You are on page 1of 145

TÜRK STANDARDI

TS EN 81-20:2014
Ekim 2014
TS EN 81-1+A3:2010 TS EN 81-2+A3:2010 yerine

ICS 91.140.90

Asansörlerin yapım ve kurulumu için güvenlik kuralları -


İnsan ve eşyanın taşınması için asansörler - Bölüm 20:
İnsan ve eşya asansörleri

Safety rules for the construction and installation of lifts - Lifts for
the transport of persons and goods - Part 20: Passenger and
goods passenger lifts

Règles de sécurité pour la construction et Règles de sécurité pour la construction et


l'installation des élévateurs - Elévateurs pour le l'installation des élévateurs - Elévateurs pour
transport de personnes et d'objets - Partie 20: le transport de personnes et d'objets - Partie
Ascenseurs et ascenseurs de charge 20: Ascenseurs et ascenseurs de charge

Ön söz
- Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN 228: 2012 standardı esas alınarak I.Mütalaa
TSE Petrol İhtisas
Kurulu’na bağlı TK16 Petrol ve Petrol Ürünleri Teknik Komitesince, TS EN 228 (2010)’un revizyonu olarak
2014/98519
hazırlanmıştır.

EN 81-20:2014’nin Türkçe tercümesidir.

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ


Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Milli Önsöz
- Bu standard, CEN tarafından 28.05.2014 tarihinde onaylanmış EN 81-20:2014 standardı esas alınarak
Türk Standardları Enstitüsünün 30.10.2014 tarihli toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilen TS EN
81-20:2014 standardının Makine İhtisas Kuruluna bağlı TK20 Makine Güvenliği Komitesi marifetiyle Türkçe
tercümesidir.

Bu standardda kullanılan bazı kelimeler ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

Bu standard yayınlandığında TS EN 81-1+A3:2010 TS EN 81-2+A3:2010 standardının yerini alır.

CEN üyeleri sırasıyla, Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti,
Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya,
İzlanda, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz,
Romanya, Slovakya, Slovenya, Türkiye ve Yunanistan'ın millî standard kuruluşlarıdır.

TS EN 81-20:2014 standardı, EN 81-20:2014 standardı ile birebir aynı olup, Avrupa Standardizasyon Komitesi 'nin
(Avenue Marnix 17, B-1000 Brussels) izniyle basılmıştır.

Avrupa Standardlarının herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve üye
ülkelerine aittir. TSE kanalıyla CEN’den yazılı izin alınmaksızın çoğaltılamaz.
AVRUPA STANDARDI
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE
EUROPÄISCHE NORM
TS EN 81-20: 2014-10
EN 81-20:2014
ICS 91.140.90

Asansörlerin yapım ve kurulumu için güvenlik kuralları - İnsan ve eşyanın


taşınması için asansörler - Bölüm 20: İnsan ve eşya asansörleri

Safety rules for the construction and installation of lifts - Lifts for the transport of
persons and goods - Part 20: Passenger and goods passenger lifts

Règles de sécurité pour la construction et l'installation des Règles de sécurité pour la construction et l'installation des
élévateurs - Elévateurs pour le transport de personnes et élévateurs - Elévateurs pour le transport de personnes et
d'objets - Partie 20: Ascenseurs et ascenseurs de charge d'objets - Partie 20: Ascenseurs et ascenseurs de charge

Bu Avrupa standardı CEN tarafından 28 Mayıs 2014 tarihinde kabul edilmiştir.

CEN üyeleri, bu Avrupa Standardına hiçbir değişiklik yapmaksızın ulusal standard statüsü veren koşulları öngören
CEN/CENELEC İç Tüzüğü’ne uymak zorundadırlar. Bu tür ulusal standardlarla ilgili güncel listeler ve bibliyografik
atıflar, CEN/CENELEC Yönetim Merkezi’ne veya herhangi bir CEN üyesine başvurarak elde edilebilir.

Bu Avrupa Standardı, üç resmi dilde (İngilizce, Fransızca, Almanca) yayınlanmıştır. Başka herhangi bir dile
tercümesi, CEN üyesinin sorumluluğundadır ve resmi sürümleri ile aynı statüde olduğu CEN/CENELEC Yönetim
Merkezi’ne bildirilir.

CEN üyeleri sırasıyla, Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka,
Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs (Güney Kıbrıs
Rum Yönetimi), Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya,
Slovakya, Slovenya, Türkiye ve Yunanistan'ın millî standard kuruluşlarıdır.

AVRUPA STANDARDİZASYON KOMİTESİ


EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION
COMITÉ EUROPÉEN DE NORMALISATION
EUROPÄISCHES KOMITEE FÜR NORMUNG
Yönetim Merkezi: Avenue Marnix 17, B-1000 Brussels

© 2014 CEN Dünya genelinde herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla Ref. No. EN 80-2:2014: E
tüm kullanım hakları CEN ulusal üyelerine aittir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

İçindekiler
Sayfa
0 Giriş .............................................................................................................................................................. 8
0.1 Genel ...................................................................................................................................................... 8
0.2 Genel açıklamalar ................................................................................................................................... 8
0.3 Prensipler ................................................................................................................................................ 8
0.4 Kabuller ................................................................................................................................................... 9
1 Kapsam ........................................................................................................................................................ 11
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar .............................................................................................. 11
3 Terimleri ve tarifleri ................................................................................................................................ 13
4 Önemli tehlikelerin listesi ........................................................................................................................ 17
5 Güvenlik gerekleri ve/veya koruma önlemleri ......................................................................................... 19
5.1 Genel ......................................................................................................................................................... 19
5.2 Kuyu, Makine alanları ve kasnak dairesi ................................................................................................... 20
5.2.1 Genel hükümler ...................................................................................................................................... 20
5.2.2 Kuyuya ve makina alanlarına ve kasnak dairesine erişim ...................................................................... 24
5.2.3 Giriş ve acil durum kapıları - Erişim kapağı – Muayene kapakları .................................................... 25
5.2.4 Uyarılar .............................................................................................................................................. 26
5.2.5 Kuyu .................................................................................................................................................. 26
5.2.6 Makina alanları ve kasnak dairesi ..................................................................................................... 36
5.3 Durak kapıları ve kabin kapıları ............................................................................................................ 42
5.3.1 Genel hükümler ................................................................................................................................. 42
5.3.2 Giriş yüksekliği ve genişliği ............................................................................................................... 42
5.3.3 Eşikler, kılavuzlar, kapı amortisör tertibatı ........................................................................................ 42
5.3.4 Yatay kapı boşlukları ......................................................................................................................... 43
5.3.5 Durak ve kabin kapılarının dayanımı ................................................................................................ 44
5.3.6 Kapı çalışmasına ilişkin koruma ........................................................................................................ 48
5.3.7 Yerel kabin aydınlatması ve “kabin katta” sinyal lambaları ............................................................... 50
5.3.8 Kilitlenmesi ve kapatılmış olan durak kapısının denetlenmesi .......................................................... 50
5.3.9 Durak ve kabin kapılarının kilitlenmesi ve kilidin acil durumda açılması........................................... 51
5.3.10 Durak kapısının kilitlenme ve kapanma şartını sağlayan tertibat için ortak gerekler ........................ 53
5.3.11 Çok panelli, panelleri mekanik olarak bağlantılı sürmeli durak kapılar ............................................. 53
5.3.12 Otomatik çalışan durak kapılarının kapanması ................................................................................. 54
5.3.13 Kabin kapılarını kapatılmasını sağlayan elektrik güvenlik tertibat .................................................... 54
5.3.14 Çoklu mekanik bağlanmış panelli sürmeli veya katlanmalı kabin kapıları ........................................ 54
5.3.15 Kabin kapısının açılması ................................................................................................................... 54
5.4 Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı ............................................................................................ 55
5.4.1 Kabin yüksekliği................................................................................................................................. 55
5.4.2 Kullanılabilir kabin alanı, beyan yükü, kabindeki insan sayısı .......................................................... 55
5.4.3 Kabinin duvarları, zemini ve tavanı ................................................................................................... 60
5.4.4 Kabin kapı, Zemin, duvar tavan ve dekoratif malzemeleri ................................................................ 61
5.4.5 Kabin önlüğü ..................................................................................................................................... 61
5.4.6 Acil durumda kullanılan kapaklar ve acil durum kapıları ................................................................... 62
5.4.7 Kabin çatısı ............................................................................................................................................. 62
5.4.8 Kabin üstündeki donanım.................................................................................................................. 66
5.4.9 Havalandırma .................................................................................................................................... 66
5.4.10 Aydınlatma ........................................................................................................................................ 66
5.4.11 Karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı ................................................................................................... 66
5.5 Askı tertibat (amortisör) vasıtaları ve dengeleme vasıtaları ve ilgili koruma vasıtları .............................. 67
5.5.1 Askı tertibatı vasıtaları ....................................................................................................................... 67
5.5.2 Sheave, pulley, drum and rope diameter ratios, rope/chain terminations......................................... 67
5.5.3 Halatın sürtünmeli tahriki................................................................................................................... 68
5.5.4 Sürtünme vasıtarı olmadan tahrikli asansörlerde halatların sarılması .............................................. 68
5.5.5 Yükün, halatlar veya zincirler arasında dağılımı ............................................................................... 68
5.5.6 Dengeleme vasıtaları ........................................................................................................................ 69
5.5.7 Kasnaklar ile zincir çarkları için korunma .......................................................................................... 69
5.5.8 Kuyuda makaralar, kasnaklar ve zinicr çarkları ...................................................................................... 71
5.6 Serbest düşmeye, aşırı hıza, kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin sürünme kaymasına karşı önlemler
71
5.6.1 Genel hükümler ................................................................................................................................. 71
5.6.2 Güvenlik tertibatı ve bunun devreye girme vasıtaları ........................................................................ 72
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.6.3 Boru patlama vanası ............................................................................................................................... 77


5.6.4 Debi sınırlayıcları .................................................................................................................................... 78
5 . 6 . 5 Tutucu tertibat ...................................................................................................................................... 79
5.6.6 Yukarı yönde hareket eden kabinin aşırı hızlanmasına karşı koruma vasıtaları .................................... 80
5.6.7 Kontrolsüz kabin hareketine karşı koruma ............................................................................................. 81
5.7 Kılavuz rayları ............................................................................................................................................ 84
5.7.1 Kabine, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının kılavuzlanması .......................................................... 84
5.7.2 Müsaade edilebilir gerilme ve sapmalar ................................................................................................. 84
5.7.4 Darbe faktörleri .................................................................................................................................. 87
5.8 Tamponlar .................................................................................................................................................. 88
5.8.1 Kabin ve karşı ağırlık tamponları....................................................................................................... 88
5.8.2 Kabinin hareket alanı ve karşı ağırlık tamponları ................................................................................... 89
5.9 Asansör makinası ve ilgili donanım .......................................................................................................... 90
5.9.1 Genel hükümler ................................................................................................................................. 90
5.9.2 Sürtünme vasıtalı tahrikli asansörler ve sürtünme vasıtasız tahrikli asansörler için makina ............ 90
5.9.3 Hidrolik asansörlerde asansör makinası ........................................................................................... 95
5.10 Elektrik tesisat montajı ve cihazları ................................................................................................. 102
5.10.1 Genel hükümler .............................................................................................................................. 102
5.10.3 Kontaktörler, kontaktör röleleri, güvenlik devresi bileşenleri ............................................................. 104
5.10.4 Elektrikli donanımın korunması ...................................................................................................... 105
5.10.5 Ana anahtarlar (şalterler) ............................................................................................................... 105
5.10.6 Elektrik kablolama tesisatı ................................................................................................................. 106
5.10.7 Aydınlatma ve soket çıkışları ......................................................................................................... 107
5.10.8 Aydınlatmada ve soket çıkışlarında beslemenin kumandası ......................................................... 108
5.10.9 Topraklama korunması .................................................................................................................. 108
5.10.10 Elektrikli donanımın tanımlanması.................................................................................................... 108
5.11 Elektrik hatalarına karşı korunma, arıza analizleri, elektrikli güvenlik tertibatı ................................ 108
5.11.1 Elektrik hatalarına karşı korunma, arıza analizleri .......................................................................... 108
5.11.2 Elektrikli güvenlik tertibatı............................................................................................................... 109
5.12 Kumandala – Nihai sınır anahtarları - Öncelikler ............................................................................ 112
5.12.1 Asansörün hareket (çalışma) kumandası ....................................................................................... 112
5.12.2 Son sınır anahtarları (sınır güvenlik kesicileri) ............................................................................... 119
6 Güvenlik gereklerinin doğrulanması ve/veya korunma önlemleri ........................................................... 120
6.1 Teknik uygunluk belgeleri ................................................................................................................... 120
6.2 Tasarım doğrulaması .......................................................................................................................... 120
6.3 Asansör hizmete alınmadan önce yapılan muayene ve deneyler ...................................................... 125
6.3.1 Fren tertibatı (Madde 5.9.2.2) ......................................................................................................... 125
6.3.3 Tahrik kontrolü (Madde 5.5.3) ........................................................................................................ 125
6.3.4 Kabin güvenlik tertibatı (Madde 5.6.2) ........................................................................................... 125
6.3.5 Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı güvenlik tertibatı (Madde 5.6.2).......................................... 126
6.3.6 Tutucu tertibat (madde 5.6.5) .......................................................................................................... 126
6.3.7 Tamponlar (Madde 5.8.1, 5.8.2) .......................................................................................................... 127
6.3.8 Boru patlama vanası (Madde 5.6.3) ................................................................................................ 127
6.3.11 Basınç deneyi .................................................................................................................................. 127
6.3.12 Yukarı çıkan kabin aşırıhızdan korunma vasıtaları (Madde 5.6.6) ................................................. 127
6.3.13 Durakta ve seviyeleme hassasiyetinde kabinin durdurulması (Madde 5.12.1.1.4)....................... 128
6.3.14 Kontrolsüz kabin hareketine karşı korunma (Madde 5.6.7) ........................................................... 128
6.3.15 Düşmeye/kesilmeye karşı korunma (Madde 5.3.9.3.4) .................................................................. 128
7 Kullanım bilgileri ..................................................................................................................................... 128
7.1 Genel .................................................................................................................................................. 128
7.2 Kullanma talimatı el kitabı ................................................................................................................... 128
7.2.1 Genel ............................................................................................................................................... 128
7.2.2 Normal kullanım .............................................................................................................................. 128
7.2.3 Bakım .............................................................................................................................................. 129
7.2.4 Kontroller ve deneyler ..................................................................................................................... 129
7.3 Seyir defteri ......................................................................................................................................... 129
Ek A (Zorunlu) Elektrikli güvenlik tertibatı listesi ..................................................................................... 131
Ek B (Bilgi için) Teknik uygunluk dosyası ................................................................................................. 133
Ek C (Bilgi için) Önemli bir yapısal değişiklik veya bir kaza sonrasında periyodik kontroller ve deneyler,
kontroller ve deneyler .................................................................................................................................. 134
C.1 Periyodik kontroller ve deneyler.......................................................................................................... 134
C.2 Önemli bir yapısal değişiklik veya bir kazadan sonra yapılması gereken kontroller ve deneyler ...... 134
Ek D (Bilgi için) Makina alanları – Erişim ................................................................................................... 136
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Ek E (Biligi için) Bina ara yüzleri ................................................................................................................ 137


E.1 Genel hükümler ....................................................................................................................................... 137
E.2 Kılavuz rayları destekleri ......................................................................................................................... 137
E.3 Kabin, kuyu ve makina dairelerinin havalandırması................................................................................ 137
E.3.1 Genel .................................................................................................................................................... 137
E.3.2 Kuyu ve kabinin havalandırılması ........................................................................................................ 137
E.3.3 Makina dairesinin havalandırılması ...................................................................................................... 138
Ek F (zorunlu) Kuyu boşluğu erişimi taşınabilir merdiveni ..................................................................... 140
F.1 Kuyu boşluğu erişim taşınabilir merdiveni tipi ......................................................................................... 140
F.2 Genel hükümler ....................................................................................................................................... 140
F.3 Taşınabilir merdivenin dik durması ve basamakları ............................................................................... 140
F.3.1 Dik duran taşınabilir merdiven .............................................................................................................. 140
F.3.2 Taşınabilir merdiven basamakları ........................................................................................................ 140
F.4 Sabitlenmeyen tip taşınabilir merdivenler için özel hükümler ............................................................... 141
F.5 Kuyu boşluğunda taşınabilir merdivenin yerleştirilmesi........................................................................... 141
Ek ZA (Bilgi için) Bu Avrupa standardı ile 2006/42/EC Direktifiyle değiştirilmiş 95/16/EC EU Direktifinin
Temel Gerekleri arasındaki ilişki ................................................................................................................ 143
Yararlanılan kaynaklar................................................................................................................................. 144
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Önsöz
Bu standard (EN 81-20:2014), AFNOR tarafından sekreteryası yürütülen CEN/TC 10 “Lifts, escalators and
moving walks – Asansörler, yürüyen merdivenler ve hareketli yürüme bantları” Teknik Komitesince hazırlanmıştır.

Bu Avrupa Standardına en geç şubat 2015 tarihine kadar aynı metni yayınlayarak ya da onay duyurusu
yayınlayarak ulusal standart statüsü verilmeli ve çelişen ulusal standardlar en geç Ağustos 2017 tarihine kadar
yürürlükten kaldırılmalıdır.

Bu standardın bazı kısımları patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent hakkının belirlenmesi durumunda CEN
[ve/veya CENELEC] sorumlu tutulamaz.

EN 81-50:2014 ile birlikte bu standard, EN 81-1:1998+A3:2009 ve EN 81- 2:1998+A3:2009 yerine geçer.

Bu standard Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN’e verilen talimat doğrultusunda
hazırlanmıştır. AB Direktif/Direktiflerinin temel gereklerini sağlar.

AB Direktifi/Direktifleri ile ilişkisi için, bu standardın bütünleyici bir bölümü olan Ek ZA’ya bilgi için bakılmalıdır.

Bu standard, asansörlere dair EN standardlarındaki sürekli bir gelişmenin sonucudur. EN 81-20 ve EN 81-50
standardları içine dâhil edilmiş EN 81-1 ve EN 81-2 standardlarının önceki baskıları aşağıdakileri kapsar:

— EN 81-1:1985, Elektrikli asansörler için emniyet kuralları,


— EN 81-1:1998, Elektrikli asansörler için emniyet kuralları,
— EN 81-1:1998, Düzeltme No 1:1999,
— EN 81-1:1998/A1:2005, Asansörlerde güvenlikle ilgili uygulamalarda programlanabilir elektronik sistemlerin
dahil edilmesi,
— EN 81-1:1998/A2:2004, Küçük makine odalı asansörlerin dâhil edilmesi,
— EN 81-1:1998+A3:2009, Açık kapı ile kabinin istenmeyen hareketinin dâhil edilmesi,
— EN 81-2:1987, Hidrolik asansörler için güvenlik kuralları,
— EN 81-2:1998, Hidrolik asansörler için güvenlik kuralları,
— EN 81-2:1998, Düzeltme No 1:1999,
— EN 81-2:1998/A1:2005, Asansörler için güvenlikle ilgili uygulamalarda programlanabilir elektronik sistemlerin
dahil edilmesi,
— EN 81-2:1998/A2:2004, Küçük makine odalı asansörlerin dahil edilmesi,
— EN 81-2:1998+A3:2009, Açık kapı ile kabinin istenmeyen hareketinin dahil edilmesi.

Standardın birinci baskısıdır. Değişiklik yapma ihtiyacı, aşağıdaki hususları esas almıştır:

— Bilinen teknolojilerdeki değişmeler nedeniyle güvenlik konularındaki güncellemeler,


— Teknik gelişim seviyesindeki değişimleri yansıtma ihtiyacı,
— İlgili AB Direktiflerinden dolayı temel sağlık ve güvenlik gereklerlerinin dahil edilmesi,
— Rapor edilmiş hataların giderilmesi,
— Metnin açıkça anlaşılması için sadeleştirilmesi ve yorumlama taleplerinden1 gelen sonuç önerilerin dahil
edilmesi,
— Bu alandaki ilerlemelere göre atıf yapılan diğer standardlardaki güncelleme.

CEN/CENELEC İç Tüzüklerine göre, bu Avrupa Standardının ulusal standart olarak uygulamaya alınmasından
sorumlu ulusal standart kuruluşlarının ülkeleri sırasıyla; Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan,
Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre,
İtalya, İzlanda, Kıbrıs (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi), Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç,
Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Türkiye ve Yunanistan’dır.

1
CEN/TC 10 içinde bir yorumlama komitesi, uzmanlar tarafından taslak haline getirilen bu standardın değişik
maddelerinin nedeni hakkında soruları cevaplamak için kurulmuştur. İlgili standardlarında değişiklik yapılarak bu
yorumlar dahil edilene kadar tüm bu tür yorumlar CEN TS 81-11 içinde yayımlamıştır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

0 Giriş
0.1 Genel
Bu standard, EN ISO 12100’de belirtildiği gibi C tipi bir standarddır.

Söz konusu makinalar ve tehlikelerin, tehlikeli durumların ve tehlikeli olayların kapsanma boyutu, bu standard
kapsamında belirtilmiştir.

A ve B tipi standardlarda belirtilmiş olanlanlardan C tipi bu standard farklı olduğunda, bu C tipi standardın
hükümleri; bu standardın hükümlerine göre tasarımlanmış ve imal edilmiş makinalar için diğer standardların
hükümleri üzerinde uygulamada öncelik alır.

0.2 Genel açıklamalar


0.2.1 Bu standardın amacı, insan ve yük asansörlerinin çalışması, bakımı ve acil durumlar sırasında muhtemel
kaza risklerine karşı insan ve eşyaları korumak maksadıyla ilgili güvenlik kurallarını belirlemektir.

0.2.2 Bu çalışma, asansörlere ilişkin çeşitli muhtemel tehlikeler göz önüne alınarak hazırlanmıştır
(bk. Madde 4).

0.2.2.1 Aşağıdaki kişilerin güvenliğini sağlamak için:

a) Kullanıcılar, insanlar ile yetkin ve yetkilendirilmiş kişiler dahil, örneğin bakım ve muayene personelini
(bk. EN 13015),
b) Kuyunun veya tüm makina ve kasnak dairesinin çevrelediği alanda bulunan ve asansör nedeniyle
etkilenebilir olan kişileri.

0.2.2.2 Eşyaların güvenliğini sağlamak için:

a) Kabindeki yükleri,
b) Asansör tesisinin bileşenlerini,
c) Asansörün tesis edildiği binayı,
d) Asansörün tesis edildiği alanın en yakın çevresini.

Not- EN 81-71, zarar verici eylemlere karşı asansörün korunmasını sağlayan ilave gerekleri ve EN 81-77, deprem
şartlarındaki asansörleri kapsayan ilave gerekleri sağlar.

0.2.3 Bileşenlerin ağırlığı, boyutu ve/veya şekli el ile taşınmasını engellediğinde, bunlar:

a) Kaldırma dişli bağlantıları ile donatılmış olmalı veya

b) Bu tür bağlantılarla (örneğin, diş açılmış delikler vasıtasıyla) donatılmış olacak şekilde tasarlanmış olmalı
veya

c) Standard kaldırma dişlisi kolayca bağlanabilir olacak şekilde şekillenmiş olmalıdır.

0.3 Prensipler
0.3.1 Genel
Bu standardın oluşturulmasında aşağıdaki prensipler uygulanmıştır:

0.3.2 Bu standard, yangına karşı bina bölümlerinin korunması dahil bina inşaatına veya her elekrikli ve mekanik
uygulanabilir tüm genel teknik kuralları tekrar etmez.

Bununla birlikte, asansör imalatçısına özgü olan veya asansörün faydalı kullanılmasını sağlayan başka
alanlardakinden daha sıkı olabilen gereklerden birisine ilişkin olarak iyi yapımın belirli gereklerini uygulamak için
gerekli olmuştur.

0.3.3 Bu standard, binalar/inşaatlar içindeki asansörlerin montajına ilişkin asagari kuralları belirtir. Binaların v.b.
yapılar için bazı ülkelerde göz ardı edilemez olan düzenlemeler olabilir.

Bu düzenlemelerden etkilenmiş bu standardın belirli maddeleri, makine ve kasnak odaları yüksekliğinin ve bunlara
erişim kapıları boyutlarının asgari değerlerini belirlemektedir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

0.3.4 Bu standardlar, sadece asansörlerin güvenli çalışmasını sağlayan malzeme ve donanımın mümkün
olduğu kadar gereklerini belirler.

0.3.5 Risk analizleri, terminoloji ve teknik çözümler; EN ISO 12100, EN ISO 14798 ve EN 61508 standard
serilerindeki yöntemler dikkate alınarak kabul edilmiştir.

0.3.6 EN 81-20 standardının büyük bir çapta uygulanan bir standard olmasını sağlamak için, bir insan ağırlığı
ortalama 75 kg olarak belirlenmiştir.

Bu standard, kabinde belirlenmiş tasarım yüküne (anma yükü) ilişkin olarak azami kabin alanını ve karşılık gelen
kişi sayısının taşınmasını sağlamak için asgari kabin alanını kişi başı 75 kg esas alarak aşırı yükün engellenmesi
ve tespit edilmesi için belirler.

0.4 Kabuller
0.4.1 Genel
Bu standarddın oluşturulmasında, aşağıdaki kabuller yapılmıştır:

0.4.2 Görüşmeler, müşteri ve tedarikçi arasında yapılmış ve aşağıdaki konularda anlaşma sağlanmıştır:

a) Asansörün tasarım amacına uygun kullanımı,


b) Eşya taşıma asansöründe yüklü ve yüksüz kabini kullanmak için tasarlanmış taşıma tertibatlarının tipi ve
kütlesi,
c) Isı ve nem gibi çevre şartları, güneşe veya rüzgara, kara, korozif atmosfere maruz kalma,
d) İnşaat mühendisliği problemleri (örneğin, bina düzenlemeleri),
e) Montaj yerine ilişkin diğer konular,
f) Kuyu ve/veya makine alanı/donanım bölgesinin havalandırılmasını gerektiren asansörün
bileşenlerinden/donanımından ısı yayılımı,
g) Donanımdan yayılan gürültü ve titreşimlere ilişkin konular ile ilgili bilgiler.

0.4.3 İlgili tehlikeler, tam asansör montajında bulunabilir olan her bir bileşen için dikkate alınmış ve kurallar
uygun bir şekilde hazırlanmıştır:

Bileşenler:

a) Tüm arıza kodları dikkate alınarak mühendislik genel uygulama (bk. FprCEN/TR 81-12) ve hesaplama
kodlarına uygun olarak tasarlanmalıdır,
b) Mekanik ve elektrikli yapıların iyi uygulamları olmalıdır,
c) Yeterli dayanımlı ve uygun kaliteli malzemelerden ysapılmış olmalıdır,
d) Kusursuz olmalıdır,
e) Zararlı malzemeler (örneğin, asbesk v.b.) içermemelidir.

0.4.4 Bileşenler, aşınmaya rağmen gerekli boyutlar yerinde kalacak şekilde iyi durumda ve çalışma düzeni
içinde tutulur. Tüm asansör bileşenleri, bunların kullanımları sırasında sürekli çalışma güvenliğini sağlamak için
gerekli muayene olarak dikkate alınmıştır.

Standardda belirtilen işletme onayları, sadece asansörün servise alınmasından önce kontrol ve deneyler
sırasında değil, asansörün ömrü boyunca da muhafaza edilmelidir.

Not- Bakım gerektirmeyen bileşenler (örneğin, kullanım ömrü boyunca bakım istemez olarakmühürlenmiş),
muayeneye müsait olarak yine de gerekli görülmektedir.

0.4.5 Bileşenler, öngörülebilir çevre etkileri ve özel çalışma şartları asansörün güvenli çalışmasını
etkilemeyecek şekilde seçilmiş olmalı ve montaj edilmelidir.

0.4.6 Yük taşıyan parçaların tasarımlanması ile herhangi bir tasarlanmış aşırı yük kapasitesine ilave olarak
beyan yükünün % 0 ile % 100’ü arasındaki bütün yükler için asansörün güvenli çalışması sağlanmalıdır (bk.
Madde 5.12.1.2).

0.4.7 Bu standardın kuralları, bu standardın ve EN 81-50’nın tüm kurallarını sağlayan bir elektrik güvenlik
tertibatında veya deneye tabi turulmuş güvenlik bileşeninde arıza meydana gelme ihtimalinin (bk. Madde 5.11.2)
hesaba katılması gerektirmeyecek şekilde düzenlenmiştir.

0.4.8 Kullanıcıların, asansörlerin tasarımına uygun kullanımı sırasında, kendi ihmallerinden ve kasıtlı olmayan
ancak dikkatsizce hareketlerinden zarar görmeyecek şekilde güvenliği sağlanmış olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

0.4.9 Bir kullanıcı bazı durumlarda dikkatsiz bir hareket yapabilir. Aynı anda iki dikkatsiz hareket ve/veya
asansörün kullanma talimatının ihlali ihtimali göz önüne alınmamıştır.

0.4.10 Bakım çalışmaları sırasında, normal olarak kullanıcıların erişemeyeceği bir güvenlik tertibatı bilinçli olarak
devre dışı bırakılıyorsa, asansörün güvenli çalışması garanti edilemez. Ancak kullanıcıların güvenliğini sağlamak
için bakım talimatına uygun olarak tamamlayıcı tedbirler alınmalıdır.

Bakım personelinin bakım talimatına uygun davranacağı ve bu konuda eğitildiği kabul edilmektedir.

0.4.11 Yatay kuvvetler ve/veya enerjiler, bu standardın uygulanabilir Maddelerinde dikkate alınması için
belirtilmiştir. Genellikle, bu standardda aksi belirtilmedikçe bir şahıs tarafından uygulanan enerji, aşağıda belirtilen
eşdeğer statik kuvvetleri meydana getirir:

a) 300 N,
b) Çarpmanın meydana gelebildiği yerde: 1000 N.

0.4.12 Özel bir öneme sahip aşağıda belirtilenlerin dışındakilerle birlikte halatların tahrik kasnağı üzerinden
kontrolsuz olarak kayması dahil, tekniğin genel kurallarına ve bu standardın kurallarına göre imal edilmiş bir
mekanik tertibat, imalatçısı tarafından verilen talimatların tam olarak uygulanmış olması şartıyla tehlikenin tespit
edilmesi imkanı olmaksızın bir tehlike oluşturacak şekilde bozulamaz:

a) Askı halatlarının kopması,


b) Yardımcı halatlar, zincirler ve kayışlarla bağlantıların tümünün gevşemesi ve kopması,
c) Elektromekanik frenin, tambur veya disk üzerinde frenleme etkisi uygulamada yer alan mekanik
bileşenlerinden birinin arızalanması,
d) Tahrik kasnağı ve ana tahrik elemanları ile ilgili bir bileşenin arızalanması.
e) Hidrolik sistemde yırtılma (hidrolik ünite hariç tutulmuş),
f) Hidrolik sistemdeki küçük sızıntılar (hidrolik ünite dahil edilmiş, bk. Madde 6.3.10).

0.4.13 Kabinin, en alt durak seviyesindeki sabit konumundan serbest düşebilirliği, tampona/tamponlara çarpması
öncesi, güvenlik tertibatının kavramama ihtimali kabul edilebilir olarak değerlendirilmiştir.

0.4.14 Kabinin hızı ana elektrik şebekesinin frekansına bağlı ise bu hızın, beyan hızının % 115’ini veya muayene
kontrolü ve dengeleme v.b. için bu standardda belirtilen daha az hıza karşılık geleni aşmadığı varsayılmıştır.

0.4.15 Ağır donanımın kaldırılması için erişim vasıları sağlanmıştır (bk. Madde 0.4.2 e)).

0.4.16 Makina mekânındaki/mekânlarındaki ve kuyudaki donanımın doğru çalışmasını sağlamak için, örneğin bu
donanımlar tarafından yayılan ısı hesaba katılarak makina mekânındaki/mekânlarındaki ve kuyudaki ortam
sıcaklığının, +5 °C ile +40 °C arasında korunduğu varsayılmıştır.

Not- HD 60364-5-51, kod AA5 bakılmalıdır.

0.4.17 Kuyu, ulusal bina düzenlemelerine göre, imalatçısı tarafından belirtilen ısıl güç, asansör çevre şartları ve
Madde 0.4.16 verilen örneğin ortam sıcaklığı, nem, doğrudan güneş ışığı sınırları ve enerji tasarrufu gerekleri
nedeniyle binanın hava geçirmezliği dikkate alınarak uygun bir şekilde havalandırılmıştır.

Not- Başka bir kılavuz bilgi için Madde 0.4.2’ye ve Madde E.3’e bakılmalıdır.

0.4.18 Çalışma alanlarına erişim yolları, yeterince aydınlatılmaktadır (bk. Madde 0.4.2).

0.4.19 Bakım talimatlarına göre yerleştirildiğinde asgari geçiş yolları, koridorlar, yangından kaçışlar, v.b.;
asansörün açık kapısı/kapağı ve/veya asansör kuyusu dışındaki çalışma alanlarındaki herhangi bir koruma
vasıtası tarafından engellenmesi ortadan kaldırılmıştır (bk. Madde 0.4.2).

0.4.20 Bir asansör üzerinde aynı anda birden fazla kişi çalıştığında, kişilerin birbirleri ile haberleşmesi için yeterli
iletişim aracı sağlanmıştır.

0.4.21 Özellikle mekanik, elektriksel veya düzenli servis ve bakım sırasında kaldırılması gereken fiziksel bir
bariyer vasıtasıyla diğer tehlikelere karşı koruma sağlamak için kullanılan koruyucuların kaide sistemi, koruyucuya
veya koruyucu kaldırıldığında donanıma bağlı kalması sağlanmıştır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

0.4.22 Hidrolik asansörlerin çalışmasında kullanılan akışkanlar, EN ISO 6743-4’e göre olmalıdır.

1 Kapsam

1.1 Bu standard, düşeyden 15°’den fazla eğimli olmayan kılavuz raylar arasında halatlarla, zincirlerle veya
hidrolik ünite tertibatlarıyla asılı olan, insan veya insan ve eşya taşınması için tasarımlanmış bir kabini olan, belirli
duraklar arasında hizmet veren, halatla ve sürtünme dışı vasıtlarla tahrikli veya hidrolik tahrikli olan, kalıcı olarak
monte edilmiş yeni insan veya eşya taşıyan asansörlerin güvenlik kurallarını kapsar.

1.2 Bu standardın kurallarına ilave olarak özel durumlarda tamamlayıcı kurallar göz önüne alınmalıdır (patlama
tehlikesi olan atmosfer, sıradışı iklim şartları, deprem şartları, tehlikeli yüklerin nakliyesi, vb.).

1.3 Bu standard aşağıdakileri kapsamaz:


a) Aşağıdaki özelliklere sahip asansörleri:
1) Madde 1.1’de belirtilenlerden farklı tahrik sistemlerine,
2) Anma hızı ≤ 0,15 m/s.
b) Aşağıdaki özelliklere sahip hidrolik asansörleri:
1) Anma hızı 1 m/s aşan,
2) Basınç tahliye vanasının ayarı (Madde 5.9.3.5.3) 50 MPa aşdığı durumlara.
c) Bina kısıtlamaları ile uygulamaya konan sınırlamalar nedeniyle bazı şartlarda mevcut binalardaki2 yeni insan
veya eşya taşıyan asansörleri, EN 81-20’nin bazı gereklerini karşılamaz ve EN 81-21 dikkate alınmalıdır.
d) Paternoster, maden asansörleri, tiyatro asansörleri, otomatik depolama cihazlarıtaşıma kafesleri türündeki
taşıma cizaları, binalar ve kamu çalışma yerleri, gemilerin yük kaldırıcları, denizde arama veya sondaj platformları
için asansörler ve yük kaldırıcıları, inşaat ve bakım cihazlarını veya rüzgâr türbünlerindeki asansörleri.
e) Bu standard uygulamaya konmadan önce tesis edilen bir asansöre yapılan önemli değişiklikleri (bk. Ek C),
f) Asansörlerin nakliye, montaj, onarım ve söküm işleri sırasındaki güvenliği,
Ancak, bu standard bu konularda da faydalı bir temel olarak alınabilir.
Asansörün güvenli kullanımıyla ve bakımıyla ilgili zararlı olarak kabul edilen seviyede bulunmadığında gürültü ve
titreşimler, bu standardda söz konusu edilmemektedir (ayrıca bk. Madde 0.4.2).

1.4 Bu standardın yayımı tarihinden önce tesis edilen, insan ve eşya taşıyan asansörlere bu standard
uygulanmaz.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar


The following documents, in whole or in part, are normatively referenced in this document and are
indispensable for its application. For dated references, only the edition cited applies. For undated references, the
latest edition of the referenced document (including any amendments) applies.

EN 81-28, Safety rules for the construction and installation of lifts — Lifts for the transport of persons and
goods — Part 28: Remote alarm on passenger and goods passenger lifts

EN 81-50:2014, Safety rules for the construction and installation of lifts — Examinations and tests — Part 50:
Design rules, calculations, examinations and tests of lift components

EN 81-58, Safety rules for the construction and installation of lifts — Examinations and tests - Part 58:
Landing door fire resistance test

EN 131-2:2010+A1:2012, Ladders — Requirements, testing, marking

EN 1993-1-1, Eurocode 3 — Design of steel structures — Part 1-1: General rules and rules for buildings

2
Mevcut binalar, asansör yapımına karar verilmeden önce kullanılan veya kullanılmış olan bir yapıdır. İçi
tamamen yenilenen bir bina, yeni bir bina olarak kabul edilmelidir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

EN 10305-1, Steel tubes for precision applications — Technical delivery conditions — Part 1: Seamless cold
drawn tubes

EN 10305-2, Steel tubes for precision applications — Technical delivery conditions — Part 2: Welded cold
drawn tubes

EN 10305-3, Steel tubes for precision applications — Technical delivery conditions — Part 3: Welded cold
sized tubes
EN 10305-4, Steel tubes for precision applications — Technical delivery conditions — Part 4: Seamless cold
drawn tubes for hydraulic and pneumatic power systems

EN 10305-5, Steel tubes for precision applications — Technical delivery conditions — Part 5: Welded cold
sized square and rectangular tubes

EN 10305-6, Steel tubes for precision applications — Technical delivery conditions — Part 6: Welded cold
drawn tubes for hydraulic and pneumatic power systems

EN 12015, Electromagnetic compatibility — Product family standard for lifts, escalators and moving walks —
Emission

EN 12016, Electromagnetic compatibility — Product family standard for lifts, escalators and moving walks —
Immunity

EN 12385-5, Steel wire ropes — Safety — Stranded ropes for lifts

EN 12600:2002, Glass in building — Pendulum test — Impact test method and classification for flat glass

EN 13015, Maintenance for lifts and escalators — Rules for maintenance instructions

EN 13501-1, Fire classification of construction products and building elements — Part 1: Classification using
data from reaction to fire tests

EN 50205, Relays with forcibly guided (mechanically linked) contacts

EN 50214, Flat polyvinyl chloride sheathed flexible cables

EN 50274, Low-voltage switchgear and controlgear assemblies — Protection against electric shock —
Protection against unintentional direct contact with hazardous live parts

EN 60204-1:2006, Safety of machinery — Electrical equipment of machines — Part 1: General requirements


(IEC 60204-1:2006)

EN 60529, Degrees of protection provided by enclosures (IP Code) (IEC 60529)


EN 60664-1, Insulation coordination for equipment within low-voltage systems — Part 1: Principles,
requirements and tests (IEC 60664-1)

EN 60947-4-1:2010, Low-voltage switchgear and controlgear — Part 4: Contactors and motor —starters -
Section 1: Electromechanical contactors and motor-starters (IEC 60947-4-1:2009)

EN 60947-5-1:2004, Low-voltage switchgear and controlgear — Part 5-1: Control circuit devices and switching
elements — Electromechanical control circuit devices (IEC 60947-5-1:2003)

EN 60947-5-5, Low-voltage switchgear and controlgear — Part 5-5: Control circuit devices and switching
elements — Electrical emergency stop device with mechanical latching function (IEC 60947-5-5)

EN 61310-3, Safety of machinery - Indication, marking and actuation — Requirements for the location and
operation of actuators (IEC 61310-3)

EN 61800-5-2:2007, Adjustable speed electrical power drive systems — Part 2: Safety requirements.
Functional (IEC 61800-5-2:2007)

EN 61810-1, Electromechanical elementary relays — Part 1: General requirements (IEC 61810-1)

EN ISO 12100:2010, Safety of machinery — General principles for design — Risk assessment and risk
reduction (ISO 12100:2010)
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

EN ISO 13857:2008, Safety of machinery — Safety distances to prevent danger zones being reached by the
upper and lower limbs (ISO 13857:2008)

HD 60364-4-41:2007, Low voltage electrical installations — Part 4-41: Protection for safety — Protection
against electric shock (IEC 60364-4-41:2005)

HD 60364-4-42:2011, Low voltage electrical installations — Part 4-42: Protection for safety — Protection
against thermal effects (IEC 60364-4-42:2010)

HD 60364-6:2007, Low voltage electrical installations — Part 6: Verification (IEC 60364-6:2006)

IEC 60227-6, Polyvinyl chloride insulated cables of rated voltages up to and including 450/750 V — Part 6: Lift
cables and cables for flexible connections

IEC 60245-5, Rubber insulated cables – Rated voltages up to and including 450/750 V – Part 5: Lift cables

IEC 60417, Database — Graphical symbols for use on equipment

IEC 60617, Graphical symbols for diagrams

ISO 1219-1, Fluid power systems and components — Graphic symbols and circuit diagrams — Part 1:
Graphic symbols for conventional use and data-processing applications

3 Terimleri ve tarifleri
Bu standardın amaçları bakımından, aşağıdaki terimler ve tarifler uygulanır.

3.1 Park alanı


Kabin girişi veya alt durak kapısı eşiğinden aşağı doğru düşey doğrultuda uzanan düzgün bir kısım.

3.2 Yetkili kişi


Bakım, muayene veya kurtarma çalışmasının yapılmak üzere yasaklı alana (makina alanları, kasnak dairesi ve
asansör kuyusu) giriş için asansörün çalıştırmasından ve kullanılmasından sorumlu olan gerçek ve tüzel kişinin
müsaadesine sahip kişi.

Not- Yetkili kişi, yetkilendirildikleri görevler için yetkin olmalıdırlar (ayrıca bk. Madde 3.7).

3.3 Kullanılabilir kabin alanı (available car area)


Asansörün çalışması sırasında yolcu ve yükler için kullanılabilir olan kabinin alanı.

3.4 Dengeleme ağırlığı


Kabin ağırlığının tümünü veya bir kısmını dengeleyerek enerji tasarrufu yapan kütle.

3.5 Tamponlar
Akışan sıvıların veya yayların (veya benzer digger vasıtaların) kullanan bir frenleme vasıtası içeren ve hareket
sonunda durdurma tamponu.

3.6 Kabin
Insanları ve/veya digger yükleri taşıyan asansörün bölümü.

3.7 Yetkin kişi


Güvenliğe göre sağlanan gerekli talimatlarla, kullanıcıların kurtarılması veya bakım veya muayene için gerekli
çalışmaları yerine getiren, uygun eğitim almış ve bilgi ve pratik tecrübe ile nitelikli kişi.

Not- Yetkin kişinin sertifikasyonu için ulusal bir düzenleme gerekli olabilir.

3.8 Karşı ağırlık


Halatlı tahriki sağlayan kütle.

3.9 Doğrudan hareket eden asansör


Piston veya silindirin, kabine veya bunun eşiğine doğrudan bağlandığı hidrolik asansörü.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

3.10 Aşağı yönlü vana


Kabinin alçalmasını kontrol etmek için hidrolik donanımındaki elektrikle kumanda edilen vana.

3.11 Tahrik kontrol sistemi


Makinanın çalışmasını kontrolünü yapan ve izleyen sistem.

3.12 Elektrikli sürünme önleyici sistemi


Sürünme tehlikesine karşı hidrolik asansörlerde alınan terdbirlerin bileşimi.

3.13 Elektrik güvenlik zinciri


Elektrik güvenlik cihazlarının biri etkin hale getirildiğinde asansörü durduracak şekilde sisteme bağlanmış olan bu
cihazların tümü.

3.14 Tam yük basıncı


En yüksek durak seviyesinde durmakta olan kabin ve anma yükünde boru donanımı, hidrolik ünite tertibatı, vana
bütünü üzerine uygulanan statik basıncı v.b.

3.15 Eşya taşıma asansörü


Genelikle, insanların nezaretinde eşyaların nakliyesi için esas olarak tasarlanmış asansör.

3.16 Kılavuz rayları


Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığına kılavuzluk eden sabit asansör bileşenleri.

3.17 Kuyu üst boşluğu (headroom)


Kabinin gittiği en üst durak seviyesi ile kuyu tavanı arasındaki asansör kuyusu kısmı.

3.18 Hidrolik asansör


Doğrudan veya dolaylı olarak kabinin üzerinde etkili olan bir hidrolik ünite tertibatına (çok yönlü motorlar,
pompalar ve/veya hidrolik piston ve silindir tertibatları kullanılabilir) hidrolik akışkanı ileten elektrikle tahrik edilen
bir pompadan kaldırma gücünü alan asansör.

3.19 Dolaylı olarak hareket ettirilen asansör


Piston veya silindirlerin, askı vasıtalarıyla (halatlar, zincirler) kabin eşiğine veya kabine bağlandığı hidrolik asansör.

3.20 Montajcı
Asansör için binada ayrılmış son yere asansörü kurmak ve çalıştırmak için sorumluluk alan gerçek veya tüzel kişi.

3.21 Anlık güvenlik tertibatı


Kılavuz raylar üzerindeki frenleme (tam kavrama) hareketinin anlık gerçekleştiği bir güvenlik tertibatı.

3.22 Hidrolik ünite (jack)


Silindir ve pistonun bileşiminden meydana gelen bir hidrolik çalıştırma ünitesi.

3.23 Lamine cam


Her bir tabakanın bir veya daha fazla plastik veya sıvı ara tabaka maddesi ile birleştirilmesiyle meydana gelen iki
veya daha fazla cam tabakası montajı.

3.24 Seviyeleme
Duraklarda durma hassasiyetini iyileştiren bir sistem.

3.25 Seviyeleme doğruluğu


Kabine yükleme ve boşaltma yapıldığı esnada kabin eşiği ile durak zemini eşiği arasındaki düşey mesafe.

3.26 Tahrik makinası (asansör makinesi)


Pompa, pompa motoru ve kumanda vanalarından (hidrolik tahrikli asansörde) ihtiva eden veya tüm motor, dişli
kutusu, fren mekanizması, kasnak/dişli ve tambur (halat tahrikli veya sürtünme dışı vasıtalarla tahrikli asansör) içeren
asansörü hareket ettiren ve durduran ünite.

3.27 Makina dairesi


Tavan, duvar ve erişim kapı/kapılarıyla tam olarak muhafaza altına alınan ve makinanın bütün veya kısmi olarak
yer aldığı makine alanı.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

3.28 Makinalar
Kumanda pano/panoları, tahrik sistemi, asansör tahrik makinası, ana anahtar/anahtarlar ve acil durum çalışması
için vasıtalar türündeki donanım.

3.29 Makine alanı


Asansör kuyusu içinde veya dışında makine ile ilişkili çalışma alanları dâhil makinaların tümünün veya bir
bölümün yerleştirildiği alan/alanlar.

Not- Bir makine kabini ilişkili olduğu çalışma alan/alanları ile birlikte, bir makine olarak kabul edilir.

3.30 Bakım
Asansörün ömür çevrimi boyunca ve montajının tamamlanmasından sonra tesisin ve bileşenlerinin güvenliğini ve
tasarlanmış fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlamak için gerekli tüm çalışmalar.

Bakım aşağıdakileri kapsayabilir:

a) Yağlama, temizleme, v.b.,


b) Kontroller,
c) Kurtarma çalışmalarını,
d) Uyum ve ayar işlemleri,
e) Tesisin karakteristiğini etkilemeyen ve aşınma veye yırtılma nedeniyle meydana gelebilen bileşenlerdeki
değişmeler veya tamiri.

3.31 Geri dönüşsüz vana


Sadece bir yönde akışa müsaade eden vana.

3.32 Tek yönlü debi sınırlama vanası


Hidrolik akışını bir yönde serbest bırakan, diğer yönde izin vermeyen vana.

3.33 Aşırı hız regülâtörü


Asansör önceden bellirlenmiş hıza ulaştığında, asansörün durmasına neden olan ve gerektiğinde güvenlik tertibatını
çalıştıran bir tertibat.

3.34 Taşınılan insan


Asansör kabini ile taşınılan her kişi.

3.35 Tutucu tertibat (pawl device)


Kabinin aşağı yönde kontrolsüz hareketini durdurmaya ve sabit destekler üzerinde onu sabit tutmaya yarayan
mekanik bir tertibat.

3.36 Kuyu alt boşluğu


Kabinin gittiği en alt durak seviyesinin altında bulunan asansör kuyusu kısmı.

3.37 Sürtünme dışındaki vasıtalarla tahrikli asansör (tambur tahriki dahil)


Asansörün doğrudan tambur ve halatlar veya dişliler ve zincirler ile tahrik edilen asansör.

3.38 İlk işlem


Kabin kapı bölgesinde ve kapılar kapalı ve kilitli değilken, normal çalışma için makinaya ve fren/hidrolik vanaya
çalışması için elektrik enerjisi verilmesi.

3.39 Basınç kontrol vanası


Hidrolik sıvıyı tahliye ederek önceden belirlenmiş bir değere basıncın sınırlayan vana.

3.40 Asansörlerin güvenlikle ilgili uygulamaları için programlanabilir elektronik sistem


(PESSRAL)
Çizelge A.1’de listelenen güvenliğe ilişkin uygulamalarda kullanılan ve güç kaynakları, algılayıcılar, diğer veri giriş
cihazları, veri yolları, diğer iletişim yolları, tahrik ediciler ve verim (çıkış) cihazları gibi sistemin tüm elemanları dâhil
olmak üzere bir veya daha fazla programlanabilir elektronik cihazdan oluşan kumanda, koruma veya izleme sistemi.

3.41 Aşamalı güvenlik tertibatı


Karşı veya dengeleme ağırlığında meydana gelen kuvvetlerin kabul edilebilir bir değerde sınırlandırılması için özel
önlemlerin alınmasını ve kılavuz rayları üzerinde frenleme etkisi ile yavaşlamanın gerçekleştirilmesini sağlayan bir
güvenlik tertibatı.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

3.42 Kasnak dairesi


Kasnakların yerleştirildiği ve aşırıhız regülâtörünün de bulunduğu ancak tahrik makinasının bulunmadığı oda.

3.43 Beyan yükü


Taşıma tertibatlarını içerebilen ve normal çalışmayı gerçekleştirilmesini sağlamak için tasarımlanan yük (bk. Madde
0.4.2).

3.44 Beyan hızı


Donanımın imal edilmesi ile ilgili kabinin, metre/saniye olarak ifade edilen kabin hızı v değeri:

Not- Hidrolik tahrikli asansörler için:

 vm Yukarı yön beyan hızı (m/s),


 vd Aşağı yön beyan hızı (m/s),
 vs Beyan hızları vm ve vd ‘den büyük olanının değeri (m/s).

3.45 Otomatik seviyeleme


Asansör durduktan sonra, yükleme ve boşaltma sırasında düzeltilmiş durdurma konumunu sağlamak için çalışma.

3.46 Kurtarma çalışması


Kabin ve kuyu içinde mahsur kalmış kişiyi güvenli bir şekilde kurtarmak için yetkin kişi tarafından gerçekleştirilen
gerekli özel faaliyetler.

3.47 Debi sınırlama vanası (restrictor)


Kısıtlanmış bir kesitle giriş ve çıkışı birbirine bağlı olan vana.

3.48 Boru patlama vanası (rupture valve)


Önceden belirlenen akış yönünde büyük bir akışın neden olduğu basınç ayarlanan bir değeri aştığında otomatik
olarak kapanacak şekilde tasarımlamlanmış vana.

valve designed to close automatically when the pressure drop across the valve, caused by the increased flow in a
pre-determined flow direction, exceeds a pre-set amount

3.49 Güvenlik donanımı


Bir elektrik güvenlik cihazının gereksinimini yerine getirmek için gerekli olan kontaklar ve/veya elektronik bileşenleri
içeren donanım.

3.50 Güvenlik bileşeni


Kullanım sırasında bir güvenlik fonksiyonunu yerine getirmek için sağlanan3 bileşen.

3.51 Güvenlik tertibatı


Aşırı hız veya askı tertibatının kopması halinde devreye girerek kılavuz raylar üzerinde kabin, karşı ağırlık veya
dengeleme ağırlığını sabit tutan ve aşağı yönde durdurmak için mekanik bir tertibat.

3.52 Tam güvenlik seviyesi (SIL)


Tam güvenlik seviyesi 1 en düşük, tam güvenlik seviyesi 3 en yüksek seviyeyi temsil eden ve güvenlikle ilgili
programlanabilir elektronik sisteme tahsis edilmiş güvenlik fonksiyonlarının tam güvenlik gereklerinin belirlenmesi
için tedbir seviyesi (muhtemelen üçünden birine).

3.53 Güvenlik halatı


Askı tertibatının arızası durumunda güvenlik tertibatını çalıştırmak için kabine, karşı ağırlığa veya dengeleme
ağırlığına bağlanmış yardımcı halat.

3.54 Kapama vanası


Her iki yönde hidrolik akışına izin veren veya akışı engelleyen, el ile çalıştırılan iki yollu vana.

3.55 Tek yönde etkili hidrolik tertibat


Hidrolik sıvı etkisi ile bir yöndeki yer değiştirmenin sağlandığı ve yer çekimi etkisiyle diğer yöndeki yer
değiştirmenin sağlandığı hidrolik tertibat.

3
Asansör Direktifi kapsamında, güvenlik tertibatı, hız regülatörü, durak kapı kilitleri v.b. içeren güvenlik bileşenleri
olarak kabul edilen unsurların bir listesi vardır.Bu standarddın amaçları bakımından diğer bileşenler, bunların
güvenli çalıştığı tip deneyleri ile belgelendirmek hedeflendiğinde güvenlik bileşenleri olarak da kabul edilebilir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

3.56 Askı (sling)


Askılama vasıtasıyla bağlanmış ve kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığını taşıyan metal çerçeve. Bu askı,
kabin gövdesinin (mahfazasının –kapağı- duvar) bir parçası da olabilir.

3.57 Özel alet


Güvenli çalışma şartlarında donanımın kalmasını sağlamak için veya kurtarma çalışmalarında gerekli olan
donanıma mahsus bir alet.

3.58 Durma doğruluğu


Gidilmesi istenen katta kumanda sistemi tarafından kabinin durdurulduğu ve kapıları tamamen açık konumda iken
kabin eşiği ile kat zemini (durak) eşiği arasındaki düşey mesafe.

3.59 Halatlı tahrikli asansör


Tahrik makinası kasnağının kanalları içinde sürtünme ile tahrik edilen kaldırma halatlarına sahip asansör.

3.60 Kabinle hareket eden bükülgen kablo (travelling cable)


Kabin ile sabit bir bağlantı noktası arasındaki çoklu kablolar içeren esnek elektrik kablosu.

3.61 Tip inceleme sertifikası


İncelemesi yapılan örnek asansöre uygulanabilir hükümlere bu asansörün uygunluk tespiti yapılarak
sertifikalandırılması için bir tip incelemesi gerçekleştiren onaylanmış kuruluş tarafından hazırlanan belge.

Not- Onaylanmış kuruluşun tip inceleme süreci ve tanımı için EN 81-50’ye bakılmalıdır.
non-commanded movement of the car with doors open within the door zone away from the landing, excluding
movements resulting from loading/unloading operation

3.62 İstenmeyen kabin hareketi


Yükleme/boşaltma çalışması sonucu hareketler hariç olmak üzere kat durağı kapı bölgesinden uzakta kapıların
açılması ile ilgili kabinin kontrol dışı hareketi.

3.63 Kilit açılma bölgesi


Durak seviyesinin altında ve üstünde bulunması gereken ve kabin tabanın, durak kapısı kilidinin açılması ile ilgili
etkinleştirmeyi sağlaması gereken bölge.

3.64 Kullanıcı
Asansör içinde bulunan, kabinin durağa gelmesini bekleyen ve yetkili kişiler dahil asansörün montajını, servisini
ve kullanımını yapan kişiler.

3.65 Kuyu
Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının içinde hareket ettiği boşluk. Bu boşluk; genellikle kuyu alt boşluğu
dibi, duvarları ve tavanı ile sınırlanmıştır.

4 Önemli tehlikelerin listesi


Bu Madde, tehlikenin ortadan kaldırılması veya azaltılması eylemlerini gerektiren makinaların bu tipi için önemli
olan tehlike değerlendirilmesi ile belirlenen ve bu standardın kapsamı ile ilgili olanlar ile birlikte önemli tehlikeler,
tehlikeli durumlar ve olayları içermektedir (bk. Çizelge 1).
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 1- Önemli tehlikelerin listesi


No EN ISO 12100:2010’nun Ek B’sinde listelenmiş olan tehlikeler İlgili maddeler

1 Aşağıdakiler nedeniyle mekanik tehlikeler:

İvmelenme,ivmelenememe (kinetik enerji) 5.2.5; 5.3.6, 5.5.3; 5.6.2;


5.6.3; 5.6.6; 5.6.7; 5.8.2;
Sabit bir parçaya harekelli bir elemanın yaklaşımı 5.9.2;
5.2.5; 5.2.6; 5.5.8
5.9.3
Nesnelerin düşmesi 5.2.5; 5.2.6
Yer çekimi (depolanan enerji) 5.2.5
Yerden yükseklik 5.3; 5.4.7; 5.5; 5.6
Yüksek basınç 5.4.2; 5.9.3; See also 1.3
Hareketli elemanlar 5.2; 5.3; 5.4; 5.5; 5.6; 5.7; 5.8
Dönen elemanlar 5.5.7; 5.6.2; 5.9.1
Pürüzlü, kaygan yüzey 5.2.1; 5.2.2; 5.4.7
Keskin kenarlar Kast edilmiş değil – bk. 5.1.1

Denge See 0.4.3


Dayanıklık See 0.4.3
Çarpışma tehlikesi 5.2.5; 5.3
Kesilme tehlikesi 5.3
Dolanma tehlikesi 5.5.7; 5.6.2; 5.9.1
Tehlikeye yaklaşma veya yakalanma 5.2.1; 5.3.1; 5.3.8; 5.4.11;
5.5.3; 5.5.7; 5.6.2; 5.9.1;
Darbe tehlikesi 5.10.5;
5.8
5.12.1
- Kişilerin kayması, hata yapması ve düşmesi (makina ile ilgili) 5.2.1; 5.2.2; 5.3.11; 5.4.7; 5.3;
5.5; 5.6
- Hareketlerin control edilemeyen dalgalanmaları (büyüklüğü) 5.2.1; 5.2.5; 5.5.6; 5.8
-Parçaların yeersiz mekanik dayanmından oluşan Bk. 0.4.3
- Kasnak, tamburların yetersiz tasarımdan oluşan 5.5.3
- Kişilerin taşınması sırasında kişinin düşmesi 5.3; 5.4.3; 5.4.6; 5.4.7
2 Ekektrik tehlikeleri
Ark 5.11.2
Elektrikli parçalar 5.2.6; 5.11.2; 5.12.1
Aşırı yük 5.10.4
Arıza şartlarında elektrikli hale gelen parçalar 5.10.1; 5.10.2; 5.10.3; 5.11.2
Kısa devre 5.10.3; 5.10.4, 5.11.1; 5.11.2
Isıl ışınım 5.10.1
3 Isıl tehlikeler
Alev 5.3.6
Yüksek veya düşük sıcaklığa sahip nesneler veya malzemeler 5.10.1
Isı kaynaklarından ışınım 5.10.1
4 Gürültüden dolayı oluşan tehlikeler İlgili değil (bk. Madde 1.3)
5 Titreşimden dolayı oluşan tehlikeler İlgili değil (bk. Madde 1.3)
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 1’in devamıdır.

No EN ISO 12100:2010’nun Ek B’sinde listelenmiş olan tehlikeler İlgili maddeler


6 Radyasyondan dolayı oluşan tehlikeler
Alçak frekanslı elektromanyetik radyasyon 5.10.1.1.3

Radyo frekanslı elektromanyetik radyasyon 5.10.1.1.3


7 Malzemelerden ve maddelerden oluşan tehlikeler
Yanma 5.4.4
Toz 5.2.1
Patlama Asıl hedef değil (bk. Madde
Elyaf 1.2)
0.4.3
Alevlenebilirlik 5.9.3
Hidrolik sıvı 0.4.22; 5.2.1
8 Makina tasarımında ihmal edilen ergonomic prensiblerden dolayı oluşan
tehlikeler örneğin, aşağıdakilerden oluşan tehlikeler gibi

Erişim 5.2.1; 5.2.2; 5.2.4; 5.2.5;


5.2.6; 5.6.2; 5.9.3; 5.12.1
Göstergeler ve görsel ekran ünitelerinin tasarımı veya yerleşimi 5.2.6; 5.3.9; 5.12.1.1; 5.12.4

Kontrol tertibatının tasarımı, yerleşimi veya tanımlanması 5.4.8; 5.10.5; 5.10.8; 5.10.10;
5.12.1.1; 5.12.1.5
Efor 5.2.1; 5.2.3; 5.2.5; 5.2.6;
5.3.8; 5.3.12; 5.3.14; 5.4.7;
Yerel aydınlatma 5.9.2
5.2.1; 5.2.2; 5.2.6; 5.3.10;
5.4.10; 5.10.1; 5.10.5;
5.10.7;
Tekrarlanan etkinlik 5.12.1
5.10.8
Görünürlük 5.2.5; 5.9.1; 5.12.1
9 Makinanın kullanıldığı bölgedeki çevre ile ilgili tehlikeler

Toz ve sis 5.2.1


Elektromanyetik bozunum 5.10.1
Nem 5.2.1, 5.2.6
Sıcaklık 5.2.1; 5.2.6; 5.3.12; 5.9.3;
Su 5.10.4
5.2.1; 5.2.6
Rüzgar 5.7.2.3.1 a) 2)
Elektrik güç besleme arızası 5.2.1; 5.2.3; 5.2.4; 5.2.5;
5.2.6; 5.3.12; 5.4.3; 5.4.6;
5.6.2;
Kontrol devresi arızası 5.6.7
5.9.2; 5.9.3; 5.12.1; 5.12.3
Bir enerji kesilme sonrası enerji beslemesinin yeniden verilmesinde oluşan 5.2.1; 5.2.6; 5.4.7; 5.6.2;
beklenmeyen çalıştırılma, beklenmeyen aşırı çalışma / aşırı hız (veya her hangi 5.6.5; 5.6.6; 5.6.7; 5.8;
benzer bozulma) 5.10.5;
5.12.2

5 Güvenlik gerekleri ve/veya koruma önlemleri


5.1 Genel

5.1.1 İnsan ve eşya taşıyan asansörler, aşağıdaki maddelerde verilen güvenlik gereklerine ve/veya koruma
önlemlerine uygun olmalıdır. Buna ilave olarak, insan ve eşya taşıyan asansörler, bu standard tarafından
kapsanmayan (örneğin, keskin kenarlar) ancak önemli olmayan ilgili tehlikeler için EN 12100:2010’nun
prensiplerine gore tasarımlanmış olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.1.2 Tüm etiketler, bildirimler, işaretlemeler ve çalışma talimatları, kalıcı olarak sabitlenmiş, silinmez, okunaklı
ve anlaşılır (gerektiğinde işaretlerin veya sembollerin ilave edilmesi) olmalıdır. Bunlar, dayanıklı mazemeden
yapılmalı, görünür bir yere yerleştrilmeli ve asansörün montajı yapıldığı ülkenin kabul edilmiş
lisanında/lisanlarında yazılmış olmalıdır.

5.2 Kuyu, Makine alanları ve kasnak dairesi

5.2.1 Genel hükümler


5.2.1.1 Asansör donanımının düzenlenmesi

5.2.1.1.1 Tüm asansör donanımı, kuyuda veya makina alanlarında veya kasnak dairesinde yerleştirilmelidir.

5.2.1.1.2 Değişik asansörlerin parçaları, makina ve/veya kasnak dairesinde mevcutsa, her bir asansör, tüm
parçaları (makina kumandalar, aşırı hız regulatörü, anahtarlar, v.b.) için istikrarlı bir şekilde kullanılan bir
numarayla, harfle veya renkle tanımlanmış olmalıdır.

5.2.1.2 Kuyu, makina ve kasnak dairelerinin özel kullanımı

5.2.1.2.1 Kuyu, makina ve kasnak daireleri, asansörlerden farklı amaçlar için kullanılmamalıdır. Bunlar,
kanallar, kablolar veya tertibatlar (cihazlar) içermemelidir..

Asansör kuyusu, makinası ve kasnak daireleri bununlabirlikte şağıdakileri içerebilir:

a) Bu alanların soğutulması veya ısıtılması için donanım, buharlı ısıtma ve yüksek basınçlı suyla ısıtma hariç.
Bununla birlikte, ısıtma donanımlarının herhangi bir kontrol ve ayar tertibatları, kuyu dışına yerleştirilmelidir.

b) Elektrik donanımı için uygun ve kazayla darbelere karşı uygun korunmuş, yüksek çalışma sıcaklıklarına
sahip (örneğin, 80° C üstü) yangın detektörleri veya söndürücüleri,

Yangın söndürücü sistemler kullanıldığında, bu yangın söndürücülerin etkin hale gelmesi, sadece asansör durakta
duruyorken ve asansör elektrik beslemesi ve aydınlatma donanımı otomatik bir şekilde yangın veya duman tespit
sistemi tarafından kapatıldığında mümkün olmalıdır.

Not- Bu tür duman, yangın tespiti ve yangın söndürücü sistemleri, bina yönetimi sorumluluğundadır.

5.2.1.2.2 Makine daireleri, asansörlerin diğer çeşitleri için (örneğin, sadece asansör eşyaları) makinalar
içerebilir.

5.2.1.2.3 Madde 5.2.5.2.3’e göre kısmi olarak kapatılmış asansör kuyuları durumunda bu kuyu, aşağıdaki
alanlar olarak kabul edilir:

a) Kapamalar mevcutsa, iç kapama,

b) Kapamaların eksik olması durumda, asansörün hareket edebilir bileşenlerinden 1,50 m yatay mesafe
dâhilinde olma.

5.2.1.3 Kuyu, Makine alanları ve kasnak dairesinin havalandırması


Kuyu, Makine alanları ve kasnak dairesi, asansöre ait olandan farklı dairelerin havandırmasını sağlamak için
kullanılmamalıdır.

Havalandırma, motorlar ve donanım, elektrik kabloları, v.b. birlikte toz, zararlı dumanlar ve nemden korunmuş
olacak şekilde olmalıdır.

Not- Başka kılavuz bilgi için Madde E.3’e bakılmalıdır.

5.2.1.4 Aydınlatma

5.2.1.4.1 Kuyuda, kabinin kuyu içerisinde gidip gelmesi esnasında kabinin her hangi bir konumunda ve tüm
kapılar kapalı olduğunda bile aydınlatma aşağıdaki yoğunluğu sağlayacak şekilde, kalıcı monte edilmiş elektrik
aydınlatması sağlanmış olmalıdır.

a) En az 50 lux, düşey izdüşümü içerisinde kabin tavanı üstünde 1,0 m,

b) En az 50 lux, çalışma alanları arasında bir kişinin ayakta durabildiği, çalıştığı ve/veya hareket edebildiği her
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

yerde kuyu alt boşluğu tabanı üstünde 1,0 m,

c) Kabin veya bileşenlerin oluşturduğu gölgelerin haricinde, a)’da ve b)’de belirtilen yerlerin dışında en az 20 lux.

Bunu başarmak için, yeterli sayıda lambalar, kuyu boyunca takılmalı ve ilave olarak lamba/lambalar gerekli
olursa, kuyu aydınlatma sisteminin bir parçası olarak kabinin üst tavanına takılabilir.

Aydınlatma elemanları, mekanik hasara karşı korunmuş olmalıdır. Bu aydınlatma tedariki, Made 5.10.7.1’e uygun
olmalıdır.

Not- Özel görevler için geçici ilave aydınlatma gerekli olabilir (örneğin, el lambası gibi).

Lux seviyesi okunması yapıldığında ışık ölçer, en kuvvetli ışık kaynağının karşısına yerleştirilmelidir.

5.2.1.4.2 Makine alanları ve kasnak dairesi, kat seviyesinin her yerinde bir kişinin çalışması için ihtiyacı olan en
az 200 lux ve çalışma alanları arasında hareket etmesi için kat seviyesinde 50 lux yoğunluğunda kalıcı montajı
yapılmış elektrik aydınlatmasına sahip olmalıdır. Bu aydınlatma tedariki, Madde 5.10.7.1’e uygun olmalıdır.

Not- Bu aydınlatma, kuyu aydınlatmasının bir parçası olabilir.

5.2.1.5 Makina alanları ve kasnak dairelerinde ve kuyu alt boşluğundaki elektrik donanımı

5.2.1.5.1 Kuyu alt boşluğunda aşağıdakiler olmalıdır:

a) Kuyu alt boşluğu tabanından ve kuyu alt boşluğuna kapı/kapılar açılması halinde Madde 5.12.1.11’de verilen
gereklere uygun görünebilir ve erişebilir durdurma cihaz/cihazları. Durma cihaz/cihazları aşağıdaki şekilde
yerleştirilmelidir:

1) 1,6 m’ye eşit veya daha az derinliğe sahip kuyu alt boşluğu için durdurma anahtarı aşağıdaki şekilde
olmalıdır:

— En düşük kat durağı üstünde asgari 0,40 m ve kuyu alt boşluğu tabanından azami 2,0 m düşey mesafe
içinde,
— Kapı çerçevesi iç kenarından azami 0,75 m yatay mesafe içinde.

2) 1,60 m den daha büyük derinliğe sahip kuyu alt boşluğu için iki durdurma anahtarı aşağıdaki gibi
sağlanmalıdır:

— En düşük durak tabanı üstünde asgari 1,0 m dikey mesafe içinde ve kapı çerçeve iç kenarından azami 0,75
m yatay mesafe içinde daha üst anahtar,

— Bir sığınak alanından kullanlıbilir (girilebilir) kuyu boşluğu tabanı üstünde 1.20 m azami dikey mesafesi
içinde daha altta biri.

3) Durak kapılarından farklı kuyu boşluğuna erişim kapısı olması halinde, kuyu boşluğu tabanından 1,20 m
yüksekteki erişim kapı çerçevesi iç kenarından azami 0,75 m yatay mesafe içinde bir tek durdurma anahtarı
sağanmalıdır.

Kuyu boşluğuna verilen girişin aynı seviyesinde iki durak kapısı bulunması durumunda, bunlardan biri, giriş
donanımına sahip kuyu boşluğuna giriş kapısı olarak belirlenmelidir.

Not- Durdurma anahtarı, b)’de gerekli görülen muayene konumuyla birleşik olabilir.

b) Sığınma alanının 0,30 m içinde çalıştırılabilir Madde 5.12.1.5’e göre kalıcı montajı yapılmış muayene kontrol
istasyonu,

c) Bir soket çıkışı (Madde 5.10.7.2);

d) Giriş kat seviyesi üstünde asgari 1,0 m yüksekliğinde ve kuyu boşluğu erişim kapısı çerçevesi iç kenarından
0,75 m azami yatay mesafesi içinde konumlandırılmış kuyu aydınlatması (Madde 5.2.1.4.1) anahtarlama
vasıtaları,

5.2.1.5.2 Makine alanlarında ve kasnak dairelerinde aşağıdakiler bulunmalıdır:

a) Alanların ve boşlukların aydınlatma kumandası için uygun yükseklikte her bir erişilebilir noktaya yakın
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

yerleştirilmiş ve sadece yetkili kişilerce erişilebilir bir anahtar,

b) Her bir çalışma alanı için uygun bir yerde sağlanmış en az bir soket çıkışı (Madde 5.12.1.11),

c) Erişimin her bir noktasına yakın, kasnak dairesinde montajı yapılmış ve Madde 5.12.1.11’e uygun bir
durdurma cihazı.

5.2.1.6 Acil çıkış


Kuyuda mahsur kalmış kişi/kişilerin kurtulması için hiçbir vasıta sağlanmamışsa, EN 81-28 göre alarm sistemi için
sığınma alanından/alanlarından çalıştırılabilir alarm başlatma cihazları, mahsur kalma tehlikesinin bulunduğu
yerlerde montajı yapılmalıdır ( bk. Madde 5.2.1.5.1, Madde 5.2.6.4 ve Madde 5.4.7).

Kuyu alanlarının dışındaki alanlarda mahsur kalma tehlikesi varsa, bu tür tehlikeler bina sahipleri ile
konuşulmalıdır (bk. Madde 0.4.2 e).

5.2.1.7 Taşıma donanımı


Uygun şekilde yerleştirilmiş ve güvenli çalışma yükleri belirtilmiş bir veya daha fazla askı nokta/noktaları; ağır
asansör parçalarını kaldırmaya (bk. Madde 04.2 ve madde 0.4.15) imkan vermek için uygun bir şekilde
konumlandırılmış olmalı ve makina alanlarında ve gerekirse kuyu tepesinde bulunmalıdır.

5.2.1.8 Kuyunun duvarlarının, kuyu tabanının ve kuyu tavanın dayanımı

5.2.1.8.1 Kuyunun, makine alanlarının ve kasnak dairelerinin yapısı, millî bina düzenlemelerine uygun
olmalı ve tahrik makinasından, güvenlik tertibatının çalışması sırasında kılavuz raylarından, kabindeki dengesiz
yük durumunda, tamponların çalışmasından veya dengeleme halatı gergi tertibatından, kabinin yükleme ve
boşaltılmasından v.b. gelebilir yüklere en azından dayanabilecek şekilde olmalıdır (ayrıca bk. Madde E.1).

5.2.1.8.2 Kuyunun duvarları,, 0,30 m x 0,30 m daire veya kare alanı üstünde düzgün dağıtılmış 1000 N kuvvet,
her iki yüzde herhangi bir nokta da duvara dik açıda uygulandığında aşağıda verilen bozulmalar olmaksızın
dayabilecek şekilde mekanik dayanıma sahip olmalıdır:

a) 1 mm’den daha büyük kalıcı şekil bozulması,

b) 15 mm’den daha büyük plastik dozulma.

5.2.1.8.3 Düz veya şekil verilmiş cam paneller, lamine edilmiş camdan imal edilmelidir.
Bunlar ve bağlantı parçaları, kuyunun iç ve dış her iki tarafında herhangi bir noktadaki 0,30 mx0,30 m alan
üzerinde yatay statik 1000 N kuvvete kalıcı şekil bozukluğu olmaksızın dayanmalıdır.

5.2.1.8.4 Kuyu boşluğu tabanı; asılı kılavuz rayları hariç olmak üzere; kılavuz rayların kütlesi dolayısıyla ve ayrıca
kılavuz/kılavuzlara sabitlenmiş veya bağlanmış bileşenlere ve/veya acil durdurma (örneğin, raylar üzerinde
makine olduğunda dengeleme halatı gergi tertibatı nedeniyle tahrik kasnağındaki yük) sırasında meydana gelen
herhangi ilave reaksiyona (N) bağlı olarak oluşan ve kılavuz rayları klipsleri tarafından uygulanan kuvvet ile
güvenlik tertibatının çalışması sırasındaki tepkiye ve herhangi bir itmeye bağlı olarak oluşan herhangi bir ek yük
nedeniyle meydana gelen kuvvete her bir kılavuz rayı altında dayanabilmelidir (bk. Madde 5.7.2.3.5).

5.2.1.8.4 Kuyu boşluğu tabanı, aşağıdaki eşitlikle bulunan kabin tampon toplam sayıları arasında düzgün
dağıtılmış tam yüklü kabin kütlesi nedeniyle uygulanan statik yükün dört katını kabin tamponu
takviyesi altında dayanabilmelidir:

F 4 g n P Q



Burada,

F Toplam dikey kuvvet (N),


gn Serbest düşmenin standard ivmesi [9,81 (m/s2)],

P Boş kabinin ve kabin tarafından desteklenen bileşenlerin kütlesi, örneğin, hareketli gezici kablo
parçaları, dengeleme halatları/zincirleri (varsa), v.b. (kg
Q Anma yükü (kütle), kg.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.2.1.8.6 Kuyu boşluğu tabanı, aşağıdaki eşitlikle bulunan karşı ağırlık tampon toplam sayıları arasında
düzgün dağıtılmış karşı ağırlık kütlesi nedeniyle uygulanan statik yükün dört katını taşıyan karşı ağırlık destekleri
tamponu altında dayanabilmelidir:

F 4 g n P q Q,

Burada,

F Toplam dikey kuvvet (N),


gn Serbest düşmenin standard ivmesi [9,81 (m/s2)],
P Boş kabinin ve kabin tarafından desteklenen bileşenlerin kütlesi, örneğin, hareketli gezici kablo
parçaları, dengeleme halatları/zincirleri (varsa), v.b. (kg),
Q Anma yükü (kütle), kg,
q Anma yükünün karşı ağırlık tarafından dengelenen miktarını gösteren denge faktörü.

5.2.1.8.7 Hidrolik asansörlerde kuyu boşluğu tabanı, her bir hidrolik üniteye uygulanan yükleri ve
kuvvetlere (N) karşı bu ünite altında dayanabilmelidir.

5.2.1.8.8 Hidrolik asansörlerde,tutucu tertibatının çalışması sırasında sabitlenmiş durdurmalardan kaynaklanan


toplam dikey kuvvet, aşağıdaki formüle göre yaklaşık olarak bulunabilir:

a) Enerjiyi tutan tip tamponlarla donatılmış tutucu tertibatı:

b) Enerjiyi dağıtan tip tamponlarla donatılmış tutucu tertibatı:

F Tutucu tertibatının çalışması sırasında sabitlenmiş durdurmalardan kaynaklanan toplam dikey


kuvvet (N),
gn Serbest düşmenin standard ivmesi [9,81 (m/s2)],
n Tutucu tertibat sayısı,
P Boş kabinin ve kabin tarafından desteklenen bileşenlerin kütlesi, örneğin, hareketli gezici kablo
parçaları, dengeleme halatları/zincirleri (varsa), v.b. (kg),

Q Anma yükü (kütle), kg,

5.2.1.9 Duvarların, döşemeler ve tavanların yüzeyleri


Kuyuların, makine ve kasnak dairelerinin duvarları, döşemeleri ve tavanının yüzeyleri, toz oluşturmayan (örneğin,
çimento, tuğla veya briket) dayanıklı malzemeden olmalıdır.

Bir kişinin, çalışma alanları arasında hareket etmesi veya çalışması için gerekli döşeme yüzeyi, kaygan olmayan
malzemeden olmalıdır.

Not 1- Kılavuz bilgi için EN ISO 14122-2, Madde 4.2.4.6 bakılmalıdır.

Çalışma alanlarının zemini, herhangi bir tampon ve kılavuz ray temeli ve su tahliye (cihazı (tertibatı) hariç olmak
üzere yaklaşık seviyesinde olmalıdır.

Kılavuz ray bağlantı elemanları, tamponlar, herhangi bir bariyer v.b. mnotajının yapılmasından sonra, kuyu
boşluğuna, su sızıntısı (birikintisi) engellenmiş olmalıdır.

Hidrolik asansörlerde güç ünitesi yerleştirildiği yerdeki alan ve kuyu boşluğu, bir sızıntı veya kaçağı olduğunda bu
sızıntı ve kaçak engelenecek şekilde ve makinaların yerleştirildiği bu alanlarda tüm biriken sıvının tahliyesi
mümkün olacak şekilde tasarımlanmalıdır.

Not 2- Milli düzenlemeler, bina içinde hidrolik boru donanımı planında güvenlik gerektirebilir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.2.2 Kuyuya ve makina alanlarına ve kasnak dairesine erişim


5.2.2.1 Kuyu ve makina alanları ve kasnak dairesi ve ilgili alanlar erişebilir olmalıdır. İmkanlar, sadece yetkili
kişilerin kabin içi dışında başka alanlara da erişime müsaade edecek şekilde hazırlanmış olmalıdır.

Ayrıca Ek D’ye bakılmalıdır.

5.2.2.2 Kuyuya veya makina alanlarına ve kasnak dairesine erişime imkan veren herhangi bir kapı/kapağa bitişik
erişim yolu, kalıcı şekilde montaj edilmiş en az 50 lux şiddetindeki elektrik lambası tesisatı ile aydınlatılmış
olamlıdır..

Not- Milli düzenlemeler, 50 lux’den daha büyük aydınlatma seviyesi gerektirebilir.

5.2.2.3 Bakım ve kurtarma için tasarımlanan asansör erişimleri özel tesis sayesinde gerçekleşiyorsa, bu durumda
yetkili kişilerin tesise kalıcı erişimi ve ilgili talimatlar sağlanmış olmalıdır.

İmalatçı/montajcı, girişle, yangınla, insan sıkışması ve ayrıca özel tesis içinden asansöre doğrudan servis ile ilgili
güvenlik problemleri ile ilgili sözleşmenin farkında olması için bina tasarımcısına/mimarına/sahibine bilgilendirme
yapmalıdır (bk. Madde 0.4.2 ilişkiler).

Not- Özel tesislerle giriş, milli düzenlmelere tabi olabilir.

5.2.2.4 Kuyu boşluğuna girmek için vasıtalar, asağıdakileri içermesi sağlanmalıdır:

a) Kuyu derinliğ 2.5 m aşması durumunda giriş kapsı,

b) Kuyu derinliğ 2.5 m aşmadığı durumunda bir giriş kapısıyla veya kuyu içinden bir taşınabilir merdivenle
durak kapısından kolayca erişilebilirliği.

Herhangi kuyu başluğuna giriş kapısı, Madde 5.2.3’ün gereklerine uyumlu olmalıdır. Taşınabilir merdivenler, Ek
F’ye uygun olmalıdır.

Asansörün hareketli parçaları ile çarpışma konumunda taşınabilir merdiven kullanımındaki taşınabilir merdivenin
bir riske sahip olması halinde, bu taşınabilir merdiven depolama konumunda değilse, asansörü çalışmasından
engellemek için Madde 5.11.2’ye uygun olarak elektrikli güvenlik cihaz/cihazlarla donatılmalıdır.

Kuyu boşuğu tabanında taşınabilir merdiven depolanmışsa ve depolanma konumunda bulunduğunda tüm kuyu
boşluğu sığınma alanları korunmuş olmalıdır.

5.2.2.5 Makina alanlarına ve kasnak alanlarına bir kişinin girmesi için giriş güvenliği sağlanmalıdır. Bu erişim
tercihan tamamen merdivenlerle sağlanmalıdır Sabit merdiven konulmasının mümkün olmadığı durumlarda,
aşağıdaki gerekleri sağlamak için taşınabilir merdivenler kullanılmalıdır:

a) Makina alanlarına ve kasnak dairesine girişin, merdivenle erişebilirlik seviyesinin üstünde 4m’den daha büyük
sağlanmış olmamalıdır.

Merdivenle 3 m yüksekliği aşan girişlerde düşme güvenliği sağlanmış olmalıdır.

b) Taşınabilir merdivenler, hareket etmeyecek bir şekilde kalıcı olarak veya en az halatla veya zincirle girişe
tespit edilmelidir.

c) Yükseklikleri 1,50 m den büyük olan taşınabilir merdivenler, yatayla 65° ilâ 75° bir açı oluşturacak şekilde
olmalı ve girişe yerleştirildiğinde kaymaya, devrilmeye elverişli olmamalıdır.

d) Taşınabilir merdivenin serbest genişliği en az 0,35 m, basamakların derinliği en az 25 mm , düşey duran


taşınabilir merdiven olması durumunda basamaklar ile duvar arasındaki mesafe en az 0,15 m olmalıdır.
Basamaklar 1500 N az olmayan yüke göre tasarımlanmalıdır.

e) Taşınabilir merdivenin üst ucuna yakın bir yerde, elin kolayca ulaşabileceği mesafede en az bir adet tutamak
bulunmalıdır.

f) Taşınabilir merdivenin çevresinde 1,5 m yatay mesafe içinde, taşınabilir merdiven yüksekliğinden daha fazla
yükseklik nedeniyle düşme riski engellenmiş olmalıdır.

Not- Milli bina düzenlemeleri, sadece merdivenlerle girişi gerektirebilir.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.2.3 Giriş ve acil durum kapıları - Erişim kapağı – Muayene kapakları


5.2.3.1 Komşu (bitişik) durak kapısı eşikleri arasındaki mesafe 11 m’yi geçtiği takdirde, aşağıdaki şartlardan biri
sağlanmalı ve bulunmalıdır:

a) Ara acil kapakları veya

b) Madde 5.4.6.2’de belirtilene karşılık acil kapakla donatılmış her bir bitişik kabinler.

Not- “Bitişik”, tam açıklığa veya bitişik gruplaşmış açıklığa bakılmaksızın, bitişik iki durak kapsına sahip iki komşu
kat manasında olarak anlaşılmıştır.

5.2.3.2 Giriş ve acil durum kapıları, giriş kapağı ve muayene kapıları, aşağıdaki boyutlara sahip olmalıdır:

a) Makine dairesine giriş ve kuyuya giriş kapıları, 2,0 m asgari yüksekliğe ve 0,60 m asgari ğenişliğe sahip
olmalıdır,

b) Kasnak dairesine giriş kapıları, 1,40 m asgari yüksekliğe ve 0,60 m asgari ğenişliğe sahip olmalıdır,

c) Makine ve kasnak dairesine kişilerin giriş kapakları, en az 0,8 x 0,80 m net geçişi sağlamalı ve karşı
dengelenmiş olmalıdır,

d) Acil durum kapıları, 1,80 m asgari yüksekliğe ve 0,50 m asgari ğenişliğe sahip olmalıdır,

e) Muayene kapıları, 0,50 m azami yüksekliğe ve 0,50 m azami ğenişliğe sahip olmalı ve kapı boyu gerekli
çalışmayı yapmak için yeterli boyutlara sahip olmalıdır.

5.2.3.3 Giriş ve acil durum kapıları ve muayene kapıları:

a) Kuyu veya makina veya kasnak dairesinin içine doğru açılmamalıdır,

b) Anahtarla kilitlemeye, anahtarsız tekrar kapatılma ve tekrar kilitleme özelliğine sahip olmalıdır,

c) Anahtarsız hatta kilitlenmiş olsa bile kuyu, makina veya kasnak dairesi içinden açılabilme özelliği olmalıdır

d) Kapatılmış konumu kontrol eden ve Madde 5.11.2 uygun olarak elektrikli güvenlik cihazına sahip olmalıdır.

Bir elektrikli güvenlik cihazı, kuyu boşluğu kapı/kapıları tehlikeli bölgeye girişi sağlamıyorsa, makina ve kasnak
dairesilerine giriş kapı/kapılarında ve kuyu boşluğuna (Madde 5.2.2.4) giriş kapı/kapılarında
gerekli değildir. Normal işletmede kabinin, karşı ağırlığın veya dengeleme ağırlığının patenleri, etekleri vb. dâhil
en alt kısımları ile kuyu tabanı arasında en az 2,0 m mesafe varsa, bu şart yerine gelmiş sayılır.

Kabin seyir kablosu, dengeleme halat veya zincirleri ile bunlara ait gereçler, hız regülatörüne ait gergi tertibatı ve
benzeri tertibatın varlığı tehlike tehdidi olarak görülmez.

e) Deliksiz olmalı ve mekanik dayanıklılık açısından durak kapılarının aynı özelliklerine sahip bulunmalı ve ilgili
binanın yangından korunması için geçerli düzenlemelere uygun olmalıdır.

f) Kuyunun dış yüzeyinin herhangi bir noktasında dikey olarak 0,30 m x 0,30 m yuvarlak veya kare şeklinde bir
alan üzerinde eşit olarak dağılacak 1000 N’luk bir kuvvet uygulandığında oluşan mekanik dayanıma sahip olmalı,
15 mm’den daha büyük elastik bir şekilde biçim değiştirme olmaksızın dayanmalıdır.
5.2.3.4 Giriş kapakları kapatıltıklarında, herhangi bir noktada 0,20 m x 0,20 m alan üzerinde 2000 N
taşıyabilmelidir.

Kapaklar aşağı doğru açılmamalıdır. Menteşeler varsa kancasız tipte olmalıdır. Sadece malzeme girişi için
kullanılan kapaklar, sadece içeriden kilitlenmiş olabilir.

Döşeme kapağı açık durumda iken, insanların düşmesine karşı tedbirler alınmalı (örneğin, korkuluk) ve kapaklar,
ezilme çarpması tehlikesine neden olabilecek şekilde kapatılmalardan engellenmelidir (örneğin karşı ağırlık ile).

Not- Ulusal düzenlemeler, düşmelerden bu tür koruma için özel bir yüksekliği gerektirebilir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.2.4 Uyarılar
5.2.4.1 Aşağıdaki asgari ifade yazısını taşıyan bir uyarı:

“Asansör Makinası – Tehlikeli


Yetkisiz kişilerin girişi yasaktır”

Makina ve kasnak dairelerine giriş kapıları veya kapaklarının (durak kapıları ve acil durum ve deney panellerinin
kapıları hariç) dış tarafına sabitlenmelidir.

Kapakların kullanılması halinde, aşağıdaki gibi kalıcı görülebilir bir uyarı, kapağı kullananlar görebilmelidir:

“Düşme tehlikesi – Kapağı tekrar kapatın”

5.2.4.2 Kuyunun dış tarafında, giriş kapılarına ve acil durum kapılarına yakın varsa, aşağıdaki gibi ifadeye sahip
bir uyarı bulunmalıdır:

“Asansör kuyusu – tehlikeli


Yetkisiz kişilerin girişi yasaktır”

5.2.5 Kuyu
5.2.5.1 Genel şartlar

5.2.5.1.1 Kuyuda, bir veya daha fazla asansör kabinleri bulunabilir.

5.2.5.1.2 Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı, kabin gibi aynı kuyuda bulunmalıdır.

5.2.5.1.3 Hidrolik asansörlerde hidrolik üniteler, kabin gibi aynı kuyuda olmalıdır. Bunlar zemin veya diğer alanlar
içerisine genişleyebilir.

5.2.5.2 Asansör kuyusu duvarları

5.2.5.2.1 Genel

Bir asansör, aşağıdakiler tarafından çevrilerek ayrılmış olmalıdır:

a) Duvarlar, kuyu tabanı ve kuyu tavanı veya


b) Yeterli alan.

5.2.5.2.2 Tamamen kapalı asansör kuyusu

5.2.5.2.2.1 Kuyu, deliksiz duvarlar, taban ve tavan ile tamamen kapatılmış olmalıdır. Sadece müsaade edilebilir
açıklıklar:

a) Durak kapıları açıklıkları,


b) Girişin ve kuyuya acil durum kapaklarının ve muayene kapaklarının açıklıkları,
c) Yangın esnasında gaz ve dumanın çıkması için yapılmış menfezlerin açıklıkları,
d) Havalandırma açıklıkları,
e) Asansörün fonksiyonu için kuyu ile makina veya kasnak daireleri arasındaki gerekli açıklıklar.

5.2.5.2.2.2 Kuyu içerisinden bir duvardan veya genişliği 0,15 m’den daha büyük yatay bimden (kirişden,
ışından) herhangi bir yatay çıkıntı, ayırıcı kirişler dahil, Madde 5.4.7.4 uygun olarak bir kabin üst korkuluğu ile
erişim engellenmediği sürece bir insanın orada ayakta durmasından korunmuş olmalıdır.
Korumalar aşağıdaki gibi olmalıdır:

a) 0,15 m’den daha büyük olan çıkıntı, yatayla en az 45° açı pahlanmış olmalıdır veya

b) Yatayla asgari 45° açılı eğimli yüzey olacak şekilde şekillendirilmiş bir saptırıcı, dairesel veya diktörgen
bölümde 5 cm² bir yüzey üzerinde herhangi bir noktada deflektöre dik açıyla uygulanan düzgün dağıtılmış 300 N
bir kuvveti aşağıdaki şekil değiştirmeler dayanacak şekilde dayanabilmelidir:
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

— Kalıcı şekil değiştirme olmaksızın,

— 15 mm daha büyük elastic şekil değiştirmesi olmaksızın.

5.2.5.2.3 Kısmen kapalı asansör kuyusu


Asansör kuyusunun kısmi kapalı olması gereken yerlerde, (örneğin, büyük galeri veya avlulardaki, bina kuleleri
v.b. panorama asansörleri), aşağıda verilenler uygulanır:

a) Normal olarak insanların girebileceği yerlerde kapama yüksekliği bu insanları korumak için aşağıda belirtilen
durumlar için yeterli olmalıdır:

1) Asansörün hareketli parçaları, şahıslar için tehlike teşkil etmesi,


2) Şahısların doğrudan veya elde tutulan cisimlerle kuyu içindeki asansör donanımına ulaşarak asansörün güvenli
çalışmasına müdahale etmesi.

b) Yükseklik, Şekil 1 ve Şekil 2’ye uygun olarak aşağıdaki şartlar yerine geldiğinde yeterli sayılır:

1) Durak kapılarının olduğu tarafta asgari 3,5 m,

2) Diğer kenarlarda asgari 2,5 m ve buna ek olarak asansörün hareketli parçalarına olan yatay mesafe asgari 0,5
m.

Asansörün hareketli parçalarına olan yatay mesafe 0,5 m aşarsa, 2,5 m değeri, asansörün hareketli parçalarına
olan yatay mesafe 2,0 m olduğunda en az 1,1 m yükseklik olacak şekilde tedricen azaltılabilir:

c) Kapama duvarları deliksiz olmalıdır,

d) Kapama duvarları; katların veya merdivenlerin veya platformların kenarından azami 0,15 m mesafede
yerleştirilmiş olmalıdır (bk. Şekil 1) veya Madde 5.2.5.2.2.2’ye uygun olarak korunmuş olmalıdır,

e) Başka cihazların, asansörün çalışmasını etkilememesi için gerekli önlemler alınmalıdır (bk. Madde 5.2.1.2.3 b)
ve Madde 7.2.2 c) ),

f) Dış hava etkilerine açık olan asansörlerde özel önlemler alınmalıdır (bk. Madde 0.4.5) örneğin, bina dış
cephesinde kurulan asansörleri çevreleyen kapamlar gibi.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Açıklama
C Kabin
D Asansörün hareketli parçalara olan mesafe (bk. Şekil 2)
H Kapama yüksekliği

Şekil 1 – Kısmi kapatılmış kuyu

Şekil 2 – Kısmi kapatılmış kuyu- Mesafeler


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.2.5.3 Bir kabin girişine bakan kuyular ve durak kapılarının duvarlarının yapımı

5.2.5.3.1 Asansör kuyusu iç yüzeyi ile kabin eşiği veya kabin kapısının çerçevesi veya sürmeli kapılarda kapanan
kenar arasındaki yatay açıklık kuyunun tam yüksekliği üzerinden 0,15 m’yi aşmamalıdır (bk. Şekil 3).

Aşağıda verilen mesafe:

a) 0,5 m’yi aşmayan bir yükseklik üzeri 0,2 m uzatılabilir. İki sıralı durak kapısı arasındaki bu tür girintiler birden
fazlar olmamalı,

b) Düşey hareketli sürmeli durak kapılarıyla donatılmış eşya asansörlerinde, bütün seyir hareketi mesafesi
boyunca 0,2 m uzatılabilir,

c) Madde 5.3.9.2 uygun olarak mekanik olarak kilitlenen ve sadece bir durak kapısının kilit açılma bölgesinde
açılabilen bir kapı ile kabinin donatıldığı durumlarda sınırlanmamıştır.

Asansörün çalışması, Madde 5.12.1.4 ve Madde 5.12.1.8‘deki durumlar haricinde, otomatik olarak ilgili kabin
kapısının kilitlenmesine bağlı olmalıdır. Bu kilitleme tertibatı Madde 5.11.2‘ye uygun bir elektrikli güvenlik cihazıyla
donatılmalıdır

Açıklama

① Asansör kuyu duvarl


② Durak kapı öncü paneli
③ Kabin kapı öncü paneli

Şekil 3 — Kabin girişine bakan kabin ve duvar arasındaki paylar

5.2.5.3.2 Kuyu duvarı, her bir durak kapısı eşiği altında aşağıda belirtilen gereklere uygun olmalıdır:

a) Kuyu duvarı, kilit açılma bölgesinin en az yarısına 50 mm ilavesiyle bulunan yüksekliğe ve kabin giriş
genişliğinin her iki yanından en az 25 mm olan genişliğe sahip durak kapısı eşiğine doğrudan bağlanan düşey bir
yüzeyle bağlanmalıdır (oluşmalı),

b) Bu yüzey sürekli olmalı ve metal levhalar gibi düzgün sert elemanlardan teşekkül etmeli ve duvarın herhangi
bir noktasında dikey olarak 5 cm²’lik yuvarlak veya kare şeklinde bir alana eşit olarak dağılacak 300 N’luk bir
kuvvet e dayanabilmeli ve aşağıdaki şekil değiştirmeleri göstermeden dayanmalıdır:
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

1) Kalıcı bir şekilde biçim değiştirmemeli ve

2) 15 mm’den fazla esnememelidir.

c) Çıkıntılar 5 mm'den daha az olmalıdır, 2 mm’yi aşan çıkıntılar yatayla en az 75°’lik bir açı yapacak şekilde
pahlanmalıdır,

d) Bunlara ek olarak,

1) Bir alttaki durak kapısının en üst kısmına bağlanmalı veya

2) Yatay düzlemle en az 60° açı yapan sert ve düzgün bir pah ile aşağıya doğru uzatılmış olmalıdır. Bu pahın
yatay düzlemdeki izdüşümü 20 mm’den az olmamalıdır.

5.2.5.4 Kuyunun altında bulunan herhangi bir alanine korunması


Kuyunun altında erişilebilir alanlar mevcutsa, kuyunun tabanı en az 5000 N/m² maruz kalınan bir yüke göre
tasarımlanmalı vekarşı ağırlık veya denge ağırlığı, güvenlik tertibatıyla donatılmalıdır.

5.2.5.5 Asansör kuyusunda koruma önlemleri

5.2.5.5.1 Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının hareket seyir sahası, asağıdakilere uygun olan bir bölme duvarı
vasıtası ile korunmalıdır:

a) Bu bölme duvarı delikli ise, EN ISO 13857:2008, Madde 4.2.4.1 uyulmalıdır

b) Bu bölme duvarı, karşı ağırlığın tam baskısı altındaki tampon/tamponları üzerinde karşı ağırlığın kalanın en alt
noktasından veya dengeleme ağırlığı en alt konumunda dengleme ağırlığından kuyu boşluğu tabanından asgari
2 m yüksekliğe uzatılabilir.

c) Hiç bir durumda kuyu boşluğundan bölmenin en alt bölümüne 0,30 m’den daha fazla mesafe olmamalıdır. Kaşı
ağırlıkla hareket eden tamponlar için, Madde 5.8.1.1’e bakılmalıdırf.

d) Genişlik, en az karşı veya denge ağırlıklarınkine eşit olmalıdır.

e) Karşı ağırlık/dengeleme ağırlığı kılavuz rayları ve kuyu duvarı arasındaki boşluk, 0,30 m aşarsa, bu durumda
ayrıca b) ve c) uygun olarak korunmuş olmalıdır.

f) Bu bölme duvarı, gözle muayene maksadı için veya dengeleme vasıtalarının serbest geçişlerine imkan
vermek için gerekli asgari genişliğe sahip olan delik/deliklere sahip olabilir.

g) Bu bölme duvarı, bunun herhangi bir noktasında dik açıyla 5 cm²’lik yuvarlak veya kare şeklinde bir alana
eşit olarak dağılacak 300 N’luk bir kuvvet uygulandığında, karşı ağırlık veya dengleme ağırlığının onunla
çarpışması için saptırılmaması sağlamak için yeterli rijitliğe sahip olmalıdır.

h) Kabin ve ilgili parçaları, karşı ağırlığından veya dengeleme ağırlığından (birisi olması durumunda) ve bunların
ilgili parçalarından en az 50 mm mesafede olmalıdır.

5.2.5.5.2 Asansör kuyusunda birden fazla asansör varsa, farklı asansörlere ait hareketli parçalar arasında ayırıcı
bölme bulunmalıdır.

Bu ayırıcı bölme delikli malzemeden yapılmışsa, EN 13857:2008, Madde 4.2.4.1’e uygun olmalıdır.

Bu ayırıcı bölme, bunun herhangi bir noktasında dik açıyla 5 cm²’lik yuvarlak veya kare şeklinde bir alana eşit
olarak dağılacak 300 N’luk bir kuvvet uygulandığında, karşı ağırlık veya dengleme ağırlığının onunla çarpışması
için saptırılmaması sağlamak için yeterli rijitliğe sahip olmalıdır.

5.2.5.5.2.1 Bu ayıcı bölme en az, 0,30 m dahilinden kuyu boşluğunun tabanından en alt durak seviyesi tabanı
üstünde 2,5 m yüksekliğe uzanmalıdır.

Bölmenin genişliği, bir kuyu boşluğundan diğerine erişimi engelemek için yeterli olmalıdır.

Madde 5.2.3.3 d)’ye göre tehlikeli bölgeye erişim sağlanmayan şartlar karşılandığında bu durumda, ayırıcı
bölmenin duvarı, kabinin hareket seyirinin en alt noktası altında ypılammalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.2.5.5.2.2 Herhangi bir korkuluk ile bitişik asansörün hareketli kısmına (kabin, karşı ağırlık veya dengeleme
ağırlığı) olan yatay uzaklığı 0,5 m’den az ise, ayırıcı bölme, kuyunun tam yüksekliğinde yapılmalıdır.

Bu ayırıcı bölme, hareketli parçanın asgari genişliğinde olmalı ve kuyu yüksekliği boyunca her bir tarafta ilave
0,10 m uzatılmış olmalıdır.

5.2.5.6 Kabinin kılavuzlanmış hareket seyri, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı

5.2.5.6.1 Kabinin, karşı ağırlığın ve dengeleme ağırlığınını sıradışı konumu,

5.2.5.6.1.1 Madde 5.2.5.7’ye gore kılavuzlanmış hareket seyiri ve Madde 5.2.5.7’ye ve Madde 5.25.8’e göre
sığınma alanları ve payları hakkındaki gerekler için Çizelge 2’ye göre kabinin, karşı ağırlığın ve dengeleme
ağırlığınını sıradışı konumu dikkate alınmalıdır.

Çizelge 2 — Kabinin, karşı ağırlığın ve dengeleme ağırlığınını sıradışı konumu,

Konum Tahrik mekanizmaları Sürtünme hareketi Hidrolik mekanizmalar


kullanmayan mekanizmalar
Tam baskı altındaki tampon Piston strokusınırlama +
+ 0,035 v² üzerinde karşı Tam baskı
a altındaki üst 0,035 vm ² vasıtası ile elde
Kabinin en yüksek ağırlık tampon üzerideki kabin edilen pistonun nihai
konumu konumundaki piston
+ 0,035 vm ²

Kabinin en
düşük Tam baskı altındaki tampon Tam baskı altındaki en Tam baskı altındaki
konumu üzerideki kabin atltaki tampon üzerideki tampon üzerideki kabin
kabin
Karşı ağırlık/dengelem Tam baskı altındaki tampon Tam baskı altındaki
ağırlığının en yüksek + 0,035 v² üzerideki kabin Tam baskı altındaki en tampon + 0,035 vd ²
konumu alttaki tampon üzerideki üzerideki kabin
kabin

Piston strokusınırlama +
Karşı ağırlık/dengelem Tam baskı altındaki tampon 0,035 vm ² vasıtası ile elde
üzerideki karşı ağırlık Tam baskı altındaki üst edilen pistonun nihai
ağırlığının en
tampon üzerideki kabin konumundaki piston
düşükkonumu

a 0,035 v² , anma hızının % 115 ‘ne karşılık gelen ağırlığın durdurma mesafefi yarısını temsil eder:
1 (1,15.v)2 = 0,0337 v² ,o 0,035 v² yuvarlatılmıştır.
2 2 gn

5.2.5.6.1.2 Madde 5.12.1.3’e uygun olarak tahrikli asansörlerde makinanın yavaşlaması gözlendiğinde,
Çizelge 2’deki 0,035 v m2 değeri, kabin veya karşı ağırlık tampon ile temas ettiğindeki hız dikkate alınarak
azaltılabilir (bk. Madde 5.8.2.2.2).

5.2.5.6.1.3 Gergi tertibatı (frenleme veya kilitleme tertibatı) donanımlı gergi kasnağına sahip olan dengeleme
halatları ile donatılmış tahrik asansörlerde, Çizelge 2’deki 0,035 v m2 değeri, kasnağın (kullanılan halata bağlı)
mümkün olan hareketine ilave halatların elastikiyetinin dikkate almak için asgari 0,20 m ile kabinin hareket
seyrinin 1/500 göre bir değerle değiştirilmiş olabilir.
5.2.5.6.1.4 Doğrudan tahrikli hidrolik asansörler durumunda, Çizelge 2’deki 0,035 v m2 değerinin dikkate alınması
gerekli değildir.

5.2.5.6.2 Tahrikli asansörlerde


Kabin veya karşı ağırlık, Madde 5.2.5.6.1’e gore en yüksek konumda bulunduğunda bunun kılavuz raylar
uzunluğu, kılavuzlandırılmış en az 0,10 m ilave hareketi sağlayacak şekilde olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.2.5.6.3 Sürtünme dışı vasıtalarla tahrihlikli asansörlerde

5.2.5.6.3.1 Üst tamponlar vuruna kadar üst kattan yukarı doğru kabinin kılavuzlanmış hareketi, en az 0,50 m
olmalıdır. Kabin, kendi tampon strokunun sınırlanması için kılavuzlanmış olmalıdır.

5.2.5.6.3.2 Dengeleme ağırlığı, biri varsa, Madde 5.2.5.6.1’e göre en yüksek konumda olduğunda onun kılavuz
rayı uzunlukları, en az 0,30 m ilave kılavuzlandırılmış hareketi sağlayacak şekilde olmalıdır

5.2.5.6.4 Hidrolki asansörlerde

5.2.5.6.4.1 Kabin, Madde 5.2.5.6.1 göre kabin en yüksek konumda olduğunda onun kılavuz rayı uzunlukları, en
az 0,10 m ilave kılavuzlandırılmış hareketi sağlayacak şekilde olmalıdır..

5.2.5.6.4.2 Dengeleme ağırlığı, biri varsa, Madde 5.2.5.6.1 göre en yüksek konumda olduğunda onun kılavuz rayı
uzunlukları, en az 0,10 m ilave kılavuzlandırılmış hareketi sağlayacak şekilde olmalıdır.

5.2.5.6.4.3 Dengeleme ağırlığı sayesinde, biri varsa, Madde 5.2.5.6.1 göre en alt konumda olduğunda onun
kılavuz rayı uzunlukları, en az 0,10 m ilave kılavuzlandırılmış hareketi sağlayacak şekilde olmalıdır.

5.2.5.7 Kabin tavanı üzerindeki sığınma alanları ve üst boşlukta (kuyu boşluğunda) açıklıklar (paylar)

5.2.5.7.1 Kabin, Madde 5.2.5.6.1 göre kabin en yüksek konumda iken, Çizelge 3’e göre seçilen ve bir sığınma
alanı olarak kabul edilebilir en az bir açık alan, kabin tavanında sağlanmalıdır.

Tip 2 sığınak alanları için bir azalma, kabin tavanına sığınma alanı temas ettiği alt kenarındaki bir tarafında
müsaade edilmiştir. 0,30 m yüksekliği nedeniyle 0,10 m genişliğinde bir azalma, kabin tavanında sabit parçaları
bulundurmak için dahil edilebilir ( bk. Şekil 4).

Muayene ve bakım işlerini yürüten birden fazla kişinin bulunması kabin tavanında gerekli ise, ilave bir sığınma
alanı her bir ek kişi için sağlanmalıdır.

Birden fazla sığınak yeri halinde, her biri diğeri ile karışmamalı ve aynı tipte olmalıdır.

Şekil 4 — Sığınma alanlarında bir azaltılmanın azami boyutları

Kabin tavanına erişim imkanı verilen duraktan okunabilir kabin çatısı üzerinde bir işaret, sığınma alanı/alanlarına
için ayrılması düşünülen alanlara müsaade edilen kişilerin sayısını ve duruş türünü (Çizelge 3) açıkça
belirtmelidir.

Karşı ağırlık kullanılıyorsa, kabin üst boşluğu boyutlarını korumak için kabin en üst durak seviyesinde iken, karşı
ağırlık ve karşı ağırlık tamponları arasında müsaade edilen azami açıklıkları (payları) belirten bir işaret, karşı
ağırlığı gösteren bölmeye (bk. Madde 5.2.5.5.1) yakın veya üzerine konulmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 3 — Üst boşlukta sığınma boyutları


Tip Sığınma alanlarının Sığınma alanlarının
Yatay boyutları yüksekliği
Duruş Resimli gösterim (m)
(m x m)

1 Dik duruş 0,40 x 0,50 2,00

2 Çömelmiş 0,50 x 0,70 1,00


duruş

Resimli gösterimin açıklaması


Siyah renk
Sarı renk
Siyah renk

5.2.5.7.2 Kabin, Madde 5.2.5.6.1 göre kabin en yüksek konumda olduğunda, kuyu tavanının en alt parçaları
(tavan altında yerleştirilen kiriş ve parçalar dahil) (bk. Şekil 5) ile aşağıda verilenler arasındaki net mesafe:

a) b) ve c) şıklarında belirtilenler hariç olmak üzere, tavanda sabitlenmiş donanımın en yüksek kısımlar, kabinin
çıkıntısı dahilindeki herhangi bir dikey veya eğik bir doğrultuda en az 0,50 m ,

b) Kılavuz patenlerinin veya makaralarının, halat bağlantı uçlarının ve başlığının en yüksek kısımları veya dikey
sürmeli kapıların (varsa) parçalar, kabin çıkıntısı dahilinde 0,40 m yatay mesafe içinde herhangi bir dikey
yönde en az 0,10 m olmalıdır,

c) Korkuluğun en yüksek kısmı, aşağıda verilen en az değerler olmalıdır:

1) Kabin çıkıntısı dahilinde 0,40 m yatay mesafe içinde 0,30 m ve korkuluğun dış tarafı üzernde 0.10 m ,

2) Kabinin çıkıntısı dahilinde 0,40 m ilerisinde herhangi bir eğimli mesafede 0,50 m.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Açıklama
A Mesafe ≥ 0,50 m (Madde 5.2.5.7.2 a) F Kabin tavanı üzerinde montajı yapılmış en yüksek parçalar
B Mesafe ≥ 0,50 m (Madde 5.2.5.7.2 a) G Kabin
C Mesafe ≥ 0,50 m (Madde 5.2.5.7.2 c) 2) H Sığınma alanı/alanları
D Mesafe ≥ 0,30 m (Madde 5.2.5.7.2 c) 1) X Sığınma alanlarının yüksekliği (Çizelge 3)
E Mesafe ≤ 0,40 m (Madde 5.2.5.7.2 c) 1)

Şekil 5 —Kabin tavanı üzerinde sabitlenmiş parçalar ile kuyunun tavanına sabitlenmiş en kısa parçalar arasındaki
asgari mesafeler

5.2.5.7.3 0,12 m² asgari net alana ve 0,25 m’den daha büyük olan en küçük kenarlarının asgari boyutuna sahip
kabin tavanında tek bir sürekli alan veya kabin tavanı üzerindeki donanım, bir kişinin durabilirdiği bir yer olarak
kabul edilebilir. Madde 5.2.5.6.1 göre kabin en yüksek konumda olduğunda, böyle bir alan üzerindeki dikey açıklık
payı ve kuyu tavanının en kısa parçaları (tavan altında yerleştirilmiş kiriş ve parçalar dahil), Madde 5.2.5.7.1 göre
ilgili sığınma alanı/alanları yüksekliğinde olmalıdır.

5.2.5.7.3 Kuyu tavanın en kısa parçasi ile yukarı doğru hareketli piston başı donanımının en yüksek parçası
arasındaki serbest (net) düşey mesafe en az 0,10 m olmalıdır.

5.2.5.8 Kuyu boşluğundaki sığınma alanları ve payları

5.2.5.8.1 Kabin, Madde 5.2.5.6.1 göre kabin en alt konumunda olduğunda, Çizelge 4 seçilen bir sığınma alanı
olarak kullanılabilen en az bir açık alan, kuyu boşluğu üzerinde sağlanmalıdır.

Muayene ve bakım işlerini yürüten birden fazla kişinin kuyu boşluğunda bulunması gerekli ise, ilave bir sığınma
alanı her bir kişi için sağlanmalıdır.

Birden fazla sığınma yeri bulunması durumunda, birbirine karışmamalı ve aynı tipte olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Girişten/girişlerden okunabilir kuyu boşluğunda bir işaret, kişilerin müsaade edilen sayısını ve sığınma
alan/alanları için ayrılması düşünülen duruş tipi (Çizelge 4) açıkça belirtilmelidir.

Çizelge 4 — Kuyu boşluğunda sığınma alanlarının boyutları


Sığınma alanlarının Sığınma alanlarının
Yatay boyutları yüksekliği
Tip Duruş Pictogram
(m x m) (m)

1 Dik duruş 0,40 x 0,50 2,00

2 Çömelmiş 0,50 x 0,70 1,00


duruş

3 Yatmış duruş 0,70 x 1,00 0,50

Key for pictograms


black colour Siyah renk
yellow colour Sarı renk
black colour Siyah renk

5.2.5.8.2 Kabin, Madde 5.2.5.6.1 göre kabin en alt konumda olduğunda, aşağıdaki şartlar sağlanmalıdır:

a) Kuyu boşluğu tabanı ile kabinin en kısa parçaları arasındaki serbest düşey mesafe en az 0,50 m olmalıdır. Bu
mesafe aşağıdakilere göre azaltılabilir:

1) Bitişik duvara/duvarlara 0,15 metre yatay bir mesafede asgari 0.10 m için dikey sürmeli kabin
kapısının/kapılarının parçaları veya önlüğünün herhangi bir parçası için,

2) Şekil 6’ya ve Şekil 7'ye göre kılavuz raylardan yatay azami bir mesafede bulunan kabin çerçevesi parçaları,
güvenlik tertibatı, patenleri, tutucu tertibat için,

b) Madde 5.2.5.8.2 a) 1)’de ve 2)’de ayrıntısı verilen öğeler dışında örneğin en yüksek konumda olan
dengeleme halatları için bir germe tertibatı, kuyu boşluğundaki sabit yüksek kısımları arasındaki serbest düşey
mesafe, hidrolik ünite destekleri, borular ve diğer bağlantı parçaları ve kabinin en kısa parçaları, en az 0,30 m
olmalıdır;

c) Kuyu boşluğunun tabanında veya orada montajı yapılan donanımın üstü ile ters çevrilmiş hidrolik ünitenin
aşağı-doğru hareket pistonu baş donanımı arasındaki serbest düşey mesafe en az 0,50 m olmalıdır.

Bununla birlikte, Piston başı montaj altında istemsiz erişim kazanmak imkansızsa (örneğin Madde 5.2.5.5.1’e
uygun olarak bölmeler sağlayarak), bu dikey mesafe 0,50 m’den asgari 0,10 m’ye azaltılabilir;

d) Kuyu boşluğunun tabanı ile doğrudan tahrikli bir asansörün kabininin altında teleskopik hidrolik ünitenin en
küçük rehberlik boyunduruğu arasındaki serbest düşey mesafe en az 0,50 m olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Şekil 6 — Kılavuz etrafındaki XH yatay mesafesi

Şekil 7 — Kabin çerçeve parçaları, güvenlik tertibatı, kılavuz patenler ve tutucu tertibat için asgari dikey mesafeler

5.2.6 Makina alanları ve kasnak dairesi


5.2.6.1 Genel hükümler
Bakım / muayene çalışmaları ve acil durum çalışması için alanlar ve ilgili çalışma bölgesi çevresel etkilere karşı
uygun bir şekilde korunmalıdır (bk. Madde 0.3.3, 0.4.2 ve Madde 0.4.5).

5.2.6.2 Uyarılar ve talimatlar

5.2.6.2.1 Uyarılar ana şalteri ve ışık şalteri/şalterlerini kolay bir şekilde tarif etmelidir.

5.2.6.2.2 Ana şalter kapatıldıktan sonra bazı parçalarda kalan elektrik bulunması halinde uyarı/uyarılar bunu
göstermelidir.

5.2.6.2.3 Makine dairesinde (Madde 5.2.6.3), makine panosunda (Madde 5.2.6.5.1) veya acil durumda ve
deneyler panelinde/panellerinde (Madde5.2.6.6), özellikle kurtarma çalışmaları için cihazın kullanımı ve durak
kapıları için acil açma anahtarı ile ilgili olarak asansör arıza durumunda takip edilecek ayrıntılı talimatlar (bk.
Madde 7.2.2 g) h) ve i)) bulunmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.2.6.3 Makina dairesinde bulunan makina

5.2.6.3.1 Asansör kuyusunda tahrik kasnağı

Aşağıdakilerin sağlanması şartıyla asansör kuyusunda tahrik kasnağı montajı yapılabilir:

a) Muayene ve daneyler ve bakım çalışmaları, makina dairesinde yerine getirilebiliniyor olması,

b) Makina dairesi ve kuyu arasındaki boşluğun mümkün olduğu kadak küçük olması.

5.2.6.3.2 Boyutlar

5.2.6.3.2.1 Makina dairesinin boyutları, donanım üzerinde güvenli çalışmasına müsaade edecek kadar eterli
olmalıdır.

Özellikle çalışma alanlarında en az net 2.10 m yükseklik ve aşağıdakiler sağlanmalıdır:

a) Kontrol panelleri ve kabinlerinin önündeki net bir yatay alan. Bu alan aşağıdaki gibi belirtilmiştir:

1) Kapamaların dış yüzeyinden ölçülen derinlik en az 0.70 m,

2) Genişlik, aşağıdaki değerlerin en büyüyüğü: 0.50 m veya kabin veya panelin tam genişliği,

b) Gerekli ise e ihtiyaç varsa el ile acil durum müdahelesi bulunan (Madde 5.9.2.3.1) noktalarda hareketli
parçaların bakımı ve muayenesi için 0.50 m x 0.60 m net yatay alan.

Gerekli ise e ihtiyaç el ile acil durum müdahelesi bulunan bulunan (Madde 5.9.2.3.1) noktalarda parçaların bakımı
ve muayenesi için en az x 0.60 m net yatay alan.

5.2.6.3.2.2 Hareket için net yükseklik, 1.80 m’den az olmamalıdır.


Madde 5.2.6.3.2.1’de belirtilen serbest alanlara geçiş yolları en az 0,50 m genişliğinde olmalıdır. Madde
5.10.1.1.6’da tanımlanan bu değer, hareketli parçaların veya sıcak yüzeylerin bulunmadığı yerlerde 0,40 m'ye
düşürülebilir.

Hareket için bu net yükseklik, en küçük çarpma noktasının alt kenarında alınır ve erişim alanının bulunduğu
kattan ölçülür.

5.2.6.3.2.3 Makinanın korunmamış dönen parçaları üzerinde en az 0.30 m net dikey mesafe bulunmalıdır.

5.2.6.3.2.4 Makina dairesi katı, 0.50 m’den daha fazlasıyla farklı seviye sayıları içerdiğinde, Madde 5.2.2.5’e
göre sabitlenmiş merdivenler veya kat merdivenleri ve ray korumaları sağlanmalıdır.

5.2.6.3.2.5 Makine dairesi tabanı 0,05 m’den daha fazla derinliğinde herhangi bir girintiye ve 0,05 m ve 0,50 m
arasındaki genişliğe veya herhangi bir kanallara sahip olduğunda, bunlar belirtilmelidir. Sadece bu bir kişinin
çalışabilir veya farklı çalışma alanları arasında hareket edebilir olduğu alanlarda geçerlidir.

0.50 m’den daha büyük genişliğe sahip girintiler, farklı seviyeler olarak Kabul edilmelidir (bk. Madde 5.2.6.3.24).

5.2.6.3.3 Diğer açıklılar


Döşemedeki ve daire zeminindeki deliklerin boyutları, kullanım amacına uygun olarak mümkün olduğu kadar
küçük olmalıdır.

Elektrik kabloları geçişleri dahil kuyu üzerinde bulunan açıklıklar nedeniyle cisim düşme tehlikesini önlemek için
döşeme veya bitmiş zemin üstünde en az 50 mm yükseklikte koruyucu kafesler olmalıdır.

5.2.6.4 Asansör kuyusu içindeki makina

5.2.6.4.1 Genel hükümler

5.2.6.4.1.1 Binaların dışında kuyuların kısmen kapalı olması durumunda makine çevresel etkilere karşı uygun
korunmalıdır.
5.2.6.4.1.2 Çalışma alanından başka birine kuyu içinden hareketin sağlanması için net yükseklik, en az 1,80 m
olmamalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.2.6.4.1.3 Asağıdaki durumlarda:

— Geri çekilebilir bir platform (Madde 5.2.6.4.5) ve/veya hareket noktaları (Madde 5.2.6.4.5.2 b),

— veya el ile mekanik çalıştırılan bir cihazı (Madde 5.2.6.4.3.1, Madde 5.2.6.4.4.1)

Çalışma için gerekli tüm talimatları veren bir açık bildirim/bildirmlerler kuyuda uygun bir yere/yerlere asılmalıdır.

5.2.6.4.2 Asansör kuyusu içinden çalışma alanlarının boyutu

5.2.6.4.2.1 Makinada çalışma alanlarının boyutları donanım üzerinde kolay ve güvenli


çalışmaya müsaade edecek şekilde yeterli olmalıdır.

Özellikle çalışma alanlarında 2.10 m net yükseklik bulunmalıdır ve:

a) Kontrol panelleri ve kabinlerinin önündeki net bir yatay alan. Bu alan aşağıdaki gibi belirtilmiştir:

1) Kapamaların dış yüzeyinden ölçülen derinlik en az 0.70 m,

2) Genişlik, aşağıdaki değerlerin en büyüyüğü: 0.50 m veya kabin veya panelin tam genişliği,

b) Gerekli is ve ihtiyaç bulunan noktalarda parçaların bakımı ve muayenesi için en az x 0.60 m net yatay alan.

5.2.6.4.2.2 Makinanın korunmamış dönen parçaları üzerinde en az 0.30 m net dikey mesafe bulunmalıdır.

5.2.6.4.3 Kabin içinde veya kabin tavanı üzerinde çalışma

5.2.6.4.3.1 Makinada bakım / denetim çalışmaları


Makinalarda bakımın/muayenelerin kabin içinden veya kabin üstünden yapılması gerekiyorsa ve kabinin
bakım/muayeneden kaynaklanan kontrolsüz veya beklenmedik herhangi bir hareketi kişiler için tehlike
oluşturabiliyorsa aşağıdakiler uygulanır:

a) Kabinin herhangi bir tehlikeli hareketi mekanik bir tertibat ile engellenmelidir.

b) Mekanik tertibat etkin olmayan konumda olması hariç, tüm kabin hareketleri Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli
güvenlik tertibatı ile engellenmelidir.

c) Bu mekanik tertibat etkin konumunda olduğunda ve kendi üzerine uygulanan kuvvetler nedeniyle devre dışı
kalamadığında, asansör kuyusunun terk edilebilmesi aşağıdaki şekilde mümkün olmalıdır.:

1) Kabin kapısı bağlantısı / kapı tahriki üzerinde En az 0,50 mx 0,70 m veya net bir açıklık ile durak kapısından
veya

2) Madde 5.4.6 göre kabin tavanındaki acil durum kapağı vasıtasıyla çıkış ile kabinden. Önlemler, tırmanma
tutamağı ve/veya el tutamak/tutamakları kabin içinde güvenli bir düşmeye müsaade etmek için sağlanmalıdır veya

3) Madde 5.2.3’deki gibi açil durum kapakları yardımıyla.

Kaçış prosedürleri talimatları, asansör dosyasında verilmelidir.

5.2.6.4.3.2 Acil durum çalışması ve dinamik deneyler için gerekli tertibat, Madde 5.2.6.6’ya uygun olarak
kuyunun dışından yürütülebilecek şekilde düzenlenmelidir.

5.2.6.4.3.3 Muayene kapakları kabin duvarında yer alıyorsa, bunlar:

a) Madde 5.2.3.2 e)’ye uygun olmalı,


b) 0.30 m ‘den daha büyük genişliğe sahip muayene kapaklarında asansör kuyusu içerisine düşmeden
korunmak için bariyerler sağalanmalı,
c) Kabinin dışına doğru açılmamalı,
d) Anahtarsız kapatılıp kilitlenebilen anahtarlı bir kilit ile teçhiz edilmeli,
e) Kilitleme konumunu denetlemek için Madde 5.11.2’ye uygun elektrik güvenlik tertibatı ile teçhiz edilmeli,
f) Kabin duvarları ile aynı mekanik mukavemet şartlarını sağlamalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.2.6.4.3.4 Kabini, kabin içinden muayene kapakları açık olarak hareket ettirmek gerekiyorsa, aşağıdakiler
uygulanır:

a) Muayene kapağının yakınında Madde 5.12.1.5’e uygun bir muayene kontrol yeri bulunmalı,

b) Bu muayene kontrol yerine, sadece yetkili kişiler erişebilmeli, örneğin, muayene kapağı arkasına onu
yerleştirilmesiyle ve kabin tavanında ayakta duruyorken kabini hareket etmesi için onun kullanılmasının mümkün
olmayacak şekilde tertip edilmeli,

c) En küçük açıklık boyutu 0.20 m’yi aşıyorsa, kabin duvarındaki açıklık dış taraf kenarı ile bu açıklık önünde
kuyuda montaj edilen donanım arasındaki yatay net mesafesi, en az 0.30 m olmalıdır.

5.2.6.4.4 Asansör kuyusu boşluğunda çalışma alanları

5.2.6.4.4.1 Asansör kuyu boşluğundan bakımı yapılması veya muaye edilmesi makinalarda, kabin içinden veya
kabin üstünden yapılması gerekiyorsa ve kabinin bakım/muayeneden kaynaklanan kontrolsüz veya beklenmedik
herhangi bir hareketi kişiler için tehlike oluşturabiliyorsa aşağıdakiler uygulanır:

a) Madde 5.2.5.8.2 a) 1) ve 2)’de belirtilenler hariç, beyan yüküne kadar herhangi bir yükte ve beyan hızına kadar
herhangi bir hızda kabini, çalışma alanı tabanı ile kabinin en alttaki parçaları arasında en az 2 metre serbest
mesafe oluşturacak şekilde mekanik olarak durdurmak için sabit tesis edilmiş bir tertibat bulunmalıdır. Güvenlik
tertibatı dışında mekanik tertibatdaki hız düşürücü (retardation), tamponların (Madde 5.8.2) meydana getirdiği
hız düşürücüden fazla olmamalıdır.

b) Durdurulmuş kabini mekanik tertibat hareketsiz tutabilmelidir.


c) Mekanik tertibat elle veya otomatik olarak çalıştırılabilmelidir.
d) Kuyu alt boşluğuna erişim sağlayan herhangi bir kapının anahtar kullanarak açılması, asansörün sonraki
bütün hareketlerini önleyen, Madde 5.11.2’ye uygun bir elektrik güvenlik tertibatı ile denetlenmelidir. Asansörün
hareketi yalnızca aşağıda f) bendinde verilen kurallar altında mümkün olmalıdır.

e) Mekanik tertibat etkin olmayan konumda olması hariç, tüm kabin hareketleri Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli
güvenlik tertibatı ile engellenmelidir.

f) Madde 5.11.2’ye uygun bir elektrik güvenlik tertibatı ile denetlenen mekanik tertibat etkin konumda ise, kabinin
elektrik tahrikli hareketi yalnızca muayene kontrol yeri/yerleri ile mümkün olmalıdır.

g) Asansörün normal çalışmaya geri dönmesi yalnızca, kuyu dışına yerleştirilen ve yalnızca yetkili kişiler
tarafından erişilebilir, örneğin kilitli pano içinde, elektrikli yeniden çalışmaya başlama tertibatının çalıştırılması ile
mümkün olmalıdır.
5.2.6.4.4.2 Madde 5.2.6.4.4.1 a)’ya göre kabin konumlandığında, aşağıdakilerden biriyle kuyu boşluğunu
terk etmek mümkün olmalıdır:

a) Durak kapısı seviyesinden kabin önlüğünün en alt seviyesine kadar en az 0.50 m dikey bir boşluk yardımıyla
veya

b) Kuyu boşluğuna erişim kapısı yardımıyla.

5.2.6.4.4.3 Acil durum çalışması ve dinamik deneyler için gerekli tertibat, Madde 5.2.6.6’ya uygun olarak
kuyunun dışından yürütülebilecek şekilde düzenlenmelidir.

5.2.6.4.4 Bir platform üzerinde çalışma alanları

5.2.6.4.5.1 Makina bir platformdan bakım ve muayene edildiğinde, Aşağıdaki gibi yapılmalıdır:

a) Kalıcı olarak montaj edilmeli ve

b) Kabin veya karşı/denge ağırlığı seyir istikametinde olduğunda geri çekilebilir olmalıdır.

5.2.6.4.5.2 Makina, bakımın veya muayenesinin kabin, karşı ağırlık veya dengelem ağırlığı seyir yolu üzerinde
konumladrılımış bir platformdan yapıldığında:

a) Madde 5.2.6.4.3.1 a) ve b)’ye uygun olarak bir mekanik tertibat kullanılarak hareketsiz bir duruma getirilmeli
veya
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

b) Kabinin hareket etmesi gerektiğinde, kabini durduracak şekilde aşağıdaki gibi yerleştirilmiş hareket edebilir
durdurucular yardımıyla kabin hareketi yolu sınırlandırılmalıdır:

1) Kabin platforma doğru anma hızı ile aşağı hareket ederse, platform üzerinde en az 2 m,

2) Kabin platforma doğru anma hızı ile yukarı hareket ederse, Madde 5.2.5.7.2’ye uygun olarak platform altına.

5.2.6.4.5.3 Platform aşağıdaki gib olmalıdır.

a) Kapalı durumda kalıcı bir şekil bozukluğu olmadan, her 0,20 m x 0,20 m’lik alanında her biri 1000 N olarak
hesap edilen iki kişinin yükünü taşıyabilmelidir. Platformun ağır teçhizatın taşınması için kullanılması
amaçlanıyorsa, platformun boyutları buna göre düşünülmeli ve platform maruz kalınması amaçlanan yüklere ve
kuvvetlere dayanabilecek mekanik mukavemete sahip olmalıdır (bk. Madde 5.2.1.7). Müsaade edilebilir azami yük
platform üzerinde gösterilebilmelidir.

b) Madde 5.4.7.4’e uygun korkuluklarla donatılmalıdır.

c) Aşağıdakileri sağlayan vasıtalarla donatılmalıdır:

1) Platform zemini ile erişim seviyesi arasında basamak yüksekliği 0,50 m’yi geçmemelidir.

2) Platform ile giriş kapısının eşiği arasındaki herhangi bir aralıktan 0,15 metre çapında bir bilyeyi geçirmek
mümkün olmamalıdır.

5.2.6.4.5.4 Madde 5.2.6.4.5.3’e ilave olarak her geri çekilebilir platform aşağıdakiler ile donatılmalıdır:

a) Platformun tamamıyla geriye çekili konumda olduğunu denetleyen, Madde 5.11.2’ye uygun bir elektrik
güvenlik tertibatı.

b) Platformu çalışma konumuna getiren veya bu konumdan çıkaran vasıtalar. Bu çalışma kuyu alt boşluğundan
veya kuyu dışına yerleştirilen yalnızca yetkili kişilerce erişilebilecek vasıtalarla yapılabilmelidir.Platformun
çalışması için el ile yapılacak bir çaba, 250 N’u geçmemlidir.

c) Platforma erişim durak kapısından sağlanmıyorsa, platforma erişim sağlayan kapının açılması mümkün
olmamalı veya alternatif olarak kişilerin asansör kuyusuna düşmesini engelleyecek vasıtalar bulunmalıdır.

5.2.6.4.5.5 Madde 5.2.6.4.5.2 b)’de belirtilen durumda, hareketli durdurucular platform alçaltıldığında otomatik
olarak çalışmalıdır. Bu durdurucular aşağıdakiler ile donatılmalıdır:

a) Madde 5.8’e uygun tamponlar,


b) Durdurucular tamamen geri çekili konumdayken kabinin hareketine imkân sağlayacak Madde 5.11.2’ye uygun
elektrik güvenlik tertibatı,
c) Platform alçaltılmış, durdurucular tamamen dışarı çıkmış konumdayken kabinin hareketine imkân sağlayacak
Madde 5.11.2’ye uygun elektrik güvenlik tertibatı.

5.2.6.4.5.6 Kabini platformdan hareket ettirmenin gerekli olduğu durumlarda, platform üzerinde Madde 5.12.1.5’e
uygun bir muayene kontrol yeri bulunmalıdır.

Hareketli durdurucu/durdurucular faal konumda iken, kabinin elektrik tahrikiyle hareketi yalnızca muayene kontrol
yer/yerleri ile mümkün olmalıdır.

5.2.6.4.5.7 Acil durum çalışması ve dinamik deneyler için gerekli tertibat, Madde 5.2.6.6’ya uygun olarak
kuyunun dışından yürütülebilecek şekilde düzenlenmelidir.
5.2.6.4.5.8 Müsaade edilen azami yük platform üzerinde gösterilmelidir.

5.2.6.4.6 Kuyu dışındaki çalışma alanları


Makinalar kuyu içerisinde bulunuyorsa ve bakımlarının/muayenelerinin kuyu dışından yapılması istendiğinde,
kuyu dışında Madde 5.2.6.3.2.1 ve Madde 5.2.6.3.2.2’ye uygun çalışma alanları sağlanmalıdır. Bu teçhizata
erişim yalnızca Madde 5.2.3’e uygun muayene kapakları ile mümkün olmalıdır.

5.2.6.5 Kuyunun dışındaki makina

5.2.6.5.1 Makina dolapları


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.2.6.5.1.1 Asansör makinaları asansörden başka hiçbir şey için kullanılmayan bir dolabın içine yerleştirilmelidir.
Bu dolap asansörden başka kanalları,kabloları veya diğer teçhizatları bulundurmamalıdır.

5.2.6.5.1.2 Makina dolapları deliksiz duvar, döşeme, tavan ve kapı/kapılardan meydana gelmelidir. Müsaade
edilen açıklıklar yalnızca;

a) Havalandırma açıklıkları,
b) Asansör kuyusu ile makina dolabı arasında asansör çalışması için gerekli açıklıklar,
c) Yangın durumunda gazlarının ve dumanın dışarı çıkması için nefesliklerdir.

Bu açıklıklar, yetkisiz kişilerce erişilebilir ise, aşağıdaki kuralları sağlamalıdır:

— Tehlikeli alanlara temasa karşı EN 294, Çizelge 5’e uygun koruma seviyesi.
— Elektrik donanımına temasa karşı EN 60529 için en az IP 2XD koruma derecesi.

5.2.6.5.1.3 Kapı/kapılar:

a) Gerekli işin kapıdan geçerek yapılabilmesi için yeterli büyüklükte olmalı,


b) Anahtarla çalışan bir kilit bulunmalı, bu kilit anahtar olmadan tekrar kapatılabilmeli ve tekrar kilitlenebilmelidir.

5.2.6.5.2 Çalışma alanı


Makina dolabının önünde yer alan çalışma alanı, Madde 5.2.6.4.2’deki gereklere uygun olmalıdır.

5.2.6.6 Acil durum çalışması ve deney işlemleri için tertibatlar


5.2.6.6.1 Madde 5.2.6.4.3, Madde 5.2.6.4.4 ve Madde 5.2.6.4.5’deki durumlarda acil durum çalışmaları ve
deney işlemleri için gerekli olan tertibat; tahrik, güvenlik tertibatı, tampon, yükselen kabinin aşırı hız koruma
vasıtaları, istenmeyen kabin hareketinden koruma, boru patlama vanası, debi sınırlayıcısı, tuturma tertibatı,
durdurma ve basınç yastığı gibi asansörün tüm acil durum çalışmaları ve dinamik deneyleri asansör kuyusu
dışından gerçekleştirilmesi için uygun bir şekilde bir panonun/panoların üzerinde bulunmalıdır.Bu
pano/panolar, yalnızca yetkili kişilerce erişilebilir olmalıdır.

Acil durum çalışması ve deney işlemleri için tertibat, bir makina dolabı içinde korunmuyorsa, uygun bir mahfaza
içine yerleştirilmiş olmalıdır. Bu mahfaza;

a) Kuyunun içine doğru açılmamalı,


b) Anahtarla çalışan bir kilit bulunmalı, bu kilit anahtar olmadan tekrar kapatılabilmeli ve tekrar kilitlenebilmelidir.

5.2.6.6.2 Panoda/panolarda aşağıdakiler bulunmalıdır:

a) Maddde 5.12.3.2’ye uygun bir interkom sistemi ile birlikte acil durum çalışması için Madde 5.9.2.2.2.7 ve
Madde 5.9.2.3 veya Madde 5.9.3.9’a uygun tertibatlar.

b) Dinamik deneylerin yürütülmesini sağlayan kontrol cihazları.

c) Asansör makinasını doğrudan gözleyen veya aşağıdakilerin tespitini sağlayan gösterge cihaz/cihazları:

- Kabinin hareket yönü,


- Kilit açılma bölgesine ulaşıldığı ve
- Asansör kabinin hızı
5.2.6.6.3 Pano/panoların üzerindeki cihazlar, cihazda en az 200 lüks şiddetinde bir aydınlatma sağlayacak
sabit elektrik tesisatı ile aydınlatılmalıdır.
Panonun üzerine veya yakınına yerleştirilmiş bir anahtar, panonun/panoların aydınlatılmasını kumanda etmelidir.
Bu tesisatın elektrik beslenmesi Madde 5.10.7.1‘e uygun olmalıdır.

5.2.6.6.4 Acil durum ve deney panellerinin önünde Madde 5.2.6.3.2.1’e gore çalışma alanları bulunmalıdır.

5.2.6.7 Kasnak dairesinin yapısı ve donanımı

5.2.6.7.1 Boyutlar
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.2.6.7.1.1 Kasnak dairelerinin boyutları, yetkili personellerin tüm donanıma kolay ve güvenlik içinde
ulaşmasına imkân verecek yeterlikte olmalıdır.

Özellikle:

a) Hareket için net yükseklik 1,5 m’den az olmamalıdır.

Hareket için bu net yükseklik, en düşük çarpma noktasının alt tarafında alınır ve erişim alanının zemininden
ölçülür.

b) Net yatay alan, en az 0,50 m x 0,60 m olmalı ve gereken noktalarda hareketli parçaların bakım ve
muayenesine imkan vermelidir

Bu alanların girişleri en az 0.50 m genişliğine sahip olmalıdır. Bu değer, Madde 5.10.1.16’da belirtilen hareketli
parçalar veya sıcak yüzeyler bulunmadığı yerlerde 0.40 m’ye azaltılabilir.

5.2.6.7.1.2 Korunmamış kasnak üzerinde en az 0.30 m yüksekliğinde net dikey mesafe bulunmalıdır.

5.2.6.7.2 Açıklıklar
Döşemedeki ve daire zeminideki deliklerin boyutları, kullanım amacına uygun olarak mümkün olduğu kadar
küçük olmalıdır.

Elektrik kabloları geçişleri dahil kuyu üzerinde bulunan açıklıklar nedeniyle cisim düşme tehlikesini önlemek için
döşeme veya bitmiş zemin üstünde en az 50 mm yükseklikte koruyucu kafesler olmalıdır.

5.3 Durak kapıları ve kabin kapıları

5.3.1 Genel hükümler


5.3.1.1 Kabine normal girişi sağlayan kuyudaki açıklıklar, durak kapıları ile donatılmalı ve kabine giriş, b,r kabin
kapısıyla olmalıdır.

5.3.1.2 Kapılar deliksiz olmalıdır.

5.3.1.3 Durak ve kabin kapıları kapatılmış iken, gerekli boşluklar hariç, durak ve kabin girişlerini tamamen
kapatmalıdır.

5.3.1.4 Kapalı iken, kapı panelleri arasındaki veya paneller ve dikmeler veya kapı üst pervazı veya eşikler
arasındaki boşluk, 6 mm'yi aşmamalıdır. Aşınma nedeniyle bu değer, camdan yapılmış kapı haricinde, 10 mm
ulaşabilir (bk. Madde 5.3.6.2.2.1 i) 3)). Bu boşluklar, varsa girintinin arkasından ölçülür.

5.3.1.5 Menteşeli kabin kapılar durumunda, bunların kabinin dış tarafına salınımını (hareketini) önlemek için
durdurmayı sağlamalıdır.

5.3.2 Giriş yüksekliği ve genişliği


5.3.2.1 Yükseklik
Durak ve kabin kapıları, girişin asgari net yüksekliği 2 m olacak şekilde olmalıdır.

5.3.2.2 Genişlik
Durak kapılarının net girişi, her iki tarafta net kabin girişinden farklı genişliği 50 mm den fazla genişletilmemelidir.

5.3.3 Eşikler, kılavuzlar, kapı amortisör tertibatı


5.3.3.1 Eşikler
Her durak ve kabin girişi, kabinin içine konulan yük geçişlerine dayanması için yeterli dayanımlı eşiğe sahip
olmalıdır.

Not- Her durak eşiği önünde verilen hafif ters eğim, yıkamadan, fisikiyerden, v.b. kaynaklanan suyun kuyu içine
girmesini önlemeye yardımcı olacaktır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.3.3.2 Kılavuzlar

5.3.3.2.1 Durak ve kabin kapıları, normal çalışma sırasına raydan çıkmayı, mekanik sıkışmayı veya
yerinden çıkmayı önleyecek şekilde tasarımlanmış olmalıdır.

5.3.3.2.2 Yatay olarak sürmeli durak ve kabin kapıları, üstten ve ortadan kılavuzlanmış olmalıdır.

5.3.3.2.3 Dikey olarak sürmeli durak ve kabin kapıları, iki taraftan kılavuzlanmış olmalıdır.

5.3.3.3 Dikey olarak sürmeli kapıların amortisör tertibatı

5.3.3.3.1 Dikey olarak sürmeli durak ve kabin kapıların panelleri, iki bağımsız amortisöre sabit
bağlanmalıdır.

5.3.3.3.2 Amortisör halatlarının, zincirlerinin, kayışlarının, güvenlik faktörü en az 8 olmalıdır.

5.3.3.3.3 Amortisör halat kasnağının adım çapı, halat çapının en az 25 katı olmalıdır.

5.3.3.3.4 Amortisör halatları ve zincirleri, kasnak olukları veya çarkından çıkmaya karşı korunmuş olmalıdır.

5.3.4 Yatay kapı boşlukları


5.3.4.1 Kabin eşiği ile durak kapıları eşiği arasındaki yatay mesafe, 35 mm aşammalıdır (bk. Şekil 3).

5.3.4.2 Normal çalışmanın tümü sırasında kabin kapısının öncü kenarı ile durak kapıları arasında kuyu erişimine
verilen yatay mesafe, 0.12 m aşmamalıdır (bk. Şekil 3).

Not- İlave bina kapılarının durak kapısı önüne eklenmesi olan durumunda bu alanlar arasına kişilerin mahsur
kalması önlenmelidir (ayrıca bk. Madde 5.2.2.1 ve Madde 5.2.2.3)

5.3.4.3 Aşağıdaki birIeşimi durumunda :

— Bir menteşeli durak kapısı ve bir katlanır kabin kapısı (bk. Şekil 8);

— Bir menteşeli durak kapısı ve bir yatay sürmeli kabin kapısı (bk. Şekil 9),

— Mekanik olarak birleştirilmemiş yatay sürmeli kabin ve durak kapıları (bk. Şekil 10).

Kapalı kapılar arasındaki herhangi bir boşlukta sırasıyla Şekil 8, Şekil 9 veya Şekil 10’a gore 0.15 m çapındaki bir
topun yerleştirilmesi mümkün olammalıdır.

Şekil 8 — Bir menteşeli durak kapı ve bir katlanır kabin kapı

Şekil 9 —Bir menteşeli durak kapı ve bir yatay sürmeli kabin kapı
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Şekil 10 — Mekanik olarak birleştirilmemiş yatay sürmeli kabin ve durak kapıları

Not- Ayrıca Şekil 10, “kabin kapısı kapalı ve durak kapısı açık” durum için uygulanabilir.

5.3.5 Durak ve kabin kapılarının dayanımı


5.3.5.1 Genel
Bileşenler, çevre şartları altında tasarımlanmış ömrü boyunca dayanım özelliğini koruyan malzemelerden
yapılmalıdır.

5.3.5.2 Yangın şartlarında davranış


Durak kapıları, ilgili binanın yangında korunması ile ilgil idüzenlemelere uygun olmalıdır. EN 81-50 bu tür kapıların
deneyi ve sertifikasyonu için uygulanmalıdır.

5.3.5.3 Mekanik dayanım

5.3.5.3.1 Tam durak kapıları kilitleri ve kabin kapıları, durak kapısının kilitlenmiş konumunda ve kapin
kapısının kapalı konumunda aşağıdaki mekanik dayanıma sahip olmalıdır:

a) Her iki yüzde herhangi bir noktada panele/çerçeveye 5 cm² daire veya kare üzerine dik açıda düzgün
olarak dağıtılmış 300 N bir statik kuvvet uygulandığında, aşağıdaki şekil değişikliğini göstermeden
dayanmalıdırlar:

1) 1 mm’den daha büyük kalıcı şekil değişikliği

2) 15 mm’den daha büyük elstik şekil değişikliği.

Bu tür deneyden sonra kapının güvenlik fonksiyonu etkilenmemelidir.

b) Panele veya durak kapısının iniş tarafından çerçeveye veya kabin kapısının kabin içerisinden herhangi bir
noktada 100 cm² alan üzerine dik açıda düzgün olarak dağıtılmış 1000 N bir statik kuvvet uygulandığında,
fonksiyon ve güvenliği etkileyen önemli kalıcı şekil değişikliği olmaksızın dayanmalıdırlar (bk. Madde 5.3.1.4
[azami boşluk payı 10 mm] ve Madde 5.3.9.1)

Cam kapılar için Madde 5.3.6.2.2.1 i) 3) bakılmalıdır.

Not- a) ve b) için, deney kuvvetlerini uygulamanmasında kullanılan yüzey probu, kapı kaplamasına zarar
vermemek için yumuşak malzemeden olabilir.

5.3.5.3.2 Yatay hareket eden sürmeli durak ve kabin kapıları, kapı panel/panellerinin kapı paneli arızası için
kılavuz elemanın sabitlenmesi gereken konumda tutulması için tertibat ile donatılmalıdır. Bu tertibata sahip tam
kapı donanımında montajı yapılan bu tertibatlı tüm kapı panelleri, normal kılavuz elemanın en kötü muhtemel
arıza şartı altında Çizelge 5 ve Şekil 11'e göre çarpma noktalarında Madde 5.3.5.3.4 a) bendinde belirtilen
şekilde, bir sarkaç şok deneyine dayanmalıdır.

Tutucu, kapı panellerini bir ilave bileşen veya panel/askının bir parçası olabilen kılavuzlarından çıkmasından
engelleyen mekanik bir vasıta olarak anlaşılmalıdır.

5.3.5.3.3 Yatay sürmeli kapıların ve katlanır kapının öncü durak kapısı panelinin/panellerinin açılması
yönünde 150 N manuel kuvvet uygulanması altında, en olumsuz noktada, Madde 5.3.1 tanımlanan boşluk payları,
6 mm'yi aşabilir, ancak aşağıda verilen değerleri aşmamalıdırlar:
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

a) Yan açılan kapılar için 30 mm,

b) Merkezi açılan kapıla için toplamda 45 mm.

5.3.5.3.4 ilave olarak:

— Cam panelli durak kapıları ve

— 150 mm’den daha geniş olan durak kapılarının yan çerçeveleri;Aşağıdakileri yerine getirmelidir (bk. Şekil
11):

Not 1- Kapı çerçevesinin yan ilave panelleri kuyu kapatması için kullanıldığında bunlar, yan çerçeve
olarak kabul edilmelidir.

a) Yumuşak sarkaç şok cihazının (EN 81-50: 2014, Madde 5.14) 800 mm düşme yüksekliğine eşdeğer bir
darbe enerjisi, panelin veya çerçeve genişliğinin ortasında cam panellere veya yan çerçevelere çarptığında,
Çizelge 5’e göre çarpma noktalarında, durak yanından veya kabinin içinden, aşağıdakiler uygun bulunmalıdır:

1) Kalıcı şekil değişikliğine sahip olabilirlikleri,

2) Kapı donanımının bütünlünün kaybı bulunmamalıdır. Kapı donanımının, kuyu boşluğunda 0.12 m’den
daha büyük boşluklar bulunmadığı konumda kalmalıdır,

3) Salınım deneyi sonrasında kapılar çalışabilir olmaları gerekli değildir,

4) Cam elemanlar için çatlaklar bulunmamalıdır.

b) Sert sarkaç şok cihazının (EN 81-50: 2014, Madde 5.14) 500 mm düşme yüksekliğine eşdeğer bir darbe
enerjisi, Madde 5.3.7.2.1 a)’da belirtilenden daha büyük cam paneller üzerine, Çizelge 5’e göre durak tarafından
veya kabinin içinden çarpma noktasında çerçevede kapı panelleri veya cam panellerin ortasında çarpma
uygulandığında, aşağıdakiler tespit edilmelidir:
1) Hiç bir çatlak,

2) Çapta azami 2 mm yongalar hariç camın yüzeyinde hasar olmaması.

Not 2 - Çoklu cam panellerde, panellerin en zayıf şekilleri dikkate alınmalıdır.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 5 — Çarpma noktaları


Sarkaç şok deneyi Yumuşak sarkaç Sert sarkaç
Düşme yüksekliği 800 mm 800 mm 500 mm 500 mm
Çarpma noktası yüksekliği 1,0 m ± 0,10 m Cam 1,0 m ± 0,10 m Cam merkezi
merkezi
Cam panelsiz kapı X
(Şekil 11 a)

Küçük cam panelli kapı (Şekil 11 b) X X X

Bir cam panelinden daha fazlasına sahip


kapı
(Şekil 11 c) X X
En kötü durumu temsilden cam panel
X
üzerinde deneyler

Büyük cam panelli veya tam camlı kapı X X


(Şekil 11 d) (cam (cam
üzerinde üzerinde
darbe) darbe)

Cam panelli kapı başlama veya yaklaşık


1m’de bitirme X X X
(Şekil 11 e)

Cam panelli kapı başlama veya yaklaşık X X


1m’de bitirme (cam (cam
(Şekil 11 f) üzerinde üzerinde
darbe) darbe)

Yan çerçeveler > 150 mm (Şekil 11 X


g)

Görme panelli kapı X X


(Madde 5.3.7.2)
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Şekil 11.a – Cam panelsiz Şekil 11.b –Cam panelli Şekil 11.c - Birden fazla cam panelli kapı
kapı kapı paneli

Şekil 11.e – 1,0 m üstünde cam


Şekil 11.d – Cam panelli panelli kapı Şekil 11.f – 1,0 m üstünde cam panelli kapı
veya tam camlı kapı paneli paneli

Şekil 11.g — Kapı panelli ve yan çerçeveli tam durak kapısı (örneğin Şekil 11.a ve Şekil 11.b gore)

Not 1- Şekil 11.e ve Şekil 11.f alternatif çözümlerdir.

En kötü durum deneye tabi tutulmalıdır. En kötü durum belirlemek mümkün değilse, iki veya bütün variyantlar
deneye tabi tutulmalıdır.

Not 2- 1 m ile belirlenmiş çarpma noktaları için, toleran ± 0,10 m

Açıklama
• Yumuşak sarkaç şook deneyi için çarpma moktası
○ Sert sarkaç şok deneyi için çarpma noktası

Şekil 11 — Kapı panelleri – Sarkaç şok deneyleri – Çarpma noktaları

5.3.5.3.5 Camlı kapılarda/çerçevelerde, lamine cam kullanılmalıdır.

5.3.5.3.6 Kapıalarda camların sabitlenmesi, cam battıyor olsa bile, sabitleme elemanları haricine kaymadığı
garanti edilmelidir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.3.5.3.7 Cam paller, aşağıdaki bilgileri veren işaretlere sahip olmalıdır:

a) Tedarikçinin ismi ve ticari markası,

b) Cam tipi,

c) Kalınlılk (örneğin,. 8/8/0,76 mm).

5.3.6 Kapı çalışmasına ilişkin koruma


5.3.6.1 Genel
Kapı ve kapı kasaları, vücut kısımlarının, elbise veya cisimlerin sıkışmasından meydana gelebilecek tehlikelerin
mümkün olduğu kadar az olduğu bir yapıya sahip olmalıdır.

Çalışma sırasında kesilme riskinden kaçınmak için güç ile çalışan otomatik sürmeli durak kapılarının yüzü,
duraktan ve kabin içinden, 3 mm’yi aşan girinti veya çıkıntılar olmamalıdır. Bunların köşeleri açılma hareketi
yönünde pahlanmalıdır.

Bu gerekler için istisna, ayrıca Madde 5.3.9.3’te tanımlanan kilit açma üçgenine erişim için yapılmaktadır..

5.3.6.2 Güç ile çalışan kapılar

5.3.6.2.1 General
Birleştirilmiş kabin ve durak kapıları eş zamanlı çalıştırma durumunda aşağıdaki gerekler, kapı mekanizması
birleşmesi için geçerlidir.

5.3.6.2.2 Yatay sürmeli kapılar

5.3.6.2.2.1 Otomatik güç ile çalışan kapılar


Aşağıdakiler uygulanır:

a) Durak ve/veya kabin kapısı ve bununla rijit bir şekilde bağlanmış olan mekanik elemanların ortalama kapanma
hızında hesapla ve ölçme ile bulunan kinetic enerji, 10 j’u aşmamalıdır.

Durak kapısının ortalama kapanma hızı, hareket mesafesinin tümü üzerinden hesaplanmalıdır. Ancak aşağıda
belirtilenler, bu değerden düşülür:

1) Merkezden açılan kapılarda, her hareket yolu sonunda 25 mm ve


2) Yana açılan (teleskopik) kapılarda, her hareket yolu sonunda 50 mm.

b) Bir koruma tertibatı kapıyı, en geç kapanma hareketi sırasında kapı panelinin kapı girişinden
geçmekte olan bir kimseye çarpması (veya çarpmak üzere olması) anında otomatik bie şekilde tekrar
açmalıdır.Bu koruma tertibatı, kapı kapanma açıklığının en az 20 mm’sinde etkisiz bırakılabilinir,

1) Koruyucu tertibatı (örneğin ışık perdesi), kabin kapısı eşiği üzerinde en az 25 mm ve 1600 mm arasındaki
mesafe üzerinden açıklığı kapsamalıdır

2) Koruyucu tertibat, asgari 50 mm çapında engelleri tespit edebilmelidir,

3) Kapıyı kapatırken kalıcı engelleri ortadan kaldırmak için, koruyucu cihaz önceden belirlenmiş bir sürenin
sonrasında etkisiz hale getirilebilinir.

4) Arıza durumunda veya koruma tertibatı devre dışı bırakılması, kapıların kinetik enerjisi, 4J sınırlı olmalı
ve asansör çalışmada tutrulursa, kapı/kapıların kapatıldığı herhangi bir zamanda bir akusik sinyal çalışmalıdır.

Not- Kabin ve durak kapıların koruma tertibatı ortak olabilir

c) Kapının kapanmasını engellemek için gerekli kuvvet etkisi, kapı hareket seyrinin üçte biri hariç olmak
üzere 150 N aşmamalıdır.

d) Kapı kapanma hareketinin önlenmesi, kapının yeniden açılmasını başlatmalıdır.

Yeniden açılma, kapının tamamen açılması gerektiği anlamına gelmez, ancak bazı yeniden açılma, bir engeli
ortadan kaldırılmasına imkan tanıyacak şekilde olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

e) Bir katlanır kapıyı açılmadan engellemek için gerekli kuvvet etkisi, 150 N aşmamalıdır.Bu değer, katlanır
örneğin kapı çerçevesi gibi paneller veya eşdeğer bitişik dış kenar 100 mm olacak şekilde kapı çökmesi
nedeniyle bulunmuştur.

f) Katlanan kabin kapısı, bir girinti içine giriyorsa, katlanna kapının herhangi bir dış kenarı ile bu girinti
arasındaki mesafe, en az 15 mm olmalıdır.

g) Labirentler veya düzencilikler (chicanes), öncü kapı panellerinin ön kenarlarında (yangın iletim örneğin
sınırlaması için) kullanılırsa veya öncü kapı kenarı ve sabit kenarı birleşimi üzerinde girintiler ve çıkıntılar 25
mm'yi aşmamalıdır.

Cam kapı durumunda, öncü panel/panellerin ön kenar kalınlığı 20 mm'den daha az olmamalıdır. Cam kenarları
yaralanmalara neden olmaması için düzlenmiş olmalıdır.

h) Camdan yapılmış kapılar, Madde 5.3.7.2.1 a)’ya göre görme paneller hariç olmak üzere, bir engel
durumunda kapıyı durdurmak için ve 150 N açma kuvvetini sınırlandırma vasıtası ile donatılmalıdır.

i) Çocukların ellerinin sürüklenmeden önlemek için, Madde 5.3.7.2’de belirtilenden daha büyük boyutlu
camdan yapılmış yatay olarak sürmeli kapıları otomatik çalıştırma, aşağıdakiler yardımıyla riski asgariye indirecek
vasıtalarla donatılmalıdır.

1) Asgari 1,10 m yüksekliğe kadar buzlu cam veya buzlu malzeme uygulamasının herhangi birinin kullanımı
ile kullanıcıya açık tarafında saydam olmayanı cam yardımıyla veya

2) Eşik üstünde en az 1,60 m kadar parmakların varlığının algılanması ve açılış yönünde kapı hareketi
durdurma veya

3) Azami 4 mm kadar kapı panelleri ve çerçeve arasındaki boşluğun sınırlandırılması eşik üstünde asgari
1,60 m kadar. Aşınma nedeniyle bu değer 5 mm ulaşabilir.

Girintiler (çerçeveli cam, vb) 1 mm'yi aşmamalıdır ve 4 mm boşluk dahil edilmelidir. Kapı paneline bitişik
çerçevenin dış kenarına azami yarıçap, 4 mm'den daha fazla olmamalıdır.

5.3.6.2.2.2 Otomatik olmayan güçle çalışan kapılar


Kapının kapanması, sürekli kontrol ve kullanıcı denetimi altında gerçekleştiğinde, bir butonun veya benzeri
(çalıştırmak için basılı tut kumandası) üzerine sürekli basma ile Madde 5.3.6.2.2.1 a)’da belirtildiği gibi hesapla veya
ölçme ile bulunan kinetik enerji 10 j’u aştığında en hızlı panelin ortalama kapama hızı 0.30 m/s’yeye
sınırlandırılmalıdır.

5.3.6.2.2.3 Dikey olarak sürmeli kapılar

Sadece bu tip sürmeli kapılar, eşya taşıma için kullanılan asansörlerde kullanılmalıdır.

Sadece aşağıdaki beş şart aynı anda yerine getirilirse güç kapatma uygulanmalıdır:

a) Kapatma sürekli kontrol ve kullanıcı denetimi altında gerçekleştiğinde (örneğin, çalışması için basılı tut),

b) Panellerin ortalama kapatma hızı, 0.30 m/s ile sınırlandırılmış olduğunda,

c) Kabin kapısı, Madde 5.3.1.2’de belirtildiği gibi imal edildiğinde,

d) Kabin kapısı, durak kapısı kapanmaya başlamadan önce en az üçte iki kapandığında,

e) Kapı mekanizması, istenmeyen erişimlere karşı korunmuş olduğunda.

5.3.6.2.3 Diğer kapı tipleri


Açılıp kapanırken insanlara çarpma riskinin olduğu başka tip güç ile çalışan kapılar kullanılırken
(örneğin, menteşeli kapılar), makina gücü ile çalışan sürmeli kapılar için alınan tedbirlere benzer önlemler
alınmalıdır.

5.3.6.3 Kapanma hareketinin ters çevrilmesi


Kabin kapıları otomatik güç ile çalıştırılıyorsa kabinin içinde bir kumanda butonu, kabin durakta olduğunda
kapılarını yeniden açmasına imkan vermelidir.

Not- Bu normalde “ Kapı Yeniden açma Butonu” olarak belirtilir.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.3.7 Yerel kabin aydınlatması ve “kabin katta” sinyal lambaları


5.3.7.1 Yerel kabin aydınlatması
Durak kapılarının çevresinde doğal veya yapay durak aydınlatması, asansör girmek için durak kapısını ) kullanıcı
açarken kabin ışığı arızalanmış olsa bile (bk. Madde 0.4.2) önünü görebildiği döşeme seviyesinde en az 50 lüks
olmalıdır.

Not- Bu ulusal bina düzenlemelerine tabi olabilir.

5.3.7.2 “Kabin katta” göstergeleri

5.3.7.2.1 Elle açılan durak kapılarında, kullanıcı kapıyı açmadan önce, kabinin katta olup olmadığını
anlayabilmelidir.

Bu nedenle aşağıdakilerden biri tesis edilmiş olmalıdır:

a) Aşağıdaki dört şartı yerine getiren bir veya birden fazla ışık geçiren görme paneli,

1) Her Madde 5.3.5.3.4 a) göre kapı sarkaç deneyi sırasında camın kırılması veya zarar görmesi Madde 5.3.5.3’e
belirtilen mekanik dayanıklılık, deney hatası olarak kabul edilmez;cam panel kapıdan çıkartılmamalıdır.

2) 3/3/0,76 mm asgari kalınlığında lamine cam, aşağıdaki şekilde işaretlenmiş:

i) Tedarikçinin ismi ve ticari markası,


ii) Kalınlık (örneğin, 3/3/0,76 mm).

3) Her durak kapısında asgari 0,015 m² camlı alanı ve her bir görüş için asgari 0,01 m² panel alanı,

4) Genişliği en az 60 mm, en çok 150 mm. Görme paneli 80 mm’den fazla ise, alt kenarı döşemeden en az 1 m
yukarıda olmalıdır.

b) Sadece kabin ilgili durakta durunca veya durmak üzere iken yanması gereken “kabin katta”
sinyali bulunmalıdır. Bu sinyal, kabin durakta durduğu ve kapılar kapalı olduğunde sönebilir, ancak kabnin
durduğu durağın çağrılma butonuna basıldığında sinyal ışığı tekrar yanmalıdır.

5.3.7.2.2 Kabin kapısının otomatik olmadığı ve kabin durakta durduğu sürece durak seviyesinde açık konumda
kalmadığı durumlarda durak kapılarında görme paneli/panelleri ile donatılmışsa (Madde 5.3.7.2.1 a), kabin kapısı
görme paneli/panelleri ile donatılmalıdır konulmalıdır.

Kabin kapılarında bulunan görme paneli/panelleri Madde 5.3.7.2.1 a) ‘ya uygun olmalı ve kabin durak seviyesinde
dururken, durak kapılarındaki görme paneli/panelleriyle görüş hizasında olacak şekilde kabin kapısında
yerleştirilmelidir.

5.3.8 Kilitlenmesi ve kapatılmış olan durak kapısının denetlenmesi


5.3.8.1 Düşme tehlikesine karşı korunma
Normal işletmede, kabin bir durak kapısının arkasında hareketsiz durmadıkça veya bu kapının kilit açılma
bölgesi içinde durmak üzere olmadıkça, bir durak kapısını veya çok panelli kapılarda bir kapı panelini açmak
mümkün olmamalıdır.
Kilit açılma bölgesinin, durak seviyesinin en fazla 0,2 m altına ve üstüne kadar uzanmasına izin verilir.

Bununla beraber, kabin kapısıyla müşterek olarak tahrik edilen makina gücü ile çalışan durak kapılarında, kilit
açılma bölgesinin, durak seviyesinin azami 0,35 m altına ve üstüne kadar uzanmasına izin verilebilir.

5.3.8.2 Koparmaya karşı korunma


Normal işletmede, Madde 5.12.1.4 ve Madde 5.12.1.8 istisnaî durum haricinde, bir durak kapısının veya çok
panelli kapılarda panellerin herhangi birinin açık olması durumunda asansörü hareket ettirmek veya hareket
halinde tutmak mümkün olmamalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.3.9 Durak ve kabin kapılarının kilitlenmesi ve kilidin acil durumda açılması


5.3.9.1 Durak kapısı kilitleme tertibatı

5.3.9.1.1 Genel
Her bir durak kapısı, Madde 5.3.8.1 ‘nin gereğini yerine getiren bir kilitleme tertibatına sahip olmalıdır. Bu tertibat,
kasıtlı kötü kullanımlara karşı korunmuş olmalıdır.

Madde 5.12.1.4 ve 5.12.1.8’deki istisnaî durum haricinde kapalı konumdaki bir durak kapısının tam kilitlenmesi,
kabinin hareketinden önce olmalıdır. Kilitlenme, Madde 5.11.2’ye uygun olarak bir elektrik güvenlik tertibatı ile
sağlanmalıdır.

5.3.9.1.2 Elektrik güvenlik tertibatı, kliltleme elemanı, en az 7 mm bağlanmadıkça etkin olmamalıdır (bk.
Şekil 12).

Şekil 12 — Kilitleme elemanları örnekleri

5.3.9.1.3 Kapı paneli/panellerinin kilitlenme şartını sağlayan elektrik güvenlik tertibatı elemanı, araya başka
mekanizma girmeden kilitleme elemanını tarafından zorlayıcı mekanik etki çalıştırılmalıdır.

Özel durum: Kilitleme tertibatının nem veya patlama riski gibi özel bir koruma gerektiren şartlarda kullanılması
durumunda, sadece kilitleme tertibatının kasıtlı bir şekilde tahrip edilerek kopması ile olabilmesi ve elektrik
güvenlik tertibatının kilitlenme şartını sağlayan elemanı ile mekanik kilit arasında bağlanması şartıyla sadece
zorlayıcı mekanik etki kullanılabilir.

5.3.9.1.4 Menteşeli kapılarda kilitlenme, kapıların düşey kapama kenar/ kenarlarına olabildiğince yakın
etkili olmalı ve kapı panellerinin sarkması durumunda kilitlenme muhafaza edilmelidir.

5.3.9.1.5 Kilitleme elemanları ve bunların bağlantıları, darbeye karşı dayanıklı, çevre şartları altında
tasarımlanmış ömrü boyunca dayanım özelliğini koruyan dayanıklı malzemelerden yapılmış olmalıdır.
takviyeli olmalıdır

Not- Şok gerekleri, EN 81-50:2014, Madde 5.2’de bulunabilir.

5.3.9.1.6 Kilitleme elemanlarının birbirine geçmesi, kapının açılma yönünde uygulanan 300 N’luk bir
kuvvetin kilitlenme etkisini azaltmayacağı bir biçimde olmalıdır.

5.3.9.1.7 Kilitleme tertibatı, EN 81-50:2014, Madde 5.2’de öngörülen deney sırasında güvenliği olumsuz etkileyen
kalıcı şekilde biçim değiştirmeden veya kopmadan, kilit seviyesinde ve kapının açılma yönünde uygulanan
aşağıdaki asgari kuvvetlere dayanmalıdır:
a) Sürmeli kapılarda 1000 N,
b) Menteşeli kapılarda kilitleme pimi üzerinde 3000 N.

5.3.9.1.8 Kilitleme hareketi; ağırlık kuvveti, sabit mıknatıs veya yaylar etkisiyle gerçekleşmeli ve
sürdürülmelidir. Yaylar kılavuzlanmış ve basınç altında çalışan tipten olmalı, kilidin açık olduğu konumda
yayların sarımları birbirine değmemelidir.

Sabit mıknatıs veya yayın çalışmasının aksadığı durumlarda, ağırlık etkisiyle kilit açılmamalıdır.

Kilit dili kilitli pozisyonda bir sabit mıknatısın etkisiyle tutuluyorsa, kilitlenme etkisinin basit araçlarla ortadan
kaldırılması mümkün olmamalıdır (örneğin, sıcaklık veya darbe etkisi).
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.3.9.1.9 Kilitleme tertibatı, sağlıklı çalışmasını engelleyecek toz birikimi tehlikesine karşı korunmalıdır.

5.3.9.1.10 Çalışan parçaların muayenesi, örneğin saydam bir kapak kullanımı sayesinde, kolayca
yapılabilmelidir.

5.3.9.1.11 Kilit kontaklarının kapalı bir kutu içinde olması durumunda, kutu kapağının bağlantı vidaları kapak
açıldığında kaybolmayacak şekilde, kapaktaki veya kutudaki deliklerinde kalmalıdır.

5.3.9.1.12 Kilitleme tertibatı bir güvenlik elemanı olarak görülür ve EN 81-50:2014, Madde 5.2 ‘deki gereklere
göre doğrulanmalıdır.

5.3.9.1.13 Kilitleme tertibatı üzerinde bir bilgi levhası aşağıdakileri içerecek şekilde sabitlenmiş olmalıdır:

a) Kilitleme tertibatı imalatçısının ismi,

b) Tip inceleme sertifika sayısı,

c) Kilitleme tertibatı tipi.

5.3.9.2 Kabin kapısı kilitleme tertibatı


Kabin kapısı, kilitlenmiş olması gerekiyorsa(Madde 5.2.5.3.1 c)), kilitleme tertibatı, Madde 5.3.9.1’deki gerekleri
karşılayacak şekilde tasarımlanmış olmalıdır.

Bu tertibat, kasıtlı kötü kullanıma karşı korunmuş olmalıdır.

Kilitleme tertibatı, bir güvenlik bileşeni olarak kabul edilmiştir ve EN 81-50:2014, Madde 5.2’deki gereklere göre
doğrulanmalıdır.

5.3.9.3 Acil durumda kilitin açılması

5.3.9.3.1 Durak kapılarından her biri, aşağıdaki Şekil 13‘de belirtilen kilit açma üçgenine uygun bir acil durumda
kilit açma anahtar yardımıyla dışarıdan açılabilmelidir.

Boyutlar milimetredir

Şekil 13 — Kilit açma üçgeni

5.3.9.3.2 Kilit açma üçgeni konumu, kapı paneli veya çerçeve üzerinde olabilir. Bir dikey düzlemde, kapı paneli
veya çerçeve üzerinde, kilit açma üçgeni konumu, durağın üstünü 2.0 m aşmamalıdır.

Kilit açma üçgeni, çerçeve ve yatay düzlemde aşağıdoğru bir anahtar deliğin üzerinde ise, durak zemininden kilit
açma deliğinin azami yüklekliği, 2.70 m olmalıdır. Acil durumda kilt açma deliği uzunluğu, kapı yüksekliğinden 2.0
m çıkartılarak bulunan en az yüksekliğe eşit olmalıdır.

Acil durumda kilt açma anahtarı, 0.20 m’den daha büyük uzunluğa sahip olması durumunda, özel bir alet olarak
kabul edilmiştir ve montaj yerinde hazır bulundurulmalıdır.

5.3.9.3.3 Acil durumda kilt açma sonrasında, kilitleme tertibatı, durak kapısı kapatılması ile birlikte
kiltlenmemiş konumda kalmamalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.3.9.3.4 Durak kapılarının kabin kapısı tarafından tahrik edildiği durumlarda, kabin kilit açılma bölgesinin
dışında iken her ne sebeple olursa olsun durak kapısı açıldığında, bir tertibat (ağırlık veya yay) durak kapısının
kapanmasını ve kilitlenmesini temin etmelidir.

5.3.9.3.5 Kuyu boşluğuna erişim kapısı bulunmuyorsa, durak kapısından farklı kapı kilitlenmesi, Madde
5.2.2.3’e göre kuyu boşluğu taşınabilir merdiveninden 1.80 m yükseklikte ve azami 0.80 m azami yatay mesafede
güvenli bir şekilde gerçekleşmeli veya kalıcı montaj edilmiş tertibat, kuyu boşluğunda bulunan bir kişinin kapı
kilitini açmasına imkan vermelidir.

5.3.9.4 Durak kapısının kapatılmasını sağlanması için elektrik güvenlik tertibatı

5.3.9.4.1 Her bir durak kapısı, kapının kapanmasını sağalnması için Madde 5.11.2’ye uygun olarak ve
Madde 5.3.8.2 ‘de belirtilen şartları sağlayan bir elektrik güvenlik tertibatıyla donatılmalıdır.

5.3.9.4.2 Kabin kapısıyla müşterek tahrik edilen yatay hareketli sürmeli durak kapılarında bu tertibat, durak
kapısının etkin kapanmasından bağımsız olması kaydıyla, kilitlenme şartının sağlanması için tertibat müşterek
olabilir.

5.3.9.4.3 Menteşeli durak kapıları durumunda bu tertibat, kapının kapanma kenarına bitişik veya kapının
kapanma şartını sağlayan mekanik tertibat üzerinde yerleştirilmelidir.

5.3.10 Durak kapısının kilitlenme ve kapanma şartını sağlayan tertibat için ortak gerekler
5.3.10.1 Normal çalıştırma şartlarının parçasını oluşturmayan tek bir müdahale sonrası durak kapısı açık veya
kilitli olmayan bir asansörün çalıştırılması İnsanların normal olarak girebileceği yerlerden mümkün olmamalıdır.

5.3.10.2 Bir kilitleme elemanının konumunu sağlanması için kullanılan vasıtalar zorlayıcı mekanik etkili olarak
çalışmalıdır.

5.3.11 Çok panelli, panelleri mekanik olarak bağlantılı sürmeli durak kapılar
5.3.11.1 Bir sürmeli durak kapının, doğrudan mekanik bağlantılı çok sayıda paneli varsa aşağıdakilere müsaade
edilmiştir:

a) Madde 5.3.9.4.1 veya Madde 5.3.9.4.2‘de gerekli olan tertibatın bir panel üzerine yerleştirilmesine ve

b) Teleskopik kapılarda, bu tek kilitlemenin kapalı konumdaki paneleri kancaya geçirme ile diğer panel/panellerin
açılmasını önlemesi kaydıyla, yalnız bir panelin kilitlenmesine.

Teleskopik kapının her bir panel tabakasının bir arka bükümü ve kapı kapalı pozisyonda olduğu zaman yavaş
panele hızlı panelin birbirine eklenmesi veya askı plaka üzerindeki kancalar uygulanmasıyla aynı bağlantı,
doğrudan mekanik bağlantı olarak kabu edilir ve bu nedenle bütün paneller üzerinde Madde 5.3.9.4.1’de veya
Madde 5.3.9.4.2’de gerekli olduğu gibi bir tertibat gerekli değildir. Bu bağlantı, kılavuz vasıtalarının ayrılması
durumunda bile devam etmelidir. Eş zamanlı üst ve alt kılavuz vasıtalarının ayrılması dikkate alınmaz. Madde
5.3.11.3’ün dayanım gereklerine uygunluk, panelin birbirine ekleme elemanlarının mümkün olan asgari tasarım
çakışması ile doğrulanmaıdır.

Not- Askılama plakası, kılavuz vasıtlarının parçası olarak kabul edilmez.

5.3.11.2 Bir sürmeli kapı, birkaç dolaylı mekanik bağlanmış panelleri içeriyorsa (örneğin, halat, kayış veya
zincir ile), bu tek kilitleme, diğer panel/panellerin açılmasını önlemesi ve bunlar tutamak bulunmaması şartıyla,
sadece bir panelin kilitlenmesine müsaade edilir.

Kilitleme tertibatıyla kilitlenmemiş diğer panel/ panellerin kapalı konumu, Madde 5.11.2‘ye uygun
bir elektrik güvenlik tertibatıyla sağlanmalıdır.

5.3.11.3 Paneller arasındaki Madde 5.3.11.1’e uygun doğrudan mekanik bağlantı veya Madde 5.3.11.2’ye
uygun dolaylı mekanik bağlantı, kilitleme tertibatının bir parçasını oluşturduğu kabul edilir.

Bunlar, Madde 5.3.5.3.1’de beliritilen 300 N kuvvet aynı anda etki ettiğinde de Madde 5.3.9.1.7 a) gereği 1000 N
kuvvete dayanabilmelidir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.3.12 Otomatik çalışan durak kapılarının kapanması


Binaların yangından korunmasında kullanılan asansör durak kapılarında, kabin hareketi için bir komut
olmadığında, asansör kullanma trafiğine göre tanımlanabilen gerekli zaman periyodundan sonra bunlar normalde
normalde kapalı olmalıdır.

Not- Yangınla mücadele asansörünün gerekleri için ve yangın durumunda asansör davranışı, bşka kılavuz
bilgiler, EN 81-72 ve EN 81-73’te bulunabilir.

5.3.13 Kabin kapılarını kapatılmasını sağlayan elektrik güvenlik tertibat


5.3.13.1 Madde 5.12.1.4 ve Madde 5.12.1.8’te hariç tutulanlarla birlikte, bir kabin kapısı (veya çoklu panel
kapı durumunda panelin herhangi birisi) açık olduğunda, asansör çalışması ve aynı zamanda bunun harekete
devam etmesi mümkün olmamalıdır.

5.3.13.2 Her bir kabin kapısı, Madde 5.3.13.1‘e yeterlilik şartları uygulanacak şekilde Madde 5.11.2’ye
uygun olarak kapının kapanmasını sağlayan bir elektrik güvenlik tertibatıyla donatılmalıdır.

5.3.14 Çoklu mekanik bağlanmış panelli sürmeli veya katlanmalı kabin kapıları
5.3.14.1 Sürmeli veya katlanmalı kabin kapı, birkaç doğrudan mekanik bağlanmış panelleri içeriyorsa,
aşağıdakilere müsaade edilimiştir:

a) Madde 5.3.13.2’de gerekli tertibatı yerleştirmeye,

1) Bir tek panel (teleskopik kapılarında öncü panel) üzerinde ya da

2) Eleman ile panel arasındaki mekanik bağlantı doğrudan olduğunda kapı tahrik elemanı üzerine ve

b) Madde 5.2.5.3.1 c)’de belirtilen durum ve şartlar dahilinde, teleskopik veya katlmalı kapılarda kapalı
durumda kapı panellerinin birbirine kenetlenmesi ile diğer panel/panellerin açılmasını bu tek kiltleme önlemesi
şartıyla, bir tek panelin kilitlenmesine.

Teleskopik kapının her bir panel tabakasının bir arka bükümü ve kapı kapalı pozisyonda olduğu zaman yavaş
panele hızlı panelin birbirine eklenmesi veya askı plakası üzerinde kancalar uygulanmasıyla, aynı bağlantı,
doğrudan mekanik bağlantı olarak kabu edilir ve bu nedenle bütün paneller üzerinde Madde 5.3.13.2’de gerekli
olduğu gibi bir tertibat gerekli değildir. Bu bağlantı, kılavuz vasıtalarının ayrılması durumunda bile devam etmelidir.
Madde 5.3.11.3’ün dayanım gereklerine uygunluk, panelin birbirine ekleme elemanlarının mümkün olan asgari
tasarım çakışması ile doğrulanmaıdır.

Not- Askı plakası, kılavuz plakası parçası olarak kabul edilmez.


5.3.14.2 Bir sürmeli kapı, birkaç dolaylı mekanik bağlanmış panelleri içeriyorsa (örneğin, halat, kayış veya zincir
ile), bir tek panel üzerinde tertibat (Madde 5.3.13.2) yerleştirmeye aşağıdakilerin sağlanması şartıyla müsaade
edilmiştir:
.
a) Tahrik edilen bir panel olmaması ve

b) Tahrikli panel, kapı tahrik elemaınna doğrudan mekanik bağlanmış olması.

5.3.15 Kabin kapısının açılması


5.3.15.1 Kilitin açık olduğu bölgede (Madde 5.3.8.1) herhangi bir nedenden asansör durursa, 300 N’dan daha
büyük olmayan bir kuvvet ile aşağıdaki konumlarda el ile kabin ve durak kapısını açmak mümkün olmalıdır:

a) Durak kapısı,acil durum kilt açma anahtarı veya kabin kapısı yardımıyla kilit açılmış olması ile kilitin açılmış
olmasından sonra duraktan,

b) Kabin içinden.

5.3.15.2 Kabin içerisinde bulunan kişi tarafından kabin kapısının açılmasını sınırlandırmak için bir vasıta,
aşağıdaki şekilde sağlanmalıdır:
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

a) Kabin hareket ettiğinde, kabin kapısı açılması, 50 N daha fazla bir kuvvet gerektirmeli ve

b) Kabin Madde 5.3.8.1’de belirtilen bölde dışında iken, kabin kapısını sınırlama mekanizmasında 1000 N bir
kuvvet ile 50 mm den daha fazla açmak mümkün olmamalı ve aynı zamanda otomatik bir güç çalışması altında
kapı açılmamalıdır.

5.3.15.3 Yerinde kalıcı olarak bulunan acil durumda kilit açma anahtar veya aletlerden farklı, aletsiz
duraktan kabin kapısını açmak için durak kapısı açılmış olmasına karşılık gelme ile birlikte en az Madde
5.6.7.5’de tanımlanan mesafe içinde kabin durdurulduğunda kabin kapısının açılması mümkün olmalıdır. Ayrıca
bu, Madde 5.3.9.2’deki gibi kilitleme tertibatı ile donatılmış kabin kapılarına uygulanır.

5.3.15.4 Madde 5.2.5.3.1 c)’de belirtilen asansörlerde, kabin içierisinden kabin kapısının açılması, sadece
kabin kilit açılma bölgesi içinde olduğunda mümkün olmalıdır.

5.4 Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı

5.4.1 Kabin yüksekliği


Kabin içinin net yüksekliği en az 2 m olmalıdır.

5.4.2 Kullanılabilir kabin alanı, beyan yükü, kabindeki insan sayısı


5.4.2.1 Genel durum

5.4.2.1.1 Genel
Kabinin, insanlar tarafından aşırı bir şekilde yüklenmesini engellemek için kullanılabilir kabin alanı
sınırlandırılmalıdır.

Bunu yerine getirmek için beyan yükü ile en büyük kullanılabilir kabin alanı arasındaki ilişki, Çizelge 6‘da
verilmiştir.

5.4.2.1.2 Kabin alanı, zeminden 1m yükseklikte tamamlanması hariç olmak üzere kabin içi boyutları
duvardan duvara ölçülmelidir.

5.4.2.1.3 Kabin duvarlarında çıkıntılar ve uzantılar, 1 m’den küçük yükseklik olsa bile, kapı ayırıcıları ile
korunmuş olup olmadığına bakılmaksızın, bunların alanları mevcut kabin azami alanının hesaplanmasında
dikkate alınmışsa, sadece müsaade edilmiştir.

Kabinde donanım yerleştirilmesi nedeniyle bir kişiye ayrılmayan kabin zemin seviyesi üstündeki çıkıntıların veya
uzantıların (örneğin, yatak lar yukarı doğru eğilme oyukları, haberleşme sistemi çıkıntıları), kabinin uygun azami
alanının hesaplanmasında dikkate alınması gerekli değildir.

Kapı kapatılmış olduğunda giriş çerçeve dikmeleri arasında uygun bir alan bulunduğunda aşağıdakiler uygulanır:

a) Bu alan, herhangi bir kapı paneline (çoklu panel kapı durumunda hızlı ve yavaş kapılar dahil) kadar 100 mm
genişlikten küçük veya eşit olduğunda, bu durumda zemin alanından hariç tutulmalıdır.

b) Alan, 100 mm genişliğinde daha büyük olduğunda, toplam geçerli alan, zemin alanına dahil edilmiş olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 6 — Anma yükü ve kabinin uygun azami alanı


Anma yükü, Kabinin uygun azami Anma yükü, Kabinin uygun azami
kütlesi alanı kütlesi alanı
(kg)
(m²) ( kg) (m²)

100 a 0,37 900 2,20

180 b 0,58 975 2,35


225 0,70 1000 2,40
300 0,90 1050 2,50
375 1,10 1125 2,65
400 1,17 1200 2,80
450 1,30 1250 2,90
525 1,45 1275 2,95
600 1,60 1350 3,10
630 1,66 1425 3,25
675 1,75 1500 3,40
750 1,90 1600 3,56
800 2,00 2000 4,20
825 2,05 2500 c 5,00
a 1 kişilik asansör için asgari.
b 2 kişilik asansör için asgari.
c 2500 kg sonrasında, her bir ilave 100 kg için 0,16 m2 eklenir..
Ara yükler için alan, doğrusal enterpolasyonla belirlenir.

5.4.2.1.4 Kabinini aşırı yükü, Madde 5.12.1.2 göre bir tertibat vasıtasıyla izlenmelidir.

5.4.2.2 Eşya taşıma asansörleri

5.4.2.2.1 Eşya taşıma asansörlerinde Madde 5.4.2.1’in gerekleri, aşağıdaki şartlarda uygulanmalıdır veya

a) Taşıma cihazlarının ağırlığı, anma yükünüde içerir veya

b) Taşıma cihazlarının ağırlığı, aşağıdaki şartlarda anma yükünden ayrı olarak dikkate alınmalıdır:

1)Taşıma cihazları, sadece kabinin yüklü ve yüksüz olduğu durumda kullanılır ve aşağıda beliritlen yük ile
taşınması için tasarımlanmamıştır,

2)Tahrikli ve sürtünme vasıtasıyla olmayan tahrikli asansörlerde kabin tasarımı; kabin askısı, kabin güvenlik
tertibatı, kılavuz raylar, makina freni, tahrik ve kontrolsüz kabin hareketi koruma vasıtaları, anma yükün
toplam yüküne taşıma cihazları ağırlığının ilavesini esas almalıdır.

3)Hidrolik asansörlerde, kabin tasarımı, kabin askı tertibatı, kabin ile piston(silindir) arasındaki bağlantı,
kabin güvenlik tertibatı, boru patlama vanası, debi sınırlayıcılar/bir yönlü debi sınırlayıcı, tutucu tertibat,
kılavuz raylar ve kontrolsüz hareket koruma vasıtaları, anma yükün toplam yüküne taşıma cihazları
ağırlığının ilavesini esas almalıdır.

4) Yüklü ve yüksüz nedeniyle kabin hareket mesafesi, azami seviyeleme hassasiyetini aştığında, mekanik
tertibat, aşağıdakilere uygun kabin hareketini aşağı sınırlamalıdır:

i) Seviyeleme hassasiyeti 20 mm aşmamalıdır,


ii) Mekanik tertibat, kapılar açılmadan önce aktif hale getirilmelidir,
iii) Mekanik tertibat, hidrolik asansör üzerinde aşağı vanası açılmış ve makina freni devreye girmemiş olsa
dahi kabini tutmak için yeterli dayanıma sahip olmaldır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

iv) Tekrar seviyeleme hareketi, mekanik tertibat aktif değilse Madde 5.11.2’ye uygun olarak elektrikli
güvenlik tertibatı yardımıyla önlenmiş olmalıdır.
v) Asansörün normal çalışması, mekanik tertibat aktif değilse Madde 5.11.2’ye uygun olarak elektrikli
güvenlik tertibatı yardımıyla önlenmiş olmalıdır.

5) Taşıma cihazının azami ağırlığı, Şekil 14’göre durakta gösterilmelidir.

Şekil 14 — Taşıma cihazı tarafından taşınılan yüklere ilişkin durakta resimli gösterim (pictogram)

5.4.2.2.2 Eşya taşıma hidrolik tahrikli asansörlerde, kabin kullanılabilr alanı, Çizelge 6’dan belirlenmiş değerden
daha büyük olabilir, ancak, anma yükü karşılatırmasına ilişkin Çizelge 7’den belirlenmiş değeri aşmamalıdır.

Çizelge 7 — Anma yükü ve kabin kullanılabilir azami alanı (hidrolik eşya taşıma asansörleri için)

Anma yükü, Azami kullanılabilir Anma yükü, Azami kullanılabilir


kütle kabin alanı kütle kabin alanı
(m²)
( kg) ( kg) (m²)
400 1,68 975 3,52
450 1,84 1000 3,60
525 2,08 1050 3,72
600 2,32 1125 3,90
630 2,42 1200 4,08
675 2,56 1250 4,20
750 2,80 1275 4,26
800 2,96 1350 4,44
825 3,04 1425 4,62
900 3,28 1500 4,80
1600 a) 5,04
a) 1600 kg’dan sonra, her bir 100 kg ilaveye 0.40 m2 eklenmelidir.
Ara yükler için, alan doğrusal interpolasyonla belirlenir.

Not - Hesaplama örnekleri:

6000 kg anma yükü taşımak için gerekli olan ve 3.40 m geniklik ile 5.60 derinlikten az olmayan (örneğin 19.04 m2
kabin alanı) boyutlara sahiptir bir hidrolik eşya taşıma asansörü için:

a) Çizelge 7 kullanılarak 6000 kg bir yük transferi için kabin azami alanı:

— 1600 kg = 5,04 m².


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

— Çizelge 7’nin altındaki nota göre: 6000 kg - 1600 kg = 4400 kg / 100 = 44, bu durumda 44 x 0,40 m²
= 17,60 m².

— Bu yüzden anma yük için kabin toplam azami alanı = 5,04 m² + 17,60 m² = 22,64 m².

Kabinin seçilen alanı 19,04 m2 , müsaade edilen azami alandan küçük olması nedeniyle 6000 kg transferi için
Kabul edilebilir.

b) Madde 5.4.2.1 göre hesaplama, Çizelge 6, eşyalarla tam dolu alan için denk gelen yük:

— 5 m² = 2500 kg

— Çizelge 6’nin altındaki notdaki C) bendine göre, 19,04 m² - 5 m² = 14,0 m² / 0,16 m² = 88, then 88 x 100
kg = 8800 kg.

— Bu yüzden azami alan için kabin toplam yükü = 2500 kg + 8800 kg = 11300 kg.

Madde 5.4.2.2.4’e göre listelenmiş asansör bileşenlerinin (örneğin kabin askısı ve güvenlik tertibatı, v.b.)
hesaplanması, 11300 kg yük için yapılmalıdır.

5.4.2.2.3 Hidrolik tahrikli eşya taşıma asasörlerinde, dengeleme ağırlıklı bir asansörün kullanılabilir kabin alanı,
Çizelge 6 ( Madde 5.4.2.1) ‘den çıkarılan kabin yükü, hidrolik unite ve boru donanımı için tasarlanmış basıncının
1,4 katını aşmasına neden olmayacak şekilde olmalıdır.

5.4.2.2.4 Hidrolik tahrikli eşya taşıma asasörlerinde, kabin tasarımı; kabin askı tertibatını, kabin ile piston (silindir)
arasındaki bağlantıyı, askı tertibat (amortisör) vasıtalarını (dolaylı aktif edilen asansörlerde), kabin güvenlik
tertibatı, boru patlama vanası, debi sınırlayıcı/bir yönlü debi sınırlayıcı, tutma tertibatı, kılavuz rayları ve
tamponları esas Çizelde 6’den (Madde 5.4.2.1) elde edilen bir yükü esas almalıdır. Silindirler, Çizelge 7’de verilen
anma yüküne gore hesaplanabilir.

5.4.2.3 İnsan sayısı

5.4.2.3.1 İnsan sayısı, aşağıda verilen daha küçük değerlerden elde edilmelidir:

anma yükü
a) Formül, , ve en yakın tam sayıya yuvarlatılaraktan bulunan veya
75
b) Çizelge 8.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 8 — İnsan sayıları ve kullanılabilir kabinin asgari alanı

Kullanılabilir kabinin Kullanılabilir


İnsan sayısı asgari alanı İnsan sayısı kabinin asgari
(m²) alanı
(m²)

1 0,28 11 1,87
2 0,49 12 2,01
3 0,60 13 2,15
4 0,79 14 2,29
5 0,98 15 2,43
6 1,17 16 2,57
7 1,31 17 2,71
8 1,45 18 2,85
9 1,59 19 2,99
10 1,73 20 3,13

20 insandan sonra , her bir insan için 0,115 m2 ilave edilir.

5.4.2.3.2 Kabinde aşağıda verilenler gösterilmelidir:

a) İmalatçı/montajcının isim,

b) Montaj seri numarası,

c) İmal yılı,

d) Asansörün anma yükü, kg,

e) İnsan sayısı.

İnsan sayıları, Madde 5.4.2.3.1’e göre belirlenmelidir.

Uyarı, “………kg……İNS” veya ağırlık ve insanlar için kullanılan resimli gösterimler (pictogram) ile yapılmış
olmalıdır.

Örneklere bakılmalıdır: İnsanlar için: ve yük için:

Not- Resimli gösterim, her biri diğerinin üstünde veya altında ve herhangi bir sırada olan sayının öncesi veya

sonrasında olabilir.

Uyarıda kullanılan karekterler ve resimli gösterimlerin asgari yüksekliği aşğaıda verilen değerler gibi olmalıdır.

— Baş harf ve sayılar ve resimli gösterimler için 10 mm,

— Küçük harfler için 7 mm.

5.4.2.3.3 Eşya taşıma asansörleri için her daimyükleme alananında duraktan görelebilen bir işaret,

anma yükünü göstermelidir.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.4.3 Kabinin duvarları, zemini ve tavanı


5.4.3.1 Kabin, sadece aşağıdaki gibi müsaade edilen açıkllıklarla, duvarlarla, zeminle ve tavanla

tamamen kapatılmış olmalıdır.

a) Kullanıcının normal erişimi için girişler,

b) Acil durum tali giriş kapakları ve kapıları,

c) Havanlndırma kanalları.

5.4.3.2 Kabinin askı tertibatı, kılavuz patenleri, duvarları, zemini, tavanı ve çatısını içeren donanımı,

normal asansör çalışmasında ve güvenlik tertibatı çalışmasında uygulanacak olan kuvvetlere dayanması için

mekanik dayanıma sahip olmalıdır.

5.4.3.2.1 Güvenlik tertibatı çalıştığında, düzgün dağıtılmayan yüklü veya yüksüz kabinin zemini, bunun

normal çalışmasından % 5’den daha eğimli olmamalıdır.

5.4.3.2.2 Kabinin her bir duvarı, aşağıdakileri sağlayacak şekilde mekanik dayanıma sahip olmalıdır:

a) Kabinin, içten dışa doğru herhangi bir noktasında dik olarak 5 cm²’lik yuvarlak veya kare şeklinde bir alana eşit
olarak dağılacak 300 N’luk bir kuvvet uygulandığında:

- Kalıcı bir şekilde 1 mm’den daha büyük biçim değiştirmemeli ve

- 15 mm’den çok elastik şekil değişikliği olmamalıdır.

b) Kabinin, içten dışa doğru herhangi bir noktasında dik olarak 100 cm²’lik yuvarlak veya kare
şeklinde bir alana eşit olarak dağılacak 300 N’luk bir kuvvet uygulandığında, kalıcı bir şekilde 1 mm’den daha
büyük biçim değiştirmemelidir.

Not- Bu kuvvetler, aynalar, dekoratif paneller, kabin çalışma panel/panelleri ve v.b. hariç “yapı” duvarı üzerinde

uygulanabilir.

5.4.3.2.3 Camdan veya kısmi camndan yapılmış kabin duvarları lamine olmalıdır.

Sert salınma şok tertibatının (EN 81-50:2014, Madde 5.14.2.1) 500 mm yükseklikte düşmeye eşit darbe enerjisi

veya yumuşak salınma şok tertibatının (EN 81-50:2014, Madde 5.14.2.2) 700 mm yükseklikte düşmeye eşit

darbe enerjisi, cam elemanı merkezinde kısmi cam duvarlarda veya panel merkezinde zeminin 1 m üstü bir

noktada, cam duvara çarptığında, aşağıdakiller ı doğrulanmalıdır:

a) Duvar elemanı üzerinde çatlaklar bulunmadığı,

b) Azami 2 mm çapında yongalar hariç camın yüzeyinde hasar bulunmadığı,

c) Bütünlük kaybedilmediği.

Kabin duvarları, büytün kenarları çerçevelenmişse, Çizelge 9’a göre ise ve düz camdan yapılmışsa bu deneylerin

yapılmasına gerek yoktur.

Yukarıdaki deneyler, kabinin duvarı içerisinde yapılmalıdır.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 9 — Kabinin duvarlarında kullanılan düz cam paneller

Belirtilmiş dairenin çapı


Azami 1 m Azami 2 m
Cam tipi
Asgari kalınlık Asgari kalınlık
(mm) (mm)

Sertleştirilmiş lamine
veya 8 10
temperlenmiş lamine (4 + 4 + 0,76) (5 + 5 + 0,76)

10 12
Lamine (5 + 5 + 0,76) (6 + 6 + 0,76)

5.4.3.2.4 Camın duvara tespit şekli, güvenlik tertibatı çalışması dahil seyir yönünde karşılaşılan tüm şoklarda
camın tespit yerlerinden kayarak çıkmasını engellemelidir.

5.4.3.2.5 Cam paneller aşağıda belirtilen bilgileri kapsayacak şekilde işaretlenmelidir:

a) İmalâtçını adı ve ticarî markası,


b) Camın tipi,
c) Kalınlığı (meselâ: 8/8/0,76 mm).

5.4.3.2.6 Kabin tavanı Madde 5.4.7 ‘nin gereklerine uygun olmalıdır.

5.4.3.3 Camdan yapılan kabin duvarları döşeme seviyesinden 1,1 m’den daha alçakta ise, döşemeden 0,9 ile 1,1
m arasında yüksekliğe el tutamağı konulmalıdır. Bu tutamak camdan bağımsız olarak tespit edilmelidir.

5.4.4 Kabin kapı, Zemin, duvar tavan ve dekoratif malzemeleri


Kabin gövdesinin yapı desteklemesi, yanmaz malzemelerden yapılmalıdır.

Kabinin Zemin, duvar ve tavan tamamlamalarının (rütuşlarının) seçilen malzemeleri, aşağıda listelendiği gibi EN
13501-1’in gereklerine uygun olmalıdır:

— Zemin: Cfl-s2;

— Duvar: C-s2, d1;

— Tavan: C-s2, d0.

Boya rütuşları, duvar üzerindeki 0.30 m kadar lamineler ve çalıştırma tertibatı gibi donanımlar, aydınlatma ve
göstergeler yukarıdaki gereklerden hariç tutulmuştur.

Kabin içinde kullanılan aynalar veya diğer cam tamalamaları kırılmışsa, EN 12600:2002, Ek C’ye göre B veya C
moduna uygun olmalıdır.

5.4.5 Kabin önlüğü


5.4.5.1 Her bir kabin eşiğine, karşısındaki net durak kapısının en az tam genişliğinde uzayan bir kabin önlüğü
monte edilmiş olmalıdır. Düşey bölüm, aşağıya doğru, yatay düzlemle en az 60°‘lik bir açı yapacak şekilde eğik bir
kısımla uzatılmalıdır. Yatay düzlemde bu eğik kısmın çıkıntısı, 20 mm’den az olmamalıdır.

Kabin önlüğü tarafındaki (yüzündeki) herhangi bir çıkıntı, bağlantı elemanları gibi, 5 mm aşmamalıdır. 2 mm’yi
aşan çıkıntılar yataya göre en az 75° eğimli olmalıdır.

5.4.5.2 Dikey bölümün yüksekliği, en az 0,75 mm olmalıdır.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.4.5.3 Dikey jkısmın daha alttaki kenarı boyunca herhangi bir noktasında durak tarafından kabin önlüğüne dik
olarak 5 cm²’lik yuvarlak veya kare şeklinde bir alana eşit olarak dağılacak 300 N’luk bir kuvvet uygulandığında:

- Kalıcı bir şekilde 1 mm’den daha büyük biçim değiştirmemeli ve

- 15 mm’den çok elastik şekil değişikliği olmamalıdır.

5.4.6 Acil durumda kullanılan kapaklar ve acil durum kapıları


5.4.6.1 Acil durumda kullanılan kapak, kabin çatısına monte edildiği durumda, asgari 0.40 m × 0.50 m net
açıklık boyutlarında olmalıdır.

Not- 0.50 x 0.70 cm kapağa müsaade eden alan tercih edilir.

5.4.6.2 Bitişik bulunan iki kabin arasındaki yatay açıklığın 1 m’yi aşmadığı durumlarda imdat geçiş kapıları
kullanılabilir (bk. Madde 5.2.3.3).

Bu durumda, her bir kabin, kurtarılacak insanı kurtarmanın gerçekleştiği yerin seviyesine getirmeye müsaade
eden bitişik kabin konumunu belirleyen vasıtalarla donatılmalıdır.

Kurtarma olayında, kabin acil durum kapakları arasındaki mesafe, taşınabilir/seyyar köprü veya kabin içinde
bütünleşik köprü 0.35 m ‘den daha büyük olduğunda, acil durum kapağının açılmasına uygun yeterli açıklıkla
birlikte 0.50 m asgari genişliği ve parmaklığa (el tutamağa) sahip olmalıdır.

Bu köprü, 2500 N asgari bir kuvveti dayanacak şekilde tasarımlanmalıdır.

Köprü taşınabilir/seyyar ise, kurtarmanın gerçekleceği yerde hazır bulunmalıdır. Köprü kullanımı, talimat el
kitabında belirtilmelidir.

Acil durum kapıları varsa, bunlar en az 1,8 m yükseklikte ve 0,40 m genişlikte olmalıdır

5.4.6.3 Acil durumda kullanılan kapak veya kapıla montaj edildiğinde, aşağıdakilere uygun olmalıdır:

5.4.6.3.1 Acil durumda kullanılan kapak ve kapılar, elle kilitleme vasıtaları ile donatılmalıdır.
.
5.4.6.3.1.1 Acil durumda kullanılan kapak, anahtarsız kabin dışından ve Madde 5.3.9.3’te belirtilen üçgene
uygun bir anahtar ile kabin içinden açılmalıdır.

Acil durumda kullanılan kapaklar, kabin içine doğru açılmamalıdır.

Açık konumdaki acil durumda kullanılan kapaklar, kabin kenarını aşan çıkıntıya sahip olmamalıdır.

5.4.6.3.1.2 Acil durum kapıları, anahtarsız kabin dışından ve Madde 5.3.9.3’te belirtilen üçgene uygun bir
anahtar ile kabin içinden açılmalıdır.

Acil durum kapıları, kabin içine doğru açılmamalıdır.

Acil durum kapıları, karşı ağırlık veya dengleme ağırlığı hareket yolunda veya bir kabinden diğerine geçişi mani
olan sabitlenmiş bir engel (kabin ayırma kirişleri hariç) önünde yerleştirilmemelidir.

5.4.6.3.2 Madde 5.4.6.3.1’de belirtilen kilitleme, Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli güvenlik tertibatı vasıtaları
tarafından gerçekleştirilmelidir.

Acil durum kapaklarında bu tertibat, kiltlendiğinde bitişik asansörü de durdurmalıdır.


Asansörün tekrar servis vermesi için hazır olması, ancak kasıtlı olarak tekrar kilitlemeden sonra mümkün olmalıdır.

5.4.7 Kabin çatısı


5.4.7.1 Madde 5.4.3 ilave olarak, kabin çatısı, aşağıdaki gerekleri karşılamalıdır:

a) Kabin çatısı, Madde 5.2.5.7.1’de belirtildiği gibi azami insan sayısına dayanacak şekilde yeterli dayanıma
sahip olmalıdır.

Bununla birlikle, kabin çatısı, kalıcı şekil değiştirmeden 0.30 m x 0.30 . bir alan üzerine herhangi bir noktada
asgari 2000 N kuvvete dayanmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

b) Bir kişinin çalışmak için veya çalışma alanları arasında hareket etmek için ihtiyaç duyulan kabin çatı
yüzeyi, kaymaya müsaade etmemelidir.

Not- Kılavuz bilgi için EN ISO 14122-2 Madde 4.2.4.6 bakılmalıdır. .

5.4.7.2 Aşağıdaki uzantılar olmalıdır:

a) Kabin çatısı, aşağıda verilenlerden biri şeklinde asgari 0.10 m yüksekliğe konumlandırılmış korkuluk eteği ile
donatılmalıdır:

1) Kabin dış kenarı üzerine veya

2) Dış kenar ile korkuluk pozisyonu arasında (Madde 5.4.7.4’e uygun korkuluk kullanıldığında).

b) Yatay düzlemde serbest mesafe, kuyunun duvarına ve kabin çatısının dış kenarına dik ve öte, 0.30 m’yi
aştığı durumda, bir korkuluk, Madde 5.4.7.4’te verilen boyutları sağlamalıdır.

Genişliği veya yüksekliği 0.30 m’den az olan serbest mesafe, girintide daha büyük mesafeye müsaade edilen
kuyunun duvarına ölçülmelidir.

5.4.7.3 Kabin çatısının dış kenarı ile kuyu duvar arasında yerleştirilmiş asansör bileşen/bileşenleri, düşme
riskini önleyebildiği durumda (bk. Şekil 15 ve Şekil 16), koruma, aşağıda verilen şartları aynı anda karşılamalıdır:

a) Kabinin dış kenarı ile kuyu duvarı arasındaki mesafe 0.30 m’den daha büyük olduğunda, kabin çatısının
dış kenarı ile ilgili bileşen/bileşenler arasında, bileşenler arasında veya korkuluk ucu ile bileşen/bileşenler
arasında 0.30 m çaptan daha büyük yatay bir daire yerleştirmek mümkün olmamalıdır.

b) 300 N'luk bir kuvvet, bileşene herhangi bir dik açıda yatay olarak uygulandığında, a) bendi
karşılanamadığı durumda bilşenin sapmasına neden olmamalıdır.

c) Bileşen, kabinin seyir hareketi boyunca Madde 5.4.7.4’de belirtildiği gibi korumanın aynı seviyesini
oluşturmak için kabin çatısı üzeri yüksekliğe uzatılmalıdır

Açıklama
: Asansör kuyusu duvar
: Asansör kabin çatı kenarı
: Halatlar, lkayışlar
: Kılavuz rayları
: Korkuluk
Şekil 15 — Düşmeden koruma sağlayan bilşenleerin örnekleri (elektrikli asansörler)
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Açıklama
: Asansör kuyusu duvarı
: Asansör kabin çatı kenarı
: Piston-silindir
: Kılavuz rayları
:Korkuluk

Şekil 16 — Düşmeden koruma sağlayan bilşenleerin örnekleri (hidrolik asansörler)

5.4.7.4 Korkuluklar, aşağıdaki gerekleri karşılamalıdır:

a) Korkuluğun yarı yüksekliğinde bir parmaklık ve bir ara çubuğu içermelidir.

b) Korkuluğun ve kuyu duvarın parmaklıklarının iç kenarından öte yatay bir düzlemde serbest mesafe
dikkate alınması, bunun yüksekliği, aşağıda verilen en az değerlerde olmalıdır:

1) Mesafe 0.50 m’ye kadar olduğunda 0,70 m ,

2) Mesafe 0.50 m’yi aştığında 1,10 m.

c) Korkuluk, kabin çatısı kenarından 0.15 m azami mesafede yerleştirilmelidir,

d) Parmaklıkların dış kenarı ile kuyunun herhangi bir parçası (karşıağırlık veya dengeleme ağırlığı,
anahtarlar (sviçler), raylar, konsollar, v.b.) arasındaki mesafe, en az 0.10 m olmalıdır.

Korkuluğun tepesinin herhangi bir noktasına dik açıda 1000 N bir kuvvet uygulandığında, 50 mm’den daha büyük
elastic deformasyon göstermeden dayanmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Asgari 100 mm yüksekliğinde bir korkuluk eteği


hariçolmak üzere korkuluk gerekli değildir.

Asgari 100 mm yüksekliğinde korkuluk eteği ve


asgari 700 mm yüksekliğinde bir korkuluk
gereklidir.

Asgari 100 mm yüksekliğinde korkuluk eteği ve


asgari 1100 mm yüksekliğinde bir korkuluk
gereklidir.

Şekil 17 — Kabin tavanı korkuluğu – yükseklik

5.4.7.5 Kabin çatısında kullanılacak herhani bir cam, lamine olmalıdır.

5.4.7.6 Kabine sabitlenmiş kasnaklar ve/veya dişli çarklar, Madde 5.5.7’y göre korumaya sahip olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.4.8 Kabin üstündeki donanım


Kabin üstünde aşağıdakiler bulunmalıdır:

a) Madde 5.12.1.5 ‘e uygun kumanda tertibatı (bakımda kullanılan),bir sığınma alanından (5.2.5.7.1)
Madde 0.30 m yatay mesafe içinde kullanılabilir,

b) Muayene ve bakım personeli için giriş noktasından 1 m’den fazla olmayan ve kolayca erişilebilir yerde,
Madde 5.12.1.11‘e uygun durdurma tertibatı,

Bu tertibat, giriş noktasından 1 m’den fazla olmayan mesafede bulunmuyorsa,muayene çalışma kumandası
yanına konulan bir tertibat olabilir.

c) Madde 5.10.7.2 ‘ye uygun olarak priz çıkışı.

5.4.9 Havalandırma
5.4.9.1 Kabinler, kabin alt ve üst kısımlarında havalandırma kanallarıyla donatılmalıdır.

5.4.9.2 Kabinin üstündeki havalandırma kanallarının (menfezlerinin) etkili alanı, kullanılabilir kabin alanının en
az % 1’I olmalı ve bu değer kabinin alt kısımındaki kanallara da uygulanmalıdır.

Kabin kapısı etrafındaki açıklıklar, etkili havalandırma kanal alanının hesaplanmasında, gerekli alanın % 50’sine
kadar hesaba katılabilir.

5.4.9.3 Havalandırma deliklerinin yapım ve düzenlenmesi, 10 mm çapında düz ve yuvarlak rijit bir çubuğun,
kabin duvarları vasıtasıyla içeriden geçirilmesi mümkün olmayacak bir şekilde olmalıdır.

5.4.10 Aydınlatma
5.4.10.1 Kabin,herhangi bir duvardan 100 mm’den az olmayan herhangi bir noktada bulunan zeminden 1 m
yukarıda, bir kumanda tertibatı üzerinde en az 100 lüks şiddetinde bir aydınlatma sağlayacak kalıcı montajı
yapılmış olan bir elektrikli aydınlatma ile donatılmalıdır.

Not- Parmaklıklar, yukarı doğru açılan (kırmalı) koltuk, v.b. şeklinde olabilen kabin yapılanması, ihmal edilebilir
gölge oluşturabilir.

Işık Lüx ölçer, lüx seviyesi okunduğunda, en kuvvetli ışığa doğru yerleştirilmelidir.

5.4.10.2 En az parelel olarak bağlanmış iki lamba bulunmalıdır.

Not- Bu lamba kavramı, örneğin, ampül, fluresan tüp, v.b. münferit ışık kaynağını tarif etmek için kullanılmaktadır.

5.4.10.3 Kabin, park ettiğinde ve kapılar kapandığında durum hariç sürekli aydınlatılmış olmalıdır.

5.4.10.4 Aşağıda belirtilenlerde 1 h için en az 5 lux şiddeti ışığı sağlayabilen otomatik olarak tekrar şarj edebilir
acil durum beslemeli acil durum lambaları bulunmalıdır:

a) Kabinde ve çatısında bulunan her bir alarım başlatma cihazında,

b) Kabin merkezinde zeminin 1 m üstünde,

c) Kabin merkezinde zeminin 1 m üstünde.

Bu aydınlatma , normal lamba beslemesinin arızasında –otomatik bir şekilde devreye girmelidir.

5.4.11 Karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı


5.4.11.1 Genel

Dengeleme ağırlığı kullanımı, Madde 5.9.2.1.1’de belirtilmiştir.

5.4.11.2 Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı, dolgu ağırlığından (üst üste dizilen bloklardan) oluşuyorsa,
bunların yerinden çıkmasını önlemek için gerekli tedbirler alınmalıdır.Bunu sağlamak için çerçeve içinde güvenli
hale getirlmiş ve bir çerçevede içine montajı yapılmalmışolmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.4.11.3 Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı üstüne monte edilmiş saptırma kasnakları ve/veya zincir
makaraları Madde 5.5.7’ye uygun koruma tertibatına sahip olmalıdır

5.5 Askı tertibat (amortisör) vasıtaları ve dengeleme vasıtaları ve ilgili koruma vasıtları

5.5.1 Askı tertibatı vasıtaları


5.5.1.1 Kabin, karşı ağırlıklar ve dengeleme ağırlıkları, çelik halatlar veya paralel bağlantılı çelik zincirler (Gall
tipi) veya makara zincirlerle asılmalıdır.

5.5.1.2 Halatlar aşağıdaki gereklere uygun olmaldır:

a) Halatların anma çapları en az 8 mm olmalıdır,

b) Halatı oluşturan tellerin çekme dayanımı ve diğer karakteristikler (imalat, uzama, ovallik, esneklik,
deneyleri, v.b.), EN 12385-5’e uygun olmalıdır.
5.5.1.3 Halat veya zincir sayısı en az iki olmalıdır.

Hidrolik asansörlerde asgari bu sayı, kabin ile tüm denegeleme ağırlıkları arasındaki bağlantı için iki ve hidrolik
ünitedinin her dolaylı aktivitesi için iki olmalıdır

Not- Palangalı sistemlerde, palanga kollarındaki (donam) toplam halat veya zincir sayısı değil, bağımsız halat
veya zincir sayısı hesaba katılmalıdır.

5.5.1.4 Halat veya zincirler birbirinden bağımsız olmalıdır.

5.5.2 Sheave, pulley, drum and rope diameter ratios, rope/chain terminations
5.5.2.1 Tahrik kasnaklarının, makaraların, kasnakların veya tamburların bölüm (halat ortasından ortasına
ölçülen) çapı ile askı tertibatı halatının anma çapı oranı, askı tertibatı halat ipliklerinin sayısından bağımsız olarak
en az 40 olmalıdır.

5.5.2.2 Askı tertibatı halatlarının güvenlik katsayısı aşağıdaki değerlerden az olmamalıdır:

a) 12 - üç veya daha fazla halatlı sürtünmeli tahrik düzeninde,


b) 16 - iki halatlı sürtünmeli tahrik düzeninde,
c) 12 – halatlı hidrolik asansörlerde ve tambur tahrik düzeninde.
d) 10 – Zincirli düzende.

Bu ilave olarak sürtünmeli tahrikliasansörlerin askı tertibatı güvenlik faktörü, EN 81-50:2014, Madde 5.12’ye gore
hesaplanan değerden az olmamalıdır.

Güvenlik katsayısı, bir halatın asgari kopma kuvvetinin (N), kabin beyan yükü ile yüklü ve en alt durakta
duruyorken bir halata gelen azami kuvvete (N) oranıdır.

Sürtünme dışı vasıtalarla ve hidrolik tahriklilerde dengeleme ağırlığı halatları veya zincirlerin güvenlik faktörü,
denegeleme ağırlığıının ağırlığı nedeniyle halata/zincire göre hesaplanan üst değer olmalıdır.

5.5.2.3 Madde 5.5.2.3.1‘e göre halat ve halat tespit noktaları arasındaki bağlantılar, asgari halat kopma
yükünün en az % 80’ine dayanabilmelidir.

5.5.2.3.1 Halat uçları kabine, karşı ağırlığa veya dengeleme ağırlığına ve/ veya soket tipi (geçmeli) kendinden
sıkı geçmeli vasıtalarla donam halatlarının ölü parçalarının askı noktaları (örneğin EN 13411-6 veya EN 13411-7
göre), güvenli halka gözleri (örneğin, EN 13411-3 göre) ve/veya dövme bağlantı tespit uçları (örneğin EN 13411-8
göre) sabitlenmelidir.

Not- EN 13411 bölüm 3, bölüm.6, bölüm 7 ve bölüm 8’e göre halat terminalleri (bağlantı uçları), halatın asgari
kopma yükünün en az % 80’sini sağlamak (karşıladığı) için kabul edilebilir.

5.5.2.3.2 Halatların tamburlara bağlantısı, kamalı klemensler, en az iki adet halat klemensi yapılmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.5.2.4 Her bir zincir uçları kabine, karşı ağırlığa veya dengeleme ağırlığına, donam zincirlerinin ölü
parçalarının askı noktaları bağlanmalıdır. Zincir ve zincir tespit noktaları arasındaki bağlantılar, en küçük zincir
kopma yükünün en az % 80’ine dayanabilmelidir.

5.5.3 Halatın sürtünmeli tahriki


Not- Tasarımda dikkate alınması gereken örnekler, EN 81-50:2014, Madde 5.11’de verilmektedir.

Halatın sürtünmeli tahriki, aşağıdaki üç şartı karşılayacak şekilde olmalıdır:

a) Kabin, Madde 5.4.2.1 veya Madde 5.4.2.2‘ye göre beyan yükünün % 125’i ile yüklü olduğunda durak
seviyesinde kaymadan tutulabilmelidir.

b) Stroku azaltılmış tamponlar dâhil olmak üzere, tamponların tasarımında dikkate alınan hız değerinden daha
düşük veya eşit olan hıza düşürmek için boş veya beyan yükü ile yüklü iken kabinin acil frenlenmesi
sağlanmalıdır.

c) Kabin veya karşı ağırlıktan birisi durdurulmuşsa, boş kabin veya karşı ağırlığın tehlikeli bir konuma
ulaşmamalı ve aşağıdakilerden birisi olmamalıdır:

1) Halatlar, tahrik kasnağı üzerinde kayması veya

2) Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli güvenlik tertibatı yardımıyla makina durdurulmalıdır.

Not- Kabinin aşırı gecikmesi ve kabin veya karşı ağırlığın aşırı hareketlenmesinde çarpışma riski oluşturmaması
veya aşağıya doğru (geriye doğru) düşmesi askı tertibatı vasıtaları üzerinde darbe kuvvetine neden olmaması
şartıyla kabinin veya karşı ağırlığın az kaldırılması, kabul edilebilir.

5.5.4 Sürtünme vasıtarı olmadan tahrikli asansörlerde halatların sarılması


5.5.4.1 Madde 5.9.2.1.1 b) ‘deki şartlara göre kullanılabilen tamburlar, kullanılan halatlara uygun helezon
şeklinde olan yivlere ve kanallara sahip olmalıdır.

5.5.4.2 Kabin tam kapanmış (sıkışmış) tampon üzerinde oturduğunda, tambur kanalarında en az bir buçuk
sarım halat kalmış olmalıdır.

5.5.4.3 Tamburun üzerine sarılmış sadece bir kat halat bulunmalıdır.

5.5.4.4 Kanallara göre halatların sapma (donanım açısı) açısı, 4° ‘yi geçmemelidir.

5.5.5 Yükün, halatlar veya zincirler arasında dağılımı


5.5.5.1 Askı halatları veya zincirlerindeki gerilmelerin dengelenmesi için, bunların en az bir ucunda
kendiliğinden çalışan bir tertibat bulunmalıdır

5.5.5.1.1 Dişli çarkıyla çalışan (kavraşmış) zincirlerde, bunların dengeleme ağırlığına bağlanmış uçlar ile birlikte
kabinine bağlanmışı uçlar, böyle bir dengeleme (eşitleme) tertibatıyla donatılmalıdır.

5.5.5.1.2 Aynı mil üzerinde birden fazla zincir saptırma çarkları mevcutsa, bunlar birbirinden bağımsız
olarak dönebilmelidir.

5.5.5.2 Gerilmeleri dengelemek için yaylar kullanılıyorsa, bunlar gerilme sıkışması altında çalışan tipte olmalıdır.

5.5.5.3 Normal olmayan uzama, gevşeyen halat veya gevşeyen zincir durumunda koruma için aşağıdaki
şartları sağlamış olmalıdır:

a) Kabinin askı tertibatı için 2 halat veya 2 zincir kullanılması durumunda, halat veya zincirin biri diğerine
göre anormal uzarsa, Madde 5.11.2‘ye göre bir elektrik güvenlik tertibatı asansörün durmasını sağlamalıdır.

b) Sürtünmesiz vasıtalarla tahrikli asansörler ve hidrolik asansörlerde, gevşemiş halat (veyaci) riski varsa,
Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli güvenlik tertibatı, gevşeme anında makinayı durdurmalıdır.

Durdurma sonrası normal çalışma, engellenmiş olmalıdır.


İki veya daha fazla hidrolik ünitesi olan hidrolik asansörlerde bu gerekler, her bir askı tertibat takımı için uygulanır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.5.5.4 Halat veya zincirlerin uzunluklarını ayarlamada kullanılan tertibat, ayardan sonra kendiliğinden
gevşemeyecek bir yapıya sahip olmalıdır.

5.5.6 Dengeleme vasıtaları


5.5.6.1 Yeterli sürtünmeli tahrik veya kaldırma motor gücü sağlamak için askı tertibatı halatı ağırlığı
dengelemesi (telafisi), aşağıdaki şartlara uygun olarak sağlanmalıdır:

a) 3.0 m/s’yeyi aşmayan anma hızlarda, zincirler, halatlar veya kayışlar gibi vasıtalar kullanılabilir,

b) 3.0 m/s’yeyi aşan anma hızlarda, dengeleme halatları sağlanmalıdır,

c) 3.5 m/s’yeyi aşan anma hızlarına sahip asansörlerde, ilave olarak gergi tertibatı bulunmalıdır

Gergi tertibatı çalışması, Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli bir güvenlik tertibatı vasıtasıyla asansör makinasının
durmasını sağalamalıdır.

d) 1.75 m/s’yeyi aşan anma hızlarda, germesiz dengeleme vasıtaları, döngü yakınında kılavuzlanmış
olmalıdır.

5.5.6.2 Dengeleme halatlarının her kullanılmasında aşağıdakiler uygulanmalıdır:

a) Dengeleme halatları, EN 12385-5’te belirtilen gibi olmalıdır,

b) Germe kasnağı kullanılmalıdır,

c) Germe kasnağı bölüm çapının dengeleme halatlarının anma çapına oranı, en az 30 olmalıdır

d) Germe kasnakları, Madde 5.5.7’ye gore korumaya sahip olmalıdır

e) Germe, ağırlık ile sağlanmalıdır,

f) Germe, Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli bir güvenlik tettibatı tarafından kontrol edilmelidir

5.5.6.3 Germe vasıtaları; örneğin, zinicrler, halatlar, kayışlar ve bunların bağlantı uçları, 5 güvenlik faktörü ile
bu vasıtların maruz kaldığı herhangi bir kuvvete dayanabilir olmalıdır.

Kabinli veya bunun hareket seyrinin tepesinde karşı ağırlığıile birlikte dengeleme vasıtalarının azami askılanmış
ağırlığı ve germe kasnağı donanımının bir buçuk katı ağırlık, kullanılan yerde, dahil edilmiş olmalıdır.

5.5.7 Kasnaklar ile zincir çarkları için korunma


5.5.7.1 Aşağıdakilerden kaçınmak için kasnakları ve zincir çarkları, aşırı hız regülatörü, germe ağırlığı kasnakları
için Çizelge 10‘ye göre önlemler alınmalıdır:

a) Şahısların yaralanmasından,

b) Gevşek olması durumunda halatların veya zincirlerin, kasnaktan veya çarklardan çıkmasından,

c) Halatlarla veya zincirlerle, kasnak veya çark arasına cisimlerin girmesinden.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 10 — Makaralar, kasnaklar ve zincir çarkları için koruma


Madde 5.5.7.1’e göre risk
Makaraların, kasnakların ve zincir çarların bulunduğu yer
a b c
Tavanda x x x
Kabinde
Zemin altında x x
Karşıağırlık/dengeleme ağırlığı üstünde x x
1)
Makina ve kasnak dairesinde x ²) x x
Kabin üstü x x
Kuyu üst
Kabin yanı x x
boşluğu
1)
Kuyuda Kuyu boşluğu ile üst boşluğu arasında x x
Kuyu boşluğu x x x
Yukarı doğru ilerleyen (uzayan) x ²) x
Hidrolik ünite
1)
Aşağı doğru açılan (uzayan) x x
Mekanik senkrizasyon vasıtları ile x x x
x Risk dikkate alınmalıdır.
1) Halatlar/ zincirler, tahrik makara veya kasnak/ zincir çarkına yatay giriyorsa veya azami 90° ‘ye
kadar yatay üstü bir açıda ise gereklidir.
2)
Koruma, halatların/zincirlerin makaralara, kasnaklara veya zincir çarklarına girdiği veya çıktığı alanlara
kazara erişimi asgari olarak önleyecek koparmaya karşı tampon koruma olmalıdır (bk. Şekil 18).

Açıklama
A Kasnak
B Halat, kayış
C Tampon koruma

Şekil 18 — Tampon sıkışma korunması örneği

5.5.7.2 Tertibat, dönen parçalarının görünür olduğu, kontrol ve bakımlarının engellenmediği bir şekilde
tasarımlanmalıdır. Bunlar delikli ise, açıklıklar EN ISO 13857:2008, Çizelge 4’e uygun olmalıdır.

Bunların sökülmesi, sadece aşağıdaki durumlarda gerekli olmalıdır:

a) Halat/zincirin yenisiyle değiştirilmesi,

b) Kasnak/zinicir çarkının yenisiyle değiştirilmesi,

c) Kanalların torna edilmesi.

Kasnakların kanalından halatların çıkmasını engelleyen tertibat, halatların kasnağa giridiği ve çıktığı yerin yanında
bir emniyet tutucusuna ve kasnağın yatay ekseni altında 60° den daha büyük sarım açısıyla yerleştirilmişse ve
toplam sarım açısı 120° den daha büyükse en az bir ara tutucuya sahip olmalıdır (bk. Şekil 19).
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Şekil 19 — Halat emniyet tutucularının yerleştirme örnekleri

5.5.8 Kuyuda makaralar, kasnaklar ve zinicr çarkları


Tahrik makaraları, kasnakları ve zinici çarkları, aşağıdaki şartlarda en düşük durak seviyesi üstünde kuyuda
montaj edilebilir:

a) Bir mekanik arıza olması durumunda kasnak/zincir çarkları ayırıcısını düşmeden korumak için tutma tertibatı
bulunmalıdır. Bu tertibat, kasnak/zincir çarkları ağırlığına ve askılanmış yüklere dayanabilmelidir,

b) Tahrik makarakları, kasnakları/zincir çarkları kabinin dikey görünümünde yerleştirilmişse, bu durumda


kuyunun üsüt boşluğundaki açıklıklar, Madde 5.2.5.7’ye göre olmalıdır.

5.6 Serbest düşmeye, aşırı hıza, kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin sürünme
kaymasına karşı önlemler

5.6.1 Genel hükümler


5.6.1.1 Tertibat ve/veya tertibat birleşimleri ve bunların kullanılması, aşağıdaki durumlardan kabini korumayı
sağlamalıdır:

a) Serbest düşme,

b) Aşağı doğru yada sürtünme tahrikli asansör durumunda yukarı ve aşağı aşırı hıza

c) Kapı açık kontrolsüz hareket etmeye,

d) Hidrolik asansör durumunda durak seviyesinden sürünme kayması.

5.6.1.2 Sürtünmeli ve sürtünmesiz vasıtalarla tahrikli asansörlerde koruma vasıtaları, Çizelge 11'e göre
sağlanmalıdır.

Çizelge 11 — Sürtünmeli ve sürtünmesiz vasıtalarla tahrikli asansörlerde koruma vasıtaları


Tehlikeli durumlar Koruma vasıtaları Devreye girme vasıtaları

Kabinin aşağı yönde serbest Güvenlik tertibatı Aşırı hız regülatörü


düşmesi ve aşırı hızlanması (Madde 5.6.2.1) (Madde 5.6.2.2.1)

Madde 5.2.5.4 durumunda karşı Güvenlik tertibatı Aşırı hız regülatörü (Madde 5.6.2.21) veya
ağırlık veya dengleme ağırlığının (Madde 5.6.2.1)
serbest düşmesi 1 m/s aşmayan anma hızları için

- Askı tertibatı vasıtalarının kopması ile


devreye girme (Madde 5.6.2.2.2) ve/veya

- Güvenlik halatının devreye girmesi


(Madde 5.6.2.2.3)

Yukarı yönde aşırı hız (sadece Yukarı doğru kabin aşırı hız Madde 5.6.6’da dahil edilmiştir
sürtünmeli tahrikli asansörlerde) koruma vasıtaları
(Madde 5.6.6)

Kapı açık kontrolsüz kabin Kontrolsüz kabin khareketine Madde 5.6.7’de dahil edilmiştir
hareketi karşı koruma (Madde 5.6.7)

5.6.1.3 Hidrolik asansörlerde tertibat ve/veya tertibat birleşimi ve bunların kullanılması, Çizelge 12’ye göre
sağlanmış olmalıdır.Buna ilave olarak Madde 5.6.7’ye göre kontrolsüz kabin hareketine karşı koruma sağlanmış
olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 12 — Hidrolik asansörlerde koruma vasıtaları

Otomatik seviyelemeye ilave olarak


kaymaya karşı önlemler (Madde 5.12.4)
Kabinin aşağı doğru
Seçmek için alternatif birleşimler hareketi nedeniyle
Asansör tipi (Madde 5.6.2.2.4) Elektrikli
güvenlik tertibatının Tutucu kayma önleme
devreye girmesi tertibat sistemi
(Madde 5.6.2.1) (Madde (Madde
5.6.5) 5.12.1.10)

Aşırı hız regülatörü


(Madde 5.6.2.2.1) nedeniyle
devreye girmiş güvenlik tertibatı X X X
Doğrudan asansörün

(Madde 5.6.2.1)
hareket ettirilmesi

Boru patlama vanası


Aşırı hızla serbest düşme veya yukarı doğru hareketine karşı önlemleri

(Madde 5.6.3) X X

Debi sınırlayıcı
(Madde 5.6.4) X

Aşırı hız regülatörü (Madde


5.6.2.2.1) nedeniyle devreye
girmiş güvenlik tertibatı (Madde X X X
5.6.2.1)
Güvenlik halatı nedeniyle
(Madde 5.6.2.2.3) veya
askı tertibatı vasıtalarının
kopması nedeniyle devre
girmiş (Madde 5.6.2.2.2)
Dolaylı asansörün hareket ettirilmesi

güvenlik tertibatına X X X
(Madde 5.6.2.1) ilave boru
patlama vanası
(Madde 5.6.3)

Güvenlik halatı nedeniyle


(Madde 5.6.2.2.3) veya
askı tertibatı vasıtalarının
kopması nedeniyle devre
girmiş (Madde 5.6.2.2.2) X X
güvenlik tertibatına
(Madde 5.6.2.1) ilave kısıcı
(Madde 5.6.4)

5.6.2 Güvenlik tertibatı ve bunun devreye girme vasıtaları


5.6.2.1 Güvenlik tertibatı

5.6.2.1.1 Genel hükümler

5.6.2.1.1.1 Güvenlik tertibatı, aşağı yönde çalışabilmeli ve anma yükünü ve/veya aşırı hız regülatörü hızında
devreye girebilmeli, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı ve/veya anma yükünü taşıyan bir kabini durdurabilmeli
veya askı tertibatı kopmuşsa, kılavuz raylarını sıkıca tutabilmeli ve kabini, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığını
tutabilmelidir

Yukarı yönde ilave çalışma fonksiyonuna sahip olan bir güvenlik tertibatı, Madde 5.6.6’ya göre kullanılabilir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.6.2.1.1.2 Güvenlik tertibat bir güvenlik bileşeni olarak kabul edilmiştir ve EN 81-50:2014, Madde 5.3’deki
gereklere göre doğrulanmalıdır

5.6.2.1.1.3 Güvenlik tertibatı bilgi plakası üzerinde aşağıdaki bilgiler sabit bir şekilde belirtilmelidir:

a) Güvenlik tertibatı imalatçısının ismi,


b) Tip inceleme sertifikası sayısı,
c) Güvenlik tertibat tipi,
d) Yük aralığı ile ilişkisi, bakım talimatında belirtilmişse, ayarlanabilir bir güvenlik tertibatı durumunda,
müsaade edilen yük aralığı veya ayarlama değişkenleri işaretlenmelidir.
5.6.2.1.2 Güvenlik tertibatının değişik tipleri için kullanım şartları

5.6.2.1.2.1 Kabin güvenlik tertibatı:

a) Kademeli tip olmalı veya

b) Asansörün anma hızı 0.63 m/s aşmıyorsa anlık tipten olabilir.

Hidrolik asansörlerde aşırı hız regülatörü yardımıyla devreye girmeyen sabit silindir tipinden farklı olan anlık tipi
güvenlik tertibatı, sadece boru patlama vanasının devreye girme hızının veya debi sınırlayıcının (tek yönlü debi
sınırlayıcı) devreye girme azami hızının 0.80 m/s’yi aşmadığı taktirde kullanılmalıdır.

5.6.2.1.2.2 Kabin veya karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı birkaç güvenlik tertibatı bulunduruyorsa, bunlar,
kademeli tipinde olmalıdır.

5.6.2.1.2.3 Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının güvenlik tertibatı, anma hızı 1.0 m/s’yi aşmıyorsa
kademeli tipten olmalıdır, aksi takdirde güvenlik tertibatı anlık tipten olabilir.

5.6.2.1.3 Hız düşürücü


Kademeli güvenlik tertibatında, karşı ağırlının veya dengeleme ağırlığının veya anma yüklü kabinin serbest
düşmesi durumunda ortalama hız düşümü, 0.2 gn ve 1 gn arasında olmalıdır.

5.6.2.1.4 Serbest kalma

5.6.2.1.4.1 Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı üzerindeki güvenlik tertibatının serbest kalması ve
otomatik ilk ayara dönmesi, sadece kabin, karşı ağırlık veya dengelem ağırılığı yükseltilmesi ile mümkün olmalıdır.

5.6.2.1.4.2 Güvenlik tertibatının serbest kalması, aşağıdaki şekilde anma yüküne kadar tüm yük şartlarında
mümkün olmalıdır:

a) Acil durum çalışması için belirlenen vasıtalar ile (Madde 5.9.2.3 veya Madde 5.9.3.9) veya

b) Yerinde bulunabilir prosedürlerin uygulanması (Madde 7.2.2).

5.6.2.1.4.3 Güvenlik tertibatı serbest kaltıktan sonra, asansörün tekrardan hizmete girmesi için yetkin bakım
personelinin müdahelesini gerektirmelidir.

Not- Ana şalterin aktif hale gelmesi, asansörün kendi kenkine tekrardan hizmete girmesine imkan vermek için
yeterli olmamalıdır.

5.6.2.1.5 Elektrikli kontrol


Kabin güvenlik tertibatı devrede iken, kabin üzerine monte edilmiş Madde 5.11.2’ye uygun bir elektrikli güvenlik
tertibatı, güvenlik tertibatının devreye girmesinden önce makinanın durmasını sağalmalıdır.

5.6.2.1.6 Yapımla ilgili şartlar

5.6.2.1.6.1 Güvenlik tertibatının


Yakalama çeneleri veya güvenlik tertibatı bloklarının kılavuz paten olarak kullanılmamalıdır.

5.6.2.1.6.2 Güvenlik tertibatı ayarlanabilirse, son ayarlama, mührün koparılmadan tekrar ayarlamayı
önceyecek şekilde mühürlenmiş olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.6.2.1.6.3 Kazara güvenlik tertibatının devreye girmesi, örneğin kılavuz patenlerinin yatay hareketine müsaade
etmek için kılavuz raylara yeterli açıklık verilmesiyle mümkün olduğu kadar önlenmiş olmalıdır.
5.6.2.1.6.4 Güvenlik tertibatı, elektrikli, hidrolik veya pnömatik olarak çalışan tertibat/cihaz ile devreye
girmemelidir.

5.6.2.1.6.5 Güvenlik tertibatı, askı tertibatı vasıtlarının kopmasıyla yada güvenlik halatıyla devreye girdiğinde,
güvenlik tertibatının, uygunaşırı hız regülatörünün devreye girme hızına karşılık gelen bir hızda devreye girdiği
kabul edilmelidir.

5.6.2.2 Güvenlik tertibatının devreye girme vasıtaları

5.6.2.2.1 Taşırı hız regülatörü ile devreye girme

5.6.2.2.1.1 Genel hükümler


Aşağıdakiler uygun bulunmalıdır:

a) Güvenlik tertibatı için aşırı hız regülatörü devreye girmesi,aşağıdakilerden küçük olan ve anma hızının en az
% 115’ine eşit bir hızda meydana gelmelidir.

1) Sabit silindir tipi hariç olmak üzere anlık güvenlik tertibatı için 0,8 m/s veya

2) Sabit silindir tipinin anlık güvenlik tertibatı için 1 m/s veya

3) 1.0 m/s aşmayan anma hıhızları için kullanılan kademeli güvenlik tertibatı için1,50 m/s veya

4) Anma hızlarında kullanılan kademeli tip güvenlik tertibatı için 1.25 v +(0,25/ v ), m/s

Anma hızı 1 m/s aşan asansörlerde, 4)’üncü bendeki gerekli değere mümkün olduğu kadar yakın devreye girme
hızı seçilmesi önerilmektedir.

Anma hızı daha küçük asansörlerde, a) bendinde gösterilen daha küçük sınır değere mümkün olduğu kadar yakın
devreye girme hızı seçilmesi önerilmektedir.

a) Devreye girme kuvveti meydana getirmek için sadece sürtünmeli tahrik kullanan aşırı hız regülatörü aşağıdaki
gibi olan kanallara sahip olmalıdır:

 İlave zor süreçlere maruz bırakılan veya

 EN 81-50:2014, Madde 5.11.2.2.1 göre işlenmiş olan.

b) Güvenlik tertibatı çalışması ile ilgili dönme yönü, aşırı hız regülatörü üzerinde işaretlenmelidir,
c) Devreye girdiğinde regülatör tarafından oluşturulan aşırı hız regülatörü halatındaki gerilme kuvveti, aşağıda
verilen iki değerdan en az daha büyük olmalıdır:
 Güvenlik tertibatı devreye girmesi için gerekli olanın iki katı veya

 300 N.

5.6.2.2.1.2 Tepki süresi


Tehlikeli bir hıza ulaşmdan önce aşırı hız regülatörünün devreye girmesini garanti etmek için (bk. Madde 81-
50:2014, Madde 5.3.2.3.1), regülatör üzerindeki devreye girme noktaları arasındaki mesafe, regülatör halatının
hareketine göre 250 mm’yi aşmamalıdır.

5.6.2.2.1.3 Aşırı hız regülatörü halatları


Aşırı hız regülatörü halatı, aşağıdaki şartları sağlamalıdır:

a) Aşırı hız regülatörü EN 12385-5’te belirtilen halat teli ile tahrik edilmelidir.

b) Halatın asgari kopma yükü, sürtünmeli tahrik tipi aşırı hız regülatörü için 0.2’ye eşit µazami
sürtünme faktörü dikkate alarak aşırı hız regülatörü devreye girdiğinde halatında oluşturulan gerilme kuvveti için
en az 8 güvenlik faktörüden bulunmuş olmalıdır

c) Hız regülâtörü kasnaklarının bölüm (halat ortasından ortasına ölçülen) çapı ile halatın anma çapı arasındaki
oran en az 30 olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

d) Aşırı hız regülatörü halatı, gerdirme ağırlığına sahip bir kasnak tarafından gerilmiş olmalıdır.Bu kasnak veya
kendi gerilme ağırlığı, kılavuzlanmış olmalıdır.

Aşırı hız regülatörü, kendi devreye girme değerlerinin gerdirme tertibatının hareketi ile değiştirilmemesi şartıyla
gerdirme tertibatının bir parçası olabilir.

e) Güvenlik tertibatı devre girdiği sırada, normalden daha büyük frenleme mesafesi durumunda olsa bile aşırı
hız regülatörü halatı ve bağlantı uçları bozulmadan kalmalıdır.

f) Aşırı hız regülatörü halatı, güvenlik tertibatından kolayca ayrılabilir olmalıdır.

5.6.2.2.1.4 Erişebilirlik
Aşırı hız regülatörü aşağıdaki şartları sağlamalıdır:

a) Aşırı hız regülatörü, muayene ve bakım için kolayca erişilebilir ve ulaşılabilir olamalıdır.

b) Kuyuda yerleştirilmişse aşırı hız regülatörü, kuyu dışından kolayca erişilebilir ve ulaşılabilir olmalıdır.
c) Aşağıdaki üç şart yerine getirilirse, yukarıdaki gerekler uygulanmaz:

1) Madde 5.6.2.2.1.5’e göre aşırı hız regülatörünün devreye girmesi, kontrolsüz devreye girme etkilenmediği ve
harekete geçirme tertibatı yetkisiz personel için ulaşılabilir olmadığı kuyu dışından kablosuz hariç olmak üzere
uzaktan bir kumanda vasıtasıyla gerçekleştirilmişse ve

2) Aşırı hız regülatörü, kabin tavanından veya kuyu boşluğundan muayene ve bakım için erişilebilirse ve

3) Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı yukarı doğru hareket ettiğinde aşırı hız regülatörü devreye
girdikten sonra, normal konumuna otomatik bir şekilde döndürüldüğünde.

Bununla birlikte, elektrikli parçalar, aşırı hız regülatörünün normal fonksiyonlarını etkilemeyen kuyunun dışından
uzaktan kumanda tarafından normal konuma geri döndürülebilir.

5.6.2.2.1.5 Aşırı hız regülatörünün devreye girmesinin ihtimali


Kontroller ve deneyler sırasında, güvenli bir şekilde aşırı hız regülatörünün devreye girmesiyle Madde 5.6.2.2.1.1
a)’dan daha küçük hızda güvenlik tertibatının çalıştırılması mümkün olmalıdır.

Aşırı hız regülatörü ayarlanabilirse son ayar, mühür koparılmadan tekrar ayarlanmayı önleyecek şekilde
mühürlenmiş olmalıdır.

5.6.2.2.1.6 Elektrikli kontroller


Aşağıdakiler yerine getirilmelidir:

a) Hız regülâtörü veya başka bir tertibat, Madde 5.11.2‘ye uygun bir elektrik güvenlik tertibatı
vasıtasıyla, aşağı yada yukarı yöndeki kabin hızının regülâtörün devreye girdiği hıza ulaşması öncesi, asansör
makinasının durdurmasını sağlamalıdır.

Bununla birlikte, anma hızı 1 m/s’yi aşmadığı için bu tertibat, en az regülatör devreye girme hızına ulaştığında
anda çalışabilir.

b) Güvenlik tertibatı serbest kaldıktan sonra (Madde 5.6.2.1.4), aşırı hız regülatörü otomatik şekilde ilk ayar
konumuna kendi kendine gelmezse, Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli bir tertibat, asansörün çalışmaya
başlamasını önlemelidir. Bununla birlikte bu tertibat, Madde 5.12.1.6.1 d) 2)‘ de belirtilen durumda devre dışı
olmalıdır

c) Regülatör halatının kopması veya aşırı halat sünmesi, Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli güvenlik tertibatı
vasıtasıyla motorun durdurulmasına neden olmalıdır.

5.6.2.2.1.7 Aşırı hız regülatörü, güvenlik bileşeni olarak kabul edilmeli ve EN 81-50:2014, Madde 5.4’deki
gereklere göre doğrulanmalıdır.

5.6.2.2.1.8 Aşırı hız regülatörü bilgi plakası üzerinde, aşağıda belirtilenler sbitlenmiş olmalıdır:

a) Aşırı hız regülatörün imalatçısının ismi,

b) Tip inceleme sertifika sayısı,


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

c) Aşırı hız regülatörü tipi,

d) Ayarlandığı gerçek devreye girme hızı.

5.6.2.2.2 Askı tertibatı vasıtalarının kopması nedeniyle devreye girme


Güvenlik tertibatı, askı tertibatı vasıtalarının kopması nedeniyle devreye girdiğinde, aşağıdakiler uygulanır:

a) Harekete geçirme mekanizması tarafından uygulanan gerilme kuvveti, aşağıdaki iki değerin en az daha
büyüğü olmalıdır:

1) Güvenlik tertibatının devreye girmesi için gerekli olan veya


2) 300 N.
b) Güvenlik tertibatının devreye girmesi için yaylar kullanıldığında, kılavuzlanmış sıkıştırma tipinde olmalıdır,

c) Deney sırasında kuyuya girmeye ihtiyaç olmaksızın güvenlik tertibatının ve kendi harekete geçme
mekanizmasının yapılacak deneyi için mümkün olmalıdır.

Bu sonuç için kabin yukarı yükselmesi sırasında (normal çalışmada) bir vasıta, askı tertibatı halatında germe
kaybı oluşması nedeniyle güvenlik tertibatının devreye girmesine imkan verecek şekilde sağlanmış olmalıdır.

Sağlanmış vasıtalar, çalıştırmak için gerekli mekanik kuvveti mekanik olarak sağladığığında, bu kuvvet, 400 N’u
aşmamalıdır.

Bu deneyler sonrasında, asansörün kullanımına zarar veren bir bozulma veya kötüleşmenin oluşmadığı
kontrol edilmelidir.

Not- Deneyler gerçekleştiğinde vasıtaların kuyunun içine depolanması ve dışarı taşınması kabul edilebilir.

5.6.2.2.3 Güvenlik halatı yardımıyla devreye girme


Güvenlik halatı yardımıyla güvenlik tertibatı devreye girdiğinde, aşağıdakiler uygulanır:

a) Güvenlik halatı tarafından uygulanan gerilme kuvveti, aşağıdaki iki değerin en az daha büyüğü olmalıdır:

1) Güvenlik tertibatının devreye girmesi için gerekli olan veya


2) 300 N.
b) Güvenlik halatı, Madde 5.6.2.2.1.3’e uygun olmalıdır,
c) Halat, koparsa güvenlik fonksiyonu etkilenmeyecek şekilde yer çekimi yardımıyla veya bir yayla gerilmiş
olmalıdır.
d) Güvenlik tertibatı devreye girdiği sırada, normalden daha büyük bir frenleme mesafesi durumunda bile
güvenlik halatı ve kendi bağlantı uçları sağlam kalmalıdır.
e) Güvenlki halatının kopması veya sünmesi, elektrikli bir güvenlik tertibatı ( Madde 5.11.2) vasıtasıyla
makinanın durdurulmasına neden olmalıdır.
f) Güvenlik halatları taşınmasında kullanılan kasnaklar, askı tertibatı halatları veya zinicrlerini taşıyan herhangi
bir mil veya kasnaktan bağımsız olarak monte edilmelidir.
g) Koruma tertibatları Madde 5.5.7.1’e uygun olarak tedarik edilmelidir.

5.6.2.2.4 Kabinin aşağı doğru hareketiyle devreye girme

5.6.2.2.4.1 Halat yardımıyla devreye girme


Güvenlik tertibatı halatla devreye girmesi durumunda aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır:

a) Normal bir duruştan sonra güvenlik tertibatı ile bağlantılı Madde 5.6.2.2.1.3’deki şartlara uygun bir halat
(örneğin hız regülâtörü halatı), Madde 5.6.2.2.3 a)’ya uygun bir kuvvetle sabit tutulmalıdır.

b) Halatı sabit tutma mekanizması kabinin normal çalışmasındaki hareketlerinde serbest kalmalıdır.

c) Halatı sabit tutma mekanizması, kılavuzlanmış ve baskı (helisel) yay/ yaylarla ve/veya ağırlık kuvvetiyle
çalıştırılmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

d) Kurtarma çalışması her durumda mümkün olmalıdır.

e) Halatı sabit tutma mekanizması üzerindeki Madde 5.11.2’de belirtilen bir elektrik güvenlik tertibatı en geç, halatı
sabit tutan ve makinayı durduran mekanizmanın etkili olması anında devreye girerek kabinin aşağı yöndeki
normal hareketlerini engellemelidir.

f) Kabinin aşağı yöndeki hareketi sırasında elektrik beslemesinin kesilmesi durumunda, güvenlik tertibatının halat
tarafından kontrolsüz çalıştırılması engellenmiş olmalıdır.

g) Halatı sabit tutma mekanizması, güvenlik tertibatının çalışması sırasında frenleme mesafesinin normalden
daha uzun olması durumunda dahi zarar görmeyecek bir yapıya sahip olmalıdır.

h) Halatı sabit tutma mekanizması, kabinin yukarı yönde bir hareketinde zarar görmeyecek bir yapıya sahip
olmalıdır.

5.6.2.2.4.2 Manivela ile çalıştırılma


Güvenlik tertibatı bir manivela ile çalıştırılması durumunda aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır:

a) Normal bir kabin duruşu sonrasında güvenlik tertibatı ile bağlantılı bir manivela, her durakta bulunan sabit
bir durdurucuya bağlanacak bir konuma ilerletilmelidir.

b) Manivela kabinin normal çalışmasındaki hareketlerinde geri çekilmiş olmalıdır.

c) Manivelanın ileri konuma doğru hareketi, kılavuzlanmış ve baskı (helisel) yay/yaylarla


ve/veya ağırlık kuvvetiyle gerçekleşmelidir.

d) Kurtarma çalışması her durumda mümkün olmalıdır.

e) Kabinin aşağı yöndeki hareketi sırasında elektrik beslemesinin kesilmesi durumunda, güvenlik tertibatının
kontrolsuz devreye girmesini engellemek için manivela ile önlemler alınmalıdır.

f) Manivela tasarımı ve sistemin durdurulması, aşağıdaki durumlarda hasar oluşmayacak şekilde olmalıdır:

1) Daha uzun frenleme mesafesinde bile güvenlik tertibatı devreye girmesi sırasında,
2) Kabinin yukarı doğru hareketi nedeniyle.
g) Bir elektrikli tertibat, normal durdurma sonrası ve kabin kapıları kapalı iken ve asansör çalışma dışı
bulunduğunda devreye girme manivelası ileri konumda değilken kabinin normal herhangi bir hareketini
engellemelidir.

h) Madde 5.11.2’ye uygun bir elektrikli güvenlik tertibatı, manivelanın devreye girmesi geri çekilmiş konumda
bulunmadığında kabinin aşağı doğru normal herhangi bir hareketini önlemelidir.

5.6.3 Boru patlama vanası


5.6.3.1 Boru patlama vanası, aşağı yönde hareket eden kabini durdurabilmeli ve hareketsiz tutabilmelidir.
Boru patlama vanası en geç aşağı yön beyan hızı vd ’ye, 0,3 m/s ilâvesiyle bulunan hızda devreye girmelidir.

Boru patlama valfı, ortalama frenleme ivmesi 0,2 ile 1·gn arasında olacak şekilde seçilmelidir.

2,5·gn ‘den büyük yavaşlama 0,04 s’den uzun sürmemelidir.

Ortalama yavaşlama (frenleme ivmesi) aşağıdaki formülle hesaplanmalıdır:

Qmax  r
a
6  A  n  td
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Burada

A Basıncın etkili olduğu hidrolik ünitenin alanı (cm2 );

n Bir boru patlama vanasına sahip paralel çalışan kaldırıcıların


sayısı,
Qazami Azami debi (litre/dakika),

r Donam katsayısı,

td Frenleme süresi (saniye)

Değerler, teknik dosyası ve tip inceleme sertifikasıdan alınabilir.

5.6.3.2Boru patlama vanası, kuyu boşluğundan veya kabin tavanından doğrudan ayarlama ve
muayene için erişilebilir olmalıdır.

5.6.3.3 Boru patlama vanası aşağıdaki şekillerden biri olmalıdır:

a) Silindirin bütünleşik bir parçası veya


b) Doğrudan rijit olarak ve flanşla bağlanmış veya
c) Silindirin yakınına yerleştirilmiş ve silindirle kaynaklı, flanşlı veya vidalı bağlantılı kısa rijit bir boru ile
bağlanmış olmalı veya
d) Silindire doğrudan vidalı bağlantı ile bağlanmış.

Boru patlama vanası faturalı bir vidalı ucla tedarik edilmelidir. Monte edildiğinde fatura silindir tarafında alın alına
(ucu uca) bulunmalıdır.

Silindir ile boru patlama vanası arasında, sıkıştırma bağlantı elemanları veya genişleyen tip konik ağızlı bağlantı
elemanları şeklindeki diğer bağlantı tiplerine müsaade edilmez.

5.6.3.4 Birden fazla parelel çalışan hidrolik ünitesi olan asansörlerde, müşterek bir boru patlama vanası
kullanılabilir. Aksi halde boru patlama vanaları, aynı anda kapanmayı sağlamak ve böylece kabin tabanının
normal konumuna göre % 5’ten fazla eğilmesini engellemek için birbirine bağlanmalıdır.

5.6.3.5 Boru patlama vanası, silindir gibi hesaplanmalıdır.

5.6.3.6 Boru patlama vanasının kapanma hızı bir debi kısma tertibatı tarafından belirleniyorsa, bu debi kısma
tertibatından önce, mümkün olduğu kadar yakınına bir filtre konulmalıdır.

5.6.3.7 Makina alanında, kabini aşırı yükleme olmaksızın, boru patlama vanasının devreye girme debisine
erişmesine müsaade eden kuyu dışından elle çalışan bir tertibat bulunmalıdır. Bu tertibat yanlışlıkla
çalıştırılmaya karşı korunmuş olmalıdır. Bu tertibat hidrolik ünitesine yakın güvenlik tertibatını etkisiz hale
getirmemelidir.

5.6.3.8 Boru patlama vanası, bir güvenlik bileşeni kabul edilmeli ve EN 81-50:2014, Madde 5.9 ‘daki
gereklere göre doğrulanmalıdır.

5.6.3.9 Boru patlama vanası üzerinde aşağıda belirtilen bilgileri içeren plaka tesbitlenmelidir:

a) Boru patlama vanasının imalatçısınıın ismi,


b) Tip inceleme sertifikası sayısı,
c) Ayarlanmış devreye girme debisi.

5.6.4 Debi sınırlayıcları


5.6.4.1 Hidrolik sistemde önemli bir kaçak olduğunda debi sınırlayıcıları, aşağı doğru hareket halinde anma
yükünde kabin hızının, 0,3 m/s’den daha fazla aşağı doğru anma hızını vd ’yi aşmasını engellemelidir.

5.6.4.2 Debi sınırlayıcısı,kabin tavanından veya kuyu boşluğundann doğrudan muayene için erişilebilir olmalıdır
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.6.4.3 Debi sınırlayıcısı aşağıdaki şekillerden biri olmalıdır:

a) Silindirin bütünleşik bir parçası veya


b) Doğrudan ve rijit olarak flanşla bağlanmış veya
c) Silindirin yakınına yerleştirilmiş ve kaynaklı, flanşlı veya vidalı bağlantılı kısa rijit bir boru ile silindire bağlanmış
olmalı veya
d) Silindire doğrudan vidalı bağlantı ile bağlanmış.
Debi sınırlayıcısı faturalı vidalı uca tedarik edilmelidir. Monte edildiğinde fatura silindir tarafında alın alına (ucu
uca) bulunmalıdır.

Silindir ile debi sınırlayıcısı arasında, sıkıştırma bağlantı elemanları veya genişleyen tip konik ağızlı bağlantı
elemanları şeklindeki diğer bağlantı tiplerine müsaade edilmez.

5.6.4.4 Debi sınırlayıcısı, silindir gibi hesaplanmalıdır.

5.6.4.5 Makina alanında, kabini aşırı yükleme olmaksızın, debi sınırlayıcısının devreye girme debisine
erişmesine müsaade eden kuyu dışından elle çalışan bir tertibat bulunmalıdır. Bu tertibat yanlışlıkla
çalıştırılmaya karşı korunmuş olmalıdır. Bu tertibat hidrolik ünitesine yakın güvenlik tertibatını etkisiz hale
getirmemelidir.

5.6.4.6 Sadece mekanik hareketli parçaların kullanıldığı tek yönlü debi sınırlayıcısı, bir güvenlik bileşeni
kabul edilmeli ve EN 81-50:2014, Madde 5.9 ‘daki gereklere göre doğrulanmalıdır.

5.6.4.7 Mekanik hareketli parçaların kullanıldığı tek yönlü debi sınırlayıcısı (Madde 5.6.4.6)
üzerinde aşağıda belirtilen bilgileri içeren plaka tesbitlenmelidir:

a) Tek yönlü debi sınırlayıcısı imalatçısının ismi,


b) Tip inceleme sertifikası sayısı,
c) Ayarlanmış devreye girme debisi.

5 . 6 . 5 Tutucu tertibat
5.6.5.1 Tutucu tertibatı, sadece aşağı hareket yönünde etkili olmalı ve Çizelge 6 (Madde 5.4.2.1) göre
yüklü kabini durdurabilmeli ve bunu sabit durdurucular (duraklar) üzerinde hareketsiz tutabilmelidir:

a) Asansör bir debi sınırlayıcısı veya tek yönlü debi sınırlayıcısı ile donatılmışsa: vd + 0,3 m/s hızından veya

b) Diğer bütün asansörler için: Aşağı yönde anma hızı vd ‘nin % 115’ine eşit bir hızdan

5.6.5.2 İleri konumunda aşağı yönde hareket eden kabini sabit durduruculara doğru oturtarak durduracak
şekilde tasarımlanmış en az bir adet elektriksel olarak geri çekilebilen tutucu bulunmalıdır.

5.6.5.3 Her bir durakta destekler aşağıdaki işlem için iki seviyede düzenlenmiş şekilde bulunmalıdır:

a) Durak seviyesinden 0,12 m’den fazla kabinin kaymasını engellemek için veya
b) Kilit açılma bölgesinin alt sınırından aşağıda kabini durdurmak için.

5.6.5.4 Tutucu/tutucuların açılma konumuna doğru hareketi, kılavuzlanmış ve baskı (helisel) yay/ yaylarla
ve/veya ağırlık kuvvetiyle gerçekleşmelidir.

5.6.5.5 Makina durduğunda, elektrikli geri çekme tertibatının enerjisi kesilmelidir.

5.6.5.6 Tutucu/tutucular ve dstekler, tutucu hangi konumda olursa olsun kabinin yukarı yönde
hareketlerini engellemeyecek ve zarar vermeyecek şekilde tasarımlanmış olmalıdır.

5.6.5.7 Bir tampon sistemi, tutucu tertibatında (veya sabit destekler) bulunmalıdır.

5.6.5.7.1 Aşağıda belirtilen tiplerde tamponlar kullanılmalıdır:


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

a) Enerjiyi depolayan veya


b) Enerjiyi dağıtan.

5.6.5.7.2 Madde 5.8.2’nin gerekleri analiz yapılarak uygulanır.

Buna ilave olarak, tampon, kabin anma yükü ile yüklü iken herhangi bir yükleme seviyesi altında 0,12
m’yi aşmayan bir mesafede kabinin sabit duruşunu korumalıdır.

5.6.5.8 Birden fazla tutucu bulunması durumunda, kabinin aşağı yönde hareketi sırasında enerji kesilirse
bile bütün tutucuların ilgili desteklere geçmiş olmasını sağlamak için gerekli önlemler alınmalıdır.

5.6.5.9 Bir tutucu geri çekilmemiş konumda bulunuyorsa, Madde 5.11.2’deki gereklere uygun bir elektrik
tertibatı kabinin aşağı yöndeki normal hareketini engellemelidir

5.6.5.9.1 Tutucu tertibat, kabin durduğunda ileri konumunda elektrikli bir şekilde kontrol edilmelidir.

5.6.5.9.2 Tutucu tertibat, ileri konumda bulunmuyorsa:

a) Madde 5.11.2.2’nin gereklerine uygun bir elektrikli tertibat, kapıların açılmasını ve kabinin
herhangi bir normal hareketini engellemelidir,

b) Tutucu tertibatı, tam olarak geri çekilmiş olmalı ve kabin asansörün hizmet verdiği en düşük
seviyeye gönderilmelidir ve

c) İnsanların kabini terk etmesi için kapıların açmalı ve asansörün devre dışı kalma konumuna
getirmelidir.

Normal çalışma durumuna geri dönme, yetkin bakım personelinin müdahalesini gerektirmelidir.

5.6.5.10 Enerjiyi dağıtan tipte tamponların (Madde 5.6.5.7.1 b)) kullanılması durumunda tampon normal ileri
konumunda değilse Madde 5.11.2’teki gereklere uygun elektrikli bir güvenlik tertibatı, makinanın aşağı yönde
harekete geçmesini engellemeli ve aşağı yönde hareket ediyorsa makinanın derhal durmasını sağlamalıdır.
Enerji kesilmesi, Madde 5.9.3.4.3’e göre olmalıdır.

5.6.6 Yukarı yönde hareket eden kabinin aşırı hızlanmasına karşı koruma vasıtaları
5.6.6.1 Hız denetleme ve hızı azaltma elemanlarından oluşan vasıtalar, yukarı yönde hareket eden kabinin
(Madde 5.6.6.10) aşırı hızlanmasını tespit etmeli ve kabinin durmasına neden olmalı veya en azından kabin
hızını karşı ağırlık tamponunun tasarımlandığı hız seviyesine kadar azaltmalıdır. Bu vasıtalar aşağıdaki durumda
etkin hale gelmelidir:

a) Normal çalışma,

b) Makine doğrudan görsel izlenemediği veya anma hızı % 115’ten daha az olacak şekilde diğer vasıtalarla
sınırlandırılmadığı takdirde el ile kurtarma çalışması,

5.6.6.2 Vasıtalar, normal çalışmada hızı veya yavaşlamayı kontrol eden veya dahili yedeği bulunmadığı ve
doğru çalıştığı otomatik olarak denetlenmedikçe kabini durduran herhangi bir asansör bileşeninden yardım
almaksızın, Madde 5.6.6.1’de belirtilenleri gerçekleştirmelidir.

Makina freninin kullanılması durumunda otomatik denetleme işlemine, mekanizmanın düzgün kaldırılması veya
indirilmesi veya frenleme gücünün doğrulanması dâhil edilebilir. Bir arıza tespit edildiğinde, asansörün bir sonraki
normal başlatılması engellenmelidir.

Otomatik denetleme, tip incelemesine tabidir.

Kabinin mekanik bağlantısı, diğer herhangi bir gaye için bu tür bağlantı kullanılıp kullanılmadığına bakılmaksızın
bu performansta yardımcı olması için kullanılabilir.

5.6.6.3 Vasıtalar, durdurma aşamasında 1 gn aşan boş kabinin hız düşümüne müsaade etmemelidir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.6.6.4 Vasıtalar, aşağıdakiler üzerinde etkili olmalıdır:

a) Kabinin veya

b) Karşı ağırlığın veya

c) Halat sistemin (askı tertibatı veya dengeleme) veya

d) Sürtünmeli tahrik tamburu,

e) mil, sadece iki noktada statik bir şekilde desteklenmesi şartıyla sürtünmeli tahrik tamburu gibi aynı milin.

5.6.6.5 Bağlantı gerçekleşmişse vasıtalar, Madde 5.11.2’ye uygun bir elektrikli güvenlik tertibatını
çalıştırmalıdır.

5.6.6.6 Vasıtaların sökülmesi için kuyuya giriş gerekli olmamalıdır.

5.6.6.7 Vasıtaların sökümü sonrasında asansörün normal çalışmaya başlaması için yetkin bir bakım
personelinin müdahalesini gerektirmelidir.

5.6.6.8 Söküm sonrası, vasıtalar, çalışma durumunda olmamalıdır.

5.6.6.9 Vasıtalar çalışma için dış enerji gerektirirse, enerji yokluğu, asansörün durmasına ve durma
konumunu muhafaza etmesine neden olmalıdır. Bu kılavuzdanmış ve baskı (helisel) yaylara uygulanmaz.

5.6.6.10 Yukarı çıkan kabinin aşırı hız koruma vasıtalarını harekete geçirmesine neden olması için
asansörün hız denetleme elemanı, aşağıdakilerden birisi olmalıdır:

a) Madde 5.6.2.2.1’in gereklerine uygun aşırı hız regülatörü veya

b) Aşağıdakilere uygun bir tertibat:

1) Devreye girme hızı ile ilgili Madde 5.6.2.2.1.1 a) veya Madde 5.6.2.2.1.6 ,

2) Tepki süresi ile ilgili Madde 5.6.2.2.1.2,

3) Erişimle ilgili Madde 5.6.2.2.1.4,

4) Devreye girme ihtimali ile ilgli Madde 5.6.2.2.1.5,

5) Elektrikli kontrol ile ilgili Madde 5.6.2.2.1.6 b).

Ve bu özellikler ile ilgili Madde 5.6.2.2.1.3 a), Madde 5.6.2.2.1.3 b), Madde 5.6.2.2.1.3 e), Madde 5.6.2.2.1.5
(mühürleme için) ve Madde 5.6.2.2.1.6 c)’ye aynı zamanda denkliği kabul edilmiş tertibat.

5.6.6.11 Yukarı çıkan asansörün aşırı hız koruma vasıtları, bir güvenlik bileşeni olarak abul edilmeli ve EN
81-50:2014, Madde 5.7’deki gereklere göre doğrulanmalıdır.

5.6.6.12 Yukarı çıkan asansörün aşırı hız koruma vasıtları üzerinde aşağıda belirtilen bilgileri içeren
plaka tesbitlenmelidir:

a) İmanatçısının ismi,
b) Tip inceleme sertifikası sayısı,
c) Ayarlanmış gerçek devreye girme hızı,
d) Yukarı çıkan asansörün aşırı hız koruma vasıtalarının tipi.

5.6.7 Kontrolsüz kabin hareketine karşı koruma


5.6.7.1 Asansörler, kabinin güvenli hareketine bağlı olan asansörün makinası veya sürtünmeli tahrik
kontrol sisteminin herhangi bir tek arızasının bir sonucu olarak kabinin güvenli bir şekilde hareketini kontrol eden
tahrik kumanda sisteminde bir arıza olması sonucu, kabin kapısının kapalı ve durak kapısının kilitli olmaması
durumunda, kontrolsüz kabin hareketini duraktan uzakta durdurmak için veya koruma için vasıtalarla
donatılmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Makinanın, esnek hortumların, çelik boru donanımının ve silindirin, askı halatlarının veya zincirlerinin, çekme
kasnağının veya tamburunun veya dişli çarkının arızalanması hariç tutulmuştur. Çekme tamburunun bir arızası,
ani çekme kaybını içerir.

Seviyeleme tertibatı, tekrar seviyeleme ve Madde 5.12.1.4’e göre kapı açık olarak başlangıç çalışması olmayan
ve durdurma elemanı Madde 5.6.7.3 ve Madde 5.6.7.4’e uygun makine freni olan asansörlerde, kontrolsüz kabin
hareketinin tespitine ihtiyaç vardır.

Kontrolsüz hareketin durdurulmasında çekiş şartlarına bağlı herhangi bir kayma, durdurma mesafesinin
hesaplanması veya doğrulanması için dikkate alınmış olmalıdır.

5.6.7.2 Vasıtalar, kabinin kontrolsüz hareketini tespit etmeli ve kabinin durmasına ve durmuş halde
kalmasına neden olmalıdır.

5.6.7.3 Vasıtalar, dahili yedeği bulunmadığı ve doğru çalıştığı otomatik olarak denetlenmedikçe normal
çalışmada hızı veya yavaşlamayı kontrol eden veya kabini durduran veya durmuş halde tutan herhangi bir
asansör bileşeninden yardım almaksızın gerekenleri icra etmelidir.

Not- Madde 5.9.2.2.2’ye göre makine freni, dahili yedekleme olarak kabul edilmişitir.

Makina freninin kullanılması durumunda otomatik denetleme işlemine, mekanizmanın düzgün kaldırılması veya
indirilmesi veya frenleme gücünün doğrulanması dâhil edilebilir.

Normal çalışmada yavaşlama ve durma için elektrikli olarak kumanda edilen ve seri olarak çalışan hidrolik
vanaların kullanılması durumunda, otomatik olarakkendini denetleme, boş kabinin statik basıncı altında her bir
vananın doğru bir şekilde açılmasını veya kapanmasını ayrı ayrı doğrulamalıdır.

Bir arıza tespit edilirse, kabin ve durak kapıları kapanmalı ve asansörün normal çalışması engellenmelidir.

Otomatik kendini denetleme, tip muayenesine tabi tutulmalıdır.

5.6.7.4 Vasıtaların durdurma elemanı, aşağıdakiler üzerinde etkili olmalıdır:

a) Kabin veya

b) Karşı ağırlık veya

c) Halat sistemi (askı tertibatı veya dengleme) veya

d) Sürtünmeli tahrik tamburu veya

e) Milin, sadece iki noktada statik bir şekilde desteklenmesi şartıyla sürtünmeli tahrik tamburu gibi aynı milin
veya

f) Hidrolik sistem (elektrik beslemesinin yukarı yönündeki ayrılması ile motor/pompa dahil)

Vasıtaların durdurma elemanı ve/veya kabini durmuş halde bekletme vasıtaları aşağıda belirtilenler için
kullanılanlarla ortak (aynı) olabilir:

 Aşağı yönde aşırı hızdan koruma,

 Yukarı çıkan kabini aşırı hızdan koruma (Madde 5.6.6).

Vasıtaların durdurma elemanı, aşağı yön ve yukarı yön farklı olabilir.

5.6.7.5 Vasıtalar aşağıdaki şartlarda beliritlen bir mesafede kabini durdurmalıdır (bk. Şekil 20):

a) Durdurma mesafesi, kontrolsüz kabin hareketinin tespit edildiği duraktan 1.20 m’yi aşmamalıdır,

b) Durak eşiği ile kabin önlüğü en alt bölümü arasındaki dikey mesafe, 200 mm’yi aşmamalıdır,

c) Madde 5.2.5.2.3’e göre kapatılma durumunda kabin eşiği ile kuyu duvar yüzünün en alt bölümü arasındaki
mesafe, 200 mm’yi aşmamalıdır,

d) Kabin eşiğinden durak kapısı eşiğine veya durak eşiğinden kabin eşiğine olan dikey mesafe, 100 mm’den
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

az olmamalıdır.

Bu değerler, anma yükünün % 100’üne kadar ve durak seviyesindeki hazır halde durma konumundan uzaklaşma
ile ilgili kabindeki herhangi bir yükle elde edilebilir.

Açıklama
Kabin
Kuyu
Durak
 Kabin koruma
 Kabin girişi

Şekil 20 — Kontrolsüz kabin hareketi – Aşağı doğru ve yukarı doğru hareket

5.6.7.6 Durdurma aşaması sırasında, vasıtaların durdurma elemanı, aşağıdakileri aşan kabinin hız
düşümüne müsaade edilmemelidir:

 Boş kabinle yukarı yöndeki kontrolsüz hareket için 1 gn

 Aşağı yöndeki serbest düşmeye karşı koruma için tertibatın kabul edilen değerleri.

5.6.7.7 Kabinin kontrolsüz hareketi, en azından kabin kilit açılma bölgesini (Madde 5.3.8.1) terk ettiğinde
Madde 5.11.2’ye uygun olarak elektrikli bir güvenlik tertibatı ile tespit edilmelidir.
5.6.7.8 Vasıtalar, bağlantı sağlanmışsa, Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli bir güvenlik tertibatı çalıştırmalıdır.

Not- Bu, Madde 5.6.7.7’daki anahtarla ortak olabilir.

5.6.7.9 Vasıtalar aktif edildiğinde veya otomatik denetleme, vasıta elemanı durma arızasını gösterdiğinde,
bunun devre dışı kalması veya asansörün ilk ayar konumuna gelmesi, yetkin bakım personelinin müdahelesini
gerektirmelidir.

5.6.7.10 Vasıtaların devre dışı kalması, kabine, karışı ağırlığına veya dengeleme ağırlığına erişimi
gerektirmemelidir.

5.6.7.11 Bunun devre dışı kalması sonrasında, vasıtalar, çalışma şartında olmalıdır.

5.6.7.12 Vasıtalr çalışması için dış enerji gerektirirse, enerji yokluğu, asansörün durmasına ve bu durma
halinde kalmasına neden olmalıdır. Bu gerek, kılavuzlanmış baskı (helisel) yaylar için uygulanmaz.

5.6.7.13 Açık kapı koruma vasıları ile donatılmış kabinin kontrolsüz hareketi, bir güvenlik bileşeni olarak
kabul edilmeli ve EN 81-50:2014, Madde 5.8’deki gereklere göre doğrulanmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.6.7.14 Kontrolsüz hareket koruma vasıtalarında, EN 81-50:2014, Madde 5.8’e uygun olarak tam sistem
veya alt sistemden birisi için aşağıdaki bilgleri içeren bir bilgi plakası sabitlenmelidir:

a) Kontrolsüz hareket koruma vasıtalarının imalatçısının ismi,

b) Tip incelem sertifikası sayısı,

c) Kontrolsüz hareket koruma vasıtaların tipi.

5.7 Kılavuz rayları

5.7.1 Kabine, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının kılavuzlanması


5.7.1.1 Kabine, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının her biri, en az iki rijit çelik kılavuz raylarıyla
kılavuzlanmış olmalıdır.

5.7.1.2 Kılavuz rayları, çekme çelikten yapılmalı veya sürtünme yüzeyleri, işlenmiş olmalıdır.

5.7.1.3 Güvenlik tertibatı olmaksızın karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı için kılavuz rayları, metal saçtan
şekillenerek yapılmış olabilir. Bunlar, korozyona karşı korunmuş olmalıdır.

5.7.1.4 Kılavuz raylarını konsollarına veya binaya sabitleme, otomatik olarak veya basit ayarlama
vasıtlarından birisi, bina veya beton çekmesinin normal oturması nedeniyle etkilerinin dengelemesine müsaade
etmelidir.

Kılavuz rayların sökülmesiyle bağlantı parçalarının karıştırılması, engellenmiş olmalıdır.

5.7.1.5 Metalik olmayan elemanlar bulunduran kılavuz rayları sabitlemeleri için, bu elemanların arızası,
müsaade edilebilir sapmaların hesaplanması için dikkate alınmalıdır.

5.7.2 Müsaade edilebilir gerilme ve sapmalar


5.7.2.1 Genel hükümler

5.7.2.1.1 Kılavuz rayları, bunların birleştirmeleri ve bağlantı elemanları, asansörün güvenli çalışmasını
sağlamayabilmek için bunlar üzerinden ortaya çıkan yüklere ve kuvvetlere dayanabilmelidir.

Kılavuz rayları ile ilgili asansörün güvenli çalışmasının aşağıda verilen unsurları:

a) Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı- kılavuz, güvence sağlamalıdır,

b) Aşağıdakiler nedeniyle olan sapmalar, bu tür bir düzeye kadar sınırlanmış olmalıdır:

1) Kapıların kontrolsüz kilit açılması meydana gelmemeli ve

2) Güvenlik tertibatı çalışmasını etkilemiş olmamalı ve

3) Diğer parçalarla hareketli parçaların çapışması mümkün olmamalıdır.

5.7.2.1.2 Kılavuz patenlerinde ve kılavuz rayların düzgün doğruluğunda rol oynayan kılavuz raylarıyla
sapmaların ve konsollarla sapmaların birleşimi, asansörün güvenli çalışmasını sağlayabilmek için dikkate
alınmalıdır.

5.7.2.2 Yük durumları


Aşağıdaki yük durumları dikkate alınmalıdır:

- Normal çalışma – işletme,

- Normal çalışma – yükleme ve boşaltma,


- Güvenlik tertibat çalışması.

Not 1 - Her bir yük durumu için kuvvetlerin birleşimi, kılavuz rayları üzerinde etkili olabilir (bk. Madde 5.7.2.3.1)
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Not 2 – Kılavuz rayların (dik durma veya asma) sabitlenmesine bağlı en kötü durumun, raya kuvvet etkisine
neden olan güvenlik tertibatı ile ilgili dikkate alınmış olmaya ihtiyaç olabilir.

5.7.2.3 Kılavuz raylar üzerinde kuvvetler

5.7.2.3.1 Kılavuz rayları üzerinde etkili olan aşağıdaki kuvvetler, müsaade edilebilir gerilmeler ve kılavuz
rayların sapmalarının hesaplanmasında dikkate alınımış olmalıdır:

a) Aşağıdakiler nedeniyle kılavuz patenlerinden oluşan yatay kuvvetler:


1) Kabin kütlesi ve bunun anma yükü, dengeleme vasıtaları, seyir kabloları, v.b. veya karşı/dengeleme
ağırlığı, bunların askı noktaları ve dinamik darbe faktörlerinin dikkate alınması ve

2) Kısmi kapalı kuyulu bina dışı asansör durumunda rüzgar yükleri.

b) Aşağıdakilerden kaynaklanan dikey kuvvetler:

1) Güvenlik tertibatının frenleme ve kılavuz rayları üzerinde sabitlenmiş tutucu tertibatının tutma (frenleme)
kuvvetlerden,

2) Kılavuz raylar üzerinde sabitlenmiş yardımcı parçalardan,

3) Kılavuz ray ağırlığından ve

4) Ray kilitleri (klepslerin) kuvvetleriyle itmeden.

c) Dinamik darbe faktörlerini içeren yardımcı donanım nedeniyle torklar.

5.7.2.3.2 Piston-silindir, seyir kablosunun parçası, dengeleme halatları/zincirleri (varsa) şeklindeki kabin
tarafından desteklenmiş bileşenler ve boş kabinin kütlesinin etkileme noktası P ; bunların ağılık merkezi kütlesi
olmalıdır.

5.7.2.3.3 Bir karşı ağırlık Mcwt veya dengeleme ağırlığının Mbwt kılavuzlanma kuvvetleri, aşağıdakiler
dikkate alınarak değerlendirilmelidir:

 Kütlenin etki etme noktası,

 Askılama ve

 Gerilmiş veya gerilmemiş dengeleme halatları/zincirleri (varsa) nedeniyle kuvvetler.

Merkezi olarak kılavuzlanan ve asılan bir karşı ağırlığında veya dengeleme ağırlığında, en az % 5’i genişlikteki ve
% 10’u derinlikteki yatay kesit alanının karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının ağırlık merkezinden kütlenin etki
noktası kaçıklığı göz önüne alınmalıdır.

5.7.2.3.4 “Normal kullanma” ve “güvenlik tertibatının çalışması” gibi yük durumlarında kabinin anma yükü –
Q; en elverişsiz şekilde kabin alanının dörtte üçü üzerinde eşit olarak dağılmış olmalıdır.

Bununla birlikte, değişik yük dağılma şartları görüşmeler (Madde 0.4.2) sonrasında kararlaştırılmışsa, ilave
hesaplamalar, bu şartları esas alarak yapılmalı ve en kötü durum dikkate alınmalıdır.

Güvenlik tertibatı frenleme kuvveti, kılavuz rayları üzerinde eşit olarak dağıtılmış omalıdır.

Not- Güvenlik tertibatı, kılavuz raylar üzerinde eş zamanlı olarak çalıştığı kabul edilmiştir.

5.7.2.3.5 Baskı veya germe kuvveti sonucu olarak kabinin, karşı ağırlığın veya dengeleme ağırlığının dikey
kuvveti Fv, aşağıdaki formül kullanılarak uygun bir şekilde değerlendirilmelidir.

Formül gelecek
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Burada,

Fp Bir kılavuz rayda bulunan tüm konsolların kuvvetiyle itme (Bina veya betonun çekilmesinin normal
oturması nedeniyle) , Newton (N),
Fr Konsol başona tüm klepslerin kuvvetiyle itme (N),
gn Serbet düşmenin standard ivmelenmesi (9,81 m/s2);
k1 Çizelge 14 göre darbe faktörü (kılavuz rayı üzerinde hiç bir güvenlik tertibatı etki etmemesi durumunda
k1 = 0 );
Mg Kılavuz raylarının bir hatının kütlesi, kilogram (kg),
n Kılavuz rayların sayısı,
nb Bir kılavuz ray için konsolların sayısı,
P Boş kabinin ve örneğin, kabin, seyir kablosu, dengeleme halatları/zincirleri (varsa), v.b. nın parçaları gibi
kabin tarafından desteklenen bileşenlerinin kütlesi, kilogram (kg),
Q Anma yükü, kilogram (kg).

Not- Fp, bir kılavuz ray yolunun desteklediğinde, sabiltlemelerin, konsolların sayısına ve klepslerin tasarımına
bağlıdır. Küçük seyirler için binanın ( ahşaptan yapılmamışsa) oturma etkisi azdır ve konsolların elastisitesiyle
absorbe edilebilir.Kaymayan klepslerin kullanılması durumunda, ortak uygulamadakidir.

Seyir yüksekliği 40 m’yi geçmeyen durumlar için Fp kuvveti, formülde ihmal edilebilir. Tasarım, binanın
çekmesine müsaade edecek sabitleme elemanlarına bağlı olan kılavuz rayları üstü ve/veya altı yeterli açıklıklara
müsaade etmelidir.

5.7.2.3.6 Yüklemede veye boşlatmada, eşik üzerindeki dikey kuvvet Fs, kabin girişinin eşiği üzerine
merkezi olarak etki edeceği kabulü gereklidir.Eşik üzerine uygulanan kuvvet miktarı aşağıdaki gibi olmalıdır:

Formül gelecek ve metinde var

Eşik üzerine kuvvet uygulamasında, kabin boş olarak kabul edilmelidir. Bir girişten daha fazlasına sahip
kabinlerde, eşik üzerindeki kuvvet, sadece en kabul edilmeyen girişlerde uygulanmasına gerek
bulunmamaktadır.

Kabin durakta iken ve dikey kılavuz rayı konsolları arasındaki mesafenin % 10’u içerisinde kılavuz patenleri
bulunuyorken, eşik kuvvetleri nedeniyle eğilme ihmal edilebilir.

5.7.2.3.7 Kılavuz rayına sabitlenmiş yardımıcı donanım nedeniyle kılavuz rayı başına kuvvetler ve tork
Maux ; aşırı hız regülatörü ve bunların ilgili parçaları, anahtarlar veya konumlama donanmıları hariç olmak üzere
dikkate alınmalıdır.

Makina veya halat askı tertibatları kılavuz raylarına sabitlenmişse, Çizelge 13’e gore ilave yük durumları dikkate
alınmalıdır.

5.7.2.3.8 Rüzgar yükleri WL, tamamlanmamış (kısmi) kuyu kapamalı bir bina dışındaki asansörlerde
dikkate alınmalı ve bina tasarımcısyla görüşmelerle belirlenmelidir ( Madde 0.4.2).

5.7.3 Yükler ve kuvvetler birleşimi


Yükler ve kuvvetler ile dikkate alınacak yük durumları, Çizelge 13’te verilmiştir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 13 — Değişik yük durumlarında dikkate alınacak yükler ve kuvvetler

Yük Yükler ve P Q Mcwt/M Fs Fp Mg Mau WL


durumları kuvvetler bwt x
Normal çalışma İşletme x x x xa x x x

Yükleme x x xa x x x
boşaltma

Güvenlik x x x xa x x
teribatı
çalışması

a Madde 5.7.2.3.5’e bakılmalıdır.


Not- Yük ve kuvvetler, aynı anda etki etmeyebilir.

5.7.4 Darbe faktörleri


5.7.4.1 Güvenlik tertibatı çalışması
Güvenlik tertibatı çalışması k1 (bk. Çizelge 14) nedeniyle darbe faktörü, güvenlik tertibatı tipine bağlıdır.

5.7.4.2 Normal çalışma


“Normal çalışma, işletme” yük durumunda, kabinin (P + Q) ve karşı /dengeleme ağırlığının (Mcwt/Mbwt) dikey
hareketli kütleleri; elektrikli güvenlik tertibatı aktif olması nedeniyle veya kazara elektrik güç beslemesi kesilmesi
ile sert frenlemenin dikkate alınması için darbe faktörü k2 (bk. Çizelge 14) ile çarpılmalıdır.

5.7.4.3 Kılavuz rayına sabitlenmiş yardımcı parçalar ve/veya diğer işletme senaryoları
Kabinin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının kılavuz raylarına uyguladığı kuvvetler; kabin, karşı/dengeleme
ağırlığı bir güvenlik tertibatı tarafından durdurulduğunda kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının
muhtemel sıçramasının dikkate alınması için darbe faktörü k3 (bk. Çizelge 14) ile çarpılmalıdır.

5.7.4.4 Darbe faktörlerinin değerleri


Darbe faktörlerinin değerleri, Çizelge 14’te veirlmiştir.

Çizelge 14 — Darbe faktörleri


Darbe faktörü
Aşağıdakilerden kaynaklanan darbe Değer

Sabit merdane tipi olmayan anlık güvenlik tertibatı çalışması


5
Sabit merdane tipi olmayan anlık güvenlik tertibatı çalışması veya enerji
tutan tip tamponlu tutucu tertibat veya enerji tutan tip tampon 3

Kademeli güvenlik tertibatı çalışması veya enerji dağıtan tip tamponlu k1


tutucu tertibat veya enerji dağıtan tip tampon 2

Boru patlaması 2

İşletme k2 1,2

Kılavuz raylarına sabitlenmiş yardımcı parçalar ve digger işletim k3 (....) a


senaryoları
a Değer, gerçek montaja gore imalatçı tarafından dbelirlenmiş olmalıdır.

5.7.3.1 üsaade edilebilir gerilimler


Müsaade edilebilir gerilimler, aşağıdakiler tarafından belirlenmelidir:

 
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Rm
perm
S
t

Burada

Rm Uzama gerilmesi, newton/ mm2,


perm Müsaade edilebilir gelime newton/mm2,
St Güvenlik faktörü.

Güvenlik faktörü Çizelge 15’ten alınmalıdır.

Çizelge 15 — Kılavuz rayları için güvenlik faktörü

Yük durumları Uzama (A5) Güvenlik faktörü

A5 > 12  2,25


Normal çalışma ve yükleme/boşaltma
8 A5 12  3,75

A5 12  1,8
Güvenlik tertibatı çalışması
8 A5 % 12 3,0

Dayanım değerleri imalatçı tarafından alınmalıfdır.

% 8’den küçük uzamaya sahip malzemeler, aşırı kırılgan olarak Kabul edilmeli ve kullanılmamalıdır.

5.7.4.6 Müsaade edilebilir sapmalar


T- profil kılavuz raylar ve bunların sabitlemeleri (konsollar, ayırma kirişleri) için müsaade edilebilir hesaplanmış
azami sapma δmüsaade aşağıdaki gibi olmalıdır:

a) Güvenlik tertibatı çalıştığında kabinin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının kılavuz rayları için her iki
yönde δmüsaade = 5 mm,

b) Güvenlik tertibatısız karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının kılavuz rayları için her iki yönde
δmüsaade =10 mm.
Bina yapısının herhangi sapması, kılavuz rayın yer değiştirmesine göre dikkate alınmalıdır. Müzakerelerle ilgili
Madde 0.4.2’ye ve Madde E.2’ye bakılmalıdır.

5.7.4.7 Hesaplama
Kılavuz rayları aşağıdakilere göre hesaplanmalıdır:

a) EN 81-50:2014, Madde 5.10 veya


b) EN 1993-1-1 veya
c) Sonlu eleman metodu (FEM).
5.8 Tamponlar

5.8.1 Kabin ve karşı ağırlık tamponları


5.8.1.1 Asansörler, kabin ve karşı ğaırlşığın seyrinin alt sınırında tamponlarla donatılmalıdır.

Kabine veya karşı ağırlığa sabitlenmiş tampon durumunda, kuyu boşluğu tabanı üzerinde tampon/tamponların
darbe alanı/alanları, 300 mm’den küçük olmayan bir yükseklikteki bir engel/engellerle (ayaklı kaide)
belirlenmelidir.

Madde 5.2.5.5.1’e göre bir ayırıcı, kuyu boşluğu tabanın üstünde 50 mm’den fazla yüksek olmaması durumunda
karşı ağırlığa sabitlenmiş tampon/tamponlar için bir engel gerekli değildir.

5.8.1.2 Madde 5.8.11’in gereklerine ilave olarak sürtünme vasıtası olmadan tahrikli asansörler, seyir sınırı en
üstünde fonksiyon göstermesi için kabin tepesinde tamponlarla donatılmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.8.1.3 Hidrolik asansörlerde, bir tutucu tertibatının tampon/tamponları, alt kısımda kabinin seyrini sınırlamak
için kullandığında, sabitlenmiş tutucu tertibat durdurucuları, kabin kılavuz rayları üzerine montajı yapılmadığı
takdirde ayrıca Madde 5.8.1.1’e göre ayaklı kaide gereklidir ve kabin, tutucu/tutucuları geri çekilmesi ile geçme
imkanı olamaz.

5.8.1.4 Hidrolik asansörlerde, tamponlar tam baskılandığında (tam kpalı iken), piston, silindirin
tabanına (dibine) vurmamalıdır.

Bu, en az bir aşama, seyiri mekanik sıınırtelskopik silindirlerin tekrar senkrizasyonunu sağlayan tertibatlara
uygulanmaz.

Bu kural, en azından bir aşama, kendi aşağı seyir mekanik sınırına vurmadığı durumda tekrar senkronizasyonu
sağlayan tertibata uygulanmaz.

5.8.1.5 Doğrusal veya doğrusal olmayan karakteristikteki enerji depolayan tipte tamponlar, yalnız asansör
anmahızının 1 m/s’yi aşmadığı durumlarda kullanılabilir.

5.8.1.6 Enerjiyi dağıtan tipte tamponlar bütün beyan hızlarında kullanılabilir.

5.8.1.7 Doğrusal karakteristikli olmayan enerji tutan tipteki ve enerjiyi dağıtan tipteki tamponlar, bir güvenlik
bileşeni olarak kabul edilmeli ve EN 81- 50:2014, Madde 5.5 ‘deki gereklere göre doğrulanmalıdır.

5.8.1.8 Doğrusal karakteristikli (Madde 5.8.2.1.1) olanlardan farklı olan tamponlar üzerinde, aşağıdaki bilgileri
sahip bir bilgi plakası bulunmalıdır:

a) Tamponun imalatçısının ismi,

b) Tip inceleme sertifikasyonu sayısı,

c) Tampon tipi,

d) Hidrolik tampon durumunda sıvının gösterimi ve tipi.

5.8.2 Kabinin hareket alanı ve karşı ağırlık tamponları


5.8.2.1 Enerji tutan tampon tipi

5.8.2.1.1 Doğrusal karaktertikli tamponları

5.8.2.1.1.1 Tamponların toplam mümkün olan metre birimi ile gösterilen stroku, anma hızının (0,135 v²)
%115’ine karşılık gelen kütle ağırlığı durdurma mesafesinin iki katına en az eşit olmalıdır.Dip not

Bununla birlikte, bu strok, 65 mm’den az olmamalıdır.

5.8.2.1.1.2 Tamponlar, kabinin toplam kütlesi ve bunun anma yükünün 2.5 kat ile 4 katı arasındaki statik yük
altında Madde 5.8.2.1.1.1 ‘de tanımlanan stroku kapsayacak şekilde tasarımlanmalıdır.

5.8.2.1.2 Doğrusal olmayan karakteristikli tamponlar

5.8.2.1.2.1 Doğrusal olmayan karakteristikli enerji tutan tampon tipleri, anma hızının % 115’i bir hızla
serbest düşme durumunda, kabinin kütlesi ve bunun anma yükü veya karşı ağırlığın kütlesi ile
tampon/tamponlara vurduğunda aşağıdaki gerekleri yerine getirmelidir:

a) EN 81-50:2014, Madde 5.5.3.2.6.1 a) göre hız düşürme, 1 gn’den büyük olmamalıdır,

b) 2,5 gn’den daha büyük hız düşürme, 0.04 s’den dah uzun sürmemelidir.

c) Kabinin veya karşı ağırlığın geri dönüş hızı, 1 m/s’yi aşmamalıdır.

d) Harekete geçme sonrası kalıcı şekil değişikliği olmamalıdır.

e) Hız düşürmenin azami zirve değeri, 6 gn’yi aşmamalıdır.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.8.2.1.2.2 Çizelge 2’de kullanılan “tam baskılanmış” terimi, daha küçük değere sıkışması sınırlanacak
tamponun sabitleme elemanları dikkate alınmaksızın montajı gerçekleştirilen tamponun yüksekliğinin %90’ı
oranında sıkıştırılmış olduğu anlamına gelir.

5.8.2.2 Enerji dağıtan tampon tipi

5.8.2.2.1 Tamponların toplam mümkün olan metre birimi ile gösterilen stroku, anma hızının (0,0674 v²)
%115’ine karşılık gelen kütle ağırlığı durdurma mesafesine en az eşit olmalıdır.

5.8.2.2.2 Asansörün seyrinin sonunda yavaşlaması, 2.50 m/s üstü anma hızı için Madde 5.12.1.3’e göre
izlendiğinde, Madde 5.8.2.21’e göre tampon stroku hesaplandığında, kabinin (veya karşı ağırlığın) tamponlarla
temas ettiği hız, anma hızın % 115’nin yerine kullanılabilir. Bununla birlikte bu strok, 0.42 m’den küçük olamaz.

5.8.2.2.3 Enerji dağıtan tampon tipi, aşağıdaki gerekleri yerine getirmelidir:

a) Kabinin kendi anma yüklü kütlesi ile tampona vurması, anma hızının % 115’lik hızla serbest düşmesi
veya Madde 5.8.2.2.2’ye göre düşürülmüş hız durumunda, ortalama hız düşürme (yavaşlama) 1 gn’den büyük
olmamalıdır,

b) 2,5 gn’den daha büyük hız düşürme, 0.04 s’den daha uzun sürmemelidir.

c) Harekete geçme sonrası kalıcı şekil değişikliği olmamalıdır.

5.8.2.2.4 Asansörün normal çalışması, tamponların kapandıktan sonra normal konumuna geri dönmesine
bağlı olmalıdır. Kontrol için tertibat, Madde 5.11.2‘ye uygun bir elektrik güvenlik tertibatı olmalıdır.

5.8.2.2.5 Hidrolik tamponların kullanılması durumunda, hidrolik seviyesinin kontrolü kolayca yapılabilecek
bir yapıda olmalıdır.

5.9 Asansör makinası ve ilgili donanım

5.9.1 Genel hükümler


5.9.1.1 Her bir asansör, kendine ait en az bir makinaya sahip olmalıdır.
5.9.1.2 Etkili bir korunma, makinanın dönen parçalarına erişime karşı sağlanmalı, özellikle:

a) Mildeki (şaftaki) kamalar ve vidalar,

b) Bantlar, zincirler, kayışlar,

c) Dişililer, dişli çarklar, kasnaklar,

d) Motor mili çıkıntıları.

Madde 5.57’ye göre korunmalı sürtünme vasıtalı tahrik için elle döndürülen volanlar, fren tamburlar ve herhangi
bir benzer düz, yuvarlak parçalar, hariç tutulmuştur. Bu tür parçalar, en azından kısmi olarak sarıya
boyanmalıdır.

5.9.2 Sürtünme vasıtalı tahrikli asansörler ve sürtünme vasıtasız tahrikli asansörler için
makina
5.9.2.1 Genel hükümler

5.9.2.1.1 Tahrik ile ilgili aşağıda verilen iki metod, aşağıdakiler ile müsaade edilmiştir:

a) Sürtünme vasıtalı tahrik (Tambur ve halat kullanımı),


b) Sürtünme vasıtasız tahrik,örneğin, aşağıdakilerden birisiyle:

1) Tambur ve halat kullanımı veya

2) Dişli çark ve zincir kullanımı.

Anma hızı, 0.63 m/s’yi aşmamalıdır. Karşı ağırlık kullanılmamalıdır. Dengeleme ağırlığı kullanımımna müsaade
edilmiştir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Tahrik elemanı hesaplamaları, karşı ağırlığın veya kabinin kendi tamponları üzerinde durduruyor olma ihtimalini
dikkate almalıdır.

5.9.2.1.2 Uygulama, elektro mekanik fren (Madde 5.9.2.2.1.2) kullanıldığında motor veya motor bileşen
kavramaları için kayışlardan yapılabilir. Bu durumda, asgari iki kayış kullunılmalıdır.

5.9.2.2 Frenleme sistemi

5.9.2.2.1 Genel hükümler

5.9.2.2.1.1 Asansör, aşağıdaki kayıpların olması durumunda otomatik çalışan fren sistemi ile donatılmalıdır:

a) Ana şebeke güç beslemesi,

b) Kontrol devreleri beslemesi.

5.9.2.2.1.2 Fren sistemi, elektro mekanik fren (süntünmeli tip) sahip olmalı ve ancak, buna ilave olarak diğer
frenleme vasıtalarına (örneğin, elektrikli) sahip olabilir.

5.9.2.2.2 Elektro mekanik fren

5.9.2.2.2.1 Kendine ait bu elektromekanik fren, anma yüküne ilave olarak % 25 fazla yüklü kabini, anma hızıyla
hareket halindeyken durdurabilmelidir. Bu şartlarda kabinin yavaşlaması, güvenlik tertibatının çalışması veya
tamponlara oturma sırasında oluşan yavaşlamadan büyük olmamalıdır.

Frenleme yüzeyi üzerindeki frenleme etkisinin sağlanmasına katkıda bulunan, frene ait tüm mekanik bileşenler,
ikişer set montaj edilmelidir. Bir bileşenin yavaşlamak için yeterli frenleme etkisinin arızası nedeniyle fren
setlerinden biri çalışmıyorsa, anma yükü ile ve anma hızında aşağı doğru hareket eden kabini tutmalı ve
durdurmalı ve boş kabinle yukarı doğru, çalışacak olmaya devam etmelidir.
Fren mıknatıslarının nüveleri (selenoid nüve), mekanik parça olarak kabul edilir. Tüm fren bobinleri (selenoid
bobin) mekanik parça olarak kabul edilmez.

5.9.2.2.2.2 Freni harekete geçiren bileşen, sürtünme vasıtalı tahrik tamburu veya dişli çarka doğrudan ve
sürtünme vasıtasız mekanik vasıtalara bağlanmalıdır.
5.9.2.2.2.3 Madde 5.9.2.2.2.7’de müsaade edilenler hariç frenin kapalı tutulması için akımın sürekli akışı
gereklidir.

Aşağıdakiler yerine getirilmelidir:

a) Bu akımın kesilmesi, Madde 5.11.2.4’de gerekli olan elektrikli bir güvenlik tertibatıyla başlangıç,
aşağıdaki vasıtların biriyle sağlanmalıdır:

1) Asansör makinasının akım beslemesinin kesilmesine neden olan bunlara bitinleşik olup olmadığına
bakılmaksızın Madde 5.10.3.1’e göre iki bağımsız elektro mekanik tertibat,

Asansör durgunken ve elektro mekanik tertibatın biri, fren devresini açmazsa, herhangi bir başka kabin hareketi
önlenmelidir. Bu denetleme fonksiyonun bir takılma arızasında, aynı sonucu sağlamalıdır.

2) Elektrik devresinin Madde 5.11.2.3’e yeterli bulunması


Bu vasıtalar, bir güvenlik bileşeni olarak Kabul edilmeli ve EN 81-50, Madde 5.6’nın gereklerine göre
doğrulanmaldır.

b) Asansör motorunun bir jeneratör gibi muhtemel fonksiyonu olduğunda, elektrikli tertibatın motor
tarafından doğrudan beslenecek freni çalıştırması mümkün olmamalıdır.

c) Frenleme, fren serbest bırakma devresinin açılması sonrası tamamlayıcı gecikme olmaksızın etkili
gerçekleşmelidir.

Not- Kıvılcım azaltan pasif etkili elektrik bileşeni (örneğin, diod, kondansatör veya varistörler), geciktirme vasıtası
olarak kabul edilmez.

d) Elektro mekanik fren için aşırı yükten ve/veya aşırı akımdan korunma tertibatı (varsa), aynı anda
makinanın enerjisinin kesilmesini sağlamalıdır.

e) Motora güç verilene kadar frene akım verilmemelidir.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.9.2.2.2.4 Fren pateni veya tampon basıncı, kılavuzlanmış baskı yayları veya ağırlıklar yardımıyla
uygulanmalıdır.

5.9.2.2.2.5 Bant frenler kullanılmamalıdır.

5.9.2.2.2.6 Fren kaplamaları yanmaz olmalıdır.

5.9.2.2.2.7 Makina, sürekli el ile çalışma nedeniyle frenin serbest bırakılmasına sahip olma özelliği
olmalıdır.Çalışma, mekanik (örneğin, levye) veya otomatik olarak şarj olabilir acil durum beslemesi ile elektrikli
güç verilmiş olabilir.

Acil durum beslemesi, bu beslemeye bağlanmış diğer donanım dikkate alınarak durağa kabinin hareket etmesi
için yeterli olmalı ve acil durumlara tepki için alınan süre yeterli olmalıdır.

El ile çalışmanın başlatılma arızası, frenleme fonksiyonun arızasına neden olmalıdır. Kuyu dışından her bir fren
setini bağımsız olarak deneye tabi tutulması mümkün olmalıdır.

5.9.2.2.2.8 Kullanım ve uyarılarla ilgili, özellikle tampon stroke azaltılması için bilgiler, el ile makina freni
çalıştırma vasıtarı yakınında veya üzerinde sabitlenmiş olmalıdır.

5.9.2.2.2.9 Fren el ile bırakılmasıyla ve (q – 0,1) Q ve (q + 0,1) Q sınırlamaları dahiline yüklü kabin
sayesinde:

Burada;

q Karşı ağırlık ile anma yükünün karşı dengelenme miktarını gösteren denge faktörü ve

Q Anma yükü,

Aşağıdakilerden birisi ile en yakın kata kabinin hareketi mümkün olmalıdır:

a) Yer çekimi ağırlığı nedeniyle doğal hareket veya

b) Aşağıdakilerden oluşan el ile çalışma:

1) Yerinde mevcut mekanik vasıtlar veya

2) Yerinde mevcut şebekeden bağımsız elektrik beslemesi ile güç verilmiş elektrik vasıtaları.

5.9.2.3 Acil durum çalışması

5.9.2.3.1 Acil durum çalışması için vasıtaların gerekli olduğu yerlerde (bk. Madde 5.9.2.2.2.9 b)),
aşağıdakilerden her ikisinden oluşmalıdır:

a) Kabini duraga getirmek için el gücü, 150 N geçmediği durumda aşağıdakilere uygun olan bir mekanik
vasıta:

1) Kabini hareket etirme vasıtaları, asansörün hareketi ile tahrik edilebilirse, bu durumda düzgün, manisiz
volan,

2) Vasıtalar sökülebiliyorsa, makina alanında kolayca erişebilir yerleştirilmelidir. Tasarımlandığı makinaya


göre herhangi bir karıştırma riski varsa uygun şekilde işaretlenmiş olmalıdır,

3) Vasıtalar sökülebiliyorsa veya makinan bağlantısı ayrılabilirse, Madde 5.11.2’ye uygun olarak elektrikli
bir güvenlik tertibatı, en geç vasıtaların makinayla birleşmesi söz konusu olduğunda harekete geçirilmiş olmalıdır
veya

b) Aşağıdakilere uygun olan elektrikli vasıtalar:

1) Güç beslemesi, arıza oluştuktan sonra herhangi bir yükle yüklü kabini en yakın durağa 1 h içinde
getirebilmelidir,

2) Hız, 0.30 m/s’den büyük olmamalıdır.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.9.2.3.2 Kabinin, kilit açılma bölgesinde olduğuna bakılmaksızın kolayca kontrolü mümkün olmalıdır (ayrıca bk.
Madde 5.2.6.6.2 c)).

5.9.2.3.3 Kabin kendi anma yüküyle yukarı yönde hareket etmesi için el ile uygulanması gereken kuvvet,
400 N’dan büyükse veya Madde 5.9.2.3.1 a)’da belirtilen mekanik vasıtalar sağlanmamışsa, elektrikle çalışan
acil durum vasıtaları, Madde 5.12.1.6’ya uygun olarak sağlanmalıdır.

5.9.2.3.4 Acil durum çalışmasını harekete geriçecek vasıtalar aşağıdakiler birinde yerleştirilmelidir:

- Makine dairesi (Madde 5.2.6.3),

- Makina panosu (Madde 5.2.6.5.1) veya

- Acil durum ve deney paneli/panelleri üzerinde (Madde 5.2.6.6).

5.9.2.3.5 Acil durum çalışması için bir elle döndürme volanı sağlanmışsa, kabinin hareket yönü, açıkca
elle döndürme volanına yakın, makina üzerinde gösterilmiş olmalıdır.

Volan sökülebilir değilse, bu gösterim volanın kendi üzerinde olabilir.

5.9.2.4 Hız
Besleme, kendi anma frekansında olduğunda ve motor gerilimi donanımın (6 indisi vardır) anma gerilimine eşit
olduğunda kabinin hızı, yarı yüklemede, yukarı ve aşağı doğru harekette, orta seyirde, tüm ivmelenme ve
yavaşlama sürelerinde, % 5’den fazlasıyla anma hızını aşmamalıdır.

Aşağıdaki durumda hız için tolerans ayrıca uygulanır.

a) Seviyeleme (Madde 5.12.1.4 c),

b) Tekrar seviyeleme (Madde 5.12.1.4 d);

c) Muayene çalışması (Madde 5.12.1.5.2.1 e) ve (Madde 5.12.1.5.2.1 f);

d) Acil durum elektrikli çalışma (Madde 5.12.1.6.1 f).

5.9.2.5 Motorun dönmesine neden olabilen gücün kaldırılması

5.9.2.5.1 Genel
Madde 5.11.2.4’te beliritilen elektrikli bir güvenlik tertibatı tarafından çalıştırılan Motorun dönmesine neden
olabilen gücün kaldırılması, aşağıda verilen detaylar gibi kontrol edilmelidir.

5.9.2.5.2 Kondaktörler ile şebeke elektriğine bağlanmş alternatif veya doğru akım kaynaklarından
doğrudan beslenen motorlar
Besleme, kontakları motor devresinde seri bağlı, birbirinden bağımsız iki adet kontaktörle kesilmelidir. İki
kontaktörden birinin ana kontaklarının asansör durduğunda devreyi açmaması durumunda, en geç bunu takip
eden hareket yönü değişiminde, kabinin ileri harekete geçmesi engellenmiş olmalıdır.

Bu denetleme fonksiyonunun bir sıkışma (takılma) arızasında, aynı sonuç sağlamalıdır.

5.9.2.5.3 “Ward-Leonard” sistemi kullanılarak tahrik sistemi

5.9.2.5.3.1 Klasik elemanlarla beslenen jeneratörün tahriki

İki bağımsız kontaktör aşağıdakilerden birini kesmelidir:

a) Motor jeneratör çevrimini veya


b) Jeneratörün tahrikini (ikazını) veya
c) Bir çevrim (motor-jeneratör) ve diğeri jeneratör tahrikini.
Asansör durgunken, kontaktörden biri, ana kontaklarının devreyi açmaması durumunda, en geç bunu takip eden
hareket yönü değişiminde kabinin ileri harekete geçmesi engellenmiş olmalıdır. Bu denetleme fonksiyonunun bir
sıkışma (takılma) arızasında, aynı sonuç sağlamalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

b) ve c) şıkları durumunda etkin önlemler, jeneratörde varsa artık mıknatıslık alanı etkisiyle motorun kontrolsüz
dönme hareketlerinin önlenmesi için alınmalıdır (mesela: ters yönde mıknatıslama bağlantısı ile).

5.9.2.5.3.2 Jeneratör tahrikinin statik elemanlarla beslenmesi ve kumandası


Aşağıdaki metotlardan biri kullanılmalıdır:

a) Madde 5.9.2.5.3.1’de belirtildiği aynı metod,


b) Aşağıdaki elemanlardan oluşan bir devre sistemi:

1) Motor- jeneratör devresini veya jeneratör tahrik (ikaz) devresini kesen bir kontaktör.

Kontaktör bobini, en azından her hareket yönü değişiminden önce devre dışı kalmalıdır. Kontaktörün bırakmaması
durumunda, asansörün ileri hareket etmesi engellenmelidir. Bu denetleme fonksiyonunun bir sıkışma (takılma)
arızasında, aynı sonuç sağlamalıdır ve

2) Statik elemanlardaki enerji akışını kesen bir kumanda tertibatı ve


3) Asansörün her duruşunda, enerji akışının kesilip kesilmediğini kontrol eden bir denetleme tertibatı.

Normal çalışmadaki duruşlarda, statik elemanlardaki enerji akışının kesilmesi etkili olmazsa, denetleme tertibatı
kontaktörün devreyi açmasını sağlamalı ve asansörün ileri hareket etmesini engellemelidir.

Etkin önlemler, jeneratörde varsa artık mıknatıslık alanı etkisiyle motorun kontrolsüz dönme hareketlerinin
önlenmesi için alınmalıdır (mesela: ters yönde mıknatıslama bağlantısı ile).

5.9.2.5.4 Alternatif veya doğru akım motorlarının statik elemanlarla beslenmesi ve kumandası
Aşağıdaki metotlardan biri kullanılmalıdır:

a) İki bağımsız kontaktör motor akımını kesmelidir.

İki kontaktörden birinin ana kontaklarının asansör durduğunda devreyi açmaması durumunda, en geç
bunu takip eden hareket yönü değişiminde, asansörün yeniden hareket etmesi engellenmelidir. Bu denetleme
fonksiyonunun bir sıkışma (takılma) arızasında, aynı sonuç sağlamalıdır,

b) Aşağıdaki elemanlardan oluşan bir devre sistemi:

1) Devreyi bütün kutuplarıyla kesen bir kontaktör.

Kontaktör bobini, en azından her hareket yönü değişiminden önce devre dışı kalmalıdır. Kontaktörün bırakmaması
durumunda, asansörün ileri hareket etmesi engellenmelidir. Bu denetleme fonksiyonunun bir sıkışma (takılma)
arızasında, aynı sonuç sağlamalıdır ve

2) Statik elemanlardaki enerji akışını kesen bir kumanda tertibatı ve


3) Asansörün her duruşunda, enerji akışının kesilip kesilmediğini kontrol eden bir denetleme tertibatı.
Normal çalışmadaki duruşlarda, statik elemanlardaki enerji akışının kesilmesi etkili olmazsa, denetleme tertibatı
kontaktörün devreyi açmasını sağlamalı ve asansörün ileri hareket etmesini engellemelidir.

c) Elektrik devresinin Madde 5.11.2.3’e uygunluğu

Bu vasıtalar, bir güvenlik bileşeni olarak Kabul edilmeli ve EN 81-50:2014, Madde 5.6’nın gereklerine göre
doğrulanmalıdır.

d) En az 1 bir donanım hatası toleransı ile SIL3 gerekerini yerine getiren EN 61800-5-2:2007, Madde 4.2.2.2
göre güvenli bir tork kapatma (STO) fonksiyonu ile ayarlanabilir hız elektrik tahrik sistemi.

5.9.2.6 Kontrol ve denetleme tertibatları


Madde 5.9.2.5.3.2 b) 2) veya Madde 5.9.2.5.4 b) 2)’ye göre kontrol tertibatı ve Madde 5.9.2.5.3.2 b) 3) veya
Madde 5.9.2.5.4 b) 3)’e göre denetleme tertibatı, Madde 5.11.2.3’e göre güvenlik devresi olması gerekli
değildir.

Bu tertibatlar sadece, Madde 5.9.2.5.4 a) ile kıyaslanabilirliği sağlamak için Madde 5.11.1 ‘deki gereklerini yerine
getirmesi şartıyla kullanılmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.9.2.7 Motor çalışma süresi sınırlayıcısı


5.9.2.7.1 Sürtünme tahrikli asansörler, aşağıdaki durumlarda tahrik tertibatının enerjisini kesen ve enerjisiz
durumda tutan bir motor hareket süresi sınırlayıcısı ile donatılmalıdır:

a) Hareket komutu varken tahrik makinasının dönmemesi durumunda,

b) Kabin veya karşı ağırlık, aşağı yönde hareketleri sırasında halatların tahrik kasnağı üzerinde kaymasına
neden olan bir engelle karşılaştıklarında.

5.9.2.7.2 Motor hareket süresi sınırlayıcısı, aşağıda verilen iki değerlerden küçük olanını geçmeyecek bir
zaman içinde çalışmalıdır:

a) 45 saniye,
b) En uzun seyir mesafesi için gerekli süre 10 saniyeden az ise, bu süre asgari 20 saniye olması ile birlikte
normal çalışmada en uzun seyir mesafesi için gerekli süreye en çok 10 saniye ilave edilmesiyle bulunan süre.

5.9.2.7.3 Normal çalışmaya dönüş, ancak yetki bakım personeli tarafından elle ayarlanması ile mümkün
olmalıdır. Enerjinin kesilip tekrar gelmesi durumunda, makinanın hareketsiz konumda tutulması gerekli değildir.

5.9.2.7.4 Motor hareket süresi sınırlayıcısı, muayene çalışması yada acil durum elektrikli çalışma sırasında
kabinin hareketini etkilememelidir.

5.9.3 Hidrolik asansörlerde asansör makinası


5.9.3.1 Genel hükümler

5.9.3.1.1 Aşağıda belirtilen iki tahrik metoduna izin verilir:

a) Doğrudan tahrik,
b) Dolaylı tahrik.
5.9.3.1.2 Çoklu hidrolik üniteler durumunda bütün üniteler, hepsi aynı basınçla kaldıracak şekilde parelel
olarak hidrolik bağlanmış olmalıdır.

Kabinin yapısı, kabin askısı, kılavuz rayları ve kabin kılavuz patenleri/tamburları; Madde 5.7.2.2’de belirtilen
yükleme şartlarının herhangi bir uygulamasında pistonun hareketi, kabin zemini yerleşimi ve senkronizesini
korumalıdır.

Not- Silindir içindeki basıncı eşitlemek için manifolddan her bir hidrolik üniteye boru işi,yaklaşık eşit uzunlukta
olmalıdır ve boru işinde dirsek tipi ve sayısı gibi aynı karakteristiklere sahip olmalıdır.

5.9.3.1.3 Dengeleme ağırlığı varsa, bunun kütlesi, askı tertibatının (kabin-dengeleme ağırlığı) kopması
durumunda hidrolik sistemdeki basıncın, tam yük basıncının 2 katını aşmayacağı şekilde hesaplanmış
olmalıdır.

Birden fazla dengeleme ağırlığı mevcutsa, hesap için yalnız bir dengeleme ağırlığının askı tertibatının kopması
göz önüne alınmalıdır.

5.9.3.2 Hidrolik ünite

5.9.3.2.1 Silindir ve pistonun hesaplanması

5.9.3.2.1.1 Basıncın hesaplanması


Aşağıdakiler yerine getirilmelidir:

a) Silindir ve piston, tam yük basıncının 2,3 katına eşit bir basınçta malzemenin esneklik sınırına
(Rp0,2) oranla en az 1,7 güvenlik katsayısına sahip olacak şekilde tasarımlanmış olmalıdır

b) Hidrolik senkronizasyon tertibatlı teleskopik pistonların kademelerinin hesaplanmasında (7 indis) tam yük
basıncı yerine, hidrolik senkronizasyon tertibatı nedeniyle bir kademede oluşan en büyük basınç değeri göz
önüne alınmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

c) Kalınlıkların hesaplanmasında silindir cidar kalınlığı ve silindir taban kalınlığı için güvenlik payı olarak
1,0 mm değeri, tekli ve teleskopik hidrolik ünitelerde içi boş pistonların cidarları için de 0,5 mm eklenmelidir.

Hidrolik unite imalatçısı için kullanılan boruların boyutları ve toleransları, EN 10305 serisi standardının
uygulanabilirliğine göre olmalıdır.

d) Hesaplamalar, EN 81-50:2014, Madde 5.13’e göre yapılmalıdır.

5.9.3.2.1.2 Burkulma hesapları


Basınç yükü altında çalışan hidrolik üniteler (kaldırıcılar) aşağıdaki gereklere uygun olmalıdır.

a) Hidrolik unite kaldırıcıları tam açılmış konumda tam yük basıncının 1,4 katına tekabül eden bir yük altında
burkulma güvencesi olarak en az 2 güvenlik katsayısı olacak şekilde tasarımlanmış olmalıdır.

b) Hesaplamalar EN 81-50:2014, Madde 5.13’ye göre yapılmalıdır.

c) Madde 5.9.3.2.1.2 b)’de belirtilen sapma gibi daha kapsamlı hesaplama metodları, en az eşdeğerde bir
güvenlik katsayısını garanti edilmesi şartıyla kullanılabilir.

5.9.3.2.1.3 Çekme dayanımı hesapları


Çekme gerilimi yükleri altında çalışan hidrolik üniteler, tam yük basıncının 1,4 katına tekabül eden bir yük altında
malzemenin esneklik ispat sınırı (Rp0,2) güvencesi belirtilerek en az 2 güvenlik katsayısı olacak şekilde
tasarımlanmış olmalıdır.

5.9.3.2.2 Kabin/piston (silindir) bağlantısı

5.9.3.2.2.1 Doğrudan tahrikli asansörlerde kabin ile piston (silindir) arasındaki bağlantı esnek olmalıdır.

5.9.3.2.2.2 Kabin ile piston (silindir) arasındaki bağlantı, piston (silindir) ağırlığı ile ilâve dinamik kuvvetleri
taşıyabilecek bir şekilde tasarımlanmış olmalıdır. Bağlantı vasıtaları, güvenli olmalıdır.

5.9.3.2.2.3 Birden fazla kısımdan meydana gelen pistonlarda kısımlar arasındaki bağlantılar, asılı piston
kısımlarının ağırlığı ile ilâve dinamik kuvvetleri taşıyabilecek bir şekilde tasarımlanmış olmalıdır.

5.9.3.2.2.4 Dolaylı tahrikli asansörlerde piston başı (silindir başı) kılavuzlanmış olmalıdır.

Bu gerek, çeken kısımların düzeneği ile piston üzerine eğilme kuvvetlerinin etkisi engellenmiş olması şartıyla,
çekmeye çalışan hidrolik üniteler için geçerli değildir.

5.9.3.2.2.5 Dolaylı tahrikli asansörlerde piston başı kılavuz sistemi, kabin tavanının düşey izdüşümü içinde
yer almamalıdır.
5.9.3.2.3 Piston strokunun sınırlanması

5.9.3.2.3.1 Pistonu, Madde 5.2.5.7.1 ve Madde 5.2.5.7.2’deki gereklere uygun bir konumda tampon etkisiyle
durduracak vasıtalar mevcut olmalıdır.

5.9.3.2.3.2 Bu strok sınırlaması:

a) Esnek bir durdurucu ile sağlanmalı veya

b) Hidrolik üniteye gelen hidrolik sıvı beslemesi, hidrolik ünite ile bir hidrolik vana arasındaki mekanik bir
bağlantı ile kesilmesi ile gerçekleşmelidir. Bu tür bağlantının kopması veya uzaması, Madde 5.9.3.2.4.2’de
belirtilenden değeri aşan kabinin yavaşlamasına neden olmamalıdır.

5.9.3.2.4 Esnek durdurucu

5.9.3.2.4.1 Bu durdurucu:

a) Hidrolik ünitenin birleşik bir parçası olmalı veya


b) Hidrolik ünitenin ekseninde uygulanan kuvvetlerin sonucu,hidrolik ünitenin dışında ve kabin izdüşümünün
dışında bir veya birden fazla tertibattan oluşmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.9.3.2.4.2 Esnek durdurucu, kabinin ortalama yavaşlaması (frenleme ivmesinin) 1,0 gn’i aşmayacağı ve
dolaylı tahrikli asansörlerde halat veya zincirlerin gevşemesine neden olabilecek bir yavaşlama meydana
gelmeyecek şekilde tasarımlanmalıdır.

5.9.3.2.4.3 Madde 5.9.3.2.3.2 b) ve Madde 5.9.3.2.4.1 b)’deki durumlarda hidrolik ünite içinde, pistonun
silindiri terk edebilmesini engelleyecek bir durdurucu bulunmalıdır.

Madde 5.9.3.2.3.2 b)’deki durumda bu durdurucu, Madde 5.2.5.7.1 ve Madde 5.2.5.7.2’deki gerekleri sağlayacak
bir şekilde yerleştirilmelidir.

5.9.3.2.5 Korunma vasıtaları

5.9.3.2.5.1 Hidrolik ünite zeminden içeri uzanıyorsa kendi alt ucunda sızdırmaz koruyucu bir borunun içine
alınmalıdır. Hidrolik ünite başka hacimlere uzanıyorsa yeterli bir şekilde korunmalıdır.

5.9.3.2.5.2 Silindir kafasından kaçak ve sızan hidrolik sıvısı toplanmalıdır.

5.9.3.2.5.3 Hidrolik ünitede bir hava alma tertibatı bulunmalıdır.

5.9.3.2.6 Teleskopik hidrolik üniteler


Teleskopik üniteler için ilave olarak aşağıdaki gerekler uygulanır:

5.9.3.2.6.1 Birbirini takip eden kademeler arasında pistonların bunların ilgili silindirlerini terk edebilmesini
engelleyecek şekilde durdurucular bulunmalıdır.

5.9.3.2.6.2 Kabin tam baskılanmış kendi tamponları üzerinde bulunuyorken, doğrudan tahrikli bir asansörün
kabininin altına yerleştirilen bir hidrolik ünite durumunda aşağıdaki net mesafeler:

a) Birbirini takip eden kılavuz halkaları (bilezikleri) arasında en az 0,3 m olmalı ve


b) Halkanın (Madde 5.2.5.8.2 b) belirtilen parçalar hariç) dikey çıkıntısından 0.30 m bir yatay mesafe içerisinde
en üst kılavuz halka (bilezik) ve kabinin en alt noktası arasında, en az 0,3 m olmalıdır.

Not- Ayrıca Madde 5.2.5.8.2 d)’ye bakılmalıdır.

5.9.3.2.6.3 Harici kılavuzu bulunmayan teleskopik hidrolik ünitelerin her bir kademesinin kılavuzlanma
uzunluğu, ilgili piston çapının en az 2 katı olmalıdır.

5.9.3.2.6.4 Bu hidrolik üniteler, mekanik ve hidrolik senkronizasyon vasıtaları ile tedarik edilmelidir.

5.9.3.2.6.5 Hidrolik senkronizasyon vasıtası bulunan hidrolik üniteler kullanıldığında basınç, tam yük
basıncını % 20’den fazla aştığında normal bir kalkışı engelleyen bir elektrik tertibatı bulunmalıdır.

5.9.3.2.6.6 Senkronizasyon vasıtası olarak halat ve zincirlerin kullanılması durumunda aşağıdaki gerkler
uygulanır:

a) Birbirinden bağımsız en az iki halat veya zincir bulunmalıdır,


b) Madde 5.5.7.1’deki gerekler yerine gelmiş olmalıdır,
c) Güvenlik katsayısı en az:
1) Halatlar için 12;
2) Zincirler için 10.

Halat veya zincir güvenlik katsayısı, bir halatın (veya bir zincirin) asgari kopma kuvvetinin (N), bu halata (veya
zincire) gelen azami kuvvete (N) oranıdır.

Bu azami kuvvetin hesaplanması için aşağıdakiler dikkate alınmalıdır:

- Tam yük basıncından kaynaklanan kuvvet,


- Halat (veya zincir) sayısı.

Senkronizasyon vasıtasının bir arızası durumunda kabin hızının, aşağı yön anma hızı vd ’yi 0.30 m/s’den fazla
aşmasını engelleyen bir tertibat bulunmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.9.3.3 Boru donanımı

5.9.3.3.1 Genel

5.9.3.3.1.1 Basınç altında bulunan borular ve bağlantı elemanları (bağlantılar, vanalar v.b.) ile genel olarak
hidrolik sistemin bütün parçaları:

a) Kullanılan hidrolik sıvısı ile uyumlu olmalıdır,


b) Tespit yerleri, burulma ve titreşim nedeniyle aşırı bir gerilmeye maruz kalması engellenecek bir şekilde
tasarımlanmalı ve yerleştirilmelidir,
c) Hasarlara ve özellikle mekanik olarak hasarlara karşı korunmuş olmalıdır.
5.9.3.3.1.2 Borular ve bağlantı elemanları uygun bir şekilde tespit edilmiş ve muayeneler için erişilebilir
olmalıdır.

Borular (rijit veya esnek) duvar veya döşeme içinden geçiyorsa bunlar, boyutları gerektiğinde muayene için
boruların sökülebilmesine imkan veren kafes bir koruyucu içine alınmalıdır.

Koruyucu kafeslerin içinde hiçbir birleştirme bulunmamalıdır.

Not- Ulusal düzenlemeler, binaya göre yönlendirilenhidrolik boru donanımının tanımını ve yangından
korunmasını gerektirebilir.

5.9.3.3.2 Rijit borular

5.9.3.3.2.1 Silindir ile geri dönüşsüz vana veya aşağı yön vanası veya vanaları arasındaki rijit borular ve
bunların bağlantı elemanları, tam yük basıncının 2,3 katına tekabül eden bir yük altında malzemenin esneklik
ispat sınırı (Rp0,2) güvencesi belirtilerek en az 1,7 güvenlik katsayısı olacak şekilde tasarımlanmış olmalıdır.

Hesaplamalar, EN 81-50:2014, Madde 5.13.1.1’e göre yapılmalıdır.

Rijit boruların imalatçısının kullandığı boruların boyutları ve toleransları, uygulanabilir EN 10305 seri
standardlarına göre olmalıdır.
Cidar kalınlıklarının hesaplanmasında bir değer, silindir ile boru patlama vanası arasındaki bağlantı için 1,0 mm ,
varsa diğer rijit bağlantılar için 0,5 mm eklenmelidir.

5.9.3.3.2.2 Teleskopik pistonlar ikiden fazla kademeye ve senkronizasyon vasıtasına sahipse, boru patlama
vanası ve geri dönüşsüz vana veya aşağı yön vanası veya vanaları arasındaki rijit borular ve bunların bağlantı
elemanlarının hesaplanmasında ilave bir güvenlik katsayısı olarak 1,3 hesaba katılmalıdır.

Silindir ve boru patlama vanası arasındaki boru ve bunların bağlantı elemanları, silindirin hesabında esas alınan
basınca göre hesaplanmalıdır.

5.9.3.3.3 Esnek hortumlar

5.9.3.3.3.1 Silindir ile geri dönüşsüz vana veya aşağı yön vanası arasındaki bağlantıda kullanılan esnek
hortum, tam yük basıncı ve patlama basıncı arasındaki güvenlik katsayısı en az 8 olacak şekilde seçilmiş
olmalıdır.

5.9.3.3.3.2 Silindir ile geri dönüşsüz vana veya aşağı yön vanası arasındaki esnek hortumlar ve bağlantıları,
tam yük basıncının 5 katı bir basınca karşı hasar görmeden dayanabilmelidir. Bu deney hortum ve bağlantılarının
imalatçısı tarafından yapılmalıdır.

5.9.3.3.3.3 Esnek hortumları, aşağıdaki bilgilerle silinmeyecek bir şekilde işaretlenmelidir:

a) İmalatçının adı veya markası,


b) Deney basıncı,
c) Deney tarihi.

5.9.3.3.3.4 Esnek hortumları, imalatçısının bildirdiği bükülme yarıçapı değerinden daha küçük bir çapla
bükülerek montajı yapılmamalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.9.3.4 Makinanın durdurulması ve durma durumunun kumanda edilmesi

5.9.3.4.1 Genel
Makinanın, Madde 5.11.2.4’ye uygun bir elektrik güvenlik tertibatının çalışmasıyla durdurulması aşağıda belirtilen
detaylara göre kumanda edilmelidir.

5.9.3.4.2 Yukarı yönde hareket


Yukarı yönde hareketi için aşağıdakilerden biriyle:

a) Elektrik motoruna giden akım, ana kontakları motor besleme devresinde seri bağlı birbirinden bağımsız en
az iki kontaktör ile kesilmelidir veya

b) Elektrik motoruna giden akım bir adet kontaktörle ve sızdırma vanasına giden akım (Madde 5.9.3.5.4.2)’ye
uygun olarak), bu vananın besleme devresinde seri bağlı birbirinden bağımsız en az iki elektromekanik tertibat ile
kesilmelidir.

Bu durumda motor ve/veya yağın (Madde 5.9.3.11, Madde 5.10.4.3, Madde 5.10.4.4) sıcaklığını izleyen tertibat,
makinayı durdurmak için bu kontaktörden başka bir anahtarlama tertibatını harekete geçirmek için ihtiyaç vardır
veya

c) Elektrik motoru, Madde 5.11.2.3’e uygun bir elektrikli devre ile durdurılmalıdır. Bu vasıtalar, güvenlik bileşeni
oarak kabu edilmeli ve EN 81-50:2014, Madde 5.6’nın gereklerine göre doğrulanmalıdır.

d) En az 1 bir donanım hatası toleransı ile SIL3 gerekerini yerine getiren EN 61800-5-2:2007, Madde
4.2.2.2 göre güvenli bir tork kapatma (STO) fonksiyonu ile ayarlanabilir hız elektrik güç tahrik sistemi tarafından
elektrik motoru durdurulmalıdır.

5.9.3.4.3 Aşağı yönde hareket


Aşağı yönde hareket için aşağı yön vanası veya vanalarına beslemesi, aşağıdaki vasıtaların birisiyle kesilmelidir:

a) Vananın besleme devresinde seri bağlı Madde 5.10.3.1’e göre birbirinden bağımsız en az iki elektromekanik
tertibatıyla veya
b) Uygun anma elekrikli olması şartıyla elektrikli bir güvenlik tertibatıyla doğrudan veya

c) Madde 5.11.2.3’e uygun elektrikli devreyle.

Bu vasıtalar, güvenlik bileşeni oarak kabu edilmeli ve EN 81-50:2014, Madde 5.6’nın gereklerine göre
doğrulanmalıdır.

5.9.3.4.4 Durdurulmuş durumun kontrolü


Asansör durgun iken, kontaktörlerden birinin (Madde 5.9.3.4.2 a) veya 5.9.3.4.2 b)) ana kontakları açmamış veya
elektromekanik tertibatlarından (Madde 5.9.3.4.2 b) veya Madde 5.9.3.4.3 a)) biri akım devresini kesmemiş ise, en
geç bunu takip eden hareket yönü değişiminde asansörün hareketi engellenmiş olmalıdır. Bu denetleme
fonksiyonunda bir sıkışma (takılma), aynı sonuç sağlamalıdır.

5.9.3.5 Hidrolik kumanda ve güvenlik tertibatı

5.9.3.5.1 Kapama vanası

5.9.3.5.1.1 Bir kapama vanası bulunmalıdır. Bu vana, silindir/silindirleri geri dönüşsüz vanaya ve aşağı yön
vana/vanalarına bağlayan devreye montaj edilmelidir.

5.9.3.5.1.2 Kapama vanası, asansör makinası üzerinde diğer vanalara yakın bir yerde bulunmalıdır.

5.9.3.5.2 Geri dönüşsüz vana

5.9.3.5.2.1 Bir geri dönüşsüz vana bulunmalıdır. Bu vana, pompa/pompalar ile kapama vanası arasındaki
devreye konulmalıdır.

5.9.3.5.2.2 Geri dönüşsüz vana, pompa basıncının asgari çalışma basıncının altına düşmesi durumunda
anma yükü ile yüklü kabini her noktada sabit tutabilecek bir kapasiteye sahip olmalıdır.

5.9.3.5.2.3 Geri dönüşsüz vananın kapanması, hidrolik üniteden kaynaklanan hidrolik basıncı ile ve en az
bir adet kılavuzlanmış baskı yay ve/veya yerçekimi ağırlık kuvveti ile gerçekleşmelidir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.9.3.5.3 Basınç tahliye vanası

5.9.3.5.3.1 Asansörde bir basınç sınırlama vanası bulunmalıdır. Bu vana, pompa/pompalar ile geri
dönüşsüz vana arasındaki devreye konulmalı ve el pompa/pompaları hariç olmak üzere bunun paç geçilmesi
(baypası) mümkün olmamalıdır. Hidrolik sıvısı, tankına geri sevk edilmelidir.

5.9.3.5.3.2 Basınç tahliye vanası, tam yük basıncının %140’ına basıncı sınırlayacak bir şekilde
ayarlanmalıdır.

5.9.3.5.3.3 Büyük iç kayıplar nedeniyle (kafa kaybı, sürtünme) gerekli ise, basınç tahliye vanası daha
yüksek bir değere ayarlanabilir. Ancak, tam yük basıncının % 170’i aşılmamalıdır. Bu durumda hidrolik
donanımın (hidrolik ünitesi dahil) hesaplanması için itibari (hayali) tam yük basıncı aşağıdakine eşit:

Seçilen basınç ayarı


1,4

Kullanılmalıdır.

Burkulma hesabında 1,4 aşırı basınç katsayısı, bu durumda basınç tahliye vanasının ayarlandığı yüksek değere
tekabül eden bir katsayı ile yer değiştirmelidir.

5.9.3.5.4 Yön vanaları

5.9.3.5.4.1 Aşağı yön vanası


Aşağı yön vanaları elektrikle açık tutulmalıdır. Vanaların kapanması, kaldırıcının hidrolik basıncı ve vana başına
en az bir adet kılavuzlanmış yay etkisi ile olmalıdır.

5.9.3.5.4.2 Yukarı yön vanası


Makinanın durdurulması Madde 5.9.3.4.2 b)’ye uygun olarak gerçekleşiyorsa, bu amaçla yalnız sızdırma vanaları
kullanılmalıdır. Vanalar elektrikle kapanmalıdır. Vanaların açılması, hidrolik ünitesinin hidrolik basıncı ve vana
başına en az bir adet kılavuzlanmış yay etkisi ile olmalıdır.

5.9.3.5.5 Filtreler
Filtreler veya benzer donanımlar, aşağıdakiler arasındaki devrede montaj edilmelidir:

a) Tank ve pompa/pompalar ve

b) Kapama vanası, geri dönüşsüz vana/vanalar ve aşağı yön vana/vanaları.

Kapama vanası ile aşağı yön vanası veya vanalarıı arasındaki filtre veya benzeri donanımlar, bakım ve muayene
için erişilebilir olmalıdır.

5.9.3.6 Basıncın kontrolü

5.9.3.6.1 Bir manometre bulunmalıdır. Bu manometre geri dönüşsüz valf veya aşağı yön valfı/ valfları ile kapama
valfı arasındaki bağlantı üzerinde yer almalıdır.

5.9.3.6.2 Basınç hattı ile manometre bağlantısı arasında bir manometre kapama valfı bulunmalıdır.

5.9.3.6.3 Bağlantıda, M 20x1,5 veya G 1/2” lik bir iç diş bulunmalıdır.

5.9.3.7 Tank
Tank, aşağıdakilerin kolayca gerçekleştirileceği şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir:

a) Tanktaki hidrolik sıvısı seviyesi kolayca kontrol edilebilecek,

b) Doldumak ve boşaltmak.

Tank üzerinde hidroliksıvı karakteristikleri gösterilmelidir.

5.9.3.8 Hız

5.9.3.8.1 Yukarı yön beyan hızı vm ve aşağı yön beyan hızı vd ‘nin 1,0 m/s’den büyük olmamalıdır (bk. Madde 1.3
b).
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.9.3.8.2 Boş kabinin yukarı yöndeki hızı, yukarı yön beyan hızı vm ’yi % 8’den fazla aşmamalı ve beyan
yükü ile yüklü kabinin aşağı yöndeki hızı, aşağı yön beyan hızı vd ’yi % 8’den fazla aşmamalıdır. Her iki durumda
bu, hidrolik sıvısı normal çalışma sıcaklığı ile ilgilidir.

Yukarı yöndeki harekette motor klemenslerindeki şebeke frekansı ve geriliminin, elektrik cihazının beyan
değerlerinde olduğu varsayılmıştır.

5.9.3.9 Acil durum çalışması

5.9.3.9.1 Kabinin aşağı yönde hareket ettirilmesi

5.9.3.9.1.1 Asansör, elektrik kesilmesi durumunda dahi kabinin, içindekilerin kabinden çıkabilecekleri bir
konuma kadar indirilebileceği, elle kumanda edilen, aşağıdaki ilgili makina mekânında bulunan bir acil indirme
valfına sahip olmalıdır:

 Makina dairesi (Madde 5.2.6.3),


 Makina paneli (Madde 5.2.6.5.1) veya
 Acil durum ve deney panolarının üzeri (Madde 5.2.6.6).

5.9.3.9.1.2 Kabin hızı, 0.30 m/syi aşmamalıdır.

5.9.3.9.1.3 Bu vananın çalışmamsı, sürekli elle kuvveti gerektirmelidir.

5.9.3.9.1.4 Bu vana, kasıtsız etkiye karşı korunmuş olmalıdır.

5.9.3.9.1.5 Acil durum aşağı indirme vanası, basınç imalatçı tarafından öngörülen değerin altına
düştüğünde piston-silindirin aşırı çökmesine neden olmamalıdır.

Halatların veya zincirlerin gevşeyebileceği endirekt tahrikli asansörlerde, valfın elle kumanda edilmesi pistonun,
halatların veya zincirlerin gevşediği andan sonra alçalmasına neden olmamalıdır.

5.9.3.9.1.6 Acil durum çalışmasında aşağı yönde hareket için elle kumanda edilen vananın yakınında
üzerinde aşağıdaki ifade yazılı olan bir etiket bulunmalıdır:

“Dikkat – Acil durum aşağı hareket”

5.9.3.9.2 Kabinin yukarı yönde hareket ettirilmesi

5.9.3.9.2.1 Yukarı yönde kabinin hareket etmesine neden olan bir el pompası, her hidrolik asansörün kalıcı
bulunmalıdır.

El pompası, asansörün tesis edildiği binada saklanmalı ve sadece yetkili kişiler tarafından erişilebilir olmalıdır.
Pompa bağlantısı için talimatlar, her asansör makinasında bulunmalıdır.

El pompasının bulunduğu ve uygun bir şekilde nasıl bağlanacağı hakkındaki kalıcı olmayan açık gösterimler,
bakım ve kurtarma çalışmaları için kullanılabilir olmalıdır.

5.9.3.9.2.2 El pompası, geri dönüşsüz vana veya aşağı yön vana/vanaları ve kapatma vanası arasındaki
devreye bağlanmış olmalıdır.

5.9.3.9.2.3 El pompası, basıncı tam yük basıncının 2,3 katında sınırlayan bir basınç tahliye vanası ile
donatılmış olmalıdır.

5.9.3.9.2.4 Acil durum çalışmasında yukarı yönde hareket için elle kumanda edilen pompanın yakınında
üzerinde aşağıdaki ifade yazılı olan bir etiket bulunmalıdır:

“Dikkat – Acil durum kaldırması”

5.9.3.9.3 Kabin pozisyonunun kumandası


Asansör ikiden fazla durağa hizmet veriyorsa, aşağıdaki ilgili makina mekânında elektrik besleme devresinden
bağımsız bir tertibatla kabinin kilit açılma bölgesi içinde olup olmadığı kontol edilebilmelidir:

 Makina dairesi (Madde 5.2.6.3),


 makina paneli (Madde 5.2.6.5.1) veya
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

 Acil durum çalışması için tertibatlar tesis edilmiş ise (Madde 5.9.3.9.1 ve Madde 5.9.3.9.2), acil durum ve deney
panolarının üzeri (Madde 5.2.6.6)

Bu gerek, mekanik bir kayma engelleme tertibatı ile donatılmış asansörler için geçerli değildir.

5.9.3.10 Motor hareket süresi sınırlayıcısı

5.9.3.10.1 Hidrolik asansörler, hareket komutu varken veya kabinin hareket etmediğinde motorun
dönmüyorsa motorun enerjisini kesen ve enerjisiz durumda tutan bir motor hareket süresi sınırlayıcısı ile
donatılmalıdır

5.9.3.10.2 Motor hareket süresi sınırlayıcısı, aşağıda verilen iki süreden küçük olanını geçmeyecek bir
zaman içinde çalışmalıdır:

a) 45 saniye,
b) Beyan yükü ile normal çalışmada en uzun seyir mesafesini için gerekli süreye en çok 10 saniye ilâve
edilmesiyle bulunan süre. En uzun seyir mesafesi için gerekli süre 10 saniyeden az ise, bu süre asgari 20 saniye
olmalıdır.
5.9.3.10.3 Normal çalışmaya dönüş, ancak elle müdahale ile mümkün olmalıdır. Enerjinin kesilip tekrar
gelmesi durumunda, makinanın hareketsiz konumda tutulması gerekli değildir.

5.9.3.10.4 Motor hareket süresi sınırlayıcısı, devrede olsa dahi, muayene çalışmasını (Madde 14.2.1.3) ve
elektrikli kayma düzeltme sistemini (Madde 5.12.1.10) engellememelidir.

5.9.3.11 Hidrolik sıvısının aşırı ısınmasına karşı tedbirler.

Bir sıcaklık detektörü bulunmalıdır. Bu detektör, hidrolik sıvısının sıcaklığı ayarlanan bir değerden fazla olduğu
sürece makinayı durdurmalı ve harekete geçmesini Madde 5.10.4.4’e göre engellemelidir.

5.10 Elektrik tesisat montajı ve cihazları

5.10.1 Genel hükümler


5.10.1.1 Uygulama sınırları

5.10.1.1.1 Bu standarddaki elektrik donanımının bileşenlerini oluşturmaya ve montajı ile ilgili gerekler
aşağıdakilere uygulanır:

a) Asansör güç devresinin ana anahtarı ve buna bağlı devrelere,


b) Kabin aydınlatma devresinin anahtarı ve buna bağlı devrelere.
c) Kuyu aydınlatması ve buna bağlı devrelere.
Asansör, bünyesinde elektrik donanımı bulunan bir makina gibi, bir bütün olarak düşünülmelidir.

Not- Elektrik besleme devreleriyle ilgili millî gerekler, anahtarların giriş bağlantı uçlarına (klemenslerine) kadar
uygulanır. Bu gerekler makina dairesinin, kasnak dairesinin tüm aydınlatma ve priz çıkışlarına uygulanır

5.10.1.1.2 Asansörün elektrik donanımı, bu standardın maddelerine atıf yapılarak EN 60204-1’in


gereklerine uygun olmalıdır.

Özel bilgi verilmediğinde, elektrik bileşenleri ve tertibatı aşağıdaki uygunlukta olmalıdır:

a) Bunların tasarımlandığı kullanım için uygunluk,

b) EN veya IEC standardlarına uygunluk.

c) Tedarikiçinin talimatlarına uygun olarak kullanım ve montaj edilmiş.

5.10.1.1.3 Elektromanyetik uyumluluk, EN 12015 ve EN 12016’da belirtilen gereklere uygun olmalıdır.


Madde 5.9.2.2.2.3 a) 2), Madde 5.9.2.5.4 c), Madde 5.9.2.5.4 d), Madde 5.9.3.4.2 c), Madde 5.9.3.4.2 d) ve
Madde 5.9.3.4.3 c)’ye göre control donanımı, EN 12016’nın güvenlik devresi bağışıklık gereklere uygun
olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.10.1.1.4 Elektrikli hareket ettiriciler, EN 61310-3’e göre seçilmeli, montajı yapılmalı ve tanımlanmalıdır.

5.10.1.1.5 Tüm kontrol teribatı (bk. 60204-1:2006, Madde 3.10), önden bunların çalıştırılmasını ve bakımını
kolaylaştıracak şekilde montajı yapılmalıdır.düzenli bakım veya ayarlama için erişimin gerekli olduğu durumda,
ilgili tertibat çalışma alanı üstünde 0.40 m ve 2.0 m arasında yerleştirilmelidir.Bağlantı uçlarıçalışma alanı
üsütünde en az 0.20 m olması ve kondaktörler ve kabloların kolayca bunlara bağlantı olabilecek şekilde olması
önerilmektedir.Bu gerekler,kabin çatısı üzerindeki kontrol tertibatına uygulanmaz.

5.10.1.1.6 Isı yayan bileşenler (örneğin ısı çanağı, elektrik güç rezistansları), müsaade edilen sınır içinde
çevredeki her bir bileşenin sıcaklığı kalacak şekilde yerleştirilmelidir.

Normal çalışmada doğrudan erişilelibilir donanımın sıcaklığı, HD 60364-4-42:2011, Çizelge 42.1’de verilen
sınırlar aşmamalıdır.

5.10.1.2 Elektrik şokuna karşı korunma

5.10.1.2.1 Genel

Korunma önlemleri, HD 60364-4-41’de belirtilen hükümlere uygun olmalıdır.

Elektrik şoku riskinin çıkmasına neden olabilen elektrik donanımı bulunduran başka türlü açıkça gösterilmeyen
kuyu duvarları, IEC 60417-5036 grafik sembolü ile işaretlenmelidir:

Uyarma işaretleri, kuyu duvarı kapı veya kapakları üzerinde düzgünce görülmelidir.

5.10.1.2.2 Temel korunma (doğrudan temasa karşı korunma)


Madde 5.10.1.21’in gereklerine ilave olarak aşağıdakiler uygulanır:

a) Asansör kuyusunda, makina alanlarında ve kasnak dairesinde doğrudan temasa karşı elektrikli
donanımdan korunma, en az IP2X kounma sağlayan mahfazalar vasıtasıyla sağlanmalıdır.

b) Yetkili olmayan personeller donanıma erişebildiğinde, doğrudan temasa karşı IP2XD (EN 60529) kaşılık
gelen asgari konunma derecesi, uygulanmalıdır.

c) Kurtarma çalışmaları için üzerinde tehlikeli elektrik parçaları bulunan kuyu kapama duvarı açıldığında,
tehlikeli gerilime erişim, IPXXB (EN 60529) asgari korunma derecesi ile engellenmelidir.

d) Üzerinde tehlikeli elektrik parçaları bulunan diğer kuyu kapama duvarı için EN 50274 uygulanır.

5.10.1.2.3 İlave korunma


30 mA’i aşmayan kalan çalışma beyan akımı kapasiteli kalan akımdan korunma tertibatı (RCD) vasıtasıyla ilave
korunma, aşağıdakiler için sağlanmalıdır:
a) Madde 5.10.1.1.1 b) ve Madde 5.10.1.1.1 c) ‘ye göre devre/devrelere bağlı olan soket çıkışları ve

b) Durak kontrolleri için kontrol devreleri ve göstergeleri ve 50 V A.A ’dean daha yüksek gerilime sahip
güvenlik zincirleri ve

c) 50 V A.A ’dean daha yüksek gerilime sahip asansör kabini üzerindeki devreleri.

5.10.1.2.4 Kalan gerilimlere karşı korunma


EN 60204-1:2006, Madde 6.2.4 uygulanır.

5.10.1.3 Ekeltrikli montajların yalıtım direnci (HD 60364-6)

5.10.1.3.1 Yalıtım direnci, 100 VA veya düşük beyanlı PELV ve SELV devreli için hariç olmak üzere tüm
üzerinde elektrik bulunan kontaktörler ile topraklama arasında ölçümlenmelidir.

Yalıtım direncinin asgari değerleri, Çizelge 16’dan alınmalıdır.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 16 — Yalıtım direnci

Anma devre gerilim Deney gerilim (d.a.) Yalıtım direnci

(V) (V) (M)

SELV a ve PELV b 250 0,5

> 100 VA
500
500 1,0
FELV c dahil
500 1000 1,0

a SELV: Alçak gerilim için ilave güvenlik


b PELV: Alçak gerilim için ilave korunma
c FELV: Alçak gerilim için ilave fonksiyonelikl

5.10.1.3.2 Kumanda ve güvenlik devrelerinde, iletkenler arasında veya iletken ile topraklama arasındaki
gerilimin alternatif akım etkin değeri veya doğru akım ortalama değeri 250 V’u aşmamalıdır.

5.10.2 Kondaktör bağlantı uçlari besleme girdisi


EN 60204-1:2006, Madde 5.1 ve Madde 5.2 uygulanır.

5.10.3 Kontaktörler, kontaktör röleleri, güvenlik devresi bileşenleri


5.10.3.1 Kontaktörler ve kontaktör röleleri

5.10.3.1.1 Ana kontaktöreler örneğin, Madde 5.9.2.5 ve Madde 5.9.3.4’te belirtilen makinayı durdurmak içn
gerekli olanlar, EN 60947-4-1’e uygun olmalı ve uygun kullanım kategorisine göre seçilmelidir.

Kısa devreden korunma tertibatına sahip ana kontaktörler, EN 60947-4-1:2010, Madde 8.2.5.1’e uygun olarak tip
”1” sahip olmalıdır.

Dorudan kontrollü motorların ana kontaktörleri ilaveten, örneğin, % 90 AC -3 + %10 AC-4 gibi darbeli/darbesiz
olarak yapılacak başlama çalışmaların % 10’una müsaade etmelidir.

Bu kontaktörler, örneğin, ana kontağın açılmadığını tespit eden gibi Madde 5.9.2.5.2, 5.9.2.5.3.1, Madde
5.9.2.5.3.2 b) 1), Madde 5.9.2.5.4 a) ve b) 1), Madde 5.9.3.4.2 a) ve b) ve Madde 5.9.3.4.3 a)’ya göre
fonksiyonelliği sağlamak için EN 60947-4-1:2010, Ek F’ye göre aynalı konak/kontaklara sahip olmalıdır.

5.10.3.1.2 Kontaktör röleleri, ana kontaktörü çalıştırmak için kullanılmışsa, bu tür kontaktörler,EN 60947-5-1’e
uygun olmalıdır.

Röleler, ana kontaktörü çalıştırmak için kullanılmışsa, bu tür röleler EN 61810-1’e uygun olmalıdır.

Bunlar, kullanım kategorilerine göre seçilmelidir.

a) A.A kontaktörleri kumandası için AC-15,

b) D.A kontaktörleri kumandası için DC-13 .

5.10.3.1.3 Madde 5.10.3.1.1’de belirtilen ana kontaktörler için, Madde 5.10.3.1.2’de belirtilen kontaktör
röleleri ve röleler için ve Madde 5.9.2.2.2.32 göre elektrikli cihazları bozan akımın kesilmesi için,
Madde 5.11.1.2 f), g), h), i)’ye uygunluğu sağlayan önlemler için aşağıdakiler gereklidir:

a) EN 60947-5-1:2004, Ek L’ye göre mekanik olarak bağlanmış kontak elemanları olan ana kondaktörlerin
yardımcı kontakları,

b) EN 60947-5-1:2004’ün Ek L’sine uygun kontaktör röleleri,

c) Herhangi bir kontak/kontakların açılması ve kesici kontak/kontakların kapanması, aynı anda kapalı
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

konuma gelmemesini sağlamak için EN 50205’e uygun röleler.

5.10.3.2 Güvenlik devreleri bileşenleri

5.10.3.2.1 Madde 5.10.3.1.2’de belirtilen kontaktör röleleri veye röleleri kullanıldığında, Madde
5.10.3.1.3’ün gerekleri uygulanır.

5.10.3.2.2 Güvenlik devrelerinde veya elektrikli güvenlik tertibatının kullanıldığı (bk. EN 60664-1) devre
anma gerilimi ile ilgili gerilim kaybı mesafeleri ve açıklıkları bakımından elektrikli güvenlik tertibatı sonrasında
kullanılan cihazlar, aşağıdaki gerkleri yerine getirmelidir.

a) Kirlenme derecesi 3;

b) Aşırı gerilim kategorisi III.

Cihaz korunması IP5X (EN 60529) veya daha iyi ise, kirlenme derecesi 2, kullanılabilir.

Diğer devrelere elekrikli ayırıcılar için EN 60664-1, en yakın devreler arasındaki etkin çalışma gerilimi ile ilgili
yukarıdaki gibi aynı şekilde uygulanır.

EN 81-50:2014, Madde 5.15’te Çizelge 3 (3.6 satır nolu) belirtilen baskılı devre kartları gerekleri için
uygulanabilir.

5.10.4 Elektrikli donanımın korunması


5.10.4.1 Elektrikli donanımın korunması için EN 60204-1:2006, Madde 7.1 ila Madde 7.4 uygulanır.

5.10.4.2 Aşırı ısınmaya karşı her bir motor için motor korunması sağlanmalıdır.

Not- EN 60204-1:2006, madde 7.3.1’e göre 0.5 kW altındaki motorlara, aşırı ısıdan korunma sağlanmasına
gerek yoktur. Bu istisna, bununla birlikte bu standarda uygulanmaz.

5.10.4.3 Sıcaklık denetleme tertibatı bulunan elektrikli donanımın tasarım sıcaklığı aşılırsa, bu durumda
kabin, içinde bulunanlar kabini terkedebilir olacak şekilde durakta durmalıdır. Asansörün normal çalışmaya
otomatik bir şekilde geri dönmesi, sadece yeterli soğutma sağlandıktan sonra olmalıdır.

5.10.4.4 Sıcaklık denetleme tertibatı bulunan hidrolik makina motor ve/veya yağın tasarım sıcaklığı aşılırsa, bu
durumda kabin, içinde bulunanlar kabini terkedebilir olacak şekilde en alt durağa geridönmeli ve doğrudan
durmalıdır. Asansörün normal çalışmaya otomatik bir şekilde geri dönmesi, sadece yeterli soğutma sağlandıktan
sonra olmalıdır.

5.10.5 Ana anahtarlar (şalterler)

5.10.5.1 Her bir asansörde, bütün elektrik bulunan kontaktörlerde asansör elektrik beslemesini
kesebilecek bir ana anahtar bulunmalıdır. Bu anahtar, EN 60204-1:2006, Madde 5.3.2 a) ila d) ve Madde 5.3.3’ün
gereklerine uygun olmalıdır.

5.10.5.1.1 Bu anahtar, aşağıdaki devre beslemelerini kesmemelidir:

a) Kabin aydınlatması ve havalandırması,

b) Kabin çatısındaki soket çıkışı,

c) Makina alanlarının ve kasnak dairelerinin aydınlatması,

d) Makina alanlarındaki ve kasnak dairelerdeki aydınlatması ve kuyu boşluğundaki soket çıkışı,

e) Kuyu aydınlatması.

5.10.5.1.2 Bu anahtar aşağıdaki şekilde yerleştirilmelidir:


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

a) Mevcut bulunduğu makina dairesinde,

b) Makina diaresi bulunmuyorsa, bu kumanda panosu kuyuda montajı edilmişse hariç olmak üzere
kumanda panosunda veya

c) Kumanda panosu kuyuda montajı edildiğinde acil durum ve deney panel/panelleri (Madde 5.2.6.6).Acil
durum paneli deney panelinden ayrı ise, anahtar acil durum panelinde olmalıdır.

Ana ahahtar, kumanda panosundan/panolarından, tahrik kumanda sisteminden veya asansör makinasından,
doğrudan erişebilir değilse, EN 60204-1:2006, madde 5.5 ‘e göre cihaz/cihazları, bu bölgelerde bulunmalıdır.

5.10.5.2 Ana anahtarın kumanda mekanizması, makina dairesi girişinden/girişlerinden doğrudan erişilebilir
olmalıdır. Makina dairesinin birden fazla asansör için müşterek kullanılması durumunda, ana anahtarların
kumanda mekanizmalarının hangi asansörlere ait olduğu kolaylıkla ayırt edilebilmelidir.

Makina alanının birden fazla girişi olması durumunda veya aynı asansörün, her birinin ayrı girişleri olan birden
fazla makina alanı varsa, Madde 5.11.2’ye uygun olarak veya EN 60204-1:2006, Madde 5.5 ve Madde 5.6’ya göre
bir tertibat, kontaktörün bobinine besleme devresinde takılan, güvenlik kontağı (anahtarı) ile kumanda edilen bir
kontaktör kullanılabilir. Kontaktör, tüm diğer motorların ve/veya yüklerin, normal çalışma akımlarının toplamı ile
birlikte durmuş olduğunda en büyük motorun akımını kesmek için yeterli bir kesme kapasitesine sahip olmalıdır.

Kontaktörün tekrar devreye alınması, onu devre dışı bırakan tertibat vasıtasıyla hariç mümkün olmamalı ve
yapılamamalıdır. Bu kontaktör, EN 60204-1:2006, Madde 5.5 ve Madde 5.6’ya göre elle kumanda edilen bir
ayırıcı anahtarla birlikte kullanılmalıdır.

5.10.5.3 Asansör beslemesinin her bir kaynak girdisi, ana anahtara yakın yerleştirilmiş EN 60204-1:2006’in
Madde 5.3’göre besleme elektrik bağlantı kesicisine sahip olmalıdır.

Asansörlerin grup olması durumunda, bir asansörün ana anahtarının açılması sonrasında, çalışma devresinini
parçalarında elektrik kalıyorsa, bu devreler, gruptaki tüm asansörlere elektrik beslemesi kesilmeksizin ayrı ayrı
olarak bağlantısı kesilebilinmelidir. Bu gerekler, PELV ve SELV devrelerine uygulanmaz.

5.10.5.4 Güç faktörü doğrulamak için herhangi bir kapasitörler, güç devresinin ana anahtarı öncesi
bağlanmış olmalıdır.

Yüksek gerilim riski varsa, örneğin çok uzun kablolarla motorlar bağlandığında, ayrıca güç devresinin anahtarı,
kapasitörlerin bağlantısını kesmelidir.

5.10.5.5 Ana anahtar, asansörün besleme bağlantısını kestiğinde, asansörün herhangi bir otomatik
çalışan hareketi (örneğin, otomatik bataryayla çalışma), önlenmiş olmalıdır.

5.10.6 Elektrik kablolama tesisatı


5.10.6.1 Kondaktörlerin kabloları
Kontaktörler ve kablolar, EN 60204-1:2006, madde 12.1, Madde 12.2, Madde 12.3 ve Madde 12.4’e göre
seçilmelidir.

Seyir kabloları, yalıtım malzeme tipi gerekleri hariç EN 50214, IEC 60227-6 veya IEC 60245-5’e uygun
olmalıdır.

5.10.6.2 Kondaktörlerin ara kesit alanı


Yeterli mekanik dayanımı sağlamak için kontaktörlerin ara kesit alanı, EN 60204-1:2006’da Çizelge 5’te
gösterilenden az olmamalıdır.

5.10.6.3 Kablo tesisatı uygulmaları

5.10.6.3.1 Genel
EN 60204-1:2006, Madde 13.1.1, Madde 13.1.2 ve Madde 13.1.3’ün genel gerekleri uygulanır.

5.10.6.3.2 kontaktörler ve kablolar,


Kondaktörler ve kablolar, kablo boruları veya kanalları içinden veya eşdeğer mekanik korunma içinde montajı
yapılmış olmalıdır.

Çift yalıtılmış kontaktörler ve kablolar, örneğin hareketli parçalar gibi kazara hasarı önleyecek şekilde
yerleştirilmişse kablo boruları veya kanalları olmaksızın montajı yapılabilir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.10.6.3.3 Madde 5.10.6.3.2’deki gerekler, aşağıdakilere uygulanmasına gerek yoktur:

a) Kondaktörler veya koblolar, aşağıdaki şartlarda elektrikli güvenlik tertibatına bağlanmaz:

1) 100 VA’dan büyük anma çıktı gücüne maruz olmayanlar ve

2) SELV veya PELV devrelerinin parçası olanlar,

b) Aşağıdakiler arasındaki panolar veya panellerde çalışan veya dağılan kablo tesisatlara:

1) Elektrikli donanımın farklı parçaları yada

2) Donanımın ve bağlantı uçlarının (klemensleri) bu parçaları.

5.10.6.3.4 Bağlantılar, bağlantı uçları ve konnektörler, korunmalı kuyu kapamaları içine yerleştirilmemişse,
bunların IP2X (EN 60529) korunması, bağlantı devrede iken veya bağlantı kesildiğinde sürdürülmeli ve bunlar
kontrolsüz bağlantı kesilmesini önlemek için uygun şekilde sabitlenmiş olmalıdır.

5.10.6.3.5 Ana anahtarın (şalterin) açılması veya asanörün anahlarları açılması sonrası, bazı bağlantı uçlarında
elektrik bulunuyorsa ve gerilim 25 VAC veya 60 VDC aşarsa, EN 60204-1:2006, Madde 16’ya göre kalıcı uyarı
etiketlenmesi, ana anahtara veya anahtarlara yakınına yerleştirilmeli ve karşılık gelen bir ifade, bakım kılavuzuna
dahil edilmelidir.

Ayrıca, bu tür elektrik bulunan bağalantı uçlarına bağlanmış devreler için, etiketleme gerekleri, renklerle ayırma
veya tanımlama, EN 60204-1:2006, Madde 5.3.5’te belirtildiği gibi yerine getirilmelidir.

5.10.6.3.6 Bağlantı uçları (klemensleri), bunun kazara asansörün fonksiyon tehlikeli bozulmasına neden
olabilen ara bağlantıları, bunların yapım yöntemi bu riski ortadan kaldırmadıkça net bir şekilde ayrıştırılmalıdır.

5.10.6.3.7 Mekanik korunmanın sürdürülmesini sağalamak için, kondaktörlerin ve kabloların korunma


kaplamaları, anahtarlar ve cihazların mahfazaya tam girmeli ve/veya uygun bir şekilde yapılmış contalama içinde
sona erdirilmelidir.

Bununla birlikte, çerçevenin kendi keskin kenarları ve parçaların hareketi nedeniyle mekanik hasar riski varsa,
elektrikli güvenlik tertibatına bağlanmış kontaktörler, mekanik olarak korunmuş olmalıdır.

Not- Durak ve kabin kapılarının kapama çerçeveleri, cihaz mahfazaları olarak kabul edilmiştir.

5.10.6.4 konnektörler
Priz (takılabilir soketler) birleşmeleri, EN 60204-1:2006, Madde 13.4.5’in, ancak, bunun c), d) ve i) bendleri
hariç olmak üzere gereklerine uygun olmalıdır.

Elektrikli güvenlik tertibatının devrelerinde yerleştirilen takılabilir fiş tipinin konnektörleri ve tertibatı, tehlikeli
duruma neden olan konumda bunların takılmasının mümkün olmayacak şekilde tasarımlanmalıdır.

5.10.7 Aydınlatma ve soket çıkışları


5.10.7.1 Kabine, kuyuya ve makina alanlarına ve kasnak dairelerine ve acil durum ve deney panel/panellerine
elektrik aydınlatma beslemesi (Madde 5.2.6.6); Madde 5.10.5’te belirtilen ana anahtar veya anahtarların besleme
tarafı üzerinde makina besleme devresine bağlantıyla yada diğer devrelerle makina elektrik beslemesinden
bağımsız olmalıdır.

5.10.7.2 Kabin tavanında, makina alanlarında, kasnak dairesinde ve kuyu boşluğunda gerekli olan soket çıkışı
elektrik beslemesi, Madde 5.10.7.1’de belirtilen devrelerden alınmalıdır.

Bu soket çıkışları, 2P + PE tipinde olmalı ve doğrudan elektrik beslemesi yapılmış olmalıdır.

Yukarıdaki soket çıkışlarının kullanımı, soketin anma akımına karşılık gelen kesit alanına sahip besleme
kablosuna sahip olduğu anlamına gelmez. Bu kondaktörün kesit alanı, yüksek akımlara karşı kontaktörlerin
doğrudan korunmuş olması şartıyla daha küçük olabilir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.10.8 Aydınlatmada ve soket çıkışlarında beslemenin kumandası


5.10.8.1 Bir anahtar (şalter), kabin aydınlatması ve soket çıkışları için devrelerin elektrik beslemesini kumanda
etmelidir. Makina dairesinde birden fazla asansörün tahrik makinaları bulunuyorsa, her bir kabin için ayrı bir
anahtara sahip olması gereklidir. Bu anahtar, ilgili ana güç anahtarın yakınına konulmalıdır.

5.10.8.2 Kuyuda olandan farklı makina alanlarında, bir anahtar; aydınlatmanın elektrik besleme kumandası için
kendi erişim/erişimlere yakın yerleştirilmelidir (bk. Madde 5.2.1.4.2).

Asansör kuyusu aydınlatmasının (veya eş değeri) anahtarları, kuyu boşluğundan ve ayrıca ana anahtardan
(şaltere) bu aydınlatma çalıştırılabilecek şekilde kuyu boşluğunda olmalı ve ayrıca ana anahtara (şaltere) yakın
yerleştirilmelidir.

İlave lambalar durumunda, kabin tavanında montaj edilmeli ve kabin aydınlatma devresine bağlanmalı ve kabin
tavanından anahtarlanmalıdır. Anahtar/anahtarlar, muayene ve bakım personeli için giriş nokta/noktalarından 1
m’den büyük olmayan konumda kolayca erişilebilir olmalıdır.

5.10.8.3 Madde 5.10.8.1 ve Madde 5.10.8.2’de belirtilen anahtarlar tarafından kumanda edilen her bir
devre, kendi içinden yüksek akım korunma tertibatına sahip olmalıdır.

5.10.9 Topraklama korunması


HD 60364-4-41:2007, Madde 411.3.1.1’in gerekleri, uygulanır.

5.10.10 Elektrikli donanımın tanımlanması


Tüm kumanda tertibatı, elektrikli bileşenler, elektrik diyagramlarında gösterildiği gibi aynı referans gösterimi ile
düzgünce tanımlanmalıdır.

Değer ve tip gibi gerekli sigorta teknik bilgileri, sigorta üzerine veya sigorta tutucuları (kutuları) üzerine veya
yakınına işaretlenmiş olmalıdır.

Çoklu tel bağlayıcılarının, kullanılması durumunda, sadece konnektör ve teller değil işaretlenmesi gereklidir.

5.11 Elektrik hatalarına karşı korunma, arıza analizleri, elektrikli güvenlik tertibatı

5.11.1 Elektrik hatalarına karşı korunma, arıza analizleri


5.11.1.1 Genel
Bir asansörün elektrik donanımında Madde 5.11.1.2’de listesi verilen herhangi bir tek hata, Madde 5.11.1.3’de
belirtilen şartlarda hariç tutulmamışsa ve/veya EN 81-50:2014, Madde 5.15’te, kendi kendine asansörün tehlikeli
fonksiyon bozukluğuna neden olmamalıdır.

Güvenlik devreleri için Madde 5.11.2.3’e bakılmalıdır.

5.11.1.2 Araştırılmış hatalar:

a) Gerilim yokluğu,

b) Gerilim düşüklüğü,

c) Kondaktörün sürekliliği kaybı,

d) Metal işi veya topraklama ile ilgili yalıtım hatası,

e) Kısa devre veya açık devre, örneğin direnç, kapasitör, transistor, lamba, v.b. gibi bir elektrikli bileşende
değer veya fonksiyon değişikliği,

f) Bir kontaktör veya rölenin hareketli armatürünün çekmesi veya tamalanmamış çekmesi,

g) Bir kontaktör veya rölenin hareketli armatürünün ayrılamaması,

h) Bir kontağın açılmaması,

i) Bir kontağın kapanmaması,


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

j) İptal (tersi) aşaması.

5.11.1.3 Bir kontağın açılmaması, güvenlik kontakların Madde 5.11.2’ye uygunluğu durumunda dikkate
alınması gerekli değildir.

5.11.1.4 Elektrikli güvenlik tertibatı bulunan bir devredeki veya Madde 5.9.2.2.2.3’ gore fren kumandası
devresindeki veya Madde 5.9.3.4.3’e gore aşağı vanasının kumanda devresindeki topraklama hatası:

a) Makinanın derhal durmasına neden olmalı yada

b) İlk topraklama hatası tek başına tehlikeli değilse ilk normal durma sonrası makinanın tekrar çalışması
önlenmelidir. Hizmete geri dönmesi, sadece el ile tkrar ayarlama ile mümkün olmalıdır

5.11.2 Elektrikli güvenlik tertibatı


5.11.2.1 Genel hükümler

5.11.2.1.1 Ek A’da listesi verilen elektrikli güvenlik tertibatının birinin çalışması sırasında, makinanın
hareketi, engellenmeli ve Madde 5.11.2.4’te belirtilen derhal durmaya neden olmalıdır.

Elektrik güvenlik tertibatında aşağıdaki unsurlar bulunmalıdır:

a) Madde 5.11.2.2 ‘ye uygun bir veya birden fazla güvenlik kontakları veya

b) Aşağıdaki belirtilenlerden biri veya birden fazlasını ihtiva eden Madde 5.11.2.3 ‘e uygun elektrik devreleri:

1) Madde 5.11.2.2 ‘de belirtilen bir veya birden fazla güvenlik kontakları,
2) Madde 5.11.2.2 ‘nin gereklerine uygun olmayan kontaklar,
3) EN 81-50:2014, Madde 5.15 ‘e uygun başka bileşenler,
4) Madde 5.11.2.6’ya uygun olarak uygulamlarla ilgili programlanabilir elektronik sistemler olmalıdır.

5.11.2.1.2 Bu standardda belirtilen istisnalar dışında (bk. Madde 5.12.1.4, Madde 5.12.1.5, Madde 5.12.1.6
ve Madde 5.12.1.8) güvenlik kontaklarına hiçbir elektrik donanımı paralel bağlanmamalıdır.

Elektrik güvenlik zincirinin farklı noktalarına yapılan bağlantılara, sadece bilgi toplama amaçlı ise izin verilir. Bu
amaçla kullanılan tertibat, Madde 5.11.2.3.2 ‘ye ve Madde 5.11.2.3.3’e göre güvenlik devreleri için belirtilen
gerekleri yerine getirmelidir.

5.11.2.1.3 Dahili veya harici, endüktif veya kapasitif etkiler, EN 12016’ya uygun olarak elektrik güvenlik
tertibatında arızalı durumlara yol açmamalıdır.

5.11.2.1.4 Elektrik güvenlik devrelerinden yayılan çıkış sinyali, tehlikeli bir duruma neden olabilecek ölçüde
aynı devrede bundan sonra bağlı bir diğer elektrik tertibatıdan yayılan dış sinyal tarafından değiştirilmemelidir.

5.11.2.1.5 Bir veya birden fazla paralel kanal içeren güvenlik devrelerinde, benzer kontroller için
gerekenden başka tüm bilgiler, sadece bir kanaldan alınmalıdır.

5.11.2.1.6 Sinyalleri kaydeden veya geciktiren devreler, arıza durumunda bile, elektrik güvenlik tertibatının
çalışmasıyla tahrik makinasının durmasını engellememeli veya belirgin bir şekilde geciktirmemelidir (meselâ:
sisteme uygun en kısa zamanda makina durmalıdır).

5.11.2.1.7 Dahili güç besleme ünitelerin yapım ve düzenlenmesi, anahtarlama etkileri nedeniyle elektrik
güvenlik tertibatının çıkışlarında yanlış sinyaller meydana gelmesi engellenmelidir.

5.11.2.2 Güvenlik kontakları

5.11.2.2.1 Genel
Güvenlik kontakları, asgari korunma derecesi IP4X (EN 60529) ve bunun tasarımına uygun mekanik dayanıklılık
(en az 106 çalışma çevrimi) ile EN 60947-5-1:2004, EK K’nın gereklerine uygun olmalı veya aşağıdaki gerekleri
yerine getirmelidir:
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.11.2.2.2 Elektrik güvenlik anahtarları çalışması, devre kesici tertibatın zorlayıcı mekanik etkiyle
ayrılmasıyla olmalıdır. Bu zorlayıcı mekanik etkiyle ayrılma kontakların birbirine kaynamış olması durumunda
dahi gerçekleşmelidir.

Güvenlik kontağının tasarımı, bir bileşenin arızalanmasından dolayı kısa devre meydana getirmesi riskinin
mümkün olduğu kadar az olacağı şekilde yapılmalıdır.

Not - Zorlayıcı mekanik etkiyle ayrılma, devreyi kesen tüm kontakların açma konumuna gelmesiyle ve hareket
mesafesinin önemli bir kısmı boyunca, hareketli kontak parçaları ile üstüne açma kuvvetinin etki ettiği tahrik
elemanının arasında esnek malzemelerin (meselâ: yaylar gibi) bulunmamasıyla sağlanır.

5.11.2.2.3 Güvenlik kontakları, mahfaza en az IP 4X (EN 60529) derecesinde koruma sağlaması durumunda
250 V veya koruma derecesinin IP 4X(EN 60529) ‘dan küçük olduğu durumlarda 500 V beyan yalıtım gerilimine
sahip olmalıdır.

Güvenlik kontakları EN 60947-5-1:2004 standardında belirlenen aşağıdaki kullanma kategorilerine ait olmalıdır:

a) Alternatif akım devrelerindeki güvenlik kontakları için AC -15,


b) Doğru akım devrelerindeki güvenlik kontakları için DC - 13.

5.11.2.2.4 Koruma derecesinin IP 4X (EN 60529)’a eşit veya daha az olması durumunda, hava aralıkları en
az 3 mm ve yüzeysel kaçak yolu uzunlukları en az 4 mm, kontakların açıldıktan sonra ayırma mesafesi en az 4
mm olmalıdır. Koruma derecesi IP 4X (EN 60529)’dan iyi ise yüzeysel kaçak yolu uzunlukları 3 mm’ye
düşürülebilir.

5.11.2.2.5 Çoklu kesme durumunda, kontaklar arası ayrılma sonunda mesafe, en az 2 mm olmalıdır.

5.11.2.2.6 iletken malzemesinin aşınması, kontakların kısa devre olmasına yol açmamalıdır.

5.11.2.3 Güvenlik devreleri

5.11.2.3.1 Genel
Güvenlik devrelerinin hata analizleri, sensörler, sinyal iletim yolları, güç beslemesi, güvenlik mantık ve güvenlik
çıktısı dahil toplam güvenlik devresindeki arızaları dikkate almalıdır.

5.11.2.3.2 Güvenlik devreleri, hatanın görünmesi ile ilgili Madde 5.11.1’in gereklerine uygun olmalıdır.

5.11.2.3.2 Ayrıca, Şkil 21 ile gösterildiği gibi aşağıdaki gerekler uygulanmalıdır:

a) ikinci hata ile birleşmiş birinci hata tehlikeli duruma neden olursa, asansör,en azından hataların birinin
katıldığı bir sonraki çalıma programında (sıralamasında) durdurulmalıdır.

Asansörün diğer tüm çalışması, bu hatanın devam ettiği sürece imkansız olmalıdır.

Birinciden sonra ikinci hatanın meydana gelebilirliği, yukarıda belirtilen program ile (sıralama) asansörün
durdurulmasından once dikkate alınmaz.

b) İki hata kendi kendilerine tehlikeli duruma neden olmazsa, üçüncü hata ile birleğtiğinde tehlikeli duruma
neden olduğunda, asansör, hataların birinin katıldığı bir sonraki çalıma programında ez azından durdurulmalıdır.

Üçüncü hatanın tehlikeli duruma nedenolabilirliği, yukarıda belirtilen program ile (sıralama) asansörün
durdurulmasından once dikkate alınmaz.

c) Üç hatadan daha fazlasının birleşimi mümkünse, bu durumda güvenlik devresi, kanalların eşit statü ile
kontrol edildiği çoklu kanallarla ve bir denetleme devresiyle tasarımlanmalıdır.

Değişik statüler tespit edildiğinde, asansör durdurulmalıdır.

İki kanal durumunda, denetleme devresi fonksiyonu, en sonunda asansörün tekrar çalışma öncesi kontrol
edilmiş olmalı ve arıza durumunda, tekrar çalışma mümkün olmamalıdır.

d) Bağlantıyı kestikten sonra güç beslemesinin tekrar yeniden gelmesi, Madde 5.11.2.3.3 a), b) ve c)’de
belirtilen durumda bir sonraki program sırasında durma tekrar gerçekleşmesi şartıyla durmuş konumdaki
asansör bakımı gerekli değildir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

e) Yedek tip devrelerde önlemler, mümkün olduğu kadar bir devreden daha fazla bir nedenden meydana
gelen aynı anda kusurların oluşma riskini sınırlamak için alınmalıdır.

Şekil 21- Güvenlik devreleri değerlendirme diyagramı

5.11.2.3.3Elektronik bileşenler içeren güvenlik devreleri, güvenlik bileşeni olarak kabul edilmeli ve EN 81-
50:2014, Madde 5.6 gereklerine göre doğrulanmalıdır.

5.11.2.3.4Elektronik bileşen içeren güvenlik devresi üzerinde aşağıda belirtilen bilgileri taşıyan bir bilgi
plakası sabitlenmelidir.

a) Güvenlik bileşeninin imalatçısının ismi,

b) Tip inceleme sertifikasının tipi,

c) Elektrikli güvenlik tertibatının tipi.

5.11.2.4 Elektrikli güvenlik tertibatının çalışması


Elektrikli güvenlik tertibatı çalıştığında, makina derhal durmaya başlamalı ve hareket halinde kendini ayarlaması
önlenmelidir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Elektrikli güvenlik tertibatı, Madde 5.9.2.2.2.3 a), Madde 5.9.2.5 ve Madde 5.9.3.4’ün geereklerine uygun olarak
makinanın elektrik beslemesini kontrol eden donanım üzerinde doğrudan etkili olmalıdır.

Madde 5.10.3.1.3’e gore röleler ve kontaktör röleleri, makinanın elektrik beslemesini kontrol eden donanımın
kontrolu için kullanılıyorsa, bu röleler veya kontaktör rölelerinin denetlenmesi, Madde 5.9.2.2.2.3 a), Madde
5.9.2.5 ve Madde 5.9.3.4.4’te belirtildiği gib yapılmalıdır.

5.11.2.5 Elektrik güvenlik tertibatının kumandası (çalıştırılması)


Elektrik güvenlik tertibatına kumanda eden bileşenler, sürekli normal çalışmadan meydana gelen mekanik
zorlamalar altında uygun çalışabilecek bir şekilde yapılmalıdır. Güvenlik fonsiyonunu etkileyen mekanik arızalar,
dikkate alınmalıdır.

Bu tür arızaların örnekleri:

a) Kabin hızını veya konumunu algılaması için kulanılan bir sistem üzerindeki sürtünme ve tahrikte kayma,

b) Kabin hızını veya konumunu algılaması için kulanılan bir sistem üzerindeki kopma veya bantta, zincirde,
halatta veya benzeride gevşeme,

c) Kabin hızını veya konumunu algılaması için kulanılan bir sistem üzerindeki duman, kir veya benzeri.

Elektrikli güvenlik tertibatına kumanda eden cihazlar, montaj şekli yapısı itibarıyla insanların erişebileceği
konumda iseler, elektrikli güvenlik tertibatının basit vasıtalarla etkisiz hale geitirilemiyecek şekilde yerleştirilmelidir.

Not- Manyetik (magnetli) veya köprü parçası, basit vasıtalar olarak kabul edilmez.

Yedekli tipte güvenlik devrelerinde mekanik bir arızanın, verici elemanların mekanik veya geometrik olarak
düzenlenmesiyle, destek kaybına sebep olmaması sağlanmalıdır.

Güvenlik devrelerinin verici elemanları için EN 81-50:2014, Madde 5.6.3.1.1 ‘deki gerekler uygulanır.

5.11.2.6 Güvenlikle ilgili uygulamaları için programlanabilir elektronik sistemler (PESSRAL)


Çizelge A.1, her bir elektrikli güvenlik tertibatı için tam güvenlik seviyesini vermektedir.

Madde 5.11.2.6’ya göre tasarımlanan güvenlik devrelerini içeren programlanabilir elektronik sistemler Madde
5.11.2.3.3’ün gereklerini sağlar.

PESSRAL, EN 81- 50:2014, Madde 5.1.6’da listesi verilen güvenlikle ilgili tam seviye (SIL) için tasarım kurallarına
uygun olmalıdır.

Güvenli olmayan bir değişikliğin engellenmesi için PESSRAL’ın program kodu ve güvenlikle ilgili verilerine yetkisiz
kişilerce erişimi engellemek için tedbirler alınmalıdır (örneğin, EPROM, giriş kodu,v.b. tedbirlerin kullanılması).

PESSRAL ve güvenlikle ilgili olmayan bir sistem aynı baskılı devre kartını paylaşacaksa, Madde 5.10.3.2’de yer
alan iki sistemin ayrılmasına ilişkin kurallar uygulanır.

PESSRAL ve güvenlikle ilgili olmayan bir sistem aynı donanım paylaşacaksa, PESSRAL’e ilişkin gerekler
sağlanmalıdır.

PESSRAL’in arıza durumu, sistem içine yerleştirmekle ya da dış alet ile belirlenmesi mümkün olmalıdır. Bu dış
alet özel bir alet olması durunda, bulunması gereken yerde hazır bulundurulmalıdır.

5.12 Kumandala – Nihai sınır anahtarları - Öncelikler

5.12.1 Asansörün hareket (çalışma) kumandası

5.12.1.1 Normal çalışma kumandası

5.12.1.1.1 Bu kumanda butonlar veya dokunma ile çalışan buton, manyetik kart gibi benzeri elemanlar yardımı ile
olmalıdır. Bunlar, elektrik bulunan kısımlarına kullanıcıların ulaşamayacağı şekilde kutular içine konulmalıdır.

Sarı renk, alam başlatma tertibatından farklı olan diğer kumanda tertibatı için kullanılmamalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.12.1.1.2 Kumanda tertibatı, bunların fonksiyonun belirtilmesiyle açıkça tanımlanmalıdır (ayrıca bk. EN 81-
70:2003, Madde 5.4).

5.12.1.1.3 Görünür uyarılar veya sinyaller, kabinin durakta durmuş olduğunu kişilerin fark etmesine müsaade
etmelidir.

5.12.1.1.4 Kabinin durma hassasiyeti (doğruluğu) ± 10 mm olmalıdır. Örneğin yükleme ve boşlatma aşamasında,
seviyeleme hassasiyeti ± 20 mm’yi aşmamalı ve bu ± 10 mm düzeltilmiş olmalıdır.

5.12.1.2 Kabin yükünün kontrolü

5.12.1.2.1 Asansör, kabinin aşırı yüklenmesi durumunda, otomatik seviyeleme dahil, kabinin normal
harekete geçmesini önleyen bir tertibatla donatılmalıdır. Hidrolik asansörlerde, bu tertibat otomatik seviyelemeyi
engellememelidir.

5.12.1.2.2 Beyan yükü, asgari 75 kg olmak kaydıyla, en geç % 10 dan fazla aşılırsa, aşırı yük tespit edilmelidir.

5.12.1.2.3 Aşırı yük durumunda:

a) Kullanıcılar kabin içindeki sesli ve/veya görünür bir sinyal ile bilgilendirilmelidir,
b) Otomatik güçle çalışan kapılar, tam olarak açılmalıdır,
c) Elle çalışan kapılar kilitlenmemiş durumda kalmalıdır,
d) Madde 5.12.1.4’e uygun ön işlemler etkisiz duruma getirilmelidir.

5.12.1.3 Azaltılmış tampon stroku durumunda makinanın normal yavaşlamasının denetimi


Madde 5.8.2.2.2 durumunda, Madde 5.11.2’ye uygun elektrikli güvenlik tertibatı, terminal duraklarına gelmede
önce yavaşlama gerçekleştiği tespit edilmelidir.

Yavaşlama tespit edilmezse, makina freni, kabin veya karşı ağırlık tamponlarla temas ediyorsa, çarpma hızı
tamponların tasarımlandığı hızı aşmayacak şekilde kabin hızının azaltılmasına neden olmalıdır.

5.12.1.4 Seviyeleme, otomatik seviyelemenin kontrolü ve kapıların kapatılmadığı ve kilitlenmediği ana


çalışma
Durak ve kabin kapıları kapanmadığı ve kilitlenmediği kabin hareketi, sevileme, otomatik seviyeleme ve ana
çalışmaya aşağıdaki şartlarda müsaade edilmiştir:

a) Hareket, Madde 5.11.2’ye uygun olarak elektrikli güvenlik tertibatı yardımıyla kilit açılma bölgesine (Madde
5.3.8.1) sınırlanmıştır. Ana çalışma sırasında kabin, duraktan 20 mm içerisinde tutulmalıdır (bk. Madde 5.12.1.1.4
ve Madde 5.4.2.2.1).

b) Seviyeleme çalışması sırasında kapı elektrik güvenlik tertibatını devre dışı bırakan tertibat sadece, bir
durak için durma sinyali verildiğinden sonra etkili olmalıdır.

c) Yeniden seviyeleme 0,8 m/s’yi aşmamalıdır. Buna ilave olarak, durak kapıları el ile kumanda edilen
asansörlerde aşağıdakilerin gerçekleştiği tespit edilmelidir:

1) Dönme azami hızının besleme frenkası ile sabitlenerek belirlenen makinalar için, sadece düşük hız hareketinin
kontrol devresine enerji verildiği,

2) Diğer makinalar için kilit açılma bölgesine ulaşma anındaki hız, 0.80 m/s’yi aşmadığı,

d) Otomatik seviyeleme hızı, 0.30 m/s’yi aşmadığı.

5.12.1.5 Muayene çalışması kumandası

5.12.1.5.1 Tasarım gerekleri

5.12.1.5.1.1 Muayene ve bakım çalışmasını kolaylaştırmak için, kolayca çalışılabilen muayene kumanda
istasyonu kalıcı olarak aşağıdaki yerlerde montaj edilmelidir:
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

a) Kabin tavanında (Madde 5.4.8 a),


b) Kuyu boşluğunda (Madde 5.2.1.5.1 b),
c) Madde 5.2.6.4.3.4 durumunda kabin içinde,
d) Madde 5.2.6.4.5.6 durumunda platform üzerinde.

5.12.1.5.1.2 Muayene kumanda istasyonu aşağıdakilerden oluşmalıdır:

a) Elektrikli güvenlik tertibatı (Madde 5.11.2) için gerekleri yerine getiren bir anahtar (muayene çalışma
anahtarı),

İki konumlu olması gereken bu anahtar, yanlışlıkla çalışmaya karşı korunmuş olmalıdır.

b) Açıkca gösterilen yön yardımıyla kazara çalışmaya karşı korunmuş “YUKARI” ve “AŞAĞI” yönlü
basmalı butonlar,

c) Kazara çalışmaya karşı korunmuş “ÇALIŞ” basmalı buton,

d) Madde 5.12.1.11 uygun olarak bir durdurma tertibatı.

Kumanda istasyonu, kabin tavanından kapı mekanizmalarını kumanda etmesi için kazara çalışmaya karşı
korunmuş özel anahtarlar da bulundurabilir.

5.12.1.5.1.3 Muayene kumanda istasyonu, asgari IPXXD’nin (EN 60529) korunma dercesine sahip olmalıdır.

Dönme kumandası anahtarları, istasyonun bir bileşenin dönme hareketinden korunma vasıtasına sahip olmalıdır.
Sürtünme tek başına, yeterli kabul edilmemelidir.

5.12.1.5.2 Fonksiyonel gerekler:

5.12.1.5.2.1 Muayene çalışma anahtarı


Muayene konumunda muayene çalışma anahtarı,aynı anda gerçekleştirilen fonksiyonlar için aşağıdaki şartları
yerine getirmelidir:

a) Tesirsiz normal çalışma kumandaları,

b) Tesirsiz acil durum elektrikli çalışma (Madde 5.12.1.6),

c) Seviyeleme ve otomatik seviyeleme (Madde 5.12.1.4) devre dışı bırakılmalıdır,

d) Güçle çalışan kapıların herhangi bir otomatik hareketi engellenmelidir. Kapı/kapıların güçle çalışan
kapanmaları aşağıdakiler bağlı olmalıdır:

1) Kabin hareketi için yön butonuna basılarak çalışmaya,

2) Kapıların kumanda etme mekanizmaları için kazara çalışmaya karşı korunmalı ilave anahtarlara,

e) Kabin hızı, 0.63 m/s’yi aşmamalıdır,

f) Kabin tavanı üzerindeki veya kuyu boşluğundaki herhangi bir ayakta durma alanı üst dikey mesafe (bk.
Madde 5.2.5.7.3), 2.0 m veya daha az olduğunda kabin hızı 0.30 m/s’yi aşmamalıdır.

g) Normal kabin seyir sınırları aşılmamalıdır, örneğin normal çalışmada durma konumları aşılmamalıdır,

h) Asansörün çalışması güvenlik tertibatına bağlı olarak kalmalıdır,

i) Birden fazla muayene kumanda istasyonu, ”MUAYENE” ye geçmiş ise, muayene kumanda
istasyonunda aynı basma butonu aynı anda basılmadıkça, bunların herhangi birinden kabini hareket ettirmek
mümkün olmamalıdır,

j) Madde 5.2.6.4.3.4 durumunda, kabindeki muayene çalışma anahtarı, Madde 5.2.6.4.3.3 e)’ye göre elektrikli
güvenlik tertibatını devre dışı bırakmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.12.1.5.2.2 Asansörün normal çalışmasına geri dönüş


Asansörün normal çalışmasına geri dönüş, sadece muayene çalışma anahtarı/anahtarlarının normale getirmekle
gerçekleştirilmelidir.

İlave olarak Kuyu boşluğundan asansörün normal çalışmasına geri dönüşü, sadece aşağıdaki şartlarda
yapılmalıdır:

a) Kuyu boşluğuna erişime müsaade eden durak kapıları, kapatılmalı ve kilitlenmelidir,

b) Kuyu boşluğunda bulunan tüm durdurma tertibatı, devre dışı olmalıdır

c) Elektrikli tekrar ayarlama (reset) tertibatı kuyu dışında çalıştırıldığında:

1) Kuyu boşluğuna erişime müsaade eden kapının acil durum kilit açma vasıtalarıyla birlikte veya

2) örneğin, kuyu boşluğuna erişime müsaade eden kapının yakın bir yerinde yerleştirilmiş içeriden bir
kilitlenmiş pano gibi sadece yetkili kişiler için erişim.

Muayene çalışması kapsamındaki devre/devrelerde görülen Madde 5.11.1.2’de listesi verilen hatalardan birinin
gerçekleşmesi durumnunda kabinin tüm kontrolsüz hareketini önlemek için önlemler alınmalıdır.

5.12.1.5.2.3 Basma butonları


Muayene çalışmasında kabin hareketi, sadece tek yöndeki sabit basınca ve “ÇALIŞ” basma butonuna bağlı
olmalıdır.

“ÇALIŞ” butonu ve bir yön butonu, bir elle aynı anda çalıştırılması mümkün olmalıdır. Muayene çalışması elekrikli
güvenlik tertibatı, aşağıdaki yöntemlerden biriyle devre dışı (by pas) bırakılmış olmalıdır:

a) Bir seri yön bağlantısı ve “ÇALIŞ” basma butonu

Bu basma butonlar, EN 60947-5-1:2004’te belirtilen aşağıdaki kategorilere ait olmalıdır:

— A.A devrelerinde güvenlik kontakları için AC-15 ,

— D.A. devrelerinde güvenlik kontakları için DC-13.

Uygulanan yüklerle ilgili mekanik ve elektrikli en az 1000 000 çalışma çevrimine dayanıklı olmalıdır.

b) Yön ve “ÇALIŞ” basma butonlarının doğru çalışmasını denetleyen Madde 5.11.2’ye uygun olarak
elektrikli güvenlik teribatı.

5.12.1.5.2.4 Muayene kumanda istasyonu/istasyonları


Muayene kumanda istasyonu/istasyonlarında aşağıdaki bilgiler verilmelidir (bk. Şekil 22):

a) Muayene çalışma anahtarı üzerinde veya yakınında “NORMAL” ve “MUAYENE” kelimeleri,

b) Aşağıdaki Çizelge 17’deki gibi renkler yardımıyla hareket yönü:

Çizelge 17 — Muayene kumanda istasyonu – Buton gösterimi


Kumanda Buton rengi Sembol rengi Sembol referansı Sembol

YUKARI Beyaz Kara IEC 60417- 5022

AŞAĞI Kara Beyaz IEC 60417- 5022

ÇALIŞ Mavi Beyaz IEC 60417- 5023


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Açıklama
①: Durdurma tertibatı
②: Yukarıya basma butunu
③: Aşağıya basma butonu

④: ÇALIŞ basma butonu


⑤: Alarm basma butonu
⑥: Normal/Muayene anahtar konumu

Not- Kumanda istasyonunda alarm butonu yer alması isteğe bağlıdır.

Şekil 22 — Muayene kumanda istasyonu – Kumandalar ve resimli gösterimler(piktogramlar)

5.12.1.6 Acil durumda elektrikli çalışma kumandası

5.12.1.6.1 Madde 5.9.2.3.3’e göre, acil durumda elektrikli çalışma kumanda tertibatı gerekiyorsa, Madde
5.11.2’ye uygun acil durumda elektrikle çalıştırma kumandası anahtarı tesis edilmelidir. Tahrik makinası, normal
ana beslemeden veya mevcutsa bekleme konumundaki (yedek) bir beslemeden beslenmelidir.

Aşağıdaki şartlar aynı anda sağlanmalıdır:

a) Acil durumda elektrikli çalışma anahtarı, yanlışlıkla çalıştırılmaya karşı korunmuş butonlar üzerinde sabit
basınç ile basılı tutularak kabin hareketinin kumanda edilmesine izin vermelidir. Hareket yönleri açıkça
işaretlenmiş olmalıdır,
b) Acil durumda elektrikli çalışma anahtarının çalıştırılmasından sonra, bu anahtar tarafından kontrol edilenler
hariç, her türlü kabin hareketi engellenmelidir.
c) Aşağıdaki gibi muayene çalışmasındaki anahtarlama ile acil durumda elektrikli çalışmasının etkileri geçersiz
olmalıdır:

1) Acil durumda elektrikli çalışma anahtarı çalıştırıldığında, muayene çalışması yapılıyorken, acil durumda
elektrikli çalışma devre dışıdır, muayene çalışmasının yukaı/aşağı/çalış butonları etkin olarak devrede kalmalıdır.

2) muayene çalışması yapılıyorken, acil durumda elektrikli çalışması harekete geçirilmişken, acil durumda
elektrikli çalışması devre dışı hale getirilir, muayene çalışmasının yukaı/aşağı/çalış butonları etkin hale getirilir.

d) Acil durumda elektrikli çalışma anahtarı, kendisi tarafından veya Madde 5.11.2’ye uygun başka bir elektrik
anahtarı yardımıyla aşağıdaki elektrik cihazlarını devre dışı bırakmalıdır:
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

1) Madde 5.5.5.3 b)’ye göre halat veya zincir gevşemesini kontrolü için kullanılanları,
2) Madde 5.6.2.1.5’e göre güvenlik tertibatına monte edilenleri,
3) Madde 5.6.2.2.1.6 a) ve b)‘ye göre hız regülatöründekileri,
4) Madde 5.6.6.5 ‘e göre yukarı yönde hareket eden kabinin aşırı hızlanmasına karşı koruma tertibatına
monte edilenleri,
5) Madde 5.8.2.2.4‘e göre tamponlara monte edilenleri,
6) Madde 5.12.2 ‘ye göre son sınır anahtarları (kesicileri),

e) Acil durumda elektrikli çalışma anahtarı ve bunun basmalı butonları, tahrik makinasının doğrudan veya
görüntü aygıtları ile görülebileceği şekilde yerleştirilmelidir (Madde 5.2.6.6.2 c)).

f) Kabin hızı 0,63 m/s’yi aşmamalıdır.

5.12.1.6.2 Acil durumda elektrikli çalışma vasıtaları, asgari IPXXD (EN 60529)’un karunma derecesine sahip
olmalıdır.

Döner kontrol anahtarları, istasyondaki bir bileşenin dönmesini engelleme vasıtalarına sahip olmalıdır. Sürtünme
tek başına yeterli kabul edilmemelidir.

5.12.1.7 Bakım çalışmaları için korunma


Kumanda sistemi , uzaktan kumandaların komutuna , durak hareket komutuna tepki vermesinden asansörü
önlemek için, otomatik kapı işlemini devre dışı bırakmak için ve bakım nedeniyle en az son durak kata hareket
komutuna tepki vermek için vasıtalarla donatılmalıdır.Bu vasıtalar, açıkca gösterilmiş olmalı ve sadece yetkili
personel tarafından erişilebilir olmalıdır.

5.12.1.8 Durak ve kabin devre dışı bırakan tertibat

5.12.1.8.1 Durak ve kabin kapısı, kapı kilitleme kontaklarının bakımı için bir devre dışı bırakma (bypas)
tertibatı, kontrol paneli veya acil durum ve deney panelinde bulunmalıdır.

5.12.1.8.2 Tertibat, kalıcı olarak montajı yapılmış mekanik hareketli (örneğin, kapak, güvenlik kapağı) veya
Madde 5.11.2’ye göre elektrik güvenlik tertibatı için gereklere uygun olan bir priz soket vasıtalarıyla kontolsüz
(istenmeyen) kullanıma karşı korunmalı bir anahtar.

5.12.1.8.3 Durak ve kabin kapısı devre dışı bırakma (bypas) tertibatı, bunların üzerinde veya yakınında
“BYPAS” kelimesi yazılarak tanımlanmalıdır. Buna ilave olarak, devre dışı bırakılan kontaklar, elektrik
diyagramına göre tanımlayıclar ile gösterilmiş olmalıdır.

Elektrik diyagramlarına göre tanımlayıcılarla birlikte alternatif olarak Şekil 23’te gösterilen sembol kullanılmalıdır.

Açıklama
DS Kablo tesisatı diyagramı üzerinde bulunan gösterimin örneği

Şekil 23 — Devre dışı bırakma resimli gösterim (piktogram)

Devre dışı bırakma tertibatının etkinleştirme durumu açıkca gösterilmelidir.

Fonksiyon için aşağıdaki şartlar yerine getirlmelidir:


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

a) Herhangi bir otomatik güçle çalışan kapıların çalışması dahil normal çalışma kumandaları, tesirsiz hale
getirlmelidir.

b) Durak kapılarının (Madde5.3.9.4, 5.3.11.2), durak kapı kilitleri nin(Madde 5.3.9.1), kabin
kapısının/kapılarının (5.3.13.2) ve kabin kapı kilitlerinin (Madde 5.3.9.2) kontaklarının devre dışı bırakılması
mümkün olmalıdır,

c) Kabin kapı/kapılarının ve durak kapğılarının aynı anda kontaklarını devre dışı bırakmak mümkün
olmamalıdır,

d) Müstakil ayrı bir denetleme sinyali, kabin kapısını kapatan kontak/kontakların devre dışı bırakılmasıyla
kabin hareketine müsaade etmek için kapalı konumda kabin kapı/kapılarının bulunduğunu tespit edilmesini
sağlamalıdır. Ayrıca kabin kapısını kapatan kontak/kontaklar ve kabin kapısını kilitleyen kontak/kontakları
birleştirilmişse bu uygulanır.

e) El ile kullanılan durak kapılarında, durak kapıları kontaklarının (Madde 5.3.9.4) ve durak kapı kilitlerinin
(Madde 5.3.9.1) aynı anda devre dışı bırakılması mümkün olmamalıdır,

f) Kabin hareketi, sadece muayene çalışmasında (Madde 5.12.1.5) veya acil durum elektrikli çalışmasında
mümkün olmalıdır,

g) Kabinde bir ses sinyali ve kabin altında yanıp sönen ışık , hareket sırasında aktif olmalıdır. Bu sesli
uyarının ses seviyesi, kabin altında 1 m mesafede asgari 55 dB (A) olmalıdır,

5.12.1.9 Hatalı kapı kontak devreli asansörün normal çalışmasının engellenmesi


Kabin kapısının (Madde 5.3.13.2) kapatılmış konumda bulunduğunu kontrol eden elektrikli güvenlik tertibatının
doğru çalışması, durak kapı kilitleme tertibatının (Madde 5.3.9.1) kilitlenmiş konumda bulunduğunu kontrol eden
elektrikli güvenlik tertibatı ve Madde 5.12.1.8.3 d)’de belirtilen denetleme sinyali; kabin kapısı açılmış ve durak
kapı kilidi serbest bırakıldığı kabin kilit açılma bölgesi sırasında izlenmiş olmalıdır.

Tertibat, hata tespit etmişse, asansörün normal çalışması önlenmiş olmalıdır.

5.12.1.10 Elektrikli kayma önleme sistemi (bk. Çizelge 12)


Bir elektrikli kayma önleme sistemi, aşağıdaki şartlarda uygun bulunmalıdır:

a) Bu kabin, en son normal harektinden sonra 15 min içerisinde en alt durağa otomatik bir şekilde
indirilmelidir,

b) El ile kullanılan kapıya sahip asansörde ve/veya kulanıcıların sürekli kontrolünde kapanması gerçekleşen
güçle çalışan kapıya sahip asansörde, kabinde uyarı müteakipteki gibi bulunmalıdır: “KAPALI KAPILAR”.
Karakterlerin asgari yüksekliği, 50 mm olmalıdır,

c) Ana anahtarın (şalterin) üzerinde veya yakınında bir yazı bulunmalıdır: “Sadece kabin en alt durakta
olduğunda anahtar kapatınız”.

5.12.1.11 Durdurma tertibatı

5.12.1.11.1 Güçle çalışan kapılar dahil servis dışı asansörün bekletilmesi ve durulması için tedarik edilmiş
olmalıdır:

a) Asansörün kuyu boşluğunda (Madde 5.2.1.5.1 a);

b) Kasnak dairesinde (Madde 5.2.1.5.2 c);

c) Kabin tavanında (Madde 5.4.8 b);

d) Muayene kumanda tertibatına (Madde 5.12.1.5.1.2 d);


e) Ana anahtar veya 1 m içierisinde doğrudan erişilebilir yakınlıkta diğer durdurma tertibatı bulunmadıkça
Asansör makinasında,

f) Ana anahtar veya 1 m içierisinde doğrudan erişilebilir yakınlıkta diğer durdurma tertibatı bulunmadıkça
deney panelinde/panellerinde (Madde 5.2.6.6).

Durdurma tertibatı üzerinde veya yakınında “ DUR” işaretlemesi bulunmalıdır.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

5.12.1.11.2 The stopping devices shall consist of electric safety devices in conformity with 5.11.2. They shall
be bi-stable and such that a return to service cannot result from an involuntary action.

Button type devices according to EN 60947-5-5 shall be used as stopping device.

5.12.1.11.3 Kabin içinde durdurma tertibatı kullanılmamalıdır.

5.12.2 Son sınır anahtarları (sınır güvenlik kesicileri)


5.12.2.1 Genel
Son sınır anahtarı (siviçleri) aşağıdaki gibi bulunmalıdır:

a) Sürtünmeli tahrik ve sürtünme vasıtasız tahrik için seyir üst ve alt noktasında,

b) Hidrolik asansör için sadece seyirin üst noktasında.

Son sınır anahtarları, kazara çalışma riski bulunmadan son durak ( terminal) katına mümkün olduğu kadar yakın
fonkiyonu yerine getirmek için ayalanmış olmalıdır.

Bunlar, kabin (veya eğer varsa karşı ağırlık) tamponlarla temas etmeden veya piston kendi yumuşak durma
yastığıyla temas etmesinden önce devreye girmelidir. Son sınır anahtarları devrede, tampolar baskılanmışken
veya yumuşak durma bölgesinde piston bulunuyorken tutulmalıdır.

5.12.2.2 Son sınır anahtarların devreye girmesi

5.12.2.2.1 Ayrı bir devreye girme (etkinleştirme) tertibatı, normal son durak durmasında ve son sınır
anahtarlarında kullanılmalıdır.

5.12.2.2.2 Sürtünme vasıtasız tahrikli asansörlerde, son sınıranahtarlarının devreye girmesi aşağıdaki gibi
gerçekleşmelidir:

a) Makine hareketine bağlanmış bir tertibatla veya

b) Kuyu üstünde kabinle ve varsa dengeleme ağırlığıyla veya

c) Dengeleme ağırlığı bulunmuyora, kuyunun üstünde ve altında kabinle.

5.12.2.2.3 Sürtünmeli tahrikli asansörlerde, son sınır anahtarlarının devreye girmesi aşağıdaki gibi
gerçekleşmelidir:

a) Kuyunun üstünde ve altında kabinle doğrudan veya

b) Kabine bağlanmış olan bir tertibatla örneğin halatla, kayışla veya zincirle dolaylı olarak.

(b) bendi durumunda, bu bağlantıdaki kopma veya gevşeme, Madde 5.11.2’ye uygun olarak elektrikli bir güvenlik
tertibatı vasıtasıyla makinanın durmasına neden olmalıdır.

5.12.2.2.4 Doğrudan tahrikli hidrolik asansörlerde, son sınır anahtarının devreye girmesi aşağıdaki gibi
gerçekleşmelidir:

a) Kabin ve piston vasıtasıyla veya


b) Kabine bağlanmış olan bir tertibatla örneğin halatla, kayışla veya zincirle dolaylı olarak.

(b) bendi durumunda, bu bağlantıdaki kopma veya gevşeme meydana gelirse, Madde 5.11.2’ye uygun olarak
elektrikli bir güvenlik tertibatı vasıtasıyla makina durdurulmalıdır.

5.12.2.2.5 Dolaylı tahrikli hidrolik asansörlerde, son sınır anahtarının devreye girmesi aşağıdaki gibi
gerçekleşmelidir:

a) Doğrudan piston vasıtasıyla veya


b) Pistona bağlanmış olan bir tertibatla örneğin halatla, kayışla veya zincirle dolaylı olarak.

(b) bendi durumunda, bu bağlantıdaki kopma veya gevşeme meydana gelirse, Madde 5.11.2’ye uygun olarak
elektrikli bir güvenlik tertibatı vasıtasıyla makina durdurulmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

5.12.2.3 Son sınır anahtarlarının (sınır güvenlik kesicilerinin) çalışma yöntemi

5.12.2.3.1 Son sınır anahtarı/anahtarları aşağıdaki gibi açılmalıdır:

a) Motor ve fren besleme devrelerinin tam mekanik ayırması ile doğrudan veya

b) Madde 5.11.2’ye uygun olarak bir elektrikli güvenlik tertibatı.

5.12.2.3.2 Son sınır anahtarlarının devreye girmesi sonrasında (sınır güvenlik kesicilerinin çalışmasından
sonra) , hidrolik asansörlerde sürünme kayması nedeniyle devreye girme bölgesini kabin terk etse dahi, kabin ve
durak hareket komutlarını tepki vermilmesinde sadece kabin hareketi mümkün olmamalıdır.
Madde 5.12.1.10’da belirtilen elektrikli sürünme kaymasını önleyen sistem kullanıldığında, Madde 5.12.1.10’a
göre kabinin otomatik son durağa indirilmesi, son sınır anahtarının devreye girme bölgesini kabin etmesi ile
birlikte derhal çalışmaya başlamalıdır.

Asansörün normal çalışmaya başlaması, yetkin bakım personelinin müdahelesini gerektirmelidir.

5.12.3 Acil durum alarm tertibatı ve dahili telefon sistemi

5.12.3.1 Bir kurtarma çalışmasında iki taraflı ses iletişimine müsaade eden kalıcı teması sağlayan EN 81-
28’e uygun olarak bir uzaktan alarm sisteminin montajı yapılmalıdır (ayrıca bk. Madde 5.2.1.6).

5.12.3.2 Kabin içi ile acil durum çalıştırmasının yürütüldüğü yer arasında doğrudan sesli haberleşmenin
mümkün olmadığı veya asansörün seyir mesafesinin 30 m’yi geçtiği durumlarda, kabin içi ile acil durum
çalıştırmasının yürütüldüğü yer arasında Madde 5.4.10.4 ‘te belirtilen acil durum kaynağından beslenen bir dahili
telefon sistemi veya benzeri tesis edilmelidir.

5.12.4 Öncelikler ve sinyaller

5.12.4.1 Elle açılan kapısı olan asansörlerde bir tertibat, kabinin durağı terk etmesini en az 2 saniye süreliğine
engellemelidir.

5.12.4.2 Kabine giren bir kişi kapı kapandıktan sonra, herhangi bir dış komut butonu etkili olmadan önce
kumanda tertibatını etkinleştirmek için en az 2 saniyelik bir süreye sahip olmalıdır.
Bu gerek ortak bir kumandada çalışan asansörlerde uygulanmaz.

5.12.4.3 Ortak kumandalı asansörlerde, duraktan kolayca görülebilen ışıklı bir sinyal ile bu durakta
bekleyen kişilere kabinin tabi olduğu bir sonraki hareket yönü gösterilmelidir.

Not- Asansör grupları için duraklarda kat göstergeleri tavsiye edilmez. Bununla beraber, kabinin kata gelişinin
sesli bir sinyalle bildirilmesi tavsiye edilir.

6 Güvenlik gereklerinin doğrulanması ve/veya korunma önlemleri

6.1 Teknik uygunluk belgeleri


Teknik uygunluk belgeleri, Madde 6.2’ye göre doğrulamayı kolaylaştırmak için temin edilmelidir .Bu teknik
uygunluk belgeleri, oluşturulan parçaların bu standarda uygun olarak doğru tasarım ve montajın yapıldığını tespiti
için gerekli bilgiyi vermelidir.

Not- Ek B, teknik uygunluk belgelerinde bulunan bilgiler hakkında kılvuz bilgileri sağlar.

6.2 Tasarım doğrulaması


Çizelge 18, Madde 5’te belirtilen güvenlik gerekleri ve/veya korunma önlemlerinin doğrulandığı yöntemleri
vermektedir. Bu çizelgede listelenmeyen ikincil alt maddeler, alıntı yapılan alt maddenin bir bölümü gibi kabul
edilmiştir. Örneğin, Madde 5.2.24, Madde 5.2.2’nin bir bölümü gibi kabul edilmiştir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 18 — Güvenlik gereklerinin ve/veya korunma önlemlerinin doğrulama vasıtaları

Alt Güvenlik gerekleri Görsel Performans kontrolü/ c Çizimler/ Kullanıcıbilgile


Ölçme
Madde a b d e
muayene deney hesaplama ri

5.1 Genel
5.1.1 Önemli olmayan tehlikeler ✓ ✓
5.1.2 Uyarılar ve etiketler ✓ ✓
5.2 Kuyu, makina alanları ve kasnak daireleri
5.2.1 Genel hükümler ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
Kuyuya ve makina alanları
5.2.2 ve kasnak dairelerine ✓ ✓ ✓
erişim
Erişim ve acil durum
5.2.3 kapakları – Erişim küçük ✓ ✓ ✓
kapakları – Muayene
kapakları

5.2.4 Uyarılar ✓ ✓
5.2.5 Kuyu ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
Makina alanları ve kasnak ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
5.2.6 daireleri

5.3 Durak kapıları ve kabin kapıları


5.3.1 Genel hükümler ✓ ✓ ✓
Girişlerin yüksekliği ve ✓ ✓
5.3.2 genişliği
Eşikler, kılavuzlar, kapı askı ✓ ✓
5.3.3 tertibatı
5.3.4 Yatay kapı açıklıkları ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
Durak ve kabin kapıarının ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
5.3.5 dayanımı
Kapı çalışması ile ilgili
5.3.6 korunma ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
Durak yerel
5.3.7 aydınlatması ve “kabin
✓ ✓ ✓ ✓ ✓
burada” sinyal ışıkları
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 18’in devamı


Alt Madde Güvenlik gerekleri Görsel Performans kontrolü/ c Çizimler/ Kullanıcı
Ölçme
a b d e
muayene deney hesaplama bilgileri

Kilitleme ve kapatılmış durak kapı ✓


5.3.8 kontrolü ✓ ✓
Durak ve kabin kapılarının kilitleme
5.3.9 ve acil durum kilit açılması ✓
✓ ✓

Durak kapılarının kilitlenme ve


kapatılma şartlarının sağlanası
5.3.10 için tertibata ortak gerekler ✓

Çoklu,panellere mekanik olarak


5.3.11 bağlı sürmeli durak kapıları ✓
✓ ✓

Otomatik olarak çalışan durak ✓ ✓


5.3.12 kapılarının kapatılması
✓ ✓

Kabin kapılarının kapatılmasını ✓


5.3.13 sağlayan elektrikli güvenlik tertibatı
✓ ✓

Çoklu,panellere mekanik olarak


5.3.14 bağlı sürmeli ve katlamalı kabin ✓
kapıları ✓ ✓

5.3.15 Kabin kapısı açılması ✓ ✓ ✓


5.4 Kabin, karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığı
5.4.1 Kabin yüksekliği ✓ ✓ ✓
Net kabin alanı , anma yükü, insan ✓ ✓ ✓ ✓
5.4.2 sayısı

Kabinin duvarları, zemini ve ✓ ✓


5.4.3 tavanı
Kabin kapı, duvar, iç tavanı ve ✓ ✓
5.4.4 dekoratif malzemeler

5.4.5 Önlük ✓ ✓ ✓
Acil durum küçük kapakları ve ✓ ✓ ✓ ✓
5.4.6 acil durum kapakları

5.4.7 Kabin çatısı ✓ ✓ ✓


5.4.8 Kabin dış tavanı üstündeki ✓ ✓
donanım

5.4.9 Havalandırma ✓ ✓
5.4.10 Aydınlatma ✓ ✓ ✓ ✓
Karşı ağırlık/dengeleme ağırlığı ✓ ✓
5.4.11

5.5 Askı tertibatı vasıtaları, dengeleme vasıtaları ve korunma ile ilgili vasıtalar
5.5.1 Askı tertibatı vasıtaları ✓ ✓ ✓ ✓
Tambur, kasnak, makara ve
5.5.2 halat çapı/oranları, halat/zincir ✓ ✓ ✓
bağlantı uçları
5.5.3 Halat tahriği ✓ ✓
Sürtünme vasıtasız tahrik ✓ ✓
5.5.4 asansörleri için halatların
sarılması
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 18’in devamı


Alt Madde Güvenlik gerekleri Görsel Performans c Çizimler/ Kullanıcı
Ölçme
a b d e
muayene kontrolü/ deney hesaplama bilgileri
Halatlar ve zincirler arasında yük ✓ ✓ ✓
5.5.5 dağılımı

5.5.6 Dengelem vasıtaları ✓ ✓


Tamburlar, kasnaklar ve zincir ✓ ✓
5.5.7 dişlilerinden korunmalar

Kuyuda tahrik tamburları, kasnakları ✓ ✓ ✓


5.5.8 ve zincir dişlileri

5.6 Serbest düşmeye Aşırı hıza, kontrolsüz kabin hareketine ve kabinin sürüklenmesine karşı önlemler

5.6.1 Genel hükümler ✓ ✓ ✓


Güvenlik tertibatı ve bunun devreye ✓ ✓ ✓ ✓
5.6.2 grime vasıtaları

5.6.3 Patlama vanası ✓ ✓ ✓ ✓


5.6.4 Debi sınırlayıcıları ✓ ✓ ✓ ✓
5.6.5 Tutucu tertibat ✓ ✓ ✓
Yukarı çıkan kabini aşırı hızdan ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
5.6.6 korunma vasıtaları

Kontrolsüz kabin hareketine karşı ✓ ✓ ✓ ✓ ✓


5.6.7 korunma

5.7 Kılavuz rayları


Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme
5.7.1 ağırlığının kılavuzlanması ✓ ✓ ✓

Müsaade edilebilirgerlme ve sapmalar ✓ ✓


5.7.2

Yüklerin ve kuvvetlerin birleşimi ✓


5.7.3
5.7.4 Darbe faktörü ✓
5.8 Tamponlar
5.8.1 Kabin ve karşı ağırlık tamponları ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

5.8.2 Kabin ve karşı ağırlık tamponlarının stroku ✓ ✓ ✓ ✓

5.9 Asansörün makinası ve ilgili donanımı


5.9.1 Genel hükümler ✓ ✓
Sürtünmeli tahrikli asansörler ve ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
5.9.2 sürtünme vasıtasız tahrikli asansörlerde
Asansör makinası

Hidrolik asansörün asansör makinası ✓ ✓ ✓ ✓ ✓


5.9.3
5.10 Elektrik montajları ve chazları
5.10.1 Genel hükümler ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
Güç beslemesi kontaktör bağalntı uçları ✓
5.10.2
5.10.3 Kontaktörler, kontaktör röleleri ✓ ✓ ✓
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge 18’in devamı


Alt Madde Güvenlik gerekleri Görsel Performans c Çizimler/ Kullanıcı
Ölçme
a kontrolü/ d e
muayene hesaplama bilgileri
b
deney

Güvenlik devrelerinin
birleşenleri
Elektrikli donanımın ✓ ✓ ✓ ✓
5.10.4 korunması
5.10.5 Ana anahtarlar (şalterler) ✓ ✓ ✓ ✓
5.10.6 Elektirk kablo tesisatı ✓ ✓
5.10.7 Aydınlatma ve soket ✓ ✓ ✓ ✓
çıkışları
Aydınlatma ve soket ✓ ✓ ✓ ✓
5.10.8 çıkışlarının besleme
kontrolü
5.10.9 Topraklama korunması ✓ ✓
5.10.10 Elektrikli tanımlama ✓ ✓ ✓
5.11 Elektrikli güvenlik tertibatı, hata analizleri,eElektrik hatalarına karşı korunma

Arıza analizleri, elektrik ✓ ✓ ✓ ✓


5.11.1 hatalarına karşı korunma
5.11.2 Elektrikli güvenlik tertibatı ✓ ✓ ✓ ✓
5.12 Kumandalar – Son sınır anahtarları - Öncelikler
5.12.1 Asansör çalışma ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
kumandası

5.12.2 Saon sınır anahtarları ✓ ✓ ✓

5.12.3 Acil durum alarm tertibatı ✓ ✓ ✓ ✓ ✓


ve dahili telefon sistemi

5.12.4 Öncelikler ve sinyalller ✓ ✓ ✓ ✓ ✓


a Görsel muayene, tedarik edilen bileşenin görsel kontrol ile gerekler için gerekli özellikleri doğrulumada
kullanılmalıdır.
b Bir performansın kontrolü/deneyi, gerekleri karşılayacak şekilde bunların fonsiyonlarının yerine getirilmesini
sağlayan özellikleri doğrulanmalıdır.
c Ölçümler, belirli sınırlar için gerekleri kaşılayan vasıtlalrla doğrulanmalıdır.
d Çizimler/hesaplamalar, tedarik edilen bileşenlerin tasarım karakteristikleri gerekleri karşıladığı
doğrulanmaldır.
.e Talimat el kitabında veya işaretleme tarafından İlgili noktanın kapsandığı doğrulanmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

6.3 Asansör hizmete alınmadan önce yapılan muayene ve deneyler


Asansörler hizmete alınmadan önce Çizelge 18’de belirtilen aşağıdaki belirli deneyler yapılmalıdır:

6.3.1 Fren tertibatı (Madde 5.9.2.2)


Deney, aşağıdakileri doğrulanmalıdır:

a) Elektromekanik fren, beyan yüküne ilave olarak % 25 fazla yüklü kabini, beyan hızıyla aşağı yönde
hareket halindeyken yalnız kendi etkisiyle durdurabilmelidir. Bu durumdaki kabin yavaşlama ivmesi, güvenlik
tertibatının çalışması veya tamponlara oturmasına neden olan ivmelerden büyük olmamalıdır.

b) Buna ilave olarak bir fren seti, yeterli frenleme etkinliğiyle çalışmadığı durumda aşağı yönde hareket eden
ve beyan yükü ile yüklü kabini yavaşlatmaya çalıştığını uygulanabilir deneylerle doğrulamalıdır (bk. Madde
5.9.2.2.2.1).

c) ( q 0,1 ) Q v e ( q 0,1 ) Q’nın sınırları dâhilinde yüklü kabinde frenin el ile bırakılmasının (Madde
5.9.2.2.2.7), asansörün doğal hareketine neden olduğu veya bu amaçlara uygun (Madde 5.9.2.2.29 b)) vasıtaların
mevcut olduğu ve çalışır olduğu doğrulanmalıdır.

Burada,

q Karşı ağırlık nedeniyle anma yükünün karşı dengesinin miktarını gösteren denge faktörüdür ve

Q Anma yüküdür.
.
6.3.2 Elektrik montajı

Aşağıdaki deneyler, gerçekleştirilmelidir:

a) Görsel konrtol (örneğin, hasar gevşek kablolar, tüm topraklama kablo bağlantıları)

b) HD 60364-6:2007, Madde 61.3.2 a) (Madde 5.10.9)’a göre kontaktörlerin korunma sürekliliği,

c) Değişik devrelerin direnç yalıtımının ölçümü (Madde 5.10.1.3). Bu ölçüm için tüm elektronik bileşenlerin
bağlantıları kesilmelidir,

d) HD 60364-6:2007, Madde 61.3.6 ve Madde 61.3.7’ye göre besleme bağlantılarının otomatik kesilmesiyle hata
korunması için önlemlerin etkinliğinin doğrulanması.

6.3.3 Tahrik kontrolü (Madde 5.5.3)


Tahrik, asansör kurulumuna uygun çok sert frenlemeli birkaç durdurma ile kontrolü gerçekleştirilmelidir. Her bir
deneyde, kabinin tam durdurulması, sağlanmalıdır.

Bu deney, aşağıdaki gibi yapılmalıdır:

a) Boş kabinle yukarı yönde seyir hareketinin en üst seviyesinde,

b) Anma yükünün % 125’iye yüklü kabinle aşağı yönde, seyir hareketinin en alt seviyesinde.
Karşı ağırlığın tampon/tamponlarla temas etmeli ve makine halat kayması oluşana kadar dönmeye devam etmeli
ve/veya kayma oluşmazsa bu kabin, yükselmemelidir.Montajcının belirttiği gibi dengenin olduğu kontrol
edilmelidir.

6.3.4 Kabin güvenlik tertibatı (Madde 5.6.2)


Hizmete girmeden önce deneyin hedefi, doğru montajın yapıldığının, kabini ve dekoratif rütüşları, güvenlik
tertibatı, kılavuz rayları ve bunların binaya bağlantı elemanlarını içeren tam donanımın doğru ayarının yapılıp
yapıldığını ve sağlamlığının kontrol edilmesidir.

Bu deney, kabin aşağı inerken, aşağıdaki şartlar altında kabin üzerinde düzgün dağıtılan gerekli yükle birlikte
halatta kayma veya gevşeme oluşana kadar makina çalıştırılarak yapılmalıdır:

a) Anlık güvenlik tertibatı:

Bu kabin, anma hızında hareket etmeli ve aşağıdaki yüklemelerden biri ile yüklü olmalıdır:

1) Anma yükü, Çizelge 6 (Madde 5.4.2.1) karşılık geldiğinde anma yüküyle veya
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

2) Hidrolik asansörlerde, Çizelge 6 (Madde 5.4.2.1) nedeniyle verilen değerden anma yükü daha küçük
olduğunda Çizelge 6’ya karşılık geleni aşmayan yük hariç olmak üzere anma yükünün % 125 ile,

b) Aşamalı güvenlik tertibatı:

Sürtünmeli tahrikli asansörlerde ve hidrolik asansörlerde anma yükü Çizelge 6’ya (Madde 5.4.2.1) karşılık
geldiğinde, kabin anma yükü ile yüklenmeli ve anma hızında veya daha düşük bir hızda hareket seyrine
başlamalıdır.

Hidrolik asansörlerde, Çizelge 6 (Madde 5.4.2.1) nedeniyle verilen değerden anma yükü daha küçük olduğunda,
Çizelge 6’ya karşılık geleni aşmayan yük hariç olmak üzere kabin, anma yükünün % 125 ile yüklü olmalıdır.

Deney anma hızından daha küçük bir hızda yapıldığında, imalatçı, askı tertibatı takılı olarak dinamik deneye tabi
tutulduğunda tip deneyine tabi tutulmuş aşamalı güvenlik tertibatın davranışını gösteren eğrileri teslim etmelidir.

Deney sonrası, asansörün normal çalışmasında olumsuz bir etkisi olabilen herhangi bir bozulma oluşmamalıdır.
Sürtünen bileşen varsa değiştrilmelidir. Görsel kontrolun yeterli olduğu kabul edilir.

Güvenlik tertibatının devre dışı kalmasını kolaylaştırmak için deneyin, kabinin boşalmasına imkan vermek için
kapıya ters olarak gerçekleştirilmesi tavsiye edilir.

6.3.5 Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı güvenlik tertibatı (Madde 5.6.2)
Hizmete alınmadan önce yapılan deneyin amacı, karşı ağırlık, veya dengeleme ağırlığı, güvenlik tertibatı, kılavuz
raylar ve kılavuz rayların binaya bağlantılarından oluşan tüm donanımın montajın doğruluğu, ayarın doğru
yapıldığı ve sağlamlığını kontrol etmektir.
Deney, gereken yükün kabin tabanına eşit olarak dağıtıldığı karşı ağırlık veya dengelem ağırlığı aşağı
yönde hareket ettiğinde ve aşağıdaki şartlarda yapılmalıdır. Makinanın, halatların kayması veya
gevşemesi anına kadar çalışması devam etmelidir:

a) Aşırı hız regülatörü veya güvenlik halatı ile devre girmiş anlık güvenlik tertibatı:

Bu deney anma hızında boş kabinle yapılmalıdır.

b) Aşamalı güvenlik tertibatı:

Bu deney anma hızında veya daha düşük hızda boş kabinle yapılmalıdır.

Deney anma hızından daha küçük bir hızda yapıldığında, imalatçı, askı tertibatı takılı olarak dinamik deneye tabi
tutulduğunda karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığında tip deneyine tabi tutulmuş aşamalı güvenlik tertibatın
davranışını gösteren eğrileri teslim etmelidir.

Deney sonrası, asansörün normal çalışmasında oluşacak olumsuz bir etkisi olabilen herhangi bir bozulma tespit
edilmemelidir. Sürtünen bileşen varsa değiştrilmelidir. Görsel kontrolun yeterli olduğu kabul edilir.

6.3.6 Tutucu tertibat (madde 5.6.5)


a) Dinamik deney:

Deney, eşit dağıtılmış yükle aşağı yönde normal hızda asansör kabini hareket ederken enerji dağıtan tampon
üzerindeki ve tutucu (kenetlenme) tertibatı üstündeki kontaklar (Madde 5.6.5.7), varsa aşağı yön vanalarının
kapanmasını engellemek için kısa devrelenerek (köprülenerek) yapılmalıdır.
Kabin, anma yükünün % 125 ile yüklenmiş olmalı ve her bir durakta tutucu tertibatla durdurulmalıdır.

Deney sonrası, asansörün normal çalışmasında olumsuz bir etkisi olabilen herhangi bir bozulma oluşmamalıdır.
Görsel kontrol, yeterli olduğu kabul edilir.

b) Tüm desteklerle tutucu/tutucuların devreye girmesinin ve hareket sırasında tutucu/tutucular ile tüm
destekler arasında yatay olarak ölçülmüş iş açıklığının görsel kontrolü yapılmalıdır,

c) Tamponların stroku doğrulanmalıdır.


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

6.3.7 Tamponlar (Madde 5.8.1, 5.8.2)


a) Enerji tutan tip tamponlar:
Bu deney şu şekilde yapılmalıdır: Anma yükündeki kabin, tampon/tamponlar üzerinde yerleştirilmeli, halatlar
gevşek olmalı veya hidrolik sistemdeki basınç acil durumda kullanılan el ile alçaltma butonuna basılarak asgariye
indirilmeli ve baskının teknik uygunluk belgesinde verilen şekillere karşılık geldiği kontrol edilmelidir (bk. Ek B).

Not- Geçersiz yapabilmek için asgari basınç tertibatı veya asgari düşük basınç tertibatının ayarını geçici
değiştirme gerekli olabilir.

b) Enerji dağıtan tip tamponlar:

Bu deney şu şekilde yapılmalıdır: Karşı ağırlık ve kendi anma yükü ile kabin, yavaşlamanın doğrulandığı stroku
azaltılmış tamponların kullanılması durumunda anma hızında veya tamponların hesaplandığı hızda tamponlarla
temas etmelidir (Madde 5.8.2.2.2).

Deney sonrası, asansörün normal çalışmasında olumsuz bir etkisi olabilen herhangi bir bozulma oluşmamalıdır.
Görsel kontrol, yeterli olduğu kabul edilir.

6.3.8 Boru patlama vanası (Madde 5.6.3)


Asansör kabini eşit dağıtılmış yükle aşağı yönde, boru patlama vanasının devreye girmesi için gerekli bir aşırı
hızla (Madde 5.6.3.1) hareket ederken bir sistem deneyi yapılmalıdır. Devreye girme hızının doğru ayarlandığı,
meselâ imalatçının ayar diyagramlarıyla (bk. Ek B) kıyaslama yapılarak kontrol edilebilir.

Birden fazla boru patlama vanasının birbiri ile bağlantılı olduğu asansörlerde, vanaların aynı anda kapandığı,
kabin döşemesinin eğilmesi (Madde 5.6.3.4) ölçülerek kontrol edilmelidir.

6.3.9 Debi sınırlamayıcı/ tek yönlü debi sınırlayıcı (Madde 5.6.4)

Azami hız vazami , vd + 0,30 m/s aşmadığının kontrolü:

— Ölçülmesiyle veya

p
vmax  vt 
p  pt
— Şu formülün kullanılmasıyla:

Burada:

p Tam yük basıncıdır (Mpa),


pt Beyan yükü ile yüklü kabinin aşağı yöndeki hareketinde ölçülen basınç (Mpa).
Gerekirse sürtünmenin neden olduğu basınç kayıpları hesapta göz önüne alınmalıdır,
vazami Hidrolik sistemde bir kırılma olduğu zaman meydana gelen en büyük hızıdır (m/s);
vt Beyan yükü ile yüklü kabinin aşağı yöndeki hareketinde ölçülen hızıdır (m/s).

6.3.11 Basınç deneyi


Geri dönüşsüz vanadan hidrolik üniteye kadar (kaldırıcı dahil) olan hidrolik sisteme, tam yük basıncının %200’ü
uygulanmalıdır. Bundan sonra 5 dakika süre ile sistemde basınç düşmesi ve hidrolik kaçağı olup olmadığı gözlenir
(muhtemel sıcaklık değişimlerinin hidrolik sıvısı üzerine etkisi göz önüne alınmalıdır).
Bu deneyden sonra, görsel muayene edilerek aşağıdaki şekilde hidrolik sistemin bütünlüğünün korunduğu tespit
edilmelidir:

Bu deney, serbest düşmeye karşı tertibatın deneyinden sonra (Madde 5.6) yapılmalı ve kontrolsüz hareketten
korunma vasıtalarının dahil olduğu herhangi bir hidrolik elemanlar dahil edilmelidir

6.3.12 Yukarı çıkan kabin aşırıhızdan korunma vasıtaları (Madde 5.6.6)


Bu deney, boş kabin anma hızından daha küçük olmayan hızda yukarı çıkarken, sadece frenleme için bu tertibat
kullanılarak yapılmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

6.3.13 Durakta ve seviyeleme hassasiyetinde kabinin durdurulması (Madde 5.12.1.1.4)


Kabinin durak doğruluğu, tüm duraklarda ve ara katlarda her iki yönde, Madde 5.12.1.1.4’e uygunluğu sağlanacak
şekilde doğrulanmalıdır.

Yükleme ve boşaltma şartları altında, kabinin Madde 5.12.1.1.4’te belirtilen seviyeleme doğruluğunu muhafaza
edip etmediği doğrulanmalıdır. Bu doğrulama, en çok tercih edilen katta gerçekleştirilmelidir.

6.3.14 Kontrolsüz kabin hareketine karşı korunma (Madde 5.6.7)


Bu deneyin hedefi, hizmete girmeden önce, algılama ve durdurma elemanlarının kontrolünün gerçekleştirilmesidir.

Deney –gerekleri: Asansörün durdurulmasıyla ilgili yapılan deneylerde, sadece Madde 5.6.7’de tanımlanan
vasıtaların durdurma elemanı kullanılmalıdır. Deney:
- Tip incelemesinin gerektirdiği şekilde vasıtaların durdurma elemanının tetiklenmesinin doğrulanmasından
meydana gelir,

- Örneğin tip deneyi sırasında tanımlandığı gibi, önceden ayarlanmış bir hızla (muayene hızı v.b.) boş kabini
yukarı yönde kuyunun üst kısmında (örneğin, bir kattan en üst duraktan) ve tamamen yüklü kabini aşağı yönde
kuyunun alt kısmında (örneğin, bir kattan en alt duraktan) hareket ettirilmesiyle yapılır.

Bu deney , tip incelemesinde tanımlandığı gibi kontrolsüz hareket mesafesinin Madde 5.6.7.5’te verilen değeri
aşmayacağını onaylamalıdır.

Vasıtalar otomatik denetlemeyi (Madde 5.6.7.3) gerektirirse, bunun fonksiyonu kontrol edilmelidir.

Not - Vasıtaların durdurma elemanı, durak katlarında mevcut elemanları içerirse, ilgili her bir kat için bu deneyin
tekrar edilmesi gerekli olabilir

6.3.15 Düşmeye/kesilmeye karşı korunma (Madde 5.3.9.3.4)


Kilit açılma bölgesinin dışındaki kabin (bk. Madde 5.3.8.1) ve 100 mm boşlukla durak kapısı açık tutulmasıyla
birlikte, durak kapısı kapanması ve kilitleri serbest bırakıldığında kontrolü yapılmalıdır.

7 Kullanım bilgileri

7.1 Genel
Dosya, kullanma talimatı el kitabı ve seyir defterinden oluşmalıdır.

7.2 Kullanma talimatı el kitabı

7.2.1 Genel
İmalatçı/montajcı, kullanma talimatı el kitabını vermelidir.

7.2.2 Normal kullanım


Kullanma talimatı el kitabı, EN 13015’te belirtilen asansörün normal kullanımı ve kurtarma operasyonu
ile ilgili gerekli bilgileri ve aşağıda belirtilenleri kapsamalıdır:

a) Makina ve kasnak dairesinin kapılarının kilitli tutulması,


b) Güvenli yükleme ve boşaltma,
c) Asansör kuyusunun kısmen kapalı olması durumunda alınacak tedbirler (Madde 5.2.5.2.3 e)),
d) Yetkili bakım personelinin müdahalesini gerektiren olaylar,
e) Muayene ve bakım için kabin tavanında ve kuyu boşluğunda müsaade edilen personel sayısı,
f) Güncellenmiş seyir defterin saklanması,
g) Varsa özel aletlerin kullanımı ve yerleştirilmesi (bk. Madde 78.2.3)
h) Acil durum klit açma anahtarının kullanımı, etkin tekrar kilitlemeyle müteakip olmayan bir kilit açılmadan
oluşabilen kazalardan korunmak için alınacak temel önlemlerin detayları.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Bu anahtar, asansörün montajı yerinde hazır bulunmalı ve sadece yetkili kişi için ulaşabilir olmalıdır.

.Acil durum kilit açma anahtarı, bu anahtarın kullanılması ile ilgili olabilen tehlikelere ve kapatıldıktan sonra
kapının kilitlendiğinden emin olmak gerektiğine dikkat çeken takılmış bir etikete sahip olmalıdır.

i) Kurtarma çalışması: Özellikle frenin serbest bırakılması, yukarı çıkan kabin aşaırı hızdan korunma
vasıtaları, kontrolsüz kabin hareketinden korunma vasıtaları, boru patlam vanası ve güvenlik tertibatı, varsa özel
alaetlerin tanımlanması dahil konularında detaylı talimatlar verilmelidir.

7.2.3 Bakım
Kullanma talimatı el kitabı, EN 13015’2 uygun olmalıdır.

Özel alatlerin tanımlanması ve kullanımı hakkında bilgiler vermelidir.

Sentetik malzemelerden yapılan enerji tutan tip tamponlar, imalatçıdan verilen yaşlanma üzerine talimatlar
periyodik olarak kontrol edilmelidir (bk. EN 81-50:2014, Madde 5.5.1 c) ve Madde 5.5.4 i).

7.2.4 Kontroller ve deneyler


Kullanma talimatı el kitabı, aşağıdakiler hakkında bilgi içermelidir:

a) Periyodik kontroller:
Periyodik kontroller ve deneyler sansörün piyasada yer almasından sonra iyi şartlarda bulunduğunu doğrulamak
için asansör üzerinde yapıldığında, bu periyodik kontroller ve deneyler, Ek C’ye uygun olarak yapılmalı ve seyir
defterinde kayıt edilmelidir.

b) Tüm özel gerekleri.

7.3 Seyir defteri


7.3.1 Bir seyir defteri, imalatçı tarafından belirlenmiş olanlar dahil yapısal değişikliklerden ve kazalardan ve
periyodik kontrollerden sonra gerçekleştirilen kontrolleri ve onarımla ilgili bilgilerin kayıt edildiğini belirtmelidir.

7.3.2 Asansörün temel karakteristikleri, seyir defterinda kayıt edilmelidir. Bu sicil kaydı veya dosya, aşağıdakileri
içermelidir:

a) Aşağıdakileri veren bir teknik bölüm:

1) Asansörün hizmete başladığı tarih,

2) Asansörün temel karakterisitkleri,

3) Halatların ve/veya zincirlerin karakterisitkleri,

4) Uygunluk doğrulaması gerektiren (Ek B) parçaların karakteristikleri,

5) Binada kurulum planları,

6) Elektrikle ilgili şematik diyagramları,

Elektrikle ilgili şematik diyagramları, güvenlik konularının genel anlaşılması ve IEC 60617- DB sembollerin
kullanımı için devrelerle sınırlamış olabilir. IEC 60617-DB’de gösterilmeyen herhangi bir grafik sembolü, ayrı ayrı
gösterilmeli ve diyagram üzerinde veya ilave belgelerde tanımlanmış olmalıdır. Bu sembol ve bileşenlerin ve
tertibatın tanımlanması, tüm belgelerin genelinde ve asansöre uygun olmalıdır.

Sembollerle birlikte kullanılankısaltmalar, bir tarifler vasıtasıyla açıklanmalıdır.

Elektrikle ilgili şematik diyagramları, birkaç alternatife sahipse, örneğin, uygulanabilir alternatif yöntemler gibi
geçerli olan alternatifleri göstermelidir.

7) Hidrolik devre diyagramları (ISO 1219-1’dan kullanılan semboller),

Bu devre diyagramı, güvenlik konularının genel anlaşılması ile ilgili devrelerle sınırlamış olabilir. Sembollerle
birlikte kullanılan kısaltmalar, bir tarifler vasıtasıyla açıklanmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

8) Tam yük basıncı,

9) Hidrolik sıvının karekteristiği veya tipi,

10) Her bir elektrik güç beslemesinin karakteristikleri:


— A.A ise anma gerilimi, faz ve frekans sayısal değeri,

— Tam yük akımı,

— Güç beslamasi bağlantı uçlarındaki kısa devre derece değeri,

b) Kontrol ve muayene raporlarının tarihli suretinin kopyalarını muhafaza etmek için tasarlanmış bir bölüm.

Bu sicil kaydı veya dosya, aşağıdaki durmda tarihe kadar saklanmalıdır.

1) Asansörde önemli yapısal değşiklikler (Ek C);

2) Halat veya önemli parçaların değiştirilmesi,

3) Kazalar.

Bu sicil kaydı veya dosya, bakım görevlileri ve periyodik kontrollerden ve deneylerden sorumlu kişi ve
organizasyon için hazır bulundurulmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Ek A
(Zorunlu)
Elektrikli güvenlik tertibatı listesi

Çizelge A.1 — Elektrikli güvenlik tertibatı listesi


Madde Kontrol edilen tertibat A sgari SIL

5.2.1.5.1 a) Kuyu boşluğunda durdurma tertibatı 3


5.2.1.5.2 c) Kasnak dairesinde durdurma tertibatı 3
5.2.2.4 Kuyu boşluğü merdivenin saklama konumunun kontrolu 1
5.2.3.3 Erişim ve acil durum kapaklarının ve muayene kapaklarının kapanma konumunun 2
kontrolü
5.2.5.3.1 c) Kabin kapsının kilitlenme kontrolü 2
5.2.6.4.3.1 b) Mekanik tertibatın devre dışı konumunun kontrolü 3
5.2.6.4.3.3 e) Muayene kapıları veya kapaklarının kilitlenmiş konumunun kontrolü 2
5.2.6.4.4.1 d) Kuyu boşluğu erişimine imkan veren her hangi bir kapağın (kapı) açılmasının kontrolü 2

5.2.6.4.4.1 e) Mekanik tertibatın devre dışı konumunun kontrolü 3

5.2.6.4.4.1 f) Mekanik tertibatın devrede olma konumunun kontrolü 3


5.2.6.4.5.4 a) Çalışma platformunun geri çekilmiş konumunun kontrolü 3
5.2.6.4.5.5 b) Hareketli durdurucuların geri çekilmiş konumunun kntrolü 3
5.2.6.4.5.5 c) Hareketli durdurucuların ileri itilmiş konumunun kntrolü 3
5.3.9.1 Durak kapısı kilitlenme tertibatının klitlenmiş konumundsa kontrolü 3
5.3.9.4.1 Durak kapısının kapalı konumunun kontrolü 3
5.3.11.2 Kilitsiz panellerin kapalı konumunun kontrolü 3
5.3.13.2 Kabin kapısının kapalı konumunun kontrolü 3
5.4.6.3.2 Kabinde acil durum küçük kapağının ve kapağının (kapı) kilitlenmesinin kontrolü 2

5.4.8 b) Kabin dış tavanında durdurma tertibatı 3


5.5.3 c) 2) Kabin veya karşı ağırlığın yükselme kontrolü 1
5.5.5.3 a) İki halat veya iki zincir tipi askı tertibatı durumunda bir halat veya zincirien göreceli
anormal uzamasının kontrolü 1

5.5.5.3 b) Sürtünme vasıtasız ve hidrolik asansörlerde gevşek halat ve gevşek zincirin kontrolü 2
5.5.6.2. f) Dengeleme halatlarında gergi kontrolü 3

5.5.6.1 c) Gergi tertibatının kontrolü 3


5.6.2.1.5 Kabin güvenlik tertibatının devre dışı konumunda kontrolü 1
5.6.2.2.1.6 a) Hız aşımı tespiti 2
5.6.2.2.1.6 b) Aşırı hız regülatörünün devre dışılığının kontrolü 3
5.6.2.2.1.6 c) Aşırı hız regülatörü halatında gergi kontrolü 3
5.6.2.2.3 e) Güvenlik halatının kopma veya gevşekliğiinin kontrolü 3
5.6.2.2.4.2 h) Devreye alma levyesinin geri çekilme kontrolü 2
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Çizelge A.1’in devamı


Madde Kontrol edilen tertibat A sgari SIL

5.6.5.9 Tutucu tertibatın geri çekilme konumu kontrolü 1


5.6.5.10 Tutucu tertibat ile birlikte enerji dağıtan kullanıldığı tamponların normal ileri konumuna 3
tekrar dönmesinin kontrolü

5.6.6.5 Yukarı çıkan kabin aşırı hızdan korunma vasıtalarının konrolü 2


5.6.7.7. Açık kapılı kabinin kontrolsüz hareketinin tespiti 2
5.6.7.8 Açık kapı korunmalı kabinin kontrolsüz hareketinin etkinliği kontrolü 1
5.8.2.2.4 Tamponların normal ileri konumuna tekrar dönmesinin kontrolü 3

5.9.2.3.1 a) 3) Sökülebilir volanın konum kontrolü 1


5.10.5.2 Devre kesici kontaktör vasıtasıyla ana anahtarın kontrolü 2
5.12.1.3 Azaltılmış stroklu tamponlar durumunda geri çekilme kontrolü 3
5.12.1.4 a) Seviyeleme, otomatik seviyeleme ve ilk çalışma kontrolü 2
5.12.1.5.1.2 a) Muayene çalışma anahtarı 3
5.12.1.5.2.3 b) Muayene çalışmayla birlikte bas butonu kontrolü 1
5.12.1.6.1 Acil durum elektrikli çalışma anahtarı 3
5.12.1.8.2 Durak ve kabin kontakları için devre dışı bırakma tertibatı 3
5.12.1.11.1 d) Muayene çalışması ile durdurma tertibatı 3
5.12.1.11.1 e) Asansör makinasında durdurma tertibatı 3
5.12.1.11.1 f) Deneyler ve acil durum çalışması panelinde durdurma tertibatı 3
5.12.2.2.3 Kabin konum iletimi tertibatındaki gergi kontrolü (son sınır anahtarları)
1
5.12.2.2.4 Piston konum iletimi tertibatındaki gergi kontrolü (son sınır anahtarları)
1
5.12.2.3.1 b) Son sınır anahtarları 1

Not- SIL seviyesi, sadece Madde 5.11.2.6’da tanımlanan PESSRAL ile ilgilidir
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Ek B
(Bilgi için)
Teknik uygunluk dosyası

Bu teknik dosyası, uygunluk değerlendirme prosedürü için gerekli olabilen aşağıdaki bilgileri içermelidir:

— Asansörün imalatçısı/montajcısının ismi ve adresi,

— Asansörün kontrole tabi tutulduğu yerin detayları,

— Asansörün genel tarifi (karakteristikler,yük, hız, yükseliş, durmalar, v.b.),

— Tasarım ve imalat resimleri ve/veya diyagramları (mekanik/elektrik/hidrolik).

Not- Tasarım ve çalışmanın anlaşılması için çizimler ve diyagramlar

— Asansör üzerinde kullanılan güvenlik bileşenlerinin tip inceleme sertifikasının sureti. Ayrıca EN 81-50’ye
bakılmalıdır.

— Sertifikalar ve/veya raporlar, uygulanabilirse aşağıdakilerin:

— Halatlar veya zincirler,


— Ropes or chains;
— Cam paneller,
— Kapı darbe deneyi,
— Kapı yanma deneyi,

—Tüm deneylerin sonuçları veya yapılış hesapları veya imalatçısı tarafından taşeron:
— Örneğin, sürtünmeli tahrik, kılavuz rayları, hidrolik hesaplamalar,

— Asansörün kullanma talimatı el kitabının bir sureti:

— Planlar ve diyagramlar,

Not- Normal kulanımın, bakımın, onarımın, periyodik muayenelerin ve kurtarma çalışmalarının gerçekleşmesi için
planlar ve diyagramlar.

— Asansör kullanımı için talimatlar,

— Bakım talimatları (bk. EN 13015);

— Acil durum prosedürleri,

— Periyodik muayeneler için imalatçı gerekleri,

Not- Ulusal düzenlemeleri içermez.

— Seyir defteri.

Not- tamirler ve uygunsa periyodik kontroller hakkında bilgiler için seyir defteri.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Ek C
(Bilgi için)
Önemli bir yapısal değişiklik veya bir kaza sonrasında periyodik kontroller
ve deneyler, kontroller ve deneyler
C.1 Periyodik kontroller ve deneyler
Periyodik olarak yapılan muayene ve deneyler, asansör hizmete alınmadan önce yapılan muayene ve
deneylerden daha kapsamlı olmamalıdır.

Periyodik deneyler, tekrarlamadan kaynaklanan aşırı yıpranma veya asansörün güvenliğini azaltacak gerilimlere
sebep olmamalıdır. Bu durum özellikle güvenlik tertibatı ve tamponlar gibi elemanlar için geçerlidir. Bu bileşenler
üzerinde deneyler yapılırsa, kabin boşken ve düşük hızlarda yapılmalıdır.

Bu bileşenlerin (normal işletmede devreye girmeyen) periyodik deneylerini uygulamakla görevli kişi bunların hâlâ
çalışabilir durumda olduklarından emin olmalıdır.

Raporun bir kopyası asansör teknik belge dosyasında Madde 7.3.2 b) ile ilgili bölüme konulmalıdır.

C.2 Önemli bir yapısal değişiklik veya bir kazadan sonra yapılması gereken kontroller
ve deneyler
Önemli yapısal değişiklikler ve kazalar, asansör teknik belge dosyasında Madde 7.3.2 b) ile ilgili bölüme
kaydedilmelidir.
Özellikle aşağıdaki hususlar önemli yapısal değişiklik olarak kabul edilir:

a) Aşağıda belirtilenlerin değiştirilmesi:

—Beyan hızı,
—Beyan yükü,
—Kabin kütlesi,
—Seyir mesafesi.

b) Aşağıda belirtilenlerin değiştirilmesi veya yerine yenisinin monte edilmesi:

— Kilitleme tertibatı tipi (kilitleme tertibatının aynı cins bir kilitleme tertibatıyla değiştirilmesi önemli bir yapısal
değişiklik olarak mütalâa edilmez) (Madde 5.3.9.1 ve Madde 5.3.9.2),
— Kumanda sistemi,
— Kılavuz ray veya kılavuz ray tipi (Madde 5.7),
— Kapı tipi (veya bir ya da birden fazla sayıda durak veya kabin kapısının ilave edilmesi) (Madde 5.3) ,
— Makina veya tahrik tamburu (Madde 5.9.2),
— Aşırı hız regülatörü (Madde 5.6.2.2.1),
— Yukarı yönde hareket eden kabinin aşırı hızlanmasına karşı korunma vasıtaları (Madde 5.6.6),
— Tamponlar (Madde 5.8),
— Güvenlik tertibatı (Madde 5.6.2.1),
— Kabinin kontrolsüz hareket etmesinden korunma (Madde 5.6.7),
— Kabinin durdurulması için mekanik tutucu tertibat (Madde 5.6.5),
— Hidrolik ünite (Madde 5.9.3.2),
— Basınç tahliye vanası (Madde 5.9.3.5.3),

— Boru patlama vanası (Madde 5.6.3),

— Debi sınırlayıcı/bir yollu sınırlayıcı (Madde 5.6.4),


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

— Kabin hareketini önlemek için mekanik tertibat (Madde 5.2.6.4.3.1),

— Kabini durdurma için mekanik tertibat (Madde 5.2.6.4.4.1)

— Platform (Madde 5.2.6.4.5),

— Kabini bloke etme veya hareket edebilir durdurma için mekanik tertibat (Madde 5.2.6.4.5.2),

— Acil durum ve deney çalışmaları için tertibat (Madde 5.2.6.6).


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Ek D
(Bilgi için)

Makina alanları – Erişim

Açıklama
1 Kapılar ve küçük kapaklar (Madde 5.2.3) A Madde 5.2.6.4.3
2 Makina alanları (Madde 5.2.6) B Madde 5.2.6.4.5
3 Erişim(Madde 5.2.2) C Madde 5.2.6.4.6
D Madde 5.2.6.4.4
E Madde 5.2.6.6
F Madde 5.2.6.5
A Madde 5.2.6.4.3
B Madde 5.2.6.4.5
C Madde 5.2.6.4.6
Şekil D.1 – Makina alanları - Erişim (Madde 5.2.2)
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Ek E
(Biligi için)
Bina ara yüzleri

E.1 Genel hükümler


Bina yapısı, asansör donanımım nedeniyle maruz kalınan yüklere ve kuvvetlere dayanacak şekilde inşaa edilmiş
olmalıdır.Özellikli uygulamalar için bu standardda farklı bir şekilde belirtilmemişse, Bu yükler vekkuvvetler:

— Statik kütlelerden oluşan değer ve

— Hareketli kütlelerden ve bunların acil durum çalışmalarından oluşan değerdir. Bu dinamik etki, 2 faktörüyle
temsil edilmektedir.

E.2 Kılavuz rayları destekleri


Asansörün kılavuz rayları, bunların bağlandığı bina yapısının hareket etkilerini asgariye indirecek şekilde
desteklenmiş oolması önemlidir.

Beton, tuğla veya briketten yapılan bina inşaatları dikkate alındığında,kılavuzu destekleyen kılavuz ray
konsolları, kuyu duvarlarının hareketi nedeniyle oluşan yerinde oynamalara maruz kalmayacağı şekilde kabul
edilebilir ( baskıdan farklı, bk. Madde 5.7).

Bununla birlikte, çelik çubuklar ile veya ahşap çerçevelerle bağlantı vasıtasıyla bina yüzeyine kılavuz konsollarının
bağlandığı durumda kabin nedeniyle, kılavuzlar veya kılavuz konsolları üzerinden uygulanan yük sebepiyle bu
yapıdan sapma olabilir. Buna ilave olarak, rüzgar ve kar yükleri, v.b. dış kuvvetler nedeniyle asansör destekleme
yapısında hareket görülebilir.

Bu çubuklar veya çerçevelerin herhangi bir sapması, Madde 5.7’de gerekli olan hesaplamalarda dikkate
alınmalıdır.

Güvenlik tertibatı, v.b. güvenlik nedeniyle devreye girmesi kılavuz raylarının toplam müsaadeedilebilir sapması;
bina yüzeyinin eğimli olması nedeniyle kılavuz raylarının yerinde oynamasını ve kabin tarafından kılavuz üzerine
uygulanan yük nedeniyle bunun kendi kendine sapmasını içermelidir.

Bu nedenle, bu destekleme yapılarını tasarlayan ve imalatını yapan sorumluların, asansör tedarikçisiyle bu


yapıların tüm yük şartlarında uygun olduğunu garanti etmesi için iletişime geçmeleri önemlidir.

E.3 Kabin, kuyu ve makina dairelerinin havalandırması

E.3.1 Genel
Madde 0.4.2, Madde 0.4.17 ve Madde 0.4.18’ bakılmalıdır.

Kuyunun ve makina dairelerinin uygun bir şekilde havalandırılması için gerekler, özel bir şekilde yada
makinanın montajının yapıldığı yer veya insanların toplandığı (eğlence, çalışma ve v.b. için) tüm bina alanlarını
kapsayacak genel gerekler şeklinde yerel bina düzenlemeleri içinde genellikle bulunur. Bu standard gibi; kuyu ve
makina dairesi, genellikle toplam bina çevresi kopleksinin ve daha büyük bir şeyin bölümü olduğunda bu tür
alanları havalandırmak için özel gerekler konusunda tam kılavuz bilgileri sağalayamaz.

Bu kılavuz bilgilerin ulusal düzenlemeler içinde verilmesi halinde, bu ulusal gereklerle bu standardın çakışmasına
neden olacaktır.

Bununla birlikte, bazı genel kılavuz bilgileri verilebilir.

E.3.2 Kuyu ve kabinin havalandırılması


Asansöre binen kişilerin güvenliği ve konforu, kabinde/kuyuda mahsur kalabilenler veyakuyuda çalışma, aşağıdaki
bir çok faktörlere bağlı olarak katlar arasında kabinin durdurmasına neden olmalıdır.

— Tamamen tek başına bulunan 8bekleme yapılan) yerin veya binanın bir bölümü olarak kuyunun ortam
sıcaklığı,
— Doğrudan güneş ışığına maruz kalma,

— Uçucu organic bileşenler, CO2, hava kalitesi,

— Kuyuda taze havaya erişim,


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

— Kuyu boyutu, çapraz alan ve yüksekliğin her ikisinde,

— Durak kapılarının sayısı, boyutu, çevre boşluğu ve yerleşkesi,

— Montajı yapılan donanmdan yayılması beklenen ısı miktarı,

— BYS (bina yönetim sistemi) ile ilgili ve asansörün yngınla mücadele ve duman tahliyesi stratesijisi,

— Nem, toz ve kokular (duman)

— Hava debisi (ısıtma/soğutma) ve uygulanan bina enerji tasarrufu teknolojisi,

— Bina girişinin ve kuyunun hava sızdırmazlığı.

Kabin, müsaade edilen azami kişi sayısına yeterli hava debisini sağlamak için yeterli havalandırma kanallarıyla
donatılmalıdır (Madde 5.4.9).

Asansörün normal çalışma ve bakımı sırasında, durak kapısı etrafındaki boşluklar, bu kapıların
açılması/kapanması ve kuyu içerisinde hareket eden asansörün pompa etkisi; merdivenler, lobiler ve kuyu
arasındaki gerekli olan insanların ihtiyacı için hava değişimini sağlamak için yeterli olabilir.

Bununla birlikte, teknik ihtiyaçları için ve insan ihtiyaçları ile ilgili bazı durumlarda, kuyu ve bina girişinin hava
sızdırmazlığı, çevresel şartlar, özellikle daha yüksek ortam sıcaklığı, ışınım, nem, hava kalitesi; sürekli olan veya
havalandırma kanalı/kanaları talebi ve/veya cebri havalandırma ve/veya temiz hava girşi (bunların birleşimi olan)
konusunda ihtiyacı netice verecektir. Bu, eksoz dumanın tehlikeli olabildiği motorlu araçlardaki gibi belli öğelerin
taşınmasında gerekli olabilir.

Ayrıca, kabinin uzun süre durdurulması (normal ve kazara şartlar dikkate alınarak) durumunda, yeterli
havalandırma da sağlanmalıdır.

Özellikle gerekli dikkat, enerji verimliliği tasarımın ve teknolojinin mevcut olması durumunda bu binalarda (yeni ve
yenileme durumunda) gösterilmelidir.

Kuyularda, binanın diğer alanlarını havalandırılması için gerekli vasıtların kullanılması uygun değildir.

Bazı durumda bu; sanayi bölgeleri veya yer altında kabinin durması gibi, kuyu boyunca tehlikeli gazların çekişi
kabini kullanan insanlara ilave riske neden olabildiği son derece tehlikeli olabilir. Bu değerlendirmelerde, binanın
diğer alanlarından oluşan kirli hava, kuyu havalandırılmasında kullanılmamalıdır.

Kuyu, yangınla mücadele planın bir parçası olduğunda özel önlem alınması gereklidir.

Bu durumda gerekli tavsiye, bu tür donanımlarda uzmanlaşmış kişilerden veya yerel bina ve yangınla mücadele
düzenlemelerinden alınmalıdır.

Binanın bir bölümü olarak tüm tesis edilen asansörlerde havalandırma ihtiyacı olup olmadığı/bulununduğunu bina
veya inşaat üzerinde çalışma konusunda sorumlu personelin karar vermesine imkan vermek için, asansör
montajcısı; yapılacak bina tasarımının uygun olması ve hesaplamaların doğru yapılmasına imkan verilmesi için
gerekli bilgiyi vermelidir. Başka bir ifade ile onlar; havalandırma için gerekli gerçek bilgileri birbirlerine vermeyi
sürdürmeli ve diğer taraftan bina içerisindeki asansörün uygun çalışmasını ve güvenli kullanımını ve bakımını
sağlamak için uygun tedbirleri almalıdırlar.

E.3.3 Makina dairesinin havalandırılması


Makina dairesinin havalandırması, mühendis ve bu alanlarda montajı yapılmış donanım için uygun çalışma
alanı sağlayacak şekilde yapılmalıdır.

Bunun gerçekleşmesi için, makina dairesi ortam sıcaklığı, kabullerde verildiği gibi muhafaza edilmelidir (bk.
Madde 0.4.17). Buna ilave olarak gerekli önlem, örneğin, yoğuşma gibi teknik problemlerden kaçınmak için nem
ve hava kalitesine ile ilgili alınmalıdır.

Bu sıcaklıkları korumada bir hata oluşması, bu şekldeki sıcaklıklar istenilen seviyeye geri dönme zamanına kadar
asansör otomatik bir şekilde kendi kendini devre dışı bırakmasına neden olabilir.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Binanın bir bölümü olarak bu makina dairelerinde havalandırma ihtiyacı olup olmadığı/bulununduğunu bina veya
inşaat üzerinde çalışma konusunda sorumlu personelin karar vermesine imkan vermek için, asansör montajcısı;
yapılacak bina tasarımının uygun olması ve hesaplamaların doğru yapılmasına imkan verilmesi için gerekli bilgiyi
vermelidir. Başka bir ifade ile onlar; havalandırma için gerekli gerçek bilgileri birbirlerine vermeyi sürdürmeli ve
diğer taraftan bina içerisindeki asansörün uygun çalışmasını ve güvenli kullanımını ve bakımını sağlamak için
uygun tedbirleri almalıdırlar.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Ek F
(zorunlu)

Kuyu boşluğu erişimi taşınabilir merdiveni


F.1 Kuyu boşluğu erişim taşınabilir merdiveni tipi
Aşağıdaki kuyu boşluğu erişimi sağlayan taşınabilir merdiveni tipi, erişim için kullanılabilinmeli ve asansörün kuyu
boşluğuna çıkan tek yol olabilir (bk. Şekil F.1).

a) Kullanım ve saklanma gibi her iki amaç için bir tek konumda yukarı dik duran sabitlenmiş bir merdiven (tip
1) ve/veya

b) Kullanım için bir konumu ve saklanma için diğer konumu olan iki konumda yukarı dik duran sabitlenmiş
geri çekilebilir (tip 2a) taşınabilir merdiven. Bu kullanım konumu, bir kişinin basamak üzerine ağırlığıyla
bulunduğunda elde edilir ve/veya

c) Saklanma konumunda dik duran ve onun alt kısmının yatay kaymasıyla kullanma konumuna el ile
getirilen geri çekilebilir taşınabilir merdiven (tip 2b) ve/veya

d) Saklanma konumunda dik duran ve kullanma eğimli konumuyla el ile getirilen taşınabilir merdiven (tip
3a) ve/veya

e) Saklanma konumunda dik duran ve kullanma eğimli konumuyla el ile getirilen kuyu boşluğu tabanında
yatık vaziyette bulunan taşınabilir merdiven (tip 3b) ve/veya

f) Kuyu boşluğunda saklanan ve bu durumda konumlandırılan ve durak kapısı eşiğinde asılmış


katlanabilir merdiven (tip 4).

F.2 Genel hükümler


F.2.1 Bir asansör tasarımlanırken (bk. Madde F.1) kuyu boşluğu taşınabilir merdivenin tipine göre, Bu taşınabilir
merdiven,kuyudan sökülemiyecek şekilde olmamalı veya diğer amaçlar için kullanılmayacak şekilde kuyu
boşluğunda kalıcı olarak saklanmalıdır.

F.2.2 Taşınabilir merdiven:

a) 1500 N kütlesinde olan bir kişinin ağırlığına dayanabilmelidir,

b) Alüminyum veya çelikten yapılmalıdır. Çelik durumunda, korozyona karşı korunma uygulanmalıdır.
Ahşaptan yapılmış taşınabilir merdiven kullanılmamalıdır.

F.2.3 Taşınabilir merdiven uzunluğu, yukarı doğru dik duran ve/veya diğer uygun bir el tutma yeri kullanım
uzunluğu konumunda, durak eşiği üstünde dikey olarak ölçülen 1.10 m asgari yüksekliğine kadar olacak şekilde
olmalıdır.

F.3 Taşınabilir merdivenin dik durması ve basamakları

F.3.1 Dik duran taşınabilir merdiven


Taşınabilir merdiven dik durma kesit alanı, aşağıdaki şekilde olmalıdır:

a) Kolay ve güvenli tutuş kavraması için genişliği, 35 mm aşmamalı ve 100 mm derinlikte olmalıdır ve
b) EN 131-2:2010+A1:2012, Madde 5’te belirtilenmekanik dayanım deneyleri yerine getirilmelidir.

F.3.2 Taşınabilir merdiven basamakları


Taşınabilir merdiven basamakları, aşağıdaki gerekleri yerine getirmelidir:

a) Taşınabilir merdivenin basamaklarının net genişliği, asgari 280 mm olmalıdır,

b) Basamaklar, 250 mm ve 300 mm arasında alana eşdeğer olmalıdır,

c) Taşınabilir merdiven basamaklarının kesit alanı, asgari 25 mm ve azami 30 mm düz basamağa veya
çapa sahip dairesel veya çokgen (kare veya 4 kenardan fazla) olmalıdır,
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

d) Basamak yüzey şartları, kayma önleyici, örneğin profil şekilli yüzey veya özel dayanımlı kayma kaplama
olmalıdır.

F.4 Sabitlenmeyen tip taşınabilir merdivenler için özel hükümler


Hareketli ve katlanabilir taşınabilir merdivenler (tip 3 ve tip 4) için aşağıdakiler uygulanır:

a) Taşınabilir merdivenin azami ağırlığı, durak eşiğinden bunun kolayca ve güvenli bulunması ve
taşınmasına müsaade etmek için 15 kg aşmamalıdır.

Not- Ulusal düzenlemeler, elle taşıma için 15 kg’dan az azami ağırlığı gerektirebilir.

b) Kullanım konumunda taşınabilir merdivenin güvenli kullanımı, durak eşiğine ve/veya kuyu boşluğunun
altına ve/veya kuyu duvarına doğru güvenli taşınabilir merdiven tertibatı vasıtasıyla sağlanmalıdır

c) Bir kişinin, taşınabilir merdivenin üst kısmında ayakta durduğunda veya bulunduğunda (durak eşiği seviye
üstünde) bu merdivenin üzerinden düşmesi, dik duran merdivenin en altında uygun tertibat vasıtasıyla önlenmiş
olmalıdır,

d) Geri çekilebilir (tip 2a) ve katlanabilir (tip 4) tip taşınabilir merdivenler; kullanım konumundan saklanma
konumuna kadar taşınabilir merdivenin yerine konulmasında, bu merdivenin geri çekilmesinde veya geri
katlandığında el veya ayakların kesilme ve/veya ezilme riskini, önleyecek teknik şartlara göre sabitlenmiş
olmalıdır.

F.5 Kuyu boşluğunda taşınabilir merdivenin yerleştirilmesi


Kuyu boşluğunda taşınabilir merdivenin yerleştirilmesi, kullanım konumunda aşağıdakileri yerine getirecek şekilde
olmalıdır:

a) Dikey taşınabilir merdiven durumunda herhangi bir basamağın arkası ile kuyu boşluğunun duvarı arasında
asgari 200 mm net mesafe bulunmalıdır

b) Durak girişi kenarı ile saklama konumundaki taşınabilir merdiven arasındaki mesafe, 800 mm’den fazla
olmamalıdır,

c) Durak girişi kenarı ile çalışma konumundaki taşınabilir merdivenin basamak ortası arasındaki mesafe,
kolayca uluşılabilir olması için azami 600 mm olmalıdır,

d) Taşınabilir merdivenin birinci basamağı yüksekliği, durak eşiği gibi aynı seviyede mümkün olduğu kadar
yakın konumlandırılmış olmalıdır.
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Tip 1 – Kuyu boşluğunda sabitlenmiş


taşınabilir merdiveni Tip 2a – Geri çekilebilir kuyu boşluğu taşınabilir
merdiveni

Tip 2b - Geri çekilebilir kuyu boşluğu taşınabilir Type 3a - Hareketli kuyu boşluğu taşınabilir merdiveni
merdiveni

Tip 4 - Katlanabilir kuyu boşluğu taşınabilir merdiveni


Tip 3b - Hareketli kuyu boşluğu taşınabilir merdiveni

Şekil F.1 — Kuyu boşluğuna erişimde kullanılan taşınabilir merdivenin tipleri


ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

Ek ZA
(Bilgi için)

Bu Avrupa standardı ile 2006/42/EC Direktifiyle değiştirilmiş 95/16/EC EU


Direktifinin Temel Gerekleri arasındaki ilişki

Bu Avrupa standardı, 2006/42/EC Direktifiyle değiştirilmiş 95/16/EC Yeni Yaklaşım EU Direktifinin Temel
Gereklerine uygunluğu sağlamak için Avrupa komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN’e
verilen bir talimatla hazırlanmıştır.

Bu standard, bu Direktif altında Avrupa Birliğinin Resmi Gazetesinde bir kez yayımlandığında ve en az bir Üye
Devlette ulusal standard olarak uygulandığında, bu standardın kapsamı sınırları dahilinde bu standardın zorunlu
maddelerine uygunluk, bu Direktifin Ek I, Madde 1.6.1 ve Madde 4.10 hariç olmak üzere tüm Temel
Gerek/Gereklerine ve EFTA düzenlemelerine uygunluğu sağlar.

UYARI: Diğer gerekler ve diğer EU Direktifleri, bu standardın kapsamına giren mamul/mamullere uygulanabilir .

Çizelge ZA.1 — EN 81-20 tarafından kapsanmayan 95/16/EC Avrupa Asansör Direktifinin Temel Sağlık ve
Güvenlik Gerekleri

TSGR (EHSR) Tanımı Açıklamalar


Ek I Madde 1.6.1
Refakatsiz engelli kişilerin kullanımı için tasarlanmış EN 81-70’ta kapsanmıştır.
asansör kumandaları, tasarımlanmalı ve uygunca
yerleştirilmelidir.
Yangın anında kullanılabilir olan asansörün kumanda Fire fighters lifts are
devreleri, asansörü belli seviyede durmadan covered in EN 81–72. All
Ek I engelleyebilir şekilde ve kurtarma ekipi tarafından lifts which are not
Madde 4.10 asansörün öncelikli kumandalarına müsaade edecek intended to be used in the
şekilde tasımlanmalı ve imal edilmelidir. event of fire are covered
in EN 81–73
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014-10
EN 81-20:2014

Yararlanılan kaynaklar

[1] CEN TS 81-11, Safety rules for the construction and installation of lifts — Basics and interpretations —
Part 11: Interpretations related to EN 81 family of standards

[2] EN 81-21, Safety rules for the construction and installation of lifts — Lifts for the transport of persons
and goods — Part 21: New passenger and goods passenger lifts in existing building

[3] EN 81-70, Safety rules for the construction and installation of lifts — Particular applications for
passenger and goods passenger lifts — Part 70: accessibility to lifts for persons including persons with disability

[4] EN 81-71, Safety rules for the construction and installation of lifts — Particular applications to
passenger lifts and goods passenger lifts — Part 71: Vandal resistant lifts

[5] EN 81-72, Safety rules for the construction and installation of lifts — Particular applications for
passenger and goods passenger lifts — Part 72: Firefighters lifts

[6] EN 81-73, Safety rules for the construction and installation of lifts — Particular applications for
passenger and goods passenger lifts — Part 73 Behaviour of lifts in the event of fire

[7] EN 81-77, Safety rules for the construction and installation of lifts — Particular applications for
passenger and goods passenger lifts — Part 77: Lifts subject to seismic conditions
[8] EN 13411-3, Terminations for steel wire ropes — Part 3: Safety. Ferrules and ferrule-securing

[9] EN 13411-6, Terminations for steel wire ropes — Part 6: Safety. Asymmetric wedge socket

[10] EN 13411-7, Terminations for steel wire ropes — Part 7: Safety. Symmetric wedge socket

[11] EN 13411-8, Termination for steel wire ropes — Part 8: Safety. Swage terminals and swaging

[12] EN 61508-1, Functional safety of electrical/electronic/programmable electronic safety-related


systems — Part 1: General requirements (IEC 61508-1)

[13] EN 61508-2, Functional safety of electrical/electronic/programmable electronic safety-related


systems — Part 2: Requirements for electrical/electronic/programmable electronic safety-related systems
(IEC 61508-2)

[14] EN 61508-3, Functional safety of electrical/electronic/programmable electronic safety related


systems — Part 3: Software requirements (IEC 61508-3)

[15] EN 61508-4, Functional safety of electrical/electronic/programmable electronic safety related


systems — Part 4: Definitions and abbreviations (IEC 61508-4)

[16] EN 61508-5, Functional safety of electrical/electronic/programmable electronic safety related systems


— Part 5: Examples of methods for the determination of safety integrity levels (IEC 61508-5)

[17] EN 61508-6, Functional safety of electrical/electronic/programmable electronic safety-related systems


- Part 6: Guidelines on the application of IEC 61508-2 and IEC 61508-3 (IEC 61508-6)

[18] EN 61508-7, Functional safety of electrical/electronic/programmable electronic safety related systems


— Part 7: Overview of techniques and measures (IEC 61508-7)

[19] EN ISO 6743-4, Lubricants, industrial oils and related products (class L) — Classification — Part 4:
Family H (Hydraulic systems) (ISO 6743-4)

[20] HD 60364-5-51, Electrical installations of buildings — Part 5-51: Selection and erection of electrical
equipment — Common rules (IEC 60364-5-51)

[21] EN ISO 14122-2, Safety of machinery — Permanent means of access to machinery — Part 2: Working
platforms and walkways (ISO 14122-2)

[22] EN ISO 14798, Lifts (elevators), escalators and moving walks — Risk assessment and reduction
ICS 91.140.90 TÜRK STANDARDI TASARISI TS EN 81-20:2014 : 2014-10
EN 81-20:2014

methodology (ISO 14798)

[23] ISO 7465, Passenger lifts and service lifts — Guide rails for lifts and counterweights — T type

You might also like