3

Mathematics
Kagamitan ng Mag-aaral
Tagalog

Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda

at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan,
kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang
nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at
mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas

i
Mathematics– Ikatlong Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral sa Tagalog
Unang Edisyon, 2014
ISBN:

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas

Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang
akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng
pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa
pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing
ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.

Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan,
ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, atbp.) na ginamit sa aklat na
ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsikapang mahanap at
mahingi ang pahintulot ng mga may karapatang-ari upang magamit ang mga akdang
ito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng mga tagapaglathala (publisher) at may-akda
ang karapatang-aring iyon.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, Ph.D.
BEE-Director: Marilyn D. Dimaano, Ed.D.

Development Team of the Learner’s Material

Reviewers: Jean Aurea A. Abad, Alleli C. Domingo, Rogelio O. Doñes,

Abelardo B. Medes, Soledad A. Ulep

Authors: Ofelia G. Chingcuangco, Henry P. Contemplacion,

Eleanor I. Flores, Laura N. Gonzaga, Carolina O. Guevara,
Gerlie M. Ilagan, Maritess S. Patacsil,
Ma. Corazon C. Silvestre, Remylinda T. Soriano,
Victoria C. Tafalla, Teresita P. Tagulao, Dominador J. Villafria

Illustrator: Fermin M. Fabella

Encoders: Marcelino C. Bataller, Roy L. Concepcion, Naneth R. Bautista
Focal Person: Robesa R. Hilario
Contextualizers: Dr. Erico Habihan, Gerlie Ilagan, Donna Salvan
Lead Person: Agnes G. Rolle

Inilimbag ni ___________________________

Department of Education- Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)

Office Address: 5th Floor, Mabini Bldg., DepEd Complex, Meralco Avenue,
Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 o 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com

ii
 Talaan ng Nilalaman

Yunit 1- Bilang Hanggang 10 000 na Ginagamitan ng

Pagsasama-sama (Addition) at Pagbabawas
(Subtraction)

Aralin 1 Pagpapakita (Visualizing) ng Bilang

Hanggang 5 000
Aralin 2 Pagpapakita (Visualizing) ng Bilang
Hanggang 10 000
Aralin 3 Place Value at Value ng Bilang Hanggang
10 000
Aralin 4 Pagbasa at Pagsulat ng Bilang Hanggang
10 000
Aralin 5 Pag-round-off ng Bilang sa Pinakamalapit
na Sampuan (Tens), Sandaanan
(Hundreds), at Libuhan (Thousands)
Aralin 6 Paghahambing ng Bilang Hanggang
10 000
Aralin 7 Pagsusunod-sunod (Ordering) ng Bilang
na may 4-5 Digit
Aralin 8 Ordinal na Bilang Mula 1st –100th
Aralin 9 Mga Barya at Perang Papel Hanggang
₱ 10 000
Aralin 10 Pagbasa at Pagsulat ng Pera
sa Simbolo at Salita
Aralin 11 Paghahambing ng Halaga ng Pera
Hanggang ₱ 500
Aralin 12 Paghahambing ng Halaga
Hanggang ₱ 1000
Aralin 13 Pagsasama-sama ng Bilang na may 3-4
na Digit na walang Regrouping
Aralin 14 Pagsasama-sama (Adding) ng mga Bilang
na may 3-4 na Digit na mayroong
Regrouping

iii
Aralin 15 Pagtantiya (Estimating) ng Kabuuan (Sum)
Aralin 16 Pagsama-sama (Adding) ng mga Bilang
na may 1-Digit na Bilang na may at
walang Regrouping
Aralin 17 Pagsasama-sama (Adding) ng Bilang na
may 2-3 Digit na Bilang na may Multiples
na Daanaan
Aralin 18 Paglutas (Solving) ng Suliraning Routine na
Ginagamitin ng Pagdaragdag
Aralin 19 Paglutas ng Non-Routine na Suliranin na
Ginagamitan ng Pagdaragdag
Aralin 20 Paglikha ng Paglikha ng Suliranin (Creating
Problems) Gamit ang Pagdaragdag
(Addition)
Aralin 21 Pagbabawas (Subtraction) na walang
Regrouping
Aralin 22 Subtraction (Pagbabawas) Gamit ang
Regrouping
Aralin 23 Pagtantiya ng Kinalabasan
Aralin 24 Pagbabawas Gamit ng Isip ng Bilang na
may 1-2 Digit
Aralin 25 Pagbabawas ng Bilang 2-3 Digit na
Multiples na may Multiples na Sandaanan
(Hundreds) Gamit ang Isip
Aralin 26 Paglutas ng Suliranin na Ginagamitan ng
Pagbabawas (Subtraction)
Aralin 27 Paglutas ng Suliranin Gamit ang
Dalawang Paraan (Two-Step Word
Problem)
Aralin 28 Pagbuo ng Pamilang na Suliranin (Word
Problem) Gamit ang Pagdaragdag at
Pagbabawas (Subtraction)

iv
 Yunit II - Pagpaparami at Paghahati ng mga Buong
Bilang

Aralin 29 Pagapapakita (Visualizing) ng

Pagpaparami (Multiplication) ng Bilang na
6 at 7
Aralin 30 Pagpapakita (Visualizing) ng
Pagpaparami
(Multiplication) ng Bilang na 8 at 9
Aralin 31 Pagbibigay (Stating) ng Multiplication
Facts Para sa Bilang na 1-10
Aralin 32 Kakanyahang Komutatibo (Commutative
Property) ng Pagpaparami (Multiplication)
Aralin 33 Kakanyahang Pamamahagi (Distributive)
ng Pagpaparami (Multiplication)
Aralin 34 Associative Property of Multiplication
Aralin 35 Pagpaparami (Multiplying) ng Bilang na
may 2-3 Digit sa Pamamagitan ng Bilang
na may 1-Digit na walang Regrouping
Aralin 36 Pagpaparami (Multiplying) ng 2-
hanggang 3-Digit na Bilang sa 1-Digit may
Pagpapangkat (Regrouping)
Aralin 37 Pagpaparami (Multiplying) ng Bilang na
may 2 Digit
Aralin 38 Pagpaparami (Multiplying) ng Bilang
Gamit ang Multiples ng 10 at 100
Aralin 39 Pagpaparami (Multiplying) ng Bilang na
may 1-2 Digit sa pamamagitan ng 1 000
Aralin 40 Pagtantiya (Estimating) ng Sagot (Product)
Aralin 41 Pagpaparami (Multiplying) ng Bilang na
may 2 Digit sa 1 Digit na may Product
Hanggang 100 Gamit ang Isip lamang
Aralin 42 Paglutas ng mga Suliranin Gamit ang
Pagpaparami (Multiplication) ng mga
Buong Bilang

v
Aralin 43 Paglutas ng Suliranin Gamit ang
Pagpaparami (Multiplication) na may
Kasamang Pagdaragdag (Addition) o
Pagbabawas (Subtraction)
Aralin 44 Pagbuo ng Suliranin Gamit ang
Pagpaparami (Multiplication) na mayroon
at walang Pagdaragdag (Addition) o
Pagbabawas (Subtraction)
Aralin 45 Multiples ng mga Bilang na may 1-2 Digit
Aralin 46 Paghahati-hati ng mga Bilang Hanggang
100 sa Pamamagitan ng 6, 7, 8, at 9
Aralin 47 Pagsasabi (Stating) ng Division Facts
ng mga Bilang Hanggang 10
Aralin 48 Paghahati-hati (Dividing) ng Bilang na
may 2-3 Digit sa Pamamagitan ng Bilang
na may 1-Digit
Aralin 49 Paghahati-hati (Dividing) ng Bilang na
may 2-3 Digit sa Pamamagitan ng Bilang
na may 2 Digit
Aralin 50 Paghahati-hati (Dividing) ng mga Bilang
na may 2-3 Digit sa Pamamagitan ng 10
at 100
Aralin 51 Pagtantiya (Estimating) ng Quotient
Aralin 52 Paghahati-hati (Dividing) Bilang na may 2
Digit sa mga Bilang na may 1 Digit Gamit
ang Isip lamang
Aralin 53 Paglutas ng mga Suliranin (Word Problems)
Gamit ang Paghahati-hati (Division) ng
Wala o Kasama ang Iba Pang Operation
ng mga Buong Bilang
Aralin 54 Pagbuo ng mga Suliranin Gamit ang
Paghahati-hati (Division) Kasama ang Iba
pang Operasyon ng Buong Bilang

vi
 Yunit III – Geometry, Patterns, and Algebra

Aralin 55 Mga Bilang na Odd at Even

Aralin 56 Fractions na Katumbas ng Isa at Higit pa
sa Isang Buo
Aralin 57 Pagbabasa at Pagsusulat ng Fraction ng
Higit sa Isa
Aralin 58 Pagpapakita ng Fraction Gamit ang
Regions, Sets, at Numberlines
Aralin 59 Pagpapakita (Visualizing) ng Dissimilar
Fractions
Aralin 60 Paghahambing (Comparing) ng Dissimilar
Fractions
Aralin 61 Pagsusunod-sunod (Arranging) ng
Dissimilar Fractions
Aralin 62 Magkatumbas (Equivalent) na Fractions
Aralin 63 Mga Point, Linya (Line), Line Segment, at
Ray
Aralin 64 Mga Line Segment na Magkapareho ang
Haba
Aralin 65 Mga Linyang Perpendicular, Parallel
at Intersecting
Aralin 66 Simitri sa Kapaligiran at sa mga Disenyo
Aralin 67 Linya ng Simitri sa Mga Hugis na Simitriko
Aralin 68 Pagbuo ng mga Hugis na Simitriko
Aralin 69 Pag-tetesellate ng mga Hugis
Aralin 70 Pagtukoy sa Nawawalang Term sa Isang
Pattern
Aralin 71 Paghanap ng Nawawalang Value sa
Isang Pamilang na Pangungusap

Yunit IV – Measurement, Statistics, and Probability

Aralin 72 Pagsasalin sa Sukat ng Oras Gamit ang

Segundo, Minuto, Oras, at Araw
Aralin 73 Pagsasalin sa Sukat ng Oras Gamit ang
vii
 Araw, Linggo, Buwan, at Taon
Aralin 74 Mga Suliranin Gamit ang Pagsasalin ng
Sukat ng Oras
Aralin 75 Pagsasalin ng mga Karaniwang Yunit ng
Panukat na Linear
Aralin 76 Pagsasalin ng mga Karaniwang Yunit ng
Sukat ng Timbang
Aralin 77 Pagsasalin ng mga Karaniwang Yunit ng
Panukat ng Dami o Laman
Aralin 78 Routine at Non-Routine na Pagsasalin ng
mga Karaniwang Yunit ng Panukat
Aralin 79 Pagsukat ng Area Gamit ang
Angkop na Yunit
Aralin 80 Area ng Parihaba at Parisukat
Aralin 81 Mga Suliraning Routine at Non-Routine na
Ginagamit ang Area ng Parisukat at
Parihaba
Aralin 82 Pagsukat sa Capacity ng Sisidlan o
Lalagyan Gamit ang Mililitro at Litro
Aralin 83 Mga Suliraning Routine at Non-routine na
Ginagamitan Pagsukat ng Capacity
(Capacity Measure)
Aralin 84 Pagkolekta ng Datos
Aralin 85 Paggawa at Paglalahad ng Datos sa
Talahanayan at Bar Graph
Aralin 86 Pag-interpret sa Data na nasa Bar Graph
Aralin 87 Pagtukoy sa Posibilidad o Pagkakataon
na Maaaring Mangyari o Maganap

viii
Mahal kong mag-aaral:

Ang aklat na ito ay inihanda upang makatugon sa

layunin ng batayang edukasyon sa matematika “na
malinang ang kasanayan upang maging isang mahusay na
tagapaglutas ng mga suliraning pang matematika at may
mapanuring pag iisip.”

Ang mga aktibiti na nakapaloob sa kagamitang ito ay

makakapagpatibay ng kasanayan sa pagdaragdag
(addition), pagbabawas (subtraction), pagpaparami
(multiplication), at paghahati-hati (division). May mga
kasanayan din na makapagpapaulad ng kakayahan sa
matematika ng mga suliraning pang matematika kaugnay
sa mga karanasan at pang araw-araw na pamumuhay.
Gayundin ang pagkakataon na makagawa ng iba’t ibang
disenyo na gamit ang mga natutuhang hugis at pattern.

Ang mga aralin ay hinati sa apat na yunit:

Yunit 1- Bilang hanggang 10 000, Pagdaragdag (Addition) at

Pagbabawas (Subtraction) ng Whole Number
Yunit 2- Pagpaparami (Multiplication) at Paghahati-hati
(Division) ng Whole Number
Yunit 3- Geometry, Pattern, at Algebra
Yunit 4- Measurement, Probability, at Statistics

Inaasahan na magiging kasiya siya ang pag-aaral ng

asignaturang matematika at magagamit ang mga
pamaraan na natutunan sa araw-araw na pamumuhay.
Maglibang habang tumutuklas at sumasagot ng mga
gawain gamit ng iba’t ibang modelo, ilustrasyon, at tunay
na mga bagay, kasama ng kaibigan, kapareha, o ng sarili.

Manunulat

ix
 Yunit 1
Bilang Hanggang 10 000 na
Ginagamitan ng Pagsasama-
sama (Addition) at
Pagbabawas (Subtraction)

1
 Aralin 1

Pagpapakita (Visualizing) ng Bilang

Hanggang 5 000

Ang lahat ng mag-aaral ay pumila nang maayos para

magbigay-pugay sa watawat. Alam mo ba ang bilang ng
mga mag-aaral sa inyong paaralan? Mabibilang mo ba
sila?

Gawin 1

Gamitin ang sandaanan (flats), sampuan (longs), at squares

upang maipakita ang sumusunod na bilang.
1) 485 2) 392 3) 590 4) 839 5) 248

2
 Gawin 2

A. Isulat ang katumbas na kabuuang bilang na

ipinapakita sa bawat set ng number disc.

1) 1 000 1 000 100 100 100 1 1

2) 1 000 1 000 1 000 1 000 100 1 1 1

B. Ipakita sa pamamagitan ng mga number disc ang

katumbas na bilang ng mga digit sa kaliwa. Gamitin
ang thousands, hundreds, tens, at ones.

1) 2 478

2) 3 275

3) 2 312

4) 3 621

5) 3 923

3
 Gawin 3

Gamitin ang sansandaanan (flats), sampuan (longs) at

isahan (squares) upang maipakita ang sumusunod na
bilang.

1) 1 375
2) 2 083
3) 3 260
4) Isang libo, limang daan, at labing walong punla ng
mahogany
5) Dumalo sa konsiyerto ang apat na libo, dalawang
daan, at talumpu’t isang manonod. Paano mo
maipakikita ang bilang na ito gamit ang
sansandaanan (flats), sampuan (longs) at isahan
(squares). Isulat ang inyong sagot sa sagutang
papel.

Gawin 4

A. Ipakita ang katumbas na bilang ng mga

sumusunod gamit ang sansandaanan (flats), 7
sampuan (longs), at 4 na isahan (squares).
1) 2 217
2) 3 248
3) 3 760

4
B. Isulat ang kabuuan ng mga bilang na nasa number disc.

1) 1 000 1 000 100 100 100 ___________

2) 1 000 1 000 1 000 1 ___________

3) 1 000 1 000 1 000 100 100 1 1

___________

4) 1000 1000 10 1 1 1 ___________

5) 1000 100 1 1 ___________

Gawin 5

Gamitin ang graphing paper. Iguhit at kulayan ang

katumbas na bilang sa ibaba. Isulat ang angkop na bilang
sa patlang.

1) 1 block, 8 flats at 2 squares ______________

2) 2 blocks, 5 flats, 7 longs, at 4 squares _____________
3) 4 blocks at 9 longs ____________

5
 Aralin 2

Pagpapakita (Visualizing) ng Bilang

Hanggang 10 000

Kung magbibilang ka at magsisimula sa 5 000, ano ang

kasunod na bilang?

Gawin 1

Gamitin ang sansandaanan (flats), sampuan (longs), at

isahan (squares) para maipakita and katumbas ng 5 633.

5 blocks = 5 000 6 flats = 600 5 longs = 50 3 squares = 3

6
Gamitin ang libuhan (thousand blocks), sandaanan (flats),
sampuan (longs), at isahan (squares) upang maipakita ang
katumbas ng sumusunod na bilang.

1) 1 462
2) 2 195
3) 4 841
4) 5 235
5) 6 243

Gawin 2

Gamitin ang mga bigkis ng straw upang maipakita ang

katumbas ng sumusunod na bilang. Ang unang tanong ay
ginamit na halimbawa.

1) 5 982

1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 100 100 100 100

100 100 100 100 100 10 10 10 10 10 10 10 10 1 1

2) 8 361
3) 9 260
4) 7 834
5) 8 365

7
 Gawin 3

A. Isulat ang katumbas na bilang ng bawat pangkat o set

ng number disc.

1) 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 100

100 100 100 10 10 10 1

_________________

2) 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000

100 100 100 100 100 10 1

1 _________________

3) 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 100 100

100 100 100 100 100 10 10

10 10 10 1 1 1 1 _________________

4) 100 100 1 1 1 000 1 000 1 000

1 000 1 000 1 000 1 000 _________________

8
 Gawin 4

A. Gamitin ang libuhan (thousand blocks), sandaan (flats),

sampuan (longs) at isahan (squares) upang maipakita ang
katumbas na bilang ng sumusunod na bilang.

1) 8 765
2) 6 752
3) 5 534
4) 7438
5) 9 567

A. Gamitin ang number disc para

maipakita ang katumbas na bilang na nakasaad sa
ibaba.

1) 6 782
2) 8 294
3) 9 316
4) 7 415
5) 5 962

9
 Gawin 5

Gamitin ang graphing paper. Gumuhit at kulayan ang

sumusunod . Isulat ang katumbas na bilang sa simbolo at
salita.
1) 5 libuhan (thousand blocks), 2 sansandaanan (flats) at
8 isahan(squares)
2) 7 libuhan (thousand blocks), 4 sansandaanan (flats), 8
sampuan (longs) and 5 isahan (squares)
3) 10 libuhan (thousand blocks)

Aralin 3

Place Value at Value ng Bilang

Hanggang 10 000

Tingnan at pag-aralan ang place value chart.

Sampung
Libuhan Sandaanan Sampuan Isahan
Libuhan
3 5 0 8
1 0 0 0 0

Sa 3 508, ano ang place value ng 5? Ano ang value ng 0?

Sa 10 000, ano ang place value ng 1?

10
 Gawin 1

A. Basahin ang bawat bilang. Tukuyin ang digit na nasa

hundreds place.

1) 670 2) 395 3) 522 4) 983 5) 722

B. Isulat sa inyong kuwaderno ang katumbas ng bilang sa

bawat pangkat o set ng number disc.

1) 100 100 100 100 10 10 1

a. 412 c. 241
b. 421 d. 214

2) 100 10 10 10 10 1 1
a. 124 c. 421
b. 241 d. 142

3) 100 100 100 10 10 10 10

1 1

a. 243 c. 342
b. 432 d. 234

11
 Gawin 2

Ibigay ang bilang ng mga numerong ipinapakita sa number

disc na nasa place value chart.

Sampung Libuhan Sandaanan Sampuan Isahan

Libuhan (Thousand) (Hundreds) (Tens) (Ones)
(Ten
thousand)

1 000 100 10 10 1

10 10 1
1 000 100
10 10

1 000 100 10

1 000

1 000

Ilang libuhan (blocks) ang inyong nabuo?

Ilan ang sansandaanan (hundreds), sampuan (tens), at
isahan (ones) na nabuo?
Isulat ang bilang nabuo sa inyong kuwaderno?
Isulat ang bilang sa expanded form.
Ilang digit mayroon ang bilang na nabuo?
Ano ang place value ng 5? 3? 7? 2?

12
 Gawin 3

A. Ibigay ang place value at value ng digit na may

salungguhit.

1) 1 785 ________ ________

2) 4 607 ________ ________
3) 8 931 ________ ________
4) 7 486 ________ ________
5) 3 958 ________ ________
B. Isulat sa bawat patlang ang nawawalang bilang.
1) Ang 7 524 ay may _____ libuhan (thousands) + _____
sandaanan (hundreds) + ______ sampuan (tens)
+ ______ na isahan (ones).

2) Ang 9 841 ay may_______ na libuhan

(thousands) +_____ sandaanan (hundreds) + ______ na
sampuan (tens) +_______ isahan (ones)

3) Ang 4 385 ay may _____ na libuhan (thousands)

+____ sandaanan (hundreds) + ______ sampuan
(tens)
+ ______ isahan (ones).

4) Ang 7 345 ay katumbas ng 7 000 + 300 +______+ 5

5) Ang 5 446 ay katumbas ng 5 000 + _____+ 40 + ____

13
C. Sagutin nang wasto ang mga tanong sa bawat bilang.

1) Ano-ano ang place value ng bilang na may 4 na

digit?
2) Saang pangkat ng bilang o period ito
matatagpuan?
3) Paano mo malalaman ang value ng bawat digit sa
bawat bilang?

Gawin 4

A. Sa bilang na 8 564, anong digit ang nasa:

1) sandaanan o hundreds place? __________
2) isahan o ones place? __________
3) libuhan o thousands place? __________
4) sampuan o tens place? __________

B. Piliin ang bilang kung saan mas malaki ang value ng 8.

1) 8 342 o 5 328 _____________
2) 8 931 o 9 285 _____________
3) 6 489 o 2 830 _____________
4) 5 768 o 2 899 _____________
5) 9 845 o 1 798 _____________

14
 Gawin 5

A. Ibigay ang tamang place value at value ng 5 sa

bawat bilang na nasa ibaba.

1) 5 017 2) 7 305 3) 3 259

4) 5 234 5) 2 513

B. Sagutin nang wasto ang sumusunod na tanong.

1) Sa bilang na 2 179, aling digit ang may

pinakamataas na value?
2) Aling digit ang may pinakamaliit na value sa
bilang na 5 378?
3) Kailangan ba ng 0 sa pagsulat ng dalawang libo,
limang daan, at walo sa pamamagitan ng simbolo?
Bakit?

Gawin 6

Hanapin ang lahat ng digit na matatagpuan sa mukha ng

bata. Gamitin ang mga ito upang makabuo ng limang
bilang na may 4 na digit.

15
 Aralin 4

Pagbasa at Pagsulat ng Bilang Hanggang

10 000

Basahin ang sitwasyon.

Napakinggan ni Glenda mula sa tagapagbalita na may
isang libo, at dalampu’t limang botante sa Barangay Sta.
Ana at isang libo, tatlong daan, at dalampu’t apat na
botante sa Barangay Nabalod. Isinulat niya ang bilang sa
ganitong paraan:

Barangay Sta. Ana – 1 250 botante

Barangay Nabalod – 1 324 botante

Tama ba ang pagkakasulat niya ng bilang ng mga

botante? Bakit?

Gawin 1

A. Isulat ang bawat bilang sa pamamagitan ng salita.

1) 1 475
2) 3 480
3) 4 537
4) 5 462
5) 9 484

16
 B. Isulat ang mga bilang sa pamamagitan ng simbolo.

1) dalawang libo, pitong daan, at tatlo

2) anim na libo, limang daan, at apatnapu’t pito
3) siyam na libo, isang daan, at tatlumpu’t dalawa
4) pitong libo, at tatlumpu’t apat
5) limang libo, tatlong daan, at isa

Gawin 2

Isulat ang angkop na bilang na nasa pagitan ng

sumusunod na digit.

1) 6 462, _________, 6 464

2) 7 586, _________, 7 588
3) 4 517, _________, 4 519
4) 5 488, _________, 5 490
5) 9 536, _________, 9 538

Gawin 3

A. Isulat sa pamamagitan ng salita ang sumusunod na

bilang.
1) 5 459
2) 6 568
3) 5 173
4) 5 342
5) 6 012

17
 B. Isulat ang sumusunod na bilang sa pamamagitan ng
simbolo o figure.

1) limang libo, siyam na daan, at animnapu’t isa

2) pitong libo, dalawang daan, at tatlumpu’t apat
3) walong libo, at apatnapu’t apat
4) siyam na libo, tatlong daan, at pitumpu’t tatlo
5) anim na libo, at siyamnapu’t pito

Gawin 4

Basahin at sagutin.

1) Ano ang pinakamalaking bilang na may 4 na digit.

Isulat ito sa pamamagitan ng simbolo at sa salita.

2) Isulat sa simbolo at sa salita ang bilang na kasunod

ng 5 473.

18
 Aralin 5

Pag-round-off ng Bilang sa Pinakamalapit

na Sampuan (Tens), Sandaanan
(Hundreds), at Libuhan (Thousands)

Sa pag-uwi mo mula sa paaralan patungo sa bahay ay 22

minuto ang nagugugol mo. Ibig sabihin halos nasa pagitan
20-30 minuto bago ka makarating. Paano mo i-round off
ang bilang na 22 sa pinakamalapit na sampuan (tens)? Bakit
mahalaga ang pag-round off ng bilang?

Gawin 1

Basahin ang sitwasyon at sagutin nang wasto ang mga

tanong.

A. Si John ay nagbakasyon ng 29 na araw sa

Maynila. I-round off ito sa pinakamalapit na
sampuan (tens), halos ilang araw siya sa Maynila?

Pag-aralan ang number line upang lubos na maunawaan.

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

1) Aling tens ang mas malapit sa 29? 20? o 30?

Kapag ini-round off ang 29 sa pinakamalapit na
sampuan (tens) ito ay magiging ____________.

19
Kung ganoon si John ay nagbakasyon sa Maynila ng halos
__________ na araw.

2) 20, 21, 22, 23, 24, ay mas malapit sa 20 kung

kaya’t ang bilang na rounded ay _________.

Paano ninyo ini-round off ang mga bilang? Pataas o

pababa? ____________

3) 25, 26, 27, 28, 29 ay mas malapit sa 30, kung

kaya’t ang bilang na rounded ay ____________.

Paano ninyo ini-round off ang mga bilang? Pataas o

pababa?

B. Pag-aralan ang number line na may label na 200-300.

200 210 220 230 240 250 260 270 280 290 300

1. Saang sandaanan (hundreds) mas malapit ang

260? sa 200 o 300?
2. Kapag ini-round off ang 260, ito ay magiging ___.
3. Ano ang gagawin kapag ang digit na ini-round
off ay mas mababa sa 4? 5 o mas mataas sa 5?

C. Pag-aralan ang number line na may label na 4 000,

4 100,…, 5 000.

4 000 4 100 4 200 4 300 4 400 4 500 4 600 4 700 4 800 4 900 5 000

1) Saang libuhan (thousands) mas malapit ang

4 300? 4 000 o 5 000?
2) Kapag ini -round off ang 4 300 saan mas malapit
na libuhan (thousands) ito?
20
D. I-round off ang sumusunod na bilang sa
pinakamalapit na sampuan (tens):

1) 56 ______ 2) 84 ______ 3) 38 ______

4) 69 ______ 5) 91 ______

E. I-round off ang sumusunod na bilang sa

pinakamalapit na sandaanan (hundreds):

1) 149______ 2) 269 ______ 3) 576 ______

4) 304 ______ 5) 438 ______

F. I-round off ang sumusunod na bilang sa

pinakamalapit na libuhan (thousands):

1) 2 345 _______ 3) 3 894 _______

2) 1 789 _______ 4) 5 452 _______

G. Sagutin ang sumusunod na tanong sa bawat

bilang.

1) Ano ang rounding place kung ang bilang ay

kailangang i-round off sa pinakamalapit na
sampuan (tens)? sandaanan (hundreds)?
libuhan (thousands)?

2) Anong digit ang dapat na nasa kanan ng digit

na nasa rounding place kung ikaw ay
kailangang mag-round off pababa?

3) Anong digit ang dapat na nasa kanan ng digit

na nasa rounding place kung ikaw ay
kailangang mag-round off pataas?

21
 Gawin 2

Tumukoy ng numerong sasagot sa mga tanong na nasa

ibaba. Piliin ang sagot mula sa kahon at isulat ito sa inyong
sagutang papel.
82 67 486 53
711 605 57 1 839

1) Anong bilang ang maaaring i-round off pababa sa

50?
2) Aling bilang na nasa larawan ang maaaring i-round
off pataas sa 60?
3) Anong bilang ang maaaring i-round off pababa sa
80?
4) Anong bilang na 4 na digit ang maaring i-round off
sa 2 000?
5) Anong bilang ang maaaring i-round off pataaas sa
700?
6) Anong bilang na 3 digit ang maaring i-round off sa
500?

Gawin 3

A. Piliin kung saan sa dalawang bilang sa kanan mas

malapit ang bilang na nasa kaliwa. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
1) 58 a. 50 b. 60
2) 43 a. 40 b. 50
3) 543 a. 500 b. 600
4) 627 a. 600 b. 700
5) 961 a. 900 b. 1 000

22
 B. I-round off ang bawat bilang ayon sa place value na
nasa loob ng panaklong.
1) 69 sampuan (tens)
2) 486 sandaanan (hundreds)
3) 392 sandaanan (hundreds)
4) 5 736 libuhan (thousands)
5) 236 sampuan (tens)

C. I-round off ang bawat bilang na nasa loob ng kahon sa

pinakamalapit na sampuan (tens), sandaanan
(hundreds) o libuhan (thousands). Isulat ang inyong
sagot sa angkop na kolum.

56 4 613 2 548 68 243 273 42

4 217 485 49 361 456 38

40 50 60 70 200 300 400 500 3 000 4 000 5000

Gawin 4

Basahin at sagutin nang wasto ang mga tanong.

1) Lumahahok ang 3 246 na manlalaro sa ginananap

na Panlarong Panrehiyon. I-round off ang bilang na
ito sa pinakamalapit na libuhan (thousands).
2) Kayang buhatin ng isang lalaki ang halos 50 kg na
bigas. Alin sa mga ito ang kaya niyang buhatin:

55 kg, 54 kg, 47 kg, 58 kg, 56 kg?

23
 3) Ang isang panaderya ay nangangailangan ng
halos tatlong daan, dalawampu’t siyam na itlog
para sa paggawa ng egg pie. Halos ilang itlog ang
dapat nilang bilhin?

4) Kung ang dalawang batang boyscout ay gagamit

ng 257 dm ng pisi, alin sa sumusunod na haba ng
pisi ang dapat bilihin? 250 dm, 260 dm, 300 dm?
Bakit?

5) Kung ang nanay ay may ₱ 300, sapat ba ito para

mabili niya ang sumusunod: 1 kilo ng isda,
1 kilo ng manok, at 5 kilo ng bigas? Bakit?

Gawin 5

A. Sagutin ang gawin sa ibaba. Isulat ang sagot sa

sagutang papel.

1) Ano ang pinakamalaking bilang na kapag

ini-round off ang hundred place, 800 ang makukuha
na sagot?
2) Ano naman ang pinakamaliit na bilang na kapag
ini-round off ang hundreds place, 800 ang
makukuha na sagot.
3) Ano ang pinakamalaki at pinakamaliit na bilang na
kapag ini-round off ang hundreds place, 500 ang
magiging sagot?
4) Kung ang 9 124 ay kailangang i-round off sa nearest
hundred, ano ang magiging sagot?
5) Kung ang 5 501 ay kailangang i-round off sa nearest
thousand, ano ang sagot?
24
 B. Magbigay ng 5 bilang na maaaring i-round off sa:
1) 70 2) 400 3) 8 000

C. Aling bilang sa ibaba ang hindi mababago ang digit

sa hundreds place kahit i-round off sa pinakamalapit
na sandaanan (hundreds)?

1) 351 6) 510
2) 220 7) 299
3) 207 8) 185
4) 918 9) 1 206
5) 840 10) 872

Aralin 6

Paghahambing ng Bilang Hanggang 10 000

Sina Sally at Carmy ay matalik na magkaibigan. Tingnan ang

larawan nila at ang mga lastikong natipon nila sa loob ng
anim na buwan. Sa inyong palagay sino kaya sa kanila ang
nakapagtipon ng mas maraming lastiko. Paano mo
ihahambing ang dami ng lastikong kanilang natipon?

25
Binilang nina Sally at Carmy ang mga lastikong natipon nila
at itinala sa tsart. Sino sa kanila ang may mas maraming
nakolektang lastiko?

Magkaibigan Bilang ng mga lastiko natipon

nila sa loob ng 6 na Buwan
Sally 1 637
Carmy 1 259

Paghambingin ang bilang ng mga lastikong natipon nila

gamit ang sandaanan (flats), sampuan (longs), at squares
(ones).

Gawin 1

Paghambingin ang mga bilang gamit ang senyas ng kamay

na nasa larawan.

less than greater than equal

1) 3 345 _____ 5 263

2) 6 232 _____ 6 348
3) 6 476 ______ 7 568
4) 8 315 ______ 9 806
5) 8 925 ______ 9 438
6) 2 040 ______ 2 000 + 0 + 40 + 0
7) 7 904 ______ 7 000 + 900 + 0 +4
26
 8) 4 576 ______ 5 000 + 400 + 70 + 6
9) 9 300 ______ 9 000 + 300 + 0 + 0
10) 6 232 ______ 6 000 + 200 + 30 + 4

Gawin 2

A. Basahin at sagutin ang mga tanong. Isulat ang

angkop na bilang at paghambingin ang mga ito
gamit ang >, <, at =.

1) Ang paaralan ng Mapayapa ay may kabuuang

2) 3 260 na mag-aaral. Kung ang paaralan ng
Maligaya ay mas marami ng dalawampung
mag –aaral kaysa sa mag-aaral sa paaralan ng
Mapayapa,ilan ang kabuuang bilang ng mga
mag –aaral sa paaralan ng Maligaya?
3) Buwan ng Oktubre, ang nanay at tatay ay
nakaipon ng halagang ₱ 3 475. Noong Disyembre
ay nakaipon naman sila ng halagang ₱ 3 125. Sa
anong buwan mas maliit ang naipon nilang
halaga?

B. Sipiin ang sumusunod na bilang sa inyong kuwaderno.

Sa bawat bilang, paghambingin ang dalawang
numero at bilugan ang mas higit ang value sa libuhan
(thousand)?

1) 9 879 o 7 894
2) 4 800 o 8 400
3) 7 643 o 6 437
4) 6 897 o 1 689
5) 7 342 o 3 742
27
 Gawin 3

A. Sipiin at paghambingin ang mga sumusuod na bilang.

Isulat ang >, <, at = sa bawat patlang.

1. 3 860 _____ 5 487

2. 5 863 _____ 7634
3. 2 737 _____ 7 321
4. 7 876 _____ 6 787
5. 2 346 _____ 2 346
6. 1 678 _____ 1 785
7. 7 341 _____ 7 314
8. 3 413 _____ 3 712
9. 8 678 _____ 8 786
10. 7 891 ____ 7 891

B. Sagutin ang mga tanong.

1) Ang 426 at 624 ay may mag kaparehong mga

digit o numero subalit magkaiba ang ayos nito.
Magkapareho ba ang value nito? Ipaliwanag.
2) Paghambingin ang value ng 4 sa 934 at 647. Alin
ang mas malaki? mas maliit? Ipaliwanag.

C. Punan ang patlang ng tamang salita upang mabuo

ang pangungusap.

1) Sa paghahambing ng 2 457 at 2 464, kailangang

tingnan ang digit na nasa _______ place.
2) Sa paghahambing ng 1 830 at 1 799, kailangang
tingnan ang digit na nasa ______ place.

28
 Gawin 4

Isulat ang tamang simbolo (>, <, at =) sa bawat patlang

upang maging wasto ang paghahambing sa bawat bilang.

1) 8 691 ____ 8 961

2) 5 287 ____ 5 827
3) 5 600 ____ 5 000 + 600 + 0 + 0
4) 4 993 ____ 4 939
5) 8 540 ____ 8 450

Aralin 7

Pagsusunod-sunod (Ordering) ng Bilang

na may 4-5 Digit

Kung ikaw ay bibigyan ng pangkat o set ng bilang na may 4

at 5 digit, paano mo aayusin ang mga ito simula sa
pinakamalaki hanggang sa pinakamaliit? Simula sa
pinakamaliit hanggang sa pinakamalaki?

29
 Gawin 1

Paghambingin ang mga numero sa bawat pangkat o set sa

ibaba, at ayusin ang mga ito mula sa pinakamalaki
hanggang sa pinakamaliit. Isulat ang inyong sagot sa
sagutang papel.

1) 4 378 4 380 4 379 4 382 4 381

2) 5 320 5 324 5 732 5 322 5 326

3) 7 850 7 845 7 854 7 585 7 865

Gawin 2

A. Ayusin ang sumusunod na bilang simula sa pinakamaliit

hanggang pinakamalaki.

1) 2 786 2 790 2 788 2 787 2 789

2) 5 860 5 980 5 000 5 880 5 780
3) 9 904 9 832 10 000 8 461 9 742

B. Ayusin ang pangkat o set ng mga bilang simula sa

pinakamalaki hanggang sa pinakamaliit.

30
 1) 4 989 4 986 4 985 4 987 4 988
2) 9 399 9 299 9 400 8 299 8 999
3) 6 090 5 610 6 000 9 967 8 374

Gawin 3

a. Ayusin mula sa pinakamaliit hanggang sa

pinakamalaki ang populasyon ng apat na
paaralan.

3 427 2 564 1 976 2 839

________ ________ ________ ________

b. Ayusin ang bilang ng mamayan sa apat na

barangay mula sa pinakamalaki hanggang
pinakamaliit.

4 745 6 983 9 357 7 450

________ ________ ________ _______

Gawin 4

Isulat ang bawat bilang sa loob ng hagdang kahon (ladder

box) ayon sa wastong pagkakasunod-sunod nito.
1) 6 327 4 327 8 543 3 258 1 765

31
 Magsimula dito

2) 4 452 9 778 7 675 4 231 5 189

Magsimula dito

Gawin 5

A. Pag-aralan ang tala ng donasyong na nakolekta para

sa mga nasalanta ng bagyo at sagutin ang mga
tanong.

Nais tumulong ng dalawang organisasyon sa Maynila

para sa mga nasalanta ng bagyo sa Luzon. Nagkaisa ang
mga mamamayan dito na makalikom ng cash donations sa
loob ng 5 araw.

Pag-aralan ang talaan sa ibaba.

32
 Halaga ng Cash Donation na Nakolekta sa 5 araw

Araw Organisasyon A Organisasyon B

1 ₱ 8 000 ₱ 5 800
2 ₱ 7 500 ₱ 7 900
3 ₱ 8 600 ₱ 8 500
4 ₱ 10 000 ₱ 9 000
5 ₱ 6 800 ₱ 6 600

Ayusin ang halaga ng donasyon na nakolekta ng

dalawang organisasyon mula sa pinakamalaki hanggang
pinakamaliit na halaga at mula pinakamalaki hanggang
pinakamaliit.
Nakolekta ng Organisasyon A Nakolekta ng Organisasyon B

Papalaki ang Papaliit ang Papalaki ang Papaliit ang

Bilang Bilang Bilang Bilang
_______ _______ _______ _______
_______ _______ _______ _______
_______ _______ _______ _______
_______ _______ _______ _______
_______ _______ _______ _______

Paano mo mahihikayat ang mga tao sa inyong pamayanan

na maging matulungin at mapagbigay sa mga
ngangailangan?

33
 B. Gamit ang mga digits na 1, 4, 6, at 7, hindi puwedeng
mag-ulit ng digit, bumuo ng bilang na may 4-5 digit at
isulat ito mula sa pinakamalaki hanggang
pinakamababa.

Lesson
Aralin 88

Ordinal na Bilang Mula 1st –100th

May kapatid ka bang babae at lalaki? Ilan ang kapatid

mo? Sino ang pinakamatanda? pinakabata? Pang-ilan ka
sa inyong magkakapatid?

Gawin 1

A. Isulat ang ordinal na bilang ng sumusunod sa

pamamagitan ng simbolo.

1) Ika-labing walo 5) Ika-dalawampu’t apat

2) Ika-dalawampu’t tatlo 6) Ika-dalawampu’t siyam
3) Ika-apatnapu’t tatlo 7) Ika-pitumpu’t anim
4) Ika-walumpu’t isa 8) Ika-walumpu’t walo

B. Isulat ang nawawalang ordinal sa sumusunod.

1) 2nd, 4th, 6th, 8th, ______ 6) 39th, 38th, 37th, ______

2) 10th, 20th, 30th, ______ 7) 41st, 42nd, 43rd, ______
34
 3) 12th, 13th, ______, 15th 8) 64th , ______, 66th, 67th
4) 25th, 35th, 45th, ______ 9) 78th, ______, 58th
5) 35th, 40th, 45th, ______ 10) 97th, 98th, 99th, ______

Gawin 2

Isulat sa patlang ang wastong simbolong ordinal.

1) Ang araw ng mga bayani ay ipinagdiriwang tuwing

ika-ilang araw ng Nobyembre?________
2) Ang Bagong Taon ay ipinagdiriwang tuwing ika-ilang
araw ng Enero? _______
3) Tuwing ika-ilang araw ng Disyembre ipinagdiriwang
ang Pasko? _______
4) Ang Araw ng Kalayaan ay ipinagdiriwang tuwing ika-
ilang araw ng Hunyo? ________
5) Ipagdiriwang ng lolo ang kanyang ika-75 taong
kaarawan sa kanilang tahanan. Isulat sa simbolong
ordinal ang edad ng lolo _______.

Gawin 3

A. Basahin ang sitwasyon sa ibaba. Punan ang bawat

patlang ng tamang sagot. Isulat ang inyong sagot sa
sagutang papel.

1) Si Gng. Loren ay may 35 mag-aaral sa kanyang

talaan. Si Teresa ay nakatala bago sa pinakahuli. Si
Teresa ay pang ilang sa talaan? ________
2) Ang nanay ay 50 taon ngayon. Sa susunod na
apat na taon ipagdiriwang niya ang pang ilang
niyangkaarawan? ________
35
 B. Pag-aralan ang ayos ng mga larawan. Ulitin ang mga
ito hanggang 100th puwesto.

1st 2nd 3rd 4th 5th

6th 7th 8th 9th 10th

11th 12th 13th … …

1) Anong larawan ang nasa 21st na puwesto?

2) Iguhit ang larawan na nasa 100th puwesto?

C. Mula sa mga salitang nasa loob ng kahon. Gamitin ang

The na point of reference upang malaman ang ordinal
na posisyon ng ibang salita sa loob ng kahon. Isulat
ang salita sa katapat na ordinal.

Ang mga batang lalaki at babae ay naglalaro sa plasa.

(point of reference)

31st 36th
32nd 37th
33rd 38th
34th 39th
35th 40th

36
 Gawin 4

Pag-aralan ang pattern para malaman ang nawawalang

ordinal. Isulat sa inyong sagutang papel.

1st 7th
11th
22nd
40th
43rd
55th
61st
72nd
87th
94th

Gawin 5

A. Gamitin ang kalendaryo ng buwan ng Oktubre, 2012.

Bilugan ang petsa na nabanggit sa ibaba.

OCTOBER 2012

Linggo Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyernes Sabado

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

37
 161616
14 15 16 17 18 19 20

211) S 22 23 24 25 26 27

28 a 29 30 31

2) buwan ng Oktubre, 2012, anong araw ang

tatapatan ng ika-15 araw ng buwan? ________
3) Anong araw naman ang tatamaan ng ika-30 ng
buwan? _______
4) Kung ang ika-1 ng Oktubre ay unang Biyernes ng
buwan, anong araw naman ang ika-21 ng
buwan? _______
5) Ano namang araw ang ika-10 araw ng buwan?
_______

B. Subukin ang sarili. Basahin at sagutin ang tanong sa

bawat bilang.

1) Si Mary Joy ay hindi pangalawa sa hanay. Si Faye

ay kasunod ni Nelia at una kay Mary Joy. Sino sa
kanila ang pangatlo?
2) Ano ang ika-50 bilang mula 22?
3) Ang ika-30 ng Hunyo ay papatak sa araw ng
Miyerkules. Ito ang unang araw ng pagkakaupo ng
bagong halal na mayor. Sinimulan niyang bisitahin
ang mga barangay sa ika-20 araw. Anong araw ito?
Anong araw ang ika-100 araw ng kanyang
panunungkulan bilang mayor?

38
 Aralin 9

Mga Barya at Perang Papel Hanggang

₱ 10 000

Kabisado mo ba ang mga perang papel at mga barya ng

Pilipinas? Anong perang papel ang pinakamalaki ang
halaga? pinakamaliit? Anong barya ang pinakamalaki ang
halaga? pinakamaliit?

Gawin 1

A. Isulat ang kulay ng mga perang papel at barya. Ibigay

ang halaga nito sa simbolo.

Kulay Halaga

1) __________ _________

2) __________ _________

3) __________ _________

39
 4) __________ _________

5) __________ _________

B. Kilalanin kung kaninong mukha ang nasa bawat barya

at perang papel. Ibigay ang halaga nito sa salita.

Larawan Halaga sa Salita

1) __________ _________________

2) __________ _________________

3) __________ _________________

4) _________ _________________

5) __________ ________________

Gawin 2

Sagutin ang mga tanong sa bawat bilang. Isulat ang inyong

sagot sa show me board.
40
Magkano ang pera mo kung ang nakalarawan ay mukha ni:
1) Manuel L. Quezon
2) Apolinario M. Mabini
3) Jose P. Rizal
4) Sergio S. Osmeña
5) Manuel A. Roxas

Gawin 3

Basahin ang mga sitwasyon at sagutin ang mga tanong sa

bawat bilang.

1) Si Abbie ay may 3 perang papel at 5 barya. Kulay lila

ang isang papel na pera at ang dalawa ay kulay kahel.
Ang lahat ng barya ay may mukha ni Emilio Aguinaldo.
Ano ang mga denominasyon ng perang hawak niya?
Magkano ang kabuuang halaga ng perang niya?

2) Nangolekta si Joey ng 25-centavo coin. May hawak siya

na 3 piso at 50 sentimo. Ilang 25- centavo coin
mayroon si Joey?

3) Si Marlon ay nagtitinda ng diyaryo tuwing araw na

walang pasok. Kumikita siya ng ₱ 50 sa umaga at
₱ 50 sa hapon. Magkano ang kita niya sa
maghapon? Siya ay may 3 perang papel at 2 barya.
Ano-ano kaya ito?

41
Gawin 4
Kilalanin ang mga mukha sa bawat barya at perang papel
na nasa Hanay A at itambal ito sa mga pangalang nasa
Hanay B.
Hanay A Hanay B

____ 1) A. Teodora Alonzo

____ 2) B. Emilio Aguinaldo

____ 3) C. Diosdado Macapagal

____ 4) D. Jose Abad Santos

____ 5) E. Manuel A. Roxas

F. Andres Bonifacio

Gawin 5

Sagutin ang mga tanong sa bawat bilang. Isulat ang sagot

sa inyong kuwaderno.

42
Ano-anong perang papel at barya ang dapat na mayroon
ka upang mabuo ang bawat halagang nakasaad sa bawat
bilang?
1) 2 perang papel at 2 barya na may halagang
isang daan, at limampu’t dalawang piso

2) 1 perang papel at 4 na barya na may halagang

isang daan, at labingpitong piso

3) 4 na perang papel at 5 pirasong barya, na

nagkakahalaga ng siyam na raan at ₱ 25

4) Perang papel na may larawan nina Manuel L.

Quezon, Manuel Roxas, at Benigno S. Aquino, Jr.
(1 perang papel lang sa bawat larawan)

5) Perang papel na may larawan nina

a) Josefa Llanes Escoda
b) Vicente Lim Jose
c) Jose Abad Santos
d) Sergio Osmena

43
 Aralin10
Lesson 10

Pagbasa at Pagsulat ng Pera

sa Simbolo at Salita

Sino sa inyo ang inuutusan ng nanay na bumili sa tindahan?

Ano ang kalimitan ninyong tinitingnan sa bagay na gusto
ninyong bilhin? Nababasa ba ninyo nang wasto ang halaga
o presyo na nakasulat?

Gawin 1

Tingnan ang talaan ng mga pagkain na nakatala sa ibaba.

Pumili ng mga pagkain na maaari ninyong mabili mula sa
perang ibibigay sa bawat pangkat.

Mga pagkain na mabibili Halaga

sa canteen
1) sandwich ₱ 15.50
2) fruit juice ₱ 12.00
3) banana cake ₱ 18.25
4) pancit ₱ 15.00
5) cheesecake ₱ 10.20
6) fruit shake ₱ 25.00
7) suman ₱ 20.00

Isulat ang mga pagkain na inyong nabili at katumbas na

halaga nito. Pagsamahin ang halaga ng mga pagkain na
inyong pinamili? Magkano ang kabuuang halaga ng inyong
pinamili?

44
 Gawin 2

Isulat sa patlang ang angkop na bilang ng perang papel at

barya upang mabuo ang nakasulat na halaga sa bawat
bilang.

1) ₱ 1000
a. _____ limang daang pisong papel at _____isang
daang pisong papel
b. _____ limang daang pisong papel

2) ₱ 500
a. _____ isang daang pisong papel
b. _____ limampung pisong papel

3) ₱ 200
a. _____ dalawang daang pisong papel
b. _____ isang daang pisong papel

4) ₱ 330
_____ tatlong daang pisong papel, _____ isang daang
pisong papel at _____ sampuang pisong barya

5) ₱ 990
_____ limang daang pisong papel, _____ dalawang
daang pisong papel, at _____ limampung pisong papel

45
 Gawin 3

B. Basahin nang maayos ang sumusunod na halaga ng

pera.
1) ₱ 125.00 4) ₱ 649.49
2) ₱ 245.05 5) ₱ 1 000.00
3) ₱ 500.00

B. Isulat ang sumusunod na halaga sa simbolo sa inyong

sagutang papel.
_________ 1) Apat na daan at labing anim na piso
_________ 2) Dalawang daan at walumpu’t limang piso
_________ 3) Pitong daan, labintatlong piso, at
labinlimang sentimo
_________ 4) Walong daan, tatlumpu’t apat na piso, at
labing-isang sentimo
_________ 5) Siyam na daan, dalawampung piso, at
labing pitong sentimo

Gawin 4

A. Isulat sa patlang ang angkop na bilang.

1) ₱ 150.25 = _____ piso at _____ sentimo
2) ₱ 212.75 = _____ piso at _____ sentimo
3) ₱ 763.50 = ____ _piso at _____ sentimo
4) ₱ 874.25 = _____ piso at _____ sentimo
5) ₱ 946.50 = _____ piso at _____ sentimo

46
B. Kumpletuhin ang tsart sa ibaba sa pamamagitan ng
pagsulat ng halaga ng pera sa angkop na salita o sa
figure.

Halaga ng pera sa salita Halaga ng pera sa

figure

1) Anim daang piso at labinlima

sentimo
2) ₱ 800.15
3) Tatlong daan limampung piso
at tatlumpung sentimo
4) ₱ 505.05
5) Apat na raan, dalampung
piso, at tatlumpung sentimo

47
 Aralin 11

Paghahambing ng Halaga ng Pera

Hanggang ₱ 500

Gawin 1

Gamitin ang >, <, at = upang paghambingin ang halaga ng

mga pera sa ibaba. Isulat ang tamang sagot sa sagutang
papel.
Perang Papel at >, <, at Perang Papel at
Barya = Barya
1)

2)

3)

48
 4)

Gawin 2

Paghambingin ang halaga ng pera sa ibaba. Isulat ang >, <,

at = sa sagutang papel.
1) ₱ 45.65 ______ ₱ 50.90
2) ₱ 97.35 ______ ₱ 100.00
3) ₱ 67.00 ______ ₱ 6.75
4) ₱ 430.30 ______ ₱ 100.50
5) ₱ 384.56 ______ ₱ 390.05

49
 Gawin 3

A. Bilangin at isulat ang kabuuang halaga ng

pinagsama-samang perang papel at sentimo sa bawat
pangkat. Paghambingin ang kabuuang halaga ng
dalawang pangkat gamit ang >, <, at =. Isulat ang sagot
sa inyong kuwaderno.
Pangkat A >, <, at Pangkat B
Perang Papel Halaga = Halaga Perang Papel at
at Sentimo Sentimo
1)

2)

3)

50
4)

B. Ang sumusunod ay mga bagay na matatagpuan sa

tindahan ni Teresa. Tingnan ang presyo ng bawat isa at
paghambingin gamit ang mga simbolong <, >, at =.

₱ 350.00 ₱ 199.95 ₱ 190.95 ₱ 499.00

₱ 280.75 ₱ 550.00 ₱ 399.95 ₱ 95.50

Paghambingin ang pangkat ng mga regalong binili ng

magkapatid.
Lina Alicia

1)

2)

3)
51
 Gawin 4

Gamitin ang >, <, at = upang paghambingin ang halaga ng

mga pera sa ibaba. Isulat ang tamang sagot sa sagutang
papel.
A B
>, <, at =
Perang papel (bills)at Perang papel (bills)
barya (coin) at barya (coin)
1) 4 ₱ 20.00 perang 1 ₱ 100.00 perang
papel at 3 ₱ 10.00 papel at 2 ₱ 20.00
perang papel
2) 5 ₱ 50.00 perang 1 ₱ 200.00 perang
papel at 1 ₱ 20.00 papel
perang papel
3) 6 ₱ 20.00 at 4 ₱ 50.00 2 ₱ 200.00 at 2 ₱ 50.00
perang papel perang papel

4) 4 ₱100.00 perang 2 ₱ 200.00 perang

papel at 7 ₱10.00 papel
barya
5) 8 ₱ 50.00 perang 1 ₱ 500.00 perang
papel at 10 ₱ 5.00 papel
barya

52
 Gawin 4

Lagyan ng kaukulang presyo ang mga bagay sa ibaba.

Magtanong sa inyong nanay o mga kasama sa bahay ng
mga presyo ng mga bagay na ito.
Pumili ng mga bagay sa listahan na maaari mong mabili sa
₱ 500.00. Ipaliwanag ang sagot sa ibaba.

1) 1 lata ng sardinas = _________________

2) 1 kilo ng puting asukal = _________________
3) 1 kilo ng bangus = _________________
4) 1 kilo ng repolyo = _________________
5) 1 bote ng peanut butter = _________________
6) 1 kilo ng bigas = _________________
7) 1 kilo ng sibuyas = _________________
8) 1 litro ng cooking oil = _________________
9) 1 lata ng condense milk = _________________
10) 1 kilo ng manok = _________________

53
 Aralin 12

Paghahambing ng Halaga
Hanggang ₱ 1000

Magpakita ng iba’t ibang perang papel at barya.

Paghambingin ang halaga ng mga perang papel at barya
na pinakita.

Gawin 1

Sumulat ng apat hanggang limang halaga ng perang

papel na may kabuuang ₱ 1000. Isulat ang sagot sa papel.
1) _______________________________________________
2) _______________________________________________
3) _______________________________________________
4) _______________________________________________

Gawin 2

Humanap ng kapareha.
Sitwasyon: Ang mamimili ay may ₱ 1000 perang papel.
Isulat lahat ng perang papel at sentimo na maaaring
maging sagot sa word problem.
1) Gumamit ng perang papel at sentimo bilang
pansukli sa mamimiling bumili ng payong na
nagkakahalaga ng ₱ 589.
54
 2) Gumamit ng perang papel at sentimo bilang pansukli
sa mamimiling bumili ng bag na nagkakahalaga ng
₱ 728.75.

Bilangin ang halaga ng pinagsamang perang papel at

sentimo sa bawat pangkat. Paghambingin ang halaga ng
dalawang pangkat gamit ang <, >, at =. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
1) A B

Isulat ang halaga ng pinagsamang perang papel ng bawat

pangkat.
A. _______ B.______
Alin sa dalawang pangkat ang may mas kakaunting
kabuuang halaga?

2)

Isulat ang halaga ng pinagsamang perang papel ng bawat

pangkat.

A. _______ B.______

Alin sa dalawang pangkat ang may mas malaking

kabuuang halaga?

55
 Gawin 4

Ilang piraso ng sumusunod na halaga ng pera ang

katumbas ng ₱ 1000.00?
1) ₱ 1.00
2) ₱ 10.00
3) ₱ 100.00
4) ₱ 200.00
5) ₱ 500.00

Gawin 5

Basahin ang sumusunod na sitwasyon sa ibaba. Sagutin ang

sumusunod na tanong. Isulat ang sagot sa papel.
1) Kung magbabayad ka ng tsinelas na nagkakahalaga
ng ₱ 99.75 at nagbigay ka ng ₱1 000.00, magbigay ng
iba’t ibang kombinasyon ng perang papel at barya na
maaaring maging sukli ng kahera. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

2) Magtanong o magsaliksik ng presyo ng sumusunod na

bagay. Paghambingin ang mga presyo gamit ang
mga simbolong <, >, at = sa inyong sagutang papel.

a. 25 g na sachet ng juice 33 g sachet ng gatas

b. 1 litrong suka 1 litrong toyo
c. a kilong bigas 1 kilong asukal

56
 Aralin 13

Pagsasama-sama
Lesson 13 ng Bilang na may 3-4 na
Digit na walang Regrouping

Gawin 1

Isulat ang tamang sagot sa inyong papel.

1) 8 447 2) 1 103 3) 3 010
1 130 3 210 1 102
+ 5 110 + 4 030 + 5 221

Gawin 2

Gamitin ang impormasyon sa tsart na nasa ibaba upang

sagutin ang sumusunod na tanong.

Enrolment ng Paaralang Elementarya ng

Gen. Gregorio del Pilar
Baitang 2010 2011 2012
I 1411 2101 2121
II 1210 1122 1234
III 2034 2221 2333

1) Ano ang kabuuang bilang ng mga mag- aaral sa

Unang Baitang simula 2011 hanggang 2012? ______
2) Ilan naman ang kabuuang bilang ng mga mag-aaral
sa Ikalawang Baitang simula 2010- 2012? ______
57
 3) Ilan naman ang kabuuang bilang ng mga mag-aaral
sa Ikatlong Baitang simula 2010-2012? ______
4) Ano ang kabuuang enrolment ng mga mag-aaral ng
Unang Baitang, Ikalawang Baitang, at Ikatlong
Baitang sa taong:
a. 2010 _______
b. 2011 _______
c. 2012 _______
5) Anong taong panuruan ang may pinakamalaking
enrolment? _______

Gawin 3

Isulat ang addends sa bawat bilang pababa at ibigay ang

kabuuang halaga nito. Gawin ito sa inyong kuwaderno.

1) 3 052, 4 614, 1 231

2) 5 143, 1 705, 2 030
3) 1 672, 3 104, 4 123
4) 6 084, 1 703, 2 112
5) 5 416, 1 370, 1 003

58
 Gawin 4

Tingnan ang larawan sa ibaba at sagutin ang sumusunod na

tanong. Gamitin ang legend sa ibaba.

Legend/Equivalent:

15
20
25
50

1) Ano ang kabuuang bilang ng lastiko?

2) Ilan naman ang kabuuang bilang ng kotse?
3) Ano ang kabuuang bilang ng eroplano?
4) Kung pagsasamahin ang bilang ng bola, lastiko, kotse,
at eroplano, ano ang kabuuang bilang ng mga bagay
na ito sa larawan?

59
 Aralin 14

Pagsasama-sama (Adding) ng mga Bilang na

may 3-4 na Digit na Mayroong Regrouping

Gawin 1

Isulat ang letra ng tamang sagot sa inyong papel.

1) 1 447
+ 1 127

a. 2 288 b. 2 287 c. 2 297 d. 2 574

2) 3 254
+ 437

a. 3 691 b. 3 681 c. 36 811 d. 4 691

3) 4 453
+ 1 293

a. 5 646 b. 56 146 c. 5 756 d. 5 746

4) 6 487
+ 2 332

a. 8 719 b. 8 819 c. 87 119 d. 8 818

60
 5) 5 768
+ 1 219

a. 6 987 b. 6 977 c. 6 988 d. 69 717

Gawin 2

Tingnan ang tsart ng mga bilang sa ibaba. Bawat letra ay

may katumbas na puntos. Ibigay ang kabuuang bilang ng
sumusunod na salita sa ibaba.
Halimbawa:
Tsart ng Letra at Bilang
A = 461 A = 461
S = 406 B = 3 045
O = 743 E = 234
1 610 na puntos K = 1 357
L = 2 494
N = 565
1) Isulat ang kabuuang O = 743
puntos ng sumusunod P = 1 621
na salita: S = 406
a. baka W = 1 521
b. paso
c. walo
d. sako

2) Bumuo ng dalawang salita mula sa mga letra sa tsart.

Ibigay ang kabuuang puntos ng nabuong salita.

61
 Gawin 3

Isulat ang tamang sagot sa inyong papel.

1) 1 284 2) 1 426 3) 8 216

844 3 561 4 768
+ 3 126 + 2 729 + 3 252

4) 3 805 5) 2 743
2 127 1 846
+ 2 996 + 1 032

Gawin 4

Sagutin ang gawin sa ibaba. Isulat ang tamang sagot sa

inyong papel. Ipakita ang solusyon o pamamaraang
ginamit sa pagbibigay ng tamang sagot.

1) Ano ang kabuuang bilang ng1492 at 287?

2) Kung ang 3827 ay dadagdagan ng 138, ano ang
magiging sagot?
3) Ano ang kabuuan ng 5 335 at 2 138?
4) Kung ang addends ay 4 563 at 2 154, ano ang
kabuuan?

62
 5) Ano ang kabuuan ng 2 293 at 3 424?
6) Ang mesa ay nagkakahalaga ng ₱ 2 540, ang silya ay
₱ 1 520. Kung ang presyo ng kama ay mas mataas ng
₱ 500 sa pinagsamang presyo ng silya at mesa,
magkano ang presyo ng kama?

Gawin 5

Gamitin ang menu sa ibaba. Sagutin ang sumusunod na

tanong. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.

SSES School Canteen

Sopas - ₱ 25.00 Milk - ₱ 10.00

Pansit - ₱ 20.00 Hot Chocolate - ₱ 15.00
Puto - ₱ 5.00 Orange Juice - ₱ 10.00
Sandwich - ₱ 15.00 Pineapple Juice - ₱ 10.00
Boiled Egg - ₱ 8.00

1) Kung bibili si Mark ng sopas, itlog, at gatas, magkano

ang babayaran niya sa canteen?
2) Magkano ang ibabayad ni Ana para sa pansit, puto,
at hot chocolate?
3) Si Lita ay may isang 20 pisong perang papel at isang 5-
pisong barya. Sapat ba ang pera niya para makabili
ng pansit, puto, at pineapple juice para sa meryenda?
Bakit?
4) Kung pipili si Eric ng tatlong pagkain na may
pinakamataas na presyo, magkano ang kabuuang
halaga?

63
 Aralin 15

Pagtantiya (Estimating) ng Kabuuan (Sum)

Paano nga ba tayo nagtatantiya ng kabuuan (sum)?

Gawain 1

Ibigay ang natantiyang kabuuan (estimated sum) ng

sumusunod na bilang.

1) 8 447 2) 7 688 3) 4 457

+ 466 + 469 + 436

4) 6 234 5) 2 272
+ 3 455 + 6 456

Gawin 2

I- round off ang sumusunod na addends at ibigay ang

natantiyang kabuuan (estimated sum). Isulat ang sagot sa
inyong papel.

1) 1 198→ ____ 2) 4 567→ ____ 3) 4 210 → ___

+ 981→ ____ + 735→ ____ + 3 876 → ___

4) 2 080 → ____ 5) 6 275 → ____

64
 + 1 750 → ____ + 2 289 → ____

Tiyakin ang tinantiyang kabuuan (estimated sum) sa

pamamagitan ng pagkuha ng eksaktong sagot. Alin sa mga
tinantiyang sagot (estimated sum) ang malapit sa eksaktong
sagot?
Basahin ang sitwasyon at sagutin ang mga tanong sa ibaba.
Itinala ni G. Roxas ang bilang ng papel na nagamit nila sa
photocopy shop sa loob ng limang araw.

Gawain 3

Araw Bilang ng papel na nagagamit

Lunes 2 342
Martes 2 422
Miyerkules 1 912
Huwebes 883
Biyernes 811

1) Ibigay kung ang bilang ng papel na nagamit noong

araw ng Lunes at Martes?

2) Ano ang natantiyang kabuuang bilang (estimated sum)

ng papel na nagamit noong araw ng Miyerkules at
Huwebes?

3) Ano ang natantiyang kabuuan (estimated sum) ng

papel na nagamit sa mga araw na ito:
Huwebes at Biyernes__________________

4) Ano ang natantiyang kabuuan (estimated sum) ng

papel na nagamit sa mga araw na ito:

65
 Lunes at Biyernes_________________________
Martes at Huwebes_______________________

5) Ibigay ang natantiyang kabuuan (estimating sum) ng

bilang ng papel na nagamit sa loob ng limang araw.
Ano ang kabuuang bilang ng papael na nagamit?

Gawain 4

Basahin ang datos sa tsart. Sagutin ang mga tanong sa

ibaba.
Tala ng Kinita ng Tatlong Tindahan sa Isang Araw
Tindahan A ₱ 6 446
Tindahan B ₱ 4 567
Tindahan C ₱ 8 983

1) Magkano ang natantiyang kinita ng tatlong

tindahan?
2) Kung pinagsama ang kinita ng tindahan A at
tindahan B, magkano ang kabuuang halaga?
3) Ibigay ang natantiyang kabuuang kinita ng
tindahan A at tindahan C.
4) Kung pinagsama ang kinita ng tindahan B at
tindahan C, magkano ang kabuuang halaga?
5) Alin sa tatlong tindahan ang may pinakamalaking
kita? Ano ang natantiyang kinikita sa isang araw?

66
 Aralin 16

Pagsama-sama (Adding ) ng mga Bilang

na may 1-Digit na Bilang na may at
walang Regrouping

Kung kayo ay bibili ng isang pakete ng juice at tinapay sa

tindahan, paano ninyo kinukuwenta ang inyong
babayaran?

Gawin1

Ibigay ang sagot gamit ang isip.

12 23 41
+ 14 + 32
++23
23

32
+ 12 38
+ 23

67
 Gawin 2

Basahin at ibigay ang sagot gamit ang isip.

1) 24 - asul na bola 2) Si Elmer ay may 33

16 - dilaw na bola stickers. Si Romy
Ilan lahat ang bola? naman ay 27 sticker.
Ilan lahat ang stickers
nila?
3) 20 hilaw na mangga 4) 23 dilaw na lapis
18 hinog na mangga 16 itim na lapis
Ilan lahat ang Ilan lahat ang lapis?
mangga?
5) 36 na pulang bag
14 na puting bag
Ilan lahat ang bag?

Gawin 3

Sagutin ang pagsasanay sa ibaba gamit ang isip. Isulat ang

sagot sa inyong kuwaderno.

1) 22 + 12 =

2) 30 + 22 =
3) 27 + 15 =
4) 28 + 12 =
5) 58 + 24 =

68
 Gawin 4

Ibigay ang kabuuan ng mga bilang gamit ang isip. Piliin ang
letra ng tamang sagot. Isulat ang sagot sa inyong
kuwarderno.

18 45
57 + 21 + 29
+ 32

26 67
+ 28 + 29

39 96 54 74 89

A B C D E

69
 Aralin 17

Pagsasama-sama (Adding) ng Bilang na may

2-3 Digit na Bilang na may Multiples na
Daanaan

Gawin 1

Ibigay ang tamang sagot gamit ang isip. Isulat sa kahon ang
tamang sagot. Gawin ito sa inyong kuwaderno.

1) 400 + 50 = 6) 300 + 70 =

2) 700 + 10 = 7) 600 + 50 =

3) 800 + 90 = 8) 800 + 10 =

4) 300 + 20 = 9) 400 + 40 =

5) 300 + 300 = 10) 500 + 200 =

70
 Gawin 2

Ibigay ang tamang sagot gamit ang isip. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

1) 80 + 10 = 6) 300 + 30 =

2) 40 + 30 = 7) 500 + 90 =

3) 50 + 40 = 8) 600 + 80 =

4) 60 + 200 = 9) 500 + 400 =

5) 20 + 200 = 1). 600 + 300

Aralin18

Paglutas (Solving) ng Suliraning Routine na

Ginagamitin ng Pagdaragdag

Araw-araw ay may iba- iba kayong karanasan na

nangangailangang bigyan ng solusyon, gaano man ito
kasimple. Ang mga pagkakataong tulad nito ay
makatutulong sa inyo para maging mapamaraan sa
paglutas ng iba’t ibang uri ng suliranin.

71
 Gawin 1

Basahin at unawain ang mga tanong sa bawat bilang. Isulat

ang sagot sa inyong kuwaderno.

1) Kung 1 224 na batang lalaki at 822 na batang babae

ang nakahanay para sa flag ceremony, ilan lahat ang
batang nakahanay?

2) Nakapitas sina Mang Ambo ng 3 545 na mangga

noong nakaraang taon at 3 618 ngayong taon. Ilan
lahat ang manggang napitas nila sa loob ng 2 taon?

3) Buwan ng Oktubre nagdeposito si Mang Ramon ng

₱ 5 000 sa bangko. Nang sumunod na buwan
nagdeposito siya ng ₱ 3 700. Magkano lahat ang pera ni
Mang Ramon sa bangko?

Gawin 2

Lutasin ang mga suliranin (wordproblem) sa ibaba. Isulat sa

papel ang inyong sagot.
c. Kung nakapitas sina G. Cruz at kasamahan niya ng
5 334 na pinya noong Sabado at 1 248 naman noong
Linggo, ilan lahat ang napitas nila?

d. Si G. Pura ay nakaipon ng 3 345 na niyog at

2 766 na niyog naman kay Mang Tenorio, ilan lahat
ang naipon nilang niyog?

72
 Gawin 3

Gawin 4
Pag-aralan at basahin ang suliranin (word problem) sa
ibaba. Isulat ang angkop na pamilang na pangunugsap
(number sentence) sa bawat bilang.

1) Kung buwan ng Oktubre nakapag-ipon si Ana ng

₱ 157 mula sa kanyang allowance at ₱ 118 naman ang
naipon ng ate niya. Magkano ang kabuuang pera
nila?

Pamilang na Pangungusap
Number Sentence: ______________________________

2) Nagdala si Mang Ambo ng tatlong libo, apatnaraan,

at dalawampung pirasong (3420 ) itlog sa supermarket at
3 465 na itlog naman ang dinala nya sa pamilihang
bayan. Ilan lahat ang itlog na dinala ni Mang Ambo sa
araw na ito?

Pamilang na Pangungusap
Number Sentence: _______________________________

73
 Gawin 4

Gawin 3
Basahin at unawain ang sumusunod na suliranin (word
problem). Isulat ang tamang sagot sa kuwaderno.

1) Si Ena ay nagbili ng 1 007 tiket para sa cultural show

noong nakaraang taon at 2009 na tiket naman
ngayong taon. Ilan lahat ang tiket na naipagbili niya sa
loob ng dalawang taon?

2) Kumita ng ₱ 3 675 ang may-ari ng isang

bookstore kahapon at ₱ 4 399 naman kinabukasan?
Magkano ang kabuuang kinita niya sa pagbebenta ng
aklat?

Gawin 5
5555lima

Sagutin ang sumusunod gamit ang isip. Isulat sa papel ang

inyong sagot.

1) Kung Si Ana ay may naipon na ₱ 700 at binigyan pa

siya ng ₱ 200 ng kaniyang ina, magkano lahat ang
pera niya?
2) May 400 na mag-aaral na babae at 850 na
mag -aaral na lalaki sa paaralan, ilan lahat ang
mag -aaral?

74
 3) Tumutulong si Cherry sa Nanay niya sa pagbebenta ng
banana cue tuwing Sabado. Maaga pa lang
nakapagbenta na siya ng 30 banana cue
kinahapunan naman 20 pang banana cue ang
naibenta niya. Ilan lahat ang banana cue na
naipagbenta?

4) Si Clifford ay may 30 asul na holen at 20 berde na

holen. Ilan lahat ang holen niya? Anong kulay ng
holen ang mas marami ang bilang? Bakit?

5) Kaarawan ni Chinchin, naghanda ang nanay niya ng

20 sandwich at 40 egg pie para sa mga kamag-aral
niya. Sapat ba ang pagkaing inihanda nila kung
25 na lalaki at 38 na babaeng kamag-aral niya ang
darating? Bakit?

Gawin 6

Basahin at sagutin ang word problem sa ibaba.

1. Nangolekta ng 300 straw si Bb. Ofel noong nakaraang
Linggo at 200 naman ngayong Linggo para sa
proyekto sa matematika. Ilan lahat ang straw na
nakolekta niya?
2. Si Mer ay nakaipon ng 500 piraso ng takip ng mineral
water para gawing parol. Kung binigyan pa siya ng 80
ng kaniyang kaibigan, ilan lahat ang kabuuang bilang
ng takip ng mineral water ang gagamitin niya?

75
 Aralin 19

Paglutas ng Non-Routine na Suliranin na

Ginagamitan ng Pagdaragdag
involvinAddition

Gawin 1

Suriin kung ang kabuuan(sum) ng bilang sa anumang

hanay, kolum, at pahilis na pagkakaayos ay magkakatulad
ang sum. Isulat ang mga bilang na magkakapareho ang
kabuuan (sum). Isulat sa papel ang inyong sagot.

12 6 13 15 54 49 33 28 35
15 5 11 51 47 20 34 32 30
4 20 7 62 17 59 29 36 31

76
 Gawin 2

Punan ng tamang addends mula sa kaliwa ang bawat

bilog na tumutugon sa kabuuan (sum) na nakasulat sa
ibaba.

1) 7 8 5

+
2 3 4
10 8 2

2)
3 4 6

8 9 7 +

1 3 5 1

8 9 3

3) 2 7 5
+12 + 12 0 4

77
 1 4 7
4)
9 3 5

7 6 +

9 3 3 0
4 6 8
5)

5 9 3

+
1 2
8 1 1 1

Gawain 3

Sagutin ang sumusunod na tanong. Isulat sa kuwaderno ang

inyong sagot.
1) Ano ang dalawang magkasunod na bilang na
nasa 20 na may kabuuang 51?
2) Ibigay ang 3 magkakasunod na bilang na nasa
bilang ng 30 at 40 na may kabuuang 96?

78
 Gawin 4

A. Bumuo ng bilang na may 3 na digit mula sa mga

bilang sa kahon na may kabuuan mula sa pinakamaliit
hanggang sa pinakamalaking kabuuan. Isulat ang
sagot sa inyong kuwaderno.

1) A B C

2 3 4 1 2 3 5 4 3
5 6 8 6 5 4 7 6 8

Halimbawa : 258 + 346 = 604 Least Sum

842 + 653 = 1 495 Greatest Sum

79
 Aralin 20

Paglikha ng Paglikha ng Suliranin (Creating

Problems) Gamit ang Pagdaragdag (Addition)

Gawin 1

Gamitin ang datos na nasa kahon. Piliin ang angkop na

datos para mabuo ang suliranin (word problem) sa ibaba.
Isulat sa papel ang inyong sagot.
25 Philippine Stamps manika - ₱ 150.00
Krayola - ₱ 35.00 25 lalaki 112 pahina
15 foreign stamps 98 pahina 212 salita
205 salita 30 babae

1) Nabasa ni Cindy noong Martes ang na pahina ng

kaniyang aklat sa Araling Panlipunanan at na pahina
naman noong Biyernes. Ilang pahina lahat ang nabasa
niya?

2) Libangan nina Kate at Kathleen ang pangongolekta

ng stamps. Si Kate ay nakakolekta ng , at
naman ang nakolekta ni Kathleen. Ilang stamp lahat ang
nakolekta nila?

3) Si Noemi ay bumili ng sa isang manika at

80
sa isang kahon ng krayola. Magkano lahat ang kanyang
pinamili?

4) Kung may at na nagbabasa sa silid-aklatan

ng paaralan, ano ang kabuuang bilang ng mga mag-
aaral na nasa silid-aklatan?

5) Noong unang Linggo, ang mga mag-aaral na nasa

ikatlong baitang ay nakapagtala ng na bagong
salita sa English at naman ng pangalawang Linggo.
May ilang bagong salita ang naitala nila sa buong
dalawang Linggo?

Gawin 2

Basahin at unawain ang sumusunod na story problem. Buuin

ang word problem sa pamamagitan ng paghanap ng
itinatanong sa suliranin (question for what is asked). Ipakita
at isulat ang tamang solusyon at sagot. Gawin ito sa inyong
kuwaderno.

1) May 345 na mag-aaral na nasa ikatlong baitang at 412

naman na mag-aaral na nasa ikaapat na baitang ang
nakilahok sa Peace Parade ng paaralan.

Tanong: ______________________________________________?
Solusyon at sagot:___________________________________

2) Nagtitinda si Aling Nida ng iba-ibang uri ng gulay sa

palengke: 32 kilo ng patatas, 25 kilo ng kamatis, 28 kilo ng
bawang, at 38 kilo ng repolyo.

Tanong: ______________________________________________?
81
 Solusyon at sagot:_____________________________________

3) Si Christian ay naglagay ng 120 na kaimito sa kahon.

Nang hapon ay naglagay naman ng 203 na kaimito sa
kahon si Kenneth.

Tanong: ______________________________________________?
Solusyon at sagot______________________________________

4) Lunes, nabasa na ni Napoleon ang 123 na pahina ng

kaniyang paboritong aklat at 118 na pahina noong
Miyerkules.

Tanong: ______________________________________________?
Solusyon at sagot:_____________________________________

Gawin 3

Basahin ang datos sa bawat bilang. Gamitin ang datos para

makabuo ng isang suliranin (word problem). Isulat ang
tamang solusyon at sagot. Gawin ito sa sagutang papel.

1) Nakalahad o ibinigay na datos

(Given): 27 punla ng kamatis
38 punla ng talong

Tinatanong sa suliranin
(Asked): Kabuuang bilang ng punla

Suliranin: ___________________________
Solusyon at sagot:__________________

2) Nakalahad o Ibinigay na datos: 236 babae

324 lalaki
82
 Tinatanong sa suliranin: Kabuuang bilang ng lalaki at
babae na nakilahok sa
parada

Suliranin: __________________________________________
Solusyon at sagot: _________________________________

3) Nakalahad o Ibinigay na datos:

Si Leomar ay may 48 na holen
Si Kim ay may 36 na holen

Tinatanong sa suliranin: Kabuuang bilang ng mga holen

Suliranin: ________________________________________
Solusyon at sagot: _______________________________

Gawin 4

Basahin ang datos sa bawat bilang. Gamitin ang datos para

makabuo ng isang suliranin (word problem). Isulat ang
tamang solusyon at sagot. Gawin ito sa sagutang papel.

1) Nakalahad o ibinigay na datos : 223 silyang rattan

247 silyang kahoy

Tinatanong sa suliranin: kabuuang bilang ng upuan sa

hall
Suliranin: ______________________________________?
Solusyon at sagot_______________________________

2) Nakalahad o ibinigay na datos: 70 punla ng langka

110 punla ng kamias

83
 Tinatanong sa suliranin: kabuuang bilang ng mga
punla sa nursery

Suliranin: ____________________________________?
Solusyon at sagot:____________________________

3) Nakalahad o ibinigay na datos:

Nagpinta si Kenneth ng 24 na bulaklak sa paso
Nagpinta si Ben ng18 na bulaklak sa paso

Tinatanong sa suliranin: kabuuang bilang ng bulaklak

na ipininta

Suliranin:____________________________________?
Solusyon at sagot: ___________________________

Gawin 5

Basahin ang datos sa bawat bilang. Gamitin ang datos para

makabuo ng isang suliranin (word problem). Sulatin ang
tamang solusyon at sagot. Gawin ito sa sagutang papel.

1) Nakalahad o ibinigay na datos:

128 na tiket ang naipagbili ng ikaapat na
baitang
119 na tiket ang naipagbili
ng ika-apat na baitang

Tanong: kabuuang bilang ng tiket na naipagbili ng mga

mag-aaral
Suliranin: ______________________________________?
Solusyon at sagot:______________________________

2) Nakalahad o ibinigay na datos:

84
 312 na plastic bottle ang nakolekta ng mga bata
na nasa ikatlong baitang.
428 na plastic bottle ang nakolekta ng mga
batang nasa ikaapat na baitang.

Tanong: Kabuuang bilang ng plastic bottle na gagamitin sa

proyekto sa Science

Suliranin: ____________________________________?
Solusyon at sagot: ___________________________

3) Gumawa ng isang word problem.

Tanong:_____________________________________?
Solusyon at sagot: ___________________________

85
 Aralin 21

Pagbabawas (Subtraction) na walang

Regrouping

Gawin 1

Piliin ang dalawang bilang mula sa kanan na kapag kinuha

ang kanilang kinalabasan (difference) ang sagot ay ang
nakasulat mula naman sa maliit na kahon.

1) 522 2) 210
241 633 368 578
763 769
8
333 5 132
3) 2351 2 648 4) 1405 2 684
2 794 3 727

5 347
5)
2012 4 465
3 425

B. Ibigay ang kinalabasan (difference). Tiyakin ang sagot

gamit ang pagdaragdag (addition). Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
86
 1) 679 2) 978 3) 4 567 4) 7 794 5) 8 967
– 409 – 642 – 260 – 3 082 – 5 302

Gawin 2

Sagutin ang mga tanong sa pamamagitan ng pagpipili ng

sagot mula sa kahon.

Nakalahad na datos.

Sandwiches – 413 piraso

Biscuits – 869 pakete
Cupcakes – 724 piraso

1) Gaano kalaki ang lamang ng bilang ng biscuits

kaysa sa cupcakes?

2) Ilan ang lamang ng bilang ng cupcakes kaysa sa

sandwiches?

3) Kung may 565 bata na manonood ng isang pelikula

at sila ay pakakainin ng sandwiches, ilang
sandwiches ang kailangan pang idagdag para
lahat sila ay mabigyan?

87
 4)
Gawin 3

Isagawa ang sumusunod na gawin sa bawat bilang.

1) Gamitin ang mga bilang na 2, 3, 4, 5, 6, 7, at 9 sa

pagbuo ng minuend at subtrahend upang makuha
ang sagot na 741. Isulat ang bilang sa kaukulang
kahon.

7 4 1

2) Isulat sa bawat kahon ang mga bilang na 1, 2, 3, 5, 6,

7, 8, at 9 para makumpleto ang subtraction sentence
at makuha ang sagot na 8 641.

8 6 4 1

3) Ano ang difference ng pinakamalaking 3-digit na

bilang at ng pinakamaliit na 3-digit na bilang?

4) Ano ang difference ng pinakamalaking 4-digit na

bilang at ng pinakamaliit na 3-digit na bilang?

5) Ano ang difference ng pinakamalaking 4-digit na

bilang at ng pinakamaliit na 4-digit na bilang?

88
 Gawin 4

Isaayos ang bawat bilang pababa at isulat ang tamang

sagot. Tingnan kung tama ang sagot sa pamamagitan ng
addition.

1) 892 – 570
2) 999 – 536
3) 7 892 – 461
4) 8 994 – 3 980
5) 5 345 – 1 232

Gawin 5

Ibawas mula sa bilang na nakasulat sa itaas na bahagi ng

kanang hanay ang mga bilang na nakasulat mula sa
kaliwang hanay.

984 - 3 769 -
104 503
350 647
528 2 032
261 1 645
743 3 203

89
 Aralin 22

Subtraction (Pagbabawas) Gamit ang

Regrouping

Gawin 1

Buuin ang talahanayan sa pamamagitan ng pagbabawas

ng mga bilang mula sa itaas na hanay at ng mga bilang sa
kaliwang hanay.

__ 908 7 195 5 939

294

675

843

90
 Gawin 2

A. Isulat ang sumusunod sa pa-hanay na ayos at sagutin

ang bawat bilang. I-tsek kung tama ang iyong sagot gamit
ang pagdaragdag.
a. 560 – 317
2012 848 mag-aaral b. 782 – 539
2011 745 mag-aaral
2010 686 mag-aaral c. 2 807 –
2009 645 mag-aaral 685
d. 4 548 – 1 922
e. 9 050 – 3 728

B. Gamitin ang datos sa talaan at sagutin ang mga tanong

sa ibaba.

Paghambingin ang mga datos ng impormasyon tungkol sa

enrolment ng paaralan ng Maple sa huling apat na taon.

1) Kung ikukumpara ang bilang ng mga mag-aaral sa

taong 2012 sa taong 2011, ilan ang higit na bilang ng
mag-aaral sa taong 2011?

2) Gaano kalaki ang pagkakaiba ng enrolment sa taong

2009 at 2010?

91
 3) Kung ikukumpara ang enrolment ng taong 2011 sa
taong 2009, ilan ang higit na bilang ng mga bata na
naka-enrol sa taong 2009?

4) Kung ang taon ng may pinakamaliit na enrolment ay

ibabawas sa taon na may pinakamalaking enrolment,
ano ang difference?

5) Kung ibabawas ang enrolment sa taong 2010 sa

enrolment ng taong 2011, ano ang difference?

Gawin 3

Tukuyin at isulat ang nawawalang bilang sa bawat kahon.

1) 5 6 2 2) 6 0 3) 4 3
– 3 4 – 5 3 5 – 1 8 2
2 1 3 1 3 5 2 7

4) 9 2 8 5) 8 1 7
– 6 2 9 – 5 4 6 0
3 2 3 5 2 1 4

92
 Gawin 4

Gawin ang iniaatas sa bawat bilang. Isulat ang solusyon sa

inyong sagutang papel. Bilugan ang huling sagot.

1) Ibawas ang 193 mula sa 345.

2) Mula sa 652 ibawas ang 317.
3) Ano ang sagot kapag ang 5 325 ay binawasan ng
810?
4) Ilan ang lamang ng bilang 7 658 sa bilang na 2 385?
5) Kung ang 1 437 ay labis sa 1 274, gaano kalaki ang
labis?

Aralin 5

Hanapin at isulat sa bawat kahon ang nawawala: minuend,

subtrahend, o difference.

1) 6 7 2 2) 9 1 6
– – 7 5 2
2 3 3

3) 4) 2 5 3 7
– 7 3 2 –
2 5 2 7 1 2 5 5
93
 5) 7 2 5 0
– 2 5 1 9

Aralin 23

Pagtantiya ng Kinalabasan

Gaano ka kabilis sa pagtatantiya o pag-eestimate? Subukin

mong tantiyahin ang kinalabasan (difference) ng bilang ng
mga mag-aaral sa inyong klase at bilang ng mag-aaral sa
ibang klase.

Gawin 1

Sa pamamagitan ng pagra-round off ng mga bilang na

nasa ibaba sa pinakamataas na value, tantiyahin ang
kinalabasan (difference) ng sumusunod at isulat ang sagot
sa inyong papel.

1) 258  _______ 2) 5 188  _______

– 191  _______ – 3 252  _______
_______ _______

3) 548  _______ 4.) 2 457  _______

– 224  _______ – 1 219  _______
94
 _______ _______

5) 765  _______ 6) 7 184  _______

– 421  _______ – 3 263  _______
_______ _______

Gawin 2

I-round off ang halaga o presyo ng bawat larawan. Isulat

ang tamang instrumentong hinihingi sa bawat patlang.

Instrumentong Pangmusika, on SALE!

₱ 850 ₱ 3 120

₱ 2 470 ₱ 950

1) Ang flute ay may presyong mas mababa ng

₱ 20 kaysa sa ____________.
2) Ang presyo ng tambol ay halos mas mababa ng
₱ 1 000 kaysa sa _________.
3) Ang flute at ang __________ ay may presyong aabot sa
₱ 2 000.
4) Aabot sa ₱ 3 000 ang presyo ng gitara at _________.

95
 5) Ang pera ni Ana ay ₱ 3 000. Pagkatapos niyang mabili
ang ______, may natira pa sa kaniyang
₱ 500.

Gawin 3

Gamit ang datos sa ibaba, sagutin ang mga tanong sa

bawat bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.

Club Ticket Sales

Math ₱ 10 250
Science ₱ 7 925
Filipino ₱ 8 175
English ₱ 9 100

1) Magkano ang lamang na benta ng English Club

kaysa sa Filipino Club?

2) Tantiyahin ang kinalabasan (difference) ng benta ng

Math Club sa Science Club.

3) Magkano naman kaya ang lamang na benta ng

Math Club kaysa sa English Club.

4) Anong tantiyang kinalabasan (difference) ng benta

ng English Club kaysa sa Science Club?

5) Kuwentahin ang tantiyang kinalabasan (difference)

ng benta ng Math Club kaysa sa Filipino Clu
96
 Gawin 4

Pag-aralan ang larawan sa ibaba. Sagutin ang mga tanong

sa bawat bilang.

₱ 100
₱ 570
(10 piraso)

₱ 120
₱ 175
(2 loaves)

1) Bumili ng dalawang balot na tinapay si Ruby.

Nagbayad siya ng ₱ 200 sa kahera. Magkano kaya
ang sukli na dapat niyang makuha mula sa kahera?
2) Nais bumili ni Marites ng suman. May pera siyang
₱ 380. Ilang suman kaya ang kanyang mabibili?
3) Magkano kaya ang lamang na halaga ng presyo
ng cake kung ikukumpara sa halaga ng buko pie?
4) Bumili si Gng. Soriano ng cake at buko pie. Kung ang
kaniyang pera ay ₱ 1 000, magkano ang kaniyang
magiging sukli?
5) Si Carol ay bumili ng 2 loaves ng tinapay at
dalawang tali ng suman. Ang kanyang perang
ibinayad sa kahera ay ₱ 500. Magkano ang sukli na
dapat pa niyang matanggap?

97
 Gawin 5

Sagutin ang mga tanong sa bawat bilang gamit ang mga

presyo ng bawat larawan sa ibaba.

₱ 5 .00 ₱ 3.50

₱ 4.50 ₱ 20.00

1) Kung mayroon kang ₱ 50, mga ilang bolpen ang

iyong mabibili?

2) Sa halagang ₱ 100 na iyong hawak na pera,

makabibili ka ba ng isang pad na papel, 2 kahong
krayola, at 10 pirasong bolpen? Patunayan sa
pamamagitan ng pagtatantiya.

3) Mga ilang pirasong bolpen, lapis, pad na papel, at

krayola ang iyong mabibili kung ang pera mong
hawak ay ₱ 200? Patunayan sa pamamagitan ng
pagtatantiya.

98
 Aralin 24

Pagbabawas Gamit ng Isip ng Bilang na

may 1-2 Digit

Ang iyong tatay ay bumili ng 15 piraso ng dalandan at

binigyan niya ng tig-iisa ang iyong 5 kapatid. Kaya mo bang
malaman kaagad kung ilan ang natirang dalandan?
Papaano mo ito isasagawa?

Gawin 1

Sagutin ang bawat bilang sa pasalitang pamamaraan. Ilan

ang kaya mong sagutin?

1) 26 2) 19 3) 58 4) 89
- 6 - 8 - 21 - 66
99
 5). 73 6) 62 7) 31 8) 45
- 46 - 28 - 16 - 17

Gawain 2

Mula sa kahon, pumili ng mga bilang na kaya mong

mapagbawas gamit ang isip lamang. Isulat mo ang number
sentence sa iyong kuwaderno at ipawasto ito sa iyong guro.

34 9 12 84 45
11 92 7 26 5
6 18 73 15 98
88 32 41 3 62

Gawin 3

Ibigay ang tamang sagot gamit ang isip lamang. Ibawas

ang mga bilang na nasa linya mula sa bilang na nasa bilog
(81) hanggang makarating sa mga tatsulok.

43 100 34
 81
81

22 57

Gawin 4

A. Sagutin sa isip ang sumusunod na bilang.

1) 41 – 27 = _____ 4) 32 – 16 = _____
2) 83 – 58 = _____ 5) 55 – 38 = _____
3) 64 – 29 = _____

B. Sipiin sa inyong kuwarderno. Tukuyin ang mga

nawawalang numero sa pamamagitan ng
pagbabawas (subtraction) at isulat ang angkop na
bilang sa bawat kahon para makuha ang huling sagot.
.
Huling sagot
Simula

89
80 21
65

101
 Gawain 5

Pag-aralan ang sarbey ng ika-5 baitang na mag-aaral

tungkol sa paborito nilang prutas.

Prutas Bilang
Mangga 59
Lansones 37
Rambutan 42
Bayabas 78

Sagutin sa isip ang sumusunod na tanong.

1) Ilang mag-aaral ang mas gusto ang bayabas kaysa

sa lansones?
2) Ilan ang mga mag-aaral na mas nais ang mangga
kaysa sa rambutan?
3) Gaano karami ang lamang ng mga mag-aaral na
gusto ang rambutan kaysa sa lansones?
4) Gaano karami ang lamang ng mga mag-aaral na
nais ang bayabas kaysa sa mangga?

102
 Aralin 25

Pagbabawas ng Bilang 2-3 Digit na Multiples

na may Multiples na Sandaanan (Hundreds)
Gamit ang Isip

Sa oras na ito, ipagpalagay mo na kayong mag-kaibigan ay

nais na magpalitan ng text card at holen. Ilan pa kayang
piraso ng text card ang iyong matatanggap kapalit ang 50
holen?

Gawin 1

Sagutin ang bawat bilang gamit ang isip. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

1) 85 – 35 = 6) 700 – 200 =

2) 42 – 18 = 7) 287 – 100 =

3) 753 – 99 = 8) 850 – 520 =

4) 164 – 98 = 9) 644 – 199 =

5) 800 – 500 = 10) 519 – 299 =

103
 Gawin 2

Hanapin ang mga sagot mula sa Hanay B ang mga sagot sa

mga tanong na nasa Hanay A. Isulat ang titik ng tamang
sagot sa sagutang papel.

A B
1) 72 – 50 = a. 312

2) 63 – 47 = b. 16

3) 200 – 99 = c. 22

4) 500 – 240 = d. 101

5) 712 – 400 = e. 260

Gawin 3

Gamit ang pamamaraang compensation, sabihin ang mga

bilang na iyong idaragdag. Isulat ang sagot sa kuwaderno.

______1) 36 – 15 = _____6) 85 – 47 =
______2) 52 – 18 = _____7) 94 – 39 =
______3) 73 – 24 = _____8) 124 – 44 =
______4) 79 – 30 = _____9) 164 – 29 =
______5) 81 – 36 = _____10) 223 – 98 =

104
 Gawin 4

Sagutin ang bawat bilang gamit ang isip. Bilugan ang

tamang sagot sa sagutang papel.

1) 52 – 30
a. 18 b. 22 c. 23 d. 32

2) 62 – 49
a. 33 b. 3 c. 23 d. 13

3) 200 – 54
a. 136 b. 254 c. 156 d. 146

4) 400 – 120
a. 280 b. 320 c. 380 d. 520

5) 159 – 57
a. 108 b. 102 c. 100 d. 112

105
 Gawin 5

Gamit lamang ang isip, basahin, suriin, at sagutin ang

bawat suliranin na nakatala sa bawat bilang. Kung ang
sagot na ibinigay ay tama, isulat ang Oo sa bawat patlang.
Kung hindi naman tama, isulat ang Hindi at sabihin ang
tamang sagot.

1) Bumili si Leomar ng notbuk at bolpen na may

kabuuang halaga na ₱ 26. Nagbayad siya sa kahera
ng ₱ 50. Inaasahan niya na ang kanyang sukli ay
₱ 34. Tama ba ang kaniyang pagkukuwenta?

2) Nagplano sI Naome Mae na bumili ng regalo para sa

kaawaran ng kaniyang nanay. Ito ay nagkakahalaga
ng ₱ 540. Ang hawak niyang pera ay ₱ 350. Sa
kaniyang isipan, nangangailangan pa siya ng ₱ 210
para mabili ang regalo. Tama ba siya?

2) Si Kenneth ay nangangailangan ng ₱125 para sa

kaniyang proyekto. Napag-isipan niyang gamitin ang
kaniyang naipong pera na nagkakahalaga ng ₱ 75. Sa
kaniyang kuwenta, ₱ 50 na lang ang kaniyang
kakailanganin para mabili lahat ang mga materyales
na gagamitin. At ito ay hihingin niya sa kaniyang ina.
Tama ba ang kanyang kuwenta?

106
 Aralin 26

Paglutas ng Suliranin na Ginagamitan ng

Pagbabawas (Subtraction)

Umaga ng Lunes papasok ka sa iyong paaralan. Ang iyong

nanay ay nagbigay ng ₱ 40 para sa iyong baon at
pamasahe. Sa paaralan, ang iyong guro ay nagsabi na may
babayaran kayong ₱15 para sa proyekto. Magkano na lang
kaya ang matitira upang ito ay iyong mapagkasya sa
maghapon?

Gawin 1

Sagutin ang tanong sa bawat bilang.

1) Palabasa si Ella. Mayroon siyang binasang aklat

na may100 pahina. Kung siya ay nakatapos na ng
89 na pahina, ilang pahina na lang kaya ang
kaniyang babasahin para matapos ang buong
aklat?
2) May 43 straw si Ben. Dalawampu’t lima ay kulay
berde at ang natitira ay kulay dilaw. Ilan ang
bilang ng kulay dilaw na straw?
3) Gamit ang 2, 6, 4 na mga bilang, ayusin ito para
makabuo ng bilang na may 3-digit na may
mataas na value at bilang na may 3-digit na may
maliit na value. Alamin ang kinalabasan
(difference) ng dalawang bilang.

107
 Gawin 2

Gawin ng may kapareha.Lutasin ang suliranin sa loob ng

kahon.

Sukatin ang inyong taas sa yunit na sentimetro.

Alamin ang kinalabasan (difference) ng inyong mga
taas. Patunayan ang inyong mga sagot sa
pamamagitan ng tamang ilustrasyon.

Gawin 3

Lutasin ang suliranin sa bawat bilang.

1) Masipag magtanim si Kevin. Nang anihan, siya ay

nakaipon ng 175 na talong mula sa kanyang taniman.
Naipagbili niya ang 156 sa isang tindahan, ilan ang
hindi pa niya naipagbibili?

2) Nakatanggap si Janice ng ₱ 789 mula sa kaniyang

ama. Binigyan niya ang kaniyang kapatid na babae
ng kaukulang halaga at ang natira na lamang sa
kaniya ay ₱ 98. Magkano ang ibinigay niya sa
kaniyang kapatid?

3) May dalawang bilang si David 123 at 456. Nais niyang

malaman ang lamang ng malaking numero sa maliit
na numero, ano kaya ang makukuha niyang sagot?

108
 Gawin 4

Sagutin ang mga tanong sa bawat bilang.

1) Si Ann ay binibigyan ng kaniyang mga magulang ng

₱150 para sa kaniyang lingguhang baon. Kung naka
gastos siya ng ₱ 75 lamang, magkano kaya ang natira
sa kanya?

2) Bumuo ng isang suliranin (word problem) na ginamitan

ng pagbabawas. Gamitin ang nakaguhit sa ibaba.

109
 Paglutas ng Suliranin Gamit ang
Dalawang Paraan (Two-Step Word Problem)

May mga madadali kayang paraan kung papaano malutas

ang pamilang na suliranin (word problem)? Nais mo ba itong
matutunan? Makinig ka sa iyong guro upang ito ay iyong
matutunan.

Gawin 1

Lutasin ang suliranin sa bawat bilang.

1) Bumili si Maria ng dalawang dosenang itlog. Kung ang

15 sa mga ito ay ginamit niya sa pagluluto ng cake,
ilan pa kaya ang hindi niya nagamit o natira?

2) Mahilig maglaro si John ng holen. Ang bilang ng

kanyang kulay dilaw na holen ay 224 at 216 naman
ang kulay pula. Kung ang 325 holen ay nasa loob ng
kahon na gamit niya sa paglalaro, ilang holen ang
nasa labas na hindi niya gamit?

110
 3) Masinop at matipid na ina si Gng. Zafra. Sa unang
buwan ng kaniyang trabaho, nakaipon siya ng
halagang ₱ 3 400. Noong nakaraang buwan naman
ay nakapag-impok siya ng ₱ 2 900. Kung ang kaniyang
anak ay mangangailangan ng ₱1 800 para sa gastusin
sa pag-aaral, magkano kaya ang matitira sa kanyang
naipong na pera?

4) Gamit ang digit na 1, 2, 3, at 4, bumuo ng 2 digit

number na may pinakamalaki at pinakamatiit na value
na walang bilang na uulitin.

a. Kunin ang kabuuan (sum) ng dalawang nalikhang

bilang.
b. Ibigay difference ng malaking bilang sa maliit na
bilang na nabuo.

Gawain 2

Lutasin ang bawat suliranin na ibinibigay sa bawat bilang.

Gumamit ng iba’t ibang paraan na alam mo.

1) Mula sa supply officer, si Jojo ay kumuha ng 673 piraso

ng bond paper at pagkatapos ay nadagdagan pa uli
ng 75. Ang kabuuang nagamit niya ay umabot sa 569
na piraso. Ilang piraso ang hindi niya nagamit?

2) Si Cindy ay masipag magluto ng paninda. Siya ay

kumita ng ₱1 457 mula sa kaniyang buko pie na
itininda. Kumita rin siya ng ₱ 985 sa kaniyang itinindang
mango pie. Kung ang kaniyang gastos ay umabot
lamang sa ₱ 895 para sa mga sangkap, magkano
kaya ang perang natira sa kaniya?
111
 3) Si Carlo ay kumita sa kaniyang repair shop ng ₱1 500
nang nakaraang buwan at ₱ 900 para sa
kasalukuyang buwan. Bumili siya ng kagamitan para sa
sasakyan niya na nagkakahalaga ng ₱ 900 at martilyo
na may halaga na ₱ 295. Magkano kaya ang natira sa
kaniyang kinita sa loob ng dalawang buwan niyang
pagtratrabaho?

Gawin 3

Gamit ang ilang paraan sa paglutas ng suliranin (word

problem) sagutin ang mga tanong sa bawat bilang.

1) Si Diana ay nagkaroon ng gastusin na ₱ 125 para sa

kaniyang proyekto at ₱ 36 para sa kaniyang
transportasyon. Kung ang pera niya sa kaniyang
pitaka ay ₱ 100, magkano pa kaya ang kailangan
niya?

2) Sa proyektong isasakatuparan ni Gary, mayroon

siyang 62 pulang popsicle sticks at 37 berdeng
popsicle sticks. Sa unang araw ng paggawa niya ng
proyekto, nagamit niya ang 45 popsicle sticks. Ilan
pa ang maaari niyang gamitin sa mga susunod
pang araw?

3) Bibili sina Dino ng bagong TV set na may halagang

₱ 5 550 at oven na nagkakahalaga ng ₱ 2 500.
Kung may pera sila na ₱6 500, magkano pa ang
kailangan nila para mabili ang mga ito?

112
 Gawin 4

Sagutin ang tanong sa bawat bilang.

1) Si David ay nag-iipon ng holen. Mayroon siyang 50 na

nakalagay sa kahon. Ibinigay niya ang 35 kay John,
ilang holen ang natira sa kanya?

2) Mula sa ₱ 2 680 na suweldo ni Marta sa opisina,

dumaan siya sa grocery at nakapamili ng halagang
₱ 670 at gumastos ng pamasahe na ₱ 56. Magkano
kaya ang natira sa suweldo ni Marta?

Aralin 28

Pagbuo ng Pamilang na Suliranin (Word

Problem) Gamit ang Pagdaragdag at
Pagbabawas (Subtraction)

Basahin ang sitwasyon.

Buwan ng pagpitas ng bunga ng bayabas sa Quezon. Si
Ramon ay nakapitas ng 16 sa unang puno at 15 naman
sa ikalawang puno. Ilan lahat ang kaniyang napitas?
Ibinigay niya ang 18 bayabas sa kaniyang mga kaibigan.
Ilan na lang kaya ang natira sa kaniya?
Papaano mo lulutasin ang magkasunod na problema?

113
 Gawin 1

Tunghayan ang larawan.

Ano ang masasabi mo sa larawan?

Ilang piraso ang malaki ang pagkaguhit?
Ilang piraso ang maliit ang pagkaguhit?
Ilang piraso lahat ang nakaguhit?
Kung ang 8 piraso ay aalisin mula sa loob ng kahon, ilan ang
matitira?
Balikan ang mga larawan sa kahon at ang nakaguhit na
bagay. Lumikha o gumawa ng suliranin o word problem
gamit ang pagdaragdag (addition) at pagbabawas
(subtraction).

1) Pagsasama o Pagdaragdag (Addition)

2) Pagbabawas (Subtraction)
3) Pagdaragdag at Pagbabawas (Two-Step Operation)

114
 Gawin 2

Sumulat o lumikha ng pamilang na suliranin (word problem)

gamit ang datos mula sa kahon.

Esmer libro 50 pahina umaga

45 lahat-lahat hapon 150 pahina

1) Pagsasama (Addition)
2) Pagbabawas (Subtraction)
3) Pagdaragdag at Pagbabawas (Two-Step Operation)

Gawin 3

Lumikha o sumulat ng pamilang na suliranin (word problem)

gamit ang pagdaragdag (addition) at pagbabawas
(subtraction) mula sa mga datos na nasa loob ng kahon.

1) colored pencil Nene nakakolekta ng 12

nakolekta Sara nakakolekta ng 15
mas marami

Pagdaragdag (Addition): ________________________

Pagbabawas (Subtraction): ________________________

2)

Pagbabawas (Subtraction): _________________________

115
 Pagdaragdag (Addition):___________________________
Pagdaragdag at Pagbabawas_____________________
(Two-Step Operation):

Gawan 4

1) Gumawa ng pamilang na suliranin (word problem)

gamit ang mga datos na nasa loob ng kahon.
Pagsamahin ang pagdaragdag (addition) at
pagbabawas (subtraction).

1)

Pagdaragdag (Addition):
Pagbabawas (Subtraction):
Pagdaragdag at Pagbabawas
(Two-Step Operation):

2)

Pagdaragdag (Addition):
Pagbabawas (Subtraction):
Pagdaragdag at Pagbabawas
(Two-Step Operation):
116
 Gawin 5
554
Bumuo ng suliranin (word problem) na gagamitan ng
pagdaragdag (addition) at pagbabawas (subtraction)
gamit ang mga datos sa loob ng kahon.

Mavee ₱ 500 pera sa pitaka

₱ 95 bawat meal ginastos
₱ 50 pamasahe sa dyip natira

Suliranin (Word Problem):

Pangungusap na Pamilang:
Pagdaragdag (Addition):
Pagbabawas (Subtraction):
Pagdaragdag at Pagbabawas
(Two-Step Operations)

Gawin 6

Lumikha ng isang pamilang na suliranin (word problem)

gamit ang iyong daily allowance na ibinibigay ng iyong
magulang sa loob ng isang Linggo. Gamitin ang paraang
pagdaragdag (addition) at pagbabawas (subtraction).

Pamilang na Pangungusap:
(Number Sentence):
Pagdaragdag (Addition):
Pagbabawas (Subtraction):
Pagdaragdag at Pagbabawas
(Two-Step operation):
117