You are on page 1of 159

See

discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/314651615

‫ا ﻟ ﻤ ﻨ ﻬ ﺠ ﻴ ﺔ ا ﻟ ﺤ ﺪ ﻳ ﺜ ﺔ ﻓ ﻲ ا ﻟ ﺘ ﺨ ﻄ ﻴ ﻂ وا ﻟ ﺘ ﺪ ر ﻳ ﺐ ﺑ ﻜ ﺮ ة ا ﻟ ﻘ ﺪ م‬

Book · March 2017

CITATIONS READS

0 84

3 authors, including:

Fatimah Abed Malih


University of Baghdad
28 PUBLICATIONS 0 CITATIONS

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

‫ ﻣﺎذا ﺗﻌﺮف ﻋﻨﻬﺎ ؟؟؟‬, ‫ا ﻟﺴﺮﻋﺔ اﻟﺬﻫﻨﻴﺔ ﻓﻲ اﻻﻟﻌﺎب اﻟﺮﻳﺎﺿﻴﺔ‬View project

Design and manufacture of the electronic device to measure the compatibility and speed of motor
response lower limbs fencing View project

All content following this page was uploaded by Fatimah Abed Malih on 11 March 2017.

The user has requested enhancement of the downloaded file. All in-text references underlined in blue are added to the original document
and are linked to publications on ResearchGate, letting you access and read them immediately.
‫إٌّ‪ٙ‬غ‪١‬خ اٌحذ‪٠‬ضخ‬
‫ف‪ ٟ‬اٌزخؽ‪١‬ػ ‪ٚ‬اٌزذس‪٠‬ت ثىشح اٌمذَ‬

‫ربٌ‪١‬ـــف‬

‫د‪ .‬فبؼّخ ػجذ ِبٌح‬ ‫د ‪.‬عجبس سح‪ّ١‬خ اٌىؼج‪ٟ‬‬ ‫د‪ِٛ .‬فك ِغ‪١‬ذ اٌّ‪ٌٝٛ‬‬

‫انطبعت األونى‬

‫‪ 7102‬و‬
(7(
‫))‬

‫طذق اهلل اٌؼظ‪ُ١‬‬


‫ع‪ٛ‬سح اٌى‪ٙ‬ف (ا‪٠٢‬خ ‪)01‬‬

‫تى تقىيى انكتاب عهًي ًا ين قبم‪:‬‬

‫تى تقىيى انكتاب نغىي ًا ين قبم‬

‫اندكتىرة عهىد سايي انًرسىيي‬


‫ٌغخ ػشث‪١‬خ‬

‫(‪(3‬‬
(4(
‫انًقديت‪:‬‬
‫ٌُ رؼذ اٌؼٍّ‪١‬خ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌؾذ‪٠‬ضخ ثغ‪ٛ‬أج‪ٙ‬ب اإلداس‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌفٕ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌزٕظ‪١ّ١‬خ ػٍّ‪١‬خ ػش‪ٛ‬ائ‪١‬خ ‪٠‬زُ رغ‪١١‬ش٘ب ‪ٚ‬فمب ٌٍشغجبد‪ ،‬ثً‬
‫أطجؾذ ػٍّ‪١‬خ ػٍّ‪١‬خ ِٕظّخ ٌ‪ٙ‬ب أعظ ‪ٚ‬ل‪ٛ‬اػذ ‪ِٚ‬فب٘‪ِٚ ُ١‬ؼبِ‪ِ ٓ١‬شرجـخ ثشىً ربَ ‪ٚ‬فبػً ِغ اٌؼٍ‪ َٛ‬اٌزـج‪١‬م‪١‬خ‬
‫اٌّخزٍفخ وبٌـت ‪ٚ‬اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪ٚ ٟ‬اٌى‪١ّ١‬بء اٌج‪١ِٛ١‬ىبٔ‪١‬ه ‪ٚ‬ػٍُ إٌفظ ‪ٚ‬غ‪١‬ش٘ب ِٓ اٌؼٍ‪ َٛ‬اٌّخزٍفخ ‪ ،‬ثؾ‪١‬ش أطجؼ اٌزشاثؾ‬
‫ث‪ّٕٙ١‬ب ‪ٚ‬ص‪١‬مب ال ‪ّ٠‬ىٓ رغبٍ٘ٗ أ‪ ٚ‬االعزغٕبء ػٕخ ٌزـ‪٠ٛ‬ش ِغز‪ ٜٛ‬األداء اٌش‪٠‬بػ‪ٌ ٟ‬الػج‪ٚ ٓ١‬اٌفش‪٠‬ك ‪ّ٠ٚ ،‬ىٓ رشج‪٘ ٗ١‬زا‬
‫اٌزشاثؾ ث‪ ٓ١‬اٌؼٍّ‪١‬خ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬اٌؼٍ‪ َٛ‬األرخش‪ ٜ‬وبٌـبئش ال ‪ّ٠‬ىٓ أْ ‪٠‬ؾٍك ثغٕبػ ‪ٚ‬اؽذح فارا وبْ أؽذ اٌغٕبؽ‪ٛ٘ ٓ١‬‬
‫اٌؼٍّ‪١‬خ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ثىبفخ ع‪ٛ‬أج‪ٙ‬ب فأْ اٌغٕبػ ا‪٢‬رخش ٘‪ ٛ‬اٌؼٍ‪ َٛ‬اٌزـج‪١‬م‪١‬خ ‪ِٚ‬ذ‪ ٜ‬االعزفبدح ِٓ ٘زٖ اٌؼٍ‪ َٛ‬ف‪ ٟ‬رخذِخ اٌؼٍّ‪١‬خ‬
‫اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ‪ٚٚ .‬فمب ٌ‪ٙ‬زا اٌّف‪ َٛٙ‬فأْ االسرمبء ثبٌؼٍّ‪١‬خ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬ثبٌزبٌ‪ ٟ‬االسرمبء ثّغز‪ ٜٛ‬األداء اٌش‪٠‬بػ‪ٌ ٟ‬الػت‬
‫‪ٚ‬اٌفش‪٠‬ك ال ‪ّ٠‬ىٓ ٌٗ أْ ‪٠‬زؾمك ئال ِٓ رخالي اٌزخـ‪١‬ؾ اٌؼٍّ‪ ٟ‬اٌغٍ‪ٌٍ ُ١‬ؼٍّ‪١‬خ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ثّب رؾز‪ِ ِٓ ٞٛ‬ؼبِ‪ ٓ١‬دارخً‬
‫اٌخـخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ ‪ٚ‬ثبالعزٕبد ػٍ‪ ٝ‬اٌؼٍ‪ َٛ‬اٌّخزٍفخ ثؾ‪١‬ش ‪٠‬ى‪ٌ ْٛ‬ىً ِشؽٍخ ِٓ ِشاؽً اٌزذس‪٠‬ت رخـؾ ‪ٚ‬أ٘ذاف‬
‫ِشؽٍ‪١‬خ ‪ِٚ‬غزمجٍ‪ ١‬خ ‪ٚ‬اػؾخ اٌّؼبٌُ ‪٠‬زُ رٕف‪١‬ز٘ب ‪ٚ‬فك سؤ‪٠‬خ ػٍّ‪١‬خ ‪ٚ‬الؼ‪١‬خ ِجٕ‪١‬خ ػٍ‪ِ ٝ‬غز‪ ٜٛ‬اٌالػت ‪ٚ‬اٌفش‪٠‬ك ‪ٚ‬اٌّشؽٍخ‬
‫اٌؼّش‪٠‬خ ‪ٚ‬اإلِىبٔ‪١‬بد اٌّز‪ٛ‬فشح ‪.‬‬
‫٘زا اٌىزبة اٌز‪ ٞ‬ث‪٠ ٓ١‬ذ‪٠‬ه ٘‪ ٛ‬ثّضبثخ دٌ‪ ً١‬أ‪ِ ٚ‬ششذ ٌٍّذسث‪ٚ ٓ١‬اٌّ‪ٙ‬زّ‪ ٓ١‬ثبٌؼٍّ‪١‬خ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬اٌجبؽض‪ٚ ٓ١‬ؿٍجخ وٍ‪١‬بد‬
‫اٌزشث‪١‬خ اٌش‪٠‬بػ‪١‬خ ‪ّ٠‬ىٓ ِٓ رخالٌٗ االؿالع ‪ٚ‬اٌزؼشف ػٍ‪ ٝ‬اٌى‪١‬ف‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬زُ ث‪ٙ‬ب رخـ‪١‬ؾ اٌزذس‪٠‬ت اٌش‪٠‬بػ‪ ٟ‬ثشىً ػبَ‬
‫ألغٍت األٌؼبة اٌش‪٠‬بػ‪١‬خ اٌغّبػ‪١‬خ رخالي اٌّ‪ٛ‬عُ اٌش‪٠‬بػ‪ٚ ٟ‬لذ رخظظٕب إٌّبرط ‪ٚ‬األِضٍخ ٌٍؼجخ وشح اٌمذَ و‪ٙٔٛ‬ب اٌٍؼجخ‬
‫اٌشؼج‪١‬خ األوضش ا٘زّبِب ‪ٚ‬األوضش لبػذح ِٓ اٌّذسث‪ٚ ٓ١‬اٌالػج‪ ٓ١‬ؽ‪١‬ش رٕب‪ٌٕٚ‬ب ف‪ ٟ‬اٌفظً األ‪ٚ‬الٌخـ‪ٛ‬اد ‪ٚ‬اإلعشاءاد‬
‫اٌؼٍّ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌؼٍّ‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬غت أْ ‪٠‬زجؼ‪ٙ‬ب اٌّذسة ػٕذ ‪ٚ‬ػغ اٌخـخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ أ‪ ٞ‬رؾذ‪٠‬ذ صِٓ اٌزذس‪٠‬جبد ‪ٔٚ‬غج‪ٙ‬ب‬
‫اٌّئ‪٠ٛ‬خ ‪ٚ‬ؽشوخ اٌؾًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ٌٍ ٟ‬زّبس‪ ٓ٠‬اٌجذٔ‪١‬خ اٌؼبِخ ‪ٚ‬اٌخبطخ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌّ‪ٙ‬بس‪ٚ ٞ‬اإلػذاد اٌخــ‪ ٟ‬رخالي فزشح‬
‫اإلػذاد اٌؼب َ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد ‪ٚ ،‬ف‪ ٟ‬اٌفظً اٌضبٔ‪ٚ ٟ‬ػؾٕب ف‪ِ ٗ١‬ؾز‪٠ٛ‬بد ‪ِٚ‬ؼبِ‪ ٓ١‬اٌ‪ٛ‬ؽذح‬
‫اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ف‪ ٟ‬وً فزشح ِٓ فزشاد اٌزذس‪٠‬ت ف‪ ٟ‬اٌخـخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ ِغ ّٔبرط ِزؼذدح ٌؾشوخ اٌؾًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬ف‪ٟ‬‬
‫اٌ‪ٛ‬ؽذح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌ‪ٛ‬اؽذح أ‪ ٚ‬ف‪ ٟ‬اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ ‪ِ ،‬غ ّٔبرط ٌٍزذس‪٠‬جبد اٌّزٕ‪ٛ‬ػخ ‪.‬‬
‫‪ٚ‬رُ ف‪ ٟ‬اٌفظً اٌضبٌش رخظ‪١‬ض ٌى‪١‬ف‪١‬خ رٕظ‪ ُ١‬اٌزدذس‪٠‬جبد اٌ‪١ِٛ١‬دخ فد‪ ٟ‬اٌ‪ٛ‬ؽدذح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬دخ أ‪ ٚ‬اٌدذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬دخ األعدج‪ٛ‬ػ‪١‬خ‬
‫‪ٚٚ‬فمددب ألٔظّددخ ئٔزددبط اٌـبلددخ ‪ٔٚ ،‬ؼٕدد‪ ٟ‬ثددزٌه و‪١‬ف‪١‬ددخ رٕظدد‪ ُ١‬اٌؾّددً اٌزددذس‪٠‬ج‪ٌ ٟ‬زددذس‪٠‬جبد اٌغددشػخ ثأٔ‪ٛ‬اػ‪ٙ‬ددب ‪٘ٚ‬دد‪ ٟ‬عددشػخ‬
‫االعزغبثخ‪ -‬عشػخ اٌؾشوخ‪ -‬عشػخ اٌغدش‪ -ٞ‬عدشػخ األداء اٌّ‪ٙ‬دبس‪ - ٞ‬عدشػخ األداء اٌخــد‪ٚ ٟ‬ودزٌه ردذس‪٠‬جبد اٌمد‪ٛ‬ح‬
‫ثأٔ‪ٛ‬اػ‪ٙ‬ددب ‪٘ٚ‬دد‪ ٟ‬اٌمدد‪ٛ‬ح اٌمظدد‪ – ٜٛ‬اٌمدد‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬ددخ – اٌمدد‪ٛ‬ح اٌغددش‪٠‬ؼخ ‪ٚٚ ،‬فمدبم ٌٕظددبَ ئٔزددبط اٌـبلددخ اٌل‪ٚ‬وغددغ‪ ٟٕ١‬األ‪ٚ‬ي‬
‫)‪ِ (ATP-PC‬غ ّٔبرط ‪ٚ‬رّبس‪ِ ٓ٠‬زٕ‪ٛ‬ػخ ر‪ٛ‬ػؼ رٍه اٌزذس‪٠‬جبد فد‪٘ ٟ‬دزا إٌظدبَ ‪ .‬وّدب رخظظدٕب اٌفظدً اٌشاثدغ ٌزٕظد‪ُ١‬‬
‫رذس‪٠‬جبد اٌزؾًّ اٌخبص ثبألداء ‪ٚ‬فمبم ٌٕظبَ ئٔزبط اٌـبلخ اٌل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬اٌضبٔ‪ٔ ٟ‬ظبَ ؽبِغ اٌالوز‪١‬ه ‪ٚٚ‬ػؼٕب ف‪١‬خ صّبٔ‪١‬دخ‬
‫ّٔبرط ٌزذس‪٠‬جبد ٔظبَ ؽبِغ اٌالوز‪١‬ه‪ٚ ،‬اعزىّبال ٌٍّ‪ٛ‬ػ‪ٛ‬ػبد أػالٖ فمذ رٕب‪ٌٕٚ‬ب ف‪ ٟ‬اٌفظدً اٌخدبِظ رٕظد‪ ُ١‬ردذس‪٠‬جبد‬
‫اٌزؾًّ ‪ٔٚ‬ؼ ٕ‪ ٟ‬ث‪ٙ‬ب اٌزذس‪٠‬جبد األ‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ ثأٔ‪ٛ‬اػ‪ٙ‬ب ‪٘ٚ‬د‪( ٟ‬اٌزدذس‪٠‬ت األ‪ٚ‬وغدغ‪ ٟٕ١‬اٌدز‪ٙ٠ ٞ‬دذف ئٌد‪ ٝ‬اعدزؼبدح االعزشدفبء‪-‬‬
‫رددذس‪٠‬ت اعددزؼبدح االعزشددفبء ‪( ٚ‬اٌزددذس‪٠‬ت األ‪ٚ‬وغددغ‪ِ ٟٕ١‬ددٕخفغ اٌشددذح ) ‪(ٚ‬اٌزددذس‪٠‬ت األ‪ٚ‬وغددغ‪ ٟٕ١‬ػددبٌ‪ ٟ‬اٌشددذح ) ‪ٚٚ‬فم دبم‬
‫ٌٕظددبَ ئٔزددبط اٌـبلددخ األ‪ٚ‬وغددغ‪ٔٚ . ٟٕ١‬ظددشا ٌؾددذ‪ٚ‬س اٌزؼددت اٌؼؼددٍ‪ٌ ٟ‬الػجدد‪ٔ ٓ١‬ز‪١‬غددخ اعددزؼّبي اٌزددذس‪٠‬جبد اٌّخزٍفددخ فمددذ‬
‫ػبٌغٕددب رٌدده ِددٓ رخددالي اٌفظددً اٌغددبدط ‪ٚ‬لددذِٕب رؼش‪٠‬فددب ٌّف‪ٙ‬دد‪ َٛ‬اٌزؼددت اٌؼؼددٍ‪ٚ ٟ‬أ‪ٛ‬اػددخ ‪ ٚ‬أعددجبثخ ‪ٚ‬ػٍّ‪١‬ددبد اعددزؼبدح‬
‫االعزشفبء ٌٍزؼت اٌز‪٠ ٞ‬ؾذس أصٕبء ‪ٚ‬ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اٌل‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ ‪ٚ‬األ‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ ‪ٚ‬و‪١‬ف‪١‬خ اٌدزخٍض ِٕدخ ‪ ،‬أِدب فد‪ ٟ‬اٌفظدً‬
‫اٌغبثغ رٕج‪ ٗ١‬اٌّذسث‪ ٓ١‬ثؼذَ اٌ‪ٛ‬ل‪ٛ‬ع ف‪ِ ٟ‬ظ‪١‬ذح اإلفشاؽ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت ٔظشا ٌٍـّ‪ٛ‬ؽبد اٌىج‪١‬شح ‪ٌٚ‬زؾم‪١‬ك ئٔغدبصاد عدش‪٠‬ؼخ‬
‫ػٍ‪ ٝ‬ؽغبة اٌغ‪ٛ‬أت اٌجذٔ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪١‬خ ٌالػج‪ ٓ١‬فمذ رٕب‪ٌٕٚ‬ب اٌؾًّ اٌضائدذ ‪ٚ‬اإلفدشاؽ فد‪ ٟ‬اٌزدذس‪٠‬ت (اإلع‪ٙ‬دبد) ‪ٚ‬رٕب‪ٌٕٚ‬دب‬
‫أعجبثخ ‪ٚ‬أػشاػٗ ‪ٚ‬دالئٍٗ اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪١‬خ ‪ٚ‬اٌى‪١ّ١‬بئ‪١‬خ ‪ٚ‬إٌفغ‪١‬خ ‪ٚ‬و‪١‬ف‪١‬خ ِؼبٌغزٗ‪.‬‬
‫ٔأًِ ثزؼب‪ٕٔٚ‬ب ف‪ ٟ‬رأٌ‪١‬ف ٘زا اٌىزبة أْ ٔظ‪١‬ف اٌّؼٍ‪ِٛ‬بد اٌؼٍّ‪١‬دخ إٌظش‪٠‬دخ ‪ٚ‬اٌؼٍّ‪١‬دخ اٌزد‪٠ ٟ‬ؾزبع‪ٙ‬دب اٌّدذسث‪ِٚ ٓ١‬غدبػذ‪ٞ‬‬
‫اٌّددذسث‪ ٓ١‬فدد‪ِ ٟ‬خزٍددف األٌؼددبة اٌش‪٠‬بػدد‪١‬خ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ف‪١‬ف‪ٙ‬ددب ٌالعددزفبدح ِٕ‪ٙ‬ددب فدد‪ ٟ‬اٌزخـدد‪١‬ؾ ‪ٚ‬اٌزٕف‪١‬ددز ٌٍؼٍّ‪١‬ددخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬ددخ ‪ٚ‬ثبٌشددىً‬
‫األِضً ؽز‪ّ٠ ٝ‬ىٓ رؾم‪١‬ك اٌّغز‪٠ٛ‬بد اٌش‪٠‬بػ‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬ـّؼ أٌ‪ٙ١‬ب اٌّذسث‪ٚ ٓ١‬اإلداس‪ٚ ٓ١٠‬اٌالػج‪. ٓ١‬‬

‫‪ٚ‬اهلل ‪ ٌٟٚ‬اٌز‪ٛ‬ف‪١‬ك‬

‫د‪ .‬فبؿّخ ػجذ ِبٌؼ‬ ‫د ‪.‬عجبس سؽ‪ّ١‬خ اٌىؼج‪ٟ‬‬ ‫د‪ِٛ .‬فك ِغ‪١‬ذ اٌّ‪ٌٝٛ‬‬

‫(‪(5‬‬
(6(
‫اٌصفحخ‬ ‫اٌف‪ٙ‬شعذ‬
‫‪31‬‬ ‫اٌفصً األ‪ٚ‬ي‬
‫‪33‬‬ ‫أّ٘‪١‬خ اٌزخؽ‪١‬ػ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت اٌش‪٠‬بظ‪ٟ‬‬
‫‪33‬‬ ‫األعظ اٌؼٍّ‪١‬خ ٌ‪ٛ‬ظغ اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬
‫‪31‬‬ ‫اٌخؽ‪ٛ‬اد ‪ٚ‬اإلعشاءاد اٌؼٍّ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌؼٍّ‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬زجؼ‪ٙ‬ب اٌّذسة ػٕذ ‪ٚ‬ظغ اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬
‫‪31‬‬ ‫أ‪ٚ‬ال‪ -‬رحٍ‪ ً١‬إٌّ‪ٙ‬بط اٌغٕ‪ٌٍّ ٞٛ‬جبس‪٠‬بد أ‪ٚ‬اٌجؽ‪ٛ‬الد اٌصبدس ِٓ االرحبد ‪ٚ‬دساعخ ِحز‪٠ٛ‬برٗ‬
‫‪31‬‬ ‫صبٔ‪١‬ب‪ -‬ػٍ‪ ٝ‬ظ‪ٛ‬ء دساعخ ‪ٚ‬رحٍ‪ ً١‬إٌّ‪ٙ‬بط اٌغٕ‪ٌ ٞٛ‬الرحبد ٔزخز اإلعشاءاد اٌزبٌ‪١‬خ‪-:‬‬
‫‪31‬‬ ‫صبٌضب‪٠ -‬حذد اٌغ‪ٙ‬بص اٌفٕ‪ ٟ‬ؼ‪ٛ‬ي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص اٌز‪ ٟ‬رزٕبعت ِغ ثذء ِ‪ٛ‬ػذ‬
‫اٌّجبس‪٠‬بد‬
‫‪13‬‬ ‫ساثؼب ‪-‬ػذد اٌّجبس‪٠‬بد اٌزغش‪٠‬ج‪١‬خ اٌز‪ ٟ‬ع‪ٍ١‬ؼج‪ٙ‬ب اٌفش‪٠‬ك خالي فزشح اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬فزشح اإلػذاد‬
‫ٌٍّجبس‪٠‬بد‪-:‬‬
‫‪13‬‬ ‫خبِغب ‪ -‬رحذ‪٠‬ذ اٌضِٓ اٌىٍ‪ٌٍ ٟ‬زذس‪٠‬ت خالي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد‬
‫ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫‪13‬‬ ‫عبدعب ‪ -‬رحذ‪٠‬ذ اٌضِٓ ‪ٚ‬إٌغجخ اٌّئ‪٠ٛ‬خ ٌفزشح اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫‪11‬‬ ‫عبثؼب ‪ -‬رحذ‪٠‬ذ ٔغجخ اإلػذاد اٌجذٔ‪ٚ ٟ‬اإلػذاد اٌّ‪ٙ‬بس‪ٚ ٞ‬اإلػذاد اٌخؽؽ‪ ٟ‬خالي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‪.‬‬
‫‪11‬‬ ‫أ رّبس‪ ٓ٠‬اإلػذاد اٌجذٔ‪ٟ‬‬
‫‪12‬‬ ‫ة‪ -‬رّبس‪ ٓ٠‬اإلػذاد اٌّ‪ٙ‬بس‪ٞ‬‬
‫‪12‬‬ ‫ط‪ -‬رّبس‪ ٓ٠‬اإلػذاد اٌخؽؽ‪ٟ‬‬
‫‪13‬‬ ‫أ‪ -‬فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪14‬‬ ‫ة‪ -‬فزشح اإلػذاد اٌخبص‬
‫‪12‬‬ ‫و‪١‬ف ٔحذد صِٓ اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬صِٓ اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ خالي فزشح اإلػذاد‬
‫اٌؼبَ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‪.‬‬
‫اٌفصً اٌضبٔ‪ٟ‬‬
‫‪13‬‬ ‫فزشح اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اٌخبص ‪ٚ‬اٌّجبس‪٠‬بد ف‪ ٟ‬اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬
‫‪11‬‬ ‫أ‪ٚ‬ال ‪ -:‬فزشح اإلػذاد اٌؼبَ (فزشح اإلػذاد األعبع‪١‬خ – اٌٍ‪١‬بلخ اٌجذٔ‪١‬خ)‬
‫‪11‬‬ ‫اٌ‪ٙ‬ذف ِٓ فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪11‬‬ ‫حشوخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬خالي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪12‬‬ ‫رٕظ‪ٚ ُ١‬رشر‪١‬ت اٌصفبد اٌجذٔ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌخؽؽ‪١‬خ ف‪ ٟ‬اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ‬
‫‪14‬‬ ‫رصٕ‪١‬ف األحّبي اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ‬
‫‪14‬‬ ‫ّٔبرط رخؽ‪١‬ؽ‪١‬خ ٌذسعخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬ف‪ ٟ‬اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ‬
‫‪11‬‬ ‫ّٔبرط ٌٍ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ خالي اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ ٌفزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪11‬‬ ‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍزذس‪٠‬جبد اٌّخزٍفخ خالي األعج‪ٛ‬ع ٌفزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪21‬‬ ‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌ‪ٛ‬حذح رذس‪٠‬ج‪١‬خ ثىشح اٌمذَ خالي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪21‬‬ ‫صبٔ‪١‬ب ‪ -‬فزشح اإلػذاد اٌخبص (اٌٍ‪١‬بلخ اٌخبصخ)‬
‫‪21‬‬ ‫اٌ‪ٙ‬ذف ِٓ اإلػذاد اٌخبص‬
‫‪21‬‬ ‫حشوخ اٌحًّ ف‪ ٟ‬فزشح األػذاد اٌخبص‬

‫(‪(2‬‬
‫‪21‬‬ ‫ّٔبرط رخؽ‪١‬ؽ‪١‬خ ٌذسعخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ٌٍ ٟ‬ذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ ٌفزشح اإلػذاد اٌخبص‬
‫‪31‬‬ ‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍ‪ٛ‬حذح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌ‪١ِٛ١‬خ خالي فزشح اإلػذاد اٌخبص ثىشح اٌمذَ‬
‫‪32‬‬ ‫صبٌضب ‪ -‬فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫‪32‬‬ ‫اٌ‪ٙ‬ذف ِٓ فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫‪32‬‬ ‫حشوخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬خالي فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫‪31‬‬ ‫ّٔبرط رخؽ‪١‬ؽ‪١‬خ ٌذسعخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬األعج‪ٛ‬ػ‪ ٟ‬خالي فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫‪31‬‬ ‫ساثؼب‪ -‬فزشح اٌّجب‪٠‬بد‬
‫‪31‬‬ ‫اٌ‪ٙ‬ذف ِٓ فزشح اٌّجبس‪٠‬بد‬
‫‪31‬‬ ‫حشوخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ٟ‬‬
‫‪46‬‬ ‫ّٔبرط ٌذسعخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬األعج‪ٛ‬ػ‪ ٟ‬خالي فزشح اٌّجبس‪٠‬بد‬
‫‪42‬‬ ‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌ‪١ِٛ١‬خ خالي اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ‬
‫‪42‬‬ ‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍ‪ٛ‬حذح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌ‪١ِٛ١‬خ خالي فزشح اٌّجبس‪٠‬بد ثىشح اٌمذَ‬
‫‪41‬‬ ‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ ثىشح اٌمذَ (ِشحٍز‪)ٓ١‬‬
‫‪41‬‬ ‫و‪١‬ف‪١‬خ ػًّ اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬
‫‪41‬‬ ‫أ‪ٚ‬ال‪ :‬رحٍ‪ ً١‬ثشٔبِظ االرحبد ثشىً ػبَ ‪ٚ ،‬دساعخ اعٍ‪ٛ‬ة ‪ٔٚ‬ظبَ اٌذ‪ٚ‬س‪ٌٍّٛ ٞ‬عُ اٌش‪٠‬بظ‪ٟ‬‬
‫‪41‬‬ ‫صبٔ‪١‬ب ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ؼ‪ٛ‬ي اٌفزشاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬فمب العٍ‪ٛ‬ة ‪ٔٚ‬ظبَ اٌذ‪ٚ‬س‪ِ ، ٞ‬ضال‪:‬‬
‫‪41‬‬ ‫صبٌضب‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ػذد األ‪٠‬بَ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬ػذد اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ف‪ ٟ‬وً أعج‪ٛ‬ع‪.‬‬
‫‪41‬‬ ‫ساثؼب ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ صِٓ اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ف‪ ٟ‬وً أعج‪ٛ‬ع ‪ٚ‬رحغت ‪ٚ‬فمب ٌٍزبٌ‪: ٟ‬‬
‫‪26‬‬ ‫خبِغب‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ٔغجخ ‪ٚ‬صِٓ اإلػذاد اٌجذٔ‪ ٟ‬اٌؼبَ ‪ٚ‬اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد اٌّ‪ٙ‬بس‪ ٚ ٞ‬اإلػذاد اٌخؽؽ‪ٟ‬‬
‫ٌىً فزشح‬
‫‪21‬‬ ‫عبدعب ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ٔغجخ ‪ٚ‬صِٓ اإلػذاد اٌجذٔ‪ٚ ٟ‬اٌّ‪ٙ‬بس‪ٚ ٞ‬اٌخؽؽ‪ٌ ٟ‬ىً أعج‪ٛ‬ع ِٓ أعبث‪١‬غ اإلػذاد‬
‫اٌؼبَ ‪ٚ‬اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫‪21‬‬ ‫‪ -3‬فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪24‬‬ ‫عبثؼب‪ :‬ر‪ٛ‬ص‪٠‬غ اٌحغُ اٌزذس‪٠‬ج‪( ٟ‬اٌضِٓ) ٌألعج‪ٛ‬ع ػٍ‪ ٝ‬اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ‪.‬‬
‫‪21‬‬ ‫صبِٕب ‪ :‬ر‪ٛ‬ص‪٠‬غ شذح اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬ػٍ‪ ٝ‬اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ‬
‫‪ٚ‬رمغُ‬
‫‪21‬‬ ‫ربعؼب ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ػذد اٌّجبس‪٠‬بد اٌزغش‪٠‬ج‪١‬خ أ‪ ٚ‬اٌشعّ‪١‬خ خالي اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬
‫‪21‬‬ ‫ػبششا ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ِ‪ٛ‬ػذ إعشاءاد ػٍّ‪١‬بد اعزؼبدح اٌشفبء (رذٌ‪١‬ه ‪ِ ،‬غبط ‪ٚ‬غ‪١‬ش٘ب)‪.‬‬
‫‪21‬‬ ‫حبد‪ ٞ‬ػشش ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ِ‪ٛ‬ػذ االخزجبساد اٌجذٔ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌ‪ٛ‬ظ‪١‬ف‪١‬خ ‪ ٚ‬اٌؽج‪١‬خ‪.‬‬
‫‪13‬‬ ‫اٌفصً اٌضبٌش‬
‫‪11‬‬ ‫رٕظ‪ ُ١‬اٌزذس‪٠‬ت ‪ٚ‬فمبً ألٔظّخ إٔزبط اٌؽبلخ‬
‫‪11‬‬ ‫ٌزؽ‪٠ٛ‬ش ِزؽٍجبد ٘زا إٌظبَ ‪.‬‬
‫‪11‬‬ ‫ِف‪ َٛٙ‬اٌزذس‪٠‬ت اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ٟٕ١‬‬
‫‪11‬‬ ‫أٔ‪ٛ‬اع اٌزذس‪٠‬جبد اٌأل‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ‬
‫‪12‬‬ ‫أ‪ٚ‬ال ‪ٔ :‬ظبَ إٔزبط اٌؽبلخ اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬األ‪ٚ‬ي )‪(ATP-PC‬‬
‫‪12‬‬ ‫اٌ‪ٙ‬ذف ‪ٚ‬اٌّّ‪١‬ضاد‬
‫‪12‬‬ ‫اٌصفبد اٌجذٔ‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬ؽ‪ٛ‬س٘ب إٌظبَ اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬األ‪ٚ‬ي )‪(ATP-PC‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪ -3‬عشػخ االعزغبثخ‬

‫(‪(8‬‬
‫‪12‬‬ ‫ِف‪ َٛٙ‬عشػخ أ‪ ٚ‬صِٓ االعزغبثخ ‪ٚ‬و‪١‬ف‪١‬خ رؽ‪٠ٛ‬ش٘ب‬
‫‪13‬‬ ‫عشػخ سد اٌفؼً‬
‫‪13‬‬ ‫ِف‪ٚ َٛٙ‬أٔ‪ٛ‬اع عشػخ سد اٌفؼً‬
‫‪13‬‬ ‫ا‪ٚ‬ال‪ -‬عشػخ سد اٌفؼً اٌجغ‪١‬ػ‬
‫‪14‬‬ ‫رؽ‪٠ٛ‬ش عشػخ سد اٌفؼً اٌجغ‪١‬ػ‬
‫‪14‬‬ ‫صبٔ‪١‬ب‪ -‬عشػخ سد اٌفؼً اٌّؼمذ أ‪ ٚ‬اٌّشوت‬
‫‪12‬‬ ‫رؽ‪٠ٛ‬ش عشػخ سد اٌفؼً اٌّؼمذ‬
‫‪12‬‬ ‫‪ -1‬عشػخ اٌحشوخ‬
‫‪12‬‬ ‫ِف‪ َٛٙ‬عشػخ اٌحشوخ‬
‫‪12‬‬ ‫و‪١‬ف‪١‬خ رؽ‪٠ٛ‬ش عشػخ اٌحشوخ‬
‫‪11‬‬ ‫‪ -1‬عشػخ اٌغش‪ٞ‬‬
‫‪11‬‬ ‫ِف‪ٚ َٛٙ‬أٔ‪ٛ‬اع عشػخ اٌغش‪ٞ‬‬
‫‪11‬‬ ‫رؽ‪٠ٛ‬ش عشػخ اٌغش‪ٞ‬‬
‫‪16‬‬ ‫ثشاِظ اٌزذس‪٠‬ت ‪ٚ‬رّبس‪ ٓ٠‬رؽ‪٠ٛ‬ش اٌغشػخ ثىشح اٌمذَ‬
‫‪11‬‬ ‫ّٔبرط ٌزذس‪٠‬ت اٌغشػخ ثىشح اٌمذَ‬
‫‪12‬‬ ‫‪ - 2‬عشػخ رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ‬
‫‪12‬‬ ‫ِف‪ َٛٙ‬عشػخ رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ‬
‫‪13‬‬ ‫ّٔبرط رذس‪٠‬ج‪١‬خ ٌغشػخ رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ‬
‫‪11‬‬ ‫‪ - 3‬عشػخ رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌخؽؽ‪١‬خ‬
‫‪11‬‬ ‫ِف‪ َٛٙ‬اٌغشػخ ف‪ ٟ‬رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌخؽؽ‪١‬خ‬
‫‪11‬‬ ‫األعظ اٌز‪٠ ٟ‬غت ِشاػبر‪ٙ‬ب ػٕذ رذس‪٠‬ت اٌغشػخ‬
‫‪366‬‬ ‫اٌزأص‪١‬شاد اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪١‬خ ‪ٚ‬اٌى‪١ّ١‬بئ‪١‬خ اٌز‪ ٟ‬رحذس ٌألع‪ٙ‬ضح اٌ‪ٛ‬ظ‪١‬ف‪١‬خ ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ٕ١‬خ‬
‫‪363‬‬ ‫صبٔ‪١‬ب ‪(:‬اٌم‪ٛ‬ح اٌمص‪ – ٜٛ‬اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ – اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ)‬
‫‪363‬‬ ‫ِف‪ َٛٙ‬اٌم‪ٛ‬ح اٌؼعٍ‪١‬خ‬
‫‪363‬‬ ‫رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌؼبِخ‬
‫‪361‬‬ ‫رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌخبصخ‬
‫‪361‬‬ ‫اٌم‪ٛ‬ح اٌّؽٍمخ ‪ٚ‬اٌم‪ٛ‬ح إٌغج‪١‬خ‬
‫‪361‬‬ ‫اٌم‪ٛ‬ح اٌّؽٍمخ ( اٌمص‪-: )ٜٛ‬‬
‫‪363‬‬ ‫و‪١‬ف ٔؽ‪ٛ‬س اٌم‪ٛ‬ح اٌؼعٍ‪١‬خ ٌذ‪ ٜ‬اٌالػج‪:ٓ١‬‬
‫‪363‬‬ ‫‪ -3‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌمص‪:ٜٛ‬‬
‫‪363‬‬ ‫أ‪ -‬اٌم‪ٛ‬ح اٌمص‪ ٜٛ‬اٌّزحشوخ‬
‫‪363‬‬ ‫ة‪ -‬اٌم‪ٛ‬ح اٌمص‪ ٜٛ‬اٌضبثزخ‬
‫‪364‬‬ ‫ِف‪ َٛٙ‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ ‪ٚ‬اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ‬
‫‪362‬‬ ‫‪ - 1‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ‬
‫‪362‬‬ ‫أ‪ -‬رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ ػٓ ؼش‪٠‬ك األصمبي‬
‫‪362‬‬ ‫ة‪ -‬رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ ػٓ ؼش‪٠‬ك اٌ‪ٛ‬صت أ‪ ٚ‬اعزؼّبي أع‪ٙ‬ضح ِزٕ‪ٛ‬ػخ‬
‫‪361‬‬ ‫‪ - 1‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ‬
‫‪361‬‬ ‫أ‪ -‬رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ ػٓ ؼش‪٠‬ك األصمبي‬
‫‪361‬‬ ‫ة‪ -‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ ػٓ ؼش‪٠‬ك اٌ‪ٛ‬صت ( اٌجٍ‪ِٛ١‬زشن )‬
‫(‪(9‬‬
‫‪361‬‬ ‫ِشاحً رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح خالي فزشاد اٌزذس‪٠‬ت (اإلػذاد اٌؼبَ‪ ،‬اإلػذاد اٌخبص‪ ،‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد)‬
‫‪361‬‬ ‫‪ -3‬اٌّشحٍخ األ‪ ِٓ ٌٝٚ‬رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح ٘‪ِ ٟ‬شحٍخ (إػذاد اٌم‪ٛ‬ح اٌؼبِخ)‬
‫‪336‬‬ ‫‪ -1‬اٌّشحٍخ اٌضبٔ‪١‬خ ِٓ رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح ٘‪ِ ٟ‬شحٍخ (إػذاد اٌم‪ٛ‬ح اٌخبصخ)‬
‫‪333‬‬ ‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌزذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح ثىشح اٌمذَ‬
‫‪331‬‬ ‫اٌفصً اٌشاثغ‬
‫‪333‬‬ ‫ٔظبَ إٔزبط اٌؽبلخ اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬اٌضبٔ‪ٔ( ٟ‬ظبَ حبِط اٌالوز‪١‬ه)‬
‫‪333‬‬ ‫األ٘ذاف ‪ٚ‬اٌّّ‪١‬ضاد اٌجذٔ‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬ؽ‪ٛ‬س٘ب ٘زا إٌظبَ‬
‫‪334‬‬ ‫أعبٌ‪١‬ت رذس‪٠‬ج‪١‬خ ِخزٍفخ ٌزؽ‪٠ٛ‬ش اٌزحًّ اٌخبص ثبألداء ثىشح اٌمذَ ‪ٚ‬فمبً ٌٕظبَ إٔزبط اٌؽبلخ‬
‫اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬اٌضبٔ‪( ٟ‬حبِط اٌالوز‪١‬ه)‬
‫‪332‬‬ ‫‪ -3‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط ر٘بثبً ‪ٚ‬إ‪٠‬بثب ثبٌىشح ‪:‬‬
‫‪332‬‬ ‫‪ -1‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط إٌّ‪ٛ‬ع ر٘بثبً ‪ٚ‬إ‪٠‬بثب‬
‫‪332‬‬ ‫‪ -1‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط ػٍ‪ ٝ‬اٌخؽ‪ٛ‬غ ثبٌىشح‬
‫‪331‬‬ ‫‪ -2‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌٍؼت ِغّ‪ٛ‬ػخ ظذ ِغّ‪ٛ‬ػخ‬
‫‪331‬‬ ‫‪ -3‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط اٌّزؼشط ثبٌىشح‬
‫‪316‬‬ ‫‪ -4‬اعٍ‪ٛ‬ة عجبق اٌززبثغ ثبٌغش‪ ٞ‬ثبٌىشح ٌزؽ‪٠ٛ‬ش اٌزحًّ اٌخبص‬
‫‪313‬‬ ‫‪ - 2‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌزذس‪٠‬ت اٌفزش‪ٞ‬‬
‫‪311‬‬ ‫‪ -1‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط اٌغش‪٠‬غ اٌّزٕب‪ٚ‬ة (اٌفبسرٍه) ثبٌىشح أ‪ ٚ‬ثذ‪ ْٚ‬وشح‪.‬‬
‫‪311‬‬ ‫‪ - 1‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌزذس‪٠‬ت اٌذائش‪ٌ ٞ‬زؽ‪٠ٛ‬ش اٌزحًّ اٌخبص ثبٌىشح‬
‫‪311‬‬ ‫‪ -36‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط إٌّ‪ٛ‬ع ( ٌ‪١‬بلخ اٌٍؼت )‬
‫‪312‬‬ ‫‪ - 33‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط اٌّى‪ٛ‬و‪ ٟ‬ثزٕبفظ اٌّغّ‪ٛ‬ػز‪ ٓ١‬ثشوط اٌز٘بة ‪ٚ‬اال‪٠‬بة وّب ف‪ ٟ‬اٌزغٍغً‬
‫‪312‬‬ ‫اٌفصً اٌخبِظ‬
‫‪311‬‬ ‫اٌزؼت اٌؼعٍ‪ٚ ٟ‬ػٍّ‪١‬بد اعزؼبدح االعزشفبء‬
‫‪311‬‬ ‫‪ِ -3‬شحٍخ اٌزؼت (ِشحٍخ االعز‪ٙ‬الن ‪ٚ‬اٌ‪ٙ‬ذَ)‬
‫‪311‬‬ ‫‪ِ -1‬شحٍخ اعزؼبدح االعزشفبء‬
‫‪316‬‬ ‫‪ِ -1‬شحٍخ ف‪ٛ‬ق اٌزؼ‪٠ٛ‬ط‬
‫‪316‬‬ ‫أ‪ -‬رى‪١‬فبد ثغ‪١‬ؽخ أ‪ ٚ‬ػذَ ‪ٚ‬ع‪ٛ‬د رأص‪١‬ش ‪ٚ‬اظح ٌٍزى‪١‬ف‬
‫‪316‬‬ ‫ة ‪ -‬رى‪١‬فبد ‪ٚ‬اظحخ ‪ٍِّٛٚ‬عخ ػٍ‪ِ ٝ‬غز‪ ٜٛ‬اٌحبٌخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ٌالػت‬
‫‪316‬‬ ‫ط‪ -‬ػذَ حذ‪ٚ‬س اٌزى‪١‬فبد‬
‫‪313‬‬ ‫االعزشفبء ِٓ األحّبي اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ‬
‫‪311‬‬ ‫اٌزؼت اٌز‪٠ ٞ‬حذس أصٕبء ‪ٚ‬ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اٌأل‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ‬
‫‪312‬‬ ‫االعزشفبء ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اٌأل‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ‬
‫‪312‬‬ ‫أ‪ -‬رغذ‪٠‬ذ ِصبدس اٌؽبلخ اٌأل‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ (‪)ATP-PC‬‬
‫‪312‬‬ ‫ة‪ -‬رغذ‪٠‬ذ اٌذ‪ ٓ٠‬األ‪ٚ‬وغغ‪ٟٕ١‬‬
‫‪313‬‬ ‫اٌزؼت أصٕبء ‪ٚ‬ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اال‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ‬
‫‪312‬‬ ‫االعزشفبء ثؼذ اٌزذس‪٠‬ت األ‪ٚ‬وغغ‪ٟٕ١‬‬
‫‪311‬‬ ‫رغذ‪٠‬ذ اٌىال‪٠‬ى‪ٛ‬ع‪-: ٓ١‬‬
‫‪311‬‬ ‫رغذ‪٠‬ذ أ‪ٚ‬وغغ‪ ٓ١‬اٌّب‪ٛ٠‬وٍ‪ٛ‬ث‪ٓ١‬‬
‫‪311‬‬ ‫رغذ‪٠‬ذ ِى‪ٔٛ‬بد اٌذَ‬

‫(‪(01‬‬
‫‪311‬‬ ‫‪.‬حّبَ اٌضٍظ االعٍ‪ٛ‬ة األوضش فبػٍ‪١‬خ العزؼبدح االعزشفبء ‪ٌٚ‬زغذ‪٠‬ذ اٌؽبلبد ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬جبد‬
‫‪ٚ‬إٌّبفغبد‬
‫‪321‬‬ ‫ؼش‪٠‬مخ اعزؼّبي اٌحّبَ اٌضٍغ‪ٟ‬‬
‫‪321‬‬ ‫ِز‪٠ ٝ‬غزؼًّ حّبَ اٌضٍظ ؟‬
‫‪322‬‬ ‫ف‪ٛ‬ائذ اعزؼّبي حّبَ اٌضٍظ‬
‫‪323‬‬ ‫ِب٘‪ ٛ‬األعبط اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪ٚ ٟ‬اٌى‪١ّ١‬بئ‪ ٟ‬ألعزؼبدح األعزشفبء ٔز‪١‬غخ اعزؼّبي حّبَ اٌضٍظ ؟‬
‫‪322‬‬ ‫اٌفصً اٌغبدط‬
‫‪321‬‬ ‫اٌحًّ اٌضائذ ‪Over load‬‬
‫‪321‬‬ ‫اإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت ‪Over training‬‬
‫‪336‬‬ ‫األػشاض ‪ٚ‬اٌذالئً اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪١‬خ ‪ٚ‬اٌى‪١ّ١‬بئ‪١‬خ ػٍ‪ ٝ‬اإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت‬
‫‪333‬‬ ‫األػشاض ‪ٚ‬اٌذالئً إٌفغ‪١‬خ ٌإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت‬
‫‪331‬‬ ‫اٌ‪ٛ‬لب‪٠‬خ ِٓ اإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت‬
‫‪331‬‬ ‫ػالط اإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت‬
‫‪331‬‬ ‫اٌّصبدس اٌؼشث‪١‬خ ‪ٚ‬االعٕج‪١‬خ ‪:‬‬
‫‪331‬‬ ‫أ‪ٚ‬الً ‪ :‬اٌّصبدس اٌؼشث‪١‬خ ‪:‬‬
‫‪332‬‬ ‫صبٔ‪١‬بً ‪ :‬اٌّصبدس االعٕج‪١‬خ‬

‫(‪(00‬‬
(07(
‫اٌفصً األ‪ٚ‬ي‬
‫األعظ ‪ٚ‬اإلعشاءاد اٌؼٍّ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌؼٍّ‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬زجؼ‪ٙ‬ب اٌّذسة‬
‫ػٕذ ‪ٚ‬ظغ اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬

‫(‪(03‬‬
(04(
‫أّ٘‪١‬خ اٌزخؽ‪١‬ػ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت اٌش‪٠‬بظ‪ٟ‬‬
‫يُ‪ٌ٪‬ٯ ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬دٖٺټ ‪٩‬جٿ هو دجٽٶوًر ثٽڂْذٶز ٽڂج يؾخ ‪٩‬ڂپه وٹيٲيز ‪٩‬ڂپه وځج يْضٮٌٵه ځنڄ ٍځنڄ وؽ نو‬
‫وځذجٽ‪ ٬‬وځٺجڃ ٽضقٶينٴ ثٽ نوٯ ثٽنيض و‪ٝ‬ن‪ ٨‬ځنڄ ثؽپنه‪ .‬وصن‪٢‬ني‪ ٠‬ثٽضنوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬نت ٱنت ثٽوٵنش ثٽقج‪ٝ‬نٌ ي‪٪‬نو‬
‫فٶيٶز ال يڂٺڄ صؾجهپ نج و‪ٝ‬نٌوًر الدنو ځچ نج ٽضقٶينٴ ث هنوثٯ ثٽڂ‪٢‬پودنز ‪ ،‬وثٽ‪٪‬ڂپينز ثٽضوًيذينز ٽنڀ ص‪٪‬نو ‪٩‬ڂپينز‬
‫‪ٖ٩‬وثةيز صضقٶٴ ٱي ج ثٽچضجةؼ وثالڅؾجٍثس ځڄ منلٻ ځقنجوالس ثٽن‪٢‬نا وثٽ‪ٚ‬نوثح دنټ ا‪ٙ‬نذـ ثٽضن‪٢‬ني‪ ٠‬ٽپ‪٪‬ڂپينز‬
‫ثٽضوًيذيننز ځننڄ اهننڀ ثٽٌٹننجةَ ٽض‪٢‬ننويٌ ځْننضوب ثالڅؾننجٍثس ٱذننووڃ ثٽضن‪٢‬نني‪ ٠‬ٽپوفننور ثٽضوًيذيننز ثٽيوځيننز وثٽننوثةٌر‬
‫ثٽضوًيذيننز ث ّننذو‪٩‬يز او ثٽٖنن ٌيز او ثٽڂضوّنن‪٢‬ز وثٽٺذيننٌر او ثٽْننچويز ال يڂٺننڄ ‪ٝ‬ننڂجڃ صقٶيننٴ ثالّننضؾجدجس‬
‫و ثٽضٺيٲجس ثٽو‪٥‬يٲيز ‪٩‬پن اؽ نَر وا‪ٞ٩‬نجس ؽْنڀ ثٽل‪٩‬نخ وال يڂٺنڄ ‪ٝ‬نڂجڃ ثٽضٶنوٿ ٱنت ځْنضوب ث هثس ثٽذنوڅت‬
‫وثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت وثٽچٲْت‪.‬‬
‫إڃ ‪٩‬ننوٿ ثصنننجى ثءؽننٌثسثس و ث ّننِ ثٽْننپيڂز ٽپضن‪٢‬نني‪ ٠‬ٽپ‪٪‬ڂپيننز ثٽضوًيذيننز ّننيؾ‪٪‬ټ ثٽذچننجس ثٽذننوڅت وثٽڂ ننجًض‬
‫وثٽن‪٢٢‬ت وثٽچٲْت ٽل‪٩‬خ وثٽٲٌيٴ ٽڄ يٌصٺَ ‪٩‬پ اِّ ‪ٙ‬پذز ځضيچز ٵجهًر ‪٩‬پ صقڂنټ ا‪٩‬ذنجس ثٽڂذجًينجس او‬
‫ثٽذ‪٢‬والس دٺجٱز ځض‪٢‬پذجص ج وځوثٵٲ ج ثٽڂنضپٲز ځڂج يؤهض دجٽل‪٩‬خ وثٽٲٌيٴ إٽ مو‪ ٛ‬ثٽڂذجًيجس دٶوًثس دوڅيز‬
‫وځ جًيز وم‪٢٢‬ينز وڅٲْنيز ‪ٝ‬ن‪٪‬يٲز ال صؤهپنه ٽضقٶينٴ ثٽچضنجةؼ ثٽضنت ي‪٢‬ڂنـ إٽي نج‪ .‬و‪٩‬پينه ٱنجڃ ثٽٲجةنور ثٽٶ‪ٚ‬نوب‬
‫ٽپ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًي ذيز ال يڂٺڄ صقٶيٶ ج إال دجًصذنج‪ ٟ‬ثٽ‪٪‬ڂپينز ثٽضوًيذينز دنجٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ثٽ‪٪‬پڂنت ثٽْنپيڀ ٽٺنټ وفنور صوًيذينز‬
‫وٽٺټ ٱضٌر ځڄ ٱضٌثس ثٽضوًيخ ٱت ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز ثٽْچويز ودجٽٖٺټ ثٽيض ي‪ٞ‬ڂڄ ثالّضٲجهر ځڄ ٹټ ځنج صنوٱٌڇ‬
‫‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ٱت دچجس ثٽل‪٩‬خ وثٽٲٌيٴ‪.‬‬
‫إڃ ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ٽپ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز يْج‪٩‬و ثٽڂوًح وثٽٺجهً ثءهثًض وثٽٲچت ‪٩‬پ صؾَةز ثٽضوًيذجس وٱٶجً ٽڂٌثفنټ‬
‫ځض‪٪‬جٵذز صْضچو ثٽوثفور ځچ ج ‪٩‬پ څضجةؼ ّجدٶض ج وص يا ٽپضنت صپي نج ‪.‬وثڅ‪٢‬لٵنجً ځنڄ اهڂينز ثٽضن‪٢‬ني‪ ٠‬ٽپضنوًيخ وځنج‬
‫يقٶٶه ځڄ ص‪٢‬وً ٽڂْضوب ثالڅؾجٍثس ا‪ٙ‬ذـ ځڄ اهڀ ځڂيَثس ثٽضوًيخ ثٽقويظ وثٽنيض يْنضچو إٽينز ثٽڂنض‪ٚ‬نوڃ‬
‫ٱت ځؾجٻ ثٽضوًيخ دو‪ٙ‬ٲه ثفنو ثٽٌٹنجةَ ث ّجّنيز ثٽ‪ٞ‬نجځچز ٽچؾنجؿ ثٽ‪٪‬ڂپينز ثٽضوًيذينز دٺجٱنز ؽوثڅذ نج ثءهثًينز‬
‫وثٽٲچيز‪.‬‬

‫األعظ اٌؼٍّ‪١‬خ ٌ‪ٛ‬ظغ اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬


‫ٽ‪ٞ‬ڂجڃ څؾجؿ ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ٽپضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت يؾخ ځٌث‪٩‬جر ث ِّ ثٽ‪٪‬پڂيز ثٽضجٽيز وثٽضت يڂٺڄ ځڄ ملٽ ج صقٶيٴ‬
‫ث هوثٯ ثٽڂ‪٢‬پودز ځڄ ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز‪.‬‬
‫ص يتز ٹجٱز ځْضپَځجس ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز ځڄ صؾ يَثس واهوثس واؽ َر وځل‪٩‬خ‪.‬‬

‫صقويو ث هوثٯ ثٽڂٌثه صقٶيٶ ج ملٻ ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز ٹوڅ ج صقوه ځْجً ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز‪.‬‬
‫ٱپٺټ ٱضٌر ځڄ ٱضٌثس ثٽضوًيخ اهوثٯ واوٽويجس مج‪ٙ‬ز د ج‪.‬‬

‫ثٽضچوي‪ ٨‬وثٽضٮييٌ ٱت ‪ٌ١‬ٳ ثٽضوًيخ ووّجةپه واّجٽيذه دڂج يضچجّخ ځ‪ ٨‬صقٶيٴ ثٽ وٯ‪.‬‬
‫ٕڂوٽيز ثٽضوًيخ وثٽضت ص‪٪‬چت ص‪٢‬ويٌ ؽڂي‪ ٨‬اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ؽْڀ ثٽل‪٩‬خ وثمضيجً ثٽضوًيذجس ثٽضت ص‪٪‬ڂټ‬
‫‪٩‬پ ص‪٢‬ويٌ اٹغٌ ځڄ ؽجڅخ ٱت څٲِ ثٽوٵش و‪٩‬وٿ ثٵض‪ٚ‬جً ثٽضوًيخ ‪٩‬پ ثٽؾوثڅخ ثٽڂ جًيز وثٽن‪٢٢‬يز ٱٶ‪٠‬‬
‫دټ ثمضيجً ثٽضوًيذجس ثٽضت صٌد‪ ٠‬ثٽؾجڅخ ثٽذوڅت دجٽؾجڅخ ثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت‬
‫ځٌث‪٩‬جر ځذوا ثٽضن‪ ٘ٚ‬وص‪٪‬چت اڃ ثٽق‪ٚ‬ز ث ٹذٌ ځڄ ث فؾجٿ ثٽضوًيذيز ملٻ ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز ثٽْچويز‬
‫صٺوڃ ځٖجد ز ٽڂج يقوط ٱت ثٽڂذجًيجس ځڄ فيظ ثٽؾوثڅخ ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز وفض ثٽؾوثڅخ ثٽضقٺيڂيز‪،‬‬
‫ٱ‪٪‬پ ّذيټ ثٽڂغجٻ ٽٺت يق‪ٚ‬ټ ال‪٩‬خ ٹٌر ثٽٶوٿ او ٹٌر ثٽيو او ٹٌر ثٽْپز ‪٩‬پ ثٽضقڂټ ثٽ‪٪‬جٿ ٱل يٲضٌ‪ ٛ‬ده‬

‫(‪(05‬‬
‫ثٽؾٌض ٽڂْجٱجس ځضوّ‪٢‬ز و‪١‬ويپز ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ دټ ثّض‪٪‬ڂجٻ صوًيذجس ثٽضقڂټ ځ‪ ٨‬ثٽٺٌثس فيظ يٺوڃ‬
‫ث هثس ځٖجد جً ٽڂج يقوط ٱت د‪ ٜ٪‬ځوثٵٰ ثٽڂذجًيجس‪ ،‬ٹڂج اڃ هيڇ ثٽضوًيذجس ص‪٢‬وً اٹغٌ ځڄ ؽجڅخ ‪.‬‬
‫ثٽضوًػ ٱت ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز اض دڂ‪٪‬چ إڃ ثٽل‪٩‬خ د‪٪‬و صچٲيير ٽضوًيذجس دوڅيز ځ‪٪‬يچز وٽٲضٌر ځڄ ثٽَځڄ‬
‫څؾور ّوٯ يضٺيٰ ‪٩‬پ صپٸ ثٽضوًيذجس ويٶټ صاعيٌهج وٱج‪٩‬پيض ج ‪٩‬پ ث ؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز وهيث يض‪٢‬پخ صٮييٌهج‬
‫وثالڅضٶجٻ إٽ صوًيذجس ؽويور اٹغٌ فؾڂجً او اٹغٌ ٕور او ثٵټ ًثفز ٽنپٴ صٺيٲجس ؽويور ص‪ٞ‬جٯ إٽ صپٸ‬
‫ثٽضٺيٲجس ثٽڂٺضْذز‪.‬‬
‫ثّضڂٌثًيز ثٽضوًيخ و‪٩‬وٿ ثالڅٶ‪٢‬ج‪٩ ٧‬چه هو ‪ٝ‬ڂجڃ ٽچؾجؿ ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز وٽض‪٢‬ويٌ ځْضوب ث هثس ‪،‬‬
‫الڃ ثٽذچجس ثٽذوڅت وثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت وثٽچٲْت يٺضْخ ځڄ ملٻ ثالّضڂٌثً دجٽضوًيذجس فض څ‪ٞ‬ڂڄ صقْيڄ‬
‫وصغذيش ثٽڂ جًر او ثٽن‪٢‬ز‪ ،‬وثڃ ‪٩‬وٿ ځٖجًٹز ثفو ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽن‪٢‬ز ځڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ ٹغٌڇ ځڄ ځٌر ٱت ثٽضوًيذجس‬
‫ّوٯ ي‪٪‬يٴ صچٲيي ثٽن‪٢‬ز ملٻ ثٽڂذجًيجس ودجٽضجٽت ثٽضاعيٌ ‪٩‬پ ثٽچضجةؼ‪.‬‬
‫يؾخ ثال‪٩‬ضڂجه ‪٩‬پ ثٽضچ‪٦‬يڀ ثٽْپيڀ ٽپووثةٌ ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز وثٽٖ ٌيز ٱت ٱضٌثس ثٽضوًيخ ثٽڂنضپٲز‬
‫فيظ إڃ دچجس ثٽضوًيخ ‪٩‬پ اّجُ ثٽووثةٌ ثٽضوًيذيز ثٽڂنضپٲز ي‪ٞ‬ڂڄ صقويو ثٽوثؽذجس وث هوثٯ وثمضيجً‬
‫ثٽ‪ٌ٢‬ٳ وثٽوّجةټ ثٽضوًيذيز ويچ‪٦‬ڀ ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز دجٽٖٺټ ثٽْپيڀ‪.‬‬
‫ثالّضٲجهر ځڄ ص‪٢‬ذيٶجس ثٽ‪٪‬پوٿ ثٽڂنضپٲز ثٽڂٌصذ‪٢‬ز د‪٪‬پڀ ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٹجٽٲْيوٽوؽيج وثٽٺيڂيجس وثٽ‪٢‬خ‬
‫ثٽٌيج‪ٝ‬ت وثٽ‪٪‬لػ ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬ت وثٽذيوځيٺجڅيٸ و‪٩‬پڀ ثٽچٲِ و٭يٌهج ځڄ ثٽ‪٪‬پوٿ وثڃ صٺوڃ هيڇ ثٽ‪٪‬پوٿ ؽَس ال‬
‫يضؾَا ځڄ ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز ثٽْچويز و‪٩‬پ ‪١‬وٻ ٱضٌثص ج ملٻ ثٽڂوّڀ ثٽٌيج‪ٝ‬ت‪.‬‬
‫ځٌوڅز ثٽن‪٢‬ز وص‪٪‬چت اڃ ثٽؾ جٍ ثٽٲچت ٽپٲٌيٴ او ثٽڂوًح ال يؾخ ‪٩‬پيه ثالٽضَثٿ دٖٺټ فٌٱت دڂج م‪٠٢‬‬
‫ٽه ځْذٶجً فيظ صقوط ٱت د‪ ٜ٪‬ث فيجڃ ‪ٌ٥‬وٱجً صٲضٌ‪٩ ٛ‬پ ثٽڂوًح اڃ ي‪٪‬وٻ ٱت ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز دڂج‬
‫يضچجّخ ځ‪ ٨‬ثٽڂوٵٰ ثآلڅت ٹٖ‪٪‬وً ثٽل‪٩‬ذيڄ دجٽض‪٪‬خ او څضيؾز ٽ‪ٌ٦‬وٯ ؽويز او ٽڂج يقوط ملٻ ثٽڂذجًيجس‬
‫ّوثس ثٽضؾٌيذيز او ثٽٌّڂيز‪.‬‬
‫ثالهضڂجٿ دوّجةټ ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس اعچجس ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ٽپضوًيخ وثڃ صٺوڃ ؽَس ال يضؾَا ځڄ ثٽ‪٪‬ڂپيز‬
‫ثٽضوًيذيز ومج‪ٙ‬ز د‪٪‬و ثٽضوًيذجس ىثس ثٽقڂټ ثٽٶ‪ٚ‬وب فيظ إڃ ثٽضوًيذجس وفوهج ال صقٶٴ ثٽ وٯ ٱ ت ص‪ٞ‬ڂڄ‬
‫(‪ )%66‬ځڄ ‪٩‬ڂپيز ثٽضٺيٰ إځج (‪ )%46‬ثٽذجٵيز ٱجڃ وّجةټ ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس صقٶٶ ج دئصذج‪ ٧‬ث ِّ ثٽ‪٪‬پڂيز‬
‫الّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس وثٽضت ص وٯ إٽ صٌْي‪ ٨‬ثّض‪٪‬جهر ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْض پٺز وٽٌثفز ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت‬
‫وثٽ‪ٞ٪‬پت دجّض‪٪‬ڂجٻ ثٽڂْجػ ‪،‬ثٽضوٽيٸ‪ ،‬ثٽْوڅج ثٽقڂجٿ ثٽذجًه وثٽقجً و٭يٌهج ځڄ وّجةټ ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس‬
‫ثٽڂچجّذز‪ .‬وهيث ي‪٪‬چت ثٽضچجّٴ ثٽَځچت ديڄ ثٽضوًيخ وٱضٌثس ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس ّوثس ملٻ ثٽوفور ثٽضوًيذيز او‬
‫ديڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ووٱٶجً ٽألِّ ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز ٱڂغلً‪-:‬‬
‫إڃ صچٲيي ثٽوفور ثٽضوًيذيز ثٽضجٽيز د‪٪‬و ثمضٲجس ثآلعجً ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز ثٽضت مپٲض ج ثٽوفور ثٽضوًيذيز‬
‫ثٽضت ٵذپ ج څضيؾز ٽ‪٢‬وٻ ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ديڄ ثٽوفوصيڄ ثٽضوًيذيز ال صؤهض إٽ صقْيڄ ثالّضؾجدجس وثٽضٺيٲجس او‬
‫ثٽضٮيٌثس ثٽو‪٥‬يٲيز ويذٶ ثٽل‪٩‬خ ٱت څٲِ ځْضوثڇ ‪.‬‬

‫إڃ صچٲيي ثٽوفور ثٽضوًيذيز ثٽضجٽيز ٵذټ ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ځڄ ثآلعجً ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز ثٽضت مپٲض ج‬
‫ثٽوفور ثٽضوًيذيز ثٽْجدٶز يؤهض إٽ ثڅنٲج‪ ٛ‬ځْضڂٌ ٱت ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز وثڅنٲج‪ ٛ‬ٱت ځْضوب ٵوًثس ثٽل‪٩‬خ‬
‫ثٽو‪٥‬يٲيز وٱت فجٽز ثالّضڂٌثً ٱت صٺٌثً ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ٵذټ إڃ صضڀ ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ًدڂج ‪ ٥‬وً‬
‫‪٩‬لځجس ثءؽ جه ‪.‬وثٽٖٺټ (‪ )1‬يو‪ٝ‬ـ ىٽٸ‪.‬‬

‫(‪(06‬‬
‫ثٽٖٺټ( ‪ ) 1‬يو‪ٝ‬ـ څضجةؼ ثٽضوًيخ ٵذټ إ‪٩‬جهر ثءّضٖٲجس‬

‫إڃ صچٲيي ثٽوفور ثٽضوًيذيز ثٽضجٽيز ٱت ٱضٌر ثٽض‪٪‬نوي‪ ٜ‬ثٽَثةنور اض ثٽقجٽنز ثٽڂغپن ٽوٵنش ثّنض‪٪‬جهر ثالّضٖنٲجس‬
‫وثٽضت يٺوڃ ٱي ج ثٽؾْڀ ٵو ثّض‪٪‬جه ثّضٖٲجسڇ ځڄ ثٽوفور ثٽضوًيذيز ثٽْجدٶز وصنڀ ص‪٪‬نوي‪ ٜ‬ځنج صنڀ ثّنض لٹه ځنڄ‬
‫ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز وځچـ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽ‪ٞ٪‬پت ٱٌ‪ٙ‬ز ٍځچيز ٹجٱيز ٽپٌثفز ‪ ،‬ٱجڃ ځغټ هٺنيث صنوًيذجس يچنضؼ‬
‫‪٩‬چ ننج ثًصٲننج‪ ٧‬دجٽڂْننضوب ثٽذننوڅت وثٽننو‪٥‬يٲت ٽل‪٩‬ننخ وص‪ ٚ‬نذـ ثٽضٺيٲننجس اٹغننٌ صنناعيٌثً ‪٩‬پن ث ؽ ننَر ثٽو‪٥‬يٲيننز‬
‫ودجٽضجٽت ٱاڃ ځْضوب ث هثس ٽل‪٩‬خ ّوٯ يضقْڄ ‪.‬ٹڂج ځو‪ٝ‬ـ ٱت ثٽٖٺټ (‪.)2‬‬

‫ثٽٖٺټ( ‪) 2‬څضجةؼ ثٽضوًيخ د‪٪‬و إ‪٩‬جهر ثءّضٖٲجس‬

‫ځٌث‪٩‬جر ث ِّ ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز ‪٩‬چو صٌصيخ صوًيخ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز او ثٽڂ جًثس او ثٽن‪٠٢‬‬
‫ملٻ ثٽوفور ثٽضوًيذيز او ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز ووٱٴ ث ِّ ثٽضجٽيز‪-:‬‬
‫‪ -1‬إڃ صوًيذجس ثٽٌْ‪٩‬ز دٺجٱز اڅوث‪ ٩‬ج (ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽذْي‪ ٠‬او ثٽڂٌٹخ‪٩ٌّ ،‬ز ثٽقٌٹز‪ ،‬ثٽٌْ‪٩‬ز‬
‫ثٽٶ‪ٚ‬وب)‪ ،‬صْذٴ صوًيذجس ثٽضقڂټ ثٽألوٹْؾيچت او ثٽضقڂټ ثٽنجٗ (صوًيذجس څ‪٦‬جٿ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ) ٱت‬
‫ثٽوفور ثٽضوًيذيز وٹيٽٸ ٱت صٌصيخ صوًيخ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ملٻ ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز‪.‬‬
‫‪ -2‬إڃ صوًيذجس ثٽٌْ‪٩‬ز دٺجٱز اڅوث‪ ٩‬ج صْذٴ صوًيذجس ثٽٶور وثٽضوًيذجس ثٽڂ جًيز وثٽن‪٢٢‬يز ٱت ثٽوفور‬
‫ثٽضوًيذيز‪.‬‬
‫‪ -3‬صٶويڀ صوًيذجس صٌٹيَ ثالڅضذجڇ ثٽضت صض‪٢‬پخ ٵوًثً ٹذيٌثً ځڄ ثٽضوثٱٴ ديڄ ثٽؾ جٍيڄ ثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽ‪ٞ٪‬پت ٱت‬
‫دوثيز ثٽوفور ثٽضوًيذيز ٹوڅ ج صقضجػ إٽ ٵوًر ‪٩‬جٽيز ٽپؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت اض يٺوڃ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ٭يٌ ځض‪٪‬خ‪.‬‬

‫(‪(02‬‬
‫‪ -4‬صٶويڀ ثٽضوًيذجس ثٽضت صض‪٢‬پخ ٵوًثً ٹذيٌثً ځڄ ثٽضوثٱٴ ديڄ ثٽؾ جٍيڄ ثٽ‪ٚ٪‬ذت و ثٽ‪ٞ٪‬پت ٱت دوثيز ثٽوفور‬
‫ثٽضوًيذيز (ص‪٪‬پيڀ ثٽڂ جًثس ثٽؾويور او ثٽن‪ ٠٢‬ثٽ ؾوځيز او ثٽوٱج‪٩‬يز)‪.‬‬
‫‪ -5‬صٺوڃ صوًيذجس ثٽضقڂټ ٱت څ جيز ثٽوفور ثٽضوًيذيز دج‪٩‬ضذجً إڃ ثٽضقڂټ ي وٯ اّجّجً إٽ ځٶجوځز ثٽض‪٪‬خ ٹڂج‬
‫إڅ ج صٲٌ‪ ٛ‬ځض‪٢‬پذجس ‪٩‬جٽيز ‪٩‬پ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽ‪ٞ٪‬پت وثّض لٷ ٹذيٌ ٽڂ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز‪.‬‬
‫‪٩ -6‬چو صچڂيز اڅوث‪ ٧‬ځنضپٲز ځڄ ثٽضقڂټ يٲ‪ٞ‬ټ اڃ يٺوڃ صٌصيذ ج ٱت ثٽوفور ثٽضوًيذيز وٱٶجً ٽپضجٽت صوًيذجس‬
‫ثٽضقڂټ ثٽألوٹْؾيچت دچ‪٦‬جٿ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ‪ ،‬صوًيذجس ثٽضقڂټ ث وٹْؾيڄ دچ‪٦‬جٿ ثٽٺليٺوؽيڄ عڀ صوًيذجس‬
‫ثٽضقڂټ ث وٹْؾيڄ دچ‪٦‬جٿ ثٽوهوڃ‪ .‬ٹڂج ځو‪ٝ‬ـ ٱت ثٽٖٺټ (‪)3‬‬

‫ثٽٖٺټ( ‪ ) 3‬يو‪ٝ‬ـ صٌصيخ ثٽوفور ثٽضوًيذيز وٱٶج څ‪٦‬ڂز ثٽ‪٢‬جٵز‬

‫‪ -7‬صن‪ٚ‬ي٘ ځوث‪٩‬يو ځقوهر ٽپڂقج‪ٌٝ‬ثس ٽض‪٢‬ويٌ ثٽؾوثڅخ ثٽچٲْيز وثءًثهيز وثٽچ‪ٌ٦‬يز ثٽضت صض‪٪‬پٴ دجٽؾوثڅخ‬
‫ثٽضٌدويز وثالؽضڂج‪٩‬يز وثٽغٶجٱيز وىٽٸ ٽَيجهر مذٌر ثٽل‪٩‬خ ٱت هيڇ ثٽؾوثڅخ وء‪٩‬نوثهڇ ٹڂنوًح ٱنت ثٽڂْنضٶذټ‪.‬‬
‫ٹڂج يضڀ صن‪ٚ‬ي٘ ځقج‪ٌٝ‬ثس ٽضقپيټ وصٶويڀ ثٽڂذجًينجس ثٽضنت ٽ‪٪‬ذ نج ثٽٲٌينٴ ٽپض‪٪‬نٌٯ ‪٩‬پن ثٽچنوثفت ثاليؾجدينز‬
‫وثٽْپذيز ٽل‪٩‬ذيڄ وثٽٲٌيٴ ‪.‬‬
‫اٌخؽ‪ٛ‬اد ‪ٚ‬اإلعشاءاد اٌؼٍّ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌؼٍّ‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬زجؼ‪ٙ‬ب اٌّذسة ػٕذ ‪ٚ‬ظغ اٌخؽخ‬
‫اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬
‫ځڄ ثؽټ اڃ صٌصٺَ ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز ‪٩‬پ اِّ ‪٩‬پڂيز ّپيڂز يڂٺڄ ځڄ ملٽ ج صقٶيٴ ثٽ وٯ ثٽيض و‪٪ٝ‬ش‬
‫ځنڄ ثؽپننه ‪ ،‬الدننو ٽپڂننوًح اڃ يضذن‪ ٨‬ثٽن‪٢‬ننوثس او ثءؽننٌثسثس ثٽضجٽيننز ‪٩‬چنو ثٽضن‪٢‬نني‪ ٠‬ٽپڂچ ننجػ ثٽضننوًيذت ثٽْننچوض‬
‫(م‪٢‬ز ثٽضوًيخ ثٽْچويز) فض صڂچٺه هيڇ ثءؽٌثسثس ځنڄ صچ‪٦‬نيڀ ثٽ‪٪‬ڂپينز ثٽضوًيذينز منلٻ ٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ‬
‫وثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس وٱضٌر ثٽڂذجًينجس وٵيجهص نج دجٽٖنٺټ ثٽْنپيڀ ٽضقٶينٴ اٱ‪ٞ‬نټ ثٽچضنجةؼ او ثالڅؾنجٍثس‬
‫وځڄ هيڇ ثٽن‪٢‬وثس او ثءؽٌثسثس هت‪-:‬‬
‫أ‪ٚ‬ال‪ -‬رحٍ‪ ً١‬إٌّ‪ٙ‬بط اٌغٕ‪ٌٍّ ٞٛ‬جبس‪٠‬بد أ‪ٚ‬اٌجؽ‪ٛ‬الد اٌصبدس ِٓ االرحبد ‪ٚ‬دساعخ ِحز‪٠ٛ‬برٗ وّب‬
‫ف‪ ٟ‬اٌشىً (‪.)2‬‬

‫(‪(08‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪ )4‬ثٽڂض‪٢‬پذجس ث وٽيز ٵذټ ‪ ٨ٝ‬ثٽن‪٢‬ز ثٽْچويز‬

‫صبٔ‪١‬ب‪ -‬ػٍ‪ ٝ‬ظ‪ٛ‬ء دساعخ ‪ٚ‬رحٍ‪ ً١‬إٌّ‪ٙ‬بط اٌغٕ‪ٌ ٞٛ‬الرحبد ٔزخز اإلعشاءاد اٌزبٌ‪١‬خ‪-:‬‬
‫ا‪ -‬صقويو ځو‪٩‬و دوس ثٽضوًيذجس‪.‬‬
‫ح‪ -‬ه‪٩‬ور ثٽل‪٩‬ذيڄ ثٽييڄ صڀ ثمضيجًهڀ ٽپٲٌيٴ ٽپڂذجٌٕر ٱت ثٽضوًيذجس ٱت ثٽڂو‪٩‬و ثٽڂقوه‪.‬‬
‫ػ‪٩ -‬ٶو ثؽضڂج‪ ٧‬ٽپؾ جٍ ثءهثًض وثٽٲچت وثٽل‪٩‬ذيڄ يضچجوٻ ٹجٱز ث ځوً ثٽڂض‪٪‬پٶز دجٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز ّوثس ځچ ج‬
‫ثءهثًيز وثٽٲچيز ٵذټ ثٽذوس دجٽضوًيذجس دوٵش ځچجّخ فض صٺوڃ ٹجٱز ث ځوً وث‪ٝ‬قز ٽوب ثٽل‪٩‬ذيڄ‪.‬‬

‫صبٌضب ‪٠ -‬حذد اٌغ‪ٙ‬بص اٌفٕ‪ ٟ‬ؼ‪ٛ‬ي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص اٌز‪ ٟ‬رزٕبعت ِغ ثذء ِ‪ٛ‬ػذ اٌّجبس‪٠‬بد‬
‫أ‪-:ٞ‬‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )5‬يو‪ٝ‬ـ ‪١‬وٻ ٱضٌثس ث ‪٩‬وثه دجالّجدي‪٨‬‬

‫(‪(09‬‬
‫‪٩‬وه ث ّجدي‪ ٨‬ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‪.‬‬
‫‪٩‬وه ث ّجدي‪ ٨‬ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ‪.‬‬
‫‪٩‬وه ث ّجدي‪ ٨‬ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‪.‬‬
‫‪٩‬وه اّجدي‪ ٨‬ثٽٲضٌر ثءڅضٶجٽيز‬
‫‪٩‬وه ثٽوفوثس ثٽضوًيذينز ٽٺنټ اّنذو‪ ٧‬ځنڄ اّنجدي‪ ٨‬ثء‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ وثٽننجٗ وثء‪٩‬نوثه ٽپڂذجًينجس وٱضنٌر‬
‫ثٽٌثفز (ثءڅضٶجٽيز ودڂج يضچجّخ ځ‪ ٨‬ثفضيجؽجس ثٽل‪٩‬ذيڄ وثٽٲٌيٴ وڅ‪٦‬جٿ ثٽڂْجدٶز)‪.‬‬
‫وثٽْؤثٻ ثٽيض ي‪٢‬نٌؿ ٹينٰ ينضڀ صوٍين‪٩ ٨‬نوه اّنجدي‪ ٨‬ثٽضنوًيخ وث فؾنجٿ ثٽضوًيذينز وڅْنذ ج وٕنوص ج منلٻ‬
‫ٱضٌثس ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‪.‬‬
‫ٽإلؽجدز ‪٩‬پ هيث ثٽْؤثٻ وځڄ ثؽټ ځ‪ٌ٪‬ٱنز ٹيٲينز صوٍين‪٩ ٨‬نوه ث ّنجدي‪ ٨‬وث فؾنجٿ ثٽضوًيذينز وٕنوص ج وڅْنذض ج‬
‫ثٵضٌفچننج هننيث ثٽضن‪٢‬نني‪ ٠‬ٽضننوًيخ ٱتننز ثٽچجٕننتيڄ ٹچڂننوىػ يڂٺننڄ ثالّضٌٕننجه دننه وٹننوٽيټ ٽپڂننوًح ٽو‪ٝ‬نن‪ ٨‬م‪٢‬ضننه‬
‫ثٽضوًيذيز ثٽْچويز ثٽنج‪ٙ‬ز ٽٲٌيٶه ووٱٶجً ‪٩‬ڂجًهڀ وځْنضويجص ڀ ثٽذوڅينز وثٽڂ جًينز وثٽن‪٢٢‬ينز وثٽچٲْنيز ووٱٶنجً‬
‫ٽپضجٽت‪-:‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪)6‬‬
‫يو‪ٝ‬ـ څڂوىػ ٽپن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز ٽٲضٌثس ثٽضوًيخ ٵذټ دوس ثٽووًض‬

‫ٱضننٌر ثء‪٩‬ننوثه ثٽ‪٪‬ننجٿ وثء‪٩‬ننوثه ثٽنننجٗ وثء‪٩‬ننوثه ٽپڂذجًيننجس ثٱضٌ‪ٝ‬ننش ځننوص ج (‪ )16‬اّننجدي‪ ٨‬ٵذننټ دننوس‬
‫ثٽڂذجًيجس ثٽٌّڂيز (ثٽووًض) وٍ‪٩‬ش ٹجٽضجٽت‪-:‬‬
‫‪ -‬م‪ ٘ٚ‬ځچ ج ٱضٌر (‪ )4-3‬اّجدي‪ ٨‬ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ څ‪ٌ٦‬ثً الڃ ثٽل‪٩‬خ ثٽچجٕب يقضجػ إٽ دچجس ٕجځټ وځضيڄ‬
‫ؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز و ٽنپٴ صٺيٲجس و‪٥‬يٲيز ٵجهًر ‪٩‬پ اڃ صؾ‪٪‬ټ ثٽل‪٩‬خ يچٲي ثٽضوًيذجس ثٽلفٶز‬
‫ٱت ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس ومو‪ ٛ‬ٱضٌر ثٽڂذجًيجس دٺٲجسر وٵوًر ‪٩‬جٽينز يڂٺنڄ ځنڄ ملٽ نج صٶنويڀ‬
‫ځْضوب اٱ‪ٞ‬ټ ‪٩‬پ ‪١‬وٻ ٱضٌر ثٽڂذجًيجس‪.‬‬
‫‪ -‬ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ (‪ )3‬اّجدي‪.٨‬‬
‫‪ -‬ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس (‪ )3‬اّجدي‪.٨‬‬
‫‪ -‬اځننج ‪٩‬ننوه ثٽوفننوثس ثٽضوًيذيننز ٱننت ث ّننذو‪ ٧‬ٱٶننو م‪ٚ‬نن٘ ‪٩‬ننوه (‪ )6‬وفننوثس صوًيذيننز اّننذو‪٩‬يًج ځننڄ ‪ٝ‬ننڂچ ج‬
‫ثٽڂذننجًثر ثٽضؾٌيذيننز إڃ وؽننوس ٹننيٽٸ ثٽقننجٻ دجٽچْننذز ٽ‪٪‬ننوه ثٽوفننوثس ثٽضوًيذيننز ٽٲضٌصننت ثال‪٩‬ننوثه ثٽنننجٗ وٱضننٌر‬
‫ثٽڂذجًيجس ځ‪ ٨‬ثٽضيٹيٌ دئځٺجڅيز ٍيجهص ج او صٶپيپ ج وٱٶجً ٽڂج يٌثڇ ثٽڂوًح ځچجّذجً ٽٲٌيٶه ووٱٶج ٽلمضذجًثس ثٽذوڅيز‬
‫ثٽضت ص‪٢‬ذٴ ملٻ ٹټ ٱضٌر ٱٲنت ٱضنٌر ثال‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ يٲ‪ٞ‬نټ ثؽنٌثس وفنوصت صنوًيخ ‪ٙ‬نذجؿ وځْنجس ‪٩‬پن ث ٵنټ‬
‫ٽيوځيڄ ځڄ ايجٿ ثالّذو‪ ٧‬دْذخ ‪١‬ذي‪٪‬ز ٱضٌر ثال‪٩‬وثه ثٽضت صٌٹنَ ‪٩‬پن فؾنڀ ثٽضنوًيخ اٹغنٌ ځنڄ ٕنور ثٽضنوًيخ‬
‫ديچڂننج يضقننوٻ ثٽٲٌيننٴ ٽضچٲينني وفننور وثفننور ٹننټ يننوٿ مننلٻ ٱضننٌر ثال‪٩‬ننوثه ثٽ‪٪‬ننجٿ وٱضننٌر ثال‪٩‬ننوثه ثٽنننجٗ وٱضننٌر‬
‫ثٽڂچجٱْز‪.‬‬

‫(‪(71‬‬
‫ساثؼب ‪-‬ػذد اٌّجبس‪٠‬بد اٌزغش‪٠‬ج‪١‬خ اٌز‪ ٟ‬ع‪ٍ١‬ؼج‪ٙ‬ب اٌفش‪٠‬ك خالي فزشح اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‪-:‬‬
‫ي‪ ٨ٞ‬ثٽڂوًح ځ‪ ٨‬ثٽؾ جٍ ثٽٲچت ٽپٲٌيٴ م‪٢‬ز ٽضقويو ‪٩‬وه ثٽڂذجًيجس ثٽضؾٌيذيز ثٽضت ّيپ‪٪‬ذ ج ثٽٲٌيٴ منلٻ‬
‫ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز وثٽٲٌٳ ثٽضت ّيپ‪٪‬خ ځ‪ ٪‬ج وثٽ وٯ ځڄ هيڇ ثٽڂذجًيجس هو ٽضٖنني٘ څنوثفت ثٽٶنور وثٽ‪ٞ‬ن‪ٰ٪‬‬
‫ٽوب ثٽل‪٩‬ذيڄ وثٽٲٌيٴ وو‪ ٨ٝ‬ثٽڂ‪٪‬جٽؾجس ثٽنج‪ٙ‬ز د ج‪.‬‬

‫خبِغب ‪ -‬رحذ‪٠‬ذ اٌضِٓ اٌىٍ‪ٌٍ ٟ‬زذس‪٠‬ت خالي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫يضڀ فْجح ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽپضوًيخ ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ ثٽضجٽت ‪:‬‬
‫اڃ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ ځوص ج (‪ ) 4‬اّجدي‪ ٨‬و‪٩‬وه ثٽوفنوثس ثٽضوًيذينز ٱنت ث ّنذو‪ )6( ٧‬وفنوثس وهنيث ي‪٪‬چنت إڃ‬
‫‪٩‬وه ثٽوفنوثس ثٽضوًيذينز منلٻ ٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ صْنجوض ‪ 24‬وفنور صوًيذينز منلٻ هنيڇ ثٽٲضنٌر د‪٪‬ن‪ ٜ‬ځچ نج‬
‫دڂ‪٪‬وٻ وفوصيڄ ٱت ثٽيوٿ ثٽوثفو ٱت ثٽ‪ٚ‬ذجؿ وثٽڂْجس‪ 24 =6 ×4.‬وفور صوًيذيز‪.‬‬
‫اځج ‪٩‬وه ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ هت (‪ )3‬اّجدي‪ 6 × ٨‬وفوثس= ‪ 11‬وفور صوًيذيز‪.‬‬
‫وٹيٽٸ ‪٩‬وه ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس صْجوض ‪ 11=6 × 3‬وفور صوًيذيز‪.‬‬
‫و‪٩‬پيه ٱجڃ ځؾڂو‪٩ ٧‬وه ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ملٻ ٱضٌر ثٽضوًيخ ٵذټ دوس ثٽڂذجًيجس وثٽضت ځوص ج (‪ )16‬اّنجدي‪٨‬‬
‫هت ‪ 66 =11 + 11 + 24‬وفور صوًيذيز ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس وځڄ ملٻ‬
‫مذٌر ثٽڂوًح ٱت صقويو ٍځڄ ثٽوفور ثٽضوًيذيز ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وٱضٌر ثء‪٩‬وثه‬
‫ٽپڂذجًيننجس يڂٺننڄ ٽپڂننوًح اڃ يقننوه ثٽڂ‪٪‬ننوٻ ثٽَځچننت ٽپوفننور ثٽضوًيذيننز ومننلٻ صن‪٢‬ي‪٢‬چننج ٽپذٌڅننجځؼ ثٽضننوًيذت‬
‫ثٱضٌ‪ٝ‬چج إڃ ځ‪٪‬وٻ ٍځڄ ثٽوفور ثٽضوًيذيز هو (‪ ) 66‬هٵيٶز صٶٌيذنًج وهنيث ي‪٪‬چنت ثڃ ‪٩‬نوه ثٽوفنوثس ثٽضوًيذينز هنت‬
‫(‪ )66‬وفور صوًيذيز وثٽڂ‪٪‬وٻ ثٽَځچت ٽٺټ وفور هو صٶٌيذج (‪ ) 66‬هٵيٶز وديٽٸ صْجوض ‪5716 =66 × 66‬‬
‫هٵيٶز صٶٌيذجً ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽپضوًيخ ملٻ (‪ )16‬اّجدي‪.٨‬‬

‫عبدعب ‪ -‬رحذ‪٠‬ذ اٌضِٓ ‪ٚ‬إٌغجخ اٌّئ‪٠ٛ‬خ ٌفزشح اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫هچجٷ ّؤثٻ هو ٹڀ ثٽَځڄ ثٽڂن‪ ٘ٚ‬ٽٲ ضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثء‪٩‬نوثه ثٽننجٗ وثء‪٩‬نوثه ٽپڂذجًينجس وځنجهت‬
‫څْذ ج ثٽڂتويز ځڄ ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽپضوًيخ وهو ‪ 5716‬هٵيٶز وثءؽجدز ‪٩‬پ هيث ثٽْؤثٻ يٌب هنجًڇ ‪ Harra‬اڃ‬
‫ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ملٻ ځٌفپز ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ اّجُ ٽض‪٪‬ينيڄ ثٽڂْنضوب ثٽڂضوٵن‪ ٨‬منلٻ ٱضنٌر ثٽڂذجًينجس وثڃ ‪٩‬نوٿ‬
‫صن‪ٚ‬ي٘ ثٽَځڄ ثٽٺجٱت ٽإل‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثٽنجٗ ّيؾ‪٪‬ټ ثٽل‪٩‬خ وثٽٲٌيٴ يؤهوڃ ثٽڂذجًيجس دووڃ ٵوًر وٹٲجسر‬
‫‪٩‬جٽيز‪ .‬و‪٩‬پيه ٱجڃ صن‪ٚ‬ي٘ ثٽچْذز ث ٹذٌ ځڄ ثٽوٵش ثٽٺپت ٽپضوًيخ إٽ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ هو ځڄ ثؽټ مپنٴ‬
‫ث ِّ ثٽضت يٶوٿ ‪٩‬پي ج ثٽڂْضوب ثٽٌيج‪ٝ‬ت‪.‬‬

‫ثٽٖٺټ ( ‪ ) 7‬ثٽچْخ ثٽڂتويز ٽٺټ ٱضٌر ځڄ ٱضٌثس ثء‪٩‬وثه‬

‫(‪(70‬‬
‫ٽيث ٱئڅچج ثٵضٌفچج ٱت صن‪٢‬ي‪٢‬چج ثٽقجٽت ٽپذٌڅجځؼ ثٽضوًيذت ٽپچجٕتيڄ ځج يپت‪-:‬‬
‫څْذز ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ ځڄ ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽپضوًيخ هت (‪.)%36‬‬
‫څْذز ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ ځڄ ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽپضوًيخ هت (‪.)%32‬‬
‫څْذز ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس ځڄ ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽپضوًيخ هت (‪.)%32‬‬
‫ودڂج إڃ ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽپضوًيخ ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وٱضٌر ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس هو‬
‫‪ 5716‬هٵيٶز صٶٌيذجً وځڄ ثؽټ اڃ څقوه ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽٺټ ٱضٌر ځڄ ٱضٌثس ثٽضوًيخ څ‪٪‬ڂټ ثءؽٌثس ثٽضجٽت‪-:‬‬
‫‪ 2615 =%36 × 5716‬هٵيٶز ثٽَځڄ ثٽضٶٌيذت ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‬
‫‪ 1116 =%32 × 5716‬هٵيٶز ثٽَځڄ ثٽضٶٌيذت ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ‬
‫‪ 1126 =%32 × 5716‬هٵيٶز ثٽَځڄ ثٽضٶٌيذت ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‬
‫ثٽَځڄ ثٽٺپت = ‪ 5715‬هٵيٶز ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽپضوًيخ‬

‫ثٽٖٺټ (‪ )1‬يو‪ٝ‬ـ ‪٩‬وه ثٽوٵجةٴ ٽٺټ ٱضٌر ځڄ ٱضٌثس ثء‪٩‬وثه‬

‫د‪٪‬و إڃ ص‪ٌ٪‬ٱچج ‪٩‬پ ٍځڄ ثء‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬ن جٿ وثء‪٩‬نوثه ثٽننجٗ وثء‪٩‬نوثه ٽپڂذجًينجس يناصت ثٽْنؤثٻ ٹنڀ هنو ٍځنڄ‬
‫صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت وثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض وثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ملٻ ٹټ ٱضٌر ځڄ هيڇ ثٽٲضٌثس‪ .‬وٽإلؽجدنز ‪٩‬پن‬
‫هيث ثٽْؤثٻ يٺوڃ ځڄ ملٻ ثٽضجٽت ‪:‬‬

‫عبثؼب ‪ -‬رحذ‪٠‬ذ ٔغجخ اإلػذاد اٌجذٔ‪ٚ ٟ‬اإلػذاد اٌّ‪ٙ‬بس‪ٚ ٞ‬اإلػذاد اٌخؽؽ‪ ٟ‬خالي فزشح اإلػدذاد اٌؼدبَ ‪ٚ‬اإلػدذاد‬
‫اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‪.‬‬
‫د‪٪‬ننو إڃ يؾننٌض ثٽڂننوًح ثالمضذننجًثس ثٽ‪٢‬ذيننز وثٽذوڅيننز وثٽو‪٥‬يٲيننز وثٽڂ جًيننز ٽل‪٩‬ذننيڄ وٱننت ‪ٝ‬ننوس څضننجةؼ هننيڇ‬
‫ثالمضذجًثس ودچجس ‪٩‬پ مذٌر ثٽڂوًح الفضيجؽنجس ٱٌيٶنه وال‪٩‬ذينه دنوڅيًج وٱْنيوٽوؽيًج وځ جًينًج ي‪ٞ‬ن‪ ٨‬ث فؾنجٿ‬
‫ثٽضوًيذ يننز وڅْننذ ج ٽپضننوًيذجس ثٽذوڅيننز وثٽڂ جًيننز وثٽن‪٢٢‬يننز مننلٻ ٱضننٌر ثء‪٩‬ننوثه ثٽ‪٪‬ننجٿ وثٽنننجٗ وثء‪٩‬ننوثه‬

‫(‪(77‬‬
‫ٽپڂذجًيجس وځڄ ثؽټ اڃ ي‪٢‬پن‪ ٨‬ثٽڂنوًح ‪٩‬پن ٹيٲينز إؽنٌثس هنيڇ ثٽن‪٢‬نز ثٽضوًيذينز إف‪ٚ‬نجةيًج ٱٶنو ثٱضٌ‪ٝ‬نچج هنيڇ‬
‫ثٽچْخ واٍځچض ج فض صٺوڃ هٽيلً وځٌٕوثً ٽپڂوًديڄ ٱت ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ٽٲٌٵ ڀ‪.‬‬

‫ؽووٻ ( ‪) 1‬‬
‫صقويو څْذز ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت وثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض وثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثء‪٩‬وثه‬
‫ثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‪.‬‬

‫فزشح االػذاد‬ ‫فزشح االػذاد‬ ‫فزشح االػذاد‬ ‫ٔ‪ٛ‬ع اٌزذس‪٠‬ت‬


‫ٌٍّجبس‪٠‬بد‬ ‫اٌخبص‬ ‫اٌؼبَ‬
‫‪%16‬‬ ‫‪%16‬‬ ‫‪%26‬‬ ‫إٌغجخ‬ ‫اػذاد ثذٔ‪ٟ‬‬
‫‪142‬د‬ ‫‪342‬د‬ ‫‪112‬د‬ ‫اٌضِٓ‬
‫‪%13‬‬ ‫‪%26‬‬ ‫‪%13‬‬ ‫إٌغجخ‬ ‫اػذاد ِ‪ٙ‬بس‪ٞ‬‬
‫‪412‬د‬ ‫‪231‬د‬ ‫‪216‬د‬ ‫اٌضِٓ‬
‫‪%23‬‬ ‫‪%16‬‬ ‫‪%13‬‬ ‫إٌغجخ‬ ‫اػذاد خؽؽ‪ٟ‬‬
‫‪131‬د‬ ‫‪342‬د‬ ‫‪313‬د‬ ‫اٌضِٓ‬
‫‪%366‬‬ ‫‪%366‬‬ ‫‪%366‬‬ ‫إٌغجخ‬ ‫اٌّغّ‪ٛ‬ع‬
‫‪3116‬د‬ ‫‪3116‬د‬ ‫‪1613‬د‬ ‫اٌضِٓ‬

‫يض‪ٞ‬ـ ځڄ ثٽؾووٻ ًٵڀ ( ‪ ) 1‬ځج يپت‪-:‬‬


‫أ‪ -‬رّبس‪ ٓ٠‬اإلػذاد اٌجذٔ‪ٟ‬‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )6‬يو‪ٝ‬ـ صوٍي‪ ٨‬څْخ ثال‪٩‬وثه ثٽذوڅت ملٻ ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز‬

‫ٹجڃ ٽضڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ثٽق‪ٚ‬ز ث ٹذٌ ٱت ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ فيظ اميس څْذز (‪ )%46‬ځڄ ثٽَځڄ ثٽٺپت‬
‫ٽپضوًيخ ودپٮش (‪ )134‬هٵيٶز ځڄ ځؾڂو‪ ٧‬ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽ يڇ ثٽٲضٌر وثٽذجٽٮز (‪ )2615‬هٵيٶز ٽڂج ٽ يڇ ثٽضڂجًيڄ‬
‫ځننڄ اهڂيننز ٹذيننٌر ٱننت صقْ ن يڄ اؽ ننَر وا‪ٞ٩‬ننجس ثٽؾْننڀ ثٽڂنضپٲننز وص‪٢‬ننويٌ ثٽ‪ٚ‬ننٲجس ثٽذوڅيننز ٹجٽْننٌ‪٩‬ز وثٽٶننور‬
‫وثٽضقڂنټ وثٽٌٕننجٵز وثٽڂٌوڅننز وثٽضوثٱنٴ وٵننو صننڀ صوٍينن‪ٍ ٨‬ځنڄ صڂننجًيڄ ثء‪٩‬ننوثه ثٽذنوڅت ‪٩‬پن ث ّننجدي‪ ٨‬ث ًد‪٪‬ننز‬

‫(‪(73‬‬
‫‪3‬‬
‫اض ٍيجهر ثٽقؾڀ ثٽضنوًيذت علعنز اّنجدي‪ ٨‬عنڀ مٲ‪ٞ‬نه ٱنت‬ ‫وٱٶجً ٽڂذوا ثٽضوًػ دجٽقؾڀ ثٽضوًيذت ودچْذز‬ ‫ث وٽ‬
‫‪1‬‬
‫ث ّذو‪ ٧‬ثٽٌثد‪ ٨‬ٽٮٌ‪ ٛ‬ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس هيث ثٽڂذوا ٱت ثٽضوًػ دجٽقؾڀ ثٽضوًيذت يچ‪٢‬ذنٴ اي‪ٞ‬نج ‪٩‬پن ثء‪٩‬نوثه‬
‫ثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت‪ ،‬ٱت فيڄ ثڅنٲ‪ٞ‬ش صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ إٽ ‪ %36‬ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽننجٗ دقينظ‬
‫دپ‪ٍ ٬‬ځچ ج (‪ )564‬هٵيٶز د‪٪‬و إڃ ٹجڅنش (‪ )134‬هٵيٶنز منلٻ ٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ وثٽْنذخ يٌؽن‪ ٨‬ٱنت ىٽنٸ إٽن‬
‫ثٽٶج‪٩‬ور ثٽضوًيذيز ثٽضت صؤٹو ‪٩‬پ ثڅنه ٹپڂنج ثصؾ چنج څقنو ٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه ثٽننجٗ وٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه ٽپڂذجًينجس ٹپڂنج‬
‫ثڅنٲ‪ ٜ‬فؾڀ وڅْذز ثء‪٩‬نوثه ثٽذنوڅت ثٽ‪٪‬نجٿ وٍثه فؾنڀ وڅْنذز ثٽضنوًيخ ثٽننجٗ (ثء‪٩‬نوثه ثٽڂ نجًض وثء‪٩‬نوثه‬
‫ثٽن‪٢٢‬ننت) اځن ج ٱننت ٱضننٌر ثء‪٩‬ننوثه ٽپڂذجًيننجس ٱٶننو و‪ٙ‬ننټ ثٽقؾننڀ ثٽضننوًيذت ٽإل‪٩‬ننوثه ثٽذننوڅت إٽن ‪ %26‬ودننَځڄ‬
‫(‪ )364‬هٵيٶز وهيث ي‪٪‬چت ثڅه ثڅنٲ‪ ٜ‬إٽ ثٽچ‪ ٰٚ‬صٶٌيذجً‪.‬‬

‫ة‪ -‬رّبس‪ ٓ٠‬اإلػذاد اٌّ‪ٙ‬بس‪ٞ‬‬


‫ٽٶو ٹجڅش څْذز صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ثٽ‪٪‬نجٿ هنت (‪ )%35‬ودنَځڄ (‪ )736‬هٵيٶنز‬
‫ځڄ ثٽوٵش ثٽٺپت ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ صڀ صوٍي‪ ٪‬ج ‪٩‬پ ث ّجدي‪ ٨‬ث ًد‪٪‬ز وٱٶجً ٽڂذوا ثٽضوًػ دجٽقؾڀ ثٽضوًيذت ٽڂنج‬
‫ٽ يڇ ثٽضڂجًيڄ ځڄ اهڂيز ٱنت صقْنيڄ ځْنضوب ث هثس ثٽڂ نجًض ٽل‪٩‬ذنيڄ وٵنو ثًصٲ‪٪‬نش هنيڇ ثٽچْنذز إٽن ‪%46‬‬
‫ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وهيث يوٻ ‪٩‬پ إڃ ثٽضڂجًيڄ ثٽڂ جًيز ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر ٽ ج اهڂينز ٹذينٌر دْنذخ إڃ‬
‫ص‪٢‬ذيننٴ ثٽضڂننجًيڄ ثٽن‪٢٢‬يننز ٱننت ٱضننٌر ثء‪٩‬ننوثه ٽپڂذجًيننجس ي‪٪‬ضڂننو ‪٩‬پ ن ځْننضوب ث هثس ثٽڂ ننجًض وٵننو فجٱ‪٦‬ننش‬
‫ثٽضڂجًيڄ ثٽڂ جًيز ‪٩‬پ اهڂيض ج ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس فيظ دپٮش څْذض ج ‪ %35‬ودَځڄ (‪ )637‬هٵيٶز‬
‫‪٩‬پ ثٽٌ٭ڀ ځڄ ثڅنٲج‪ ٝ‬ج ٵپيلً ٽ‪ٚ‬جٽـ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت‪.‬ٹڂج ځو‪ٝ‬ـ ٱت ثٽٖٺټ(‪.)16‬‬

‫ثٽٖٺټ(‪)16‬يو‪ٝ‬ـ صوٍي‪ ٨‬څْخ ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ملٻ ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز‬

‫ط‪ -‬رّبس‪ ٓ٠‬اإلػذاد اٌخؽؽ‪ٟ‬‬


‫إڃ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ امنيس فؾنڀ صنوًيذت ٵپينټ ځٶجًڅنز دضڂنجًيڄ ثء‪٩‬نوثه‬
‫ثٽذوڅت وثء‪٩‬وثه ثٽڂ نجًض دْنذخ إڃ هنيڇ ثٽٲضنٌر ځن‪ٚٚ‬نز اّجّنًج ٽذچنجس ٵج‪٩‬نور دوڅينز وو‪٥‬يٲينز ځضيچنز ؽ نَر‬
‫وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز وٽض‪٢‬ويٌ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز وثٽڂ جًيز‪ .‬وٽٺڄ ٱت ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽننجٗ امنيس صڂنجًيڄ‬
‫ثء‪٩‬ننوثه ثٽن‪٢٢‬ننت دجالٍهيننجه فيننظ ا‪ٙ‬ننذقش ‪ %36‬ودننَځڄ ‪ 564‬هٵيٶننز ث إڃ څْننذز وفؾننڀ هننيڇ ثٽضڂننجًيڄ‬
‫ثٍهثهس دٖٺټ ٹذيٌ منلٻ ٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه ٽپڂذجًينجس وا‪ٙ‬نذقش ‪ %45‬ودنَځڄ ‪ 116‬هٵيٶنز ‪ ،‬وهنيث ينوٻ ‪٩‬پن‬
‫(‪(74‬‬
‫ث هڂيز ثٽٺذيٌر ٽ نيڇ ثٽضڂنجًيڄ منلٻ ٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه ٽپڂذجًينجس ٵذنټ ثٽذنوس دڂذجًينجس ثٽنووًض فينظ اڃ ص‪٢‬ذينٴ‬
‫ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽن‪٢٢‬يز وځض‪٢‬پذجص ج صَهثه ملٻ هنيڇ ثٽٲضنٌر وىٽنٸ ٽضقْنيڄ ثالڅْنؾجٿ دنيڄ ثٽل‪٩‬ذنيڄ ‪٩‬پن ثمنضلٯ‬
‫ځٌثٹَهڀ ووثؽذجص ڀ ٱنت ثٽڂذجًينجس وٽضلٱنت ث م‪٢‬نجس ثٽضنت صق‪ٚ‬نټ ٱنت ثٽضنوًيذجس اعچنجس ص‪٢‬ذينٴ ثٽن‪٢‬ن‪ ٠‬هنيث‬
‫دجء‪ٝ‬جٱز إٽ اڃ هيڇ ثٽضوًيذجس ٽيِ هوٱ ج ٱٶ‪ ٠‬إ‪ٝ‬جٱز ثٽن‪ ٠٢‬وصٺٌثًهج وصغذيض ج دټ ص وٯ اي‪ٞ‬جً إٽ ص‪٢‬ويٌ‬
‫ث هثس ثٽڂ جًض وثٽذوڅت ٽل‪٩‬خ وصؾ‪٪‬په ثٵٌح إٽ ثٽڂذجًيجس و‪٥‬يٲيجً وڅٲْيجً ٹڂج صؾ‪٪‬پنز يض‪٪‬نجئ ځن‪ ٨‬اؽَثسهنج‬
‫وٽ يث ا‪٢٩‬يش هيڇ ثٽضڂجًيڄ اهڂيز ثٹذٌ ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر‪.‬ٹڂج ځو‪ٝ‬ـ ٱت ثٽٖٺټ (‪.)11‬‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )11‬يو‪ٝ‬ـ صوٍي‪ ٨‬څْخ ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ملٻ ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز‬

‫وًدڂج ي‪ٌ٢‬ؿ ّؤثٻ إف‪ٚ‬جةت هو ٹيٰ صڀ ځ‪ٌ٪‬ٱز ثٽَځڄ ٽإل‪٩‬وثه ثٽذوڅت وٹيٽٸ ثٽَځڄ ٽإل‪٩‬وثه ثٽڂ جًض‬
‫وثٽَځڄ ٽإل‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‪ .‬وٽإلؽجدز ‪٩‬پ‬
‫ثٽْؤثٻ يٺوڃ ځڄ ملٻ ثٽضجٽت ‪:‬‬
‫أ) فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫ٍځڄ ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ يچضؼ ځڄ فج‪ٙ‬ټ ځج يپت‪-:‬‬
‫دڂج اڅچج څ‪ٌ٪‬ٯ ځڄ ملٻ ثءف‪ٚ‬جةيجس ثٽْجدٶز دجڃ ځؾڂو‪ ٧‬ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ هو ‪ 2615‬هٵيٶز‬
‫ودڂج إڃ څْذز ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ هت (‪ )%46‬ٹڂج هو ځو‪ٝ‬ـ ٱت ثٽؾووٻ (‪ )1‬و‪٩‬پيه‬
‫‪ 134 =%46 × 2615‬هٵيٶز ٍځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وهيث يچ‪٢‬ذٴ اي‪ٞ‬جً ‪٩‬پ‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض وهو ‪ 736 =%35 × 2615‬هٵيٶز ٍځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‬
‫اځج ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت‪ 521 =%25 × 2616‬هٵيٶز ٍځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‪.‬‬
‫وثٽٖٺټ (‪ )12‬يو‪ٝ‬ـ ىٽٸ‪.‬‬

‫(‪(75‬‬
‫ثٽٖٺټ( ‪ ) 12‬صوًيخ ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽپ‪٪‬ذز ٱت (ثال‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ)‬

‫ة‪ -‬فزشح اإلػذاد اٌخبص‬


‫دڂج اڅچج څ‪ٌ٪‬ٯ ځڄ ملٻ ثءف‪ٚ‬جةيجس ثٽْجدٶز دجڃ ځؾڂو‪ ٧‬ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ هو ‪1116‬‬
‫هٵيٶز ودڂج اڃ څْذز ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ملٻ هيڇ ثٽٲضنٌر وهنت (‪ )%36‬و‪٩‬پينه (‪ 564 =%36 × 1116‬هٵيٶنز)‬
‫ٍځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ‪.‬‬
‫وٹيٽٸ ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض(‪ 752 =%46 × 1116‬هٵيٶز) ٍځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽڂ نجًض منلٻ ٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه‬
‫ثٽنجٗ وٹيٽٸ ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت‪ 564 =%36 × 1116.‬هٵيٶز ٍځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬نوثه ثٽن‪٢٢‬نت منلٻ ٱضنٌر‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وهٺيث ا‪ٙ‬ذـ ثٽڂؾڂو‪ ٧‬ثٽٺپت ٽپَځڄ =‪ 1116‬هٵيٶز‪ .‬ٹڂج ځو‪ٝ‬ـ ٱت ثٽٖٺټ (‪.)13‬‬

‫ثٽٖٺټ( ‪ٍ ) 13‬ځڄ صوًيخ ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽپ‪٪‬ذز(ثال‪٩‬وثه ثٽنجٗ)‬

‫(‪(76‬‬
‫ط‪ -‬فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫دڂج إڃ ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس هو ‪ 1126‬وثٽچْذز ثٽڂتويز ٽإل‪٩‬وثه ثٽذوڅت ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر‬
‫هت‪.%26‬و‪٩‬پيه‪364 =%26× 1126‬هٵيٶز ٍځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ثٽ‪٪‬جٿ ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه‬
‫ٽپڂذجًيجس‪.‬‬
‫اځج ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ‪ 637 =%35 × 1126‬هٵيٶز ٍځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه‬
‫ٽپڂذجًيجس‪.‬‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ‪ 116 =%45 × 1126‬هٵيٶز ٍځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه‬
‫ثٽنجٗ‪ .‬و‪٩‬پيز ٱاڃ ثٽڂؾڂو‪ ٧‬ثٽٺپت ٽپَځڄ ٽٲضٌر ثال‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس = ‪ 1126‬هٵيٶز‪ .‬ٹڂج ٱت ثٽٖٺټ (‪.)14‬‬

‫ثٽٖٺټ( ‪ٍ ) 14‬ځڄ صوًيخ ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽپ‪٪‬ذز(ثال‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس)‬

‫د‪٪‬و إڃ صڀ ص‪ٚ‬ڂيڀ ثٽ يٺټ ثٽ‪٪‬جٿ ٽپن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز ثٽْچويز (ثٽذٌڅجځؼ ثٽضوًيذت) ځڄ فيظ صوٍي‪ ٨‬اٍځچز ٱضٌر‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس وڅْذ ج ثٽڂتويز وصڀ صوٍي‪ٍ ٨‬ځڄ وڅْخ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه‬
‫ثٽذوڅت وثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض وثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ‪٩‬پ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‬
‫څضچجوٻ ثآلڃ صٲج‪ٙ‬يټ ثٽذٌڅجځؼ ثٽضوًيذت ٽٺټ اّذو‪( ٧‬ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز) وفٌٹز ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت‬
‫ملٻ ٱضٌثس ثٽضوًيخ وثٽْؤثٻ هچج هو‪.‬‬
‫و‪١‬ف ٔحذد صِٓ اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬صِٓ اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ خالي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‪.‬‬
‫دڂج اڅچج څ‪ٌ٪‬ٯ ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽإل‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وهو (‪ )2615‬هٵيٶز ودڂج إڃ ‪٩‬وه ث ّجدي‪ ٨‬ثٽڂن‪ٚٚ‬ز ٽإل‪٩‬وثه‬
‫ثٽ‪٪‬جٿ هت (‪ )4‬اّجدي‪ ٨‬و‪٩‬پيه څٶْڀ ثٽَځڄ ثٽٺپت ‪٩‬پ ‪٩‬وه ث ّجدي‪ ٨‬ٱيچضؼ ٽچج ځج يپت‪-:‬‬
‫ثٽڂ‪٪‬وٻ ثٽَځچت ٽٺټ اّذو‪526=4÷2615=٧‬هٵيٶز صٶٌيذج ٽٺټ اّذو‪ ٧‬صوًيذت ملٻ ٱضٌر ث ‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‬
‫عڀ څؾٌض د‪٪‬و ىٽٸ ثٽض‪٪‬ويلس ‪٩‬پ ٍځڄ ٹټ اّذو‪ ٧‬صوًيذت دڂج ي‪ٞ‬ڂڄ ص‪٢‬ذيٴ ځذوا ثٽضوًػ دجٽقؾڀ ثٽضوًيذت‬
‫وځذوا ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ٱيٺوڃ ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ځض‪ٚ‬ج‪٩‬و ٽڂور علط اّجدي‪ ٨‬عڀ ثڅنٲج‪ ٛ‬ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ٱت‬
‫ث ّذو‪ ٧‬ثٽٌثد‪ ٨‬ٽ‪ٞ‬ڂجڃ ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز وثّض‪٪‬جهر ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز‬
‫ثٽڂْض پٺز وٹڂج هو ځو‪ٝ‬ـ ٱت ثٽؾووٻ (‪.)2‬‬

‫(‪(72‬‬
‫ؽووٻ (‪)2‬‬
‫صوٍي‪ ٨‬ثٽَځڄ وثٽچْذز ثٽڂتويز ٽضڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت وثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت ملٻ ٱضٌر ٱضٌثس ثال‪٩‬وثه‬

‫فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬ ‫فزشح اإلػذاد اٌخبص‬ ‫فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬ ‫ٔ‪ٛ‬ع االػذاد‬

‫‪111‬‬ ‫‪121‬‬ ‫‪126‬‬ ‫‪111‬‬ ‫‪165‬‬ ‫‪113‬‬ ‫‪216‬‬ ‫‪224‬‬ ‫‪261‬‬ ‫‪162‬‬ ‫صڂجًيڄ ثال‪٩‬وثه ثٽذوڅت‬
‫ثٽ‪٪‬جٿ‪/‬هٵيٶز‬
‫‪ 366‬هٵيٶز‬ ‫‪ 561‬هٵيٶز‬ ‫‪ 134‬هٵيٶز‬ ‫ثٽڂؾڂو‪ ٧‬ثٽٺپت ٽپَځڄ‬
‫‪%26‬‬ ‫‪%36‬‬ ‫‪%46‬‬ ‫ثٽچْذزثٽڂتويز ٽپَځڄ‬
‫‪261 226‬‬ ‫‪216‬‬ ‫‪266 366 252‬‬ ‫‪166‬‬ ‫‪226‬‬ ‫‪216‬‬ ‫‪266‬‬ ‫صڂجًيڄ ثال‪٩‬وثه‬
‫ثٽڂ جًض‬
‫‪ 631‬ه‬ ‫‪ 752‬ه‬ ‫‪ 736‬ه‬ ‫ثٽڂؾڂو‪ ٧‬ثٽٺپت ٽپَځڄ‬
‫‪%35‬‬ ‫‪%46‬‬ ‫‪%35‬‬ ‫ثٽچْذز ثٽڂتويز ٽپَځڄ‬
‫‪266‬‬ ‫‪211‬‬ ‫‪267‬‬ ‫‪117‬‬ ‫‪165‬‬ ‫‪113‬‬ ‫‪136‬‬ ‫‪146‬‬ ‫‪136‬‬ ‫‪126‬‬ ‫صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه‬
‫ثٽن‪٢٢‬ت‬
‫‪124‬هٵيٶز‬ ‫‪565‬هٵيٶز‬ ‫‪526‬هٵيٶز‬ ‫ثٽڂؾڂو‪ ٧‬ثٽٺپت ٽپَځڄ‬
‫‪%45‬‬ ‫‪%36‬‬ ‫‪%25‬‬ ‫ثٽچْذز ثٽڂتويز ٽپَځڄ‬
‫‪1126‬‬ ‫‪1116‬هٵيٶز‬ ‫‪2615‬هٵيٶز‬ ‫ثٽڂؾڂو‪ ٧‬ٽٺټ ٱضٌر‬
‫‪%32‬‬ ‫‪%32‬‬ ‫‪%35‬‬ ‫ثٽچْذز ثٽڂتويز‬
‫‪ 5716‬هٵيٶز‬ ‫ثٽڂؾڂو‪ ٧‬ثٽٺپت‬
‫‪%166‬‬ ‫ثٽچْذز ثٽڂتويز‬

‫ؽووٻ (‪)3‬‬

‫ٍځڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس ٽٲٌٳ ثٽچجٕتيڄ‬
‫فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬ ‫فزشح اإلػذاد اٌخبص‬ ‫فزشح االػذاد اٌؼبَ‬ ‫اٌفزشح‬
‫االعج‪ٛ‬ع‪ 3‬االعج‪ٛ‬ع‪ 1‬االعج‪ٛ‬ع‪ 1‬االعج‪ٛ‬ع‪ 2‬االعج‪ٛ‬ع‪ 3‬االعج‪ٛ‬ع‪ 4‬االعج‪ٛ‬ع‪ 2‬االعج‪ٛ‬ع‪ 1‬االعج‪ٛ‬ع‪ 1‬االعج‪ٛ‬ع‪36‬‬ ‫األعج‪ٛ‬ع‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪26‬‬ ‫اٌغجذ‬
‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫األحذ‬
‫‪336‬‬ ‫‪316‬‬ ‫‪333‬‬ ‫‪313‬‬ ‫‪316‬‬ ‫‪316‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪16‬‬ ‫األصٕ‪ٓ١‬‬
‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪46‬‬ ‫اٌضالصبء‬
‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪366‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫األسثؼبء‬
‫‪336‬‬ ‫‪316‬‬ ‫‪316‬‬ ‫‪316‬‬ ‫‪316‬‬ ‫‪316‬‬ ‫‪336‬‬ ‫‪336‬‬ ‫‪336‬‬ ‫‪366‬‬ ‫اٌخّ‪١‬ظ‬
‫ساحخ‬ ‫ساحخ‬ ‫ساحخ‬ ‫اٌغّؼخ‬
‫اٌّغّ‪ٛ‬ع‬
‫‪436‬‬ ‫‪426‬‬ ‫‪466‬‬ ‫‪413‬‬ ‫‪436‬‬ ‫‪436‬‬ ‫‪313‬‬ ‫‪346‬‬ ‫‪316‬‬ ‫‪216‬‬ ‫خالي‬
‫أعج‪ٛ‬ع‬
‫‪3116‬دل‪١‬مخ‬ ‫‪ 3116‬دل‪١‬مخ‬ ‫اٌّغّ‪ٛ‬ع ‪ 1613‬دل‪١‬مخ‬
‫اٌىٍ‪ٟ‬‬
‫‪%11‬‬ ‫‪%11‬‬ ‫‪%14‬‬ ‫إٌغجخ‬

‫(‪(78‬‬
‫عڀ څضچجوٻ د‪٪‬و ىٽٸ ٹيٲيز صوٍي‪ٍ ٨‬ځڄ ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز ‪٩‬پ ايجٿ ث ّذو‪ ٧‬اض ٍځڄ (ثٽوفور‬
‫ثٽضوًيذيز ثٽيوځيز)‪ .‬وٍځڄ ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز څجصؼ ځڄ ؽڂ‪ ٨‬ځج يپت‪-:‬‬
‫‪ 416 =126 + 161 + 162‬هٵيٶز ٍځڄ ثٽضوًيخ ملٻ ث ّذو‪ ٧‬ث وٻ‬
‫‪ 526 =136 + 112 + 261‬هٵيٶز ٍځڄ ثٽضوًيخ ملٻ ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجڅت‬
‫وهٺيث اٍځچز ث ّجدي‪ ٨‬ثٽذجٵيز وٵو صڀ ځٌث‪٩‬جر ځذوا ثٽضوًػ دجٽقؾڀ ثٽضوًيذت وځذوا ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس فيظ ٹجڃ‬
‫ثٽضوًيخ ٽڂور علط اّجدي‪ ٨‬ځض‪ٚ‬ج‪٩‬ور ثٽقؾڀ عڀ صڀ مٲ‪ ٞ‬ج ٱت ث ّذو‪ ٧‬ثٽٌثد‪ ٨‬وهٺيث دجٽچْذز ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه‬
‫ثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس ود‪٪‬و إڃ ص‪ٌ٪‬ٱچج ‪٩‬پ ثٽَځڄ ثٽضوًيذت ٽٺټ اّذو‪ ٧‬څٶوٿ دضوٍي‪ ٨‬هيث ثٽَځڄ ‪٩‬پ‬
‫ايجٿ ث ّذو‪ ٧‬وٹڂج هو ځو‪ٝ‬ـ ٱت ثٽؾووٻ (‪ )3‬وثٽيض صڀ ٱيه اي‪ٞ‬جً ځٌث‪٩‬جر ځذوا ٍيجهر ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت‬
‫دجٽضوًػ وثٽيض ٹجڅش ٱيه ث فؾجٿ ثٽضوًيذيز ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‬
‫(‪ ) 3‬ايجٿ صوًيذيز ځض‪ٚ‬ج‪٩‬ور ث فؾجٿ عڀ ثّضنوځچج ځذوا ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس فيظ صڀ مٲ‪ ٜ‬ثٽقؾڀ ثٽضوًيخ ملٻ‬
‫ثٽيوٿ ثٽٌثد‪ ٨‬الّض‪٪‬جهر ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْض پٺز وٽڂچـ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت واؽ َر ثٽؾْڀ ث مٌب ٵوًثً ځڄ‬
‫ثٽٌثفز د‪٪‬و علط ايجٿ صوًيذيز ځض‪ٚ‬ج‪٩‬ور ث فؾجٿ عڀ د‪٪‬و ىٽٸ صڀ ًٱ‪ ٨‬ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ملٻ ثٽيوځيڄ ث ميٌيڄ‬
‫ځڄ ث ّذو‪ ٧‬ٽَيجهر ثٽضٺيٲجس ثٽو‪٥‬يٲيز د‪٪‬وهج يوٿ ًثفز الّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس وهٺيث ملٻ دٶيز ث ّجدي‪٨‬‬
‫ثٽضوًيذيز‪.‬‬

‫(‪(79‬‬
(31(
‫اٌفصً اٌضبٔ‪ٟ‬‬
‫فزشح اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اٌخبص ‪ٚ‬اٌّجبس‪٠‬بد‬
‫ف‪ ٟ‬اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬

‫(‪(30‬‬
(37(
‫أ‪ٚ‬ال ‪ -:‬فزشح اإلػذاد اٌؼبَ (فزشح اإلػذاد األعبع‪١‬خ – اٌٍ‪١‬بلخ اٌجذٔ‪١‬خ)‬
‫و٭جٽذجً صْضٮٌٳ هيڇ ثٽٲضٌر ځڄ (‪ٌ ٕ )2 – 1,5‬وصنضپٰ ځوص ج صذ‪٪‬ج ٽپ‪٪‬ويو ځڄ ثٽ‪٪‬وثځټ ځچ ج ‪:‬‬
‫ثّپوح (څ‪٦‬جٿ ثٽڂذجًيجس) وځوصه‪.‬‬
‫ځْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز ٽل‪٩‬ذيڄ ‪.‬‬
‫ثٽٲتز ثٽ‪٪‬ڂٌيز‬
‫ثٽ‪ٌ٦‬وٯ ثٽڂچجميز‪.‬‬
‫‪١‬وٻ ٱضٌر ثٽٌثفز(ثالڅضٶجٽيز)‬
‫اٌ‪ٙ‬ذف ِٓ فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫صقْيڄ ‪٩‬جٿ ٽألِّ ثٽضت يذچ ‪٩‬پي ج ثٽڂْضوب ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٹض‪٢‬ويٌ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز‬
‫ص‪٢‬ويٌ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز (ثٽضچڂيز ثٽ‪٪‬جځز ثٽٖجځپز ثٽضت صْجهڀ دٖٺټ ځذجٌٕ و ٭يٌ ځذجٌٕ ٱت صقْيڄ‬
‫ځْضوب ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت ) ‪.‬‬
‫صقْيڄ ثٽؾجڅخ ثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت ( يؾخ اڃ ين‪ ٘ٚ‬ٽ يث ثٽؾجڅخ ملٻ هيڇ ثٽڂٌفپز اٹغٌ ځڄ‬
‫(‪ )% 26‬ځڄ ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ثٽ‪٪‬جٿ ) ‪ .‬وهچجٷ ثٽ‪٪‬ويو ځڄ ثٽڂوًديڄ ين‪ٚٚ‬وڃ فؾڂجً ثٹذٌ ٽ يث ثٽضوًيخ ٽڂج ٽه‬
‫ځڄ اهڂيز ٱت صقْيڄ ځْضوب ث هثس ثٽٲچت وثٽذوڅت ٽل‪٩‬خ وثٽٲٌيٴ ‪.‬‬
‫وٱت ثٽووٻ ثٽ‪ٌ٪‬ديز يؾخ اڃ ين‪ ٘ٚ‬ٽڂغټ هيث ثٽضوًيخ ف‪ٚ‬ز ثٹذٌ ٽقجؽز ثٽل‪٩‬ذيڄ ثٽ‪ٌ٪‬ح إٽ صقْيڄ‬
‫ثٽڂْضوب ثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت دٖٺټ ثٹذٌ و صچڂيز ثٽڂ جًثس ثٽنج‪ٙ‬ز دجٽپ‪٪‬ذز وًد‪ ٢‬ج صوًيؾيجً دجٽچوثفت‬
‫ثٽن‪٢٢‬يز عڀ ص‪٢‬ويٌهج الفٶجً وثٽو‪ٙ‬وٻ د ج إٽ ص‪٢‬ويٌ ځ جًثس وم‪ ٠٢‬اٹغٌ ‪٪ٙ‬ودز دجء‪ٝ‬جٱز إٽ صقْيڄ‬
‫ثٽؾجڅخ ثٽذوڅت وثٽو‪٥‬يٲت‪.‬‬
‫صقْيڄ ثٽؾجڅخ ثٽچٲْت وثءًثهض‬
‫اڃ ثء‪٩‬وثه ثٽچٲْت وثءًثهض وثٽضٌدوض ص‪٪‬و ؽجڅذجً ځ ڂجً ال يچٲ‪ٚ‬ټ ‪٩‬ڄ ثٽؾوثڅخ ث مٌب ځڄ ثٽ‪٪‬ڂپيز‬
‫ثٽضوًيذيز وځڄ ثٽن‪٢‬ا صؾجهټ ثٽ‪٪‬لٵز ديڄ ثء‪٩‬وثه ثٽچٲْت وثءًثهض وثٽنپٶت ٱچو‪ ٧‬ثٽپ‪٪‬ذز وځج صض‪٢‬پخ ځڄ‬
‫ځوث‪ٙ‬ٲجس صٲٌ‪٩ ٛ‬پ ثٽڂوًح ثمضيجً ثٽوّجةټ وث ّجٽيخ ثٽنج‪ٙ‬ز ٱت ثء‪٩‬وثه ثٽچٲْت وثءهثًض وثٽضٌدوض‬
‫وثٽضت صضچجّخ ځ‪ ٨‬ځج صض‪٢‬پخ صپٸ ثٽپ‪٪‬ذز وځج صضچجّخ ځ‪ٕ ٨‬ن‪ٚ‬يز ثٽل‪٩‬خ وىٽٸ ٽض يتز ثٽل‪٩‬خ څٲْيجً ٽنو‪ٛ‬‬
‫ثٽڂذجًيجس دٶوًر ‪٩‬جٽيز‪.‬‬
‫حشوخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬خالي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫يٺوڃ ثالصؾجڇ ث ّجّت ٽقٌٹز ثٽقڂټ ثٽضوًيذت (ثٽقؾڀ‪ ،‬ثٽٖور‪ ،‬ثٽٌثفز) ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ هو‬
‫ثالًصٲج‪ ٧‬ثٽضوًيؾت ٽقؾڀ وٕور ثٽضوًيخ ځ‪ ٨‬ا‪٢٩‬جس ث ٱ‪ٞ‬پيز ٽَيجهر ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ٹوڅه يوٱٌ ثٽٶج‪٩‬ور‬
‫ث ّجّيز ٽڂْضوب ث هثس ثٽذوڅت وثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت ٽپٲضٌثس ثٽضوًيذيز ثٽلفٶز (ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وثء‪٩‬وثه‬
‫ٽپڂذجًيجس)‪ ،‬إڃ صٖٺيپيز ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ هت ثٽ‪٪ٚ‬وه ثٽضوًيؾت ٽغلعز اّجدي‪٨‬‬
‫وثڅنٲج‪ٝ‬ه ٱت ث ّذو‪ ٧‬ثٽٌثد‪ ٨‬اض ‪٩ ،1/3‬پڂجً إڃ ثًصٲج‪ ٧‬ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر ال صؤهض إٽ‬
‫ثٽچضيؾز ثٽڂٌؽور ځچ ج ځج ٽڀ يٌصذ‪ ٠‬هيث ثٽقؾڀ دجٽٖور ثٽڂغجٽيز ثٽضت صضچجّخ ځ‪ ٨‬هيث ثٽقؾڀ‪ ،‬وهيث ي‪٪‬چت إڃ صچٲيي‬
‫افؾجٿ صوًيذيز اوٹْؾيچيز ځچنٲ‪ٞ‬ز ثٽٖور وٽٲضٌثس ‪١‬ويپز هوڃ ثًصٲج‪ ٧‬صوًيؾت دجٽٖور ثٽضوًيذيز (اض اهثس‬
‫صوًيذجس ٌّي‪٪‬ز الاوٹْؾيچيز) هيڇ ثٽضوًيذجس ال صضچجّخ ځ‪ ٨‬ځض‪٢‬پذجس ث ٽ‪٪‬جح ثٽؾڂج‪٩‬يز وي‪ٚ‬ذـ اهثس‬
‫ثٽل‪٩‬ذيڄ وثٽٲٌيٴ د‪٢‬يتجً دْذخ إڃ ځوثٵٰ ثٽپ‪٪‬خ ثٽڂنضپٲز ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽؾڂج‪٩‬يز صض‪٢‬پخ صچٲيي ٌّ‪٩‬جس ٵ‪ٚ‬وب‬
‫و‪٩‬جٽيز وٽڂْجٱجس ځنضپٲز فض يڂٺڄ ٽل‪٩‬خ وثٽٲٌيٴ ځڄ ثٽضٺيٰ ځ‪ ٨‬ځض‪٢‬پذجس ثٽڂذجًيجس ځچي ثٽذوثيز ‪ ،‬و‪٩‬پيه‬
‫يؾخ ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر ٍيجهر ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ٽضوٱيٌ ٵج‪٩‬ور ځضيچز ٽپڂْضوب ثٽٌيج‪ٝ‬ت وٽٺڄ ځ‪ٍ ٨‬يجهر صوًيؾيز‬
‫دجٽٖور ثٽضوًيذيز‪.‬‬
‫وٱت څ جيز هيڇ ثٽٲضٌر يؾخ اڃ ص‪ٚ‬ټ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ثٽ‪٪‬جځز ٽڂْضوب ؽيو وثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ثٽنج‪ٙ‬ز‬
‫ٽڂْضوب ځچجّخ ‪ .‬اڃ ثٽْي‪ٌ٢‬ر ‪٩‬پ هيڇ ثٽقٶجةٴ صٺوڃ دٌ‪ٙ‬و فجالس ثٽضوًيخ وصْؾيپ ج وصٶويڂ ج ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ‬
‫(‪(33‬‬
‫إؽٌثس ثالمضذجًثس ثٽذوڅيز وثٽو‪٥‬يٲيز وثٽڂ جًيز وثٽن‪٢٢‬يز وهيڇ ثالمضذجًثس صڂغټ څٶج‪ ٟ‬ثّضوالٻ ٽڂ‪ٌ٪‬ٱز‬
‫ځْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز ٱت هيڇ ثٽٲضٌر وهچجٷ ځٶوٽز ٕجة‪٪‬ز }إڃ ثٽڂْضوب ثٽيض ي‪ٚ‬ټ إٽيه ثٽل‪٩‬خ ملٻ ٱضٌر‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ (ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ث ّجّيز) صقوه ودٖٺټ ٹذيٌ ثٽڂْضوب ثٽيض ي‪ٚ‬ټ إٽيز ثٽل‪٩‬خ ملٻ ٱضٌر‬
‫ثٽڂذجًيجس { وٱت هيڇ ثٽٲضٌر صٺوڃ څْذز ثٽضڂجًيڄ ثٽ‪٪‬جځز إٽ ثٽنج‪ٙ‬ز‪ ،‬ٹڂج ځو‪ٝ‬قز ٱت ثٽٖٺټ (‪.)15‬‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )15‬څْذز ثٽضڂجًيڄ ثٽ‪٪‬جځز ٽپضڂجًيڄ ثٽنج‪ٙ‬ز‬

‫رٕظ‪ٚ ُ١‬رشر‪١‬ت اٌصفبد اٌجذٔ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌخؽؽ‪١‬خ ف‪ ٟ‬اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ‬


‫صنضپٰ ‪١‬وٻ ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ٽپوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز صذ‪٪‬جً‬
‫ٽألهوثٯ ثٽڂ‪٢‬پوح صقٶيٶ ج‪.‬‬
‫ځوٵ‪ ٨‬ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز ځڄ ثٽووًر ثٽضوًيذيز ثٽڂضوّ‪٢‬ز‪.‬‬
‫ثصؾجڇ صاعيٌ ثٽضوًيخ ٽ يڇ ثٽووًر‪.‬‬
‫إڃ اٹغٌ ثٽووثةٌ ثٽضوًيذيز ثّض‪٪‬ڂجٻً هت ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز ثٽضت ځوص ج (‪ )7‬ايجٿ څ ج صچْؾڀ ځ‪٨‬‬
‫ثءيٶج‪ ٧‬ثٽقيوض ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬ت ٽإلڅْجڃ ملٻ ث ّذو‪ ٧‬فيظ صوؽو ٱي ج ٱضٌثس ‪٩‬ڂټ وٱضٌثس ًثفز ٽضؾويو فيويز‬
‫ثءڅْجڃ ‪ ،‬وځڄ ملٻ هيڇ ثٽوثةٌر يڂٺڄ صٌصيخ صوًيخ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز‪ /‬ثٽڂ جًيز‪ /‬ثٽن‪٢٢‬يز ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ إصذج‪٧‬‬
‫ث ِّ ثٽٲْيوٽوؽيز ثٽضت صچ‪٦‬ڀ فٌٹز ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽڂنضپٲز ملٻ ث ّذو‪ .٧‬إڃ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ملٻ‬
‫ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز صنضپٰ ځڄ فيظ فؾڂ ج‪ٕ /‬وص ج‪ /‬هًؽز صاعيٌهج ٱڂچ ج افڂجٻ صوًيذيز ٵ‪ٚ‬وب‪/‬‬
‫‪٩‬جٽيز‪ /‬ځضوّ‪٢‬ز‪ /‬مٲيٲز‪ .‬وٹيٽٸ صوًيذجس ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ٹجٽٌْ‪٩‬ز ٱڂچ ج ٌّ‪٩‬ز ٵ‪ٚ‬وب‪ /‬ثٵټ ځڄ ثٽٶ‪ٚ‬وب‪/‬‬
‫ځضوّ‪٢‬ز‪ /‬مٲيٲز ‪ ،‬وهچجٷ صوًيخ ثٽٶور ٱڂچ ج ٵور ٵ‪ٚ‬وب‪ /‬ثڅٲؾجًيز‪ٌّ /‬ي‪٪‬ز‪ /‬صقڂټ ٵور‬
‫و‪٩‬پيه ٱجڃ هيث ثالمضلٯ ٱت ځٺوڅجس ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ٽٺټ وفور صوًيذيز يض‪٢‬پخ صچ‪٦‬يڂج وصوٍي‪٪‬ج مج‪ٙ‬جً ٽ يڇ‬
‫ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ٱت ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز ٱڂغلً إڃ صچٲيي افؾجٿ صوًيذيز ٹذيٌر وٕور ‪٩‬جٽيز ملٻ‬
‫ثٽوفور ثٽضوًيذيز ثٽوثفور ٱجڃ هيڇ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز صٲضٌ‪٩ ٛ‬پ ثٽؾْڀ ځض‪٢‬پذجس ‪٩‬جٽيز ځڄ فيظ ‪:‬‬
‫ٹڂيز ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْض پٺز ‪.‬‬
‫ٹڂيز ثٽٲ‪ٞ‬لس ثٽڂضٌثٹڂز ځڄ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ‪.‬‬
‫هذو‪ ٟ‬ٱت ٵوًر ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ‪٩‬پ إًّجٻ ثءٕجًر ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ٽپ‪ٞ٪‬لس څضيؾز ثٽض‪٪‬خ‪.‬‬

‫(‪(34‬‬
‫و‪٩‬پيه ٱجڃ صٺٌثً ځغټ هٺيث وفوثس صوًيذيز ٱت ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز صٲٌ‪٩ ٛ‬پ ثٽڂوًح اڃ‬
‫ينٲ‪ ٜ‬ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ملٻ وفوثس صوًيذيز امٌب ٽٮٌ‪: ٛ‬‬
‫ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس‬
‫ثّض‪٪‬جهر ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْض پٺز‬
‫ثٽضنپ٘ ځڄ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ثٽڂضؾڂ‪ ٨‬ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽوٿ‬
‫صْويو ثٽويوڃ ث وٹْؾيچيز‬
‫إ‪٩‬جهر ثٽضچذيه ثٽڂٌصٲ‪ ٨‬ٽپؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت‪.‬‬
‫وهيث ي‪٪‬چت اڃ إيٶج‪ ٧‬ثٽضوًيخ وثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس ديڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ص‪٪‬و ځڄ اهڀ ثٽ‪٪‬وثځټ ثٽضت صضقٺڀ ٱت‬
‫صٖٺيټ هثةٌر ثٽقڂټ ث ّذو‪٩‬يز ودجء‪ٝ‬جٱز إٽ ځج صڀ ىٹٌڇ ٱ‪٪‬پ ثٽڂوًح ځٌث‪٩‬جر ثٽضٮيٌ ٱت ثصؾجهجس‬
‫ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ثٽيوځيز ملٻ ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز و‪٩‬وٿ ثّض‪٪‬ڂجٻ وفوثس صوًيذيز ځضضجٽيز ىثس‬
‫هوٯ وثفو ځغټ ص‪٢‬ويٌ څٲِ ثٽ‪ٚ‬ٲز ثٽذوڅيز يوځيجً اض يوٿ د‪٪‬و يوٿ دٖٺټ ځضضجٽت ٹجٽٌْ‪٩‬ز او ثٽٶور او ثٽضقڂټ‬
‫ٹڂج يض‪٢‬پخ ځڄ ثٽڂوًح ‪٩‬چو صوًيخ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ملٻ ثٽوفور ثٽضوًيذيز ثمضيجً ثٽضٌصيخ ثٽڂچجّخ ٽضوًيخ‬
‫هيڇ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ٱت صْپْټ ثٽوفور ثٽضوًيذيز دڂج يچْؾڀ ځ‪ ٨‬ث ِّ ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز ٽضٖٺيټ هثةٌر ثٽقڂټ‬
‫ث ّذو‪٩‬يز وىٽٸ ٽ‪ٞ‬ڂجڃ ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ثٽڂچجّذز ديڄ ثٽضوًيذجس وديڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز و ٽپڂقجٱ‪٦‬ز ‪٩‬پ‬
‫ٵوًر ثٽل‪٩‬ذيڄ ملٻ ثٽوفور ثٽضوًيذيز ثٽوثفور او ملٻ ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز ٱڂغلً ‪:‬‬
‫صٶويڀ صوًيذجس ثٽٌْ‪٩‬ز دٺجٱز اڅوث‪ ٩‬ج ‪٩‬پ صوًيذجس ثٽٶور‬
‫صٶويڀ صوًيذجس ثٽٶور ‪٩‬پ ثٽضقڂټ‪.‬‬
‫صٶويڀ ثٽضڂجًيڄ ثٽضت صض‪٢‬پخ ٵوًثً ٹذيٌث ځڄ ثٽضوثٱٴ ديڄ ثٽؾ جٍيڄ ثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽ‪ٞ٪‬پت ٱت دوثيز ثٽوفور‬
‫ثٽضوًيذيز‪.‬‬
‫صٶويڀ صوًيذجس ثٽضقڂټ ثٽألوٹْؾيچت ثٽٲوّٲجصت ‪٩‬پ ثٽضقڂټ ثٽألوٹْؾيچت دچ‪٦‬جٿ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ و‪٩‬پ‬
‫صڂجًيڄ ثٽضقڂټ ثٽ وثةت‪.‬‬
‫صٶويڀ ثٽضوًيخ ثٽڂ جًض ‪٩‬پ ثٽضوًيخ ثٽن‪٢٢‬ت ‪.‬‬

‫ثٽٖٺټ( ‪ ) 16‬ص‪ٚ‬چيٰ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز‬

‫(‪(35‬‬
‫رصٕ‪١‬ف األحّبي اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ‬
‫أ‪ٚ‬ال ‪ :‬اٌزذس‪٠‬جبد اٌز‪ ٟ‬رّضً اٌحًّ األلص‪ ( )%366-16( ٝ‬رذس‪٠‬جبد حبِط اٌالوز‪١‬ه )‬
‫ثٽڂذجًيجس‪.‬‬
‫صچڂيز ثٽضقڂټ ثٽنجٗ وصقڂټ ثٽٌْ‪٩‬ز إٌظبَ اٌالوز‪١‬ى‪. ٟ‬‬
‫صقڂټ ثٽٶور ‪.‬‬
‫صبٔ‪١‬بً ‪ :‬اٌزذس‪٠‬جبد اٌز‪ ٟ‬رّضً اٌحًّ اٌؼبٌ‪)%16 -16( ٟ‬‬
‫ثٽپ‪٪‬خ ثٽضٺضيٺت (ځؾڂو‪٩‬ز ‪ٝ‬و ځؾڂو‪٩‬ز)‪.‬‬
‫ثٽضڂجًيڄ ثٽضٺضيٺيز (‪ٝ 3‬و ‪ٝ 4( )2‬و‪.)3‬‬
‫ثٽضوًيخ ثٽڂٌٹخ (صٺچيٸ ‪ +‬صٺضيٸ)‪.‬‬
‫ثٽضقڂټ د‪ٌ٢‬يٶز ثٽضوًيخ ثٽڂْضڂٌ ‪٩‬جٽت ثٽٖور‪.‬‬
‫اًٹج‪ٌّ ٛ‬ي‪٪‬ز ٵ‪ٚ‬يٌر وځضوّ‪٢‬ز ثٽڂْجٱز‪.‬‬
‫صبٌضبً ‪ :‬اٌزذس‪٠‬جبد اٌز‪ ٟ‬رّضً اٌحًّ اٌّز‪ٛ‬عػ (‪)%16 – 26‬‬
‫صوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز د‪ٌ٢‬يٶز ثٽضوًيخ ثٽضٺٌثًض‪.‬‬
‫صوًيذجس ثٽضٺضيٸ‪.‬‬
‫صڂجًيڄ ثٽٌٕجٵز‪.‬‬
‫صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‪.‬‬
‫ساثؼبً ‪ :‬اٌزذس‪٠‬جبد اٌز‪ ٟ‬رّضً اٌحًّ إٌّخفط الً ِٓ ( ‪) %26‬‬
‫صڂجًيڄ ث ٽ‪٪‬جح ثٽ‪ٚ‬ٮيٌر‪.‬‬
‫ځڂجًّز اٽ‪٪‬جح ًيج‪ٝ‬يز ځنضپٲز‪ّ /‬پز‪١ /‬جةٌر‪.‬‬
‫ثالمضذجًثس ثٽذْي‪٢‬ز ٽپيجٵز ثٽذوڅيز‪.‬‬
‫ثٽضڂجًيڄ ثٽنٲيٲز ٵذټ ثٽڂذجًثر ود‪٪‬وهج (ثٽڂچجوالس‪ /‬ثٽْي‪ٌ٢‬ر‪ /‬ثٽض ويٰ ثٽغجدش)‪.‬‬
‫ثٽؾٌض ثٽڂْضڂٌ اوثٽٲضٌض‬

‫ّٔبرط رخؽ‪١‬ؽ‪١‬خ ٌذسعخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬ف‪ ٟ‬اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ‬


‫ٽضٶويڀ ثٽضوًيخ ث ّذو‪٩‬ت څ‪٢٪‬ت څٶج‪ ٟ‬ٽٖور ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ٽٺټ يوٿ وٱٶج ٽلِّ ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز‬
‫ٽپقڂټ ثٽضوًيذت عڀ څؾڂ‪ ٨‬ثٽچٶج‪ ٟ‬ٽٺټ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ٱت ثالّذو‪ ٧‬ٽڂ‪ٌ٪‬ٱز هًؽز ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ثالّذو‪٩‬ت‬
‫وٱٶج ٽڂجيپت وهيڇ ثٽچٶج‪ ٟ‬صڀ ثٵضٌثف ج ځڄ ٵذټ ثٽڂؤٽٲيڄ ٽپٺضجح‬
‫ثٽقڂټ ث ٵ‪ 16 = ٚ‬څٶج‪ٟ‬‬
‫ثٽقڂټ ثٽ‪٪‬جٽــت= ‪ 1‬څٶج‪ٟ‬‬
‫ثٽقڂټ ثٽڂضوّـ‪ 6 =٠‬څٶج‪ٟ‬‬
‫ثٽقڂټ ثٽڂچنٲ‪ 4 =ٜ‬څٶج‪ٟ‬‬
‫ثٽقڂټ ٽلّضٖٲجس = ‪ 2‬څٶج‪ٟ‬‬
‫ثٽٌثفز ثٽْپذيز = ‪ٙ‬ٲٌ‪.‬‬

‫(‪(36‬‬
‫ثٽٖٺټ( ‪ )17‬يو‪ٝ‬ـ هثةٌر صوًيذيز اّذو‪٩‬يز(ٵڂضيڄ) ملٻ ٱضٌر ثال‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ ځ‪ ٨‬هًؽز ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ٽٺټ‬
‫يوٿ وهًؽز ثٽقڂټ ثالّذو‪٩‬ت ‪ 56‬هًؽز‬

‫ي‪ ٌ ٦‬ځڄ ثٽٖٺټ ث‪٩‬لر صوًيخ اّذو‪٩‬ت ځٶضٌؿ ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وص‪ ٌ ٦‬ٱيه ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽضت‬
‫صوٍ‪٩‬ش ‪٩‬پ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز وٱٶجً ٽآلصت ‪:‬‬
‫وفور صوًيذيز وثفور ٵ‪ٚ‬وب صض‪ٞ‬ڂڄ صوًيذجس ثٽضقڂټ ثٽنجٗ ‪.‬‬
‫ځذجًثر وثفوڇ و (ص‪٪‬جهٻ صوًيخ ٵ‪ٚ‬وض)‪.‬‬
‫علط وفوثس صوًيذيز ىثس فڂټ ‪٩‬جٽت صض‪ٞ‬ڂڄ صوًيذجس ٌّ‪٩‬ز‪ -‬ٵور‪ -‬ځ جًر‪ -‬م‪.٠٢‬‬
‫وفور صوًيذيز وثفور ىثس فڂټ ځضوّ‪ ٠‬صض‪ٞ‬ڂڄ صوًيذجس ثٽضقڂټ‬

‫ثٽٖٺټ( ‪ )11‬يو‪ٝ‬ـ هثةٌر صوًيخ اّذو‪٩‬يز(علط ٵڂڀ) ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه‬

‫(‪ )2‬ٵ‪ٚ‬وب‪( +‬ځذجًثر) ٵ‪ٚ‬وض‪٩)1(+‬جٽت‪ )2( +‬ځضوّ‪٠‬‬


‫يڂٺڄ ځٶجًڅز هيڇ ثٽوًؽز ځ‪ ٨‬هًؽجس ث ّجدي‪ ٨‬ث مٌب ٽڂ‪ٌ٪‬ٱز هًؽز ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ٽٺټ اّذو‪ ٧‬ويڂٺڄ‬
‫ؽڂ‪ ٨‬ث ّجدي‪ ٨‬ملٻ ثٽوثةٌر ثٽڂضوّ‪٢‬ز ٽڂ‪ٌ٪‬ٱز ځٶوثً ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ٽپوثةٌر ثٽڂضوّ‪٢‬ز‪.‬‬

‫(‪(32‬‬
‫ّٔبرط ٌٍ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ خالي اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ ٌفزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )16‬څڂوىػ صوٍي‪ ٨‬هٵجةٴ ثٽضوًيخ ٱت ٱضٌر ث ‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‬

‫څڂوىػ ٽَځڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ (ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجڅت) وڅْخ ثٽضڂجًيڄ ثٽذوڅيز وثٽڂ جًيز‬
‫وثٽن‪٢٢‬يز‬
‫ٍځڄ ثٽوفوثس ٱت ث ّذو‪ 726 ٧‬هٵيٶز ÷ ‪ 6‬وفوثس ث ّذو‪ 126 =٧‬هٵيٶز ٽپوفور ثٽضوًيذيز ثٽوثفور‬
‫(‪ )126‬هٵيٶز دجٽوفور ثٽضوًيذيز – (‪ )26‬هٵيٶز ٽإلفڂجس = (‪ )166‬هٵيٶز ٽپضڂجًيڄ ثٽٲ‪٪‬پيز‬
‫څْذز ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ ثٽذوڅت ٽ يث ث ّذو‪ 46 = %46 ٧‬هٵيٶز ٽپضڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت‬
‫څْذز ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ٽ يث ث ّذو‪ 35 = %35 ٧‬هٵيٶز ٽپضڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض‬
‫(‪)‬‬
‫څْذز ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ٽ يث ث ّذو‪ 25 = %25 ٧‬هٵيٶز ٽپضڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت‬

‫‪ -‬ٱت ٹټ ځج ؽجس ٱت ث‪٩‬لڇ يومټ ثال‪٩‬وثه ثٽيهچت ٱت ځٲ وٿ ثال‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت(ص‪٢‬ويٌ ثٽضٲٺيٌ ثٽٌْي‪.)٨‬‬
‫ًثؽ‪ ٨‬ٹضجح ثٽوٹضوً ځوٱٴ ثٽڂوٽ ثٽض‪٢‬ويٌ ثٽيهچت دٺٌر ثٽٶوٿ‪.‬‬

‫(‪(38‬‬
‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍزذس‪٠‬جبد اٌّخزٍفخ خالي األعج‪ٛ‬ع ٌفزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫اٌغجذ( اٌ‪ َٛ١‬األ‪ٚ‬ي)‬

‫األحذ(اٌ‪ َٛ١‬اٌضبٔ‪)ٟ‬‬

‫(‪(39‬‬
‫األصٕ‪(ٓ١‬اٌ‪ َٛ١‬اٌضبٌش)‬

‫اٌضالصبء(اٌ‪ َٛ١‬اٌشاثغ)‬

‫(‪(41‬‬
‫األسثؼبء(اٌ‪ َٛ١‬اٌخبِظ)‬

‫اٌخّ‪١‬ظ(اٌ‪ َٛ١‬اٌغبدط)‬

‫(‪(40‬‬
‫‪ٚ‬ثٕبء ػٍ‪ ٝ‬عّغ دسعخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ٌ ٟ‬ىً اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ف‪ ٟ‬االعج‪ٛ‬ع وبٔذ دسعخ اٌحًّ (‪)21‬‬
‫ِز‪ٛ‬عػ‬
‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌ‪ٛ‬حذح رذس‪٠‬ج‪١‬خ ثىشح اٌمذَ خالي فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫ثٽ وٯ= ص‪٢‬ويٌ ثٽٌْ‪٩‬ز وثٽچوثفت ثٽڂ جًيز وثٽن‪٢٢‬يز وثٽضقڂټ ثٽ‪٪‬جٿ‬
‫ثٽَځڄ= ‪ 126‬هٵيٶز – ‪ 26‬هٵيٶز ٽإلفڂجس= (‪ )166‬هٵيٶز ٽپضڂجًيڄ ثٽٲ‪٪‬پيز‬
‫صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت= ‪ 46‬هٵيٶز ‪%46‬‬
‫صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض=‪ 35‬هٵيٶز ‪%35‬‬
‫صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت= ‪ 25‬هٵيٶز ‪%25‬‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )26‬يو‪ٝ‬ـ ٍځڄ ثٽضڂجًيڄ ملٻ ثٽوفور ثٽضوًيذيز ٱت ثال‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‬

‫اٌمغُ اٌزحع‪١‬ش‪( ٞ‬اإلحّبء)= ‪ 33‬دل‪١‬مخ‬


‫إڃ ثٽوٵش ثٽڂقوه ٽإلفڂجس ي‪٪‬ضڂو ‪٩‬پ ثٽقجٽز ثٽؾويز‪ .‬ٱٲت ثٽؾو ثٽقجً يٺوڃ ٍځڄ ثءفڂجس ثٵټ ځچه ٱت ث ؽوثس‬
‫ثٽذجًهر‪ .‬وٱت فجالس ٹغيٌر يڂٺڄ ثٽذوس دجءفڂجس ٱت ث ؽوثس ثٽقجًر دجٽٺٌثس وهځؼ ثءفڂجس ځ‪ ٨‬ص‪٪‬پڀ‬
‫ثٽڂ جًثس ځ‪ ٨‬إؽٌثس صڂجًيڄ إ‪١‬جٽز ځضقٌٹز ٽ‪ٞ٪‬لس ثٽٌؽپيڄ وثٽيًث‪٩‬يڄ وثٽؾي‪.٧‬‬
‫اځج ثءفڂجس ٱت ٱ‪ٚ‬ټ ثٽٖضجس ٱيٲ‪ٞ‬ټ ٱيه ثٽ ٌوٽز ثٽنٲيٲز ٽووًصيڄ فوٻ ثٽڂپ‪٪‬خ دووڃ ٹٌثس ٽض يتز ثٽ‪ٞ٪‬لس‬
‫صوًيؾيًج وٽضؾچخ ثٽقٌٹجس ثٽڂٲجؽتز ‪٩‬چو ثّض‪٪‬ڂجٻ ثٽٺٌثس عڀ د‪٪‬و ىٽٸ يڂٺڄ ثّض‪٪‬ڂجٻ ثٽٺٌر دجّض‪٪‬ڂجٻ‬
‫ځنضپٰ اڅوث‪ ٧‬ثٽوفٌؽز وثٽڂچجوٽز عڀ صڂجًيڄ صذجهٻ ثٽڂٌثٹَ ځ‪ ٨‬إؽٌثس ثٽضڂجًيڄ ثء‪١‬جٽز ٽ‪ٞ٪‬لس ثٽٌؽپيڄ‬
‫وثٽيًث‪٩‬يڄ وثٽؾي‪.٧‬‬
‫‪ٚ‬ػٕذ اإلحّبء ‪٠‬غت ِشاػبح ِب ‪-:ٍٟ٠‬‬
‫ثٽذوس دجٽضڂجًيڄ ثٽْ پز اض ثٽ ٌوٽز عڀ ثّض‪٪‬ڂجٻ ثٽٺٌر دجٽوفٌؽز او ثٽڂچجوالس هوڃ فٌٹجس ځٲجؽتز‪.‬‬
‫اهثس ثٽڂ جًثس ثٽڂ‪ٌ٪‬وٱز وثڃ صؤهض دٖور ځضوّ‪٢‬ز ‪.‬‬
‫اهثس ثٽڂ جًثس ثٽْ پز عڀ ثالڅضٶجٻ إٽ ثٽڂ جًثس ث ٹغٌ ‪٪ٙ‬ودز وځڄ ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽذ‪٢‬يتز إٽ ثٽٌْ‪٩‬ز‬
‫ثٽڂضوّ‪٢‬ز عڀ ثٽ‪٪‬جٽيز‪.‬‬

‫(‪(47‬‬
‫إڅڂــــوىػ‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 1‬څڂوىػ ٽضڂجًيڄ ثالفڂجس فوٻ ثٽْجفز‬

‫ثٽ ٌوٽز ثٽنٲيٲز ځ‪ ٨‬ثٽوفٌؽز دجٽٺٌر دذج‪١‬ڄ ومجًػ ووؽه ثٽٶوٿ هوًر فوٻ ثٽْجفز صوٵٰ صڂجًيڄ‬
‫إ‪١‬جٽز ٽپؾي‪ ٧‬وثٽيًث‪٩‬يڄ (‪ )3‬هٵيٶز‪.‬‬

‫ثٽوفٌؽز دجٽٺٌر وصچٲيي ځنضپٰ ثٽڂچجوالس ديڄ ٍځيپيڄ فوٻ ثٽْجفز صوٵٰ هثس صڂجًيڄ صڂ‪٢‬يه‬
‫ٽ‪ٞ٪‬لس ثٽٌؽپيڄ (‪ )3‬هٵيٶز‪.‬‬
‫ثٽوفٌؽز دجٽٺٌر وځچجوٽز ځ‪ ٨‬صذويټ ثٽڂٌثٹَ ديڄ علط ال‪٩‬ذيڄ فوٻ ثٽْجفز عڀ ثٽضوٵٰ هثس صڂجًيڄ‬
‫إ‪١‬جٽز ٽ‪ٞ٪‬لس ثٽٌؽپيڄ وثٽؾي‪ ٧‬وثٽيًث‪٩‬يڄ‪.‬‬
‫صٶْيڀ ثٽٲٌيٴ ‪٩‬پ ٕٺټ ځؾجځي‪ ٨‬ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز صضٺوڃ ځڄ (‪ )2‬ال‪٩‬خ ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر وٹټ ال‪٩‬خ يؤهض‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )5‬صٺٌثًثس ودٖور ‪ %75‬ځڄ اٵ‪٩ٌّ ٚ‬ز (اهثس صڂجًيڄ إ‪١‬جٽز)‬
‫ٹټ ال‪٩‬ذجڃ دٺٌر ‪ ،‬اهثس ثٽڂچجوٽز ځ‪ ٨‬صذويټ ثٽڂٌثٹَ ديڄ ثٽل‪٩‬خ ا ‪ ،‬ٹټ ال‪٩‬خ يؤهض (‪ )5‬صٺٌثًثس‬
‫ودٖور ‪ %16‬ځڄ اٵ‪٩ٌّ ٚ‬ز‬
‫ثٽؾٌض دَيجهر ثٽٌْ‪٩‬ز صوًيؾيج ٽڂْجٱز ‪ 16‬ٿ × ‪3‬صٺٌثًثس دٖور ‪%66‬‬

‫(‪(43‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 2‬څڂوىػ صٺڂپز ٽضڂجًيڄ ثالفڂجس فوٻ ثٽْجفز‬

‫اٌمغُ اٌشئ‪١‬غ‪ )66( ٟ‬هٵيٶز ويٖڂټ ‪٩‬پ ثٽضڂجًيڄ ثٽذوڅيز ‪ -‬ثٽضڂجًيڄ ثٽڂ جًيز ‪ -‬ثٽضڂجًيڄ ثٽن‪٢٢‬يز‬
‫‪ -3‬اٌزّبس‪ ٓ٠‬اٌجذٔ‪١‬خ‪ ) 26 ( :‬دل‪١‬مخ صوًيذجس ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٌْ‪٩‬ز‬
‫ا‪ .‬ص‪٢‬ويٌ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ (ٌّ‪٩‬ز ثالّضؾجدز)‪٩ٌّ +‬ز ثالڅ‪٢‬لٳ (ٌّ‪٩‬ز ثٽٌٹ‪ )ٜ‬ځڄ و‪ ٨ٝ‬ثٽؾپوُ او‬
‫ثالڅذ‪٢‬جؿ او ثٽٌٵوه او ثٽٶٌٱ‪ٚ‬جس (ثٽ‪ ٌ ٦‬ځوثؽ ز ٽپڂوًح) ‪٩‬چو ّڂج‪ ٧‬ثءٕجًر ثٽووًثڃ وثالڅ‪٢‬لٳ إٽ ث ځجٿ‬
‫عڀ صٮيٌ ثالصؾجڇ فْخ إٕجًر ثٽڂوًح څقو ثٽيڂيڄ او ثٽيْجً ٽڂْجٱز ‪15‬ٿ ي‪٪‬جه ثٽضڂٌيڄ ‪5‬ځٌثس ودٖور‬
‫ٵ‪ٚ‬وب عڀ ًثفز ًؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ ٜ‬إٽ (‪/٣ )126‬ه او ځڄ ( ‪ ) 3-2‬هٵيٶز ‪.‬‬
‫يچٲي ال‪٩‬ذجڃ ثٽضڂٌيٌ هثمټ ثٽوثةٌر ‪٩‬چو ّڂج‪ ٧‬ثءٕجًر يپ‪٪‬خ افوهڀ ځچجوٽز ٽپَځيټ ٽنجًػ ثٽوثةٌر ٽيچ‪٢‬پٴ مپٰ‬
‫ثٽٺٌر دجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ٽوفٌؽز ثٽٺٌر ‪ٙ‬وح ثٽ وٯ وصچٲيي ثٽض ويٰ‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 3‬څڂوىػ ٽپضڂجًيڄ ثٽذوڅيز‬

‫(‪(44‬‬
‫صٶْيڀ ثٽٲٌيٴ (‪)6‬ځؾڂو‪٩‬جس ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز (‪)4‬ال‪٩‬ذيڄ يؤهوڃ ّذجٳ ثٽضضجد‪ ،٨‬يٶوٿ ثٽل‪٩‬ذيڄ ثالڅ‪٢‬لٳ ثٽٌْي‪٨‬‬
‫دوفٌؽز ثٽٺٌر عڀ ثٽووًثڃ فوٻ ثٽٖجم٘ وثٽٶيجٿ دجٽڂچجوٽز عڀ ثالڅ‪٢‬لٳ ثٽٌْي‪ ٨‬ٽپ‪٪‬وهر ٽپڂٺجڃ ٽيؤهض ٹټ‬
‫ال‪٩‬خ (‪ )5‬صٺٌثًثس× ‪ 56‬ٿ‪/‬ثٽٖور ‪.%166‬ثٽٌثفز ‪٩‬وهر ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ إٽ (‪/ٛ )126‬ه ‪ ،‬او‬
‫ثٽٌثفز ځڄ (‪ )3-2‬هٵيٶز ‪.‬‬
‫اٌزّش‪ّٛٔ ) 2 ( ٓ٠‬رط ٌغجبق اٌززبثغ ثبٌىشح‬

‫‪ -1‬اٌزّبس‪ ٓ٠‬اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪) 26(:‬هٵيٶز څڂوىػ ‪ 3‬صڂجًيڄ )‬


‫ثٽچڂوىػ ثالوٻ ‪:‬ص‪٢‬ويٌ ځنضپٰ اڅوث‪ ٧‬ثٽڂچجوٽز – ځ‪ ٨‬ثٽ‪ٞ‬ٮ‪٩ ٠‬پ ثٽن‪ٚ‬ڀ‬

‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 5‬څڂوىػ ٽپضوًيخ ثٽڂ جًض صقش ثٽ‪ٞ‬ٮ‪٠‬‬

‫يذوا ثٽضڂٌيڄ داًد‪٪‬ز ال‪٩‬ذيڄ ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر‪ ,‬ثٽٺٌر ځ‪ ٨‬ثٽل‪٩‬خ (‪ )1‬يوفٌؽ ج (‪ )3‬اځضجً عڀ يچجوٽ ج إٽ (‪)2‬ثٽيض‬
‫يضقٌٷ إٽ ثٽؾجڅخ ث يٌْ ځڄ ثٽل‪٩‬خ (‪)1‬ځ‪ ٨‬وؽوه م‪ٚ‬ڀ ‪ٝ‬ج٭‪ )D( ٠‬ود‪٪‬و ثّضلٿ (‪)2‬ثٽٺٌر يْپڂ ج إٽ‬
‫(‪)1‬دپڂْز وثفور ويٶوٿ ثٽل‪٩‬خ (‪)1‬ځچجوٽز ځضوّ‪٢‬ز إٽ ثٽل‪٩‬خ (‪)3‬ثٽيض يذض‪٪‬و (‪)25‬ٿ عڀ ي‪٪‬وه (‪ )1‬ٽڂٺجڅز‬
‫يْضپڂ ج ثٽل‪٩‬خ(‪ )3‬ويچجوٽ ج إٽ ثٽل‪٩‬خ ‪)2‬ودپڂْز وثفور يْضپڂ ج ويْپڂ ج إٽ ثٽل‪٩‬خ (‪)3‬ثٽيض يپ‪٪‬ذ ج‬

‫(‪(45‬‬
‫إٽ (‪)1‬وهٺيث يْضڂٌ ثٽضڂٌيڄ ځ‪ ٨‬صذويټ ثٽل‪٩‬ذيڄ وثٽڂٌثٹَ ځ‪ ٨‬ثٽضيٹيٌ دجڅضٶجٻ ثٽل‪٩‬خ د‪٪‬و ثٽضڂٌيٌ ځٌر مپٰ‬
‫ځؾڂو‪٩‬ضه وځٌر امٌب مپٰ ثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽڂٶجدپز‪.‬‬
‫ثٽچڂوىػ ثٽغجڅت‪ :‬ص‪٢‬ويٌ ځ جًر ثٽڂچجوٽز – صذجهٻ ثٽڂٌثٹَ – ثّضلٿ وصْپڀ ثٽٺٌر – ثٽوفٌؽز – ثٽض ويٰ‬
‫ٽيضذجهٻ ثٽل‪٩‬ذجڃ ثٽٺٌر دجٽضٶج‪ ٨١‬ٱيوفٌػ ثٽل‪٩‬خ ٵ‪ٌ٢‬يج ديچڂج يڂٌ ثٽل‪٩‬خ ثٽغجڅت ځڄ مپٲه د‪ٌ٢‬يٶز ثٽٌٹ‪ٜ‬‬
‫ثٽٶوّت او ًٹ‪ ٜ‬ثٽضوثمټ ٽيڂًٌ ث وٻ ثٽٺٌر ٽپغجڅت وٽيٺًٌ ثٽغجڅت ثٽ‪٪‬ڂپيز دجٽ‪٪‬ٺِ وهٺيث ٽقيڄ ثٽو‪ٙ‬وٻ‬
‫‪٩‬پ فجٱز ځچ‪٢‬ٶز ثٽؾَثس ٽض‪ٚ‬ويخ ثٽٺٌر ‪٩‬پ ثٽ وٯ ځڄ ٵذټ ثٽل‪٩‬خ ثٽقجةَ ‪٩‬پي ج وځضجد‪٪‬ز ثٽٺٌر ثٽٌثؽ‪٪‬ز‬
‫ځڄ ٵذټ ثٽل‪٩‬خ ثٽغجڅت‬

‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ )6‬څڂوىػ ٽضذجهٻ ثٽٺٌر دجٽضٶج‪ ٨١‬وثٽض‪ٚ‬ويخ ‪٩‬پ ثٽڂٌځ‬

‫ثٽچڂوىػ ثٽغجٽظ‪ :‬ص‪٢‬ويٌ ځ جًر ثٽوفٌؽز وثٽض ويٰ ٹټ ال‪٩‬خ ي‪ٚ‬وح (‪ )16‬ځٌثس فيظ يضوٍ‪ ٧‬ثٽل‪٩‬ذوڃ‬
‫دڂؾجځي‪ ٨‬ال صَيو ‪٩‬ڄ اًد‪ ٨‬ال‪٩‬ذيڄ ٽيچٲي ثٽل‪٩‬ذوڃ دجٽض‪٪‬جٵخ ثٽوفٌؽز ځڄ ديڄ ثٽٖوثم٘ وثالڅض جس دجٽض‪ٚ‬ويخ‬
‫‪٩‬پ ثٽڂٌځ وځڄ عڀ ثٽضقٌٷ ض ځڄ ثٽؾجڅذيڄ ٽپ‪٪‬خ ځچجوٽز ؽوثًيز ځ‪ ٨‬ال‪٩‬خ ځؾ َ وثٽ‪٪‬وهر مپٰ ځؾڂو‪٩‬ز‬
‫٭يٌ ځؾڂو‪٩‬ضه‪.‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 7‬څڂوىػ ٽض‪٢‬ويٌ ثٽوفٌؽز وثٽض‪ٚ‬ويخ وثٽضڂٌيٌ‬

‫(‪(46‬‬
‫‪ -3‬اٌزّبس‪ ٓ٠‬اٌخؽؽ‪١‬خ(‪ )13‬دل‪١‬مخ(ّٔبرط)‬
‫أ‪ -‬رؽ‪٠ٛ‬ش اٌٍؼت اٌغّبػ‪ ٟ‬ثزّبس‪ ٓ٠‬اٌشثػ‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 1‬څڂوىػ ٽضذجهٻ ثٽٺٌر ثٽٌْي‪ ٨‬څقو ثٽ وٯ‬

‫يٖضٌٷ ٱت هيڇ ثٽٲ‪٪‬جٽيز(‪) 5‬ال‪٩‬ذيڄ ٽضچٲيي ځچجوٽز څقو ثٽوّ‪ ٠‬عڀ يضقوٻ ثٽپ‪٪‬خ إٽ ثٽؾچجؿ ث يڂڄ ثٽيض‬
‫يچ‪٢‬پٴ اّٲټ م‪ ٠‬ثٽضڂجُ ٽپق‪ٚ‬وٻ ‪٩‬پ ثٽٺٌر وصچٲيي ثٽٺٌر ثٽ‪٪‬ٺْيز ثٽضت صُ جؽڀ ځڄ دٶيز ٍځلةه‪ .‬اصذ‪ ٨‬صْپْټ‬
‫ثٽضڂٌيٌ وفٌٹز ثٽل‪٩‬ذيڄ ويٲ‪ٞ‬ټ ص‪٢‬ذيٴ ثٽضٺضيٸ دقيظ ثڃ ٹټ ال‪٩‬خ يامي ځوٵ‪٪‬ه ثٽيض يٖضٌٷ ٱيه ٱت‬
‫ثٽڂذجًثر ٽٺت يٺوڃ ثٽض‪٢‬ذيٴ إذه دڂج يقوط ٱت ثٽڂذجًثر ٽضٺٌثً ثٽٲ‪٪‬جٽيز(‪)5‬ځٌثس ويڂٺڄ ص‪٪ٚ‬يخ ثٽضوًيخ‬
‫دقيظ ي‪ٚ‬ذـ ٹڂج ٱت ثٽڂذجًثر ځڄ ملٻ إٌٕثٷ ال‪٩‬ذيڄ هٱج‪ ٧‬ٽپ‪ٞ‬ٮ‪٩ ٠‬پ ثٽ ؾوٿ ٱت ٽق‪٦‬ز ٽ‪٪‬خ ثٽٺٌر‬
‫ثٽ‪٪‬ٺْيز فض يضڀ ثٽضچٲيي دجٽٖٺټ ثٽڂ‪٢‬پوح ‪.‬‬

‫ة‪ -‬رؽ‪٠ٛ‬ش اٌٍؼت ػٍ‪ ٝ‬األعٕحخ ثبٌّٕب‪ٌٚ‬خ اٌمص‪١‬شح ‪ٚ‬اٌؽ‪ٍ٠ٛ‬خ صُ اٌز‪ٙ‬ذ‪٠‬ف‪:‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 6‬څڂوىػ ٽضوًيخ ثٽضٺضيٸ دضڂجًيڄ ثٽٌد‪٩ ٠‬پ ثٽ وٯ‬

‫(‪(42‬‬
‫يٖضٌٷ ٱت هيڇ ثٽٲ‪٪‬جٽيز (‪ ) 3‬ال‪٩‬ذيڄ يٖٺپوڃ ځؾڂو‪ ٧‬ځٺوڅز ځڄ هٱج‪ ٧‬ووّ‪ ٠‬وځ جؽڀ ٽيذوا ثٽضڂٌيڄ دڂچجوٽز‬
‫ثٽٺٌر ځڄ ثٽل‪٩‬خ (‪)1‬إٽ ثٽٲٌث‪ ٫‬ثٽيض اځجٿ ثٽل‪٩‬خ (‪ )2‬يضٶج‪ )1(٨١‬ځ‪)2( ٨‬ٽي‪ٚ‬ذـ ثٽل‪٩‬خ (‪)1‬ٱت ځٌٹَ‬
‫ثٽؾچجؿ ث يڂڄ ويچوٱ‪ ٨‬إٽ ثٽ ؾوٿ وٱت هيڇ ث عچجس يچجوٻ(‪)2‬ثٽٺٌر إٽ ثٽڂ جؽڀ(‪)3‬ٱت وّ‪ ٠‬ثٽڂپ‪٪‬خ ود‪٪‬و‬
‫ثٽْي‪ٌ٢‬ر ‪٩‬پ ثٽٺٌر يٶوٿ ثٽل‪٩‬خ(‪)3‬ځچجوٽز ثٽٺٌر إٽ ځچ‪٢‬ٶز ثٽؾچجؿ ث يڂڄ ٽيْپڂ ج ٽ ج ثٽل‪٩‬خ (‪)1‬وٱت هيڇ‬
‫ث عچجس يٶوٿ ثٽل‪٩‬خ(‪)2‬و(‪)3‬دجٽؾٌض وداٵ‪٩ٌّ ٚ‬ز إٽ ځچ‪٢‬ٶز ثٽؾَثس ويٶوٿ ثٽل‪٩‬خ(‪)1‬دوفٌؽز ثٽٺٌر‬
‫وداٵ‪٩ٌّ ٚ‬ز إٽ ثٽؾچجؿ ث يڂڄ ٽڂچجوٽز ثٽٺٌر ځذجٌٕر إٽ ثفو ثٽل‪٩‬ذيڄ(‪)2‬او (‪)3‬ٽپض ويٰ ځذجٌٕر ٽيٺًٌ‬
‫ثٽضڂٌيڄ ‪٩‬ور ځٌثس وځڄ ثٽؾ ز ث مٌب ويڂٺڄ ص‪٪ٚ‬يخ ثٽضوًيخ دو‪ ٨ٝ‬ځوثٱ‪٪‬يڄ ٽٶ‪ ٨٢‬ثٽٺٌثس‪.‬‬

‫ط‪ -‬ثٽپ‪٪‬خ دغلط اًدج‪ ٧‬ثٽْجفز دو‪٪ٝ‬يز‪ٝ1‬و‪1‬دٖو‪١‬يڄ ځڄ(‪ )16‬هٵيٶز ٽٺټ ٕو‪ ٟ‬ٱيُپ‪٪‬خ ثٽٖو‪ ٟ‬ث وٻ ځڄ‬
‫اؽټ فيجٍر ثٽٺٌر ‪١‬وٻ ٱضٌر ځڂٺچز عڀ يُڂچـ ثٽل‪٩‬ذوڃ ًثفز ٽڂور هٵيٶضيڄ ويُپ‪٪‬خ ثٽٖو‪ ٟ‬ثٽغجڅت ‪٩‬پ هوٱيڄ‬
‫ٹذيٌيڄ دوؽوه فٌثُ ثٽڂٌځ ‪.‬‬

‫اٌمغُ إٌ‪ٙ‬بئ‪ٟ‬‬
‫هٌوٽز هجهةز ٽلّضٌمجس فوٻ ثٽْجفز‪.‬‬

‫صبٔ‪١‬ب ‪ -‬فزشح اإلػذاد اٌخبص (اٌٍ‪١‬بلخ اٌخبصخ)‬


‫اٌ‪ٙ‬ذف ِٓ اإلػذاد اٌخبص‬
‫ص‪٢‬ويٌ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ثٽنج‪ٙ‬ز دٺٌر ثٽٶوٿ ( ثٽٌْ‪٩‬ز ‪ ،‬ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز ‪ ،‬صقڂټ ثٽٶور‪ ،‬وثٽضقڂټ ثٽنجٗ)‬
‫وهيث ي‪٪‬چت ًٱ‪ ٨‬ځْضوب ثٽپيجٵز ثٽنج‪ٙ‬ز دٺٌر ثٽٶوٿ ‪.‬‬
‫صقْيڄ ‪٩‬ڂټ ث ؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز ٽل‪٩‬خ ځڄ ملٻ صقْيڄ اڅ‪٦‬ڂز إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽضت ص‪٪‬ڂټ دٖٺټ ځذجٌٕ‬
‫و٭يٌ ځذجٌٕ ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ ‪.‬‬
‫صقْيڄ ث هثس ثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت ٽل‪٩‬خ وثٽٲٌيٴ وإيؾجه ‪٩‬لٵز و‪١‬يور ومج‪ٙ‬ز وځضذجهٽز ديڄ ثء‪٩‬وثه‬
‫ثٽذوڅت وثٽو‪٥‬يٲت وثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت وثٽچٲْت ځ‪ ٨‬ثٽضٌٹيَ ‪٩‬پ ځؾڂو‪٩‬جس ثٽپ‪٪‬خ ووثؽذجس‬
‫ثٽڂٌثٹَ وٱٶجً ٽچ‪٦‬جٿ ثٽپ‪٪‬خ وثٽن‪ ٠٢‬ثٽضت ّيپ‪٪‬خ د ج ثٽٲٌيٴ )‪.‬‬
‫ثالهضڂجٿ دجٽچوثفت ثٽچٲْيز ثٽٲٌهيز وثٽؾڂج‪٩‬يز ځ‪ ٨‬ثالّضڂٌثً ٱت صچڂيز ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثءًثهيز‪.‬‬

‫حشوخ اٌحًّ ف‪ ٟ‬فزشح األػذاد اٌخبص‬


‫صڂيټ فٌٹز ثٽقڂټ ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر إٽ ثالًصٲج‪ ٧‬دٖور ثٽضوًيخ دٖٺټ وث‪ٝ‬ـ ځ‪ٍ ٨‬يجهر ٵپيپز دجٽقؾڀ ملٻ‬
‫ث ّذو‪٩‬يڄ ث وٽ ځڄ هيڇ ثٽٲضٌر‪ ،‬عڀ ثالڅنٲج‪ ٛ‬دجٽقؾڀ دٖٺټ صوًيؾت ‪ .‬و‪٩‬ڂوځجً صضوٵٰ ثٽٲضٌر ثٽضت‬
‫يْضٮٌٵ ج ثالڅنٲج‪ ٛ‬ٱت ثٽقؾڀ ‪٩‬پ ثٽڂْضوب ثٽيض و‪ٙ‬ټ إٽيه ثٽٌيج‪ٝ‬ت اعچجس ٱضٌر ثء‪٩‬وثه وملٻ هيڇ‬
‫ثٽٲضٌر ي‪ٚ‬ذـ ثٽضوًيخ اٹغٌ م‪ٚ‬و‪ٙ‬يز دقيظ ي وٯ إٽ صقْيڄ ځْضوب ثٽل‪٩‬ذيڄ ‪١‬ذٶجً ٽوثؽذجص ڀ ثٽضٺضيٺيز‬
‫وځٌثٹَ ٽ‪٪‬ذ ڀ ‪ٝ‬ڂڄ ثٽٲٌيٴ‪ .‬ودڂج إڃ ثٽ وٯ ثٽٌةيْت ٽ يڇ ثٽٲضٌر هو ثٽضن‪ ٘ٚ‬ٱت ثٽضوًيخ اض صچٲيي‬
‫ثٽضوًيذجس ثٽنج‪ٙ‬ز دٺٌر ثٽٶوٿ وځچق ج ف‪ٚ‬ز اٹذٌ ٱت ثٽضوًيخ ٹض‪٢‬ويٌ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ثٽنج‪ٙ‬ز دٺٌر ثٽٶوٿ‬
‫وصقْيڄ ث هثس ثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت ‪ .‬و‪٩‬پيز ٱجڃ فؾڀ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ صذوا دجٽضچجٵ٘ ويَهثه فؾڀ وٕور‬
‫صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ ‪ ،‬ٽيث يو‪ٙ‬ت مذٌثس ثٽپ‪٪‬ذز ثٽضاٹيو ‪٩‬پ ثٽضٮييز ثٽؾيور ودجّض‪٪‬ڂجٻ ثٽڂٺڂلس ثٽٮيثةيز‬
‫وصقش إٌٕثٯ ‪١‬ذت ‪ ،‬ځ‪ ٨‬ثّض‪٪‬ڂجٻ ؽپْجس ثٽڂْجػ ٽپضنپ٘ ځڄ ثٽض‪٪‬خ وصؾويو ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز‬

‫(‪(48‬‬
‫وملٻ هيڇ ثٽٲضٌر يقوط صٮيٌ ٱت څ‪ٚ‬يخ ٹټ ځڄ ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثٽنجٗ فيظ ص‪ٚ‬ذـ ثٽچْذز ديڄ ثء‪٩‬وثه‬
‫رخبص ‪2‬‬
‫ويْڂـ هيث ثٽضوٍي‪ ٨‬إٽ صٶويز ثالصؾجڇ ثٽضن‪ٚٚ‬ت ٽپضوًيخ‪.‬‬ ‫ثٽنجٗ وثٽ‪٪‬جٿ‬
‫ػبَ ‪1‬‬
‫يقوط صٮيٌ ٱت صٺويڄ وّجةټ ثٽضوًيخ فيظ صضٮيٌ ‪١‬ذي‪٪‬ز صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وي‪ٚ‬ذـ ثٽ وٯ ځچ ج هو‬
‫ثٽقٲج‪٩ ٣‬پ ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز ثٽضت و‪ٙ‬ټ إٽي ج ثٽل‪٩‬خ‪ .‬وصْضنوٿ د‪ ٜ٪‬ځڄ هيڇ ثٽضڂجًيڄ ثٽضت ٹجڃ ٽ ج اهڂيز‬
‫صوًيذيز ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ ٹوّيپز ځڄ وّجةټ ثٽٌثفز ثاليؾجديز ٹڂج يضڀ صٮيٌ ثٽ‪٪‬ويو ځڄ صڂجًيڄ ثء‪٩‬وثه‬
‫ثٽ‪٪‬جٿ وصضني ‪١‬جد‪ ٨‬ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز ځڄ ملٻ ٍيجهر ٌّ‪٩‬ز ث هثس ( ثٽٖور ) وصٶپيټ ‪٩‬وه ثٽضٺٌثًثس وڅضيؾز ٽيٽٸ‬
‫صٌصٲ‪ ٨‬ځْضوب ثٽپيجٵز ثٽنج‪ٙ‬ز ٽل‪٩‬خ ٹپڂج ثّضنوٿ ثٽضڂجًيڄ ثٽنج‪ٙ‬ز وٹپڂج ٹجڅش ثٽضاعيٌثس ثٽو‪٥‬يٲيز وثٽذوڅيز‬
‫ثٽچجصؾز ‪٩‬ڄ ثّض‪٪‬ڂجٻ هيڇ ثٽضڂجًيڄ ٱج‪٩‬پز ‪.‬‬
‫يچ‪ٚ‬ـ مذٌثس ثٽپ‪٪‬ذز دجڃ صؾٌض ‪٩‬ور ځذجًيجس صؾٌيذيز ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر ٽضٖني٘ څٶج‪ ٟ‬ثٽٶور وثٽ‪ٰ٪ٞ‬‬
‫ٽل‪٩‬ذيڄ وثٽٲٌيٴ ‪ ،‬ځ‪ ٨‬ځٌث‪٩‬جر إڃ هيڇ ثٽڂذجًيجس يؾخ اڃ ال صؤهض إٽ ثءملٻ دقٌٹز ثٽقڂټ ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه‬
‫ثٽنجٗ دټ يؾخ اڃ صومټ هيڇ ثٽڂذجًيجس ‪ٝ‬ڂڄ ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز وثٽڂضوّ‪٢‬ز وصٺوڃ افوب‬
‫وّجةپ ج ثٽٲ‪٪‬جٽز ٱت صقْيڄ ځْضوب ث هثس ثٽذوڅت وثٽٲچت وثٽن‪٢٢‬ت وثٽچٲْت ٽل‪٩‬ذيڄ وثٽٲٌيٴ ‪ ،‬وديٽٸ ٱاڃ‬
‫ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ٱت هيڇ ثٽٲضٌر يڂيټ إٽ ثٽ‪٢‬جد‪ ٨‬ثٽضن‪ٚٚ‬ت‪ .‬وٱت څ جيز ثٽٲضٌر يڂٺڄ اڃ ي‪ ٨ٞ‬ثٽڂوًح‬
‫ثٽض‪ٚ‬وً ٽپضٖٺيپز ثٽچ جةيز ٽپٲٌيٴ ٱت ‪ٝ‬وس ثٽضوًيذجس وثالمضذجًثس ثٽذوڅيز وثٽو‪٥‬يٲيز وثٽڂ جًيز ثٽضت څٲيهج‬
‫‪٩‬پ ثٽل‪٩‬ذيڄ ٱت هيڇ ثٽٲضٌر وثٽٲضٌر ثٽْجدٶز وځج ٵوځه ثٽل‪٩‬ذيڄ ځڄ اهثس ملٻ هيڇ ثٽڂذجًيجس ثٽضؾٌيذيز ‪.‬‬

‫ّٔبرط رخؽ‪١‬ؽ‪١‬خ ٌذسعخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ٌٍ ٟ‬ذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ ٌفزشح اإلػذاد اٌخبص‬

‫ثٽٖٺټ ( ‪)21‬‬
‫يو‪ٝ‬ـ هثةٌر صوًيخ اّذو‪٩‬يز دٶڂضيڄ ٱت ٱضٌر ثال‪٩‬وثه ثٽنجٗ (‪ )42‬هًؽز‬

‫(‪(49‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪ )22‬يو‪ٝ‬ـ هثةٌر صوًيذيز اّذو‪٩‬يز علط ٵڂڀ ثال‪٩‬وثه مجٗ‬

‫ثٽٖٺټ(‪ ) 23‬يو‪ٝ‬ـ هثةٌر صوًيخ اّذو‪٩‬يز علط ٵڂڀ ٱت ثال‪٩‬وثه ثٽنجٗ‬

‫صٺوڃ څْذز ثال‪٩‬وثه ثٽذوڅت(‪)15‬هٵيٶز وثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض(‪)36‬هٵيٶز وثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت(‪)26‬هٵيٶز وثٽڂضذٶت‬
‫ٽپ‪٪‬خ(‪)25‬هٵيٶز‬
‫صٺوڃ څْذز ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت (‪ )%36‬ځڄ ٍځڄ ثٽضوًيخ وصْجوض (‪ )36‬هٵيٶز إىث ٹجڃ ٍځڄ ثٽوفور ثٽضوًيذيز‬
‫(‪)166‬هٵيٶز وثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض‪ %46‬وصْجوض (‪ )46‬هٵيٶز وثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت‪ %36‬وصْجوض (‪ )36‬هٵيٶز‪.‬‬

‫(‪(51‬‬
‫ثٽٖٺټ ( ‪ ) 24‬يو‪ٝ‬ـ څڂوىػ ٽپضوًيذجس ملٻ ث ّذو‪ ٧‬ٽٲضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ‬

‫اٌغجذ‬
‫ٌّ‪٩‬ز ‪ +‬ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬يز ‪ +‬صقڂټ ‪٩‬جٿ‬
‫‪ 15‬هٵيٶز ‪ 46 +‬هٵيٶز ‪ 36 +‬هٵيٶز ‪ 15 +‬هٵيٶز‬
‫ثٽقڂټ ثٽذوڅت دوًؽز ځضوّ‪6 = ٠‬‬
‫األحذ‬
‫ٵور ٌّي‪٪‬ز ‪ +‬ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬يز‬
‫‪ 36‬هٵيٶز ‪ 46 +‬هٵيٶز ‪ 36 +‬هٵيٶز‬
‫ثٽقڂټ ثٽذوڅت دوًؽز ‪٩‬جٽت = ‪1‬‬
‫االصٕ‪ٓ١‬‬
‫ًٕجٵز ‪ +‬ځ جًض ‪ +‬م‪٢٢‬يز ‪ +‬صقڂټ مجٗ‬
‫‪ 16‬هٵيٶز ‪ 46 +‬هٵيٶز ‪ 36 +‬هٵيٶز ‪ 26 +‬هٵيٶز‬
‫ثٽقڂټ ثٽذوڅت دوًؽز ٵ‪ٚ‬وب= ‪16‬‬
‫اٌضالصبء‬
‫ٌّ‪٩‬ز ‪ +‬ٵور ٌّي‪٪‬ز ‪ +‬ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬يز‬
‫‪ 15‬هٵيٶز ‪ 15 +‬هٵيٶز ‪ 46 +‬هٵيٶز ‪ 36 +‬هٵيٶز‬
‫ثٽقڂټ ثٽذوڅت دوًؽز ‪٩‬جٽت=‪1‬‬
‫األسثؼبء‬
‫ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬يز ‪ +‬صقڂټ مجٗ‬
‫‪ 46‬هٵيٶز ‪ 36 +‬هٵيٶز ‪ 36 +‬هٵيٶز‬
‫ثٽقڂټ ثٽذوڅت دوًؽز ٵ‪ٚ‬وض=‪1‬‬
‫اٌخّ‪١‬ظ‬
‫ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬يز ‪ +‬صقڂټ ٵور ‪ +‬صقڂټ ‪٩‬جٿ‬
‫‪ 46‬هٵيٶز ‪ 36 +‬هٵيٶز ‪ 15 +‬هٵيٶز ‪ 15 +‬هٵيٶز‬
‫ثٽقڂټ ثٽذوڅت دوًؽز ‪٩‬جٽت=‪1‬‬
‫ثٽقڂټ ثٽذوڅت ثالّذو‪٩‬ت دوًؽز هًؽز ثٽضقڂټ (‪ )41‬ځضوّ‪٠‬‬
‫ِالحظخ‪ -:‬يضڀ ثٽپ‪٪‬خ ديڄ ثٽٲٌيٶيڄ ځڄ ملٻ ثٽضوًيذجس ثٽن‪٢٢‬يز او دجّض‪٪‬ڂجٻ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ(ثٽپ‪٪‬خ‬
‫ځؾڂو‪٩‬ز ‪ٝ‬و ځؾڂو‪٩‬ز) ‪.‬‬

‫(‪(50‬‬
‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍ‪ٛ‬حذح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌ‪١ِٛ١‬خ خالي فزشح اإلػذاد اٌخبص ثىشح اٌمذَ‬
‫ثٽ وٯ‪ :‬ص‪٢‬ويٌ ثٽٌٕجٵز وثٽٶور ٌّي‪٪‬ز ‪ ،‬څوثفت ځ جًيز وم‪٢٢‬يز‪.‬‬
‫ٍځڄ ثٽوفور ثٽضوًيذيز ‪ 126‬هٵيٶز – ‪ 26‬هٵيٶز ٽإلفڂجس= (‪)166‬هٵيٶز ثٽضڂجًيڄ ثٽٲ‪٪‬پيز‪.‬‬
‫ف‪ٚ‬ز ثٽضوًيذجس ثٽذوڅيز‪ 36 =%36‬هٵيٶز‬
‫ف‪ٚ‬ز ثٽضوًيذجس ثٽڂ جًيز ‪ 46 =%46‬هٵيٶز‬
‫ف‪ٚ‬ز ثٽضوًيذجس ثٽن‪٢٢‬يز ‪ 36 =%36‬هٵيٶز‬
‫ثٽٖٺټ(‪ )25‬صٶْيڀ وفور ثٽضوًيخ دجٽوٵجةٴ ٱت ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ‬

‫اٌمغُ اٌزحع‪١‬ش‪( ٞ‬اإلحّبء) (‪ )26‬هٵيٶز وٽز اّجٽيخ ځض‪٪‬وهر ځچ ج ‪- :‬‬


‫‪ -1‬ثٽ ٌوٽز ثٽنٲيٲز دووًر فوٻ ځپ‪٪‬خ ثٽٺٌر‪.‬‬
‫‪ -2‬ثٽوفٌؽز دجٽٺٌر دذج‪١‬ڄ ومجًػ ووؽه ثٽٶوٿ دووًر فوٻ ثٽڂپ‪٪‬خ‪.‬‬
‫‪ -3‬ثٽوفٌؽز دجٽٺٌر وثٽڂچجوٽز ديڄ ال‪٩‬ذجڃ دووًر فوٻ ثٽڂپ‪٪‬خ عڀ اهثس صڂجًيڄ ثٽڂٌوڅز و ثٽضڂ‪٢‬يز ٽ‪ٞ٪‬لس‬
‫ثٽٌؽپيڄ وثٽؾي‪ ٧‬وثٽيًث‪٩‬يڄ‪.‬‬
‫‪ -4‬صٶْيڀ ثٽٲٌيٴ ٹټ ال‪٩‬ذجڃ دٺٌر وثٽؾٌض دجٽٺٌر ‪٩‬پ ‪١‬وٻ ثٽڂپ‪٪‬خ ځ‪ ٨‬صذجهٻ ثٽڂچجوٽز‪.‬‬
‫‪ -5‬يٶْڀ ثٽٲٌيٴ دقيظ يٺوڃ ٹټ علعز ال‪٩‬ذيڄ دٺٌر‪ .‬اصذ‪ ٨‬صْپْټ ثٽڂچجوٽز‬

‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 16‬څڂوىػ ٽضذجهٻ ثٽٺٌر ديڄ علط ال‪٩‬ذيڄ‬

‫(‪(57‬‬
‫‪ -‬يچجوٻ(‪)1‬ثٽٺٌر اً‪ٝ‬يز إٽ ال‪٩‬خ ثٽوّ‪)2( ٠‬ثٽيض يْي‪٩ ٌ٢‬پ ثٽٺٌر ويْضويٌ د ج دپڂْضيڄ ٱٶ‪ ٠‬ويپ‪٪‬خ‬
‫ٹٌر ‪٩‬جٽيز إٽ (‪ )3‬عڀ إ‪٩‬جهر ثٽٺٌر اً‪ٝ‬يز إٽ (‪)2‬ثٽيض ي‪٪‬يو ثٽٺٌر ‪٩‬جٽيز دجصؾجڇ (‪)1‬ځ‪ ٨‬صٮييٌ ځٌثٹَ‬
‫ثٽل‪٩‬ذيڄ ديڄ ٱضٌر وامٌب وصٺوڃ ثٽڂْجٱز ديڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ (‪)36‬ٿ‪.‬‬
‫‪ -‬صٺڂپز صڂجًيڄ ثء‪١‬جٽز ثٽ‪ٞ٪‬پيز وثٽڂٌوڅز ٽ‪ٞ٪‬لس وځٲج‪ٙ‬ټ ثٽؾْڀ‪.‬‬
‫‪ -6‬صذجهٻ ثٽٺٌر ديڄ علعز ال‪٩‬ذيڄ دقٌٹز هثةٌيز ٹټ ال‪٩‬خ يؤهض ثالّضلٿ وثٽوفٌؽز ثٽذْي‪٢‬ز عڀ ځچجوٽز‬
‫ٽپَځيټ‪.‬‬
‫‪ -7‬ثٽٌٹ‪ ٜ‬دَيجهر ثٽٌْ‪٩‬ز صوًيؾيج‬
‫‪56 × 3 -‬ٿ دٖور ‪%16‬‬
‫‪16 × 2 -‬ٿ دٖور ‪%66‬‬
‫صبٔ‪١‬بً‪ :‬اٌمغُ اٌشئ‪١‬غ‪ )366( ٟ‬دل‪١‬مخ‬
‫اٌزّبس‪ ٓ٠‬اٌجذٔ‪١‬خ (‪ )16‬دل‪١‬مخ ‪:‬‬
‫ثٽ وٯ ‪ :‬ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز وثٽٌٕجٵز (دجٽڂچجٱْز ځ‪ ٨‬ثٽَځيټ)‪.‬‬
‫‪ -1‬ثٽوعخ ٱوٳ ثٽقوثؽَ وثٽوفٌؽز دجٽڂچجوٽز (ّذجٳ ځ‪ ٨‬ثٽَځيټ)‪.‬دوا ثٽضڂٌيڄ دجءي‪٪‬جٍ ځڄ ٵذټ ثٽڂوًح‬
‫دجالڅ‪٢‬لٳ عڀ يٶوٿ ثٽل‪٩‬خ دجٽوعخ ځڄ ٱوٳ ثٽقوثؽَ او (ٹٌثس ‪١‬ذيز) ‪٩‬وه (‪ )5‬عڀ يْضپڀ ځچجوٽز ځڄ ثٽڂوًح‬
‫ويوفٌػ ثٽٺٌر ځڄ ديڄ ثٽٖوثم٘ و‪٩‬چو ثٽٌؽو‪ ٧‬يچجوٻ ثٽٺٌر إٽ ثٽڂوًح ځڄ ديڄ ثٽٖوثم٘ ويٌؽ‪٨‬‬
‫دجٽقؾټ ثٽٌْي‪ ٨‬ٽپو‪ٙ‬وٻ ٵذټ ٍځيپه ‪ ،‬عڀ ًثفز ځڄ( ‪ ) 3-2‬هٵجةٴ يٺًٌ ثٽضڂٌيڄ (‪ )5‬ځٌثس ثالڅضٶجٻ إٽ‬
‫ثٽؾ ز ث مٌب ٽضٺٌثً (‪ )5‬ځٌثس امٌب ‪.‬‬
‫‪ّ -2‬ذجٳ فڂټ ثٽَځيټ (‪ )15‬ٿ عڀ ثٽضذويټ (ٽپضٖويٴ وثٽڂٌؿ وٽض‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز) يقڂټ ثٽل‪٩‬خ ٍځيپه‬
‫‪٩‬پ ‪ٌ ٥‬ڇ ويچ‪٢‬پٴ ده ځڄ ديڄ ثٽٖوثم٘ ثٽغلعز ٽڂْجٱز (‪)15‬ٿ ود‪٪‬و ثڅض جس ثٽڂْجٱز يضڀ ثٽضذويټ وثٽٌؽو‪٧‬‬
‫ٌّي‪٪‬جً ځڄ ديڄ ثٽٖوثم٘ وثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽضت ص‪ٚ‬ټ ٵذټ ث مٌب هت ثٽٲجةَر‪.‬‬
‫يؾخ ثمضذجً ٍځيټ دچٲِ ثٽوٍڃ‪.‬‬
‫يٺًٌ ثٽضڂٌيڄ (‪ )5‬ځٌثس ٽٺټ ال‪٩‬خ‪.‬‬
‫‪ -3‬ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز ٽپيًث‪٩‬يڄ وثٽؾي‪ ٧‬دجّض‪٪‬ڂجٻ ٹٌر ‪١‬ذيز (‪)3-2‬ٹٮڀ وًځي ج ځڄ مپٰ ثٽٌاُ (ًځيز‬
‫ؽجڅذيز) وٹټ اًد‪٪‬ز ال‪٩‬ذيڄ دٺٌر‪.‬ٹټ ال‪٩‬خ يٌځت ثٽٺٌر (‪ )15‬ځٌر دجصؾجهجس ځنضپٲز‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )11‬څڂوىػ صڂجًيڄ دوڅيز ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر ثٽ‪٢‬ذيز وّذجٳ ثٽقؾټ‬

‫(‪(53‬‬
‫يٶْڀ ثٽٲٌيٴ إٽ ځؾڂو‪٩‬ضيڄ (ّذجٳ ثٽقؾټ) ځ‪ ٨‬ثٽوفٌؽز ث ً‪ٝ‬يز وڅ‪٢‬ـ ثٽٺٌر‪.‬‬
‫‪ ‬يذوا ثٽضڂٌيڄ دئٕجًر ځڄ ثٽڂوًح فيظ يذوا ثٽوعخ دجٽقؾټ دجٽٌؽټ ثٽيڂچ ځڄ ٱوٳ(‪ )5‬ځڄ ثٽٺٌثس ثٽ‪٢‬ذيز‬
‫عڀ ‪٩‬ڂټ هفٌؽز اځجځيز وثٽٶٲَ ٽچ‪٢‬ـ ثٽٺٌر ثٽضت اًّپ ج ثٽڂـــوًح ‪٩‬جٽيز عڀ ثٽٌؽو‪ٌّ ٧‬ي‪٪‬جً دجٽقؾټ دجٽٌؽـــټ‬
‫ثٽيٌْب‪.‬‬
‫‪ ‬يذوا ثٽضڂٌيڄ ٱت ٹټ ځٌر دئٕجًر ثٽڂوًح اض ثٽْذجٳ ديڄ ال‪٩‬ذجڃ ٱٶ‪ ٠‬ٱت ٹټ ځٌر ‪.‬‬
‫‪ ‬يٺًٌ ثٽضڂٌيڄ (‪ )5‬ځٌثس ‪.‬‬
‫‪ -4‬ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز ٽ‪ٞ٪‬لس ثٽٌؽپيڄ دجٽٶٲَ ثٽؾجڅذت ٽپيڂڄ عڀ ٽپيْجً (‪ )16‬ٵٲَثس ځڄ ٱوٳ فذټ ځ‪٢‬ج‪ٟ‬‬
‫يٌدـ‪ ٠‬دٖجم‪ٚ‬يڄ ٽيؤهض ثٽل‪٩‬خ ثٽٶٲَ ٱت ځچ‪٢‬ٶز (ا) عڀ ثالڅضٶجٻ ځٖيــجً إٽ ځچ‪٢‬ٶز (ح) ٽيٺًٌ ثٽضڂٌيڄ دقيظ‬
‫يٺوڃ ‪٩‬وه ثٽٶٲـــَثس(‪ )46‬ٵٲَر اض ٹټ ځچ‪٢‬ٶز يٶٲَ د ج ځٌصيڄ‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )12‬څڂوىػ ٽضڂجًيڄ ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‬

‫اٌزّبس‪ ٓ٠‬اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪ )46( :‬هٵيٶز‬


‫‪ -1‬ص‪٢‬ويٌ ځ جًر ثٽڂچجوٽز ثٽڂٌصور وثءّچجه‪.‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )13‬څڂوىػ ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضڂٌيٌ دٺټ ثالصؾجهجس‬

‫(‪(54‬‬
‫يضوٍ‪ ٧‬ثٽل‪٩‬ذوڃ ٹڂج ٱت ثٽٖٺټ ‪٩‬پ د‪٪‬و‪25-26‬يجًهر ‪٩‬ڄ د‪ ٞ٪‬ڀ ٽيڂًٌ ثٽل‪٩‬خ(‪ )1‬ثٽٺٌر ‪٩‬جٽيز‬
‫ٽل‪٩‬خ(‪)2‬ثٽيض يْي‪٩ ٌ٢‬پ ثٽٺٌر ويڂًٌهج څقو ثٽٶڂ‪ ٨‬ثٽڂٌٹَض ٹڂچجوٽز د‪٢‬يتز وٱت څٲِ ثٽپق‪٦‬ز‬
‫يچ‪٢‬پٴ(‪)1‬دا‪٩‬پ ٌّ‪٩‬ز ٽڂچ‪ ٨‬ثٽٺٌر ځڄ ثالًص‪٢‬جٿ دجٽٶڂ‪ ٨‬او صؾجوٍڇ وثٽْي‪ٌ٢‬ر ‪٩‬پ ثٽٺٌر وصڂٌيٌهج ځڄ ثٽڂٌر‬
‫ث وٽ ٽل‪٩‬خ ثٽيض ‪٩‬پ يْجًڇ(‪ )3‬وځڄ عڀ ثالّضوثًر وثٽ‪٪‬وهر دجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ٽڂٺجڅه ٽيچٲي ثٽل‪٩‬خ(‪)3‬‬
‫څٲِ ثٽٲ‪٪‬جٽيز ځ‪ٍ ٨‬ځيپه ثٽل‪٩‬خ(‪ )4‬وٹيث هوڃ صوٵٰ‬
‫‪ -2‬ص‪٢‬ويٌ ثالڅ‪٢‬لٵجس ثٽٌْي‪٪‬ز‪ ،‬ثالّضلٿ وثٽضْپيڀ ثٽٌْي‪ ٨‬ٽپٺٌر ‪ ،‬ثٽوفٌؽز دجٽٺٌر ‪ ،‬صقويټ ثٽپ‪٪‬خ ثءّچجه‬
‫‪،‬ٽيڂًٌ(‪)1‬ثٽٺٌر د‪٪‬و ثٽوفٌؽز ٽل‪٩‬خ(‪)2‬ثٽيض ي‪٪‬يوهج اځجٿ ثٽل‪٩‬خ(‪)1‬ويچ‪٢‬پٴ ځڄ مپٲه دجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٶوّت‬
‫ٽپؾ ز ثٽغجڅيز ديچڂج يڂًٌ ثٽل‪٩‬خ(‪ )1‬ٽل‪٩‬خ(‪ )3‬ويچ‪٢‬پٴ ځٺجڅه وځڄ ثٽپڂْز ث وٽ يڂًٌ‬
‫ثٽل‪٩‬خ(‪)3‬ٽل‪٩‬خ(‪)2‬ويچ‪٢‬پٴ ځٺجڃ ثٽل‪٩‬خ(‪ )1‬ٽيْضپڀ ثٽٺٌر ځڄ ثٽل‪٩‬خ(‪ )2‬ٽيٺًٌ ثٽل‪٩‬خ(‪)3‬ثٽضڂٌيڄ ځڄ‬
‫ؽويو‪.‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 14‬څڂوىػ ٽضذجهٻ ثٽٺٌر وصٮييٌ ثٽڂٌثٹَ‬

‫‪ -1‬رؽ‪٠ٛ‬ش إٌّب‪ٌٚ‬خ اٌّخزٍفخ ‪ٚ‬االٔؽالق اٌغش‪٠‬غ ‪ٚ‬اٌٍؼت اٌغّبػ‪.ٟ‬‬


‫يچ‪٢‬پٴ ثٽل‪٩‬خ(‪)1‬دجٽؾٌض دجٽٺٌر ٽألځجٿ عڀ يچجوٻ ثٽٺٌر إٽ ثٽل‪٩‬خ(‪)2‬وي‪٪‬وه ثٽل‪٩‬خ (‪ٌّ)1‬ي‪٪‬ج إٽ‬
‫ځچ‪٢‬ٶضه‪ ،‬ثٽل‪٩‬خ(‪)2‬يچجوٻ ثٽٺٌر ‪١‬ويپز وٵ‪ٌ٢‬يز إٽ ثٽل‪٩‬خ(‪)3‬وي‪٪‬وه (‪ٌّ)2‬ي‪٪‬ج إٽ ځچ‪٢‬ٶضه‪ ،‬يْضپڀ‬
‫ثٽل‪٩‬خ(‪)3‬ثٽٺٌر ويچٲي ثٽوفٌؽز وصڂٌيٌ ثٽٺٌر ٽَځيپه(‪)4‬عڀ ثٽ‪٪‬وهر دجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ٽڂٌٹَر ديچڂج يْضپڀ‬
‫ثٽل‪٩‬خ(‪)4‬ثٽٺٌر ويڂًٌهج ‪١‬ويپز وٵ‪ٌ٢‬يز ٽل‪٩‬خ(‪)1‬وهٺيث ٽيٺًٌ ثٽضڂٌيڄ(‪)5‬هٵجةٴ عڀ ًثفز (‪)2‬هٵيٶز ځ‪٨‬‬
‫صذويټ ثٽڂٌثٹَ ٽيٺًٌ ثٽضڂٌيڄ(‪)5‬هٵجةٴ امٌب ځ‪ ٨‬و‪ ٨ٝ‬م‪ٚ‬ڀ‪ .‬اض اڃ ٹټ ال‪٩‬خ يچجوٻ ثٽٺٌر ويچ‪٢‬پٴ ىهجدجً‬
‫وإيجدج‪ .‬يڂٺڄ ص‪٪ٚ‬يخ ثٽضڂٌيڄ دو‪ ٨ٝ‬م‪ٚ‬ڀ ٱت ثٽوّ‪ ٠‬ځقجوالً ٵ‪ ٨٢‬ثٽٺٌثس وصٺوڃ ثٽڂچجوٽز ٵ‪ٚ‬يٌر و‪١‬ويپز‪.‬‬

‫(‪(55‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 15‬څڂوىػ ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضڂٌيٌ ثٽڂچو‪ ٧‬وثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪٨‬‬

‫اٌزّبس‪ ٓ٠‬اٌخؽؽ‪١‬خ ‪ )36( :‬هٵيٶز‬


‫‪ -‬ثٽضڂٌيچجس ٽ ض‪٢‬ويٌ ثٽٌد‪٩ ٠‬پ ثٽ وٯ ٽيٖضٌٷ ٱي ج مڂْز ال‪٩‬ذيڄ ځوٍ‪٩‬يڄ ٱت ٹټ ځْجفز ثٽْجفز ٹڂج ٱت‬
‫ثٽٖٺټ اهڅجڇ‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 16‬څڂوىػ ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٌد‪٩ ٠‬پ ثٽ وٯ‬

‫‪ -‬يذوا ثٽضڂٌيڄ دڂچجوٽز ‪٩‬جٽيز ځڄ ثٽڂوًح ٽقجًُ ثٽڂٌځ ثٽيض يقوٻ ثٽٺٌر إٽ ثٽڂوثٱ‪ ٨‬ثٽيْجً‬
‫ثٽل‪٩‬خ(‪)3‬ود‪٪‬و ثّضلځ ج يٶوٿ دضقويټ ثٽٺٌر ‪٩‬جٽيز إٽ ثٽؾ ز ث مٌب څقو ثٽڂوثٱ‪ ٨‬ث يڂڄ(‪)2‬ثٽڂضٶوٿ‬
‫دٌْ‪٩‬ز ٽپڂٖجًٹز ٱت ‪٩‬ڂپيز ثٽ ؾوٿ‪ ،‬د‪٪‬و اڃ يْضپڂ ج ثٽڂوثٱ‪ ٨‬ث يڂڄ يضٶوٿ څقو ث ځجٿ يٶوٿ ثٽڂ جؽڀ‬
‫(‪)6‬دجٽٲضـ دٌْ‪٩‬ز څقو مجًػ ثٽيڂيڄ ويْضپڀ ثٽٺٌر ويٶوٿ دجٽوفٌؽز عڀ يقوٻ ثٽٺٌر ‪٩‬جٽيز څقو ثٽؾ ز‬

‫(‪(56‬‬
‫ث مٌب ثٽ ثٽل‪٩‬خ (‪ )1‬ثٽيض يٶوٿ دووًر دض يتز ثٽٺٌر ٽپَځيټ ًٵڀ (‪ )1‬ثٽيض يٶوٿ د‪٪‬ڂپيز ثٽض ويٰ‪ ،‬او‬
‫صقويپ ج إٽ ثٽل‪٩‬خ ًٵڀ (‪ )6‬ٽيٶوٿ د‪٪‬ڂپيز ثٽض ويٰ‪.‬‬
‫‪ ‬د‪٪‬و إصٶجڃ ثٽٲ‪٪‬جٽيز دووڃ م‪ٚ‬ڀ ي‪٪‬ڂټ ثٽڂوًح ‪٩‬پ ثٽضوًػ دو‪ ٨ٝ‬ثٽن‪ٚ‬ڀ ٱت ثٽذوثيز د‪٪‬وه ٵپيټ ځڄ‬
‫ثٽڂوثٱ‪٪‬يڄ وهوڃ ٱ‪٪‬جٽيز ٕويور عڀ يَهثه ثٽ‪٪‬وه ٽٺت يٺوڃ ثٽضڂٌيڄ ځٖجد جً ٹڂج ٱت ثٽڂذجًثر‪.‬‬
‫‪ -‬ٽ‪٪‬خ (‪ )26‬هٵيٶز دڂج يضٖجده ځ‪ ٨‬ص‪٢‬ذيٴ ثٽٲ‪٪‬جٽيز‪.‬‬
‫اٌمغُ إٌ‪ٙ‬بئ‪ٟ‬‬
‫هٌوٽز مٲيٲز هوًصيڄ فوٻ ثٽڂپ‪٪‬خ ٽلًصنجس‪.‬‬

‫ثانثا ‪ -‬فترة اإلعداد نهًبارياث‬


‫انهدف ين فترة اإلعداد نهًبارياث‬
‫‪ ٟ٘ٚ ‬اٌفزشح اٌز‪٠ ٟ‬ظً ف‪ٙ١‬ب ِغز‪ ٜٛ‬األداء اٌجذٔ‪ٚ ٟ‬اٌ‪ٛ‬ف‪١‬ف‪ٚ ٟ‬اٌّ‪ٙ‬بس‪ٚ ٞ‬اٌخــ‪ٚ ٟ‬إٌفغ‪ ٟ‬ئٌ‪ ٝ‬أفؼً ؽبٌخ‬
‫رخالي فزشاد اإلػذاد ‪ٚ‬رغزخذَ ف‪ٙ١‬ب األعبٌ‪١‬ت ‪ٚ‬اٌ‪ٛ‬عبئً اٌز‪ ٟ‬رغبُ٘ ثشىً وج‪١‬ش ف‪ ٟ‬رمذَ ِغز‪ ٜٛ‬األداء‬
‫اٌش‪٠‬بػ‪ٚ ٟ‬رزـٍت ِٓ اٌالػج‪ ٓ١‬أف‪ٙ‬بس ل‪ٛ‬اُ٘ ‪ٚ‬لذسار‪ ُٙ‬ئٌ‪ ٝ‬ألظ‪ ٝ‬لذس ِّىٓ ِّب ‪٠‬إد‪ ٞ‬رٌه ئٌ‪ ٝ‬رـ‪٠ٛ‬ش‬
‫اإلِىبٔ‪١‬بد اٌ‪ٛ‬ف‪١‬ف‪١‬خ ٌلع‪ٙ‬ضح اٌذارخٍ‪١‬خ ثذسعخ ػبٌ‪١‬خ لجً اٌخ‪ٛ‬ع ف‪ِ ٟ‬جبس‪٠‬بد اٌذ‪ٚ‬س‪ ٞ‬اٌز‪ ٟ‬رزـٍت اعزؼذادام‬
‫وبِالم‪.‬‬
‫‪٠ ‬شبسن رخالي ٘زٖ اٌفزشح اٌفش‪٠‬ك ف‪ ٟ‬ػذح ٌمبءاد رغش‪٠‬ج‪١‬خ ٌض‪٠‬بدح رخجشح إٌّبفغخ ‪ٌٚ‬زـ‪٠ٛ‬ش إٌ‪ٛ‬اؽ‪ ٟ‬اٌجذٔ‪١‬خ‬
‫‪ٚ‬اٌ‪ٛ‬ف‪١‬ف‪١‬خ ‪ٚ‬اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌخــ‪١‬خ ‪ٚ‬إٌفغ‪١‬خ ‪٘ٚ‬زا ‪٠‬فشع ػٍ‪ ٝ‬اٌّذسة ر‪ٛ‬ص‪٠‬غ ‪ٚ‬رمٕ‪ ٓ١‬األؽّبي اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ثّب‬
‫‪ٕ٠‬غغُ ِغ ِ‪ٛ‬ػذ اٌّجبس‪٠‬بد ف‪ ٟ‬اٌذ‪ٚ‬س‪ِٚ ٞ‬ؾب‪ٌٚ‬خ رـج‪١‬ك اعٍ‪ٛ‬ة اٌٍؼت ثّزغ‪١‬شارٗ اٌّخزٍفخ رخالي ٘زٖ‬
‫اٌّجبس‪٠‬بد ‪ٚ‬اٌ‪ٛ‬ط‪ٛ‬ي ثبٌّغز‪ ٜٛ‬األفؼً ٌٍش‪٠‬بػ‪ ٟ‬رخالي رٍه اٌّجبس‪٠‬بد‪.‬‬
‫‪٠ ‬ف ؼً ف‪٘ ٟ‬زٖ اٌفزشح رغّ‪١‬خ اٌفش‪٠‬ك ثؼذ اْ رأوذ ٌٍّذسة ِٓ ِغز‪ ٜٛ‬وً الػت ‪ٚ‬ئِىبٔ‪١‬زٗ اٌجذٔ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌفٕ‪١‬خ ِٓ‬
‫رخالي رم‪ٌّ ّٗ٠ٛ‬غز‪ ٜٛ‬اٌزذس‪٠‬ت ‪ٚ‬اٌّجبس‪٠‬بد ‪ِٚ‬ب لذِٗ اٌالػت رخالي فزشح اإلػذاد اٌغبثمخ ‪.‬‬
‫حركت انحًم انتدريبي خالل فترة اإلعداد نهًبارياث‬
‫‪ ‬رزـٍت ٘زٖ اٌفزشح ص‪٠‬بدح ؽغُ اٌزذس‪٠‬جبد اٌخبطخ (اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌخــ‪١‬خ) ‪ٚ‬أخفبع ف‪ ٟ‬ؽغُ اٌزّبس‪ٓ٠‬‬
‫اٌجذٔ‪١‬خ اٌؼبِخ اعزؼذادام ٌخ‪ٛ‬ع ِجبس‪٠‬بد اٌذ‪ٚ‬س‪ٚ ، ٞ‬ػٍ‪ ٝ‬اٌشغُ ِٓ أخفبع صِٓ اٌزذس‪٠‬ت اٌىٍ‪ٌٍٛ ٟ‬ؽذح‬
‫اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ئال أْ ٕ٘بن ص‪٠‬بدح رذس‪٠‬غ‪١‬خ ٌٍؾغُ اٌىٍ‪ٌٍ ٟ‬زذس‪٠‬ت ف‪ ٟ‬األعج‪ٛ‬ع األ‪ٚ‬ي ‪ٚ‬اٌضبٔ‪ ٟ‬صُ أخفبػٗ ف‪ٟ‬‬
‫األعج‪ٛ‬ع اٌضبٌش ٌغشع اعزؼبدح االعزشفبء لجً اٌجذء ثّجبس‪٠‬بد اٌذ‪ٚ‬س‪.ٞ‬‬
‫‪ٚ ‬رخالي اٌفزشاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغبثمخ (اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد) ‪ٔٚ‬ظشا ألْ اٌّذسة لبَ‬
‫ثاعشاء ػذح ِجبس‪٠‬بد رغش‪٠‬ج‪١‬خ ٌغشع رشخ‪١‬ض اٌغ‪ٛ‬أت اال‪٠‬غبث‪١‬خ ‪ٚ‬اٌغٍج‪١‬خ ٌالػج‪ٚ ٓ١‬اٌفش‪٠‬ك ‪ٌٚ‬زؾم‪١‬ك‬
‫اٌزى‪١‬فبد اٌ‪ٛ‬ف‪١‬ف‪١‬خ اٌخبطخ ٌالػج‪٠ ٓ١‬غت ػٍ‪ ٝ‬اٌّذسة رخف‪١‬غ اٌؾغُ ‪ٚ‬شذح اٌزذس‪٠‬ت لجً ‪ َٛ٠‬فمؾ ِٓ اٌّجبساح‬
‫الْ ٘زٖ اٌّجبس‪٠‬بد ٘‪ ٟ‬عضء ِٓ اٌزذس‪٠‬ت ‪ٚٚ‬ػؼذ ثشىً ِخـؾ ٌٗ ‪.‬‬
‫‪ ‬ئْ رٕف‪١‬ز رذس‪٠‬جبد رخف‪١‬فخ لجً اٌّجبساح ٘‪ ٟ‬أ‪٠‬ؼبم عضء ِٓ اٌخـخ ‪ٚ ،‬رٌه ِٓ اعً ئػـبء فشطخ ٌٍغ‪ٙ‬بص‬
‫اٌؼظج‪ٚ ٟ‬اٌؼؼٍ‪ِٚ ٟ‬ظبدس اٌـبلخ ثبْ رى‪ ْٛ‬ػٍ‪ ٝ‬لذس ع‪١‬ذ ِٓ اٌغب٘ض‪٠‬خ ‪ٚ ،‬ثبٌزبٌ‪ّ٠ ٟ‬ىٓ رم‪ ُ١١‬أداء اٌالػج‪ٓ١‬‬
‫‪ٚ‬اٌفش‪٠‬ك ثشىً أفؼً ‪ٚ‬وزٌه ٌزؾذ‪٠‬ذ ‪ٚ‬رشخ‪١‬ض األرخـبء اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌخــ‪١‬خ ‪ٌّٚ‬ؼشفخ ِغز‪ ٜٛ‬اٌٍ‪١‬بلخ اٌجذٔ‪١‬خ‬
‫اٌؼبِخ ‪ٚ‬اٌخبطخ ٌالػج‪ٚ ٓ١‬اٌفش‪٠‬ك ‪ٚٚ‬ػغ اٌخـؾ إٌّبعجخ اٌز‪ ٟ‬رؼبٌظ رٍه إٌ‪ٛ‬الض ِغ رؼض‪٠‬ض ‪ٚ‬رـ‪٠ٛ‬ش‬
‫اٌغ‪ٛ‬أت اال‪٠‬غبث‪١‬خ ‪.‬‬

‫(‪(52‬‬
‫ّٔبرط رخؽ‪١‬ؽ‪١‬خ ٌذسعخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬األعج‪ٛ‬ػ‪ ٟ‬خالي فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬

‫اٌشىً( ‪ )14‬دائشح رذس‪٠‬ت اعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ صالس لُّ فزشح اػذاد اٌّجبس‪٠‬بد‬

‫اٌشىً(‪ ) 12‬دائشح رذس‪٠‬ت أعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ ثمّز‪ٌ ٓ١‬فزشح االػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬

‫(‪(58‬‬
‫اٌشىً (‪ )11‬دائشح رذس‪٠‬ت أعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ ثمّز‪ -ٓ١‬اػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬

‫ساثؼب‪ -‬فزشح اٌّجبس‪٠‬بد‬


‫ص‪٪‬و هيڇ ثٽٲضٌر هت ا‪١‬وٻ ثٽٲضٌثس ٱت ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز ثٽْچويز واڃ ځوص ج صنضپٰ فْخ څ‪٦‬جٿ ثٽووًض‬
‫و‪٩‬وه ثٽٲٌٳ‪ .‬ي‪ٚ‬ټ ٱي ج ثٽڂْضوب ثٽذوڅت وثٽو‪٥‬يٲت وثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت وثٽچٲْت إٽ ثٽٶڂز ‪ ،‬وي‪٪‬ضڂو‬
‫ځْضوب ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر ‪٩‬پ ځجڅٲير ثٽل‪٩‬خ ځڄ صوًيذجس ‪٩‬جځز ومج‪ٙ‬ز وځ جًيز وم‪٢٢‬يز‬
‫وځج صپٶجر ځڄ ځقج‪ٌٝ‬ثس ٽض‪٢‬ويٌ ثٽؾوثڅخ ثٽچٲْيز وثءًثهيز ٱت ثٽٲضٌثس ثٽضوًيذيز ثٽْجدٶز ‪.‬‬
‫اٌ‪ٙ‬ذف ِٓ فزشح اٌّجبس‪٠‬بد‬
‫‪ -1‬ثٽو‪ٙ‬وٻ دجٽل‪٩‬خ وثٽٲٌيٴ إٽ اٱ‪ٞ‬ټ ثٽڂْضويجس ‪.‬‬
‫‪ -2‬صقْيڄ ثٽضٺيٲجس ثٽو‪٥‬يٲيز ثٽضت ثٹضْذ ج ثٽٌيج‪ٝ‬ت ملٻ ٱضٌثس ثء‪٩‬وثه وثالفضٲج‪ ٣‬د ج وص‪٢‬ويٌهج ‪١‬وٻ‬
‫ٱضٌر ځڂٺچز ٱت ثٽووًض‪.‬‬
‫‪ -3‬ثٽو‪ٙ‬وٻ دن‪ ٠٢‬ثٽپ‪٪‬خ إٽ ثآلٽيز ٱت ث هثس څز صڀ صچٲييهج ځٌثس ‪٩‬ويور ملٻ ځٌفپز ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ‬
‫وثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس ‪.‬‬
‫‪ -4‬ثٽ‪٪‬ڂټ ‪٩‬پ صقْيڄ وصغذيش ث هثس ثٽن‪٢٢‬ت ثٽوٱج‪٩‬ت وثٽ ؾوځت وصچٲييڇ ځڄ ملٻ ثٽپ‪٪‬خ ‪٩‬پ ٕٺټ‬
‫ځؾڂو‪٩‬جس وفْخ ‪ٌ١‬يٶز څ‪٦‬جٿ ثٽپ‪٪‬خ‪.‬‬
‫‪ -5‬ثالّضڂٌثً ٱت ص‪٢‬ويٌ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽچٲْيز وثءهثًيز وًٱ‪ ٨‬ثٽٌوؿ ثٽڂ‪٪‬چويز ٱٌهيًج وؽڂج‪٩‬يجً‪.‬‬
‫حشوخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ٟ‬‬
‫صضڂيَ فٌٹز ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ملٻ ٱضٌر ثٽڂذجًيجس دضڂوػ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز دڂ‪٪‬چ صچٲيي ځوؽجس ‪٩‬جٽيز‬
‫ځڄ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ٽٲضٌثس ځ‪٪‬يچز ٱت ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ثٽڂضوّ‪٢‬ز عڀ صضذ‪ ٪‬ج ځوؽجس ځچنٲ‪ٞ‬ز ٽٲضٌثس امٌب‬
‫فض صقوط ‪٩‬ڂپيجس ثٽضٺيٰ ثٽٲْيوٽوؽت ثٽڂ‪٢‬پوح ٱت ‪ٝ‬وس ‪٩‬ڂپيجس ثٽضقڂيټ و‪٩‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس ٽضؾچخ‬
‫فووط ثءؽ جه او فجٽز ٱوٳ ثٽضوًيخ ومج‪ٙ‬ز إىث ٹجڅش ٱضٌر ثٽڂچجٱْز ‪١‬ويپز ‪.‬‬

‫(‪(59‬‬
‫ّٔبرط ٌذسعخ اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬األعج‪ٛ‬ػ‪ ٟ‬خالي فزشح اٌّجبس‪٠‬بد‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )26‬يو‪ٝ‬ـ هثةٌر صوًيخ اّذو‪٩‬يز علط ٵڂڀ ٱت ثال‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )36‬يو‪ٝ‬ـ هثةٌر صوًيخ اّذو‪٩‬يز(هٌيٌث)‬

‫(‪(61‬‬
‫إڃ ثّض‪٪‬ڂجٻ ځذوا ثٽضڂوػ ٱت ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ٽألّذجح ثٽضجٽيز‪-:‬‬
‫‪ -1‬إڃ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ال يْض‪٢‬ي‪ ٨‬اڃ يؤهض افڂجالً صوًيذيز ځٌصٲ‪٪‬ز و‪٩‬پ وصيٌر وثفور وصْضڂٌ ٽٲضٌر ‪١‬ويپز الڃ‬
‫هيث يؤهض إٽ صٌثٹڀ ثٽض‪٪‬خ وثٽو‪ٙ‬وٻ إٽ ثءؽ جه‪.‬‬
‫‪ -2‬صؤهض ثٽَيجهر ٱت ًٱ‪ٕ ٨‬ور ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز’ ملٻ ٱضٌر ثٽڂچجٱْز إٽ ٍيجهر ثٽ‪٪‬خس ثٽذوڅت وثٽو‪٥‬يٲت‬
‫وثٽچٲْت ‪٩‬پ ثٽل‪٩‬ذيڄ ځڂج يؤهض إٽ فووط فجٽز ثٽض‪٪‬خ ثٽَثةو او ثءؽ جه‪.‬‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )31‬يو‪ٝ‬ـ هوًر صوًيخ اّذو‪٩‬يز(ؽت دجٽٲيج) ثٽڂؾٌض‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )32‬يو‪ٝ‬ـ هوًر صوًيخ ثّذو‪٩‬يز ٽپڂوًديڄ ثٽؾيٸ ملٻ ٱضٌر ثٽڂذجًيجس‬

‫(‪(60‬‬
‫ثٽٖٺټ (‪)33‬‬
‫هوًر صوًيخ اّذو‪٩‬يز ملٻ ٱضٌر ثٽڂذجًيجس ځٶضٌؿ ه‪ .‬ؽذجًًفيڂز ثٽٺ‪٪‬ذت‬

‫ثٽٖٺټ(‪)34‬‬
‫يو‪ٝ‬ـ هوًر صوًيخ اّذو‪٩‬يز ملٻ ٱضٌر ثٽڂذجًيجس ځٶضٌؿ ځوٱٴ ثٽڂوٽ‬

‫اٌ‪ٙ‬ذف = رـ‪٠ٛ‬ش إٌ‪ٛ‬اؽ‪ ٟ‬اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌخــ‪١‬خ‪.‬‬


‫‪ ‬صِٓ اٌ‪ٛ‬ؽذح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ (‪ )011‬دل‪١‬مخ‬
‫‪ ‬صِٓ رذس‪٠‬ت االؽّبء(‪ )01‬دل‪١‬مخ‬
‫‪ )01( ‬دل‪١‬مخ اٌزذس‪٠‬جبد اٌفؼٍ‪١‬خ‪.‬‬

‫(‪(67‬‬
‫(ثٽضوٍي‪ ٨‬ث وٻ)‬
‫ٍځڄ ثٽضوًيذجس ثٽذوڅيز(‪ )15‬هٵيٶز‬
‫ٍځڄ ثٽضوًيذجس ثٽڂ جًيز (‪ )25‬هٵيٶز‬
‫ٍځڄ ثٽضوًيذجس ثٽن‪٢٢‬يز (‪ )46‬هٵيٶز‬
‫ثٽٖٺټ(‪)35‬‬
‫يو‪ٝ‬ـ صوٍي‪ٍ ٨‬ځڄ ثٽضوًيخ ٱت ثٽوفور ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز‪/‬ثٽضوٍي‪ ٨‬ثالوٻ‬

‫(ثٽضوٍي‪ ٨‬ثٽغجڅت)‬
‫ٍځڄ ثٽضوًيذجس ثٽذوڅيز (‪ )26‬هٵيٶز‬
‫ٍځڄ ثٽضوًيذجس ثٽڂ جًيز (‪ )26‬هٵيٶز‬
‫ٍځڄ ثٽضوًيذجس ثٽن‪٢٢‬يز (‪ )46‬هٵيٶز‬
‫ثٽٖٺټ(‪)36‬‬
‫څْخ ٍځڄ ثٽضوًيخ ملٻ ٱضٌر ثٽڂذجًيجس‪/‬ثٽضوٍي‪ ٨‬ثٽغجڅت‬

‫(‪(63‬‬
‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌ‪١ِٛ١‬خ خالي اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ‪:‬‬
‫اٌغجذ‬
‫ثٽقڂټ ځضوّ‪٠‬‬
‫ٵور ٌّي‪٪‬ز ‪ +‬ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬ت(‪ 15‬هٵيٶز ‪ 25 +‬هٵيٶز ‪ 46 +‬هٵيٶز )‬
‫األحذ‬
‫ثٽقڂټ ٵ‪ٚ‬وب‬
‫ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬ت(‪ 36‬هٵيٶز ‪ 56 +‬هٵيٶز )‬
‫االصٕ‪ٓ١‬‬
‫ثٽقڂټ ‪٩‬جٽت‬
‫ٌّ‪٩‬ز ‪ +‬ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬ت(‪ 15‬هٵيٶز ‪ 25 +‬هٵيٶز ‪ 46 +‬هٵيٶز)‬
‫اٌضالصبء‬
‫ثٽقڂټ ځضوّ‪٠‬‬
‫ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬ت(‪ 36‬هٵيٶز ‪ 56 +‬هٵيٶز)‬
‫األسثؼبء‬
‫ثٽقڂټ ځچنٲ‪ٜ‬‬
‫ځ جًيز ‪ +‬م‪٢٢‬ت(‪ 26‬هٵيٶز ‪ 46 +‬هٵيٶز)‬
‫اٌخّ‪١‬ظ‬
‫ثٽقڂټ ٵ‪ٚ‬وب‬
‫ٽ‪٪‬خ‬
‫دسعخ اٌحًّ (‪)22‬‬

‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍ‪ٛ‬حذح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌ‪١ِٛ١‬خ خالي فزشح اٌّجبس‪٠‬بد ثىشح اٌمذَ‬

‫اٌمغُ اٌزحع‪١‬ش‪ٞ‬‬
‫اإلحّبء (‪ )16‬دل‪١‬مخ‬
‫ثٽ ٌوٽز ثٽنٲيٲز فوٻ ځپ‪٪‬خ ٹٌر ثٽٶوٿ‪.‬‬
‫ثٽضوٵٰ اهثس صڂجًيڄ ثٽضڂ‪٢‬يز ٽپ‪ٞ٪‬لس وثٽڂٌوڅز ٽپڂٲج‪ٙ‬ټ‪.‬‬
‫ثٽوفٌؽز دجٽٺٌر دذج‪١‬ڄ ثٽٶوٿ ومجًػ ودوؽه ثٽٶوٿ هوًر فوٻ ثٽڂپ‪٪‬خ‪.‬‬
‫ثٽضوٵٰ اهثس صڂجًيڄ ثٽضڂ‪٢‬يز وثٽڂٌوڅز‪.‬‬
‫ثٽوفٌؽز دجٽٺٌر وثٽڂچجوالس ديڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ هوًر فوٻ ثٽڂپ‪٪‬خ‪.‬‬
‫ثٽضوٵٰ اهثس ثٽضڂٌيڄ ثٽضڂ‪٢‬يز وثٽڂٌوڅز‪.‬‬
‫ثٽوفٌؽز دجٽٺٌر وثٽڂچجوالس ځ‪ ٨‬صذجهٻ ثٽڂٌثٹَ ديڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ هوًر فوٻ ثٽڂپ‪٪‬خ‪.‬‬
‫ثٽضوٵٰ اهثس ثٽضڂٌيڄ ثٽضڂ‪٢‬يز وثٽڂٌوڅز‪.‬‬
‫صٶْيڀ ثٽٲٌيٴ ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز ال‪٩‬ذجڃ دٺٌر‪.‬‬

‫(‪(64‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )17‬ثالفڂجس دجٽوفٌؽز دجٽٺٌر ځ‪ ٨‬ثٽڂچجوالس وصذجهٻ ثٽڂٌثٹَ‬

‫صذجهٻ ثٽٺٌر ديڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ ٽيڂًٌ ثٽل‪٩‬خ(‪ )1‬ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ (‪ )2‬ثٽيض يْضپڀ ويْضويٌ دجٽٺٌر ٽپوفٌؽز‬
‫ثٽٌْي‪٪‬ز فوٻ ثٽ‪٪‬لځز وثٽٌؽو‪ ٧‬ٽڂٺجڃ ثالّضلٿ ٽضڂٌيٌ ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ(‪ )1‬ثٽيض يچٲي څٲِ اٽيز ثٽٲ‪٪‬جٽيز‬
‫وهٺيث(‪ )16‬ځٌثس ٽٺټ ال‪٩‬خ عڀ إ‪٩‬جهر ثٽضڂٌيڄ ٱيڂًٌ ثٽل‪٩‬خ(‪ )1‬ٽل‪٩‬خ (‪ ) 2‬ٱيچ‪٢‬پٴ ثٽل‪٩‬خ(‪ٌّ )1‬ي‪٪‬ج‬
‫فوٻ ثٽ‪٪‬لځز ثٽضت مپٲه ٽپووًثڃ فوٽ ج وثٽٌؽو‪ ٧‬ٽڂٺجڅه ديچڂج يْضپڀ ثٽل‪٩‬خ(‪ )2‬ويوفٌػ دٌْ‪٩‬ز فوٻ‬
‫ثٽ‪٪‬لځز ثٽضت مپٲه وي‪٪‬وه ٽڂٺجڅه ٽضڂٌيٌ ثٽٺٌر إٽ (‪ )1‬وإ‪٩‬جهر څٲِ آٽيز ثٽقٌٹز ثٽْجدٶز دجٽچْذز ٽل‪٩‬ذيڄ اض‬
‫دضچٲيي (‪ )2‬ٽپٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬فوٻ ثٽ‪٪‬لځز وصچٲيي‪1‬ٽپوفٌؽز ثٽٌْي‪٪‬ز فوٻ ثٽ‪٪‬لځز وهٺيث هوڃ صوٵٰ ٽ‪ٌٖ٪‬ر‬
‫ځٌثس‪.‬‬
‫‪ -‬يٶٰ ال‪٩‬ذجڃ يوثؽه د‪ ٞ٪‬ڂج ثٽذ‪٩ ٜ٪‬پ د‪٪‬و(‪)36‬ٿ ٹټ ال‪٩‬خ ځ‪٪‬ه ٹٌر يچ‪٢‬پٶجڃ دجصؾجڇ د‪ ٞ٪‬ڂج‬
‫دوفٌؽز ثٽٺٌر و‪٩‬چو ثٽو‪ٙ‬وٻ دڂْجٱز (‪)1‬ٿ يچجوٻ ٹټ ال‪٩‬خ ٹٌصه ٽآلمٌٽپؾجڅخ ٽڂْجٱز (‪)16‬ٿ يچ‪٢‬پٴ ٹټ‬
‫ال‪٩‬خ دجصؾجڇ ٹٌر ٍځيپه ٽپقجٳ دجٽٺٌر وثالّضقوثى ‪٩‬پي ج عڀ إ‪٩‬جهر ثٽٺٌر ځڄ ثٽڂٺجڃ ثٽؾويو‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )11‬څڂوىػ صذجهٻ ثٽٺٌر وثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽڂ‪٪‬جٹِ‬

‫(‪(65‬‬
‫اٌمغُ اٌشئ‪١‬ظ (‪ )16‬دل‪١‬مخ‬
‫‪ 15‬هٵيٶز صڂجًيڄ دوڅيز‬
‫‪25‬هٵيٶز صڂجًيڄ ځ جًيز‬
‫‪46‬هٵيٶز صڂجًيڄ م‪٢٢‬يز‬
‫‪ -3‬رذس‪٠‬جبد ثذٔ‪١‬خ ‪ 33‬دل‪١‬مخ‪:‬‬
‫‪ -‬يذوا ثٽضڂٌيڄ دئٕجًر ځڄ ثٽڂوًح ويچ‪٢‬پٴ ثٽل‪٩‬ذجڃ فؾلً دجٽيڂيڄ ځڄ ٱوٳ (‪ )5‬ٹٌثس ‪١‬ذيز عڀ دجٽيْجً ځڄ‬
‫ٱوٳ (‪ )5‬ٹٌثس ‪١‬ذيز امٌب عڀ ثّضلٿ ٹٌر ځڄ ثٽڂوًح وځچجوٽض ج ځڄ صقش ثٽقجؽَ إٽ ثٽَځيټ وثّضلٿ ٹٌر‬
‫ثٽَځيټ وثالڅ‪٢‬لٳ دجٽوفٌؽز إٽ ثٽٖجم٘ عڀ ثالّضوثًر وثٽٶيجٿ دڂچجوٽز ‪١‬ويپز إٽ ځؾڂو‪٩‬ضه ثٽوثٵ‪٪‬ز ٱت‬
‫دوثيز ثٽضڂٌيڄ وثالدضوثس دجٽضڂٌيڄ ٱوًثً إٽ اڃ صچض ت ثٽڂؾڂو‪٩‬ز‪.‬‬
‫‪١‬وٻ ثٽڂْجٱز (‪)25‬ٿ‪.‬‬
‫يٺًٌ ثٽضڂٌيڄ (‪ )5‬ځٌثس ٽٺټ ال‪٩‬خ (‪ )25‬فؾپز دجٽيڂيڄ (‪ )25‬فؾپز دجٽيْجً‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )16‬څڂوىػ ٽضوًيذجس دوڅيز دجٽٶٲَ ځڄ ٱوٳ ثٽٺٌثس ثٽ‪٢‬ذيز‬

‫‪ -1‬اٌزذس‪٠‬جبد اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ (‪ )13‬دل‪١‬مخ‬


‫‪ -‬صڂجًيڄ ځ جًيز – م‪٢٢‬يز – (عچجةيز – علعيز)‬
‫‪ -‬ص‪٢‬ويٌ ځ جًيز – م‪٢٢‬يز (علعيز)‬
‫‪ -‬ځچجوالس ‪١‬ويپز وٵ‪ٚ‬يٌر – ثالڅ‪٢‬لٳ ثٽٌْي‪ ٨‬ٽپض ويٰ ‪ -‬صذجهٻ ځٌثٹَ‬
‫يڂًٌ ثٽل‪٩‬خ(‪ )1‬ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ(‪ )2‬ثٽيض ي جؽڀ ثٽٺٌر وي‪٪‬يو صڂٌيٌهج ٽل‪٩‬خ(‪ )1‬ديڄ هثةٌر ثٽوّ‪ ٠‬وٵوُ‬
‫ثٽؾَثس وځڄ اوٻ ٽڂْز يڂًٌ ثٽل‪٩‬خ(‪ )1‬ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ(‪ )3‬ٱت ځچ‪٢‬ٶز ثٽؾچجؿ ثٽيڂيڄ ٽيچٲي(‪ )3‬ثٽٺٌر ثٽ‪٪‬ٺْيز‬
‫وي جؽڀ(‪ )1‬و(‪ )2‬ثٽ وٯ ٽپضْؾيټ ځڄ ثٽٺٌر ثٽ‪٪‬ٺْيز وهٺيث صذج‪٩‬ج ديچڂج يٌؽ‪ ٨‬ثٽغلعز دجٽ ٌوٽز ثٽنٲيٲز ځ‪٨‬‬
‫صٮييٌ ثٽڂٌثٹَ مپٰ ثٽڂؾڂو‪٩‬جس‪.‬‬

‫(‪(66‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 26‬څڂوىػ ٽضذجهٻ ثٽٺٌر دجصؾجڇ ثٽ وٯ وثالڅض جس دجٽٺٌر ثٽ‪٪‬ٺْيز‬

‫‪ -‬ص‪٢‬ويٌ ځ جًر ثٽض ويٰ ځڄ ثٽؾٌض دجٽٺٌر‬


‫صٶٰ علط ځؾجځي‪ ٨‬ځڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ ‪٩‬پ د‪٪‬و‪15‬يجًهر ځڄ ث ‪٩‬لٿ ٱيچ‪٢‬پٴ ثٽل‪٩‬خ‪ 1‬څقو ثٽ‪٪‬پڀ ثٽيض اځجځه و‪٩‬چو‬
‫ثٽو‪ٙ‬وٻ ٽپ‪٪‬پڀ يڂًٌ ثٽٺٌر صڂٌيٌر ٵ‪ٚ‬يٌ ‪٩‬پ فجٱز ځچ‪٢‬ٶز ثٽؾَثس ويضجد‪ ٨‬ثٽٺٌر وي‪ٚ‬ود ج څقو ثٽڂٌځ عڀ‬
‫يْضويٌ ٽيچ‪٢‬پٴ دٌْ‪٩‬ز ًثؽ‪٪‬ج مپٰ ځؾڂو‪٩‬ضه وٱت څٲِ ثٽپق‪٦‬ز يذوا ثٽل‪٩‬خ ث وٻ ځڄ ثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽغجڅيز‬
‫ص‪٢‬ذيٴ څٲِ ثآلٽيز وهٺيث دجٽضضجد‪.٨‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )21‬څڂوىػ ثٽوفٌؽز وثٽض‪ٚ‬ويخ وثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪٨‬‬

‫‪ -1‬رؽ‪٠ٛ‬ش اٌزذس‪٠‬جبد اٌخؽؽ‪١‬خ (‪ )26‬دل‪١‬مخ‬


‫‪ -‬ثٽپ‪٪‬خ ‪٩‬پ ث ؽچقز (‪ )15‬هٵيٶز ٱيضوٍ‪ ٧‬ثٽل‪٩‬ذوڃ ٹڂج ٱت ثٽٲ‪٪‬جٽيز اهڅجڇ ٽيڂًٌ ثٽل‪٩‬خ(‪)1‬ثٽٺٌر ٽَځيپه(‪)2‬‬
‫ويچ‪٢‬پٴ ٽپؾچجؿ ديچڂج يْضپڀ(‪ )2‬ويوفٌػ دجصؾجڇ ځچ‪٢‬ٶز ثٽؾَثس ٽضچٲت صڂٌيٌر ؽوثً ځ‪ )6(٨‬وصڂٌيٌ ثٽٺٌر‬
‫ثٽٌثؽ‪٪‬ز ٽل‪٩‬خ(‪)1‬دڂچ‪٢‬ٶز ثٽؾچجؿ وثٽيض يچٲي ثٽٺٌر ثٽ‪٪‬ٺْيز دجصؾجڇ ثٽ وٯ ٽڂ جؽڂض ج ځڄ ٵذټ ثٽل‪٩‬ذيڄ (‪)1‬‬
‫و(‪ )6‬عڀ يٺًٌ ثٽضڂٌيڄ ځذجٌٕر ځڄ ثٽؾ ز ثٽغجڅيز‪.‬‬
‫‪ -‬ٽ‪٪‬خ (‪ )25‬هٵيٶز ځ‪ ٨‬ص‪٢‬ذيٴ ثٽن‪٢‬ز‪.‬‬
‫اٌمغُ اٌخزبِ‪ٟ‬‬
‫ثٽ ٌوٽز ثٽنٲيٲز فوٻ ثٽڂپ‪٪‬خ ٽووًصيڄ ٹجّضٌمجس‪.‬‬
‫(‪(62‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )22‬څڂوىػ ص‪٢‬ويٌ ثٽپ‪٪‬خ ‪٩‬پ ث ؽچقز‬

‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌٍخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ ثىشح اٌمذَ (ِشحٍز‪)ٓ١‬‬


‫ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز ثٽْچويز ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ ص‪٪‬ضڂو ‪٩‬پ وؽوه ٵْڂيڄ او ځٌفپضيڄ ٱت ثٽووًض هت ثٽٶْڀ ث وٻ او‬
‫ثٽڂٌفپز ث وٽ وثٽٶْڀ ثٽغجڅت او ثٽڂٌفپز ثٽغجڅيز ځڄ ثٽووًض‪ ،‬وهيث ثالّپوح هو ثالّپوح ث ځغټ دٺٌر‬
‫ثٽٶوٿ‪.‬‬
‫وٱت ٹټ ث فوثٻ يؾخ اڃ صٌصٺَ ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز ثٽْچويز ‪٩‬پ علط ٱضٌثس صوًيذيز ًةيْز هت‪-:‬‬
‫‪ -1‬ثٽٲضٌر ثٽضق‪ٞ‬يٌيز وصٶْڀ إٽ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ث ّجّيز (ثٽپيجٵز ثٽ‪٪‬جځز) (ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ) ‪ ،‬وٱضٌر ثء‪٩‬وثه‬
‫ثٽنج‪ٙ‬ز (ثٽپيجٵز ثٽنج‪ٙ‬ز) (ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ)‬
‫‪ -2‬ٱضٌر ث ‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس وثٽڂذجًيجس وصٺوڃ ‪٩‬پ ٱضٌصيڄ او ځٌفپضيڄ صضنپپ ج ٱضٌر ًثفز يقوه ځوص ج‬
‫ثالصقجه‪.‬‬
‫‪ -3‬ثٽٲضٌر ثالڅضٶجٽيز وهت ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ثٽضت صن‪ ٘ٚ‬الّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس د‪٪‬و ثڅض جس ثٽٲٌيٴ ځڄ ثٽضَثځجصه ځڄ‬
‫ثٽڂذجًيجس ‪.‬‬

‫و‪١‬ف‪١‬خ ػًّ اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬


‫أ‪ٚ‬ال‪ :‬رحٍ‪ ً١‬ثشٔبِظ االرحبد ثشىً ػبَ ‪ٚ ،‬دساعخ اعٍ‪ٛ‬ة ‪ٔٚ‬ظبَ اٌذ‪ٚ‬س‪ٌٍّٛ ٞ‬عُ اٌش‪٠‬بظ‪ٟ‬‬
‫صبٔ‪١‬ب ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ؼ‪ٛ‬ي اٌفزشاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬فمب العٍ‪ٛ‬ة ‪ٔٚ‬ظبَ اٌذ‪ٚ‬س‪ِ ، ٞ‬ضال‪:‬‬
‫‪ -‬ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ ين‪ ٘ٚ‬ٽ ج (‪ )3‬اّجدي‪٨‬‬
‫‪ -‬ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ ين‪ ٘ٚ‬ٽ ج (‪ )3‬اّجدي‪٨‬‬
‫‪ -‬ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس ين‪ ٘ٚ‬ٽ ج (‪ )2‬اّجدي‪٨‬‬
‫‪ -‬ٱضٌر ثٽڂذجًيجس وڅٲضٌ‪ ٝ‬ج (‪ )16‬اّذو‪.٧‬‬

‫(‪(68‬‬
‫ٕٺټ (‪ )37‬صقويو ‪١‬وٻ ثٽٲضٌثس ثٽضوًيذيز وٱٴ څ‪٦‬جٿ ثٽووًض‬

‫صبٌضب‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ػذد األ‪٠‬بَ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬ػذد اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ف‪ ٟ‬وً أعج‪ٛ‬ع‪.‬‬
‫‪٩‬وه ثاليجٿ ثٽضوًيذيز ٱت ثالّذو‪ )6( ٧‬ثيجٿ صوًيذيز و‪٩‬وه ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ص‪٪‬ضڂو ‪٩‬پ صن‪٢‬ي‪ ٠‬ثٽڂوًح وٱٶج‬
‫الفضيجؽجس ٱٌيٶز ‪.‬‬
‫ساثؼب ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ صِٓ اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ف‪ ٟ‬وً أعج‪ٛ‬ع ‪ٚ‬رحغت ‪ٚ‬فمب ٌٍزبٌ‪: ٟ‬‬
‫أ‪ -‬فزشح اإلػذاد اٌؼبَ ‪ِ:‬ذر‪ٙ‬ب (‪ )1‬أعبث‪١‬غ‬
‫األعج‪ٛ‬ع األ‪ٚ‬ي‪ :‬څٲضٌ‪ ٛ‬إڃ ثٽڂ‪٪‬وٻ ثٽَځچت ٽٺټ وفور صوًيذيز ملٻ ث ّذو‪ ٧‬ث وٻ ځڄ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ=‬
‫(‪)166‬هٵيٶز و‪٩‬وه ايجٿ ثٽضوًيخ (‪)6‬ايجٿ ‪ )666( =166 × 6‬هٵيٶز ٽألّذو‪ ٧‬ث وٻ‪.‬‬
‫األعج‪ٛ‬ع اٌضبٔ‪ :ٟ‬وٱٶجً ٽڂذوا ٍيجهر ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ملٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ څَيو ځڄ فؾڀ (ٍځڄ) ثٽوفوثس‬
‫ثٽضوًيذيز ٱت ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجڅت (‪ )26‬هٵيٶز ٽٺټ وفور وديٽٸ ا‪ٙ‬ذـ ثٽڂ‪٪‬وٻ ٽٺټ وفور = (‪ )126‬هٵيٶز و‪٩‬وه‬
‫ثٽوفوثس (‪)6‬‬
‫و‪٩‬پيز ‪ 6‬وفوثس × ‪ 126‬هٵيٶز = (‪ )726‬هٵيٶز ٽألّذو‪ ٧‬ثٽغجڅت‪.‬‬
‫األعج‪ٛ‬ع اٌضبٌش‪ :‬وٱٶج ٽچٲِ ثٽڂذوا يَهثه ٍځڄ ثٽضوًيخ إٽ (‪ )135‬هٵيٶز ‪ )116( =6 × 135‬هٵيٶز ٱت‬
‫ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجٽظ ‪.‬‬
‫ة ‪ -‬فزشح اإلػذاد اٌخبص‪ِ :‬ذر‪ٙ‬ب (‪ )1‬أعبث‪١‬غ‬
‫ٱت هيڇ ثٽٲضٌر صضڀ ثٽڂقجٱ‪٦‬ز ‪٩‬پ ثٽقؾڀ ملٻ ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجٽظ ځڄ ثٽٲضٌر ثٽْجدٶز وثٽيض ٍځچز (‪ )135‬هٵيٶز‬
‫األعج‪ٛ‬ع األ‪ٚ‬ي‪ 116 =6 × 135 :‬هٵيٶز ملٻ ث ّذو‪.٧‬‬
‫األعج‪ٛ‬ع اٌضبٔ‪ :ٟ‬څنٲ‪ ٜ‬ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ملٻ ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجڅت ځڄ ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وٱٴ ٽڂذوا ٹپڂج صٶوځچج‬
‫څقو ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وثٽڂذجًيجس يٶټ ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت وصَهثه ٕور ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ‪ 716 =6 × 136‬هٵيٶز‪.‬‬

‫(‪(69‬‬
‫‪ 756 =6 × 125‬هٵيٶز‪.‬‬ ‫األعج‪ٛ‬ع اٌضبٌش‪ :‬يْضڂٌ ثالڅنٲج‪ ٛ‬ٱت ثٽقؾڀ إٽ‬
‫ط‪ -‬فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد ‪ :‬ځوص ج (‪ )2‬اّذو‪٧‬‬
‫يْضڂٌ ثالڅنٲج‪ ٛ‬ٱت ٍځڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز وٱٶجً ٽچٲِ ثٽڂذوا وي‪ٚ‬ذـ ٍځڄ ثٽوفور ثٽضوًيذيز‪.‬‬
‫األعج‪ٛ‬ع األ‪ٚ‬ي‪ )726( =6 × 126 :‬هٵيٶز‪.‬‬
‫األعج‪ٛ‬ع اٌضبٔ‪٠ :ٟ‬صجح صِٓ اٌ‪ٛ‬حذح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ (‪)116‬هٵيٶز وىٽٸ ٵذټ ثٽوموٻ ٱت ٱضٌر ثٽڂچجٱْجس فيظ يضڀ‬
‫مٲ‪ ٜ‬ثٽقؾڀ (ثٽَځڄ) ثّض‪٪‬وثهثً ٽنو‪ ٛ‬ثٽڂذجًثر ث وٽ ٽيٺوڃ ‪ )666( =6 × 116‬هٵيٶز‪.‬‬
‫وديٽٸ ا‪ٙ‬ذـ‪-:‬‬

‫ثٽٖٺټ( ‪ ) 31‬ٱضٌر ث ‪٩‬وثه دجٽوٵيٶز ٽغڂجڅيز اّجدي‪٨‬‬

‫خبِغب‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ٔغجخ ‪ٚ‬صِٓ اإلػذاد اٌجذٔ‪ ٟ‬اٌؼبَ ‪ٚ‬اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد اٌّ‪ٙ‬بس‪ ٚ ٞ‬اإلػذاد اٌخؽؽ‪ٌ ٟ‬ىً فزشح‬
‫ِٓ اإلػذاد اٌؼبَ ‪ٚ‬اإلػذاد اٌخبص ‪ ٚ‬اإلػذاد اٌّجبس‪٠‬بد‬
‫‪.1‬ثٽَځڄ ثٽٺپت ٽأل‪٩‬وثه ٽٺټ ‪ٙ‬ٲز‪ -‬ٱضٌر ثال‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‬

‫(‪(21‬‬
‫ثٽٖٺټ( ‪ )36‬ثٽچْخ ثٽڂتويز ء‪٩‬وثه ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽپ‪٪‬ذز ٱت ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‬

‫‪.2‬ثٽَځڄ ثٽٺپت ء‪٩‬وثه ٹټ ‪ٙ‬ٲز ٱت ٱضٌر ث ‪٩‬وثه ثٽنجٗ‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )46‬ثٽچْخ ثٽڂتويز ء‪٩‬وثه ٹټ ‪٩‬چ‪ ٌٚ‬ٱت ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ‬

‫‪ .3‬ثٽَځڄ ثٽٺپت ء‪٩‬وثه ٹټ ‪ٙ‬ٲز ٱت ٱضٌر ثال‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‬

‫(‪(20‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪ )41‬ثٽچْذز ثٽڂتويز ء‪٩‬وثه ‪٩‬چ‪ ٌٚ‬ٽٲضٌر ثال‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس‬

‫عبدعب ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ٔغجخ ‪ٚ‬صِٓ اإلػذاد اٌجذٔ‪ٚ ٟ‬اٌّ‪ٙ‬بس‪ٚ ٞ‬اٌخؽؽ‪ٌ ٟ‬ىً أعج‪ٛ‬ع ِٓ أعبث‪١‬غ اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫‪ٚ‬اٌخبص ‪ٚ‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫‪ -3‬فزشح اإلػذاد اٌؼبَ‬
‫ث ّذو‪ ٧‬ث وٻ ‪ 576‬هٵيٶز‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ‪246‬هٵيٶز(‪)%46‬‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ‪ 216‬هٵيٶز(‪)%35‬‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ‪ 126‬هٵيٶز(‪)%25‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪ٍ )42‬ځڄ وڅْخ صوًيخ ٹټ ‪٩‬چ‪ ٌٚ‬ٱت ٱضٌر ثال‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‬

‫(‪(27‬‬
‫‪ -1‬فزشح اإلػذاد اٌخبص‬
‫ث ّذو‪ ٧‬ث وٻ‪ 666‬هٵيٶز‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت‪ 246‬هٵيٶز(‪)%46‬‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ‪226‬هٵيٶز(‪)%35‬‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ‪ 146‬هٵيٶز(‪)%25‬‬

‫ثٽٖٺټ(‪)43‬‬
‫ثٽَځڄ وثٽچْذز ثٽڂتويز ٽضوًيخ ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽپ‪٪‬ذز ٱت ثال‪٩‬وثه ثٽنجٗ ٱت ث ّذو‪ ٧‬ا وٻ‬

‫ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجڅت ‪726‬هٵيٶز‬


‫ثال‪٩‬وثه ثٽذوڅت ‪211‬هٵيٶز(‪)%46‬‬
‫ثال‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ‪252‬هٵيٶز(‪)%35‬‬
‫ثال‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ‪116‬هٵيٶز(‪)%25‬‬

‫(‪(23‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪)44‬‬
‫ثٽَځڄ وثٽچْذز ثٽڂتويز ٽضوًيخ ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽپ‪٪‬ذز ٱت ثال‪٩‬وثه ثٽنجٗ ٱت ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجڅت‬

‫ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجٽظ ‪736‬هٵيٶز‬


‫ثال‪٩‬وثه ثٽذوڅت ‪363‬هٵيٶز(‪)%46‬‬
‫ثال‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ‪253‬هٵيٶز(‪)%35‬‬
‫ثال‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ‪ 262‬هٵيٶز(‪)%25‬‬

‫ثٽٖٺټ(‪)45‬‬
‫ثٽَځڄ وثٽچْذز ثٽڂتويز ٽضوًيخ ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽپ‪٪‬ذز ٱت ثال‪٩‬وثه ثٽنجٗ ٱت ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجٽظ‬

‫(‪(24‬‬
‫فزشح اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد‬
‫األعج‪ٛ‬ع األ‪ٚ‬ي‪ )726( :‬هٵيٶز‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت‪ 144 = %26‬هٵيٶز‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ‪ 216 = %36‬هٵيٶز‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ‪ 366 = %56‬هٵيٶز‬

‫ثٽٖٺټ(‪46‬ا) ثٽَځڄ وثٽچْذز ثٽڂتويز ٽضوًيخ ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ثٽپ‪٪‬ذز ٱت ث ّذو‪ ٧‬ثالوٻ‬

‫األعج‪ٛ‬ع اٌضبٔ‪ )666( :ٟ‬هٵيٶز‬


‫= ‪ 132‬هٵيٶز‬ ‫ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت‪%26‬‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ‪ 161 = %36‬هٵيٶز‬
‫ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ‪ 336 = %56‬هٵيٶز‬

‫(‪(25‬‬
‫ثٽقؾڀ ثء‪٩‬وثه ‪ )16625( =16656 + 5375‬هٵيٶز‬
‫وٵش ثء‪٩‬وثه ثٽذوڅت ‪٩( 1433‬جٿ مجٗ ځذجًيجس) ‪( 3162 +‬ثٽڂذجًيجس) = ‪%32 4625‬‬
‫وٵش ثء‪٩‬وثه ثٽڂ جًض ‪٩( 1633‬جٿ مجٗ ځذجًيجس) ‪( 2635 +‬ثٽڂذجًيجس)= ‪%36 4261‬‬
‫وٵش ثء‪٩‬وثه ثٽن‪٢٢‬ت ‪٩( 1365‬جٿ مجٗ ځذجًيجس) ‪( 4365 +‬ثٽڂذجًيجس)= ‪%31 5714‬‬
‫ثٽڂؾڂو‪ ٧‬ثٽٺپت= ‪%166 14667‬‬

‫عبثؼب‪ :‬ر‪ٛ‬ص‪٠‬غ اٌحغُ اٌزذس‪٠‬ج‪( ٟ‬اٌضِٓ) ٌألعج‪ٛ‬ع ػٍ‪ ٝ‬اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ‪.‬‬


‫دڂج إڃ ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت (ثٽَځڄ) اض ٍځڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ملٻ ث ّذو‪ ٧‬ث وٻ (‪ )666‬هٵيٶز‪ .‬ٽيث‬
‫يؾخ صوٍي‪ ٪‬ج ‪٩‬پ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ‪ ،‬وهچجٷ علط اّجٽيخ ٱت صوٍي‪ٍ ٨‬ځڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز‬
‫‪٩‬پ ث ّذو‪ ٧‬وهت‪-:‬‬
‫‪ -1‬صوٍي‪ ٨‬ثٽَځڄ دجٽضْجوض اض ٹټ وفور (‪ )166‬هٵيٶز‪.‬‬

‫ثٽٖٺټ( ‪ )47‬صوٍي‪ ٨‬ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ثالّذو‪٩‬ت دجٽضْجوض‬

‫(‪(26‬‬
‫‪ -2‬صٌصيذ ج فْخ ثٽَيجهر ثٽضوًيؾيز ٽپقؾڀ عڀ مٲ‪ ٜ‬ثٽقؾڀ ( ثٽضڂوػ ٱت ثٽقؾڀ ) ځغلً‪.‬‬

‫ثٽٖٺټ( ‪ ) 41‬صوٍي‪ ٨‬ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ثالّذو‪٩‬ت دجٽوٵجةٴ‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )46‬صوٍي‪ ٨‬ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ث ّذو‪٩‬ت ‪٩‬ٺْيج‬

‫(‪(22‬‬
‫وهٺيث دجٽچْذز ٽألّجدي‪ ٨‬ثٽذجٵيز‪.‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪ )56‬صوٍي‪ ٨‬ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ‪ٌ١‬هيج‬

‫صبِٕب ‪ :‬ر‪ٛ‬ص‪٠‬غ شذح اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬ػٍ‪ ٝ‬اٌ‪ٛ‬حذاد اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ‪ٚ‬اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ ‪ٚ‬رمغُ‬
‫شذح اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ ٟ‬إٌ‪ِ )3( ٝ‬غز‪٠ٛ‬بد‪.‬‬
‫ط‪ /‬و‪١‬ف ٔحذد اٌحًّ اٌزذس‪٠‬ج‪ٟ‬‬
‫يو‪ٝ‬ـ ثٽؾووٻ (‪ )4‬صقويو ثالفڂجٻ ثٽضوًيذيز دچْذ ج ثٽڂتويز وڅڂجىػ ثٽضوًيذجس ثٽڂلةڂز ٽضقٶيٴ ٹټ‬
‫څْذز‪.‬‬
‫ثٽؾووٻ (‪ )4‬صقويو ثالفڂجٻ ثٽضوًيذيز وڅْذ ج ثٽڂتويز‬
‫إٌّبرط‬ ‫إٌغجخ‬ ‫اٌحًّ‬
‫ِجبساح‪ /‬رحًّ اٌم‪ٛ‬ح‪/‬رحًّ خبص‪/‬رّبس‪ ٓ٠‬االوز‪١‬ه‬ ‫‪%366-16‬‬ ‫األلص‪ٝ‬‬
‫رحًّ ػبٌ‪ ٟ‬اٌشذح‪ /‬اٌٍؼت ِغّ‪ٛ‬ػخ ظذ ِغّ‪ٛ‬ػخ‪/‬رذس‪٠‬ت ِشوت‬ ‫‪%16-16‬‬ ‫اٌؼبٌ‪ٟ‬‬
‫اٌغشػخ‪/‬اٌششبلخ‪/‬رّبس‪ ٓ٠‬اػذاد ػبَ‪/‬رذس‪٠‬ت اٌزىٕ‪١‬ه‬ ‫‪%16-26‬‬ ‫اٌّز‪ٛ‬عػ‬
‫إٌّخفط ألً ِٓ ‪ %26‬اٌؼبة اٌزش‪٠ٚ‬ح ‪ٚ‬االٌؼبة اٌّصغشح ‪ٚ‬رّبس‪ ٓ٠‬اٌٍؼت اٌضبثذ‬
‫رّبس‪ ٓ٠‬االعزشخبء ‪ٚ‬اٌزص‪ٛ‬س اٌزٕ٘‪ٚ ٟ‬اٌغب‪ٔٚ‬ب ‪ٚ‬اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌح‪١‬بر‪١‬خ‬ ‫ألً ِٓ‪%16‬‬ ‫اٌشاحخ‬

‫(‪(28‬‬
‫ط‪ /‬و‪١‬ف ٔؼشف شذح ٘زا األعج‪ٛ‬ع (اٌذائشح اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ األعج‪ٛ‬ػ‪١‬خ) لص‪-ٜٛ‬ػبٌ‪ِ -ٟ‬ز‪ٛ‬عػ‪ِٕ -‬خفط‬
‫ػ‪ /‬ځڄ ملٻ ځ‪ٌ٪‬ٱضچج ٽٖور ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ٽٺټ وفور ځڄ ثٽوفوثس ٱئىث ٱٌ‪ٝ‬چج إڃ ث ّذو‪ ٧‬ث وٻ‬
‫ٹجڅش ٕور ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ٹجٽضجٽت ‪:‬‬

‫ثٽٖٺټ( ‪ٕ )51‬ور ثٽضوًيخ ث ّذو‪٩‬يز دجٽوًؽجس‬

‫ثٽقڂټ ثٽٶ‪ٚ‬وب =(‪ )16‬هًؽجس = ‪52‬‬


‫ثٽقڂټ ثٽ‪٪‬جٽت =(‪ )1‬هًؽجس = ‪56‬‬
‫ثٽقڂټ ثٽڂضوّ‪ )6(= ٠‬هًؽجس = ‪41‬‬
‫ثٽقڂټ ثٽڂچنٲ‪ )4(= ٜ‬هًؽجس = ‪46‬‬
‫ثٽقڂټ ٽلّضٖٲجس = (‪ )2‬هًؽز = ًثفز ثيؾجديز‬
‫= (‪ )6‬هًؽز‬ ‫ًثفز ّپذيز‬

‫ربعؼب ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ػذد اٌّجبس‪٠‬بد اٌزغش‪٠‬ج‪١‬خ أ‪ ٚ‬اٌشعّ‪١‬خ خالي اٌخؽخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ اٌغٕ‪٠ٛ‬خ‬
‫ػبششا ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ِ‪ٛ‬ػذ إعشاءاد ػٍّ‪١‬بد اعزؼبدح اٌشفبء (رذٌ‪١‬ه ‪ِ ،‬غبط ‪ٚ‬غ‪١‬ش٘ب)‪.‬‬
‫حبد‪ ٞ‬ػشش ‪ :‬رحذ‪٠‬ذ ِ‪ٛ‬ػذ االخزجبساد اٌجذٔ‪١‬خ ‪ٚ‬اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ ‪ٚ‬اٌ‪ٛ‬ظ‪١‬ف‪١‬خ ‪ ٚ‬اٌؽج‪١‬خ‪.‬‬

‫(‪(29‬‬
(81(
‫اٌفصً اٌضبٌش‬
‫رٕظ‪ ُ١‬رذس‪٠‬جبد اٌغشػخ ‪ٚ‬اٌم‪ٛ‬ح ثأٔ‪ٛ‬اػ‪ٙ‬ب ‪ٚ‬فمبً ٌٕظبَ إٔزبط اٌؽبلخ‬
‫اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬األ‪ٚ‬ي )‪(ATP-PC‬‬

‫(‪(80‬‬
(87(
‫رٕظ‪ ُ١‬اٌزذس‪٠‬ت ‪ٚ‬فمبً ألٔظّخ إٔزبط اٌؽبلخ‬
‫إڃ ثٽضوؽه ثٽقويظ ٱت ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت يضؾه څقو صوًيخ اڅ‪٦‬ڂز إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ٽٺټ ٽ‪٪‬ذز ځڄ‬
‫ث ٽ‪٪‬جح وٱٶجً ٽڂْجهڂز ٹټ څ‪٦‬جٿ ځڄ اڅ‪٦‬ڂز إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ٱت اض ٽ‪٪‬ذز ځڄ ث ٽ‪٪‬جح ثٽٌيج‪ٝ‬يز ‪ ،‬فيظ‬
‫يؤٹو (ٱوٹِ ‪ )Fox‬ثڃ ٹٌر ثٽٶوٿ ځغلً يْجهڀ ٱي ج څ‪٦‬جٿ إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽألوٹْؾيچت دچْذز فوثٽت‬
‫(‪ )%76‬ځڄ ځؾڂټ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂ‪ٌٚ‬وٱز اض ثڃ ث٭پخ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽضت يچضؾ ج ثٽل‪٩‬خ ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ وٹيٽٸ‬
‫ٱت ا٭پخ ث ٽ‪٪‬جح ثٽٲٌٵيز صٺوڃ د‪٪‬وٿ ٹٲجيز ث وٹْؾيڄ ٱت إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز وهت صٖٺټ ثٽچْذز ث ٹذٌ‬
‫ځڄ ځؾڂټ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْض پٺز اعچجس ثٽڂذجًيجس ‪ ،‬ودڂج إڃ هيث ثٽچ‪٦‬جٿ يٖٺټ ثٽچْذز ث ٹذٌ ٱت إڅضجػ‬
‫ثٽ‪٢‬جٵز ٽيث يؾخ ثالهضڂجٿ دض‪٢‬ويٌ هيث ثٽچ‪٦‬جٿ وٍيجهر ٵوًصه ځڄ ملٻ صن‪ٚ‬ي٘ فؾڀ صوًيذت ٹذيٌ‪.‬‬

‫ٌزؽ‪٠ٛ‬ش ِزؽٍجبد ٘زا إٌظبَ ‪.‬‬


‫إځج ثٽچ‪٦‬جٿ ثٽغجڅت ثٽيض يْجهڀ ٱت إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ وث ٽ‪٪‬جح ثٽٲٌٵيز (ثٽؾڂج‪٩‬يز) هو‬
‫څ‪٦‬جٿ إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ث وٹْؾيچت وهو يْجهڀ دقوثٽت (‪ )%36‬ځڄ إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽٺپيز‪.‬‬

‫ِف‪ َٛٙ‬اٌزذس‪٠‬ت اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ٟٕ١‬‬


‫هو ثٽضوًيخ ثٽيض يضڀ ٱيه إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز د‪٪‬وٿ ٹٲجيز ث وٹْؾيڄ ٱت ثٽنليج ثٽ‪ٞ٪‬پيز ويقوط ٱت‬
‫ثٽضوًيذجس ثٽضت صٺوڃ ٱي ج ٕور ثٽضوًيخ ځڄ (‪ )%166-66‬ځڄ اٵ‪ٕ ٚ‬ور وي‪ٚ‬ټ ٱي ج ځ‪٪‬وٻ‬
‫‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ إٽ اٹغٌ ځڄ (‪ٌٝ )176‬دز ٱت ثٽوٵيٶز ‪ ،‬وهيث ي‪٪‬چت ثڃ ٹټ صوًيخ ّوثس دوڅت او‬
‫ځ جًض او م‪٢٢‬ت صٺوڃ ٱيه ثٽٖور ٵ‪ٚ‬وب ځڄ (‪ )%166-66‬ځڄ اٵ‪ٕ ٚ‬ور و‪١‬وٻ ٱضٌر هيث‬
‫ثٽضڂٌيڄ ثٵټ ځڄ (‪ )3‬هٵجةٴ ي‪٪‬و صوًيذجً وٹْؾيچجً ويض‪٢‬پخ هيث ثٽضوًيخ ثڃ صٺوڃ ٱضٌر ثٽٌثفز ديڄ‬
‫صٺٌثً وآمٌ و‪ٙ‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ إٽ ثٵټ ځڄ ‪ٌٝ 126‬دز دجٽوٵيٶز وديڄ ثٽڂؾجځي‪ ٨‬إٽ ثٵټ ځڄ‬
‫(‪ٌٝ )116‬دز ٱت ثٽوٵيٶز وهيث ثٽچ‪٦‬جٿ هو ثٽچ‪٦‬جٿ ث ٹغٌ ٱج‪٩‬پيز وث ٹغٌ ځْجهڂز ٱت ث ٽ‪٪‬جح‬
‫ثٽؾڂج‪٩‬يز (ٹٌر ثٽٶوٿ ‪٩ ،‬وه ثٽڂْجٱجس ثٽٶ‪ٚ‬يٌر ‪ ،‬ثٽڂ‪ٚ‬جً‪٩‬ز ‪ ،‬ثٽڂلٹڂز‪ ،‬ثٽضجيٺوثڅوو ‪ ،‬ٹٌر ثٽ‪٢‬جةٌر‪،‬‬
‫ٹٌر ثٽْپز‪ ،‬ٹٌر ثٽيو و٭يٌهج ځڄ ث ٽ‪٪‬جح ثٽضت صضڂيَ دجٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‪.‬‬

‫أٔ‪ٛ‬اع اٌزذس‪٠‬جبد اٌأل‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ‬


‫هچجٷ څو‪٩‬يڄ ځڄ ثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيچت هڂج ‪-:‬‬
‫أ‪ٌّٙٚ‬ب‪ :‬ثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيچت ثٽيض يٺوڃ ٱيه ځ‪ٚ‬وً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽٲوّٲجس ويْڂ ثٽضوًيخ‬
‫ثٽألوٹْؾيچت ثٽٲوّٲجؽيڄ )‪ (ATP-PC‬اض ثٽڂ‪٪‬ضڂو ‪٩‬پ ثڅٖ‪٢‬جً علعت ٱوّٲجس ثالهڅوٍيڄ وإ‪٩‬جهر‬
‫دچجسڇ ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ ٱوّٲجس ثٽٺٌيجصيڄ وصٺوڃ ځور ثٽ‪٪‬ڂټ د يث ثٽچ‪٦‬جٿ ثٵټ ځڄ (‪ )12‬عجڅيز وهيث ي‪٪‬چت ثڃ‬
‫ٹټ صڂٌيڄ ّوثس دوڅت او ځ جًض او م‪٢٢‬ت يؤهض دجٽٖور ثٽٶ‪ٚ‬وب ځڄ (‪ )%166-65‬ځڄ اٵ‪ٚ‬‬
‫ٕور وځوصه ثٵټ ځڄ (‪ )12‬عجڅيز ٱجڃ هيث ثٽضوًيخ ي‪ٚ‬چٰ ‪ٝ‬ڂڄ ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچز دچ‪٦‬جٿ‬
‫)‪(ATP-PC‬وځچ ج صوًيذجس ثٽٌْ‪٩‬ز وثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب وثٽٶور ثالڅٲؾجًيز وثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‪.‬‬

‫‪ٚ‬صبٔ‪ّٙ١‬ب‪ :‬ثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيچت ثٽيض يٺوڃ ٱيه ځ‪ٚ‬وً ثٽ‪٢‬جٵز صقپټ ثٽؾپوٹوٍ وٹْؾيچيج‬
‫ويْڂ څ‪٦‬جٿ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ وهيث ثٽضوًيخ ي وٯ إٽ ص‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ او صقڂټ ثٽٌْ‪٩‬ز‬
‫وّوٯ يضڀ صچجوٽه ٱت ثٽٲ‪ٚ‬ټ ثٽٌثد‪ .٨‬اځج ثآلڃ ّوٯ ّچضچجوٻ څ‪٦‬جٿ إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽألوٹْؾيچت‬
‫ث وٻ )‪.(ATP-PC‬‬

‫(‪(83‬‬
‫أ‪ٚ‬ال ‪ٔ :‬ظبَ إٔزبط اٌؽبلخ اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬األ‪ٚ‬ي )‪(ATP-PC‬‬

‫اٌ‪ٙ‬ذف ‪ٚ‬اٌّّ‪١‬ضاد‬
‫ي وٯ څ‪٦‬جٿ إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽألوٹْؾيچت ث وٻ )‪ (ATP-PC‬إٽ ص‪٢‬ويٌ ثٽٌْ‪٩‬ز دؾڂي‪ ٨‬اڅوث‪ ٩‬ج‬
‫وثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب وثٽٶور ثالڅٲؾجًيز وثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز ويضڂيَ ثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيچت دچ‪٦‬جٿ ثٽٲوّٲجس‬
‫)‪ (ATP-PC‬دڂج يپت‪-:‬‬
‫ٕور ثٽضوًيخ ځڄ (‪ )%166-66‬ځڄ اٱ‪ٞ‬ټ ثڅؾجٍ ٽپضڂٌيڄ‪.‬‬
‫ځور ثٽضوًيخ ثٵټ ځڄ (‪ )16‬عوثڅت‪.‬‬
‫ي‪ٚ‬ټ ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ ٱت ثٽضڂٌيڄ إٽ اٹغٌ ځڄ ‪ٌٝ 175‬دز ٱت ثٽوٵيٶز‪.‬‬
‫ي‪ٚ‬ټ ٱيه ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ ٱت ٱضٌر ثٽٌثفز إٽ ثٵټ ځڄ (‪/ٛ )126‬ه ٽپذوس دجٽضٺٌثً‬
‫ثٽضجٽت‪ .‬او ځڄ (‪ )5-3‬هٵجةٴ ‪.‬‬
‫وهيث ي‪٪‬چت ثڃ ٹټ صڂٌيڄ ّوثس ٹجڃ دوڅت او ځ جًض او م‪٢٢‬ت يٶ‪ٝ ٨‬ڂڄ هيڇ ثٽڂوث‪ٙ‬ٲجس ٱجڅز‬
‫ي وٯ إٽ ص‪٢‬ويٌ هيث ثٽچ‪٦‬جٿ ويْڂ ثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيچت دچ‪٦‬جٿ ثٽٲوّٲجس )‪.(ATP-PC‬‬

‫اٌصفبد اٌجذٔ‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬ؽ‪ٛ‬س٘ب إٌظبَ اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬األ‪ٚ‬ي )‪(ATP-PC‬‬


‫ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ثٽضت يضڀ ص‪٢‬ويٌهج وٱٶجً ٽ يث ثٽچ‪٦‬جٿ هت‬
‫اوال ‪ :‬ثٽٌْ‪٩‬ز دؾڂي‪ ٨‬اڅوث‪ ٩‬ج‬
‫عجڅيج ‪ :‬ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب وثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز وثٽٶور ثالڅٲؾجًيز‪.‬‬

‫أ‪ٚ‬ال ‪ :‬اٌغشػخ ثغّ‪١‬غ أٔ‪ٛ‬اػ‪ٙ‬ب ‪: ٟ٘ٚ‬‬


‫ٌّ‪٩‬ز ثالّضؾجدز‪.‬‬
‫ٌّ‪٩‬ز ثٽقٌٹز‪.‬‬
‫ٌّ‪٩‬ز ثٽؾٌض‪.‬‬
‫ٌّ‪٩‬ز ث هثس ثٽڂ جًض‪.‬‬
‫ٌّ‪٩‬ز ث هثس ثٽن‪٢٢‬ت‪.‬‬
‫‪ -3‬عشػخ االعزغبثخ‬
‫ِف‪ َٛٙ‬عشػخ أ‪ ٚ‬صِٓ االعزغبثخ ‪ٚ‬و‪١‬ف‪١‬خ رؽ‪٠ٛ‬ش٘ب‬
‫ٌّ‪٩‬ز ثالّضؾجدز ص‪٪‬چت ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ٽ‪ ٦‬وً ثءٕجًر ثٽْڂ‪٪‬يز او ثٽذ‪ٌٚ‬يز وثالّضؾجدز ٽ ج دجٽقٌٹز‬
‫وهت ځؾڂو‪ٍ ٧‬ځڄ ًه ثٽٲ‪٪‬ټ وٍځڄ صچٲيي ثٽقٌٹز (ٌّ‪٩‬ز ثٽقٌٹز) ځغټ دوثيز ثالڅ‪٢‬لٳ ٱت‬
‫ثٽڂْجٱجس ثٽٶ‪ٚ‬يٌر فيظ صڂغټ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ (ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ځڄ ّڂج‪ٙ ٧‬وس ثٽ‪٢‬پٶز فض‬
‫ثٽپق‪٦‬ز ثٽضت ّضذوثس د ج ثٽقٌٹز ) اځج ثٽذوس دجٽقٌٹز وثالڅ‪٢‬لٳ ٽلځجٿ ٱ ت صڂغټ (ٍځڄ ثٽقٌٹز )‬
‫وهيث يچ‪٢‬ذٴ اي‪ٞ‬ج ‪٩‬پ ‪ٌٝ‬دز ثءًّجٻ دجٽٺٌر ثٽ‪٢‬جةٌر او ثٽض ويٰ دٺٌر ثٽٶوٿ او ٹٌر ثٽيو ‪ ،‬ٱڂغل‬
‫ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ صذوا ځڄ ٽق‪٦‬ز ‪ٌٝ‬ح ثٽٺٌر ځڄ ٵذټ ثٽن‪ٚ‬ڀ فض ٵيجٿ ثٽل‪٩‬خ دجٽذوس دجٽقٌٹز‬
‫وثٽقٌٹز ثٽضت يچٲيهج ثٽل‪٩‬خ ٽپٶيجٿ دجٽوثؽخ ثٽقٌٹت ثٽڂچجّخ هت ٍځڄ صچٲيي ثٽقٌٹز (ٌّ‪٩‬ز‬
‫ثٽقٌٹز) ‪ ،‬و‪٩‬پيز ٱاڃ ٌّ‪٩‬ز او ٍځڄ ثالّضؾجدز هت ځؾڂو‪ ٧‬ثٽَځچيڄ ( ٍځڄ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ‬
‫وٍځڄ ثٽقٌٹز) ‪.‬‬

‫(‪(84‬‬
‫عشػخ سد اٌفؼً‬
‫ِف‪ٚ َٛٙ‬أٔ‪ٛ‬اع عشػخ سد اٌفؼً‬
‫ځٲ وٿ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ هت ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ديڄ ‪ ٥‬وً ثٽڂغيٌ (ّڂ‪٪‬ت او د‪ٌٚ‬ض) وثالّضؾجدز ٽه‬
‫دجٽقٌٹز ويٲ ڀ ثٽذ‪ ٜ٪‬ثڃ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ هت ٌّ‪٩‬ز ثٽضقٌٷ او ثالڅ‪٢‬لٳ داٵ‪٩ٌّ ٚ‬ز وهيث‬
‫ثٽڂٲ وٿ ٭يٌ ‪ٙ‬قيـ وىٽٸ الڃ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ هت فجٽز ٱْيوٽوؽيز صٺڂڄ ‪٩‬ڂپيجص ج هثمټ ثٽؾْڀ‬
‫ٱٶ‪ ٠‬وصذوا ځْجً ‪٩‬ڂپيجص ج ځڄ ثٽوځج‪ ٫‬إٽ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت عڀ إٽ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٞ٪‬پت ٱذ‪٪‬و ‪ ٥‬وً‬
‫ثءٕجًر او ثٽڂغيٌ ځغجٻ ‪ٌٝ‬دز ثٽل‪٩‬خ ثٽن‪ٚ‬ڀ ثءًّجٻ دٺٌر ثٽ‪٢‬جةٌر او ثٽض ويٰ دٺٌر ثٽيو او‬
‫‪ٌٝ‬دز ثٽؾَثس ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ ٱجڃ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ صڂٌ دجٽ‪٪‬ڂپيجس ثٽضجٽيز‪-:‬‬
‫ثّضٶذجٻ ثٽڂغيٌ ثٽذ‪ٌٚ‬ض وهت ٽق‪٦‬ز ‪ٌٝ‬ح ثٽٺٌر او ًځي ج ځڄ ٵذټ ثٽن‪ٚ‬ڀ فيظ صڀ ًؤيض ج‬
‫ځڄ ٵذټ ثٽل‪٩‬خ او فجًُ ثٽڂٌځ ‪.‬‬
‫صقپيټ وصٲْيٌ ثٽڂغيٌ هثمټ ثٽٶٌٖر ثٽڂنيز اض صقپيټ ‪ٌٝ‬دز او ًځيز ثٽن‪ٚ‬ڀ ځڄ فيظ ٵوص ج‬
‫وٌّ‪٩‬ض ج وثصؾجه ج وثٽقجالس ثٽڂضوٵ‪٪‬ز اعچجس ّيٌهج وهيث يْضٮٌٳ اؽَثس دجآلٽٰ ځڄ ثٽغجڅيز ود‪٪‬و‬
‫هيث ثٽضقپيټ وثٽضٲْيٌ‪.‬‬
‫ثصنجى ثٽٶٌثً وإ‪ٙ‬وثً ثءٕجًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ځڄ ثٽڂل إٽ ثٽ‪ٞ٪‬لس ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ ث ‪ٚ٩‬جح‬
‫ثٽقٌٹيز ثٽضت صضچجّخ ځ‪ ٨‬ٵور وٌّ‪٩‬ز وثصؾجڇ ثٽٺٌر ثٽٶجهځز ځڄ ثٽن‪ٚ‬ڀ‪.‬‬
‫إڃ ځؾڂټ ثٽ‪٪‬ڂپيجس ثٽضت ٵجٿ ده ثٽل‪٩‬خ او فجًُ ثٽڂٌځ ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ثٽٶ‪ٚ‬يٌر‬
‫هت ثٽضت صڂغټ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ‪ ،‬اځج ثٽٶيجٿ دجٽقٌٹز وثالڅ‪٢‬لٳ ٽ‪ٚ‬و ثٽٺٌر ٱپيِ ٽ ج ‪٩‬لٵز دٌْ‪٩‬ز‬
‫ًه ثٽٲ‪٪‬ټ دټ صڂغټ ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽقٌٹيز وثٽضت ص‪٪‬ضڂو دٖٺټ ًةيْت ‪٩‬پ ٵور ثٽل‪٩‬خ ثالڅٲؾجًيز‬
‫ٽلڅ‪٢‬لٳ ‪٩‬پ ٹٌر ثٽن‪ٚ‬ڀ و‪٩‬پيه ٱجڃ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ص‪٪‬ضڂو دٖٺټ ځذجٌٕ ‪٩‬پ ٵوً ثٽؾ جٍ‬
‫ثٽ‪ٚ٪‬ذت وا‪ٞ٩‬جس ثالّضٶذجٻ ثٽقْت ‪٩‬پ ثّضٶذجٻ ثٽڂغيٌ فض دوس ٽق‪٦‬ز ثالّضؾجدز ٽه دجٽقٌٹز‪.‬‬
‫هچجٷ څو‪٩‬يڄ ځڄ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ هت‪-:‬‬

‫ا‪ٚ‬ال‪ -‬عشػخ سد اٌفؼً اٌجغ‪١‬ػ‬


‫وهيث ثٽچو‪ ٧‬ځڄ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ يْضنوٿ ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽضت يٺوڃ ٱي ج څو‪ ٧‬ثءٕجًر او ثٽڂغيٌ‬
‫وصوٵيش فووعه وثصؾجڇ فٌٹز ثٽل‪٩‬خ ځ‪ٌ٪‬وٱز ځْذٶجً ٹڂج ٱت دوثيز ثٽڂْجٱجس ثٽٶ‪ٚ‬يٌر وثٽْذجفز‬
‫وهيث ي‪٪‬چت ثڃ ثٽل‪٩‬خ ي‪ٌ٪‬ٯ ځْذٶجً ثڃ هچجٷ ‪ٙ‬وس ٽ‪٢‬پٶز ثٽڂْوُ وثصؾجڇ ثٽٌٹ‪ ٜ‬اض ثڃ هچجٷ‬
‫ثفضڂجٻ وثفو ٽلّضؾجدز ٽپقٌٹز هو ثالڅ‪٢‬لٳ ٽألځجٿ وٽ يث ٱ و ال يقضجػ إٽ صٲْيٌثس وصقپيلس‬
‫ٹغيٌر ځڄ ٵذټ ثٽوځج‪ ٫‬وإ‪ٙ‬وثً ث وثځٌ ٽضچٲيي ثٽوثؽخ ثٽقٌٹت وٽ يث ّڂت ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽذْي‪.٠‬‬
‫وځڄ ثٽچجفيز ثٽضوًيذيز ٱجڃ ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽذْي‪ ٠‬يڂٺڄ ص‪٢‬ويٌڇ ٽل‪٩‬ذيڄ ٽألٽ‪٪‬جح ثٽٲٌهيز وثٽٲٌٵيز ‪٩‬پ‬
‫فو ّوثس ‪٩‬پ ثٽٌ٭ڀ ځڄ ثڃ هيث ثٽچو‪ ٧‬ځڄ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ال يْضنوٿ ٹغيٌثً ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽٲٌٵيز‬
‫وثٽڂچجٍالس ثٽٲٌهيز‪.‬‬
‫يضني ثٽل‪٩‬خ و‪٪ٝ‬يجس ځنضپٲز ٽلڅ‪٢‬لٳ ځغلً ثٽؾپوُ‪ ،‬ثالڅذ‪٢‬جؿ ‪٩‬پ ثٽذ‪٢‬ڄ‪ ،‬ثالّضپٶجس ‪٩‬پ‬
‫ثٽ‪ ،ٌ ٦‬ثٽٶٌٱ‪ٚ‬جس‪ ،‬ثٽٌٵوه ثٽؾجڅذت‪ ،‬ثٽوٵوٯ وثٽ‪ ٌ ٦‬ځوثؽ ز الصؾجڇ ثٽؾٌض و‪٩‬چو ّڂج‪ ٧‬ثٽ‪ٚ‬جٱٌر‬
‫ځڄ ثٽڂوًح يچ‪٢‬پٴ ثٽل‪٩‬خ إٽ ثالصؾجڇ ثٽڂقوه ٽه ٱت ثٽضڂٌيڄ وهيث ي‪٪‬چت ثڃ ثٽ‪ٚ‬وس ځ‪ٌ٪‬وٯ ځڄ‬
‫ٵذټ ثٽڂوًح وهت ثٽ‪ٚ‬جٱٌر وثالصؾجڇ ځ‪ٌ٪‬وٯ وهچج ثٽضٌٹيَ ‪٩‬پ ‪ٙ‬وس ثٽ‪ٚ‬جٱٌر وثصنجى ثٽٶٌثً‬
‫ٽلڅ‪٢‬لٳ هو ثٽ‪٪‬جځټ ثٽقجّڀ ٱت ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ‪.‬‬

‫(‪(85‬‬
‫رؽ‪٠ٛ‬ش عشػخ سد اٌفؼً اٌجغ‪١‬ػ‬
‫يڂٺڄ ص‪٢‬ويٌ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽذْي‪ ٠‬ځڄ ملٻ صچٲيي ثٽضوًيذجس وٱٶج ٽڂج يپت ‪- :‬‬
‫ثٽٖور= صڂغټ ثالڅضذجڇ وثٽضٌٹيَ ثٽٶ‪ٚ‬وض ‪٩‬پ ٽق‪٦‬ز ‪ٙ‬ووً ثٽ‪ٚ‬وس او ثءٕجًر او ًؤيز ث هثس‬
‫ثٽقٌٹت ٽپن‪ٚ‬ڀ‬
‫‪‬ثٽضٺٌثً= (‪ )4‬صٺٌثًثس ٽٺټ و‪.٨ٝ‬‬
‫‪‬ثٽڂْجٱز او ثٽَځڄ ٵ‪ٚ‬يٌ ؽوث‬
‫‪‬ثٽٌثفز= ًؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ ٜ‬إٽ ثٵټ ځڄ ‪/ٛ 116‬ه ‪ .‬او ځڄ ( ‪ ) 3-2‬هٵجةٴ ‪.‬‬
‫ويڂٺڄ ٵيجُ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ اؽ َر مج‪ٙ‬ز صٶيِ ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ځڄ ٽق‪٦‬ز ‪ ٥‬وً‬
‫ثٽڂغيٌ او ثءٕجًر إٽ ٽق‪٦‬ز دوس ثٽقٌٹز ٽل‪٩‬خ ٹڂج ٱت دوثيز ثٽ‪٪‬جح ثٽٶوب وثٽْذجفز فيظ ثڃ‬
‫ځْوُ ثٽذوس هو ثٽيض يٖٮټ ّج‪٩‬ز ثٽضوٵيش ويوؽو ٱت ځٺ‪٪‬ذجس ثٽذوثيز اؽ َر مج‪ٙ‬ز صذوا دجٽ‪٪‬ڂټ ځڄ‬
‫ٽق‪٦‬ز ثڅ‪٢‬لٳ ثٽڂْوُ إٽ ٽق‪٦‬ز هٱ‪ ٨‬ځٺ‪٪‬ذجس ثٽذوثيز ويڂٺڄ ٽ يڇ ث ؽ َر ٵيجُ ثٽٲضٌر ثٽَځچيز‬
‫ځڄ وٵش ‪ٙ‬ووً ‪ٙ‬وس ‪١‬پٶز ثٽڂْوُ فض ٽق‪٦‬ز هٱ‪ ٨‬ځٺ‪٪‬ذجس ثٽذوثيز وهت ثٽضت صڂغټ ٌّ‪٩‬ز ًه‬
‫ثٽٲ‪٪‬ټ‪.‬‬
‫صبٔ‪١‬ب‪ -‬عشػخ سد اٌفؼً اٌّؼمذ أ‪ ٚ‬اٌّشوت‬
‫ځٲ وٿ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽڂ‪٪‬ٶو او ثٽڂٌٹخ هو ثڃ څو‪ ٧‬ثٽڂغيٌ او ثءٕجًر ّوثس ٹجڅش ثٽٺٌر او‬
‫فٌٹز ثٽل‪٩‬خ ٭يٌ ځ‪ٌ٪‬وٱز ځْذٶجً ځڄ فيظ ٌّ‪٩‬ز ثٽٺٌر او ثٽل‪٩‬خ او ثصؾجهه او صوٵيش فووط‬
‫ثٽقٌٹز ځڄ ٵذټ ثٽن‪ٚ‬ڀ ‪ ،‬ٱڂغلً ثٽ‪ٌٞ‬دز ثٽقٌر ثٽڂذجٌٕر دٺٌر ثٽٶوٿ ٱجڃ فجًُ ثٽڂٌځ ال ي‪ٌ٪‬ٯ‬
‫ځْذٶجً ثصؾجڇ ثٽٺٌر څقو ثٽيڂيڄ او ثٽيْجً وال ي‪ٌ٪‬ٯ ٌّ‪٩‬ض ج او ثصؾجه ج ‪٩‬جٽيز وث‪١‬تز وهټ ثٽٺٌر‬
‫ملٻ ځْجًهج ّض‪٢ٚ‬وٿ دجٽل‪٩‬ذيڄ اٿ ال و‪٩‬پيه ٱجڃ هچجٷ ‪٩‬ور ثفضڂجالس ٽڂْجً ثٽٺٌر وثٽل‪٩‬خ‬
‫ثٽن‪ٚ‬ڀ اعچجس ‪ٌٝ‬ح ثٽٺٌر وٹيٽٸ ثٽقجٽز دجٽچْذز ٽپ ؾوٿ دجٽڂلٹڂز وثٽضجٹوثڅوو وثٽڂذجًٍر وثٽض ويٰ‬
‫دٺٌر ثٽيو و٭يٌهج ځڄ ثٽقجالس و‪٩‬پيه يؾخ ‪٩‬پ ثٽل‪٩‬خ او فجًُ ثٽڂٌځ ثمضيجً ثالّپوح‬
‫ث ځغټ ٽپٌه ‪٩‬پ ثٽل‪٩‬خ ثٽن‪ٚ‬ڀ او ٹٌر ثٽن‪ٚ‬ڀ دڂج يچْؾڀ ځ‪ ٨‬صپٸ ثالفضڂجالس ثٽٺغيٌر ‪ ،‬وٽ يث ٱجڃ‬
‫ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽڂ‪٪‬ٶو هو ث ‪٪ٙ‬خ وث ٹغٌ ص‪٪‬ٶيوثً وٱت ٹغيٌ ځڄ ث فيجڃ يٺوڃ ثٽ‪٪‬جځټ ثٽقجّڀ ٱت ثٽٺغيٌ‬
‫ځڄ ځوثٵٰ ثٽپ‪٪‬خ ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽٌيج‪ٝ‬يز ومج‪ٙ‬ز ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽضت يضٶجدټ د ج ثٽن‪ٚ‬وٿ‪.‬‬
‫وثڅ‪٢‬لٵجً ځڄ اهڂيز ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽڂ‪٪‬ٶو ىو ثالفضڂجالس ثٽٺغيٌر ٽيث يؾخ ثڃ ين‪ ٘ٚ‬ٽه ف‪ٚ‬ز‬
‫ځچجّذز ځڄ ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت صچْؾڀ ځ‪ ٨‬ثفضيجؽجس ثٽل‪٩‬ذيڄ وځوب ص‪ ٌٝ٪‬ڀ ٽڂغټ صپٸ ثالفضڂجالس‬
‫اعچجس ثٽڂذجًيجس او ثٽڂچجٍالس ثٽٲٌهيز الڃ صوًيذجس ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽڂٌٹخ ص‪٪‬ڂټ ‪٩‬پ صٶ‪ٚ‬يٌ‬
‫ثٽٲضٌر ثٽَځچيز الّضٶذجٻ ثٽڂغيٌ وصٲْيٌڇ وصقپيپه وثصنجى ثٽٶٌثً ثٽڂچجّخ ٽضچٲيي ثٽوثؽخ ثٽقٌٹت ‪ٝ‬و‬
‫صقٌٹجس ثٽن‪ٚ‬ڀ او ٹٌثصه‪.‬‬
‫ويپ‪٪‬خ ثٽضوٵ‪ ٨‬ثٽقٌٹت هوًثً ٱج‪٩‬لً ٱت ثمضيجً ثالّپوح ث ځغټ ٽپٌه ‪٩‬پ صقٌٹجس ثٽن‪ٚ‬ڀ ٱت‬
‫ث ٽ‪٪‬جح ثٽٲٌٵيز وثٽڂچجٍالس ثٽٲٌهيز ٱڂغلً ثڃ د‪ ٜ٪‬ځڄ فٌثُ ثٽڂٌځ يٌٹَ ‪٩‬پ فٌٹز ًؽټ‬
‫ثٽل‪٩‬خ ثٽڂچٲي ٽ‪ٌٞ‬دز ثٽؾَثس ٵذټ صچٲيي ثٽ‪ٌٞ‬دز دپق‪٦‬جس وال يچض‪ ٌ٦‬ٽق‪٦‬ز ‪ٌٝ‬ح ثٽٺٌر ويچ‪٢‬پٴ‬
‫‪٩‬پ ثٽٺٌر ٽ‪ٚ‬وهج دچجس ‪٩‬پ مذٌصه ٱت صوٵ‪ ٨‬ثصؾجڇ ثٽٺٌر وثًصٲج‪ ٩‬ج وٌّ‪٩‬ض ج ځڄ ملٻ هًثّز‬
‫وصقپيټ ٌّ‪٩‬ز ثٽل‪٩‬خ ثٽڂچٲي وثصؾجڇ ؽْڂه وٵوځه ٵذټ ٽق‪٦‬ز ‪ٌٝ‬ح ثٽٺٌر وهيث يچ‪٢‬ذٴ اي‪ٞ‬جً ‪٩‬پ‬
‫ثٽڂوثٵٰ ثٽڂنضپٲز ٱت ٹٌر ثٽ‪٢‬جةٌر وٹٌر ثٽْپز وٹٌر ثٽيو فيظ يپ‪٪‬خ ثٽضوٵ‪ ٨‬ثٽقٌٹت ٽل‪٩‬خ اهڂيز‬
‫ٹذيٌر ٱت ثٽوٱج‪٩ ٧‬ڄ ځچ‪٢‬ٶضز ‪ ،‬ٹڂج يپ‪٪‬خ ثٽضوٵ‪ ٨‬ثٽقٌٹت هوًثً ٹذيٌثً ٱت ثٽڂچجٍالس ثٽٲٌهيز‬
‫ٹجٽڂلٹڂز وثٽڂذجًٍر وثٽڂ‪ٚ‬جً‪٩‬ز وثٽضجيٺوثڅوو فيظ يْض‪٢‬ي‪ ٨‬ثٽل‪٩‬خ ثٽضنپ٘ ځڄ ‪ٌٝ‬دجس ثٽن‪ٚ‬ڀ‬
‫ځڄ ملٻ صوٵ‪٪‬ه دقووط هؾوٿ ‪٩‬پيه وثٽضوٵ‪ ٨‬ثٽقٌٹت يضاِّ ‪٩‬پ ځوب مذٌر ثٽل‪٩‬خ و‪١‬وٻ ثٽٲضٌر‬
‫ثٽضوًيذيز وٵوًر ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽؾ جٍ ثٽ‪ٞ٪‬پت ‪٩‬پ صقپيټ وصٲْيٌ وثصنجى ثٽٶٌثً ٽنوث‪ ٧‬ثٽن‪ٚ‬ڀ‬

‫(‪(86‬‬
‫او ثٽضنپ٘ ځچه‪.‬‬
‫و‪٩‬پيه ٱجڃ ثٽل‪٩‬خ ومج‪ٙ‬ز ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽٲٌٵيز وثٽڂچجٍالس ثٽٲٌهيز دقجؽز إٽ صچٲيي ثّضؾجدجس‬
‫ٌّي‪٪‬ز ٹٌه ٱ‪٪‬ټ ٽپڂضٮيٌثس وثٽڂوثٵٰ ثٽڂنضپٲز ثٽضت صقوط ٱت ثٽپ‪٪‬خ ٹضقٌٹجس ثٽن‪ٚ‬ڀ وثٽَځيټ‬
‫وثٽضٮيٌثس ثٽڂٲجؽتز ٽٌْ‪٩‬ز وثصؾجڇ ثٽٺٌر‪ .‬وٽ يث ٱجڃ ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ځج هو إال ثّضؾجدز المضذجً ًه ٱ‪٪‬ټ‬
‫ځچجّخ ٽپڂوثٵٰ ثٽڂنضپٲز ثٽضت صقوط و ص‪ٌ٪‬ٯ دٌه ٱ‪٪‬ټ ثالمضذجً‪.‬‬
‫ثڃ ٍځڄ ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽڂ‪٪‬ٶو ي‪٪‬ضڂو ‪٩‬پ ‪٩‬ور ‪٩‬وثځټ هجځز هت‪-:‬‬
‫ٵوًر وٹٲجسر ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽ‪ٞ٪‬پت ٽل‪٩‬خ وصچجّٴ ثٽ‪٪‬ڂټ ديچ ڂج‪.‬‬
‫هًؽز ثٽضٌٹيَ ‪٩‬پ ثٽڂغيٌ ّوثس ٹجڃ ّڂ‪٪‬ت ځغټ ‪١‬پٶز ثٽڂْوُ او د‪ٌٚ‬ض ٹڂج ٱت‬
‫ثٽڂذجًيجس‪.‬‬
‫ثٽٶوًر ‪٩‬پ ثءهًثٷ وثٽضٲْيٌ وثٽضقپيټ وثصنجى ثٽٶٌثً ثٽڂچجّخ‪.‬‬
‫ثٽنذٌر ثٽڂٺضْذز ځڄ ّچوثس ثٽضوًيخ ثٽْجدٶز‪.‬‬
‫ثٽ‪٪‬ڂٌ‪.‬‬
‫ثٽؾچِ‪.‬‬
‫رؽ‪٠ٛ‬ش عشػخ سد اٌفؼً اٌّؼمذ‬
‫يڂٺڄ ص‪٢‬ويٌ ٌّ‪٩‬ز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽڂ‪٪‬ٶو ځڄ ملٻ صچٲيي ثٽضڂجًيڄ ثٽضت صقْڄ ځڄ ځْضوب ٌّ‪٩‬ز‬
‫ثٽضٲٺيٌ وثٽضقپيټ وثصنجى ثٽٶٌثً ٹاهثس صڂجًيڄ ځڄ و‪٪ٝ‬يجس ځنضپٲز ٹجٽوٵوٯ وثٽؾپوُ وثالڅذ‪٢‬جؿ‬
‫‪٩‬پ ثٽذ‪٢‬ڄ وثالّضپٶجس ‪٩‬پ ثٽ‪ ٌ ٦‬وًد‪ ٢‬ج ځ‪ ٨‬ثٽقٌٹجس ثٽضت ٵو صقوط اعچجس ثٽپ‪٪‬خ وځڄ هيڇ‬
‫ثٽضڂجًيڄ‪-:‬‬
‫‪ٌٝ‬ح ثٽٺٌر ‪٩‬پ فجة‪ ٠‬ځض‪ٌ٪‬ػ وځقجوٽز ثٽْي‪ٌ٢‬ر ‪٩‬پي ج ‪.‬‬
‫‪ٌٝ‬ح ثٽٺٌر ‪٩‬پ اً‪ ٛ‬ځض‪ٌ٪‬ؽز وځقجوٽز ثٽْي‪ٌ٢‬ر ‪.‬‬
‫يٶٰ ثٽل‪٩‬خ و‪ٌ ٥‬ر ځوثؽ ز ٽپڂوًح و‪٩‬چو ّڂج‪ ٧‬إٕجًر ثٽڂوًح يووً ثٽل‪٩‬خ ويضوؽه‬
‫څقو ثٽٺٌر ثٽضت يٌّپ ج ثٽڂوًح وثٽضت ٵو صٺوڃ ‪٩‬جٽيز او وث‪١‬تز ‪ ،‬يڂيچجً او يْجًثً‬
‫يؾپِ ثٽل‪٩‬ذيڄ و‪ ٥‬وًهڀ ځوثؽ ز ٽپڂوًح و‪٩‬چو ّڂج‪ ٧‬إٕجًر ثٽڂوًح يووً ثٽل‪٩‬ذيڄ‬
‫ويچ‪٢‬پٶوث إٽ ث ځجٿ عڀ يٶوٿ ثٽڂوًح دئ‪٢٩‬جس ثءٕجًر ٽضٮيٌ ثصؾجڇ ثٽل‪٩‬ذيڄ وٵو صٺوڃ ثءٕجًر‬
‫څقو ثٽيڂيڄ او ثٽيْجً او ثٽٌؽو‪ ٧‬ٽپنپٰ ‪.‬‬
‫‪ -1‬عشػخ اٌحشوخ‬
‫ِف‪ َٛٙ‬عشػخ اٌحشوخ‬
‫وص‪٪‬چت ٌّ‪٩‬ز ثڅٶذج‪ٞ٩ ٛ‬پز او ‪٩‬ور ځؾڂو‪٩‬جس ‪ٞ٩‬پيز داٵ‪ٍ ٌٚ‬ځڄ ځڂٺڄ وځغجٻ ‪٩‬پ ىٽٸ‬
‫ثٽٌځيز ثٽؾجڅذيز دٺٌر ثٽٶوٿ‪ ،‬فٌٹز ثٽ‪٪٢‬ڄ دجٽ ؾوٿ ٱت ثٽڂذجًٍر‪ ،‬ثٽپٺڂز او ‪ٌٝ‬ح ثٽن‪ٚ‬ڀ ٱت‬
‫ثٽڂلٹڂز‪ ،‬ثٽض ويٰ دٺٌر ثٽيو‪ ،‬ثٽوعخ ٽأل‪٩‬پ دٺٌر ثٽْپز‪ ،‬ٽق‪٦‬ز ثٽٌځت ٱت ځْجدٶجس ثٽٌځت دجٽ‪٪‬جح‬
‫ثٽٶوب ‪ ،‬وٌّ‪٩‬ز ثٽقٌٹز ځڄ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ثٽضت ٽ ج اهڂيز ٹذيٌر ٱت ص‪٢‬ويٌ ځْضوب ث هثس ثٽذوڅت‬
‫وثٽڂ جًض ٽل‪٩‬ذيڄ وص‪٪‬و ثٽ‪٪‬جځټ ثٽقجّڀ ٱت ثٽٺغيٌ ځڄ ث ٽ‪٪‬جح وص‪٪‬ضڂو دٖٺټ ًةيْت ‪٩‬پ ځْضوب‬
‫ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز ٽوب ثٽل‪٩‬خ ٱٺپڂج ٹجڅش ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز ٽل‪٩‬خ ‪٩‬جٽيز ٹپڂج ٹجڃ اهثةه ٌّي‪٪‬جً وال‬
‫يضيـ ٱٌ‪ٙ‬ز ٽپن‪ٚ‬ڀ ٽپوٱج‪ ، ٧‬ٹڂج صَهثه ٵوًصز ‪٩‬پ ثٽضنپ٘ ځڄ ثٽن‪ٚ‬ڀ ‪.‬‬
‫و‪١‬ف‪١‬خ رؽ‪٠ٛ‬ش عشػخ اٌحشوخ‬
‫يڂٺڄ ص‪٢‬ويٌ ٌّ‪٩‬ز ثٽقٌٹز ځڄ ملٻ ثّض‪٪‬ڂجٻ صوًيذجس ثٽضت يٺوڃ ٱي ج ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ٹڂج يپت‪:‬‬
‫اٌشذح‪ -:‬يٺوڃ اهثس ثٽضڂجًيڄ دٖور ٵ‪ٚ‬وب ‪ %166‬وٱت فجٽز ثّض‪٪‬ڂجٻ ث وٍثڃ ٱيؾخ صنٲيٰ‬
‫ث وٍثڃ ثٽڂٌثه ثٽضٮپخ ‪٩‬پي ج وىٽٸ ٽَيجهر ٌّ‪٩‬ز ث هثس ٽپضڂٌيڄ ځغلً ثّض‪٪‬ڂجٻ ٹٌثس ‪١‬ذيز‪ ،‬اعٶجٻ‬
‫مٲيٲز‪ ،‬ثٽوعخ دووڃ وٍڃ ‪ ،‬ثٽوعخ دپذِ ؽجٹيش وٍڃ (‪)3‬ٹٮڀ‪ ،‬وٱت ځْجدٶجس ثٽٌځت دجٽ‪٪‬جح ثٽٶوب‬
‫(‪(82‬‬
‫صْضنوٿ اهوثس ثٽٌځت داوٍثڃ ثٵټ ځڄ ث وٍثڃ ثٽٶجڅوڅيز ٽپڂْجدٶز ځغلً ًځت ًځـ دوٍڃ‬
‫ال ځڄ ثٽوٍڃ‬ ‫(‪)666‬٭ڀ دوالً ځڄ ثٽوٍڃ ثٽٶجڅوڅت (‪)166‬٭ڀ وإ‪١‬جفز ثٽڂ‪ٌ٢‬ٵز دوٍڃ (‪)6‬ٹٮڀ دو ً‬
‫ثٽٶجڅوڅت (‪)7,266‬ٹٮڀ وىٽٸ ځڄ ثؽټ ص‪٢‬ويٌ ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽقٌٹيز ٽل‪٩‬خ اعچجس ثٽضوًيذجس‪.‬‬
‫اٌحغُ اٌزذس‪٠‬ج‪ -:ٟ‬اهثس ٹټ صڂٌيڄ ثٵټ ځڄ (‪ )16‬صٺٌثًثس وي‪٪‬جه ثٽضڂٌيڄ ځڄ (‪ )5-3‬ځٌثس إځج ‪٩‬وه‬
‫ثٽڂؾڂو‪٩‬جس ٱي‪٪‬ضڂو ‪٩‬پ ځْضوب ثٽل‪٩‬ذيڄ وا‪٩‬ڂجًهڀ‪.‬‬
‫فزشاد اٌشاحخ‪ -:‬و‪ٙ‬وٻ ثٽچذ‪ ٜ‬إٽ ثٵټ ځڄ (‪ٌٝ )126‬دز دجٽوٵيٶز ٵذټ ثٽذوس دجٽضٺٌثً ثٽضجٽت وىٽٸ‬
‫ٽ‪ٞ‬ڂجڃ إ‪٩‬جهر ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْض پٺز ځڄ )‪ (ATP-PC‬وثٽڂقجٱ‪٦‬ز ‪٩‬پ ثٽضچذيه ثٽڂٌصٲ‪ ٨‬ٽپؾ جٍ‬
‫ثٽ‪ٚ٪‬ذت هثس ثٽضڂٌيڄ داٵ‪٩ٌّ ٚ‬ز‪.‬او ځڄ (‪ ) 5-3‬هٵجةٴ ‪.‬‬
‫‪ -1‬عشػخ اٌغش‪ٞ‬‬
‫ِف‪ٚ َٛٙ‬أٔ‪ٛ‬اع عشػخ اٌغش‪ٞ‬‬
‫ص‪٪‬چت ٌّ‪٩‬ز ثٽؾٌض هت ٌّ‪٩‬ز ثالڅضٶجٻ ځڄ ځٺجڃ إٽ آمٌ داٵ‪ٍ ٌٚ‬ځڄ ځڂٺڄ وص‪٪‬و ځڄ اهڀ‬
‫ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽضت يؾخ اڃ ص‪٢‬وً ‪٩‬چو ال‪٩‬ذت ث ٽ‪٪‬جح ثٽؾڂج‪٩‬يز ٹٌر ثٽٶوٿ ‪ ،‬ٹٌر ثٽيو ‪ ،‬ٹٌر ثٽْپز‪،‬‬
‫ثٽ‪٪‬جح ثٽٶوب‪ ،‬فيظ ثصٲٴ ثٽنذٌثس ‪٩‬پ إڃ ٌّ‪٩‬ز ثٽؾٌض ځڄ ثٽ‪٪‬وثځټ ث ٹغٌ اهڂيز ٱت صقْيڄ‬
‫ځْضوب ث هثس ومج‪ٙ‬ز دٺٌر ثٽٶوٿ ودن‪٢‬و‪١‬ه ثٽغلعز ‪.‬‬
‫٭جٽذجً ځج يوؽو ٱت ثٽٲٌيٴ ثٽوثفو ّوثس ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ او ث ٽ‪٪‬جح ث مٌب ‪٩‬چو صوًيذجس‬
‫ثالڅ‪٢‬لٵجس ٽڂْجٱز (‪ )26‬ٿ إڃ د‪ ٜ٪‬ثٽل‪٩‬ذيڄ يٺوڅوث ٌّي‪٪‬يڄ ؽوثً ‪٩‬چو ثالڅ‪٢‬لٳ ويضٲوٵوڃ ‪٩‬پ‬
‫اٵٌثڅ ڀ ملٻ (‪ )16‬اځضجً ث وٽ وٽٺڄ د‪٪‬و ىٽٸ يؾضجٍهڀ د‪ٍ ٜ٪‬ځلة ڀ ٱت (‪ )16‬اځضجً ث ميٌر‬
‫ويضٲوٵوڃ ‪٩‬پي ڀ‪ ،‬هيث ي‪٪‬چت وؽوه څو‪٩‬يڄ ځڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ ثٽچو‪ ٧‬ث وٻ يڂضپٺوڃ دوثيز ثڅ‪٢‬لٳ ٌّي‪٪‬ز‬
‫(ٌّ‪٩‬ز ثّضؾجدز ‪٩‬جٽيز) اض يضڂيَوڃ دٌْ‪٩‬ز ًه ٱ‪٪‬ټ ‪٩‬جٽيز وٌّ‪٩‬ز ثڅ‪٢‬لٳ ‪٩‬جٽيز ٽٺچه يض‪ٰٚ‬‬
‫د‪ ٰ٪ٞ‬ثٽٌْ‪٩‬ز ٱت ثٽؾَس ثٽڂضذٶت ځڄ ثٽڂْجٱز‪ ،‬اځج ثٽچو‪ ٧‬ثٽغجڅت ځڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ يض‪ٚ‬ٲوڃ د‪ٰ٪ٞ‬‬
‫ثالّضؾجدز (ٌّ‪٩‬ز ًه ٱ‪٪‬ټ د‪٢‬يتز وثڅ‪٢‬لٳ د‪٢‬تس) ٽٺچه يضڂيَ دَيجهر ثٽض‪٪‬ؾيټ ٱت ثٽڂْجٱز ثٽڂضذٶيز‬
‫ودٌْ‪٩‬ز ٵ‪ٚ‬وب ‪٩‬جٽيز يضٮپخ ځڄ ملٽ ج ‪٩‬پ ٍځلةز او ثٽن‪ٚ‬وٿ ٱت ثٽڂْجٱز ثٽڂضذٶيز ‪ .‬وهيث ي‪٪‬چت‬
‫إڃ ثٽل‪٩‬خ ثٽيض يضڂيَ دٌْ‪٩‬ز ًه ٱ‪٪‬ټ ‪٩‬جٽيز وٌّ‪٩‬ز ثڅ‪٢‬لٳ ‪٩‬جٽيز صٺوڃ ثّضؾجدضز ض فجٱَ او‬
‫ځغيٌ ٱت ثٽضڂٌيڄ ٌّي‪٪‬ز ؽوثً وهيڇ ثٽڂيَر ص‪٢٪‬يه ثٽٌْ‪٩‬ز ٱت ثٽؾٌض ٽڂْجٱجس ٵ‪ٚ‬يٌر ثٵټ ځڄ‬
‫(‪ )16‬اځضجً وهيث ځج يقضجؽه ال‪٩‬خ ٹٌر ثٽٶوٿ وال‪٩‬خ ٹٌر ثٽيو وال‪٩‬خ ٹٌر ثٽْپز وٹٌر ثٽ‪٢‬جةٌر‬
‫وثٽضچِ و٭يٌهج ځڄ ث ٽ‪٪‬جح فيظ إڃ ث٭پخ ثٽقجالس ٱت هيڇ ث ٽ‪٪‬جح صٶ‪ٝ ٨‬ڂڄ هيڇ ثٽڂْجٱز‬
‫ٹجٽؾٌض ٽپ‪ٞ‬ٮ‪٩ ٠‬پ ثٽن‪ٚ‬ڀ او ٽٶ‪ ٨٢‬ثٽٺٌر او ٽپق‪ٚ‬وٻ ‪٩‬پ ٱٌث‪ ٫‬او ثٽضچجٱِ ځ‪ ٨‬ثٽن‪ٚ‬ڀ‬
‫ٽلّضقوثى ‪٩‬پ ثٽٺٌر‪٩ ،‬پ ‪٩‬ٺِ ثٽل‪٩‬خ ثٽيض صٺوڃ ثّضؾجدضه د‪٢‬يتز (ٌّ‪٩‬ز ًه ٱ‪٪‬ټ د‪٢‬يتز‬
‫وٌّ‪٩‬ز ثڅ‪٢‬لٳ د‪٢‬يتز) ٱجڃ ځغټ هٺيث ال‪٩‬خ ينٌْ ‪ٌٙ‬ث‪٩‬جس ٹٌويز ځض‪٪‬وهر إعچجس ثٽپ‪٪‬خ وهيث‬
‫يؤعٌ ّپذجً ‪٩‬پ اهثس ثٽل‪٩‬خ ‪ ،‬وهيث ثٽل‪٩‬خ صچ‪٢‬ذٴ ‪٩‬پيه ثٽڂٶوٽز (ال ځٺجڃ ٽل‪٩‬خ د‪٢‬تس دٺٌر‬
‫ثٽٶوٿ) وٹيٽٸ ٱت دٶيز ث ٽ‪٪‬جح ث مٌب و‪٩‬پيه ٱجڃ ځڄ ثٽڂوث‪ٙ‬ٲجس ثٽ جځز ثٽضت يؾخ ثالهضڂجٿ د ج او‬
‫ثٽذقظ ‪٩‬چ ج ‪٩‬چو ثمضيجً ال‪٩‬ذت ث ٽ‪٪‬جح ثٽؾڂج‪٩‬يز هت ٌّ‪٩‬ز ثالّضؾجدز (ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ثٽٌْي‪ ٨‬وثٽٌٹ‪ٜ‬‬
‫ثٽٌْي‪ )٨‬وځڄ هچج صٺڄ اهڂيز هيڇ ثالڅ‪٢‬لٵجس ثٽٌْي‪٪‬ز ٱت ثٽڂذجًثر وثٽضت صضڂغټ ٱت ٌّ‪٩‬ز ثالڅ‪٢‬لٳ‬
‫ٽڂقجوٽز ٵ‪ ٨٢‬ثٽٺٌر ځڄ ثٽن‪ٚ‬ڀ او ثالڅ‪٢‬لٳ ثٽٌْي‪ ٨‬ٽلّضقوثى ‪٩‬پ ثٽٺٌر ٱت ځچ‪٢‬ٶز ثٽوٱج‪ ٧‬او‬
‫ځچ‪٢‬ٶز هوٯ ثٽن‪ٚ‬ڀ او ٽپق‪ٚ‬وٻ ‪٩‬پ ٱٌث‪ ٫‬هوڃ ځٌثٵذز ثٽن‪ٚ‬ڀ او ثالڅ‪٢‬لٳ ٽپ‪ٞ‬ٮ‪٩ ٠‬پ ثٽن‪ٚ‬ڀ‬
‫او ثٽپ‪٪‬خ ځ‪٪‬ه ًؽټ ٽپٌؽټ وفْخ ثءف‪ٚ‬جةيجس ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ ٱجڃ ځْجٱز (‪ )1166‬ٿ ملٻ ٕو‪١‬ت‬
‫ثٽڂذجًثر صٶ‪٩ ٨٢‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ ثالڅ‪٢‬لٵجس ثٽٌْي‪٪‬ز ودقوثٽت اٹغٌ ځڄ ‪ 266‬ثڅ‪٢‬لٵز يٶوٿ د ج ثٽل‪٩‬خ‬
‫ملٻ ٕو‪١‬ت ثٽڂذجًثر ‪ ،‬إځج ٱت اٽ‪٪‬جح ثٽٶوب ٱجڃ ثٽڂٌفپضيڄ ځ ڂضيڄ ٽضقٶيٴ ثالڅؾجٍ ٱت ‪٩‬وو‬
‫ثٽڂْجٱجس ثٽٶ‪ٚ‬يٌڇ وال يڂٺڄ صقٶيٴ ثڅؾجٍثس ًثة‪٪‬ز إال ځڄ ملٻ صڂيَ ثٽ‪٪‬وثةيڄ د‪ٚ‬ٲز ٌّ‪٩‬ز‬
‫ثالّضؾجدز وثٽٌْ‪٩‬ز ثٽٶ‪ٚ‬وب دجء‪ٝ‬جٱز إٽ صقڂټ ثٽٌْ‪٩‬ز‪.‬‬
‫(‪(88‬‬
‫رؽ‪٠ٛ‬ش عشػخ اٌغش‪ٞ‬‬
‫يو‪ٙ‬ت مذٌثس ٹٌر ثٽٶوٿ وٹٌر ثٽيو وٹٌر ثٽْپز وثٽ وٹت اڃ ي ضڀ ثٽڂوًديڄ ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽضت‬
‫صض‪٢‬پخ ثٽؾٌض ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر دضوًيخ ٌّ‪٩‬ز ثٽؾٌض دجٽٺٌر ودووڃ ٹٌر إال إڃ ثٽضوؽه ثٽقويظ دجٽضوًيخ‬
‫ثصؾه دٖٺټ ثٹذٌ إٽ صوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز دجٽٺٌر ودڂج يضچجّخ ځ‪ ٨‬ځوثٵٰ ثٽپ‪٪‬خ وځضٮيٌثصه وځض‪٢‬پذجصه‬
‫ثٽڂنضپٲز وا‪ٙ‬ذـ هيث ثٽضوًيخ يامي څ‪ٚ‬يذجً ثٹذٌ دٺغيٌ ځڄ صوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز دووڃ ثٽٺٌر ‪٩‬پ ثٽٌ٭ڀ‬
‫ځڄ إڃ صوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز دووڃ ٹٌر ځٲيوثً وٽه صاعيٌ ‪٩‬پ ص‪٢‬ويٌ ٵجدپيز إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽألوٹْؾيچت إال‬
‫اڃ صاعيٌهج يٺوڃ ٵپيلً ٱت ص‪٢‬ويٌ ٵجدپيز ًه ثٽٲ‪٪‬ټ ٽل‪٩‬خ ٽڂوثؽ ز ثٽڂضٮيٌثس وثٽڂوثٵٰ ثٽڂنضپٲز‬
‫ثٽضت صقوط إعچجس ثٽڂذجًيجس وٽ يث ثهضڀ ثٽڂوًديڄ دضوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز دجٽٺٌثس وم‪ٚٚ‬وث ٽ ج څ‪ٚ‬يذجً‬
‫ثٹذٌ ځڄ ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت وصٶْڀ ٌّ‪٩‬ز ثٽؾٌض إٽ ځٌفپضيڄ‪-:‬‬
‫ا‪ -‬ثٽڂٌفپز ث وٽ ٍيجهر ثٽض‪٪‬ؾيټ او صْجً‪ ٧‬ثٽذوثيز او ٌّ‪٩‬ز ثالڅ‪٢‬لٳ ٽڂْجٱجس ٵ‪ٚ‬يٌر‪.‬‬
‫ح‪ -‬ثٽڂٌفپز ثٽغجڅيز ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽٶ‪ٚ‬وب وصذوا هيڇ ثٽڂٌفپز د‪٪‬و ثڅض جس ثٽڂٌفپز ث وٽ وص‪٪‬چت ٵ‪٨٢‬‬
‫ځْجٱجس ځضْجويز داٍځجڃ ځضْجويز اض صٺوڃ ثٽٌْ‪٩‬ز عجدضز ملٻ ٵ‪ ٨٢‬ځْجٱز ځ‪٪‬يچز ‪ ،‬ځغل يٶ‪٨٢‬‬
‫ثٽل‪٩‬خ ٹټ ‪ٌٖ٩‬ر اځضجً دضْ‪ ٨‬عوثڅت وصذوا ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽٶ‪ٚ‬وب ‪٩‬جهر د‪٪‬و (‪)36‬ٿ ث وٽ ځڄ ثٽذوس‬
‫دجٽؾٌض اض إڃ ثٽٌْ‪٩‬ز ص‪ٚ‬ذـ عجدضز ‪٩‬چو ٵ‪ ٨٢‬ځْجٱز ځ‪٪‬يچز‪.‬‬
‫و‪٩‬پيه ٱجڃ ثٽڂٌفپز ث وٽ ځڄ ٌّ‪٩‬ز ثٽٌٹ‪ ٜ‬وهت ٌّ‪٩‬ز ثالڅ‪٢‬لٳ ٽڂْجٱجس ٵ‪ٚ‬يٌر هت ث ٹغٌ‬
‫اهڂيز ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ وٹٌر ثٽْپز وٹٌر ثٽيو وثٽضچِ ث ً‪ٝ‬ت ځڄ ثٽڂٌفپز ثٽغجڅيز وهت ثٽٌْ‪٩‬ز‬
‫ثٽٶ‪ٚ‬وب الڃ ‪١‬ذي‪٪‬ز ثٽپ‪٪‬خ ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽؾڂج‪٩‬يز يض‪٢‬پخ ثالڅ‪٢‬لٵجس ٽڂْجٱجس ٵ‪ٚ‬يٌر ٽلّضقوثى‬
‫‪٩‬پ ثٽٺٌر او ٽپضنپ٘ ځڄ ثٽن‪ٚ‬ڀ و٭يٌهج ځڄ ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽڂنضپٲز ثٽضت صقوط إعچجس ثٽپ‪٪‬خ و‪٩‬پ‬
‫ثٽٌ٭ڀ ځڄ اهڂيز ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽٶ‪ٚ‬وب ٽل‪٩‬ذت ٹٌر ثٽٶوٿ وثٽيو وثٽْپز إال اڃ ثّض‪٪‬ڂجٻ هج إعچجس‬
‫ثٽڂذجًيجس ثٵټ ځڄ ثالڅ‪٢‬لٵجس ثٽٌْي‪٪‬ز ‪.‬‬
‫اڃ اهڂيز ثالڅ‪٢‬لٵجس ثٽٌْي‪٪‬ز ومج‪ٙ‬ز ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ صاصت ځڄ اڃ ا٭پخ ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽضت يٶوٿ د ج‬
‫ال‪٩‬ذت ٹٌر ثٽٶوٿ صضٌٹَ ‪٩‬پ ٌّ‪٩‬ز ثالڅ‪٢‬لٳ ٽٶ‪ ٨٢‬ځْجٱجس ٵ‪ٚ‬يٌر داٵ‪ٍ ٌٚ‬ځڄ ځڂٺڄ وهيث ځج‬
‫اٹوصه ثٽذقوط وثٽوًثّجس ثٽقويغز وثٽضت اعذضش إڃ ‪٩‬وه ثالڅ‪٢‬لٵجس ثٽٌْي‪٪‬ز ٱت ځذجًيجس ٹٌر ثٽٶوٿ‬
‫ص‪ٚ‬ټ إٽ اٹغٌ ځڄ (‪ )366‬ثڅ‪٢‬لٵز ٌّي‪٪‬ز ملٻ ٕو‪١‬ت ثٽڂذجًثر وځڄ هچج صاصت اهڂيز ثٽؾٌض‬
‫ثٽٌْي‪ ٨‬دجٽٺٌر ٽضچٲيي ثٽ ؾڂجس ثٽٌْي‪٪‬ز ثٽڂذج٭ضز ٽپن‪ٚ‬ڀ ّوثس ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ او ٱت ٹٌر ثٽْپز او‬
‫ٹٌر ثٽيو او ٭يٌهج ځڄ ث ٽ‪٪‬جح ثٽضت صض‪٢‬پخ ثٽؾٌض ثٽٌْي‪ ٨‬دجٽٺٌر‪ .‬وٹيٽٸ ٽضاعيٌهج ‪٩‬پ ص‪٢‬ويٌ‬
‫ٵجدپيز ثٽل‪٩‬ذيڄ‪ .‬او صقْيڄ ځْضوب ثٽڂ جًثس اعچجس ثٽؾٌض ثٽٌْي‪ ٨‬وصقْيڄ ثٽضوٵيش ثٽقٌٹت‬
‫وثٽضوٵ‪ ٨‬ثٽقٌٹت وثٽٌٕجٵز وثالڅْيجديز دجٽؾٌض وثٽضنپ٘ ځڄ ثٽن‪ٚ‬ڀ وهيڇ ثٽڂڂيَثس ثٽضت يڂچق ج‬
‫صوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز دجٽٺٌر ال يڂٺڄ اڃ يڂچق ج صوًيخ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬دووڃ ٹٌر وٽ يث ين‪٘ٚ‬‬
‫ٽپؾٌض ثٽٌْي‪ ٨‬دجٽٺٌر څ‪ٚ‬يذجً ثٹذٌ ځڄ ث فؾجٿ ثٽضوًيذيز ٱت ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز ځٶجًڅجً دجٽٌٹ‪ٜ‬‬
‫ثٽٌْي‪ ٨‬دووڃ ٹٌر‪.‬‬
‫ويڂٺڄ صوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز دجٽٺٌر ودووڃ ثٽٺٌر ځڄ ملٻ ځٺوڅجس ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ثٽضجٽيز‪-:‬‬
‫اٌشذح‪ -:‬صؤهب ثٽضڂجًيڄ دٖور ٵ‪ٚ‬وب ځڄ ( ‪) %166 - 66‬‬
‫اٌحغُ‪ -:‬ثٽڂْجٱز ثٵټ ځڄ (‪)16‬ٿ او ثٵټ ځڄ (‪ )1‬عوثڅت ٽپضڂٌيڄ ثٽوثفو ويٺًٌ ثٽضڂٌيڄ (‪ )4‬ځٌثس‬
‫ٽٺټ ال‪٩‬خ ځ‪ ٨‬صٮيٌ ځوثٵ‪ ٨‬ثٽل‪٩‬ذيڄ اعچجس ثٽضڂٌيڄ‪.‬‬
‫اځج ‪٩‬وه ثٽڂؾڂو‪٩‬جس ٽٺټ صڂٌيڄ ځڄ (‪ )5-3‬ځؾڂو‪٩‬جس ويڂٺڄ صٮييٌ ثٽضڂٌيڄ ٽٺټ ځؾڂو‪٩‬ز‬
‫ٽپق‪ٚ‬وٻ ‪٩‬پ ٱجةور ثٹذٌ ځڄ ملٻ ثمضلٯ ځوثٵ‪ ٨‬ثٽل‪٩‬ذيڄ وځ جځ ڀ ٱت ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز صوًيذيز‬
‫اٌشاحخ‪ -:‬و‪ٙ‬وٻ ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ إٽ ثٵټ ځڄ (‪ٌٝ )126‬دز ٱت ثٽوٵيٶز ٵذټ ثٽذوس دجٽضٺٌثً‬
‫ثٽضجٽت‪.‬او ثٽٌثفز ځڄ (‪ )5-3‬هٵيٶز ديڄ ثٽضٺٌثًثس وديڄ ثٽڂؾجځي‪ )16( ٨‬هٵجةٴ وٱيڂج يپت څڂجىػ‬

‫(‪(89‬‬
‫ځنضپٲز ٽضوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز دجٽٺٌر ٱت ٽ‪٪‬ذز ٹٌر ثٽٶوٿ ځ‪ ٨‬ثٽضيٹيٌ دجځٺجڅيز ص‪٪‬ويټ ثٽڂْجٱجس ‪١‬ذٶج ال‪٩‬ڂجً‬
‫ثٽل‪٩‬ذيڄ‬
‫ثشاِظ اٌزذس‪٠‬ت ‪ٚ‬رّبس‪ ٓ٠‬رؽ‪٠ٛ‬ش اٌغشػخ ثىشح اٌمذَ‬
‫‪٩‬چو صجّيِ دٌثځؼ ثٽضوًيخ الدو ځڄ ثٽضٲٺيٌ ثٽؾيو دؾووٽز صڂجًيڄ ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽضت صلةڀ ال‪٩‬ذت ٹٌر‬
‫ثٽٶوٿ وٹپڂج ٹجڅش هيڇ ثٽضڂجًيڄ ځؤّْز ‪٩‬پ ثٽپ‪٪‬ذز څٲْ ج ٹپڂج ٹجڅش ٱجةوص ج اٹذٌ وٱت صوًيخ‬
‫ثٽٌْ‪٩‬ز ٱپيِ ثٽڂ ڀ ثّضچْجك صڂجًيڄ ثٽٌْ‪٩‬ز ځڄ ث ٽ‪٪‬جح ث مٌب وص‪٢‬ذيٶ ج دٺٌر ثٽٶوٿ ٱپيِ ځڄ‬
‫ثٽڂڂٺڄ اڃ څاصت دٌيج‪ٝ‬ت ودٌٵڀ ځڂضجٍ ٱت ًٹ‪46ٜ‬يجًهر ٽچؾ‪٪‬ټ ځچه ال‪٩‬خ ځڂضجٍ ٱجٽٌْ‪٩‬ز دٺٌر‬
‫ثٽٶوٿ هت(ثٽڂپٸ) وٽٺچ ج صٺوڃ ٹيٽٸ فيڄ صْضنوٿ ٽ‪ٚ‬جٽـ ثٽٲٌيٴ وثٽپ‪٪‬ذز څٲْ ج ٱجٽٌْ‪٩‬ز دٺٌر ثٽٶوٿ‬
‫ال ص‪٪‬چت ٌّ‪٩‬ز ثٽٌٹ‪ ٜ‬ٱٶ‪ ٠‬دټ دجّض‪٪‬ڂجٽ ج ٹجهثر ٽقټ ثٽضقويجس ثٽضت صوثؽه ثٽل‪٩‬خ ملٻ ثٽو‪٪ٝ‬يز‬
‫ثٽقٶيٶيز ٽپڂذجًثر وهچج يٶْڀ ثٽڂنض‪ٚ‬وڃ دٲْيوٽوؽيج ثٽضوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز دٺٌر ثٽٶوٿ ٽغلط اڅوث‪ ٧‬وهت‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )52‬اڅوث‪ ٧‬ثٽٌْ‪٩‬ز دٺٌر ثٽٶوٿ‬

‫ٱ‪٪‬چو ثٽقويظ ‪٩‬ڄ ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽيهچيز ٱئڅچج دجٽقٶيٶز څضقوط ‪٩‬ڄ علط ‪٩‬چج‪ ٌٙ‬ځ ڂز وهت‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )53‬ثٽ‪٪‬چج‪ ٌٙ‬ثٽڂؤعٌر ٱت ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽيهچيز‬

‫وځ‪٪‬چ ثٽضوٵ‪ ٨‬هچج يٖيٌ ٽٲ ڀ ثٽپ‪٪‬ذز وثالّض‪٪‬وثه ثٽيهچت ٽ ج وثٽقْجح ثٽڂذٺٌ ٽقوثهع ج ٹٌْ‪٩‬ز ثٽٺٌر‬
‫وم‪١ ٠‬يٌثڅ ج وځچ‪٢‬ٶز ثًصوثههج و٭يٌ ىٽٸ اځج دجٽچْذز ٽپضڂييَ ٱيٖيٌ ٽٌ‪ٙ‬و ص‪٢‬وً ثٽو‪٪ٝ‬يجس وثٽض يؤ‬
‫ٽپض‪٪‬جځټ ځ‪ ٪‬ج وثٽضت صٌصذ‪ ٠‬دٌْ‪٩‬ز ثصنجى ثٽٶٌثًثس ويٺوڃ ثٽضٌٹيَ هچج ‪٩‬پ ثالٕجًثس ثٽْڂ‪٪‬يز وثٽذ‪ٌٚ‬يز‬
‫ثٽضت صْج‪٩‬و ‪٩‬پ ثالّض‪٪‬وثه ٽألهثس ثٽقٌٹت ‪ ،‬اځج ًه ثٽٲ‪٪‬ټ وثٽيض هو ّپْپز ځڄ ثٽ‪٪‬ڂپيجس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ثٽ‪ٞ٪‬پيز‬
‫وثٽضت ص‪٢‬وً ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ ثٽضٺٌثً ٽڂنضپٰ ثٽڂ جًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ثٽ‪ٞ٪‬پيز وثٽضت يچضؼ ‪٩‬چ ج ثٽٺٲجسر ثٽ‪٪‬جٽيز ٱت‬
‫صچٲيي ثالٱ‪٪‬جٻ ثٽقٌٹيز وهيث يُنض‪ ٌٚ‬ٱت ‪٩‬پڀ ثٽقٌٹز دڂ‪٢ٚ‬پـ ثٽَځڄ ثٽڂق‪ٚ‬وً ديڄ ثٽڂقٲَ(ثٽڂغيٌ)‬
‫وثالّضؾجدز‪.‬‬

‫(‪(91‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪ )54‬ثٽ‪٪‬چج‪ ٌٙ‬ثٽڂؤعٌر دجٽٌْ‪٩‬ز ثٽذوڅيز‬

‫ثٽچٶ‪٢‬ز ثٽڂ ڂز ث مٌب هت ثٽنج‪ٙ‬ز دض‪٢‬ويٌ اِّ ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽذوڅيز ٱچقڄ دقجؽز ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٶور وثٽٶوًر‬
‫وثءيٶج‪ ٧‬وثٽڂ جًثس ثٽضٶچيز ثٽنج‪ٙ‬ز دجٽپ‪٪‬ذز څٲْ ج وٹټ صپٸ ثٽ‪٪‬چج‪ ٌٙ‬صٺوڃ ثٽڂٲجصيـ ثٽڂؤعٌر دجٽچو‪ ٧‬ثٽغجڅت ځڄ‬
‫ثٽٌْ‪٩‬ز(ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽذوڅيز) وثٽضت يْضنوٿ ٽ ج ٱْپؾيج ځ‪٢ٚ‬پـ ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ثٽ‪ٞ٪‬پيز( ‪Neuromuscular‬‬
‫‪ )(Physical) Speed‬وثٽضت صضاٽٰ ځڄ ثًد‪ ٨‬اڅوث‪ ٧‬ځڄ ثٽ‪ٚ‬ٲجس وهت‬

‫ثٽض‪٪‬ؾيټ(‪ )Acceleration‬وثٽضت صضاعٌ دجٽٶور وثٽٶوًر وثٽٶور ثالڅٲؾجًيز ٽلڅ‪٢‬لٳ وځٶجوځز ثٽض‪٪‬خ‬
‫وفٶجةٴ ثٽؾيچجس وځيٺجڅيٺيز ثٽقٌٹز‬
‫ثٽضذج‪١‬ؤ(‪ )Deceleration‬وثٽضت صضاعٌ دجٽٶور وٱ ڀ ثٽقٌٹز وځوٵ‪ ٨‬ځٌٹَ عٶټ ثٽؾْڀ وثٽْي‪ٌ٢‬ر ‪٩‬پ‬
‫ثٽؾْڀ‬
‫ثالڅضٶجٻ(‪ )Transition‬اض څٶ‪٢‬ز ثالڅضٶجٻ ځڄ فجٽز ثٽضذج‪١‬ؤ ٽقجٽز ثٽضْجً‪ ٧‬وثٽضت صضاعٌ د‪ٚ‬ٲضت ثٽٌٕجٵز‬
‫وثٽٶور ثٽؾوهٌيز ٽقَثٿ ثٽوّ‪ ٠‬وثٽٺٲجسر ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ثٽ‪ٞ٪‬پيز وثڅضجػ ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز وهوًر ثء‪١‬جٽز ثٽٶ‪ٚ‬يٌر‪.‬‬
‫صقڂټ ثٽٌْ‪٩‬ز (‪ )Speed Endurance‬وثٽضت ي‪ ٢٪‬ٽ ج ٱْيوٽوؽيج ځ‪٢ٚ‬پـ ثّضڂٌثًيز ثٽٌْ‪٩‬ز‬
‫ثٽٶ‪ٚ‬وب وثٽضت صضاعٌ دجٽ‪٪‬جځټ ثٽؾيچت وٵجدپيز ثالّضٌمجس وثصقجه ‪١‬وٻ ثٽن‪٢‬ور ځ‪ ٨‬صٺٌثًهج وثالٵض‪ٚ‬جه‬
‫دجٽٌٹ‪ ٜ‬وثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْض پٺز‪.‬‬

‫ٽٶو اٹوس ثٽذقوط ثٽقويغز داڃ ص‪٢‬ويٌ ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽذوڅيز ٽوفوڇ ال يٺوڃ ٹجٱيج ڃ هچجٽٸ فجؽز ځجّز ٽپضٌٹيَ‬
‫‪٩‬پ ص‪٢‬ويٌ ٌّ‪٩‬ز ثٽڂ جًثس ثٽضٶچيز وثٽضت صض‪٪‬پٴ دٌْ‪٩‬ز ثٽپ‪٪‬خ ثٽضت صٖيح ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽذوڅيز وثٽٌْ‪٩‬ز ثٽيهچيز‬
‫ځ‪ ٨‬ثٽضٌٹيَ ثٽٺذيٌ ‪٩‬پ ثٽو‪٪ٝ‬يجس ثٽضٺضيٺيز وثٽضٺچيٺيز وٽ يث ٵْڀ ثٽنذٌثس ثٽڂنض‪ٚ‬وڃ ٌّ‪٩‬ز ثٽپ‪٪‬خ ٽپ‪٪‬چج‪ٌٙ‬‬
‫اهڅجڇ‬

‫ثٽٖٺټ(‪ )55‬ثٽ‪٪‬چج‪ ٌٙ‬ثٽڂؤعٌر دٌْ‪٩‬ز ثٽپ‪٪‬خ‬

‫(‪(90‬‬
‫‪ -1‬ثٽٌْ‪٩‬ز ‪ٝ‬و ثٽن‪ٚ‬ڀ ‪٩‬ذجًر ‪٩‬ڄ ثصقجه ديڄ ثًد‪ٙ ٨‬ٲجس وهت ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ځ‪ ٨‬صوثٱٴ ‪ٚ٩‬ذت‪ٞ٩/‬پت)‬
‫وثٽٌْ‪٩‬ز ثٽيهچيز وً‪ٙ‬و صٮييٌ ځوٵ‪ ٨‬ثٽن‪ٚ‬ڀ وثٽٶجدپيز ثٽذوڅيز ‪٩‬پ ص‪٪‬ويټ ثٽٌْ‪٩‬ز ٽپق‪ٚ‬وٻ ‪٩‬پ ٱجةور‪.‬‬
‫‪ -2‬ثٽٌْ‪٩‬ز ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر وهت ثصقجه ٽپٌْ‪٩‬ز وثٽڂ جًثس ثٽٲچيز ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر وثٽضت صض‪٢‬پخ ثٽٺغيٌ ځڄ ثٽضٺٌثً ٽضچٶيز‬
‫هٵز ثٽڂ جًثس ثٽقٌٹيز ٹيٽٸ ثٽضوٵيش ثٽ‪٪‬جٽت وثٽڂلفٶز‪.‬‬
‫‪ -3‬ثٽٌْ‪٩‬ز ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر ‪ٝ‬و ثٽن‪ٚ‬ڀ وهت ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽقجّڂز وثٽضت صض‪٢‬پخ ٱ ڀ وثّ‪ ٨‬ٽپ‪٪‬ذز وځج يقوه هيڇ ث ِّ‬
‫وٹيٽٸ ٱ ڀ ثٽٶوثڅيڄ وثٽضوٵ‪٪‬جس وهچجٽٸ ځض‪٢‬پخ آمٌ ځض‪٪‬پٴ دٌه ٱ‪٪‬ټ ثٽن‪ٚ‬ڀ وصڂضو ثٽڂض‪٢‬پذجس ٽپضٺٌثً ثٽٺغيٌ‬
‫ٽپڂ جًر ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر ثٽ‪ٚ‬ٲز ثالڅٲؾجًيز ٽپؾجڅخ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ثٽ‪ٞ٪‬پت وثٽٶور وثٽٶوًر وثٽضڂو‪ ٨ٝ‬ثٽ‪ٚ‬قيـ ځيٹٌث داڃ‬
‫ثٽضوًيخ ‪٩‬پ ٌّ‪٩‬ز ثٽپ‪٪‬خ يؾخ اڃ يامي دجٽقْذجڃ ثٽقٶجةٴ ث ًد‪٪‬ز آڅٲز ثٽيٹٌ وال يؾوٍ ‪َ٩‬ٽ ج ملٻ‬
‫ثٽوفور ثٽضوًيذيز‪.‬‬

‫ّٔبرط ٌزذس‪٠‬ت اٌغشػخ ثىشح اٌمذَ‬


‫ثٽچڂوىػ ثالوٻ‪ :‬يذوا ثٽل‪٩‬خ هفٌؽز ثٽٺٌر ثٽٌْي‪ ٨‬دجصؾجڇ ثٽوثةٌر ثٽڂٌٹَيز ٽيوٵٰ ثٽٺٌر ‪٩‬پ‬
‫ثٽچٶ‪٢‬ز ثٽڂٌٹَيز او ثٽ‪٪‬لځز ثٽڂٌٹَيز ويٺڂټ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ )%15(٨‬دجصؾجڇ م‪ ٠‬ثٽضڂجُ ٽپ‪٪‬لځز‬
‫ثٽ‪ٚ‬ٮيٌر ثٽڂٶجدپز عڀ يْضويٌ فوٻ ثٽ‪٪‬لځز ًثؽ‪٪‬ج ٽپٺٌر دجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ )%66(٨‬وهفٌؽض ج ًثؽ‪٪‬ج‬
‫ٽچٶ‪٢‬ز ثٽذوثيز ويٺوڃ ٍځڄ ثٽٌثفز ځْجويج ٽَځڄ ثٽضچٲيي ځڂج يض‪٢‬پخ صوٵيش ثٽٌٹ‪ ٜ‬وهٺيث ودچٲِ‬
‫ثٽوٵش ي‪٪‬ڂټ دٶيز ثٽل‪٩‬ذيڄ‪.‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )23‬صوًيخ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪٩ ٨‬پ ‪١‬وٻ م‪ ٠‬ثٽوّ‪٠‬‬

‫ثٽچڂننوىػ ثٽغننجڅت ‪:‬يضننوٍ‪ ٧‬ثٽل‪٩‬ذننوڃ ٹڂننج ٱننت ثٽٲ‪٪‬جٽيننز اهڅننجڇ ‪٩‬پن اڃ ال صَيننو ثٽڂْننجٱز دننيڄ ثٽل‪٩‬ننخ‪1‬‬
‫وثٽل‪٩‬خ‪٩ 2‬ڄ‪25‬يجًهر ٽيچ‪٢‬پٴ ال‪٩‬خ ‪ 1‬ثٽ ثٽوّ‪ ٠‬دٌْ‪٩‬ز ‪٩‬جٽيز(‪ )%16‬دجصؾجڇ ثٽل‪٩‬خ‪ 2‬ٽضچٲيي‬
‫ځچجوٽز هجس ومي عڀ يْضويٌ دٌْ‪٩‬ز ويچ‪٢‬پٴ دٌْ‪٩‬ز(‪)%166‬دجصؾجڇ ثٽل‪٩‬خ‪ 3‬و‪٩‬چنو ثٽو‪ٙ‬نوٻ ثٽينه‬
‫يچٲي ‪ٌٝ‬دز ثٽٌاُ ځڄ ثٽٺٌر ثٽڂٌّنپز ٽنه ځنڄ ثٽل‪٩‬نخ‪ 3‬وفنجال ثالڅض نجس ځنڄ ‪ٝ‬نٌدز ثٽنٌاُ يْنضويٌ‬
‫ٽيٌؽ‪ ٨‬دجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ٽچٶ‪٢‬ز ثالڅ‪٢‬لٳ وهٺيث ودچٲِ ثٽوٵش ي‪٪‬ڂټ ؽڂي‪ ٨‬ثٽل‪٩‬ذيڄ‬

‫(‪(97‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 24‬صچٲيي صڂجًيڄ ثٽٌْ‪٩‬ز ځ‪ ٨‬ثٽٺٌثس‬

‫ثٽچڂوىػ ثٽغجٽظ ‪:‬يضوٍ‪ ٧‬ٹټ اًد‪ ٨‬ال‪٩‬ذيڄ ځ‪٪‬ه ٹٌر وثفور ٱت ٍوثيج ثٽْجفز ويٺوڃ ٹټ ال‪٩‬خ يقڂنټ‬
‫ًٵڀ(‪ ) 4-1‬يضذجهٽوڃ ثٽٺٌر ٹټ ٱت ځچ‪٢‬ٶضه دڂنضپٰ اڅوث‪ ٧‬ثٽضڂٌيٌ ّوثس دجٽپڂْز ثٽوثفور او ثٽپڂْضيڄ‬
‫و‪٩‬چوځج يچجهض ثٽڂوًح ‪٩‬پ ًٵڀ(‪)3‬ځغل يچ‪٢‬پٴ ٹټ ال‪٩‬خ يقڂټ ًٵڀ‪ 3‬ځڄ ځٌد‪٪‬ه ٽپڂٌد‪ ٨‬ثٽڂٶجدټ ٽه‬
‫ٵ‪ٌ٢‬يج دٌْ‪٩‬ز‪٩ % 16‬پ اڃ يْضڂٌ دٶيز ثٽل‪٩‬ذنيڄ ‪٩‬پن صچٲيني ثٽڂچجوٽنز هثمنټ ثٽڂٌدن‪ ٨‬وهٺنيث يٺنًٌ‬
‫ثٽڂوًح ث ًٵجٿ ٽيچٲي ؽڂي‪ ٨‬ثٽل‪٩‬ذيڄ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ثٽٶ‪ٌ٢‬ض ملٻ ثٽْجفز وځڄ ثٽڂڂٺڄ اڃ ي‪٢‬پنخ‬
‫ثٽڂوًح ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ٽيِ ٵ‪ٌ٢‬يج وإڅڂج دجصؾجڇ ‪٩‬ٶجًح ثٽْج‪٩‬ز او ‪٩‬ٺْ ج ځڄ اؽنټ صٮيينٌ ًوصنيڄ‬
‫ثٽٲ‪٪‬جٽيز‪.‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 25‬صوًيخ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬دٖٺټ ٵ‪ٌ٢‬ض‬

‫ثٽچڂوىػ ثٽٌثد‪: ٨‬ويضڀ صچٲيي هيڇ ثٽٲ‪٪‬جٽيز دچٲِ ثٽ‪ٌ٢‬يٶز ثٽْجدٶز ٱ‪٪‬چوځج يچنجهض ثٽڂنوًح ‪٩‬پن ًٵنڀ ٱنئڃ‬
‫فجځټ ثٽٌٵڀ ځڄ ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز يْضقوى ‪٩‬پ ثٽٺنٌر ويچ‪٢‬پنٴ د نج ٵ‪ٌ٢‬ينج دْنٌ‪٩‬ز ‪٩‬جٽينز و‪٩‬چنو ثٽنوموٻ‬

‫(‪(93‬‬
‫ٽننوثةٌر ثٽوّنن‪ ٠‬يڂننًٌ ثٽٺننٌر ٽپڂؾڂو‪٩‬ننز ثٽڂٶجدپننز ويچ‪٢‬پننٴ دْننٌ‪٩‬ز ‪٩‬جٽيننز‪%66‬مپننٰ ثٽٺننٌر ٽپننوموٻ‬
‫دجٽڂٌد‪ ٨‬ثٽؾويو وځٖجًٹز ٍځلةه صچٲيي ثٽضڂٌيٌ وهٺيث هوڃ صوٵٰ‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )26‬صوًيخ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر وځڄ هوڃ ٹٌر‬

‫‪ - 2‬عشػخ رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ‬


‫ِف‪ َٛٙ‬عشػخ رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ‬
‫وص‪٪‬چت ٵوًر ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ اهثس ثٽڂ جًثس ث ّجّيز ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽٌيج‪ٝ‬يز ثٽڂنضپٲنز (ٵنوٿ‪١ ،‬نجةٌر‪،‬‬
‫ّپز‪ ،‬يو‪ ،‬صچِ‪ ،‬ځذجًٍر‪ ،‬ځلٹڂز‪ ،‬ځ‪ٚ‬جً‪٩‬ز) دوٵز ودٶوًر ‪٩‬جٽيز وداٵټ ٍځڄ ځڂٺنڄ وهنيث ثٽڂو‪ٝ‬نو‪٧‬‬
‫ال يٌصذ‪ ٠‬دجٽ‪٪‬ڂټ ثٽ‪ٞ٪‬پت ٱٶ‪ ٠‬دټ دڂٲ وٿ ثٽضٲٺيٌ ثٽ‪ٚ‬قيـ وثٽٌْي‪ ٨‬ٱ ڂج دوثدز صچڂيز ثٽپ‪٪‬نخ دْنٌ‪٩‬ز‬
‫ځڄ ملٻ صچٲيي ثٽڂ جًثس ثالّجّيز دٌْ‪٩‬ز و‪٩‬پ ثٽن‪ٚ‬نوٗ صقنش ثٽ‪ٞ‬نٮ‪ ٠‬وٱنت ثٽڂچنج‪١‬ٴ ثٽضنت ال‬
‫صْڂـ دٲٌث٭جس وثّ‪٪‬ز ٽپٲٌيٴ ثٽقجةَ ‪٩‬پ ثٽٺٌر وصٺڂڄ اهڂيز ثٽٌْ‪٩‬ز ٱت صچٲيي ځ جًثس ثٽپ‪٪‬ذز ٱنت‬
‫اڃ ا٭پخ ثٽڂوثٵنٰ ٱنت ث ٽ‪٪‬نجح ثٽٌيج‪ٝ‬نيز صض‪٢‬پنخ اهثس ځ نجًض ّنٌي‪ ٨‬ودوٵنز ‪٩‬جٽينز ٹڂنج ٱنت ځ نجًر‬
‫ثٽؾٌض دجٽٺٌر وثٽڂٌثو٭ز وثٽنوث‪ ٧‬وثٽض‪ٚ‬ويخ وثٽضڂٌيٌ ثٽٌْي‪ ٨‬وم‪ٚ‬و‪ٙ‬جً ٱت ځچ‪٢‬ٶز ثٽن‪ٚ‬نڀ‪ ،‬إڃ‬
‫اهثس ثٽڂ جًثس دٌْ‪٩‬ز ‪٩‬جٽيز هت ځڄ ثؽټ ‪٩‬وٿ إصجفز ٱٌ‪ٙ‬ز ٽپن‪ٚ‬ڀ ځڄ ثٽضقٌٷ ٽٶ‪ ٨٢‬ثٽٺٌر او ّنو‬
‫ثٽغٮٌثس او إ‪٩‬جهر ثٽضچ‪٦‬يڀ ٹڂج اڅ ج صٌدٸ ثٽن‪ٚ‬ڀ وصؾ‪٪‬په ٭يٌ ٵجهً ‪٩‬پ ځؾجًثر ثٽٲٌيٴ وهنيث ثٽچنو‪٧‬‬
‫ځڄ ثٽپ‪٪‬خ يض‪٢‬پخ ٽيجٵز دوڅيز ‪٩‬جٽيز وځْضوب ‪٩‬جٽت ځڄ ثٽڂ جًثس‪.‬‬
‫وصقضننټ ثٽڂچننجوالس ثٽْننٌي‪٪‬ز ٱننت ث ٽ‪٪‬ننجح ثٽؾڂج‪٩‬يننز ث هڂيننز ث وٽن ٱننت ّننٌ‪٩‬ز ثٽٲ‪٪‬جٽيننجس ثٽڂ جًيننز‬
‫ٹوڅ ننج ث ّننجُ ثٽننيض صذچ ن ‪٩‬پيننه ثٽ ؾڂننجس ثٽڂنضپٲننز ‪ ،‬و‪٩‬پيننه يؾننخ اڃ صننؤهض دوٵننز وصوٵيننش ؽيننو‬
‫ودٌْ‪٩‬ز ‪٩‬جٽيز ٽ‪٪‬وٿ إصجفز ثٽٲٌ‪ٙ‬ز ٽپن‪ٚ‬ڀ ځڄ ٵ‪ ٪٢‬ج ‪ ،‬وصٺڂڄ اهڂيز ثٽڂچجوالس ثٽٌْي‪٪‬ز ٱت إڅ ج‪-:‬‬
‫يڂٺڄ ځڄ ملٻ ثٽڂچجوالس څٶټ ثٽپ‪٪‬خ إٽ ؽ جس ځنضپٲز‪.‬‬

‫(‪(94‬‬
‫ځٲجؽتز ثٽن‪ٚ‬ڀ دجٽ ؾوٿ ثٽڂ‪٪‬جٹِ ثٽٌْي‪.٨‬‬
‫‪٩‬وٿ إځٺجڅيز ص‪٢‬ذيٴ ځ‪ٚ‬يور ثٽضْپټ ځڄ ٵذټ ثٽن‪ٚ‬ڀ ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ‪.‬‬
‫صْضچَٯ ثٽٺغيٌ ځڄ ‪١‬جٵز ثٽن‪ٚ‬ڀ دْنذخ صقٌٹنز ثٽٺغينٌ مپنٰ ثٽٺنٌر ځڂنج يْنجً‪ ٧‬ٱنت ثٽو‪ٙ‬نوٻ‬
‫ٽقجٽز ثٽض‪٪‬خ دٖٺټ ځذٺٌ‬
‫وثڅ‪٢‬لٵجً ځڄ هيڇ ث هڂيز يؾخ اڃ صامي ف‪ٚ‬ز ٹذيٌر ځڄ ځؾڂټ ثٽقؾڀ ثٽضنوًيذت ٹوڅ نج ثٽوّنيپز‬
‫ثٽضت صو‪ٙ‬ټ ثٽٲٌيٴ ٽڂٌځ ثٽن‪ٚ‬ڀ‪ .‬وٱيڂج يپت څڂجىػ صوًيذيز ٽٌْ‪٩‬ز ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽڂ جًيز‪.‬‬

‫ّٔبرط رذس‪٠‬ج‪١‬خ ٌغشػخ رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌّ‪ٙ‬بس‪٠‬خ‬


‫ثٽچڂوىػ ثالوٻ ‪:‬يضوٍ‪ ٧‬اًد‪ ٨‬ځؾجځي‪ ٨‬ځڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ دڂ‪٪‬وٻ‪3‬ال‪٩‬خ ٽٺټ ځؾڂو‪٩‬ز ‪٩‬پ د‪٪‬و‪ 16‬يجًر ٱٶ‪٩ ٠‬ڄ‬
‫د‪ ٞ٪‬ڀ ٽضچٲيي صذجهٻ ثٽٺٌر ديڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ وٱٴ ثٽضْپْټ ثٽضجٽت‪:‬‬
‫‪.1‬صڂٌيٌ ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ ثٽضجٽت وثالڅضٶجٻ ثٽٌْي‪ ٨‬ٽل‪٩‬خ ثٽڂڂًٌ مپٰ څٲِ ځؾڂو‪٩‬ضه ٱيڂًٌ‪ 1‬ٽل‪٩‬خ‪ 2‬ويچضٶټ‬
‫مپٰ ځؾڂو‪٩‬ضه وهٺيث ځڄ ‪ 2‬إٽ ‪ 3‬وځڄ ‪ 3‬ثٽ ‪ 4‬فضت يٺڂټ ؽڂي‪ ٨‬ثٽل‪٩‬ذيڄ هيڇ ثٽووًر ځڄ ثٽڂچجوالس‬
‫وثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪٨‬‬
‫‪.2‬ځذجٌٕر د‪٪‬و ‪٩‬وهر ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ ًٵڀ ‪ 1‬صذوا هوًر ؽويور داڃ يڂًٌ ثٽل‪٩‬خ‪ 1‬ٽل‪٩‬خ‪ 2‬ويچضٶټ دجٽٌٹ‪ٜ‬‬
‫ثٽٌْي‪ %16 ٨‬مپٰ ځؾڂو‪٩‬ز‪ 2‬ځڄ فوٻ ثٽٶڂ‪ ٨‬وهٺيث يڂٌ‪ 2‬ٽل‪٩‬خ‪ 3‬ويچضٶټ مپٰ ځؾڂو‪٩‬ز‪ 3‬ٽيچٲي ؽڂي‪٨‬‬
‫ال‪٩‬ذت ثٽڂؾڂو‪٩‬جس څٲِ آٽيز ثٽضڂٌيڄ ٽيٺوڃ ثٽٲٌيٴ څٲي ثٽووًر ثٽغجڅيز‬
‫‪.3‬فجٻ ًؽو‪ ٧‬ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ ًٵڀ‪1‬يڂًٌ ٽل‪٩‬خ ًٵڀ‪ 2‬ويچٲي ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬فوٻ ثٽٶڂ‪ ٨‬وثٽ‪٪‬وهر مپٰ‬
‫ځؾڂو‪٩‬ضه وهٺيث يْضپڀ ثٽل‪٩‬خ‪ 2‬ويڂًٌ ٽل‪٩‬خ‪ 3‬ويچٲي ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬فوٻ ثٽٶڂ‪ ٨‬وي‪٪‬وه مپٰ ځؾڂو‪٩‬ضه‬
‫ٽيچٲي ؽڂي‪ ٨‬ثٽل‪٩‬ذيڄ څٲِ هيڇ ثآلٽيز و‪٩‬چو ًؽو‪ ٧‬ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ ًٵڀ‪ 1‬يضوٵٰ ثٽ‪٪‬ڂټ ٽيجمي ثٽل‪٩‬ذوڃ ًثفز‬
‫ٽڂور ص‪٪‬وه د ڀ إٽ ‪/ٛ 126-116‬ه ځڄ ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ‪.‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 27‬صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽڂ جًيز ځ‪٩ٌّ ٨‬ز ثٽٌٹ‪ٜ‬‬

‫(‪(95‬‬
‫ثٽچڂوىػ ثٽغجڅت‪ :‬ص‪٪‬و صڂجًيڄ ثٽٌْ‪٩‬ز ځ‪ ٨‬ثٽْلٽڀ ث ٱٶيه ځَيؼ ځڄ صوًيخ ثٽڂ جًثس ث ّجّيز و‪٩‬ڂټ‬
‫ثٽٶوځيڄ ثٽٌْي‪ ٨‬ثٽيض ي‪٪‬و ‪٩‬جځټ آمٌ ځ ڀ ٱت ص‪٢‬ويٌ ثٽٌْ‪٩‬ز وٱت هيث ثٽضڂٌيڄ ثٽذْي‪ ٠‬وٽٺڄ ثٽڂ ڀ‬
‫يضذجهٻ ثٽل‪٩‬ذوڃ ثٽٺٌر ٹڂج ٱت ثٽضڂٌيڄ ثٽْجدٴ وملٻ صٮييٌ ثٽڂٺجڃ مپٰ ثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽڂْضپڂز يچٲي‬
‫ثٽل‪٩‬خ ثٽن‪٢‬و ثٽٌْي‪ ٨‬ثٽٲٌهض ځڄ ملٻ ٱضقجس ثٽْلٽڀ ث ٱٶيه‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ ( ‪ ) 21‬صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽڂ جًيز ځ‪ً ٨‬ٹ‪ ٜ‬ثٽْلٽڀ ث ٱٶت‬

‫ثٽچڂوىػ ثٽغجٽظ ‪ :‬ص‪٪‬و صڂجًيڄ ثٽڂؾڂو‪٩‬ضيڄ دجٽضذجهٻ ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر اهثر ځ ڂز ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٌْ‪٩‬ز ٽڂْجٱجس‬
‫ٵ‪ٚ‬يٌر ملٻ ثٽضوًيخ وٱت هيث ثٽچڂوىػ يچٶْڀ ثٽل‪٩‬ذوڃ ٽٶْڂيڄ ٱٶْڀ هثمټ ثٽْجفز وٵْڀ مجًػ‬
‫ثٽْجفز ځ‪ ٨‬ثًد‪ ٨‬ٹٌثس ٽيذوا ثٽضوًيخ دضقٌٷ ال‪٩‬ذت ثٽْجفز وثّضلٿ ثٽٺٌثس ځڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ ثٽڂؾ َيڄ‬
‫مجًػ ثٽْجفز وٹټ ال‪٩‬خ يْضپڀ هثمټ ثٽْجفز يٌه ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ مجًػ ثٽْجفز ويچ‪٢‬پٴ دجصؾجڇ‬
‫ځ‪٪‬جٹِ ٽڂْجٱز ‪5‬يجًهر ٱٶ‪ ٠‬وهٺيث ځڄ هوڃ صوٵٰ ويٖضٌ‪ ٟ‬دجٽل‪٩‬ذيڄ ثٽڂؾ َيڄ ثٽپ‪٪‬خ ځڄ ثٽڂٌر‬
‫ثٽ غجڅيز ديچڂج يٺوڃ ٽ‪٪‬خ ثٽل‪٩‬ذيڄ هثمټ ثٽْجفز ځڄ ثٽپڂْز ث وٽ اڃ اځٺڄ ٱڂج ‪٩‬پ ال‪٩‬خ ثٽْجفز إال‬
‫صڂٌيٌ ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ ځؾ َ ٭يٌ ثٽيض ځًٌ ثٽٺٌر ٽه وثالّضوثًر‪ 116‬هًؽز وثالڅ‪٢‬لٳ ثٽٌْي‪٨‬‬
‫ٽڂْجٱز‪5‬يجًهر ٽض‪٪‬ڂټ ثٽڂؾڂو‪٩‬جس ‪ 6‬ثٕوث‪ ٟ‬دڂ‪٪‬وٻ هٵيٶضيڄ ٽٺټ ٕو‪ ٟ‬اض اڃ ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز‬
‫ص‪٪‬ڂټ‪6‬هٵيٶز ٽپضؾ يَ و‪6‬هٵيٶز ٽپضچٲيي‪.‬‬

‫(‪(96‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )26‬صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽڂ جًيز دڂؾڂو‪٩‬ضيڄ‬

‫ثٽچڂوىػ ثٽٌثد‪ : ٨‬ص‪٪‬و اهوثس ثٽضوًيخ ثٽڂْج‪٩‬ور ځڄ ثالهوثس ثٽڂ ڂز ٱت صچ‪٦‬يڀ صوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز‬
‫ٽض‪٢‬ويٌ ثٽڂ جًثس ثٽضٶچيز ٱڂَػ صڂجًيڄ ثٽڂ جًر دضڂجًيڄ ثٽ‪٪‬ڂټ ځڄ ملٻ اهوثس ثٽضوًيخ ثٽڂْج‪٩‬ور‬
‫يڂچـ ثٽل‪٩‬ذيڄ ثٽٺغيٌ ځڄ ثٽٲوثةو وځچ ج ثٽْي‪ٌ٢‬ر ‪ ٩‬ثٽوٵش‪ ،‬صچوي‪ ٨‬ثٽٲ‪٪‬جٽيز‪ ،‬ثهمجٻ ثٽذ ؾز وثٽڂٌؿ‪،‬‬
‫صچڂيز ځَهوؽز ٽپڂ جًر وثٽ‪ٚ‬ٲز ثٽذوڅيز واميٌث صقوض ثٹذٌ ٽض‪٢‬ذيٴ ثٽٲ‪٪‬جٽيز وٱت هيث ثٽچڂوىػ يچٶْڀ‬
‫ثٽٲٌيٴ ٽڂؾڂو‪٩‬ضيڄ وٹټ ځؾڂو‪٩‬ز ال صَيو ‪٩‬ڄ ‪6‬ال‪٩‬ذيڄ ٽيچٲي اوٻ ال‪٩‬خ ځڄ ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز صڂجًيڄ‬
‫ثٽٶوځيڄ ‪٩‬پ ث هوثس عڀ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬فوٻ ثٽ‪٪‬لځز ثٽذ‪٪‬يور وځ جؽڂز ثٽٺٌر ثٽضت يڂًٌهج ثٽڂوًح‬
‫ٽض‪ٚ‬ويذ ج دوٵز ‪٩‬پ ثٽڂٌځ فيظ يڂٺڄ ‪٩‬ڂټ ثٽڂؾڂو‪٩‬ضيڄ دچٲِ ثٽوٵش او دجٽضضجد‪ ٨‬الف‪ ٤‬ثڃ ال‪٩‬خ‬
‫وٵو څٲي‪-:‬‬
‫ثٽٶٲَ ثٽَوؽت ثٽوث‪ٟ‬س وثٽٌْي‪٩ ٨‬پ ثٽ‪ٚ٪‬ت ثٽڂٌصٲ‪٪‬ز‬
‫صچٲيي ًٹ‪ ٜ‬ثٽيهجح وثاليجح ثٽٌْي‪ ٨‬ديڄ ثٽ‪ٚ٪‬ت‬
‫ثٽ ٌوٽز ٽنپٰ ثٽ‪٪‬لځز ث وٽ‬
‫ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ځڄ ثٽ‪٪‬لځز ث وٽ ٽپ‪٪‬لځز ثٽغجڅيز‬
‫ثالّضوثًر وځ جؽڂز ثٽٺٌر ثٽضت هياهج ثٽڂوًح ٽض‪ٚ‬ويذ ج ‪٩‬پ ثٽ وٯ‬
‫اهوثص ج دقْخ ثٽقٌٹجس ثٽضت ي‪٢‬پذ ج ثٽڂوًح ود‪٪‬و‬ ‫ٹيٽٸ صٲ‪٪‬ټ ثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽغجڅيز ‪٩‬پ‬
‫ثڅض جس ٹټ ال‪٩‬خ ځڄ ثٽض‪ٚ‬ويخ يچضٶټ مپٰ ثٽڂؾڂو‪٩‬ز ث مٌب‪.‬‬

‫(‪(92‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )36‬صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽڂ جًيز ځ‪ ٨‬اهوثس ثٽضوًيخ‬

‫‪ - 3‬عشػخ رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌخؽؽ‪١‬خ‬


‫ِف‪ َٛٙ‬اٌغشػخ ف‪ ٟ‬رٕف‪١‬ز اٌفؼبٌ‪١‬بد اٌخؽؽ‪١‬خ‬
‫وص‪٪‬چننت صچٲينني او ص‪٢‬ذيننٴ ثٽٲ‪٪‬جٽيننجس ثٽن‪٢٢‬يننز داٵ‪ٚ‬ننٌ ٍځننڄ ځڂٺننڄ ٵذننټ اڃ يضننني ثٽٲٌيننٴ ثٽن‪ٚ‬ننڀ‬
‫ثٽضوثديٌ ثٽلٍځز الٱٖجٽ ج‪ .‬فيظ إڃ ثٽن‪٢‬ز ثٽضت صچٲي دـ (‪ )16‬عوثڅت ٽضقٶينٴ اهنوثٱ ج هنت اٱ‪ٞ‬نټ ځنڄ‬
‫څٲِ ثٽن‪٢‬ز ثٽضت صچٲي دـ (‪ )26‬عجڅيز وىٽٸ الڃ ٵ‪ ٌٚ‬ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ٽپضچٲيي (ث هثس ثٽضٺضيٺت ثٽْنٌي‪)٨‬‬
‫ال يضيـ ٱٌ‪ٙ‬ز ٽپن‪ٚ‬ڀ ځڄ اڃ يضني ثٽڂوثٵٰ وثٽڂوثٵ‪ ٨‬ثٽڂچجّذز ٽڂوثؽ ز هيڇ ثٽن‪٢‬ز‪.‬‬
‫ٹڂج ص‪٪‬چت ثٽٌْ‪٩‬ز ٱت صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽن‪٢٢‬يز هت ٌّ‪٩‬ز ثٽضٲٺيٌ وثصنجى ثٽٶٌثًثس ثٽْپيڂز ٽپقجالس‬
‫ثٽ‪٢‬جًةز اعچجس ثٽپ‪٪‬نخ وهنيث ينٌصذ‪ ٠‬دٶنوًر ٹنټ ال‪٩‬نخ ‪٩‬پن ٵنٌثسر ثٽڂذنجًثر وصٶينيڀ ثٽقنجالس ثٽڂْنضؾور‬
‫وثصنجى ثٽٶٌثً ثٽقجّڀ دئيؾجه ثّپوح ځچجّخ ٽپٌه‪.‬‬
‫إڃ صٺضيٸ ثٽٲٌيٴ وثّپوح ٽ‪٪‬ذنز ال يضٶنًٌ ‪٩‬چنو ٽق‪٦‬ن ز ثالّنضقوثى ‪٩‬پن ثٽٺنٌر دنټ ٵذنټ فينجٍر ثٽٺنٌر‬
‫دپق‪٦‬جس ځڂج يض‪٢‬پخ ىٽٸ ثٽٌْ‪٩‬ز ٱت صچٲيي ثٽن‪٢‬ز‪ ،‬ٹڂج إڃ صٌٹيَ ثٽل‪٩‬خ ٵذټ صْپڂه ثٽٺٌر ّيچ‪ٚ‬خ‬
‫‪٩‬پ ځج ّيٲ‪٪‬په د‪٪‬و صْپڀ ثٽٺٌر وين‪ ٠٢‬ٽچٲْه ودٖٺټ ٌّي‪ ٨‬ځج يپت ‪ :‬هټ هچجٷ اځٺجڅيز ٽپنٌٹ‪ ٜ‬عنڀ‬
‫ثٽڂچجوٽز ٽپَځيټ‪ ،‬هټ ّاڅجوٻ ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ ثٽوّ‪ ٠‬او ثٽڂضٶوٿ هټ ّنامضٌٳ دجصؾنجڇ ځچ‪٢‬ٶنز ثٽ نوٯ او‬
‫إٽ ثٽؾجڅذيڄ و‪٩‬پيه ٱجڃ ثالمضيجً ثٽڂچجّخ فنو هنيڇ ثٽقپنوٻ ي‪٪‬ضڂنو ‪٩‬پن ٵنوًر ثٽل‪٩‬نخ ٱنت ّنٌ‪٩‬ز‬
‫ثٽضٲٺيٌ ٵذټ ود‪٪‬و صْپڀ ثٽٺٌر دَځڄ ٵ‪ٚ‬يٌ يضوثٱٴ ځ‪ ٨‬فجٽز ثٽپ‪٪‬خ وثٽو‪ ٨ٝ‬ثآلڅت ٽل‪٩‬ذت ٱٌيٶه ‪ ،‬اڃ‬
‫ّننٌ‪٩‬ز صچٲينني ثٽٲ‪٪‬جٽيننجس ثٽن‪٢٢‬يننز (ثٽضٺضيٺيننز) ٱننت ث ٽ‪٪‬ننجح ثٽؾڂج‪٩‬يننز ومج‪ٙ‬ننز ٱننت ٹننٌر ثٽٶننوٿ ص‪ٞ‬نن‪٨‬‬
‫‪ٝ‬ٮو‪١‬جً ٹذيٌر ‪٩‬پ ثٽل‪٩‬ذيڄ ٽپضٶوٿ دٌْ‪٩‬ز دجصؾجڇ هوٯ ثٽن‪ٚ‬ڀ وثٽضٌثؽن‪ ٨‬دْنٌ‪٩‬ز ٱنت فجٽنز ٱٶنوثڃ‬
‫ثٽٺٌر ‪ ،‬إڃ ثٽذچجس ثٽقويظ ٽپٲ‪٪‬جٽينجس ثٽن‪٢٢‬ينز ي‪٪‬ضڂنو ‪٩‬پن ثٽچٶنټ ثٽْنٌي‪ ٨‬ٽپٺنٌر هثس صپنٸ ثٽٲ‪٪‬جٽينجس‬
‫وهيث ځجڅؾور ٱت ثٽوٵش ثٽقج‪ ٌٝ‬ٱنت ث ّنجٽيخ ثٽ ؾوځينز وثٽوٱج‪٩‬ينز ٱنت ثٽذچنجس ثٽقنويظ ٽپٺنٌر فينظ‬
‫ص‪٪‬ضڂننو هننيڇ ث ّننجٽيخ ‪٩‬پن ثٽچٶننټ ثٽْننٌي‪ ٨‬ٽپٺننٌر ٽضچٲينني ثٽن‪٢‬ننز داٵ‪ٚ‬ننٌ ٍځننڄ ځڂٺننڄ ‪ .‬وهننيث يض‪٢‬پننخ‬
‫ثٽضوًيخ ‪٩‬پ ثٽؾٌض ثٽٌْي‪ ٨‬دجٽٺٌر وثٽوٵز ٱت ثٽڂچجوالس ٹوڅه ثالّپوح ث ٱ‪ٞ‬نټ ٽض‪٢‬ذينٴ ثٽڂذنجهض‬
‫(‪(98‬‬
‫ثٽٺٌويز ٹجٽضٶوٿ وثٽضٌثؽ‪ ٨‬وثءّچجه وثٽضٮ‪٢‬يز وثٽڂچجوًر ٱجٽپ‪٪‬خ ثٽقويظ ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽؾڂج‪٩‬يز يض‪٢‬پخ‬
‫ثٽٌْ‪٩‬ز ٱت صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽڂ جًينز ٹجٽڂچنجوالس وثٽض‪ٚ‬نويخ و٭يٌهنج ځنڄ ثٽڂ نجًثس ٹنيٽٸ يض‪٢‬پنخ‬
‫ثٽٌْ‪٩‬ز ٱت صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽن‪٢٢‬يز (ثٽضٺضيٺيز) ٽپ‪ٞ‬ٮ‪٩ ٠‬پ ثٽن‪ٚ‬ڀ و‪٩‬نوٿ إصجفنز ٽنه ثٽٲٌ‪ٙ‬نز ٱنت‬
‫ثصنننجى ثٽضننوثديٌ ثٽلٍځننز ءٱٖننجٽه وهننيث هننو ّننٌ ثٽضٲننوٳ ٱننت ٹننٌر ثٽٶننوٿ وث ٽ‪٪‬ننجح ثٽؾڂج‪٩‬يننز ث مننٌب‬
‫وٹننيٽٸ ٱننت ثٽ‪٪‬ننجح ثٽڂچننجٍالس ثٽٲٌهيننز ٹجٽڂلٹڂننز وثٽڂ‪ٚ‬ننجً‪٩‬ز ثٽڂذننجًٍر وثٽضجيٺوثڅننوو‪...‬وٱيڂج يپننت‬
‫څڂجىػ صوًيذيز ٽٌْ‪٩‬ز صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽن‪٢٢‬يز ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ‪.‬‬
‫صڂجًيڄ ثٽٌد‪ ٠‬ځڄ هوڃ ځچجٱِ‬
‫صڂجًيڄ ثٽٌد‪ ٠‬دڂچجٱِ ځقوه ثٽضقٌٷ‬
‫صڂجًيڄ ثٽپ‪٪‬خ دجٽَيجهر ثٽ‪٪‬وهيز‬
‫صڂجًيڄ ثٽپ‪٪‬خ دٌٖو‪ ٟ‬ځ‪٪‬يچز‬
‫صڂجًيڄ ثٽپ‪٪‬خ داعلط ثٽْجفز‬

‫األعظ اٌز‪٠ ٟ‬غت ِشاػبر‪ٙ‬ب ػٕذ رذس‪٠‬ت اٌغشػخ‬


‫يؾخ صچٲيي صوًيذجس ثٽٌْ‪٩‬ز دٺجٱز اڅوث‪ ٩‬ج دَځڄ ال يَيو ‪٩‬ڄ (‪ )16‬عوثڅت ودضٺنٌثًثس ځنڄ‬
‫(‪ )5 – 4‬ٽپڂؾڂو‪٩‬ننز ثٽوثفننور و ‪٩‬ننوه ثٽڂؾڂو‪٩‬ننجس يقننوه ځننڄ ٵذننټ ثٽڂننوًح وٱٶ نجً ٽڂْننضوب ثٽٲٌيننٴ‬
‫وفجٽضه ثٽضوًيذيز وثٽٲضٌر ثٽضوًيذيز وثٽ وٯ ‪ ،‬وثڃ صٺوڃ ٱضٌر ثٽٌثفز ديڄ ثٽضٺٌثًثس ًؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ٜ‬‬
‫إٽ ن ځننج يٶننجًح (‪ٝ )126‬ننٌدز ٱننت ثٽوٵيٶننز ٵذننټ ثٽذننوس دننجٽضٺٌثً ثٽضننجٽت او ځننڄ(‪ )5-3‬هٵيٶننز ودننيڄ‬
‫ثٽڂؾڂو‪٩‬جس ځج يٶجًح (‪ٌٝ )116‬دز ٱت ثٽوٵيٶز‪ .‬او (‪ )16‬هٵيٶز ‪.‬‬
‫يؾخ صچٲيي صنوًيذجس ثٽْنٌ‪٩‬ز دٺجٱنز اڅوث‪ ٩‬نج ٱنت دوثينز ثٽوفنور ثٽضوًيذينز فضن څْنضٮټ ٵنوًر‬
‫ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ‪٩‬پ ثٽچٶټ ثٽٌْي‪ ٨‬ٽإلٕجًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ٽپ‪ٞ٪‬لس ثٽ‪٪‬جځپز ٵذټ اڃ ي‪ٚ‬يذه ثٽض‪٪‬خ ٱت‬
‫ځچض‪ ٰٚ‬او څ جيز ثٽوفور ثٽضوًيذيز څضيؾز ٹغٌر ثالي‪٪‬جٍثس ثٽ‪ٚ٪‬نذيز ثٽڂٌّنپز إٽن ثٽ‪ٞ٪‬نلس منلٻ‬
‫ثٽوفور ثٽضوًيذيز‪.‬‬
‫يؾخ ثٽضٌٹيَ ‪٩‬پ ٌّ‪٩‬ز ث هثس ثٽقٌٹت وثٽوٵز ٱت صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽينجس ثٽڂ جًينز وثٽن‪٢٢‬ينز فضن‬
‫ثٽو‪ٙ‬وٻ إٽ ځٌفپز إصٶجڃ ثٽڂ جًثس وصچٲيي ثٽن‪ ٠٢‬دٖٺټ ؽيو ځ‪ ٨‬ثٽض‪ٚ‬قيـ ثٽڂْضڂٌ ٽألم‪٢‬جس‪.‬‬
‫ثٽضاٹيو ‪٩‬پ ثٽض يتز ثٽؾْڂيز ثٽؾيور (ثءفڂجس) ٵذټ صچٲيي صوًيذجس ثٽٌْ‪٩‬ز صؾچذجً ٽإل‪ٙ‬جدز‪.‬‬
‫يؾخ اڃ صامي صوًيذجس ثٽٌْ‪٩‬ز دجٽٺٌثس څ‪ٚ‬يذجً وفؾڂج صوًيذيج ثٹذٌ ځنڄ صنوًيذجس ثٽْنٌ‪٩‬ز‬
‫دننووڃ ثٽٺننٌثس وىٽننٸ ځننڄ اؽننټ ص‪٢‬ننويٌ اڅ‪٦‬ڂننز إڅضننجػ ثٽ‪٢‬جٵننز ثٽألوٹْننؾيچت ثٽٲوّننٲجؽيڄ وثٽلٹضيننٸ‬
‫ثٽپننيثڃ يٖننجًٹجڃ دچْننذز ‪٩‬جٽيننز ٱننت إڅضننجػ ثٽ‪٢‬جٵننز ٱننت ٹننٌر ثٽٶننوٿ ثٽقويغننز ووٱٶ نجً ٽڂننج صض‪٢‬پذننه ځوثٵنن‪٨‬‬
‫ثٽل‪٩‬ذيڄ وځوثٵٰ ثٽپ‪٪‬خ ثٽڂنضپٲز هثمټ ثٽڂپ‪٪‬خ وهو ځج ي‪٢‬پٴ ‪٩‬پيه ثٽيوٿ صوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽو‪٥‬يٲت‬
‫وثٽيض يٺوڃ ٱيه ثٽضاعيٌ ‪٩‬پ ص‪٢‬ويٌ ٵجدپيز وٵوًر ثٽل‪٩‬خ ٹذيٌثً ځڄ فيظ ص‪٢‬ويٌ اؽ َصز ثٽو‪٥‬يٲيز‬
‫وثٽ‪ٞ٪‬لس ‪٩‬پ صقڂټ څٶ٘ ث وٹْؾيڄ وځج ي‪ٚ‬جفذز ځڄ صٌثٹڀ ٽقجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬نلس‬
‫وثٽوٿ اعچجس اهثس ثٽٌْي‪ ٨‬ٽضچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽن‪٢٢‬يز ّنوثس ٹجڅنش ثٽ ؾوځينز او ثٽوٱج‪٩‬ينز ‪ ،‬ٹڂنج ص‪٢‬نوً‬

‫(‪(99‬‬
‫هيڇ ثٽضوًيذجس ٌّ‪٩‬ز ثالّضؾجدز وٌّ‪٩‬ز ثالڅ‪٢‬لٳ وثٽضوٵ‪ ٨‬ثٽقٌٹت وثٽضوٵيش ثٽقٌٹنت وثٽْنٌ‪٩‬ز‬
‫ٱت صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽڂ جًيز وثٽن‪٢٢‬يز‪.‬‬

‫وٵننو ثصٲننٴ ث ٽنذننٌثس ‪٩‬پن إڃ صننوًيخ ثٽْننٌ‪٩‬ز ثٽننو‪٥‬يٲت ٽننه صنناعيٌثً وٱجةننور ثٹذننٌ دٺغيننٌ ځننڄ صننوًيخ‬
‫ثٽٌْ‪٩‬ز ثٽضٶپيوض ثٽيض يؤهب دووڃ ثٽٺٌر ‪٩‬پن ثٽنٌ٭ڀ ځنڄ اڅنز ٽنه صناعيٌ وٱجةنور ‪٩‬پن صقْنيڄ ٵجدپينز‬
‫إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽألوٹْؾيچت وٽٺڄ صاعيٌهج ثٵټ ځٶجًڅز دضوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز دنجٽٺٌثس فينظ ينضڀ ٱنت ا٭پنخ‬
‫ث فيننجڃ صٶيننيڀ ثٽل‪٩‬ننخ ‪٩‬پ ن اّننجُ اهثةننز دننجٽٺٌر وځجيٶوځننز ځننڄ ٽڂقننجس ٱچيننز صنننوٿ ثٽٲٌيننٴ وصْنن‪٪‬و‬
‫ثٽؾڂ ننوً اعچننجس ثٽڂذجًيننجس‪ ،‬وصننوًيخ ثٽْننٌ‪٩‬ز ثٽننو‪٥‬يٲت يقضننجػ إٽ ن ثٽضن‪٢‬نني‪ ٠‬وثٽضچ‪٦‬ننيڀ وثّننض‪٪‬ڂجٻ‬
‫اهوثس ځنضپٲز وثٽ ځوًح ىو ميجٻ وثّ‪ ٨‬ويْضچذ‪ ٠‬ثٽن‪ ٠٢‬ځڄ وثٵن‪ ٨‬إځٺجڅينجس وثفضيجؽنجس ثٽٲٌينٴ‬
‫وڅٶج‪ ٟ‬ثٽ‪ ٰ٪ٞ‬ٽوب ثٽٲٌينٴ ثٽن‪ٚ‬نڀ ٹڂنج ثڅنه ٵنجهً ‪٩‬پن صٶينيڀ ثٽن‪٢‬نز وصٶويڂ نج وص‪٪‬نويپ ج وص‪ٚ‬نقيـ‬
‫ځْجًثص ج وٱٶجً ٽڂض‪٢‬پذجس ثٽٲٌيٴ‪.‬‬

‫اٌزأص‪١‬شاد اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪١‬خ ‪ٚ‬اٌى‪١ّ١‬بئ‪١‬خ اٌز‪ ٟ‬رحذس ٌألع‪ٙ‬ضح اٌ‪ٛ‬ظ‪١‬ف‪١‬خ ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ٕ١‬خ‬
‫ثٽضنناعيٌثس وثٽضٺيٲننجس وثٽضٮيننٌثس ثٽٲْننيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيننز ثٽضننت صقننوط ٽألؽ ننَر ثٽو‪٥‬يٲيننز ٽل‪٩‬ذننيڄ‬
‫څضيؾز ثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيڄ (صوًيخ ثٽٌْ‪٩‬ز داڅوث‪ ٩‬ج) يڂٺڄ صپني‪ ٚ‬ج دڂجيپت ‪.‬‬
‫ص‪٪‬ڂټ صوًيذجس ثٽٌْ‪٩‬ز ‪٩‬پ صقْيڄ ّيٌ ثٽ‪٪‬ڂپيجس ثٽ‪ٚ٪‬نذيز دنيڄ ثٽؾ نجٍيڄ ثٽ‪ٚ٪‬نذت وثٽ‪ٞ٪‬نپت‬
‫ودجٽضجٽت صقْيڄ ‪٩‬ڂپيجس ثٽضچْيٴ ديڄ ٌّ‪٩‬ز صچٲيي ثٽٲ‪٪‬جٽيجس ثٽڂ جًيز وثٽن‪٢٢‬يز وصقْيڄ ‪٩‬ڂپينجس‬
‫ثٽضوٵيش ثٽقٌٹت وثٽضوٵ‪ ٨‬ثٽقٌٹت وثالڅْيجديز ٱت ث هثس ثٽقٌٹت‪.‬‬
‫صقْننيڄ ٵننوًر ثٽؾ ننجٍ ثٽ‪ٚ٪‬ننذت ‪٩‬پ ن ثعننجًڇ ؽڂينن‪ ٨‬ثٽوفننوثس ثٽقٌٹيننز ٱننت ثٽ‪ٞ٪‬ننپز اض صقْننيڄ‬
‫ثٽضچْيٴ وثٽضَثځڄ ٱت ‪٩‬ڂټ ثٽوفوثس ثٽقٌٹيز ٱت ثٽ‪ٞ٪‬نپز ثٽوثفنور ودنيڄ ثٽ‪ٞ٪‬نلس ثٽڂٖنجًٹز ٱنت‬
‫ثٽ‪٪‬ڂټ ځڂج يؤهض ىٽٸ إٽ إڅضجػ ٵوًر ‪٩‬جٽيز (ٵور × ٌّ‪٩‬ز) ٱت ث هثس ثٽڂ جًض او ثٽن‪٢٢‬ت‪.‬‬
‫صقْيڄ ٵوًر څ‪٦‬جٿ إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽألوٹْؾيچت )‪ (ATP-PC‬ځڄ ملٻ ځج يپت‪-:‬‬
‫ٍيننجهر ځنَوڅننجس ثٽ‪٢‬جٵننز ثٽألوٹْننؾيچيز )‪ (ATP-PC‬ٱننت ثٽ‪ٞ٪‬ننلس څضيؾننز ٽضننوًيذجس ثٽْننٌ‪٩‬ز‬
‫فيننظ اعذضننش ثٽضؾننجًح إڃ ٹڂيننز وڅو‪٩‬يننز ځ‪ٚ‬ننجهً ثٽ‪٢‬جٵننز ثٽألوٹْننؾيچز ثٽٲوّننٲجصيز )‪(ATP-PC‬‬
‫صَهثه څضيؾز ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچز ٹڂج صَهثه ٵوًص ج ‪٩‬پ ثالڅٖ‪٢‬جً ءڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز‪.‬‬
‫ٍيننجهر ٹڂيننجس ثءڅَيڂننجس ثٽڂقپپننز ٽڂ‪ٚ‬ننجهً ثٽ‪٢‬جٵننز ثٽألوٹْننؾيچز إڅننَيڀ )‪ (ATP-ase‬وإڅننَيڀ‬
‫ٱوّٲوٹيچجٍ )‪.(CPK‬‬
‫صقْيڄ ٵوًر ث ؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز ‪٩‬پ صقڂټ څٶ٘ ث وٹْؾيڄ ٱت ثٽنليج ثٽ‪ٞ٪‬پيز وځج ي‪ٚ‬نجفذ ج‬
‫ځڄ صٮيٌثس ٹيڂيجةيز ٹضٌثٹڀ ٹڂيز ځڄ فنجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضينٸ ٱنت ثٽ‪ٞ٪‬نلس وثٽنوٿ ‪ ،‬ٹڂنج صضقْنڄ ٵنوًر‬
‫هيڇ ث ؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز ‪٩‬پ ثٽضنپ٘ ځڄ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ‪.‬‬
‫ٍيننجهر ٱننت ٹڂيننجس ثيوڅننجس ثٽٺجٽْننيوٿ وثٽڂٮچْننيوٿ وثٽ‪ٚ‬ننوهيوٿ وثٽذوصجّننيوٿ وثٽضننت صْننج‪٩‬و ٱننت‬
‫‪٩‬ڂپيجس ثٽضٶپ٘ وثالڅذْج‪.ٟ‬‬

‫(‪(011‬‬
‫صقْ يڄ ‪٩‬ڂنټ ثٽؾ نجٍ ثٽ‪ٞ٪‬نپت څضيؾنز ٽضقْنيڄ ځْنضوب ٹٲنجسر وٵنوًر ث ٽينجٯ ثٽ‪ٞ٪‬نپيز ثٽذي‪ٞ‬نجس‬
‫ثٽٌْي‪٪‬ز ‪٩‬پ ثٽضٶپ٘ وثالڅذْج‪ ٟ‬ثٽٌْي‪ ٨‬څضيؾز ٽضچٲيي افؾجٿ صوًيذينز ٹذينٌر ځنڄ صنوًيذجس ثٽْنٌ‪٩‬ز‬
‫دڂنضپٰ اڅوث‪ ٩‬ج‪.‬‬

‫وځڄ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ثٽضت يضڀ ص‪٢‬ويٌهنج وٱٶنج ٽپچ‪٦‬نجٿ ثٽألوٹْنؾيچت ث وٻ)‪ (ATP-PC‬دجء‪ٝ‬نجٱز إٽن‬
‫ځننجصڀ ىٹننٌر ٱننت ثٽْننٌ‪٩‬ز دڂنضپننٰ اڅوث‪ ٩‬ننج ٱڂننڄ ملٽننز اي‪ ٞ‬نج يننضڀ ص‪٢‬ننويٌ ثٽٶننور ثٽٶ‪ٚ‬ننوب – ثٽٶننور‬
‫ثالڅٲؾجًيز‬
‫– ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز ووٱٶج ٽڂجيپت ‪.-:‬‬
‫صبٔ‪١‬ب ‪(:‬اٌم‪ٛ‬ح اٌمص‪ – ٜٛ‬اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ – اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ)‬
‫ِف‪ َٛٙ‬اٌم‪ٛ‬ح اٌؼعٍ‪١‬خ‬
‫ص‪٪‬و ثٽٶور ثٽ‪ٞ٪‬پيز ځڄ ثٽ‪ٚ‬ٲجس ثٽذوڅيز ثٽضت يضڀ ص‪٢‬ويٌهج ‪٩‬نڄ ‪ٌ١‬ينٴ ثٽچ‪٦‬نجٿ ثٽألوٹْنؾيچيت ث وٻ‬
‫)‪ (ATP-PC‬وهت ‪ٙ‬ٲز هجځز وٱج‪٩‬پز صؤهض إٽ صقْيڄ ځْضوب ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٽل‪٩‬ذت ث ٽ‪٪‬نجح‬
‫ثٽٲٌهيز وثٽٲٌٵينز وصْنج‪٩‬و ‪٩‬پن ثٽوٵجينز ځنڄ ثء‪ٙ‬نجدجس څضيؾنز ٽٶنور ثٽ‪ٞ٪‬نلس وٵنوًص ج ‪٩‬پن صقڂنټ‬
‫ث هثس اعچجس ثٽضوًيذجس او ثٽڂذجًيجس‪.‬‬
‫ص‪٪‬چننت صننو ًيذجس ثٽٶننور ٵننوًر ثٽل‪٩‬ننخ ‪٩‬پن ثٽضٮپننخ او ځقجوٽننز ثٽضٮپننخ ‪٩‬پن ځٶجوځننجس ځنضپٲننز ځغننټ‬
‫(ث عٶجٻ‪ ،‬وٍڃ ثٽؾْڀ‪ ،‬ٹٌثس ‪١‬ذيز‪ ،‬فذټ ځ‪٢‬ج‪١‬ت‪ ،‬اؽ َر ځضچو‪٩‬ز ځغنټ (ّنلٽڀ فنوثؽَ‪ٙ ،‬نچجهيٴ‪،‬‬
‫فذجٻ‪ ،‬ځٶج‪٩‬و) ‪٪ٙ‬وه ځوًػ ثٽڂپ‪٪‬خ او ځٌصٲ‪ ، ٨‬ثٽؾٌض ٱنت ثٽٌځنټ‪ ،‬ٽنذِ ؽجٹينش دناوٍثڃ ځنضپٲنز‪،‬‬
‫وفيظ إڃ ث٭پنخ ث ٽ ‪٪‬نجح ثٽٌيج‪ٝ‬نيز صٺنوڃ ٱي نج ثٽقٌٹنجس اعچنجس ثٽڂذجًينجس ځنضپٲنز وځضچو‪٩‬نز څ‪٦‬نًٌث‬
‫ٽپضٮييٌ ثٽڂْضڂٌ ٱت ځوثٵٰ ثٽڂذجًيجس وځض‪٢‬پذجص نج ثٽڂنضپٲنز ٹنجٽؾٌض ثٽْنٌي‪ ٨‬وثٽوعنخ ‪٩‬جٽينج وًځنت‬
‫ثٽٺٌر دجٽيًث‪٩‬يڄ وځٺجصٲز ثٽن‪ٚ‬ڀ و‪ٌٝ‬ح ثٽٺٌڇ ٽيث ٱجڃ ثٽل‪٩‬ذنيڄ يقضنجؽوڃ إٽن صچڂينز ثٽٶنور ثٽ‪٪‬جځنز‬
‫وثٽٶور ثٽنج‪ٙ‬ز ٽڂنضپٰ ‪ٞ٩‬لس ثٽؾْڀ ٽإليٲجس دڂض‪٢‬پذجس ثٽڂذجًيجس‪.‬‬
‫إڃ صٶْيڀ ثٽضڂجًيڄ إٽ صڂجًيڄ ٵور ‪٩‬جځز وصڂجًيڄ ٵور مج‪ٙ‬ز يٺوڃ صذ‪٪‬جً ٽوًؽز ٵٌثدض ج ځڄ ثٽپ‪٪‬ذز‬
‫څٲْ ج ځڄ فيظ څو‪ ٧‬وٕٺټ ثٽضڂجًيڄ ثٽضت يؤهي ج ثٽل‪٩‬ذيڄ وٌّ‪٩‬ض ج وثصؾجه ج وٵوص ج وڅنو‪ ٧‬ثٽ‪٪‬ڂنټ‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬پت ٱت هيڇ ثٽضڂجًيڄ وځج صض‪٢‬پذز ثٽپ‪٪‬ذز وځوثٵٲ ج ثٽڂنضپٲز‪.‬‬

‫رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌؼبِخ‬


‫وص‪٪‬چننت ثٽضننوًيذجس ثٽضننت يضٮپننخ ٱي ننج ثٽل‪٩‬ننخ ‪٩‬پن ځٶوځننجس ځنضپٲننز (اعٶننجٻ ځنضپٲننز وٍڃ ثٽؾْننڀ‪،‬‬
‫ٹٌثس ‪١‬ذيز‪ ،‬فذټ ځ‪٢‬ج‪١‬ت‪ ،‬ځٶجوځز ٍځيټ‪ ،‬اؽ َر ځضچو‪٩‬ز‪ ،‬ؽٌض ٱت ثٽٌځټ) و٭يٌهج ځڄ ثٽضڂنجًيڄ‬
‫ثٽڂضچو‪٩‬ننز دقيننظ صٺننوڃ هننيڇ ثٽضڂننجًيڄ ‪٩‬جځننز وٽؾڂينن‪ٞ٩ ٨‬ننلس ثٽؾْننڀ وال صضٖننجده ځنن‪ ٨‬ث هثس ثٽٲچننت‬
‫ثٽنننجٗ ٽپ‪٪‬ذننز و‪ٌ١‬يٶننز اهثة ننج ځننڄ فيننظ ّننٌ‪٩‬ز ثٽقٌٹننز وٵوص ننج وثصؾجه ننج وٵوثڅيچ ننج وٽٺننڄ هننيڇ‬
‫ثٽضڂجًيڄ صؤعٌ دٖٺټ ٭يٌ ځذجٌٕ ‪٩‬پ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز وصٺوڃ ٵج‪٩‬ور ځضيچز وً‪ٙ‬يچز‬
‫ودجٽضجٽت صقْڄ ځْضوب ث هثس ثٽذوڅت وثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت ٽل‪٩‬خ‪.‬‬

‫(‪(010‬‬
‫ِضبي‪:‬‬
‫صڂجًيڄ ثٽوعخ دج عٶجٻ ودووڅ ج ٽضٶويز ‪ٞ٩‬لس ثٽٌؽپيڄ ‪.‬‬
‫صڂجًيڄ دج عٶجٻ ودووڅ ج ٽضٶويز ‪ٞ٩‬لس ثٽ‪ٚ‬وً وثٽذ‪٢‬ڄ وثٽ‪. ٌ ٦‬‬
‫صڂٌيڄ ثالّضچجه ث ځجځت ‪٩‬پ ث ً‪ ٛ‬عچت وځو ثٽيًث‪٩‬يڄ‪.‬‬
‫صڂٌيڄ ًٱ‪ ٨‬ثٽؾْڀ ځڄ و‪ ٨ٝ‬ثٽض‪٪‬پٴ‪.‬‬
‫صڂٌيڄ صْپٴ ثٽقذجٻ ثٽڂٌدو‪١‬ز ځڄ ث ‪٩‬پ ‪.‬‬

‫وٵو اعذضش ثٽوًثّجس وثٽذقوط إڃ صوًيذجس ثٽٶور ثٽ‪٪‬جځز هت ثٽٶج‪٩‬ور ث ّجّنيز ٽضچڂينز ثٽٶنور ثٽنج‪ٙ‬نز‬
‫ثٽضت يقضجؽ ج ثٽل‪٩‬خ اعچجس ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٱت ثٽضوًيذجس وثٽڂذجًيجس ‪.‬‬
‫رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌخبصخ‬
‫وص‪٪‬چت ثٽضوًيذجس ثٽضت يضٮپخ ٱي ج ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ ځٶوځجس ځنضپٲز (وٍڃ ثٽؾْڀ‪ ،‬اعٶنجٻ‪ ،‬ٹنٌثس ‪١‬ذينز‪،‬‬
‫فذټ ځ‪٢‬ج‪١‬ت‪ ،‬ځٶجوځز ٍځيټ‪ ،‬ؽٌض ٱت ثٽٌځټ) دقيظ صضٖجده هيڇ ثٽضوًيذجس ځ‪ ٨‬ثٽڂ جًثس ث ّجّيز‬
‫ٽپ‪٪‬ذز ځڄ فيظ ٌّ‪٩‬ض ج وٵوص ج وثصؾجهجص نج وثّنپوح ثٽ‪٪‬ڂنټ ثٽ‪ٞ٪‬نپت ٱي نج ځنغلً ثٽؾنٌض ثٽْنٌي‪ ٨‬او‬
‫ثٽوعخ ځن‪ ٨‬ٽنذِ ؽجٹينش دنوٍڃ ( ‪ ) 5‬ٹٮنڀ ي نوٯ إٽن صٶوينز ثٽٶنور ثٽنج‪ٙ‬نز ٽپنٌؽپيڄ وًځنت ثٽٺنٌر‬
‫ثٽ‪٢‬ذيز ٽألځجٿ دٺنل ثٽنيًث‪٩‬يڄ ي نوٯ إٽن صٶوينز ثٽٶنور ثٽنج‪ٙ‬نز ٽپنيًث‪٩‬يڄ ‪ ،‬إڃ هنيڇ ثٽضنوًيذجس ٽ نج‬
‫صاعيٌثً ٱج‪٩‬لً ٱت صقْيڄ ثٽٌْ‪٩‬ز وثٽٶور ثٽنج‪ٙ‬ز ٽپ‪ٞ٪‬لس ثٽ‪٪‬جځپز اعچجس ثٽڂذجًيجس ٹوڅ ج ص‪٪‬ڂټ ‪٩‬پ‬
‫ص‪٢‬ويٌ ثٽٌْ‪٩‬ز وثٽٶور ځڄ ملٻ صقٲيَ ثٹذٌ ‪٩‬وه ځڂٺڄ ځنڄ ثٽوفنوثس ثٽقٌٹينز ٱنت هنيڇ ثٽ‪ٞ٪‬نلس‬
‫ودجٽضننجٽت إڅضننجػ ّننٌ‪٩‬ز وٵننور ثٹذننٌ صننؤهض إٽ ن صقْننيڄ ث هثس ثٽڂ ننجًض ٽل‪٩‬ننخ فيننظ يننٌب ثوٍٽننيڄ‬
‫‪ Osolin‬اڃ ثالڅ‪٢‬نلٳ ثٽْننٌي‪ ٨‬وٵ‪٢‬ن‪ ٨‬ثٽڂْننجٱز داٵنټ ٍځننڄ ځڂٺنڄ هننو څضيؾنز ٽضچڂيننز ثٽٶنور ثٽنج‪ٙ‬ننز‬
‫ٽل‪٩‬خ‪.‬‬
‫ويؾننخ ‪٩‬پن ثٽڂننوًديڄ ثالڅضذننجڇ إٽن إڃ إهڂننجٻ صننوًيخ ثٽٶننور ثٽ‪٪‬جځننز ومج‪ٙ‬ننز ‪٩‬چننو صنوًيخ ثٽچجٕننتيڄ‬
‫وثٽضٌٹيَ ٱٶ‪٩ ٠‬پ صوًيذجس ثٽٶور ثٽنج‪ٙ‬ز ّيؤهض إٽ ‪ ٰ٪ٝ‬ومڂوٻ ٱت ځؾڂو‪٩‬ز ځنڄ ثٽ‪ٞ٪‬نلس‬
‫وهت ثٽ‪ٞ٪‬لس ثٽضت ال صٖجًٷ ٱت ثٽضوًيخ ځغجٻ ‪٩‬پ ىٽٸ ‪٩‬نوٿ ثالهضڂنجٿ دضچڂينز ‪ٞ٩‬نلس ثٽؾنَس‬
‫ثٽ‪٪‬پوض ځڄ ؽْڀ ال‪٩‬خ ٹٌر ثٽٶوٿ او ث ٽ‪٪‬جح ثٽٲٌٵينز وثٽٲٌهينز ٱنجڃ هنيث ثءهڂنجٻ ينؤهض إٽن ثٽض‪٪‬نخ‬
‫ثٽڂذٺننٌ ٽپ‪ٞ٪‬ننلس ثٽٮيننٌ ځوًدننز و‪٩‬ننوٿ ٵوًصننز ‪٩‬پ ن ځؾننجًثر افننوثط ثٽڂذننجًثر دٶننوًر ‪٩‬جٽيننز څضيؾننز‬
‫ٽپڂض‪٢‬پذجس ثٽ‪٪ٚ‬ذز ثٽضت صٲٌ‪ ٝ‬ج ځوثٵٰ ثٽپ‪٪‬خ ثٽڂنضپٲز ځڂج يؤهض إٽ هذنو‪ ٟ‬ځْنضوب ث هثس دٖنٺټ‬
‫ځذٺٌ او فووط ثء‪ٙ‬جدز څضيؾز ٽ‪٪‬وٿ صاًٍ وصچجّٴ ثٽ‪٪‬ڂټ ثٽ‪ٞ٪‬پت اعچجس ثٽڂذجًيجس ‪.‬‬
‫و‪٩‬پ يه ٱجڃ ٹټ صڂٌيڄ صْضنوٿ ٱيه ځٶجوځز او دووڃ ځٶجوځز وال يٖذه ٱت ٕٺپه او ٌّ‪٩‬ضه او ثصؾجهنه‬
‫ثٽقٌٹجس اعچجس ثٽڂذجًيجس يْڂ (صڂٌيڄ ‪٩‬نجٿ او صنوًيخ ‪٩‬نجٿ) وٹنټ صڂنٌيڄ صْنضنوٿ ٱينه ځٶجوځنز او‬
‫دووڃ ځٶجوځز وفٌٹضه صٖذه ځڄ فيظ ٕٺپ ج وٵوص ج وٌّ‪٩‬ض ج وثصؾجه ج وڅو‪ ٧‬ثٽ‪٪‬ڂنټ ثٽ‪ٞ٪‬نپت ٱي نج‬
‫وصٖذز ثٽقٌٹجس ثٽضت صؤهض ٱت ثٽڂذجًيجس يْڂ (صڂٌيڄ مجٗ او صوًيخ مجٗ)‪.‬‬
‫ِضبي ‪ :‬ٽضوًيذجس مج‪ٙ‬ز ٽض‪٢‬ويٌ ‪ٞ٩‬لس ثٽٌؽپيڄ‬
‫ثٽوعخ ځڄ ٱوٳ ثٽقوثؽَ ثًصٲج‪ّ 76 ٧‬ڀ صٺٌثً ‪ 16‬فوثؽَ × ‪ 3‬ځؾڂو‪٩‬جس‪.‬‬
‫ٽذِ ؽجٹيش وٍڃ ‪ %5‬ځڄ وٍڃ ثٽؾْڀ وثٽوعخ ‪٩‬جٽيجً صٺٌثً ‪ 16‬ځٌثس × ‪ 3‬ځؾڂو‪٩‬جس‪.‬‬

‫(‪(017‬‬
‫و‪ ٨ٝ‬ث عٶجٻ ‪٩‬پ ثٽٺضٲيڄ مپٰ ثٽٌاُ عڀ ثٽوعخ ٽأل‪٩‬پ يٺوڃ ٱيه وٍڃ ث عٶجٻ ‪ %36‬ځڄ‬
‫اٱ‪ٞ‬ټ ثڅؾجٍ ٱت هيث ثٽضڂٌيڄ ‪ ،‬صٺٌثً ثٽضڂٌيڄ ځڄ ‪ 16 – 6‬ځنٌثس ودْنٌ‪٩‬ز ځنڄ ‪%166 – 66‬‬
‫ځڄ اٌّ‪ ٧‬اهثس ٽ يث ثٽضڂٌيڄ‪.‬‬

‫ويٖضٌ‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيذجس ثٽنج‪ٙ‬ز اڃ صؤهض دٖور ‪٩‬جٽيز وفؾڀ ٹذيٌ ووٱٶج ٽڂج يپت ‪-:‬‬
‫ٕور ث هثس (ٌّ‪٩‬ضه) ځڄ ‪.%166 – 66‬‬
‫ثٽقؾڀ ثٽضٺٌثًثس ثٵټ ځڄ ‪ 16‬صٺٌثً‬
‫ثٽٌثفز ي ذ‪ ٠‬ثٽچذ‪ ٜ‬إٽ ثٵټ ځڄ ‪ٌٝ 126‬دز ٱت ثٽوٵيٶز او (‪ )3‬هٵجةٴ ‪.‬‬

‫وثڅ‪٢‬لٵج ځڂج صٶوٿ ٱنجڃ صنوًيذجس ثٽٶنور ثٽ‪٪‬جځنز ص نوٯ إٽن مپنٴ ٵج‪٩‬نور اّجّنيز وعجدضنز ٽضنوًيذجس‬
‫ثٽٶور ثٽنج‪ٙ‬ز وثٽ‪٪‬لٵز ثٽضوًيذيز ديچ ڂج صؤهض إٽ فووط ځنج يْنڂ دجڅضٶنجٻ ثعنٌ ثٽضنوًيخ ثاليؾنجدت‬
‫اض إڃ صاعيٌ صوًيذجس ثٽٶور ثٽ‪٪‬جځز يچضٶټ اعٌهنج ثيؾجدينًج إٽن صچڂينز وص‪٢‬نويٌ ثٽٶنور ثٽنج‪ٙ‬نز وٹڂنج هنو‬
‫ثٽقجٻ ‪٩‬چو ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب او صقڂټ ثٽٶور ٱنجڃ صناعيٌ هنيڇ ثٽضنوًيذجس وځنج صقوعنه ځنڄ صٺيٲنجس‬
‫و‪٥‬يٲيز و‪ٞ٩‬پيز يچضٶټ اعٌهج إٽن صچڂين ز ‪ٙ‬نٲز امنٌب او ثڅضٶنجٻ ث عنٌ ثاليؾنجدت ٽ نج ٽض‪٢‬نويٌ ‪ٙ‬نٲز‬
‫امٌب وهت ثٽٶور ثٽْنٌي‪٪‬ز او ثٽٶنور ثالڅٲؾجًينز ثٽْنؤثٻ ثٽنيض ي‪٢‬نٌؿ (ځضن صْنضنوٿ صنوًيذجس ثٽٶنور‬
‫ثٽ‪٪‬جځز)‪.‬‬
‫صْضنوٿ صوًيذجس ثٽٶنور ثٽ‪٪‬جځنز اعچنجس ځٌفپنز ثٽضنوًيخ ث ّجّنت او اعچنجس ٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ فينظ‬
‫صٖٺټ هيڇ ثٽضوًيذجس ثٽچْذز ث ٹذٌ ځڄ ثٽقؾڀ ثٽضوًيذت ٽپٌيج‪ٝ‬ت ويڂٺڄ اڃ يٺوڃ صاعيٌهج ځو‪ٝ‬ن‪٪‬يجً‬
‫او ٕننجځل اض يڂٺننڄ ثّننض‪٪‬ڂجٻ هننج ٽڂؾڂو‪٩‬ننز ‪ٞ٩‬ننپيز ځ‪٪‬يچننز او يٖننڂټ ځؾڂو‪٩‬ننز ‪ٞ٩‬ننلس او يٖننڂټ‬
‫ؽڂي‪ ٨‬اؽَثس ثٽؾْڀ‪.‬‬
‫ويٺوڃ ٽضڂجًيڄ ثٽٶور ثٽ‪٪‬جځز اهڂيز وصاعيٌثً ٹذيٌثً ٽل‪٩‬ذنيڄ ثٽ‪ٚ‬نٮجً وثٽچجٕنتيڄ وهنيث ي‪٪‬چنت إڃ هنيڇ‬
‫ثٽضڂجًيڄ صْ ڀ دجًصٲج‪ ٧‬ځْضوب ثٽٶور وثٽضقڂټ وصٖٺټ ثٽٶج‪٩‬ور ث ّجّيز وثٽڂضيچنز ٽپضنوًيذجس ثٽلفٶنز‬
‫ودجٽضجٽت صْ ڀ ٱت صقْيڄ ځْضوب ث هثس ثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت ٱت ثٽڂذجًيجس‪.‬‬

‫اٌم‪ٛ‬ح اٌّؽٍمخ ‪ٚ‬اٌم‪ٛ‬ح إٌغج‪١‬خ‬


‫وهچجٷ ّؤثٻ هو (ځج هت اٹغٌ ثٽڂؤٌٕثس ثٽضت صوٻ ‪٩‬پ ٵور ثٽٌيج‪ٝ‬ت ‪ ،‬او ٹينٰ څ‪٪‬نٌٯ إڃ هنيث‬
‫ثٽٌيج‪ٝ‬ت يضڂض‪ ٨‬دٶور ‪٩‬جٽيز ؟ ) ويڂٺڄ ثءؽجدز ‪٩‬پ هيث ثٽْؤثٻ ځڄ ملٻ ځ‪ٌ٪‬ٱنز ثڅنه هچنجٷ څنو‪٩‬يڄ‬
‫ځڄ ثٽٶور ثٽ‪ٞ٪‬پيز ٽوب ثٽٌيج‪ٝ‬ت هڂج ثٽٶور ثٽڂ‪٢‬پٶز وثٽٶور ثٽچْذيز‪.‬‬
‫اٌم‪ٛ‬ح اٌّؽٍمخ ( اٌمص‪-: )ٜٛ‬‬
‫ص‪٪‬چت ٵوًر ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ ثٽضٮپنخ ‪٩‬پن اٵ‪ٚ‬ن ځٶجوځنز صقنش ثالڅٶذنج‪ ٛ‬ثءًثهض ويڂٺنڄ اڃ صٺنوڃ‬
‫هيڇ ثٽڂٶجوځز ځضقٌٹز او عجدضز ( ځغجٻ ًٱ‪ ٨‬عٶټ ‪٩‬پ ث ٹضجٯ عڀ عچت ثٽٌٹذضيڄ ٹجځلً عنڀ ثٽوٵنوٯ إڃ‬
‫اٵ‪ ٚ‬وٍڃ يْض‪٢‬ي‪ ٨‬ثٽل‪٩‬خ اڃ يٌٱ‪٪‬ه يْڂ (ثٽٶور ثٽڂ‪٢‬پٶز او ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب)‪.‬‬

‫(‪(013‬‬
‫اٌم‪ٛ‬ح إٌغج‪١‬خ‪ -:‬هت ځٶوثً ثٽٶور ٽٺټ ٹٮڀ وثفو ځڄ وٍڃ ثٽؾْڀ ويڂٺنڄ صقوينوهج ‪٩‬نڄ ‪ٌ١‬ينٴ ٵْنڂز‬
‫ثٽٶور ثٽڂ‪٢‬پٶز ‪٩‬پ وٍڃ ثٽؾْڀ‪.‬‬
‫اٌم‪ٛ‬ح إٌغج‪١‬خ= اٌم‪ٛ‬ح اٌّؽٍمخ÷ ‪ٚ‬صْ اٌغغُ‬
‫ص‪٪‬و ثٽٶور ثٽچْذيز ځڄ اٹغٌ ثٽڂؤٌٕثس هالٽز وځو‪ٝ‬و‪٩‬يز ‪٩‬پ ٵور ثٽل‪٩‬خ وصپ‪٪‬خ هنيڇ ثٽٶنور هوًثً‬
‫هجځجً ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽضت يٺوڃ ٱي ج صچجٱِ ثٽل‪٩‬ذيڄ صذ‪٪‬جً وٍثڅ ڀ ٹڂج ٱت ثٽڂ‪ٚ‬جً‪٩‬ز وثٽڂلٹڂز وًٱ‪٨‬‬
‫ث عٶجٻ وثٽضجٹوثڅوو وٹنيٽٸ صپ‪٪‬نخ هوًًث هجځنًج ٱنت د‪٪‬ن‪ ٜ‬ث ٽ‪٪‬نجح ثٽضنت صض‪٢‬پنخ ثٽضٮپنخ ‪٩‬پن ځٶجوځنز‬
‫وٍڃ ثٽؾْڀ ٹڂج ٱت ثٽوعخ ثٽ‪٪‬جٽت وال‪٩‬خ ثٽؾڂذجٍ فيظ صٺوڃ ثٽڂٶجوځز هت ‪٩‬ذنجًر ‪٩‬نڄ وٍڃ ؽْنڀ‬
‫ثٽل‪٩‬خ‪ .‬فيظ ال يْض‪٢‬ي‪ ٨‬هؤالس ثٽل‪٩‬ذيڄ ځڄ صقْيڄ ځْضوب ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ ٍيجهر فؾڀ‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬پز اض ٍيجهر وٍڃ ثٽؾْڀ دټ ي‪٪‬ضڂووڃ ‪٩‬پ ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب (ثٽڂ‪٢‬پٶز) ځڄ منلٻ صقْنيڄ‬
‫ځْضوب ثٽضوثٱٴ وثٽضَثځڄ ٱت ‪٩‬ڂنټ ثٽ‪ٞ٪‬نلس هثمنټ ثٽ‪ٞ٪‬نپز ثٽوثفنور ودنيڄ ثٽ‪ٞ٪‬نلس ثٽ‪٪‬جځپنز ځڂنج‬
‫يؤهض إٽ إڅضجػ ٵور ثٹذٌ دووڃ ٍيجهر ٱت وٍڃ ثٽل‪٩‬خ‪.‬‬
‫ځغلً ٽويچج (‪ )3‬ال‪٩‬ذيڄ ٱت ثٽ‪٪‬جح ځنضپٲز وداوٍثڃ ځنضپٲز هت (‪ 76‬ٹٮڀ ‪ 16 ،‬ٹٮڀ ‪ )66( ،‬ٹٮڀ ) صڀ‬
‫ل عنڀ‬
‫ثمضذجً ثٽٶور ثٽڂ‪٢‬پٶز ‪٩‬چنوهڀ ځنڄ منلٻ ًٱن‪ ٨‬اٵ‪ٚ‬ن عٶنټ ‪٩‬پن ث ٹضنجٯ عنڀ عچنت ثٽنٌٹذضيڄ ٹنجځ ً‬
‫ثٽوٵوٯ وٹجڅش ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب ٽوي ڀ ؽڂي‪ ٪‬ج ځضْجويز (‪)126‬ٹٮڀ‪.‬‬
‫ال‪٩‬خ ٹٌر ‪١‬جةٌر وٍڅه (‪)76‬ٹٮڀ ٵوصه ‪126‬ٹٮڀ‬
‫ثٽٶور ثٽچْذيز= ثٽٶور ثٽڂ‪٢‬پٶز ÷ وٍڃ ثٽؾْڀ=‪1.7=76÷126‬‬
‫ال‪٩‬خ ٹٌر ثٽٶوٿ وٍڅه (‪)16‬ٹٮڀ ٵوصه ‪126‬ٹٮڀ‬
‫ثٽٶور ثٽچْذيز= ثٽٶور ثٽڂ‪٢‬پٶز÷ وٍڃ ثٽؾْڀ=‪1.5=16÷126‬‬
‫ال‪٩‬خ ٹٌر ّپز وٍڅه (‪)66‬ٹٮڀ ٵوصه ‪126‬ٹٮڀ‬
‫ثٽٶور ثٽچْذيز= ثٽٶور ثٽڂ‪٢‬پٶز÷ وٍڃ ثٽؾْڀ=‪1.3=66÷126‬‬

‫ٱلفنن‪ ٤‬ځننڄ ثٽچجفيننز ثٽچ‪ٌ٦‬يننز اڃ ؽڂينن‪ ٨‬ثٽل‪٩‬ذننيڄ ځضْننجوييڄ ٱننت ثٽٶننور ثٽ‪ٞ٪‬ننپيز دج‪٩‬ضذننجً اڅ ننڀ‬
‫ثّض‪٢‬ج‪٩‬وث إڃ يٌٱ‪٪‬وث (‪)126‬ٹٮڀ ‪ ،‬وٽٺڄ ٱت فٶيٶز ث ځٌ إڃ ال‪٩‬خ ٹٌر ثٽ‪٢‬جةٌر هو ث ٹغٌ ٵور ځڄ‬
‫ال‪٩‬خ ٹٌر ثٽٶوٿ وٹٌر ثٽْپز دج‪٩‬ضذجً إڃ ٵوصه ثٽچْذيز هت ثٹذٌ ٵيڂز ځڄ ثآلمٌيڄ وهيث ي‪٪‬چت إڃ ٹټ‬
‫(‪)1‬ٹٮڀ ځڄ وٍڃ ؽْڀ ال‪٩‬خ ٹٌر ثٽ‪٢‬جةٌر ثّض‪٢‬ج‪ ٧‬اڃ يضٮپخ ‪٩‬پ ځٶجوځنز ثٹذنٌ وصٶنوً (‪)1.7‬ٹٮنڀ‬
‫وهيث ي‪٪‬چت ثڅه اڅضؼ ٵور ثٹذٌ ٱت فيڄ ٹجڃ ال‪٩‬خ ٹنٌر ثٽٶنوٿ ثّنض‪٢‬ج‪ ٧‬اڃ يضٮپنخ ‪٩‬پن ځٶجوځنز صٶنوً‬
‫(‪)1.5‬ٹٮڀ ‪ ،‬وال‪٩‬خ ٹٌر ثٽْپز ثّض‪٢‬ج‪ ٧‬ٹټ (‪)1‬ٹٮڀ ځڄ وٍڃ ؽْڀ اڃ يضٮپخ ‪٩‬پن (‪)1.3‬ٹٮنڀ ځنڄ‬
‫ثٽڂٶجوځز‪.‬‬
‫ٹڂج ي‪٪‬چت هيث اي‪ٞ‬جً إڃ ال‪٩‬خ ٹٌر ثٽٶوٿ ثٽيض وٍڅه (‪ )16‬ٹٮڀ إىث ثّض‪٢‬ج‪ ٧‬اڃ يضنپ٘ ځڄ‬
‫(‪) 16‬ٹٮڀ ځڄ ثٽٖقوٿ ٱجڃ ٵوصه ثٽچْذيز ّوٯ صَهثه وص‪ٚ‬ذـ ٵيڂض ج ځغټ ٵيڂز ال‪٩‬خ ثٽٺٌر ثٽ‪٢‬جةٌر‬
‫اض (‪)1.7‬ٹٮڀ اض إڃ ٹټ (‪)1‬ٹٮڀ ځڄ وٍڅه ثّض‪٢‬ج‪ ٧‬اڃ يضٮپخ ‪٩‬پ (‪)1.7‬ٹٮڀ ځڄ ثٽڂٶجوځز ځٶجًڅجً‬
‫دجٽقجٽز ث وٽ ثٽضت ٹجڃ ٱي ج وٍڅه (‪)16‬ٹٮڀ وٵوصه ثٽچْذيز (‪)1.5‬ٹٮڀ وهيث ي‪٪‬چت ثڅه اڅضؼ ٵور ثٹذٌ‬
‫‪٩‬چوځج صنپ٘ ځڄ ثٽوٍڃ ثٽَثةو (‪)16‬ٹٮڀ ‪ ،‬ودجٽضجٽت ٱجڃ ٵوًصه ‪٩‬پ ثٽؾٌض ثٽٌْي‪ّ ٨‬وٯ صَهثه‬
‫وٵوًصه ‪٩‬پ ثٽوعخ ّوٯ صٺوڃ ا‪٩‬پ ٹجٽٖن٘ ثٽيض ٹجڃ يٌصوض ؽجٹيش وٍڅه (‪)16‬ٹٮڀ ويؾٌض‬
‫ويٶٲَ عڀ ينپ‪ ٨‬هيث ثٽؾجٹيش ويؾٌض ويٶٲَ ٱجڃ هچجٷ ٱجًٳ ٱت ثءڅؾجٍ ديڄ ٹل ثٽقجٽضيڄ‪.‬‬

‫(‪(014‬‬
‫و‪١‬ف ٔؽ‪ٛ‬س اٌم‪ٛ‬ح اٌؼعٍ‪١‬خ ٌذ‪ ٜ‬اٌالػج‪:ٓ١‬‬
‫هچجٷ ‪٩‬ور صوًيذجس ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽ‪ٞ٪‬پيز ٽل‪٩‬ذيڄ دجّض‪٪‬ڂجٻ م‪ٚ‬جة٘ ثٽچ‪٦‬جٿ ثٽألوٹْنؾيچت ث وٻ‬
‫وهيڇ ثٽضوًيذجس هت ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب وثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز وثٽٶور ثالڅٲؾجًيز ‪- :‬‬
‫‪ -3‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌمص‪:ٜٛ‬‬
‫ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب ص‪٪‬چت ٵوًر ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ ثٽضٮپخ ‪٩‬پ اٵ‪ ٚ‬ځٶجوځز او هنت (اٵ‪ٚ‬ن وٍڃ يْنض‪٢‬ي‪٨‬‬
‫ثٽٌيج‪ٝ‬ننت ًٱ‪٪‬ننز) وهننيڇ ثٽضننوًيذجس ىثس ٱجةننور ٹذيننٌر ٽننوب ثٽل‪٩‬ذننيڄ ثٽننييڄ يڂجًّننوڃ ث ٽ‪٪‬ننجح ثٽضننت‬
‫صض‪٢‬پخ ثٽضٮپخ ‪٩‬پ ځٶجوځجس ٹذيٌر ځغټ ًٱ‪ ٨‬ث عٶجٻ وثٽڂ‪ٚ‬جً‪٩‬ز وثٽؾنوهر وإ‪١‬جفنز ثٽڂ‪ٌ٢‬ٵنز وهٱن‪٨‬‬
‫ثٽٺننٌر ثٽقويويننز وصٶننټ ٱجةننور هننيڇ ثٽضننوًيذجس ٹپڂننج ٵپننش ثٽڂٶجوځننز ثٽضننت يٲضننٌ‪ ٛ‬ثٽضٮپننخ ‪٩‬پي ننج اعچننجس‬
‫ثٽڂذجًيجس ٹج ٽ‪٪‬جح ثٽٲٌٵيز وثٽؾٌض وثٽْذجفز ٽڂْجٱجس ځضوّ‪٢‬ز و‪١‬ويپز اض ث ٽ‪٪‬نجح ثٽضنت صض‪٢‬پنخ‬
‫ثٽضٮپخ ‪٩‬پ وٍڃ ثٽؾْڀ ٱٶ‪ ٠‬وٹيٽٸ ث ٽ‪٪‬نجح ثٽضنت صضڂينَ دجٽضقڂنټ وصٺنوڃ ثٽڂٶجوځنجس ٱي نج ٵپيپنز ‪،‬‬
‫‪٩‬پڂج إڃ ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب ٽوب ثٽل‪٩‬ذيڄ ٱت ځنضپٰ ث ٽ‪٪‬جح يؤهض إٽ ص‪٢‬نويٌ ثٽٶنور ثٽْنٌي‪٪‬ز‬
‫وثٽٶور ثالڅٲؾجًيز اض إڃ هچجٷ ‪٩‬لٵز ثيؾجديز ديڄ ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب وهجصيڄ ثٽٶوصيڄ دټ إڃ ثٽٶور‬
‫ثٽٶ‪ٚ‬وب صٖنٺټ ٵج‪٩‬نور اّجّنيز ٽض‪٢‬ويٌهڂنج وهنيث ي‪٪‬چنت ثڅنه يؾنخ ص‪٢‬نويٌ ثٽٶنور ثٽٶ‪ٚ‬نوب ٵذنټ ثٽٶنور‬
‫ثٽٌْي‪٪‬ز وثالڅٲؾجًيز ٽألٽ‪٪‬نجح ثٽٲٌٵينز اض منلٻ ٱضنٌر ثء‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ وثٽننجٗ عنڀ يٶنټ ثّنض‪٪‬ڂجٻ هنج‬
‫صوًيؾيج ٹپڂج ثٵضٌدچج ځڄ ٱضٌر ثٽڂذجًيجس وصَهثه ث فؾجٿ ثٽضوًيذيز ٽپٶور ثٽٌْي‪٪‬ز وثالڅٲؾجًيز ‪.‬‬
‫هچجٷ څو‪٩‬يڄ ځڄ ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب هڂج‪-:‬‬

‫أ‪ -‬اٌم‪ٛ‬ح اٌمص‪ ٜٛ‬اٌّزحشوخ‬


‫وص‪٪‬چت ٵوًر ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ ثٽضٮپخ ‪٩‬پ اٵ‪ ٚ‬ځٶجوځز وځڄ م‪ٚ‬جة‪ ٚ‬ج إڃ ثٽ‪ٞ٪‬لس يقنوط ٱي نج‬
‫صٶپ٘ وثڅذْج‪ ٟ‬وٽٺچه د‪٢‬نتس څضيؾنز ٽٺذنٌ ثٽڂٶجوځنز ځغنجٻ ًٱن‪ ٨‬ث عٶنجٻ دناوٍثڃ ٵ‪ٚ‬نويز صنؤهب ٽڂنٌر‬
‫وثفور ٱٶ‪.٠‬‬
‫ويڂٺڄ ص‪٢‬ويٌ هيڇ ثٽٶور ځڄ ملٻ ځج يپت‪-:‬‬
‫اٌشذح‪ -:‬ځڄ ‪ %166 – 66‬ځڄ اٵ‪ ٚ‬وٍڃ يْض‪٢‬ي‪ ٨‬ثٽٌيج‪ٝ‬ت ًٱ‪٪‬ه ٱت صڂٌيڄ ځ‪٪‬يڄ‪.‬‬
‫‪%166‬‬ ‫‪%65‬‬ ‫‪%66‬‬
‫اٌزىشاس‪-:‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫اٌشاحخ‪ً -:‬ؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ ٜ‬إٽ ‪ٌٝ 126‬دز‪/‬هٵيٶز ‪ ،‬او ًثفز ځڄ (‪ )5-3‬هٵجةٴ ‪.‬‬

‫ة‪ -‬اٌم‪ٛ‬ح اٌمص‪ ٜٛ‬اٌضبثزخ‬


‫وص‪٪‬چت ٵوًر ثٽل‪٩‬خ ٽپڂقجوٽز ‪٩‬پ ثٽضٮپخ ‪٩‬پ ځٶجوځز ثٹذٌ ځڄ ٵوصه ثٽ‪ٞ٪‬پيز ځغټ هٱ‪ ٨‬فنجة‪ ٠‬او‬
‫هٱ‪ ٨‬اوٍثڃ ٹذيٌ ر وځڄ م‪ٚ‬جة‪ ٚ‬ج إڃ ثٽ‪ٞ٪‬پز ال يقوط ٱي ج صٶپ٘ وثڅذْج‪ ٟ‬وإڅڂنج صذٶن ٱنت ‪١‬وٽ نج‬
‫څضيؾز ‪٩‬وٿ ثٽٶوًر ‪٩‬پ ثٽضٮپخ ‪٩‬پ ثٽڂٶجوځز ثٽٺذيٌر ويڂٺڄ ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب ثٽغجدضز ځنڄ منلٻ‬
‫ځج ياصت‪-:‬‬
‫اٌشذح‪%166 -:‬‬

‫(‪(015‬‬
‫اٌزىشاس‪ -:‬ال يوؽو صٺٌثًثس څضيؾز ٽ‪٪‬نوٿ وؽنوه ثٽنضٶپ٘ وثالڅذْنج‪ ٟ‬ٱنت ثٽ‪ٞ٪‬نلس دنټ صقْنخ ‪٩‬پن‬
‫اّجُ ثٽَځڄ ٱت ٹټ صڂٌيڄ‪.‬‬
‫ٽپچجٕتيڄ ‪ 6‬عوثڅت × ‪ 3‬ځؾڂو‪٩‬جس‬
‫ٽپٌؽجٻ ‪ 12‬عجڅيز × ‪ 3‬ځؾڂو‪٩‬جس‬
‫اٌشاحخ‪ً -:‬ؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ ٜ‬إٽ ثٵټ ځڄ ‪ٌٝ 126‬دز‪ /‬هٵيٶز ‪ .‬او ًثفز ځڄ (‪ )5-3‬هٵجةٴ ‪.‬‬

‫ِف‪ َٛٙ‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ ‪ٚ‬اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ‬


‫ي‪٪‬ضٶو د‪ ٜ٪‬ثٽڂوًديڄ إڃ صوًيذجس ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز هت څٲِ او صضٖجده ځ‪ ٨‬صوًيذجس ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز‬
‫ځڄ فيظ ثٽقؾڀ وثٽٖنور وثٽٌثفنز وٽٺنڄ ٱنت فٶيٶنز ث ځنٌ هچنجٷ ‪٩‬نور ثمضلٱنجس دنيڄ صنوًيذجس ثٽٶنور‬
‫ثٽٌْي‪٪‬ز وثٽٶور ثالڅٲؾجًيز وهيڇ ثالمضلٱجس صٺڂڄ ٱت ثٽض‪ٌ٪‬يٰ وثٽضنوًيخ وثٽؾوثڅنخ ثٽٲْنيوٽوؽيز‬
‫وثٽٺيڂيجةيز ووٱٶج ٽڂج يپت‪-:‬‬
‫أ‪ٚ‬الً‪ -:‬اٌزؼش‪٠‬ف‬
‫ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‬ ‫ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز‬
‫اٵ‪ ٚ‬ن صننٌهه داٵ‪ٚ‬ننٌ ٍځننڄ صننؤهب ٽ‪٪‬ننوه ځننڄ‬ ‫اٵ‪ ٚ‬ٵوًر (ثٽٶور ‪ X‬ثٽْنٌ‪٩‬ز) داٵ‪ٚ‬نٌ‬
‫ثٽڂٌثس‪.‬‬ ‫ٍځڄ صؤهب ٽڂٌر وثفور‪.‬‬
‫ځغجٻ‪ :‬ثٽوعذجس ثٽغلعز ثٽڂضضجٽيز‪.‬‬ ‫ځغنننجٻ‪ً :‬ٱ‪٪‬نننز ثٽن‪٢‬نننٰ ٱنننت ٽ‪٪‬ذنننز ًٱننن‪٨‬‬
‫ث عٶجٻ ‪.‬‬
‫صبٔ‪١‬بً‪ ِٓ -:‬إٌبح‪١‬خ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ‬
‫ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‬ ‫ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز‬
‫وٍڃ ث عٶجٻ ٱنت ثٽضنوًيخ ځنڄ ‪%76 – 56‬‬ ‫وٍڃ ث عٶنننجٻ ٱنننت ثٽضنننوًيخ ځنننڄ ‪– 36‬‬
‫ځنننننڄ اٵ‪ٚ‬نننن وٍڃ يْنننننض‪٢‬ي‪ ٨‬ثٽٌيج‪ٝ‬نننننت اڃ‬ ‫‪ % 56‬ځنننننننڄ اٵ‪ٚ‬ننننن ن وٍڃ يْنننننننض‪٢‬ي‪٨‬‬
‫يٌٱ‪٪‬ه‪.‬‬ ‫ثٽٌيج‪ٝ‬ت اڃ يٌٱ‪٪‬ه‪.‬‬
‫ثٽضٺنننننٌثً ځنننننڄ (‪ )16 – 6‬صٺنننننٌثًثس ٽٺنننننټ‬ ‫ثٽضٺنننٌثً ځنننڄ (‪ )4 – 1‬صٺنننٌثًثس ٽٺنننټ‬
‫صڂٌيڄ‪.‬‬ ‫صڂٌيڄ ‪.‬‬
‫ثٽضٮپخ ‪٩‬پ ثٽڂٶجوځز دوًؽز صْجً‪ ٧‬ال ص‪ٚ‬ټ‬ ‫وثٽضٮپننخ ‪٩‬پ ن ثٽڂٶجوځننز داٵ‪ ٚ‬ن هًؽننز‬
‫إٽ اٵ‪ ٚ‬هًؽز صْجً‪. ٧‬‬ ‫صْجً‪.٧‬‬
‫صبٌضبً‪ ِٓ -:‬إٌبح‪١‬خ اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪١‬خ‬
‫ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‬ ‫ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز‬
‫ال يٖننضٌٷ ٱي ننج ثٹذننٌ ‪٩‬ننوه ځننڄ ثٽوفننوثس ٱننت‬ ‫يٖنننضٌٷ ٱي ننننج ثٹذنننٌ ‪٩‬ننننوه ځڂٺنننڄ ځننننڄ‬
‫څٲننِ ثٽوٵننش ٹڂننج ال يقننوط صننَثځڄ ٹذيننٌ ٱننت‬ ‫ثٽوفنننوثس ثٽقٌٹينننز ودنننچٲِ ثٽوٵنننش اض‬
‫څٖج‪ ٟ‬ثٽوفوثس ثٽقٌٹيز ٱت ثٽ‪ٞ٪‬پز دټ ص‪٪‬ڂټ‬ ‫(صننَثځڄ ‪٩‬ڂننټ ثٽوفننوثس ثٽقٌٹيننز اعچننجس‬
‫ځؾڂو‪٩‬ز ځڄ ثٽوفوثس ثٽقٌٹيز د‪٪‬و ث منٌب‬ ‫ث هثس) اض ث هثس دچٲِ ثٽوٵش وداٵ‪ٚ‬نٌ‬
‫وٵو صضَثځڄ ځ‪ ٪‬ج دٲجًٳ ٵپيټ ؽوثً ځنڄ ثٽنَځڄ‬ ‫ٍځننننڄ ‪ ،‬وځننننڄ ثٽ‪ٞ‬ننننٌوًض اڃ صٺننننوڃ‬
‫‪ ،‬وځننننڄ ثٽ‪ٞ‬ننننٌوًض اڃ صٺننننوڃ ثٽ‪ٞ٪‬ننننلس‬ ‫ثٽ‪ٞ٪‬نننلس ثٽڂٶجدپنننز ٽپ‪ٞ٪‬نننلس ثٽ‪٪‬جځپنننز‬
‫ثٽڂٶجدپز ٽپ‪ٞ٪‬لس ثٽ‪٪‬جځپز دڂْضوب ‪٩‬جٽت ځنڄ‬ ‫ځٌصنيز ٵذټ ث هثس ‪.‬‬
‫ثٽضوصٌ‪.‬‬

‫(‪(016‬‬
‫ساثؼب‪ ِٓ -:‬إٌبح‪١‬خ اٌى‪١ّ١‬بئ‪١‬خ‬
‫ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‬ ‫ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز‬
‫ځ‪ٚ‬ننوً ثٽ‪٢‬جٵننز ثٽننٌةيِ ٽڂغننټ هننيڇ ثٽضننوًيذجس‬ ‫ځ‪ٚ‬ننننوً ثٽ‪٢‬جٵننننز ثٽننننٌةيِ ٽڂغننننټ هننننيڇ‬
‫)‪ + (ATP-PC‬صقپنننټ ثٽؾپوٹنننوٍ وٹْنننؾيچجً‬ ‫ثٽضننوًيذجس )‪ (ATP‬وصٺننوڃ ٵننور ثڅٖنن‪٢‬جً‬
‫وصٺننوڃ ٵننور ثڅٖنن‪٢‬جً ‪ ATP‬ثٵننټ ّننٌ‪٩‬ز ٱننت‬ ‫‪ّ ATP‬ننٌي‪٪‬ز ؽننوثً ٱننت ثٽوفننور ثٽَځچيننز‪.‬‬
‫ثٽوفور ثٽَځچيز‪ .‬ويڂٺڄ اڃ يْضڂٌ ٱضٌر ث هثس‬ ‫وىٽٸ ٽٶ‪ ٌٚ‬ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ٽألهثس وثٽضت‬
‫إٽ (‪ )16‬عوثڅت‬ ‫الصضؾجوٍ (‪ )3‬عوثڅت ‪.‬‬

‫‪ - 2‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ‬


‫ص‪٪‬چت ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز ثٽٶوًر ‪٩‬پ ثٽضٮپخ ‪٩‬پ ځٶجوځجس صض‪٢‬پخ ٌّ‪٩‬ز ‪٩‬جٽيز ځڄ ثالڅٶذج‪ٝ‬جس ثٽ‪ٞ٪‬پيز‬
‫‪ ،‬وثٽ وٯ ځڄ صوًيذجس ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز هو ص‪٢‬ويٌ ثٽڂؾنجځي‪ ٨‬ثٽ‪ٞ٪‬نپيز ثٽضنت ص‪٪‬ڂنټ دٖنٺټ ًةيْنت ٱنت‬
‫ثٽڂذجًيجس وهچجٷ څو‪٩‬يڄ ځڄ ثٽضوًيخ ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز ٽ‪ٞ٪‬لس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز‪.‬‬
‫أ‪ -‬رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ ػٓ ؼش‪٠‬ك األصمبي‬
‫اٌشذح‪ -:‬دجٽچْذز ٽپوٍڃ ثٽڂْنضنوٿ ځنڄ (‪ )%75 – 56‬ځنڄ اٵ‪ٚ‬ن وٍڃ يْنض‪٢‬ي‪ ٨‬اڃ يؤهينه ثٽل‪٩‬نخ‬
‫ٽپضڂٌيڄ ثٽڂقوه‪.‬‬
‫ٌّ‪٩‬ز ث هثس ځڄ ‪ %166 – 66‬ځڄ اٌّ‪ ٧‬اهثس ٽل‪٩‬خ‬
‫اٌحغُ‪ -:‬ثٽضٺٌثً ځڄ (‪ )16 – 6‬صٺٌثًثس ٱت ٹټ صڂٌيڄ‪.‬‬
‫ثٽڂؾجځي‪ ٨‬ځڄ (‪ )5 – 3‬ځؾجځي‪ ٨‬ٽٺټ صڂٌيڄ ‪.‬‬
‫اٌشاحخ‪ -:‬يٺوڃ ثٽچذ‪ ٜ‬ځڄ (‪ٌٝ )126‬دز‪/‬هٵيٶز ديڄ ثٽضٺٌثًثس وثٵټ ځڄ ‪/ٛ 116‬ه ديڄ ثٽڂؾجځي‪٨‬‬
‫‪ .‬او ًثفز ځڄ (‪ )5-3‬هٵجةٴ ديڄ ثٽضٺٌثًثس ‪ .‬وځڄ (‪ ) 16-1‬هٵيٶز ديڄ ثٽڂؾجځي‪٨‬‬

‫ة‪ -‬رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ ػٓ ؼش‪٠‬ك اٌ‪ٛ‬صت أ‪ ٚ‬اعزؼّبي أع‪ٙ‬ضح ِزٕ‪ٛ‬ػخ‬


‫فيظ يْضنوٿ ٱت ه يڇ ثٽضوًيذجس صڂجًيڄ ځنضپٲز ځڄ صڂنجًيڄ ثٽوعنخ دٌؽنټ وثفنور او دنٌؽپيڄ ّنوثس‬
‫دجّض‪٪‬ڂجٻ اؽ َر ځضچو‪٩‬ز او دووڅ ج دقيظ صؤهب ثٽضڂجًيڄ وٱٶجً ٽڂج يپت‪-:‬‬
‫اٌشذح‪ -:‬صٺوڃ ٌّ‪٩‬ز ث هثس ځڄ ‪ %166 – 66‬ځڄ اٱ‪ٞ‬ټ ثڅؾجٍ‪.‬‬
‫اٌزىشاس‪ -:‬ځڄ (‪ )16 – 6‬صٺٌثًثس ٽٺټ صڂٌيڄ‪.‬‬
‫اٌشاحخ‪ً -:‬ؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ ٜ‬إٽ ځڄ (‪ٌٝ )126‬دز‪/‬هٵيٶز ديڄ ثٽضٺنٌثًثس وثٵنټ ځنڄ ‪ٝ 116‬نٌدز‪/‬هٵيٶز‬
‫ديڄ ثٽڂؾجځي‪ .٨‬او ًثفز ځڄ (‪ )5-3‬هٵجةٴ ديڄ ثٽضٺٌثًثس ‪ .‬وځڄ (‪ ) 16-1‬هٵيٶز ديڄ ثٽڂؾجځي‪٨‬‬
‫ٽٶننو اعذضننش ثٽذقننوط ثٽڂيوثڅيننز ٱننت ځؾننجٻ ثٽضننوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ننت إڃ ثٽل‪٩‬ذننيڄ وثٽٲننٌٳ ثٽٌيج‪ٝ‬ننيز فٶٶننش‬
‫ص‪٢‬وًًث ٹذيٌثً ٱت ځْضوب ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز وىٽٸ ځڄ ملٻ صو‪٥‬يٰ ثٽ‪٪‬لٵز ثٽؾيور وثٽڂضٌثد‪٢‬ز ديڄ ثٽٶور‬
‫ثٽٶ‪ٚ‬وب وثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ ثّض‪٪‬ڂجٻ صوًيذجس ثٽٶنور ثٽٶ‪ٚ‬نوب ٽؾڂين‪ ٨‬اؽنَثس ثٽؾْنڀ و‪٩‬نڄ‬
‫‪ٌ١‬يٴ ٍيجهر ٌّ‪٩‬ز ثالڅٶذج‪ٝ‬جس ثٽ‪ٞ٪‬پيز ٱت ثٽضوًيذجس فيظ اٹو ‪٩‬پڂجس ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ‪٩‬پ إڃ‬
‫هچجٷ ‪٩‬لٵز ديڄ ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز څْذز إٽ ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب فيظ اٹووث ‪٩‬پ ثڅه ٽذپو‪ ٫‬ا‪٩‬پ ٵور ٌّي‪٪‬ز‬
‫يؾخ ٍيجهر ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب وڅٶ‪ٚ‬جڃ ثٽَځڄ ٱت آڃ وثفو او ځڄ ملٻ ځجيپت ‪-:‬‬
‫ٍيجهر ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب دغذجس ثٽَځڄ يؤهض إٽ ٍيجهر ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‪.‬‬
‫ٍيجهر ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب دضٶپيټ ثٽَځڄ يؤهض إٽ ٍيجهر ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‪.‬‬
‫عذجس ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب وصٶپيټ ثٽَځڄ يؤهض إٽ ٍيجهر ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‪.‬‬
‫ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز = ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب ÷ ثٽَځڄ‬

‫(‪(012‬‬
‫ِضبي (‪ : )3‬إىث ٹجڅش ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب ٽل‪٩‬خ ٱت صڂٌيڄ ځ‪٪‬يڄ ( ‪ ) 66‬ٹٮڀ وثٽَځڄ ثٽنيض ثّنضٮٌٵه‬
‫ٱت صچٲييڇ (‪ )6‬عوثڅت‪.‬‬
‫ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز= ‪66‬ٹٮڀ÷‪6‬عوثڅت=‪ 15‬ٵيڂز ثٽٶور ثٽْنٌي‪٪‬ز ٵذنټ ثٽضنوًيخ ٱنئىث ٍثهس ثٽٶنور ثٽٶ‪ٚ‬نوب‬
‫ځ‪ ٨‬عذجس ثٽَځڄ ثٽيض يؤهض ده ثٽضڂٌيڄ‬
‫ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز=‪166‬ٹٮڀ÷‪6‬عوثڅت=‪ 16.6‬اض ٍيجهر ٱت ځٶوثً ثٽٶور‬
‫ِضبي (‪ : )1‬ٱت فجٽز ٍيجهر ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب ځ‪ ٨‬صٶپيټ ثٽَځڄ‬
‫ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز= ‪166‬ٹٮڀ÷‪5‬عجڅيز=‪ 26‬هو ٵيڂز ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‬
‫ِضبي (‪ : )1‬ٱت فجٽز عذجس ثٽٶور ثٽٶ‪ٚ‬وب ځ‪ ٨‬صٶپيټ ثٽَځڄ‪.‬‬
‫اٌم‪ٛ‬ح اٌغش‪٠‬ؼخ‪166 -‬ٹٮڀ÷‪4‬عجڅيز=‪ 25‬ٵيڂز ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز‬
‫و‪٩‬پيه ٱجڃ اٱ‪ٞ‬ټ ثٽقجالس ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثٽٌْي‪٪‬ز هو ځنڄ منلٻ ٍينجهر ثٽٶنور ثٽٶ‪ٚ‬نوب وصٶپينټ ٍځنڄ‬
‫ثالڅٶذج‪ٝ‬جس ثٽ‪ٞ٪‬پيز اض ٍيجهر ٌّ‪٩‬ز ثالڅذْج‪ ٟ‬وثالڅٶذج‪ ٛ‬اعچجس ث هثس ثٽ‪ٞ٪‬پت ځڂج يؤهض ىٽٸ إٽن‬
‫ٌّ ‪٩‬ز صچٲيي ثٽوثؽخ ّنوثس ٹنجڃ دنوڅت او ځ نجًض او م‪٢٢‬نت ودجٽضنجٽت صقْنيڄ ځْنضوب ث هثس اعچنجس‬
‫ثٽڂذجًيجس ‪.‬‬

‫‪ - 1‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ‬


‫ص‪٪‬چننت صننوًيذجس ثٽٶننور ثالڅٲؾجًيننز ثٽٶننوًر ‪٩‬پ ن ثٽضٮپننخ ‪٩‬پ ن ځٶجوځننز صض‪٢‬پننخ ّننٌ‪٩‬ز ٵ‪ٚ‬ننوب ځننڄ‬
‫ثالڅٶذنج‪ ٛ‬ثٽ‪ٞ٪‬ننپت ‪ ،‬وثٽ نوٯ ځننڄ صنوًيذجس ثٽٶننور ثالڅٲؾجًيننز هنو ص‪٢‬ننويٌ ‪٩‬ڂنټ ثٽڂؾننجځي‪ ٨‬ثٽ‪ٞ٪‬ننپيز‬
‫وؽ‪٪‬پ ج صچضؼ اٵ‪ ٚ‬ٵوًر داٵ‪ٍ ٌٚ‬ځڄ اعچجس ث هثس ٱنت ثٽڂذجًينجس وهچنجٷ څنو‪٩‬يڄ ځنڄ صنوًيخ ثٽٶنور‬
‫ثالڅٲؾجًيز‪.‬‬

‫أ‪ -‬رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ ػٓ ؼش‪٠‬ك األصمبي‬


‫اٌشددذح‪ -:‬دجٽچْننذز ٽپننوٍڃ ثٽڂْننضنوٿ ځننڄ ‪ %56 – 36‬ځننڄ اٵ‪ٚ‬ن وٍڃ يْننض‪٢‬ي‪ ٨‬ثٽل‪٩‬ننخ اڃ يٌٱ‪٪‬ننه‬
‫ٽپضڂٌيڄ ثٽڂقوه‪ .‬وصٺوڃ ٌّ‪٩‬ز ث هثس اٵ‪ ٚ‬ځج يڂٺڄ ځڄ ٵور وٌّ‪٩‬ز ( ‪. ) %166‬‬
‫اٌحغُ‪ -:‬ثٽضٺٌثًثس اٵټ ځڄ (‪ )4‬صٺٌثًثس ٽپضڂٌيڄ ثٽوثفو‪.‬‬
‫اٌشاحخ‪ً -:‬ؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ ٜ‬إٽ (‪ٌٝ )126‬دز‪/‬هٵيٶز ديڄ ثٽضٺٌثًثس وديڄ ثٽڂؾجځي‪ ٨‬إٽ ثٵټ ځنڄ ‪116‬‬
‫‪ٌٝ‬دز‪/‬هٵيٶز ‪ .‬او ًثفز ځڄ (‪ )5-3‬هٵجةٴ ديڄ ثٽضٺٌثًثس ‪.‬وځڄ (‪ ) 16-1‬هٵيٶز ديڄ ثٽڂؾجځي‪.٨‬‬

‫ة‪ -‬رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح االٔفغبس‪٠‬خ ػٓ ؼش‪٠‬ك اٌ‪ٛ‬صت ( اٌجٍ‪ِٛ١‬زشن )‬


‫ٽٶو اٹوس ثٽوًثّجس وثٽذقوط ثٽضت اؽٌينش دن‪ٚ‬نوٗ اٱ‪ٞ‬نټ ث ّنجٽيخ ثٽضوًيذينز ٽض‪٢‬نويٌ ثٽٶنور‬
‫ثالڅٲؾجًيز إڃ صوًيذجس ثٽذپينوځضٌٷ هنت اٱ‪ٞ‬نټ ثٽضنوًيذجس ٽض‪٢‬نويٌ ثٽٶنور ثالڅٲؾجًينز ‪ ،‬وٵنو اؽٌينش‬
‫دقوط ځٶجًڅز ديڄ صوًيخ ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ ث عٶجٻ و صوًيخ ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ‬
‫ثٽذپيوځضٌٷ ‪٩‬پ ‪٩‬يچه ځڄ ځؾڂو‪٩‬ضيڄ ځضؾجڅْضيڄ ثّضنوځچج دٌڅجځؾيڄ ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز دچٲِ‬
‫‪٩‬ننوه ثٽضٺنننٌثًثس وڅٲننِ ثٽٲضنننٌر ثٽَځچيننز وٵنننو ا‪ ٥‬ننٌس ثٽچضنننجةؼ صٲننوٳ ځؾڂو‪٩‬نننز ثٽضننوًيخ د‪ٌ٢‬يٶنننز‬
‫ثٽذپيوځضٌٷ ‪٩‬پ ځؾڂو‪٩‬ز ثٽضوًيخ دج عٶجٻ ٱت ص‪٢‬ويٌ ځْضوب ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز وديٽٸ ٱجڃ صوًيذجس‬
‫ثٽذپيوځضٌٷ ٵو ثمض‪ٌٚ‬س ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٶور ثالڅٲؾجًينز څضيؾنز ٽضاعيٌهنج ثٽٲ‪٪‬نجٻ ٱنت ص‪٢‬نويٌ‬
‫ثٽٶور ثالڅٲؾجًيز ٽل‪٩‬ذيڄ ‪.‬‬
‫وٱٺٌر صوًيذجس ثٽذپيوځضٌٷ صضاِّ ‪٩‬پ ځذوا ٱْيوٽوؽت هنو اڃ ثٽنضٶپ٘ ثٽڂٌٹنَض ٽپ‪ٞ٪‬نپز اض‬
‫ثڅٶذج‪ ٛ‬ثٽ‪ٞ٪‬پز څقو ځٌٹَهنج يٺنوڃ اٹغنٌ ّنٌ‪٩‬ز وٵنور وٱج‪٩‬پينز إىث ّنذٶه صٶپن٘ ال ځٌٹنَض وهنيث‬
‫ال صٶپن٘ ال ځٌٹنَض اض‬ ‫ي‪٪‬چت اڃ ثٽ‪ٞ٪‬پز او ځؾڂو‪٩‬نز ثٽ‪ٞ٪‬نلس صچنضؼ ٵنوًر ثٹذنٌ إىث فنوط ٽ نج او ً‬
‫إ‪١‬جٽز ٽپ‪ٞ٪‬پز عڀ صٶپ٘ ځٌٹَض اض صٶ‪ٚ‬يٌ ثٽ‪ٞ٪‬پز دڂ‪٪‬چن (إ‪١‬جٽنز عنڀ ثڅٶذنج‪ )ٛ‬وهنيڇ ثٽقجٽنز صٖنذه‬
‫(‪(018‬‬
‫ثٽڂغټ ثٽٶجةنټ إڃ ّنقخ او ځن‪ ٠‬فذنټ ځ‪٢‬نج‪١‬ت اٹغنٌ ځنڄ ‪١‬وٽنه ٱجڅنه د‪٪‬نو ىٽنٸ ّنيٌصو دقٌٹنز ّنٌي‪٪‬ز‬
‫وٵويز څقو ثٽڂٌٹَ دْذخ إڃ ‪١‬جٵنز ثٽضڂنوه ّنيقضٲ‪ ٤‬د نج ثٽڂٺنوڃ ثٽڂ‪٢‬نج‪١‬ت ٽپ‪ٞ٪‬نپز‪ ،‬وهنيث ي‪٪‬چنت إڃ‬
‫اٵ‪ ٚ‬ثڅٶذج‪ ٛ‬اض ځٖجًٹز ؽڂي‪ ٨‬ثٽوفوثس ثٽقٌٹيز ٱت ثٽ‪ٞ٪‬پز يقوط ‪٩‬چوځج صقوط إ‪١‬جٽز ٽپ‪ٞ٪‬نپز‬
‫اوالً عڀ ثڅٶذج‪ ٛ‬ځٌٹَض ‪ ،‬وهيڇ ثٽقجٽز صقوط ٱت صوًيذجس ثٽوعخ ثٽ‪٪‬ڂيٴ وثٽضوًيذجس ث منٌب ثٽضنت‬
‫صچٲي دچٲِ ثالّپوح ‪.‬‬

‫ِضبي ػٍ‪ ٝ‬رذس‪٠‬جبد اٌ‪ٛ‬صت اٌؼّ‪١‬ك‬


‫يٶٰ ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ ‪ٙ‬چووٳ او ځٌصٲ‪ ٨‬ثًصٲج‪٩‬ه ځغل (‪ّ )66‬ڀ عنڀ ي نذ‪ ٠‬ثٽل‪٩‬نخ دٺپضنج ًؽپينه إٽن‬
‫ث ً‪ ٛ‬واعچجس ٽڂ ِ ث ً‪ ٛ‬صْضٶذټ ‪ٞ٩‬لس ثٽنٌؽپيڄ ځٶجوځنز عٶنټ ثٽؾْنڀ دجالڅٶذنج‪ ٛ‬ثٽلځٌٹنَض‬
‫اض ثڅٶذنننج‪ ٛ‬دجٽض‪٢‬وينننټ ٽضڂنننض٘ ‪ٙ‬نننوځز ثٽضٶنننجس ثٽنننٌؽپيڄ دنننج ً‪ ٛ‬اض يقنننوط اعچنننجس ٽڂنننِ ث ً‪ٛ‬‬
‫دجٽٌؽپيڄ إ‪١‬جٽز ٌّي‪٪‬ز ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس ثٽ‪٪‬جځپز ځڂج يؤهض ىٽٸ إٽ فووط صقٲيَ ٱت ځْضپڂجس ثء‪١‬جٽز‬
‫ثٽڂوؽوهر هثمټ ث ٽيجٯ ثٽ‪ٞ٪‬نپ يز وهنت ثٽڂٮنجٍٻ ثٽ‪ٞ٪‬نپيز وا‪ٞ٩‬نجس ؽنوٽؾت ثٽوصٌينز وثٽضنت صٌّنټ‬
‫إٕجًثس إٽ ثٽقذټ ثٽٖوٹت ثٽيض يٶوٿ دووًڇ دٌه ثٽٲ‪٪‬نټ ثالڅ‪٪‬ٺجّنت ٽڂچن‪ ٨‬فنووط ٱنوٳ ثء‪١‬جٽنز ‪٩‬نڄ‬
‫‪ٌ١‬يٴ صٶپ٘ الإًثهيجً ٵويجً څقو ځٌٹَ ثٽ‪ٞ٪‬پز (فض ال يقوط صڂَٳ ٽپ‪ٞ٪‬نپز څضيؾنز ٱنوٳ ثء‪١‬جٽنز)‬
‫هيث ثٽضٶپ٘ ثٽٶوض ثٽلإًثهض ٽپ‪ٞ٪‬پز يوځؼ ځ‪ ٨‬ثٽضٶپ٘ ثٽٶوض ثٽيض يٶوٿ ده ثٽل‪٩‬خ ٽلًصٶجس ځذجٌٕثً‬
‫د‪٪‬ننو ٽڂننِ ث ً‪ ٛ‬إٽ ن ٱننوٳ ‪ٙ‬ننچووٳ آمننٌ ‪٩‬پ ن د‪٪‬ننو (‪)1‬ٿ ځننڄ ثٽ‪ٚ‬ننچووٳ ث وٻ ودجًصٲننج‪ ٧‬ځننغلً‬
‫(‪ّ) 66‬ننڀ‪ ،‬و‪٩‬پيننه ٱننجڃ هننيث ثٽننضٶپ٘ ثٽلځٌٹننَض (ص‪٢‬ويننټ ثٽ‪ٞ٪‬ننپز) وثٽننضٶپ٘ ثٽڂٌٹننَض يننؤهض إٽن‬
‫ځٖجًٹز ثٹذٌ ‪٩‬وه ځڂٺڄ ځڄ ثٽوفوثس ثٽقٌٹيز ودچٲِ ثٽوٵش وداٵ‪ ٌٚ‬ٱضٌر ٍځچيز‪.‬‬
‫و‪٩‬پيه يؾخ ثٽضٌٹيَ ‪٩‬پ ځغنټ هٺنيث صنوًيذجس وىٽنٸ الڃ ثٽل‪٩‬ذنيڄ ٱنت ث ٽ‪٪‬نجح ثٽڂنضپٲنز يوثؽ نوڃ‬
‫ځوثٵٰ ٹغيٌر صض‪٢‬پخ ثڅٶذج‪ٞ٩ ٛ‬پت ٌّي‪ ٨‬وٵوض ٽپ‪ٞ٪‬لس ثٽ‪٪‬جځپنز ٽٮنٌ‪ ٛ‬ثالڅ‪٢‬نلٳ ثٽْنٌي‪ ٨‬او‬
‫ٽٌځت ثٽٺٌر او ثٽوعخ ٽأل‪٩‬پ او ‪ٌٝ‬ح ثٽٺٌر وهنيڇ ثٽضنوًيذجس صنوٱٌ اٵ‪ٚ‬ن ثڅٶذنج‪ ٛ‬داٵ‪ٚ‬نٌ ٱضنٌر‬
‫ٍځچيز وٽ يث يؾخ ثٽضاٹيو ‪٩‬پ صوًيذ ج ومج‪ٙ‬ز ٱت ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وٱضٌر ثٽڂچجٱْجس ‪.‬‬

‫ِشاحً رذس‪٠‬جبد اٌم‪ٛ‬ح خالي فزشاد اٌزذس‪٠‬ت (اإلػذاد اٌؼبَ‪ ،‬اإلػذاد اٌخبص‪ ،‬اإلػذاد ٌٍّجبس‪٠‬بد)‬
‫يضٲٴ ‪٩‬پڂجس ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ‪٩‬پ إڃ څو‪ ٧‬صوًيذجس ثٽٶور اهوثٱ ج صنضپٰ ځڄ ٱضٌر صوًيذيز إٽ‬
‫امٌب وٹټ صوًيخ ځڄ هيڇ ثٽضوًيذجس ٽه هوٯ ځ‪٪‬يڄ وفؾڀ وٕور صوًيذيز صضچجّخ ځ‪ ٨‬هيث ثٽ وٯ‬
‫وثٽْؤثٻ هو ځج هت صوًيذجس ثٽٶور ثٽڂچجّذز ٽٺټ ٱضٌر ځڄ ٱضنٌثس ثٽضنوًيخ (ثء‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ‪ ،‬ثء‪٩‬نوثه‬
‫ثٽنجٗ‪ ،‬ثء‪٩‬وثه ٽپڂذجًيجس)‬
‫وځڄ ثؽټ اڃ صقٶنٴ صنوًيذجس ثٽٶنور ثٽ نوٯ ثٽنيض و‪ٝ‬ن‪٪‬ش ځنڄ ثؽپنه وهنو ص‪٢‬نويٌ ځْنضوب ث هثس‬
‫ثٽذوڅت وثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت الدو ٽچج ځڄ اڃ څٌث‪٩‬ت ثٽضضجد‪ ٨‬ثٽْپيڀ ٽضوًيذجس ثٽٶور ٱت ثٽن‪٢‬ز ثٽضوًيذيز‬
‫ثٽْچويز و‪ٌ١‬ٳ صوًيذ ج ملٻ صپٸ ثٽٲضٌثس اض ملٻ ٱضٌثس ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ وثء‪٩‬وثه ثٽنجٗ وملٻ‬
‫ٱضٌر ثٽڂذجًيجس‪ ،‬إڃ صوًيذجس ثٽٶور ملٻ ثٽڂوّڀ ثٽضوًيذت صڂٌ دغلط ځٌثفټ هت‪:‬‬

‫‪ -3‬اٌّشحٍخ األ‪ ِٓ ٌٝٚ‬رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح ٘‪ِ ٟ‬شحٍخ (إػذاد اٌم‪ٛ‬ح اٌؼبِخ)‬


‫وهوٱ ج هو مپٴ ث ِّ ثٽ‪٪‬جځز ٽڂْضوب ث هثس ثٽذوڅت وثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬نت وصنوٱيٌ ٵج‪٩‬نور ؽينور‬
‫ٽه ٱنت ثٽڂٌثفنټ ثٽٶجهځنز ځنڄ ثٽضنوًيخ وىٽنٸ ځنڄ منلٻ صچڂينز وص‪٢‬نويٌ ثٽڂؾنجځي‪ ٨‬ثٽ‪ٞ٪‬نپيز ثٽڂنضپٲنز‬
‫وصقْيڄ ‪٩‬ڂټ ث ؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز ٹجٽؾ جٍ ثٽووًض وثٽضچٲْنت‪ ،‬وثٽ‪ٚ‬نٲز ثٽذوڅينز ث ّجّنيز ثٽضنت يڂٺنڄ‬
‫صچڂيض ج وص‪٢‬ويٌهج ملٻ هيڇ ثٽڂٌفپز هت ‪ٙ‬ٲز صقڂټ ثٽٶور فيظ صچٲي ٱي ج ثٽضوًيذجس دقؾڀ صنوًيذت‬
‫ٹذيٌ ودٖور ځچنٲ‪ٞ‬ز‪.‬‬

‫(‪(019‬‬
‫وي‪٢‬پٴ ثٽذ‪٩ ٜ٪‬پ هيڇ ثٽڂٌفپز ځڄ صوًيخ ثٽٶور (دڂٌفپز ثء‪٩‬وثه ثٽڂچنٲ‪ ٜ‬ثٽٖنور) او (ځٌفپنز‬
‫ثٽوٵجيز ځڄ ثء‪ٙ‬جدز) اض ٹپڂج صڀ صچٲيي هيڇ ثٽڂٌفپز دٖٺټ ؽيو ٹپڂج ٵپش ثفضڂجالس ثء‪ٙ‬جدز ٱت‬
‫ثٽؾووٻ ًٵڀ (‪)5‬صڂٌيڄ ثٽٶٲَ ٽأل‪٩‬پ ځ‪ ٨‬ث عٶجٻ‬
‫ثٽڂٌثفټ ثٽضجٽيز ځڄ ثء‪٩‬وثه‪ .‬وملٻ هيڇ ثٽڂٌفپز ي‪٪‬ڂټ ثٽڂوًح ‪٩‬پن صقْنيڄ وصچڂينز صقڂنټ ثٽٶنور‬
‫ٽل‪٩‬خ وٍيجهر ثٽٺضپز ثٽ‪ٞ٪‬پيز ودجّض‪٪‬ڂجٻ ځنضپٰ ثٽوّجةټ وثٽ‪ٌ٢‬ٳ ثٽضوًيذينز وځنور هنيڇ ثٽضنوًيذجس‬
‫ص‪٪‬ضڂو ‪٩‬پ ‪١‬وٻ ٱضٌر ثء‪٩‬وثه ثٽ‪٪‬جٿ‪.‬‬
‫ِضبي‪ :‬إىث ٹجڅش ثٽنوثةٌر ثٽضوًيذينز ٽإل‪٩‬نوثه ثٽ‪٪‬نجٿ (‪ ) 4‬اّنجدي‪ ،٨‬ٹينٰ يٺنوڃ صنوًيخ صقڂنټ ثٽٶنور ٽ نيڇ‬
‫ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ځڄ فيظ ثٽقؾڀ وثٽٖور وثٽٌثفز ٽٺټ صڂٌيڄ ځڄ ثٽضڂجًيڄ ثٽضت ّنيضڀ صچٲينيهج منلٻ‬
‫هيڇ ثٽڂٌفپز ځڄ صوًيخ ثٽٶور‪.‬‬

‫ؽووٻ (‪)5‬‬
‫يذيڄ ثٽٖور وثٽقؾڀ وثٽٌثفز وٌّ‪٩‬ز ثالهثس ٽضڂٌيڄ و‪ ٨ٝ‬ث عٶجٻ ‪٩‬پ ث ٹضجٯ عڀ عچت ثٽٌؽپيڄ‬
‫وثٽوعخ إٽ ث ‪٩‬پ‬
‫ٌّ‪٩‬ز ث هثس‬ ‫ثٽٌثفز‬ ‫ثٽقؾڀ‬ ‫ثٽٖور‬ ‫ث ّذو‪٧‬‬
‫‪%56‬‬ ‫‪٩‬وهر ثٽچذ‪/ٛ136ٜ‬ه‬ ‫‪15‬صٺٌثً×‪3‬‬ ‫وٍڃ‬ ‫‪ %36‬ځڄ اٵ‪ٚ‬‬ ‫ث وٻ‬
‫‪%66‬‬ ‫‪٩‬وهر ثٽچذ‪/ٛ136ٜ‬ه‬ ‫‪26‬صٺٌثً×‪3‬‬ ‫وٍڃ‬ ‫‪ %35‬ځڄ اٵ‪ٚ‬‬ ‫ثٽغجڅت‬
‫‪%76‬‬ ‫‪٩‬وهر ثٽچذ‪/ٛ136ٜ‬ه‬ ‫‪25‬صٺٌثً×‪3‬‬ ‫صٺٌثً‬ ‫‪ %46‬ځڄ اٵ‪ٚ‬‬ ‫ثٽغجٽظ‬
‫‪%56‬‬ ‫‪٩‬وهر ثٽچذ‪/ٛ136ٜ‬ه‬ ‫‪15‬صٺٌثً×‪3‬‬ ‫صٺٌثً‬ ‫‪%36‬ځڄ اٵ‪ٚ‬‬ ‫ثٽٌثد‪٨‬‬

‫وهچجٷ ‪٩‬ور اّجٽيخ ٽَيجهر او ص‪٪ٚ‬يخ ثٽضڂٌيڄ ثٽيض يلف‪ ٤‬ٱت ثٽؾووٻ ا‪٩‬لڇ ځڄ اّذو‪ ٧‬إٽ آمٌ‬
‫ځچ ج ‪- :‬‬
‫‪ٍ .1‬يجهر ‪٩‬وه ثٽضٺٌثًثس ٽپضڂٌيڄ ځڄ اّذو‪ ٧‬إٽ آمٌ ‪.‬‬
‫‪ٍ .2‬يجهر وٍڃ ث عٶجٻ ٽپضڂٌيڄ ځڄ اّذو‪ ٧‬إٽ آمٌ ‪.‬‬
‫‪ٍ .3‬يجهر ٌّ‪٩‬ز ث هثس ٽپضڂٌيڄ ځڄ اّذو‪ ٧‬إٽ آمٌ ‪.‬‬
‫‪ٍ .4‬يجهر اٹغٌ ځڄ ځضٮيٌ ٱت څٲِ ثٽوٵش ځغټ ٍيجهر ‪٩‬وه ثٽضٺٌثًثس ځ‪ٍ ٨‬يجهر ثٽوٍڃ ٽألعٶجٻ او ځن‪٨‬‬
‫ٍيجهر ٌّ‪٩‬ز ث هثس‬
‫‪ . 5‬دٶننجس ‪٩‬نننوه ثٽضٺنننٌثًثس ٽٺننټ صڂنننٌيڄ عجدضننجً اض (‪ ) 15‬صٺننٌثً ٽٺنننڄ يٶنننوٿ ثٽڂننوًح دَينننجهر ‪٩‬نننوه‬
‫ثٽڂؾڂو‪٩‬جس ځڄ ‪٩‬وه (‪ )3‬ځؾڂو‪٩‬جس ٱت ث ّذو‪ ٧‬ث وٻ إٽ (‪ )4‬ٱنت ث ّنذو‪ ٧‬ثٽغنجڅت عنڀ إٽن ‪٩‬نوه‬
‫(‪ )5‬ٱت ث ّذو‪ ٧‬ثٽغجٽظ‪.‬‬

‫‪ -1‬اٌّشحٍخ اٌضبٔ‪١‬خ ِٓ رذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح ٘‪ِ ٟ‬شحٍخ (إػذاد اٌم‪ٛ‬ح اٌخبصخ)‬


‫ص وٯ ځٌفپز إ‪٩‬وثه ثٽٶور ثٽنج‪ٙ‬ز هو صچڂيز وص‪٢‬نويٌ ثٽڂؾنجځي‪ ٨‬ثٽ‪ٞ٪‬نپيز ثٽنج‪ٙ‬نز ثٽضنت صٖنجًٷ ٱنت‬
‫ثٽ‪٪‬ڂننټ ثٽ‪ٞ٪‬ننپت ثٽنننجٗ دجٽپ‪٪‬ذننز وىٽننٸ ‪٩‬ننڄ ‪ٌ١‬يننٴ صقْننيڄ صننَثځڄ ‪٩‬ڂننټ ثٽوفننوثس ثٽقٌٹيننز هثمننټ‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬ننپز ثٽوثفننور ودننيڄ ثٽ‪ٞ٪‬ننلس ثٽ‪٪‬جځپننز وهننيث ي‪٪‬چننت إ‪٩‬ننوثه ثٽ‪ٞ٪‬ننلس ٽضچٲينني ثٽڂض‪٢‬پذننجس ثٽذوڅيننز‬

‫(‪(001‬‬
‫وثٽڂ جًيننز وثٽن‪٢٢‬يننز ثٽنج‪ٙ‬ننز دجٽپ‪٪‬ذننز‪ .‬وصضڂيننَ هننيڇ ثٽڂٌفپننز ځننڄ صننوًيذجس ثٽٶننور دجًصٲننج‪ ٧‬ثٽٖننور‬
‫ثٽضوًيذيننز دقيننظ ص‪ٚ‬ننټ ّننٌ‪٩‬ز ث هثس ځننڄ ( ‪ ) %66 – 16‬ځننڄ اٵ‪ٚ‬ن ّننٌ‪٩‬ز ٽننألهثس ځنن‪ ٨‬مٲنن‪ٜ‬‬
‫ثٽضٺٌثًثس ودجّض‪٪‬ڂجٻ صڂجًيڄ ځضچو‪٩‬ز وځنڄ او‪ٝ‬نج‪ ٧‬ځنضپٲنز صض‪ٞ‬نڂڄ ؽوثڅنخ هجځنز ځنڄ ثٽقٌٹنجس‬
‫ثٽضت صچٲي ملٻ ثٽڂذجًيجس‪.‬‬
‫ِضبي‪ :‬إىث ٹجڅش ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز (‪ )3‬اّجدي‪. ٨‬‬
‫ٹيننٰ يننضڀ صوٍينن‪ ٨‬ثٽقؾننڀ وثٽٖننور وثٽٌثفننز ٽٺننټ صڂننٌيڄ ځننڄ ثٽضڂننجًيڄ ثٽضننت ّننيضڀ صچٲيننيهج مننلٻ هننيڇ‬
‫ثٽڂٌفپز ځڄ ثٽضوًيخ‪.‬‬
‫ِضبي‪ :‬ٽضڂٌيڄ ًځت ثٽٺٌر ثٽ‪٢‬ذيز ٽإلځجٿ ٽض‪٢‬ويٌ ‪ٞ٩‬لس ثٽيًث‪٩‬يڄ وثٽٺضٲيڄ ‪.‬‬

‫‪ 31‬سِ‪١‬خ × ‪ِ 1‬غبِ‪١‬غ ثشـذح ‪%16‬‬ ‫األعج‪ٛ‬ع األ‪ٚ‬ي‬


‫‪ً 16‬ځيجس × ‪ 4‬ځؾجځي‪ ٨‬دٖور ‪%15‬‬ ‫األعج‪ٛ‬ع اٌضبٔ‪ٟ‬‬
‫‪ً 16‬ځيجس × ‪ 3‬ځؾجځي‪ ٨‬دٖور ‪%66‬‬ ‫األعج‪ٛ‬ع اٌضبٌش‬

‫ّٔ‪ٛ‬رط ٌزذس‪٠‬ت اٌم‪ٛ‬ح ثىشح اٌمذَ‬


‫ص‪٪‬و ثٽٶور ىثس اهڂيز دجٽٮز ٽپ‪٪‬خ ځذجًثر ‪ 66‬هٵيٶز او اٹغٌ وهت ځڄ اوٻ ځض‪٢‬پذجس ثٽپ‪٪‬خ‬
‫ٱجٽق‪ٚ‬وٻ ‪٩‬پ ٵور ‪ٞ٩‬پيز ؽيور صْ ټ صچٲيي ٱ‪٪‬جٽيجس امٌب ٹجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬وثٽٶٲَ وثٽضلفڀ‬
‫و٭يٌهج ويڂٺڄ ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور ځڄ ملٻ ځؾڂو‪٩‬ز ځڄ صڂجًيڄ ثٽٶور وثٽضت صْضپَٿ دچجس ثٽٺضپز ثٽ‪ٞ٪‬پيز‬
‫وهچج ا‪ ٨ٝ‬اهڀ صپٸ ثٽضڂجًيڄ ثٽضت صْج‪٩‬و ‪٩‬پ صقٶيٴ صپٸ ثالهوثٯ ځڄ ملٻ دٌڅجځؼ ځوٱٴ ثٽڂوٽ‬
‫ثٽڂٶضٌؿ وثٽيض يامي ٱت ثال‪٩‬ضذجً څو‪٩‬يز ثٽضڂجًيڄ ٽٺټ ٱضٌر ځڄ ٱضٌثس ثء‪٩‬وثه ملٻ ثٽڂوّڀ ‪.‬‬

‫(‪(000‬‬
‫ثٽٖٺټ (‪ )56‬دٌڅجځؼ ځوٱٴ ثٽڂوٽ ثٽڂُٶضٌؿ ٽض‪٢‬ويٌ ثٽٶور دٺٌر ثٽٶوٿ‬

‫ثٽٖٺټ (‪ )57‬يو‪ٝ‬ـ ځچ جػ ځٌثفټ ص‪٢‬ويٌ ثٽٶور‬

‫(‪(007‬‬
‫اٌفصً اٌشاثغ‬
‫رٕظ‪ ُ١‬رذس‪٠‬جبد اٌزحًّ اٌخبص ثبألداء ‪ٚ‬فم ًب ٌٕظبَ إٔزبط اٌؽبلخ‬
‫اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬اٌضبٔ‪ٔ ٟ‬ظبَ حبِط اٌالوز‪١‬ه‬

‫(‪(003‬‬
(004(
‫ٔظبَ إٔزبط اٌؽبلخ اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬اٌضبٔ‪ٔ( ٟ‬ظبَ حبِط اٌالوز‪١‬ه)‬
‫األ٘ذاف ‪ٚ‬اٌّّ‪١‬ضاد اٌجذٔ‪١‬خ اٌز‪٠ ٟ‬ؽ‪ٛ‬س٘ب ٘زا إٌظبَ‬
‫ي وٯ ثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيچت دجّض‪٪‬ڂجٻ هيث ثٽچ‪٦‬جٿ وثٽيض يْڂ دچ‪٦‬جٿ ثٽألوٹْؾيچت ثٽغجڅت‬
‫او(څ‪٦‬جٿ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ) او څ‪٦‬جٿ صقپټ ثٽؾپوٹوٍ وٹْؾيچيج اّجّجً إٽ ص‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ او‬
‫صقڂټ ثٽٌْ‪٩‬ز وثٽيض ي‪٪‬چت ٵوًر ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ ثالّضڂٌثً دج هثس اعچجس ثٽڂذجًيجس هوڃ هذو‪ ٟ‬ٱت‬
‫ځْضوب هيث ث هثس ‪.‬وثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيچت ي‪٪‬چت اي‪ٞ‬جً ٹټ صڂٌيڄ ّوثس ٹجڃ صڂٌيڄ دوڅت او ځ جًض‬
‫او م‪٢٢‬ت يؤهض ‪:‬‬
‫دٖور ځڄ (‪ )%65-16‬ځڄ اٵ‪ٕ ٚ‬ور ٽپضڂٌيڄ‬
‫ي‪ٚ‬ټ ٱيه ثٽڂ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ إٽ فوثٽت (‪ٌٝ )176‬دز ٱت ثٽوٵيٶز‬
‫ځور ثٽضڂٌيڄ ال صضؾجوٍ (‪ )4‬هٵجةٴ‬
‫ثٽٌثفز ديڄ ثٽضٺٌثًثس و‪ٙ‬وٻ ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ إٽ (‪ٌٝ )136-126‬دز ٱت ثٽوٵيٶز وىٽٸ‬
‫ٽذٶجس ؽَس ځڄ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽوٿ ‪.‬‬

‫ٱجڃ هيث ثٽضڂٌيڄ ي‪ٚ‬چٰ ‪ٝ‬ڂڄ صوًيذجس ثٽضقڂټ ثٽنجٗ او صقڂټ ثٽٌْ‪٩‬ز او ‪ٝ‬ڂڄ ثٽضوًيذجس‬
‫ثٽألوٹْؾيچيز دچ‪٦‬جٿ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ او صقپټ ثٽؾپوٹوٍ وٹْؾيڄ‪.‬‬
‫وځڄ م‪ٚ‬جة٘ هيث ثٽضوًيخ يقوط صٌثٹڀ ٽقجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽوٿ څضيؾز ٽچٶ٘‬
‫ث وٹْؾيڄ ٱت ثٽنليج ثٽ‪ٞ٪‬پيز اعچجس اهثس ثٽضڂٌيڄ وٵو اعذضش ثٽوًثّجس وثٽضؾجًح ‪٩‬پ إڃ ال‪٩‬ذيڄ‬
‫ٹٌر ثٽٶوٿ ي‪ٚ‬ټ ٽوي ڀ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٱت ثٽوٿ إٽ اٹغٌ ځڄ (‪ )166‬ځپٮڀ ٹټ ‪ّ166‬ڀ‪ 3‬ځڄ ثٽوٿ‬
‫وهيڇ ثٽٺڂيز ٽيْش عجدضز اعچجس ٹټ ثٽڂذجًثر دټ صضاًؽـ ديڄ ثٽ‪٪ٚ‬وه وثٽ ذو‪ ٟ‬وٱٶجً ٽٲج‪٩‬پيز وځوٵ‪٨‬‬
‫ثٽل‪٩‬خ ٱت ثٽڂپ‪٪‬خ وځوب ٵوًصه ‪٩‬پ ثٽٶيجٿ دجٽضقٌٹجس ثٽٌْي‪٪‬ز ثٽڂْضڂٌر اعچجس ثٽڂذجًثر ٱٺپڂج ٹجڅش‬
‫صقٌٹجصه ٌّي‪٪‬ز وځْضڂٌر يٺوڃ ث وٹْؾيڄ ٭يٌ ٹجٱيجً ءڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ودجٽضجٽت صچضؼ ثٽ‪٢‬جٵز وٹْؾيچج‬
‫و‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ صقپټ ثٽؾپوٹوٍ وٹْؾيچج ‪ ،‬ويقوط څضيؾز ٽ يث ثٽضقپټ ‪ ٥‬وً فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ‬
‫ٹڂنپٲجس ٽ يث ثٽضقپټ وي‪٪‬ڂټ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ اعچجس صٌثٹڂه ٱت ثٽ‪ٞ٪‬پز إٽ ثٽضؾڂ‪ ٨‬ٱت څٶج‪ ٟ‬ثالص‪ٚ‬جٻ‬
‫ثٽ‪ٚ٪‬ذت ځڂج ي‪٪‬يٴ و‪ٙ‬وٻ ثءٕجًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز إٽ ثٽ‪ٞ٪‬پز ٱضٶټ ٵوًص ج ‪٩‬پ ثٽضٶپ٘ وثالڅذْج‪ٟ‬‬
‫وص ذ‪ ٠‬ٵوًر ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ ثٽضقٌٷ ثٽٌْي‪ ٨‬ٹڂج يقوط څضيؾز ٽيٽٸ إٽ صٮييٌ ٱت ثٽضوثٍڃ ثٽقجځ‪ٞ‬ت‬
‫ثٽٶپوض )‪ (PH‬ثٽوٿ وي‪ٚ‬ذـ ثٽوٿ اٹغٌ فجځ‪ٞ‬يز د‪٪‬و صقوٻ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ځڄ ثٽ‪ٞ٪‬لس إٽ ثٽوٿ‬
‫ٱيچنٲ‪ (PH) ٜ‬ثٽوٿ إٽ ثٵټ ځڄ (‪ )7,4‬وثٽضت هت ثٽقووه ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬يز ٽپٖن٘ وڅضيؾز ٽ يث ثالڅنٲج‪ٛ‬‬
‫ٱت )‪ (PH‬ثٽوٿ صضومټ ثٽڂچ‪٦‬ڂجس ثٽقيويز ثٽڂوؽوهر ٱت ؽْڀ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٽڂ‪٪‬جهٽز فڂو‪ٝ‬ز ثٽوٿ وؽ‪٪‬ټ‬
‫ثٽوٿ ثٵټ فجځ‪ٞ‬يز ځڄ ملٻ صومټ ثٽٶپويجس ٱت ځ‪٪‬جهٽز ثٽقوثځ‪ ٜ‬وڅضيؾز ٽيٽٸ يضؾه ثٽوٿ څقو فووهڇ‬
‫ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬يز وهيث ي‪٪‬چت إڃ صومټ ثٽڂچ‪٦‬ڂجس ثٽقيويز هت ٽنپٴ ثٽضوثٍڃ ثٽقجځ‪ٞ‬ت ثٽٶپوض ٱت ثٽوٿ‪،‬‬
‫وڅ‪ٌ٦‬ثً ٽضٺٌثً هيڇ ثٽضوًيذجس دقؾوٿ صوًيذيز ٹذيٌر اعچجس ثٽڂوّڀ ثٽٌيج‪ٝ‬ت يقوط ‪٩‬چو ثٽٌيج‪ٝ‬ت‬
‫صٺيٲجس ‪ٝ‬و څٶ٘ ث وٹْؾيڄ وصٌثٹڀ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٹڂج صضقْڄ ٵوًر ثٽڂچ‪٦‬ڂجس ثٽقيويز ‪٩‬پ‬
‫ځ‪٪‬جهٽز ثٽقڂو‪ٝ‬ز ودجٽضجٽت صضقْڄ ٵوًر ثٽل‪٩‬ذيڄ ‪٩‬پ صقڂټ څٶ٘ ث وٹْؾيڄ وځج يقوعه ځڄ‬
‫صٮيٌثس ٹيڂيجةيز وهيث ي‪٪‬چت إڃ ثٽل‪٩‬خ يْض‪٢‬ي‪ ٨‬اڃ يضقٌٷ دٌْ‪٩‬ز اعچجس ثٽڂذجًيجس هوڃ فووط‬

‫(‪(005‬‬
‫ثٽض‪٪‬خ څضيؾز ٽضاعيٌ ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچز د يث ثٽچ‪٦‬جٿ وثٽضت ځچقضه ثٽٶوًر ‪٩‬پ ثٽضقٌٹجس ثٽٌْي‪٪‬ز‬
‫هثمټ ثٽڂپ‪٪‬خ هوڃ هذو‪ ٟ‬ٱت ځْضوب اهثةه ثٽڂ جًض او ثٽن‪٢٢‬ت‪.‬‬
‫و‪٩‬پيه ٱجڃ صقْيڄ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ ‪٩‬ڄ ‪ٌ١‬يٴ ثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيچت دچ‪٦‬جٿ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ يپ‪٪‬خ‬
‫هوًثً ٹذيٌثً وٱج‪٩‬لً ٱت ٵوًر ثٽل‪٩‬ذيڄ ‪٩‬پ ث هثس ثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت اض إڃ ثٽل‪٩‬خ يْضڂٌ دجٽپ‪٪‬خ‬
‫او اهثس ثٽضقٌٹجس ثٽٌْي‪٪‬ز ثٽڂنضپٲز وص‪٢‬ذيٴ ثٽن‪٩ ٠٢‬پ ‪١‬وٻ ٕو‪١‬ت ثٽڂذجًثر هوڃ هذو‪ ٟ‬ٱت‬
‫ځْضوب هيث ث هثس‪.‬‬

‫أعبٌ‪١‬ت رذس‪٠‬ج‪١‬خ ِخزٍفخ ٌزؽ‪٠ٛ‬ش اٌزحًّ اٌخبص ثبألداء ثىشح اٌمذَ ‪ٚ‬فمبً ٌٕظبَ إٔزبط اٌؽبلخ‬
‫اٌأل‪ٚ‬وغغ‪ ٟٕ١‬اٌضبٔ‪( ٟ‬حبِط اٌالوز‪١‬ه)‬
‫هچجٷ ‪٩‬ور ‪ٌ١‬ثةٴ او اّجٽيخ صوًيذيز ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دج هثس ٯ ٹٌر ثٽٶوٿ ځچ ج ‪-:‬‬
‫‪ -3‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط ر٘بثبً ‪ٚ‬إ‪٠‬بثب ثبٌىشح ‪:‬‬
‫يٶْڀ ثٽٲٌيٴ ثٽ ځؾڂو‪٩‬جس وصٶْيڀ ثٽڂچ‪٢‬ٶز إٽ (‪ )4‬اٵْجٿ ثٽل‪٩‬خ ث وٻ يؤهض ثٽؾٌض ثٽٌْي‪٨‬‬
‫دجٽٺٌر ځڄ ديڄ ثٽٖوثم٘ ىهجدج وإيجدج ويْپڀ ثٽٺٌر ٽَځيپز ثٽل‪٩‬خ ثٽغجڅت ثٽيض يچ‪٢‬پٴ ٽيؤهض څٲِ‬
‫ثٽضڂٌيڄ وهٺيث يْضڂٌ ثٽضڂٌيڄ ًد‪ ٨‬ځٌثس ٽٺټ ال‪٩‬خ ‪ .‬صڂچـ ًثفز ٽپڂؾڂو‪٩‬جس ځڄ (‪ )3-2‬هٵجةٴ‬
‫او ًؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ٌٝ )136-126( ٜ‬دز دجٽوٵيٶز‪ .‬عڀ ي‪٪‬جه ثٽضڂٌيڄ ځٌر ثمٌب وٽٺڄ دڂچجوٽز ‪١‬ويپز ځڄ‬
‫ثٽٖجم٘ ثالميٌ ٽَځيپز عڀ ثٽ‪٪‬وهر دجٽؾٌض ثٽٌْي‪ ٨‬ځڄ ديڄ ثٽٖوثم٘ ثٽ مپٰ ثٽڂؾڂو‪٩‬ز‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪)31‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽٌٹ‪ ٜ‬ىهجدًج وإيجدج دجٽٺٌر ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دجٽپ‪٪‬ذز‬

‫(‪(006‬‬
‫‪ -1‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط إٌّ‪ٛ‬ع ر٘بثبً ‪ٚ‬إ‪٠‬بثب‬
‫يٶْڀ ثٽٲٌيٴ ‪٩‬پ ٕٺټ ځؾڂو‪٩‬جس ٹڂج صٶْڀ ثٽڂچ‪٢‬ٶز ًد‪ ٨‬ٵ‪٢‬ج‪٩‬جس ځڄ‪5‬يجًهر ٽٺټ ٵ‪٢‬ج‪ ٧‬وصٶٰ ثًد‪٨‬‬
‫ځؾجځي‪ ٨‬ځڄ ثٽل‪٩‬ذيڄ ٽضذوث ثٽڂؾڂو‪٩‬ز ث وٽ ځ‪ ٨‬ثٽٺٌثس ثٽوفٌؽز ثٽٌْي‪٪‬ز ٽپن‪ ٠‬ث وٻ وصغذيش ثٽٺٌر ‪٩‬پ‬
‫ثٽن‪ ٠‬وثٽ‪٪‬وهر دجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ٽن‪ ٠‬ثٽذوثيز عڀ ثالڅ‪٢‬لٳ دجٽٺٌر وهفٌؽض ج ٽپن‪ ٠‬ثٽغجڅت وصغذيض ج ‪٩‬پ ثٽن‪٠‬‬
‫وثٽ‪٪‬وهر ٽپن‪ ٠‬ث وٻ دجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬عڀ ثالّضوثًر وثالڅ‪٢‬لٳ ٽپٺٌر وهفٌؽض ج ٽپن‪ ٠‬ثٽغجٽظ وهٺيث يضڀ صچٲيي‬
‫ثٽضڂٌيڄ ‪٩‬پ ؽڂي‪ ٨‬ثٽن‪٢‬و‪ ٟ‬فض ثٽ‪٪‬وهر دجٽٺٌر ٽن‪ ٠‬ثٽذوثيز وصْپيڂه ثٽل‪٩‬خ ثٽضجٽت ٽضچٲيي څٲِ ثٽضڂٌيڄ‬
‫وي‪٪‬جه ثٽضڂٌيڄ (‪ )4‬ځٌثس ٽٺټ ځؾڂو‪٩‬ز ځڄ هوڃ ًثفز الڃ ٱضٌر ثٽٌثفز هت ٱضٌر ثهثس ال‪٩‬ذت ثٽڂؾڂو‪٩‬ز‬
‫ثٽوثفور ‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )32‬ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽڂچو‪ ٧‬ىهجدجً وإيجدج‬

‫‪ -1‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط ػٍ‪ ٝ‬اٌخؽ‪ٛ‬غ ثبٌىشح‬


‫يوٍ‪ ٧‬ثٽٲٌيٴ ‪٩‬پ ٕٺټ ځؾڂو‪٩‬جس يْضنوځوڃ څ‪ ٰٚ‬ځپ‪٪‬خ او صؤهب هيڇ ثٽضڂجًيڄ هثمټ ځٌد‪٪‬جس –‬
‫ځْض‪٢‬يلس ‪ -‬اض ٕٺټ هچوّت امٌ‪ ،‬ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز يٶوٿ ثٽل‪٩‬خ ثالوٻ دجٽؾٌض دجٽٺٌر دٌْ‪٩‬ز ‪٩‬جٽيز ‪٩‬پ‬
‫ثٽن‪٢‬و‪ ٟ‬وثٽووًثڃ ځڄ مپٰ ث ‪٩‬لٿ عڀ يچجوٻ ٽَځيپز ٽيچ‪٢‬پٴ ٽيٺڂټ ثٽضڂٌيڄ وهٺيث دقيظ ٹټ ال‪٩‬خ يؤهض‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪ )4‬ځٌثس‪.‬‬

‫(‪(002‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪)33‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽٌٹ‪٩ ٜ‬پ ثٽن‪٢‬و‪ ٟ‬دجٽٺٌرٽض‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ ٽپ‪٪‬ذز‬

‫‪ -2‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌٍؼت ِغّ‪ٛ‬ػخ ظذ ِغّ‪ٛ‬ػخ‬


‫ثٽپ‪٪‬خ هثمټ ځْض‪٢‬يټ ٽڂْضيڄ ٽڂور (‪ )15‬هٵيٶز(‪ )3‬إوث‪ً ٟ‬ثفز (‪ )2‬هٵيٶز ديڄ ٕو‪ ٟ‬وآمٌ ثٽٲٌيٴ‬
‫ثٽقجةَ ‪٩‬پ ثٽٺٌر ي جؽڀ وافو ثٽل‪٩‬ذيڄ ثٽڂوثٱ‪٪‬يڄ ي‪ٚ‬ذـ فجځت هوٯ ٽي‪ٚ‬ذـ ثٽپ‪٪‬خ (‪ٝ 4‬و ‪)3‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪)34‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽپ‪٪‬خ ځؾڂو‪٩‬ز ‪ٝ‬و ځؾڂو‪٩‬ز ص‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دجٽپ‪٪‬ذز‬

‫(‪(008‬‬
‫ي وٯ هيث ثالّپوح ځڄ ثٽضوًيخ إٽ ص‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دج هثس دجء‪ٝ‬جٱز إٽ ‪-:‬‬
‫‪ -1‬ثٽ‪٪‬ڂټ ثٽؾڂج‪٩‬ت ثٽ ؾوځت وثٽوٱج‪٩‬ت ‪.‬‬
‫‪ -2‬ثٽ ؾوٿ ثٽٌْي‪.٨‬‬
‫‪ -3‬ثٽوٱج‪ ٧‬ثٽٲٌهض ‪.‬‬
‫‪ -4‬ثٽض ويٰ‪.‬‬
‫‪ -5‬ص‪٢‬ويٌ فجالس ثٽپ‪٪‬خ ثٽڂنضپٲز ثءّچجه‪ /‬ثٽضٮ‪٢‬يز‪.‬‬
‫ثٽپ‪٪‬خ (‪ٝ5‬و‪٩)5‬پ هوٱيڄ دوؽوه فٌثُ ثٽڂٌځ دڂْجفز ٽ‪٪‬خ‪46×36‬يجًهر دٌٖ‪ ٟ‬ثٽپڂْضيڄ ٽڂور‬
‫(‪ )15‬هٵجةٴ (‪ )3‬إوث‪ً ٟ‬ثفز (‪ )2‬هٵيٶز يٖضٌ‪ ٟ‬ثٽپ‪٪‬خ د‪ٌ٢‬يٶز (ًؽټ ٽٌؽټ) ٽ‪٪‬خ ثٽ‪ٞ‬ج٭‪ ٠‬وٱت‬
‫فجٽز ثٽپ‪٪‬خ داٹغٌ ځڄ ٽڂْضيڄ صقوٻ ثٽٺٌر ٽپٲٌيٴ ثآلمٌ‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪)34‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽپ‪٪‬خ ځؾڂو‪٩‬ز ‪ٝ‬و ځؾڂو‪٩‬ز ص‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دجٽپ‪٪‬ذز‬

‫ځڄ ثٽڂ ڀ ‪٩‬چو صچٲيي هيث ثٽضڂٌيڄ ‪٩‬وٿ صوٵٰ ثٽپ‪٪‬خ دْذخ مٌوػ ثٽٺٌر ٱيٺوڃ ثٽڂوًح ځؾ َث‬
‫ٽپٺٌثس الّضڂٌثً ‪٩‬پت ثيٶج‪ ٧‬وثفو وځ‪٪‬وٻ ٕٮټ ‪٩‬جٽت‪.‬‬

‫‪ -3‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط اٌّزؼشط ثبٌىشح‬


‫يوٍ‪ ٧‬ثٽٲٌيٴ ‪٩‬پ ٕٺټ ځؾڂو‪٩‬جس ويؤهب ثٽضڂٌيڄ ‪٩‬پ ‪١‬وٻ ثٽڂپ‪٪‬خ ‪ ،‬ثٽؾٌض ثٽٌْي‪ ٨‬دجٽٺٌر ځڄ‬
‫ديڄ ثٽٖوثم٘ څقو وّ‪ ٠‬ثٽڂپ‪٪‬خ عڀ ځچجوٽز ثٽٺٌر ٽل‪٩‬خ ثٽڂٶجدټ وثٽ‪٪‬وهر ٌّي‪٪‬ج إٽ ځٺجڃ ثالڅ‪٢‬لٳ‬
‫وهٺيث دقيظ يؤهض ٹټ ال‪٩‬خ (‪ )5‬ثڅ‪٢‬لٵجس ‪ ،‬صڂچـ ًثفز ٽپڂؾڂو‪٩‬جس ځڄ (‪ )3-2‬هٵجةٴ او ًؽو‪٧‬‬
‫ثٽچذ‪ٌٝ )136-126( ٜ‬دز دجٽوٵيٶز‪ .‬عڀ ي‪٪‬جه ثٽضڂٌيڄ ځٌر ثمٌب وٽٺڄ د‪ٌ٢‬يٶز ثمٌب ثٽل‪٩‬خ د‪٪‬و‬
‫ثٽڂچجوٽز يْضڂٌ دجٽٌٹ‪ ٜ‬ځڄ ديڄ ثٽٖوثم٘ ثٽ ثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽڂٶجدپز ٽيٶٰ مپٲج ٽيٺڂټ (‪ )5‬ثڅ‪٢‬لٵجس‬
‫ثمٌب ‪.‬‬

‫(‪(009‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪)36‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽڂض‪ٌ٪‬ػ دجٽٺٌر ص‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دجٽپ‪٪‬ذز‬
‫ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر او دووڅ ج‬

‫‪ -4‬اعٍ‪ٛ‬ة عجبق اٌززبثغ ثبٌغش‪ ٞ‬ثبٌىشح ٌزؽ‪٠ٛ‬ش اٌزحًّ اٌخبص‬


‫يٶْڀ ثٽٲٌيٴ إٽ ځؾڂو‪٩‬جس ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز (‪ )4‬ال‪٩‬ذيڄ يٶٲوڃ ٱت ٍثويز يچ‪٢‬پٴ ثٽل‪٩‬خ ًٵڀ (‪)1‬‬
‫دجٽؾٌض دوفٌؽز ثٽٺٌر دجصؾجر وّ‪ ٠‬ثٽڂپ‪٪‬خ عڀ يووً ځڄ مپٰ ثٽٶڂ‪ ٨‬دجصؾجر ٍځيپز ثٽل‪٩‬خ ًٵڀ (‪)2‬‬
‫ويچجوٽز ثٽٺٌر ځڄ د‪٪‬و (‪ )16‬ځضٌ ٽيچ‪٢‬پٴ ثٽل‪٩‬خ ًٵڀ (‪ )2‬ثٽ وّ‪ ٠‬ثٽڂپ‪٪‬خ ويووً ځڄ مپٰ ثٽٶڂ‪٨‬‬
‫ويٌؽ‪ ٨‬ٱيچجوٽ ج ثٽ ثٽل‪٩‬خ ًٵڀ (‪ )3‬وهٺيث فض يچ ت ثٽل‪٩‬خ ًٵڀ (‪ )4‬ثٽضڂٌيڄ وثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽضت‬
‫صچ ت ثٽضڂٌيڄ ٵذټ ثٽڂؾڂو‪٩‬جس ثالمٌب هت ثٽٲجةَر ‪ ،‬او يضوٍ‪ ٧‬ثٽل‪٩‬ذيڄ ثالًد‪٪‬ز ‪٩‬چو ٹټ ٍثويز‬
‫ويٶوٿ ثٽل‪٩‬خ ًٵڀ (‪ )1‬دجٽٌٹ‪ ٜ‬دجٽٺٌر څقو وّ‪ ٠‬ثٽڂپ‪٪‬خ عڀ ثٽووًثڃ څقو ٍځيپز ثٽل‪٩‬خ ًٵڀ (‪)2‬‬
‫ٽيچجوٽز ثٽٺٌر ٱيْضپڂ ج ويٌٹ‪ ٜ‬د ج څقو ثٽوّ‪ ٠‬عڀ يووً دجصؾجر ثٽل‪٩‬خ ًٵڀ (‪ )3‬وهٺيث ‪،‬‬
‫وثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽضت صچ ت ثٽضڂٌيڄ ٵذټ ثٽڂؾڂو‪٩‬جس ثالمٌب هت ثٽٲجةَر ‪ .‬صڂچـ ًثفز ٽپڂؾڂو‪٩‬جس ځڄ‬
‫(‪ )3-2‬هٵجةٴ او ًؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ٌٝ )136-126( ٜ‬دز دجٽوٵيٶز‪ .‬ٽي‪٪‬جه ثٽضڂٌيڄ ځٌر ثمٌب ودجٽ‪ٌ٢‬يٶز‬
‫ثالوٽ اض ثٽٌؽو‪ ٧‬ٽپَځيټ وځچجوٽضز ثٽٺٌر ‪.‬‬

‫(‪(071‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪)37‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ّذجٳ ثٽضضجد‪ ٨‬دجٽؾٌض دجٽٺٌر ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دجٽپ‪٪‬ذز ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر‬

‫‪ - 2‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌزذس‪٠‬ت اٌفزش‪ٞ‬‬


‫ًٹ‪٩ ٜ‬پ ٕٺټ ځؾڂو‪٩‬جس ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز (‪ )5‬ال‪٩‬ذيڄ يٌٹ‪ٞ‬وڃ دٖٺټ ٵ‪ٌ٢‬ض ځٌوًث دڂٌٹَ هثةٌر‬
‫ثٽڂپ‪٪‬خ څقو ‪٩‬پڀ ثٽَثويز ثٽذ‪٪‬يو دٖور ‪ %65 – 15‬ځڄ اٵ‪٩ٌّ ٚ‬ز وًثفز هٌوٽز مٲيٲز ‪ٌٛ٩‬‬
‫ثٽڂپ‪٪‬خ ځڄ (مپٰ ثٽ وٯ) اض ثٽٌٹ‪ ٜ‬وثٽٌثفز يٖٺټ ًٵڀ )‪(8‬ٹټ هوًصيڄ يٶ‪ ٪٢‬ج ثٽل‪٩‬خ يڂچـ‬
‫ًثفز (‪ )5‬هٵيٶز او ًؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪ٌٝ )136-126( ٜ‬دز دجٽوٵيٶز‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪)31‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽضوًيخ ثٽٲضٌض ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دجٽپ‪٪‬ذز ځڄ هوڃ ٹٌر‬

‫(‪(070‬‬
‫‪ -1‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط اٌغش‪٠‬غ اٌّزٕب‪ٚ‬ة (اٌفبسرٍه) ثبٌىشح أ‪ ٚ‬ثذ‪ ْٚ‬وشح‪.‬‬
‫يٶْڀ ثٽٲٌيٴ ‪٩‬پ ٕٺټ ځؾڂو‪٩‬جس ٹټ ځؾڂو‪٩‬ز(‪ )5‬ال‪٩‬ذيڄ او اٵټ ‪ ،‬وٱت هيڇ ثٽ‪ٌ٢‬يٶز صٺوڃ‬
‫ثٽڂْجٱز ثٽڂٶ‪٢‬و‪٩‬ز ځنضپٲز وثٽٌْ‪٩‬ز ځنضپٲز وٱضٌثس ثٽٌثفز ځنضپٲز يٺوڃ ثٽضڂٌيڄ دجٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪٨‬‬
‫‪٩‬پ ؽڂي‪ ٨‬ثٽن‪٢‬و‪ ٟ‬ثٽ‪٢‬وٽيز ٽپڂپ‪٪‬خ وثٽ ٌوٽز ثٽنٲيٲز ‪٩‬پ ؽڂي‪ ٨‬ثٽن‪٢‬و‪ ٟ‬ثٽ‪ٌٝ٪‬يز ٽپڂپ‪٪‬خ‬
‫ودجّض‪٪‬ڂجٻ ثٽڂپ‪٪‬خ ٹپه وٹپڂج ٵ‪ٌٚ‬س ثٽڂْجٱز ٍثهس ثٽٌْ‪٩‬ز دقيظ صٺوڃ ثٽٌْ‪٩‬ز دٖور ځڄ (‪-15‬‬
‫‪ ) %65‬ٹټ هوًر ٹجځپز يٶ‪ ٪٢‬ج ثٽل‪٩‬خ يڂچـ ًثفز (‪ )5‬هٵيٶز او ًؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪)136-126( ٜ‬‬
‫‪ٌٝ‬دز دجٽوٵيٶز ‪ ،‬يٺًٌ ثٽضڂٌيڄ ځٌصيڄ او فْخ م‪ ٠٢‬ثٽڂوًح ويٲ‪ٞ‬ټ ثّض‪٪‬ڂجٻ ثٽؾٌض دجٽٺٌثس ‪.‬‬

‫ثٽضڂٌيڄ (‪)36‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽٌْي‪ ٨‬ثٽڂضچجوح (ثٽٲجًصپٸ) دجٽٺٌر او دووڃ ٹٌر ٽض‪٢‬ويٌ‬
‫ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دجٽپ‪٪‬ذز‬

‫‪ - 1‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌزذس‪٠‬ت اٌذائش‪ٌ ٞ‬زؽ‪٠ٛ‬ش اٌزحًّ اٌخبص ثبٌىشح‬


‫د‪٪‬و صچٲيي ثٽل‪٩‬ذيڄ ثٽضڂٌيڄ ًٵڀ (‪ )1‬ص‪ً ٢٪‬ثفز ٽڂور (‪ )3-2‬هٵيٶز او ًؽو‪ ٧‬ثٽچذ‪-126( ٜ‬‬
‫صچض ت ؽڂي‪ ٨‬ثٽضڂجًيڄ ‪١ .‬وٻ ځور‬ ‫صڂٌيڄ ًٵڀ (‪. )2‬وهٺيث فض‬ ‫‪/ٛ)136‬ه ‪ ،‬عڀ ثالڅضٶجٻ إٽ‬
‫ثٽضڂٌيڄ يقوههج ثٽڂوًح ‪ ،‬ويٲ‪ٞ‬ټ ثڃ صٺوڃ ثٽٲضٌر ٽٺټ صڂٌيڄ (‪ )66‬عجڅيز ‪.‬‬

‫(‪(077‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪)46‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽضوًيخ ثٽوثةٌض دجٽٺٌر ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ دجٽپ‪٪‬ذز‬

‫‪ -36‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط إٌّ‪ٛ‬ع ( ٌ‪١‬بلخ اٌٍؼت )‬


‫وهو څو‪ ٧‬مجٗ يڂَػ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر وځڄ هوڃ ٹٌر ويْڂ ٱت ځوّو‪٩‬ز ثٽپيجٵز ثٽذوڅيز دپيجٵز‬
‫ثٽپ‪٪‬خ وٱيه يوٍ‪ ٧‬ثٽل‪٩‬ذوڃ ٹڂج ٱت ثٽٖٺټ اهڅجڇ ٽيچٲي ثٽضڂٌيڄ دجٽضْپْټ ثٽضجٽت‪:‬‬
‫م‪٠‬‬ ‫‪ c‬عڀ ثٽ‪٪‬وهر ځٖيج إٽ‬ ‫‪ b‬ىهجح وإيجح عڀ ثالڅ‪٢‬لٳ ثٽٌْي‪ ٨‬إٽ‬ ‫‪ -1‬ثٽٌٹ‪ ٜ‬ځڄ ‪ a‬إٽ‬
‫ثٽذوثيز×‪3‬ځٌثس وٱضٌر ثٽٌثفز هت ٱضٌر ثٽڂٖت ديڄ ثٽٌٹ‪ ٜ‬اځج ٱضٌر ثٽٌثفز ٱت څ جيز اوٻ ٱ‪٪‬جٽيز‬
‫ٱ ت هٵيٶز وثفور‪.‬‬
‫‪ -2‬ثٽٌٹ‪ ٜ‬ځڄ ‪ a‬إٽ ‪ b‬ىهجح وإيجح عڀ ثالڅ‪٢‬لٳ ثٽٌْي‪ ٨‬إٽ ‪ d‬عڀ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ىهجح وإيجح ديڄ ‪d‬‬
‫و‪ c‬عڀ ثٽ‪٪‬وهر ٽن‪ ٠‬ثٽذوثيز دجٽڂٖت دچٲِ صوٵيضجس ثٽٌثفز ثٽْجدٶز‪.‬‬
‫‪ -3‬صٺٌثً ثٽضڂٌيڄ ث وٻ ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر دجٽوفٌؽز ثٽٌْي‪٪‬ز × ‪ 3‬ځٌثس ځ‪ ٨‬څٲِ ٱضٌثس ثٽٌثفز ثٽْجدٶز‪.‬‬
‫‪ -4‬صٺٌثً ثٽضڂٌيڄ‪2‬ځ‪ ٨‬ثٽٺٌر دچٲِ صوٵيضجس ثٽضڂٌيڄ‪.2‬‬

‫(‪(073‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪)41‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽڂچو‪ ( ٧‬ٽيجٵز ثٽپ‪٪‬خ ) ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ ٽپ‪٪‬ذز‬
‫دووڃ ٹٌر‬

‫‪ - 33‬اعٍ‪ٛ‬ة اٌشوط اٌّى‪ٛ‬و‪ ٟ‬ثزٕبفظ اٌّغّ‪ٛ‬ػز‪ ٓ١‬ثشوط اٌز٘بة ‪ٚ‬اال‪٠‬بة وّب ف‪ ٟ‬اٌزغٍغً‬
‫أدٔبٖ‪:‬‬
‫‪ً -1‬ٹ‪ ٜ‬اوٻ‪5‬يجًهر ىهجح وإيجح‪.‬‬
‫‪ -2‬عڀ ًٹ‪ 26ٜ‬يجًهر داٵ‪٩ٌّ ٚ‬ز(ثٽڂؾڂو‪٩‬ز ث وٽ ځڄ ‪ a‬إٽ ‪ d‬وثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽغجڅيز ځڄ ‪d‬‬
‫إٽ ‪.a‬‬
‫‪ً -3‬ٹ‪5 ٜ‬يجًهر ثٽغجڅيز ىهجح وإيجح(ثٽڂؾڂو‪٩‬ز ث وٽ ځڄ ‪ d‬إٽ ‪ c‬عڀ إٽ ‪ d‬وثٽڂؾڂو‪٩‬ز ثٽغجڅيز‬
‫ځڄ ‪ a‬إٽ ‪ b‬عڀ إٽ ‪ a‬ٽضچض ت ثٽووًر ث وٽ ويڂچـ ثٽل‪٩‬ذوڃ هٵيٶز ًثفز‬
‫‪ -4‬يٺًٌ ثٽضڂٌيڄ ځٌر عجڅيز دچٲِ ثٽضوٵيضجس ثٽْجدٶز ځ‪ ٨‬ٱضٌر ًثفز هٵيٶز وثفور‬
‫‪ -5‬يٺًٌ ثٽضڂٌيڄ ځٌر عجٽغز وهيڇ ثٽڂٌر ځ‪ ٨‬ثٽٺٌثس دچٲِ آٽيز ثٽضڂٌيڄ ثٽْجدٴ‪.‬‬

‫(‪(074‬‬
‫ثٽضڂٌيڄ (‪)42‬‬
‫ثٽضوًيخ دجّپوح ثٽٌٹ‪ ٜ‬ىهجدج وثيجدج دضچجٱِ ثٽڂؾڂو‪٩‬ضيڄ ٽض‪٢‬ويٌ ثٽضقڂټ ثٽنجٗ‬
‫د‪ٌ٢‬يٶز ثٽضچجٱِ‬

‫(‪(075‬‬
(076(
‫اٌفصً اٌخبِظ‬
‫اٌزؼت اٌؼعٍ‪ٚ ٟ‬ػٍّ‪١‬بد اعزؼبدح اإلعزشفبء‬

‫(‪(072‬‬
(078(
‫اٌزؼت اٌؼعٍ‪ٚ ٟ‬ػٍّ‪١‬بد اعزؼبدحاالعزشفبء‪:‬‬
‫ثٽض‪٪‬خ‪ :‬هوهذو‪ ٟ‬وٵضت ٽپٶوًر ‪٩‬پ ث هثس‪ ،‬وهو ‪٥‬جهٌر ثيؾجديز ٱْيوٽوؽيز ٹيڂيجةيز صقوط‬
‫ؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز څضيؾز ث هثس ثٽذوڅت او ثٽڂ جًض او ثٽن‪٢٢‬ت ثٽيض څٲيڇ ثٽٌيج‪ٝ‬ت‬
‫ملٻ ثٽضوًيذجس‪ .‬وهو ځڄ ثٽڂو‪ٝ‬و‪٩‬جس ثٽضت ص ڀ ثٽڂوًديڄ وثٽل‪٩‬ذيڄ وثءهثًييڄ دج‪٩‬ضذجًڇ ثفو‬
‫ځ‪٪‬وٵجس ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت وثفو اّذجح ثء‪ٙ‬جدجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز وثڃ صٶويڀ ثٽڂ‪٪‬پوځجس ثٽنج‪ٙ‬ز دجٽض‪٪‬خ‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬پت و‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس هت ځڄ ثؽټ ثڃ ي‪٢‬پ‪ ٨‬ثٽڂوًح وثٽل‪٩‬خ وثءهثًض ‪٩‬پ ځج يقوط‬
‫هثمټ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ اعچجس ود‪٪‬و ثٽؾ و ثٽذوڅت ځڄ ‪٩‬ڂپيجس هوٿ ودچجس وځج صٲٌ‪ٝ‬ه ثٽضوًيذجس‬
‫ثٽٌيج‪ٝ‬يز ثٽألوٹْؾيچيز وث وٹْؾيچيز ځڄ ص‪٪‬خ ‪٩‬پ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽ‪ٞ٪‬پت و‪٩‬پ ث ؽ َر‬
‫ثٽو‪٥‬يٲيز ثالمٌب ودچجس ‪٩‬پ هيڇ ثٽڂ‪ٌ٪‬ٱز يڂٺڄ إيؾجه ثٽقپوٻ ثٽنج‪ٙ‬ز دجٽض‪٪‬خ وآٽيجس ثٽضنپ٘ ځچه‪.‬‬
‫إڃ ثٽض‪٪‬خ ثٽيض يقوط ٽل‪٩‬خ يڂٺڄ اڃ يٺوڃ ‪٩‬جځجً اض يٖڂټ ؽڂي‪ ٨‬اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز‬
‫څضيؾز ځٖجًٹز ؽڂي‪ ٨‬اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ٱت ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٹڂج ٱت ثٽْذجفز وثٽؾٌض او‬
‫ثٽڂذجًيجس‪ .‬وٵو يٺوڃ ثٽض‪٪‬خ ځو‪٪ٝ‬ت اض يٖڂټ ‪ٞ٩‬پز وثفور او ځؾڂو‪٩‬جس ‪ٞ٩‬پيز ځ‪٪‬يچز څضيؾز‬
‫ځٖجًٹز هيڇ ثٽ‪ٞ٪‬پز او ځؾڂو‪٩‬ز ثٽ‪ٞ٪‬لس ٱت ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت وٵو يٺوڃ ثٽض‪٪‬خ ځؤٵضجً څضيؾز صچٲيي‬
‫ثٽل‪٩‬خ ٽپضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز او ثالوٹْؾيچيز وهت ًه ٱ‪٪‬ټ دوڅت ‪١‬ذي‪٪‬ت وّپيڀ يقوط څضيؾز‬
‫ٽپؾ و ثٽيض ديٽه ثٽؾ جٍثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽ‪ٞ٪‬پت او څضيؾز ٽپضٮيٌثس ثٽٺيڂيجةيز ثٽٺ ٌدجةيز او څٶ٘ ٱت‬
‫ځ‪ٚ‬جهًثٽ‪٢‬جٵز څضيؾز الّض لٷ ځ‪٦٪‬ڂ ج اعچجس ثٽضوًيخ ويڂٺڄ ٵيجُ ثٽض‪٪‬خ ثٽڂؤٵش ځڄ ملٻ‬
‫ثٽڂ‪٦‬جهٌ ثٽڂيٺجڅيٺيز ثٽنجًؽيز ٹجڅنٲج‪ ٛ‬دٌْ‪٩‬ز وٵور ث هثس و‪٩‬وٿ ثٽٶوًر ‪٩‬پ ثٽضٮپخ ‪٩‬پ ثٽڂٶجوځز‬
‫ٱت صوًيذجس ثٽٶور وثٍهيجه ‪٩‬وه ث م‪٢‬جس اض ثڅنٲج‪ ٛ‬هٵز ثٽقٌٹز وثڅنٲج‪ ٛ‬ثٽضوثٱٴ ثٽقٌٹت وٵو‬
‫يٺوڃ ثٽض‪٪‬خ ٭يٌ ځؤٵش اض يضڂيَ دجالّضڂٌثًيز ثٽچْذيز ٽذ‪ ٜ٪‬ثٽوٵش وٵو يڂضو ٽ‪٪‬ور اّجدي‪ ٨‬څضيؾز‬
‫ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيخ ثٽيض يْذخ ثءؽ جه ثٽذوڅت وثٽچٲْت وهچجٷ ‪٩‬ور اّذجح ٽ يث ثٽض‪٪‬خ ځچ ج ‪٩‬وٿ‬
‫صچجّخ ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ځ‪ ٨‬ٵوًثس وإځٺجڅيجس ثٽل‪٩‬خ و‪٩‬وٿ صچجّخ ‪٩‬ڂپيجس ثٽقڂټ ځ‪٩ ٨‬ڂپيجس‬
‫ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس وٵو يٺوڃ ثٽض‪٪‬خ ىهچت اض يقوط ٽپؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ثٽڂٌٹَض (ثٽڂل) ٹڂج ٱت ځڂجًّز‬
‫ث ‪٩‬ڂجٻ ثٽيهچيز او ثٽٖ‪ٌ٢‬څؼ وٵو يٺوڃ ثٽض‪٪‬خ فْت ٹڂج ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽضت صض‪٢‬پخ هًؽز ‪٩‬جٽيز ځڄ‬
‫ثٽضٌٹيَ ثٽقْت ثٽڂٌصذ‪ ٠‬دچٖج‪ ٟ‬ثٽقوثُ ٹقجّز ثٽذ‪ ٌٚ‬وثٽْڂ‪ ٨‬ٹڂج ٱت ٽ‪٪‬ذز ثٽٌځجيز‪.‬‬
‫وثٽْؤثٻ ثٽيض ي‪ٌ٢‬ؿ (ځجىث يقوط ؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز اعچجس ود‪٪‬و ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت)‬
‫وثٽؾوثح ‪٩‬پ هيث ثٽْؤثٻ هو ‪٩‬چوځج يچٲي ثٽل‪٩‬خ صوًيذجصه ثٽيوځيز ٱجڃ ثٽ‪٪‬ڂپيجس ثٽٲْيوٽوؽيز‬
‫وثٽٺيڂيجةيز هثمټ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ صڂٌ دغلط ځٌثفټ هت‪-:‬‬
‫‪ِ -3‬شحٍخ اٌزؼت (ِشحٍخ االعز‪ٙ‬الن ‪ٚ‬اٌ‪ٙ‬ذَ)‬
‫صقوط هيڇ ثٽڂٌفپز ‪٩‬چوځج يٶوٿ ثٽل‪٩‬خ دضچٲيي ثٽضوًيذجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز ّوثس ٹجڅش اوٹْؾيچيز او‬
‫وٹْؾيچيز فيظ صقوط ‪٩‬ڂپيجس هوٿ وثّض لٷ ٽپ‪٢‬جٵز اعچجس ثٽضوًيذجس‪.‬‬
‫‪ِ -1‬شحٍخ اعزؼبدح االعزشفبء‬
‫وهت ثٽڂٌفپز ثٽضت ص‪٪‬ٶخ ځٌفپز صچٲيي ثٽضوًيذجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز وصْضڂٌ ٱضٌثص ج صذ‪٪‬جً ٽچو‪ ٧‬ثٽضوًيخ‬
‫وٕوصه وفؾڂه وثٽٌثفز ديڄ ثٽضٺٌثًثس وديڄ ثٽڂؾجځي‪ ٨‬ٱڂڄ ثٽڂ‪ٌ٪‬وٯ ٽٺټ فڂټ صوًيذت ٱضٌر ٍځچيز‬
‫ٽلّضٖٲجس صضچجّخ ځ‪٪‬ه‪ .‬وځٌفپز ثالّضٖٲجس ال ص‪٪‬چت ٱٶ‪٩ ٠‬وهر ثٽڂؤٌٕثس ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز‬

‫(‪(079‬‬
‫إٽ ثٽو‪ ٨ٝ‬ثالدضوثةت ٵذټ ثٽضوًيخ دټ ثڃ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز ود‪٪‬و صچجوٻ وؽذجس ٭يثةيز‬
‫صضچجّخ ځ‪١ ٨‬ذي‪٪‬ز ثٽقڂټ ثٽضوًيذت يذوا ثٽؾْڀ دجّض‪٪‬جهر ځج صڀ ثّض لٹه ځڄ ‪١‬جٵز ودٲضٌثس ٍځچيز‬
‫ځنضپٲز دټ ينَڃ ثٽؾْڀ ‪١‬جٵز ثٹذٌ ځڄ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽضت ثّض پٺ ج اعچجس ثٽضوًيذجس ومج‪ٙ‬ز إىث ٹجڅش‬
‫ثٽضٮييز ؽيور وصضچجّخ ځ‪ ٨‬ځج صڀ ثّض لٹه اعچجس ثٽضوًيخ وٽو صڀ ص‪٪‬وي‪ ٜ‬ځج ثّض پٸ ځڄ ثٽ‪٢‬جٵز‬
‫ثٽڂْض پٺز ٱٶ‪ ٠‬ٽڂج صڀ ص‪٢‬ويٌ ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز ٽل‪٩‬خ وٽٺڄ ثٽضٮييز ثٽؾيور ص‪٪‬ڂټ ‪٩‬پ ٍيجهر‬
‫ځنَوڅجس ثٽ‪٢‬جٵز ثٽٲوّٲجصيز وثٽٺٌدوهيوًثس وثٽوهوڃ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس ‪.‬‬

‫‪ِ -1‬شحٍخ ف‪ٛ‬ق اٌزؼ‪٠ٛ‬ط‬


‫وهت ص‪٪‬چت ثڃ ثٽؾْڀ د‪٪‬و ثٽضوًيذجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز ٵو ‪٩‬و‪ ٛ‬ځج صڀ ثّض لٹه ځڄ ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز دٖٺټ‬
‫ثٹذٌ ځڂج صڀ ثّض لٹه وهيث ي‪٪‬چت ثڃ ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂوؽوهر ٱت ثٽؾْڀ د‪٪‬و ٱضٌر ثالّضٖٲجس صٺوڃ‬
‫ثٹذٌ ٱت ٹغيٌ ځڄ ث فيجڃ ځڄ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽضت ٹجڅش ځوؽوهر ا‪ٙ‬لً دجٽؾْڀ ٵذټ ثّض لٹ ج ٱت ثٽضوًيخ‬
‫وديٽٸ ٱجڃ ځْضوب ثٽ‪٢‬جٵز يٌصٲ‪ ٨‬ٵپيلً ‪٩‬ڄ څٶ‪٢‬ز ثٽذوثيز وصْڂ هيڇ (ځٌفپز ٱوٳ ثٽض‪٪‬وي‪ )ٜ‬وڅضيؾز‬
‫ٽپضوًيذجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز وفووط ثٽض‪٪‬خ و‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس صقوط ثالّضؾجدجس وثٽضٺيٲجس ثٽو‪٥‬يٲيز‬
‫ؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز وهيڇ ثٽضٺيٲجس ‪٩‬پ علعز اڅوث‪ ٧‬هت‪-:‬‬

‫أ‪ -‬رى‪١‬فبد ثغ‪١‬ؽخ أ‪ ٚ‬ػذَ ‪ٚ‬ع‪ٛ‬د رأص‪١‬ش ‪ٚ‬اظح ٌٍزى‪١‬ف‬


‫وصقوط هيڇ ثٽضٺيٲجس څضيؾز اهثس صوًيذجس دْي‪٢‬ز ال صؤعٌ دٖٺټ وث‪ٝ‬ـ ‪٩‬پ ثٽقجٽز ثٽذوڅيز‬
‫وثٽو‪٥‬يٲيز ٽل‪٩‬خ ومج‪ٙ‬ز ‪٩‬چو صٺٌثً هيڇ ثٽضوًيذجس دٲضٌثس ٍځچيز ځضذج‪٩‬ور ځغټ ثٽضوًيخ ٽڂٌر‬
‫وثفور او ځٌصيڄ ٱت ث ّذو‪ ، ٧‬هيڇ ثٽٲضٌر ٹٲيپز دجڃ صچ ت صاعيٌ هيڇ ثٽضٺيٲجس‪ ،‬وهيڇ ثٽضوًيذجس ال‬
‫صقوط ص‪٢‬وًثً وث‪ٝ‬قجً وځپڂوّجً دڂْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز ٽل‪٩‬خ ٽٶپز صاعيٌهج وٽذ‪٪‬و ثٽٲضٌر ثٽَځچيز‬
‫ديڄ وفور صوًيذيز وامٌب‪.‬‬

‫ة ‪ -‬رى‪١‬فبد ‪ٚ‬اظحخ ‪ٍِّٛٚ‬عخ ػٍ‪ِ ٝ‬غز‪ ٜٛ‬اٌحبٌخ اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ ٌالػت‬


‫وصقوط هيڇ ثٽضٺيٲجس څضيؾز اهثس ثٽضوًيذجس ثٽلفٶز ملٻ او د‪٪‬و ځٌفپز ٱوٳ ثٽض‪٪‬وي‪ ٜ‬ؽ َر‬
‫وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز وهت ثٽڂٌفپز ثٽڂچجّذز هثس ثٽضٺٌثً ثٽضجٽت ٽپضوًيذجس اض ثٽٲضٌر ثٽَځچيز‬
‫ديڄ ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ث وٻ وثٽقڂټ ثٽضوًيذت ثٽغجڅت صٺوڃ ځغجٽيز وڅ‪ٌ٦‬ثً ٽضٺٌثً ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز وٱٶجً‬
‫ٽ يث ثٽڂذوا ٱجڃ ځْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز ٽل‪٩‬خ ّوٯ صضقْڄ دٖٺټ وث‪ٝ‬ـ وځپڂوُ وهچجٷ د‪ٜ٪‬‬
‫ثٽضوًيذجس يضڀ صچٲييهج ٵذټ ثٽو‪ٙ‬وٻ إٽ ځٌفپز ٱوٳ ثٽض‪٪‬وي‪ ٜ‬وهت صوًيذجس ثٽقڂټ ثٽَثةو وثٽٮٌ‪ٛ‬‬
‫ځچ ج هو ٽضقْيڄ ثٽضٺيٲجس ثٽنج‪ٙ‬ز دجٽڂذجًيجس وصٶ‪ ٨‬هيڇ ثٽقجٽز ځڄ ثٽضٺيٲجس ‪ٝ‬ڂڄ ځ‪٢ٚ‬پـ ((ثٽض‪٪‬خ‬
‫ثٽڂؤٵش)) وهت ځن‪ ٠٢‬ٽ ج ځڄ ٵذټ ثٽڂوًح ‪.‬‬

‫ط‪ -‬ػذَ حذ‪ٚ‬س اٌزى‪١‬فبد‬


‫صقوط هيڇ ثٽقجٽز ‪٩‬چوځج صؤهب ثٽضوًيذجس ثٽلفٶز ٵذټ ثالڅض جس ځڄ ځٌفپز ثالّضٖٲجس فيظ صٺوڃ‬
‫ٱضٌر ثٽٌثفز ديڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ٵپيپز وال صْڂـ د‪٪‬وهر ث ؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز وثٽ‪ٞ٪‬لس إٽ ځٌفپز‬
‫ؽيور ځڄ ثالّضٖٲجس دټ صؤهب هيڇ ثٽضوًيذجس ملٻ ‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس فيظ ٽڀ يضڀ ثّضٖٲجس‬
‫(‪(031‬‬
‫ځ‪٦٪‬ڀ ثٽ‪٪‬ڂپيجس ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز هثمټ ثٽؾْڀ ‪ ،‬وڅضيؾز ٽلّضڂٌثً دجٽضوًيذجس وٱٶجً ٽ يث ثٽڂذوا‬
‫ثٽنج‪١‬ب ٱت ثٽضوًيخ ٱجڅه يقوط ثڅنٲج‪ ٛ‬ٱت ٵوًر وٹٲجسر ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ ث هثس ودجٽضجٽت ‪٩‬وٿ ف‪ٚ‬وٻ‬
‫صٺيٲجس ٱْيوٽوؽيز وٹيڂيجةيز هثمټ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ؽْڀ ثٽل‪٩‬خ و‪٩‬وٿ صٶوٿ ځْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز‬
‫وهيث ي چوًػ صقش ځ‪٢ٚ‬پـ ثٽض‪٪‬خ ثٽيض يضڂيَ دجالّضڂٌثًيز ثٽچْذيز وهو ص‪٪‬خ ّپذت وٽه صاعيٌ ‪٩‬پ‬
‫‪ٙ‬قز ثٽل‪٩‬خ ثٽذوڅيز وثٽچٲْيز ويؤهض إٽ ثڅنٲج‪ ٛ‬ځْضوثڇ دٖٺټ وث‪ٝ‬ـ وځپڂوُ‪.‬‬

‫االعزشفبء ِٓ األحّبي اٌزذس‪٠‬ج‪١‬خ‬


‫ثالّضٖٲجس ځ‪٪‬چجڇ ثّض‪٪‬جهر او صؾويو ځؤٌٕثس ثٽقجٽز ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز وثٽچٲْيز ٽپٌيج‪ٝ‬ت د‪٪‬و‬
‫صچٲييڇ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز او هت ثٽ‪٪‬وهر دجٽؾْڀ إٽ فجٽز ځج ٵذټ ث هثس او اٱ‪ٞ‬ټ ځچ ج اض ثٽضنپ٘ ځڄ‬
‫صاعيٌثس ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽْجدٶز وثٽضت اهس إٽ ثٽض‪٪‬خ ثٽڂؤٵش ٽل‪٩‬خ وهيڇ ثٽ‪٪‬ڂپيز هت ٱت ٭جيز‬
‫ث هڂيز ٽض‪٢‬ويٌ ځْضوب ٽل‪٩‬ذيڄ وثڃ صٶچيض ج دٖٺټ ‪٩‬پڂت وّپيڀ هت ځڄ اوٽويجس وځ ڂجس ثٽڂوًديڄ‬
‫وثٽڂنض‪ٚ‬يڄ‪ .‬فيظ عذش ‪٩‬پڂيجً ثڃ ثالڅؾجٍثس ثٽٌيج‪ٝ‬يزال يڂٺڄ ٽ ج ثڃ صضقٶٴ دووڃ ځ‪ٚ‬جفذز‬
‫ثالّضٖٲجس ٽألفڂجٻ ثٽضوًيذيز ‪ ،‬وثڅ‪٢‬لٵجً ځڄ هيث ثٽڂذوا ا‪ٙ‬ذـ ثٽڂوًح ي‪٪‬ڂټ ځ‪ ٨‬ځؾڂو‪٩‬ز ځڄ‬
‫ثٽڂنض‪ٚ‬يڄ ٱت ثٽ‪٪‬پوٿ ثٽڂنضپٲز ثٽڂٌصذ‪٢‬ز دجٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٹجٽٲْيوٽوؽيج وثٽٺيڂيجس وثٽضٮييز‬
‫وثٽ‪٪‬لؽيز و‪٩‬پڀ ثٽچٲِ څز ملٻ ٱضٌر ‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس صقوط ‪٩‬ڂپيجس ثٽذچجس و‪٩‬ڂپيجس‬
‫صؾويو ثٽ‪٢‬جٵز و‪٩‬ڂپيجس ثٽضٺيٰ ثٽٲْيوٽوؽت وثٽٺيڂيجةت ٽألؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز وڅضيؾز هڂيز ‪٩‬ڂپيجس‬
‫ثالّضٖٲجس ٱت ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز ا‪ٙ‬ذقش ثالصؾجڇ ثٽؾويو ٽپضاعيٌ ‪٩‬پ ثٽٌيج‪ٝ‬ت وٽلًصٶجس دڂْضوب‬
‫ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز وصقٶيٴ ثالڅؾجٍثس ‪ ،‬ٹڂج اڅ ج ٱضٌر ال صٶټ اهڂيز ‪٩‬ڄ ٱضٌر ثٽضوًيخ څٲْه وثڅ‪٢‬لٵجً‬
‫ځڄ ځجصٶوٿ ٱجڃ ‪٩‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس صقضجػ إٽ ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ٹڂج هو ثٽقجٻ ٽپضن‪٢‬ي‪ ٠‬ٽألفڂجٻ ثٽضوًيذيز‬
‫ملٻ ثٽڂوّڀ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ‪ ،‬وهيث يضڀ ځڄ ملٻ ثٽضچْيٴ وثٽض‪٪‬جوڃ ديڄ ثٽٺجهً ثٽضوًيذت وثٽڂنض‪ٚ‬يڄ‬
‫د‪٪‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس وثڃ م‪٢‬ز ثالّضٖٲجس صو‪ ٨ٝ‬دڂج صضچجّخ ځ‪ ٨‬څو‪٩‬يز ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽضت څٲيهج‬
‫ثٽل‪٩‬خ ‪ ،‬ٹڂج اڃ څؾجؿ ‪٩‬ڂپيجس ثٽضٺيٰ ثٽو‪٥‬يٲت ٽل‪٩‬خ يض‪٢‬پخ ځٌث‪٩‬جر ځذوايڄ اّجّييڄ هڂج‪-:‬‬
‫ا‪ -‬ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ثٽْپيڀ ٽ‪٪‬ڂپيجس ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت (صٶچيڄ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز وصوٍي‪ ٪‬ج ‪٩‬پ ثٽٲضٌثس‬
‫ثٽضوًيذيز ملٻ ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز او ثٽٖ ٌيز)‪.‬‬
‫ح‪ -‬ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ثٽْپيڀ ٽ‪٪‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس دڂج يچْؾڀ ځ‪١ ٨‬ذي‪٪‬ز وڅو‪٩‬يز ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز او ثٽڂذجًيجس‬
‫وڅو‪ ٧‬څ‪٦‬جٿ إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْضنوٿ وثٽ‪ٞ٪‬لس ثٽ‪٪‬جځپز ٱت ثٽضوًيخ وهًؽز إ‪٩‬وثه ثٽٌيج‪ٝ‬ت وثٽ‪٪‬ڂٌ‬
‫وثٽؾچِ ‪ ،‬وهيث يض‪٢‬پخ ثٽڂ‪ٌ٪‬ٱز ثٽوثٱيز د‪٢‬ذي‪٪‬ز ‪٩‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس وصاعيٌثص ج ثٽڂنضپٲز ‪٩‬پ اؽ َر‬
‫وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ فض يڂٺڄ صقٶيٴ اٱ‪ٞ‬ټ ثالڅؾجٍثس وثٽچضجةؼ ملٻ ثٽڂذجًيجس‪.‬‬
‫ثڃ ‪٩‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس ؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز اعچجس ود‪٪‬و ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ال صضڀ دَځڄ‬
‫ځضْجوض ٱڂچ ج يقضجػ إٽ ‪٩‬ور عوثڅت وځچ ج يقضجػ إٽ ‪٩‬ور ّج‪٩‬جس وځچ ج يقضجػ إٽ ‪٩‬ور ايجٿ و‪٩‬پيه‬
‫يؾخ ‪٩‬وٿ ثال‪٩‬ضڂجه ‪٩‬پ ځؤٌٕ وثفو ځغټ ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ وث‪٩‬ضذجًڇ ځؤٌٕ ي‪٪‬ٺِ ثالڅض جس ځڄ‬
‫‪٩‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس ٽذجٵت اؽ َر ثٽؾْڀ ٹڂج ثڃ ‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ال صضڀ دٌْ‪٩‬ز ځضْجويز‬
‫ٱٲت ثٽذوثيز يٺوڃ ثالّضٖٲجس ٌّي‪٪‬جً عڀ يٶټ صوًيؾيجً ٹڂج هو ثٽقجٻ دجٽچْذز الّضٖٲجس ثٽويڄ‬
‫ث وٹْؾيچت فيظ يٺوڃ ثالّضٖٲجس دجٽٶْڀ ث وٻ ځڄ ثٽويڄ ث وٹْؾيچت ثٽٮيٌ الٹضيٺت اٌّ‪ ٧‬دقوثٽت‬
‫(‪ )45‬ځٌر ځڄ ثٽويڄ ث وٹْؾيچت ثٽلٹضيٺت‪.‬‬
‫(‪(030‬‬
‫ثٽْؤثٻ هو ٹيٰ څٶيِ ثّضٺڂجٻ ‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ؟‬
‫يڂٺڄ ځ‪ٌ٪‬ٱز ‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس وځٌثفپ ج ځڄ ملٻ ٵيجُ او ځ‪ٌ٪‬ٱز ثٽڂؤعٌثس ثٽضجٽيز‬
‫(ثٽ ٌځوڅجس – ثءڅَيڂجس – ثٽوٿ – ثٽذوٻ – ثالمضذجًثس ثٽٲْيوٽوؽيز ٽپؾ جٍ ثٽووًض وثٽضچٲْت‬
‫وثٽ‪ٞ٪‬پت وثٽ‪ٚ٪‬ذت وثالمضذجًثس ثٽذوڅيز)‪ .‬وٵيجّ ج ملٻ ثٽٌثفز عڀ ٵيجّ ج د‪٪‬و ثٽضوًيخ عڀ يضڀ صضذ‪٨‬‬
‫ثٽٶيجّجس ديڄ ٱضٌر ٍځچيز وامٌب ٽضض‪ٌ٪‬ٯ ‪٩‬پ څْخ ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس ٽٺټ ځؤٌٕ وٍځڄ ثالّض‪٪‬جهر‬
‫ٽٺټ ځؤٌٕ (ثٽٲضٌثس ثٽَځچيز ٽلّضٖٲجس) وٹيٽٸ ځڄ ملٽ ج يڂٺڄ صقويو هًؽز صاعيٌ ث فڂجٻ‬
‫ثٽضوًيذيز ‪٩‬پ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ؽْڀ ثٽل‪٩‬خ‪.‬‬

‫اٌزؼت اٌز‪٠ ٞ‬حذس أصٕبء ‪ٚ‬ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اٌأل‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ‬


‫ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز ص‪٪‬چت هت ٹټ صڂٌيڄ ّوثس ٹجڃ دوڅت او ځ جًض او م‪٢٢‬ت يچٲي دٖور‬
‫ٵ‪ٚ‬وب ځڄ ‪ %166 – 66‬ځڄ اٵ‪ٕ ٚ‬ور وځور هيث ثٽضڂٌيڄ ثٵټ ځڄ (‪ )3‬هٵجةٴ ي‪٪‬و صوًيذجً‬
‫وٹْؾيچيجً (اض إڃ ثٽ‪٢‬جٵز صچضؼ دووڃ صومټ ث وٹْؾيڄ او د‪٪‬وٿ ٹٲجيز ث وٹْؾيڄ )‪.‬‬
‫وثٽْؤثٻ هو ځج هت اّذجح ثٽض‪٪‬خ اعچجس ود‪٪‬و ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز‪.‬‬
‫ا‪ -‬يقوط ثٽض‪٪‬خ اعچجس ود‪٪‬و ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز څضيؾز ٽ‪٪‬ور اّذجح ځچ ج څٶ٘ ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز‬
‫ثٽألوٹْؾيچيز وهت )‪ (ATP-PC‬علعت ٱوّٲجس ثالهڅوٍيڄ وٱوّٲجس ثٽٺٌيجصيڄ فيظ صٺوڃ ثٽٺڂيز‬
‫ثٽڂْض پٺز ځڄ هيڇ ثٽڂ‪ٚ‬جهً هت ثٹذٌ ځڄ ٹڂيز ثڅضجؽ ج او إ‪٩‬جهر صٺويچ ج هثمټ ث ٽيجٯ ثٽ‪ٞ٪‬پيز‪،‬‬
‫ومج‪ٙ‬ز ځجهر )‪ (PC‬ٱوّٲجس ثٽٺٌيجصيڄ هثمټ ثٽ‪ٞ٪‬پز وهيڇ ثٽڂجهر هت ثٽڂْؤوٽز ‪٩‬ڄ إ‪٩‬جهر صٺويڄ‬
‫)‪ (ATP‬وثٽيض ي‪٪‬و ثٽڂ‪ٚ‬وً ث ّجّت وثٽڂذجٌٕ ٽپ‪٢‬جٵز‪ .‬ثڃ ثٽچٶ٘ ٱت ٹڂيز )‪ (ATP‬إٽ ثٵټ ځڄ‬
‫(‪ )% 76‬ځڄ ٹڂيضز يؤهض إٽ ثڅنٲج‪ ٛ‬ٱت ‪٩‬ڂپيجس دچجس ځجهر ثالّضيټ ثٽٺوٽيڄ ثٽضت صضوثؽو ٱت‬
‫ثٽقوي‪ٚ‬لس ثالٕضذجٹيز ٱت ځچ‪٢‬ٶز ثالص‪ٚ‬جٻ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ثٽ‪ٞ٪‬پت وثٽضت صْڂ‪ ٨‬دوموٻ ثءٕجًر ثٽ‪ٚ٪‬ذيز‬
‫ثٽوثًهر ځڄ ثٽڂل إٽ ثٽ‪ٞ٪‬لس ودجٽضجٽت ٱجڃ ثڅنٲج‪ ٛ‬ٹڂيز )‪ (ATP‬صؤهض إٽ ‪ٌ٩‬ٵپز و‪ٙ‬وٻ‬
‫ثءٕجًر ثٽ‪ٚ٪‬ذيز هثمټ ثٽپيٲز ثٽ‪ٞ٪‬پيز وديٽٸ صچنٲ‪ ٜ‬ٵوًر ثٽ‪ٞ٪‬لس ‪٩‬پ ثٽضٶپ٘ وثالڅذْج‪ٟ‬‬
‫دجٽٖٺټ ثٽڂ‪٢‬پوح وڅضيؾز ٽضٺٌثً ثالي‪٪‬جٍثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز إٽ ثٽ‪ٞ٪‬لس ٽضچٲيي ثٽوثؽخ ثٽڂ‪٢‬پوح (اض‬
‫ٍيجهر څٖج‪ ٟ‬ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت) وڅ‪ٌ٦‬ثً ٽإل‪٩‬جٵز ثٽڂوؽوهر هثمټ ث ٽيجٯ ثٽ‪ٞ٪‬پيز څضيؾز ٽٶپز وؽوه‬
‫ثالّضيټ ٹوٽيڄ ٱت ځچج‪١‬ٴ ثالص‪ٚ‬جٻ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ثٽ‪ٞ٪‬پت يقوط ثٽض‪٪‬خ ثٽ‪ٚ٪‬ذت اض يقوط ثڅنٲج‪ ٛ‬ٱت‬
‫ځْضوب ثٽضوثٱٴ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ثٽ‪ٞ٪‬پت و‪٩‬پ اعٌهج صَهثه فجٽز ‪٩‬وٿ ثٽوٵز وثءصٶجڃ ٱت ث هثس ثٽڂ جًض‬
‫وص‪ ٌ ٦‬هيڇ ثٽقجالس وث‪ٝ‬قز ٱت ثٽڂچجٍالس ثٽٲٌهيز ٹجٽڂلٹڂز وثٽڂ‪ٚ‬جً‪٩‬ز وثٽڂذجًٍر فيظ ثڃ‬
‫فووط ثٽض‪٪‬خ يَيو ځڄ ٱضٌر ثٽٺڂوڃ ثٽضت صْذٴ ًه ثٽٲ‪٪‬ټ هثس ځ جًر ثٽ ؾوٿ وصچنٲ‪ ٜ‬هٵز ثٽضوؽيه‬
‫وصٶټ ٌّ‪٩‬ز ثٽقٌٹجس ثٽ ؾوځيز ٹڂج يٶټ ثءفْجُ دضٶويٌ ثٽڂْجٱز ديچه وديڄ ثٽن‪ٚ‬ڀ وديڄ ثٽَځيټ‬
‫ومج‪ٙ‬ز ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽٲٌٵيز ٱضقوط ‪٩‬ور ام‪٢‬جس ٵو يٺوڃ ٽ ج صاعيٌ ّپذت ‪٩‬پ ث هثس ثٽؾڂج‪٩‬ت او‬
‫ثٽچضيؾز ثٽچ جةيز ٽپچَثٻ او ثٽڂذجًثر ٹڂج يقوط څضيؾز ثٽض‪٪‬خ ثڅنٲج‪ ٛ‬ٱت ٌّ‪٩‬ز وٵور ثالڅٶذج‪ٛ‬‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬پت و‪٩‬وٿ ثٽٶوًر ‪٩‬پ ثٽقٲج‪٩ ٣‬پيه ٽٲضٌر ځچجّذز اض ثًصٲج‪ٍ ٧‬ځڄ ثالڅٶذج‪ ،ٛ‬ٹڂج إڃ ثٽض‪٪‬خ د‪٪‬و‬
‫ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز يؤهض إٽ ثمضلٻ ثٽقجٽز ثٽٲيَيجةيز ٽپنپيز څضيؾز المضلٯ څْذز صوٍي‪٨‬‬
‫ثيوڅجس ثٽ‪ٚ‬وهيوٿ وثيوڅجس ثٽذوصجّيوٿ مجًػ وهثمټ ٭ٖجس ثٽنپيز ثٽ‪ٞ٪‬پيز ٹڂج يقوط ثمضلٻ ٱت‬
‫‪٩‬ڂپيجس ثٽضچ‪٦‬يڀ وثٽضوثٱٴ ‪٩‬پ ځْضوب ثٽنپيز ثٽ‪ٚ٪‬ذيز‪.‬‬
‫(‪(037‬‬
‫ح‪ -‬وځڄ ثٽچجفيز ثٽ‪٢‬ذيز ٱجڃ ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز ثٽٖويور صؤهض إٽ إ‪ٙ‬جدز د‪ ٜ٪‬ث څْؾز‬
‫وث ٽيجٯ ثٽ‪ٞ٪‬پيز وص‪٩ ٌ ٦‬پ هيتز صيذِ واٽڀ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس يْضڂٌ ځڄ (‪ )2 – 1‬يوٿ ومج‪ٙ‬ز د‪٪‬و‬
‫ثٽڂذجًيجس ثٽٶويز او ثٽْذجٵجس ثٽڂضٺًٌر ملٻ ٱضٌر ٵ‪ٚ‬يٌر ځڄ ثٽَځڄ وٵو ص‪ٚ‬ټ هيڇ ثء‪ٙ‬جدجس إٽ‬
‫إ‪ٙ‬جدجس ځؤٵضز ٱت ث وصجً وثٽ‪ٞ٪‬لس‪.‬‬
‫ػ‪ -‬يقوط ثٽض‪٪‬خ اعچجس ود‪٪‬و ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز څضيؾز ٽضقپټ ثٽْٺٌ ال ثوٹْؾيچيجً اض ‪٩‬چوځج‬
‫ي‪ٚ‬ذـ ثٽؾپوٹوٍ ځ‪ٚ‬وًثً ٽپ‪٢‬جٵز ٱت ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز ٱجڃ هيث ثٽضقپټ يچضؼ ‪٩‬چه ‪١‬جٵز‬
‫دجء‪ٝ‬جٱز إٽ إڅضجػ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ وٽقجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ صاعيٌثس ّپذيز ‪٩‬پ ځْضوب ث هثس صٺوڃ ځڄ‬
‫ملٻ ځج يپت‪-:‬‬
‫‪ -1‬إڃ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ يضؾڂ‪ ٨‬ٱت ځچج‪١‬ٴ ثالص‪ٚ‬جٻ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ثٽ‪ٞ٪‬پت ځڂج يؤهض إٽ إ‪٩‬جٵز و‪ٙ‬وٻ‬
‫ثءٕجًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ثٽوثًهر ٽألٽيجٯ ثٽ‪ٞ٪‬پيز ‪٩‬پ ثٽٌ٭ڀ ځڄ ځقجوٽز ثٽل‪٩‬خ إي‪ٚ‬جٻ هيڇ ثءٕجًثس‬
‫وڅضيؾز ٽيٽٸ ٱجڃ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت يض‪٪‬خ ومج‪ٙ‬ز ثٽنليج ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ثٽقٌٹيز ځڂج يؤهض ىٽٸ إٽ ‪٩‬وٿ‬
‫ثڅض‪٦‬جٿ و‪٩‬وٿ ثڅْيجديز و‪ٙ‬وٻ ثءٕجًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز إٽ ثٽ‪ٞ٪‬لس د‪ٚ‬وًر ؽيور ويچنٲ‪ ٜ‬ځْضوب‬
‫ثٽضوثٱٴ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ثٽ‪ٞ٪‬پت‪.‬‬
‫‪ -2‬إڃ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ‪٩‬چوځج يضؾڂ‪ ٨‬ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس يؤهض صٌثٹڂه إٽ ٍيجهر او ځ‪ٞ‬ج‪٩‬ٲز ثٽ‪ٞ‬ٮ‪٠‬‬
‫ثٽضچج‪ٝ‬قت ديڄ ثٽْجةټ هثمټ ثٽنپيز وثٽْوثةټ مجًػ ثٽنپيز فيظ ي‪ٚ‬ذـ ٭ٖجس ثٽنپيز ځچٲيثً ّ لً‬
‫ٽپْوثةټ وديٽٸ يقوط ‪٩‬وٿ صوثٍڃ ثيوڅت هثمټ ومجًػ ثٽنپيز ٱضنٌػ ثيوڅجس ثٽ‪ٚ‬وهيوٿ ثٽذوصجّيوٿ‬
‫ځڄ وثٽ ثٽنپيز ثٽ‪ٞ٪‬پيز إٽ دلٍځج ثٽوٿ او ثٽنليج ث مٌب وهيث يؤهض إٽ څٶ٘ ځپقو‪ ٣‬ٱت‬
‫ثيوڅجس ثٽذوصجّيوٿ ٱت ثٽنليج ثٽ‪ٞ٪‬پيز ځڂج يؤعٌ ‪٩‬پ و‪ٙ‬وٻ ثءٕجًر ثٽ‪ٚ٪‬ذيز هثمټ ثٽنليج‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬پيز ودجٽضجٽت إ‪٩‬جٵه و‪ٙ‬وٻ ثءٕجًر ثٽ‪ٚ٪‬ذيز إٽ ځچج‪١‬ٴ ثٽضٌثٹيخ ثٽغلعيز ثٽڂوؽوهر ثٽضت صقضوض‬
‫‪٩‬پ ځجهر ثيوڅجس ثٽٺجٽْيوٿ وثٽضت ص‪٪‬و ثٽ‪٪‬جځټ ث ّجّت ٱت ثٽضٶپ٘ وثالڅذْج‪ ٟ‬ٹوڅ ج صْج‪٩‬و ‪٩‬پ‬
‫ثص‪ٚ‬جٻ ميو‪ ٟ‬ثٽڂجّيويڄ دنيو‪ ٟ‬ثالٹضيڄ ٱيقوط ثالڅَالٳ اض صقوط ‪٩‬ڂپيجس ثٽضٶپ٘ وثالڅذْج‪.ٟ‬‬
‫ٹڂج يقوط څضيؾز ٽَيجهر ثٽ‪ٞ‬ٮ‪ ٠‬ثٽضچج‪ٝ‬قت ديڄ ثٽْوثةټ هثمټ ثٽنپيز ومجًؽ ج إٽ مٌوػ ‪٩‬وه ځڄ‬
‫ثءڅَيڂجس ثٽڂوؽوهر هثمټ ثٽنپيز ٹئڅَيڀ ٹٌيجصيڄ ٹيچجٍ ‪ CPK‬وإڅَيڀ ‪ LDH‬الٹضيٸ هض هيوًوؽيَ‬
‫ځڂج يؤعٌ ىٽٸ ‪٩‬پ ‪٩‬ڂپيز صقپټ ثٽڂوثه ثٽٮيثةيز هثمټ ثٽنپيز‪.‬‬
‫ثڃ صٌثٹڀ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس يؤهض إٽ إيٶجٯ ‪٩‬ڂټ ثءڅَيڂجس ثٽضت صٶوٿ دضقپټ‬
‫ثٽٺليٺوؽيڄ وثٽْذخ ٱت ىٽٸ ي‪٪‬وه إٽ اڃ صٌثٹڀ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ يؤهض إٽ مٲ‪ )PH( ٜ‬ثٽوٿ‬
‫صٌٹيَ ثيوڃ ثٽ يوًوؽيڄ وديٽٸ ي‪ٚ‬ذـ ثٽوٿ فجځ‪ٞ‬يجً وثٵټ ځڄ هًؽز (‪ )7‬وهيڇ ثٽَيجهر ٱت فڂو‪ٝ‬ز‬
‫ثٽوٿ صؤهض إٽ صٮييٌ م‪ٚ‬جة٘ ثٽذٌوصيچجس ثٽڂوؽوهر ٱت ثٽوٿ ودڂج ثڃ صٌٹيخ ثءڅَيڂجس يقضوض‬
‫‪٩‬پ ثٽذٌوصيچجس ٽيث ٱجڃ م‪ٚ‬جة٘ ثءڅَيڂجس هت ث مٌب صضٮيٌ څضيؾز ٽقڂو‪ٝ‬ز ثٽوٿ وهيث يْذخ‬
‫م‪٢‬وًر ‪٩‬پ فيجر ثٽٖن٘‪.‬‬

‫(‪(033‬‬
‫االعزشفبء ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اٌأل‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ‬
‫أ‪ -‬رغذ‪٠‬ذ ِصبدس اٌؽبلخ اٌأل‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ (‪)ATP-PC‬‬
‫صقوط د‪٪‬و ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز (وهت ثٽضوًيذجس ثٽضت صٺوڃ ٱي ج ٕور ثٽضوًيخ ځڄ (‪-66‬‬
‫‪ )%166‬ځڄ اٵ‪ٕ ٚ‬ور وٍځڄ صچٲيي هيڇ ثٽضڂجًيڄ ثٵټ ځڄ (‪ )36‬عجڅيز) ثّض لٷ ٹذيٌ ٽڂ‪ٚ‬جهً‬
‫ثٽ‪٢‬جٵز ثٽٲوّٲجصيز وهت ‪ ATP‬علعت ٱوّٲجس ثالهيچوّيڄ ‪ PC‬وٱوّٲجس ثٽٺٌثصيڄ ثال ثڃ ثّض‪٪‬جهر او‬
‫صؾويو هيڇ ثٽڂ‪ٚ‬جهً يٺوڃ ٌّي‪٪‬جً ومج‪ٙ‬ز ٱت ثٽغوثڅت ث وٽ ځڄ ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس وصٺضڂټ ‪٩‬ڂپيجس‬
‫ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس د‪٪‬و (‪ )5 - 3‬هٵجةٴ وٹڂج يپت‪-:‬‬
‫څْذز صؾويو ثٽٲوّٲجس‬ ‫ٍځڄ ثالّضٖٲجس‬
‫څْذز ثٽضؾويو ٵپيپز‬ ‫ثٵټ ځڄ ‪ 16‬عوثڅت‬
‫‪%56‬‬ ‫(‪ )36‬عجڅيز ث وٽ‬
‫‪%75‬‬ ‫(‪ )66‬عجڅيز ث وٽ‬
‫‪%63‬‬ ‫(‪ )126‬عجڅيز‬
‫‪%61‬‬ ‫(‪ )116‬عجڅيز‬
‫ثڃ ّذخ صؾويو ثٽٲوّٲجس دٌْ‪٩‬ز ملٻ ثٽغوثڅت ث وٽ د‪٪‬و ثٽضوًيخ ثٽألوٹْؾيچت هو څضيؾز ٽَيجهر‬
‫ٌّ‪٩‬ز و‪٩‬ڂٴ ثٽضچٲِ ملٻ هيڇ ثٽٲضٌر عڀ صٶټ وصيٌر ثٽضؾويو د‪٪‬و ىٽٸ دْذخ ثٽ‪٢‬پخ ‪٩‬پ ث وٹْؾيڄ‬
‫ځڄ ٵذټ ثٽٶپخ و‪ٞ٩‬لس ثٽضچٲِ وث ؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز ث مٌب هثس‪٩‬ڂپ ج دجٽٖٺټ ثٽڂ‪٢‬پوح ‪.‬‬

‫ة‪ -‬رغذ‪٠‬ذ اٌذ‪ ٓ٠‬األ‪ٚ‬وغغ‪ٟٕ١‬‬


‫ثٽويڄ ث وٹْؾيڄ هو ٹڂيز ث وٹْؾيڄ ثٽڂْض پٺز ملٻ ٱضٌر ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس د‪٪‬و ثٽضوًيذجس‬
‫ثٽألوٹْؾيچيز وٵو ا‪١‬پٴ ‪٩‬پي ج ‪ Fox‬ځ‪٢ٚ‬پـ ثّضٖٲجس ث وٹْؾيڄ وصْضنوٿ هيڇ ثٽٺڂيز ځڄ‬
‫ث وٹْؾيڄ ٱيڂج يپت‪-:‬‬
‫‪ -1‬يْضنوٿ ثٽٶْڀ ث وٻ ځڄ هيڇ ثٽٺڂيز وثٽضت صْڂ ثٽويڄ ث وٹْؾيڄ ثٽٌْي‪ ٨‬او دووڃ الٹضيٸ ٱت‬
‫صؾويو ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽألوٹْؾيچيز ثٽٲوّٲجصيز (‪ )ATP-PC‬وصْضڂٌ ٱضٌص ج فوثٽت ځڄ (‪)3 - 2‬‬
‫هٵيٶز ويقضجػ ٱي ج ثٽؾْڀ الّض‪٪‬جهر هيڇ ثٽڂ‪ٚ‬جهً ځڄ (‪ )4 - 2‬ٽضٌ ځڄ ث وٹْؾيڄ ٽٮيٌ ثٽڂضوًديڄ ثځج‬
‫ثٽل‪٩‬ذيڄ ثٽڂضوًديڄ صوًيذجً ؽيوثً ٱضٺوڃ ثٽقجؽز إٽ ځڄ (‪ )1 - 6‬ٽضٌ ځڄ ث وٹْؾيڄ الّض‪٪‬جهر‬
‫ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽٲوّٲجصيز‪.‬‬
‫‪ -2‬يْضنوٿ ثٽٶْڀ ثٽغجڅت ځڄ هيڇ ثٽٺڂيز ځڄ ث وٹْؾيڄ وثٽضت صْڂ ثٽويڄ ث وٹْؾيچت ثٽذ‪٢‬تس او‬
‫ثٽلٹضيٺت ٱت ثٽضنپ٘ ځڄ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ثٽڂضؾڂ‪ ٨‬ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽوٿ فيظ يچنٲ‪ ٜ‬فجځ‪ٜ‬‬
‫ثٽلٹضيٸ صوًيؾيجً ويٶټ صاعيٌڇ ‪٩‬پ ثٽل‪٩‬خ عڀ يضڀ ثٽضنپ٘ ځچه دٲضٌر ٍځچيز ال صٶټ ‪٩‬ڄ ّج‪٩‬ز وثفور‬
‫وٽٺڄ يضڀ ثٽضنپ٘ ځڄ ‪ %56‬ځڄ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ د‪٪‬و (‪ )25‬هٵيٶز ود‪٪‬و (‪ )75‬هٵيٶز صڀ ثٽضنپ٘ ځڄ‬
‫‪ %65‬ځڄ ٹڂيز فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ثٽڂضؾڂ‪٪‬ز ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽوٿ وهيث يضڀ ځڄ ملٻ ځٖجًٹز‬
‫ثٽڂچ‪٦‬ڂجس ثٽقيويز ٱت ثٽضنپ٘ ځڄ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ وثٽضت ص‪٪‬و م‪ ٠‬ثٽوٱج‪ ٧‬ث وٻ ‪ٝ‬و ثٽضٮيٌثس ٱت‬
‫ثٽضوثٍڃ ثٽقجځ‪ٞ‬ت ثٽٶج‪٩‬وض ٱت ثٽوٿ دجء‪ٝ‬جٱز إٽ هوً ثٽٌةضيڄ وثٽٺپ ٱت ثٽضنپ٘ ځڄ فجځ‪ٜ‬‬
‫ثٽلٹضيٸ ٹڂج صْضنوٿ هيڇ ثٽٺڂيز ځڄ ث وٹْؾيڄ ٽضؾويو ثٽٺليٺوؽيڄ ثٽڂْض پٸ ځڄ ملٻ صقويټ‬
‫فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ إٽ فجځ‪ ٜ‬ثٽذيٌوٱٸ عڀ إٽ ثٽٺليٺوؽيڄ وص‪ٚ‬ټ ٹڂيز ثٽويڄ ثالوٹْؾيچت ٽوب‬
‫(‪(034‬‬
‫ال‪٩‬ذت ثٽڂْضويجس ثٽ‪٪‬پيج إٽ فوثٽت (‪ )25 - 26‬ٽضٌ ځڄ ث وٹْؾيڄ وثٽڂْضويجس ث ٵټ ځڄ (‪- 13‬‬
‫‪ )15‬ٽضٌ ځڄ ث وٹْؾيڄ‪.‬‬
‫‪ -3‬صؾويو ځنجٍڃ ثٽٺليٺوؽيڄ‪ ،‬ثّض لٷ ثٽٺليٺوؽيڄ ينضپٰ صذ‪٪‬جً ٽٖور ثٽقڂټ ثٽضوًيذت وځوصه‬
‫وٱضٌثس ثٽٌثفز ثٽذيچيز د‪٪‬و ثٽضوًيخ ٱٲت ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز ىثس ثٽٖور ثٽ‪٪‬جٽيز وٽڂور ٵ‪ٚ‬يٌر‬
‫ود‪ٌ٢‬يٶز ثٽضوًيخ ثٽٲضٌض ود‪٪‬و (‪ّ )16‬ج‪٩‬جس يضڀ صؾويو فوثٽت (‪ )%66‬ځڄ ثٽٺليٺوؽيڄ ود‪٪‬و‬
‫(‪ّ )24‬ج‪٩‬ز يضڀ ثځضلس ثٽڂنجٍڃ دجٽٺليٺوؽيڄ إال اڃ هيڇ صض‪٢‬پخ صٮييز ؽيور و٭چيز دجٽٺجًدوهيوًثس‬
‫ٽض‪٪‬وي‪ ٜ‬ځج ثّض پٸ ځڄ ؽليٺوؽيڄ‪.‬‬
‫اٌزؼت أصٕبء ‪ٚ‬ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اال‪ٚ‬وغغ‪١ٕ١‬خ‬
‫ثٽضوًيذجس ث وٹْؾيچيز ص‪٪‬چت هت ٹټ صڂٌيڄ ّوثس ٹجڃ دوڅت او ځ جًض او م‪٢٢‬ت يچٲي دٖور ثٵټ‬
‫ځڄ ‪ %16‬ځڄ اٵ‪ٕ ٚ‬ور وٍځڄ هيث ثٽضڂٌيڄ اٹغٌ ځڄ (‪ )5‬هٵجةٴ ي‪٪‬ضذٌ صوًيذجً ثوٹْؾيچيجً (اض ثڃ‬
‫ثٽ‪٢‬جٵز صچضؼ دوؽوه ث وٹْؾيڄ ٱت ثٽنليج ثٽ‪ٞ٪‬پيز)‪.‬‬
‫وثٽْؤثٻ ځج اّذجح ثٽض‪٪‬خ اعچجس ود‪٪‬و ثٽضوًيذجس ثالوٹْؾيچيز‬
‫ا‪ -‬يقوط ثٽض‪٪‬خ اعچجس ود‪٪‬و ثٽضوًيذجس ث وٹْؾيچيز څضيؾز ٽچٶ٘ ځْضوب ثٽؾپٺوٍ ٱت ثٽوٿ وٵپز‬
‫ځنَوڃ ثٽٺليٺوؽيڄ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽٺذو وفيظ اڃ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت (ثٽڂل) ي‪٪‬ضڂو ٱت ٭يثسڇ ‪٩‬پ‬
‫ثٽؾپٺوٍ ٹڂ‪ٚ‬وً ٽ‪٢‬جٵضه فيظ يْض پٸ ثٽڂل (‪)5‬٭ڀ ځڄ ثٽؾپوٹوٍ ٹټ ّج‪٩‬ز يق‪ٚ‬ټ ‪٩‬پيه ځڄ‬
‫ؽليٺوؽيڄ ثٽٺذو ٱجڃ ثڅنٲج‪ ٛ‬څْذز ثٽؾپوٹوٍ ٱت ثٽوٿ څضيؾز ثالّضڂٌثً ٱت ثٽؾ و ثٽذوڅت وٵپز‬
‫ځنَوڃ ثٽٺليٺوؽيڄ څضيؾز ٽ‪ٞ‬ل ٹڂيز ٹذيٌر ځچه ‪٩‬پ ٕٺټ ؽپٺوٍ إٽ ثٽوٿ ٱجڃ ٵوًر ثٽؾ جٍ‬
‫ثٽ‪ٚ٪‬ذت صذوا دجڅنٲج‪ ٛ‬وصذوا ثٽضوثٱٶجس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ثٽ‪ٞ٪‬پيز دجٽضوث‪٩‬ت وصقوط ام‪٢‬جس ٱت إ‪ٙ‬وثً‬
‫ث وثځٌ ثٽضت يٌّپ ج ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ‪٩‬ڄ ٌّ‪٩‬ز وهٵز ث هثس وهيث يقوط ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽضت صْضڂٌ‬
‫ٹغٌ ځڄ (‪ )66‬هٵيٶز ‪ ،‬وڅ‪ٌ٦‬ثً هڂيز هيث ثٽڂو‪ٝ‬و‪٩ ٧‬پ ځْضوب ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٱٶو ثهضڀ ثٽ‪٪‬پڂجس‬
‫د يث ثٽڂو‪ٝ‬و‪ ٧‬واؽٌيش ثٽوًثّجس وث دقجط ٽضلٱت فووط ثٽض‪٪‬خ ثٽ‪ٞ٪‬پت او ثٽ‪ٚ٪‬ذت او ٹلهڂج‬
‫وو‪٪ٝ‬ش ٽ ج ثٽقپوٻ ثٽڂنضپٲز ٱڂغل ّڂـ دجّض‪٪‬ڂجٻ ځق‪٢‬جس ٽپضَوه دجٽڂجس وثٽؾپٺوٍ ٱت ّذجٵجس‬
‫ثمضٌثٳ ثٽ‪ٞ‬جفيز وثٽڂجًثعوڃ وىٽٸ ځڄ ثؽټ ص‪٪‬وي‪ ٜ‬ٱٶوثڃ ثٽْوثةټ وٽٌٱ‪ ٨‬ځْضوب ثٽؾپٺوٍ دجٽوٿ‬
‫د‪٪‬و صچجوٽه ځڄ ثٽڂق‪٢‬جس ثٽنج‪ٙ‬ز دجٽؾپٺوٍ و٭يٌهج ځڄ ثٽ‪ٚ٪‬جةٌ ثٽضت صٌٱ‪ ٨‬ځْضوب ثٽؾپٺوٍ دجٽوٿ‬
‫ٽضٮييز ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت اض ٽ‪ٞ‬ڂجڃ صوٱٌ ثٽڂ‪ٚ‬وً ثٽٌةيْت ٽپ‪٢‬جٵز ثٽضت يقضجؽ ج ثٽؾ جٍ‬
‫ثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽ‪ٞ٪‬لس وهيث ثٽڂذوا يچ‪٢‬ذٴ اي‪ٞ‬جً ‪٩‬پ ث ٽ‪٪‬جح ثٽؾڂج‪٩‬يز وثٽڂچجٍالس ثٽٲٌهيز فيظ ال‬
‫٭چ ‪٩‬ڄ ثّض‪٪‬ڂجٻ ثٽڂجس وثٽؾپٺوٍ اعچجس ود‪٪‬و ثٽڂذجًيجس‪.‬‬
‫وٵو اؽٌيش صؾٌدز ٽْذجٳ ثٽڂجًثعوڃ فيظ صڀ ثٽضَوه او صچجوٻ ثٽؾپٺوٍ د‪٪‬و (‪ )66‬هٵيٶز ځڄ دوس‬
‫ثٽؾٌض وىٽٸ ٽ‪ٞ‬ڂجڃ دٶجس ٵوًر ثٽل‪٩‬خ ځٌصٲ‪٪‬ز و‪٩‬وٿ هذو‪ ٟ‬ځْضوب هيڇ ثٽٶوًر اعچجس ثٽْذجٳ ‪،‬وٵو‬
‫ثص‪ٞ‬ـ ځڄ ثٽضؾٌدز ثڃ ثٽل‪٩‬خ صڂٺڄ ځڄ ثالّضڂٌثً دجٽٌٹ‪ ٜ‬د‪٪‬و صچجوٽه ثٽؾپوٹوٍ وهيث يوٻ ‪٩‬پ ثڃ‬
‫ثٽض‪٪‬خ ثٽڂؤٵش يڂٺڄ ثڃ يَوٻ إىث ثّضنوځچج ثءؽٌثسثس ثٽْپيڂز ءٍثٽضه‪.‬‬

‫(‪(035‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪) 51‬‬
‫صاعيٌ ثٽٌٹ‪ ٜ‬ثٽڂْضڂٌ ‪٩‬پ ثٽؾپوٹوٍ وثڅنٲج‪ ٛ‬څْذز ثٽؾپوٹوٍ ٱت ثٽوٿ د‪٪‬و‪ّ2‬ج‪٩‬ز ځڄ ثٽٌٹ‪ٜ‬‬
‫وٽٺڄ د‪٪‬و صچجوٻ(‪)266‬٭ٌثٿ ځڄ ثٽؾپوٹوٍ صڂٺڄ ثٽل‪٩‬خ ځڄ ثءّضڂٌثً دجٽٌٹ‪.ٜ‬‬

‫صاعيٌ ثٽؾٌض ثٽڂْضڂٌ ‪٩‬پ ځْضوب ثٽؾپوٹوٍ فيظ څلف‪ ٤‬ثڅنٲج‪ ٛ‬څْذز ثٽٺپٺوٍ دجٽوٿ اعچجس‬
‫ثٽؾٌض د‪٪‬و (‪ )66‬هٵيٶز ځڄ ثٽؾٌض وٽٺڄ د‪٪‬و صچجوٻ (‪ )266‬٭ڀ ځڄ ثٽؾپوٹوٍ صڂٺڄ ثٽل‪٩‬خ ځڄ‬
‫ثالّضڂٌثً دجٽؾٌض ودڂْضوب اٱ‪ٞ‬ټ ځڄ ثٽْجدٴ‪.‬‬
‫ح‪ -‬ثڃ ثًصٲج‪ ٧‬هًؽز فٌثًر ثٽؾوٻ ٽ ج صاعيٌ ّپذت ‪٩‬پ ځْضوب ث هثس ثٽذوڅت فيظ يقوط ثٽض‪٪‬خ‬
‫څضيؾز ٽپضوًيخ ثٽذوڅت ثٽيض يْضڂٌ ٽٲضٌر ‪١‬ويپز ويؤهض ٱت ثٽؾو ثٽقجً وثٽيض صٌصٲ‪ ٨‬هًؽز فٌثًصه‬
‫اٹغٌ ځڄ ‪ ْ 36‬فيظ يؤهض ثٽؾو ثٽقجً إٽ ثٽض‪ٌ٪‬ٳ ځڂج يؤهض ىٽٸ إٽ ٱٶوثڃ ٹڂيز ٹذيٌر ځڄ ثٽڂجس‬
‫وث ځلؿ ثٽڂ‪٪‬وڅيز ٹجٽ‪ٚ‬وهيوٿ وثٽذوصجّيوٿ و٭يٌهج ودجٽضجٽت څٶ٘ ثٽقؾڀ ثٽٺپت ٽپوٿ وڅضيؾز ٽيٽٸ‬
‫يقوط ٽَوؽز ٱت ثٽوٿ څضيؾز ٽٶپز ٹڂيز ثٽوٿ د‪٪‬و مٌوػ ثٽْوثةټ ځچه ٱضچنٲ‪ ٜ‬فٌٹز ثٽوٿ ثٽڂو‪ٝ‬و‪٩‬يز‬
‫هثمټ ثٽ‪ٞ٪‬لس ثٽ‪٪‬جځپز ځڂج يْذخ ىٽٸ ٽَوؽز ثٽ‪ٞ٪‬پز ٱيَيو ثالفضٺجٷ هثمټ ث ٽيجٯ ثٽ‪ٞ٪‬پيز ٽٶپز‬
‫ثٽْوثةټ وهيث يؤهض دووًڇ إٽ ٍيجهر ثٽٖٮټ ثٽڂذيوٻ ځڄ ثٽ‪ٞ٪‬پز اعچجس ثٽ‪٪‬ڂټ وهيث دووًڇ يؤهض إٽ‬
‫ثٽض‪٪‬خ‪ ،‬ٹڂج ثڃ هذو‪ ٟ‬فؾڀ ثٽوٿ ثٽڂوٱو‪ ٧‬ځڄ ثٽٶپخ يؤهض إٽ ٍيجهر ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ اعچجس ثٽؾ و‬
‫وهيث دووًڇ اي‪ٞ‬ج يؤهض إٽ ثٽض‪٪‬خ‪.‬‬
‫ػ‪ -‬ثء‪ٙ‬جدز دذ‪ ٜ٪‬ث ځٌث‪ ٛ‬ٹج څٲپوڅَث فيظ صؤعٌ هيڇ ث ځٌث‪٩ ٛ‬پ ٵوًر ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت و‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬پت ‪٩‬پ ثٽٶيجٿ دوثؽذجص ڂج دٺٲجسر ‪٩‬جٽيز ٱيٖ‪ ٌ٪‬ثٽل‪٩‬خ دجٽض‪٪‬خ څضيؾز ثٽڂٌ‪.ٛ‬‬
‫ه‪ -‬ثڅنٲج‪ ٛ‬څْذز ثٽقويو ٱت ثٽؾْڀ يؤهض إٽ ثڅنٲج‪ ٛ‬صٌٹيَ ثٽ يڂوؽپوديڄ ٱت ثٽوٿ ودجٽضجٽت مٲ‪ٜ‬‬
‫ثٽْ‪٪‬ز ثالوٹْؾيچيز (ځٶوثً ث وٹْؾيڄ ثٽڂقڂوٻ هثمټ ثٽ يڂوؽپوديڄ) ځڂج يؤهض ىٽٸ إٽ ٵپز‬
‫ث وٹْؾيڄ ءڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز وفووط ثٽض‪٪‬خ‪.‬‬
‫(‪(036‬‬
‫ثڃ ثٽض‪٪‬خ د‪٪‬و ثٽضوًيذجس ث وٹْؾيچيز يقوط څضيؾز ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْض پٺز وٍيجهر هًؽز فٌثًر ثٽؾْڀ‬
‫ثمضلٻ وّجةټ صچ‪٦‬يڀ هًؽز‬ ‫وٍيجهر څٖج‪٩ ٟ‬ڂپيجس ثٽضنپ٘ ځڄ ثٽقٌثًر ثٽَثةور وهيث يؤهض إٽ‬
‫فٌثًر ثٽؾْڀ ويقوط ثٽض‪٪‬خ‪.‬‬
‫ٹڂج يقوط ثٽض‪٪‬خ ٱت ثٽضوًيذجس او ثٽڂذجًيجس څضيؾز ٽضچجوٻ ثٽل‪٩‬خ وؽذجس ٭چيز دجٽوهوڃ او څضيؾز‬
‫ثٽضوًيذجس ٽڂْجٱجس ‪١‬ويپز وثٽضت صٺوڃ ٱي ج ثٽوهوڃ ثٽڂ‪ٚ‬وً ث ّجّت ٽپ‪٢‬جٵز فيظ يچضؼ ‪٩‬ڄ صقپټ‬
‫ثٽوهوڃ ٍيجهر ٱت ث فڂج‪ ٛ‬ثٽوهچيز ٱت ثٽوٿ ٹوٵوه ٽپ‪٢‬جٵز ودجٽضجٽت يچضؼ ‪٩‬ڄ هيڇ ثٽ‪٪‬ڂپيجس ٍيجهر ٱت‬
‫ثٽقجځ‪ ٜ‬ثالځيچت ثٽضٌدضوٱجڃ ٱت ثٽوٿ ٱيچٶټ هيث ثٽقجځ‪ ٜ‬ځڄ ثٽوٿ إٽ ثٽڂل ثٽيض يٶوٿ دضقويپه إٽ‬
‫ځجهر ثٽْيٌوصوڅيڄ ٱت ثٽڂل او ‪ HT.5‬ثمض‪ٚ‬جًثً إٽ ‪ 5.Hydroxytrptoamin‬فيظ ص‪٪‬ڂټ هيڇ‬
‫ثٽڂجهر ٹچجٵټ ٽإلٕجًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ديڄ ثٽنليج ثٽ‪ٚ٪‬ذيز وهيڇ ثءٕجًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ٽ ج هوً صغذي‪٢‬ت ‪٩‬پ‬
‫‪٩‬ڂټ ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت وڅضيؾز ٽَيجهر صٌٹيَهج ٱت ثٽڂل صؤهض إٽ ثٽٖ‪٪‬وً دجٽض‪٪‬خ وثٽڂيټ إٽ ثٽچوٿ‬
‫ٱيچنٲ‪ ٜ‬ځْضوب ثٽضقٲيَ وثءعجًر ودجٽضجٽت يچنٲ‪ ٜ‬ځْضوب ث هثس‪ ،‬وٹپڂج ٵپپچج ځڄ صچجوٻ ثٽوهوڃ ٵذټ‬
‫ثٽضوًيذجس ث وٹْؾيچيز وصچجوٽچج وؽذجس ٭يثةيز ٭چيز دجٽٺٌدوهيوًثس ٹپڂج ٵپش ٱٌ‪ٙ‬ز ٍيجهر صٌٹيَ‬
‫ثٽْيٌوصوڅيڄ‪ 5.HT‬ٱت ثٽڂل وٵپش ٱٌ‪ٙ‬ز فووط ثٽض‪٪‬خ ثٽڂٌٹَض‪.‬‬

‫االعزشفبء ثؼذ اٌزذس‪٠‬ت األ‪ٚ‬وغغ‪ٟٕ١‬‬


‫رغذ‪٠‬ذ اٌىال‪٠‬ى‪ٛ‬ع‪-: ٓ١‬‬
‫ثٽٺليٺوؽيڄ ٹڂ‪ٚ‬وً ٽپ‪٢‬جٵز ينَڃ ځ‪٦٪‬ڂه ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وصٶوً ٹڂيضز ثٽڂنَوڅز ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس‬
‫فوثٽت (‪)566‬٭ڀ و ص‪٪‬ضڂو ٹڂيضه ‪٩‬پ فؾڀ ثٽ‪ٞ٪‬لس وفجٽز ثٽل‪٩‬خ ثٽضوًيذيز وڅ‪٦‬جٿ ثٽضٮييز ‪ ،‬اځج‬
‫ثٽٺذو ٱينَڃ فوثٽت (‪)166‬٭ڀ ځڄ ثٽٺليٺوؽيڄ ويْضنوٿ هيث ثٽڂنَوڃ ٽپڂقجٱ‪٦‬ز ‪٩‬پ ځْضوب ّٺٌ‬
‫ثٽؾپوٹوٍٱت ثٽوٿ‪ .‬ٱاعچجس ثٽضوًيذجس ث وٹْؾيچيز يضڀ ثّض لٷ ٹڂيز ٹذيٌر ځڄ ثٽؾپٺوٍ وثٽٺليٺوؽيڄ‬
‫ود‪٪‬و صچجوٻ ثٽل‪٩‬خ ثٽٺٌدوهيوًثس ٽض‪٪‬وي‪ ٜ‬ځج صڀ ثّض لٹه ٱجڃ ‪ %66‬ځڄ ثٽٺليٺوؽيڄ ثٽيض صڀ‬
‫ثّض لٹه يضڀ إ‪٩‬جهصه د‪٪‬و (‪ّ )16‬ج‪٩‬جس ث وٽ د‪٪‬و ثٽضوًيخ عڀ صٺضڂټ ‪٩‬ڂپيز صؾويو ثٽٺليٺوؽيڄ د‪٪‬و‬
‫(‪ّ )41‬ج‪٩‬ز‪٩ ،‬پڂجً ثڃ ٌّ‪٩‬ز صؾويو ثٽٺليٺوؽيڄ صنضپٰ ځڄ ال‪٩‬خ إٽ آمٌ وٱٶجً ٽچو‪ ٧‬و‪١‬ذي‪٪‬ز‬
‫ثٽٮيثس ثٽڂضچجوٻ وٹڂيز ثٽٺٌدوهيوًثس ثٽڂوؽوهر ٱت ثٽٮيثس د‪٪‬و ثٽضوًيخ‪ ،‬و‪٩‬پيه ٱجڃ ثٽٲضٌر ثٽَځچيز‬
‫ٽضؾويو ثٽٺليٺوؽيڄ صٶټ ‪٩‬چو صچجوٻ ثٽل‪٩‬خ ثٽٺٌدوهيوًثس دٺڂيجس صضچجّخ ځ‪ ٨‬ځج صڀ ثّض لٹه‬
‫وصَهثه ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ٽضؾويو ثٽٺليٺوؽيڄ ‪٩‬چوځج صٺوڃ صٮييز ثٽل‪٩‬خ ځڄ ثٽٺٌدوهيوًثس ثٵټ ځڂج صڀ‬
‫څٶ٘ ٱت ځنجٍڃ ثٽٺليٺوؽيڄ‬ ‫ثّض لٹه وثڃ صٺٌثً ثٽضوًيذجس ث وٹْؾيچيز ٽ‪٪‬ور ايجٿ صؤهض إٽ‬

‫(‪(032‬‬
‫وٱت فجٽز ‪٩‬وٿ ص‪٪‬وي‪ ٜ‬ځج صڀ ثّض لٹه ځڄ ثٽٺليٺوؽيڄ اض ثڃ ثٽل‪٩‬خ ثٽيض ال يضچجوٻ ٹڂيجس‬
‫ٹجٱيز ځڄ ثٽٺٌدوهيوًثس ٱجڅه ّوٯ يٖ‪ ٌ٪‬دجٽض‪٪‬خ ثٽڂذٺٌ اعچجس ثٽضوًيذجس ثٽلفٶز و‪٩‬وٿ ثٽٶوًر ‪٩‬پ‬
‫ث هثس دجٽٖٺټ ثٽڂ‪٢‬پوح دْذخ څٶ٘ ٱت ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽٺليٺوؽيچيز‪.‬‬
‫ثٽٖٺټ(‪)56‬‬
‫ٹيٲذز مَڃ ثٽٺليٺوؽيڄ ثٽ‪ٞ٪‬پت وإمضلٱه ملٻ ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ثٽْذو‪٩‬يز‬
‫دضچجوٻ ٭يثس ٭چت دجٽٺٌدوهوًثس و٭يثس إ‪٩‬ضيجهض ٵذټ ثٽضوًيخ‬

‫ثڃ ‪٩‬ڂپيجس ثٽضڂغيټ ثٽٮيثةت صٌصذ‪ ٠‬دٖور ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز وځور اهثة ج ٱج فڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽڂضوّ‪٠‬‬
‫ال صض‪٢‬پخ ّوب ځور ځڄ (‪ّ )12 - 16‬ج‪٩‬ز ٽضؾويو ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ثٽڂْض پٺز وٽٺڄ ٱت ث فڂجٻ‬
‫ثٽضوًيذيز ځٌصٲ‪٪‬ز ثٽٖور وٱضٌر اهثة ج صْضڂٌ ٽٲضٌر ‪١‬ويپز صقضجػ إٽ اٹغٌ ځڄ (‪ّ )36‬ج‪٩‬ز ٽضؾويو‬
‫ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز و ّضٺڂجٻ ‪٩‬ڂپيجس ثٽضڂغيټ ثٽٮيثةت ‪ ،‬ٹڂج صقوط ٍيجهر ٱت ځ‪٪‬وٻ ثٽضڂغيټ ثٽٮيثةت إٽ‬
‫فوثٽت ‪ % 25‬د‪٪‬و ثٽضوًيذجس ىثس ثٽٖور ثٽڂٌصٲ‪٪‬ز وثٽضت صْضڂٌ ٽٲضٌر ‪١‬ويپز وىٽٸ ٽض‪٪‬وي‪ ٜ‬ځج صڀ‬
‫ثّض لٹه ځڄ ٹڂيجس ٹذيٌر ځڄ ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز‪.‬‬
‫رغذ‪٠‬ذ أ‪ٚ‬وغغ‪ ٓ١‬اٌّب‪ٛ٠‬وٍ‪ٛ‬ث‪ٓ١‬‬
‫ثٽڂجيوٹپوديڄ هو ؽَس دٌوصيچت يوؽو ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس إالًثهيز ‪ ،‬و‪٥‬يٲضه مَڃ ث وٹْؾيڄ ٱت‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬پز ويْ ټ ثڅضٖجًڇ ٱت ثٽوٿ إٽ ثٽڂجيضوٹچوًيج هثمټ ثٽ‪ٞ٪‬پز فيظ يضقو ث وٹْؾيڄ ٱت‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬لس ٹيڂيجةيجً ځ‪ ٨‬ثٽڂجيوٹپوديڄ ٹجصقجه ث وٹْؾيڄ دجٽ يوؽپوديڄ ٱت ثٽوٿ ويْڂ ثالصقجه ديڄ‬
‫ث وٹْؾيڄ وثٽڂجيوٹپوديڄ دجالٹْي يڂوؽپوديڄ‪ ،‬وهو ي‪٢٪‬ت ث ٽيجٯ ثٽذ‪٢‬يتز ثٽپوڃ ث فڂٌ ويضوثؽو‬
‫ثٽڂجيوؽپوديڄ دٺغٌر هثمټ ث ٽيجٯ ثٽذ‪٢‬يتز اٹغٌ ځچ ج هثمټ ث ٽيجٯ ثٽٌْي‪٪‬ز وٽ يث ٱجڃ ث ٽيجٯ‬
‫ثٽذ‪٢‬يتز ثٽقڂٌثس صضڂيَ دج ٹْور ثٽ وثةيز څضيؾز ٽضوٱٌ اوٹْؾيڄ ثٽڂجيوٹپوديڄ ‪ ،‬ٹڂيز ثٽڂجيوٹپوديڄ‬
‫هت ثڃ ٹټ (‪)1‬ٹٮڀ ځڄ ثٽ‪ٞ٪‬لس يقضوض ‪٩‬پ (‪)11‬ځپيپضٌ ځڄ ث وٹْؾيڄ ٱڂغلً ثٽل‪٩‬خ ثٽيض وٍڅه‬
‫(‪(038‬‬
‫(‪ )76‬ٹٮڀ ووٍڃ ثٽ‪ٞ٪‬لس ثءًثهيز ٽويه صْجوض (‪)36‬ٹٮڀ صٺوڃ ٹڂيز ث وٹْؾيڄ ثٽڂنَوڃ ٱت‬
‫ثٽڂجيوٹپوديڄ هت ‪36‬ٹٮڀ × ‪ 11‬ځپيپضٌ ځڄ‪O2= 330‬ځپيپضٌ ځڄ ث وٹْؾيڄ ثال ثڃ هيڇ ثٽٺڂيز‬
‫ٽيْش ځضْجويز ‪٩‬چو ؽڂي‪ ٨‬ث ٕنجٗ دټ صَهثه ‪٩‬چو ثٽل‪٩‬ذيڄ إٽ فوثٽت (‪ )566‬ځپيپضٌ وىٽٸ ٽَيجهر‬
‫ثٽٺضپز ثٽ‪ٞ٪‬پيز وهيڇ ثٽٺڂيز صْض پٸ د‪٪‬و وٵش ٵ‪ٚ‬يٌر ځڄ دوس ثٽؾ و ثٽذوڅت ٽٶپض ج وٽٺچ ج صْج‪٩‬و ‪٩‬پ‬
‫‪٩‬وٿ صٌثٹڀ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽوٿ‪ ،‬وځڄ ځڂيَثس ثٽڂجيوٹپوديڄ ثځضلس او صؾويوڇ‬
‫دج وٹْؾيڄ هو اٌّ‪ ٧‬ځڄ صؾويو ثٽٲوّٲجس فيظ صضٌثوؿ ٱضٌر ثځضلس ثٽڂجيوٹپوديڄ دج وٹْؾيڄ ځڄ‬
‫(‪ )126 - 66‬عجڅيز ځڂج يْڂـ دضٺٌثً ثّض‪٪‬ڂجٽه ملٻ ثٽضوًيذجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز وصضڀ ‪٩‬ڂپيز صؾويو‬
‫ث وٹْؾيڄ دجٽڂجيوٹپوديڄ ملٻ ثٽويڄ ثٽألوٹْؾيڄ ثٽٮيٌ فجځ‪ٞ‬ت‪.‬‬

‫رغذ‪٠‬ذ ِى‪ٔٛ‬بد اٌذَ‬


‫دڂج ثڃ ثٽوٿ يقضوض ‪٩‬پ ثٽ‪٪‬ويو ځڄ ثٽڂٺوڅجس ثٽڂنضپٲز ٱت و‪٥‬جةٲ ج ٱجڃ إ‪٩‬جهر صؾويوهج د‪٪‬و ثٽضوًيخ‬
‫هت اي‪ٞ‬جً ځنضپٲز فيظ اٹوس ثٽوًثّجس ‪٩‬پ ثڃ ٱضٌر ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس ٽڂٺوڅجس ثٽوٿ صْضڂٌ ٽ‪٪‬ور‬
‫ّج‪٩‬جس وثٽٶْڀ ثآلمٌ ٽ‪٪‬ور ايجٿ‪ ،‬ٱڂغلً ځْضوب ثٽؾپوٹوٍ دجٽوٿ يضڀ صؾويوڇ د‪٪‬و (‪ّ )24‬ج‪٩‬ز وههچيجس‬
‫ثٽوٿ د‪٪‬و (‪ )5‬ايجٿ ٹقو اٵ‪ ٚ‬وٱٶوثڃ ثٽڂجس ومج‪ٙ‬ز ٱت ث ؽوثس ثٽقجًر د‪٪‬و (‪ّ )36‬ج‪٩‬ز ٱت فيڄ‬
‫يقضجػ ثٽ يڂو٭پوديڄ وٹٌيجس ثٽوٿ ثٽقڂٌثس وثٽذي‪ٞ‬جس إٽ ٱضٌر ځڄ (‪ )5 - 3‬ايجٿ د‪٪‬و ّذجٳ ثٽڂجًثعوڃ‬
‫ٱت فيڄ صقضجػ إٽ ‪٩‬ور ّج‪٩‬جس د‪٪‬و ثٽضوًيذجس ځٌصٲ‪٪‬ز ثٽٖور وثٽضت صْضڂٌ ٽٲضٌر ٵ‪ٚ‬يٌر او ځضوّ‪٢‬ه‬

‫حّبَ اٌضٍظ االعٍ‪ٛ‬ة األوضش فبػٍ‪١‬خ العزؼبدح االعزشفبء ‪ٌٚ‬زغذ‪٠‬ذ اٌؽبلبد ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬جبد ‪ٚ‬إٌّبفغبد‬
‫ثڃ فڂجځجس ثٽغپؼ او ثٽڂيجر ثٽغپؾيز هت فجٽز ‪٩‬لؽيز ځڄ ‪٥‬جهٌر اوّ‪ ٨‬څ‪٢‬جٵج صْڂ ثٽ‪٪‬لػ‬
‫دجٽضذٌيو صڀ ثّض‪٪‬ڂجٽ ج ّجدٶج ٱت ځْضٖٲيجس دوٽچوث وٽچوڃ ٽڂ‪٪‬جٽؾز ځؾڂو‪٩‬ز ځڄ ث ځٌث‪ ٛ‬ٽيِ ٱٶ‪٠‬‬
‫ٽ‪٪‬لػ ثځٌث‪ ٛ‬ثٽ‪ٞ٪‬لس وثالوًثٿ وث ٽض جدجس دټ اي‪٦‬ج ث ځٌث‪ ٛ‬ثٽضت صض‪٪‬پٴ دجٽڂٖجٹټ ثٽچٲْيز‬
‫وث ٹضتجح فيظ ي‪٪ٞ‬وڃ ثٽڂٌي‪ ٜ‬ٱت ٭ٌٱز دوًؽز فٌثًر ځچنٲ‪٦‬ز ؽوث ص‪ٚ‬ټ ثٽ (‪)135-‬هًؽز‬
‫ځ‪ ٨‬هوثس ؽجٯ وٽٲضٌثس ٵ‪ٚ‬يٌر ځڄ ثٽَځڄ ‪ ،‬وٽٺڄ هيث ثالّپوح ٭يٌ ځٲ‪ٞ‬ټ ٽوب ثٽ‪٪‬ويو ځچج ‪١‬ذجس‬
‫څ‪ٌ٦‬ث ٽن‪٢‬وًر ث څنٲج‪ ٛ‬ثٽٺذيٌ ٽوًؽز فٌثًر ثٽؾْڀ ٱت ثٽٮٌٱز وځج يضٌصخ ‪٩‬پيه ځڄ م‪٢‬وًر ‪٩‬پ‬
‫ث ؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز‪ ،‬وٵو اٵضٌؿ ث ‪١‬ذجس فڂجځجس ثٽغپؼ ٹوّيپز ٽپڂ‪٪‬جٽؾز وثٽضنپ٘ ځڄ ثوؽج‪٧‬‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬لس وث وًثٿ وث ٽض جدجس ‪ ،‬عڀ صڀ صؾٌدض ج ‪٩‬پ ثٽٌيج‪ٝ‬ييڄ ٽڂ‪ٌ٪‬ٱز ځوب ٱجةوص ج ‪٩‬پ ‪٩‬ڂپيجس‬
‫اّض‪٪‬جه ر ث ّضٖٲجس ( صؾويو ثٽ‪٢‬جٵجس ) وٽپضنپ٘ ځڄ ث ٽڀ وثٽوًثٿ وث ٽض جدجس ثٽذْي‪٢‬ز ثٽضت صقوط‬
‫ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وٵو اعذضش هيڇ ثٽضؾجًح وثٽوًثّجس وځج ‪ٌٙ‬ؿ ده ثٽٌيج‪ٝ‬ييڄ ودڂنضپٰ ث ٽ‪٪‬جح ثڃ‬
‫ٽقڂجځجس ثٽغپؼ صاعيٌثس ايؾجديز ‪٩‬پ ‪٩‬ڂپيجس اّض‪٪‬جهر ث ّضٖٲجس وځج ٕ‪ٌ٪‬وث ده ځڄ ثڅض‪٪‬جٓ وصقْڄ‬
‫ٱت ځْضوب ث هثس د‪٪‬و ثّض‪٪‬ڂجٽ ڀ ٽقڂجځجس ثٽغپؼ ‪ ،‬ٱٶو ثڅضٌٖ هيث ثالّپوح ثٽ‪٪‬لؽت دٖٺټ وثّ‪٨‬‬
‫ملٻ ثٽ‪٪‬ٶويڄ ث ميٌيڄ وا‪ٙ‬ذـ فجٽيج ؽَس ځڄ ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز وثفوب اّجٽيخ صقْيڄ ځْضوب‬
‫ث څؾجٍ ّوثس ديڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ٱت ثٽوثةٌر ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز ثو ملٻ ثٽڂچجٱْجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز ‪.‬‬

‫(‪(039‬‬
‫ِبرا ‪٠‬حذس ٌٍغغُ ثؼذ إٌّبفغبد أ‪ ٚ‬ثؼذ اٌزذس‪٠‬جبد اٌشذ‪٠‬ذح ؟‬
‫ٵذټ ثڃ څضقوط ‪٩‬ڄ ٹيٲيز وځض وٽڂجىث څْضنوٿ فڂجٿ ثٽغپؼ؟ واّجٽيذه وٱوثةوڇ ځڄ ثٽ‪ٌٞ‬وًض ثڃ‬
‫ي‪ٌ٪‬ٯ وي‪٢‬پ‪ ٨‬ثٽڂوًح وثٽٌيج‪ٝ‬ت وث هثًض ‪٩‬ڄ ځجىث يقوط هثمټ ؽْڀ ثٽٌيج‪ٝ‬ت د‪٪‬و ثٽڂٖجًٹز‬
‫دجٽڂچجٱْجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز او ‪٩‬چو ثٽٶيجٿ دضچٲيي ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ىثس ثٽٖور ثٽٶ‪ٚ‬وب اوثٽ‪٪‬جٽيز اعچجس‬
‫ثٽضوًيذجس ثٽيوځيز فض ي‪ٚ‬ذـ يٶيچج ٽوب ثٽڂوًح وثٽل‪٩‬خ وث هثًض اڅه ال٭چ ‪٩‬ڄ ثّض‪٪‬ڂجٻ‬
‫اّجٽيخ اّض‪٪‬جهر ث ّضٖٲجس ٽضقْيڄ ځْضوب ث هثس ٽپٌيج‪ٝ‬ت‪ ،‬وځوب اهڂيض ج وٱجةوص ج ومج‪ٙ‬ز ثٽقڂجٿ‬
‫ثٽغپؾت او ثٽڂيجر ثٽغپؾيز ‪.‬‬
‫ثڃ ٱ ڂچج دجٽض‪٪‬خ ثٽ‪ٞ٪‬پت و‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس يڂٺچچج ځڄ إيؾجه ثٽقپوٻ ثٽنج‪ٙ‬ز دجٽض‪٪‬خ‬
‫وآٽيجس ثٽضنپ٘ ځچه‪ ،‬وٵو ثعذش ثٽوًثّجس وثٽذقوط وصؾجًح ثٽٌيج‪ٝ‬ييڄ وثٽڂ‪٪‬جٽؾيڄ اڃ ٽقڂجځجس‬
‫ثٽغپؼ صاعيٌث ٱج‪٩‬ل ‪٩‬پ ‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس وصؾويو ‪١‬جٵجس ثٽٌيج‪ٝ‬ت د‪٪‬و ثٽضوًيذجس وديڄ‬
‫ثٽڂچجٱْجس ‪ .‬فيظ يقوط د‪٪‬و ثٽضوًيذجس ثٽذوڅيز دجٽقڂټ ثٽضوًيذت ثٽٶ‪ٚ‬وض او ثٽ‪٪‬جٽت او د‪٪‬و ثٽڂچجٱْجس‬
‫‪٥‬جهٌ ثٽض‪٪‬خ وهت ص‪٪‬چت هذو‪ ٟ‬وٵضت ٽپٶوًر ‪٩‬پ ث هثس ‪ ،‬ثو هت ‪٩‬وٿ ثٽٶوًر ‪٩‬پ ثالّضڂٌثً دجٽؾ و‬
‫ثٽذوڅت دجٽٖٺټ ثٽڂ‪٢‬پوح وهت ‪٥‬جهٌر ثيؾجديز ٱْيوٽوؽيز ٹيڂيجةيز صقوط ؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ‬
‫ثٽڂنضپٲز څضيؾز ٕور ثٽقڂټ ثٽذوڅت ثٽيض څٲيڇ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ملٻ ثٽضوًيذجس ثو ثٽڂچجٱْجس ‪ ،‬ويڂٺڄ اڃ‬
‫يٺوڃ ثٽض‪٪‬خ ثٽيض يقوط ٽل‪٩‬خ ‪٩‬جځجً وثٽيض يٖڂټ ؽڂي‪ ٨‬اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز ‪ ،‬څضيؾز‬
‫ځٖجًٹز ؽڂي‪ ٨‬اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ٱت ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت ‪ ،‬ٹڂج ٱت ثٽْذجفز وثٽؾٌض وًٱ‪ ٨‬ث عٶجٻ‬
‫وثٽڂ‪ٚ‬جً‪٩‬ز و٭يٌهج ځڄ ث ٽ‪٪‬جح ‪ .‬وٵو يٺوڃ ثٽض‪٪‬خ ځو‪٪ٝ‬ت اض يٖڂټ ‪ٞ٩‬پز وثفور او ځؾڂو‪٩‬جس‬
‫‪ٞ٩‬پيز ځ‪٪‬يچز څضيؾز ځٖجًٹز هيڇ ثٽ‪ٞ٪‬پز او ځؾڂو‪٩‬ز ثٽ‪ٞ٪‬لس ٱت ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت ‪.‬‬
‫وثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ځ‪٪‬چجڇ ثّض‪٪‬جهر او صؾويو ځؤٌٕثس ثٽقجٽز ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز وثٽچٲْيز‬
‫ٽپٌيج‪ٝ‬ت د‪٪‬و صچٲييڇ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز اوثٽڂچجٱْجس او هت ثٽ‪٪‬وهر دجٽؾْڀ إٽ فجٽز ځج ٵذټ ث هثس او‬
‫اٱ‪ٞ‬ټ ځچ ج اض ثٽضنپ٘ ځڄ صاعيٌثس ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽْجدٶز وثٽضت اهس إٽ ثٽض‪٪‬خ ثٽڂؤٵش ٽل‪٩‬خ‬
‫وهيڇ ثٽ‪٪‬ڂپيز هت ٱت ٭جيز ث هڂيز ٽض‪٢‬ويٌ ځْضوب ٽل‪٩‬ذيڄ وصقٶيٴ ث څؾجٍثس ومج‪ٙ‬ز ٱت فجٽز‬
‫مو‪ ٛ‬ثٽل‪٩‬خ ثٽڂچجٱْجس ثٽڂضضجٽيز ٱت څٲِ ثٽيوٿ ثو ٱت ث يجٿ ثٽضجٽيز وثڃ صٶچيض ج دٖٺټ ‪٩‬پڂت وّپيڀ‬
‫هت ځڄ اوٽويجس وځ ڂجس ثٽڂوًديڄ وثٽڂنض‪ٚ‬يڄ‪ ،‬فيظ عذش ‪٩‬پڂيجً ثڃ ثالڅؾجٍثس ثٽٌيج‪ٝ‬يزال يڂٺڄ‬
‫ٽ ج ثڃ صضقٶٴ دووڃ ځ‪ٚ‬جفذز ثالّضٖٲجس ٽألفڂجٻ ثٽضوًيذيز او ثٽڂچجٱْجس وځچ ج ثّض‪٪‬ڂجٻ اّجٽيخ‬
‫ثٽضذٌيو ٹ قڂجٿ ثٽغپؼ ‪ ،‬وثڅ‪٢‬لٵجً ځڄ هيث ثٽڂذوا ا‪ٙ‬ذـ ثٽڂوًح ي‪٪‬ڂټ ځ‪ ٨‬ځؾڂو‪٩‬ز ځڄ ثٽڂنض‪ٚ‬يڄ ٱت‬
‫ثٽ‪٪‬پوٿ ثٽڂنضپٲز ثٽڂٌصذ‪٢‬ز دجٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٹجٽٲْيوٽوؽيج وثٽٺيڂيجس وثٽضٮييز وثٽ‪٪‬لؽيز و‪٩‬پڀ ثٽچٲِ‬
‫څز ملٻ ٱضٌر ‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس صقوط ‪٩‬ڂپيجس ثٽذچجس و‪٩‬ڂپيجس صؾويو ثٽ‪٢‬جٵز و‪٩‬ڂپيجس‬
‫ثٽضٺيٰ ثٽٲْيوٽوؽت وثٽٺيڂيجةت ٽألؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز وڅضيؾز هڂيز ‪٩‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس ٱت ثٽ‪٪‬ڂپيز‬
‫ثٽضوًيذيز ا‪ٙ‬ذقش هيث ثٽڂذوا ثالصؾجڇ ثٽؾويو ٽپضاعيٌ ‪٩‬پ ثٽٌيج‪ٝ‬ت وٽلًصٶجس دڂْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز‬
‫وصقٶيٴ ثال څؾجٍثس ملٻ ثٽڂچجٱْجس ‪ ،‬ٹڂج اڅ ج ٱضٌر ال صٶټ اهڂيز ‪٩‬ڄ ٱضٌر ثٽضوًيخ څٲْه وثڅ‪٢‬لٵجً‬
‫ځڄ ځجصٶوٿ ٱجڃ ‪٩‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس صقضجػ إٽ ثٽضن‪٢‬ي‪ ،٠‬ٹڂج هو ثٽقجٻ ٽپضن‪٢‬ي‪ ٠‬ٽألفڂجٻ ثٽضوًيذيز‬
‫ملٻ ثٽڂوّڀ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ‪ ،‬وهيث يضڀ ځڄ ملٻ ثٽضچْيٴ وثٽض‪٪‬جوڃ ديڄ ثٽٺجهً ثٽضوًيذت وثٽڂنض‪ٚ‬يڄ‬
‫د‪٪‬ڂپيجس ثالّضٖٲجس‪ ،‬وثڃ م‪٢‬ز ثالّضٖٲجس صو‪ ٨ٝ‬دڂج صضچجّخ ځ‪ ٨‬څو‪٩‬يز ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽضت څٲيهج‬
‫ثٽل‪٩‬خ ‪.‬‬
‫(‪(041‬‬
‫وځڄ ثٽچجفيز ثٽ‪٢‬ذيز ٱجڃ ثٽڂچجٱْجس اوثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز ثٽٖويور صؤهض إٽ إ‪ٙ‬جدز د‪ٜ٪‬‬
‫ث څْؾز وث ٽيجٯ ثٽ‪ٞ٪‬پيز وص‪٩ ٌ ٦‬پ ٕٺټ صٖچؼ وثوؽج‪ ٧‬واٽڀ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس يْضڂٌ ځڄ (‪– 1‬‬
‫‪ )2‬يوٿ ‪ ،‬ومج‪ٙ‬ز د‪٪‬و ثٽڂچجٱْجس ثٽٶويز او د‪٪‬و ثٽڂچجٱْجس ثٽڂضضجٽيز وملٻ ٱضٌر ٵ‪ٚ‬يٌر ځڄ‬
‫ثٽَځڄ‪،‬وٵو ص‪ٚ‬ټ هيڇ ثء‪ٙ‬جدجس إٽ إ‪ٙ‬جدجس ځؤٵضز ٱت ث وصجً وثٽ‪ٞ٪‬لس دج ‪ٝ‬جٱز ثٽ ځجصقوعه‬
‫ځڄ صٖچؾجس وصوًٿ وثٽض جدجس ٹڂج يقوط صپٰ ٱت د‪ ٜ٪‬ثٽيجٯ ثٽچْيؼ ثٽ‪ٞ‬جٿ‪.‬‬
‫اڃ ثٽض ‪٪‬خ ثٽيض يقوط د‪٪‬و ثٽڂچجٱْجس ثٽضت يٺوڃ ٱي ج څ‪٦‬جٿ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ هو ثٽچ‪٦‬جٿ ثٽٌةيْت‬
‫ٽپڂچجٱْز ځغټ ځْجدٶجس ثٽڂْجٱجس ثٽڂضوّ‪٢‬ز وثٽڂلٹڂز وثٽڂ‪ٚ‬جً‪٩‬ز هو څضيؾز ٽضقپټ ثٽْٺٌ ال‬
‫ثوٹْؾچيجً اض ‪٩‬چوځج ي‪ٚ‬ذـ ثٽؾپوٹوٍ ځ‪ٚ‬وًثً ٽپ‪٢‬جٵز ٱت ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز ٱجڃ هيث ثٽضقپټ‬
‫يچضؼ ‪ ٩‬چه ‪١‬جٵز دجء‪ٝ‬جٱز إٽ إڅضجػ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽوٿ وٽقجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ صاعيٌثس‬
‫ّپذيز ‪٩‬پ ځْضوب ث هثس صٺوڃ ځڄ ملٻ ځج يپت‪-:‬‬
‫إڃ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ يضؾڂ‪ ٨‬ٱت ځچج‪١‬ٴ ثالص‪ٚ‬جٻ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ثٽ‪ٞ٪‬پت ځڂج يؤهض إٽ إ‪٩‬جٵز و‪ٙ‬وٻ‬
‫ثءٕجًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ثٽوثًهر ٽألٽيجٯ ثٽ‪ٞ٪‬پيز وڅضيؾز ٽيٽٸ صذ‪٢‬ب فٌٹز ثٽل‪٩‬خ وصٶټ ٌّ‪٩‬ضه ‪٩‬پ‬
‫ثٽٌ٭ڀ ځڄ ٵور اًثهر ثٽل‪٩‬خ وځقجوٽضه ٱت إي‪ٚ‬جٻ هيڇ ثءٕجًثس وڅضيؾز ٽ يث ثٽضٌثٹڀ ٱجڃ ثٽؾ جٍ‬
‫ثٽ‪ٚ٪‬ذت يذوث دجٽض‪٪‬خ ومج‪ٙ‬ز ثٽنليج ثٽ‪ٚ٪‬ذيز ثٽقٌٹيز ځڂج يؤهض ىٽٸ إٽ ‪٩‬وٿ ثڅض‪٦‬جٿ و‪٩‬وٿ ثڅْيجديز‬
‫و‪ٙ‬وٻ ثءٕجًثس ثٽ‪ٚ٪‬ذيز إٽ ثٽ‪ٞ٪‬لس د‪ٚ‬وًر ؽيور ويچنٲ‪ ٜ‬ځْضوب ثٽضوثٱٴ ثٽ‪ٚ٪‬ذت ثٽ‪ٞ٪‬پت‬
‫وي ذ‪ ٠‬ځْضوب ث هثس ‪.‬‬
‫إڃ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ‪٩‬چوځج يضؾڂ‪ ٨‬ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس يؤهض صٌثٹڂه إٽ ٍيجهر او ځ‪ٞ‬ج‪٩‬ٲز ثٽ‪ٞ‬ٮ‪٠‬‬
‫ثٽضچج‪ٝ‬قت ديڄ ثٽْجةټ هثمټ ثٽنپيز وثٽْوثةټ مجًػ ثٽنپيز فيظ ي‪ٚ‬ذـ ٭ٖجس ثٽنپيز ځچٲيثً ّ لً‬
‫ٽپْوثةټ وديٽٸ يقوط ‪٩‬وٿ صوثٍڃ ثيوڅت هثمټ ومجًػ ثٽنپيز ٱضنٌػ ثيوڅجس ثٽ‪ٚ‬وهيوٿ ثٽذوصجّيوٿ‬
‫ځڄ وثٽ ثٽنپيز ثٽ‪ٞ٪‬پيز إٽ دلٍځج ثٽوٿ او ثٽنليج ث مٌب‪ ،‬وهيث يؤهض إٽ څٶ٘ ځپقو‪ ٣‬ٱت‬
‫ثيوڅجس ثٽذوصجّيوٿ ٱت ثٽنليج ثٽ‪ٞ٪‬پيز ځڂج يؤعٌ ىٽٸ ‪٩‬پ و‪ٙ‬وٻ ثءٕجًر ثٽ‪ٚ٪‬ذيز هثمټ ثٽنليج‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬پيز ودجٽضجٽت إ‪٩‬جٵه و‪ٙ‬وٻ ثءٕجًر ثٽ‪ٚ٪‬ذيز إٽ ځچج‪١‬ٴ ثٽضٌثٹيخ ثٽغلعيز ثٽڂوؽوهر ثٽضت‬
‫صقضوض ‪٩‬پ ځجهر ثيوڅجس ثٽٺجٽْيوٿ وثٽضت ص‪٪‬و ثٽ‪٪‬جځټ ث ّجّت ٱت ثٽضٶپ٘ وثالڅذْج‪ ٟ‬ٹوڅ ج صْج‪٩‬و‬
‫‪٩‬پ ثص‪ٚ‬جٻ ميو‪ ٟ‬ثٽڂجّيويڄ دنيو‪ ٟ‬ثالٹضيڄ ٱيقوط ثالڅَالٳ اض صقوط ‪٩‬ڂپيجس ثٽضٶپ٘ وثالڅذْج‪ٟ‬‬
‫دٖٺټ اڅْيجدت ‪.‬ٹڂج يقوط څضيؾز ٽَيجهر ثٽ‪ٞ‬ٮ‪ ٠‬ثٽضچج‪ٝ‬قت ديڄ ثٽْوثةټ هثمټ ثٽنپيز ومجًؽ ج إٽ‬
‫مٌوػ ‪٩‬وه ځڄ ثءڅَيڂجس ثٽڂوؽوهر هثمټ ثٽنپيز ٹئڅَيڀ ٹٌيجصيڄ ٹيچجٍ ‪ CPK‬وإڅَيڀ ‪LDH‬‬
‫الٹضيٸ هض هيوًوؽيَ ځڂج يؤعٌ ىٽٸ ‪٩‬پ ‪٩‬ڂپيز صقپټ ثٽڂوثه ثٽٮيثةيز هثمټ ثٽنپيز‪.‬‬
‫ثڃ صٌثٹڀ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس يؤهض إٽ إيٶجٯ ‪٩‬ڂټ ثءڅَيڂجس ثٽضت صٶوٿ دضقپټ‬
‫ثٽٺليٺوؽيڄ وثٽْذخ ٱت ىٽٸ ي‪٪‬وه إٽ اڃ صٌثٹڀ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ يؤهض إٽ مٲ‪ )PH( ٜ‬ثٽوٿ اض‬
‫صٌٹيَ ثيوڃ ثٽ يوًوؽيڄ وديٽٸ ي‪ٚ‬ذـ ثٽوٿ فجځ‪ٞ‬يجً وثٵټ ځڄ هًؽز (‪ )7‬وهيڇ ثٽَيجهر ٱت فڂو‪ٝ‬ز‬
‫ثٽوٿ صؤهض إٽ صٮييٌ م‪ٚ‬جة٘ ثٽذٌوصيچجس ثٽڂوؽوهر ٱت ثٽوٿ ودڂج ثڃ صٌٹيخ ثءڅَيڂجس يقضوض‬
‫‪٩‬پ ثٽذٌوصيچجس‪ ،‬ٽيث ٱجڃ م‪ٚ‬جة٘ ثءڅَيڂجس هت ث مٌب صضٮيٌ څضيؾز ٽقڂو‪ٝ‬ز ثٽوٿ وهيث يْذخ‬
‫م‪٢‬وًر ‪٩‬پ فيجر ثٽٖن٘‪ .‬اڃ هيڇ ثٽڂ‪٪‬پوځجس ‪ٌٝ‬وًيز ٽٺټ ځڄ ثٽل‪٩‬خ وثٽڂوًح فض ي‪٢٪‬ت‬
‫ثٽڂوًح ٽ‪٪‬ڂپيجس اّض‪٪‬جهر ث ّضٖٲجس ثهڂيز مج‪ٙ‬ز ٱت ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز ويذقظ ‪٩‬ڄ اٱ‪ٞ‬ټ ث ّجٽيخ‬
‫ٽضؾويو ‪١‬جٵز ثٽٌيج‪ٝ‬ت ٱت ثٽڂچجٱْجس وديڄ ثٽوفوثس ثٽضوًيذيز ‪.‬‬
‫(‪(040‬‬
‫دج ‪ٝ‬جٱز ثٽ ځجصٶوٿ ځڄ صاعيٌثس ٹيڂيجةيز ‪٩‬پ اؽ َر وث‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز ٱاڃ د‪٪‬و‬
‫ثٽڂچجٱْجس صقوط اي‪٦‬ج صڂَٵجس دْي‪٢‬ز دجٽپويٲجس ثٽ‪ٞ٪‬پيز واوؽج‪ ٧‬وآالٿ دجٽ‪ٞ٪‬لس وصوًٿ ود‪ٜ٪‬‬
‫ث ٽض جدجس ثٽذْي‪٢‬ز وهيڇ ؽڂي‪ ٪‬ج صؤعٌ ‪٩‬پ ځْضوب ث هثس ٹوڅ ج صْذخ ٱت ثڅنٲج‪ ٛ‬ٵوًر ثٽڂؾجځي‪٨‬‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬پيز ‪٩‬پ اّضنٌثػ اٵ‪ ٚ‬ٵوًر ‪ .‬وثڅ‪٢‬لٵج ځڄ هيڇ ثٽڂ‪٢٪‬يجس وؽخ ‪٩‬پ ثٽؾ جٍ ثٽٲچت ٽل‪٩‬خ‬
‫ثو ثٽل‪٩‬ذيڄ اڃ ي‪٪‬ڂپوث ‪٩‬پ ثٽضنپ٘ ځڄ هيڇ ثٽضاعيٌثس ثٽْپذيز ٵذټ ثڃ ينو‪ ٛ‬ثٽٌيج‪ٝ‬ت ثو ثٽٲٌيٴ‬
‫ٱت ځچجٱْجس ؽويور ‪.‬‬
‫ثڃ د‪ ٜ٪‬ثٽ‪٢‬ذجس وثٽڂ‪٪‬جٽؾيڄ يپؾاوڃ ثٽ ثّض‪٪‬ڂجٻ ثٽ‪٪‬ٶجٵيٌ ثٽ‪٢‬ذيز ثٽڂ‪ٞ‬جهر ٽألٽض جدجس او ثٽضت‬
‫صٌْ‪ ٧‬ځڄ ‪٩‬ڂپيجس اّض‪٪‬جهر ث ّضٖٲجس د‪٪‬و ثٽڂچجٱْجس او د‪٪‬و ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز دا‪٢٩‬جس ثٽٌيج‪ٝ‬ت‬
‫ثٽقذوح او ًٍٳ ث دٌ د وٯ ث ‪ٙ‬لؿ ثٽٌْي‪ ٨‬وثٽضنپ٘ ځڄ ث وؽج‪ ٧‬وث ٽض جدجس وصچٖي‪ ٠‬ثٽووًر‬
‫ثٽوځويز‪ ،‬وٽٺڄ هيث ٭يٌ ځٲ‪ٞ‬ټ ‪٩‬چو ثٽ‪٪‬ويو ځڄ ث ‪١‬ذجس وثٽڂ‪٪‬جٽؾيڄ دْذخ اڃ فڂجځجس ثٽغپؼ صوٱ‪٨‬‬
‫ثٽؾْڀ ٽپٶيجٿ داّضؾجدجس ‪١‬ذي‪٪‬يز ‪ٙ‬لؿ ث ‪ٌٝ‬ثً ثٽچجصؾز ځڄ ٕور ثٽڂچجٱْز وي‪٪‬ضٶووڃ ثڅ ج اٱ‪ٞ‬ټ‬
‫ځڄ ث هويز وثٽ‪٪‬ٶجٵيٌ ثٽ‪٢‬ذيز وثٽضت يٺوڃ ځٲ‪٪‬وٽ ج هو اٍثٽز ثٽٖ‪٪‬وً دج ٽڀ ثو ثٽضقِْ ده هوڃ‬
‫ث‪ٙ‬لفه دجٽٺجځټ اض اٍثٽز آٽيجس ثٽضقِْ دج ٽڀ ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬ت وهيث اليڂچـ ثٽؾْڀ دجٽوٱج‪٩ ٧‬ڄ څٲْه‬
‫داّضؾجدجصه ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬يز ‪.‬‬

‫ؼش‪٠‬مخ اعزؼّبي اٌحّبَ اٌضٍغ‪:ٟ‬‬


‫يچ‪ٚ‬ـ ثٽڂ‪٪‬جٽؾيڄ اڃ اٱ‪ٞ‬ټ ‪ٌ١‬يٶز الّض‪٪‬ڂجٻ فڂجٿ ثٽغپؼ يو‪ ٨ٝ‬ثٽڂجس ثٽذجًه ٱت فو‪ ٛ‬ثالّضقڂجٿ‬
‫ثٽ‪٪‬جهض (ثٽذجڅيوٿ ) وثٽٺغيٌ ځڄ ‪٩‬ذوثس ثٽغپؾقض ي‪ٚ‬ذـ وٱٶج ٽوًؽزثٽقٌثًر ثٽڂ‪٢‬پودز وثٽضت صضٌثوؿ‬
‫ځجديڄ (‪ 12‬ثٽ ‪ )15‬هًؽز ځتويز ‪.‬ويڂٺچٸ صق‪ٞ‬يٌ ثٽٺڂيز ثٽڂ‪٢‬پودز ځڄ ثٽغپؼ دچٲْٸ ثىث ٹجڃ ٽويٸ‬
‫علؽز ؽيور او يڂٺچٸ ٌٕثس د‪ ٜ٪‬ٵوثٽخ ثٽغپؼ ځڄ اض ځقټ ٽپضْوٳ‪ ٨ٝ.‬ځج يٺٲت ځڄ ثٽڂيجڇ ثٽذجًهر‬
‫ٽض‪ٚ‬ټ إٽ ثٽن‪ ٌٚ‬دقيظ صٮ‪٢‬ت ثٽؾَس ثٽْٲپت ځڄ ثٽؾْڀ او فض ثٽ‪ٚ‬وً ٽضقٶيٴ ثالّضٲجهر ثٽٶ‪ٚ‬وب‬
‫ځڄ ثٽ‪٪‬لػ عڀ إ‪ ٰٝ‬ثٽغپؼ إىث ٹجڃ ٽويٸ ځٶيجُ فٌثًض ٵڀ دٶيجُ ځوب دٌوهر ثٽقو‪ ٛ‬ٵذټ ثٽوموٻ‬
‫ٱيه وځڄ ث ٱ‪ٞ‬ټ هثةڂج ثٽضقٶٴ ځڄ هًؽز ثٽقٌثًر ځڄ وٵش آلمٌ‪ ،‬ٹڂج يض‪٢‬پخ ثٽوموٻ دذ‪٠‬س ٱت‬
‫فو‪ ٛ‬ثالّضقڂجٿ ځ‪ ٨‬ثالّض‪٪‬وثه ثٽچٲْت ثٽڂْذٴ ٽٖور دٌوهر ثٽڂيجڇ ‪ ،‬ٱت ثٽذوثيز ّيوثؽه ثٽٌيج‪ٝ‬ت‬
‫‪٪ٙ‬ودز ٱت صقڂټ ثٽذٌوهر ثٽٶجّيز ‪ ،‬وثٽذ‪ ٜ٪‬ځچ ڀ يٌٱ‪ ٜ‬ثٽوموٻ ٱت ثٽقو‪ ٛ‬ٽٖ‪٪‬وًهڀ دٖور‬
‫ثٽذٌه‪ ،‬وٽٺڄ د‪٪‬و هٵيٶضيڄ ٌّ‪٩‬جڃ ځجيذوث دجٽضٺيٰ ثٽضوًيؾت ويذوث ثٽٌيج‪ٝ‬ت يٖ‪ ٌ٪‬دؾْڂه دڂج يٖذز‬
‫ثٽنوً ويٲ‪ٞ‬ټ ثٽ‪٪‬ويو ځڄ ثٽٌيج‪ٝ‬يڄ اعچجس وؽوههڀ هثمټ فڂجٿ ثٽغپؼ ٌٕح ثٽٖجض او ثٽٶ ور ثٽقجًر‬
‫او ٵٌثسر ثٽ‪ٚ‬قٰ‪ ،‬وىٽٸ ٽپضنٲيٰ ‪٩‬ڄ ٕور ثٽذٌوهر وفض يؾ‪٪‬ټ ثٽوٵش يڂ‪ٞ‬ت دٌْ‪٩‬ز عڀ د‪٪‬و‬
‫صٺٌثًهج ي‪ٚ‬ذـ هيث ثالّپوح ثٽ‪٪‬لؽت ًوصيچيج ‪٩‬چو ثٽٌيج‪ٝ‬ت ويض‪٪‬وه ‪٩‬پيه وي‪ٚ‬ذـ ؽَسث هجځج ځڄ‬
‫ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز ومج‪ٙ‬ز ٱت ثٽڂچجٱْجس‪.‬‬
‫ث ‪١‬ذجس وثٽڂ‪٪‬جٽؾيڄ اليچ‪ٚ‬قوڃ ثٽذٶجس ٹغٌ ځڄ ‪ٌٖ٩‬يڄ هٵيٶز ٱت ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت ٵو يؤهض إٽ‬
‫ثٽٺغيٌ ځڄ ثٽڂنج‪ ٌ١‬ځچ ج صپٰ ثٽ‪ٞ٪‬لس ثٽچجؽڀ ‪٩‬ڄ ثٽذٌه ثٽٖويو ويٲ‪ٞ‬ټ ثٽٌيج‪ٝ‬يوڃ ثٽذٶجس ٽڂور‬
‫(‪ )16‬هٵجةٴ وٹټ فْخ صقڂپه وځوب ٕور ثٽضوًيذجس ثو ثٽڂچجٱْجس ثٽضت إضٌٷ ٱي ج ‪.‬د‪٪‬و اڅض جس‬
‫ثٽوٵش ٱت ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت يامي ثٽٌيج‪ٝ‬ت فڂجځج هثٱتج او هٓ فض صچٖ‪ ٠‬ثٽووًر ثٽوځويز ويضوٱٴ ثٽوٿ‬
‫ثٽ ؽڂي‪ ٨‬اؽَثس ثٽؾْڀ ‪.‬‬
‫(‪(047‬‬
‫ووٱٶج ٽپوًثّجس وٽنذٌثس ثٽڂ‪٪‬جٽؾيڄ وثٽڂوًديڄ وثٽٌيج‪ٝ‬ييڄ ٱاڃ اٱ‪ٞ‬ټ ٱضٌر ٍځچيز ٽپذٶجس هثمټ‬
‫ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت هو ځڄ ( ‪ ) 15 – 16‬هٵيٶز وٵْڀ امٌ يٲ‪ٞ‬ټ ځڄ ( ‪ ) 16 – 5‬هٵيٶز واليوؽو ثصٲجٳ‬
‫عجدش فوٻ ثٽڂور ثٽَځچيز ٽپذٶجس ٱت ثٽقو‪ ٛ‬ثٽغپؾت وٽٺڄ هچجٷ اصٲجٳ فوٻ ‪٩‬وٿ ثٽڂذجٽٮز ٱت ثٽذٶجس ٱت‬
‫ثٽقو‪ ٛ‬ثٽغپؾت ٹغٌ ځڄ (‪ )26‬هٵيٶز دْذخ ثڃ هيث يٖٺټ م‪٢‬وًر ‪٩‬پ ثٽؾْڀ دْذخ ثڅنج‪ٛ‬‬
‫هًؽز فٌثًر ثٽؾْڀ ويقوط ص‪ٚ‬پخ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وٱت ا‪ٙ‬جد‪ ٨‬ثٽٶوځيڄ ‪،‬ٽيث يچ‪ٚ‬ـ د‪ ٜ٪‬ثٽڂ‪٪‬جٽؾيڄ‬
‫دپذِ ؽوثًح ځ‪٢‬ج‪١‬يز ٵ‪ٚ‬يٌر ٹجٽضت يپذْ ج ثٽٮوث‪ٙ‬يڄ ٽپقجٱ‪٩ ٤‬پ ا‪ٙ‬جد‪ ٨‬ثٽٶوځيڄ ‪٩ ،‬پ ثٽٌ٭ڀ ځڄ‬
‫اڃ هچجٷ إنجٗ ځڄ ثٽ‪ٚ‬يڄ وځڄ هوٽچوث صچجٱْوث ٽضْؾيټ ث ًٵجٿ ثٽٶيجّيز ٱت ٵوًص ڀ ‪٩‬پ ثٽضقڂټ‬
‫ٱت ثٽذٶجس ٱت ثٽڂيجر ثٽغپؾيز وځچ ڀ ثٽ وٽچوض( ويڀ هوٯ) وثٽيض ٽٶخ دجٽٌؽټ ثٽغپؾت وٹيٽٸ‬
‫ثٽ‪ٚ‬يچت(صٖيڄ وّوڅؾ و) فيظ دٶوث ٱت ثٽڂيجر ثٽغپؾيز ٹغٌ ځڄ ‪ 66‬هٵيٶز دووڃ اڃ ي‪ٚ‬جدوث دقجٽز‬
‫ثٽضؾڂو او يض‪ٌٝ٪‬وث ٽن‪ ٌ٢‬ثٽڂوس ‪ ،‬ود‪٪‬و ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت يضڀ صوٱتز ثٽٌيج‪ٝ‬ت دجٽڂلدِ ثٽغٶيپز ځ‪٨‬‬
‫ثؽٌثس د‪ ٜ٪‬ثٽقٌٹجس ٹافڂجس وىٽٸ ځڄ ثؽټ ًٱ‪ ٨‬هًؽز فٌثًر ثٽؾْڀ فض يضوٱٴ ثٽوٿ دٌْ‪٩‬ز ثٽ‬
‫ؽڂي‪ ٨‬اڅقجس ثٽؾْڀ ‪ ،‬ٹڂج اڃ د‪ ٜ٪‬ثٽٌيج‪ٝ‬ييڄ ي‪َ٪‬ٱوڃ ‪٩‬ڄ ثّض‪٪‬ڂجٻ فو‪ ٛ‬ثٽڂيجر ثٽغپؾيز‬
‫ويٲ‪ٞ‬پوڃ ثّض‪٪‬ڂجٻ اٹيجُ ثٽغپؼ دو‪ ٪ٝ‬ج ‪٩‬پ ثٽ‪ٞ٪‬لس ځذجٌٕر وٽٺڄ هيڇ ثٽ‪ٌ٢‬يٶز ٽيْش ٱ‪٪‬جٽز‬
‫ٹڂج ٱت ثٽوموٻ ٱت ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت فيظ يٺوڃ صاعيٌر ثٹذٌ وٽٲضٌر ا‪١‬وٻ واڃ صاعيٌر ي‪ٚ‬ټ ثٽ‬
‫ث څْؾز ثٽ‪٪‬ڂيٶز ځڄ ثٽؾْڀ ٹڂج ثڅه اٹغٌ ٹٲجس ٱت صذٌيو اٹذٌ ‪٩‬وه ځڂٺڄ ځڄ ثٽڂؾجځي‪ ٨‬ثٽ‪ٞ٪‬پيز‪ ،‬وٽٺڄ‬
‫‪٩‬چوځج يؾٌح ثٽٌيج‪ٝ‬ت ثالّپوح يڄ ّيؾو ٱٌٵج ٹذيٌث ٱت صجعيٌثص ڂج ‪٩‬پ اّض‪٪‬جهر ثٽچٖج‪ٟ‬‬
‫وّيٲ‪ٞ‬پوڃ ثّض‪٪‬ڂجٻ ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت ‪.‬‬

‫ِز‪٠ ٝ‬غزؼًّ حّبَ اٌضٍظ ؟‬


‫يْض‪٪‬ڂټ فڂجٿ ثٽغپؼ ‪٩‬جهر د‪٪‬و ثٽضوًيذجس ىثس ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ثٽٶ‪ٚ‬وب وثٽ‪٪‬جٽت الڅ يڇ ثٽضوًيذجس‬
‫صٲٌ‪ ٛ‬ځض‪٢‬پذجس ‪٩‬جٽيز ‪٩‬پ ؽڂي‪ ٨‬اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز ٹضٌثٹڀ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ ٱت‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽوٿ و‪ ٥‬وً صڂَٵجس مٲيٲز ٱت ثٽپويٲجس ثٽ‪ٞ٪‬پيز وصوًٿ وثٽض جدجس دْي‪٢‬ز ٹڂج ي‪ٌ ٦‬‬
‫د‪٪‬و هيڇ ثٽضوًيذجس ثٽ‪٪‬چيٲز ثٽٖ‪٪‬وًثٽض‪٪‬خ وث ٽڀ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس يْضڂٌ ځڄ ( ‪ّ ) 41 – 24‬ج‪٩‬ز‬
‫و‪٩‬جهر صقوط ځغټ هٺيث فجالس ٱت دوثيز ثٽڂوّڀ ثٽٌيج‪ٝ‬ت اض دوثيز ٱضٌر ث ‪٩‬وثه او ‪٩‬چو صٮيٌ څو‪٧‬‬
‫ثٽضوًيذجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز ثٽ صوًيذجس ٽڀ صْض‪٪‬ڂټ ّجدٶج وصٖٮټ ځؾجځي‪ٞ٩ ٨‬پيز دٖٺټ اٹغٌ ٱج‪٩‬پيز او د‪٪‬و‬
‫ثمي ًثفز ځڄ ثٽضوًيذجس ثو د‪٪‬و ٱضٌر ثٽچٶجهه ځڄ ث ‪ٙ‬جدز ‪ .‬وٽٺڄ ث٭پخ ثٽڂ‪٪‬جٽؾيڄ يچ‪ٚ‬ـ ودٖور‬
‫ثّض‪٪‬ڂجٻ فڂجٿ ثٽغپؼ ملٻ اوديڄ ثٽڂچجٱْجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز ثٽضت صٶجٿ ٱت څٲِ ثٽيوٿ ‪.‬‬
‫و‪٩‬پ ّذيټ ثٽڂغجٻ ‪٩‬وثةت ثٽڂْجٱجس ثٽٶ‪ٚ‬يٌر صٺوڃ ثٽض‪ٚ‬ٲيجس وځجٵذټ ثٽچ جةت ٱت څٲِ ثٽيوٿ وهيث‬
‫ي‪٪‬چت ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽضت صض‪٢‬پخ ثڃ يٖجًٷ ثٽل‪٩‬خ ٱت ثٽڂچجٱْجس ٹغٌ ځڄ ځٌر ٱت ثٽيوٿ ثٽوثفو‬
‫فجٽضز‬ ‫وفيظ اڃ وٵش ثٽڂٖجًٹز ديڄ ځچجٱْز وامٌب الصٺٲت وال ص‪ٞ‬ڂڄ ًؽو‪ ٧‬ثٽٌيج‪ٝ‬ت ثٽ‬
‫ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬يز وا‪٩‬جهر ث ّضٖٲجس ٽألؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز وصؾويو څٖج‪١‬ه ځڄ ملٻ صؾويو ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز‬
‫وثٽضنپ٘ ځڄ ثٽٲ‪ٞ‬لس ثٽڂضٌثٹڂز ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽوٿ ‪ ،‬وفيظ ثڅه ځڄ ثٽڂ ڀ ؽوث اڃ يذوث ثٽٌيج‪ٝ‬ت‬
‫ثٽڂچجٱْز ثٽٶجهځز د‪٪‬و ّج‪٩‬جس ٵپيپز دٶوًر وٹٲجسر ‪٩‬جٽيز وهو ځٌصجؿ وځٖجٱ ‪ ،‬وٽٺڄ ٱت ثٽقٶيٶز اڃ‬

‫(‪(043‬‬
‫هيث ث ځٌ اليقوط دْذخ ٵ‪ ٌٚ‬ثٽٲضٌر ثٽَځچيز ديڄ ځچجٱْز وثمٌب‪ ،‬و‪٩‬پيز يؾخ ثٽذقظ ‪٩‬ڄ ثٽوّجةټ‬
‫اّض‪٪‬جهر اّضٖٲجس ثٽٌيج‪ٝ‬ت‬ ‫وث ّجٽيخ ثٽچجؽقز وثٽضت صْج‪٩‬و ثٽٌيج‪ٝ‬ت وثٽڂوًح وثٽڂ‪٪‬جٽؼ ‪٩‬پ‬
‫وصؾوه څٖج‪١‬ز وص‪٪‬يو دچجس ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز وصؾ‪٪‬پز يضڂض‪ ٨‬دٶوًر وٵجدپيز دوڅيز وڅٲْيز ‪٩‬جٽيز داٌّ‪ ٧‬وٵش‬
‫ٽنو‪ ٛ‬ثٽڂچجٱِ ثٽٶجهځز ‪.‬‬
‫و اڅ‪٢‬لٵج ځڄ ثٽوًثّجس وثٽذقوط وځڄ صؾجًح ثٽٌيج‪ٝ‬ييڄ وثم‪ٚ‬جةت ثٽ‪٢‬خ ثٽٌيج‪ٝ‬ت وثٽ‪٪‬لؽت‬
‫ٱٶو وؽووث ثڃ اٱ‪ٞ‬ټ ثّپوح ‪٩‬لؽت وٵجةت ثڅض‪٪‬جٕت ٽضؾويو څٖج‪ ٟ‬و‪١‬جٵجس ثٽل‪٩‬خ هو ثّض‪٪‬ڂجٻ‬
‫فڂجٿ ثٽغپؼ وٵو ؽٌده ثٽ‪٪‬ويو ځڄ ثٽٌيج‪ٝ‬ييڄ و‪ٌٙ‬فوث ثڃ ّذخ ٱوٍهڀ هو ثّض‪٪‬ڂجٻ فڂجٿ ثٽغپؼ‬
‫وديٽٸ اڅضٌٖ ثّض‪٪‬ڂجٽه دٖٺټ وثّ‪٩ ٨‬چو ال‪٩‬ذت ثٽضقڂټ وث‪ٙ‬ذـ ٽه ٕ‪٪‬ذيز وثّ‪٪‬ه ديڄ ثٽٌيج‪ٝ‬ييڄ‪،‬‬
‫ومج‪ٙ‬ز ‪٩‬چوځج ٱجٍس ‪٩‬وثسر ثٽڂجًثعوڃ( دوال ًثهٹپيٰ) دذ‪٢‬وٽز اوًدج و‪َ٩‬س ّذخ ٱوٍهج ثٽ‬
‫فڂجٿ ثٽغپؼ ‪ ،‬ٹڂج ٕج‪ ٧‬ثّض‪٪‬ڂجٻ فڂجٿ ثٽغپؼ ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽٌيج‪ٝ‬يز ثٽڂنضپٲز فيظ‬ ‫ثّض‪٪‬ڂجٻ‬
‫ثّض‪٪‬ڂپش(ٹجًيڄ ځجًٕجٻ) ثٽضت ٱجٍس دجٽيهذيز فڂجٿ ثٽغپؼ ٱت د‪٢‬وٽز ثٽ‪٪‬جٽڀ دٌٱ‪ ٨‬ث عٶجٻ دْذخ اڃ‬
‫هچجٷ ثٹغٌ ځڄ ځٖجًٹز ٱت ثٽيوٿ ثٽوثفو ثو يوځيج و‪ٌٙ‬فش (ٹجًيڄ ځجًٕجٻ) ثڅ ج اّض‪٪‬ڂپش فڂجٿ‬
‫ثٽغپؼ د‪٪‬و ثٽڂچجٱْز ث وٽ ٽڂور (‪ )12‬هٵيٶز وٱت ثٽيوٿ ثٽغجڅت ثّض‪٪‬ڂپش فڂجٿ ثٽغپؼ ٽڂور (‪ )15‬هٵيٶز ‪.‬‬
‫ٹڂج ثّض‪٪‬ڂټ ال‪٩‬ذت ثٽٌٹذت وثٽڂ‪ٚ‬جً‪٩‬يڄ وال‪٩‬ذت ٹٌر ثٽ‪٢‬جةٌر ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت ٹڂج ثڅضٌٖ ثّض‪٪‬ڂجٻ‬
‫فڂجٿ ثٽغپؼ مجًػ څ‪٢‬جٳ ث ٽ‪٪‬جح ثٽٌيج‪ٝ‬يز فيظ ثّض‪٪‬ڂټ ځڄ ٵذټ ثٽٲٌٳ ثٽٌثٵ‪ٚ‬ز ثٽضت صٶوٿ ‪ٌ٩‬و‪ٛ‬‬
‫صْضڂٌ ٽٲضٌثس ‪١‬ويپز ٹوّيپز ٽپضنپ٘ ځڄ ث وؽج‪ ٧‬وثآلٽڀ و ‪٩‬جهر ثٽچٖج‪ ٟ‬وٽلّضٌمجس وث څض‪٪‬جٓ‪،‬‬
‫وځ‪ ٨‬ىٽٸ ٱجڃ هچجٷ د‪ ٜ٪‬ثٽل‪٩‬ذيڄ يٲ‪ٞ‬پوڃ ثّپوح امٌ ځڄ اّجٽيخ ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت هو ثّپوح‬
‫ثٽضچجوح ديڄ ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت او ثٽڂيجر ثٽذجًهر دوًؽز ځڄ (‪ )15 – 16‬هًؽز ځتويز وٽڂور هٵيٶضيڄ عڀ‬
‫ث څضٶجٻ ثٽ فڂجٿ ّجمڄ دوًؽز فٌثًر ځڄ (‪ ) 46 – 37‬هًؽز ځتويز وٽڂور هٵيٶضيڄ اي‪ٞ‬ج دقيظ‬
‫يٺًٌ ثٽٌيج‪ٝ‬ت هيث ث ؽٌثس علط ځٌثس ‪.‬‬
‫ف‪ٛ‬ائذ اعزؼّبي حّبَ اٌضٍظ‬
‫يٶپټ ځڄ اوؽج‪ ٧‬وآالٿ ثٽ‪ٞ٪‬لس‪.‬‬
‫يٶپټ ځڄ ث ٽض جدجس‪.‬‬
‫يٌْ‪ ٧‬ځڄ ‪٩‬ڂپيجس صؾويو ثٽ‪٢‬جٵز وث‪٩‬جهر دچجس ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز ويٖ‪ ٌ٪‬ثٽٌيج‪ٝ‬ت دج څض‪٪‬جٓ‪.‬‬
‫يٌْ‪ ٧‬ځڄ ‪٩‬ڂپيجس اّضٖٲجس ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽ‪٦٪‬جٿ وث وصجً وث ‪ٚ٩‬جح وٹيٽٸ ث څْؾز ث مٌب‪.‬‬
‫ا‪ٙ‬لؿ ث ‪ٌٝ‬ثً ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس ( ‪ٙ‬يجڅز ثٽ‪ٞ٪‬لس )‪.‬‬
‫يٶپټ ځڄ افضڂجٻ ث ‪ٙ‬جدز‪.‬‬
‫يؾ‪٪‬ټ ثٽٌيج‪ٝ‬ت يٖ‪ ٌ٪‬دج څض‪٪‬جٓ‪.‬‬
‫يڂچـ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ثٽغٶز دجٽچٲِ‪.‬‬
‫(‪(044‬‬
‫ِب٘‪ ٛ‬األعبط اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪ٚ ٟ‬اٌى‪١ّ١‬بئ‪ ٟ‬ألعزؼبدح األعزشفبء ٔز‪١‬غخ اعزؼّبي حّبَ اٌضٍظ ؟‬
‫اڃ ث ّجُ ثٽٲْيوٽوؽت وثٽٺيڂيجةت الّض‪٪‬ڂجٻ فڂجٿ ثٽغپؼ ّض‪٪‬جهر اّضٖٲجس ثٽٌيج‪ٝ‬ت ځڄ ص‪٪‬خ‬
‫ثٽڂچجٱْجس وٽضؾويو ‪١‬جٵضه هو ثڃ ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬چوځج يٮڂٌ ؽْڂه ٱت ثٽڂيجر ثٽغپؾيز ٱت ثٽقو‪ ٛ‬ٱاڃ دٌوهر‬
‫ثٽڂجس ص‪٪‬ڂټ ‪٩‬پ صٶپ٘ ث و‪٩‬يز ثٽوځويز ثٽڂوؽوهر صقش ثٽؾپو وث و‪٩‬يز ثٽوځويز ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس‬
‫وفوٻ ثٽ‪ٞ٪‬لس ٱضوٱ‪ ٨‬ثٽوٿ ثٽيض ٱت هثمپ ج وثٽيض يقضوض ‪٩‬پ ځنپٲجس ثٽ‪٢‬جٵز وثٽٲ‪ٞ‬لس وځچ ج‬
‫فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ څقو ثٽوثمټ ثٽ ثٽٶپخ ٱيٶوٿ ثٽٶپخ د‪ٞ‬نز ځٌر عجڅيز ثٽ ثڅقجس ثٽؾْڀ ثٽ ث ؽ َر‬
‫ثٽو‪٥‬يٲيز ٹجٽٺذو وثٽٺپ وثٽوځج‪ ٫‬و٭يٌهج ځڄ ث ؽ َر ثٽو‪٥‬يٲيز ٽپضنپ٘ ځچ ج ځڄ ملٻ صقويپ ج ثٽ‬
‫ځ‪ٚ‬جهً ٽپ‪٢‬جٵز او ٽپضنپ٘ ځچ ج و‪ٌ١‬ف ج ثٽ مجًػ ثٽؾْڀ‪ .‬ٹڂج هو ثٽقجٻ ٽقجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ فيظ‬
‫ثڃ ثٽٶْڀ ث ٹذٌ ځچه يضڀ صقويپز ثٽ ٹليٺوؽيڄ دوثّ‪٢‬ز ثڅَيڂجس مج‪ٙ‬ز وي‪ٚ‬ذـ ٹڂ‪ٚ‬وً ٽپ‪٢‬جٵز‬
‫وثٽٶْڀ ث مٌ ځچز ي‪ٌ٢‬ؿ ٽپنجًػ ‪ ،‬وهيڇ ثٽضٮيٌثس ثٽٺيڂيجةيز الصقوط ٱت ثٽ‪ٌ٦‬وٯ ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬يز‪ ،‬و‪٩‬چوځج‬
‫ال يْض‪٪‬ڂټ ثٽل‪٩‬خ افوب اّجٽيخ اّض‪٪‬جهر ث ّضٖٲجس صذٶ هيڇ ثٽڂنپٲجس ځضٌثٹڂز ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس ‪،‬‬
‫وٽٺڄ هيڇ ثٽ‪٪‬پڂيجس صقوط ودٲج‪٩‬پيز ٹذيٌر دجّض‪٪‬ڂجٻ فڂجٿ ثٽغپؼ وديٽٸ ٱاڃ فڂجٿ ثٽغپؼ ٽيِ ٱٶ‪٠‬‬
‫ٽڂ‪٪‬جٽؾز ث وؽج‪ ٧‬وث ٽڀ وثٽضوًٿ وث ٽض جدجس وصپٰ ث څْؾز وصقٲيَ ثٽنليج ثٽ‪ٞ٪‬پيز ٽپذوس ٱت‬
‫ا‪ٙ‬لؿ اض صڂَٳ ٱي ج‪ ،‬دټ ي‪٪‬ڂټ ‪٩‬پ صٌْي‪ ٨‬وصٶ‪ٚ‬يٌ ثٽٲضٌڇ ثٽَځچيز ّض‪٪‬جهر ث ّضٖٲجس ځڄ ملٻ‬
‫ثٽضنپ٘ ځڄ ثٽٲ‪ٞ‬لس وصؾويو ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز وثٽضنپ٘ ځڄ ث وؽج‪ ٧‬وث ٽڀ وث ٽض جدجس ٱت‬
‫ثٽ‪ٞ٪‬لس ويوٱٌ ثٽ‪ٌ٦‬وٯ ث ځغټ ٽپپؾْڀ ٽضقٶيٴ ثالڅض‪٪‬جٓ وثٽض‪٪‬جٱت ‪.‬ثى يؾ‪٪‬ټ ثٽل‪٩‬خ يٖ‪ٌ٪‬‬
‫دجٽٌثفز ثٽچٲْيز ٹوڃ ثٽل‪٩‬خ يوًٷ ځيَثصه وٱوثةور ٱت صؾويو ثٽ‪٢‬جٵجس ٵذټ ثٽذوس دجٽڂچجٱْز ثٽضجٽيز ‪.‬‬
‫واڅ‪٢‬لٵج ځڄ هيڇ ثٽڂ‪ٌ٪‬ٱز ثٽ‪٪‬پڂيز ٽ‪٪‬ڂپيجس ثٽض‪٪‬خ واّض‪٪‬جهر ث ّضٖٲجس ملٻ ثٽڂچجٱْجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز‬
‫او ثٽضوًيذجس ثٽيوځيز يض‪ٞ‬ـ ٽچج اڃ ثٽ‪٪‬ڂپيز ثٽضوًيذيز هت ٽيْش ٱٶ‪٩ ٠‬ڂپيز صچٲيي ځچ جػ صوًيذت واٵجځز‬
‫ثٽڂ‪ْ٪‬ٺٌثس ثٽضوًيذيز‪ ،‬دټ هت ‪٩‬ڂپيز ځضٺجځپز ثٽؾوثڅخ صٖضٌٷ ٱي ج ثٽ‪٪‬ويو ځڄ ثٽ‪٪‬پوٿ وصؤعٌ ٱي ج صاعيٌ‬
‫ځذجٌٕ وال٭چ ‪٩‬ڄ هيڇ ثٽ‪٪‬پوٿ ٱت ص‪٢‬ويٌ ځْضوب ث څؾجٍ وثڃ فڂجٿ ثٽغپؼ هو افو ث ّجٽيخ ثٽ‪٪‬پڂيز‬
‫ثٽقويغز ٱت ځ‪٪‬جٽؾز ‪٥‬جهٌر ثٽض‪٪‬خ وځ‪٪‬جٽؾز ث ‪ٙ‬جدجس وث وًثٿ وث ٽض جدجس ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وث وصجً‬
‫ٹڂج ثڅه وّيپز څض‪٪‬جٓ ثٽٌيج‪ٝ‬ت وصچٖي‪ ٠‬ثٽنليج ثٽ‪ٚ٪‬ذيز وثٽ‪ٞ٪‬پيه وصَيو ځڄ عٶز ثٽل‪٩‬خ دچٲْه‬
‫وهيڇ ثٽڂيَثس ؽ‪٪‬پش ثٽ‪٪‬ويو ځڄ ځٖجهيٌ ثٽٌيج‪ٝ‬ز ثٽ‪٪‬جٽڂيز وث د‪٢‬جٻ ثٽ‪٪‬جٽڂييڄ يْض‪٪‬ڂپوڃ فڂجٿ ثٽغپؼ‬
‫وځچ ڀ ثٽ‪٪‬وثس ثٽؾجځجيٺت( دوٽش) ‪ٙ‬جفخ ثٽٌٵڀ ثٽٶيجّت ثٽ‪٪‬جٽڂت ٱت ځْجدٶز ‪ 166‬ٿ و‪ 266‬ٿ وٹيٽٸ‬
‫ثٽ‪٪‬وثسر ث ځٌيٺيز (اٽيْڄ ٱيپٺِ) د‪٢‬پز ثٽ‪٪‬جٽڀ ٱت ‪ 266‬ٿ و‪ 466‬ٿ و٭يٌهڀ ځڄ ثٽٌيج‪ٝ‬ييڄ وٱت‬
‫ځنضپٰ ث ٽ‪٪‬جح ثٽٌيج‪ٝ‬يز ‪ .‬و‪٩‬پيز ٱاڃ صؾٌدز ثٽقڂجٿ ثٽغپؾت ‪ٌٝ‬وًيز ٽپٌيج‪ٝ‬ييڄ ثٽييڄ ٽڀ يْذٴ اڃ‬
‫ص‪٪‬جځپوث ځ‪ ٨‬هيث ثالّپوح ثٽ‪٪‬لؽت ٱل صضوثڅ ٱت ثمي فڂجٿ عپؾت ٽڂج ٽه ځڄ ٱوثةو وصاعيٌثس إيؾجديز‬
‫صقْڄ ځڄ ځْضوب ثالڅؾجٍٷ وصقٶٴ ‪١‬ڂوفٸ دجٽٲ‪٪‬ټ ‪.‬‬

‫(‪(045‬‬
(046(
‫اٌفصً اٌغبدط‬
‫اٌحًّ اٌضائذ ‪ٚ‬اإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت‬

‫(‪(042‬‬
(048(
‫اٌحًّ اٌضائذ‪Over load‬‬
‫هو ځذوا ځڄ ځذجها ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت يپؾا إٽيه ثٽڂوًدوڃ ٱت د‪ ٜ٪‬ث فيجڃ ٽضقْيڄ ځْضوب ثٽپيجٵز ثٽذوڅيز‬
‫ٽل‪٩‬خ ځڄ ملٻ ٱٌ‪ ٛ‬ځض‪٢‬پذجس ‪٩‬جٽيز ‪٩‬پ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز ٽل‪٩‬خ ځغجٻ ٽ‪٪‬خ ځذجًثر ٽٺٌر‬
‫ثٽٶوٿ يٺوڃ ٱي ج ٍځڄ ثٽٖو‪ ٟ‬ثٽوثفو (‪ )66‬هٵيٶز او ٽ‪٪‬خ ځذجًثر ٽٺٌر ثٽ‪٢‬جةٌر ٽٺټ ٕو‪ )36( ٟ‬څٶ‪٢‬ز او ٽ‪٪‬خ‬
‫(‪ )5‬إوث‪ ٟ‬او ٽ‪٪‬خ (‪ )3‬إوث‪ ٟ‬ٱت ٹٌر ثٽيو وهيڇ ثٽضوًيذجس هت فجٽز ځڄ ثٽَيجهر ٱت فؾڀ وٕور ثٽقڂټ‬
‫ملٻ ثٽڂچ جػ ثٽضوًيذت وصؤهب دجّپوح ثٽضوًػ دجٽقڂټ ثٽضوًيذت ٽقووط ثٽضٺيٲجس ثٽٲْيوٽوؽيز ثٽڂ‪٢‬پودز‬
‫ٽنو‪ ٛ‬ثٽڂذجًيجس دٺٲجسر ‪٩‬جٽيز‪.‬ثڃ ځذوا ثٽقڂټ ثٽَثةو او ثٽَيجهر ٱت ثٽقڂټ ثٽڂن‪ ٠٢‬ٽه وځذوا ثٽضوًػ دجٽقڂټ‬
‫ثٽضوًيذت ځڄ ثٽٶوث‪٩‬و ثٽضوًيذيز ثٽضت صٌصٺَ ‪٩‬پي ج ‪٩‬ڂپيجس ثٽضٺيٰ ثٽو‪٥‬يٲت ٽل‪٩‬خ‪.‬‬
‫فيظ اٹوس ثٽوًثّجس ‪٩‬پ ثڅه ال يڂٺڄ ثڃ صقوط ‪٩‬ڂپيجس ثٽضٺيٰ إىث ص‪٪‬وه ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ اهثس څٲِ‬
‫ثٽضوًيذجس وٽڂور ‪١‬ويپز و‪٩‬پيه يؾخ ثڃ يضڀ صچ‪٦‬يڀ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ځڄ ملٻ ٍيجهر ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ديڄ‬
‫ٱضٌر وامٌب ودٖٺټ ځن‪ ٠٢‬ٽه ٹجٽَيجهر ٱت ث فؾجٿ ثٽضوًيذيز ځڄ ملٻ ٍيجهر ‪٩‬وه ثٽضٺٌثًثس او‬
‫ثٽڂؾڂو‪٩‬جس او ٍيجهر ٕور ثٽضوًيخ او ٍيجهر ث وٍثڃ ثٽڂٌٱو‪٩‬ز او صٮيٌ څو‪٩‬يز ثٽضوًيذجس دقيظ ‪٩‬چوځج ي‪ٚ‬ټ‬
‫ثٽل‪٩‬خ إٽ ثٽڂْضويجس ثٽ‪٪‬پيج يٺوڃ ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ثٽيض يچٲيڇ هو إ‪٪ٝ‬جٯ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽضت يچٲيهج‬
‫ثٽچجٕتيڄ‪.‬‬

‫اإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت ‪Over training‬‬


‫هو فجٽز ځڄ ‪٩‬وٿ ثٽضوثٍڃ ځج ديڄ ثٽقڂټ ثٽضوًيذت و‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس فيظ يٺوڃ ثٽقڂټ‬
‫ثٽضوًيذت ثٽڂپٶ ‪٩‬پ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ؽْڀ ثٽل‪٩‬خ ثٹذٌ ځڄ ٵوًر هيڇ ث ؽ َر ‪٩‬پ صقڂپه و‪٩‬وٿ وؽوه ٱضٌر‬
‫ٹجٱيز ٽپٌثفز ودجٽضجٽت فووط هذو‪ ٟ‬ٱت ځْضوب ث هثس ثٽذوڅت وثٽٲچت وثٽن‪٢٢‬ت ٽل‪٩‬خ دْذخ فووط ‪٩‬ڂپيجس‬
‫هوٿ ځْضڂٌر اعچجس ود‪٪‬و ثٽضوًيذجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز ثٹذٌ ځڄ ‪٩‬ڂپيجس ثٽذچجس و‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس‪.‬‬
‫ثڃ ثالڅؾجٍثس ثٽٌيج‪ٝ‬يز ٱت ث ٽ‪٪‬جح ثٽٲٌهيز وثٽٲٌٵيز ال يڂٺڄ ٽ ج ثڃ صضقٶٴ ثال ځڄ ملٻ ثٽضوًيخ ثٽيوځت‬
‫وٽ‪٪‬ور اّجدي‪ ٨‬وإ ٌ وّچوثس ٽضقٶيٴ ثٽ وٯ ثٽڂ‪٢‬پوح وهو ثٽو‪ٙ‬وٻ دجءڅؾجٍثس إٽ اٱ‪ٞ‬ټ ثٽڂْضويجس‪،‬‬
‫وثڃ ثٽضٺيٲجس ثٽٲْيوٽوؽيز ؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز ال ص‪ ٌ ٦‬وث‪ٝ‬قز ‪٩‬پ ځْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز‬
‫ٽل‪٩‬خ ثال د‪٪‬و ٱضٌر ځڄ (‪ )16 - 6‬اّجدي‪ ٨‬صوًيذيز ٹڂج ثڃ څْذز هيڇ ثٽضٺيٲجس ص‪٪‬ضڂو ‪٩‬پ ثٽ‪٪‬لٵز ثٽؾيور ديڄ‬
‫ثٽقڂټ ثٽضوًيذت وٱضٌثس ثّض‪٪‬جهر ثٽٖٲجس وثٽضٮييز ثٽؾيور ثٽضت صضچجّخ ځ‪ ٨‬ځض‪٢‬پذجس ثٽقڂټ ثٽضوًيذت‪ .‬و‪٩‬پيه‬
‫ٱجڃ هيڇ ثٽضٺيٲجس صقضجػ إٽ ٍځڄ ځقوه وال يڂٺڄ ثٽ‪٪‬ڂټ ‪٩‬پ ثٹضْجح هيڇ ثٽضٺيٲجس دوٱ‪ ٨‬ثٽؾْڀ ٽضقٶيٴ هيث‬
‫ثٽضٺيٰ دضوًيذجس ثٹذٌ ځڄ ‪١‬جٵز ثٽل‪٩‬خ وهيث ثءؽٌثس يؤهض إٽ إ‪٩‬جٵز ومپټ ٱت ‪٩‬ڂپيجس ثٽضٺيٰ وصاعيٌثس‬
‫ّپذيز ‪٩‬پ اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽل‪٩‬خ وفووط ځٖجٹټ ‪ٙ‬قيز وإؽ جه عڀ ثڅنٲج‪ ٛ‬ځْضوب ثٽقجٽز‬
‫ثٽضوًيذيز‪.‬‬
‫وثٽْؤثٻ هو ځج هت اّذجح ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيخ (ثءؽ جه)‬
‫يقوط ثءؽ جه ؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ثٽؾْڀ ثٽڂنضپٲز (ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيخ) څضيؾز ‪٩‬وٿ ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ثٽْپيڀ‬
‫ٽألفڂجٻ ثٽضوًيذيز ملٻ ثٽووثةٌ ثٽضوًيذيز ث ّذو‪٩‬يز وثٽٖ ٌيز وځڄ هيڇ ث ّذجح هت‪:‬‬
‫ثٽَيجهر ثٽڂٲجؽتز ٱت ثٽقڂټ ثٽضوًيذت څضيؾز ٽضٌٷ ثٽل‪٩‬خ ثٽضوًيذجس ّذجح ځنضپٲز او فووط إ‪ٙ‬جدز‬
‫‪٩‬چو ثٽل‪٩‬خ او ٽ‪٪‬وٿ ص‪٢‬وً ځْضوب فجٽضه ثٽضوًيذيز وٱٶجً ٽڂج هو ځضوٵ‪ ٨‬ٽه ٱيقجوٻ ثٽڂوًح ثٽض‪٪‬وي‪٩ ٜ‬ڄ‬
‫هيڇ ث ّذجح دٌٱ‪ ٨‬ثٽقڂټ ثٽضوًيذت دٖٺټ ٌّي‪ ٨‬وځٲجؽب وهيث ي‪٪‬چت ثءملٻ دافو ځذجها ‪٩‬پڀ ثٽضوًيخ‬
‫(‪(049‬‬
‫ثٽٌيج‪ٝ‬ت هو ثٽضوًػ دجٽقڂټ ثٽضوًيذت وهيث ثءملٻ و‪٩‬وٿ ‪ٙ‬قز ثءؽٌثسثس ثٽضت ثصنيهج ثٽڂوًح يؤهض‬
‫إٽ ثٽض‪٪‬خ وڅضيؾز ثالّضڂٌثً د يڇ ثءؽٌثسثس ثٽٮيٌ ّپيڂز يقوط ‪٩‬چو ثٽل‪٩‬خ فجٽز ثءؽ جه او ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت‬
‫ثٽضوًيخ ودوالً ځڄ ثڃ يٌصٲ‪ ٨‬ثٽڂْضوب دٖٺټ صوًيؾت ي ذ‪ ٠‬ځْضوب ث هثس ثٽذوڅت وثٽڂ جًض وثٽن‪٢٢‬ت‬
‫ٽل‪٩‬خ‪.‬‬
‫څضيؾز ٽڂٖجًٹز ثٽل‪٩‬خ دجٽ‪٪‬ويو ځڄ ثٽڂذجًيجس ثٽڂضضجٽيز و‪٩‬وٿ ف‪ٚ‬وٻ ثٽل‪٩‬خ ‪٩‬پ ٱضٌر ٹجٱيز ځڄ‬
‫ثٽٌثفز ديڄ هيڇ ثٽڂذجًيجس الّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس وٽٺوڃ ثٽل‪٩‬خ يچٲي صوًيذجس دٖور ‪٩‬جٽيز ديڄ ايجٿ ثٽڂذجًيجس‪،‬‬
‫ٱجڅه يقوط ‪٩‬چو ثٽل‪٩‬خ ثءؽ جه ثٽذوڅت وثٽچٲْت ٽ‪٪‬وٿ ثٽق‪ٚ‬وٻ ‪٩‬پ ثٽٌثفز ثٽٺجٱيز ٽپؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت‬
‫وثٽؾ جٍثٽ‪ٞ٪‬پت وهيث ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽڂذجًيجس وثٽضوًيخ يؤهض إٽ ثالّض لٷ ثٽٺذيٌ ٽڂ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز و‪٩‬وٿ‬
‫وؽوه ٱضٌر ٍځچيز ٹجٱيز الّض‪٪‬جهر ځج صڀ ثّض لٹه ځڄ ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز وهيث يؤهض إٽ إؽ جه ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت‬
‫وثٽ‪ٞ٪‬پت عڀ هذو‪ ٟ‬ځْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز ٽل‪٩‬خ‪.‬‬
‫‪٩‬وٿ ثٽضچجّخ ديڄ ٕور وفؾڀ ثٽقڂټ ثٽضوًيذت ځ‪ ٨‬ځج يضچجوٽه ثٽل‪٩‬خ ځڄ صٮييز ال ص‪ٞ‬ڂڄ إ‪٩‬جهر ‪٩‬ڂپيجس‬
‫ثٽذچجس وص‪٪‬وي‪ ٜ‬ځج صڀ ثّض لٹه ځڄ ځ‪ٚ‬جهً ثٽ‪٢‬جٵز وثڅنٲج‪ ٛ‬ثٽْ‪ٌ٪‬ثس ثٽقٌثًيز وٵپز صچجوٻ ثٽٺٌدوهيوًثس‬
‫وثٽضت صپ‪٪‬خ هوًثً ًةيْيجً ٱت إڅضجػ ثٽ‪٢‬جٵز ثٽلٍځز ٽألهثس ٱت ثٽ‪٪‬ويو ځڄ ث ٽ‪٪‬جح ثٽٌيج‪ٝ‬يز وهيث يؤهض‬
‫دجٽضجٽت إٽ ثڅنٲج‪ ٛ‬ځْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز ٽل‪٩‬خ دْذخ ثڃ ‪٩‬ڂپيجس ثٽ وٿ ثٹذٌ ځڄ ‪٩‬ڂپيجس ثٽذچجس‪.‬‬
‫ٍيجهر ثٽ‪ٞ‬ٮو‪ ٟ‬ثٽذوڅيز وثٽچٲْيز وثٽڂ چيز وثٽ‪٪‬ج‪١‬ٲيز و٭يٌهج ځڄ ثٽ‪ٞ‬ٮو‪ ٟ‬وثٽڂٖجٹټ ثٽيوځيز ‪٩‬پ ٹجهټ‬
‫ثٽل‪٩‬خ ځڂج صؤهض صپٸ إٽ صٖضش صٌٹيَ ثٽل‪٩‬خ وٱٶوثڃ ؽَس ځڄ ‪١‬جٵضه ٽڂ‪٪‬جٽؾز صپٸ ثٽ‪ٌ٦‬وٯ‬
‫ٹجالځضقجڅجس و‪ٝ‬ٮو‪ ٟ‬ثٽ‪٪‬ڂټ وثءهثًر وثٽڂوًح وځض‪٢‬پذجس ثٽضچجٱِ و‪٩‬پيه ٱجڃ ‪١‬جٵز ثٽل‪٩‬خ ال صْضنوٿ‬
‫دٖٺټ ؽيو ٽضچٲيي ثٽقڂټ ثٽضوًيذت وال يْض‪٢‬ي‪ ٨‬ثٽل‪٩‬خ ثٽضٺيٰ ځ‪ٝ ٨‬ٮو‪ ٟ‬فڂټ ثٽضوًيخ وځض‪٢‬پذجصه وڅضيؾز‬
‫ٽيٽٸ يقوط هذو‪ ٟ‬ٱت ځْضوب ثٽقجٽز ثٽضوًيذيز ٽل‪٩‬خ وهيث يض‪٢‬پخ ځڄ ثءهثًييڄ وثٽڂوًديڄ فټ ځٖجٹټ‬
‫ثٽل‪٩‬ذيڄ وص يتز ثٽ‪ٌ٦‬وٯ ثٽڂچجّذز ٽ ڀ فض يٺوڃ ‪٢٩‬جة ڀ اٱ‪ٞ‬ټ‪.‬‬
‫ثڃ ٍيجهر ثٽ‪ٞ‬ٮو‪ ٟ‬ثٽذوڅيز وثٽچٲْيز صپقٴ ‪ًٌٝ‬ثً وث‪ٝ‬قجً دجٽؾْڀ و‪٩‬پيه يؾخ ځٌث‪٩‬جر إٕجًثس ثٽضچذيه‬
‫ثٽضت ي‪ٚ‬وًهج ثٽؾْڀ ‪٩‬چو إفْجّه دجٽض‪٪‬خ او ثءؽ جه وهيث يض‪٢‬پخ ثالّضؾجدز ٽ يڇ ثءٕجًثس ٹڂج يؾخ ‪٩‬پ‬
‫ثٽڂوًديڄ ثءٽڂجٿ دڂٌثفټ ثٽضٺيٰ ثٽو‪٥‬يٲت و‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ٹوڅ ڂج ځڄ ثٽؾوثڅخ ثٽ جځز ٽضٶچيڄ‬
‫ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز وصقْيڄ ځْضوب ث هثس ثٽٌيج‪ٝ‬ت‪.‬‬
‫ثڃ فڂجُ وإًثهر د‪ ٜ٪‬ثٽل‪٩‬ذيڄ و‪١‬ڂوفجص ڀ ثٽٺذيٌر ٽضقٶيٴ اٱ‪ٞ‬ټ ثالڅؾجٍثس يؤهوڃ افڂجٻ صوًيذيز‬
‫‪٩‬جٽيز ځضٺًٌر صٲوٳ ځْضوب ٵوًثص ڀ ځڂج يؾ‪٪‬پ ڀ ي‪ٚ‬جدوڃ دقجٽز ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيخ او ثٽضوًيخ ثٽَثةو‬
‫ٱذوالً ځڄ ثڃ يٌصٲ‪ ٨‬ځْضوثڇ څلف‪ ٤‬هذو‪ ٟ‬ثٽڂْضوب‪.‬‬

‫األػشاض ‪ٚ‬اٌذالئً اٌفغ‪ٌٛٛ١‬ع‪١‬خ ‪ٚ‬اٌى‪١ّ١‬بئ‪١‬خ ػٍ‪ ٝ‬اإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت‬


‫يڂٺڄ ثالّضوالٻ ‪٩‬پ فووط ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيخ ځڄ ملٻ د‪ ٜ٪‬ث ‪ٌ٩‬ث‪ ٛ‬وثٽوالةټ ثٽضت صوٻ ‪٩‬پ هيڇ‬
‫ثٽ‪٦‬جهٌر‪.‬‬
‫ٍيجهر ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ اعچجس ثٽٌثفز او ‪٩‬چو اهثس صوًيذجس مٲيٲز‪.‬‬
‫ثًصٲج‪ ٧‬ثٽ‪ٞ‬ٮ‪ ٠‬ثالڅٶذج‪ٝ‬ت وٵش ثٽٌثفز ود‪٢‬تس ‪٩‬وهصه إٽ ثٽقجٽز ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬يز د‪٪‬و ثٽضوًيذجس‪.‬‬
‫ثڅنٲج‪ ٛ‬څْذز ثٽؾپوٹوٍ ٱت ثٽوٿ اعچجس ثٽضوًيذجس ثٽٌيج‪ٝ‬يز‪.‬‬
‫مپټ ٱت إٱٌثٍ د‪ ٜ٪‬ثٽ ٌځوڅجس ځغټ ثٽضْضٌّيضٌوڃ‪ ،‬ثٽٺوًصيَوڃ‪ ،‬ثالوًڅجٽيڄ ثٽغيٌوٹْيڄ‪.‬‬

‫(‪(051‬‬
‫ثًصٲج‪ ٧‬څْذز فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ اعچجس ثٽضوًيذجس ثٽذوڅيز ىثس ثٽٖور ثٽڂضوّ‪٢‬ز‪.‬‬
‫ٍيجهر ٱت ځْضوب ثّض لٷ ث وٹْؾيڄ‪.‬‬
‫ثٽڀ ٱت ثٽٌؽپيڄ ‪.‬‬
‫‪٩‬ڂپيز ثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس صضڀ دذ‪٠‬س و‪٩‬وهر ځ‪٪‬وٻ ‪ٌٝ‬دجس ثٽٶپخ وٵش ثٽٌثفز يٺوڃ اي‪ٞ‬جً د‪٢‬يتجً‪.‬‬
‫ٱٶوثڃ ثٽٖ يز ٽألٹټ ځڂج يؤهض إٽ ثڅنٲج‪ ٛ‬وٍڃ ثٽؾْڀ ځ‪ ٨‬ثًصٲج‪ ٧‬هًؽز ثالي‪.ٜ‬‬
‫ثٽٌ٭ذز ٱت ثٽنپوه إٽ ثٽچوٿ دٖٺټ ٭يٌ ‪١‬ذي‪٪‬ت‪.‬‬
‫ثڅنٲج‪ ٛ‬ٱت ثٽٶوًر ثٽ‪٪‬جځز ٽل‪٩‬خ و‪ ٥‬وً ثٽض‪٪‬خ دٖٺټ ځذٺٌ ځ‪ٚ‬قودجً دجڅنٲج‪ ٛ‬دڂْضوب ث هثس‬
‫ثٽذوڅت‪.‬‬
‫ثڅنٲج‪ ٛ‬دجٽقجٽز ثٽڂَثؽيز ٽل‪٩‬خ فيظ اٹوس هًثّز ٱت ‪٩ 2661‬لٵز ثٽضوًيخ ثٽَثةو دجٽچجفيز‬
‫ثٽڂَثؽيز ٽل‪٩‬خ ‪ ،‬وٵو وؽو ثٽذجفظ ثڅه ٱت دوثيز ثٽڂوّڀ ثٽضوًيذت صٺوڃ ثٽقجٽز ثٽڂَثؽيز ٽل‪٩‬خ ؽيور وځ‪٨‬‬
‫ٍيجهر فؾڀ وٕور ثٽضوًيخ وٵپز ٱضٌثس ثالّضٖٲجس صٶټ ثٽقجٽز ثٽڂَثؽيز ٽل‪٩‬خ وهيث يڂٺڄ ثٽض‪ٌ٪‬ٯ ‪٩‬پيه ځڄ‬
‫ملٻ ثمضذجًثس صْڂ دٌوٱيټ ثٽقجٽز ثٽڂَثؽيز (‪.)POMS‬‬
‫ٵيجُ ثٽٺوًصيَٻ ٱت ثٽپ‪٪‬جح ٹ‪٪‬لځز او هالٽز ‪٩‬پ ‪ ٥‬وً فجٽز ثٽضوًيخ ثٽَثةو ‪ Over training‬وهو‬
‫ثٹضٖجٯ ؽويو ٱت ځؾجٻ ثٽض‪ٌ٪‬ٯ ‪٩‬پ فجٽز ثٽضوًيخ ثٽَثةو‪.‬‬
‫څٶ٘ وٍڃ ثٽل‪٩‬خ دٖٺټ ځٲجؽب ملٻ ځچض‪ ٰٚ‬ثٽڂوّڀ ثٽٌيج‪ٝ‬ت‪.‬‬
‫ثٽٖ‪٪‬وً داٽڀ ٱت ثٽ‪ٞ٪‬لس وثٽڂٲج‪ٙ‬ټ فض د‪٪‬و ثٽضوًيذجس ثٽنٲيٲز‪.‬‬
‫ثڃ هٌځوڃ ثالهًڅجٽيڄ وثٽچوًاهًڅجٽيڄ يَهثهثڃ ملٻ ثٽضوًيخ ويٶلڃ اعچجس ثٽٌثفز وٽٺڄ ٍيجهص ڂج اعچجس‬
‫ثٽٌثفز ٱ ت فجٽز صوٻ ‪٩‬پ ‪ ٥‬وً فجٽز ثٽضوًيخ ثٽَثةو‪.‬‬
‫ثڃ ٍيجهر صٌٹيَ ثٽذوٽيچج ثٽيوًيج ٱت ثٽوٿ (‪٩ )Urea‬ڄ‪36‬ځپيؾٌثٿ‪/‬هيْڂضٌ ي‪٪‬ضذٌ ‪٩‬لځز ‪ ٥‬وً فجٽز‬
‫ثٽضوًيخ ثٽَثةو ‪٩‬پ ثڃ ځْضوثهج ٱت ثٽقجٽز ثٽ‪٢‬ذي‪٪‬يز ٱت ثٽوٿ ځڄ (‪ )21 - 16‬ځپيؾٌثٿ ٱت ثٽويْڂضٌ وصقوط‬
‫هيڇ ثٽقجٽز څضيؾز الّض‪٪‬ڂجٻ دٌوصيڄ ثٽ‪ٞ٪‬پز ٹڂ‪ٚ‬وً ٽپ‪٢‬جٵز وفووط ‪٩‬ڂپيجس هوٿ ثٽذٌوصيڄ ثٽ‪ٞ٪‬پز‬
‫ثّضؾجدز ٽألفڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽ‪٢‬ويپز‪.‬‬
‫ثڅنٲج‪ ٛ‬ثٽڂٶجوځز ثٽ‪٪‬جځز ٽپؾْڀ ويٺوڃ وث‪ٝ‬قجً ىٽٸ ځڄ ملٻ إ‪ٙ‬جدز ثٽل‪٩‬خ دجٽ‪ٚ‬وث‪ ٧‬وثًصٲج‪ ٧‬هًؽز‬
‫ثٽقٌثًر وث‪ٙ‬ٲٌثً ثٽوؽه وثٽٮغيجڃ وٵو ي‪٩ ٌ ٦‬پ ثٽل‪٩‬خ فْجّيز ‪٩‬پ ٕٺټ ‪١‬ٲـ ؽپوض‪.‬‬
‫ثفضڂجٽيز إ‪ٙ‬جدز ثٽل‪٩‬خ ومج‪ٙ‬ز ٱت ثٽضوًيذجس ثٽألوٹْؾيچيز ىثس ثٽٖور ثٽٶ‪ٚ‬وب‪.‬‬

‫األػشاض ‪ٚ‬اٌذالئً إٌفغ‪١‬خ ٌإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت‬


‫ٱٶوثڃ ثٽٌ٭ذز ٱت ثٽضوًيخ اوثٽڂٖجًٹز ٱت ثٽڂذجًيجس ٱت د‪ ٜ٪‬ث فيجڃ و‪٩‬وٿ ثٽٌ٭ذز ٱت ثّضنٌثػ‬
‫اٵ‪١ ٚ‬جٵز اعچجس ثٽضوًيخ‪.‬‬
‫ثٽٖ‪٪‬وً دجٽڂپټ وثٽ‪ٞ‬ؾٌ ځڄ ًوصيڄ ثٽضوًيخ و‪٩‬وٿ ثالهضڂجٿ دجٽڂذجًيجس وثڅنٲج‪ ٛ‬ځْضوب ثٽوثٱ‪٪‬يز‬
‫وثٽقڂجُ ٽپٲوٍ‪.‬‬
‫ثٽٖ‪٪‬وً دجٽٺآدز وثٽٶپٴ وث ًٳ ثٽپيپت و‪٩‬وٿ ثٽٶوًر ‪٩‬پ ثٽچوٿ‪.‬‬
‫ث‪ٌ٢ٝ‬ثح ثٽقجٽز ثٽچٲْيز و‪٩‬وٿ ثالّضٶٌثً ثٽ‪٪‬ج‪١‬ٲت وثصنجى ٵٌثًثس مج‪١‬تز ٱت د‪ ٜ٪‬ث فيجڃ‬
‫وثال‪٩‬ضٌث‪٩ ٛ‬پ ثٽض‪٪‬پيڂجس وٕ‪٪‬وً هثةڀ دجٽٌٱ‪ ٜ‬وثڅنٲج‪ ٛ‬ځْضوب ثٽ‪٪‬لٵجس ثالؽضڂج‪٩‬يز ځ‪ٍ ٨‬ځلةه‬
‫وثءهثًييڄ وثٽڂوًح‪.‬‬

‫(‪(050‬‬
‫ثمضلٱجس ٱچيز ځ‪ ٨‬ثٽڂوًح وثءهثًر‪.‬‬
‫ّپْپز ځڄ ثالفذج‪١‬جس وثٽنْجةٌ‪.‬‬
‫ث ؽوثس ثٽضچجٱْيز ال صض‪ ٰٚ‬دجٽٌوؿ ثٽٌيج‪ٝ‬يز وصضڂيَ دجٽ‪٪‬وثةيز‪.‬‬

‫اٌ‪ٛ‬لب‪٠‬خ ِٓ اإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت‬


‫ثڃ اٱ‪ٞ‬ټ ثٽوّجةټ وثٽضوثديٌ ثٽضت يڂٺڄ ثّض‪٪‬ڂجٽ ج ٽوٵجيز ثٽل‪٩‬خ ځڄ ثٽو‪ٙ‬وٻ إٽ فجٽز ثءٱٌث‪ ٟ‬ثٽضوًيخ هت‬
‫ځڄ ملٻ ځج يپت‪-:‬‬
‫ثٽضن‪٢‬ي‪ ٠‬ثٽڂضوثٍڃ ٽپقڂټ ثٽضوًيذت ٱت ثٽذٌڅجځؼ ثٽضوًيذت ځڄ فيظ ثٽقؾڀ وثٽٖور وثٽٌثفز ځ‪ ٨‬ځٌث‪٩‬جر‬
‫ځذوا ثٽضوًػ ٱت ثٽقڂټ ثٽضوًيذت وثٽضڂوػ ديڄ ث فڂجٻ ثٽضوًيذيز ثٽٶ‪ٚ‬وب وثٽڂضوّ‪٢‬ز وثٽنٲيٲز‪.‬‬
‫و‪ ٨ٝ‬ث هوثٯ ثٽضت صضچجّخ ځ‪ ٨‬ٵوًثس وإځٺجڅيجس ثٽل‪٩‬خ وثڃ يٺوڃ ثٽذٌڅجځؼ ثٽضوًيذت يضچجّخ ځ‪٨‬‬
‫هيڇ ث هوثٯ ويضڀ صچٲييڇ وٱٶجً ٽألِّ ثٽ‪٪‬پڂيز ثٽْپيڂز‪.‬‬
‫ثالّض‪٪‬جڅز دجٽضقجٽيټ ثٽٺيڂيجةيز ثٽنج‪ٙ‬ز دجٽوٿ ودجالمضذجًثس ثٽٲْيوٽوؽيز ثٽڂنضذٌيز ثٽضت يڂٺڄ ځڄ‬
‫ملٽ ج ثٽضچذؤ دقووط ‪٥‬جهٌر ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيخ فيظ يڂٺڄ ځڄ ملٻ هيڇ ثٽضقجٽيټ ثٽڂنضذٌيز ځ‪ٌ٪‬ٱز‬
‫‪٥‬جهٌر ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيخ وځڄ هيڇ ثٽضقجٽيټ هت ځ‪ٌ٪‬ٱز صٌٹيَ د‪ ٜ٪‬ثءڅَيڂجس ٱت ثٽوٿ ځغټ إڅَيڀ‬
‫ٹٌيجصيڄ ٱوّٲوٹيچَ (‪ )CPK‬وإڅَيڀ الٹضيٸ هض هيوًوؽيَ (‪ )LDH‬وصٌٹيَ فجځ‪ ٜ‬ثٽلٹضيٸ وثٽقو‬
‫ث ٵ‪ ٚ‬الّض لٷ ث وٹْؾيڄ ‪ VO2‬وصن‪٢‬ي‪ ٠‬ثٽٶپخ‪.‬‬

‫ػالط اإلفشاغ ف‪ ٟ‬اٌزذس‪٠‬ت‬


‫د‪٪‬و ‪ ٥‬وً ث ‪ٌ٩‬ث‪ ٛ‬وثٽوالةټ ‪٩‬پ فووط ‪٥‬جهٌر ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيخ ٽوب ثٽل‪٩‬خ ‪ ،‬يض‪٢‬پخ ځڄ‬
‫ثٽڂوًح ثصنجى د‪ ٜ٪‬ثءؽٌثسثس ٽ‪٪‬لػ هيڇ ثٽ‪٦‬جهٌر ځچ ج‪-:‬‬
‫ثٽضوٵٰ ‪٩‬ڄ ثٽضوًيخ ٽڂور (‪ )5 - 3‬ايجٿ ء‪٢٩‬جس اؽ َر وا‪ٞ٩‬جس ؽْڀ ثٽل‪٩‬خ ثٽٌثفز ثٽٺجٱيز الّض‪٪‬جهر‬
‫ثالّضٖٲجس وٽٌثفز ثٽؾ جٍ ثٽ‪ٚ٪‬ذت وثٽ‪ٞ٪‬پت‪.‬‬
‫ثٽذوس دضوًيذجس مٲيٲز ‪٩‬پ ٕٺټ ثٽ‪٪‬جح ًيج‪ٝ‬يز او ّذجفز و٭يٌهج ځڄ ث ٽ‪٪‬جح ثٽضٌٱي يز ثٽنٲيٲز‬
‫ٽپضٌويـ ‪٩‬ڄ ثٽل‪٩‬خ ځ‪ ٨‬ځٌث‪٩‬جر صڂوػ فڂټ ثٽضوًيخ‬
‫صچجوٻ وؽذجس ٭يثةيز ؽيور (ځٺڂلس ٭يثةيز ) صقضوض ‪٩‬پ ثٽ‪٪‬چج‪ ٌٙ‬ثٽٌةيْيز (ٹٌدوهيوًثس‪ ،‬ههوڃ‪،‬‬
‫دٌوصيچجس‪ ،‬ٱيضجځيچجس‪ ،‬اځلؿ ځ‪٪‬وڅيز) ځ‪ ٨‬صچو‪ ٧‬هيڇ ثٽوؽذجس فض يڂٺڄ إ‪٩‬جهر ځج صڀ ثّض لٹه ځڄ ‪١‬جٵز‬
‫وإؽٌثس ‪٩‬ڂپيجس ثٽذچجس وثّض‪٪‬جهر ثالّضٖٲجس ٽپؾْڀ‪.‬‬
‫ثٽچوٿ يؾخ ثڃ ال يٶټ ‪٩‬ڄ (‪ّ )1‬ج‪٩‬جس ٱت ثٽيوٿ ء‪٢٩‬جس ثٽؾْڀ ًثفز ٹجٱيز ءصڂجٿ ‪٩‬ڂپيجس ثّض‪٪‬جهر‬
‫ثالّضٖٲجس وصٶپيټ ځڄ ‪ٌٙ‬ٯ ثٽ‪٢‬جٵز‪.‬‬
‫صوؽيه وإًٕجه وصغٶيٰ ثٽل‪٩‬خ دٺيٲيز ځ‪٪‬جٽؾز وثٽضنپ٘ ځڄ ثٽ‪ٞ‬ٮو‪ ٟ‬ثٽذوڅيز وثٽچٲْيز ثٽضت ّج‪٩‬وس‬
‫‪٩‬پ فووط ‪٥‬جهٌر ثءٱٌث‪ ٟ‬ٱت ثٽضوًيخ ځ‪ ٨‬ديجڃ اّذجح وا‪ٌ٩‬ث‪ ٛ‬و‪٩‬لػ هيڇ ثٽ‪٦‬جهٌر فض يڂٺڄ‬
‫ثٽضنپ٘ ځچ ج داٵټ ٍځڄ ځڂٺڄ‪.‬‬

‫(‪(057‬‬
‫اٌّصبدس اٌؼشث‪١‬خ ‪ٚ‬االعٕج‪١‬خ ‪:‬‬
‫ا‪ٚ‬ال ‪ :‬اٌّصبدس اٌؼشث‪١‬خ ‪:‬‬
‫‪ - 3‬إدٌثهيڀ ادج ٍيو (‪ ) 2664‬ثٽضقڂټ – څٌٖر ثٽ‪٪‬جح ثٽٶوب – ځٌٹَ ثٽضچڂيز ثءٵپيڂت – ثٽٶجهٌر ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ادو ثٽ‪٪‬لس ‪٩‬ذو ثٽٲضجؿ ‪ )2663 (،‬ٿ ‪ ،‬ٱْيوٽوؽيج ثٽضوًيخ وثٽٌيج‪ٝ‬ز ‪ ،‬ثٽ‪٢‬ذ‪٪‬ز ث وٽ ‪ ،‬هثً ثٽٲٺٌ‬
‫ثٽ‪ٌ٪‬دت ‪ ،‬ثٽٶجهٌر ‪.‬‬
‫‪ - 3‬ادو ثٽ‪٪‬لس ‪٩‬ذو ثٽٲضجؿ ( ‪ 1667‬ٿ ) ‪ ،‬ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ث ِّ ثٽٲْيوٽوؽيز ‪ ،‬ثٽ‪٢‬ذ‪٪‬ز ث وٽ ‪ ،‬هثً‬
‫ثٽٲٺٌ ثٽ‪ٌ٪‬دت ‪ ،‬ثٽٶجهٌر ‪.‬‬
‫‪ - 4‬ادو ثٽ‪٪‬لس ‪٩‬ذو ثٽٲضجؿ ( ‪ 1664‬ٿ ) ‪ ،‬ٱْيوٽوؽيج ثٽضوًيخ دٺٌر ثٽٶوٿ ‪ ،‬هثً ثٽٲٺٌ ثٽ‪ٌ٪‬دت ‪ ،‬ثٽٶجهٌر ‪.‬‬
‫‪ - 5‬إّجځز ٹجځټ ًثصخ ( ‪ 2665‬ٿ )‪ ،‬ثء‪٩‬وثه ثٽچٲْت ٽپچجٕتيڄ ‪ ،‬هثً ثٽٲٺٌ ثٽ‪ٌ٪‬دت ‪ ،‬ثٽٶجهٌر‪.‬‬
‫‪ - 6‬ثٽْيو ‪٩‬ذو ثٽڂٶ‪ٚ‬وه ( ‪ ، )1667‬څ‪ٌ٦‬يجس ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت – صوًيخ وٱْيوٽوؽيج ثٽٶور – ثٽ‪٢‬ذ‪٪‬ز‬
‫ث وٽ ‪ -‬ځٌٹَ ثٽٺضجح ٽپچٌٖ ‪ ،‬ثٽٶجهٌر ‪.‬‬
‫‪ - 7‬د جس ثٽويڄ إدٌثهيڀ ّلځز ( ‪ 2666‬ٿ )‪ ،‬ٱْيوٽوؽيج ثٽٌيج‪ٝ‬ز وث هثس ثٽذوڅت ‪ ،‬ثٽ‪٢‬ذ‪٪‬ز ث وٽ ‪ ،‬هثً‬
‫ثٽٲٺٌ ثٽ‪ٌ٪‬دت ‪ ،‬ثٽٶجهٌر ‪.‬‬
‫‪ - 1‬ؽذجً ًفيڂز فْڄ ( ‪ 2667‬ٿ ) ‪ ،‬ث ِّ ثٽٲْيوٽوؽيز وثٽٺيڂيجةيز ٽپضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ‪ ،‬ځ‪٢‬جد‪ ٨‬ٵ‪ٌ٢‬‬
‫ثٽو‪١‬چيز ‪.‬‬
‫‪ - 6‬ؽذجً ًفيڂز فْڄ ‪ ،‬وثمٌوڃ ( ‪2667‬ٿ) ‪ ،‬ٹٌر ثٽْپز – ٱْپؾز‪-‬ص‪٪‬پيڀ‪ -‬صوًيخ‪ ،‬ځ‪٢‬ذ‪٪‬ز ثٽق‪ٞ‬جًر ‪،‬‬
‫ثٽذ‪ٌٚ‬ر ‪.‬‬
‫‪ - 16‬ؽذجً ًفيڂز فْڄ ( ‪ 1665‬ٿ )‪ ،‬صاعيٌ د‪ٌ١ ٜ٪‬ثةٴ صٶچيڄ ثٽٖور ٱت ص‪٢‬ويٌ ځْضوب ثٽضقڂټ‬
‫ثٽألوٹْؾيچت وٱت د‪ ٜ٪‬ثٽڂضٮيٌثس ثٽٲْيوٽوؽيز ٽ‪٪‬وو ‪ 266‬ٿ –ا‪ٌ١‬وفز ٹضوًثر ٱت ثٽضٌديز ثٽٌيج‪ٝ‬يز –‬
‫ؽجځ‪٪‬ز ثٽذ‪ٌٚ‬ر – ٹپيز ثٽضٌديز ثٽٌيج‪ٝ‬يز ‪.‬‬
‫‪ٚ٩ - 11‬جٿ ‪٩‬ذو ثٽنجٽٴ (‪ )1666‬ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت –څ‪ٌ٦‬يجس وص‪٢‬ذيٶجس – ثٽ‪٢‬ذ‪٪‬ز ثٽضجّ‪٪‬ز – ؽجځ‪٪‬ز‬
‫ثءّٺچوًيز ‪.‬‬
‫‪٩ - 12‬ڂٌو ادو ثٽڂؾو ‪ ،‬إدٌثهيڀ ٕ‪٪‬لڃ (‪1667‬ٿ) ‪ٌ١‬ٳ ثٽپ‪٪‬خ ثٽقويغز ٱت ٹٌر ثٽٶوٿ ‪،‬ځٌٹَ ثٽٺضجح ٽپچٌٖ‬
‫‪ ،‬ثٽٶجهٌر ‪.‬‬
‫‪١ - 13‬پقز فْجٿ ثٽويڄ وآمٌوڃ (‪1667‬ٿ) ‪ ،‬ثٽڂوّو‪٩‬ز ثٽ‪٪‬پڂيز ٱت ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت – ثٽؾَس ث وٻ‬
‫وثٽغجڅت – ځٌٹَ ثٽٺضجح ٽپچٌٖ‪ ،‬ثٽٶجهٌر ‪.‬‬
‫‪ - 14‬ځجؽو ‪٩‬پت ځوّ ثٽضڂيڂت (‪2666‬ٿ) ‪ ،‬ثٽضوًيخ ثٽٌيج‪ٝ‬ت ثٽقويظ ‪ ،‬ځ‪٢‬ذ‪٪‬ز ثٽچنيټ ‪ ،‬ثٽذ‪ٌٚ‬ر‪.‬‬
‫‪ - 15‬ځجؽو ‪٩‬پت ځوّ ثٽضڂيڂت (‪2663‬ٿ) صاعيٌ صٖٺيټ افڂجٻ صوًيخ صقڂټ ثٽٌْ‪٩‬ز ٱت د‪ ٜ٪‬ثٽڂضٮيٌثس‬
‫ثٽو‪٥‬يٲيز وثٽذيوٹيڂيجةيز ٽ‪٪‬وو ثٽڂْجٱجس ثٽٶ‪ٚ‬يٌر – ا‪ٌ١‬وفز ٹضوًثر ٱت ثٽضٌديز ثٽٌيج‪ٝ‬يز – ؽجځ‪٪‬ز ثٽذ‪ٌٚ‬ر‬
‫ٹپيز ثٽضٌديز ثٽٌيج‪ٝ‬يز ‪.‬‬
‫‪ - 16‬ځقڂو فْڄ ‪٩‬لوض ( ‪ 2662‬ٿ) ‪٩ ،‬پڀ څٲِ ثٽضوًيخ وثٽڂچجٱْز ثٽٌيج‪ٝ‬يز ‪ ،‬هثً ثٽٲٺٌ ثٽ‪ٌ٪‬دت ‪،‬‬
‫ثٽٶجهٌر‬
‫‪ - 17‬ځوٱٴ ځؾيو ثٽڂوٽ ( ‪ 1666‬ٿ) ‪ ،‬ثء‪٩‬وثه ثٽو‪٥‬يٲت ٽٺٌر ثٽٶوٿ ‪ ،‬ثٽ‪٢‬ذ‪٪‬ز ث وٽ ‪ ،‬هثً ثٽٲٺٌ ٽپ‪٢‬ذج‪٩‬ز‬
‫وثٽچٌٖ وثٽضوٍي‪٩ ، ٨‬ڂجڃ ‪.‬‬
‫‪ - 11‬يوّٰ الٍٿ ٹڂجٓ ‪ٙ ،‬جٽـ دٖيٌ ّ‪٪‬و ( ‪ 2666‬ٿ )‪ ،‬ث ِّ ثٽٲْيوٽوؽيز ٽپضوًيخ دٺٌر ثٽٶوٿ ‪ ،‬هثً‬
‫ثٽوٱجس ‪ ،‬ثءّٺچوًيز ‪.‬‬
‫‪ - 16‬يوّٰ الٍٿ ٹڂجٓ (‪ 2666‬ٿ) ‪ ،‬ثٽپيجٵز ثٽذوڅيز ٽل‪٩‬ذت ٹٌر ثٽٶوٿ ‪ ،‬هثً ثٽٲٺٌ ‪٩ ،‬ڂجڃ‬

‫(‪(053‬‬
‫خ‬١‫ اٌّصبدس االعٕج‬: ‫ب‬١ٔ‫صب‬
1- AagaardP.,AndersenJ.L:Effects of strength training on endurance capacity in
top-level endurance athletes Scand .J.Med.Sci.Sports Suppl.2:39-47,2010.
2- BangsboJ.:In health and in a normoxic environment,VO2 max is limited
primarily by cardiac output and locomotor muscle blood
flow.J.Appl.Physiol.2:744-745.2006.
3- Bangsbo J.,Iaia F.M.,Krustrup P.: The Yo-Yo intermittent recovery test :a
useful tool for evaluation of physical performance in intermittentsports. Sports
Med.38:37-51,2008.
4- Bangsbo J., Mohr M.,Krustrup P.:Trainig and testing the elite athlete.J
Exer.Sci.Fit.4:1-14,2006.
5- Bangsbo J., Mohr M.: Fitness Testing in Football.
Bangsbosport,www.bangsbosport.com,2011.
6- Bird S.P.,TarpenningK.M.,Marino F,E.: Designing resistance training
programmes to enhance muscular Fitness : a review of acute programme variables
Sports Med.35:841-851,2005.
7-Bogdanis,G.C.,Nevill,M.E,Boobis ,L.H.,Lakomy,H.K.&Nevill,A.M.:Recovery
of power output and muscle metabolites following 30s of maximal sprint cycling
in man .J.Physiol.15:467-480,1995.
8- Bagdanis ,G.C.,Nevill,M.E.,Lakomy,H.K.&Boobis,L.H.:Power output and
muscle metabolism during and following recovery from 10 and 20s of maximal
sprint exercise in humans ,Acta. Physiol.Scand.163:261-272,1998.
9- Boobis,L.H.:Metabolic aspects of fatigue during sprinting,In:Exercise ,
Benefits, Limits and Adaptation ,E.&F,N,Spon,Eds.:Macloed ,Maugan , Nimmo,
Reilly &Williams, pp.116-143,1987.
10- Bradley P.S,Mohr M.,Bendiksen M., Randers
M.B.,FlindtM.,BarnesC.,HoodP.,GomezA.,AndersenJ.L.,DiMascio M.,Bangsbo
J.,KrustrupP.:Sub-maximal and maximal Yo-Yo response,reproducibility and
application to elite soccer.Eur.J.Appl.Physiol.111:969-978,2010.
11_Burgomaster,K.A.,Hughes,S.C.,Heigenhauser,G.J.,Bradwell,S.N.,Gibala,M.J.:
Six sessions of sprint interval training increases muscle oxidative potential and
cycle endurance capacity in humans.JAppl Physiol.98:1985-1990,2005.
12- Andersen,J.L,Klitgaard,H.&Saltin ,B.:Myosin heavy chain isoforms in single
fibres from m.vastuslateralis of sprinters: influence of training Acta.Physiol.Scand
.151:135-142,1994.
(054(
13- Christensen P.M.,Krustrup P.,Gunnarsson T.P.,Kiilerich K.,Nybo L.,Bangsbo
J.:VO2 kinetics and performance in soccer players after intense training and
inactivity.Med,Sci.Sports exerc,2011.
14- Esfarjania,F.,LaursenP.B.:Manipulating high-intensity interval training :
Effects on the lactate threshold and 3000m running performance in moderately
trained males.J.Sci.Med.Sport 10:27-35,2007.
15- Gaitanos,G.C.,Williams,C.,Boobis,I,.H&Brooks,S.:Human muscle metabolism
during intermittent maximal exercise.J .Appl.Physiol.75:712-719,1993.
16- HenrikssonJ.,ReitmanJ.S.:Quantitative measures of enzyme activities in type I
and type II muscle fibres of man after training. Acta Physiol.Scand.97:392-
397,1976.
17- Iaia,F.M.,Thomassen ,M.,Kolding,H., Gunnarsson
,T.,Wendell,J.,Rostgaard,T,Nordsborg,N.,Krustrup,P.,Nybo,L.,Hellsten,Y.,Bangsb
o,J.:Reduced volume but increased training intensity elevates muscle Na-K pump
alphal-subunit and NHEI expression as well as short-term work capacity in
humans Am.J.Physiol.294:R966-974,2008.
18- Iaia,F.M., Hellsten,Y.,Nielsen,J.J.,Fernstrom,M.,Sahlin,K .,Bangsbo,J .:Four
weeks of speed endurance training reduces energy expenditure during exercise and
maintains muscle oxidative capacity ,despite a significant reduction in training
volume .J.Appl.Physiol.106:73-80,2009.
19- Iaia F.M., Perez-Gomez J.,Nordsborg N.,BangsboJ.:Effect of previous
exhaustive exercise on metabolism and fatigue development during intense
exercise in humans Scand J.Med.Sci.sports.20:619-629,2010.
20- Iaia F.M.,HellstenY.,Nielsen J.J.,Fernstrom M.,Sahlin.BangsboJ.:Four weeks
of speed endurance training reduces energy expenditure during exercise and
maintain muscle oxidative capacity,despite a significant reduction in training
volume.J.Appl.Physiol.106;73-80,2009.
21- Iaia F.M.,Rampinini F..,BangsboJ.:High-intensity training in
football.Int.J.sports Physiol.Perform.4:291-306,2009.
22- Iaia F.M.,ThomnssenM.,Kolding H.,GunnarssonT.,Wendell J.,Rostgaard
T.,Nordsborg N.,Krustrup P.,Nybo I..,Hellsten Y.,BangsboJ.:Reduced volume but
increased training intensity elevates muscle Na+,K+ pump(alpha)I subunit and
NHEI expression as well as short-term work capacity in
humans.Am.J.Physiol.294:R966-R974,2008.

(055(
23- Balsom,P.D., Seger, J.Y.,Sjodin,B. &Ekblom,B.:Physiological responses to
maximal intensity intermittent exercise.Eur.J.Appl.Physiol.65:144-149,1992.
24- Iaia F.M.,Perez.Gomez J.,THomassen M.,Nordsborg N.B.,Hellsten
Y.,BangsboJ.:Relationship between performance at different exercise intensities
and skeletal muscle characteristics.J.Appl.Physiol.110:1555-63,2011.
25- Iaia F.M.,BangsboJ.:Speed endurance training is a powerful stimulus for
physiological adaptations and performance improvements of athletes .
Scand.J.Med,Sci.Sports.Suppl 2:11-23,2010.
26- Jensen J.M.,Bredsgaard-Randers M.,Krustrup P.,BangsboJ.:Intermittent high
intensity drills improve in-seasonal performance of elite soccer players.In:Science
and Football VI.Eds.Reilly T.&KorkusuzF.Routledge .London;pp.296-301,2009.
27- Jensen ,K.,Johansen ,L.&Secher ,N.H.:Influence of body mass on maximal
oxygen uptake:effect of sample size .Eur.J.Appl.Physiol,84:201-205,2001.
28- Jones A.,CarterH.:The effect of endurance training on parameters of aerobic
fitness.Sports Med.29:373-386,2000.
29- Juel C.,Klarskow C.,KrustrupP.,Mohr M.,BangsboJ.:Effect of high intense
intermittent training on lactate and H+ release from human skeletal
muscle.Am.J.Physiol.286;E245-E251,2004.
30- Krustrup P.,Hellsten Y.,BangsboJ.:Interval training elevates muscle oxygen
uptake at high but not at low exercise intensitics J.Physiol.559:335-45,2004.
31- Krustrup P.,OrtenbladN.,Nielsen J.,Nybo I..,Gunnarsson T.P.,Iaia
F.M.,MadnesK.,Stephens F.,Greenhaff P.,Bangsbo J.: Maximal voluntary
contraction force.SR function and glycogen resynthesis during the first 72 h after a
high-level competitive soccer game.Eur.J.Appl.Physiol.,2011.
32- KrustrupP.,ChristensenJ.F.,RandersM.B.,Pedersen H.,Sundstrup E.,Jakobsen
M.D., KrustrupB.R.,Nielsen J.J.,Suetta C.,Nybo L.,BangsboJ.:Muscle adaptations
and performance enhancements of soccer training for untrained men
.Eur.J.Appl.Physiol.108:1247-1258,2010.
33- KrustrupP.,JonesA.M.,Wilkerson D.P.,Calbet J.A.,BangsboJ.:Muscular and
pulmonary O2 uptake kinetics during moderate-and high-intensity sub-maximal
knee-extensor exercise in humans.J.Physiol.587:1843-1856,2009.
34-Krustrup P.,Secher N.H.,Relu M.,Hellsten Y.,SoderlundK.Bangsbo J.:
Neuromuscular blockade of slow twitch muscle fibres elevates muscle oxygen
uptake and energy turnover during submaximal exercise in human
J.Physiol.586:6037-6048,2008.
(056(
35- KrustrupP,SoderlundK,MohrM,Bangsbo.J.:The slow component oxygen
uptake during intense,sub-maximal exercise in man is associated with additional
fibre eacruitmentPflugers Arch.447:855-866,2004.
36-KrustrupP.,Mohr M.,NyboL.,Jensen J.M.,Nieisen J.J.,BangsboJ.:The Yo-Yo
IR2 test :physiological response,reliability ,and application to elite
soccer.Med.Sci.SportsExecise 38;1666-1673,2006.
37- Larsen ,H.B.:Training principles in distance running.In.:Running& Science –
in an Interdisciplinary Perspective.Eds:Bangsbo& Larsen , Munksgaard,pp.123-
147,2001.
38- Larsen P.B.,ShineC.M.,PeakeJ.M.,CoombesJ.S.,JenkinsD.G.:Interval training
program optimization in highly trained endurance cyclists Med.Sci.Sports
exercise.34:1801-1807,2002.
39- LaursenP.B.:Training for intense exercise performance :high-intensity or high-
volume training ?Scand.J.Med.Sci.Sports.Suppl2:1-10,2010.
40- Leveritt,M.,Maclaughlin ,H.&Abernethy,P.J.:Changes in leg strength 8 and 32
h after endurance exercise.J.Sports.Sci.18:865-871,2000.
41- Levine,B.D.&Stray-Gundersen,J.:A practical approach to altitude
training.Int.J.Sports.Med.13:209.212,1992.
42- Kiens,B.&Richter .E.A.: Utilization of muscle triaglycerol during post-
exercise recovery in man .Am.J.Physiol.274:E89-E95,1988.
43- Mckenna M.,BangsboJ.,RenaudJ.:MuscleK+,Na+,Cl+ disturbances and
Na+,K+-pump inactivation :implications for muscle fatigue
.J.Appl.Physiol.104:288-295,2008.
44-Balsom,P.D., Seger, J.Y.,Sjodin,B. &Ekblom,B.:Maximal Intensity Exercise :
Effect of Recovery Duration.Int.J.Sports Med.13:528-533,1992.
45- Balsom,P.,Soderlund,K.&Ekblom,B.:Creatine in Humans with Special
Reference to Creatine Supplementation. Sports.Med.18:268-280,1994.
46- Midgley,A.W.,McNaughton,L.R.,Wilkinson,M.:Is there an optimal training
intensity for enhancing the maximal oxygen uptake of distance runners?Empirical
research findings,currentopinions,physiological rationale and practical
recommendations.Sports Med.36:117-132,2006.
47- Mujika ,I.:The influence of training characteristics and tapering on the
adaptation in highly trained individuals:Areview.Int.J.Sports Med.19:439-
446,1998.

(052(
48-Nielsen,B.&Krog,P.:Optimal fluid replacement during long-lasting exercise in
18 C and 32 C ambient temperature.Scand.J.Med.Sci.Sports 4:173-180,1994.
49- Nielsen J.J,Mohr M.,Klarskov C.,Kristensen M.,Krustrup P.,Juel
C.,BangsboJ.:Effects of high-intensity intermittent training on potassium kinetics
and performance in human skeletal muscle.J.Physiol.554:857-870,2004.
50- Nordsborg N.,OvesenJ.,Thomasson M.,Zangenberg M.A.,Jons
C.,IaiaF.M.,Nielsen J.J.,BangsboJ.:Effect of dexamethasone on skeletal muscle
Na+,K+ pump subunit specific expression and K+ homeostasis during exercise in
humans J.Physiol.586:1447-1459,2008.
51 -David E . Martin (2002) Physiology: Its Role in Explanting Athletic
Performance . IAAF. RDC , Cairo ,issue 32 .
52 -Guy Thibault (2003) ,A Graphical Model for Interval Training.IAAF new
Studies in Athletics. Meyer and Meyer . Achen , Germany .
53-Juan Manual Alonso (2004 ) Method to Increase the Delivery of Oxygen.
IAAF, new Studies in Athletics.Meyer and Meyer . Achen , Germany .
54-Brain, J. Sharkey (1994): Physiology of Fitness , Human Kinetice,
Champaign,III .
55-Wilmore, J,H, and David,L.C.(1994):Physiology of Sport and Exercise, Human
Kinerics, books, champaign، IIIionis.
56- Bangsbo,J.,Graham,T.,Johansen ,I.,&Saltin,B.:Muscle lactate metabolism in
recovery from intense exhaustive exercise:impact of light
exersice.J.Appl.Physiol.77:1890-1895,1994.
57- Bangsbo,J.:Fitness Training in Football – a Scientific Approach.pp.1-336
58- Bangsbo,J.:Physiology of intermittent exercise In: Exercise: Basic and Applied
Science.Eds: Garrett and Kirkendall,USA.app.53-66,1999.
59- BangsboJ.:Aerobic and Anaerobic Training in Soccer-With Special Emphasis
on Training of Youth Players Fitness Training in Soccer I.pp.1-
60.www.bangsbosport.com,2007.
61- www.bangsbosport.com,1994.

(058(

View publication stats

You might also like