquani de lhahimo prodiens (77) '*, tola in albis, cl calceamentis albls eircumdata , et
usque ad faciem miiram babens ; pro tegumento autem babebat capillos nítidos. Cognovi ergo a pristinis
visionibus , quoniam Ecclesia est; et bilarior faclus sum. Salutavil aulem me, dicens : Ave lu, bomo.
El illam resalutavi (78), dicens : Domina, ave. Respondens aulem dixit mibi *. Nihil tibi occurrit, bomo?
Dico ei : Domina, occurril mihi (79) talis bestia , quae possil populum consumere : sed viriute Dei et
singulai'i (80)ejus misericordia, evasi illam. Bcnccffugisli, inquit; quoniam solitudiuem el sollicitudinem
tuam ad Dominum projecisti '*, et cor tuum aperuisli ad eum, credens quod per nullum alium poteris
salvus esse, nisi per magnum el bonorificum nomen ejus (81). Propter hoc misil Dominus angelura suum
qui est super bestias, cui nomen csillegrin (82) , ct obluravil os ejus, ne le dilauiaret. Magnam Iribula-
tionem effugisti propter lidem tuam , et qui (aient bcsiiam non dubitasti. Vade ergo, et enana eleclis Dei
tuagnalia ipsius. El dices ¡His, quod bestia ha-e (85) figura est pressura; supervcnlurx. Si ergo (81)
praeparaverilis vos, poicritis eifugere illam; si cor vestrum fuerit purum ас sine macula, et rcliquos
dies vine veslrae (85) scrvieritis Deo sine querela. Imniiilile sollicitudines vestras super Dominum , et
ipse dirigel eas (86) '*. Crédite Deo, qui estis dubii; quoniam omnia polest, et averlere (87) ¡ram suam
a vobis, el millere vobis piaesidia (88). Vae dubiis ¡is, qui audicrint verba haec, et coutcinpserint : melitK
eral illis non nasci ".
CAPUT III.
Inlcrrogavi cam de ¡His quatuor colorihus, quos babebal bestia in capite. At ilia respondit mibi , di
cens : herum lu curiosus es, de rebus bujusniodi interrogans (89). Et dixi : Domina, demonstra mihi
quid sinl illa ? Audi, inquii : lllud nigrum mundus est, in quo commoramini : igneum autein et sangui-
nolentum (90), quoniam oporlet sxcultim hoc per sanguinein et ignem deperire; aurea aulem pars, res
eslis qui effugistis sacculuin hoc. Sicut enim per ignem aurum piobaiur, et utile fit " : sic et vos probe
mini, qui babilalis in illis. Qui igitur permanseriut , et perseveraverint (91), et probati fuerinl ab eis,
purgabunlur. Et sicut aurum emundatur (92), et rcmiitil sordem suam : sic et vos abjicielis omnem
tristitiam et angustiam et emundabimini in strucluram (95) lurris.Alba aulem (94) pars, supervenluii est
sasculi, in quo habilabunl elecli Dei; quoniam immaculali et puri erunl elecli üei in vilam seiernam. Tu
ergo ue desinas loqui (95) haec auribus sanctorum. Habelis el liguram liibulalionis supervenluiae magnte.
Nam si vos voluerilis (90) , nihil erii. In mente habele (97) isla quae praesciipla sunt. Haec cum dixisset ,
disccssil. Non vidi aulem quem in locum abieril (98). Strepitus autem faclus est, el aver9us sum retrorsum,
meluens; el pulabam besliam illam advenire (99).
"Apoc. xxi, 2. 'MPelr. v, 7. "Psal. liv, 25; Matlh. vi, 25; Luc. xn,*2; Philipp, iv. 6. "MaUii.
xxvi, 24 ; Maie, xiv, 21. "I Petr. i, 7.
VARLE LECTIONES ET NOTJi.

(74| Lamb, in lanlum. Sic et Fellus. (85) Lamb, laits hœe.
(75) Bodl. el Lamb, transirent. (84) Récitât hune locum Clemens Alex. 2грь>у*.
(76) Hieronymus in Ose. vu , 9. Hermœ videtur Hb. iv, cap. 9, pag. 596.
Ecclejia adolescentula, et sponsa crinibus adornata. (85) Sie Fellus. Al. dktvestrot. Felli nota minus
(77) Lamb, progredient. recle reddilur in poslerioribus edilionibus.
(78) Lamb. Et ego salutavi earn. Fellus : El e. (86) lia ms. Lamb. Editi dirigat.
resalutavi earn. (87) Bodl. el Lamb, quoniam polest avertert.
(79) Bodl. et Lamb, omitt. occurrit mihi. Quam leciiwiem seculus est Fellus.
(80) Lamb, nimia. Sic et Fellus. (88) Al. sußragia.
(81) Deest ejus ms. S. Vict. (89) Lamb, interrogas?
$2) Ms. Canil. Egrin. CI. Nourryus in Appar. ai Í90) Lamb. Ule niger... ignem... tanguinolentus.
Bibl. PP., torn. I, col. 65, vexa lu m hune locum re- (91) Isla, el perseveraverint , omiltuni editi , qwe
siiluendum putat ex cod. Colb. qui sic se habet : Fellus resiituil ex Bodl. et Lamb.
Misil Dominus angelum suum super besliam , cujus (92) lia mse. S. Germ. Carm. et Lamb. Ita et Fel-
nomenest Hegrin. Suspicalus jam fuerat doctissi- lus. Hanc vero, non aulem illam quam habenl edi-
mus Colelerius, Herinatn Grace hoc fere modo sert- ti, emendalur, veram esee leclionem, id suadetquod
psisse : 'Еяе|лфе Kuptoç uyyeXov *ûtoû, 6î ècrsw mox addit : tie et vos. . . emundabimini.
i-l vr\ptov, tp 5vo(xa "Aypiov. Quam in sentenliam (95) Lamb, structura.
excitai illud psal. их«, 14. 'EXuu.f|va-o au-í¡v (94) Ms. S. Vict. Album autem.
eu; èx 6pu(xoû , xort ¡xovib; аурю? xaT£veu.T¡craTo (ya) Bodl. et Lamb, loqutndo.
au-fjv. Devastavit earn aper de silva, et siugularis (96) Lamb, etsi voluerilis.
férus depastut ett earn. Quod tauten Fello minus (97) Ms. Lamb, apud Clericum , In тешет ha-
vnletur admillendum. Hue autem respexisse Hiero- belo. Ediüo lamen Oxon. sic : In menu habeloie.
nymum lib. i, in Habacuc I, 14, nonuullis visum, (98) Lamb, quo loco abiil.
luel alii viri docti aliter senseiinU (99) BodU et Lamb, imiire.
ЪП PASTOR. — LIB. II, MANDATUM Ь 914
LIBER SEGUNDUS
QUI INSCRIBITUR
MANDATA.
PROOEMIUM.
Cum orassem domi , el consedissem (100) supra lectum , intravit vir quidam reverenda facie, habitii
pastorali, pallio albo amictus (I), peram in humeris (2) et virgam in manu gestans, el saluiavit me. Et
ego resalutavi eum. Protinusque consedit juxta me, et ait mihi : Missus sum ab eo vcnerabili nuntio, ut
habitem tecum reliquosdies viue tuse. Et ego puiabam , ipsum ad tentandum me venisse. Et dico ei : Tu
enim quis es? Ego cnim novi cut traditus sum. Ail milii : Non cognoscis me? Non, inquam (3). Ego, in-
quit, sum paslor ¡He cui traditus es. Adhuc loquente eo , ligura ejus mulata est. Cumque cognovissem,
esse eum cui traditus fueram, confusus sum, protinusque melus me subiit (4), et lolus mœrore confectus.
sum, quia sic ei responderam insipientcr (S). Ait mihi : Noli confundí, sed virtutem concipe animo in
mandalis meis , quae daturus sum tibi. Missus sum enim, inquit, ut quae vidisli superius , omnia tibi
rurstis ostendam; praecipue quae ex eis utilia sunt vobis. Primum omnium, mandata (6) mea el spe
cies similitudinum scribe. Reliqua autem, sicut osiendero tibi, sic ea scribes. Ideo autem prajcipio libi,
primum mandata mea et similitudines scribere, ut subinde legendo facilius ea custodire possis. Scripsi
igitur mandata et similitudines, ita ut praecepit mihi. Quae audita si cusiodieritis, atque in his ambula-
verilis , el exercueritis ea mente pura , recipietis a Domino quse (7) pollicitus est vobis. Sin autem, us
auditis , non egeritis poenitenliam , sed adhuc adjeceritis ad delicia vcslra a Domino adversa recipietis.
Flaec omnia praecepit mihi scribere pastor ille,nunlius poeniteniiae.
MANDATUM I.
De fide in unum Deum.
CAPUT UNICUM.
(8) nptótov xávriov я'.итгутоу , Sri eTç èoriv 6 Primum omnium , crcde quod unus est Deus qui
Oeuç, é та r.ivza xxisaç xak xxrap-£aaç, хз\ «otf,- omnia creavit el consummavil, el ex nihilo omnia
<raî èx той ¡xt, 6vxoç etç т(> eivat tí roívTa. fecit.
(9) Ipse сарах universorum , solus immensus est. Qui nee verbo deliniri , nee mentó concipi potest.
Grede igitur in cum, el lime eum, el timens babe abstinenliam. Ilea custodi, et abjice abs le oinncin
VARLE LECTIONES ET NOT.E.

(100) Mss. Carm. cum sedissem. Notai hunc lo- brant vetustiorcs Patres : Irenaeus lib. iv, cap. 20,
eum Tertullianus lib. De oral., cap. 12. num. 2 ; Orígenes loin, i Comment, in Joann.i , 1 ,
(1) Lamb, dignitosam faciem.... pallium album. item De principiis lib. i, cap. 5. num. 5, et lib. u,
(2) Lamb, humerum. cap. 1 , num. 5. Quibus adde Nicetam ad Nazianz.
(3) Lamb. Nequáquam. Fellus : Non , inquam. orat. 4. Nequehic omilterem Philastrium, qui hae-
AH : Ego, etc. resi 123 haec habet : Cum anima facta sit a Domino,
(4) Bodl. confusus sum protimu, melusque in me ex nihilo scilicet, ut scriptum est : Qui fecit ex nj,-
inlratit. hilo omnia, ut essent quae non eranl; anima ita-
(5) BodLet Lamb, nequiter et insipientcr. que, etc. Id sane visum Fabricio , qui hunc Phila-
(6) Lamb, omnia Mandata. strii locum inter Velerum testimonia de Herma de-
(7) Bodl. el Lamb, quœcunque. scripsit. At quominus Fabricio adhaeream probiM
(8) Grsca ista desumpta sunt ex S. Atlianasii ipsemctPhilasirius, quieadem verba reciiat haer.80,
lib. De décret. Nie. syn., num. 4, lorn. I, pag. 211, velut e Salomone desumpia, mmirum Sap. i, U,
edit. BB, qui el ilia exhibet lib.Oe incarn. num. 5, ubi si<- : "Exxtae r*P elç то etvai-та itávra : quo forte
torn. I, pag. 49, el in Epist. ad episc. Africce, num. respexit noster Hermas.
5, torn. II, pag. 895. Eadem recital Eusebitis Hist. (9) Auctor Doctrinœ ad Antiochum ducem , a LI.
Eccl. lib. v, cap. 8, demplis ullimis verbis, xa\ Montfauc. edilae torn. Ill Opp. S. Athanasn; plunma
itoifjaac. Nonnulla his similia scripserat Hermas ex h i bel Graeca Hermac fragmenta , identideni infra
lib. 1, vis. i, cap. 1 : Deus qui in cirlis habitat , et notanda. Ad hunc itaque loeum quod aUinel, sic ¡He
condidit ex nihilo ea qua. sunt. Hoc autem illustre pag. 252, num. 1 • Ei; веЬс u/5voí ó тохута_уиршу,
Mandalum, praeter Athanasium et Eiisebium, cele- u/5voc SI tyaprptc &v. Onus Deus solus qui omnia
915 S. HERMAS PI6
concupisccnliam (10) et nequitiam, et indue (11) virtutem justilix : et vives Peo, si custodiers manda
lUiU нос.
MANDATUM II.
De fugienda obCrectatione, et eleemosyna facienda in timplicilate.
CAPUT UNICUM.
Dixit mihi : Simplicitatem babe ,\ et innocens (12) 'АтсХот1]та lê, ха\ ixaxoç fevoû, xal Éso ¿tç
esto; clcrissicut iiifans qui nescil (13) inalitiam, та vljma та u.1) yiviáiixovTa Ttovriplav, tt¡v àTtoÀoûeav
quœ perdidit (14) vitam hominum. Primum, de tIjv <iTT]p[av тшу ivOpcímcov. Прштоу jxèv [atjSevoç
(15) nullo maie loquaris , neque libenler audias хатаХаХсс, (XTjefe <¡S¿toí axoue той хатаХаХоуутос ■ e!
maie loquentem. Sin vero et tu audieris , particeps 6è ¡if] , xa\ dû àxoûwv, ïvoj(0{ âfft) TÎjç ¿¡xap-ia; той
erispeccati maie loquenlis; et eredens, tu quoque xaTaXaXouvroç. Ilovrjpov fap itvEUjiá èrrtv <j хатаХо-
peccatum liabcbis, quia credidisti maie loqucnli de Xtà, xa\ ахатаататоу 6ai|x¿viov, цт^тоте dpr,v£ Chjv,
fratre luo. Perniciosa est delractio ; inconstans daj- àXXi Tiáv-от; ev Síûraaíaic xaToixoûv.
monium est; nunquam in pace consistit, sed sem
per in discordia manet.
Hiñe eliam Antiochus, homilía 29, ¡sta habet
Вопит itaque est, de nullo maie loqui, neque KaXov ouv isTiv, kn\ u.ij8evb{ хатаХаХеГу, firjtt
libenter audire maie loquentem. Sin vero, et qui au- l}5éci>; àxoûeiv xoTaXaXoOvToç. El 6s |xrj, хсЛ ó áxoú-
dierit, reut erit peccatt hominis male loquentit, si «i)v ïvoxoç íoroi tî|ç ацартСас той хатаХаХойутос,
crediderit oblocutioni. Qui enim credet, habebit ad èàv itíoreúo-j) Tfl хатаХаХс?. 'О yap irtareusoç, I$ei
venus fratrem suum. Hic ergo reus est peccati ho ¡лета [?C. хата] той абеХсрой айтой. Оитос ouv ívo^óc
minis obloquentis. Neque enim oportet aliquid dicere km tt¡c à(iapTÎaç той хатаХаХойутос. Où 6е1 yàp
contra fratrem absentem calumniandi intentione, prca àrcoVroç àScXçoû XéfEtv ti, ахотсф той 8ia6aXXeiv
quod est oblocutio, licet vera sinl quœ dicuntur; sed aÙTOv, отер èaab t¡ xataXaXià, xav aXtjOïj та Хсуб-
potius obloculorem aversari. О quantum perniciosa jiíva- аХХа (iäXXov àiwarpéçeo-eaiTov хатаХалойута.
est detractio , inconstans dœmonium, nunquam m Tû to5sov uovt)pá eariv <¡ xaTaXaXtà, ахатаататоу ôai-
расе consistais, sed semper in discordia manens ! (ióviov,p.T|8¿noTe t Ipqvcüov, àXXa iwtvrore èv 61уолв->
oiaiç xatotxouv I
Contine te ab illa (16), et semper pacem habe "Атехе ouv àir' aùroû, xat eip<jvr|V SÇeiç рдта
cum fratre tuo. Indue constantiam sanctain, in qua návTojv. "EvSuaai 61 tí¡v а-Хо-т^а, xa\ tí¡v e-£¡ivó-
nulla sunt peccata, sed omnia lxta sunt. ттуса, ev oTç oú6¿v èori icpósxo|X|ia novt)pov, àXXà
navra opaXa xa\ iXapá.
Et benefac de laboribus(17) luis. Omnibus inopibus da simpliciter, nihil dubitans, cui des. Sed omnibus
da : omnibus enim Peus dari vult de suis bonis. Qui ergo accipiunt, reddent rationeni Deo, quare acceperuni,
el ad quid. Qui autem accipiunt ficta necessitate, reddent rationem; qui autem dat, innocens erit. Sicut
enim accepit a Domino, ministerium consummavit, nihil dubilando cui daret, et cui non daret(18); et
fecit hoc ministerium simpliciter et gloriose ád Deuni. Custodi ergo mandatum hoc, sicut tibi locutus
sum ; ut pœnitentia tua simplex inveniatur, et possit domui tux bene fieri ; et cor mundum habe.
Antiochus, homilia 98.
Вопит igitur est, de propriis laboribus quœ sup- KaXov ouv eotiv, èx twv !6!tuv xírauv, Jiv ó 9eoí
pedilavit Deus, omnibus inopibus dare simpliciter; kiziy¡Qprtfu, itäaiv ùsrEpoup.E'voiç ïtapéxetv áícXtüí,
nihil dubilando, cui des, cui non des. Omnibus enim ¡ju¡6ev ScoraÇovra, tívc бфс, tívi ¡il] бфс. Haet -(àp
Deus dari vult de suis donis : non autem quemquam 6 Stbç eiSoaOat OéXei èx tûv IStav 6tupi]¡xáT0)v, xo\
dubitare, cui del, vel cui non det. Hoc quippe mini jil) Îtoxpîvac, tIvi 8ф, fl TÍvt ¡л!) 8ф. 'H тар 6caxovt*
sterium simpliciter factum, gloriosum est apud Deum: ойтт) атгХшс TcXeoOeîso, ïv8o5oç Ù7:apX£i itapà тф
et qui ita simpliciter ministra!, vivet Deo. веф' хя\ ойтшс a^Xojç Siaxovûv, ту Seif (^отии.
vari^: lectiones et no™.
continet , cum solus ipse contineri nequeat. Paulo (14) Lamb, perdit.
aliler auetor Prœdicationis Petri apud dementem (15) Ista delibat et exaggerat Antiochus homi 1 - 29.
Alex. Sipiüfi. lib. vi, cap. 5, pag. 759 : *Ахи)рг(то; , ut mox infra.
3ç та 7cávra x,üp-'- (16) Mss. Angl. Absline te ab Шо (daemonio.) Graca
(10) Ita Keil us ex Bodl. el Lamb. Editi отпет Doctr. ad Antioch. sic : Absline te igitur ab eo, et
nequitiam. pacem habebis cum omnibus. Indue autem simpli
(H) Sic recle Lamb, et Viel. Sic quoque Fcllus citatem el honeslalem, in quibus nullum est offanti-
el Fabric. Al. inde. culum malum, sed omnia plana et jucunda.
(12) Ex Üoctr. ad Antioch., num. 2, pag. 253. (17) Bodl. delatoribus. Hxc item Antiochus
(13) Mss. Angl. infantes qui nesciunl; sicut el homil. 98.
Graca. (18) Lamb, cui dare, cui non dare.
917 PASTOR. - LIB. Il, MANDATUM IV. 918
MANDATUM III.
Be fugiendo mendacio, et Hermœ pœnitentia ob simulationem.
CAPUT UNICUM.
(19)/AX^0siev агатах, хоЛ *««* аЦЫа ix той Herum mihi dixit : Veritatem dilige, el omnis
otÓ(jiot¿í стои ехторгиаибш, Uva то itveü¡xa той Öeoü sermo verus (20) ex ore tuo procedat ; ul spiritus
xaToixfl coi. — Oi yàp <J/su8¿(xevoi авЕтойас tov 6eóv. quem Dominus conslituit in carne tua, verax ínve-
— "EXa6ov yap irvEU¡ia eXT^sIeç, xaX iyavovro oixtj- niatur apud cúnelos homines ; et Dominus magni-
T^ptatou 4XT)6tvoi3 imeúfMiTOc. fleetur, qui dedil spirilum in te (21); quia Deus
verax est in omni verbo, et non est mendaciuui in ipso. Qui ergo meniiuntur, abnegant Dominum, non
reddentes Deo depositum quod acceperunt (22). Acceperunt enim spirilum sine mendacio. Hune si meo*
daeem reddunt, coinquinant mandatum Domini, et fraudatores fiunt.
Antiocuus, homilía 66.
Xpí) ojv iräaav aXÔecav ix той атоилтос той àv- Oportet ergo, ut omni» Veritas ex ore hominis pro-
вршпои èxTOjpsueuflai, tva то rcvEUpe, o oSsbç хатф- cedat ; ut spiritus quem Deus eonsliluit in carne hac,
xT¡e£v iv tí) aapx\ таитт], aXi)6iç EÙps9i) тахра izïaiv verax, invenialur apud cúnelos homines, et sic Do-
ávOpcíntoi;, xa\ oûxtoç SoÇosSfJ ó Kupioç, ó iv тф iv- minus magnificetur, qui in homine habitat: quia
бршгар xoTosxâfv • ôrt 6 Kuptoç aXï)9tvoiiv navx\ p\ Dominus vera* est in omni verbo, et non est men-
jjuiTt, xa\ oCiSiv тохр'витф фейбос. Ol oùv (J'Euo'o'iiêvoi dacium in ipso. Qui ergo mentiuntur, abnegant Do-
ДОетойвс tov Kúpiov, xa\ ylvovzai атачертрсЛ той minum, et ftunl fraudatores Domini, non reddentes
KupEou, p.Tj áfto6t5¿VT£{ аОтш t!]v TOXpaB^xïjv fjv ei depositum quod acceperunt. Acceperunt enim spi-
£Xa6ov. "BXa6ov yip isvEUjia Sêuotov ■ тойто iàv ritum sine mendacio : hune si mendacem reddunt,
iêuSèç afto&fiowatv, iy.ia.vav tIjv той 8eou itapa6f¡- coinquinant mandatum seu depositum Dei, et frauda-
xt)v, xa\ eyévovTo атоотЕрцта!. tores fiunt.
His audilis, ego vehementer (23) flevi. Qui cum fleiitem me videret, dixit mihi : Quid ploras? Et dixi :
Quoniam, domine, nescio an possim salvus esse. Quare, inquit? Et dixi : Quia nunquam, domine, verum
locutus sum verbum in vita mea, sed semper in (24) simulalione vixi, et mendacium pro veritate afflr-
mavi (23) omnibus; et non mihi quisquam conlradixit, sed (ides habita est verbo meo. Quo modo ergo
potero vivere, cum sic egerim?Et dixit mihi: Tu quidem bene et vere sentis. Oportebat enim le,
sicut Dei servum, in veritate ambulare, et malam conscientiam cum spiiitu veritalis non conjuiigere,
nee tristiliam Spiritui Dei saneto et vero faceré '*. Et dixi illi : Nunquam, domine, haec verba tarn
diligenter audivi. Et dixit mihi : Nunc audis. Cura deineeps (26), ut et illa quae prius loculus es falsa
pro negotiis tuis, his verbis et illa Odem recipiant(27). Possunt enim et illa lidein reeipere, si vera locutus
"Eàv ouv tip eX^9£iav (puXiCTjc, Suvôtj вгаитф fueris deinceps : et si veritatem servaveris, poteris
íwi]v itäptTTOtâa<j6ai. vitam consequi. Et quicunque audierit hoc man-
datum, et lecerit, et recesserit a mendacio , vivet Deo.
MANDATUM IV.
De dimittenda adultera.
CAPUT I.
(28) ФйХааге ttjv ayvEiav , ха\ p.!] avauEVErw ктА Mando, ait, tibi, ut castilatem custodias, et non
tíjv xapSíav cou тер\ yi/va-.xoc àXXorpîaç, f\ itspl пор- ascendat tibi cogilatio cordis de alieno matrimonio,
vEÎaç Ttvoç, t\ TztpX TOíoúxtüv ovopáTiüv тойто yip aut de fornicatione; hsec cnim parit (29) peccatum
im'Miv a¡xapr£av ¡lEifaXrjv ipyaÍTj. ВХетге ouv • arca- magnum. Tu autem semper memor esto Domini,
■цои атЛ tîjç iv9uu.<jo-stuç тайтцс. omnibus horis; et nunquam peccabis. Si enim hatc
cogilatio in cor tuum ascenderit tarn mala, magnum peccalum facis : et qui haec faciunt, viam mortis
scquuntur. Vide ergo tu ; absline te ab hac cogiialione. Ubi enim castitas manet in corde hominis jusli,
nunquam (30) ibi ascenderé debet cogilatio mala. Et dixi illi : Domine, permiitc me pauca verba tecum
n Ephes. iv, 30.
VARI.« LECTIONES ET NOTvE.
(19) Doctr. ad Antioch. num. 3, ex hoc Hermse (26) Lamb. Cuslodi amodo. Sic et mox, amodo
mandato, sed nine ¡mie petita. pro deinceps.
(20) Bodl. et Lamb, verax. Haec laudal Aniiochus, (27) Bodl. el Lamb, pereipiant; et mox perapere.
bomil. 66. (28) 'Doctr. ad Antioch. num. 4, ФйХаозг...
(21) Lamb, «pt'riíum vita:. avajuvéroj. Sic legit Cl. Monifaucoiius, vcilitque :
(22) Vide infra lib. in, siinil. ix, cap. 32. maneat. AI. ava6aivÉ4w : ut Сгагса versioni aiui-
(25) Bodl. Ergo audilis, vehementer. quae coliiereant.
(24) Lamb. cum. (29) Lamb, quia hue fácil.
ißS) Lamb, ¡irmavi. (30) Lamb, non pro nunquam.
gig . ß. IlERMyE 920
toqui (31). Die, inquit. Et dixi ill! : Domine, si quis habueril uxorem fidelem in Domino, et banc invc-
neril in adulterio, nunquid peccat vir, si convivat cum ilia? Et dixit mihi : Quandiu ncscit peccalum
ejus, sine crimine est vir vivens cum ilia. Si autem scierit vir uxorem (32) suam deliquisse, et non egerit
pœnitentiam mulier, et permanet in fornicatione sua, et convivit cum illa vir; reus erit peccati ejus,
el particeps mœcliationis ejus. Et dixi illi : Quid ergo, si permanseril in vitio sun mulier? El dixit :
Dimittat ilium vir; et vir per se (33) maneat. Quod si dimiserit mulierem suam et aliam duxerit, et,
ipse mœchalur ". El dixi illi : Quid si mulier dimissa pœnilenliam egerit, et voluerit ad virum suum
revertí ; nonne recipietur a viro suo? Et dixit mihi : Imo, si non receperit earn vir suus, peccat, et ma
gnum peccatum sibi admittit; sed debet recipere peccalricem quae pœnilenliam egit; sed non sxpe. Servil
enim Dei poenitentia una est. Propter pœnitentiam ergo non debet, dimissa conjuge sua, vir aliam du cere.
Mic actus similis est, el in vim, el in muliere. Non solum mœcbatio est illis, qui carncm suam coinqui.
nant (34) ; sed el is qui simulacrum facit, mœchalur. Quod si in his faclis persévérât, et pœnilenliam
non agit, recede ab illa, et noli convivere cum illa ; alioquin et tu particeps cris peccati ejus. Propter
hoc prxccpium est vobis, ut célibes maneatis, tum vir, tum mulier (3S) ; . potest enim iu hujusmodi
pœnilenlia esse. Sed et ego non do occasionem, ut hxc ita agaiitur ; sed ne amplius, qui peccaverit, pec-
cet. De prioribus autem peccalis ejus, Deus qui potestaiem habet sanitatem dandl(36), dabil remedium;
quia ipse est qui habet potestaiem omnium.
CAPUT U.
herum interroga vi, et dixi :Qiioniam Dominus exisiimavit me dignum esse, ut mecum habiles semper,
pática verba mihi edíssere, quia non intelligo quidquam, et cor meum obturatum (37) est a prístina
conversations (38); et sensum mihi aperi, quia vehementer obtusus (39) sum, et in lolum (40) nihil in
telligo. Et respondens dixit mihi : Ego propositus sum pœnitentix, et omnibus pœnitentiam agentibus
sensum do. Annon tibi videtur, pœnitentiam agere, magnam sapientiam (41) esse; quoniam qui pœni
tentiam agit, sensum magnum adipiscilur? Senlit enim se pecasse, et fecisse nequiter in conspectu (42)
Domini; et recordaïur intellcclu quod deliquit, et pœnilenliam agit, et (43) amplius non operatur ne
quiter; sed operatur bene, et humiliai animam suam et torquet earn, quia peccavit. Vides ergo, quod
poenitentia sensus est magnus. El dixi illi : Propter hoe, domine, diligcnler inquire omnia, quoniam,
peccaior sum ; ut sciam quse opérer, el vivara (44) ; quia mulla sunt peccala mea. Et dixit mihi : Vives,
si Ьгес mandata mea custodiers : et quicunque audieril et fecerit mandata hase, vivet Deo.
CAPUT III.
Et dixi illi : Etiam nunc , domine, audivi a quibusdam doctoribus, quod alia poenitentia non e>t,
nisi illa, cum in aquam descendimus et (45) aeeipimus remissionera peccatorum nostrorum ; ulterius
non peccare, sed in castitate permanere. Et ait mihi : Rede audisti. Nunc autem, quia diligenler
omnia quxris (46), el hoc tibi demonstro ; non dans occasionem illis qui crcdiluri sunt, aut qui (47) ere
diderunl Domino. Qui enim jam crediderunt aut qui crediluri sunt, (48) pœnilenliam peccatorum
non habent, sed remissionem. Dlis (49) enim qui voeali sunt ante hos dies, posuit Dominus pœnilenliam;
quoniam cogitalioncs omnium prxeordiorura novit Deus, el seit inlirmitatem hominum, et multiplicem
nequitiam diaboli , qua molitur (50) aliquid sinistri servis Dei, et maligne insidiatur illis. Misericors
ergo Dominus misen us est figmenli sui (51), et posuit pœnitentiam islam, et potestaiem poenitentia:
hujus mihi dedit. Et ideo dico tibi, quod post vocalionem illam magnam et sanclam, si quis lenlatus
fuerit a diabolo, et peccaverit, unam pœnitentiam habet. Si autem subinde peccet, et pa-nilentiam agat,
" Matlh. v, 32; xix, 9 ; Marc, x, II ; I Cor. vu, 11.

VARLE LECTIONES ET NOTÊ.
(31) Lamb, mihi pauca verba dicere tibi. (42) Bodl. ante conspcclum.
(32) Bodl. mutierem. (43) Lamb. add. jam.
(33) Ms. S. Vict, super se. Vide mox infra. (44) Lamb, quibus opérer ut that*. Habenl quoque
(34) Bodl. Uli.... coinquina!. ut vivam mss. S. Genn. eiCarin.
(35) Mss. Vict„Carm. el Lamb, super vos manere (45) Lamb. add. jam.
si ve viro sive mutiert. (46) Lamb, inquirís.
(36) Lamb, sanandi, dabit. ¡4") Lamb. add. modo.
(57) Lamb, obduraium. (48) Clemens Alex. 1. c.:"Atpsstç xoîvuv àiiap-
(5S) Lamb. add. mea. t'.uv, («xavoiaç 5ia<p¿pei ■ ацссо Sï 8e(xv43i ta i?
(Г>9) Bodl. stultus. r.¡j.ív.
(40) Carm. intonttus. (49) Bodl. Tatibus. Hue resprcit Tertull. lib. Dt
(41) Lamb, sapientia magna. Recital hune locum pudicilia cap. 10.
Clemens Alex. 2трьщ. lili, и, cap. 12, pag. 438 : (50) Lamb, et Bodl. facit. Sic Fellus. At apud
'0 5^ ab-Лс xa\ tfcv uetávoiav sjvesiv aval cpr.a: Cleiicum, ita Laujb. qua molitur altquid maligns.
u.i-(á).Tjv. (51) Lamb, el Bodl. figmtnto suo.
зд PASTOR. — Ш. H , MANDATE!« V. 922
non proderit homini lalia agenli; difficile cnim vivet Dco. Et ego dixi : Domine, revixi, ubi tarn diligenter
audivi haec mandata. Scio enim, si postea nihil (52) adjecero peccalis meis, salvus ero. Et dixit : Salvus
eris, inquam; et onines quicunque fecerinl hœc mandata, salvi erunt.
CAPUT IV.
Et iterum dixi illi : Domine , quoniam patienter me audis, ctiam hoc mihi demonstra. Die, inquit.
Et dixi :Sivirvel mulier alicujus decesserit (53), et nupserit aliquis illorum; nunquid peccat? Qui
nubit, non peccat, inquit; sed si per sc manserit, magnum sibi conquirit (54) honorem apud Dominum.
Serva ergo castitatem et pudiciliam; et vives Deo. ïïxc quae tecum loquor et mando tibi ..cuslodi
deinceps, ex quo tibi tradilus sum (55), et in domo tua habilo ; et prioribus peccatis tuis eril re-
missio, si haec mandata mea cuslodieris. Sed et omnibus eril remissio, qui (56) mandata mea
costodierint.
MANDATUMV.
De Iristitia cordis, et patientia.
CAPUT I.
ФиХоазе -rijv Svstav, хоЛ |Kzxpt.9u¡¿Eav, xa\ iftvou jEquanimis (57), inquit, esto, et patiens; et
cvvexoç, xai itávxuv xwv Tcovijpôjv tpyw xaxaxu- omnium operum nequissimorum dominabeiis, et
piEÛrctç, хоЛ èpfieïi irâaav 8txaio<rjvT)V. 'Eàv yàp operaberis omnem juslitiam. Quod si patiens fue-
(«zxpoGuu,oç ïenrj, xo üveöpia xo Syiov xaxoixoûv èv ris, Spiritus sanctus qui habitat in te, mundus
«Д xaBapov Eaxat, p.ij <ixotoO(asvov útio TOVtipoü eril, et non obscurabitur ab aWquo nequissimo
ïrvEÛu.axoç, p.î} * [¿ioúu,svov i~h xïjç б&хоМяС- '^v spiritu ; sed gaudens dilatabilur (58) et epulabilur
yàp xf¡ ¡laxpoOujxía ó Kúpwj xaxoixeï , èv 8è xjj in vase in quo inhabitat (59), et apparebit Domino
¿lu/OAb 6 8iá6oXoj. hilaris in pace magna. Quod si iracundia aliqiia
supervenerit, continuo Spiritus sanctus qui in te
est, angustiabitur, et quaeret discedere. Suuocatur
enim a spiritu (60) nequissimo, et non habet locum
apparendi (61), sicut vnlt : iribulaiur enim ab ira
'АцсохЕра ojv та rcvEUu,axa a3Úu,q>opóv èaxiv èv cundia. Ulriquc ergo Spiritus cum pariler inha
тайтф xaxoixsïv. 'Eàv -tkp Xaöijv à+ivOîou [uxpbv, bitant, perniciusum est homini. Si quis euim
eiç xepapiov uiXtxoi; èitixèflÇ, oíiy¡\. 8Xov xi ¡xiXt assumât absinthii pusillum, et mittat in ampboram
àsavfÇExai ; xal xosouxov uiXi i-6 xoû èXoxfuxou mellis, nonnc totum mel exterminabilur? et lanium
à'y'.vOiob à-dXXuxai; mellis a módico absinihio disperit, et perdit dul-
cedinem mellis ; et jam non (62) habet gratiam
apud dominum suum , quoniam totum mel (63)
"Eàv Se e£ç xb uiXi où ¡iXT¡f)fi xo àÊvotov, -yXuxî) ainarum factum est et usum perdidit. Sed si in
eipiixExai xb ¡iéXt , xaV eîxP1]^04 nivtuj y'^"11' mel non mitlatur absinthium , dulce eril, et in
tû бгапйхт). BXí-s ouv, 8xt i\ u.axpo8uu,Ea yXuxu- usu (64) domino suo. Vide enim, quam sil squa-
iávr¡ è<jxVv Отер xo ¡aíXí , xa\ еОхР^зхо^ èoxi хф nimiias (65) dulcior melle ; et utilis eril Domino
Ki>p£<¡>, хоЛ ¿v aùxîj xaxoixiï • f) 8è ¿JuxoXEac xi¡v
qui in ipsa commoratur; nam iracundia inuiilis
jtay.fiO'jjjLÍav u.ia(v£c. est. Si ergo mista fuerit iracundia sequanimitali,
contribulalur animus (66), et non est utilis De»
oratio illius.
VARIZE LECTIONES ET NOT;E.

(52) Carm. и fecero ea, el nihil. Mox Fellus AI. aspectu.
от i п. inquam. (61) Fellus add. Domino.
(53) Bodl. uxor aut vir decesserit alieui. (62) Ms. Carm. mel, el non.
(54) Bodl. acquirit. Lamb, fácil. (65) Decst met inss. Carm. et Lamb. Mox Fellus.
(55) Lamb, mihi tintillas es, et. h s » »i suum.
(56) Lamb. add. hœc. Sic et Fellus. (Oí) Lamb. usum.
(57) Lamb. Animœquus. Graeca desuinpia ex (65) Bod), et Lamb, animœquitas, ut et infra.
Doctr. ad Antioch. num. 5. Ubi vero ex edit. Mont- Vict, animœquitas dulcissima est plus quam mel.
fauc. occurrit * uioûjisvov, forte leg. ¡xemijusvov, Quae sane lectio Graeco pressius inhacret. Huno
vel u.ioivá(xevov. Paulo post sane : f¡ 8è oÇuxoXfa ... aulem locum describil et illustrât Clemens Alex,
(ua'vEt. Sic et Antioclius , qui paucis exceptis hxc suppresso Hermae nomine, in Eclog. ex script,
cade m nxhibelUiomil.lIO, habet juaEvExat. prophet, cap. 45, pag. 1000, ubi sic :' 'H ¡juxxpoOu-
(58) Al. leetitia exsuliabit. Bodl. pro ditalabitur (lía yXuxútuí етхЬ Опер xö uiXi ■ oíix ort im aa-
babel spatiosa habitat. Lamb, spatiose habet. xooBujit^ , àXXà xaxà xov xaprcov xí¡; цахрови^'ас,
(59) Lamb, cum vase, cum quo habitat. Exhibet Iilque me detexisse prolitcor, pra;cunte CI. Fabricia
qunquc cum vase ms. Carm. et Antioclius mox Bibl. Gr vol. У, pag. 108.
infra. (66) Lamb, anima.
(60) Sic mss. Carm. et Lamb. Sic el Felli edit.
9*5 '" S. HERM.E ! «*
A'ntiochus, homilía HO.
Quod si quit patient fuerit, Spiritus sanrtus in A 'Eàv f^P "'î рлхро'Оии.о; fëv^tai, то Ilvtûyui то
ео habitat mundiis, et non obscuratur ab alio nequam äftov xatotxsî Èv айтф xaöapbv, ¡ií¡ Itcixotoooevov
¿pirilu ; sed in lato loco habitant, lœtatur cum vase ûzo етарои TOVTjpou тгаирлто; • àXX' Iv £'ipu-/á>p<j>
in quo inhabilat, el apparel [seit minisirat] Domino xaxoixouv eùçpaiveToc (лета той axEÚou; où xatoi-
in hilari'ate magna. Quod si iracundia aliqua su- xsï, xal Xsi-oupYEc тф Kupîw iv 1\яс/еп\~.'. тоХХт,.
perveneril , continuo Spiritus sanclus anguslatur, 'Eàv Si tic ¿5'j¡(oX¡a èttèXOt), еООеш; то üvEÜjna то
non habeas locum mundum , et quwril discedere ; Ъ.-(<лч arsvoyupEtTaí , pi¡ Eyov tóttov xaQapbv, xal
quia non habet locum apparcndi \ac serviendi] Do Çtjtçî àitosTtjvai, 8ià то ¡aÍ) IxEtv tóttov Xeitoupyt,-
mino, siciil vult. Deus enim in patienlia habitat ; in oat тфКирЦ) xaOíüí ßouXexai. 'Ev yap т?) цлхрови-
iracundiu vero, diabolus. V trique ergo spirilus cum ц!а ó Kúpco; xaToixEt- iv 81 тт} ¿^'j/oXía, 6 Sá-
pariter inhabitant, perniciosum est ac malum ho- 60X0;. 'A(jufÍTepa oív та TtvsújiaTa ir.l то aito
mini, in quo ambo habitant. Si enim assumas ab- xaTotxo'jvta, à3Up.çopov inri xal írovrÉpov tíi àv-
sinlhii pusillum, et mitlas in amphoram meltis , GpojTiii), ou xaToixo'jstv àjjiçoTSpa. 'Eàv yàp Xa6¿>v
nonne latum mel cxterminabitur ? et lantum mellis àîvOiov ¡iixpí/v él; x£pá¡nov p.£XiTO; littxéTjç, o'jyjk
a módico absinlhio disperit ? Perdit enim dulcedi- 5Xov то ¡jíXi àçavEÇETai; xal toioutov ¡i¿Xi 0—b üa-
«em , íí itmarutn fil ; et non habet gratiam apud ß X^0-1 *}tvO£ou àroXXuTai ; àiîoXXusi yàp ttjv fXu-
etominuni suum, quoniam amarum factum est. Vide, xútt]t<x , xa 1 TCixpbv y^vETai ■ xal oOx fy_ci xty-*
quod œquanimiias dulcior sil melle, et utilis пора той беатотои айтой, 5ti Етахраувт;. BXíttei;,
Domino . al iracundia, et amara el inutilis etl. Si ort i) ¡xaxpoO'j[i!a y*ux,jx^~1 ia*»iv Ù7:Èp то. uiXi,
ergo mista fuerit iracundia aiquauimiíati, polluitur xal еО/ар'.зто; ( 67 ) тф Kupít¡) ■ <i 51 ¿Cupula ,
œquanimiias, el non est ulUis Deo oratio ¡Utas. xal lî'.xpà xal аур^зто; iaTiv. "Ex; ouv [Uffi %
¿Çir/oXia xal í¡ p.axpoQu¡iía, ¡iiaivETat $ ¡juxxpo8\i¡iía,
xal O'jx É3TIV eü/p^Ttoí ты 0Еф ^ IvTî'jÇt; aùrr.ç.
Et dixi illi : Vellem (68) scire, domine, nequitiam iracundia?, ut cusiodiam me ab illa. El dixit
mihi (69) : Scies ; et si non custodiers te ab illa, perdes spem inaiii cum tota domo tua. Sed recede
ab illa. Ego enim tecum sum nuntius acquitalis : el oinnes qui ab ea recedunt, quicuuque poenilenliam
egerint ex lotis pr;ccordiis suis, vivent Deo (70); sed et cum illis его, et conservabo omnes : justifican
enim sunt omnes qui poenilenliam egerint, a sanclissimo nuntio (71).
CAPUT II.
Audi nunc, inquit, nequitiam iracundia?, quam С (73) "Axons 8k xal t})v Ivéprsiav ttjí ¿Çux°â;,
prava (72) quamque noxia est, et quo pacto servos tzSíí itovTjpá èirtiv, ха\ itXavä toùç SouXouç «3
Dei evertit. Qui enim pleni sunt fide (74), non веои, xal хатаатра(р£1 xí¡ еаитг,; àvepyefa. ООх
potest nocere Í75) Ulis, quoniam virtus Dei est à7toirXavâ Sï toùç бута; TtXf,psií Iv tîJ nÎTrît, o'jH
cum illis; evertit enim dubios et vacuos. Quolies IvspYTJírai íúvaTat el; aiToùç, ÖTt í¡ Súvapu; той
autem viderit tales homines, injicit se in corda Kup£o'j [xet' aÙTtûv èarcv • àXXà ànoTtXavif той; 8t-
coram (76), et de nihilo aut vir aut mulier ama- (^ú/ou;. "Orav yip Г8т) той; toíoútou; Дувршкои;
ritudinem percipit , propter res quae sunt in usu, eUTtaOouvra;, itap£¡x6áXXet ¿auTÍjv el; tIjv y.ioiín
aut pro conviclu , aut pro aliquo verbo (77) , si той avOp&TOu • xal оОтш; mxpaívETat SvQpuro;
quod forte incidit, supervacuo ; aut pro amico ïvexev ßiiüTtxiov itpaY(iáTOJv, f¡ çEXou Tivb;, ^ тир\
aliquo, aut debito, aut pro his similibus rebus бозЕш; xal XfjÊwç, ij irspl toioútiüv (i'.apuv чтрау-
supervaeuis. H sec enim stulta sunt et supervacua, (латиу. Тайта irávTa ¡лира Iotív xal xsvà, xal
et vana servis Dei. iEquanimitas autem valida est àuûjxçopa toi; 80ÚX01; той веой. 'H 61 ¡лахроОьиЬ
elfortis, et habet viriutcm magnam, el sedet(78)in ¡A£Y*^T1 *ет^ xal ¿xupà, £xouo» ^V 8úvau.iv (aguato
amplitudine magna : hilaris, in pace gaudens, et xal xaOrjjjiivtiv Iv тсХатиари (АЕ^аХц)- iXapà , iyaX-
lioiiorificans Dominum in omni tempore mansuete. " Xta)[AÍvT¡, xal à(jipinvo; оиза SoÇàjEi t6v Kúpwv Èv
Il.i'i: enim xquanimitas habitat cum bene fidcnli- iravTl xaipifi , u.Tj8kv Ixouaa Iv taurfa Tttxpov, ra-
bus. Nam (79) iracundia stulta est, et levis et falúa. papiévouaa 8(à яаутЬ; [ev] itpaótijTi xal ijtrJX'-?-
УАШЛ5 LECTIONES ET NOTjE.

(67) Forle leg. eü/PI^0?- Sic enim auclor Doctr. pag. 253 et seq.
ad Antioch. Quin cl ipsemet Auliuchus mox habet (74) Sic Fellus ex mss. Angl. Edili in fide. Vide
e&XPlfliTT0? et *XPTlT:oï- Graeca.
(68) Lamb. Volebam. (73) Lamb, faceré. Propius ad Graecum Ivepyt¡-
(69) Lamb, omilt. Et dixil mihi, sicut et mox, aai. Fell, aliquid п.
iota. (76) Bodl. et Lamb, hominum. Gr. avOptó^rou.
(70) Mss. Angl. desunt, vivent Veo. (77) Lamb, omilt. verbo.
(71 j Fellus : omnes ex salutífero nunlio, q. p. e. (78) Velus interpres legit хаОтщеут,. Forle recluís
(72) Bodl. pessima. Lamb, pessima est, et quoquam xaOT¡¡iávr,v, quod exhibet exemplar Ов«{г.
modo. ad Antioch.
(73) Graeca isla ex Doctr. ad Antioch. num. 5, (79) Шпс Antiochus homil. 110, ul infra.
П5 PASTOR. — LIB. II, MANDATUM VI. »26
АО-«) ouv f| u.axpo(bu.ta xotoixeï ¡лета tuv níariv A De sluliitia vero nascitiir amariludo, et ex ama-
èx<5vt(i)v оХйхХт^рос. 'H 8è ôÇu/oXia npuxov piv p*>- ritudine iracundia, ex iracundia vero furor. Hic ex
pia èarlv xal èXaçpia (¡¡pEvuv. ЕТта èx tt¡{ àçpo- tot malis crealus furor (81), operatur peccatum
cuvt]ç fívETai nixpia, [èx 8è ttjç mxpîaç (80)] вирАс, magnum et insanabile. Cum enim hsec omnia in
èx 8è той 8ир.ой ôpyi], èx Se ttjc op-pjç p-ijvtc, Eba uno vase sunt, ubi et Spiritus sanctus moratur,
jj jitjvtc èx Toaeútiov xaxtbv auvi<JTap.¿vTi, Y'VETai non capit hsec (82) vas , sed supereffluit ; quoniam
äfiapria jiSfiXn xal avíaToj. "Orav vàp itávta та teuer Spiritus non potest cum malo spirilu ¡mino
àvBpcbmva тайта èv èvl аууе£ер xaTotxEÏ, опои xal ran, recedit et habitat cum mansueto. Deiude
то nveûjxa то äyiov, où хшРЕ' èxsïvo то Syy°í> *ХХ' cum recesserit ab borní no in quo habitabat, fit
¿TCEpitXeovaÇst тб Tpocpcpbv 7гуейця, {*.-íj lx°v íuv<¡- homo vacuus a Spiritu sancto ; et postea replelur
Beiav ¡мта itovTipoö чгуеиратос, xal exXrj рогато? spiritibus malignis , et obcsecatur a cogitationc
xaTOtxEtv. Tiro/topeí o5v àitô той àvopéirou toútou, mala (83). Sic omnibus iracundis contingit. Recede
xal Çtjteï xœtoîxeïv (лгта 1граотт)тос xal í¡aux'aí- ergo tu ab iracundia, et indue animaequitatem (84),
ЕГта 3tov árcosrfl arco той ávOpúitou o5 xaxoixEt, et resiste iracundia? : et iuvenieris cum pudicitia
YÍvetai 8 4v8pa)íto{ èxEÏvoç xevo; àuo той 1Ыирд- et castilaie a Deo. Vide ergo ne forte negligas hoc
■состой ёф'ои, xal Xomiv n:-Xr,p(i)p.jvo; tuv icveu- " mandatum : si enim huic mandato obedienliam
fiáruiv tuv irovTjpôJv ... xal 3Xo{ aitoTutpXoUTat araöprsesliteris (85) f caetera mandata mea quae tibi
■tijç Stavoiaç ttjc &уяЪгц. Oûtioî ouv aupüafvEi toot mandaturus sum, poteris servare. Confirma ergo
•soli ¿ÇuxoXoiç. 'дяДхои ouv ата> tt|í ¿çuxoXia; той nunc te in mandatis istis, ut vivas Duo : et qui»
7covY¡pou 8ac'p.ovoç . "EvSujoi 6è ztyi p.axpo6up.Eav, cunque servavcrinl hsec mandata, vivent Deo.
xal ávrÍTCi]8t t?¡ ôÇuxoXîa , xal ètrn, èTOuvoûp.svoi (лета <i£[/,V(5tïitoç toîç T|Ya7í7¡p.¿voií йяб Kupfou.
BXáws ouv pi] napoXof^<ni T*)v evtoXtjv tixutïjv • èàv fàp touttjv çuXaJjflç , 8uví¡sT| xal та{ Xomàç Tï)pïj-
«xt . "Ijxus ouv èv aÙTOïç xal èv8uvap.ou, xal vtxâeiç, xal Çtjîjeiç.
Antiochus, homilía 110.

'H тар ¿ÇuxoX(a, тенора oura, хататсреф« toùç Nam iracundia, cum prava sit , ti sua everlit ser-
îoûXouçtoû вгой xr¡ èauTÏjç èvepêta. "Orav yàptSri vos Dei. Quoties enim videril dubios homines, injicit
toùç àvOpiuTrouç eùaraOeuvraî (86), itapa6áXX£i èau- se in cor hominis; et de nihilo homo amaritudinem
tIjv elç tí)v xapSíav той àvGptU7tou, xa\ èx той p.ri8e- percipit , propter res qua: sunt in vitœ usu, aut pro
voç mxpaivETax, ïvexev ßiwrtxuv irpaTuaTtov fl ire- ç convictu; aut pro aliquo verbo, si quod incidil, su-
p\ eSsau-aTtüv, 1[ 8ti ¡ихроХоу[а Ttç èvèireïEv (láxaia, pervacuo; aul pro dalo et debito. Hœc enim omnia
15 TtEpV 8¿oe(ü;. Тайта yàp irávTa («opa èjTi, xa\ Stulln sunt, et supervacua et vana servis Dei. Mqua-
XEva toïç SoúXoic той веой. 'H 8è цахровиц(а p.£fá- nimitas autcm valida est et forlis , et habet vinutem
Хт) ètrrtv xa\ [axupà, èx0Uila 6úva¡«v ert6apàv, xal magnam, et amplissimis rebus fruitur, et hilaris in
e¿6úv£t, xa\ àfaXXuijp.évTi a¡i¿piu.voc ouaa SoÇaJei tov pace gaudens konorificat Dominum ; nihil in se ha-
Kúptov, (ii¡8ev èv aûrîj èx0UIIa «ixpov., 8idri TtpaOç bens amari, quia mansueta est et quieta. Hœc ergo
èxri xat f)juxioç. Айтц o3v i| ¡iaxpo9uu.£a xaToixsï œquanimitas habitat cum Us , qui (idem integrum
jiETà tuv t*)v niartv èxavrtdv iXáxXr¡pov. 'H 6è ¿$u- possident. At iracundia stulla est; deinde de stullilia
XoXía S'fpüiv èirciv EÍTa, èx tÎ){ àçpoauvr(ç Y£vETat nascilur amariludo, et ex amaritudine iracundia, ex
Tzixpia, èx 8è ttjç ittxpiaç 6up.6ç, èx 8è ttjç орут)? iracundia vero furor. Sanctus ergo Spiritus, ut tener,
jmjviç. T8 ouv äyiov IIveu^jux, ¿>; Tpucpepbv 8v, xa\ p.1) пес morari solilus cum duro ас mato spirilu , recedit
l-/ov <juvf¡8Eiav (*ета той отсХт)рой xal irovíjpoü itveú- ab ejusmodi homine, et quœrit habitare cum man
¡iz-'i;, ànoxtopeï àito -той toioútou ¿vOpúicou, xal sueto; el fit homo Ule vacuus a Spiritu justo, el om-
Çtjteï той xaToixûai (дЕта той ¡лахровирли, xal yl- nino obcœcatur a cogilatione bono.
vETai ô Sv9pii)iroç èxstvoç xEvbç той тг^Еир.ато{ той 6ixa£ou, xal 8Хш{ Í7kOTucfXoUTat àiA tîjî 8cavoiaç v\i
àfaOîji.
MANDATÜM VI.
De agnoscendis unius cujus que hominis duobus geniis, et utriusque inspirationibus.
CAPUT I.
(87) 'EvETEiXápiv ooi èv т|) гсрш-т) èvroXf), Ы Prseceperam, inquit, tibi in primo Mandato, ut
VARUE LECTIONES ET NOTiE.

(80) Cl. Hontfauconus bsec, èx 8s ttjç iuxp£aç, malur lectio ms. Vict. Sic legit et Antiochus.
qiise deerant in suo códice, supplevit ex Anliochi (84) Fellus, œquanimilatem.
homil. 110. (85) Bodl. et Lamb, dominationem egeris.
(81) Bodl. crealus, fácil peccalum. (86) Ebozaûovrzaç. Tranquillo sialu ulentes. Co-
(82) Sic Fellus. Al. nos, ras, Carm. hoc. lia et lelerius mavult èuaratouvTaç vel èvaraToûvra;. Ad-
Lamb, ab alia manu. dit tarnen in nota aliam ms. Reg. leclionem, ïû-
(83) lia Fellus ex mss. Angl. lia et Carm. Al etaSp-ouvraç.
Vict. bona. Sic, etc. Editi, mala. Recede, omissis (87) Ex Doctr. ad Antioch., num. 6, pag. 2o4.
vocibue intermediis. Vi¿esis Giacca , quibus conflr-
»27 S. HERMA 32»
custodies ödem, et limorem, et pœnitemiam (88). Д сиХаСт); ?ty itíimv xal tov 9¿6ov, xal ерератеаэт).
Eliam, inquam , domine. Et dixit : Sed nunc tibi 'A.TXxpibi\4 • Nal, xúpiE , oûtiuî èuiCv. A¿rsf AXXi
voló monstrare virtutes horum mandatorura , ut vjv GéXio ooi Ъг\Хь)-т. xal та; S'jvíjjleií a jti'v , Iva
scias effectue illoruni, quomodo(89) ipsa posita sunt vörjaTii tt]v Súvajuv ^v ïxou51 xa^ avipyeiav îirXaî
ad justum pariter et injustum. Tu ¡laque crede ju yap eîitv xEÏvrai -yap ên\ Sixaúp xal àSixu. Su oív
sto ; injusto aulem nihil crede. Juslitia enim rc- itíoTEUE x<7> Stxaùp, iw Se à5!xio |ít¡8ev icitceústj;. T4
clam viam habet; at injustitia pravam. Sed tu re- ràp Sixawv ôpBljv ¿6ov !xet» ^ ^ 45ixov otoeCX^v.
etam viam cuslodi, pravam aulem relinque. Prava
autem via nun habet exiluni bonum, sed offendicula mulla ; áspera est, et spinosa, et ducit ad ¡titeritum,
et uoxia est hominibus ambulantibus in ilia. Qui aulem viam reclam pelunt, xqualiler ambulant sine
offensione ; quia non est áspera, ñeque spinosa. Vides igilur, quod. melius est per hanc viam incedere.
Ibis enim, inquit; et quieunque ex tolo corde crediderint in Domino, ihunl per illam.
CAPUT IL
Audi nunc, inquit, primum de fide. Duo sunt ge- В (90) Aúo eIjIv SyyeXoi (ЛЕтатои «ЬОрштою, еТстт|С
nii (91) cum bornine; unus xquitatis, el unus ini- íixaiojúvtjc, xal e7ç tr\ç тоуцрЕас. Кал 6 {ilv «•{
quilalis. Et e^-o dixi illi : Quo modo, domine, scire 8íxaioaúvT|c iyyeXoi, tpuçEpdç íaxi xal alsxuvTr,pb{
poiero, quod duo sunt genii cum hoiiiineV Audi , xal itpâeç xal lay¡vp6c. "Otav ouv oûtwç (92) irh
inquit, et inlellige. Aquitalis genius lenis (95) est tí¡v xapSíav trou avaSTj , sùOiui? ХаХгс y.tzà <ro5 — y
et verecundus, mansuelus el quietus (94). Cum ergo SixatoaOvTjç, тар1 áfvEÍac, jtspl dEp.vo4TjToç, xal cs-
in cor tuum ascenderit, continuo loquitur tecum de pl au~apxs!aç, xal rcepl itavroç Iprou Sixafovi, xal
juslitia, de pudicilia, de castitale, de benignilate, «epl ità<n\ç apETTJc èvWÇou. ТаОта iráv-a óVrav eíj
de venia (95), de chántale et de pielale. ll;vc omnia tf]V xapSíav cou àva6îj, fíveotTXB ôti ó íyyeíoc щ;
cum ascenderint in cor tuum, scilo quod genius eixaioffúvrjc juta sou tortv тоитср oîv tooteue xal
xquilaiis tecum est : huic ergo genio crede et operi- toîç IpYoïç aùtou , xal аухрат^с auxou yevoû. 'Upa
bus ejus. Accipe nunc et genii iniquilalis opera. oîv xal тои àyyiXou ttjç 7iov7)p!aç ta Epfa. Прсотоу
Primum amants, iraeundus et slolidus est , et opera itávxiuv ¿Çjy_oX<5ç àaxi xal ittxpoç xal Sçptuv , xal -i
illius perniciosa sunt, et everiunt servos Dei. Cum Ipya. аитой 7WVT)pà, xatasTpéçovxa toùç SotiXouç wj
ergo in cor tuum ascenderint haec , iutelliges ab r ввоЗ. "Orav autoç àitl tíjv xapSíav aou àva6îj, yv£>-
operibus ejus, hunc esse genium iniquilalis (96). Et 6i aûtov èitl t£5v Ipyw autoû Пшс Kúpie уЦвм
dixi ei : Quo modo, domine, inlelügam? Audi, in ait¿v; A¿Y£i" Sxoue ХЕтгиор-Ерйс xal [проиЕхт;?] T'"
quit, et inlellige. Cum iracundia tibi accesserit aut vou- "Otav ¿$u)(oXía aot tic тсроаёХбт) , f¡ nixpía, yi-
amaritud», inlellige eum in te esse (97) : deinde cu- vwaxs 5ti aüxó? èTïiv èv <roí- Eka XotíAv InQuat«
pidilas mullorum operum (98) et oplimorura eibo- itpáCewv toXXuv, xal 7toXut¿X£ia ¿SEau,át(uv xal
rum et ebrietatum (99), et appetenlia (100) mulia- xpaiwiXuv toXXuv, xa\ itotxíXwv Tpo9tûv, xal «i
rum rerum alienarum, cl superbia, et mulliloquia, BsdvTbiv, xal imOu|x(ai fuvaixuv, xal uXeovEÇCai ,
et ambilio (1), cl quxcunquc iis similia sunt. H;cc ûit£pt)<pavia te xal àXaÇovda, xal baa toûtoiç ■язра-
ergo cum in cor tuum ascenderint, inlellige genium itXâta. Taûta oSv ôtav ènl tí¡v xap8!av oou ivaCf,
iniquilalis tecum esse. Tu ergo cum cognoveris YÎvwaxe , 5ti &yyt\o( tTJc irovi}pía; Etrclv èv oot. Si»
opera illius , recede ab illis omnibus, et nihil illi oîv tmyvouc ta ípy<x aiioû, àitaora an' aitoû , xal
crede; quia mala sunt opera illius, et non conve- ц-rjekv аОхф itt<rtEUE. "E/Eti ojv àu.çoxép(i)v tuv icr^
i.iunt servo Dei. Haltes ergo ulrorumque geniorum yéXtuv ikç ivEpY£Î*î (3).
opera (2). Inlellige nunc , et credo genio xquitaiis,
VARIA LECTIONES ET NOTA.
(88) Leg. polius continentiam vel abstineniiam ex D velus ¡interpres
mand. 1, et ex Grsecis pseudo-Athanasii. Sic visum (95) Lamb, et Bodl. indutgentia.
Fabricio : sie el Wakio apud Russclium. (96) Lamb, intelliges eum ab operibus ejut , quia
(89) Lamb, qnoniam. hic est nunlius iniquilalis. Sic et Felli editio. Yidesis
(90) Isla pseudo-Athanasius continuo subdit iis Grxca.
qnx modo ex ipso relulimus, a reliquis Pastoris (97) Lamb, quia ipse in te est. lia et editio Oxou.
ediloribus omissa. Hxc item recital Anliochus Ito- (98) Ms. Carm. multarum opum.
inil. 61. Laudanl aulem hunc Herma; locum Orí (99) Bodl. et Lamb, ebrietates.
genes homil. 35, in Lucam, et De prineipiis, lib. tu, (100) Lamb, desiderium. Sic etiam Fellus in soi
cap. 2. Cassianus Collât, vin, cap. 17, et Collât, edit. Quod aulem sequi ni r, mullarum rerum, Grx
xiii, cap. 12. Prosper eontr. Collai., cap. 30. Beda ca tum hic , lum mox apud Antiochum , legendum
ad Act. xii, 15, ct Walafridus Strabo, v. 675. Vide suadenl , mouenle Cl. Colelerio , mulicrum et re
Velcrum teslim. rum.
(91) Mss. Carra., Vict., Lamb. etFellus, nuntii, et (1) Lamb, ambiliosilas.
sic deinceps. (2) Lamb, ulrorumque nuntium operum,
(92) Leg. outoç, ut habet Anliochus. (3) Reliqua Grxca qux his subdit Fabricius, ex
(93) Bodl. et Lamb, tener pro tenis. Edili tener est eoque Clericus et Russelius, non sunt ex Doctrina
el lenit. Alierulrum redundat. ¡Seque aliler Grxca. ad Antioclmm verbotenus descripla , sed ex vel.
Sic el Fellus. inlerp. ab ipso Fabricio efformala. Qux proplerea
(94) Grxca b)(up¿í. Anliochus lamen t.oúvioí, ut rejecimus, CI. Monifaucouii senlemiam secuii.
9ЧЭ PASTOR. — LIB. II, MANDATÜM V». 950
quia doctrina illius bona est. Licet enim sil felicissimus homo, el cogitatio alienas genii ascendat in cor
illius ; oportet ilium virura aut mulierero peccare. Si autem etiam nequissimus vir fuerit aut mulier, et
ascenderint in cor illius opera genii aequitatis , ncccsse est, ilium aut illam aliquid boni lacere. Vides
ergo, quodbonum est, genium xquiiatis sequi. Si ergo ilium secutus fueris, etcredideris operibus illius
vives Deo : et qui crediderinl operibus illius, vivent Deo.
Antiociius, homilía 61.
Див yap etaiv aYyeXoi ¡ита той avOpÚTOW eT{ tîjç A Duo enim sunt utigeli cum homine : unus œquila-
S'.xato3ÚvT¡(, eTî ttjç îtovtjpiaç. Kol ô (iàv tï)î Stxaio- tit ; unus iniquitatis. Et œquitatit quidem angélus,
aúvTjs irreXof, al<TxuvTr,poc, xaX itpaOç, ха\ ^стих^С verecundus est, mansuetus et quietus. Cum ergo hic
èortv. "Otav ouv outoî iltX ttjv xapSiav той av6pióiJou in сот hominis ascendent, continuo loquitur tum ea
¿tva6f¡, ейОсш; XaXeî ¡aet' аитой TrepV 8cxaioaúvrjC , de juslilia, de pudicilia, de castitate, de frugalilale,
izzpX á-p/eíaí, пгр\ с£рлотт)то{, itepl aiixopxeia;, we de omni opere justo, de omni virtute honorífica. Hœe
pt ramos Epro'J Sixaíou , itspV тсаотц ap£TÎjç iv&S- ergo omnia cum ascenderint in cor hominis , manife
Çou. "Orav ouv тайта návxa етЛ tIjv xopSîav той àv- stum est, quod ángelus xquitatis cum eo est. Angelí
врытой eva6fl, àpi8t\\Ô4 ejtiv, ôti ó AyteXoç ХЛ4 ^l" autem iniquilatis opera sunt : primo omnium , ira-
xatoabVYiî u.st' витой èsri. Той 8e аууаХои ttjç cundiis est, et amarus, et stolidus ; et opera illius
itovrjpia; та Spya- Прш-ov «avTiov осУ/о/Л; èort, xa\ perniciosa sunt, et evertunt servos Dei. Cum ergo hie
inxpo;, xa\ açpcov , xa\ та Ipya аитой irovTjpa, xa» in cor hominis ascenderit, oportet inteltigere cum ab
taerpétpovra toùj боиХоис той вгой. "Uxav ouv ойтос operibus ejus. Cum enim quœdam iracundia cuidam
tltl xapSiav àvOpcOTCO'j 4va6fl , 8cï fvtlivai aUTov Alto accesserit, aut »mantudo; iniellige, tum in homine
tu)v EpTtov айтой. "(kav Y^p ö$uY,oXfa tîç tivi проз* esse : deinde cupidilas mullorum operum, et profu-
iXötj, f] mxpta, çavEpuç ó тоюйтос èv ты <Ь9ршта> а sio mullorum et oplimoruin eiborum ас variorum de-
èoTiv е!та ст6иц,(в irpajewv itoXXuv, xaX iroXuTÍXeta liciarum,el appetentia mulierum ac rerum alienarum,
í8£j(jLáTtüv «oXXtliv, xa\ irotxCXidv Tpuçuv, xa\ imöu- et superbia, et ambitio, et quœcunque its paria sunt
pXa. yuvaixiv xa\ itXsovEÇiuv , xal ûitepuçavôia, хсЛ ас similia. Sed et mala; cogitaliones ipsius sunt
àXafovsîa , xa'i oaa Toúrotc í<fz\ TOxparcXfjaia xaX omnes. Nobis ergo diligenler atlendamus, et angelo
ôjxoca. 'AXXa xa\ al itovtjpa\ evBuftijaEic айтой eist iniquo rtnunliemus; ungelum tero jusliliœ sequa-
«äset. Протуыулч ouv axpi6û; èauTotî, ха\ Tip àf- mur.
■¡(•¿Хш тф талгцрф аяотаСши.£ва , тф àyy&ip TÎ)ç 8i-
xatosüvTií ахоХои6т]а11)|Ш1.
MANDATÜM VII.
De timendo Deo, el dœmone non metuendo.
CAPUT UN1CUM.
(4) Фобоу таг Kvpmr, осой pvJtacrce тас кгтоЛас Time, inquit, Dominum, el mandata ejus custodi '*.
aÖTov- ХЗ.Х Sffj) SuvaTOç èv itpaÇet, xa\ <¡ izpSîf uou Servans enim pra;cepla Dei , eris polcns in omni
aiuyxpiTo; íorat. ^6oÚ(ísvoí tov Kúpiov, navra xaXà acto, et omne negotium (5) erit incomparabile. Ti-
èpfâar). Obzàî èreev ó (fi6oç 8v 8гГ as co6T¡0í)vai. Tbv mens enim Dominum , omnia bona «peraberis (6).
8tá6oXov |ii¡ собт)0т}{, 5tí Suvajiiç àv айтф oOx lartv, Hic est timor quo liniere oportet (7), ut salvus esse
oùoà 9Ö60;. 'Ev фбе f¡ 8úvap-ií i¡ ÏvSoÇoç, xaV cf¿6oc кч С possis. Diabolum autem ne tínicas ; timens enim
айтф. IIa; fap ó ôuvau.tv '¿/<оч, xa\ <f66ov íyzi • 6 6k Dominum , dominaberis illius (8) ; quia virtus in
ц!) Iôjv 80vau.cv, йяо 7tavTiov xztafpwefcai.. 6 8ой- illo nulla est. In quo autem virtus non est , is ne
\oç oíiv той KupEou loyopôç èa-ci xa'i [Svooîoî]. Фоб^- timendus quidem est. In quo vero virtus gloriosa
вт)Т1 ouv tov Kúpiov, xa\ Çârj айтш, çuXasuiov тас est , is eliam timendus est. Omnis enim virtutem
ivxoXií айтой, etç toùç alûva;. Iiabens, etiam timendus est (9); nam qui virtutem
non habet, ab omnibus conlemnitur. Time plane facta diaboli, quoniam maligna sunt : mcluens enim
Dominum, limebis, et opera diaboli non faeies, sed (10) abslincbis tc ab eis. Duplex enim timor est. Si
enim malum operari volueris (11) , limens Dominum, ne id quidem faciès (12). Si autem bonum operari
Tolueris, timor ulique (15) Domini validus, et ingens, et gloriosus est. Time igitur Deum, et vives. Et
••Ecele. хн, 13.
VARLE LECTIONES ET NOTdS-
(4) Ex Doctr. ad Anlioch. num. 7, pag. 2 .Vi. Isla (10) Lamb, limebis et opera diaboli. Nee fades
etiam Granea desuní in edilis Pastoris. Exhibet et ea, sed.
Antiochus bomil. 127. Hue aulem respexit Clemens (H) Fcllus mallet, notueris. Sic et Antiociius. At
Alex. Хтры/t., lib. 11, cap. 12, pag. 458. Cotclerius censet corrigenda polius Graoa quan»
(5) Sic Bodl. At Fell» edit. Oxon. consilium. Latina, scribendo : Ei oúv 6¿Xt|c to itovr,pqv ipya-
(6) Lamb, operabitur. СЕавас. Veteres libri : 'Eav BíXrjí т8 itov^pov tpyáf
(7) Bodl. et Lamb, quern. Sic Fellus. Hie men- aeeOat.
dum apud Kabririum el Clericum. (12) Bodl. et Lamb, non id fades.
(8) Ibid.
Ibid Uli. Folium consule. (15) Mss. Lamb, el Vict, itaque. Vidcsis Amio"
(9) Lan
auib. est, нес timor in ipso. clii Grxca.
931 iS. HERMiC 93*
quicunque com mctuerint, custodíenles mándala ejus, eorum vita est apud Dominum : non cuslodieiiiiuui
anicm, nee vita in ¡His est.
ANTiocnus, homilía 127.
Time cnim , inquit , Dominum , et mandata ejus A *oí/¡Ojjrt -yip, 9*)ст1, тог Kvpwr, xal рбЛассе
cuslodi. Servons autem prœccpla Dei, eris poten» in tàç érzoXàç abzov. ФиХастстом 8è тас èvroXij тей
omni «ri«, et negotium luum erit incomparabile. Ti 6eoS , 1ат) 8uvato{ èv toíctt] icpaÇei* xal i¡ npiçi;
men» enim Dominum, omnia bene operaberis. Hic est стой àauyxptToç luxai. Фобойр^ос yàp tov Kúptov,
timor, quo oportet ut timeas et salvus eris. Diabolum navra хаХшс еруасд. Оита; èiriv ó сйбос, Sv Ô£Î st
aulem ne timeas. Timens enim Dominum dominabe- 9o6r(ef,vai , xa\ аш64)стт]. Töv 6k 8iá6oXov ¡ií¡ собт,-
ris diaboli ; quia virtus in illo nulla est. In quo au 6flç. Фобоир-гуо; yap tov Kúptov, xa-ахи pie 0 стек
tem virlus non est , is ne limendus quidem est : in той 8ia6<5Xou, Sri 8uvap.tç oùx ïartv èv айтф. "E\ ы
quo vero virtus gloriosa est , is etiam limendus est. Se 8úvap.t{ oùx £<mv, ojôè çiSo;' èv ф f¡ 6úva¡u; j)
Omnis enim virlutem habeas , etiam timeudus est. ív8oCo{, xal ó ifобо; èv айтф- IIS; yàp 6 6úva¡i:v
Nam qui virlutem non habet, ab omnibus contemni- EX4>v, xal 9Ó60V èxet* * ^ H^l £хшу Súvejuv, ¿та
tur. Time plane facta diaboli, quoniam maligna sunt. irávrtov xaTaçpovEÏtai. Фоб^9т]Т1 8è ta ïpya той 8ta-
Meluens autem Dominum, non limebis opera diaboli, 6¿Xou , ort novt)pá ein. Фобойр^ос 8è tov Kúptov,
et non fades ea ; sed abstinebis le ab eis. Duplex où 9o6t¡9í¡ctt) та èpya той 8ta6¿Xou, xal oùx 1р(ащ
ergo timor est. Si malum operari nolueris, time Do- айта* àXXa tpeû^Tj ait' aÙTwv. AictctoI o3v elaiv cl
minum, el id non faciès. Si autem adhuc bonum ß (p¿6ot. E¡ où 6éXí)í то rcovTjpov èpyaCeoOat, ço&fr
operari volueris, time Dominum et faciès illud. Timor 6t]Ti tov Kúptov, xal oùx epyafr) aÙT<5. *Eàv 8è 8iXt¡;
ilaque Domini validus et gloriosus est. Et quicunque rcáXiv xb àya9ov еруастаства1. , ço6Î)9t)ti tov Kúptov,
eum metuerint, et cuslodierint mandata ejus , vivent xal epyáít) aùta. "Oïte ó 9Ó60; той Kupíou Eüx'jpí-
Deo. xtpiç ètm, xal £vSo£o(. Kal 5sot dv cpo6T¡Síiv aù-
Tbv , xal TYjpijscoTt тас èvToXàj oùtou , Ç^rovrai тф
веф.
MANDATÜM VIII.
Declinandum est a malo, et facienda bona
Dixi tibi, inquit, quod creaturœ (14) Domini du-
plices sunt, et abstinenlia duplex est. A quibusdam (15) 'H èyxpoVtEia SiicXîj ècrti. 'Eitl tivojv yàp 8ee
ergo abslinere oportet, a quibusdam vero non. ее èyxpaTEUECTOat, è-£ tiviúv 8è où Set.
Manifesta, inquam , mihi, domine, a quibus absli
nere oportet, et a quibus non. Audi, inquit : A malo То icovTipbv èyxpaTEUecOat, xal p.r¡ iratetv айт4"
absline, et noli illud faceré. A bono aulem abslinere то 6è àyaôbv ¡ЛТ) èyxpaxeuou, àXXà toEeî aùro.
noli , sed fac illud. Si enim abstinueris a bono , et
non id feceris, peccahis. Absline igitur ab omni 'Еухратейои àno toxctïjç Ttovrjpiaç, àito [хевйст|ха-
malo, et scies (16) omnem justiliam. Quales, in то; , avorta;, ало хрощс T.m^pi;, ành èSejiiiTtov
quam , malignitates sunt bac , a quibus abslinere itoXXüiv xál iroXuTeXtüV, tiXoutou, хаи^стеш;, ùÇtjXo-
oportet? Audi (17), inquit : Ab adulteriis (18), <?poaúvr\í xal ûnep^tfaviaç, xal фЕиоьис xal хата-
ebrietalibus et comessalionibus (19) malignis, ab XaXtâç, xa't ùnoxpiuEuç, xal u.VT¡CTixax¡aí, xal тгаэт);
esca nimia , a lautitia et inhonestate, ab abnega- |}ХастфУ)и,1ас.
tione (20), a mendacio, a detraelione (21), a nequi-
tia ficta, a recordationc injuria; (22) et a fama
pessima (23). lire enim sunt opera ¡iiiquitalum, a D Тайта та ipya TtovT,pá èsrt xf¡ fü>í¡ t£5v ävSptb-
quibus abslinere oportet servum Dei. Qui enim ab ittov TOÚTtuv ouv t£í>v Ipywv 8eí еухратейест8а1 tov
iis abslinere non potest, vivere Deo non potest. 8ouXov той вЕой. 'O yàp U,{) èyxpaTEUOfAEVOÇ TOÚTOJV,
Audi nunc, inquit, et sequeniia eorum (2i). Et où Súvaxat íf,3at тф ваш. "Ахоие Se xal та áx¿Xou6a
quidem multa sunt adhuc, a quibus abslinere debet toútwv Kal ítoXXá elitv аф' tbv 8eî tov 6ouXov той
servus Dei. A furto , ab abnegalione (23), a falso 9eou èyxpaTEUECTÔat , xXoití) , фейбос , àicoeripi)oi{ ,
VARIEE LECTIONES ET NOT^

(14) Bold, crealiones. Lamb, orationes. (19) Bodl. et Lamb, convint«.
(15) Ex Docir. ad Antioch. num. 8. Etidem habet (20) Lamb, abneganlia.
Aiiliocbus lioniil. 79. (21) Lamb, omiliii detraelione.
(16) Forte faciès. Anliochus, èpyaÇop^voç. (22) Lamb, memoria malignitatis.
(17) Sic Bodl., Lamb, et Coiel. Al. adduiil : Re- (23) Graeca pseudo-Atbanasii et Antioch., etc.
spondilmihi. т:астт){ рХастфтпрЛас.
(18) Aut legebat <Ы> p-ot/EÍa; , itovupiaç, ¡леОи- (2i) Mss. Carm. et Viel, herum. Adhuc ergo sunt
вца-о;, aut ¡jte9UT|iaToç juugebat cum voce qua; se sequeniia herum, a quibus, etc.
quilar avop.£a;, sicut exhibent duo codices Regis. (25) Lamb, apud Clericum. negutione. Fellus la
Сот. , men in sua edit. Oxon. a de[raudatione , a falso
935 PASTOR — ÜB. II, MANDATUM VIII. 954
t}/£uSopapTup!a, itXioveÇia, àXaÇovEÎa xai ôaa touto-.ç A testimonio, a cupiditate, a saperbia, et quaecunque
ôfjtota. Et oùvSoxsï doi itovï]pà elvac таита (26) ; Ka\ iis similia sunt. Videntiir ergo tibi bxc mala esse,
Xfav KOVTjpi toïç SoúXotf той веой. 'E-j-xpaTEUiat ouv an non? Eqnidem valde mala sunt servis Dei. Ab
втЛ toïvtwv, iva Ct¡<jt)c тфвЕф, xal еуурас^от) (лета his ergo omnibus ("27) debet abstinere servus Dei.
■ciöv è-^xpaTsuopiviov. "A plv oüv 8eî еухратеигзОац Abstine ergo ab omnibus his, ut vivas Deo, et (23)
■saura ÊdTiv. "A 8i 6st ne pi] ЕухратЕОЕзвас, àXXà scribaris cum absfinentibus. A quibus ergo debeas
toieïv, uxous • TrivTtüV irpwrov тс!атц, срйбо; Kuplou, abslinere, ilia sunt. A quibus autem non debeas
épu5vota , ауа-тгт] , р^рдта 8ixa!Osúv7]<; , áXíjUEta , absiinere, audi. Ab omnibus bonis opcribus noli
ú-ra>p.0V7¡. Toútojv ayaOtÓTspov oúSáv èortv èv tt¡ Çwfl abstinere, sed fac ilia. Audi, inquil, virtulem bo«
tíóv ávOpdntiüv тайта èav tt{ cpuXáaast , xa\ p.i] nortim operum quae debeas opcrari, ut salvus esse
e*pcpaT£Ú£Tat ait' aùttliv, paxap:<5ç èsTtv èv тт) Çioîj possis. Primum omnium est fides, limor Domini,
oùtoû. ЕТта toútiov та àx4Xou6a uxous • xhPaí ûirif- charitus, concordia, sequilas (29), Veritas, patienlia,
pETEtv, xa\ ôpôtvoùç ûoTEpcupivouç eTUjxanrsaOat , castitas. lis nihil est melius in vita dominum , qui
iÇ àva-pcr,? XuTptóíatioat toùç 8oùXouç toû ©sou, <jt- haec custodierint et fccerinl in vita sua (50). Deinde
AaÇevov elvoi, iv yip Tfj çiXoÇevia EÙpiaxsTat àya- horum sequentia audi. Viduis administrare, orpha-
ботоЦочс- ijaúxtov EÎvac , èvSïéarEpov ytvéabai , В nos et pauperes non despicere, et servos Dei ex neces-
TCXvra avoptoitov Ttpe<r6ÚTi)v аебеавас, àsxEtv 8txato- sítate redimere, hospitalem esse ; hnspitalitate (51)
<tjvt)V, абЕХсотцта duvxijpîîv, û6psv unocpepEtv, pa- enim invenitur aliquando fruclus bonus : non con-
jtp¿6up.ov eîvac', àp.vri<j£xaxov , xáp.vovra{ tj¡ ^иХЙ iradicere, quielum esse, humillimum (32) lieri om
itapaxaXsîv , èaxav8aXi<ïpèvouî ат:Ь ttjç п£отешс р.}) nium hominum , majores natu colère , sludere ju-
àra)6aXia9at, àXX' èmstpaçsiv хз\ iv6up.ouç toceïv, stitix, fraternilaiem conservare, contumelias suf-
àpjjpravovTaç vouOeteîv, хрЕшзтас pi] SX£6eiv, èv- ferre, xquanimem esse ; lapsos a fulo non projice-
Ceeîç pi) Xunstv, xa\ öaa toûtoi; ôpoti èartv. ДохеГ re, sed xquanimes faceré; peccantes admonere,
ffO! тайта dryaBà EÏvat ; T£ ràp SúvaTat toútiov àya- debileres non premere ; et si qua iis similia. Vi-
8ú>TEpov slvai ; rûpva£e îsauTov èv toûtoiç , x<A pi] dentur tibi hxc esse bona, an non ? Quid enim me
lyxpaxfjov toívtojv, xal Çtjoîj тф Ö£tji. lius est, inquam, verbis islïs (35)? Vive ergo, inquit,
in bis mandatis, et noli ab eis recedere. Si enim custodieris hxc omnia mandata, vives Deo; et omnes
qui custodierint hxc mandata, vivent Deo.
Antiocbus, homilía 79.
"H ouv eyxpatsia SitiXtj èartv M tiviüv yàp Ssî q Igitur abslinenlia duplex est : a quibusdam enim
¿IfxpaTcusaOai, è-ni tíviüv 6s où Set. To 7tovr(pov yip abstinere oportet ; a quibusdam vero non oportet. Л
Csï EYxpaTEÚEdOai, xat pi) toíeív aütá ■ то 8» afaOov malo enim abstinere oportet, el id non faceré : a bono
р.т] èTxpaTEJEiOai , àXXà tioiôïv. 'Epcpdbeueai ouv autem non abstinere , sed faceré. Abstine igitur ab
à-o гЛтг^ 7iovr,piaç, spvaôpEvoç то á-caG¿v tyxpi- omni malo, faciens quod bonum est : obstine ab adul
Tsuaai àzo poi/EÍaj, Tropvííaí, psOúspaTOí, àvoptaç, terio, fornicatione, ebrietate, malitia seu inhonestate,
атЛ триста, ато TCOVT)pia?, àr:6 те iSEtrpaTiov itoXXuv a deliciis , ab esca nimia et laulilia, divitiis et glo-
ха\ KoXuTsXcia?, т^ХоОтои, хз\ xaux^1'10?! й'^Хосро- riatione, el elalione animi et superbia, et a mendacio
o-úvt¡c, xal ÙTicp^çaviaç, xa*i àito í}/EÚo-p.aTOí, xa\ хзта- ac detractione, el nequilia ficta , et recordatione in
XaXiaî, xa\ UTroxpíaEtuj, xa'i pvrjatxaxiai, xal тЛтг^ jurio?, el omni blasphemia [seu fama pessima,] furto,
pXajç^psaç, xXéppatoî, атаэтЕр^агшс, фЕиборлр- fraude seu abnegalione , falso testimonio, avarilia,
tupíaj, TrXEOvEÎÎaç , è-tBupiaç TOv^pôEç , ат.а-zr^, cupiditate mala , dolo , inani gloria , superbia , et
xevoSoîiaç, àXaCovEÎaç, xal osa toutoiç ôpoti èsrt. quœcunque iis similia sunt. Ab his ergo operibus
Toútüjv Si] tuv 1рушч Seï ÈvxpaTE'JEaOai tóv àvwvi- • oportet abstinere pugilem ac servum Dei. Sunt autem
o-rt,v xa\ SoûXov той веой. Etal ха\ ípva àfaOà, â et opera bona , quœ oportet faceré , et a quibus non
VARIEE LECTIONES ET NOTÊ.
testimonio , a cupiditate , a jaclanlia, et quœcun- j) quod in Graeco legalur Ipftirv. Neque fallilur vir CI.
" licet' agnuscal' edil I. t:t' uiss.
que, elc. Sic aulein ille, contra ac scribit Clericus, qui putavit ipsuin locu-
cxliibere abnegalione, et slatini superbia : « Sed, in 1 1 1 iik dc his Gratis pseudo-Athanasii, ubi sanedeest
quil, votes isise paulo superius habentur, nee ah грущу. Verum CoiHeriiis Aniioclii Gra-ca respexit,
a uciore repetilse per таи-oXoYÍav creUi debent. Vtices el hie quideui homil. 79, ut mox infra. Neque enim
ergo alias ex Graeco Antiochi repciendas duxi. » in ista pseiido-Alhanasii Grxca digilum inlendere
(20) In edilis Graeca sic : ¿tvat тайта ; 'Атгехр£вт) ■ poteral, qu:»! nondum edila fuerant, cum ille suam
Ka\ Xtav, x. т. X. Ubi vull Clericus leg. à-ExpiOïvv. Patrum aposlolicorum edilionem in vulgus emisit.
At pseudo-Athanasius undc isla desumpta , habet (28) Lamb, desuní, vivas Deo el.
атг£хр£вт); el qiiidem recle; ejus enim oratio ita (2'i) Lamb, píelas, tequilas.
postulat, Hermae non item. Ex eo igitur ilia tantum (50) Lamb, el Carni. in vita hominum. Qui hate
peteuda qu.-e ex Herma descripsil : caetera omit- cuslodieril el feceril in vita sua, vivet Deo.
lenda, ut saepc alias. Neque enim conformanda vi- (34) Lamb. In hospilio.
deuiur pseudo-Ailianasiana , ut veteri lnlerpreti (52) Bodl. el Lainli. humiliorem. Vctus interpret
respondeanl : quod tamen passim a Fahricio factum fi trie leg. èvôeéJTEpov ye-virtui 7cávrtüv avOptui:tuv.
video, alque a Clerico et Russelio Fabricium se- Sic el Anliorhus. Aliter pseudo-Aihanasius.
cutis. (53) Bodl. el Lamb, horum verborum.
i27) Conjicil Colelcrius hie addendum operibus,
935 S. HERJLE *36
Jebes abstinere. Primum vero omnium eil fides , ti- A 8eî EpyaCsTOai, xa\ (xr¡ еухратейеаваи Про Se ráv-
«16Г Domini, chantas, concordia, verba wquitatis, Ttüv, niuxiç, 9<56oç Kupcou, àfiicr,, ójióvota, i ru it 2
Veritas , palienlia , vitluis administrare , orphanos Bixaioaúvr^ , aXf¡(kta, iipo¡JLOví] , xtpa'-í йяЧретеЬ,
pauperes et solatia destitutes visitare, sertas Dei es èpçavoùç uaxepouuivouc èjuffxéircEoQai, ê$ avapcuv
necessitate redimere, hospital cm esse, quielum, hu- Хитро5тва1 toùî 6oùXou{ той веой, çiXaÇevov eivai,
millimum fieri omnium hominum, majores natucolere, fjauxov, tvSciirepov Y've30at TcávTojv ivOpaVw/,
studere justitiœ, fraternitalem conservare, œquani- яреабота; (j£6E<i8at, àuxttv StxaioeúvTjV, аЗеХфОтт/м
mem esse, contumelias suferre [seu non habere »te 0'jVTY)pEÎv, p.axp<S6up.ov cTvot, ¡xvt]erixoxtav p.i) 6xeiv»
ntorium injuriarum], animo luboranies consolari; xajxvovxaç xfl <]«uxfl tepaxaXeïv, ÊaxavSaXuîjiévovi
lapsos a fiäe non projicere, sed convertere ac œqua- аяо Ttiarswç ¡jltj àrco6aXXEaQai, àXX' еяютрефсм xaV
nimes faceré; peccantes admonere , debileres inopes eùO'Jjiou; ttoieïv, àp-ap-avovraj vo'j9EXEtv, уреызта;
non premere; et si qua Us similia. Si enim quis pj) 6Xî6eiv èvSesïç , хзЛ еГ xtva xouxoiç 5(ioiá tort.
custodierit hœc, et non ab eis recetserit ас abslinuerit, TaCxa y«P i«v xiç cp'jX.aÇTj, xa\ jat¡ еухратейот/Ю!
vivet Deo, ait' aùxuv, ÇfjdEtat ttj» веф.
M ANDATUM IX.
Poslulandum a Deo assidue, et sine hœsilatione.
CAPUT UN1CUM.
Iterum dixit mihi : Tolle a te dubitationeio, et В (34) TApov аяо aoû ttjv 8i<{<ux¡av, юЛ iujSevoí (35)
niliil omnino dubites. Petens aliquid a Domino, ne SXtüí SuJ/uxîjîtjç, alxT¡aaaOai irapi той веой, lk¿-[bf*
dicas intra le : Quomodo (36) vero possum aliquid iv «Еаитф • "Oteo; 8uvf¡<jou,ai atxtj заоЪаи (57) -zj^x
pcterea Domino, et obtinere (38), cum simpeccator той Kupioo (xo\)Xa6EÎv, *,[шртг,хй)с тоаайха et{ aù-
laulorum malorum in Dominum? Noli hoc cogitare; tóv ; Mi) бьаХоуЕСои тайта, àXX' èÇ ôXtjç xapSCa; soil
sed ex lotis praecordiis convertere ad Dominum. ertíaxpe(¡<ov ,ярос Kupcov (39), xa\ alxoû пар' aùxoû
Pete sine dubitstione , et scies misericordiam Do абкгхаххшс, xa\ -ркиет] tíjv noXueuffnXaYX^w (40)
mini; quod non te derelinqnet , sed petilionem aùxou, Sri ой ptf] re етХ1"а^£''!ГП' А^Д zo «Ixrâxifi
aiiimae lu» adimplebit (41). Non est enim Deus (J/uxTJí «JO'J кХт,росор^9£1. Oùx ÏOTi Tfàp о вео; ¿j ot
sicut homines , memores (42) injuriarum ; sed av8ptonoi jivTjaixaxouvtEí, 4XX' aùxoç (43) a¡ivr,T¡xa-
est immemor injuriarum , et miserelur figmenii x¿í èert, xa\ 07tXa-|fxvfÇET«i ея\ xí]v toíijoxv auxoü.
sui (44). Ergo purifica cor tuum ab omnibus vitiis Ей ouv xaOápmov xt,v xapôtav sou аяо nivxwv xtiv
bujus saeculi (45), et observa prxdicla verba tibi a paxahov xoúxow, xa\xuv «p0£tpr¡ji¿vüjv oo>. ^njiA-
Deo data (46) ; et accipies omnia bona qua petis : et Ttiiv, xa\ altoü пара той Kviptou, xa'i Xf]4^l , xa\ атЛ
ex omnibus petitionibus tuis nihil deerit tibi , si TiávTOJV TUv а1тт](латыу aou аатерцтос ïarj, èàv áot-
sine dubilalionc pelieris a Domino. Qui ergo talcs С атахтш; о.М|зек;. 'Eàv 6к вютаитц iv тЦ xap8íx
non sunt (47), omnino nihil impétrant eorum quae sou, où8îv où (ít¡ X-fj'^Tl '5^v alTT¡u.¡ÍTidv аои. Ol "yàp
pelunt (48). Nam qui pleni sunt fide, omnia petuiit SidraÇovTEî etc tov Seuv, outoí eleiv ¿>f Sltûôt , xa\
fidenies, et accipiunt a Domino, quia sine dubitatioae o-jôîv ciXwí XijiCivo'jsi TÜiv alxT¡[i.áxuv aùxûv. Oí ci
pelunt. Oinnis enim dubitans homo, si non pœnilcn- oXoxeXeîç 8vxs{ èv xfi iciaxei nivea aíxouvxat, tcsnoi-
liam egerit, difiicile Deo vivet. Purifica ergo cor tuum 6(5xeî 1тЛ xbv 0EOV, xa\ Xap.6ivouiiiv, ôxi iSierixxo;
a dubitaiioue.el indue (klein, ci craie Deo; et omnia alxoûvxat, u,t)8ev 8i4<uxoûvxeç. Пас fap 8!фихо? ávíjp,
quae petieris, accipies. Sed si pelas aliquando petitio« èàv р.!] UAxavoTjUEi, 8иихоХшс sojOfjaExat. KaOipisov
nein, el non accipias (49) , noli dubitare, quia non o!v tt)v xapSiav sou атЛтт^с 8iij/uxiaç, Ív6u»ai 6г xf,v
cito acceperis petilionem anima: lux.Forsilan enim nioTLV, öxt laxupi £3X1, xa\ tiíüxeue хшвеш, 6xt —ávxi
propter tenlalionem, aut pro peccalo tuo, quod tu та a!xf¡u,axá oou, 4aixf¡, Xt)^. Ka\ iàv alxijjàfis-
VARLË LECTIONES ET NOTiE.
(34) Ex Doctr, ad Antioch. num. 9 , pag. 256. D (42) Lamb, homo memor. Bodl. malorum pro in
Eadem exscripsit Anliochus homil. 85. llujus man juriarum.
dat! fragmeiitum edidil Grabius in Spicileg. Patrum (43) Grab, ol p.vT)ïtxaxouvxeç àXX+jXouç. In excni-
torn. I, pag. 303, ex ms. Caleña Grxcorum Palrum plari pseudo-Alhauasii excidit forte аХХт/ои; ob
in Acta apnslolorum et Epístolas calholicas, ubi ad aXX'conlinuo sequens. Hic autem mendosa el liiul-a
explicalionem verborum S. Jacobi n, 6, isla Herma; edilio Clerici , ubi sic : ot (xvijatxaxoi elvi , xal
adducunlur. Latuil sane Cranium hoc pseuilo-Alha- snXaYXvtCsTai. ídem mendura apud Russelium.
nasii opus, licet tunc jam ediium, ex quo alia ple- Vtraque item edilio infida est supra Mand. v, cap.
raque hausisset. Nos fragment! Grabiani variantes 2, ubi pro suvKJxa|AÉvïi -yívexai, legitur auvíexaxa!.
lecliones adnolabimus. Sic auiem incipil : TApw (44) Lamb, ¡iumenio suo. Hucusque fraginenluin
вЕаихой, absque à-6. Al. à-Ь агаохой. Grabianum.
(35) Grab, cum al. ха\ yjfiiv. (45) Bodl. a malis cogitationibus, ei ab omnibus
(36) Lamb. Quoniam quo modo. Itujus sœculi negoliis.
(37) Crab, aliique 8úvap.ai aixfjtraïOai xi. (46) Lamb, deest, data.
(38) Lamb, accipere, ut habent Grxca. (17/ Ms. Vict, desuní, no» sunt.
(39) Grab, npöj xóv Kúptov. (48) Lamb, ex petitionibus suts.
|4D) Grab, cum al. noXuanXav^víav. (49) Lamb, et tardius accipias petilionem tuant.
(41) llodl. el Lamb, replebit.
957 PASTOR. — LID. II, MANDATUM IX. 938
vd; itore ядра той Kupfou afTi¡u.á ti, xal [u.i] áito- A ignoras, tardius accipics pctitioncm tuam. bed tu
ШИ»] P-*l í'<}^xVEtí » ^"' Táxtov ойх IXa6e<; то аГ- noli dcsinere (50) petendo Petitionen) animai tua;;
TT](iaT^í (¡/uxîjç cou* tcívtüjc -¡-ар 8tà iíEtpao¡i<5v et aecipies. Si an lern cessaveris petendo, de te que
rva, ^ TOxpifcraüfiáTi 3 où iyôzlç, oùx IXa6eç. Su raris, non de Deo, quod non dederit tibi.
ouv u.rj 8iaX£î:fli eux^juvo; то оЛттцла t^ç i}uxt)ÇOOu, tojç ou атоХЭДт) вита. 'Eàv 8à èxxaxrjaT,; xal SitJ/o-
,j(^<n¡í a¡Toúfi£vo{, èouTov aÎTiw, хоЛ цт] tîiv 8i8<5vTa ooi.
Влета ouv Tl¡vSnj/ux£av • талера fap è<m xal àoûv- Vide ergo duhilalionem liane , quam • perniciosa
сто; , xal noXXoù; èxpiôt àô ttjç iriareioc-, xa( ye, sil et saeva, et mullos radicitus evellat a Udc, ctiam
Xiav ihotoùç xal iT/yp'/jç. valde «deles et lirmos. Elenim (SI) luec dubilatio
lilia est diaboli, et valde ncquiteragit cum ser
KaTaçpovTjdov ouv aùxïjç ¿v itavTl ярауцатц èv8u- vis (52) Dei. Conicmne ergo dubitalionem : et do-
(jdjjLevoç t$)v iriariv t})v lox^pàv xat SuvaTfjv. 'H minaberis illius in omni re. Indue firma in íidem et
Tfàp itluxiç Ttávra ЕТса-рсЁХХЕта!, iráv-a теХеюс • f¡ 8è polcnlciTi. Fides enim omnia répromiltit, et omnia
íid-u/ía, |it] хататзтеиоиоа èauTTjv, itávrtav àiro- consummat; dubilatio autem non credit se aliquid
ти-fx*^' IpY^v auT^í, £>v rpàooEi. impetraturam omnibus operibus suis qua; agit (55).
В Vides ergo, inquit, quod ûdes desursum esl a Deo,
et habet viriulem magnam ; dubilatio autem terre-
nus spirilus est, et a diabolo, virtutem non bahens.
Su oîv SouXeus t|5 ei>xïi nu, t7¡ Ôuvàjiei ttjî t:£ote(oç, Tu igiiur serva viriulem fidei (54) : a dubitatione
k»1 Câß t<J> 0Еф' xal itávTEí ol xaTaçpovTjaav- autem recede, quae non habet viriulem ; et vives
«S(55). Deo. Et omnes vivent Deo, quicunque hœc egerint.
Antiochos, homilía 85.
"Aptouxv ouv à.<f" t¡[müv tíjv Siûxlov xal óXtyoiJ'U- Tollamus ergo a nobis dubitalionem et pusillani-
jjíav, xal p.r)S' oXgjí Sc4"JXÍCTtlL,tJL6v a£-í[oaaOa£ ti тохра mitatem, el nihil omnino dubitemus feiere aliquid a
той Beoû, X¿fov.TEí èv èauTOÏç* "Ort toî>î Súvajiat Deo, dicenies intra nos : Quomodo possum illiquid
aWjoaoQai rapàKupiou, xalXa6etv, т;и.ар-п)ХШ{тоа- ptlerea Domino et obtinere, cum sim peccator Um-
айта eL; aÙTdv; àXX' èÇ 5Xr¡c tt¡í xap8£aç oou èirtorpe- lorum malorum in cum ? Sed ex. lotis prœcordiis
<}*v Ы\ töv ROpiov xalaiTou тохр' айтой àScoraxTWj, convertere ad Dominum, et pete ab eo sine dubita
xal -ptóiEt? tt¡v tcoXXtjv аитой euorcXayxviav, Sri où tione ; et ¡des magnam ejus misericordiam, q\tod
{juq as аухатаХатгт), àXXà то астцца ttjî фих?){ аои non te tereiinquet, sed pctitioncm anima; tuœ adim-
ttAr,pc<popT¡5ci. OOx Éari тар 6 6eo{, ¿)í oí fivOptoTOt, (, plebit. !ior est enimDeus, sicut homines, memores ¡к-
iitir.ivTvmuro' АП' aiiToj
U.VT, -ixaxoOvTEç , àXX' nfvrhr à(ivTi5£xaxoî
Afl\m?tfvffV^¡r èort
i.irrr ,. xal
Vttl .* л...,». . .«J ...a i— -■„.•.._.- „.i . -
junarum , sed esl immemor injuriarum, et miseretur
CTtXaYx^íâi ктЛ tíjv itoÍTjffiv айтой. Xù ouv xa6¿pt- fiumenti ski. trgo purifica cor tuum a dubitatione,
со"; TÍ¡vxap8£av oou Í7:bTou8io-:áÍEiv, xa\ aÍTOUítap" et pele ab eo, et aecipies pctitioncm tuam. Cum autem
аиты, xal Xf(4^l tí aftT¡u.á oou. 'Etoív 6è SioraÇeiç, dubtlaveris, non aecipies. Qui enim dubitant de Deo,
où Ц4И- ^l Т^Р 8íOTásOVTSí eïç t8v esbv, ourol ht sunt dubii, el omnino nihil impétrant eorum timv
eioiv ol 8£фихо1, xal oûSàv 8Хыс è-ixufxavouot tuv pelunt. Nam qui pleni sunt fide, omnia petunt fiden
atTi)(xaTii)v aÙTtôv. 018* oXoteXeïî 6vTEçèvT|5 itioret, ies Domino, et accipiunl, quia sine dubitatione pe
тгаута atToûvrat , itE7tot0or£Ç snl t6v Kúptov , xal tunt. Sed si tardius accipias, noli dubitare, quia non
Xa|i6ávouotv, ort аЗютахтш; aÏTouvTai. 'Eàv 8e xal cito acceperis pelitionem anima; tuœ. Omnino enim
PpaôUTspov Xau.6áv£ií, (xtj Stûxíjorjí» Sri oùx iXafcç propter lentationem, aut pro peccato,quod tu ignoras,
Taxù то аЕтт)(1а тт^их^ oou. Davrtoî fàp 8iàrai- D tardiut ÛCClpi<. Sed ш тц desinere petendo pelitio-
paspóv Tiva, i) rcapárnupa ti, 3 où ayvoil; , ¡3pa8ú- ncm anima; tuœ , et aecipies. Si autem cessaveris
TEpov Xau.6ávEij. £ù ouv p.\ 8taX£irrii a£Touu.Evoç тЬ petendo , de te queraris, non de eo qui non dederit
aÍTT¡¡xa ttjî tûx^í oou, xal Xfy}tl айтб. 'Eàv Sï èx- tibi. Elenim dubilatio filia est diaboli, et valde ne-
xaxT,íí:.; ahoujiEVOc, oeaurbv abiíi, xal jjlt¡ töv 8i- quiler agil cum servis Dei. Tu ergo indue firmam
î/ritn oo!. 'H Yap bfysfi-a. Оита-т)р èorl той 8ia6ó- fidem et potentem.
Xou, xalXfav i:ovr(pEÚ£-ai eïç toùç 8oúXoujtou Oeou.
£ù ouv IvSuoai t1¡v ^£o:tv tIjv ¡oxupáv.
VARIEE LECTIONES ET NOTjE.

(50) Lamb, deserere. autem, serva virtutem habita; fidei.
(51) Laudat hune locum Athanasius lib. De de- (55) Velus interpres videtur legisse ot тайта çpo-
cretis Nic.syn. num. 4, torn. I, pag. 211, edit. ВВ. vf)savTSc. Si vera est lectio хатауро^ааутЕс, in-
(52) Lamb, ad servos. tellige TÎjç 8i<J/ux£aç , de qua paulo ante : Каташрб-
(55) Lamb, sibi omnium impetrare operum suorum vTjaov ouv BUTT,? [ ttjç 8nj/ux£aç ]. lia Fabricius Élbl.
qua; agit. Gr. vol. V, pag. 18. Quam in sentenliam prx-iverat
(54) Ms. Viel, servi virtutem habend fidei. Sed Cl. Monlfaiiconus : sic enim vertil : Il Deo vives,
ms. Cann. 'serva fidem habentem virtutem. Lamb. aique omnes qui [dubilalionein ] contempserinl,
Pathol. Gn. IL 30
¡m s. iiERM/f ow
MANDATUM X.
De animi tristitia , et non contristando Spirilu Dei qui in nobis est.
\ CAPUT PRIM UM.
Longe fac a te omncm tristitiam : etenim hace A (56) TApov àrco aoû tíjv Xúmjv xa\ -j-àp a&trç
soror esl dubilntionis , el iracundia?. Quomodo, ààzXyi] èori t^j Siûx'*» xa^ Т*К ¿ijuxoXiaç. Dûç,
inquam, domine, soror est harum ? Aliud mihi vi- xúpis , àfeXcpf] fcoriv auxrjc ; "AXXo уар цос Sorel
detur trislilia, aliud dubitalio. El ait : Sine sensu ¿ÇuxoXia, xa\ SXXo 5с^их'а> xat 4XXo Xûiti). Леуег . . .
non inlelligis. Tristitia enim omnium spiriluum Stà -Í où voetç та Xsf<5p.Eva uoi ; . . . . où voetç 5ti 1¡
nequissimtis est, et pessimus (57) servis Dei; cl Хйщ navrtov TtoviraOiûv толгцротера еатЪ, xotl&ivo-
omniiim spirilus exterminât, et crucial (58) Spi- tá-i\ toï;5ouXoiç тойвеой, xaVroxpà тохутата irvsù-
ritum sanctum ; et ilerum salvum ffteil. Ego, in- цата xaTa^ôeipEi tov SvOpíorov;
quam, domine, insipiens sum, cl non inleHigo quaesliones islas: quo modo possil cruciare, el ilerum
salvum faceré, non intclligo. Audi, inquil, et intellige. Hi qui (59) nunquam exquisierunt veritaiem,
ñeque inquisicrunt de majeslalc, sed tanliim crcilidcrunt, sunt (60) involuli in negoliis (61) hominum
eihnicorum. Et alius mendax prophètes est, qui perdit sensus servorum Dei , dubiorum aulem, non illo-
lum qui iid и ni in Domino pleue. Uli ergo duliii quasi ad divinum Spiritum veniunt, cl inlerrogant ilium,
quid Ulis futurum sit. Et ¡lie mendax prophètes, nullam habens in se virlutem Spirilus divini {6i)f
loquitur illis secundum interrogationem illorum, et implet animas illorum promissis, sicut ï 11 m volunl.
file aulem prophètes inaiiis est, et inania respondet inauibus. Quidquid enim interrogalur a vanis liomi-
nibus, vana respondet illis. Quaedam aulem verba vera loquitur. Diabolus enim implet (63) cum spirita
suo, ul dejiciat aliquem ex justis (64).
»
CAPUT II.
Qnicunque ergo tories sunt in tide Domini, el induti sunt veritatem, lalibus spirilibus non junguiitur,
sed discedunt ab illis. Quotquot aulem dubii sunt, et subinde pœnilcnliam agunt, cousulunl tanquam
elhnici, et pcrmagniim sibi peccatum congerunt (65), idolis servientes. Quicunque ergo laies sunt, in
lerrogant pro negolio quolibet, simulacra colunt, et stulti sunt, et inanes a verilate. Omnis enim spirilus
a Dco dalus non ¡nlerrogatur; sed habens virlutem (66) divinilalis, a se omnia loquitur; quia dcsursuia
est a virlute divini Spiritus. Qui aulem interrogalus, loquitur secundum desiderium, et aliis (67) multis
rebus hujuâ sacculi. Ilujusmodi (68) non inlelligunl quxslioncs divinilalis; obscuranlur enim (69) iis
negoliis, et corrumpuntur, et confringuutur. Sicut vites bon« qux negligunlur, ab berbis et spinis pre-
îii ti ut u г et necanlur (70) : sic et homines qui talibus crediderunt, ii negoliis et actionibus multis iiteï—
deniiit, et evaenanlur (71) a sensu suo, el nihil nomino inlelligunl, de divitiis cogitantes (72). Sed si
i| и nudo audicrint de Domino, sensus eorum in negoliis ipsorum est.
Qui aulem limorem Domini habent, et scrulan- В (75) Oí 51 c?66ov lyw-ziç R:oü, ха\ èpsuvuvrcj
tur de Deo veritaiem , cogilationem omnem habent тер1 6eoù Ерушу xa\ àXrjOsiaç, xaV t^v xapSÉav
ad Dominum. Omnia quai dicuntureis, percipiunt, lyovxzi; T.pbí Kúpiov, T.àvza. та Xe-fátuva aÙT&ïî Ta
ct statim inlelligunl (74), quia habent limorem Do- xtov vooûst xal cuvwua;v, Sri... tov tf¿6ov той всоО
mini in se. Ubi enim Spirilus Domini (75) ¡niiabi- ixouatv àv èau-oîç. "Q-r.ctv ybp ó Kupioç хатах:?.
VARIEE LECTIONES ET NOT.E.
(56) Ex Doclr. ad Antioch. num. H, pag. 257. (64) Bodl. el Lamb. Ulis.
Hic ordinem invertit pseudo-Alhanasius. Ipsi enim (65) Lamb, conferunl.
est niandatum undcciinum, quod in veteri limine (GO) Lamb, veritatem.
versione esl decimum. Id non advertitel. Monlfau- (67) Forlasserfe aliis. Fellus : el de aliis... ; Im-
conus. jusmodi.
(57) Lamb, nequior et pessima. Graeca sic: An- (68) Lamb, cl Bodl. deest Itujnsmodi. Pseudo-
non inteUigis omnium affectuum pessinmm esse tri- Alhanasius verbis modo reeitalis, post Xe.y6y.zvi
slitiam, üeique sertis aurissimam ; quœ plus quam aoi, h.-ec addit : Ko\ -yap èxeïvoi où vooOjiv, oi ßaX-
alii omnes [nequiliac] spirilus hominem corrumpit? Xovteç èautouç eiç ta capxixà xa\ xoïfjuxa r.çà.-
Hic bene mulla omisit pseudo-Alhanasius nam уцатв
post ävOpwTOv, ea slalim sequuntur, ut mox infra : (69) Lamb, ex pro enim.
Oi Se 9060V Exovxeç, x. т. X. (70) Carm. et Viol, nocentur.
(5.8) Lamb, contribuât, et mox contribuían. (71) \ ici. evoranlur.
(59) Lamb, deest qui. (72) Lamb, agentes.
(60) Vict. Carm. el Lamb, et sunt. (75) H;cc habet psciulo-Alhaiiasius post хата-
(6t) Viel. Carm. et Lamb, negotiis et divitiis. tpOa'pet -ov avopuTiov modo relata.
(62) Lamb, veritaiem in se spiritu divino. Lau- (74) Sic Vict. et Carm. Sic quoque Graeca. Editi
datur hLc locus a Clem. Alex. 2,'r/xu/í. lib. 1, cap. praeter Oxon. inlelliguutur. Pro sequente quia ,
17, pag. 369. Ejus verba inter Velerum testimonia Vict, el Lamb. qui.
siiperius relata. (75) Bodl. et Vict. Dominus. Sic et Graeca, ubi
(G3) Lamb, aulem adimplet. mendose in edit. Russclii, Xpirziç.
Ul PASTOR. — LIB. II, MANDATUM X. 942
êx£i xa\ (rfvsfftç «oXXfj. КоХХ^0г,т[ ouv той Kopícw, A tat, ilii et sensus nullius adjungitur. Adjunge ergo
xal tovtoiv (76) vof,aîiç. te Domino ; et omnia intelliges ас senties (76*).
CAPUT III.
"Ахоиг o3v raoí f¡ Xúirrj ехтр£б£1 то ÜVEUfia, xal Audi nunc, insipicns, quemadmodum tristilia
toiXiv aw£ei. "Oxav ¿ Siiûôj eTí6áXiy:ai rpâÇai Tt, crucial Spiritum sanclum, et quo modo salvum fá
xal ÓTio-'Jxn Sià tt¡v SuJAjyJav айтой, f¡ Хитац ехто- cil. Cum dubios incident in negotium aliquod, et
píúexat sic Tov 4v0ptü7:ov, xal Xukeï то IIveup.a то non provenii (77) i II i propter duMtalioiiem, trisii-
iryiov, xal uTSVO)(topïi айт<5. ЕТта toXiv ¿ÇuxoX'a tia luce ¡ntrat in Imminent, et tristem fácil Spiri
ÖTav xoXX^Gjj тф ävOptüTO) -кгр\ TtpáyjxaTÓ; tivoç, tum sanclum, et vexât cum. Deinde iterum iracun
xal Xîav iKxpavofj xal талгцл] ti xaxöv, TtáXtv fj dia cum accesserit homini pro negotio aliquo, ve
XÚ7CTJ EÍüTropíúíTOi eiç Trv xapSíav той avOptímou hementer irascilur; et haec ira intrat in prœcordia
той óí'jyoXr^ям-oí, xal Xurat-ai etcI тт- itpá^íi aù- irascentis, et rexalur in negotio suo quod agit, cl
той, f¡ litpaÊV, xal ¡XETavoet Stí îTOVïipov ЕЕруаоито- postea pœnitet, quod male feceiit. Utraeque ergo
айтт-, o3v f| XÚTTTi 8ox£Í oti)TT¡p!ov Ixíiv> ^T1 'ó ™VI¡- res Isedunt Spiritum sanctum ; dubitalio, et trisii-
pov тра^ас ¡AíTEVÓriUsv. [ 'Ajxiforspat Sï xûv] т.ра- u tin : dubitalio, quia non successit netus ejus; et
çstov Xuno'Jîi t6v SvOptoTOV [f¡ [Asv X'jthj, 6ti] àllé- tristilia, quia fecit iracundiam Spiritui (78). Aufer
x\T)(s ttjç itpájstüí, j¡ fis ô£uv_oX£a, 2ti êupaÇe то ergo tristitiam a le, el noli offendere Spirilum san
■nov^pov. 'AjjKpórspa o3v X'jwjpá êort ту LTvE'Ju.aTi ctum qui in te habitat; ne rogel Dominum, et dis-
хы á-fíio (78). TApov o3v àv;b ooû tí¡v Xúri]v, xal ¡лт) cedat a te. Spiritus enini Dei qui datus est in car-
иХКг то IIvîGjjia то âytov, "° -v °°^ xetotxouv, jiV¡- nem (79), trisliiiam non suslinet. Indue te ergo hi-
Í50TS èvT£'jÇT)T!Il Ш 0EÍ), Xal àlTOST^ tl& 50U. То laritate, quae semper habet gratiam apud Domi
YàpiivEUp.a той0ЕойтЬ SoOèv £cç tîjv гарха тайт-г^, num; et laitaberis in ea. Omnis enim hilaris vir
Xújn-jV uapxixí]V o'Jx uircçapEi, oùÔe <jrsvo)(iüp£av... bene operatur, et bona sapit, et contentait injusli-
"EvSusai o3v tt]v Цароттра, t}]v tovtots ityouaav tiam (80). Vir autem trislis male facit; quia tri
Xâpiv тора тф 0Еф, xal eùttoîsSextov o3o"av аитф, stem facit Spiritum sanctum, qui datus est homini
xal èvTp'jtj)T)iovàv aùrîj. Па; -¡-ар tXapoî aví¡p ayaöi hilari (81). Et iterum male facit, quod trislis orat
epyaJsTai, xal ауаба tfpovEt, xal xa-aifpovsï ttjç Dominum, et non ante facit exomologesin, et non
{lATaía; Xúi:t¡c. 'О Se >vm¡pos aví¡p navrors ору£- impetrat a Deo quod petit. Semper enim oralio
£stou xa\ avojuav Ipfáâi, ¡jl*¡ evruYxávtuv R2k „ trislis hominis non habet virlutem, ut accédai (82)
e£o¡AoXoYOÚ¡isvo{ тф 0гф. IMvtote y&p Хутт^рой iv- ad aliare Dei. Et dixi illi : Domine, quare non ha-
Spo; <¡ Îvteuî-.ç oùx lx£l 8'JvajAiv той ava6r¡vat im bet virlutem oratio trislis hominis, ut ascendat ad
то Оио-íaoT+jptov той вгой altare Domini? Quoniam, inquit, trislilia sedet in
"ОтЦ Хита) ÈyxaeijTai elç tí¡v xap5tav aù-ой. Mejxi- corde ejus. Cum ergo misla fuerit oratio viri cum
Y¡AEVT] o3v í¡ XÚTOf) Í\ XOUpV.xi) ¡XETà TTJÇ èVTE'jî-ЕШС, tristitia, non paiietur orationem mundam ascenderé
ьй-А atpiTjai Tjjv IvteüCív ava6í¡vat xaflapàv eîç то ad aliare Dei. Sicut enim vinum aceto mistum
öuffiasTTJp'.ov. "игтер yip б£о; oívw ¡xs|jnYp.Evov eamdem suavilatem non habet : sic et trislilia Spi-
•cfjV aÙT^v f¡5ovT)v oùx lyouaiv оиты; xa\ Xútttj (íe¡ü- ritui sánelo mista eamdem orationem mundam non
fiAivi) р.£та той àfio'j IIvE'j¡AaTO?, Ti^v aÜTÍ¡v ïvrsu- habet. Munda ergo te a tristitia mala, et vives
Çsv [oùx 1%ы.] KaOapiaov o3v àauxov ало ttiç X'j7ti)ç Deo : et omnes vivent Dco, qui projecerint a se
îïOVTjpâ; таОтт,с, xal ÇftaTj ttô Ни],. trisliiiam, et induerint hilaritatem.
Antiocuds , homilía 25.

TApov o5v &Tzb «той xa'JTT¡v tí¡v Хйщч, xal |xí¡ Xú- Aufer ergo liane Irislittam a te, et noli offendere
itEt то ÜVEUjAa то ауюч, ib xaToexouv Êv so£- p.f¡- Spirilum sanctum qui in te habitat, ne rogel Domi-
iroTE £VTEJijï)Tat тф 0e<7), xal атсоатт) árao аой. ТЬ г) num, el recédât a te. Spiritus enim Dei qui datus est
улр irv£U[jux той 0Еой, то SoOàv sí; t}¡v aápxa тай in haue carnem, trisliiiam non suslinet, neque an-
TTjV, XÚ1TTJV où/ ú-ocáp£t, OÙ5à OTEVO/üJpíaV. "EvS'J- xielalcm. Indue le ergo hilaritate, qua: semper ha
oai ojv tIjv 1Харатг,та, tíjv hívtote ?xoutrav X»Plv bet gratiam apud Deuni; et lœlare in ea. Ililaris
тор» тф 0гф, xal EVTpJya èv aÙTÎ}. 'O yip tXapîii enim vir bene operatur, et conleinwt tristitiam : vir
avl¡p ayaOa èpfaCETai, xal xaTaçpovEÎ tt¡; Хидац* aulem Iríslis semper male facit. Primo quidem male
VARIZE LECTIONES ET NOTA..
(76) Sic, refragantc grammatica , pro тф Kjpiw, inox t'iiiii) : Spiritum sanctum, qui datus est homini.
xal navra. Eu. Patrol. (8u) Forte tristitiam. lia Gruica : quod sane con
(76*) Lamb, scies. texts postulare, videlur.
(77) Lamb, evenit. (81) Forte, hilaris.
(78} Hxc item habet Aniiochus homil. 2.">. (82) Fortasse ascendat. Sane pseudo-Athanasius
(79) Pseudo- Athaiiasius ct Antiochus addunt rt Antiochus, ava6í¡vai. Quin et mox ipse velus
TaÚTr,v, i» carnem banc : quod Spiritum datum ho- Inlerpres, ascendat ad altare Domini. Et ilcrtlin,
wtnibus désignât, ut recle intcrprelaliir Fcllus ; ascenderé ad altare Dei,
m:. s. пепм/е ш
/<iííí, quiaJrittet* fae'tt Spiritum sanctum, qui (talus д «5 8è Xicirjpoç àvljp hívtote ro>vr(pEÚEta'.. Ilpârov
ni homini hilaris; et iterum maie faeit, quart non yàv irovTjpEÚstat, öxt Xuireï ti llv:-j¡ia tb äftov, ib
/actt exomologesin Domino. Nam oratio tristis ho- 6o6ev тф avOpúwo IXapóv ÍEÚtEpov Si Xo;7tbv àvo-
mini« non /labeí tirlutem ut ascendal ad altare Dei : jiíav ep-fáCEtat, ji^ èÇojxoXofoyjiEvov (85) ты Kupíw.
irhútia enim seiet in corde ejus. Cum ergo mista Той yip Xuwjpoü ivSpo; t¡ îvtsuÇiç ойх í/ci íúva-
fiiiTÍ« oraiio cum tristitia, non patietur orationem fiiv àvoSîjvat етЛ tb (bíiotyrí¡ptov той 6eoü- e-pcá-
mundam ascenderé ad altare. Sicut enim vinum От]тае yàp f¡ Xúnr) etc tl]v xapítav aútoO. Míjii-
ocelo iiitKiim eamrtem suavitatem non habet : sic et Ypivrj o3v Хитя) {letàTïjç evtsuÇe<j>ç, ойх achjciv tí¡v
liisiiiin Spiritui ¡¡anclo mista eamdem orationem non EvteuJiv ava6r¡vai xaöapiv r.pbç tb (bí>.aTH¡pwv.
Лабе«. BoHura itaque est projicere a se tristitiam, el "Патар yàp 6£oç xcrt oboe ¡ieluyuívoí èiri то auto,
|"л</иеге отнеш hilariiaiem. tí¡v ai-rijv fiSovíjv ойх Ixoueiv 00,«ч{ ха\ ^ Xúraj
|xe(«yix£vii ¡xEtà toü IIvE'jjiatoç toû áybu, tf)v autljv IvteuÇiv ойх ty«. KeXbv o5v èativ àito6aXX£iv
a<¡>' êautiov tl]v Xúirrjv, хаЛ èvSûaaoOai itäaav [XapoT7]ta.
MANDATDM XI (8*).
Spiritus el prophetas probari ex operibus : cí de duplici spiritu.
CAPUT UNICUM.
Oslcndil mihi sédenles in subselllis homines, et unum (85) sedentem in calliedra. Et dixit mihi : Vides
¡flu's qui in scamnis sclent? Video, inquam, domine. Uli, inqiiit, sunt fidèles : et ille qui in cathedra
sedet, spiritus terrestris (86) est. Nam in ccclcsiam vivorum non accedit, sed refugit ; applicat (87) aulem se
duhiis cl vacuis, el in angulis et abdilis locis divinal Ulis, et détectât ilios, loquendo secundum omnia
desideria cordis eoriim (88). Vacuis enim vasis quod comraitlitur (89), non cflliiil; sed conveniunt alias
ad aliuin. Cum aulem veneril in lurbam virorum juslorum habenlium spiritum divinitalis, cl oratio Hie
rum (it ad Dominum (90), cxinaniiur homo ille; quoniam spiritus illc terrestris fugit ab ¡Ho, et obmii-
tescii, necquidquam polest loqui. Sicut in apoiheea, si obluravcris (91) vinum vel oleum; et inter illa
vasa posiieris aniplioram vacuam, et rursum obturamentum deponcre volueris ; ampboram illam quam
posuisli, vacuam invenios : sic el prophciœ vacui, cum venerint (92) inler spiriius juslorum, quales
veniunt, laies inveniuntur. Habes ulrorumquc prophelarum vitam. Proba ergo de vita el operibus bomi-
nem, qui dicit se Spiritum sanctum habere. Tu aulem crede spiritui venienli (95) a Dco, habenli virtu-
lem. Spirilui autem terreslri vacuo qui a diabolo est, in quo lides non est ncque virtus, credere noli.
Audi ergo simililudinem, quam tibi diclurus (94) sum. Accipe lapidem, et mille in cœluin : aul iterom
accipe siphoncm (95) aqua?, et ejacula (96) in cœlum ; et vide si possis perlundere cœlum. Quo modo,
inquam, domine, haec fieri possent? Utraqueenim quse dixisli, fieri non possunt. Sicut ergo, inquit, hsce
fieri non possunt , sic spiritus terrestris sine virtmeest, et sine effeclu. Accipe nunc virtutem desursum
venientem, in hac similitudine (97). Graudo minimum granum est; et cum cadit super caput hominis,
quomodo dolores prostat? Aul iterum, vide stillicidium quod a tegula cadit in terrain, et cavat lapidem.
Sic igilur minima qua: desursum cadunt super terrain, magnam haben! virlulem. Adjungc le ergo huic
habcnii virtutem ; cl ab illo vacuo recede.
MAN DATUM XII.
De duplici cupidilate. Dei mandata non esse impossibilia, et diabolum non metuendum
credentibus.
CAPUT PR1MUM.
Herum dixit mihi : Tolle a te omnem cupidilatem (98) rApov алб вой icäsov emOujiiav uovt)piv,
VARIZE LECT10NES ET NOTjE.
(85) Leg. èÇojxoXoYoujiEvoç. ciitiisestFellus;qu¡slatimpro<>0ÍMt'í,liabetfranei/«ir.
(8i) Pulat Fabricius non esse divellendum hoc (90) Sic mss. Carm. et Lamb. Sic el edilio Öxun.
mandatum a precedente, sed cum ipso cohaerere : Al. «il.
atque ultimum potins mandalum in duo esse divi- (9t) Mss. Angl. «(¿parens, et mox slipalionem.
dendum. Aliter Wakius : conjicil enim in hoc man- (92) Lamb, vacui conveniunt,
dato, posl verba tales inveniuntur circa medium, «a (95) AI. leg. vitenti.
omnia insolencia quae cxslánt cap. 4 mandaii sc- (94) Lamb, dalurus.
qiienlis, ab iis verbis : Spiritus omnium hominum, (9b) Lamb, fonlem.
usque ad ea cap. 2 : Non convenit hoc (acere Dei (96) Mss. Angl. siphoniza. ('.arm. sijoniza. Lamb.
prophetam. Idque colligit turn ex Graeco pseudo- isti fomu. 'Ano toû a[çu>voç Caelum est aupcovíÊiv,
Ailianasii, tum ex cod. Lamb, in quibus illa omnia hoc est siphone transmitiere. Quam vocem legere
oiiiittuniur. Utriusque sane loci conlexlus id non iicscivit librarius anliquus, a quo codicem Lambe-
postulare laniurn, sed et flagiiare videlur. Vide thanum eiiamnum habemus. Vide Pollucem et Sui-
mox infra, pag. seq. nol. 4. dam. Cler. — Quibus adde quae habet Cangius in
(85) Mss. Angl. alterum. Glossar. Grœc. v. Sifpuiv et Sctfwvátwp : el in Append.
(86) Ibid. fucit spiritus terrestres. (97) Mss. Angl. haue simiiiludinem.
(87) Lamb, replicat. (98) Ex Doclr. ad Amioch. num. 10, pag. 256.
(88) Mss. Angl. desideria illorum. Pscudo-Atlianasio est 5£xátr¡ èvtoXrf). Нзес item ilc-
(89) Lamb, quod compositum, liane lectioncm se- scripsil Aiiiiocbus bomil. 74.
94o PASTOR. — LIB. Il, MANDATUM XII. 910
ïvôuaai xtjv è7ttOuu.iav xt¡v afaOiiv *°" as(xWjv. 'Ev- Л malam, et indue cupiditalero bonam cl sanclam.
£e8\iu.îvoç yàp xt¡v Í7tiou¡jiEav xaúxtiv, u.ist¡ieií xí¡v Indulus cnini cupidiíalein bonam, odcris (99) ma-
■nwrjpàv èniOufiiav. 'Xypla fàp етнОирЕа eEç хабг lam, et refrenabis cam sicul volueris. Horrenda esl
àv£(XTCE<isî, e¡í Xúítriv [... èàv jit] fj] juvexoç, Sana- eiiini cupiditas inala, el diflicile miligatur. Horri-
vôxai ¿тс' aùxïiç SEivtbç- Saîtavâ 5è xoOxouc ¡xi) l/ov- bilis est valde et fera, et feritaie sua consuitiit bo
xa? Ïv6uu.a EiriOufiíaí àyaû^ç, àXX' èjiTCEÇ'jppivo'Jî mines , maxime si incident in earn servus Dei (MU) :
хф aiwvi xoúxcp* xouxoyç ouv icapoSíSaiJtv e¡? Oáva- et nisi sapiens fueril, consumetur (i) ab illa pes-
-ov. ... Iloía, xúpts, e¡üV iTTiç emOu¡iíac xt¡c та>уг,рас, sime. Consumí l aulem laies, qui non habenl ve-
xà TtapaSiSávia xoùç avOptbirouc eEç Gávaxov; IV¡>- stem cupidilalis bona;, el implical i! los (2) negotii*,
piaóv (ioi, iva cp'jfw an' aùxtïiv. "Axoujov üpurcov liujus sxculi, el Iradil (3) illos morli. Quae sunt, in-
novxwv, x. x. X. Vide mox infra, cap. 2. quam, domine, opera cupidilalis mala?, quaelradunt
homines morli ? Demonstra mihi, ui recéda ш ab illis.
Audi, inquit, in quibus operibus cupiditas mala morti tradit servos Dei. [Spiritus omnium (4) bominum
lerreslris est et levis, el virtutem non babel in lolum, et multa loquitur. Et dixit : Quo modo igilur scire
polest aliquis eos ? Audi, inquit, de ulrisque vasis : et sicul dico tibi, sie probabis proplictam Dei, et fal-
sum proplictam. Primum itaque (5) proba bominem, qui babel Spiritum Dei : quia Spiritus qui desur-
suni est (6), quielus est et bumilis, et recedil ab omni nequitia et desiderio vano bujus saeculi ; et omni
nomine (7) sc facit humiliorem ; et nemini respondel interrogatus (8) ; nee singulis responda : ñeque
cum Tult, bomiiii loquitur Spiritus Dei ; sed tunc loquitur cum vult Dcus. Cum ergo venerit domo qui
habet Spiritum Dei, in Ecclcsiam justorum babentium fidem Dei, et oratio fit ad Dominum ; tunc nun-
lius (9) sanetus divinitatis implet bominem illuin Spirilu sánelo (10) ; el loquitur in turba sicut Deas
vult. Sic ergo dignosciiur Spiritus divinitatis, in quoeunque Spiritus divinitatis loquitur (11).
CAPUT II.
Audi nunc et de spirilu lerrestri, vacuo et fatuo, virtutem non liabente. Primum aulem bunc bomo pu-
laiur spiritum habere; exaltât enim sc (12), et vult primam cathedram habere; et improbus est, el ver-
bosus; et in deliciis conversatur, et in voluptalibus multis; et mercedem aeeipit divinationis suae. Quod
si non acceperit, non divinal, liane (13) Spiritus Dei potest mercedes accipere el divinare ? Non convnnit
li;i'c beere Dei proplictam.]
IIpuxov Ttávxwv èiuOuuia fuvatxo; , xal itoXuxé- В Sed cupiditas mala est , concupiscere uxorcm
Xeia tcXoúxou, fj e¡m ctXapyupía, xal iSsapÁttav teoX- al.eiianí, vel mulierem toncupiscere virum alio-
XtXiv xal ¡laxaíujv, xal (lEGiJtijAaxoç тоХХои, Siatpopmv num ; el laulJlias concupiscere divitiarum, et mul-
TfEÚffEwv, xal ix¿p(üv xpuçwv ttoXXuv , xal (Uüp£5v, tiludinem ciborum supervacuorum, et ebrielalem
xal боСтц àvOpwTcEvïiç xal jiaxaiaí. Папа xpycpij niultain, el delicias multas. Fatua; enim sunt deli-
(Mupá èdxi xal xevtj xoí{ SoúXotc xo-j esoC ci« (14) multa;; el vohiplales multa; supcrvacuic
sunt servis Dei.
Haec ergo cupiditas mala est et perniciosa, quae morliOcat (15) servos Dei. Ihre enim cupiditas a diabolo
est. Quicunque ergo recesserinl a cupiditate mala, vivent Deo. Najn quieunque subjeeti fucrint cupidiiaii
malas, in perpetuum moricnlur. Mortífera enim est haec cupiditas mala. Tu ergo indue cupiditalem justi-
tiae; et armalus timoré Domini, resiste cupidilali mate. Timor enim habitat in cupiditale bona. El cupi
ditas mala, cum viderit le armatum timoré Domini resistente (lü) sibi, fugiet a le longe, cl non compa-
VARIEE LECTIONES ET NOTiE.
(99) Lamb, cupiditate bona, odies. С bine removenda, et in mandatant praecedens immit-
(100) In editis bic incipiunt Graeca sic : МаХиха temía, ex Wakio monuimus ad mand. xi, им. 84.
eI av ty.T.zae.1 e!ç aúxtjv ó SoGXoç xoO ©soû, xal èàv (5) Sic Felli edit. üxon. Al. ita.
p.r¡ fj 5UV5X0Ç, x. x. X., quae, si vocem ullimam de- (ti) Lamb. Spiritus desursum, omissis, qui esl.
mas, nullibi exstant, ñeque apud pseudo-Athana- (7)Mss. Angl. omnium hominum.
giiiin ñeque apud Aniiochum. Efficta igitur a Fabri- (8) Lamb, deest, interrogatus.
ció ex vetere Interprete, Clericus el Russelius ex- (9) Al. ángelus.
scripsere. Nos vero verba pseudo-Atlianasii, licet (10) Lamb. Spiritus sanetus.
Posions textum exacte non exprimant, cxbibemus, (11) Bodl. et Lamb, guia quicunque spirilu dhi-
MonUaiicoiiianaineditioiiem secuti.supplenda tamen nitatis loquitur, loquitur sicut Dominus «uli. Нэпе
ex iis quae habet Aiitíochus. leclíoncm retinuit Fellus in sua edit. Oxon.
(1) Lamb, consumitur. Ita sane Graeca. (12) Lamb. Primum enim homo putatur spiritum
(2) In quibusdam codicibus implical eos, pro qui- habere exaltanlem se. Bodl. aiitem sic : Primum
b is Wakius legil implícalos. enim homo qui putelur spiritum habere, exultai se.
(5) Lamb, iradei. Sic mox tradeni, et tradet. (15) Lamb, et Carm. /to nunc. El mox : Sed гыя
banc leclionem sequtiur Fellus in sua edil. Oxon. convenii.
In editis Clerici et Itusselii oniillilur conjunclio et , (14) An divitiœ?
q lam al. exhibent. (15) Mss. Angl. morli dat.
(4| Mss. Angl. Primum omnium. Hxc autcm ct (16) Bodl. resistentem.
ruliqua bujus capitis aliaquc cap. scq.,uucis inclusa.
J 47 S. HEKlbE 948
rebit (i 7) ante te, timens anna tua : et- oblinebis (18) victoriam, et coronaberis ob illam (19), el per-
vonies ad cupidilatem boiiam , et trades victoriam Deo quam aeceperis , et servies ei operando siett
ipse volueris.
Si aulcmscrvicris cupiditali bonx, el subdilus (20) A 'Eiv 51 oouXEUoflc T?¡E7:tQup.íaT?¡ a-faQy, xa\ йта-
ei fueris.'poteris dominaii super cupiditatem та- та^?С айтт), Súvaaat xaTaxupiEUaat тт;; етаОии.!*;
lam , et erit subdita tibi, sicut volueris. ttjç тлчт^рЗ.;, xal ùitoraljai aùxljv хабшс ßoüX«.
CAPUT III.
Vollem (21) scire, domine, quo modo serviré de- "HOeXov yvuvat toíoií tp6miî 8eî u.e oo-jXeùotu
beam cupiditali bonx. Audi, inquil : Habe limoreni t.îj èm8uu,ia rrj ayaOî]. "Axoue- 'Epyasat Sixatoi-j'
Dei, cl tiilem (22) in Dco, et veritatem ama, et ju- vtjv xal àpsxf)v áXijOcíaí, xal ç<5Gov Kuplou, xal
stiiiam dilige, et fac bonum (23). Hxc operando, t:ííxtiv, xal à-ci^v Taüta spYa£áu.Evoí, EÙipE-
prubntus eris servus Domini, et servies Deo : et tcoî Ear) SoiJXoî 6eou. ... (24) Kai auv-EXésaç tíí
omnes quicunque servierint cupiditali bonx, vivent StóScxa тайта? èvtoXàç, XéyEi- ... ПорЕиои èv taîç
Deo. Consummate bis mandatis duodecim , dixit âvToXaïç tautaiç, xal itapaxáXEi xal toùç àxoûovraî
mihi : Habes hxc mandata, ambula in bis ; et an irops-JôaOai èv aùxaîi, iva f) u-ETavota auxuv хабара
íllenles homines borlare, ut pœniienliam agant, et Y¿vr(-:at *4ç Xoi-àç <¡u.¿paí tïjç £ыт[с aùxwv.
posnitenlia eorum inunda fiat (25) reliquia diebus
vita; eorum.
Ut minislerium hoc quod tibi do , explica diligenler , et multum consequeris fructum (26), et invenies
graliam apud oinnes, qui pœniienliam agent et credent verbis luis. Ego enim tecum sum, et cogaiii illos
credere.
Etdixi ills : Domine, hxc mandata magna el prx- (27) KúpiE, at èvroXal aurai u-EâXai xal xaXa>
clara sunt, et exhilarare cor hominis possunt, qui В xot\ guvataE £Í3tv, SuvájxEvaí EÙçpâvai ttjv xapSEav
poluerri cuslodire mandata hxc. Sed nescio, do- той Suvajjiívou Trouai айтас. Oùx oîôa, xúpie, Et
mine, an possint mandata hxc ab homme custodiri. iJvavTat al ¿VToXal auxat ùito itûXXûjv cpuXaxOïjvai,
Ait mihi ; Hxc mandata facile custodies, et non ôto4t 5хХт)ра£ elïtv. 'Е^бХа^ас 6e aùtov 6 SouXo; той
erunt dura : sed si tarnen in cor luum posucris, non вгой |X£-à noXXîjç айатт)р(а? eTtcsv "AvavfipE , àxr,-
posse ab nomine custodiri, non custodies ea. Nunc Siaori, (5^0uu.s, xal бХф^ихв, oùx oT&xî, 5ti èàv ¿v
auk-Hi dico tibi : Si non cuslodieris hxc mandata, aol êa'jtcj) TrpoOîj ôts 6'Jvavtai 9uXa)r0î;vai , еохйХыс
et omiseris (28) , non .errs salvus , ñeque fil. i lui, айта; <puXá£¿£i{, xal oùx Eaovtai ахХт(ра! ; El £è
ñeque domus tua ; quia ipse judicaveris, quod non àva6îj in\ xi]v xapSiav ao'j, où SùvaaOai auxij C-ó
possint hxc mandata ab homme custodiri. avOpióraov çuXaÔîjVai, où cpuXaçîiç outíj.
CAPUT IV.
Hxc mihi vehementer iracunde locutus est, ila ut conterrerct me valde. Vultum enim suiim muiaverat,
lia ut non posset homo sustinere iram ejus. Et cum vidisset me conlurbatum totum et confusum , cœpit
loqui moderatius et hilarius, dicens :
Siulte et insensate (29),inconstans et ignorans (30) С Où voeïç ttjv 8ó£av той вгой, таЬс р-гуаХт; inri xil
majestatem Dei, quam raagnus (31) quamque mira- ¡o-/upa xal ваии-аат^- Sti Ixtusv tov xóajwv 6:i
bilis sit, qui orbem creavit propter hominem , et töv SvGpiü-ov , xal tíjv èÇouaiav аяаиач IStoxív
omnem creaturam subjeeit homini, et omnem pote- аЬ~й> xupts'jîtv TíávTüJV twv t~\ tt¡c yrji ; Ei ovv —áv-
siatem dedil illi, ul dominetur horum mandalorum. TtüV TO'JtüJV O-ÄvSpUTTOJ xupi¿í iszi , xal 7:áv-tov
Dominaii, inquit, polest omnium horum mandalo Sùvaxat xa-axupiEÜsai, тгшс ой 8\w¡3£Tae xal той-
rum, qui habet Dominum in corde suo. Qui aulem tü)V Ttüv èvToXâiv хатахирийнас; ... "Otte itajtüv
Ivabent Dominum in lahiis suis (52), et cor illorum T¿jv èvToXûiv toOtüjv xataxupiEUaai 6 avOpw-Oí, ó
obtusum est, et longe sunt a Domino " ; illis man- í/mv xbv Kúpiov £v TT, xapSía айтой" ol c'. í~\ tk
"Isa. xxix, 15; Joan, xn, 40; II Cor. ni, 14.

VARIiE LECT1ÜNES ET NÜT^l.
(17) Lamb, parebil. Grxca, íva ... YÍvriTai. Editi, fiel.
(181 Lamb, accipies. (20) Mss. Angl. deest fructum.
(19) Mss. Angl. ab illa. (27) Ex Doclr. ad Anlioch., num. 21, pag. 2oo.'
(20) Apud Fellum vulgata lectio conQrmalur ex (28) Lamb, dissimulaverh. In editis Grxca hie
rus. Bodl. Sic et mox, subdita. Ipse lamen maluil, mutila.
subjectus ... subject». (29) Mss. Angl. fatue. Sequi lu r pseudo-Alhana
(21) Lamb. Volebam. Et mox : possem serviré. sius I. с. prxecdentihus omissis.
(22) Mss. Angl. confide. Sic et odit. Felli Oxon. (50) Carm.,Victor, el Lamb, ignoras. Vide Grxca.
Al. fide. (51) Mss. Angl., Carm. et Victor, magna. Sic et
(23) Mss. Angl. bene. Grxca. Hie mendum irrepsit in edit. Oxon. ubi sic:
(24) Hxr habet pseudo-Alhanasius num.13, pag. quam magnus, quamque miserabilis sit.
?59. (32) Carm. et Lamb, deest, suis. I ta el Gracca,
(25) lia mss. Vict.,Carm. ctLamb. !!•? etFeüus. псе поп васег codex quem respicit Hennas.
M9 PASTOlt. — LIB. Il, MANDATUM XII. 950
Xstli] ?x0VTtí T*v Kúpiov, xt¡v 8k xapScav тетшры- A data пжс dura sunt et diflicilia. Poiiite ergo vobis,
uivTjv, xa\ jiaxpàv 6vteî а-Ь той Kupíou 8ia-TÍ¡v qui vacui et leves cslis in iule, Dominum Deum
èauTUv p^x8u(tiav, èxsivoi; ai ÈvxoXai au-cac axX^pai vestrum in corde habere (55) ; et intelligelis, quod
eïoiv, xai SuaxaTÓpOonoi. êèabe oJv, ùp.sï; ot ¿Xiy¿- nihil l'acilius est his mandalis, neque dulcius, nc-
(Ьихоц xaV èXacfpoi Tîj тс£зте1, tov Kúpiov aStaXeÍTrctüí que mansuclius, neque sanctius : el convcrlite vos
ei; tàç xapôiaç ijiuv, xa\ Yvt'ja£trOí orí oü8áv èaxiv ad Dominum Deum, el relinquite diubolum el volu-
suxoXiüTepov tüiv êvtoXuv toútiuv, oute yXuxUTspov, piales (34) ejus; quia mal« sunt, et amarse, cl iiu-
güte ^рлры-гроч (35) ВХета crspswi, xai è| oXr,í mundœ. Et nolile liniere diaboluní, quia in vobis
Tíjí xapSiaç Ш<пргсг т.рЪс Kúpiov, xal р.*) <¡>o6tj(% poteslatem non babel. Ego enim vobiscuni sum
Tov8tá6oXov SúvafUíYip èv aù-й oúx fariv хатд nuntius pœnilenus, qui dominer ¡Шив. Diabolus,
tuv SoúXtov той 6eou-ô0eoç yáp èariv ó каре/шу autem timorem facit; sed timor illius vanus esl.
■t^v víxr(v. 'O 8iá6oXo? p.6\ov cá6ov gjpi; ó 8È c¿6o; Nolile ergo tiincre cum, el fugiet a vobis.
oviïou tóvo-jc oùx £xei- Щ .<?°6*¡0fií °úv aÙTov, xa\
oEÚ^stai 4т.8 аой.
CAPUT V.
Et dixi illi : Domine, audi me pauca verba dicenlem (56) tibi. Die, inquil. Homo, inquam, r.upil qui-
dem mandata Dei custodire ; e( nemo est qui non petui a Domino , ul possit mándala ejus servare. Sed
diabolus durus est ; el putenlia sua domiuatur in Dei servos.
(37) Où Suvaxai y^P xaTaSuvaaTEUEiv tuv Sou- в El diisit : Non potest dominan in Dei servos, qui
>wv той fclEou, Tujv è| 6Xt¡; xopSiaj èXiu£4v-iov ¿it' ex lotis pnecordiis in Dominum crcduiil (58). Po-
aírtóv. Aúvaxai ouv ó 8iá6oXoí TiaXatjat, хататга- test au lern diabolus lucían ; sed viiicere non potest.
Xaïsat 8è où SúvaTai. 'Eàv ouv àvTiJTflç aÜTÖv, vixtj- Si enim resislilis illi, fugiet a vobis confusus ".
üsl,- çeuÇetbi ат.Ь аой у.а-ьт^уущ.г!-/'.^. Nam quicunque lidc pleni non sunt, liment diabolum,
quasi poleslalem babentem. Diabolus enim tentai servos Dei , ct , si ¡nvenerit vacuos, exterminai. Sic-
ut (39) enim homo, cum implevit ampboras bono vino, et inter illas ampboras paucas semiplenas posuil, el
venit ul tentct el gustet ampboras ; non tentai plenas ; seit enim quod bonae sunt ; semiplenas aulem gu-
slat, ne sint aciike factx : cilo eniin semiplena? amphorae aceseunt, et perdunt saporem vini. Sic et dia
bolus venit ad homines servos Dei, ul teiltet ¡líos. Quicunque autem plcni sunt lide, rcsislunt ei forliter ;
et ille recedit ab eis, quia non babel locum intrandi. Tunc vadit ad illos qui non sunt Ude pleni, el
quoniain habet locum, inde intrat in illos; ct qu&cunque vult, facit Ulis, et Hunt famuli ejus.
CAPUT VI.
Sed vobis dico ego nunlius pœnitentiœ : Ne timcatis diabolum. Missus enim sum, ut vobiscuni sin»,
quicunque ex lotis pracordiis egerilis pœnitenliam, ut confirmem vos in fide. Crédite ergo (4Ü), qui
propter delicia veslra obliti eslis Deum, et qui salutem vestram objicienles (41) peecatis vestris, gravalis
vita m vestram , quod si convcrsi fueritis ad Dominum ex tolls praecordiis veslris, et scrvierilis ei secun
dum voluntalem ipsius, dabit remedium animabus vestris (42), posthabitis peecatis veslris prioribus ;
et habebitis poteslatem dominandi omnibus operibus (43) diaboli.
(44) Mt¡ 8à t^v àitEiXijv айтой 8siXtasT)ç • Stovoç С Minas autem illius iu loluin timere nolile : sine
■yap to? vExpou vEÛpa. ... MäXXov cfo6f¡0T¡Ti tov Kú- virtule enim sum, sicul hominis iiioilui nervi. Au-
ptov Tov 8'jvá¡jiEvov auaai xa\ árcoXísai. dite ergo me; et limclc Dominum omnipotentem
qui potest vos salvos faceré (45) el perderé •* ; el custoditc mandata ejus , ul vivalis Deo. El dixi illi :
Domine, modo confirmatus sum in omnibus mandalis Domini, quandiu niecum es ; el scio quod «in
fringes omnem vinulem diaboli (46). Sed et nos exsupcrabimus illum, si possumus (47) mandata hase qua?
prxcepisti, Domino confirmante, custodire. Custodies, ¡nquit, si cor tuum purilicaveris ad Dominum.
Sed et omnes eustodient , qui purificaverint corda sua a vanis cupidilatibus hujus s;eculi, et vivent Deo.
« Jac. lv, 7- "Mattb. x, 28 ; Luc. xii, 5.
VARIA; LECTIONES ET NOTAI.
(33) Al. vestrum el in corde habere. Felli edit. (40) Isla exscripsit Anliochus homil. 7Z
Oxon. et in corde kabele. (41) Mss. Angl. el salutem vestram adjiciehs.
(34) Ms. Victor, volúntales. Et mox Lamb, quce Wakius aulem ita hunc locum restiluit : OWtii esth
pro quia. Deum el salutem vestram ; el qui adjicientes peecatis
(55) Hactenus pseudo-Athanasius num. 21, pag. »esiru, gravalis vilam vestram.
264. Qua; aulem sequunlur exliibct auclor num. (42) lia Fcllus in sua edit. Oxon. ex mss. Angl.
12, pag. 258, aliquantum diversa, ut assolel. AI. remedium peecatis.
(36) Sic Bodl. Eellus aulem, tvquentem. (45) Mss. Angl., omuium operum.
(37) Ex pseudo-Albanasio num. 12 , pag. 258. (44) Нжс pseudo-Aihanasius num. 12, submit.
(38) Ms. Viel, in Deum speranl. Exbibel sperant pag. 258, quorum quidem priora ab ahis omissa.
etiam Bodl. lia el Grx-ca. (45) Bodl. potest salvum faceré.
(39) Hunc locum laudat Orígenes, tract . 31, Com- ¡46) Lamb, inimici.
ment, in Malth. xxiv, 12. (47) Mss. Angl. el posnmus.
»"я s. пеимл; m
Antiochcs, homilía Ti, ex cap. 1, hujus mand. хн.
Dicil enim : Toile a le отпет cupiditalem nudum, A Фт\<Лу&р • 'Apovámo sou itaaav àm8u{i.tav w>vt)pfor
ri tmfae cupiditalem bonam et sanclam. lndutus enim Ivîumxi 8s £m6up.£av áfaOíjv xal SEjivfjv • èv&8\>-
cupiditalem liane, oderit malum cupiditalem, et re- otc¿u.evoc (48) -yip tijv Em<bp.tav Ta-Jfrjv, jiit^íeic
frenabis earn, tient volueris. Fera enim est cupidiias ttjv itovijpàv E«iOu¡í,Eav , xal x&\wa-(wxf¡ozii иЦч,
mala, et difficile mitigatur. Horribilis enim est, et xa8¿>{ ¡JoúXei. *Afp£a y*P eeriv »j етквии.£а f| то-
vatde [eritale sua consumí t homines. Cum aulem vr.psc , xal í'jixó),(i)í f¡(i£poÜTai. Фоберьгсера Y¿p->
(licit. Fera est cupidiias mala, significat, quod, etc. tiv, xal X!av tí¡ eauxTJc áypi6vr\xi Saitova toùç dv-
Quœnam vero et qualis sit, non solum mala, sed OpwTO-jç. *Ev 8s тф Xiyeiv, 'Aypta èczlr ij èxtdvjdu
et bona cupidiias in sequenti sermone diligenter ex- ^ яопцра , íT](iaívei, 8ti, x. т. X. Tiç 8s xal тотаЦ
pmit. èsxiv, où |xávov f) TO)Víip!a, àXXà xal àya.M\ Èitttb-
[lia (49), 4v тф хавгСт;; 8iaX¿Y<j> ахребшс extí-
6£Tat.
/dem Antiochus, nomi/ia 77, ei cap. 6 Att/ui mand.
Credamus ergo Deo, qui propter delicia nostra de- £} IIía-rsúí(D¡*ev o3v тф вгф, ot Sia та; ájwtpria;
j/)o)ií/¡»ms »iíam nostram : et converlamur ad Domi f¡¡i¿Jv аяе-ршхоЧгс тт;; Çtoîj; îjjjlôjv ■ xal àmarpé-jt»-
num Deum nostrum ex lotis prœcordiis nostris : et ¡isv upo; Kúptov töv eeov f¡|xuv fcÇ 6Xt]ç tîjî x«p-
operemur Justitium reliquis diebus vilœ nostra; : et 8£aç f¡¡jL(bv • xal еруалЬр-Еба tíjv 8ixatocrûvr|V tí; Xot-
seniamus ei recle, secundum volunlatem ipsius. Et ■reiî fipipaç TÎjç Сыту; í¡pu>v xal 6odXeû<iu[iev ati-â
dabit remedium peccatis nostris prioribus : et habe- ¿рвш; хата тб OíXíijxa aÙTOû. Kai hoí^tel fasivíol;
bimut poleslatem dominandi operíbus diaboli. Minas чиро-ipoiî ijpuv яара7гтш(ха<11 • xal 5Ço[uv 8úvo[iiv
aulem illius in totum timere nolimus : sine virtute той xaTaxupíeüaai tüjv ípywv той 8ia6óXou. H¡vfó
enim sunt, sicut hominis mortui nervi. Sed timeamus aiTEtXljv айтой öX«ü{ jXTj co6t¡0ujxev ■ âbovoç f^P &•"
Dominum omnipotentem , et custodiamus mandata Ttv, Êiaitsp vExpou VEÛpa. 'AXXà <po6r,G<iJ[isv тЬк
ejus : et vivemus in со. navTaSúvapov Kúpiov, xal та; èvroXàç айтой çuXi-
Çwpsv • xal CfjUtop-EV èv айтф.
LIBER TERTIUS
QUI INSCRIBITUR
SIMILITUDINES.
SIMILITUDO I.
Nos, quia in hoc mundo permanentem civitatem non habemus, debero inquirere futuram.
CAPUT UNICUM.
Et dixit mihi : Scitis vos Domini servos in peregrinalione (50) morari ? Civilas enim vestra longe est ab
hac civilate. Si ergo scitis civitatem veslram in qua babitaturi (51) eslis, quid hic emitís agros, el appa-
ralis lautitias et sedilicia, et habitationes (52) supervacuasï Hxc enim qîi comparât in hac civitalc, non
cogitât in suam civitatem redire. О stulte, о dubie et miser homo , qui non intelligis hsec omnia aliena
esse, cl sub altcrius poteslate. Dicit enim tibi (53) Dominus civitatis hujus : Ant legibus ulere mois, aul
recede de civitale mea. Tu ergo quid faciès, qui liabes legem in civilate tua (54) ? Numquid propter agros
' tuos, aut propter aliquos apparatus tuos, potcris negare legem tuam î Quod si negaveris, et volueris redire
in civitalem tuam, non recipieris, sed excludcris inde. Vide ergo tu (55) sicut peregre consistens, nihil am-
plius compares tibi, quam (56) sit neccssariiim et sufficiens tibi ; et paralus esto, ne (57) cum voluerii
Dominus (58) civitatis hujus expeliere te, contradicas legi ejus ; et eas in civitatem tuam. ut utaris lrge
VARIZE LE6TI0NES ET NOT^.

(48) Sic editio Paris. , an. 1644. Editt. Hcrmae, (53) Lamb, deest tibi.
-èvSESuauivoç. Pseudo -Äthan. ev5e8u(i£vo{. Í54) Lamb, civitatem tuam.
(49) Edit. Paris, cit. f¡ «ovinia •)) ехво(л£а. At 55) lia mss. Carm.,Vict. et Lamb, pro ut, quod
Editl. Негтж ad unum omnes , í¡ етаои^Еа : ma- habeiit edili, praeter (Kon.
luntque, duce Cotelerio, leg. oi (lävov 4) TcovTjpà, (56) Mss. Angl. nisi quod. Sic cl Fellus.
àWi xal f) а^аОт] ïizibu\aa. (57) Carm., Viel, et Angl. ut pro ne. Quam mss.
(50) Lamb, peregre. Et mox : Chitas vestra, leclionem sequitur Fellus.
omisso enim. Hxc laudat Antiochus homil. 15. (58) Lamb. Deus ul Dominus. At Felli еишо
(51) Mss. Angl. habituri. Oxon. Deus vel Dominus : quod nou adverlit Cle-
(52) Lamb, œdifie aliones. ricus.
955 PASTOR. — LIB. Ill, SÍMIL. П. 954
tua, sine injuria hilaris. Yos igitur videte qui servitis Deo, et habetis eum in cordillas vestris : opcramini
opera Dei, memores mandatorum et promissorum ejus quae (59) promisit; et crédite ci, quod faciei vobis,
si mandata ejus custodieritis. Pro agris ergo quos emere volueritis, redimile animais de necessilatibus,
prout quisque potest; el viduas " absolvite, orphanis (60) judicate, el opes ac divilias veslras in liujusmodi
operibus (61) consumite. In hoc enim vos Dominus locuplelavit, ut liujusmodi rainisleria er.pleatis. Multo me
lius est haec faceré, quam agros aut domos emere ; quoniam bsec omnia peribunt in saeculo : at (62) quns
pro nomine Dei feceris, invenies in civitate tua, et habebis gaudium sine tristitia et timoré. Divilias ergo
genlium nolite cupcre, perniciosa^ sunt enim servis Dei ; de propriis autem quas habetis, ea agite, quibus
possitis consequi gaudium. Et nolite adulterare, nee allerius (63) uxorem längere , ncque concupiscere.
Concupisce tuum opus, el salvus cris.
Ex ista similitudine hœc verba fach ANTiocnus, homilía 15.
El ouv èitl Çivtjç xaxoixoujiev, xal f¡ iíóXic ■ijpitïJv A Si ergo in peregrinatione moramur, et chitas no-
paxpav í-zyz: ano tt¡í tc5Xeq>í xaúxqc, xal oí5a¡x£v «ira longe est ab hac chilate, et scimus chitatem
•rijv toSXiv f)u.v èv }¡ |A¿XXo¡jt.sv xaxotxEÎv • x£ ëIî xf,v nostram m qua Itabilaturi sumus, quid in aliena
àXXoxpiav етосца£ои.гу ауроис, xal oixo5o|xàî , xal apparamus agros , et œdificia, et habitations su-
о£хт]|лата p-axata, xal itapaxaÇeii toXuxeXeïî ; Taûxa pervacuas, et lautas conslructiones ? Hœc ergo qui
ouv ètoijiaCaiv etç àXXoxp£av toSXiv, SíjXóí è<mv, 3xt comparut in aliena civitate , palam est, quod non co-
oo itpoaSoxài ènavaxap.ij'at eIç xf.v ÍSíav toJXív, toux - gitat in suam chitatem redire, hoc est in supernam
¿3tiv,e!í tí¡v 4vü) 'IepoujaXfi(í.. 'Ofàp Хоукгцо; ouxo; Hierosolymam. Est enim hœc consideralio stuttorum
àcppovwv, xal SuJ'úxwv, xal хаХапкоршу àvOpwraov «Í dubiorum, et miserorum hominum. Non enim in-
iffxiv. O0-ï,ip54v^t.oxixaûxa,rcavTaàXXaxpiaE!<n,xal telligil, hœc omnia aliena esse, et sub allerius po-
ù~b eijouaiaj ¿xépou étal, хоихатк xoû Hpyovzoc той testate, Iwcestprincipis sœculi hujus. Debemus igitur,
aiuvoç xoOxou. Ouxo3v¿'íe£Xo(Xev, <î>ç èul £ívtií xaxot- sicut peregre consistentes, nihil amplias comparare
xoûvxeî , ¡at¡5ev itXáov exoíp.á£eiv éauxoíí, et p.r¡ xí¡v nobis, quam sit necessarium el sufficiens. Qui enim
aùxapXEiav xijv àpxsxVp. Oí yip afaraLvxec xbv amant Dominum suum, et habenl eum semper in
êauxuv Kûptov , xal E-/ovxeç aùxov àsl èv xfj èauxuv n cordibus suis, in mandatis ejus incedeni , et in pro-
хароЧ'а, èv xaïç èvxoXaïî aùxou торги aovxai, xal xaïj missa ejus credunt , atque exspeclani. Bonum igitur
licaxyà.laiç aixoû itiaxEÚouai , xal xapaSoxoûot. est, pro domibus et pecuniis, hodie quidem nostris,
KaXiv ouv èuxtv àvxl x£>v xxiujiaxiov xal хрт)|хахшу, eras vero alienis, redimere animas de necessilatibus,
TÛv TJjgupov ¡xàv í¡|XETÍpü)V , aupiov ôz àXXoxpiwv, prout quisque polest; etviduas ас orphanos visitare,
tbvfjaasOai ^/ií 0Xt6op.£vaç, xaOûç xij fiúvaxaf пес despicere : similiter et in monasleriis, sicque
xalyj.pai xal ôpcpavoùî iituxi-xsaOai, xal [л^ r.x- rede sua administrare; et divilias, quas a Deoac-
pa6Xi;t£iv aùxouç • шдаитшс xal èv p.ovaaxT¡p£otc, cepimus in hac vita, in liujusmodi homines consu-
xal oúxu) хаХшс Scoixeïv xà xaO' èauxouç • xal xov mere. In hoc enim et prœbuil nobis ea bonus noster
nXoûxov, 3v rcapà 6eou EÍXí¡cpap.sv èv ttjiSe хф {Jícp, Dominus, ut in ejusmodi ministeria insumanlur ; et
elf aùxoùî àvaXîaxeiv. Etç xoûxo yàp xal napíijfév pro Us reportemus Ihesaurum non deficientem. Mullo
■íipiv aùxà ó àyaOoç fjjxcbv AeaitoTTi;, ïva eî{ xijv 64a- itaque melius est, taies villas et domos emere, quœ
xovtav xauxrçv 5a7tavï]9usi, xal àvx' aOxuv xou.iitú- stabiles sunt et deducunt in nostram metropolim,
¡leOa e-i)aaup4v avixXciwcov. ПоХи ouv ßiXxiiv èsxi, quando in earn migrabimus. Negligamus ergo [seu
xoioûxouç àypobç, xal xxf]p.axa (64) ayopaCEtv, âxiva nolimus cupere], charissimi, temporalia, ùl œterna
xal «apáp.ová Etat, xal тероауоилу eEç xl)v т^ичч С possimus consequi.
jxTjXpóroXiv, Sxav ai:o5i¡p.^)oto(tev sic aùx^v. 'A[iepi|jiv<¡!ja)p.ev ouv, àyanTjxol, xuv rcpoTxaipwv, ïva xtbv
àïStuv eTOxúxtü(iev.
SIMILITUDO II.
Ut vitis ulmo fulcitur, sic dives oratione pauperis juvatur.
CAPUT UNICUM.
Cum ambularem in agrum et considerarem ulmum et vitem, eleogilarem (C5) intra me de fructibus ea-
rum, apparuit mihi angélus, et dixit mihi : Quid diu (66) intra te cogitas? Et dixi illi : De hac vite et iil-
•* Isa. i,17.
VARIZE LECTIONES ET NOTiE.
(59) Al. promissionum ejus, quas. tas et dispulo. Quem in locum Cler. : « Ciceronian!
(60) Carni. Vict, et Lamb, justificóte, orphanos. temporis est, inquit, vox disputare, pro eo quod est
(61) Carm. Vict, et Lamb, deest operibus. agere de re quapiam ; quae legiturin codd. Anglica-
(62) Lamb. nam. El inox, chitatem /нош. iiis, et passim mulata est in cogitare; quod exscri-
(65) Lamb, adulteran, et allerius aliquid. At plores non intelligercnt cam vocein alio sensu, quam
Vict, et Carm. alterius rem. altcrcandi. »
(64) Forte хх1з[даха, ut paulo superius x?i<r¡¿á- (66) lia ms. Vict. lia et edit. Oxon. Al. omiltuut
«i>v. Idque insinuât velus Пешее iiiterpres. diu.
(65) Mss. Angl. dispularem. Et mox infra, dispu-
»5S S. НЕПМЛ2 95S
mo »lispulo. domine, quoniam fructus illarnm ilecori sunt. El dixit mihi : Паз du» arbores in excmplum
posilue sunt servis Dei. El dixi ill í : Vcllem scire, domine, harum arborum excmpUim quod dicis. Audi, in-
quit : Vides banc vitcm et banc ulmuni : Video, inquam, domine. Hace (67) vilis, inquit, fructífera est;
ulmus aiitem, lignum sine frucluest; soi vitishsec, nisi applicila ftieritulmo et super illam requieveril(68),
non potest multum fnictuin faceré. Jaccns cnim in terra , malos fructus dal, quia non pendet super
ulmum : el pro se et pre- ulmo fructum dat. Vide ergo, quod (C9) ulmus fructum dat noil minorem, qua«
vitis, sod poiius majorem. Quoniodo, inquam, domine, majorem quam vitisî Suspensa, inquit, ad ul
mum ("0), fruciuni milium! et bonum dal; jacens aulem in terra, cxiguum et pessimura fruclum dat (71).
Usee igilur similitudo posita est servis Dci, pauperi et divili (7-2). Respondí, inquiens : Domine, demonstra
mihi. Audi, inquit : Dives habet opes, a Domino vero pauper est ; distrabitur cnim circa divitias suas, ci
valde exiguam babel oraiionem ad Dominum; et quam habet , inertem habet, et non habetitem virtutem.
Cum igitur dives pnestat pauperi, qua; i Lit (73) opus sunt, pauper oral ad Dominum pro divile, et Deus
prseslat diviti omnia bona ; quia pauper dives est in oratione , et virtulem im.gnam habet apud Dominum
oratio ejus. Tunc ergo dives prostat omnia pauperi , quia sentit ¡Hum exaudiri a Domino ; et libenlius ac
sine dubitalione prostat ei omnia, et curat n- quid ei desit. Pauper Deo grafías agit pro divite, quia opus
faciuni a Domino. Apud homines ergo ulmus non putatur dare fruclum (74); et nesciunt, neque iniclli-
gunt, qnod si societas advenerit (75) viti ; et vilis duplum dal fruetum (76), et pro se et pro ulmo. Sic
el pauperes pro locupletibus (77) orantes ad Dominum , exaudiuntur; et augenlur opes eorum, quoniam
p testant pauperibus ex opibus suis. Sunt igitur ambo consortes bonorum operiim suorum. Quicunque
igitu hsec fecerit, non deseretur a Domino, ac erit scriplus in libro vilae. Felices igilur qui possidenl ,
et senliunt se locupleiari ; qui hoc enim senscrit, poterit aliquid administrare.
SIMILITUDO III.
Ut Atemc virides arbores ab aridis, sic in hoc sœculo justi ab injust is internosci жоя
possunt.
CAPUT UN1CUM.
Oslendil mihi arbores multas abjeclis folds , qua? mihi velut arid» videbantur ; omnes enim similes
et Mit. Et dixit mihi : Vides arbores has ? Video, inquam, domine, similes aridis. Rcspondens dixit mihi :
ha; (78) arbores in siiiHiludincm sunt (79) borainum, qui in sa'culo moranlur. Respondí, inquiens :
Doo1ire , cur velut aridis similes sunt? Quoniam, inquit, nee jusli nee injusli cognoseuntur, sed simile.«
sunt in hoc (80) saeculo. (8t) Hoc enim sseculum jusiis biemsesl; qui (82) non agnoscuiilur, cum pco-
'•atoribus habilantes. Sicut in hi» me omnes arbores, abjectis foliis, aridis similes sunt, nee polest cognosci
■iua; sunt aridse, aut qua; virides : sie et in hoc sa;culo, nec justi nee injusli cognoseunlur; sed similes
sunt omnes.
SIMILITUDO IV.
Ut asiate vividœ arbores ab aridis, fruetu et virenlibus foliis internoseuntur : sie in futuro
sœculo justi ab injustis beatitudine different.
CAPUT UN1CUM.
Oslendit mihi itcrum amores multas, quaruin alise frondes emittebant , alise árida; cram. El dixit mihi :
Videsne has (83) arbores ? Respondí : Video, Domine, alias áridas, el alias frondentes (84). Hae arbores,
inquit, quae virides suivi, jusli sunt qui habitaluri sunt in futuro sxculo (85). Illud cnim futurum saecu-
liiin :esias esl jusiis ; peccaloribus autem hiems. Cum ergo illuxcrii misericordia Domini , tunc decla:a-
buntur qui scrviunt Deo, ct omnibus (86) perspicui erunt. Sicut enim in sestate fructus arboris cujus-
cunque declaraiur, et patct (87) : sic ct justorum factum dcclarabitur, ct patebit ; el omnes hilares el
VARI.E LECTION'ES ET NOTÊ.
(67) Laudat hunc locum Orígenes homil. 10, ¿и (77) Lamb. locupletantibm.
Josuam, edit, noviss. BB. torn. Ill, pag. 423. (78) Lamb, a.ldil aridce.
(68) Mss. Angl. id super illam refrigere!. Fcllus (79) lia Lamb, lia el Fellus. Ai. Horvm.
paulo superius exhibet applicant, rejiciens editoruin (80) Mss. Angl. huic.
applicila. (81) Laudat banc síinilitudinem Orígenes trari.
(69) Mss Angl. quia, el. 50. Comment, in Malik, xxiv, 32, novbs. edit., t. II,
(70) Ita Fellus ex mss. Angl. Al. in ulmo. pag. 872.
(71) Ms. Lamb, luce omitlit ijacens aulem in 1er- (82) Mss. Vict. ei. Carni. quia. Felli editiu Oxon.
ra, exiguum e pemmum fructum dat. quoniam.
(72) Mss. Angl. in servos Dei, in pauperem et di- (83) Lamb, deest has.
ritem. Hanc lectionem seqiiitur Fellus, vulgalam (84) Mss. Angl. frondescere.
respuens. (85) Lamb, habituri sunt futurum sœculum.
(73) Mss Angl. deest Uli. (86) lia mss. Angl. el Carm. lia quoque edil:(i
(74) Ms«. Angl. fructus dare. Fçll. Очоп. AI. omnes.
("5, Bodl. sicctlu. non adreueril. Lamb, siccitnt \bi) Mss. Harm, el Lamb, pntet. Ft ino\, parcbwii
пет:. omnes pro paUx.it; el omnes.
(76; Lamb, cbumlut friutu.
057 PASTOR. — LIB. ill, SÍMIL. V. 9У<<
cumíenles in ¡lio saccule, restUuenlur. Nam caetera (88) gentes, peccatores scilicet (89), sicul arbores quas
\ vidisli áridas, tales invenicnlur artdi ct sine fruelu in illo saeculo ; elsicut arida ligna, coinburentur : ct
palam flet (90), quoniam male fecenint in omni tempore vitae sua:; ct comburentur ideo, quia peccaverunt
el peccatorum suorum non egeriint pœnilenliam ••. Sed et caetera gentes comburentur, quia non agno-
verunl Drum creatorem snuni. Tu ergo fac fructum bonum, ut in œsiale(91) cognosealur frucius luus ;
.etabstine te a mullis negotüs, et nihil delinques. Quicunque'enim multa uegotia agunt, mulla deliuquunt;
quia constricti sunt circa negolia sua, et non serviunl Deo. Nam quomodo potest homo qui non servit
Deo, aliquid petere et accipere a Deo ? Qui enim serviunt Dco , petunt et accipiunt sua desideria. Quod
si unum negolium tractât aliquis, poterit serviré Deo; quouiam non alienatur animus ejus a Domino,
sed pura mente servit Deo. Hoc ergo si feceris, poieris in venturo sieculo habere fructum ; sed et omn>s
qui fecerint haec, fructum ferent.
SIMILITUDO V.
De verojejunio, et ejus mercede; tum et de corporù munditia.
CAPUT PRIMUM.
Cum jejunarem et sederem in monte quodam, et gratias agerem Deo pro omnibus qua» fecerat mecum ,
video pastorem ilium sedentem juxla me, ac (92) dicentem mihi : Quid tam mane hue venisli ? Respon
dí : Quoniam, domine, slalionem habeo. Quid est, inquit, statio ? Et dixi : Jejunium. Et dixit : Quid est
illud jejunium? Sicul solebam, inquam, sic jejuno. Nescitis, inquit , Deo jejunare ; neque est jejunium
hoc quod jejunal», Deo nihil proficientes. Quare, inquam, domine, ita dicis? Dico certc , inquit, non
esse (93) jejunium hoc, quod putalis vos jejunare; sed ego te docebo quod sit jejunium plenum accep-
tunique Deo. Audi, inquit : Dominus non desiderat tale jejunium supervacuum ; sic enim jejunando ni
hil prœslas aequitati. Jejuna eerie verum jejunium tale (94). Nihil in vita lua nequiier facias ; sed mente
pura servi Deo, custodiens mandata ejus, et in pracepta ejus (95) ingrediaris, neque admiseris deside-
rium nocens in animo tuo. Crede aulem Domino, si haec feceris, timoremque ejus habueris, atque abs-
tinueris ab omni negolio malo, Deo te viclurum. Haec si feceris, jejunium magnum consummabis ac
ceplumque Domino.
CAPUT II.
Audi similitudinem quam dieturus sum tibi ad jejunium pertincnlcm. Quidam cum habcrcl fundum ser-
vosque mullos, in quadam parle fundi sui posuit vineam successoribus (9G) ; deinde peregre profeclus,
elegit servum quem habebal fidclissimum ac sibi probatum ; cique assignavil vineam, praecipiens ul viti-
bus jungerct palos ; quod sifccisseletmandalumsuumconsummasset, liberlalcm eidem se daturum pro-
inisit. Nec praierea quidquam aliud praecepit illi, quod in ea faceret (97) , atque ila peregre profeclus
est. Postquam aulem servus illo curam apprehendit (98) , fecit quaecunque prœceperat dominus. Cumque
depalasset vineam illam, et animadvenisset earn berbis repletam , cœpit secura ita cogitare (99), d'unis :
Peregi quod mihi prxceperat dominus ; fodiam nunc vineam hanc, et erit formosior cum fuerit fossa (100);
et extraclis berbis, majorem dabit fructum , el non sufiocabilur ab berbis. Aggressus deinde fodit, et
oinnes lierbas quae in ea erant, extraxit ; atque. ita evasit vinea speciosissima ac Isela , non suffocata ab
herbis. Post aliquautum vero temporis venit dominus ejus, et ingressus est vineam : quam cum depala-
tam vidisset decenter, ac circumfossam (1), et extradas nerbas ah ea, et laetas esse viles; ex facto hoc
servi sui gaudium cepit. Adhibito ¡laque filio quem charum et hseredem habebal, et amicis quos in con-
silio advocaba!, indicat ea quae servo suo facienda mandasse!, quae praterea illc fecisset. At illi protinus
gratulali sunt servo illi, quod tam plenum testimonium dnmini suf assecutus fuisset. Ait deinde illis :
Ego quidem huic servo libertalem promisi, si cuslodisset mandalum meum quod dederam; et custodivit
illud, et praelerea opus bonum adjecit in vineam, quod [mihi quamplurimum (2) placuit. Pro hoc igilur
"Maitli. ni, 10; vu, 19.
varia; lectiones et notiez
(88) Mss. Angl. elCarm. exlerœ. exhibere in prœccptis ejus. Al. in prœceptis ejus in-
(89) Lamb, dees! scilicet. grediens.
(90) lu mss. Angl. lia et Felli edit. Oxon. Al. (96) Mss. Angl. adfuluris. Sic et Vict. At Lamb.
rtent. (utHiis.
(91) Lamb, in eo stare. (97) Mss. Angl. faceré deberet. Sic et edit. Oxon.
(92) Bodl. addit Imc. Apud Clericum vero ms. Lamb, sic se habel : quid-
(93) Lamb, enim quia non est. Sic et Felli edit. quam prœcepil illi, ul quid in eo (acere deberet.
Oxon. quae tarnen habet quoniam pro quia. Hinc (98) AI. Codd. adJunl cœpii,et.
iionnulla excerpsil pseudo-Alhanasius in Doctr.ad (99) Mss. Angl. disputare, Ml modo sup. cap. >,
Anlioch. num. 16, pag. 260, quorum pars proferenda noiatum.
mox infra cap. 3. (100) Mss. Angl. formosior fossa.
(9i) Lamb. Leve enim jejunium tale est. Habet (1) Lamb, fossam.
quoquc enim pro eerie Felli edil. Oxon. (2) Mss. Angl. validissime.
(95) Sic Fellus ex mss. Angl. ubi шопе! Bodl. ... • •> _.
95Э S. НЕКМЖ 96Ö
opere quod fecit, voló eum filio meo faceré cohaeredem ; quoniam cum sciisissci quid esset bonum, non
omisit (3), sed fecit illud. Hoc consilium domini, et lilius (4) et aniiei ejus comprobaveruiit ; ui fierrt
scilicet hic servus cohaeres filio. Post dies deinde non inultos (5), convocalis aniicis , paterfamilias mi-
sit (6) de cœna sua servo illi ciboscomplures. Quos cum accepisset ille, sustulit ex eis quod sufficielm
(7) sibi ; reliquum autem conservis suis distribuil. Quibus acceptis, illi laetati sunt, etcœperunt illi «pia
re, ut majorem gratiam apud dominum inveniret, ob ea quae fecerat ipsis. Haec omnia cum audissei Jo-
minus ejus, perccpit iterum maximum gaudium ; et convocalis rursum amicis ct filio, exponil factum
servi sui de cibis suis quos ci miserai. Uli ¡taque tanto magis assenscrunt palrifamilias , ipsum servom
cohseredem filio deberé fieri.
CAPUT III.
Dico ei : Domine, has similiiudines non novi, neqne inlclligcrc possum , nisi eas tu mihi exponas.
Omnia, inquit, exponam tibi quaccunque loculus fuero tecum, aut ostendero tibi. Mandata Domini cusio-
di, et eris proiiatiis, et scriberis in numero eorum qui custodiunt mandata ejus. Si aui«m praeter ca qiiœ (8)
mandavil Dominus, aliquid boni adjeceris (9) , majorem dignitatem tibi couquires (10), et honoraiior(ll)
apud Dominum eris, quam eras futurus. Igitur si custodieris mandata Domini, et adjeceris cliam ad ea
slalioncs has, gaudebis; maxime, si secundum inandaiinn meum servaveris ea. Dico ei : Quidquid mihi
praeceperis, domine, servabo; seio enim te mecum futurum. Ero, inquit, tecum, qui tale propositura
babes. Sed et cum omnibus ero, quicunque idem propositum hal>uciinl(12). Jejuiiium hoc, inquit, cusio-
ditis mandalis- Domini, valdc bonum est. Sic igitur servabis illud (15).
Primum omnium cave ab omni probro, et turpi (14) üpunrov toxvtidv yûXaÇat vt^rcsúeiv àzb rav-
verbo, et ab omni noxia cupiditate; et purifica тЬ{ ЭДилтос тошной , xal àxoîjç TOvr.pâç- xalxa-
sensum tuum ab omni vanitalc sx-culi hujus. Si Oápioáv sou tí)v xapSíav атА itav-o; ияХигцои,«п
Ьазс custodieris, eril hoc jejunium justum. Sic er- u.vr¡utxax£ac, xal atoxpoxzpSiaç. Kal èv i¡pipi j¡
go faciès. Peraclis quae supra scripta sunt, illo die vyjjteúeií, ápxésOr/tt up-t¡> xal Xagavoi; xal О&я,
quo jejunabis, nihil omnino gustabis, nisi panent et EÙxapiaTUv гы ösu ■ ouîr-fíia; ôï tljv яовЦи
aimam ; et compútala quantitale cibi quem caHeris tt¡{ ¿andvij; той apísrou, ou cu.:/.'/,:; ¿s6iew xa:'
diebus comeslurus eras, sumplum diei illius quem lxdvt\\izfyii\¡tepaL^,b\y¡T¡pj.,^6pâ.\{i>^<r:tpvj\Uw,
facturas eras, repones, et dabls (15) vidua:, pu- irpoç 8v Й) satpwc èu,7iX<j«jaç tt¡v èauxou ûxî7' £Ulíía;
pillo, aut inopi : et sic consummabis humilitatem итсар sou тсро; Kúptov. 'Eiv ouv teX¿stjí tíjv vt,-
animastuac; ut qui ex eo aeceperit, satiet animant stEÍav, ú>; èvE-C£tXau.r|V soi , Israt f¡ Ousía sou 5aeri¡
suam, et pro te adeat Dominum Dcum oratio ejus. evtbroovKupiou, xal EYYEYPalAU¿virl £v тоТ? oùpavoî;,
Si igitur sic consummaveris jejunium tuum, quem- èv <]uipa tîjî àvrarcoSasEutî t¿v <jToi[Aaipivü)v sp-
admodum praecipio tibi, eril hostia tua accepta Odtv toîç o4xaíoí{.
Domino, et scribelur hoc jejunium tuum. Haec statlo sic acta (1С) est bona, hilaris cl accepia De
mino.
Hinc Antiochus, homilía 7.
Jejunium enim verum est, non modo se ¡abultan Nijsreía fàp àXÔi^ ssrw, où fióvov tù e»-!iv
faceré, sed et quanliiaicm sumpius quem comeslu- èxxfjÇitv, àXXà xal tt,v та>соЧ*уга tîjç ЪзлАщ, fy
rus eral, dare vidual el inopi : ut qui acceperil , sa- !¡aeXXev èsOistv, Soüvai x^P?, % "¡яыуу ■ ïva 6 ew¡-
liatus, oret pro eo, el accepta fiat Deo hostia ejus. cpù>î, èu.7rXi)sO£lç, cO^tai útóp айтой , xal к%Ц
fEVïjTat Ь Cusía айтой кара тф веф.
Нам; lu si servaveris cum iiberis luis et tota nonio tua , cusloditis his, felix (17) eris. Et quicunque lise
audita cuslodierint, felices erunt; et quidquid pelierint a Domino, obtinebunl.
CAPUT IV.
Eiprecatus (18) sunt cum, ut mihi explanare! hanc simililudinem de fundo cl domino, ac vinea et sir
vo qui depalaverat vincain ; et herbis quae extravia? de vinea erant ; et de filio et de amicis, quos in con-
VAIUjE LECTIONES ET NOTÊ.

(3) Lamb, «"isiimiifam/. (13) Lamb. Si igitur servaveris illud , primm.
(4) Lamb, et fecit filius. (14) Pseudo-Alhanasius num. 16. pag. 261.
(5) Mss. Angl. dies paucos. (15) Lamb, apud Fellum sic : cibi, cœleris dithst
16) Lamb, convocalis paterfamilias amicis anli- quœ comesturus... reponens, dabis. Apud Clencuiii
qais, misil. autem ita : cibi, cœterisquc quœ edilurus eras... ft-
(7) Lamb, sufficeret. ponis el dabis. At edit. Oxon. sepones et dét\.
(8) Lamb. Sin autem prater ca quam quod. Hunc locum respicit Anliochus homil. 7.
(9) Lamb, feeeris. (16) Lamb, gesta.
Mss. Angl. acquires.
(10) Msí (17) Lamb, salvus. Et paulo post, suivi рго/«-
H La Lamb. honeslioT. Sic et Fellus. lices
Í12) Sic mss. Vict. ('.arm. et Lamb. Sic et edit. (18) Mss. Angl. deprecalus
Uxon. Al. habenl.
S61 PASTOR. — LIB. Ill, SÍMIL. V. 9«2
silio adhibucrat. Intellcxi criim, esse illud simililudinem. Ait mihi : Valde audax es ad inierrogandiim.
Nihil enim debes interrogare : nam si oporlucril demonstran , demonstrabilur tibi. Dico ei : Domine,
quoecunque oetenderis mihi, пес declaraveris, frustra videro (19) illa, si non iniellcxero quidnam sint
el similitudines si quas proposueris, el non cxposuei is, frustra audiero (20) cas. Respondit mihi rursus
dicens : Quicunque Dei servus est, Dominumque (21) habet in prœcordiis suis, petit ab eo intellectum
et oblinet; et omnem similiiudinemexplieat (22); et intelligit verba Domini, qux inquisilione egent (23)!
Quicunque vero inertes sunt et pigri ad orandum, ill í dubitant petere a Domino ; cum sit Dominus tain
jirofunda; bonilatis, ut petentibus a se cuneta (24) sine intermissione tribual. Tu ergo, qui confirmants es
ah illo venerabili nuntio (25), et accepisti oraiionem tarn potentem, cum piger non sis , cur jam a Do
mino intellectum non petis, el accipis? Dico ci : Cum le présentent habeam, necesse est m a te petam
et interrogem ; tu enim omnia mihi osiendis, et loqueris, cum ades. Nam (26) si sine le ea viderem vel
audirem, lune Dominum rogarem, ut ostenderet (27.) mihi.
CAPUT V.
Et respondit : Dixeram tibi paulo ante, callidum te esse el audacem, qui soluliones similitudinum in
terrogas. Sed quia (28) ita es pertinax, solvant tibi liane quam desideras simililadinem, ut omnibus no
tant facias cam. Audi nunc, inquil, ctpcrcipe animo. Orbcm Ion-arum fundus ¡He significa!, qui in simi
liladinem est positus. Dominus aiucm fundi demonslratur esse is, qui crcavit cuneta et consummavit
et virtulcm ¡His dedit. Filius aulem, Spiritus sanctus est; servus vero ¡He, Filius Dei est; vinca autcni
populus esl quem servat ipse ; pali vero, nuntii sunt, qui a Domino praepositi sunt ad contineiidum po-
pulum ejus ; herb;c autem quae evulsje sunt de vinca, admissa (29) sunt servorum Dei : cibi vero quos de
cœna misit illi , mandata sunt quae per Filium dedit populo suo ; amici autem ¡Hi quos in consilio advoca-
▼it, angelí (50) sunt sancli quos primo (31) creavit. Absentia vero illius palrisfamilia», tempus est quod
in advenlum ejus restât. Dicoei : Domine, magnilice ctmire omnia hace se habent, atque honeste, num-
quid ergo, domine, inquam, haec poteram ¡nlelligere? Ne quidem quispiam praeterea homo, tametsi valde
prudens sit, poterit (32) ¡nlelligere ea. Sed nunc mihi demonstra, domine, quod quamo. Quaere quod
Tis (55), inquit. Quare, inquam, Filius Dei in similitudine hac, servili loco ponitur Î
CAPUT VI.
Audi, inquit : in servili eonditione non ponitur Filius Dei, sed in magna polestate et imperio (34). Ei
dixi : Quomodo (55), inquam, domine? Non inlelligo. Quoniam, inquit, eis quos (36) Filio suo (radidit ,
Filius ejus nuntios prseposuit, ad conservandos (57) síngalos ; ipse aulcm plurimum laboravit, plurimiim-
que perpessus esl, ut abolerct delicia eorum. Nulla enim vinea potest fodi sine labore ас dolore. De-
letis ig'uur peccatis populi sui, ipse cisdem monstravit itinera vitoc, data eis lege quam a Paire accepc-
rat. Vides igitur, esse Dominum populi, accepta a Paire suo omni polestate. Quare aulem Dominus in
consilio adhibuerit Filium de h:ered¡latc, et bonos (58) angelos? Quia nuntius audit ilium (39) Spiritum san
ctum, qui infusus (40) eslomnium primus in corpore, in quo habiiarelDcns. Collocaviicnimcum intellecius
in corpore, ul ei videbalur (41). Hoc ergo corpus, in quod inducías (42) est Spiritus sanctus, servivit
illi Spiritui, rccte in modeslia ambulans ct caste, neque omnino maculavit Spiritum ilium. Cum igitur
corpus illud paruisset omni tempore Spiritui sancto, recleque el caste laborasset cum eo, nee succubuis-
scl in omni tempore; fatigatum corpus illud scrviliter couversatum (45) est , sed fortiter cum Spirilu
sancto comprobatu m Deo rcceptum (44) est. Placuit igitur Deo hujusmodi (45) potens cursus; quiama-
VARIj; LECTIONES ET NOTjE.
(19) Lamb, demonslraveris, frustra videbo. leret peceata.
(20) Lamb, exposueris et non absolvent, frustra (38)Mss. Angl. Iionestosque. Fell. elbonos nuntiosî
aadiam. Audi : Quia.
(21) Lamb. Dominum quem. (39) Lamb, deest Шит.
(22) Lamb, exsolmt. (40) Mss. Angl. ct Carm. crealus.
(231 Mss. Angl. quœstionem ferunt. (41) Lamb, in corpore quod ei videbalur. Hoe er-
(24) Lamb, el Vict, cunciis. go corpus in quo habitarei Deus, cottocavit intelle-
(25) Sic mes. Angl. et Carm. Sic et edit. Oxon. ctus scilicet corpore quod ei videbatur. At ms. Vict.
AI. ab illius nuniio. inlelleclo scilicet corpore quod ci videbatur. — Hurte
(20) Lamb, loqueris mihi. Ades. Nam, etc. locum valde corruptum, ex mss. et editionum colla -
(27) liiidl. demonstrare!. Lamb, demonstrarclur. tione sic corrigil doctissimus Grabius : Quare uu-
(28) I, ami), juamvis. tern Dominus in consilio adhibuerit Filium de lw-
(29) Lamb, commissa. redilate, honeslosque nuntios, audi : Spiritum sun-
(30) Mss. Angl. nuntii. Sic el edit. Oxon. ctum qui crealus est omnium primus, in corpore in
(51 ) Lam li. primos. quo habitarei Deus, collocavil ; in delecto corpore,
(32) Lamb, qui possit. quod ei videbalur. War.
(35) Mss. Angl. Die, si quid vis. (42) Mss. Angl. in quo deduclus. Sic et Vict, abs-
(34) Mss. Angl. maynam polestatem et Imperium, que in.
(55) Lamb. £( dixi : Quemadmodum. (43) Lamb, conservulum.
(30) Lamb, cum quern. Ft mox : et Fitius ejus (44) Mss. Germ, ct Vict, receplumque. At Carm.
uuiiiiis. conservalum.
(57) Lamb, confirmandos. El paulo post : ut abo- (45) Ms. Viel. Intju esse.
ацт S. ÎIEBM/E m
culalus non esset in terra, possidetis in so Spirilum sancliim. In ennsilio advoeavit ergo Filium, el mio
tics bonos (46), ut et huic scilicet corpori quod servivil (47) Spirilui sánelo sine querela , locus aliquis
consislcndi darelur, ne viderclur mcrcedcni servilutis sua? perdidisse. Aecipiet eniin mercedem omne
corpus purum ac sine macula repertum, in quo liabilandi gratia constituais fuerit Spiritus tandas.
Habcs et hujus simililudinis exposilionem (48).
CAPUT \H.
Percepi, inquam, domine , luam voluniatem , audita bac exposiiionc. Audi ullerius , inquit : Corpus
hoc tuuin custodi mundum atque purum; ut Spiritus ¡lie qui inbabilabit in eo, testimonium référât ¡Hi, et
tecum fuisse judicetur. Atque etiam vide, ne quaiido persuadeatur tibi, interire corpus boc, et abularis eo
in libídine aliqua. Si enim corpus tuum maculavcris, maculabis etiam eodem tempore et Spirilum san
ctum; et si niaculaveris Spirilum sanctum, non (49) vivos. El d'ixj : Quid si per ignoraniiam a'iquam iJ
adinissum (50) est, anlequam audireiilur verba luce? Quo paclo assequitur salutem is qui inaculavil cor
pus suum? Prioribus, inquit, rebus, qui (51) per ignoraniiam admiserunt, remedium tribuere solus Deus
polest : ejus enim est oronis potcstas. Sed nunc custodi le : et cum sit Dominus omnipolens et miseri-
cors, prioribus admissis remedium dabit, si in (5-2) futurum non maculavcris corpus tuum, el Spirilum.
Consones siMit enim ambo, el alteruier sine altero (55) non coinquinalur. Utrumqne ergo serva raun-
iliun ; et vives Deo.
SIMILITUDO VI.
fíe duplici genere hominum voluptariorum, et еогшп morte, defee Hone, et pœnarum
' durationc.
CAPUT PR1MUM.
Cum sedercm domi, el glorificaren! Dominum (54) pro omnibus quai videram, et de mandatis cogita-
rem (55), ea valde bona esse et magna, et bonesia ac beta, et quai possint salutem bominum (56) afierre;
intra me ipsum Ьжс dicebam : Felix ero, si in bis mandatis ambulavero; cl quicunauc in his ambula-
verit, vivet Deo. Dum Ьаэс loquerer (57) meciim, video cum quem et prius (58), scdenlem juxla me, el
baec mihi dicentem : Quid dubitas de mandatis meis, qua; tibi prsecepi? Bona sunt : nihil omnino dubiu-
veris ; sod indue (idem Domini, cl ambulabis in eis. Ego enim in illis dabo Ubi vires. Нгес mándala utilia
eiinl his, qui deliciorum suorum ante a Imissorum aciuri sunt pœnilentiam , si in futurum in iis ainbula-
verint. Quicunquc igilur agilis pœnilentiam, abjicite a vobis nequiliam hujus sxculi. Induite vero (59)
omnem viriulem cl aiquilatem, el poterilis custodire Ьжс mandata; neque deinceps peccelis. Si enim
deinceps non peccaveriiis, plurimum (60) ex prioribus recidetis. In mandatis meis aiubulaie, et viveiis
Deo. Hxc a me dicta sunt vobis. Poslquam haec mecum loculus est, ail mihi : Eamus i:i agruin , cl paslo-
res(6l) pecorum tibi ostendam. Eamus, inquam, domine.
(eà)THX0ov£içne5£ovxaV [SeExvuaî ¡jioi]iîaï8av3a- Et venimos in qucindam campum : el illic oslen-
víoxovEvu£Su¡JL¿vov(tí3)aiJveeíiivivouiJiái:tovxpuxa¡ojv, dit mihi juvenem pastorcm , vestitum bynlbesi
ßaixov-a яроба-а тоХХа XEav xat тапроба-a taûta vcstimenlorum colore coccíneo. Pascebat aiiiem pe-
îjv lûas'i tpuuuvia, xal Xiav aratTaXûvTa, хз\ IXapa, cora copiosa : et pécora illa velul in voluplaúbus
cxipxaivTa ui5e xàxsï.Kou aù-zb; 6 toiu^v râvu iXa- crant, et plurimisdeliciis; elhilaritate exsnllabaol,
obi LiA *Ф î:otu,vi(}i аитф fy, xal nepiÍTpê та 7ip<¡- cl exsullantia discurrebant bue alque illuc. El ipse
бахо. КоЛ SXXa иробата (rratxoXwvra xat tpuçtuvta pastor vcbcmenlem ex grege suo percipicbal volu-
iv татар èv\, où pivTot exipruvta (64). piatein ; el viiltus pasloris illius valde hilaiïs eral,
inter perora discurrentis.
VARIjE LECTIONES ET NOTiE.
(46) Bodl. honestos. (59) Lamb. ergo.
(Î7) Lamb, serviissel. Sie et edit. Oxon. (60) Lamb, пес post liœc adjiciatis. Nihil ergo tid-
(48) Lainb. exsolutiones. El mox, exsotutione. jictenles, plurimum. lia Clcriciis. Folios auleni sic:
(49) Sic Fcllus in sua edit. Oxon. ex mss. Angl. AI. Alii, post hoc adjicietis. Nihil.enim adjicientes.
corpus tuum, non. (61) Quia hisce in visionibus molli paslores appa-
(50) Bodl. aliquid admissum. rent, eaproptor Hernia: opus Orígenes appell.it li-
(51) Lamb, el Cann. quœ. Sic et Fellus. brum fíe pastoribus, lib. m.lleplapyßr'i. мае Co-
(52) Sic mss. Carmel Lamb. Sic el edit. Oxon. AI. teierius. At nuperus editor Parisiensis opp. Origenis
Uiuillunt in. lora. 1, pag. 140, col. 2, D, locum ex mss. sic rcsii-
(55) Lamb, ambo alterulrum, et alter sine altero, luit : Sed et Pastoris liber, rejiciens banc edil, le-
Felli autein edilio Oxon. sic : et alterulrum sine clioneni : Sed et De pastoribus liber,
altero non inquinalur. (62) Haw pseudo-Alhanâsius in Doclr. ad Amiod.,
(54) Lamb. Deum. Alternant Deus et Dominus num. 18, 19, pag. 261,262.
in codd. (65) Praeter ea quai hic habel Cotelerius, Grava
(55) Mss. Angl. dispularem, ut alibi nolalum. bujusce loci illustrât cl. MonU'aticonus in Hexapl.
(56) Lamb, homini. Sic etiam Fcllus. Origen., lorn. II, pag. 181, ad ha. lvii, 9.
(57) Lanib. loquor. (64) Isla pseudo-Alhanasii : Aliasque vidi otet,
(58) Mss. Angl. eum sedentem , omissis, quem et luxuriantes et deliciantes uno in loco, пес tarnen ex-
prius. iultantes, veteri Iuterpreli reslilueuda, ccujusve;*
PASTOR. — LIB. Ill, SÍMIL. VI. 066
CAPUT П.
КсЛ l¿Y£t Vм BXiraiç tov Ttoipiva toùtov; BX¿- д Ail mihi ángelus : Vides autora (65) huncpaslorcm?
•rao, tpr,u.l, xúpiE. OUtoí, (¡jtjsIv, ayyeXoc триста xal Video, iiiquam, domine. Et dixit mihi : Hic nun-
àicaxijç eœtîv. Outoj ехтр£б£1 та{ фи^ас xtjjv Boú- tins dulcediuis ac voluptaiis est (66). Hiccrgo cor-
Xwv той 6eou, xal xaTaarpácpEí атЛ tt¡c àXT)9E£aç, rumpit mentes servoruin Bei, et avertit eos a ven
à—aTiTjv aùtàj Taïj È7tt9uu.!aiç Taïç 7tovr¡paíc, èv aTç íate, oblecians cupidiiatibus ; et pereunt. Oblivi-
ar^XXuv-ai èmXav6avou.svoi tuiv èvroXuv той Çuvtoî scuntur enim mandata Dci viví, et in luxuriis cou-
той 0sou, xal itopEU¿[iEVoi (èv) Taïç ¡AaTaiaiçTpuçatç versanlur et deliciis vanis, et corrumpuntur ab hoc
xal à-i-ct'.ç той ßiou toutou. Aiô xal àra5XXuvTai úuo nuntio malo (67) aliqui usque ad mortem, aliqui vero
той аут^ои toutou £¡í Oávaxov xal xaxatpOopáv. Aíyto usque ad defeclionem (68). Dico ci : Domine, non in-
айтф- Où Yivtóaxw, xúpiE, tí èartv eiç ^áfaror xal telligo, quid sit ad mortem, et quid ad defeclionem.
xaza?Ocfár. Kal Xáysi (jtof "Axous , tfr\alv "A eí- Audi, inquit : Quœcunquc pécora vidisli vaille la-u
5sí ^рабата ЕХара xal (шртшута,оито£ eí«v ol a~£- et exsultantia, ii sunt qui in pcrpetuum (69) a Deo
swxapivoi атго той ЙЕой e¡{ t¿Xo;, xal пара8Ебых<5- discesserunl, et tradiderunt se desideriis lnijus sai-
teí èauxoùj Taïç èro9u[*£aiç той a£<5voç toutou. 'Ev culi. lis ergo non est per pœniientiam regressus ad
toútoií (i£Távoía Çcotjç oùx Icrcuc ôti xal то 6vo¡jta vitara ; quoniam quidem adjecerunt ad rcliqua de-
TGU в£ой Si' aÙToùç pXao-çï)U£tTai. Twv toioútojv f] В licla sua, elnomen (70) Domini nefandis insectaii (71)
Cwi) 6ávaT¿j èsrtv. "A ¿s eïÔeç p.i¡ axtpTwvra , àXXa sunl'verbis. Iliijusmodi homines morti sunt desti
xal èv татар ßoTxojjiEva, ойто£ EÍutv oi irapaSeSioxí- nai!. Qua; vero vidisli pécora non exsultantia, sed
teí u¿v ti) Tpu<pf¡ xal ar.ávr\ eaurouc, e!î ík tov Kú- uno loco vescentia; ii sunt, qui tradiderunt se qui
piov ¡if¡ pXaii<¡)T)[jiT¡(TavT£<; ■ outoi ouv xaTEcp9apuivoi e£- dem deliciis ac voluplatibus , nihil vero nefandum
alv ало Ttjî àXïjoeiaç- ev toutoij èXîifç èart и.Ета- in Dominum loculi sunt. Hügilurnon(72)de(ecerunt
vo£aç, èv fi Súvavrát fíjaai. 'H хатафбора ouv èX- aveníale, ideoque reposilam adhuc habent spetn
utoa ïx£t àva<rcaT£Wî eioç tivoV ¿ 6è Gâva-oç ата!»- vitx in pœniteniia. Deferí io enim habet spem aliquam
> -.'.îv ËXEi aiwviov. IlaXiv npo¿6t)[X£V (itxpbv , xal redintcgraiionis ; mors vero perpetuo tenetur inler-
6e£xvuu£ u.oi Êxspov roiuiva ¡¿iyav, ùç Sypiov тт) ilu. Rursum progressi sumus paululum : el osten-
¡S¿a, TreptxíííiEvov 6íp(jta atyiov Xeuxov, xal Trfjpav dit mihi pastorem magnuin, el velut agreslcm ligu-
x*và e'xev eÎ tov í)(iov, xal (iá6oov axXTjpàv X!av, ram habenlem (73), amielum pelle alba caprina,
xal oôu; ¡tyouiav, xalxb (Шр.ид eTxev raxpov, utce peram geslanicm in humero, et manu virgain nodo
вoÊTjOî;va£ u.e aÙTov. Outoç ouv 6 i:o'.|xí¡v тгаргХар;- sum el \ aide durara, el flagellum (74) in manu ; aspe-
óavE та тграбата атЛ той tok¡iévoc той irptbrou той cliim autera trucem (75) et sxvum habebat, ut pos-
vsaviixou, àxElva та HTtaTaXtüv-a, xal триершута, ¡xi] sel lerrcre aliquos (76) : talis erat aspectus ejus.
охертш'ла 8È, xal l6aXXsv aùtà eíí Tiva t¿i:ov xpij- Illc ergo accipiebatab illo juvene pastorc ea pécora,
fxvtuÔTj, xal àxavOtûST], xal tpiColéSiy uitte àitb tuv qua: delUias (77) quidem agebant, sed non cxsulta-
àxavOûvxal TpißoXwv ¡jl+¡ SúvaaOat £xitX¿£jai та iipó- banl ; et compellebat ea in prxcipitem locum quem-
бата, àXX' E(x,i:X¿x£iOat Tai; axávOat; xal Tpi6¿Xotc, dara, ac spinosum tribulisqueconfcrtum, usque ad-
xal Xiav ETaXaurtúpouv 5sp<5u,£va un' aÙTiù- xal ¿Se co ut de spinis et tribulis se non possent explicare;
xàxîï 7:£p!¿Xauv£V auxá- xal ЗХшс ávánausiv айто?{ sed implieila ibi pascebantur spinis et tribulis; et
gúx eSíSou, oúSe íoravTo. graves (78)cruciatus experiebantur ex veiberibus (79)
ejus : agebat enim ea, el nee consistendi eis locum aut tempus (80) permiltcbal
CAPUT III.
BXiîtuv ouv аОта lyw ойтыс (AaaTiÇ6(j«va xal та- Cura viderem ergo sic ea flagellari et miserias
Xairaopouvca , еХиттоирт^ 4т;' oùtoïî, 5ti oû-wç еба- experiri, dolebam pro eis, quia valde cruciahanlur,
•javi'sovro, xal ávoxí¡v 5Хшс oùx ei/ov. Kal Хеуы тф p. nee ulla requies eis dabatur. Dico ad pastorem il-
áyyáXijj ты ¡jiet' ÈU.OÛ XaXoûvTi' Kúpi£, x!ç èsriv ou- lum qui erat mecum : Quis est, Domine, bic pastor
sione librarii incuria vhlcnlur excidisse. Apud ipsum edit. Oxon. Gradea : Hi quidem cotrupli et a veritate
naniquc paulo post hxc. legunlur : Quae vero vidisli seducti sunt.
pécora non exsultantia, sed uno loco vescentia ; qua: (73) Lamb, deesl habenlem.
sane oraissa prcecedentia arguunl. СП. Pastoris edi (74) Lamb, et vehementer durum flagellum.
tores id fugisse rairor. (75) Lamb, umarum. Sic el edit. Oxon. qua; etiam
(05) Lamb, desuní ángelus et aulem. Sic et severum pro sœvum habet.
Gr<eca. (76) Lamb, horrere aliquis. AI. exhorrere ali-
\(М) lia Fellus ex inss. Angl. quibus deesl tllece- quis.
brarum, quod addunl edili. (77) Lamb, c.im edit. Oxon. deliciis.
(67) Lainli. deesl mnlo. (78) Lamb, pascercnlur. Spinas et tribuios et gra
(08) Gra-ca, ad corruptionem. ves.
(09) Lamb, perpetuo. (79) Sic mss. Angl. et Carm. Sic et edit. Oxon
(7<¿) Lamb, sua, etiam hoc auod nomen. Sic et AI. verbis.
Fellus. (80) lia Fe-llus ex mss. Bodl. cl Larab. AI. ante
(71) Mss. Angl. inseculi. tempus.
(1-2) Mss. Angl. deest non : ñeque illud, agnoscit
Íb7 S. ИКНМЛ', m
tara implacabilis et tam amants , qui nullo modo A '0{ô -кощ^ч, 6 SsTiXayxvoi ха\ mxpi;; Ka\XrfEi
miseratione (81) movctur advenus hase pécora? ¡xoi- Out¿{ èsrtv о iyytkoc Ttjç rtutópíac" Ы ci t¿v
Mir, inquil, pastor, pro juslis (82) quidem nuntius àfyé\w Stxaíwv èarl, Tetaûivoj 6è tri tt¡; tt¡iw-
est, sed propositus pœnae. Unie ergo tradunlur qui piaç. IlapaXa(ji6áv£t ouv toùç aira^Xavrîvti; àri
a Deo aberraverunl. et servicriinl desideriis ac vo- тойвгой, xa'i nopeu6¿vca; evratj imOuplaic; afour
lnptalibiis saeculi hujus. Punit ergo eos, sicut me xal TiuxopeiTat aÙTOÙç, xa8(bj SÇioi eîsiv, Scivaic и!
ruit unusquisquc connu , suivis variisque pœnis. TOixiXaiç Ttuiopiaiç. Kiyw aûrûr 'H6eXov yv&wi,
Vellcm, inquani, nosse, Domine, varias lias pœnas, xúpte, тас w>txtXaç таитас Tiu.(opiaç, татата! um.
cujusmodi sunt? Audi , inquil: Varias pœnae alque "Axoue, ci)<7Ív • At noixfXai -ctuxopiai xal {liraw.,
tormenta lixe sunt, quae homines quotidie in vita ßiwrixaf EÎsi ßasavoi. TEitàv yap атозтшл тпэвгю,
sua paliuntur. Alii enim delrimcnta paliunlur; alii vo¡¿!£ovtc? èv àvaTCauaei Etvac xil тгХоиты, tí-í ti-
inopiam; alii diversas acrimonias (85). Quídam in- (XOipOUVTat OÍ ¡JLEV (t]U>lO'J|UVM, OÍ 6з UST£pOÚttEVM,0Í
Conslanliam;alii injurias ab indignis patientes, mul- 8È àî0ev£lacç7toix!Xaiî~Epfni;TTovTEç. "AXXoiiv im-
taque alia exercitia et incommoda (81). Plurimi tttTtewta.ç, ftrepoi úopiíóp-evot ùnb t£>v ÈXaTTOvuv,
enim iiiconslanticonsilio mulla ennantur, neo quid- xa\ Ыра(С ганхйац npaÇeei. ПоХХо\ y*P imxw-
quain conducil (85) eis; et dicunl in actibus suis, B orávrej àv toîç ¡JguXoZç aÙTwv eictßaXXovTai e¡< iraili
successum se non habere. Succurrunt iis . ea qua: пра^цата, xa\ oùôèv aÙTOî;oXto; 0ito6atvei, xri h>
nequiler feccrunt, el Dominum causanlur. Cum igí- XEpalvouiiv, xa\ où Y'viósxouaiv, ort otit та sorçpi
tur perpessi fucrinl onincm vcxalíoncm el oinnc a êupaïav oùx EÙoôoûvTaL- xa'i Xoiitov al [tiuvàujib
incommoilum ; tune tradunlur mihi ad bonam ad- Kûpiov, xa\ oùx àvéymxat тас Xoittíí <¡uipx;a¡i:¿v
monitiojiem , et lirmaniur in fide Domini , el per атизтрёфаутес SouXsújai тф веф èv хзвзрз xapSia.
reliquos dies viUe (80) serviuiil Domino mente pura. "Av 54 ¡lETavoTjJUJi xa\ àvavTjtJ/iom , tîts <гл:ыя,
Et cum cœpcrint dcliclorum agere pœnitentiam, ort Sià tí Ëpya aÙTwv та novr,pà oùx eùoSoûvw kj'i
tunc ascendunl in praecordia eorum opera sua, in oütoj; 8o|á£oust xbv Kúptov, öti Síxaio? xpm¡{ ¿га,
quibus se nequiler exercuerunt (88) ; et tunc dant xa\ 8'.хз!ш; EtmOov, xa\ ÈTtaiSEUQ^javxaTitàîKpi-
Deo honorem, dicenles, jiisium judicem eum esse, ÇciC aÙTÛv (87).
meritoque se omnia esse perpessos secundum facta sua (89). In rcliquum vero serviunt Deo mente purs
ei successum hahent in negoliis suis omnibus, aeeipientes a Domino quseeunque poscuiii. El luuc gralias
agunt Domino, quod siut mihi iradili; nee jam quidquam crudelilalis (90) paliunlur.
CAPUT IV.
Dico Uli : Eiiam nunc, domine, demonstra mihi. Quid inquirís, inquil? Dixi ei : An per idem tempos
crucientur, qui discediinl a timoré Dei, quantum usi fuerint falsa duleedine ac voluptalibus? Ait mihi :
Per idem tempus eliain cruciantur. Et dixi ei : Exiguum igitur cruciantur : oporlebat autem eos qui sic
pcrcipiunt volupialcs ut Dominum obliviscanlur, scplies tanlum pati pœnarum. Ait mihi : Faluns es,
ncc intclligis hujus разпаз virlutem. El dixi : Si enim intelligerem, domine, non ¡ulerrogarein ul demon
strares mihi.
Audi, inquil, quanta sil vis utriusque, dulccdinis С 'Axoue ouv àjAçoTÎpwv tíjv 8úva¡j«v, «jç tpfV
ac poena;. Dulccdinis una hora suo spatio termina ха\ той 8aiávou. Ттц Tputpî;ç ха\ tt¡í aî-r,5 í W
le : poena vero una bora (9i) triginla dierum vim voj upa Itrti (lía ■ tt[Ç Sé pasávou í»pat, Tp:ixov:i
possidet. Quicunque igilur uno die perceperit fal- 7¡[i£puv 8úvau.iv t-¡¡pv<sai. 'Eàv ouv u.íav f,[íípavT1>
lacem (92) dulocdinem ac voluplaiem, unoque (93) три^о-п, xa\ аттатцв^, p.íav £1 íjuipav {iasivnfy
die cruciatus sit , anni spalium dies ille crucialus fcviauToú оХохХ^рои Ijxùv ïxEt *1 ^^Ра ix£ÍV4 *
ejus valebit. Da, quoi dies perceperit quisque volu ßasavou. "Ooaç ouv fjuipac трис^эт) tic, toowwj;
plaiem, loiidcm annis crucialur. Vides igilur, in fcvcauToùç ßasaviaOiiaETai. BXait£i{ ouv, Sri flji '(""
quil, exiguum esse tempus mundanas (94) dulccdi 9ÎJÎ xaV àT.àir\ç 4 xp¿vo> 0"8¿v èo-ttv, t^í & 'Ч!*
nis ac voluptatis ; poena! vero tormenlorumquc р!а; ха\ ßasavou itoXuj.
ainplius.
VARLE LECTIONES ET NOTiE.
(81 ) Mss. Angl. deest, miuralione. (87) Pscudo-Athanasius post «pa$«i eùtw», *-
(82) Lamb. clCarm. de juslis. Sic et Gnpca. Ad mediis omissis, coiilinuo subdil : "Axoue, x. ï. i
bunc locum respicil Orígenes homil. 1, inpsal. ul mov infra,
xsxvii, edit. nov. lom. II, pag. 681. (88) Mss. Angl. qesserunt. .¡,
(89) Mss. Angl. pastos secundum [acta sua; sa*
(83) Mss. Angl. detrimenlis puniuntur, alit'inopia
tdti diversis u'lirimoniis. El mox pro acrimonias, al cet quisque eorum. In, etc.
œgrimonias. Felli lamen editio Oxon. œgrUudincs. (90) Bodl. trudele.
с*г
Sic sane /-> л..а.....'я.«
Grajea, àe6EV£tatç. (91 ) Lamb, pœna vero unius horœ.
(84) Lamb, mutlisque alus exerciliit et ineommo- (92) Lamb, deesl fallacem. Laudal huuc 1«»™
Orígenes homil. 8, in Numeros, edil. nov. №»•"
dis. Al Felli editio sic : alii multis alus exerciliis in-
commodhqne afliciunlur. pag. 294.
(85) Mss. Angl. provenu. (95) Al. si tino.
'80) Lamb desuní per el iHte. Fellus : vita: swc. ',94) Lainh. deesl mundana:.
9C9 PASTOR. -LIB. III. SÍMIL. VII. 970
CAPUT V.
Dixi ei : Domine, quoniam non iiitelligo omnia (95) témpora haec dulcetlinis voluplalis ас pœnae, luci-
dius mihi de liis expone. Respondii mihi, dicens : lnsípienlia (96) lua tibi perseverante!- inha>.ret. Nonne
vis potius menieni tuam purilicare, el Deo serviré? Vide, ne forte (97) tempore exacto, lu insipiens reperia-
ris. Audi nunc.quemadmodum vis, quo facibus intelligas.
(98) '0 xpuçûv xal ànaxibjiEvoç, xal i:páu«uv 4 Qui uno die coramiserit se voluplatibus, et fecerit
PouXexot, itoXXf(v àçpootivijv èvôéSuiai" àvil yàp quidquid appelit animus ejus, plurima replelur
xtiî tpuciji x*\ ítoíttjc ехаатц; %p¿paí, ararttest stultilia, nec intelligit quid admiltat; ac die póstero
pásavov [AEYaXïrv, êviauxbv xfj 4¡uipa. obliviscilur, quid fecerit (99) pridie ; dulcedo enim
el voluptas mundana (100) nullam memoriam habent, propter stulliliam qua; ínsita est ¡His. Cum vero
uno die accesseril homiui cruciatus ac poena, tolo anno torquetur; magnam enim memoriam possidet
poena. Toto igitur anno dolens meminil ; et tunc recordaturdulcedinis illius vans (I) ac voluptatis, et
sentit proplcrea se pœnas pali. Quicunquc igitur se dulcedini et voluptad tali tradiderint, sic puniun-
tiir (2) ; quoniam vilam babentes, ipsi se reddunt obnoxios morli.
Kai Хауш тц) аут^Хц) • Efoîai xpuçal élut ¡аХабе- Dixi ei : Quae sunt, domine, voluplates noxía;?
pat ; X¿ys p-ot. Пата npâ£iç ïapxtxl) триер*) êaitv, Omni, inquit, homini voluptas es« quodeunque
vuv (3) -fjSéujç noteï aixtjV. ['0 yàp] oCuxoXoj тф libenter facit. Eteniin iracundus saiisfaciens mori-
tau-toû naûst zb ixavîiv iroiuv tpuçj ■ 6p.oiioç xal ó bus suis percipit voluptatem suam ; el adulter, et
Hoixbç, xal ó [iiOusoç, xal 6 xataXaXoç, xa\ 6 феи- ebriosus (4), et detractor, el mendax et cupidus, el
iT^ç, xal 6 nXeovéxtijî, xal 6 атоэтерт;!*);, xal 8ea fraudator, et quicunque iis simile aliquid adtnittit,
totaO-a- трусйип yàp èv tfj aÛTUv itpaÇsi. A5xat morbo suo parens, percipit ex ea re voluptatem. Ilaa
61 al правее? ßXa6spal eist toïç So'jXoi; той вгой. omnes dulcedines ne voluptates noxiaj sunt servis
Elal 61 xal TpuçalsibÇouaat toùî áv6pt¡)TOuc. IIoXXol Dei. Propter bas itaque cruciantur et patiuntur
fàp a-faOà èpYaC6(xevot tpuçustv. .VJrr oîv t¡ триера pœnas. Sunt etiain voluptates, saltitem hominibus
tot{ SoûXoiî той вгой izzpnzoitlxai CaW¡v ■ al 61 afferentes. Multi enim opera boniiatis facientes,
itposipripiivat tputpal (Sásavov. percipiunl voluptatem, dulcedine sua tracti. Haec
ergo voluptas utilis est servis Dei, et vilam parât bujusmodi hominibus. lll.e vero noxiae qux supra dicta
sunt, tormenta et pœnas pariunt. Quicunque vero permanscrint in illis, nec admissorum suorum egerint
pœnitentiam, mortem sibi acquirent.
SIMILITUDO VII.
Pœnitentibus faciendo» esse pœnitentiœ dignos fructus.
CAPUT UMCUM.
Post dies paucos video illura in eo campo, in quo pastores illos ante videram (S). Et ait mibi : Quid
inquirís ? Veni, inquam, rogare le, domine, ut pastorem ¡Hum prxposilum pœme jubeas de mea domo
exire, quia vehementer me allligit. Et respondens : Necesse est, inquit, patiaris incommoda et vexatio-
nes (6); sic enim prxcepit de te ¡Ile nuntius bonus (7): quia tentare te vult. Quod, inquam, domine.
Um grave peccalum admisi, ut lniic nunlio traderer? Adverte, inquit. Complura quidem habes peccata ;
sed non tain mulla, ut huic nuntio debeas tradi (8); sed multt delicia et scelera domus tua rommisit,
ideoque faclis eorum ¡lie bonus nuntius exarcerbatus, jussil le aliquantum temporis vexationem experiri ;
at et illi admissorum suorum agant pœnitentiam, et abluant se ab omni cupiditate bujus saeculi. Cum
itaque egerint pœnitentiam et purifican fuerinl, tune discedet a le nuntius ¡He qui propositus est pœnse.
Dico ei : Domine, si ita illi se gesserunt, ut exaspérai ¡ut nunlium bonum ; ego quid feci? Respondens :
Aliter, inquit, non possunt illi vexationem pali, nisi tu qui caput es lotius domus, labores. Quidquid
enim tu passus fueris, necesse est ut el illi seuliant ; quandiu vero tu bene siabilitus fueris, illi nullam
-vexationem possunt experiri. Et dixi : Sed ecce jam nunc, domine, agunt pœnitentiam lotis pnecordiis
suis. Et ego scio, inquit, tolis prxcordiis eos agere pœnitentiam. Nunquid ergo, ait, protinus putas abo-
leri delicia eorum qui aguni pœnitentiam? Non proinde continuo; sed oportet eum qui agit pœniteniiam
VARIEE LECTIONES ET NOT/E.
(95) Lamb, deest, omnia. Мох Fellus : d. ac vo- (3) Ita Grseca edita a cl. Montfauconn. Fnbritius
luplatis, et. tarnen pro vûv legit ôxi, veteri interpreti iiih.rcns.
(96) Mss. Angl. »tullida. Et paulo post, stulius. Oleríais anient omisít vûv, nec recepil ort. Sie et
(97) Lamb, quando. Sic et edit. Oxon. Russelius ipsum seculus.
(98) Post verba ßaaavou itoXúc, modo relata, haec (A) Lamb, ebrius. El tnox cum Hodl. infamulor
statin) subdil pseudo-Alhanasius, paululurn varíala, pro detractor.
ceteris interim omissis. Sic et mox infra, post tr\ (5) Lamb, pastorem Шит videram. Edttio autem
f¡[i¿pa, continuo sequitur : Kai \btto tu àyycÀio. Felíi Oxon. omillil illos.
(99) Lamb, ftteril. (6) Lamb, ut incommoda et vexalionet tint.
(100) Sic Fellus in edit. Oxon. ex mss. Angl. AI. (7) Bodl. honestos. Sic et ¡nfra.
omittunt mundana. (8) Lamb, desuní, sed ad tradi. Vidcntur lüirario
(1) Mss. Angl. deest, vanee. excidissc ob sequens sed.
(2) Lamb, patiuntur.
Patrol. Gr. II. 31
r, *S. HERMjE Я*
affl-cere (9) animan, suam, et humilem ammo se prestare (10) in omni negotio, et vexationes multas
variasque (11) perferre ; ciimque perpessus fuerit omnia qua; Uli instituía fuerint (12), tunc forsiun
oui cum crcavil et qui formavit universa (13), commovebitur erga eum dementia sua, et aüquod геше-
dü.in dabit • idque ita, si videritcjus qui pœnilenliam agit, cor purum esse ab ошш opere nequiss.mo.
Tibi aulem e\ domui lu* vexari nunc expedí«, et mullam vexalioncm pali necesse est (14) ; s.cutprace-
pit nuntius Domini qui le mihi tradidit. Quin polius gratias agas Domiuo; quod pnescius futuri (15)
L.umtehabuit.cuiprœdiceret tribulationem instare valentibus earn sust.nere. Du» e, : E tu, d<,
ш ne mecum esto ; et facile omnem vexaßonem sustmebo. Ego, inquil, ero tecum : sed et rogabo na*
ü milium qui propositus est pœna,, ut levins te affligat ; sed et exiguo tempore pafens adversa, ue-
rumquc tuo loco restitueris ; tantummodo in humiliute persevera. Pare Dom.no mente pura, domusqae
па ас nati (16)- et in mandaiis ejus ambula, quo praBcepit (17) tibi : et pœniienl.a potent esse fin«
lue pura1 Et si h.c custodieris cum domo tua, incommoda a le recèdent : sed et ab omn.bus с
que in his mandatis ambulaverint omuis vexatio recedet.
SIM1LITÜD0 V1IL
^„„tiumnercalorum multa sunt genera: omnes autem, pro pœnittntvt
Electorum, et P™«f™JZ£ZsZorum ток habebunt mercedem.
CAPUT РРЛМШ.
. m етп,„п« яр montes sub cuius umbram venerum omnes qui vocali era«
°^f*m^£ZZZ^^^M *— et sublimis: ct secatal cum
in nomme Dom n . E juxtt » cera^sia ^ ^ ^ ^.^ ^ ^
falce magna ab übt »^"¿""^в auïem ас pissent universi, deposui. fa.cem ; et arbor illa integra
cubitales v.rgas porr.gebat. Postquam aulem P .^ ^ ^ щ) &
permansit, s.cul antea v.deram earn quam gor ^¡J^^nt integra ; sed exsp*
ad me pastor ille : De.», m.rar. quod "^f^^^"^ populo ¿rmll virgas. Et rursus eas ab
eta: nunc demonstrabitur Ubi quod s.gn.ficet ángelusj^ ^ £ vocabalur ad illum, virgasque
bisreposcebat («I); et quo quisque;;aso^S ^^ S acciPiebat a.idas et pútridas,
(23) reddebat ; quas cum acceda Uto. °"™3¿ 4lra(liderant, seCcrni et seorsum statui. Alii por-
velut a tinea lacias : el jub batê qu H«smod, g дщ ^.^ ^
rigebant áridas qu.dem se- »^^nS-îhúd«. aulem dabant virgas suas semiaridas et seis-
erTdinX^vero viridis : el bi seorsum s.atuebaniur. Alii virgas suas aíferebant ; quarum d«*
TÍ v 1 с nt, ertia vero árida : el bi seorsum statuebantu, Alii virças suas afferent, quam*
L^«^^ tenia vero viridis : ct hi seorsum slalueban.ur. Quidam porrigebant v.rgas »
itaCpSÏÏÎ.. (exiguissUnum cnim aridum eral i» virgis eorum, ,d est .psarum cacumen,^
ctura" er habebant : et hi seorsum alatucbanlu, Aliorum aulem in virg s ex.guum eral v.r.de.*
qu m vero aridum : el hi seorsum slaluebanlur. Alii veniebant afferentes v.rgas suas «»<«*£
brides mavimaque pars populi hujusmodi virgas porrigebai; et magnum ex lus nunrius .He gaudm»*
А«^^-«^ягв nü, l,us ,pse 4U,de,D

(2i)llaFellusex mss. Editi., tota.
¡Afile ЯиГГтЬ. animo se Habere. ML M Sic edilio Felli Oxou. ex Lamb. Al. M re
animo te gerere. Carm. et Viel. ™imamma£re- ,*¿* ^Sj; Lamb. is,a ouœ „cceperat ordine. eodem »•
animoie agere. Exhibent quoque «««"« «»,tt- JbaluraTiùàm.virqamque „ «.
der. et Rüssel, minus recle, ul quidem videtur. ce*gr Д""" d. #akius , ante isla verba : №
(H) Al. sœpiusque pro «агшапе. 1 ' J etc excidisstí |ílirari0 sequent« : №
(12 Lamb, quœ msutuent. mitma tirqa* afferebanl. vindes quidem, sed ««»<•>« » "
^s^-q^ziJ^^^- ar-^teTrworalHermasinhaup
%"мГап5: o»od .<•— '« "ft ™££
dicer«. ,-«e0mmMfn» tibi iiulew «fl/en.t id SUÍí.«ere,
S ir AngLV-XS- Sic et edilio Oa»
(Щ ■»■ *«¡¡P¡ ^,_ |>вцт CÛCame„. |ta el ВоШ.
ига?«««« fuíuri. Hermas ipse sub init.cap. 10 hujussim.bl. пжс u
(10) Lamb, desuní, ас natu Fxcevlis eacuminibus earum. Sic rursus. cap.
¡17Í Mss. Angl. ta «-«aet« m«. ««*«'» . <l"« Jf yKllS lectio quam sequimur.
praícepi. Sic et edit. Oxon. .^ LamD. mague hüañíaie capieiai.
(18) Lamb. fttm /Vi/ce de _eo *"»«• „ ... U BoilL еагИ1ндие pampiHi. ,
(19) Mss. Angl. дно nomine mtrafrar. EdiUo teilt ^ L¡(mb ^)гисШ1 фтеЬаШ : e>»*
Oxon. Ex quo opere "l'ra,'arri;or»m 0«i hujusmodi.
/20) AI. cogîtafcom. Sic et reluis. '
973 Pastor. — lib. ai. símil, vin. 974
magnam laHitiam percipiebal ; nec minus pastor ¡Ие cum во (31) ex eadem causa hilaritaicm capiebat.
CAPUT U.
Tnncnuntius Domini coronas jussit afferri. А11а1аз sunt autem согопаз velut ex palmis fact»; et со.
ronavit eos viros nunlius, in quorum virgis pampinos invenerat et fructum (32); el jussit eos ire in
turrim. Sed et illos viros misit in turrim, in quorum virgis sine fructu (33) invenerat pampinos, dato
eis sigillo. Nam vestem eamdem habebant, id est candidam sicut nivem ; cum qua jubebat ipsos ire (54)
in turrim. Nec minus et eos qui reddiderant virgas suas , sicuti acceperant virides, dala eis veste can
dida; et sic eos dimisit ire (35) in turrim. His consummatis, ait ad pastorem illum : Ego vado; tu vero
dimitte bos intra muros, in eo loco quo quisque me«uit habitare, consideratis prius virgis eorûra dili-
genter : tarnen, ne quis te fallal, considera. Sed et si quis te prœterierit, inquit, ego cos super aram
probabo. His ad pastorem diclis, recessit. Postquam ¡Ile discesserat, ait mibi pastor : Accipiamus ab
omnibus virgas; et plantemus illas, si possint revirescere (36). Dico ei : Domine, istœ quse sunt arid«
virga;, quo modo possuntrevirescere?(37) Ail mihi : Arborista salix est, et semper amatvitam. Si plán
tate ergo fuerint hae virgse, exiguumque humoris acceperiut (38), plorima; ex eis reviresceni. Tentabo
enini, et suflundam (59) eis aquam : el si qua earum potuerit vivere, gratulabor ei; quod si non, certe
non videbor ego negligeus fuisse. Jussit deinde me vocare eos. El *icut steterunt quisque eorum, vene-
runt ordine suo, virgasque suas tradiderunt : quas acceptas ille singulas plantavit ordinibus suis. Et
postquam planiasset omnes, aquam multam supereffudit (40) illis; ita ut tegercnlur ab aqua, neque ab
ea exstarent. Deinde cum irrigassel illas, ait mihi : Eamus; et post paucos dies reverlamur, el visile-
mus eas. Qui creavit enim banc arborem, vivere vult (41) omnes eos, qui ex ea acceperunt virgas. Ego
aulem spero, cum sint aqua superinfusae ha? (42) virgse, plurimas victuras humore capto (43).
CAPUT HI.
Dico ei : Arbor haec, Domine, demonstra mihi, quid sit : valde enim moveor, quod tot ramis reel-
-eis (44) integra videatur esse ; nec omnino quidquam de ea minus videlur esse ; quo maxime (45)
stupeo. Audi , inquit : Arbor haec magna quae campos tegit ac monies lolamque terrain , lex est Dei
in totum orbem lerrarum data. Нас aulem lege Filius Dei praedicatus (46) est in omnibus (inibus
orbis terrae. Populi vero stantes sub umbra , ii sunt quiaudieruni praedicaliones ejus, el credideruut. Nun
tius autem ille magnificus el bonus (47) Michael est , qui populi hujus habet potesiatem et gubeniat eos.
Hic enim in corde eorum qni crediderunt, inserit legem (48). Visiiat igilur eos, quibus dedit legem, si
earn custodierunt. Videt autem uniuscujusque virgem, et ex eis multas labefactas. Шае enim virgœ, Do
mini lex sunt. Cognoscit aulem (49) deinde omnes eos, qui non servaverunt legem ; sciens sedem unius
cujusque eorum. Dico ei : Quare, inquam, Domine, alios dimisit in turrim, alios tibi hic reliquit? Hi,
inquit, quicunque supergressi sunt legem quam ab eo acceperunt, in mea relicti sunt potestate; ut ad-
missorum (50) suorum agant poenitentiam ; qui autem satisfecerunt legi et servaverunt earn, sub illius
potestate sunt. Qui sunt ergo, Domine, inquam, in lurrim euntes coronali ? Ait mihi : Quicunque luciaii
cum diabolo vicerunt eum, ¡Hi sunt coronali. Uli autem sunt, qui ut scrvarenl legem, pcrpessi sunt iiii-
qua (51). lili vero, qui virides virgas pampinosque sine fructu habentes tradiderunt, propter eamdem
quidem legem vexalionem suslinuerunt, non obierunt autem mortem (52) ; sed nec abnegaverunt san-
ctam (53) legem. Hi vero, qui virides, sicut acceperant, tradiderunt ; modesti sunt atque jusli, el qui valde
pura mente vixerunt et custodierunt mandata Dei. Reliqua autem scies, cum consideravero illas virgas
quas plantavi el irrigavi.
CAPUT IV.
Post paucos vero dies revers! sumus ; eodemque loco consedit nuntius ille magnificus ; ego autem astiti
VARI/E LECTIONES ET NOT.E.
(43) Lamb, humo recepta». Bodl. humore percepiu.
SI Lamb, eos viros, in quorum virgis pampino-
mm invenerat (ructum : omisse, nunlius.
(44) Mss. Angl. prœcisis. Sic el edit. Oxon.
(45) Mss. Angl. nomine.
(33; Lainb. desunt, sine fructu. (46) Lamb. Hœc aulem lex Filius Dei e»l. prœ-
(34) Lamb, quibus jubebal ire. Al Viel, habebant dicaïus.
pro jubebat. (47) Mss. Angl. magnus el honesius. Ita quoque
(35) Lamb, deest, ire. Felli edit. Oxon. Hune locum laudat Orígenes Com-
(34) Bodl. et Lamb, reviviscere. Ita saepc. Sic et ment, in Maiih. loin. XIV, edit. nov. torn. H ,
mss. Vict. et Carm. Fellus autem in edit. Oxon. fi pag. 644.
(orte possint revirescere. (48) Lamb. leqe,m suam.
(37) Lamb, desuní : Dico ei... revirescere. • (49) Lamb, ex ils multas vexatas. Illœ enim virgx
(38) Lamb, humorem. lex est. Cognoscens deinde.
(39) Lamb, effundam. (50) Lamb, commissorum.
(40) Lamb, effudu. Bodl. suffudtt. (51) Bodl. injusta.
(41) Lamb, jutsii. (52) Lamb, oderunt vero legem.
(42) Mss. Angl. adaqualm hce. • (53) Mss. Angl., Vict. el Carm. suam.
»75 S. HERMiE m
ci. Tune ail mihi : Succinge (54) te sábano, et ministra mihi. Sucrinxi me sábano manda,
quod erat factum ex sarco. Ut autem vidil me cinclum, et paratum Uli (55) ministrare, ait : Von
viros illos, quorum virg» plantât» sunt, suo quemque ordine, sicut porrexerunt illas. Et dus.it
me in campum; et vocavi (56) omnes; qui etiam universi consliterunt ordinibus (57) suis. Ait
deinde ad illos : Quisque virgam suam extrahat, et ad me alTerat. Et primo tradiderunt, qui áridas et pú
tridas habuerunt. Et quorum (58) putrid» et arid» repert» sunt virg», jussit eos stare seorsum. Deinde
porrexerunt qui áridas quidem, sed non pulridas habuerunt. Aliqui eorum tradiderunt virgas (59) viri-
des : quidam vero áridas et pútridas, veliit a tinea tactas. Eos qui virides tradiderunt, jussit seorsum
stare : illos vero qui áridas et pulridas tradiderunt, cum primis stare (60) jussit. Porrexerunt deinde i'.ii
qui semiaridas habuerant, et scissures habentes : multi ex illis virides porrexerunt, nec scissuras ha-
bénies ; quidam vero virides, pampinos habentes, et in pampinis fructum, sicut iili qui in turrim tverunt
coronati. Alii porrexerunt áridas, et non pútridas. Quidam vero sicut fuerant, semiaridas et scissuras
habentes. Jussit unumquemque eorum seorsum stare; alios suo quemque ordine (61), alios seorsum.
CAPUT Y.
Deinde porrexerunt qui habuerant (62) virides quidem virgas, sed scissuras habentes. Ш omnes viri
des tradiderunt, suoque ordine steterunt. Gaudium autem ex his percepit hic Pastor , quod omnes poli-
l» (63) essent, et déposassent scissuras suas. Deinde porrexerunt, qui dimidiam viridem, et dimidiam
aridam habuerant : quorumdam vero invent» sunt lote virides; aliorum semiaridx: aliorum virides et
pampinos habentes (64). Ui omnes dimissi sunt unusquisque in suum ordinem (65). Tradiderunt (66) deinde
qui habuerant duas partes virgarum suarum virides, tertiamque aridam : mullí ex eis virides porrexerunt;
multi semiaridas; eseleri vero áridas et non pulridas. Hi omnes dimissi sunt in suum quisque ordinem.
Deinde porrigebant, qui habuerant in virgis suis duas parles áridas, tertiamque viridem : multi queque
ex eis porrexerunt semiaridas; quídam vero áridas el pútridas; alii autem semiaridas et scissuras haben
tes : pauci vero virides. Hi igitur omnes consliterunt in suo quisque ordine (67). Deinde porrexerunt,
qui terlium (68) habuerant viride, reliquum vero aridiim : horum virgx majori ex parle invenía" sont
virides, ramusculos habentes, et in eis ramusculis frurium ; el reliqux virides tot». Ex bis virgis gau-
dium vehementer percepit pastor ille, quia sic inveiierat eas. Abierunl et ill i in ordines suos.
CAPUT VI.
Poslquam autem omnium (69) virgas considerasset, ail mihi : Dixeram tibi, arborem banc diligerer-
tarn. Vides, quod (70) multi egerunt poenitenliam , et assecuti sunt salinem. Video, inquam , domine. Ut
scias, inquit, boniiaieui etclemenliam Domini magnam, et honorandam (71) esse, qui dedit spirilumiis
qui digni erant agcre (72) pœniienliam. Et dixi : Quare ergo, Domine, non omnes egerunt poeniieiitiam!
Ait mihi : Quorum viderai (73)Doniinus puras mentes futuras, dt servituros ei ex lotis prxeordiis; Ulis
tribuii poenitenliam. At quorum aspexit dolum et nequitias, et animadvertit ad se fallaciter reversu-
ros (74), negavit iis ad pœniienliam regressum, ne rursus legem ejus nefandis maledicerent verbis. Dico
ci : Nunc mihi, domine, demonstra, qualis sit (75) locus cujusque eorum qui virgas reddiderunt, el sedes
eorum (76) : ut auditis his et creditis, ¡i qui non custodierunt integrum, sed dissipaverunt sigillum quod
acceperuni, agnilis suis faclis, pœniienliam agaut; et accepto a te sigillo, Domino dent honorem (77) ,
quod sit super (78) eos moius dementia sua, et misent te, ut Spiritus eorum rénoves. Audi, inquit : Quo
rum virgae arid» et putrid» reperl» sunt, et velui a linea tact»; hi sunt transfugx, et (79) Ecclesix pro-
VARI.« LECTIONES ET HOTJE.
(54) Mss. Angl. incinge. Et moi incinxi. Usila- tunt Tradiderunt.
lam autem Gr»cis vocem oáoovov,. qux linteum (67) Conjicit Wakius, librarii incuria hic fuisse
sive linteamen dénotât, velus inlerpres hic in sua omissa sequenlia : Quidam porrigebant virgas ш<
versione retinuit. paululum áridas ; (aridum enim erat ipsum caewnef)
(55; Lamb, sii'i. scissuras vero habebant. De his enim Gt menlio in
(56) Lainb. Et eduxit in campo, et vocavil. bujus similit. cap. 1 et 10.
(57) Mss. Angl. agminihus. (68) Ex Fello mss. Angl. minimum pro terlnm.
(58) Lamb. quœ. Sic et Victor.
(59) Lamb, addit suas. Et mox omitlit aridat et. (69) Lamb, omnes.
(60) Lamb, primarii* iradere. Bodl. primariis (70) Mss. Angl. quam,
stare. (711 Ms. Angl. honesiam.
(61) Ms. Angl. suo quoque agmine. lia sxpe. Ha- (72) Latnb. diligunt agere.
bent etiam agmine Vict. et Garni. ¡(75) Ms. Angl. vidit.
(62) Lamb, habuerunt. Sic el paulo post, et pas- (74) Lamb, reversos.
sim. (75) Sic mss. Angl. et Vict. Sic et edil. Oxon. Al
(05) Quidam ex impresso habenl imitai«'. Al. in- edit. Paris, quis, quid is.
tilatœ. Al ms. Lamli. mutaii. Sic el Victor. (76) Lamb, sederunt seorsim.
(o4) Mss. Angl. aliorum pampinos habebant. (77) Lamb, accepto ait sigillo, Domine, dent t*
(65) AI. unusquisque in suo ordine sieierunt. norem.
Deinde. (78) Ms. Angl. in pro super.
(66) lia Felli edilio Oxon. ex Lamb. Al. omil- (79) Al. omnium et, 4quod exhibet edit. О«"
077 PASTOR. — LIB. III. SÍMIL. VIH. 978
■litorcs , qui inier reliqua sua delicia, nefandis verbis Dominum inseclati (80), nomen ejusncjiavcruní,
quod super eos erat invocatum. Hi igitur omncs mortui sunt beo; aique etiam neminem eorum vides
egisse pœnitentiam, lametsi audierint mandata mea, quae tu eis protulisti : ab hujusmodi ergo hornini-
bus abest vita (81). Hi quoque qui áridas et non punidas tradiderunt, non procul ab (82) ilhs fuermit ,
licti enim erant, et doctrinas pravas intulerunt, ct perverterunt servos Dei; praecipue eos qui peccassent:
non sinentes eos ad pœnitentiam redire, sed doctriiiis fatuis detinentes. Hi ergo babent ad spent regres-
sum : atque etiam multos vides agere pœnitentiam, ex quo eis mandata mea protulisti ; et adbuc agent
pceiiitentiani. Quicunqae vero non egerint pœnitentiam, H et palienliam perdiderunt, et vilam (85) suam
amiltent. At his qui egerint, minus in primis cœpit esse sedes (84) eorum ; quidam vero etiam (85) in
tu trim asrenderunt. Vides igitur, inquit, in pœnitenlia, peccaiitium inesse vilam ; non agenlium vero
pœnitentiam, mortem paratani.
CAPUT VIL
De his vero qui seraiaridas virgas porrexerunt , el scissuras habuerunt , audi. Quorum tantummodo
seraiaridx eranl virgae; hi dubii sunl ; nec enitn vivi sunt, nee mortui. At hi qui semiaridas ct scissuras
habenles tradiderunt; el dubii sunt, el maledici , de abseniibus detrahentes, el nunquam inter se pacem
liabentes, el inler se (86) invidentes. El iis quidem proposita est pœnitenlia : vides enim ex his aliquos
pœnitere. Quicunque vero eorum cito egerunt (87) pœnileiiliam , hi in turri habent sedem : at ii qui
larde egerunt, in inuris habitant (88). Qui vero non egerunt pœnilenliam, sed in suis permanserunt factis ,
morte morienlur. At vero hi qui virides quidem virgas, sed scissuras habentes tradiderunt; fidèles semper
fuerunt et boni, sed habentes inter se quamdam invidiam et zelum (89) de principatu el dignilale. Verum
omnes hujusmodi insipientes (90) sunt el fatui, qui habent inter se seraulalionem de principatu. Altamen
bi , cum sin t alioqui boni , si auditis mandatis istis (91) emendaverint se , el cito per suasionem meant
(92) egerint pœnilenliam ; in turri denique incipient habitare, sicul et hi qui egerunt digne (93) pœnilen
liam. Quod si quis eorum rursus ad dissensionem redieril , repelletur (94) a turri, et vilam suam perdet.
Vila enim eorum qui custodiunt mandata Domini, in mandatis consistil; non in principatu aul aliqua
dignilale. Per palienliam enim et humilitatem animse vitam homines consequentur ; per sediliones vero
et contemplum legis mortem sí bï acquirent.
CAPOT VIII.
Qui vero in virgis suis dimidium ai ¡dum habebont, et dimidium viride ; hi sunt negolialionibus invo-
luti , neque appliciti Sanctis : ideoque etiam dimidium eorum vivit , dimidium vero niortuum est. Multi
igitur ex illis, auditis mandatis, egerunt pœnitentiam , et in turri habitare cœperunt; quidam vero eorum
¡n (шиш destilerunt. His igitur non est locus pœnitentiae : a negolialione enim sua, nefanda in Dominum
loctiti sunt, et eum ahnegaverunt. Propter hanc igitur nequitiam amiserunt vilam. Multi vero ex bis
dubiam meinen, induerunt. Adhuc et iis est regressus; qui si cito pœnitentiam egerint, in turri sedem
habebuut; si vero tardius egerint, in mûris habitabunt; si autem non egerint (95) , mortem sibi acqui
rent. At hi qui duas partes virgarum suarum virides habuerunt, et tertiana aridani ; coinpluribus modis
depravati (96) , negaverunt Dominum. Ex bis igitur multi egerunt pœnitentiam , atque ita in turri habi
tare cœperunt ; et multi a Deo in perpetuum recesserunt: illi igitur in lotum amiserunt vilam (97). Qui
dam vero dubia mente concepta, dissensiones concitaverunt : iis adhuc regressus est, si cito egerint pœ
nilenliam , пес voluplatibus (98) suis remorati fuerinl ; si autem permanserint in factis suis , mortem
sibi acquirent.
CAPUT IX.
Qui vero porrexerunt virgas suas, quarum duse partes arid» fuerant, et lertia viridis ; fidèles quidera
fuerunt, sed locuplelati et exsalurati (99) bonis, apud exteras gentes celebriores esse cupierunl (100),
(80) Ms. Angl. insecuti. (90) Lamb, desunt, insipientes et.
(81) Lamb, tu habes ita. (91) Mss. Angl. met«.
(82) Mss. Angl. prope ab. (92) Mss. Angl. persuasions suœ. Edilt. Pans, et
(83) Sic Lamb. Sic et Felli edit. Oxon. Al. ii et Clerici persuasionem , mendose. Fabricii quoquo
pœnitentiam, et vitam. edilio lypolheiœ incuria hic maie se habet.
(84) Lamb. Ai ût" egerint; murus ertt sedes. At (93) Lamb, deesl, digne.
Victor, mutis pro murus. Felli autem edil. Oxon. (94) AI. expelletur.
sic : At ii qui egerint , in primis mûris cœpit, etc. (95) Lamb. add. pœnitentiam.
(85) Ita mss. Angl., Victor, ct Carm. lia cl Felli (96) Mss. Angl. quamplurimis generibus m реши
edit. Oxon. Al. etiam qui non. (97) Bodl. pœnitentiam.
(86) Bodl. desunt inter se. Lamb, intra se. (98) Lamb, in voluntalibus..
(87) Mss. Angl. gesserunt. (99) Lamb, exacti.
(88) Lamb, habitabunt. (100) Mss. Angl. Itonestiores esse cupiert.
(89) Sic Fcllus ex Lamb. Al. contentionem.
979 • S. HERMiC ЭЮ
el in supcrbiam magnam incidemnl (1), et sublimia cœpcruni spi.ai« кц , ei venuiein djeserere <3) ;
ñeque appliciti sunl justis, sed (4) cum exteris geiitibus convixerunt; et пазе lilis vita dulcior visa est:
a Deo lamen non recesserunt, el iñude perseveraverunt (5); sed opera üdei non exercuerunt. Mulii
igitur ex lilis egerunt pœnilentiaro ; et sedes eorum in turri esse cœperunt. Alii vero vívenles cum exte
ris gentibus, et elati vanilatibus suis (6) , in perpetuum a Deo defeceruut (7) , nalioiium facinoribus et
openbus servientes. Hujusmodi ergo homines adnumerali sunt exteris nationibus. Alii ex bis dubiara
meutern habere cœperunt, non sperantes se propter facta sua assequi posse (8) salutem : alii dubii facti,
dissensiones excilaverunt. His igitur el ¡His qui propter facta sua dubii esse cœperunt, adbuc est regres-
sus: sed haec pœnitentia cita (9) esse debet, ut sit in turri sedes eorum. His vero qui non agunl pceni-
tentiam, sed permanent in voluptalibus suis, mors prope est.
CAPUT X.
At hi qui virgas virides porrexcrunt , exceplis cacuminibus earum qua? sola arida (10) erant , et scis-
suras habebant; semper boni atque ildeles ct probi erga Deum (11) fuerunt; sed parumper deliquerunt
propter inanes voluptates, et minutas cogitationes (12), quas intra (13) se habuerunt. Auditis ergo verbis
mcis, plurimi egerunt pœnitenliam celeriter; el in turri habitare cœperunt. Quidam autem ex bis evase-
niiit dubii ; quidam adjeeerunt ad dubiam mentem , ethra dissensiones movere. In bis igitur etiam nunc
«pes est regressus, quia boni semper fuerunt; difficile autenj movebuntur (14). Qui vero virgas suas
andas porrexerunt, exceptis cacuminibus earum quae sola erant viridia (15), crediderunl quidem Deo,
in sceleribus vero conversati sunt (16); nnnquam tarnen a Deo recesserunt, sed semper nomen Domini
hbenter tulerunt, et libenter in hospitiis suis Dei servos susceperunt (17). Audito igitur hoc, regressi (18) , sine
mora egerunt pœniteiitiam, et omnem virtulis œquitatem (19) exercuerunt. Aliqui vero eorum mor
tem obierunt; el alii libenter adversa passi sunt, memores (20) factorum suorum.
CAPUT XI.
Postquam íinisset omnium virgarum explanationcs (21), ait mihi: Vade, et die omnibus, ut agant
pœnitenliam; et vivent Deo, quia motus Dominus magna dementia sua (22), misil me ut pœnitenliam
nuntiarem omnibus, his etiam qui non merentur (23) propter facta sua assequi salutem. Sed paiiens
est Dominus, et Inviiationcm per Filium suum factam vult conservare. Dico ei : Spero , Domine,
fore ut auditis bis universi agaut (24) pœnitenliam. Credo enim , unumquemque agnitis (25) suis
factis el accepio Dei timoré, ad pœnitenliam regressurum. Ait mihi : Quicunque loto corde egerint pœ-
niieiitiam, et purificaverint se ab omni nequitia quae supra dicta est (26) , et non adjecerini adbuc ad
dolida sua quidquam ; accipient a Domino remedium priorum (27) peccalorum suorum, si nihil dubita-
verint de mandalis his (28) ; et vivent Deo. Qui vero adjecerint , inquit , ad delicia sua , et conversad
fuerint in cupidilaiibus (29) sseculi hujus ; damnabunt seipsos ad mortem. Tu vero ambula in mandalis
istis ; et vives Deo : el quicunque ambulaverint in his , et recte ea exercuerint , vivent Deo. Postquam
vero haec omnia mihi osiendit, ait mihi : Reliqua post dies paucos tibi ostendam.
SIMIL1TUDO IX.
¿Edißcandce militnnlis et triumphantis Ecclesiœ mysteria maxima.
CAPUT PRIMUM.
Postquam scripsi Mandata et Similitudines pastoris illius , nuntius pœnitentia! venit ad me , et dixit
mihi : Voló osiendere tibi quaecunque Spirit».-; tibi osiendit , qui in effigie Ecclesiae locutus est tecum.
Ille enim Spiritus , Filius Dei est. El quia infirmier eras corpore , non ante per nuutium declaraium est
VARIEE LECTIONES ET NOTjE.

(1) Lamb, superbiam magnam induerunl. (17) Mss. Angl. receperunt.
(2) ha Bodl. Lamb, el Vict. Edili, sperare. (18) Mss. Angl. hoc regressu.
(3) Mss. Angl. deserucrunt. (191 Victor, virluiem œquilatis.
(4) Sic mss. Vict. etCarm. Sic el edit. Oxon. Al. (20) Lamb, et libenter patiuntur, memores.
omiltunt, sed. (21) Al. exsotuliones.
(5) Lamb, fidèles perseveraverunt esse. (22) Lamb, mortis Dominus in mulla sua cíe
le) Mss. Angl. evecti vanitatibus eorum. mentía.
(7) Mss. Angl. destiterunt. (25) Mss. Angl. omnibus darem, et quidem qui-
(8) Lamb, deest. posse. busdam non merenlibus.
Í9) Bodl. chata. (24) Al. quantum, auditis his, universi agent. Edit
(10) Lamb, solida? (iridic. Paris, quoniam, eruditis his.
(11) 1. limb, hottest! eriju Dominum. (25) Lamb, auditis.
(12) Lamb, inanes et mínimas disputationes. (26) Lamb, desuní, quœ supra dicta est.
(15) Bodl. in. Lamb, inter. (27) Mss. Angl. deest, priorum.
(14) Lamb, boni semper difficile movebuntur. (28) Lamb. meis. Sic el edit. Felli Oxon.
1 15) Lamb, qua solœ erant virides. (29) Al. desideriis.
(16) Al. etsi ad acelera aligna prolapsi sunt.
98» PASTOR. — LIB. 111. SÍMIL. IX. * 982
tibi, quam firmatus es a Spiiiiu, auclusque viribus, ul eliam nuntiura possis viaere. Tunc ejiim Ьрпс
quidem ас magnilice (30) aedilicatio turns ab Ecclesia tibi oslensa est; sed ut a virgine (31) mons trab ,
cuneta vidisii. Nunc autera per nunlium illustraris, per eumdera quidem Spiritum. Sed oportet te omnia
diligentcr videre: ideiroo enim in domum tuam missus sum habitare ab illoiiuntio venerando (32) ; ut cum
omnia potenter videris, nihil ut prius expavescas. Et duxit me in ascensum montis Arcadiae (33); et
consedimus in cacumine ejus. Et ostendit mihi campum magnum; et circa eum duodeeim montes alia
alque alia figura. Quorum primus niger erat sicut fuligo. Secundus glabrus , sine berbis. Tertius spinig
et tribulis plcnus. Quarltis babebat semiaridas herbas ; quarum superior pars erat viridis, próxima au-
tem a radieibus arida ; quaedaro etiam herbae, cum sol incanduisset, arid» fiebant. Quintus mons asper -
rimus erat; sed herbas virides habebat. Sextus mons scissuris erat plenus , quilmsdam minoribus , qui-
busdam vero majoribus; sed in illis scissuris erant herbae, non valde quidem lœtae (54), sed velulmar-
eidas esse videbanlur. Septimus vero mons delectabiles (55) habebat herbas , et lolus' ferlilis erat- et
omne genus peeudum et volucrum (56) coeli pabulum (57) carpebant ex illo : et quantum vescebantur
ex illo (38), tanto laetiores herbae crescebant. Octavus moi.ä fonlibus erat repletus; et ex illis fontibus
adaquabatur oinne genus creaturre Dei. Nonus mons imllam omnino aquam habebat,' et totus destitulus
erat; sed et mortíferos serpentes alebat (39) , et hominibus perniciosos. Decimus mons proceras arbores
continebat (40), tolusque erat umbrosus (41) ; et sub umbra peeudes jacebant requiescentes ac ruminan
tes. Undecimus mons densissimis arboribus repletus erat : et arbores illae aliis atque aliig onerats» vide
banlur (42) fructibus; ut quisquís videret , cuperet (43) edere de fructibus earum. Üuodecimus
mons candidus erat totus, et aspectum habebat delectabilissimum (44), et ipse sibi summum prae-
stabaldecorem.
CAPUT II.
In medio vero campo candidam et ingentem petram mihi ostendit , quae de ipso campo surrexerat ; et
petra illa allior montibus illis erat, et quadrata erat, ita ut posset totum orbem sustinere. Vetus autem
mihi videbatur esse; sed habebat novam portam, quae nuper videbatur exsculpta. El porta illa clariorem
splendorem quam sol habebat ; ita ut mirarer vehementer lumen ejus. Circa vero portam illam stabant
•virgines duodeeim (45): ex quibus quatuor quae obtinebani ángulos portas, digniores (46) mihi vide
banlur esse; sed et caeterae dignae erant; stabant autem in quatuor partibus porue. Erat autem et id ad
gratiam illarum virginum, quod illae bina; et Innre vestitae erant linleis (47) lunicis , et decenter suecinct;e
exertis brachiis (48) dextris , tanquam fascem aliquem levaturae ; sie erant paratae : vehementer enim
hilares erant , atque promptae. Haec cum vidissem, mecum ipse mirabar, quod tarn magnas et praeclaras
res viderem. Et rursus mirabar (49) propter virgines ¡Has , quod tarn decorae et (50) delicatae essent , et
ita conslanter aefortiter starent tanquam totum coelum portaturae (51). Et cum haec intra me cogiiarem
(52), ait ad me Pastor ille : Quid intra te disputas atque torqueris, et ipse tibi sollicitudinem adjicis (53) ?
Quaecunque non poles intelligere, noli attendere (54), tanquam si sapiens sis ; sed roga Dominum , ul ac
cepte sensu intelligas ea. Quaecunque post te sunt, non potes videre ; quae vero sunt ante te , vides. In
big igitur quae non potes videre, noli lorqueri ; et eorum intelligenliam cape (55) , quae tu vides. Desine
VARLE LECTIONES ET ЛОТJE.
(30) Mss. Angl. moderte. (46) Lamb, digmtostoresf Et mox, digmlosm. Sic
(51) Lamb, ad virginem. etiam infra cap. 6 sub iniimm, dignitosos pro digni-
(52) Mss. Angl. dignitsimo. < täte splendides. Atque ita legenduin staluit Clcncus
(35) Lamb. Areadiœ montent. e ms. optima; notae Lambelhano. « Vox enim digni-
(34) Ita mss. Lamb.,Vict. et Carm. Ita quoque tosus, inquit. non aevi quidem Ciceroniani est, sed
Felli edit. Oxon. et Hamb. Fabricii. Al. laiœ. necinumuVelcresGlossae: oigm'iosu«,àÇtto(Aimx(5i.»
(35) Mss. Angl. hilares. Vide item de bac roce Ducangium in Glossario.
(36) Mss. Angl. volucre*. (47) Mss. Angl. apud Fellum : Inerat autem inter
(37) Lamb, pabula. genera earum virginum et hœ binœ veslilœ tintéis.
(58) Mss. Angl. inde. Lamb, inde , tanto amplius Apud Clencum vero Lamb, sic se habet : Inerat
lœtiores. autem inter gratiam earum virginum hœ binœ vestilœ
(59) Mss. Angl. habebat. Addit Lamb, el homines Uneis tunicis, et decern iucinctœ exertis.
pro hominibus. (48) lia mss. Angl. lia el Vict. et Carm. Ilorum
(40) Mss. Angl. habebat arbores magnas. mss. leciionem sequuntur quoque Fellus el Fabri-
(41) Lamb, lenebrosus. cius. Al. exlerius brachiis.
(42) Bodl. ordinalœ erant. Lamb, ornalœ erant. (49) Lamb, movebar.
f45) Mss. Angl. si quis vidisset , concupiscent. (50) Mss. Angl. désuni, iecorœ et. Etinox Lamb.
Fellus in sua edit. Oxon. quit relinuit pro quis- omittit, conslanter ac.
quis. (51) Mss. Angl. portandum haberent.
(44) Mss. Angl. hilarissimum. (52) Mss. \ngl. dispnlarem. Etmox, dispulas; ubi
(45) Laudant hune locum Orígenes homil. 13, in Felli edit. Oxon.habei cogitas.
Eitch., auctor Operis imperfecii in Matth. xix, 28, (53) Mss. Angl. addxwis.
et scripior Vilae S. Genovefae cap. 4. Ilorum verba (54) Lamb, perpendere.
inter Vêler. Teslim. superius reperies. (55) Mss. Angl. dominare.
9S3 • S. HERMiE эй
esse curiosus. Ego autem demonstrado tibí cuneta, quxcunque debeo (5ü) ristorniere : nune aulcm veb-
qua considera.
CAPUT HI.
Et cum hxc dixisset mihi, suspexi (57) : et ecce vidi venisse sex virus excelsos ас venerandos, et omnes
similes (58) vuliu ; et vocasse quamdam multitudinem virorum ; et hi qui vénérant vocali ab illis, et ipsi
quoque excelsi et fortes erant. Jusserunt auleni illi sex cos lurrim quamdam (59) super earn poriaui
sediiieare. Magnus vero tunc fremitus cmpit esse decurrentium circa portara hue alque illuc (60), eoruni
virorum qui ad xdificandam turrim convenerant (61). Virgines vero illse quae stabanl circa portam, jubebam
eis xdilicalionem lurris accclerare (02). Ipsa? autemexporrnxerunt manussuas, tanquam aliquid accepiurs
ab illis. Tunc illi sex jusserunt, ut (65) ex quodam profundo lapides atlollerent, et in xdilicalionem
lui ris préparaient. El elevali sunt decern lapides candidi, quadrali (64), circumeisi. Poslquam vero sei
illi ailvocaverunt has virgines, jusserunt eas universos lapides, quieunque in lurris xdilicalionem mit-
tendi essent, portare (65); et transíalos per porlam trauere (66) eis qui xdificaturi erani turrim ¡Ihm.
Continuo ha! virgines eosdcm lapides qui priue olevati erant (67) de profundo, inter se elevare (68) cœpe-
runt pariler omnes.
CAPUT IV.
Qui autem steterunt circa porlam, sic eliam portabanl; ut qui vldebantur esse forliores, ad ángulos
ponerentur; exteri vero lapides ad latera subjiciebantur (69) : atque ita universos lapides pertuleruat,
eosque per porlam (70) transíalos xdificanlibus, sicut jussse erant (71), tradiderunt. lili vero excipientes,
exslruxerunt ¡líos. Hxc autem xdilicalio super illam pelram magnam et portam ilebal ; alque ab ¡is loti
lurris sustentabalur. Durum autem decern lapidum structura totam portam illam replevit, qua; in fun
damento lurris illius esse coepit. Post ¡Hos vero decern lapides, alii viginti quinqué elevali sunt (7á) de
profundo; el hi struct! sunt in aedificatiouem turris ejusdem, per illas virgines levati, sicut priores. Post
hos, alii triginta quinqué elevaii sunt, el hi similiter in eodem opere aplati sunt. Post hos, quadraginta
lapides ascenderunt ; el hi omnes adjecti sunt in structurant turris illius. Quatuor ergo ordines cœperui:t
esse in fundamento lurris illius (73) ; desierunt enim lapides extrahi de (74) profundo : paulisperetbiqui
xdiíicabant, quieverunt. herum ¡Hi sex viri multitudini illi imperaverunt, ul de illis duodeeim muntibus
apportarent (75) lapides ad xdilicalionem lurris ejusdem. Illiautem excidebantde universis monlibus«-
riorum colorum lapides (76) ; et deferentes eos (77) porrigebant virginibus : quos illas accipientes Irans
ferebant (78), el in xdificalionem turris porrigebant. In qua cum strueli essenl (79) illi , candidi, >a-
ruque fiebant : el similiter omnes priores (80*) mulabant colores. Quidam vero ab ¡psis viris porrigeban-
lur ; qui cura in earn xdificalionem venissent, qualcs ponebantur, tales et permanebant. Hi пес candial
fiebant, пес varii ; quoniam non erant a virginibus per portam translali. Hi ergo lapides deformes erant
in xdificalione (81) ; quos cura animadvertissent illi sei viri, jusserunt tolli et suo loco reponi urnie
delali fuerant (82). El dicunt ad ¡Hos qui lapides illos afferebant : Omnino vos nobis ad xdificalionem
banc lapides porrigere nolitc ; sed juxta turrim ponile eos, ut hx virgines transíalos porriganl : nisi enim
ab bis virginibus translali fucrint per banc porlam, colotes suos mutare non possunt : nolite igUor
frustra laborare.
VAP.LE LECTIONES ET NOTiE.
(561 Lamb, potueris pro debeo. (68) Mss. Angl. (¡llevare.
(57) I.ainb. inspexi. (69) Bodl. a lateribus subibant. Sic et Lamb.,
(58) Lamb, venisse viros excelsos , dignilosds el prxpositione lamen a in e mulata.
similes. (70) Lamb, portas. Et paulo post, porta pro рот-
(59) Lamb, eos illi ex turre quamdam. lam.
(60) Bodl. discurreniium circa portam hinc atque (71) Mss. Angl. jusseranl.
illinc. Lamb, quoque habet hinc atque illinc. (72) Mss. Angl. ascenderunt, ut sxpe.
(61) Sic Lamb. Sic el Fclli edit. Oxon. Al. vene- (731 Lamb, fundamentis turris hujus.
rant. (74) Lamb, erijo lapides ascenderé de.
(62) I.anib. videbanl œdificationem lurris accele- (75) Dequibus mentio cap. 1 hujus similit. Fellus
rori oportere. Fclli autem edit. Oxon. sie : Agnove- autem slatnn, déferrent pro apportarent, quod ei-
ruiií ab eis œdificationem turris accelerari oportere. hibent mss. Angl.
(63) Mss. Angl. deest, ut. Et mox pro atlollerent (76) Mss. Angl. lapides variis coloribus.
et preepararent, habent ascenderé et aplati. Slaliiu- (77) Mss. Angl. apporialos.
que : Et ascenderunt decern. (78) Mss. Angl. porrigebant, et mox transferebanl.
(64) Lamb, quidem et quadrali. Sic et Fellus. Sic et Felli edit. Oxon.
Voei autem sequenti, «ггигнеш, prxiniilcnduni н«с ("9) Lamb, quam cum inslructi.
jubel Coleleriuscx cap. 5 el 16. (80) Lamb, et similes omnes el priores. Mss.quoqW
(65) Lamb, ejus œdificationem iluri essent por- Viel, et Carm. habent, ei priores,
lare. (81) Lamb, œdificationem.
(66) Lamb, curo Fello : ilidem tradere. (82) Mss. Angl. referri unde déportait.
(07) Mss. Angl. p'imi ascenderunt.
985 PASTOR. — LIB. III. SÍMIL. IX. 986
CAPUT V.
Effecta est autem structura ¡По die; sed (unis consummate non est ; futurum enim eral, ut sedilica-
relur (85); propterea cliam nunc et quxdam dilatio facia est. El jusserunl ¡lu sex, eos qui sediiîcabant
abire et veluti aliquandiu quiescere (81); illis vero virginibus praeceperunt, ne a turri discederent (85): pro
pterea autem videbantur mihi relicts, ut custodireni turrim illam. Postquam autem recesserunt, dico (86)
ad pastorcm illum : Quare, domine, non est perada xdificatio turris? Non enim, inquit, ante consummari
polest, quam venial dominus ejus, et structurant haue probet; tu si quos lapides non bonus in ea inve-
nerii, mutenlur : ad voluntatem enim ejus aediücatur (87) baec turris. Vellem, inquam, Domine, scire,
quid signilicel sedificalio turris bujus, et de bac petra, et de bac porta cognoscere, et de monlibus, e( de
virginibus, et de Iapidibus qui euraeli sunt (88) de profundo, nee circumeisi sunt, sed sicut ascenderunt,
sie missi sunt (89) in structurant ; et quare printum lapides decern in fundamento strueti sunt (90), deinde
viginti quinqué, deinde triginta quinqué, deinde quadraginta : iicnt de illis Iapidibus qui positi sunl in
strueturam, iterumque sublati, et in locum suum (91) relati. De omnibus his, domine, desiderium anima;
mea; comple, et omnia mihi demonstra. Et dixit mihi > Si arduus (92) non fueris, omnia cognosces (95),
et videbis reliqiia qua; futura sunt huic turri ; et omnes similitudines diligenter cognosces. Et venimus
post dies paucos in eumdera locum, ubi sederamus, el dixit mihi : Perveniamus ad turrim : Dominus
enim ejus venturus est, ut considcrel earn. Venimus igilur illuc, et neminem alium quam virgincs illas
inveniuius. El inlerrogavit cas, an adfuisset ibi dominus turris illius? El responderunt, continuo etim
ad fu tu ru m (94), ut considerel structurant illam.
CAPUT VI. ч
Post pusillum vero video multitudinem virorum magnam venientem, el in medio eorum ita excelsum
virum, ut magniiudine sua ipsam turrim superaret; el circa cum sex illos quos in sedilicatione imperare
vidcram, el eos omîtes qui xdificaverunt turrim illam, et prœterea alios quamplures dignitate (95)
eplendidos »iros. Virgines vero illaequse custodiebant turrim illam, accurreruul el osculalse sunt eum (96),
et prope cum (97) cœperunt ambulate. Ule autem lam diligenter consideraba! structurant illam ut sin-
gulos lapides contrectaret (98) ; quinetiam singulos virga quam in manu tenebat (99), fericbat. Ex qttibus
quidam cum esscnt percussi, nigri fiebanl velut fuligo; quidam autem lanqtiam scabri; quidam quasi
ecissucas babenles ; quidam curti ; quidam nee nigri nee albi (100); quidam asperi, nee cum caeteris
Iapidibus convenientes ; quidam plurimas maculas babenles. Паз sunt va r¡étales lapidum illorunt, qui in
structura illa non idoiiei (1) reperti sunt. Jtissit eos dominus omîtes de turri deponi, et juxla earn relin-
qui ; et alios lapides afferri, el loco eorum reponi. Et interrogaverunt eum qui xdifteabant, ex quo monte
vellel afferri, et reponi in locum ejeclorum ? De monlibus quidem vetuit afferri ; sed ex campo quodaiu
qui prope erat, jussit aflerri (2). Foderunt enim campum illum, et invenerunt lapides splendidos, qua
drates ; quosdam vero eliam rotundos. Quicunque autem eranl in illo campo, omnes allait sunt, et per (5)
portant transportan (4; a virginibus illis : et qui ex eis quadrati erant, déformait (5) sunt, et positi in
loco (6) ejeclorum. At vero qui rolundi, non sunt adjecti in structurant ; quoniam duri erant (7), et
longum esse videbalur circunteidere eos : sed positi sunt circa turrim, lanquain futurum esset, ut circum-
ciderenlur, et in structurant mitlerentur (8); valdecnim splendidi erant.
CAPUT VII.
II.cc cum vidisset vir ille dignitate (9) prxcipuus, et dominus tolius turris, vocavit luinc paslorem ; et
trailidit ei lapides qui reproba ti erant, et positi circa turrim; el ait ad ilium : Communda diligenter lapides
hos, el apta in strueturam (10) turris, ut cum ceteris possint convenue ; eos aulem qui non conveniunl,
(85) Lamb, fuit : futurum enim, ut œdificetitr. (94) Mss. Angl. venturum. Lamb. add. esse.
(84) Mss. Angl. recedereet veluli quiescere aliquid. (95) Mss. Angl. dignilosos, ul passim.
(85) Lamb, recédèrent. (96) Lamb, aceurrerunt osculari eum.
(*6) Lamb, omnes recetterunl, dixi. (97) Lamb, deest eum.
(87) lia Kellus in edit. Uxon. ex Lamb. AI. œdi- (98) Mss. Angl. penraclaret.
peabatur. (i)9) Lamb, utanu gerebal.
(88) Mss. Angl. ascenderunt, ut sa>pe alias. (100) Lamb, desunt quidam.... albi.
(>>9) Mss. Angl. ierunt. (1) Mss. Angl. boni.
'90) Ms. Vict, fundamentis structura:. Lamb. (z) Mss. Angl. apportari.
qttoque habet, fundamentis. (.">) Lamb, illati sunt per. Felli aulen cdilio
(91) Lamb, loco suo. Oxon. ablati. An mendose?
(92) Ita mss. Angl., Vict, et Carm. Edili, tardus. (4) Lamb, translati.
(95) Ita Lamb. Ita et Felli edit. Oxon. AI. »on (5) Ita Lamb. Editi, formelt.Vide infra not. 50.
<■< jnosces. Oui i к u ut quoque non, mss. Viet, ct ('!) Sic Lamb, et Felli edil. Oxon. AI. locum.
Carm. At Vict, sic : omnia cognoscis; post videbis. (7) Lamb, et durum erat, et tard и m esse.
('.arm. vero; о. cognosces; p. v. Quas mss. lecliones (8) Mss. Angl. ireni.
Clericns invertit. Ñeque aliler Russelius. Recle Fa- (9) Mss. Angl. dignitosus,
bricius. (10) Lamb, pone in structura.
ÎJS7 S. HERMiE 988
longe a lurri projicies. Usee cum praecepissel ei, cum omnibus cum qu'ihus vencrat ad lurrim, abiil :
virgines autem ¡lise steterunl circa lurrim, cusludienles earn. Et dixi ad pastorem illum : Quonam modo
possunt lapides hi in structuram hujus turris, cum reprobati sint, redire? Et dixit mihi : Ego de lapidi-
bus islis majorem partem circumeidam et adjiciam in structuram, et convenient cum ceteris. Et dixi :
Quo modo, domine, possunt circumeisi eumdem locum implere (il) ? Quicunque, inquit, minores inventi
fuerint, in mediam structuram ibunt (12) ; majores vero de foris ponentur, et conlinebunt eos. Haec cum
dixisset mihi : Eamus, inquit, el post triduum revertamùr ; et emundatos hos lapides in structuram
adjiciam. Ea enim qua? sunt circa turrim, commundari debent omnia; ne forle subito paterfamilias su-
perveniat, et immunda ea quae circa turrim sunt, inventât, et ita aspernetur (13) ; et hi lapides non mil-
lantur (14) in structuram turris hujus, et ego negligens paterfamilias (15) videar esse. Post triduum (16)
autem cum venissemus ad eamdem turrim, ail mihi : Consideremiis hos lapides omnes, et videamus qui
ex eis possunt in structuram ire (17). Dico ei : Consideremus, domine.
CAPUT VIH.
Primum omnium cœpimus considerare eos qui nigri fuerant. Quales enim a structura deposili fuerant,
taies sunt reperti. Jussit eos a turri moveri, et seorsum reponi (18). Deinde consideravit eos qui scabrosi
fuerant : et multos ex eis circumeidi jussif, et per virgines eos in structuram turris aptari : illa autem
sublatos eos aplaverunt in media structura. Reliquos autem jussit cum Ulis nigris reponi ; nam cl lii
evsserunl nigri. Deinde consideraba! cos qui scissuras habebant : et ex ¡lus mullos circumeidi jussit, et
[>er illas virgines adjici in structuram. Hi de foris posili sunt, quoniam (19) integri inventi sunt : reliqui
autem propter multiluJinem scissurarum non poluerunt affornuri (20), propterea projecli sunt ab aedifi-
catione turris. Deinde considerabat eos qui curti facti erant : mullí ex illis scissuras habebant, et nigri
evaserant; alii vero scissuras magnas habebant, quos jussit apponi cum illis (21) qui rejecli erant : reli
quos autem commundatos et affermâtes adjici jussit in structuram , quos sublatos virgines ¡lise in media
structura aplaverunt; infirmiores enim erant. Deinde considerabat eos, qui dimidii quidem albi, dimiiiii
autem nigri fuerant reperti; et mullí ex illis nigri inventi sunt : jussit et hos transfern ad illos qui reje
cli eranl. Keliqui vero loti candidi inventi sunt : et hi sublali sunt a virginibus, et aplati in eadem turn;
exteriores autem posili sui.t qui (22) integri inventi sunt, ita ut possent continere eos qui in medio con-
slrucli erant; nihil enim eis (23) recisum est. Deinde considerabat eos qui duri et asperi fuerunt (îi);
pauci ex his adjecti (25) sunt, quoniam non poleranl circumeidi ; valde enim duri reperti sunt : reliqui
autem formati (26) sunt, et in media structura a virginibus aplati ; infirmiores enim erant. Deinde consi
derabat illos qui maculas habebant ; et ex eis pauci reperti sunl nigri, et hi ad caeteros adjecti sunt. Qui
vero superfuerant, candidi et integri inventi sunt; et hi a virginibus in structuram aplati sunt, et de foris
positi, propter fortitudincm suara.
CAPUT IX.
Venit deinde, ut consideraret (27) eos lapides, qui candidi et rolundi erant ; et ait mihi : Quid faeienius
de his lapidibus? Et ego dixi : Domine, nescio. Nihil ergo, inquit, excogitas de his? Ego, inquam, artera
banc, domine, non novi, nee lapidarius sum, nee possum inlelligere quidquam. Et dixit: Non vides cos
valde rotundos esse? Quod si voluero eos quadratos redigere, plurimum mihi ex his reddendum est; sed
necesse est aliquos ex his in structuram turris Iransire (28). Et dixi : Si ncccssc est, quid igitur te impli
cas (29), et non eligís, si quos habes digère, et aptas in structuram illam? Et elegit quos vidil máximos
et splendidissimos, etafformavit(30)eos,quos sublatos virgines illae in exterioribus partibus structura po-
suerunl. Reliqui vero qui superfuerunt, repositi sunt in eumdem campuni (31) unde sumpti erant; abjecii
VARLE LECTIONES ET NO'LE.
(H) Mss. Angl. explere. (24) Lamb, fuerant.
(12) Ita mss. Angl. Fellus tarnen in sua edit. Oxon. (25)|Mss. Lamb., Vict. et Carm. abjecii.
miltemur. (26) Mss. Angl. déformait.
(13) Mss. Angl. exasperelur. (27) Lamb, deinde considerare.
(14) Lamb. «í et Id lapides non sint. (28) Mss. Angl. ire.
(15) Lamb, patrisfamiltas. Forte, patrifamilias, (29) Bodl. tristaris. Lamb, tétricas.
ut tenendum censet Cotelerius. (50) Lamb, deformatil. Haec recia est lectio, non
(10) Lamb, biduum. At modo legcbaiuus : post inepla et inusilala vox a/formare. Sic et supra cap.
triduum revertamur- 8, deforman perperam mutalum in afformari.eide-
(17) Lamb, convenue. formatos in ¿/formato», et deformati in formati. К-
(18) Lamb. poui. Sic et paulo post. minim , exscriptores existimaran! deformare esse
(19) Fell i edit. Oxon. qui pro quoniam. tantum deformem et turpem redder?, cum sit etiaiii
(20) Lamb, deforman. Edit. Paris, efformari. Sic simpiidler mutare formant in quamvis aliam. Ve
mos idem Lamb, deformatos adjici. Vide mox teres Glossae : Deformo, цгтаиорсй) , ¡хетатигш. fe
nol. 30. formo (sic legeiiduiii), атто1ЕЛ£ц> : quae signilicalio
(21) Lamb, habentes jussit eos poni cum Us. oplime hic convenu, ubi forma rotunda lapidurore-
(22) Sic el edit. Paris, el Oxon. Al Lamb. Vict, sectione in quadralam mutatur. Cleb.
el ("arm. quoniam, ut modo su|v a. (51) Lamb, eodem campo.
(23) Lamb, inslructi erant; nihil enim ex cit.
BW) PASTOR. — LIB. III. SIMIL. IX. 990
▼ero non sunt. Qunniam, inquit, adhuc exiguuni decsi huic turri, quod ¡edificandum erit; ct forsitan vult
dominus hos lapides aptari in ea structura, quia valde candidi sunt (32). Vocalic sunt deindc mulieres
speciosissimae duodecim, nigra veste veslitx, incinero, et exertis humeris, capillisque solulis (33). Vide-
bantur autem mihi bx mulieres agrestes esse. Et jussit eas pastor ille tollere lapides illos qui de structura
ejecti erant (34), el eos referri in montes unde ablali fuerant. Et ill»: gaudentes sustuleruni omnes, ct rc-
portaTerunt cos unde extract! fuerant. Postquam autem nullus lapis circa lurrim jaceret, ait mihi : Cir-
cumeamus banc lurrim, et videamus nunquid aliquid desit (35) ¡Hi. Ccepimus ergo circumire earn. Et ut
л ill t earn decenter xdilicatam, coepit valde hilaris esse : ita enim decenter xdiu'eata fuerat, ut qui vidis-
set, enncupisceret structuram ejus ; quoniam quasi de uno lapide videbatur esse, пес usquam commissure
apparebat, sed ex petra una (36) videbatur exsculpta.
CAPUT X.
Ego autem hujusmodi lurrim attente considerans, valde lxtabar (37). El ait mihi : Aller calcim et
testas minutas, ut formas eorum Iapidum qui sublati sunt de structura et iterum repositi, expleam (38) ;
ca enim qux circa turrim sunt omnia, xquari dcbciit. Et feci sicut jussit mihi, et attuli ad eum. Etait
mihi : Prxsto adsis mihi ; et cito (39) hoc opus perlicielur. Complcvit ergo formas illorum Iapidum, et
jussil locum mundari circa turrim. Tuncvirgines ¡Use apprehenderunt scopas, et mundaverunt lotum, et
sustulerunt excrementa (40), et sparserunt aquam : quo completo, faclus est locus delectabilis (41), et
turris decora. Ait deinde mihi : Omnia commundata sunt : si venerit dominus hanc turrim consummare,
nihil invenid quod de nobis queratur. Haec cum dixisset, volebat abire. At ego apprehendi peram ejus,
et ccepi rogare eum per Dominum, ut mihi omnia qua; ostenderat , explicaret (42). Ait mihi : Habeo nio-
dicam oecupalionem ; at omnia tibi explicabo : exspeeta autem me hic, dum venio. Dico ei: Domine,
quid hie solus faciam? Respondit : Non es solus; omnes enim virgines tecum sunt. Et dixi : Trade me,
domine, ergo eis. At ille voeavit illas, et dixit (43) e« : Commendo vobis hunc, donee venio. Remansi igi-
turcum virginibus illis. Икс autem hilares erant, et aflabiles mihi; prxcipue tarnen quatuor, qux escleras
prxcedebant dignitate.
CAPUT XI.
Dicunt mihi deinde virgines illx : Hodie pastor ille hue venturus non est. Et ego dixi • Quid ergo ego
faciam? Et dicunt mihi : Usque in vesperam exspeeta, si forsan venerit et loquetur (44) tecum ; sin minus,
nobiscum dum veniat, manebis (45). Dixi eis : Exspectabo eum usque ad vesperam : quod si non venerit,
domum ibo, et revenar mane. Responderunt mihi : Nobis assignatus es : non potes recedere (46) a nobis.
Et dixi : Ubi manebo? Dicunt mihi : Nobiscum dormies ut frater, non ut maritus : frater enim noster es,
et de extero tecum habitare p»ralx siimus (47); valde enim charum le habemus. Ego autem erubescebam
cum eis manere (48). Ea vero qux ex illis prima esse videbatur, amplexata me est, et osculari me cœpit.
Caeterx vero cum vidissent me amplexari (49) ab illa, et ipsae coeperunt me ut fralrcm osculari, et du-
core (50) circa turrim, et ludere mecum. Quxdam autem ex illis psalmos canebant (51); quxdam choros
ducebant. Ego autem circa (52) lurrim in silentio lxtus cum eis ambulabam, et videbar mihi junior fa
clus esse (53). Postquam vero vespera esse coepit, domum repente (54) abire volebam ; Шх autem reti-
niierunt (55) me, et non permiseriint abire. Mansi ergo illa nocte cum eis juxla eamdem lurrim (56).
Siraverunt aulem tunicas suas linteas in terram, et me in medio collocaverunt : nee quidquam aliud fa-
ciebant, nisi quod orabant. Sed et ego cum illis sine intermissione orabam, neque minus quam illx.Qux
cum me sic oranlem vidissent, ingens gaudium perceperunl; et cum eis illic fui usque ad diem posterum.
YARLE LECTIONES ET NOT.«.

(52) Lamb, qua valde candida est. mss. exhibere, explicaret, ut sxpe. Aliter hic Cle-
(53) Mss. Angl. capillis vero dissolutis. ricus, cujus adnotationem videsis mox infra not. 62.
(34) Lamb. leg. abjeeti erant, el omitlit omnia (tâ) Limb, vocal, et dixit.
qux senuuntur, usque ad Postquam autem. (44) Mss. Angl. si venerit, forsitan loquetur.
(35) Mss. Angl. ne quid desit. Sic ct Felli edit. (45) Kolli edit. Oxon. moraberis.
Oxon. (46) Mss. Angl. consignants es : non potes disce-
(56) Lamb. illa. At vulgatam leclionem confirmât dere.
Orígenes, qui hunc locum laudat Comment, in Osee (47) Bodl. habitaturœ sumus.
ex Philocalice cap. 8, nuviss. edit. RB. torn. II, (48) Lamb, habitare.
pag. 459. (49) Mss. Angl. amplexum.
(37) Mss. Angl. ejusmodi considerans bene, valde (50) Mss. Angl. ducebant; ct mox ludebant. Sic ct
lœtnt eram. Felli edit. Oxon.
(58) Edilt. Clerici et Rüssel, omitt. de. Ms. Lamb. (51) Lamb, enim ex his psalmos cantabant. Habet
uructura, repositos expleam. enim et Felli edit. Oxon.
(39) Lamb. Prœsto sis mihi ; el cito. AI. mihi , (52) Sic Felli edit. Oxon. AI. addiint cam.
inquit. (55) Lamb, veluti juniorem esse factum.
(40) Mss. Angl. sterens. (54) Mss. Angl. deest, repente.
(41) Mss. Angl. hilaris. (55) Lamb, delinuerunt ; et mox, me ire proabire.
/12) Fcllus in edit. Oxon. exsolveret; monclquc (56) Lamb, ad earn turrim.
Я91 S. HEMLE 89Î
Et cum adorassemus Dominum, tunc venit pastor ¡lie, el ait ad illas : Nullam ei fecistis (57) injuriara ? Рд
dixeaint ei : Ipsum interroga. Dico ei : Domine, magna voluptas me cœpit (58), quod mansi cum ei». Et
dixit mihi : Quid cœnasli? Et dixi : Cœnavi. domine, tota nocte verba (59) Domini. Bene, inquil, Ib acce-
perunt? Et dixi : Bene (60), domine. Nunqutd vis nunc audire? Et dixi : Voló, domine (01) : et primura,
sicut le interrogavero, rogo ut sic mihi demonstres. Quemadmodum vis, inquit, sic Ubi rem explanabo (6î)f
ncc quidquam le celabo.
CAPUT XII.
Primum omnium, domine, inquam, hoc (63) mihi demonstra : Petra hœc, et porta quid sunt? Audi,
Inquil : Petra haec et porta (64), Filius Dei est. Quonam pacto, inquam, domine, petra velus esl, porta
auium nova? Audi , inquit, insipiens , et intellige. Filius quidem Dei omni creatura antiquior est, lia u
in consilio Pairi suo aufuerit ad condendam (05) creaturam. Porta autem proplerea nova est, quia in
consummalione in novissimis diebus apparebit (00) , ui qui asseculuri sunt salutem, per earn inlrenl m
regnum Dei. Vidisti, inquit, lapides illos qui per portant transía« sunt, in slruciuram turris colloca
tes (67); eos vero qui non eranl translati per poriam, abjectes in locum suum (68)? El diu : Vidi, do
mine. Sic, inquit, nemo intrabit in regnum Dei, nisi qui acceperit nomen Filii Dei. Si enim in civilaleœ
aliquam volueris intrare, et civitas illa cincla sit muro, et unam habitent tantummodo portam ; nunqoid
poleris aliunde (69) intrare civitatem illam, nisi per poriam quam habet? Et quonam modo, inquam.do-
mine, aliter fieri potest? Sicut ergo, inquit, in illam urbem non polest intrari (70), quam per portara
ejus : ¡ta nee in regnum Dei potest aliter intrari (71), nisi per nomen Filii ejus qui est ei charissimus. В
dixit mihi : Vidisli turbam eorum qui sediUcabant turrim illam ? Vidi, inquam, domine. Et dixit : Uli ora-
nesnunlii suntdignitale (72) venerandi. His igitur veluti muro cinctus est Dominus. Porta vero FÜius
Dei est, qui solus est accessus ad Deum. Aliter ergo nemo intrabil ad Deum, nisi per Filiura ejus. Vidisli,
inquit, illos sex viros, et in medio eorum praicelsum virum ilium ac magnum (73) , qei circa lurnm am-
bulavit, et lapides de structura reprobavit (74) ? Vidi, inquam, domine. Ille, inquit, pra?celsus (75), Films
Dei est; et illi sex, nuntii sunt dignilate (76) conspicui, dextra Levaque eum circumslantes (77). Ex his,
inquit, excellenlibus (78) nuntiis, nemo sine eo inlrabii ad Deum. Et dixit : Quicunquc ergo nomen ejus
пои acceperit, non intrabil in regnum Dei.
CAPUT XIII.
Et dixi : Quid est deinde haec turris? Hœc.inquit, Ecclesia est. Et virgines lise, qua? sunt, domine? Et
dixit mihi : Пае, inquit, Spiritus saneli sunt: non aliter enim (79) homo potest in regnum Dei intrare.msi
ba iiiduerint eum veste sua. Elenim nihil proderit tibi accipere nomen Filii Dei, nisi etiam el vestem
earum acceperis ab eis. Ha¡ iiamque virgines, potestaies sunt Filii Dei. lia frustra nomen ejus porubii
quis (80), nisi etiam potestates ejus poriaverit (81). El dixit mihi : Vidisti lapides illos qui abjecli sum.
Illi enim nomen quidem portarunl (82) ; vestem autem illarum non induerunt. Et dixi: Qua; esl vestís
earum, domine? Ipsa, inquit, nomina (83), vestís earum est. Quicunque ergo , inquit, nomen Filii (M)
Dei portât, harum quoque nomina portare debet : nam et Filius nomina portât earum. Quoscunque (8a),

(57) Mss. Angl. Ne forte fecistis. (68) Lamb, loco suo.
58 Mss. Angl. magnam loluplatem percepi. 69) Sic Lamb. Sic el Fell. edit. Oxen Al. alк
59 Lamb, verbum. (Щ Lamb, omisse, inquit sic : .» •£»•*
(60) Lamb. Ita. «on Potes aliter «fere. Hinc Fellus : m Шат trm
(61 1 Lamb, desuní, Nunquid, usque ad Domine : non potest aliter intrari.
el (71) Lamb, aliquts intrare.
'(62) Ms. Lamb, cum Fello : exsolvam. Sic et alibi, (72) Mss. Angl. dignitosi.
ubi verbum explanare alii codd. pra; se ferunl. Fuit (731 Mss. Angl. honestum virum aique magnum
niiniriim Grace IxXu это, expedium vel inlerpretabor. (74) Lamb, portant.
Gloss» : ixkùto, résolve, enodo. Vid. capp. 13 et 16, (75) Mss. Angl. honestus.
in fine , ubi ewo/uitoneni habemus pro ËxXumv. (76) Mss. Ang . dignitosi.
ÇLER. (77) Mss. Angl. continentes.
sini(63) Lamb, desuní, inquam, koc. H*c
Quo in cod.Gra*i
pas- 78) Lamb,
Mss. Angl. dignilosis.
omittunlur inquam et inquit. enim (79) autem pro emm. El mox : nw Has >*■
dialogistas supplenria lectori permitlunt, ul apud dueril cum.
Plalonem passim. Cler. (80) Lamb. Itaque sine ceusa ams portai« «
(64) Sic in sacris litteris, Dominus petra tija- men, nisi eltam et potestates ejus tnduerit.
nua dicilur. ita Fellus. El alteram quidem / Cor. (81) Mss. Angl. tnduermt.
x, 4; alteram vero Joan, x, 7, 9. (82) Mss. Angl. luieritnt.
(05) Lamb, constiluendo. Bodl. consliluendi. Sic (83) Lamb. Ipsum, inquit, nomen.
apud Fellum. Aliler Clericus. (84) Lamb, deest Fii... De nomine Filii I* »
(66) Mss. Angl. et Carm. apparuit. lia et Felli eleclis géstalo, vide Apoc. u, 17 ; m, «• "¡î. *
edit. Oxon. Vulgala lectio confirman potest ex Hebr. ctde veste nuplialiMalth ии, II. Porro ми*«
x, -28, quo forte respexit Hernias. Altera vero mss. Paulus jubct Christum tnduere, Rom. »'".**•"£
ex Helir i 1 2 («5) Lamb. Films enim Dei ipsa nomina porw.
(67J Lamb.' cállalos. Quoscunque. Habet quoqueiïiius Da Felli ed.«1
MS PASTOR. - LIB. III. SÍMIL. IX. m
inquit, lapides vidisti in structura remansisse permanus harura traditos, earum potßstate vestití sunt,
ldeoque lotam turrira concordem (86) vides cum pelra, et velut еж uno lapide factam. Sic quoque ii qui
crediderunt Deo per Filium ejus, induti sum Spiritum hunc (87). Ecce unus erit spiritus, et unum cor
pus, et unus color veslium eorura (88) ; sed et illi assequenlur ista, qui ponaverint (89) nomina virginum
liarum. Ef dixi : Quare ergo, domine, abjecti sunt lapides qui reprobati fucrunt, cum ipsi per portam (90)
Iranslati fuerint, et traditi per manus virginum harum in structuram turris hujus? Quoniam, inquit,
cura tibi est omnia diligenler inquirere, audi de iis lapidibus qui abjecti sun!. Hi omues «omen Filii Dei
acceperunl, sed et poiestalem virginum harum. His ergo spiritibus acceptis, consummati fuerunt, et ia
numerum servorum Dei redacli, el unum corpus connu essecœpit atque una vestis; eamdem (91) enim
sentiebant aequitatem, quam pariter exercebant. At vero postquam viderunl mulieres illas, quas adver
tise nigra veste veslitas , exerlis bumeris et solutis (92) crinibus , concupiverunt sollicitare illas ob pul-
cbritudinem (93) earum, et induti sunt poteslate earum ; virginum vero projecerunt amictum (94). Hi
igitur abjecti sunt a domo Dei, et traditi mulieribus ¡His. At Inquinen suntcorrupli pulchritudine
earum, in domo Dei remanserunt. Habes, inquit, tíorum lapidum qui abjecti sunt, explicationem (95).
CAPUT XIV.
Et dixi : Si qui ergo, domine, bominum qui hujusmodi sunt, egerint pœnitentiam, et abjecerint cupi-
ditatem mulierum illarum, el conversi redierint ad virgines, et earum potestalem induerint; nonne in-
irabunt in domum Dei? Intrabunt, inquit, si abjecerint omnia opera mulierum illarum, el harum virgi
num resumpserint polestatem, et in operibus earum ambulaverint. El ideo intermissio facta est struendi,
ut si hi egerint pœnitentiam, adjiciantur in structurant lurris : si autcm (96) non egerint pccniteiuiam, alii
struantur loco eorum ; et illi tunc abjiciantur in loto (97). Ad hsec omnia (98) gratias egi Domino, quod
in omnes in quibus invocatum est nomen ejus, motus dementia miserit prsesidem nunlium poenitentiae
ad nos, qui deliquimus ei ; et quod renovaveril spiritus nostros jam certe deficientes , neque habentes
spem salutis; nunc vero recreates (99) ad redintegralionem vitae. Et dixi : Nunc, domine, demonstra
mihi, quare non in terra aedificatur hxc turris, sed supra pelrain el portam ? Quoniam, inquit, insipiens
et sine intelleclu es , ideo interrogas. Et dixi : Necesse habeo, domine, omnia le interrogare ; quoniam
. nihil omnino intclligo : responsa enim omnia (100) magna et praeclara sunt, et quae homines vix intelli-
gere possunt. Audi, inquit : Nomen Filii Dei magnum et immensum est, et tntus ab eo sustenlatur orbis ".
Si ergo, inquam, omnis (1) Dei creatura per Filium ejus sustentatur; cur non et eos sustinel qui invitali
sunt ab eo, et nomen ejus ferunt, et in prxceptis ejus ambulant ? Nonne eliam vides, inquit, quod susti •
net (2) eos, qui ex toiis praecordiis portant nomen ejus ? Ipse igitur fundamentum est eorum, et libenter
portât eos qui (3) non negant nomeu ejus, sed libenter sustinent illum (4).
CAPUT XV.
Et dixi : Demonstra mihi, domine, nomina virginum harum et mulierum illarum, qua: nigra veste
sunt iinlutic (5). Audi, inquit : Nomina virginum quae potentiores sunt, quae oblinuerunt ángulos port*,
bate sunt (6) : Prima vocatur Fides, secunda Abstinentia , tenia Potistas, quarta Palienlia ; caeterae
autem quae infra bas consistunl (7), his nominibus vocanlur : Simplicitas, lnnocentia, Castitas, llilai itas,
Veritas, Inlelligeiilia, Concordia, Charitas. Quicunque itaque portant haec nomina et nomen Filii Dei,
in regnum Dei poterunt intrarc. Audi nunc mulierum nomina, quae nigra veste vestitae sunt. Ex his (8)
quatuor potentiores sunt : quarum prima Perfidia, secunda Intemperanlia, tenia Incredulitas, quarta
Voluptas (9) nominatur. Sequentes vero harum sic nominantur: Tristitia, Malitia, Libido, Iracundia,
Mendacium, Stullilia, Inflatio, Odium. Hos spiritus qui portal Dei servus, regnum Dei videbil quidem,
"Heb. i,3.
(86) Bodl. consimilem. Fellus in sua edit. Oxon. (99) lia mss. Angl. et Vict. Ha et edit. Felli
concolorem. Vide Origenis Philoeal. cap. 8. Oxon.* Ai. recréât.
(87) Lamb. Dominum per Filium ejus, hoc tpi- (100) Lamb, responsis. Omnia enim.
ritu induti sunt. (1) Lamb. Sic ergo omnis.
(88) Lamb, odor veslium earum. (2) Lamb. Atque eliam vides eos quos suslinet.
(89) Mss. Angl. tulerint. (5) Lamb, quoniam.
(90) Lamb, desunt, per portam. (4) Lamb, illud. Felli edil. Oxon. sed sustinent
(91) Lamb, ad eamdem. ipsum libenter.
(92) Lamb, dissotutis. Vide supra cap. 2 hujus 15) Mss. Anj,
simil. (6) Mss. Lamb. Vict, et Carm. Hœc sunt nomina
(93) Mss. Angl. eoncupierunt enim eas, sollicitait earum. Sic et Felli edit. Oxon. Laudant hunc locum
pulchritudine. Orkenes homil. 13, m Ezech. Auctor Opens imp. in
(94) Lamb, amiciiiam. Malth, xix, 28, et scriptor Vila; S. Gcnovefae cap. 4.
(95) Lamb, exsvtuiionem. Sic el Felli edit. Oxon. (7) Lamb, inter has con "
(96) Lamb, desuní, egerint. . . . si autem. (8) Ita ms. Vict, ita <
(97) Lamb. Шит. editt. AI. et his.
(98) Lamb, singula. Et mos deest, egi. (9) Mss. Angl. Dukedo.
995 S. HERÏLE 996
sed (10) non intrabit in illud. Lapides vero illi, domine, qui de profundo in structura aplati (il) sunt
qui sum? Decern, inquit, qui in fundamentis collocali sunt, primura saeculum est: sequenies viginti
quinqué, secundum saeculum est justorum virorum. Illi aulem Criginta (12) quinqué, prophet« Domini ae
minisiri sunt. Quadraginla vero, apostoli el doctores suut praedicationis Filii Dei. Et dixi : Cur ergo,
domine, virgines illae etiam nos lapides in structurant lurris porrexerunt, translates per portamîEt
dixit : Hi enim primi spiritus ¡líos portaverunt, et omnino alius ab alio non (13) recesscrunt, nee spiritui
ab bominibus, пес homines a spiritibus ; sed juncti fuerunt hi spiritus eis (14) usque ad diem quietó:
qui nisi hos spiritus secum liabuissent, non fuissent utiles structurai turris hujus.
CAPUT XVI.
Et dixi: Etiam nunc, domine, demonstra mihi. Quid quaeris? inquit. Quare, inquam, de profundo hi
lapides ascenderunt, et positi sunt in strucluram turris hujus ; cum jam pridem portaverint spiritus
justos? Necesse est, inquit, ul per aquam habeant ascenderé, ut requiescant. Nonpoterant enim in regnum
Dei aliter intrare, quam ut deponerent morialitalem prioris vitae. Illi igitur defuncti, sigillo Filii Dei (15)
signali sunt, et intraverunt in regnum Dei (16). Anlequam enim accipiat homo nomen Filii Dei, moni
destinatus est: at ubi accipit illud sigillum, liberalur a morte, et traditur vitae (17). Illud autem sigiltnm
aqua est , in quam descendunt homines morti obligati ; ascendunt vero vitae assignat! : et illis igitur
praedicatum est illud sigillum, et usi sunt eo ut intrarent in regnum Dei. El dixi: Quare ergo, domine,
et illi quadraginta lapides ascenderunt cum illis de profundo, jam habentes illud sigillum ? Et dixit:
Quoniam (18) ht apostoli el docloresqui praedicaverunt nomen Filii Dei, cum habentes fldem ejus el po-
teslatem defuncti essent, praedicaverunt illis qui ante obierunt ; et ipsi dederunt eis ¡Hud signum (19).
Descenderunt igitur in aquam cum illis, et Herum ascenderunt. Sed hi vivi ascenderunt (20): at ¡Hi qui
fuerunt ante defuncti, mortui quidem descenderunt; sed vivi ascenderunt. Per hos igitur viiam recepe-
runt, et cognoverunt Filium Dei : ideoque ascenderunt cum eis, et convenerunt in strucluram turris;
nee circumcisi, sed ¡nlcgri a'diücati sunt; quoniam xquitale pleni cum (21) summa castilale defuncti
sunt ; sed lantummodo hoc sigillum defucrat eis.
Clemens Alex., Егрыр., lib. n, cap. 9, рад. 452, edil. Oxon.
Et ipsi dederunt eis signum prœdicationis. Deseen- Kai aùtol EBwxav aÙTOïç tIjv осра-^ба той xr(p>
derunl igitur in aquam cum illis, et ilerum aseende- грдтос. Ka-:'>,iav ouv ;a:x' aÙTUv ;t; -Л йбшр, «';
runt. Sed hi vivi descenderunt, et ilerum vivi aseen- rcaXtv avá6r,5av. 'AXX' outot Çuvtsç хат£6т]зач , xal
derunt: at Uli qui fuerunt ante defuncti, mortui de- TtáXiv Çuvrej àvé6(]dav ixïîvoi Sa, oí ярохгхюцц-
scenderunt, sed vivi ascenderunt. Per hos igitur ¡xévoi, vcxpol xatéOTjeav, Çuvrsç 6è áv¿6t)sav. А-.з
vitam receperunt, et cognoverunt nomen Filii Dei: toútwv ouv èÇojoitotiiGi)eav, xal етсаууыаау то 6vo|U
ideoque ascenderunt cum eis, et convenerunt in slru- той Yioû веой • 8ià тойто xal o"uvav¿6T¡aav ¡*ет' оО-
cturam turris ; пес circumcisi, coœdificali sunt : in tuv, xal auvfjpnojav eiç t!]v oixoSo¡it¡v той irjpysu,
aquilate defuncti sunt, et in summa castitate: sed Xal аХаторт)Т01 ouvipxobo^ÖTjdav êv Stxaiorivtj
tantummodo hoc siaitlum defuerat eis. èxoiêijaav, xal èv ¡леуаХт) àYvçia- p.ávov 5è ф
<stfpayï5a TaÚTTjv oiix ïaXov.
Idem, Етрыц. lib. vi, cap. 6, рад. 764.
Et recle dictum est a Pastore : Descenderunt igi- Kai хаХыс eípTjTat тф üoiuivc • KaT¿64jaav oúv
«кг in aquam cum illis. Sed hi quidem, riui deseen- aíiTUv eIí то û6wp (22). 'AXX' outoi piv, Çûivtec xa-.é-
deruni, et vivi ascenderunt : al Uli qui fuerunt ante 6î)aav, xal Çuvteç avéOTjaav ■ âxeïvoi Se, о! icpoxt-
defuncli, mortui descenderunt, sed vivi ascenderunt. xoip/f) pivot, VExpol xaT¿6r¡<jav, Cwvteç 8è av¿6i¡sav.
Habes horum explanationem (23).
(10) Lamb. líos spiritus qui portât, Dei servus morte traditur vilœ.
videbit quidem, et reqnum Dei videbit, sed. (18) Laudat hune locum Clemens Alex. Ггри/«.
(H) Lamb. strucluram apii. Vide Origen. Com- lib. n, cap. 9, pag. 452. Ejusdem quoque memiuit
mem. in Osee ex Philocal. cap. 8. lib. vi, cap. 6, pag. 764.
(12) lia ms. Carni. lia el Fellus. Sic sane legen- (19; Bodl. et Lamb, sigillum. Sic et Feilt edil.
dum ex super, cap. 5. Al. iriainin. Lamb, antera Oxon. .
habet prophetarum, loco prophetœ ; et omillit se- (20) Forte sic legendum: Sed hi viví descents-
auensac ru'"> " ¡U™m vivt ascenderunt . Haue leclionem
(13) Lamb, deest, non. suadet Clemens Alex ut mox infra. Fem autem
(14) Mss. Angl. addunt hominibus: quam leclio- edilio Oxon. na se habet : Sed ht rat descenderunt.
nem retinuil Fellus in sua edit. Oxon. Apud Cleri- at illi, etc.
cum autem sic se habet Lamb, hi spiritus usque ad (21) Lamb, m pro cum. Sic el ClemensAiex.
diem quielis. U.uod nisi hi spiritus hos spiritus. (22) Scribendum ex supermribus, рлт аитшу £Ц
(15) Lamb, sigillo hdei Filii Dei. to ÜStop, xal rcáXiv Ыбцам.
(16) Lamb, deest, Dei. (23) Lamb, exsoluiionem, ut saepc alibi. Sic et
(17) Lamb, ubi ceperit hoc sigillum, liberalus a edit. Oxon.
997 PASTOR— LIB. HI. SÍMIL. IX. под
CAPUT XVII.
Et dixi : Nunc herum, domine, et de monlibus illis mihi demonstra , quare varii, et alia atque alia
sunt figura. Audi, inquit : Hi duodecim monies quos vides, duodecim sunt génies quae loium oblinent
orbem (24). Praedicatus est ergo in eis Filius Dei, per eos quos ipse ad jilos misil. Quare aulem, inquam,
varii sunt, et alia atque alia figura? Audi : Hae duodecim gentes quae lotuin oblinent orbem, duodecim na-
tiones sunt : et sicui eos montes vidisli varios ; ita et han gentes. Sensus quoque et actus uniuscujusque
montis te docebo. Prius, inquam, domine, hoc mihi demonstra : tum sint lam varii (25) hi montes ,
quonam pacto instructuram hujus lurris convenerint, unoque redigantur colore, et non minus splendidi
sint, quam qui ascenderunt ex profundo? Quoniam, inquit, universa; nationes quae sub cœlo sum, au-
dierunt et crediderunt, et uno nomine Filii Dei, vocati sunt (26). Accepte igitur ejus sigillo, eamdem
omnes prudeniiam eumdemque sensum acceperunt; et una flies atque chantas corum fuit, et Spiritus
virginum harum cum ejus nomine ferebant. Ideoque structura turris hujus concolor videbatur, el fulge-
bat usque ad solis claritatem. At vero postquam ita senserunt (27); unum corpus eoruro cœpit esse om
nium. Quidam tarnen ex eis maculaverunt se, et projeeti sunt de genere justorum, et ilerum redierunt
ad stamm pristinum, atque etiam deteriores quam prius (28) evaserunt.
CAPUT XVIII.
Quo modo, inquam, domine (29), deteriores qui cognoverunt Dominum? El dixit : Is quidem qui non
novit Dominum, si nequiler viril, inanet in eo (30) nequitiae suae poena. At qui novit Dominum, oniuiiio
abstinere se debet ab omni nequitia, et magis magisque serviré bonitati •'. Nonne ergo ¡He qui boniialem
sequi debebat, si nequitia; praeferat partes, plus peceare videlur, quam is qui deliquit ignoraos Dei vir-
tuteni? Ideoque, hi quidem morti destinati sunt : at vero hi qui cognoverunt Dominum, atque ejus mira-
bilia opera viderunt, si nequiter vivunt, duplo (31) amplius punienlur, et ipsi morientur in aevum. Sicut
ergo vidisli, postquam ejecti sunt lapides de turn qui reprobati erant, (radili sunt spirilibus perniciosa
atque saevis; et ita purificatam turrim vidisti (32), ut crederelur ex uno lapide esse tola : ita et Ecclesia
Dei cum purifícala fucrit, ejectis ex ea malis atque liais, scelestis et dubiis, et quicunque nequiter in ea
se gesserunt, ac varus nequitiae peccalorum generibus erit unum corpus ejus, unus intellectus(33),unus
sensus, una fides, eademque chariias : et tunc Filius Dei laetabilur (34) inter illos, et recipiet volún
tate pura populum suum (35). Et dixi : Domine, magnifiée et honorífico (36) se habent cúnela. Nunc mi
hi demonstra effectum et vim uniuscujusque montis; ut omnis anima in Domino fiilens, auditis his,
bonoret magnum ас mirabile et sanctum (37) nomen ejus. Audi, inquit, varietatem (38) horum montium,
id est duodecim gentium.
CAPUT XIX.
De primo monte nigro : qui crediderunt, transfugae sunt, ac nefanda in Dominum loqueóles el pro
ditores (39) servorum Dei. lilis proposita mors est, pœnitentia non est, ideoque nigri sunt; quia genus
connu scelee'.um est. De secundo vero monte glabroso(40) : ficli sunt qui crediderunt, et doctores sunt
nequitiae; et hi proximi sunt superioribus, non habentes inter se frucium aequitatis. Sicut enim mons
eorum sterilis est (41), ac sine fructu; ita et hujusmodi homines habent quidem nomen, fide vero
inanes sunt, ñeque est in eis ulliis fructus verilatis. His lamen data est pœnitentia, si cito earn sequun-
tur : sin aulem tardant, erunt et ipsi mortis priorum consortes. Quare, inquam, domine, ¡is quidem
aditus estad pcenileiiliam, prioribus vero non est? pene enim eorum eadem sunt admissa. Ideo, inquit,
est his per pœnilentiam (42) regrcssus ad vilain, quia (43) nihil in Dominum suum locuti sunt nefandum
ñeque proditores servorum Dei fuerunt : sed per quamdam habendi (44) cupiditatem fefellerunt homines,
m II Tim. it, 19.
(24) Aucior Opens imperf. in Mallh. xix, 28 : (33) Lamb, et erit corpus ejus unus intellectus.
Quoniam, inquit, Judœorum populus in duodecim (34) Lamb, laudabimr.
tribus fuildivisus; sic et universus populus Chrislia- (35) Bodl. volunlalem puram, recepto populo suo.
nus divisus est in duodecim tribus, secundum quus- Sic et Lamb, omissa tarnen voce, recepto,
dam proprieties animorum, etc. Fell. (36) Lamb, honeste.
(25) Lamb, lanquum aqua varii. (37) Lamb, desuní, et sanctum.
(26) Ms. Vict, et in nomine Filii Dei, a quo vocati (38) Ita mss. Lanib.,Carm. el Victor. Sic et Felli
sunt. Felli edit. Oxon. omissa conjunctione, in uno edit. Oxon. Al. veritatem.
nomine. (391 Lamb. Iraditores.
(27) Lamb, infra se, Bodl. inter se consenserunt. (40) Mss. Lamb, et Vict, scabroso.
(28) Lamb, quam potius. Bodl. desuní quam (41) Lamb, desuní mons el est. Fellus qnoque
prius. oiniiiit est in edit. Oxon.
(29) Lamb, deest. Domine. (42) Lamb, pœniieiitiœ.
(30) Lamb, cum eo. (43) Sic mss. Cariu. et Viel. Sic el edil. Oxon.
(31) Lamb, duplicius. AI. qui.
(32) Lamb, deest, vidisti. Hue respicil Orígenes (ií\ Mss. Angl. accipiendi.
Philocal. cap. 8.
999 S. IIEHU.E ЮЛ«
ducentes eos secundum cupiditales (45) peccantium; ideodabunt quarndam ejus reí pœnam ; sed lamen (ilii
ils proposita est pœnileniia,quia(47) nihil in Dominum suum dixerunl nefaudum.
CAPUT XX.
De tertio vero monte qui spinas et tribuios habebat : tales sunt qui crediderunt, divites quidam,
quidam autem plurimis obstricti negoliis (48) : tribuli enim diviiise sunt"; spins vero, qui mull»
obligaii sunt negoliis. Hi ergo (49) qui plurimis obligati sunt negoliis variisque rebus, non adjungunise
servis Dei , sed aberrant, ab bis negoliis revocali (SU) a quibus suffbeantur. Etiam et hi qui divites sum,
ipsi difficiles se ad conversationem (51) servorum Dei prxbent, metuentes ne quid posea lu г ab Ulis : hi
ergo difficile in regnura Dei intrabunt". Sieut enim excalccaiis pedibus, difficile in iribulis ambulalur:
sie et hujusmodi homines difficile est in regnuin Dei inirare. Sed et eis omnibus daiur ad pœniientiam
regressus, si tarnen cito redierint ad illam ; ut quia prioribus diebus cessavernnt ab opere, repetiio
tempore aliquid boni faceré possint. Acta igitur pceniienlia, si fecerint opera bonitaiis, vivem : sin
aulem in aduiissis suis permanseriut, iiadeutur mulieribus Ulis quae eis aufereni vitam.
CAPUT XXI.
De quarto vero monte habeiite plurimam herbam (52), cujus superior pars viridis erat, ipsse vero
radices aridx; quxdam eliam a solis ardore (55) lactx arescebant : hujusmodi sunt quidam dubii qni
crediderunt, el quidam alii in tabue Dominum, non in corde ferentes. ldeoque aridx sunt, et nullum
fundamenlum (54) búhenles berbx eorum : verbis enim lar.lummodo vivunt, opera vero eorum morlu
sunt. Hi ergo nee mortui sunt nee vivi, et dubii similiter sunt. Ipsi enim duoii, nee virides sunt neque
aridi ; id est nee vivi nee mortui. Sicut enim herbx eorum, sole viso,aiuerunl:ila et dubii, simululau-
dicrunt persecutionem, incommoda (55) meiuenles, redierunt ad simulacra, et rnrsus servicrunt eis, et
crubuerunt Domini sui ferre nomen. Hujusmodi ergo homines, nee vivi nee mortui sunt; sed et Li
possunt vivere, si cito egerint peeuitentiam ; sin minus jam tradili sunt mulieribus illis quae aufereni
vilain eorum.
CAPUT XXH.
De quinto vero monte áspero et virides herbas babeóle : hujusmodi sunt qui crediderunt fidèles qui-
dem, sed difficile credentes, el audaces ac sibi plácenles; volenies videri (56) cuneta scire nibilque
omnino scienles. Propter banc igitur audaciam, sensus discessil ab illis, el intravit in eos temeraria
arroganlia (57). Sublimes autem se gerunt, el veluti prudentes; el cura sint slulli, cupiunt doctores
videri. Propter hanc stulliliam , dum sc magiiilicant, multi eorum exinanili sunt. Magnum enim daemo-
uium est audacia el conlidentia inanis. Ex bis igitur multi abjecti sunt. Alii autem agnilo (58) erroresuo,
pceniteniiam egerunl, et subdidcruni se habeniibus sensum. Sed et cxleris horum siniilibus propositi
est pœuilenlia; neque enim mali fuerunl,sed insipientes poiius et slulli. Hi ergo, si egerinlpœniienliam,
vivent Deo : sin minus, habitabunt cum mulieribus illis, qux nequilias suas exercebunt in eis (59).
CAPUT XXIH.
De sexto vero monte habente scissuras majores et minores : hujusmodi suet qui crediderunt. El hi ¡»
quibus scissurx minores emit, hi sunt qui inter se habent lites, et propter querelas suas in fide languent;
sed multi ex iis egerunt poenitentiam : idemque cxieri facient (60), auditis mandalis meis; exigu» enim
suni lites eorum, ac facile ad pccniteniiam recurrent (61). At hi qui majores habent, sicui lapides per
tinaces erunt, simullalum (62) et offensarum sunt memores, iracundiam inter se exercentes. Hi ergo
abjecti sunt a turri, et a structura ejus reprobati : hujusmodi ergo homines difficile vivent. Deus et Do-
minus nosier qui dominalur omnium rerum, et crealurx sux universa; habet (63) potesiaiem, offensas
meminissc non vult ; sed ab bis qui peccala sua confitentur, facile placatur. Homo vero cum sil langui-
dus, mortalis, infirmus et replelus peccatis , homini perseveranter irascilur", tanquam conservare
cum possit aut perderé91. Ego auiem vos moneo, nuntius et prxposilus pœnilcntix, ut quicunque propo-
88 Mattb. x:n, 22. «Maltli. xix,23, 24; Marc, x, 23; Luc. xvin, 24. "Eccli. xxvni, 5. "Jac.rf,
12.
(45) Mss. Angl. desideria. Sic et edit. Oxon. (55) Lamb, ¡imul audienle» persecutionem el m-
(46) Lamb, lormenti. commoda.
(M) Sic. mss. Vict, el Carm. pro quia. Sic el edit. (56) Lamb, deest, videri.
Oxon. Al. qui. (57) Mss. Angl. [atua prœsumptio. Felli «dit-
(48) Lamb, quiplurimts obstricti sunt negoliis. Oxon. temeruria prœsumptio.
(49) Mss. Angl. H vero. Sic el Felli edit. Oxon. (58) Mss. Angl. )cognito.
(50) Mss. Angl. vocati. (59) Mss. Angl. exercent.
(51) Al. conversionem. 11)0) Lamb, ideoque caetera (aciunt.
(52) Al. plurimas herbas, quorum. (61) Lamb, recurrunt.
(53) Mss. Angl. cafore. (62) Lamb, deest, simullalum. Al. in «mu/M-
(54) Lamb, nulla fundamenta. Sic el Felli edit, libus, el.
Oxuu. (63) Lamb, haben».
1001 PASTOR. — LIB. III. SÍMIL. IX. {<№
silum talc (64) hnbetis, dcponatis illud, et ad poemlentiam recurratis : et Dominus medebilur prioribus
delictis vestris (65), si ab bue daemonio vos purificaverilis; sin minus, ad mortem irademini ¡Hi.
CAPUT XXIV.
De monte vero séptimo in quo virides et hilares eraul herba\ el totus nions foi lilis erat, omneque
genus peciidum carpebant pabulum ex herbis monlis cjusdem ; et quanio magis herbae iliac carpebantur,
tanto laetiores revirebant (66) : bujusmodi sunt qui crediderunt, simplices et boni semper, el millas
babentes inter se dissensiones ; sed Leíanles semper de servís Dei, induii spirilum virginum liai um; cl
semper in omnes homines (67) ad faciendam misericordiam prompli, et de laboribus suis cunclis homi-
nibus facile, tribuentes sine improperio et dcliberalionc. Visa igilur Dominus simplicitate et omni infamia
euriini, auxit eos in laboribus inanuum su am ni, et dedil eis in omni opere (68) graliam. Ego auteiii
horlnr vos, propositus pœnileniiae nuntius, in eodem proposito permanere, quicunque eslis bujusmodi,
ne eradicetur semen veslrnm in »vuiii. Dominus enim vos probavit, el conscripsil in nostrum nuuierum;
et omni', semen (69) vcslrum cuín Filio Dei dilavit (70); de Spiritu enim (71) ejus eslis mimes.
CAPUT XXV.
De octavo vero monte, in quo pliirimi erant fontes , in quibus (73) adaquabalur omne genus creaiui зе
Dei : tales sunt qui crediderunt aposlolis, quos misil Dominus in lotum orbem prsedicare; et quidam
doctores, qui (73) caste et sinceré praedicaverunt ас docuerunt, пес quidquam omnino subscripseruiit
mal.e cupidilali : sed assidue in aequi ta le el (74) veritate ambulaverunt. Hi ergo inier angelos conveisa-
lionem babent.
CAPUT XXVI.
De nono autetn monte deserto, ас serpentes liabente (75) : hujusmodi sunt qui crediderunt ; sed et (70)
maculas habebant. Hi sunt ministri maie ministerium agentes, diripienles viduarum bona el pupillorum ;
sibi, non aliis, ex his quae acceperunt, ministrantes. Hi, si (77) pernianserini in eadem cupiditale, inorii so
tradiderunt, nee ulla erii in eis spes vit;r ; quod si conversi fuerint , et caste consuinmaverint ministe*
mini suum , poterunt vivere. Qui vero scabrosi reperti sunt, ii sunt qui nomen Domini abnegaverunt,
пес (78) ad Dominum rursus redierunt, sed agrestes evaserunt atque deserti , non applicants se ad De«
servos; sed separali ab eis , pro parva sollicitudine vilam suam amiserunt. Sicut enim vilis aliqua dere
lieta in sepe, cui nulla cultura conlingit , disperit ac suffocalur ab berbis , el agrestis tempore efficitur
(desinit enim utilisesse domino suo) : sie et bujusmodi homines de seipsis desperantes (79), exaeerbati,
Domino suo inutiles esse eeeperunt. His ergo demum dalur (80) paenileulia, si non ex praecordiis invenii
fuerint denegasse : quod si quis ex praecordiis inventus fuerit denegasse, an (81) vitam assequi possii,
ignoro. Ideoque dieo, ut in bis diebus, si quis negavil, ad (82) teenitentiam reverlatur; nam fieri non
potest ut nunc Dominum suum quis abnegans (85) postea assequi possit salutem ; sed Ulis reputatur
proposita pœuitentia, qui olim abnegaverunt. Accelerare enim qui acturus est pœnitentiam debcl, ante-
quam peragalur aedilicatio turris hujus; sin minus, a mulieribus illis trabetur (84) ad mortem. Qui vero
(85) curti, dolosi sunt, el alius in alium comminiscentes; hi sunt serpentes in eomonie misti. Sicut enim
mortiferum est homiuibus serpenlum venenum, ita el verba talium inficiunt (86) homines atque perdunt.
Curli sum igilur (87; a fide sua, propter hoc genus vil» suae in quo moranlur (88). Aliqui vero eorum,
accepta pœnitentia, assecuti sunt salulem ; sed et caetcri bujusmodi homines seque assequentur, si ege-
rint pocnitenliam : sin minus, morientur cum mulieribus (89) illis, quarum vim possident ac pote-
slatem.
VARIEE LECTIONES ET NOT.E.
(64) Lamb, hujusmodi. (78) Lamb, desunt, it... nee.
(65) Mss. Angt. remediabit priora delicto veslra. (79) Bodl. despondentes.
Fellus autem in sua edit. Oxon. remedia provi- (80) lta mss. Angl. cl Vict. lia et Felli edit. Oxon.
debit. AI. demandatur.
166) Mss. Angl. recrescebant. (81) Sic mss. Angl., Vict, et Carm. Sic quoqu*
(67) Lamb, omnibus homiuibus. Felli edil. Oxon. AI. inventi fuerint negasst : an,
(68) Lamb, tempore. inlermediis omissis : quae sane contextus rcquirit,
(69) Lamb, genus. videnlurque ob nonimllas rcpeiiias voces excidisse.
(70) Lamb, decsi, dilavil. Bold, habilabit : quam (83) Lamb, insalialus aliquis ad paznit. Fellus, si
leclionem secutus est Fellus in edit. Oxon. At ms. quis denegavit.
Vict, deputavit. (83) Lamb. Ecclesia abnegans. Fellus, si quis ah-
(71) Lamb, deest enim. negans.
(7-2) Lamb, ex quibus. (84) Lamb, tradelur.
(73) Mss. Angl. deest qui. (85) Lamb, hi vero.
(.74) Lamb, desunt dignitate el. (86) Lamb, decipiunl.
(75) Bodl. serpentibus habítalo. (87) Lamb. enim.
(76) Mss. Angl. qui et. (88) Lamb, in quo moriantur. Bodl. in quo morêtl
(77; Lamb, sibi alios ex ministerio quod aece¡t- sunt.
runt, ministrare cogentes : si. (89) Lamb, a mulieribus.
Patbol. Gr. II. 34
1003 S. HERMiE \щ
CAPUT XXVII.
De décimo тсго monte, in quo arbores erant tegenles pécora : tales sunt qui crcdidertmt quidam cpi-
ecopi, id est presides Ecclesiarum (90). Alii vero, hi lapides, qui non ficto, sed alacri (91) animo semper
in domos suas servos Oei receperunt : et deindc qui presides sunt minisieriorurm, qui ct inopes el viduas
protexerunl (92), et caslam perpetuo convcrsalionem liabuerunt. Ergo hi homines a Domino prolegunlur.
Hxc quicuuque egerint (93), honorati sunt apud Dominum : el inter nuulios locus eorum est, si pent«
veraverint usque in consummationcm parère Domino.
CAPUT XXVIII.
De undécimo monte, in quo erant arbores aliis atque aliis fructibus oncratœ (94) : hi sunt qui crcdiderunt,
et propter nomen Domini mortem obierunt, et animo prompto passi sunt, cl ex loto corde suo animas
suas tradiderunt. Et dixi : Quare ergo, domine, omnes hx arbores habent quidem fructus, sed eorum
quidam putchriores? Audi, inquit : Quicunquc propter nomen Domini passi sunt, honorati apud bomi-
nuin habentur : ct omnium eorum deleta (95) sunt delicia, quia propter nomen Filii Dei mortem obierunt.
Quare antem frucius carum dispares sint, el excellant quidam inter illos, audi (96) : Quicunque enim
perducti ad potestates, inlerrogati non negavcrunt Dominum (97), sed prompto animo passi sunt;hone-
raiiores sunt apud Dcum : qui excellunt igilur frucius, eorum sunt. Qui vero timidi et dubii fuerunl, ct
dclibcraverunt in corde suo, ulrumne fatcreniur an ncgarent, ct (98) passi sunt; liorum frucius exiffoio-
res sunt, quoniain h;ec cogilatio ascendit in corda eorum : mala enim ac nequam est hujusmodi cogita-
tio, pcrinde (99) ac si quis scrvus ncgel dominum. Cávete igilur, vos qui hujusmodi cogitationes habetis,
не pcrmaneat haec mens in vobis (100), et Deo moriamini. Vos igilur quicunque propter hoe nomen
mortem obitis, Dominum honorare (1) debetis; quod dignos vos habet Dominus, ut nomen ejus feralis,
el omnia peccata vestía redimanuir(2).Nonne ergo vospolius felices cxislimatis? Púlate (3)potius,siquii
ex vobis paiilur, magnum opus perficere. Viiam enim vobis donat Dominus, nee intelligitis. Delicia enim
vestra vos gravabant ; ct nisi passi essetis hujus nominis causa, propter peccata eerie (4) vestra mortui
Cialis Deo. H;cc igitur vobis dico, quicunque deliberatis dc confessione aui dc abnegatione. Confiteammi
igitur vos habere Dominum Dcum , ne forte (5) negantes, tradainiui in vincula. Si omnes enim gentes
servos suos puniunt, quicunquc dominum suum negavcrunt; quid pulatis vos Dominum vcbis faclurum,
qui uuiversorum habet potestalcm. Rcmovctc igilur dc pracordüs veslris has disputaliones (6), ut in
pcrpetuum vivatis Deo.
CAPUT XXIX.
De duodecimo vero monte candido (7) : talcs sunt qui crediderunt sicut infantes sinceri, quibus nulla
malilia ascendit in sensum, nee sciverunt quid sit malilia, sed semper in sinceritate manserum." Hujus
modi ergo homines (8) sine ulla dubitatiune inhabilabunt regnum Dei (9) : quoniam in nullo nepHio
mándala Dei maculaverunt (10), sed cum sinceritate permanserunt omnes dies vita? suae, codem sens«»
tenore. Quicunque ergo permanserint (11), inqnil, sicut infantes, non habenies malitiam, honoralioreseronl
omnibus illis quos jam dixi. Omnes enim infantes honoraii sunt apud Dominum, el primi habentur. Fe
lices ergo vos, quicunque removcritis malitiam a vobis, et indueritis innocenliam; quia primi (14) vide-
bilis Deum. Poslquain finivit omnium montium explanationem (13), dico ei : Domine, nunc expone mihi
delapidibus his qui allati ex campo in locum reprobatorurn (14), ad structurant turris missi sunt (15):
item de lapidibus illis rotundis, qui in slructuram turris adjecti sunt, et de his qui adhuc rolundi reman-
scrunt.
V90) Bodl. epucopis, id est prœsulibus Ecclesiœ. (2) Ms. Vict, remedtentur. At Carm. rerfimenttr.
Lamb, quoque habet, Ecctesiœ : caetera, ut in vul- Habent quoque remedtentur mss. Angf. apud Fel-
gatis. lum ; quam lectionem Clericus aliique omiseronL
(91) Mss. Angl. libenti. (3) Lamb, œstimatis. Sed pórtate.
(92) Mss. Angl. ministerio, inopes et vitluas por- (4) Lamb, deest, certe. Fellus : vestra certe.
rexerunl. (5) Lamb. Dominum ; ne quando.
(93) Lamb, gesserint. Fellus : egerint, honoranlur. Ш) Sic el Bodl. At Felli edit. Oxon. dubitatioms.
(94) Mss. Angl. ptenœ. (7) Mss. Angl. candidato. Leg. infra cap. 31.
(95) Mss. Angl. abolita. (8) Lamb, hi homines.
(96) Lamb, sunt et excellunt... nunc audi. Sic et (9) Mss. Angl. habitabunt in regno Dei.
Feili edit. Oxon. HO) Bodl. Dominum maculaverunt.
(97) Lamb, deest, Dominum. (11) Mss. Angl. permanseritis. Et mox, honoratio-
(98) Bodl. add lamen. res eritis. Quibus statim add. Lamb, sicut jam disi.
(99) Lamb, deest, perinde. Sic Ct edit. Oson. (12) Lamb, quicunque habetis innocenliam: primi.
AI. mss. ut quis. (13) Lamb, solutionem. Sic et Fcllus.
(100) Lamb, desunt, in vobts; et posl moriamini, (14) Felli edit. Oxon. allati ex campo, et reprobt-
add. vos. torum toco.
{1) Lamb, otare; et inox, habaal. (15) Mss. Angl. ierunt.
1005 ΡΑδΤΟΠ. — ΕΙΒ. III. δΙΜΙΕ. IX. 1006
οαριιτ χχχ. '
Λυιϋ ηΐιιιε, ΐηςυϊΐ, (Ιο ΙβρϊιϋΙιιΐδ. 0_ιιΐ η11;ιΙϊ (16) ι1ο ο.ιηιρυ ϊη δίπιοΐιΐΓβηι Ιυπ-ίδ ροδίΐϊ δπηΐ οοπιπι Ιοοο
ψιϊ (17) Γ(φΐ'ο1)αΐ'ι οιαιιΐ , ηηΐίεεδ $υη( ίΙΙίυδ οηηι1ί<Ιϊ ηιοηΐϊδ. Οιιηι ΐ^ϊΙιΐΓ Ιιϊ φΐί (Ιβ ί 11ο ιηοηΐβ ει•ο<ΙίοΌπιηΐ,
Γβοΐϊ δαηΐ ίηηοοοηίοδ ; ]υδδίΐ Οοιιπιιιικ ο]ιΐ8 Ιπι-πβ, εοδ ςυί άε Γ3(1ϊεί1>ιΐδ ιηοιιΐίδ εδβεηΐ, ίη δΐι-υοίιΐΓβιη εοΐ-
Ιοεΐπ. ΙηίεΙΙεχϊΙ (18) εηϊιη, δι βά «(Ιϊΐϊοϊΐϊοηεηι ίϊβδεηΐ (19), δρίεηάϊάοδ ϊΐΐοδ ρεπηβηδίίΓΟδ, ηεε αΙΙυπ) ϋο
1)ΐ5 .τηιρίίυδ (ΙοηίρΓ^ικΙιιιη (20). Ο,ιιοιΐ δϊ ίι» (21) <1ε εχίει-ϊδ πιοπίΊΙιυί 3(1]εεϊδδεΐ, ιιοη ηοοοδδο ΙιβόυϊδδεΙ
Γυτδυδ νίδϊΐΒΓΟ οία) Ιιιιτίηι 3ΐςυε ρυι*ξ3Γε. Ηϊ αυΐοηι οιιιηοδ εβηόϋϋϊ, ;ιινοηεδ (22) δυηίςυϊ οιβο'ίιίειυηΐ, ε(
φΐϊ εΓβόΉυη ϋΐιηΐ ; εχ οοιίοηι οιιίιιι βεηβΓε βυηΐ. Εεΐϊχ Ιιοο £εηαδ, φΐΪ3 ίηηοευυπ) ε$(. Λα<ϋ ηιιηε ει άβ ίΐ-
Ιίδ ΓΟΐιιηιϋϋ Ιβρ'κϋΐιυδ 81 δρ1βηϋϊ(1Ϊ8. ΙΙί οιηηοβ Ίε Ιιοο εβηάκίο ηιηιιΐβ $υηΙ. Οιηιο (23) βιιίειη Γοΐιιηϋί δΐιηΐ
ΓβρβΓίί, εβαδβ εβί α,ιιΪ3 άϊνϊΐϊ» δϋ* ϊΐΐοδ ρυδϊΐίαπϊ 3 νεπΟΙβ οοδουΓΛνοΓυηΙ 3ΐφΐβ οηΓυδεβνεπιηΐ; δβιΐ 3
!><•ο ηιιηφΐ3πι ΓεεεβδβΓοηΙ, ηεο ιιΙΙιιηι νοΓυιιηι πιβίιιπι ρι-οεεδδϊΐ άε οίο οοπιπι ; δεά οηιηίδ χςηϊΐ38, τίπιι»
ει νοιίΐ38 (24). Ηοπιπι βΓβο ηιοηΐεηι ειιηι νϊϋίδδεί Οοιηίηυί, ει ροββο εοβ νοΓϊΐαΐϊ ΓανεΓε ; ]ιΐ8δίι οοηοδ
φιοφίβ ρει-πιβηεΓβ, εΐ οροδ οοπιηι οίι•οιιπ)οί(1ί ; ηοη εηϊιη νοίιιίι ϊη Ιοίιιιη ίΐΐαδ ΙοΙΠ (25), ιιϊ ροδδοιιΐ Ιιοηϊ
βΐϊαυϊϋ ίβοει-β (26) όΌ εο φίοιΐ είδ ΓεΙίεΙυπι βδΐ; ει νϊνεηΐ (27) Ποο, ηιιοηίαιη εΐ ίρδί (1ε βειιβΓβ Ιοιιο δοβί.
Ιιΐοο εΓ^ο ροδϊΐΐυιιι οίιχυηιεϊδϊ βιιηΐ, ει ροβίΐί ϊη δίπιοΙιΐΓβπι ΐαπίδ Ιιημίδ.
ΟΑΡϋΤ XXXI.
ΟϋείβΓΪ νοτβ ςυί βάΊιυε ΓΟΐιιηύί ρει•πΐ3η38Γϋηΐ, ηεα,υβ βριϊ ΓορβΠί (28) βυηΐ ίη εβπ» δίπιοίηιβηι, φΐί»
ΐιοηιΐιιιη βεεορεπιηΐ δϊβϋΐυιη, ι-οροδϊΐϊ δνιηΐ ίη Ιοοο δυο; νβΐϋο εηϊιη Γοίαικίί Γερεηϊ διιηΐ. Οροηεΐ βυΐβιη
ο'ίΓουηιοϊϋΐ ηοε εκοιιΐυηι 3& ίΐΐϊδ, εΐ νβηίΐΒίββ ορυπ» βιιαηιιη; ει Ιιιηο εοηνεηίειιΐ ίη Γβ£ηο ϋεϊ. Νοεεβββ
εβί εη'ιπι εοβ ϊηΐΜΓβ ίη Γεβηαηι ϋεί ; ηοε βηίπι (ξεηυδ ϊηηοευιιηι οοηοϋϊχίι Βοηιίηιΐδ. Εχ Ιιοο ε^ο βοιιοΓβ
ηοη ΊηΐεκΊιΙεί φΓΐί<[":π" ί οίηηϊπι Ιΐεεί ςαίβ οοι αιη 1εηΐ3ΐυ8 α ηεςαίδβίπιο (Ιίηΐιοΐο, βϋφπ α" ιΙοΙκμιοΓίΐ, είΐο
τεευΓΓεί βά ϋοπιιηυηι ϋευπι δυυιη. Ρείΐεεδ νοβ (29) ]ιιϋίοο ε^ο ηυηΐϊυβ ροΕίιϊΐεηΐί»!, ^υΐεοηςυο ίιιιιοοοηιοί
08115 8ίευΙ ίηΓαηίοδ , φιοιπηηι ρ3Γ8 νοδίΐ'α οοη3 εβί εΐ ηοηθΓ3ΐ3 ηρικί Ποηιίηυηι. ϋϊεο αιιΐοηι οηιηίυιιβ νο-
1>Ϊ8, φπειιηο,υβ ίίβίΙΙπηι ηοε &εεερΪ8ΐΪ8 : ίϊηιρ1ίοϊΐ3ΐοηι Ιιαυοίο, ιιεςυβ ο1Γειΐδ3Γυιη ιηοιηοιοδ οβιοΐο, ηεηιι•
ϊη ιηαΐίΐϊα ρεηηβηείε (30) ; ηεςυε Ιη ιηειιιΟΓία οίίοιίδβηιιη ΒΐηαΓίίικίΊιιΟδ ίη υηίϋ8ου]υδςιιο βρίηία Ιίαηΐ (31) ;
βεο" Ιιϊδ ηιηΙΊδ δοίδδυπδ (32) νειηειίί» ρΓθευΓ3ΐε, βΐπ,υο Ιοίϋΐε Ϊ1138 3 νοοϊδ : υΐ (Ιοηιϊπα» ρεεοΓυπα ββπιίεϊΐ
«Ιβ νο1)ί8 (33); 83ϋο"0,)'ι ■■•*■! , δι οηιηίβ ΙηνεηεπΙ 8*ηα. δι 3ϋΐεω ρεεαβ βϋςυοά εχ Ιβϋουδ ίηνεηβΓΪΐ
(Ιίδδίρίΐυπι ; νβε επί ρηδίοΓϋιιΐδ. Ουοά δί Ιρδί ρβδΙΟΓεβ (ϋδδίρ3ΐΐ Γυεηηΐ, (|υίιΙ Γ88ροηάεΙ)υηΐ οιίηηι εί (34)
ρΓΟ ρ8οοιϊ1)υδ? Ναηίΐϋϊά όίοεηΐ, 3 ρεεΟΓε 88 νεχ3ΐθδ? (35; Νοη εΓεάεΙϋΓ ίΙΙίβ. 1ηοΓθι1ίϋίΙί3 εηίπ» Γββ ββΐ,
ρα-ιοΓοιη ραΐΐ ροδδε 3 ρεεορβ ; 81 ηιββϊδ ρυηίΐαΓ (36) ρΓΟρίεΓ ιηβηύβείιιιη δϋΐιω. Ει β^ο δυηα ρβ&ΐοΓ ; ει ν3-
1ϊ«1ΐ&&ΐηαβ οροηεΐ ωβ (Ιβ νοΜϊ Γ31ίοηβπι ΓβϋάβΓβ.
ΑΝτιοοπυ3, ΗοτηϊΙϊα 94.
Καλίν έστι χρατείν τήν απλότητα χο\ τήν άχαχίον, Βοηοιη αί ΗαΙίΐτβ ιΐηφίϊάιαίαη (ί ίηηονεηϊιατη, «Ι
χα'ι είναι ώς τά νήπια τ* μ)] γινώσχοντα τήν πονη- βί*β ίΐ'πιί ίηξαηία, ηαϊ ηααηηί ιηαΙΗΊαηι, ηηα νίίαιη
ρίαν, τήν άπολλύουσαν τήν ζωήν των ανθρώπων Αοηιϊηκη» γετάΐι; ηεηΗβ ι$$β ο([βηκιτιιιη ηιαηοτα,ηβ-
χα\ μη είναι μνησιχάχους, μήτε παρανόμους (37) τ?) ηαβ ίη πιαίΐύα ρετΜαικη; *εά τβηονβτβ ηαΐΐιίαι εί
χαχ£α ■ άλλ' άποΟέσβαι τάς χαχίας χα\ τβς πονηρίας, ηιαίϊβιιϊιαία , εί αηιαήΐυάιηα ρΰτηαηεηίει; α βεη
χα'ι τάς πιχρίας τάς παρανόμους, χα\ γενέσθαι ϊν ηηιιηι »ρι>ίί«η» ; ει ιηαΐαι ίάιιιιτα» ΙοΙΙεη αε ενετ•
πνεϋμα, χα\ τά σχήματα (38) τά πονηρά άνατρέψαι. ίετε.
Λντιο<;ηι8, Ιιοηιίίία 122.
Ινα όταν Ελθη Α κύριος των προβάτων, χάρη" (/( αιηι νεηετΐί άοιηίηιΐ! ρεεοηιιη, ί/αηάεαΐ άε
\Λ1\1/Ε ΕΕΟΤΙΟΝΕδ ΕΤ ΝΟΤ^.

(16) Μ88. Αηβΐ. εμειί. Ε<1«Ιίο ΕεΙΙί Οχοη. ηυηε ί (27) Ιι.ι ηΐ88. ίαηιΙ>., ΥίεΙΟΓ. ει Οβγπι. Ε(1ίΐί, »ϊ-
Ιοεηηι ΐ(3 εχηίοεί : Όε /»'< Ιαρϊάϋη* φά αΙΙαιχ άε νετε.
εαχηρο \η «ΐπίΠΐίΓοιη ίιΐΓπ'ί ρούιι ί««1 εοτναη Ιοω ψιί ί28ί Ι.,ιηιΐ). άεεδί, τερεήή.
τερτυΗΐϊ εταηΐ, βίε. (29) δίε ηΐ88. νίεΐ., ϋβΓηι. 81 Ι.βιιιΙ). δϊε εί ΡοΙΙΐ
(17) Ϊ.3Π)1). άε Μ» ψιί. εϋϊι. Οχοη. ΑΙ. νετο ρτο νο$. \λ'%. δΐιρπι , ε»ρ. 29.
(18) Εβπιη. ΐιι(<?//ι•.ι;ϊ. (30) Μδδ. Αη^Ι. Παύετε, ηεην,ε ο/[ε:ι»αταηι ηιειιιοπ»
(19) ί'βΐΐυδ Ϊ13 ίη 803 Ρ()ίΐ. Οχοη. $ϊ ίη ΗΙα <εάϊβ- εαε, ηεαιιε ίη ηιαίίιϊα ι•/$ΐτα ρετιηαηετβ.
εαίίοηε τηϊίΐίεαεηΐ; ΐοϋΐΛίοπρη: ηΐ38. Λη^Ι. (Ιοβδδε, (31) Μ»8. Αιιρί. /ίβη, ει Ιια$ ηχαΙα$ κΊηπταίρετ-
μιΉι. ηΐί'ίΐιοατε, εί ίοΐίετε α νοΙ>ί$.
(20) 1 .3 ηώ. άε ηί$ ηίατΊεαΙητητη. (32) 8ά$$αηι. 0ι•. σχήματα. Ιη υηο εοιί. Πε^ίδ
(21) 1,3ΐιιό. οηιίδδΟ ΐίσ, ροδί αά)εα$$εΐ 3(1(1. Ιαη- ηιειηΙΪΓβηβεεο, σχίσματα. Οοτ.
ΐιι,η. (33) Ηβ. ϋ»πιι. άε ηί».
(22) δΐο ΕβηιΙ). δίε ει εόίΐ. Οχοη. ΑΙ. εαηάίάί <κη(, (34) Εβιηο. όββϋηΐ, ειίαηι εί.
οιηίίδΟ ;κι-«)ΐ«5. (.".">) Μυπο Ιοο.υιιι Ι3υϋ3ΐ λιιγ.Ιογ 1κιηιΊΙί;ο Πι• αΐεα-
(25) .Εβπιο. αηάί ααίειη ηιιατε. Ει ιηοχ οιηίΙΙίΙ, ιοη'Αιιι, αά οιιΐοοιη ορρ. 0)'ρΓΪαη'ι.
οαιιχα ε$ί ηνία. (56) Μδδ. ΟβΓπι.'εΙ Εβπιη. ρνηίεΐιιτ.
(24) Μδδ. Αιΐβΐ. εί νίπιι» υεηίαΐίί. (37) Εε^. παραμόνους. δϊε εί ιηοχ ίιιΓι».
(25) 1.ηιιιο. ηοη οιίιη ίιι Ιοίιιηι βοπιηι Ιοίίί. (38) Εβ£. σχίσματα.
(26) ΡεΙΙαδ ίη βίίΐ. Οχοη. ορετατι. ΑΙ. [αοετε.
1007 S. HERM.K «M
to, et de peconbuslœieiur. G nu debit autem, si omnia A et:' aÛTip, xa\ èirt toîç "трббаточ Ei:;pcw67¡. Xipf»
invenerit sana, el non quwdam ex iliis dissipata. eETOt 8è èàv Tcavra бу'Л eupe8í¡, xai VM битатгш-
Si autem aliqua ex lalibus invenerit dissipata, vk х6-:л Tivà 1% aJ-âiv. "Eàv 6k eûpîOî| tivo Ц curtí«
erit pastoril'-'*. Quod si pastores ipsi dissipait in- бата-таохота, oùai toIç noiuicriv lorcu. *Eàv 91
venti fuer'sX, quid dicent domino gregis? an a pe- xal a¿ixo\ oc iroiiiivEÇ eúpíOiost 6ш.ле"гшхок;,
core se vétalos ? Non credclur Ulis. Incredibilis т{ èpoucrt ты бЕстгйтт] той itoiiiviou ; ort à-tb xuv
enim res est, pastorem pati posse aliquid a pécore. яробатшу 8iéití5av ; Où тасгтЕив^егоута!. "Astrm
M agi s vero punieutur propter mendacium suum. Yap rriiï-fjii ierri, TOitiiva йкер гробатшу raieiv
Scienles ergo, quod talde oportet de iis reddere Tt. M3).).ov 8è xoXaeOfjdOvrat 8í» то (¡îEÛîoç avnûv.
rationem, etc. EISote; O'jv Sri Xíav Si* aÙTOu; à-roioûvai Mjw
tit, x. т. A
CAPUT XXYll.
Crmsulite ergo vobis (59), d;im adlruc liirris aedificalur. Dominus habitat in viris amantibus paeero,
eienira vera (40) pax chara csi ; a conlenliosi»(4l) vero el perdilis malilia, longe abest. ReJdite igitnr
ei spirilura inlcgrum, sicut accepislis. Si nnim dederis fulloni veslimcnlum integrum, idque integrum
vis denuo recipere; fullo autem scissum tibi illud reddal; reripies illud? Nonne statim excandcsces,
eleum convicio prosequeris, dicens : Vcslimentuni incuni (42) integrum tibi dcdi; quare scidisti illud,
et inutile fecisti? Nunc propter seissuram quam in eo fecisti, usui (43) esse non polest. Nonne hat
omnia verba dices fulloni, et de scissura quam in vcslimcnto tuo feceril? Si igitur tu doles de resii-
mento tuo, et qnereris (44) qtiod non illud integrum recipias ; quid putas (45) dominum tibi fact-iron,
qoi spirilum integrum tibi dedit, et tu eum lolum inutilem reddMisli (46), ita ul nullo usui (17) este
possit domino suo? Inulilis enim coepit esse usus ejus, cum sit corruptus a te. Nonne igitur Domines
de spirit» suo propter hoc factum tuum idem faciei? Plane, iixjuam : omnibus iis, quoscurique inve
nerit in memoria offensarum permitiere, idem faciei (48). Clemenliam, inqnit, ejus nolile calcare; sed
potins lionorificate (49) cum quod tain paliens est ad delicia vestía, el вой est sicul vos. Agite peeni-
lenliam ; utile (50) enim id esl vobis.
AmtIOGHUS, homilía 94.
üt Dominus pads habitel in omnibns, quo el spi- ß "Orioç 6 KJp'.Oí ttjç EcpfjvTji хато '.xt^tti ivKÏnv,
ritus integer fiat, sicut Шит accepit homo. Si enim fvst хеЛ то -tveûua \>y.l( уещхал, A-r-tep a'JTOÎXaitv
mliqitis dederit fulloni veslimentum novum et inte b ¿Ьбрмло;. *Eàv yàp Ttç xvaçEÏ 8û(rt| ijiiniov
grum, ulque ¡Had velit denuo recipere; fullo autem xaivov xoù ûîeç, xa\ тойто öeXei xotuoaiDa!, 4 Й
scUsum veslimentum reddal ; an recipiet illud? xvaçEÙç ovisac то ¡iuítiov ало8*!кх£! , ipx Xt¡i}cwi
Nonne statim excandescet, et eum convicio perse- айтй; ob-fi ца/т^ЕТои, xa^ Û6pt«t, Xéfm atmy
tntetur dicens : Veslimentum integrum tibi dedi; 'IiiiTtiv аоч iVyesç ÉStoxa, 6ia tí айто Écrira?, xal
quare scidisti illud, et inutile fecisti ? Si igitur ita laimlrptaç S/p-jorov ; Et ouv oütwí itEpi ¡¡xaiío»
dolel aliquis de reslimenlo, et queritur quod non лите1-а£ Tic, xa\ -laj-Exa-, Sri oíix a-T£fX-¡9£V úfit;
illud internum receperit ; quid putamus Dominum то liickiov, т£ ôoxoûiuv izabth ú-то той Kupío'j,
nobis (acturum , qui spiritum integrum accepimns, то itviiiia \aß6Yttt irfiki, xa\ тойто luirf,M'/:£?,
ei Шит molestia affecimus, et inutilem teddidimus, xa\ áxPettâavT£í> r1^ ^v iEi»»Gïj)Tt iroXiTEuiiiww ;
non rífenles earn honéstale ; ita ut nullo usui esse xai e¡{ o06£¡i!av XPÍTtv 8úvaTai еЬок ты K-jpty
possit domino suo ? nam usus spiritut a nobis cor SauTOUj <1 y*P ï.("\a4 t0** да/ейцлтос iç' tv^1
ruptus est. хатЕсОарт],
CAPUT ХХХШ.
Ilxc omnia quae supra scripta sunt, ego pastor nuniius pceiiitenlia; osieiuli, el locotus sum servis
Dei. Si ergo credideritte , el audierilis verba mea, et ambulaverilis in ipsis, et correxerkis itinera
vestra; vivere poteritis. Sin autem permanserilis (51) in malilia et memoria offensarum , nulliis e\
bujusinudi peecatoribus vivet (53) Deo. ll;ec omnia a me dicenda, dicta sunt vobis (53). Ait mihi ill«
VARLE LECTlONES ET NOTÊ.
(59) Lamb. Remediate ergo do*. (•17) Lamb, in nullo usu.
(40) Lamb, et enimvtro. Forte, ei enim vera. Sic (48) Lamb. Dominum spirilum ejus, propter ff
el inss. Carm. etum tuum hoc a facie plane, tnquam, omites ">'
(41) Lamb, liligtosts. quoscunque invenerit in memoria offensarum pcrmi-
(42) Lamb, deest, meum. nere, afficiet. Niillo sensu : eoque nomine bant le*
(45) Lamb, in usum. clioncm a Fello omissam pule.
(44) Ms. Carm. fulloni? Ergo et de scissura quam (49) Lanib. honorait.
in vestimenta luo fecerit, si doles tu et quereris, (50) Lamb, poenitenliam utitem.
quod non reddidisli : quid putas. (51) Lamb, desuní, Sin autem permanseriti*.
(45) Laiiib. doles el quereris. (52) Lamb, ex hujusmodi vivil.
(■'¿■U lu ex Lamb. Fellus in sua edit. Oxon. A" (53) Lamb, me docente vobis dicta.
rtdegitli*
Í0O9 PASTOR. - LIB. III. SÍMIL. X. 4010
pastor : Omnia a me iiilerrogasli ? Kl diu : lia, domine. Quare ergo non interrogasti me, inquit, de
forma Lipidil m in structura repositorum ; ut tibi explicaren» (54) formas? Kt dixi : Oblilus sum,
domine. Audi nunc ergo, inquit, et de illis. Hi sunt qui nunc mandata hxc (55) audierunt, et ex lotis
praecordiis egerunt pœnitcnliain : cumque vidissel Dominus bonam alque puram (Щ pœnilcnliain eorum,
ci posse eos in ea permanere; jussit priora peccata eorum deleri. Наг eiiim forma; peccala (57) coruin,
fiant ; et exxquala sunt, ne apparurent.
SIMILITUDO X.
De pœnitentia et eleemosyna.
CAPUT I.
Poslquam perscripseram librum hune, venit nuntius ille qui me tradiderat illi (58) pastori, in
domum in qua (59) cram, et consedit supra ledum; et aslitit in dexiera ejus ille pastor. Deinde
\ocavit me, et liaec milii dixit : Tradidi te, inquit, et domum mam liuic paslori, ut ab eo protegi possis.
lia, inquam, domine. Si vis ergo protegi, inquit, ab omni vexaiione cl ab omni sœvitia ; successum
aiilem habere in omni opere bono atque verbo, et omncin virtiitcm xquitatis; in mandatis iis ingredcre
qua; dedit (CO) tibi , et poteiis dominari omni nequiiix. Custodiunii enim tibi mandata illa, subjects
prit omnis cupidilas el dulcedo hujus sxculi; successus vero in omni bono negotio te sequetur.
Maturitatem hujus et modesliam suscipe in te (61); el die omnibus, in magno honore esse cum
et digniiate apud Dcum, el inagnrc polcsialis eum prxsidem esse, et potentem in officio suo. Huic
soli per loiuni orbem pœnilentix poleslas tributa est. Polens ne tibi vidctur esse? Sed vos inaturiiateiu
hujus et modestiam (02) quam in vos habet, despicitis.
CAPUT II.
Oico ei : Interroga ipsum, domine, ex quo in domo mea est, aune (63) aliquid extra ordinem feci1 ri m,
aut in aliquo eum offenderim. Et ego, inquit, scio, nihil extra ordinem fecisse le noque esse facturum ;
et ideo hxc loquor tecum, ut perseveres ; bene enim hic de le apud me existimavit. Tu autem cxleris
hxc verba dices; ut et illi qui egerunl aut acluri sunt pceniteniiam , eadem qux tu senliant; el hie
apud me de iis (64) interpreietur ; et ego apud Dominum. Et ego, inquam, domine, omni homini indico
raagnalia Dei , spero autem eos omnes qui amant ca, el anie peccaverunt, his auditis acluros esse
pcenitcntiam (65), vilam recuperantes. Permane ergo , inquit, in hoc ministerio, et consumma illud.
Qtiicunquo auieui mándala hujus exsequunliir, habebunt vilam, ct hie (66) et apud Dominum magnum
honorem. Quicunque vero hujus mandata non servant, fugiunt a vita sua ct adversantur illi : el qui
mandata ejus non sequunlur (67), morli se tradunt (68); et unusquisque eorum reus crit sanguinis
aal. Tibi autem dico, ut serves mandata hxc (CO), et remedium peccalorum luorum omnium (70)
Iiabehis.
CAPUT Ш.
Misi autem tibi bas virgincs (71), ut habitent tecum; vidi enim eas valde affabiles tibi esse. Iiabehis
4>ilur(72) tu eas adjutrices, quo magis possis hujus mandata servare; non polest enim fieri, ut sine
his virginibus hxc mándala serveniur. Tides (73) autem eas libentcr esse tecum ; sed et ego praecipiam
eis, ut omnino a domo tua non discedant. Tu lantum communda (74) domum luain : in inunda enim
domo libeiiter habilabunl : inunda; sunt enim, alque casts el industria;, et omnes habenies graiiam
apud Dominum. Igitiir si habueris (75) domum luani puram, tecum permanebunt. Si anient pusillum
aliquid inquinationis acciderit, prolinus a domo tua recèdent; has enim virgines nullam omnino
diligunt inquinationem. Dico ei : Spero me, domine, placilurum eis, ita ut in domo mea libenl'pr in
halaient semper. Et sicut is cui me iradidisli, nihil de me querilur; ita- noque illas querentiir. Ail ad
varia; lectiones et nota;.
("ill Mss. Vict, et Cann. qued explevimus. Lainh. nee mandata ejus sequunlur .
quod explicuimus, formai. (68) Felli edit. Oxon. iradenl. Sic forte leg. ob
(55) Lamb. mea. scqiiens. erit.
(5<i) Lamb. add. esse. (69) Mss. Vict.* Carm. et Lamb, servias mandatis
(57) Lamb, peccati. Et mox, exœquatœ. his. Sic el Felli edit. Oxon.
(58) Lamb. huic. (70) Lamb, desuní, tuorum omnium. Omiitit
(,?9) Lamb, domo in quam. quoquc tuorum, sed relinel omnium, Fellus in sua
(60) Mss. Vict., Carm. el Lamb, ilcdi. edit. Oxon.
(61) Lamb. vitœ. (71) Lamb, turbas virginum.
ÍC2) AI. modestiam hujus et verecundiam. (72) Lamb.- deesl igitur. Fellus autem sic: II a-
65) Lamb. an. El mox, aut in quo. bebis ergo eas adjutrices.
64) Lamb, de Ai» bene. (73) Mss. Vict., Carm. et Lamb. Video. Hxc lo-
(65) Lamb, qui tarn ante peccaverunt, et hœc au • Clio magis placuit Fabricio iu edit, ilainb.
Hunt, libenter aeturi sunt posnit. (74) Lamb, emunda.
(66) Lamb, id est. (75) Lamb, hubuerinl.
(67.) Lamb, fuyant a se vilam, et advenus ilium,
1011 APPENDIX AD S. HERMAM. 10(2
pasiorem illum : Video servum De¡ relie videro (76) et custodire lise mandata ; et virgines has murn'.a
liabitationc collocaturum (77). Haec cum dixisset, ¡lerum pastori illi me tradidit, cl vocavil virgines
et dixit eis (78) : Quoniam video vos linenlcr in domo liujus habitare, commendo eum vobis et doruuni
ejus ; ut a domo ejus non recedatis oinnino. Illae vero libenter liœc verba audierunl.
CAPUT IV.
Ait deiude mihi : Viriliter in ministerio hoc conversare : omni homiiii indica (79) magnatia Dei; el
habebis gratiam in hoc ministerio. Quicunque ergo in his mandalis ambulaveril, vivet et felix eril in
fila sua : quicunque vero neglexerit , nou vivet et erit infelix in vita sua. Die omnibus, ut non cessent
(quicunque rede latere possunt) bona opera ехегсеге : utile est ¡His. Dico autem, отпет hominem
de incommoilis eripi oporlere. Is enim qui eget (80), et in quotidiana vita patitur incommoda; in
magno tormento est ас necessitate (81). Quisquís igitur hujuscemodi animam eripit de necessitate;
magnum gaudium sibi acquirit. Nam is qui hujusmodi vexatur incommode , pari tormento cruciitur,
atque se torquet is (82) qui in vinculis est. Mulli enim propter hujusmodi calamities, cum eas susii-
nere (83) non possunt, mortem sibi consciscunt (84). Qui novit igitur calamilatem hujusmodi hominis,
et non eripit eum; magnum peccatum admillit, et fit reus sanguinis ejus. Facile igitur opera bona,
quicunque accepislis a Domino; ne dum moramini (85) faceré, consummctur structura turris; propter
voà enim intermissum est opus ¡edilicationis ejus. Nisi igitur festinaverilis faceré recle, consummabitnr
turris , et excludemiiii. Poslquam vero locutus est mecum , surrexit de Ícelo ; et apprehenso pastore
et virginibus, abut (86). Dixit autem mihi remissurum se pasiorem (87) ¡Hum , et virgines illas (88) iu
domum meam (89).
VARliE LECTIONES ET NOftE.
!76) Felliis alilque conjiciunt legendum, there. (81) Lamb, adducsmt.
77) Lamb, collaiurum. (85) Bodl. lardaiu. Lamb. tardaminL
78) Lamb, ad eat. Sic ct Fcllns. (86) Mss. Angl. abiit, dicens mihi гстииинг»*
79) Lamb, omnino indica. pattorem.
'80) Lamb. Et hit enim quia eget. (87) Ms. Carm. remantumm pasiorem.
81 ) Lamb, hac necess. (88) Lamb, deest, illas.
Hi) Lamb. quia. (89) Mss. Carm. poet meam, addit Amen. Sic
85) Lamb, su/ferre. quoquc Fcllus in edil. Oxon.
APPENDIX AD S. HERMAM
SANCTARUM VIRGINUM
PUDENTIARLE SEU POTENTIAM ET PRÁXEDIS

ACTA
AUCTORE S. PASTORE PRESBYTERO
NOTITIA IN S. PASTOREM.
{Ada sanctorum Holland., Jul« lorn. VI, dicî7, p. 299.)
i. Sanctum nunc exhibethodie nobis Mariyrolo- A manum Martyrologium ? An Belinianum anni!498?
gium Romanum his verbis : f Item Remue, sancli Hoc cerium, non agi hoc loco de Romano pan"
Pastoris presbyleri, cujus nomine titulus exslat in ecu veleri, quod Rosweydus edidit : istud enim nee
Viminali apud Sanctam Pudenlianam. » Baronius in visum a Baronio fuit, neque de S. Paslore mummt
adnotationibus ad lexlum Martyrologii citatum hace uspiam. lmo nee admodum vetus esse Romanum
subdii inter alia : «Non tantum in veteri Remano illud, quod in observa lionc Baroniana ciiaiur, inde
Martyrologio, sed et in anliquis manuscriplis de со licet conjicerc , quod annunlialio S. Pastoris bo-
agiiur hac die. > At quodnam hjc appcllat velus Ro- dierna , ibi , ut asserilur, expressa, veterum шаг-
1013 SS. PUDENTIAN.E ET PRÁXEDIS ACTA. 101b
tyrologorum nullt ¡nnolucrit. Alium ccrtc ad hune A scripsit". Tolum ergo tempus dum in hoc sxcuto vixit
diem in exemplaribus Hicronymianis, eliam sxpius beatus Pastor, Deo se dicavit, et inccssantcr in
auetis , de Pasture silentium ; tacent ad cumdem ¡Uiiis obsequio perseverans, cunctis Romx Cliri-
Beda, Flurus, Wandclbcrius, Rabanus, Ado, Usuar- slianis speculum se praebuit, illud adimplens quod
dus, Nolkerus : ut adeo non vidcatur liac die ante Dominus ait : Sic tuceat lux vcslra coram hominibtts,
sxculum x S. Paslnris noraen ecclesiasticis eeepisse tu videant opera vestra bona , et glorificent Patrem
Fastis ascribi ; si tarnen etiam tum cœperit : ñeque vetlrum, qui in cœlis est (Matlh. v, 16). Igilur egrc-
enim salis perspecta nobis est xlas sive codicis gius Christi Pastor migravit ad gaudia polorum
Vaticani, quem in auctariis BedxacFlori citavimits séptimo Kalendas Augusti , sanctorum omnium re-
bodie ante tomura secundum Martii, sive appendi- inuneratione ilium ila vocante : Euge, serve bene,
cum Usuardi a nobis eiliti, in quibus hoc dio S. Pa tt fidelis ; quia super pauca fuisli fidelis , supra
rtons presbyteri et confessons memoria celebratur ; multa te constituant: intra in gaudium Domini lui
Florarium vero sanctorum ms., quod eum hodie (Matth. xxv, 21). Cujus corpus condilumest in supra-
sic annuntiat, « Rom«, Pasloris presbyteri et con dicto titulo cum aromalibus : ubi usque in hodrer-
fessons, i medio circitcr sxculo xv cxaratum est. num diem Deus impcrtitur multa pro suis mentis
2. Sed ñeque antiqua ifia manuscripla novimus, ™ ac prccibus beneficia; régnante Domino noslro Jesu
in quibus de S. Pasiorc agi hac die dicilur; nisi vet Christo, cui laus , et honor, et virtus , et potcstas
auclaria jam laudata intelligantur; vel шипи illud cum Pâtre sanctoque Fhroine per infinita sxcul*.
manuscripium , de quo in iisdem adnotaiionibus sxculorum. Amen. »
Uaronius assent : i Habemus in nostra biblioteca 4. Quod hic dicitur S. Paulus apostolus tiiulum
res gestas sancli Pastoris, seu potius panegyrim, in Pastoris consecrasse, id, ipsomet Paslore teste,
die naiali ejus alicubi in ecclcsia legi solitam. Est falsum est ; hoc enim S. Pio papx, non Paulo apo
ejus exordium : Sanctorum vestigia, etc. Hoc enim stólo, ascribitur in Actis SS. Pudentianx et Prá
nobis Romx e bibliolheca Vallicellensi describí ro- xedis. Condilum vero fuisse S. Pastorem in eccle-
gavimus, quod a tanto viro laudatum esset : sed sia tituli sui, ex hac forsitan historia , affirmât
adeo misère descriptum accepimus , ut imitando ctiam Aringhus in Roma subterránea lorn. II, lib.
nonnunquam aliqua aut addendo compleri per con iv, cap. 43, num. I; uti et Piazza in Saneluario
jecturant sentential debeant. Turn vero stylus, fal- Romano ad hunc diem xxvi Julii. Videtur ergo
tor. si longam sapi t antiquitatem. Ipsa vero hujus pa- aliud esse sancti cujusdam Pastoris, et quidem
negyricx orationis materia historian» sancti modice ç martyris, corpus, quod cum aliis recens iuventum
ac raro altingit ; neque vel sic tamen satis féliciter. cum inscriptione nominis, Roma Bononiam ad nos
Dispescitur ad usuin ecclesiaslicum in lecliones translatum fuit anno 1614 , die xx Aprilis. Nostri
novem ; quarum dux priores prologum continent ; autem Pasloris nescio quid reliquiarum esse in
omni, ul dici solet, el nulli convenientem : tenia monasterio , seu ecclesia , S. Silvestri de Capite
liorlatur ad imitanda B. Pastoris exempta, docet- Romx, asseril Giacchetius in Historia Itálica eccle-
que, hunc fuisse nobili Roinx prosapia oriundiim ; six ac monaster» ejusdem cap. 15 ad diem xxvi
deinde aposloli Pauli discipulum, una cum Titno- Julii. Porro ad publicara S. Pastoris nostri venc-
llieo ; tum ab eodem Apostólo consecralum presby- rationcin, non item ad hodiernam ejus celebrltatem,
terum ; multa passum sub Antonino imp.,eruditum, asserendam faeit etiam sigillum illud expressum in
aniniarum pastorem sedulum ; quod postremum Commentario ad Acta SS. Pudentianx el Práxedis,
aroplificatur enumcratione virtulum ad veri pasto cum subjectis hisce versiculis :
ris officium pertinentium, qux simul omnes Pa- Sanóte, precor. Pastor, pro nobis esto rogalor.
stori noslro tribuunlur, ne unius quidem facti sin- Hie cunctis vita Pastor dat dogmata sacra.
gularis aut historic) facta roentione, usque ad le Ea Papebrochius noster ibidem referenda censuil ad
clionem nonam : de quibus proinde bxc monuisse D sxculum xn. Eodem facil inscripiio vetustissiina,
suflicial, cum ad Acta illustranda nihil conférant. quam exhibet Aringhus loco citato, num. 3, in qua
Nona autem lectio sic habet :- tit menlio sacelli sancti hujus nostri Pastoris. Quid,
5. « Igilur decet tanli confessoris ac sacerdoli» quod et Ado ilium hoc nomine healum agnovití Sane
Altissimi prxclarum festum cum summa reveren de noslro agit in elogio SS. Práxedis et sororis
da celebrare, fiatres charissimi; per quem Deus ejus die xxi Julii, sie notans : t In titulo vero, quera
multa fecit miracula, ut pro nobis exsisiat inter paler earuiii Pudens nomine beati Pastoris dedi-
cessor pius : quem pia devotio Paulo apostólo adeo cavit, i etc. Natalem illius Urnen sub eo nomine
charum ct unicum conjunxit, quod in vico , qui neque hoc loco, neque xxvi ejusdem mensis, ut
dicitur Latericius , eccksiam sui nominis conse- jam diximus, neque alio ullo die commémorât.
cravit. Hie vir beatissimus multa corpora sancto 5. Id vero mirum nemiui videri debet ; cum,
rum clanculo rapuit et sepelivil, fretus consilio ct eorum opinioni adhxserit Ado , qui S. Pastorem
adjutorio SS. virginum Pudentianx pariler et Prá cum S. Herma ¡По confuderint, cujus apostolus
xedis : quarum corpora virginum honorificx tra- Paulus ad Romanos sciibens meminit , quique
dtdit scpulturx, ct carura Vitara deccnter con- auclor esse creditur libri, qui Pastor ¡nacribiUHV
1015 APPENDIX AD S. HLHMAM. lois
Confusionem banc aperte prodil ¡n libello De (esti- A que proiiule ulriusque confusionem, ab Alloue pro-
vitatibus apostotorum , quem Martirologio ejus fectam ; quam is foi sitan ex anibiguis Eusebii ver-
prxlixum liabes, pag. 36 ; ubi ad diem ix Maii, bis ai i-¡pueril, qui de S. Herma loquens Hin. etd.
quem S. Herma? nalalem staluit, i Titulus, inquit, lib. ni, cap. 3, Ou çamv ùicâpxecv, inquit, ~.h то
nomine ipsius, juita quod bapiisterium ex facullu- Ibsuivo; ¡5i6Xiov, cujus aiunt esse librum fusion's ;
tibus sanetne Práxedis est exslructum, et beato Pío, unde protium est colligere, Pasloris non libri no
discípulo aposlolorum , operante studio consecra- men, sed auctoris esse : sic Ado facile Hermam et
tiim, venerabililer ei statütus est. t Eadem bar est Paslorem pro eodem accepcrii. At eniiii amphiboliara
ecclesia sive titulus, quem paulo ante Beati Pasto liane tollere debuerat tum ipsius libri adhuc exstan-
ris nuneupabat: bcatumergoPastorem cum S. Her tis inscriptio, tum S. Hieronymi , eodem prorsis
nia eumdem facit, eunidemquc adeo diem utriusque modo ¡Hum inscribenlis, testimonium Hb. De teri-
natalcm ; quanquam in natali solum nomen Her pioribus eccles., cap. 10 : ■ Hermain.... asserunt
ma; diserte exprimat, non Pasloris. Adonis exem auctorem esse libri, qui appellatur Pastor; i qui
ple eosdeni sánelos in Annalibut ad annum Christi proinde genuina censeri potest Eiisebiaiii icxlu
159 confudit Baronius ; non item diem ulriusque r interprelatio, quam recle seculus est Yalesius, cum
natalcm in Martyrologio aul notis ad illud : cum ' adducta Eusebii verba sic venit : i Cujus es«
tarnen altcrum ex altero consequi debeat ; ut idem fertur is liber, qui Pastor inscriptus est. > Pastor
sit dies obitus, si sanctus est idem ; aul sancti igitur appellatur non Hermas , sed Hermx liber,
diversi, si diversi natales. quod angelí sub habilu pastoritio apparenlis rêve«
6. Nimirum S. Pasloris nomen nusquam vir latioues contineat. Quid igitur S. Pastori cum
maximus consignatum legerat die ix Maii ; sed S. Herma commune? Ne nomen quidem : qua&-
conslaiitcr Hermx; sicuti nec die xxvi Julii uspiam quamet hoc pluribus idem esse possil ; qui ta;
apud marlyrologos occurrerat nomen Herrn« , sed sola ratione minime confundí, possunt : ut nemini
Pastoris tan tuniinodo; non ausus est ergo in moderno baclenus in mentent venit B. Paslorem nostrum
Martyrologio concinnando a priorum exemptai-¡uni presbyierum , eumdem cumulo slatucre, de quo
consensu ас fide, per usum ipsum Ecclesia; Itomanx lii raenlio in Aclis SS. Marii, Martine et lilioriim
baud dubie antiquum fírmala , recedere : atque ita ad diem xix Januaiïi, pag. 316 ; lametsi et Rorox ¡s
S. Herrn« nalalem a natali S. Pasloris discrevit fuerit , et beatus Pastor presbyter uuucupetur,
non in ipso Martyrologio solum, sed eliam in adno- centum tarnen circiler annis nostro junior.
tationibus ad utrumque natalem adjeclis; in quibus ç 8. Propendit eo insuper idem doclissimus auctor
neque de Paslore meminit die ix Maii, neque xxvi Annaltum, ad annum Christi 159, ut eumdem que
Julii de Hernia. Cur igitur eodem argumento non que cum sánelo Herma et Pastore Hermetem esse
est usus in Annalibus? Maxime cum ad illud cliam crederel, S. Pii pontificis ltoniani fralrem : lametsi
aliud, accederé!, haudquaquam prefecto levius, quod de illo se fatealur ambigere. Upinionis bujus fun-
a S. Pasloris «late desumitur, qui sattem juxta damentum duplex puta vi i esse; alterum , quod
eminentissimum Anualium conditorem , annum voces Hermas et Hermes paruni adeo differre vide-
Christi 164 vivendo prxtergressus est. Qois vero, rcnlur , ut nonnuuquam eidem viro legereniur
»ine evidenti demonstralione credat, S. Hermam, attribut« ; alterum vero , quod apud Anastasium
qui jam uiique matura? vir xtatis Cuisse censendus Bibliothecarium sub S. Pió papa 1 de Hermete re-
est, cum cum Apostolus per Epislolam ad Roma feraiur : i Hermes librum scripsit, in quo roanda-
nos juberet salutari, solido post Pauli obitum sá lum conlinetur, quod ei prxcepil ángelus Domini,
culo superfuisse? Hxc eerie una de causis est, ob cum veniret ad cum in habilu pasloris, et praetpit
quas Hermen, S. Pii рараэ I, ut est in Cataloga ei, ut sanctum Pascha die Dominico celebraretur. >
Pontilieum Buclieriano , fratrem ac S. Pasloris Simiütudo Hominis, el apparilio angelí, sub habilu
äqualem, disiíngtieiiduin pulavit card. Bellarminus, D pasloritio librum diclantis, eumdem Baronio visa
eumque seculi deineeps erudili, a S. Herma Apo- sunt scriplorein arguerc Hermam ct Hermetem,
stolí discípulo, et libelli, qui Pastor appellatur, atque adeo el Paslorem, quem cum Herma con-
auciore. Denique non videtur ipsi Hermae nomen fundit. Tantum in eo hxsit, quod in Hermx Pastóte
Pasloris fuisse proprium, sed libro ejus, ul modo non agalur de Pascha die Dominica celebrando;
dícemus : fac lamen, ex libro cognomentum Pasto tum, quod scriptus is fuerit dudum ante témpora
ris adhxsisse scriptori ; an credi tandem poterit Pii papx. Iiaque eo tandem delabilur ; i ul dicete
ídem deínde auctor tantopere Pasloris cognomento necesse sit (si velimus unuui eumdemque esse au
deléctalos fuisse, ut proprium Hermx, quod esset ctorem) diversos hos inter se fuisse commentaries,
ab Apostólo consecratum, abjiceret ? Valere hxc diversis temporibus scriplos. » Sed quoniara S. P»>
ralio debet, apud Baroniuir. quidem, qui epístolam slor noster catenus tanlum cum Hermete confun-
probat, exbibetque ad annum 162 , solo Pasloris dilur, quatenus ipse Hermes cum S. Herma : nihil
nomine inscriptam. opus est diremptam jam diu controversiam bi«
7. Alinm ergo S. Pastnrem , alium S. Hermam denuo suscitare. Eumdem non esse S. Hermam et
fuisse ccnscmtis,et hunc illo seuiorem ; lollcndaiu- hunc Hermetem, obleudil, ul monui, Bellarminus
10Î7 SS. PUDENTIANiE ET PRÁXEDIS ACTA. t018
aliique post ilium, quos ¡nier coiisuli possunt Tille- A Praxedem, externos, ut ponimus, homines, in-
monliiis loin. H Monum. eccles., pag. 521; Nicolaus consulto ас prxterito fratre Timolheo. Res esse
le Nouriy in Apparatu ad Bibliothecam maxtmam polerat obnoxia difflcullatibus, nisi cum bona fra
vtterum Palrum, dissert. 4, art. 2 ; Ambrosius Gar- lris gratia cerneretur hxreditas : hujus iîlur as
debosc in historia: ecclesiastics: Synopsi lorn. I, een su hxredíbus opus erat. Cedo ergo, quo pacio
part, v, lib. ni, dissert, 1, quaes!. 1. is ex Timotheo , qui presbyter erat et vir sanetis-
9. Quod ad Acta perlinet S. Pastoris, nihil ad- siinus , extundi fortius polerat , quam si laics ei
niodum certi superest. Continentur ea prxcipue in naialibus, vita, virtulibus, rebusque geslis depin-
Actis SS. Pudentianx et Práxedis , infra. Scripta gerenlur hxredes, ut prorsus inlelligeret, quidquid
sunt ipsius Pastoris nomine (Pastoris, inquam, non iis reliclum esset, id ita collocalum videri operiere,
Henna: Pastoris, ut habet Baronius an. 459, n. 8); quasi in ipsius Dei, ut ita loquar , vel Ecclesise
ñeque sane recenlia sunt ; quando et in codicibus roanus consignalum esset ? Hoc ergo agit Pastor,
diss, perantiquis, iisque bene mullís, leguntur; cum S. Práxedis gesta S. Timotheo explica» , tan-
imo jam lecta sunt olim sxculo nono ab Adone, toque id agit ad rem suam opporlunius , quanio
ut in ejus Martyrologio videre est die xix Maii, xx copiosius. De se enim dicere nihil debuil, qui
Junii, XXI Julii in elogiis S. Pudentianx, S. Novati В Timolheo dudum esset nolissimus ; quanquam ne-
el S. Práxedis. Cxterum sincera prorsus ca non que de se, quoad ferebal modestia, tacuít.
esse, sed hic illic interpólala, ultro nos ipsi haud 41. Levíora sunt qua: subjieit Tillemoiitius et
obscure in Comroentario prxvio, et adnoialis con- in eamdem inlorquet epislolam : Neque hoc, inquit,
fessi sumus ; at omni omnino fide indigna reputan video, cur Pastor Timolheo narret res ante annum
deberé , nondum nobis persuasit Tillemoiitius pretéritas non solum de S. Pudente et ulraque
torn. II, nota 5 in S. Pium papam : ut enim minu ejus tilia (de qua re jam satis, opinor, dixímiis);
tiae prxleream, quas ibi congerit, ut voces Actorum sed etiam de fratre ejus Novato : nam si vel in
aliquas el phrases carpat, tanquam sxeulo secundo extremis imperii finibus egisset Timoiheus, an per
non usilalas , vel tempori , quo scripta feruntur annum tolum nihil de familia rescivisset? Respon-
Acia, nequáquam accommodates (nam quid illse , deo, id rarum non esse, ut fratres , eiiam partim
tamctsi adulterinas oinnes esse demonstrare! Tillc- ¡nier se habitalione distantes, a frequenti liiieraruiu
inontius, quod non facit, Actorum substantia: usque conimercio alieni sint. Concedamus his lamen aliquiJ
adeo incommodarcnl)? ut illas, inqtiam, omittam, Tillemontio : sciverit vel ex Novati, vel ex alíorum
argumenta ejus prxcipua , et in toiara Actorum ç litteris Timoiheus pleraque omnia, qua: fraier egisset.
illorutn fabricam lidemque directe, id nequáquam, Annon sxpe eadem nuntiari possunt a diversís?
quod jaclat , evincunt. Quod ut perspicias , Acta Annon hic justissima Paslori causa eral eorum
ipsa consule : invenies , ea fere contineri duabus sallem refricandi memoríam , qua: Novaium ínter
episiolis, qiiarum prior est Pastoris ad Timoiheum, el Praxedem intercesserant , unde disceret Timo
altera Timothei ad Pastorem. Ulramque suppositam iheus , munillcum fralris in illani anímum non
aucloribus inscriplis, imo vero inepiam esse, con aliunde exslitissc, quam ex sanclissimis nfliciis di-
tendí! ailversarius. vinisque ralionibiis ? Quoi! addít adversarius, mi-
10. Priorem hoc imprimis telo subvert! putat, rum videri, nullam linio epístola: prxmiltí urbani
quod a scopo propositoque Pastoris tolo cedo ablu ae überaus officii signíficationem , nullum prolo-
det : Chrislianus enim , inquit , quidam obierat , gum, sed ab ipsis stalim rebus ordiri sermonem ;
Novatus nomine , qui facúltales suas paulo ante id vero ne refutalione quidem dignum apparel.
commiscrat Pastori nostro , et virgini Praxedi , se Nimirum ea queritur abesse, qua: parerga prorsus
morluo dispensamos. Scríbil ¡d Timolheo, Novati fuissent ; ea vero abundare contendit, qua: ad rem,
defuneli germano, Pastor; eumque consulit, quid quam agebat Pastor, iinice faciunt. Urbana est
de bonis reliais faciendum censeat. Esto sane. D hxc el sufficiens in epístola gravi prxfaiio : « Pa-
Quiil tum postea ? Hoc autem, inquit, verbo tantum stör presbyler Timotheo presbylero salulem. i Aique
uno postulat Pastor, idque in duobus extremis hxc sunt , quibus Pastoris epislolam universim
epístola: salis longa: versiculis; reliqua vera omnia impetit acutus hie censor.
non eo solum teiidunt, ut morbuni ac moilem 12. Alteram epislolam, qux Timoihei est, his tan
explicent Novati ( id quod rationi consonum videri tum verbis aggreditur : < Litten-, quibus Paslori
polerat); sed eliam eo, ut in medium proférant respondil Timoiheus, nihil eliam eorum habenl, qu»
quidquid post obílum SS. Pudenlianx et Pudentis qtiis illi diceret, a quo sibi de fralris obilu renun-
Práxedes a biennio gesserat. Quid hxc ad Timo- tiaium esset. > Requirit hic, opinor, lamenta fralris,
theum ; quid ad lilteras allinebant, quibus fraier aul aliquid certe cjusmodi. Sed quxro, unde constet,
de fralris obitu docendus erat? Ita ille. Respondeo, hase a Timolheo in eadem epístola non fuisse scripta,
aptissima mihi videri ad rem prxsentem qinucun- tametsi prxtermissa híc sint a Pastore, ac studio
que de S. Praxede Timotheo narrai Pastor ; ineptam polius rescissa, quod ad historian] SS. Pudenlian»
vero, qua: iis objicilur, Tillemoniii crisim. Quid et Práxedis nihil quidquam conferrent? Id quod
«mm ? Hxredes Novalus Paslorera scripscrat et eliam in priori epístola ticii ex industria potuii.
1019 APPENDIX AD S. HERMAM. (№0
Suadel ¡J mihi vel maxime, quod neutra haec epi- А sint insulins, ut Acta jam dicta non modo inter*
slola seorsiiii scripta repcritur, sed conjuncta tan- pótala oslendat esse , quod ultro admiseramus,
tummodo cum Aclis sanctarum , quag ilixi , virgi- sed с omni eliain omnino tide indigna, i
iium; ita ul eorura partem longe maximam faciant, 15. Nescio, an piiriores sint fontes, unde cxieri,
et paucuia iis ab ipso Pastore ad complendam quae de S. Pastore pauca dici possunl, hauriuniur.
Actorum narrationem adjicianlur. Historici enini- Fratrem fuisse S. Pii papae, docet Anastasios B¡-
vero scriptoris est, non integra ubivis instrumenta bliotbecaríus, Aclis jam citatis , ex quibus contra-
profcrre, sed resectis parergis, eos lantum ex Ulis rium potius videtur posse collígi , recen lior : se
textus, qui in rem suam sint, fldeliter exbibere. At quunlur hie illum inlerea Marlyrologii codices
enim, ¡oquis, si epístola mutílala est, utquid ei unus el alter, inter Usuardí nostri auctaria relaü.
praeflgilur tolius epístola: inscríplío, Timoilieus pre Vereor, ne sit ballucinatio Anastasii , inde ми,
sbyter, ele. ? Respondco , ut lectori conslel.ex quo quod Pastorcm confuderit cum Hermcte , qui in
monumento narralio deprompla sil. Et ita in variis veluslissimo Ponlíficum catalogo Pii frater appella-
codicibus nostris membraneis , in quibus Acta tur. De aetate saneti noslri nihil invenimos, lu epí
S. Práxedis , non item. Pudentianae , tradunlur , stola secunda Pii papa?. I ad Jusluni episcopuni
posterior tantura el minor pars alienor epistolae В Vienncnsem legi tur : < Presbyter Pastor titulum
Pastoris cum < aterís quae sequunlur in Actis nobis condidit, et digne in Domino obiit. > Dícendus ergo
editis a num. 5 : cum tarnen isli lacinia; lotius epi esset obiisse sub S. Pii ponliticalu, adeoque versus
slolae prxmillatur inscriplio ; id quod ctiam obser medium saeculi secundi -, si stari posscl hujus epi
vare licet apud Eniin. Baronium ad annum Christi slolae auctoriíalc ; quod addo, quia quanlumvisBa-
162; quanquam, ul ipse cam dedil, videri possit ronius sincerara illam esse judicel in Annalibus ¿i
epístola absoluta et integra ; cum in omnibus codi annum 166 , id lamen alii quidam non probant,
cibus nostris mss. apparcat, partem tantum esse a teste Labbeo nostro tom. I Conciîiorum col. 5Ï6;
pnecedenti lexlu avulsam, el ad ¡Hum referendam : Tillemontius supposititiam esse multis rationibes
alii sie ordiuntur : « Virgo Christi Práxedes habi- conatur oslendere Monum. eecl. torn. It, nota i in
lavil in eodem titulo, vehementer auligcns se, • etc. S. Piiiin ; cl ul alios plures omittam, ínter adulte
Alii sie : Virgo venerabilis Práxedes habítavil in rinas Ponlílicum Romanorum epístolas earn rauüt
titulo tupradicto allliela propter transilum ger- nuper Petrus Coustanl in appendice ad toraum I
mana; suae.i etc. Sed quid ego hie plura ? Palet Epistolarum Romanorum Ponlílicum col. 18 et
Line salis, ul arbilror, quam debiles Tillemonlii sequen ti.
SANCTARÜM VIRGINUM
PUDENTIANAE ET PRÁXEDIS
ACTA
AUCTORE S. PASTORE OCüLATO TESTE
(Acta SS. Boll., Mali t. IV, p. 299.)
1. Pastor presbyter Timotheo presbytère >alu- С lern (90). Pudens, frater noeter et amicus (91), apo
(90) In aliis nntiquis mss. et apud Mombrilium Pauli, et hinc existentem parachronismum. Annghos
hoc exordium colloealur : < Omnia quae a Sanctis Romee subterránea: lib. iv, cap. 47, alia mss. Vati
gesta sunt vel geruntur, si quis voluerit studiose cana allegal, sub íiuraeris 4 el 9, quorum mine
conquirere, et sibi et plurimis aedificationis exhibet agitur de Antonino ¡mperatore; el subdilur:« Hujus
fruclum; et quasi arbor fructífera non sine causa temporibus vir fuit in urbe Roma, nomine Pudens,
probatur occupare terram dum vivit, cum et ipse genere nobilís, cujus pater vocabalur Punicus.roaier
suis pomís ornalur, el omnis qui ex eo fructum pier- autem Priscilla ; quorum quidem arbitrio duicral
cepcrit saginatur. Scribimus, ul in gestis inveni conjugem, nomine Sabinellatu, illustribus aeqoe
inus, quid egeriut, quid locuti sint, quid passi sint orlam natalibus, de qua duas suscepit filias, pt>
sancli. Os tendí te vos esse catholicos, qui Christi chras specie, sed moribus pulchriores. » пазе au
victorias semper libenter auditis, et interrogo vos, tem genuíni styli simplicilatem non sapíunt, malc-
quas tarnen [an quare tandem?] inter apocryphas que Iribuunlur Pastorí. Minus alteralus textus est,
hileras haec vocando censclis, per quas (laudalur) altéralos tarnen, in códice 1188, ejusdem Vatican*
Pudens, fralcr nosier el amicus aposlolorum, quia bibliotliecx, cujus ecgraphum nobis sua manu de-
cultor et susceptor sanctorum peregrinorum summa scripsil R. P. Joannes Francíscus Vannius boc ex
ambitione fuit. Qui contemplo mundo et parentuin ordio : < Sanclissimo ac venerabilí presbyiero Ti-
facúltate, Christo semper páralos, in omnibus Do moiheo fratrí Pastor presbyter. Noverit frtlernil«
mini praeceplis, > etc., ul supra. Hoc aulem exor lúa, quoniam Pudens frater nosier et amicus, apo
dium videri posset aetaic Gelasii papae concinnalum, slolorum cultor, et susceptor peregrinorum et con
quando mulius Koniae scrmo de apocryphis disccr- templer mundi, in omnibus praeeeplis Domini eru-
nendis , causa certe suppelebat dc his actis dubitandi ditus fuit. »
propter insertam raentiooem aposlolorum et В. (91) lta omnino conjungenda hace pulo, < гпж
Ϊ021 88. ΡυΟΕΝΤΙΑΝΛΕ ΕΤ ΡΒΑΧΕϋΙδ Α0ΤΑ. 1022
ϋΐοΐοηκη (εοΐίοι•) εΐ ϊϋϊοβρΙΟΓροΓΟίζΐϊηοπιιιΐδϋΐηπιο Α Ι3ΐίδ πΐΒΐιαηιίδδίο εε1ε1>ι•3ΐ3 μι. Αο" <1ίειη νβι•ο δαη-
βίαιίίο ΓοίΙ. (}υί ροδί ηιοτίοιη οοη]•ΐ|;ϊβ κη;»» δβνϊηίΙΙχ (Ίιιπι Ρβδείιχ ΙκιρΙίζαΙί ί,ιιηΐ ρι-οιηίδοοί δεχϋδ ηυ-
βί ρβΓβηΙϋΐη, ί(1 βδΐ ρβΐπβ Ριιιιίεί εΐ πιαίπδ ΡπδείΗχ, ιηοΐΌ ηοη3£Ϊηΐ3 86χ : οι ευιη οιιιιιί» εοηβιιιηιιιβίϋ
ψιίευπι ιικογϊ ]ιιιιχοΓαηΙ, ηιιιιιΟϊ Γαευ1ΐ3ΐβ (οηίοηιρίυ Γυί88εη(, Γβεΐυβ ε$8β εοερίΐ εοηνεηίοβ ίη οοιίεηι ιί-
ίηοτηηίυυδ ΟοπΓιηί ρΓχεερίίδ βπιάίΐυδ οδΐ. ΟιΊιιηεΐ» Ιιιΐο, ίΐ3 α( (1ίεΙ)υ8 3ε ηοείίϋϋδ νοχ ηνιηηοπιηι ηοιι
ηιιίεηι υχΟΓ η ΠιμιεπιΙ ει ι1ι>35 Ιίΐίβδ, Ρπιχοιίοηι οΐ οεβδβΓεΙ, εΐ ηιιιΐΐϋυιΐο ρηβίηοηιηι βα ίίιίειη εθηεΗΓ -
ΡοΙεηΐί3ΐΐ3Π), β•033 ίϋβηι Ραιίεηδ ίη οηιηί ε-ΐδΓιίαΐβ ΓβΓβΙ, ει ευιη οηιηί ^αικίϊο ΙιαρίϊζπΓΟίιΐιΐΓ.
ηοίτίνίΐ, εΐ ιιϊιηϊο ΟιπδΓιαηίΐΒΐίδ βηιοΓε, οιηηειη 1β- 3. ϋε ςυβ Γε δοββεδίΐο Γβεΐα εδί Ληίοηϊηο ίιηρβ-
μοπι ϋίνϊηηηι εύοειιίΐ. Ηίε ίΐβφιε 3 Β. Ρίο (92) ϋο- Γϊΐοΐ'ϊ. Ουί Αηιοηίιιυ» ρϋδδίπιυδ Αιι^υδίυδ αιιείοή-
οΐιικ, ςυί βί Ιβ ιΐοειιίΐ, ϋοιηυηι δίκιιη ροβΐ πιΟΓίεπι 131ε 5ΐΐ3 ρΓχεβρίΙ, «ι φΐίειπίφΐ* ΟΙιπδΙυπι εοΙβΓβηΙ,
υχοηδ δυχ εεείεδίβπ) ΟΙιπδΐί εοηδεεΓβτί οιιρϊβηβ, βεΪΓεηΐ δοΩΊεβΓβ δίΐή ίη 1ι:ιΙ>ίΐαευΙί5 δοίδ νϊνεΓβ; ει υΐ
ροΓ ηθ8 ρεεεΧΟΓεβ αά εΠεοΐυπι ρεηΐιιχίΐ; υοϊ οι ιί~ ηπΙΙα εοη]υηεΐΐοηε Γείίςυο ροριιΐο ]αη^εΓεηΐυΓ, ηο-
Ιυΐυπ» ηοιηϊηϊ ηΟδίΓΟ εοηδίίΐυίΐ ΐιι ιιιΊιε Κοιικιιιβ, Ίη (]ηο ριι1)1ϊεε επιει-εηΐ, ηεε ίη (Ηϋΐιηϊδ ρυΙιΓιεΊβ Ιιβίίί-
Ιοεο 3βί1ίεεΐ α,υί αρρβΙΙαίυτ Υίουβ Ρβίπείί. ϋε Ιιοε Ιαιεηΐ, 8βά Ιηηΐιιηι ίη άοηα'ώυδ βιιϊδ Π)3ηεΓ£ηΙ. Ηοε
βηξο Ριιιίβηΐε ηοΐυηι Ιίΐιΐ Γαείο ςιιία ηιί{;Γ3νίΐ ααΌηι- ρΓχεερΙυηι ευπι οιΐδίοϋΐΓβΐυΓ αΐι υηίνεΓδίδ ΟΐΓίκΐίϊ-
ηίιιιιι ϋοηπικιπ), βΐ Γείίαυίΐ ρι•χάίεΐ38 ΠΙίίδ, εαδίίιαίβ Β οΪ8, Γι1Ϊ3δ Π081Γ3& ϋεο ι!ίο3ΐ38,ει ίη νίι^ίηίΐβΐβ ηοηο
ίιιΙ(35, οηιηίςαε Ιεμο αίνίηα επίιΐϊιηβ. ΐε8ΐίηιοηίοεοιιΠι-ηΐ3ΐ»8, ίη ϋοηιο 8113 ίη ιίΐυίο βυρΓί.
2. Ρογγο ίρβχ 1)«ηΐ;« νίηρηβδ, οιηηεβ ΓαευΙΐηΙεδ (ΙίοΙυ θΓ3ΐίοιιϊ1)ΐΐδ, νί^ίΐίίδ 30 ]ι]ιιιιϋδ, ειιιιι ρορυΐο
βυαδ νοηϋεηΐεδ, εΓΟβανβπιηΙραιιρεποϋδ; 3ε $ίηβ ιΐοΐο Οεί, ςυϊ ριτ 683 ει-ϋΐΙηΙϋΓίΐΐ, ναεαηΐΐ'δ βΐ ίη ΟιτίδΙί
Ιη Οιπδΐί 3ΐηοΓε ρβπηαηβηΐββ ϊηΙεξΓΧ, ϊη νΪΓ^ϊηΐ- Ιίίικϋϋιΐδ <1Ίη ηοειαιμιε ίιΐδίδίεηΐεβ, η3οεηΐο8 ηεεεε-
Ιβΐίδ Πογο οηιηί πκκίο βίοηαηΐυι-, ίη νίβίΐίίδ, ]β]υηϋ8 83ΓΪ3 8αΓ0είβηΐ6Γ, ρΙυππιΊβ (Ιίεϋηδ εαιΐούίνίιηυβ.
θΓ3ΐίοηίΙ)υ8 ]υςΐΙεΓ ρεπίυηηΐεδ. Ιη εοοΌπι νβΓΟ Ιοεο, 8ε(1 βΐ ίρδβ 1)ε3ΐίδδίιηυδ Ρίυβ «ρίβεορυβ εχδυΐιβη»
υΙ>ί Ιίΐυΐϋΐη ηιεο ηοηιίηί ραΙεΓ οηπιπι βοηχ ΓεεθΓ(ί;ι- ίΐ'εηιιεηΐετ ηοδ νίδίΐιιΐι.ιΐ, εΐ δϊοίΐίοία ϋοηιίιιο ρΓΟ
χίοηίβ Ραϋεηβ ιΙ«<1ίοανϊι, Ιιοε εοη$ί1ίυηι ίηΐ£Γ πιο ει ηοΜι ο£Γιτο1):ιΙ.
ίαηιιιΐ.'ΐϊ; ΟΙιπδΙί Ρι-βχεάβη) εΐ Ροιεηΐί3ΐΐ3ΐιι εοηνεηίΐ, 4. ΰοηείικίεηβ αυΐεηι εειίοείπι αηηθ8 (91) νίτ^ο
αϊ ίη ό"ιβ 83ηε(ο Ρββεηχ (ίΐα'ια άβδίάβΓίυηι εβι-υπι Γοηιίηί ΡοΐεηΙίοηβ ηιί^ηνΐΐ 3(1 ϋοιηΐηυιη. €υ}υβ
ιιίηιίο ΓκΙεί ηηιοΓΐ! υι^εοβίοτ) ρΓορίβΓ Γ:ιηιίϋ;ιιη εοηι- εοΓρηδ ηοδ ηηα οιπη ^οπιιαια ε]υβ ϊηνιιΐνϊηιηδ ευπι
Μΐιηεπι, ςυχ βεηΐίΐίδ 8Γ31, ίη εοιίβηι Ιίΐιιΐο Γοηΐεπ) οηιηί (ΚΙϊςβηΐία αι-οΐΐκιιϋΊυδ, ει ΙκιΙχιίηιιΐδ οοευΐΐυηι
Λαρίίδίηΐ εοη$ΙηιεΓβ δίικίιιίδδεηιυδ. δαρβΓ σ,υοεοη- ϊη Ι'αιιΐο 8υρΓ3ΐ1ίεΐο. Ροδί (Ιίεδ αιιιοηι νΐμίηΐί ει οείο,
βίΐίο ουηι εοηδίιίαίδβεηιυδ Ρίαπ», βειίίδ βροδίοΐίεχ Ο (Ιεΐυΐίιηυβ ηοεί» εοΓρυβ, οι ροδίιϊηιαδ ]αχΐ3 ρβίΓβηι
οηείιιπι ερίβεορυηι, Ιβηΐο α'βδίίΙβΓΪο ρΐαευϊΐ βί, υΐ δΐιυιη Ρυαβηΐεηι,ίη εοΒηιείεπο Ρηβείΐΐχ νΪ3 δβίβηα
βυιηηιο δίικίϊο ΙιοπαΓοίιΐΓ Οεπ 1)3ρΐΪ8ΐεΓίυηι ρΓουΙ χιν Κα1βη(1. Ιυιιίι (93).
βοηγεηεΓ3πιυ8: ίρδβ ειίαηι πιαικι ρΓορΓΪα [Γοηιεπι 5. Ρθ8ΐεϋ]ϋδΐηοΓΐ6πι νίΓβοΟΙιπβΐίΡΓβχοάεδΙιβοίΐβ-
«Ιεβίβηανίΐ 61 εοηδίΓαχίΙ. Ει ευηι ϋεί 3<Ι]ηΐοπο οηι- νίΐ ίη βουβή Ιίΐυΐο (96), νεηεπιεηΐβΓ βΑΊίςεηδ δβ ρΓο•
ηίουδ ρεΓίεείίδ, εοηνοεβνεηιηΐ Γαηιοΐχ Οιτίδΐί ία- ρΙβΓ ΐΓ3ΐιδίΐυηι ςβπηαηχ δΐιχ. Α(1 ςιιαπι ειιηι ιηιιΐιί
ιηίΓιαιη 30301, Ιηιη άα ΟΓοε ςιιηιηιίεροίδεδδίοηίΐιιΐδ, ηοοίΙεδΟιηδΙίηηί εοιίδοίαικίί {,τμΙϊβ νειιίΓειιΐ,υη:ι ευιη
βί Γαείοηίοδ (1ίδεο33ίοηεηι ςυοδεοηηυε ίηνειιεί'υηΐ βηηείο Ρίο ερίδβορο; νειιεπη εΐϊαιη 30" εηιη μεπικι-
ΟιτίβΙίβηοδ, (ΙυηανεΓοηΐ ΐιιςβιιαϊΐαΐΐ ; ΐ|οοβ ςειιΐίΐεβ 1)08 νβδΙβΓ Νθ\31ϋδ (97), ([III βδΐ ίΓ3ΐβΓ Π0316Γ III
9ρρ1ίεηεπιη( αά ΟΓοόα.Ιίΐαΐοηι Ιε^ίδ ββηείχ Οιγϊ- ϋοηιίηο, εοηδοΐ3ηδ ββηι, βί ηιυΐΐοδ ΟιπδΓι.Ήΐοδ ρ3υ-
ίΐϊ (93). ϋΙ)ΐ Ιυηε, ίηίΐο εοηδίΐίο ευπι υο:ιΐο Ρίο βρϊ- ρετεδ 80Ϊ8 ΓαευΙΐΗΐίΙιυδ ιεΐίείούαΐ, 61 ηιίΐιίδίΓ.ιΙιηΐ
βεορο, ίη εοιίεηι Ιίΐυΐο βεευηιΐυπι ηοπηαηι ;ιηΐίΐ|ΐιί- οπιηίυοδ οΌ ίβειιΐΐβΐίυοδ 8υΪ3 ίιι ηοηοΓεηι ε]ιΐ3ΐΙειη
ικίδίοτ ει 3ΐηϊειΐ8, ι ν«(•εηι ηηΐεηι ι βροδίοίοπιηι > νε\ (ΙίδρΙΊεεί Γβείοδίο ίηΐΓ» νε1]υχΐ3εοο1εδί3πι, ςοχ νβ-
<•χρηιι^οιΐ(1;ιηι, νεί εχ Αηηςο 61 πΐ3. Υ3ΐίε3ηο ηϋ- π'ογ βί ρυδδίΐ 63 χΐβΐβ ιΐδΐιιραΐβ εΓβ(1ί ; 61 (Ιβηίαυβ
<1(Μΐ(Ι»ΐιι οι νοεεηι « ειιΙΐΟΓ, ι ίηΙεΓρυιιεΙίοηβ εοΓ- ηίίιίΙ 681 0308Χ εοΓ Γοΐ'ΐιιίϋι.'ΐηιΐδ αιίεο Ιειιεια χΐϊΐβ
ιβείβ. ^ ιηοπυ3ηι ιΐίι <•π•.
(91) ΡαοΙί ηοιηεη ίη ΡΧ οοηιπιυΐίηιιΐδ, οΐ) Γαΐίο- (95) Μδ. Βο<1εε. : < Οϋίιυδ ε]ιΐ8 εο1ε!ιι•3ΐιΐΓ χχιν
ηεβ ];πη <1ί(•ΐ;»8 : ηεε εηίηι ΡαιιΙί ηοηιίηβ ρυΐο ηίε ΚβΙοικΙλ» 1ιιιιϋ.>8β(Ι ροιίυδ ()ίοεη(ΐ3 εβδβΐ (Ιβροδίΐίο.
ρο586 ίηΐεΐΐί^ί ε]υ8 ερίδΐοΐ38, ηοβΓοπα Ιεειίο ΡυύεηΙϊ (96) Ηίηε ίηείρίυηΐ Αεία δ. ΡΓβχείΙίδ ίη νβΓίίβ
«Ι ΤίιηοΐΙιεο ρΓΟ ιιι:ΐί;ίδΐεΓί(> ΓυεΓΪΙ : 61 Ι'ίιΐδ, εΐίβηι ιη«5. Ιιοε ιηοίΐο : < Υϊγ^ο νοηοΓαοϋίδ ΡΓαχοιΙίδ 1)3"
«Κα αιιΐβ(|ϋ3πι 3ΐιηο 146 ερίδεορυδ εοηβεεΓβΓεΙυΓ, ΐΜΐ3ΐΐ3ΐίιιΤίαιΙΐ)ίπρΓ3ΐΙΊ(;ΐ(),• ;ι1ϋδ: (Ιη ΤίΐυΙο ραΐΓΐδ
ροΐυίΐ αίΙΙκιε ρΓββο^ΙβΓ υίΓυηιηυβ ϊηβΐίΐυίβδβ, ει δΐιί ΡικΙβηΐίβ; ι :ιηΙ : < ίη Τίΐυΐο Ι.3ΐθΓ:ιιιειΐ8ί.ι
Ιοίίυβ ίιιιιιίΐίχ Γοίδβε ρ;α<τ δρίΓίΐυαΙίβ. Νίβί νείίηιιικ (97) ('.οϋΐιΐΓ δ. Νονβίοδ 20 4υιιϋ, εΐηιιη Μιιπι/-
ορίη3ΓΪ, Αΐίςυεηι ΓβνβΓ3 Ριιοΐυυι, ιιοιΐ ,ιροδίοΐιιιιι, 8«ά τοίοίβο Κοηιαηο 8δ0ΓίρΙυδ, 61 (Ιίείΐηι• ι ίίΐίυ» 8.
ρΓβδ1)ν•ΐ6Γυιιι, υηο ροδί ίΙΙαηΊ βχεαίο 0θΓυΪ38β, ο,οΊ ΡυάεηΙίδ δβηηΙΟΓίδ βί Γγ»16γ δ. ΤΊιηοΙΙιεί ρΓββονΙεΓΪ,
ί^πηϋηιη 03ΐεεηίζ;ΐΓίι ει οβρίίζαΓίι. Κββ Ιί(|ΐΓκΙ:ι βί 83ΐιεΐ»ηιηι Οιπδΐί νπ•μϊιιιιηι ΡΓβχβϋίδ βί ΡυοΌιι-
Γοΐ'εΐ, βί Ιβΐίδ ριε^Ιΐ) ιογϊ βΐίηυοά 3ΐίοί ΓερϋΓΪΓβΙατ ίιι- Ιίβηχ :ηυί βροδίοΙίδ ειικίίιί βυηΐ ίη ίίιΐε, > ςοοΓυιη
αΐείαπι. ιιίΐιίΐ ]ΐΐ'ου»ιιιιΐ8, ρΓΧΙεΓ Γΐ':ιΐεΐ'ηίΐ;ιΐοιη ΤίηιοΐΙιεί.
(93) Μδ. Βθ(Ιβεεη»ε : ι Οοοδ ρημηηοδ 383θεί3νε- Ι)ίι•δ 3016Π) 28 αυ'ιυυδ βιιρτα ίΐηηυηι ιιικιιιι β »οριιΙ-
ριιιιΐ Πιίεί ; ι 86(1 νοχ < ρ3ςαιιυ3 1 ίη Ηαε δίςηίϋεαίίοηβ ΚΙΓ3 Ροάεη(ί3ηχ, εχ ΑεΙίδ ηυηΐίβίοη) εδί χ^Γ0ΐ3Γβ
ιηιιΙΙο ροβΙβΓΪοΓ 681 χΐβίε Ρβδίοήβ. ΝονβΙυη), ιηιιΐιινί ίη 23, ιιΐ ηβυβΓβιιΙΟΓ ηαοχ ιιοιηί-
(91) Μδ. ίοΌηι, ι εοηείιηίειίί δβ \1 βηηίδ, ι 86(1 η3ΐί άίεδ 8, ςοίουδ ίιιΐίπιιο αιιίεςααω ωοΓειείοΓ,
δυδρεείυβ 631 ηυπιβΓοβ 3ΐί1)ί βειηρεΓ εχρΓεδδυβ 3(1 Ρίοϊ ει ΡΓαχείΙίδ αδίίΙΟΓαηι.
Ιυιι^αηι, Ιιοοαοίειιΐδοΐο Ιουο ΙϊΙΙοι αΐίίοι : ηιΐβίδ ειίαηι
1023 APPENDIX AD S. HERMA». W21
virginis Práxedis, peteiis ut orationibus suis ¡ndul- A in arbitrio tuo sit et sánela* virginis quidquid Ocre-
genliam тегегешг; qui et vos frequenter bealisiimo liquit ; el secundum quod vobis placuerit dispen
Pío episcopo, ad aliare Domini accessuro, commen- sare ea, potestalem babeatis. •
dabat. Accidit post hxc post annum et dies viginti Нас epístola gaudio repleli sumus : et tradidi-
tres, ut a-giïtudine detcntus Novatus, absens esset mus cam legendam sancto Pio episcopo. Qua ills
a conspeciu beat« virginis Práxedis. Pió ¡laque epi led a gratias egit Deo.
scopo cogitante de omnibus Chrislianis una cum 8. Eodem tempore virgo Domini Práxedis accepta
virgine Praxede, requiritur inter eos et Novatus : potestale rogavitbeatum Pium episcopum, ut ther-
de quo cum auditum fuisset quia a'gritudine detine- masNovali, quae jam tunc in usu non erant, ecck-
retur, coniristati sumus omnes. siam consecrarel;quia xdiGcium magnum in iudem.
6. Tune dicit B. Práxedis ad patrem nostrum san et spatiosum esse videbaiur. Quod et plucuit sancto
ctum Pium episcopum : с Jubcat sanctilas vestra ut Pio episcopo, thcrmasquc Novati dedicavit eccle-
eamus ad eum, si forte visitation« nostra et ora siam, sub nomine beatas virginis Potential« (99)
tionibus vestris salvet eum Dominus. Quod dictum (in vico Patricius. Dedicavit aulem ct aliam sub
cum placuisset omnibus nobis, et nocte surventes per- jj nomine sanctx virginis Práxedis) infra urbemRo-
rexissemus ad eum ; videns vir Dei Novatus nos omnes mam, in vico qui appellatur Laleranus, ubi con-
congrégalos ad se venisse, gratias agere ccepit Deo Btiluit et titulum Romanum; in quo loco consecrad!
quia meruit a sancto Pio episcopo, et virgine Do baplíslerium sub die ív Idus Maii. Post dups annus
mini una cum nostra devotione visitari. Et fu i mus facta persecutio magna Chrislianorum : et molli
in domo ejus diebus ac noctibus ocio. In 'quibus martyrio coronati sunt. Quo tempore virgo Domini
diebus placuit ei, ut nobis ас beatas virgini отпет Práxedis mullos Christians occultabat in pnefiw
eubstaniiam suam derelinqueret. Hoc ita ordinate, titulo, quos et cibo pascebat et Dei verbo. Tunc
tertio décimo die migravit ad Dominum. De quo divulgaium est Anlonino (100) imperatori, quod
facto Iitieras hujus texius ad vos direximus, una conventus lièrent Chrislianorum in título Práxedis.
cum auetm ¡täte beati Pii sedis apostolic«1 episcopt Misiiquc staiiin et tenuit multos ex Ulis ; inter quos
et virginis Christi Práxedis ; ut quod vobis placuit tenuit Simetrium presbylerum cum aliis viginti duo-
de substantia germani vestri nos facialis scire: qua- bus ; et eos sine audienlia gladio puniri pracepit.
tenus ordinatio vestra in omnibus custodia tur. Missa Quorum corpora noctu beata Práxedis collegii, et
per Euscbium Romanne Ecclesiae subdiaconum (98), in cœmeterio Priscillœ sub die vn Kalendas Junii
Rescripta Timothei preshyieri. sepelivit (i). Deinde virgo Domini, nimia corporis
7. « Timotheus presbyter sancto fratri Pastori pre- afflictione conslricta, cum intimis suspiriis ad Do
ebytero, et sanctissiin.'c sorori Praxedi , in Domino minum ¡ngemuit, et ut ex hoc mundo lutius auferri
salutem, Famulatum vobis ubieunque nostri indi- mereretur, oravil. Cujus oralioneset lacryros per-
gueritis libentissime exhibentes, oramus sanetita- venerunt ad ccelum. Nam post dies quinquaginia
tem vestram, ut et nos bumiles commmdare digne- quinqué (4) passionis prsedictorum sanctorum , die
niini memorise sanctorum aposlolorum, sanetoque videlicet in Kalendas Augusti, migravit ad Domi
Pio sedis apostolic» prœsuli, et omnibus Sanctis. num. Cujus corpus ego Pastor presbyter sepwri
Ego humilis gaudio repletus sum magno, audiens juxla patrem Pudentem, vía Salaria, in cœmeterio
quid mihi scribere dignati eslis. Unde noveril san Priscülae. * Ubi dorent oraliones eorum (3) (usque
ctilas vestra, meam in bac re pro qua scripsislis liodie) ; prastante Domino nostro Jesu Christo, cui
votivam esse conscientiam : ct quod germano meo est honor et imperium per ¡cierna saecula sseculo-
placuit, placet et nobis famulis vestris ; hoc est, ut rum. Amen.
(98) Hactenus epístola Pastoris ad Timolbeum : D (I) In mss. Romanis apud Arlnghum ila legilur:
quae sequuntur deinde ipse etiam Pastor ad poste- i Quorum corpora noclu B. Práxedis colligens, san-
roruin inemoriam adjunxil. guinem quoque spongia, quse hactenus exstal, de
; (99) Alia mss. Práxedis : sed ulramque nomi- pavimento exhauriens, sepeiivil juxta patrem suura
■ nandam fuisse jam doeuimus. ac sororem in cœmeterio Priscillœ, sub die vu Нз-
b (100) Antoninum bis intelligimus : eumdem qui lcndas Junias ; » quo die memoria eorum celeura-
supra Pium, non vero ejus (ilium Marcum Aure- tur.
lium Antoninum (qui ab Eusebio in Chronico et an (2) Totidem scilicet dies numerantur a 26, чаи „ ..
tique Catalogo pontificio in Eleuilierio etiam Anto ad 21 Juin; ideoque correximus mss. in quibus
ninus simpliciter vocalur, et sub quo gravem per- solum legebanlur triginta quatuor.
seculionem motam esse constat anno ejus 7, Christi (3) Si tota clausula ab signo* non est alleruis au
168), et hoc quia niillam mutati imperii vel pnnti- ctoris, quod suspicor ; Pastoris certe non est ш«1'.
ficatus mentionem facit Pastor ; quod tarnen hie i usque liodie, i longiorem praetcrili temporising
locus exegisset, si post utriusque mutalionem mota capedinem denotaos.
primum esset persecutio, de qua sermo est.
TESTAMENTA Ш PATRIARCHARM.
VETERUM TESTIMONIA
(Gaixakd., Telerum Patrum Bibliolheca, t. 1, p. 241, Venetiis 176S, in-fol.)
I.
Orígenes liomil. xv in Josué. Ex edil, noviss. BB. Parti. 1733, torn. II, рад. 433 С.
Se-í et in aliquo quodam libelle , qui appellalur Testamentum duodeeim patriarcharum, qnamvis non
habealur in Canone, lalem lamen qiiemdam sensum invenimos, quod per singulos pcccanles singuli Sa
tan« iulclligi debeaut. Testant, i, Ruben cap. 3.
II.
Procopics Comment, in Genet., cap. 38.
lile (Judas) uxore defuncta, quaerebat sobolcm. In Testamento (aiunl) altcstaliir ei Deus , quod diu
earn {Thamarem), cum ad bue esset virgo, Judas habueril : lüiilque iniquilatem ejus. Vide Testament.
Judœ, eapp. 10 et 12.
Anastasics Sinait a A nagogic. Contemplait, in Hexaemeron lib. im, ex edit. Biblioth. PP. Lugd. torn. IX,
рад. 895t •>•
Unde Hebrai ex libro qui non est redactus in Canonem, qui quidem dicitur Testamentum protoplattorum,
dieunt quadragesima die ingressum esse Adam in paradiso, sicut etiam videlur cuidam histórico chrono«
grapho Pyrrboni, et quibusdam expositoribus.
DISSERTATIO
De libro qui De duodeeim Patriarcharum testamentis inscribitnr.
(D. Le Noorrt, Apparatus ad Biblioth. max., t. I, p. 23».)
ARTICULUS PRIMUS. A constanvissime persévèrent. Deiîique ex libro Enoch

futura toruna peccata, et Christum vonturum prav
Analysis htijus libri.
nunliat.
In hoc libro exhibentur ultima duodeeim pa Levi tradit se a Dco duabus donalum fuisse vi-
triarcharum, filiorum Jacob, verba, qua; ipsi jamjam sionibus, quarum prima cœlos, in quibus justi prie
morituri ad filies, alque ex eisdem nonnulli, nimi- rons, injnsti vero suppliciis aflicienlur, se vidisse
rura Ruben et Joseph ad fraires quoque suos ha- profitetur : in secunda se sacerdotalibus vestibus
buisse dicunlur. In bis autem Ruben major natu, indulum et sacerdotem in xternum constitutum
omnium primus testament uni mi um a confessione fuisse déclarât. Post h.-ec ex libro Enoch filiis suis
incesti, quod ipse cum Bala, concubina patris sui annuntial in quse lapsuri essent peccata, pluraque
eommiserat, orditnr. Turn deinde oslendit quae de Christo, ас de eorumdem filiorum suorum dis-
inde pœuas Deo dederil, et quam ad eluendum sce- persione, exsilio et eaplivitale prxdicit.
his suum egeril pœnitentiam. Quamobrem Alios Judas narrât quantum vaillent corporis viribus
suos ad mulierum aspectum vitandum, et fugiea- ас robore, et quam preclara in pradiis faciiiora
dara foi nicationem adhcrlaius, nonnulla de Christo ediderit. Addit Esau in pradio a Jacob occisum, et
venturo obiter perslringit. В se non solum cum Thamar nam sua concubuisse,
Simeon vero aperit quanta in Joseph fralrcm verum uxorem quoque duxisse Chsmanaeam : at se
suum exarserit invidia, quantumque idcirco fueril ntriusque criminis egisse pœnitentiam. Inde filio»
punitus.ae peccali sui ipsum posniiuerit. Eapropter coiiimonefacit, ut fugiant ebrietatem et fornicalio-
admonet luios suos , ul ab invidia sedulo caveant, nem, eisque subinde narrai quo pacto angelica vl-
atque in simplicilale cordis, et fraterna charitaie sione didicerit, quantum mulicrcs viris essent noxi*.
1027 TESTAMENTA XI! PATRIARCH. Ш
Poslreino ipsis quae peccaluri esscnt, et futurum A et futuram tribulationcm, et Christum fore venta,
Christi advenluin deelarat. rum baud dubitanter asserit.
Postquam Issachar plnra de nativitatc sua edis- Postremo Benjamin hortatur filios suos, ul Jose-
sfruit, se ita el in simplicitate ambulasse et colnisse phi, viri sancti, insistant vestigiis, Deum limcant,
agriculturam fatetur; ut nullum unquam peccatum diligant proximum, prxcepiis Dei obediant, ac pu-
ad mortem admiserit. Quapropler Cilios suos ad ram el immaculatam conservent suam mentem.
simplicitatem ct agriculturam plurimum adhorta- Ulis aulem ipsis ex libro Enoch praedicil futura
tur. coruni crimina, Christum venturum, velum templi
Zabulón se etiam non peccasse asscrit, et plura scindendum, omnes a mortuis excilandos homines,
de venditione Joseph commentas, ostendit se ven- ct in judicio universal! sistendos. Denique sicul el
dilionis illius, et peccali fratrura suorum non fuisse alii patriarchae filiis suis mandaverant, ilactille
rcum. Subdil vero se primum feciste tcapham na- suis prœcipit ut ex /Egypto in Hebron ossa sua,
tigare in mari, atque ex varus, quos ipse ceperat, quae ibi cum patribus suis sepeliantur, asporteni
piscibus se. egenis stipem crogasse. Quamobrem et coudant ¡a túmulo.
filios suos excitai ad misericordiam, concordiam, ARTICULUS II.
ct perfectam ínter se charitatem. Tandem futura Demonslralur hune librum suppositum eue el тЫ-
eorum scelera, et futuram Christi Domini incarna- lerinum.
tionem, addudis es libro Enoch pluribus leslimo-- Hic liber, nullius auctoris nomine inscriptas ,
niis, annuntiat. proscribilur ab omnibus, asserilurque eum figmen-
Dan fatetur se de venditione et morte Joseph, cui lis, fabulis erroribusque plenum esse, et scalurire
maims afferre voluerat, gaudio fuisse perfusum. mendaeiis. Quin imo plura cum sacro Scripturs
Idcirco docet Glios ab ira esse cavendum, atque lextu pugnantia in illo deprehendimus.
ibi iioiiiiulla de mendacio fugicudo leviter allingit. Primum enim id textui divino adversatur, qnod
Denique quae ipsi perpetraturi esscnt scelera, el Ruben de suo cum Bala, et Judas cum Tbamsr
fore ut Christus homo lieret, ex libro Enoch vati- incestu fabulanlur. Illud item quod de quorumdam
cinatur. palriarcharum, Simeonis, verb! gratia, et Zabuloois
Nephthali mulla quidem de parentibus Balae fa- statuitur seiate. Ka denique quae Simeon et Levi Je
Lulalur ; ac Glios suos deinde monct, ul Deum co- poenis, quas ob Diuae sororis suae raptum a Sïtrfii-
lant ct in bono persévèrent. Ex libro aulem Enoch, mitis repetiere, et quae Gad de venditione Joseph
atque ex visionibus suis praedicit fore ut in peccata q Unxisse legimus.
ipsi prolaberentur, coorircuturque teropestates, ac Praeterea omnes fere patriarchal ibidem indueun-
Christus tandem assumpta humana carne nasce- tur apoeryphum librum Enoch, eumque corrupium
relur. citantes. Augustino enim fidem si habeas, codices
Gad ubi plura de venditione Joseph commentilia libri Enoch duplicis generis fuerunt, alii veri el
Iradidit, confitetur se eum odio habuisse tam im- genuini, alii corrupti et adulterad. Atqui auctorew
placabili , ut ipsi neccm consciscere volueril, sed nostrum in hos tantummodo incidiese nemini cerie
de bis et pœnituisse et luisse pœnas. Quocirca dubium videbitur, qui hace de iisdem audierit A»-
filios suos ad odium fugiendum, el fovendam fra- guslini verba * : Scripsisse quidem nonnulla divins
ternain charilalem incitât, ас noniiullas demum de Enoch, Шит seplimum ab Adam,negare non роям-
Christo fundit valicinaliunes. mus, cum hoc in Epístola canónica Judas apostaba
Ascr filios suos duas esse vías docot, unam boni, dical. Sed non frustra non sunt in eo canone Script*
mali alteram; hanc reliiiquendam, ¡Ham carpen- rarum, qui servabalur in templo Hebrœi populi, me-
dam. Testatum deinde facit, se in ilia boni via cedentium diligentia sacerdotum ; nisi quia ob fliili-
semper ambulasse, alque iilios suos ul idem iter quitatem suspecta: fidei judicata sunt, пес utrunt hite
Ineant, serio commonet. Denique his annuntiat fore D essent, quœ Ule scripsisset, polerat inveniri... Vnée
ul ipsi peccarent, ac dispersi vagarcntur, Christus- et illa quœ sub ejus nomine proferuntur, el continent
que postea venirel. islas de giguntibus fabulas, quod non habuerint ho
Joseph explicat quo pacto a fratribus suis, qui mines patres, recle a prudentibus non judican'nr
eum perderé decreverant, sit venditus, et poslmo- ipsius esse credenda; si'cut multa sub twminibus olio-
dura emptus a Putiphare. Ponit eliam ob oculos rum prophelarum, et recentiora sub nominibus apo-
quantis artibus, blandiliis, minisque, ante et post stolorum ab hœreticis proferuntur. Auctor quippe
quam in carcerem fuisset conjeclus, uxor Putiphari nostcr islas de giganlibus fabulas, mira fiducta
castitatem ejus tentaverit : quanta denique suis semel alque iterum tanquam verum quid ct cerium
ipse fratribus ctiam post Jacobi mortem impertive- proferí et venditat. Hinc ergo et ilium corruptos
rit bona. Filios ilaque suos ad sobrietatem, casti libri Enoch codices cilasse, el librum ejus faisan
tatem, longanimilatem , et fralernam dileclionem esse et suppositum non obscure colligitur.
pluiimum excitât, ас -tandem ex somniorum visis
Lib. xv De civil., cap, 23.

402!) PROOEMIA 1030
ARTICULUS 111. A ARTICULUS IV.
De antiquilate hujus libri, et utrum a quodam Chri De hujus tibri, Grœce primum scripti, codícibus,
stiane scriptore profectus sit. versione el editionibus.
Constat itaque opus illml adulterinum esse, et
Hie liber Grace primum scriptus est, alque in
ab ignoto parente, qui nomen su um edere ausus
bibliotbeca Regia duo illhis codices Graeca man»
non est, in vulgus emissum. Porro autem illml an-
exarati asservantur. Horum alter pergamineus e*t
tiquissimum censeri debet, si ab Origene, ut qui-
ilam arbitrantur, his verbis laudetur ' : In libelle ab annis 500 vel G00 descriptus : aller papyraceus
priore longe recenlior.
qui appellatur Teslamentum duodecim patriarcha
rum, quamvisnon liiibealur in canoue, talem quemdam Robertus vero a Grossa Testa, vulgari lingua
sensum invenimus, quod per peccunles singuli Salanœ Crokede, episcopus Lincolniensis, hunc librum circa
intelligi debeant. El rursus circa inilium saeculi annum 1242 Latine reddidit. Hujus aulem versionis
sexli a Procopio Gazeo citatur ' : Testamento, ahmt, codicem manuscriptum invenimus in bibliotbeca
attestatur ei liens, quod diu earn, cum adhuc esset Colbertina, sed recenli manu exaratum. Alium quo-
virgo, Judas habueril, luxeritqne iniquitaletn ejus que ibidem offendimus, in quo fragmenta ejusdem
At porro opus lanlae amiquitaiis nothum esse et R '*" sub hoc titu,° exhibentur : Hale sunt lesta
spurium nulli certe mirum videbitur; quandoqui- menta XII patriarcharum, in quibus sunt aperlis-
dem ab anliquissimis lemporibus, ut paulo ante ex shnœ atque pulcherrimœ prophetiœ de Christo, quat
Auguslino * vidimus , cxstilerunt male feriati sert- transtulil magister Roberlus, dietus Grossa Testa, vel
plorum librorumque corruptores et adulteratores. Grossum caput, Lincolniensis episcopus, de Grœco
lllud aulem a Chrisliauo qimdam compositum in Latinum. Post hsee autem Latina illa versio typis
esse ea plane evineunt, qua? singuli fere omnes pa excusa est anno 1541, et rursus Parisiis apud Mar-
triarchs de Cbrislo venturo, humana carne imlucmlo, Hnum Juvenem anno 1549, atque iterum ibidem
et pro hominum salute cruci alTigendo predicant. anno 1575, 1589 et ICIO. Basilea? vero, anno 1550,
Cajlerum scriptor ille librum hunc non ea solum ac tandem in omnibus Patrum Bibliolhecls. Utrum
mente composuit, ut Christum celebrare! : sed in autem über ille ex lypographia Graece prodient,
primis ut lectores suos ab iis pecealis in qua; pa nobis incomperlum. Et eerie id scire parum aut
triarches lapsos esse dicit, omnino delerreret, alquc nihil interest, cum hnjuscemodi libri ligmentis fa-
eos ad omnem eorumdem patriarcharum comme' bulisque amlibus, ac Scripturar sacrae contrains
moratis a se virtuiibus dandam operant adhortó- С oppleti, in lucera ntinquam emitti debnerint, vel
relur perpetuis tenebris sint damnandi (1).
GALLANDII
DE EODEM IJBRO DISSERTATIO PROOEMIALIS.
{Vet. Patr. Bibliclh., I. Proleg., p. li.)

1. Horum Testamentorum auclor Christianus fuisse, D tur, ut ipsum tanlum non digilo monsirare nosca-
illaque Grœce scripsisse demonslralur. tur ; eaque de sacris Novi Testamenti litteris passim
Haud mihi profecto incompertum nonnullos cxi- profert, quae scriptorem Christianorura mysteriis
slimasse Judxum, non Christianura fuisse horum initiatum luculenter evincunt. Hinc itaque minus
Testamentorum auclorem; ñeque ilia Graece, sed recle conjecisse videulur e stylo aliisque de causis,
Hebraice primitus esse perscripta; nullum denique Grabius (5) et Sgambatus (4), Hebraico primum
istiusmodi opúsculo prelium staiuendum : quae ita idiomate scriptum fuisse opusculum ; deinde Graece
que omnia si constent, immerilo emm vero illud redditum atque a Christiana manu interpolalum.
inter vetusta Ecclesiae monumenta locaretur. In c,Quam\is enim, ut apposite WolDus; (5), scribendi
aliam lamen senleiitiam alii complures erudili viri ratio quae in Grajeo contextu observalur, multos
jure abiisse perhibentur. Et primum quidem, Chri- referai Hebraísmos ; inde lamen non magis efiece-
stianum fuisse auctorem multa palam produnt, ris, Hebraice primum exaralum esse libellum, quam
Warthono (Г) polissimum et Nourrio (2) notata : idem de códice Novi Testamenti ad Hebraismum
zdeo namque aperie ac perspicue de Christo loqui proxime accedente, temeré affirmaris. » Cui quidem
• Лот«. 15, in Josue. * Comment, in cap. xxxvia Gènes. l Loco cit.
(1) De hoc áspero nimis D. Nourrii judicio vide (3) Grab. Spicil. S3. PP., torn. I, pag. 154.
quae adnoiat Gallandius, infra, cot. 103í.Eoit. M Sgamb Агс/iid. Vet. Test., lib. it, tit. vi, pag.
(!') Wartb. Auctar. Hist, dogmat. lac. Usser., 206 seq.
cap. % pag. 321 seq. (5) Wolf. MM. Hebr., torn. 1, p. 2Ь0.
(2) Nuuir. Appar. ad bibl. PP., torn. I, p. 238.
1031 Testamenta xn patriarch: юга
senlcnlisc de liorum Tcstamentorum Cbrisliano au- A conjecturis expedienda sil, nos cum Doíwollo (II)
ctore, suliscripsissequoquc Joannen) Clericum postea iii primis, Wollio (12), línchalo (13) alirsque cen-
intcllexi (6). semus, sxculo i dosi nento scriplorem floruisse; qui
Oppositae aulem opinioni ansam prxbuisse vide- nimirum Hellenisticum plane slyluin adhibueiit,
lur Mallliaeos Paris, qui de bujusmodi opúsculo qualis ¡neunte sxculo n in desueludioem abiîsse
verba faciens, lise babet (7) : ¡pth queque lempo- coinperilur : licet Mazochius V. C. paulo aliter sen-
ribus (aim. 1242) episcopus Lincolnicnsis Robcrlus, serit (14). Noque alia prxlerea desunt argumenta,
vir in Latino et draco peritissimus, Testamenta duo- vel ipso Grabio suggerente (15), quibus sententia
decim patriarcharum de Grœco fideli interpretatione hujusmodi magis adhuc confirman queat. Scilicet,
transtulil in Latinum. Qua: per mulla témpora inco non ante annum serse vulgaris 52 Testamenta 1ш
gnita et abscondiia fuerunt per invidiam Judœorum, elucúbrala fuisse perhibentur, quo Epistolam I ad
propter prophetias de Salvatore in eis contentas. Sed Thessalonicenses fuisse scriptum existiman! viá
Grœci, omnium scriptorum ditigentissimi invesliga- erudili, Pearsonius (16), Millius (17), alii ; hsec
tores. primi in noliliam illius scripli devenientes, enim in testamento Levi legunlur (18) : "EçOaœ fé
illud de lhbrœo in Grœcum transada uni, et penes í¡ ôpfi) Kupíou Ы' aùxoùç elç xéXoç. Venit autem ira
eos usque in nostra témpora reservarunl. Xec tern* Ü Domini super eos in finem : quae quidem verba con
pore beati Hieronymi vel alicujus sancti inlerprelis tra Judíeos prolata, ex laúdala Thcssalomceiisibus
ad notitiam Christianorum, machinante Judœorum inscripta Epistola (19) desumpla fuisse noscuntur.
antiquorum malitia, potuil quomodolibet devenire. Neque ante annum 64, quo liber Actuuin aposlo-
I Hum igitur gloriosum traclaium, ad robur fidei lorum fertur a sancto Luca litteris consignais (30),
Christiana; et ad majorem Judœorum confusionem, opusculum illud exarasse auclorem ex iis constat,
transtulil plene et evidenter episcopus memoratus de quibus imaginent apostuli Pauli ex iisdem Actis
Grœco, verbo ad verbum, in Latinum, coadjuvante graphice descriptam exhibet (21), Benjaminum ¡ta
magistro Nicolao Grœco, clerico abbatis Sancii Al- loquentem inducens : El non amplias vocabor /upas
bani. Hxc ¡lie. Qui quidem locus paulo aliler im- тарах Et suscilabitur ex semine meo in extrem
inuiaius, in nonnullis sive mss. sive eilitis anliquse temporibus dileclus Domini , audiens vocem ejus,
versionis exemplaribus ad calcem habetur, ut vi- cognitione nova illuminons omnes gentes, lucem ce-
dere est ex Thouice Tenisonii Canluariensis arebi- gnitionis accendens Israeli in salulem, et rapient ut
episcopi nolis mss. ad Uisloriam Cavci litterariam, lupus ab ipsis, et dans synagogœ gentium : et ищи/
quae sub finem voluminis 11 ejustiem Hisloriœ uuper ç ¡n consummalionem sœculorum erit in synagogii
evulgatse comparent pag. 1. Sed tum Mutin. oi Paris gentium et in principibus eorum, sicul tnusicum nu
narralionem quam iisdem pene verbis repolit infe- los in ore omnium : et in libris Sanctis erit interi-
î ins idem scriptor bisloricus (8) ad annum 1252, plus, et opus et sermo ejus : opus quidem, ut optime
tum quae in fine quorumdam exemplarium ex ipso Grabius, in Aclis apostolorum ; sermo aulem, iura
excerpla verba legunlur, mérito ridet Simonius (9), in iisdem Actis , tum in ipsius Pauli Episiolis : ut
qui et ea déesse in ms. códice Colberiino testalur : proinde post omnes etiam Paulinas Epístolas, id est
ut proinde nihili ducenda sit inscriptio alterius post annum 67 scripsisse auctor vidcatur.
codicis ms. bibliotbecae Bodleianx a Grabio re Quinimo post annum 70 Testamenta illa fuisse
lata (10), bisque verbis expressa : Testamenta duo- coniposila , ea salis produnt quae de Hierosolymo-
decim patriarcharum filiorum Jacob, secundum rum excidio, deque calamitaiibus in caedis Christi
translationem Joannis Chrysostomi de Hebrœo in poenam Judxis infliclis, loquitur auctor his ver
Grœcum : satis enim sive ex haclcnus diclis, sive bis (22) : Virum renovantem legem in virlute Af/ii-
ex mox dicendis refellilur. simi, impostorem appellabitis; et in fine, ut œstima-
bitis, occidetis eum, nescientes ipsius resurrectionem,
11. Ipsius cetas inquiritur, ejusque scriptionis consi- D innocentem sanguinem in malitia super capita к-
Hum paucis aperitur.
stra recepturi. Et propter ipsum erunl sánela vesM
Quo aulem tempore Testamenta liaec scripscrit deserta, usque ad pavimenlum profánala. El paulo
Christianus auctor anonymus , haud ila exploratum ante : Propter hœc, templum quod ulique eliget fe-
habetur, ut ea de re lirmi aliquid slatui posse vi- nrintM, desolabilur in immundilia ; et vos captiti
deatur. Verum si quaestio admodum implexa ex eritis in omnes gentes, et abominalio inter eus; et
(6) Cleric. Hist, eccl., ad ann. 191, § 2, p. 796. (14) Mazoch. Comment, in vet. mann. Kalend.,
(7) Maltli. Par. Hist, major, ad ann. 1248, p. vol. 1, p. 247 ; et vol. 11, p. 536.
528 edit. Loud. 1686. (15) Grab. 1. c, pagg. 138, 140.
(8) Id. ibid., pag. 720 seq. "•ears. Annal. Paul.,
(16) Pears. P< inter ejus opp. postn.,
(9) Simon. Bibl. erit., torn. H, pag. 286 seq. pag. 12.
(10) Grab. Spicil. SS. PP., torn. I, p. 143. (17) Mill. Prolegom. ad N. T. Gr., § 4.
(11) Dodw. apud Grab. Spicil. SS. PP., torn. 1, (18) Testant, xn Pair., cap. 3, § 6.
p. 152. (19) / Thess. и, 16.
(12) Wolf. Bibl. Rebr., torn. I, p. 250. (20) Mill. I. с § 118.
(13) Rucbat. Lettres de trois Pères apostoliques, (21)
(2- Testam.
- xu patriarch., cap, 11, 12.
tum. i, pagg. 155, 194. (.22) Ibid. cap. 3, §§ 15 el 16.
ÎOSS PROCEMIA. HI."*
nrcipietis opprobrium el confusionem sempiternam a A stamentis patriarche; duodeciin Cilios Jacob loqucn-
juslo judicio Dei. Haec quidem alio delorquel Gra- tes inducit; qui jamjam moriiuri, el futura pre-
bius, intersertaque palriarcbarum Teslamentis a nuntient, et optimis instilutis filios ac nepotes
ciijusdaiii Chrisliani manu sub sa-culi i (iiiem vel erudianl. Praedicliones quidem Messinm polissimum
sub inilium insequeiitis cxistimat (23) : at virum ac slatum Synagogac el Ecclesiae gentium sub Novo
crilicum loris allaiis vim inferre, quo suam de Testamento respiciunl : in historia vero patriarcha-
Judaeo scripiore slabiliat hypothesin , nemo non rum, pi i ira de his enarranlur quse in Genesi aliisve
di veril qui rem peniiius inlrospiciat : loca enim canonicis libris hand occurrunt, sed ex apocryphis
quae ad Novum Testamciilum speelant, de Christi desumpla censentur : eoruni tarnen pleraque neque
divinitaie deque aliis Christiana; religiouis capiti- incongrua veri tali, ñeque fortasse ad sacrae hislo-
bus, si e medio tollantur, concidat opusculum illud riae illustrationem inutilia esse videnlur.
necesse est. Quid quod ab una manu omnia in hoc Verum magis interest hue afierre insignia pro
opere perscripta esse vel inde liquet, judice Si- Christi divinitale testimonia , qua; contra Unitarios
monio (24), quod eadem styli ratio ubique spiret. ex his Teslamentis collecta eidem V. С. alibi si-
cunctaque uno tenore aequabililer lluant? Iuslal stere placuit. Sicigitur ille (28) : i In Testamento Si-
insuper idem vir eruditus (25), aliqua in bis Testa B meonis haic legimus verba (29): K.úpi/){,ó6ooc¡AÍYa»
mentas occurrere, quae ab homiiie Christiane tradila той 'IapaîjA, 9otvo|xevoç èirt "fyç ùç av6p<i)-oç, xa\
litleris fuisse, absonuin videtur. Maud equidem ff(î)Ça>v iv айтф tov 'A5á¡i. Dominus, Deus Magnus
repugnaverim : at nihil mirum, si more Judaico Israel, apparebit in terra ut homo, et salvabit in ipso
subinde loquatur scriptor iste Christiana»; quern Adam. Et mox (30) : '0 вго{ ишил Xa&bv, xai
opus suum eo consilio confecisse constat, quo Ju auvEaûItov àvOpibnoiç, ïjiojev aitouç. Deus corpus
lian far.ilius excipereul quae de Christo ejusque do assumens, et comedens cum liominibus, saleavit eos.
ctrina passim iiiculcat. Paucisque inlerjectis (31), Messiam vocal 0£ov xal
Verum ne in bis diulius immoremur, ad aetatcm «SvOpwnov, Deusi et Iwminem.
script oris liiijus quod atlinet, unus adliuc audien- t In Testamento Levi, patriarcham ¡slum ánge
ilus Caveus. Existimat ille nimirum (26), fieri vix lus his alloquitur verbis (32) : Д-.à «той xal "IoúSa
pntuisse quin aliquis antiquorum ante Origenem офв^агтои Kúpio; àv av9p(biwtç, uw^tuv àv aùxoij
ejus operis meniinisset; adeoque saeculo apostólico ïc3v yavoç ávoptÚTiíüv. Per te et Judam apparebit
baud esse ascribendum opinatur. Hunc lamen scru Dominus in liominibus, satvans in ipsis опте genus
pulum si evelli sibi ex animo postulet, id unum c *""»«»««• Deinde Levi ait (33), infernum spoliaium
subdimus, ut alia prsetereamus, scriplorum eccle- iri ènt тф itáeEt той Tif'tüTou, in passione Altis-
siaslicorum monumenia qui duobus primis saeculis simi.
floruere, maximam partem esse deperdila ; nobis- i In Testamento Judae mentio fit (54) тахроизЕа;
que ex eorum operibus , paucis exceptis, aliqua той 6eoü Ttjç 5ixaíoaúvT¡c, adventus Dei justiliœ : ni
lantum suporesse fragmenta : ut propterea, illorum fallor, ex Jerem. xxin, 6, et xxxni , 16. El paulo
vetustissimorum Patrum silentium immerito nobis post de Messia dicilur (35) : Ou-oç ó Bacwtoî 8«w
objicialur. ú^ÍTtou. Hic est germen Dei attissimi : ex bake
iv, î.
III. Operis pretium expenditur : ex quo in primis a « In Testamento Zabulón (56) : КсЛ ¡лгха тайта
('•rabio depromvta pro vera Christi deilale testi
monia describuntur. Hinc sentenlia de scriptore àvot/reXeï Cijjüv aOtoî Кирга;, сй>; fiixaiojuvrjç •—ха\
Ghristiano iterum confirmutur. бфвгОг eeöv àv oxtjjíoti àvôpioirou. El post luve orie-
Jam vero pretium operis alque ulilitatem expo lur vobis ipse Dominus, lux juslitia:,... et videbitis
ner«: praestal, praeeunte maxime Grabio qui eo mu Dei m in forma hominis.
ñere rile perfunctus comperilur. Primum itaque i In Testamento Dan (57) : Oùx êti útojieveí 'le-
omnium observât vir eruditus (27), Jacobum pa- D рочааЩр èpr^ùiaiv , оШ aiwaXwciat-zai Чтрат.Х .
triarcham aliosque sanctos homines, morti próxi Sti Kûpioç «taxai ¿(¿¡¿¿ato oc'Jtt|ç, toîç avepticreoij
mos, sive futurorum praesagia sive egregia vilae auvavaoTps(j)ó|Aevoí, xai'AYioi'IapaijX Sao-iXsúojv ir."
bene agendae mónita edidisse : qua; proinde magno aùtoùç àv Ta7t£ivi!)ff£i xai 7rcu»xeta. Non amplius sus-
in pretio haberi ah audientibus lillerisque inandari tinebit Hierusatem desotationem , neque caplivus
consueveruut. Hune igilur morem imitalus auctor ducetur Israel ; quoniam Dominus eril in medio ejus,
noster, non lam animo decipiendi, quam Judaeos cum liominibus coiiversaius, et Sunclns Israel régnons
religione ac disciplina imbuendi studio, in his Te- super ipsos in humilitate et pauperiate.
(25) Grab. I. с, pagg. 159, 140. (50) Ibid. S 6.
(24) Simon. Bibl. crit., tnm. H, p. 228. (31) Ibid. cap. 2, % 7.
(25) Grab. I. epag. 133. (32) Ibid. 3, § 2.
(26) Cav. Hist, litter., torn. I. p. 51. (33) Ibid. § i.
(27) Grab. I. с pagg. 129. 141. (34 Ibid. cap. 4, § 22.
(28) Grab. Annot. ad G. Bulli Defens. fid. !Sic. (35) Ibid. §24.
sect, и, cap. 5, pag. 64. (36) Ibid. cap. G, § 9.
(29) Testant, xii Patriarch., cap. 2, § G. (37) Ibid. cap. 7, § 5.
Patrol. Gr. II. 33
TESTAMENTA XII PATRIARCBARUM. I05t
In Testamento Neplilhalim (58) : Ati toú 'loOSa A lis citare, i Excerplis deinde produclis quae supe-
à/a-zXel <тытт,р;а т<7> Чзрат;),, y.a'i àv аО-й £u\oyt¡0t¡- rius recitavimus, senlenliain siiam claudit bis ver-
огта1. Чахыб. Ali Y^P T0^ ox^jstpou аОтои 6tp64j- bis : i liée clariora et expression» sunt, quam ut
estai Hcbç, xatotxwv èv avOpÚTOtc i-\ тт)с "pií > delorqueri possint. Quod si assuta et insincera di-
auxsai -zb fivoc Чзра^Х. Per Judam orietur salus cent (adversarii) , non est quod cum eis liiigemns.
Israel, et in ipso benedicelur Jacob. Per scepirum Sic тип scriptores oinnes ecclesiaslicos éluder«
«lim ejus apparebit Deus, habitons inter homines in licebit. Nulla enim hic styli varíelas, nulla rermn
ierra, ut sähet genus Israel. aut verborum discrepantia, nihil non simplex et
t In Testamento Aser (39) : "О Тфкгсо« kmmtytr unius forma:. Videtur aulem iste scriptor, coiuilio
Tttt ti¡v y/t¡v, xa\ aùtbç èÀOùv ш{ <Ы)рь>ко<;, isöiwv i He qui. Inn non malo, sed fraude non laudabili,
xal 7ctv(i)v (jLETàtcôv ¿vOpiÓTOuv , хд\ iv <)зи-/£а ffuv" hxc vaticinia palriarcliis subjecisse, uiJuilxossuos
?p!6tov tt¡v xe(fa).T¡v xo'j 8páxov:o; 61' CSaToj. Uutoç ad (idem alliceret, et magnum illud iiascenlis Dei
ou)j£t i«bv *Iapai¡X xaV i:áv:a та HOvt¡, 6e<jí e!ç äv- mysleriuin a quu abhorreliant , in ore duodecim
5pa ÚTOxp'.vóiuvoc. Altissimus risiioíuí terram ; «г palriarcharum minus eis invisum acciderel. > Hue
ipse veniens ut homo, cum hominibus manducans el usque Maranus V. C. Ex quibus liquet iiimis ab
bibens , et in sileulio conterens capul draconis per ri jecte
•
sensisse Noun-¡11:11 ejus sodalem , virum es
aquam. Hic salvabit Israel et omites gentes , Deiis in tera docluni, cum de bis Teslamentis illud pronun-
virum abscondilus. tiavit : 1 in lucem nunquam emitti ea debuisse, tel
t [)eni(|ue in Testamento Benjamin (411) : T<5« perpeluis lencbris fuisse damnanda (42) > : quo
xa\ f)¡A£t; avax:i¡<r¿[AíOa, гхазгос iiA ax^Tirpov f)u.wv, quidem nomine vel ab ipso Simonio notatur (43).
TCpo<TX'JvouvT£{ tîiv ßasiXaa tujv oùpavuv, -bv èi$\ pjç IV. De variis mss. exemplaribus Grœcis, deque anii-
<pavív:a àv u.op:ff¡ avOptbmtu (avQptoKivïiç) Ta7t£ivtí>- quu Roberli Lincolniensis episcopi versione agi-
зеы;. Tunc cl nos resurgemus, unusquisque in sce- tur.
ptrumnoslrum, adorantes regem cœlorum,qui in terra Hujiis operis varia circumferuiiiur mss. exem-
apparuit in (orma hominis (human») humililatis. plaria Graeca, viris eruditis laúdala, Momfauconio
Moxque addit Israelitas judicandos , foi mpavevi- (44) in primis, Nourrie, Simonio, Warthonoll.ee.
jaevov 8ô6v iv sapxV èXeu6sp<0Ti)v oOx izîtrtsuaav : aliisque. Ms. Cantabrigiensis ineminit Faliricios
quoniam advenientem Deum in carne liberalerem (45), ejus(|ue títulos seu capitum summaria Grace
non credideruni. récitât, nihil tarnen ab edito Grabiano diversa. De
Ecce Christum, Dominum, Deum, magnum q t-o.l¡i-i luis auieni Anglicanis niox infra, ubi de edi-
Deum, Altissimum, Sanctum Israel, etc., appella tionc Oxonieusi. Piinium vero Grxcum exemplar,
tum. > Hactenus eruditus Grabius : a quo hxc ca- si fides Malthxo Paris (46), detectum ila fuisse pet-
(li-ni contracta inulualus est Prudeiuius Maranus in hibetur. Magister, inquit, Joannes de Basinuestoka,
prxstanli opere inscripto : Divinitas D. N. J. C. archidiaconus Legriœ, vir in trivio et quadriw ei-
manifesta in Scripturis el traditione (41). Cujus viri pcrienlissimus, Grœcis ас Lalinis litteris ad plenum
doclissimi Judicium de horuin Teslamenlorum au- eruditus,.... intimaveral episcopo Lincolnienti Ro
ciore in medium proferre übet , quo magis illa tir— berto, quod quando s'.uduil Alhenis, viderai et attdit-
mentur qux de ipsius opere disseruimus. 1 Hüne rut ab peritis Grwcorum doctoribus quœdam Latina
scriplorem , inquit, Judxum fuisse déclarât plu- incognita. Inter quae reperit xn Palriarcharum, ¡i-
rimus Judaicaium fabularum usus : Christianum liorum videlicet Jacob , Testamenta : quœ consist
vero, nimium apertx de Christo prxdic'.ioncs , esse de substantia bibliolhecœ ; sed per invidiam h-
quam 11t ex evenlis fielx non fuerint. Seniorem dœerum dudum fuisse incognita, propter manifestât
sxculo 11 nonnulli laciunt , nemo juniorem, quippe qua; in lindan patent, de Christo prophetios. Undc
cum ab Origen«; homil. xv in Josue eilalus fuerit. idem episcopus misil in Grœciam ; et cum ea liabais-
Giabius hunc librum olim a Judxo scriptum ante " set, traastulil de Curco in Latinum sermonem. Hace
Christi ortum, et a Christiane saeculo 1 exeunle aut ¡He monachus Anglus , ubi nihil de lex tu Hebrxo ,
11 ineunte intcrpolalum pulat. Sed hxc eruditi viri ut alibi, quern cliam superius vidimus enarranteui,
opinio levissimis conjecturis nitilur. Nihil enim in ah eodem quidem Lincolniensi episcopo hace Testa
hoc opere insincerum et interlitum apparct, nihil menta e Grxco Latine fuisse reddita , coadjuranie
quod non proposito conducat. Qiiare non est cur tamen magislro Nicolao Grœco , cterico abbatii S.
vereamur hxc Testamenta palriaichis siipposila, Album. De utroque interprete distinclius agit Ba-
ut germanissimum opus Judxi in Chiislum creden- leus (47).
("38) Testant, xn patriarch., cap. 8, § 8. (44) Monlf. Ilibl. biblioth., torn. 1 , pag. 14 , 683,
(39) Ibid. cap. 10, § 7. 083, etc.
(40) Ibid. cap. 12, § 10. (45) Fabric. Cod. pseud. V. T., torn. II, pag.
(41) Maran. Divin. D. N. J. C. lib. n, cap. 1, 84.
§ 4 p. 203. (46) Mallh. Par. Hist, major, ad ami. 1232, p-
(42) Nourr. Appar. ai bibt PP. torn. I, рая- 720 seq.
МО. (47) Bal. ¡list, de script. Britann., ccnlur. им,
(43) Simon, liibl. cril., toiu. H, p. Î25. p. 33.
1057 TESTAMENTUM RUHEN. 1058
V. De edilione Crabiuna hie lypis expresta. A tabrigiensis. Lalitiain quoque Roberti Liucolniunsis
llanc autem Robert! antiquam Versionen Laii- «reionem perpeluis eraemlalionibus limavit; aliis
nam subinde typis fuisse consigiialam norunt erti- 4nWem <luas e duobus mss. bibliothecx Bodleia-
diti ; dignamque in primis existimarunt vir! docti nae hauserat ei prius ad oras pagin arum posuerai ,
qua; in veierum Patrum Bibliothccis locum obtine- iu textum assumptis ; aliis vero a se ipso adjunctis :
ret. Verum in omnibus editionibus qua; ab ann. ut e* prsefatione ad secundara Spicilegii Oxonienscin
1483 usque ad annum 4677 in vulgus prodierunl , editionem anni 1714 colligilur.
tot tantisque mendis foedata est antiqua islhacc ver- Priorem Grabianam secutus est Fabricius in Co
sió, ul s;cpe vis sensum extundcre valeas. Quod dice pteudépigraphe Veleris Testamenti, vol. I , se-
secum repulans Joannes Erneslns Grabius, colla- me! iterumque typis excuso llambiirgi ann. 1715-
tis edilis cum duobus bibliolheca; Bodieiaiix mss. 1722, quanquam memoria lapsus aliter alicubi i48)
codicibus, plurimos suslulit errores, corrcctis quo- asserat : quod uliquc , ut caclera omitlamus , coin
que aliis pern; innuineris ab interprete ipso comperlum flel, secunda; Grahiana; notam p. 224 они
missis, flanc ilaque versionem sic emaculalain, secunda item Fabriciana p. 687 confírcnli. No
cum toxiu Graeco ad duos codices exacto, alterum _ vero posteriorem Oxonienscni, «и i par erat, sele-
Academia; Cantabiïgiensis , bibliolliccx- Bodleianx gimus : editoris adnouiiones qua? tcxiui einendandú
alterum, publici juris fecit Oxouii 1698 in voluminel inserviunt, relintiimus : alias longiorcs contraxi
Spicilegii SS. Pairum. Exinde vero editionem suam mus, paucis interim additis qua; auctoris menton
recensons idein vir erudilus, lextum Grxcum iteruin in primis respiciunt.
conlulit cum duobus mss. collcgii Trinilatis Can-
AI AIA6HKAI
TON IB ПАТР1АРХШ TON riÛN 1ЛКШ1
ПР02 TOYS YIOYZ AYTÛN.
TESTAMENTA
DUODECIM PATRIARCHARÜM
F1L10RUM JACOB
AD FILIOS SUOS
INTERPRETE ROBERTO L1NCOLNIENS1 EPISCOPO.
(Gallito., Vet. Pair. Biblioth., 1, 195.)

•
KEtAAAION A'. С CAPUT I.
алавЛт 'Povëhu яер1 èrroidr. Teslamcntum Ruben, de iis quœ moriturus in
™ mente (ЩНаЬик.
A'. 'Avrirpaçov SiaOJjxi)« Роиб^, бта èvswiXato , Transcriplum testamenti Ruben, quaîcunque
•col; uloïç aOtoü, itp\v àraflavEUv aùtbv, èv ехатоитф mandavit filiis suis> priusquam m0rerelur, in Ш
г1хот:ш irf[Mrrip Et« TÎ){ Çwt)ç aùxol Mstà Щ 8Jo annovitse ips¡Us.Poslannos duos mortis Joseph , nd
tîiç теХеитт)« -lüxrijtp, áf pwTtoûv« oovflX0ti<wv km- œgroiantem congregati sunt, ut visitarent eum, lilii
аха^авон aJ-rbv oluMxabiolTUvuiuvaùïOU. KaUT- et fiMi ЙИогип1 cjlls. Et dixit eis . , Fil¡0|¡ mej> pg0
TOv aurai«- 1 Texvia ¡¿ou, àyw атЩау.ы, *a\ itopwo- morlOT> ct vado viam patnim meorum. i El videns
(48) Fabric. Cod. pseud. V. Testant, torn. II , p. étante, habet Robertos cpiscopiis Liiicolniensis.
84. Giub.
(49) In mente. In mente spiritu pronostico di-
i039 TESTAMENTA XII PATRIARCIIARUM. \W
¡Hic Mam, ci Gai», et Aser, fralres suos, dixit eis : к ¡«' 4»v îcaxiptuv |iou. i Ka\ £8¿>v èxEl Ъит, Ы
i Erigilc me, fralres, ut dicam fratribus meis et fi Габ, xa\ 'Аат]р, xoùç aSeXçoùç aùxoû, e'tiev аОтоц-
lus meis, quaectinque habeo íh corde meo abscondi t 'AvmrTTjuaTÍ (Jte, àSîXçol, Етаос еГтсы xoïç à&içoî;
ta : jam cuim deficio. i Et ereclus osculalus est cos, pou, xal xo?; xéxvoiç иди, ôaa !у_ш èv xfl xapöb ¡uw
et plorans dixit : « Audile, fralres mei et filii, auri- xpuitxa- èxXirobv yàp l^ú e£¡u АтЛ teû vûv (501. i
bus percipile Ruben palrem vestrum (51), quaecun- KaV àvauxàî xaxEçEXïjjev aùxoùç, xalxXaOuacsI—v
que mando vobis. Ecce, teslificor vobis Deum cœli « 'AxoûsaxE , bSeXçoé рли,, еушт£ааавЕ ( 52 ) 'Poutöjji
bodie, ui non ambulelis in ignorantia juvenlutis, xoû iraxpbç úu.¿jv , osa èvxèXXopet (55) ùu.tv. Ki\
cl fornicatione in qua effusus sum ego, et inquina- l8où emu.apxupou.at ûu.îv xbv 0Ebv xoû oùpavoû d¡¡u-
vi ledum patris mei Jacob. Dico enim vobis , pov той pi) itopEu9îjvaL èv avvoia veó4t¡xoc, val тао-
quoniam percussit me ( Dominus ) plaga magna in vsía, èv f¡ èÇsx"eTlv ^ ("*)» xa^ Êu-!ava TV x0^'
iliis meis per menses sepiem ; el nisi Jacob paler xoû тгахро; или *laxú6. Леуш yàp ûu.îv, Sri èvinXi^
noster orassel pro me ad Dominum, voluit Domi- (is ттХт^у p.EYáXr,v èv xaîç Xayost ¡xou (55) èirt jif,-
nus occidere me. Eram enim annorum trigmU , vaç è7r:a- xa\ eI u.i] *Iaxù6 à тохг^р
..,-,.f)¡x£iv кроат,»-
guando feci hoc malum coram Domino; et Septem S™ ™P* »l»« «r*« "„piov, V* ^Р'°/ *ftv
Lnsihus infírmalas sum usque ad mortem; et ex B I». "HMv Tip te-v xp.axovxa, oxe tapafc 4»
■uensibus infirmalus sum usque
proposito anima; mese Septem aimis pœnilui coram VT¡pov èvcumov Kup£ou- ха\ èrxà jitjvaç ерлХах!-
Domino. Vinum et siceram non bibi, et caro non (iOtjv Itaç Baváxou- хоЛ èv itpoatpéasi ,4,иХ^ Vм ^r*
intravit os meum; et отчет panem desiderü non éxtj jj£X£v¿T¡sa èvwïriov Kupiou. Otvov xal aixip«
(56) oùx èniov, xa\ xpéaç oùx EtoT}X9ev eIî xo stí¡ii
gustavi lugens propeccalo meo, magnum enim erat.
jxou- xa\ itâv (57) apxov eiri6uu.fac oùx eYEUíá¡ii;v,
Et ne fiat in Israel ila.
x£v6£iv ènl xfl apapxla p.ou, u.£-»-aXï] yapív. KaW
¡лт) fivTixat èv тф '1арат]Х oûxtuç.
II.« Et nunc audile me , filii, ul manifestem vobis В' i KaV vûv àxousaxé или , xáxva. i eISov repí
(58), qu« vidi de septem spiritibus erroris in xuv èitxà wvEup-axtav xf,ç 7iXávr(c (59) èv xf¡ ¡uta-
pœnilenlia mea. Septem spirilus dati sunt adversus vo£a ¡Aou. 'Етг:а TWEÚp.axa ёййОт) xaxà xoû av9páirw
àô xoû BsXiàp, xa\ aùxâ eia: xâçaXl) tuv Ертшу
hominem aBeliar; ei ipsi sunt caput operum juven
xoû vEWXEpto-p.oû" хя\ етгха тг^Еи^аха ШЪт\ i'J:iii
lutis : el septem spirilus dati sunt ei in crealione,
ut sit in eis omne opus hominis. Primus spirilus ir\ xtjc xx!<îEti)ç, xoû Ebat èv aùxoïî itâv Ipfov b-
consistentía "creatürrSeTundue C 0pt!>TOU- nPUTOV «««H« ЗД«. (^^' í« Í <rtesI1«
est vilae, cum qua
spirilus est visus, cum quo fit desiderium. Tertius (60) xxljsxai. áEÚxEpov TcvEUjia ópáasojc, цгв' ^ç"!-
spirilus est auditus, cum quo fil doctrina. Quarius vExai етавир.£а. Tpíxov 7rv£Ûp.a ахот^с, ¡леб' f¡<; fívE-
spiriius est olfacius, cum quo est gustus dalus in xat 8i6aiixaXta. Téxapxov 7rvEÛp.a ¿açpt^ïEii){, ¡i£Í'
altraclione:n aeris et spirationis. Quintus spirilus ?jç èexiv Y£Û<nç Ss8op.ívi] eîj ctvivoXxíjv (61 ) àipoç x"l
est loculionis, cum qua fit cognitio. Sextus spirilus itvo^ç. najxTixov itveûjia XaXiâi, (ле6' t^Ç fivExai fia-
est gustus , cum quo lit eibatio comeslibilium et oiç. "Exxov nvêûfia Y^ûnstoç, цгв' ^ç ^îvexat ßpüsi;
potabilium, et forliludo in ipsis crealur ; quoniam ßpojxuv xa\ iíoxuv (62), xaV iax'jç èv aùxoî; xtíÍetu'.'
in eibis substantia esl fortitudinis. Septimus spiri 6xt èv ppibfiaaÉv èoxiv i\ йяоетвл? xf,í ¡ix'Á-
"E68o¡xov ir/£U¡jia îôpîç xal suvouefaç, улЬ' §; кч-
lus est seniinis et coitus, cum quo coingreditur per
Einépy.Exai 8tà xf,ç çtXrjSoviaç f¡ а(ларх£а. Aia тога
concupiscenliam voluplatis peccalura. Propter hoc
laâxáv èixt xtjç xxíüeüjc, xa\ Ttpùixov xtjj v£¿tt(to{ ,
ultimus est creationis , et primus juvenlutis, quo
8xi afvotaç itE7cXy¡ptoxat, xal aùxi; xbv v£(bx£pov (63)
niam ignorantia plenus est ; et ipsa juniorem ducit
ut caecum in foveam, el ut jumentum inprseeipilium. ôStjyeÎ tbçxoçXbv 1-Х ßöOpov, xal d>ç xxîjvoç 1тЛщ-
¡xvóv.
D Г', i 'ЕтЛ itäffi xotixotî 6y8oov 7iv£U¡xa xoû ûsvou
III. i In omnibus his oclavus spirilus somni est,
(50) 'ЕхЛмагг r$p ¿r" «Vм à3tè т°й r^r- 15оЪ 3, juxla LXX: 'Ev xaîç vjjjiipatç èxEÎvatç iyù aav.H
vàp èxXEÎito) ànb xou vûv èfu- Grab. fj|AT¡v TtEvBuv xp£tç e66o¡Aá5a? ■(¡¡¿Ершу apxov èmOa-
(51) Ruben palrem vestrum. Verba Ruben Patris jnàiv oùx Sçaôv, xa\ xpéaç xal oîvoç oùx etaTjXÖEv ík
testri. Prior Grabii editio, apud Fabric xö ахорл jxou. Id.
(52) 'Егь)г1сштве. Addendum, xa\ uío£. Grab. (57) Паг. Пауха melius. Id.
(53) "Oca ЕгтеХХоцси. "Osa еуш èvxéXX. melius. (58) Ut manifestem vobis. Omissa suul. Ibid.,
Ibid, apud Fabric. apud Fabric.
(54) 'ECexuOnr ¿тхЬ. Назс conveniunt cum ulii- (59) Ilrev{idriúr щс яЛагцс. Vide qua? de spm-
niis patriarchaa Jacolu verbis , quae de Ruben pro tibus erroris, et dsemonibiis viliorum erudite, "'
mût. Gen. шх, i. Grab. solet, congessit Colelerius in Nolis ad Негшзе lib. u,
(55) 'ЕгеяЛц^е us яЛц^г ¡tsyaArrrèvzaïçto- mandat. 2. Grab.
yóci jiov. ' Щт:Ще p* тй^ (íey^TI Í7A tTi« ^Y0" (60) Xvazaaiç, Kívtjsí;. Id.
vo; rjf/j. Idem. (61) Svrclxr'tr. 'OXxfjV. Id.
(56) Olror xal alxspa , x. x. X. Idem tempore (62) Врштшг xal яотшг. Bpiop-axtov те xa\ тя}»'
pœnileniiaï suse fecit Ruben , quod propliela Daniel xiüv. Id.
de seinetipso iisdem fere verbis lestalur, cap. x,^ (63) Newrepor. N£ioT£p;i}íóv. Id.
1041 TESTAMENTUM RUBEN. 1012
irrt, це9' ou ехтЕиОг (64) Ехаталс tpuœio,;, ха\ ei- A cum quo cresta est exstasis nalurse, et imago mor-
Y.Ù4 той 6avaTou. ToÚToej toïç 7rv£'¿(ian íuu.¡i£fvu- lis. His spiriiibus commiscetur spiritus erroris. Pri
тзи -го «veU(í3 (65) tt¡{ TuXavr,c. llpwrov то ttjç irop- mus fomiraiionis in natura et sensibus insidet. Se-
vtíaí lv т$ cújsi xal таГ{ а1твт(ст:лу eyxEiTac. Aeú- cundus spiritus insatiabilitatis in ventre. Terlius
Tîfov rvsufia а-Хт)зт£ас èv т9) yaarpf. TpiTov itvsu- spiritus pugna: in liepate et bile. Qoartus spiritus
(ла náxií lv tío í)-aTi xa\ ttJ xoXij. Татарточ ttveu- placen! ¡ж et impostura;, uí per superficialem deco-
jxa àpEixsîaç xal (laycavEÍac, iva 8ca irEptspyiac nis apparcat. Qninlus spiritus superbise, ui movea-
topaïoç ¿cOrj. ni¡A7Ttov írvsu¡¿a UTïipïitpavîaç, îva xt- i m-, el magna sapiat. Sextus spiritus mendacii, in
vîJTa: (66), xal (iSYaXocppovi}. "Extov itveujjux <{<sú- perdilione et zelo fingendi sermones, eosque celan-
8ouç, ел< àrrwXsEa xal ÍT)Xq> той uXótteív Хоуоис, xal di a genere et familiaribus. Septimus spiritus inju-
xpJ-TE'.v X<5you$ où-où атЛ Y¿voucxa\oix£Íwv. "E68o- stilix, cum qua tin ■■ i furtum el distoniones, ut fa
(lov 7:vsuu.a àBixEaç, ¡isO' fèç xXoiri) xal урияЕаилта, cial concupiscenliam voluplatis cordis sui. Injusti-
îva тос^ат) <jtXï)6uvEav харбЕас аитой. 'H yap àSixia lia enim cooperatur reliquis spiriiibus per doli as-
auvspyit toïç Xoiitoïç 7TVEi3u;a(rt 8ià tîjî SoXoXijiÊai. sumplionem. In omnibus his spiritus soinni, octavus
'E-l ttsE« TO'jToiî то 7tv£Uu.a той üttvou, to 6y8oov spiritus, copulatur errore etphantasia. Et ila perit
ävsuuä, (TuvditxeTat wXavr] (67) xal tpaviaafa. Kai В onm¡s j„nior, obtenebrans mentem a verilate , et
oútüí; àroSXXuw *ä« vEUTEpoç, o-xorfítov tov vouv non intelligent legem Dei, ñeque obediens doctrina?
ало tîjç à^rfitlaç, xal ¡atj suvi&v èv тф v<5(i<¡> той palrum suorum, quemadmodum et ego passus sum
вгой, (AÍJTEUTtaxoútüVvo'jOEtiíacTtaTéptüvaijTou.iüiiTtsp in juvénilité mea. Et nunc, lilii , veritalem diligile,
хауы ÉâGov èv ты vsanipt3u.q) (¿ou. Kai vuv, TÍxva, et ipsa cuslodiet vos. Doceo vos, audite Ruben pa-
Tr,v àXfj9E'.av ауатг/joaTE, xal oûtij çuXaÇsTai Ojxaç. trein vcslrum. Ne atlendatis visioni mulieris , ne-
Д'.базхш 0¡xa{, ахоиаатЕ 'Pou6t¡|a той тахтрбс Ouxóv. que in secreto sitis cum femina quae est sub viro,
Мт] Tzposéfttt èv íiJ/Et yuvaixo? (68) , и.т)8г ¡SiáCETs ñeque circumscrutemini Operationen) mulieruni.
(ХЕта 6ï)Xs£aç uTtávSpou, и.т,8е TtEpispyaÇEaBs itpäSjiv Nisi enim vidissem Ballam balneantem in cooperio
yuvatxwv. Её и.1] yàp e'Sov èyw BáXXav Xouou.¿vi)v èv loco, non incidissem in iniquitalem magnam. Con-
OTCEniJVOJ TÓTZW, OÙX èvÎK'.TTTOV ECÇ TÍ]V àvOjJlîaV TT]V [AE- cipiens enim mens mea muliebrem nuditalem, non
yáXrjv. ЕиХХабойта yàp f¡ Siávoii или t{]v yuvaixEÍav
sivit me dormiré, donee operatus sum abominalio-
yúu.vc«>3tv, oùx EÍadí (iE UTTVüxjat, èiuç ou ётграСа то
nem. Absente enim Jacob patre noslro apud Isaac
pSíXuyjia. 'Ai:avTOç yàp Чахшб той яатрЬс í¡|x£>v
palrcm suum, cxistcnlibus nobis in Gader, prope
xpoj 'Ijaàx t6v rarrépa аитой, 8vT(üví¡¡x£Jvevro8ep,
Ephrata domus Bethlehem, Baila eral ebria, et dor-
itATioíov 'EcppaGà (69) otxovBTjoXEèu. (70), BáXXa ^v С
núens reveíala jacebat in cubículo : et ego ingrediens,
|AE9úouaa xal xoi¡ui)u.¿vri, xa\ ДхаХитгтш; xaTíxeiTO
et videns nuditalem ipsius, operatus sum impie-
èv ты xotTUvi- xàyto, e¡(JeX8u>v, xa\ tôojv tt¡v y'j¡í.V(ij-
tateni, et derelinquens earn dormienteiii , egressus
oív hOttjc, ЕтсраСа tíiv àiÉ6Eiav, xa\ xotTaXirabv aù-
sum. Et confeslim angélus Dei revelavil palri meo
Tíjv xoiiitüjxávTjv, èç^XOov. Kai eíi6¿ü>í SyyEXoc той
Jacob de impietate mea; et veniens lugebat super
вьой iÍ7t£xaXui{<E тш iraTpt и.ои 'Iaxù6 Ttspl т^с àss-
me, non amplius tangens earn.
6îiaî [¿.ou- xal èX8à»v èâvOEt en' è|xè, u.T¡xéw á'|áu.E-
voç aÙTÎjç.
Д'. « Mí) ouv -posixexs xâXXoç yuvatxtbv, ¡ir\Sk èv- IV. i Ne igilur atlendatis pulchritudini mulierum,
voeîtOe tíí 7cpi|íic aUTUv àXXà itopsUEafls èv ànXo- neque cogitelis operaiiones earum ; sed ambulalo
TtjTt xapSîaç , èv сйбш Kupíou , x«l ¡ioxoouvteç èv in simplicitate cordis, in timoré Domini, et laboran
Épyoïç, xa\ àno7:Xavio(jiEvoi èv ypáu.u.aai, xal èv toïç tes in operibus, et exercitantes (71) (vosmet) in lit-
itoîu.vîoîç Û|kLv, 1шс ó Kuptoç 8cî>tj ùjjùv auCuyov, fjv teris, et in gregibus vestris, donec Dominus del vo-
oùtoç 6¿Xeí, ïva (ii) пав^те, шс хауи». "A^pi (72) те- bis conjugem quam ipsevuli, ul non patiamini sicût
Xsutîjç той тгатрос fijjiíuv oûx eTxov Tca^TjuEav oteví- p et ego. Usque ad mortem patris nostrinon habebam
cat EiçitpostoTOv 'Iaxtb6,T)XaXT)ja£TtviT£i)và8EX(ji£uv, flduciam aspiciendi in faciem Jacob , vel loquendi
Sià toùj ¿veiSkjjjloûç. Ka\ eu; vuv <j o-uveî8i]3(( ¡xou alicui fratrum, propter opprobria. El usque nunc
auvé/Ei (is тор\тт)са(харт(аси.ои. KatfE ítapExáXEué conscienlia mea crucial me de peccato meo. El eon-
(ле ó itaTTjp (лои, orí т)5Сато rapt еилй тсрЬс tív Kú- solatus esl me pater meus, quoniain oiavit pro me
(ßi) 'Ехт1свг\. 'EmcortnÖri. Id. bius lib. vu Demonstratioms evangel., pag. 347, ex
(65) Та Ягейца.Тк т/ги[1ата melius. Id. allégalo loco Geneseos idem docet. Conlra auctor
(66) "Ira xirqzai. Kauxàrai. Id. Testumeuli Ruben in citatis verbis videtur hxc duo
(67) ПЛагу.-О èfm ъкащ. Id distinguere , el Ephralam faceré domuni in urbe
(68) 'Er 6<¡rsi yvraixóc. E¡í 6<j/tv yuvaixEEav. Id. Bethlehem : nisi forte aliquis ad marginem intcr-
(69) 'EcpjjaOá Hsec ex Gen. xxxv, 21, seqq. nar- pretationis gratia ascripseiii olxov Sprou, el prior
ranlur : 'Есрава aut°m menlio lit pr;ncedcnli v. 19, vox inde in lexlum irrcpserit, quem corr.xiurus
ubi llebrseus texlus de ea ait : orftnu х1П.//<рс esl postea, sive explanatiirus is qui Oxonieiisciii codi-
Bethlehem. Similiter LXX : Айтт) езт\ BÔXsèu.. Sed cein sciipsil, èv loco olxov i» mi. Id.
et Demetrius apud Euseb. lib. ix Prœparat. evana., Г70) Oîxor ВцО.Ыц. Ev Br.OXssu.. Id.
cap. 21, consentit his verbis : "EvOev irapaÊvÉnôa'. (71) Exercitantes. In Gisrco errantes. Id.
c'{ 'EepaOi, fjv e'vat BtjOXiéu.. Indeque ipse Eusc- (72) "Ayj?i. Ütí Äxpi. II'.
шз TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. WW
ad Dominum, ut transoat a me ira Domini, sicut A ptov, iva тохреХвг, 4«' Èu-oO <j öpY*, Kuplou, ¿; EfaÇC
ostendit mihi Dominus. Ex со igiiur tempore custo- ¡loi Kúpio;. 'Л-по tote oijv (75'; тгсргсиХаЕоду, »ri
dilus sum , et non peccavi. Propter hoc , filii mei, oùx fîapTov. Ai4toûto, TÍxva рли, ç'jXaZjasfle závra,
cuslodite omnia quaecunque mando vobis.ctnon pec- fan £VTáXXo¡xai ûu.îv, xa\ où p.í¡ 4р.артт;гЕТЕ. "01s-
cabilis. Perditioenim animae est fornicatio, dividens Opoç-fàp tyuyTfi ètmv f¡TOpv£!a (74), ^шрЕСоиаавмй,
a Deo, et appropinqnare faciens idolis; quoniam xa\ T:poi£YY'S°'J!la zf^( eiSwÀotç, Sri aÙTfj èint тйл-
vûaa tov voGv xa\ tí;v 8i4votav , xo\ хат4у£'. veiv!-
ipsa in errorcm ducit intcllectum et mentem, etde-
axouç £îç 48t¡v oiix èv xaipu aÙTiov. Kal тар яоХХйс
ducit juvencs ad infernum antetempus (74') ipsorum.
4raóX£S£v í¡ TO)pv£¡o- Sri xâv fi tic YÍPÜ)V> A E"YEvi!v
Nam mullos perdidil forniratio; quoniam elsi sit
aliquis senex, vel nobilis, opprobrium ipsiim facit 6v£t8oí aÙTov (75) itoieî тара ты BeXiàp, xa\tà;
apud Beliar et Olios Dominum. Quia enim custodivit uioîç tojv àvOpomwv. *Eit£t8i) y^P &9"ЛиСи fcawA»
seipsum Joseph ab omni muliere, et cogitaliones pur- 'кмтде 4iro Ttioriç Y'jvalx°í- ха\ tàç èwota; ÈxnOa-
pi5£v 4яЬ «Xot¡í ropvEÎoç, eTJpsv x^piv èvutuov Ku-
gavit ab omni fornicationc, iuvenil gratiam coram
p!ou xa\ àvôpwroov. Ka\ y^P toXX4 èTWÎâev aiirû
Homino et hominibus. Etenim multa fecit ei ¿Egy-
plia, et magos advocavit, cl phannaca ei oblulil; et „ Ь Aiï^* ■ ** uAyw тирехЛесгс ха\ ?&„«,
ь аОтф npo(jTiv£YX£- ха\ оох ЕОесато то 8ia€oiMiov tt¡,-
non suscepit consilium animse ejus desiderium per
(J.'j/tjí aÔTO'j £7ti6'j¡AÍav TOVTjpiv. Aià тойто ó BA;
uiciosum. Propter hoc Deus patrum meorum eruit
Tiiv TtaTíptüv ¡xou ÈpfWuaTO bütov 4тЛ таутос iprraJ
cum ab omni visibili et abscondita morte. Si cnim
xai x£xpup.(iivou OaviTou. *Eàv yap (xí¡ хапохия))
non praevaleat iornicalio menti, ñeque Beliar ргза-
iiopveia TÍ¡v Svvo'.av (76), où6È 6 Bzkiàp жя-HTfto
valcbil vobis.
ÛjJLtôv.
V. « Perniciosa? sunt midieres, lilii mei ; quo E'. i novTjpaí £Í3iv ai yuvaïxEç, xéxva (iou, «i |«¡
niam non habilites potcslatem vel viitulem super £)(ouoai èÇovjiav ^ 8'Jvap.iv èitk tov ftvOpunov, 5oÀ!-
E'JovTat àv s/TUJiaai, «ôç aJTbv 7rpbi aù-àj ¿mira-
hominem , dolose agunt in formis, quomodo eum
o-uvTOt • xa\ ov 6ià 8uv(ip.£mç oùx IjxOousi xaTi|wv¡-
al ipsas allrahant ; et quem per forlitudinem non
eaïOai, toûtovSi' 4я4тг,с xa-a-fuiviiovrat. "Otimí-
possiint vineere, hunc per deceplioncm vineunt.
f£ ^£p\ aÙTtôv v.T.é (loc à 4fY£Xoç той Seoû , кА Ш-
Quoniam et de eis dixit mihi ángelus Dei, et dueuit
8a?¿ (А£, ÔTt al Y4vacx£ç ijTTUvTOt тф тгкЕицатс rr¡;
me. quod muliercs vincuntur a spiritu fornicalionis
«opvEÎaç ùnlp tov ävOpioTOV , xal èv xapSta рт^а-
supra hominem, et in corde machinanlur adversus
vûivTac хата tójv 4v9pojuiüv, xa\ 8ià t^ç xoa¡iê£M{
homines, et per ornaluni errare faeiunl primo eo- q
nXavûio-iv aÙTUv tzpünov тас 8tavo£aç, xal 8ii «0
rum mentes, et per visum venenum inserunt, et
pX¿¡xp.aToc t8v ¡bv Evi-EÎpouai, xa\ tîte tu Ipyti
tune opere captivant : non enim potcsi mulier ho
a¡x|*«Wrííouatv ■ où yàp SúvaTai yuví; SvOptüroivPíá-
minem cogère. Fugile ergo fornicitionem *,. Olli
mei, et praeeipite mulicribus vestris et filiabus ut o-aaOai. ФеОуетеоЗу t>¡v TropvEÍav, Táxva pou,xa\sp»
Táai£T£ таГс yuví"^v upüiv, xa\ тасс OuvaTfinv,
non ornent capita et visus earum *; quoniam om-
ïva p.í] xoau.üivTai тас XEçaXàç xa\ та? Щк a'J-
nis mulier dolose agens in bis, in pui.itioiieni sx-
Ttüv (77), öti näaa y^ví; , SoXiEuopivrj èv toútoi;, щ
culi resérvala est. lia enim seduxerunt Vigiles ante
xóXaitv той aicjvoç TETÍ¡priTai. Ойтш Y1*? sSe/ç«
diluvium ; et illi assidue videntes cas, a fleeti sunt
toùç 'EYpilY*'?01'» ЛР° то" хатахХиарюй' xáxEw;
desitlerio ad invicem, el coneeperunt mente opera-
ct-jvexw; ¿pdiVTEç aiiTàç, eyívovto èv £7:;0u¡¿ía àXi.\-
lionem, cl Iransfigurali sunt in homines , et in
Xuiv, xaV o-uvÉXa6ov tt( SiavoEa xi]v npäftv, xa\ jire-
coilu viioriim suoium coappaiueiuul eis; et illa:
uXû-aTiCovTO eîç avOpwuouc, xa\ Èv tí¡ ouwjeí? ^v
desideranies mente iinagiualiones eoruin , pepere-
4v8pâiv aÙTtôv auvEâivovTO айтак • xàxEÎvai, lr.:-
runt gigantes. App.iriierunt enim eis Vigiles usque
Oujioûjai ffl 8iavota тас çavTaaiaç aÙTUv, Î'tvn
ad cœluiu alliugenics.
D ylyavtac. 'EçaivovTO -¡kp aÙTat? 'Eyp^Yopoi (78) !ы?
той oùpavoû çBavovTEç.
VI. i Cuslodite igllur vos a fornicalione ; et si C¡'. € ФиХаСааОЕ ouv àiio t^ç 7copv£Îaç- хз\ el it
vultis purgari mente, cuslodite sensus vesiros ab Xete xaOap£Ú£ív tt¡ Siavoía, (fiuXáâiUE та; aííflí,«'!
omni femina. Et illis eliain praeeipite non connu ti àô ^áar,? OT¡Xs£ac. K4x£Ívatc 8* èv-ciXaiOî ¡ií; л*-
li ieare cum hominibus, ut el ipsaepurgentur mente. ouáÊtv àvûpo)7totç, iva xa\ aÙTal хабарЕишит^оа-
«I. Cor. vi, 18. «ITiin. и, 8, 9.
Í75) Tore cvr. Тйте Еы? ivvoiibv. Grab. Syncello dcscribit Grabius hie, in Nolis ad tora. I
(74) 'H aopvela. 'H 4р.арт£а, <¡ 6tà tt¡c 7topv£Íoc.lD. Spicileg. pag. 547, seq., ex roque Fabricius io Cod-
(7 l")TextiisGr¡eciis babel : non in tempore, merits ¡heud. Vet. Test. toni. I, pag. 179, seq. De Kgre
hebraisnius, Ony tal, ut Eecb'S. vil, 18 : Л'е ma goris ileni in scripto quodain 'Ituôs.Tzi-jpàftf He|10"
riant in tempore non tuo. Dracu. chi patri.irchae commemoralis, erudilam inslijuii
(75) "Oreiooç avzév. 'OvEi8iap.ov ¿аитй. Id. disquisilioncm Jo. Henricus Schulzius cap. I. "'"
• ¡76) Ti¡r ërroiar. Tr¡c èwoiaç. Id. si m in' medicina; a rerum initio ad annum urb'is Jíoi»"
(77)"0^8(с aùzô>r npdçà'rcaTTjv 8;avota;ad lit. In. l)X XX V deductw , cditic Lipsiie 17á8
(78) 'Eypr\-\-epct. De Égregons plura ex Georgio
Ш5 TESTAMENTUM SIMEONIS. 10Í6
voia. Al Yàp ouvsxî sovruxfai, xäv ^ r.paX0ri т?> A Continua enim consortia, et si non perada (Writ
aa¿6T]¡xa, айтаТс ¡xëv eist v<$ooí àv£a-oç, йцГ» 8è impidas, tarnen ipsis sunt œgritudo insanabilis, vo-
övetSo? той ВгХ;ар abjviov • Sri f] iropvEÍa outs túv- bis vero opprobrium Beliar sempiternum ; qiioniam
eaiv ours EúieOEtavex" èv еаитт], xal uâç Çipioç хат- fornicalio neque inicllectum ñeque pielalem habet
o'.xîî èv xfî етавицЕа айтт)?. Aià тойто ^Xûsets in seipsa , et oninis /.élus habitat in desideiio ejus.
toùç utoùç Aeut (79), xal Çtjt^îete û'jrtoGîivai ûrsp Propter hoc invidebitis filiis Levi, et quaeretis
aÙToùç, eXX' où Suv^seaOE. '0 fip 6soç Ttotf¡eei -rijv exaliaii super eos, sed non poicritis. Deus cnim
èxStxTjtrtv aOttôv, xal аотв^гГибг 6avátw TOvripw. faciei vindiclam eorum, et moriemini morte per
Ты yàp AeuÎ SSwxe Kuptoç tîjv àpxîjv, xal тф niciosa. Levi enim dedit Dominus prineipatum et
loú&x, (let' aOtíiv хацо1, xal Aiv, xal 'Ito<rr¡:p, той Judse, cum his et mihi et Dan et Joseph, ut esscnius
elvai èwl apxovwç. Стойте èvTéXXop.at ujiîv axoÛEtv principes. Propter hoc mando vobis aiidire Levi,
Ttï> AevÎ, 6ti айто* Yv(>"£xai v<5¡*ov Kuptou, xal
quoniam ipse noscet legem Domini, et dividet ju-
бЧазтЕХгГ eEç xpidcv xal Ôuo-Eaç (80) ûicèp toxvto; dicia (81) et sacrilicia pro omni Israel, usque ad
1трат;Х , (A¿XP' tsXeiiL-tews y.pövwv apxispawc Xpt consummalionem temporum principis sacerdolum
srou. 5v e!*E Koptoç. 'Оржй йДО t6v 6sov той où- ß Christi, quem dixit Dominus. Adjuro vos per Deum
pavou roiTJoai aXijOstav Exaarov irpoç tí>v rcXijsíov
cœli, ut facialis veritatem unusquisque proximo
айтой, xal ттрос tov (82) Acut èfYÎoa-сг èv taizembœi
suo, et ad Levi appropinquate in humiliiatc cordis,
xapSc'a;, tva ЩцтОг sOXoyiav èx той от«5рлтос aù-
ut lecipiatis benedidionem ex ore ipsius. Ipse enim
той. Aùtoç yàp EÙXoYâEt tov 'IcrpaíjX xal tov 'Ioú-
benedicet Israeli et Juda; ; quoniam eum elegit
5av 5xi èv айтф eíjeXÉÍ-ато Kûptoç ßaacXsua-ai
Deus regem (83) sup^r omnes populos. Et adora-
itávTiov Titiv XaüJv. Kai тсростхиу^стгтЕ тф ат:ерул.х1 v
bitis semen ipsius (84), quoniam pro vobis morie-
айтой, öti ûitèp ùjjuiJv aireOavEirat èv mAéyaic ípa-
tur in bellis visibilibus et invisibilibus , et erit in
toïç xal aopaToiç, xal letal èv o¡itv ¡aaa'.Xsùç vobis rex saecnlorum. >
aUóvtov. i
Z'. Kal airíOavE 'Pou6i¡(i, èvrEiXajiEvoç тайта toîç VII. Et mordáis est Kuben, cum praîcepisset
uloïç айтой • xal IOevto aÙTov èv сгорф, euj отг àv£-
haec filiis suis; et posuerunt eum in iheca, usque-
v¿YxavTEc aÜTÖv è£ АЕгйлтои, 1Щач èv Xs6pùv, èv quo referentes eum ex ^gypto , sepelierunt in
тй UTnjXatM тф SiTtXtü, Зяои ot т:ат£ргс айтой. Hebron in spelunca duplici, ubi patres ejus(dor-
mierunt).
KEФAЛAION В'. CAPUT II.
Ataei\xt\ Zvjietûr, Яер1 vdórev. . Teslamentum Simeonis, de invidia.
A'. 'AvTÎYpaçov Xoytuv ïup.E(ov , a èXaXtjjE toeç I. Transcriplum verborum Simeon, quse locuius
ulotç витой, izpb той Oavstv aû-ov èv px' íteí tt;ç est filiis suis , antequam mbreretur centesimo
Çu>TJ? айтой, èv ц> Eteí a7:èoavEv 'Itüjfjtp. THX6ov vicésimo anno vitas suœ, in quo mortuus est Jo
■¡fàp èTCtsxa'|artai aùrtv а^шитойута • xaV êv- seph. Venerum enim visitare ipsum aigrotaiiicm :
t(T/U3aç ехавшЕ, xa\ хатЕф£Хт)аЕУ айтоис, xa'i eThev et enixus sedit in lecto.etosculaius est eos, el dixit
aÙTOtç ■ eis :
B\ < 'AxoûiaTE, Téxva, ахойзатЕ Sujieôjv той ita- II.« Aiidiii', filii, audite Simeonem patrem ve-
трЬс Ojxöiv, 5aa Sxw êv t?i xap8ía p.ou. 'Еуш eyevíj- siriini , quxciniqiie habeo in corde meo. Ego geni-
6t¡v è£- '1ахш6 той тсатрос ¡лои utbç ЗгйтЕрос, ха\ Aía tus sum ex Jacob paire meo filius secundus ; et
íj (х^тт)р цои exáXsaá ¡хе SujjiEÜva, 6-i ^xouüe Kú- Lia mater mea vocavit me Simeonem, quoniam au-
рюс т^с Sc-fjuEtüi aù-^ç. Auvaioç eYEV¿¡iTjv uc¿5pa, divit Dominus oralionem ipsius. Polens rlTeclus
oix èSsiXiaaa xpä|tv , où5è eco6f¡Qr|V ànb itavTbç sum valde; non formidavi operalionem , neque li-
TîpaYfxaToç. 'H Y&p xapSia p.ou ^v oxXijpà, xal та mui ab omni re. Cor enim mciim eral durum, et
íjitaTá (lou ax£vT5Ta, xal та o-itXÍYXva V-ou «яирчтабт). D hepaia mea immobilia, et viscera mea non compa-
5tí xal í¡ ávSpsía airo Тф£отои 8¿5o-at toîç àv6ptb- licntia ; quoniam et fortitude ab Altissimo datur ho-
7Wtí èv <|л>хаг? xal èv stójjiao-i. Kai èv тф xatp¿¡) veö- mir.ibus in animabus et corpoiibus. El in tempore
■иггос efí¡X(jsa tov 'Itua))9, ort ttfâiza aütov ó 7raxí]p juvenlutis invidi Joseph, quoniam dilexiteum paler
■í)p.iüv • xal èirfjpiaa èit' aÙTov та fjicata ¡лои той nosler; et firmavi super cum hepaia mea ad occi-
íveXeív aíiTov, 3tl ó Spxtov ttjj itXávTjc, атсозтЕ(Хасто dendum eum, quoniam princeps erroris, mittens
icvEÛjxa той ÇtjXou, eTÚ(fXu>a¿ |xou t6v voûv, p.i) тгроа- spiritum zeli, cxcxeavil meniem meam, ut non al-
¿X'iv айтф (bç аЗЕХсф , xal ¡xi] çEÎaaiôai '(ахшб той tenderem ei sicut fratri, nee parcerem Jacob patri
«aTpáí ¡xou. 'AXX' 6 öeoj айтой, xal 6 0eoç tuv ла- meo. Sed Deus ejus et Deus patrtim ejus , mil-
TÍptüv айтой, a-otîTîiXai tov 4yy£ôv айтой, aÙTOv tens angelum suum , cruit cum ex raauibus
(79) Zr\À<iicets zovç vlai'ç AsvT, etc. Respicit (82) Kai лрос тог. Kai ayámp Sxairov лрос xèv
ad rebellioKem Dalhan, Abiron el Hon, »Ique ¡.ое- áSsXcpov айтой. Id.
nam iis inflictam, de qua lNuiii. xvi, 1, seqq. (¡nui. (83) Elegit eum Deus regem. In eo elegit Dominus
(80) Bvalaç. ви(маве1. Id. regnare. In.
(81) Dividet judicia. Discernet in judicium, ь. (84) Semen ipsius. Ipsum. Id.
:W7 TESTAMENTA XII PATRIARCIIARIM. WiS
mcis. Ut ciiim ego ieram in Sichiniis afierre A èx t«Lv x^'P&v pou ippúaato. 'Q( yip ivù аи^О-
unguenium gregibus, et Ruben in Dolhaim ubi 6r,v èv 2txí¡ixoic, eviyxat aXecu.u.a to!ç iroipiotç, xaù
«•muí nccessaria nobis et omnis penus, Judas fre 'Роу64]|л sic ДоОа^р, , ôirou та efxpfiíovca fifilv, xal
ier meus veiidiilit cum lsinaeliiis. Et vcniens Rii- itâaa f¡ ата>б£<Х({ , 'loú&ac ¿ àSsXçoç pou етаУщку
beu trislalus est ; voluil eniin ipsum salvum redu- aÙTOv Toêj "laptaTjXitaic. Kai èXâtov 'Povi6f(u. èXuirij-
cere ad palrem. Ego vero il alus егаш Judae, quo- Qy¡ • fjOeXe yàp aÙTOv Staaüiuat irpbç tov тахер».
iiiiitn viven lein ipsuni dimisit ; cl fui menses quin- 'Еуш êè (.opYÍaOtjv тф loúoa, ort Çcltvra aùxbv Ы-
que iratus ci ; inipedivit autem me Dcus , et prohi- Xuos- xal iroÍTija j*T¡vac k¿vt6 ¿pYiSopEvecauiu'
buil a me Operationen! manuuin, quouiam rnanus xaívE syvETOxUae |X£ à Beoç , xal èxwXuffsv ая e¡mj
inca ilex ii a semisicca erat per dies sepiem. El co Spâatv x^tpuv Stt f¡ x^íp pwi í &С'* Íp44pecfy
gnovi, lilii, quod propter Joseph hoc mihi accidit; èitl 4¡{A¿,oa> {'. Kai Éfvojv, téxva, 5ti «spl *1иф
cl pœnilens Revi, et oravi Dominum ut reslilueret тойтй jxot tpjveßr) • xal ¡le-cavoâac íxXatm, xa':
manum meant, el absiiuerein ab omni inquinamento T¡ufa(ir(v Кир!м, îva атохатавт^тт! T7¡v /eifMi ¡icj,
et iuvidia, cl ab omni iiisipientia. Cognovi enim xal aí:Ó!r/(j)¡xat атгояауто? ¡«Xuo-u.ou, xal cBdvo'j, xii
пни.! perniciosam rem cogitaverain coram Domino ano itáir,t àçpoauvïjç. "Eyvinv yàp, Sri «orçpini
el Jacob paire meo, con Ira Joseph fralrem mciiin, " црауид èvE0uu,4)6iiv èvtumov Kyptou, xa'i '1ахыв той
invidens ei. тсхтро; или, 6*ta 'lioaí]? t6v a8sXç<5v или, çOovt.ji,
III. i Et nunc, filii, ctistoilite vos a spiiilibus Г. « Kal vûv, TÍxva, çuXa£ao-Ô£ атгЬ tûv nveu|ii-
erroris. et invidiam. Elenim iuvidia dominalur omni Ttov tt¡; tcXívtjc xal той tpOóvoo. Kal yàp à ф6п(
iiilelligcntix hominis, et non palilur eiun vel co- xupiEÚEt 7táat]í TTJí 8tavo£aí той áv9pÚ7«>u , xal va
inedere , vel bibere, vel faceré aliquid boni; sed 49ÍT¡stv aÙTOv ойтг çafeîv , oute tiiecv, ойтг rorçjii
semper suggerit occidere «тип, cui invidelur ; et 41 àya8<5v • àXXà iíívtote ОттобаХХ« íxvsXeívtív ф-
in vitiiosiis semper floret, invidens vero marcescil. VOÚU.SVOV xal ¿ [aèv çeovoujxevoç navroTE av8eí,í ft
Ter duos anuos dierum in limore Domini punivi çOovîiv идраСчгтас. Aúo Stt; í¡¡x£p(I)V èv 9¿6w Kupiw
aniinam meam jejunio ; et cognovi quod solulio in- ехяхыза tí¡v «/«xtv i10" iv vt)UTEÍa ■ хя\ Ifviov óti i¡
vi.liie per liniorem Dei cflicilur. Si quis ad Doini- Xúsc; той cpOówj 6ià собой веой v'vETai. 'E¿v î4
Diim réfugiai, aufugit perniciosus Spiritus ab ipso, èn\ KOpiov xaTa<fsúvT| . àitoxpéxst Tô ™vr,pbv ws5-
et efñcilur mens levis ; el jam compaiilur invidioso, p,a ait' айтой, xal vtvExac ^ Stivota xoûçt,- xïI
et non rcprehendil diligentes ipsum, et i lu quiescit p Xombv 0-uu.itaOEÏ t«ô <p8ovou¡xív(¡), xa\ où
ab iuvidia. (ixst Tciiiv ifarabvTíüV (85) aÛTOV, xa\ ойтш; тл'л-л:
той tpöovoii.
IV. i Et inlerrugnbai paler de me, quoniam vidil Д'. i Kalîjv epo)T¿jv ó нат^р кгр\ £¡«>u, ort 6¿¡m
me tristem, et dicebam : i Hepala mea doleo.t Tri- (A£ (ixuOpojTtbv, хоЛ sXeyov • « Та т, тахта иои xaxovj«!
slabar enim supra omnes, quoniam ego eram causa eyeó. » "EwSveouv Y«p «api «ávra; , ort èyw û(¡v к-
venditionis Joseph. El quando dcsc«ndimus in Tio;TTJ;iipáTEtüí Тыз^<р. Ка\ ote xaTÍ6i)¡»sv ci;
jEgypluni, et ligavitme velul exploratorem, cognovi Aryy^TOV, xal ISt¡u¿ ¡as wí хататхота^, Eyvwv 5"
«¡und jusit: paliebar, et non sum conlrislalus. Jo Sixatoj; тЛзуы, xal oùx èXuzoûtxTjv. 'Iwst^ Й V
seph vero erat vir bonus; et Itabens Spiritum Dei ávT-,p àyaôbi, xalixü)V таЕй[хя,в£ой êv абтй, г>
in seipso, misericors cl clemens, non recordaiiis o-TtXai7voç xal eXe<ju.íí>v, oOx Efiv^ntxaxâi uot,«i«
est faceré malum mihi, sed et dilexit me ut alios xal tiYatnjsi [xe, ¿î toùç áXXou; aSfiXcoú;. Ф-jXáíiife
fratres. Cusiodile igitur vos, tili в inei, ab omni lelo eîv, TÍxva [xou, à-6 iravTÖ; C<¡X°'J xo£^ ?eôvou , ti>.
et iuvidia, el ambulate in simplicilate animas et in торЕйЕзвг àv аггХйтт(Т1 <}uxfii' xa^ èv àTa91i »P5'?'
bono corde, enguantes fralrem palris vestri, ut det evvooûvteî t5v TMiTpáSEXifov OU.UV (86), ¡va ¿»'■'Tl х11
et vobisDeus gialiam, etgloiiatn, et benediclionein D uuivó %tbi x¿Plv> xalWâv, xal eiXoviav èsl tí»
super capita veslra, sicul videlis in ipso. Omnibus xEçaXàî UU.ÜIV, xaflùiEfSETî èv айтей. Паза; tí? №
diebus non exprobravil nos de verbo hoc, sed dile paj oùx t!>vEÍ64o-£v +¡p34 Ttspl той XíyO'J TOÚTO'J,ÍW.l
xit nos ut aniniani smiin, et supra filios suos glori- ^Y««T¡5EV flfláj tÓCT^V С/их*1у <*'J"0'J- xa>- й,ЙР w',,"
ticavit nos ; el divitias, cl pecora, et fruclus omni uioj? айтой èSoÇaosv <цха?, xal itXoUTov, ул\ xrtfl,
bus nobis largilus est. Et vos ergo, lilii mei dilecli, xal xapr.obí ехарЕаато räff'.v f,u.Iv. Kai 0|uî; W
diligile unusqiiisquc fralrem suum in bono corde, TÍxva ¡хоу ауатоцта, ауаЦза-Е 1хат:о{ tôv а&йф
cl amovele a vobis spirilum inviili.e, quoniam islu айтой èv ауаЩ xapSía, xal аттотс^ватЕ iç' i\&'
agrestem facil aniinam, el corrqmpil corpus , in то itvsu(«i той çWvou , 5tí àypiol тойто tíjv <!('■>№•
ira ni et bellum veriil consilium, et in sanguiuem xal (fUEÍpEt тЬ otT)u.a, ôpy^v xal TtoXEuav дарЕХ" ;J
(csedes) exacuit, et in cxsiasin ducit meniein , et 8ta6oúXiov (87) , xal si? а'рлта napoÇiivst, x»i £!î
lion sinil intellectum in hominibus operari ; sed et IxiTaaiv av£i Tf,v Stávoiav, xal oùx èâ tíjv »*•"
(«5) Kul cù xarayir<bcrxei шгауаяотыг. Suy- omissa sunt in ins. cod. Oxon. Id.
yiv(Ú3X£t toïî àyaîTiatv. Gbab. (87) r¿ fftafciMic»--. Тн 6ia6ovX;«o. Id.
|8C) 'Erracvrzeç rcr яатрадеЛрсг vjiwr. Hxç
40*9 TESTAMENTUM SIMEONIS. 1050
iv âv8pw-ot; evtpfsív aX*Xa xal xiv Oîrvov àtfai- A somnum auferl, et turbationem tribuit anima», et
peí (88), xal xXóvov ixapáxst tíj tj<ux!)> xa* 'pijwv тф tremorem corpori ; quoniam et in soiiino aliquis
oc.jp 7Ti • 5xi xaifE iv итац> ctç (vjXo; xaxía; auxov zelus malilfce imagination ¡»sulcus ipsum corroilit,
(fav:ilfwv xaxESÔÎEt, xal rcvsú¡Aaai novijpol; 8iaxa- et spirilihus perniciosis conlurbat animan« ipsius,
pásoEi tt¡v фих*1у вйтей, xal exOpoetaoat' xi> <тй%шх et expavescere corpns Tacit, et contnrbatione exci
TOjiEÎ, xai èv xapa/i) S'.üicv(£ea9ai xov voiJv , xal tl>? tan mentem ; etsicut spirilum perniciosum el ve-
■nvsüjjia itovT¡p6v xal ¡o6¿Xov 1хшу » ои"ш? ça'.vsxai nenum fundeiitem habens, ila apparel hominibus.
то?; avOptúrMic.
Е'. f Aià Toûto 'Iti)irí)9 í,v ibpaïoî хф etSai , xal V. i Propterca Joseph erat pulcher facie et dece
xaXoj xf¡ Ityst, 6xt oùx èvwxtjîEv èv аОхф oùÔÈv itovtj- rns aspeclu, quoniam non liabilavil in ipso quid-
póv xí¡v yàp тара/íjv той i:vEÚ[jtaxo{ tô Kpöstonov quain perniciosum ; conturbationem enim spiritus
St|Xoï. Kai vCv, xixva pou , <ÍYa9úvaxs tiç xapSEaç faciès manifestât. Et nunc, filii mei, benigna facile
optôv èvtbwov Kupiov, xal E'JB'Jvaxs xàî ôSo-jc ùjjuLv corda vestra coram Domino, et rectas facile vias
Ivtómov xuvávBpioraúv, xal IíesOs EupEaxovxsç X*Ptv vestras coram hoininibus, el invenietis graliam co
èvwîtiov 6eoü xai àvOpibrtov. Kai оиХаитеаОе xoû ¡xi] ram Deo el hominibus. Et cávete, ne forniccmini ;
•nopvEÚsiv • öxi f¡ iropvsía ¡xt¡xt¡p èaxl ícávxiov xoJv В quoniam fornicario malcr est omnium nialorum,
xaxwv, x">p'.£ousa веоу, xal т:року*(1ъО\)зя хф Be- dividens a Deo, et appropinquare facicns ad Bcliar.
Xtáp. 'Etópaxa yap èv y<iptïii-Ttp\ yputf^q "Ev¿>x> Vidi enim in charactcrc scriptural Enoch, quod lilii
óxi ol uiol ouaov jxeO' ùpiuv èv TcopvEta tpOapijsovcaí, vestri vobiscum in fornicaiione cornimpeniur, el
xal èv Aent a8ixf¡o-ouaiv èv ¡toccata. 'AXX' où 8uv4)- Levi injusliliam facienl in gladio. Sed non prava-
aovxat яро; AeuÍ, öxi toîXeu-Ov Kupîou 7roXe[r/jï£t, xal Icbnnl contra Levi, quoniam bellum Domini bella-
vixfjOEt itäiav тсхрЕцбоХ^ ufxtbv, xal Ijovxai oXíî- bit, el vincet omne castrnm vestrum, et enim pau-
oxot ÈT7i[jiEptÇ(5(i£voi èv хф AeuÎ xal 'loJSa • xal cissimi divisi in Levi el Juda ; ct erit e vobis dux,
luxai (8!)) è5 ùntôv tlj fiYSU.oviav,xa&ioç xal ó тохх*,р quemadmodum pater meus Jacob prophetavil in
*laxû)6 zpoEçijXE'juEv èv E'jXo-ifiaiç (90). benediclionibiis.
Ç1. < 'I5o;j itpo£Ípi)xa íi[itv íuávxa, 5nto;5ixaiü)0(7j VI. Ecce predixi vobis omnia, ut juslillcer a
ir.b xTJç á¡xapxíac xwv ij/uxtï>v ujiuv. 'Eàv 8è àtpi- peccalo animarum vesirarum. Si autem auferalis a
Xt,xê á!f' ufUüv xov tpOövov, xal näsav вхХт)ротрахт]- vobis invidiam cl omiiem cervicisduritiem, ut rosa
Xiav, ti>î (4¿íov avM¡<szi xà ójxa (91) цоу èv "IupaíjX, florchunt ossa mea in Israel, et ut lilium caro mea
xal tbç xpívov í¡ (xáp? ¡xo'j èv 'Iax¿>6, xal luxat 1) q ¡n Jacob ; el erit odor mens sicut odor Libani, et
ós(A<j [лои í osjii] Aißivo'j, xal 7tXT,0uv6íi'Tovxat tbç multiplicabuntiir ut cedri, sancti ex me usque in sa1-
xíSpot Sy10' M ^¡aoü 1">С aíióvoc, xal ol xXaSot a¿- culum, el rami eorum usque in longiliidiiiem dieriim
t'Iiv ïujç eîç [laxpov íaovxai. Tóxe àitoXElxai sit¿p¡Mt erunt (92). Tune peribit semen Chanaan , et resi
Xavaàv, xal е^хахаХ£1[А(ла oix Suxai xcó 'AjxaX^x, duum non erit Amaicen, et peribunt omnes Cappa-
xal áiwXoijvxat iíávx£{ oí KariráSoxEc, xal ttívxec doces, et omnes Cclliaîi perdenlur. Tunc deficict
oí XEXxatoi èÇoXoOpE'jOfjtrovxai. T5xe èxXîi'Êi í| -pj lena Cham, el omnis populus peribit. Tune requie-
Xa¡x, xal 7:5c ó Xaoç àîraXEitai. Töxe xaxaTra'Jast scet omnis ierra a perturbatione, el omnis qux sub
(88) 'АЛЛа xa) rfir vXror äpaipeT. Haec oniissa giensis et Roberti Lincolniensis prseferre vellet,
sunt in ms. cod. Охоч. Id. juxia quam Simeon aflirmavit, ex posteris ejus
(89) "fera/. OCix adiUnim est, qnod sensum pror- fore (¡цепи ; neque bunc sensnm ex tiltiinis Jacobi
sus contrariuni facil. Ville notani sequentem. Id. verbis, Gen. xlix , elicere, nee facile cum pisece-
(90) 'Er ei'Joflaiç, Dum hie de posteris Simeo- (leiilibus in Simeonis Testamento verbis conciliare
nisdicitur: Kai èaovxai öXiîTrot , ew¡jiEptJ<5¡jiEvoi polerit. Id.
èvxûAEutxal ToOSa, alluditiir ad vaticinium Ja- (91) 'Qçfidôor агвц(ТЕ1 та ¿ста, х. х. X. Rcspi-
cobi de tribu Simeon. Gen. xux, 7: StapEfiw ab- cit fortasse auctor ad Èdcli. xlvi, 1 4- : 7Й cerra aii-
Tovç ir 'Iux¿)6, xal е/асглеры aùroiiç ir '/erparjj. ^ тшг агаваЛы ix той TÍaov avrôry : Oma eorum
Quod in Simeone impletum esse palet ex Josue xix, ( juslorum ) pullulent de toco suo. Ubi vir summus
et I l'aralip. iv. êqiienlia quod allinel: Kai oOx Jacobus Benignus Bossiieliis Ьзгс adnotat: i Otsa
ïaxai èÇ ûjiwv eîç f)Y£|Mv(av(uli recle in códice Охо- eorum pullulent, formula bene apprecandi niorluis,
niensi legitur), difficilias est conjectare, quibus Ja et palet infra xlix, 12 : Kal таг d&Sexa ярссг\-
cobi verbis isla intimenlur. Dicerem auctorem re- To>r та ¿erzä агаваЛы ix rev тбяоо аЬтияг: El
spexisse bsec Jacobi verba : Cœlui eorum non jun- duodeeim prophetarum ossa pullulent de toco tuo.
gatur gloria mea, id est in tribu eorum non existât Quasi dicerel : Eorum memoria reflorescat. Alludit
regnum Israeliticuni. si aliquem ex veleribus pro aulein ad consueiudincin collocandi sepulcra in
hac expositione adducere possein. Verum hi longe amœnis et virentibus locis, puta hortis (IV Reg.
diversuiii horuin verborum sensum liadunt; ideo- xxi, 18,2(i), Christi quoque monumento in horto
que diceudum, vel citalionem benedictionum Jacobi quodam pósito (Jeun, xix, 41). Credo ad commen-
ad liase non pt'rtinerc, sed ad ea quae pracesserunt; dandam piorum perennem ac semper virentem nie-
vel auctorem Testamenti Levi non allegasse bene- moriam ac spem resurreclionis : qui boni cum vi-
dictiones Jacobi in canónico libro Céneseos descri rescerent, ipsa ossa de loco suo, id est de sepulcro
ptas, sed apocryphum Jacobi lesiamenlum inter veluti germinare, et suo quodam modo reviviscero
оЧаОгхз; xptûv Ilaxpiapxtüv, qiiarum menlioneni ct videbantur. > Neque aliud innuere videlur hie Si
ego ¡n prasfat. ad haec Testamenta feci , el ipse meon, ad meinem auctoris horiim Testamentorum.
nostcr auctor in Testamento Benjamin § x, injecit. (92) Erunt. id est, latissime se diOuiideni. Grab.
Синении si quisquam lectioneni codicis Caniabri-
lOa't TESTAMENTA XII P ATRIARCHARUM. 1053
crnlo est, a bello. Tune Sem glorificabitnr, quando A itáao fj ут[ àiA тарах!)?*, ха\ ■клал <j й-:' oupavov
Dominus Oi'us Magnus Israel apparebil in Ierra ul airb тоХарли. Tote' Sí]¡x èv8o£aa0fjasTa;, ote Kúoto;
homo, et s-jlvabit in ipso Ailam. Tunc dabiintiir ó Oeo; uifaç той 'IapaijX (paiv5fAEvo; ii:l yrfi (95)
omnes spiriius erroiis in conculcationem, et horni- w; SvOptüTO; (94) , xal o-cuÇuv èv айтф tov 'Aöau-
nes regnabuut super perniciosos Spiritus. Tunc re- Töte 8o07¡crovrat rcávra та то/Ейрдта tî;ç itXavrjc tiç
surgam in ketilia, clbcncdicam AUissimo in mira- xaTai:aTT¡aw, xal oí av6pü)itoi ßaatXEUaoum tuvito-
biiilnis ipsius ; quoniam Dens corpus assumens, et VT¡pu>v icvcbu.áTb>y. TÓT£OvaiTT]30(iai èv euçposûvf|t
conicdcns cum liominibus, salvavil cos. xal EiXo-j-rjaw tov Tü/tsrov èv (95) toîç Oaupiairíou:
айтой • от*, ó Oso; aupa Xa6¿>v, xal suvEaOítov àv-
Opwiroi;, gacorcv айтой;.
Vil i Et nunc, lilioli roei, obediteLcvi, et in Juila Z'. t Kal vuv, TEXvia или , йкахойгте AeuÏ , xal
liberabimini ; et ne cOeramini super duas tribus èv Чойба XuTpto8T¡3s<jfl£ • xal p.í¡ eraípEaOs l~\ tí;
bas, quoniam ex ipsis orietur vobis salus Dei. Sus- 8йо çuXa; тайта;, ort è£; aÙTiIiv àvaTsXEÎ úu.tv то
citabit enim Dominus ex Levi pontilicem, et ex ¡Jio-Tjpiov той Oeou. 'AvaTtfjuíí yap Kúptc; èx той
•luda regem,
-D i Deuni et boiuinem.Hic -■•« salvabil
•'■> omnes
^ II Asut ip/i: pía , xal èx той 'Iouôa {JaaiXía (9C) ,
gentes, el genus Israel. Propter h<fc omnia mando 6e6v xal ávOptoTOv. Ouro; oxíijei raivTa та IQvt,, xal
vobis, ut et vos mandelis liliis vestris , ut cuslo- то fívo; TUv 'IapafiX. Aia тойто návTa (97) èvr£X-
diant illa in generationes corum- > Xou.a-. úptv, iva xa\ upurï; èvteîXtitOe toî; tíxvo:;
ùu.âiv, Зтао; çuXaÇtoaiv айтаЕ!; та; yzvtiu; aUTiôv. i
VIII. Et Simeon consummavil sermones, qnos H'. Kal auvETÍXsJE Sopsùv èvteXX6u.evoç toî;
mandavil liliis suis, et dormivit cum patribus suis, uîoï; витой, xal exo'.p.T¡0i) р.Етз tûiv кат£рь» айтой,
cum esset centum el viginli annorum. Et posuerunl àTÔiv px'. Kal fOr¡xav aùtov èv Ot^xtj ÇûXiuv àTrjirrtijv,
eum in tbecam lignorum non pulrescentium, ul re- той avafaYSív та оота айтой èv Xs6p<5v. Kal àvf;
ducerent ossa ejus in Hebron. Et reduxerunt ea vsfxav айта èv iroX£p.io AlfJUTUDV xpucf¡. Ti fip
clam in bello /Egyptiorum. Ossa enim Joseph custo- отта 'Iwdij» èçOXaTTOv oí AifOimot èv toî; та-
diebant /Egypiii in ¡erariis regum. Dicebant enim u.s!otç (98) Ttöv ßaüiXitov. "EXeôv yàp айтсГ^ ol
eis incantatores. quod si deportenliir ossa Josepb, èâoi8o\, ôtl èv èÇa&p ourétüv *1ыо^]у Itrrai èv irasTj
forent in omni ./Egypio lenebrœ et caligo et plaga tîj TÜ Aíyúttcou sxaToç, xaV т:Хг,у7] р.£уаХт1 ayoopa
magna valde /Egypliis, ut cum lucerna quoque non toî; AlyunTÎotç, шзте р^та Xu/vou p.íj Í7n-fi4iíxjxt\v
cognoscal unusquisque fralrcm suiiiu. r JxadToç Tov àSsXçov айтой.
IX. Et (leverunt lili i Simeon patrem suum secun в". Ka\ IxXauaav utol SupiEtov Tbv катара a-JTtuv
dum legem irisliiia:; et eranl in yEgypto usque ad хата Tbv váp.ov той itavOouç- xalîjaav e!ç Aíûtctov
dies exilus eorum ab ./Egypto in manu'Moysis. ïwc ^¿pac è;i8o'j aÙTtôv àir' (99) АЕуитстои èv
XEtp\ Мшйаой (100).
CAPUT III. KEtA.\AION Г.

Testamenlum Leu , de sacerdoiio et superbia. \ta0i\xt{ Aevî, Яер1 ¡ершоошцс xal <bxepr\çpariaç.
I. Transcriptum verborum Levi, quaxunque dis- A'. 'AvrÎYpaçov Хбушч Aîut, ôaa 8t£9ETo toî; uto'ç
posuit filiis suis, secundum omnia qua: facient, et айтой, хата itavra St noiêoun, xa\ 5aa auvavTfjiíi
qtixcunque contingent eis usque ad diem judieii. a'jxoï; iwç ■Tjuipaç хрЕагшс. T^taíviüv ^v, ote èxi-
Sanos eral, qua min vocavil cos ad seipsum : praevi- Xeuev oùtoùç upo; èauTav • &!p8i¡ fip айтф, Sri
debal enim quod morilurus erat. Cum autem con uíXXei à7to0v^ffXEiv. "Ote Se ouvf¡x9i)aav, еЬте rpo;
gregad essenl , dixit eis : айтой;-
II. t Ego Levi in Charrán conceplus sum, et natus В', i 'Eyio Asut èv Xa¡l¡5av (tuveX^çOtiv, ха\ èt£-
illic; et post haec veni cum pâtre in Sichima. Eram D xötjv èxEÎ, xaV u.stí тайта îjX9ov luv ты тохт pi eí«
vero junior quasi annorum viginli, quando feci cum Síx^jjia. "Hu.i)v 8è VEWTEpo;, ¿seI (1) етшу x", ôrs
Simcone vindiclam sororis nostra: Dina: de Einmor. еяо'т.за u,etí £uu.eüjv tí¡v èxSîxijsiv тт|; àSîXçr,;
Ut aulem pavimus grèges in Abclmaul, Spiritus in- í¡u.£jv Aíva; аг.о той 'Еи.идЬр. 'û; Sï èiraip.aîvojxîv {i)
tellectus Domini venil super me, cl videham omnes èv "А6гХи,аоиХ, тл/гйр.а auvaasw; Kupíou îjXOev èit'
homines occultantes viam suain , et quod muros èjxè, xal itivTa; àvOpunou; èûpwv àçavîCovra; t^v
axlilicavit sihi ipsi injusiilia ', et super turres ini- ôSov aUTiüv, xa\ Stt Tc¡xi¡ (I)xooou.t)3EV еаит^) f¡ áS'.xía,
' Psal. Liv, 11, 12.
(93) Фшгоцггос ея1 ttjç, wç йгврыяог;. Quai ¿ü àpxiEpia, ib; ßaaiXia. In.
liie cl paulo posl, de magno Deo in l'urina hominis (9?) Пагта. Тайта. Id.
super lerram apparente et cum liominibus coine- (98) Tfifielciç. Ta4aiE£oiç. Id.
denie dicunlur, non Judaîi. sed Chrisliani hominis (99) 'ля'. "Е=. Id.
sunt verba. Grab. (100) МьЛ'чтоЪ. Гр. М(ойот). Id.
(94) 'ilç агвршяос. Omissa sunt. Id. (J) 'ûcrel. Omissum. Id-
(95 Er. 'Eni. Id. (3) 'Еяыца1гсцег. "E-oíu,«iwv. Id.
(DU) 'Afyjfj ía, xal èx tov 'IovSa ßaci.Ua. Гр.
1053 TESTAMEMUI LEVI. 1054
xal ï-\ T:-Jt-yo\ií f] avojiiaxie^xai- xal £Xutoúu.t¡v д quilas sedil; et tnslaiiis sum degenere homiiium,
•nipl toC Y^voui -¿»v avOpíLmov, xal £Ù£au;r(v Kupíw, el oravi Dominum uisalvarer. Tunc cecidlt super
бтаос этобш. Tore èiterasEv Ы' èp.è ünvoc, xalèÔEa- me somnus, elconteinplatussiim montemcxcelsum:
aá¡xr,v 8poç O^tjXóv ■ touto 5po{ "Aaiîiôoç èv "АБеХ- hic esl nions Aspidis in Abelmaul. El ecce aperli
[iaoûX (3). Ka't ¡6où ávíiú-/0r13iv oí oùpavol, xal ï:;- sunt coeli , el ángelus Dei dixit mihi ; i Levi, irigre-
YeXoç Kupiou ¿i-Ki Tzpaç (X£ • i Asut , eïseXGe. i Kal dere. » Et ingrediebar de primo cœlo in secundum,
iieï)X0ov èx той npiûrou oùpavoû eiç töv SeOtepov, et vidi ill ic aquam suspensam in medio liujus el
xal e'Sov èxet ûoojp xp£pau.Evov ¿va uiaov toutou illius. Et vidi tcrtium cœlum mullo lucidius quam
xàxîivou. Kot EÎSov (i) TpÍTOv oùpavov ttoXù (pcuTît- duos; etenim allitudo eral in ipso infinita. El di-
vÔTspov napà toùç oúo • xal yàp uôç îjv èv аитф cebam angelo : < Propter quid ¡ta ? > Et dixit án
â-upov. Kal eítov t«T> à^fi\i^ • t Maxl ойтш- ; i Kal gelus mihi: (Ne mircris in bis; > alios eniin qua
eT-sv ó АугеХос npoç ¡jts ■ « Mt) 6аии.а££ етЛ Toúrotc,
tuor cœlos videbis clatiores et incomparabiles,
SXXouî -j-àp тезаара? oùpavoùç Etk' çetSporipouç xal cum ascenderis illic; quoiiiam lu prope Dominum
азиухрЕтоис, ôrav àvëX9t)î èxet ■ ort au бурс Ku
stabis, el minister ipsius cris, et mysteria ejus an-
piou <JT7]3i), xal Xeitoupyoç айтой ёстт], xal |Au<jrf¡pta nuntiabis hominibus, et de venturo liberare Israel
aù-oû èÇaYYsXct^ xotç ávOptíiTOic, xal тар1 той piX- prxdicabis ; el per te el Judain apparebit Dominus
Xovro^XuTpousOat tov 'lepar/ xr¡púcEtc- xal 3tà aoû inter boulines, salvans in ipsis опте genus lioini -
xal 'louôa o;f0ri3ETai Kûptoj èv àvQpw-otç, 3(u£ojvèv и ; el ex parte Domini erit vita tua; et ipse erit
aÙToîç Ttâv Y^voç àv6pwn(jjv ■ xal èx u-Epiàoî Kupiou
tibi ager, vinca, fruclus, aurum et argenluin.
i] ?wi) aoû, xal aù-oç lirai зои ауро;, 4|jfJcsX<l>v, xap-
toI, xpueiov xal àpyupiov.
Г*. ( "Axouaov ouv uîpl twv етгса oùpavuv. '0
III. i Audi ergo de Septem cœlis : Inlcrius pro-
хатсотгрэ; 5:i тойто aruYvÓTEpác èsTtv, èrEtôi] ойтос
plerea tristius est, quia istud juxla omnes injusti-
uapi itáaaí aStxta; avQpúraov. 'O 8íÚTEpo¡; E-/st
lias bominum est. Secundum babel ignem, nivem,
lîùp, j(i<5va, xpúsraXXov, i-oijjta dç fjuipav r.potrzá-
glaciem, parata in diem prxcepli Domini, injusto
Yp-атос Kupiou, èv tí) 8txatoxpta£a той 0£ой- èv aù-
jiidicioDei ; in ipso sunt omnes Spiritus rclributio-
тй siii itávTa та 7:,*Еии.ата (5) t£>v е-ауыуол e!ç
iniiii in vindiclam iniquorum. In tertio sunt virtu-
èxôtx^stv tiúv àvou.uiv. 'Ev тф TpÍTto £¡alv ai Suva-
tee caslrorum, ordinau-e in diem judieii, ad facien
u,Etç tüv 7tapsp.6oX£i>v, та^вгГаас (6) eíj í¡¡ji£pav xpí-
dum vindiclam in spirilibus erroris el Beliar. In
ÜEtüC , notiaat èxSixratv èv toïç 7:v£Úu.aat tíí 7tXá- r- . ■ i• .- • •
« - r. , j « .. , С quarto autem supenus Ins sancli sunt; quoniam m
vr,í xa\caí той IhX'.áp.Oi
Wit.'.arjÀVt Se sic тетплгпм
KY sir Téraprov ir.ivo)
Ътг*е\лл toútcüv
тпчгми . ... . . . «
supremo omnium babitat magua gloria in Sánelo
íyioí eísiv ■ ÓTt èv ¿vcoTÍpto TüávTtov хатаХйс! f¡ u.e-
sanctorum, supra omnem sanclilalem. In boc an
YÍXt) Soca ev'AYÍw iyím, únEpávto гаацс áY'ó-^'o?-
gelí sunt faciei Dei, ministrantes et propinantes
'Ev аитй (7) oi aYYe^°i е'5' nü ттроаалтои Kupiou,
apiid Doniiiiuni in omnibus ignorantiis juslorum.
oi XEtToupYouv-sç xal èÇiXaax(5[jiEvoi itpbç Kûpiov ктЛ
Ullerunt vero Domino odorem suavilalis rationa
najai; Tat; ayvjia;; tûv Sixaitov. Dpoj'fèpoujt Se
lem, el sine sanguine oblaliouem. In eoauteiu quod
Kupit.j (8) ôijjti]v EÙiuSiaç XoYtxijv , xal àvaijjtaxTov
subtus esl, sunt augeli qui ferunt responsiones an-
irposçopav. 'Ev 8è Ttti итохатш Eialv oi 4yye^"i ot
gclis faciei Domini. In со vero quod post boc est,
çépovTEÇ -à; àTtoxpiastç toïç àYY^'-01î wû itposwTtou
sunl llironi et polcslatcs, in quo liyinui semper Deo
Kupiou. 'Ev 8è тй ¡лет' aùtbv, £ial Opdvot, èjouniat,
oflerunlur. Quando ergo respexerit Dominus super
èv Ci öeI Op.vot ты öeü) ítpos(f¿povrat. "Orav oüiv ètii-
nos, commovemur omnes nos ; el cœli, el terra, et
ШфГ( ó Kûptoç (9) e<¡>' f)u.aç, TtavTEç Tf]u.£îç стаХЕио- abyssi, a facie magniludinis ejus comiiiovenlur : lilii
¡iEÛa ■ xal oi oùpavol, xal <j ул> xa^ a- Muotoi, àito
auiein bominum in bis existentes insensibiles pec-
npo3i!)7tou ttiç ¡JLEYaXtüaúvTjC айтой oaXEÚovxat (10) ■
eabunl, el irrilabuiit Altissimum.
oi 5è uiol Ttîiv àvOpio-wv, ènl Tourotç àvaisO^TOuv- .
teç, àu:apravoust, xal гарору^оил xov T^ttrcov.
Д'. < NUV OUV YtVl!)JX£TÎ, 5xt irotf]3£t Kûptoç xptutv IV. i Nunc ergo cognoseitc, quod faciet Dominus
ènl toùç uioùç Ttóv àvOptbrtov, 5x£, tcTjv UETpôJV judicium super lilios bominum, quando pelris seis-
ffXi£ou.¿vtov, xal той f¡Xíou a6£Wuu.¿vou, xal tüiv Ci8¿- sis, el sole exslinclo , el aquis siceatis , el ¡gne tre
twv Ç^patvojjtèvtuv, xal той nupbç xaTa7trf¡aaovTO{ , mente, et omni crealura túrbala, el invisibilibus
xal náiT¡i; XTÍaótoí xXovoup.ávT¡c , xal tüv áopátuiv spiritibus liquefaelis, el inferno sp<>iialo in passione
(ó) Ka) еЛияойццг .... èr 'АбеЛцаоиЛ. Hire lus Raphael, Tob. xii, 15: 'Ey¿> eif/i 'Pa¡par\JL,
oui и a omissa sunt , procul dubio per mein кип eiç ex таг ¿яга á-^íior аууеЛшг , oí ярссагауе-
ser. b.c. I». povpi ràç apocev%àç tur árfoir , xal е'кгяореи-
(1; ElSvr. "Eti addiluiii. Id. orrai егшяюг гГ\с êoÇr\ç zov áylov. Confer. S.
(5) Та xrevjiara. De bis Ecelesiastici xxxix, 35. Joannis Apocalyps. vin, 5, seq. lu.
"fort xrevjiuTU, ä eiç èxSlxr\crir iicttatai. Id. (9) "Orar evr ея1бЛефт! ó Kvpwç, etc. Respcxit
(6) TayßKtaw. Oi TaxOÉv-sç. Id. ad prophetiam Habacuei ni, 6 : 'Eutr\, xal èca-
(7) Ai)TÍ¡>. Ttjj ¡хгт' aJTÓv. Id. .UvOi} i) 7'/}, еяебЛефе, xal tmzáxt\ Ë0rr\. Id.
(8) ¡Ipccpijci'ci 6¿ Krf¡<;>. lia ipse arcbangc- (10) ÈajEvorTai. i^tXeuOfjao-zrat. Id.
M53 TESTAMENTA XII PATRIAKCIIARUM. IflSG
Allissîmi », homines non credcnies permanebunt A rvE'jfiáTwv TT¡xo¡i£vtdV , xal той 88o\) 5xuXe\«j;i£vw
in injiislUla : proplcr hoc in punitioncm judicabun- êitl ты TiátOsi той 'Y^íttou , oi ávGpuiTOt ат:т:ойу:г{
tur. AuJivit igimr Altissimus oraiicnerr. tuam, ut eiri¡xsvoÚ3'v èv Taiç áSixta'.;' 8tà тойто èv xoXtai
scpararel te ab ¡njtislilia . et ut eflicercris ti filius, xp'.OfjüovTai. Etaf¡xouo-£v o5v 6 "Yi}e.Troí tt¡; срояв-
et famulus, et minister faciei ejus. Lumen cogni- •/r,ç той, той SisXeîv ae àro tt,í àSixiaç, xal -rzyléwi
tionis illuniinansilluminabis in Jacob, el ut sol cris aÙTw uiov, xal OspaTrovra, xal XEtTOupYov той zpos-
omni scmini Israel, Ubique dabitur beiiedictio ас WTTO'J OÙTOU. ФшС yvióíTSlOC ÇtliTStvbv ÇOJTtcîÇ èv 1i-
omni semini tuo, usquequo visilet Deus omnes хшб , xal d)î ô îjXioç ètrf| toivtI аглрул-л "Ispaf^X.
gentes in visceribus misericordia; Filii ejus ueqiie Kal бобг^Ета! sot EUXoyia, xaV Tiavrl orrèppuiTi ao-j,
Eco; iîaxé'^TTai Kûpioç iravra та éOvtj èv aiájv-
in sseculum *. Verumlamen filii lui injicient inanus
in ipsum, ad cruciGgendum ipsum. Et propter hoc Xvoiç utoû аОтой êioi a!ù>voç (11). DXf(v ot uio! wj
datum est tibi consilium et intellectiis, ut nolum ег'.баХой« yßp*( ^1t' aÙTOv, той ат.оахо\ог.1зт.(1\')
avT<5v. Kai 8tà тойто 6ÉSo-a£ toi (JouXi; xal trJvEjt;,
facias filiis luis de ipso; qiioniam qui benedicit
■sou ctuvetíotu toûç uioûç aou itEpl айтой • óri 6 euào-
ipsi, benedictus erit ; qui viто male licunt ipsi, per-
-¡Cov auTOv eOXoyt¡|a¿voc lotat, oï 8è xaTaptójiEVGt si-
ibunt.
B tov àitoXouvTai.
F/, t Kal f,voi£é (loi 4 äyyeXoj T^î tjXoî toü ov-
V. < El ap ruil mihi angélus portas cœli ; et vidi pavou • xa\ elôov Tbv vabv töv oV)4ov , xa\ èiA Spówj
lemplum sanctum, et in llirono gloriae Allissimam. 8i^Ç 'Ov "Yty<rzo<j. Ka\ е'же (xoi ■ « Ле-Л, <so\ Ша-
Et dixit mihi : i Levi, tibi dedi bciiedicliones sacer-
xa tíc EÙXoYÎaç tt¡c ÎEpaTsîaç, 1шс ou èXOùv i:jpo'.-
dotii, usquequo veniens habilabo in medio Israel, i
xfj&iu (12) èv ¡A¿3t¡) той TapaíjX. i Töte 6 &?!&%
Tune (huit me angélus in terrain, et dédit mihi scu
fjafé (iE liii tt,v YV' i xa\ Ktoxi ¡лос ö^Xov xa\
tum et gladium, et dixit : i Fac vindktam in Sichern fou.caíav (15) , xa\ eTtu • « Doítjtov èxêix^îtv b
pro Dina, et ego ero tecum , quoniam Deus misit
-j/: ;jl йлгр Aívac , хауш ísojiai fiETà той , 5ti Ki-
me. > Et occidi in tempore illo filios Emmor, sicut
pioç апазтаХхе (i£. > Kal auvE-iXsaa áv ты xaifô
scriptum est in tabulis cœlorum. Dicebam aulem
èxEtvi}) той? ulo'jç 'E[A|A<bp , xaGw; -(efpaTxti'. b
ci : i Oro, Domine, die mihi nomen tuum , ut invo-
Taïç icXaÇt tuv oùpavâiv (14). Elirov 8è аОтЛ- i Aío-
cemteindie tribulationis. » Et dixit: «Ego sum
(iai, Kûpis , EtTti (loi то 8vo[i.i той , îva arixaXb>¡ia:t
angélus excusans genus Israel, ut non percutialur
je èv •(¡¡iipa eXtÊwç. > Koà eîwïv < 'E^w £¡[" o ÍT"
in finem ,0, quoniam omnis spirilus perniciosus ei
g Y£^°í * TOxpaiToûfisvoç тй Y'v0? 'I'pa^X, той ¡ii¡ м-
iiisidialur. > Et post haec vclnl ex мини» excitatus,
TiÇat aÙTOÙî eîç таХос, ÖTt näv (15) irv£U|ía sovr(p4v
beuedixi Allissiuio, et angelo excusanli genus Israel,
EÍÍ aÙTOÙç i:poa6áXXEt. i Ka\ («tí тайта, йатар (I6j
et onmes justos.
Циттуос ysvótxsvoc, euXÓYT¡ffaT8v"Y<{/toTov, xattovíy-
YsXov t8v 7:apaiToú[i£vov той y^vouí той 'lsparjX, xal
-ávTiuv Ttíiv 8ixaSwv.
VI. t Ubi vero veni ad patrem meum, íhvcbí Cp. i Kal tbç i'ipxíu-Tjv nçb( t8v itaTÍpa ряи, ev(W
aspidem sencum , unde etiam nomen monti est áa::í8a yaXx^v, Sib xal тЬ 6vo(ia той 8pou; "Airaíi
Aspis, quoniam prope Gebal est, a dextris Abila : el ort èYY'JÇ ГеБяХ , èx 8eÇîÔ)v 'A6iXâ • xat ffuvET<ipou»
conservavi sermones líos in corde meo. Ego suasi toùç X<5youj TouTouç èv tî) xapSia ¡лои. 'Ey¿> wv£'
palri meo ct Ruben fralri meo, ut dicerent filiis бойХгиаа t<Ji т:атр£ ¡aou xa\ 'Pou6i¡(A тй a8EXc<¡> |»u,
Eninior, uteircumeiderentur; quoniam zelo movebar îva eCziüsi toïî uioïç 'E¡A[xup, той itEpiTjirîjva!
propter abominalionem, quam fecerant in Israel. aÙTOÙç , ôtî àÇfjXuxxa Stà т8 ßSiXuYjAa , 3 èiroiTjîïv b
Et ego interfeci Sichern in primis, et Simeon Em "Iapaf|X. Кауш àvEtXov t6v Suyèu. èv irpti'Otç, xa.
mor. Et postea venientes fratres percusserunt civi- Su[aeÙ)v tov 'EjAjAtúp. Kal (АЕта тайта èXÛAvreç oí
latem in ore gladii. El audivit paler, et iratus est, " áSsXtfol èuiTafav tíjv i:(SXiv èv erójAati (5o¡A9aia{.
et co'ilristatus est, quoniam susceperanl circuinci- Kal f¡xo'jssv ó патг,р, xal ibpYÍaOT], xal eXu7ri¡6t¡ , 5я
• Coloss. ii, 15. » Luc.1, 78. "> Dan. xu, 78.
(11) "E(oç alûrcç. Elç oluvo. Grab. pressa : i üXáxsí той oùpavou, inquit, non aliud ,
(H ') 'АлссхоЛся1сш. Leg. avairxoXoTtiuai. Diucii. opinor, dénotant, quam legem in eœlis archetype-
(12) Парош\сы. Kotoix<¡o4o. Grab. Lex enim Mosaica tabulis lapidéis a Deo ipso eia-
(15) "ESíoxé fwi ояЛоу xuï рощрЫаг. lia que rata est. Quae quidem Tabulai , TtXáxsc XÍStvet »p-
que Judith in oralione sua cap. ix, vers. 2: Kvpie pcllanlur in sacris litteris, pro sermone apnd He
ó eeùçzov яатрос ¡tov Svîeíov, фёдшхас ér yfiipl lenistas recepto , qua quidem opponuntur гм,-
oapxîvatç. Legique cordibus humanis inscript* (II
р"оц<ра1аг sic èxSixr\ctr аЛЛо^егш; etc Id.
Cor. in, 5). i Нас aliaque plura vir cloctus. м
(14) Taiç яЛа£1 zur ovparwr. Ad hunc locum
aliani aulem senientiam hac de re ahiil Celebris
üluslranduin exhibet hie Gra|iius Henr. Dodwelli
prolixam seque ас eruditam Dissertalionem De ta críticos Richardus Simoiiius in Bibtioih- Wr
lorn. II, cap. 15, pag. 254, quem consulas vclim.
bulis cœlorum, quae in hisce xn pairiarcharum
Tebtamentis passim iaudanlur. Cujus viri sagacis- (15) flàr. Omissuni. Grab.
simi sciilcnlia sialiui palet ab initio , his verbis ex- (10) "Qcxep. Omissuni. Id.
1057 ΤΕδΤΑΜΕΝΤΙΙΜ ΕΕΥΙ. ΙΟ.'ίβ
χατεδέξαντο τήν περιτομήν , χα\ μετά τούτο άπέΟα- Α βίοηεπ), βΐ ροδί Ιιοο ιικιΠιιί δΐιηΐ ; βΐ Ίη υειιοϋίεΐίο-
νον χαΐ έν ταϊς εύλογίαις άλλως έποίησεν. Ήμάρ- ιιίΐιιΐδ αϋΐΟΓ ΓεείΙ. Ρεοοηνίιιιιΐδ βιιίπι, ψιοιιϊ;ιιιι ρι-χ--
τομεν γάρ, δτι παρά γνώμην αύτοΰ πεποιήκαμεν Ιθγ ςοιίδΠίιιΠΊ 6)ΐΐδ Ιιοε Γεείηιιΐδ ; 61 ίιιΩΐ"ηΐ3ΐιΐδ ε»1
τούτο • καίγε έμαλακίσθη έν τη ήμερα εκείνη. "Αλλ" ίη ιΐίο ίΙΙ;ι. δεά" ι•μο ηονί, ςιιοϋ δβηίειιΐία ϋεί βι :>1
έγώ είδον , 8τι άπδφασις θεοΰ ήν εις κακά έπ\ Σί- ίη ιιιπΙ:ι δϋρει- δίεΐιίπιβ ; <|ΐιοιιί;ιιιι νυΐυεπιηΐ ί>3ΐ;Β
χημα ■ διότι ήθελον εις τήν Σάρ"(5αν ποιήσαι, δν τρό ί:ι<•(Ί'ϋ, ΐ|ΐκ'ΐιιηιΙιιΐ(ΓίΙιιιιι Γοεεί'υηΙ 1>ίη;υ μιιόπ ιιο•
πον εποίησαν Δίναν τήν άδελφήν ημών ■ χαί Κύ 8ΐΓΧ : 61 Οι'ιιμιιιιικ ρι οΐιϋιιιίι εοδ. Εΐ 610 ρ<•ι 8ι•< τι ; ί
ριος έκώλυσεν αυτούς. Κα\ ούτως έδιωξαν Αβραάμ κιιιιΐ Λ1)ΐ':ιΙι;ιιη ραΐΓβηι ιιονΙι ίιιιι, ρεΓεςιίιιιιηι οχί-
τον πατέρα ημών, ξένον δντα, καΐ -κατεπάτησαν δίβηΐβιη, 61 οοηευίεβνεπιηΐ 8Γ6»6δ β]ιΐδ, Ιυι•<$ί(1<>δ
(17) τά ποίμνια ώγκωμένα δντα έπ' αυτόν κα'ι Ίε- εχίδίβηΐβδ βρικί ΐρβαπι ; ει •)οΜ:π , ίη ιίοιηο ϊρβίιιβ
6λα* , τδν οίκογενη αύτοΰ , σφόδρα αίκίσαντο. Καίγε £βηίΐυηι, ναΐιΐε νειΊιεηνβπιηΙ. Ει ίΐ:ι 1 .»< ί<• 1 >;; 1 1 1 ίιι
ούτως έποίουν πάντας τους ξένους (18), έν δυναστεία οπιπεβ ρεΓεβΓΪηοβ, νϊ ΓαρίβηΙβδ υχοι•ε8 εοΓυιη, οι
αρπάζοντες τάς γυναίκας αυτών , κα\ ξενηλατοϋντες ίη εχβϊΐίυηι ίηιρείΐεηιεδ 608. ΥειιϊΙ βυΐεηι ιι ;ι ϋο-
ούτούς. "Εφθασε δε ή οργή Κυρίου έπ' αύτοϋς εις τέλος. ιιιίηί βυρβι• 608 ίη ίίηεηι.
Ζ'. ι Κα'ι είπον τώ πατρί• ι Μή δργίζου, κύριε, VII. < Ει <1ίεβΙ)3πι ρβΐπ : ι Νβ ΐΓ.Ίδοαπδ, (Ιοπιϊηβ,
δτι έν σο\ έξουδενώσει Κύριος τους Χαναναίους , κα\ ' φιυιπβπι ίιι Ιε 30* ηίΙΓιΙιιιη Γ6άί<;6ΐ 1>οιικ ΟΙιβηβιΐίυοδ,
δώσει τήν γην αυτών σοι , κα\ σπέρματί σου μετά εΐ ι1:ιΙ)Ίι 16ΓΓ3Π1 ίρδοπιηι Ιίοί, ει δβιηίηί (ιιο ροδί
σί. Έσται γάρ άπδ σήμερον Σικήμ λεγομένη πόλις (6. > ΕγϊΙ οηϊιιι •ά\) Ιιοο <1ίι: 8ίι•Ιι< ίιι ιΐίεΐβ οίνιία»
ασύνετων • ότιώσεί τις χλευάσει μωρον, ούτως έχλευά- δΐιιΐίοπιηι ; φιοιιίηιη υΐ πυίδ (Ιεπιίεΐ ΓαΙιιιιιπ, ίΐ3 ϋε-
σαμεν αυτούς• ότι καίγε άφροσύνην έδραξαν έν Ισραήλ, πδϊ ιιιπί> 608; αυοηίβπι ίιΐδίρϊειιΓι.ιιη ορβι•3ΐϊ 8ΐιηι ίη Ιβ•
μιάναι (19) τήν άδελφήν ημών. Κα\ λαβόντες εκείθεν Γ3β1, ίΐ1(]ΙΗΙ)3ηΐ6δ 80Γ0Γ6Π1 Ι1051Γ3Π1. Εΐ ;|( Χ:Ίρ (ΊΙΙ(ί5 ίΐ-
τήν άδελφήν ημών, άπάροντες (20) ήλθομεν είς ΒεΟήλ. Ιίηε βοΓΟΓεηι ηοβίπιηι, βϋΓβΓβηΐεδ νεηίπιυδ ίη ΒβΐΙιβΙ.
Η'. ι Κάκεϊ πάλιν είδον πράγμα, ώσπερ τδ πρότε- VIII. € Ει ίυί ΓΐΐΓ5ΐΐ5 νίιΐοΐκπη γοιιι, ηυοιηα<1ιικι-
ρον, μετά -δ ποιήσαι ημέρας ο* (21). Κα\ είδον επτά (Ιιιιη ρηιΐδ, ροδίηιιηπ• Γβοϊ ιΐίεδ 86ρ1υ3§ίηΐ3. Ει νίιΐϊ
ανθρώπους ένέσθήτι λευκή, λέγοντας μοι• « Άναστάς βερίεηι ηοιηίηεδ ίη νβ81β αΐΐια, ϋίοεηΐεδ πιίΐιί : ι Εχ-
Ενδυσαι τήν στολήν της ίερατείας, κα\ τδν στέφανον δΐιι-μοηδ, ίηύυε δίοίαπι δβεεπίοΐϋ, 61 εοΓοηβιη ]ιι?>ΐϊ-
της δικαιοσύνης, κα\ τδ λόγιον της συνέσεως, κα\ τδν 1126 , 61 Γ3ΐίοη3ΐβ ίηΐβΐΐεείυβ, βΐ ροιίοι-ριιι νβι-ίΐβΐίβ,
ποδήρη της αληθείας, κα\ τδ πέταλον τής πίστεως, εΐ ρείβΐυηι Οάεί, 61 ιηίΐηπι 8Ϊ§ηί, 61 ερίιοϋ ρΓορΙιβ-
και τήν μίτραν τοΰ σημείου, κα\ τδ έφοϋδ τής προφη- Ιίίε. > Ει υηυ8ηυΪ8(]ΐΐ6 ίρδοπιηι υιιιιηιηιιοϋηυβ ροΓ-
τείας. ι Κα\ εΤς ϊχαστος αυτών Ιχαστον βαστάίοντες, £, 1»η1ε8, ίπιροδίιβίΊΐιιΙ ηιίΐιί, εΐ (ΗχγίιιιιΙ : ι Αϋ Ιιοο
έπέθηκάν μοι, κα'ι είπον Άπδ τοΰ νΰν γίνου είς ιε ΙεπιροΓε 68(ο 83εεΓϋη8 Ιίοιηίπί, Ια 61 86ηιεη ΐιπιηι
ρέα Κυρίου, σΰ χα\ σπέρμα σου έως αιώνος. ΚαΙ 6 ιΐ5(]ΐιο ίη 8;66ΐι1ιιιη. ι ΕΙ ρήηηιβ ιιηχίΐ ιιιο οίοο κ.ιιι-
■πρώτος (22) ήλειψέ με έλαίω άγίω, χαΧ έδωκε μοι όά- 61ο, 61 (ΙειϋΙ ιιιίΐιϊ νΐι••;;ιιιι ]ιιϋί(•ϋ. 8υι•αικΙιι« Ι α ν ί Ι
6δον κρίσεως. Ό δεύτερος έλουσε με υδατι καθαρψ, ηιεαιμι» ηιιπκΐΜ, 61 οίοανίΐ («Ιβηβ) ρβηεηι ει νίιιαηι,
χα\ έψώμισε άρτον (25) καΐ οΓνον, "Αγια αγίων (24), 86Ϊ1ίεεΙ 83Π613 δίπκίοπιιιι, 61 ('ϊκ:ιιιιΐ(!(ίι]ί( ιιιο 8ΐοΐ3
καΐ περιέθηκέ μοι στολήν άγίαν καΐ. ένδοξον. Ό τρί 8311613 εΐ ξΙθΓΪ083. Τι'Πίπδ Ιΐν-ίδίΐιιΙ 1110 ίιιιΐιιίι, ΜΙΙΐίΙί
τος βυσσίνην με περιέβαλεν, όμοίαν έφούδ. Ό τέ ('ρΐιυιΐ. ΟικιιΊιΐδ ζοικιπι π.ιΐιι εΪΓευιηροδυίΙ , βίιιιί-
ταρτος ζώνην μοι περιέθηκεν, όμοίαν πορφύρα. Ό Ιοηι ρυτρυΓΧ. ζ>υπιΐιΐΒ γ.πιιιιιιι οΐίνιε ιιιίΐιί ιίοιϋι ρίη-
πέμπτος κλάδον μοι έλαίας έδωκε πιότητος. Ό έκτος ^υβάίηίδ. δεχίυβ οοιοικιιιι 63ρί(ί πιεο οϊτουιηρο-
στέφανον μοι τη" κεφαλή περιέθηκεν. Ό έβδομος διά ,δΐιίι. δβρίίπαυβ άίβάβηίΐβ ο»ρίιί ηκο ββεεηίοΐϋ είτ-
δημα τξι κεφαλή μοι ίερατείας περιέθηκέ, κα\ έπλή- ειιηιροδυίΐ, ει ίηιρίετίΐ πκιηυβ ιικ•αϊ ιΙινιιιίαιιι;ιΐο, υΐ
ρωσε τάς χείρας μου θυμιάματος, ώστε ίερατεύειν 83661-ιΙοιίο Ιυη^εΓεΓ ϋοηιίηο. Οίχιτιιιιΐ βυΐεηι ηιίΠί :
με Κυρίω. Είπαν δέ προς με • ι Αευΐ είς τρεις αρχάς < Εενί, ίιι ΐιΐ3 ρηηείρίβ ϋίνίιΐβΐιιι• βειηοη Ιιιιιιιι , ίη
διαιρεθήσεται τδ σπέρμα σου, είς σημεΐον δόξης Κυ δίςηυηι βΙοΓίχ Οοιιιίηί &υρβτνβηϊεηΐίβ ; βΐ ςυί εΐ'β-
ρίου επερχομένου • καΐ ό πιστεύσας (25) πρώτος κλή- • (Ιίιίειίι, ρι•ίιιΐ3 80ΐ'8 επί, εΐ ιιι3]ογ βυρβΓ ίρβυηι ηοη
ρος έσται, κα\ μέγας υπέρ αύτδν οϋ γενήσεται. Ό Γιεί. δεειιηϋιΐδ εΓίΐ ίιι δβεεΓοΌιίο. ΤεΓίίϋδ, βί νοεβ-
δεύτερος έσται έν ίερωσύνη. Ό τρίτος, έπικληθήσετα». ΙΐίΐΙΙΓ 1Ι01ΙΙ61Ι ΙΙονίΜΙ), (|ΙΙ0ΙΙΪ3Ι11 ΚεΧ 6Χ ^ι1^α 0X8111•-
(17) ΚατεΛάτησαν. Κατεπόνησαν, ηΐηϋ» Ιαΰοτΐ• Οοηιίηο, Ιίοΐιπιιΐ ϋαηαα »αηοΐοη»ιη , εε(1ε1)3η(ςυε ίη
δια ιΙί'[ιιΐΊηαΐΗΐιΐ, δίνε οοιιβαηιηΐ. Οκαβ. υδυηι δΐιπ-ηίοΐιιιη 61 ΙενίΙβπιηι. Νεο,ιιε ηΠιβγ δβηβ
ί18) Πάπας τους ξέτονς. Πασι τοις ξένοις. Ιο. δεηδίδδβ βυοίοΓοηι ΤαίαιηβηίοτΗη ριιΐο, αΊιπι ηίε
19) Μιάται. Μιάναντες Δίναν. Ιο. Εενί βίε Ιθ(|ΐιβιιΙβιιι ίηϋυείΐ. — ΙΙεείβ (οηδίϋοΓαηΐί
,20) Άπάροντες. Έπάραντες, ιηβ. Οχοη. 8εϋ 1ε- Ιι,ιί• νίδίο ροΐίιΐδ νίϋεΙυΓ ιίΊΊτιί άΛ. ιΐιπδΐίηηιιιιι εΐ
£εη<Ιιιιη ρυΐο ά-άραντες. Ιο. ι)ί ν ιιιιιιιι 3|ΐ3Γίδ Μΐεπιπιπιΐιιηι δυο υΐΓ3ςιιε δρβείβ;
!21) Ημέρας. Ιη86Π.τκ δυηΐ αΊι* νοεβδ ημάς έκεί.ΐη. ευ]υδ εΐ ηίηε ςιιοηυε ρΐ'ίιηίΐινα Γκίεδ εοηΙΓ3 ΙιχΓεΙίευβ
22) Ό πρώτος. "Ετι ίάϋίΐυηι. Ιο. ΡΓ0ΐ6δΐ3ΐιΙβδ εοηιρι•ο1)3Γί ροΐεδί. Ι ικλι:ιι.
25) "\ρτον. Με. Ιο. (25) Κα'ι ό πιστεΰσας. Κα\ έπίστευσα , Ϊ13 υΐ
24) "Αγια άγίωτ. Μιηιΐδ ρΐηοειιΐ ηιι?β ίη Ιιιιηο πρώτος ηονβπι ίηείιοεί ρει ίοιίιπιι. Οκαβ. — Οηεε*
Ιοευιιι αιΐηοίηΐ βΓβυϊιιβ; 63 εη'ιηι ίιι βΐίεηυηι «ριι- νπ•1ιο Ιειιυδ ί(3 δοιιβηΐ : Ει φιί αηΐκίο-ίι, ηιαριια
ί,Ηπι (Ιβίοη» νίίΙειιΙϋΓ. Τά "Αγια τών αγίων οεευι•- $οη ΐΗι , ιΊ ΐΗΐ/ι/«ΐίϋ εαρβτ ίριιιηι ηοη βεΐ : ηοε 681
ΠΐηΙ Ρ388ΪΠ) ΪΙ1 836ΓΪ8 1ίΐΐ6Πδ, III ρΓΪΐηίδ Υ6Γ0 Εβνίΐ. κί'ΐΐίο ηχα)οτ ίρίο.
ΓβίροιιαΥηΐιΐϋβ ί!8 ρι-χείρυβ , ()ΐι* κροιιΐε ο1)Ι31&
ЮСА TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. «Oft)
get, et faciei sacerdolium novum, secundum typum \ айтф ívopa xatvov, fat ßaüiXsui ex toü 'loúSi àva
gentium, in omnes gentes. Advenlus autem ipsius axTjiiETai , xal itotfjSst tEpaTEtav víav, ¡u-ti -Ач :-j-
ineffabilis, ul prophet« Altissimi ex semine Abra rcov tüv eSvüjv, eiç uàvta та luvt]. TI 6k тароуз!а
ham patris nostri. Omne dcsiderabile in Israel tibi айтой Sç paaroç, tbç простои CkJ/^Xou (2t>) tx sr.ip-
erit, et semin'i tuo ; et comcdetis omne pulchrum ратос 'Абраар тахтрос fipiôv. Iliv âmQupip&v h
visu, et mensam Domini dislribuet semen luum, et "IipaíjX aoi tarai, xat тф ат:£рратЕ sou- xa\&a6c
ex ipsis erunt poniifices et judices, et scribae ; quo itäv (jjpaîov ¿passt, xat tt¡v трата^ач Kuptou 8iav¿-
niam in ore eorum ctistodietur sanctum, i Et ex- pií¡SETai то зчЫрра sou, xai èj aù-wv laovtai àpxie-
pst?, xptTai, ypappaTEt; ■ Su Ы\ 3T¿paTo;aí-¿v<pv-
pergefactus intellexi, quoniam hoc simile illius est.
Abseondi vero hoc in corde meo. et non annuntiavi Xax6f,a€Tai (27) то aytov. i Kal e5uto/iï9eI<; ffuvipta,
hoc cuiqiiain hoinini in terra. 5ti тойто ôpotov èxsEvtp ItcL КаЕуЕ ехрифа тоО-о h
-fl харбЕа рои, xai ойх ivfyfttua айто ravit àv-
0pu>7n¡> im TÎj; Y^í-
IX. i Et post duos dies ascendimus ego el Judas в', i Kal ргв' f,pipa{ 8úo àv£6i;v iyù> xal 'lotôi;
ad Isaac cum paire nostro; et henedixit mihi pater itpoî 'Iaaàx рета tov яатара fjpuv xai E0Xéjr¡jí
palris mei, secundum sermones visionum mearum В ^ ¿ raríjp той тгатрй; рои, хата toùî Xoyouç ■:«
quas videram ; et non voluit ire nobiscum in Bethel ópáastóv pou, o)v etSov xal oùx tfiÚ£ тлрыЦт
Ut autem venimus in Bethel, vidit pater meus Jacob (лев' fjpuv elî BsO-rjX. "ûî Se ïjXOopEv etc BeOí¡X, ufa
in \isione de me, quod fulurus essem eis sacerdos 6 noTÍ¡p pou "Iaxài6 èv ópápaTt itepi Époü, ort Im-
ad Deum. Et exsurgens mane decimavit omnia per pat aÙTOtç eEç Upía itpoç tov 0eóv. Ka\ àvasri;
me Domino. Et venimus in Hebron ad habilandum; то (28) гсраЛ атабЕхатшоЕ r.avza. 8t' ерой тй K'jpk
el Isaac vocavil me continuo, ut memoraret mihi Kai fjXOopîV Etç Хебрыу, той хатаХйгаг xal 'Isaix
legem Domini, sicut monstravit mihi angélus Dei. èxaXet JXE iuvEx¿>í той ÙTOjpvTJîai (29) [ае vó¡wv К>
El docuit me legem sacerdoiii, sacriliciorum, holo- pt'ou, хавыс ISstÇé p.ot ó uyye^°í то'^ вгой. Kal Eí¡-
cautomatum , primitiarum, volunlarioi um, saluta- баахе р.е v<5[iov tsp<i)aúvT|c, Oustuv, óXoxauno¡iá:ti)y,
rium. Singulis diebus docuit me inlelligere, et per- áTOxpxuv, èxouotuiv, itoTT¡p£ü)v. Kal íjv хав' to-
severabatin me coram Domino. Ei dixil mihi: «Cave, Tti]v fijjtápav nuvETÍjoJv [u, xa\ e!î ÈfJtà àax^wi151^
lili, a spiritu fornicationis ; hie enim permancbit, et í¡v ivü)7itov Kupíou. Kal ÊXe^é por « Прок*'. :'
per semen tuum inquinabit sancia. Accipeergo tibi xvov (30), ànb той irvEÚpaTOc ttjí TOpvdaç' toi:o
uxorem, adhuc juvenis exislens, maculam non ha- Tip àvSeXEXEt, ха\ uíXXei ptatvEtv 8tà той ffic¿p|wra;
bentem ñeque inquinalam.nequede genere alienige- ** mu той Svta.
äfta. ЛабЕ O'jv (Т£аит(Т>
Лабе o3v геаит(Т> Yuvaixa,
Y^vaixa, Ixt váo^üv,
váoí üv, ¡ii
narumvel gentium. Et antequam inlres in sánela, la ÏXOUSaV pójpOV, pr,8E ÊeTjXtdpíVIlV , (Jf/¡TE aso fivofü
vare; el in sacrilieando, lavare; et complens sacrifi- àXXoçuXwv f[ è6vuv. Ka\ про той EÍoeXOetv e!{ т*
cium, rursus lavare. Duodecim arborum semper ha ayta, Xoúou • xa\ èv тф Oústv, vîtîtou • xal àr.if--
bendum folia (fruclus) ofíer Domino, ut etiam me Çtuv TtaXtv Tt¡v 6uo£av, vîtctou. ДыбЕха 8évSpbw to
Abraham docuit. Et omnis animalis mundi, el vo- èX<5vTOJV tpOXXa ачауг^ тф Kupfy, w? xàpè 'A6piip
lulilis mundi offer sacrilicium Domino. El omnis i6í6a5e. Kal uavrb; Сшои хабарой, xal itetttw
primi germinis lui et vint offer primilias, sacrifi- хабарой itpóacEpe Ousíav тш KupEtp. Kai tayA;
cium Domino; el omne sacrilicium sale consper- nptüTOTEvíipaTÓí aou, xal ofvuv Tzpóstftpt arapyi:.,
OusEav тф KupEtu- xa\ näciav ÖusEav áXaTi áXt£t;. i
ges. »
X. t Nunc igitur custodile, quaecunque mando Г. « Nuv ouv çuXaÇaTE, Iza ey¿> ivraXXopat ipiv,
vobis, filii; quoniam qusecunque audivi a palribus TÍxva- Sri oía ïjxouaa ттара tüiv âT¿ptov |Wj,
meis, annuntiavi vobis. Innocens sum ab omni ¡m- àvitfyzùa uptv. "АОшбс eipt àitb яаэт){ àsikiï
pietate vestra et transgressione, quam facielis in ùpûiv xal •гсарабао-eoiç, fjv Ttotíjo-ETE Í7il ouvtsXeij
cönsummatione sseculorum in Salvatorem mundi rj TUv aitôviov eEç töv ¿литера той xóapou àiE6oûwî,
impie facientes, seducenles Israel, et suscitantes ei itXavuvTEç Tbv 'IapaijX, xat eTtEYsEpovrei айтф x«i
mala magna a Domino. Et inique facielis cum Israel, \uya\a. uapà Kup£t¡J. Ka'i avopf¡<JETE oüvtu Tapai;X,
ul non suslineal se Jerusalem a facie malitiae ve- ыэте pî) ßaaraaat 'UpouaaXiip ira T.poiÙKW Vf
strae ; sed scindatur velum lempli, ut non velel de- VTjpiaç ùptôv àXXi axEuat то IvS'jpa той vaoü, ù№
formiiatem vestram. Et dispergemini captivi in gen- pi; xaTaxaX'jiuTïtv ат/т^аЬчтр ùpwv. Kal 5i»W3-
tibus, et eritis in opprobrium, et maledictionem , pfjo-ЕаОг alxpáXtDTOt evtoîç eOveo-î, xaUuEiiO££t?(3l)
el conculcalioncm ; domus enim quam eliget Domi ivEtStapov, xal xaTapav, xal хатататтцха- à PP
nus, Jerusalem vocabilur, quemadmodum conlinet oixoç, 5v àv ÈxXiÇïjTat K'jptoç, TspouaaXf,¡Ji xXrj6í¡K-
xat, xaOioç rapiéx" pto'Xoç 'Evù/ той íixaíou (а-Ь
liber Enoch jusii.
(26) "керраегос, ¿с прорытой in¡rr\Aov. 'Aya- (30) Téxrcr. ^гаитф. Id.

ttt¡tíi, o'jç тсроф^тг,( Triaron. Crab. (31) Eiç. 'Exit additum. Id.
(32) BlC.lcç 'Eriü% tov Sixalcv. Jam supra i«
S27) <PvJlayOi\<Tercu. Aij-fO^ssTat. Id.
28) To. 'AwS. Id. Testamento Simeonis § v, cilaverai alitjua ex X'/^T
29) Tso/trijcaf. Titopv^patEaat. Id. xTÎjpi YPa'fñí "Ev¿>/, et jam in Tesiauienio Le«
1061 ΓΕ5ΤΑΜΕΝΤΙΙΜ ΕΕΥΙ. 10ΙΜ
ΙΑ'. « *Οτε ούν έλαβον γυναίκα, χη' ετών ήμην, ί| Α XI. « Οιιοηίΐο ίρίΐιιι• βεεερ'ι ιιχοιειη, 6Γ3Π1 βηΐιι»•
όνομα Μέλχα. Κα\ συλλαβοϋσα έτεκε, και έκάλεσε ι ιι ιι ι 28, ειιί ιιοιιιοιι 6ΐ•»ι Μείεΐια. Ει εοιιοίρίβηβ ρβ-
τδ δνομα αϋτοΰ Γηρσάμ (δδ)• ότι έν τϊ) γή ημών πάρ ρι-ιίι ( Ιίϋιιιη ), 61 νοεηνίΐ ηοηιεη 6]υ$ ('.ιτμιιιι ; ςιιο-
οικοι ήμεν • Γηρσάμ γάρ παροικία γράφεται. Εΐδον η 1 3 ιη ϊη Ιιτι-ι ηι>8ΐι•3 λιΙυγμιγ, ιτ:ιιιιιιμ: 6ει•83πι
δε περί αύτοϋ, δτι ούκ έσται έν πρώτη τάξει. Κα\ δ εηϊηι ϊηαιίαίιιηι 8ίμιιίίϊε;ιΙ. 5είεΙ)3ηι 3ΐιΙεπι (Ιο
Καάθ έγεννήθη τριακοστώ πέμπτω Ιτει , πρδς ανα ίρβο, ιριοιΙ ικιιι επί ίιι |)ιίιιιιι οηΐίηε.δεειιηιΐο ΚβαΙΙι
τολάς ήλιου. Εΐδον δέ έν όράματι, δτι μέσος έν ύψη- §οηιΐυ8 εβί, ϊη ΐΓΪεββϊιηο ηυίηΐο αιιηο, 3(1 οπεηίειη
λοϊς ίστατο πάσης της συναγωγής. Διά τούτο έκάλεσα κοΓιβ. \ ί(1(•|):ιηι ;ιιιΐ»•ηι ϊη υιμοιιο, (|ικκ1 ηιεαΊυ$ ϊη
τδ δνομα αϋτοΰ Καάθ, δ έστιν, αρχή μεγαΛεΙον, καΐ εχεείβίδ 8ΐ»Ι»αΐ οηιιιίδ δνηη^οβίε. Ρι•ορΙει• Ιιοε νοεβνί
συμβιβασμός. Κα\ τρίτον έτεκέ μοι τδν ΜεραρΊ τεσ ηοπιεη (']ιικ ΚηηΙ, (ριικΙ «κι, ρτΐηάρϊηηι ;ηα<ρύΐΗάΊ-
σαρακοστοί έτει ζωής μου. ΚαΙ επειδή έδυστόκησεν ΙΙΪί, 61 Ϊηχΐηΐί-Ιίυ. Εΐ ΙβΠΪΟ ρβρβΓΪΙ ΙΙΐίΙΐί ΜβΓΒΙ'ί 003-
ή μήτηρ αϋτοΰ, έκάλεσεν αύτδν ΜεραρΙ (δ4), ο έστι, (Ιϊ^ομιπο βηηονίΐχ ηιειε. Ει ηπίβ (ΙίπΊευΙίει• ρερε-
χιχρία μον δτι καίγε αύτδς άπέθανεν. Ή δέ Ίοχα- ΓΪΙ π)3(βΓ β]αδ, νηεβνίΐ (μιιιι Μ(•Γ.ιΐ'ί, <|ΐιο.Ι »■>!, πηια-
6έδ ξδ' Ιτει έτέχθη έν Αίγύπτω (δ5)• ένδοξος δέ ήμην ιίιιηΙο νιοι ; ψιοιπιιιιι βι ίρδβ πιοιΊϋυδ ΟϊΙ. .ΙογΙκιΙιίΙ
τότε έν μέσω τών αδελφών μου. νΐ'ΐ'ο δ6Χ3§6$ίΐΙΐη ιρκιι Ιο ίΐΓ.ιιο η»(3 681 ϊη .ΙμνρΙιι :
§ΙθΓίθ$υ$ νι•ι•() 6Γ3Π1 Ιίπιι ϊη ΠΙβιΙίο Γι:» II ιιιιι Π160-
Π1ΓΠ.
ΧΚ. ι ΚαΙ έλαβεν δ Γηρσάμ γυναίκα, κα'ι ετέκεν XII. € Ει βοορρϊΐ ΟβΓκηηι ιιχοΓβιη, 61 ρερεΓΐΐ ρϊ
αύτφ τδν ΛομνΙ (δ6), κα\ ϊεμεΐ. Κα\ υιοί Καάθ* Εοιηιιϊ, 61 δειηεΐ. Ει ΙίΙϋ ΚβΐιΐΙι ; Λ1ιι•:>ιιι, Ι-;ι;ιι•. Γ.Ικ'-
Ά6ράμ (δ7), Ίσαάρ (δ8), Χεβρών, 'Οζιήλ. Κα\υΐο'ι Ιιγοιι εΐ Οζίεΐ. Ει (ϊΐϋ Μιί-μιί ; Μοοΐί, εΐ Οιιιιιμ. Ει ίιι
Μεραρϊ' Μολθή (δ9) κα\ Όμοισή. Και τω έννενηκοστώ ηοηβ^ε&ίηιο (]υ;ιιΐο αηηο πιεο, αεεερϊΐ ,Α1>ΐ'3Πΐ Ιο-
τετάρτω έτει μου έλαβεν Άβράμ τήν Ίοχαβέδ θυγα ε1ι;ι1»ι•(1 Ιίϋ;ιιιι ιικ•;ιιιι 8Ϊ1)ί ίιι υχοτεπι ; (|ΐιοηΪ3ΐη ίιι
τέρα μου έαυτώ εις γυναίκα• δτι έν μι3 ήμερα έγε- υηβ (Ιίβ ηαΐί μιιιι, ίρβε εΐ ΙΝία ηκ•:ι. θείο 3ηηθΓαηι
νήθησαν αύτδς κα'ι ή θυγάτηρ μου. Όκτώ ετών ιτιιιιι, (|ΐι;ιικίο ίη^Γε88υ8 μιιιι κτπιιη ('.Ιι:ιιι:ι:ιιι ; εΐ
ήμην, δτε είοήλθον είς Χαναάν • καΐ δκτωκαίδεχα οείοϋεείιιι 3ηηοι•υιη, ςιΐ3ΐιϋο ϊηίειΤεεί δίεΙιεπτι; ει
ετών, δτε άπέκτεινα τδν Συχέμ ■ χαΐ έννεακαίδεκα
ηονεπι ιΐεείπι ;ιηικ>ι ιιιιι βηορηίοιϊο Γυηείυβ μιιιι ; εΐ
Ιτη ΐεράτευσα (40)• καΐ εΓκοσιν δκτώ ετών, έλαβον
νϊ^ΐιιΐί οείο :ΐΐΐιι»πιηι, βεεορί υχοΓεηι;θΙ (]ΐι:ιιΙια-
γυναίκα• και τεσσαράκοντα ετών, είσήλθον είς Αϊ- ;ιίιιΙ;ι ιιιιικιπιηι, ϊιΐ{>Γε&$υ8 8ΙΙΠ) ϊη /Ε^νρΐιιιιι. ΕΙ
γυπτον. Κα'ι Ιδού , τέκνα μου έστε , τρίτη γενεά. εεεε, Γιΐϋ πιει εβίϊβ, ΐει ιί;ι ςεηεΓηΙίο. ΙοβερΙι εβιιίεκϊ-
Ιωσήφ έκατοστώ δγδόω κα'ι δεκάτω μου έτει απέ ιηο εΐ ιΐεεΐιιιο οεΐ3νο βιιιιο ;>•ΐ;ιΐίϊ ιηεχ ηιοι ιιιιι* ε&ι.
θανε. £
ΙΓ. ι Κα\ νϋν (41), τέκνα μου, εντέλλομαι ύμίν φο- VIII. Ει ηιπκ', ΙίΙϋ πιει, ιιιηικίο νο!ιϊ$ ίιι !ιηιε:ιΐί•;
ηοη ίοΐιιιιι Ιιοε § χ, 38(1 61 ρο8ΐε:ι § χιν βι χνι, μιΙι Ιειηροπϋ, αιιΐοηη οοηΙιηιίιΐΒ ηιΓκΙειη
, 681 βιιείοπ ηο-
ΙίΙιιΙο γραφής βΐ βιβλίου αΐίος.ιΐ: ίιι Τι>8ΐ3ΐιιεηΙο 1\ιι\& 81γο Β. δ:ιΙηιιιο ΙηιοΙιί, α,ιιί εβηι νυΙΙ ιι:ιΐ;ιιιι ϊμ/ι•ι•
-..■«.«. <! ...... :.. ..ι...., .ι: «..~ .ν.:-.; •ε»..λ... - ...,,,.,.. ;.. .•«.... :•.,.•...... ;.. .ν _»■ «..•«« **..
,ιιιΐΐ'ΐιι § χνιιι, ίιι ρΙπΓΐιϋ ιιιιιηεί'ο βιβλίοις Ένώχ τοϋ «ΗΜίοί ίιι ϊρ$ο ΐηρτει$ιι ίιι /Ε^ι/ρ/ιιι» ; 381 αιιίβα εοιι-
δικαίου ηιι;ειΙ:ιιιι ;κΙ(Ιιιείΐ. 1η ΖίΙιιιΙοη § πι, γραφήν εεριβιη, 3ΐΙεοαυ«! ίιιΙβΓ ΐΓί^ίιιία ΐΓββ βηίαιββ ηιιηιε-
νδμου Ένώχ 3ρρβ1ΐ3ΐ : ίιι ΝερΙ)ΙΙΐ3ΐίιιι § ιν, γραφήν Γ31, (|ΙΙΧ (11111 43ΐ'Πΐκ) Λ'.^Α ρΐιιιιι ΐη^Γ688Χ (ΠοιιιΙιΐΓ
άγίαν νοε.ιΐ]ιιχΐα (,οΊίοειιι &ιιιΙ;ιΙ)ΐ'ί^ίϋηϋβιιι, ςιΐ3ΐιι- (ί.Ί». \ι.νι, 15). Οικιιιι ορίηίοπειη έιίιιιιι βΐϋβ ι.ίΙ)-
νΪ8 ίιι εοιίίεε Οχοιι. νοχ άγίαν μι οπιΪ883 : ιίειιίηιιε Ιιίιιίί ρΐ3ειιΪ88ε ΐι•,•ίΐ:ιΐιιι• Μ3η388ε$ ('.υιηΗΊιιΐ. ι/ικαί.
ϊη Βεη]αηιίη § ιχ, λίγους Ένώχ τοϋ δικαίου ιικίιιοι :ι!. 62, ίη (ίίΐιρί/ιι. \:ειυηι πιεί'ίΐο ΙιΪ8 εοηΐΓ3(1ίχίΐΑυεη-
εΖΙ'3, ΙΠ•ξΟΠ8 Ι|36 Γ»ΙίθΠ6 -1 0(•|ι:ΐΙκ'.ι|:ΐ III ΓϋΙ80β (ΊΊΙ-
Ιο.
(δδ) Γηρσάμ. ΕικΙειιι, ςιιο Εενί ρι-ϊιηο^οιΓιΐιιιιι ι ιιιιι ει ΐιΐμ'ιηΐ.Ί βηιιΟΓυιη, ηυβηϋο Μο)'8ειι ρερεηΐ;
Γιΐίυιη νοιβνίι ιιοηιίηβ , ει Μο)'868 ρΐ'οηεροβ Εενί (■ιιιιι Ι3ΐηεη 8ει•ϊρΙυΓ3 ιιπιαί'ΐιΐί ΙΠ813Γ ΓβΓβταΐ, 83-
ρήπιαπι ρνοίοιη αρρείΐβνίΐ, ει οο εαηιιΐυπι Γ31ίο- Γ3ΐιι ιιοιι:ιρ(Ίΐ;ΐΓί:ιιιι ρερεπββε ΐ833ειιηι. ΟυβρΓορΙεΓ
ηβηΊ. Ναιη ιιΐί Ιιυε Ιοεη ιΓκϊΐαΓ άβ ΙΠίο Ει•νί : Κα\ βχΪ8ΐίηΐ31 ίρϊΐιιιι ί;ΐ(ΐι1ιιιιιι ίηΐιτ 18108 !ιϊμίπΙ:ι ΐΓε$
έχάλεσε τδ δνομα αϋτοΰ Γηρσάμ • δτι έν τ?) γή ημών ιιιπικΊ ;ιικΙιιιιι, ϋυεΙιευβ(ΐ3πι 3ΐιΐειιι ιΐίιι ρο8ΐ ίη Λίμ)•-
πάροικοι ήμεν * ι Ιιι ι)ιιιηιικ•. (Ιο ΙίΙίιι Μθ8ΐ8 Μΐϊρΐιιιιι ρίο ιι:ι[;ιιη 688ε. ΕαιΙειη ειιηι Λ1»<•ικ•/.ι α Κ. Εενϊ Ββιι
«81 (Εχοά. ιι, 22) : Κα\ έπωνίμασεν τδ δνομα αϋτοΰ 06Γ80Ι1 61 ΛΙκιι |ι:ιικ:1ι•ιιι 86ηΙΪΓ6 , ΓείεΝ Μ3Π388ε8
Γηρσάμ, λέγων, έτι πάροικος εί'μι έν γ?5 άλλότρία, αΐί Ο Ιοεο είΐ3ΐο. Λι.|ΐΐι• »;ε εΐί.ιιιι ηοβίεΓ αυείΟΓ, ςυϊ ίη
νεί'ϊίοτών ϋ' 80Π31, (|ΐιί Ι;ιιικ•η βεη. χινι, II ροβυβ- βιιρβΓ ίΐιιιιυιιι ΒΒΐϊΐίβ Ιιβνί (|ΐιυ .Ι(κΊι:ιΙιΐ'ιΙ ιι:ιΙ;ι 681,
πιηΐ Γηρσών, ικιιι Γηρσάμ, 3(Ιεο ιιΙ αίΓΟνίβ ιηοιίο (1ε8ί^ιΐ3ΐ, Γ<-εοιιΙίηηοιΐ8 ΐ'3υΙιίηΪ8 ρΐβπε ΐξΐιοΐυπι. Ιο.
Γβείε «Ιιι :ιΐιιι•. νίΐ'ιο βυίβηι 1ίυι;ΐΓίοπιιιι ηιβπίο βΐ- (.56) Χομνϊ. Λομνήν. Ιο.
ΙπΙιιιϊι :ιΙι:ιιιι Ιιιι]ιΐ8 ιιοηιίηίβ ΙβεΙίοιιβηι ϋιί^ειιεβ (δ7) Άβράμ. δίνβ 3υεΙθΓ Τείίαιηεηίοηιηχ , $ίνο
Ιοηι. VIII (Ιοιιιηιβηΐ. ίη Ιοαη. ρ. 152 : ΕΓς τών 8ει•ίΙι:ι ίιι Λρυ^ι•»ρΙιο είτανίΐ, <1υπι 'Αδράμ ροκιιϊΐ
υιών Λευί, δ πρώτος, Γεσών έν τοις πλείστοις τών ρΓΟ 'Αμράμ, εοπιπιιιΐ3ΐί8 ρεΓροιηιιι 1ϊΐΐβΓΪ8 β 61 μ ;
αντιγράφων ώνδμασται, άντ\ τοϋ Γηρσών , δμώνυμος δίειιΐ ει ρ,ιυΐο βηΐε Λομνί ρΓο Λοβνί μί ψΐιιιιι β«ι.
τυγχανων τώ πρωτοιόκω Μωσέως, έκατέρων διά τήν (::εΐΐ'ΐ•ιιιη (1ε ΙιΪ8 ηοπΊίηϊυυδ ροβίει-υι ιιιιι Εενί , Ιοία-
παροικίαν έν γ^ άλλοτρί/ γεννηθέντων , τοϋ δνόματος ςιιβε]ιΐ8 ([εηεβίυςία Ιε^β ΕχοιΙ. νι, 16, βεηη., πιιιΐβ
έτοίμως κειμένου. ΙιΊιιυ βΐίοταιη ί,βνί , ρΗιηια , ϊη αυείΟΓ ηθ8ΐβι- μι:ι ιΙ»•8(:ΐΊρΜ88ε νίιΙείηΓ. Ιο.
ρΐαήΰιιζ ΐχειηρΙαΗΙιιιχ Οΐΐοη ηοτηΐηαίιΐ! αϊ ρτο εο (58) Ίσαάρ. Ίσαχάρ. Ιο.
ηαοά ε$1 Οετιοη, ε]α$άεηι ηοηιϊηϊι εχηΙεη$ ειιηι ρή- 59) ΜοΛ0ϊ\. Μοθλή. Ιο.
ιηορεηίΐο Μοιρία, ηρηιίηβαρίε αΐηαφιε ϊηιροίϊΐο, <μιυά (40) 'ΐεράτευσα. Τώ Κυρίω ηι)ϋ. Ιο.
ί/ι•7ΐίΐί [ιιϊι,ίεηΐ ίη Ιεττα αΐίεηα. Ιο. (4 1) Καϊ νυν, κ. τ. λ. Ηυπε Ιοειιιιι, βοά ρηπιπι
(54) ΜεραρΙ. Μεραρήν. Ιο. βπιβιιιΐϋΐβ, πίίΙιιΙ εχ ιη8. βιείιίερίϊεορί (:;ιιιΙιι;ιπριι-
(55) Ή δέ Ίοχαβέδ ξδ' ιτει ετίγθτχ ίν ΑΙγύ- 818, Ηειιιίευβ Υν'Ιΐ3Γΐοιιυ8 ίιι Αιιείαήο Ιΐίαίοτία: άο-
ατφ. ΙΙυιιε Ιοεαιιι ιι;ιΐίνα:ιΐι$ ϋοείιαίιειΐ* 388ί^ιΐ3νίΐ ςηιαϊιαν .1. ΙΐΒβεΓίί Ι)ε ϋεηρίιιτίι ει ιαηϊ$ νετηαεν-
ϊρ8β ε]ϋ8 ΓιΙίϋδ Μυ)ί>ε8 (Λίκιη. χχνι, δ!)). Κ;ιΐίοιιε Ιί$, ε;ιρ. 2, ρ:ι^'. 522.
{063 TESTAMENTA XH PATRIARCHARÜM. Ш
Ilominum Dcum nostrum ex tolo corde ; et anibu- Л 6ds0« Kúptov tov 6eov гцй» 1С Щс ñfi xapií*;-
late in simplicitale cordis secundum omnem legem xal nops'JEüOs èv атсХйтг,« харо£а; хата вдуй тЬч
ipsius. Doceie autem el vos filios vesiros lilteras, ut v¿p.ov aÙTÇiû. AiSáJaTS 51 xal Ù(ieî; та TÍxva ¿jiuv
habeant ¡ntellectum in omni Vila eorum, legentes ■урар.р.ата, iva íyiúai oúvesiv èv tátt\ tt¡ Cuj aj-
indesinenter legem Dei ; quoniam omnis qui cogno- twv, avaYívá)Jxovx£{ à6iaXe£7rro)ç tov v¿¡wvtoO öeoü-
gcit legem Dei, honoraldtur et non eat peregrinus, Sti ira;, 3; fvucsztii vöfiov 6egü, ирл^ктац xii
quocunque vadit. Amicos quoque mullo plure< suis oOx lirai $évo;, опои ùniû. Kai-ys iroXXeu; çuo-j;
geniloribus babebit, ct desiderabunl mulii homi- ù:tèpYOVEÎ;xTT,<iETai, xaleTCiOup.TjSoujiTOXXolTtOviv-
num serviré ei , aique audire legem ex ore ipsius. eptúraiJv боиХгиаа-. aírttji, xal àxousat vöufiv èx wü
Facile jusliiiam, filii roei, in terra, ui invenialis in ¡jtojjwsto; o'jtoü. По^аатЕ Sixaiosúv^v, «xva ¡ío-j,
eœlis; et séminale in animabus vestris bona, ut in ènl TTJç yr,;, iva EÜpTjxe èv toi; où pavot;- xal tó-
venialis ea in vita vesira. Si enim seminelis mala, ратЕ èv та!; ^"Х31'» ùuuv ауаба, iva еСрт,тЕ aki
omnem lurbationem et tribulationem metelis. Sa- èv TÎj Cwí¡ úp.wv. 'Eàv yap ага£рт,ТЕ xaxi, raw»
pientiam possidete in limore Dei cum studio; quo тара/rjV xal 6Xûj<iv ÖEpissTE. Soçiav xrf,we8E Év
уобы 6eou р.£та o-nou8îj{ • öri èàv YèvrjTai aijdu«»-
niam si fiat caplivitas, et civitaies disperdantur, et
regiones, et aurum, el argentum, et omnis possessio В
u cría,
cía ' xal to5Xei; ¿ХоврЕибшси, xal x^f*»- *«* ХР*
pereat , sapieiitis sapieniiam nullus potest auferre, ab;, xal apyupo;, xal тЛял XTY¡at; àimXEÎrai, wü
nisi calcitas impieialis et obcaecatio peccali; quo 0090Û tIjv aoçiav oùSsl; Suvaxai àçsXèaQai, si |«]
niam erit ei hsec et apud bosles clara, et in ierra тйфХыепс атебЕЕа; xal r^pom; á¡iapTÍa;- íti теЦ-
aliena patria, et in medio inimicorum invenietur SETai аОтф aUTÍ) xaV 7tapà toí; 7toXe¡a£oí; XajiKfi,
amicus. Si doceat bsec et faciat, sedebit in throno xal ènl fíj; аХХотр£а; ттатр1;, xal èv piaui E¡(9p¿v
cum rege, sicut el Joseph frater uoster. EUpEOfjiEtai 9ÍX0C. 'Eàv 8t8iaxT) тайта, xal яраиц,
aúvSpovo; Is-ai ßasiXeu;, (!>; xa\ 'I(i><ri]ç 6 àfeiî
T)(X<ÖV.
XIV. i Ei nunc, filii, cognovi ex Scriptura Enoch II'. « Kai vüv, T¿xva, E-poiv атА траст,; 'EwV/,
quod in fine impie agetis, iu Dominum nianus inji- Sri ея\ TéXei ааЕб^иЕТЕ, èr\ Kúpiov X"pa? emíól-
cientcs in omni malilia ; et confundenlur iu vobis Xovrsç èv TtáoTj xaxía, xa\ a!(rxuve<¡aovTai èç' Op ci
fralres vestri, et cmnibus gentibus fiet illusio. Et- абЧХсоХ 6(iôJv, xal Tcäii Tot; Sövssi YEvf(iETa! (tí)
ciiim pater nosier Israel mundus erit ab impietate /XEuaap-á;. Kai fàp ó toití¡p f¡¡jtuv 'lspat,X хавзс*;
principum sacerdotum, qui injicient manus suas in c ¿ml a'_¿, ^ç àJe6sia; t¿v àp/ispéuv, о'-.:щЬ--
Salvatorem mundi. Mundum est cœlum supra it- 1 - 6aXoGm та; /Eipa; aÙTtôv èirl tov £o>TT¡pi той tfr
ram, et vos estis luminaria cœli, m sol et luna. jjxo'j. KaOapb; 6 oùpavo; (43) Orrèp Tt,v -fyf xi-
Quid facienl omnes gentes, si vos obtcnebrescatis iu OjiEÏ; oi tpuTcîipE; той oùpavoû (44), ri>; ó f¡Xio; xal
impietate, et inducatis malediclionem super genus f¡ asXfivT,. Tí líoiTjüoudt rávTa та !6уГ|, èàv -5¡i£Í;
vesirum, super quos (exortum est) lumen nmndi, uxoTiaOrjE èv азеб££а, xal етох£т(ТЕ хатарау £tó ^
dalum in vobis ad illuminalionem omnis hominis? yívo; ú¡aü)v, Опер tüv (45) то сй; тоу xíip.ou, zb 5о-
hoc volentcs exstinguere, contraria mandata docen 6èv èv ûp.tv EÍ; çdnispLOv TOXVTo; avSpuôu; тоия
tes Dei justificationibus, oblationes Domini lalroci- oíXovte; àveXsïv (46), èvavTÎa; èvToXà; 5i6ííxov:í;
nabimini, et de parlibus ipsius furabimini; et anle- toi; той вгой 8ixaíwu.a<T!, та; Tposcfopi; Kupiov
quam sacrificutis Domino, assumetis electa ; et in ХГ|ТТЕи<тЕте • xal àitb tüv [ispíoVov айтоО (47) xis-
contemptu comedentes eum meretricibus, in avari- фгтЕ, xal ярЬ той Suaiáaai Kup£<¡> XêsOe tí Ixe-
tia mandata Domini docebilis ; eas qua: sub viris хта • èv xaTaçpovfjjsi ès6£ovT£; ¡«та nopvuv, i»
sunt, coinquinabais ; et virgines Jerusalem violabi- •kXeoveÇîçi та; èvroXà; KupJou SíSíCete ■ та; ¿si»-
tis; et meretricibus etadulteris copulabimini; filias брои; Pe6t)X(Í)CEte, xal itap6ávou; 'lEpousoXf,}! ¡w-
gentium accipietis in uxores, purificantes eas puri- D уе^е> ха\ ^pvai; xal p.otxaX£si (rjvace^Ksvt, 6»-
ficalloue iniqua ; et eflicielur mistio vestra ul So- уатера; èBvuv XtyeoQt e¡; ûvalxa;, xaOapiJw:;,"
doma el Gomorrha in impietate, ct inüabimini in а£,тас хаОаршрф itapavóp-a), xal YEvf.KTai <¡ рДЧ
sacerdolio, adversus homines elati; nec eos solum, ¿^¿v ¿? Е^оца xal Гар-о^а èv ааЕбг£я, xal çu»^
(42) ren\<rezai. TevûssOe, /relis, rectius. Grab. lilas (sacrilicium, de quo prolixus ibi sermo) et m
(45) 'О obpuréç. 'О fjXioç. exspirare fechtit. Scio jam in códice Masorclicopr"
(44) Tov ovparov. Той 'lapa<)X. Id. TIIN me legi ТГПН illud, quasi ad sacrißeium, non ш
(45) rQr. Ou. Id. Deam referalur. Sed Judauirum doctores VI» lrans"
(46) ЫЛоггес àreAsïr, etc. Paulo ante dixerat formasse in TIN, ipse R. Salomo Jarchi connu«'-
ludxos manas violentas illaluros in Dominum Sal- tans super hunc locum faletur : 1 Isla , i"4""
valorem mundi ; el jam ilerum rejielens quod cœdem est una di diclionibus correctionis scribann"
ejus sint facluri, aliud jungit crimen, neinpe quod Scriptum ei at : in» ОПГЕГП. Êi exspirare fe«""
saciificia Deo haud debite sint oblaturi. Ob utrum- me; sed sen plu ra scribariim pro »ГПК rne, pos"1'
que sitnul Juda:os reprehendit quoque Deus per os тГПК jpsum. > Conf. idem Raschi super Baboc. 'i
Malacliiic 1, 13, bis notaiu dignis verbis : СЮСЮ I". Id.— Cf. Masoram ad Ps. cvi, Ж Drach.
mit« агтет marta ГСП. Et dixistis, ecce qualis v,- (4") Avtov. AurüJv. Grab.
,06S TESTAMENTÜM LEVI. 10C6
°jI£j0e lK) T» }W**4: *«* fv 4yOpûraw Ira*. A ml et adversas mandata Dei inflati, ¡Ilúdete sánela
^vot • ou uovov и, Ш4 xal хата tuv èvroXûv ¡„ conlemptu deridentes.
той бгой cuoioúftóvoí, хататсаССвте та âyia (¿8), èv
xatatppovT¡<iEi fEXotaCovTEÇ.
IE'. « Atà тайта ó vabç, 3v av èxiéijijTai Kúptoc, XV. t Propter haec templnm quod utique elige»
1ртцлос lo-tat àv ахаОарш'а, xal 0|хеГс alxuáXwroi Dominus, desolabitur in immunditia, et vos caplivi
ItejOs (49) sic TtavTot tí !0vti, xal íseoOe ßSeXuyjjia eritis in omnes gentes, et abominatio inter eas • et
èv aÙTOîç, xal X^stOe 6veiío; xal aíaxúvrjv aiióviov accipietis opprobrium et confusionem sempit'er-
rapà TTJç 8ixaioxpt<riaç той 0eou ■ xal toxvtsç ot Оеш- nam a justo judicio Dei; el omnes qui viderint vos
poûvTEç йцй« çE'JJovToi a<p' ùjjuov. Kai st fjtfj it' fugtent a vobis. Et nisi esset propter Abraham,'
'A6pai¡i, xal 'Iuaàx, xal "Iaxio6 , toùç техтарас Isaac et Jacob , patres nostros , unus ex semine
<juu>v, eîç èx той атсариатос fwu où ut¡ xaToXEttpGjj meo non relinqueretur in terra.
èrt Tt)î Yîjç.
IC7'. f Kal vuv Syvtuv àv ptôXicp 'Eviox, ort ебоо- XVI. , Et nunc cognovi in libro Enoch, quod sc-
uVjxovTa ебооиаба? TcXavT]6ïjasaOE, xal t^v •
¡Eptusrj-
• ptuaginta
- - hebdómadas errabitis,
...~..и.,иet sacerdotium
îjrauuuum in-III—
vrjv реет)Хшмте, xal та; вила? (uavsta, xal t6v В quinabitis, et sacrilicia polluetis, et legem extermi-
vöuov 09ov£aETE, xal Xáfouí ItpOtfïlTÔlV èÇouÔEVtodETE, nabitis, et sermones prophetarum contemnetis, in
èv Stacrrpoçîj 8tu>£JETE avSpaç Bixaiouç, xal eÙ5e6eï; perversitale persequemini viros justos, et pios odio
Htj7¡aETE, aXêivwv Xoyouç PSeXiîÇeœOs, xal SvSpa babebitis, veracium sermones abominabimini , et
ivaxaivoTcoiouvra tov wSuov èv 8uváu«t T^ísrou rcXá- virum renovantem legem in virtute Altissimi.'im-
vov itpowppeuo-ETE, xat téXo;, ¿>ç vou.îjetê, áiro- postorem appellabitis; et in flne, ut œstimabitis, oc-
XTEVEÏTE OÙTOV, OÙX EÍ8ÓTEC (XÙTOU TO áváOTT¡[Aa, тб eidetis eum, nescientes ipsius resurrectionem, inno-
àOiJov aTua èv xaxía ènl xsçaXàç ùutôv àvaÔ£x<5[xs- centem sanguinem in malitia super capita vestra
voi. Kal Si' aCreov ïsroi та ayta up.wv èpr(p.a, ею; receptiiri. Et propter ipsum erunt sánela vestra de-
èSaçouç u£¡Aiap.uiva • xal oùx Éarat тотсо; ùjjuôv xa- seria, usque ad pavimentum profánala; et non erit
6apo;, àXX' èv toïç ÊflvEatv í<je<i0s eîç xaTápav xal locus vester mundus, sed in gentibus erilis in ma-
eiî 6ia<rxop7cio-uov , lü>{ айтос roxXtv етатхаф^тац ledictionem et in dispersiooem, donee ipse rursus
xat oixTEtpêa; 7cposS¿$T)Tat 6(iaç èv irítrret xal visitabit, et miserens reeipiel vos in fide et aqua.
CSaTi.
IZ'. i Kai 8rt +,хоиаате тор1 tuv о' è68ou«8tov , „ XVII. i Et quoniam audislis de septuaginta heb-
ахоиаате xal rapl ttjc Uptoeuvriç. KaO' Exasrov yàp domadibus, audite etiom de sacerdotio. Secundum
'Itü6r,Xaíov íarat tEptuaúvi). Kai èv тф тершт^ 1шбл- unumquemque enim jubilieum erit sacerdotium. In
Xafy 6 терытос xpí<|Ji£VOC e¡c Upuaúviiv (лауас íarat, primo jubilaeo primus unetus in sacerdotium magniis
xa i Xa).^ ¡те i 6su ш?7гатр(* xal ^ ÍEptüTÚVTi «йтой
erit, etloquelur Üeo ut patri ; et sacerdotium ipsiui
«XyjpTjî ^Ета 9<56ои Kupíou • xal èv í¡¡iípa xapiç aù-
plenum erit cum timoré Domini; et in die gaud, i
toû ènl üwtripía x¿j(jiou айтос avaaTfjusTai. 'Ev тф
ipsius in salute mundi ipse resurget. In secundo
5t'JT¿pt¡> 'Ia>6ï)Xai<|> 6 xpiáixevoí èv 7t¿v6E( ауатс^тшу
jubilaeo unetus. in tristitia dilectorum coneipietur,
euXXijtpöVjaETac, xal ènrat <j EEpüxrJvT) айтой Tíjxía,
et erit sacerdotium ejus honorabile, et apud omnes
«l кара яавс SoÇajOÊTac. 'О 8è трСто; hpEÙç èv
glorificabilur. Tertius vero sacerdos in tristitia as-
Xúni] itapaXíicOíjaETai. Kai 6 теЧарто; èv dáúvaic
èîrai- 3rt тсроств^иес eu' aUTOv <j àStxfa e¡{ uXíieoí' sumeiur. Et quartus in dolore erit; quoniam appo-
net super ipsum injustitia in muliitudinem : et
xal uâç 'Iapa^X ¡iiuîrouiiiv êxacrro; tov itXt¡u£ov
витой. 'O 7t¿[XTTTOf èv (jxóte! TOxpaX-r)(p6rf¡<jETat • úia- omnis Israel odio habebit unusquisque proximum
аОтщ; xal ó ïxtoç, xal ó e68o¡jioc. 'Ev 6è тф ебЗоцу suum. Quintus in tenebris comprehendetur : simi
Im»! ,,,„~,.k. я„ • *' i . . , r' liter
"ler
«etat ¡uaifio;, ôv ou íuvajxat elieelv. èvtbmov Kupíou n *hn.m;»nln et sexlus et septimus. In séptimo vero erit
ШМяА«». fc. -А-.Г „...-.-.'. ., .P'0J D abom.natio, quam non possuim dicere, coram Do
*atl ávOpÚTtuv 2ti oùtoI YviüiovTat 0¡ mi0^ZEÍ
*Ы. Sià тойто èv atxixaXwaía, xal èv irpovou.fi mino et hominibus ; quoniam ipsi cognoscent, qui
fíovrat • xal ^ Ут), xal ^ Onapi-tç aû-uv atpavtieyj- facient ea. Propier hoc in caplivitate et in dire-
«tat. Kai èv itíu,ircjj e68o¡xá8i eTttarpiôuatv eiç ptione erunt; et terra et substantia eorum exlermi-
T4V ергккЬтеы; aUTUv, xal àvaxatvoitotîïouïtv olxov nabilur. Et in quinta bebdomade revertenlur in
Kupíou. 'Ev Se тф ебваиу еб8оиат(Х(р ^Çoucttv [еРеГС terram desolationis ipsorum, et renovabunt domum
eiSwXoXaTpouvTEc'
EiîtoXoXaTpouvTEç, аау^Г^а^^УГ^
uáxtuot, çtXaprupot, и' °01"'П'- 'П Sept¡ma Vero liebuO"iade venient sacer-
*»|íOi, àreXÊt,-, wxtSoifOápot, XT^voçOiîpot
qui, impudici, puerorum corruptores, pecorum cor
ruptores.
Ш'.«Ка1 {«та тб Yev¿j6at tJjv èxSfxTjaiv oûtuv
XVIII. < Et postquam facta fuerit vindicta ipso-
«Т^ К"ГаХа1*ете rà âPa- KaTatppovÊTs twv
atque afflictionis tempore .Messia', sub quo omnia
Л™Гя>Гс alûU(')T01 twee- Judsorum placi- sibi prospera pollicenlur. Altamen priscos rabbinos
«s> advera omuino vïdetur praîdictio captivitatis male geiui suae, etiam post adventuin Messi;c omí
nalos esse, ex tradiiionibus eorum constat. In.
Patrol. Gb. 11.
34
mi TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. Ш
labil Dcus sacerdotem novum, cui omnes sermones Kúptoí Ispáa xatvov, ф toîvxeç ol Xoyot Kuptov ¿rao-
xaXucfOâovrai • xal oùto; roif,a£t xpEaiv оХт.ОеЕсц
Domini revelabunlur; et ipse lack* judicium veri-
talis in terra in mulliludine dicrum. Et orielur èrcl tt|ç Y*lí iv «Цвб1 fjjupuv. Kal àvaxslti brtpw
astrum ipsius in eœlo, sicut res, illuminans lumen dùxou èv oùpaWp (50), ¿>î ßaeusui, (ptorifrv çùf
eognilionis in sole diei; et ipagniûcabilur in orbe Yvúo-ei*; èv í¡Xti¡) fjuipaç' xal fieYaXuvOfjaExai èv r}
-terrarum, usque ad assumplionem ipsius. Ipse re- oExouuivr,, lu»î àvaXf]<!<Eu>; aùxou. Outoç àvaXàjii}«
splendebil sicut sol in terra, et tollet omnes lene- ¿i ó fjXwî èv xïj YTÍ» хоЛ fc?«P£Î яау ^^î lx "i
bras qa» sunt eub cœlo, et erit pas in omni terra. un' oùpavbv, xal èaxai elp^vï) èv ïtaafl xfl y5- 0!
Cœli exsultabunt in diebus ipsius, et terra gaude- oûpavol àytùXiatsovzcti èv Tat? fipipaic aúxoú, xil )¡
bit, et nubes Ustabunlur, et cognitio Domini fun- Y?] хар^*та1> хоЛ °" V£tP&°" eutppevWjaovrM, хаЦ
detur in terra, ut aqua roariuro ; et angeli gloriaî et Yvwstç Kupiou èxx'JOfÊtat èiîV tí¡c Yñí. ú? ü&up
öaXajailiv • xa\ ot iyysXw. "% МьП? xat то5 "P0*"
faciei Domini gaudebunt in eo. Cœli apcrienlur ",
tóirau Kupiou xapíjsovrai èv айтф. Ol oûpavol àw.-
et ex templo gloriae véniel super ¡Hum sanctifieatio
cum voce paterna, YâovTai, xal èx той vaoû tïjç WÇtiç ï.Çet et:' aWv
paierua, sicut
sicui ab
au Abraham
лигаиаш paire
н-»,с Isaac.
»»««.• • ■ . . , ,,..-.
В «ri. »Ш».»1 »per ,,,.„, «•» « Spirt,.. » W-J. i- г-fc-E* ТЛА
itaxpoî Isaax. Kal Щл ТфЕхгои Ы oixov fab
inlellectus et sanclilicalionis requiescet super ipsuin
in aqua ". Ipse «labil magnificeutiam Domini Dliis OExai, xal icvEÛpia mivéaewç xal *Yia3u.ou xaxiró-
eei ея' aùxov èv тф ûSa-ri. АитЬс ííÍijei Tt¡v цгтоЛи-
suis in vcrilatc in saeculum ; et non erit success»»
aúvTjv Kupiou toïj uioï; айтой èv àÀr^sfa sk d»
ipsi in generaiiones el generaiiones usque in saecu
aUova' xa\ oiix lerai 8ía8oxíj аиты s¡í fivtàitù
lum. Et in saecrdotio ipsius deûciel omne peccatuM,
Yevsàç îujç aiiuvoç. Kai Ы\ ■% (51) Up<üirjVT¡{a4-
et iniqui requiesccnt iu malis : jusii vero requie-
той exX£Í(!/ei itâia 4и.арт£о, xa\ oi Svou.oi xatetm-
ecent in ipso. Et ipse aperiel portas paradisi, sla-
(louatv sic xaxá • ol 6k Sixaioi хатояаитоиот i»
tuetque (55) minanlein gladium adversus Adam, et
oûxtb. KaEie aùxbj àvoEÇit xàç вира« той тохра&Еда,
dabit Sanctis comedere de ligno vilse, el spiritus
xat OT^JEi (52) ttjv àirEiXoûiav pVjjupaíav «atà vu
sanctittcalionis erit in eis. El Beliar ligabilur ab 'ASàu., xa\ Sc&JEt toîî OY!otî Ç«Y6ÎV ix w5 ^lw
ipso, et dabit poieslatem filiis suis ad caicandum
ttjç Çiiî, xat TtvEÛjjta aY"uauvriç Intal етс* aittí,'.
super perniciosos spirilus. El laitabilur Dominus in
Ka\ ó BeXtip feOf.ssTai un' aùtoû, xa\ 8ú>jei l\v*
liliis ejus, et acquiesce! Dominus in dileclis ejus
e!av toïç Téxvotî айтой ratEtv ктЛ ià Trovtjpi 1№-
usque in sœcula. Tunc exsullabit Abrabam, n, et _ -"*' ""* ~ » - - " " . ,
ancti 1лата' Ка^ sùçpavOfjdETai Kûpioç èirt Tot; «xv«,
Isaac, et Jacob; et ego gaudebo, et omnes айтой, xa\ EÚSoxfissi Kupsoç Ы\ xol; ауатщ'ок «4-
induenlur lxtilia. той Ëtoç tiôv aiá)vuv. Töte aycùli&xtii 'А6(Ц|,
xat "Isaàx, xa\ Чахыб • xaY¿) xapt«>u.ai, xal «4»-
te? ol 3ly101 èvSOaovxai EÙ-fpoïuvtiv (54).
XIX. ( Et nunc , Clii mei, omnia audistis : eli- Ш'. « Ka\ vûv , Tixva ¡xou, itáv-a fixoúíaTE Us-
gite igilur vobismelipsis vel lenebras vel lucera, söe ouv èauTolç Ц тй ихото« f¡ т5 çôiî, í¡ vojiov «5
vel legem Domini vel opera Beliar. > Et respondi- Kupiou fJEpYa той BEXtáp. » Ка\ атахрЕв^у^Ц'
inus nos palri , diccntes : < Coram Domino ainbu- тй 7гатр\, X¿yovtec • i "Evibraov КирЕои wpsusóp
labimus, secundum legem ipsius. > El dixit pa ва, хата t6v vájiov айтой. > Kai eîsev í it*ît?
ler nosier : < Testis est Dominus el leslee angelí fiu.ü)v ■ < Март-uç Kûpwç, xa\ цартирЕ; ol «yí^01
ejus, el lesiis ego et lestes vos de sermone oris аитой, ха\ иартис Ifù) , ха\ (iáprupsí 0|isï{ œpl
vL'siri. i Et dixiinus : < Testes (sumus). > Et sic той Xóyou той OT¿¡iaxoí uu.í>v. i Kal ЕГмрт
requievit Levi, lure maudans liliis suis, el exiendit i Мартирес. i Kal оитшс епайстато AeuÎ, êvteXXî-
pedes siios, el apposiius est ad patres suos, cum (ievoç Toíj ulotç литой, xal èÇaTêcve to'j; таЙа{ И"
vixissel centum cl Iriginla scptem anuos. El posuu- той , xal irpojETéOtj тгрб? toùç т:атарас aùroû, fl-
ruitl eum in llieca ; cl postea sepelierunt cum in aaç pXÇ' ÏTt). Kal Ï9r)xav aùtov èv аорф" wl "№-
Hebron, juxia Abraham, el Isaac, el Jacob. pov è0a<J/av aùxov èv XE6p<bv , àva %iXpn (55) '*■
6pai;.i, xal 'Isaàx, xal Чахыб.
»Maiih. xvii, 5. " Malth. ni, 16,17 ; Luc. ni, 22.
(50) "hazpor avzov kr oi>pur<¡>. Iliscc auctoris (55) Statuette. Stare faeiet, habet ulerque m»-
Doslii verbis gemina scripsil S. Ignatius aliique nuscripiiis codex in Biblioih. Bodl. lia queque C. t.
Patres, quorum verba recitavil Peavsonua, pari. >i, C. adeo tit vix dubium sit, Robertum in versions
Vinilic. Epitt. Ignalit, cap. 10. Gbab. sua hunc sensum expressisse , eo quod in fir***
legeiei ixf¡ati, uli habet codex Canlabrigiensis. «■
(51) Kaï ¿я! rrjç, x. t. X. Hic ir.cerla sunt se- rum haec leclio-, indeque nata versio, aiiiecedenubus
«(iieiilia in Cantnb. exemplari , ob eadeni verba i ri i—
Italia per incuriam scriba; omissa : Kal in\ ttj« pariter ac sequenlibue verbis , ipsique rei naiuw
i UpuJÚvTii айтой та EOvtj 7tXT¡0uv8<)jovTaí èv yvusei répugnât. Oplime vero cunda sibi inviceni con»'
Ы\ :rti; Yñ?, )taX 9<oTwe<¡(iovTat 6ià vipnoí КирЕои ■ nant, si ex Oxouiensi códice Gra;co repouasi»"
¿ SI '1 jpat)X еХаттшв<1<1Ета1 èv àYvtuJia, xa\ jxoîijQî;- ахт;ЗЕ'., abtcedere (octet, amovebit. Is.
j£xai èv uévOEt. lo. (54) Ei)vpo(TÙrr\r. Aixaiosóvrjv. I».
(5ij ET>\ost. 'Anoax^ssi. lo. Iüj} Xsifa. Xilfai. lu.
1069 TESTAMENTUM JUDjE
1070
KEÍ-AAAION Д'. A CAPUT IV.
АюОцхц 'Joùêa xepl ârëpstaç, xal ynXappj- Tettamentum Judœ . de fortitudine , et a»aii'íía, «|
plaç, xal лорге1ас, fornicatione.
A'. "AvTiypacov Xoytov 'Io08a, 8¡ra èXaXrçse toîç I. Transcriptum sermonum Judae, quœcunque
uîoïç aùxoO izpb той àicoQavEÎv aÖTOv. 2uvax9¿VTEí locutus est (¡lus suis, antequam raoreretur. Con
?]X9ov îcpoç aUTÖv , xal EÎrav oùtoïç • « Татартос gregan venerum adipsum, et dixit eis : t Quartiis
ulbç èYevojATjv èyâ> тф «хтр( ц,ои , xal t\ H^ÎP F011 Alius effectue sumpatri meo, et mater mea vocavit
(36) ibvójxají (te 'IoúSav, Xiyouaa- 'AvGojxoXoyou- me Judam, dicens : i Conûteor Domino, quoniam
jmu тф Kupiqi, ort îéSwxé p/>i xal Téraprov ulóv. dédit mihi et quarlum filium. » Velox eram et stu-
'OÇùç ^¡atjv xa\ eiTOu8aIoi èv ve<5tt)t! ¡iou, xal йтох-' diosus in juvenlute mea, et obediens palri meo se-
xoûwv тф TOXtpl хата navra Xoôv xal eíiX¿Youv cundum omneverbum ; et benedicebam matri mea»,
(57) tIjv ¡iTjTépa цои , xal tîjv a8sXtpi]v tt\ç и^трос et sorori malris meae. Et factum est , ut effectua
jxou. Kai eyevsTO , ¿>ç t,v8poJ9T]v (38) , xal ó техт^р sum vir , et pater meus Jacob oravit super me,
(AO-j 'Iax¿)6 TjuSaxá ¡aoc (59), Xèfwv BacrUebç cticens : t Rex eris, prosperatus in omnibus, i
eery, xazEvcSoviteroç ér xâai.
!
B'. f Kal 'iûh)xi ¡xot Kuptoç xap'.v èv тЛт. toîç gp- II. « Et dédit mihi Dominus graliam in omni
■piç (jiou , èv те тф аурф , xal èv тф оГхы. 'ûç bus operibus meis, et in agro et in domo. Utvi-
eÎSov (60) , Su iuv¿Spa¡jiov xfi èXaç ь>, xal itiáaaj debam, quod conçu rrebam cerne; et apprehen-
aùrljv, епоЦаа тф ■ка-zpl ¡лои ßptijjxa. Tàç ôopxaSaç dens ipsam, feci clbum patri meo. Capros supera-
èxpa-ouv 8tà той брбцои, xal itâv, 8 Ijv èv toîç те- bam per ciirsum, et omne quod erat in campis,
8iotç, xa-EXá¡i6avov. ФораЗа à-ypîav xaT¿Xa6ov, xal capiebam. Equam agrestem capiebam , et appre-
тааиас -^¡лерыаа (61)- xal XéovTa à-iv.-zrjx , xal hendens mansuefeci ; et leonem interfeci, et eripie-
à9etXd|XT,v ïpiçov èx той отй(латос айтой. "Apxxov bam haedum ex ore ejus. Ursum capiens per pedem,
Xa6¿>v àish той rcofioç, áirexúXtaa eiç xpt)[xvóv • xal volvebam in pracipiiium ; et omnem feram, si re
tîJv Brjpfov , si EiraaxpsçEv en' sa-, Siéd7C(i)V айто, versa est in me, dilacerabam earn, ut canis. Porco
<5>ç xûtiiv. "Afpfip х^Ерф suv¿8pa|*ov , xal irpoXa6¿>v silvestri concurrebam, et praeoccupans in curren-
èv тф Tpíx^'V p.E, xaTEirapaÇa aUTÓv. IlapSaXiç èv do, dilaceravi cum. Pardalis in Hebron insiluit su
Xe6pà>v TtposEit^STiesv етс\ tov xûva ■ xal maïaç aû- per cancm ; et apprehendens earn per caudam, ab-
•rijv атто xffi oùpâç, a7iT)x¿vTíaa aÜTÍ)v , xal èîa-j-T) jiciebam earn, et dirupta est in terminis Gaiae.
iv toîç ôpotç roCï)ç. Bouv áyptov èv x<àp? ve|xoh.e- С Bovem silvestrem in regione pastum tenui corni-
vov ехратт)<та (62) tuv xspáTDv, xal èv xúxXi¡j aun bus, et in circulum volvens et obtenebrans, jaciens
etlaaç, xal axoTÍJac, ¿íya; àveZXov aÚTÓv. occidi eum.
Г. i Kal Sts IjXOov oí 6úo ßaaiXEic tuv Xavavaíwv III. i Et quando veniebant duo reges ChananaiO-
T:6t>paxí<T|x¿vo( 1-Х та iroqxvia, xal itoXü; Xab; p.£T* rum loricati super grèges, et multus populus cura
aCiíúv, xayd) (wvoç 8pa(A¿>v èitl tov ßauiXea Soup, ¡psis, et ego solus currens in regem Sur, continu!
a-jvéaxov (63) aiitbv, xal етЛ тас xvr)|x(8aç xpoúâ;, eum et in tibias perculiens , prostravi, et ita occidi
xatíszaaa , xal ойты; àvsîXov aCiTÓv. Kal tov Ite- eum. Et alium regem Taphue, sedentem in equo oc
pov ßaacXia Taçous , xa6íi(jievov ènl той faiwu , cidi, atquc ita omnem populum dispersi. Aclior re
ivEUov aOïOv, xal oütwc roma tov )лЬ\ (64) SiEixóp- gem, virum gigantum, sagiltantem ante et retro, in
1ЛП. T8v 'Ax¿jp ßauXia , 5v8pa Y'ïavTtov , ßaX- equo apprehendens, lapidem sexaginta librarum con-
Xo'/ia тбСа ецпроавЕУ xal 6nn(kv , è9' ïktzou àv£ - torquens, project in equum, et ipsum interfeci. Et
Xôjisvoç, XíGov e$<¡xovra XiTpuv àxovrisaî , 8¿8djxa expugnans Achor horis duabus, occidi eum, rt dis
"ш ïttco) xal (jmix-eiva aÚTáv. Kal 7toXE[/.í¡aaí tov
•AXùp Eni upa? 5úo, àieèxTeiva a-JTÖv, xal eiç Súo D secans
aulen) clypeum ejus, conscidi
ejus ц10гасет> pedes
eCceocto ejus.
viri, In extiendo
amici ejus in-
V¿pi\ TTOtijaac tíjv àïn£8a айтой, auvíxoâ xo'jj тсй- ceperunt pugnare adversus me. Involvens er¿o
8ч айтой. 'Ev 6è тф èxSuîtv p.s aÙTbv xbv 0«ôpaxa, stolam mcam in manu mea, lapidibus e funda per-
tSoù 5v8psç ¿xtù , èxalpoi айтой, fjpÇavTo roXsp.EÎv cutiens ipsos, quatuor eorum occidi ; rxleri autem
itpoî (iî. 'EvEtXTjaaç oiv tîjv stoX^v p.ou èv tí) fugerunt. El Jacob pater noster occidit Beelisa, re
X:tp! ¡jLo'j, ХЕво(; efsvSov4)aac айтой;, теазара; èÇ gem omnium regum, gigaiilem fortitudine, cubito-
aùtCiv àvEÎXov ot 6è iXXoi Ïçuyov- Kat "Ьвса»6 ó rum duodecim. Et eccidit super ipsos tremor, et
WT+ip f||x¿üv àvsTXî t6v BesXiaä , ßasiXia toüvtcüv cessaverunt pugnare contra nos. Propter hoc seen-
tuv ßasiXetov , y£YavTa ТЙ leyul , irr1x^tov 8tí)6Exa. rus erat pater meus in prœliis, quoniam ego cram
Kal èitirasev è«' айтойс тр8[Х0( , xal iitaúsavTO cum fralríbus meis. Vidit enim in visionc de me,
(56) Jtfrjríjp ¡tov. Afa. Id. (61) Фарада áypíav хагеЛабог, xal niúcaí, -fyte-
(57) Ei.lópivr. "Et£u.wv. Id. ршта. Desuní. Id.
(58) 'HrSpéer\r. 'HspúvO^v. Id. (62) 'Ехращаа. Крате£оас. Id.
№) Носато uoi. 'Епг.Осато. Id. (63) Eovp, avrkcyov. 'Aso'jp, auvcîxov. (o. i
ICO) "Oç ettor. 0'8a. Id. (64) ЛаЛ-, AÙTÔiv. Id. '
♦071 TESTAMENTA XII PATRIAKCHARLM. m
qiio.1 ángelus viriulis sequebatur me in omnibus, A tíoXe|xouvte{ ètp' f¡u.a<. Ali toíito ¿uipiuvo; ?vc
Ul ilon VÍIlCerer. «XTt¡p JXOU èv TOÎJ toX¿U,0'.í, OTl ev¿j f)U.T¡V Лу T«;
áSeVfoíc u,ou. ETSe -j^P ¿v ¿pájia« тер1 e¡wu, ort SyyeXoc 8uvá|AEü)í £ттЕта£ u.oi Èv -zin , той цт) tV:-
täaBat.
IV. i Etadauslrum factum est nobis praelium ma- Д'. « Kal хат« v¿tov y¿Y0V£v ít"v itaAeixoc (itijwy
jus, quam quod in Sichimis ; et instruclus in acie той èv £txr¡¡xoic • xal ratpaTa£á¡jLEVOc цета тшу oÎea-
cura fraii'ibus m*is, pcrseculus sum mille viro«, çtuv (xou , èSiioÇa x'Xfouç Svîpaç, xal атЛхглт Щ
ctoccidi ei eis ducentos viros, et quatuor reges. aÙTUv Siaxojiouç Av8paç, xal TÉnapaç Biauti^
Et ascendí super ipsos in murum , et alios duos Kal àvf(X6ov èit' auToùi è-геЧ той teîô-jç, xal И>л;
reges occidi : el iia liberavimus Hebron, ct abdu- 6jo BadiXEtj àvEïXov • xal oütoíj t^'jOEptosijiiv тЬ
ximus omnera reg urn caplivilalcin. XEßpujv , xal eXaßojAEV uäaav ttjv alyjiaXidsiiy î£iy
pasiXéwv.
V. < Et postero die abivimus in Arelam, civila- E'. с Kal tîJ eCrjc à7tt)X6ou.£v eîç 'Apírav, та:у
tem potentem et muralem , et nobis inaccessibi- xpaTaiàv xal течх^рт), xal a^poa¿YTto't<''' t¡uv, Ь-
lcm, mortem minantem. Ego igilur el Gad adve- vaTOV auEiXouaav. 'Еуш ouv xal Габ 7ipoit];ip
nimus ab oriente civitatis ; Hüben vero el Levi ab В àno àvoToXtbv ttjc тгйХесос • 'Pou6f.u. 6k xxl Ы
occidente et austro. Et existimantes qui super mu атсо 8uj(i£iv xal vórou. Kai vou.(fovTE{ oí áfti яО
ros erant, quod nos soli essemus, aitracli sunt in teíxouj, Sri /¡{jueïç ti¿voi èaplv, etpeiXxúsflTjtrav vfo
nos ; et ila latentes fralres moi ex ulraque parle fj(iä{- xal oÛTioî XaSpaïoi ol àSsXçof или Ц ixxl-
paxillis ascenderunt îniirum, et intraverunt ci vi p(ov (65) TtaaaáXoií e7rav¿6T¡aav ту teíêi, xsl ei>
talem, ignorantibus ipsis. Et cepimus earn in ore TjXOov EÍ{ ttjv TtáXtv, afvooúvTtiív aUTÜv. Kal tüft-
gladii, et refugíenles in turrim, incciidcnles cam, (XEV aíiTTjv èv ar¿u.aTt ¡la/aípaí, xal тои;ЬЦ>
cum ipsis cepimus. Et cum recederemus, viri Tha- •núp-fij) хатасиуаутас, eu.7tpf¡<javTEC tív яОруоу, t.i
pliue invadebant prxdam nostram ; et cura acce- aÙTOÎç eXá6o¡AEV. Kal èv тф amèvai V*í> **«?
pissenl earn cum liliis nostris, congressi sumus cum flaçoviE ercá'JaXov тт) а^и-аХиаСз <)(u"jv, xal r.ifin-
eis usque ad Tliapbue ; eosque occidirnus, et civi 6ÖVTEC aÙTTjv aùv (66) toîî ulolç <)u.uv, ewffaft»
le tem incendimus, postquam omnia qux in ipsa T.pbç oùtoùç Iojç бауоие (67) • xàxEÎvouç fatxsla-
erant, spoliassemus. (1EV, xal xfyi KáXtv EVEnpTâaftEV , itávra та èv ai-
Tîj ffxuXÉUaavTEç.
VI. < El ul cram in aquis Cbuzeba, ii qui a Jo CT*. « Kal ¿iç T^(i.Tiv èv xA¡ GSa« XouCijoa, o! àd
lie!, veniebani adversus nos in prxlium; et con- c "Iu)6tjX tJXBov itpiç f)(jt3ç e¡{ ndXe |tov xal îuvrâ-
gressi sumus cum eis, ipsosque occidirnus, eosque juv aixoùç (68), x&xe!vo'j; à7rexTElvap.EV • xal ni;
qui a Selon auxiliarii ipsorum erant ; ct non dedi- аттЬУл)Хш[1 04i(x¡xáx<>uí aÙTUv áítEXTEÍvaasv xaUii
mus eis egressum, ut venirent ad nos. El qui sunt èôtoxajAEv aÙToîç 8iéço8ov, той eIjsX6eîv яро; t,pï
a Mecbir supervenerunt nobis quinto die, ut capti Kal o¡ атЙ Мехт]р èitT)Xoov <¡¡xív т?| тге'р.тгтт) T¡(Ufj,
vos abducerent, ct agressi eos forti pugna invasi- Xa6cîv ttjv atx|*aXcoo"£av • xal irposáâvreí »0т»>
mus, quoniam erant mulliludine potentes ; et oc èv хратЕр$ (láxt) tEpiEfEvajXEOa, 8т i îjîav тЛт,ввс
cidirnus eos, antequam ascenderunt ascensionom. BuvaTol èv aÛToIj • xal àîtEXTEÎvajiev aùtoùç itfifl»
Ut aulem veiimus ad civilatem eorum, mulieres avalât tíjv ává6ajiv. 'Ûç 6è f)X9o(iEv tJ nâti
coruin volvebant super nos lapides a vértice montis, aÙTUv , al ")fuva'XE{ aÙTtLv èxûXtov èç' fjp.i{ 1Яоя>
in quo erat civilas. Et latilanles ego et Simeon a атЛ TTJç xopu<fT)î той 8pouç , èv f¡ f\v t¡ toSX'î- M
tergo, apprehendiinus excelsa , et totam civilatem Ú7Toxpu6¿vTEc èîb xal 2up.E¿)v еСйттивЕУ, e«b6í-
perdidimus. (хева tüiv u^tjXoiv, xal SXtjv tIjv itöXtv ай/Лрпщя,
Vil. i Et sequenti die dictum est nobis, quod ci- Z'. « Ка1т?|е£;т)с èp'p'iOT, тсрйс í¡[iac, ort ai «Oct
vitales duorum regum cum populo gravi venirent _ tuv 8úo ßaaiXatov (69) èv бхХы (îapEÎ ïpxov
ad nos. Ego igilur cl Dan , fulgentes nos Amor- Ttpoç fjjiäc. 'Еуш ouv xal Aàv, 7tpoairoLT]s«(i£voi 'i-
i Ii. eus, ul auxiliarii venimus in civilatem eorum. (xoâîouç, djç oú(iu.axoi f.XOopuîv e!{ tt¡v Ttiliv »-
Node autrui profunda vciiiunlibus fralribus ape- tûiv. Nuxxl 8è BaOEÍa еХвойэч Tôt« iSdtfoU ("')
i'uímus portas, el omites eos perdidimus , et omnia T)vo£ía¡xEv тас itûXaç (72), xal теаутас aurait ¿v*
qux eorum erant, dcprxdanies, 1res muros eorum 6pEÚaa|juzv, xal TcávTa та aCiTUv ítpovo¡i£ÚMVí£{p 'г
prostravimus. Et Tliamna appropinquavimus , ubi Tpía teíxt) aÙTUv xa6EÍXou.EV. Kal èv tí] Síp?
erat omne refugium bellautium regum. Tune inju- 'npoin)YY^2'H'Ev, ou t)v nana f) атмуиут] (73) w*
r.am passus iralus sum, et impetum feci in ipsos toXeu.£cov BaaiXáuv. ТоЧе 06pií¿u£voí èO-j|ui*iv.
(65) 'Ехатерыг. Tüiv ¡lEpwv. Grab. 8ajiXÉo>v. Id.

(66) Kal яисаЛабогтес аЬщг. Kal itpasaovrEç (70) "Epyorxai. "EpxETat. Id.
a''¡-f)v. Id. (71) 'EXOovci zótc абеЛрсТс. 'EX(Mvwv «w
(67) "Eue 8apcvé. 'Ev т<7» вагоне. Id. à&ù.'ywv T)u.öiv. Id.
(68) ЕхггМгацег aÙTovç. Kal o-uvoViavreç етр£({/а- (72) ШЛас. АйтоГс. Id.
|i;v a-Jio'J;. In. (73) 'Axopv-rf. 'AitoaxEUT^. Id.
(69) Ai .Td.leiç tur Suc ßactjiur. Taäi r<Xi{
1<Ш TESTAMENTES! Jl'DiE. 1071
xal ырил^за lit' aitoùi eiù tíjv xopuçfjv • xàxEÎvoi д super verlicem : et illi fundis jacicbant super me
lîçïvîivtijv aie' è|xà XiOoi; xal т4£оц * xal si ut; lapides, et jaculabantur arrubus ; et nisi Dan fratcr
Aiv â i3:Vyí; ¡io'j suvîjiaxT- (loi, el^öv ¡ae àvcXjïv. mens suppetias mihi müsset , interfecissent mr.
"ErijXÔojxsv ojv en' ojxoùç [аетз 6u(ioG, xal •nav-Eî Supervenimus igitur ipsis cum furore, et omnes
S?ufov • xal 5'.¿X0ívt&; öY aXXrçç ¿Sou , litrfir -av fugeruni ; et transeúntes per alram viam depreca-
той itaxpoç (M>u , xal eiro£T¡3EV EÎpVjvrjv jaet' aùtuv baotur palrem meum, et fecit pacein ruinéis, et
(74), xa\ oùx eírotíjijansv aùtotî où8ev xaxbv, àXX' non feeimus eis quidquam mali , sed dala Hde,
ея>;+ 3auuv айтои{ 'Jzij-ovSouç, xal àn£8tôxa[AEv reeepimus cos in sociclalem, et reddidimus eis ori
U'Jxoîf îrâîavTfjV a!/;j.aXwj:av. Kal t|ixo8áu.T) за èyw nes captivos. Et aedificavi ego Tliainnani, et раит
t+(v 6au.vav, xal ó TOtíjp или ttjv 'Pau.6af¡X. Etxpat meus Ramhahel. Viginli annoruin eram , quando
ttûiv f¡|AT¡v, ôte èfévsTO ó го!Хе[ао{ oùroç • xal îjaav
factum est ¡sind bellum ; et Chanaua-i timuerunt
ei Xavavatoi собой |aevo£ |xs, xa'i toùç aSîXçoJ? или. me, et fratres тем,
H'. « THv 6¿ jaoi xal xtf,vi) тоХХа, xal eI/ov apxi-
VIII. t Erant aulem mihi et pécora multa, et ha-
iro£u£va 'Ipäv töv '08оХаи.£т1рг irpoç 8v ÈXOwv, et- bebam priueipem pasloi um Iran Odolamilem ; »I
6ov Bápsav (75) ßasiXia 'ОбоХаи,. ki\ l-ohjSEV +,[xtv quem cum veni, vidi Barsan regem Oilolam. Kl
itfoov- xal 7гарахаХезас8(8шз£ил(тг^ Оиуатараай- В fec.¡i nou¡s convivium, et deprecans deuil mibi
той Вг,азоик etî Yuvaîxa. Айтц Itexi (aoi tov Elp (75 iiliam suam Bessue in uxorem. Ilaec peperil mihi
xal Tov Aùvâv (76), xal £(Xúu.a <Lv той; 8úo axáxvou; Her, et Aunan, et Silom ; quorum duos sine liliis
avEtXs Kúpioí- ó тар £i^¿>u. Éít¡3é, xal xa T¿xva occidit Dominus; Silom eniin vixit, cl lllii ejus vos
aùrou u(xetj ears. eslis.
в*. « Асхаохтш ety) èiroiîajisv e!pí¡vr(v, ó иатг,р IX. < Oclodccim annis fecimus pacein, paler iio-
fjiAiov xal f¡[iEic, ¡aetí той aSeXçou айтой 'Нзай, xal eter et nos, cum fraire ejus Esau, el lilii ejus no-
oí uiol айтой p.sô' í¡¡iuv, ¡aetí той eXOeïv f¡u.aí ex biscum , poslquam venimus ex Alcsopouiinia a
Meo'O'noTafxía; b.r), Ad6av. Kal itXr¡pcüOévriov tw/ Laban. El implelis oclodecim annis, in quadrage-
ÍExaoxTco etiov, ev тф теззарахозтф étei tt|í {wt;í sinio anno viix теаэ , supervenit nobis Esuu frator
или, è7rf,X9£v f¡¡xtv 'Нзай, i aBsXíyoí той тгятрбс или, palris mei, in populo gravi elforli; el cecidit in
èv Xatô ¡Japst xal Isxuptji- xa'i íiceíev (77) èv теСср arcu Jacob, cl latus esl morluus in inonlciu Sen (7i().
'laxôio (78) , xaV fjpoï) vexpoç èv 8p£i Ste£p- xaX Nos autem pcrs^culi sumus (¡lins Esau. Eral aulem
■TCopeuojAEvoc e7cávtü Eiâu.vä (80) arcéOavev. 'Hu£Î; eis avilas, et niurus ferrcus, el ропаз ajreae, ot
íi e8ttí)Sa(íev Ы\ toùç uloùi 'Наай. THv 6ï toutoîç
non poluimus intraro in cam, obs'idenles vero cou-
toXiç, xa\ T£ixoç eiSr.pouv, xal itOXai XaXxaî- xal «- ciusimuä e0S;et cum non apcrircnt, post dies vi-
tux tfi-jvrfir¡\itv eIcteXOeIv ev aÛTÎJ, xa\ TtEptxaOfaav- ginli, videniibiis eis, adduxi scalain, ei elypeum
«{ à7:oXiopxou[AEv aÙTOiJç. Ka\ (¡jç ойх tjvotfov, ¡хетя super caput meum; et ascendí, acclpiens lapides
c:xos[v f(u.ipaç, ¿púvTuv aùxttiv, ттроза^о) xXfuxtxa, usque ad pondus talenlorum iriuiii ; el cum ascen
ха\ TÍjv ào"n£8a ïn\ тг;с x:çaXï\ç u.oy xa\ àv^XOov diesen), oeeidi quatuor potentes ex ipsis. Et die
aito8£xo¡AEVOc Xîôouî loiç TaXavxojv Tpttôv xa\ av£X- sequenii mirante« Kuben el Gad oeeiderunt alios
ftùv (81) xaseapaç xoùç SuvaTO'Jç è$ aùxuv. Ka\ Tjj sex. Tunc peiiverunl a nobis condiliones paris; et
Цг[с E¡x6ácvT£í 'Роиб^и. xal Га8 ¿veîXov eT¿pou; Ц (82). diicii consilio palris nosiri reeepimus eos tributa
Tote aixoOsiv ^цхас та зтрос EÍpf]VT¡v xal •)fev¿lJt£V01
rios. El dederunt nobis frumenti coros ducentos,
ттц PodXtjç той iraxobi í¡u.£Jv, ЕбЕ=аи.Е0а айтойс итго- et olei Bcs quingcnios , vini mensuras mille el
<p<5pouç. Kai ?jsav 8i6¿vt£{ í¡u,ív irjpou xápouí if, quingenias, donee descendimus in ^¡gypiuin.
èXaiou B¿6 (83) <ff, OÏV04 цетра ,a 9', 'éojç ote хатг,Х-
6o(i£v eIç A?yuictov.
X. 1 Post hoc Her filius meus duxil uxorcin Tlia-
V. t Мгта 81 тайта Elp ô ulöc (xou iysxai TÍ]V Ь&-
[iip ex M£SOi»rau,£aç, биуатёра 'Apáu.. THv 8è Eíp mar ex Mesopotamia , flliam Aram. Erat aulem
Kovrtpi>i;, xal t,i:ápEi ic£pl tTjí баиар, ÖTt oùx tjv ex Her perniciosus, et dubitavii de Thamar, quoniam
TT|; Xavaáv. Kai SyyeXoí Kupiou ¿lvsêv aixov tj) non erat ex terra Chanaan. El ángelus Domini oc
тр£тт) f,|xípi t5 vuxtI, xal айт8{ oùx lf*>> «ùt^v, cidit eum tenia die in nocte, et ipse non cognovit
хата itavoupY£av tt|ç р.Т|Тр?ч aÙTou- où yàp ÔeXev earn, per asiuliam malris sua?; non cnim voluil
ÉXEtv xixva ait' aÙTÎjî- xaíyE outoí eráOavEV àv яо- habere lllios ex ipsa ; el hie in nequilia morluus
vr,p£a. 'Ev Tait guipai; той 6aXáp.ou èitEYau,6pEU3ix est. In diebus thalami dedi ci virum Aunan ; et isle
(71) AiiTÛir. Айтой. Id. (79) ilontem Heir. Additnr in Grrrco lexlu, vi-
(75) Bdpcrar. Варзаба. Id. tiose : el taden* uiper Iramna, tnorluut eil. In.
(75') Septiiag. 'Hp. Dbach. (80) 'Еяагы Elfifiaurñ. 'Ev 'Avovipau. Id.
(76) Aùràr. Orígenes, torn, vin Comment, in (81) 'АгеЛОшг. Add. àvtïXov, propter limillludl-
Joannem, p. 132. Тф 'IoúSaitap' ijfilv uiv 8 8eúte- nem voci« prTcedentis incuria scribae omissuin. In.
Po? Aùvav slvai Xiyt?at, тоара 8è 'E6pa£otç 'l>/äv (82) "Ef . 'EÇfjxwre, ms. Coll., Trin., Caniab. hi.
(з-i. Judœ tecundu* (filins) upud not quidam Aunan (85) Biß. Suspicor legendum ратои;. Вето; culm,
tt^dicitur, apud llebrœo* tero Onan. Grab. esl mensura liquidum in. ut docct Joseph, lib. Ain
1 77) "Еяесег. 'Ei:a!3Ev. Id. tiqua, lud. vin, cap. 2. Id.
t78j 'йалшб. 1Ьч 'Нзай add. Iß.
1075 TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM, 1076
in malilia non cognovit earn, virent cura ea annum. A *$*?! xov Aùvâv xaí-fE outoç èv irovqpfa oíix Ьряо
Et qtiando miiiatus sum ei, coivit quidcm cum ilia, aÛTTjv, noi-fjaac aùv aùxîj èviavtov. Kal ore {¡яейл^зв
semen vero corruil (85) in terrain, secundum man- o'J'tT), auvrjXÖE p.èv aù-rij, 8iiçOEtpE 8è ib uripjia
datum mains suai; el bic in malilia mortuus est. èitl tí¡v утр», ¡Asta tt¡v èv-oXT]v tt;î (iTjTfAç aCi-cû (84)-
Volcbam autem et Silora dare ci, sed uxor mea xaiys outoî á-éoctvsv èv 7Wvr,p£a, "H8sXov 8è хЛ
Bossue non permisil ; malitiosa eniiii erat in Tha- •tov StXùu, Soûvai aú"i¡, àXX' f¡ ywf¡ или Bija revé c-Jx
niar, quoniam non erat ex filiabus Cbanaan, sicut àçr.xsv èTcovTjpEÛEto yàp 7tpoj ttjv Bajiap, 64t eux
ipsa. îjv èx 6uyaTáph)v Xavaàv, tbç auTTj.
XI. t Et ego stiebam, quod perniciosum erat ge IA\ с Kàfш jSeiv, ort TOVijpov то yèvoç Xavaiv ,
nus Cbanaan, sed consilium juveniutis excaecavit àXXà xh Íta6oúXtov тт]{ veott<to? (86) етисХь:зЕ ttv
cor incuin. Et videos eain vinum rundentem, in xapSíav ¡aou. Kal ¡5¿>v auTTjv olvaxooyaav, èv jíí6t¡
ebrieiale vini deceplus sum, et concidi ad earn. otvou t;iwít¡6t¡v, xal auvÍTEsa тсро{ aÙTtjv. Aùtt,,
Ipsa, me absente, abiil, et accepit Silom uxorem ex á-ávroí u.ou, èirapsCOïi, xal £Xa6e тф StXùu. -fuvaiza
terra Cbanaan. At cum cognovissem quid fecerat, èx t^í Xavaáv. Tvouj 8è 8 £toÍt¡9e, хатт.разаат;»
inaledixi ei in dolore animai mea: : cl ipsa muí lúa айтЦ èv oSúvfl t}<ux^S H-04' xaíYs *'^ ítcíoovev ev
est in malilia filioruui suoruin. 7íovT]p£a ulíiv *'jtt¡c.
XII. « Post bos autem sermones (87), vidua exi IB'. « Meta 8s toùç Хоуоис toútouí, х^реиоизт,;
stente Tbaiuar, post duos annos audiens, quod •rfjç Wíaap, (lEii 8úo íttj axoúaaaa, 8-ci avépxo;jai
ascendo londere oves, órnala sponsalibus ornamen- XElpai ti тсробата, xoTu,T¡0£Íaa xóa|u¡> vuuujp'.xtj»,
tis, seditante civilatem ad portam. Lex enim Amor- èxiôiŒEV aitèvavu т$ ro5Xti тербс tt¡v tcúXtjv. ÎSifioî
rhseorum est, nupiam prsesidere in fornicalione per fàp 'A(iop\¿a£iov, t^v fap.oüsav irpoxaOîeai ev тяр-
sep'em dies juxta poilam. Inebriatus igiturego in vEta iiîià fjuipaç тсара ttjv tcvXijv. MeÖujOeI; où*
aquis Cbozeb, non agnovi earn prae vino; etdecepit lyù> èv üoa« ХшС^б, oùx eTts-j-viov aÙTTjv атй> tsï
me pulcbritudo ipsius per formam ornalus. El de- oívoir xal tytterpi (iE tö xáXXoc aù-TJç 6ii той sjt,-
clinans ad ipsam, diccbam : Ingredior ad le. Et dixit цатос ttjç xoeu^Tstoç. Kai exxXívac тсрЪс a-JT^v,
inibi : Quid mihi dabisï Et dedi ei vit-gain meam, e'tov ■ с EidéXOüj npbç oí. i Kal v.tà ¡jwi- « T( ji«
el «main, et diadema regni : et cum coirem cum 6íí)3£tc; > Kal tôwxa aùtî) t$¡v p"á68ov или, xsl Tip»
illa, concepit. Ignoraos aulem quid fecit, volui ÇuWjV, xal то 6iá8tj(ia tf,? ßamXsiac- xal ¿>í t-jvtâ-
occidere cam; ipsa autem mittens in abscoudito öov aUT?¡, ¡juve£X-ri9EV. 'A^voíiv 8è 5 ètrai^ssv, f,6îXov
pignora, pudore suífudit me. Vocans vero earn, q a'Jtí¡vavEXEÍv7c¿u.({'a!ia6eevxpv7rrt;j-coucá^óa6íuva;,
audivi el myslicos sermones, quos locutus sum, xaTftff-/uvé u£. Ka/.í-д,- 8è aíitíjv, îjxoutja xal veùç
dormiens cum ea, in ebrieiale mea ; el non potui èv [Aucrtjjpítjj Xóyouj, oûî, xaOEÛSwv oùv ad??,, èv tj
occidere eam , quoniam a Domino erat. Diccbam jx¿0tj U.OU èXaXr,(ia" xal обх ^Suvf^tjv aveXstv a-j-r^v,
aulem : Me forte dolo шести agat, ab alia accipicns Ь-л кара Kupiou ?jv. "EXeyov yap" с М^та>-ге èv îo-
pignus. Sed ñeque appropinquavi ei amplius usque '{.■Jr.r-.i èitoÎTja-e, -napà äX/.тс Хабойза tbv à^âSclva.»
ad mortem meam, quoniam abominationem feci 'AXX' o-i8è 1\Т(чт aùxîj ètt loiç Gavátou jjlo-j, ôrt pàé-
baue in omni Israel. Et qui crant in civitalc, tlice- Хиур.а ело£г,оа тойто èv -ravxl lapaVjX. Kaí-ye oi Èv
bant non esse in civilate despousaia.n ; quoniam ex ■cîj itóXst éXeyov, u.i] Elvai èv t^ to2Xei teXtaxojii-
alio loco veniens ad breve tempus sedil in porta ; vr,v (88)" 6xt Ц aXXou x^p£ou еХОойза тгрйс ßpaxu
el exislimavit, quod nullus cognovit ine inlravisse ixiOiaEV èv tí¡ гоЗХт!* xal èvauxÇev (89), Sri o-j&tf
ad eam. Et post lueu venimus in Êgyptum ad Jo lyvoi, ôrt EiuîjXeov eEç aÙT<)v. Kal ¡lEtà тайта ^X9o-
seph propter fainein. Quadraginla sex annoruiu ¡isv eîj At"ifU7rtov Ttpbi *Iio<ri)ç ôià xbv Xt[«5v u;ç" ètuv
erain, et sepluagiuta tres aunos vixi illic. î|u,r,v, xal oy" èÇr,ea èxEÎ £тц.
XIII. < Et nunc quaeeunque ego vobis mando, au- IP. i Kal vûv ôaa iyùi ú¡xtv èvrèXXojiat, àxouiatî.
dite ûlii raei, Jtidam patreni vestrum, et custodile D xéxva p.ou, 'Io08a toû uaxpoç ùu,tbv, xal <руХа|ате
omites sermones tucos, ad faciendum omites jusli- •7távcaí toùç Xöyouc или, той toieív TiivTa tí Ctxaui-
licaiioucs Domini, el ad obediendum inandalis Dci. идта Kupíou, xal úâxoÚEtv èv-roXiç веой. Kal ¡i.i]
El non ambtilclis, post dcsideria veslra, ñeque in яоргиЕавЕ ¿Ttídüj tüiv ÈTtiOujjittJv íijxwv, («lúe evOujx^-
cugilationibus consiliorum vestrorum, in superbia OESt 8ta6ouXíti)v ùuuv, èv OnEpTjçavta xapSiaç újitliv,
cordis vesiri, cl ne gloricmini in operibus forliludi- xal p.}) xauxâsÛE èv Ipyoii Isyuo; veótTíTOí ú¡í£ív,
(84) Ov yàp f/öeJe»* ê/etr zix.ru á.r' aùrriç- (8K) Corrnit. In С песо, corrupt!. Id.
xalyb оЬтос аяеОагег év яп"цр1а. 'fcV tuïç 7)/í¿- (86) PieózT\zcc. Тихл? ха^ ^S veotijtoî. 'о.
paiç zov ваЛацоу елерх^вреьса uvzr\ zar Aiiràv (87) Post kos aulem sermones. Poslhœc. h>.
xatye oîizoç ér aon\ptif. cbx ёугы аЪгцг, яси\аас (88) nóXei zeXiaxo¡iérr\r. ПиХт) teXuvou uivi]v. Ib.
3-iir auzy ériavzór. Kal Szs 1\яе1Лщ<та aúzt¡>, cvr- — TeXictxouívti , non est desponsuta , ut reddit in
íj-ltfe ¡lar avzq, StèçpOeipe Sé zó аяерца ¿я1 zr\r te près Latine , sed scorlum. Semel legiiur in S.
Хцг, xazà zi\r еггоЛцг zt¡c ¡irizpàç wbzov. Wax, Script, de scorto ». ásenlo. Deuter, хин, 18. Alex. :
in Oxonicnsi co>lit:e male sunt omissa : exslaut oöx èircat TEXtCTXóuiEvoc ярос itäeav £¿x^v. Drach.
vero in eo sequcntia : Kaiye oùtoî àTiÉûavEv èv тео- (89) Kal érójitíer. No¡x£fti>v. Grab.
vr.(;íx, quae in Caulabiigieusi desui:l. Ghac.
1077 TESTAMENTUM JI'DjE. 4078
ft« xalyt xoûxo novtjpov èv éçBaXjxoTj Kupíou. *Eií£iS+¡ A »is jii vendais veslrœ, quoniam el l»oo est pernicHb
yàp хяуы xaux^sa^svoc, 3xi èv t:oX¿¡xoií oùx +|7:á- sum in oculis Domini. Quia enim et ego glorialus.
xTjaé (xs TtpösoMtov yuvatxoî EUu.ip-.fou , (¡>veí8i£ov sum, quod in bellis non decepit me faciès mulieris
'Ройбой, xöv aSsXtpóv u.ou Tióp'i BáXXa; y»voixÍ{ rai- loi inosai, probro affeci Ruben fratrein meum de
»póc jwu" xa\ xö îcvEÛp-a xoû Cí¡Xou xoA т?>с Tropveiaç Halla uxor« palris inei : et spiriius zeli et forniea-
itapExaÇaxo èv èu,o\, Ewç auvinîaa e!ç Btjoaouè xijv tionis constiiil in me, donec ¡ncidi in Bessue Clia-
Xavavaíav, xa't e£ç ваи.ар xiiv vuu.çsuÛ£faav xoïç naïKcam, et in Thamar nuptam filiis nieis. El dice-
uîoîç p.ou. Ka\ éXeyov хф таубЕрф u.ou- « Хир.бои- Lam socero meo : Perstiadeho patri meo, et lia
Xsúctiü хф iraxpí или, xa\ oûxtoç \t$q\l&i xíjv виуа- accipiam ftliaui luam. Et oslendil mihi nomine lii'.a:
xlpa aou. ) Ka\ ISm^t p,ot етс' óvóu.axi xîjç виу**Р&С eux auri inultiludinein infinitan) ; eral enim res. Et
aùxoû xpwoû itX5j6o{ ÄuEcpov îjv yàp ßaatXeOc. Ka\ cum ornasset earn auro et margaiilis, fecit nobis
aùx+]V xo3¡xí¡33{ èv xpuîibj xa\ u.apYap!xaiç, eTcoíâsv vinuni efTundi in cœna, in pulehritudme mulierum.
^jitv oIvoxoeîv èv хф SeÍTtvcp, èv zíü:i yuvaixuiv. Kol El vinuni pervertit oculos meos, et obscura vit cor
6 olvoç 6t¿axp£(¿£ jioi xoùç oç8aXu.où(;, xaï. ^(xaû- nieum voluplas. El desiderans eam concidi, et
pwjs xijv xapSlav рли f) îjSovtj. Kal èpaaOelç aùxfis transgressas sum inandalum Domini et mandalum
euvciteaa, xa\ -кяреСтр èvxoXijv Kupíou, xa\ èvxoXijv В pairum meoriim, et accepi cam in uxorem. Et se-
itaxáptov p-ou, xal £Xa6ov aùxiiy eîç yuvaixa. Ka\ cundum consilium cordis mei retribuit mihi Domi
4л/хатге8шхе pot Kûpto; xaxà xö 6ia6oùXiov xtjç xap- nus, quoniam non laHaliis sum in ßliis ejus.
6£aç p.ou, öxi oùx eù<5>pav8>]v èv xotç xéxvotç auxijc.
IA'. i Ka\ vûv, xèxva рли, ¡jlt] рЕвиахгзве oivqr XIV. < Et nunc, filii mei, ne inebi ieinini vino ;
ôxi oîvoç ScaaxpiçEi xöv voûv àtnb xr,ç àXrfiziai, xat quoniam vinum avertit inlellectum a veritate, et
èp.6aXXei ¿pYTjv (90) è7it0up.faç, xa\ ó8r¡Yst- e£? lîXa- immillil iram dcsiderii, et ducit in errorem oculos.
V7)V xoùç оубаХилис. To yàp nveûpa xr,ç rcopvEÎaç Spiritus enim fornicationis vinum ul minislruin ad
■sov oTvov , ¿>ç Stdixovov трос xàç f¡5ova{ ïx^' xoû voluptales habet mentis; quoniam et duo base au-
vooç- 3xi xaiÊ xi 6Jo xaûxa àîaxwai xijv 6uvap.iv ferunt potenliam hominis. Si enim aliquis biberit
xoû àvOptuTOu. 'Eày fàp tic mÍTj olvov eiç ¡a¿0t)v , èv vinum in ebrietalera, cogitationibus sordidis con-
&ЧаХоу1зи,оГ; ûicapoïf «uvxapasjEi xbv voûv et; turbat inlellectum in fornicationem.et accendil cor
iiopveiav, xal èxO:pp^£vsi xo au¡xa si« p.i|iv • xa\ d pus ad mislionem ; et si adest desiderii causa, ope-
■jtápeo-ci xb xî,ç èn'.0uu.iai aíxwv, itpáadEi xijv àjjwxp- ratur peccalum, et non suflunditur pudore. Taie est
x£av (91), xa'i oùx aisxúVExai. Toioûxoç èixiv 6 oîvoç, vinum, ûiii mei, quoniam ebrius nihil erubescit.
láxva (jlou,, 5xt ó ¡ieOuiüv oOSèv aiSsïtai. 'ISoù yàp « Ecce enim et me errare fecit, ut non erubescerera
xa[ià erXiv^JE, U.ÍJ oUnxuv*''ivat itXÔoç èv TÎ) 7I¿XEt • ob mulliludinem in chilate ; quoniam in oculis om
Sxi èv ¿<f>0aXu,oîç tívxüjv èÇèxXtva itpoç xljv 0ap.ap, nium declinavi ad Thamar, el feci peccatum ma
ха\ èicoiâa 4(Jiap-£av уяуякцч, xa\ àvsxàXuâ xa- gnum, et revelavi velamen immunditi.e liliorum
Xuu.ua àxaBapaia; uiûv p.ou. Ilubv olvov, oùx ifliyt- meorum. Cum biberem vinum, non verecundattis
Otjv xtjv èvxoXtjv xoû вгои, y,gX IXa6ov ûvaixa Xava sum mandalum Dci, et accepi uxorem Chananxam.
vaíav. Suva jstüí уяр XPÍ»SI ° 1K(^V oívov, x¿xva¡jLOu- Propter quod inlellcclu opus habet, qui bibit vi
xal aûxi) è<rxb í[ luvsatj zr\ç oivozoiiai, iva 'coj Sxou num, filii inei; el is est ¡nielleclus vini poiaiionis,
IX't aloù, ixífj • èàv 8» irapiXÖtj xöv 5pov xoûxov, èix- ut quandiu habet erubescentiam, bibal; si vrro
6áXXs'. eIç xöv voûv xö Trvsüu.a xt¡c 7tXavr,ç, xat ttoieî li unseat icriiiiiium liunc, ininiittit in inlellectum spi-
xov ji¿0ueov a!<ixpo|ip>)u.ov£ïv, xa\ 7tapavou.Eiv, xal ritum erroris, qui tacit ebrium turpia loqui, el ini-
jil) alaxûvîO-Oa.1, àXX' èyxauxâaOai xij àxcp.ia, vo¡xí- qua agere, el non verecundari, sed et gloriar! in
Çovxa EÎvat xaXóv. ignominia, exisiiiiianlein esse bonum.
IE'. « 'O itopvEÚwv, xaV yuu.vouu.evoc ttjç past XV. i Qui foinicatur, et nudalue regno, egredi-
Xsiac (92), èÇapxExac (93), 8ouXu>0e\í x^ 7topv£Ía, шс р tur, scrviis eQeclus fornica lioni, siculet ego nuda-
xíy¿> yuu.vü)8e£{. *E8wxa ykptty ¡5á66ov рли, хоих- tus sum. Dedi enim (aliis) virgam meant, hoc est,
éexi, xo sxVjpiYujx x^ç eu.TJ{ çuX^ç- ха\ xi¡v Çîovtiv firinaiiiciitum lucai tribus ; et z.onam nieani, hoc est,
jwu, xouxésxi, 8i3vau.iv xa\ x6 6iá8T¡u.a, xouxíoxi, potenliam; cl diadema, hoc est gloriam regni mei.
xí¡v &5£-av XTJc {JaeriXEÎaç p,ou. KaÍYE p.Exavoiiaaç kit\ Et pœnilens de bis, vinum et carnes non assumpsi
xoùxotç, oîvov xa^ xp¿a{ oùx ÉXa6ov ïtoç у1\ряс, xal irâ- usque ad sencctulem, el omncin lxliliam nescivi.
aav EÙ9posûvi)v oùx eíSov. Kal Î8îi£jé (jloi 6 4yy£^°Ç Ei ostendit mihi angélus Dei, quod usque in sxcu-
xoû esoû, ôxiïtuçxoû aîuvoî.xîv ßaaiXEt, xav тгшхф, lum, el regi.ei pauperi, mulieres dominabunlur; et
al Y^^^xii xaxaxupiEÚJOusí, xa\ xoû piv ßajiXiwc regis quidein lollenl gloriam et virilis potenliam, et
àpoûst xl)V 8<5¡¡av, xoû 8è avSpsiou xí¡v 8úvau.ev , ха\ pauperis paupertalis minimum firniamentum.
xoû itîtuxoû xö xïjç itxtüXEÍac èXaxisxov <ixf¡ptYu,a.
(90) 'Op-p\r. Suspicor legendum 4pu.í¡v, impetum. pEvoi oùx aiuflávExai, xa\ 48o£¿ov oùx alsx^vExat. K.äv
Grab. Yáp xi< padÙEÛu»], iropvEÚíüv yuu.voú¡xevoc. Ji).
(91} 'Ajiaptlar. 'EmOuu.íav. Id. (УЗ) 'EÇépxezài. Oùx. lo.
{Oil Kai xvprovfievoç щс ßaciAelat. Zrtp.ioù-
1079 TESTAMENTA XII PATRIARCHARIM. 10W
XVI, i Cuslodile ergo, filii me¡, lerminum vini. A 1С'. « ФоХазоезбЕ o5v, Téxva jaoo, tov 8pov t<j"<
Sunt enim ¡neo quatuor spiritus perniciosi; con- orvo-j. "Eari yàp èv айтЛтЕЗзара irv£Ú(ioTa i»vrápi
cupis-cenlia;, iuflammalionis, luxuria*, et lurpis lu- ¿ict6uu,(a(, торшзешс, азшт(вс, alT/poxEtSifa?. '£àv
cri. Si hibatis vinum in la-tilia, cum timoré Dei itivï)Te otvov èv eCiçpoouvfl, (лета сйбои 6íoü aiSoú-
erubescentes, vivelis. Si enim bibalis non erube pevoi, Ст]3£авЕ. 'Eàv yàp •nrívrjxe u.f¡ aiSoújAEvci, xa\
scentes, et recédât Oei timor, jam efficilur ebrietas, аяоз-rij 4 той веой ç<5€oç, Xoi-itov yfvETat uiflr¡, xo'i тар-
et subintra! inverecundia. Si vero ñeque oninino eieépjfETaiíjávaterxuvTta. Ei Sa ¡лт-бе 8Xo>ç ir?t¡-e (94),
bibetis (95), ut non peccelis in verbis contumelia*, Iva u,i] аи.артг,тс èv Xdyoïî йбреыс, ха\ u.ajfrèç, хз\
et pugna;, el calumnia;, et transgressions manda- auxotpavtiac, xai тсарабазшс èvroXuv веой, xA
toruin Dei, et perealis aille lempus vestrum. Nam аттоХеТзве oûx èv ха'.рф ujauv. Ка£уе ц.изтУ;р:а веой
niysleria Dei et bominum alienis révélât viuum (ut xai avOpióraov à'/м-гм- ато>хаХй7гтЕ!, 6 oTvoç (<L;
et ego mandata Dei et niystería Jacob palris mei re- xà-(ùi èvToXàç веой xA ¡Аизт^р'а Чахшб той r.a.-zpif
velavi Cbananitidi Bossue) quibus veluit Deus reve (too а7ГЕхаХи<1/а т*Д XavavÍTiíi Вт-азоие) оГс e'-*tev i
lare. Sed el belli et conlurbaliónis causa efficilur вео* ¡л$] ánoxaXútj/ai. KA 6è toXé-aoo xA тараут^
viuum. atttoç yívETat ó oîvoç,
XVII. < Mando igitur vobis , filii mei, ut non di- " IZ'. i *EvTéXXou.at o3v 0¡aív, TÍxva идо, |ii) i-ya-
ligalis argentum, ñeque inspicialis in pulchriludi- näv apyúp'ov, u,r,8k au.6X¿7TEtv eïç xáXXo; fuvatxar
nem mulierum ; quia et propter argentum et forino- 5tí xafye 8i* apyúptov, xa\ 8t* EU(Aop;piav eirXavfjör.v
siiaiem erravi in Bessue Chananaeam. Novt enim, elj Вт-зооие Ti¡v XavavaEav. "Ort olSa еуш, ort 5dk tí
quod propter duo ha-e erit genus meuiii in nequitia ; íúo тайте Serai то yivoç (aou èv irovijpía • Srt xaife
quoniam et sapientes viros filiorum meorum aliena- eroçoùç uvSpaç tuv uttbv (aou aXXoKÓsoust, xa\ fiasi-
Lunt, et regnura Juda; miuuent, quod dedit mihi Xsiav 'loiiîa o*AixpuveT¡vai -ttoi^ctouîhv, tjv SSuixé pot
Dominus in obedientia palris. Nuuquam enim eon- Kûpioç èv uitaxofl яатрвс. Оа8етате yàp eXumjia
trislavi verbum patris mei Jacob, quoniam omnia Xi-fov Чахшб той тсхтрос (96) ¡aou , Sri, itávra, бза
quae dixit, faciebam. El Abraham paler palris mei eTïcev, èiroîo-jv. Ka\ 'Абраа-л 6 <пат4]р той патрос ¡аоу
benedixit mihi, ut regnarcm in Israel ; et Isaac be ЕйХй-р-зе jae, ßasiXeueiv èv 'IjpafjX* xal lanix eC-
nedixit mihi simili modo. Et ego novi, quc-d ex me X4TTjjé ¡is óu.oíiüc. Kai ïyù> oîoa, 6ti èÇ ejtoü ¡гт^зг-.
stabil regnum. Tat то ßaaiXsiov.
XVIII. i Et legi in libris Enoch jusli, quanta mala Iff. i Kaíye èfvwv èv ßiSXtoi; 'Ev¿)j( той. Sixxíoo,
facielis in extremis diebtis. Cávete igitur, filii mei, 6aa xaxà ttoí^íete èv èJx*t«-C '^"•¿patç. ФиХасазб»
a fornicatione et avarilia ; audite Judam patrera ^ o5v, Téxva u,ou, ànb tt¡í -iropveiac ха\ ttjç ctXap-p-
vestrum. quoniam isla séparant a lege Dei, et exer píaí • ахойиате 'IoúSa той ттатрос o-xûv, ors тайт^
çant consilium anima?, et superbiam docent, et non aclara vó-лои веой, xa\ tuçXoî то 8ia6oûXtov xt^ç *^v-
patiuntur hominem misericordiam exhibere proximo XÏ,ç, xaV ûirspiiçaviav èx8t8a5XEi, xal oùx ас£т,тг»
suo, privant animam ipsius omni bonitate, et conti SvSpa èXeûai той iíXi-uíov айтой, aztplexzi tíjv *J<-j-
nent ipsuni in laboribus et doloribus , et amovenl )(î]v айтой àuî» iTacrrjÇ aYaOwîuvrjç, xa\ eDviÊt aùriv
sonmum ab eo, consumunl carnes ipsius, et sacrificia èv u,íy_8otí xA -ndvoii;, xa\ асита ürcvov витой, xa-
Dei impediunt, et benediciiones non memorant, et TaSaitavä sapxaç айтой, xal биоЕас веой èu.7ro8iÇEt,
prophelae loquenli non obediunt, et verbo pielitis ха\ e-iXoYÎaçoù u,áu.vTiTat (97), xa\ яроср^тт) XaXouvrt
oQenduntur. Duabus enim passiouibus contrariis oi)( UTtaxoúec, xa\ \6yy EÍiüE6£Ía4 -nponoxofCet. Диз1
mandalis Dei semens, Deoobedire non potest, quo yàp naBESiv èvavTÎoiç tuv èvroXàiv той веой So-j-
niam excx'caveruiit animam ejus, et in die, sicut in Xeúo)v, веф uiwxoúetv ой 8úvaTat, Srt èTÛçXcoaav tí¡v
nocle ambulat. <(/OXÍ)v айтой, xa\ èv ^".¿pa, <ï>ç èv vuxt\, тдаргиеточ.
XIX. i Filii mei, avaritia ad idola ducit, quo- 1в'. « Táxva [Aou, í| çiXapYvpf« too? etSojXa ¿B^-j-el,
niam in errore per argentum, eos qui non sunt, déos p 8ti èv 7t avr) Si' apyopiou toùç ¡j.\ 6vraç oeoùç ¿vo¡iá-
iiominanl ; et faeit habentem earn in etstasin inci- Çouei* xa\ koieï T6vïxovxa aÙT^v eIç èxcrtatiiv èuxs-
dere. Propter argenium (98) ego perdidi filios meos ; oelv. Ai1 dpYupiou èfù втшХеза та Téxva или , xa\
et nisi pœniientia carnis mese, el humiliias anima; e¡ «.i) *í¡ ¡AeTavoiaTÎiç oapxoç (лои,хаЦта1ТЕ{ушзцт^{
тех el oí aliones Jacob patris mei (obstilisseni), sine «■/иэдс (Aou, xa\ al eiJ/aX Чахшб той пат рос (aou,
liheris morerer. Sed Deus palrum meorum, miseri- UTexvoí eïôv a-rcoeavetv. 'AXX' ó веос tüv та-героя*
cors et clcmens, cognovit quod in iguoranlia feci. Ex- •aou, 6 oixTÍp|Atj)V xa\ eXET¡(AO)V, ouveyvo) Srt èv áy1*0'?
ca-4-avil enim me princeps errons, et ignoravi, sicut епо!т,за. 'ETÚífXoise yip ¡ae ó Spxwv тт,с тЛауг;?, xal
homo, et sicut caro, in peccalis corrupius. Et co- tjYvóiisa, wç 4v6pii)iToç, xa't ш{ зарС (99), èv áuap-
(91) El de рщде <!Лыс я1ше. Corrige ex Oxon. (98) Propter argentum. Duo verba isla ad pra>
cod. т£ 8è Xáfíi), u,t¡8' ЗХы? itlvETe. Grab. cedenlem periodum sunt referesda, si Graecum irx-
(95) Si vero ñeque onuiino bibetis. Quid vero di- tum sequi velimus, in cujus ulroqueexemplari, laut
cam? ne otnnino bibalis. Id. Oxon. quam Cantab. post8i' ipûpíou cslpunciuiu^
(96) Aàjvr 'Iaxù)6 Tov яатрос. Чахшб töv -па melius vero, justa banc versioneni. Id.
тера. Id. '99) SápF,. Omissum. Id.
(97) Оу ¡хецуцгш. веой ой ¡av^-aovíOsi. Id.
J 081 TESTAMENTUM JUME. lOSä
Tíaij qrtapst'í. Kai ènÉYvtov tt,v еилитой aoUEveíav, A gnoscebam landcm me¡ ¡psitis mfirmilatem,
qui
VjfiíCwv áxaiajxáxi^0« eîvat. eiistimassem me inexpugnabilem esse.
К'. « "Ení-pinm ouv (100), xéxva [lou, 8ri 8ûo irveû- XX. i Cognoscite igitur, filii mei, quod duo spi-
|*ата oxoXaCouat тф avOpúrop, то ttjç àXT|6e£aç, xal rilus vaeant homini, spirilus verilalis, et Spiritus
\o ttjç it\&vr\ç • xa\ [x¿30v èml то ttjç svvéueioç той
erroris; et médius est spirilus intelleclus mentis*
vooç, ovi èàv 6éXr¡ xXïvai. Kaiys ta ttjç аХт^беЕас, xal cujus est, quo vult inclinare. Et quae sunt verilalis,
ta ttjç irXdvrjÇ, уеуралта! èirl то ottjôoç той avQpú- et quaj sunt errons, scripta sunt super pectus homi
тои • xcrt èv Ëxaurov aÙTUv yv<o.p£Csi Kupioç. Kal oùx
nis ", et unumquodque eoruni cognoscit Dominus.
îrci xaipôç, èv ф 8uv/¡d£Tat XaSeïvàvepcbiMv Epya, ôti Et non est tempus, in quo poteruni latere hominum
èv <rrí;0sí óarétijv айта iyyeypaTzzai ivcámov Kupíou. ópera; quoniam ea in pectore ossium inscripta sunt
Kai то îtvsujia ttjç àXÔsia? ¡хартиргГ rcávTa, xal coram Domino. Et Spiritus verilalis testimonium
xaTTjfopeî itávrwv, xal ¿¡xiteitúptarat ó ¿¡ларт^аас perhibet de omnibus, et accusât omnia; et adustue
èx tt|î ¡Síac xapSía?, xal apai it paawnov ой 6ú,vaTai est qui росса t ex proprio corde, el levare faciem
TCpbj TOV Xpltf]V.
non polest ad judiccm.
KA', i Kal vuv, T¿xva цои, ауап^аатг tov Aeiit, XXI. i Et nunc, fllii mei, diligiic Levi, ut perma-
iva SiajxeivTiTE- xal ¡xi) èTtaipsaOE ел' айтЬу , iva (ti) В ИИ,и . et non e¿ram
ini super ipsum , ut non dis-
еСоХоОргиОтусе. 'E[iol yàp ÏSioxe Kúpioc tJjv ßaat- pcreatis. Mihi enim dedil Dominus regnura, et illi
Xsíav, xàxeîvii) Tt]v iípaxsíav, xal йгсетаСе tí¡v ßa- sacerdotium, et subjecit regnum sacerdotio. Milii
wXsíav т?5 isptosuvrj. *E|wA ебшхг та èitl tîjç Y^íí » dédit quae in terra ; illi vero, quae sunt in cœlis. Ut
xlxefvtp та èv oupavotç. 'ûç intzpfr/ßi oùpavoç tt¡c superemmei cœlum terrae, ita supereminet Dei sa
YÎjç, оитш; uirepi)(Et вгой ispattia ttjç етЛ fî\ç ßaai- cerdotium regno quod est in terra. Etenim ipsura
Xeéaç (1). Kal yap aûxov ûirèp aï е£еХе£ата Kûpioç supra te elegit Dominus appropinquare ipsi, et conv
èYyiJetv айтй, xal èeOtetv xpaTts£av œùtou, xal edere mensam ipsius, et primitias deliciarum fi-
à7:ap)(iç èvTputfTKxaTwv ut£>v "Iapaí¡X- xal £тт} oû-
liorum Israel : et eriseis ut mare. Qucmailinoduiu
toïç (2) tb{ f¡ OáXaaaa. "Оитсср ухр èv aux?, Síxaiot
enim in mari justi et injusti hiemanl, lii quidem
xal iStxoi x£4*áí°vxai, oi ¡¿èv a£x¡iaXwxi£óp.svoc, ol
captivi facti, hi vero dilati : ita et in te omne genus
8e TtXouTouvTîç" oucíüc xal èv sol itSv yevo; àvûp«u-
hominum, hi quidem periclitantur in caplivitatera
icwv, oi ¡ièv xivSuvEÚouaiv a¡xp-aX<»)TíC¿¡XEVOí, oí 6è
acti, hi vero ditantur npientes. Quoniam qui ré
•nXouToûaiv ipitáíovTEc. "Otí oi {JaaiXôûovTEç èaovTa;,
gnant erunl sicut cele, deglutientes homines velut
¿>í xí¡tti, xatauívovis? àvOpwTiouç, ыс (](0úa(* виуа- Q pisces: filias et Alios liberos in servitulem rédigent;
терас ха\ uioùç èXsyOipeuç xa-aSouXioiouaiv • оГхои?,
domos, agros, grèges, pecunias rapient; et multo-
typryjç, itoíjxvia, xPÍlJLa'ra 4pita3oufff xa\ noXXuv rum carnibus injuste corvos et ibices salurabunt,
uápxaí aSíxtüí xípaxec xal tßstc xop^áaouoi, xal
et proficient in malum in avarilia cxultati. Et
^pox&J/Ousiv èitï тЬ xaxov èv 7iXeovE£;£a u4^)ú(Aevot. erunt ut procellae pseudoprophelae. et'omnes justos
Kai Esovxaí lîi; xaTat^íSec tytvSoTzpotfrpai, xal itáv-
persequenlur.
•taí 8ixa!o'Jí fiuíiCovxai.
KB', f 'EiîaÇei 8è aùxoïç Kúpwí 8(aipáietc хат' XXII. i Inducet autera eis Dominus divisiones
áXXr/Mv, xa\ «óXejíoí ouvsj(eîç ïnovrai èv 'Iepal]X , inter se, el bella continua erunl in Israel, el iu
xal èv àXXo9'JXoiç evvreXeeOâsTac í¡ ßaatXeia p,ou , alienigiinis consuinmabitur regnum meum , ■ doñee
êioj той èXÛEÏv тЬ 04úTÍ,pcov tu "Iapa^X, ïtuç ларои- veniet saluiare Israel, usque ad advenium Dei j ii—
з£ас той веой,тт1{ 8ixawaûvi]ç, той fjau^äsat töv 'Ia- slili«, utquiescat Jacob in pace, el omnes gentes.
хшб èv sipfjvT], xal TtávTa tíÓGvt]. KaiaÙTUç ipuXáCEi Et ipse custodict potesiatem regni mei usque in
xpáxo; paaiXeiaç jxou !wç той aiuvoç. "Орхш yàp suM'iilum. Jurumenlo enim juravil mihi Dominus,
й>розе ¡xoiKúpio;, p.T¡ exXe£<J/EiVTO¡5aa£XEi¿v[AouexTOU non defecturum reghum meum e semine meo, om-
алар[Аатй{ ¡лои, itiaaç tAî Tifiépaç, ètoç Touauovo«. jj nibus diebus, usque in sa;ciilum.
КГ. t DoXXl] 8È Xútctj (io£ èïrt, Tèxva ¡wu, 8ià та; ХХШ. i Mulla aulem trisiitia mihi est, lilii mei,
ào-EX^siaç xa\ уот^теЕа;, xa\ Е£8шХоХатре£ас, aç отор propter impudicilias, et sortilegia, et idololatrias,
вете eiç тЬ раа£Хгюу,еут*этр1р.йво1с àxoXouOouvTEç, quas facielis in regnum , ventriloquos sequentes ,
xXr,SÓ3t (3) , хоЛ 8aíjxojt icXávijí. Tàc Оиуатерас divinationes et dxmonas erroris. Filias veslras
¿ixijjv ¡Aousixàç xa\ 8-fip.odiaç tioitjtete , xal èTiijjii- cantatrices et publicas facielis, et inimiscebimiui
YTJo-Еабе èv pSíXúîiastv èOvtuv àvô' ¿>v SÇsi Kûptoç abominationibus gentium ; pro quibus ducet Domi
ï<f vy-Oç Xip-öv , OávaTov •/.%'<. ¡io;Aça!av , èxSixousav nus super vos famcm et pestilenliam, mortem et
«oXtopxiav, xaX xûvaç sic 8iaanao|xov , èxOpâiv xal gladium, ulciscontem obsidionem, et canes in di-
(f¡).(ov uvEi6iap.o'jç , imbXEiav xal (4) scixeXisjaov laniationem, inimicorum et amicorum opprobria,
" Rom. il, U, 15.
(100) 'Ея1р>-<ите ovr. Omissa integra haec perio (2) Kal ëc-Q aiitoïç. Add. où 8è Iqi ßajiXsuc 'I«-
dos. In хиб. Grab.
(1) DacrtAslaç. BaatXsiaç, èàv (jl-tj 8i' ацарт£ас (3) 'АтсоЛоьвойгтес, xJriSóci. 'EÇaxoXouoouvTEÇ,
tunear^ Kupio'j, xa\ icupisuOfj око èittYsiaî, addit omissa seqiienii voce xXt)84oi. Id.
cvdex Oxon, {Ц Kal xîiraç eiç оюсллсцьг, i¡yn¡wr nal vi-
1085 TESTAMENTA Xll PATRIARCHARUM. *<»*
perdiiionem cl labern oculorum , puerorum occi- A ¿96aXu.£Jv , vr^ltov àvaipeaiv , xal m>u.6tu>v àtfatpe-
sionem, et uxoruni ablaiionem, possessionum ra- «v , unapxöv-ttuv áproxyV (5) . ГЛ< ifi^H*05"' vao"
6eoü iu.Ttuptap.bv, ùp.iov auxtiiv bouXEÍav iv I6veaf
pinam , lerrae desolalionem, templi Dei ¡ncendium,
xal ixxeuoustv i£¿ ou.uv elç eùvouxouç xaîç Y«vai£W
vcsiri ipsorum servitutem in gcnlibus; et exscin-
dent e vobis eunuchos uxoi ibus suis , donee rever- oùxôJv, Еш« «v inturpé^xe r.pbç Kúptov iv xeXeIo.
tamini ad Dominum in integro corde, pœnitcnles, xap$£a, ¡lExauEXouu-svot , xal TtopcuopLEvot iv xieat«
et ambulantes in omnibus roandatis Dei, et visitet taîî ivxoXaîî той веоу, xal аптхефт^а! Сил« Kópns
vos Dominus in misericordia, et reducat a caplivi- iv èXési, xal àvayamn (6) àmh vrfi alxnaXtdffia« lu»
late inimicorum vcstroruni. èyOptôv ùjubv.

XXIV. < Et post hsec orielur vobis astrum ex КЛ'. « Kal u.exà xaûxa àvaxsXEt ûu.tv Srrpov i£-
Jacob in pace , et exsurgel homo ex semine meo, "Iax¿>6 iv clp^vt], xal àvairHj«x*i av6pum>ç ix тей
ut soljusliiise, ambulans cum liliis hominum in o-¿p(iaT¿í ¡¿ou, (î)Ç ó fjXtoç 8txaioo-úvT¡c, о-ии.торе\*4-
mansuuiudine et juslilia , et quidquaro peccali non lievoç xolj ulotç xwv àvûpumwv iv i:paoxï;xi xal ot-
invenielur m eo. El aperienlur super ipsum cœli , xatoauvr;, xal тата àp.apx£a oùx EÙpEÔ'fjaexai iv
ad eflundendum Spiritum , benediciioncm Palris айтф. Kal àvoifT]aovtat ёт:' aôxov ol oupavoî, ixx¿a»
sancti : el ipse effuiidet spirilum graliae super vos, ' rivÊÛp-a, euXoytav Патро? 4vr;£ou* xal aùxbç ixxeeî
et erilis ei lilii in veritate , ei ambulabilis in prae- irveupux xáPlx0? 19* bpàç, xal latabz аихф etc uloùi
eepiis illius primis et ullimis. Hic est germen Dei iv àXi)6e(a , xal пореитгсгОЕ iv TtpoTxarp-axi auvoû
Aliissimi , et hic est ions in vitam omnis cahiis. rcptbxotç xal iaxáxoií ("')■ 0uT0» ô Глазго? вгоО &}.£-
Tune îefulgebil sceptrum regni mei, et a radice зтои, xal аОтт) t¡ in^T] eií Çu)i]v яавцс aapx¿í. Täte
vestra nascelur propago ; et in со ascendet virga avaXá|j«j/Ei (8) uxîrtpov ßaoiXEtai или, xal àizb tt,î
juslilhe gentibus , uljudicetet salvet omnes invo- P"!Ct¡; ujiuvYEvijaETat 7™6p.í¡v xal iv аитф ava6TJ3E?ai
canies Dominum. p"i6Soç SixaioaOvTiç toïç EOvjui, xpïvai xal <зй&и
■K&vzaç toùç iitixaXoviuivoviç Kúptov.
XXV. < El post hxc resurget Abraham, et Isaac, КБ', t Kal цеха тайта àvaffxf.iiETat 'Абрааи., xal
'laaix, xal 'Iax¿>6, eîç Çid^v ■ xal iy¿>, xal oí àieX-
cl Jacob in viiam ; et ego, et fratres mei principes,
sceptrum vestrum in Israel erimus. Levi primus, çoi ¡xou ïÇapxot, nxfiTrxpov f^tiuv (9) è.v 'IopaljX io¿-
éecumlus ego, tertius Joseph , quarlus Benjamin, (isôa. Aeuí ^ршхо^, SíúxEpoí íy¿>, xpixoç 'Iwai;?,
quinlus Simoon, sexlus lsachar, et ila deinceps xéxapxoç BEVtajjilv, itf^7:xoç SyûiLv, ïxxoç "Iaaxip,
omnes. Et Dominus benedixit Levi ; ajigelus faciei ç xal oûxwç xaOEÇTJç itavxEc. Kal Kûpioç eùXovôî tùv
me ; virlules gloria; Simeon ; ccelum Ruben ; lsa Asut • ó 4yye^0í то" яров<Ь«ои ¿"^ ' а£ fiuvájisic тт,с
char terra ; mare Zabulón ; montes Joseph ; taber- Щт\с xbv SupiEcuv ó oûpavoç xî)v 'Po\j6í¡(a* 'à/*
naculum Benjamin; luminaria Dan; deuciaî Ne- "laaxàp t TÍ ' Í ваХаааа xbv Za6ouXc!)v • xi 6pi) xèv
phlhalim; sol Gad; oliva Äser : et erit unus populus "ltüuifjcj!- V] JXT1VT] xbv Bîviau.!v oí çwsxïjpsç xbv
Ooinini, el lingua una; et uon erit amplius spiritus Aáv i\ xp'jcp7¡ xbv NEcOaXelp* à f.Xioç xbv Tai'
«rroris Beliar, quoniam miltelur in ignem in sœcu- iXaia xbv *Acri]p - xal Éjxai eîç Xabç KupCou, xal
lum. Et qui in tristitia mortui sunt, resurgent in уХшаза ¡ita' xal oix iaxat Ixi irvEÛâ TUiv^ç xoû
gaudio; el qui in pauperlate propter Dominum, di- BeXiàp, 8xt iiifíXê^TExat èv iû> itupl eiç xbv a':¿va.
tabuntur; el qui in inopia, satuiabuntur; ct qui in Kal oi iv XÚ7CT) XEXEUxfjaavxeç; àvaaxîovxat iv x*№
Infirmitaie, fortilicabuntur; et qui propter Domi xal ol iv irania Sià KOpiov, TrXouxKJÔijoovxai, xal
num mortui sunt, evigilabunt in vita. El cervi Ja oî èv TTEVta , x<>pxa(iOr¡sovxai , xal ol iv à jOsvttj ,
cob current in cxsultaiione , el aquüae Israel vola- iTfuaavai, xal ol 6'.à Kúptov aitoSavovxEc iûrvt-
buntin gaudio: impii vero trisiabuntur, ct pecca- jo-fjaovxai iv Сал}. Kal oí ÏXaçoi Чахшб брарюйутш
tores lugebunt, et omnes populi glorificabunt Domi- iv áfaXXiásEt, xal oí óstoI 'Iupa^X TTExaaOôovxai
i mid in saecula. ™ ¿v xaP?' °' 8i ааебгТс TtevS^souet , xal au.apxiüXol
xXaúsovxat, xal itávxec ol Xaol бо^асгоин Kúptov tic
aíuva;.
'* XXVI. < Cusioditc igitur, lilii mei, omnem legem K(7'. « ФиХаСахе ouv, xíxva или, nivxa xbv vduiov
Domini , quoniam spes est omnibus dirigenlibus Kuplou, oxi èXittç ítxiv uäcri xotí xa-Eu6úvoü3t xt;v
viam ejus. > El dixit eis : i Centum decern el novem ô6bv aùxoû. i KalEÎiîEV irpbc aùxouç- « ptô'ixuv áico-
annorum ego morior hodie in oculis vesiris. Nemo 8ví](jxtü íy¿> fff¡¡ji£pov iv ôçSaXuflîi úu.üv. Mt¡6e£c u¿
me sepeliat in prctiosa veste, vel ventrem meum ivxacptáarj toXuxeXeï ioorixt , i¡ avap- ¡5í¡|ot xí¡v xot-
J(*yr ¿reidicfiovç, аяшЛешг xal. Desuní omnia, et (7) Kal яореьсесве ér npcfftáîazi ainev
loco sequenlis vocis âxsXiîp/v posita vox Цртр. apojtoiç xal ècryazciç. Desuní iu Oxonieusi. Pulo
Grab. vero pro яроахауи,ах1, legendtim pluialiler ярогха-
(5) 'Хпаруоггшу аряау^г. Desuní. Id. Yp-ast, ul sequentia verba indicant. Id.
(6) 'Агауаяц. 'Ауауа-су!, qua; lectio multo melior (8) Tózs araAá¡ifei. Omissa omnia usque ad
esi, altera piorsus vitiosa. Ñeque cniin avayá^ Soïasoust Kúpiov eîç atâivaç, sive usque ad flnem
u»piam alibi legitur; nec sequens àuo ad aliquam sequenlis p:iragraphi. Id.
vocem piajcedcnteiu referri potest. Iß. (9) 'Ufi<br. Lego potius úu-tüv. Id.
1085 TESTAMENTUM ISACHAR. 1086
X.£av jiou, ïti тайта piXXou« itoitîv oi ßasiXEUovTec. A rescindât, quoniam haec facluri sunt régnantes. El
Kal ауауау£т£ (ie eIç Xs6p¿jv цгв' 4u,wv. i Kal reducite me in Hebron vobiscum. > Et cum hace
тайта eîhùv , èxoip-fjOi) 'IoOSac- xal èiio!:r,sav oi dixisset , obdormivit Judas ; et fecerunt filii ejus
ulol aùxoO хата irávra , ôaa evTeEXato aù-oTç , xal secundum omnia quae mandavit eis , et sepelierunt
E6a<l/av auTov èv Xs6pùv p.£xà tuv TCitépiov аОтой. eum in Hebron cum palribus suis.
КЕФАЛАИШ Е\ CAPUT V.
AitiOi'ixTi 'laay.áp, явр\ длЛотгггос. Tettamenlum hachar, de simplicilale.
A'. 'AvtÎYpaçov \6уш "laaxáp. KaXéiaç тои{ L Transeriptum verborum hachar. Cum vocascet
vnoùç аитой, eTtcev aÙTOti* « "Axoúsote, téxvo, 'Iaa- n.ios stios , dixit eis : i Auditc iilii Isac liar palrem
Xip той татрЬс 4[iwv, ÉvtüTÍiajOE ЭДр-ата ^атагр vcsirum , auribus percipite verba dilccii a Domino.
jxávoi (10) 4iA Kupfou. 'Efùi ex¿xOT¡v irèp-nroç uioç Ego sum nalus quintus (ilius Jacob, in mercede
тф "1ахшб, èv [пабф tq>v p.av8paY¿ptov. Тахшб (И) mandragorarum. Ruhen enim atlulit mandragoras
yap ^vEfXE p.av8paY<5pouç (12) àx той àYpou , xal ex agro, et praeobvians Rachel accepit eas. Flevit
itpoairavxijiiaaa 'Pay^X EXaÔEV aùroûç (13). "ExXaiE autem Ruben , et in voce ipsius exivil Lia mater
8è 'Pou6t¡(í, xal èirt -efi çtovfl айтой е$?,ХвЕ Aío V| ß mea. Mandragora: autem erant ma'.a odorífera, quae
jx^TTjp рои. Тайта Se íjsav p.T¡Xa eùcô6rt{xa (14), a producil ierra Aram in excelso sub valle aquarum.
Etcoís: f¡ yt| 'Apap. èv Oêí úiroxatio cpápaYY°í "Sá- Dixit autem Rachel : « Non dabo haec tibi, quoniam
nttov. ЕТта 8è Tax^jX • < 04 Визы toi айта, ort Itov- crina mihi pro filiie. > Erant autem mala duo. El
та£ ¡xoí avrl xáxvwv. i THaav 8k цт}Ха 6úo. Kal eIto dixit Lia : « Sulliciai tibi, quoniam accepisti viriini
Aía- < 'IxavoúaOto toi, ôti еХабгс töv 4v6pa т:ар6е- virginitalis теш; пит el haec accipies?> Illa vero
vefaç или* p.1] xal тайта X^d/*];» 'H 8È ehtev dixit : < Ecce, sil Jacob tibi nocte bac pro man-
« 'ISoù, Icrao ooi 'laxc>6 xfjV vúxxa TaÚTtjv avxl tuv dragons filii tui. i Dixit aiiiein ei Lia : < Ne jactes,
jxavSpaYOpcov той utoC той. i ЕТта 8è Ala itpoç aù- et ne glorieris ; meus enim esl Jacob , et ego uxor
•st¡v • с MI] хаи/ш , xal p-tl 8o£;aÇou • èpAç yóp èartv juveniutis ejus. > Rachel vero dixit . i Quid igiiur?
é Чахшб, xàY<b rwrt] veotïjtoç айтой.,1 'H 6è 'Pa- quoniam mihi primo copulalus est, et propter me
X*jX Eira- i TÉ o5v; Z-ci èp.ol npûrov (15) т^ридетас, servivil palri nostro annis qualuordecim. Quid tibi
xil в»' èpl eíoúXEudE тф iratpl f|u.£>v Етт] i8'. Tí soi faciam, quoniam multiplicalus est dolus el asiutia
«01т]аш, Sri èî-XijOuvEV 6 SoXoç xal f| -ravoupYfa tôiv hominum, el dolus procedit in terra? Si autem
avOpiüTOüv, xal 6 SáXoj irpoy/opsí ii:\ xî)ç yí¡c; El secus esset, non uliqiic tu videres faciem Jacob;
¡at, o4x âv f,ç o~ù dpüiua -rj,zw-vj Чахыб • où yàp ^ non enim uxor ipsius lu es, sed in dolo pro те
yuvíj айхой eT ab, àXX' èv fiíXtp àvx' èp.oû eíj^xot;?. inducía es. Et seduxit me pater meus, et transfe-
Kai èitXivr, si [LS. 6 т.а-Tß (xou, xa\ [ХЕтавг^эа; ¡ie rens me node illa, non permisit me videra; quo
t^ vuxxl èxEEvj), oùx Etají ¡jle í8eív • öti e! ^¡xijv âxst, niam si fuissem illic, non factum fuisset hoc. > Et
eux IyCveto тойто. > Kai еТяе 'Paxf.X • t Aá6s £va (1С) dixit Rachel : < Accipc imam mandragoram, et pro
[iav6paY<Spav, xal àvrl той èv6ç ехр.1з0й (17) toi aùtov una in mercedem do tibi eum in una nocte. i Et
èv [Ali vuxtE. i Kal lyvo) *Iaxù6 tt¡v Afav, xal auXXa- cognovit Jacob Liara, etconeipiens me peperit; cl
6o'3aáp.£ Etexe- xalSiàTOV p-tuGov ехХ^вг,у 'Ica/ap. propter mercedem vocatus «um Isachar.
B'.íTóte cjçOt) tio Чахшб &YY£Xoç Kupîoy, Хеушу, II. i Tunc apparuit Jacob ángelus Domini, di-
ö-t 80o T¿xva 'PaxT",X TÉÇî-at, Sri 8i¿wcuae auvouoíav cens, quod duos filios Rachel pariet, quoniam re-
àvSpoi, xal èÇsXaÇa-o Ьс*.ра-иам. Kal eî ¡xî] Aie f) spuit coitum viri , et elegit continentiam. Et nisi
(if|Tt)p цои à.niih> àvtl auvo'juîaç та 8Jo |хт;ла, ¿xtw Lia mater mea pro coitu reddidisset duo mala, octo
oloùç eÎxe TEXitv ■ 8ià той-о ÊÇ Etexe , toùî 8è 8'Jo filios parilura fuisset; propter hoc sex peperit, duos
'Pax^X, 8ri èv .ftavSpayöpaic iTtimltya-o aí>TÍ¡v 6 vero Rachel , quoniam in mandragoris visitavil
Kúpioc. EíSe yap, Sri 8ià tÉxva ÔôXe auvsïvat râ cam Dominus. Scivit enim, quod propter filios
•Iaxiu6 , xal ой 6ià 9iXr,Sov!av. ПроавсГиа yàp xal voluit coirc cum Jacob, el non propter desiderium
tî\ èâupiov акебото tov *Iax¿)6 , iva Xá6t) xal tov voluplatis. Apponens enim et in craslino reddidit
SXXov (xavSpayfipav (18). Atà тойто èv toîç («tv6pa- Jacob, ul acciperet et aliam mandragoram. Pro-
Yopa-.ç (19) £u<¡xouarE Küpio? тг,с 'Рау^Х- öti, xafyE pier hoc in mandragoris cxaudivit Dominus Ra-
тоОг,(тааа oùtoùç (20), o4x èçaÊv, àXX' av¿0r(x£v diel ; quoniam el desiderans eas, non comedit, sed
(10) 'НтаяцрАгы. 'HYain)p.¿vou. Grab. (13) Aircvç. Aùt^v. Grab.

(11) 'Iaxc>6. 'Pou6f¡p. : et quidein recie, undo et (14) Tavra Se f[car ¡щЛа еьшощш. Айтт) 6è í,v
Latinam versionem correxi. Id. p.f¡Xa £&о(тр.а. Id.
(12) Mardpay'oprivç. MavSpaY<5pav. Id. — Mar- (15) Прыхог. npáTspóv тои. Id.
Spayópur et purôpa-fopovç, nominum instar sim- (16) "Era. M£av. Id.
plicium in os desiuentium ; sed paulo iiiferius leges (17) Tov érôç Ыриавш. TauxTji sxjjusöuatü. Id.
¡lardpayépar et ¡lavBpayéptuç. In Vet. Test, et (18) Tor &XXor parSpayópar. Tí¡v uXXtjv (ia-*.
apud profanos scriptores solummodo ó («iv8paY¿- Spay^pav. Id.
eiç xal iiavSpaYOpTjÇ vel S7 TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. 1(188
reposait e»s in domo Domini , oflcrens sacerdoli A oùtoùç èv ofxtfi Kupíou, upo-rsveYxaja тф ItotX 'Y}i-
Allissimi, qui erat in tempore illo, <rrou, тф 6vxi èv хф xaipiji exEÍvt;).
11!. i Quantlo igitur factus sum vir, filii mei , Г\ < "Ote oyv f¡8púvGT)v, xéxva |xou, èitopmopi-v 'у
ambulavi in reclitudine cordis , et factus sum agri- EUOúxiyri xap8£aç, xot eY£v<5u,r¡v T£WPY*< xt"JV татарок
cola pairum meorum, et frairum meorum, et atluli (xou, xal Ttuv àSeXçûv ¡aou, xal ItpEpov xapitoù; :\
fructus ex agris secundum lempus eorum, et bene- àYpuv xaxà xaipov aùxwv, xal euXäyticje' ¡ie 6 ют#
dixit mihi pater meus , videns quod in simplicitate или , ßXiraov 3xi èv ¿nzXozrpi TWp£Úou.aí. Kal o'x
ambulabain. Et non eram perscrutator in actibus TJ¡JLT¡V TOpÎEpyOÇ èv XaÎÇ 7ípá$Ec£ U.OU, 0Ù8È 1MVT¡-
nieis., noque perniciosus et inviclens proximo meo ; ра{ (21) xal páixavoí ты uXijitov или* ой xaniá-
non oblocutus sum alicui , ñeque viluperavi vitain Хт;аа tivoç, ou5è èisâ ß£ov ávOpiúirou, iropsudjuvo;
hominis ambulans in simplicitate oculorum. Pro èv аттХотг^тс ¿cOaXfiibv. Aià тойто xpiaxovxi (Й)
pter hoc irigiula annorum accepi miliimet uxorem, èxûiv IXaÇov èjiauTtJ) -fuvaïxa, ôxi à xájiaxo; xatf;-
quoniam labor devoraverat fortitudinem. meam. Et aOtî t1)v ¡!T)(úv или ■ xal oùx èvsvoouv tfovty fjvï!-
non animadvertebam voluptatem muiieris, sed per xo;, àXXà Siit той халой ûirvoç (xoi irEpiEfévîTo, xi\
laboren) somnus mens circumdedit me , et semper ■návTOTE ïxatPev •"* 'fi 4hX¿tt¡t£ или ó ядт^р ¡iw.
gavisus est in simplicitate mea pater meus. Si ЕГт1 yip èxau-vov , räo-av ôrabpav (25) , xal riv
quid enim laboraban) , onineni fruetum et omne *r-pu)Toy¿vvr,¡Aa itpwTov Sià той £ер£шс Kupíto npoî-
primum germen primum per sacerdotem Domino ¿çspov, ÉTTEtTa x«j) itaxpi или, xal tote еуй. Kil
olTerebam , deimle palri meo, et tunc ego (24). Et KOpioç èSfrcXaîîaaE xà àya&à èv x£Ps' V-m-
Dominus duplieavit bona in manibus ineis. Scivit "ySîi 8s xal '1ахш6, 8xt ó 6eoç o-uvspyti t?¡ àiùi-
auiem et Jacob, quod Deus cooperatur simplicilali хг,т£ или • iravxl yip itsvyiti xai ravTl 0Xi6o¡x¿vt¡)
шеаз : omni enim pauperi et omni affliclo tribuebam TOipEÎxov ttjç f^î ti ауава èv áitXoVrjxi харйас.
tena' bona in simplicitate cordis.
IV. i Et nunc audile me, lili i , ot ambulate in Д'. с Ka\ vuv axoúaaTÍ ¡лои, xíxva, ха\ -ropEÚseíe
simplicitate cordis, quoniam novi in ipsa omne èv 47tXoxTjTt xapSt'aç, 8ti eISov èv o'jxt^ 7:âaav t\afl-
heneplacitum Domini. Simplex aurum non coitcu- axr,Jtv Kuptou. '0 iuXoûç xPu'i°v °'^х e-xi8u¡i£Í , xow
•rtXrjUt'ovotl 7tX£ovExxEÎ, ppüj¡i.áx(jüv itotxîXùjv oCrx èyis-
piscit, proximum non circumvenit, eibos varios
non appétit, veslem diversam non vult, témpora tai, èaOi^Ta Siátpopov où 6¿Xei, -^pövov; ¡laxpoùç oij¡
•5-ToypaifEt Çjv, àXXà uóvov èxSaxexai то веХтци WJ
longa sibi iio)i prxscribit vivere, sed solum reeipit
ввой- xaífE xà îTVEÛjxaxa xîjç -rXiv^c oix (25) iap-
voluniaiem Dei ; et Spiritus erroris nil valebunt ~
adversus tuin. Non enim novit reeipere pulchrilu- souot лрос aOxáv. Où fàp eTSev éiri8¿Caseat xäm;
dinem muiieris, ut non in perversione coinquinet OriXEiac, iva ¡xi) èv Siacrrpotpîi (Jitáv-fi xov voûv aOw/
meutern suam; non zelus in cousilüs ejus super- où fî^Xoç èv 8ia6ouX£oiç aùxoû еттЕХгииЕхаг où ¡Ssixa-
v£a èxxfjxet d/ux^v aùxoù, oi5è rapi-j-xov (26) sv Wlf-
veniel ; non invidia liquefacil animam ejus, neque
aria èvvoEÏ- 7topEÚ£Tai 8è èv e'j6útt¡ti Çujf,ç (27), xil
lucrum in ¡nsaliabililate excogilal; sed ambulat in •jîavra 6pi èv á^Xó-ar¡Tt, u,i¡ è7:i8ex<5u.svoç ¿-рваХ-ioi;
reclitudine vite , et omnia videt in simplicitate,
Ttovr,p!aç àiro ttjç TtXavr,? той хоаили, fvo u.i¡ Bf¡ 5is-
non reeipiens oculis malignitates ab errore mundi,
atpau,uiv(i>; xi tôiv èvToXuv (28) хой Kuptou.
ut non videat perverse aliquod mandatorum Dei.
V. < Cuslodite igitur, lilii mei, legem Dei, et E'. i ФиХаСате ouv, T¿xva (лои, vifiov ввой, xai t)¡»
simplicilatem possidcle, et in innocentia ambulate, аиХ6Чт|Та xxfjaaaÔE, xaV èv axaxía topeúejBe, |ii|
non ni mis curióse scrutantes mandata Domini, et •rapts pfaÇou.£voi èvxoXàç Kupiou, xal той кХт-dovTáí
proxiini aclinnes ; sed diligite Dominum et proxi- •rcpaÇEiç" аХХ' а^алахЕ Kúpcov ха\ xov itXrjijíov, sa1
roum, pauperis et inlirmi miseremini. Supponite vrjxa xal àsOsvTÎ èXEyjsaTE. 'Ttot£GeistovvutovO¡wv
dorsum vestrum ad agrum colendum, el laboran- e£ç xè y£ù>PY£'vi xat èpYaÇEoôat èv epôif ttjç, xaD'
dum in operibus terra, secundum unamquamque D ехаатт^уЕшру^бшра^ЕтЧйхар-сгтгасКир^ярм-
agriculturam dona cum gratiarum actione Domino çépovxEÇ' 8xt èv itpíi>xoYEVvf¡u.aat xapittiv Y^í *6X4-
offerenles; quoniam in primis germinibus fructuum X4ai ff£ Kûpioç, xaOtüíEUXÓYTio-E -reâvxaî xoù{ 4t¡ou{,
torra benedixit tibi Dominus, sicut benedixil om- àir8 "A6eX еш{ хой vuv. Où Y^p 8i8oxa£ coi АХХц («-
i.ibns Sanctis, ab Abel usque ad hoc tempus. Non ptç, f¡ %T¡f 7cióxr(xo{ xf,ç -piç, y¡{ èv to5voiç o£ харяк1
tniin datur tibi alia pars, quam pinguedinis terrae, öxi xa'i 6 7caxí)p fju,uv 'Iaxù6 èv EÙXofiatç ñi »1
cujus in doloribus sunt fructus; quoniam et paler à-tapxuv xapTcuv еиХбуцае ¡te. Ka\ 6 AEvt xal 4
noster Jacob in benediclionibus ierra: et primiiia- 'IoOSa eSoCi-roijaav irapà Kupib) èv uloïç laxui. Kal
гиш fructuum benedixil mihi. Et Levi et Judas yàp ó Kuptoç èxXfjpojo-Ev èv aùxoïc, xal tu piviôuM
(21) n<m\péç. Ф9ovEp¿ç. Grab. (25) Oitx. Ou8¿v. Id.

J22) Tpiáxcrza. D¿vte, add. Grab, (26) Ilopicjiór. IlEpi37!a!j|«5v. Id.
(25) 'Ояшраг. "ílpav. Id. (27) Zur\ç. Tux^í. Id.
(24) Et tunc ego. Hic aliquid deessc vidclur. (28) \iEcrpa¡i¡iérijic zi гше érroMbr. М'.ЩЧР
w. uivaç tíí EvTo>áí. Id.
Ю8Э TESTAMENTUM ZABULÓN. 1000
•rhv iepatsittv, тф Sí ßaaueiav. Aùtoïç unaxouaaTs, A gloriücali sunt a Domino in filiis Jacob. Etcnim
xa\ TÏj áitX¿TT|Tt той icoxpbç ùfiûiv TtspiTOXTVjsaTE- &u Deus haereditatera assumpsit ex illis; et huic qui-
xa\ Ttji Tàû eSoO-rj àmlèau ta TOiparfjpia та етгер- dem dedit sacerdotium, buic vero regnum. Eis
ergo obedite, et in simplicitate patris veslri ambu
late; quoniam et Gad datum est perderé tentationes
supervenientes Israel.
(71. < OÏ8a 8è> xixva или, Sri èv èaxeTotç xatpoli xe- VI. i Novi vero, fllii mci, quod in extremis tem
TaXefcJioumv ol ulo\ í;¡xuv (29) tt¡v arcXô4t]Ta, xal xoX- poralis derelinquent Glii vestri simplicitatem ct
>T)W¡<J0VTai Tfi аяХт)вт£у xa\ àçévTEÇ tt¡v àxaxtav, adhaerebunt avariliae; et dimitientes innocentiam,
■гсрозтаХатоиоп tîj xaxoupyEa, xa\ xaxaXtra5vT£ç (30) appropinquabunl malignitali ; et derelinquentes
tÍj èvroXàç КирЕои, хоХХт)9т|аоута1 tíJ» BeXiáp- xa\ mandata Dei, adhxrebunt Beliar; et dimitientes
àcpévrsç тЬ Y£<í)pY">v, èÇax&Xo'JÔTjïO'jst toïç irovtjpoïç agriculiuram, sequentur perniciosa consilia sua, et
8ia6ouXEoiç aÙTÛv, xa\ Siaaxapf|ijovTai èv toïç ISve«, dispergentur in gentibus, el servient inimicis suis.
xaV SouXsúaouot toïç èx8poïç *uT&v- Ka\ ûu.eïç ouv Et vos igitur bai' dicite liíiis vestris, ut si peccent,
еГжхте тайта toïç texvoiç újjiüiv, Sraoç, èàv á¡iapTT¡- velociter reverlantur ad Dominum; quoniam mi'
oust (31),Táxiov imarpí<]«i>si rcpbç Kúpiov 8xt àXe<j- В sericors est, et eripiet eos, ut revertantur in Ier
(UDV èark, xo\ eÇeXeÎtœi aÙTo'jç, той eiutr:p¿¿¡<at eIç ran) suam.
TJ]v y?)v aÙTUv (32).
Z'. i Px6' ètuv eí¡u еуи- *a^ oix *P*>v Í7t' *|** Vil. < Centum víginti duo annorum sum ego ; et
á(rapríav eIç öavaTov. DXíjv tt¡c Yuvaix¿í r1™' 0,:ix non cognovi super me peccatum in mortem. Pra
ifviuv 4XXt]V oùx èwjpvEuaa èv ¡хетЕшркгцф ¿cpôaX- ter uxorem meam, non cognovi aliam ; non forni-
u.¿Jv oívov eIç àiroitXavTjjtv oùx ütciov iräv етпОи- catus sum in elatione oculorum ; vinum in aberra-
(itjjio той rcXï)aiov oùx Ïn6bi\aa- Шос oùx è-jivETo èv tionem non bibi ; orane desiderabile proximi non
xapfiia (lou* iJ/£U8oç oùx av^XÖE Sià tôiv xîXeuv (iou. desideravi; dolus non factus est in corde meó;
ilavrl àvopitiTOj) ¿8uvtüjiiV(j) ¡xuvEiríávaCa, xa\ *ста>хФ mendacium non ascendit per labia mea. Omni ho-
лЕт£Бшха tov SpTov цои. Oùx èçaYov иАюс" 8piov inini dolore cruciato congemui , et pauperi dedi pa-
oùx IXuua, EÙei6Etav è-rcoÎTj sa èv rcaiatç та!? ijjxépaiç nem meum. Non comedí solus; terminum non
è[xoû, xa\àMjOEiav (33). Tov Kúpiov т^аст^а èv itaqj solvi ; pieiatem feci in omnibus diebus meis , et
т^ loxût |iou' ou,oiioç xa\ iravra 4v8pwro>v iftâmpa, veritatem. Dominum dilexi in tota forlitudinemea;
tuç (34) та T¿xva (xOu. Тайта тон^иоте ха\ ûjieïc, similiter etomnem hominem dilexi, ut Olios ineos.
t¿xva или, xa\ itav irVEÚp.a той BsXtàp çEUçVcai àif С Maec et vos facialis, lilii mei, et omnis Spiritus
ou-ûv, ха\ nasa irpâçiiç 7tovï)p£5v avApúrciov où Xu-
Beliar fugiet a vobis ; et omnis actio perniciosorum
piEÚffEi ù|i.ûiv xa\ rcavTa áypiov otjpa хатабоиХоиЕнвЕ,
bominum non dominabitur vobis; et omuem agre-
ÍXOvtec u.eO' èauTitiv Beív той oùpavoû* oup.w)pEu(5|jiE-
stem feram servituli subjicielis, habentes vobiscum
vot toíí àvOp<I)Ttoiç èv алХатт!Т1 xapStaç. i Ka\ èvêTEÎ-
Deum coeli ; ambulantes cum bominibus in simpli
Xaxo aÙTOÏç, Зтаос àvayojstv aùxov èv Xe6p¿jv, xàxsî
citate cordis. > Et mandavit eis, ut reducant eum
aÙTbv 6á<J/uaiv èv тф отг^ХаЕц) ¡xETaTÜivJtaT¿p(ovau-
in Hebron, el itlic eum sepeli.int in spclunca cum
той. Kai èÇÉTEivE toùç izàSaç айтой, xa\ àui8av£V
patribus suis. Et exlendit pedes suos, et mortuus
iréjxrrToç (35; èv Y^P21 xaXio, itóEv ¡i¿Xoc ïxwv ÛY'èç,
est quinius (Alius Lise) , in senectute bona, omne
xa\ tffxùtiiv ÛTWCijffsv ûnvov aitbvtov.
membrum babens sanum, et poicns dormivit som-
nuiii perpetuum.
КЕФАААКШ q\ CAPUT VI.
Ьювцщ ZaßovAuir, яер\ ebcxlay/ylaç xal Teslamentum Zabulón , de commiseration« et mise
èAèovç. ricordia.
A'. "AvrÍYpaôv ZaßouXcbv , 8 8i¿9eto toïç t¿xvoic I. Transcriptum Zabulón , quod disposuit filiis
аОтой ехатозтф тЕтаарахоитф (36) ха\ бехатср étei suis centesimo décimo quarto anno vita; sux, post
TTJç Ço)îjç айтой, (ХЕта 8úo í-t\ той öaväTou 'Ibxrîp. duos annos mortis Joseph. Et dixit eis : i Audite
Ka\ eÎtiev aÙTOïi- i 'Ахойаата (xou , ulo\ Za6ou- me, fllii Zabulón, attendile verbis patris veslri. Ego
(29) 'Bfubr. 'Tjxuv puto legendum, uti Robertus tarn in Oxoniensi, quam Cantabrigiensi códice ha-
ksisse videtur; licet Uxoniensis pariier ac Canla- Loa mi- тЕзаарахоатф , quamvis in illo ultima pars
brígiensis codex habeal ^\шч. Id. hujus vocis delela sit, quod error cbronologicus
(30) КатаЛсяогтес. KaTaXtjxTtavovTEj. Id. deprehenderetur. Ruben enim fraler natu maximus,
(31) 'A/íoprjjo-uwrí. *A¡Aáp-a>st. Id. eodem quo Zabulón anno, secundo scilicet post
(За)ГоО ея/атрефш sic rf\r уцу «¿>тш: Desuní. Id. mortem Josepbi, defunctus dicilur supra Tesiam.
(53) Evcréeeiar еяо^ста ér яаасис zàiç -ftjiépaic I, § 1. Atqui is ibidem morluus dicitur 125 anno
ijtov, xal аЛцввшг. Eua¿6Eiav елоЕт^за, èv -iiai; vilaeipsius. Non igitur Zabulón, frater junior, annum
тац fiaíoai; ¡lou á>.T¡0;tav è-otijaa. Id. 150 atlingere potuit, sed ulique 114 anno morluus
(34) 'ûç. Tisip. Id. est, ui Laiini codices, manuscripti pariier ac im
(35) Пецягос. üeest. Id. press!, habent. Sed in bis mule 32, pro duobus an
(30) Тестсгарахоагф. TsiapTip legendum, licet uís posili sunt. Id.
1Ш TESTAMENTA Sil PATRIARCH.^!] M. im
sum Zabulón, datio bona geniloribus meis. Cum A Xwv (57), тсрозЕхгтЕ p^past тсатрос ûp.uv. "EfiÚEiju
culm genitus esscm, valde auctus est pater nosier Za6ouX¿)v, 68atç ауаЩ (58) toîç fovsûii ¡M». *Ev yàp
et grcgibus et arnientis, quando in varus virgis ha- тф TSvvTjetjvaí [is rß&fln ó тсат$]р fjuÄv 1ы; вуб-
buit sortent. Non novi, filii mei, quod peccavi in бра, xal та -о: ¡лv. я, xal та ßouxiXia , Sri ev ~.¿;
diebus meis, praeterquam mente; ñeque recorder, •rcoixtXaic ¿i<»jiç eíê tov xXtjpov. Oüx ífwv, TÍxva
quod iniquitatem feci, praeter ignorantiam quam U.OU, 3ti f¡¡iapxov èv таТс f¡¡iépai{, itapEXTO; twolif
feei in Joseph, quoniam celavi cum. fralribus meis, oOSè ¡j4¡ivf¡3X0[jtat , Sti rapavoptEav етоЕт^за, ъьту
ut non diccrcm patri meo quod factum erat. Et >rt)v ayvotav, f,v етотЕцза èirl 'Ia>3Í¡:p, ort езхЕтсаза (39)
flevi niultum in abscondilo : tiiiuii enim fratres етс1 toîî àSsXtjJOÏi цои, pti¡ eEtcsîv tío тсатрЕ |mi
mcos, quoniam conspirabant omnes simul, ut si то YEvójisvov. Kal ExXaiov тсоХХа èv xpuçî,- Í90601Í-
quis revelare! mysterium, occiderent cum gladio. u,T]V yàp toùç fiO) oSeXçoûç itou, Sri 3uve6evto itav-
Vcrumtamen, quando volebant occidere eum, multa «ç ôptou, eEtiç iÇêirri то puor^ptov , àva'.peWjva'.aJ-
leslificatus sum eis cum lacrymis , ut non facerent tov ¡xa/iipa. DXt]v 8k, ore èôouXovro dtVcXEtv airtlv,
7toXXà 8tE¡iapTupi¡iT]v aÙTolj ¡«та Saxpûuv, той |ii|
iniquitatem banc.
TOiîjaai ïi]v àvoptlav taúttjv.
D В1, f THX6ov yàp Sujiewv xal Габ 1тЛ tov ЧьяЬц),
II. < Venerum enim Simeon et Gad in Joseph ,
ut occiderent eum ; et cadens super freiem Joseph, той oveXeïv owtöv xai nEawv ет:1 тсрйзытсоу 'lust,?,
dixit eis : « Miseremini mei, fratres mei , misere ÏXeyEv aÙTOtç" 1 "EXEâaTÍ its, àSsXçoi или, оЕхтирг,-
mini viscerum Jacob palris nosiri. Ne injicialis in oatE j7tXáYxv* 1*>мЬв т°й тсатрос rj(jul>v. Mí¡ erarla-
me manus vestras, ad effundendutn sanguinem in ут;т: èît' e¡ie tí; Xs'Paî ôpuôv, той i/./ir. a!¡i»
nocentent, quoniam non peccavi in vos. Si vero àOûov, Srt oú¡( fjjxaprov etc ü;xa;. Ei 81 ?|¡jtaprov, iv
peccavi, in disciplina erudite me ; manum a »te m тса'.8:!я iraiÔEUia-i tic t+¡v Se yslpx ùfuûv u,f¡ t—víf-
vestram ne inferalis propter Jacob patrem no хзте 6tà Чахшб tôv тсатера í¡[jl¿jv. i 'îîç Se ÊXrye ti
strum. » Ut aulem dixit verba hace , miseralione (Я;ц,ата тайта, Etc oIxtov fjXOov tf¿¡ , xa\ t,p{á|M]v
cemmotus sum, et incepi (1ère, et hepala mea re xXaÍEtv, xal та fjmiTa ¡xou èfJEXû6r(3av etc' sjjlí, xal
soluta sunt in me, et omnis subsistentia viscerum itàiaa f¡ ÚTCáorajtí tuv uirXiYxvtDV exavvoOro ея\ t\i
nieorum láxala est super animam meam. Flevit <]wx4v цои. 'ExXaiE 8è xal 'Itixrijç, xàyù rtv айтс,
autem et Joseph, et ego cum ipso, el inlrcmuit cor xai ¿6¿p.6Ei 4j xapSfa u,ou, xai oE ap¡xo\ той aú|ui'g(
meum, el juncture corporis mei expaverunt, et (xou ÈÇÉsTTjjav, xai ojx ^Suv&ptT^v orrjvai. KA liai
non potui slare. El videns me flentem cum eo, et q p.e <гиухХа(оута аОтф, xaxEÍvouc атсЕрхоц^уоис ivs-
ilios supervenientes ad occidendum eum, refugil Xeiv aù'Sv, xaTiçuyEV отсЕзш ¡xou, Seíjaevoí aùtûv.
post me, deprecans ipsos. Exsurgcns autem Rubcu 'Avairàî 8è 'Ройбой, elitsv < 'A8eXço\, u,i¡ атсохтзЕ-
dixil:< Fralres, ne occidamus eum, sed projiciamus vci>[i£V aCiTSv, aXXà p^copEV aitov el; Iva tûv iix-
eum in unum lacuum horum siccorum, quos forie- xtüv Ttïiv Çt)p<ï»v TOÚTtuv, uv upuÇav ol тгатаргс f|¡iuv,
runt patres nostrl, et non invenerunt aquam. 1 Pro xal oüx Eupov ûSup.i Ata yàa тойто ехыХизЕ Kúptx
pter hoc enim prohibuit Dominus ascenderé aquam üSiop ava6i)vat èv aCiTotç , tva Y¿vrjTat тс£р1яо1т|«{
in eis, ut fierel proteclio Joseph. Et fecit Dominus тф'1и)3<)9. Ka\ етсоЕ^ЗЕ Kúpto; oûtwç, Iwç ob aú-b»
ita, donee vendiderunt eum Ismaelitis. toïî 'l3u,ai¡XÍTaic tmíiXijvav.
III. < Etenim in pretio Joseph ego non commu- P. 1 K.a\ Y*p 'ЩС «(«íí (Щ *о8 'Iw<rii9 èYÙoix
riicavi (12), fllii ; sed Simeon, et Gad, et alii sex àxotv(bvtj3a, TEXiia, àXXà SujjtEtbv, xa\ Га8, xat ol
fralres nostri accipientes prelium Joseph, emeruni àBEXipoi IÇ (45) aXXot f¡u,£jv Xa6ôvrEç tí¡v Tt(if,v toû
calceamenta sibi ipsis, et uxoribus suis, et flliis 'Iws^cp, èTCptisavTO ¿iio6<jiiaTa èauTotç, xal таЕ{
suis, dicenies : 1 Quoniam prelium sanguinis est Yuvat|lv aùrûiv, xal toIç tíxvocc aOrûv, еЕгйуте;'
frati ¡s nosiri hoc, ne comedamus ipsum, sed con- i "Oti tiu,}] atu.aTÎç àartv ASeXcou f¡(iuv аОтт), ой <fn-
culealione conculceraus ipsum, pro eo qued dixit, D Y(ÜFea aWp,t ша хататсат^з« хокаяхЦвмре*
se regnalurum super nos; et videainus quid por a¿TÍ¡v, àvô' ¿>v eIiíe ßastXEUEtv (44) l<f <¡(Jta;' xal
tendant soiiinia ejus. > Propter hoc in scripturis r8(i)ti£v, tí E3TI та avúicvta aÙTou.iAtàTOÛTO èv Ypa?!i
legis Enoch scriptum esi, non volenti suscitare vójiou "Evtbx Y¿YPalrcat (*5), tSv jií¡ OiXovra зяар|И
Í371 Ylol ZaëovMinr. коуш add. Grab. (42) Communicavi. Id est nullara partem ejus »c-
(38) Aécrtç áyaO^. Alludit ad verba malris Liae, cepi. Id.
quae prolulisse dicitur, quando cum enixa erat, Ge Í43) 'AdeJlpol êÇ. "ЕЕ; àSsXçoE. Id.
nes, xxx , 20 : Bonam vorlionem largilut etl mihi (44) BacrtAetJeir. "Oti ßaatXEÜsEi. Id.
Deus : etiam hac vice habitabit martins пи-us mecum, ¡Г.-Л
45 '£y ypatpxi rójiov 'Er&x уетРаятш' êm
to quod genuerim ei sex ftlios : et idcirco appellant Iegilur Deuicronomii xxv, 7 seq. ac pi-oinde no-
nomen ejus Zabulón. Consule interpretes in liunc lo tanda convenientia inter legem Moysis, et earn qu.«
cum. Id. Enocho auetori ascripta est. Cauerum quod Chri
(59) 'Еахеяаста. 'ЕбгбаЕыза. lo. stus de circumeisione dixit Joan, vu, 22, earn шш
(40) Kal ЬкХаюу яоЛЛа ir xpvpfi' e&o€oú¡ir\r ex Moyse, sed ex patribus esse, id de precepto
*àp zotjç. 'AXX' ExXatov xpuçîj ■fijlipaç itoXXàç тар1
qiioque suscilandi fiatri seminis verum esse colli-
lto3f¡9- xal eco6oúaT¡v toúc. Íd. giiur ex Genes, xxxviu, 9; adeoque nec vero est
(41) Tffç иццс. То TE¡iT¡ua. Id. absiniile rilum calcci deirahendi et evspacndi iu
1093 TESTAMENTUM ZABULÓN. 1094
àvas-Tâi хф абгХсф aùxoû, ûiroXu9<)o-sa6aL (46) xo А semen fratri suo , snlvehdum calceamentum , et
CrmSrifAa, xat e|X7rxÚ£3-Qai el{ xo Tcpójaiirov. Ko\ oí conspuendum in faciem. Et fratres Joseph uon
JSsXtfoi 'Iti)jí]9 oùx ^8éXïio-av eîç (47) ÇcorjV áSsXcoü voluerunt vitam frat ris corum : et Dominus solvit
aúxcüW • xa^Kûptoç ûitéXiiuev aùxoïç то ÛTtoSïjjia "Iio- eis calceamentum Joseph. Elenim venientes in
afJ9 (48). Ral yap èXQ<5vxE{ èv А1уйлтм, U4reXúOT¡aav iEgyptum , soluti sunt a pueris Joseph ante por
Ct7:b Ttôv iracôwv 'Iwo-fyp, xaxa xbv xútiov той Фа- tant (49), et ita adoraverunt Joseph , secundum
patb (50). O'i [xóvov Si irpoTEXÚVT)<iav айхф, àXXà typum Pharaonis. Non solum autem adoraverunt
xai èv£77tua6ïisav, ттара/рт[[ха TEaoVxEf ï(i7tpoifl£V eum, sed etiam consputi sunt, confestim prociden
aùxoû • xat\ oûxioî <)1х1^т|а11"' ïjHtpoeOev xuv Alfu- tia coram со : et sic confusi sunt coram ¿Egyptüs.
irxiiov. Меха xaûxa fàp fjxouaav oi Atyiiimoi rcavxa Post lise enim audierunt /Egyplii omnia mala quas
xà xaxá St èratâajiEv хф 'Jtü3f¡c. lor ¡inns Joseph.
Д'. < Меха хайха êSaXov èaQÎEiv èxEÎvoi. 'Еуш IV. 1 Post hsec apposucrunt ¡Hi (fratres) cibum,
yip Súo f]¡xípaí xa\ 8úo vùxxaç oùx íytveaprp, ut comederent. Ego enim per duos dies et duas
aitXaYXvlCó¡JlEvoí ^л\ 'Iwe^ç. Kai "IoúSac où suvé- noeles non gustavi (cilium), miseratus Joseph. Et
xporfev aùxoïç • itpo9st)(e 8è хф Xáxxty, öxi è((io6stTO,
Judas non comedit cum eis ; intendeliat autein
jjt-îj атсотгт^ааухЕС Xuu-ecov xa\ Г48 àviXojitv aùxov. В in lactim, quoniam timebat, ne resilientes Simeon
Kai ópüvxE? xàjxE jxi] èaeiovxa, íSevxó це XT)pEtv et Gad interlicerent cum. Et videntes me non come-
aùxbv, êwç ou еттрабт;. 'Etoít)« Se èv хф Xaxxio dentem, posuerunt me custodire ipsum, quousque
xpeïç ijuipaç xa\ xpEÏç vúxxaí, xa\ oûxuî ÍT:pábr¡ Venditus est. Fuit autem in lacu tres dies et tree
aaixoç. Kai àxousaç 'Pou6f]¡x, Sri èirpaOr] aTOvxoç nodes, ct ita venditus est impastus. El audiens
aùxoû, itEpto-xtaájievoc èôpf;vei, X¿yo)V Пшс 6<}ou.ai Ruben, quod venditus esset absente eo, rircuin-
то Tzp6awmv 'Iax¿>6 xoû itaxpój ¡лои ; Kai Хабшу scissus plorabat, dicens : Quomodo videbo faciem
xb apYÚpiov, xax¿Spau.e (51) xoîç èiiirfpotç f xal Jacob pa tris mei? Et accipiens argentum cocurrit
oùôèv (52) EupEV • oçîvxeç y^P Tilv ù8ov T*)v V*yir-
ad mercatores, et neminem iuvenil : dimitientes
Xt¡v, e7ropEÚ0T¡sav 8ià xpoJYXoxoXitTjxuv (53) èv xîj enim mm magnam, arabulaverunt per ásperos
ouvxóluo • xal oùx Içoye 'Pou6i¡¡x (54) Spxov èv xî)
sinus in via compendiaría : et non comedit Ruben
fjliipa èxEÎvïj. upoaeXQùv ouv ó Aàv EÎrtsv айхф* pattern in die illa. Accedens igiiiir Dan dixit ei:
«Mij xXaÏE, |xtj8è itivÔEf supov yàp *' sti»>jtóv хф « Ne fleas, noque tristeris; inveni enim quid dica-
roxxpl <¡u.tüv "Iax(ó6. eúaojxEV (55) ■/J.p.a.pp'm alyäiv, iniis palri nostro Jacob. Occidemus hircum capro-
xal ep.6ái}o¡x£v xbv x^wva 'Iweljç, xal ipoûfiev* л rum, et lingeinus lunicam Joseph, et diccmus:
"Eix£yvo)6i, e¡ x'xùv xoû uloû ooú èixiv ouxej (56)- 1 Cognosce, si tunica filii lui sit isla ; > tunica enim
Tov yàp x'xójvo xoû Ttaxpbç ty.Z>4 ЩкЪмчач xöv '1ь>- palris noslri extierunl Joseph, cum vendiluri essent
o+,<() èv хф u.¿XXstv KiTipáixEiv oùxbv, xal èvtôusav cum, el indiierunt eum vestimentum velus servi.
aúxov ijiáxtov 7;aXaiov SoúXou. Tbv 5è x'xuva eixe Tunicam vero habuit Simeon, et noluit dare earn,
2u(aeù>v, xa\ oùx fjOeXs SoOvac aùxov, BéXcov xj¡ ¡lo¡^- volens gladio suo discindere earn , iratus quod
çaia oùxoû хахахо<|а! aùxov, ¿pYtfou.evoç, 8xi EÇqee, viveret, et non occidisset cum. Exsurgentes autem
xa\ oix àvEÏXEV aùxov. 'AvaixavxEc Si xax' aùxoû ad versus eum oinues simiil diximus : 1 Quod si non
itayrej opioû, EfzojjLev ■ « "Oxt èiv u.i] SiTjç, èpoûu.sv, des, diccmus, quod tu solus fecisli hoc malum in
6xi ffù ¡J1.6V0Ç èôÎTiJaç xö novr)pSv èv "Io-paVjX (57). > Israel. 1 El ita dedil cam; et fecerunt, sicul dixit
Ka'i oûxcoç SiôtuOTtv aùxov, xal èiro[r,5av, хаОыс eÍiíev Dan.
¿ ááv.
E'. • Ka\ vûv, xixva |ми , ауауу&Хси ùjaTv xoû V. i El mine, filii mei, annuntio vobis custodire
çuXao-esiV xà{ èvxoXiç Kuplou, xa\ ttoisîv IXeoj iick mandata Domini, el faceré misericordiam in pro-
xov iíXtjsíov, xa\ EvsirXaYxvíav lxstv ^P0? tavxaç, ximum, et viscera commiseralionis ad omnes ha
«Л (A(5vov sii àv0pt!)7toui, àXXà xa\ sic aXoYa. Аса ц bere, non solum ad homines, sed el ad irrationalia.
Yàp хайха eùX^yî^ Vя K.úpio;, xaV, 7távxojv xuiv Propter hxc enim benedixit mihi Dominus, et,
iZgK'fuv (xou àîOsvoûvxtuv, eY¿> avocoç zapf(X6ov ■ omnibus fratribus meis a"grolanlibus , ego sine
o!8s y^P Kùpioj èxaaxou xí¡v «poaipsiiv. "Exexe Kgritudine evasi; novit enim Dominus uniuscujus-
ouv ÎXtoç èv xotç ïnXaYXvoiç ùjxuv, xéxva ¡aou, 6xt que proposilum. Habete ergo misericordiam in
¿>q av xij iTOíí¡eTi хф TtXâfov aùxoû , ouxojí xal ô visceribus veslris, filii mei, quoniam ut aliquis
facicm ejus, qui Ira tris numen propagare recusa- lu.itpo!i8ev xoû TtuXuvoç, ха\ oûxojç тгрозЕхОуцоа»
veril, jam olim usitatum fuisse; sicut alia excal- хф Iua^cp. Id.
ceatio, qua propiuquiis alleri suo cedebat , mos (51) Катеёраце. Ка\ xaxcSpajxcbv. Id.
antiquus in Israel fuisse dicitur, Itutli. iv, 7. Id. (52) OxiSér. Forte oùSéva, quamvis et Oxoniensi»
Í46) 'YaoAvei\ceaOcu. TitoS^siTOat male. Id. codex habeai oùSév. Ms. Trin. oùSéva. Id.
47) Elç. Oiuíssum. Id. (53) ТрьугЛохсЛяггтьуг. TpojY^05^^- '•>•
48) 7<Jcr?Jsp. "О ècpipEsav xaxà Iwarjtp xoû à8EX- (54) 'Ерауе 'Роьбцр. "EcpaYov, omisse T»*-
90Ú aùxûv. Id. 6tj{í. Íd.
(49) Portant. Atrium, Joseplii scilicet; hoc enim (55) Bvcro{isr. Maxaípa add. Id.
vox ixuXtbv dénotât. Id. — Vide notant sequentem. (56) Ovroç. Add. Ка\ èuo£Tj<jav oüxo*;. Id.
(50) Katà rèr rvxor xov Фараш. Adîle ex Oxon. (57) 'Er '1ср(ч\Л. "F.v»i>wov Kuptow. Ib.
1005 TESTAMENTA XII PATMARCHARIJM. МИ
faciei proximo suo, ila el Dominus faciei ei. Elenini A Kûptoç таЦиЕ! аитф. Kai yap ol uiol twv àSeXçuv
lilii frairum nieorum œgrotabanl, moriebanlur pro ¡лои t¡oOévo'jv, á-á9vr¡?xov Stà "Iu>a)¡9, 5ti oùx ètoItj-
pter Joseph, qHoniam non fecerunt misericoniiam aav ÊXeoç èv отгкауууслс aÙTWv ■ oí 6è uíoí или
in visceribug suis; filii aulem mei sine, xgriiudine Ävosoi 8(EtpuXax9ï)<iav, ¿>ç оГ5яте. Kai ote fjf«]v èv
cusloditi sunt, sicut novistis. El quando eram in if[ (58) Xavaàv, eiç îrapaXiov èô<jp£uov Щрз.
Chanaan, in lillore venatiis sum venalione piscium 1)(0úüjv (59) 'lax¿>6 тф тсатр£ или- xal «oXXwv
Jacob patri meo; el mullís suffocatis in mari, ego ayyppAvwv èv tf) GaXáacrr,, iyw абХабт;? 6i¿¡isiva.
illaesus permansi.
VI. t Primus ego feci scapham in mari navigare, ç\ i Прштос ауй)«ета>(т1са dxa'foç (60) è—crXistv
quoniam Dominus dedit mihi iniellectum et sapien- èv tfi 9aXáusT|, ôti Kopioç i8toxé рхл <rúv£<rtv xal
tiam in ipsa : el demisi lignum post ipsam, et aoçEav èv айтф* xal xa9ï)xa EjúXov StuiÔev aÙTOÔ,
-velum extendi in ligiio recto, in medio; et in ipsa xal ¿8óv7]v e£j¿T£!vaev |úXto 6р9ф èv u,íaqj" xa* èv айтф
pcrambulans lillora, piscabar pisecs domui patris Siaicopsuájisvoc toùç aïyiaXoùç, íjXIeuov £x9úoí оГхы
mei, usquequo venimus in jßgyplum : et ex vena- •KTzpöi или, Êtoç f¡X9o|AEV sic AtYufTOv • ул\ èx тгс
lione mea omni homini peregrino miseratus dabam. 9<jpaç или toxvtV àvoptirap %£ш вгилуупСбрлчъс
В .
Si vero erat peregrinus, vel œgroians, vel senex, èSiSo'jv. Е! Se f,v Çivoç, i) vojuv, t] Ylpiffa;, е'-^та»
coquens pisces, et bene ea (cos) apparans , secun tojç ¡хвОас, xal notf,<raç аота ауабшс, хата тт;у
dum uniuseujusque necessitatem afferebam omni ехаатои -/pííav тсроз-èipEpov паи, auváyuv xal a-jji-
bus, colligcns et compatiens. Propter hoc et Domi to4<jX«uv. Ata toGto xal ó KOptoç xoXùv ¡xOOv Imlrpé
nus mullos pisecs fecil me venan. Qui enim Iribuit (ie Gtjpâv. 'О yap u,ETa8i8oùç ты xXt¡o-£ov Xap6¿v£t
proximo, accipit multiplícala a Domino. Quinqué ■noXXaTtXaa-fova irapà Kupiou, D£vte 1щ í¡XÍEUTa,
anuís piscalus sum, omni homini quern videra ш Travel avOptüírto, 3v ètopixEiv, [UTaSiSoùç, xal Trarvrl
tribuens , et omni domui patris mei sufliciens. In тф ofxtu той тгатрос ¡хои èÇapxuv T6 Sépoç rjXfeuov,
seslaie piscabar ; in liieme aulein pascebam grcgem xal èv xe'^íJvt e:;oí[¿aivov ул-í tuv oSeXçuv jigu.
cum fralribus mois.
Vil. i Nunc annuntiabo vobis qua? feci. Videbam Z'. i Nûv avayyEXa) îijxtv (61), a етюЕ^аа. ETScv
afflietum in nuditalc biennis ; et ipsius miserais, 6Xí6(5¡aevov èv YU[ivÓTT(Ti X£tH-"V0?' xal <Г7сХау/>;-
fiiratus vestimentum ex domo mea abscomlitc, uflsiî èit' oùtov, xXé'|aç Ijiátiov èx той оГхои jwj
(ledi afTlicto. Et vos igitur, filii mei, ex his qua* xpuçaituÇ, ISwxa тф 6X(6o¡iívto. Kai újíeíj o-jv, tíxva
iribuit vobis Deus, indifferenter omnium miseren- с ¡aou, è£j t&v itapéxEi CtjjLtv 6 9eoî, àSiaxpÎTa)? тга
tes, misericordiam facile, et tribuite omni homini OT:XaTXv'Có|Jievoí èXsEtTE (62), xal парехЕТЕ tsxvt>
in bono corde. Si vero non liabclis in occasione avSptbrao èv à-raGfl xap8!a. E£ Se цт) êx^^^ npèi
dare indigenli, compaliamini in visceribus miseri xatpov Soûvai тф xpf¡£ovri, 5u(i7cá<ixETE èv отЛау-
cordia;. Novi quod manus mea non invenil in prae Xvotç èXiouç. OíSa В« <¡ xsíp u.ou oùx eups tp&;
sens tribuere indigenli, et amplius septem stadiis то ïcapbv è7tt8oûvai тф /pfifovTt , xal éti етгта
ambulans cum ipso, flebam ; et viscera mea versa craSiouç ffu|xiropEuá¡ji£voc айтф, ExXaiov • xal tí
sunt super ipsum in compassionem. <J7uXáYxva (Aou етресгто (65) èit' айтф eîç o-jpixi-
Bctav.
VIH. i Et vos igitur, filii mei, babetc viscera H'. iKal ô(ieîî ouv, Tixva fiou, ïxeTe EUaTiXafxviav
compassionis in omnem hominem in misericordia, хата 7ravr6ç àvSpwrou èv eX¿Ei, iva xal 6 Kúptoí
ut et Deus vobis propitius miserealur veslri, quo eIç û|xa{ OT:XaYxvta9Elî еХет^от} Оцас- 5-t xa£vE
niam et In extremis diebus Deus mittet misericor èit' è^xaTtov VliiEpíJv ó 8eoç àTtoaraXXEi то nTddrr-
diam SHam in lorrain : et ubi invenerit viscera Xvov aÙToO ènl ttjj ут)с, xal Зтгои EÛpi) итгХаух45
misericordia?., in ipso habilabit. Quantum enim èXaouç, èv айтф xaToixEt. "Osov fàp &чЪрыт?>$
homo miseretur proximi , lantum Deus ipsius. D o-TcXarxvîÇETai ecç töv t:Xt(j£ov, toioOtov Kûpioî e£ç
Quando enim descendimus in /Egypiuiu, Joseph non aiiTÓv. "Ote yip xaT*¡X9ou.£v £ÎÇ A'ruTtrov, Itort-fi
recordatus est mali in nos; me vero videns, mi- oOx eu/irriaixaxTjo-Ev e£ç (¡u.aç • èp.è 6è ¡Sùv, еатсХат-
serlus est. In quern inspicientes et vos, immemores Xv!ï9t;. Eti 8v èu.6XérojvTEî xal Ojaeij, áu.vT¡(i£xaxoi
malorum efficiamini, lilii mei, et diligile vosmet v£vei9e, Tixva ¡хои, xal ауатсатЕ aXXVjXo-jc, xal (t7j
inviccin, et ne aníraadvertatis unusquisque mali- XoY£{Es8EexaiiTOCTT¡v xaxfavToû oSeXçoû аито0(64)-
Гц. Щ.
(58) Тц. щ. Gbab. nominarunt. Ex quibus patebit, Zabulone antiqui >-
(5!) Щр9- IxMur. etjpav. Td. rem esse artem naulicain, ejusque originem ad Noe
(60) Прштос èyù> еяощаа cxdpoç. Zabulón ¡la saltern referendam esse. Id.
que connumerandus varus lier diluís, qui se inven (61) Nvr àrarreJUb vjtîr. Hxc omnia omissa
tores arlis naulicx fuisse jaclaruiit, vel ab aliis sunt in códice Oxoiiiensi usque ad isla sequeniis
taies credili sunt; et addendus ¡¡s, quos Polydorus paragraphi verba : xoaovxor Kupioç glç avtór. Id.
Vcrgilius lib. ni De inventoriant rerum, cap. 15, Щ 'ЕЛееГте. Ms. еХеатЕ. Id.
Saliuuthus in Pancirolum til. xi De Pyxidecula (631 'Etpé¡pero. Legendum èorpiçETO. Id.
uuntiea, et Cornelius a Lapide aliique cominenta- (64) Mr¡ JorlCecde ëxcurroç xaxlar tov àâeJ-
lores in Sapientiw Sulomonit cap. xiv, ». 1 seqq. jsoS ai'Tcî; etc. idem monilum Herma? dabaiur
1097 TESTAMENTUM PAN. 1098
5« xoûxo уь>(Л^Е: èvoxrjxa, xal iraaav auyyivziav A tiam fralris sui ; quoniam hoc dividit imilalrm,
SiacxoprfÊi, xal xijv ûx*ív тараа<Т£1 (65). •üTip et omnem consanguinilatem dispergil, et aniinum
|xvi]7(xaxo; anXáYXV* èXéo-jî oùx íx£[- perturbât. Memor enim mali viscera misericordia?
iinn habet.
в". < npoff¿x£,C£ *4 ü8axa (66), Зт( brav fe7rl то aù- IX. с Attend ¡te aquis, quoniam cum simiil nin-
xö itopeuäTai, Xtôouç, íjúXa, xr¡v a¡iu,ov xatooúpeí (67)- vi'iiiur, lapides, ligna , arenan) dctraliunl; si vero
èàv Si e¡í noXXà û'.a'.p:0fi, í¡ vtj àçaviÎEi aùxà, xal in multas dividantur, terra exterminât eas , el limit
YÍvstbi Еихатафра^та. Kal Ojieîç, èàv 8taipî9ï|XE , ncglcrUc. Et vos, si dividamiui, eritis ila. Nescin-
Ijsuôe oûxu>{. Mi) sxuöfjTE £¡c 6úo xscaXac, bxi näv damini in duo capita, quia omne quod fecit Deus,
8 еттоЦос Kûptoç , XEcpaXrjv ¡¿¡av ïxei. "Е5о)хг Súo caput unum babel. Dedil duos humeros, pedes,
ujjwuj, то55ас, x£'Paí" ¿â rcavta та ¡iíXt¡ ti] ¡xcä ■nanus ; sed omnia membra uni capiti obcdiunl.
xEepaXfl utoixoúíi. "Eyvwv èv YPatP?¡ ítcttípcov (iou, Novi in scripture patrum incorum, quod in uliimis
ort èv aaxátaic í¡¡jiápatí áTOaxf¡asií8£ àrb Kupíou, diebus recedetis a Domino, ctdivisi critisin Israel,
xal 81а[р£0*,аЕ<твг èv 'IffparjX (68) , xal 8u¡rt ¡3a«- et duos reges sequemiui, ct omncm abominationem
Xeûucv èâxoXouôfjuSTî, xal uäv ßSiXu^â помехе, facielis, et omne idolum adorabilis, ct captivos ab-
xat ye iráv eCSwXov irpoixuviiJEXs, xal aíxnaXtü-EÚ- " ducent vos inimiei veslri, el scdebilis in nalionibus
coujiv ùu.àç ol èxOpol ú[u"jv, xal xaOísE&UE (69) èv in omnibus intirmilalibiis, ct liibulaiionibus, el do-
I6v£<ji èv rcaïacç àdÛEVEÎatç, xal 6X£<1eiji, xal ôouvaiç loribus anima:. El post haec recordabimini Domini,
({iuxtiç. Kai (lE-ta xaûxa [ívt)(i6t¡<j£<iQe Kupíou , xal et resipiscetis, el converlel vos, qiioniam cíemeos
jiiTavof]<i£TE. xal k-xmxpétyti 6u,aç , Sri eXs^fMov èorl est ct miscricors, non iinpulans maliliarn liliis lio-
xal EÜarXayxvoc ( ^ XoyiÇôjasvoç xaxíav xot; utotç minum; quoniam caro sunt, el splritus crroris sc-
tuv avOpwrctov, Síoti dipS £Í<jí, xal xi TTVEÚfiaxa ducunt eos in omnibus actionibus suis. El posl
zr\í 7rXáyr,c алатф aùxoùç èrcl ■кава'.с tat; 7cpá|£3cv haec orictur vobis ipse Dominus, lumen jusliliae, el
oütwv. Kai ¡«та тайта àvaxsXEÎ újjüv aùxo? ó Kú- sanitas et misericordia in permis ejus. Ipse redimet
pioç (70), cu? fiixaioiûv^ç, xal faîtç xal ЕиилХа^- omncm caplivilalcm filiorum hominis a Debar, el
XVÍa ítzí тас? írt¿pu£w aùxoû. Aùxbç XuxptíxjExai ла- omnis spiritus erroris conculcabitur ; el convencí
aav 3¡x¡j.a"/.(,j7Íav uldiv avOpÚTOu èx xeu IkXtap, xal omiies gentes in semulalioncm ejus ; ct videbilis
näv 7rvsû|jia icXávtjc тгахт^б^ jetoi • xal èî7io~:pE<}/ei Deum in forma hominis , quem elegcril Dominus ;
itávxa та I6vt¡ eíc ítapa£T¡Xioaiv aùToû- xal ОДсоОе Jerusalem nomen ei. El rursus in malitia sermouum
8£<»v èv 9xV|u.ari àv9pù)itou, Sv äv ехХе^та-. Kúpioí, f. vestrorum ad iraeuudiam provocabitis cum , et ab-
'l£puuaaXf,¡¿ 6vo¡xa айтф (71). Kai itáXiv èv ttovt]- jeeti eritis usque ad tempus consummaiionÍ3.
p£a Xóy^v ú[auv itapopfíiETE aÚTbv, xal а-корр'крМ)-
(TsaOs ïwç xaipoü suvteXeío^.
Г. i Kal vüv, Táxva ¡дои, ¡aí¡ XuiteIoôe, ôti aTroOví;- X. ( Et nunc, filii mei, ne contrislcmini, quo-
oxa) iy¿> , ¡iT¡6e au(i7t£itT£TE , 6ti ánoktlTzta újiuv. niam morior ego ; ncque concidalis, quoniam re -
"Ava<r-* jo[iai yàp iiáXtv èv (x¿d([) Ojiüv, ¿>ç •f¡fo,j(iE- Knquo vos. Resurgam enim in medio vestri, velut
voç èv yii<so) uiüiv аОтой, xal £¿9pav6íicio¡í.ai èv p.¿- dux in medio filiorum suorum , et belabor in
ац> xt[ç tpuXTjc (loo, öaot ècp'jXaijav v¿¡xov Kupíou, xal medio tribus mex, quolquol cuslodierunl legem
èvroXàç Za6o'jX¿)v яахрЬс aiixtbv. 'Eni Se toùç àtsz- Domini, et mandata Zabulón palris eorum. Super
6eîç èitaÇEi Kúp'.oí itûp aicímov, xal ànoXauEi aùxoùç impios vero inducet Dominus ignem xternum, et
ïtoç yviZUN. *Еуш eîç tfyi àvaitauuiv ¡aou алохрахы, perdel eos usque in generatioiies. Ego in requiem
&ç ol Ttaxipsi; ¡лои • иучХс 8è <?o6ùa6z KOpiov xSv iiieam confugio, sicut patres mei : vos autem tímele
esàv ùjjubv , èv nauTj 1<sx>jï, r.àiaç tœç f¡u.ípac vr\ç Dominum Deum vestrum, in omni forliiudine, om
ftoîjç úfiiliv. • Kal xaûxa Etraov, ехос^вт) Citvq) xaXto, nibus diebus vila: vestrx. » Et cum bxc dixisscl,
xal SOïixav auxov ot uiol aùxoû èv бт^хт) • Daxepov 8è D dormivit somno bono, et posucrunl euiu filii ejus in
àvaYa-yavxeç aóxóv £Îç XE6pôjv, I9aâv u.£xà tôjv ira- ihcca ; postea vero rcducenles cum iu Hebron, se-
TÍpcüV аОтой. pelierunt cum palribus ejus.
KEФAЛAЮN Z'. CAPLT VU.
Airt/ti'imi Aàr, яер1 ûvjwv xal tyeuSovç. Teslamentum üan, de ira el mendacio.
A'. "Avr¡Ypatj>ov_ Муыч Äav, í>v zíizz xoï; uioï; aù I. Transcriplum verborum Dan, qux dixit liliis
xoû ел* eaxáxijúv xüv fifiEpiov aixoO. 'Exaxooxtu eí- suis in uliimis diebus suis. Centesimo vicésimo
kotzÓ) ПЕ[лгт(1) ïxst xt|í Ctü^C aùxoû , xaXéaa; xf_v quinto anno vita.' sux vocans tribum suam, dixit :
Visione и, § 3, bis verbis: « Tu autem, Herma, (68) 'Icpa^l. 'lEpouaaXf¡u.. Id.
noli meminisse injuriarum lilioruin luoruin. Mniio- (69) KaÛioEcOs. Кахыв^ОЕивЕ. Id.
'ia enim injuriarum mortem operaiur, oblivio vero (70) 'АгатеЛеТ iyiîr aùrèç ó Kiipwç, etc. Alludil
earum vilain ;vtcriiani.>(iiut¡. ail Malachia: iv, % Id.
(65) Tdpáffcu. Kal xljv ùnapîiv acavíjíi, addil (71) Kai laaiç 'IspovcaJliip бгоца abt(¡>.
codex Oxon. Id. Kal i'ntJTpí'j'EXE èx хт|4 YÍí újjitov, xal oUesOe Kúptov
(66) TàvSara. Eicí add. lo. èv 'l£pouaaXí¡|i Stà x8 6vop.a aùxoû, nabot ebdel
(67) Karacùpei. KaxatfépEi. Id. Oxon. multo concisius. Id.
Patrol. Gr. 11. ;fô
um ТЕ>ТЛМ1.ГхТА XII PATKIAHCIIAltUM. (100
< Audiic, lilü Dan, sermones nieos, altemlite ver A ratptàv айтой, sTitcv • i 'Ахой'аатЕ, utol Д£», Xj4v<.jv
bis oris palris vestri. Probavi in corde meo et in p.ou , Tzpovi'/ßZi (1т](ласп оторлто; 7tatpiç à ¡au v.
omni vita mea, quod res bona esl et Deo grata, 'Ега'рааа èv xapSía ¡aou, xol èv t:ósij tí¡ fùri} ¡АО"
Veritas cum justa actione; et quod perniciosum est óti xaXov xat вгф EÙip:arov, f¡ aXf¡G£ta ¡Агта 8txa i*-
mendaciuin, et ira, quoniam omnem malitiain ho- irpafía;- xal Sri irovripbv то <{<eu8oç, xal ó GupAç,
miuem edocent, Conlileor vobis liodie, iilii mei, 5tt Ttaaav xaxtav avGpÚT-cov èxStSasxet (72). '0¡agX*-
quod in corde meo laclatus sum de morte Joseph, Y¿j of)[i£pov Ojaív, TÍxva ¡aou, ort èv харб'а 'iiou t¡86-
vir i veracis el boni, el gaudebam in vendilione Jo ¡at]v Ttepl too oaváto'j Чызгс , той àvSpoj той ага
seph, quoniam supra nus pater eum diiigebat. Spi вой xal aXTjGtvou, xal E/atpov 1т\ Tf¡ терч&стге Ttiwrfjtp.
ritus cnini zi'H ft elationis dixit mihi : i Et tu es 5ti йт:ер í¡|Aac 6 тса-^р aùxov i)yái:a. Tb уартр/ейр-а
lilins ejus. » Et uniii spiriluum 1$: liai cooperaba- той Ç-rjXou xal TÎjç àXaîovsiaç iXzyé ¡aoc i Kai yt
tur mihi, dicens : < Accipc glad i um hunc, et cum <sb uiö; айтой. » Kal Ev tuv iwEUU.ároiV той Вг/ias
eo oeeide Joseph ; ei diliget tc pater tuus, mortuo auvr¡py£i ¡AOt , Xe-j-ov i Лабе тЬ Çiçoç тойто, xal èv
eo. > Hic est spiritus irx, suadens mihi, ut sicut айтф àvsXs Tov 'Icúatyp , xal áyair^seí se 6 naTf¡p
pardalis devorat lurdum, ita devorarera Joseph. Sed асу, à-oOavovToç айтой. > Тойтй èori то 7tveu¡Aa той
Deus Jacob palris mei non immisit cum in manus G'JJAOU , ТО ТлШч [АЕ, Ï43LU1Ç roipSaXiç èxjAUÊt fpt-
meas, ut in venirem cum solum ; ñeque permUit çcv,oUT(oçèx(AuÇôti>Tov 'Uoirfjsp. 'AXX' овЕо; Taxwí
iiiiquiialem haue faceré, ut (73) solvantur duo sec- той тгатрос (Аои oùx èva6aXev aÙTbv Etç та? X£-P*í
ptra in Israel. (AO'j, tvaeüpü) aùx6v ¡aîvov où6è ЕГазЕ тойто тЬ ávófAT,-
¡Aa noiTiaat, îva XuOtoot 5йо ахт.тттра èv lapa^X (74).
II. < Et nunc, iilii mei, ego morior, et in vcrilate B'. t Ka\ vuv, T¿xva ¡aou, iyù атаО^тхы, xai èv
dico vobis, quod si non cuslodialis vosmetipsos a áXriOEta Пущ ù(Atv, ÔTt èàv ¡xij tpuXaÇTjTE èauroùî
spiritu mendacii et ¡гаг, et diligalis veritalem et атЛ той 7Л£й(Аато{ той t¡/E'J8ouí xal той 6'j¡aoü, ул\
longanimitatem, disperibitis. Cxcilas est in ira, Iilii àyaîrf(irt)TÊ tt¡v àXf;6£tav xal tí]v p.axpo6up.iav, àiro-
mei, et nemo iraeundus videl faciein in vcritale ; Xeîu9e. T'JyXojjiç èurtv èv тф 6u¡aiT> , T¿xva ¡aou, xal
quoniam s:-u pater, sive maicr sit, ul bosübus at oùxlsri tiç 6u(aü)5ti{ ópuv upástuirov (74*) èv àXTjOEfa-
tendit eis; si sit fralcr, non novit; si prophet» Do ort xâv TtaTÍjp , xav ¡Af¡TT;p è'îrlv, wç j»XE¡AÍotí 7rpoí¿-
mini, non ohcdil; si jüS'.us, non aspicil; amicum XEi aÙTOti • èàv ij oSeXçoç, oùx oÎSev • èàv тсро^тт;;
non cognoscii. Ciicumponii ßiiim ei Spiritus ¡газ Kuplou, napaxo-JEf èiv ôtxatoç , où pXéiœf çtXov
relia erroris, el excsecal naturales ociilos ejus, et Q où YV(i)p'4et. IlsptëaXXsi yàp aùxov тЬ nvsûpî той
per mendaciiim obleucbral meinem ejus, et pro- Ои[Аой та SíxTua t^ç itXivi]ç, xal tuçXoï toùç çuot-
priam visionem tribuit ei. In quo autem circumpo- xo'jç ¿çûaXfAOjç айтой , xal 5ti той (¡.-euSovif «xotos
nii oculos ejus? In odio cordis, el dat ei cor pro Tt]v Stávotav айтой, xal TÍ]v ¡6iav 5pamv lutpéxsi aù-
prium adversos frairem in invidiam. Ttjj. 'Ev t£vi 6è TtEpiGâXXEt toùç 6ç0aXu,oùç айтой :
*Ev ¡AÍtiEt xapS(a;,. xal SíStoatv айтф xapStav tiîcv
xa-à той àSîXtfou e!ç çOtivov.
Ш. с Perniciosa est ira, fllü mei; elenim ¡psi P. « Подрос ó O-jpAç, T¿xva ¡aou, xal yàp aù-H"
anima; ipsa (it anima; et corpus quidem iracundi Tí tyvxft a'J'bç ytvzïtxi d/uxi) (75) • xal тЬ ¡Aèv irtJ¡Aa
proprium sibi facit , animai autem dominatur, ct Ifito-otEÏTat (76) той Gu(Ai¡>eou{ , т^{ 81 tûx^ç хатахи-
tribuit corpori poleniiam propriam, ut facial от ptíÚEt , xal itap¿xei тф utbu.aTi Súva¡Atv íííav , iva
лет ¡niquitatem; et cum jam opérala fuerit anima, TioffjCTTj irájav avo¡AÍav • xal Ztov Tcpáî) t^Jv4¡ , 6t-
justificat quod operalum est, quia non videt. Pro xatoí то npaxoèv , èratSi; où ,8Xá-£t. Ata тойто ó
pter hoc qui iratus est, si quidem sit potens, tri- 6u(AOÚ(A£vo;, èàv ¡a¿v f¡ Suvaxoç, TptnX^v £x£l Súva-
plicem habet potenliam in ira : unam quidem per ¡Atv èv тф 6и!Аф • ¡AÍav plv 6tà ttjç SuvàjAEcdç xal
poleniiam et auxilium ministrantium ; secundum D tîjî pOT¡6EÍac (77) Ttôv UTtoupôuvreiv • ÍEUTápav £è
autem per divltias, persuadens et vincens in inju- Sxà той яХойтои , TtapanííOtov xal vtxuv èv àô:x(-> •
stitia ; tertiam naturalem hahens corporis, et per TpÎTtjv Tf,v çuïtxijv ix^v той otôjAaToç, xal 6V èau-
seipsum operans malum. Si autem debilis sil qui той Sptov то xax¿v. "Eàv 8è àjOEv^ŒT) 6 6u¡aoú¡aevoc,
irascilur, duplicem habet potestatem , praeter earn 6t-Xí)v ?xEl *rfiv 60va¡Atv пара tt¡; tfúaiwf • ßorßti
quai est naturae ; adjuvat cnim eis ira semper in ¡ni- yàp aÙTOtî ó Du(aoç itávToxE èv 7¡apavo¡Ata. Тойто то
(72) Oviièç, ort яасгау xaxtar йгвраяыг èxôt- dem? Hebraicc dicitur videre faciem pro familiari
êatrxst. ви-Ab; Tcâuav xaxiav exSiSaaxsi, omisso Sti, té r et amice, aut suhmissc, aliquem adire, vel cum
et àvôptbTOov, sive polius SvOpioirav. Grab. eo colloqni. Cf. text. Hebr. Gen. xxxn, 21, et Ge-
(73) Vt. iVe, points legendum juxta Graec. Oxon. senü Thesaurum ad vocem D'3S n° I, ft. Urach.
Id. — Unie loco lux aüundilur in not. 3 ad de (75) Kai yúp ai)vi\ rf¡ ^ru/ji avrôç ylrerai |fi>-
mentis Rom. Epist. I, cap. 31. Patrol. Gr. 1. 1 col. X»? omissa sunt. Grab.
271. (76) 'ISwxoiehat. 'IStov танЕГта!. Id.
(74) Avdôxri Silo ехцятри ér 'lo¡xvi\X. Míiadd. ' (77) Aià tifç ôvrdjisbjç xal тцс fiot¡0efac. A«í
Grab. BoT]0sfaf. Id.
(71*) Quid est hoc óptLv itptSt-wrov , vident fu-
4101 TESTAMENTUM DAN. (102
icveü¡xa àA (итд той ({'SUSou; èx 6s¡[iu»v той SaTavä A quítale. Hic spirilus semper cum meiulacio a dex-
iropEÚETai , iva èv ¿>u.ó4r¡Ti xal ü/sOSst ■¡'îvojvtoi ai iris Salanx ambulat, ut ¡u crudelilale el mciidaciu
Tzpâ&ii aùîoû. Haul actus ejus.
Д'. « Ouxouv ouvíete tt¡v SúvajAiv той Oujjloü, 6xi IV. < Quapropter inlelligite polenliam ira-, quo-
¡xaTaia eirtív. 'Ev fip Хоуы iwpo|úvst (78) itpiÓTOV niam vana est. In sermon« enim exacerbai prinium;
EÎta èv êpifoij SuvaToï tov èpiGiÇojAEvov (79) , xal èv cleiiulc in operibus fortilicat stimulalum , et in da-
£tju.!atç mxpaïç (80) tapáaaEt ti» 6ta6oúX'.ov айтой • mnis amaris conturbat consilium ejus : et ita exsu-
xal ойты; StsY£'Pîl &v 0u¡jl<") (AEfáXw TV ^"XV a'-'" scitat in ira magna animam ejus. Quando igitur lo
той. "Ote o5v XaXEt tic xaO' ú(uüv, uu.se; [jltj xiveï- quitur aliquis adversum vos, ne moveamini in i ram ;
твг é¡; 6uu.¿v • xal táv ti; euaivfl úu.a; ы; ага et si quis laudet vos ut bonos, ne elevemini, neque
вой; (81), [if¡ èiralpsaSe, u.í¡ts iisTaßaXXssOE, [at¡ts transmutemini vel in delectationem, vel in rigorem
e¡; T¿pt}tv, [AÍj-ce e¡; àsiSEav (82). IIpUTOv yàp tép- vultus. Primum enim détectât auditum, elilaexa-
7c£i tt¡v axoíjv, xal ойты; o?ûvst tov vouv, voîjjai то cuit mentem, ut intclligat quod exprobralum est :
EpóOíaOív xal tote OuikoôeI; vo¡jlíÍei 6ixa£io; ¿pf í- et tune iratus exisiimat juste irasci. Si in jacturam
ÇsaQat. "Eàv SE; СтцхЕа f¡ ànoXsia Ttvl гарнйнг^Е aut perditionem aliquam incideritis, filii, ne turaul-
(83) , T¿xva, ¡лт) OposítiOs- 6ti айто то rosilla ета- ' tuemini; quoniam hic Spiritus concupiscere facit
O'jjiíisai -iTOiEt той aitoXouivou , ?va OuiuoOi) Sea той quod perditum est, ut irascatur per desiderium. Si
тАОои. 'Eiv 8È Ct)u.uo8t¡ts (84) èxoua£o>;, p.}] XviTtîï- aiitem jacturam patiemini voluntaric, ne conlriste-
a8s • аттЬ yàp XûitT)ç èysfpeTai вицо; ¡«та <}е08оу;. mini; a tristitia enim suscitatur ira cuín mendacio.
"Etcc Si Sfrcpóatoirov xaxöv , 6'jfio; (ЛЕта (Ie'JSo'j; , Est autem malum duplicem habens faciem, ira cum
xal auvspuvrai àXXijXoi;, iva TapáEjuiTi то ôiab'ouXiov mendacio, et colloquuntur mutuo, ut conlurbent
Tapaaaou.ívT|; 8e tt¡{ s-'UX'ÍC auvexu; , аср£этата1 consilium : turbata autem anima continue recedit
Кйрю;,'ап' айтт);, xal xupiEÚE! au-íj; óBEX-.áp. Dominus ab ipsa, el domina tur ci Beliar.
E'. i ФиХаСатЕ ouv , TÉxva (iou , та; èvToXà; той V. i Custodile ergo, filii mei, mándala Domini,
Kupíou , xal t8v vítiov айтой тт)р^зат£ ■ ато5(гтт,т£ et legem ejus senate; recedite autem ab ira, cl
ôÈ ít:o OuiioC , xal ¡лт^иатЕ то i¡<eu8o;, í'va Kúpto; odio habeie mendacium, ut Dominus liabitet in vo-
хатыхг;ат] èv ûiiïv. (85) 'AXV¡6£iav XoXeîte [Ëxasro; bis, ct fugiat a vobis Beliar. Veritatem loquamini
~po; tov tcXtjiiîov айтой , xal ой u.r¡ èu.uèiï)TS e¡; unusquisque ad proximura suum , el non inculcáis
ttîjviv xal тарана;, àXX' Sueîôe èv etp-rjvTj, Iôvtec in iram ct turbaliones; sed erilis in pace, babeutes
-ôv öe6v TÎjî £!pf¡vir|c, xal ой ¡aíj хати^й:") (86) u¡a¿jv С Deum pacis ; et non prxvalebit adversum vos bel-
iríXEpioí. "AfалатЕ tív Kúptov èv тсаат) т5^ £ш?) úpiüiv, luin. Diligile Dominum in omni vita vesira, ct vos-
xal àXXf(Xouç èv &at¡0iv!) xapSta. OT8a -fàp, öri èv met invicem in veraci corde. Novi enim, quod in
iT/tàiai^ ^¡lipatç атюат^стЕтвЕтойКирЕои, xal itpoa- ultimis diebus recedetis a Domino, et offendetis
oyOtEtTE Tiv-A£ut, xal upo; "IoOSav avTiTalEiÖE ■ Levi, et Judse resistelis; sed non superabais eos.
àXX' ой SuvîejOs irpoç айтойс. "AyyeXoç yip Ku- Ángelus enim Domini ducit ulrosque, quoniam in
piou ¿8t)YstèxaTépouç, ÔTièv aÙToiç mâtim '1зрат]Х. ipsis stabil Israel. Et cum recedetis a Domino, in
Kai ait av àTtosrîJTS аяо Kupíou , èv tcíot] xaxca omni malilia ambulabilis, facienles abominationee
TTopíÚEiOc, itoiouvteç рбЕХйу[1ата èOvuv, èx7topvEUov- gentium, scortanles cum mulieribus iniquorum, ct
TEj èv yuvai^lv avófuov, xal èv лаот) irovT]p£a èv£p- in omni malilia spirituum erroris operantium in
■¡•ouvTtav èv ujAtv TtXiv irvsupuiTiuv ttjç itXavrjç. 'Avè- vobis. Legi enim in libro Enoch jusli, quod prin
■p/uv yip èv ß(6X(j) 'Evû>x той 8ixa!o'j, 6tî à &руыч ceps vester est Saianas, et quod omnes Spiritus for-
ufxujv èaTiv à SaTavâç , xal 5ti ?ravTa та itVEÚfiaTa nicaiionis et superbiae Levi obedient, ul insidicniur
tt,ç TropvEÍa? xal t^ç Ú7tEpr(t¡¡avEÍaí tío AeuÍ й^а- filiis Levi, el faciant eos peccare coram Domino. Ei
xoúoovrai, той TtapsSpEUEiv toïç uïoîî AeuÎ, той filii mei appropinquanl Levi, et simul peccant cum
TOieïv aUTO'Jí e2;a¡iapTávEiv èvtbwov Kupíou. Kai D eis in omnibus : et lilii Judse erunt in avarilia. ra
uio£ ¡ao'j eYYÍ?ovT¿{ Eiai тф AeuÍ, xal OMVc£;a|xapTá- píenles aliena ut leones. Propier hoc abducemini
vovteí aixoeç èv Tram • xal uíol "Ioú8a Éaovrat èv
cum eis in captivitalem , el illic rccipielis omnes
■reXEOvsCia , ápnáCovTEc та áXXÓTpia ib; X¿ovtec. Ata piagas jEgypti, et omnes pravitates gentium : et iia
тойто а'пахв^зЕаОЕ сЬч aÙTOïç èv atyp-aXiouia, /à-/.;: revertentes ad Dominum misericttrdiain conseque-
а^оХ^^ЕавЕ пата; та; itXTifiç Aiyurrou, xal irasaç mini, et ducet vos in sanctilicationem ejus, ciamaus
itovriptaî twv èOvuv xal oútój; enidTpEtfavTE; 7tp8ç vobis pacem. Et orielur vobis ex tribu Juda ct Levi
Kup.ov, eXsT¡0T]3Ea0s, xal 4;ei uu.aî ее; тЬ ^¡аа^их salutare Domini : el ipse faciei adverstis Beliar
айтой, ßoaiv û(icv Elptfjvïjv. Kal àvaTEXsï 0¡jlív èx ттц prxlium , et ultionem victoria; dabil lerminit ve-
(78) ¡lapoÇûrei. Ilapo^ûvETat. Crab. (inem hujus paragraphe Id.

(79) 'EpeOiÇdjisror. 'Ор^йцг'^. Id. (85) 'АЛцОешг. Hiiic in Oxon. el Cantab, codico
(80) fltxpaïç. Mtxpaïç. Id. clausula déesse videlur. Id.
(81) 'AyaOovç. 'Ayiouç. Id. (86) Knl ci) /if) Mxzicyvax{. Omnia in Ox. cod.
(82) 'AeiSlar. 'Ar,6iav. Id. dosunt usque ad Isla soquentis paragraph! verba :
(83) Ileptxécrtire. llEgineTrj. In. xal èr ro7ç 'èftvfcL Еытцр. It,
(84) 'Ear de Ьщ'мвцге. DeEunt omnia usque ad
1103 TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. Ш
stris. Et animas sanctorum captivas liberabil a Bn- A 'loúSa xal AeuÎ то dbrtfjpiov Kup!ou ■ xal airt&;
liar, et convencí corda incrédula ad Dominum, el toWjssi Tzphç tov BsXiàp toíXí¡í.ov, xal Tf,v èxSunjsiv
dabil invocantibus eum paccm xicrnam , el requie- той vîxouî StoKt itápaatv ú¡j«I)v. KaV tijv alj(¡¿<iXa-
seent in Edensancli, el in nova Jerusalem lxlabun- eíav Xá6r¡ a-o той B:Àiip фи/ас àyttov, xal èiztjrpi-
tur justi, qua; eril in glorificationem Dei usque in <J/ei xapSta? à-ôioeïî irpoj Kûpiov , xal ôwaet тЫ;
sxculum. Et non aniplius sustinebit Jerusalem de- èntxaXo'jp-évoiç aUTOv £tp<ivi¡v aíúviov, xal aviiaú-
solationem, neque caplivus ducclur Israel ; quoniam uovTJu èv 'E8è(u. á^tot, xal èirt ttjç vaaç 'l£pousali;n
Dominas erit in medio ejus, cum hoTninibus con- eutppavUTjaovtat 8txaiO'., îjt'.î ïetai £i{ SoÇxajia OeoG
versaius, cl sanelus Israel regnans super ipsos in luí той aliovoç. Kal oix Éïi u-o¡jlévsi 'ЦроитаИщ
humililaie et paupertate : cl qui credit in eum, re- èpT)[ia)3tv, oùSk ai^jiaXoiTÍaETai '1(>рат]Х, on K'jfto;
gnabit in veritate in cœlis. larai èv (jl¿t(¡) айттц, toij àvQptoitot; auvavasr^ó-
fASVoj (87), xa\ iyioí '1аграт)Х ¡JamXeúüiv en' айтойс èv taTcstvtbsEt xal èv nroj/EÎa" xal ó яютеоиу li
айтф paiiXsüsEi èv aXT¡6eía èv toîî oùpavoï;.
VI. « Et nunc limele Dominum , lilii mei , et at- В <?• • Kal vûv фоОДгпт« tov Kúptov, Ttxvauw,»!
tendite vobismelipsis a Salana el spirilibus ejus. ■крозеуыг èauToïj anb той SaTavä, xal t£>v íraujú-
Appropinquate autem Deo, et angelo cxcusanii vos ; tojv айтой. "EyÎJeTE 61 ~C¡> веф, xal тф a-f¡éhf та
quoniam hie est mediator Dei et hominum , in pa- TOxpatTou[i¿vt¡j йцас- ÖTt auióc езп fi£3¡Tr,í вгойха!
cem Israel. Contra regnum inimici slabit ; quâpro- àvGpwrkjv, ènl ttjç £¡pT¡vt){ 'IaparjX, Katívarcí ет>{
pter studel inimicus subvertere omnes invocantes PatJiXeiai той èyOpou ат^зЕтас- S-.à тойто оталлАЦао
Dominum. Novit cnim, quod in qua die crediderit EÔpo» UTroaxEXiÊiv Tiavraj toùç èiuxaXoujiivouç tov
Israel, consummabiwr regnum inimici. Ipse ánge Kúpiov. OlSe yàp, au èv f|[A¿pa (88) itio-TEÚaii'IíjpsrijX,
lus pacis roiiificabil Israel, ne ineidat in linem ma- iuvteXe jöfÊTai i¡ ßasiXeia той lyfipw. АйтЬс о if-
lorum. In tempore aulem iniquitalis Israel recedel YeXo; tîjî elptyrr\i èvis](uaEi tov 'IapaTjX, (xti ijioeeás
ab eis Dominus, Iransibit роы facientem volunla- aÙTOv eIç tíXoc xaxuv. "Earai Si èv xaipii 4w|iii;
lem ipsius, quoniam nulli angelorum erit ut ei. той 'lapaíjX óV-fiarajiEvoc an' aÙTtJv Kúpioj, ¡is-í-
Nomen ejus ciil in omni loco Israel ei in gentibus XsüsETat bnuOev noiouvra то 0áXtj|ia абтой, 5r¡ oj-
Salvalor. Consérvate igitur vosmeiipsos, lilii mei, ÍevI tíüv ayyaXuv íirtat ibj айтф. Tb 6vo(ui aúíoi
ab omni opere pernicioso, et abjiciic iri.m el omno Israt èv toxvtI татпр 'IapaijX, xal èv toïç íOvs«, bit-
inendacluní, et diligile veriUlcm el longanimiíaiem, L *<1P- Д1атт)р^аатЕ ojv еаитои?, T¿xva ¡*ou, а^Ь rav
el qua; andivistis a paire veslro, tradile el vos filiis тЬс Ipvou i:ovT)pou, xal атго^£'4<атЕ tov Oujtbv xjl
vestris, ut recipial vos Pater genlium : erit enim toïv ^йбос, xal áfam^dOTE tíjv aXT¡0£tav xil ttv
verax el longaniínis, mansuelus el humilis, eldu- u,axpo0'j[ilav, xal a ijxoúaaTE napa той патрЬ; ufitúv,
cens per opera legem Dei. Discedite ergo ab omni ¡lETaSoTE xal 0(xeTí toïç Téxvoiç ü(iüiv, iva 8¿!tjmi
injustilia, el adbaeretc justili-c legis Domini. Et se- ù|xaç ó Пат^р tuv èovGiv ítícli yap аХцв^; xal |U-
pclite me pjope patres meos. i xpó6u|xoc, i:paoí xal totuívoí, xal èxSiSaaxuv 6ii
Tu>v 6pY«üV vöjaov вгой. 'Аттбсттт1Т£ ouv à7rb паат|<; àSixiaç , xal хоХХт^те tJ Sixatoaúvt) той ví|MJ
той Kupiou. Kal ЩахА [i£ (89) èffù« tûiv «XTipwv jaou. >
VII. Et cum Ьжс dixisset, osculaius est eos, et Z'. Kai тайта d-nùv , xaT£»EXT¡aív aùtoîii, м\
dormivit somnum perpetuura. Et scpelierunt cum 0irvwiT£v ûnvov aitóvtov. Kal í6a<iav aÙTOV oí ulolai-
lilii ejus; el post haec reduxerunt ossa ejus prope той" xal ¡«та тайта àvt^vEyxav та ¿атЗ аОтой uúv-
Abraham, Isaac et Jacob. Quemadmodum vero pro- EYY"Í 'A6paa¡i , xal 'Ioaàx , xal Чахшб. ПХ1;у ó;
phetavil eis Daft, quod legem Dei sui ncglecluri es- èitpoç^TEuiTÊv aiiToíí Aàv, 5tí èraXaBuvrat vijxov (90)
в£ой aCiTUv, xal аХХотрков^ао-ла! ■fyf xXfjpou ai-
sent, et abalienati forent a terra haerediialis ipso-
, el a genere Israel , et patria ipsorum; iia et fj wv, xal rívouí Tupai¡X, xal Tcaxptaç аОтшу, оОтч
factum est. xal -(iyovtv (91).
CAPUT VIH. KE4>AAAION H'.
Testamenium Nephlhaltm, de naturali bonilale. &iaOi)¡ri\ NepdaJUlfi, яер1 y>vcrixf¡c dpaoVnjrof.
I. Transcriptum lesiamenli Ncpliibalim de his, A'. 'AvTÍf paipov Sia6t¡xi]c NEçBaXElfi, <Lv Si¿9etoí»
quae disposuil in tempore Unis sui, in anno cente xaipü) T¿Xouc айтой , èv ете( рХ' Сыт^с айтой (Й).
simo iricesimo vin; sux. Convcnienlibus liliis suis XuveXOovtuv tuv ulíjv айтой èv e6eo"¡u¡> (ii¡vl( И"
in séptimo mense, quarla die mensis, ipso sano Tiprtj (93) той (JtTjvbí , й-r/iaivovToç айтой , ènoir,«
sxsistenie. fecit cœnam ipsis et polum magnificum. Seîttvov aÙTOïs xal xtpGova. Kal игта той èÇuwi-
(87) Toïç drQpùxoiç сугагастрероцегсс. Sic (89) Kal eáfayé fie. Kal èirai то y¿voí |wu ei{
Raruch , ni, 58. Мгта тойто èitl ут)с fixpÖTj, xal èv aojTTjptav Itoç той aitovoc, addit cod. Охои. I».
tot; avépÚTioí; auvavEorpayí] : Vulg. Post hœc in (90) ¡Sopor decst. Id.
Ovzbiç xal х^уогег. Kal той <s-¡doy.ii% w
frri$ li.sHs est , el cum hominibus conversâtes est.
Quo sane horum Testamentorum auctorem respe-
Ы '
TUv, ómissis ойтыс xal ■j-¿T0V£v- Ь.
xisse nihil dubilo. (92) Zb)i\ç abtov. Aeut¿p<p add. in ms. Trin. »•
(88) 'Er iyièpa. Addc ?¡. Grab. (93) Teráprj). Mtf. lo.
UOf. TESTAMENTUM NEPHTHALIM. 1106
eOîjvon aÛTOv то прел, eÍhev a'JToíj, Sri' t 'Ano9'v<¡- A El poslquam excilalus csl a soranu mane, ilixil ¡1-
(jxw i xa\ oùx è^ÎTceuov oOtiô. Ka\ eùXofuv Kûpiov, lis : i Morior : » et non crcdiderunl ei. Et benedi-
èxpaTaîtoiev, ou рхта то Seîtwov то x^èî àitoOavEÎ;- cens Domino, confirma vit, quod post heslernam
tot. "HpÇato ouv Xif^'v toïî uloíj айтой* с "Axo'j&a- rœnam niorerctur. Incœpit igitur dicere lilüs suis :
te, Tèxva fwu, u£o\ NeçOoXeIu., ахоиоате \6youi rat- • Audile, filii nici, lilii Neplitlialim, audite sermones
трос ù|xuiv. 'Efù àY£wi)0tiv àiro BáXXií- xal ort èv patris vcslii. i Ego nalus sum a Baila : et quoniam
7:avoupY¡a eitoÍTjssv f¡ 'Pax^X, xaV eo4üxsv àvO' èau- astute fecit Rachel, ci dedit pro seipsa Ballam Ja
TÍjí il]v BáXXav тф Тахыб, xa\ iiA tûv u.i)pwv 'Pax^X cob, et super femora Rachel peperit me ; propter
Itex¿ us- 64à тойто exX<¡9r,v Ns<p6aXeí|i (9i). Ka\ hoc vocatus sum Nepliihalim. Et dilexit ine Rachel,
tjaicrjüe (i£ 'PaxljX, 5ti етЛ tuv u.t)p£>v aUTTJc èyEv- quoniam super femora sua nains sum ; el specie
vr¡9f|V xa\ e?Ssi ározXov 6vra xaTsçtXEt u,e , Xeyouffa- tenerum exsislentcm osculala est me , dicens :
« "ISoiju ííeXcív aou' èx Ttjj xoiXtaç (¿ou хата ¡j¿. i i Videam fratrem luum ex ventre meo secundum
"09ev xa\ Sjjioiaç ¡loi îjv èv nâaiv "Iîootjç, хата та{ te. i Unde et similis mei erat in omnibus Joseph,
eùxàç (95) 'Pax*]X. 'H 5s u.f|Ti)p u,oú èart BaXXa, 9u- secundum petiliones Rachel. Mater aulciu mea est
TáTTjp 'РоиЭаои (96), àfisXçou ДебоДОас (97), ттц Baila, filia Bullían, fralris Deborx-, nulricis Bebec-
тросой 'Ребеххас- í¡Ttc èv цса íjuipa етЕхвч, ^ í u cae ; quae Baila in una die nata esl, ¡n qua et Ra
xal 'Рах^Х. 'O Si "Pou9¿oc (98) ex той févouç chel. Butbaeus vero ex genere Abraham erat, Cbal-
'Абрааи,, ХаХбаТос, 9E03E6i]i;,eXs'J9Epoi xa\eÚYEVí)í. da.'us, Deum vencrans, liber et nobilis. Et cum esset
Ка\ alxp.aXt>ms9£lç ^уоравОг) опоЛабау xat ESwxev caplivus, emplus est a Laban; et dedil ei Eiiaiu an-
aÛTio Aivâv vfyi tou8£sxt¡v айтой sic Yuva'xa' V'î cillam suam in uxurem ; qux peperit filiani , et vo-
ïtexe Оиуатера, xa\ èxaXESEV aÛTÎjv ZeXtpàv , lis' cavil cam Zelpham, cognoinine castclli in quo ca
¿vifiaTi Ttjç xúu,t¡(, èv ?¡ |]хилХытеивц (99). Kai plivus erat. Deindc peperit Ballam, dicens : Noviler
е£т)с ïtexe tJjv BáXXav , Xáytov KaivöarcouSoc или frstinans filia mea. Confestim en im nata festinavit
f| ви^ятцр. E'iOùç yip TExÖEtaa еатаибе вт)Ха- lac sugere.
Çeiv (100).
В'. < Kai èiîEi&r; xoùçoç f¡u.i;v tcpÏî iroab, ibj èXa- ^ H. < El quia pedibus levis eratn, ut cervus, ordi-
90c, £та$Е иг ó TtaTTjp ¡лои'1ахшб e£ç rcäiav аттоато- navit me paler meus Jacob in oninem îuissioneiii et
Xljv xa\ (1) afysXEav xaf тЕ> l'°Ç ïXa'i^v [ле гиХ&гцвг. annuntiationem ; et ut cervo mihi henoilixit. Qucm-
KaOtoç yapó XEpajJiE'jç oISs tî» txeûoî, t:(5jov хыР£^ »dmodiim enim figulus novit vus, quantum capit, et
xaV TrfAç aiiTOv çÉpsi tov îti]Xov оитыс xal ó Kupioç ad ipsum ferl lutum ; ita et Dominus ad similitu-
-pbs ou,ot'u«v той irvsuu,aTO{ 7:otEt тб аш[ла, ха\ diueni spiritus fácil corpus, et ad potenliam corpo
Tzpbç tfy) fiOvajiív той ¡тыиято; то тг;Е0р.а evtíoijíii, ха\ ris spirilum imponit, cl non est jam una tenia ex
оух Itzi XotTtbv (2) êv ex toû èv&i Tpí-ov Tpix¿í (3)' uno capillo ; pondere enim el mensura el regula u,
STaOfjLÔ) yip xa\ u,¿Tp(¡) xa\ xavóvi irâsa xtîctiç 'lC<J/£- omnis creatura Altissimi (consistil). Et sicut novit
атои. Ka\ хаОалгр oISev ó xspajiEÙç èvoç èxadrou ligiilus uniuscujusque usum, quibus rebus sufllcere
tîjv xpî5'Vi ¿)Ç îxavoî- oútwí xal ó Kupioç oÎ8e тЬ queai "; ila el Dominus novit corpus, usquequo
-¡(■¡[i a , ïojç tívoí SiapxáiEi èv ауаОф, xa\ it¿TE Spx^- sufliciat in bono , et quando incipil in malo. Quo
Tai èv хахш. "Oti oùx Ijti ratv TtXaap.a , xal Tiâia niam non csl ulla creatura, nee ulla cogilaiio, quam
cwoia , ^v o'jx syvio Kûpioç* navra f&p uvoptonov non cognovit Dominus 1в; отпет enim neminem
ïxTtoï хат' Elxáva èauroû. 'Üí í¡ ia~¿bí айтой, oûtw creavil ad imaginera suam. Sicut forliiudo ejus,
xa\ тЬ îpifov аОтой- xa\ d>î 6 voûj aùxoù , oÛTtu xai ila et opus ejus; et sicut mens ejus, ila et opus
тб ÊpYov aÙToû* xal ùç f) mppaîpEaiç айтой, oûtid xa\ ejus; et sicut prxelectio ejus, ita et actus ejus;
f, тгрд^Ч айтой' diç f¡ xapSfa айтой, ойты xa\ то sicut cor ejus, ila et os ejus; sicut oculus ejus, ila
orófxa айтой" ¿>ç6 ¿çOaX(A%ç айтой, оиты xaV ô ûtcvoç et somnus ejus; sicut anima ejus, ita et sermo ejus,
айтой- <í>í f| tyuyfti aCiTou, ойтш xa\ ó Xoyoç айтой, í¡ ' Vel in lege Domini, vel in lege Beliar. Et sicut di-
iv vájup Kupíou, т) èv vájjup BsXíáp. Ka\ шс x*x<bpt- visum esl intermedium lucis el tenebrarum , visu»
oTai àvajiEoov сыто? ха\ ахотоис, épáiEüic ха\ àxoîiî- el audilus : ita divisum est intermedium viri et
ойты x£xúpilTCOtl avájjâov avSpo? xat àvSpo;, xa\ ^\T\t ei ¡niermediiim mulieris et mulieris; el non
avájtsaov Yuva(xoíxa\Yuvaix¿c- xa\ ойх èotiv EÍnsív, est dicendum, quod ulla in re faciei vel similium
»* Sap. xi, 21. " Sap. xv, 7. •• Hehr, iv, 15.
(9-i) 'ЕкЛцОцг NepOaJUlp. l'eculiarem rationem (971 iEßefäac. ДЕббйра«. Id.

noniiiiis Nephtlialim assignat aucior nosier, diver- ¡98) 'PovOéoç. 'Роиваюс. Id.
um nb ca quae a Moysc, Genes, xxx, S, trad i lu r, ac (99) ЦуиаЛытриОц. "Их^аХштСоОт). Id.
proinde hand approliandani. Genuinum autem sen- (100) Аегыг' KairocrxovScç jiov t\ Ovyàxnp.
sum hujus nominis, ct verborum Moysis de en, EvObç yàp xsyßnca ëaxevSe Or\.ldÇeiv désuni. In.
dabunt commentatores in citatum locum Gene (1) 'КяостоХгуу xat oniissa. Id
seos. Grab. (2) A
Й Acuter. 'EXXeïtov. Id.
(9-">) Evxàç. EùXoîaç. Id. (3) Tflrov Tpixcç. Omnia omissa usque ad ¿) uw
(96) 'Pwdécv. 'Роива(ои. Ib ¿¡telwr. Id.
(10 TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. HM
quid prssiet (i). Omnia enim in online fecit Dcus A 3ri àv tú àvl toïç г.розытх>\с , 1) tuv íjioíuv (S).
bona : quinqué sensus in capilc.et rolluin copulavil navra (0) yàp èv tá^st ÍTtolT¡(ss4 i вгЬг xaXa- -:àç
capili, et capillos ad gloriam "; deinde corad pru- îïévte aiiOriaîiç tîj xetpaXíj, xal tov TpaxrjXov j-jvi-
dentiam, ventrem ad secretioncm slomachi ", ea- ittei (7) t?¡ xîçaXfl, xal "p£xa? ърЪс Щлч ($)■ v.-.i
lamuin ad sanitatem, hepar ad iraní, fel ad amari- xapôîav eîç cp¿vT¡aiv, xotXíav eiç í'.áxpiaiv trro¡iá¡pj,
udinein, ad risum splenem, renes ad aslutiam, xáXap.ov (9) irpoí uyefav (10) , ?,ттар npo;0'j¡ib, уч-
Inmbos ad virtutem, costas ad positioncm, spinam Xf;v тгрос roxpfav, eiç уаХштя arX^va, vscppoj; il;
ad forliludinem, et quse deinceps. lta igilur, lilii ravo'jpYÍav, (¡/úa; tic 80vap.iv, TrXsupà: sic Ырту,
mei, in online silis in bona, in limore Dei ", et óacliv e!ç laybv, xal таа|т,с. ОЗтыс ojv, tíxvi ¡iw,
nihil inordinalum facile in coniemptu, neque extra àv táCei kttk (II) etç àraOà (12) iv с<56ы §ew,
lempus suum. Quoniam si dicas oculo, audire non xal p.r,Ôàv SraxTov tmíóíte iv xaraijpovfiíE! , рт,й
potest": ila neque in lenebris poieritis faceré opera !¡;<o xaipou аотоО, Oj SOvatat cjv, bv. (13) ёЗгуеЦ;
lucis. tío 6ф0аХ|мр,Дхой№* ойтш? oùSk àv axorst raie;v(ll)
ïpYa (ршт<;.
HI. • Ne igilur festínale in avarilia corrumpere Г. < Ml) o3v aTOuSáCsts àv TrXeovs'ía Ъ\щЫ<р.
actus vesiros , vel in sermonibus vanis sedueeie тас т:ра|£1? ùp.uv, т] àv Хоуо'С xîvoïç атгатау il; í'J-
animas vestras, quoniam tácenles in munditia cor Xàç û|Atav, ôti jiwrtTjvTEÇ àv ха0ар<5тт(Т1 xapS!a;5>
dis polerilis voluntaiem Dei tenere, et abjicere vo- vfjdsaös то ОеХт,р.а той вгой xpaTîîv xal àmpji—t'.v
lunlatem diaboli. Sol et luna et stellœ non mutant то 9гХг([ла той оЧабоХои. "HXcoç xal сгХг^т] xal ir.l-
ordiiiem suum " : ¡la et vos ne mutetis legem Dei peç oùx àXXoioûst Taçtv aÙTÔiv ■ оОтш; xal Оц:Г; ¡ií]
in inordinationc actuum vestrorum. Gentes errantes àXXotwî^TE \x5pvov вгоу àv ата^'а irpá;£iov úutiv.
et derelinquentes Dominum , mutaverunt ordinem 'EQvij r.XavÔévTa, xal àçevTa tov K'jp'.ov т,ХХо!ль
suum, et seculi sunt lapides et ligna, sequenies <ravTa|tv aÙTtôv, xal е^хоХоОвцаау XiOotç xù ;>
Spiritus urroris. Vos autem non sic, ülii mei , co- Xotç аСахоХоив^ааэтЕС. Trveup.aai TtXavT);. "1";лг?; ¡ii]
gnoscenles in (irmamenlo, in terra, et in mari, et оитыс, téxva ¡лои, yv4vteç èv <r:£peup.a-i, èvYJj,»!
in omnibus crealuris, Dominum qui fecit hsec om OaXáifffl, xal nâatTOÎc S^fuoupY^putai, K'jpwvriv
nia, ui non efficiamini sicut Sodoma, quse immu- notf|3avTa та 7rávra, iva p.1] TávT^í ojç И5орл, (¡тц
lavit ordinem naturae su« ". Similiter autem et àvijXXaÇe TaÇiv çùaewç aÙTÏjç. 'Opwito; Si (15) xalol
Vigiles iiiimulavcruiii ordinem naturae ipsoriim, *EYpfJY°PEí (16) iv+jXXaâv Tá;tv ^Оагм? aíiTUv (17),
quibus malcdixil Dominus in diluvio, propter ipsos ç ойс хат^ранато Kupioç à-l той хатахХизрли, 6t* а>
ab habiialionc el fructibus ordinans terrain inhalii- toùç àito xaTOtxTjiia; xal хартаоу tà\&ç T^vyijv
labilem. ooíxt¡tov (18).
" I Cor. xi, 7. " Eccle. in, 3, seq. " 1 Cor. xiv, 40. " I Cor. xn, 16, seq. •l Judie, v, 20; Joli
xxxviii, 53; Jer. xxxi, 3S.| " Judai v, 7.
(4) Vita in re faciei vel similium quid prœsiet. lia quam Georgius Syncellus. saec. vin scriplor , in
sonatanliqua versio Knbcrti, quam hic loci nefas suam Chrunoqraphiam pas;. H seqq., et 24 seqq.
est emendare. Grab. optimx edilionis Jacobi Goar, verbo tenus iransiu-
(5) 'OpoLbir. Hic Grxcus textus est corrupius, et lit, amplissimis duobus fiagmentis recitatis. Placet
iinum allerumve verbuin deest. Id. autem hie indicare plures, qui haue pseudn-Eiiochi
(6) Пагга iÇi\ç. Haec omnia usque ad xal sententiam de angelorum cum mulicribus commer-
tí Цт£, in Oxoniensi códice transposila sunt et cio amplexi sunt. Accipe clarissima nomina Judaeo-
scquuntur post ¡ir\ôè ё£ы xaipov avzov. Io. rum, Philonislib. De glganlibut, et Josrphi üb. i
(7) Svrdarei. Euváâc. Id. Antiiji. lud. cap. 4, nec non Christianorum, Justini
(8) Kai rplyjaç ярес ôoÇar. Kai irpoï9elç айт?} Martyris Apol. I (uli vulgo dicitur), p. 44, A, clApol-
xal трЕуа; ii; EÚRpáêtav xal Sicav. Id. II (qua; rêvera fuit prima), p. 55, D; Aihcna?ora
(9) Aidxpicrir PTOfiá%ov, яЛЛацсгг. Aiáxptdtv, in Legatiuncpro Chri$tiar.i»,\>. 27 et seq.jClemcnlis
атор.ахои xáXa(«)v. Id. — Minime placet altera ha;c D Alex. lib. ni Stromat., p. 450, D, el lib. v, p. 5o0,
lectio ms. aliter distincte ac ea quam ргэе se leí t B; Terlulliani lib. Deidololairia, cap. 9; De habM
tcxlus Grxcusa Grabio exhibilus. Optimevero iltam muliebri, cap. 2; De eultu feminarum, cap. 10: De
se habere puto, quam pr:c oculis habuisse Rober- velandis virginibus, cap. 7, el lib. v adversui Mat-
lum, indicat ejus versio. Nimirum х<хХар.о;, non ad ciunem, cap. 18; Cyprian i üb. De disciplina el ht-
praicedenlem voeem (jxojjiáxou, sed ad sequen tem bituvirginum,§ 54, cic. Id. — Lectorcm suumGra-
OSpsíav. ut recte legil Grabius, referendus. bius hic remiltil ad pag. 347 seqq. ubi ex eilitiono
(10) 'Tjvlar. L. úSpsíav. Grab. Goari eméndala et iliuslr.ua recilat fragmenta il a
(11) 'Er zdÇei ècrts. "Esrw ^ávra та f pâ ûpuiv. duo libri i pseudn-Eiiochi, qu:e posteri'.ati Syncel
Id. lus servavit. ¡Sos brevilaii studenles ea consult«
(12) '\yu0á. 'AyaOov. Id. praelerimus. Ailcat lector, si placet , Grabiuni I. c-
(13) "Ort deest. Id. vel Fabricium qui ea ex Grabio descripsit in íw.
(14) JIoteTr. AuvíiiEíjOe, add. Id. peeudepigr. Vet. Test. torn. I, pag. 179 seq. Q»>}>">
(15) "Htiç егцЛАа^е raÇiv pvcEbtç uizi¡c. addas velim obsérvala Rich. SimonioßiWioi/i.C"'-
'Оцо1шс8е desuní. Id. torn. II, p. 229 seq.
(16) 'Eypi'iycpeç. Jam supra horum mentionem (17) 'ЕгцЛЛаСаг rófir <pvcetûç аЬгшг. Omissa.
feeitauctor in testamento Ruben, § v, per cos iii- Grab.
iiMligeiis;iiip'liis : de quibus quae ulroque loco dixit, (18) Ai aÖTovc; али xatcixT}crtaç w/l хпГ"ШУ
чх libro 1 Enoclii el isla qiiiiiem paite dcsumpsil, záCfíc т'цг -¡-¡¡г ñclxryrcr. Desuní. Ii>
*,оэ TESTAMEXTUM NEPHTHALIM.
MIO
A\ « Taúta Xs>, rrixva цои, 5« avirvuvsv rpaçîj A IV. « Нжс dico, filii mei, quoniam legt in Scri-
àrfUf. (19) "Ev¿>x, ôri xat ys uu.stj атоатт) asaos arco piuia sancta Enoch, quod et vos reccdelis a Do-
KupEou, TOpsuófxsvoi xa-à iräaav novijpCav èOv&v, xal mino, ambulantes secundum omnem malitiam gen
•notfjaers хата icäcrav àvo[x!av Zo§<5[Udv. Kal etoxíjei
tium, et facietis secundum omnem iniquitalem So-
i>¡xTv KOptoç a¡xp.aXcoa¡av, xal oouXeOtsts exeï toïç domorum. Et inducel vobis Dominus captivitatem,
е/Ороц Ci¡í.¿jv, xaWáoT] xaxc&ast xal OXtyst ичухаХи- el servieiis illie inimicis vestris, et omni poena et
çO-fjasaOs (20), ?wí âvàvaXojar) Kúptos rcai/raj ¿¡лас. tribulatione coinpreliendemini, usquequo consumai
Kai ¡лгта то оХеушОтр/ас üjjiäi xal ajuxpuvOïjvai, Dominus omnes vos. Et poslquam pauci effeeli
ет^ттрйгтЕ xal ent^víóasaOc Kúptov tov 6sbv ú[i¿5v fucrilis et minorati, revertemini et cognoscelis Do
xal erciarp¿iJ.Et ùp-âî sic ttjv yr,v újxuv, хата то toXù minum Deum vestrum; et convertet vos in terram
aùxoG IXeoç. Ka't Horat, от' av f;£ouaiv àv yîj тсатрфт] vestram, secundum mullam misericordia») suam.
aJTiüv, TtáXtv ÈmXaQwvTat Kupío'j, xal aas6V¡aouat, Et crit, cum veneriut in teiram palnim suorum,
xal бсаатарЕс aùtoù; Kûptoç ènl тгрозйтои rcaaïjç rursus obliviscentur Domini, et impie agent , et di-
ttjç Y^î. áxpt той èXossv то ат&ауууоч Kupío'j , Sv- sperget cos Dominus super faciem universa? terrae,
Ормтас itoiuv 8ixatoaúvT¡v, xal TOtwv. IXsoç sic -av usquequo venerit misericordia Domini, homo laciens
xaç tojç u.axpàv, xal tous èyyuç (21). justitiam et faciens misericordiam in omnes , qui
longe sunt, et qui prope sunt »*.
E'. с 'Ev yip ÏTSt ТЕааарахоатф Çanjç (xou, sîSov V. i In anno enim quadragesimo vitœ mea?, vidi
èv öpiatv (22) èXaiou (23) хата àva-oXaç 'lspouaaXlju,, in montibus olei versus orientem Jerusalem, quod
art 6 ï(Xtoç xalf) asXf¡vi] êarïjxav. Kal l6où 'laaix ó stil et luna steleriint **. Et ecce Isaac pater patris
•jT3TÍ]p той патрйс или Xéyst îjjaîv • с Проабрарлутес
nici dicit nobis: « Accurrentes tenete unusquisque
храт+,аатЕ Exaaroç хата 6'¿va[itv • xal той rctaaavroc
secundum virtutem suam ; et apprebendenlis erit
ÉCTTai 6 fjXtoç xal f) jsXí¡vt¡. i Kai rcávTSí 8р.ой èitô- sol cl luna. > Et omnes simul aecurrebamus; el
&pá[«>u,sv • xal ó Asi/Î èxpaTtjas tov fjXwv, xal 6 'loú-
Levi lenuii solem, et Judas piseveniens apprehen-
8aç yOiaaj Irciaos tí¡v a£XT¡vr,v • xal ú'|á>07¡(iav ац-
dil lunam ; et exaltali sunt ambo cum eis. El cum
ipörspoi aùvaÙTOÏç. Kai 8vto<; той Asvit ib? f¡Xtou, vsa-
esset Levi sieul sol, juvenis quidam tradidit ei ra
vía» tic smSíSwatv айтф ¡$áta tpotvíxwv 16' , xal 'loú-
mos palinarum duodeeim : et Judas erat splendens
8aç ?jv Xa¡xzp8;, шс f[ asXíjvT), xal ùiïo toùî тойас
ut luna, et sub pedibusejus erant 12 radii. Et ac
витой îjaav i6' àxTÎvsî. Kal rcpoaSpajiOVTEç àXXrjXotç
currentes ad se invicem Judas et Levi, tenueruni
ô Asuî xal 8 'IouSaj, sxpaTT¡aav sa'JTOÛj. Kal ¡Soù
r seipsos. Et ecce taurus in terra, habens duo cor-
тайрос irai ttjç т»]?, ехшч ^úo харата ¡xí^áXa , xa\
nua magna, etalas aquilas in dorso ejus; el volen-
Ttrépuyaç àsToû èitl той vwtou aÚTOÜ ■ xal OéXovrsç
tes apprehendere eum, non potuimus. Prxvetiiens
œCit6v -ti-ai , o'jx ^8uv^6tihev. ФОата^ 8Ь Чокпде
autem Joseph cepit eum, et ascendit cum ipso in
£Xa6sv aÙTbv, xal auv^XOsv айтш :i; u'ioç. Kal eISov excelsum.Elvidi (quoniam aderam illic), et ecce
(öti fjp.T¡v TKipc'jv àxEÏ) xal ¡Sou Tpatpij à.y la. йербт] Scripiura sancta apparuit nobis, dicens: «Assyrii,
í][itv, Xé-pua-a- < 'Asaúpcoi, Mt¡8oí, Ilíp-at , 'EXv>- Medi.Persaj, Elytnflpi, Gelachaci.Chaldaih.Syri, ba;re-
ixolïo: (24), TEXa/alot (25), XaXSaïoc, SOpoi, хХт)ро-
ditatem oluinebunt in captivitate 12 seeptra Israel. »
vo{AT¡aouaiv al/fiaXüxiia tí i6' oxTJTtrpa той 'lapaí¡X. i
CJ-'. t Kal TuáXiv (jletí ¡лт^ас iura eISov t8v Tiaxipa VI. «Et rursus post menses Septem vidi patrein
■íjjxuv ЧахЛ)б , еатт,хата Èv тт) ваХатаг] 'IajAvá (26)* nostrum Jacob, stantem in mari Janine ; et nosfilii
xal í¡¡¿síí oí utol аОтой jùv аОтф. Kal t8où TtXoîov fjp- ejus cum cu. Et ecce navis venit veliiieans, plena
ysxo ápjxEvísOV , ¡lEarbv Tap¡x'ov, èxt8ç vauTtôv xal sicciscamibus, sine nautis et gubernalore: inscri-
xu€£pví¡TOU- *it£Y¿YpaiTTO 8è, те яЛЫог 'lax¿>6. Kal bebalur autem, Navis Jacob. Et dixit nobis pater
XfYst <l(itvó TaTt¡pfi¡A(ov < 'E|a6u¡X£v e!; t8 TtXoIov nosier: € Ascendainus in navem nostram. i Ut au-
fjoöiv. > 'Q; 8s Etcrf¡X9o¡AEv, yívetoi xsifxùv açoSpbç, p lern iiuravimus, facta est tempestas vehemetis , et
xal XaïXatJ/ àvéu,0'j ЦЕ^аХои , xal s9SiïraTat (27) 8 turlw venu, magni; et avolat paler noster a nobis,
"Ephes. h, 17. "Ilabac. ni, 11.
(19) 'Ayla. Vox àfiq. non legilur in ms. Can- habet: In mari Jamnue. Hint; con ¡¡eil vir xpiTixto
labi . Ghab. татос, Ii.tc Teslamen'a scripta primum fuisse Chal-
(20) ZvYxa-lvpOi'ic-eaOs. 'Avza-.pa.tf+pztrte, In. daicc; vox enim J anima C.haldaica est, idemque
(21 ) Kal lavât .... xal tobç'èfxùç. Omissa om siuial qtiotl OaXasoT] Огагсе, ci mare Latine. At, in-
it ia. In. quies, si luce ila se liabeaiit, таитоХоуос erit auetor
(22) 'Erëpecrcr. Add. iv ¿vEÍpq), fat. Id. noster. Ill quid enim scripseril ev ttj ОаХаззт) 'lájx-
(23) 'EJUilcv. "EXatwv. Id. (jtac, cum Jamm/i idem sit ас GaXáaain? Quidni vero,
(24) 'E.lvjiaïci deest. Id. inquam ego, "Iijiuac in lextu scnpserit auclor;
(25) ГеЛа/aïoi. XEXxaîot. Id. aliusi|iic deinceps hanc vocem exolicam explica tu-
i_26) 'Jafirê. 'Iap,v£aç. Id. —Ricbardns Simonius, rus, ОаХазат] margini adleverit : quod postea glos-
qui h;ec Testamenta contulit cum ms. bibliothecx scuia ¡n lextum írrepserii? Hactcnus Simonius.
lu':,'i.i\ testatnr IVibl'mi'i. crit. tum. II , pag. 231, Vitlesis Bochartum in Geograph, sacr. lib. i, cap.
codicem exhibere èv xfj ОаХатэт^ 'Iap.vEÍaj. Sed 35, pag. 634 seq.
|ii'¡estal,inqiiit, legere '[-а^иас : sic énimprocul dubio (27) 'Eipeittäzat. Lege à-f (тттпа: , sed in cod,
li'gil episcopus Limolniensis, cujus versio ita se Oxon. est àçirtaTat. Grab.
НИ TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. Il«
lenens gobernaciila. Et nos tempestóle qiiassati in A naxtjp &<f' fjuüjv, 6 xpaxiúv xoùç achevai. Kal <¡|ulí
pclagiis ferebamur; etimplcta est navis aquis, pro- X£tu.aî<5u,evoi ÏT& xb r.ílayoi èç Epiu.;0a • xal èrJu| '
ccllís undiquequassata, ¡(a ut contrita cssci. Joseph ptóOi) то icXoîov ù8axu)v, xptxuu.£atî Keptp^siijuvov,
autem in cymba fugit ; dividimur aulcni et nos in ¿jaxE xal <rJVxp£6Ea0at aixá. Kal 1(ri¡c litlàxaxlw
tabulis decern. Levi autem et Judas erant insimul. <?£ÚYEt ' x^fWlÔ* 8i xal <¡(í£Íí t-T& aavtSiov íixa.
Dispergirour igitur onines, usque ¡n términos. Levi AvA 51 xal "IoúSac í¡aav iiz\ xo a'ixí. Ausitapijuiv
autem indutus sacco, pro omnibus nobis depreca- ouv iravxEç, £(i>{ etç ta nípaxa. 'O 6è Aeuî itept6aX-
balur Dominum. Ut autem quievit tempestas, sca- Xó¡xevoí aáxxov, itepi icávxuv f¡u.C>v e6¿£xoxouKvp¡og.
plia atligit terrain, velut in pace. Et ecce venit pa 'Oí Sk еяаОаато 6 xEtpnov.xb sx&po; è'fOaisv èslxfyi
lor noster Jacob, et iinanimiter exsultavimus. yf,v, (!)Ç Iv eip^vt). Kal lôoù ÏJXOev 'laxà>6 6 iKtf.p
f¡jx£jv, xal 6u.o0uu.a64v ^vaXXiiutiiOa.
VH. i Usee duo somnia dicebam patri meo ; et di Z'. с Ti íúo ivúirvta ¿ít.04 zû т:атрЕ ueu* xaU'ité
[lot • « Así a-Jxi TcXqpuOíjvM xaià xatpoî){ türm,
xit mihi : i Oportet liaic iiiipleri secundum lempus
ipsorum , cum multa Israel sustinuerit. > Tunc uoXXi той 'fapaijX u7TOu,;£vavxoç. » Tore Xíysi 6 тгат^р
_ ¡jLou • i Пютаиш, 8xt £?¡ 'Itorf]9 • ôpu yàp nimm,
dixit paler meus: «Credo, quoniam vivit Joseph:
video enim semper, quod Dominus connumerat eum 8xt 6 Kuptoç OTJYxaxapiOu.st aùxbv ¡aïO' ûu.ûv. i Kal
vobiscum. > Et liens dixit: i Vivis, Joseph lili mi, xXaîwv IXey/e- i Zîjî, xáxvov или TtoaJ]?, xalo'jßXEsu
et non tc video, et lu non vides Jacob, qui geniiit иг, xal оОх àpiç Чахшб xbv yevYhpavzá at. i К il
le. > Fecit aulem el nos lacrymari in his sermoni- èmÎTjje xal í¡u.a{ 8axpuaat èv tetç XifOtc toútcíc.
bus. Et accendebar in visceribus, ut palam Гасегеш, Ral èxaiou.TjV xct; OTtXÍYXV01? àvafvSTXai ort rfrpa-
quod venditus esset ; sed timui fratres incos. tat • àXX' ефобоииг^ xoùç àSsXçoûî иди.
VIH. i Ecce, lilii mei, ostendi vobis témpora ex H', i "ISoù, xixva или, uiraSî'.Ça ouiv xatpoucsqä-
trema, quoniam omnia lient in Israel. Et vos igi touç, 3xt itávxa Y£ví¡3ETat èv 'IapafjX. Kal ùjui;
tur mandate lilii s veslris.ut uniantur Levi et Judie. o5v èvrs£Xa<i9î toïç tsxvoi; ou,iôv , tva èvuv:« ïiji
Per Judam enim orietur sains Israel, el in ipso Asuî xa\ ты 'IoúSj. Atà f^P и5 ToúSa ivsnüsl
benedicelur Jacob. Per sceplrum enim ejus appa- а(1>тг,р£а xw 'lapatjX, xa\ èv aCixû eùXoyrfitîm 'h-
rebit Dens, habilaus inter homines in terra, ut xtô6. Aii Y/ap xoû (Txijïrtpou aixoû 6c9t¡(T£tii 6s\',
salvel genus Israel ; et congregabit justos ex gen- xaxoixtbv èv àvOptôitoiç èn\ tt¡í ут]с, ouaat xi yévo;
libus. Si operemini bonum, lilii mei, benedicent "IapaVjX • xa\ euiauviCEi Stxatouj èx xuv iovtuv.
vobis et homines el angelí ; et Deus glorilicabilur С "Eiv еруаС^авг x6 xaXiv, xéxva или, ейХоуг^г.у
per vos in gentibus, et diabolus fugiel a vobis, et u¡xaí xat oí avSpoJTOt , xai ol SyTe^0' ' xa^ * ^£^í
bestias limebiint vos, et angelí »useípíenl vos. Sicul fioÇaaOfjaexai èv xot; íOveti 8t* úu.uv, xa\ iSti&wo;
ctiim si quis ti li u m nutriut bene, perpetuo gralus cEÚÍjíxat àcp' i[ub-j , xal xi вт;р!а собг^^итти
el inemor est : ita et in bono opere memoria est ùu.3? , xal o! SyyeXoi áveí^vxai 6u,uv. 'ûî ív тц
apud Deum bona. Qui vero non feceril bonum, huic xíxvov ехвре^т) хаХыс , u.v;£av ?xíl dfTa'^w " 0^ты{
maledicunt et angeli el homines, cl Deus contume xa\ litl xoO хаХоО Еруои u,vf]u.T) Ttapi вЕой afiO^
lia afïicietur per ¡psuni in gentibus, et dialiolus sibi Tbv 6í u,í¡ 7iowGvxa хй (28) xaXbv, xaxapisovxa! xat
vindicat hune tanquam proprium vas, et omiiis oí a-jTEXot , xa\ o: av9pti>TOt , xal ó 8e6í iSoîst Ь
bestia dominabilur ei, et Dominus odio habebit xoîç èôvEiJt 6t' aùxo'j , xal 6 6tá6oXi3í oixEioüxat autiiv
eom. Etenim mandata legis duplicia sunt, et cum lôç f6tov exsûoç (29), xal iräv Ö7]piov xaxsxupt£Ú»£i
arle i m pieu lu r. t Tempus enim est coeundi cum айхой, xal 6 Kúpto; ¡xiaîít aúxóv. Kal yàp al t'io-
uxorc sua ", et tempus abstinendi ab ea ad oratio- Xal xoü VÓU.OU 6tiiXaí eíoi, xal (jtsxi xáxvr;{ itXr.po'.v-
nem suam". Et duo mandaLi sunt, quae, nisi fiant xat. Katpbî yàp auvouoiaç Yuva'xbç аОхой (30), xal
in online suo, peccatum tiibuunt. Ita est et in reli- _ xatpoç èvxpaxEÎaî eîç тгроиеих^ auxoî. Kal 5'J«
quis mandatis. Efficiamiiii ergo sapientes in Deo èvxoXai Eist" xal e£ {íí¡ Tfivwv-at èv xâçEt aùxuv,
et prudentes, seien les ordinem mandatorum ejus, et áu.apx£av T.apíypuai. Oîixwç èaxl xal ln\ x¿>v hi-
leges omnia га, ill Dominus diligat vos. > 7tuv èvxoXuv (31). TîveoOe cjv aoçol èv Stti xal
çpoviu,ot, eîôoxeç xá§tv èvxoXtôv aùxoû , xal Oejjioù;
uavxbç izpay\iazoí, Ътшс aYairf¡<rr¡ ицЗс ¿ Kúpu»;. '
IX. Et cum mulla lalia mandasset eis, precalus в". Kal TioXXi xoiaGxa èvxEtXAu£vo{ aùxcî{, яарг-
est, ut transférant ossa ejus in Hebron, et sepelían t xíXeiev , tva u.Exaxou.íati)St xi йвчй aùxoû £¡? X'-
rum cum patribiis ejus. El comedens et bibens in 6pùv, xal Oá<{/ü)aiv aúx6v (xexí xü>v Kaxápwv airw-
hilaritaic anima:, vela vil faciem suam, et mortuus Kal cfaY¿>v xal 7xtàjv èv iXapóXT¡xt ty>xhii 54vex**'JVí
" Eccle. in, 5. »• I Cor. vil, 5.
(28) Itoicürza r¿. "Ovxa. Grad (30) avtcv deest. Ib. .

(29) Aùzèr ùç ÏCtcv rrxsvcç. Aùttji , Cof líit¡» (31) ОЪтыс ènzi xal ial гшг Лаяшг èricM
txiwct. Id. desuní. In.
1113 TESTAMENTCM CAD. HU
x6 TtpöuiüTOv aùxoû, xa\ aráOavs. KaV imí-r\a<tv o¡ Л est. El fccerunt lilii ejus secundum omnia, qnre-
ulol aùxoû xaxà raivxa, osa èvîxsEXoxo aùtoîî Ns¡fOa- cimquc mamlavit eis Nephlhalim pater corum.
Хе\(л ó 7iaxi¡p aùxibv.
КЕФАААНЖ в-. CAPUT IX.
Лшвт\жг1 Гад, яер1 ¡ilcrovç. Testamenltim Cad, de odio.
A'. 'AvTiypacov 8ca0f¡XT)<; Га8, а ÈXaXr(<îE xoïç utotç I. Transcriplum tesiainenii Cad, quaecunqnc locn-
aùxoû , èv Sx« px£' ttjç {toîjç aùxoû. i "E68ou.oç (35) lus est filiis suis in anno cenlesimo vicésimo sépti
otoç i-j"svóu.i]v tô) '1охшб, xat f¡[*i¡v àvSpEÏoç етЛ xiôv mo (52) vita; sua;, óicens : i Septimus Alius natus
TMijjtvtoJv. 'Eyio ÈçùXaxxov èv vuxx\ xo t:û!|aviov, xai sum Jacob, et eram fortisin gregibus.Egoeustodivi
Stov fjpxsxoo Xûxoç, f¡ Xswv, í¡ roxpSaXic , i^ Spxxoç in noctc gregem ; el quando venil lupus, vel leo, vel
(34) èul x+,v mip.vr\v , xaxíSíwxov aùxov , xa\ máítov pardus, vel ursus supergregem.persequebar enm.et
xov Ti<55a aùxoû xfj ^£ip£ ¡jlou, xa\ fupEUtuv èjxoxouv, appreliendens pedem ejus manu meaetingyrumvol-
xa\ àxovxJJwv aùxbv етЛ 6ûo axaSiouç, oûxioç àvfipouv. vens obtenebrabam, et projiciens eum duo stadia,
*0 ouv 'IwTÍj9 È7to!u.acvE |лг9' ^¡xuv wç f¡[ASp<¡>v X', iia interficiebam. Josfph igitur pascebat gregem no-
xa\ три?Ерос S>v, e¡xaXaxísOr| 07:0 xoû xaûu.axo; (35) ■ p liiscum cireiler dies triginta ; et cum lener esset, in-
y.a\ ÔTîaïxpEtisv ei; Xeëpwv ixpbç xov татара au firmntus est ab a?siu; cl reversas est in Hebron ad
xoû • j«a\ àvéxX'.vEv aùxbv tcXt^îov aùxoû , 6x1 Tra pairem suum : et reclinavit eum juxta se, quo-
ita aùxov. Kal eîtcev 'lias^ç тф rcaxp\ V)(i£óv, 6x1 ol niam diligebat eum. El dixit Joseph patri nostro,
u!o\ ZsXaâç xa\ BaXXâî Oúoudí xà xaXà , xa\ xaxs- quod lilii Zelpha; et Ва1ж mactant bona, et dévo
ffOío'jdiv aùxà ys, тахра YV(í>u.T)v 'IoúSa xal 'Роиб^|л. rant ipsa, insciis Juda et Ruben. Sciebat enim quod
ЕТЗг у&р öxi à[ivbv è|EXafir,v èx xoû axôpaxoç xtjj agnum eruebam ex ore urs:e, et illarn interfeci, ci
ápxxou, xàxîivT]v è9avaxti>Ta, xal xov àjivov £9uda , agnum maclavi, (de quo contristabar, quoniam non
( 7T£p\ oí eXuTíoú(jiT¡v , Sxi oùx ^8'jvaxo Çfjv), xa\ èçà- potuit vivere) et comedebaraus ipsùm : et dixit patri
yofxEV aùxov • xat ¿1тк хф тгатр\ ^¡xtûv (36). Ka\ Èvs- nostro. Et moleste ferebam istud verbum Joseph,
xóxouv хф 'Itoi))? nsp\ той Xóyou xoúxou , ïti)Ç usque in diem venditioni* ejus in yEgyptuin. Ei
f¡¡jLípac 8:a7rpá5cti)í aùxoû sic A?yuitxov. Kal xb Spiritus odii erat in me; cl iioliii Joseph aut audirc
TVE'jfia xoû fujouç TJv èv èjjioî • xa\ oùx CjOeXov , o5xs aut videre. Et coram facie nostra redargiiit nos,
8t' êçOaXpiiJv, oOxî St' axorj? ¡5гЬ xbv 'loia^ç. KaV quoniam sine Juda comedimus pécora : el omnia,
xaxà Tzpàû)~ov ^¡«öv ^XsifSiv í¡¡xa{ , ëxt avsu 'IoûSa quiccunquc dixit palri, persuasit ci.
è30(O(xev xà 6pí[*¡xaxa • »a\ Tiivxa, 81a ïXsfs хф ita- С
xp\, etxeíOexo aûxw.
B'. í 'OjjioXoyu vûv xî]V àfjiapxlav (jiou, xéxva , ôxt II. t Confíteor nunc peccatum incum, filii, quod
itXE'.irraxiç f,0iXov aviXstv aùxbv , ôxt ëojç фих^? e¡xí— sxpe volui occidere eum, quoniam usque ad ani
íjo'jv a'Jxov, xa\ öXw; oùx í,v Èv èjxo'i f,7iaxa ÈXéouç man) odio habui eum, el omnino non erant in mc
sic aùtov (37). Kal ys 8ta xi Èvjzvia 7ip3iE0é¡iT¡v viscera misericordia; crga ipsum. El propter som-
(xîaoç, xat f|9cXov aùxbv ÈxXEïÇai Èx yrjc {tóvxtov , 3v nia ipsius concept odium, et volui ipsum deliugere
xpÓTWv èxXeîxei 6 [loaxoç xà хХшра ànb xt[ç iftjç (38). e terra viventium, quemadmodum delingil vitulus
Aíb Èyco xa\ 'Ioù5aç (39) itäitpixatiEV aùxov xotç 'I<r- herbas a terra. Propter quod ego el Judas vendidi-
p.ai]X{Tati X' xP"3f<1)V (¿0) • xal xà Sixa атохри- mus eum lsmaelilis triginta auras; el decern abs-
({-avxEc , xà x' ÈSsiÇafiEV xoïç àSsXçoïi í¡p.uv. Ka\ condentcs, viginti oslendimus frairibus nostris. Et
oûxtoç Tîj nXcOVE^ía Ei:XT¡po9opT¡0i¡v хт[? àvatpéaswç ita avarilia animum in cxdem ejus obfinnaveram.
aùxoû. Ka\ 6 6eoç xuv maxipujv (лои èûaaxo aùxbv Dens а и lern palriim meorum eripuit eum de mani-
xtijv /c'.piuv (xoû, ïva ¡ii] •üOí'fiJtü avó¡«¡¡jta àv 'Iopa<]X. bus meis, ut non facerem iniquitatem in Israel.
(32) Vicésimo séptimo. Sic exslat in utroque códice D gnal. linde vari» Rabbinoriim conjectura;. Con
Latino. Scd uterque Grsecus habet pxs', adeoque in trarius est nostro auctori It. Salomo , dum non
alterutro est vitium. Difficile autem est dicere, in litios Bala; el Zclphx, sed Lex, a Joscpho accusâtes
quo ; ac pariiin refert. — lia Crabius apud Fabricium. flngit, el quidein ob devoratum membrum do vivo
(33) "E6Ô0UCÇ. "Evvaxoç habet codex üxon., sed animante; quod erat contra legem Dei Nose datant.
male, ut ex Genes.xxx constat. Id. Gen. ix, l. Sed nolo hisee incerlis ¡minoran. Снлн.
(34) "H xápdaJtc, f¡ âpxToç. Desunt. Ь. (37) Kul ВЛыс ovx f¡r èr èjtoi т^яата èÀéovç
(35) 'E¡iaAuxicrUr\ аяа xov xaifiaroç. 'Exauâ- sic иЪгбг. Desuní. Id.
tta07) йлЬ xoû xaûawvoç , babel Oxoniensis codex.
Cui licet quoad prioreni vocein prseferendus videa- (38) 'Or греяог kxXel%Ei 6 ¡técyoç та %Лщ>а
tur Canlabrigiensis, in quo est ejiaXaxidOr, : quoad аяо тЦс tï\ç. Oiiiissa sunt. Id. — Alludil ad lexiiun-
posteriorem tarnen ipse mihi niagis placet. Kaú- Num. xxii, i: Nüv exXEÍí;Et^ ouvaûyi) aûxt) ( lupaijX)
acov quippe signilical formalem inorbum , febriin Ttavxaç xoùç xúxXt¡) Tj¡jttí>v , ¿x¡s\ èxXsiâi ô (ховх°;
scilicet ardenlcin, in quam Josepbus incidissc dici- xà /Xtupà Èx xoûtceSIou. Dracii.
lur. Id. (59) 'loùôaç. lujAEibv perperaiu habet cod. Oxon.
(36) Е1яе rep xatpl i]jicûr. Déclarât aiictor his Grab.
verbis , qua de re Josepbus fratres apud palrein (40) Xpveiiúv. Aureos dicit auclor ex versione
accusaverit: accusasse enini expresse ail Scripiura Gr;cc:i xwv 0'. Triginta nunicratrum Latino vulgalo
Genes, xxxvn, 2 ; sed capita accusationis non desi ■ interprete, juxla quasdam cdilioncs ; in ипоцие
III;. TESTAMENTA XII PATP.IARCIIARUM. <ИБ
III. < Et nunc audilc, filii mei, sermones vcrita- A P. « Ka\ vùv axouaaxs , xixva или , Xoyou; «*гг
tis.iit facialis justi(iam,et omnem legem Allissimi; 6ciaç, той tcoîeïv 5íxatosúvn)v, xai таЬта vú>ov 'l'^t-
et ne erretis spirilu odii, quoniam malus est in orou • xol jit) T:Xavâs8£ хф 7wsúu\axt той u.Itouí ,
omnibus aclibus dominum. Omnc quodcunque fe- 3ti xaxív è<m етЛ iráoatí itpaÇEetv àvepurarv. По»
S eív iff»í , o u-'îwv рвеХйоит« ■ fcav tosIJ vöuäv
ceril (homo), qui (ulii abominalur; si faciat legem
Kupîou , oCix irauvet xouxov • èàv собрал Kúptov ,
Domini, non laudat eum;si limeal Dominum, et
xal <Шт| 8íxaia , toutov oùx ¡цатЛ ■ tt¡v ¿ù.iflzia»
veut justa, hune non diligil; veritatem vitupérât,
(lirigenli prospere res suas invidet, obtrectalionem d-íyee , тф хаторОоймп çOoveî , xaTaXaXiàv агтеа-
amplectilur, arrogantiam amal; quoniam odium ÇETai, ÙTtspTjyavixv ауатф- 8ti ti) u,ïao; etúcaiuss
exexcavit animain ejus , sicul et ego respiciebam •rijv 4«JX*1V айтой , xaûtbç xàY-
in Joseph. «rijf (41).
IV. i Cávele igitur, filii mci, ab odio, quoniam Д'. < ФилоцааОг oùv, xéxva иди, от* той piso-jç ,
in ipsiim Dominum iiiiquilaleiu faeil. Non eniin Sri ait' aÙTOv tov Kúpiov àvouiav itoiEt. Où y^P bi-
vull atidire verba mandaioruin ejus de dileclione Xei íxoúeiv Xóywv èvtoXwv витой ткр\ àYawr,ç той
p.oximi, cl in Deum peccal. Si eniin delinquai fia- tcXï|<j£ov, xal elç töv Osöv ájiapxávEi. Eàv yip
1er, slalim vull annunliare omnibus, et feslinai ut В тяа£з^ (42) ó a8sXípoj айтой, eùOùç 6£Xei ivaYY-"-2'
judieelur pro hoc delicto, et puniius niorialur. Si «3«, xal otteúSei, îva xpiGfl тар1 айтой, x*\ xoXa-
¡inir-iii fuerit servus, accusal cum apud dominum o9ei{ àitoBâvri. 'Eàv 6e SouXoç f) , аии.баХХ£1 aûrov
ejus, et in oui' i iribulatione aggredilur cum, si T.pbç tov xùpiov айтой, xal iv Teas'}) OXííJ/el iTnyzipsZ
quo modo inierficial eum. Odium enim operalur хат' айтой , Et тгшс OxvaTióaEi aùxov (45). Tb f*?
cum homicidio, et secundum bene operantium profe- jjiíaoí (44) ffuvspYEÍ тф cóvto (45), xal хата xwv eù-
ctum, audiens aut videns semper laiiguescil. Quem- Ttpayoúvcov xf)v ярохотН^, àxoùtov f] ópéuv, irâvroTE
adniodum enim dileciio eliam mortuos cupit vit« àsOEVEÎ. "ûcntEp тар i) ауатя) xal touç vsxpoj; Ы-
restiluere, et illos qui sunt in senlcnlia mortis, Xei £tiX)TraiT)tiaí, xal xoùç èv aroxpisst Gaváxou 6£Xei
vull a morte revocare : ita odium vívenles vull àvaxaXaiaaOai • oûttui то ptsoç toùç Çuivxaç GáXst
occidere, et eos qui paululum quiddam peccave* àîreXTEÏvai, xal toùç Èv ¿Xl^tp a¡AapT-f¡aavTaí où 0¿Xe:
lint, indignos vita judical. Spiritus enim odii per Çf,v. То yàp TVEÛfia той ¡xisouç 6ià tî^ ¿Xiyoíí*-
pusillauiniilatem cooperatur Salaux in omnibus in )(!aç duvEpYEÎ тф Saxavâ àv uäa;v eïç OávciTov t¿«
mortem dominum : spirilus autem dileclionis in ávGpiÓTctüv • то 6е itVEÛjAa тт,? ауа~-т;с Èv и.ахро-
longanimitale cooperatur legi Dei in salinem bomi- _ Оир.£а auvEpYEÏ тф чбуы той вгой eïç aiuTT(píav
num. áv0pá)TC(OV.
V. i Malum est odium, quoniam permanel con Е'. « Kaxbv то U.ÎJOÎ , ôxt àvoEXEÊÎ tuve^wí тф
tinue cum mendacio, loquens adversus verilalem, ({■EUOEt, XaXouv xaxi тг-ç àXi)9EÎaç, xai та ¡itxpà ¡ах-
et parva magna facit, tenebris lucem adhibet, dulce YaXa TTOiE!, тЬ oxó-oí çtTij Trpose/Et (46) , тЬ yXuxv»
aniarum dicit, et calumniam edocet, el bellum, et TCtxpbv X¿yei, xa\ (TJXoepavTÍav ixSiSáiXEi , xa\ тй5Хе-
iiijuriam, et omnem abundantiam malorum, el ¡xov , xal ü6piv , xal Ttâoav TcXEOVE^Íav xaxütv , xal
veneno diabólico cor implel. Назс edoctus experien- 1ой 6ta6oXixou TT¡v xapSíav 7tXr(pot (47). Тайта ¿x
lia dico vobis, ut fugialis odium, et adhxrealis TCEÍpac X¿yw 'i(üv ottcüí сЕОС^овЕ тй u.ïîoç (48), xa\
dileclioni Domini. Jusiilia ejicit odium, humililas xoXXÔtjte xj¡ áY^^Tl т°й Kupîou. 'H StxatoaOvrj èx-
oeeidit odium. Justus enim cl humilis erubescit 6áXXEi tí) U.ÏJOÇ , г) TaTCEÍvbMíc àvaipEÎ xi) ¡xZjoç. 'O
faceré injuste, non ab alio repreliensus, sed a pro Y¿p 8!xa*oç xa'i TanEtvb; aíSEÍTai TtoiTJuai aStxov,
prio corde, quoniam Dominus protegit (49) consi oúx utcÍ) 5XXou xaTaYivid¡JX<Su.svoí, àXXà 4тсЬ xij; iiiac
lium ejus. Non oblreclat viro, quia timer Allissimi xap8£aç, Sxi Kûpioç èmuxéicEt (50) то бихбойХи»
vincit odium. Timens enim non oflendit Dominum ; витой. Où xaxaXaXsî àvSpbç (51), enEiSíj ó ç<56oç той
non vult omninn, ne cogitalione quidem, injusta D 'YiJítoTou vixä тЬ [ilao;. Фо6ои|ХЕУОс y^P V-h "Сов-
faceré adversus hominem. Назс ego ultimo co- xpoúuEi Ku&tor où OîXei тЬ xaö* 5Xov (52), oùôà 1шс
guovi, postcaquam pœnilui de Joseph. Quae enim èvvotôiv , àStxTjiiat avOporcov. Тайта iyù Eixatov
anleui diseedit ab H.-brco lexlu , qui habet vigiuti (42) Iïraiaxi. Штг\. Id.
argénteos, Gen. xxxvii, 28. Grab. — Apud Hieroiiv- (45) Kar' avtov, el яыс daraz¿¡cei abzór. Aù-
muni lamen in Quœsl. Hebraic, lom. II, p. 540, A, тф, eítíox; OavaxwGîi. Id.
edit. Paris., versio anliqua praa se ferebat , viginli "(44) Tè yàp jïic'cç. 'О yap ÇOîvoî. Id.
aureis. Vulgata autem nova v<ginti argentéis, ¡line (45) Фо'»-<р. 4>0(iv(¡), invuliii, ms. Trin. Id.
ipsemel Hieronyinug in Matlh. xxvi , loin. IV, pag. (4b) Го cxcToç i?wç xpoaèyfii. Desuní. Id.
12b', F : i Joseph, ail, non ui mullí puiant juxia (47) Kal яасгаг яЛеоге&аг хахйг , xal lob
LXX Interpretes, viginli aureis venditus esi ; sed Sta6c!.ltxoü т ¡¡г хардiar яХщюТ. Oniissa sunt. Id.
juxta Hebraicam verilalem, viginli argentéis. i Qua (48) ФеьСцсгОе та ¡пасс. '££ызг^те тЬ u.îtoî той
de re Ambrosios lili. De Joseph, cap. 5, pag. 488 : SiafiiiXuu. Id.
i Ideo, iiiquit , alibi viginli, alibi viginli el quin Protegit. Inspicii juxta Ox. Gr. Id.
qué aureis, alibi irigiala inveniinus einptiun Jo 'Exicrxénsi. 'Ekuxotceî recliiis. Id.
seph. — Ita hie quoijue diversitas: vel viginli, vcl 'Ardpóc. 'Otíou add. Id.
ii iginia aurcoruni vel argenteorum, etc. « 52) Kuff c.hr. KaOiXo'j. Id.
(41) "OTivt¡iircc ■ «тф 'ltoct'tç:. Omissa. Grad.
11,7 TESTAMENTTM GAD. HIS
?Yvwv ipxijib |«Tavoñ«xt ре «spl той 1W1%. 'H A secundum Deiim est vera pceniientia", occidit ¡no-
Y^p хата 6sov aXíjO^c ¡lETavoia àvaipE? ttjv àîief- bedienliam, et fiigat tenebras, et illuminât oculos,
Oeiav (53), xal çuyoSî'jE! то <jx<5toç, xal tptDTÍfEiTouc ei Cognitionen! iribuit animae, et ducil consilium
6cp0aX|xoùç, xal yvSisvi тохрёх^ tí¡ 4/ихЙ> хоЛ ¿вт|угТ ad salinem; et quae non didicit ab hominibns,
то 8ia6oúXiov irpoç OToTijpíav, xal à oùx ËpaOEV à:A novit per pœnilentiam. Induxit enim mibi Deus
àvOpumtuv , oíos Sià tïjç u.ETavoía<;. 'Eizf¡yayt (54) aegtitudincm bepatis ; et nisi orationes patris mei
yáp (xot ó Qtbc vdaov fjicoTOç , xaV sí u.i) EUxal той Jacob prajvetiissent, parum abfuit quin desiisset in
ттатрос jiou *1ахыб , oXÍ-pu StícptóvTjcrEv (56) à«1 ецой me (55) Spiritus meus. Per quae enim homo peccat,
то lívsujia цои. Ai' uv (57) yàp av9po)iroç TOXpavou.Ee, per illa el punitur". Quia igilur disposila erant
8t' Ixstvuv xal xoXaÇexai. 'EtieI ouv óv¿xeito та hppata mea immisericorditer adversus ' Joseph, in
■fjitota jjio'j àvr.Xîtôç хата той 'lloare? , тф f,raxTt
hepale paiiens immisericorditer, judicium perluli
«áo^wv ívtjXewc , expiv<5¡ii)v етс1 u.f,vaç ïvSsxa , per menses undeeim, secundum tempus in quo
xaö' Ö30V ¡(póvov èvEîxov тф Чы(гг]<р , ïojç îva npa- insidiabar Joseph, usque dum venderetur.
6ñ (58).
Ç'. < Kai vuv, TÍxva u.ou, ауатг^затЕ Ixaaroç t6v ^'- « Et nunc, filii mei, diligiie unusquisque fra-
a5sXc¡Av айтой, xal ЦаратЕ то ¡iiao; àiA tuv xap- trem suum, el auferte odium a cordibiis vestris, di-
6iuv vj¡xo>v, àyaroliVTE; aXX^Xovç èv êpfo), xal Щу, ligentes vosmet invicein in opere, el sermone, ct
xal Stavoia фих^с. 'Evù yàp хата TrpáiuTOv той cogitatione animae. Ego enim coram facie patris no-
тсатро; fjfiwv Eipïjvixà èXaXouv ты 'Itosí]? (59), xal stri paciüca loquebar ad Joseph ; ct cxciinle me,
è£sXO<5vroi (iou, тй 7tvs0u.a той цЕгоис IsxiziÇè fiou spiritus odii obtenebravit intelleclum nimm, eitur-
•tov voüv, xal i-ápxaui jjlo'j tíjv <{''JX'iv' той íveXeív bavit animai» meam, ad occidendum cum. Diligiie
c''TÓv. 'АуатодтЕ (60) ouv àXXfjXouj атоЬ xapStaj- xal igitur vosmet invicemex corde; et si pi;ccct in le
èàv ájnxprt) e!ç aï, liitl aÙTtjièv EipTJVT), èSopiiaç tov (aliquis) die ei in pace ", exterminai)» venenum
îov той [aîjouç, xal èv t{njxÜ <">" I**] хратт]7Т)<; SóXov • odii, et in anima tua ne teneas dolum : cl si conll-
xal èiv оилХоу^зас u.STavoijaT), açsç аитф- èàv te tens pœniteat, remiiteei; et si negat, ne coniendas
àpvEÏTat, (xr, çiXoveîxei айтф, u.tjto>te ouásavTO? ай cum eo, ne qtiando jurante со, dupliciter pccc.es.
той, 5шыс á¡jiapT<¡TTic. м*1 «хойат) èv цахд àXXorp'.o; Ne audiat alienus in contentione sccreium vcslrum;
{AUdTÍjpiov i»¡x¿lv iva Ц1] ¡xi(jfi<ja? us èx0Pavîl> хоЛ ne odiens te inimicclur, et magnum peccatuin ope-
(ieYÓXtjv á.aapTÍav àpYajTjTai хата вой • 5ti i:oXXáxi{ retur adversus te ; quoniam mullolies dolo loquetur
íoXoôvíjeai (61), fl mpiEpYácTcTaí <st èv xaxw, Xa- ß tecum, vel perscrutabilur te in malo, accipiens a te
eiovAico aoû töv liv. 'Eàv ouv àpvEÎTai, xal а18Еавт) veneniini. Si igilur neget, ct erub^scat redarguttis,
кХгухорлчос, ^аихааЦ (62), (xi) èÇaÇijç oùt<5v. 'Ü ct quiescat, ne educas eum. Negaos enim resipiscil,
fàp apvoujisvoç LiETavosî, той ¡jitjx¿ti TiXTiixpLEXTJaat ut non amplius delinquat in le ; sed et honorabiiíe,
eîç ста- àXXà xal ti^ctei se, xal собцв^тетас, xal et timebit, et paeißcus eril. Si vero inverccundiis
eipïjveuasi. 'Eàv 8è avai8<¡í èari, xal èviaraTai tí¡ est, ct instat malitix; et ila remiitc ci ex corde, et
xaxia, xal оитыс âçEç айтф àuo xapStaç, xal 86ç тф da Deo vindictam ".
в£ф tí¡v èx8ÎXT)<i'.v.
Z'. < 'Eáv Ti? ÙTzlp û(i3ç EUoooUTai, u.tj XuikisOe- VII. i Si quis plus quam vos prospcraïur, ne con-
àXXi xal eCxeuOe Cinèp аитой, îva teXeîiuç EUoooÛTat. tristemini ; sed et orate pro ipso.utperfccle prospe-
'Idu>ç yàp ù|xîv ou|ji9¿pEi ойтыс- xal èàv èîtl iîXeïov rclur. Forte enim vobisexpedil ila : et si plus ex-
Ù'|0UT«t, (ÍÍJ Ç60VEÎTE, |lVT)[tOV£ÛOVT£i, ÖTt К&Ы dap? allalus fueril, ne invidealis, recordantes, quod mu
áítoOavEÍTat. Kup£t¡) 8è ù|xvov тгроафарзтЕ, ты тетре- nis caro morieiur. Domino autem hymnum offerle,
XOVTi та хаХа xal <iu¡x!{>¿povTa itäuiv àv8ptuicoiç. D tribuenli bona et utilia omnibus hominibus". Scrti-
» II Cor. vu, 10. »Sap. xi, 17. » Maith. xviii, 15; Luc. xvii, 3. " Rom. xii, 19. " Isai. i, 5
Í53) 'АяеЮе.шу. "Ayvoiav. Grab. eum. nee poterant quidquam paeifice ad cum loqui.
(54) 'Enfii-afs. Toùç eTnarpscpovrac SáxâSai Auctor vero Tesiamentorum ha;c verba non universe
ad-Jit codex Uxon. Qua; aliuni prorsus sensuin fa - intelligi voluil, sed ad culloquia frairum inter se
ciunl, quasi lia'c verba ad Deuni csseiil icleieiida ; resti'iiixit, indeque Gaduin coram paire Jacob paci
sed praefero lectionem Canlabrigienscin. Id. fica cum Jnscnho verba miseuisse dixit. In.
(55) ücsüssei in me. Dissonuisset a me. Grseca (CO) 'Л^ляге, x. т. X. Omissa omnia usque ad
vox occurrit, Exod. \xiv, и ; Jos. xxui, li, etc. яер1слас{мсу zm- drOfxbxior. Id.
(56) 'OAtyov ô(s¡ршуцаег. 'Etp6aaav,add. in coj. (61) АоЛорсгГ/сгш Legcndiim puto SoXofovf ett,
Oxoii. Id. idquc Laline reduendiun tlolo occidet te. Id quippe
(57) Ai' &r, x. т. X. Hanc sententiam exscripsit signilical verbum SoXotfoviiv, non untem dotase to
auclor ex Sap. xi, 47, ubi ipbissima pene verba oc- qui, ut Robcrlus transiulil, legens forte SoXoywveív;
currunl : Ai Sir rtç âfiapzarei, ôià tovtiw xoJlátje- quam lamen vocem in millo auclore legisse ineuiini.
Tcu. Vulg. : Per quœ quis peccat, per hœc cl ttnque~ Accedil, quod cœdes per ilolum fucla antccedenli-
tur. bus magis coiígrual, ([nain colloquium dolosum :
(58) Ka9' ëaov yjpircv ireT^cr zi¡> '¡ысг'гцр, ёыс quippe grandis puccali inenlio facta eral, ([iiale est
tía .ifciHíj. Desuní. Свлп. ii l ii t no lininií'idiuiu. Id.
(59) ЕЬрцпла klíX.íovr гц> '[шецу. Moses, Go- (6-2) 'Hcv/псвп- Hic insricndiiin videtur xal. •
ncs. xxxvii, v. 1, de fialiilnis Josephi л'л : Oilerimt I».
4119 TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. Il«
tare judicia Domini, et ¡la dimiltel (6Í), et quicscel A 'ECfiauov xpíp.axa Kupíw (65), xal оихы; xa-rabíis:
consilium luum. Si vcko ct ex malis quis ditalus xal f)ouxá££i (65) xo 8ia6oúXi¿v sou. 'Eáv 8È xal ix
fuerit, sicut Esau frater patrie moi, noliteaemulari; xaxöiv tiç tcXout'oti, (¡j{ 'Hoaû i тсахраогХфбс рои,
tcrminumenim Domini suscipietis. Vel enim aufert plj СцХшз^хе • 6pov yàp Kupiou èxôéçasOE. "H yàp
haec in malis, vel pœnitcniibus dimillit, vel impoe- àçaipâxat auxà èv xaxoîç, f¡ p.sxavoou3iv ac;£i¡<jiv, fj
niienti servat in ielernum (6G) punitionem. Nam au.£xavof¡X4) XTjpEÏ eiç aiâiva xt¡v xóXaciv. 'Ü fàp tâ-
pauper, et invidia carcns (67), in omnibus Domino vtjç, xal itpOovoc, етЛ tcôsi Kup£<u íO/apiTríov, aùxoç
gralias agens, ipse apnd omites dilalur, quoniam т.ара tcS« tcXoutsi, 6x1 oùx lx£t *:ov "0VTtpbv Tsps-
non habet perniciosani deprxdaiionem (68) horni- 3Tca3pAv xtîiv avOptoTcuiv. 'Е^арахг ouv x6 u-isoç атА
inini. AuCerte igitur odium ab animabus vestris, et xäiv tJ/ux¿JV úu,¿">v, xal ауат^захЕ аХХт/оис èv ¿uoú-
diligiic vosmet invicem in reciiludine cordis. ttjxí xapSia;.
VIM. < Dicite autem el vos hace fiiiis vestris, ut H'. « EínaxE 8è xal újaeíc xaûxa toïç xéxvoiç ûpuûv,
honorent Jiidaiii el Levi : quoniam ex eis orielur óraoí xiu.f¡«üJtv loúSav xal Aeut- ôtî èÇ aÙTUv àva-
vobis Dominus, Salvator Israeli. Cognovi enim quod teXeî ùpïv Kuptoç, JuWTjp хф '1арат;Х. "E-ptuv T^P
in Une recèdent fil iï vestri ab eis, et in omni per 6x1 етЛ x¿Xei (69) атсозх^змта! xi xèxva ùjjubv àr'
nicie, et malignilate, et corruplione erunt coram R oùxtûv (70), xal ... -
èv та£тг| Tcovrjpfa, xal хзхызец хд-.
Domino. 1 El paululum quiescens, rursus dixit eis : 8ia-f6opâ ïaovxat evcíiTciov Kupiou. » Kai ¿X(*fov т)з>-
« Filii inei, obedite palri veslro, el sepelite me prope /xu;, TcaXiv eTîxev aùxoît; ■ 1 T¿xva uau, етаххоизатг
paires nieos. 1 Et elevans pedes suns, dormivil in xoO тсахрос ûpAv, xal ба'фахе ¡xe <júvzxX'j<¡ "^v ^xi-
pace. Et post quinqué annos reduxeruni eum, el po- pwv pou. ) Kal èçapaç xouç тсооас aùxoû, ехо-.и.т]9т|
bucrunt eum in Hebron cum palribus ipsius. èv etpfjVTj. Kal ргта icávrc ïxtj avfjafov aùxov, xal
êôijxav aùxov eiç Xe6pwv ¡uxi xuiv Tcaxipwv ай-
xoû (71).
CAPUT X. КЕФАЛАНЖ I'.
Tettamentum Aser, de duabut faciebus maliliœci \швцхц 'Acíjp, яер! íúo яроашяшг xaxlaç wa\
tiiriulis. аретцс.
I. Transcripium leslamenli Aser, qusc I ocultis A'. "AvxiYpacpov 8taQí¡XT¡c 'Азт;р, a еХаХцте xotj
est fiiiis suis centesimo vicésimo anno (72) vii.v uloîç aùxoû èv pxç' ïxei xtjç Сют\с aùxoû. "Exi ùftaf-
sux. Adhuc sanuscxsislcns, dixit eis : « Audile, (ilii vtov, eîtce Ttpoç aùxouç- t "Ахоизахе, x¿xva *Атт]р,
Aser, pan cm veslrum, el omne rectum coram Deo _ xou itaxpbî ùpvûv, xal itäv xb eOOà; àvtOTttov той веой
oslcudaiii vobis. Diias vias dedil Dominus fiiiis ho ûto6£Î£w ÛU.ÏV. Aúo ôSoùç ïSoixev ó Ö£(>{ xotç utoî{
ininuni, duo consilia, et duos aclus, el duo loca, et xtov àvOptbraov, 8úo 8ia6oúXia, xa'i 6Ú0 тераСец, xal
duos lines, ldeoque omnia duo sunt, unum contra Súo тйтоис, xal 8úo хгХт). Ali хойхо ravxa 6úo eiilv,
unura.Via?duae, boniet mali; in quibus sunt duo con év xaxávavxt xoû èvaç (75). 'O80I 8úo, xaXoú xal xa-
silia in pectoribus nostris, dijudicaniia eas. Si igitur xoO • èv oT{ sin xà 6úo 8ia6oúXia èv oxípvoií fjpMiv,
anima veut in bono, [adbontini ducitur homo] (73*), Staxptvovxa aùxiç. *Eàv oyv f¡ tyvjft OíXtj èv хаХй ,
«minis actus ipsius est injiislitia; el si peccet, illico Traja Tcpä£i{ auxTJc èsxiv èv Stxaiosúvi], xâv ájxáprr,,
resipiscit. Jusia enini cogitans,ct abjiciens maliliain, eCiÔùç (iexavoEÏ. Aixaia yàp XoyiC¿u.evoí , xal àmp-
siaiini evertit malum, et eradicat peccaium. Si vero fÎTtxtjjv xí¡v TcovTjptav, àvaxpaixei ейбистЬ xaxov, xal
ad malum déclinât consilium, oranis aclus ejus est èxptCoï xr¡v ¿p.apx£av. 'Eàv Se èv гл-jt оы xX'vei xo
in maïilia, et repcllens bonum assumit malum ; et 6ia6oúXiov, тсаза Ttpaçiî аихт,с èoxtv èv тат;р£а, xal
constitulus sub dominio Reliar, etsi bonum aliquod airujOoúfjiEvoí xö àyaObv TcpojXau.6áv£i x6 xaxbv, xal
opeielur, in maliliam hoc convertit. Cum enim in- xupi£UÛ£l{ йтЛ xovi BsXiap, xav ayaO¿v xi теракт), èv
ceperit quasi bonum Tacicns, (inem aciionis ejus in T:ovT,pía aùxo p.£xajxpéç£t. "Ox£ ^àp eváp^Tjxat ¿к;
malum opus perducit. Quia thesaurus diaboli veneno \) ayaOöv icoiäiv, xo xéXtx; xf(ç Tcpi^scoî aùxoû etç xaxov
perniciosi spiritus inipleius csi. TcoiEiv tivEXauvEi (74). 'E<x£i6î| 6 6г(заирос xou 8ia6ó-
Xou (75) ¡où TcovYjpoü TCETcX^jpojxat T.yvJy.azos.
II. < Dicil igilur anima ipsius, bonum supra ma В'. « 'E3XIV ouv фихт] Хеуоиза, tpT¡sl, х6 xaXov viúp
lum esse, et (¡nein rei in maliliam ducil. Est homo, xoû xaxoû, xal xb xèXoç xoû тграуратос eîç xaxíav
(63) Kvplù). Forle Kupiou. Grab. (69) TèJLei. Touxou habet Oxon. Id.
(64) Dimittet. Add. le. Id. (70) AirtGnr. Auxoü. Id.
(65) 'Hcrvyá&i. Forte ^зихазЕс. Id. (71) Мета тыг латерит aíroí». Kai I6at}<av aùxiv
(66) /Eiernum sœculum hauent codices mss. Id. ix.il, omissis ultimis. Id.
(67) Et invidia caren». El qui est abundans 62. (72) Anno. Addenda vox sexto, si Grcccnm codi-
Atqui vox &960V0; habet quidein hanc signiQcalio- cem tarn Oxon. quam Cantab, sequi Vfliiniis; qux
nein; vcrunilamen propria ejus nolio hie niagis lamen deest in ins. Grsec.Coll., Tiin.,Canlab. Id.
locum habet, caqui; reddenda polius videtur Invi (73) "Er хатегат rev ivéç. Desuní. Id.
dia carem, qttalis character pauperi optime conve- (75*)Uncinis inclusa desuní in Gncco. Ed. Pat«.
nit. Id. (74) КакЬу itcieïr àretetùret. Eij хахотгоЕг.зг/
(68) Deprwdationem. Dislraciionem , qualis ex èXauvst. Id.
mendicorum imporiuiiilatc oritur. Id. (75) Toi ôia€cJov. AtaÇouXtou. Id.
11-21 TESTAMENTTM ASEK. 1122
i-j-ei. "Eirtv 5v9pwTO{ (7G) , Seit« oûx olxTtipEi X»i- A qui non miseretur minislianlisci in malum; et hoc
ToupYoCvra a'jtfij lv xaxw ■ xaí Ye тойто 8iitpo\nüitov, duplicem facicm habet, sed toluni perníciosum est.
алла тб öXov irovrjpöv èffrt. Kai ïartv âvO punco; àfa- Et Cbl homo diligens malignanlem, similiter est in
ictôv xov TOvr;pEu<5[x£vo*, изойти; èst'iv iv Tcov^pia- malitia; quoniam et mori dcsiderai in malo propter
ort xai àroOavîïv aipEÏTac sv xaxw S'.' aîiTOv. Kat ipsum. Et de hoc manifestum, quod duplicis faciei
■respl toutou cpavepov, ôtl Sficposwrav гот; ■ то 8e itav, est ; totum vero, malus actus est. Et amor exsistens,
xaxij Ttpäjic. KaE ye ауащ ouaa, itovripEa èarV, malitia est, abscondens malum ; sicut est nomine
(Tufxp'jTnrouaa то xaxov ' wj-гр irrt tío ovépatt w; quasi bono, finis vero actus venit in malum. Alius
xaXto, то 6¿ тало; -rijc 7cpá£;:w; Ëpxsxai elç xaxov. furatur, injuste agit, rapil,avarus exsislit, el mise
"AXXo; xXetctei, à8ix£c, ápitáfet, icXeovîxteï, xai retur pauperum ; duplicem quidem facicm habet et
c>.£2T toùç ircwxoûç- 8tirpo'awra>v jxiv xai тойто, то 8г hoc, totum vero perniciosum est. Qui defrauda! pro-
SXov TCOVTipáv iartv. 'O 7cX£ovextwv tov ttXt^îov irap- ximiim, ad iracundiam provocalDcum,etperAltissi-
opf i'Cec 'Äv Osov, xai tov TtJ/tTcov iTctopxEÎ , xa\ nium falso dejerat, et pauperis miseretur ; praicc-
«bv 7rrti)xbv íXeeí • tov ivroXéa той v<5¡xou Kypíou à9î- ptorein legi Domini spernit et exacerbât, et pau-
teï xa\ icapo?úvsi, xatTOv itív^ta ávaratúet (77)- tíjv perem requiescere facit; animain iuquinat, et cor-
«JrtixV gtoXciÏ, xal то ow|xa XajxTtpuvsi • iroXXoù; "pus splendidum reddit; mullos occidit, et pauco-
àvatpsï, xai ôXfyouç èXseï- xa\ тойто 8mp6jcüro5v rum miseretur ; et hoc quidem duplicis faciei est.
¿art. "AXXoç |Mi]((ûst , 7»pv£Û£i , xai àiti/Etai è8s- Alius adulleratur, et fornicatur, et abslinet a cibis ;
o-ul&tojv xa\ VTjíiTE'Jtov xaxoitoiEt , xa\ xfj 8uva<ree!a , et jejunans malefacil, et polenlia et divitiis multos
Ttô ítXoútw (78), icoXXoùç icapajûpEt, xa'i £x TÎjç йтер- misère vexât, et ex túmida malitia facit mandata.
óyxo'j xaxEa; icoisî EvzoXaj. Kai тойто Bt-pánw- Et hoc duplicis faciei est, totum autem malum est.
Tttiv è<rct, то 8e ôXov xaxdv èori. Ot тоюйтос ЗзмЕ (79) Talcs ut sues sunt et lepores, quia ex medietatn
élut 8o!rjno8£ç(80),u4ièÇ'iijJiioEÎai EijtxaSapoi, -обе sunt mundi, rêvera autem sunt immundi. Eteniiu
àXTiôàç àxaOaproE eiai. Ka'i yip 6eo; iv taïç irXaÇl Dcus in tabulis cœlorum dixit ita.
Tojv oûpavwv eTtcev oûtwç.
Г'. i 'Tjxeíí ouv, T¿xva (Aou , (xi; yCvesOe хат' aù- III. t Vos igitur, filii mei, ne cfficiamini secun
toùç Slirpösiiüirot , ¿^аОотцтос xal zjziiç • àXXà tîj dum ipsos duplicem habentes faciem , bonitulis cl
ауаОотт)Т1 Lióvtj xoXXtjOtjte, 5ti 6 в£0? àvaitaucTat e!ç malitia;; sed bonilati soli adhxrete, quoniam Deus
aù"rf]v, xai ol ávOp<üra)t ttoOoGuiv aUTÍjv tîjv 8è xa- requieseil in ipsa, et homines desiderant cam ; ma-
xtav à-'jSpâïa-:: (SI), avatpoûvTE; tov 8iá6oXov iv ç litiam autem fugite, occidentes diabolum in bonis
Tatç àyaOaîî ùjxtïiv itpá$£oiv ■ 8xt oi SnzpôawKOi ой vestris aclibus; quoniam qui duplicis faciei sunt,
©eco, àXXi та?( ÈTtiO'jixîaiç aù'ûv SouXEÚouirtv, iva non Deo, sed concupiscentiis suis serviunt, ut De-
ты BeXiap ápáawai , xat toîç ¿¡tofoiç aUTwv avOpw- liar placean!, et similibus sibi hominibus.
ïtoiç.
А', с Ot fàp ауаОо\ SvApunroí, ха\ [xovOTTpáawnot , IV. i Boni enim viri , et qui sunt tinius faciei,
xav vofitsOüst ciapà twv 8(icpoetíiiwv ájxapTavEtv, elsi exislimentur ab eis qui duplicis faciei sunt ,
Sixato! E¡5i itapà тф веф. IloXXot ykp àvaipoûvTEÇ peccare, jusli sunt apud Deum. Multi euim occi
w>vT,po:Jí, 8úo TTOioüitv ïpifa, xaxov 8ià xaXoû (82), dentes perniciosos, duo lacinia opera, malum pro
8Xov S¿ èari xaXóv ôri то xaxov èxpiiwaaç ànwXEaEv. pter bonum, totum vero est bonum ; quoniam qui
"EariTiç (iiawv xovàXE<]u.ova, xa\ àôixwv (83) tov malum eradicavit , perdidit illud. Est aliquis, qui
i¿v./?>v xal XtiuTEÜovra (84)- xa\ айто ío-cl 8iitp¿aw- odit miscricordem , el injuria afflcit adultorum et
itov • àXXà ib Ttâv epfov àfaOav èariv , Sri ¡л ¡хгТтаь laironem ; et hoc est duplicis faciei ; sed totum
Kúptov, jxf) lîpoaSEXOLXEVoî тЬ 8oxoûv xaXov {ХЕта той opus bonum est, ^juia imitatur Dominum, non ac-
aXtjOtvou хахой. "Eté рос ой GéXsi ауав*]у f¡jx¿pav cipiens quod videtur bonum cum vero ihalo. Л1-
I8eïv ¡хета aawTuv, iva ц^ XP^7!) т0 <з~^(5рих (85), ха\ D ter non vult diem bonum videre cum luxuriosis,
jxoXúvTi Ti¡v ()>ux^v • xa£ ys тойто 8iitp(53wTO5v àariv, ut non maculcl os, el inquine! animam ; et hoc
8Xov Sk xaXóv ¿<mv , 5ri oi тосойтос îipxo-.ç xa\ £Xa- duplicis faciei est, totum autem bonum es!, quo-
«poiç 8(xou>{ tletv, 6rt èv Ôei àfpiw Soxoûstv axa- niam taies capreolis et cervissimilcs sunt ; quoniam
барто'. elvac то Si itäv хабароЕ eIuiv, 8ti èv С^Хш in consuetudine agresli videntur immundi esse, ex
(76) "Eczir агврыяос .... àraxaùst. Omnia gulam quidem fïndit, sed non ruminai, cl ipsa pro
omissa. Grab. inde ¡inmunda. Talíluis ¡taque animanlibus merilo
(77) Таг érroMa.... àraxaiei. Desuní. Id. ab auclorc nostro comparanlur homines à^(xiaeia;
(78) TVp лДаигф. Той яХойтои. Id. хабароЕ, id est, ex parle boni, et ex parte malí, in
\79) "Осин. Inierptes legit wç aûsç. Id. quibus mistura est viriutum el vilioruni, uti Taci
(80) AacvaoÔeç. Haue voceiii auctor a LXX In tus loquitur.
terpret ¡bus mullíalos esl, qui earn Levit. xi, 6 et (81) 'Аяоврасате. ФеО-^ете. Grab.
beul, xiv, 7, usurparunt; illic uro cuiticulo, hic pro (82) Kax.tr ëtà xtulov. KaXov 8ià хахой. Id.
lepore. Ulrumque autem animal mundum ex parle , (83) 'Aßixon: 'ASixov. Id.
ex parle iminundum apud Judíeos habebalur ; mun (84) Aycreúorra. NT¡o-tEÚovra. Id.
dum quatenus ruminabat quidem, sed iramundum (85) Széfia. Eîwjxa. Id.
quaienus ungulam non ûudebat : uti contra, sus un-
m5 TESTAMENTA XII PATRIARCHARLM. Uü
tolo auicm mumli sunl ; quoniam in zelo Dei ara- А »*>5 rajpsuovxat, aTOxö>Evoi &» ™x bbAttátm
bulant, abstinentes ab bis a quibus Dens per man evtoXwv [itiwv aitafopsOci iiztlpfw 'i> xixbv m
data odio habens piohibet , arcens malum a àyaboû (80).
bono.
V. t Videte igilur, filii, qualiler duo sunt in om E\ i 'ОратЕ oviv, xéxva, тао; ojo eís'iv èv -ait, et
nibus, unum contra unum, el unum sub uno abs- xatévavci èvo;, xal Iv ùito той âvb; XExpuinat. Tr;t
conditur. Vila? mors succcdil, glori* ignominia, Cwr¡v (87) ó eávaxo; StaSáx"«", ti¡v 8á;av f¡ atutía,
diei nox, el lucí tenebne; omnia vero sub die ■riiv fjpipav <¡ vj5, ха\ tb сш; тЬ охйто; (88)- ti
sunt, el sub vita quaejusla sunt; proplerca et mor Se T.âvza. ûrcb Tjpipav eia\, xa\ vnb £оф tiôixita-
tem »lerna vita prsestolatur ; et non licet dicere б'.о хоЛ Tov Oávaxov f¡ atóvto; Çwij àvauivsi' xa'i
veiitalem mendacium, ñeque jiistum injustam"; oix Êuttv eîueïv tIjv á).T¡0siav (J/îOôo:, oiSÈ то ôixim
quouiam omnis \erilas sub luce est " ; quemad- itôixov ort тЛза aXr¡0eia ùnb той сшто; iatexaliù;
та îtivTa Ciro tov 0eóv. Тайта тЛг:з. Eooxíriuj
modum omnia sub Deo. Пазе omnia probavi in
àv tîj £<o?¡ (io'j, xa\ oix ÈitXavfjOTjv атЛ tt¡; áXr^ííi;
vita mea, el non erravi a veníate Domini ; el man-
data Alltssimi exquisivi , secundum omnem forli- Kuptou, xal та; èvtoXi; той 'Y^íarou sÇsÇfa«,
В хата 7:Jjav tsx'jv рли T:opíu¿(Aívo; p.ovo7:po3Úai);
ludincra meam ambulans secundum unam facicm
e¡; tb àâ0(5v.
in bonum. <7'. « Про5£хЕТЕ ouv хз\ ú¡xeI{. tíxva pov, tai: Év-
VI. « Attendue igilur et vos, fflii mei, mandalis
ToXat; Küpíou, p.ovo7ïpoarai>; axoXo'jOouvts; tí iir,-
Domini, secundum unam faciem sequenies verita-
Oeíi • Sti oí SíTtpóaw-oi Sto-au; xoXa£ovtai (89). Ti
tem ; quoniam qui duplicis faciei sunt, dupliciter
puniuniur. Spiritus crroris odio babete, adversus icvsúp.aTa tîjç tcXívt]; p.tST¡(raTS , та xati tbv ív-
bominem contendemes. Legem Domini custodile, OpuTiov (90) àfCuV.Ç6(«va. Tov vop.ov Kupiov çuXi-
el ne attendue malo, ul bono ; sed in veré bonum Сатг, ха\ p-í) Ttpoa¿xÊ то xaxov, ¿>; xaXív (9I)' ¿"'
eíc тЬ 6vtü)í xaXbv а-обХетатЕ , xat íia-T¡p£!Tí ijt4
respitite, el obsérvale illud in omnibus mandalis
Ev тЛаац àvroXat; K'jp!ou,E¡c a-jTov avaaTpscá¡i:va,
Domini, ad cum reveisi, et in со quiëscentes (quo
xa\ ev айтф xatanaOovTEÇ (Sti tí t¿X^ t¿iv àv6f(i-
niam lines liominiim oslendunt justitiam eorura),
rajjv Ssíxvuat tí¡v S'.xaioiúvr,v aixtov), fwpfyiKi
cognoscentes angelos Domini et Saian;e. Quando
to'jí afT¿Xo^; KupJiu, xal той Eatavä. "Ote r^P ""
enim túrbala anima abit, torqueiur a pernicioso xapafpivr, ^X^l aiUpysttu, разау£^Ета; итЛ тоО я>-
spiritu, cui el scrvivil in concupisccntiis et operi- VTipoù nvEUp.aToç, <j) xa\ eSoOXeujev EvEKe8'j¡¿íai{¡ti!
bus perniciosis/, si autem quiete in gaudio cognovit q ÉpYotç TTOVTjpoíí- èàv 8è f¡aúx«u; ev yap? ¿ïvw?'K
angclum pacis, consolabitur eum in vita. tov áYT£^0V îi eEp^vrjç, TtapaxaXéo-îi (92) cù-Ьч £v
VII. « Neefficiamini, filii, ut Sodoma quae igne- Z'. i Щ fEvEaUE, Tixva, ibç S659p.a, f¡tt; fftvAi«
ravit angelos Domini , cl periil usque in sxculum. toùç àYfiXo'jç Kupiou, xaV атаЬХЕТо ^шс aiôi-«)? (93).
Novi enim, quod peccabilis , el irademini in manus OlSa yàp, ÖTi a[JLapT<¡a£TE, ха\ тсарабов^ковг £4
inimicorum veslrorum ; el terra vesica desolabitur, XEtpaçÈxepôJv ùp.uv xa\ f) ут\ iip.uv ерт)ршвг15£,:1!
et vus dispergemini in quatuor ángulos terrae, eteri- (94), xat úp.EÍ{ бмахортпав^аЕзвЕ eîç та; t¿»wp4
lisindispcrsionedcspecli, veliitaqua iniililis, usque- Y<i)v!aí ttjí yí¡í, xa\ IjesSô àv Staîiropâ ЦоивЕУойца-
quo Altissimus visiiaverit terrain; et ipsevcuiens ut voí, ¿>; úStüp 5xpil<iTov, 5ы; oí о Т^итто; immtfl-
homo, cum hominibus manducans el bibens •'■'*, et in tai tíjv Yt)v, xat айтос èXOùv ш; йувршто; , Ы»«
silcntio conierens caput diaconis. Per aquam (95) liic xa\ t:ív(ijv рдта Ttov avOptiraov, xa\ Èv íjsuxb ewtp
salvabit Israel et omnes génies, Dens in virum abs- 6tov Tíjv x£cpaXf(v той SpáxovTO; St' Ооато;. Оито? м-
condiitis ■*. Dicile igilur ha;c filii s vestris, ut crc- o-EtTov 'Iapar.X, xa\ яачтата EOvt) , Bzb; tkMpi
danl in eum. Legi enim in tabulis ccelorum , quod , ú-oxptvép-svo; (96). ЕГяатЕ o5v тайта то!; т&лЧ
iucreduli non credelis in cum, et impie agentes ini- Op-wv ¡ítj äTiEtUEtv аОтсо. 'Avi^'viov y^P èvTat{ wJ,.
" Isa. v, 20. " Joan, in, 21. "Mattb. xi, 19. " Isa. xlv, 15.
(86) 'Axeipyu¡r zb xaxèr tov ayadov. Desuní. алшЛетс êcjç alwr'oç. Dcsunt. Id.
Grab. (Щ 'Ерщмовцо-ezai. Kai та äyta Opiiv xits-
(87) Ti\r Çioi\r. 'Ev tt¡ EÙtjîpoiuvri f] р.а9т), àv тф çOapf](iETai, add. cod. Oxon. Id.
YéXojti тб TiivOoî, èv xw Y^H-V * áxp'aaía , add. cod. (95) Per aquam. Duae isUe voces in códice 75, li-
Uxon. In. nem prsecedentis pcriodi faciunt , non vero novara
(88) Kai та ssôjç то crxozoç. Omissa sunt. Id. inclinant, ul in Grxco códice. Id.
(8:)) Koláfovtai. "Ott хаЪ яраззоил тЬ xaxbv , (9li) Beèç elç ârSpa oaoxptroperoç. Pesunl. №■
xal juvîuSoxouoi toi; npássouit, add. codex Oxon. — Wartbonus tarnen in Auctar. Histor. dogmal '■
Id. Usserii, pag. 322, haie verba legit in ms. arcliicf'
(90) iWicrijcare rà жаг« rí*1 йгврыяог. Mtp.oú- Canillar, eaque sic recital : At' йбвто; оато; дак'
u.Evot, хата tûv àvôptoittov. Id. töv "I(rpat¡X xal itavTa та eSvij, вЕо; EicSvíp» ú»"
(91) То xaxor, ¿>ç xaXár. Ты xaxtû, ib; хаХЛ. xptvap.Evoç. Hinc Roberti versio conlirmalur, .i|«w
In. qiiem duabus istis vocibus, per aquam, «ova pu'""
(92) napaxa.léaei. Парар-иОсТта1.. Id. dus inchoatur, ut modo monebat Crabius. Nefli"
(93) "Hrtç пхгоцсе zcvç ayyUcvç Kvrt'ov, xal piaeiereundum censeo , quod apud Simoiiitim *"
Hi8 TESTAMENTUM JOSEPH 1ДО
tiov oùpavtûv , Sx: àîr5i8oûvxEç ÈTrtOïjaETE (97) aùx<jf>, A pie agctis in cum, non atlendenles legi Dei, sed man
xa\ aaeßoüvTEi азеб^гете Etç aù-iv, ¡jti¡ TïpoaÉxovxEç dats liominum. Propter lioc dispergemini, ut C;id
тф vójxw io'j0eoü, àXX' èvxoXat.; avOpÚTrtov. ata тоСто «a Dan, francs mei, qui regiones coruin igiiorabnnl,
StaTJcopmaeûEtrOs, ш; Гао xal Aav, o¡ àôcXçoi ¡xou, et tiibum cl linguam eorum. Sed congregaliil vos
e? /topa; aútiüv aYvoT¡aoust, xal cuXi¡v xal Y^waaav Deu3 ¡n (¡de propter spem miscricordiaî suae, pro ■
aüxtov. 'AXX' eutauváíJEt ùjxàç KOptoç èv niatst 61' èX- pter Alirahara, Isaac cl Jacob. >
ixîôa EÙsnXaTXViaç aùxoG, ici 'A6paàjx, xal 'Iaaàx,
ocal "Iaxib6. »
H'. Kal Etixàiv oùtocî xauxa , èvîxsEXaxo aùxotç, Mil. «Et cum lisec eis dixissel, mandaviteis,
Xífüjv- с вафата ¡хе e!ç Xs6pwv • > xal àzéOavev, dicens : t Sepelitc me in Hebron ; 1 el rnortiius est,
ÛTîvtjj хаХф xot¡XT¡0st{. Kal ¡xExà хаита e7to!r,sav oí sonino bono dormiens. Et post lia;c fecerunt (¡lit
uiol aùxoû, ib; èvExsEXaxo aùxot;, xal сЬауауо'/ТЕс ejus, sicut niandaverateis; et reducentes cum, se-
aùxbv, ïOa<J/av ¡xsxà twv TOtx¿ptov auxoù. pelicrunt cum pairibus ejus.
KEФAЛAIüN IA'. CAPUT XI.
¡uaih\xi\ ЧштЪцр, aepl C(ú<ppocfúrr\c. ß Tesiatnentum Joseph , de casltlate.
A'. 'AvxÍYpatpov Й1ав^хт)с 'Ьоа^ср. 'Ev хф ¡x¿XXeiv I. Transcriptum tesiamenti Joseph. Cum moritu-
aùxov àno9vîJXE[V , xaXécraç; xoùç [uloùç aixoû , rus esset, vocans lilios suos et fralres suos, dixit
xal toùç âoEXcpoùe; aùxoû, eÏtov auxoïç • t Téxva txou eis : 1 Filii mei et fratres, audite Joseph, dilecliim
xal àÔEXçol, àxouaaxs 'Iiosijç, той r|Ya7n)¡x£vou итЛ ab Israel ; auribus pereipite, fllii, patrem vestrum.
'lüpaíjX • EVüi-iaaiÖE, u'tol, тсахрос o¡xa>v. 'Е-уш eïSov Ego vidi in vil* mea invidiam el mortem, et non er-
èv xf¡ £ыд ¡xou xov 96ÓVOV xal xov Oávaxov , xal oCx ravi in verilate Domini. Fralres mei isli odeiuni
èTtXavfjOijv èv xfj аХт^Еса Kuptou. 0¡ áckXijioE ¡xou ouxot ine, et Dominus dilexit nie : isti volueruni oeeidere
bjxícrrjíav ¡xe, xal ó KOptoç fjáitTjué ¡xe • aùxol Ôe- Kie, et Deus palrum meoruni cuslodivit nie. In la-
X¿v fxs àvsXEtv, xal ó вгос x¿5v TOXxÉpcov ¡xou èçûXa- ciiui nie demiserunt, et Altissimus reduxii nie. Yen-
£•£ ¡хг . Etc Xáxxov ¡xe E/áXasav, xal ó Tîttoç ávt,- ditus sum in servum, ei Dominus liberum ine iccil.
Yayí ¡xe. 'EupáOtiv e!j SoGXov, xal ó KOptoç t¡XeuO¿- Iiicaptivilatcm assuniptus sum, et foriis manus ejus
р<ч7Е ¡xe. Eîç a¡x¡xaXiocíav eXfjtpOijv , xal f) xpaxati adjuvit nie. In fame deientus sum, el ipse Domi
Xslp oúxoD e6of¡ei]<j¿ ¡xot. 'Ev Xt¡xü suvEaîe^v, xal nus nutrivit me. Solus erain, et Dcus consoblus est
aüxbc ó Kúpioc бЧеврЕфе u.E. Móvoc rj¡xr,v, xal 0 Seôç me. In iiidrinilaic cram, et Altissimus visitavil nie.
TrapexáXEdé ¡xe. 'Ev otOeveíj f,¡xT¡v, xat 6 "Гфкгхос С <" carcere eram, et Salvalor laeliücavit me (99) ; in
¿ítEíixí'}ax(5 ¡iE. *Ev tpuXax^ íjfjL-rjv, xal ó Suxí¡p e¡(a- vinculis, ct solvit nie; in accusalionihus, et pro
píxtoaí ¡л£ (98) • ev 6eœ(xoïç, xal iXuai ¡xs" èv 6ta6o- texii mc (100) ; in verbis iEgypiiorum aniaris ,
Xatç, xal cruvTjYíipTjsé ¡xot • èv Xá-pic Aiûitritov ittet liberavit me ; in invidia cum dolis, et exallavit
xpoïç, xal ep\¿úsax¿ ¡ле ■ èv cpO¿votí aùv 8¿Xot{, xal inc.
Z&w&é ¡xs (I).
B'. < Kal oSxwç 4>u)xt¡xap (2),ô àpx'(xaYEtpoi (3) II. < El ila Pholimar, princeps coquorum Pha-
Фарасш, e7t£üxeu3¿ jxot xbvotxov aùxoû. Kal fiYtoviaá- raonis, credidil mihi domum suam. El luctatus
jxrjV тгрос Yuva'xa 4vat8î) èîtEiYouirt) (i) |xe Ttapavo- sum contra mulierem inverecundam, sollicilantein
¡XEtv ¡xex' aiixr,ç. 'AXX' овЕЬс 'IapaíjX (5)xo0 яахрас me, ut iiiiqua agerem cum ipsa. Sed Dl-us Isra< I
(xou sçOXaÇè (xe èx 9X0^0? xato(xévT¡c. 'EtpuXaxí(i9T¡v, palris mei cuslodivit me a flamuia urente. In carcc-
ех'лх;х1'авГ|У, èjx'jxx^ptjOtiv (6) • xal ÏSwxé ¡xs KOptoç rcmconjectus, vcrberibus cesus,subsannatussum ;
eîç o¡xxtp¡xo:Jí èvtuTttov xou 6s(T(xo({iuXaxo{. Oi jxl] ct fecit Dominus, ut misericordia commolus cssd
•(ip ÈYxaxaXîiÊt Kupt&î xoùî 9060UUÍVOUC aùxbv , erga me cusios carccris. Non enim dereliuquel Do-
curril Biblioth. crit. torn. Il, p. 232, ms. scilicet bi- ** (2) Kal oírcüf Фыпцар. 'O euvoC¡xo{ Фараш. In.
bliothec^Regia:, pro Bz6ç hic exhibereïbiç, mendose (3) 'Xpxipàxeipcç. Vocem bane auclor iieruni
procul dubio, nulloque plane sensu. Quid enim boni aceepitcxLXX Inlerprelum versione Genes, xxxvn,
extundes rex bac leclione ïtoç eîç SvSpa û:ioxptv4- 36. Noianda vero observalio Hieronymi in Traditio-
uevoç, si earn cum prsecedentibus conféras ? Arguit nibus Hebraicisud hunc locum : 1 In plerisque locis
ibidem ipse Simonius tanquam minus recte Latine archimagiros, id est, coquorum principes , pro ma-
reddita ab episcopo Lincolniensi, qua3 stalim se- gislris excrcilus Scripiura commémorai; |ijy:t-
quuntur : Dicile, etc., jure ne aulem , an injuria, psúeiv qiiippeGixceinlerpretalur occidere. Venditus
posl emendationem Grabii, viderint eruditi. estigitui{Josi-ph principi exercilus el bellalorum. >
(97) 'ЕяШцаесв. 'Atki6í¡3exe, quai genuina est Mihi maxime placet Targum Jonathan el Ilieroso-
lectio. Grab. lymiianum , quae ambo reddiderunt, N'TüSp'SD 21
(98) 'Er pyjlazfi fyinr, жа! ó 2ûjrfjp èyaplzvcé
¡is. Omissa sunt. Id. Principi speculatorum. Qua; vox occurrit quoque
(99) Lteiificavit me. Charum mc sihi babuit, sive Marc, vi, 27. Id.
gratia sua me coinplexus est. Neque enim deiiva- (4) 'ExeffoóffXf. 'E^siYoOorjc; habet codex Oxon.
tur a хаР*1 seil a x^P1?- '"• Sed mallem legi enEÍyouiav. Id.
(100) Protexii me. Id est, causam meam exit. Id. (5) '1<трацЛ. 'Iaxtüß. Id.
\i) 'Er бшбсЛаТс xal vftücé /<e. Desuní. (6) 'Ezvxzlcfrqr , ¿1П<хгцр1свг\г. 'ExuçOtjv,
oinisso tfxvxx^pííOrjV. Id.
Id.
im TESTAMENTA XII PATRIARCilARlJM. UM
minus tímenles cum, non in tenebris, nee in vin- д oOx sv sxoxst, ^ 8e<jjioïî, i) uXtyseiv , í¡ Ы-рщ
culis, пес in tribulationibus, пес in necessitates. Oü yàp <»>ç uvOptDiîoç iitaia/úvitai о %tb$, ойхг ¿ц
Non enim ut lioino confunditur Dens, пес ut fi- аЬОрштос (7) S'iX'.ä, oúxe <!>í YrÊv+jç ísOeveí, ij
iiui hominis formulai, neque ut terrenus infirma- o:ni>9í<;Tai ■ èv itaat 6e xotoij (8) iwpfaxaxai, xal b
lur, vel repcllitur ; in omnibus vero locis praesens Stxpoçoiç хротон; (9) icapaxaÀEÏ, èv ßpajel àçtorà-
est, et in nitidis diflerenlibus consolatur, in brevî (xevo; etc xb 5oxiu.a3at xïjç <\>\>yrrti xo èia&mtov. Ъ
recedens ad probandnm anima? consilium. In decern 6¿xa тограо-идТс Wxtu.ov р.г àvéSîiÇ:, xalivTtàracrJ-
tcntalionibus probatum me monstravit, et in omni xotç еи,ахро6йцг,за ■ ou piya cippaxov èsriv ij
bus his longanimis fui ; quoniam magna medicina цахрови[л(а, xal izoXkà àyaOà 5í6ujjiv<¡ unouevij.
est longanimilas, et multa bona dat susiinenlia.
111. « Quolics jEgyplia mínala est mihi mortem? P. < Поаах-.с ■rj Aly/umta tjicefXijaE p.oi iavawn,
quoties pœnis iradcns revocavit me mulier, et ixoaaxiç Ti(id)p£aii rcapaSoûia (10) àvcxaXssarai це,
mina la est mihi, cum recusaron rem habere cum xal •fjTtsíXTjsá (toi ¡jti) BéXovxi ciuveXOeív aOxfj (U) ; "Е-
ca? Dicebat aulem mihi: < Dominaberis mihi et ).;v£ Jé |xoi * i Kupteússtf p.ou xal r.iv-iuv x¿iv :;у" ,,
omnibus quae mea sunt, si Iradideris teipsum ini- èàv ínioVps d£auTÖv eíc èui, xal Efftj tu; SEix¿ti¡{f,-
lii, et eris sicul dominalor noslii. > Ego igitur re- ß }wï»v. » 'Еуш ojv a[Atp.vr(ax¿¡jLtiv Xoytdv rarxepuvr.Kpá;
cordatus sum sermon um patrum pairis mei Jacob, p.ou Тахшб, xal E¿UEpx¿u¿vo; ¿iç xb xap.iEÏov, iipw-
el ingrediens in cubile adoravi Dominum, el je- TjUxájJtijv Kupftp, xal evf¡ijxei>ov èv xoi; èirtl 5:t-
junavi septein anuis illís, et apparui jEgyplio quasi aiv èxEÎvoi{, xal E¡¡jaiváp.rlv хф Aiyurcxiw ùç èv xpjçj
in delíciis vivons; quoniam propter Dcum jeju- бЧаушу • ôxi oí 8ii xöv Beöv vr,irrsúovxE{ xoû itpoiú-
nanlcs faciei graiiam accipiunt. Cumque dabalur T.ryj xí¡v /ápiv itpojXap.6ávouo4v. 'Eàv ¡ï iziii-
mihi vinum, non bibebam; et in triduano jeju- Sou (12) um oívov, oCix fmvov* xal ир^улр^ыч (15)
nio accepi meam diaslam , et tribuí cam cgenlíbus eXá(i6avov или xr¡v 6£atxav, xal eSíSouv aüxi;v wvj¡ji
el infirmis. El mane evigilavi ad Dominum, el flevi xal áaflEvoúsiv. Kal upGpifov Tipo? Kúpiov, xalèxXun
pro Memphitica ¿Egyplia, quoniam valdc indesi- nspl Меи,ф(ас (14) tt¡í Aí-yuítiíaí, ÔTi uçoopaàata-
nenler molesta eral mihi ; cl noclu inlravíl ad me, Xeíjitüjc iv(íi](X» u.01* xal èv vuxxl eíoêi rcpí; |¿t,i¿-
quasi quse me invisere vellet;et primo quidem, уш èrcuixèêtuç • xal та p¿v "прйта (15) Sri timen
quoniam filíus niasculus non eral ei, Gngcbat In apjsvixbv oCix t,v aJTfj , itpouEnoiEÍto |« ipís
here me ut lilíum. Et oravi ad Dominum, etpcpe- uióv. Kal r(0$á¡i.r(v itpoç Kúpiov, xal Ítexev i^v.
rit ma run. Usque ad hoc tempus ul (ilium me am- "E(i)í ^pávo'j tac uièv nspiEírcúo-tiETÓ ue • xàvù т^
plexa est; et ego ignoraban! ; deifique me ad for- С ouv £îxaTOV (*") £U uopveiav ¡j^ àçetXxusKo ()").
uicalionem altrahebat. Et intclligens и ¡status sum Kal vof4ja{ i'wjTztfirp 1ш{ бауатои • xal ЦеХ9оЦ{
usque ad mortem ; et exeunte ipsa redii ad nieí- aùx^ç, rjXSov eíc è(ia'JTbv, xal ir-ivbâa яер\ é-
psum , et irislabar illius causa per dies multos, rt[f f¡|x¿pac 7roXXà{, ou lyvtiiv ibv SíXov aùxî,{ xii
quia cognovi dolum ejus et errorem. Et dicebara ei xf,v itXávTjv. Kal EXeôv аут|) fíjjiaxa 'Vi^lirtou,
verba Aliissimi, si forte avericrctur a concupiscen Et apa anoarp¿'|Et атА xîjç iniGujiíaí aùx^j xtj{ то-
te sua perniciosa. vrfpäi.
IV. i Quolies ш viro sancto in verbis blaadita Д'. i Coaáxi; t!){ à~(iu> àvSpl èv Щщ bùi-
est mihi, cum dolo per verba laudans castilalera xeua¿ pis, ¡лета Шои 6ià fr.jxáTojv èâivoûja xí¡v
meam coram marilo suo, volcns seorsum supplan Oü)9po5Úvijv (lo'j èvtbniov xoü ávSpo; aùtr,ç, JïjIo-
ta re me? Glorilicavit me ul castum in manifesto , p.Évr) xaxap^vaç OrtoixEXisai (xe (18); 'E&iíieíp
ct in abscondilo dixit mihi : < Ne limeas viium ibç ïwçpova çavEpuj, xal èv xpuçî) íXey¿ |íoí ' ' Mr,
ineuin ; nam persuasum est ci de caslilate tua ; adco 9o6i)9f(i; xov ávSpa p,ou • xal yap TtEretaxai Ю-
ul quamvis dixerit aliquis ei de nobis, non crc- pl x^ç 0409poaúvr,c aou ■ oxt xäv еГгсТ] xtç аихф «pi
deret. » Propier haec omnia in terra jacebani ego n '¡¡*^,у' ou 1**1 тоотЕиат;. i 'Ev xoüxoij nämim е^аци
it
saeco indulus, et deprecabar Dominum, ut libcra- xoîxouv ly¿) (19), xal e8e¿{ii]v хой вбой, 5nw{ fú-
ret me ab /Egyplia. Ul vero nihil valuit, rursus subOTjxaí jas èx xîjç Aíîrcíac. 'ûç Sk oiièv Гахик,
piaelextu inslruclionis capiendaj venit admc.ul •náXiv èitl Xi5y<p xaxTixô-Eci)? ^pxEto îipiî це, ¡и-
iliscercl verbum Domini ; et dixit mihi : t Si vis Oeîv X<yov Kupiou • xal IXefE" ияг • i Ei ваХеч, i«
ul rclinquam idnla, obtempera mihi ; ct yE»yptiuin xaxaXluoj xà EÏStuXa, iw|JirE£(r9r(xî (20) (toi ■ xal *
persuadebo recedere ab idolis, et in lege Demini Al-]f07rxiov «£t'o-(i> àitosxîivai xuv E¡8t!)X«iJv, èv yijfi
(7) "Агврыясс. Tibi avöpcOTOu habet cod. Oxon. (131 TptrmeplÇojr. Deest. Id.
Gb»b. (14) ¡tejiçplut;. Oniissum est. Id.
(8) Tôxoiç. Toúxoic. Id. (15) Ta ¡lèv яршта desuní. Id.
(9) Aixpopotç zpéxotç. Дюфороьс xoraiç. Id. "Есхатсг. "Oxi habet cod. Oxon. quse leciio
(«6J "
(10) JlapaSovca. DapaSoûvai, subiiilell. t¡nd- roclior mihi videtur. Id.
Xr te. Id. (17) 'Ejpeidicúcaro. 'EceíXxúexo. Id.
(H) 'АгекаМсгато ¡is, xal ^яеИцае ¡ici /tí¡ (18) nôcàxtç хзясамеИсаще. Desuní.«;
веЛогп cvreJlOelr afirjj. 'ЛХХ' 6 8ео? e^¡5úcraxo (19) 'Er rot)ro/< яахп iyu¡icuxolzcvr ÎV>>- *'
(te. Id. ааххы add. In.
(12) Exeêlôov. Ms. èmStifl. Id. (20; £ьцяе1сгв71Т1. Sufyivou. Id.
1t29 TESTAMENTUffl JOSEPH. ИЗО
Kupfou sou TOpEuóixevoi. i Ле>> (21) 8: т.рЬс aùx^v ■ A Dei tu¡ ainbiilabimiis. » His ergo respondí : « In im-
f Oûx èv axaOapa£a Щи (22) Kûptoç <ie6ou.¿vou« niuiidilia non .rull Dominus esse venerantes ipsum,
aUTOv,où8à îvtoî; u.oixsúouo-tv sûooxeî.» Kaxs£vT| èorié- neque in adulleranlibns bene placitum est ei. > Et
rojas (25) товойаа èxtEÂibai (24) Tr,v èwOupiav illa siluit, desiderans explere concupiscenliain
outtjç. KàTù irpo5£t£6ouv VTjîTEÎav xal иротеих^, saam. Et ego addidi jejunium et orationein, ut li-
втао; ¿йат)та£ ¡is 6 KOpioç ат:' aùtfjÇ. beraret me Dominus ab ipsa.
E'. i üáXtv 8è sv íTÍf.(¡» XP*5V(.° Xiyet p,oi • с Et ¡loi- V. « Rursus vero alio tempore dieil mihi : t S?
XÇÛffat où GîXeiç, è^to ávaipu tí>v A¡YÚ7mov, xal adulterare non vis, ego occidam jEgvpiium, et
oOtwç v(5(xto (25) Xy¡i¡/op.a£ se elç 4v8pa . » 'Efió oúv , na lege accipiam te in viruni. > Ego" igiiur, ui
d)ç fjxouaa тойто, вОДог^а trjv (jroXfjv ¡lou, xíl eItov audivi hoc, scidi stolam meam, et dicebam i i Mu-
< rúvat , at8¿<j9T)Ti tov Kúpiov, xal pf) irorfjar¡í tIjv lier, reverere Dcum, et ne facias banc pcmicio-
itpâçtv -aÚTTjv tíjv irovTjpav, iva pl¡ èçoXoOpEuGflç ■ sam rem, ut non dispereas ; qiioniam et ego an-
Stt xa£ ts ^Y*b àÇaYYsXu г*1у èitîvotav t^{ aoEÔEÎai nwitiabo cogitationem impieiatis tuaj omnibus. >
»ou itäai. » Фобт.Оггаа oív èxeCvi], tjÇfo'j, ïva u.ijô'ïvl Timens igitur illa, rogaba!, ut nulli ainiuntiarcm
àvoYYeiXto tfjV xaxfav aUTÏjç • xal ávExtúpT¡(JE, ваХ- malitiam ejus; et recessit, tentans me donis, et
itouaá (26) ¡iE&bpotí, xal ^¿ртоиса itxaav áwSXau- ■» m ¡lien s mihi
omnia, qua; sum in usum lili. и иш
eiV UÍUv av8pW7tü)V. heaiinum.
Ç'. « Kai апоэтаШс ¡xot ßpwfia èv yotjteEíx тосир- VI. i Et inisit mihi cibuin incantalione comini-
fíivov. Kai (Ь{ îjXOsv ó sùvoûxoç ó xou.££idv айто , stum. Etut venit eunuchus ferens illum, respexi,
è v¿6).E'â , xal EÎSov çoOEpov Sv8pa , fcmâtSoVra pot et vidi virum terribilem, tradentem mihi cuui
{ЛЕта той TpußX£ou páxaipav. Kai OTJvrjxa , Su ite- •isco gladium. Et intcllexi, quod hsec curiosa se-
pispfía aÜTT¡ eîç aito-Xavrjiiv ûx^í *wt' Ка*> ££e*" dulitas in seductionem esset anima: meœ. Et egres-
Oóv-oc витой , ExXaiov , píjtE exeívou , u.fjte áXXou so eo, flebam, neque illum, neque alium ciborum
YEuaá(XEvoí eSE3(iáxojv аб-îjç. Meta 8s píav *¡p¿- »psius (mulieris) gustans. Post unum igiiur diem
pav èXOouaa r.pbç pi, enáfvti) to ßpwpa, xal Xífsi ipsa veniens ad me, cognovit cibum, ei dixit mihi :
upó; jiE • < T£ тойто, 6ti oûx Içaveç аяо той ßpeo- t Qiiid hoc est, quod non comcdisli de tibo ? » Et
р.атос ; i Kai eItov itpoç a¡iTT|V i "Oti èitXijpcoïaç dicebam ei : « Quoniam implesti illum morte. Et
айто Oavátou. Kai toôç eTtoxç , 8ti oix èffiCw quomodo dixisti, quod non appropinquo idolis,
toîç eîôoiXoiç, àXXà Kup£i¡) povio (27) ; Nûv ouv sed Domino soli ? Nunc igitur cognosce, quod Deu«
YvuOi , Sri ó 6eoc той itaxpi« (хои Si' àrY&ou q patris mei per augelum revelavit mihi malitiam
ànsxaXu<|/é ¡Aoi ctjv xaxiav aou, xal ет^рт)ва аОто tuam, et servavi cibum in redarguiionem lui, si
etc ÏXetcx^v ïou, eî Spa Иойва aixo ¡¿ETavoijiEtç. *Iva forte videos ilium pœnileas. üt vero discas, quod his
SI ¡xaOTjç, ÔT( xuv èv atuçpouOvT) 6eív 5E6ávxtüv où qui in casiitale Dominum venerantur, non pr¡evalet
хат и/ Oïi xaxfa a<Js6oúvrcüv, Xa6ùv iv(i)7ctov aùttjç l- riialilia impie agentium, i accipiens coram ipsa co
tpayov, EÍTttbv • < 'О вЕОс t¿)v Ttaxaptuv ¡ion , xal 4
medí, dicens : i Dcus patrum meorum, et ángelus
ÄyysXoc 'A6paà(x laxai ¡лет' íjaoü. i 'H Sï ïiieuev Abraham, erit mecum. » Illa vero cecidii In faciei«
Ы\ •¡xpódiüTTOV eEç îoùç nóSaj ¡леи , xal ExXauus ■ xal
ad pedes meos, et flevit : et erigens illam admo-
àvaîxfjdaç aùt7;v evoue¿-r(aa ■ xal o-uv¿0eto той jatj
nui ; et proiiiisit se non esse facturant amplius
itoiôrai í-i xi]v àaé6Eiav TaÚTr,v. iinpietaieni banc.
Z'. f "Oxt (28) 8è í¡ xap8£a aUTÎjç evíxeito e[ç ipi Vil. i Adhuc vero cor ipsius in me cxarscrat
itpbí áxoXaoíav , xal (29) <7T£va{ouaa itpoué7nTCt£v ad adulteriuin, el ingemiscens cecidii. Videtis vero
(50). ISüjv 8e ó Aí^úimoc, Xéyst itpbç a¿TÍ¡v ■ i T£ earn jEgyptius, dicit ei : i Quid concidit faciès
ouváÊdE то 7cpö(«uia5v oou ; » 'H 8è eItcs ■ t Dóvov tua ? > Illa vero dixit : < Dolore cordis ego doleo,
хар8£ас áXfu i~¡¿), xal o£ 5TEvay[w'i той irvEÛp-aTOç et geniilus spiritus mei consiringunt me. Et cura-
рли awi'/yj-ji [x:. > Kal EBspaiTEuJEv aOti]v p.)) ásOs- D bat earn non xgrotantem. Tunc insiluit ad me,
voO jav. Тйте есегетс-^вт^сте Ttpb; pè, Eti Е$ш 6vtoç той adhuc foris exsislenle viro suo, el dicii mihi : i Suf-
àvôpoç aCiTÍjc, xalXiysi p.oip i "Ay/ppa.!., fj EÎççpiap, focor, vel in puieum, vel prsecipitium piojicio
t] eîç xpr¡p.vbv (HiTTii) e¡xauTÍ¡v , iàv pi) виртЕюО?); meipsam, nisi mihi oblemperavcris. > Et inidli-
(51) pei. » Kai voíjaaí, 5ti то Trvsupa той ВгХгар ай- gens, quod spiriius Beliar ipsam conturbat, orans
tí¡v (52) EvoxXeí, i:pouEuCa¡xEvoí Kupdo, eItiov айт^ • Dominum, dixi ei : i Quid turbaris el lumultuaris,
t "Iva т£ тарааэт) xal SopuÊfl, èv áp.apr£aií тисХшт- in peccatis excaicata ? Memento quod si occidas to-
<Я\)Легш. "EXEfov. Gbab. minae sunt sórores , ut alii ante me prolixe per
(12) Aij-ei. eiXsi, recle legitcod. Oxon. Io. excmpla docueruni. Ipse Spiriius S. Babcli una
(25) 'ЕаиЬхцае. 'EçiXoveîxei, quod plane contra- cum idololalria iiicanlatioues ascribil el vendida,
rium sonat. Id. baue xi.vii, et Apocalyps. xviu. Id.
(24) 'ЕхтеМсш. TsXiaai. Id. (28) "On. "Eti. Id.
(25) PiófUfi. Nojjiisac. Id. (29) Kal. Deest in me. Trin. Id.
(26) eéjliwvca. Lege OéXfouda. Id. (50) IlpocréxiXTer. Suvámirtív. Id.
(27) Kvpiii) ¡lórtp. Ex vendido idolorum cullum (51) £ьцяе1св^с. lufYívi). Id.
colligii Joseplius. Idololalria quippe el magia ge- (52) Avrr\r. AJTfj. Id.
Patbol. Gr. II. 36
Ш1 TESTAMENTA ХН PATRIARCIIARUM. на
ipsa m, Si'.lhon, concubina viri lui, rivalis tua, cola- A touia; Mvfjae^tiÔT'.èàvàviXT); &auri;v,<]ÏT,iiùiv(5;;),
phos indinget liliis tuis, et pcrdct mcmoriain tuam t¡ -aXXaxi¡ той ávfipí; sou, f¡ avrí{j¡Xóí той , xoXaçi-
de terra. > El dieit mihi : с Num igilur diligis roe? asi (34) та T¿xva aou, xal àitoXéssi то (iviüiätjvovw
sufficit mihi solum, quod proiegis vilam nieam, et аяо ттц Y^lí- » Kai Àéyet rpoç ¡ле ■ i Ei o-jv àvaniç
liliorum meoruin ; et liabeo exepectalioiieni potiun- lie; àpxEÎ (jwt ttovov, Sri avTiitotfj (55) tf,ç iùnjj
di dcsiderio meo. » Et non cognovit, quod propter [lou, xal Ttuv texviov u.ou • xal í/ы KpoiSoxiav ài>
Deum meum ita dixi, et non propter ipsaro. Si Xauaai tîjî è-iOuLiiaç |xou. » Kal oùx éyvu, «i ô:i
enim uliquis passioni succumbat desiderii pernicio- töv 0eov или eTtov oûtioç, xal où/l Si' тЩч. 'iíi
si, et liuic servus eOicialur, utet ilia ; etsi bonum yap tiç irátkt úiconísij èiu9uu.iac; itovijpá;, xcù wú-
aliquid audierit, in passionero qua vincitur, accipit tljj SouXeuQjj, ùç xáx£Ívr) • xav ayaOáv ti oxüúctj, ti;
illuil ad desiderium perniciosum. tí> iráQoc ф íjTTaTat (36), £xXau,6ávEi аОто lepbj is-
6u¡ji!av novijpav.
VIH. i Dico vobis, filii, quod hora erat quasi H', t Aáftü ùpiv, Táxva, orí «opa î;v ¿jíeI üxn¡,
sexta, quando exivit a me; et ego genu flectens öts Ê$îjX6sv aie' еили • xíy¿> Y°vu xXíva; upo; Ki-
(oravi) ad Dominum toium diem, et totam noctcin piov 6Xt¡v tÍ)v <¡¡xépav, xai öXtjv tíjv vúx-a awifo,
conjungens, circa diluculum surrexi lacrymans, itepX töv 6p6pov avácrrr¡v Saxpútov xa'i ahtüv *j-
et petens liberationem ab .¿Egyptia. In fine igilur Tptüutv airo tt[ç AEyuímaí. TíXoc ouv iieiXaut&VEal
apprehendit mea vestimenta , violenter allrahens или tü)v t¡juiTÍii>v , цгта ßtac ёсеХхоцеуц це e!;
me ad concubilum. Ut igilur vidi quod insaniens auvouaíav. 'Qç ouv eîôov öxi Liaivouivi) xpaiEt tí
tenuit vestimenta mea , nudus effugi. Illa vero ¡¡xáTiá (¿ou , yuu,v2>( Içuyov. KàxetvT, èw*optv-
calumníala est me apud virum suum : et injecit Tr,sé lie irpoç töv ävSpa a'jTTjc • xal btiîiùi ¡ie
me in carcerem qui erat in domo sua jEgypiins ; eîç cpuXaxTjv èv оГхср аитой ô AiÔitrioç- xal rj
et sequenii die, cum flagellasset me, misil me in èçf,i ¡juxTcIÇaç lie, ÉiraLuJ-á jas £iç tJ]v Eipxrijv «5
carcerem Pkaraonis. El cum vinclus jaccrem in Фарай (37). 'ü{ ouv f)|AT,v èv itiSaic, <¡ А'уи—íi
compedibus, iEgyplia inGrmata est dolore, cl aii- f)oO¿VEi airo tt¡í Xúhtjc, xal Eirr(xpoaTÓ или, гч
scullabat mibi,qualiler bymnis laudabam Dominum ulivouv töv Kúpiov èv otxtjj axorouç, xal èv tXapî
in domo tcnebrarum, el hilari voce gaudens glorili- çiuvîj jraípwv èS<5Ça£ov töv 6eov lwu liívov, »ti là
cabam Deum meum solum, quod per (banc) occa- npoîfaffEtoç aitnXXá-p)v tt,ç Alyuirc£a{.
tiouem amovebar ab jEgyptia.
14. i Midloties misil ad me, dicens : < Digneris С 0. i Поллах;; Irajx^s irpóc (i£, Xéycusa ■ «EúS£-
implore desiderium (meum), et liberabo le a vin- XT)<jov icXTipaijai t^v èiriOuLiiav, xa\ Хитрйзш (38)
culis, et eripiam te ex tenebris : > et nequc usque sî tôiv 5sJjutiv, xa\ àicaXXa|ti> o£ той oacWw; ■ )
ad cogilationes inclinavi ad earn. Diligit enim Deus Ka\ ou5è ёшс èvvoiuv ïxXiva rpoç aUTÍ¡v. 'Afisi yip
cum magis, qui in lacu tcnebrarum jejunal in ca- ó вео{ iiâXXov töv èv Xaxx(p охй-ouç VTjSTEÚovea (33)
siilate, quam eum qui in ccllis penuariis opipare èv <rwif posûvir, , 1) töv èv t<ziieEoi{ Tpuçuvta (40)
luxuriatur. Qui autcm in caslitate vivit el vult (i£Tà àxoXaitaç. 'O Se èv su>cppo?úvT} Siáyiuv btk\
gloriam , et si noveril Aliissimus , quod expédiât, xaV SSâv, xal sî oîSsv ô "V<J/leto{, ¿ri aujioipEt,
tribuit ei el bxc, quemadmodum et mihi. Quolies, iwpáx£i айтй) xai-тайта (41), «Ь? xatuf. Подац,
quamvis inlii mala, descendit ad me immature, et xa(it£p asösvouna, xaTfJEt itp<5í ii£ èv àbipi?, )ul
audi vit vocem roei oraniis? inlelligcns vero ego ^XOUJE TTJÇ <filiYf¡C JJIOU 1tpOII£UY_0|lEilOU ; O-JVIÙV В
suspiria ejus, silui. Etenim cum eram in domo iycb toùç 3T£vaY|Jioùç аитт,с, èatiijirouv. Kai yàpôis
ejus, nudavit brachia sua, et pcclora, et libias, ul ^¡xr,v èv тф otxij) aÚTT¡c, ¿yùjxvou toùç ßpax'071»
inciderein in earn : valde enim erat pulcbra, nia- aÙTTJç, xal та trripva, xal тас xví¡¡jiaí, iva опц^ги
ximeque órnala, ut me deeiperet. El Dominus cu- . e!ç aUTfjV • návu yàp îjv tbpaia, LtaXitna xoafwujiÉvi;
stodivii me a conalibus ejus. ^poç àn&vt\alii |xou. Kal ô Kûpia; èçùXa^É |Я Ы
TUv èY^£ipi]LiaT(i>v айт^с.
X. i Videle igitur, lilii mei , quanta operalur Г. i 'ОратЕ ouv, Téxva (лои, нота хатЕруаГети í
suslinentia, et oratio cum jejunio. Et vos igilur, si uiro(xovi], xal i) itpo3£U)(íi ¡«та vijarEÍac. Kai il^K
sobrielalem et castitalem transealis in sustinenlia ouv, èàv tíjv aüjcpoaúvTiv xal t$)v ayvEiav (лг-Глбг,:!
et bumilitale cordis, Dominus habilabit in vobis, èv ù-oliovî) xal TaiTcivibsEt xapSiaç, Kupwj xatot-
quoniam dilexit sobrielalem. Ubi vero habitat Al xí]o-£i Èv 0(iîv, ôti T¡YáiTT¡d£ tÍ]v otücpoaúvTjv. "Orau
iissimus, etsi aliquis incidat in invidiam, vel ser- 6è xaTOiXEÏ ó "Yij/i5T0{, xäv tiç i:Epi7t£3i) çOivio, Í
(35) 'Н2т\в(Ьг. Omis. Grab. Emendatio minime forte admitlenda, si cum iis
(34) KoMiplcrei. Kov8uXÍ3£i, pugnosimpinget. Id. qua: de Êgyptia stalim subduntur, conferalur.
(55) "Or* dVTutoiy. 'AvTiiroi^jai. Id. (38) KvTfKÍxrtú. Auna). Grab.
(3ü) rQ ¿¡ттйтш. Deesl. Id.
(39) Nr\czeiûorta. niarEUovra perperam habet
(57) Щг slpxrr¡v xov Фарахо. Ita emendo, ex cod. Oxon. Id.
ms. cod. Oxon. pro quibus antehac legebatur ite- •(40) TpvçpmTd. Вао-iXsiov add. cod. Oxon. Id.
rum : *uXaxí¡v iv wxtp aù-oO ó A¡yúztioí. Id.— (41) Tavza. TaÜTuv. Id.
1133 ΤΕδΤΛΜΕΝΤΓΜ Μ8ΕΡΗ. 113 ί
δουλεία, ή συκοφαντία (42), Κύριος 4 έν αύτώ κατοι- Α νϊΐιιίειιι, νεί οαίιιηιιιίαηι, Όοηι'ιηιΐδ ί|ϊΐί !ιι ίρκο Ιΐ3~
χών, διά τήν σωφροσύνην ού μόνον εχ τών κακών 1)1 ΟΙ, ρΓΟρίΓΓ ΡβδΙΪΙ.ΊΐΡΠΙ ηοη δοΐιιπι .1 ιτιοΐϊδ 111)8-
ξύεται, άλλα κα\ ύψοί, κα'ι δοξάζει αύτδν, ώς κάμε. ΓβΙ, ίβιΙ ρΙ εχηΐιηΐ ει ρΙοπΓιεαΐ ϊρδίιπι, δίειιΐ ει πιε.
Πάντως γάρ ό άνθρωπος, ή έν έργω, ή έν λόγω, ή έν Οηιηίηο οηϊιτι Ιιοηιο, νεί ϊη ορεΓΟ, νεί ϊη νρι•1)0,
διάνοια συνέρχεται (43). Γινώσκουσιν οι αδελφοί μου, νεί ϊη εο^ΐηΓιοηβ εοηΐίηείυι•. (]ο;;ηοδευηΙ Γγ.ίΙγοβ
πώς ήγάπησέ με ό πατήρ μου ■ κα\ ούχ ύψούμην έν ηιρ"ι, ί|ΐιηϋΐβΓ (ΙίΙρχϊΙ πιε ραΐΡΓ ηιευδ : εί ηοη εχαΐ-
τή" καρδία μου ■ καίπερ νήπιος ων, εΤχον τον φόβον ΐηιιΐδ κιιγπ ϊη εοπίε πιρο; φοτηνίδ ρυεΓ εχδϊδίβιΐδ,
τοϋ θεοΰ έν τη διάνοια μου • ί(δειν γάρ, δτι τά 1ιαΙ)ε1)3πι ΐ1ιηοΓβιη#0βΐ ϊη ιηεηιε πιε.•». δείνί εηϊιιι,
πάντα παρελεύσετα•. , κα'ι έμέτρουν έμαυτδν , κα\ (]ΐιθ(1 οιτιηΪ3 ΐΓαιΐ8ΪΙ)ΐιη(, βΐ ΐϊΐοίΙεΓβυαι• ηιοϊρδίπη,
έτίμουν τους αδελφούς μου. ΚαΙ διά τον φόβον αυτών ει ΙιοηοΓαΙιηηι Γγ31Γ68 πιεοκ; ει ρι•ορΐ8Γ ΐίηιοΓΡηι
έσιώπουν πιπρασκδμενος, μή ειπείν τοις Ίσμαηλίταις εοπιηι δϊΐηί νεηιΐϊΐιΐδ, ιιι ηοη οΊεεΓεπι Ιδίιιαείίΐίδ
τδ γίνος μου, ότι υίός είμι "Ιακώβ, άνδρδς μεγάλου {[(■ηιυ ηιευπ), ο,υοιΐ ΩΙίιΐδ Ρδδεηι .Ι,ημΙι, ν:π ηκιμηί
κα\ δυνατοΰ. ει ροΐεηΐίδ.
ΙΑ'. € Κα\ ύμεΐς ουν έχετε έν πράξει υμών τδν (14) XI, « Ει νοβ ϊ^ΐΐυΓ Ιιαίιείε ϊη 3ε1υ νεδίΓΟ ϋε'ι Ιΐ-
τοϋ Θεοΰ φόβον, κα\ τιμάτε τους αδελφούς υμών. ιηοΓΡΠ), ει ΗοηοΓηΐε (Υηΐι-βδ νεβίΓΟδ. Οηιηϊδ εηίηι
Πάς γάρ δ ποιών νόμον Κυρίου, άγαπηθήσεται ύπ' ί|ΐιϊ Γαείΐ Ιε^επι ϋεΐ, όΊ1ϊ£Ρΐιιι• βΐι ίρβο. νεηϊεηδ ϊ^ϊ-
αύτοΰ. ΈλΟών ουν εις Ίνδοκολπίτας μετά τών πιΐ' 3(1 ΙιιόΌεο1ρϊΙ»8 ειπη ΐ8ΐη»εΓιΙΪ5, ϊηΐΡΐτο£3ΐ)3ηΙ
Ίσμαηλιτών, ήρώτουν με ' κάγώ εΐπον, δτι δοΰλός ωβ : βΐ ε^ο όΊεβΙίβηι, ςιιοιΐ «ει-νιΐδ εδδεπι εχ ιΐοηιο,
είμι έξ οίκου, ίνα μή αίσχύνω τους αδελφούς μου. υΐ ηοη εοηΓπηιΙεΓεπι Γγ»Ιγ88 ηιεοβ. ΟΐεΐΐνεΓΟ ηιίήί
Λέγει δέ μοι δ μείζων αυτών ■ € Οΰ εί δοϋλος, δτι ηιη]θΓ εοπιηι : « Νοη εβ δει•ναδ, ηυοιΓιαπι ει 3βρε-
καΐ ή δψις σου δηλοϊ περ\ σοΰ ■ ι κα\ ήπείλει μοι έως
εΐαβ Ιυυδ 08ΐεικΙΊΐ (1ε Ιε; > εί ηιίηαΐαβ 851 ιηϊΐιί
θανάτου. Έγώ δέ έλεγον, δτι δοϋλος αυτών είμι. υ§ςυε &ά ιηοΓίεηι. Έ%ο νεΓΟ άΊοεΙιαπι, φιοϋ δει•νπδ
Ώς δέ ήλθομεν είς ΑΓγυπτον, περΥ έμοΰ έμάχοντο, ίρκηππη εδδεπι. ϋΐ βιιίεηι νεηίηιυδ ϊιι .ιΕ<;γρΐιιιΐ),
τις προσδούς χρυσίον λάβη με. Διότι πασιν έδοξεν (1ε πιε άεεβΓΐ3ΐ)3ηΐ , ςιιϊδ 3(ί(1εη8 ιΐιεβηυπιιη βεεϊ-
είναι με είς ΑΓγυπτον πρδς μετάβολον εμπορίας ροΓεΙ ηιε. Ιιίβο ρΐηευίΐ ©ηιηίΐηιβ, υΐ885εηι ϊη^Ε^ν-
αυτών, Εως έπιστρέψωσι φέροντες έμπορίαν. ΚαΙ ό ρίο 3ρα(1 ηΡζΟίϊβίοΓΡηι ηρβοΐϊηΐίοηίδ ϊρδΟΓυηι, πκ-
Κύριος έδωκε μοι χάριν έν ύφΟαλμοϊς τοΰ μεταβόλου, Γ|υειιυο ΓενεΠετεηΐυΓ ΓΡΓεηΙβ» ηε§οΙΪ3ΐίοηεη). Ει
χα\ έπίστευσέ μοι τδν οίκον αΰτο^. Κα'ι εύλογη σεν ϋοιηίηυδ (ΙεαΊΐ ιτιϊΐιϊ §Γ3ΐϊατη ϊη οευΙΊδ ηε{ξθΙΪ3ΐΟιϊδ,
αύτδν δ Κύριος έν χειρί μου, κα\ έπλήΟυνεν αΰτδν έν εί εΓ8(1ϊ(1Ίι ηι'ιΐιϊ θοηιυιη δΐιβπ». Ει οεηεύίχΊΐ εί ϋο-
άργυρίΐ;; κα\ χρυσίιο- κα\ ήμην μετ' βΰτοϋ μΐ,νας 0 ιηϊηαδ ϊη ιηβηυ ηιε3, εί ΐηιρίενϊΐ επηι βι-βεηΐο ει
τρεις, κα\ ημέρας πέντε. 3ΐΐΓ0 ; ει 8Γ3ΐη εαιη ίρδο π»εηδΐΙ)ϋδ Ιιίυυδ, ει (1ϊε1)ϋδ
φΐίιιφιε.
ΙΒ". ι Κατ' εκείνον δέ τδν καιρδν παρήει ή Μεμ- XII. € δεευηϋηιη ΐΐΐηά Ιεηιριΐδ ΐΓβηδϊνϊΙ Μεηι-
φία (45) γυνή τοϋ ΠετεφρΙ (40) μετά δόξης πολλής, ρ1ιΊιί»•;ι πιυϋεΓ Ρείερίιπ ευπι ^Ιοπ3 ιηυΙΐ3, ει ϊη)β-
χα\ έπέβαλεν έπ' έμέ τους οφθαλμούς αυτής • δτι ιίί δηρεΓ πιΐ' οευΐοδ δΐιοδ; ςυοηΪ3ηι (1Ίχει•:ιιιΐ ει ευ-
ειπον αύτ?) οΕ εύνοΰχοι περ\ έμοΰ. Κα\ λέγει τώ άνδρ\ ηιιείιϊ άβ ηιε. Ει οΊείι \ϊγο 5«ο θβ ιιεΒΟΐίβίΟΓΡ,
αυτής περ\ τοΰ μεταβόλου, δτι έπλούτησεν έν χειρί (|!)οιΙ άΊΐβΙιΐδ εδδΡΐ ϊη ιιιιιιηι ]υνεηϊδ ευ]υδι!3πι Ηε-
νέου τινδς Εβραίου • λέγουσι δέ , δτι καΙ κλοπή
1»Γ3εΐ : (Ιίοιιηΐ νειο, <\υοά Γιηΐο Γυταΐί εδδεηΐ ειιηι
ίκλεψαν αΰτδν έκ γής Χαναάν. Νΰν ουν ποίησον (1ε Ιογγβ Οι»ιΐ33η. Νηηε εΐ'^ο Γαε ειιιη εο ]υ(1ίεϊυηι,
μετ' αύτοΰ κρίσιν, καΐ άφελοΰ τδν νεανίαν είς οίκο- εί 3ϋΓβΓ ]υνεηεπι ϊη (1ίδρεηδ3ΐ0Γειη Ιιιυηι ; ει ηρηε-
ν<5μον (47) σου ■ κα\ ευλογήσει σε δ τών "Εβραίων <1ί(•εΐ ιϋιί ϋευδ ΗεΟΓΧΟΓυηι, (]ΐιοηίαηι @ι-αΐϊη εχ εαείο
θεδς, δτι χάρις έκ τοϋ ουρανού έστιν έπ' αύτώ. ΡδΙ ίη ϊρδΟ.
ΙΓ. ι Ό δέ Πετεφρ'ις (48) πεισθείς τοις λόγοις Χ1Η. « ΡείερΙιΓίδ νετο ρεΓδυβδίιβ νει•1)ϊδ ίρδίιΐδ,
αυτής, έκέλευσεν άχΟήναι τδν μετάβολον, κα'ι λέγει ]ιιημι :ιι1(1ιιι•Ί ηε§οΐΐ3ΐθΓεηι, ει (Ιϊε'ιΙ εϊ : < 0ηί(1 Ιιχο
ούτω • ι Τί ταΰτα ακούω, δτι κλέπτεις ψυχάς έκ γής 5, β ίΐιιιϋο, (\αοά ίιΐΓ3ΓΪδ 3ηίηΐ3δ εχ ΐειΤ3 Ηε1)Γ3εοπιιη,
"Εβραίων (49) είς παΐδας μετεμπολών (51) ; » Πεσών ϊη ρυεΓίδ νεηίΙεηάΊδ (50) ? ι Ο.ιιΙιίι» ί^ϊΐιΐΓ ηε^οΐϊβ-
ουν έιΛ πρόσωπον αύτοϋ δ μετάβολος, έδέετο λέγων • Ιογ ϊη Ι';κίριιι μι:ιιιι, ρΓεε3ΐ)3ΐϋΓ (Ιίεεηδ : « Ργρρογ ιε,
ι Δέομαί σου , κύριε , ούκ οίδα δ λέγεις. > Ό δέ (ΙοηιΊηε, ηοη ιιονί ^ϋίιΐ οΊεΐβ. ι 111ε νεΓΟ 3ίΙ : « ΙΙη(1β
έφη • ι Πόθεν ουν δ παις σοι δ "Εβραίος ; ι Κα\
ϊβ'ιΙϋΓ 1ϋ)ϊ ρυεΓ Ηε1)Γ36ΐΐδ? » Ει οΊχίΙ : ι Ιί>τηηβ1ϊΐϋβ
είπεν ι Οι Ίσμαηλϊται παρέθεντό μοι αύτδν, έως εοηιπιεηιΙβνεΓυηΙ ηιίΐιί ϊρδυηι, υδΓ|ΐιεςϋθ ΓενεΓίίη-
(42) Ή σνχοζαντία. "Η σκότει , β(1(1ίΙ εοα". ηίδϊ ηυοΛ ή Ιοεο \ Ιι,ιηεί. Ιη.
Οτοιι. οπιϊδδίδ δειριειιΐΊΙιιΐί 3 Κύριος υδφιε σωφρο- (471 ΟΙκονόμον. Οικον. Ιρ.
σύνην. Οβλβ. (48) Πετεζρίς. Πεντεφρής. Ιο.
(43) Συνέρχεται. Συνέχεται ιηδ. Τπη. Ιο. (49) Εβραίων* Χαναάν. Ιο.
(44) Πράξει ύμων τόν. Πάση πράξει υμών πρδ (50) 1η ριΐΰτϊ$ ΐψιιιΙΰηάίΒ. Ιη ριιίΓΟί νιηάιηι, ίιΐ
δφθαλμών τόν. 1». εδί ίη δΡΓνοδ δίνο Γαιηυίοδ. Ιη.
(4.">) Μεμφία. Μειιοίς ή έλλακπί'/η* τοΰπεντεφρή. (51) ΜετεμαοΛων. "Απεμπολών ΓπεΙϊϋδ Ιε^ϊΐιΐΓ
Ιο. ιη εο(Ι. Οχοη. ΝθΓ|»β εηιηι νρι Ίιιιιη μετεμπολάω ίη
(46) Πετερρί. Ιι» ϊδ, (|«ϊ ϊη Ηεηπεο (ΙΐεϊΐιΐΓ Ρο- ιιΐΐο κΡΓΪριονε Ιε^ίδδε ιιιεηιίηί. Ιυ.
(ι'ρΛλγ, νοεβίυ;• α ίΧΧ ]αχΐα ρχεηιρΐ3Γ Υΐΐίεβιιιιιη,
«55 TESTAMENTA XII PATRIARCIURUM. il!«
lur. » Et non credidit ei; sed jussit nudum fla- A ou em<rcpí(J*>«. » Ko\ oix è-riTtEuiEv aù-лу 4XX'
gellari cuín. Sustinente vero eo, dixit Petepbris : èxiXEuas yujivov TÚrcteiiOac aUTOV. 'Erouivovtoç й
lAdducalur juvenis. > Et iuductug supplicavi prin- aùxoû, Xtrftx ó üeTEippic • « 'АхЦтш (52) ôvtav!-
cipi eunucborum ; lertius enira erat in dignitate oxoç. i Kot etaaxOeXç itposexuviiga tip apxtEuvoóxqr
apud Pharaonen), princeps omnium eunuchorum, tpÍTOí тар ty &v *5'я яаР* tyQipuùy &PXUV «*«м»
liabens uxores, et concubinas, el Cilios. Et cum me x£>v eOvou/wv, ?хш^ yuvaîxaç , xa\ itaXXaxàç , xri
scorsum duxisscl, dixit : < Servus es, an liber? • téxva. Kal Siaxwpiaaç u* ait' aùxoû, eIhe • i AoîXoç
et dicebam : i Servus. » Et dicit mibi : < Cujus es eT, i) еХеоверос; i xat eIitov « AoOXoç. > Ka\ Щг.
itpaç u.e • « T£voç el 8oûXoç ; i xai Xé^tu аитф • «Tin
servus? i El dico ei : i Ismaclilarum. » Et rursus
■I<ju.at)XeTUv. i K«\ iráXiv Xeyei fioi- iOu; aiitûv
dixit mihi : < Qualiler ipsorum faclus es servus? >
Et dicebam : < Quoniam ex terra Clianaan einerunt èyevou oouXoç ; » xa\ elitov ■ « "Oti èx -pii Xavaàv
me. »Ule vero non credidit, dicens : < Mentiris; » èitpîavxo p.e. t '0 5è t¡it£iJTT)<iE, X¿yiov, ort « 4*%>
et nudum jussit me flagellar!. xal Y^^vbv èxiXEuaé [iE xúitTE<r8ai.
XIV. « Memphitica vero vidit per fenestram 1Д*.« 'H 6e Ma(i<{iiç èwpa 6ia GuptSoç -cuirreiiivou
mc flagcllatum, et mitlil ad virum suum, dicens : или, xa\ ànoaxéXXei itpoç xov SvSpa айтт)?, Ха^оим-
t Injustum est judicium luum, quoniam et furto •» i'ASixoç èsxiv •)) xplsi? вои, 5xt xa\ xov xXariva
abreptum liberum punis , ut injuste agenten). > eXsuOepov TijAwpEtî, (b; àSixfiaavxa. » 'Ùç & ш
Ubi autem non commulavi verbum flagellatus , fjXXaÇa xov Xoyov xuirtóu.Evoí, èxiXeure çuXaxisW|-
jussit custodiri me, usquequo veniant, ait, domiui va£ (53) ¡и, eioç ou ÏX6u>«, cpi)a\v, oí xvpwi tw
pueri. El uxor ejus dicit ei : « Propter quid delinee itaiôoç. КоЛ i) Y"vi] Xéêi «рос aùxov • « Ata т£ o-jví-
caplivum nobilem puerum, quern oportuit magis XEtç tov a¡x(AáXonov eùyevïi «aï6a, 6v ÍSei (láXisv
solvi, el faraulan tibi ? » Voluit enim me videre in Svexov eTvoi, xttV ûitijpEXEÎv sou; > t¡6eXe -¡if p
desiderio peccali; el ignoraban) de omnibus his. ipfv àv T.iüto аиярт£ас • xal i^yvoouv ^v ""in TOI'"
toiç. 'O 6è eIi:e Tipiç tÎ)v Mí u.'f tv • i Oiix 1тп тар'
lile vero dixit Memphilicx : « Non licet apud
iEgyptios, ante osiensioncin auferri aliena. > Hoc A¡yuitt£oic , itpo à-oÔstÊEkiç àtfa'.pEÎaGat та аШ-
dixit de negotiatore; el de me, quoniam debui in Tpia. » Таита Elite itepV той {хетабоХои, x»\ Oft
clusos teneri. ¿или, 6ti (54) 6¡f¡eiXa eYxaxaxXeiirtoc «Ivai.
XV. «Post viginti vero et quatuor dies venerum IE'.« Metí Sé eíxoat теааара« ^¡xípaí í,XOov ot
Ismaelita:; et quia audiverant, quod Jacob pater 'IsjAarjXí-ai • xa\ áxoúaavtEc, 5tt "Iax¿)6 ó адЦр
meus trislatur de me, dixerunt mihi : « Quid est, UX)U TCEvBeÏ 1tEp\ E[AOÛ, Efltaffl ItpÓC (!£' tTÍKl
quod dixisli leipsum servum esse? et erce cogno- u eba« oEauiôv, &xi 8оШс e¡u.i; xa\ l6où Iyvujuv,
vimus, quod Alius es viri magni in terra Chanaan ; &ti uibç el <kv8pbí p.EyáXou èv i^ yü Xavaàv. xal
ct trislatur de te pater tuus in sacco, > Et rursus it£v(kï 7tep\ вой 6 TOXxrjp яои èv cixxip. » Kalitüiv
volui lacrymari, el continui meipsum, ut non ffii/.vj (55) oaxpûaai, Ыеаут èu.autbv, Iva уЛ\ a¡3x¿vu
confunderem fralrcs mcos. Et dixi : « Ego islud toùçaoEXçoûç или. Ka\elra>v ч 'Eyó> oúx o!6a-8oüió;
non novi; scrvus sum. » Tunc initiant consilium eljxi. > Tore ßo%Xeuovxat woXTJuai p.e, iva u.1) ебрЕвй
vendendi me, ne invenirer in manibus eoruni. èv xsp6^v aùxtbv. 'EifoCoüvxo fàp tív laxù6, Iva
Timuerunt enim Jacob, ne faccret in eis vindi- ¡xi] notf¡«i èv aùxoï; ExStxTiaiv xivSúvou. "Hxo'Íí6t¡
ctam periculi. Auditum est enim, quod magnus Yip, 5xi (i¿Y*C ^ffT^ TOxpi Kupftp xa\ avOp¿!»4.
Tote \éyti 6 (ietí6oXoí aùxotç • i Aúmxx¿ ¡íe asi щ
essel apud Dominum et homines. Tunc dicit ne
gotiator eis : « Solvitc me a judicio Pelephri. » xp£j£ü>{ ÜETEcpí. » ripoíEXOávxac ouv Jtouv ¡u, lí-
Accedentes igitur pelebant me, dicentcs : « Die YovTEç • « Elite, 8ti èv аруир£ш ^Y°pis«1 {Щ \i¡b,
quod argento emplus es a nobis, el ¡He absolvet xàxEÏvoî àitiXuaev (57) *цха«. i
nos. • , . f
XVI. « Memphitica vero ostendit viro suo, ut D 1С?.« 'ESt^Xwre »^ Méu/piç ты àvSpl aunii.itpi-
cmeret mc : i Audio enim, ait, quod vendunt eum. <wO*t ^ ' « 'Axoúw Yip • Щ<&* . 6« 1tbjXojaiv
Et misit cunuchum ad Ismaelitas, (et) peliit me in e««áv. • Ка\ áiteotstXev eùvoCXov xolç 1<циф-
vendilionem; et non volens faceré cum eis (60), wu«(B8), ^xeIto etç itpásev (59) • xal |Л) ЬеЦяЦ
ris slat Moyses, Genes, xxxix, I. Raschi antera

(52) 'Axö'ira;. Атахр10^тш. Grab.
(53) ФуХахшвцгш. 0uXax6^vai. Id. erravit.dum Ismaelitas el Madianilas ambos, Genes,
xxxvw, 28, nomínalos, distinctes a se i nvicem po
(54) "Ort. Cod. üxon. hie inserit : Ka\ ó imlïî
pulos fuisse putavil, quos eosdem, diverBis li«t
ouv ¿(pelXEi. Id.
(55) néUir ^ввЛог. ílávu GeXidv. Id. nominibus, appellalos fuisse , ex Judie, viu. »>
bene probavit АЬепегга in locum cil. Geneseos. Ib-
(56) 'НтершгОц. 'EitpiOti?, vendiius et. Id.
(59) 'Hrelro sic ярекпг. АЕтойаа (ae e¡{ o4á~?i-
(57) 'AxéAvcrer. 'AitoXússi. Id.
(58) 'la¿iar¡Aimic. Slatuil auetor noster, Jose- <Tiv. KaXíaac ouv 4 ipx^T'ip0? той« 'Iff(íaT¡*it«f
phum Pulipbari ab Ismaelilis vendilum esse. Con ÍTEl UE E¡c upáiiv. Id.
* (60) Cum eis. Subinlellige contraclum emplio-
tra R. Salomo Jarchi Josepbum vult saepius vendi-
nis, ob magniiudinem scilicet preiü, quod Ismael)«
tum, primum Ismaelilis, inde Madianilis, et ab bis
landein Putipharo. Verum a partibus nostri aucto poposcerunl. Id.
1,37 TESTAMENTUM JOSEPH. 1138
WKTJem pic' aùxuv, àv.X«2>Rttv ó Sa cùvoGZoç(61) A reversus est eunuchus cum tentasse! eos; oslendit
iKipajOeií auxuv. AijXoî Si tfj Sôa-rcoivr) , 8xt «>XXt¡v
aulem dominas, qnod ingens pelant prelium pro
attoû« xtu^v той itaioo?. 'H 8è dwtioteiXev IxEpov
puero. Illa vero niisit alterum eunnclium, diceiis:
Eùvoûxov, X£>uaa- « "Eàv xal Sûo ¡xvaç xpu*í°u
с Etsi ijuas minas auri peliverint, vide ne par-
afcwet, irpôacxe (62), ¡xtj сеЕггаавг xpwiíou , ¡xávov
cas auro (63); tantum emens puerum , duc ad
TtptajxEvoç (64) xov miiSa áyiîze. KaX 8í8et aùxoîç
me (65). i Ule vero dédit ocloginta áureos pro me,
я" xp'Juiouç (66) avx' e¡xou, êxaxovEÎirwv x?¡ Alyunxia centum dicens Jügypiiae datos esse pro me. Et
SsSoVOai àvx' ецоО. Kal !6ùv èyù èsiibitrâ, fvo ¡xl]
videos ego silui , ut non cxquireretur (68) eu
етааОт) (6') à êùvoûxoç.
nuchus.
IZ'. i 'Opàxe, téxva ¡xou, то5оа u7T£¡x£iva , îva ¡xi] XVII. i Videte, filii mei, quanta suslinui, ut non
xaxaiïxuvtu toù{ àSiuifouç ¡xou. KaV u[xeîç o3v áfa- confunderem fralrcs meos. Et vos igilur diligite
ttâxe àXXnXouç- èv ¡xaxpoGujxia avpepúirtete аЩХшм vosmet invicem; in longanimitate abscondile alii
xi eXaxxw¡xaxa. Típírexat yap ó 0£oç етЛ ó¡xovoía aliorum defecius. Deleclaiur eiiim Deus in concor
¿SeXçuv, xa\ етЛ icpoaipéaEi xapSiaç £ÚSoxi¡xoúo-r¡<; dia fralrum *', et in electione cordis probali in
te« ayámiv ■ (69).
, / Kai Зге ?¡X6ov
-i ol
— àSsXçn!
-~w.r.,. ¡xou
j*vw eiç
«^ dileciione ûanuu
«...-W..WHW- Quando uuiuill
autem venerum fralrcs П1С1
vcilLTUIll 1ГЛ1ГС5 mei 1П
in
АГГилтоу, ¿)ç ÊTfvosav 8тс атгаетргфа ti apyúpiov B jEgyplum, postquam cognoverunt. quod reddidi
«ùxoîç , ха\ oùx tbvetöiira , аХХ« тохрЕхаХЕшх aù- argentum eis, et non exprobravi; sed et consolatus
xoùç (70), хсЛ ¡xsxa Ôavaxov 1ахш6 тогркктохарыс sum eos, et post mortem Jacob abundantius dilexi
*ПГатп)<га aùxoùç , xal чаыхл , Ъаа èxiXeudiv (71) , eos, et omnia quaecunque jussit (72), feci abundan-
ix тогриаой ènoÎTjoa, xat eOaú¡xa£ov. Oùx àtpîjxa ler, et admirabanlur. Non enira permisi eos affligi,
Tfàp aûxolç (73) 6Xi6ïjvai, Iojç ¡xtxpou т:рат|хахос'. usque ad parvam rem. Et omne quod erat in manu
Ка£уе itâv , 8 f¡v èv x«tp< ¡xou, aùxoîç 8i8tüxa. Ol inca, eis dedi. Filii eoium, filii mei, (apud mc babili
o'to\ aùxuv , utoi ¡xou , xa\ oi uio£ ¡xou , ¿ç 80ÜX01 sunt) ; et filii mei, ut servi connu. Anima eorum,
auxuv. 'H u/ux*) »ûtuv , фих^ ¡xou • xai icôv 4X- anima mea; et oranis dolor eorum, dolor meus;
TT)(iii aùxwv, аХуг,[ха ¡xou* xai таиа ¡xaXaxía aù et omnis infirmitas eorum, infirmitas mea. Terra
xuv, aaO¿veia ¡xou. 'H уг\ ¡xou, fíj oùtuv fl mea, ierra eorum; consilium meuin, consilium
pouX'íj ¡xou , ßouXi; auttóv • xal o£>x Oi^sa ¿¡xauxov
eorum : et non exaltavi meipsum in eis in super-
èv aùxotç èv àXaÇoveia , 8ià tl]v xoa¡xtxi¡v 88- bia, propter mundanam gloriam meam, sederamin
$av ¡xou, àXX' f¡[xi]v èv o6totç uç cTç tuv èXaxi- eis sicut unus minimorum.
otojv (74).
IH'. i 'Eàv ouv xa\ ¿¡хгТс торгиОт^Е èv talc èv- XVIII. i Si igilur et vos ambuletis in mandatis
toXaîç Kupiou, tixva ¡xou, Офыкь û(x3ç èvcaOGa (75), Domini, filii mei, exaltabit vos hie, et benedieet
xa\ £ÙXoy<J!T£i èv ауаОоГс sic aîuvac. KaV èàv 6¿Xtj in bonis in sxcula. Et si voluerit quis malefacerc
ttç xáxoTtoiíjaat ú¡xótc,ú¡xe!C èv áYaOoroiía еСхеибб vobis, vos in benignitate orate pro eo; et ab omni
ù-lp aùxoû- xal áitb iravtoc xaxoû Хихрыб^ггибе malo liberabimini per Dominum. Ecce enim vide-
8ià Kupfou. "I8où (76) yàp ipâxe , 8xc 8¡a xí¡v ¡хахро- tis, quod propter longanimilalem , eliam filiam
8u¡x£av, xal Guyaxépa xupltov ¡xou (77) ÍXabov eíc dominorum meorum accepi in uxorem ; et centum
■pvacxa • xa\ èxax&v xaXavxá ¡xot xpu'íou 8¿8oxai
tálenla auri mihi data sunt cum ea; quoniam eos
etiv aCit^ • 8xi Kúpióc ¡xoi aùxbi èÔoûXeues (78). Kai Dominus mihi serviré fecit. Et pulchritudinem
»• Eccli. xxv, 3.
(61) 'kreyrá>pr\(TEr • 6 Se svrovyoç. 'Avex'bpiuev 73) fivtdîç. Aúxoú{. Id.

i eüvo'j/o; habet cod. Oxon. omisso Sí, ita ut pe
riodos non in duo cola distingualur. Qua; lectio
Щ
74) 'H хч V^v,
sunt. Id.
z<br kAaylatUY, omissa
mclior est, prxsertira si punctum post aùxûv po- (75) 'Егтадва. Deest. Id.
naitir, ut in Oxon. pariter et Cantab, códice fa " (76) 'Iôoii. Desuní omnia usque ad èv itáot хф
ctum. Grar. 'Iaxoiíi. Id.
(62) Просеуе. lTap¿xE"s- '»■ (77) êvratépa xvpltvr ¡iov. Ex his verbis palet,
(65) Vide tie parcas auro. Date , nee parcite auitorem nostrum per Putipharem, cujus filiam
auro, etc.'jtixla Graecum Oxon. Id. Asenalh Joscphus in uxorem accepisse dicitur, Ge
(64) Пршцегос. npiá¡x£voi. Id. nes, хм, 45, intcllexisse ipsum Putipharem, qui
(65) Duc ad me. Adducile. Id. Josephuin emerat, adeo ut ex servo gener eju»
(66) AlSei aùzoîç if %pvaiovç. Aoùç aùxoî; it* factns fucrit. In qua senlentia eliam fuit ex Jud.-cis
Xpusfvouç. Id. It. Salomo Jarchi ; ex Christianis Hicronymus in
(67) 'ЕтиаОЦ. Aix'.iOîj, vapuluret. Id. h. I. Ast recentiores commentatorcs quos legisse
(68) Exquirerelur. Flagris caiderelur, juxla Grxc. mihi conligit, omnes fere Pulipharem socerum Jo-
Ox. Id. sephi, a Puiiphare domino ejus, diversum fuisse
(69) 'Ауахцг. 'AvaOav. Id. volunt. Mihi jam non vacat accuralios inquirere,
(70) IJapextklecra avzcvç. Kai add. Id. cujus (ilia lucí it virgo Ascnath uxor Josephi, quia
(71) 'ExèAevcer. "H6iXïiïav. Lege Genes, t, 16 ad aliam magis necessarian) adnoiationem nie
ceoq., et ha:c bene Intelliges. Id. vocal melioris noise virgo, В. Maria mater Domini,
(72) Jussit. Scilicet paler Jacob. Sed si Graecum cujus Josephus in cadem pagina mentionem facit.
Oxon. seqiiamiir, loco jussit reponendum votuerunt, Id.
ucnipe fratres. Id. (78) Avrtvç kSovAevce. Lege aùxoùç 15о»шяг. Id.
HÔ9 TESTAMENTA XII PATRIARCH ARUM. Шв
dedil mihi, ut florem supra pulcbros Israel : et cuslo- A Y£ tópaiÓTTjTa lôw/.î u,oi, w; SvOo; ¿тар ùpxbuç
il i vit me usque ad seiiectutem in robore et ¡n pulcbrilu- 'IjpafjX- xal SiecpûXaÇé рл 'éioç TTÍP^í ^v &4vá¡i£i
dinc, quoniam ego similis Jacob in omnibus erain. xal èv xíXXeí , Sri tyùi бцоюс iv itâat тф 'Iaxw6.
XIX. « Audite, lili i mei, et qua; vidi somnia. I0\ i 'АхойаатЕ , TÉxva или , xal &v eISov èv>
Duodecim cervi pasccbaiitur, et novem divisi erant 7rv£o>v. ДшЗгха SXaçoi evsu,ovto, xa'i o! Èvvia Siaspi-
et dispcisi in terra : similiter et 1res. El vidi, quod Or¡aav * xal (79) 64íarápT¡aav tt¡ -j-f) (80) • o¡io£u>; xal
ex Juda nata est virgo, liabens slolam byssinam; oí xpeXç. Kai eISov, öri ix тоО 'loúSa ifevV¡8t¡ тар-
et es ipsa prodiit Agnus iinmaculatus, et a sini- Oivoç, Syouaa axoXtjv ßuaaivrjv • xal Ц а0тт|с npoïpi-
siris ejus, ut leo : et omncs besti se impetum fece- ôev'Ajivoç а;хыр.ос (81), xal èÇ aptarepuv айтой, (*;
ruiil adversus eum, et vieil eas Apuus, et perdidit Xátuv • xal icávxa та От)р£а ü>pu.ouv хат' аСтой , xal
eas ¡n conculeationem. Et gaudebanl in eo angelí, èvixr,(iEV аита ó'A¡ívoí, xal à7ni>Xeaev sic (82) xï:i-
el Ilumines, et omnis terra. Пазе auleni lient in 7:áTr(nv. Kai S/aipov Ы' аОтф (85) el aêXoi, xal
tempore suo, in ullimis diebus. Vus igilur, illii oí avOpwTOi, xal rcáea f¡ -|Г,. Тайта 8è fEv^rer«: i»
mei, cuslodite mandata Oumini, et lionoi aie Judam xaipw aCiTUv , iv laxaTaiç f¡[A¿paic. 'У[ш; ovv,
et Levi ; quoniam ex ipsis orielur vobis Agnus Dei, TÉxva (Aou, cjuXáSjaTS тас ÈvroXàç Kupiou, xiitijiítí
gratia salvans omnes gentes, et Israel. Regnuui tov 'IoOSav xal tov AeuÎ ■ Sri èÇ aÙTiov àvaTski 'J¡üv
enim ejus regniim œlernum, quod non commove- í 'Ap.voç той веои, x^piTi '^Jtuv navra та S0v»¡ , xal
bilur. Meum vero regnum in vobis consummatur, tov 'IspafjX (84). 'H yàp paouefa айтой jlMUtía
ut pomorum custodia ", quoniam post messem non aiiivtoî, f¡Tic où -napaíaXeúaíTai. 'H 8e èfii) ßaiusi»
apparebit. Èv ùpiv iTiiTEXêÏTai, ¿i orwpoçuXaxtov (85), 5ti ¡uià
то (Hpoç où cpaví¡creTai.
XX. i Novi, quod post mortem meam yEgyplü K'. f OÎSa, ô-i ¡ЛЕта tíjv tôXeut^v цои o! Aifj-
tiibulabuut vos ; sed Deus faciei ullionem vesiram, lîTi« OXEôusiv 0[Aaç- àXX' é вЙ£ iraif¡«í tí¡v sx5£-
et induce! vos in promissioncm palrum vesirorum. xr,aiv ùfiaiv (8C), xal eíaá$£i ùjaôç eïç Tf,v ina-fts*"»
Sed compórtale ossa mea vobiscum, quoniam re- T¿Jv тахтарол û(x£iiv. 'AXXà ouvavoíiETE та ¿эта ¡tw
ductis ossibus meis, Dominus in luce eril vobis u,sQ' ûuxôv, orí avaôpiviov xwv óaráuv цои, K'JpM?
cum, et Beliar in lenebris erit cum Jîgypliis. El èv çcotI Sarai ¡леО' ùjaûiv (87) , xal BsXiàp ev sxkv.
Zelpliam malrem vestram reducite, et propeBallam (xetí Ttüv A¡yutt£(idv. Kai ZeXçàv tIjv ¡ir^ápí úfrdtv
juxla Ilippudromum, proximam Racliel, ponitc ауауаугтЕ , xal iyybi Bi^-a? napa t6v 1ти:о5(»рт,
earn, i Et cum haec dixisset, exlensis pedibus suis, q itXrjaíov Tax+jX , 0¿te o-jt^v. i Kal таОЧа eiíiv,
donnivil somnum perpetuum. El planxerunt eum èxTEi'vaç той; nóSac айтой, èxoiu-Ôri ûwov aíúvtov.
" Psal. Lxxvui, 4.

(79) Aiatftdricrar xat. Désuni. Grab. tur vebis ex tribu Juda et Levi salulare Dornt**
(80) rjj ffj. Eiç Tcáaav tíjv yt¡v. Id. At parum sibi eonstans, cap. 3 Testam. Levi, § 8
(81) Парвегос ¿í avrî\ç ярщАввг dftrèç rectius ita scrihit : Hex ex Juda exsurget, et [natl
йцыцсс. Иэес immunem Messiae ex virgine spe sacerdotium novum. Et cap. i Testam. Jude, 514 '■
ciale, quiübet videt. Ad redarguendos auleni cai Exsurget homo ex semine meo, ut sol jusliliœ- Haiul
cos Judaeos, qui hanc lanquam absurdam rejiciunt, me laíet quidem plerosque ex antiquis scriptoribus.
Turcis cam admittentibus jiejores, miiltum facit ex eo quod Maria cognata esset Elisabeth qu» erat
illustre dictum Rabbi ßeracliia;, in R. Moysis Ha- de lïliabus Aaron, ciedidisse Mariam fuisse quoque
darseban Derescltith Rabba, sive Commentant) super de genere sacerdotali : adeo ut juxta Manto ge-
Cenes, xxxvii, 22 (ubi de ipso Josepbo male a fia- nealogiaui, e regibus slirpis Davidics urtus lueril
iribus suis traetalo agilur) ciialuin, quod est hujus Jesus; e sacerdolibus vero juxla Lucam. Haue ta
tenoris : < Dixit Dcus sanetus benediclus Israel : rnen qua;stionem solvit ipsemet Apostolus scribcus
Vos dixislis coram me : Pupilli facti sumus sine ad Hebrceosvii.U : Manifestum est, inquii, fj»
ex Juda ortus sil Dominus noster, in qua tribu mmi
patre. Redemptor quoque quem ego excitabo ex
vobis, sine palie erit, sicut dictum esl {Zachar. vi, de sacerdotibus Moyses loculus est. .
1 2) : Ecce vir , germen nomen ejus , et de sub se " (85) 'ûç oMùpoçvÀaxtor. Desumpta baec pbrasis
tjerminabii. Et sie dicit (¡sai. lui, 3) : El ascendet e psalm. lxxviii, 1 -.'ЕОегто '• lspovaa-lrui elçcxv
poçpvlàxwr: Posuerunl Jerusalem in pomorum et
sicut virgultum coram eo. Super illo David quoque
dicii yl'sal ex , 5) : Ex matrice unte auroram tibi slodiam. Id est Hieronymo Epist. ad Sun. inie -
tos juvenlutis tum. > Id. prèle : i Palaliis ipsaque urbe velut m Uiguriui"
(82) Eiç. АОта add. Id. versa, i
(85) AvT(ï>. Adra. Id. (86) 'Yfubr. Désuni usque 0é4e aût^v. Id.
(8-í) Ttfiârs... rey 4crpm\X. Ibxc verba ex cod. (87) Kupicç èr ¡pojzl Icrat ¿ив' ifiûr. lnum/Z
Canluar. recital quoque Wbarlonus iu Auclario auctor Josephum, ileporlaliom ossium suorum t"
quasi prseinium prominentem, quod Deus oui i •
srcpe laúdalo. Ubi adnotare pncstal, auctoreui no
neris eoiuin in luce sit futurus. Cujus a.sscrll0'lJ¡
strum, posti|uam inoilo dixisset quod ex Juda nata
est Virgo (Maria), nunc docere, quod ex Juda et occasionem cepit, uli conjicio, ex Exodi x»'.
Levi orielur Agnus Dei. Idemque clarius adliuc versu 49 dicitur : Tulil quoque Mouses ossa J ox^
ïiiperius docuerat, cap. 2, Testam. Simeon., §.7. secum, eo quod adjurassel ¡ilios Israel, ai«»»-
Dominum siiscitatui'iim ex Levi Pouliflcem, el ex silabit vos Deus, eiferte ossa mea hinc ''oCl>r"":
Juda Regem. Deuin el bominem. Illud eliam incul- Et mox vers. 21 addilur : Dominus aulcru ртвиТ'
cai, cap. 3 Testam. Levi, § 2 hisce verbis : Per te cos ad ostendendam vient, per diem in columna я .
(Levi) el Judam apparebit l)uminus inter homines, ci per noctem in columna ignis, ul dux iwieru
sulvuns, etc. Sic et cap. 7 Testam. Dan, § 5: Orie- utroque tempore. Id.
IUI TESTAMENTUM BENJAMIN. Ш4
Kai i-rrévOr^sv aùxov «Sc "la-pa^X, xal itotia f) АГ- A omnis Israel, et omnis ¿Egyplus, planctu magno.
Tfurrroc, t:ív0o{ pifa. Kai узр xal toïç AEyuittíocí , Etenim et jEgypliis, ut propriis membris, compas
iî>ç iôîo'.ç ¡jlsXsti , iuv¿7:aíxí , xal eíiT¡pY¿~ei , Ttavrl sus est, et bcnefecit, omni opere et consilio et re
SpY4* > xa^ P°i»Xj5 i xa^ irpaYP-a-t itapiaráp.svos. assistens.
KEtAAAIUN IB'. CAPUT XII.
AiaOi\xr¡ Bertajilr, zcepl ôiarolaç xaOapâç. Testameníum Benjamin, de mente munda.
A'. 'AvrEypatpov líyw Bsvtajj.lv, íiv 8is8sto totç I. Transcripium vcrborum Benjamin, quae dis-
ulotç aù-oû, £í|aaí £"1 px' (88). Kal (piXrjaa; aùxoj; posuit Pilus suis, vivens annos centum viginti. Et
eTttsv -i 'Qç ЧзаахЕха-оттф etei Ёте/О*! ты 'Абраар., osculans eos, dixit : < Sicut Isaac centesimo anuo
оъ-ojç xàyw тш Чахшб. Kal èTT£i8îj 'Pa^ téOvTjXE natus est Abraham, ila et ego Jacob. Quia igitur
Ysvvüjai p.s, îXa oùx Eüxov. BáXav oùv tí¡v raiSE- Kachel morluaest cum pareret me, lac non bahiii.
(JXTjv aCi-T,? eüT¡Xaaa. 'П yip 'Pa/t¡X, ¡лета то tsxsïv Ballam igitur ancillam ejus suxi. Rachel enim, posl-
aùxfjv tov 'Iaxrrjip, 8ш8еха !тт}езтеЕр£иаЕ'- xalitpos- quam pepcrit Joseph, duodecim annos stcrilis fuit;
тр£;з.то КирЕш р.бта vT¡atEÍac 8(ú6sxa fjpipai; ■ xal et oravit Dominum cum jcjunio duodecim diebus ;
аиХХабойаа Itexí p.s. StpiSpa yàp 6 7ta'f;p f]u.¿5v et conciliions peperit me. Valde enim pater noster
tlYáua xi]v Tax<¡X, xal tjOxeto 8ùo uioùf ESsïv ait' ° dilexil Rachel, et oplavit duos tilios videre ex ipsa.
aù-r^ç. Aià тойто exXf¡0t\v vliç i\¡iep¿i>r, S èarcBe- 'Propter hoc vin alus sum ftliits, dierttm, quod est
viapUv (89). Benjamin.
В', с "Ote oîv eiafjXOov eiç A?YU7rTOv, xal avs^vw- II. < Quando igitur intravi in /Egyplum, et re-
pizi (xe 'Itoîiiç 4 àSeXçoç ¡iou, XifEi (xot ■ t T£ eTtov cognovit me fraier meus Joseph, dixit mihi: < Quid
tto тоатрЕ ¡xo'j, ote eTtióXûáv jxe ; > Kal EÎrov aÙTtjJ, dixerunt patri meo, quando vendiderunt me' 1 Et
3ti Êipupov tov x'TiJvá sou аГрлт!, xal 7rap.'|avTEç dicebam ei, quod consperserunt tunicam luam san
eIttov « 'ETtt'YvcüGi, eE x'-tùv xoû uiou sou sarlv oùroç. » guine, et mittcnics dixerunt : < Cognosce, si tunica
Kal Xéysi |xoi • i Nal à6sXçë. Kal yàp ote sXa6¿v fie filii lui est ista. > Et «licit mihi : < Eliam fraier.
oi 'lajxaTjXîTai, sic è| aÙTÎiv, àTtoîuiaç ¡as tov уусш- Etenim quando accipiebant me Ismaelitas, unus ex
va, SSwxs ¡loi itspE£oju.a, xal 9pa-j,sXXa><jaç p.£, eins eis, exucns me tunicam, dédit mihi perizoma, et
xp¿Xrlv- "Ev 8s ты ÙTiaYE'.v aùxbv xpùO/ai тЬ EpuaTióv flagellans me dixil, ut currerem. Cum vero abiret
iiou, ÚTtíjvTTiTEv aÙT(ô Xítüv, xal àvsïXsv aÙTOv. Kal ipse, ul absconderei veslimentum nieum, occurrit
оОтшс oE ¡x¿to)(oi ço6r,0évTsç SiaTttüXoujE ¡xs tocç ета{- ei leo, el occidit cum. Et ita participes tímenles
poiç aÙTUv. » . veudunt me soeiis suis. >
Г'. « Kal u(xsï{ ojv, T¿xva ¡лои, ауалт^атЕ tov III. < Et vos igilur, lilii niei, diligite Dominum
6sov той oùpavoû, xal çuXifaTE та? svToXàç аОтой , Dcum in li, et cuslodite mandata ejus, imitantes
iitjxoújjisvot tov àfaOov xal ôsiov SvSpa 'Iwffijtp. Kal bonumel sanctum virum Joseph. El sit mens vestía
Ê3-ti> f¡ S'.ávota Ojjtûiv elç тЬ àyaOov, ¿j xàpiè (90) in bonum, ul et me nostis. Qui habet mentem bo-
oîôaTE. '0 ?-/ti)v TÎjv Siavo'.av àYaôijv, itivxa ßXeuEi iiaiii, omnia videl recle. Tímele Dominum, et dili
¿pOtûç. Фо6е(з0е KOpiov, xal ауатгатЕ tov iíXijiíov gite proximum ; et si Spiritus Bcliar in omnem 111a-
xal Èàv та 7tvs'J¡xaTa той BsXiàp e¡í nâEsav itovT,p!av liliam tribulatiouis sollicitavcrint vos, non domina-
0XE(J/£ioç e$atTT¡5tüvrai ¿¡xâç, où ¡ií¡ xa-axupisúat] bitur vobis omnis malilia tribulaiionis, sicut nec
0¡j.¿iv Ttâaa itovïipEa 0Xit{/swç, t'oç o'J8s 'Ioja^y той Joseph fralri meo. Quam mulii homines voluerunt
àSsXqîoû ¡лои. Wjiv. tôiv àv6ptI»Ttu)v ÔéXTjaav àvsXsîv oeeidere eum, et Deus protexil eum? Qui enim
aCiTov, xal 6 0s8ç aoTcéitaasv aÙTov ; '0 fàp 9060Ú- timet Dcum, et diligit proximum suum , ab aereo
]xevo{ tov 6sov, xal ауатмч tov TtXâiov аОтой , ûito spirilu Bcliar non polest vulneran, protectus timoré
той àspio'j ttvsújjwtoi; той BsXiàp où 8'Jvaxai ttXt|y^- Dei ; et ab insidiis hominum aut besliarum non
vn, cxstoxÎôjisvoç ùt:8 той tp<6ou той в:ой ■ xal àiti potest subjugari, adjoins Domini dileclione quam
e-i6ouXijcavepo!)TO.jv, f¡ Oripítov, où SúvaTat xuptsu- D habet erga proximum. Etenim deprcealus sum pa-
Oï.vat, ßoTjOouu.svo{ ù-кЬ zrtç той Kupíou ауапт^, ^ç trem 110,11010 Jacob, ut игл ¡et pro fratribus nostris,
Ex«i ~pbç tov tXtjjEov. Kal yip è5sTJ9tjv (91) той тах- ul non imputaret eis Dominus quod exeogitave-
Tpôç f((ji¿Jv 'Iaxù)6, îva Ttpodsu^Tai irspl tuv à8sX- runl malum de ipso. Et ila clamavit Jacob : < O lili
(88) Vie. Cod. Oxon. habet, p x e*. Grab. lecto Syriaca, qua Jacobus modo e Syria adveniens
(89) Вегшц1г. Auetor Benjamin interpretalur fi- bene Uli polerat. Sed non est tanti li nie rei iniino •
t'uim dierum, quia a Jacob jam centenario gcniius rari.lD. — Quod perperam impugnel S. Hier, in-
erat ; quae interpretado conlirmari videlur Cenes. lerpreialioncm auctoris noslri, palet e lex tu mere
xLiv, 20, ubi Benjamin vocalur filius senectuium. Hebraico cap. xii, vers. nit. libri Daniclis, ubi
Ucjicit tarnen eam llieroiiymus in Tradiiionibus expresse legere est, absque variatione codicum :
HebraicU ad h. 1. scribens : ^ Errant, qui putain yrm ypb. шлеи.
Benjamin lilium dierum inlerprelari. Cum enim (90) 'ûç жаце. Desunt, usque ad Kúptov. Grab.
dexiera appelletur Jamin et liniatur in n littnram, (91) 'Е8Ет'\вцг. Slain it aueior nosier, ut ex hoc
Ji^s quidem appcllanlur et ipsi Jamim, sed in m loco palet, mala Joseph о a frairibns illala, Jacobo
lilteram terminalur. Si jam ¡nlerpretalionem aucto palri tandem delecta esse, quod et Genes, l. vers.
ris Testamenli Benjamin defcndeiulam suseiperem, i(i, Claris verbis asseritur, ac proiudc a Hambam
re.spondercm Jamin pro Jamim acceptи 111 esse dia- male negatur.
i U3 TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. HU
Joseph, vicisti viscera Jacob patris tui. i Et am- A 9¿óvf)¡juov, iva jiíj Хоу£ет;тя1 aUTOií Kùpioç, ht (92)
plexans cum; per duas boras osculabatur eum, di- evESujAÍioiisav TOVijpbv тар\ витой. Ka\ où-uj tWa
'Iaxi!)6- i T0 tíxvov 'Ito!rf¡9 (93), Ыщац xi
ccns : t Adimplebilur in te prophétie cœli de Aguo
]>c¡ ct Salvaiore mundi, quod immaculatus pro mi eizX&yyya 'láxale той ïtaTpoç oou. » Ка\ i:epua6ùy
quis tradetur; et qui sine рессаю est pro impiis aÙTov, 5ÚO upoç /.aTttf !>.si, X¿yü)v • « ПХтршО^ктя
morielUr in sanguine Testament! , in satntem èr\ ao\ тсро?т|Т££а oùpavoû тер\той'Аилюйтой OeoG,
Israel et gentium, et dcslruet Bcliar et ministrantes xa'i XtoTT¡po{ той х«5-;хои, от; аршрлс ùrsp av¿¡iuv
ei. i i:apoSoOT¡s£Tai, xai dvajiapnjToç ù-nàp ào:6uv ато-
6av£ÎTŒi èv aïp.aTi i'iaO'fjXTjç, Ё7Л 04uTt¡p!a 'IepaijX хт\ tüv èQvtûv, xa\ хатару<)ЗЕ1 (94) BsXiap xa\ îoù;
U7ÏT;p£TOUVTJÇ OÙTlp. >
IV. i Vi.lete, filii , boni vi ri fincni; ¡mitamini Д'. i EïSets, TÍxva, той à-гаОой àvôpiç то тйос1
in bona mente misericord ¡am ipsius, nt et vos co- fii[xf(crajÖE èv атабт) 64avo£a ttjv tutnua-flylai aO-
ronis gloria; induamini. Bonus homo non habet te- TOU, ÏVa xa\ ÙpEÏÇ ŒTEçavouç Щг$ СОр«ЗТ,ТЕ. 'О
nebrosum oculum; miserctur enim omnibus, etiamsi àyabbt; avOpwiroç oùx Ifii sxoteivov асваХцау èXuï
Stxat'ouç àya^â, ùj t*,v <¡«ux*lv »ü~°u- T¡iv Tis íoji-

glorificalur, non invidet ; si quis ditatur, non zelo
ÇijTai, où çôov£t- èav Ttç làaml, ou frôl-ti»
inovetur;siquis fortisest, hune laudat; caslum cre-
tiç avSpsïoç , ènaiVEÎ • tov aéçpova irtarE'Juv,
dens, laudat; pauperi miserelur; infirmo compa-
ùjaveî (97)- tov TcIvTiTa еХегТ- то> àîOEveï ou[ítoi9eí(98)-
titur ; Deum laudat ; eum qui habet Dei timorem,
tov 6eov àvujivst • tov ExovTa <¡>¿6ov (99) в£ой, Ояр-
protegit; diligenti Deiiin coopcralur; reprobantem
Altissimuln , admonens convertit ; et hahentem aan£Í£t айтой- тш ауатсьгатл tov 6eov auvEpT"-
tov àOETouv-a tov Td/terov, vouOetûv àmorpéçe'
graliam spirilus boni, ditigit secundum animam
ха\ tov ï/ovra x&ßiv JtVEÚp.aTOí йуаОой, ayazi xkí
Buam.
tíjv <f-ux$¡v айтой.
V. < Si habeatis bon am menlem, filii, et mali E'. i 'Eiv Ixtpre aêöiiv Stávotav, T¿xva, xal o!
homines pacificabunturvobis; et luxuriosi reveren w>VT,pol avOpwroi EEpT,vEÚ5ovi5tv ùptîv, xal oi íiuwt
tes vos, convertentur in bonum ; et avari non solum aiSEsOévTEî ù[iâç, lr.i<rzp£tyo\>aiv e!ç ayaOov, xa'i ol
recèdent а passione, sed quae superabundant, da- ç nXsovixTat où |ju5vov àrowrija-ovTat той т:авои{, Ш
bunt affliciis. Si benefaciatis, et immundi spirilus xa\ tí (100) тт}{ i:XEOV£Çiaç бйооооч toíí eXt6o¡itv(iií.
fngient a vobis, et ipsce besliae liniebunt vos. Ubi 'Eàv Tjxe ayaöoiroiouvTEj, xav tí ахаОарта zve'j(Uti
cniin est bonorum operuin timor (1) in mente, te- çEÙÇETai àtp' uuxóv, xa\ айта та 6г,р!а собцЦагтя
nehrx fugienl ab eo. Si enim injuria afliciat quis ù[iâ;. "Опои Yip Evt tp<56oç (2) àyaOuv Içrpm t!<
sanctum virum, poenitet; miseretur enim sanclus Siâvoiav, т6 5хйто{ атто6с8раотс£1 айтой (3). 'Eiv fip
injurio, el silet. Et si quis animam justam prodat, йбрСот) tiç SvSpa îsîov, ¡xETavoEl- IXeeí -rip ôsteç
ei Justus orans ad modicum humilietur, postea mullo tov XoíSopov, xaV euaní. K4v тц 4,"X*1V 8txít!lIV 4я"
clariur apparet, qualis factus est Joseph fraler 8o£r„ xa\ ô 8£xatoç npooEux^^voç 7tpbç 4).¡yov я-
meus. ■пичыЩ, |1£т' où toXù ca^píTspoj avaçatvETai, o¡o;
■(•áfovEv 1<i)3$¡9 ó ao£Xtf¿í ¡xou (4).
VI. i Consilium boni viri non est in manu Spi C7'. « Tb 8ia6oúXíov той àfaOou àv8pb;oùx éstivîv
ritus erroris Beliar. Ángelus enim pacis ducit ani XEipl icXávrjc nv£Ú[AaTOí BeXiáp. 'O yàp anEÍ°í ^
mam ipsius. Non aspicit cum afleclu corrupiibi- £ÍpTf¡vT¡{ o8t)yïï tljv d/uxh4 «'J'03- oiX 6P? £^та9гч
.,. i;. divilias
lia, ñeque congregal . ,
in desiderium volupia Toîi(f6apToï;(5),ou5k!rjvaT£inXoUTOv£ii9iXTiS!!v!aV
deleetatur voluptale, non contristat pro- ü ойтЕрпЕтас ijSovîi.oùXuraï tov nXTjaiov, oùx e(«"Ai-
lis; non
ximum, non impletur cibo. non errat in clationibus TatTpo'^ç (6), où TzXavâTat ¡x£TEtopií¡JioI; icSaXpAv
oculorum ; Dominus enim pars est ejus. Bonum Kúpcoí yáp ÈJTt (x£p\j айтой. To dryaOov SiafoíXi«
consilium nonrecipit glorue el dedecoris bominum , oùx EniSáxsTat 8Й&Щ xa\ á-í¡ji!ac avflpioniov, xal «ins
et ullum dolum vel mendacium, pugnam vel contu- SóXov IJ <J/eu8oí (7), u.axi)v ха\ Xoiôoplav oùxoîfe-
hic sigiiificetur, avaros, ubi pœnituerint. in pœnsm,

(92) 'Ors. "Oti. Grab. sive ut voce ecclesiastica Шаг, saiisfactionem, pro
<93) 'Ib)c/ip. Xpr,!JTOv. Id. prístina habendi cupidine eleemosyiias erogare.
(94) Karapyi\aei. КатаХйо-Et. Id.
(95) Elç Deest. Id. Id.
(96) ZxexaÇojisroç. Ехетгйцеуос. Id. (1) Timor. Lumen, juxla GraRC. Oxon. Id.
(97) 'Eár Ttç arôpeicç, èxaireï- таг cwppora '2) Фобос. Ф&( in Oxon. melius. Id.
kict&ùw, ■b¡ivei. Desuní. Id.
(98) T¿¡> àaOereî сьцяавеТ. Desuní. Id. 4) Kàr tiç... адеЛрос ¡tov. Desunt. Id.
(99) Tùr ёхогта ?oßer. Oinissa sui.l omnia usque (5) Tolç pOaproîç. Ta cOaprá. Id.
ad tineni hujus periodi. Id. (G) Троуцс. Tputpîjç. Id.
(100) Tá. Tísív haliet cod.'Oson. qua; vox signi- (1\ Tô araOùr....fi^svdcç. Desuní. Iß.
licat poenam ; adeo ut secundum islam leclioiicui
I! 45 TESTAMENTO! BENJAMIN. 1U6
Kùpioç yip èv аитф xcctoixeî, хеЛ tpwxiÇei d/uxV au- A meliam uon novil ; Dominus enim ¡n eo habitai, n
too, xa\ xa'Pet r-(>bi «avtaç èv 7tavr\ xa'.ptô. 'H illuminât animam ejus , el gaudct coram omnibus
à-j-aO-r) Stávosa oùx íxEI 8úo yXdiaaaf, tùXoylaç xa\ in omni tempore. Bona mens non habet duas Un
хатарос, Û6pc<i){ xa\ Ttp.í¡c, Хипт,с xa\xapaç, ^нихЕас gues, bencdietionis cl tnaledictionis, contumelias ct
xa\ capax^Ç, UTOxpEiEcoî xal àXïjOEÎaç (8), raviaç honoris, trislitii« etgaudii, quielie el tiirbalionis,
xaù tiXoutou- àXXi ptav Sxst irepl navTaçEtXixpivri xal simulationis et veritatis, inopia; et diviiiarum ; sed
xaOaoàv 8iá0ejiv. OuxExE'Spaatvûoe axo)¡v SutXtjv unam habet circa omnes sinceram el puram dispo-
•Jtâv ykp, S TO3WÎ, Ц XaXet, т) бра, oISsv 5ti Kuptoç
sitionem. Non habet visum, ñeque audilum uupli-
èTnjxèWiTEi <J/i>x$¡v aÙTOu, xal xaOaípsi tt¡v Biávotav cem; in omni enim quod facil, vel loquitur, vel
aûxoû, itpoç то p.i) xaTaYvioiOîjviH ùiro 6eou xal àv- videt, novit quod Deus visitai animam ejus, et pur-
6pcî»iuov xal той BsXiip 5è îtâv Êpfov SutXoûv èsri, gat animum ejus, ut non reprebendalur a Deo el
xal oùx ex« апХотцта (9). hominibus ; sed omne opus Beliar duplex est, ct nou
habet siinplicilaiein.
Z'. < Atà тойто, téxva ¡iou, ceúête *1]V xaxEav VII. f Propter hoc, lilii mei, fugile maliliaui Be
той BiXiàp, 8Tip^xatpav8!8(i)(JiToï{ raiOoplvotçaÙTÎj. liar, quoniam gladium tlat obedieniibns ei. Gladius
H 8è (xáxatpa êittà xaxu.v pf^p èarE. Dpurov <iuX- B autcm Septem malorum mater esl,Priraum concipit
Xa¡x6ávei f¡ Siávoia Stà той BsXiáp. "Esrt 8k irpíjrov , mens per Beliar. Est autem primum, invidia ; se
çQovoç • SíÚTEpov, anúXEia • tpÍTOv, BXitJuc • Tsraprov,
cundum, perditio; tertium, tribulatio; quantum,
ai-/piaÀ(.)ï!a- ^(iinov, SvSew êx-ov, тарах*| • Ï680-
captivitas; quintiim, indigenlia; sexlum, turbalio ;
{xov, epf¡(«üffi{ (10). Aii тойто xal ó Káív еята èx-
septimum, desolatio, propter hoc et Cain sepiem
Stxt'aiç Ttapa8£8ota( (M) \tiA той вгой. Katà yàp
vindiclis traditur a Deo. Nam secundum centum
èxaxov èri) píav TrXr^fjv iirliyaysv айтф ó Kupioç.
anuos unam plagam induxit ei Dominus. Duccntis
Ataxoaîùjv èxuv toítx". xo^ èvvaxoatoîrw ïtei èprj-
annis patilur, et nongentésimo auno tíesolatur in
{loO-cat èrcl той хатахХитрой (42) 8ta "A6í¡X tov 6í-
diluvio propter Abeljustum fratrem ejus. In septin-
xatov á8sXt()ov айтой. 'Ev toíí етгтахс<г!о1с ítíiiiv (15)
gentis aunis Cain judicabatur, Lamech vero in
ó Káív expívETo (14), ó 8è Aap¿x EV "roïç e68op.T¡xov-
septuagies septera ; quoniam usque in sxculuin
xáxic éitrá' orí èo>ç той aîuvoç o! óp.owú[xsvoi тф
assiinilati Cain in invidia in odium fraternum,eadent
KáTv èv <{>8¿v(p eIç t}¡v i«aa8EXç£av, тт) euifj xoXasst
puiiiiione judicabuntur.
xpt9f¡30VTat (15).
H'. « КоЛ ipiiçouv, T¿xva pou, àiroSpiaaTE TÍjvxa- , VIII. « El vos igilur, lilii mei, fugite maliliam,
xíav, 980VOV te xa\ tIjv puaSóXcíav, xa\ 7tpo<rxoX- invidiamque et odium fraternum, et adliœreie bo-
ХазОе Tîj ayau6zr¡zi хоЛтт] ау&щ.- 'О 1хш^ Siávoiav nilali et dilectioni. Qui habet mentem puram in
xaOapiv èv ау&щ, oOx ¿pä Y'Jva'xx E-S topvEÍav* dileclione, non videt mulicrem in fornicalionem :
où Y^p 5xei P'aapov èv tîj xapôia, ÔTt àvaitaÛETai non enim habet inquinalionem in corde, quoniam
èv a'JTiti тЬ itVEUpa той вЕой. "иатсЕр^ар o í¡Xioc ой requiescit in eo spiritus Dei. Quemadmodum eniui
(iiaíveTai Ttpo¡r¿x^v èît\ x¿7ipov xa\ ßap6opov (16), sol non inquinatur attingens stercus vel gurgitem,
AXXà p;5XXov орсйтЕра 'J'úxEt, xa\ ànEXaûvEi Trjv sed magis ambo siccat et abigil fetorem ; ita el pura
Su ob>5(oni • oÛTtoç xa\ 6 хаваро; vouç èv toïç ptá-
mens in inquinalionibus lerne detenta magis a:di-
срлт т^{ угц <xuvEx<5p*voç, pà^Xov oIxoSojxeí outíí, iical, ipsa vero non inquinatur.
xa\ (17) ou ¡ítaíVETas.
в*. « 'Yiîovow 8è xal npaÊiç èv upïv ой xaXàç IX. < Intelligo autem et acliones in vobis non bo
ïjEoOai, à~o X<5fo>v 'Ev¿>x той Bixafou. ITopvEUaETE llas fore, a sermonibns Enoch jusli. Fornicabimini
Ifàp TTopvEÍav SoSóptaiv, xaV атсоХЕТсгвЕ Iojç ßp»X"> enim fornicaiione Sodonioruro, et peribilis usque ad
xa\ ávavEWJEíOs evyuvat^ ¡rrpT¡vouc (18), xa\ íj ßa- breve (paucos), et renovabitis in mulicribus motus
ciXstot Kupíou oùx ísrai èv ùpùv 6tí eù9ùç ай-61 innrdinatos, et regnum Domini non erit. in vobis;
ХЭД/Етои œùttjv. nXijv èv pEp£8t ûpwv y^êtoi ó quoniam confestim ille accipiel illud, Verumlamen
(8) 'Hcv/Jaç xal тара%Г}с, ■СяохрСсгеыс xal rumdam Jtidaeornm senlentise, de quibus vide Fa-
uAr\Oeiaç. Désuni. Grab. giuiu, Carlwrightuni, aliosque in Genes, iv, 15.
(9) 'EnicxèaTEl аяЛощта. 'EniaxoTTEUEi , Sed bene Cartwrighlus notavit Scripluram loc. cit.
oiiiissis reliquis usque атсХот^та. Id. aperte loqui de pœna, non ipsi Caino, sed ei qui
(10) Прштог.... кру\цшпс. "Ote tíxtsi itpürov euiii occident, infligenda. Grandis quoque est error
ç9iîvov, feúiEpov dreióXEiav, TpÍTov b\fyiv, TÉxaprov chronologicus nostri auctoris, diluvium .ad annum
al/p-aXtuoíav, tcîu-ittov ívBEtav, èxtov xapa.-jft\4, èC5o- nongentesimum Caini referentis, dunimodo ipsemet
pwv èpûtoaiv. Id. ' ita scripscrit; nam voces етЛ той хатахХиирлй in
(H) ExStxCaiç xapaâtôorat. 'ASixiatç itapESóOij. Oxoniensi exemplar! Graeco haud legunlur, ut inodo
Ь. noiavi. Id.
(12) 'Ея1 zov xazax.lvpjwv. Desunt, et quidem (15) "On.... xpiûrjcrorzat. Desunt. Id.
mérito. Id. (16) Bóf6opor. BóOuvov. Id.
(15) 'Еятаяскт[о1с Srecir. 'Eirri, omisso ítesiv. (17) Olxoôofteï aiizàç , m'. Oixoôopsï, айтос
Id. oí. Id.
(U) KdTr kxpirszo. Cum eis qua? auetor noster (18) Kai àrarsuxreGÛe èv yvvai£l czpt\yovç.
dicit, satis conveniunt veterum cl reieniiorum quo- Desunt. Id.
Ш7 TESTAMENTA XII PATRIARCHARUM. НИ
in parle vestra Bet templum Dei, et gloriosum erit A vo&i той Oeoû, xa\ ïvSoijoç laxa: èv -Ijiïv (19). "От
iii voiiis. Quoniam ipse Dominas accipiot regnum, айтое Xifji^sTat aÙTfjv (20), xa\ 8ii>SExa cpyXa'i èxsi rjv
ei duodecim tribus illic congregabuntur, et omnes oxOf(<iovTai, xal nivea та 56vt) • ёше ou 6 "T'yiraç
gentes; usquequo Altissimus mittat salutare sinini атотгаХт) (21) то wrfjpiov аОтои, èv Iwexsrij
in visitalione Unigcniii. El ingredietur in primum MovoysvoOe (22). Kai eîteXeOsetcu sie tÎiv тсрйт«
leniplnm, et illic Dominus injuria afiicielur, et con- vaov (23), xa\ éxsî KOpioç ОбриОг^гта:, xil t;oï-
temnetur, et ligno exaltabitur. Et erit velum lem- ÖsvwOfjTETai (24), xa\ 1т\ 4'JXo'j ОАшвт^ста;. Км
]ili scissum, el descendet Spiritus Dei super gentes, îi-ai то ä-Xcofjuz той vaoO T)(!»^lJt£V0V> xa^ хяхаЦ-
ut ignis effusus. Et ascendciis ex inferno, ascendet asTai xh IIvsûjxaTO'j 6soû eir\ та JOvij (23), ¿>; гЗр
a terra in caelum. Cognovit auiem quam fuerit bu- èxv/Jvofisvov. Ка\ àvsXOwv èx тоО 3l8oj l атсп àva6at-
uiilis in terra, et quam gloriosus in tocio. vtüv ánh ytjç tic odpavóv. "Eyvcj 5ï, oToe Eirai :i-
UEtvoe im xr\i -pie, xa\ oToç IvSoÇoe èv oipavñ.
X. i Quando autem Joseph erat in iEgypto, desi- Г. i "Ote 5s IojítÍ]"? ¿v AS-p'/trio tjv, етггвацо-л
derabain videre speciem ejus, et formani aspectus ISeîv TÍ]V ¡8¿av a'JTOu xa\ Tf/v ¡AÓpcweiv ttjç бфгш;
ejus; el per oraiiones Jacob palris mei vidi eum, aCiToG • xa\ 6i' sux&v too иатрос Тах&б eíoov ойт5.
in die vigilans, secunilum quod erat omnis species èv fjjxípa YpT¡vop¿JV, xaO' 8 f,v ттата f¡ iSía аитй
ejus. Cognoscite igitur, lilii mei, quod morior. Fa riviÓTXETE ouv, T¿xva |aou, orí aTcoOvr(jx(o. Гк'.^и:;
cile igitur vcritatein et jiistitiam unusquisque cum ojv oXt¡0c1CV xai Sixawíúvijv êxarroe ¡as-í toí bXt,-
proximo suo, et judicium in fidei operatiouem, et o-íov a'JTOÜ. xal xpijia £¡e 7TUTOT:o£r(atv (26), xal-áv
legem Domini et mandata ejus custodite. II;cc enim vÓ[jlov Kupío'j xa'iTáí ÈVToXie аОтой çuXiçai:. Tj'Jti
vos pro omni hxreditate doceo. Et vos igitur date yip орле àvx\ 7;iïT,e xXíjpovopi'ae 6i8áaxu. Kii
luce liliis vestris in possessionem scnipilernain. OjjLEtî oiv боте a-JTÍ toï; texvoiç U[AWV EÍ; хггаарту
Hoc enim feccrunt Abraham, Isaac et Jacob. Omnia aiúvtov. ToOto fip èitoîûav 'A6pai¡i, xa'i 'Irai*,
hsec dederiint nobis hxreditatem, dicentes : t Cu- xa\ Чахшб. Тайта Tcav-a fiiiaç хатЕхХг.роуоист/,
gtodite mandata Dei, usquequo revelct Dominus eEz¿vte;- i ФuXi=aзOE та; èvToXi; той вгой, 1ц
salutare suum omnibus genlibus. Tunc videbilis Згой ó K'JpLOî атохаХи'|Е1 то owTr]p'.ov аОтой eít.
Enoch, Noe, et Sem, et Abraham, et Isaac et Jacob toîç ËOvîai. Тйте &-|esOe 'Evtox. N¿í. ха'1 ЦЬ **
resurgentes a dextris in exsultatione. Tunc et nos 'A6pai¡A, xa\ 'Iaaix, xaV Чахыб Svierajiivwç £»
rcsiirgemus, unusquisque in sceptrum nostrum, ad- SeÇiwv ev i-caXXiáiEí. (27) T¿te xa\ <¡uííí ava7n¡-
orantes Regem cœlorum, qui in terra apparuit in ç абр,Ева, Ехашо? iirt axfjitrpov íj¡awv, itpoixuvoovte;
forma humana: liumilitatis. Etquolquolcredideruulci t8v BaaiXáa tuv oûpavëjv, t8v 1тЛ. yÎ? W1*'11* "
in terra, congaudebunt ei, quandoet omnes resurgent, (topaji àv0ptî)7tou тя^Е^шаЕш; (28). Ka\ oiot vr.i-
hi quidem in gloriam, isti vero in ignominiam. Et UTEUjav айтф елЛ yr^í, «ruy/apôvrai aixü>, <тл (Щ
judicabit Dominus in piimis Israel, de ea quae in хя\ i:ivTcÇ àvajrfiaovTat, oi p.àv eîç 8¿;av, oí 5ï ^
ipsum, injusiitia, quoniam advenientem Deum in àTC(<.£av. KalxptvEÏ Kupioç Èv ттрыто'.с töv 'Щз$,
carne liberalerem non crediderunt. El tunc judica тар\ ттц ele aÙTbv àSixlaç, öti TcapaTfEvopievov 8;iv
bit nanus gentes, quotquot non crediderunt ei in èv oapxl eXeu8EpojTÍ¡v oùx èiusTeuaav. Kai tote xft-
terra apparcnli ; et arguet in elcctis gentium Israel, veî TcávT« tí SOvtj, osa oùx èiriiTsuiav aity èriyr,;
quemadnioduni redarguit Esau in Madinieis, sedu- cpavávTi • кя\ èXiy?ei èv toïç èxXsxTOÏç tuv èOvûv *
centibus ut fratereorum üeret per fornicationem et Tspa})X, UJTCEp fjXsyÍE t8v 'Hsaû èv toíj Maôrâbi?,
idololatriam ; et abalienati sunt a Deo, excidentes тоГ; iTcaT+iaasív (30) áSEX'fiv aÙTUv -j-EvádOai Sii Ц1
ab li;ei eiliuue filiorum, qui non liment Deum (31). iropvîlae, xa\ ttjç ElSioXoXaTpriae • xal аяцХХир«*-
Vos mitent si ambuletis in sancliGcatione secundum öijsav 0EOÛ. Tev(5iiEvoi ouv, Téxva, èv (ispiSt çofej-
(19) 'ТцТг. Titèp töv itpUTOV add. cod. Oxon. ' 1 (26) Kal хр'ца elç .fi<rrcjroÍT)C/»-.Omissa sunl. b-
GlIAB.
(27) Tote xal i\n¿tc агиащаецева.... xá\\ лаг-
(20) "Ozi avtèç J.7\^rerai air^r. Desunt. h>. тес áracrri'icrorzai, ti ¡lèr elç SóCar, el es ck
(21) 'Аяосхе1Лг[. 'AvaxelXet. Id. árifilar. Ultima verba desumpla sunt ex Dan. xii,
(22) Moroyerovç. Простои add. cod. Oxon. Id. 2, quibus banc in rem citatis quoque in MidmTil-
(23) Прштог vaév. Vox тгрйтое non de tempore, Hm super psalm, хеш, v. 2, idem de resiiscilaliúne
sed loco est explicaiida ; ñeque eniin auctor tem moiluorum per Messiam docelur quod auclor no
plum primum a Salomone conditum hic inlclligere sier dixit. Verba ibi se habent sequentem in mo-
potuil, sed ad priinam parlem templi qux diceba- dum : i Futurum est ui nasci facial (Messias) om
tur Sanctum, digilum iuleiiilisse videlur. Cedam nes dormientes in pulvere. Dixit R- Naelmian :
lamen bac expositione, ubi aliam meliorem ailaiam Durmientes in pulvere sunt mortui, siculdicluui esl :
El multi de his qui dormiunt in terrae pulvere, > etc
videro. Id.
(24) Kal е&уОегывцаегш. Desunt in Graeco Id.
Oxnn. Id. (28) Taaeirûxreioç. Deest. Id.
(25) Ka-u6r\crezai xrev¡ia Qeov è.rl та iörrj. (29) "Ore. Tote ms. Trin. Id.
Iiiiiuit auctor verbo хата6г)зета1, fore ut Spiritus (50) 'AAarricwfy.'AmeTtio-aïiv babel coil. О»«.
sánelos a Synagoga Juduiorum aufcralur, cl delur Id.(31) Excidentes ab hœreditate filiorum, qui. m
„„,
Ecelesia; gentium. Id.
11*0 TEST AMENTUM BENJAMIN. UEO
(lávtüv tov Kúpwv o¡Aeíc 6è èàv mpzûr^s. èv ayca- A faciem Domini, rursus habitabilis in spe in ше : tí)
ацС) хата тсрбзштсоу Kupiou, i:áX¡v xaTOixíaETS èv congregabitur omnis Israel ad Dominum.
èXitio4 èv èfjLof • xal auva¡(0-f¡íiSTai 7ipoç Kûpiov 7:3»
'laparjX.
IA'. i Kal oùx Sri xXTlQflo'ou.at Xuxoç артсаС, Siàtàç XI. с Et non amplius vocabor lupus rapax, pro-
артсауа? up.£>v, àXX' èpyafrjç Kupiou, SiaStoYov тро- pler rapiñas vestras, sed operator Domini, tribuens
çijv xoîi èpYaÇouivotj то àyaôov. Kal avaaríjO-ETai cibuin operantibus bonum. Et suscitabitur ex se
èx xoü очгеррахо'; ¡aou èv 0<rc¿poíc xaipotç iâmyzhj mine meo in extremis lemporibus dilcctus Domini,
Kupiou, àxouuv xr¡v (32) çiuvtjv aùxou, -(чСхнч (55) audieiis vocem ejus, cognilione nova illuminans
xaivíjv tfiDTÎÇdJV тоуга та éOvq, çuç -{чшагшс етор.- oinnes gentes, lucem cognitionis accendens Israeli
Caívwv (54) èv owtï)p!a тш 'Iipaí¡X, xal àpTtiÇojv ibç in salutem, et rapiens ut lupus ab ipsis, et dans Syn-
Xûxoç ait' auTUv • xal SiSoùç Tfl Suvayidy^ T&v èOvuv • agogse gentium; el usque in consummalionem s;v-
xal ïtoj o-uvTsXsEaç tojv aiwvwv éaxat èv xaTç auv- culorum erit in synagogis gentium, et in principi-
ауыуа^ xuv èôvwv, xal èv toïç apxouaiv aùxiùv шс bus earum sicut musicum melos in ore omnium; et
(AOU31XOV (JL¿Xoc èv OT<5p.axi toívtiov • xal èv ß£6Xotc in lilu ¡s sauctis erit inscripius, et opus, et sermo
так áY!a[í ïorai àvaYpa:fo>evoç, xsl то ipym, xa* Е (.jus; tít ei il electus Dei usque in sœculum : et pro-
i Xofoç aÙToû* xal êaxai èxXexxbç веоО 2шс тои а£ш- pler ip.suni instruxit me pater meus Jacob, dicens :
voç- xal Si' auTov auvaTtji рл 'Iax¿>6 ó roxxfjp или, с Ipse replebit delectus tribus т.е. >
Xs-j-tiJV î Autoj àvaTtXijptbaei ta ûsrcp^jiaTa -cîjç çu-
Xtjî aou. i
IB'. Kai ¿)ç етгХ^рыиг toùç Хоуоис auxoû, elrev ■ XII. Et ut implevit sermones suos, dixit : « Mando
« 'EvTéAXojiat ùp.Iv, Téxva ¡aou, avivayxaTe та ¿зга vobis, filii mei, referte ossa mea ex ¿Egypto, et se-
(xou Ц Aifúnrou, xal валахе u.s e!ç Xs6p¿jv èy-fùç pelite me in Hebron prope patres meos. > Et uiortuus
x£jv TOz-éptov ¡леи. > Kal ànéOavê Beviau.lv рхг' èxuv,
est Benjamin centum viginti annorum et quinqué
èv YTjpst xaXw, xal 'Otixav auxov èv uapa6í¡xr| (55).in scitectule bona; et posuerunl eum in theca. Et in
Kal èv тф èvevrixoaxÇi ïxsi ttjç èÇoSou (56) tuv uïojv
nonagésimo primo anno ante exilum Quorum Israel
'lo-par¡X è£ XlyÚTTZou, aùxol xal oi aSsXcpol aôxuv,ex jEgypto, ipsi et fratres eorum reduxerunt ossa
àv^Yayov xi дата tuv iraTépojv «ùtcov èv xputprj, èv patrum suorum in abscondito, in locum dictum
T¿-t¡) XeYop.¿v(¡) (37) Xavaáv • xal "Oa'j/av aùxoùî èv
Cbanaan; et sepeliverunl eos in Henron, juxla pe-
Xe6p¿jv, uapà xoùç it<53aç xuv itaxépwv aOxuv. Kal ç des patrum suorum. Et ipsi rêverai sunt ex terra
aùxol èrfaxpeâv èx ■fyç Xavaiv, xal uxtjiav èv Chauaan, et habitaverunt in jEgypto usque ad diem
АЕуипгф, Ей; ^¡lípac è|dôou aùxibv èx yñí А!Т"- exilus eorum de terra .lEgypli.
1TXOU.
TéJoç тйпг iff дшвцхшг zbiyr vl¿*r Чакеб. (38) Finis Testamenlorum xn filiorum Jacob.
timent Deutn. i Facti non liliï in parte timentium (36) Kal kr г<р егегцхсегтф erst rrjç iCóSov. Ms.
Dominum, > habet uterque codex ins. adeo ut Ro- Trin. èv тф evEVTixooriJ) яршхо). Ha;c autem bene cor-
l>erlus pro oJv, quod in Gra;co Oxon. habetur, le- rexit doclissimus Du. Dodwcllus. Id. — In Tabulis
gisse videatur oi (utlegiturin ins. cod-, Trin.) cun- scilicet chronotogicis, ad meutern auctoris xii Testa-
ciaque ha;c verba ad praieedentem periodum retule- mentorum exaratis, quas consulat lector, si lubel,
rit. Sed in Grseco códice Oxon. a voce y^Hevoc apud ipsum Grabium Spicil. tom, I, pagg. 366
nova incipit perioilus, cujus piimum colon ita La seqq. Easdem tabulas contractas exbibet Fabriciui
tine est reddendum : Esli.s itaque, filii, in parte ti- Cod. Pseudepigr. Vet. Test. torn. I, pagg. 749 seqq.
uientium Dominum. Grab. (37) Го'ж/J Ueycjiértp. Тф тгоХеи.^). Id.
(32) Щг. 'Eni y^? add. in ms. Trin. Id. (58) In códice 02 Ьжс ad Uncin sunt ascripta :
(33) Ггшаг. Kal îroioiv eùôoxiav ОгХ^иятос aù- ( Expliciunl Testamenta xn palriarcharum secundum
toù, add. cod. Oxon. Ib. irunslulionem domini Rvberli Grosseteste, Lincoln,
(54) 'ЕлецСЫгшг. Aau.itü)v. In. epheopi. Id.
(35) UupaOi\n\i. Dapaxaxaefx-r. 'n
1151 CimONOLOGIA TESTAM. XII PATRIARCH. H5i
TABULA CHRONOLOGICA
Ad superioris libri illustrationem a viro clarissimo Dodwello adornata.
(Gbabe, Spicileg. SS. Patrum, edit. 2, Oxouiae 1714, in-8«, u I, p. 566.)
Anni Patriarcharum natalitü pro mente auctoris XU ТЫатепЮгит designandi sunt at

protnde tneuntes intelligendi. Quapropter fines annorum semper m numeris segue»,
tibus quœrendi sunt. *
«- a СЛ CS < •г.
о-Jк
Si
с .s — <
■>-з к У.
О
и
« я pa Ы н <
о — . ■m_* s Щ э ш
Л .S u
< CJ CL
>
ы сэ
•< i с
ы à
< sей
СЛ
Ы
(Я к Т.
<< OQ a Л ЕЯ N4 (Л
N ¡с О < О
Q
159 74
160 75 7
Kit 76 8 1
ш 77 9 2 .-
.1
163 78 10 3
164 79 11 4 1 ,
465 80 12 С 2 ,
166 81 13 6 3 1ь
167 8-2 14 7 4 2
168 83 15 8 5 3
169 Si 16 9 6 4 1
170 85 17 10 7 5 2 1
171 80 18 11 8 6 3 1с 2 1<| Iе
172 87 19 12 9 7 4 2 1< 3 2 2 1« 1
173 88 20 13 10 8 5 3 2 4 3 3 2 2
174 so lí 11 9 6 4 3 5 4 4 3 !■ 5
173 90 15 12 10 7 8 4 6 5 5 4 2 4
176 91 16 13 11 8 6 5 7 6 6 5 3 5
177 93 17 14 12 9 7 6 8 7 7 6 4 6
178 93 18 15 13 10 8 7 9 8 8 7 5 7
i 79 94 19 16 14 11 9 8 10 9 9 8 6 8
180 95 20 17 15 12 10 9 11 10 10 9 7 9
181 96 21 IS 16 13 11 10 12 11 11 10 8 10
182 97 22 19 17 14 12 11 13 12 12 11 9 11
183 98 23 20 18Ь 15 13 12 14 13 13 12 10 12
Ш 99 21 21 19' 16 14 13 15 14 14 13 И 13
183 100 25 22 20 17 15 11 16 15 15 14 12
186 101 26 23 21 18 16 15 17 16 16 15 15 it
187 10-2 27 24 22 19 17 10 18 17 17 16 14 2
188 103 28 25 23 20k 18 17 19 18 18 17 15 5
189 104 29 26 24 21 19 18 •20 19 19 18 16 4
« Cum annum servitufis VII absolvisset Jacobus, tatem Zabulonis uni istorum ascribendam esse
lum dem um Liam duxit uxorcm. Rede ergo lilius annorum, quibus Jacobus Labani propter merce-
primogeniius ail annum scquentem rcfertur, qui dein ex pécore servivit, non Ulis, quibus propter
erat servitutis VIII. filias servitulem obiit.
ь VIII anno Levi ingressi sunt in Canaanem, 8 Josepbi annus natalis ex mente hujus auctoris
Levi 12. Atqui hoc cum anno XX servitutis factum incidit in XX annum servitutis, ultimum propter
esse constet, Levi boc anno ex mente Auctoris pecora.quem tarnen sacra; li itera: ad fineni anni XIV
iiaius est. servitutis propter filias referunt, cum nondum nn-r-
c Hoc anno natus videtur Issacliar, minor Juda, cedem e pecore paclus esset, Genes. XXX, 25, 51
et major Zabulone. Notam autem anni nullam ex- seqq.
bibet Auclor. ь Levi anno XVIII »talis occidit Sichern, Levin.
d Nephthalim major Josepho, Ncphthal. i. Ex quo loco explicandus et determinanilus est
* Gad, licet pro ordine borum teslamentorum sit laxior numerus § 2, ubi Levi dicit se <¡><rci l-.w £
Alius Éwatoç, et talis in códice Gradeo Oxoniensi fuisse, quando banc caldera fecit.
ilicalur, ordine tarnen Natalium lilius 166ou.oç; fuisse » Levi anno xtatis xtx, iepstreuoi Levi 12, nempe
videtur, uti «licit и i- in Graeco Cantabrigiensi, ct sácenlos faclus et edoclus rilum sacriticiorum ab
Latina Roberli versione. avo Isaaco, tunc adhuc superstite.
f Zabulón cum nasceretur (sv тф yzwrßrpai u.s, I Benjamin natus anno Jacobi C, nempe expíelo.
iiiquit) Jacobus auctus est gregibus sorte virgarum Benjam. t. Proinde anno Jacobi CI labente.
Zabul. t. linde constat, ex mente auctoris nalivi- 1 Jiula: anno XX. Bellum in Cananxos. JuJ. 7.
1153 CHRONOLOGIA TESTAM. XH PATRIARCH. lib*
. -i
-< к
ел ■ т.
. я Г.
T. а о H вa. 3
•<
Ш ы О ¡а a ■
В fj О ta ы > < с à< ы
иВ
о я а u (Л
—3 *■» "• •2
с/3
< м »■^
<< es СЛ -J N О Í5 О <
490 405 50« 27 25 2«ь 20 19 21 20 20 49 47< В
491 106 51 28 26 23 24 20 22 21 21 20 48 6
492 407 52 29 27 24 22 21 25 22 22 21 19 7
493 108 33 50 28-1 25 23 22 24 23 25 22 20 8
494 109 54 51 29 26 24 23 25 24 24 25 21 9
495 410 35 52 50 27 25 24 26 25 25 24 22 10
496 414 56 33 51 28 26 25 27 26 26 25 25 11
442 57 54 52 29 27 26 28 27 27 26 24е 12
497
498 413 38 55 53 50 28 27 29 28 28 27 25 15
499 444 39 56 54. 31 29 2« 50 29 29 28 26 14
200 445 40 57 35' 32 50s 29 51 30 30 29 27 15
116 41 58 50 53 51 50 52 51 31 50 281' 46
201
202 117 42 59 37 54 52 34 53 32 52 51 29 17
203 118 43 40 58 35 53 52 54 53 53 32 50 • 18
204 119 44 41 59 56 34 53 55 34 54 33 31 19
205 420 45 42 4ü¡ 57 35 54 56 35 33 34 52 2!)
206 121 46 45 41 5Р 56 55 57 36 56 58 55 21
207 422 47 44 42 59. 57
4()к 58
56 38 57 37 56 54 22
208 423 48 45 43 57 59 58 58 57 35 23
209 424 49 46 44 41 59 58 40 39 39 58 56 24
210 425 ВО 47 43 42 40 59 1 41 4о- 40 59 57 25
211 426 51 48 46 43 41 40 42 41 44 40 58 26
212 127 52 49 47 44 42 41 43 42 42 41 59 27
213 428 53 50 48 45 43 42 44 45 43 42 40 28
214 129 54 54 49" 46 44 45 43 44 44 43 41 29
213 430 55 52 50 47 45 44 46 45 45 44 42 50
216 131 56 53 51 48 46 45 47 46 46 45 43 51
217 132 57 54 52 49 47 46 48 47 47 46 44 52
218 433 58 55 53 50 48 47 49 48 48 47 45 53
219 43-1 59 56 54 51 49 48 50 49 49 48 46 34
220 435 GO 57 55 52 50 49 51 50 50 49 47 55
221 136 61 58 56 53 51 50 52 51 51 50 48 36
222 137 62 59 57 54 52 54 53 52 52 51 49 57
223 438 63 60 58 55 53 52 54 53 53 52 50 38
224 139 64 61 59 56 54 53 55 54 54 53 51 59
225 440 65 62 60 57 55 54 56 55 55 54 52 40
226 141 66 63 61 58 56 55 57 56 56 55 55 41
227 Í42 67 64 02 59 57 56 58 57 57 56 54 42
228 443 08 65 65 60 58 57 59 58 58 57 55 43
229 I« 69 66 64Р 61 59 58 60 59 59 58 56 44
230 445 70 67 65 62 60 59 61 GO 00 59 57 45
231 446 71 68 66 03 61 50 62 61 61 UO 58 46
232 147 72 69 67 64 02 61 63 62 62 01 59 47
233 75 70 68 65 63 62 64 63 65 62 60 48
234 74 71 69 66 64 05 65 64 04 63 61 49
235 73 72 70 67 65 64 66 65 65 64 62 50
« Hoc xtatis suae anno XXX Ruben Ballam pol ttôo Jacobi, Jud. 9. Jacobi t¿Cou momio fit Gen.
lua. Rub. i. Morbo per menses VII mullatus, pœ- X LN III, 22. Sed in Ameritas , non Iduin.ios. Judas
nitentiahi egit per annos VII, ibid. Tum Jacob apud nondum in iEgyplo, ib. lino sequitur annus unus
Isaacuhi patrem fuit, Rub. 3. Supereral Isaacus ad quo vixerit cum Thamare Annan. Turn anni duo
annum Jacobi CXX. Gen. XXV, 26, XXXV, 28. viduitatis, antea quam rem cum ea haberct Judas,
ь Juila; 22, ¡nc.piuiil inducía; cum Esavo anno- cap. 44, 42.
rum Will. Jud. 9. i Zabulón an. 58, vol 39 piscar! cœpif, V annis
• Josephus hoc anno vendilus, a cujus fine inci- ante quam descenderuut iu /Egypium ¿ab. 6.
Îiunt forte anni VII, quibus Poiiphari servivit, m Nephthalimisomuia, anno ejus XL, qua; eum
osepb. 3. adhuc in Palaestina fuisse supponuni , nondum in
d Levi annos natus XXVH1, uxorém duxit Mel- jEgypto. Nephth.5. IliV.v |хета |at¡vii{ è~i. Nephili.
cham.Lev. 44, 42, primus ejus Alius Gerson dictus, 6. Post venditionem Josephi , et lamen auiea quam
ibid. descenderenl in ./Egypium. Ncphth. 7.
• Expletis annis VII Josephus in carcerem con- » Descendit Levi in yEgyptum anno set. XL. Levi
jicilur. 42. Sed deest numerus supra xl. Juda enim Levi
' I.i-vi ann. XXXV natus filius sccundus Caatb. junior annum tunc agebat XLVI. Jud. 42. Levi
Lev. 44. ergo an. alisolver.it XI. IX, qui in annum Jacobi in
* Issachar anno XXX duxit uxorem. Issach. 5. currebat CXXX , quo descenderuut iu jEgyplum.
>' Hoc an. socios liabuit captivilalis Joseph pin Gen. XLVH, 9.
cerna in Pharaon is et pistorem. 0 Jud« XLVI , descensio in j£gyptum. Indc per
1 Post duos annos in gratiam Pharaonis receptus annos LXXII1, vixit in j£gyplo. Jud. 42.
Josephus anno «talis XXX. Gen. XL1, i, 46. P Levi anuo LX1V nata Jochabcd. Etquidem in
i Levi anno XL natus lilius lertius Mcrari. Lev. iEgypio. Lev. 44. Eodein, die natus marilus ejus
41. Ainiain, Lev. 42.
* Judx XL. Bellum cum Esavo, quo cccidit Esavns
1155 CHRONOLOGU TESTAM. XII PATRIARCH. 11«
. -л U < ЗБ
г.
T. о и
S О = .J а,
« я Ы ы = ш
a 55 -, -<
■s. m
-. г.
<
О. а и
г. О ■л7
tí /С О < са
236 7П 75 71 68 66 es 07 66 06 65 65 51
257 77 71 72 69 67 66 68 67 67 оо 61 52
258 78 75 75 70 (¡8 67 09 68 68 67 65 53
25!) 79 76 74 71 69 (¡8 70 69 69 68 66 51
?i0 80 77 75 72 70 (i!) 71 70 70 09 07 55
^>íl 81 78 76 75 71 70 7-2 71 71 70 68 56
21-2 X-2 79 77 71 72 71 75 72 7-2 71 69 57
2Í5 85 80 78 75 75 7-2 71 75 75 72 70 58
244 8i SI 79 76 7i 75 75 71 74 75 71 59
245 85 8-2 80 77 75 74 76 75 75 71 72 60
2i0 86 83 SI 78 76 75 77 76 70 75 75 61
247 87 84 82 79 77 76 78 77 77 76 74 62
218 88 83 85 80 78 77 79 78 78 77 75 65
249 89 86 SI 81 79 78 80 79 79 78 76 64
250 !)0 87 85 82 80 79 81 80 80 79 77 65
251 91 88 86 85 81 80 8-2 81 81 80 7S 66
252 9-2 S9 87 84 82 81 85 8-2 82 81 79 07
255 95 90 S8 85 85 82 81 85 85 8-2 80 68
254 94 91 89 8¡¡ 84 85 85 81 81 85 81 69
255 95 92 90 87 85 84 86 85 85 81 82 70
256 96 93 91 88 86 85 87 86 86 85 85 71
•257 97 94 9-2 89 X7 86 88 87 S7 80 81 7-2
258 98 93 93 90 88 87 89 88 88 87 85 75
259 99 96 91» 91 89 88 90 89 89 88 86 71
260 97 95 92 90 89 91 90 90 89 87 75
100
261 llll 98 96 95 91 90 92 91 91 90 88 76
262 102 99 97 91 9-2 91 95 92 9-2 91 89 77
265 100 98 95 93 92 94 95 95 9-2 90 78
103
264 till 101 99 96 91 93 95 91 94 95 91 79
265 10-2 lOO 97 95 91 96 95 95 94 9-2 80
105
266 103 loi 98 96 95 97 96 96 95 95 SI
106
267 1(17 104 l02 99 97 96 98 97 97 96 94 82
105 98 97 99 98 98 97 95 85
268 108 105 100
269 1119 106 104 101 99 98 100 99 99 98 96 Si
270 110 107 105 102 1110 99 101 100 100 99 97 85
271 108 106 105 101 100 102 101 101 100 98 80
1 1 1
272 112 109 1(17 104 102 101 103 102 102 101 99 S7
273 1 13 НО
108 105 103 102 104 103 103 102 100 88
274 109 104 105 105 104 104 105 101 89
1 1 í 111 106
275 115 112
110 107 105 104 106 105 105 104 102 !)()
276 111 106 105 107 106 106 105 105 91
116 115 108
277 ИЗ 107 106 108 107 107 100 loi 92
1 17 114 10!)
278 113 108 107 109 108 108 107 105 95
118 115 110
279 Hi 109 108 НО 109 109 108 106 91
119 116 111
280 115 110 109 111 110 НО 109 107 95
120 117 112
281 lil 118 116 113 111 ПО 11-2 111 111 110 108 96
282 117 11-2 111113 11-2 112 111 109 97
122 119 111
283 118 115 112114 113 113 112 1 Юг 98
125 120Ь 115
284 124 119 116 114 113115 114 111 115 99
285 120 115 114е 116 115 115 114 100
125a 117
286 1-21 116 117 116 116 115 101
118
122 117 117 116 10-2
287 119' 117 118
288 1-25 118 119 118 118 117 103
289 124 119 120 119 119 118 101
2!K) 125 120 121 120 120 Н9 105
291 126 121 122 1-21 1-21 120 106
292 127 122« 123 122 122 1-21 107
295 128 124 123 425 122 108
294 129 125ь 124 124 123 109
» Levi anno XCIV, nupsit Jocbabcd Amramo. • Zabulón mortuns an. CXIY Lat.; m G'**
èxaxoTiw TEíffapaxofftu xa\ бгхатф. Inepte, pro iu"
Lev. 12. . тоотш тг'ззаргахси5гхат:ц>. Vicissim recluís in Irwn
ь Simeon mortuus ann. vit. L\\, eouem quo
mortuus est Joseph. Sim. 1, 8. Joseplii ossa custo- 2 aniiis post mortem Joseplii, quam in Latino a-
«licbanl iEgypio, quo minus dcportarcntnr in He ' Judas mortuus auno CXIX. Jnd. 12, ?«• PoSl
bron, cum sepeliretur Simeon. Sim. 1. Hinc eliain
constat, eodem anno utrumque moiluum esse, pro Rubeuem.
* lssacbarRub. 1.
mortuus . .•
anno aalat. CXXH. Issacn.
liujus auctoris ralionibus.
« Anno Levi CXV11I mortuus Josepbus. Lev. 12. ь Dan mortuus anno œtatis CXXV. Dan 1. »™
4 Ruben moiiuus anno viue CXXY, post duos -сайта àvfjvîifxav zà 6<rzi аОтой.
annos a morte Josepbi. ftub. 1.
1157 CHRONOLOGIA TEST AM. XII PATRIARCH. 1138
r- — r- s
с 2 • я
— n'a
.s J3 < •< <
<< -J < m
205 150 125 125« IM но 511 5-27
596 151 126 125 Ml 312 528
-2117 1Г.-2 1-27 12«ь 112 515 529
298 153 I2S 115 5 1.i 550
299 I5Í 129 111 315 551
300 155 150" 115 316 552
.-III 15« ll(¡ 317 555
302 157<i 117 518 554
503 IIS 519 555
304 H9 520 33«
505 120 521 537
50« 1-21 522 538
507 122 523 359
508 125 524 340£
309 Ш 525
510 125« 526
Süum patriarchanim plerorunique ex anno cmortuali Joseplii cliciiimiis. Joseplii .intern naialcm cTidi-
cimus e natali Bcnjamini, el quo pacto fucrit cum Jacobi setato, promissionisque a Deo Abrahame facUe
acra committendus. Ihee invicem róllala docent quern silum patriarchs illi teneant in minis 450 a pro-
missione ilia numerandis. Si minus vere, at saltern pro liujus auctoris hypothesihus. Desuní aiiiem, fa-
teor, in alus palriarchis noise lemporum-accurala», et in harum defeclu raliociniis indulgenilum est, quas
tarnen e propriis ejusdem ralionibus arcessenda sunt. Sic fuerit neeessario Issacharis natalis ad annum
aliquem medium inter Judse Zabulonisque natales refcrendus. Est aulem obscurissimum , quid senscrit
nnslcr de liliis ancillarum. Sic autem sunt collocandi, ut juniores fuerini Juda, et Joseph и m tarnen omnes
n-taie superarint. Nam post naiiim Judam Rachel ancillam mariio deilit, suo lamen ipsi nomine paritu-
ram ; cum scilicet Lia parère desiissel. Genes. XXIX, 35. Innuit profeclo Liain uno saltern anno partum
intermisisse. Ilaque illo ipso anno, quem intcrmisit Lia, primum lilitim Rachel с Baila siisceperit, пешрц
Dam-in, et sequenti secundum Nephthalimum. Sic duos habuerit Rachel lilios со spatio quo uiiicum
pepercrit Lia lssacharem. Inde gloriatur viclam a sc in puerperii lucia illa sororem. Мох ïamcn soi oris
cxemplum xmulala Lia, ipsa quoque Zelpham ancillam marilo collocavil; adeo ul ¡lie primus Zclpha:
lilins Gadus in eumdem cum Nephlbalimo annum concurrent, sic tarnen, ut fucrit Nephthalimo paulo
junior. Referenlur ad sequentes annos Äser et Dina, quos Joseplio majores fuisse docet textus Geneseos.
Nee uiliis supererit hiatus inter Judam et Josephum. Sic annum egerit Dina, cum raperetur, MM, cinn
Levi frater ageret, pro noslri Auctoris mente, XX. Uno nimirum anno major xtatc nuhili, pro more
Rnmanorum. Sic incidet mors Gadi in annum Promissionis CCXCV. Annum scilicet ame reliquiarum
translalionem XLV. Crediditenim Auelor, post mortem Josephi, reliquias Joseplii, ne liansferreiilur in
Hcbronem, ab Algyptiis luisse cuslodilas, propter quoddam, quod comminiscitur, Oraculum : nee inde
licuisse Palriarchas alios, qui post ilium obierunt, in Hchrone sepeliré. Sic legimus in Testamento Si-
nieonis, c. 8. Palriarchas ergo ¡Hi superslites Ihccis recónditos fuisse ait, donee otium esset ab jËgy-
ptüs, quo illos liceret in Hebronem deportare. Sic in Testamento Ruhenis, cap. ult.:£i posuerunt cum in
thecam, usque quo referentes eum ex AZgypto, sepelieruni in Hebron in spelunca duplici, ubi paires ejus
dormierunl. Et in Simeone, cap. 8: Et posuerunt eum in thecam tignorum,quœ non putrescunl, ut reäu
cerent ossaejusin Hebron. In Levi с. ult.:£l posuerunt eum in thecam, et postea sepelieruni eum in He
bron, etc. Videmus hie unani camdemque operam fuisse in plurium Palriarcharum l.inerilius procurandis.
llaque liinc intelligeuda sunt aliorum Testamentorum loca, in quibus ¡dem innuitur, sed ohscurius. Tem-
Íiiis docemur in Testamento Benjamini, quo Palriarchas omites, excepto Josepho, in Hebronem translu-
erinl Israelilse : nempe annum luisse ante exitum liliorum Israel ex ¿Egypio nonagesimum. Sic euim
Codex ulerque Grsecus. Male ergo codices Laiini, qui unum pra-lerea adduut annum. Est eniin sane veri-
simillimum, Robertum Lincolnieusem non alio iisum esse códice ad versionein suain concinnandam, quam
antabrigiensi, vel qui ei admodum similis fuerit. Sed vicissim e Lalinis corrigenda Grxca : Кз\ èv тф
Ц Etsi it¡{ eîßou. Legendum irpb irfi èÇaôou. Annus ¡He anle Exodum nonagesimus, idem erat a Promis-
sione Abrahamo facta et quadragesimus. Tum ergo translata; fuerir.t, si huic Auctori lides, Patriarcba-
» Gad mortuus anno att. CXXV. Gad. i. At juxia beri e conjugio Amrami cum Jochabed , pro hujus
codd. Lat. CXXY11; vixit autem cerle , pro noslri auctoris hypothesihus. Ne quidemnala Miriam, qua:,
auctoris ralionibus, post Josephum. Monei enim ¡He cum nascerelur Moses, erat adolcsccntula.
inorieus de Zelpha matre , prope Ballam et Rache- e Benjamin mortuus anno vita; CXXV. Benj. i,
lein sepeiienda, Zelpha:, ul videtur, litios , lam Ga- 12. Gr. Oxon. Dccsl in Lalinis codieihus numerus
dum quam Aserum. Imo ctiam post Ruhenem vixit. postremus loco tantummodo priori.
Ulrumque enim alloquitur moribundus. Rub. 1. f Anno promissionis 340 Patriarcharum reliquias
ь Mortuus Ascr anno vit. IAWI Gr. As. 1. Nee in Hebronem translulerunl Israelita?, prxlcrquaiu
enim lidendum exemplari Roherti Lincoln, qua di- Josephi : Pro hujus nimirum auctoris ralionibus.
screpat a cod. Cantabrig. Gerte post Josephum et Moses natus est anno Promissionis 550. Nam annum
Ruhenem vixit, ul ex supra diclis patet. egit 80 anno promissionis 450, quo discessit ex .L-
c Nephthalim mortuus anno CXXX Grxc. Oxon. gypto. Sic fueril Amramus annorum 121 cum na-
CXXXII. Ms. Trin.Neph. 1. secretin- Moses, pro hujus auctoris ralionibus. Alia
d Levi inoriuus anno vitae CXXXYII. Lev. 19. omnia de Amratno Demetrius, cl profeclo verisi-
Exod, VI, 16. Adhuc posteri ejus tenia: duntaxat miliora.
gciieralionis eraut, Ley. ti. Nouduni ergo nali li-
1159 ANONYMI VIRI APOSTOLICl цм
rum reliquia?. Reversos enim e Canaam Israelitas habitasse tradit in ..Egypto usque ad diem exilus eo-
riim. It« Tcslamentum ejusdem Benjaraiui. Tum bello aliquo occupatis jEgyptiis, occasionem captasse
referí Israelilas. Patriarchas suos ad Hebroncm transferendi, opera tarnen, ut vel iia jEgypiios hierein
clancularia. lta Test. Simeonis loc. cil.:Kt reduxerunt ea clam in bello AZgyptiorum. Hunc aimura cuni
atino a morte Gadi V committit illius Teslainentiim. Sic enim habet : Ka\ (jtstà t:¿vtí íttj avba-fov a4-
%Ьч el? Xe6pwv. lta sentiré ne quidem poluit Auctor. Sic enim natus fuissel post vendiium Josèp'iium
quern lamen noster facit Joseplio ¡nfensissimum. Facile inde constat, déesse iiuinerum majorem. Rwri-
bendum ergo , Мета Tcaiapaxovca nivce, vel, иллЬ. u.' itévre. lia procedunt omnia, pro noslris calculis,
reclissime. Obieriienim Пап anno Promissionis -2.1л, qui erat annus ante reliquiarum deponaiiouem МЛ'!
Inde situs ill«, quern Gado assignaviinus, miriflcc coulirmatur. ha ergo sensit noster Auclor, si quid sen-
sent sibi consenianeum. Non lamen proinde pro vero mox habendum est, quod verum ipse credulerit. Id
potius colligerem , Chronologiam illam de his lemporibus omnem, quae sacro Textu non niiiiur, vel e
raiiociniis bominum, vel fide mala oriundam esse. Nosier certc alia omnia sentit a Demetrio apud Eiise-
biuni lib. ix De prœparat. evangel, с. 21. Quod sane fieri vix poiuil, si fuerinl utrivis coaeva, quae nesci-
mus, praeter sacras hileras, nioiiuincnta. Hoc itaque operam dedimus, ul Auciori. qualescunque fueriiit,
suae saltern consta rent raliones, non aulein, ul pro il lis fide nostra jubereinus. Erii aiitcin ne quilciti
boc inutile, ul inii'lligaiiiur veleres, noslro lamen juniores, si qui furie venerandis Palriarcliarum nomi-
r.ibus hallucinaii ilium seculi fueriiit, eliam erranlein. Est aulem admodum recepius apud nuperos Chro-
nologos error, errorumque aliorum fons, quod ne quidem in veteribus salis accurate distinguant Histó
rica de rebus sibi exploralis Testimonia ab corundum velerum conjeciuris alque raliociuiis. llxc enim
si iuiernoscerenlur, non quaelibel effuta pro Historiéis haberent Teslimoniis.
ANONYMI
VIRI APOSTOLICl
EPISTOLA AD DIOGNETUM
DISSERTATIO PROŒMIALIS
(G*llam>., Vet. Pair. Biblioth., I, Proleg., lxviii.)
I. De Anonymi viri apostolic i Epístola ad Diogncium, A cinnala; cujus tandem exemplar quinqué poít
enjus ediiiones enuntianiur. Minus recle Justino annos sed minue cmendate, Veneia expressiKoiu
M. ascripta censetur. laque varus arguments . . ■.•_,. , , .
evincitur,e scriptoru charactere, lemporum nota- P™'nde posthabiU, nostram ad proecedentis iter-
lione ac styli discrimine sumptis. mam exegimus; eaque insuper suis locis restiiui-
Dum Epistolac Ignat'unae prelo committebantur, mus, quae sive addenda sive emendanda monuerai
meniiin subiit cogiiatio de insignis Epístola?, ad Dio- doctissimus editor.
gnetum auctore, qui saeculo i Hornisse comperitur. Quamvis aulem camdem Episiolam complures
Yeru>m cumablgnatiisocietalenequePolycarpusnc- baud incelebres scri plores, saeculo in primis supe-
que Papias essent omuino disjungendi, Anonyme de- riore, S. Justino absque ulla haesilatione adjudica-
mum viro ¡Hi apostólico locum dare salicm post san- rint; non defuere lamen alii, ncque pauci, cum io-
clum Ilierapolítanumepiscopum, opporiunum duxi- genio tura doctrina praestanies viri, qui ejus au-
mus. ctorem Justino mullo anliquiorem esse exisiima-
Pracslantissimam itaque hanc Episiolam primus runt. Hos inter primas tenet Tillemontius (I);
Grace in lucem exlulit, Laline vcrlil nolisque il- quem deindc seculi suntNourrius(2), Baralerius(ö)
lusiravit Henricus Stcphanus anno 1592, qua? dein- et nuper demum Orsius (4), vir et Hums eidigui-
ceps S. Justini M. operibus addila, prodiii in edi- q late conspicuus.
tionibue Hcidelbergensi 1593, Parisiensibus 1015 Neque sane levia esse videntur, quae ad banc
ei 1636, Coloniensi seu Wittbergensi 1686, alque scntentiam astruendam in medium proferuntur ar-
in nupera Parisiensi 1742, omnium sane luculenlis- gumenta, e scribentis poiissimum characierc, ac
sima, opera et studio Y. C. Prudenlii Marani con- lemporum slylique discrimine elicita.
(1) Tillem. Mem. eccl., torn. II, pag. 493, not. 1, (3) Barat. Disquis. chron., cap. 6, § 4, pag. 76
sur la persccut. de Néron. seq.
(2) Noui г. Лрраг. ad Bibl. PP., torn. I, pag. 445 (4) Orsi, hior. eccl. lib. h, g 26, torn. I, pa#.
wqq. 378-582.
Itßl EPISTOLA AD DIOGNETUM. — PROOEMIA. 1IG2
Et primum quidcm salis apene prodit auclor(5), д pta (il) ; ut proinde argumentum ¡llud quod ex ei)
aposiolorum disciplinas sese addixisse, eorumque Clementine loco ad temporis nbtationem delinien-
exstitisse auditorem. 'АтоотоХшу yev<5u.evoç ¡iaOïjTÎjç, dam superius eruimus (12), idem quoque, ad nostri
yívoiaa; 8t8áaxaXoc íBvuv.i Cum fuerim apostolorum Anonymi aetatem quod attinet, urgendum videatur :
discipulus, По gentium doctor. » Quod sane non nisi adeoque ipsius Epístola ut maxime Christi anno69,
admodum improprie de Justino quis disent. illigaqda, aut ocius eliam fortasse, quod magis
Deinde Christianam religionem recens exortam placet, ut ex mox dicendis compertum fiet.
saepius inculcat noster Anonymus. Alloquens enim Aliud insuper, et meo quidem animo, haud leve
Diognetum sub initium Epistolae (6) : < Video te, indicium suppetit ex eadem Epístola, nemini quod
inquit, acérrimo studio teneri discendi, quis sit sciam hactenus animadversum,quo conjectura pro
dirimís Christianorum cultiis, et cur novum hoc posita de ipsius auclore viro apostólico magis ma-
genus aut iiistitutum in consuetudinem venire nunc gisque astruitur. Belli nimirum quod tune temporis
cepperit, et non prius... » T£ 8t¡ toits xaivbv touto Jmlaei simul et Grseci ad versus Christianos geic-
yívoi fi iTtiTÍjSsufia EÎirijXOev sîç хЬч filov vûv, xa\ bant, meminit noster Anonymus hisce verbis (13) :
où Tipdrspov. Et mox in eamdcm senientiara (7) : Тто» TouSoeúúv <bç àXXéçuXoi toXe [¿ouvrât, xa\ ùwt
« Postquam faclus fueris, velut ab initio, novus ho- В EXXf¡vwv Siuxovti:' xal tt]v alxíav tîjç !x6paç eliteïv
mo, utpote sermonis novi, sicut et ipse confessus oí (xceouvrs; ojx I/oujcv. i Adversus eos (Cbrislia-
es, auditor fu turns »....Xóyoi/ xaivouaxpoarijc Igójie- nos) lanquam alienígenas Judaei bellum gerunl, et
voç. NonnuIIisque inlerjectis, clarius adbuc idem Graeei ens persequuntur : et osores corum causam
continual his verbis (8) : с Cum superiori tempore inimicitiarum dicere nequeunt. i Paucisque inter-
Deus nos convicisset, non posse vitam consequi na- positis(H) : (Oify ¿pä?) Ttapa6aXXo¡JL¿vouc Otipioiç, ?va
turam nostram, nunc autem Servalorem ostendis- apvf¡u(i)vrai tov Kúptov, xol (jlt¡ vtxwjxávouc ; Oüx
set, qui servare posset ea eliain quae servan non Óp^í, 8<Jl()7tX££0V£í xoXáJovTSC, tojoútíj) itXEOváCovraí
polerant, etc. » NGv xbv Eti/tTjpa SeIÇixç, Suvatbv otó- AXXouç; t Non vides objectes feris; ut abncgenl Do
Çêiv xa\ tí àS'Jvata, x. т. X. Et paulo post (9) : minum, et non vincí? Non vides, quo plures qui
« Hic qui semper, bodie Filius habitus, per quem supplicüs afficiunt, eo majorem aliorum esse iiuiiic-
Ecclesia ditatur. » Ойтос 6 ài\, <rt¡u.Epov Yioç Xo- ruip? i Quibus in verbis duo polissímum notanda
■YtoOEÍí- 6t' o5 тйоит££ЕТ<х1 fj "ExxXTjaía. Qua? quidem putaverim. Et primum quidem loquitur auetor de
omnia rite perpensa, neiati Justini quadrare vix ac Chrislianis exjudaeis, sive de iis qui postquam
ne vix quidem puiaverim. exiissent ad Jcsum exira castra, improperium ejus
Quid quod, templo Hierosolymitano adhuc staute, " portaban!, ut plirasi utar Paulina1 : testalur nam
liane ab se scriptamEpistolam auetor baud obscure que, adversus eos tanquam alienígenas a Judœis
déclarai? De Judaeis namque verba faciens, cosque bellum geri. Scilicet, inquit, qui cxagilantur Chri-
cum elhnicis conferens et Christianis, haec habet (10) : stiani , tiebrœi sunt, Israelita; sunt, semen Abraliie
< Judaei.... qui per sanguinem et nidorem et holo- sunt1, eodemque sanguine sali quo et eorum perse
causta, faceré se Deo sacrifleia putant, nihil mihi cutores Judaei ; qui lamen eos inseclanlur ас bello
diflei re videnlur ab iis, qui sensu carenlia eodem lacessunt, perinde ac si alienígena!, aXXó?uXoc, essen i.
honore studiose prosequuntur. i Subditque statim : El hoc sane sensu ¡Наш auctoris nostri senientiam
f At eorum circa eibos meliculosam cautionem et csseaccipiendam, nenio, ut equidem opinor, inficias
superslitioiiem circa Sabbata, et jaclantiam de cir- ieril. Hie jam quaere, quid aliud iis verbis innuisse
cumeisione, et quae de jejunio ac noviluniis simu putandus noster Anonymus, praeierquam turbas
lant, quae ridicula sunt el relatu indigna, te a me illas ac scdiiioncs quas ab Ecclesiae incunabulis
discere necesse habere non arbitrer. > Mox vero : adversus fidèles ex circumeisione ciebanl incessan-
с Communi igilur {gentium) vanilale et impostura, et ler Judaei quemadmodum tum ex Actis apostolo-
Judasorum curiosilate atque jactantia, jure Cbri- q rum passim a, turn ex Apocalypsi *, plane constat;
stianos absiinerc, te abunde didicisse arbitrer. > quas item deineeps nnnnunquam excitasse perlii-
louSaïot... аке-цочтои.... àÇiouffi.... tljv 9pT)iXE(av beniur, ut ex Ecclesiae Sinyrneiisis epístola in pri-
Ttpo3ÍY0UI" тфвЕф Taú-erjV... 8ia[iapravo'j3i.... 8o- mis liquet (15)? Hamm igilur Judaicarum persecu-
xoüec. Vicien' hie omnia ita efferri, ut eo tempore tionum aWirtii; scriplor ipsemet apostolicus, ea
quo scribebat Anonymus , eultus Judaicus adhuc litteris consignavit qiue modo retulimus; quaeque
viguisse oportuerit? Loquitur enim haud secus ac proinde haud equidem intelligo qua ratione Juslini
Clemens Romanus in Epístola I Corintbiis inscri- temporibus aplari possint.
•Hebr.xiii, 13. ' II Cor xi, 22. * Act. xni, 50; xiv, 2; xvni, 12; xxt, xxn , xxin, xxiv, xxv.
k Apoc. n,9; 111,9.
(5) Anon. Epist. ad Diognct., cap. 11. (11) Clem. Epist. / ad Cor., cap. xu.
(6) Ibid., cap. 1. (12) Prolegom., cap. 1, § 9.
(7) Ibid., cap. 2. (13) Anon. Epist. ad Diugnet., cap. 5.
(8) Ibid., cap. 9. ÍU) Ibid., cap. 7.
(9) Ibid., cap. 11. (15) Ercl. Smyrn. Episí. de S. Pultjcarp. martyr,,
(10) Ibid., capp. 5 et i. cap. 12, 13, »17.
Patrol. Gh. II. 37
ANONYMI VIH! APOSTOLICI Util
1163
Hierum vero duobus in locis allatis notatu di- A atlribui.Enimvcro post divinos scriptores, a quibus
gnum illud occurrit, quod eodem temporequo Judaci, sanclo afflanle Spiritu édita sunt sacra Scriptura-
* w в a i. .Л1«п1л CI ... I i. ,),lil-l Clint Cklfl 4l'rîntlir1 _
Graeci quoque adversus Christianos pugnabanl; rum volumina, ingenio quisque induisit suo, atque
quos et feris objecto* asserit Episiolai auctor, et eo lucubraiioi.es suas stylo alii elegautiori, aliisimpli-
majorem illorum esse numerum pronuntiat, quo plu- ciori exararuut. Falendum tarnen est, eos sapin«
res qui eos suppliais officium. Ecquis porro perse - simplicitati studuisse; nec auctor noster absque
cuiionem Neronianam bis cbaracteribus apprime gravi aliqua causa, forlassis ut veritatem Diogneio
designaiam non videat? Primum siquidem eamdem facilius persuaderct, lus eloquentiae arlificiis atque
perseculionem respicicns Hermas, scriptor aller ornamentis usus fuerit. » Hactenus vir eruditos.
apostolicus eademque tempcstatc florens qua scri- Qua de re pleraque habes, solertissimo Fabricio
psisse censetiir noslcr Anonymus, ut superius ostcn- scite obsérvala (22).
dimus (16), eorum meminil (17) qui jam meruerunl II. Nonnullis objectionibus occurritur.
Deum, et passi sunt causa nominis ejus feras bestias, Quae autem hue usque animadverlimus, si cui
flagella, carceres, cruces. Deinde ex Tácito erudi- aequo animo expenderé libeat, vix dubito quin eo-
mur (18), , religioncra Cbristianam sub eodem Nc- rum senlenliam amplectatur , qui hajus epistolae
rone quo magis vexatam, eo majora in dies incre- В auclorem jusl¡ll0 м. multo velustiorem esse defi-
roenla cepisse. Repressa, inquit. in prœsens exitia- niunt. Nonnullis quidem viris crilicis ex iis locis
bilis supersiitio, rursus erumpebat, non modo per unum vel alterum aliter aeeipere placet, quo Justino
Judœam originem hujus mali, sed per Vrbem etiam, epislolam asseranl; sed vim inferre verbis viden-
quo cuneta undique atrocia aut pudenda confluunt tur.ul ea sensum ilium effundant quem inlenduni;
celebranturque : ut proinde locutus esse de illa ipsa cum contra aequabilius fluant omnia, ubi ad ea re-
perseculione jure ac mérito exislimetur Epistolae ferantur témpora quse ex ipso contexlu extudimus.
auctor. Neque demum quis jure sibi pcrsuadeat Jusiinum
üisdemum accedit ejusdein Epístolas stylus, mul M. aut alium quemvis ipso recenliorem, earn lo-
to floridior eo et eleganlior, quo S. marlyr in suis quendi ralionem in tota illa epistola usurpare то-
quotquot circumferuntur sinceris operibus usus luisse, quae ultimam antiquilatem sapial, ut viris
comperitur. De stylo siquidem Justini summus cri- «rudilis recle notatum (23).
ticus Photius ila censuit (19) : ТтгторюаГ« T¿x>«tí At enim auctor, tácito nomine Pauli, antonom?-
eux 2 и/г ,. атиЩч... ЪтхрСзааи то êjxçurov . айтоО
. . тт)? slice Apostoli titulo ipsum désignai, quo non nisi post
tf iXoioçiaç xáXXoí. ДА xa\ oí \6yoi аитоО Шшс ovreç c ¡era Ecdesig¡ gSECula ¡„signitus fuisse comperiiur.
6uvatoi, xa\ то èm<TTT)p.ovtxov SiaatbÇovTEç, tuv èxeï- Quam (acullatem, (li) inquit, «un perspexisset Apo-
<j6ev oiix ela\v àiro<ruaÇovTeç fj8uuu.áTU)v, o№ тф stolus, 6 'Ата5это>о«.... dicit : Cognitioinflat, dilutlo
кт.зчыуС? хсЛ esXxTTjpítp toùç itoXXobç twv àxpoa- autem adifical. Atqui ad hanc difficuliaiem lollen-
tuv èçeXxou.svot. с Rethorico artificio, inquit, nati- dam non eo sane ular eflugio, quo extreman) Epí
vam philosophise suae pulchriludinem colorare nihil stola? partem, ab his verbis ofreoç ó àn'4pxi|«>d
pensi babuit. Quamobrcm etiam ejds oratio, pollens finem usque, ab alio fortasse assutam cum Sie-
alioqui ac valida, scienlificumque servans siyhnn, phano el Sylburgio (23) suspicer. Leve namque id-
rhelorica illa condimenta non spirat, nec illecebris modum illud est quod prsetexunt,« Epístola; auctori
et blandimentis vulgus auditorum altrahit. i Quod rem non fuisse cum Christiane, qui elç то««1
sane Judicium si quis conferre veut cum illa prse- twv Щш §íOti penetrare posset ; sed cum Dio
stanli elocutione qua utilur auctor Epístola1, quam- gneio, Christiana? doctrina? adhuc rudi. i Siquidem
vis fortasse reliqua deessent argumenta, illam ta viro illi Christian» religionis cognoscendae cupi-
rnen Jusiino abjudicandam vel invitus fatcatur dissimo, pleraque iis afliniaquae sub Epístola; tincra
oportet. Et hac quidem difficultaie adeo permotus occurrunt, in superioribus proponil auctor : cujus-
fuit doctus editor Benedictinus, ut inter ccrtissima n т^ ^^ ^ ^^ Deug non rem creaUl„ m¡Mrii
■•S. martyris
. !_ opera earodem
,...™.t,..„ epistolam
nnlplAlnm eo
ЛП 1Л|'П h'lllll sed. proprium
loco haud . mm...
Filium ; quod■ sero missus
• _ fueril
t !■ Filius,
C!l!n(
cöllorarit , quem alioquin ipsi assignasset , nisi quo cognoscercnt homines ex peccatis suis se vita
(lubitatio pectore infixa viro clarissimo .hœsis- indignos esse ; quod in alio quam in Christo jusuh-
set(20). eari homo non poterat, eic, ut proinde hujusmodi
« Neque vero, ut optime Nourrius (21), ¡nde con mysteria edoctus Diognetus, illis quoque ipsum im
tinuo quis arguât, stylura tanto studio elaboratum, buí haud incongruum erat, qua? subdilitia gratis
ab summa oralionis apostólica? simplicitate magis existimantur.
His itaque missis, illud potius cum viro docto di-
abhorrere, quam ut alicui eorum discípulo possit
(16) Prolegom. cap. 2, § 4. (22) Fabr. Salut, lux Evang. cap. 9, § *°»
(17) Herrn. Past., lib. i, vis. 3, capp. 1 et 3. рак- 192.
(23)Barat. Disquis chron. cap. vi, §. 4,, pag- ,.
'»■
(18) Tacit. Annal, lib. xv, cap. 44.
(19) Phot. Bibt., cod. 125. Orsi Istor. eccl. lib. и, 1 26, lom. II, p. 382.
(20)Maran. Praefat., part, in, cap, 3, §54pag.75. (24) Anon. Epw». ad Diognel. cap. 12.
(25) Sieph.in not. et Sytburg. in adnot.,pag«
(21) Nourr. ippar. ad bibl. PP., torn. 1. Da«. 446.
П65 EPÍSTOLA AD DIOGNETUM. — PROOEMIA.
нес
cendum pulaverim (26) i quod cura ín Iota Ep¡- A vens spiritu loquebatur, et doeebat diligenler ea quce
stola varii occurrant hiatus varkcque lacuna;, alise sunt de Domino.... qui. ..contutit mulium his qui credi-
breviores, longiores aliae ; propterea non i ta cerlo derant... Vehementer enimJudaios redarguebat publice,
definiri potest, quaenam ibidem desint, quae aliorum ostendens per Scripturas esse Christum Jesum. lia -
hiss, ope poleruut aliquando suppleri. Et vero ibi que si tantus vir erat Apollo, cum adhuc solis Chri
forsitan abrasa, vel omissa est, aut cvanuit vox stiana; fldei rudimentis esset imbutus, et Joannis
Paulm, qua: omnem procul dubio solvit hujusce baptismale dunlaxatintinclus; quantus porro eva-
difficullalis noduin. » Quibus addas maxime velim, sisse pulandus, postquam deinccps altioribus rcli-
cur demum antonomasia illa uli baud potuerit noster gionis mysteriis a discipulis Domini, alque in pri-
Anonymus?QuodposterioribusPalriU4isEcclesiaeque mis ab ipso gentium doctore fuit instiluius? De со
seripioribus sivc licuit sive libuit, quidni et viro sane testatur Apostolus «."Ecclesiam Corinihiacam
apostólico? Oenique quid obstat quominus ejusmodi a seplantalam, illum copioso sapientiae aceloquen-
loquendi morem ab eo primum invectum reliquos tiae suae imbre adeo irrigasse, ut uberrimam segc-
usurpasse putcmus? Vere namque ac sapieuicr tem referens, schismatis occasio fuerit, Corintbio-
Chrysostomus (27) : "Ocav 'Ai:<5t:oXov еГтп)с, еШыс rum aliis dictitantibus : Ego quidem sum Pauli;
KávTEc aíiíiv àvvooûjev шатер б-cav Bantioi^v, eu- В aliis vero : Ego au tern Apollo. Quidni ergo Iucu
6¿tuc tov 'Iwavvtjv. с Quando Apostolum dixeris, lenlissiroam scripserit epistolam vir Alexandrinus,
siatim omnibus ¡He (Paulus) in mentcm venit : eloquens, potens in Scripturis, fervens spirilu et viam
quemadmodum si Baptistam, stalim Joannem intel- Domini edoctus? Quidni vir ¡He apostolicus, seien -
ligunt. > Quid quod Apostolum simphciter nomi lia, fide ас pielate prœslans; qui ea diligenler doce-
nal Alhenagoras De Resurr. § xviii,pag. 53. bal quœ sunt de Domino , per Scriptures ostendens
ipsum esse Christum; quique erat Xoytoc 6 towist^ç
111. Quis ejusdem Epístola; auctor fueril, iiiquiritur. «üvXpi9Tou|i(x67]TUv« eloquens rigalordiscipulorum
An Clemens Romanus? Fortasse potius Apollo,
vtr Alexandrinus, eloquens ac disertus : cujus in Christi i ut S. Nili verba usurpem(29); sublimia
Actis aposlotorum et in Epistolis Paulinis fre ilia mysleria de Filio Dei edisseruerit, quae suaví
quent mentio. De Diognelo cui Epístola inscribi- simo eloquio Diognelum ea in epístola edocet (30) ?
tur, deque ipsius Episiolœ prœstantia, observutio. Apollo enimvero caetera omnia congruunt, quae modo
Вазе vero de quibus hactenus edisseruimus, ani- ex ipsius Epistolae conlexiu deprompta illusiravi-
înum alliciunt et quodammodo impellunt ad inqui mus; illudque potissimum, quodPaulura suppresso
rendum, quisnam sit auctor Epistolae : quo semel ç nomine Apostolum simpliciter appellant ; quem
forte delecto, jam dictis lux major accedet. Unas unura scilicet Ephesi conveniens' cum eoque ami.
Baraterius dementem Humanuni banc perscri- cissimeagens, illius solliciludinem omnium Ecclesia-
psisseconjeeit (28), eo potissimum nomine, quod rum » probe tenebat.
ille iis temporibus vitara egisse comperium sit, Neque illud omitías velim ad lemporis notatio-
quibus Hornisse perhibetur noster Anonymus. Ve- nem magis adhuc astruendam virum hune aposlo-
rcor lamen, ul illud salis flrmum ratumque sit quod licum in vivis egisse anno 64 (31), vel potius 65, de •
cen suit vir erudilus, epistolam nempe qua de agi- sinente (32), quo suam scripsit Paulus ad Titum
mus, slylum Paulinum ila referre ut Pauli esse vi- Epistolam : in ea enim dat ¡psi mandatum de Apollo
deatur; adeoque dementem auciorem pr;c se ferre, Creta Nicopolim prœmittendo, ubi hieraare statue
cujus stylum cum Paulino magnam habere affini- rat; ut proinde ¡neunte anno insequente 66, co-
latem plane constat. At ego, si quid sapio, in earn mitem sese adjunxerit apostólo ipsemet Apollo,
poiius sententiam ivcrim, Apollo ejus scripiorem adeoque suam Diognelo Epistolam sub ¡dem lem-
esse agnoscendum, de quo haec Lucas in Actis* : pus aut paulo serius inscripserit.
'АтиЛХшс... àvijp Xayioç... Suvaibj ûv èv zalç Tpa,- Quis porro fuerit Diognctus ¡lie, plane incomper-
çaïç. Outoç ?¡v xaTT)X4(A¿voc tíjv óSbv toü Kuptou, D 'um. Neque enim, si quid pretii habeant qua; modo
xai Çiiov ты kvcuuatc, iXáXst хаЛ èSîSaaxsv àxpi- expendimus, fuisse ¡s exislimandus quem apud
6û>î та TTEpl той Kupío'j.... 5ç... <плг6аХето îïoXù tolç M. Aurelium Antoninuin plurimum valuisse testatur
1М7И(тт£ихах....Еитауш£ -yap toîî 'Iou8a£ot{ беахатц- Capitolinus (33). Id unum novimus ex Epistolae
Хеух«то бтцхозЕа, êziôetxviji 8ia twv Tpacfuv, sîvac auclore (3i), fllum fuisse virum xpáiircov, prœ-
■tbv Xptcrcbv 'ItjoovJv. Apollo... vir eloquens... potens stantissimum, qui magno Chrislianse religionis co-
in Scripturis . Hic erat edoctus viam Domini, et fer- gnoscendae desiderio flagrabat. Et plures quidem
«Act. xviii, 24-28 • I Cor. i, 12 ; m, 4-6. » i Cor. xvi, 12. • II Cor.xi. 27; Tu. m, 13.
(26) Nourr. Appar. ad bibl. PP., tom. I, pag. 446. (31) Mill. Prolegom. ad S. T., § 12?, p. 1 ;
(27) Chrysost. Horn, lv ir. Acia, opp. nov. edit, (32/ Pears. Annal. Paut.,p. 22, et Opp. poslhura
loin. IX. pag. 413, p. 77 seq.
(28) liarat. Disquis. ehron., cap. 6, §.5, pag. 77. (33) Capitol, in Antonin. vit., cap. 4.
(291 Nil., lib. и , epist. 43, pag. 140. (34)Anon. Epist. ad Dioqnel., cap. 1.
(30) Anon. Epist. ad Diognet., capp. 7 12.
m7 ANONYMI Villi APOSTOLICl 1168
ejusdem nominis viros illustres cxstiiisse, ex vele- л C*lerum plurimi dncenda poiissimum hsec Epi-
rum monumenlis perspicuum sit, ut vidcre est apud stola, quod ejus auclor quisquís demum fuerii,
Fabriciirm (35); quibus etiam alii duo addendi со- complura loca omni observalione dignissima pro-
gnomiues, Archontes Atlienicnses, cl. Cors'mio me- fi'i at, quibus baud pauca Christian;« fidei summa
morali (56). Sed nullum uspiam adhuc detegere capita tradat, illustret atque confirme!; ut viris
licuit, cui témpora et reliqua superius adnolata dodis, Nourrio in primis l57) et Bullo (38), auimad-
congruere noscautur. versum.
ANONYMI
V1RI APOSTOLICl
EPÍSTOLA ad diognetum.
Ex interpretatione Henrici Stephani, pluribui locis eméndala.
(Galiand., Vet. Patr. Bibllolh., I, 320.)
Cap. I. Occasio Epistolœ. Diogneti quœsliones proponunlur : 4. In quo Deo tcilhet fiduciam habenlet Chrr
Hiani, mundum el mortem conlemnunt. 2. Cur Grascorum et Judœorum sacris abjectit, novam re/ijii-
uem sectentur. 3. Vnde Ule amor, quo se mutuo prosequuniur. 4. Cur tarn tero in orbem terrarum tití»-
ctum tit hoc instilutum.
Quandoquidem video te, Diognetc, \ir prastan- В 'EtkiSt] орш, xpáttaiE Дм5-р»т]те, огсереитои&хби
tissime , acérrimo siudio teneri discendi quis sit (59) as ttjv 6soü¿6ttav tuv XpiTciavôiv p.a9eïv, tú
divinus cullus Christianorum , ac valde aperle ac- itávu ffaçtûç xa\ S7tt¡AsXu>c Twv0av<5¡A£vov nsplaúwv,
curateque percontari de illis , in quo Deo fldu- tívi ts бгф тетеквотес , хоЛ таЬс 9pTi<rxeúovt£{ , «i-
ciam collocanlcs , et quam religionem colentes, et tóv TS xoïu,ov (40) ¿Ttepopust tívtec, хал Oavítw
mundum ipsum aspcrnentur omnes , et mortem xaxacppovou«' xa'i ойте toùç vo[u£oja£vouç úiA wv
conlemnant ; ac ñeque eos qui a Gracis dii exi- 'EXXfjviov 6eoù{ XoYÍÍovrai , о&те xijv 'louíaíuv Jei-
stimanliir, pro diis babcant; ncque Judœorum su- <n5at(iov£av cuXáa-trousí ■ xol TÉva tíjv (fCkoa-.o^ki
perstilionem observent, et quis sit ille amor quo ïôuai itpoç áXXíjXouí ■ xa\ tí St¡ ттоте xatviv тойта
se mutuo prosequuniur , et cur novum boc genus Y¿voc ^ атахт^беоца eíutíXQev sic tov ß!ov vûv.xa1.
aut institulum in consuetudinem venire nunc cce- oCi Trpörcpov • атсо5ахоил£ Ys ""Jí тсровиц!а; as ии-
perit , ac non prius ; acceptum habeo tuum boc tï]ç, xa\ тсара той веой, той хзХ tí Xáfeiv xí\ то
desiderium , ct pt to a Deo, qui et loquendi et au- àxoûsiv T)(Atv хор^Т0^0? ' *1"ойия1 SoDTJvai, ipl
diendi nobis facultatem suppeditat, ut ab eodelur, f¿v, siTtetv ойтш; ú)? (iáXtara âv àxoûsai (41) к
mihi quidem, ita verba faceré ut in primis con- fkXxíü) -feviaBat • soi ts, ойтш; àxouiai, ií>í (il¡ to*
tingat, te, poslquam audieris, meliorem evadere ; С Ô^voi tov eMvtj
et tibi, ita audire , ut tristilia non afliciaiur is qui
verba fecerit.
Cap. II. Exponit auctor Epistolœ, cur Chrisliani simulacra non cotant, ut (Jrœci.
Age igitur, postquam teipsum a cunctis cogita- "Aye Sí], хабара; asauxov атЛ navruv tuv t.o>
tionibus meniem tuam prawecupantibus purgave- xaxex¿vxwv ной tt¡v 6;ávoiav Xoyci¡iuv, xtí fty
ris, et consuetudinem quae te decepit, tanquam im- áiraxueáv &s auvf(9stav aiwirxsuaffausvoe , xo\ T*-
(35) Fabric. Bibl. Gr., torn. II, pag. 22G. ctissimus grammalicus, dum in boc scripto emen
(56) Corsin. Fust. Attic. , vol.
ul. ill, p. 146, ct IV, dando sic versatur, quasi Plalonis esset aol ve-
j.. 88. nioslbenis opus.
(57) Nourr. Appar. ad bibl. PP., torn. I, pag. 4i7. (41) 'Axovccu.- Legit Stephan. áxoOravr«. el
(58) Bull. Defens. fid. Nie, sect, u, cap. 4, § 8, paulo post tum ipse tum Sylburgius ao\ 6¿ pro w. «•
et sect, in, cap. 2, § ï.papg. 69, 188. Non tarnen répugnât illud àxoûuai, et miror sie-
(59) ' Тлересглоь'Оахота. Ante banc vocem le- phano displieuisse. Hihi quidem ita detur toqui, »'
gebalur oi; in Beurcii exemplari, quod ut prorsus audiam in primis meliorem te esse factum. ^'"s
¡»utile, videtur Stepbanus rxpunxisse. precatio in exordio Coho-tationis Justini «» ""*'
(40) kirzôr те ttócficr. Mallet Stephanus aUT¿v cos.
ts xbv xÓ7!xov. Sed haud scio an operam ludat do-
U 60 EPISTOLA AD DIOGNETIJM. 1170
v4[aevoç, ¿jsitep àÇ Apxî • xaivoç ívOpojiroc , ¿>ç A pedimentum aüquod , rejcccris , el faetus fueris,
âv xa\ Xoyov xatvou ( xaOansp xal oùtoç wu.o- velut ab initio, novus homo, ulpote sermonis novi
Xiyrjeoc ) ixpoaTrjç esîuîvoç • ïBs (*tj p.ivov toïç (sicut et ipse coufessus es) auditor fulurus ; vide
ô-êaXjxoIi, àXXà xa\ tîj <ppoví¡iEt , tîvoç йгозта- nun solum oculis, sed cliaiii prudenlia , cujus sint
в£Ь)с (42) fl tîvoç eISouç Tv>YxaV0UIIlv °"î ^pät-rs xa\ substantia;, aul cujus format1 , ii quos vocatis et
vojjUÇete 8eouç. Oùx ó |x¿v tiç, XÎOoç eot\v , 5¡xotoc exisiiinaiis deos. Nonne corum alius quidem est
тф iwToupiwp ; ó 6' , eot\ xa^x&» » °u xpeíi- lapis, ci qui calealur similis? alius aulem est xs, ni-
cti>v ttliv eíc Tfy/ xpíjaiv •rju.iv XE/aXxEu pivtov uxeuojv ; hilo melius quam qux in usum nostrum fabrícala
ó 6s , çuXov , f,5T] xaV ага^тй; ; ó Sé , ápyu- sunt vasa ? alius lignum, et quidem etiam putrid um ?
P°í > ХР^?ШУ ¿vOpwTOu той çuXaÇovroç (43) , ïva alius, argentum, cui opus est homine cuslodiluro,
jxí) xXairí¡ ; 6 6è , atSrjpoç , йтА toó 8is90ap¡jil- ne furto auferaiur? alius, ferrum rtibigine corru-
voç ; à Se, Sarpaxov, oùSev той xaT£ffxeuai[A¿vou plum? alius testa, nihil» speciosior ea qux ad ab-
itpoç TÍjv aT[¡jtoTáTT¡v O^píaíav еигсралатсгроу ; où jeclissimum ministerium beta est? Nonne ex mate
ipOapTrjç úXr¡{ тайта iravra; oùx йяо atSfjpou xal ria corruplioni obnoxia sunt hti'c omnia ? nonue ferri
ïrupoç xí/aXxí'j ¡x¿va ; oùx 3 uiv oùtuv , XtOo- et ignis ope fabricata? nonne corum aliud sculptor
Çooç- 8 Se, yx'i.y.i'ji • 8 Se , артирохйтос ■ 3 Se , В lapidum, aliud faber xrarius, aliud argentarius fa
xipajjuùç êitXasev ; où ярЬ (44) fl Taïç Tixvatç ber, aliud figulus finxit? ininimeque in lalem for
ïoûtujv etç Ti¡v u.optf>f¡v toùtuiv ex-uitü)6?ivai, tjv Exa- man) unumquodque mulalum erat, priusquam arte
otoç aÙTUv ¿ханты ï-.i xa\ vuv |AîTau,ïu.op9ti)jjtivov ; alicujus horum hxc impressa ci fuisset? Nonne
où та vuv èx TÎjç aUTÏjç ûXïjç 6vTa axeurj yavotT' qux nunc eadem с materia sunt vasa, similia his
âv , cl TÛ)(oi TUv oùtuv texvituv , ôfiota toioû- reddi queant, si cosdem artilices nanciscantur?
Totç (45) ; où тайта ráXiv та vuv utp' upuov яроа- nonne hxc qux a vobis adoranlur, ab hominibus
xuvoú(ieva , SúvatT' Sv йяо áv9ptÓ7tii)v oxeût] ôu.ota vasa reliquis similia fieri rursum possint ? nonne
■yevíaOai toïç Xotrcotç ; ой xw'f i irávra ; où ти- snrda sunt omnia ?nnnnecxca?nonne inanima? non
ipXá ; oùx äy'j/a ; ойх а-;а!зОг,та ; oùx àxivijTa ; ой ne sensus omnis experlia? nonne immohilia? nonne
•rcavra a7¡7:¿ixeva ; où яапа çGapofjtsva; тайта Oeoùç omnia putrcscunt? nonne omnia cor-rumpunliir ?
xaXEÎTE, toûtoiç SouXeûete, toûtoiç icposxuveÏTE • TÍ- Пят dcos vocalis, his scrvitis, hxc adoratis ; et
1e<5v te (1С). . . eÇojAowuafls • Sii тойто u.i<jeïte Xpi- oiuiiino similes islis reddimini. ldcirco sunt vobis
o-tiavoùç, Eti toutouç oùx fjYOÛvTat Geouç. Tu,eïç yàp odio Chrisliani, quoniam hos esse déos non arbitrar-
oi vuv vop.c'îovT£Ç xat oi<5u.£vot, où яоХи itXëov aÙTUv _ tur. Atqui vos qui esse deos .nunc exislimatis , all
хята-f çwv.-z ; où яоХй [xâXXov пйтойс /Xeuííete xat ium mullo magis quam illi contemptuihabelis? an-
06pts£T£; toùç [xèv XtGivouç xa\ ôarpaxivouç oiôov- non mullo magis quam illi, irridclis et injuria af-
teç асриХахтоис (47), toùç 6ï àpûpouj xa\ xpusoûç flciiis? dum lapídeos quidem el testáceos venera-
eyxXeîovtsç таГ{ vu$\ , xa\ Taïç f)|¿¿pat; çOXaxaç mini, custodíbus carentes ; argénteos aulem et áu
TcapaxaOtaavTEC, tva y.i\ xXaTcûjtv. Aîç 8è Soxeîte reos ¡neludilís noclu, ac inlerdíu cuslodes apponi-
Ttjjtatj irpoaçipEtv, si ¡üv aîsûavovTat , хоХа^ете lis, ne furto auferanlur. Et vero illis bonorihus qui-
(xâXXov aÙTOÛç • £¡ Se àvatuOrôumv , àXéyjfovTeç , bus vos prosequi eos exislimatis, polius supplicio
aïjjiaTi xa\ xviisasç oùtoîiç 0рт)!1Х£йет£- таив' й- afficitis, si quidem sensu prxdili sunt; sin expertes
(i¿jv t!ç UTO¡x£tvaTü); тайта avajx¿sOa) tíí èau- sunt seusus, (liujus rei) convincentes, sanguine el
тй Y^vaaOat ; àXXi avopurcoî (jtsv où8k elç Taú-7¡c nidoribus eos colitis. Quis veslrum bxc sufferat ?
•cîjç xoXauswç âxùv àvéÇstat (аГв0т)5М Y^p ¡Xe1 quís bxesibi fleri palialur?sed nullus quidem ho-
xa\ XoYt<i(x¿v •) ó Se Xîôoç av¿x£Tat • 4vatî0i]T£Ï fáp. minum hoc supplicium nisi invi tus, palieiur; (sensu
Oùxoûv tIjv af<ieT)5tv (48) eXey- cnkn et ralione est prxdilus : ) at lapis paiitur,
ХЕте. Пср\ {lèv ouv той цт) SsSouXtüaOai Xpt- »ensu enim caret. Quamobrera ¡líos sensus expertes
(42) 'Уяостааеыс. Verlil Stephan, submtentiœ ; ra era stabililatem quamdam, ulpote d'us consécrala,
sed melius, opinor, reddidisset, substantia. Paulo acquisivisse. Quare observai auctor epistolx hoc
rnst Ibz'.-z recte dici contendit , videlicet ab beneflcium esse artificum , quibus quandiu carue-
pío) ; quo quidem de themate disseruisse se inonet runt simulacra, taniliu iisdem mutationibus ob
in Thesaurn suo. noxia fuerunt ac alix res eadem ex materia con
(45) ФиДа^оутос. Sic posuit Stepbanus pro eo stantes.
quod erat in cod. mss. tpuXaçavToç. (15) Toicvtoiç. Stephanus legendum monet
(44) Oi nplr, etc. Sic totuin liunc locum i m mu TOÛTotç. Quod quidem minime necessarium cxisli-
tai Slcphanus : Kai où itrtv, fl Taïç TÍyvatc toùtuv maverim.
£¡c tí¡v (Jtopif))v toútwv exTuittüö^vat , îjv ïxœîtov (4C) TiJlsór re. In Beureri apographo aildilur
aÙTUv èxatrrto eCSîi ¿)ç xa\ vuv (lETap-EjxopiptDjiivov. aÙToîç ; aique ita legil Slcphanus. In eodein Beu-
Seil prursus inutile videlur toi voces addere et im- reri cxcmplari alia manu legebatur tíXeov Sí.
mutare, ubi unius lilterx emendalio commodam (47) "ApvÀaxTovç. In Beureri apographo à:pu-
afferl sententiam. Nam si legas Ixaorov pro exa- XâxTtoç.
aroç, sic locus reddi polcrit : Nonne prius quam (48) AlcOrfCir. In Beureri apographo айтой
horum artibus in lias formas effingerentur , unum IX¿yx"e- Conjicit Stephanus scriptum fuisse, t^v
quodque ab unoquvque urtifice variis modis, idque a?o9r¡jtv oùx ¿xetv Шухж.
etiam hactenus , immutabalur? Vidcbanlur simula
f 171 ANONYMI VIRI APOSTOLIC! И72
esse convincilis. Ac de eoquod Christian*! dtis hu- д ortavoùç toio'jtoiç Oeotç, холла |xiv xi\ SXki t\-
jusmodi in servitulem addicli non sunt, inulta qui- iteïv ë'xoi|ii- el £á tivi p.i¡ fioxoli) xa\ та"ка U
dem et alia haheam quae dicam ; si cui lamen vcl xavi, тлр-.а&ч 4jyou¡um xi\ та яХеСш (49) U-
haec ipsa sufTicere non videanlur , supervacaneum Tfeiv.
arbitrer et plura dicere.
Слр. 111. Negat ipsos etiam Judœos a suverstttione immunes esse, dum Us Deum indigere pulant, qua
ethnici revus sensu carentibus donabant.
Deinceps aulem de eo quod non est illis idem 'Elîjç 8è , тарЛ той jxl] хата tí айта lovfatotç
cultus divinus qui Judaeis, te maxime cupidum беозЕбеГу aÙTOuç, oT¡xaí зе ¡лаХюта itoOeïv ахойш.
esse audiendi pulo. Judœi igilur, quamvis absli- 'IouSaïoi toívuv eI ¡¿èv àné/ovrat Taurijç tt,ç itpoei-
neant eo de quo verba feci cultu, et Deum unum pT)(iivT]( XaTpEÎaç, xa\ elç 6eov ïva ttbv itávruv
veneran, Dominnniqiic omnium existimare velint; o¿6eiv xa\ 8es7TOTY)v асгаОэт çpovEtv (50)" ei 8è toî;
si tarnen eodem quo ii de quibus dictum est modo, В TpoEipT)u.évotç оилютроЧш; tí¡v BpTjaxsiav upoeá-
cullu illoeum prosequuntur, inerroie versabunlur. ■puatv айта) TaÚTr,v, Siajiapravoumv • "A fip totç
Nam '(u;c Graeci sensus expertibus et surdis ofTe- avaioo+jTOic xa\ xcoçoïç itpoaçépovrEç oi "ЕХХцуе;
rentes, dementia; dant argumentum ; hi dum se àçpoiûvijç S¿lyp.a тсареуцамп » таив' ourot xiM-
Deo praebere ea cogitant , tanquam iis indigenti , •кгр itpoaSeouivti) tip Оеы Xoîfojievot твхрерт,
stultitiam potius quam culium divinum mérito fiwpíav eîx&ç (51) (iäXXov fj-pivT* äv, où вЕо^бенп.
existiment (id quod faciunt.) Qui enim caelum et 'О fàp теи^аас tov oùpavov xa\ t^v "p)v, xa\rciv-
terrain, atque omnia quae in iis sunt condidit, et та та èv aÙTOïç , xa\ itädtv ijuiv -/op^yuv iv rcpw-
nobis omnibus ea suppedilai quibus indigemus, 8s¿(iE0a, oùSevoç âv аитЬс r.poaZiovzo toOtov £я
fieri non possit ut ullo eorum indigeat quae ipse toîç olouivotç StSávaí "Kaplyzt. айтйс. Ol Ы у:
iis praebet qui se mili dare existiman!. At ii qui per вит!ас айтф 8i' а?|латос xal xvîjotjç xa\ бХохаи-
sanguinem et nidorem ct holocausta faceré se ¡Hi T(ü(j.áT(ov è-iTeXeîv olójxevot , xal TaÛTatç Tai; ti-
sacrificia putant, atque bis eum honoribus or ¡xaïç aÙTOv yepalpeiv , oùSiv jaoi Soxoüsi 6ia?lpeiv
nare, mihi videntur, dum putant se aliqua prae tíiv elç та xaxpa (52) tíjv aUTt¡v èvBsixvupivoiççi-
bere ei, qui nullius rei indiguus est, nihil diflerre Xortjxfav , Tíiv ¡xi] Suvauivtüv тт]С т'.аг,; (iET»Xa|í-
ab iis qui sensu carciitia eodem honore sludiose 6avEtv, то 8k Boxíív (53) Tivà napáêiv тф ифЛ{
prosequuntur , quae percipere honorem hune non i:poa8EO[jLÍvip.
possiint.
Слр. IY. Ccctera Judecorum instituía non apliora ad Deum eolendum evincit.
At eorum circa cibos meliculosam cautionem , 'AXXi u,}¡v T¿ye itep\ тас рршаесс oùtuv (Jo?*-
et superstilionem circa Sabbata , et jaciantiain de бекс, xa\ tí¡v ncpl та £аббата Seiatoatjioviav,
circumcisione, et quae de jejunio ac noviluniis ха\ t^v tîjç itEpiTou.îjç (54) àXaÇovEiav , xa\ xt;/
simulant , quae ridicula sunt et relatu indigna , TTJÇ vT)5Teiaç xa\ vouptr(vlaç elptuvelav, хата^оа««
le a me discere necessc habere arbitrer. Nam xaV où8ev 4Çta Хбуъм , vojilÇti) ae xp^Çeiv т:ар' ецй
eorum quae a Deo in usum hominum créala sunt, (laöslv. T<5 те yàp tû)v 6tA toû Oeoû xtirffV
alia quidem tanquam recte créala admitiere; alia Toiv elç XPÎ91V àv6p(î)Tcti)v , a piv (î>ç xaXûç xxi-
vero ut iniililia et ¡supervacánea , recusare, quo- <rO¿vrs яара8£хЕ'9оч , a 8', tbç áxpijírta xa\ is-
moiio fas est ? De Deo aulem hoc mentiri , eum ve piatsà, itapaiTEÏffSai , ituç où 6¿¡juc (55) ETt!;Ti
tare atiquid quod boneslum sit faceré die Sabbali , 8e хатафеибЕиОаь веой , (Ьс xuXûovtoç èv tj ïwv
quomodo impium non sit? jam vero et de carnis Sa66áTü)V íj(xápx xaXóv ti iroietv , tojç oûx 4я-
¡mmiiiutione , tanquam electionis testimonium sit , D 6£ç ; то 6à xal tIjv {teíoostv ttjc aapx&ç jtaprú-
(49) ПАЫш. Папе vooem addit Beureri apogra (52) Elç та xiûçpd. Hanc prnepositionem adden-
ph* m, sirque legendum vidit Stephanus ex liueris dam mourut Stephanus, Beur. et Sylburg. Paulo
я ct X, quarum vestigia in cod. mss. snpcrcrant. post legendum , ut iidem moneut, ¿v8eixvu(^vuv
(50) ФрогеТг. Post banc vocem aliquid decsse et та p.ri 6uvájxeva.
existimat Stephanus, vel (iguram esse quae vocalur (55) Ta êi ôoxeîr. Frustra hic lacunam suspi-
àvraitoiorov. Sylbiirgius addendum putat ¿рвшс cantur Stephanus et Svlburgius. Satis est legere t<¡>
çpovoOai. Sed nihil desiderabimus si illud eI jasv 8à Soxeïv, vcl subaudire хата ante haec verba ,
eodem modo accipiamus, ac el xa(, etsi, quamvis, quorum is est sensus : aeque stullum esse, rebus
at in interpretatione emendavimus. Siinilein ha- sensu carcnlibus sacrificia olîerre, et Deo qui nulla
bemus verborum construclionem initio Apologise re indiget, pulare se aliquid praebere. Ipse Stepha
primae Justini. Ibidem pro elç Oeov iva malum nas fatclur legi posse t<¡> 8à ooxeïv, haec verba con-
Stephanus. et Sylt», el. Sed çpovcïv hoc loco idem jungendo cum praecedentibus.
est ас TOiTS'Jîiv. (54) Tip rrjç ЯЕркоццс. Stephanus addendum
(51) Elxdç. Legendum censet Stephanus <î)çelx<5ç existimat où8è vel où6evoç 4Çia Xífou où vojiCu-
vel eIx(5tu)ç ft)idem ^ pro où legendum çonjicit. (55) Пшс où eéjuç. Dclct où Slepb. vel lejilá»
Sed hace minime nerrssaria. Ц1Т0У.
H73 EPISTOLA AD DIOGNETUM. 1171
piov (56) èxXoYÎjç àXaCov£U£<j6ac , tbç Sti тоОто è£at- A gloriari, et tanqnam cam ob rem Dens eximio ¡líos
р'тш; í)YaírTllJl-v0'Jí &я0 вгой, таЬс où X^l? SÇtov ; amore prosequalur, quomodo subsannationp non
•cb 8e mtpESpsuovrtxç aùtoùç Sarpoiç xai oeX^vï] 7га- sit (lignum ? Quineliam eos, (tanquam) assidentes
paxTJpTjdiv tiïiv jxt]vuv (57) xa\ TtJiiv f¡¡¿£puv toiec- asti'is el luna;, observation! mensi um et dierum de
a6ai, xa\ tàç olxovojjtloç веоО xaX tàç twv xaipöW diles esse , el Dei eeconomias ac tempestatum mu-
àXXafàf хата (58) тсрЬ; та{ aù-iov ôp(iàç,&ç ¡lev, lationes ad ea accommodare ad quae mentes suae pro-
e£ç iopxàç, Stç Si , e!ç тЛчЪц • tîç av 0£оа£бе!ос pens;« eint, alias quidem ad feslos dies, alias vero
хаЛ oùx 09po(iúvTi{ itoXù TrXéov ^ут^тои то Sííy- ad luctus ; quis divini eultus el non dementia; mullo
jjta ; XTJç ¡juv ouv xoivt¡c E¡xaíÓTT)TOí xal àitat^ç, xat magis indicium exislimabil? Communi igilur va-
tt¡í 'louSaíiov TOXuitpaY¡Jw>uúv7)c xa\ àXaCovsiaç Sri nilate et impostura, et Judaeorum curiositalc alque
óp6¿jc áit¿xovxai Xpicmavol, àpxoùvTtuç те voiií- jaetanlia, jureChristianos absiinere, te abunde di-
Ça> (is¡jia6Tix¿vai. То 8è tîjç ¡Staç '.aùxuv 6EOje66toç dicisse existimo. Sed divini eultus illis proprii my-
jjtuarfjpiov (л}] Tipoirôoxïjaflç Suvasöa; пара àv9pib- slcrium ne te ab homine ullo doceri posse speres.
Tou (iaOetv.
Cap. V. Christianorum mores graphice depingil.
Xp'.Triovol yàp o&ts y?J , оОте cpwvî], oùte свет В Chrisiiani enim ñeque regione, ñeque sermone,
5'.axExp'.¡A¿voi tiTiv Xontiuv Eiatv avOpuiirtüv. OOte yáp ñeque polilicis vita; inslitulis a caeleris hominibus
•jtou it¿Xetc 18iaç xaxoixoujiv , обте SioXextiu ti- sunt distinct!. Nam ñeque proprias civilaies inco-
vt 7tapi¡XXoY¡A¿vri xP^vxai , oOte ßiov irapaaï]|Aov lunt, ñeque sermone utunlurquiab aliorum ser
áaxoünv où (itiv ènivoîa Ttv\ хл\ çpovrESi яо- mone différât, ñeque vitx genus habent quod de re
A-j7:paYtióv<uv av9pióirtov ¡ia9í]|iaTt (59) tout' (60) aliqua sibi peculiari sil nolabile ; ñeque aliquid a
aùtoïç èirctv E!pí]pivov ■ où8è бйуцатос avOpwreívou curiosis hominibus excogilalum proponunt sibi di-
nposaräiiv , ujitsp ïviot • xatoixoûvrsç 8è it6- scendum : ñeque alicui dogmali humano palroci •
Xsiç 'EXXi)vi6aç te xa\ ßapßapouc , ç Exaaroç iiantur, sicut nonnulli : sed iucolcntcs partim Gre
ехХт;р(Ьвт), xal èv toïç (61) Eyxt»>pioi{ ?9e«v àxo- cas, partim barbaras civilales, proul cujusque sors
Xou9o0vte{ Iv te èa9TJTi xal 8ia!tT] xat тш Хостеф lulit, et iiidigenarum instituía scquenies in veslilu
ßiq) , 9auiiaarí]v xa\ otioXoYOupivtoc napaSoÇov èv- vicluque, elcseteris quae ad vitara pertinent, mira-
feixvuvrat tí¡v xaTátrraaiv ty¡c êauTtov itoXiTStaç. bilem et baud dubie incredibilem suae poliliae sta
ITatpiSai; olxoOaiv ¡8£aç, àXX' tbç 7cápoixoi- цеч- tu m oculis noslris proponunt. Patrias proprias ha
¿X<">« itávruv, «J>î itoXî-cai , xaà uiv9' u=o¡x¿- bitant ; sed tanquam inquilini. Omnia cum 'alus
vounv ¿с Çivot. Пааа £]¿vt] , Tcatpfç èirctv où- С communia habent, tanquam cives ; et omnia pa-
TUv xa\ rcása яатр\с, Çévij. TafioOdtv ш{ ti¿v- tiuntur, tanqnam percgriui. Omnis peregrina regio,
TEÇ • tEXVOYOVOÛlîiV , àXX' OÙ (JÍ7TCOU31 ti Y£VVti)_
patria est eorum ; et omnis patria , est peregrina.
|ieva. TpiucÇav xoivijv 7capaTÍ9£VToi, iXX' (62) Uxores ducunl, ut omncs, el liberos procreacit ;
xoivíjv. 'Ev capx\ tuyxívoü<«v, àXX' où xetà sed non abjiciunl fetus. Mensam coiumunem appo-
oápxa Çuuiv. "Eitl y^í 8taTp{6ouaiv , àXX' iv où- muit ; minime vero cubile. In carne sunt; sed non
pavtfi TOiXitEUovtat. lhíOov-caí totç (bpíjp.¿V(jic v(5- secundum carncin vivunt. In terra degunl ;} sed
jiotç , xal totç l6íoi{ piotç vixust xoùç v<5¡jwuc. in cœlo poliiiam suam habent. Obsequunlur legibus
'Ау*таЬ(» itávtac , хсЛ ùtco tuívtü)v бнЬхоутас. quae sancita; sunt, et suo vita; genere leges superant.
'AifvooOvTai , xaX xaxaxpívovTat. eavaTOÜvtai , хаХ Amant omnes, el omnes ¡líos persequuntur. Igno-
ÇdJorotoOvxot • ircuxsúoust (63), xai nXouTÍCouai тоД- ranlur et coudemnantur ; morte afíkiunlur et vivi-
Xo'jç. návwv úsTEpoüvToi , xaV iv itäai itEpia- ficanlur. Mendici sunt, el mullos dilant. Rebus omni-
(56) MapTvptor. In cod. ms. erat lantu m jwp- D que ¡nttsligatione quadam el hominum curiosorum
T'jp , quemadmodum ctiam paulo poslxX. Ulramque sollicitudine hœc disciplina ab eis inventa. Harán.
vocem explevit Stephan, iegendo p-aptúpiov et in Emendandis.
xXsúti?. (61) 'Erzcîç. Delet Stephan, praeposilionem.
(57) Мцгшг. Sic pro p. Stephanus, Beur. et Sylb. (62)'АЛГ... Stephanus et Beurerus leguul алХ'
Cllienihllit. où xoivfjv. Mallet Sytburgius àXX' où ítávTTi xoivVjv
(58) Ката. In apographo Beureri erat xaxaSiai- vel àXX' ôsiioç xotvV¡v. Sed frígida prorsris ba;c ejus-
oîïv. Legit Sleph. xataWu9¡iíCeiv ; bu additum ex dem voois repelitio, el hoc perpolito scripture
Slephano et Beur. Mox Judaeorum curiosiias intel- prorsus indigna. Quamobrcm, ni fallor, legendum
ligenda est : Curiosum Studium varia ad Dei eultum, aXX' où xoîtt)v : mensam communem apponimus, at
qualem sibi fingebunt perlinenlia acervandi ; sic ipse cubile nequáquam. Qnihiis verbis et iniques tie
explitat Stephanus. Christianis rumores repellit, el quantum ab ethni-
(59.) Мавщ/аи. lidem legunt р.а9т](д.а тс, et paulo corum moribus discreparen!, ilemonstr.il. Simili
post sùpT)pivov pro e!pT]|x¿vov. Non displicel Syl- prorsus senlentiaTerlullianus : Omnia, ¡iiquit Apol.
¡)urgio fjpiyiivov , electum. Legendum credidenm 59, indiscreta sunt apud nos praster uxores. In hio
(i¿9tju,3 touto. Illud ¡лаОгцхат^ nrtum videlur ex si- solo consortium solvimtts, in quo solo caileri homi
mili casu vocum praecedentiuin. nes consortium exercent.
(60) Мавщюп zovz\ Legcndo аа9т|рл тойто, (63) tlToijebovct. Dicere malim de Chrislianis :
ui legeadum uionui, sic rcddcndus hit locus : Ac - Pauperes sunt el mullos dilant, quam, ui reddidit
1175 ANONYMI VIRI APOSTOL1C1 И76
bus indigent, et omnia Ulis redundant. Dedecoran- A aiuouitv. "Axinouvxat , xa\ èv Tai; àxi[uai; (л-
tur, et inter dedecora gloria afficiuniur. Eorum fama Çaîovxai- рХазфг(рюйу:а1 , xa\ Sixaioûvzai ■ Xt¡;.
laceratur, et jusiitix eorum testimonium perbibe- 6opouvxai, xa\ eOXoyouaiv • OCpiJuvxai , xil ti-
tur. Malediciis ac conviais iueessuntur, et bonis (iwaiv. 'АуаОотонойутЕ; , ¿>; xtxxo\ xoXiJovrai ■ x>
verbis prosequuntur. Injuria afficiuntur, et honore Xa£¿[x£voi xa'P°'J<w » ¿í Çwo«oioû|«voi. Tía 'Iou-
prosequuntur. Cum se gérant ut probos decet, tan- Saíiov «Jíj aXXófpuXot itoX£p.ojvTai, xa\ СпЛ 'EXXivuy
quaiu improbi puniuntur : dum puniunlur, gaudent Stúxovxai ■ xat xf(v atxíav xr(; Ix^p«! elwiv ju-
tanquam viviflcentur. Adversus eos , tanquam alie- aoüvre; o'jx Exounv.
nigenas, Judsei bellum gerunt, et G raed eos perscquunlur; et osores eorum causam inimicitiarum di-
cere nequeunt.
Cap. VI. Yeluí animant in corpore, Cliritlianos in mundo versan probat.
Atque ut semel omnia complectar, quod est in "АтсХш; 8' sEtteIv, Згар ètrrtv èv rójiaxi (¡rjjffj,
corpore anima , hoc sunt in mundo Christiani. ß toux' eííb èv хбвум XpioriavoC. "Euïtaprai xxta
Dispersa est per omnia corporis membra anima; toívxwv xuv той очЬрахо; ¡leXwv fj <J/uxl), xa\ Xpi-
et Christiani per mundi civitates (dispersi sunt.) axiavoV xaxà xà; xoú хоар.ои 7i8Xet;. OIxei pèv h
Habitat quidem in corpore anima, sed non est хф ¡jó)¡Jtaxt 4'иХ^1 i °"х âTt °^ ^х то^ rójMra;'
e corpore : (sic) el Christiani in mundo habitant, xa\ Xpuxtavot èv х6з\ио olxoûtxiv, oíix tlA fô tx
sed с mundo non sunt *. Invisibilís anima iu той xóijjLOu. 'Aopa-o; f¡ tûjfrj èv оратф çpouper:»
visibili corpore, tanquam in pnesidio, constituía ты otúuaxi* xa\ Xpiaxiavot ytviíwxovxai pivov-
est: (tic) ct Christiani cognoscuntur, dum in xs; (64) èv хф xÓ7,u(¡>, aópaxo; 8à aixwv t( бгоае&а
mundo commorantur; sed invisibilis est eorum (iévet. McueI xl]v <J-ux*)v *1 e^p5> **\ «Лен*!, рл]5Ь
cultus divinus. Odio prosequitur animam caro, aSixoufjLÍvr, , 8ióxi xaî; fjîovaï; xtuXúsxai хЙ1**1'
et bellum ei movet nulla atícela injuria, quod u.issï xa\ Xpiartavoù; ó x<5a¡xo; pr.Sèv aS¡xoú|ievo{,
voluplatibus fruí prohibeatur : odio prosequi 6x1 xaï; f¡8oval; àvrixatruovrec. 'H d/ux^l T*iv F10'"*"
tur el mundus Christianos , nulla atícelos inju oav i-ra.r.§. eápxa, xa\ та p.éXt¡ • у.я\ Xpiarisvol xoú;
ria, quoniam voluplatibus repugnant. Anima car- pLtsouvxa; ауаг.Оннч. 'EYxáxXeiaxat |&fcv <j 4,UXÍ1 ^V
nem amat, qua; ipsani odit, et (amal) membra: owfjiaxt, (rjv¿x£t Sé aixö то о-шца • xa\ Xpwx'.ivol
(«je) eliam Christiani amanl osores. Inclusa qui- С xaxáxovxat piv ú; èv çpoupa тф х<5зр.ср, айтЛ й
dem est anima corpore, sed ¡psa corpus conservât: ouvixou« (65) x6v xôauov. "ABávaxo; <j 4"UX*1 ^v
(»ici et Chrisliani detinenlur quidem in mundo, Ovrpp sx^vüifiaxt xaxoucel' xat Xpioriavol таю:-
tanquam iu custodia, sed ipsi mundum conservant. xoOsiv èv {рвзрто!;, x^v èv oûpavot; àçOepjim
Immortalis anima in morlali tabernáculo habitat: itpoa8£x¿p.:voi. KaxoupYoupiévT| otxiotç xa\ iroroîç
et Chrisliani illa quae corruption! sunt obnoxia ■í¡ <|*>х*1 , psXTtoûxai • xal Xpiariavo'i XQXa{a|«v«
tanquam inquilini incolunt, iucorruplibilitaicm xaO' <jp.épav, itXsovaÇoue» p.âXXov. Eiç xoeaixr,»
coelestem exspcctanles. Anima, dum eibo et polu aùxoùç xáîv IQsxo ó Osoç, t\v où 6e(itxöv oùmi;
male traetatur, fit melior : el dum Christiani sup- irapa[xf¡ja96ac.
pliciis allieiuulur quolidie, numerus eorum crescil. I>cus illos lam insignem tencre locuin \olnit,queiu
lili nefas est defugere.
Cap. VII. Hœc religio a Dco instituía, qui non rem ereatam, sed proprium Filium misil ut salvaret hominis.
Manifesta Filii udventus indicia.
Non enim terrenum, ut dixi, inventum hoc Ulis D Oi yàp èTcifîiov, tó; Içtjv, e5pr¡}ia xoûx' аОта;
tradilum est ; neque mortalis est commentatio, тгаргЗоОт) • où8è 6vr,x})v èrfvoiav çuXaaœiv oûtuî
quam adeo accurate cusiodiendam sibi censent; àÇtoûaiv етрлХш;, oC-8è àvopwiriviuv o!xovo[í!jv
neque humanorum mysteriorum œconomia Ulis p.u!TtT¡pítüV Tieuiareuvrai • aXX' aùxb; ó TcavxoxpiTwp
commissa est ; sed ipse veré Deus, qui est omni- хсЛ itavxoxxíaxTi; xat аарато; Qsbç, aixö; du' oJ-
potens, et omnium cundí i or, ac invisibilis, e cœ- pavüiv xí)v 'AXf¡0stav xa\ xöv Aöyov xöv аут [Щ
lis Veritatem et Verbum factum ac incomprehen- xa\ ànsptvOT)xov àvflpibnot; èviSpuxai, xa\ lyxa:e-
sibile inter homines locavit, et in cordibus eorum ex^piÇs xal; xapSíai; aùxtov ■ об, хабатар Sv тч
lirinam habere sedem voluit : non, quemadmodum EÍxáaEtev, àvOpwiroi; uixtipaxnv xtvi icipâî, i) щ"
aliquis conjicere possit, misso hominibus ministro YeXov, f\ Spxovxa, f\ uva xtliv SiEirevxtuv xi ir.í-¡vA,
•Joan, xvii, 11, 14, 16.
Stephanus, Mendici sunt. Maran. ibid. —Haec scri- (64) Mêrorreç. Steph, mavult plv 8vxe;.
bens auctor epislolae respexit ad II Cor. vi, 10 : ib; (65) Zvréxovci. Eadctn habemus in Jusimi
•jrcwxoV itoXXoù; 8è itXouxiÇovxai : quse verba Vulg. Apol. II, n. 7.
iulerpres ita reddit : Sicut egcnles, mullos aulem (66) Таг äper. Monel Slephamis in cod. ms.
locupleiantes. Sic глох infra prae oculis habuitjdem vix aliud quam priinam hujus vocis litleram l!e'
auctor I Cor. iv, 12, XoiSopoú¡Aevot, eüXoY0Üu.ev : prehendi.
Müledicimur, et benediciinus.
1177 EPISTOLA AD DIOGNETL'M. 1178
î) xivi tuv Ttswotsujiávwv tàç èv oupavoíj 64oixt¡- A aliquo, aul angelo, aut principe, aul aliquocoruin
селс, áXX' aUTÍiv tov teyvíttjv xal OV(u.(Oupyov tüiv qui terrena gnbernaní, aut quopiam eorum quibus
SXtov • ф toùç oùpavoùç Ixtiiïev, ф tí¡v OáXaaiav iSiotç commissa est rerum in cœlis aütninistrandaruin
ôpoiç èvéxXsiaîv ou та u.uaTÍ,pia mffxüjí «ávta cura; sed ipso opiQce et Creatore omnium; quo
çuXaiast Tie atoi)(£Îa • тар' ou та ¡xítpa twv tîjç cu-los condiilii, quo mare suis terminis concluait;
1¡lLÍp<x; 8pou.wv etXt)9e cpuXáacreiv (67) • t¡> rat8apx£ï cujus mysleria ßdetiter ab omnibus etementis ob-
esX^vi) vuxtI tpafvEiv xeXeúow <j> nEiBapxeí та servantur, a quo certa spalia diurnorum cursuum
азтра, ты tîjç ueXîjvtjç axoXouOouvTa Spôp.u> • ф (sol) observanda aeeepit, cui paret luna, jubenli
irávra оЧатеЧаххае xal Sitüptarai xal ùiroTExaxTai, earn lucere nocti : cui astra obtempérant, lima;
oùpavol xal та àv oùpavoîç, -pi xal та èv т|) f?ii cursuin sequenti; a quo omnia disposila sunt , et
ОаХатза xal та àv zf¡ ваХазат)- лир, àf,p, 46uîtoç- suis limitibus circumscripta ; et cui sunt supposila
та èv ü^s«, та èv раОгсп, tí èv тф ц£та?и. Toûtov cuTi et quae in cœlis sunt, terra et qua? in terra
чтрос oùtoùç á7í¿trT£íXsv, apa ye, ¿iç 4vQp(bircov áv sunt, mare el quae in mari ; ignis, aer, abyssus;
Tic XofíaaiTO, èirl TupawESt xa'i ç<56u> xal xaxa- qu;e in altitudinibus, quae in profunditalibus, quae
itXfjÇsi ; OOfievoviv, àXX' èv emsixEÍa, т:ра0тг(т1 (68)- in medio (locata sunt). Hunc ad eos misil : an, ut
¿>ç fiauiXEÙç iráu-raov uíov ¡ЗатХеа litsÊv • ¿>ç 8sov aliquis bominum cogitare possit, tyrannidis excr-
ÊTTEJA^SV, «bç ItpOÇ 4v6pW1WUÇ EZîp.lJ'SV, (bç UtbílüV rendae et lerrorem incuiiendi causa? Minime vero;
с.-: ¡jt'iev • ¿>ç toíOüiv, où ßiaCojxsvoc • ßia yàp ou sed in dementia, in lenitate, lanquam rex mittens
TpáaESTí тф 0ЕШ. "Etc£u.iJ/ev tbj xaXûv, où Suoxüv* filium regem, misil; lanquam Deum misil, tan-
Ï7:£(i'yEV (¡>í àyawliv, où xpívtúv. IIé¡j4|e¡ yap aÙTOV quam ad homines misil, lanquam servans misil:
xpívovTa , xal tîç aùxou tí¡v irapousíav úiwxrrtjcjE- tanquam cum obsequenlibus agens, non tanquaut
tat (69); violenliam adliibens; violenlia enim Deo non inest.
Misil ut vocans, non persequens ;misitjut amans, non
•n«pa6aXXou.¿vou{ Otipíoij, iva ápvâwvTai tí>v Kó- jinlicans; millet enim eum condemnalurum ; et qui i
piov, xal u,i) vixuuivouç ; 0¿x ¿рас, imp nXcCovcf ejusadvenlumsustinebit? Non vides objeelos
xoXáíovTsc (70), тоаоуты itXEOvaJovxac SXXouç; feris, ut abnegent Dominum, et non vinci? Non
Тайта ávopiünou où Soxeî (71) та ïpya, тайта 6и- vides, quo plurcs qui suppliciis afliciunt, tanto
vajiiç èirri Weoû • тайта ttjç raxpouaiaç aùioû 5eE- majorem alioruin esse numerum? Haec non viilen •
Yfiaxa. lar ab homine fieri, haec sunt Dei polentia, haec
p adventus ejus sunt indicia.
Cap. VIH. Quam miser hominum status ante Verbi adventum.
Tîç yàp 5Xu>î ávGpÚTaüv t)nítnaTO tí тот' èerrt

Nam quis ex omnibus hominibus norat quid
esbç, irplv aùxov èXÛEiv ; TH toùç xsvoùç xal Xtj-
esset Deus, priusquam ipse venissel? An vana et
pcbSsiç èxEÎvojv Хйуоис àicoSixi) «¡w аСсотгЕатшу (¡n- nugacia dicta illorum tide scilicet dignoruni philo—
Xoaócftüv; uv oi piv тар (72) íyaaav Ebai töv 6eov bophorum approbas? quorum aliqui ignem esse
(o5 uiXXoust X">pf)tmv aùxol, тойто хаХой« 0s(5v •) Deum dixeiunt (id ad quod profctluri sunt ipsi,
ol Ss, йошр- ot S', аХХот: Ttôv этос^еЕшу twv èxTicr- Deum vocanles) ; alii aquam, alii aliud ex demen
jiivtov ùt:o 6êou. Kai toi" ц-е еГ Ttç tojtidv tuv Xáywv tis qua,- a Deo sunt créala. Alqui si. horum diclo-
4^66îxtoç è<rri, Sùvaix' âv xal tójv Xoîiîuv x-.my.a- nini aliquod approbations dignum est, possint et
TCDV ëv IxaTtov ó(xoía)í arocaívEsOai 8e¿v. "AXX4 caelerarum rerum qua3 sunt crcatae, unamqiiamque
тайта ¡xèv TspaTEÍa xal irXavt) tuv to^tüjv iarív similiter pronuntiare Deum esse. Verum hi ser
ave pwTOüv 6à oùSslç oCts éTSsv oute i^viópiosv ■ mones sunl prodigiosa mendacia cl imposturae
айтос Se èauTOv auáSsiíJEv. 'En¿5Et£-E Sk Stà 7г(огтешс- D praestigialorum ; ac hominum quisquam ñeque vi-
(67) ФиЛшгсе1г. Post haue vocem vel post еГ- el tanta polentia, ut nulla in gente ignorelur el ex
Xi](ps non dubilal Stcphanus quin f¡Xtoc vel ó f¡Xrac omni genere homines pœiiiteiitiam agant , concludit
a librario omissum fuerit. ÏToixeïa hoc loco non quanta sil Cut ига secundi adventos majestas.
quatuor elementa, sed astra inielligi debent, quae (70) КсЛа&ггес. Observât Sylburgius non minus
postea enumeranlur, nimirum, sol, luna et slellae. commode dici posse xoXáCovTat. Quo plures supplicia
Vid. not. in i Theophili libriim, num. U. afíiciunlur.
(68) ПраЪгт\т1. Stephanus observât addendum (71) Où Sonst. Delel Stephanus où, et sic resti-
esse xaf. tueudum hunc locum existimat : Ihre videnlur ab
(69) 'Тяо<хтг\сгета1. Perantiqua hxc lacuna; si- hominibus fieri ? Necesse non videtur quidquam
quidem librarius, a quo scriptum exemplar Sle- mulare. Haec quoque in eorum numerum veniunt,
pliani, ad maigineni nionelseeam in anliquissimo quae Justini senleiiliis gemella sunt; simillinia eniui
códice invenisse. Non pauca déesse puiat Stepha occurrunt Apol. II. num. 10.
nus, quibus et praeccdens serino liniebalur, el alius (72) rQr ol fier nvp. Nulla eral in Beureri apo-
inchoabaiiir. Legendum puiat oùx àpfc яарабаХХо- graplio lacuna, sed Stephanus ait nonnullas Hue
pívf/>{. Hujus loci sensuin explere polest decerpta ras in ms. exemplari aine ullimam vocem legi non
e* Justiui dialogo, num. 121 senleniia, ubi S. msr- poluisse. Quapropter scriptum fuisse puial ol у-еч
Ivr, ex eo quod inglorio et informi el detpeclo T(veç. Mux Stephanus legit SOvaivr' Sv.
tArt>(i primo adventu, tantus fuerit illius tplendur
»79 ANONYMI VIRl APOSTOL1CI UDO
dit ipsum, ncque aliquam ipsius noiiliam habuii; A f¡ р-о\т| 9£0V ¡Sí'v пграц&сфах • i тар ДеЫтг{
sctl ipse scipsum ostendit. Oslcndil autem per ха\ 8tifJLtoupvî>< tuv бХал/веос, O «oiíjaaí ta к»™
lidcm, cui soli Dcum videre concessum est, nam xal хата xaÇtv 6iaxp(va;, od p.ovöv сЛаувроил;
Dominus et opifex omnium Deus, qui omnia fecit enveto, àXXà xal p.axp¿6u|¿o;. 'AU' gîto{ \i plv
et suo quaeque online disposuit, non solum liominum oe\ towutoç, xa\ ion, xa\ ïorai , xplôç xa\ áyj-
amalor, sed patiens eliam fuit. Sed hic fuit qtii- 6oç (73) xa\ àopyrjToç xa\ àXtjGfjç • xa\ uívoí ауиво;
dem semper talis, estque, et erit, benignus et bo è<mv • èvvoô-aç 8è [AEyáXTjv xa\ Sçpasrov Iweiav,
nus, et iraeexpers, ac verax , et solus bonus; 1¡v èxotvuffato ¡jiívio tu zilÎ: . "Ev 8(H}i (iàv oîv xott-
concepit autem mente aliquid magnum et ineffa- etyev èv [uiarrjpitp xa\ Siex^pet tf,v aoçf,v aàwJ
büe, de quo cum solo Filio communicavit. Quan- ßouXfy/, dtjiîXeîv f)[jubv xa\ acppovriytEÎv èM«r èîk;
diu igitur suum prudens consilium in mysterio 6è атахаХи^Е (74) 8ià той а-раг^той такй<, м\
relinebat, neglectui nos habere, nullamque nostri èçavèpuas та èÇ àp/f.ç f¡Tot[xaafi£va, i:av6' &¡u
curam gerere videbatur; atposlquam per dileclum nap¿?xEv ^(xtv, xa\ [wraiixEÏv eCiepyesiuv »¿той,
Firni.'ii revelavil et patefecit quae jam inde ab xal ¡Seïv (75) tjaat. T£ç Sv тоЬяоте ítposíS¿xi]5sv
initio erant prepárala , omnia siinii I prxbuit •fjjiwv ; Паут' ojv floEt тар' еаитср oùv тф тай ol-
nobis : et fruí suis beneficiis . et videre. Qua; В xovojiocüc.
quisnam nostrum exspcciavisset ? Omnia igilur apud se sciebat una cum Filio, œconomica sua
scientia.
Cap. IX. Filius sero missus, quia oportebat ul homines ex peccatis suis cognoscerent se vita Мщчл
este : пес in alio quam in Filio Dei justifican posse.
Cxtcrum usque ad superius lempus sivit nos M¿xP' (*èv ouv той irpáffOsv xpívou e'aíóv ijjii;
pro libito incerlis motibus agitari, dum a volu- d»{ ебоиХйи.£ба ártáxTOtí epopaïç ç£p£o6at, +,8вм!;
platibus et cupiditalibus transversi raperemur; ха\ етбирСалс àyouivoui • ой Tzâ-nwc, 1сг(5з|«и;
non quidem quod ullo modo peccatis nostris gau- toIç ap.aprf¡|ieetv i¡¡ubv, 4XX' avex¿(¿£vo; • eue w
deret, sed ea tolerans; neque illud quo injustilia t¿te TTJ( aSixia; xaipû cruveuSoxûv, à),/.i t4v «an
exercebatur lempus approbans, sed mentem Ju TT¡í6ixaioaúvr,c5T]u.íO'jpY(üv(76)-rva èv тф тоге урт
stitiar creans : ut cum eo tempore convicti esse- èXEy)(OivTEç èx tuv ISltav 1рушч àvij-iot îidt.ç, vj»
mus e propriis operibus, vita esse indigni, nunc С йпо t^ç той Oeoû •¡/ирцпбхщхос à$t(i)6£i)(iEv • xalri
Oei benignilas nos ea dignaretur ; et cum manife хаб' èauToùç tpavEptixjavTEc áSúvatov eíseXDiív ti;
st inn fecisscmus, non posse ex eo quod in nobis TTjv ßamXEiav той в£ой, тт) Suvá¡x£i той веой 8'jm-
siium est regnum Oei ingredi, per potenliam Dei Т0\ YEVr(0tü(l£V. 'Eê\ SÏ 1tE1tXf¡pidTO (ilv J] ^¡Ifrffí
nobis id posse darelur. Cum autem ad cumuluin àSexia, xa\ teXeIuç TtEtpavépüJTO Stc é (itíOlí (77)
malilia nostra pervenisset, ct plene manifestum xóXaitc, xa\ eávsTOc теротевохато • т^ХОс íe 6 xatpií
factum foret, mercedem peccati esse supplicium, 6v öeöi 7грое6гто Xoi7Äv yavEpüJuat tíjv еаитои xf\-
et mors exspectarelur : advenissetque lempus a orÓTtjTa ха\ Súvau.iv, шс... ОтгЕрбоХХоизтц (78) ç:-
Deo praestitutum ad suam deinceps benignitatcm XavSpuiTcEa; ц1а ауаъц oúx ep.!<n¡5£v f¡(ia<, tó8
ac potenliam declarandam , ct quomodo prae im- àittbaaTo, oùîà e¡iv»¡stxáxí¡TEv. 'АХХаерлхрови^ст,
inenso quo homines prosequitur amore, nos odio t,v¿íX£To, Xèywv ойтЬс (79), тас <¡¡x£T¿paí á¡wp:!«
non habuerit, ñeque rejecerit, neque improbitaiis ovsSaâTO • aOtoí töv TStov Yibv атсйото Xú-pov úaf
nostra; memorem se oslenderit, sed patienter earn ílHUv, töv if tov ùitkp áv8|jLa>v, tív Sxaxsv i~lf w»
tulerit ac sustinuerit ; ipse peccala nostra suscepit, xaxbiv, tov SCxaiov ùrèp tüv áSíxaiv, tív Sçôop:«
proprium ipse Filium prelium redemplionis pro ùrcèp tôiv cOapríüv, t6v iOávaTov йкер tuv 6vt¡№v.
nobis dedil, sanctum pro iis qui legem transgressi D Tí yàp 4XXo тас áp-apriac f|jxuv fiSuvfîj %<йЩи\
(73) Kal àfodoç. Has voces expungendas putat (77) Micdóc. Addit Stephanus тг,с àpwtprtai,
Slephanus, quia mox sequilur xa\ jiávo? ауаОа;, sed melius in apographo Beureri ¡itcO'j,- яЩ
sed, ul observai Sylburgius, nihil mutandum. nempe injustilia;, de qua paulo ante locuUis est
(74) 'Еяе1 dé ánexeLlvtfe. Б regioiie liorum ver- auetor Episiolae.
borum ascriplum eral ad marginem ms. codicis : (78) 'Ûç. . . . ияер6аЛАЫ)СГ1с. Legit Stephan»)
"Oti èxp'jTTTETo T030'JT0uç ypávou; -h (lUffTÎ]plOV TT)Ç «î){ итЛ TÎjç ij-£p6aXXo'Jir(ç çiXavOptuniaç xAfyr
afiaç Tpiaèoç P-'XP1 го" ßairc£!jp.aToc той èv 'lop- iri^î, melius quam Beureri apogrannon,d)tTÍ¡í икр-
fiávr). 6aAXo'J9T¡c çiXavOpojÊaç p.?a ayairf) той êtn où*
(75) Kai lêe'tr. Beurcrus legit ÎSsîv xa\ TrotTjuai. èp.£ar,a£v. Libenler legerem ш итарбйХХоиэт;{ f-
Melius cum Sylburgio legemns xatavorjoai. Ibidem Xav0p(i)7;!ai; oïaAfam].
Bcureri apographuin npoasSöxa, ei inox ет6иц£ас (79) Aérw. Vidctur hoc verbum addilum fuisse
àTaÀÀrjjiivo'jç. ab aliquo existimante verba Uaia; citari ex (Ц1-
(76) 'AXXà тог rovr rrçç ôixawcvrrfç ír¡jitovp- lui. Sed manifestum est non de Filio hic agi, s™
yùn: Sed meutern Justitiar creuns. Id est, praparans de Paire, qui peccala nostra ipse suscepi>se ою-
illain jiistiliam, qua; non liltera sed spirit ii conti- tur, minus accurate id quidem, sed lamen to sens».
nelur, (|iia'(|in: est justitia Dei (ut ail Apostolus quod Filium suum pro nobis tradendo , ipse ii°j|is
Korn, ni, 22) per /idem Jesu- Christi in omnes et victimam suppedilavU qta peccala nostra «I"a'
super omnes oui credunt in tum. Млплн, in renlur.
Addend.
1181 EPISTOLA AD DIOGNETUM. 1182
lxe(vou SixaiOTjvrj ; àv tlvt Stxaiioe^vat (80) Í'jvotov A eranl ; nihil minus quam malum pro malis, ju-
toùç àv<5u.ouç f]u.äc xal аагбгц, i) èv fiovw xCa Пф stum pro iujustis, corruptions ncscium pro ob-
тоЗ 6sou ; fi) ttjç yXuxsiaç аутаХХа^с, ш ty)ç àvsÇ- noxiis corruptioni , immorlalum pro mortalibus.
iXvtárrou бтцАсоиртСас , fi> tojv árpo38oxf¡Tcov eû- Quid cnini aliud peccala nostra potuil legere quam
cp-yeatâiv ! iva avoi.ua (iàv iroXXfiiv èv S'.xafu êvl ejus justilia? in quo alio nos iniqui et inipii ju-
xpuCîj, SíxaiojúvT) 8è èvoç noXXoùç àvajioviç ítxouínTQ. stificari possumus quam in solo Dei Filio? O dul
'ЕХеуСас ouv èv ¡xèv ты i:pÓT6sv ХР^^ x0 àÎ'Jvawv cen) permutatioiiem ! o impervesligabile artiíiciuní!
TÏ)Ç ^¡iETEpaÇ ÇUSEWÇ eîç то tuxsîv Ç(i>f(ç, vûv 6è o beneficia exspeciationem ümnem superanlia! ut
tov StüTÍjpa 6eî£oç , 5'JvaTov atuÏE'.v xa\ та àS'JvaTa, iniquilas quidem mulloruin in justo uno abscon-
è$ à(AÇ0Téptuv ебоиХ^От) r.itrzzitiv fifiâç tí¡ xp1!5^0" datur, justitia autem unius facial ut multi injusti
tt)ti aÙTOÛ, aCi-ov fjfEÏaOai тросеа , тахтара , 8t8á- justiíicentur. Cum igilur superiori tempore (bujus)
orxaXov, 5Ú|jl6ouXov , [atpov , voüv, çû>;, Te¡xi¡v, 8ó- nos (rei) convicisset, non posse nosiram naturam
Çav , taxùv, ÇùWjv • та pi èvSujetoç xal Tpoçrjç p.i\ vitam consequi, nunc autem Servalorem ostendis-
jxipi¡iváv. ß sel, qui servare posset ca etiam qua; servari non
"
poterant; utrinque nos benignitati stix ildem habere voluit, ipsum existimare altorem, parcn-
lem, magistrum, consiliarium, medicum, mentem, lucem, honorem, gloriam, robur, vitam : de vestilu
ei viclu sollicites non esse.
Cap. X. Diognelo ostendit auctor, quoi et quanta ad eum ventura tint bona, si fidem tuscipiat.
ToÚTTjv xal dû t$)V itfuTiv èiv тЩ( (81) xal llujns etiam tu fidei si desiderio tenearis, et illam
Хабдс , TtpfiJTiv (ièv èitiyvionv (82) it aeeipias, primum quidem cognosces Patrcm. Dens
6 yàp oeoç toùç ауврыяоис tftà- enim homines dilexit, propter quos mundum crea-
кцте , Si' oùç èitoitioe tov xóffjxov , oTç ûnè-aÇs vit, quibus omnia subjeeit qua? in mundo sunt ,
itáv-a та èv ..... oTç Xóyiov ÊStuXsv , oTç vouv • quibus rationem, quibus mentem dedil, quibus so-
oîç tiovoiç (83) itpoç aÙTov ópfv tnizpttyt • oOç èx lis ad ipsum oculos attollere permisit, quos ad ima
ttjç I8faç elxavoç èuXairc ■ трос oûç àizéaxttlz t6v ginen) suam formavit, ad quos Filium suum unige»
Ttiv aiteO tov fiovoêvt) • oTç t}]v èv oùpavw ßan- nitum misil, quibus cocleste regnum promisit, et
Xefav кщуувй.аг:о, xal 8(i>o-et toïç ауащаенлч aüróv. dabit, quod ipsum dilexerint. Postquam asitem il
*E7tiyvo'jç 8è, t£voç olet itXi)pci>64ja(a6ai xaP^ç; i| ium cognoveris, quanta le impletum iri lxtitia exi
itfijç ауап^оЕес tov oûtioç тгроауатс^наута ne ; àya- stimas? aut quaulum diliges cum qui prior le ita
wfjaac 6è, [u|at¡t$¡c Ioï) айтой tt|Ç XPT1CTT^TT1X0C' Х°Л dilexerii ? Cum autem diligere coeperis, imitator be-
(A$) Оаи|лаат)с, e! 8úvaTai (ii(it¡t1)c uvOpíüitej yevé- C nignitaiis ejus cris. Ac ne mircris posse bominem
oöoi вгои. AúvaTat, 6¿Xovtoí абтои. Od yàp tí esse imiiaiorcin Dei. Polest, eo volente. Non enim
xaTa8uva5T£ü£tv t£5v iiXtjijíov, оОбе тЬ nXéov èxêiv iinperiuui in próximos oblinerc, ñeque vellc polio-
PoúXssOat TUv ieOevEoriptüv' où8è xb uXouteïv xal re condilione esse quam ii qui sunt inlirmiores, ñe
ßtaiei9ai toùç ùzoSsEaïipouî , £U8ai¡xoviív èctTiv que divitem esse, et vim inferre inferioribus, est
oj5è èv TOÛTotç 8ûvaTa£ tiç ¡¿'.jifâjOa-. 6e<v àXXà beatum esse : ueque in bis Deum imitari quisquam
тайта ехтЬс (84) ttjç exeîvo-j р.ЕуаХЕккг(-ос. 'AXX' polest; sed hxc extra ejus inajcslalcm sunt. At qui
8(itîç xb той 7tXî)aiov àva8ixE"at ßipîi 8f èv ф proximi onus in serecipil; qui qua in re superior
xpcíaatov èerlv, ÎTspov t6v èXaTToûficvov eùzp-ftxelv est, alium qui esl inferior, beneficio vult alïicere :
èûaXEt, 2ua itapà той вЕой Xa6ùv ïx"» тайта è7ti- qui quxcunque habet, a Deo accepta, ea indignis
6eo(i¿vocc x°Prrfb>vi вго; yívETac Ttôv Xajji6av(ivTtdV
suppcdilans , Dcus fit corum qui aeeipiunt; is Dei
oj-toç jxe(xt)T^ç èiTi ©soû. T¿ts OEáat] TOYxáviov èitl
est imitator. Tunc perspicics , in terra degens ,
■fyí, ixi ©soc èv odpavoîç (85) яоХкеиЕтаг тот«
Dcum in ccelis mundum , vclul aliquam rempubli-
iAuirnfjpta вЕой XaXEÎv dpÇri ■ тате toùç xoXaJo- cam, gubernare , tum înyslcria Dei loqui ineipies ;
(livouç ктЛ тф p.í) OíXeiv ápvT¡aas8at 0Ebv , xal 0 lune cos qui puniuntur quod abnegare Deum no-
4yaTt^7£iç xa\ Oau¡jui<isic • тб-г t^ç акахцс той
lint et diliges et mirabel is ; tunc imposluram
x¿j(xou ха\ TÎjç i:Xavr(ç хатаучшэт)* örav то óXtj- inundi et errorem damnabis, cum vere in calo vi-
Ойс èv oùpavcp £fjv èîtiyvibui) • ÔTav той 6oxouvtoç vere didiecris : cum ejus qux hie mors esse cense-
èvOaSî Oavaro'j xaïaçpovêtjç , 8t«v tôv îvtiuç Ы- lur, contemptor esse; et mortem, qux rêvera cet
(Щ AtxmuOijrai. Salis apte ad Calviniana com aut a?£vsç. Habcbal Slvw apographon Deureri.
menta reddid.erat Slepbanus , pro jusii» haberi : cl (81) 'ЛЛЛ11 Tiihzu èxrôç, x.T. Л. Sed liœc extra
paulo po¿l Sixaiùxrn,, faeiat ni pro justii liubciwlur. ejus majettatem sunt. Id esl, contraria illiusdilissinix
(81) ПоО$с. Duliilai Slepbanus ulrum legalur in beneficenlix, quam imilari debemus. Maiunis, in
ms. тлЩс, an üoOîrijc. Emendandis.
(82) 'Ея1хгшТ1Г. Addil Sylburgius тгатрос oos (85) 'Er ovparoîç. In hac voce líbranos lapsos
т.ггЛ\г:. Mox Slepbanus -r.àcnk та èv хозрц) vcl èv esse pulal Slepbanus ob scripiurx similitudincin,
TS lH- Sylburgius èv xi) Сгя' ovpaváv. ci b'geiidiiin èv avOpcbnoiç. Nam brevitalis causa
_ (85) Moroiç. Post hanovoeem erat in ms. códice scribi sold èv ivoiç pro èv àvOpcuTOiç.
liileia, quam Slepbanus iniüum csscpulal vocisavu
1183 ANONYMI V11U APOSTOL1CI Ш
murs, formidare cœperis, quas servalur ¡is qui ad \ vaxov <fo6rfiJ¡f, 8; ipuXdbaETai то!; хатахрЛт)»
ignem sternum damnabuntur, qui sibi trad i los affl- pivoiç etc r.vp то alumov , 8 toùç -караМЬ-.ц
ciel supplicio ad finem usque. Tunc admirationi айтф pixpi tîXouî xoXáaEi • тоЧе той; Отоцгтега,-
libi erur.l qui pro justilia ignem patiuntur ; tunc "rcsp 8ixato<i'JvT|í OauíiáJEií то irúp (86) , то... ¡и-
beatos praedicabis, cum ignem ilium cognove- xapioeiç órav íxeívo то irûp ёотрф;.
ris.
Слр. XI. C/muhíí siiií moment! ea rogiioscerc, g»a; Verbum inearnalum docuil.
Nun facio verba de rebus peregrinis , neque sc- Où Çéva ¿;jhà<7) , oiSè TOipaXÖYwi Çiytu • 4Ш
ciis quam rationi consentaneum sit, qua;ro ; sed airoiiTÓXwv YEvojxevoç p.a8iy:r¡í , ^(voîat Шзю-
cum apostolorum fiicrim discipulus , fio gentium Xoç eBvojv • та irapaSoOévra à^fotç ùzT)pcïû »:■
doctor; quae tradita sunt (mihi), subministro iis votiivotç аХт)6г!ас u.a9i)Taïç- tîç vàp ôp6£aç î:-
qui discipuli fin nt digni veritate. Quis enim recle ía/OE^c , xal Хбуы TtpodcptXel (87) yevvt)6sIí
edoclus, et ab arinco Verbo gcncralus, non sludet В oùx am^TEt naçuç p.a8Eîv та 6tà X¿yo'j SeirMva
discereapci'le qiisepersermonem clare oslensa sunt çavEpuç рлЬтраХс , oTç èçavapwasv 4 Kí~(oc çj-
discipulis, quibus declaravil sermo conspicuus fa- veIç Tzappi\3l$ XaXwv , Ú7A aitírttov p.i] vooújuw;,
cius : libere loqueos, cum ab incredulis non intclli- и.авт]таГс 6è 5it¡yoúiasvoc (89)- oï kittoI Xorwdb-
gcretur, sed discipulis enarraret : qui fidèles ab eo te{ ûu' oùtoG , ifvwsav Патрос ¡xuer^pia (90). (й
cxisiimati, cognoverunt Pairis mysteria. Cujus rei Xapiv airáureíXE A¿ifov, ïva хоацш çavfl" Ъс, i-
gratia sermonen) misil, ut a mundo conspiceretur : яо Xaoü ат((лазве\с , 8ià ámoaróXwv хт,ри;(6г1{,
qui a populo contení plus , apostolorum praeconio OtzÎ) eOvwv èitw-EUOT). Outoç ó ait' àpxi.i , 6 x«-
promulgalus, a genlibus est credilus. Hie ab inilio v&i «pavElç (91), xal ейрЕве\;(й), гз\
eral, qui novus apparuit, et . . . inventus, el sem ■rávTOTE vio; èv áyttov xapSizi; yevvi''!1evoí- "*'
per novus in sanctorum cordibus nascens. Hie qui toí ó íe\, <rí¡(jiEpov Tibí Xo^tnOcíí4 Sí' oí itlw-
semper, bodie Filius babilus; per quem Ecclcsiadi- т£С«та1 f¡ 'ExxXijuia. Kal x<*P'í áiAoupivq, h i-
tatur; el gratia expansa, in Sanctis incremenluui Yioiç irXT)6úvETai, itapéxousa voüv , <¡>avspo5ra ¡w-
accipit, praebens meutern, patefaciens mysteria, an- orf]pta , SiainféXXoua-a xa-.poùç , xa£p°ulia W »
nunlians témpora, gaudens super lidelibus, quacren exolj, tictCipoü« SojpoufxávT) (93) • oTç брюзга»!
libus donaos; quibus limites lidei non perfringun- " •)< OpaikTai , où8k Spta татарам тгарорфти. Eí-
tur, urque limites palrum transiliunlur. Deinde inc та tp<56oí vótiou ¿jtôsTat , xal простого x4P'í V1,
lus legis decantalur, ei prophetarum gralia cogno- vibixETai , xal Eua-pcEXimv itiortí íSpvirai , w'i
eciiur, el Evangeliorum lides stabililur, et aposto атозт&соу irapáooaic cyXásuETat , xal 'Exxli¡í!a;
lorum traditio cusloditur, et Ecclesiae gratia cxsul- Xápic axiprf. "Hv x*Plv °" Û1:UV i ewT*"8!! *
lat. Quam graliam molestia non afliciens, cogno Xóyoí óu,iXeí, 6t' uv poúXETai, ote 6¿Xet. *0и Tfif
sces ea de quibus sermo instruit, per quos vult OEXí¡ixaTt той xeXeúovtoí Xófou íxivÔtijíev iÇeiisiv,
cum ei libel. Quaecuuque euim volúntate jubenlis (ietí to5vou , 1% afáTCTi? tuv аяохаХисвеуш» i¡/¡<
sernionis excitati sumus ad eloquendum, cum la Yiv¿iiE9a ùixîv xotvtüvo!.
bore, ex dilectione corum qua? reveíala sunt nobis
sumos vobiscum participes.
Cap. XII. Vehementer interest Itominibus veram scienltam peretpere, quœ in Ecclesia non tine w'w '■
charilale comparutur.
Quae cum legeritis et audieritis sludiose, scietis OTç Evtux'5VTEí » xot^ ixoúiavrEc (xetí aiwwîf.îi
qoeecunque praebct Deus diligenlibus recle; facli D еГагивЕ йоа itapéxEi 6 Oeoç toîç aTawúiiv *f
paradisus deliciarum, ligoum genus omne fructus 6î , o¡ tsv¿[íevoi (94) irapaSstJo; три??);, и*-
(86) То ягр. Ad oram codicis, quo usus est Ste- трЬ; auorffipta, où x*ptv azircoiXs Aíyov : Со?«««-
phanus ascriplum erat : Kot ш8г гумпгр еТ/г то runt Patris mysteria, nimirum qua de cauta sew
avTtypaçov. Sic eniendat Slepliaoos, tote toùî ùito- nein misait. M mi VN. ibid¡
u.ivovTaç iiTzïp 8ixaiou0vTiç тЬ itûp 9аир.ааЕ(с ха\ (91) Ouroçd ¿л' dpy,rjç, ó xatréç garste. La
u.axaptsEi( örav, ele. Legere mallet Svlburgius sine gere maliin, outoç ó ait' àpxîji, xaiviî çav;i{. i'c
transposilione, то irüp тЬ eitiyewv xal tote айтоис </iii ab initio erat, novus apparuit. Maran. ibid. (
u.axap£a£iç ÔTav. (92) EipeOelç. Legit Stephanos xal àpxiio?£'J,P:-
(87) ПросриеТ. Sic b.ibebat Beureri apograpbon : Oeîç. Beurcrus xal rotXataç. Mallem xal èv ¡m
sed quia spaiiuni erat in ins. inter -o-iz^ù.. cl e7, eùpeOei'î, «t in tempore inventus, aul aüquid simile,
addendoio potal Sylburgios xal а/.т/ci. quod naturae divina: aelernilati oppooalur.
(88) IlpocrpiXeX lyem\OEiç. Legi cliam posset (93) Awpovfiern. Verli eliam posset, donam , я
rpouçiXiiîYSVTiOEÎç. £t Verdo a?)iic«s {actus. Maimn. observai Steplianus.
(94) Ol yeropèroi. Miror doelissimum inlerpr'-
in Addend.
(8"J) Anj)-ot5/tEroc. Scriplum fuisse pulat Stepha- tem Stephanum reddidisse, qui fuistis, el moi ?«'
produxistis, cum nihil magis senientiae conirarm»'
nus èx6it)Youiji£voî in códice ms.
(90) "E-prtúcay яатрдс uverr^pra, х. т. X. Sic esse possit. Haec enim ad gentiles dicuntur. WW
cliam videlur scribi et hitelligi possc : !yvw0"»v ка" incommode dclcretur articulus ante *zv6pzw.
«185 EPISTOLA AD DIOGNETUM. шв
хартоу CuXov, еиваХоуу , ávaTsuavrEj èv èao- A ferens , belle germinans, in vobis ¡psis producen-
toîç , icotxCXoi; xapitotç ХЕХоарл) pivot. 'Ev yap toú- tes, variis fructibus ornati. In hoc emm loco lignum
•ир тф /.í'ipí';) CuXov уч&зшс xa\ ÇuXov СыГ]С TCS- cogiiilionis et lignum vitse planlalum fuit. Verum
9i5tбитой • àXX' ой то xï\ç yvúasb)í (95) ivatpsí , àXX'
non quod est cognilionis, id estquod e medio tollit;
ij Ttapaxo)) avatpsï. Oùôè y<*P 4<Г"]рл та уеура(л- tted inobedientia с medio tollit. Ñeque enim ea sunt
jxiva , ú>( Oe6j ait' àp^ç ÇuXov Çioî)ç èv ¡zésio i:a- obscura quae scripta sunt, Deum ab initio lignum
paSsijou EtpUTSUïE , 6ti -¡-уы-сы; Çtoijv stv.í:i/cv'J;- vitas in medio paradisi plantasse , per Cognitionen!
f¡ fxi) xaôapûi xpi)aá|xevo'. o¡ ait' àpxïjç , TîXavtj vitam ostendeiitem ; qua cum pure usi non essent
той бсгшс Y£YÚ¡xv(j>vTaí. Oùôè fàp Çto-Jj aveu yvíó- qui ab initio fucrunt, impostura serpentis nudati
ctecüí , ou6s Yvt"J3tî àjcpaXi]î Sveu £шт)с аХ^вой^. fuerunt. Neque enim vita sine cognitioue, neque
Ato tcXtjoIov êxaTEpov TCiçuxeutai. "Hv 6uvap.iv èvt- cugnitio tu ta sine vita vera. Ideo in propinquo
5à>v ô 'АтоатаХос (96) , tf,v te avsu àXijÔEÎaî ulrumque planlatum fuit. Quam facullatem cum
тгрогтаурлтос e'í Ctoty* àaxouuivijv yûiív u.Ep.tjii- perspexisset Apostolus , reprehendens cugnilionem
(isvo(, XÍYEi • 'Я yrUTiç pvaiói, i) ôè а-саяц ol- quae sine veritatc mandati in vitam eiercelur, (li
xoSojieï. 'О укр vop-ÍCtüv eîSévai ti Sveu yvi¡kte(oc á- cit : Coguitio in pat , dilectio cutan cedipcal '°. Qui
XtjOoüí xa\ ¡iapTupouu.évi)ç ùr.b tïjç fwîjç, oùx lyvti), " enim pularl se scire aliquid sine cognitione vera el
û-ло той 6?eco{ (97) itXavârat, рЛ\ ауап^асц (98) то cui testimonium perhibetur a vita , non cognoscit,
Çîjv. 'О 8è ¡ЛЕта <¡>¿6ou èniYvoùç, xa\ ftoijv ет£т)тшу, a sei pente decipilur, quia vitam non dilexil. At qui
in еХтс!оЧ tpuTEÚEt, xaprcov îtposôoxwv. "Н-ш m\ xap- cum limore cognilionem est adeptus,etvilam qux-
S£a, Yvujtç • Çu)4] 8e, Хоуос аХт]0т)с , j(opoú|xEvoc • rit, in spe plantat, fructum exspectans. Esto tibi
ou ÇOXov çéptov , xai xapràv (99). . . pûv , ip\}ri\- cor, cognitio : vita auicin , serino verus qui reci-
astç àe\ tí тгяра вЕф 7ro6oúp.£va • uv 6çiç O'jjf pitur. Cujus lignum ferens, et fructum, percipics
Зштета1 , ou8» irXavï) ffUYXpuTtÊTat ' ои*Е Eúa semper quae apud Deum desideranlur, quae serpens
cQóípsTai (99*), яХХа TtapBávoc 7ttarEÚsTai, xaV ao>- non attingit, neque impostura sc ¡Hi applical ; ne
"ufipiov BsixvuTat, xa\ aitóaroXoi e-uvETÍfovTat, xa\ то que Eva corrumpilur, sed virgo credilur ; et Salu-
K'jpiou tzIlt/ji TipoápxETai, xa\ xt]po\ (100) auvayov- tare ostendilur, et apostoli ¡nielligentia instruuntur,
Tott,xa\ рхта xiap.ou ápu.ó££Tat " xa\ 8i6átrxii)V ау(ои{ el Domini pasclia progredilur, el chori congre-
ôXoyoç EÚcpa'vETai "íi" ou Пат1]р BoÇaÇeTat. TÇ ^ 60-
gantur, el decentcr ordinanlur : ac docens sánelos
Ça e!ç toùj atuvaç. 'ApWjv. sermo laclalur; per quern Pater gloriflcalur. Cui
С gloria in saecula. Amen.
(95) "AJU" ob то rife TTibcewc» *• ""• X. Sic red (99) Kal харяог. Stcplianus et Bonrerus xal
dendum crediderim : Verum non cognilionis lignum картой Ipuv. Melius Svlburgius xal xaprov
occidit, ted inobedientia. Mara.n. in Emendund. ix.tXTjpûiv.
(96) "№• Svrajiir èrtôbr ó 'АяостоЛос. Id est :
(99*J Obdè Elu (peelpetai. Clarior erit inierpre
cunt perspexisset Apostolus quam vim habeat ilia tatio, si sic reddamus: Vbi neque Eva corrumpilur.
uiii usi| не ligni, nempe cognilionis el vitae, coiijuii- Maran., ibid.
clio. Obscura Stephani inierpretatio : Quam facul
latem cum pertpexisset Apostolus. Maran. ibid. (100) Kr\pol. Vox corrupta, nee evidenter leda in
(97) 'Тяд той брвшс. Praemitlil xa£ ßeurerus. ms. códice. Non sanabilur vulnus , si legamus cum
(98) ÍMf) атаяцеас. lia Bcurerus el Sylburgius : Sylburgio xaipoí. Sed si ponamos x°P°'< "">il puto
posterior libera liujus votiil.e y.r¡ legi uon potuil in stiperfuturum dillieiiltaiis. Siephanus voces st queu
ms. códice, sed tantum и. Siephanus reddidit ob tes sic reddil, et cum mundo coaplalur. Videlur le-
amoretn vit«. Мох idem Beurerus fJTu ouv <roi. gendum &pu.¿ôvTai.
PRESBYTERORUM ET DIACOiNORUM
AC НАШ
EPISTOLA DE MARTYRIO S. ANDREJ APOSTOU
VETERUM TESTIMONIA
(Gallasd., Teterum Patrum Biblioth., 1. 1. Venetiis, 1765, in-fol., р. 14S.)
I.
Damasus, vel quisquís auctor tit, ('.arm. iv, ex edit. Sarazanii, Romœ 11Í38.
Andrea, Christi apostóle.
Hoc ipso jam vocabulo
Signaris isto nomine,
Decorus idem myslice.
Quem crux ad alta provehit ,
Crux quem beata diligit ,
Cui crux amara praeparat
Lucís futura; gauilia.
In te crucis mysterium
Cluit gemello stigmate.
Dum probra vincis per crucem,
Crucisque paudis sanguinem. Epist. cap. x.
IL
Hierohtmcs, epist. ux al. cxlviii ad Marcellam, num. 5, torn. 1, рад. 328, edit. Veron. 1754.
In omnibus locis versabatur (Jesus): cum Thoma in India, cum Petro Roma;, cum Paulo in Illyrico,
cum Tito in Creta, cum Andrea in Achaia. Cap. n, etc.
III.
Gaddentiüs Brix., in term, habito in Dedicat. eccles.
Joannes in Sebastcna urbe provincial Palaeslinœ, Thomas apud Indos, Andreas et Lucas apod Palw>
Achaia; civilalem, consummati referunlur. Cap. xu.
IV.
Paülinus Nolands, de S. Felice, Natal, ix, МП. 406, рад. 657, edit. Veron. 1756.
Hcic paler Andreas, heic qui piscator ad Argos
Missus, vaniloquas docuit mutescere linguas :
Qui postquam populos ruplis erroris iniqui
Returns explicuit, traxitque ad retía Christi,
Thessalicas fuso damnavit sanguine Patras. Cap. x.
Idem, ibid., Natal, xi, vert. 76-556, рад. 449, 468 et 659-
Sic Deus et reliquis tribuens pía muñera terris ,
Sparsit ubique loci magnas sua membra per urbes.
Sic dédit Audream Patrie
tune Andream devexit Achivis.
V.
Petrus Chrysologhs , term, cxxxiit.
Crucem quam redigerant (Petrus et Andreas), postea conjtinctis viribus ardenlcr invadunt. —• Ре"и
namqiie crucem, arborem couscendit Andreas. Cap, x.
1Ш PRESB. ET DIAC. ACHALE EP1ST. DE MART. S. ANDREA. —PROŒMIA. 1190
VI.
Aoctor lncertus, lib. Oe vera et falsa pœmtentia, cap. 8, num. 22, in Append, ad torn. VI Opp. S. Au
gustin! , рад. 236, edit. ВВ. Paris. 1685.
In hoc desiderio erat Andreas, qui in cruce positus a Domino requirebat : Tempus est ut commendes
terrœ corpus meum. Volebat euim eum plebs de cruce deponere. Ipse autein ccepit Dominum rogare : Ne
ine permitlas. Domine, descenderé vivum, sed tempus est ul commendrs terra; corpus meum : tandiu
en im jam poriavi, tandiu super commendatum vigilavi, quod vellem jam ipsa obedienlia liberari, et
isto gravissimo indumento exspoliari. Recorder quantum in portando onerosum, in fovendo inurmum,
in coercendo laetum , in domando superbum laboravi. Seis. Domine, qiiolies a puriiate contemplationis
me relrahere conabalur, quoties a dulcissima; quietis somno me excitare conicndebat, quantum et quo-
ties dolorem ingerebat. Qui igitur tandiu, Pater benignissime, puguanti restili et tua ope superavi, a
te pio et justo remuneralore poseo, ne mihi ultra commendes, sed depositum reddo. Commenda alii quem
illud ultra non impediat, et resurreelurum servet et reddat, ut et ipsum quoque meritum sui lahoris
recipiat. Terra; me commenda, ut me amplius vigilare non oporteat, el libere ad le fonlem indeficienlis
gaudii tendere anxiantem me non retrabat, nec impediat. Cap. xi.
VII.
Ex lib. Sacramentorum, inter opp. S. Gregorii M. tom. III, рад. 143, edit. ВВ. Paris. 1705.
Adest nobis (Patpr omnipotens) dies magnifia votiva mvsterii, qua venerandus Andreas apostolus
germanum se gliiriosi apostoli tui Petri, tarn pradicatione Christi tui, quam conversalione monsiravit :
ut id quod libera pradicaverat voce, nee pendens laceret in cruce. Cap. x.
Videsis el Librum Besponsalem, sive Antiphonarium, inter opp. ejusdem S. Ghegorii M. torn. Ill, рад.
VIII.
Ex Missali Gothico apud Mabillomum Liturg. Gallic, lib. in, num. 17, рад. 221, 222.
Dignum et justum est, aequum et justum est, pietati tux ineffabiles gratias referre, Omnipotens, sem-
piterne Deus, et inaeslimabili gaudio passionem tuorum predicare sanctorum, per Christum Dominum
nostrum. Qui beato Andrere in prima vocatione dedit lidem, et in passione donavil victoriam. Acceperat
haec utraque bealus An Jreas; ideo habebat et iii predicatione constancia m, et in passione tolerantiam.
Qui post iniqtia verbera, post carceris septa, alligatus suspendió se purum sacrificium tibi obiulil Deo!
Extendit mitissimus braebia ad cœlos, amplectitur crucis vcxillum, dellgit in osculis ora , Agni cogno-
ecit arcana. Denique dum ad patibulura duceretur , in cruce suspenderelur , carne paliebatur et spiriiu
loquebalur. Obliviscilur crucis tormenta, dum de cruce Christum praeconat. Quantum cnim corpus ejus
in ligno extendebatur, tantum in lingua ejus Christus exaltabalur : quia pendens in ligno, sociari se ei
gratulabatur. Absolví se non paiitur de cruce, ne tepescat certamen in tempore. Turba circumspicit,
et lamentât ; demilti a vinculo cupit, quem Reparatoris mentem inlelligit. Laxari postulai justum, не
percat populus hoc delicto, lnierea fundit martyr spiritual , possessurus sempiterni Judicis reguuni.
Capp. ix, x, xi, xii.
IX«
Vehahtii's Fortunatus, Carmin, lib. vu, De senatu curia; ccelestis. Ex Bibtioth. Patrum. Paris, tom. VIII,
рад. 817, E.
Culmen apostolicum radianti luce coruscum,
Nobilis Andieani inittil Acbaia suum.
X.
Gregorius Turon., De gloria martyrum, lib. и, cap. xxxi, рад. 754, edit. Paris. 1699.
Andreas apostolus magnum miraculum in die solemnitatis sua; proferí, hoc est manna in modum
farina;, vel oleum cum odore nectareo, quod de túmulo ejus exundat. — H ж с au tern aguiilur apud pro-
vinciam Achaiam in civilaie Palras, in qua bealus apostolus sive martyr, pro Redemptoris nomine cru-
ciüxus, presentan vilain gloriosa morte linivit. Cap. x.
XI.
Abctor incertus, lib. De miraculis B. Andrea: apostoli, cap. xxxvi, in Append, opp. Gregorm Turon.
рад. 1264.
Post hxc comprchensus bealus apostolus ab Egea proconsule, positus est in carcere, ad quern omncs
conveniebant ut audirent verhum salutis. At ¡lie non cessabat predicare node el die verbum Dei. Paucis
vero diebiis interpositis, eductus de carcere et gravissime e;csus, cruce suspensus est : in qua cum per
iriiluum vivens penderet, non cessabat prsedicare Dominum Salvatorem, donee tenia die populis flentibus
spiritum cxhalaret : quod lectio Passionis etiam ejus plenissiroe déclarât. Cujus beaium corpus Maximilla
accipiens, conditum aromaiibus recondidit in sepulcro : assidue autem super ilium deprecans Dominum,
ci ejus beatus apostolus manor esset, exorabat. Capp. vu, ix, x, xn, xui.
Libcllus De miraculis sancli Andrew laudatur in Chronici Fontanellensis cap. xiv.
XII.
Mesologidii Gr.-ecori-m, jussu Basilii imperatoris Greece editum, ad d. xxx Novembiis. Pert, i , рад 221,
edit, Urbin. 1727.
'Авлт)т; той &f(w xa\ itaveufûou ДпоФсолои 'Av- Certamen sancti el clarissimi apostoli Andrea?,
S(.irjj, àSsXçoû той ¡isváXou Патрои. fratris magni Petri.
1191 PRESBYTERORUM ET DIACONORUM ACBALE U9Î
Оуто? àSïXçbî -(Yf¡au>í ùitip/wv той u£fáXou ano- д Hic germamis magni apostoli Petri, post Ato»
чтбХои Штроо , ¡лета t!¡v 'AváXr/jiv той Kuptou slonem Domini nostri Jesu Christi , prxdicavit in
^¡jlüv 'lijaoü Xpiütou, àxijpuÇsv etc rcäiav tjjv itop- tola maritima ora Bilbynix , Pouli, Tbracia et
aXiov "ctjç BtOuvtaç, xa\ -où IMvtou, ха\ tt,î 6pá- Scylhix : deinde magnaiii Sebaslopolira iusim'n
xtjî, xa\ т% XxvtHa;. Metí Sï тайга àitîjXoîv iv — Postremo Palras Achaix in Peloponnesum mi-
ЕгбатгоитгаХес т}) цет^Я- — Etta iitT.XOev èv Па- gravit , ubi ah JEgez proc.msule in crucem sob-
tpatj xtiç 'Axataç elç rJeXoiröwr,iiov. Kai iTcauptbuij latus est : atquc ita mortem obiit. Сярр. u,
О7Л Aifáa той аувияатои' xa\ ойтш; етеХеиЬОг,. х, in.
XIII.
Etuerius Uxamensis et Bkatus presbyter, lib. 1, adversus Elipandum archicpiseopum Toletanura. Ei
Bibliolbeca Patrum Parisiensi, torn. IV, pari. 11, pat/. 526, A.
Agnus iste prxdam quam tenebas, exciissit, et argumentations philosophise tux, simplicitalis sos
innoeenlia omnino delevit. Isle est Agnus iinmaculatus, qui quotidie, ut beatus Andreas ait, in aliare
cruris satictilicalur : Cujus carnes posleaquam omnis populus credentium manducuveril et ejus чапдшннп
biberit, Agnus qui sacrificatus est, integer persévérai et vivus : el cum vere sacrißcalus sit, el vcre carm
ejus stnt manducaltc a populo, el vere sanguis ejus stl haustus; lamen, ut diii, integer manet, tt irnum-
cululus, el vivus. tap. vi.
XIV.
Fi.oni:s, in Auciar. ad Mariyrolog. Веюл. Ex Aclis Sanctorum Bolland. Mart. lorn. II, рад. и .
In Achala, civitate Palras, passio S. Andrea: apostoli : qui crucifixus pro Christi nomine, suum com-
plevit mailyrium. Cap. x.
XV.
Milo, monachiis EInonensis, in Vita S. Amandi rpisc. Traject. lib. 1, cap. I. Ex Bolland. Ft'br. lorn. I,
pug. 874.
Ilinc petit Andreas properando virilis Achaiam,
Ac noinen proprium pairando virililer iiuplel.
XVI.
Walafridus Straro, Carm. dc S. Andrea. Ex Thesauro Canisii (om. II, pari. 11, рад. 258.
Prolinus Andreas compunctus voceTonantis,
Credidit xternum salvantem sxcula regem :
Pendula captura: conlcmnens relia sprelx,
El dicto ciiiiis Christi prxcepta facessit.
Qtils numerare valet populosis oppida lurmis
lllius eloquio, qu% fana profana fricabanl,
Crédula pándenles regí praecordia Christo ?
Nempe vicem Domino solvebat calce cruenta ,
Dum crucis in palillo suspensus stipitc martyr
Uliima morlalis clausil spiracula viix,
Purpureas sumens Christo régnante coronas.
XVII.
Rhabamis, in Marlyrol. ad d. 30 Nov. Ex Thesanro Canisii lom. II, part. 11, рад. 548.
Natale sancli Andres apostoli. — Hic prxdicavit Scyihiam et Achaiam, ¡bique in civitale Palras cruci
suspensus occubuit. Cap. x.
XVIII.
Usuardus, in Martyrologio ad d. 50 Novemb., рад. 195, edit. BD. Paris. 1718.
In civitate Pairas provincia: Achaix, natalis sancti Andrex apostoli, qui eliam apud Scyihiam praili-
cavit. Hie bealissimus ab Egea proconsule comprchensus, primo in carcere est clausus, ac ileindegr»-
vissime ca?sus; ad ultimum vero in cruce appensus, biduo inibi supervixii. Сарр, vin, ix, x, xu.
XIX.
Reuicius, monachus Antisiodorensis, Comment, in psalmum xxi. Exsiai in Bibliolbeca Patrum Lugu'u-
nensi, lom. XVI.
Quamvis hoc sacramentum a pluribus accipialur, non lamen, ut videtur, in partes est divisura, sed
loiiiin singulis est indivisum, Andrea apostólo sic testante : Agnus, quanquam sacrificuius est, iniiaei
perneverai et vivus. Cap. vi.
XX.
Joannes Euchaitensis, in Poemalibus, рад. 70, edit. JElona, ICIO.
Iraupouaí tï Tpsî; ävSpsc éuA; 'Avfipiav.
Tres simul viri cruciliguiii Audrcam
HOS EPISTOLA DE MARTYRIO S. ANDRERE.— PROUEMIA, HlH
XXI. *
M.vRTTROLOCiiiH metricum Ecclesia? Grœcœ, ad d. 50 Уor., ex edit. Sibcri, Lipsiar, 1727.
"Avrimpoçov (Kaúptüitv 'AvSpiaç tpipsi,
4>avelí оХт)8й)с, об sxudSû;, wv ¡auuttç.
Aiitisirophx fixas cruci fuit Andreas ,
Sacerdos Christi vcrus, non umbratilis.
XXII.
Lanfbamcus archiep. Cantuar, lib. De corpore et sanguine Domini, cap. x, рад. 259, edil. Paris., Ifii8.
Est igilur sacramenlum et res sacramenti, id est corpus Christi. Christus lamen reiurgens ex mortui»
jam non moriiur, mor» Uli ultra non dominubitur (Rom. vi, 9). Sed sictJtdicit Andreas apostolus : Cum vert
in terril carnes ejus sint comeste, et veré sanguis ejus sil bibilus; ipse tarnen usque in témpora rtstitutitnis
omnium, in cœleslibus ud dexteram Patris integer persévérât et vivus. Cap. vi.
XXIII.
Wni.pnELMiis abbas Brunwilleren»i»in Epístola ad Meginliardtim abbutem Gladebacensem, de sacramento
Eucharistie contra crroies Berengarii. Exstal apud Mubillonium saeeulo vi , Benedict, part, и ,
рад. G82.
Hoc auieiii corpus, post explclarm more catholic« rommunioneni, sanum ct incólume, vivum et inte-
urum se recipit ail Patrem. Sic enim leslatur Ecclesia Achaix , beatuin Andreain apnstolum dicere :
Postijuam omnis populas credeniium Agni carnem comederil el sanguinem biberit, Agnus qui sacrificatus
est, integer persévérai et vivus : el eum vert sacri/icilns sit, el vert carnes ejus eomestce a populo, et veré
sanguis ejus sit bibilus , (amen, u( dixi, el integer permantt, et immaculatus, et virus. Cap. vni.
XXIV.
bo Cvrnotensis Serm. De convenienlia veleris et novi sacrifica. Ex Biblioth. Palrum Parisiensi, torn. X,
рад. 80«, A.
Ecce ad memoriam veniunt verba beaii Andrex aposloli, quihus asserit ct in ccelis esse corpus Do
mini, et de allari posse sumí corpus Domini : Cujus, iiiquit, carnes cum sint contestar in terris a popuio,
el sanguis ejus bibitus ; ipse lamen usque in témpora restitutions omnium, in calestibus ad dexteram Pa-
iris integer persévérai el vivus. Cap. vi.
XXV.
Bernaudis abbas Clarx-vall., Serm. in Vigilia S. Andrea» apostoli, mim. 5, opp. vol. I, рад. 1064,
edit. Paris. 17» 9.
Andreas homo eral similis nobis, passihilis, et tain vehement» ardore spiritus crucem sitiebat, tarn
inanulito a sxeulis ¡¡audio tripudiaba!, ut cum paratum sibi eminus paiibulum cnns|>cxissel : I) crux, inquii,
diu desiderata, et jam conevpiscenli animo prœparala ! Securus et gaudens venia ad le, lie ut et tu exsul-
tans suscipias me. Et paulo post, mim. i: Terrendum eum putat /Egcas, cruris supplicium niiiiiians :
sed nun est ita. Accendiiur magis in verbo hoc, et libere clainat : Ego si panibulum cruets expavescerem,
trucis gloriam non prœdicarem. At ubi paratum sibi lignum intuitos est, ex hoc jam plane lotus ignescens
uppUiudcbat, ct blandiebulur ilM amatae suae, ouiciosiseime salulaba-t, devotissime suscipiebat, magnifiée
attollebat cam, et in ipsius pneconio glorialiatur, damans niagis affection« quam voce : Salve, crux pre-
liosa, aux decorem el putdiritudittem de membris bominicis accepisti ! Satve, crux, qua in corpore Christi
dedícala es, et ex membris ejus lanquam usargaritis- órnala. Сарр, vin, x.
Idem, serm. i, in Testo S. Andrea?, num. f, рад. 10G5.
Cum ducercrur ipse beatus Andreas ad crucem, populns qui sanctum et jiislum dolebat injuste damnari,
prohibere vnluil ne pniiiretiir ; sed magis ipse instaulissima prece prohibuit eos, ne non coronarelur, ¡mo*
ne non paleix-lur. Desidcrabal siquidem dissolvi, et cum Christo esse, sed in cruce quam semper a ni ал e-
rat : desideralial regnuin mirare, sed per patibulum.[ Quid enim dicit illi amata? sua;? Per le, inquit, me-
recipial, qui per If me ralentit. Cap. vil.
Idem, sen», it, num. 5, ibidem, рад. 10G9.
Audisfis ccrtc, cum pervenisset beatus Andreas ad locum ubi crux parata erat, quomodo confórtalos sit
in Domino; et lier Spiritum, quem una cum cxleris apostolis in igneis unguis accepcrat, verba vere ígnea
loqiierctur. — Ex aliundanlia cordis os locutum est; et charilas quae fcrvebat in corde, quasi scintillas
quasdaui ardentissimas emiltebal in voce. Quid enim beatus Andreas cum sibi paralan), ul dixi, crucem
eminus ccrneret, loquebatur?' О crux, iiiquit, diu desiderata, et jam concupiscent animo prœparala !' Se ■
curus et gaudens vtnio ad te ; ita ut et tu cssultans suscipias me, discipulum ejus qui pependil in tt : quin
amaior tuus semper fui, et desiderati amptecli te. Cap. x.
toi. m, »h serm. xvi, de diversis, num. G; ibidem, рад. 1122.
lSiinquid non supra naiiirain beatus isle Andreas apostolus, cujus solemnilas prx manibus est, transi-
lierat, qui dicebal : О bona crux, diu desiderata, et jam concupiscenii animo prœparala! Securus et gaudens
vtuw adle. Cap. x.
PâTROL. Gn. II. 38
1I9S PRESBYTEKORlIM ET DIACONORIM ACHAT.« \\%
XXVI.
('■aufrioiis atibas, in Déclamai, lviii, erst, in rolum. Il Opp. S. Bkrnardi, ряд. 52-1, A.
Gaudium sane non modoinspc gloria;, sed eliani inlribulationilius. — Hsecvirtusex alio, quse Anuïcam
fecil amplecli crucein. Cap. x.
XXVII.
Nicolaos Clarrc-vallcnsis, term. ïn feslo S. Andre*. Exslal in cclum. II Opp. S. Berymoi,
рад. 728, A.
Dominus noster, cujus schnla est in terris et cathedra in cœlo, ex liis omnibus quos elegit et prxclrgjt,
Andream elegit aposlnlum, cujus soleinnitalcm et vocibus et cordibus inclamamus. O dulcís apostóles,
et primitiva voçalio Domini Satvaloris : — cujus passio tanta Spiritus dcvotione distillât, ut mentes
aiidicnlium adipe el pinguediue rcplere videaliir. Unde non iramerilo in singularein auclorilatis агсеш
sUscepla est, quam qui videruiu scrtpserunt orbi, et ministri fuere sermonis. Cap. i.
Hic sermo, quem Mabilloniiis aliique tribuunt Nicolao Clarœ-rallensi, occurrit eliam inter scruiojes
B. Petri 1Umia.ni, estque num. lviii, torn. Il, pag. 158, edit. Paris, loti.
XXVIII.
Petrus Blesexsis, serin, iv, in feslo S. Andrea?, рад. Hi, edit. Paris. 1657.
Andreas quasi sua; condilionis obliliis, summopere prccdieabat suavitalem el dulcedinem crucis.-
Pea; nimio anime liilei et anions, crucen) salutal, el dicit : Seeurus el gaudens nenio ad le. Andreas pre
cipitin repulat voluplalem, si diniillalur in patíbulo, donee in eo consuiiiinelur : el quod omncm fortitu-
dinem I'aculiaiis human« iranscendil, i|uasi jam a corpore pcregrinans crucialum in cruce non sentit. —
Andreas clamât : Salve, crux speeiosa ! Seeurus el gaudens ad te vento : suseipe discipnlum ejus qui pepaiil
in te magister meus Christus. — Arilcntissinie affectât Andreas ascenderé cruceni : ut intra earn mundum
el principen) шип li despicha ; ut inde quasi de eminentissiina turre jacula inimici seeurus excipiat.
Cep. x.
XXIX.
Aiictor ¡nccrlus, lib. Soliloquioruin animse ad Oeinn, cap. xxn. In Append. Opp. S. Anguslini,
(«in. VI, pag. 95.
Ibal Andreas seeurus ad eruccm cl gaudens, quoiiiain a;l wain dulcedinem properabal. Cap. x.
XXX.
Llcas Tudcnsis, contra Albigcnses lib. \\i,cap. xxi. £ie Bibholh. Palrum Parisieusi, torn. IV, pan. n,
pag. 710, B.
Quamvis mullos inariyrum legamus in sua passione gaudcre, ul legitur de beato apostólo Aiiilrna, qui
cum duceretur ad mortem, diccbal : Seeurus et gaudens vento ud te; hoc du gaudio Spiritus ¡iiielligeiidum
est, non de gaudio corpóreo. Cap. x.
XXXI.
Thomas Aquinas, term, n, de S. Andrea. Ex edit. Romana 1570, torn. XVI, sub fintm, pan. -18.
Septem sunt gradus ascendendi in palmam, id est in eruccm. Primus gradus, persécutons aggressus
Secundus, devota martyrii processio ; de his duobus, in vita sua (S. Andi.i. Tertius, devota de cruce pr*-
dicatio; in Legenda, ibi : О si scires virlutem cruris /etc. Quartus, carceris toleratio, ibi : Justit enin to
earcerem deirudi. Quintos, populorum cum liberare voleniiura prolilbitio, ibi: Nolile sanctum, pic.
Sextos, funium proeelblio, ibi : Jussit eum ¡miibtis ccedi. Septimus, devoia ut pati niereretUr oratio ,
rbi : O beata crux. — Circa passionem notandum quod passus est desideranter, ibi : Jam concupisauit
animo •prœparata; confidenter, ibi : Seeurus; betauter, ibi ! Gaudens venio ad te ; consumer, quia ntin-
quain a praediealione ce.ssabat; longanimiler, ibi : Btduo ; gralanter, gratias agendo ; perscveranler, qui»
iiuiiquam nisi mortuus descenderé voluit. Capp. », vu, ix, x, xi, in.
XXXII.
Bonaventura, serm. u, de S. Andrea apostólo. Ex ejus Opp. edit. Lugdun. 1068, torn. HI,
pagg. 223, 221.
Beatos Andreas, sicui ejus Legenda dicit, matcrialem eruccm in corpore passus fuit. — Sic cum crucein
ascenderet, banc bumilitalem sanclus aposiolussehabereostendit, cum Êge.-e de cruce sic ait : Egocrueii
Christi servu$sum,et crucis tropœum dlligere potius debeo quam liniere. — linde dicilur in Legenda, quod
exspoliavil se, et vestimenta sua tiadúlit carnißeibus. — Quod apostolus dum attendit, mori pro Christo
non limuil, sed pleno gauJio cordis ad crucem accessit. Ilude videos crucein non limiiit, non fugit, non
oculos ab ea avertit, sed exclainavit et dixit : О bona crux, diu desideruta, sollicite quarsita, et ideo сен»-
piscenti animo prœparala ! lœtus el gaudens venio ad le, ila ul tu gaudens suscipias me, discipulumejutqu
pependit in te. Salva me, inquit, crux preliosa, ele. Capp. i\, x.
Idem, serm. in. ibidem, pag. 225.
Нас compassione fraterna transfossiis apostolus dicebal jEgeœ : Ego de tuo inleritudoleo, non itrm
passione conturbar, ileus enim dolor uniíis diei, reí duorum, vel ti ¡um ; sed tuus inlerttut лес per milli» *»■
norum poleril pervenire ad finan. Cap. ix.
Ш7 EPISTOLA DE MARTYRIO S. ANDRE*:. — PRÍHF.M1A. 119»
XXXIII.
SoniROMis. utfertur. De vilis aposlolorum, cap. i. Apud Fabricium in ßibliolh. Ecoles, рад. íái.
'AvSpia; 6 вагл-уо; aÙToû, ш; oí т.оЪ fjuuv Ttapa- Л Andreas fraler hujns (Simonis Pelri), ut majore«
Se&bxaaiv, ExOOai; xal SoySiavoî; xa\ Хахха:; exí,- nostri prodidcrunl, Seytliis, el Sugdianis, el Saccis*
pj5í"oECafY¿Xíov:o'jK'jpfou f¡[i£5v 'I^tou Xptrrou, pnediravii Kvangelinm Domini iinstri Jesu Christi,
xa\ sv Ъвбаато-бХи èxf,pu{js t!¡ ¡лгуаАг,, 8îtoy ёотЬ ei in Scliasiopoli praniicavii qua; cngnomiiiatur
f¡ ratpsp-ooXij *A<J>apou xa\ Фаз:; 4 ■тата^о;, IvOa Magna, ubi est irruplio Apsan, el Phasis fluvins :
oixouatv AIOíoite; oí èstoTépoi. eârrrcTai iv Патра:; ¡lile, iucolunl ifilhiopes interiores. Sepultos est au-
tf,ç 'Axataí, отошрф тараоовЕ\; ЬтА Myía той ¡iast- lern Pali is civilalc Acliaia?, eruci suffixus ab /F.goa
Хеш; 'ESehstjviov. prxfeclo Edcssenonim.
Eadem ferme habet Anonymus apml ОЕгдмЕха-м in Лег« apóstol, et Epístola* Рам/i ; apud quem lamen
postrema verba recliussic s; haboni • ú-b Atyía той avOuTtá-uou urauptüOcíc.
XXXIV.
Hippolttüs, tea quisquís sil auctor, De iluodecim apostolis. Apud Combcfisium. Anclar, no», torn. II,
рад. 851.
'AvSpía;, ExûOaiç, ftpixatç xrjpúCac, earavptóOi] Andreas, cum Srylbis ac Tbracibus praidicasscl,
ív Пахра:; Tfjí 'A/aía; è-\ èXaia; 8p0io;, xa\ 6á- cruci affixus e*i Pairis in Acliaia, reclus in olea
тггетв: ixil. arbore, ibiijue scpolilur. Cap. x.
XXXV.
Psei'do Dorotheas Tyrius, in Synopsi, etc. Ex edit. Fabricíi De vita et morte Meysís, pag. 471.
'AvSpéaç ... àïi^T) èv Натра:; тг,{ 'Axata; спаи- Andreas., sepultas est Pains Achato urbe, ram
po'j::; !>тА AiÊátou. ab /Egeate in erticem aclus fuissel. Cap. x.
Qnibus addesis pscndo-Abdiam in Histor. apóstol, üb. tu, num. 59 cl seq. pag. 507, edit. J. A. Fahricü
in Cod. apoer. Nov. Test. torn. Il, et Isidomjm Hispale.nseh Juniorem, ulperhtbeut, apud laudalum Fabri
cium De vita et morte Moysis, pag. 545.
Consulendiis ilem Nicetas Papulago, Oral, in S. Andrea», apud Combefisium, Um. I Aucter. umist.,
pag. "> ..
XXXVI.
NicEPHOHi'S, Hisl. Eccles. lib. it, cap. xxxix, pagg. 199 cl 200 edit. Paris. IÖ30.
"AvSpfa; 4 той xopuçafou Штро-j xajiyvrjo; .... Andreas, coryphxi Pelri fraier, ... a proconsul«
ûu% той àvOuuiTou А£уа:атои тш атаирф xa'i оито; /Kgeato in crucetn quoque est actus : illo ei crimine
T.poa^Xiiytai, е-рсХт^а ol tTznyayowzoc, ort itópl " tt¡v objecto, quod conjugem ejus Maximilian) fratrem-
Ya¡i£-í¡v айтой Ma$tp.(XXav xal töv aoY/.cfov Етрато- que Straloclem, inipictatem ejus detestar! doculs-
xX¿a, Xpiorijj Tzpow(í-foi,-:ty gxíívou gôeXuÇajxévou; set, et ad Christi lldein adduxisset. Cap. *.
- XXXVII.
lu i'.kmiis Justinuxus, serm. in feslo S. Andrea: aposteli, ex edit, leitet. ICO«, рад. Ï94, col. 4.
Magnanimitatem hujus robustissimi ducis, imprrlcrrilam mculem. passionis desiderium, spirilunlequo
lumen ipsius, ex sermonibus ejus allende. Cum enim duceretur M crucis impimerctur patíbulo, eamdein a
longe prospiciens exclamavit, dicens : O bona crux, diu desiderata, el jam coneupiseenti animo prepárala Г
tecurus el gaudens venio ad le, ila ut tu exsullans suscipias me, discipulum ejus qui pependtt in te. Wir,
о bona crux, quœ incorpore Christi dedícala es, et ex ejus membris tanquam margarilis órnala, aeeipe me
ab hominibus, et redde me magistro meo, ut per te me reeipiat, qui per te me redemit. Cap. x.
Diontsics quoque Cartrusiamjs, serm. t cl iv, de lauaibus S. Andrea, plura describil ex Epístola prt'
tbyterorum et diaconorum Achaict.
1199 PRKSBV TERORUM ET DIACONORUM AGUÁIS nm
GALLANDÏI PRiEFATïO
In Epistolam Presbyterorum et Diaconorum Achaiae do martyrto S. Andrea».
{Tel. Pair. Biblioth., I, Prolog., p. xxxvin.)
SYNOPSIS.
I. Сиг huic Epístola: inier vetusta Ecclesiœ monumento loen» assignants.
II. De rut iis ejus edilionibus, Mombriliana potissimum el Lipomaniuna.
HI. De aniiqua ejuidem Epistolce versione.
IV. Hujus Epistolm sineerilas variis nominibus agnoscenda videlur. Chrysostomi locus expentui.
V. Sotritur objeclio, еж voce TpiáSoí desumptn, quam fuisse usurpalam terlio, auin el secundo satnlo,
evincitur ex Patrum vetuslissimis tum Grcccis tum Laiinis.
VI. Objectus locus de processions Spiritus sancti expendilur. Eadem phrasU in Grteca Diaiogona
S. IWegorii versione, cujus auclor Zacharias papa. Samuel Basnagius nMatus.
VII. Quautio de Ждеа memóralo in epístola Ecclesiss Achaicœ discussa. Locus Sophronio ascriplu,
t'mdicalur. Ejus inlerpres Erasmus defenditur. Duplex Edessa dislinguenda ; quarum altera receniior
(hrhoenica, antiquior atiera Macedónica, primilns .Egea dicta : cuius nominis occasione nonnullœ de Ägta
proeonsule, «l fertur, Achoiec, proposite conjecturai.
VIII. De tempore quo scripta censelur Epístola : simulqne varia de Vcspnsiano persecutore.
I. Quod suportas in prxfatinne generali anli- A nibus disiinclum, haud incongnium pulamvs, exe»
quitaluin ccclceiasticariim studiosis reeepimus, I pisinlie nostra? milium hic describere, ut quod
Ada mariyriim nos esse collecluros, pro tempo- a reliquis editis, quin et ab ipso Grae.co exenipbri
nim ralione digerenda ; id quidein prseslare nunc aliquantuluin discrepat. Sic autem se habet:
Tiiripiiiius, Epistolam encyclicain presbyterorum et PaSSIO BEATI AnDBE.E AI'ObTOLl.
diaconorum Achaietde S. Andrea; apostoli martyrio, Diacones ecclesiarum Acahie (sie) scripsimui um-
in medium preferentes. Licet enim inter Acta raar- tersis Ecclesiis, qua; sunt in oriente et oceide*le,et
lyrum sincera, virornm oruditonim judicio baud meridie et seplentrione in Christi nomine conti
lui rit bactenus luve Epístola recensiia; eam turnen tula! : Pax robis el univertis qui credunt in «min
omnino pretermitiere religioni habuimu« : sive, cum (1. Deum) et in Trinitatem perfeclam : tena
quod ab anliquis lemporibus Ecclcsiae catholics Patrein ingenitum , et verum Filium uniqenilum.
¡»ementa, digna fucrit existímala qua: in diviuis el verum Spirilum sanctum , procedeniem ex fsui
oflkiis celeli' andis publice usurparelur ; quod in el Filio : et hoc esse unigeiiitum Filium , quod eil
primis speclandum erat : sive quod nuper demum et Ule qui genuit. Hanc fidein didieimut , etc. Di
in lucem prodicrit tcxlus Graecus, quo magis uia- meminerit loclor liorum verborum , procedeniem
pisque vetustísima versio, Ecclcsúe jamdiu pro- * ex Patre el Filio, de quibus inferius disserendum.
bata , confirmalur : sive quod tandem viri erudili Sxculo postero xvi cúrrente, eamdem Epislolani
studio quamvis л catholica couimunione alieni, iicrum cvulgavil Aloysius Lipomanus episcopus
eadem Epístola paucis abhiue annis Grace ас La Veronensis, in opere Vitarum sanctorum prisconm
tine in viilgus oinissa, velut sincerus suene anli- Patrum; sed alio a Monibriliano exemplari usus,
quitatis fetus fucrit propúgnala. Quod si vero bane ad Epistolar inilinm snlicni quod* alliuel. Estque
Epistolam minus recte inter Acta martyrum nobis bujusmodi (I) : Passionem sancti apostoli Andtttr
repositam quis arbilretur; illam saltern tanquam quam oculis nostris vidimus, omnes presbyteri et diu-
Telustum opus ecclesiaslicum esse habendam, hnud cones Ecciesiurum Achaiat, scribimus universis Eccle
ieril inlicias : adenque vel eo nomine in noslrant siis qua sunt in oriente et occidente, el meridiino el
bibliothecam jure inferendam existimavimus. teplenlrione, in Christi nomine constituas : Pas tob*
II. lllani autem primus in lucem emisisse comet universis qui credunt unum Deum in TriniluH
pcrilur Bonkius Mombritius palricius Mediolanen- perfectum verum Spirilum sanctum, procede»-
sis, in \ ¡lis sanctorum, sub (inem sxculi xv typis lern ex Paire, in Filio permanentem, ul ostwdaw
consigna tis; loci enim ac lemporis nota nuspiam r unus Spiritus esse in Paire el Filio: et hoc esse,. etc.
compare!. Quandoqiií lein vero inter rarissima Omnia peue ad Gra?ci contextus amussim.
rccensetur opus ejusniodi, duobus in-fol. volumi- Eodem sxculoxvi, Laurentius Surius Carlbusia-
(1) Lipom. Vit. SS., torn. VI, pag. 197, a lergo dem Venetiis ad signum spei ann. 155W556, in«
«Mil. Venet. Í58I, fol. qua ulor. Prima; autem edi- vero posteriora Romx apud Antoniuin Bladum,
iiouis, quam etiam prae manibus babeo, sed muti ann. 1558-1560.
lait!, quinqué priora volumina in-4 , prodicre ici—
na EPISTOLA DE MARTYRIO S. ANDRERE. — PROOF.MIA. iaw
uns, in suis colleclis undique tarn ex mss. codici- Д Graecis pressius inhaererc comperitur. Nuperi edi-
óíis quam ex eililis auctoribus, probatis sanctorum loris notas textum in priinis respicienies selegi-
Via'*, Ht fert operis inscriptio, alque per anni iniis, prolixiorcsque contraximus; quibus ctiani
seriem digestís, ediiionem Lipoinauiauam secutus noun tillas observationes altexuimus, plures fortasse
est (2). Eamdern quoque lypis deinceps consigua- hand conlemneniias addituri, si opportunius codi-
vit post medium insequenlis saeculi xvii, Andreas cem ms. nobis evolvere licuisset, quem sero tan
du Sauesay episcopus Tullcnsis, in opere liatid dein detci'unus. Est aulem codex Graecus Bomby-
obvio ita inscripto : Andreas fraler Simonis Petri; ciiius num. clxxv, 4, saeculo xiv exaratus, inscri-
»eu De gloria S. Andrem apostoli libit xii (3). ptiisque : Ueortoloijiu, seu Sermones el homilía! in
Ñeque tantum Epislolam nostram exhibuit scriptor anima (esta ; quem nobis suppeditavil locuples
Callas, ut reliqui praecedenles editores, sed earn Bernard! Nani senatoris quondam amplissimi bi-
insuper « lain patenter assortant dédit, quam accu- bliotheca *.
rate vindicatam adversus varias novatorum arguta- III. Iain vero ut de antique hujus Epistolx ver-
lioues; quas congessil et auxit Edmundus Auberli- sione verba faciamus , nullus prefecto suppelit
*ius in libro Geneva; anno 1633, Gallice edito, cui character satis lirauis, quo rite dclinire possiuuis,
iitulus est : Eucharistia veleris Ecclesiœ. » Sic in quam dudum fuerit ilia coufeeta. At earn esse ve-
fronte operis aiictor. ¿usliorem quam ul vulgo censeatur, quisque ar-
Tum vero sacculi currenlis aun» 1731, eamdcm guere valet ex scriptoribus ecclesiasticis , quorum
Epislolam Roma» recudendam curavit Ludovicus lesiimonia Epístola; ipsi praemisimus. Alii enim ex
Andruzzi Saiitandrea (4) ; qui Lipomaniano exem- ea vi'l locum passionis vel genus mortis croisse
|>lari praelerito, Mombritianum describere maliiii: baud obscure videnlur. Alii vero locum aliqueni
«juin el Saussayum plerumque assectatus, « Epí verboteiius describunt, sivc ipsam Aclorum histo
stola; sinceritatem gravissiniis tcstimoniis compro- rian excitantes, sive eliam quandoque tácito ejus
bavit (5).» nomine ad illam respicienies ; quod scilicet lan-
Quinqué aiiiem bacteims recensilis editienibus quam certum el exploralum monumenlum passim
Latine tantum evulgalis, sexia demnm accessit G. baberelur, ut recle Saussayus (0). Ñeque tamen
L., quae anno 1749 Caroli Christiani Woog cura inficiari veliin, nonnullos ex allalis scriptoribus
et studio Lipsise lucem aspexit. Textum Graecum Graecum potius lexium quam veterem ejus inter
descripsit el. edilor e códice Huntingdoniano 457, prétela consulcre potuisse. Sed, otiil est, eorum tc-
bibliothecx Bodleian»: ; cum quo item Grabius С stimonia jam inde a saeculo iv usque ad xv, con-
Marturium S. Theclae coutuleral, ejusqne ope cutis timi« lemporis ordinc sérvalo deducía, sive ad vei-
eecundis perpoliverat, ut ex anonymi praefalione sionis aniiquitalcin sive ad ipsius Epístola; sínceri-
ad novam Spitiicgii SS. Palrum Oxonienscm edi lateni astrueudam, baud parum conferre esisli-
lionem erudimur. In hoc porro egregio sacra; aiili- mantur.
»luiialis monumento edendo alque adornando, se- IV. De auclorilatc aulem bujus Epislolae, varias
»I iilain operam sihi adbibilam prolilelur vir erudi- esse viiorum eruditorum senlcuiias nemo nescil,
tus. Nimirum, ne lilierae quidem apicem mutavit, Alii namque velut supposititiam alque conlictaiu
nisi ubi dicendorum nexus, librarii oscilanlia, et proisus rejiciunl; alii vero ejus auctoritatem in
recta construendi sei ibendique ratio id exposlula- <! ii [tin m revocanl : alii deiuque tanquain sinceruin
rit; ubi vero vocabulum aliquod unius alleriusve sa eise anliquilalis felum agiioscunt. Plura sunt
lilteras mutatione, adjeclione vel detractione eor- enimvero, neque levia, quae ad infringendam ejus
ruptum iuvenil, suas eniendalioucs in textum in- VvT(3'.<TrtTa objici soient. Potiora lamen hue ad
tulil, omnes lamen ms. codicis lectiones mendosas examen revocare animus est; eaque polissiinuin
subjiciens. Texlui Graeco novam versionem appo- ., quae ab aliis vel omnino praelerniissa . vel molli
cuit ¡пси.,»,,.« ««<:■ ..l :.._:i ;li..-. •. n .. ** i i.:„ .1: ....
«uit, ipsumque nolis uberioribus illuslravit. Reli brachio discussa ¡loscuniur.
qua omittimus recensere, quae V. C. sive in operis Priuiuin ¡laque, an re vera in Acliaia et in l'a
limine, sive ¡n calce reposuil ; ea siquidem ad trarum urbe niartyriuin passus fuerit S. Andreas
nostrum insliUilura baud spectant. Hanc ¡taque apostolus , dubilalionein movil Florcntinius (7) ;
Lipsiensem edilionem poiissinium seculi sumus. Joanniä Chrysostomi nimirum aucioritaie permo-
Novo interpret! veterem adjeciinus, non Mombritia lus, apud quem sie lcgiinus (8) : i Petri quidem, et
num quidem, sed Lipomanianuiii, qui prefecto Pauli, et Joannis, et Thomae manifesta sunt sepulcra;
(2) Sur. Vit. SS., loin. VI, pag.G33, Colon. 1618. (5) Id. .7'i(/., |i:i','. I!M) seqq.
Ilaec est tenía edilio Coloníensís, omnium optima ; (6) Sauss. De glor. S. Andr., sub lin. in Vindic.
prima enim prodüt ami. 1569, fol. pag. 25.
(3) Saussay, De gloria S. Andr., post pag. 676, (7) Florent. Vel. oeeid. Eccl. martyr., pag. 117.
Paris. 1656, fol. (8) Joan. Chrys. in Kpist. ad Hebr., boni. 26,
(4) Andruz. Stater, veril., pag. 17t). § 2, opp. loin. XII, p. 257.
Editio nostra novam et aueliorem te.Uus Л riorum S. Andrea receiisioiieiii exhibet quam I.ipsiae nuper ex eodi-
eibus mss. evulgavit vir cl. Conslanliuiis Tischendorf ; sed cum Grœce tantum baec Acta ediderit, versionem Laüiom
novae recensioui accouimodaudani curavimus. Ldit. Pub.
1203 PRESBYTERORUM ET DIACONORUM АСНАМБ ш
aliorum autem cum «im tarn mullí, nusquam sunt A rum splendid» sunt eliain scpukra , ut quas urlinn
nota, t Hinc vero quis conjectaret, inquit vir cm- pr.-cstantissimam ac regiain oecuparint; etdiesiiüli
(liins , festum 'Andrex apud Patras fuisse potius atqueclari, qui festi a tolo orbe eelebreiittir... Al-
'•jus prxdicalionis memomm, sen episcopatus tu— que id non Roma? solum fieri quispiam vidcrii, sed
siitutionem aut natale, quam cjusdem marlyrii eiiam Constantinopoli. Nam ethic quoque Conslan-
celebritaterii in eadem urbe consumiuaii ; siquidem tinum Magnuiii lilius (Constaniius) ¡ta démuni in-
Andrea? scpulcrum, quod adeo pervulgatum esset in genii honore se adeclurum existimavit, si eiim in
Acbaia, vix ignorare poluisset Clirysostomus, qui piscatoris (Andrea?) vestíbulo conderet; > in vestí
»on Iongius a Gratia posilus, inio Grxcoriim fue- bulo scilicet ecclesix Apostolorum, ubi sanctorum
ril palriarcha. Hxc Florenlinius, cujus profeclo Andrea?, Luca? ac Timolhei corpora recondila per-
dubilalio si vint aliquant liabeat, enrruat penilus bibentur. Quo sane respiciens veluslus auctor ho-
Epístola? nostra: aiicloritas necesse est. railia? in illuil, In principio eral Vcrbum, inter ope
Haue autem difficultatem quam Tillemonlium in ra ipsius Chrysoslouii (15), habita? ut videlur anno
primis ac Woogum prxteriisse mirari subit, facili 581, ha?c habet : < Trini tas aposlolorum (Andres,
negoiio
« lolli existimavit Lequicnius
' (9),
• " si dicamus,
» о Luca? ас Timolhei)» testis est cwleslis Trinilatis.
- i
Andrea: cujus corpus a Constanlio imperalore (ue- Eodem plane sensu atque in eanidem senlcntiam,
rat Conslantinopolim translatum, propierea nien- Cregorius quoque Nazianzenus (IG) :
lionein baud fecisse Chrysoslomum, quod ulique Movrcr ô" ¿Lîôç ëjieirer èjjcl , xctlyrjpaç ànypor.
non in urbe regia, sed Anliochíx haliuerit homilías "Q ¡toi ¿y<jjç rpidSoç.
in Epistolam ad Hebrxos. Verum minus apposite Ac mihi duntaxat mansit dolor atque имам
id conjecisse vir doctus videlur, adcoquc viget ad- molesta.
huc objectio. Has enim humilias Conslanlinupoli lieu mea trias.
babuisse Chrysoslomum, cum jam esset episcopus, Qui et alibi (17), ad eorumdem sain toriim corpo-
post Tillemunlium (10) Moiitl'aucuniiis evincil (11). rum Iranslalionem digitum inlendens , eleganter
Existimanius ilaquc poiius vcl locum esse eorru- dixit : i Válete, aposloli, pra?clara colonia cerlami-
piiiin, vcl memoria lapsuin sanctum doctorem. Et nis mei inagistri. i Qua? cum ¡la Bint , quis ergo
prior quidem conjectura in eo innititur, quod ea> rile dixerit ignorasse Chrysoslomum, quod Grego
dent homilia?, &nb ^¡xeíiuv, ex nolis educía?, post rys Nazianzenus, quod Pauli uns, quod Hicronymus,
obitum ilenmiii Chrysoslouii fuerint evulgata? : à-b quod reliqui antiqui scriptorcs ecclesiaslici, de S.
ciqjuiwv, inqiiam, seu ex duclibus calami breviori- с Andrea? aposloli corpore, Patris Achaia? in urbem
bus, quibus voces el verba lachigraphi desciibc- regiain Irauslalo, litlcris iradiilerunl? Superesligi-
b.int, ul norunt eruditi ; ex quibus ergo nolis plano tiir, quod modo dicebamus, ul suspicemur velmen-
el vulgari modo lilleris Iraditum opus, in lucent dosuni esse locum nobis objectiim; vel si mavis,
cxindc fuit prolatum. His accedil, varia fuisse da memoria lnpsum sancium doctorem, dum ea verba
rum homiliarum exemplaria, in quibus colligcndis с siiggeslii pioferret.
ilescribendisque alii lunc temporis feliciorem quam V. Inter objeeliones vero gravions momenli es
Constantinus operam posuisse ferunlur; qua de potior cxisliinalur, qux ex voce Tpiiosj desumilur
re plura dortissiiuus Chrysoslouii operum edi sub Epístola? iniiiuiii oecurrente; quam, inquiunt
tor (13) : ut proinde baud absona vitlealur suspi- censores, in vetusiissimis ecclcsiaslicis monumen-
i io, lextum allalum librarinrum culpa in mendo lis vix ac ne vix quident loi lasse invenías; periii-
cubare; eo in primis nomine, quod de Petri qui de ac si omnia scripta nobis supcresseiit, quae sert-
ttent et Pauli et Joannis sepulcris dubilcl nemo; de ptores apostolici aul a?vo apostólico proxinii, Pé
Tlioma? autem sepulcro nun ita cerium, ut ad euni pias, Quadralus, Aristides, Agrippa Castor , Aristo
locum recle adnolut Monlfauconiiis. Pellxus aliique litteris tradidere. Atqui anliquius
Quod si cui seiilenlia istha?c minus arrideat, D est noiiien -cptiSoç, quam ut passim exisliraeiur;
memoria hic lapsum S. Patrcin opinari fas erit : tertio enim, quin et secundo Ecclesix sa:culo usur-
cujus rei excmpla in aliis ejus operibtis baud raro paium comperilur ; quod sane miror fugisse Svi-
(leprehendas (13). Qua? quidem coiijeclalio iiiagis eeruin (18). Dionysius Alexandrinus (19):0vtu
placet. Quniiiodo enim Andrtx aposloli scpulcnitn p.hi f¡u.ei; etç te t*]v TptáSa tv¡v ¡iováSi 7íX»túvo¡tóV
poluil ignorasse Chrysoslomus ; quem iiiniiruiu cor àStaîpexov xa\ x*v Tp-.áSa rcáXw àp-donov etç ф
poris ejus translatioiieni ex Achaia Conslanliuopo- ¡iovàôa 3'jvx:caXatoup.s0a. Sic quidem nos Mitin-
lini a Coitslantio anno 357 peractain, hand laliiisse bilem unitalem in Trinitalcm dilutamus; cl Trinité-
.¡eiiiuiu liquet ? Sic enim ille (11) : « Chrisli servo- lern ileruin quœ imminui acquit , iit unitalem соя-
(9) Lequien. Or. Christ., ton). II, p. 031. Ют. X, p. 625.

(10) Tillem. Mém. eccl., ton». XI, p. 378. (15) Clnys. opp. loin. XII, p. 421.
(11) Montf. Prœfat. ud opp. Cinqs., loin. XI!, (16) Creg. Naz.. carm. 9, loin. Il, p. 79.
p. 9, § 9. (171 Id. oral. 52, loin. I, p. 527.
(12) fbid., § 5 seqq. (18) Svieer., Thcs. ceci., loin. 11. p. 1288.
(13) Montf., Prœf. nd loin. X, § 5 et alibi. (19) Apud Alliait., Epibi. de sent. £>io»yj-, loiu. ',
(14) Chr vs. , boni. 26, :n epist. Il ad Cor., n. 5, p. 255.
I -2t tí EPÍSTOLA DE MAKTYRIO S. ANDREA. — PROŒMIA. 120«
irahimus. Quo insuper vocahulo apuü Basilium (20) A cuín Daniele tres pueios in liile fortes et in capiivi-
iterum ati[ut* ¡terum utitur itleni Dbnysius. Iluic tale viclores, horain lerliani, sextain, imiiam ; sacra
-episcopo Alexandriuo aúyypovoc Gregorios Neoca?- mento scilicet Triniialis, qua? in novissimis leuipo-
sariensis (21) : Tpiaí xsXcía, Sííj-fl коЛ du64óxT]xi xa\ ribus manifestari hahebal. > Quibus démuni adderc
pxT.lzíi, p.1] p¿pt£ouivt¡, x. т. X. Trinitus perfecta, libet aliud illustre testimonium ex Aclis sinceris
quœ gloria el œternitale ас regno non dividilur, etc. sanctorum mum nun Fructuosi, Auguríiet Eulogii,
■Orígenes "troque anliquior (22) : Tiya fàpxaE xwi ;i:vo Cypriani memoria? tradilis. Sic uutem se ha
"ï£bv ¡laxapiwv Suvau-soiv, xai È7iava6E6ï]xui£>v, сму- bet (29) : < Similes Anania?, Azarbe et Misaeli cx-
xpíasi Ttïiv toXXuv TevT]T(Iiv , xi хатш ttjc àpxtxîjç stilerunl, ut eliam in illis Trinitus divina, cerneré-
TpiaSoç, X¿yov 5x£l SXoçi èvsartbî altov (bç irpoç xi]v tur. i
Çoj-Tjv auxäiv, 8v Xóyov íêi í¡ тахр' àv8pu)TOiç ^p.¿p¡x Hubes igitur tum Gr;ecos, tum Latinos Ecclesiat
тхрбс ôXov xov 8uvaxov avOptó-w £?¡v урбчоч. Siqtti- Patres quibus xptàfioç vocabuluin jam inde a sjecu-
dem prœsens œlas eamdem fartasse га'Лолет habet ad lo ii desiiicnte, usurpalumcomperilur. Quod si adliuc
vitam bealarum quarumdam poteslalum , quoique ge- superaren! vetuslioruin scripiorum nionuiaenia, non
niiis compluribus collatœ, superiores his evaserunl ad Theopliili solum aul Tcrtullianiailatem, sed allius
■qtUE infra rerum omnium moderatricem Trinitalem В etiamassurgendi nobis forlasse facultas suppeleret,
posilu sunt ; quam húmame vitœ dies ad latum tern- ad antiquiorem ejusdem vocis usum asserendum.
pus ralionem habet , ad quod hominis vita progrtdi VI. Jam vero ad Giaecí lexius inlegriialem
potest. Neque bic solum , sed alibi quoque vocem astruendam, illud quoque objeclionis genus expen
«amdem ab со subinde usurpalam videas (23). Ve- deré interest quod ex verbis sub milium Episloke
tuslior udhuc Origcne Clemens Alexandrinus (24) : consiilulis repelilur, prout exstanl in vcrsione Li-
OOx аХХшс Efwï£ eâxoúoj, f¡ xtjv ayíav TpiáSa jjitj— pomaniana quae hie exhibelur, ubi de sancti Spiri
vúsauai' xpíxov (jl£v yap eTvou, x6 &yiov OveOpia- xbv tus processioue professio enunlialur. Locum supe-
Yíov 81, Seúxepov, 6Г ou Ttivxo EfévExo xaxi ¡aoúXi)- rius § 2 proluliraus. Magnus quidem Bai onius hauil-
civ xoü Daxpá;. Equidem isla non nisi de sánela Tri- quaquam rem acu letjgisse videtur, iluin coujccil in
nitate aectpio : et terlii quidem nomine, Spiritum (30) ilia tn versionem Graecismum irrepsisse dc Spi-
sanctum; secundi vero, Filium inlclligo, per quem ex ritu sancto, procedente et Paire el in Filio perma
Palris volúntate ¡acta sunt omnia. Clementinum bunc nente; adeoque ei prseferendam esse Mombriiiuna)
locum exscripsit ítem Eusebius (25). His denique ediiionis leclionem, qua efferlur Spiritus sanclus
accédai Theopliilus Antioclienus, qui canteros xlale procederé ex Paire el Filio. Yerum banc in senten-
anleit (2ü) : 'йзаихш; xal aixpí(;f¡¡jL¿pa! [icpo] xa>vЛи С liain profecto non descendisscl eximiu.s Annaliuiú
cpu)(Txf¡p(i>v TfeyovuToi, xúitoi ííalv xîjç TpiáSo?, xoü ecclesiaslicorum parens, si oculis lustrare ips.i li-
веой, xa\ xou A¿you aùxoû, xa\ xr,ç Sotjiaç аОхой. cuisset tino illa quorum supra mcininimus Graecaí
Similiter tres Uli dies qui ante luminaria fuerunt , exemplaria, Huntingdonianum el Naniauum, quse
imago sunt Trinitatis; Dei, ejus Verbi, ejusque Sa- hoc loci corrupta el vitiata.ut asseramus, nulla no
pienliœ. bis ralio suppetit. Porro ulrumquc islud exemplar
Quid vero prohibe«, quin Ecclosia? Grœcœ scripto- Lipomaniaiiam leclionem firmal, exhibens Spiriium.
ribus haclcnus recensais, duos eliam Lalinorum sanctum, exicopeuop-svov ív. ïlaxpb;, •/.%': àv YIS> Sts-
Patrum vcluslissinios adjungamus ? Tcrlullianus pivev. Quod si MombriliaiUB lectioni vetusta, exem
(¿7) : i Cuslodiatur ceconomio? sacramenluin, qua? plaria, eodem Baronin teste, aslipulantur, non de
unilalem in Trinilatem disponil, 1res dirigens, Pa- suní sane, quibus el Lipomaniana inniíalur. Ex-
trem et Filium et Spiritum sanctum... Numerum et stat cuimvero in nostra bibliotheca (31) insignis co
disposilionem Triniialis, divisionem prxsuinunt dex membranaceus, elegautissiine descripius, atque
unitalis : quando unitas cxsenietipsa derivansTri • auro piciurisque alíabre delineatis exornatus : esU
uilatem, non destrualurab illa, sed adininislrelur. i d que Breviarium secundum eomuetudinem Romana}
Paucisque inlerjeclis : i Trinitus per conserlos et curiœ. In eo aulcm post medium, ubi incipiuiil
connexos gradus a Patre decurrens, el monarchic festivitqtes sanctorum, in fesio S. Andrea? apostoli
nihil obslrcpil, el ceconomiae slalum prolcgil. i En sex lectiones habeutur, ex Epístola Eeclcsix Achai-
allerum Ecclesiae Africana? lumen, Cyprianus (28) : ca? vcrbotenus desumpia?; in quarum prima, lectio,
i In oraiíonibiis celebrandis invciiimus observasse Lipomaniana occurrit,
(-20) Basil, lib. De Spir. S., cap. 29. Opp. loin. III, (25) Euseb., Pratp. evang. , lib. xiu, cap. 13 , p.
p. Ci, edil, noviss. 675.
(21) Greg. Neoc, Expos, fid., p. 1. (26) Theoph., ad Aulol., lib. и, § IS.
(22) Origi'ii., Comment, in Maitli. , loin, xv, n. (27) Terlull. adv. Pnix., capp. 2, 3, 8.
31, edit, noviss., loin, ni, p. Ü98. (28) Cypr., lib. De oral. Dom., pag. 214, 215, ed.
(-3) Idem, boni. 9 in Exod., il. 3, liom. 11 in noviss. Paris.
Уит. n.8, in psal. cxnv, el lib. m, in Cant. cant. . (29) Ruinart., Acta martyr., nag. 192, § 4.
Vid. Opp. loin, il, p. 103, 310, 8 53, cl loin, ni, (50) Baron., ad Martyr, d. 30 Nov., not. A.
p. 84. (51) Bibl. PP. Congr. Oral. Venet., plut. V, iiqt,
(24) f.lcni. AI., Strom., lib. v, p. 710, edit. Oxon. E,2.
171S.
1207 PRESBYTERORUM ET blACOMIUM АСНЛ1Л5 \m
Quid qufcris? Lectio islliaec sciisuin sanum oui- A jungal Spirituin a Filio niinqnam recedere;utcon-
iiino et catholicura habet; quippequae tametsi La scnlanea sil illatio, videtur omnino dixisse Spiri-
tinum de Saudi Spiritus procession с a Pâtre et Fi tum manere in Filio; velut nimirum lib. in Mo
lio dogma non exprimat; allamen neque Gnecorum ral., n. 92, ubi loquitur de modo quo Spiritus sau-
errorem de Spirilu sánelo a solo Paire procedente ctus in justis habitat, coiicludendo ait : Diuimitiier
dllo pacto insinuât. Quamohrem Pâtres Graeci com- ergo in Uto (Filio) manel, a quo per naturam ион re-
plures ejusdem mo.li ant alliui loquendi ratione usi cedit. Qiiocirca dicendo in Dialogis, Spiritum ei Pâ
quandoquecoinperiuntur, quorum testimonia plera- tre procederé et in Filio manere, nullalenus dissen-
que congessit in suis Epigraphis Joannes Veccus seril a Vigilio Tapsensi, qui üb. xi De Trinil., h*c
(32). Neque aliter Graeci orthodoxi receniiores, ut omnia complexus fuerat : Ego credo Filium in Pa
ex Constantin! Melilcniolas Oralionibus vel maxime ire, iriquil, et Palrem in Filio ; Spiritum qnoqutau-
in promptu est colligere (33). Quin et îionniilli Pa dum Paractetum qui procedit a Patre, el Filii eut
tres La tint locutionem eamdem usurpasse ooscun- el Patris, quia el a Filio procedit. Et paulo post :
uir ; ut inter caeteros Gregorios Magnus, qui Dialo Quod ídem Spiritus Filii sit, mullís Scripiunrm
gorum lib. и, cap. 38, juxta Graeca m Zacharuepa- testimoniis probavimus, el quod lotus manan in Fi-
pae versionein sic ait : ФачгрЬч ouv unáp/st, ort Па- " lio; el sicut procedit a Deo Paire, ita procedit a Fi
pixitiTov üvcOu-a èx той ПатрЬс Tzpoep^sxa.'., xal èv lio, ut tota Trinitas unus credalur Dens. Hactenus
tu Yíip Siauivet. Id est, si verbum verbo reddatur : vir doclissiinus.
Manifestum est iyilur quod Paraclelus Spiritus a VIL Age nunc, ad uiiam adhuc digrediamur dií-
Patre procedit, et in Filio permanel. Quae est ipsis- flcultalem enodandam, super Algae officio ac digi
sima Epístola: Aclínica: sententia, de qua agimus : tale institutam : qua deinum excussa, de reliqiiis
quod quidem uemini hactenus aniinadvcrsum. levioribus lector erudilus judicium feral. Scribil
Neque vero ulio modo auiliendus hie est (ut id Soplironitis (37), ut fertur, S. Andreain cruci fuisse
oliiler moneam) Jacobus Basnagius, qui Zachariaui suffix um uno той AÍYé« tot» {aiiùiaiç 'Eojis^vüv, ei
pontilicem Latina Gregorii 1 Grace reddenlem, rie- Ждеа prœfecto Edesscnorum, interprète Erasmo.
cessorls sui scntenliam penitus ¡minutasse ronten- Scaligcr, quantus vir! miralur (58), jEgeam pro-
dit ; quique, quod gravius adhuc est, ipsum eliain, consulem Edesscnorum regem Sophronio dictum,
ei diis placet, Graecorum contribulium siioi-иш opi- niagisque miralur ßaauia praefectum redili ab Era-
iiionem de saneli Spiritus a solo Paire procession»', sino. Bloiidellus item in omniniodae anliquiiaiis
Gregorio Magno contra ejus menleinadjudicassc as- с ¡«dagatione limalor acerrimus, satis lidenler sng-
severat (34). At quis demum de sanetissimo pontí pllat auclorem, quem eliam aliud agens puiatessí
fice atque gravissimo, sibi hoc in animum inducat? Pseudo-Dorolheum, dum scribit (59) ipsum nugari,
Illud potius dicendum foret , si re vera Graeca ejus Andream Patiis ab jEgea Edessenorum rege (quasi
versio a Latino Gregorii textu discrepaesct, earn a ex ultimo oriente in Achaiam momento transvula-
Gracoriiin aliquo fuisse oliin corruplam; prxscrtim ver'u) crucifixum. Scaligero adhaesit etiam aecura-
cum eo nomine Joannes diaconus jam dudum con- tissimusTillcmontius (40) : eoque nomine Woogus
questus esse noscalur (55). At verisimilior mihi vi insuper ciimdem Soplironium ridet (41). Cauerossi
detur hac de re cl. Lequienii sententia, cujus proin- qui sunt, idem semientes, pneterimus.
de verba hue aiTerre opera» prelium dueo (56) : i Quod Dolet enimvero viros eruditissimos alia mult»
special, iiiqiiit, ad Gregorii locum, qui habetur cum animo agitantes, illud demum quo de agimus,
lib. и Dialog, cap. 38, siucerus dicam, magis arriderc adeo perfunetoric expendiese. Nimirum, una tan-
lectionem quam prxfert Graeca translatio. Lalinus tum Edessa Mesopotamia: Ullis, baud loilgc >b
contextus habet : Cum enim conslet, quia Paracle- Euphrate sita, ipsis obversabalur ; ut proimle So-
lus Spiritus a Patre semper procedat et Filio ; cur plironium de illa fuisse locutum exislimarint;
se Filius recessurum dicit, ut Ule veniat qui a Filio ñeque altcnus Edessae memincre, Macedonia; regura
nunquam recedit? Graeca vero translatio : «tavspbv scpulcrisclarae, celebralaeque in primis JoannlCau-
o5v ¿itápxet, Sti то IIapáxXi]Tov Пчейул ix той Па- tacuzeno (42). De ulraque plura prae eaeteris Span-
TptV; TtpoípxETat, хоЛ àv тф Tttjj SicxuivEi. Constat heniius (43),' Lequienius (44) et Bayerns (45).
igitur quod Spiritus Paracletus ex Patre procedit, Vetuslior est autein , s.iltcm nomine lenus, Mace
et in Filio танег.Сит Giegoriusmox ¡nfereiido sub- dónica Edessa : ex hac enim nuncupate fuit altera
(52) Vece, apiid Allât. Crac, orth., torn. II, pag. (59) Blond Lib. de episc. et presb. apud Fabr.fe
550 et seqq. vit. et mort. Moysis, pag. 496.
(55) Mel¡ten.,i'í>¿rf., p. 78'î seqq. (40) Tillem. »Um. ceci., loin. I, pag. 520, not.i.
(54) Basnag., in Observ. ad Canisii Thés., loin. II, (41) Woog. exercit. n, pag. 101.
part, i, p. 88. (42) Cantac. Hist. lib. i. cap. 54, lib iv, cap.
(33) Joan. Diac, Vit. S. Greg. PP., lib. îv, cap. 19 et alibi. ,
75. (45) Spanh. Deprœst. iiumisin..tom. I, cap. »'.
(36) Lequien., Dissert. Dam ose. I, §25, p. 11. 128.
(57) Sophr. apud Fabric. Bibl. éreles., pag. 22;i. (44) Lequien. Or. Chr.. Ют. И, p^gg- 79, 953-
(38) Scalig. Animad, in Cliroit. Euseb. ad aim. (45> Baver. Ilist. OsrUoen., pag. 15 seq.
MMCtCLXxiv, pag. 256.
1209 LPISTQLA DE MAUTYRIO S. ANDREiE.— PROÜEMIA. 1210
in regione Osrhocnica pusila qux, teste Plinio ( iti), « vocavit. i Justino conduit Pliuius, apud quem
quondam Aiiliochía dicebatur, atquc a fonte per- oceurrit (51) : < oppidum Aîge, in quo mos sepeliri
lucidis undis illic fluente, Callirrhoe : nomenque reges i Macedonuiu. Edessam itaque babemus in
Edessx inditum eidem fuisse perhibetura Maccdoni- Macedonia silam, primilusque vocatam jEgeam.
buspostquamabAlexandriM.temporihussuntiltapo- Quae quidem urbs, Vossio monente (52), scriptori-
titi. Non est igilur cur in ultimum orieniemcum Blon- bus Crxcis dicilur Alyai, Alyaia et Acyeia : linde
dello transmigrare cogamur, ut Soplirouii ¿Egeam èOvix-îv est A¡YOiáTT)í, vel AiystiÍT^í. Ilxc vero dum
Edessenoriim regem invisamus. Discimus enim ex recoló, varia: mihi subortx suspiciones. Cum eniin
Tácito (47) Aciiaiam et Macedoniam imperio pro noverim proprium proconsulis nomen sub quo pas-
consular'! fuisse subjectas. Ilinc itaque mirari baud susperhibeturS. Andreas, diversimode apud Eçcle-
subit Л-^еат, qui ferlur proconsul Acbaix, censeri sjx scriptores eflerri ; aliis namque vocatur
cl Edessœ Macedónica regem ;adeoque ab bac tube Aiyéa; (55), aliis vero Alfcuárrfi (54) : quid deinum
tligressum, Patras Achicas perrexisse, ut perbibet ea de varielatc augurabar dicere lubct. Sopbroniuin
Epístola nostra. Proconsulis namque sedes Edessa nimirum, sive scriptorem vetustiorem quem ipse-
ferlasse fuerit eamque respexerit Sophronius ; iiict secutus fuerit, nomine proconsulis proprio
Ecclesia vero.Acbaica in Epístola, non sedis qui- В prxlerito , bujusmodi verba , U7Ä toü ¡Заа-.Хеш;
dem locum, sed munus quo et in Achaia: provincia 'ESétijTjVUv , lantummodo litteris primo tradidisse
fiingcbatur proconsul, attendent. putabam ; quem quidem locum ne quis aeeiperet de
Ñeque vero quis putei anxio animo nos esse aul Osrliocnica Edessa, vir aliquis eruditus codicis So-
sollicito, quod iEgcam ¡iamXsji Sophronius apiiellct. pbroniani one alleveril velus urbis nomen AiysEa,
ilaud enim una esse liujus vocis signilicatio com- ¡»deque formatum gentile Atroudrei];* quorum unum
peritur; ñeque illa demuin abutuntur velusti scri- altcruinve postea librarius indoctus e tcxlu exci-
plores, quo regem constanler exprimere velint, disse conjiciens, adeoque ipsi intexendum cxisli-
ut ex antiquis Lexicographie liquet. Hesycbius : mans, exscripserit suoque exemplari inseruerit :
SasiXet;, oí SixasxaJ- *capi 'Hpo8o4c¡) , ol ßaauleTc atque ita deinceps velut proprium prxfecli urbis
яирагерог épj-aCoft¿rirarTtovjísroi. Ad quem lo- nomen babitum, a reliquis deinceps scriptoribus
•cuni plura erudite Joannes Alberli (48). Phavori- fueril subinde usurpatum; unde tandem in nostras
nus item : ВшиХт^с Xéfti "Hatoío? ioù{ Sixairtiç quoque Epístola: Acbaic.e exemplaria dimanarit.
xa\ toùç apx0VTaî- ООтш yip aiwjç ixiXouv ot ita- At hoc deinum est baríolari. Illud potius fartasse
■ Xoio't, шс 'U[í.T¡p¿í- 'AXT 4¡rcc ßaaiJ4\Ec 'А%<ыо>г „ dicendum, iEgeaiu quidem fuisse vocatum qui
slcrixal ííJ.íoí. Qua; quidem lloiueri verba (49) Edcssx ac Patrís prxfuerit ; verumtamen non ideo
loco de quo aginius , mire quadrarc uemo non vi- slalim colligas veliin ipsum gente fuisse Grx.cum,
det. Eamdeui in sentcnliam Maussacus quoque ad non Romanum ; adeoque proconsulis aul consulis
llarpocrationem v. BaaiXixl] 64aípou,f¡, unum e no- munus eidem rile conferri haud potuisse. Romanos
vem magistratibus Aibcnií-nsibus ¡SaiiXía fuisse enim quandoqucub urbibus et populis nomina usur
vocatum, se latins docturum promiserat vv.eEifio- passe , ñeque etiam a cogDomiuibus Grxcis sibi
fíí-ai etlloXé'p.apxoç, quod tarnen sui oblitus, baud ascíscendisabborruisse.viridoctissinii Ursinus(55)>
prxstilit. Mine ergo liquido apparet inimeriio argui Panvinius (56) ct Sígonius prodiderunt : utproinde
Erasmum eo nomine, quod ßaaiXea Sophronii prœ- ab .Eijea sive ab JLgealis, Macedonicorum Edessc-
fectum reddiderit. norum urbe ac populo, jEgcas item noster appcllari
Verum in isto Sopbroniaiio loco enucleando int- poluerit. Si quis vero eum fuisse origine Grxcum
inorari adbuc parumper liceat. Nobis nimirumdis- coniendal ; quod sane fratris ejus nomen qui Slra-
cutientibus Sopbronii verba, deque Macedónica locles audit, suadere videtur ; baud equidem repu-
Edessa illa esse accipienda probe ¡ntelligentibus, gnavcriui. Ñeque enim denium insolens urbium
illud etiam Trogi Pompeii apud Juslinum (50) op- i) regimen el Grxcis tradidisse Romanos, ul enummis
portune suecurrit : < Caranus, inquít, cum magna antiquis liquet : e quibus discimus (57) Aristar-
niultiiudine Grxcoriiin, sedes in Macedonia responso cliutn Danionis, Marodorum Meneclis, Nicostratum
oraculi jussus quxrere, cum in Einalbiam venisset, Callístrati el iEschrioncm Lysix filios, Palrensiiiiu
urbem Edessam oceupavit. llanc aulein urbem ob pretores fuisse. Qui ergo pnccr.it Edessse noster
rneinoriam uiunerís , .Egcas ; populum, /Lgcalas /Eg cas, Palrarum quoque prxfeclus fueril, no«
(40 Plin. Hist., lib. iv, cap. 24. 225, alii.

(47) Tacit. Алпа(.,Ш>. i, canp. 76, 80. (54) Menol. Grœc. Basil., part. I, pag. 221 ;
(48) Alb. ad Hesgch., torn. I, pag. 099. Pseudo-Doroth. apud Gang., Chron. Patch., pag.
(49) Mom. Odyss., A, 594. 455; Niceph. Hist, eecl., lib. и, сэр. 59.
(50) Justin. Hint., lib. vu. cap. 1. (55) F. Ursin. Defamil. Rom., v. Pinariam gent.,
(51) Plin. НЫ., lib. iv, cap. 9. torn. VII Tlies. Antiqq. Rom., pag. 1297.
(52) Voss, ad Pomp. Mel., lib. и, cap. 5, pag. (56) Panv. el Sigon. De nom. Rom., loin. II,
140, edit. 4. Thés. Anliqq. Rom., pagg. 976, 1015.
(¿5) Sophron., apud Fabric. Sibl. ecclct., pag. (57) Hard. Opp. select., pag 152.
1311 PRESBYTERORUM ET DIACONORUM ACHALE »212
dignilale proconsular-!, sed consiilis tiliilo insigni- A agente dispcnsalione id accidiüse poluerit; ul scili
tns, ul ex nostra Epístola constat ; ubi non avOú- cet Evangclii pracdicatiolalius palcret in dies.Chri-
татос, sed Опто; taiilum vocalur : quo quidem siianaquc fides in animis credenlium altiores agerrt
nomine viri primarii et proteres quaniloque desi- radices, alque ila demuin nascenli Clnisli Ecclesix
gnaiilur : bisque passim, maxime urbiiim et civi- satis consullum foret.
lalum prxfectis, tonsillaris dignilas ab impcralori- Ñeque magis urgel altera objeclio, ab imperio
hus concessa legilur, tit videre est apud Cangium Vespasiani nomini Clirisliauo baud infesto petita.
in utroque Glossario (58). At de bis baclenus. Саэ- Nullum quidem in Ecclcsiam ab eo latum ediclum
lera cnim leviora qua: sivc ad minuendam Epislolae uspiam occurri l, accedente in primis teste locuple-
nostra; auctoritateni, sivc ad ejus ¡ategritatem ever- lissimo Tcrtulliano (65) : i Quales, iuqiiit, leges
lendam objici soient, consulto praeterimiis; ne sci islac quas adversos nos, soli exscqiiuntur imp'n?..,.
licet rainutiora persequi, neve nihil omitiere vellc quas nullus Vespasianus, quanquain Judiwiruni
vidcarnur : si quis autcm ca nosse cupil, utiperum debcllator... impressit? i quo sane sensu accipieu-
cditorem Eipsienscm adeat. dus etiam videlur Eusebius, ubi scribil (64) i IV-
VIII. Quod supcrest, in tempns iuquisituris quo spasianum ¡xtjSèv хав' T)u.äiv Stottov animo agitasse.!
scripta /u¡i lia>c Epístola Ecclesiae Achaicae, nobis В Hint lamen baud colligendum arbitrer nunquain
Illinium esset definiendum, quo dcinum anno B. infenso atque inimico animo in Cliristianos fuisse
Andreas apostolus inartyriuinpassuscensealui'; hoc Vespasianum, neque ulla omnino injuria eos ali-
enim scmel explóralo, illud etiam levi negotii) quando aflccisse. Coiiirariuiu doeel Uilarius (65):
statuí posse intelligilur:siquidemcx eadem Epislola « Anne, ait,... Paulus... Nerone se, credo, Vespa-
constat ab Acbai;e presbyleris el diaconis illam siano aut Dtcio palrocinantibus luebatur, quorum
fuisse perscriplam, qui sancti apostoli cerlamini in nosodiis confessiodivinxprxdicalioniscffloruil?)
spectatorcs ¡nteifuisse perliibciUur. Verum defi- Hilario aslipulalur Tbeodoritus (66):Twv o: iXiim
cienlibus penilus solidioris antiquiiaiis monunieu- xai TaXtuvwv xa\ ffXïjvojSjia'fou toùç v¿¡jtou;, où Гаич
lis, conjecturis Lantum rem transigunt criticorum tuyunv, où KXaOStoí хатаХОтац où Nípiov ó jus'
lilii. Alii siquidem (59) anno aerae Christians 66, ixdvouç • xal таОта, ôûo t£>v vo¡aoO¿tuiv то!*; àp!-
aut 70 B. Andream passu m exislimant. Alii vero (60) атои; xaTaxovTÍsa;- xa'iyip tov üstpov Ixíivo; xa1.
anno imperii Vespasiani primo, vel saltern ipso tov QaüXov avstXev aXX' où CuvavstXc toïç vo[ío8¿tm;
adhuc Imperante. Alii demuin (61) sub Domitiano. toùç vö{iou{, oùx OÙEanaatavbç, où Tito;, où Aojie-
Cum autcm oinuino inexplorala res habeatur, re- Tiavo;, xa\ таите , iroXXoI; хат' bùtûiv, xa\ ïmvio-
cenlioresquc pro animi arbitrio buic vcl ¡Hi senlen- Saitoîç xPTl3^lJLEV0í (AT¡)(avfj¡jiast. Id est : Piscatorum
ii;c adhsercanl; nos itaque, donee in obscuro Ira- autem el publicanorum tenloriorumque sutoris
mile dux tutior pneeat, cunclabundi licet, circa leges, non Caius, non Claudius dissotvere potuerunt,
Cbrisli annum 80 cruci affixum S. Andream aposto- neque illorum successor Nero : hic enim lametii
liini marlyri um consummasse, adeoque mox fuisse duos óptimos legislatures susluleril; Pelriim пащн«
perscriplam circiimlalamque Etclesi« Achaica; Epi- ас Paulum inlerficijussit; at certe leges cum leg'iïa-
slolam cxislimainus. teribus liaud sustulit. Non Vespasianus, non Tuai,
Mirabilurfurtasse quispiam nos vcl longiusquam non Domilianus ; quanquam multis ac omnigenis ma-
par sit B. aposloli vilain prolrahere, vel polius chinalionibus cas oppugnare contendere.
ipsuni imperio Vespasiani desinenle, marlyrio sub- Nequedemum putes laúdalos Patres sibi invieem ad
laiuin asscrere, quem lamen Clirisliannrum per- versan; convenient enim, ul recle Havereampus (C7),
sccutoreni fuisse nemo dixerit. Ad primum vero si dixeris id quod res est, Ecclesiae persecutores ab
quod atlinet, objection'! occurrimus magnum Baro- Hilario ас Tbeodorilo memóralos , tecle quidem
ii i ii 1 1) asseciali ; qui de novissimo lustro, el quidem omites, non vero aperta vi, ul Nero, ul Domilianus,
sub Vcspasiano pcracto verba faciens (62), locum |) fuisse grassalns. Ad Vespasianum sane quod atli
ex Plinio recital ex quo plane comperimus, bis ipsis net, magis adhuc in ea scnlenlia confirmer м
lempuribus complures ultra cenlcsinium annum Hegesippo; qui apud Etiscbium teslalur (68), euni-
vitam duxissc; ut proinde pro monslro baberi ne- dem impcratorem « post cxpugnatam Hierosolyrao-
queal, si ea lemptsialc nonnulli ex aposlolis, ut runi ci vitalem, eos qui a Davide genus ducereiit
de Joanne evangelista deque aliquot aposiolorum perquirí jussissc, ne quisquamapud Judíeos ex regia
discipulis saltern liquet, longaeva selatc decessisse stirpe superesscl, eaque ex causa gravissimam
ditantiir : eo in primis nomine, quod divina etiam rursus persecutionem Juda?is illatam fuisse. > Quod
(58) Gang. Glos. Grœc, v. Tîtatot, el Latin, v. (65) Terlull. Apolog., cap. 5.
Ilypatus. (64) Euseb. Hist, eccl., lib. in, cap. I/.
(5!l) Tillem. Hem. err/., torn. I, pag. 593. (65) Hilar, lib. conlr. A rían., n. 5.
(lili) liaill. Vies des Saints, lorn. 1:1 , pag. -401 ; (66) Theodor. Grœc. affect, curat., dial, is, №»•
Wong., cxercit. u, pag. 109. IV, p. till.
(ni) Florentin. Vet. occid. ceci. Martyr., nag. '67) Havcrc. Ad Terlull. Apolog., pag. 62, Utft.
119. 50.
(62) Baron, ad aim. 76, § 2. (68) Eusel). Hist, ceci., lib, H, cap. 12.
«215 EPÍSTOLA DE MARTY RIO S . ANDRE.«. — PROOEMIA. 1214
qiiidein Herum atque ilerum a Domitianoalque Tra- A rum rituum conservator fúerit appellants ; attanieu
janu factitatuin scribit idem Eusebius (69). Cum lantum abest ut saxum hoc ad Chrislianos baud
autem persecutio contra Judíeos sub bis duobus respiciat, tu potius ob eamdera causam propter
postremis imperatoribus, in Chrislianos etiam inquam et Neroni et Diocletiano tropa» posita sunt,
vaserit; quidni porro in Vespasianea quoque id ac ob conservalionem nimirum supersiiliosi minimum
cident? In primis vero si atiendas, tunc temporis cultus, insculpium illud esse definían). » Hxc aliaque
et deinceps, Judxorum nomine fuisse vocalos qui plura in eamdem senlentiam V. С Quaî quidem
£hristiana professione ccnsereniur. Quibus addas magis niagisque confirmât iste sepulcralis lapis, a
maxime velim, Yespasianum propterea de Davidis noslro Aringo evulgalus (74) :
progenie tollenda cogitasse, ut cum Baronio lo-
SlC PREMIA SERVAS VeSPASIANE DIRE
quar (70), quia e\ Joseplio aliisque resciret, ora-
ClVITAS UBI GLORIE TUE AUT0R1
«ulis prophetarum fuisse prxdictum, ex illius regis
Premiatus es horte Gaid.enti LETARE
familia boniineni regnalurum, cujus Imperium esset
PliOMISIT ISTE DAT KniSTUS OMNIA TIBI
internum. Hinc ergo sibi suisquc prospiciens idem
Qui alium paravit theatrum in celo.
iinperalor, ex Davidica slirpe prognatos fuit per-
9ccutus:adcoqucne apostolis quittera qui ex Judxa В Ubi consulesis erudilum ediiorem. Neque fortasse
«rant, quique Christum regem a prophelis piaenun- aüenum erit, aliud in banc rem testimonium pelere
tiatum prxdicabant ubique, ipscinet pepercisse pu- ab Actis S. Apollinaris, non illis quidem iiilcrpo-
Uudus. lalis ant confictis, sed iis qua; medio saeculo vu,
Quid quod nonntilla in vetustis monumentis su- Manrus arcliiepiscupus Ravennas laminis argentéis
persunt adhuc vestigia, unde conjicere jure liceat, ¡uscribi curavit, ut referí Agnellus(7ä). Rem «nar
a Vespasiano aliquando in Chrislianos sxvilum ? rât лпоп yiiiiis auctor Spicilegii Ravennatis hisloriœ
F.xslal apud Gruterum (71) inscriplio hujusmodi : liisce verbis (76) : i Dux in eodem sepulcro ¡nve-
niunlur argéntea: lamina; (anno 1175 delecta-)
Imp. Vespasiano. Ave. Pont. Max. Trib. Pot. In prima legebanlur isla : Ortus ab Antiocuia
hi I. Cos. Till. Deíig. viii I. P. P
bf.atus Apollinaris. — Hie fustibus cesus est.
S Will lt\ M AEDIYM
Diutius super prunas stetit nudis pedibus. Equuleo
Restitvtori appensus , denuo verberatus , super plagas aquam
Et . R1TWM . ANT1QY0R
RECEP1T FÉRVIDAS.... DeFUNCTUS EsT SUB VesPASIANO
Co.nservatori Cssare Augusto x Kalendaruu Augustarum. >
SODALES . TlTll
llaud equidem nescio Mamacbium Y. C. cum
liuic gemina; ibidem alia- duae occurrunl (72). apud Ililarium loco superius adducto, tum in his
« Quarum inscripiionuni senteulia (it pateat, verbis S. Apollinaris Aclis, Vespasiani vocabulo Domi-
ulor erudili Walchii (75), probe sciendum est, ve- lianuni designatum censere (77); quem quidem
icres plurium nurainuni cultores earn poiissimum persecutorem fuisse, non ilem Yespasianum cou-
ob causam de strage cruenta Chrisiiaiiorum glo stat : eo vel maxime, inquit, quod in antiquis mu-
rialos fuisse, quod illa palriani religioneiu oplime nunientis Domilianus quandoque Vespasianus etiam
conservari sibi pcrsiiadebanl: ut, si majorum sacra vociiclur, ut palclex inscriptione apud Ilcrmolaum
ab injuria el coulcmpiii dereiidcre corunique di Barbafum Ad Pliiiii prœfai., qua; sic se babel :
gnitatem tueri quis vellet, id sine ClirUliauorum Imp. Ces. Domitianus. Yesp. Aug. Germ. Jovi. Yi-
oppressionc eorumque religionis eversione, nullo ctori. Ejusdem item senteulia; sec.taior fueral Arin-
modo rite fieri posset.... llxc vero cum iia sint, gus, liluluin sepulcralein mo to allalum expouens.
qui non videat, arbitrer, fore neminem, saxa in Quid loquar ? Eslo : patris погаси assuni|iserit
quibus propter coiiservationem aiiliqui nuiuinuin suoque addidcrit Domitiauus, adeoque Domilianus
niltiis, gratia*, imperatoribus ea tenipeslate per D Vespasianus fueril aliquando appellalus ; quod
ada; sunt, ab ill is quae diserte de delete nomine sane tum ex inarmoribus, turn ex nummis de Tilo
Christiane loquuntur, qualenus eorum argunienluin eliam liquet. Verum ut rem tandem cooficial vir
ac scnienliam cogilamus , nulla raiione diversa doclus, vimque aucloriialuin alque inscripiionuni
fuisse ; quoniam ipsa base profana; religionis dc- quas in medium modo prolulimiis prorsus infriiigat,
fensio, in opptignalione Christiana; maxime posila nionuinenlum aliquod meo quidem judicio excilet
erat. — Quare Heel Vespasianus in lapide modo necesse est indubiianter Doniitiaiieum ; quo nmii-'
adducto non Cliristiauorum hoslis , sed antiquorum compertura fiat Domitianum, proprio nomine
(69) Euseb. Hist, ecel., lib. n, capp. 19, 22. (75) Agnell. Ub.pontif. inter Scriptor. rcr. Ital.,
(70) Baron, ad ann. 73, § X!. loin. II, part, i, p. tit.
(71 1 Crut. p. cr.xi.iii, inscripl. 5. (76) Anon Spirit Ravenn. hist., ibid., torn. I,
(72) Ibid. p. ccliv. inscripl. 7, el p. cclxx, in part, n, p. 541. Videsis qua; de Vespasiani jussione
scripl. 2. referí idem auctor. I. c. pas;. 553.
(73) VValcli. Expían, pence Neron.. cap. 3, 5 6, (77) Mamacb. Origin, et antiqn. Chrht., loin. I,
I*-. 77 seqq. p. 121, not. 6.
(74) Ariug. Rom. subierr., I. ill, c. 22, p. (02.
<2I5 PHESUYTERORUM KT D1ACONORUM ACHAI.E 1216
omisse, Ycspasiaiuim simpliciier fuisse vocalum. A Xovtîî, sua veritas consiei ; nihil nos cogit, ut ad
Interim vero donee id pra-stel, Ycspasianum palrcin Doiniiiani us(|ue tcuipus excurramus . imo vero
»Malis in locis acciperc nobis per ipsuni liceat. nihil nos proliibct quin eadem verba sive de Ve
Vix dum lisec scripseram , cum elcganlcm Lau- spasiano ejusque (iliis Tilo et Domiliano accipia-
reniii Paiaroli cpisinl.un legere eoniigii (78), qua iniis ; quorum hic usque ab anno ,69 imperio C¡e-
vir eriiditus singulare numisma ¡Ilustraos hujus- sarco exnrnaitis, ille vero ann., 71 imperii collega
wodi inscriptione senatum , ОТЕ£ПАУЛАР<ОЕ fueral renuntiatus ; quosque pneterea junctim inlor
ЛiEQTEPOÏ , Tito Yespasiani filio ipsum asserit. persecutores a Tliemlorilo recensitos superius vidi
Aliler lamen slalucrai doctissimus Ilarduinus, qui mus : sive illa, quod forlasse magis placet, depra-
primus ¡dein numisma viilgavít (79) ; cautius vero feclis in urbe intelligamus, quorum summa erat
Vrnelicliius, vir in re ntmimaria facile princeps (80). aiictoritas. Qua de re locus exstat insignis apud de
Verum iiicun<|uc demum res se habeal, liujusce mentem Кошатин (84), qui Paulum aposlolum Ы
jiiimisinalis aucioiitatc ñeque senicnliam nosiram tuv f¡you[i¿vtijv martyrio sublalum memoria; Ira-
de Cliristiaiiorum perseeulore Vespasiano everti, didil : licet ex vetusiis monumentis eum sub Ne-
«icquc opposilam Mamacliii conjecluram fulciri rone passum certo conslet. Ñeque aliter S. Cy-
nenio non videl : siquidem in monumentis qua: prianus (85) : i Huic, inquit, perseculioni qnotiilin
uituliiiius , nullus character nultaque peculiaris iflsislunt pra-fectí in urbe, ut si qui sibi obl;iü
nota pcrhibclur , ni hic sane vox NEÜTEPOE, fiierint, animadvertaniur, el bona eorum Oseo ad
cujus vi ¡ilium a Vespasiano paire agnoscere jure judícenme > Quibus iosuper addere übet Dionis
cogamur. verba , digna plane qua? in eamdem senlcntiam
Sed ecce tibi ¡ilium ibicem , Inmc. ipsum locum pensitentiir. Sic autem ille (86) : ООтш uív 8>, т4к
atliugeniCMi dc quo animus, haud sane prauergre- fj Tiöv 'Pujiaítov 4pxÍ ^° aú-oxpáxopaiv 5¡ia £&>>
-diendiiin. Observai nimirum Floreniiuius (81), quern Xoiîô, Népwvi xa\ 'НХ!ш. Viden* Helium sive summa
dcindc secuius est Tillemontius (82), /Egeam pro- polestale, sive nomiiiis dignilate Neroni compara -
-consulcui ila sanctum aposlolum fuisse allocu- lum? Quorsum vero hace, inquies? Nimirum, ni
I'lni (85) : « Tu es Andreas , qui.... suades homi- evineamus, ex Epístola: nostra verbis, Лотам
nibus su pcrsti liosa m ¡Main sectam quam imper de- principes jusserunt, minus recle collígi Neroiieni cl
licl.-m Koniaui principes exterminan jusseruiil? > Uomitianum i is necessario indícalos, cum etprxfecii
linde viro erudito verba illa in numero muliilu- urbis in primis significan posse videaniur; quivel
dinis fíomani principci, Oomitianum respicere nin- С ab uno imperatore de vexandis Chrisiianis lata$
nino videulur, qui secundam post Neroneni perse- leges edietis suis exseculioai mandandas indi-
c.ilioncm íiinvii : cuniquc haud verisimile censeat cerenl, vel novas ctiain ferendi polestalem sibi su-
ad tam longxvam analem pervenisse sancluoi apo inereui. utile Helio coniperlum. Caetera preleiimus
slolum, ul saxulo i exeunle, sub eo impera tore qiue alias pnesto essent ad scifteutiain nostram
passu; eiislimelur: bine Epístola: Ecclesia; Achaicae magis magisque aslrucndain ; ne videlicet Tidlia-
sincerilaicm in dubium revocandi occasioncm nuin illuil nobis jure loi lasse quis objiciat (87) :
capulí. Al ¡siha;c demum ohjectio lanli non est, m i Uiilur in re non dubia lestíbus non necessariis. •
negotium nobis facessere videalur. Quo enim ver Kl leee quidcm de Ecclesix Achaicœ Epístola salU
las lilis i Roniauí principes, > sive ut in texluoí &p- sunlo.
EXCERPTUM
Ex Prœfatione clarissimi viri Constantini Tischendorf.
(Acta apostolorum apocrypha, Lipsiai 1831, in-S.)
Denota recenstone lexlus Actorum sancti Andrew.
t'Iitx'n idilio nostra ex duobus pulissimum codicibus Grœc's Parisiensibut. Aller (qui nobis est A) Regit»
est, nunc nationals, num. 88 i , sœculi undecimi , fol. 28i-i9l ; alter (apud nos est К) СоШтшШ
num. 121, кино 15-45 scriplus, fol. 57-41.
Hue Htctdil lertius (nobis est C) codex liaroccianus num. 180, quem ex Woogio, qui eo solo ususesi,
liausimiis.Qiwuto tero opere codicum nostrorum Parisicnsium textus Oxoniensi coduiWoogii prasiet, nemini
(78) Üiur. crud. ¡tal., torn. XXVIII, pag. 510 (82) Tillem., Шт. eccl., torn. I, pag. 591.
(85) /•.'/>/>./. /ires/'. Ach., cap. 2.
seqq.
(79) Hard., Hist. Aug. inter opp. sel., pag. /oo. (85 1 Clem. H, Episl. I ad Cor., cap. 5.
(80) Kruil. (Juni, tentant. Dissertai, de uiilit. ret (85) Cypr. episl. 80, pag. 258, edit. Oxon. 1Ю»-
пи mm. vet., cap. 5, pag. 15. (8<i) Dio lib. i. ми, pag. 720.
(81 ) Florent. Vetusi. occid. Keel. Martyr. , pag. I I'J. (87) Cie. Dc offic., lib. n, cap. 2.
МП EPÍSTOLA DE MARTYRIO S. ANDREA. f21«
jwtesl dubium esse: qnod cum de loto libello, tum maxime de ullimis partibus valet, quarum in eo códice
imperfeclissima ratio est. Qua in re videndum est n» quis fnllatur brevitale tenus in cod. Uarocciano con
spicua, lllud eiiim plerumqne in hujus generis scriplis accidil ut a pleniore lexlu, in quo hœrelicœ originis
(requentiora vestigia esse soient , ad breviorem proeederet eutholicorum emendatorum Studium. Prœterea
Voogius Grœco suo lextni versionein Latinum a se faclam addidit, snbjectis insuper in fine extremis Us quœ
apud Surium leguntur inde a verbis : Eisuliinde aliiet alii ingerenles se, quippe quibusin Grœeis suis nihil
plane responderé vidisset. Commenlarius historiens criticus, quem prœposuit edilioni suœ, egregie facit ad
cognoscendas atque illuslrandas tradiliones quœ de Andrea apostólo apud antiques circumferebantur. Expla-
navit vero eliam ipsum lextum adnolatione uberrima varii generis.
Denique ad edilionem nostrum adhibuimus Latinum textum a Laur. Surto editum, apud quem leqilur in
Vitis SS. Colon. 1617, torn. VI, рад. 653 sqq. , ad diem 30 mens. Novembris (88); пес non ex Pseudo-
Abdiœ historiis cuntutimus, si quid apte cum Grœeis componi paierai. Ibidem prœterea plura inde a se-
ctioneWW (apud Fabric. Cod. apocr. Il , p. 502), aliquem cum nostrorum Actuum historiis netunr
habent.
(88) Laur. Surius (primum prodiit opus rjns 1569, qnarlum 16(7) seentus est Alo. Lipomannui» in
Vitis SS. 1551 sqq. torn. I, p. i, pag. 367. Edil. o vero princeps Laiini texlus debelur Bonino Mouibriiio
in Legendario s. Actis SS. 1171.
ÍIPASEI2 KAI MAPTTPION

TOY AHOY AnOSTOAOY ANáPEOY*
ACTA ET MARTYRIUM S. ANDREJ APOSTOLI

(Tischekborf, Acta apost. apocr., Lipsi.e 1851, in-8, p. 105.)
"Атер* xoî; ¿сОаХцоГс f¡(uov евЕамцеОа * navrée A Quae oeiilis noslris vidimus omncs prcshytcri et
о? te * 7if>sa6ÚTEpot xa\ Stáxovot twv 'ExxXâïuvtïiç * diaconi Ecclesiarum Arhaiae, scripsiniug cunelis Ec-
\\.XaXa.í , угураир+1ха.р£ч* irásai? T tai; 'ExxXr¡<TÍatc clesiis in oriente et occidente, in seplcntrionali el
tati " èv тф тои XpiTtoO ivipati xaOtcTap-ivaiç ' 5v mcridionali plaga, in nomine Ciirisli constituas,
те '• tí¡ avaïoXJ xak Súueí, ipxTto " xat p&<n\u>6plj.. Pax vobis el omnibus qui credunt in шипи Deuin,
Etp^vrj ÛU.ÏV xa\ irâeiv" toÎ{ itiorgúouaiv eiî ïva perfeclam Trinilatem, verum Palreni ingmiiluni,
eEèv,Tpia5a «Xsiav " , àXTjOtviv *' Па-ápa afévvr¡- verum Filium unigeniium, verum Spiritum sanctum
tov ", ¿Xijaivov Yiov (AovoTCEvíj , àXïjOtvov ГЬеО^а procedentem ex Paire, el in Filio permanentem, ut
Stfiov то ex той Патрос ÈxirapEuduEvov xa\ èv тф monstretur, unem esse Spirilum sanctum in Pâtre
YiG¡ ítajxEvov '*, олы; fictxOîj " lv IIvEÛ|xa Sftov xb et Filio in veneranda divinilate. Hanc regiilam lldei
èv тф Патр\ xal Т£ф '• ûitap/ov èv Oíóttjti Ttjxfa". didicimus a beato Andrea, apostólo Domini nostri
TaÚTTjv "cJ]v nísTtv p.s¡iaOí¡xa¡ji£v тахра той u.axa- Jesu Christi, cujus passionem, quam asíanles vidi-
piou " "AvSpáou той àiïofftdXo'j той" Kupíoo tjjjuüv mus, pro posse nostro scriplis recolere non lia'sita-
'Ir¡jo0 XpioroO, ourtvoç" xa\tl]v 7:i0r(stv •* xbtevw- .vimus.
Ttwv <¡u.£jv itpoxEijxévTjV ewpaxórE?" хав' ôeov 8uvá-
(хешс iôpzv ivaypatjioijOot oùx <bxv<jira[uv ".
VARLE LECTIONES.
* lia A ; В : Шр'.ыот (sic) xoî teXeîowç той ayiou атоатоХои xat гсрштохХ^тои 'Av6p¿ou. С : Maprúpiov
Touáyíou áirodtoXou 'Avîptfou. D : Passio S. Andreœ apostoli, per presbíteros et diáconos Ecclesiarum Achaice
scripta. * "Атер cum Aß; G "A. • iOeaaáu.sOa cum AB (item Leone Alla lio); С fSwjjiEV. * oï те cum В;
А еГ те; С oí. * ttjç : ВС от. ' ytypa<fitxaji£v cum AB sed В add. ха\ атоо-геХХшигу. С Т£ТР*-
œajiev. ' В атехзочс. * èxxXtjt. xatj : В add. oùsatî. • ev тф той Хр. év. xa9ts-a¡x¿vaií : h. 1 cum A ;
BD (in Christi nomine constituas) post p.z<¡rp.6plq~ С post рлагм.6р. babel iv ¿vo\u¡iti ХрштоО 6'.axíip.i-
vatç. " ïv те : ВС от. те. " ¿рхт(о : С архтрф, Л 4xrpt¡>, В àpixTu. Prœlerea С pra;m. xaí, В xal
tí¡. " xa\ itäatv cum BCD; А от. xa£. " Tpiá&t (В eîç тр.) teX. cum AB. CD t¿Xeiov ev TpiáSt, in
frinitate perfectum. •* àX7)0iv(5v 1er : С bis ¿Xr,eï, tertio loco 4Xti6¿c. •* à^éwTôv (D ingenitum) : С
•rsw<]Top3,B (iovoêwt!. " тЬ èx usque 8tap.ávov (AC -vtüv):C èxw)peuo[jt£vov èx Патро; ха\ èv Ylcji Stau..
17 В Srauç 6£ix9eÍT), С ?va yvu>o6^. '• то (В ÍSEaGai, С eívat) Èv тф (С out.) Патр. ха\ (В add. тф) У1ф.
" Oitápvov (codex-pxtiJv) ïv öe.'tijx. cum A. BCD xa\ toûtov (С ToaoÛTOv, D hoc) EÎvat tov (В от.) и.о-
vofsvTj (в -yewtj) uíov втер етсЬ èxsïvoç 6 Yevvfjdjç (D quod est et Ule qui genuit ; С ôaov ó Yevvfjjaç oííev
LWoogemcndat еГг(|). " (xaxapíou : CD afíou. " В яара тф р.ахар£ы 'Avípía тф аноатбХц) той. " о&-
tcvoç : С о5. BCD от. ха£ seqiiens. " iraOTjatv cum ABl) (passionem) : С ¿apTupíav. ,k xaTev¿7:. usi|ue
¿шрахоЧе; cum А : В f|V7rep xaTsv. í]u,. 7cpoxEt}i¿vtov eojpáxau.EV : С itapávTEC TScofiEv : D quam coram vo-
sitt vidimus. " хав' 5jov usque wxv*aa¡ji£v : В xaO' Siov Suvêtuêea lxxXi¡p<í)eto|X£v : С ivoi (Woog
vertittn annuam commemoralionem)xai аст^оицЕва -.Dprout possumus (Woog ivo'v bis expressum putal)
txplicamus.
12!> Pl'.ESBYTERORUM ET DIACONORt'M ACHAIjE lab
Proconsul ilaqu: ¿Egeates, Pairas civilaiem in- \ О avOuwiTo; toívjv Агуеатт); e¡; Патра;тг,у то-
grcssus, cœpil compellerc credonics Christo ad sa- Xtv eîoeXtjXuCuj; *• fjpÇaTO " oovojOeïv " xoùç Ttii-sj.
crilicia iclolorum. Cui occurrens beatns Andreas ovra; ты Хрьстф" e¡; ttjV tu>v eîogjXùjv epijixiav".
dixit : Oportebat ut tu, qui judex esse hominum tÇtivi 6 ¡лахарю;" 'Av8p¿a; 7:po¡i8pap.d>v eÎiuvm'
eoniprobaris, judicem tuuni qui esl in cœlo cogno- "ESsi os xpe;i¡v 6vTa àvOpii>TO>v " tov xptTty sou
sceres, et agnitum colères; et colendo cum qui èni-p/uvai tov uitapxovra èv тф oupavulk,xil tm-
verus Dcus est, ab liis qui veri dii non sunt, ani- -p/ovTa " оеСаобг^ас ", ue6¿¡xevov й " aÜTov м 6sov
mum revocares. 6vra àXr|8ivov *' а-Ь toútojv tuv ui] tuy/avovrbiv ü.r,-
Gtvtüv Oeuv" t8v XoYisp.óv «ou ávaoretXai ".
Cui .¿Egeas dixit : Tu es Andreas, qui destruís Про? 5v 8 Xlyti-n\i; eIitev "• 2-jeT "Av8p£ii<4"xa-
tcnipla deorum. et suades bominibus ilium cultum, TaXOiov** toùç vaoùç A Ostûv" ха\ àvaiKÎÔuv"
quem nuper exortuni Romani principes extermi- toùç àvOpioTOu; ^sp\Tí]vOpT¡íix£avkT ^чт&рЬлтр;"
nare jusserunl ? çavEîoav** ol 'Piojiatav ßaaiXet; s° eíjacavísai" Ы-
XEuaav;
Beams Andreas dixit : Romani principes nun- 'О [хахарю; " 'AvSpéa; eT-ev Oí 'Piojxaíojv ¡ia-
quatn cognoverunt verilatcm ; el boc pro salute В очХе!; ou6¿tote ercafviocav " tíjv aXi¡9Eiav, xa'iToOto
boniinum vcniensDeiFiliusmanifestedocuit,istasci- аафы; SiSíixei ó YEo; той вЕой ó 8ià tíjv sumjpiiv
licet idola non solum déos non esse, sed esse daemo- тыу ávOpúiitajv eX6¿»v", тайта tí ЕГбыХаоО |ióvov|ii]
ni» pessim.i ct inimica humano generi ; qn:c boc eTvou Oeouî", аХХа ха\" 8ai|x<5vta аГихкгга ха\ Ц1
docent homines, unde offendalur Dcus, Ш, dum <Ы)рыпЫы yévzi" exopaivovxa, 6i6aaxovTa tu«; iv-
«flcnsiis fuerit , avertalur el non exaudial : el rum врытой;" irpoaxpoÚEív ты всф " , w; èv тф upoi-
aversus fiieril et non exaudicrit, habcanlur a dia- xpoUEs8ai айтЬу аточтрасгтвас ха\ ^ЕЕо-ахвйеи"-
bolo ipsi caplivi, el adeo eos deludat, ut, quan.lo àvTip oîv атоатрЕ^ЕаОа! xal ¡x4) EÍsaxoÚEiv " v/yJ)^
»'xierint de corpore , iiiveniantur deserli ct nudi, oov oùtoI ты 6to65Xw " atxfxaXtoroi, ха\ èit\ тезой-
nihil seen m praeter peccata portantes. tov айтой; 8iaï:a£5ocsv *' ыэте, eCEpxo¡xéviüv той sá-
|хато;, EÛpsôïjvai èpf]u;ouç xal уиилюйс", jx^fiàv jjleS'
èauTÛiv iïXïjv tôiv ¿¡xapTitôv ¡Заота^оута;.
jEgcates dixit : Isla superfluaei vana verba sunt. 'O А^Еатт); •• eItcev Тайга тар!тта ха\ цдтаи
Jesus eniin vesler dum talia praediearel Judxis, il- рЧ]и,ата'в Tuyxivoiwv. 'О yap ûjxÉTEpoç "lijeooVtv
lum crucis patíbulo affixerunt. тф тайта xtjpútteív" toi; Чоибаккс, ты той тош-
С рой $иХы aÙTOv TTpoa-fjXioaav69.
Y ARLE LECTIONES.
м '0 àv6 Toív. Aíyeoti); usque eío-sXtjXuOió; cum AB; С AiyaEa; (sed alibi semper Aiyiai) o3v¿ йтато;
tjj TUv Патрйу ic(5Xei eío-eXOcóv. D Procontul tiuque JEgeas Pairas dataient inyresius. " В íp;ivTO. "
cuwoOeTv : С xpaTîîv xat auvtoO. •• С той; ты Хр. тит. *• tíjv т. е!8ыХ. öpûxiav com А : В та; т. ей.
OoTiíXEÍa; : С та; виа!ас т. si8. : D tacrificia idolorum. " [iaxapioç : CD ayioc. И itposSpautov : В
Et30pa(ubv, D occurrew, ulerqiie posl wtivi : С om. " xptTijv bt-a. здврытаоу cum CD : В ы; ï'/p-'i
tôiv àvôplÓ7Iыv iva (corrige Rvra) xa\ otxaffXTJv : A Spôvxa 6vra. *' tív хр. стой E-tyv. usque oupavw com
A : В tov хр. вой Tov 6vxa àv ты oùp. àTti^tviboxEiv : С tov ÈTroupivtov хр. стой èniyv. ж* ¿irtYvávra (codex
•Yvíivra) cum А; В èmyvouç; С еумшхота. " С aífiEsOat. " sseóiisvov 8¿ cum А; ВС xal oeWîevov (В
-voç]. ** aÙTOv : С от. ** 8eov 6vto i\t\b. сит A; Вы; (corrige 8;) èmv вЕ8{ áXir¡9iv(ic; С tí*
áXj)Oev. в£Оу. И ато тойтыу usque Oeüv cum AB; С èx tôiv ttr] 8vtu>v áXT]6iva)v. " to'v Xo^. a.
àvaa-aXai (B àvavEUinai) cum ABl) (amntum revocares) : С hr.i<rxpi}ai. " Пр8; 8v (В ¿Jvrivt, D «i)
ó Aty. A (JEgeas) члт.. cum ABD : С Aiyía; eTtt-.v. " В 6 'Av8p£aç. *k xaTaXútov : С ю-
тасттресрыу. " той; va. т. в*, cum CD (templa deorum): AB та lepa tü>v е!8ыХыу. " ávantíSuv :
С TcXavtöv. •' ткр1 т. Op. cum А; С про; àvaiôi Bp^sxEÍav; D superstitiosam illam tectum: В
xaTaXiTtEÎv Tf,v Opr,erx. *" ÉvaYX0? (Â "YX^î) cum A« ; С артсыс. *• çaviisav cum AD (détectant) : В
8pt)axEüiiv : С от. *• С oí t£>v Тшр.. SpyovTEç. м ÈÇacfavisât (С è$aXEttp6îivac) ixiX. cum ABCD; stA
В praem. npoi¿Ta§av, ttiv 6k afp. " илхарю; : С afio;; D om. " С Oí tuv 'Рыи,. apxovrsí ойтаа (В
ойЗатао) 1ууы«ау. вк xat тойто usque èXôtôv cui
- àvOp. : В оттер тойто StSaciúuv (corrige ùç' &v тойто 8t5axôâniv?) (

ауОрытиь. " TCpotrxpoÚEív тф Оеы cum А : В öOev тсроихроОета! вей; : С öiztac ты вгы ярозхроиашл. "
ы; (iiterque codex ó;) usque EÍaaxoÚEiv cum AB : С iva èv ты upoaxpouaat aÙTOùç аО-ф aiwarpatfj xal ¡li)
eísaxoúa-f). " èv ты oiv usque EÍíaxoústv cum А (В per iiicuriam oni.) : С ха\ a™>o-cpaip¿vTOí aúxou xa\ |ii]
tíjaxoúovroc. •* ехеивытау айто1 тф 8ia6. (В ты 8ia6. айто\) a£x¡i. cum AB : С хатауЕвысяу (Woog
cmcndal хатаахЕв.) йто той 8ta6¿Xou aixp.. "' 6ia7taitÇoiEv (A -Çuev) cum AB : С êu.tox£Çi (Woog einendäl
-Çt|). " ыоте usque yup.vou; cum A : ВС è<p' 8aov (С Itaç ой) èx той аыилтос еСаХвылу ïvoxoi (С xaïaxexpi-
(tivoi) ха\ -ppvot, ¡idem postea ЗазтаСоутЕ;. D sic : Isla idola non solum déos non esse, sed esse dœmonia
pessima el immica humano generi : quœ hoc docent hoinines unde offendalur Dens, ut, dum offensas (uerit,
avertalur et non exaudial ; et cum aversus fuerit et non exaudierit, habcanlur a diabolo ipsi caplivi, et Ш-
din eos deludat quandiu de corpore exeant rei el nudi, eic. '■ '0 AifEa-ï); : CD Alr/éa;. '" В терт. x.
jiaT. EltJiv Мрлта, С йяероуха рЫ. xal ¡хат. etaiv. " ó fàp (В èns\ 6) йи-ет. 'IrjdouçjA Wsoç) СИШ
AB(D); С ô Y«p 8 Xpisro; ùjxcôv. ** С XT)púaj¿tv. ** С (D) oí IouSaîoi aùïbv èv тф стаиры протух.
1221 ΕΡΙ5Τ0Ι.Α ΒΕ ΜΛΒΤΥΚΙΟ 5. ΑΝΉΚΕΙ. 1Ιϋ2
Ό μακάριος™ "Ανδρέας αποκριθείς εΐπεν71• ΤΩ7' \ ΠεηΙιΐδ ΛιηΙπμ* ΓΟδρσηαΊΐ : Ο βί νηΙΪ<*8 Μ"ϊι•ε ιιιγ•
εϊ βούλει έπιγνώναι" τδ μυστήριοντού σταυρού, ποία >ΐ«•ι ΐπιο «ιυείδ, ι|ΐΐ3ηι Γ9ΐϊοπ»1)ίΗ εΙΐ3Πΐ3ΐε .ίικΊογ
εύλόγω '* άγάϊΓί] δ αρχηγός της ζωής '• τού άνΟρωπί- νϊΐ3Β Ιιιιπιιιιιί βειιεπδ ρΓΟ ΐΐδΙηυΜίϊοηβ ηθδ(ι°3 Ιιοο
νου γένους™ υπέρ της ανακλήσεως" ημών τούτο τδ εΓυεϊδ ραιίυυΐυηι ιιοιι ίηνίΐε, δε»Ι δροηΐβ δΐΐδεερϊΐ!
ξύλον τοϋ σταυρού '8 ούχ\ ακουσίως άλλ' εκουσίως "*
ύπεδέξατο8• ;
Ό Αίγεάτης " εΐπεν "Οπόταν παρά τού εαυτού Μ%(•λΙο> αΊχΐΐ : Οιιπι ΐΓβοΊΐυδ α βυο ϋίδεϊριιΐο, βΙ
μαθητού προδοθείς και ύπδ των "Ιουδαίων συσχεΟε'ις 3 ίιιιΐίΐ'ϊδ ΙειιΙιΐδ ρι-.ΐδίιΐϊ 3ιΜυεΙυδ δϊΐ, οΐ :ι<1 ρείίΓιο-
τώ ήγεμόνι προσήχθη χαΧ πρδς την αίτησιν αυτών ηβιιι .ΙυιΙίηοπιπΊ 3 ηιίΠΓώυδ ρΓΧδϊάΊδ ει-υείΐίχιΐδ :
ύπδ τών τού ήγεμόνος στρατιωτών προσηλώθη81, ςυοιιιοιίο ΐιι ϋϊοϊδ ευπι δροιιΐε επιείδ «ιΐδεερίδδε
ποίω" τρόπω σϋ λέγεις εκουσίως αύτδν τού σταυρού ρ3ΐί1)ΐι1υηι?
το ξϋλον ύποδέξασθαι '* ;
Ό άγιος Ανδρέας εΐπεν 8ί• Διά τούτο έγώ 86 λέγω δηηείιΐδ Αηάϊεαδ (Ιϊχϊΐ : Ιιίβο ρρο ϋϊεο δροιιΐε,
εκουσίως" επειδή συν αύτώ ήμην'8 έν τώ παραδίδο- ςαοηΜίιι δίιηιιΐ ειιιιι ϊμδΟ Γυΐ, ειιιιι α δΐιο ιΐΐβείρυΐο
σθαι αύτδν παρά τού αυτού μαθητού- πρ\ν γάρ πα- ρ ΐΜΐΙοτβΙυν; αηΐεςυηπι βηΐηι Ιι•3<ΙοιεΙυΓ, ιΐϊχίΐ ιιο1)ίβ
ραδοΟή εΐπεν ϊ,μϊν^ώς οία παραδυΟήσεταιχαϊσταν- <|0(κΙ Ιταάειιάα» ει&εΐ, ιΊ < πιιί/ίί/ιΉΐ/ιυ ρΓΟ δαίιιΐβ
ρωθήσεται υπέρ τής τών ανθρώπων σωτηρίας, χαΊ" Ιιοηιίιιιιιιι, εί ύ'ιε ίειίία τηντταίντΗΐβ ιε ειιε ρι-ιε-
τ^τρίττχ ήμερα άναστησόμενον ίσεσθαι προείρη- άΊχϊΙ ». Οιιί ΓγβΙογ ηκ'ϋδ ΡεΙπίδ ιΐϊχϊι : ΡτορχΙϊν*
χεν". Πρδς δν" ό έμδς άδελφδς Πέτρος " λέλεχεν *ν• βπ'Ι ΙιΉ, Οοηιίηε; κοη βεΐ ηΐνά : «ι ίικίί^παίιι^ δίε
"ΙΛεός σοι κσται™. Κύριε• βΰ μτ\ γένηται τούτο". »'1 ΡβΐΐΌ : ναάε τείτο , ϋαΐαηα , ηηϊα ηυη $αρϊ$ εα
ΚανάγανακτήσαςούτοιςεφητώΠέτρω-'ΎΛ&τ'βίίΛιο'ω ηιαν «ιιιιί Όεϊ ». Ει ιιΐ ρίειι'ιυδ (ΙριηοιίδΙιβιεΙ ςυοιΙ
μου", Σατανά, δτι "Όν φρονείς τάτονθεοϋ"-Μ. δροηΐε ρηδδ'ιοηειη δυ&οίροΓΟί , (Ιίεείιβί ηοϋίδ : Ρο-
Καί ίνα πληρέστατα έξαρτίσει1 ότι εκουσίως* τδ πά- ΙΐίΙιΙεη ΙιαΙιοο ροηοκίϊ αηνηαηι νιεαηι, ει ροίειία-
0ος άνεδέςατο, Ελεγεν ήμϊν*• Έξονσίαν ίχω θηναι* Ιεηι Ιιαύεο ιΊβΠΜη εηηιειιάϊ εαιη *. Αι] υΐΛίιηυιη, ιΐιιιιι
Γ)(>• ψυχήν μον, χαΐ εξονσίαν ίχω πά,Ιιν Λαβείν* ΟΟβιιακΙ ηοΐιίδΐυιτι, ιΐίχίΐ : Όηχι$ νε$1ηιηι τηβ Ιηκίί-
αύτήν. "Εσχατον δέ * ίν τφ δειπνήσαι αύτδν ' μεΟ' Ι«ΠΜ ειΐ; \ξ\1ατ βιΐ ίδίηηι νοοεηι εοιη οιηιιεδ εοιιΐιί-
ήμών εΐπεν* ότι*• Εις έζ υμών παραδώσει με. δίητεπιπτ, υΐ δυδρίείο οπιηί (1αΙ)ϊο νβεβί'εΐ, Γενε)3νΐΙ,
Πρδς ταϋτην οΰν τήν ιρωνήν πάντων περίλυπων γε- <ϋεεη« : ΰιιί άεάετο ραηίί {ταφηεηΐηηι άε ηιαηιι ιηεα,
γονοτων "\ ίνα ή υποψία αναμφίβολος γένηται ", άπε- ίμί« ειΐ φιί Ιναάϊΐ ιηε *. ϋυηι ϊρίΙιΐΓ ιΐεϋίδδεί ιιιιϊ •χ
φήνατο ειπών "• τΩτινι έαιδώσω τύ χΛάσμα τοϋ £ ευικίίδείρυΐίδ ηοδίΓΪδ, βΙ ίυΐ«Γ3 ςιοδϊ ];ιιιι ρηι-ίοι ίι»
» Μ;ιΐΐΙι. χχ. 17, *8; Μηιε. χ, 52, 53; Ι,ιιε. χνιιι, 31, 32. » ΜααΙι. χνι, 22, 25; Ββγο. νιιι, 33, 33.
1 ϋοικιιι. χ, 17. '' Μ;ιΐιΙι. χχνι, 2; Μ;ιιχ. χιν, 18 ; ίαε. χχιι, 21 ; ϋοιιιι. χιιι, 21, 24
ΥΑΚΙΛ: ίΕΟΤΙΟΝΕδ.
" μακάριος : ϋ άγιος, 0 οπι. " αποκριθείς (ΰ οηι.) ε'πεν : Β άπεκρίνα-ο. '* ΤΩ ειιηι Αϋ; Β αιΐιΐ.
Λϊγεάτα, Ο άνθοωπε. " εί βούλει έπιγν. ευηι ΑΒ . 0 ει ήθελες είδέναι. " ποία (Β οποία) εύλίγω (Β
ί/ιιαηι ταΙϊοηαΜιι) ειιπι ΑΒϋ ; 0. δν [τρόπον, ιιΐ νίιΐοΐιιτ] επιθυμητή. " 6 άρχηγ. τής ζωής (Β οιη. τ. ζω.)
ειιηι ΑΒ; Ο α κτιστής, Ο αηείοτ. " 0 τού γένους τών ανθρώπων. " υπέρ της άνακλήσ. (Β ανανεώσεως)
ημών ειιπι ΑΒ : 0 ύπ»ρ συστάσεως ημετέρας : Β ρτο τειίαηταΐίοηε ηοιίτα. " Β τούτω τού σταυρού ξΰλω,
Ο τούτον τδν σταυρόν. " 0 οϋκ άκων (ίιι ιιι;ιιμίιιι• Γσως ακούσιος) άλλ' εκών. 80 ύπεδέξατο (ευ οι Α ; ϋ
έδέξατο; Β προσηλώθη) : Β ;ιιί(Ι. έγώ σοι έρώ, 0 έπίστευσας άν αύτώ : «ειΙ Αϋ ιι 1 1 αιΐιΐ. β1 Ό Αίγεάτης ;
ΟΒ Αιγέας. " Οπόταν παρά υδίριε προσηλώθη »'χ Α : Β "Εν τω παραδίδοσθαι αύτδν ύπδ τού ίδίου μαθη
τού χα\ ύπδ τών Ιουδαίων συσχεθήναι κα\ τώ ήγεμόνι προσαχθήναι κα'ι πρδς τήν αϊτησιν τών Ιουδαίων
πάρα τών τού ήγεμόνος στρατιωτών σταυρωθήναι : € Τού παραδοθήναι αυτδν παρά τού μαθητού αυτού.
ν.α\ ύπδ τών Ιουδαίων κρατηΟήναι κα'ι τώ ήγεμόνι προσενεχθήναι κα\ τή αιτία τών "Ιουδαίων παράτων στρα
τιωτών τού ήγεμόνος σταυρωθήναι κελεύσαντος : 1) ϋηηι ίιαάίΐιΐί αίίιταίιιτ α ίαο άϊιείριιΐη, εΐε. *' ποίω
(Β όποίω) : Ο πως. 8' Β εκουσίως τφ τού σταυρού αύτδν ύποκεϊσθαι ξύλψ : Ο αύτδν προΟέιει (εοιίεχ προο-
Οέσει) ϋπομεϊναι σταυρόν. '• Ό άγ. Άνδρ. ειπεν (Β άπεκρίνατο) : 0 ιιίΐ ιιίδί "Ανδρέας. 8' έγώ ειιπι
Β(;Β; Α οπι. " έ/ουσίως : ('. αύτδν προΟέσει. ** επειδή σύν (Β άμα) α. ήμην : € ότι μετ' αύτοΰ ήμην.
β" έν τώ παραοίδοσθ. (Β -διδώναι, ευπί^β -δοθήναι) α. π. τού (Β τψ) αυτού μαθητού (Β- τί]). Πριν γάρ
(δίε Β: Ά πρινή τοιγαροϋν. Ι) ει αιιίεηικιιη) παραδ. εΐπεν ήμϊν : V και μέλλων παραδίδοσθαι (εοϋεχ -διβώ-
σθαι) ύπδ τού Ιδίου μαθητού καΐ σταυρούσΟαι, προεϊπεν ήμϊν. ,0 ϋ οιιΐ. ώς οία παραδ. κα'ι σταυρ. υπέρ
τ. τ. ά. σωτηρίας, καί. " τή τρ. ήμ. άναστ. έιεσθ. προείρηκεν ειιιιι Β (Ο) : Α δτι τη τρ. ήμ. άναστήσε-
ται. Ταύτα πάντα προείρηκεν ήμϊν : € οτι μετά τρεις ημέρας εγείρομαι. " πρδς ον : Β ωτινι. " Β οπι.
Πέτρος. •* λέλεχεν ιιιιιι Μ; Α έλεχεν (μο). "! Β υιιι. Εσται. 9β Β ού μή έσται σοι τούτο. " 0 ροδί
εγείρομαι βίε ρεΐ'},'ίΙ : όθεν (εοϋεχ δτεν) τω άδελφί!» μου Πίτρω είπόντι Ίλεως σοι κύριε, ού μή Ισται σοι
τούτο, άγανακτών εΐπεν "Οπίσω μου. 9" οτι : Β διότι. »»-*•• τά τού θεού ευηι ΒΟϋ : Α 3(1(1. άλλα τά τών
άνθρώ
«ΟΙ
ειιηι
ηΐΐ'ιη
Β καί πρδς ταύτ. τ. φωνήν πάντες συμπερίλυποι γεγονότες : 0 καί ταύτη τή φων|) Ολιδήναι πάντας έποίη-
σεν. "ίνα ή ύπ. άναμφ. γεν. ειιιιι Λ; 15 ίνα παμφίλος (ϋίε ΐΌΙΤίιρΙβ) γέν. ή ύπ. ; Β ιιβ ιιι$ρεηίΟ» εοιβίαΐί»
Ιηιαάαηί : ^ οιιι. |2 άπεφήν. ειπών ευιιι Α; Β ά-οτεμών έφτ, : Ο καί ειρηκεν πάλιν.
»225 PRESB\TERORl.M ET DIACONOROf ÄCIIALE 1254
narrarct, docuil se voluntarle iradcndum fore ; cum д âprov èx ri\c уррес ¡tov " , avrdç ècrir 6 яарв-
îioii tradilorein fiigicndo descruit, sed in locum ubi Siicvç це u. "Ev тф oúv E-i8ouvai èiA tuv зчцца-
illuin sciebat esse, venions perniansit. brp&v fywiiv " xa\ та piXXevTa (Ь? í¡6-q таредаика
<trlYTimu.ívouu èÎiSoÇev" ¿xouaíuf iauïbv •" itapaSoOr;s(5jievov " oùSs yip xuv «рооот^у атоЗракц
ipcatéXeinsv", aXX' ívtiTi тйтгы iv ф " aù-cbv èyivwoxEv eÎvoi 7tapay£v¿¡xEV0í ** 8téu*cvsv **.
j£geales dixit : Miror te pruitentem virum , 'O Alftávt\í " еТтау 6aup.á£to os , Svîpa tppívi-
istuin v<"lle quocuuque pacto lucri ; sive enim pov бута'1, toutov eOíXstv se epEfuaoflai" тф i>it¡)if¡-
sponte sive invituin, cruci tamen couutcris allixuin. tote" oup/fiovto- еГте yàp âxouoCtoç еГте ахоизСш;",
ôjam-j xaGop-oXoyEii aùxiv тф отаирф itpoaravív-
та".
Reatiis Andreas dixit : Hoc est, quod dixi.si 'O pootapioi*' 'AvSpéaç eíjuv"- Toutí ienvössp
jam memores, nempe quod magnum est mjsterium XíXsjro:, s! í¡8t¡ xaT¿x"í **» orí" H-¿Y» ¿зтЬ "4 !*'■»•
crucis; quod si forte volueris audire, resume nie- srfjpiov той втаирой"- бтар еЕОеле-.сш; tixiç axol-
euiu. ззи, EitaváXa6á poi".
/Egeates dixit : Mysterium non polest did, sed В 'O АЕуеатт]с eÎïiev Musr^ptov où Súvatoi Хеуезвв,!,
supplicium. àXXà хо'лал;".
Bealus Andreas dixit : Ipsum supplicium, mysfe- 4) рлхармс" 'Av6p¿a; etirev Айт}) <j xoTloji;"
riuiii rcdeniptionis human» , si patienter audias, jxuarfjpiáv èsxtv tt¡{ avÖocoTtEvTic ауахт*,в£шс- eE зо-
cninprobabis. сытарш; axoxioTj, auv6oxi¡iÍJe({".
.£gealcs dixil : Ego quidem polienler te audiam : 'O АЕуЕйтг,? eítiev 'Eyèj plv *° рахробиры;"
sed tu si me oblcuipcranter non audieris, ipsum ахойошиле nú 8г И et p.f] èp/Л iretOap^úv" usa-
crucis mysterium in le ipso excipics. *ойзт]с*1, айто то той зтаирой u.utrri¡piovw еузезо-
тф àvaîeÊt м.
Beatus Andreas respondit : Ego si ci neis pâli- 'и paxàpioç" 'AvSpéaç arcsxpivaTo- M 'Eyùe!1'
1 ulniii expavescercm , crucis gloriam non praîdi- то ^úXov той отаирой " £Îs8oîxecv " . тт-v Sájav ~.ú
сагсш. атаироО où* äv ** ÈxfjpuTTOv.
jCgeates dixit : InsantN sermo tuus, qvi» pra?- '0 АЕуЕатг;; eItiev Maviiôôr.ç 5 Xoyoi M rov.w
dieas crucera non esse supplicium, et per audaciam, xijpUTTîtç tov uraupov ¡if sîvat xáXas'.v хв\ iià tîç
pœnani mortis non limes. С бразит^тос sou t»¡v Tt¡«üp£av od 5¿5o;xac той ta-
váTou ".
Sanclus Andreas dixit : Non per audaciam, sod •oa-rioí,™ "Avípáac e'tov OOxt" «ta ttj; бразС-
per lidem , poenam non lime» mortis ; mon enii» ttjco;, àXXà Sià t^ç Tttoreejç où 8¿6o-.xa той 0*váTw"
TARlifi LECTIONES.
rape
(C'ï6É'i5ev) ciim BCD; Aprxm. saçw^. '" éxoutr. oîit. (B o. ex.) : С íoutov Ttpoeiaei. *• TOtpa5o6T,e<i|isvov
cum A; В EdEoOat napa6iô<5(iEvov; G irapaSoflávTO. "" В éndxav où8È töv «po5. á7ío5típáíJXü)v èvEptatoe-
7çev (sic) ; С oCte yàp Tbv rpo5. Eçu-jtv. " G áXX' el; t5v tóitov ôttou. " В айт. e^vuxîi «îvai izapx^t-
vöuevov, G EYÎvwJX. aù-bv èXrjXi'Oavat. " G ei:á¡xEivsv. ,v '0 AifeaTTjç : CD kiyla;. ha ubique. " as
àvopa (A àvSpia) cpp. orra cum (A) BD : С tov çpoviuov 5v6pa. •• tout. eO. es (B « SiXeiv) èpsisaii.
isic B; A opfjsaî8at) cum AB; D isfwm velle sectari : L toutovôv Xeysic. *' (; ev oü¡) îVjtcots. ** еГте -тйр
(В oin.) êx. еГте àx. : С t¡ ix¿vTa ^ xa\ |xè exóvta. *• В 3(«u; тф от. хавор.. oit. яроотгау. ; С 3jmo;
3i тф тс. Ó|ioXoyeií Tpoir^Xuafla!. м CD от. 'О aaxiptoç. " EÎnev : BD ártExpívaTO. *• Тойто ¡ат.
usque хата/Eiç cum A; BD T. irz. 8irsp xáfis XEXsîvat f(ÔTi xaT¿xEic (Hoc «si </sod e/iom me dixifte jam
retines) ; С Тойто eotiv Ь icpoelnov. " ВС (D; от. otí. " G ¡léya ix'uot. то той (ггаирой. ** отер usi|ite
uot cum AB (D quod «i forte vjlueris audire, reh'xam) : С 8 гхч Qù.ïî (Oeaíjtei ; Woog OeXôt]) axoûaai,
/¿;<o. " x(5Xaotî : С Т1(шр!а. *' 'О p-axaptoç : С 'О ауюс : Dom. " Aotí] (uierquc eodëx «vrr,) <¡
xáXaaif (Ipsum supplicium) cum ABD : G AÙTt;v t}¡v T'.p.wp(av. ** p-ui-foiov usque ootftirriptijç (В -ште-
poç) ахоиат) (В -trat, А -зас) ouvSox« (A oJv 8ох.) cum AB : С р.и ar^piov ojuav xal aváirXowtv тг,с àvOpu-
itáit)TO{, Eniyivú)axtop.ev iiv vuv èXeJç áxoúuac (Woog emenibl Едауушо^лЕОа, èàv vojvexwí axouat);1'
D Mysterium restaurationis Itumanee, ti patienter audias, comprobaHs. *° В oin. 'Eyw pév. " улжро-
eúp.(i>í : С vo'JVE/üjc (codex vüv kxCoç)._ " où 8¿ : В àXXi ой. " С èàv p.jj evptaipítüc (¡la Woog ; оЛох
ouvxEpaoTtxuç) àxouoTf|{, 4k В етгахойнас (sie). " A aùrô той от. то р.иат. " ávaSíjEi rum Aß;
С -£т). м 'О идхарюс : С 'О &ую{ : D от. " à-Exp£v. : С eÎt:ev.- м 'Е.уа> е! : С еуш, Woog еппи-
dat ЕЕ (scribe lyù el). " G tov rcavjpív. *' è8;8oixeiv (В -Seíxeiv) : С aBEiXíouv. "' oCix ¿v h. I. cum ВС;
A ante tíjv 8¿4av. " С 'Aooçfjç oou Xiyoc. lk 8tc xtjpUTTetç usque 8éS. т. 6av. cum A (sed ponil '•
•>av. 6¿8.) : В ÈoViv 3v xrjpUTTEtî, xal tov araupov y.r¡ Etvai xoXanv, 64i 8ti t1]ç враойт. oou t)¡v tijuiJO.
oí 6¿Seixo[( той ôavetTO'j : С хт)рйтт£1 ooi araupov хоХаоЕшс, 6ti 8¡a xixoTEj(víaí xóXaocv où «poßEtsat
daváTou : D prœdical gloriam suppliai, qui per audaciam pœnani non limes mortis. " '0 r;:<-; : CD
oin. " Oùx' : A Où. " С 8tà xaxotExv-îa; ¿XXi 8ia 1г(отешс où <jx>6oujiai xíXaíiv Oaváxou.
1223 EPISTOLA DE MARTYRIO S. ANDREJ. 1223
t*]v Tipwptar ô yàp îw àjiaprttbr Baratt tcrtr A peccatorum, решта «. El ideo audire le volo criais
3torr¡póc,H. Кл\п Si4 тойто dxovsaf se poOXopat"» mysterium, ut agniium forsilan cretlas, et credent
тб той «aupou •• {lUTcf-piov, N'" t<jtDç àraYtvujxuv ».I reslauraiioiiem tua: animae quoeunque modi»
tcisteuo-tjç, тяатеОыу SI e{{ 4vav¿wtnv тг,{ eïjç "{^X^í pertingas.
-{(¡^■sotoûv трбтм XaTOVTÍ¡5r,í *'.
'О А1театт)<; eîtov'Eîç avaviwatv тойто 8nsp /Encales dixit : Restauratiir hoc, quod perüsse
атоШл>а6а'. SiSasxETat **. M^tiye <] ûx^l С10" **&- docelur : nunquid anima mea pnrüt, m ad ejus me
Хута>. iva irpoç tIjv айтт)с" |is àvaviujuv «oieîçM restturalioncm venire facias per fidein iicscio qua-
èX8eîv 8i4 TÎjç, ойх oîSa iroíaí, rfurstoç ijç au ïçrçc ". lein, quam tu asscris ?
'О paxipioç •' 'AvSpEa; 47tsxp£vaTO •»• Тойто èanv Beams Andreas respondit : Hoc esl, quod te di-
втер ss"pa63ívsit£6úpouv, 3xal8i54£aí cavEpúíiü, score desiilcrabam , quodque docens demoiisiralio
ötc èv ты àraXéaOai t4ç (j/ujràç w dvOpúraov Sià animas liominum percutas per mysterium crue»
•A puir^peov той тгоирой avaxaivtoCâov-ai". 'О esse reparandas. Primus eniin homo per iigni pra>
■yàp TtpôiToç SvOpuimj 64à tt^ç той ÇuXou тарв.64- varicalionem morion) induxit : et necessarium hoc
o-ecoç"tov eàvatov " Щуа-ftv '»• xa\ xP«'-<* Стойте erat gencri humano, ul per Iigni passioncm, mors
тф àv9pылгvч)rívï^^va8lяттi{тoйt;•jXooтя0^l(I£ыç,» В qu;e ingress» fuerat in mundum, pellerelur '. Et
l Oiva-oç ё^шзО^" ó eîç tov xoipev EÍa£XT;XyOú<r quoniam de immaculala terra faelus fuerat homo
ха\ £rcst8í¡ ix тг,с 4p*»pf¡wj тт,С Ьуеубун i т.рйкос primus, qui per Iigni prsevaricationem mundo mor-
áv6pw7»; ó Stà Tïjç той ÇJXou тдрвбатео»; tov 04- tern intulerat : necessarium fuit, ul de immaculate
vœtov eij tov x4j(jw»v elcaxaYtov, àver^xatov йтет,р)т£У Virgine nasceretur, pcrfeclus homo, Filius Dei,
iva èx tïjç 4p»pí¡Tou ftapflivou ó той веой Yibç t¿- viian »tenia m quam per Adainum penliilerant
Xstoç ávopuitoc YevvTi®Ti TT » СШ*Г* oîtî>v!OVT* tjvrsp homines, repararct , ac per lignum crucis lignum
dmXbtXixcioav '• oi 4v0pto:»i 8ià той 'Авар.'0 ad- eoncupiscentiae excluderet ; suspenses In cruce
roç àvaxaivoupYfiq] "• xalSta той** çuXou той <mw- immaculalas ma nus extendit, pro manibus inconti-
рой то ÇûXov ttjç iittOupEai 4toxXe[<jT|m- xpsp.4p.E- renter exlensis; pro suavissimo cibo arboris ve-
vo{ iisl той атаирой t4ç 4ро)р^тоис yiîpaç eCsrsivsv lit», escam fellis accepil; et in se suscipiens
iircÈp t£jv xEtpí»v Ttliv ахрхты; ЕхтавЕ1виго " , vr.kp morlalitalcm nostram, suam nobis immortalilatem
тг,с j¡8iit4tt]{ ррыагмс той xtüXvmxou Sivfipeu xo*^lv ^ donavit.
eiç ßpüiTtv s8¿5aTo", xa\ то 0vt¡t8v тЬ í¡pÍTEpov •* eïç íaurov àvaSiÇâpEvoç tIjv айтой áOavi-t'r; ^¡лТ»,
èSdJpfjOaTO §т.
'О AiifeÍTi]? eÎkîv- Тайта та ^^рата exsivnic /Egeales dixit : Isla verba illis narrare polcrie
« Psal. xxxiii, 22. ' Gen. in, 19 ; Rom. v, 12, U, 17, 21.
VARLE LECTIONES.
•" & f&p usque itovijpoi cum А; ВС é т^р Oáv. t«Xiv ápapTwXuv глщс&$ (В a<ld. èxtiv) : D Mors
enim justarían pretiosa est, mors vero peeealorum pessima. " С от. xa£. •• В ixouariv uoi 0¿Xu>
rtoiTjaat. •' В ßoJXd»pai et то р.итс. той сттаир. " îv' : А от. (sed postea habet et iiiOTcutrQc et xa-
TavTf]<n)î) ; С отаа;. " В Int^voùç (oxi>c таг., ха\ msTEÛuv iîç àvaxEâXatùxriv т. в. (}<. oí(¡>6f(T:oTe
avu.<f¿¡4u> хататт. : С EiopO<ojip.ívíí не (Woog te) xa\ iciSTEiiaaç îtpbç oixo8op.i]v т?л ». ф. oîtp S^îtote
тротао хятаХаб]){ тойто. ** С от. Eiç ávav. т. Sit áTtíXXucrGai (В ànoXEÎaeai) &:S. : D Iieslanratur hoc
quod periisse docelur. •» aCtii; : AB айтой. •• В om. tw(eî;, el post èXOïtv pergit corrupie tîç oùx o'Sa
Tcoiaç KtsTEtj; napaiXEUansv lj <iù Eçijç (A uçijî corrupie). ,T С p.1] yàp í¡ if. p. апыХЕто t"va itpo; oixo-
x'jfa; (ila vel-xívaí Woog, codex ànoXEXoxuaç) t4ç navriov ávQpióraov 4^X^í 5i6á5tü Stxaíav tíiv o¡xo8oui¡v
aÙTÛv xx\ 8ià той pusrijpiou той атаирой ¿факХсдеш TaÚTT)v : D ul dum perditas iinimas liominum docuero,
islam restaur alionem earum per crucis mysterium pandam. '* С Sea той ç'Si.'u -r¿ ~xsa6., D per lignum
pravaricalioms. "tov OávaTOv : С om. tóv. " EicfjfaYEv cum ВС ; A EtiT¡YaYEv; 1) induxit. "С xal
áva^xaTov f,v ?va Su той ¿uXou той izábovc, D cl necessarium hoc erat generi humano ut per Напит pas-
sionis. "Во SivaToç eícteXt¡auO(o{ íSmiOeít) (codex -TÖijet) : С oeIusXOùv Dâvatoç èx6Xt)0fj : Í) morsquœ
ingressa fuerat pelleretur. " xat èiîSi8i] èx... 4 (BSî) 8ià ttj;.. tov Oav. eïç t. xdip.. (В т<р хаардр tùv 6av.)
е'тлуа^ыч (В EtdfjYaYEv), àvayx. йя. iva èx usi|ue "(¿чч1\Щ (ß àva^xaluç Sià tt¡í аршр. тсарО. yewTjOeIc
tíXeio; ÄvÖptonoco тойвЕ.ПЬс ó Tbv T:pwTov avOotonw TCE7tott)xti;) cum A(B) : С xa\ört i% áp/ópou yt¡í
Y¿Y0V-V ° tpíJTOí ávOp(')-oí, àvaYxaïov íjv èj apúp-OJ itapOívou xuTjS^vaí tov tíXeiov dvOpaiícov, iva 6 той
eioOYioi ó 7tp«>>T]v ж>1<)ва; Tbv ívOpuôv : D el quomodo de immaculate terra faelus fuerat homo primus,
qui per lignum prœvaricationis mundo mortem intulerat, necessarium fuit ut de immaculata Virgine natus
Christus perfectus homo, qui est Dei Filius, qui primum hominem fecerul. " ВС Сы. ttjv atwvcov. " С
fjv àinôXEsav. ва В àiA той 'Абзр oí 4vÖp. " В àvaxatvoupY^'5011» G ¿TotpaiEt, D repararel. 8> у.з\ St4
(В 4т:Ь) той : С eïô' oütíuj 8i4 той. " С 47WxXeIj£i, В èvaitoxAEtrai. Hl В xpsp.apjX£v&i (sic) ЁтЛ Toi JjXou
той (ттаирой Taj 4р. хг^Ра? í"10 ^v X''p£>v T^)V 4хр4тш» ¿XTaOsistóv : С íxteivei iv тй атаиры t4ç dxpáv-
toviç хг'Ра? urÈp xEtpüv ¿xou3t(i>( ixTsrapivcov. eí Отер tt¡c... xojXut. 8Év8pou (B cúXou)... еоасато- (В
6¿'ai9aí) ент AB : С 4vtI 58it4tt¡c Tpospric Tpotpîjv x°^í ?Хвб£. ** В xal etc eauTÖv 8E$apEvo; to OavaTtj-
ipípov<¡pwv : С x«t EvíauTíü 6E^4pEV0i; тЬ 6vt]TÖv +(p<Iiv. вт еоыр^зато cum А : В itpoaxopius! : С Eâp:-
вато : D reparuret... excluderet... paaderet... acàperet... offene!.
Patrol. Gr. II. •'.;*
1327 PRESBYTKRORCM ET D1AC0N0RUM ACHALE .428
qui tibi credent : mihi aulem nisi lioc cnnscnlias, A àçijveïeOei Suvfjeei oixiva; aoi niTtsusoueiv"- àjxo\
Hl sacrilicium tliis onuiipolentibus olleras, in ipsa Si e( ¡jlt] toûto auvaivéaai ГлОт;; отао; •• toï; rawxo-
cnice ([наш laudas, te fiisligatnni afligí prnecipiam. 8uvapoi; Osoí; xiç 6'jaía; r.po3t4Í^XTfi, èv aùxto хф
отяиры 5-гсер litaiveïç p.aax!Y_8ávxe ае гроана^^а' itportaÇio ••.
Beatus Andreas dixit : Omnipotent Deo qui so- 'О цахарю;" 'AvSpáac eïitev "Efù тф rawxo-
his verus est, ego omni die offero hostiam , non xpáxopt Qtôy то u/ivw aXT)6ivo) úuápxavxt хов' èxa-
Htnris furnum , пес tauroriim mugientium carnes, axiyv lipipav Ouatav 7rpoaxop.lîto '* , où Xioavou xa-
iiec liirconim sanguinem, sed immaculatum agnum irvbv" où6è puxwpáviov xaúptov tàç aipxa; o6fô
quolidje in altare crucis sacrifleans; cujus corpus aTpa xpaywv, aXX' S|mü(wv" àpvbv хав' àxierT1vM
posteaquam omnis popnlus credentiuin manduca- .jpépav èv xû> OuaiaaxTipiep " той вхаирой" Upoup-
Terii, et ejus sanguinem biberit : agnos qui sacri • yw *"• ouxtvoç xb вшр.а яа; ó xiliv таетшу Xab; ps-
ficalus est, integer persévérât et vivus. Vere igitur xaXapSivtov xa\ xb aipa aùxoû itívtov, o ÍEpoup-rT¡(te\;
sacrificattir, cl vere corpus ejus manducatur a po- àp.vi>i pexà хойхо ОХохХт^ро; SiapivEt xa\ {¿iv"-1".
pulo, et sanguis ejus similiter bibitiir ; tarnen, ut 'AXt,8û>ç ouv UpoupfEixai, xat аХ^вйс xb ишрд ai-
dixi, integer permanel, cl immaculatus, et vivus. той *api той Хной p46peóaxExai , xa\ -ri aîpa я\г.т
В ópoíai; rcívExai , брш; хаОы; lcpi¡v ¿X¿xXt¡po; Siijií-
vsi xaï арыртусо; хя\ £tov'.
«figeâtes dixit : Quomodo potest lioc fieri? "О AiyeaxT|Ç elitev По£ц> хротар' хойхо Виукш'
Y2véa6ai ;
Beatus Andreas dixit : Si visdiscere, assume for- *0 paxaptoç k 'Av8paaç elirey'* El ßouXsi' yrô-
mam discipuli, ut possie doceriquod qu:vris. vai\ iváXaSs (lopc^v" рав^хой ôtcu>ç íw/jaei' (u-
Oeïv Sitjp èîreîijTetç ".
«figeâtes dixit : Ego a te tormentis exigam liujus '0 AifeiXT7|ç etitcv 'Етшае" 6cà ¡Jasavuv " 4«xt-
rei noliiiam. тт|аш x^piv " xîjç xotaúxTjí fviouetü;.
l.i-alus Andreas regessit : Miror te homincm *0 paxapioç u 'AvSpáa; à«ç+,vexo"* вем|и!£и
prudenlem, eo usque insipientix dclapsum esse, ut ne ivSpa çpivipov 6vxa " eîç it тоаяйхцу capiat"
eredas le mihi per tua tormenta persuadere posse upoax'jXivSo'jpívov iva виу^в^;" (ie íia xüv ¡laji-
11I. tibi exponam divina sacrificia Audisti mysterium vtov sou ixEiaai xi 0::á aoi extpávac ¡spoupytípira.
crucis, audisti inyslcrium sacriíicii. Si credideris 'Axf,xoaç xb p/jax^piov xoû axaupoû ", ixtyuxH A
in Christum Filiiini Dei qui crucifixus est, pan- ¡jiuaxíjptov xt¡{ Upoupflac **. Et*' ixi¡r«úii{«l{ Xpt-
dam tibi quo ordine orcisus vivat agnus : qui С e*bv x6v Viov xoO веой tov axaupw9ivxa " , èxysvû
cum sacrificalus fuerit el conieslus, integer lamen «к ndvxtoç ,k отсоЕа xaÇet" всау«вввв\{ Ç<jw iif*1
et immaculatus in suo regno permanel. voç ó цеха xb UpoupyrjO^vai xai Рршвт)уа1 aW»
ôXixX^poç ха\ а(Л11)|лт,хо{ èv xîj aùxoû ßaeiXeia *• Stapivtüv.
VARI/E LECTIONES.
"" Ixeîvoiç tisque «tuxeúíouírtv : С xoîç TtíexEÚousi 001 ouvfjuei XaXeîv. " el p.!} хойто (codex xo хоиты)
ïuvaivajae ÍX6t)í ôîcuî cum В; D ni» hoc consentías ut : A el p.Tj icetOapyuv. С e£ jtij tceWt) (codex Kttelf)
ô-o); cl pergit éuiiav xoïi iravxoxpixopji 6eoïî itpoTEvéYXfiç. ,0 С 
fp.. O.Tp.:CTtü ixavxoxp. в. àY"^ 'îî'av ^pipav Ouatav Çttisav àvatpéptu. "où X16. xaixv¿v(A xapirfv),etc, :
(, où)(\ Оир.;ар.ато; xarrvbv 0С1Й xaúp. p.ux. oapxa; oOxe xpafùjv аГиа. ,v В àXX' ap.iup.rxov. " хавЧхаг..
(С от.) f][i. cum BCD: А от. *' С ev 6uTiaTCT¡piio. *' A xoO uxaup. aCixoO. "* ¡EpoupYwv : С 0еш àva^pM.
»»-""•oùxivoç-bffiopa usqucSiap¿VE(xa\Cüv cum À : В corriiplc olxivoí xàç иарха; ш; (tsxa xb ата; óXao¡
xtï)v wtnEuívttov çifEt кя\ TTOisî aùxoO xb aî(ia, ó apvbç ó Upoupf. Çtiv xal iXóxX. Stapivei : С оу xi; sápxo;
iiExi xbv Tuxbv Xabv tpayelv xal xb aTp.a aùxoû it'.sïv, ó OuQeiç (codex xu8e\î) apvb; àxatpeo; Siapévsi xal
ÇCo-i. D cujus carnes posteaquam omnis ¡wpulus credentiuin manducaveril et ejus sanguinem biberit, agtivs pi
sacrificalus est integer persévérai et ficus. ' aXrjötüc ojv usque 4рдЬр.т)хос xa\ Çwv (ei cum rere sacrificatu
sit et vere carnes ejus mandúcala; sint a populo et vere sanguis ejus sit haustus, lamen ut dixi integer ffí-
manet et immaculatus et vivus) cum AD : ВС om. * ГЫш xpóix. : С uto;. * С 8úv. хоОхо, В íyví,№tM
xoûxo. . 4 '0 paxapio; : С '0 äyto; : D om. "ebrev : BU arcsxpivaxo. ' BoOXst cum В; A po-J*r¡;
С OaXîi;: ' Yvíjvat cum А : ВС EÍ6¿vai. • (iop9^v cum В; D fotmam; A xaçiv; С npoatüirov. '5s.
6'jvf¡tiEt (A -ot¡) paO. cum AB; С Tva SiíaxO^s- " öitEp (А 5) ете^хе!; (A -JfxTiaa;) cum ВА ; CD Ьщ
Çr,x£ï;. " аг : С тгара jo'j. '• 8tà ßaaavtüv cum А; В âcaviapoî; ; С paaavouç (Woog - voi;) ; «
lormeulis. •* атг. x^P[v т- *• Tv- c,,m W. С xoj-o (Woog xoüxovi) yâpiv au.; A in. xr,; xoi. fi. Ф
cavipiütnv ; D exigam Intjus rci noliliam. " 'O paxápto; : С 'О аую» : D 0111. " àsEçi;v.cuui A ; В 4*-
Expîvaxo; С eî-ev. " С ауОршяоу 6vxa auvEx¿v. " el; : В upó;. '* piopíav (A xi[úi>p{avl itpoix. :
С áü'jvsaíav EôxEÍXavTa (codex е^шх^Х). •• ïva 6jv. usque [ероиру. cum В; A iva 8uv. Sia ßaeew»
рг Êxtpàvai toi xi 0. UÔ'jpf. , С xoü vopíÊiv аг 8'.4 ßaaavtov içaîtXiiaai xiç Oeiaç Ouataç; D Ergo '»
tormentis putas me divina ttbi pondere myrferia? ,0axí¡x. xb p. xoû oxaupoû cum AD : ВС om. ' С
fjXO'jaa; xb pyax. xti; 6ua£aç. " e¡ (В pnrm. Xeittiov, corrige Xoiitóv?) Utax. eIç Xptax. (A om. тЬч-
oraupuO¿â cum AB; С èiv таатгитт); xbv Xp. ïîbv xoû Heoû Eivai xbv ахачрыбаута. " axaupuOáv:' :
BCD add. ù-b (С add xiöv) "lou8aiii>v'aXT]û4v?jv (С -6т,) ösbv EÍvat. *• excavo) oot itávxto; cum В; Ci?*"
■sXtóaíü cot ; D pandam tibi : A (corrupte) nil lialwl. " 6i:oia xáÊi (A nonuple ötkj>; xàÇr) :0 Af
too. •• A ó àpvb; açafiaJipEvo; 8; psxi xb i£po'jpYtiOi)va'. xa\ ßpioOiivai aù-bv 6X¿xX. xai àjwii
ôiapévEt xî) aùxoû paatXEÍa, В atpaftaoOdç Çtjcteî (addil хй?) 6 dpvb; ¿ pexi xb ispoupj-, ***^
y.a\ ¿¡мор. èv x^ aùxoû '¡Jaa. Stapévcov, С Çf) é àpvb; 8; (codex 6) psxi xb X'j8îivai (woog w-
12» EPISTOLA DE MARTYRIO S. ANDRERE. ^¿\,
'O A¡Teáxt)c eliciv Ka\ ttoíoi xp¿ra¡> о <ip.vb; iv xfl A /Egeales dixit : Cum sit occisus, et ab omni po-
aüxou ßaaiXEia Stafxévet" iv хф aâ-ftasOTivat aùxov pulo, ut asseris, devoratus, quomodo agnus integer
xal iito itavxo; xou Xaoû, ¿»; où 19ц;, ßptnO^vat *•; persévérât in regno suo?
'0 цахарм;*» 'AvSpia; eIusv El itiaxEiísi; Ц Beatus Andreas dixit : Si credideris ex toto corde
5Xr,ç oxjuxijçxapSta;, ¡iaOe:v Sjvô-ei «•• ú Sk p.*) m- tiio, discere poteris ; si non credideris, penilus lu
»teúei; ", оОйяоте " ab яро; xijv Etxóva xïj; xotaú- nuuquam ad imagiiicm hiijus vcritalis atlinges.
тг(; xatovx'fjsEiç аХг(9г£а; ".
Tóxe ¿pYicrösl; * Aíyeítt.c èxÉXcJdîv aùxbv iv 90- Tunc iratus Jîgcates jussil cum in carcercm re-
Хахт} xaOEipxOîjvat "■ IvOa 5v-o;aúxou xaxaxXEÍaxoo trudi. Ubi cum esset clausus, vcnit ad eum niulli-
(Tjvî|Xe£v itXf|Bo; Xaou itpo; aùxbv uêobv аттЬ яао-ц; ludo populi pene ex tola provincia ; ila ul ¿Egealeui
tt¡; iitapx£<4 " ¿ira t4v At7£áx7¡v ßeuXsusaüOat àno- velleni occidere, et beatum Andream aposloluin fra-
xtEîvai, tov ôï jiaxaptov 'AvSpéav xov àcdaxoXov xuv clis jaunis carccris liberare.
Ь-jrihri tt|ç tpuXaxtiç <TJv9Xa79¿v-ü(v Xuxpu)sacr9at ,6.
Ой; о ¡taxâpto; " "AvSpáa; toioútoí; " p4¡|Aao-iv " Quos beatus Andreas his verbis admonuit : Nolite
cvou8exT)aev w Ыушч- Ml) 9еХУ|от)хе xtjv <¡aux¡av той В quielem Domini nostri Jesu Christi in scditiosum et
Kupíou -íjfiíov lijaou XptTcoü elf ixaittMi] xa\u б-.або- diabolicum lumuUum excitare. Nam iradilus Doini-
Xtxf¡v xapax^v к&уИраи ".'0 yap К ûpto;jjwu napaôo- nus meus cum omni patienlia sustinuit : non con-
Ce\; ** |aexí itáai); p:axpo9ujjt!a; fjvEyxEV '*'" Oùx teniYil, ñeque cltinavit, ñeque in pialéis aliquis eum
Ií?iXoveíX7)<iev , ovx èxpaùyacrar M, oüí¿ ¿f talc clamanlem audivil i. Habele ergo el vos silentiuní,
zilareiaiç ne" avtov xpavyaÇovroç dxt'ixoer ". quielem et pacem : cl martyrium meum nolite im-
"E/exe"' ojv xat ùjxeï;19 3K07r)]v, ^<jux'av XI^ tlpi¡~ pediré; sed polius vos ipsos quasi atblelas Domini
v^v" , xal |x4) xb ipAv" p.apxúptov £¡AiTO5íar(TS •* , praparate, ut vincalis minas intrépido animo, pla-
jjiiïXXov 8i" xat ùjiaç iauxojç <Ь; àOXr,Ti; тф Ku- gas aulem per lolurantiam corporis superetis. Tem
pil itpoExoiiiásoxE*', Зтао; xà; anEtXa; aOEiXavSptp poraiieum enim hoc exilium non timendiim est, sed
Tfl ÛXÏÎM vuc^te, xeù; 5s aixtsjiou; 6tà xt¡; Oiro- illud timere oportet quod finem non habet : nam
(jlovt,{ той ашрато; úirEp6iXT¡xE " * 'H fàp r.póaxai- liumanus limor fumo similis est ; et subito cum ex
po;" aû-т] itxwit; со6г(хаа où zv-ffaw èx£Îvr(v cilalus fucrit, evauescit. Et dolores ¡Hi sunt formi-
ypri çoCt;Of,va; -:f,v xiXo; [лт; Eôuiav. '0 tûv &v- dandi, qui nunquam fiiiiunlur. Isti eniin dolores
epúraív ojv ç(56oî *• Eotxtôç xivi xanvô), ôjxiî iv 6jij> aul leves sum, cl tolerabiles; aul graves sunt, et
àOpoovSiEYEÎpsxai, àçavEfÊxat*8. Ka\ ¿SJva; "> EXEÎvaç С cilo animam ejiciunt. lili aulem dolores, a>lcrni
XP?] ço6r,0f,vai xi; ¡xtoétox» tíXo; épousa;. Лита; sunt ; ubi est quotidianus Actus, et mugilus, et la-
8 ba. xLii, 2.
VARLG LECTIONES.
O^vat) xat ßpuO^vai ь>; àxaipso; xat ajuü|io; ¿v tf, aux. ßas. Sia{JL¿VT) (Woog -vei). D vivat agnus
qui cum tacrifualus fuerit et comestus, integer lamen et immaculatus in suo regno permanet. " С Kai
таТ); àjivo; iv jaauXEÎa EtafiEvîï. ** a<fa-¡. aÙTOv usque ßptoO^vai cum В; A Elvai аС/xbv ayaifcaaOEvxa...
хаОшс où... xaxa6pd>6ívxa ; С oâYÏjvat "^ tepi ïtavx. x. Xa. хзОш; XáfEi; $ршЩча:. " 'O ¡xaxápio; :
С 'О атго; : D от. *• El, etc., сит В : С 'Eàv ttio-ceujeic il oXt¡c xap6taç, 8uv<ja]] ¡jiiOiîv : A El n. t$
ÍX. x. x. jou, oVivaiai (laO^vai. " mtrxEÚEt; cum A : ВС wo-xeuueiç (B-otq;). " oOÍ¿itoxe сит АС; В
priem, хо xaOóXov; D penilus nunquam. " itpoc... xaxavx. àXrfizlaç : (В àX. xax.) : С Suvfjofl xaxaXa6sb
ixpb; xeXeîusiv xfÉ; àXi]9s!aç. Diu ad indaginein (\ü imaginent, sixóva) hujus veritatis atlinges.' "Civ <pu-
Xax^ 9poupi)6^va(, В rcpbç Eipxxljv xaOscpÔivxa. " В Iv9a ш; EÍvat auxiv xaxáxXEisxov iXT)X«6¿vai r.phç
aOxiv kXtjOo; яоХи (г/ъчш (ila) àro it. x. iix. : С iv J\ xaxaxXEÎoxo'j (inepte editum est xaxaxXsl;, xoO)
aûxoO 8vxo{ íjXOe tío. aux. xb тсХт)9о{ тгаит); ttiç Ywpa; : D ubi cum esm clausus, venil ad eum multiludo
pene totitts provincue. " ioote xbv (B add. (liv) Atj. pouXsúaaii9a'. (B-EÚsaüai) ¿яохх. (В coveúew), tî>v
cl... Ttûv 9up. Tijç ç. auv9X. (B 9Xao-9évxuv xuv 9'jpuv) Xuxp. cum AB, item D (ila ut Mgealem vellent
decidiré, et Andream apost. fractis januis carceris liberare) : С woxs 9eX^03i xbv Alyéav aicoxx. xal 'AvSp.
xbv ait. xuiv 8upûv XcxXeu(jiîvii)v (emenda хгхХао-ц. ut jam Woogio videbaiur) iiaaüiai. *' jia-
xápeo; : CD iyio;. " xotoOxot; : BD xojtoi; xoî;. " рт\рлыч : С Xiyoi;. *• В ívou9¿xei, С itaps-
xaXsí. V1 Et; o-xaa. xat (В om.) Sia6. хар. (В от.) сит А(В) ; С Etç avajo6í¡v (Woog. : i forte àvaaobi]-
aiv i) 8ta6oXtxf¡v ; D ni sedilionem diabolicam. " С 6iEVEtpai. " С xat укр 6 Kúpto; itapaoo9E(;, В iitsl
ojv irapa6o9E\; ó ¡iaxiptó; (corrige xúpti;) (jioj. *v В itâiav ¡xaxpo9'j(iíav itapéavEV, С r.äu. linojxovhv ivs-
6:í|axo. *' С oùx IxoaÇsv. *• oùSÈ (A aid. xt;) iv t. itX. xt; (A oui.) cum (A)BCD. " aixùû храиуа^.
àxTjx. (C ^xouiEV xpi;avxo;) cum BCD : A xl¡v çwvijv aùxoO fjxoujEV. *" ïxs,fe : С iayrjE. M CD от.
xa\ ÚLiEt;. *• С otoiit. xal Eip. xxi <)тих- " В xa*- M P^vov. " A ivitoSíniTat. " ptäXXov 8¿ : С à/Xi,
В aXXi ifáp. " Т1ца; (A ú¡tst;, С от.) iauxoùç (В от.) (Ь; (С xa9aitsp) à9Xt)xl; (А-ха\)хы (В adxoùç тш)
xjp. itpoExotu.(C ixota.). " ВС 8ikü; vtxfjs. xa; (С om.) ait. à8. xîj tj^x- (C iv ДфобЕа bjfäi;). ** той;
{=... uit£p6iAi)Xs (ita'ß; A-^íXXtjxe) cum AB; С xi; 8г itXrji; 8ta xíj; ^аигш; той ъыр.. úitEV¿YtT)xe.
" i) Yip itpáox. (В от.) айхт) (В xota'JXT)) их. соб. ou (AB от.; supplevi) xuyx- (" ^"iv)- íxe£vt¡v... ix00"
aav (В ixstvo; ojv, Sçrj, œoôijxéo;, 6 9ávaxo; ó xéXo; [tí] ixü)v) cum A(Bi ; С eI yip ó 9060; ÍX906E?, ixtlvo;
ó xiXo; ;j.r 5/i.jv ; D м eui.ii (error timendits est, ilte esl utique Umendus qui pnem non habet. " ó Ttüv
áv9p. ojv 9Й6. cum A : ВС iits\ ó ávBptóittvo; 966. ** В iotxú; ijxtv xáitvq», 5uxt;... auftt; à9avi{£xat :
С xaiwou 5¡xot¿; irttv, xa\ a'.9vl;(Woog aÍ9vij;) 8tEf£p9EV; xaxaupaOvExat. ** xal ÔSuvaç (x. ¿8. sup-
jilevi) ixElva;... ixoúaaí cum A; Bxa\-ai 68jvat coo^xéat EÍab ai ouxtu; uitápxovxa.', atxtvE; oeSíitoxE it£-
paxouvxat; С xa\ iáv £to-t itávot, ixiívoí £¡otv ol ouxto; apxíjiEvo: 10; p.T¡8í-oxs x¿Xo; tyuv, D et si delores
timendi sunt, iUi sum formidandi qui sic incipiuut ut nunquam ¡imau'.ur.
1231 PRESBYTERORUM ET DIACONORIJM АСПА1Л] гй2
ctus, el sine fine crncialns; ad quos proconsul A yàp alô6i5vatei \úv ■xoutpozzpai-tuybtw ¿1чы,хл: »zt-
jEpealos ire non timet. Eslolc ergo inagis parati ad veYxaiTiiaCr:i;8u\«Tai-e!8sßapEWe!o4v,TaxEo*;Ti;\i
lioc, ut per tribulationes temporales ad aelcrnaro +uxV èx6aXXouaivei. 'ExeFvai 51 al ôSûvai aiúvm
quieteni pertingatis, semperque florealis el cum tuyxovousiv, EvOa xaOijuEpivol xXauOpwl xalol|u>ryal
Christo regnetis. xal ôXoXuy[io\ xal атЕХейтт)тос fueavoç", irpbç J{ ó
àvOUTratoç А^Еаттц àmévat où 8í5otxsv M. rívesOe oùv (¿àXXov etoijjuk •' r.pbi тойто, 6та>; ôii iüv èmxaipuv
BXft^suv itpbç tài oîd)vio'j{ àvaroiutreiç xaxavT<)ST]Te •* así те еташО^аттусе xa\ Xpinto еицбаэтХейет,« и.
1 1 ¡ее et his similia sancto Andrea apostólo per to- Тайта xal та toútoic S¡xoia той aftou àwmuw
tarn îioclcm populum admonente, dum lux diei in 'Av8p¿ou 6Y 6Xtj; tïjç vuxtuç tov Xaov vouOetouvto;,
matutino prorumperel, misil .logeâtes, et adduci ad iv тф то çuç ttjç ^¡iepaj " 8iauyá£eiv, uexaœudi-
se ben I urn Audrcain jiissit, ac sedens pro tribunal!, [aevoç 6 А1угатт.с àxQîivat tooî aù-rov tov (taxápiov
dixit : Existimavi le nocturna cogitaiione revocare 'AvSpeav rcpojéralev, xal xaOiaac eut той {líjiate;
«nimum а stullilia, el a Christi tui laude cessare, ut eihev •*• 'EXoîaiiiTiv at 8ta tîjç vuxTEptvíjí (lipluvr,;
possis nobiscum esse et non amillere gaudia vite; eirtarpéifai tov Xoftajiov пои аяо' ttjç |J*>p¡«í> "»1
slulium est enim, ullro vclle ad passionem crucis arco той èicatvou той Хркпой aou èvSouvai", бтм;
ire, et pœnis ас flammis se ipsuin pessimis destinare. 8uv<¡ot¡ ¡aeO' f¡p.wv eîvat xal ¡xi¡ аттобаХХеиОа! ta тай
ß£ou xaP'£VTa' 1«^р!а Y«p tTciv лробаоге Ttvà ярйс то той отаирой гсаОт)(ла èXOetv xal rcoivati xal çXofiîç
aîexierati êauTov itapaitijjuj'at ".
Sanclus Andreas respondit : Gaudia tecum lia- "Oä-ytoc" 'Avîpia; аттсхрШт) "• Tí¡v xapàv иета
bere polero, si credens Christo dimittas culturas оой íxeiv favfjoouei èav тотеиецс тф Xptorio xal
idoloi'um. Christus enim me misil ad islam provin- ата>баХт]с-г^ tuv e&bXuv BprârxCav. 'ArcèeTEtXEv yip
ciam ; in qua non parvum populum ei acqui- (** о Xptoro; etc тайттту t+¡v èiiapxiav , ei{ fjV ok
sivi. eXaxterov 8ï|u.ov тф Хрютф irEpisTOtr¡oeu.T¡v".
jEgealcs dixit : Ideo te sacrificare compello, ut 'О klye&ZT¡c efasv* Ata уар той-о oneísaí se ouv-
isli qui per te decepli sunt pnpuli, relinquant vani- а>бш , öirwc ouxot ol Оло оой àitarrjOivTeç Xaol tyM-
(atem tuœ doctrina', et ipsi dus offerant grata liba- таХеЕфоизш xf¡v р.атак5хт]та tt¡; or,ç SiSaoxaXía; xal
mina ; nulla enim remansit in Achaia civitas, in айто1 irpooxo[Aloi<>oiv toe; Üsoc; yipU^j; otovSí;11-
qua templa dconim derclicla non sint et deserta, oú8t тар p.ía itóXij áitífistvev èv ttj 'AxataivJ"
Wunc ergo per te icstiluantur cullurx deorum, ut та Upà autdv oúx i-j-xaTeXeÔijciav xal <iP^¡«ov-
?ARLE LECTIONES.
"auTat yàp... ex6áXXouítv cum А. В corruptísimo sic : aOâi & al tboúvat ^ xoucurcepai f,atv xal Oro-
(U add. èôrlv) xaOrjp.. (В f|¡A£pouaw;) xXayOuo\ (- р.о» В) х. о!цшуа1 (В oip-oyei, i. е. oi¡MüTf¡) х. 4ХоХиуцо1
(В -auAí) х. ат. paa. cum А;В) : С. èx.£Ïvoi 6ï aíúvtol slaiv, 8itou xaOtjjiepivoç ôSupjxoî xa\ alfiuyal (Woog
aí|Ui)éia) xal ¿ХоХиуцос xal атгХ. xptetj : D Uli aulem dolores œierni $unt, ubi esl quolidianus flelut tt
mugitus et luctus el »ine fine cruciatus. ■* В тгрос 8v Aiy. 6 àvO. árc. où 8¿8ítxev : С ívOa 6 A¡f¿a{ 4
Gtkcto; uopsuOíivaí ой ятот)та1. ,v С £toiu,oi jxâXXov. " 5яш;... àvarcaûjetç (В xaP"î> D jeterfiej xat.
cum ABD : С ïva 8. т. upoaxaipojv OX. eiç тМ( atóvtov x*Pav <р94тг,т£. •• àet те enaveíioTjTe (codex tor-
nipteTOvef|OT|Tai)... autAoas. cum A. BëvOa ¿ta itavroç eucpavOtjie.ae! те етохубг^отте, ijxa aùv Xp. peev
XeúaT)Te,Cev6a návxoTe eùçpavOîjTe, itávrore l$av6<¡o-r¡Te, ael oùv Xp. ваочХгйотптг. D ubi semper lœtemnij
semper florealis semperque cum Christo regnetis. "Тайта... апоот. 'Av8p¿ou (В 'Av8p. той атмат.)... àvtw
т8 сЛс -cijç i)(ji6paç(ita В; A tíiv f]]jLCf>av тЬ u>tôç ;D dum lux diei in matutino prorumperel) Вчгму. coniAB(D):
СТайтатой4у'ои 'AvSpiouSi' 8Хт)с т. v. ту Xatji itapatvouvxoç, èvTtôaÙYaCeivitptul ípiépav. m [летата(и1а(«е-
voí... eíirev cum AB; CD atíaretXevó A¡y¿ac xal ^jayev irpoç ealiTÖv tov âytov Avop. xal xa6înar, etc.
*' 'EXoYiuatx^v... (лыреас (A add. exetvTjí)... èvSouvat cum AB. С Дохй Sii т^с vjxtój kaxityo) (У/оо%
е-ихефеш») àTTOirpétfai tSv Хоукцн&ч sou ex tíjc áiraiSEuiía; wj xal ttjç той Xp. sou atv¿setDc«iúsa<j9ai.
i) Existimavi te nocturna cogitaiione revocare animum tuum a stullilia et a Christi tui laude cestare.
'" 3rcu>í Suv-fjoT) (BouvrOfjaet) u.sO*' fm,. eb. xal (Bom. p.. f¡. e. xal) p.\ атлб. та той ß. vap. (híEC corrupta in
В та той ß. anoxaXesOat xaptEV'tJ- шор£а (В juúpov) у. i. itpoOáa. Ttvà (В то Xotnov [codet Xetiröv] яг
ÜíXsiv) Ttpöc. . èXGslv (В Ei;i¿vai).. atax'aTaií (codex-arotç) еаит. (В еаит. aiJxuvTorç) парен, cum AB.
C(D) отао; 6uvri¡rn (xeO' •fjpiiv та; (codex xi) t^j Çojt;ç ¡jtlj xaxaXEïij/at váptTaj. 46áXTEpov (codex á6tv-
Tïpov) yàp iiTtv той Xonrou OEXîjîat (D siullum est enim nitro velle) eîç то той отаирой яаво{ Лореив^и
xat Ttupaïç xal (¡>Xo£l xaêitatç (ila W«og ; codex ETiupatç xaâl7ca'í) íauxbv irapao-ri-sat (D etignibaiae
flammis le ipi>um pessimis destinare.) " 'О avtoj D от. "В axîxpîvaTo. " В Tàç xaPtTaí u*tà вой
?Xetv 8uvâo>[uu Et TOaisûset; TtJ» Xp. ¡jtou xal... Opr;tjxîiav. àrtés-... aUT*v¡T}¡v атгарх--. "wüKupiy rcejJt-
■uoiíjeiopLai : С Xapiîaç Exetv aùv sol 8uvf)aoixai èàv t<¡> Xp. 7utireútjv xaTa5,eí^£ic (-irrjí Woog ) xí cíosí
Ttiv elStíiXcov. à yàp Xp. ¡is àTtiaraXxev eicTaÚTiiv tIjv /úpav, £¡í IJv (Woog èv ^) ou(tixpbvXaoveK<¡Tr¡ía
TUKupíw : U Gaudia tecum habere potero si credens Christo dimittas culturas idolorum, Christus enim... ei
acquisivi. "Дьатойтаое ел. auvb>e.3rctuçouTût(exBsiitiipsiom.A)u!8tàaouvou0eTT16ëvTeçX. етхатаХеМго*'11.
ôtôaxTjÇ... xapievxoç (ex В sunipsi, om. A) oz. : С Ata y. т. se suvidOui üuaat iva oùtoi oí i. a. irXavi¡eávrec
X. xataXetiaoat tt¡v... 8i8aaxaX. xal Ойэыэс toïç Oeoij : D Ideo le sacrificare compello ut isti qui per U
decepli sunt populi relinquant vanitatem tuœ doctrina; cl ipsi dus o/feranl grata libnmina. '* oàSè y- (*•
(ВС p.. y-) лоХ. (С post "Ax- punit) à-nép.. (В Ши.., С iyxa-zldyürj èv (À от.) т. 'Ах- èv § (В oü èv h)
1233 EPÍSTOLA DE MARTYRIO S. AM>RE;E. 123Л-
Tai7*. Kal vûv Stà ooü itaXtv àvaviweoiatv Tfl twv ei- A et dii qui conlra te irali sunt placar! possinl, el tu
oVjXiov OpTjaxia ", ÖTtiüi xal ol Ôeol, ol хата aou Ou- eorum amicitiam nosiramquc possis recuperare.
uouuivot, i~\ -vj-o) apiaOEVTEí™ Ttoifjaioaiv iva xal Sin alias, diversa pro ultionc dcoriim palicris sup-
eliT4)v aùruv xal sic ttjv f¡u.ET¿pav <piX£av ôuvrjOïjç plicia ; et post omnia, crucis quam laudasti patíbulo
e-avaxáu.<laí '» . Ei Se urj угв0, 8iácpopa üsúp ttjí suspensus deficies.
twv Oeuv ix8ixt)aeo>í uiiousvelç xoXaar^piaM, xal ¡лета тайте тф той атаирой '* СиХф «piiraivsTi •* àvap-
XTfiúi ixXeis}<itçek.
O ayio; "• AvSpia? elTcev"- "Axous, ulk той 6a- Sanctus Andreas dixit : Audi, lili mortis, et sti-
vÓTou " xa'i axupov toîç alcuviotç £Tot|xaaOàv iuitu- pula œternis parala incendiis, audi me servuin Do-
pwu.oicM, iuou той 8oúXou той веой xal атоатоХои mini et aposiolum Jesu Christi; nunc usque milius
Ttjaou XpiJTOu89- eü>í той vûv ueiXixíwí uetí аой tecum egi de verilate fidei, ul talionis capax el ve-
auvÎTUxovn'Pl"îii ixp[6síaí tîjç tuîœteujç ", бтаос хтц ritatis defensor effecltis, idola vana conlemneres, ct
¿iroXoyia; бехтаос, ñfi àXrfizlaç £x8ixo; ¿потеХе- g Deum qui in cœlis est adorares ; sed quia in impu-
ctOeIç, та (láTaia EÎôwXa xaTaijipovijoTiç" xal 6eív dentia tua perseveras, et putas per minas tuas ler-
tov iv Toïçoùpavoîç 6vra itpoaxuvt¡aj)í "• íiteiSív 6s rere me, si quid tibi videlur in suppliciis inajiis,
tí) avaiSía -cfj aÚTf¡ uíveií fiiaTeXuv xal lui ofet 8ià hoc mihi inflige. Tanto enini meo Regi ero ac-
tuv ajteiXuv aou èxço6Ecv, еГ tí soí Soxeí iv xoXa- ceptior, quanto pro confessione nominis ejus in
OTijpioiç (xeïîov únápxEtv, тгроаауауе1 H*»' "• Тоаой- loimentis constanier perseveravero.
tov yap loouat тй 1иф {JaaiXeï euapearûv, öaov итар тт,{ той ¿viuaToçj аитой ¿uoXoyíaí iv Tat? ¡Jaaavo!;
StaxapTEpfjo-ti)".
Тоте ôpytaoelç ó àvOuitaTO« AlyeaTïiç ixiXsuaev Tunc iratus proconsul iEgcales jussit aposlolunt
tov à-'ij-'ù.vj той Xptorou таТ{ {¡aaivoiî xaxtu8r¡vat. lormentis affligi. Exlensus igilur ct per Septem 1er -
'ExTaGViî ouv й-о отратдотшу iTtraxtç Tpiab xal niones mililuin violenter verberatus, elevaliis est al-
eíiTÓvw; tu7ctt|0e\ç, xouçcaOElç npo<rf¡xOT| ïjiTcpoaOev que adduclus coram impio iEgeale. Qui dixit ¡Hi :
той ааебой; АЕуеатои •*■ Ttpbç 3v ,й SteXíxOi] oûtwç "'• Audi me, Andrea, et ab eflusione sanguinis lui con-
"Axou j6v |xou, 'AvSpsa "", xal ато"-10' ttjç íxxúaeiu; silium revoca : quod si mihi obtemperan: nolucris,
той аицата; 'sou tov Xoyiauáv аои ' aváaretXov * • crucis te faciam interire patíbulo«
ti Se oú ¡JoúXei uoi úiraxouaai, еутф той атаирой
CúXtp тл:т-л<> as àzoÀiiOa; '.
VARI/E LECTIONES.
" та Up. a... tipíj|xojvTat (A lpr;u.ovTat) (B eipViu-ovTat cum AB(R) : С oùx атиОхтеа iWoog -хтаГа) xat.
xaTsarpay-jiéva sioiTà tiûv eetôv то ci6aç. " xa'i vuv...6pr,iix£a (B-o-xeIï) cum AB(D) : С male om.debebaienini
ila fere scribi (vide quae modo ex С alíala sunt)., eist та tûv Oeûv Upa. xa\ vuv Sià зой ráXiv àvav:toOf,
Twv Betûv zb jÉ6aç. " Hmaç... oí (A oui. ) x. s. Gupoúfiavoi (A Ouu.úu..) i~\ тоито> (В om.) api i0. cum AB :
С Situ; x. ol ве. хата аой ipyiiOivxiç. '* toiûojjiv... E7Tavaxip.'|a'. cum A : В 6uvt)6u>04v xal elf tt¡v
¿¡jlt]v oiXiav èu.|xstvai, xal auro^Se naXivtif t4)v auTÜv 6ia|H(vat : С eùjjiiviiOioîi, xal èv tîj {¡и^тера Suv^¡?r¡
ipiXía oiajjLEtvxi : D placan potsinl, et in nostra pouts amicitia pennanere. "" eí 6è ¡if, yi (C oui.) ruin
BCD : A si Ss ¡¿i] ßouXrjO^f pot èiraxoôsai. "' Siatpopa... èxSix. utioixeviT; (А -¡л.; ivr ç) хоХ. (В U7cou.Evñ{
хоХ. èxSix.) cum AB(D) : С Siaçopouç ûtottîot) èxôixt; jewç ßaaavouc. ** С xal TéXoç iv тф атаир()>.
•* ц> (A 6, В add. вйтар) lâtvEÎç cum ЛВС; 'С quam laudatli. 8V àvapT. (С xp£U.á(ievoí) èxXsitpeiç (A
-({он;) : D mitpeiisus deficies. m '0 âytoç : D om. *" eIttev : BD àicExpivaTO. " С "Axouuov ui¿ 6ia6óXou. ** toîç
attüv. ítoiu.. èiiicup. {œiernit parata incendiis) ciimBI): A тф aituvítiUtuplETOtu.. : Cт)0тpE7:lЗu.o^л>vтф aííovíqj
ер.7тирши,<|>. "èu.ou(B áxouoov iu.ol) той 8. т. 0. (ВтфтойКир(ои8оОХ1и)х. aô<rt¿Xou (В-мр, Aadd.xouKupíou
■fjfAÄv) T. Xp. cum AB: С í¡aoü той SoúXou Xptorou : D audi me servuin Domini et apostolum Jesu Christi.
'°?ti)ç т. v. ¡AEiXixitDÇ (codex corruple u.e syrf ос) (лета... itíiteiüí cum A : В vûv ïio, to5ts и.т,Хсх£ш{ jaití
оой тсётграха xr\ àxpi6ia ttjç itioTetoî : С etoç tote npaíiüí ¡xetí aoü 8taXixOT¡aou.ai uEpl ttjí hîtteciîç : D
nunc usque mitins tecum egi censura fidei. '■" бтсы;... хатасро'лг,зг^ cum В : A faoç 8ixtixôi( (corrige
fibjç Sextixo{) tt)ç áXrjOEÍac tev¿|aevoc tr\ç u.aTato4i¡TOí tuv eîôoîXùjv xa-açp. : С хаОатир, t¿Xeioí tî,ç
aXijeEÍa; Sx6txo( yevotxivoç, ËSit зе хата9р'лт;за: xâiv u.aToio>v etSúXuv : D tu rationis capax et verilalis
defensor effeclus idola rana conlemneres. " xal 6itv... 7tpoaxuv^<j^î cum ABD : С xal 6s?iv tov бута
wpoaxuvf,eai. " liztiSiv... xal eue ofet (codex oí) 8tà... тсрозау. (xoi cum A : В áXX' iv x§ àvatôîia aou
S'.aTiXtüv iuol ci (iu.1? îui oíei?) oûvaaOai та» a~eiXa; aou SeiXavSpiaat iiîivoeïç- eí ti ouv aot 9a!vETai iv
xoXaaTtjpiTtç jaêîÎov (codex aeiÇova), oiaXoytaas : С áXX' iitst8T) iv tj^ àxaOapaia aou i-tuavn; xal vop.í-
Çeiç ul та( à-uXâç aou icroetaOai, i Soxel aoiicpo; Ttuwpíav uEpíuvijaov : D sed quia in impudenlia tua
perdurans me putas minas tuas pohse formidare, qutdquid tiíi videtur in suppliciis majus, excogita.
u ToaoUTOv... 6aov (codex add. ivï) tcXeíov) urip...6taxapr. cum A : Btoïoûtov yap тф киф ßaaiXit laouai
8ixt¿o(, óaov \j-lp той, ívíuaTo; аитой eaouai Siauévwv eí; та; ßaaavou; (codex add. ou) ¿цоХоуг(т<}с. С
ToaoÚTto (Woog ToaoUTOv) укр тф i. ß. yivâouat euitpóaoEXTOj, 6aov únip той óv. айт. 8ia¡xeívto iv ¡íaaá-
voiç оиоХоут)т<)с : D tanto enim meo regi ero acceplior, quanto pro ejus nomine fuero permanens in lormentis
eonfessor. "Тотебру. 6àv6. Alf. (Bó Aty. av6.)ix¿X. (B add.5-(oç).. xaxtoÖTjvat (В xaxoiaei, corrige xaxíóaoj-
atv). ixTadel; (A ixTavö.) oúv йтй атр. im. тр. (В Ü7ioÍ7Tt. Tptalv arpaxiwrati) x. eût. (В om.) титет.,
XOU9. (В add. те xal) i:poaf]xOi) (В rpoaaxOelî) eu7tp. той ааебойс AiyeáTou (В 1и.тср. аитой) cum AB : CD
Тбте ó Aiyiaç èxéXeuaev aÙT?v ßaaaviêaOat tetouîvov (flagellis ca'di exlensum : Woog niavull ТЕтааи-ávov),
xal iv тф àitaXXayTjvai inrà TETpa8iotç toùî TUirrovxai aÙTOv (Qui cuih Septem lerniones transisset), avíari}
xal tjvixÖT) ïu.7tp. аитой. •• тсрй; öv: В ipTtvi. " 8ieX. ойты; cum А : В oûtojî 8чХаХт)аЕу 6 ávoÚ7taToc : CD
Aiyiaç eItcev. •• 'Av6p4a cum Bl]D : A add. auu.6ouXeuovr¿c аои. "••10° ато : С ix. * В той оой аГиато;.
* tov Хоу. аои (С иш.): В Ttjv iujx6oúX:tav : D consilium. * С aniTTpciov : В avaxáXcaai : D revoca. * si
1Л5 PRESBYTERORUM ET DIACONORIM ACHALA \ï.b
Sdiicliis Andreas dixit : Ego cruris Christi ser- А 'О ayioj 'AvSpiaç eTtcev- "Eyiu toó storoptiü тоО
vns sum , et cruris tropscum optare potius debeo, Xpiarou SoûXoç Tuyxavto • , xat ttäXXov fixpEtXov evci-
qnaro limere; tibi autem cruciatus œicrnus rescr- »Oat kvTuxEÎv ты Tporaít¡> ~°u атаирой îrepfciXtd-
vaiur, quern poteris evaderc, si postquam probare- eei •• отЛ 8k afcovioç атохЕГтаг ¡îaaavoï, fjVitEp ut
ris perseverantiam meam, credideris Chrislo meo. èxçuyeëv 6ov<¡aei иста то Soxtiiaaat as tt,v 4rto¡io-
Ego enirn propter tuum iiiterituin anguslior : non v+jv цои, kàv тетатЕивт^ tu XpurttJ) (iou т. 'Еушуар
»le meapassione conturbor. Passio enim mea , aut r.sp\ tijç aîjç àrauXtiaç 6XE6o¡iat, xat ou rrept rqç
unius iliei spatium occupât, autduorum ut niultum: k(iT,ç тсабт^аЕш? auvrapáaeotiai '. 'H yip набг^Е;
tuns autem cruciatus, per infinita sœcnfa non acci- p-ou *) p-ia.« Tjuipaç беаатг.ця xaTaXap,6avEt • t¡ Sue
pict terminum. L'ndc desine jam miserias tuas au- то itoXú '•■ 5 8k aof ßaaaviauAc "ei« àreXtvrt^wuf
gmenlare, et ¡gnem xternum tibiraetipsi aceen- aiwvjç où xaxaXf^sTat т:ерас ". "O0ev той Xoiwj
jere# «auaat taîî TaXairaupEatc oou TcpoîTtÛiïrv xat xi ai&-
Tunc indignatus ¿Egeates, cruci beatum An- viov т:йр asavrip ávanriov ".
dream afiigi praecepit.
lile autem, omnibus relictis, ad crucom venit, Tr|vixau-a ouv ayavaxTfjaa? б AtysáTT¡c tov [ureá-
eamque sic est voce magna allocutus : Salve, crux, •» pWv *Av8páav тф атаирш тсроатяут^аптроаЕтсфу".
que in corpore Christi dedícala es, ét ex membro- 'o 8k àrcoXiraLv rcavTaj TrpiaEíat тф атаиры xa! ?r-
rura ejus quasi margarilis ornata. Equidcm prius- cw айты (isti Хартсра; ctovijí •*• Xafpot? í) ernrjpî
quam te ascenderé! Dominus meus, timorem ma- ¿ jv tu tójiati " той Хрсатой kyxatvuOsVç x»t 1%
gnum terrenum habebas : modo vero cœlesli 4it>v iaeXwv айтой tbast ¡ларуарЕта'.; " хоэ|л;9еЕс "•
amore plena erectionis tuaj desiderium excitasti. xat ultjv rptvtj eEç ak àvsXÔEÏv tov Kúpiív цои roXjv
Didici cnim a- credciitibus, quanta* in te gratias ç<56ov kmyEiov kaxTjXeeç ™, àprfioj " 6k irf8ov oipj-
habeas, quanta muñera prxparala. Securus er- víov xaTáx^v " йтскр eù/î,; avrjpTT¡aat ". 018a yip
go et gaudeiis veiiio ad te, ila ut et tu exsul- à-Ь ttliv TciarEuóvTttrv -óiac st; aö-iv yipiTi; ejei;,
tans suscipias me, discipalum ejus qui pependrl тсо>а обрата TcporjTottiaatiáva ". "Aiiipttivoc oùvxat
YARLE LECTIONES.
8k ... àîtoXiaOat cum A : В 5-£р e¡ |ati -о^ат^, ты той атаирой ÇyXi[j as itoiâatpti áitáXX'jsoat : С e¡ 8k |tr¡,
tv тф атаирф ее 7TOfr¿at>j TEXEUoÔTivai : D quod si non fecertt, rrucis le factum inlerire patíbulo.
* С 'Буш ты arauptp т. Xp. SeSoúXtúLtat. ' xat ¡лалХ. ... Ttp Tponaieo (codex то Tpöiratov) ... f,7teo (codei
f r.r.zo) SEiXiäaac (codex StjXeiäc) cum А : В xat ты Tpoitaíip той ат. еисаава! tiâXX. ioçeXov efÊp 8E8ia?vit
(corrige fjrap Ssôiëvai): <^ xat той эт. тЬ Tisáâtov р.алХ. kTtiOuiiTiaaruçetXov t| irroTJaöat. ' eot 8k . . . ты
Xp. ¡xou cum А: В au (corrige aoi) 8ï a!(üvto? ßaaavtapu5{' ut'.vi (sic) /pEwatoiiisvoc ôuvijaet kxûyEtv, e!
(ietí t5 8oxip.áaat tí¡v 4ra>(j»vf,v pen« îriareuastç (codex — aijc) тф Xptarw: С <sk 8k aiurvía xdXaac; t¡ x»-
vpeioaTTjtiávi] úroSííjETat, kàv (ита 8oxiu.áaai aE ttv k|¿T¡v ùiropiov^v xat oûtteç ¡л!] iriOTEÚaEtí тф Xp. :
1) íí/ií ян fem íTHfidlHs celerntit qui debetur, poteris etaderesi postquam probaveris perseverantiam meam reí
sic credideris Christo. * íyto yàp . . . uXí6opiai xat où (В 6¿8'.xa, od)... auvrapáaa. (В vîv тарааа.) cum
AB: С lyùi yip äii Tovaov SXeupov <po6ouptai: D ego enim de tuo intérim timeo, non de mca passione con
turbor. * С om. xaTaXa¡x6ávet. ,0 t¡ 8úo тб яоХи (A то itXEta-ov) cum AB: С ^ то itoXù 8úo. "Cf]8k a)¡
x¿Xaaic. '* £t{ AteXeut^touç . . . «ípac com А : В oOSk x'Xta í-i\ 8uvf]aEtTat (sic) xaTaXapc€sîv (sic) т.к^ц:
С o05k 5là YiXftuv ктшу 6uvf¡aT¡Tai TEXsito8ïivas : D nee per milita annorum potest pervenire ad finem. " oSe»
... т:роат1вол (codex тгроатЕвьл/, sic) xat ... ávárc-cov cum A: В 60ev Tiauaai Xêwiov tf¡ TaXaiitupt» aoa
itcojöuaai (sic) xat тб... avisai : С SÖsv тгайааг Xoiitbv та!{ TaXatircopîaiç jjfh ( scrilie те?) яроавг^ж xat
7tup arauTtp arúvtov avá¿ai : I) unde desine jam miserias tuas augmentare, et tgnem ipse tu tibi œternum ас-
cerniere noli. •* TrivixavTa ... ô AiyeáTr,? (A 6 «vô ипатос) tov ... 7:poa¿Ta£;EV cum AB : CD Töte вирыОЕ\;
(D inêiqnatus) 6 Atyiaç Ttp orauptp oütov ироат^Хыо^а! èxéXEuaEv. Post Iwc CD, in quibus Тбте вирывг!;
etc. ad sectionem nonam trahuntur, sic.pcrgunl : oOtiijî B^XiOaac toîçxevtTjPÎoiç (sic codex ;Woog i-velxsv-
tupfotç > ) ïva TEÛEtçicstтас
(Woog-nt|),
ïEÎpaç xat toùç
àXXàттйаас
tiâXXov
»iç £xpwfl
iç TpinaaaaXev
p.axpav xpiaiv.
TavuÖfj , биыс
"Ev twu.r¡oiv
itoXù
àitoçépEiv
kpiita pEBetç
aùrov
(codex
toùît prai"
Oct,-
psi;) tí/íov ¿xXefnsi
pÍTackysvEToauv8po¡jijj,xat fXEyov* Aixatoî avÖptüTtoc xat çîXoîOêou t! ènoir,aEvïva kirevsxOîJ kv Tiôaraupi;J:
'O 6k âytoç "Av6p£aç napexaXEe tov Xxiv Xéyw iva [xí] kwiroSíatuaiv аитф- xa£pu)v Y*P xa^ ayaXXtiüjiEvof
kiropE'JETO xat ¡jit; T:au(5¡xEvoí тт,с 6i5ao£aX(aç. (tnandans hoc quœstionariis ni ligatis pedtbns et manibts
quasi in equuleo tenderetur, ne clavis aßxus cito defieerel sed cruciaretur potius longo crucialu. Cumque em
carnific.es ducerenl ut crueifigeretur, cpneursus faclus est populorum clamanlium : Justus homo et eniic«
Dei quid fecit ut ducatur ad crueem? Andreas veré rogabat populum ut non impedirenl passionem ejus. Ga«-
dens enim et exsultans ibat et a docirinanon cessans.) Apud Abdiam lib. Ill, XL. (Fabric. Cod. apocr. I,
p. 520 sq.) similiter sic legitur : Sic proconsul septan eum ternionibus flagellorum casum crucifigi pnrrtpil,
tnandans nominatipi quœstionariis ut ligatis manibnset pedibus et non cluvis ttflixus suspenderetur, quo (tin
tino crueiatu defieerel. " Ь Ы атгоХ. (A àTcoXEtittov 8k) Tcavrac (A add. à атгйатоХос) TtpöaEiai . . . Xap~päj
Г "" ' "" " ' ' ' ' ' "^' l
p.Tjv ... ¿vsXBeïv (B àviévat) ... кз^хис (A-xtç, B-xtjc) : Cr.ob той ÎveXOeIv kv aot tÎ/v Кир. ¡лои tp¿6ov ïz'v
TÛV
wrttbv 8 аа; Êxstî èv aot хар:тас. 7r<Saa Stopa Stoijia; D icirit ntiim credentibus qurjttr.;cic.
1237 EPISTOLA DE MARTIRIO S. ANDREA. 125*
vaíptav f|xw "icp&ç зг.ояш; xal au AYaXXiwuxvoi " A i» le; quia lidelis mihi semper fuisti, cl desideiavi
uto6¿5ti " (xe ~Ьч (лавтугг^ той xp£p.aaAÉvToç " eîç amplecli te. О bona crux, quae deeorem el pulchri-
<¡l- 8t44i mord« fxoi àe\ è-fEvou "» хоЛ 11иво|М|оа ludinetn de meuibris Domini suscepisti, diu opi?la,
Ttspiiûjkaxîivoi as ". TûàYaOèsl)aTaupà, óeuzpsratav sollicite desiderata, sine intermissione quaesila, et
xa\ wpat¿TT)Ta " ix tuv ¡íeXüiv той Kupíou 6e£á- aliquando jam concupiscenli animo praeparala!
(xevoí ", Ы toXù е1ито56т)те xal anouSatü)? èitiûu- Suscipe me ab hominibus, et redde me Magislro
[1Т)те xat èxtevuç eraCi)toú¡i£V£", ха\^8т1ета7го0оо- meo, ut per te me rccipiat, qui per le rcdemil
crrjç as tt¡í 'J'UX'is Цои Kpor,Totpiaojj.íví ** , Хабе p.s me.
¿Vro a" twv ávOpiÓTrwvxaláitáBoc fis *• тф AiSaaxaXu (loy, iva 8ii sou атоХабд це ó 8tà аой р* Хитршаа-
U.EVOÇ *'.
Kai тайта eEtoov ô p.axápioc 'AvSpeaç iaruç eiA Cum hœc dixissel bcalus Andreas, slansoculis in
•st¡c fñí хоЛ àtsvàç ôptov Etç tov araupov e£;¿8uaev crucem defixis, eíspoliavil se, ct vestimenta sua
èau-rov, xal 8é6(0XEV та ijiáxia айтой toîç 8tju.£oiç, tiadidit carniucibus; fralres discedcre hortatus, ut
toîç àStXfoXt 7tapax£X£uoá(ievoc той ?¡xeiv toùç 8tj- carnifices venirent facerentque quod jussi fuerant :
jiíouc xa\ itoteív та e-pceX£uo6¿vTa aÙToîç • inapto longe enim steterant. Qui accedentes, levaverunt
yip Eiarf(X£iaav. OÏTivEÇ upoaeX6<5vreç èxouçiaav В eum in crucem; et extendemos funibus corpus ejus,
a'jTbv Ev тф атаирф xal Sia-eivavreç toîç axoivtoiç pedes ejus lantum ligaverunt, non fregenuil autem
то ашрл айтой ¡xávov aui8T¡aav той? rotôaç айтой, oùx ipsius genua : sic enim praceptum Tuerai a procun-
<xitéTsu.ov 6s айтой тас аухйХас «», toútijv tíjv svto- suie, qui eum etiam crucilixum torqueri volebal, el
Xf.v èoxnxôTEi пара той ávOunáTou • àviàaai yàp au- per noctem vivum a canibus devorari.
tov ¿6oOXeto a\rfipTiin¿vov, xal iv tí) vuxt\ Çuvra ай-
tov UTO XUVCüV XpE(iá(l£VOV ßptüOrjvai ".
" napterapivou " 8k бхХои тоХХой tuv àSeXcpuv Astabat autem mulliludo magna fratrum, quasi
d/iSov u)ïe\ x^'«8wv eîxoai ", xal Osaaá(iEvoi" toùç Tiginti millium, qui cum animadvertissent car-
8T¡(iíou?aiTO(iTávTacxal [xr¡8£v itsTtotTjXoraç тар\ Tbv nillces abscedcre , nihil horum in beatum per-
p-axapiov <bv klotàvaxp£p.ap.evoi Tráaxouew, тсроае- pelranles quae cruciíixi pâli soient, aliquid ab ipso
8¿xouv ti *" TtiXtv áxoúaeaoat чгар' айтой" xal Y^P rursus audire sperabanl; equidera crucifixus capul
xpsp.dp.evoc exívEt tí¡v xeifaXíjv айтой u.ei6iuv. Kal movebal subridens. Slratocles aulem interrogaba!
¿£тратбхХт)с етовето витой- T£ p.ei8tâç, SouXs той eum, dícens : Quid subrides, serve Dei, Andrea?
öeoü, 'Av8p¿a ; 6 "ráXwc sou <)p.ä; ravOEtvxal xXaísiv Risus tuus luctuin nobis et gcmitum parit, quia le
itoiEt , 8ri sou 0Тсроир.Ева ". Ка\ ô р.ахарюс orbamur. Cui beams Andreas respondit : Quomodo
'AvSpla? айтф ànExpivaTo- Où" p.infeâa<l,,> T-xvov ^ "on rideam, lili mi Slratocles, malitiam jdgeatis
p.ou ЕтратбхХт), tj]v xsvjjv £v¿8pav той Агатой *», qui nos puniré credit? non ab ipso peiidemus,
6(' \i oÍETat í¡p.á{ v» Ttp.tupEîjÔat ; аХХйтрюе айтой ñeque sumus insidiis ejus obnoxii. Non potest me
VARliE LECTIONES.
" f,xüj:CSpxop.at. ,,àyaXXti!>p.Evoç(B-XXt£5v :C praem. x»ípwv xaí. "С 8¿£¿t), В ùito8é£-E3E. " В той
XpiîToû той хр£|ла«9., С той èvaol uraupweévToç, D ejus qui Dépendit in te. "ttittoç p.oi àsl Efevou cum
Л :Bito6ir¡T¿c вои asi syEvaiiTiv : С ауащъос оои (omissumásí?) eYsv¿p.r¡v : D amalorluus semper fui. "В
iizzb. той irEptirXax. as. *° àvaOs ; С p.axápiE. ,l В ырасотт)та xal EÙitpérstav, С p.£yaXozpé7t£tav xal
(opaiÍTi)Ta, D decorem et pulchrilndinem. " В UTO8s!;áp.evo{. " 1тЛ iroXù... ent{TiToup.svE (В ÇrôO-
¡Asve) cum AB (D): С i:XEiaTax£iç ÈîOup.T)Tà xal afpu^viüc exCrjToúuEVE. •* В xa£ tots tßi\ ктюЛом-
(x¿vt) .tí¡ ^vixfl i:po^TOíp.aa¡A¿VE, D et aliquando jam concupiscenli ammo prœparata: (¡от. '* апб : С èx.
" xal an¿8oí их : В от. ха£, С от. ps. " XuTpwaápxvoc : i ta A BCD; sc<l AB add. х^'р01? w araups- xal
yàp ya'P°'< о-пыс (В Ьчгос)' eu (В as) olôa • тб Xocnov ouv àvairauop.at (В о*8а xal avaraucáp-Eváv в£ Aeitov)
xal (В èx) itoXXou XExp.i)Xti>; (В ТЕтит.хата), iî£7niYp.avoî (B -p.¿vov те) xal àvatiivov (B -vovra^piE. lia pror-
sus. " Kal тайта .... óptüv (В evopuv) .... toïç oi)p.£otç (В add. тойто)т. àfei'f. парах. (В ттарах. т. 46.)
той ... та е-рсеХеиав. айт. (В à èxeXeuaOïâav) • mßßu (В -uOev) укр . .. SiaTeívavrec (A 8í¿T£ivav) toîç
(В от.) axotv. ... toùç itáS. айт. (В айт. т. та55.), oúx ír.lx. бе айт. т. аух. (В u,í¡ts jx+jv тас áyx. айт.
eTOT£(i¿VTEc) cum AB : CD Kai тайта eíiwov атебиаато та IpáTta айтой xal яаребыхгу айта (D exspolia-
ríí se el vestimenta sua tradidit) toîç етаатасс (D carnificibus)' oí 8è npoaeX6ovr£ç fpav (D levaverunt) aUTÖv
sv Tip атаирф, xal TavOaavTeç toî; axotvioiç ömav то atôp.a айтой, xaOà îjv aUTdîç xeXeuaOev , èxpip.aaav
aÙTOv. "TaÚTT,v ttjv ... ёбойХето (В t,6oúX.) . . iv Tjj vuxtI (B vuxtí>c) Ç. aÙTOv (Boni.) ú. x. xpe¡iáp.evov
(В uni.) ¡}ршв. cum AB: CD от. M> Pro tota seclioiie 11, quemadmodum ex AB exscripsi, CD luve ba
ttent eaque ad secl. 10 Irahunt : IIpoa¿8pap.£v Se 8у/о; !xav8ç io; еГхоас /tAiáííov (Asíanles vero erant turbœ
ad vitjhiii milliaJiominum), èv olç îjv xal é à8eXço{ Aivía тобуорл ЕтратйхХт)? , xal ÎxpaJjE {qui simnl
clamaba!) р.вта той Хаой- 'A8txoc xpíai; (injusto judicio sanctum virum hoc pâli). '0 8à âytoç vúaatov toùç
\оу:з\1.о\}с, Ttôv martôv (Sanclus vero Andreas confortabat mentes eredentium Christo) èvouÔerEt (et hortaba-
1мг) ùl»p.sîvai tí>v Ttpáaxaipov ireipaajjiov (od toleranliam temporalem), ¡itêvoç eîvac Xáyuv 4£;íov tb товос
(codex той itaoouç) irpoç avTápxEíáv tî,ç aiuivíou àvtairoowaEtuç (sic ; D docens nihil esse dignum passionis
ad Kternamremunerationis compensationem). Apud Abdiam I. 1., seclio XLI, sic incipit : Asíante vero turba
ingenti, viginti ferme millium hominum, inter quos etiam stabal (rater Mqeatis Stratocles. м Пар1атар.е-
vou : В 7îapaarivToç. Kt В т. абеХо. айтой (bael eïx. ytXtaSwv, xal icpoç 8v таха t8v àpi6p.ov SuvaTbv
i£japi6(AÄaai. M xal Oíaaáp;cvoí : В бгаа. Sí. ll uv : В e£¿ uv. " ti : A -:. *g В атгрьхйцсва (corrige
в-rcpiox.). " Où : В ош. " AiycaTou : A a-,0ui:áTO'j. " tyicíí : В ¿¡лас.
1239 PRESBÏTEROUUM ET DIACON'ORUM ACIIALE то
audire; si ciiim amlirc posset, inlelligercl, factisque A ii(i:v xal twv етабоиХйуайтой. OùxS/sito ixoOsiv
discern supplicia nihil posse in Jesu Christi ho- Ый ïl etyev, TJVTJxsv ' ' ôv 5-i той Tr¡9ou " &vtou>-
minem. то; ат1р.<«>рт)тй; èoriv *, Stà ttjç Tteípa; tovto ¡щ-
№>У ".
His dints , scrmonero ail omnce asíanles con- Kai тайта eItcwv xotvov Wfovxocç itîîiv 8uX¿xít¡ •*■
rertil : eoMurrerant enira populi de iniqua sen- xal уло üOvrj ouvítpí](ov à-YavaxTouvre " ici Tij
icntia ^Cgentis imlignabundi : 0 vos, inqiiit, qui aSíxt¡j xpfasi toó А!г£атои ** ■ "AvSpe;, o: тсарЕзты-
me circumstalis, viri, Cernina?, pueri, senes, liben, t¿; (jwt xal Y'jvatxs;, xa^- лзЙгс xal прЕабОт», îoù-
servi, el quicunque me audire vuhis, oro vos. qui Xoi xal eXeúOspot " , xal 5<ioi ** р*Х)гтг axoÚEtv ",
propler me liuc convenislis, omnibus viue prxsen- Síouai upüiv, паута tov Sfov toutov •• áiroXíitm ",
fis valedicile, ct festínale animam mea m susciperc oí ívexev Ёряй cj'jveXrÀvOÎTîç èvraûSa, xat этимоне
ad coeleslia tendcolcm, universa umuino tempora- хатаХабеТу ttjv 6(t,Tiv 4'-->xt¡v ànaYop.£vnv и кро; ti
lia coniemnile, confirmantes prepositura ereden- oùpavta, xal návrtov атса^апХы; ttüv npoaxaípwv
liiim Christo. El exhortabalur orones praMieans xaTaçpovijaaTS **, ènfaTTipiiovreç '* та; Stovoio;
quod non sunt coirRgnx passioneshujus temporalis twv woteuovtwv тф Xpisrw. Kal тгро£трЕг.£то
vite, si ad relributioncn» fuluram xiemx vite ravra; •* Scoaaxwv ou oùx aîa та иаО^рлта tí,;
conferanlur u. h rpoaxatpou Сыт); *• тайтц; про; ttjv uÄXousav àvt»
áu4'.<J/tv tt¡; aibwlou Сшт);.
Populos aiitem, verba ejus excipicns, non rece- •' Oi Si bfXot àxoOovvïî " tmv v*' aùrou Xeyous-
debat , hcalusqoe Andreas plurihus eos alloqui vi>v *• oùx à-fiiTavTo той t<5-oj, xal ¿ рлхарю;
salagobaí, sermonibusque ejus tanta ineral gratia 'AvSpia; u>3XXov xpoTSxiOti той Xifsiv про; eûreàj
et sublimiías ut, tribus diebus tolidemque nocli- irXsiova ¿v eîp^xst. Toaaûra 6k i4v та ût' aùroù *£•
bus prxterlapsis , nullus fatigalus auscesserit. yi5[itva йа-Е 'pio>v vuxdr^jxiptdv àvaXtoeTJvai 8á-
Quarta autem die, admirantes martyris foitiludi- ат^ия "\ xal oûSeV; xapubv71 е^о)р£?ето airoû. 'Cî
nem , iiiflcxara voluntalera , mirara eloquentiam, 6è xa\ ttJ тетартт) tpipa те Yívvaí°v айто'З гЫ-
cxhortalioncs »ahitares, animent adeo coustante.ni, o-avTO, xal tí axap-^Èî ттц îiavoiaç ха\ т4 noXù tíiv
prudenicm, liiinum, siucerumque sermonen), subito X¿-r«üV ха\ тЬ ХРЛ511^ ^S írpoTpo7ií¡c ха\ тЬ eítii-
in yEgeatem ira acecnsi, unaniíni ímpetu procon- Oêî тт); +v>XTlí " xal то euçpov той ttveOp-ito; xal
sulis tribunal omnes ¡nvadunt, in quo cum seden- то èSpafev той vou xal то ElXtxptvàç той X¿yoj ",
lem ctamoribus impelunl, diecntes : Qualis est afavaxTf,aavTE{ хата той А'.уЕатои ¿(хобирлйу
sentenlia tua, proconsul? male judicasti, acelestuin âravTEÇ " laitEuSov 4тЛ то pTJp.a, xaV xaBEÍojiivíu
est luum tribunal. Cujus iniquilalis reus est vir? той AífEaTou хатебооич Xéyovtsç "• Tiç í| xpt'ui;
quid mali fi'cit? contúrbala est ci vi tus, omnes nos С sou, àvOu-атг ; xaxiôç Éxoiva?, aváata та 6ixa3TÍ,pd
aíDigis. Noli civitatis Cxsariame fieri Iradilor, con oov» ". T£ iiSixijaEv 6 àvt^p ; т[ xaxiv £т»1т,зеу " ; \
dona Admis y ¡ruin juslum , condona nobis virum itoXtç теворйбт)та1* zavraç t,u.äc Хито!{- (лт) irpofiijií
Dei cultorem, rave ne virum amicum Dei occidas. T'Tjv Kaîiapo; 7cáXtv. Xápiaai 'Ajcaiotc " Sv5pa íí-
Quatriduanus ¡n cruce suspensus vivit ; nihil ipse xaiov, y¡ÓLpiaai fjp.ív 5v5pa Оеоагбт), уЛ\ aícoxTEÍvíjí
ь Rom. vin, 18.
VARIEE LECTIONES.
*° aDvrjxEv ; В áxT¡x¿t|. И той 1т>аой : В '1т|оойс. ** èartv : A ïarai. ** 5ià т. п. т. uaOúv : В Xítmjv
айты fvcopiaOTJ; (sic). ** В атахрауато xotv. Xayov , omiss. т. техн. 8tsX¿Y6i). M ayivexrouvra : А
àxo'jsat та. •* А^еатои : A avOuitáreu. " В xal {ouXot х. ¿Хеив. ** В xal тсаусг{ Soot. •* u¿XXe-í
àxo'JEiv : A ¡Jtï хХа£етЕ- axoustv. " návra т. ,3. toutov : В т. ß. úuüv. *' áôXtitETe (A-XííjrErai): U-
XúiCEaoat. 6i aTcaYojiíyrjv : В èmyti>u.év*)v. •* xataçpovfjaaTe : В T&tftufvze. " iTctanjptï. : В èmxpi-
■esiviTai. •* В ont. Tuavraç. •• В та ттаравирлта (corrige яавт]и,ата) той xaipou тайтт[С тгес {Ц{.
" Oi Se l&xXoc usque XTipÚTTstv où тгаиетз! ex AB. Comparandacum eissiint quai in CD ineunte seclione
XI, sic leguntur : Kal ívwJtoií àripxiTat irai ó Хаос р>гта xpau-r/Ti; eiç tov oîxov той Alyía xal rávrs;
eXe-j-ov (¡Hierea radii... ad domum ASgealœ, et omnet pariter clamante» dicebanl) Tov a.ftov 'AvSpiav, vijçi-
Xiov (codex vitpaXaiov), tov evápETOv, tov xaXov SiSáaxaXov (D add.pium, modustum, ratiouabiUm), ¡ài'tfyv
тойто TcaBeïv, aXX' ôtps.£X£i (нон nvc deberé paii , »ed deberé) èx той атаирой xaTEvsx8rÉvat , Siort SEutipai»
f]¡jiípav iybiv Ev aùriô (i« cruce positus) Tf¡v áXf¡0Etav хт|риттшу où 7caÛ£Tat. Apud Abdiam I. 1. XLI confer
limn: Setfuenli igiiur die videntes ejut toteranliam et animi constan liam , denique spiritus prudentiam et
mentis robur, tenerunt turbœ ad dïgeatem, ac sedente eo pro tribunali vociférâmes dixeruni : Qua; isla tu
est lam crvdelis sententia, proconsul, ut homines» probum, qui nihil mati cummisit, crucis supplicio ii'is
coudemnari ? Pertúrbala est tola civilas, el simul cum eo omnes périmas. Quœsumus le ne Casaris lam te-
lebrem perdas civitalein. Concede nobis hominem juslum, redde nobis neminem sanctum, ne interjicias no
minan Deo charum, ne perdus hominem mansuelum cl pium. Hiduo enim suspensus vivit, que res mirer»'«
non carel, et, quodplus est, loquitur udliue et no» termonibus re/icil. Quare reddas nobis hune rirum, ut riva-
mus; solve pudicum, et omnes palriœ (Patrx? patria?jernnl in pace. '* axouovrec : В- aavTEî. M Xeyofii-
vojv : В EÍpT)pivo>v. " тоаайта usque 6ia¡jTt¡p^ : В (corruple) xal тоаайта Ijv ¿x; Eariv тЕрАрастви toùç
axovovra; Tpihiv vu/в. aÙToiç ¿u-iXíiv. " В oùSslî xapvwv SXoç. '* ij/ux^î : В eùx^{. " В oin. xal»
eïX. т. Xoôu. 'v fi àyavaxT. upo; tov AíyeíttjV aùv ivl TtávT£{. " êaneuôov . . xaTE6óouv (sic A ; B-
¿tov) Xíyovte; ex В: A uetí ат:ои5т|; то píj¡xaxaT¿Xa6ov, ekeîse айтой xaOifop.ivou, xal хатЕб. aùrw Xí^v-
te;. "В xal xa-/w; èoi/аза;, àoîxw; ïxpivaç, avoattUTatov тЬ 6;хазтт)р:оу оои. " Вт£ xaï. 1г.рл?ъ
" fi 'Axa'.îûitv.
Ш1 EPISTOLA DE MARTYRIO S. ANDREJS. I2i2
ivîpa ïvOîov ". Tissapaç *)uipaj n xpEuijiEvo; A comedens nos saluravil. Toile Je cruce viruni hune,
($• [at)8èv çsyùv rcávTaj *|[ла» e/óptaiív xaösXs et omnes sapientiam ampleclimur; solve ilium, ei
töv 4v8pa airo той отаирой, xal Ttavrej qpiXosoçTjow- universa Acliaia inisericordiam consequetur. Non
(xsv Xujov tov ävSpa81, xa'i ттаза*)8* 'Axata еХгт|- debet talia paii vir qui in cruce suspensus venta-
От^згтаг où 6¿ov èsr'iv aÙTOv touto Tcaoeîv 8', Sri lem predicare non cessât.
xps¡jiá¡xsvoí ** tt¡v aXfjôsiav xijpûrcsiv où «aûstat.
" 'ûj Si itapT¡xoujsv ó avOuitaToç, tí p.Èv крыта Proconsule autcni talia negligente, manuqiie
TÎj ](£(p1 тф 5xXw Staveúüjv той avax,dPs'v aÙTuùç, lurhx innuente ut discederet, grassat>atur in euni
ètoXp;o)v Tt ii{ aÙTOv, Svteç tov àpiQjiôv (bj 6iau,ú- audacia multitud inis; eranl cniiu viginti millia ho-
ptot. Ouç 6saaá¡i£vt>í ó àvOùitaToç тротао tiv\ е(Л[ла- niinutn. Quos aniniadvertens proconsul quasi fu
vîïç Yey£VT¡p.¿vouc, SeSoixwj ¡xfj tí Seivov t.Moi, ava- rore insanienles, limuit ne quid malí pateretur,
oraj a-ö той Щрато; етлшкии aùv aÙToïj, йта- siirgensque e tribunal! exivit sequens illos pro-
(j)(¿^£voc à-o/Oïiv t6v (xaxápiov 'AvSpíav. "EyOa- miliensque se beatum Andrcam liberaturum. Quidam
aav ouv tiv£ç тф àrortoXw StjXouvteç, xal tíjv aU igiiur prxcurrentes ad aposlolum vcucrunl, cau
TÏav 8t' fjv етЛ tov Tdrcov TOxpayfvovrai sant adventos sui significantes.
navrbî ouv той бхХои «yaXXiwuivou ort fjgisXXsv ó В Exsulutbaul igilur turbas de futura liberalioue
p.axiptOí 'Av6pfaí a-oXÚ£tjOat, uapaysvauivou' той beaii Andre* ; adveniente anient proconsule el
а'/9икатоо xa'i ttívtidv t¿>v àScXiptôv x^'povTiov ajia omnibus fratribiis cum Maximillu gaudculibus,
тт) MaJijiiXXt), ¿ ¡ixxápios 'AvSpáa; тайте axouaaj cum ba-caudissetbealus Andreas, fratribiis astanti-
cIkev toí; KapsíriúSiv â8cX<pol;- "A 8sí y.e т.рЬ; ай- bus dixit : Quod oportet me illi dicere, abeuntem
Tov slratv, avaXúovráí |¿ov> крос Kúptov, тайта xa't ad Dominum, hoc dicam. Quaniobrem ilerum venis
tpu. Tívoí x¿Ptv TtáXiv îjxeç r.pöj í)u.at, А1у£ата; ad nos, Êgeatjs? Ad quid, tu a nobis alien us, ad
tívoj êvexev аХХотрю; <|fi£>v Trpoaípxtt f¡u.tv;TÍ nos accedis? quid novi ausurus, quid machinait! •
ToXrxT^sai TtaXiv OéXcüv, tí -.v/yisx-shr: ; v.r.l. Ausai rus? Die. Venisne solvere nos quasi resipisccus?
tjjxâç tjXOsî ¿)j u,£T£yvü)X(úí ; où6' 4v uoi o"uvOt¡30- nequc sic tibi conciliabor , ceu sincere pœnitenli ;
¡jiai, {'jç аХт)0йс sou ¡JLE-Eyvwxóroc. OùS' av soi Ttt- non tibi credere«, etiarasi le mihi aiuicissinium
атгйаш, T5;¿v рли sauTov Xáyovrá as. AÛEtç 8è, àvOû- díceres. Num me vinctum solvis, о proconsul? mi
irxTS, tov оЧОа'ла; ойоарш{- íx<o yàp ф auvájou.at nime. Habeo enim cum quo ero in perpetuum, ba
ei; то 6it)V£xsç, ?xw (I' sviu.icoXiT£Û70ixat e!; àvapt- beo cum quo conversabor per infinita s:cciila. Ad
0(xt)TOv>ç aluvaç • itpö; âxeïvov áTt£i[ii, Tcpbí èxîîvov ilium vado, ad ¡Hum propcro, qui le inibi noluui
Е7Т£1'уорд1, tov xa\ aé fioi yvioptaavTa, tov e ¡рахата fecit, qui mihi dixit : Nihil te exlcrreal ferns Ule
(iof Mf, ors èxçofisÎTco ó Sîivoçjèxsïvoi* u.f) us xpaTEÏv bomo; non credat te qui meus es, ase vinecndiim;
vojjLtíÍToj ÈU.OV ívra • ¿xOpó; I0'J Ï^P èffttv. Toiyapouv tibi enim iuiinicatur. Te igitur per ilium cogno
imyvouc as 8tà той iinTpaâvroç ¡xot àTtaXXaïiop.a£ sces, tuam potestalem effugio. Si lamen Christo
ffou. El fô xal ßo'jXEt ~:--z\> iat тф Xpinrû, àv-io/Uf,- credere velis, patet tibi, sicut jam pollicilus sum,
viTai ooi, xaöüj{ ÙTCEdxOM4 50t» °^°í au^x^pí^^^í' misericordia; via. Si auleni ideo solum vciiisli lit
ei 5È тирЬ; то Хйза{ ¡ie ¡jióvov èXfjXuOaç, eyib той Xoiitou me solveres, te scire velim me ex bac cruce «veil
бхтой атаирой тойтои {¿v sv тфо«Ь[1атс xaTEVEXÖTJvat lent in corpore lolli non posse. Ego enim el pro
où Suv+jiofiaí. 'Куш -yip xa\ ol huyyeveI; u.ou inl та ximo mei ad palriam uostram fcsiinamus, te esse
'rjixsTspa Í77£tf¿¡iEÖa , èûvTEç aà elvat отер eï xal sinciites quod es, circa leipsuni caecutiens. Jam
Г» p.}) iftîSTajxi айто; ïtEpl теаитой. "HStj yep t6v enim regem ineiim video, jam adoro, jam in con
ßaatXaa (lou ¿p¿, f¡64) Tcpoaxuvû», tjSt; èvO)tiov aù- spectu ejus adsum, ubi exsisinnl angelorum chori
той Яар[ота|ля1 , Svöa EÍalv ai tíiv àyyèXw* ЬуА- unanimes, ubi ipse solus supremos Doniinaior re
votai, ËvOa айто; ó |x¿vo; айтохрзтшр ßaîXsüst, gnal, ubi lux est sine node, ubi flores nunquam
IvOa то cpü>í áv£u vuxt6î ÙTtapxsi, SvOa tí avfh¡ où- D marcescuní, ubi dolor semper iguoralur, ñeque
батготЕ ¡Aapaívovrai , ïvOa ¿Íúvt) ойЗетоте Yivúaxs- ipsum moeroris aitdilur nonien, ubi helitia et ex-
VAltliE LECTIONES.
" ívflsov : В add. iti] íveXeIc ávfipa euse6tj. ,0 В Tïjaapjtv f¡¡iápaií. *l В от. атА той атаирой
usque áv8pa. *" тгаза í) : А от. f). " В айтф "ойто naOEÎv. •* В xpE¡í.áu.¡xovoí. lia plerumque habet.
u Ü; Si usque ultima ôrav ой Súvasai ex AB. ** In CD cum prioribus щ 6k . . . TiapayivovTat confer qua:
illa : xTjpúTTwv où ra-JETat, excipiunt. Suntautem haec : Töte Aiyiac co6i¡8eI{ tov Xa6v utiíoxeto xaTívs-
yxEtv aÛTÔv той атаирой (codex тш атаирф), ajia Se той apâiöat aÙTOv nopsÚEiifiai (sic; vitiose). Тине
jËgeatet pai'escens populum et prominens se «uni deponere »imu/ cœpit ire. Apud Abdiarn 1. I., ¡neunte
sectione XLII, confer li.ee : His communis proconsul, cum et minas ас lumult um populi melueret, surgens
de tribunati Andrenm solvere cogitabat: profectusque ad locum crucis, Lelo populo quod fumulus Üei libe-
raretur et frequenti comitaute, tristis et facta pœnitens Andrea; suspenso appropinquabat. 'ü; 5k ... та u¿v
лрйта (А т. ¡i. тер. post 'Û; ¿i pon.) . . . тф Ь/'ш ( A oui. т. 8.) Slav. т. iva/. aù~. (A Slav. àvEx(bpr)Sôv
tov 8xXov • et add. О'.»и.ой yàp tcatvjOívtec) ... el; aùriv (В add. i:pä£ai) . . . ¿>; (В ùss\) . . T(EY£VT)uivoyí
(A vEvouivouç) . . . 8îiv8v niöoi (В 5äivö-Epov TtaÔT]) , àv. ¿тсб (A om.) t. ß. ouvaTt. ijv айт. (А 5. айт.
¿iropsúíTo), иттах. (A add. xeOeXcív T^youv) атгоХ.' <А add. aÙTotç) tív . . . oùv Tiveç тф (A ouv тоОтв
айтф тф) . . . S:' í^v (\ add. ô o.v6út:jto;), .. Ttapayivovâi (A-ftvíTa'.J.
12*3 PRESBYTERORUM ET DIACONORUM ACIIALE 12ц
sullalio sempiterna O beata спи, sine lui aniore A Tat oùSè т^хоизОт} 8vou.» Xúitijí, EvOa EÙvpoa-JvT) xi't
nemo ad ¡Наш palrJam pervenit. Sed miserianini aYaXXiastç t¿Xoí oùx épousa. T" «"taupk uaxáptE,
liiaruiii miscreor, о ./Egeales, quia libi instat aelerna хыР^ то" ай" ~¿0°'J c'€ exeívtjv tt¡v x¿pav oùfelç
pernicies; curre igilur pro te ipso, miserando, eiaropeürtai • àXXi -:p\ :wv ouv, AiYea-i, iiXou-
donec potes, ne tum vclis qaaiido jam non po- irojptiôv 86uvuu.at, Si<ti Érotu¿í je exoi/STjt ituvíct
lens. a-<ü/.£:a. Драил ouv ùitèp зеаитой, èXeeivk , ev 5íi¡i
Iti SOvají:, ¡j.t¡ i%>( töte OsXfjTr;; ôrav où 1ч-
vaffat *'.
Cum autein proconsul ad crucem accederé ausus e" 'Qj ouv exetvoc етбХдха тф той зтаирой Ç'JXk
esset, boa tu m Aiidream soluturus, quia tota civitas 7rpo3cYYÎo-ai £>зте Xüeat tov paxaptov 'AvSpéav,
ilium conlurbab.it, tunc voce magna sanctus Andreas таот)? ttjç тгйХем? 9ори6оизт)с айтоу , ó iftoç *Av-
dtxit : Ne permitlas, Domine, me Andrcam ligno 8péaç u,etí ц£-гаХт|{ çiovïiî eîtîev Tov ётА той зй
tuo vinclum, solvi ; noli me, myslerii lui pnrlici- ÇûXou 8е9£ута 'Avípíav u,t¡ àirrcpé'^t XuOf.vat , Й-
pem, impudenii iradere detraclori; Jesu Cbrisle, me зтота- tov èitl той зой и.изтт)р£ои 8vTa, ¡it¡ou>í цг
propter te cruciilium inimicus luus non snlvat : avatSeï 8ta6<5Xio. 'I^toû Xpto-rè, tov етЛ ttj; атц )(i-
Pater, ilium qui cognovit magiiitudinem tuam, mi- ptTOÇ xpEu.a39¿VTa, ô àvr!8ixiç sou fit] ХиЕтыцг-
ser i lit; non liumilict. Mittentes auteiii manus ad Патер, tov ervtoxora зои то u.ÍYe9oí ó ¡jLtxpoç o'toç
crucein carnilices, non polerant penitus coiitingerc u.f]x¿rt TaïrEtvoÛTW. BíXXovtec ouv та? хе'Р^ °'
eum. Et subinde alii cl alii ingerebant se ut solve- 8t¡¡juoi oùx t;8úvavT0 то itapaiwtv ярозл^йз« oireoü.
rent eum, el nullus poterat pertingere ad eum : "AXXoi oúv xal &XX01 èît£Tf,8Euov той Xusat ateto,
Slupcbant enim bracbia eorum. xa\ oû8e\î 6Xu>; t¡8úvaT0 itpoeiYYÍjat айтф- evip-
xouv fip oí ßpax£ovE{ aúrióv *•.
Turn beams Andreas, contestans populum, dixit : Tote i u.axáp:oí'Av8páac èvopxio3au,svoîTov Xtóv
Deprecor vos, fralres, al sinatis me unam Domino eTikv ДизсотоЬ û(*aç, íSeXcoV, ïva irpaiTOv npiitiv
meo suppiicatlonem offerre, deinde sol vi le me. Sic Kúptóv jxou u,íaveuy^)v такого • е'Э'ойтшс ¡íe Xûjïi
igitur contcstanti obtemperaos populas, quievit. етт^ЗеичатЕ. П3{ ouv 6 Xaoç 8tà tqv 6pxov f¡u¿xa-
Tum beams Andreas, magna voce exclamant, dixit: «v. ТЗте 8 u.axaptoj 'Av8p¿aí oùv («yîs-tt) xpaurf
Non permitías. Domine, famulum luum ex hac hora „ efrrev • Mtj r.apaxwp-i] jt]î, Kûpie, tov jov вератат»
a te soparan. Tempus enim est ut corpus meum èx таитт)с tt¡c шра? атЛ ной xwp'.3Ör,var xatpbí
terrae reddalur, me aulem ad te venire jabeas. O Do- yáp èttcv Ьа аттавоО?) Tfi -^ то дыи,а рои.хацЕ
mine, vita? xlernxdispcnsalor, Magister meas quem r.pbç <je íXOeív itposraÎEiç. '0 Çojf,v aitbvtov Siíoú;,
dilexi, quem in bac cruce confíteor, quem novi , ab 6 8t6áaxaX¿í (iou 8v •IjYaTnjiïa, 3v cv toútm til
VARliE LECTIONES.
*' IlavTOc ouv. . . irapaYEvauivou (B. .vo(iévou). . . aSeXcoIc "A 8eí. . tpCa (B rorrnple "E8ei oe тр. a.
elia5vra àvaXùiai ta вгТтайта ерш). . . i:áXtv (Bom.) f,x¿; r.p. ^\l. (В тгр. tjjí. íjx.).. áXXórp. (B 4 аХХоЧр.)
. . тех^я^язО. (В add. tí (АЕтатаифазОа!). . Xuuat Iju.. т]Х9. ¿>ç (В Xûsaç bu.. TipojÊtç) y.. 0O8' äv usque }i:-
TETvti»xÔT0ç(B corruple ou yàp aKrfiuç Alyeâ-a ЫХои uuv6újtiju.at и.етаууш{) 0Ù8' uv usque Xíyovrá us ('pía
bis В ou yàp rStiv uot Xi-piç aaur&v, 7cew9T£uxá oot)- Xustç . . . BeOávra (В add. Xûstç tov ягсЕиуа-л.
XUEtç xbv еХ£ив£ро)0£чта;) oùoajitôç (B om.): fxt» usque 8ti¡vEx¿{ (В v¿uov 1уы <¡i ffuví¡iiou.ai eiçàEÎJ.f/w
tj) auu.TtoXtTeuiou.at (B -aa)u.at) . . . àxflp. ff. váp (В от.). . . etiiyvouî (В IreYvtiiv). . . ета.тре'фауто^ ца
(sic de conjectiii a scripsi. В èztTpÉtJ<avT6; (xe, A епурафаутйс u.ot).. ittffTEUsat (B -eueiv) .. r.phç то X. ft
и. èXfjXuOotç (В èXf,XuO. крЪс тойто [lóvov той Xûffat ¡U) è. той Xotiroû ex. т. от. т. Çuv (В тб Xoíkív svOev
Çuv) . . . xaTEVExO. (B xaflEXísOai) où 8uvf|oou.at (B -ewjiat) . . rjuitspa (В <¡u.wv) . . оттер el (В 3 т;;). . .
aÙToç ( А от.) . . 6 u.ovoç айтохр. ÍB u.óv. 6 aÙT.) . . ùîtapxei (В àcmv) . . . eIff::opíÚETat (В прокис
où6à eíffeXeúffeTat) . . aíiuvía (В -vtoî). . ouv (В от.) . . Irt (A еГ tí). . t¿te 9. 5r. où £úv. (В тт^хайтя io-
Çetç ÈOiXetv èv тЬ tote [ií) 8úvao0a£ ae). Cum posteriori luis in CD confer (praecedit Tropeúeaoat, cœpit in):
Oeasdu-evoî aù-8v 6 äyto; (D add. Andreas) eXitcv* T£ (Quid tu) тгрЗс ''¡и.ас A¡Y¿aíX6ec ; e¡ (хетаи-еХцег1.;
TTtffTEÙsat (Si vit credere) тф лрюты, хаОшс ÛTceaxvouu.T|V (codex uiriixou ¡jiot) avet¡)x6<|ffeTaí trot íj ttjç
04>YxptfjffEb>c 6úpa (via indttlgentiœ). Et 6e àit\ тойты u.8vov (codex jiávtü) îjX9eç той Xusaí ya, ey¿> èx 'M
отаирой тойтои (ego penitus hiñe de Uta crucé) Çwv ev тойтш тф a(í>u;aTt xaT£VEx9ijvat ou9¿Xtu (non poíero).
Tôv yáp (jam enim) {JaaiXéa (Jtou ЬгырйхаХ ■кроахмчь) , xa\ Xot7:ov èvtî)7ttov айтой itap[ffTao.at. 'AXX' ex tüív
owv TaXatitwpitöv rEitóv7¡u.ai, 8ti firoí|juxffTa£ ffot (quia paratut te extpectat) 1\ oitóvtoí aiaoXete' 6piuf oúv
ù-èp jeauTou, TaXatraope, 1ш{ âv oüvtj, îva u.i¡ тйте apfat 9eXt¡ot|í (incipias vrlle) ote où 6uvf crr| (poteru).
Pauciora ex Abdia I. I.,buc quadrant. Pergit is post appropinquabat sic : Ad quem Ute : Quia ad not, in-
quit, jEgeat, venisti ? nunquid solvere me cupis et pœniientia ductus cederé (corrige credere ) desiderasf
non mihi, crede, persuadebis ut ex ista cruce recedam. ** Tota seclio 44, ex AB siimpta est. " 'Ш
ouv (B Ka't ¿к) . . 'AvSpíav (В от.)., ¡лета tiEYáXr,? (de conjectura adilidi : от. AB) . . tov вой
(t. в. В от.) ÇuXou . . ¿7TtTp&j>T¡c (В -t[/etç) Xu9T]vai (В add. iraXtv) , 8¿dit. tov èir\ . . 8vra (Bom.Tiv
ítA usque Svra) . . ó AvtíS. ffou (A ¡xou) . . ßaXXovrsf (aterqiie codex ßaXXövrfc) . . i;poTt!/aûffat (В xaOí-
Çaabai). . SXX. oúv x. 4XX. (B xa\ iXXot p\v xaà iXXot) eTt£Tt¡6Euov (A ïmt+fisvw, В etiittiSíúovtec). . xal
(В от.) où8. 6Xo)ç (В от.) tj6. тгрозету. (В npoo-laûsat) айтф (В айтой)- Evápxouv (В èvapxttov) у. oí ßp_.
oÙTtbv. Ad bsec spectant quai in CD sic legunlur (post 6uvt]T|), poteris): BaXXovTeç Se xàç хе'Ря»^у *?
отаирф o! úwTjpÍTat oùx tj8uvavT0 99aaat aù«5v. ilillentes autem manus ad crucein carnifiees non poteraul
ptnitus contingere eum. Et subinde alii et alii mgercntes se ut solveren! eum, el nullus poterat pertingere ni
eum. Slupcbant enim brachia eorum, quicunoue se exlenditscl ud solvendum eum.
12Í5 EPÍSTOLA DE MARTYRIO S. ANDREjE. I2U>
о-таорф хавоц&Хоуй , öv о!8а, 8-v l/w, 8¿íai ¡as, Si- A quem possideo, suscipe me, Domine; et quia rgo,
eroxa, xa\ xiOtoç еуы орлХоуьм ÚKTjxouffá sot, ou- confessor Unis libi oblemperavi, ideo liane oratio»
xtoç 5pxi èv тоОтыхфХйуеоетоххоиао^ или, xa\ izçiiv nem meam exaudí, el aulequaiii corpus nieiim al)
í¡ хЪашра (xiu àno xou axaupou xaxa6í¡, irpoaXao'oû bac cruce dcponalur, suscipe nie spud le, ut per
¡is r.pbí вЬ, 5-ыс 8ii -EÎjç ep.TJi e£ó8ou f¡ xü>v itoX- nicum exilum, consangiiineis meis, qui mullí sunt,
Xaiv ¡лои ffuffsvuv avvoSo; т:ро? oè уечтрал , iva- via sternalur ad le, sub prolcclione maguiludiuis
n¡rjo¡¿ávüjv iv tt¡ 3ji y^^n'kei&z-^zi. ,0. lua; quiesceiililuis.
'fli O'jv xaûxa efpTjxîv, ópuivxwv rcávxtijv èyivExo El cum hace dixisset, in conspeclu omnium gau-
Xaipiov xa\ ауаХХ'.сЬр^ос- Xa(xiCTi5ù)v fàp ff:po8poxá- dio et cxsullalione replelus apparuil. Splendor eniin
xi) ibç àaxpaT:i] èx xoû oOpavoû Е^гХвоОаа хатт^уа- nimius sicul fulgor de cœ!o venions illuminavit
C£v aû-ov, xa\ ouxtoç auxov TcspisxûxXuxjEv were xo eum, atque ¡la circumdedit , ut penilus p-aj ipso
ratpawav èx xtjí xoiaixtiç Хаил:ротт]то; ¡xi] ôuvaiGai splendore oculi eum liumani non possenl aspieere:
¿çQaXu/wç avSptüitivou« ßXei}"11 aOxóv. Ai¿¡*sívev o-jv permansil autein splendor iliniblix boraî spaiio.
f¡ a"vXt) (î>î f¡(itujf£oy 8iáTti][xa. Taû-a Sï aùxoû ei- Cumquc ille sic orasset, Dominum valde glorificans,
toîvtoî *al tov Kúpiov етЛ uXeíov 6o;a<javxoç , ù~o- abscedenie lumine, emisit spirilum , et cum ipso
XwpoûvTOî toD сыто; Tiap¿8tox£v xo т/Еирл, xai oùv splendore ad Dominum abut, inter gratiarumaclio-
aùxîj xij Xau*ci]8ovi Фхехо KP*í Kúpiov è-A xfl eux2- nés.
р'т-iï aOxoû *'.
" Mexà 8è xi¡v lôSov xoG ¡хахарми-атои 'Av8o¿ou Post exitum vero bealissimi Andrea: apostoli ,
xoO a-oiTíXou f¡ Ma$c¡iEXXa , Suvaxbixá'T) oüsa xuv. Maximilla poteniissima inter nobiles feminas, qu.<c
ticiff4||Mdv 6t)Xei£>v xal èv xoîî àXrjXuôajiv Siáyouffa , inter cos qui ad martyrem eoncurrerant permanse-
этараит!ха ibç IjiaOsv tov aroíaxoAov про; Kúpiov no- ral, statin) ut cognovit aposlolum perrexisse ad Do-
p=u6¿vxa, ■reapaYEvajji.ívT) nposíxEixo хф отаирф о[ла minum, accessit ad cruceni cum Stralocle, eircur/b
тф ErpaTÓxXíi, u,T(Sàv Злы; xtóv napso-TUTtuv tppov- siantium prxsenliam nihil eurans, corpusque Lea-
xíiaaa , xaV цех' гОХабгаа? xaOsIXsv xb au¡ia xoû lissimi aposioli de cruce cum o:;ni reverenlia depo-
(хахаршхахои атгаахйХои àzbxoû зхаироО. 'Оф£а; 8è suit. Vespere autem facto, suprema illi officia exlii-
YEvo¡iévr1cxí]vavaYxaíavaíc:toaT:t(ií'XE'.av7:po3á-j'ouaa bens sepelivil, cum aromatibus eximiis, cl in pro-
èxf|8E'ja£v,uExàaptt>(jia-uiv iroXuTÍ¡jLuv, xai âvxû 16(tii prio sepulcro deposuit. Advérsala eniin /Egead
aùxTJf v.i-iQz-.o ¡ivfjjjtaxi. 'Hv yíp xsywp".-;jt¿vr] xoû propter efleralum illius animiim el iniquain agendi
AiÊaxou 8ii xi]v 6T)piû8i] aOxoO yvú>u.T|V xai ачъроч С ralioncm, Christo autem charilate vehementer ad-
ôXtTïtav, è).op.ivTi Se ^tov îejt/ov xai f,-ú-/:ov xaV-f) lirions, vilain quietan) et ausleram féliciter inter
xoû XptïxoG áYÍir«l xexoXXt(p;¿vt¡, jiaxapito; 5[*a xoiç fi-atres agebat.
aSiXôii SifjEv •*.
VARIZE LECTIONES.
*• Töte . . 'AvSpáaí (A add. ó àitaaxoXoç) àvopxtoa. (Bópxíaa;) . . Ьа ярйтау usque èi:ixir;8£ijjax£_(lia?c
е\ В sunt. A sie : тгарах^Р^за! цо: (iixpov itpoxspov jxiav eú/íjv TtpoaEvíyxai хф Kopí(p 'ItjSou Хр!тгф, xa\
etO'oüxtiií à7:txi]63Ûaat xoû лйва£ (i£). -âç oîv usque íjaúxaiEv (pro his В sic: aúxoü pièv aOxoùi àvopxûaavxoi
(ila) tipéu.T)SEV о Xaoç). xîxe . . <iùv (A oùp.) . . tva irapaSoOfj (В тараоиегш) . . itpod-á|Eti ( В ^pdrraÇov) . .
eicóv. 818. (В 8t8. atiúv.) . . y.o\> 8v ifíámpa (B 3v кчЪ&хааргр, ф ^хоХоОвг,«, 8v ènéyvuiv), 8v £v x. x. их.
хаОоцоХоуа) (В хаишцоХа-^аа, 5v tjámjja) . . tyo) (В add. 6v сйш, sou eí¡/.£), ôÉâi p.£ SéiTtoxa (B 0111.), x.
xaO. e-c¿) ¿р.. un. 1101 (B xaô. ao\ Ы Xayio Ёх^хоизаК оихш; . . . a?tö (A èx) x. ох. хатабг, (A xaxEVExOfi) . .
T.pbçaè (В от. тер. ст.), . . ècjoSo'j (В add", xîj; етЛ oi) . . и.ои (А от.) . . YëvriXaiiBèirtaxpEJEcl.àvaTc.jBadd.
аихйч) èv х. а. ц£уаХ£1оЧт)Х1. Ad liaec cf. 1) qui post solvendum eum sic pergit : Гипс voce magna *anciu$
Andreas dixit: Л'е permutas. Domine Jesu Chritte, me fumulum luitm qui propter nomen mum pendeo in
cruce soM ; пес permitías eum qui jam per crucem tuam cognovit magniludinem luam ab JEgeale homine
corruplibili humtliari ; sed suscipe me tu, magister meus Chrisle, quem dilexi, quem cognovi, quem conßteor,
quem cerneré desidero, in quo sum quod sum. Suscipe, Domine Jesu Chrisle, spirilum menai in pace ; quia
Jam lempus est ut veniam, desiderans te videre. Suscipe me. Domine Jesu Chrisle, magister bone, el jube me
de isla cruce non deponi, nisi prius spirilum meum susceperis. In С vero nihil ejiismodi legitur. Apud Ab-
diam 1. I, XLII, (posl recédant) haie hue pertinent : Et cum populus ut solverel hominem juberet , sanctus
Andreas excUmavit voce magna et dixit : Ne permitías [amulum tuum , Domine Jesu Chrisle, qui propter
nomen tuum pendet in ligno solvi ; ñeque permitías, quœso, Deus misericors, secreiis luis inhœrentem (cf.
supra) humains amplias coneersationibus tradi. Sed suscipe tu magister me, quem dilexi. quern cognovi,
ff«ç е:Л tvXeíio tov Kúpiov) хй . . iià (В <iùv) xi) eux- aùxoO. Cum istis taniuin non conveniunl qua» D post
susceperis habet : El cum hœc dixhsel, vident'ibus cundís splendor nimius, sicul fulgur de cœlo veuiens,ila
circumdedit eum ut penilus prœ ipso splendore oculi cum humani non possenl aspieere. Cumque permansisset
splendor fere dimidiœ horœ spaiio, abscedenie lumine. emisit spirilum, simul cum ipso lumine pe.rgens ad
Dominum, cui est honor el gloria in mentía sœculorum. Amen. С vero brevissiiiie sjc pergit : è$i<rraxo ¿1
хф <fia~\ iTOp£U(5[uvo{ ттро; x&vK.'jpiov í¡u.¿jv 'iTjffoOv Xptorov, ф f¡ 8ó!ja e:ç xoùç aüvaí , au.í¡v. Item Alxjia»
1. I. : l't hœcdicens, diuiissime uomiiium clunftcuna et gaudens, nobis flentibus, reddidit spirilum. '" Н.14
qiio.ju,- Sectio petita est lula ex codicibu3 AB. Pluia consinvlia Iiabel D Latiuus ; iiem aliqua Abdi.o
historia; paucissiiDi coJex C„ "Metí . . MeÇtu,(XXa (A [AÎXr,) . . xai âv (В ош.) xoï;. . , áitóJxoXov (В
12П rUESBYTEKORUM ET DIACONORUM АСНАЬЕ EPISTOLA. \гЛ
Quam Ageaies instanter sollicitons, ipsam om- A TUv rcoXXa Хисар^ис bkiyzirr¿ xa\ uitoajíut-
nium qua; posshlebat doir.inam constituturum pol- voj xwv itpa-)-u.axti)v aù-oû Seit^Çeiv aOt*(v tif îu-
licilus est. Cum aulem illam seducere non valcrel, vtjOeIç Sé aOtíjv Ttetaai |ASYaXo>í Лоу1а0т], xat xati
vehementer irates, eliam contra populum dispone- itavxoç toü 8r,u.ou SietîOeto 8iap.apxupiav toi^joh St.
Lat coiiteslationem publicam faceré et ad Cajsarem (wat'av xa\ яр!)? Kabapa xaxrjfopiav хата те хм
accusalionem contra Maximillam et populum desti- MaÇiu.fXXi){ xa'i та^то; тоО Xaoü 7CE¡it}ai. 'Ev Ss ты
narc.AtvcroiiilerhaJCinachinanda.inconspcctuoffi- таОта StaTáiiEoOai aÜTov xettevumov ttj; tí;eui,-
cii sui, media nocte surgens, suis omnino insciis, a айтой, vuxtoç âupi'a avaerrií xal StaXaOwv icávwí
diabolo correptus, ab excersissiino loco prsecipila- toùç aùxou, ¿no той SiaWXou èvoxXt)6£\ç àno Wo«ç
tus est, et in medio foro civitatis volulalus exspi- \itfàXo'j xa-TjvixÖTi , xal ev uíít) t|¡ ayopf ttjç itd-
ravít. Xe<i)Ç XuXlÓU.EVOC EcÍTTVcUCTSV ,v.
Nunlialum est hoc fralri ejus Slraiocli, qui misil 'AvT|-¡"réX6T) Sa xoüxo тй абгХсф aí>xou Sxpstox«!,
servos suos dixilque eis ut inter biothanalos sepelí- xal iiti<rzsi\£v toùç «aïSaç aùxou EÎprjxwç aûwî;
rent cum. Ipse aulem de facultaiibus ejus nihil Ът.ь>; ¡¿sxacu toiv ßioOavaxwv aùxov ôaîiv. kdût;
quasi vit, dicens : Non mihi permití at Jesus Çhri- 6è ex ttjc йларсЕыс aùxou oùSèv à^TrjiEV, isyuv-
sins Dominus meus , cui credidi, ut ego de bonis Mf] (toi т:арахырг)1аты 6 Rupia; или 'lt|souç Kpi-
frali is mei ali(|iiid contiugam , ne polluât me cri- oxoç, ¡prive т:Етатггиха , tva àf ш Ы tuiv àfaôuvioû
men ejus, quia aposloluin Domini dusus est occi- àSsXtpou u,oû т£ itote &iJ/o[mu, ïva (itj u.oXûvij ¡ie t4
dere. xaxáxpt¡xa айтой , Sstiç xiv àitosxoXov той Kvpfou
èxaXjjLrjdsv àvsXEÏv ".
Ihcc aiitem gesta sunt apud Achaiam.pnwinciam, Тайте l-çiyflr, èv xîj етахрх*? 'íí 'Ах«Й*5 £¡;
civitale Pairas, pridie Kalendas Decembris, ubi Ilaxpaç xt¡v tcSXiv про ¡juaç KaXavSuiv AEX£¡i6píti)v
cliam prxslanliircjus beneficia usque in prajsentcm бтои eüspfEiiai «xpéxovxai p.¿xpt TV «itjuspov ец-
diein ad gloriam et landein Domini nostri Jesu Chri- Щ14 xal Iroxivov хой Kupíou ^рлм'г^аойХритой,
sti, cui gloria in sájenla sxculorum. Amen. ф f¡ 6¿$i eîç toùç altbvaç xuv aiwvwv. 'Арф ".
VARIiE LECTIONE8.
add. той Хркттой). . . itapayavau,. (П om.) npoo-éxsixo (В irp<SîEt«) &ца (Badd. uùv) тй . . ratpssxwr.
( В add. aí»xi¡) çpovx. xa\ ¡xex' ( В (texà яастт)с ) eCiX. . . àiA x. ¡rtaup. (B om. à. x. от.). ot{/laî 6è (B xil
ci.) YEVou.. (B YEvan.) . . Tcponafouia (В тгроиауатоъоа ) ÈxfS. ц. 4p. тсоХ. (В àxtS. ep¿|iaiiv таЬ-
x'ixoîç), . . хф ¡Situ usque p.ví]¡iaxi (В ты хаяш èv iT) aùxol xaxsuxf Tavxo OáTTxeaOat , àxeî aúAv
xaxáOsvxo). t)v yàp . . ■pK'W (В Y^xV) x*^' 4vojwv ^B ávdjiov). . íjuuywv (B tjpspov) x. :|i
(B xr¡v) . . вуатет) (В - ttijv) xexoXX. (B x£xtupT¡Yii¿vTi) . . 6iT¡f£v. Islorum loco O sic habel : Qtttrdam
vero femina, nomine M a.x imilla, tenalrix , in s/ieai po$ita , ditigens pudicitiam et sanctitatem , «inlim »I
cognovit apostolnm реттехше ad Dominum, accetnit ad crucein, et »uorum solatia cum omni revereuliadepo-
suit corpus, et condivit aromatibus, et in loco quo se constituerai sepeliendam, illic cum sepelitit. lien) Ab
ulias 1. 1. : Cujus corpus Maximilla proconsulis uxor aeeipiens condilum aromatibus ceUbri in loco septlitit,tt
ex illo tempore pudicitiam et castitatem servans, in fide quoque accepta consians permansit, " 'llv koXU
X'.rapfiuai . . |*f] 6uv. Se (В xa\ ¡xíi 6uv.) aux. Tteîa. (В от. а. тс.) öpfiiÖT] (sic uterque) xal (A om. . -
6ÍJU.OU Siît. Stap.. ttoi^j. Sr¡¡jioa. (A 8fju.o'j xaxT¡"pp(av 8т)иоз.) xal ттр. Kais, хахуу- (А от. х. т.о. К.
хат.) хаха те x. MaÇt^XXTjç (А -¡л!Хг,с) . . Хаой (Л add. т.рЬс Kaícapa) тфлфа! (A airosxEtXai кщп^1-
хо). . vuxtSç (В add. хе) ашр£а . . StaXaOwv (В Хавсоу) . . СшЬ (В xai Ù7t>>) . . хахт^Ехот, ха\ ÍBxaTsavsU)
èv . . xuXi<5¡aevoí (А - ü)¡xevoc) ÍEáTrvEuaEv. D sic : JEgcates vero iralus contra populum disponebal conletU-
tionem publicam faceré et ad Cœsarem acauationem contra Maximilian el populum destinare. Sed dum m
áinal, in conspeclu officii sui a diabolo arreptui est et in medio foro civitatis volutatus exspiravil. Ítem Al-
«lias I. I.: Algentes rero maritus illius, arreptus ca node a dœmonio, de loco alto se prœcipitavit et morttns
est. Item С (pnetergrcssis illis eIç toùç a!uvaç, a¡if|v ) : 'O ouv Alfsa; ХткрОгЪс ¿reo SaEjAovoç evwkiov roh-
xojv ¡JaYsU èÇénveuuEv. ô 8È a8sXtfbç ajxoij SxpaTÓxXíic (corrige - xXi)ç) xpaxûv xè và>u,a xoû áf'ou 'Av-
Spéou SiéXaOsv. •• 'Ачт^уйЛт] . . EÍpT¡xwi (В Хеуыч) aOxoïî (В от.).. pio6avíxiüv (uterque JStioOav.) .. SiJopaijB
xaGi'|tü¡xai) , tva u.t¡ (B u.í¡ itiüc) (ioXúvtj ¡xe (A ¡xoX'jvo¡Aai) .. ex¿Xu,7)aóv (B add. ¿яео cpiXapyupia;) ívííeív.
Сто islis consentit D hune in moduni : Nunliatum est fratri ejus, cui nomen erat Slratoctes, et tntsit set-
rus suos dixitque eis ut i iter biolhanatos sepetirent eum. Ipse aulem de facultaiibus ejus nihil quœsiril, ai-
cens : Уon mihi permittal Dominus meus Jesus Christus, cui credidi, ut ego dt bonis fratris mei atiqnid cos-
tingom, ne polluât me crimen ejus, quia apostolum Domini ausus fuit pro amore pecunia: occidtre. Cf. Abdias
I. Г., qui sic habet . Stratocles porro frater ejus cum liœc audivisset , de bonis proconsulis nihil covtingert
voluil. dicens : Quœ tua sunt, tecum pereant ; mihi sufficit Dominus Jesus, quem cognovi per famulum ejtt
Andream. '* Тай'
toSXewç Пахра;)
(В add. f)¡xEpa;) 1
vJv xal ài\ xa'i) elç x. aiüiv. x. ai. ap.f¡v. Exeunt hrec acta in D : Hare autan gestu sunt apud Achaiam pro-
tinciam civitate I'alras pridie Kalendas Decembris : ubi eliam prœsiantur gloriosa ejus beneficia níquel*
prœsenlem diem. Tanlus uuiem limor invasit omnes ut nullns remancrel qui non crederet Sulvatori nostio
fíeo, qui mit omne* salvos fieri et ad cognhionem veritalis venire. Ipsi gloria in sascula sœculorum.^ Aiut*.
С ita habet : Toïoûtoç 8è (p<56oç xaT¿oxEV airavraç uuxt ¡niSéva arcoasivai t¿v (if¡ TîiexEuïavrwvTU K'Jpji¡'
тш OÉXovxt iravTa; ávOp¿itou{ itoö^vai xa\ e!í Eid-j-vwiiv akrftiiiç èX9£Ïv. TeXsÏTat Se <| í]|xípa хг)с «И«*-
oEtuç eùxoO (xryi No£¡ji6p£üj X', paatXEÚovxoc той Kupíou f¡¡x¿jv "lijuovj Хрситой, 4> ^ 8o£;a e¡; той? atwvíí-
*ApW)v. Apiui Abdiam deniíjue hic actorum finis est : Est auiem passus venerabais et sanclus Dei Auirt»
pposlolus арий Achaiam in civitate Patris sub Mgeate procousulc pridie Kalendas Dteembris , гед«ч>,и '
Domino Jesu Christo, cui sit gloria in sœcula saculurum. Amen.
«s;o I "250
INDEX ANALYTICUS
RERUM ET VERBORUM
in S. dementem Romanum el alios apostólicos Patres quorum scripta bicce tomus II
complectitur.
Prior numerus tomum, posterior columnas edilionis nostra significant.
Aquila. Quomodo cum fratre Nioirla rmilur a vidua

Svrophœnissa, a Domino sánala, el Simonis lit auditor,
Aaron chrismate nnctus ad sacerdolium. If, 295, 806. II, 91. Vid. Clemens.
Aaron, figura epíscoporum, el lilii ejus, sacerdolum, Arbitrium liberum. Definitnr liberum arbitriiim, I,
II, 806. 1293. Homo fruilur libero arbitrio. I, 1333; quod constat
Abel. Istius nominis significatlo , ejus el posterorum ex legibus institutis apud omnes populos, ex ageudi modo
virlutes. It, 127. Dei, qui rémunérai virtutem el peccatum punit, 1,1415,
Aborlio severe prohibetur, I, 999. 1416. Isliusce veritatis uegalioiiis consectaria, I, {¿92,
Accusation™ polius a spirilu invidiam, quam charitalis 1293,1294.
procedunl, 11,794. Ascensio Domini. De tempore et modo hujus fesli ce
Accusalor bus omnibus non credendum est, I, 690. lebrationis, I, 893.
Quantum sit crimen accusandi falso sacerdotes, II, 792, Aser lestameiitum, II, 1119. Redargult homines dup'i-
793. cis faciei", ad operandum recle et in simplicilale bouum
Adultera imprenitens dimiUalur a viro suo; sed vir non hortalur lilios, II, 1119. 1122, 1123. Prx-nuiilt-il suorum
ducal aliam, 11,919. rrimina,captivilatem Israel, adventum Jesu Christi, iticre-
Adulterium, crimen horrendum, I, 270, 987. dulilalem et ad cnnsummatioiiem sieculi, ronversionem
Adullerii consectaria, I, 467 ; II, 171. Judxorum, II. 1121, 1126. Mon tur centesimo vicésimo
Advenlus Christi iiecessarius eral ad orrorem e mundo anno vil.-«'. Il, H26.
depellendiim, 1, 1215. Sine vero prophets, impossible Aslrologia. Asirologorum falsa est el deceptrix scien-
erat philosopbis detegere veriialein, 11,83. ride Jesus tia, 1, 1426, 1427. Constat ex diversis populorum moribus
Christus. qui noirsequuntur ilia que » cons'.cllalione sub qua uali
/Edificatio. Dnbemus fratribus noslris et clhnicis bono sunt, inspirantur; qui mo es suos sub eadem coustella-
exemple esse, I, 432, 434. lione mutant, i|ui sub diversa mores anliquos servant,
vïgyptii, /Egyptiorum errorescircaDivinitatem.T, 1339. 1,1405,1108.
jfimulatio (scilicet invidia). Istius eireclus : elfeoil lit Alhenodorus, unus e primis bereitete, Siinoiií adlia»
Cain occiderel Abelem; ul Joseph a fratribus suis vendi lus rens, II, 162.
fiieril. Invidia perdidit Dalban et Abiron. Davidem alie- Aufidianus pra?ses miltltor ad Oiersonem; marlvrium
nigenis el etiam Saule reddidit in visum. Invidia luit causa S. dementis jubet, II, 593.
perseculionum contra Chrislianos, 1, 218. Principium est Augnrium eldiviualio prohibenlur, I, 1003.
«livisionis inter conjuges, et gentiumsubversiouts, I, 222. Avanlia damnalur in ptiiribus Scripture locis, I, 559
Ad mortem elernam durit, I. 227. Knuineraulur ciïeclus Elleclus avarilia;, 1, 539; II, 1079. Desvaro, 1,810.
invidia; ilerura, II, 1047, 1030.
/Eones. De ¿Éonibus, juxta Simonem Magum, I, 934.
lËquanimitas. Cum equauimiuite gaudel Spiritus san- В
ctus 11,923,926.
Ж чип. Yocatur femina aavum prtesensjmas nomina tur Baptismus neenssarius est ad salutem, sive justis, she
sevum futurum, 11,87. injuslis, I, 504, 505, 1242. 1244, 1352, 135S. Non diUe-
Agapes primorum Chrislianorum. Qualis ordo servanda rendusesl baplismus, I, 950. Marty rio siipplelur bapli-
in agapibus. I, 674. smus, I, 838. Necessarla est ad baptismum preparalio, I,
Allegorie quedam genlilium, I, 1441. 1~(VS. Quinim sunt adinitteiiili ad baptismum, quinam sunt
Allercationes inter Christian« vitanda; sunt, 1,706,707. arcendi, e> S. Paulo,!, 1127, ИЗО, 1131, 1 134. Prepara
Anion trisiis exilus, I. 631. lio próxima ad baptismum, 1, 1011, 11)1 1„ 1511. De admini-
Anaclelus. Anacleli pap* epístola?, 11,790. Ejusdemduo slratioue baplismi primis seculis, I, 493. Baplismus, nee
«¡porcia de accusatiotiibus episco(Kirum el de eorunidem alia sacramenta a mulieribus adminislrari debent, I, 782,
feregriiialione ad limina SS. Aposlolorum Pelri el Pauli, 783, 786, 787 ; sed a solis episcopis el presbyteris, 1,787.
1,817,818. Suscipere baptismum ab hereticis non licet ; baplismus
Andreas, unus ex duodecim Aposiolis, intcrrogaliouem isle oullus esl, I, 947 (1). Rebaptizare non licet, I, 917.
subil, el cum Christi doctrinan! abnegare reuuil, ad mor Baplismi cérémonie, I, 798, 1011, 1311; earuin signili-
tem damnalur, el cruci afbgitur, II, I ¿Jti. catio, 1,799, 1000. Signiflcatioaquein li iptismo adhibila;,
Annubion philosophus, disripulus Simonis Magi. II, 162. 1,504,505, 1332, 1103. Aqua baplismi sepe iu valeri
Ли i lochia' cives primuni decepli a Simone Petrum cum lege prsnuntiala, II, 755, 738, 759.
gaudio suscipiunt, i. 14.Í2. Plus quam decern millia homi- Barnabas. Barnabe predicatio, I, 1210, 1211, 1212.
iiiiiii a S.Petro Antiochise baptuaulur, I, I í'¡3. Anliuiiiia-, S. Baruabe epístola calholica, II, 727.
discipiili Christi primum Christian! appellanlur, II, 814. Basilides, unus e primis hereticis, 1, 926.
Yid Petrus. Beneficia, tum naturalis, tum superualuralia Domini
Apostasia magnum crimen, 1,834, 833, 838. erga nos, 1, 330, 331.
Aposlolorum doctrina contra primos heréticos plane Benjamin lestamentum, II, 1142. Horlatur Dlios ad imi-
exponilur, I, 933, 938. Expertes artis dialéctica?, sim- tandum caslum Joseph ; dicit pu ram menlem nihil mali
pliciter qua; viderant, que audieranl, exponebanl apo- excogitare, nihil mali concipere, II, 1142, 1143, 1146.
sloli, II, 66. Prsenuntiat suorum fornicationes, adventum, passionem
Appion, Judicorum osor, fit discipiilus Simonis Magi, mortem, el resurreclioncm Filii Dei, Spirilum saucluiu
II, 162. Plures libros contra Judeos rouscribit, II, 175. ilcsceiiilenlem, carnisresurreclionem, judicium ultimum,
Quomodo per allegarían), ex nominibus, gestis, origine II, 1146, 1147. Morilur anno centesimo vicésimo vitas
deorum explicabat creationem, II, 195. sue, H, 1149.
Aqua. Ex anliquis philosopbis virtus aquae, I, 1385. Benjamin adjutorcrealur Zacchxo, episcopo Caesarea; a
S. Clemens, quod ex aquis omnia proveoirenl, npinaba- S. Pelro instituto, I, 1312.
lur, I, 504. Ue benrdiclione aqute, I, 1126. Kid. Ba Berenices suscipit Tyri Clementem el duos fr.iircs, qui
ptismus. ad observauduiu Siinouem venicbanl, II, 159, 162.
(I) Hondura definita eral abEcclesia doctrina opposila.
1231 ΙΝΠΕΧ ΛΝΛίΥΤίαυδ. (ϊ«
1!(•>5ΐί:ιΙίΐ;ΐΝ ει-ίπιρη ρ\<;ρρΓ3ηι1ππι, 1, 985, 999. δΡπηιρΓ 3ριΐ(1 80 ΓΡΐιι:ιη3υπιηι, Ι, 1511 4ιιη«η1ε Ρείκι
ΐΐιιηιιπι. ΕδΙ ηΐίφιία' ΙηΙηιΐδεεε Ιιοιιιιιιι, Ι, 1 >2ί. Οιιιικ* 01εηιριΐ8 εοη.ιεΓίοΙι ο,υ» ΡβΙπιι 0:ι•3:ιγρ:ρ (1ηερ1ι.ι(. Ι, ΙΜΐ'
ΰοϋυιιι νριιίι 3 Οεο, 1, 1393. Οιι.ί• 1311 ΙιΙιγι ειιιιΙίικ'1)3ΐιΙ, Ι, 131 1, 1515, 1516. Οπκ-ιιί
Ιι. ρΐί/;ιΐιιι• :ι 8. ΡείΓΟ, Ι, 1355 Γ.οπι 83ΐιεΐο Ρείπι ρτοΙίΐΊ-
8Ρ110Γ Λιιΐϊιιι1ιΐ;ιιιι, [, 1355, 1356. ,1υχΐ3 3ΐί3ηι νεκιοοοιη,
Τ.νΓυηι ρΐ'ο1κ•ί8ΐ'ίΐιΐΓ, ιιΐιί εοπϊ Αρρίοηε αίβρυϋΐ, Η, ΐέ>!
0:εΓβπιοηί33. ΟιιοηιηάΌ εεΙεοΓίο.ιηΙοΓ ΐεαιροΓβ 8. 01β- ΟιηΓοηαίι θΓ3>εοΓοηι ορίηίοηεαι ριγο Οίνίηίϋΐρπι; ιΐίάί
ηιεηΐίδ 830Γ3Ε ΟΓβωοηίβ, Ι, 725, 726. ρΙΙηιϊρον ρχριιφΜΝ ιΙιίιγοιιι ;κ1 .•>! 1 1 { > π : ι ίικίΐαπ, ει ειΙοΙΙίΙ
Οιίιι, ρππιοδ 1ιοιιιίΐΊΐΙ;ι, II, 126, 127. ΝΜιΐϋ ηοπιίηίδ ϋί- ιιιιιιιιι Οι'ΐιηι γριπιιιιργ.ιΙιιγρνι νϊπυΐϊβ, ει εηιηίηίί \1ηϋ.
μιιί(ί(•:ιΐ|ι. Π, 127. ορπι, II, 167... Κεηκίΐ! 8εςιιίΙοΓ 8. ΓρΙγιιμ ^Γ855ϋ5 ιΐίή
ΟϊΙοηιηίιΙΟΓ. ΟβΙοπΊπίπΙοι-Ι ςυχπαιη εβί ϊπιροηαηιία μριιΙΐΊΐι :ιι1 ΡίιΙοιίριιι, ηιΙ ΙΐΡΓ.νΙ οίο, ,ίιΙ ΗλΙιΙπηι, βϋ Τπ|«-
ριι>η», 1,699. νίά. ϋεΐηιείίη. Ιίηι... νίά. ΡεΐΓ03. ΟιιοιιιγκΙο πιηΙργ (!ΐεηιεηΐί$ ΗιηΙιι-
<:ηριτ•βΓαΙ ΙγμαβΟ.ΊπδΙί,ΙΙ, 743, 746, 747. <1ί3 ίη ίιΐϋοΐϋ λΐΜιΙιΊ3 33ΠΓ.ΙΟ ΡρΙγο ΗΙΙΡΙΟΐΐΙΓ; ΠϊϋΙΠϊϋ
ϋίΓΟ ηηί άβ ειιι-ηε 881, Ρ3Πΐ3ΐί3 Ιοο,οίΙαι•, ι':ιπι;ι]ί:ι ΓλοϊΙ, Π131ΓΪ3 ΓΡίβΙίο, 1, 1561,1362, 1363. ΑμηοχευηΙυΓ ςυοςυρ
οι ιιιιιι βϋΐ Ιιοηυιη πι εαπιρ, Ι, 598. 1)β οηιηί οαηιβ υΐεη- ΓΓ31Γ88 δ. Οεπιεηΐίδ, Ι, 1366, 1367. (,ίυοπκκίο ι ΠικΙίΙιυί
«ΙυπιεδΙ, Ι, Κ)1 1 . δειίδυβ δρίηΐυβίίδ Ιγζιιπι Μογβίδ ηοίοηδ βιΐνί ι.ΊΡΐί 3οη1; ρηπιιη νίΐ3 εΙεοηνεΓ8ίο; ο.ιρΐίζ3ΐυηηιΐι>Γ
Ρδΐΐδ <)ουπιπιιΐ3ΐιι αιι ί αϊ» 11 υ πι ιιπ>1ιί1)οΙ>:ιΙιιι•, II, 751, 754, 8. ΟΙβπιεηιίδ, Ι, 1570. Ι.ηοιΙίυρ»; ΓρρΡΓίΐοΓ ριΙεΓ 8.0(-
755. πΐΡΒΙίβ, II, 347. δ. Οειηεηβ οιι.ί ειιπι ηιβίΓε είβυίβ ΓηΙπ-
θ33ΐί§3ΐίο. 038ΐί#3ΐίοηί8 (Ί. (ΙίίίπηΙίηΐΡ ΓγοοΙικ, 81 α,οίδ 1)08 ΓεεοβηοβεοηΙ ρβίΓειη, Ι, 1419. ΟΙεπιεηβ εϋηι ϋηιΐο
Γο«β ίιι ιιιΐρ.ιιιι ίικΊιΙρπΙ, 1, ."22, 523, 526. 1'βΐΓο Αιιΐίικ•ΐιί;ε 8υ3είρίΐοΓ β είνίοοδ, 1, 1452. Γλιβιιιιιι-
03δΙίΐ38. ϋρΐιριηιι* Οϋδίοιιι εοιριΐδ 8βπ•3Γβ, 0,013 νιιοαίί Ιογ Ιΐιιιιιη; ερίδεοροδ 3 8 ΡείΓΟ, II, 573, 57<ί.
δ-ιιηιΐδ ίη (•;ιπΐί•, (Ί νειιίεπΐ03 III ΠΙΠΙΓ, Ι. 3 ί>. Ο^ΙΜ.-ΙΝ ϋε ζείο, (Ιο ι Ιι.ιπίηΐρ 8. (ΠρηίρηΙίδ. ρρί^εορί Κοπϊ, II,
<•(ΐιιιιιιΐΊΐιΙιιΙ.ιιι•, Ι, 505, $06, |ιγ;ι•*ρΗιιιι ιιχοπίπι•;, Ι. 225; 582, 583. ΚΙ ίηδίάΊΐδ ρηηίι δίδεηηίυδ, εΐ νιιΐι ειιη αρϋ-
ηιιιηϋ)ΐΐ8, 1353, 1334. ΟβιιΙίοηΡδ 3θΊιίΙΐρη<1;ρ 3(1 δρι-ϊΐιηιΐιηι νιιπι (Ιιιοργρ, II, 586, 587. Ιη ογοο Βοπΐ3 οΗΙβρ «β*»
<\πϋΐ3ΐ<:πι, Ι, 422, 424, 426, 430. 1370. ΟβδίΗβδ δρι-νβίοι• ρηιιΐΓ3 ('.ΙριιιριιΙριιι δοΐ) ΟΌεε ΡιιΙιϋο Τ3ΓςοΙΙΪ3ηο, Η, 591.
.>ρ]ιιηίο εΐ0Γ3ΐίοηίΙηΐ5, II, 1130, 1131. 033ΐίΐ3ΐΐ8 ι-επιηιιε- (Ίεπιρηβ ΐΓβιΐδ ΙΌιιΐιιπι ιυ!ε§3ΐιΐΓ, ϊουεηΐε Τηίιοο βΐ Μκ
'ι-ϋΐίο, Ι, 1570. νίά. \ΊΓΒΪιιίΐ38. 3ΐ1νειιίεηδηιί11β ΟΐΓίδΐϊβηοδ τρρρπι ίη πι3γιικ>Η5 ΙηρίΛοί-
Οκίεεηιιιηεηί, ι-| < ι :ε> δείΓε ιΐρΐιρίιηηι, .ίιιΙρι|ιι:ιιιι 30" Ικιμίί- ιιϊδ, II. 594. ψιιιιιηικίο ηίο νίνειοχηΐ, II, 594, 595. 8. Οί-
μιιιιιη 3εοοάεΓο.ιιΙ, 1,1039. ψο»; ΕιΙίβοβΓβ άιΊΐΡίαιιΙ, ίπιπιρ- ηιειίδ Γοηιειη 3()ΐια> ιΐρίρμ'ίι, II, 59ο. Ιηνίαίαηι εοηΐη »
«ίΐ;ιΙι• ;«η|('ΐ|π;ιιιι Ιι.φΐίζ3ΐ•<•ιιΙιιι•, Ι, 1039. ( Ί ηιΝοί ι•ιι Ι ϊ.μιι 8Ι13Π1 ίρδοιη ηιονεΐ ιηηΙΙίβ εοιινεΓδίοηίΙιοδ, 11,99-1. Αιι6ιϋ«ΐΊ!
ριίοδ (ίιιγιιιΙ.ιι'ρ (ΙγΙιρΙιμιιΙ, Ι, 1042. Κοπηυΐ3 ΓβηυηΙι'αΙίο- ρΓΛ-'.εδ ιιιίι ιιΙιιγ 3ε1 ("ΙΐΡΓίοιίριη ΡΙ ^υ^ει ΟπκίιΙρπι ίι
ηίδ (ΐ3ΚΠ10ηίΙ)Π3 ΡΙ 3δΟΠρ1ίοηίδ 3ι1 ΟηηδΙΟΠΙ, 3 0;||ΡθΙ|Ι11Ι1Ρ- ιιΐ3Γ8 ρ^ίεί, II, 595, 598. ΜίΓβευΙβ ςιιββ 3(1 ΙυπιοΙωιι 8.
ΙΜ8 |ιΓιιιιιιιιΐί:ιιιιΙ.ι, Ι, 1042. ΥβΓίίΒ εχΓεηιοηίιβ βαΊιίυεηΟχ Οίειηευΐίδ ΙίεοβηΙ, II, 598.
!ΐ Ιι.ψΙΙΜΙΙί) (•;|ΙΡΙ•|1ΙΙ1Ι10ΙΙ1ΙΓ.ΙΙ)Ι, Ι, 1045, 1046, 1047. ('.ιιιιι εΐβοοίηδ, οηο8 ε ρΗιιιίδ ΙιιτβΙίείδ, 1,923.
ειίεεηηπιβηίδ, νβΐ πιιιι 1ι:ι.Ί'Ρΐί(•ί•< οοιιιπιυιιίεαίίο ία είΐιίδ Γ.ΙρΓίεί, οιηηρδ βίηΐ οηίοδ ηχοηδ, Ι. 956,958. ίΊεικϋο
ιιοη ρβΓΠΐίΙΙβ63ΐιΐΓ, Ι, 1181, 11β2, 1367 δοο ΟΓαΊηε 813Γ8 (Ιεοοηΐ, 1,1150, 1151, 1154, 1155. (ή-
Γ.Ιΐ3Γίΐ38 ΡΓ1.Μ Ι)(•1!ΙΙ1, Ρ\ίθΙ ΙβιιΙ ϊ;ι (Ίι,ινΙ,•ιΙιν, Ι, 511, 514. ιοριι οι ροηίιίο εοΓοηι ηοί κιιρεηοιίδ^Γίαυ! Γυαείίοοη
Νβεβ883ΓΪ3 εβι 3(1 83ΐυ1επι, Ι, 474 ΟΙμιμι-ιριρν βΐ ρ.ΙΙ'ρι:1α3 ιΐ50Γρ:ΐΓηιιΙ, 1, 1151, 1154, 1155. Πά. Ιφί^εορι», ΡΓβΛΓ-
ε1ΐ3Γίΐ3ΐΙ3 (τ;,Μ Ι )«.•» ιιι , 1,310. £)υί ι'Ιι:ι π ι ιι Ιριιι 1)•'ϊ ΙιιιΙιι' Ι , 88Γ- Ιργ. 1)ί.ιεηηιΐ3.
υλΙ ιηαιιιίαΐϋ, Ι, 310. 1'πιΟΙυδ ι•ήαηΐ3ΐί8 0ηηδΙίειν3 ηοδ, Ι, ΟιΊιΐ8 ίιιΐίιΐρΐίοιη ΓιιιμρινΗ, Ι, 750, 751. ΟιΊιΐί 6α<Ίίιηιι
311 οιιιιι ερΐδεορο ροηιιιιειΐ(1.ιηΙυΓ; ροιιίιίο ΡΟΓυιη ςυί εο$ ιιβ-
<;ΐΐ3Πΐ33 ρρ?3 ρΓοχίηιυπι ίη ςοα οοηδίβΐίΐ : ρπιιιιιιη υΐ Κϋμοοι, II, 153.
ιμ.-ριιΙ ΙίυιΙιτρ, δρουικίο ιιι Ιιυιιυηι ρι-κδίεΐ, Ι, 474. ψυ;ε (5ιιιιιιιιιιιίρ,3ΐίο εοπϊ 8οε1βΓ3ΐΪ3 ρΓοηί!)εΙορ, 1, 831 ; οιπ
ίπηα•βΙίΙ)08, Ι, 959, 962.
ι ηηηυε 3ΐίεμιί3 8ίοΐ ιΙεϋϊίΙοΓ.Ίΐ οοιιβ, ιιΐΐεπ ίικίίμΐ'ΐιΐί ρ,ιιί-
ΙβΓ ΙπΙΐιΐ3ΐ, 11,278. Νβ08883Γί3 881 αά 83ΐϋΙεΠ1 Ι.Ι|3Π138 ΙΊμΜ Γ.οηιπιοηίο, ηεεε883ΓΪ3 εβί 3(1 33ΐιι1ρπ) ραπίοίραΐίο οργ-
ρηιχίιιιαιιι, Ι, 474. ϋχεπιρίί οΐιατίοΐΐκ (ΙεδοιπρΙι Ιιιιιι ε |ΚΙΓΙΗ (Ί 83ΙΙ^0ΙΙΙ1Κ (ΊιιίΜί, Ι, 1212. Οιιιιι ςϋϊ ΓβνβΓβηΙίί
§ΙΤίρΙΙ1Γ3 830Γ3, ΙΙΙΙΙΙ ΡΧ 3ΙΙΙΙ3ΙΪΟΙΙ8 £βιιίίαιη, Ι, 315, 318, 803είρϊεηιΐ3 881 εοηιιηπιιίΐ), Ι, 484. Α(1 Γϋΐηπιυηϊοοεηι ηοη
319,522. ΝθδπιεΙίρ8ο$ ίηνίεβπι βα^ιινεηιυδ, 1, 283, 467. 3ΐιηΐ οπιηρδ βιΐιιιϊΐΐεηιΐί, 1, 1019.
('.οιιιιιιριιιΙμΙιιι' οηΐο Ιη (Ίι»ιίΙ:ιΙρ ριι,μ ρΓοχϊιιιιιιιι, Ι, 408 0(ΐιιιιιιιιιπ8 νίΐ;ι οΐίϋδ βδΐ 3(1 ροΓΓεεΙΙοηβπι, Ι,,506, ΜΙ.
Κ!ρβιιΐ(».γιυ6 ρΪ£Γ0, βοτίοβο, ΥΌΓ3εί ηοα 8υηΙ ρπεορηοΊρ., Τριιπιοι ρ 3ρθ8ΐο1θΓθπι οιιιιικι 8Γ3ΠΙ εοιηιιιοιιώ ίΐΙΙΘΓ ίάΐτ
1,599 II. ιιιι;ιιιίΙ;ιΙειιι ίιιΐιτ ('[ (Ιι.ιΓίΙ.ιΙρίιι (ΙίΜίτΙιιιεπ, 11,522. 108, Ι, 507.
(ΛτϊηΐΙιυϋ, ιιιιιΐϋ ε ρΓίπιίβ 1ι;ι>ι•ι•ιίι•ίϋ, 1, 926. ('.(1Ι1Ι|ιΙ('ΧΙ18ΐΐΙΙ[ι1Ι•!ί(Ί νΐΐ3Π(1ί διιη(, Ι, 270.
0()ΙΙΙΙΙΓ(Ιΐ3 III. (Τ ΙΊ•;|ΙΓΙ•3 Ρ0Ι11ΙΙ1Ρ1Ι(1;|||ΙΓ, Ι, 471.
('.ΡΓίϊΙΙΙΡΙΙ ΒΓΡΥΪ8 ίΙιΙΙΐΟΓί,ΊΐίΟ 3ΐ] ('ΡΓίΐΙΙΙΙΙΊΙ 3ρίΓΪΙΐ13ΐΡ 811-
ίΙίιίριιΊιιιιι, ρΐ ρυιιίΐίο ηοριιιιΐίριί Γοι-ΙίΐΡΓ ϋίικί ιιοιι 80811- 0οηευρ1.->εριιΙΪ3. Εΐίιηι εοηευρίδεεοΙί3 ηιηΐίεήδ ίηίρηϋ-
ιιιιρπιιιΙ, Ι, 338, 339. - ΟΪΙΟΓ 81 01 ρρεε,Ίίοιιι ίπιροΐ3ΐοΓ, II, 893, 894, 91Ν.
ι 1ΐΓίϋΐί;ιηί. (',ΙΐΓίΝΐίίΐιιοπιηι ιηοΓΡί : Νοη, (ριοικί ΓΡ8 Ιιιι- Οοηιΐίι ίοιιοιη (1ίνεΓ8ίΐ33 881 ηεεε883Γΐ3 εΐ ρηΛαΙ »ρίβ>•
πΐ3ΐΐ38, :ι!ι 8ΐ1εη'8 8υηΙ (ΙΙδΙίηεϋ, II, 1174. ίε^εβ ΓΡ£ίοιιί8 ΙίΜΐη ΙΚ'ί, Ι. 1102, 1403.
ίη ιριιι νίνυηΐ, 0088Γ\'3ΐιΙ, οπαηεβ ιιιιιηιιΐ 81 λ\> ιιιιιιιίΐιιΐδ ΟοικΙοιιπΙϊο ίιφιΠ3ΐ•ιιιη ι•(ΐΐ[ΐηΐΡΐΐ(ΐ3ΐυΓ, Ι, 715, 718, 998.
.ίΙιΙιιιιτ. ιιΚιγ, ει 080Γ85 ροπιιπ ιιοη μονίΐιηΐ ιιιιΙηίιγρ ρ:ιιι- ΟοηΓβδδϊο ροεε;ιΙοΐ'οιη ϋβο ]ικ•οικΐ3, 1, 315.
κ;<ίΐ> ίιι\ ιιΐί.ι•, II, 1174, 1175. 8υηΙ ίη ηιιιηάΌ, υΐ ηηίιιιη ίιι 0ιιιιΙρ83ογρ8 ικιιι οδοφοηΐ ΓοΐιεΙίοπεδ βοοΙβ8ία5ΐίε3δ, Ι,
εοΓροΓε, Η, 1175. Α ί>ε3ΐοι•ε ίρβο, 3 ΥεΓϋο, 3 δβρίεηΐίβ 1119.
ειΐοοιί Γιιεπιηΐ 01ΐΡΪ8ΐίϋηϊ, 11,1175, 1178. ΟΪΓευαείδίοηί ΟοιιΓίΓπκιΙίο. Α(1 εοηΰπηβΐίοαεηι ΓοεϊρίεηόιπιΙιοΓίίΐίο,Ι,
,1 ιιιΙϊοοΓοιιι 8ΐιό5ΐίΐιιίΐιΐΓ είΓευιηείδίο 3υπ5 ει εοηΐίβ, 11, 750, 505. ΑμιΐιΐΓ (ριο(]ΐΐρ (Ιε οοηϋΓηιβΙίοηε, Ι, 695, 922.
751. 0οηίο($3ΐίο. θοιι]ιι^Ίίοιιίδ άοείπο» : Κχ ΙδΙβ αν>εΐΓίη>,
0ΐ3τβ8. ϋβΐΛ ΓυίΙ ροΐε8ΐ38 οΐβνΐϋπι ΡβίΓΟ ει βυεεείδΟΓί- ΙΙΙΟΙΙιΙο ΙΙΙ3ΙΠΙΙΙΙ (1ΙΊΟΓ3 ΙΙΙΡίίοΠΙ 80ηΙ, ρΟβΙεΓίΟα 3Ι)ΙΡ1110>-
Ιργιογ3; Ιιοηιίηί1»ΐ3 οοίριη, ικ^ιιγη βοηΐ ρπορβ, ει πίΐίοπ
003, Ι, 464.
( :,ριιιριιν. Νβίοβ ε ιιι.ίΙγρ Μ3ΐ11ιί(1ί3, ςο» ργιιΙ (1ρ Γϋηιΐϋα ροδίεηοΓβ; βίε 8. ΡείΓοβ ρΓο1>3ΐ δίπιοπεπι άβίΡρόχρί"
Γ,η.'83ΓΙ5, εΐ ε Ρ31Γ8 ί'303ΐίΐΜ3ΐιο, 1, 1359. Οιιηιιιοιίο ΜαΙ- 0888, 1)1113 νΡΙΐΗ ρπυ$, δβ 301801 8888 Ιβ^ΛίΟΠΙ »βΠ Ρ»"
ΙΙιϊιΙΪΗ, ριιιη (Ιοοίιοβ 8ΐιΐ3 ^Ρΐηίιιίδ, 3(1 Λ11ιειΐ33 ΠΙΪ853 Γιιϋ, ρΐκΊιΐ', ςοί3 ροδΐ83 νεηίι, II, 87, 88, 100.
Ι, 15;>9, 1566. Οοοπιοιίο ρβΙεΓ, 30! ΗΙοβ ςιίΗτεηϋοβ, τεΙίείο ΟοηδορΙαάΌ. Ιη*α ίπιρπ ίηΙεΓ οοηδοείυϋηεπι 81 νεπϋ-
('.ΙειηεηΙε 800 ρΓοεοΓ3ΐοηί>08, ρΓοΓεείοβΓοίΙ, 1,1559,1360. Ιβηι, 1, 103.
8ΐοι1εΙ Κιιιιι;ρ ρηίΙθ3ορ1ιίβΒ : ρ,οκ (1οοί3 εΐ ΠοεΙοβϋηοεδ, Οιιιιΐρπιρίοδ. ΙπιρΓοιΙεηΙίβ εοΓοηι ςυί ει εοηίβωρΐ"
1, 1207, 1208, 1209. Αρικί 8ε ϋοείΐ ει ηικίίι Ι1;ιι-ιιιιό:ιοι, ρρεεηιιΐ, 1,680, 651.
1, 1212. Εηβνί^Ι ίη ϋοιίιΐ'.ιιιι. Ι, 1213. ΥρΙ .|ο\Ι:ι :ιϋ;ιιη ('.ιιιιίριιιίιιικ'δ (ίριίΐρπίιΐΓ: υχοΓ ρΓβθδεΓίίιη εοπϊ η""10
νρρϊίοιιεηι βρροΙΪΙ ΛΐΡΧ3ΐκΙι•ίαιιι ιιΐιί Ηιιπκιΐιιε οιπιγπΙ, II, εοηΐεηΐίοηεδ (ΙβνίιβΙ, 1, 587. .
ΟοηίΓονοΓδίβ. Υ'ίΐεηι ΙΜεΙεδ ςοηίΓοτεκίβδ εοπϊ ίηΙκΚΊΐ-
65. Ηίε εοη(Γ3 ρη11θ8ορηο8 ϋίΐηκιΐΜΐιι ρΓοίε^ίΙ, 11, 67.
ΟεΟΟΓΓίΙ Β8Γ0303) 81 ΡρίΓΟ, Ι, 1213. Ι''.ιΙ(ΐ(•(•(ΙΙΓ 3 δ. ΡβίΓΟ, 1)08, 1,706.
«1β ϋεο, άϋ νεΓο ρΓορηεΐ3, (1ε εΓββϋοηε, <1ε άίΐυνίο, <1ε Οουνίεί» οηιηϋιιΐ8 ρΓθηίΙ>εηΙοΓ, Ι, 791.
Οογ. Νοη ίιιιΙιίΓΡίικικ οογ ικβίτοιη, δοιΙ ροΐίϋδ αηίιΐιι-
ί(ΙιιΙο1;ιΐΐ'ίίΐ ιΐίΐνΐ'ΐιΐρ, (Ιε νοειίίοηε ΑηπιΙηιιιιί, άε Μογβε,
«Ιε νείεπ Ιββε, <1β ΙιίϊΙοΗβ ροροΐί Οεί, ύε «ιΐνριιΐιι Οιιίμι, πιοΓ ιίε ρεεΡ3ΐΪ3 : ίικίοηΐί εορώδ ρυηίΐίο, Ι, 314,315.
«1ε βίεείιοηε 3ρο8ΐο.θΓοηι, (Ιε ρΓβϋίοβΙίοηε νβηίαΐίι, α'ε ΟοΓηβΙίοδ, οΊδείροΙοδ 8. ΟΙειιίρηΙίβ, II, 598.
■ΙιΜηόπιιιι ϊηι1υΓ3ΐίοηο, άε οηείίοηε χλρρπΙοΙϊΙι, άε οΌ- ΟοπιεΙίϋβ εεηΙοΓίο εΙΒοίΙ ιιΐ Αηΐίοείιίβπι ΓυβίκΙ 9"""1
ρΊοί 3<1νεηΐο ϋεβο ('.Ιιγηιϊ, <1ε εΓΓΟΓβ ^οα'«Βο^οηι, (Ιε Μ3Κ08, 1, 1447.
ΟοΓροδ δΟΓνεΙΟΓ πιοηΟοπι, ςοί3 Ιεηιρίοηι εδί ίριηι»»
νίι,ι »Ίι•πΐ3, α'ε 83ΐυ1ε νίνι-ιιΐίιιπι «ηΐρ Οηηβιοηι, (Ιε (1ΐ8-
ριιΐ.ιΐίιιιιρ αροΝίη,ΟΓοηι οιιιιι .Ιιιι1*ί3, (Ιε 38(1ίΙίοηε 0Γ13 δΐηοΐί, 11,963, 964. ,,
ρο8ΐ ρτχάίεαΜοηειη ^αΡοο1 ΗίεΓΟβοΙγπια!, οι (Ιε 3ΐίί8 τεΙί- ΟοΓΓερίίο. ΟνΙο
1,615,616. ϋίνεΓ808 ιηοαϋδ ίη
δβΓνβικΙϋδ εοΓΓίρίεηοΊ ρΙ **"Ά
εοπρρίίοηίΐιαι «>""•
(0θηί3 νεΗιβίίοοβ, 1, 1214. Οβηιεοβ εοιιίεΓίΙιίΙ Ιίόηιηι ϋε
νοη» ρΓορΙιεί3, Ι, 1216. 8. ΡβίΓϋί <1«ε1αΓ8ΐ ΟΙεπκΊΐίειιι ρΙιΐΓ3, 1,690,691.
«•И INDF.X ANALYTIf.US. 1251
Crealin. Omnia propter hominem rreata sunt, I, Г.П5, Divorlium condemnalur, I, 91f>, 917.
1551. Quomodo Deus potueril creare, eos quos prajvidebat Doctor. Falsnrum doclorum doclrina? vanilas, I, 406.
peccaturos, 1, 1521. Creationis varíelas probat potentium Falsorum doclorum eonr'emnalio ex Scriplura ; judicium
el sapientiamdivinam, II, 151, 151. Tola creado sese ex- durissinuim fiel eis, 1, 106.
lollit contra hominem ingratianimi erga Deum, li, 282, 28>. Doctrina. Nécessitas doctrinam Christi ediscendi, I,
Crux in veteri lege inulta; figura? crucis, et Christi ab 493. lit ediscalur. dnclTlna Christi, ordo servaiidus es( Ir.
ea pendentis, II, 789, 762, 765. qnsslionlbus, 1, 129, 1298 Jesus Christus misil apostolosad
Culms. Deus exigit tum cultum internum, tum rultum gentesdocpiidas, II, 390. Opnrlcldocereqiis Jesus Christus
externum, I, 551. Quod ingrat! sunt, qui non Den cultum dociiil ; sine eorum scienlia, nulla charilas. nulla vita, II,
prsbenl, I, 1551. Cultus idolorum infunda deflendaque 1185,1 186. Evideiilia doclrina? Cbrieti, I, 1216. 1217. Efle-
consectaria, II, 287. clusdoctrinsClirisli,inlioniiiMhughona?voliintaiis, 1,1555,
Cupiditas. Duplex est cupidilas, boni et mall, II, 916. 1551. Cura ut doctrina lua lldelibus inserviat, I, 408. Qui
(Jtriusque eflectus, II, 917. Cupiditalis bons opera facia- malas doctrinas doccnt.duplicem condemnalfonem palien -
mus, et malas opera fugiamus, II, 9>7, 950. tur, I, 515. Juventus qua» In mala doctrina alitor, corrum-
piliir, etdlflicile ad meliores mores redit, II, 170.
D Dominus scrutator cordis, I. 258. Sustiiiel juslôs, pec
catores flagellât, 1, 258. Officia dominorum erga fámulos
Daemon. Doctrina singularis circa originem da?monum, et vice versa, I, 825, 1007.
II, 258. Cur dxmones intrare in corpus Dominum gau- Dominicain diem celebrare debemus, I, 90l>. De modo
«eant, II, 217, 250. islam diem celebrandi, 1, 1022. In veteri lege prsnun-
Dan. Teslamentum Dan, II, 1098. Ira) et mendacii ef tiabatur Sabbato Dominicain diem substiluendam esse,
fectue assignat, II, 1099, 1102. Prsnuntiat tribus sus H, 771
scelera, cum tribu Levi et Juds luclationem, caplivita- Dosilhœus, II, 92, 96.
ii'iii Israel et advenlum Filii Dei, qui in omni loco regna-
liii, II, 1102, 1105. Morilur anno vils sua) centesimo E
vicésimo quinto, II, 1105.
Dapes communes inier fidèles commendantur, 1, 167. F.brietas vitanda, II, 1078, 1079. Eflectus ebrietalis, II,
Décima). Clerici ex decimis a fidelibus oblatis vivere 1078, 1079.
délient, el reliquias pauperibus distribuere, I, 659, 662, Ecclesia vocatur sponsa Christi, I, 467. Comnaratiir
G65, 666 De obligalioue solveudi décimas, I, 682, 685. navi, I, 469, 470, 471. (il'licia episcoporum, preshylero-
De benedictione decimarum, 1, 1126. rum, diacoiuirum in hacce navi,!, 469, 4*0, 471. Ecclesia
Deus onus est, iiigenilus, creator, judex, 1, 1265, 1267, comparatur lurri sdificats in medio campi, super portant
1268, 1269, 1270, 1285 ; II, 573, 578, 579. Quo sensu au- et petrain, sex virginibug ciislodil.e, ab iiiiiuiiiernbilihiis
dienda sunt Yuee verba : Faciamus hominem, 11,571, 575. operariis aslrucls, montibus duodecim circumdata?. Vir
Deus est immensus : de immeiisilale Dei magnifica de- excelsus xdificationem dirigit cum aliis vlris sublimibus.
scripiio, II, 591, 591. Deus non tantum est bonus, sed ut iSiguilicatio turris, petis et ports : qus sunt sex vir
Justus agnosci debet, I, 1299. Папе evolviiur doctrina ginw; qui sunl operarii, qui est vir excelsus, sublimes
jusliiis Dei, 1, 81, 87; II, 101, 106. Si Deus nou esset inter virus : significalio monlium el lapiilum juxta colo-
Justus, non esset bonus, 1, 1299. Deus est dominus cceli rem el formam, H, 981. Extra Ecclesiam nulla salus cbii-
et Ierra), I, 1536. Quonam sensu, illud quod vult Deas, ueri potest. II, 222.
est, 1, 1293. Deus solus est adorandus, I, 1537, 1538, Eleemosvna. Commendalur e'eemosvna, I, 685, 766,
1339. Incommunicable eslnomen Dei, 1, 1310, 1311. Ne 767, 819, 822; II, 915, 1011. Quomodo facienda est clee-
mo in carne potest videre Deum, II, 399. Non indigel mosyna , i, 791. Eleemosynarum dispensai in credatur
laudibus noKlris, sed eas exigil ad nos retinendum in bo episcopis, 1, 686, 671. A quibusdam peccatoribuspubliris
na via, 1, 1513; II, 1171. Nou slalim piiuil posl peecalum, eleemosyiisnon suul accip:eni1a>, I, 811, 814, SI b, 818,
exspectans peccatores ad pu nitentiam, et quia tolleret 819. Melius est ecclesiam perire, quam recipere ex talt-
liberum arbilrium, I, 1512. Non suggerit menli omnia hus dona ; dona isla millantur ad carbones, I, 819, 823.
qua) cogitat, 1, 1312. Si quis vult inveuire Deum, necesse Eleemosyus remuneralio, I, 766, 767.
est ut primum jusliliam qusrat, I, lô'.i-.i. Sine vero pro- Elementa mundi non possunl esse Deus, II, 215.
pheta, nullus polesl cognoscere Deum, I, 1599. Nullum Ephraim, Chersonisarchiepiscopiis, miracula ad tumu-
malum de Deo alllrman polest, II, 106, 107. Deus form.im lum S. Clementis paira ta teslatiir, II, 651.
liabet ex Scripliiris, se<l nou polesl comparari cum loco Episcoporum et diaconorum antiquissima ins! i lu lio, I,
in quo reside!, II, 590, 591. Tribus modis Deus quis dict- 291, 291. Apostoli tradunl ordinem successionis in ept-
lur, 1, 1268, 1269, 1539. scopatu ul vitentur contentiont's, I, 298. Csremoniœ аЛ-
Deorum gentilium origo ridicula, 1, 1130, 1151. Stuliilia bibends in ordinalioue episcoporum, 1, 1070, 1071, 1074,
corum qui talibus diis veneralionem prsbenl, I, 1151, 1125. De ordinatione episcopurum ex Anac ею, II, S02
1136. Gentiles adoraliooem pra?bebant eliam hominibus, Non ordinenlur uisi a tribus episcopis. II, 807. Non ad
quasi diis, quos mortales cognoscebant, el quorum se- modicam civitalem episcopus ordinari debet, II, 812.
pulcra monstrabantur, i, 1174, 1135. Dii gentium per- Prima sedes episcoporum eral sedes Roms, secunda,
sa?pe eranl homines, tempore vils sus magia? dedili, II, Alexandria;, tenia, Anliochias II, 812. Episcopus debet
211. Quod si homines falsos déos imitait fuissent, aut esse moribus lrreprelieusibilis, doctos, sermonis perilus,
legibus leuiporalibus ea tribuissenl qua? diis impulabant, 1,531, 595. Ornari debet omnibus virlutibus Christianis,
supplicium Suivissent, II, 213. lnsanus deorum cultus : et sapiens esse administrator, conjux unies uxoris, I,
I, 1133, 1136. Detractions malilia, II, 815,816. A delra- 598, 603. Non sit iracuudus, avaros, I, 599. Sil Justus,
ciiouibusahstinendum est. et vitandi sunl detractores, II, sobrios, Clemens, assiduus lector Scriplura?, I, 602, liber
816, 817, 915. Delractio cum palienda ferenda est, II, ah omnibus curis sa?cularibus, I, 602, 603. Episcopus non
793, 791. i debel muneribus corrompí, 1,608, 610. Laicis sediliosis
Diaconus. De ordinatione diaennorum, ex constitutione non adhxreal, 1, 622. Ut possit peccatores castigare, sine
Philippi, I, II 15. Dignilas diaconi, I, 678. Quales esse peccato esse debet, I, 027, 628. Non ignoscat facilius pec-
ilebeni diaconi, I, 791, 802. Submillantur in omnibus epi- catori, I, 610, 61 1. Et tarnen misericorditer Iractet pec
scopis. I, 678, 679. Diaconorum oflicium, 1, 168, 169, catores, I, 615, 617. Cum qua diligentia debet popnluni
192,667,703,1126. Resumilur officium diaconorum in curare, tum justos, tum peccalores, I, 630. Qualitales
ministrando. I, 802. Cum quali zelo ollieio vacare debeut, episcopi enuiuerimiiir in tolo libro secuiidoConsliluliouuiii
Jesnni Christum imilantes, 1, 802, 803. apostolicarum.
Diaconissa. De constitutione diaconisss, ex Barlhnlo- Episcoporum dignitas el polestis, I, 611, 615, 678, 679,
mso, 1, 1115. Diaconissa) officium, I, 667, 795, 798, 1 126. 1125. Sunl claves ecclesi.e, I, 478. Episenpi sunt lux
Dilatio. Ne dilleramus cooversionem noslram. I, 187, mundi, 1, 478. Vocanlur Thronus Dei, II, 155. Locum te-
488, 1317, 1318. Nec senes, пес juvenes conversionem nenl duodecim apostolorum, H, 806, 807. Otlicia episco
dilTeranl, 1,1112, 1115. porum. I, 470 et in tota prima epístola S. Dementis, I,
Diluvium ad puniendas hominum iniquitates evenit, I, 631, 655, 658, 639, 652, 665. 66Г, et passim in tolo libro
1520. Sy steuia circa causam el iiiodiuu corruplionis ho secundo Constitutionen aposlolicarum, I, 1123. Officia
minum ante diluvium, II, 231, 251, 255. episcopoium indicantur, II, 151, 151. Cum quibusrxre-
Dissensiones vitanda?, 1, 168. Qui dissensionibus favet uioniis celebrare debet episcopus, II, 795, /96. Quales
inter fidèles, distrahit membra Christi, I. 506. Dissensio esse debenl qui sacrificio inlersunt. 11, 796, 797. Omis
nes inter fratres sunt causa ruins, 11,1098. Puni! in "no- grave episcoporum, I, 606. 631 ; 11,131. Qualem ralio-
minis dissensionibus lavi litis, I, 306. nem deposcelur a negligenlibus episcopis, 1, 631, 654.
Divilías temporales negligamiis, ul ca?lestium cur.uii Indigni episcopi punientur, I, 1067, 1070. Non arcusandi
habeamus, II, 952, 951. sunt episcopi, sed judicium eorum Deo relinqueudum est.
ш; 1КПЕХ ANALYTICLS. 1S51
II. 803, 8t4, 805. Quia Deus ut pupillam oculi ros consi Homieidium. Tria sunt homieidia : proprie dictum; de-
dérai, H, 805. Iractio; odium, I, 480.
Klhnicorum viiainliini commercium, 1, 17t, 487. In die Homo. Slultac opiniones philosophorum cirra creatio-
judieii virlutibus suis nos condemnabunt elbnici, I, 500; nem hominis, I, 1 429. Hominis structura demonstra! IM
II, 298. Kthnicis annunliandum eral verbum Dei, II, 539. providentiam et sapienliam, I, I3st>, 1587. In nomine
Multis propheliise veleri lege desumplis, prmtunliabatur colenda esl imago Dei, 1, 1341 ; II, 379. Homo (actus ai]
elhoicos, non Judaxis, hœredes futuros novi foederis, II, imaginent Dei debet eiim iinitari, et ab ro omnia eispe-
766. Klhnicorum conversio, praedicta a prophetis, I, 915, ctare, II, 797, 798, 799. Homo debet agere id ad quod
918. Vocalio genlilium flgurala, I, 939, MS. desliualus fuit, cl non miliare ordinem divinum, 11,1106,
Exemplum sanclorum pœnilentium in nobis spem inji - 1107. Homo est parvus in aliomundus, 1, 1386. Hominis
cil. 1,6«. regeiteralio a Christo, II, 742.
Kxhorlalio. Quomodo debcmus exhortari fraires. I, U8. Honor. Commendatur honor erga séniores, I, 25S.
Exorcismus. Quomodo exoreismi (ieridebeul, I, 41(1. Hospilalilas. Quomodo colehatur hospilalltas lempore
KxorcisUe non ordinanlur, sed sinipliciler eliguniur, I, S. Clemenlis, I, 420, 422. Hospitalitatis fruclus : propter
1122. hospital i ta lern liahab merelrix servaliir, I, 24.
Humililatis detiuilio ex Spiritu sánelo, 1, 255. Commen-
dalnr hutitilitas iis prseserlim quibus Ileus largitur dona,
Facies. Duplicts faciei arguuntur homines, II, 1122, I, 243, 246. Quo ma or quis esse vldelur, <o bumiliur, I,
1123. 31(1. Humilitatis exempla in Abraltamo. Moyse, Job, Da-
Famem experiuntur homines, ul ad artes sese conver- vide, I, 243, 246, in advenlu, in laboribus, in nlorle Jesu
taiit, I, 1402 Christi, 1, 239, 242.
Faustinianus, paler S. Clemenlis cdocelur a flliis suis
el a l'rlro, I, 1150. Juxls allant versinnem Simon dispu
tât cum S. Petro coram I-ausliniaiio, et isle convincilur Idololatria. Impidas est idololatria el maxima impielas,
audiens, II, 567. Arte Simonis Magi ejus facies verlilur I, 854; II, 242. Impolentia idola sunt, 1, 1357; H, 1 170;
in faoiem Simonis, I, 1446. Antiochiam proOciscitur cum qiiotiiam neque ass, ñeque aqua, ñeque ignis Deus sunt,
sua uxore, geminis filiis, sub specie Simonis, I, 1450. I, 503, ergo absurda esl, I, 1336; II, 267, 270, 271, 274.
Anliochix civibus pcrsuadctsc esse Simonem el decepto Deus permisil ul idololatria fuerit absurda, ut fad im
rem, Petrum vero missum fuisse a vero prophela, I, homiues ab ea averterentur, I, 1440. Ingrati sunt erga
1451, 1452. Récupérai suani faciem el b:iplizaiur a S. Pe Deum idolorum cultores, I, 1545. Quomodo in idolou-
tro, I, 1 453. Faustinianus. imperante Tiberio, ad Romom Iriain prolapsi sunl homines, I, 1319. Quomodo post dilu
pergit, cum uxore sua; hie honoribus cumulatur, el lon vium dciiuo in idololatriam prolapsi sunt homines, II,
go tempore pie \ivil, II, 575. 245, 246. Astra et ignis lucrum prima idola, I, 1327,
Femilla, totajeductio, II, 127. Eeminae d<)li ad eapicn- 1528. Apostoli missi sunt ad evertendam idololatriam, I,
dos homines, II, 1043. 1520, 1521. Cnllul idolorum dedili fuerunl homines,
Fesltirnm observalio commendatur, I, 855. Quales dies propter festorum ludos et ebriclates, I, 1520. Insana
fesii observar! debent, 1, 1154, 1135. ceremonias callus idolorum. !, 1345. Cullus Idoorura
Fides ex Deo venit; libere non per vim infunditnr, I, prava consectaria, 1, 1345, 1346, 1329.
H20, 1421; II, 227. Kalio ftrmat Qdem, I, 1280. Fides Idololatria confunditur, I, 503. Idololalrias varis puni-
fiiliirorum datur ex his quae jam gesta sunt, I, 1295. I'rae- tiones, 1, 1319.
deslinatis semper prsebel occasjonem acqtiirendas fidei Idololhytis abstinendum est, I, 101 1.
Deus, 1, 1121, 1422. Fides in Deum Patrem, in Deum Ignatius (S.) a S. Petro Antioc.hisu episcopns constiU:i-
I ilium, necessaria est ad saltttem, I, 473. Fides nostra tur, II, 814.
lirmasit in Dei pntniissionibus. 1,315.346,1007. Quisnam Ignoramia quid sit, I, 494. Triplicis generis ignorante,
in lide sil ordo, 1, 1215 Melhodus leslimonii, non inqui- I, 1416. Elfrctus ignoranliae, I, 494, 1533, 1334. Est foie
siiiouis adhibenda est in lide, II, 83, 84. Qualis felicitas um nis mal i, 1,1535. Perse perniciosa et causa damnations,
bis qui suscipiunl litlcin, II, 1182, 1183. I, 1338. Inter ignorantiam et errorem discrimen, II,2o9.
Filiorum erga parentes officia, I, 1007. Imaginalionis phanlasias et vanas lieliones cradicands
Firmamentum, cur factum fuerit a Deo, I, 1295. Cur sunl, 1, 1278. Oranequod coneipilur absolute possibile est,
rcsolvendum sit, 1, 1295. sed non exisiii semper, I, 1279.
Fredus. Novum fiedus a prophelis prsedictum fuerat, Immortalilas animât probatur a justilia Dei, 1, 1300.
li, 738, 759, 742, 743. Firdus novum nobis est ad salu- Doctrina? opposite consectaria sunt omnium perlurbalio
tem, Juda-is ad interiluin, II, 753, 754, 735, 736, 738. el moruni eversio, 1, 1501.
Impielas est única malornm quae in mundo ereninnt
causa, I, 1395, 1594.
Impius. Elementa mundi adversas impies indignantnr,
Cad lestamentum. Odium suum revocat contra Joseph, 1, 1243. Persaspe impii in hoc mundo non puniunlur, quia
11, 111 1. Dclestatnr odium, ejus cnumerat effectue, el ad ignem мстит reservanluT, 1, 1406. Punitio impii in
liberos sitos ad fugiendttm odium hortatur, II, 1115, 1118, impielale morienlis, I, 1243.
1119. Pneiiiiniiai s.ilvatoris nalivitatem ex Juda. Mori- InQrmilales, morbi, mors subita ex intempérant» lio-
tnr anno vilse seae centesimo vicésimo séptimo, II, 1119. mi пит provenfunl, I, 1405, 140 4.
fiantalicl aliquatciius comprimit ftirorem Judaxtrum Inimicos diligere deliemns, I, 562; eis ignoseereet II-
adversus apostólos, 1, 12U. Secreto inservit apostolis, I, benter Ierre eorum injurias, quia qui nobis nocet polios
Ш5, 1244, 1246. silti ipsi nocet, II, 358, 562. Quomodo Deus condonatio-
Generatio. Quid sit in Deo generado, 1, 1286, 1287. lu'in injuiiaruin rémunérât, II, 1138.
Genius. Duo sunt in domine genii, genius aequitalis ct Inlentio. Ad valorem el imputationem actus requlrilnr
genius iniquitalis... Cujuscunque suggesliones, II, 927, inlentio, 11,337.
LóO. Involuiitariuni non coinquinat bominem, sed sola impie
(ligantes, I, 1223. Ex qttibus nali, I!, 254. las, I, 979, 982.
Graecorum, circa originem deorum el formalionem he- Ira Dei, quomodo josta est, 1,1444. Iram contra se ipsos
minis, varia s> siéntala, 1,1438, 1459. concipere debent qui in peccalis el ignorantia diu versati
Graliarunt actinnis formula, I, 1015, 1018; post com- sunt, I, 502. Ira quale est peccatum, II, 1099. Iras conse
munionem, I, 1018. ctaria, II, 1099, 1102. Ira iugat Spiritum sanctum, II, 92i
Irrisor. Arguuntur irrisores, I, 414.
H Issachar testamenlum, II, 1086. Revocat nativitatis
su;e circumstantias, II, 1086. Dielt se semper in simpli-
Hjeresis. Haereses vitandas sunt. I, 910 ; quia, quamvis rilale vixisse et sine peccato; prasnuntial peccala sus
Interse différentes, una ad eversionem morunriendunt, I, genlis; simplicem vitam laudat et ntoritur in anno vita;
927, 975, 978. Haereseon quisnam fueril pater, I, 919, sjae centesimo vicésimo secundo, II, 1087, 1090.
922, 923. Tempore S. Clemenlis hajreses, I, 918, 919,
927, 975, 978.
Helena, femina, qua in magiis utebatur Simon Magus,
II, 95. Jejunium prassertim conslstit in abslinentfa a malo, el
Hermas. Herme, vir! apóstol ici, Pastor, II, 891. in bonis operibus, II, 957, 958. Jejuuium bonis operibus
Ilesiodus. Hcsiodi systema circa creationem mundi, et elcemosyna comilelur. 11, 731. Jejunium (Juadragcsi-
formationem hominis et originem deorum, 1, 1457. maie commendatur, I, 859, 862 ; in quo consisterai I,
Hierarchie ecclesiaslica. ul nunc est inter nos, instiUt- 862, 891. Jejunium paschale commendatur; in quo con-
la, I, 475, 476; 11,807, 808. sistebat, I, 867. De modo illud obscrvandl, I, 890, 8«t.
12.-57 INDEX ANALYTICUS. 1258
Octavo die post Pcntecosten, novum commendatur jeju- stltutioncm per tolum orbcm, II, 1067. Moiitur centesimo
niiim, 1,?0з. Jejunium suadelur feria quarta el sexla el tricentésimo séptimo anno vita? sua?, II, 1067.
diversis diebus, I, 904, IUI V, 1013. AU'eruuiur exempla Lex. Legi nalurali prteeepta positiva, ritus et caeremo-
jejimii, 1, 902, 903. niie addila fuerunt a Deo, ad idololalriam. et impietatem
Jesus Christus. Cur vocatur Christus, 1, 1233, 1234. praeveniendas, 1, 963, 966, 967, 1320. Legi antiquae Jesus
Coñsecratio Christi multo melior est quam consecratio Christus reddidit testimonium, I, 963. Jesus Christus
Aaronis. 1, 1234. Jesus Christus iialus et genitus aPatre, legem antiquum, quoad ritualia et judicialia, abolevit ut
I, 1234. Est Messias, quod probatur propheliis de tem perfeclionem slabiliret, I, 971, 974. Lex Domini com
pore adventus, de vita, de morte, in tilo adimplelis, et parator arbori magna? quae legit отпет terram, II, 971,
miraculis ab ipso factis, I, 886, 1243, 133-4, 15 i5. Jesus 972, 973, 974, et cujus quisque fidelis areepit ramum ;
Christus cœlum ipsum reddit testimonium, 1, 146. Varia? signilicalio cujusque rami prout reddilur, aut viridis,
rrophelisB de poiestale, de misericordia Jesu Christi, aut aridus, aut scissns, aut integer, aut ferens fruclum,
, 895, 898, 899. A prophétie multis praedicla Tuerai passio aut non ferens, II, 971 Scienlia completa legis resumi-
Jesu Christi, II, 738, 739. Narralur passio Jesu Chri tur in cognitione Mo.vsis el Jesu Christi, II, 250.
sti, I, 874, 875, 878, 879. Jesus Christus passus est pro I.iliri. Cum qua caulione tradendi erant libri praediealio-
nostra salute, et etiam ut ad exemptum ejus similia pa- num apostolorum, II, 26, 27 ; et servandi ab his qui eos
tiamur, II, 123. Doctrina Jesu Christi circa veteres scri aeeeperant, II, 30. Abstinendum a libris gentilium qui
ptures, II, 1 45, 146, 147. Jesus Christus non cilius appa- detrabunla fide, I, 570, 571. Cavendi libri apoeryphi, 1,
ruit, ul homines intelligerent, se non posse consequi ve- 930, 951, 954, 955. Poslquam Moyses tradidisset libros
ritatem, sine ejus pra?siilio, 11,1179, 1182. legis septuaginta electis, scripta lex reeipere potuit quae-
Joseph testamenlum, II, 1126. Revocat vitas sua? preci ilain falsa contra Deum, II, 103, 106. In libris veteris legis
puos eventus, II, 1126... Solliritaliones uxoris Putiphar Jesus Christus admittit quantum esse falsa, II, 143.
ad fornicalionem, II, 11-27, 1130, 1131. Dicil se castita- Liturgia S. Clementis, II, 606...
lera servavisse orationibus et jojunio, II, 1130, 1151. Loquacilas reprehendilur in uxore Herma?, II, 898.
Nemoral omnia quae sustinuil ut non confunderet fralres Lux. De luce incomprehensibüi a Simone Mago aJmissa,
siios, II, 1134, 1133, 1138. Eisignovit, postquam cos re- 1, 1271, 1272. Absurda est isla doctrina, I, 1274, 127o,
cognovisset, II, 1138. Praenunlial agnum orilurum esse 1276, 1277.
ex Juda, I'm 1 1 -m ut leo, elomnes feras devorantem.agniim,
gaudium omnis terra;, II, 1139. Praedicil ^gypliorum por- 1 M
secutionem el moritur, II, II 39. Magia. Mesraim, Olius Cham, post diluvium tradit di
Josue nomine suo praenuntiahal Christum, II, 763. sciplinan) artis mágica?, I, 1326. Sic magia fuit exordium
Judaei, ex propheliis, post Jesum Christum jam non idololalria?, I, 1323. Magia condemnalur, i, 999. Artis
populus Dei remanere debebant, I, 915, 918. Defienda est iiiauic.'o injuslitia, II, 178.
judaeorum obca?catio el pro eis precandum, I, 883, 886. Malum. Est aliquid inlrinsece malum, I, 1424. Malum
Judaei a Romanis oppressi, I, 974, 975. non won a Deo, 1, 1397, nee malae homiiiuincogi tallones,
Judie teslamenlum, II, 1070. Commémorât fortitudinem II, 279. Malum ab nomine provenil. 1, 1393, 1394. 1393.
snam, praelia qua? suslinuit, matrimonium cum Bessue, e De origine malí, II, 455, 438. Quomodo Deus in ulilita-
Sua suscepilSilom, II, 1070, 1071, 1071. Loquitur de Her, tem vergil malum, I, 1324, 1325. Jesus Christus docuit
e Aunan, de Thamar, et eoruni detcslalur scelcra, II, malum esse diabolum, II, 423. A maus aclibus abslinen
1074, 1075. Deflet incestum suum cum Thamar, II, 1075. dum est, II, 931,934,935.
Ehrietalis consectaria assignat, II, 1078; avariliam con- Mamertinus, praefectus Коша?, vult dementem indu -
demnat, II, 1079. Praenunlial principalum tribus sine et cere ad sacriOcandum diis, II, 594.
Levi saccrdotium, posterorum abominationes, II, 1082. Ma nasses rex in Deum necea I ; ejus caplivitas, comet-
Advenlum Filii Dei praedicit el doctrina) ejus propagalio- sio et liberatio, I, 642, 643, 646, 647, 630.
nem, et moritur centesimo décimo nono anno vils sua;, Mansueludo commendatur, II, 1099.
11,1083,1086. Marcus, unus e primis haveticis, 1, 926.
Judas qui el Barsabas, ad Ecclesiam Anliochiae milti- Maro ordiuatur Tripolis episcupus, 1, 1356.
lur, 1,915. Martyrum dignitas et sanctitas, I, 827, 830. Martyres \i
Judicium. Quisque ex actibns suis judicabitur, I, 622, honore apud nos sinl, I, 854. Ex substantia nostra inar-
623. In judiciis non debet esse acceplio personarum, I, t.vribus subveuire debemus, 1, 830. Eis subveaieudum es*,
711,713. Severi judicii requiretur ratio, 1,610, 6 12. In- etiam cum periculo vita?, 1, 832, 834.
juslf judicii tristes effeclus I. 639. De judiciis ecclesiasti- Malrimonium est legilimum, i, 986. Varia? regula? circa
cis, II, 799; 800. Cum qua prudenlia ferenda sunt judicia commercium Tiri cum femina, I, 986. J u venes malrimo
ecclesiastica, 1,638, 639, 710, 711. Causa? difficiles ad S. nium conlrahant advilandam fornicationem. II, 154.
Seilern ultimo referenda; sunt, II, 800, 801, 815. Judicium Menander, unus e primis ba?relicis, 1, 926.
lemerarium prohibetur, I, 489,687,690. Judicii generalis Mendacium essenlialiler malum, impossibile Deo, I,
ignoratur tempus, I, 316. Quae praecedent judicium gene- 267. Quale sit peccatum mendacium, II, 918.
rale, 1, 1022, 1025. Judicii Ultimi memoria cupidilales Mendacii consectaria, II, 1099, 1102.
comprimí!, 1, 1406. Peccant homines, quia judicium ulti Meretricis fallaciae timendie et vilauda? sunt, I, 575, 578.
mum nen liment, II, 451. Mesraim Alius Cham ex quo descendunt j£gyplii,Baby-
Jupiter. Ejus fbgitiosa acta, 1, 1450, 1431, 1432, 1433, lonii, Persae, II, 245.
1434: Melamorphoscon stultitia, 1, 1435.
Juramentum prohibetur, I, 858. Formula juramenti Methodus. De meltiodo adhibenda in inquisilione veri-
proiniutiata ab iis qui libros praedicationum apostolorum tatis circa Christum, 1, 1264, 1265.
accipiebant, II, 30. Minislri Ecclesiae. Adhibenda? sunt camiones in ellgen-
Jusliticalionem non pernosmetipsos oblinerepossumus, disminislris Ecclesiae, I, 487. Vid. episcopus, presb.vier,
sed per lid em et копа opera, I, 271. diaconus, clericus... Subjiciantur episcopis in omnibus,
Justus in terra saepe ab injusto non potest secerni. Il, I, 497. Ecclesiae minislri fugere délient feminarum frc-
935, 956, sed in.venturo ssBculn agnoscenlur, 11,956,957, quentalionem, I, 486 Varia? dispositions circa ministros
968. conjúgalos, I, 486.
Miracula. Omîtes non habenl donum miraculorum, I,
1062, 1063, 1066. Propier quam causam Dcus concedil
donum miraculorum, 1, 1062. Non oportet sese exlollere,
Lectores. De ordinalione leclorum, ex constitutione S. ob hoc donum acceplum, 1, 1066, 1067, 1070. Modus se-
Matth;ei, I, 1118. cernendi vera a f'alsis miraculis : falsa nulli prosuul, vera
Levi lestamentiim : Visio quam babuit de sacerdotio hominibus prosuul, I, 1308; II, 100, 102.
tribus suae et de principalu Juda?, II, 1054. Ordo septem Misericordia commendalur, I, 238. Misericordia; laudes,
I'o'iorum quos vidit Levi, II, 1051. Praenunliatur eisernen I, 1027... Misericordia? Domini erga percutores, I, 634,
suum illuminalionem esse Israel usquedum venial Films 655, 658. Misericordia? fructus, II, 1094, 1093.
Dei- tunc in ilium Judaei manus injicient II, 1055, 1063, Missio. Jesus Christus missus a Patre; aposto:' missi a
1066. Revocat trucidationem filiorum Emmor, propter Jesu Christo, I, 291.
Dinnam, II, 10î>5. Quomodo per visionem Leviconsecratus Modestia commendatur, I, 873, prajscrlim mulieribui,
fuit sacerdos, 11, 1058, 1059. Prwnunliat impietalem et 1,386,387.
dispr Tsioncm Judaeorum, II, 1059. Iudícat nepotes, anuos Murom corruptioimpedit quin converla t cor ad verita-
saccrdotii, II, 1069. Tribus suae omnia nefanda praenun tem, I, 1298, 1300.
lial, II, 1063, 1066. Prophelat de sacerdotio usque ad Moyses eral figura Christi, II, 810.
»Iventum Christi, II, 1 l)íj6 ; captiviaiem Judaeorum ct Vunditia exterior commendatur, I, 503.
eversionem tenipli pnpdicit, II, 1066; uovi saccrJolii con- Mundos non est aeternus, 1, 1376, 1377, ergo demon-
Patrul. (in. II. w
INDEX AMLYTICUS. tiCO
i859
strat Conditorie exisrentlam, I, 1579. Varia? opiniones
Írtiilosophorum circa principia mundi, I, 1579. Non poluit Pascha. De modo et tempore celebrationis Pascha:, I,
ormari, occurrentibu» alomis, 1, 1379. Systemata philoso- 887 894
pborum circa stnicturam mundi, 1, 1579,1580, 1381,1+29. Parentes. Officia parentum erga Alios, 1, 825. Educaudl
Muñera a pravis non sum accipienda, I, 779,782. sunt et castigandi nati, II, 895, 896. Saepe pro ßliis casti-
Munia ecclesiaslica quale sit crimen usurpandi, I, 670, gantur paires, U, 970, 971, 972. Quod afTerlio parcnlum
€71,787. non debet nos arcere a severitate disciplina;, 1, 1370.
Mvsleria. Ad celebranda sacra mystena conslitutio Pastores Ecclesia? studio Scriptura? el doctrina? tacare
Joannis, fratris Zebedaai, 1, 1091... debent, I, 466. Fideles debenl pasloribus prsbere
victum, II, 155, 158. Fugiendi sunt pastores falsi, 1,
466. Vide Episcopus, Presbyter.
N Paulus persecutor, I, 1246.
Naturae nomen saspe pro Deo accipitur, 1, 1538. Natura Pauperes, quando eleemosynam recipiunt, 'Crealon
falsa prophetissa deplngilur, II, 126 Dititur prophetia gratias agere debent, et orare pro benefocloribus, I,
810, 811. Pauper divitem orationibus adjuvat, 11,955.
ejus femínea, II, 126. . Pax. Dominus est Deus pacis, 1, 1261, 1262. Evolvitur
Necessariis rontentus vivcre debet Chnslianus, 1, 1538. doctrina pacis a Jesu Christo stabilita?, 1, 1263, 1265.
Nephth3li leslamentum, II, 1105, natns ex Ralla quam Quo sensu Christus ad pacem perlurbandam venit, I,
per fraudem Rachel Jacob impnsuit, II, 1106. Dicitomnem
hominem a Dpo accepisse destinationem a qua non rece- 1348. Inter ndeles pax regnare debet, 1, 1541
dere licet, II, 1106,1107. rncnuntiat tribus suas cri Peccaiores. Jesus Christus venitadvocandos Decolores,
mina, captivitalcm, saccrdotium Levi, et principalum I 55 i. Quiconvertere volunt ad Dominum adjuvandi sunt
Judae, calamities quibus probabunlur Judoci, adventum peccaiores, I, 622, 694. Peccatores, quamvis iteran
Filii Dei, II, 1110,1111. Muritur anuo vitas suas centesimo peccaverint, non sunt arcendi, I, 694. Quomodoiil
pœnitenliam recipiendi sunt peccatores, I, 695,698,
tricésimo, И, 1111. _ 699. Cum peccatoribus sermonum eommunicalio non
Nicaela, frater S. Clementii, emltur a vidua et Dt Si prohibetur, sed lanlum actuum, I, 618,619,622. Non
monis auditor, II, 91. Vide Aquila et Clemens. tarnen cum peccatoribus publicis frequentandum est, I,
Nicolaita?. Quaenam fuit eorura doctrina, I, 927.
Ninus vel Nemrod arli mágica? deditus, 1, 1327. 939, 962.
Peccati originalis consectaria, I, 1519. Fugiendum est
Noe e diluvio propter ¡usuliam salvus, I, 1320.
Nupti» secunda? concédebautur, lertia? condemnabao- peccatum, I, 615, 617.
Pentecostés dies celebrar! debet, in honorem SpinlM
tar, 1,762, 763. saucli, super apostólos descendentis, I, 889.
Perfectio. Ad perfeclionem tendere debemus, 1, 1336.
О Perjurii condemnalio, 1, 1002.
Obedlentia. Obediendum est voluntatl divin», 1, 283, Persecutio. Ab injuslis semper venit persecutio,
1315. Obcdientia? character quam Deus a nobis exigit, I, I, 504. Perseculionum commoda, I, 607. Beati esUs,qmi
1315 Quia obedivemnt Deo, Enoch transferer ad cœlum, propter Christum perseculionem patimini, 1, 831. Sicui
Noe couservatur, Abraham vocatur, I, 227, 230. Lot sal Christus, perseculionem et tormenta pati debemos,!,
vus evadil, I, 231. Commendatur obedientia erga episco- 854, 835 ; II. 791, 792. Sub figura maguae beslueptw
tnis.I, 471, 498; lu utquisque inimicum habeat qui detra- culiones apparent. Quid significant quatuor colores,
hit episcopo, II, 816 ; erga sacerdotes, I, 482, 488, 492 ; nigrum, sanguinolentum, aureum et album, istiusbcstn)
erga praeposilos temporales, 1, 255 ; erga superiores gene- capitis, 11,911,912.
Petrus miltitur Cesareans a Jacobo, ut confondît S*-
ralim, I, 477. , monem, I, 1247. Suscipilur a Zacchaxi, I, 1»'-"*
Obcaecatio eornm qui anteponunt voluptales mundi,
promissionibus Christi, I, 545. Sese préparai ad disputandum cum Simone, 1,12»,
1257, 1258. Dispulalio Petri contra Simonem, 1, 125S. ...
Oblatioiium constitutio, 1, 1019, 1022. Mittit discípulos Petrus ad observandum Simonem, ,
Obtrectatio vitclur, I, 270. Severe redarguunturobtre-
1512. Decern millia hominum Cœsarea? bap'izat, [, l«»'
ctatores, I, 478. Tripolim proficiscitur, I, 1514. Tripolim «dvenit cum
Odium prohibetur, I, 718. suis adiuloribus, et civibus gaudeutibus euscipitur, i,
Officium laicorum erga episcopos, 1, 634, erga omnes
ministros Ecclesia?, 1,682, 683. De vespertino officio, ex 1513 1516. Populum alloquitur, 1, 1519.... Anliocniffl
Jacobo, fratre Domini, I, 1138. Olei signilîcatio, et quo- proficiscitur, I, 1556. In plurimis locis, Petrus tari
infirmes, vexatos a daemonibus libérât, I, 12». }m<
modobenedici debet, 1, 1126. 1347 1445. 1451, 1452,1453. In insula Arado paralyüom
Opera necessaria sunt ad obtinendam benediclionem sanat, I, 1364. Laodicaeam advenit : quod actum est ю
Dei, I, 271 ; ad salutem, I, 334, 535, 484, 505, 1259; II, isla urbe ; sanat filiam hospilis a dœmone veiaum, i,
K7, 230. Hortatio ad bona opera facienda, exemplo Dei
qui tot et tanta creavlt, ei exsultat in operibus suis, I, U20. Demum Antiochiam tangit, I, 1452. JinU alt»
274 Opera faciamus, quia reddit unicuique Deus, juxta versionem, sic S. Petri ordinantur peregrinatwnes и
opera sua, 1, 275 ; II, 755, 754. Opera nostra bona sunt prasdicationes. Tyrum pelit et populum îstiosce uro»
lux qua? nos in hoc mundo illuminât, et fratres nostras, alloquitur. Liberal quosdam a morbis, in epulis can
Simone conlractis, docet veritalcm, mullos baptwi,
582,584. . Tvri constituit episcopum, el ad Sidoncm dirigit greens,
Operarii. Quœnam sint dotes operariorum messis Do- II, 219. Hie eadem facit et Berylum proficiscitur ; rag«
snini, I, 416. Simonem hie rum suis commorantein ; s>nat, doc л
Oratio. Ad orandum, oportet esse pnTus.1, 1010. Quav
nam esse debet oratio fidelium, 1, 1015. in orando, non bapliiat mullos, constituit episcopum, adit u™»™>
multoloquio utendum est, II, 810. Orandum est sine du- delude ad Tripolim procedit, vestigia Simonis seque»,
bitatione, firma fide, et accipietur quod petitur, II, 935, II, 223, 226. Deinde pergit ad Anlharadum, 11, wj-«
Antharado ad Laodicaeam vadit, ubi cum Simone Map
938. Oralionis varia? formula?, 1, 1023; I, 1055, 1058; I, agit dispuUlionem, II, 368. In tola.ferei disputât one,
1158. Qua hora precandum est, 1, 1135, 1158. Pro paren- aèilur de origine mall, II, 568.... Deinde Aptioctam
tlbus inlidelibus orandum est, I, 503. Orationis virtus, I, advenit, II, 467. Ex Antiochia, urbibus finilinm p«*-
478. gralis, ad Romara dirigit gressus, ingentique ad ver m
Ordinatio antiquissimistemporibus usitata, a Jesu Christo religionem adducta multiludine, morle sua predie»,
instituía, I, 47S. Tempore apostolorum, ordiuatio tiebat constituit episcopum Roma? dementem, II. 5'*S,J
unctionc, I, 492. Solis episcopis fieri debet, I, 788, 790, Ultima S. Petri sermo ad populum, 11, 5i». ?'»• y
803, 806. Episcopi ordinentartribus, aut saltern duobus Pelrus vocatur fundamentum seu basis Ecclesia?. ".
episcopis, 1, 803. Qualitales ordinandorum, 1, 1022. 34. Ejus jurisdictio et successorum per totom onw
Ornamenta eccleeiastica. Cum qua reverenlia habendi aperte declarator, 11, 55. De primatu S. Petri, el episw
sunt vestes, et vasa sacrata, eliam antigua, I, 485.
Ornatus vitandi sunt ex Scriptura, I, 565, et mulier- porum Нота?, II, 814.
Philosophorum j~.ij«i I¡
antiquorum vana et inçerU dociпи,
culis relinquendi, I, 566, 567, quia ad luxuriam trahunt, 1207,1208,1209;circabeum,II,lt78,U79.Philow»hi:iei
•I, 563. Occasio scandali proximo sunt, 1, 563.
Orphanos quomodo considerare debemus, I, 667. Or negando provtdentiam, vel Dei existenliam,. «' '"
bendo omnia falo, vel cullum falsorum denrum miroow»
phanos colligere est opus Deo gratum, I, 807. Curent do. mores sustulerunt. 1, 1444. Philosoph! nonposum™
orplianos episcopi, I, 807. emincitareaninus.quiadoctriiiamderemiincrü»
virtutemincilareanimas.quiadpçij'iiiamdereniunerau^
Orphei systema circa creationem mundi et formationem pcenís non proDtentur, 1,1445, U44.Fabulisciw on
hominis, I, 1436, 1437. elde pcenís
Otiosilas fugienda est ; gressus otlositatis sequitur i elfacladeorum philosophiprajbebant "^•Ч h¡e¡
ginemelfac
si, ad
Quod si, veram griginem
ad verana origineni rcrum
i tegrndam, pniOT»
sterilitas, 1,754, 755, 738.
1261 INDEX ANALYTICUS. i2G2
sapientes antiqui, deorum, per allegoriam, supposuerunt diversis locis, miraculis etralione, I, 266. Jesus Christus
originemridieulam, et immania facia, sunt polius morion est pignus resurrectionis nostra", I, 894. Qualitatcs cor-
eversores, quam sapientes. К, 210, 211. porum post resarrectionem, I, 839.
Phœbus, discipulus S. Dementis, 11, 398. Reverenlia erga párenles commendalur, I, 488. Erga
Pietas. In pietale perseverandum est, I, 1010. episcopos el sacerdotes etiam malos, I, 471, 476, 478,
PlaUmis testimonium circa creationem mundi, 1, 1381. 479, 480. Erga proximumgeueralim, I, 414.
Pœna accommodata sit culpa;, I, 710. Ritus Judaiii, post Jesu Christi adventumjam non obli-
Punitenlia. In omni tempore, Deus vocavit homines ganl, I, 939, 942, 913.
ad pœnilentiam, I, 718, 732. Absolute necessaria est Ruben testamentum, II, 1058. Deflet peccala el ргяе-
p L'iiitentia ad salutem, 11, 115. Agamus pnenitentiam, serlim iucestum, fnrnicatiouem deteslalur, II, 1043.
dum vivimus, I, 342. De modo pœnilenti» obsérvalo in Filiis commendat ut audiant Levi, ut subjicianlur
Ecclesia primitiva, I, 626. Exempla pœnilenti«, I, 642, Judae, rujus principatum praenunliat, II, 1016. Mori-
613, 616, 647, 692, 694. EITeclus et fruclus poMrilenti», lur anno centesimo vicésimo quinto vita suae, H, 1046.
1, 226, 612, 643, 646, 647,630. Peccatori relapso pœni-
tentia diflicillima. 11, 919. Non uno iastanli perlicitur
pcenitentia. H, 970, 971, 972.
Possessio dœmonis, quomodo evenit, I, 1321, 1322 ; Sacerdotes. De ordinatione sacerdotum ex Anaclelo,
11,247, Possessionis vari» species, 11, 250, 251. Causa II, 803. Sacerdotes praeseferre debent scienliam et
possessionis est inûdelitaset peccalum, 1, 1332. Quomodo bonam vitam, I, 471. Debent edocere populos legem
fugan tur datmones, I, 1321, 1322. Non ideo gloriamdum Domini, I, 491, 492, corripere fidèles, I, 488, adhorlari
est quod a nobis fuganlur daemon es, II, 238. peccatores, I, 623, 626. Sacerdotum laudes, 1, 479. Contra
Potenli» et sapient!» divins maguilica descriptio et sacerdotes non insurgenilum est etiam malos, sed polius
laudes, I, 247.... I, 1026. Deo judicium eorum relinquendum est, II, 81Ï, 816.
Polentiana et Praxes, filias Pudenlis et Savinill», in Vid. Presbyteri.
castilate et lege divina erudiUe, bona sua erogant pau- Sacerdolium. Quomodo sacerdotium in tribu Levi sla-
}>eribus, II, lüil. Fonlem baplismi dedicant, et in hoc bililum fuit, I, 295.
bule, in die sánelo Paschae, baplizantur nonagiuta et Sacrificia antiquas legis, jam ante Christum Deo odiosa,
sex, II, 1022. Migrât Polenliana ad dominum sexdecim abolevit Jesus Chnslus ut cor mundum repeleret, I, 907,
anuos nata, II, 1022. Ejus corpus transfértur in cœmelerio 970,971 ; 11,729, 730. Novae legis sacrificia a recle ordina-
Priscill», via Salaria, II, 1022. Reliquum vitas sua? lis, el in loéis ab episcopis permissis solummodo ofierri
lempus in pielate transigit Praxes, H, 1022. dehent, I, 498. Sine sacerdolibus , nullum sacrilicium
Pr»ceplum. Qui diligit Deum prœcepla serval, I, 474 offeralur, I, 675.
Minima praeeepta servanda sunt, I, 342. Praecepta Dei Sadducaei negabant resurrectionem, I, 1237.
non sunt impossibilia , H, 947, 950. Quod si quis ultra Salus. Per Jesum Christum salvi sumus. I, 279, 282.
Frsecepta facitquid boniadperlëctioneiu,ei compulabilur, Salutem consequimur per exercitium bonorum operum, I,
l, 939. 333,558.
Praesidium spiriluale. Nocentes sunt qui negligunt Samaritan i negabant resurrectionem, 1, 1237.
praebere presidia spiritualia, bis quos diligunt, I, 1369. Salurninus, uuus e primis haereticis, I, 926.
Praesumplio quale sit Vitium, 1, 1333. Scandalum. Cavendum est ne scandaílzentur infirmi,
Presbyteri quomodo ordinantur, ex conslitutinne vel vita nostra, vel verbis. I, 438, 430. Scandali poena.
Joannis a Domino dilecli, 1, 1114, 1115. Presbyter: locum I, 478. Quonam sensu audienda sunt verba : Si ocultis
tenent septuaginta duorum discipulorum, II, 807. Pre- tum dexter... 1, 1370.
sbyleri debent servare castitalem, 1, 466 ; colère omues Schismata. Auetorem habent Schismata spirit um nequi-
virtutes, 1, 492 ; edocere populum, I, 492; administrare tiae, I, 918. Fugienda sunt schismala, I, 910, 1006. Au-
sacramenta, a, I,
I. 466, 467; "If,
IL, 154. Presbyteri indigui clores sebismalum vitenlur, 1,915. In Veleri Testamento
punientur,
unientur, I, 1067. punitiones schismalicorum, I, 910, 911, 914. Puniunlur
Principibus obedire oportet, I, 826. ?[ui sese insurgunt adversus temporalem poteslatem, a
Principium unum est non duplex, 1, 1285. ortiori, qui contra ecclesiaslicam, 1, 911.
Propheta verus. Omnia nos edocuit circa verilatis Scientiam universalem homo non habet, I, 1427,
aguitionem, I, 1399, 1400. Characleres veri prophet», 1428.
II, 80,83, 119¡ 122, 123. Facilis invenlu est propheta, Scriptiiram sacram oportet legere, I, 570, 571, 574,
II, 83. Quando invenitur, ei credendum est, II, 84. 573. Non est explicanda juxta sensum uniuseujusque,
Distinguunlur veri a falsis prophetis, spiritu el operibus, sed ex iraditione, I, 508, 1441, 1442. Sunt in Scrjpluris
quxdam obseura, ut, qui ingrati quxrunt veritatem, non
Pseudoprophet» venient ad consummationem saeculi, inventant, Scriptur» auleni suril salis ciarse homiuibus
1,962. ¿V pseudoprophelis el falsis doctoribus cavendum bonae vol un ta lis, II, 118, 374. Loca Scripturarum qu»
est, 1, 1330 ; II, 731, 752, 733, 734, 801. aliquam in Deo impcrfectionem supponunt, falsa sunt,
Purgatorium. Oratio pro defunctiscommendalur, I, 481. II, 139.
Oratio pro morluis, 1,1143. In quibus dicbus el quomodo Sermones impii severe rcdarguuntnr, I, 478.
«porleat morluorum faceré commemorationem, 1,1146, Serpentis antiqui sediliones, I, 1338. Persuadet ho-
1147. mini ut non quadrat verilalem, 1, 1338 ; ulcolat plures
PuriQcationes extern» commendantur, ut Signum pn- deos, I, 1341, 1542. Vid. Spiritus immundi, Daemon.
Tlficationis interna;, I, 1333. A puriiieatioiiibus el obser- Servi. Oflicia servorum erga dominos suos, 1, 1007.
vanliis vanls Judaeorum et paganorum abslineudum est, Verus semis Dei a malis liberator, I, 1346, 1547. Cur
I, 979, 982, 990. aliquando semis Dei a Deo probatur, I, 1346. Quod,
exemple Christi, non debemus erubescere fratrum servi
esse, I, 1358.
Serviliuiu. Servíamos ])eo qui nos populum fecit ele-
Quaeslio. Abstinendum est a vanis quaeslionibus, I, clionis suae, I, 270. Servilium Dei prxferendum serviiio
1299
199; praeserlim circa Deum, 1, 1398, 1399. bominum, I, 270.
Silas mitlitur ab aposlolis ad Ecclesiam Anliochi»
R regendam, I, 943.
Simeouis testamentum, II, 1346. Punitur a Deo propter
Ratio. Quod sola rat ¡one veritates circa Deum, circa invidiam erga Joseph, fralrem suinn : deteslalur invidiam,
rultiim el mores non dignosci possunt, I, 1399, 1400, II, 1047, 1030. Praedicit Quorum luclationem comra
1401. iilios Levi, deslruclionem Chananaeorum el aliorum po-
Kegni crelorum possessio acquiritur flde el operibus, I, pulorum, Chrisli advenlum, et idololatri» eversionem,
582. Duo regna sunt, unum terrestre, aiterum ccelestc, Levi sacerdotium, et Jud» principatum, II, 1050, 1051.
II, 430. Qui regi terreslri obedinnt, peribunt, qui vero Mori tor anno vil» su» centesimo vicésimo, H, 1051 .
cu'lesti, vitam slernam consequentnr, II, 450. Simon Magus primus h»reticus, I. 922, 923. Confun-
Religio. Vana excusatio eorum qui dicuul se tenere dilur a sancto Pelro, 1,1258. Simon orator, dialectic»
part'iitum religionem, II, 290, 291. nutritus, magus, 1,1250; sceleratus, 1251. Ejus vita,
Hemuneratio. Ad obtinendam remuneralionem vit» errores et crimina, 1,1251....; 11,91,92,95,96, !«,
astern», devitanda vitia, colendaeque virluies, 1, 278. U)0, 218. Simonis haeresis, I, 1216, 1947, 1503 ; II, 91,
Resurreclio insinuatur die et node sibi invicem succe- 92, 95, 96, 99, 100. Simonis Magi errores erga Deum.
dentibus, I, 239 ; seminalione grani, quod germinat, I, Romam proticiscilur el suorum scelerum ofucinam in
2G2 ; resurrectione qnadam avis, quae vocatur phœnix, I, mare projicil, I, 1510. Per provinciana Romanam Si
203, 843, ex libris sybil le, I, 843. Probatur Scriplurae monis praedicalio mendai, I, 1314. Astaule Pelro,
4263 INDEX ANALYT1CUS. 1264
SimonproBciscttur Syriam.I. 1316. Antiochis cives adver- Uxor debet diligere et veneran marilum, I, 578, 579,
sus S. Petrum conclut, I, 1446. Juxta aliam versionem sic 986, 987. Ornatus vanos meretricibus relinquat, 1, 58a,
drdinantur peregrinaliones Simonis : Simon Tyri cives 585. Pretium bons uxoris, I, 579, 582. Uxoris pudita
adversus Petrum conrital, et Clemens in hacce orbe S. laudes, H, 559, 342. Uxor mala quam iulolerabüis, I,
Petrum prscedit cum suis gerainis fralribus Aquila et 583.
Nlceta, II, 158, 159, 162. E Туго ad Sidonem aufugit,
et e Sidone, instant« Pelroad Berytum, 11,219. Bery-
tum relinquit cum suis discipulis, fustibns depulsus, II,
223 et ad Tripolim vadil, II, 226. E Tripoli ad Syriam Vacca. Sacrificium vaccseratlypusChristi.il, 747, 750.
aufugit, 11,227, et ex Antiochia venit ad disputandum Vanilas. Vani sunt qui Deo resislont, 1, 286.
снт S. Petr» Laodices, II, 568. Kugit ad Judsam, II, Verbum Dei annuntiandum est, I, 703; sed ab omnibus
467. Ex Antiochia prolicisci cogilur, I, 1U7 et Judsam non est explicaiidom neque annuntiandum, I, 667,. 71b.
tangit, I, 1447. Adversus seipsum verlunlur insidis Si Ñon anle inipios habendum est, ad devilandam protana-
monis, 1, 1449,1450. tionem, I, 4M. Cum qua reverenlia suseipiendum est
Simplicltas. Simplicis vit» laudes, II, 1087,1090. verbum Dei ; colendus est qui annuntiat verbum divinum,
Sisinnius, amicus Tiberif, a S. Clémente adducitor 1, 1006. Accurrunt omues populi (ex prophétie) ad au-
ad veram religkmem, et baptizalur cum tota sua domo, et diendum verbum Dei; sea isti soli possunt illud cum
mullís illiisirioribus civibus Koms, II, 590, 391. fruclu audire qui diliguni animam suam, I, 1309, 1317,
Sodomía crimen exseerandum, 1,983, 999. 1318. Requiritur überlas mentis ad audiendum cum fru
Sobrielas commendalur prsserlim clericisel omnibus, clu verbum Dei, II, 78. Punienlur qui audiunl verbum
Dei et non afferuut fruetum, 1, 1334.
' Somma non sunt cerlitudinis regula, II, 398, 399. Veritas. Quam notons est ille qui negligit inquiere
Kon soli jusli visiones vident, II, 399. verilat em, 1,1305.
Spiritus sanrtus tenet ab Unigenilo.quodisteablngeni- Via. Dus sunt vi» : via vit», via mortis, 1, 996, 998
to Expositio illius processionis, I, 1287, 1288. Duplex Qualis sit via vits, 1, 998, 999. Qualis sit via mortis, I,
Spiritus in homine, malus et bonus. Operibus secernendi 1010; II, 222. Dus sunt vi» : via lucis, via lenebrarum,
sunt, II, 946. Ex seplem spiritibus homini dalis a II, 775. Via lucis est via boni, II, 778, 779. VU lenebra
Creatore ad opus bonum, procedunt ad opus malum rum est via mali, II, 779, 927.
Septem alii Spiritus a Belial dali, II, 1039, 1042. Viduas quomodo considerare debemus, 1, 667. Qusnam
Spiritus immundi, non sic a Deo creati fuerunl, I, esse debent vidus, I, 766, 767, 769. Non sunt admiuemte
1397. Deo permilteute aliquando prophetant, 1, 1323, in gradu viduarum juniores, I, 759, 762. Peccat vidua
1324 ; quia sape cognoscunt quod ignorant homines, I, qus secundum matrimonium comrahit, I, 759. Laudes
1323; II, 254 ; sed non ideo sunt dii. Tentant homines, viduilatis, I, 762. Exaudiuolur preces viduarum, I, 778,
1,1321, 1322, sed nullum habent potcstatem in homines, 779. Delectus quos vldu» vitare debent, 1, 775, 790, 791.
nisi ex eorum consensu, I, 1330 ; II, 238. Non timendi Obligaliones viduarum, I, 790.
sunt, sed contemnendi, 11, 930, 931, 950. Vir. Quomodo vir debet agere cum uxore púdica, 11,
Sponsa. Homo illuminatus doctrina veritalis vocatur 542. Non temeré emillendum est votum virginitalis, 1,
390, 826.Kxcellenlia virginitalis, I, 588, 390, 400. Vocan-
sponsa Christi, II, 130. tur virgines civilas Doi, luminaria mundi, semen cuibene-
Suavitas serritii Domini, I, 1445. dixitDominus, 1,400. Jesus Christus prstulit virginiuiem
Subdiaconus. De ordinatione subdiacononim ex consti
tutione S. Thorns, I, 1118. Officium subdiacononim, I, aliis statibus, el commendavit utpcrfecliorem,!, 39î,ôai.
Bonis operibus vacare debent virgines, I, 382, quia sine
1126. operibus bonis ad nihil utilis pst virginitas, 1, 584, 386.
Subjectorum oflicia erga regem et magistratus, I, 1010.
Superbiam vitare debemus et vanam laudem, I, 270, Semper Deum habeat prssentem virgo, I, 388; sit imita-
trix Christi, I, 592. Virgines visitent orphanos, viduas,
271. exagitatos a spiritibus malis , et generation proiimum
Symbolum. Ad salutem consequendum, necessaria est
fides omnium, qui coutincnlur In Symbblo, articulorum, aliquo dolore laboralum, fraternilalem bospitalilatemqut
colant, I, 408, 410, 412. Virginitas abdieavit istud ver
I, 472, 473. bum : Cremte et mulliplicamini... omnes curas et cogi-
T tationes muudi pariter abdieavit, I, 386; concupiscente
Templum Hierosolymitanum deslruendum erat , ut carnis a se removeré debet, I, 396. Vibre debent virgines
inioeundum Deo. Sumus Dei templum, II, 774, 775. Ad frequentalioncm diversi sexus, dapes, otiiim, colina.™
tediDcanda templa compellil fidèles S. Clemens, 1, 489. vana, curiositalem, I, 402, 418, 422, 456, 458, 440, 444.
De structura templorum, I, 725. Templa sunt a fideiibus Causa qus ruinam virginitalis procurât est fréquentât»
frequenlanda, I, 745, 746, 747, 750. . diversi sexus; qui talem frequentatiouemdeviurunl, per-
Tentationes. Deus permiltit bonos tentari a malts, T, sevH.raveruut; qui neglexerunt banc caulionem aduiuert,
1506. Ueus hie probat et punit (¡deles, ut devitentur pœ- virginitatem amiserunl. quod probalur exemple Joseph,
n» »terns, И, 287, 363. Insidias et tentationes a dsiuo- I, 436, 45S;Samsonis, I, 438; Davidis, I, 438, 440; Salo-
n ums suggests, II, 251. monis, I, 442; duorum seniorum qui Susannam eonsw-
Teslamentum quod fuerat a Moyse contritum, recupe- prare tentaruul, 1, 442. Kxempla allerunturex vita Moyas,
ravimus a morte Jesu Christi, II, ; 767. TesUmeiilum Aaron, Josue, prophetarum, Jesu Christi et apostolorum
duodecim pairiarcharum, 11, 1038. desumpla, qui deviuiruut diversi sexus personas, el usque
Testes. Quales esse délient, I, 710,711. Pro testibiis adfinemperseveraveruiiL, I, 444, 446, 450. Virg'.uiUiis
no > admiltendi sunt antea inimici, H, 815. remuueratio, I, 388, 590, 400. .
Theodora, conjux Sisinnii, sánela mulier, marili con- Voluplarius. Duplex genus voluptariorum: priores aü
versionem a Domino pelit, H, 587. pernicieni destinan, posteriores ad pœnilenliam. Quo-
Theophilus Antiochile suscipit S. Petrum, 1,1 43 4^ modo isii tractantur, il, 964, 963, 966, 967.
Timor. Timeamus Deum criminis vindicem, 1, 207, 270 Voluplas. Memoria voluptatis longas peccatori uuligii
Nulla est voluplas qua; non resecetur a timoré Del, I, pœnas, 11, 967, 970.
1405, 1406. Timnris Domini salutares effectue, U, 393,
nos a malo delorquet et ad bonum impellit. II, 930, 931.
Rejicialur vanus limor bominum, et solus Deus timealur,
1, 1336. Zacchsus Cssares episcopus ordinatur, 1, 1311.
Tribulatio. Tribnlalionum commoda, 1, 489. In vera Zabulón lestanieiitum, II, 1090. Kevocat circurustanliis
religione quod ad aliquid inserviant, 1, 1560. vendilionis Joseph, il, 1091, 1094,1093. Piscalor fuit, 11,
Tristitia contrislat Spiritum sanctum in nobis habitan- 1 s;t. j. Divisiones fugiendas esse dicil, qus sunt causa
tem, et nihil boni inspirât, H, 939, 942, 943. ruins. Pramuutiat suorum scelera et couversionem, ad-
veniuin Jesu Christi ctmoritur in vits centesimo décimo
U quarto anno, 11,1098.
Zoroastres arlem magicamdocet ; concremalur, I, I3îû,
Ultio prohibita, I, 562. Ultionem sspe differt Deus, ad 1327. Ut sidus adoralur, 1, 1327; II, 243.
exspectandam peccatotum couversionem, 1, 1444.
1265 ΙΝΟΕΧ ΟΚΛΧΙΤΑΤΙδ. ϋΟΟ
ΙΝΌΕΧ νΕΚΒΟΚϋΜ ΝΟΤΑΒΙίΙΟϋϋΜ

Οαω ίη ϋΐεηίβηΐϊηίί 1β§υη1υι\
Άΐνοοαίντ ίβοίοτ αά ηο(α$ ηιιτηβΓαΙεί οταιήοη οΛαΓαοίβΓβ ίη Ιβχίν ροβίΐαβ.
'Αμοόόαΐοι 105. άποναρκάν 37.

•Ααρών 66, 350, 405. "Αμπελος 145. άποσχολεϊν τίνα εΓς τι, ανοοίίΓΟ αΐϊ-
αμύητος 49, 135, 147. ίμιοιη αιΙ α1ί(]ΐιίϋ 25, 36.
Άβδτ,ρος
•Α6έλ53, 145.
91,102, 379. "Αμυκλάς 145. άποτελεστικός 300.
"Αμφιτρίτη 146. 'Αππίων 122, 123, 132, 133, 134,
'Αβιμέλεχ 349.
•Αβραάμ 54,76,100, 102, 103. 'Αμφιτρύων 145. 135, 152, 153, 154, 167, 172, 175,
"Αμφίων 143. 177, 406, 409, 411, 414, 415.
183, 335, 349, 363, 402. άναγεννάν 6, 178, 247. άπρόγνωστος 98.
Άγγαϊος 45. άναγέννήσις 6, 255. άπροσδεής 73.
άγγαρεύειν 276, 310, 311. άναγνωρισάίς 271, 289, 306. άραδος 263.
'Αγχίνιος (?) 143. αναίτιος 313. "Αργός 147.
'Αγχίνοος (?) 143 3<»ηοΐ. 'Ανανίας 45. "Αρης 150, 170.
αγωγή πιθ(1ϋ$ α^βικϋ 3, 4, 5, 6, 7. άνάπαυσις 19, 22, 88, 92, 118, 230, ^Αριάδνη 146.
άγωνι3νβτρανβ80βι•β 9 αιΐηοι. , 257,
342. "Αρίστιππος 147.
«οηίβηιΙΡΓβ 120. άναπολείν ίη ιιη'ΐηοπαιη ΓβνοεβΓβ "Αρκάς 143, 146.
άγωνί^εσθαι 9. 333. δρπη 128, 155.
•Αδάμ 53, 76, 99,101, 102. 320,
άναρμοστεϊν 390. άό(5ενόθηλυς 159, 163.
335, 354, 555, 363, 400. άνατυποϋσθαι 304. άρ^ενομιξία 167.
άδελφογαμεΐν 120 αϋηοΐ. "Ανδρέας 259. ά(1(5ητουργεϊν 128.
άδελφοκοιτεΐν 'ώ'ιά. άύρ•ητουργία 167.
άνδριάς πήλινος βασιλέως 530.
άδελφοκτονεΖν ιδία". ανελλιπώς 96. Άρτεμις 162.
άδελφοφθορεΐν 128. άνενδοιάστως 50, 210. άρχων 6 καθεστώς έν άδη 236.170.
άδημονεΐν 409. άνεπισχέτως 132. •Ασκληπιός 143 βϋηοΐ! ί45,
άδιαφόρως 283, 315. άνθρωπότης Ιιυπΐ3ηυπι εεηιι» 209 Άστρα 150.
Άδμητος 145. 390. αστρολόγος 300, 301, 305, 414.
Αδρανής (— ασθενής) 16. ανθρώπων σάρκας έσθίοντες 388. ασυλία 116.
αδυσώπητος 57. άνθυποφέρειν 27. άσχολεΤν 14, 31, 45, 46, 333, 338.
Άδωνις 162. 'Αννουβίων 122, 154, 175, 179, 505, άσχόλημα 14.
αθανασία 590. 306,406, 409, 410,411,414. άσχολίαι ηβροΐΐβ 13, 242.
άθανατοποιός 81. ανοικονόμητος 58. "Ασωπός 143.
•Αθηνί 156, 161, 165.
•Αθήναι 261, 266, 302, άνομος 4, 211. άτλας 149.
'Αντάραδος 255, 272. Άτρα 150 αάηοΐ. 170.
Αθηναίος 122. άντεξετά£εσθα£ τινι οβιΊηΐΌ αιπι 'Ατύμνιος 143 αιΐιιοΐ.
Αθηνόδωρος δ Επικούρειος 122, ιιΐίιμιο 122. αύθέντης 362.
154,173,179,316,408, 411, Αντιόπη 142. αυτεξούσιος 52, 254,385,396, 406.
414. "Αντιόχεια 254, 271, 306, 316, 406, αύτογέννητος 328.
ΑΙακός 143. 407, 408, 412, 414, 415, 416. άφελληνίζεσθαι 288 ηιΐιιοΐ.
Αϊγίνη 143. "Αντιοχεύς415. "Αφροδίτη 127, 147, 150, 156, 162,
ΑΓγυπτος 28, 59, 170, 356. άντιπάθειαι 97. 164, 165, 166, 170.
ΑΙγύπτιοι 66, 136, 170, 198, 200, άντίπνοιαι 20. "Αχελώος 143.
222, 223, 305, 392. άντιπυνθάνομαι 70. "Αχερουσία λίμνη 150.
Αίμων 145. Αντισθένης 147. "Αχιλλεύς 145, 465, 170.
Αινείας 45. άντισυζυγία 95. άψευστεϊν 91.
αιτία ρβι\ Ου 14, 79, 87, 112, 175, άντιτυπία 343. Β
204, 209, 247, 344, 362, 376, "Αντίχριστος 54. Βαβυλών 326.
385, 390, 392, 406. "Αντώνιος 57. , Βαβυλώνιοι 198, 200.
Αίτνη 143 ηιΐηοι. ανυπερθέτως 288. Βαλανίαι281,
ακατάληπτος 34, 342. ανώτατος 57 , 60 αιΐηοΐ. 78 , 164 , Βαρνάβας, 32, 36, 58, 39, 46, 47.
άκαταπλήκτως 33. 214, 332, 335, 552, 353. βεοαιοΰν τι εις νουν 26.
άκατάσκοπος ηοη 0υΒ(:ΓνηΙιι$ 290. άνωτάτω 60, 355 αώιοΐ. Βινιαμίν 45.
Ακρίσιος 143. άνωφέλητα 30. Βερνίκη 119, 120, 122.
•Ακύλας 45, 57, 62, 119, 183, 255,
άπανοΰργος 34. Βηρύτιος181.
28^285,289. άπανούργως 32. Βηρυτός 177, 179, 181.
άκυρουν 104. άπαξαπλώς251,279. βίβλος 181.
άλας; αλες 9, 16, 122, 173,252, άπαραβλήτως 71, 338, 369. βόθυνος, 5.
287, 289, 303, 315, 395, 410. άπαρασκευάστως 32. ρουκολεΐσθαι έλπίσιν 262.
Αλεξάνδρεια 32, 46, 57. απαρχή 10. Βράγχος 145;
'Αλεξανδρεύς 122. άπασχολεΐν τινά τίνος (ΚμΊπογο 3ΐϊ- Βρεταννοί 388.
"Αλέξανδρος 170. ςιιβπα .ίΓιιιιι.ι ι•ο 14, 283.
"ρύχειν οδόντας 39ο.
Αλκιβιάδης
•Αλκμήνη 143, 147.
146. άπεμπολαν 16. ύβλος 181 αιΐιιυΐ.
Άπις 222.
Αμάλθεια 143. απόγειος 20-
άμεταμέλητος 103, 104. αποκύημα 158. 144, 162. Γά6αλα281.
"Αμμηνοί 45 ίιΐηοΐ. •Απόλλων 127, Γανυμήδης 144, 146.
ΙΝΟΕΧ ΟΚΛΟΙΤΑΤΙδ. 1168
1267
356. Έρααβρόδιτος 145.
Γαριζίν 58. Ερμής ^44, 145, 150, 156, 163,
γέεννα 556. έγχρονίζειν 111.
γένεσις ( — ειμαρμένη) 126, 298, είδέα 61 ;«1ιιοε. 170-
299, 505, 414. ΕίλείΟυια 142. Έρμούπολις 150.
γενικός 89. είλεϊσθαι 96. έρσαΐος(?) 143.
Ϊεννητο\ γυναικών 54, 89, 107. ΕΓμα (?) 145. -Ιρως 159, 140, 141, 142, 148, 151.
ειμαρμένη 126. "Εσπερίδες 156, 166.
ετθαί 57 »ι1ηοΐ. ίστώς57, 59, 60,562,564.
Γή 155. είσασωγή 40.
έκατόνταρχος 221, 407. ίτεροκλινία 20.
γίγαντες 190, 192. εύρίπιστος 130.
Γιτθαί 58, 57. έκδικεϊν τι μΐΌριΐϊΐΐΒΐΌ ρΓΟ αΓιη,ιια
Γβ 26,41, 94, 336, 339 360, Εύρυάλη 146.
γλίνεσθαι 58, 86, 202, 274. Εύρυμέδουσα 143.
γνόφος 75, 105. 361.
έκδίκησις 336. Εύρυσθεύς 145.
Γομόρ^α 94. Ευρώπη 143, 146.
γονυκλινής 77. είσευρίσκειν82.
έκβαβρεύεσθαι 334, 343. ευσυνειδησία 345.
γυμνητεύειν 21. εύσυνειδήτως 68.
έκβράζειν 192, 245, 261.
εκκλησία 3, 10, 11, 15, 17, 19, 23, εύφρασία 15.
24, 114, 115,116, 118, 177, εύχρηστεΐν 85, 258.
Δαβίδ 565. 179, 255, 254, 291, 351. έφαπλοϋν 73, 245.
δαιμονάν 34, 228, 315, 334, 407. έκνυμφεύειν'144. Έφέσιος 268.
Δανάη 143, 146. εκπερινοστεϊν 166. έφοδιάζειν ί ηκίπΐΰΓβ αΠφιοπι 4, 14,
Δαναός 157. "Εκτωρ 170. 69, 261,327.
Δάφνις 145. έλευθεροπρεπεία 123. Ζ
δεκάδαρχος 221. Ιλευθεροτροπεία 125 3(ΙηοΙ.
δελφίς 146. Ζάκυνθος 144.
Ελένη 58, 60, 144, 146, 156. Ζακχαϊος45, 56, 67, 93, 112, 113,
Δευκαλίων 55. Έλιέζερος 45.
δευτερεϊα 15. 117, 118, 533, 337.
Ελλάς 146. Ζαχαρίας 45.
Δημήτηρ 128, 147, 155, 162. Έλληνες 48, 124, 125, 130, 132,
δημιουργεϊν 40, 69, 168, 398. Ζείς, Διός, Ζήνα 127, 128, 133,
190, 198, 233, 241, 309, 513. 141, 144, 145, 146, 130, 135,
δημιούργημα 158, ελληνικός 35, 57, 123, 128, 318.
δημιουργία 34, 168. 156, 160, 161, 162, ,164, 168,
Έλισσαΐος 45. 169,170,171.
δημιουργός 73 , 99 , 101 , 127, 218, Εμμανουήλ 527.
236,311, 332, 335, 337,341, Ζήθος 145.
έμπερίτομος 6. Ζήνων 147.
552,353,361, 365, 364,365, εμπρόθεσμος 85, 87.
366, 369,371,386,387. Ζωροάστρης 198, 199.
ενάργεια ί>37, 345, 346, 352.
δ'άθεμα της γενέσεως 301. εναργής 352. Η
διάκονοι 10, 14, 18, 20, 115, 118, έναργως 63, 345. 'Πίη 142.
254. ένδομοιχεϊν 233, 3άηοΙ. 242 3()ηοΙ. Ηλίας 54.
διαλεκτική τέχνη 52. 324 3(1;ιο(. Ήλιος 161, 170.
διαμαρτυρία Χ. ένδομυχείν 202, 204, 210, 222, 233, ήμεροβαπτιστής 58.
βιατάςεις , ΙΪΙιοι• πΐ.ιίιι* 15 αιΐιιοΐ. 237, 240, 242, 324. "Ηρα 1 28, 142, 147, 156, 161, 163,
16 οιΐιιοΐ. 17 ιιιΐιιοι. 19 αάηοι. Ένδυμίων 144. 166.
διαφωνεϊν ϋν.ιιιωοβπ! , εχβΐίιΐξΐιΐ ενεργητικός 89. Ήοακλής 128, 145,145,146, 166,
208, 209, 257, 285 βοιιοΐ. 285, Ένώχ 335, 563.
504. εξεταστικός 42. Ησαΐας 365, 366.
διθάλασσος 20. έξοδεύειν 4. Ήσαϋ 54.
Δίκη 146. επαδεΐν 237, 242. "Ησίοδος 157.
Διογένης 147. επαναφορά 149. "Ηφαιστος 142, 145, 200.
διοικητής 221. Ιπακρος 22 :ιιΙιιο(.
Διονύσιος αίαίιι» 341 ηιίποΐ. έπαναιρεΐσθαι 7. θ
Διόνυσος 127, 144, 145, 146, 147, έπαναχέω 158. θάλασσα 142.
150, 156, 162, 170. έπαοιδή 97. θεά 155.
Διοσπολίτης 122. επαρχία 255, 407. θέατρα 130.
διπρόσωπος 65. Επαρχος 226. θεία 155 βαηοι.
διχόνοια 18. έπάσκησις 59. θεμέλιος 10, 551.
Διώνη 128 3ΠΙ10Ι. έπειγμοί ϊιηΙικιΓιοικ'χ (?) 225. θέμις 146, 155.
δοκιμή 78, 79. έπιγράφειν τινά ΓϊΓβΓΓβ ιιΓιφιΜ &Α θεοβούλητος 11.
δονούμενος έλπίσιν 31. :ι1ϊΐ|ΐι'(!ΐιι 208, 235, 262, επιγρ. θεογονία Ησιόδου 157.
ΔοσίΟεος 59, 60. τι 209. θεολογίαι 79.
Δρύοψ 145. Επίδαυρος 170. θέρσης 145.
δυΐκώς 66. έπιδικάζεσθαί τίνος βρρεΙβΓΟ αΐί- θέστιος 144.
δυναστεία 122. οϋϊι1_23, 234. θέτις 156, 164.
δυσαρ\όώστως 154. έπιθολοϋν 40. θήβαι 150.
δυσέκλυτος 31. Επικούρειος 316. θολοτικός 162 ΐάηοΐ.
όυσμετάβλητος 129. Επίκουρος 122, 147, 286. θολωτικός 162.
δυσσυνειδησία 84. έπιμορφοϋσθαι 144. θρ£κη 150, 170.
δυσσυνειδήτως 29, 69. επίσκοπος 7, 8, 9, 11, 18, 20, 21, Ορυλλεΐν τινά 53.
Δωδώνη (?) 128, 142. 115, 117, 177,179, 181,254, θρύλλος 36.
Δωσίθεος 59 αιΐιιοΐ. 416. Θωμάς 45.
επίσκοπος επισκόπων 10. Ι
έπιτεταμένως 35.
εαρινή τροπή 29. έπιφαίνεσθαί τίνα ϊηνΐδβΓΟ αΐΐφίεπ) Ιακώβ 54,76,108,184,327,356.
εβδομάδος τδ μυστήριον 342. 17, 19, 231, 279. 365, 566, 402.
•Ιάκωβος 3, 6, 9, 24, 2ο3, έ«(«ο-
έΚδομήκοντα, αϊ γλωσσαι 356. έπιχορηγεΐν 86, 220.
έβδομήκοντα οί 3, 4, 5, 69, 104, έπτα στΰλοι 364. πος 3, 9 ; επίσκοπος επ:*χί»»
556. επωδή 405. 11.
Εβραίοι 10, 52, 181,229, 253, "Ερις 156, 165, 166. Ίάμμηνοι 45.
1269 1Ν1)ΕΧ ΟΒΛ:αΤΑΤΙ8. 127(ι
"Ιάμνηνοι• 45 3(1ηοΙ. κατενεχυράζειν 194. Μήτις128, 142, 150, 156, 16», 169.
Ίαπετδς 155. χατηχητής 118. Μίθρας 162.
Ιδέα 61, 206, 207, 52-1, 550, 554, κατηχοΰντες οί 19. Μίνως 141, 143, 146.
554. Καυκάσια δρη 150. μισοΐουδαϊος 155.
ΙδιολογεΖσθαι 124. κεραία 5, 106. Μιχαίας 45, 399, 403.
Ιδιώτης 49, 129, 517. κήρυγμα 4, 51, 252,253,255,551 ; Μνημοσύνη 144, 155.
Ιϊρεΐς τών αναθημάτων πολλά ύφαι- κηρύγματα 3, 4, 5, 6, 7, 8, 24. μοναρχία 5, 78, 82, 110, 112,198,
ροΰνται 227. Κινύρας 144. 219, 222, 516, 386.
Ιερεμίας έν τοις θρήνοις 556. Κλήιίης 10,11,13, 16,Ί9,21,24, μοναρχική θρησκεία 181, μοναρχι
Ιερουσαλήμ 58 252. 25,58,40,45,46,55,62,65,70, κών φρόνημα 153, μοναρχική
Ιεροφάντης 20. 73, 74, 77, 79, 119, 123, 135, ψυχή 72.
Ιησούς 5, 10, 11, 55, 106, 108, 154, 185, 256, 258, 269, 270, μονοειδής 95.
122, 184, 185, 556, 557, 546, 280, 281, 296, 503, 509, 406, Μοϋσαι 144.
551, 555, 556, 561, 564, 565. 412, 415. Μυρμιδών 143.
Γλιγξ 20, 158. Κοϊος 155. μυσαρός 86, 88. 388.
*Ιλι0ήα142 αάηοΐ. Κόρη 162. Μωϋσής 5. 76, 105, 104, 107, 108,
Ίλιον 170. Κορνήλιος 407. 245,527, 392, 402 ; Μωϋσέως 5,
•6, 66, 69, 87, 104, 105, 117,
Ίμαλία 145 αιΐιιοΐ. χραναϊος 159.
Γνδαλμα121. Κρϊος 155. 185, 249, 554,392/401 ; Μωϋσεϊ
Ίξίων 27, 145. Κρήτες 170. 103, 184; Μωϋσί 356, 550 ;
"Ιούδα 105. Κρήτη 150. ΜωΟσέα 104, 105, 184,185,366.
Ιουδαία 29, 51, 52, 57, 58, 286, κρόμμυον 222, 225. Ν
409,411, 415. Κρόνιος 143.
Ιουδαίοι 29, 98.127, 152, 155,155, Κρόνος 128, 133, 142, 150, 151, Ναβουχοδονδσορ 105, 339.
152, 176, 207, 241, 286 αάιιοΐ., 155, 159, 160, 163, 164, 169. ναοί, νεκρών ανδρών μνήματα 218.
217, 519, 521, 522, .527, 563, χυνόσουρα 145. ναρκάν 4.
415. χυοφορεϊν 76, 86, 88. ναυάγιον 262, 266, 272, 309.
Ίοΰβτα 55, 119, 120, 286. κυπάρισσος 145. ναυστολόγοι 20.
Ιππόλυτος 145. Κύπρις 142. ναυτιδν 21 .
Ισαάκ 54, 108, 184, 326, 383. Κύπρος 150, 170. νουφράγιον261, 262 3(1ηοΙ. 26«,
Ισάγγελος 318. χύνες 589. 3<ϊηοΐ, 272 αιΐηοΐ., 281, 309,
"Ισμαήλ 54. κύτος 143. 3(1ηοΙ.
ισοδύναμος 585, 386, 587, 405. χώνωψ 55, 34. Νεβρώδ 198, 199.
"Ισραήλ 109, 522, 356, 566, 367, Νείλος 402.
402. νεκρομαντεία 28,
ίστορείν τινϊόοΓβ αΐϊηυίι], ίηΙΟΓββδβ νεκυομαντία 28 αιΐηοΐ.
Λάζαρος 45, 104, 405. Νέμεσις 143.
3ϋ<ΜΐΪΓβί32,57,62,65, 66, 114,
182, 196, 221, 270, 271 αάηοΐ., λαϊκός 14. νεομηνία 392,
301,518, 376. Λαίς 147. Νηρεις164.
Λακεδαίμων 146. Νικητής 45, 62, 64, 65, 120, 183,
Ιστορία πΐίφΟίΊ'ιο 265.
Λαμία 144. 255,281, 282,285,286.
Ιωάννης 58, 59.
λαμπυρίς 159. ΝινευΙται 252.
Ίωνας 252.
Λαοδίκεια 255, 281, 410, 414, 416. νομήν λαβεΓν 15.
Ιωσήφ 549, 405.
Ίώσηφος 45. Λαόνις 145. νόμιμος 4, 56, 347.
λάχανον 258. νοσοποιός 21.
ιώτα 5, 106.
λειποτάκτης, 18, 22. Νυκτεύς 142.
Κ Λευκή 170. νύμφη 13, 15, 92, 119, 280.
Κάδμος 144. Λήδα 144, 146, 171. νυμφίος 15, 92. 280, 292.
καθέδρα 3, 5, 11, 12, 22, 23,24, λήμα 100. Νωε 76, 198, 335, 363.
87,111,113,117,249. λήμμα 26.
λιθοδολεΐν 526.
Καιν 53, 90, 102, 579. ξόανον 78, 200, 201, 206, 207, 227^
λιποτακτεϊν 241.
Καίσαρ 29, 123, 210, 211, 221 ,
227, 235, 200, 501, 504, 407, λογιστεύειν 97. Ο
408. Λυκάων 145.
Λυκούργος 147 βιΐηοΐ. Όδρύσης 145.
Καισαρεία Στράτωνος 38, 42, 120, όλκότερος 207 ; όλκδτατος 164.
172, 258, 286, 407. λύσσα_46, 115, 130, 151,247.
λυσσούν 151. όλκότης 170.
κακοπραξία 17, 18. ολοκαύτωμα 109.
καχουχείν 51 , 277. 278, 280. Κακου λυσσώδης 226.
"Ομηρος 157.
χία 66, 203. 259, 276αι!ηοΐ., 284. όμιλίαι 11.20,25,24,42.
Καλλιστώ 145, 145, 146.
Μ όμοδίαιτος 175, 194, 507.
χάνθαρος 248. Μακεδών 170. ομοεθνής 5, 37.
κανών τής συζυγίας 55, 66. μάνδρα 117. όμόεθνος 3 ηιΐιιοΐ.
χανών προφητικός 55. Μαρίαμ 550. ομοτράπεζος 174.
Κάραι 150 3ι1ηοΙ., 170. Μαροόνης 182, 186, 254. ομόφυλος 3, 5.
καρδία, ή τοΰ άνω και κάτω 341, ματαιοπονεΐν 27. Όπούντιοι 170.
342 Ματθιδία 260 3(Ιηοι., 280 βιΐηοΐ., οπτασία 337, 545, 346.
' Καρκά (?) 150. 294 3<Ιιιοΐ., 303 βϋιιοΐ., 413, οράματα κα\ ενύπνια 345, Ζ-68. ι
Κά^όαι 150 3(1ηοΙ. 3(]ΐ10ΐ. Όρθωσία 254.
; Κασσιόπεια 143. Ματτιδία 260, 280, 294, 303, 413. δρμασθαι άπδ τών αυτών 8 ; δρμώ-
Κάστωρ 144, 146. μαφόριον 310. Ϊ,ενος έκ παιδείας κοσμικής 33,
καταγοητεύειν 120. μέθυσος 76. 28 129.
,' χατάθεμα 8. Μεσοποταμία 170. Όρφευς 145, 157, 159.
ι χαταιγίας 97. Μεσραίμ 198 ϊϋιιοΐ. "Οσιρις162, 201.
χατασιωπάν :ιι1 δίΐοηΐίυπί πχΙϊ^ογο Μεστρέμ 198. Όσπία(?)145 3ΐΙηοΙ.
34. μεταρ^υθμίζειν 4. Ουρανός 128, 142, 155.
χαταστερίζειν 145, 149 μετασύγκρασις 405 3>Ιηο(. ούσίαι τέσσαρες 581, 382,
χατεγνωσμένος 551. μετουσία 89, 511, 543. ουσιωδώς 371, 378.
1271 1ΝΟΕΧ ΰΚ.ΕϋΙΤΛΤΙδ. 1271
ίφιωθείς 66. 115, 118, 177, 179, 181, 185, 407, 409, 410, 411, 411, 415,
οχετοί 222. 255, 254. 414, 415, 416.
προαπανταν 55. Σίσυφος 27, 157,149.
Π προάστεια' 182. σκύλλειν, 29.
προασφαλίζεσθαι 15. σκυλμός 45.
παγίδευμα (— παγίς) 15. προβολεύς 581 . σκύλσις 259.
Παλικοί 145 αιΐηοΐ. Σόδομα 94, 99.
προεκφΰναι 115.
παλμό; 161. προεναλείφεσθαι 410. Σολομών 251.
Παλλάς 161.
πάλλεσθαι 161, 268, 282.
προεφοδιάζειν 70. σοφία ή Ηεοΰ 525.
Πάλτος 281.
προκαθεζόμενος της αληθείας 12, σοφισμός 49.
22. Σοφονίας 45 :\<Ιιιο|.
ικιμμήτωρ 60. Σοφών ίας 45, 595, 596, 599,409,
Πάν!45. προκατάλημμα 58 αιΐιιοΐ. 5.
προκατάλυμμα 58. 401.
πανδοχείον 256. Σπαρταίος 145 ηιΐηοΐ.
παντοπαθής 126, 127, 155. προκατασκοπεΐν 297.
πρόλημμα 196. σπερματικώς 550.
παράδεισος 99, 520. σταγών 86, 88, 405.
παρακαταθήκη 8, 17. Προμηθεύς 155, 105.
προσεκλύειν 78 :ιιΙιιυΙ. σταθμίον 17.
παρακατατίθεσθαι 8. στασιάζειν 157.
Παργαϊος (?) 145. προσεντυποΰ; 152.
πρόσκαιρος κόσμος 597. στενοχωρεϊν 21.
παρεδρίαι 64. στερέωμα 95, 525.
παρεμβολή ΟβδΙΠΗΙΙ 211. προσκατορθοϋν 29 αιΐιιοΐ.
στοχασμοί 5, 48, 49, 96, 510, 404.
παρεμπεπλεγμένος 14 ; παρεμπλέ- πρόσρηγμα 20. στύλοι άμπέλινοι έν Άράδω 203.
κειν 109. πρόφασις Ο0035Ϊ0, Γ31Ι33, 3(Ι]υπιεη-
ΐιιιιι, ΜΐΙϋ,ίιΙίιιαι 10, 85, 90, 112, συγκαταβάλλειν 60.
ς (9ΪιΙυ3 νϊΓκϊηϊδ) 140. 174, 198, 201, 205, 244, 252, συγκατανοεΐν 40 αιΐιιοΐ.
6, 165. 290,291,292,572. συζυγία 52, 55, 54, 55, 58, 66, 85,
51, προφάσει ρβΓ, ο1> 17, 56, 71, 90, 89,110.
•• ?• 94,115,116,117,149,151,166, σύζυγος 89.
παροχος ΙβΓβΐΐΟΓ 218.
Παρταίος (?) 145 3<1ιιοΙ. 174, 182, 201, 205, 240,291, συλλογισμοί 55, 45.
295, 591. συναλίζεσθαι 21 βιΐηοΐ.
Πάτραι (?) 150 βιΐηοΐ., 170 α<1ιιοΐ.
Πάτροκλος 170. προφήτης ό αληθής, ό της άληΟε ίας συναυλίζεσθαι 21.
Παύλος έν τη" προς Έφεσίους επι 18, 41, 42, 47, 49, 54, 85, συνδιαπορεϊν 75, 577.
στολή 541 3<1ηοΙ. 84, 85, 88, 92, 107, 177, 178, συνενθυμεΐν 82.
πεπρησμένος όργί 517. 187, 195, 214, 245, 276, 511, συννευδοκεϊν 15.
Πέλοψ 144, 15Ϊ. 557, 558, 412; προφήτης πρό- Συρία 185, 254, 502.
γνωσιν έχων 275. Συροφοινίκισσα 55.
πεπρωμένη 298, 299. σύστημα αεΙυ$ , οοηνβηΐιΐδ 50,
περιβόλαιον 512. πρωρεύς 20,21.
πρωτεία 15. 255; σύστημα της Εκκλησίας 15.
περιέχειν λόγον 595. συσχηματίζεσθαί τινι 171.
περιστήριγμα 165. πρωτοσύστατος 159.
πρωτότοκος 54. Σωκράτης 146, 146 αάηοΐ. 147.
περιχαρακοΰν 85. Σωκρατικό; 147.
Πίρσαι 198, 199, 200, 588. πύθωνες 207.
Πίρσεύς 145, 145, 146. Πυριφλεγέθων 27.
Περσεφόνη 128, 144. Πύργων 286.
Πέτρος 5, 6, 10, 58, 45, 66, 67, 68, Ρ ταλανίζειν (ΙβρΙοΓαΓβ 27.
71, 74, 75, 76, 77, 120, 122, "Ραδάμανθυς14!,145. Τάνταλος 27, 157, 149.
175, 174, 176. 177, 179, 180, "Ράχηλ 57. ταξίαρχος 22.
182, 185, 186, 229, 257, 262, "Ρέα 155, 155, 159, 165. ταρτάρειος 20.
205, 264, 267, 268, 269, 270, (ίέμβεσθαι, 18, 240. Τάρταρος 27, 90, 128, 405.
271, 272, 275, 274, 275, 276, "Ρόδιος 170. ταω 159.
278, 279, 280, 281, 511, 555, "Ρόδος τεθα^άηκότως 84.
145. τεκνοοόρος 150.
584, 585, 586, 587, 588, 589, όοπαί 17.
590, 591, 595, 594, 595, 596, τετραγενής 158.
599, 401, 405, 404, 405, 406, "Ρούβιλος 45. Τηθύς 155.
407, 408, 409, 410, 411, 412, "Ρωμαίοι 25, 50, 260, 261, 268, Τήνος 150 ίάηοΐ.
415, 414, 415, 416. 502. Τιβέριος 29, 125, 260-
πεΰσις 55. "Ρώμη 11, 52, 59, 155, 155, 154, Τιτάνες 156.
Πηλεύς 145, 156, 164, 165. 262, 295, 501, 502. Τιτυός 27, 157, 149.
Πλάτων 146 .κΐηοΐ. οϊιβΙιιγ 515. τοίχαρχος 20.
πλειστονίκης 122, 400. τόμος 42.
Πλούτων 127, 144, 150, 155, 160, Σαδδουκαϊοι 106, 108. τραπεζίτης 76,106,112,568.
165. Χαμαρεύς58, 51, 57, 155. τριακοντάς 58.
πολέμαρχος 95. Σαρπηδών 145. τρίδων 124, 147.
πολιτεία νϊΐιβ ϊηβΐϊΐιιΐϊο 5, 48, 56, Σαφρας 45. τριβώνιον 258.
95.195,212,285,506. τρικυμία 20.
Σελεύκεια 502.
Πολυδεύκης 144, 146. Τρίπολις 181, 229, 254.
Σελήνη 150, 170.
πολυθεομανία 78. τρισμακάριος 210, 212, 247, 283.
Σεμέλη 144. τροπή έαριή 29; τροπή φθινοπω
πολυλαλία561. σήθειν θάλασσαν 97.
Πολυξένη 165. ρινή 50,τροπαί97,246, 400,401.
Σιδων 122, 175, 176, 177, 179, 181.
πολυπλασίως 117. Τρώιλος 145.
Σικελία 145.
πολύσημος 4. τυμβωρύχοι 227.
Σικελός 268.
Πολύφημος 145. Τύμναιος 145.
σικύα 61.
πολυχανδής 159. Τύρος 119,154,154, 173,170,185,
Σίμων (Πέτρος) 10. τών προς τι είναι 387.
πομφόλυξ 158. Σίμων (ό Σαμαρεύς) 58, 44, 51, 54,
Π(5ρτος 261, 262. 55, 56, 57, 59, 77, 120, 121,122, ϊ
Ποσειδών. 127, 144, 146, 150, 155, 155,175,174,177,179,180,181, Υάκινθος 145.
160,165. 182, 185, 186,255, 286, 287, ύδροχοείον 215, 229.
Ποτνιεύς 145. 3]0, 518, 519, 595, 555, 557, 'Τδροχόος 146.
πρεσβύτεροι 9, 10, 15, 17, 20, 21, 571. 575, 385, 5«6, 387, 406, "Τλας 145.
1273 ORDO HERUM ОиЖ IN НОС TOMO CONTINENTUR. 1*74
üXáajsiv SC. 289, 296, 303, 304, 402. y&oî 157.
Tuivaioîl45. ФаСито; 260, 305, 304, 316, 406, Xapu65tî 21.
iir.ipx-zóí 390. 407, 408, 409, 414. XEipOÔETEÎV 119.
ü-rza-zixó; 221. «l'Eiôiaç 265. XEpuEÛEiv 19,250.
'YicEptiov 155. «Mai 200, cfr. tarnen adnot. Xiiptxáv 254.
ùri/îciOii sî-sTv idem significans çOtvoTOopivl) Tpoicfj 30. XiX£apXoç 221.
ас eItceîv 372, cfr. adnot. çtXavepuTiia 272, 275. Хртцшт^ 206, 207, 208, 20ft,
oraStjstcf— otoîo"t]|jux) 258. <piXoxa9s8petv 12. 266, 302.
únoSta6áXXeiv 59. çiXoxptv£Î36ai ¿eparatim existere XpT]<jt|AEÚEiv prodeste 9J.97, 215,
UTcéOe«? 10, 41,42, 43,125, ad 581. 258.
not., 126, 159, 257, 562, ; ùito- ф1Хохт^тт){ 145. Xptoráí 3, 10, 11, 12, 15, 14, Í5,
8é«iç 26, 27, 41, 49, 167, 234. 9íXíXoyoc opp. çiXoaoço; 55, 49, 20,22; 12,57,58, 88,111, 1U,
újwvokx 59, 60, 124, 230, 252, cfr. 510. 115,116,117,122,551,363,590.
uXuapû&n,; 4. XpuuiitTOî 147.
щ 257, 357. Xpôeoç 145. ■
ÛTOVOTCTJffiÇ 160. Фоуор 104.
ùitontôiov 109. ФоГбо; 146. Xd>vo{ 145.
ÔTO<jTi9(xii 160, 165, 171. ФоЫхт) 110, 119, 254.
ÜTOsuXäv 58, 92. «l'oïv 1 5 145.
Ú7rojx¿i0at 92 adnot. Форбас 145.
çuXoxpiveToOoi 403. ЧЧи6ато5етоХо; 532.
Фшхо; 145. fsu6uitp«tp^Tijç 20.
сшзт^р 73. Ywpoî 50.
Фачт;{ 159, 163.
Фарош 527, 549.
Фарсса&н 87, 249, 355. Хац 198. 'ííxeavíc 155.
♦auimvíaváí 260, 281, 285, 296, Xavaavltiç 1 19, 120. 'íipítüv 146.
305, 304, 412. Xavavraç 55, 119 adnot. 120. ad- ¿pOJXOTlECV 199.
♦eunTÎvoi 260, 281, 285, 286, 287, not. ¿P'jvcijxstv 199 adii.
ORDO HERUM
QVM IN HOC TOMO CONTINENTUR.
S. CLEMENS I PONT IF BX ROMANUS.

S. BARNABAS APOSTOLUS.
CLEMENTINA.
Prolegomena. 647
Testimonia veterano de Clcmcnlinis. 9 Testimonia velerum de S. Barnaba ct ejus cpist.ila.
Dissertaliu proœmialls Gallandii de Clcmcnlinis lt 647
Judicium Cotelerii de epístola S. Barnabas apostoli
HOMILLE VICINT1 CLEMENT1S ROMANI nunc pri- 651
mum integra. Disserlalio D. Le Nourry de coisiola S. Barnab«.
Monitum ad Lcctorcm. 19 673
Epístola Petri ad Jacobura. 25 Arlicnlus primus. — Analysis epístola; S. Barnabae.
Epístola dementis ad Jacobum. 31 673
Homilía prima. 57 Articulus 11. — Hanc epistolam camdem esse, quae ab
Homilía II. 78 anliquisimis Eccleslae Palribus laudator. 674
Homilía III. 112 Articulus III. — De auclore hu,us epístola; antiquorum
Homilía IV. 158 scriptorum opiniones. 674
Homilía V. 174 Articulus IV. — Sententia recentiorum. 675
Hornilla VI. !<T> Articulus У, — Primum argumentum examinaliir
Homilía VII. 218 676
Homilía VIII. 220 Articulus VI. — Secundum argumentum expenditur.
Homilía IX. 2k2 677
Homilía X. 259 Articulus VTI. — Tertium argumentum examioatnr.
Homilía XI. 275 677
Homilía XII. 502 Articulus VIH. — Movnii conjectura discutiuntur.
Hornilla XIII. 530 678
Somilia XIV. 346 Articulus IX. — Quandonam hsec epístola scripta sil.
omilia XV. 5:¡r, 679
Homilía XVI. 5Wi Articulus X. — Ad quos hsec epístola scripta sit. 680
Homilía XVII. 583 Articulus XI. — De hujus episLolte fortuna, el varus
Homilía XVIII. 403 ejus edilionibus. 681
Hornilla XIX. 422 Articulus XII. — De nolis et observationibus in hanc
Homilía XX 117 epistolam. 68S
Articulus ХШ. — Nova; observationes in hanc episto
EPITOME CLEMENTIS l)b GESTIS 8. PETRI. SCO
lam. 683
LITURGIA. S. CLEMENTIS ROMANI. G05 Dissertatio Gallandü de eadem epistola. 685
APPENDIX AD S. CLEMENTEM. Capul primum. — Num S. Barnabas auctor sit epistolse
quae sub ejus nomine circumferlur. . 685
Martyrium S. Clemenlis pape Romani. 617
Ephraim arch'episcopi Chersonisnarratio de miraculo Cap. II. — Poliorcs objectiones düuuntur, eaque po-
quoil.in pucro factum est a S. Clemente martyre. 633 tissimuiu, qua hujus epístola; inlcgrilas impetilur. &9
ORDO HERUM UUjE IN HOC TOMO COSTINENTUR. 12TG
1275
Cap. Ш. — Quo tempore scripta fuerit, inquiritur III. — De discretione episcoporum et civitaUim. 815
693 IV. — Ut difficiliores causa? ad sedem apostolicam re-
Cap. IV.— Quanta? sit auctoritatis, et quanti œstimanda. feranlur. . . 814
V. — Non admittendos ad accusationem sive ad tesii-
Cap V — Judicium CI. Maiochii; cujus etiam erudita monium qui antea inimici fuerunt, et de.exlremo judicio.
observations in aliquot ejusdero epístola? loca, reliquis 815
editoribus pra?tertta, in medium adducuutur. t>J» Duo decreta Anaclcli papa?.
Cap. V(. -De varus ejusdem epístola? editiombus ac I.—Quare laici in accusatione episcoporum non audinn-
vcrsionibus ; in primis vero de Latina vetere, ubi et pau- tur. 8l*
cula de cura Gallandii. 7U2 II. — Singulis annis apostolorum limina visitent epi
scopi, qui ordinationibus aposlolicis subjacent. 817
EPÍSTOLA CATHOLIC*, S. .BARNABE APOSTOU. SAS CT US HBUMAS.
Testimonia veterum de S. Herma. 819
I. — Salutatio Barnaba ad fratres. 727 Disscriatio de vita et scriptis S. Hennse a D. Le
II — Sacriucia Judaica abolila sunt. ?z» Nonrry. 8Я
HI. -г Jejunia Judaeorum non sunt vera ncc Deo acce Arliculus primus. — Analysis opens S. Herma cui li-
pta. ,ю tulus : Pastor. . 8S5
r IV. _ Antlchristus ante portas : ergo lugiamus errores Arliculus II. — Quis Hermas auctor hujus operis; num
judaízanlium el opera mala? via?. _ '51 sit frater Pu nrimi, summi ponlificis. • 835
V. — Novum fuedus, passione Christi fuudatum, est no Articulis 1П. — Num Hermas fuerit discipulus Pauli
bis ad salutem, Judaeis ad interitum. 755 apostoli. '857
VI. — Christi passio et novum fœdus jam et propbetis Arliculus IV. — Quo tempore hos libros senpsent.
858
annuntiatur. _. i,I
VII. — Jejunium et caper typus Christi. <« Arliculus V. — Num hl libri Gra?ce primum scriptl sinL
V III. — Vacca rubra typus Christi. . ^*^
IX. — De circumcislone auris et cordis, et de circum- Articulus VI. — Num versio latina sil barbara, et Aiia-
cisione tvpica Abrahaml. *_,,.,, . rlti stasius illius sit auctor. 89
X — Mandata de eibis, male a Judasis uiteüecta, Chri- Arliculus VII. — Num slt tanlum epitome. 8(0
stiauis sun: aperta. ■ _Jfl Articulus VIII. — De titulo hujusce operis. 8W
XI. — Baplismum et crucem Deusjam In Vet. lest, Arficulus IX. —De hujus operis divisione, cjpitibus
prenions ravi^. ch^t_ ^^ ta Vet Tegt ,„nuntiata. — et capitum argumenlis. •»
Arliculus X. —„Quid de his libris antiqui Patres sense-
Joeue typus Christi. , . , ., . . /fr Tint. **ï
XIII. — Christianos, non Judsos, foederis divlui esse Articulus XI. — Quant» sint utilitatts. 84J
haeredes, jam in Vet. Test, annuntiatum est. 7K5 Arliculus XII.— Ulrum antiqui Patres illos spreverim.
XIV. — Testamentum quodMoysesacccpiletoontrivit 841
Dominus nobis dedit. '°7 Arliculus XIII.— Quam temeré hi libri a quibusdam re-
XV. — Sabbatum Juda?orum non est verum ; Deo ac- cenlioribus contemnantur. 8w
ceptum Sabbatum. 7o9 Arliculus XIV.—Hos libros plenos non esse bieresiDus,
XVI. — Non templum Judawum, seJ spintuale tem- et primo quidem circa angelum bonum et malum singulis
plum Christianorum Deo placuit. 771 bominibus Iributum. 8*>
XVII. — Epilogue partis primas. ¡"jj Articulus XV. — Нов libros non favere Novaliams.
XVIII. — De duabus viis. ''•} 846
XIX. — De via lucís. 777 Articulus XVI.— Eosdem libros immerilo aliorum quo-
XX. — De via tenebrarum. ' '» rumdam errorum incusari. 8™
XXI. — Conclusio admonitoria. «'» Articulus XVII. — De variis editionibus et notis m Ы
Dictum S. Barnabas apostoli, quod in ejus catholics Hbros. . 8}9
Articulus XVIII. — Nova? observât! ones, ас primo de
epístola non reperitur. '°1 Christi sanctlque Spiritus divinitale. в*9
S. MATTHIAS APOSTOLUS. Arliculus XIX. — Utrum apostoli mortui pradicaven«
Fragmenta. 783 nomen Filii Dei iis qui apud inferos erant. 85»
Articulus XX. — Utrum Hegrin sit nomen angeli. »»
S. BARTHOLOMÄUS APOSTOLUS. Arliculus XXI. — Num angeli omnia creaverint. 85*
Articulus XXII. — Qui doctores et presides ministe-
Sententia brevis. 783
riorum dicanlur. °¡í
Articulus XXIII. — De xerophagiis. »
ANACLETUSPAPA. Articulus XXIV.—De matrimonii vinculo nunquam №
Notilia. 787 »endo. .. . _ , . 8*
Articulus XXV. — De libro apoerypho de Heldami et
EPÍSTOLA ET DECRETA. 789 Modal. 8S
Judicium Cotelerii de S. Herma? Pastore. *»
Epístola prima. —De oppressione Christianorum et de Proœmium Gallandii ad S. Hermam. ■»
acensa tione episcopi, de ordinatione archiepiscoporum et Caput рпшим. — Quis cuiasve fuerit Hermas. шпп-
cœterorum, eldeprimatibus et patriarchis, eorumque mi- guendus tum ab Herme, Dalmalia?, ut fertur, episcow,
DÍsterlo. ' tum ab Hermete pastore, Pii I Iratre. •»
I. — De iis qui sacerdotes accusant. 791 Cap. II. —Opus Hermas Pastor inscriptum. De Orœos
II. — Ut episcopus Deo sacriûcans testes secum ha- ejus laciniis, deque vetere Laiina vereione. • .»»
beat. '9* Cap. HI.— Quanlo in pretio apud Patrum veUislissunoj
III. — De peregrinis et provincialibus judicibus. 798 babitum. Valde utile jure existiniatum. Hincimmenloa
IV. — L'toppressus judicio saecularium appellet judi nonnullis reprobatur. Solvuntur aliquot objecliones.aD
cium sacerdotum, et de majoribus causis ad sedem apó antiquoruin Patrum aucloritate petita?. . <*•
stol icam referendis. '99 Cap. IV. — Quo tempore scripseril Hermas disquinwr.
Epist. II. — De ordinatione archiepiscoporum et rell-
quorum episcoporum alque sacerdotum, et de Dde cane- Cap. V — Quid opera? in ejus Paslorem nunc deouo
risque causis. "Ol evulgalum, impensum. °!,
I. — De ordinatíouibus episcoporum et omnium clerl- De doctrina S. Herma?, auetore Lumper. ■'»
corum. Щ
II. — De accusationibus episcoporum. 803 SANCTI HERMjE PASTOR.
III. — Quod minus quam a tribus episcopis episcopus LIBER PRIMUS, qui inscribltur Yisiones.
non debeal ordinari. ""' Visio I. — Contra turpes et elalas cogitationes, et ;nj-
IV. — In quibus civitatibus primates, in quibus metro-
politani esse debeant. *J* gligentem Henna? ûliorum caslteationem. . "v
Visio II. — Rursum de negligent! uxoris loquace eta-
Epist. III. — De patriarchis et primatibns, ac reliquis liorum libidinosorum castigatione, el ejus moribus. в»
episcopis; et quod Romana Ecclesia cardo sit el capiit Visio III. —X>e triumphant» EcclesUe structura, eng
omnium ecclesiarum. glO
I. — De bipartito ordine sacerdotum. 812 riis hominum reproborum ordlnibus. .
Visio IV.—De lenUlIone ellribulationebommiMs^
II. — De constitutione seu ordinatione episcoporum ac
presbylerorum. 812 perventura.
1277 ADDENDA. 1278
LIBER SECUNDUS, qui inscribltur Mandata. ANONYMI TESTAMENTA III PATRIARCHARU M.
Proœmium. 913 Testimonia veterum 1025
Ыаш1а1иш I. — De fide In nnum Deum. 913 Disserlalio D. Le Nourry. 1025
Manria'.um II. — De fugienda oblrectalione, et eleciuo- Dissertatio proœmialis Gallandii. 1029
syua facienda in simplicilale. 915 I. — Horum Testamentorum auctor Christianus fuisse ,
Mandatum III.—JJe fugiendo mendacio.et Негтге рое Iliaque Graece scripsisse demoustratur. 1029
iiitenlia ob Simulationen!. 917 II. — Ipsius a;tas inquiritur, ejusque schplionis consi
Mandatom IV. — De dimittenda adultera. 917 lium pallets aperitur. 1031
Mandatum Y. — De irisii'ia cordis, et palientia. 921 III. — Opens pretium expenditur; ex quo in primis a
Mandatum VI. — De aghoscendis uniuscujusque homi G rabio deprompta pro vera Christi deitale testimonia de-
nis diiobus geniis, et nlriusqiie inspirationibus. 925 scribunlur. Hinc senlenlia de scripture Chrisliano iterum
Mandatum VII. — De timendo Deo, et daemone non conflrmalur. 1033
meluendo. 929 IV. — De variis mss. exemplaribus Graecis, deque an
Mandatum VIII. — Declinandum est a malo, et facienda tique Robcrii Lincolniensis episcopi versione agitiir.
bena. 931 1036
Mandatum IX. — Poslulandum a Deo assidue, et sine V. — De editione Grabiana hic typis expressa. 1037
hxsitalione. 955 TESTAMENTA XU PATRIARCHARUM filiorum Jacob
Mandatum X. — De animi tristitia, et non contristando ad lilios suos, interprete Roberto Liiicolniensi eplscopo.
Spiritu Dei qui in nobis est. 959
Mandatum XI. — Spiritus et propbetas probari ex ope- Caput ршмгм. — Testamenlum Ruben, de iis qua; mo-
ribut, eL de duplici spiritu. 945 riturus in mente habuit. 1038
MaiidalumXII.—De duplici cupiditate. Dei mandata non Cap. II. — Testamentum Simeonls,de invidia. 1046
esse impossibilia, et diabolum non metuendum credenli- Cap. III. — Testamentum Levi, de sacerdocio et super-
bus. 943 bia. 1051
LIBER TERTIUS.qui inscribltur Similitudines. Cap. IV. — Testamentum Judas, de fortitudine, et ava
rilia et fornicalione. 1079
Similitudo I. — Nos quia in hoc mundo permanentem Cap. V. — Testamentum Issacbar, de simplicilale.
civiiaieiii non babemus, deberé inquirere futuram. 951 1086
Similitudo II. — L't vilis ulmo fulcitur, sic dives ora- Cap. VI. — Testamentum Zabulón, de commiseralione
lione pauperis juvatur. 933 et misericordia. 1090
Similitude III. — Ut bieme virides arbores ab aridis, Cap. VU. — Testamentum Dan, de ira et mendacio.
sic in hoc saxolo jusli ab injustis inlernosci non possunt. 1098
955 Cap. VIII. — Testamentum Nephlhalim, de natural!
Similitudo IV. — Ct «estate arbores ab aridis. fructu et boiiilate. 1103
Vlrenlibus foliis internoscuntur, sic in futuro sseculo Cap. IX. — Testamentum Gad, de odio. 1114
justi ab injustis bealitudine different. 955 Cap. X. — Testamentum Aser, de duabus faciebus nia-
Similitudo V. —De vero jejunio, et ejus mercede; tum litiae et virtulis. 1119
et de corporis munditia. 957 Cap. XI. — Testamentum Joseph, décastilale. 1126
Similitudo VI. — De duplici genere hominum volupta- Cap. XII. — Testamenlum Benjamin, de mente munda.
riorum, et eorum morte, defeclione, et poenarum dura- 1142
tione. 963 Tabula chronologica Testam. XII palriarcharum. 1151
Similitudo VII. — Pœnilentibus faciendos esse poeni-
lentiae dignos fructus. 9G9 ANONYMI EPÍSTOLA AD DIOGNETUM.
SimililudO'VIII. — Electorum, et pœnitentium pecca-
torum multa sunt genera ; omnes aulem, pro pœnilenli» Gallandii proœmia. 1 159
et bonorum operum suorum modo, habebunt mercedem.
971 EPISTOLA AD DIOGNETUM. 1167
Similitudo IX. — iEdificandx militarais et triumphantis
Eeclesia?. mysteria maxima. 979 PRESBYTERORUM ET DIACONORUM
Similitudo X. — De pœnitenlia et eleemosyna. 1009 АСИА1Ж
APPENDIX AD S. HERMAM. EPÍSTOLA DE MARTYRIO S. ANDREA.
Acta SS. Pudcntianse sen Polentianœ et Práxedis, au- Veterum testimonia. 1187
Jtere S. Pastore presbytère. Notitia in S. Paslorem. 1011 Gallandii Praefatio. 1199
Acta Sanctarum virgiuum Pudeulianœ et Práxedis. Acta et Martyrium S. Andres aposloli. 1217
1019 Addenda. 1277
ADDENDA.
i.
Variœ Lectiones ad Constituliones apostólicas, ex codicíbus mss. (1).
In códice bibliothecœ montis Sinaitici, sxculi fere decimi lerlii, plura legunltir qua- ad Consiitutio-iet
apostólica* pertinent. Descripsi inde libri Mil caput 52 et qua; sequuntur. Scripturam codicie ita alTc-
ram ut quae a lextu Cotelerii quemadmodum recognovit doelissimus Ueltzenius différant, typis cursivis
distinguant.
ПЛГЛОГ TOY АГЮТАТОГ ALWZTOAOY MA- A x<5v(üv itpoeafétAusav тф ктахбщ fj тч:{ тргзбо.
TASIS KANONQjy EKKAHZIAZTIKQN. xtpMÇt xal t4ç аЕт£ас e$eTafta6«oaav ou Z<*P'v *poj-
Ot ( plura prœcedunt apud Cot. et Ue.) терштыс r¡X9ov тш хириххф "лоуы. Oí Sk «ровгуеужаггес ¡iap-
itpoitoVteç tu u.uuTTjpí(|) tt¡c £Ù<je6E£aç Sià luv 8ia- tupetxiojav (Cot. add. айто?;) axpt-ßwaavcEc та хат'
(1) Нагс, ut qua? sub numm. Il et III sequuntur, ex libro cui tilulus : Anécdota sacra et profana ex Oriente ct
Occidente alíala. . . Edidit Const. Tischendorf, phil. et thcol. Doctor, etc. Lipsiœ 1855, in-4.
1279 ΛϋϋΕΝΟΑ. 1580
αυτούς. ΈξεταζέσΟω δέ ακριβώς ό τρόιίος κα\ ό ^ Παΰλ. διατάσσΌ/ίί»" ίργίζεσθαι τους Λαονς πέντε
βίος, χλ\ εί δούλοί είσιν ή ελεύθεροι. 2. ΚοΛ έάν ?) ημέρας, σάββ. δέ κ. κυρ. σχολαζέτωσαν (ΟοΙ. Μ.
Γ/ς δούλος, έρωτάσθω ό δεσπότης αυτού ει μαρτυ έν ) τη- εκκλησία . . . δημιουργ. τρόπον έχειν . . .
ρεί αύτφ • εΐ δέ μή, ΛΚοθαΛέσθω, εως αν άξιον 2. Τήν . . . ό συγχωρήσας ( ΟοΙ. αάά. ή ) χα\ άνα-
εαυτόν έπιδείξη τφ δεσπότη• ει δέ μαρτυρεί αύτφ, στήσας . . . πνεύματος τήν δοθεϊσαν . . . έν αύτί|
προσδεχέσθω. Έθνιχοϋ οΐχέτης διδασκέσΟω εύαρε- (ΟοΙ. 3(1(1. τήν) άπροσδοκητον χάριν τοίς άνθρώχοις
στκΐν τω δεσπότη, ίνα μη βλασφημείσαι 6 λίγος. 3. δεδύσθαι . . . λόγον (ΟοΙ. 3(1(1. Ίησοΰν Χριιτον) έχ
ΕΙ μέν ουν Ιχει γυναίκα ή ή γυνή άνδρα, διδασκέ- . . . τήν τών αγίων θεοφανίοιν έορτήν ... 5.
σθωσαν άρκεϊσθαι έαυτοΐς• εΐ δέ άγαμοί είσι, μαν- Τάς ημέρας . . . ήξί&ϊ,ιν άγιου.
θανέτωσαν μή πορνεύειν, άλλα γαμεΐν έν νόμω. Εί δέ
XXXIV, 1 (68). Εύχάς έπιτ. δρθρως χρύτχι ωρο,
δ δεσπότης αυτού πιστός ών κα\ εί&ως 2τι πορνεύει,
τρίτη τε καΐ Εκτη κ. ένν. καΙ εσπέρας κα\ άλιχτο-
ού δίδωσιν αύτφ γυναίκα ή τη γυναικ\ άνδρα, άφο-
ρορωνΪΗς. Όρθρου μέν (ΟοΙ. 3(1(1. εύχαριστοϋντες)
ριζέσΐ/ωστο-. 4. Έάν ( ΟοΙ. 3(1(1. δέ ) τις δαίμονα
ότι έφ. ήμ3ς ( Οο». ύμϊν, ηοη ΙΙε.) . . . νύκι-ατ . . .
έχη, διδασκέσΟω μέν τήν εύσέβειαν, μή προσδεχέσθω
δέ είς κοινωνίαν πρίν άν καθαρισΟή• εί δέ θάνατος ότι έν αυτή άπόφασιν άχύ Πιλάτου έλαβεν δ Κύριος
... έσταυρώθη ό Χριστός• έννάτη (ΟοΙ. 3(1(1. δί)
κατεπείγΐί, προσδεχέσθω. 5, Ει τις πορνοβοσκδς, - * \ * \ , •' χ '
ι». «.-..',.... « ι,-,ρ.η "τ; παντα εκεχΙνχ\ζο . . . έφ εσπέρας δέ ευχ. οτι
ή παυσάσθω (ΟοΙ. 3(1(1. τοϋ) μαστροπεύειν ή άποία-
ήμϊν (ΟοΙ. ύμίν, ΰβ. ΟΓΠ.) Ιδωκεν άνάχανσιν (ΟοΙ.
ΛέσΟω ( δεφίιιηΐιΐΓ ρ1υΓ3 ίίρικί ΟοΙ.). Τών Ιπ\ σκη
3(1(1. τών ) καθημερινών . . . της παρουσίας . . .
νής έάν τις προσείη ( βίο ) άνήρ ή γυνή ή ηνίοχος ή
2. Εί μή . . . Χροσιέναι , . . φευκτέος . . . ούτως
μονομάχος ή σταδιοδρόμος ή λουδεμπιστής ( εοϋεχ
καϊ οϊ εναγείς μιαίνουσιν. δ. Εί δέ μήτε έν οίχω
-στης ) ή δλυμπικδς ή χοραύλης ή κιθαριστής ( δες.
άμα μήτε έν έκκλ. (ΟοΙ. 3(1(1. συναθροισΟήναι) δυνα
;ι1ία 3ρυ(1 ΟοΙ.) ή αύΛιχσιν έπιδεικνύμενος, ή παυ-
τόν, έκαστος ( ΟοΙ. 3(1(1. παρ') έαυτψ ψαλλέτω . . .
σάσθωσαν ή άπο&ϊ-ϊβσϋωσαν. 6. Στρατιώτης προσ-
έάν ώσι (ίΐα Γ60(β οΐίαιιι ΙΙβ. οοπΙγ» ΟΛ. είΐί) φηι'ιν
ιών διδασκέσθω μή άδικεΐν, μή συκοφαντεΐν, άρκεΐ
σΟαι δέ τοις διδομένοις δψωνίοις ■ πειθόμενος προσδε δ Κύριος (Κβπι υβ., ΟοΙ. οπι.) ... 4. . . . «ι'
οίκ. προσευχέσθω (β! Ιιοο προσευχ. 60γϊ1>3 ΐΓίηίϊΙιιίί
χέσθω, άντιλέγων δέ άποβα,ΙέσΟω. Ά^ητοποιος, κί- 3(1 :ιΙΐοι•υηι ) . . . 5. . . . δούλοις ( ίΐα Γβε(β Γι• ,
ναιδος, βλάξ, μάγος, όχΛαγωγύς, έπαοιδύς, Λώταζ,
ΟοΙ. δούλοι) . . . άποέα.Ιεσί/ωσαν. ίΆθ\ ίβψύΐατ α-
περιάμματα ποιών, οίωνιστής, συμδολοδείκτης, παλ
μών έρμηνεΰς, φυλαττόμενος έν συναντήσει λωβάς ριιΐ χι,ιι, ηυΙΙοΓαυΙο 3ΐιΙ ηοΐα ίηΙθΓροδίΙα. Έπιτελε!-
(βίε) δψεων ή ποδών ή ορνίθων ή γαλών ή έπιφωνή- σΟω (ΟοΙ. 3ά(Ι. δέ) τρίτα . . . έν ψαλμ. (Οοι. ίάϋ. ϊλ\
σεων ή παρακροαμάτων συμβολικών, χρόνω δόκιμα- β άναγνώσεσι) χτΧ προσευχαϊς . . . καϊ τριακοστά . . .
ζέσθωσαν δυσέκνιπτος . . . άπο6αΛεσ0ωσαν. 7. ύπ. μνείας αυτών διδόσθω έκ χ. ύπ. αντνΊς ε!ς άν.
αυτών.
Παλλακή . . . αποδαΛέσΟω . . . εί μέν δούΛη εστίν
. . . εί δέ ελευθέρα, γαμείτω ... δ (ρπ> εί) δέ μή, Χ1.1ΙΙ, ΧΙ.ΙΥ, 1. Έν δέ ταΐς μνήμαις . . . «ρ«-
απίδάΛέσθω. 8. Έλληνικοϊς . . . μεταπ0έσθω ή σδύτεροι γαρ . . . λέγει γαρ . . . οΐνον (ΟοΙ. ιάά• Κ)
ίποβαΛέσθω . . . Ιπποδρομιχοΐς άγώσιν . . . άπο- μή . . . ού (ΰοΐ. 3άά. μή) δύνωνται . . . μετά Φ
δαΑέσΟω. 9. Ό μέλλων . . . εύνοιαν (εοάεχ άνοιαν) θεδν . . . ούχ ίνα μή χίακτιν • δλως γάρ ούχ (ϊΐί
Ιχη (ΟοΙ. 3(1(1. περ\ τδ πράγμα) ... 10. . . . λαϊ- βΐίβπι ϋβ., ΟοΙ. καί) . . . μή χίνειν οΐνον εις ...
χδς είη. 11. Πας πιστδς . . . πρδ τοΰ τδ Εργον χεί τον μέθυσου. 2. . . . τδ δνομα Κυρίου τον θεώ
ρον έπιτελέσαι ... εί δέ τις Λόγος κατηχήσεως ημών Ίησ. Χρ. . . . εΓρηκε Τίνι ... ού των χρο-
γίνεται, προτιμησάτωσαν . . . ευσέβειας. 12. Πι νιζ. έν οΓνψ κα\ καταο•*ο:ϊοι5ί•των π. π. γίν. XIV.
στός ή πιστή . . . έπιστολαΐς διετάξαμεν. . . . «ροσίενται ... έφ' έαυτοΐς . . . ΧΙVI, 1.
ΙηδεηρΙαπ) Θ8ΐ Πέτρου καΙ Παύλου τών άγιων Τούτο δέ κοινή πάσι . . . τή" αύτφ δοθείση τάξει . . .
αποστόλων διάταξις (07). δ άκούων γάρ υμών, φησίν ό Κύριος, εμού . . . *βΙ
XXXIII, 1. 'Εγώ Πέτρος χα\ (ΰοΐ. 3(1(1. έγώ) Β δ έμέ άθετών, βίε.
II.
ναπω Ι,βοΐίοηβδ &ά ϋΐοωοηΐϊδ Ηοιαίΐϊαδ 6( ΈρϊΙοιηβιι.
ΙπΙογ νίΓΟΒ (ΙοηΙοβ οοηβΟΙ Οβπιοηΐϊδ ΙΙοηιηηί ςιια; ΓβΓυηΙϋΓ ΗοιηϊΓιιιπιιη άϋο ΙηηΙυιυ Ηπευϊςιιβ οο-
(1ΐ(•β8 ϊηνβηίοβ 6886. ΑΙΐβΓ ββΐ Ρβπβίηυδ, αά Πηεηι «ηυΐίΐυδ, ϋοβΐηεηδ ίη νεΛβ ΗοπιΗ. XIX, 14, ή δλτ)
όπδτε (εί. ε4. ϋΓεβδεΙ. ρα^. 385*, 12). Εο βοΐο ιιίΐεϋαΙιΐΓ είΙΊιΐο ϋοΐείετϋ εί ςυϊ Ιοίυπι β]ιΐδ άβ ρΙτΜί
βροδίοΙιείδ οριιβ εηιεηάβΐϊυδ ΓερεΙϋΙ ϋΐεπεΐ, ίιεπι ιπιροπ» δε^νίε^ΐεπ εϋίιίο. ΝιιρεΓηιηε .ιιιίοιη βΙΙεΓ βεοεί•
8ΐι, Οΐΐο1>οηίαηαδ νΒΐϊεβηϋδ, αϊ) ΑΙ1)εΠο ϋι-εδδεί ίηνεηίαβ, εί 3ηηο 1855 3(1 ηονιπιι ΗοιηϊϋβΓϋΐη βϋίιϊοιιειη
]67) Ι'νοχΐηιιΐδ Ιίΐυΐυβ ίη Ιβϋυΐβ (πίναξ) εδί : περί (68) Νιιΐΐα ΙεχΙυΐ ίηβεΓΪρΙϊο ρΓ3!ρθδϊί3 εδί.
του φυλάττειν έκαστον τάξιν και λειτουργίαν.
' ΙΙχ βιιηΐ αριιϋ ιιοδ ηυακΓΑΐεδ ηοΐ» Ιγρίδ ςΗηάίοΓΪίιυί οιρΓβ553Β ηιια> ΙεχΙυΐ ίοΐεηηίδεεηίατ. Εοη. Ριμ.
1281 ΑΟΟΕΝΟΛ. 1282
Ρ(1Ιιί1)ίΙϋ8. 18 εϊ ίηΙβ^βΓ βδΐ ηεε γπγο ΙεεΓιοηίδ ΙιοηίΙβΙε Ρηπβίηο ρΓ33δΐ3ΐ. ΝϊϊιϊΙοπιίηιΐδ πιιιΐΐυηι αΙ)β8ΐ υΐ Ηιβ
(ΙπηΙιαβ οοίΐίά&αβ βεα,ιιίβδεβηιΐιπη νίιΙβαίιΐΓ 3ΐιΙ ειΐίΐίυιιο Οι-εδδεΙϋ ειίΐίείδ Γαΐϊοηίϋυκ ]»ϋΐ δϊι 83ΐίίΓ:ιοΐυιιι.
1Ι;ι1»οιιΙ εηί.η επϋεβ είτεβ Ιεχίιιιη ΗοιηίΙίαπιπι ϋΙεηιεηΓιηβπιηι δΐυιΐίβ εο ρΐυδ βΜνίΙϊΙίδ φιο ιηβκίδ ηοδίΓβ
*:ΐ3ΐβ ίηίεΙΙεεΙιιπ» εβί ΗΙίΓυιτι ίΙΙιιηι ΟεηιεηΙίδ ηροεΓγρΙιυηι ίη ΙιίδΙοπ3 ρηηιχνα: εεείεδίίβ ϊηιΙββΗηύΒ ηιβχίιηι
Ιαείεηάηηι ββδβ. Οιΐ3β ευπι ί!3 δίηΐ, πββηορβΓβ 8»ϋάεο εοάίοεβ βΐίοβ άηο 3 ηιβ ΓβρβΠοδ βδ?β, βΐΐεπιπι
ίη ΚίΐΙΪ3, ίΐΗβηιηι ίη οηεηΐβ. ϋυοβ φιηηίορεΓβ βρβπιικίυηι δϊι νίΐίΐιιτοδ εβδβ, εαπι α<1 Γοδίίΐιιεηιΐυιη Ιεχίυηι
βηΐία,υίδδίιηυηι ΐηηι βά ΙιίδΙοηϊιη β]ϋδ ΙίΙιπ ΐΐίικίηιιιίαηι, δβΐίβ 3ρρ3Γβ)»ίΐ βχ ρήοήοιι* ρπηι» ΗοιιιιΙκβ
8βι•ιίοηίΙ)υδ Ιοαβα,υβ 3ΐίΐ[υοΙ δείειίί». 03ΐ>ϊηιιιβ ίυίειιι ίρδίιπι εοηΐίηιιηηι Ιεχίιιιη ςιιοη>3(]ιηοι1ιιΐΜ εΐ ιη
οι',εηΐ.ιΐί εΐ ίη Κβΐίεο ΙβςϊΙιΐΓ εοάίεβ, ΙεοΙίοηεδ ΗοηιίΙί3Πΐπ> βχ βάίΐίοηίηιΐδ ΟοΙεΙεπί βΐ ϋΓβδίβΙϋ αηοπ,υβ
Ερϊίοιηεδ ςιιβΒ ρΙεΓαιηαυβ άίείΙιΐΓ Ιεχίυηι, υυί 3(1 εοιιιρβΓβηϋηηι αρίυδ βδΐ, δυΐ) Ιεχίιι ηοίαιιίεδ.
ΤίΐιιΙιΐδ ΙίΙηΊ ίη οπεηΐβϋ εοϋίεε Ιιηιιε ίη ηιοιίαηι δεπρίιΐδ βδΐ : Βίος χαΐ πολιτεία χοΛ μαρτυριον τον*
αγίου χαΐ ένδοξου ίερομάρτυρος Κλήμεντος, αρχιεπισκόπου "Ρώμης, μαθητού του αγίου αποστόλου Πέτρου.
Α<1 Ιΐίεβ ρΓορίιΐδ Γείίηαίδ ΙίΙ)ΐίβ δεπρίίδ βεοειίιΐ ΒΟΓΐρΐιΐΓί» π,ικιΙιιογ ΕρίΙοπιεβ εοιίιειπη, ίη α,υΐϋΐιβ εβί, ιεδίβ
ΟοΙεΙεπο : Βίος τού αγίου ίερομάρτυρος (μάρτυρος) Κλήμ. έπισκ. 'Ρώμ. μαθ. τ. άγ. άποστ. Πέτρ. δβΐιβ
<1ίπ"οπιιιΐ ΓεΙίαοί ΐΓβδ ϊρικΙ ϋοΐείεπυιιι ΕρΊΙοηιββ εοοΊεοδ, αυοπιιη υηυδ αάϋα» Ιιυεε ΙιαυεΙ : Κλήμεντος των
Πέτρου επιδημιών κηρυγμάτων επιτομή, ςιΐ3; ψιίιίειη δοΐα. ςυοο" ηι'ίΓΟΓΪϋ, Ιίΐιιΐο Ιοεο, ρπκηιίδδΐδ άιίΒυυβ
ερίδ'ΐοΓίδ, Ι1οι'ηίΙί:ΐΓΐιηι εοαίεεδ ει ΡαΓίδίηυβ ι•ι ναΐίοαηιΐδ ΙιαυεηΙ.
Κλήμης Ίακώβω τώ κυρίω χα\ επισκοπώ (1) και Α ε' μή τ*Χ* σιγή χα\ λήθη ■ ή κα\ (Ιδ) τάχα Εσται τι
επισκόπων επισκοπώ, διίποντι δέ τήν έκ (2) Ίερου-, δ νύν (Ιΐίΐ. τ£ ουν ) νοήσαι ού δυνατόν. II. Ταύτα τε
σαλήμ άγίαν τών Χριστιανών (5) έκκλησίαν και τάς καϊ τΐ τούτοις όμοια ούκ οΐδα πόθεν άπαύστως έν-
πανταχή θεού προνοία ιδρυθείσας καλώς Χριστού τού Ουμούμενος (14) δδυνηράν εΐχον λύπην τοσούτον (15)
θίού ημών εκκλησίας (-1), σύν τε πρεσβυτίροιςκαΐ δια- ώς ώχριακότα (Ιΐ»1 ώχριοκ.) με τήκεσθαι• καϊ το
χόνοις κα\ τοις λοιποϊς (οπεηΐ. λυποΐ;) αζασιν άδελ- δεινότατον, εϊ ποτέ άπώσασθαι την φροντίδα ώς ανω
φοΐς• ειρήνη είη πάντοτε. φελή έβουλευσάμην (10), άκμαιότερόν μοι μάλλον τδ
Γνώριμον Εστω σοι, κύριε μου, ότι έγώ(5)Κλήμης πάθος έγίνετο. Καϊ ήχθόμην έπ\ τούτω, ούκ εϊδώς
"Ρωμαίων πολίτης ών, χα\ τήν πρώτην ήλικίαν σω- σϋνοικον καλήν Ιχοιν Εννοιαν (17), αθανασίας αγα
φρόνως ζήσαι δυνηθείς (0), τής εννοίας μβυ έκ π*ι- θής (18) αίτίαν μοι γινομένην (,19), ώς ύστερον τ||
δος απασχολούσης (7) τήν ένέμο\έπιθυμίανεΓςτεάθυ- πείρα έπέγνων κα\ θεώ τψ πάντων δεσπότη ηύχαρί-
μίας κα\ πόνους ■ συνήν γάρ μοι λογισμός, ούκ ο!δα στησα• ύπο γ«ρ της κατ' αρχάς θλιδούσης με εννοίας
ί»6εν τήν αρχήν λαβών, περ\ θανάτου πυκνάς ποιού εις τήν τών πραγμάτων ζήτησιν κα\ εύρεσιν ήναγκά-
μενος υπομνήσεις, ότι άρα (8) θανών ούκ είμΐ, και σθην έλθείν, Χ«\ τότε έταλάνιζον ούς τήν αρχήν δι*
ουδέ μνήμην τις ποιήσει μου ποτέ (9), τού άπειρου άγνοιαν μακαρί^ειν έκινδύνευον (20). III. Έχ παιδος
χρόνου πάντων τά πάντα είς λήθην φέροντος • Εσομαι δέ ** ουν ηλικίας ών έν τοϊς (21) τοιούτοις λογισμοϊς, χάριν
ούκ ών, ούκ όντας είδώς, ού γινώσκων, οϋ γινωσκόμενος, τού μαθεΐν τι βέβαιον είς τάς τών φιλοσόφων έφο£τ*>ν
ού γεγονώς, ού γινόμενος (10) ■ κα\ άρα πότε (11) διατριβάς • κα\ οΰθέν Ιτερον έώρω^ ή δογμάτων
γέγονεν ό κόσμος, κα\ πρδ τού γενέσθαι τί άρα (12) άνασκευάς και κατασκευάς κα\ ϊρεις χα\ φιλονεικίας
ήν. Ει γάρ ήν άε\, και Εσται • εϊ δέ γέγονεν, χα\ χαΧ συλλογισμών τέχνας κα\ λημμάτων έπινοίας (22).
μετά (ΟΓΪειιΐ. αάϋίΐ τήν) λύσιν τί άρα έσται πάλιν, Και ποτέ μέν (25) έπεχράτει, φέρε λέγειν, ότι άΟάνα-
(1) Καϊ έπισχόπφ• ίΐ3 εΐίηπι Ερίιπιιιε ; εοιίά. (12) δίε ιιίεΓψιΐ' πονΙογ ειιηι ΟοίοΙεηο ; ίΐεηι ΕριΙ.
νεΓΟ Οοΐ. εϊ Βγ. — ίη ίηδιτίρΐίοηε ερίδΐυΐχ Οε- τί άρα χαί ήν. 0οηΐΓ3 ϋΓεβδ. τί έτο; ήν.
πιεηΐίδ :ιι1 Ιηεοϋιιηι — οιηίΙΙιιηΐ. (Ιδ) "II καϊ- «ίε ΓεοΙίδδίπιε ιιΙβΓςυε ηοβΙεΓ. ΟοΙ.
(2) Κα οΙίαιη ιιηιΐδ εο<1. Κρίιοιηεδ; Ιΐ'χΙιΐδ νονό οηι. ή ; εοά. ΟΐΙοΙ). χαί ή.
ΕριΙ. ηρυιΐ ΟοΙ. τφ τήν Ίερ. άγ. τών Χρ. έκχλ. (14) Ιΐ:ι οηιηεβ Ηοιηίΐιαπιιη εοαίεεδ, εηηΐΓ.*» Ερί-
διέποντι. ϋοιίιΐ. ('.οΐ. ει 1)γ. οιιιίΐΐιιιιΐ έν. Ιοηιε, ρεΓ εκΙβΓ» βηΐίβ εοηδοηβηδ, διενΟυμούμενο;.
(3) Τώτ Χριστιανών • ίΐβ ευηι Ερίιοηιε ; εοά. (15) Ιΐ:ι ππ'δΐΐΝΟΐιιηεδ ΙΙοηιίΙ. <•ο•.ΙιΙ., ι-οΐιΙι•:ι Ερί;.
νβΓο ΟοΙ. Εβραίων (αϋδηιιβ «Γΐίευΐυ) ; εοϋ. Ογ. &παυστον εΐχον άεΐ τήν λύπην, κα\ τοσούτον.
Είβηε οιηίιιίι, ηιιοιΐ ίιίεηι εχ Ερίίοιιιεβ εοϋίεε (Ιιιίε- (16) ΟοηδεηΙίιιηΙ ΙΙοηιίΙ. εοιίίεεβ; γοιιΙιμ ΕριΙ. τήν
'.ΓΪΙΙδ :ιιΙιιιιΙ;ι\ ίΐ. περ\ τούτων φροντίδα ώς ματαίαν έλογισάμην.
(■4) Χριστού υδςυβ έχκΛησίας • Ι).τε ουηι Ερί- « (17) Άκμαιότερόν — (νγοιαν • Ίη Ιιίδ ριΌΓδίο
Ιοηιβ; ίη ϋοΐ. β( Ογ. εοιίίείϋυδ (ΙβδίιηΙ. ^ εοιινβιιίυηΐ ΗοιηίΙ. εϊ ΕριΙ.
(5) 1Ια;ο ρΓΟΓβιΐδ εοηνεηίηηΙ ρι-ίιηίβ νεΓϋίδ Ερϊ- (18) 'λγαθής• ίι» ιηεΐ ειιηι Οοΐείειίο ; 0;ΐο1>.
Ιοπιεβ; ίη ΙΙοιιιίΙϋί νβι-ο ΐηίιίυιπ Γι( αϊ) Έγώ Κλή- άγαθήν. ΕριΙ. οιηίιιίι.
μης, οηιϊδδίδ ριίοΓίοιίδ. (19) Γινομένην ίΐα ΟΓΪεηΙβΙίδ; Ιΐαΐίειίδ ευιη
(6) ΟοΙεΙ. δεδύνημαι ; ϋΓε88. ηοΐβΐ : ι δοΓΪ^ϊο- ΟοΙ. γενομένην ; Ι)Γεδ8. γενησομένην.
γϊπι εηιη ΟίΚιΙκιη. δεδυνημένος, 5β(1 οΙ>δΐ3ΐ χαί ι,ο- (20) €ιιιιι Ιιίδ. ίη ηιι'ώυδ εοηδβιιΐίιιηΐ Ηοηιίΐ. εη-
ριιΙ:ι ρΓίΐνειίεηδ > ΕριΙ. εοιίδβιιΐιΐ ίη Ιιαε Γοπηα δυνη άίεεβ, εοηΓειτε ]ιι»3ΐ Ιεχίυηι Ερ'ιίοιιιεβ ςιιί κίο Ιιβ-
θείς, δει] κίιιμιιΙ.ι υιίΙι.1 ιοιιΐι.ι ΗοιηίΙίαηιπι εου. 1>βΙ : ώς ύστερον Εγνων άπδ τού τέλους, κα\ θεώ τφ
βίε εο11θ03ΐ3 Ιιβοεί : δυν. ζήσαι σωφρόνως. ΟκΙεΓυπι πάντων ηύχαρίστησα ποιητή• ύπόγάρ τής κατ' αρχάς
»1) Ιιίδ ίιιάε τεΓΐ)ίδ Ερίίοιηε (Ιίδεεϋίι η1> ΙΙοηιίΙίβηιηι με πιεζουσης εννοίας ήναγκάσθην είς τήν τών πρα
Ιεχίυ, ρεΓ^εηδ λογισμόν τε δεξάμενος οΰχοΐδα πόθεν γμάτων έλθείν ζήτησιν κα\ ούς τήν αρχήν δΓϊγνοιαν
έπεισελθόντα μοι κα>. περ\ θανάτου πυκνάς ποιούμε- μακαρίζειν έκινδύνευον, ύστερον ταλανίίειν ούκ έπαυ-
νον υπομνήσεις, πόνοις τδ λοιπόν και άθυμίαις συν- σάμτν.
έζων, βίε. (21) ΤοΤς- ίΐα ιιιοΓηιιε «ηειίδ; ΟοΙ. εϊ Ογ. οιιιίΐ•
(7) Η» υΐεΓςαε εοόοχ ηοδΙβΓ ; ΟοΙ. ει ϋΓ. άποσχο- Ιυηΐ, ίΐεηι Ερίίοιηε.
λουσης. (22) Καϊ οίΌέν — έπινοίατ- πίΓδιίδ ίη Ιιίδ ρ!οη3
(8) δίε Η1)Π ηιεί ; ΟοΙ. εί Πγ. άρα. εηαίειιπι ΙΙοηιίΙ. εοηβοηδίο; ΕριΙ. νιτο δίε : άλλα κα\
(9) ΙΙυηο ΗΙιγι αεεειιΐιιηι ηαίιεηΐ ; ηοη μού ποτέ. ούτως ουδέν Ετερον παρ'αύτοίς τό σπουδαζόμενον ί'Ό-
(10) 1ΐ3ΐ. οπι. ού γεγον. ού γ•.νί;χ. ριον ή δογμ. άνασκ. κ. κατασκ. Ιριδας τε κ. συλλ,
(11) Ιΐα ηΐΓϋυδ αιιιι Γιϋΐ'.δ δεηρδί ; Οο(. ει Ο. αρά τίχν. κα'ιδήκαΐ λημμ, έπιν.
Ώοτε.' (23) Πυτέ μέν ... Λοτέ δέ • ίΐα Γοςϋδδίιιιε ι:1εΓ
1285 ΑΟΟΕΝϋΑ. 1284
τος (οηεηΐ. 3<1(ϋΙ ην) ή ψυχή, ποτέ δέ ότι θνητή. ΚαΙ Α βώς, Χ*1 παραδοθήσομαι (41) κατ' ένίων φιλοσόφων
οπότε γοϋν (Ιοί. ούν) (24) έπεκράτει λόγος δτι αθά λόγους Πυριφλεγέθοντι χα\ Ταρτάρω, ώς Σίσυφος ή
νατος ή ψυχή (25), Εχαιρον • οπότε δέ δτι θνητή, έλυ- Τιτύος (42) ή Ίξίων ή Τάνταλος, και Εσομαι έν »««
πούμην ■ πλεϊον δέ ήΟύμουν (26) δτι οΰδ' όποτέρων τδν αιώνα κολαζόμενος ; πάλιν τε (43) άνθυπέφερον
(ΐί3 Ιί»Ι., οπβιιΐ. -τερον) τις τδν έμον βεβαιώσαι λέγων "Η άδηλου δντος τοϋ πράγματος (44), άχινδυ-
νουν ήδύνατο (27). Πλην εν ένόουν (28), ότι α! δόξαι νώτερόν (45) έστιν μάλλον εύσεβώς βιώσαί με. ΚοΛ
των υποθέσεων παρά τους έκδικοϋντας ψευδείς ή πάλιν (46) Πώς δυνήσομαι τού δικαίου χάριν είς Κη-
αληθείς ύπολαμβάνονται, κα\ ούχ ως Εχουσιν αληθείας λον ελπίδα άφορων τών τού σώματος κρατείν ηδονών;
φαίνονται (29). Έπιστήσας ούν ήδη ποτέ δτι ού παρά άλλ' ούδ' ότι (47) ποτέ έστι δίκαιον κα\ (48) άρέσχοι
τάς έκδικουμένας υποθέσεις ή κατάληψις γίνεται , θεψ πεπληροφόρημαι, ούτε εί ή ψυχή αθάνατος ή
άλλα παρά τους έκδικοϋντας α'ι δόξαι αποφαίνον θνητή γινώσκω ■ ούτε τις λόγος βέβαιος ευρίσκεται,
ται (30), Ετι μάλλον ίλιγγίων (Ιΐ.-ιΐ. ήλιγγ.) έν τοις ούτε τών τοιούτων λογισμών ήσυχάζειν δύναμαι.
πράγμασιν. Διδ έκ τοϋ της ψυχής βάθους έστέναζον V. Τί ουν χρή ποιείν ή τούτο (49) • είς Αίγυπτον το-
ούτε γάρ τι βεβαιώσαι οΐός τε (31) ήμην, ούτε τήν ρεύσομαι, χαΐ τοις τών άδυτων ίεροφάνταις τε (30)
των τοιούτων φροντίδα άποσείσασθαι έδυνάμην (52), χα\ προφήταις φιλιωθήσομαι, κα\ μάγον ζητήσας χαΐ
καίπερ βουλόμενος, ώς (35) φθάσας είπον • δτι έμαυτώ εύρων χρήμασι πολλοίς πείσω δπως ψυχής όνα-
πυκνότερον ήσυχάζειν έπιτάσσοντι (54) ούκ οΐδ' πομπήν τήν λεγομένην νεκυομαντίαν (51) ποιήτη,
όπως (3ο) λανθανόντως μεθ' ηδονής ό των τοιούτων έμοϋ ώς περί πράγματος τίνος πυνθανομένου (5ί)• ή
μοι (36) είσήρχετο λογισμός. IV. Κα\ πάλιν άπορού- δέ πεϋσις Εσται περί τού μαθείν εί αθάνατος ή ψυχή.
μενος Ελεγον |έμαυτώ• Τ£ ματαιοπονώ, σαφοΰς όντος Ή δέ τής ψυχής άπόχρισις, ότι αθάνατος έστιν, ούχ ίχ
τοϋ πράγματος, ότι εί μέν θανών οΰκ ε!μ\, νΰν όντα τοϋ λαλήσαι ή κα\ άκούσαι Εσται (55) μοιγνώναι,άλλ
μβ λυπείσθαι ού προσηκεν (37). Διδ τηρήσω τδ λυ έκ τού όφθήναι μόνον, ίνα αΰτοίς δφθαλμοΐς !δων ι>
πείσθαι είς τήν τότε (38), ότε οΰκ ών ού (οΓΪεηΙ. ρΓ*- τήν αυτάρκη κα\ Ιχανήν άπόφασιν Εχω έκ τοϋ μόνον
Ιιτιιιίΐι'ιΐ) λυπηθήσομαι. Εϊ δ' άρα (οπεηί. άρα) είμ'ι, φανηναι δτι Εστιν • καΙ ούκέτι δυνήσεται τά τών
τι νΰν έκ περισσού μοι πρόσεστι τδ λυπείσθαι; χαΧ οφθαλμών ίδια τά τής ακοής άνατρέψαι άδηλα βή
ευθέως μετά τούτο Ετερος με είσήει (οηεηΐ. εϊσήιει) ματα (54). "Ομως κα\ αυτήν ταύτην τήν σκέψιν αντί
λογισμός (59)• Ελεγον γάρ• Μή τ£ γε (40) τοΰ νύν με βαλλόν (55) τιν. συνήθει φιλοσόφιρ, 3ς συνεβούλευέ•/
λυποϋντος εκεί χείρον παθείν Εχω, μή βεβιωκώς εύσε- μοι τοΰτο μή τολμήσαι (56) κατά πολλούς τρό-
ςιιε ιτιειίδ ουπι ΕρίΙοηιε ; Οοί. δτε μίν εί ότε δέ, 01- (59) Ηαηε ΗοηιϊΓιβηιηι Ιεείϊοηειη ηιιιίηνίί Ερϊ-
1ο5. ότέ μέν 81 ότέ δέ. λ Ιοιιι3(ογ ηηηε ίη ιαοάυηι : Ετερος έπεισήει μοι λο
(24) ΙΙ;ηι: ρΓΧ$ΐ3Γε νΐίίβηΐιιτ ΐεείίοιιί \ίι1»;ιΙ;ο : εί γισμός.
ποτέ ούν, ίίειη Ιεοίίοηί Ερίίοηιβδ κα\ δτι μέν (ρεΓξίΙ (40) Μή τί γε • ί(3 ηθδ(ΓΪ εαπι Οΐ(ο1)οηίίηο, »5-
λόγος έπικρατών ήν). δειί(ίεη(ε Ερίίοπιε ; Οοί. νβΓΟ Εί μή.
(25) Ιία ηοβίη ΕοϋιΙ. γπιιι ΕρίΙοηιε ; Οοί. ει Ογ. (41) ΑΙ) Ιιοο ίιιϋβ Ιοευ ΙοΙΊουπι Οηίαοι (βιΐυιη
οιιΓιΙΙιιιιΙ ή ψυχή. εχδεηρδί.
(26) Ιη 00(1. Οοίείεπί αεδΐιη( ότι θνητή υδψιε (42) ΜίΓυπι ίη ιηοιίιιηι βοεβηίυδ ηιι]ιΐ8 ηοπηϊηΐϊ
ήθύμουν. Νοβίπ νεΓΟ ειιηι 0(ΐοΙκ>η. εοηδεηίίυηΐ, Πϋοΐυβί. δεεηίί βυηιιΐδ Ιοίίοιιηι εοιίίοβηι ηοίΐιυπι;
φιοπιηι :ΐιΙ $εηρΐΗΓ3Π) ρΓορε :><•<<ΐ<1ϊι. ΕρίΙοηιε. ϋοΐ. νβΓΟ 6<1ΊϋΊ( Τίτυος, ΟΓβδβ. Τιτυός.
(27) Εΐίαηι Ιιχε, ςϋίΐηιβειιιη Ερίί. οοηδβηίίι, (45) Ιο ειιηι Οοίείβπο ; ΟίΙουοη. οοιίβχ υλ\ τ±
οηιηίηο ρΓΧΒίβηί Ιεειίυηί Οοί. ει Ογ. α,υχ δίε 1ι:ι- λιν τε.
1«1 : ότι ούδ' όπότερον είς τδν έμδν βεβ. νουν ήδυ- (44) 1(3 Γειβ ειιηι Ερί(οηιε, ηίδί ςυοιΐ ώς ρΓΟ 1
η3ΐ>ε(. 0οί. νεΓΟ εί ϋι•. δίε : λέγων 'Α).λ• ούχ Εστί
νάιιην.
(28) "Εν Μονν • ΐΐη ιιιΐΐιϊΐιίιπ ΒοΗηΐ νεΓδϊοηο ταϋτα' κα\ πάλιν Ελεγον • Εί δέ Εστιν ; άδηλου (Οοί.
((εά Λοί ΐαιιΐιιιη ϊηΐιΊΙϊιιοΙίιιιιι) ϊΟΓΪρδΐ ρΓΟ εο ουού ίη ού δήλου) ούν δντος τοϋ πράγμ. Ελεγον Άκινδ.
ιηεϊδ εοιίιΐ. ρ;\πΐιτςιιο 3 Οοί. ίη Ερίίοιηε εάίίυηι (45) Ηα εοιίεχ υ( ραδδίιη 1ί1>π βοπρίϊ. 0οι. εί ϋι.
681, ένενόουν. Ιη Ηοιηίΐ. Οοΐ.εί Ογ. εάκίεπιηΐ συν- άκινδυνότερον.
ενόουν. (46) Οο(. ε( Ογ. οιηί((ιιηί πάλιν. Ερίί. οριΚΛ
(29) ΙΙββο ΕρϊΐηιιιηίοΓ δίο Γηηίανίι υΐ ρπ) ύπολαμβ. οιιιηίί ίηΐβΓ βιώσαι (Ερί(. βιώναί) με, χαί ε( τών το»
80ΓΪΙ)8Γεΐ αποφαίνονται, 30 ροΓίεΓεΙ κα\ ούχ ώς Εχ. _ σώματος.
αύταΙ έφ' εαυτών αληθείας καταλαμβάνονται, ινίίψια (47) Οοί. εί ϋΓ. ουδέ τι.
νεΓο ι|ιι;ι' ίη ΗοηιίΓιίδ $εηυυηΙυΓ : έπιστήσας ιΐδηιιο (48) 1(3 ουηι Ρ»ΓΪ8Ϊηο ; ΟΚοΙι. οηι. χα!.
αποφαίνονται οιιιί(ΐ6Γεί. (Ιιιειιι :ι>1 Ιοειιηι ι:ί. Κυίϊιιϊ (49) 1(3 οηιηίηο εχ .ιιιείοπίαίε εοιίκ-υιη 80Γίοβη-
νει•8Ϊο. «Ιυηι εβί ιιί ηοη α'ίδΐίη^ιΐϋΙιΐΓ ροδί ποιείν. ΑΙίιβΓ Οοί.
(30) 1(3 ηο8(Γΐ, ίη ειιηιιίειηηιιε ιηοιίυιη Ιο^οπΊππι (50) Τε ΙίβΙ. οπ πι Οΐ(οί). οιΐιϋί ; ΡαΓ. οιη.
6886 οεηδυίί Οοΐείοπιΐδ; οοιΜ. νετο Ρβπβ. εί Υίΐίίο. (51) 1(3 οοηι ΟίίοϋοηίΛηο βί οο^Ιίίβ Ερίιοηη'8. Ρ•1-
άποφέρονται. ΓίβίηιΐΒ νεΓΟ οαιη ρΙοΓΪδιιυε οοιίϋ. Ερί(οηιε5 νεχρο-
(31) Τε ■ ίο ιηοϊ ουπι ΡαπΒίηο ; 0((ο1)οη. τ'; ίϋεηι μαντείαν.
ουδέ τήν ρΓΟ ούτε τήν. (52) Ηκο ΕρΊίοηιπΙΟΓ δίο ΓοΛιϋϋίί : — τκί?ω ^
(52) Ιη ΙιΪ8 ε( ίΐ8 <μι;ο δεςυυηίιΐΓ αϊ) ΙΙοηϊίΙίαπιιη λοίς ψυχής άναπομπήν... έργάσασθαι, έμοϋ δήθεν ιο;
Ιεχίιι 83(Ϊ8 ΊίΙΓίτΐ ΕρίΙοηιε. περί πρ. τιν. πυνθάνεσθαι βουλομένου.
(53) Ός ■ ί(3 ηθ8(Γί οιιηι Ρηηδϊιιο ; ΟιίοΙιοιι. (55) Ιί3 εοω Ραιίδ'ιηο; ΟιΐοΟοιι. Εστι ειιηι ΕρίΙο-
οαιίίΐίι. ηιεδ οοη ο".
(54) δίο αίβΓςιιβ ηθ8(6Γ; Οοί. εί Ογ. έπιτάσσβντος. (54) Η33ε Ερίίοιηβ δίο ΙιβΙκΙ : τούτο δέ πάντωςοιΛ
νϊϋβ ίηΓΓ3 αιΐ μοι. έκ του άποκρίνασθαι ότι άθ. έστιν, Εστι μοι γν. ιλλ
(35) 1(3 ηθ8(ΓΪ ε( Οΐΐηΐ).; Γίιί. οΐδά πως. άπδ τοϋ όφθήναι μόνον δτι εστίν • ίδών γάρ «"£
(36) Μοι • ϊ(3 ηο8(ΓΪ ε( Ροπδίηιΐδ ; ΟκοΙ». με. αΰτοίς δμμασιν ίκανήν Εξω πληροφορίαν, χαί ουχί*
(37) Ιΐίίοιηηεκ ΙΙοιηίΙ. οοιΓιεεβ ; ΕρΚοιηε προσήκει. πιστότερα οφθαλμών ώτα ποιήσομαι.
(38) Ιο τυΓ8α$ οπιηεδ ; Ερι(ηπ•β νεΓΟ τηνικαΰτα (55) Ιια ειιιη ΡΒΓίβίηο; ΟιίοΙιοιι. άντέόαλον.
ρα• είς τ. τ. (56) Οοί. ει Ργ. τολμάν.
1285 ΑΟΟΕΝΟΛ. 1 286
πους (57). Είτε γαρ ούκ είσακούσεται (58) ή ψυχή τω Α ι6 τοϋ θεού βούλημα σιγάν [ζ] στέγειν (65) μή δυνα-
μάγω, σύ τοις ταύτα ποιεΐν άπαγορεύουσιν νδμοις ώς μένη. Εκάστοτε οδν πλείων καΐ μείζων έγίνετο (66),
άντιπράξας δυσσυνειδήτως βιώσεις• ε! δέ έπακούσε- λέγουσα ώς τίς ποτέ έν Ιουδαία έξ εαρινής τροπής
ται, μετά τοΰ δυσσυνειδήτως σε βιοΰν οΐμαι τα τής λαβών τήν αρχήν Ίουδαίοις (67) τήν τοΰ άϊδίου θεού
ευσέβειας σοι μηκέτι προχωρεΐν, ο5 είνεκεν χα\ έτόλ- ευαγγελίζεται βασιλείαν, ής άπολαύειν λέγει έάν τις
μησας (59). Έχθραίνειν γαρ το θείον λέγουσιν έπ\ αυτών προκατορθώσει (68) τήν -ολιτείαν ■ τοΰ δέ (69)
τοϊς τή λύσει θανόντων σωμάτων σκύλλουσι τάς ψυ- πιστεύεσθαι αύτδν χάριν, δτι θεότητος (70) γέμων
χάς (60). Έγώ δέ ταύτα άχούσας οκνηρότερος μέν ταύτα πνέει (71), πολλά θαυμάσια σημεία τε χα'ι τέ
προς τι) τοιούτον έγχειρήσαι έγενόμην, τής δέ άπ' ρατα διαπράττεται κελεύσει μόνη, ώς έχων έξου-
αρχής μου ούχ έπαυσάμην βουλής, άλλ' ώς έμποδι- σίαν (72) ' κωφούς (75) ποιεί άκούειν, τυφλούς άνα-
σθε\ς τής ορμής ήθύμουν (61). VI. Κα\ ίνα μή σοι τα βλέπειν (74), κυλλούς ποιεί περιπατείν (75), χωλούς
τοιαύτα μακρώ διηγήσωμαι (62) λόγω, έν τοσούτοις άνορθοί (76), πάσαν νόίον άπελαύνει, πάντα δαίμονα
λογισμοίς χαΐ πράγμασιν δντος μου, φήμη τις ήρεμα φυγαδεύει• άλλα κα\ λεπροί (77) έκ διαστήματος μό
επί τής Τιδερίου Καίσαρος βασιλείας, έξ εαρινής νον ένορώντες αύτώ ίώμενοι απαλλάσσονται, νεκροί
τροπής τήν αρχήν λαμβάνουσα ηύςανεν εκάστοτε (65), δέ προσφερόμενοι εγείρονται, κα\ ουδέν έστιν δ άδυ-
και ώς αληθώς αγαθή (ονίοιί. αγαθή αληθώς) θεού *» νατεΐ ποιεΐν
(οΓΪίΐιΙ. οηιίΙΙ'ιΙ) άγγελος διέτρεχεν (64) τον κόσμον,
Ηίδ α(Μηηι 6 νβηΐδ Ιοοΐδ βιοεΓρΙβ Ιιβυο .
1,8. (ρηξ. 51, ηριιιΐ ϋΐ'βί».) ίη ι-.οιί. ιηεο οπεηΐ. άποθνήσκομεν, τα πάντα μου ώς ίτυχεν άφε\ς είς
ίακ βοπρία δυηΐ : Ταύτα έγώ λέγων περ\ άλλων χαΐ Πόρτβν (84) όρμησα (85).
έμαυτώ ομίλησα (ΟοΙ. βΐ Όγ. ώμίλησα) λέγων Τί Ποιου. 1, 10. Ιίιι. |(Ί'. εό". ϋτεβδ. ρ. 54.) Εύκαιρον
άλλους μέμφομαι, έν τω αύτψ τής αμελείας υπάρχων τοις τον (86) όλων άγνοοΰσι θεόν. Ταύτα αυτού λέγον
έγκλήματι (78) ; άλλ' εις Ίουδαίαν ορμήσω, πρότερον τος, έκ (87) συμφωνίας άτακτον ήφίεσαν γέλωτα,
τον έμΑν διαβείς βϊον(79). Κα\ δ)] ούτως (80) βουλευσα- κατασιωπάν κα\ άπορεϊν αύτδν πειρώμενοι ώς βάρ-
μένου μου πολύς ό τής παρολχής έγένετο (81) χρόνος, βαρόν τίνα δαιμονώντα. Έγώ δέ ταύτα ορών, ζήλω
τών βιωτιχών πραγμάτων δυσεχλΰτων δντων. Πέρας ούκ οΐδ όπως ληφθείς, εύσεβεί θυμώ τοΰ λοιπού σι
γοϋν συννοήσας ώδίποτε (82) τήν τοΰ βίου φύσιν, δτι γάν βύκ έκαρτέρουν, άλλα μετά παρρησίας έβόων λέ
έλπίδι εμπλοκών (85) τους σπεύδοντας ενεδρεύει, ού γων Ευλόγως ό θε&ς ύμΐν (88) άκατάληπτον τήν αυ
μήν άλλα κα\ δν ποτέ είσεκλάπην χρόνον έλπίσι δο τού ββύλησιν Ιθετο, αναξίους προϊδών, έξ ων (89) νύν
νούμενος, κα\ ότι ούτως ασχολούμενοι οί άνθρωποι τους κριτικδν νουν έχοντας πληροφορών φαίνεται.
(57) ΕρϊΙοιτιαΙΟΓ Ιιϊβο ϊΐα εχρΓΟδδΐΙ : όμως φιλο ^ γάζεται, (ίήματι μόνο) κωφούς άκούειν ποιών.
σοφώ τινι τών συνήθων κα\ ταύτην έκοινούμην τήν (75) ϋοΐ. 81 Πγ. «(ΙύυηΙ γάρ.
γνωμην • δ δέ συνεβούλευέ μοι μή λυσιτελές είναι (74) ΤνφΛ. ιΐίιΐί'Λ. ίη ΐι-χία οηιί8$3 βιιρρΙειιΙαΓ ία
τούτο τολμήσαι δυοίν Ενεκα. ηιΠΓ^ϊηο.
(58) ΟοΙ. εΐ Ι)γ. ικίιΐιπιΐ φησίν, ΪΙβΠΙ ΕρίΙ. Σφη '75) 113 ε«ιη ΡΒΠδίηο ; Οιΐοΐι. οπι. ποιεί περιπ.
ροδί γάρ. 76) Οΐ1ο1)οη. όρθοϊ.
(59) Ιΐα ουω ΟοΙ. εΐϋι•., δοϋ Ερίι όπιο : ου Ενε (77) ΟοΙ. ει 1)γ. λεπροί ψωροί. ΕΐΪ3ηι Ερίίοιιιε οιη.
κεν τα τοιαύτα έτόλμας. ψωροί.
(60) Ερίι. 8Ϊ0 : επί τοις σχ. τάς ψυχ. μετά τήν (78) ΕρΐΙοηιε 8Ϊε : έν Γσψ τής αμελείας ών έκεί-
άπο τού σώματος εκείνων διάλυσιν. νοις έγκλήματι.
(61) Η«!θ ΕρίίοιιιιιΐοΓ ΠΗΐΙηνΐΙ δΐε:-- όκνηρ. μέν ("9) Ργο Ιιΐβ ΕρίΙοπιβ : χα\ ού πρότερον τδν έμον
Ιπϊ τί εγχείρημα έγενόμην άλλα τής προτέρας εν διαβείς βίον, εις Ίουδαίαν άφικνούμαι, μάρτυς τών
νοίας εκείνης παντάπασιν άποστήναι ούκ ήδυνάμην. τοιούτων αύτδς γενησόμενος.
(02) Διηγήσωμαι ■ ίΐ:ι πιιη ΙίαΙίίΌ εΐ'οιη οπεηΐ3- (80) Ιΐ3 ουπι Ρβπβΐιιο ; Οΐΐοΐ). ούτω.
ΙΪ8 ιικιη ; ΟοΙ. βΐ Ώγ. διηγήσομαι. ΕρΐΙοηιε : μα (81 ΟοΙ. ει Ότ. έγενήθη.
κρόν αποτείνω λόγον. (82) 1 ιι ίρβο εθ(1ίεοε8ΐ ώδήποτε. Γθ(1(1. Ραι•ί•>Ίιιιι«
(65) ΕρΐΙοηιε : ήρεμα, Τιβερίου Καίσαρος τά Τω- εΐ ΟΐΙοΙ). ό δή ποτέ. .Ιαιιι Ι):ινίίίυϋ εοι^εείΐ ώδέ
μαϊκά διέποντος σκήπτρα, έαρος ήδη αρχομένου ηύ- ποτέ 1ε^εη()υιιι 8886.
ξχνεν όπόσαι ή μέρα ι. (85) Ρ»Γί$ίηιΐ8 έκπλέκο)ν (ΟοΙεΙεί'ίιΐδ εοη]εεϊΙ έμ-
(64) Ιια βΐΐΐίΐ. θΙ οπθιιΙ. οιιπ» ΟΐΙοΙοηΐβηο; Ρβιΐ- I) πλέκων), ΟΐΙοϋοη. έκπλοκών.
8Ϊηιι$ διήρχετο. ΕρΐΙοηιε διήιι. (84) Πόρτον οιη) Οΐίο1)οηΪ3ηο ; ΟοΙεΙβΓ. Πόντον.
(65) ΣιγιΐΥ στέγες• ίΐ3 (εΐ Ιΐ:<!. 6ΐ ΟΓΪεηΙ.) ευηΐ Ειίαιη ΕρίΙοηιο Πόντον 1ι»1>οΙ, 8ειί :ιι1 ειιιη Ιοοιιιη
Ραήδίηο. \Ί(1βΙϋΓ ή ρο$1 σιγάν οχοίιϋδδϋ. ΟΐΙοΙιοιι. ίβιιι ΟΙοποιίδ Πόρτον εοη]εοεΓ3ΐ.
ΟΛίηι Ερίι. σιγή στέγειν. (85) ϋοΐ. εΐ Ογ. ώρμησα.
(66) Ιΐα Ιΐ3ΐ. βΐ ΟΓΪβηΙ. ευπι Οιΐοϋοιιΐ.ιηο; Ρβπβ. (86) Τόν • ϊΐ3 εοάβχ ιιοβιβΓ ργο τών ΐη εοάύ. Ρβγ.
έγένετο. Ηυηε Ιοοιιπι Ερίι. βίο εχριεδδΐΐ : μάλλον ει Οιίυΐ). ΙμΙογ νβπβηΐβδ Ιϋειίοιιοδ 3(1 ^οιιιϊηιιιιι
δέ κα\ πλείων έκαστης ημέρας χα'ι μείζων έγίνετο. Ερίιηπιεδ Ιοειιιη εδί τον τών.
(67) Ηα;ο : Ίουδαίοις υβ^υβ ποιεΐν εχ οηεηίαΐί (87) Έκ , ίΐ3 εαηι Ερίΐυηιβ ; 0οι. νεΓΟ ει Όγ.
οοιίΐοε μιιιΙ. ώς έκ.
• (68) δϊπιίΙϊΐΟΓ ΟοΙ. προσκατορθώσει, Οΐΐοΐ». προκα- (88) Ύμΐν- ιια ευαι Ρβηδίηο εΐ ΕρΐΙοηιε; Οΐΐοΐ).
τορθώση. ΕρΊίοιιιε : ης άπολ. μέλλει (;ι1ίι λέγει), έάν ήμίν.
τις αύτφ άρίστην διά πάντων έπΊδείξηται πολ. (89) Έξ ων, ΐΐ3 ειιηι ΕρΐΙοηιε, ηιι* ΐη ΐΐδ «μι»
(69) άέ• ΟΐίοΙ.οη.. οηιϋΐίΐ. ρ3υΙο ηη'ε ΙεςιιηΐιΐΓ ιηβςηοριτε ηϋ ΙΙοιηίΙΐΐδ (Ιϊδεε-
(70) 113 ειιπι ΕρϊΙοιηβ; βοΐ. εΐ ϋΓ. θειότητος. (ΙίΙ (καθάπερ βάρβαρόν τίνα κα\ μαινόμενον. Έγώ
(71) Πνέει ■ ΕρίΙοιτιε δ.δάσκει. δ τ. ο. διαθερμαίνομαι τήν ψυχήν, κα\ ζήλψ ... λη
(72; ΟοΙ- εΐ Ι)γ. ώς παρά θεού εϊληφώς τήν έξου- φθείς, σΐ',-άν ούχ ύπέμενον εΐο.), ΡβΠδ. νιτο ώς ίξ
σίαν. ΕρίΙοπιε δίε : πολλ. Οαυμ. τέρ. τε κα\ σημ. έρ- ών ΐιειιι ιιΐ νίιΙιΊιΐΓ Οΐΐοϋ
«81 ΑϋΟΕΝΟΑ. 42*8
ΈποΙ γάρ νΰν της αύτοϋ βουλήσεως κήρυκες έξαπε- Α ουδέ ίαται• κα\ ίνα μή τδ κατ' είδος λέγω, τιύτά
«άλησαν, οϋ γραμματικήν έπαγγελλόμενοι τέχνην, τε (10) καϊ τά τούτοις επόμενα μαθείν ήθελον (II).
αλλά (90) άπλοΓς κα\ άπανούργοις λόγοις (91) την Ο δέ Πέτρος (12) πρδς ταΰτα άπεχρίνατο• Συντό
αύτοΰ βούλησιν έκφαίνοντες, ώς πάντα (92) νοείν τά μως σοι, ώ Κλήμη (13), τήν τών δντων γνώσιν πα-
λεγόμενα, κα\ ού μετά 2ςεώς τίνος φθονερός, παρέ ρέξομαΐ" χαΐ τά νύν έξαυτης άκουσον. XVIII. Ή
χον πδσιν έαυτήν μή βουλομένης (93) • πάρεστε τοΰ θεού βουλή έν άδήλω γέγονε κατά πολλούς τρόπους
ύμεΐς πρδς το (94) μή νοεΐν τδ ύμϊν συμφέρον έιΛ τί) τοις άνΟρώποις (14). Τά μέν πρώτα διά τδ κρατηθή-
υμετέρα βλάβη γελάν τήν είς τήν, εΐε. ναι αυτούς (15) εισαγωγή κακή, συντροφιά πονηρά,
ΙΙοωϊΙ. Ι, 12. Πη." (εί. β(1. ϋΓεδδ. ρα%. 36.) Άδικοι συνήθεια δεινή, ομιλία ού καλή, προλήψει ούχ ορθή•
Χί" Οεοστυγεϊς καϊ τδν σώζοντα λογισμδν ε!ς άπι- κα\ (16) διά ταύτα πλάνη, Ιπειτα (17) αφοβία, απι
στ .) (93) άπαοχολούντες (96). Πώς συγγνώμης τυ- στία, πορνεία, φιλαργυρία, κενοδοξία κα\ άλλα τοιαύτα
χεϊν δυνήσεσθε, τδν τήν θέιότητα (97) τοΰ θεοΰ κακά μυρία (18).
έπαγγελλόμενον ύμΡν ειπείν υβρίζοντες, και ταύτα ίίοππί. II, 1, (εί. εά. Πιχδδ. ρη^. 45.) Και μαθών
άνθρωπον [δν] (98) έχρήν, ε! και μηδέ>> αληθές λέ τδν Πέτρον έγρηγορότα κα\ τοις συνοΰσι περί θεολο
γοντα (99), [δια] τήν άγαΟήν αύτοϋ πρδς ημάς (1) γίας (19) διαλεγομενον, οί ήσαν δέκα και Ιξ (20), ων
άποδέξασθαι προαίρεσιν (2). • καΐ τά ονόματα (21)έκθήναι έ6ουλευσάμην(22)...χ»1
ΗοτιιΐΙ. 1, 14. (εΓ. εϋ. Ογ883. ρ. 37. ) Τάχα δέ καϊ Λάζαρος δ Ιερεύς, Βν άνέστησεν έκ νεκρών τετραήμι-
συνοικήσω ύμϊν τδν πάντα μου της ζωής χρόνον (3) ■ ρον δ Κύριος ημών Ιησούς δ Χριστός (25).
αΰτδς (4) ταύτα άκουσας άπεκρίνατο• Συ εί μέν ίστο- Ηοιηίΐ. II, 21 Βφ (εί. εά*. ΟΓεδδ. ρ. 57.) Οί 51 τδν
ρήσαι τά ημέτερα καΐ μαθείν τδ συμφέρον θέλεις, θεδν μαρτυράμενοι μηδέν ψεύσασΟαι έξετίθεν».
έξαυτης μοι (εοιί. με) σύμπλευσον εί δέ οϋ (5) βού- Τβν (24) πρώτος ό Ακύλας ήρξατο λέγειν ούτως.
λει (6), έλθών έπιστής ήμϊν ; έγώ γάρ α&ριον πορεύ- Ηοηιίί. II, 27. (εί. ειΐ. ϋΓεββ. ρ3£. 62.) Ταύτα τού
σωμαι (7) έπ\ τά έμαυτού. ΚαΙ δή άδυσώπητον ίδών Ακύλα είπόντος, δ άδελφδς αυτού Νικητής ϊφη•
συνηλθον αύτώ μέχρι τού λιμένος,είε. Άναγκαΐόν έστιν, αδελφέ ημών Κλήμη (25), τά π*•
ΗοπΓιΙ. 1, 17. (οί. εά. ΟΓεδδ. ρα?. 40.) Κα\ εί, τί ραλειφθέντα τω Ακύλα έμέ ύπομνήσαι (26).
ποτέ έστιν δίκαιον καΐάρέσκον (8) θεώ• καΐ εί γέγο- ΗοπιίΙ. III, 40. (εί. ε.Ι. 0ι•68δ ρ. 100.) Εί δέ ύφ'
νεν ό κόσμος (9), κα\ διά τί γέγονε • καϊ εί ού λυθή- ετέρας δυνάμεως, ζητητέον και παντί σΟένει έξετα-
σεται, καΐ εί λυθήσεται• κα\ εί κρείττων ίσται, ή στέον (ίρβο εοά. έξετασθαϊον, 3εά κα\ π. σθ. εξ. ίβ-
(90) ΟοΙ. εί Οι•, άλλ'. ε (11) Ιΐη εϋΐη ΕρϊΙ.; ΟοΙ. εί Ογ. μαθείν είπον θέλειν.
(91) Λ,όγοις ■ ίΐ;ι ειιηι ΟΐΙουοηϊαηο ; βρύα ϋοΐοί. (12) Νοιιΐι-ιι Πέτρος 3ριΐ(1 (Ιοί. εί Ογ. ιΐεεδί. ΟΓ. να-
οπιίββυηι 68(. ΓΪβηΐεδ Ιεειίοηεδ αά ΕρϊΙ. 16 ηοΐ»ΐ3$.
(92) ϋοΐ. πάντα δντινανοΰν τδν άκούσαντα, Ογ. (13) Ιο ευιη Ερίΐυηιε ; ΟοΙ. ει Ογ. ώ Κλήμης.
πάνθ' όντινα•ΰν άκούσαντα, ίίειιι ΕρϊΙ. πάντα δντι- (14) Τοις άνΟρώαοις • Ϊ13 ευιη ΕρίΙοιηβ ; ΟΛ. Λ
ναούν τδν άκούσαντα. ϋί. οιιιίΚιιιιΙ.
(93) Ιο ευπι Ρλγ. εί ΟιίοΙι. ευ]αδ ϊη ιιιαΓβϊηο εβί (15) 113 ΐΊίΓδίΐδ ειιηι Ερϊιοηιε, ηίβί ηηοιΐ πρώτα
βουλόμενοι. μέν ρΓΟ τά μ. πο. 1ι;ι1κ1. ΟοΙ. \όγο εί Ογ. οηιίΙΙιιηΙ
(94) Πρύς τύ ουπι Οοΐείεπο ; Ογ. ευιη ΕρϊΙ. οιά τδ κρ. αυτ. Αιηυε ίΐίε αυκίεηι ροτρίΐ εισαγωγή
πρδς τώ. κακή υβηυε πρόληψις ούκ ορθή ; ίη εο<1. νει-ο Οι-
(95) ΟοΙ. εί Ότ. άπιστίαν. ΐοϋοηίαηο ρπ-^ίαιι- εισαγωγή κακή συντροφιάς πο-.
(96| Ιΐ3 ιιΐ 8υρΓ3 ; ΟοΙ. νεΓΟ ει Ογ. ΓϋΓδϋδ άπο- νηρας, συνήθεια δεινή , δμ. Όύ καλή, προλήψει ούχ
σχολουντες. ορθή.
(97) Ιι.ι ουπι Οιΐηΐιοηίηιιο; Οοΐεΐ. θεότητα. (16) ΚαΙ ειιηι Ερϊιοηιε ; Γ.οΙ. εί Ογ. οηιϊΙΙυηΙ.
(98) "Ου ίη Π081ΓΟ ευι). οπ)ί38υηι εδί. (17) "Επειτα ειιηι Ερϊιοηιε ; ΟοΙ. ει Ογ. οηιϊΐ-
(99) 113 οιιιη ()||οΙ>ΐ)ΐιΊ:ιιΐ(>; ϋοΐβί. άληθεύοντα. ΙιιιιΙ.
ΙΙΙιιιΙδιάηιιοιΙ βεςυίΙυΓ, ηεε ίη ηυβίΓΟ ιιοο ϊιι ιοίί- (18) ΟοΙ. εί Ογ. μυρ. κακά. Ερϊιοηιε νεΓο, ρο»1-
ςυΪ8 (0(1(1. Ιο^ΊΐιΐΓ. (|ΐι:ΐιιι ρΓΟ ηοιηίηαΐίνϊδ πλάνη άφο6ία, εΐε , όηιϊνυβ
(1) ΟοΙεΙ. ει ϋΓ. πρδς ύμίς. ΙιαουϊΙ πλάνη'άφοβία, εΐε., ρεΓ^ϊΙ : καϊ άλλοις τοιού-
(2) ΙΙ;ι•γ οιιιιιϊα Ιοιίζο ηΓιΙοι- ΕρϊΙοηιο 1ι.ιΙ»Η : τοις, & δή καθάπερ.
ΕχίΓειηα βίο : ώ μεγάλης αδικίας, οτι μέχρι φθόνου Ο (19) Ιΐα ειιηι ΟΐΙοοοηϊβηο ; Ρβπδ. θεοσεδείας,
ίφίνου) κινδυνεύουσιν βί τού θεού κήρυκες, κα\ ταύτα (|ΐκιι1 ίη ηοδίΓΪ εοϋϊεϊδ ηΊ3Γ£Ϊηε ίη Ιιιιηε ηιοϋυιη
πδ τών είς σοπηρίαν καλουμένων ανδρών. «δεηηϊΐυΓ : γρ. και θεοσέβειας. Εΐϊβιιι ΕρϊΙ- 20.
(3) 8ίε εούεχ ηοβΙεΓ, :κΙιΙίΐ:ι ηοΐβ ίη ιηηΓβίηο : θεοσέβειας ΙυεΙυτ.
γρ. βίον. 0οι. εί ϋι•. βίον, δοιΐ εχ ΕρϊΙ. χρόνον 388ϋ- (20) ϋοΐ. εί Ογ. οπηίΐυηΐ καί. ΕρϊΙ. έκκαϊδεκα τδν
ιηεικίιιιιι ε88ε ριη ϋανίκίιΐδ πιοηυεηιΐ. αριθμόν.
'4) ΟοΙ. εί Μτ. δ δέ ρΓΟ αυτός. (21) ϋοΐ. εί Ογ. ααχίιιηΐ ώς Ικαστον (ΟΐΙοο. έκα
(5) ΟοΙ. οι ϋΓ. μή. ίΐεηι Ερϊιοηιε XIII. στου) έξης χρόνου μαθών. Τυπι 'πϋειιι έκθεΐναι.
(6) Α βούλει ρποΓβ :«1 βούλει αΙΙοηιπΊ 1ίΙ)Γηι•ίιΐδ (22) Ργο ίιϊδ ΕριΙοπιβ : ων κα\ τά όν. είσι ταύτα.
ΐΓ3η8ί1ίνϊ88ε νίιΙείιΐΓ, 8Ϊ νίϋειηυβ Ικχΐιιιη ΟοίοΙειϋ Ζακχαίος, βίο.
εί ΰΓεδδβΙϋ. Ι1)ί εηίηι 86(|ΐιίΙυΓ : τά άλλα σημεία της (25) ΙΚτεε 3ο"ηιοαΊιαι εοηνεηϊοηΐ ειιηι Ερϊιοηιε 20,
οίκήσεώς μου και ων θέλεις έγώ σοι σήμερον έρώ, ιιϊμ (|ηοί ό 3ηΙο Χριστός οιιιϊΐΐίΐ , Ι'οΐ. νεΓΟ εί Ι)ί•
ίνα δτε βούλει. 30" Λάζαρος ηϊΗϊί ;κΙ(Ιιιηι ρΓ3?ΙεΓ ο! ίίρείς.
(7) Ω 3ΐιρΓ3δεπρΙιιπι 1ι»1)βΙ ο. ΟοΙ. 61 ϋΓ πορεύ- (24) ΎΩν ■ ϋοΐ. ει Ογ. ως. €;ίΊεπιιη 3υ ΙΓι$ Ερϊιο
σοααι. ηιε 831Ϊ8 (ΙϊΠεΓΐ, Ιι.η1)οΙ ειιϊηι οί δέ τ. β. μ. αηδέν
(8) Καϊ Αηέσκοτ (Ιιοο αεοοηΐιι ίρ$ε εοιίεχ) : ΟοΙ. παρεκκλΐναι της αληθείας, ούτω τά κατ' αΛδν εξί•'_
εί ϋι•. ή άρέσκον (Οτ. άρεσχ.). Οεντο. κα\ πρώτος, εΐε.
(!•) 0οι. εί Ογ. γίγονε κόσμυς (25) Γ-0(1εχ Κλήμη. ΰοΐ. ει Ογ. Κλήμη,.
(10) Ιυ εαιιι ΟΐΙυυυιιίαηυ ; Ρ.ηΐ». ογγ•. τ:. (2'!) ^^. 3ϋ Ι«εε ΕρϊΙ. 28.
1289 ΑΟΟΕΝϋΑ. 12ί>0
(Ηΐιιία πιηηυ βιΜΊΐα βυηΐ), μή τις αύτδν μόνον άγα- Α μη3εν(*2), δι' ολίγων ήμερων αύτοίς (»ρ8ε εοιίεχ άσ-
Οον δντα έπϊ πάσι τοις χακοΐς ύπέλαβεν (27). ΧΕΙ. ΚαΙ σοις) έπιμείνας (-45) καΐ θεραπεύσας πολλούς χα\ ταΐ;
ό Χίμων Ηρόδηλος ει φεύγων άπδ τ. γρ. ... χα\ ό βϊδλοις αυτούς ένασχήσας, χατ' Γχνος τού Σίμωνος
Πέτρος• Αυτός μοι φαίνει (28) τοΰτο ποιών ό γαρ τά- εις τήν Τρίπολιν έπορεύετο.
ξιν ζητήσεως φεύγων έξέτασιν αληθή γενέσθαι οϋ Ηοηι. VIII, 8. (εΓ. εά. ϋΓεβδ. ραβ• 186.) Τού.
βούλεται. Όθεν έγώ ... (ΧΕ1Ι.) Κα\ δ Πέτρος• Πώς δε (44) Μαροώνου εις τήν ύπαιθρον χεχηπευμένον τό
και τον νουν τυφλδς είναι έδύνατο (29)• 6 προ τοϋ πον (45) προάγοντος (46) εϊποντο οί δχλοι. Ό δέ Πέ
γεύσασθαι τοϋ φυτού συμφώνως τψ κτίσαντι αυ τρος έπί τίνος βάσεως άνδριάντος ού πάνυ υψηλής (47)
τόν, εΐε. έπιστάς, άμα τώ (εοά\ τδ) τδν δχλον Οεοσεβεΐ Ιθε '
Ηοηι. IV, 21. (εί. β<1. ΟΓ888. ρ. 131.) "Ωαριερ γάρ προσαγορεΰσαι, εΐε. •*••
4 λυσσών κύων τούτους αναιρεί ωνπερ αν ψαύση, της Ηοπι. IX, 19. (εΓ. εά. ϋΓεδβ. ρ3£. 209 δς.) Κα\ (48)
αφανέστατης λύσσης μεταδιδούς, ούτως (50) χα\ της τώ δεδωχότι ευχαριστήσετε (49), εις άε\ τών άποΑ-
μοιχείας το χρύφιον χαχόν (31). XXII. Έχεΐνο δέ όήτων απολαύοντες (50) αγαθών, άπολουσάμενοι (51)
πάντες (32) Γσμεν, ώς έπίπαν έπ\ τούτοι τους άνδρας έπ\ τή τρισμαχαρία έπονομασία (52)• χα\ (53) ού μό
άνεπισχέτως δυσχεραίνοντας, πολέμους τε (33) έπ\ νον τα ένδομυχοΰντα ύμΐν πνεύματα άπελάσαι δυνή-
τούτων (34) έγηγερμένους , χαϊ οΓχων γενομένας Β σεσθε, άλλα χα'ι τά άλλων δαιμόνια χαλεπά (54) συν
άνατροπάς, κα\ πόλεων αλώσεις, χαΐ άλλα μυρία (35). τοις δεινοϊς πάθεσιν απελάσετε.
Ηοηι. VII, 1.(εΓ. εά. ϋΓβββ. ρββ- 174.) Τή δε επαύ ΙΙοπι. XI, 25. (εΓ. ειΐ. ΟΓ888. ρ»8• 246.) -Ελπίδος
ριον "(36) προεληλυθότι τψ Πέτρφ άπήντων πλησιό- τυχεΐν δυνήση ποτέ. Ταύτη γάρ μάλλον πλείονα ύφέ-
χωροί τε οϋχ ολίγοι χα'ι αυτής Τύρου πάμπολλοι (37), ξεις τήν (55) χόλασιν, δτι χαλά έργα ούχ έποίησας
χα\ Ιπεφώνουν λέγοντες• Ό θεδς, διά σοϋ ήμδς έλεά- χαλώς. Καλή γάρ ή (56) εύποιία όπότ' άν ώς δ θεός
τω (38), διά σοϋ θεραπευέτω. 'ύ δε Πέτρος Ιστη έπ\ έχέλευσεν γίνηται • σΰ δέ εί ού θέλεις ώς έχείνω έδο-
λίθου τινδς υψηλού πρδς το δύνασθαι πάσιν δράσθαι, ξεν βαπτισθήναι, τώ σώ θελήματι υπηρετών έχθραί-
χαϊ προσαγορεύσας θεοσεβεί νόμω ούτως ήρξατο (39). νεις τή έχείνου βουλή (57).
ΙΙοιιι. VII, 12. Κατορθώσας (40) χα\ βαπτίσας άπδ Ηοηι. XI, 26. (3ραά Ογοββ. ραβ• 247.) Αμήν λέγω
των επομένων αύτώ πρεσβυτέρων ένα έπίσχοπον αύ- ύμϊν (58), έάν μή άναγεννηθήτε δι' ύδατος χα\ πνεύ
τοϊς χαταστήσας, είςτήνΒύδλον (41) έξήει. Κα\ γε ματος (59), είς τδ δνομα τού Πατρδς χα\ τοϋ Υίοΰ χαϊ
νόμενος έχει, χα'ι μαθών ότι Σίμων ε!ς Τρίπολιν ώρ- τού αγίου Πνεύματος (60), ού μή ε'ισέλθητε είς τήν
(27) Ιΐα ευπι Ερίι. 38 ίΐιι. 0οι. εί Γ)γ. οιΠιΙοπιηΐ (46) Προάγονζος • ϊΐα ευπι Οΐΐοΐιοηϊηηο ; ΡβΓΪβ.
ύπέβαλεν. *■ .κΐιΐίΐ. αυτόν, (ριικί ΕρϊΙ. ρΓχηιίΐΙιΙ.
(28) Ιΐη οοάεχ ; ΟοΙ. βΐ Ογ. φαίνη. (47) Οιιιηίηυ βίε ; Ερίΐυιηε μετεώρου ει στάς.
(29) Ιΐ:ι οιηηε$ ΗοηιίΙίαιυιη ε'οϋίεεβ; Ερίΐοηιε (48) ΚαΙ οιιιη Ερίιοηιε ; ( )υΐ. εί 1)ι• άλλα.
νεπ) ήδύνατο. (49) Ιΐ:ι οιιιιι Ερϊιοπιε ; ('.<»1 εί Ι>γ- ευχαριστή
(30) Οϋτως ειιπι Ι'απδίιιυ; ΟΐΙοΙι. ούτω. σατε, 3(1ϋίΙί8 μετά τοϋ τής ειρήνης βασιλέως.
(31) ΑριιιΙ ΟοΙ. εί Ογ. ροδί χαχόν .ίιΙιΠΙιιγ : χάν (50) 113 €ΐιιιι Ε^ίοπιε; Ραπβιη. βασιλευούντες,
άγνοήται , της διαδοχής τήν έχχοπήν έξεργάζεται. ΟίκιΙιοί). εί εοιι]εεΐιΐΓ3 Ι'.υΐ. βασιλεύοντες.
XXII. 'Αλλά τοΰτο μέν νϋν ήμίν παραλελείφθω. (51) ϋοΐ. εί Ογ. ρΓΧΠίίΐΙυιιΙ : έν δέ τω παρόντι,
(32) Πάντες ειιηι ΟΐΙοΙιοιηβηο, Ραπ8. άπαντες. άεννάω ποταμψ ή πηγή έπεί γε χάν θαλασσή. Ηο-
(33) Τε ευπι ΟιΙοΙ>οηί«ηο, Ρϊπ». οιηίιιίΐ. ι-ιιιιι ιιίΐιίΙ ευιη ηοβίΓΟ εοϋίεε Ερϊιοπιε.
ι34) Ιΐα ειιπι ΡαΓΪβϊηο ; Οΐΐοοοιι. ί-\ τούτω. (52) 113 ηοβίεΓ ειιπι Γείϊηηίβ. 8εά ΕρίΙοπιε βίε : τξ
(55) ΙΙχε οιηπία ευπι βηΐεεεάεηΐίΐιυδ ει βεηυεη- μαχαρία τής Τριάδος έπιχλήσει προτερον, εΓ τις
(ϊ Ιιιΐί ρίυηουβ ίη Ερίΐ.ρπεΙεΓπιΐββα βιιιιΐ. α. ερίι. 51. κηλίς, εΓ τις σπίλος ταΐς ύμετέραις έ-ιπολάξει ψυ-
(36) ΙΟ ευηι ΕριΙ. 53 ; 0οι. ει 1)γ. βίε : Τή (ΟοΙ.
οπι.) τετάρτη δέ ήμερα της έν Τύρω ημών επιδη (55) ΚαΙ• Οοΐ. εί Ογ. οππίΐιιηΐ ; Ερίι. ούτω γάρ.
μίας, ύπδ τήν (ΟΐΙοϋ. τδν) βρθρον.
(37) Ργο Ιιίβ Ερίίοιυε : χα\ αυτής δέ της Τύρου (54) ΟοΙ. εί Ογ. άλλ' αυτοί μηκέτι άμαρτάνοντες
πολλοί. χα\ θεψ άνενδοιάστως πιστεύοντες τά άλλων χακά
(38) Γ.οΐ. ει Ι)γ. έλεείτω, ίΐεπι Κριίοιιιε. πνεύματα χα\ δαιμ. χαλεπά. ΕρίΙοπιε : άλλα χα\ τά
(39) ΛΙ> ηΪ8 8Ϊε άίβεεϋίΐ ΕρίΙοπιε : στάςουν ό Πέ- ». έτέροις ένοχλούντα δαιμόνια.
ρος ... πδσι καταφανής είναι, χα'ι προσαγ., εΐε. (55) ΟοΙ. εί Ογ. οιιιίιΐιιιιΐ. ΙΙ.ιΙιΊ νεΓΟ εαη» ηο-
(40) Ι'απϊ. συνεθίσας, Οιΐυΐ). συνεσθίσας. Ερίι. 58. 81γο εο<1ίεε Ερϊιοπιε, ίη ςυα Ιοίιΐδ Ιοευβ 8Ϊε Ιε^ίΙυτ :
χαταοτίσας. έλπ. αγαθής τυχεΐν... πλείονα _μάλλον ύφ. τ. χολ. δτι
(41) διο ειιπι ΕρΊίοιιιε ; ('.οΐ. εί Ογ. Βίβλον. χαλοΐς ϊργοις ουχ έχρήσω καλώς, ουδέ γάρ χαλδν τδ
(42) Ιΐα ΓΐΐΓβυΒ ευπι ΕρίΙοπιε. (λιΙ. εί Ογ. δτι Σιμ. καλδν, δ φασιν, όταν μη καλώς, γίνηται (βειΙ ίη ν3Γ.
ουδέ μιας ημέρας αύτοΐς προσέμεινενάλλ' ευθέως εις ΙεεΙ. 3ίΤει-ιιιιΐυΓ ρΓΟ καλοϊς ίργοις ηο$ΐΓί8 ρΓυρίοΓα.)
Τρίπ. ώρμ. α. Ερίι. 18.
(43) Αί1 • Ρ3ΓΪ8. εί Οιΐοΐ). οιηίιίπηί. ΕρίΙοπιε 8ίε : (56) Γ.οΙ. εί Ογ. οηιίΙΙιιηΙ, ίΐεηι ναΓ. !εεΙ. Ερί-
αϋτδς βραχύ παραμει/ας αύτοΐς, εί ρετ^ϊΐ χα\ θερ. 1011188
τών έν Βύβλι,ο πολλούς χα'ι τήν εύσέβειαν αυτούς έχ- (57) Ερίι. σύ δέ ... ώς τω θεψ δοχοΰν βαπτ. τώ
διδάξας. σώ μά)λον υπηρετών θελήματι, έχθρ. πάντως τή
(44) Δέ ευπι Ρ;πί<>. είΕρίΙ. 62 ; Οιΐοΐι. οπιίΙΙΐΙ. Μα έκ'. β
ροώνου εοιίεηι ιηοιίο ι ιι Ερίίοιηβ ειΐίΐιιιη ε8ΐ ; αρυιΐ (58) 113 ειιπι ΕρίΙοπιε; ΟοΙ. ει Ογ. ύμϊν λέγω.
ϋοΐ. ει Ογ. Μαροόνου. (59) Δί' νδ. χ. ζνεύματος ' ίΐ;ι ευπι ΕρίΙοπιε
(45) Ιΐα εο(1εχ ηοβΙεΓ. 1';ιγϊ5. εί Οΐΐοΐ». είς τδν (ϋοΐ. εί Ογ. ύδατι ζώντι.
(βχ Ερίι. εοΓΓΪβϊ νοίιιεηιηΐ τόπον) ύπαιθρον κεκη- (60) ('.οΐ. εί Ογ. βίε: είς δνομα Πατρδς, Πού, αγίου
ττευμένον; Ερίι. νεΓΟ είς χεχηπευμένον* τόπον χα'ι Πνεύματος, φιχ νιτ1ι:ι οπιηία ΕρίΙοπιε οηΓιΙΙίΙ, εί.
ύπαιθρον. 18 ϊιιΙι Ιίιιειιι.
Ρλτβοι.. βκ. 11. 41
1291 ADDENDA. 1202
pajiXeíav tíov oùpavwv. ДЛ i:p¿atX0e тф ücaTt (61). A axoüaac зйутроцос kYEv<5p.T;v xa^ ¿~iSoxp\jç • .«Jov
Horn. XI, 29. (cf. apud Dress, pag. 249;) "Oti Xíyov EÎrav àvTjp, ou toîvteç o£ ттц vûv yvK¡j; Ь.ч-
хабарЕ^Ете тойяотт]р£ои xoItíjí irapo<{í£8o{ тб éÇoOev, OpdtTtoi тф tt|ç yvtOtfEtüí xa^ ейзЕбгЬс Xoyt¡) (cod.
ïoibOev 6k Y¿{m (5Ú7TOU (62). ФариаТг тисрXk, xaOápwov Xóyot) fjTToveç (64) TUYxivoujiv. 'О Sk !6¿v (ie súv-
rpàiTov той ironjplou xal тт;{ rcapoi[/(6oc то íacooev, Saxpuv, xtûv Saxp'juv ктоОЕТо ttjv aMav. Кауш Sçt|V
iva y¿vi)Tat xal тб ЦшОгу айтой xa6ap¿v (63). T£ toioütov f¡¡iapTOv iva (65) toioütov Efejç Xó-
Нот. XI!, 7. (cf. ed. Dress, pag. 259). 'Eyù 6k yov (66) ;
III. •
Fragmenta ei Chronico Georgii monachi, cognomento Flamartoli, ex Clementinis, ut vide-
tur, hausta.
Apud Fabricium Harlcssiumque Bibliothecx Graceje tomo XII, legilur с Leonis AUalii diatriba De
Ceorgut, bine inde contracla, cum nolis Fabrica el G. C. Harless. » Ibi pag. 50. de Georgio monacbo no
mine Hamarioli claro hxc scripta sunt : « Cbronicoii el ipse scripsit ab exordio mundi ad Micliaelem
Theopbili niium (imperio prxfuil ab a. G. 841 ad 867 ), quando ipse vitam agebat, es varus et divers»
chronographis el inlerprctibus sacris contexlum ; historia quidem non adinoduin opulentum, sed ad íir-
inanda fldei capita dissertationibus el sanctorum pat ru m aucioritatibus longiusculum. Pleraque sunt in eo
qux in Gedreno, Tlienpbanc, Glyca aliisque iisdem pene verbis ac seníeilíis, paucissimis lamen exceptis
descripla : ex hoc autein iilos veluli e fonte suo, cum posteriores sint, hausisse nemo ambiget. Historial»
ad aliorum scriptorum loca obscura el ardua explananda apprime necessariam nos e Grxca lingua mullís
abhinc annis veriimus in Lalinam. Quae ulinam aliquando bono reipublicx lilterarix lucem videal 1 >
( Nota edilurum ad hxc sie habet : « Nee dum, quod dolendum, lucem vidit, ñeque Allalio ñeque alio
editore, licet manu exarata in varus bibliothecis, ut Cxsarea, apud Lambec. MM, p. 462. >)
Hxc quo jure dicta el adnolata sint, apparebit ex aliquot ejus chronici exemplis, desumptis ex códice
Coisl. 305. sxculi fere decimi (ipse chonici auctor vixil nono sxciilo), collalo passim cod. Keg. sive Im
per. I "mi aliquot sxculis recentiore. Primo loco qux dabimus, eograliora theotogis fore spes est cum
uiaximam parera ex ClementinU bausta esse appareat. Gonferenda autem sunt cum ¡is qux Cedreuus
utpole a Georgio Hamarlolo uiuiuala habet editionis Parisinx pag. (205.) 206 seqq. (edit. Bonn.
pag. 360 seqq.
Metí Si KXaúSiov ебааЕХеизе Nápwv (1706 add. 6), ft xal шзайтш; тсроатаСас £Î~£Ïv avOpü>w'vr¡ çwvjj тф
L. —Л—Г. k_— .?'. / iTfii; ...1.1:... 1...1...« . :• - _.^.J tu . . .t..*iu.T.. VJ ».%. «.¡¿w*. «¿*i ш A vhmu
uloç айтой, krr¡ iS- ( 1706 addita habet : Bç -ovtjpó- Штры etiisXOEÎv. Kal тойто топота? i:áXtv 6 xúwv,
татос xal Xayvoç ûv t!)v (литера xal tIjv u,vt)ítt+¡v с!зт,А0с Штрос 7Tp8í £íu.b>va* xal aujjiÊaXùv jut'
dvcXùv eùvouxov Eyt][i£v °йтос avEÏXe toùç àiws-o- aÙToû ïi(«i)V eîç eaup.aTO'jpY¡a{, èvixr,ïc Пгтро( li-
Xouç H¿Tpov xal nauXov, elc.),E<p'ou2£u.v 6 Mayoç OEiç TTOitôv, xal iroXXol morEUaavTEC абатст(авт(1«.
kXBtbv kv 'Ptbjirj xal 7«)XXà irquxîa 6ià уот)те£ас xal Kal fjv àv Tîl Тши тарах*) тоХЛ,1 (1706 1«ТйЧ)
çavTaaiaj Tiviç kmTsXuv (1706 íxteXojv) xal kauTÖv xal aÛYXu<ItC êvexev Патрои xal £((uovo(, Sri xaïiv-
6eov ¿vou.âîiov. Kal той ЦЕуаХои Патрон Thv 'Poj- avTi àXX<iXojv íto£ouv(1706 add. та) Оаиилта.'Апер
(iT¡v тйте xaTaXa6<5vTo{ xal npbç tov ¡jtáyov áicEX6¿v- (jiaOôiv 'A^piititaç 6 ïitapxoç ávf¡Y«Te ТФ P«»1^'
toç, eupe x'jva тахцрдуавт) 8e8e[jl¿vov áXúneatv èv тф Népiovt XeytuV Дио Ttvéç eïsiv 4v8pE{ ê.v t§ «5Xet
miXûvi * 8v i ££¡«ov S£i|xr¡3aí èxwXuaev (1706 ахш- ОаО[лата uoioûvteç arc¿vavTi àXXfjXuiv • é (aev Xiy«
Xuev) navTaç oûç oùx fjOeXe itpbc aÙTOv EÍativai. Kal èau-bv Elvai t8v ^XptîTÎv • ó 6k SXXov EÎvai tov xal
тойто f,v itpôJTov Оайил тф (1706 add. Петру тф) (1706 oin.) kdTaup(i)¡x¿vov 'Ir.soûv, ou (1706 om.) xat
(líXXovTi i:pbçï!(iujva ияер-^ЕаЬт.'О 8à Петро? Í8¿>v jia6î)Ti]V èa'JTbv eIvsi 8iiaxuP'CeTet- Ouc xeXeújb« 6
t6v xúva o&Tio \iiyav xal amriYp«o[iívov, xal p.aOiuv Nípajv ax^^vai xaTEVíbitiov айтой, \éyei izpbi Sípí-
öti îtoXXoùç àvEîXsv ènixE'pi] javTaç siueXOetv яро тт){ С va- £ù eT 8v Xaôuai Xpieróv ; 'О 6k çtjtîv 'Еу<Ь e'l"-
кп1тротит]с Sîjxojvoç, xpaTÍjaaí ÍXuüev aùxiv Xeyiov, 'Op.o£(i>î 6k xal tov Петроу ктегрыт^аас Et àXi)6uî
ЕГзеХОе ярбс £í¡xtova xal £!як аитф àvOptu-ivrj tfw- 0Ît8ç ÈSTiv ó XpiuTiç- Oùx íotív ou-oî, ici) Петрос,
v^' Петрос, обоОХос XpioToO, eíoeX8eív га OéXEt. Kal ¡xi) y¿voito • куш yàp kxstvou рлв^т^с E¡u.t той атаи-
той xuvoc eùOù; Spopialou eíjeXOívtoí xal ойти Xa- ptijOévToç xal àvaoravTOÇ xal si; oùpavov àvaXtiçeiv-
XijaavTOî, xaTEuXâ^luav oí (АЕта ££|jliüvoí, Xéyovxec . toç. 'O 6k Népiov (bç тЕратоХоуоис à[içorépouç eù9ù{
Tic km. Патрос, xal т£с tJ тояайп) 6úvau,i( айтой ; &t£|mi>; kx пропитай айтой 65ttov k£JT)XaoEV. 01 6k
Прос ой; çTjalv ó I£(«ji)v Тойто ùjxaç ¡it] $eviC¿to> • 8iáyovTEí kv 'Pcí)(xi¡i ki»£ouv Iti байрлта xaiivew
блЕр xà-,'(li ro'.Tjdtü. Kal icposxaXEoá^jLEvof t8v xúva, àXXT]Xtov. Kal ó (xkv ïîjjlojv irposriCat xal ax6¿vro;
(61) Cot. et Dr. 8i8 яроо-еХбЕ-Е absque тф 08а-;. (64) "Htroret ■ ita cum cod. Epitomes ; Paris-
Epil. 5Л пр8з£Х6етф ßaTtriouaTt. ÍTTOv ; Ottobon. et Epit. ed. I^ttouj.
(62) На cum Olio bon. et Epit. 68; Parisinus p"ú- (65) Cot. et Dr. addunt uot.
wouç. (66) Epitome extrema ila habet : uüväaxpu/.
(63) lia fere etíam Epit. 68, nisi quod -Л Цш pro i-íuvoáv£TO tÍ)v aÎTÎav. Kàyù тгрос айтЙУ Kal xlw-
•h ëÇojBev habet. Gol. vero et Dr. extrema sic edi- o'jtov, fjjMtpTov, œtj(A\, ïva xas toioütov àxoûaai F
derunt • ïva yivTjTai xal та í£u> aÛTUv (Ottobon. aù- Xóyov, • ■•
ii/j) xaSapa.
1293 ΑΙ)ϋΕΝΟΑ 1294
μεγάλου ταύρου εΐπεν λόγον είς τδ ώτίον αυτού, (1700 Α Κα\ δ Σίμων φησίν • Εϊ πρόγνωσιν εΐχιν (70) . . .
μια ου ν των ήμερων προστάξαντος τοϋ Σίμωνος ΚαΙ δ Πέτρος ( 1706 »άά. εΐπεν ) . . . φησ\ πρδς τδν
άχθήναι αύτώ ταΰρον παμμεγέθη, έλάλησεν είς τ6 (1706 φησί τώ)Ά6ρ.• Γινώσκων γίνωσκε . . . δουλώ-
ςυς αύτοϋ), και παραχρήμα (1706 παρευθύς) τέθνη- σουσιν αύτψ (ίΐ3 βΐϊηω 1706) έτη γ" (1706 τγ•) . . .
χεν ό ταύρος. Ό δε Πέτρος εύξάμενος χα\ άναστή σας άποστραφήσονται ώδε (71). Ούπω γάρ άναπεπλήρων-
αύτδν, πάντες μάλλον έθαύμαζον, λέγοντες ■ ΤΙ ζωο- ται α'ι άμαρτίαι των Άμο4|5αίων ϊως τού νύν. Ούτω
γονήσαι υπέρ τού θανατώσαι μείζον έστι (1706 »ιΜ. δή καΐ προς Μωϋσέα φησίν* Τδούσύ κοιμάσαι μετά
το) θαύμα. ΚαΙ μίνιο: καΐ άλλα σημεία πολλά εποίη των πατέρων σου, χα\ άναστάς 6 λαδς ούτος έκπορ-
σαν, χα\ λίγους δογματικούς έλάλησαν απέναντι αλ νεϋσει οπίσω θεών άλλοτρίων της γης εις ήν είσπο-
λήλων, ού μόνον έν 'ΡώμΤ], άλλα καΐ έν Συρία πρότε- ρεύεται έκεϊ, καΐ έγκαταλείψουσί με, κα\διασκεδάσου-
ρον, άτινα ΚΑήμης ό "Ρωμαίος χαΐ πάνσοφδς τε χα\ σιν τήν διαθήκην μου ήν διεθέμην αύτοΐς. Κα\ δργι-
μαθητής Πέτρου ( 1706 χα\ πάνσ. μαθ. Πέτρου ) κα\ σθήσομαι θυμώ κα\ καταλείψω αυτούς κα\ αποστρέ
συνέχδημος έπεξεργαστικώτερον (•1706 έπεργαστικ.) ψω τδ "πρόσωπον μου άπ' αυτών, καΐ ίσται κατάδρω-
διηγησάμενος (1706 διηγούμενος) ούτως έφη. μα, και εύρήσουσιν αύτδν κακά πολλά. Οΐδα γάρ τήν
Τού γάρ Πέτρου (67) ποτέ διδάσκοντος επί λαού πονηρίαν αυτών, όσα ποιούσιν ώδε σήμερον πρδ τού
περί τού μόνου θεού, δ Σίμων (1706 Τού μακαρίου είσαγαγεΐν με αυτούς είς τήν γήν τήν άγαθήν ήν ώμο-
Πέ. τού αποστόλου διδάσκοντος τδν λαδν σέβεσθαι κα\ σα τοις πατράσιν αυτών δούναι, γήν ρ^ουσαν γάλα
προσκυνεΐν τδν έπ\ πάντων μόνον άληθινδν θεδν, δ καΐ μέλι. Κα\ φαγόντες χα\ έμπλησθέντες έγκαταλεί
Σίμ.) έξω τού δχλου βοή μεγάλη χρησάμενος πρδς τδν ψουσί με. Τί δέ ; ούχ\ κα\ Μωϋσής (1706 Μωσ.) . . .
Πέτρον εΐπεν (1706 έξω τ. δχλ.έστώς έδόηαε- Τί) Τ£ είς τά έθνη πάντα διασποράν . . . δ δέ Μωϋσής καΐ
ψευδόμενος άπατάν θέλεις τδν παρεστώτά σοι ίδιώτην οΐ (1706 οπί.) άλλοι . . . προήδεισαν (1706 προεγί-
νωσκον)• πώς . . . τά έσόμενα (1706τά μέλλοντα)
βχλον, πείθων αύτδν θεούς μήτε νομίζειν μήτε είναι,
. . . χαΐ μέν ( 1706 μέντοι) γε χα\ τό• Έπείραζε τ.
καίπερ τών παρ" Έβραίοις βίβλων λεγουσών πολλούς
Ά6ρ. κα\ τό• Όσφράνθη (*" θΐ 1706 ώσφρ.) κα\ όσα
θεούς είναι ; Πλην ουν περ\ ου Ιφης θεού, δείξας εγώ
μή αύτδν είναι τδν άνώτατον καΐ παντοδύναμον θεδν, τοιαύτα, συγκαταβατιχώς (1706 σωματιχώς) διά . . .
καθδ άπρόγνωστός έστι χα\ ατελής και ενδεής καΐ Μή φάγομαι . . . πϊομαι; "Οθεν δ έξ αύ-οϋ (1706 έξ
ουκ άγαθδς, χαΐ πολλοίς υποκείμενος πάθεσι κατά τήν αύτ. δ) πρδ τών ... δ Πατήρ υμών δ ούρ. βτι χρ.
ύμετέραν γραφήν, έτερος πάντως περιλείπεται προ- τούτ. πάντων ( 1706 άπάντ. ) πρ\ν αύτδν αίτήσησθε
γνωστικδς, τέλειος, άνενδεής, άγαθδς, κα\ παντδς (1706 -σασθαι). ΚαΙ τοις ( 1706 Λάά. μή) νομίζουσιν
πάθους άπηλλαγ μένος. "Ον δέ σϋ φής δημιουργδν χα\ ^ ότι μή ( 1706 οπί, ) πάντα . . . αποδώσει (1706 αΜ
ΰπέρθεον, τοις έναντίοις αντικείμενος υπάρχει ύμϊν) έν . . . διηγόρευεν (1706-ρευσεν)δ θεδς ϊλεος
Αύτίκα γούν δ καθ' δμοίωσιν (68) . . . θανάτω κα (1706 -ον) θέλει (1706 θέλων) κα\ ού θυσίας. (1706
ταδικάζεται . . . έπεί μή πανταχού βλέπει επί τη -Εαν ιιΐ νί(ΐΰΐιιι) . . . οίχτίρμονες ώς δ Πατήρ υμών
τών Σοδόμων καταστροφή, λέγει• Καταβάς δψομαι εί (ιιβο 1706 Λάά. δ) ουράνιος. Διά δέ τους άπατ. (1706
χατά . . . και τδ ειπείν περ\ τού Αδάμ . . . μήπως 3(1(1. καΐ ύπολαμβάνοντας ) πολλούς . . . ίνα γινώ-
. . . χα\ φαγών ζήσεσαι είς τ. αιώνα, άγνοοΰντος κ. σκωσι (1706 -σκουσι) σέ . . . πρδς τδν έπερωτήσαντα
φθ. έστι σϋμβολον.Ήσπερ κα\ τδ Ένεθυμήθη . . . (1706 έρωτ.) Ποία εστί πρδ (εοΓΓί^β πρώτη ?) πάντων
χα\ "ή Όσφράνθη . . . κα\ τδ τέλος της ύπομ. μή (1706 έστ. πρώτη, ΟΠ)ΐ$8θ πάντων) εντολή, άπεκρί-
προειδότος. θη ( 1706 έφη ) Πρώτη πάντων εντολή έστιν "Ακουι;
Ό δέ Πέτρος έφη πρδς αυτόν (1706 πρ. τδν Σίμω Ισραήλ, Κύριος ....
να)- Εί τυφλδς . . . πώς εντελλόμενος δ θεύς έδείκνυεν Ό δέ Σίμ. συν. δτι Πέτρος αύτδν (1706 έαυτδ'ν)
«ύτώ λέγων• Άπδ δέ τού [69)) . . . χαλ δ Πέτρος• Πώς συνάγει (1706 Λάά. έν) ταΐς γραφαΐς είς . . . ούτως
. . . εΐχον άνεωγότας . . . δήλον εντεύθεν είδεν ήν έξησκημένος έν ταΐς μαγείαις κα\ μεθοδείαις τοϋ
( 1706 δήλον ίδούσα ) . . . κα\ ( 1706 οιβ.) ώραϊό^ Σατανά, ώς (1706 έν ταϊς διαβολικαίς ένεργείαις καΐ
έστι τού κατανοεϊσθαι (1706 -νοήσαι) . . . κα\ έδωκε Ο μ»Υ• * μεθ. ώς) ... σχεδδν έπ\ ταϊς . . . ίπτατο
( 1706 8(1<1. κα\ ) τώ άνδρ\ αυτής μετ' αυτής ( 1706 κ<Λ έκ . . . δράκων έγίνετο και είς έτερα ζώα μετε-
ΛΠ1. μετ' αϋτ.). Εί ουν . . . γνώσιν εΐχον καλού τε μορφούτο• διπρόσωπος έγίνετο καΐ είς ( 1706 οηι.
έτερα ζώα ιΐίφιο κ. είς) χρ. μετεβάλλετο • θύρας . . .
χλ\ κακού, δψιν δέ (1706 καΐ δτι δψιν) έκαστον (1706
-στα) . . . γνώσιν άδιάφθορον παρέσχϊ* • • • τυφλού ήνοιγε καΐ σιδηρά (1706 σιδήρων) δεσμά . . . είδεών
δίκην (1706 δίκ. τυφλ.) . . . καΐ τδ (1706 τδν) πάνυ (1706 ιδεών) παριστών (1706 παρίστα) . . . φερόμενα
γνώριμον . . . ούτως ουν κα\ ό Αδάμ . . . διεγέρθη- (1706 φέρεσθαι) πρ. ύπ. έποίει βλέπεσθαι (1706 οπί.)
σαν (1706 διηγ.)• τδ γάρ• Διηνοίχθ. αυτών ο! οφθαλ . . . τών τεθνηκότων . . . πολλούς δέ γόητα . . . πει-
μοί . . . έγγενομένην (1706 έγγινομ.) . . . παρευθυς ρωμένους διαλλάξας . . . διαφόροις κα\ δυσιάτοις . .
γάρ . . . πλήττεται. πλείστα (1706 Λάά. είργάσατο) καθυπουργ. αύτΟ
(67) α. 3(1 Ικγγ ΙΤοπιΊΙ. III, 58. (69) α. Λά Ιιχε ΙΙυηιΠ. III, '»2.
(68) Ιππρίι Ιι. Ι. ΗιιιιιίΙ. III, 59. Γ,οηνβιιιι .ιτιίοιη (70) ΟΓ. Λά 1«εε Ηοηι. III, 42.
Ιι.Τ(; ΐοχίιΐίί ρηΐ'» (αηίορβΓΟ ευιη Γ.βάΓβηϊ 1ίΙ)ΐο πι ε» (71) δεςιιβηΐϊβ πβηυβ ά\ιπ\ βδΐ Τί δέ; ίη Οβ(ΐΓβιιο
ι^ηΐιιιη βΧίκΉϋβΓίΐ ρι•Κ8ΐ(>ΐ ηιιχ ηΐίςυο ηιθ(1ο (ΙίΓ- ηοη Ιε£ΐιηΙυΓ; άββυιιΐ βΐίηηι ίη οοϋ. Ιηιρ. 1706.
Γρπιηΐ νβΙ αά <'οιτίβοηιΐιιΐϋ Ι1οηιί1ί;ΐΓυω Ιοχίυιιι να• Ργϊπι3 : ούπω.. .τοϋ νύν ουπι ΙΙοηιΐΙ. Ι. Ι. εοηνε-
1..•ι ε ΥκΙείΐιιΐιΐΓ. ηίαηΐ. 0»;ΙβΓ» εί. ευηι ΠευΙεΓ. 31, 16-21..
1295 ΑΟΠΕΝΟΑ. 1296
(1706 αυτών) των δαιμ. είργάζετο (1706 οηι.)• κάν- Α τών διδασκάλων αγωνιζομένων ή Ολιβομίνων, ώς ί.ν
τεύθεν οϋ μόνον έαυτδν εις ετέρας μορφάς ανθρώ ταΐς Πράξε σι τών αποστόλων γέγραπται δτι προσευχή
πων τε χα\ άλογων, ώς έφην, μετεσχημάτιζεν, άλλα ήν εκτενής γενομένη (1706 γινομ.) ύπδ της έχχληαΐας
καί ους ήθελεν ούτως έποίει. Κα\ γοΰν . . . περιθε\ς υπέρ τοΰ Πέτρου. Ώς ουν έν (1706 οηι .)έκείνΐ] τή ήμί-
τω μαθητή Πέτρου Φαύστω (1706 Φαύστ. τφ μαθ. ρα τοΰ σαββάτου γενομένης της Χριστού νίκης χα\
Πέ.) . . . προς Πέτρον ενώπιον ημών Εχων την μορ- της πτώσεως τοΰ αντίχριστου ( Γ.οιίεχ Οοίδΐ. άντι-
φήν Σίμωνος, χα\ ( 1706 ρΓΟ ενώπιον υβςυε καί 1ι;ι- χρήστου ) Σίμωνος, έπιφανερώς (Ϊ1ϊ1706; Οοί$Ι.
061 έδιώχετο) ύπδ πάντων άποσειόμενος χα\ μισού- -ροίς) σάββασι τδ μνημόσυνον έχτελούντες "Ρωμαίοι
μενος (1706 Οΐίΐ. άποσ. χ. μισ.) δια τ. άν. είδέαν τοϋ νηστεύουαι χαΐ συνάξεις φαιδράς ποιούσι, μέχρι ννν
Σίμωνος ( 1706 ίδέαν ην περιέχειτο) έμβλέψας (1706 τήν παράδοσιν έκείνην φυλάττοντες. Κα\ γάρ χα\ ίλ-
3(1(1. δέ) 4 Πέ. ... Ιδών (1706 3*1*1. τοϋτον) λυπού- λαιτινέςέκκλησίαι διάφορα παραφυλάττουσιν 16η, κα
μενον χαΐ δάκρυσι συνεχόμενον εφη . . . παραλλαγή θώς οί τάς έκκλησιαστικάς Ιστορίας [γραψάμενοι!]
(1706 ύπαλλαγή ) . . . γέγονε δια κακομηχανίας χα\ άνεγράψαντο. Παρά Σκΰθαις μέν γάρ, φησ\ν, »1 τΑ-
σατανικής έπινοίας τοΰ γόητος (1706 οηι. διά ιΐδφΐβ λεις πάσαι έπίσκοπον έχουσιν ένα καί μόνον. Παρά
γδητος ) • ύπδ γάρ Καίσαρος ζητούμενος . . . ίνα δέ Κυπρίοις κα\ "Αραψιν κα\ έν ταϊς κώμα;; εΙσ\ν
(1706 3(1*1. τοΰ) συσχ. κ. άναιρ. σου ( 1706 οηι.) λύ- " επίσκοποι. "Οσπερ ουν καί παρά τοις έν Φρυγία Ναυα-
πην . . . λαοπλάνου (1706 3*1(1. χα\ εχθρού της αλη τιανοΐς κα\ Μοντανισταΐς καΐ παρά μέν τή 'ΕχκλΓ,σίι
θείας) Σίμωνος . . . Ιδίαν σου (1706 οηι.) παρέξει 'Ρώμη; επτά μόνον διάκονοι γίνονται • παρά δέ πάαι
(1706 3*1*1. σοι) τάχιον δπερ δή χα\ (1706 3*1*1. σϋν τοις άλλοις αδιάφορος 4 τούτων αριθμός έστι. Κα'ι έν
τφ λόγω) γέγονεν (1706 3(1*1. πάντων ημών θεωρούν- "Ρώμη πάλιν άπαξ μεν (1706 οηι.) τοΰ ένιαυτού λέ
των). Κα\ ταύτα μέντοι . . . γεγράφηχεν, ώς έφην, γεται τδ αλληλούια, έν τή πρώτη τοϋ πάσχα ήμερα,
Κλήμης έν Συρία ( 1706 Οίτι. έ. Συρ. ) λεχθήναι χα\ και ούδε'ις έπ' εκκλησίας διδάσκει ποτέ, ούίΤαΰτΜ
διαπραχθήναι (1706 3*1*1. έν Συρ.). επίσκοπος. Έν δέ Αλεξάνδρεια διδάσκει μέν 4 επί
Έν δε τή 'Ρώμϊ] μετά το . . . ώς εΓρηται . . . Σϋ σκοπος έπ' εκκλησίας, τών δέ Ευαγγελίων άναγινω-
έφης . . . καΐ ίδών αύτδν Πέτρος . . . άπέθανεν. Τοϋ σκομένων ούκ άνίσταται τοΰ θρόνου. Κα\ τήν τεισα-
δε μιαροΰ αϋτοΰ σώματος τεθέντος ένθα χαΐ πέπτω- ρακοστήν τών νηστειών ο! μέν εβδομάδας ς' νηατεύ-
χεν, εκλήθη δ τόπος έκτοτε Σιμώνιον ( 1706 4 δέ τό ουσιν, ώς οί (1706 οηι.) έν τφ 'Ιλλυρικψ κα\ Λιβύη
πος έκτοτε δ δεξάμενος αυτού τδ βέβηλον κα\ παμ- κα\ Αίγύπτψ κα\ πάση τή δύσει καί Παλαιστίνΐ) ■ έν
μίαρον σώμα εκλήθη Σιμώνιον). Περ\ οδ κα\ έν ταΐς δέ (1706 α*Μ. τή) Κωνσταντινουπόλει χαΐ πέριξ ίχρι
άποστολικαϊς διατάξεσιν (72) δ αύτδς (1706 δ μέγας β Φοινίκης εβδομάδας ζ' νηστεύουσιν άλλοι Β τοεί;
απόστολος) Πέτρος . . . έσκύλευσε . . . εμπειρίας κα\ μόνας ημέρας έν ταϊς έξ ή επτά σποράδην ντ,οτεύου-
ενεργείας . . . διαστρέφειν τδν λόγον (1706 λαδν) τ. σιν, έτεροι δέ τρεΤς εβδομάδας εφεξής πρδ τοΰ κάη(»
Οε. συμπαρ. (1706 3*1*1. μοι) . . . Ζαχκαίου τοΰ ποτέ συνάπτουσιν • ( 1706 :κ1*1ίι άλλοι δέ δύο, ώς οί τά
τελώνου κ. Βαρν. (1706 3*1*1. χα\ Νικήτα) καΥ Ακύλα, Μοντανού φρονοΰντες) έν τισι δέ πόλεσι της Αίγύχτου
αδελφών Κλήμεντος, τ. 'Ρωμ. (1706 3(1*1. επισκόπου πρδς έσπέραν ήριστηκότες τών μυστηρίων μετα
τε καΐ πολίτου) . . . διαλεχθείς αύτφ είς τδν περί λαμβάνουσα Καί ταύτα μέν δ Σωκράτης (73) ίϊτό-
τοϋ Ευαγγελίου λόγον κα\ τών προφ. καί . . . ήττή- ρησεν ώς είκδς τότε φυλαττόμενα πάντα• νϋν οε
σας (1706 ήττησα) αύτ. δυν. τοϋ Κυρίου (1706 3*1*1. πλείστη και κατά μέρος εναλλαγή γέγονεν έν (1706
ημών Ίησ. Χρ.) καΐ είς άφ. κατρβαλών φυγ. κατέ οιη.) τοις είρημένοις (1706 ΟΠ).) έθεσιν.
στησα, είς τήν Ίταλίαν . . . πολλούς άνατρέπων . . . Ι«13 εχεϊρίυηΐ β3 ςιιχ βρυιΐ ΟβιΐΓβηυηι ΒίβΓιιη ροβΐ
τά τε έθνη έκστάνων (1706 έξιστάνων) . . . ενεργεία έπίσημον άγουσι "Ρωμαίοι ρο$ϊΐ3 8υηΙ, 3*1 Ηίδ1ι>-
(1706 -γείαις)• ώς (1706 οιη.) καί ποτέ . . . πάντων Γίβηι α"β Ηίιιιοιιρ Μαξο βΐ Ρείπ» ρβΓίιιιβιιΙι». Ό
δέ θαυμαζόντων . . . ύπδ δαιμόνων ( 1706 -νιων) είς μέντοι Νέρων άκουσας ότι πεφόνευται Σίμων ϋιΑ
νους (1706 οηι.) ουρανούς . . . έπιχορηγήσειν (1706 Πέτρου, κα'ι άγανακτήσας, έκέλευσεν αύτδν σταυρω-
-γεϊν )• τών δέ δήμων έπευφ. αύτδν ( 1706 ΟΠΊ.) . . . ' θήναι. Ό δέ Πέτρος, παρακαλέσας τδν έπαρχον
ίκέτευον (1706 -τευσα) . . . καταρ(5άξαι (1706 κατα- ίνα μή δρθιος σταυρωθή ώς 6 Κύριος, κατά κεφα
ράξ.) τδν λυμαιώνα (1706 λυμεώνα) κα\ τήν ίσχϋν τών λής έσταυρώθη, καθώς ήξίωσεν έκ πολλής μετριο
δαιμόνων περιχόψαι. Καί (1706 οιη.) άτενίσας (1706 φροσύνης. Μετά δέ γε τήν Πέτρου τελευτήν έν τφ
»ΛΛ. ουν) τφ Σίμ. είπον Ει . . . μετά ήχου . . . χα\ δευτέρω Ιτει (1706 ΟΠϊ. έν τ. δ. ϊ.) καθώς φησιν Εύ-
(1706 οιη.) τού δχλου . . . δν (1706 3(1(1. ό Πέτρος) σέβιος, Παύλος δ απόστολος κατά μέν τήν πρώτην
. . . άπέσβη (1706 άπεσ6έσθη) . . . ήμέραν έκείνην άπολογίαν έλθών άπδ της Ιουδαίας δέσμιος καί άπο-
τοϋ . . . οί 'Ρωμαϊοι. λογησάμενος Νέρωνι έπι τήν διακονίαν τού κηρύγμα
Ο.ΙΚΈ ]3ΐι> 50(|*ιιιιιΙϋΓ ΐΐ) εΙίΓοηϊοο ΟεοΓξϋ Η:ιηΐίΐΓ- τος εστάλη ( 1706 απεστάλη). Κάντεΰθεν ώς έοιχεν
Ιοϋ, 63 ηριιιΐ ΟοιίΓοιιυηι ηοη 1*'«ιιιιΙιιγ. Σάββατον τάς τών αποστόλων Πράξεις έπ' εκείνον τδν χρίνον
γάρ ήν έν 3) κα\ προσευχή καί νηστεία τοις πιστοϊς. Λουκάς περιέγραψε, μέχρις δτε (1706 ότου) συνήν
"Εθος γάρ ί,ν τδ προσεύχεσθαι τήν έκκλησίαν υπέρ τφ Παύλω• καθ' 8ν δέ καιρδν έμαρτύρησεν, ού συμ-
(11) (Χ εοηκϊΐ, αροιί. VI, 7, 8, 9. ο-3ΐ. /?»{. ε**/, ν, 22. 8ο*1 ηοιι οχ «ηο οοιίο δ^'8"
(73) Νυηηιι1ΐ3 (|ΐιββ ιιιιο 8ρβ««ιιΐ \ΐ*1β »ριι*1 5ο- ιίϊ Ιοαο οχε οιηηίβ ο.κ*.'πρ(;ι ίΐιηΐ.
1297 ΑϋΠΕΝϋΑ. 1208
τεαρήν αύτψ, τοΰ αποστόλου σαφώς και τούτο (1706 Α λαού χα\ δικαιοσύνη.Ός ( »Ι> Ιιαη ϊικίβ »ο«: οοιί.
χ. τ. σα'φ.) λέγοντος δτι ουδείς; μοι έν τη" πρώτη μου 170(ϊ οιηηία οηιίηίι ιιβςιιε νετίη έπε\ ούν αίδέσιμος
απολογία αυμπαρεγένετο, αλλά πάντες με έγκατέ- και σεβάσμιος) γε μεγάλων κα\ θείων οράσεων άξιού-
λειπον (1706 -λιπον)• μή αϋτοΐς λογισθείη.Ήν (εο•Γ-
μενος έώρακέν ποτέ προφανώς τον διάβολον τήν κατ'
Γί^οηιΐυιη νίϋεΐυι•, υΐ αρυϋ ΟεϋΓβηυηι εύίΐιιηι εβί, τήν,
αυτού γενησομένην μανίαν κα\ μιαιφονίαν τών Ιου
3ΐιΙ ίΓιϊο ιιιιρι]» Ιοουβ δ.ιηαικίιΐδ ε$1 ) δή προς Τ;μί- δαίων άπειλούντα (οοε). -λών) έν έξαισίω χα\ φοβερο-
Οεον δευτέραν επιστολών δεσμοΐς κατεχόμενος έγρα- τάτω σχήματι, περ\ ου φησιν προς τον Ίώβ (74) 4
ψεν, ομού σημαίνων τήν τι προτέραν αύτψ γενομέ θεδς• ι Ίδοϋ δή ή Ισχύς αυτού έπ' ίσφΰϊ • ή δε δύνα-
νων απολογίαν πρδς Νέρωνα, δν και λέοντα δια τδ μις αυτού έπ' ομφαλού γαστρδς.Έστησεν ούράν ώς
άπάνθρωπον κα\ θηριώδες τοϋ τ ρίπου καλώς ώνόμα- κυπάρισσον, τά δέ νεύρα συμπέπλεκται • α! πλευραΐ
σε • κα\ τήν τζαρα πόδας τελείωσιν επάγει φάσκων*
αυτού χάλκειαι, ή δέ ρ"αχ\ς αυτού σιδηρόχυτος.Τούτό
Έρ^ύσθην έκ στόματος λέοντος. Άλλα κα\ ^ύσεταί Ιστιν αρχή πλάσματος Κυρίου, πεποιημένον έγκατα-
με Κύριος άπδ παντός έργου πονηρού, κα\ σώσει εις παίζεσθαι ύπδ τών αγγέλων αύτοΰ. Πέποιθεν δέ δτι
τήν βασιλείαν αϋτοϋ τήν έπουράνιον, ύπεμφαίνων το προσκρούσει Ιορδάνης είς τδ στίμα αύτοΰ, έν δέ τφ
παραυτίκα μαρτϋριον, 8 κα\ σαφέστερον έν τϊ} αύτ?| δφθαλμφ αυτού δέξεται αϋτίν. Πάν δέ πλωτδν συν-
προσαγορεύειγραφ^ λέγων Έγώ γάρ ήδη σπένδομαι, Β ελΟδν ού μή ένέγκωσι βύρσαν μίαν ουράς αυτού, κα\
καΙ ό καιρδς της έμής αναλύσεως έφέστηκεν. 'Απο- έμ ( 8Ϊο οοιίεχ ) πλοίοις αλιέων κεφαλήν αύτοΰ. Τίς
λογησάμενος τοίνυν τήν πρώτην απολογίαν, κα\ αύθις αποκαλύψει πρόσωπον ενδύσεως αυτού ; εΕς δέ πτύξιν
επί τήν τού κηρύγματος διακονίαν στειλάμενος, εΐτα θώρακος αυτού τίς αν είσέλθοι ; πύλας δέ προσώπου
πάλιν τδ δεύτερον έπιβάς τ^ 'Ρώμη δέσμιος, χα\ αύτοΰ τίς ανοίξει ; κύκλω οδόντων αύτοΰ φόβος. Τά
ωσαύτως Νέρωνι παραδοθείς, τδν διά ξίφους τοΰ μαρ δέ έγκατα αυτού ασπίδες χαλκαΐ • έν •κταρμψ αύτοΰ
τυρίου στέφανον άνεδήσατο, μηνϊ Ίουνίω κθ'. Καθ' ήν έπιφαϋσκεται ( <1ε$οϊρ$ί έπιφάσκ. ) φέγγος • οι δέ
ήμέραν χαΐ Πέτρος έσταυρώθη, καθάπερ κα\ Μάρκος οφθαλμοί αυτού είδος εωσφόρου, έκ στόματος αυτού
κα\ Λουκάς οΐ εύαγγελισταΐ, καΙ Ιάκωβος 6 άδελφό- εκπορεύονται λαμπάδες καιόμεναι, κα\ διαριπτοΰν-
θεος. Ό ούν Λουκάς επί έλαίας καρποφόρου σταυρω ται έσχάραι πυρός. Έκ μυκτήρων αυτού εκπορεύεται
θείς, μή ευρισκομένου ξύλου ξηρού πρδς τδ γενέσθαι καπνδς καμίνου καιομένης, κα\ πυρί ανθράκων ή
σταυρδν έν τω τόπψ, λαβών τις τδ σώμα καΙ μεταξύ ψυχή (οο(Ι. -χ\) αυτού (75)• φλδξ δέ έκ στόματος αυ
πολλών μνημείων θάψας άδηλον έποίησε τδν τάφον. τού εξέρχεται. Έν δέ τώ τραχήλω αύλίζεται δύναμις•
Τών δέ μαθητών αναζητούντων μετέπειτα κα\ μή έμπροσθεν αύτοΰ τρέχει απώλεια. "Εστηκε δέ ώσπερ
εύρισκδντων αύτοΰ τδν τάφον διά τδ πλήθος τών μνη- 4χμων άνήλβτος. Έ4ν ^^^ βύτω Μγγβ,
μάτων, κα\ προσευξαμένων αυτών (ΟοϊδΙ. προσευξά- β .ααι.. ούθέν -αού μή-ι ποιήσωσιν
*. «ήγηται μέν
.« γάρ.' σίδηρον
...
μενοι) τη* νυκτΐ (1706 8(1(1. εκείνη) κουλούρια (1706 άχυρον, χαλκδν δέ ώσπερ ξύλον σαθρόν. ΚαΙ ού μή
κουλλοΰρ.) βρέξας ( 1706 έβρεξεν ) ό θεδς Ιατρικά
τρώσει αύτδν τόξον χάλκειον ήγηται μέν πετροβό-
επάνω τού τάφου, σϋμ6ο\α της επιστήμης αυτού, δη- λον χόρτον. Ώς καλάμη 8έ λογισθείησαν σφυραί• κα-
λον έποίησε τδν τάφον (1706 ρΐΌ δήλον, εΐε., και έκ ταγελά μέν σεισμού πυρφόρου. Ή δέ στρωμνή αύτο»
τούτον; τοΰ σημείου γέγονε γνώριμος δ τάφος)• ου
οβελίσκοι οξείς. "Ηγηται μέν τήν θάλασσαν ώσπερ
τδ λείψανον Κωνστάντιος υΐδς Κωνσταντίνου άνακο- έξάλειπτρον, τδν δέ τάρταρον της αβύσσου ώσπερ
μίσας έν Κωνσταντινουπόλει κατέθηκεν έν τφ ναψ αίχμάλωτον. Ούκ έστιν επί της γης δμοιον αύτφ. 01
τών αποστόλων, δνπερ ώκοδόμησεν 4 πατήρ αυτού γάρ δούλοι τοΰ θεοΰ άγγελοι πολλάκις ονομάζονται
μέγας Κωνσταντίνος ( Ιιοο αοοοηΐιι ). ΙηεϊόΊιηΙ 1ι%ο ύπδ της θείας Γραφής διά τδ άκούειν αυτούς λόγους
ΐ'χίΓοηΐί ιιι εά. ΟιΙιοηί Ρλιϊκ. ραβ. 212; ίη ϋΐϋΐίο- παρά θεού κα\ άναγγέλλειν τοίς λοιποϊς άνθρώποις.
πίδ Βοηηβη$Ϊ8 ρη^• 573. Οιιχ \χίό ίη εοίΐίεε άβ 1α- Φησ\ γάρ "Εσδρας• 'Απέστειλεν ό θεδς πρδς αυτούς
α>Ι>ο }η»ΐο δβηιιυηΙυΓ, βα ϋβ(]Γβηυ8 ραυίο αηΐβ (οί. τους δούλους αύτοΰ τους προφήτας ■ αυτοί δέ έξεμυ-
•■■.Ι. Ρ:ι ΐ'ί-5. ρ. 205 0 ; ε(1. Βοηιι. ρ3£. 560 ) ϊη Γβηι
κτήριζον τους αγγέλους αυτού. Ωσαύτως καΙ περ\
8.ιιαηι οοηνβτΐιΐ, Μτφίοη ^ ηιυΐαΐΐα, οηιηΐίΗΜφΜ β τοΰ προδρόμου λέγει Κύριος• Ουτός έστιν περ\ ου γέ-
Οΐπί88Ϊ8 ψι;« εχ Ιοϋϊ ΙιΙιγο 3ΐϋ$(|ΐιε αΙΙοπιιιΙυΓ. 5ϋΠ Υραπται• Ιδού έγώ αποστέλλω τδν άγγελόν μου πρδ
ρΐ.ι τεΓΟ κυιιΐ ίη εΙίΓοηίεο Ιιιιηο ίη.ιηοϋιιπι : προσώπου σου. ΚΛ ού μόνον άγγελοι λέγονται οί δί
Ό δέ γε ( 1706 μέγας) Ιάκωβος άγνδς υπάρχων καιοι, αλλά κα\ θεοί, κατά τδν λέγοντα • Έγώ είπα*
έκ κοιλίας μητρδς αυτού, ο'νον μέν κα\ σίκερα ούκ θεοί έστε χα\ υ'η\ Υψίστου πάντες. Έπε\ ούν (76) αί
ϊπιεν οδδέ έμψυχον έφαγεν, ουδέ βαλανείψ έχρήσατο* δέσιμος κα\ σεβάσμιος κα\ σφόδρα περιβόητος ύπήρ-
τά δέ γόνατα αυτού άπεσκληκότα δίκην καμήλου γε- χεν ό ίαάγγελος Ιάκωβος, εορτής γενομένης τού
γόνασιν έκ τού άε\ κάμπτειν έπ\ γόνυ και τψ θεψ ΙΙάσχα καΙ πολλών μυριάδων συνελθόντων έν τφ ναψ
ττροσκυνεΐν.ΌΟεν διά τήν ύπερβολήν τής δικαιοσύνης τών Ιουδαίων, κα\ τούτον άνενέγκα'/τες οί ιερείς
αυτού καΙ θαυμαστής πολιτείας έκαλεϊτο δίκαιος κα\ (ίη ιιι;ιιριιε γραμματείς) έπ'. τδ πτερύγιον τού ιερού
ό5λίας ( ίΐ3 ϋοΪ8ΐ., δβλ. 1706), δ έστι περιοχή τού διασκεδάσαι βουλόμενοι τδ κήρυγμα Χριστού, είπον
(74) Γ.Γ. ^1). ορ. χι, ει χι,Ι. Τι-χΐιικ οιοιΓκί ή ψυχή αυτού άνθρακες.
ρΙιΐΓ.ι ΙυΙιοί (Ιί^ιι.-ι ιιοΐαΐΐοηε εηιίε.ι. (76) ΑΙ) ηΪ8 ϊιιιΐε πιιμι», πιπί Οηϊβΐϊη. 305 Ιι«-
(75) Ιΐα ι:ο(1(:χ η»ϋβΙ, 8β(1,υΐε1αηιπΐ68ΐ, νίΐίοκβ.Ιιι ρει•. 1706 Γβε'ιΐ; ϊίειη (:»'(|ιριιιι•, ΐεχίιιβ ΓϋΓ.ιΐΜ ευιι-
Ιΐ'ϊΐιι ΥϋΙίοαηο Ιε^Ίΐαΐ' : καιομένης πυρ\ ανθράκων, Ιειεηϋϋϊε&ΐ, οί. εϋ. Ρ;»Π5. ρ»),-. 205. Ώ.
1-209 ΑΟΟΕΝϋΑ. 1500
μεγάλη τί) φωνϊ]• 'Λξιοϊμέν σε, δίκαιε, είπεϊν τώ λαώ ^ τούτον ϊδίξα.•η, έκέλευσε δε μηδένα έμποδον γίνειΛα:
ίνα μή πλανώνται οπίσω τοΰ λεγομένου Χριστού • σο\ τοΰ Χριστού τώ κηρύγματι, κα\ μέν γε κα\ θάνατο•*
γαρ πάντες πειθόμεθα, γινώσκοντές σε δίκαιον δντα προσηπείλησε τοις κατηγορεϊν τολμώσι τού κηρύγμα
κα>. άπροσωπδληπτον. Ό δέ αποκριθείς ϊφη ■ Τί με τος. Ούτω γοΰν τί) θεία Χριστού δυνάμει αθρόως ή
επερωτάτε περ\ τοΰ Χρίστου, καΐ αύτδς καθέζεται έν σύμπασα οικουμένη της Ιεράς (βίο) τού κηρύγματος
δεξιοί τοΰ θεού έν τω οϋρανφ. Οι δέ παράνομοι αρχιε διά της τών αποστόλων διδασκαλίας πεπλήρωται. Έξ
ρείς κα\ Φαρισαϊοι Εκραξαν Τβ ώ ( Ηοο αοοεηΐιι)• καΐ ών θαδδαίου έν Έδέσση τη" πόλει κηρύσσοντος τον
δ δίκαιος έπλανήθη. Κα\ είπαν προς αλλήλους• Κακώς λόγον (78), και δ έκείσε τοπάρχης,Άβγαρος τούνομα,
έποιήσαμεν τοιάΰτην μαρτυρίαν καθ' εαυτών υπέρ βεινψ πάθει κατεχόμενος καΐ φθειρόμενος, άκουσας
τοΰ Ίησοΰ παρασχόντε,ς. Κα\ πολλΑ έκ τοΰ λαοΰ τδ δνομα Χρίστου κα\ τάς δυνάμεις συμφώνως ύ-ο
άκούσαντες έπίστευσαν. Κα\ δή μανέντες οι έξάγι- πάντων μαρτυρουμένας, Ικέτης Χριστού διά γραμ-
στοι καΐ τούτον κατακρημνίσαντες, κλίνας τά γόνατα ματηφόρου γίνεται, άξιων της νόσου τυχεΐν άπαλλα-
υπέρ αυτών προσηύχετο. Κα\ προσεγγίσας τις τών γήν, γράψας διά τίνος Άνανίου ταχυδρόμου είς Ιε
υιών 'Ριχάβ καΐ άκουσας αύτοΰ λέγει αύτοΐς• Τί ρουσαλήμ τάδε• « "Αβγαρος τοπάρχης, Ίησοΰ σωτήρι
ποιείτε; Ό δίκαιος μάλλον υπέρ υμών ( 17Θ6 ημών) άγαθφ άναφανέντι έν Ιερουσαλήμ, χαίρειν.Ήκουστα:
εύχεται. Και δραμών τις κναφεύς έδωκεν είς τήν Β μοι περ'ι σού χαΧ τών σών Ιαμάτων ώς άνευ φαρμά-
κεφαλήν αυτού μετά τοΰ ξύλου έν ω τά Ιμάτια έκ- κων κα\ βοτάνων ύπδ σού γινομένων. Ής γάρ λόγος,
πιέζει (170(5 -ζειν είωθε), κα\ παραχρήμα έτελεύτη- τυφλούς άναβλέπειν ποιείς καΐ χωλούς περιπατεϊν,
σεν δ δίκαιος, θάψαντες δέ αύτδν παρά τώ ναώ ανή κα\ \ζπρους καθαρίζεις, κα\ ακάθαρτα πνεύματα έχ-
γειραν αύτοΰ τήν στήλην μετά δέ τήν μαρτυρίαν βάλλεις, κα\ τους έν μακρονοσίφ βασανιζομένους θε
αύτοΰ παρά πόδας Ιερουσαλήμ πολιορκείται. ΦησΙ ραπεύεις, κα'ι νεκρούς έγείρεις.Άπερ άκουσας, κατά
γάρ Ίώσηππος• Ταύτα δέ συμβέβηκεν Ίουδαίοις κατ' νουν έθέμην τών δύο τδ έτερον • ή δτι σύ εΐ ό θεός
έκδίκησιν Ιακώβου τού δικαίου, δς ην άδελφδς Ιη άπ' ούρανοΰ καταβάς, ή Υίδς υπάρχεις τού θεοΰ
σού τοΰ λεγομένου Χριστού• επειδή περ δικαιότατον ποιών ταύτα. Διά τούτο οΰν γράψας άξιώ έλθείν σε
αύτδν δντα Ιουδαίοι άπέκτειναν. Οί (77) τοίνυν Ιου πρδς με ( ίΐ3 εούεχ ) κα\ τδ συνέχον με πάθος 6ερα-
δαίοι μετά τήν τού Κυρίου ημών άνάληψιν άπολέμη- πεύσαι. ΚαΙ γάρ ήκουσα δτι καταγογγύζουσίν [σου?]
τοι έτη μ' διέμειναν, τού Χριστού μακροθυ μουντός Ιουδαίοι κα'ι βούλονταί σε κακωσαι * πόλις δέ μοι
έπ\ τη παρανομία κα\ θεομαχία αυτών, δπως γνωσι- μικρότατη έστ'ιν, ήτις έξαρκέσει άμοοτέροις. » Ό δέ
μαχήσαντες επί τ?| τοιαύτη πλημμέλεια ίσχυράν ποιή- Κύριος άναγνούς ταύτα αντιγράφει πρδς αύτονοΟτω-
σωνται τήν μετάνοιαν.Όθεν αΰτοϊς φοβερά σημεία « Μακάριος ό πιστεύσας έν έμο\, χάν μή έώραχέν με.
έπεδείκνυε τήν μέλλουσαν καταλαμβάνειν αυτούς άλω- Περ\ δέ οδ έγραψας έλθείν με πρίις σέ (ϊΐα), δέον εστί
σιν προμηνύοντα. Έν γάρ τί) τών άζύμων εορτή περ\ πληρώσαι πάντα δι' & άπεστάλην ενταύθα, κα\ άνα-
ώραν ένάτην της νυκτδς τοσούτον φώς τδν ναδν κα\ ληφθήναι πρδς τδν άποστείλαντά με. Κα\ ούτως λτλ-
τδν βωμδν περιέλαμψεν έπ\ ώραν μίαν, ώς δοκεϊν στελώ σοι τινά (βίο) τών μαθητών μου, χαΐ Ιάιεταί
ήμέραν γενέσθαι. Μετά δέ τωύτο έφάνη άστρον υπέρ σου τδ πάθος, κα\ ζωήν σοΙ κα\ τοις σύν σοΙ παρέ-
τήν πόλιν ρομφαία παραπλήσιον. ξει. ι Ταύταις ούν ταϊς έπιστολαίς έτι κα\ ταίτα »υν-
(]ιΐ3Β αρικί νεΙοι•68 «"« ιρΐιΐοΗ* Αύρατί, ταρ$ Ε<3β5- ήπτο τϊ) τών Σύρων φωνή, θαδδαίου πράξαντος μετά
8ϋΐιΐ, οί ϋΐιτίίύ οίΐ'ειιιιιΓεί'ουηηΙιΐΓ, 63 :ι ϋοάΐΈΐιο γο- τήν άνάληψιν τοΰ Κυρίου. Ό τοίνυν "Αβγαρος άκου
Ι»13 8(ΐιιΙ ΙιίϋΙοΐ'ίη ΟΐΓΪδΙί εχρο8Ϊΐ3, νί. ν<\. Ρ3ΓΪ8. σας τήν έπιστολήν Κυρίου μάλλον είς πόθον χα\ πϊ-
ρ»8• 175; εά. Βοηη. ρη($. 308. Α ςιιϊΙ)α8 ευηι 881Ϊ5 στιν έξήφθη μείζονα, κα\ κάν έν είκόνι τδν Χριστδ/
αΊΠεταΙ Ιο\Ιιι$ Γ.ΙΐΓϋΐιϊοί, οΐί.'ΐιτι Ιπιιιε 3$οη1)βΓ6 ρΐβ- μόνον θεάσασθαι λίαν έφιέμενος, αποστέλλει ζωγρά-
εοΐ, ρΓ%πιΪ88Ϊ8 ϋδ ηυκ ε:<ιΙειη (ΙειΙινηιΐδ ;ιϋο ηβχιι φον, ώστε τδ θείον εΐδος εκείνου διαχαράξαντα πρδς
(οΓ. βιΐ. Ρ;ιι•Ίμ. ρβς. 191 1) ; βά. Βοηη. ρ3£. 336) βι αύτδν κομίζειν ώς τάχιστα. Τοΰ δέ διαμαρτώντος
βΟΓίρΙΙΙΓ» ρ.Ί88Ϊΐη (ϋΠοΓΟΠίΟ (]β ΤΊΙΧΙΓίί ('ΪΓΟ.Ί ΟίΓΙδΙί (βίο) τοΰ σκοποΰ διά τήν ύπερβάλλουσαν τού προσώ-
Ιιοιιοι οιιι 8ΐυι)ίο ιι:ιιτη(. Διδ κα\ Πιλάτος (Ιιοε βοεοη- _ που χάριν τε χα\ Χαμπρόττγζα, αύτδς τώ οίκείω προσ
Ιιι ϊρδβ οοϋοχ) είδως αυτού τδ φιλάληθες καΐ φιλοδί- ώπιρ όθόνην έπιθείς έναπομάττει τδ εαυτού όμοίοιμα
καιον τά τεράστια Χρίστου πάντα καΐ τά της ευσέ κα\ εκπέμπει τώ έρώντι τδ ποθούμενον. ΚαΙ μέντοι
βειας αυτού δόγματα δι' επιτομής άνεκοινώσατο αύ- και πρδ τούτου πάλιν Ιστόρηται ωσαύτως, ότι περ τοΰ
τώ, καθώς ιστορεί Τερτυλιανδς, ό τών "Ρωμαϊκών Κυρίου τεχθέντος έν Βηθλεέμ, δ τών Περσών βασιλεύς
νόμων επιστήμων, έν τί) υπέρ τών Χριστιανών απο ευφυή τινά ζωγράφον έξέπεμψεν, 8ς τήν τε τού τε
λογία, διεξιών κα'ι δτι μετά θάνατον άνεβίωσε κα\ ήδη χθέντος καΥ της τεκούσης εικόνα διαγράψας πρδς αύ
πα,'ά πάσι θεδς είναι πιστεύεται, κα\ οτι Τιβέριος τδν ήγαγεν. Εί δέ ού πάντα κατά τήν Ευαγγελική*
καταπλαγείς ανήγγειλε πάντα επί τήν σύγκλητον. Ή ίστορίαν άναγέγραπται, ού πάντως παρά τούτο χα•.
δέ ού προσήκατο πειθαρχείν, νόμοι παλαιψ λέγουσα άπιστα. Ουδέ γάρ τάλλα σημεία α έποίησεν δ Ιησούς
μή πρότερον Οεοποιείσθαί τίνα ει μή ψήφω καΐ δό- άθετητέον, πολλά γε δντα ώς μηδέ χωρεϊν τδν χόσμον
γματ; παρ' αυτής έγκριθείη.Ό δέ τδν μέν νόμον καθ' έν γραφόμενα.
.. (77) Ολι* αΐι Ιιοε \ηάβ Ιοοο 50<ιιιιιη1ιιι•, ηρυ^ Οο- (78) Η«ο ΓβΓυηι οοη]ιιηο1ίο νιιΐβαίβε νοίοπιηι Ιη-
<1ιι•ιιιιιιι οχοίρϊυιιΐ 63ηι ΐ|υαιη 8ΐιρΓ» νί(1ίηιυ8 (Ιο ιΐίΐϊοηί ρηηιπι ι-οηνβηίΐ. Ιρ$αιη βηίιη ΤΙ^κυ*""1
1-ιιοη ΗίβΙΟΓΪαηι, αΌςίηοηΙοιιι νοί'ΐιίί ό ~ατήρ αυτού ϋΐΠϊΙΙΙί ίΙ(1 ΛΙ'5ί1!ΊΙΙ1Ι Ιΐ'2ί(880 άϊοΐΐΜΓ.
μί-,-'ί Κωνσταντίνος.
1301 ADDENDA. 1302
Aliquot Joannis Hcnrici Nolte conjectura?, emendaliones, adnotationes in incerti auctoris

epistolam, quœ ad Diognetum quendam data est.
Hanc epistolam bis edidit J. Th. C. Olto : prias A Col. 1173, I. 20 emendandum est u.áOr,jxa zoi-
eam publicavil in tertio Corporis apologeiar. Chri- cSr'.zrlam excellens.egregium.prœclaruni, in quod
stianor. sxculi secundi volumine a p.l50-207,ed. II. ct van Hengel incidit.
Denuo eam nimiis et sxpiussat vulgaribus explica- 1.32 verissima est Marani coniectura; perfrigi-
tionibus inslruclam edidit Lips. 1852. De qua edi- dum ct nimis longe quxsilum est quod Ottoni in
tione quid sentiendum sit, uberius cxplicuimus in mentem venit.
Aonal. Thcolog. Vindobon. vol. VI, fase, i, p. 130
Co". 1176, 1. 33 rXeováCo-Jí! de Chrislianis in
seqq.
terne crcscenlibus, sc.virtuiibus, explicat Olio.
Col. 1168, I. 21 mala est Stepb. coniectura tov 1. 43 à.liiikor quod post ad-i»; typographnrum in
x(5ff{«v. Cf. Krueger ad Dionys. Halicar. De comp, curia ex editionibus excidit, ex códice Argent. Otto
verb. p. 454 seqq. et Kueb. Gr. Gr. § 454 Anmerk. in tcxtn recle reposuit.
t. II, p. 129. 1. 44 Recuas eVtfpvce apog. Beur. ct cod. Argent.
1. 27 emenda : атовахоцаС ze; nam ye h. 1. ni exhibent.
hil significare potest. El cum ne bruta quidem so
Col. 1177, 1. 15où ¡lervvr rescribas cum Hefelee.
nos nihil significantes edere verissime alicubi God.
В 1. 19 Quse typographorum incuria exciderant ver
Hermanniis dixerit, te rescribendum est, qnod se-
ba : Iney-tye — Sttoxüv, recle nunc in sedem suani
quenli xa\ respondeat.
restituía sunt. Dein xpivoGvra recte coniecit Sle-
ibid. male nonnulli genit. irpoO. ab omissa prae-
ph.iniis. Mox nXeovaÇovxa;, eodem modo, ut supra
pos. bsxa repeluul : lu cf. léxica in v. аъоЩоры.
col. 1176, 1. 35, explicare voluit Olio. Infra in initio
I. 30 de tbî cum infinit, conslructo cf. Winer p.
cap. vin аСю7г1атшу ironice dictum esse recte vide-
570 éd. V. Otto proâv àxoûaat se scripsit t6v àxoù-
runt interpretes.
aavTa ; àxo'JsavTa ¡am Sleph. coniecit. Dein Xumj-
Or,vai Hoffmannus apud Hefel. Pat. ap. xcii, cd. IV, Col. 1180, 1. 5 xa\ dyarèç (= milis) xai абру.
piena aßei transfert. Hoifmannum coniecisse Hefele ad hi. dixit.
Col. UG9, 1. 18 Ixastov ita Bœhl., Hefel., Otto. 1. 8 loco ^v Otto velit TaUTijv scriptum esse.
1. 19 Post ¿хазть) excidisse ob homœoteleuton 1. 23 ¿utayvjiêrovç ex cod. Argent, recte rescri-
&î 1. 1. suspicati suinus ; sed non opus est ea par psit Otto, cum et Beur. apogr. &taXXo(i¿vou( ha-
tícula. beat.
I. 28 t¿Xeov 8" ai-oîç restitue ex codd. Argent, a I. 25 t?iv rvr recte Hefele rescripsit.
Cuniizio in Ononis usiim collate. _ I. 35 scribas nobiscum. . . 8úva¡uv . . . ùç ( =
1. 33 vulgo male àp-fiipiouç. quoniam) ttjç ú-еб. çtX. u,ía ау&щ ( subiectuin est
I. 39 scribe : tiç cf. Kueh. 1. 1. II, p. 56. verbi èuiinjuEV, etc. ) той в. oùx i¡*£s. f]|xä;, où8e
атг., ойбе4 èjxv. ( atiendas ad 'polysyndeton ), aXX'
Pen. oùxoûv cf. Kuchneri excurs. Ill ad Xenoph.
£р.ахр., %,чет£., éxíüv vel eoáXtüV (cf. Just. Expos,
Memorabil.
rect. lid. с. H ; codd. et edd. "Иуыч, male) aûtbî
Col. 117-2 I. 2 xâv pro xa\ recle apogr. Beur. ct ( atiendas ad subitam subiecti mutationem ) т. V¡. а.
cod. Argent. àvEoaÇiTo- айтос ( foriasse ex antecedenlibus male
I. 12 çpovolsv av coniec. Hoffт., sed (Ьтата55о- hic rcpciitum) tív, ele.
tov h. 1. esse iam vidit Steph. Glossemata esse xot
post cr£6av et çpovEÏv h. I. diximus; i'o; pro etç Col. 1181 I. 20 eitifvionv яатрос ( hoc vocal),
ante veöv coniecit Olio. habenl apogr. Beur. et cod. Argent.). 'O yip, etc.
I. 26 emendavimus 1. I. tuv zoîç ¡cupoïç xí¡v aù- I. 23 та èv щ 77), ita prseeunie Bochl., qui et èv
ti)v trÔEibvvfiérur <f. zur fti¡ dvrapierbir (cf. Wi a-j-i[> coniecit, texlum constitueront Olto et Hefele.
ner p. 236 Anmerk. ed. V.) t. t. ¡x£TixXau.6ávEiv,.. Mox ex errore typograph. Xáftov loco Xifyov in Ma
гф (ita iam Steph.) fit) (hoc et Otio) etc. rani editionem irrepserat, quod iure correctum est.
I. 30 lege алла ¡jri¡v tó re nepi . . . oùSevoç ( ita D I. 40 loco она ¡am anno 1843, cum prim и m hanc
cod. Argent.) ä$ia\6yo\>, ob (quod propter homœo- epistolam legissemus, oç, â emendandum esse vi
teleulon excidisse iam vidit Stephan.) vopíû. Quod dimus ; quam coniecluram nobis praecepit van Hen-
si cui non placucrit, leget цЦ (qn;e est partícula in gel, vir nobis carissimus et maxime amicus. Verba
terrogativa) loco (iijv et poncl post (iaOîîv Signum таОта etciS. x. incuria typograph. in edit. Maran.
interrogationis. oinissa recle in sedem suain restituía sunt.
1. 38 emendes nobis prxeuntibus таЬ« ovr 0¿- Col. 1184 I. 2 itf Tv (tö habet recte cod. Argent.)
|ii; "п-Л ; quod et Ottoncm coniccisse videmus. nop тй aiévtov.
1505 ADDENDA. \Ж
I. i cum in códice Argent, aliquot vocabuli -¡Л; A sitam ù«<5 re той rccepil in textum Hefele. Deniquc.
vesiigia adliuc appareanl, recie. Ouoto irup zb яроа- 1. 21 alpQnr quod et nos olim, cum Beur. apog.
xaipcr in texlu coltocavit. ¿pô>v exhiberel, coniecimus, Otto qunque conie-
I. 21 MtXcuoç et cod. Argent, exhibet. ч clura assecutus est, qnia puv in cod. Argent, ailhur
I. uli. maie cl deletum voluit Maranug : tu trans superesse et duas tantum litleras ante puiv evanidas
ieras, quippe qui facti sitis. Verba : кг-;*. . . . Ixj- esse ipsi nunliatum erat.
toïç quo modo 7rotxuoi{ x. Ktx. facti sint osten- II.'i'c pauca, quae ab honesto et reverendo huiue
dunt; una; dux sententia? participates causam osten- libri cdilore rogati, ipsi, nonnullis in ipsa ediiione
dunt, ex qua ilind oí yn. . . . xp. procedat. Loco correctis in eamque addilis, tmprimenda tradidimut.
tpyiffji Ilolfiiraniium rpvpiç (= messis) coniecisse in praesens suiïiciant. Nam quo minus plura eaoue
rcfctt Hefele. ulteriora nunc dare possimus, mullís aüis negoliis
Col. 11831. 17 emendationcm a nobis 1. 1, propo- prohibemur.
FINIS TOMl SECINDI.
Ex typis MIGNE, au Petit Moulrouge.

657Í+ 022
1
ι
3 2044 073 501 249
'" ΤΗΙ5 νοίϋΜΕ

°0Κ ΝΟΤ ΟΙΗϋυίΛΤΕ
Ο^ΌΕ ΓΗΕ ίίβ^γ

PG002

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PG002

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Β«ρ

BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA

0ПГО1 SS. РАТШ1, DOCTORH, SCRIPTORUMQDE ECCLESIASTICOIUI,

PATROLOG1M GRMCO-LATI1SM TOMUS1I.

EXCUDEBATUR ET VENIT APÜD J.-P, MIGNE EDJTOREM,

TOY EN АЛОЕ; ПАТР02 HMÛN

S. BARNABE APOSTOLI EPÍSTOLA CATBOLICA, S. HERM.E PASTOR,

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

YENEUNT DUO VOLUMINA 20 FRANCIS GALLIC 18.

EXCÜDEBATÜR ET VENIT APÜD J.-P. MIGNE EDITOREM ,

AUCTORUM ET OPERUM QUI IN HOG TOMO П CONTINEHTUR.

S. CLEMENS I PONTIFEX ROMANÜS.

Ex Tvpis MIGNE, ш IVlU-Moiiiroiig«!.

J. В. Cotelerius с tenebris emit, Latine verlit notisque illustravit

TESTIMONIA VETERUM DE CLEMENTINIS.

(7) Epipb., Hœr. xxx, n. 15. § 4, pagg. 350-354.

(GOTTINGifi, BDMPTiRCS liuiuri* оштемсшля.с. hdcccliii, in-8*.)

CLEMENTIS ROMANI HOMILIARUM CODICES MSS.

1- 3 ЕШГГОАН ПЕТРОГ ПРОЕ IAKOBON«. A EPISTOLA PETRI AD JACOBL'M (21).

CONTESTATIOPROIISQUILIBRUMACCIPIUNT. AUMAPTYPIA (23) ПЕР1 TflN TOT В1ВЛЮГ

VARIEE LECT IONES.

25 OMIAIA A'. A HOMILIA PIUMA.

ОМ1Л1А В*. HOMILÍA II.

••toutou O. M£tom. 0. "lia 0, c. S., irpoexuvco C. *• itcptip/îTat С n àw-.i-ш V.. »» lia D,

HOMILÍA III. UMIAIA Г.

» Malth. x, 12;Marc. vi, 11; Luc. x, 5.

■ Gen. vim, 21. bGen. xxu, I.

ma'e 17 A£ifou3'iöv xaxui 0

» Gcn. XLix, 10. ь Matlh. xxii, 29.

MÍTOt8}¡ 8pwuvT¿c [лои p. 8p|iuvTÔç (lou О. "аотфС. "vou.íaouaiv С. "Lege pi S. "етахрат^И!

• Matlb. xxv, 21.

'ОШЛ1А A'. HOMILÍA IV.

çus'v oStoç çpovôiv Èxxaxpa7rtai.t).

OMIAIA E'. C HOMILÍA V.

'OMIAIA Z' (12). HOMILÍA vil

• ¡хгха О. Idem dciude èauxoi.

'ÜMIAIA H'. HOMILÍA VIH.

Patroi.. Gh. II. g

* Legere mallem cum Cotelerio curan, et in Graeco íaOtjvau Edit. Patrol.

« Malth. iv, 10. bExod. xx, 15; Mattb. xix, 18.

" ItaC inmar¡;.,7mX¿u.tov1 in textil,

HOMILÍA XI. OMIA1A IA'.

'ОМ1Л1А IB-. HOMILÍA XII.

ш«Ж«.0 iTW^1 h£ *ро«ЦЬО*шу. и upoStaXEvOErïa С. Tum а' p.

pavwv v. ла/uavovra, vel XavOavivw; conj. et verlil C. te addi vult аГ

VARIORUM N01 №..

'ОМ1Л1Л ir. HOMILÍA XIII.

316 'ОМ1Л1А IC7'. HOMILÍA XVI.

Tum'reíeiuír КшС^А W "toT*1" "^ "P *"* "? ^^ """ ™^

■ Luc. xviii, 6. ь Malth. xi, 25. c Mallh. x'xviii, i9.

•OMIAIA ie». HOMILÍA XIX.

• Matth. xii, 34.

л • -л— -i -■ -¡ .ww p. àyvouv oúv ( deleto puncto post èÇoujiav) conj.

< Joan. ix, 4, 3.

HOMILÍA XX. 396 'OMIAIA K'.

• Deut, хххп, 39.

VARI^: LEC1 IONES.

KAHMENT02 ЕП12К0П0Г PQMHS (1),

** al. 6ta^EÚ5059aí. *• al. insej1. ouv.

, ÉtfT¡v ■ 'Eyw. " al. lîapEiXtiçwç. " al. ixov- .. ,. .,-,..•-.

dam exüsquipraiccsseranl.Aniioehia veniens, dixit- A Tt;xôiv ispoa&i>v4«oT?ic'AvTioxefe» Wti^eiíiW^iüD-

LITURGIA S. CLEMENTIS ROMANI.

clitatis tuse. Currus igneus animalium quadruplici A Pepului. Amen.

(Cotelf.rius, Patres apostotici, I. 808, ex Siineone Metaphraste, die 24 Novembris.)

ш«Ж«.0 iTW^1 h£ ро«ЦЬОшу. и upoStaXEvOErïa С. Tum а' p.

Tum'reíeiuír КшС^А W "toT1" "^ "P "* "? ^^ """ ™^