1. 1.

ANG PAGSASALING-WIKA Antonio Delgado, BSEd II

2. 2. Mahigit sa 2,796 ang mga pangunahing wika sa daigdig, hindi pa kasama ang iba’t ibang
dialekto o subdiyalekto ng mga pangunahing wika… Mario Pei
3. 3. DEFINISYON Translation is a process by which a spoken or written utterance takes place
in one language which is intended and presumed to convey the same meaning as previously
existing utterance in another language. (C. Rabin, 1958)
4. 4. “Ang pagsasaling-wika ay isang proseso kung saan ang isang pahayag, pasalita man o
pasulat, ay nagaganap sa isang wika at ipinapalagay na may katulad ding kahulugan sa
isang dati nang umiiral na pahayag sa ibang wika.”
5. 5. Translation consists inproducing in the receptorlanguage the closest naturalequivalent of
the message ofthe source language, first inmeaning and secondly instyle. (E. Nida,
1959/1966)
6. 6. “Ang pagsasalingwika ay muling paglalahad sa pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na
natural na katumbas ng orihinal ang mensaheng isinasaad ng wika, una’y batay sa
kahulugan, at ikalawa’y batay sa istilo.”
7. 7. SA MADALING SALITA…Ang pagsasaling-wika ay paglilipat sa pinagsasalinang wika ng
pinakamalapit na katumbas sa diwa at estilo na nasa wikang isinasalin.
8. 8. Andronicus St. Jerome
9. 9. Latin Vulgate
10. 10. MALAYANG TALAKAYAN
11. 11. MALAYANG TALAKAYAN
12. 12. MALAYANG TALAKAYAN
13. 13. MALAYANG TALAKAYAN
14. 14. “Ang pagsasaling-wika ay tuladng paglilipat ng kaluluwa ng isangnilalang sa katawan ng
isangpatay.” -- Enno Friedrich Wichard Ulrich von Wilamowitz-Moellendorf
15. 15. MGA KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NGISANG TAGASALING-WIKA1. Sapat na
kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin.2. Sapat na kaalaman sa paksang
isasalin.3. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa pagsasalin.
16. 16. MGA SIMULAIN SA PAGSASALIN1. Bawat wika ay nakaugat sa kultura ng mga taong
likas na gumagamit nito.Halimbawa: Orihinal: Her heart is as white as snow. Salin: Busilak
sa kaputian ang kanyang puso.
17. 17. 2. Bawat wika ay may kanya-kanyang natatanging kakanyahan.
18. 18. a. Sa Ingles, ang simuno ng pangungusap ay laging nauuna sa panaguri. Sa Filipino ay
karaniwang-karaniwan ang dalawang ayos ng pangungusap.
19. 19. Halimbawa: English: Jose watered the plants. The plants were watered by Jose. Filipino:
Dinilig ni Jose ang mga halaman. Ang mga halaman ay dinilig ni Jose.
20. 20. b. Kailangang maging maingat ang tagapagsalin sa paggamit ng mga panlapi, tulad ng
um at mag.Halimbawa: Lilia bought a book.Mali: Nagbili ng aklat si Lilia.Tama: Bumili ng
aklat si Lilia.
21. 21. 3. Hindi kailangang ilipat sa pinagsalinang wika and kakayahan ng wikang isinasalin.
Halimbawa: Filipino: English:Si Pedro ay nanood ng sine. Pedro movie a saw.Nanood ng
sine si Pedro. Saw Pedro a movie.Nanood si Pedro sa sine. Movie Pedro a saw.Sine ang
pinanood ni Pedro. A movie saw Pedro. Tama: Pedro saw a movie.
22. 22. 4. Ang isang salin upang maituring na mabuting salin ay kailangang tanggapin ng pinag-
uukulang pangkat na gagamit nito.
23. 23. 5. Bigyan ng pagpapahalaga ang uri ng Filipino na angkop na gamitin sa pagsasalin.
Maynila Filipino? UP Filipino? NSBD Filipino? Bulacan Filipino? Ilocano o Bisaya Filipino?
24. 24. 6. Ang mga daglat, akronim, formula na masasabing establisado o universal na ang
gamit ay hindi na isinasalin.Halimbawa:DepEd (sa halip na KagEd mula sa Kagawaran ng
Edukasyon)cm (sa halip na sm mula sa sentimetro)H2O (sa halip na Tu mula sa Tubig)
25. 25. 7. Kung may pagkakataon na higit sa isa ang matatanggap na panumbas sa isang salita
ng isinasaling teksto, gamitin ang alinman sa mga iyon at pagkatapos ay maaaring ilagay sa
talababa (footnote) ang iba bilang mga kahulugan.
26. 26. 8. Laging isaisip ang pagtitipid ng mga salita.Halimbawa: Tell the children to return to
their seats.Di-matipid: Sabihin mo sa mga bata na bumalik sa kanilang upuan.Matipid:
Paupuin mo ang mga bata.
27. 27. 9. Nagkakaroon lamang ng tiyak na kahulugan ang isang salita kapag ito’y nagiging
bahagi ng pararila o pangungusap.Halimbawa:He ate a cup of rice. (kanin)The farmers
harvested rice. (palay)He bought a kilo of rice. (bigas)
28. 28. 10. Isaalang-alang ang kaisahan ng mga magkakaugnay na salitang hiram sa
Ingles.Halimbawa: solid and liquidMali: solido at likwid; solid at likidoTama: solido at likido;
solid at likwid
29. 29. 11. Mahalaga ang diksyunaryo sa pagsasaling-wika ngunit huwag paaalipin dito.
30. 30. MGA KARAGDAGANG PAALALA TUNGOSA MABISANG PAGSASALIN1. Kung
magkakaroon ng ibang pakahulugan sa itutumbas na salita, humanap ng ibang maaaring
ipalit dito o di kaya linawin ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng context clue.
31. 31. Halimbawa:Orihinal: His paper was soaked in water.Mahinang Salin: Basa ang kanyang
papel.Mabuting Salin: Basa sa tubig ang kanyang papel. Basa ang kanyang sulatang papel.
32. 32. 2. Hangga’t magagawa ay iwasan ang paggamit ng panumbas na salita na may kaanyo
sa ibang wika sa Pilipinas ngunit hindi kakahulugan.
33. 33. Halimbawa:Orihinal: Your servant is already here.Salin: Narito na ang iyong
lingkod.Mabuting Salin: Narito na ang iyong tagapaglingkod/ katulong/utusan.
34. 34. 3. May mga pagkakataon na ang isang kaisipang ipinahahayag nang tahasan sa Ingles
ay kailangang gamitan ng eupemistikong salita sa Filipino upang hindi maging pangit sa
pandinig.
35. 35. Halimbawa: sex = pakikipagtalik sperm = punlay, punla ng buhay penis = ari ng lalaki
vagina = ari ng babae
36. 36. 4. Ang isang magandang pamagat sa Ingles ay hindi nangangahulugang magiging
maganda ring pamagat sa Filipino.Halimbawa: Broken Arrow = Sirang Palaso Face Off =
Tanggal Mukha Speed = Bilis The Exorcist = Ang Sinaniban
37. 37. MGA KONSIDERASYON BAGO MAGSALIN1. Layunin Orihinal na Saling Teksto Teksto
Reaksyon ng Reaksyon ng Mambabasa ng Mambabasa ng Orihinal Salin
38. 38. 2. MambabasaMga maaaring maging tanong: Para kanino ang salin? Sino ang pinag-
uukulan ng salin?
39. 39. 3. AnyoTandaan: Anu’t ano man ang anyo ng isasalin, kailangang maging konsistent ang
anyo ng salin sa orihinal.
40. 40. 4. Paksa Kung hindi alam ang paksa ng isasalin, kailangang gawin ang alinman sa mga
sumusunod:a) Alamin muna ang paksa ng isasalin bago iyon isalin.b) Huwag iyong isalin.
Ipasalin na lamang sa nakakaalam ng isasalin.
41. 41. 5. Pangangailangan Magsalin lamang kung kinakailangan. Hindi tayo dapat salin ng salin
kung ang kailangan naman ay ang sumulat ng isang orihinal na akda.
42. 42. MGA PARAAN NG PAGSASALIN1. Pagtutumbas (F E; E F)a. Isa-sa-isang tumbasan
(Pangngalan)Halimbawa: English Filipinoama father anguish dalamhatikalapati dove citizen
mamamayankatwiran reason faith pananalig
43. 43. b. Isa-sa-isang tumbasan (Pandiwa)Halimbawa: English Filipinopukawin arouse
authorize pahintulutankopyahin copy criticize punahinmagpahayag express ran tumakbo
44. 44. c. Isa-sa-isang tumbasan (Pang-uri)Halimbawa: English Filipinomatamis sweet pretty
magandapayat thin rich mayamansanay expert good mabuti
45. 45. a. Isa-sa-isang tumbasan (parirala, sugnay atbp.)Halimbawa: (E F)ability to apply
knowledge kakayahang magamit ang kaalamansupervised reading activities mga
pinatnubayang gawain sa pagbasawritten activity pasulat na gawain
46. 46. (F E)tumuklas ng mga bagong talino discover new talentsmapang-aliw na palabas
entertaining showmatandang babae plump woman
47. 47. 2. Panghihirama. Mula Kastila, binago ang baybay (S1)Halimbawa: kusina (cocina)
kubyerta (cubierta) kuwelyo (cuello) donya (doña) kuwento (cuento) senyorito (señorito)
48. 48. b. Mula sa Ingles, binago ang baybay (E1)Halimbawa: abstrak (abstract) debelopment
(development) lokomotor (locomotor) diksyon (diction) rekord (record) kompyuter (computer)
49. 49. c. Mula sa Ingles, orihinal na baybay (E2)Halimbawa: cake (hindi keyk) encode (hindi
enkowd) jogging (hindi dyaging) type (hindi tayp) cute (hindi kyut) disk (hindi disk)
50. 50. d. Adapsyon, mula sa iba pang wikang dayuhan, walang pagbabago sa baybay
(F)Halimbawa: spaghetti (Italyano) pizza (Italyano) bon apetit (Franses) habeas corpus
(Latin) modus operandi (Latin)
51. 51. 3. Pagsasaling Pa-idyomatikoHalimbawa: Filipinobread and butter hanapbuhay,
trabahoto have a hand/voice magkaroon ng kinalaman, magkaroon ng kaugnayan sa
pagpapasyadressed to kill bihis na bihis, nakapamburol, isputing
52. 52. 4. Paglikha ng Salita (L)Halimbawa: FilipinoDance, poem, song satulawit (sayaw, tula,
awit)Pork loin, fried rice, egg tapsilog (tapa, sinangag, itlog)monument bantayog (bantay ng
katayugan)
53. 53. MGA POSIBLENG KAHINAAN NG SALIN1. May dagdag na diwa ang
salin.Halimbawa:Orihinal: John, Paul and I went to see a movie.Salin: Si John, Paul at ako
ay nanood ng sine kahapon.
54. 54. 2. Kulang ang diwa ng salin.Halimbawa:Orihinal: John, Paul and I went to see a movie
yesterday.Salin: Si John, Paul at ako ay nanood ng sine.
55. 55. 3. Mali/Iba ang diwa ng salin.Halimbawa:Orihinal: John, Paul and I went to see a
movie.Salin: Si John, Paul at ako ay nanood ng konsyerto.
56. 56. 4. May mga bahaging malabo ang kahulugan kaya’t nagkakaroon ng higit sa isang
kahulugan.Halimbawa:Orihinal: Ang pagpapalipad ng saranggola ay maaaring maging
mapanganib.Salin: Flying kites can be dangerous.
57. 57. 5. Hindi nauunawaan ng pinag-uukulang mambabasa ang salin.Halimbawa:Orihinal: The
crowd sang in chorus.Salin: Sabay-sabay na humugong sa pag-awit ang madla.
58. 58. 5. Hindi nauunawaan ng pinag-uukulang mambabasa ang salin.Halimbawa:Orihinal: The
crowd sang in chorus.Salin: Sabay-sabay na humugong sa pag-awit ang madla.
59. 1. ANG PAGSASALING-WIKA Antonio Delgado, BSEd II
60. 2. Mahigit sa 2,796 ang mga pangunahing wika sa daigdig, hindi pa kasama ang iba’t ibang
dialekto o subdiyalekto ng mga pangunahing wika… Mario Pei
61. 3. DEFINISYON Translation is a process by which a spoken or written utterance takes place
in one language which is intended and presumed to convey the same meaning as previously
existing utterance in another language. (C. Rabin, 1958)
62. 4. “Ang pagsasaling-wika ay isang proseso kung saan ang isang pahayag, pasalita man o
pasulat, ay nagaganap sa isang wika at ipinapalagay na may katulad ding kahulugan sa
isang dati nang umiiral na pahayag sa ibang wika.”
63. 5. Translation consists inproducing in the receptorlanguage the closest naturalequivalent of
the message ofthe source language, first inmeaning and secondly instyle. (E. Nida,
1959/1966)
64. 6. “Ang pagsasalingwika ay muling paglalahad sa pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na
natural na katumbas ng orihinal ang mensaheng isinasaad ng wika, una’y batay sa
kahulugan, at ikalawa’y batay sa istilo.”
65. 7. SA MADALING SALITA…Ang pagsasaling-wika ay paglilipat sa pinagsasalinang wika ng
pinakamalapit na katumbas sa diwa at estilo na nasa wikang isinasalin.
66. 8. Andronicus St. Jerome
67. 9. Latin Vulgate
68. 10. MALAYANG TALAKAYAN
69. 11. MALAYANG TALAKAYAN
70. 12. MALAYANG TALAKAYAN
71. 13. MALAYANG TALAKAYAN
72. 14. “Ang pagsasaling-wika ay tuladng paglilipat ng kaluluwa ng isangnilalang sa katawan ng
isangpatay.” -- Enno Friedrich Wichard Ulrich von Wilamowitz-Moellendorf
73. 15. MGA KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN NGISANG TAGASALING-WIKA1. Sapat na
kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin.2. Sapat na kaalaman sa paksang
isasalin.3. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa pagsasalin.
74. 16. MGA SIMULAIN SA PAGSASALIN1. Bawat wika ay nakaugat sa kultura ng mga taong
likas na gumagamit nito.Halimbawa: Orihinal: Her heart is as white as snow. Salin: Busilak
sa kaputian ang kanyang puso.
75. 17. 2. Bawat wika ay may kanya-kanyang natatanging kakanyahan.
76. 18. a. Sa Ingles, ang simuno ng pangungusap ay laging nauuna sa panaguri. Sa Filipino ay
karaniwang-karaniwan ang dalawang ayos ng pangungusap.
77. 19. Halimbawa: English: Jose watered the plants. The plants were watered by Jose. Filipino:
Dinilig ni Jose ang mga halaman. Ang mga halaman ay dinilig ni Jose.
78. 20. b. Kailangang maging maingat ang tagapagsalin sa paggamit ng mga panlapi, tulad ng
um at mag.Halimbawa: Lilia bought a book.Mali: Nagbili ng aklat si Lilia.Tama: Bumili ng
aklat si Lilia.
79. 21. 3. Hindi kailangang ilipat sa pinagsalinang wika and kakayahan ng wikang isinasalin.
Halimbawa: Filipino: English:Si Pedro ay nanood ng sine. Pedro movie a saw.Nanood ng
sine si Pedro. Saw Pedro a movie.Nanood si Pedro sa sine. Movie Pedro a saw.Sine ang
pinanood ni Pedro. A movie saw Pedro. Tama: Pedro saw a movie.
80. 22. 4. Ang isang salin upang maituring na mabuting salin ay kailangang tanggapin ng pinag-
uukulang pangkat na gagamit nito.
81. 23. 5. Bigyan ng pagpapahalaga ang uri ng Filipino na angkop na gamitin sa pagsasalin.
Maynila Filipino? UP Filipino? NSBD Filipino? Bulacan Filipino? Ilocano o Bisaya Filipino?
82. 24. 6. Ang mga daglat, akronim, formula na masasabing establisado o universal na ang
gamit ay hindi na isinasalin.Halimbawa:DepEd (sa halip na KagEd mula sa Kagawaran ng
Edukasyon)cm (sa halip na sm mula sa sentimetro)H2O (sa halip na Tu mula sa Tubig)
83. 25. 7. Kung may pagkakataon na higit sa isa ang matatanggap na panumbas sa isang salita
ng isinasaling teksto, gamitin ang alinman sa mga iyon at pagkatapos ay maaaring ilagay sa
talababa (footnote) ang iba bilang mga kahulugan.
84. 26. 8. Laging isaisip ang pagtitipid ng mga salita.Halimbawa: Tell the children to return to
their seats.Di-matipid: Sabihin mo sa mga bata na bumalik sa kanilang upuan.Matipid:
Paupuin mo ang mga bata.
85. 27. 9. Nagkakaroon lamang ng tiyak na kahulugan ang isang salita kapag ito’y nagiging
bahagi ng pararila o pangungusap.Halimbawa:He ate a cup of rice. (kanin)The farmers
harvested rice. (palay)He bought a kilo of rice. (bigas)
86. 28. 10. Isaalang-alang ang kaisahan ng mga magkakaugnay na salitang hiram sa
Ingles.Halimbawa: solid and liquidMali: solido at likwid; solid at likidoTama: solido at likido;
solid at likwid
87. 29. 11. Mahalaga ang diksyunaryo sa pagsasaling-wika ngunit huwag paaalipin dito.
88. 30. MGA KARAGDAGANG PAALALA TUNGOSA MABISANG PAGSASALIN1. Kung
magkakaroon ng ibang pakahulugan sa itutumbas na salita, humanap ng ibang maaaring
ipalit dito o di kaya linawin ang kahulugan ng salita sa pamamagitan ng context clue.
89. 31. Halimbawa:Orihinal: His paper was soaked in water.Mahinang Salin: Basa ang kanyang
papel.Mabuting Salin: Basa sa tubig ang kanyang papel. Basa ang kanyang sulatang papel.
90. 32. 2. Hangga’t magagawa ay iwasan ang paggamit ng panumbas na salita na may kaanyo
sa ibang wika sa Pilipinas ngunit hindi kakahulugan.
91. 33. Halimbawa:Orihinal: Your servant is already here.Salin: Narito na ang iyong
lingkod.Mabuting Salin: Narito na ang iyong tagapaglingkod/ katulong/utusan.
92. 34. 3. May mga pagkakataon na ang isang kaisipang ipinahahayag nang tahasan sa Ingles
ay kailangang gamitan ng eupemistikong salita sa Filipino upang hindi maging pangit sa
pandinig.
93. 35. Halimbawa: sex = pakikipagtalik sperm = punlay, punla ng buhay penis = ari ng lalaki
vagina = ari ng babae
94. 36. 4. Ang isang magandang pamagat sa Ingles ay hindi nangangahulugang magiging
maganda ring pamagat sa Filipino.Halimbawa: Broken Arrow = Sirang Palaso Face Off =
Tanggal Mukha Speed = Bilis The Exorcist = Ang Sinaniban
95. 37. MGA KONSIDERASYON BAGO MAGSALIN1. Layunin Orihinal na Saling Teksto Teksto
Reaksyon ng Reaksyon ng Mambabasa ng Mambabasa ng Orihinal Salin
96. 38. 2. MambabasaMga maaaring maging tanong: Para kanino ang salin? Sino ang pinag-
uukulan ng salin?
97. 39. 3. AnyoTandaan: Anu’t ano man ang anyo ng isasalin, kailangang maging konsistent ang
anyo ng salin sa orihinal.
98. 40. 4. Paksa Kung hindi alam ang paksa ng isasalin, kailangang gawin ang alinman sa mga
sumusunod:a) Alamin muna ang paksa ng isasalin bago iyon isalin.b) Huwag iyong isalin.
Ipasalin na lamang sa nakakaalam ng isasalin.
99. 41. 5. Pangangailangan Magsalin lamang kung kinakailangan. Hindi tayo dapat salin ng salin
kung ang kailangan naman ay ang sumulat ng isang orihinal na akda.
100. 42. MGA PARAAN NG PAGSASALIN1. Pagtutumbas (F E; E F)a. Isa-sa-isang
tumbasan (Pangngalan)Halimbawa: English Filipinoama father anguish dalamhatikalapati
dove citizen mamamayankatwiran reason faith pananalig
101. 43. b. Isa-sa-isang tumbasan (Pandiwa)Halimbawa: English Filipinopukawin arouse
authorize pahintulutankopyahin copy criticize punahinmagpahayag express ran tumakbo
102. 44. c. Isa-sa-isang tumbasan (Pang-uri)Halimbawa: English Filipinomatamis sweet
pretty magandapayat thin rich mayamansanay expert good mabuti
103. 45. a. Isa-sa-isang tumbasan (parirala, sugnay atbp.)Halimbawa: (E F)ability to apply
knowledge kakayahang magamit ang kaalamansupervised reading activities mga
pinatnubayang gawain sa pagbasawritten activity pasulat na gawain
104. 46. (F E)tumuklas ng mga bagong talino discover new talentsmapang-aliw na
palabas entertaining showmatandang babae plump woman
105. 47. 2. Panghihirama. Mula Kastila, binago ang baybay (S1)Halimbawa: kusina
(cocina) kubyerta (cubierta) kuwelyo (cuello) donya (doña) kuwento (cuento) senyorito
(señorito)
106. 48. b. Mula sa Ingles, binago ang baybay (E1)Halimbawa: abstrak (abstract)
debelopment (development) lokomotor (locomotor) diksyon (diction) rekord (record)
kompyuter (computer)
107. 49. c. Mula sa Ingles, orihinal na baybay (E2)Halimbawa: cake (hindi keyk) encode
(hindi enkowd) jogging (hindi dyaging) type (hindi tayp) cute (hindi kyut) disk (hindi disk)
108. 50. d. Adapsyon, mula sa iba pang wikang dayuhan, walang pagbabago sa baybay
(F)Halimbawa: spaghetti (Italyano) pizza (Italyano) bon apetit (Franses) habeas corpus
(Latin) modus operandi (Latin)
109. 51. 3. Pagsasaling Pa-idyomatikoHalimbawa: Filipinobread and butter hanapbuhay,
trabahoto have a hand/voice magkaroon ng kinalaman, magkaroon ng kaugnayan sa
pagpapasyadressed to kill bihis na bihis, nakapamburol, isputing
110. 52. 4. Paglikha ng Salita (L)Halimbawa: FilipinoDance, poem, song satulawit (sayaw,
tula, awit)Pork loin, fried rice, egg tapsilog (tapa, sinangag, itlog)monument bantayog (bantay
ng katayugan)
111. 53. MGA POSIBLENG KAHINAAN NG SALIN1. May dagdag na diwa ang
salin.Halimbawa:Orihinal: John, Paul and I went to see a movie.Salin: Si John, Paul at ako
ay nanood ng sine kahapon.
112. 54. 2. Kulang ang diwa ng salin.Halimbawa:Orihinal: John, Paul and I went to see a
movie yesterday.Salin: Si John, Paul at ako ay nanood ng sine.
113. 55. 3. Mali/Iba ang diwa ng salin.Halimbawa:Orihinal: John, Paul and I went to see a
movie.Salin: Si John, Paul at ako ay nanood ng konsyerto.
114. 56. 4. May mga bahaging malabo ang kahulugan kaya’t nagkakaroon ng higit sa
isang kahulugan.Halimbawa:Orihinal: Ang pagpapalipad ng saranggola ay maaaring maging
mapanganib.Salin: Flying kites can be dangerous.
115. 57. 5. Hindi nauunawaan ng pinag-uukulang mambabasa ang
salin.Halimbawa:Orihinal: The crowd sang in chorus.Salin: Sabay-sabay na humugong sa
pag-awit ang madla.
116. 58. 5. Hindi nauunawaan ng pinag-uukulang mambabasa ang
salin.Halimbawa:Orihinal: The crowd sang in chorus.Salin: Sabay-sabay na humugong sa
pag-awit ang madla.