Masusing Banghay-Aralin sa Filipino 10

I. LAYUNIN
Sa katapusan ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
A. Naipapaliwanag ang mahahalagang kaisipan sa tulang binasa.
B. Nailalarawan ang namamayaning damdamin sa akda.
C. Nakapagbabahagi sa klase ng sariling karanasan na kaugnay ng tulang binasa.
D. Nabibigkas ang bawat saknong ng tula nang maayos at may damdamin.
E. Nakalalahok nang aktibo at buong husay sa sa talakayan at pangkatang gawain.
F. Naisasabuhay ang mensahe ng tula.

II. PAKSANG-ARALIN
A. Paksa
Ang Tulay ng Kinabukasan ni Bartolome del Valle (tula)
B. Sanggunian
Wika at Panitikan IV dd. 212-213
C. Kagamitang panturo
Kagamitang biswal, powerpoint presentation, laptop, pisara at marker

III.PAMAMARAAN

Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral

A. Aktibiti
May ipapanood akong video. Nais kong
pagtuunan ninyo ito ng pansin at
unawaing mabuti upang malaman ang
kabuuan nito.

Tungkol saan ang inyong pinanood? Ano

ang nais nitong ipakahulugan?
Tungkol ito sa mga taong nag-alay ng
sariling buhay para sa kaligtasan, kalayaan at
katiwasayan ng ating bansa. Ipinapakita rin
dito na sila ang nagsilbing daan para sa
maayos na kinabukasan natung lahat.
Habang pinapanood ninyoang video, ano
ang inyong naramdaman?
Isang malaking paghanga ang naramdaman
ko habang pinanonood ko ang video.

Pagpapatalas ng Talasalitaan
Panuto: Ayusin ang mga titik sa kahon upang matukoy ang kasingkahulugan ng salita. Isulat ito
sa patlang.
1. sagwil - g a l d h a n
2. pakikibaka - a l b a p n k a i k i
3. dawag - n t i k i
4. sinalunga - b n s a i n u l o
g
5. alinlangan - n m a a b p a
g
6. nasa - n a i r h a n
g
7. apaw - u o n p
8. sumulyap - l m n u i n o
g
9. pampang - n g a i p s l a a m d a
10. panganib - k n s a u s

Sagot:
1. hadlang
2. pakikilaban
3. tinik
4. sinalubong
5. pangamba
6. hangarin
7. puno
8. lumingon
9. dalampasigan
10. sakuna
B. Analisis
Salitan ninyong babasahin ang tula.
Unawain ang nilalaman nito at isaalang-
alang ang emosyong dapat mangibabaw
rito.

Sa unang saknong, ilarawan ang

namamayaning damdamin sa matanda?
Kagalakan at kapanatagan ng loo bang
namayaning damdamin sa matanda dahil
nagawa na niya ang mga nais niyang gawin
sa buhay.
Bakit nakatitig ang matanda sa lubugang
araw habang patungong kanluran.
Nakatitig sa lubugang araw ang matanda
habang patungong kanluran sapagkat
nagagalak siya na napagtagumpayan at
nagawa na niya ang misyon niya sa buhay at
masaya na rin siyang lilisan.
Batay sa ikalawang saknong, anong
sagwil kaya ang dapat tawirin ng
matanda? Ipaliwanag.
Ang sagwil na ito’y mga pagsubok o
suliraning maaring harapin ng mga susunod
sa kanya.
Sa ikatlong saknong, bakit kaya sa kabila
ng panganib ng pagtawid sa ilog ay hindi
natakotna tumawid ang matanda?
Hindi natakot ang matanda na tumawid sa
humahagibis na agos ng ilog dahil matibay
ang kanyang pagnanais na makarating sa
kanyang patutunguhan.
Paano naisip ng matanda na gumawa ng
tulay?
Naisip ng matanda na gumawa ng tulay dahi
sa lahat ng hirap ng kanyang piinagdaanan
upang makatawid ay hindi na niya nasang
danasin pa ng iba.
Sa ikaapat na saknong, bakit naitanong
ng lalaki sa matanda kung bakit ginawa
pa ang tulay gayong mukhang hindi na
 siya babalik?
Naitanong ito ng lalaki dahil sa kabila ng
edad ng matanda’y mag-iiwan pa ito ng isang
makabuluhang bagay na ang makikinabang
na ay ang susunod na henerasyon.
Batay sa ikalimang saknong, bakit kaya
tinanaw muna ng matanda ang kanyang
pinanggalingan bago tumugon sa tanong
ng lalaki?
Nilingon ng matanda ang kanyang
pinggalingan upang higit niyang makita ang
kanyang pinagdaanang hirap sa
pakikipaglaban upang magtagumpay at
malampasan ang lahat ng kanyang kinaharap.
Sa huling saknong ng tula, sino ang
makikinabang sa tulay na ginawa ng
matanda? Paano ito makakatulong sa
kanila?
Ang tulay na ito’y mapapakinabangan ng
mga susunod na kabataan. Makakatulong ito
sa kanilang pagharap sa hamon ng buhay.
Kung kayo ang kabataang dadaan sa
tulay na ginawa ng matanda, paano ito
makakatulong sa inyo?
Makakatulong ito sa amin dahil magiging
madali na ang pagtawid namin sa mga
pagsubok. Magiging sandigan namin ito sa
lahat ng aming paglalakbay.
Sino ang maaaring kinakatawan ng
matanda?
Ang maaaring kinakatawan ng matanda sa
tula ay ang ating mga ninuno at mga bayani
ng Pilipinas.
C. Abstraksyon
Ano ang kabuuang kaisipan ng tula?
Ang kabuuang kaisipan nito ay kung anuman
ang ginawa noon ng ating mga bayani ay
nagsisilbing gabay ng kabataan sa kanilang
pamumuhay at pagharap sa mga hamon ng
buhay. Kaya marapat na pahalagahan natin
ang mga ginawa nila para sa atin.
Paano ka magiging daan para sa
magandang kinabukasan?
Magiging huwaran ako ng kabutihan at
paruloy kong ipapaalaala sa ibang tao na
matuto tayo sa mga naging karanasan at
pinagdaanan ng ating mga ninuno’t bayani
nang sa gano’y maging gabay natin sa
pagtahak sa tamang landas.
D. Aplikasyon
Hahatiin ko kayo sa dalawang pangkat.
Pangatwiranan ninyo kung karapatdapat
ba o hindi karapat dapat ang mga
kabataan ngayon sa magandang hangarin
ng mga ninuno’t bayani natin noon.
Isasagawa n’yo ito sa pamamagitan ng
rap.
IV. PAGTATAYA
Panuto: Bilugan ang angkop na salita na bubuo sa bawat saknong ng tula.
1-2
May isang matandang patungong (timog, kanluran, hilaga)
mata’y nakatitig sa lubugang araw,
habang nalalapit sa patutunguhan
ang (galak, tuwa, saya) sa puso ay nag-uumapaw.

3
Sa kanyang paglakad ay kanyang narating
ang dulo ng landas na may isang (hadlang, balakid, sagwil)
ito’y isang ilog na dapat tawirin
upang sa paglakad ay huwag dilimin.

4
Ang agos ng ilog ay humahagibis
subalit sa kanya yao’y di (sakuna, panganib, peligro)
sa kabilang pampang nang siya’y sumapit,
gumawa ng tulay ang kanyang naiisip.

5-6
Ang tulay na (kahoy, bakal, bato) nang mayayari na,
may isang lalaking nagtanong sa kanya,
“Ang tulay na ito’y bakit ginawa pa,
sa (edad, tanda, gulang) mo ngayo’y babalik ka pa ba?”

7
Matanda’y (tumingin, sumulyap, sumilip) sa pinanggalingan
at kanyang namalas ang pinagdaanan
na pakikibaka sa dawag ng buhay
at saka tumugong walang alinlangan.

8-9
“Ang tulay na ito’y di para sa akin
Pagka’t pakanluran ang aking (tunguhin, layunin, landasin)
ang sinalunga kong (bundok, kapatagan, burol) ng tiisin
ay hindi ko nasang kanilang danasin.

10
Ang magsisisunod nating kabataan
Magdaraan dito sa kinabukasan,
Ang tulay na ito’y pakikinabangan
sa (pagbagtas, pagtawid, pagdaan) nila sa ilog ng buhay.”

Sagot:
1. kanluran
 2. galak
3. sagwil
4. panganib
5. kahoy
6. gulang
7. sumulyap
8. landasin
9. bundok
10. pagtawid

V. TAKDANG-ARALIN
Pagganyak na tanong: Bakit nagdulot ng kapahamakan ang labis na paghahangad?
Panuto: Basahin ang maikling kwentong “Ang Kwintas” ni Guy de Maupassant na
isinalin ni Mariano C. Pascual at sagutin ang mga sumusunod na katanungan:
1. Sinu-sino ang pangunahing tauhan sa kwento? Ilarawan sila.
2. Paano nalutas ng pangunahing tauhan ang pagsubok sa buhay na kinaharap niya?
3. Ano ang naging aral sa kwento?

Sanggunian:
Wika at Panitikan IV
dd. 324-333