Modul Pengukuhan Konsep Kimia

Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Program Kolaboratif Pelajar Sbp Johor

Kimia SPM 2019

SMSSI SAKTI STF SASEM SAMURA SCORE SEHEBAT

Modul Peningkatan Kecemerlangan

(Sasaran : Pelajar Cemerlang ) SPM 2019

 Pengisian Program
Slot 1 Bahagian 1 : Zarah Slot 2 Bab 2 : Struktur Atom
Bahagian 2 : Konsep Mol Bab 3 : Formula dan Persamaan Kimia
Bahagian 3 : Formula dan Persamaan Kimia Bab 4 : Jadual Berkala Unsur
Bahagian 4 : Pengiraan berangka Bab 5 : Ikatan Kimia Bab 6 : Elektrokimia
Bab 7 : Asid dan Bes Bab 8 : Garam
Bab 10 : Kadar Tindak balas
Bab 11 : Sebatian Karbon

Disediakan : Cikgu Azemi Ahmad (Katua fasilitator) / Fasilitator : Semua Cikgu- cikgu SBP Johor

1 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

BAHAGIAN 1 : ZARAH
SECTION 1 : PARTILES

Latihan 1.1 :

 Lukiskan susunan zarah bagi bahan dalam pepejal kuprum, larutan kuprum(II) klorida dan gas klorin.  Jadual menunjukkan takat lebur dan takat didih bagi bahan-bahan J
Draw the arrangement of particles in the copper atom, copper(II) chloride solution and chlorine gas. dan Q
[3 markah]
Bahan Takat lebur (0C) Takat didih (0C)
Substance Melting point (0C) Boiling point (0C)
J
-5 35
Q
50 300

Lukis susunan zarah bagi J dan Q

Draw the structural of particles in J and Q

Pepejal kuprum Larutan kuprum(II) klorida Gas klorin

Copper atom Copper(II) chloride solution Chlorine gas

Susunan zarah • Susunan zarah ttidak teratur • Susunan zarah tidak teratur dan
teratur dan dan tersusun tersusun
bersentuh • Zarah masih bersentuh • Zarah berjauhan
• Zarah tidak bertindih • Zarah tidak bertindih
J pada suhu 15 0C Q pada 500 0C
J at temperature 15 0C Q at temperature 500 0C

Latihan 1.2 :

2 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Latihan 1.3

Diagram 1 shows the heating curve for solid acetamide. b) Draw the arrangement of particles at the phase AB and CD in the boxes provided.
Rajah 1 menunjukkan lengkung pemanasan bagi pepejal asetamida. Lukiskan susunan zarah pada fasa AB dan CD di dalam kotak yang disediakan.

Temperature (oC) /Suhu (oC)

T3 D

T2 B C
AB CD
[2 markah]
c) At phase BC, the temperature will not increase even though heat is provided.
T1 A
Explain why?
Masa (min)
Pada fasa BC, suhu tidak akan meningkat walaupun haba dibekalkan. Jelaskan
Diagram 1/Rajah 1 mengapa?

a) What is the melting point of acetamide?

Apakah takat lebur asetamida?
[1 markah] [2 markah]

Latihan 1.4

Table 2 shows the melting point and boiling point of substances V, W, X and Y. b) What is the physical state of substances V and X at room condition?
Jadual 2 menunjukkan takat lebur dan takat didih bagi bahan V, W, X dan Y. Apakah keadaan fizik bahan-bahan V dan X pada keadaan bilik?

Substance Melting point (oC) Boiling point (oC) Substance V : ………………………… Substance X : ………………
o
Bahan Takat lebur ( C) Takah didih (oC) Bahan V Bahan X
V −42 −10 [2 markah]
W 65 110
c) Why melting point of substance Y is higher than substance W?
X −8 54 Mengapakah takat lebur bahan Y lebih tinggi dari bahan W?
Y 200 450
Table 2 / Jadual 2

a) Nyatakan maksud takat lebur?

State the meaning of melting point?

[2 markah]
[1 markah]

3 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Latihan 1.5 : Melukis susunan atom dan susunan elektron

(a) Struktur atom (p/e/n) + nukleus (b) Gambar rajah susunan elektron (nukleus/simbol + elektron)
Atomic structure The drawing of electron arrangement
Jadual 1 menunjukkan maklumat bagi satu atom berillium Jadual di bawah menunjukkan nombor proton bagi 4 unsur.
Table below shows the proton number of four elements
Nombor proton 4
Proton number Unsur Natrium,Na Magnesium,Mg Oksigen, O Klorin,Cl
Nombor nukleon 9 Element Sodium,Na Magnesium,Mg Oxygen, O Chlorine,Cl
Nucleon nombor Nombor proton 11 12 8 17
Jadual 1 Proton number

Lukis struktur atom bagi atom berilium,Be a) Susunan elektron bagi atom natrium b) Susunan elektron bagi ion natrium
Draw the atomic structure of atom berillium,Be The electron aranggement of sodium atom The electron aranggement of sodium ion

 Lukiskan susunan elektron bagi atom klorin  Lukiskan susunan elektron bagi ion oksida
Draw the electron arrangement of chlorine atom Draw the electron arrangement of oxide ion

 Lukis struktur atom fluorin dan label zarah subatomnya.

Draw the atomic structure of fuorine and label the
subatomic particles.
[2 markah]

 Lukiskan susunan elektron bagi atom magnesium  Lukiskan susunan elektron bagi ion klorida
Draw the electron arrangement of magnesium atom Draw the electron arrangement of oxide ion klorida

4 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19


Latihan 1.6 : Melukis susunan elektron bagi sebatian
a) Gambar rajah susunan elektron bagi SEBATIAN ION (perpindahan e)
The diagram of the electron aranggement of ionic compound (electron tranfer)
Lukis susunan elektron bagi sebatian ion yang terbentuk di antara natrium dan klorin.
Draw the electron arranggement of the ionic compound formed between sodium and chlorine
[Jisim atom relatif/Relative atomic mass: Na;1, Cl;17]
Lukis susunan elektron bagi sebatian ion yang terbentuk di antara magnesium dan
oksigen.
Draw the electron arrangement of the ionic compound formed between magnesium
and oxygen.
[Jisim atom relatif/Relative atomic mass:Mg;12, O;8]
Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19
b) Gambar rajah susunan elektron bagi SEBATIAN KOVALEN (perkongsian e)
The diagram of the electron aranggement of covalent compound
Lukis susunan elektron bagi sebatian kovalen yang terbentuk di antara karbon dan
oksigen
Draw the electron arranggement of the covalent compound formed between carbon and oxygen.
[Jisim atom relatif/Relative atomic mass:C;6, O;8]
 Lukis susunan elektron bagi sebatian kovalen yang terbentuk di antara karbon dan
klorin
Draw the electron arranggement of the covalent compound formed between
carbon and chlorine
[Jisim atom relatif/Relative atomic mass:C;6, Cl;17]
5 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19
 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 1.7

Diagram 1.1 shows the heating curve of solid naphthalene, C10H8. ii) State the type of particle present in naphthalene, C10H8.
Rajah 1.1 menunjukkan lengkung pemanasan pepejal naftalena, C10H8. Nyatakan jenis zarah yang terdapat dalam naftalena, C10H8 .

Suhu 0C . ........................................................................................................
D [1 markah]

b) Explain why there is no change in temperature from B to C

B Terangkan mengapa tiada perubahan suhu dari B ke C
T1
C .............................................................................................................................

T0 A .............................................................................................................................
[2 markah]
Masa/ s
0 (c) State how the movement of naphthalene particles changes from C to D during
Diagram 1.1/Rajah 1.1
heating.
(a) i) Name the process involved in Diagram 1.1 Nyatakan bagaimana pergerakan zarah-zarah naftalena berubah semasa
Namakan proses yang terlibat dalam Rajah 1.1. pemanasan dari C ke D.
..............................................................................................................
[1 markah]
.................................................................................................................
[1 markah]

Soalan 1.8
Table 1 shows the number of protons and neutrons of four different atoms. ii) Which atoms are isotopes?
Jadual 1menunjukkan bilangan proton dan neutron bagi empat atom yang berlainan. Atom-atom yang manakah adalah isotop?

.................................................................................................
Number of protons Number of neutrons [1 markah]
Atom
Bilangan proton Bilangan neutron iii) Give a reason for your answer in (e) (i).
W 16 17 Berikan satu sebab bagi jawapan anda di (e) (i)
X 16 16
Y 3 4
Z 19 20 ............................................................................................................................................
Table 1 / Jadual 1 .
i) Hitungkan nombornukleon bagi Z ............................................................................................................................................
Calculate the nucleon number of Z
[2 markah]
[1markah]

6 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

BAHAGIAN 2 : KON SEP MOL

SECTION 2 : CONCEPT MOL

Tips 2.1

Nyatakan maksud Huraian

a) Jisim atom relatif sesuatu unsur Berapa kali satu atom unsur itu lebih besar daripada satu per dua belas jisim satu atom karbon-12
b) formula empirik Formula yang menunjukkan nisbah teringkas atom-atom setiap unsur dalam suatu sebatian.
c) Formula molekul Formula yang menunjukkan bilangan sebenar atom-atom bagi setiap unsur yang terdapat di dalam molekul sebatian.

MOL
Bilangan zarah = mol,n x pemalar Avogadro, NA Jisim bahan = mol x jisim molar Isi padu gas = mol x isi padu molar
Zarah ; atom/molekul / ion Jisim molar ; = JAR/JMR/JFR isi padu molar ; STP = 22.4 dm3 Suhu bilik = 24 dm3

Latihan 2.2 : Pengiraan mol berdasarkan jenis zarah

Bil Jenis zarah Hitungkan ...... Langkah pengiraan Jawapan
(atom/molekul/ion)
1. 0.1 mol magnesium, bilangan atom magnesium 0.1 x NA x .........
0.1 mol magnesium number of magnesium atom
2 2.0 mol karbon bilangan molekul karbon dioksida
dioksida, CO2 number of carbon dioxide molecule
2.0 mol carbon dioxide Bilangan atom karbon
Number of carbon atom
Bilangan atom oksigen
Number of oxygen atom
Bilangan atom
Number of atom
3. 0.5 mol natrium Bilangan ion
oksida, Na2O Number of ions
0.5 mol sodium oxide Bilangan ion natrium
Number of sodium ion
Bilangan ion oksida
Number of oxide ion

7 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 2.3

Soalan 2.4

8 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 2.5 : Formula empirik

Diagram 3.1 shows the set-up of apparatus for two different experiments to determine (ii) Write the chemical equation involved in (c) (i).
the empirical formula for K metal oxide and L metal oxide. Tuliskan persamaan yang terlibat di (c) (i).
Rajah 3.1 menunjukkan susunan radas bagi dua eksperimen yang berbeza bagi menentukan
formula empirik oksida logam K dan oksida logam L. ……………………………………………………………………………………….
[2 markah]

K metal oxide (iii) State one precaution step should be taken in this experiment.
Oksida logam K Nyatakan satu langkah berjaga-jaga yang perlu diambil dalam ekperimen ini.
Dry hydrogen gas metal L
Gas hidrogen Crucible logam L …………………………………………………………………………………
kering Mangkuk pijar [1 markah]

(d) Diagram 2.2 shows the result obtained from the Experiment II; to determine
the empirical formula of L oxide.
Rajah 2.2 menunjukkan keputusan yang diperolehi daripada Eksperimen II; untuk
Heat menentukan formula empirik oksida L.
Heat
Panaskan Panaskan
Crucible + lid
Set-up of apparatus Experiment I 32.28 g
Set-up of apparatus Experiment II Mangkuk pijar + tudung
Susunan radas Eksperimen I Susunan radas Eksperimen II
Crucible + lid + L
Diagram / Rajah 3.1 33.31 g
Mangkuk pijar + tudung + L
(a) Suggest a suitable metal for
Crucible + lid + L after heating
Cadangkan satu logam yang sesuai 33.99 g
Mangkuk pijar + tudung + L selepas pemanasan
metal K / logam K : ................................................................................................................
Diagram / Rajah 2.2
metal L / logam L : ..................................................................................................................
[2 markah] Calculate the empirical formula for L oxide.
Hitungkan formula empirik oksida L.
(b) Between K and L, which metal is more reactive? [ Relative atomic mass : O =16 ; L = 24 ]
Antara K dan L, logam manakah lebih reaktif ? [ Jisim atom relatif : O =16 ; L = 24 ]

……………………………………………………………………………………..............
[1 markah]

(c) (i) In Experiment I, hydrogen gas can be obtained by adding hydrochloric acid and
metal Q. What is metal Q?
Dalam Eksperimen I, gas hidrogen diperolehi dengan menambahkan asid hidroklorik
dengan logam Q. Apakah logam Q?

………………………………………………………………………………………. [3 markah]
[1 markah]

9 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 2.6 : Formula empirik

Table 9 shows the set-up of apparatus in two experiments to determine the empirical a) Suggest one suitable metal P and one suitable metal Q.
formula of oxide of metal P and oxide of metal Q. Explain why the method in Experiment I is suitable to determine the empirical
Jadual 9 menunjukkan susunan radas dalam dua eksperimen untuk menentukan formula formula of oxide of metal P and the method in Experiment II is suitable to
empirik bagi oksida logam P dan oksida logam Q. determine the empirical formula of oxide of metal Q.
Cadangkan satu logam yang sesuai untuk P dan satu logam yang sesuai untuk
Q.
Experiment Set-up of apparatus
Terangkan mengapa kaedah dalam Eksperimen I sesuai untuk menentukan
Eksperimen Susunan radas
formula empirik oksida logam P dan kaedah dalam Eksperimen II sesuai untuk
menentukan formula empirik oksida logam Q.
[4 marks
Lid
Penutup
Metal P
Logam P Crucible
I Mangkuk pijar
b) The results obtained from Experiment I as the following ;
Keputusan yang diperolehi dalam Eksperimen I adalah seperti berikut ;

Heat Mass of crucible + lid

20.0 g
Haba Jisim mangkuk pijar + penutup
Mass of crucible + lid + metal P
21.2 g
Jisim mangkuk pijar + penutup + logam P
Oxide of metal Q Mass of crucible + lid + oxide of metal P
22.0 g
Oksida logam Q Jisim mangkuk pijar + penutup + oksida logam P
[Relative Atomic Mass / Jisim atom relatif : O = 16 ; P = 24]

Based on the results, determine the empirical formula of oxide P.

Dry hydrogen gas Write a chemical equation for the reaction takes place in Experiment I.
Gas hydrogen kering Berdasarkan kepada keputusan , tentukan formula empirik bagi oksida logam P.
II
Tulis persamaan kimia bagi tindak balas yang berlaku dalam Eksperimen I.
[6 marks]

Heat
Haba

Table 9 / Jadual 9

10 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

BAHAGIAN 3 : FORMULA DAN PERSAMAAN KIMIA

SECTION 3 : FORMULAE AND CHEMICAL EQUATION

Latihan 3.1 : Menulis formula sebatian ion

SEK Formula kimia (sebatian ion)
ECS Chemical formula (ionic compound)
Kation Anion 1. Natrium klorida 12. Zink klorida 20. Natrium hidroksida
Sodium chloride Zinc chloride Sodium hidrokside
K+ F- 2. Kalsium nitrat 13. Zink nitrat 21. Plumbum(II) nitrat
Na + SO2- 4 Calcium nitrate Zinc nitrate Lead(II) nitrate
Ca2+
NO- 3 3. Magnesium klorida 14. Plumbum(II) klorida 22. Kuprum(II) karbonat
Mg2+
Al 3+ Cl- Magnesium chloride Lead(II) chloride Copper(II) carbonate
Zn2+ Br- 4. Magnesium sulfat 15. Plumbum(II) sulfat 23. Aluminium oksida
Fe2+
I- Magnesium sulphate Lead(II) sulphate Aluminium oxide
Sn2+
Pb2+ OH- 5. Argentum nitrat 16. Kalsium sulfat 24. Asid hidroklorik
H+ Silver nitrate Calcium sulphate Hydrochloric acid
Cu2+
6. Kuprum(II) nitrat 17. Plumbum(II) iodida 25. Asid sulfurik
Ag +
Copper(II) nitrate Lead(II) iodide Asid sulphuric
2-
CO3 7. Kuprum(II) klorida 18. Barium sulfat 26. Asid nitrik
Ba2+
O2- Copper(II) chloride Barium sulphate Nitric acid
NH+4
8. Ferum(III) nitrat 19. Kalium oksida 27. Asid etanoik
Iron(III) nitrate Potassium oxide Ethanoic acid

Latihan 3.2 : Menulis sebatian molekul

Sebatian Formula Sebatian Formula Sebatian Formula Sebatian Formula

Compound Compound Compound Compound
a) Klorin d) Iodin g) Hidrogen j) Sulfur dioksida
Chlorine Iodine Hydrogen Sulphur dioxide
b) Bromin e) Oksigen h) Nitrogen k) Ammonia
Bromine Oxygen Nitrogen Ammonia
c) Ammonia f) Air i) Hidrogen klorida l) Karbon dioksida
Ammonia Water Hydrogen chloride Carbon dioxide

11 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Latihan 3.3 : Persamaan kimia dan ion lazim

Tindak balas Magnesium + asid hidroklorik ⎯→ magnesium klorida + hidrogen Klorin + kalium iodida ⎯→ kalium klorida + iodin
Reaction Magnesium + hydrochloric acid magnesium chloride + hydrogen Chlorine + potassium iodide potassium chloride + iodine
Persamaan kimia
Che. equation
Persamaan ion
Ionic equation

Tindak balas Zink + kuprum(II) nitrat ⎯→ zink nitrat + kuprum Magnesium + kuprum(II) nitrat ⎯→ magnesium nitrat + kuprum
Reaction Zinc + copper(II) nitrate ⎯→ zink nitrate + copper Magnesium copper(II) nitrate magnesium nitrat copper
Persamaan kimia
Che. equation
Persamaan ion
Ionic equation

Tindak balas Natrium hidroksida + asid nitrik ⎯→ natrium nitrat + air Barium nitrat + natrium sulfat ⎯→ barium sulfat + natrium nitrat
Reaction Natrium hydroxide + silver nitrate sodium hydroxide + water Barium nitrate + sodium sulphate barium sulphate + sodium nitrate
Persamaan kimia
Che. equation

Tindak balas Hidrogen + kuprum(II) oksida ⎯→ air + kuprum Argentum nitrat + natrium klorida ⎯→ argentum klorida + natrium nitrat
Reaction Hydrogen copper(II) oxide water copper Silver nitrate + sodium chloride silver chloride + sodium nitrate
Persamaan kimia
Che. equation

Latihan 3.4 : Sebatian karbon

Sebatian Karbon Tindak balas pembakaran Sebatian karbon Tindak Pengoksidaan
Carbon Compound Combustion reaction Carbon compound Oxidation reaction
a) C2H6 g) Etanol

b) C3H8 h) Propanol

c) C2H4 Sebatian karbon Tindak balas Pengesteran

Carbon compound Esterification reaction
d) C3H6 i) Etanol + asid etanoik

e) C2H5OH j) Propanol + asid propanoik

f) C3H7OH k) Butanol + asid etanoik

12 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Latihan 3.5 : Menulis setengah persamaan

Setengah persamaan Pemerhatian Terangkan
Half equation Observation Explain
1. Ag+ ⎯→

2. Mg ⎯→

3. Cl- ⎯→

4. Br2 ⎯→

5. H+ ⎯→

6. OH- ⎯→

7. I- ⎯→

Latihan 3.6.1
-
Kedudukan ion dalam siri elektrokimia
K+ F
Na + The position of ion in the electro chemical series
SO24
Ca2+ NO-3
Mg2+ a) Tuliskan formula bagi semua kation yang hadir dalam larutan:
Cl-
Al 3+ Br- Write the formulae of all the kations present in the solution
Zn2+ I-
Fe2+ OH- Anod /anode (terminal +ve) Katod /cathode (terminal –ve)
Sn2+ b) Nyatakan ion yang
Pb2+
H+
tertarik ke
Cu2+ State the ions attracted to
Ag+ c) Nyatakan ion
P Q dinyahcas di
Elektrod karbon
Elektrod Carbon electrode State the ions discharged
karbon
Carbon Terangkan sebab
electrode Larutan Explain why
magnesium
sulfat,MgSO4
Magnesium
sulphate solution

d) Tuliskan persamaan
setengah
Write the half equation
e) Nyatakan pemerhatian
State the observation at :

13 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 3.6.2 : Kepekatan ion dalam elektrolit/ Concentration of ion in electrolyte

a) Tuliskan formula bagi semua kation yang hadir dalam larutan:
Write the formulae of all the kations present in the solution ………………………………………………………
Anod /anode (terminal +ve) Katod /cathode (terminal –ve)
b) Nyatakan ion yang tertarik ke
State the ions attracted to
c) Nyatakan ion dinyahcas di
Elektrod P Q Elektrod karbon State the ions discharged at
karbon Carbon electrode
Carbon Larutan natrium Terangkan sebab
electrode klorida,NaCl pekat Explain why
Concentrated
sodium chloride, d) Tuliskan setengah persamaan
NaCl solution Write the half equation
e) Nyatakan pemerhatian
State the observation at :

Soalan 3.6.3 Jenis elektrod / Type of electrode

Anod /anode (terminal +ve) Katod /cathode (terminal –ve)
b) Nyatakan ion yang tertarik ke
Elektrod State the ions attracted to
kuprum c) Nyatakan ion dinyahcas di
Copper State the ions discharged at
X Y electrode
Elektrod
kuprum Larutan kuprum(II)
Copper klorida CuCl2 d) Tuliskan setengah persamaan
electrode Copper(II) chloride Write the half equation
solution, CuCl2
e) Nyatakan pemerhatian
State the observation at :

Soalan 3.6.4 Penyaduran sucdu besi dengan logam argentum

Anod /anode (terminal +ve) Katod /cathode (terminal –ve)

b) Nyatakan ion yang tertarik ke
State the ions attracted to
c) Nyatakan ion dinyahcas di
Sudu besi State the ions discharged at
X Y Iron spoon
Logam
argentum Larutan
Silver argentum nitrat, d) Tuliskan setengah persamaan
metal AgNO3 Write the half equation
Silver nitrate
solution e) Nyatakan pemerhatian
State the observation at :

14 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 3.6.5 : Sel Kimia / Chemical cell

a) tentukan elektrod anod
determine anode electrode
X Y Elektrod
terangkan mengapa
argentum
explain why
Silver electrode
Elektrod Anod /anode (terminal -ve) Katod /cathode (terminal +ve)
zink b) Tuliskan setengah persamaan
Larutan natrium
Zinc Write the half equation
klorida, NaCl
electrod
Sodium chloride c) Nyatakan pemerhatian
e solution
State the observation at :
d)Nyatakan arah elektron
State the flow of electron

Soalan 3.6.6 : Sel Kimia / Chemical cel

Jenis sel kimia Sel kimia ringkas Sel kimia + pasu berliang Sel kimia + jambatan garam
Type of chemical cell Chemical cell Chemical cell + porous pot Chemical cell + salt bridge
Susunan radas
Apparatus set-up
Zink Kuprum
Magnesium Argentum kuprum
Larutan Argentum
Larutan Larutan Larutan
kuprum(II) sulfat, magnesium Larutan argentum
argentum kuprum(II)
CuSO4 Mg(NO3)2 nitrat , AgNO3
nitrat nitrat
a) Nyatakan terminal negatif
Terangkan sebab
State the negative terminal
Explain why

Anod (terminal –ve)

b) Tuliskan setengah persamaan
Write the half equation at
c) Nyatakan pemerhatian di :
State the observation at :

Katod (terminal +ve)

d) Tuliskan setengah persamaan
Write the half equation at
e) Nyatakan pemerhatian di :
State the observation at :

15 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 3.6.7 :
Sel 2 sel elektrolisis 1 sel elektrolisis + 1 sel kimia
susunan radas
Karbon X Kuprum,P
Argentum,X Kuprum,Q
Karbon Y Kuprum,Q
Argentum,Y Zink, R
Larutan Larutan Larutan Zinc
Larutan
kuprum(II) kuprum(II) argentum nitrat kuprum(II) nitrat
sulfat CuSO4 sulfat CuSO4 AgNO3 Cu(NO3)2
Sel A Sel B Sel P Sel Q
a) Nyatakan terminal negatif Sel A : Sel B : Sel P : Sel Q :
state the negative terminal
Anod (terminal -ve)
b) Tuliskan setengah persamaan Sel B : Sel P :
Write the half equation at
c) Nyatakan pemerhatian di : Sel B : Sel P
State the observation at :
Katod (terminal +ve)
d) Tuliskan setengah persamaan Sel A : Sel Q :
Write the half equation at
e) Nyatakan pemerhatian di : Sel A : Sel Q :
State the observation at :
f) Tandakan arah elektron pada susunan radas / Mark the flow of electron at apparatus

Latihan 3.6.8 : Pengoksidaan dan penurunan/ Penukaran ion ferum(II) ke ion ferum(III)
Air bromin dititiskan ke dalam tabung uji a) Agen Agen penurunan Agen pengoksidaan
yang mengandungi larutan ferum(II) Agent Reducing agent Oxidising agent
klorida b) Jenis tindak balas
Bromin water is added into a test tube that Type of reaction
contain iron(II) chloride solution c) Nama bahan
Substance name
d) Setengah persamaan
half equation
Air bromin
Bromine water e) Sebab dari segi
perpidahan elektron
Larutan ferum(II) klorida Reason in termof
Iron (II) chloride solution electron tranfer

f) Pemerhatian
Observation
g) Persamaan ion
Ionic equation

16 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Latihan 3.6.9 : Pengoksidaan dan penurunan/ Penukaran ion ferum(III) ke ion ferum(II)

Logam zink ditindak balas dengan ion a) Agen Agen penurunan Agen pengoksidaan
ferum(III) Agent Reducing agent Oxidising agent
Zinc metal is reacted with ium plate and b) Jenis tindak balas
silver nitrate solution Type of reaction
c) Nama bahan
Substance name
d) Setengah persamaan
half equation

Larutan ferum(III) sulfat e) Sebab dari segi nombor

Iron(III) sulphate solution pengoksidaan
Reason in term of oxidation
Zink number
Zinc

f) Pemerhatian
Observation

g) Persamaan ion
Ionic equation

Latihan 3.6.10 : Pengoksidaan dan penurunan / Penyesaran logam

Tindak balas di antara kepingan a) Agen Agen penurunan Agen pengoksidaan
magnesium,Mg dan larutan argentum Agent Reducing agent Oxidising agent
nitrat,AgNO3 b) Jenis tindak balas
Reaction between magnesium plate and silver Type of reaction
nitrate solution c) Nama bahan
Substance name
d) Setengah persamaan
Kepingan magnesium, half equation
Mg e) Sebab
Magnesium plate,Mg Reason
Larutan argentum
nitrat,AgNO3
Silver nitrate solution

f) Pemerhatian
Observation

g) Persamaan ion
Ionic equation

17 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Latihan 3.6.11 : Pengoksidaan dan penurunan / Tindak balas Penyesaran halogen

Tindak balas di antara air klorin dan a) Agen Agen penurunan Agen pengoksidaan
larutan kalium bromida Agent Reducing agent Oxidising agent
Reaction between chlorine water and potassium b) Jenis tindak balas
bromide solution Type of reaction
c) Nama bahan
Substance name
d) Setengah persamaan
half equation
Air klorin,Cl2 e) Sebab
Chlorine water Reason

Larutan kalium bromida, KBr

Potassium bromide solution,
KBr
f) Pemerhatian
Observation

g) Persamaan ion
Ionic equation

Latihan 3.6.12 : Pengoksidaan dan penurunan / Perpindahan elektron pada satu jarak
Tindak balas di antara Larutan kalium a) Agen Agen penurunan Agen pengoksidaan
manganat(VII) berasid,KMnO4 Agent Reducing agent Oxidising agent
dan larutan kalium iodida b) Jenis tindak balas
Reaction between acidified potassium mangganate (VII) Type of reaction
solution and potassium iodide solution c) Nama bahan
Substance name
d) Setengah persamaan
half equation
e) Sebab
Karbon Karbon Reason
Larutan kalium Larutan kalium
manganat(VII) iodida, KI
berasid,KMnO4 Potassium iodide
acidified solution
potassiummanggante f) Pemerhatian
(VII) solution Observation
Asid sulfurik,
H2SO4 g) Persamaan ion
Ionic equation
h) Apakah fungsi asid sulfurik
State the function of sulphuric acid

18 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Latihan 3.6.13 : Pengaratan

Pengaratan Ferum(paku besi) bersentuh dengan logam kurang elektropositif Ferum (paku besi)bersentuh dengan logam lebih elektropositif
Rusting Iron contact with less electropositive metal Iron contact with more electropositive metal
Susunan radas
Apparatus set-up
Agar panas mengandungi kalium heksasianoferat(III) Agar panas mengandungi kalium heksasianoferat(III)
Hot agar solution containing potassium hexacyanoferrate(III) Hot agar solution containing potassium hexacyanoferrate(III)
Paku besi dililit dengan kepingan kuprum Paku besi dililit dengan kepingan zink
Iron nail is coiled with copper strip Iron nail coiled with zink strip

a) Bandingkan kedudukan logam

Compare the position
Pengoksidaan/oxidation
b) Tuliskan setengah persamaan
Write the half equation at
c) Nyatakan pemerhatian di :
State the observation at :

Penurunan/ reduction
d) Tuliskan setengah persamaan
Write the half equation at
e) Nyatakan pemerhatian di :
State the observation at :

Latihan 3.6.14 : Siri Kereaktifan :

Tindak balas karbon dengan oksida logam Tindak balas hydrogen dengan oksida logam
Reaction carbon with metal oxide Reaction hydrogen with metal oxide
Tindak balas Karbon bertindak balas dengan plumbum(II) oksida Hidrogen bertindak balas dengan kuprum(II) oksida
Reaction Carbon reacts with lead(II) oxide Hydrogen reacts with copper(II) oxide
Persamaan kimia
Chemical equation
Banding kreaktifan
Compare the reactivity
Nama bahan Agen penurunan Agen penurunan
Substance name Reducing agent Reducing agent
Agen pengoksidaan Agen pengoksidaan
Oxidising agent Oxidising agent
Sebab
reason

Pemerhatian
Observation

19 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 3.9 : Esei Pengaratan

Jadual 4 menunjukkan keputusan bagi dua eksperimen untuk mengkaji kesan logam Tabung uji I
zink dan kuprum terhadap pengaratan besi.
Table 4 shows the result of two experiments to study the effects of metal zinc dan copper on the a) Ferum dan ………………..
rusting of iron. Iron and ………………….
b) Ferum adalah lebih ………………………… ………………
Eksperimen Keputusan
Experiment eksperimen Iron is more …………………………….. …………………
selepas
c) Ferum lebih mudah melepaskan ………………………………….
beberapa
hari Iron is easier to release ………………………..
The result of
this d) Tindak balas ……………………….
experiment ……………..…………occurs.
after a few
days e) Setengah persamaan: Fe ⎯→ ………………….
I Agar panas mengandungi Tompokan half equation
kalium heksasianoferat(III) biru
Hot agar solution containing terbentuk f) Pembentukan tompok …………………… mengesahkan kehadiran ion …………
I potassium hexacyanoferrate(III) Blue spots is …………………………. spots are formed ……………………..
formed
paku besi
Iron nail
Tabung uji II :
logam zink
zinc metal
g) Ferum dan ………………..
Iron and ………………….
IIII
Agar panas mengandungi
Tiada h) ………………… adalah lebih ………………………… ……………
kalium heksasianoferat(III)
Hot agar solution containing perubahan ………………………. is more …………………………………………..
potassium hexacyanoferrate(III) No change
i) ………………. lebih mudah melepaskan …………………………………. ………
paku besi
Iron nail ……….. is easier to release ……………………. …………………………….
logam kuprum
copper metal
j) Tindak balas ……………………….
Jadual 4 …………………………occurs.
k) Setengah persamaan ……..….. ⎯→ …………………………….
Berdasarkan Jadual 4, terangkan mengapa terdapat perbezaan pemerhatian dalam
half equation :
kedua-
dua tabung uji tersebut l) Tiada pembentukan tompok ……………………… ……………….. ……………
Based on Table 4, explain why there is a difference in the observations in both test tubes.
[ 8 markah ] No …………………………. spots are formed. ………………….………………..

20 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

BAHAGIAN 4 : PENGIRAAN/PENYELESAIAN BERANGKA

SECTION 4 : CALCULATION/ NUMERICAL SOLVING

Soalan 4.1 :

21 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 4.2:
Table 3 shows the molecular formula for two a) What is the meaning of molecular formula?
members of carboxylic acid Apakah yang dimaksudkan dengan formula molekul?
Jadual 3 menunjukkan formula molekul bagi dua ahli bagi
asid karboksilik.
[1 markah]
b) State the name of the elements presents in both acids.
Member of carboxylic Methanoic Ethanoic Nyatakan nama bagi unsur-unsur yang hadir dalam kedua-dua asid.
acid acid acid
Ahli asid karboksilik Asid Asid [1 markah]
metanoik etanoik
c) Calculate the molar mass of methanoic acid/ Hitungkan jisim molar bagi asid metanoik.
Molecular formula CH3COO [Relative atomic mass/Jisim atom relatif; H = 1 , C = 12 , O = 16]
HCOOH
Formula molekul H
Table 3 / Jadual 3

[1 markah]

Soalan 4.3 :
Diagram 3 shows the apparatus set up for the reaction Write the chemical equation for the reaction.
between magnesium carbonate powder and sulphuric acid. Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas itu.
Rajah 3 menunjukkan susunan radas bagi tindak balas antara
serbuk magnesium karbonat dengan asid sulfurik. [2 markah]
Lime water
Sulphuric Air kapur Calculate the volume of the gas released at room conditions if 5 cm3 of 2.0 mol dm-3 sulphuric acid is reacted with
acid excess magnesium carbonate powder.
Asid sulfurik Hitung isipadu gas yang terbebas pada keadaan bilik jika 5 cm3asid sulfurik 2.0 mol dm-3bertindak balas dengan serbuk
magnesium karbonat berlebihan.
[Molar volume of gas at room conditions = 24.0 dm3 mol-1]/ [Isipadu molar gas pada keadaan bilik = 24.0 dm3 mol-1]
Magnesium carbonate
Magnesium karbonat

Diagram 3 / Rajah 3
[3 markah]

22 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19


Soalan 4.4: Bab 7 : Asid bes / Bab 8 : Garam
 Mol = MV M = kemolaran dalam mol dm-3
1000 V = isi padu dalam cm3
 MaVa = MbVb Ma = kemolaran sebelum pencairan
Va = isi padu sebelum pencairan
Mb = kemolaran selepas pencairan
Vb + H2O = isi padu selepas pencairan
Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19
 MaVa = MbVb
A b
Ma = kepekatan ; Va = isi padu; a = pekali
Mb = kepekatan ; Vb = isi padu ; b = pekali
23 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19
 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 4.5.1:Kadar Tindak balas

24 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 4.5.2 :
Dua eksperimen telah dijalankan untuk menentukan faktor yang mempengaruhi kadar d) Hitungkan bilangan mol bagi asid hidroklorik
suatu tindak balas. Jadual 1 menunjukkan maklumat setiap eksperimen. Calculate the number of mole of hydrochloric acid
Two experiments are carried out to investigate the factors that affect the rate of reaction.
Table 1 shows the information of each experiment.

Eksperimen Bahan Suhu (oC ) Isi padu gas

Experiment Reactants Temperature yang
(oC)
dikumpulkan (0.025 moldm-3)
pada 60 [1 markah]
saat, cm3 e) Hitungkan kadar tindak balas purata bagi eksperimen dalam set I dan set II.
Volume of gas Calculate the average rate of reaction for experiments in set I and set II.
collected at 60
second,cm3
Set I Magnesium berlebihan dan 25 cm3
asid hidroklorik , HCl 1.0 mol dm-3
Magnesium excess and 25 cm3 of 1.0 mol 40 20.0
dm-3 hydrochloric acid, HCl

Magnesium berlebihan dan 25 cm3

Set II asid hidroklorik , HCl 1.0 mol dm-3 60 32.0
Magnesium excess and 25 cm3 of 1.0 mol
dm-3 hydrochloric acid, HCl
Jadual 1
(0.33 cms-1 ; 0.533cm3s-1)
a) Apakah faktor yang mempengaruhi kadar tindak balas dalam kedua-dua eksperimen. [2 markah]
What is the factor that affects the rate of reaction in both experiments?
f) Bandingkan kadar tindak balas antara eksperimen I dan eksperimen II. Terangkan
………………………………………………………………………………………… Compare the rate of reaction between experiment I and experiment II. Explain.
[1 markah]
b) Tuliskan persamaan kimia bagi tindak balas yang berlaku. ..............................………………………………………………………………......................…………………………
Write the chemical equation for the reaction that occurs.

..............................................….........................………………………………..........................……………………
…………………………………………………………………………………………
[2 markah]
c) Namakan gas yang terbebas dalam eksperimen ini ……….....................................................................................................................................................................
Name the gas released in the experiment
...............................................................................................................................................................................
[3 markah]

…………………………………………………………………………………………
[1 markah]

25 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 4.6
Table 2shows four substances and their chemical formula. State one substance that exists as a molecule.
Jadual 2 menunjukkan empat bahan dan formula kimianya. Nyatakan satu bahan yang wujud sebagai molekul.

Substance Chemical formula

Bahan Formula kimia [1 markah]
Copper(II)carbonate Which substance has the highest melting point?
Kuprum(II)karbonat CuCO3 Bahan manakah mempunyai takat lebur paling tinggi?
Carbon dioxide
Karbon dioksida CO2
[1 markah]
Neon Ne Molten naphthalene cannot conduct electricity, but molten copper(II) carbonate can conduct
electricity. Explain why.
Naphthalene Leburan naftalena tidak boleh mengalirkan elektrik, tetapi leburan kuprum(II) karbonat boleh mengalirkan elektrik.
Naftalena C10H8
Terangkan mengapa.
Table 2 / Jadual 2
Based on Table 2;
Berdasarkan Jadual 2;
[2 markah]

Soalan 4.7 : Lengkung pemanasan

Rajah 9 menunjukkan lengkung pemanasan pepejal naftalena, C10H8. a) i) Namakan proses yang terlibat dalam Rajah 9
Diagram 9 shows the heating curve of solid naphthalene, C10H8. Name the process involved in Diagram 9

[1 markah]
Suhu 0C
ii) Nyatakan jenis zarah yang terdapat dalam naftalena, C10H8 .
D
State the type of particle present in naphthalene, C10H8.

[1 markah]
B b) Terangkan mengapa tiada perubahan suhu dari B ke C
T1
C Explain why there is no change in temperature from B to C
[2 markah]
T0 A
c) Nyatakan bagaimana pergerakan zarah-zarah naftalena berubah semasa
Masa/ s pemanasan dari C ke D.
0
State how the movement of naphthalene particles changes from C to D during heating.
Diagram 9/Rajah 9

[1 markah]

26 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 4.8
Rajah 11 menunjukkan simbol yang mewakili empat unsur iaitu unsur W, X, Y dan Z. ii) Lukis struktur atom bagi atom X untuk menunjukkan kedudukan proton, neutron
Diagram 11 shows the chemical symbols which represent four elements W, X, Y and Z. dan elektron dalam atom.
Draw the atomic structure atom X to show the position of protons, neutrons and electrons
7 12 14 40 in the atom.
[2 markah]
X Y Z
3 W 6 18
6
Diagram 11/ Rajah 11
a) Nyatakan bilangan elektron dan neutron dalam atom Z.
State the number of electrons and neutrons in atom Z.
[2 markah]
d) i) Manakah dua unsur adalah isotop?
b) i) Apakah maksud nombor nukleon. Which two elements are isotopes?
What is the meaning of nucleon number?
[1 markah] [1 markah]

ii) Nyatakan nombor nukleon bagi atom Z ii) Terangkan mengapa isotop sesuatu unsur mempunyai sifat kimia yang sama
State the nucleon number of atom Z. Explain why isotopes of an element have the same chemical properties.
[1 markah] [1 markah]

c) i) Tuliskan susunan elektron bagi atom X

Write the electron arrangement of atom X.

[1 markah] iii) Beri satu kegunaan isotop yang dinyatakan dalam jawapan (d (i).
Give one use of the isotope mentioned in (d) (i).
[1 markah]

Soalan 4.9

During sport day opening ceremony, balloons are filled with helium gas. The 1.
balloons deflate after a few days.
Explain the situation using Kinetic Theory of Matter.
Semasa majlis perasmian hari sukan, belon-belon diisi dengan gas helium. Belon-belon
menjadi kempis selepas beberapa hari.
Terangkan situasi tersebut menggunakan Teori Kinetik Zarah.
[4 markah]

27 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19

 Modul Pengukuhan Konsep Kimia
Kolaboratif SBP Johor_bottomSPM19

Soalan 4.10

A student heats copper(II) carbonate strongly. State the name of the following:
It decomposes according to the equation shown below. Nyatakan nama bagi yang berikut:
Seorang pelajar memanaskan kuprum(II) karbonat dengan kuat.
Ia terurai mengikut persamaan yang ditunjukkan di bawah. Reactant: ………………………………………...............
Bahan tindak balas :

CuCO3(s) → CuO (s) + CO2 (g) Products: …………………………………….......

Hasil-hasil tindak balas
[2 marks]
CuCO3(p) → CuO (p) + CO2 (g) Describe the chemical equation in terms of quantitative aspect.
Huraikan persamaan kimia tersebut dari aspek kuantitatif.

[2 mark]

Soalan 4.11 :

************ TAMAT MODUL : sharing and excell together chemA+***********

28 | Program Peningkatan Kimia SBP Johor 19