ALINGAWNGAW NG ATING MGA PUSO

May mga oras na pumipikit tayo at tahimik lamang na namamahinga sa

alingawngaw ng ating puso. Lahat tayo ay umiibig o nagmamahal at may mga
pagkakataon na nararanasan natin ito ng sobra – na kadalasa’y di na natin maawat pa.
Madalas man tayong magtaka at nagtatanong kung bakit ito binuo. Papaanong
ito’y sumisibol sa ating buhay. Kung kailan ang pag-ibig ay nagiging mali? – Mga
tanong na siyang nag-uudyok sa atin para magsimulang magsiyasat ng mga maaaring
kasagutan subalit sa kalaunay natatanto lamang ang ating sarili kung saan tayo nag-
umpisa.
Kailanman, ang pag-ibig ay hindi natin masisisi dahil mayroon itong sariling
kadahilanan. Ang pag-ibig ay di nagbabago, tahimik, misteryoso at kakanyahang
matalinghaga.
Marami sa atin - kung hindi man lahat - ang naniniwala na ito ay walang
hanggan, na ang pag-ibig ay di namamatay. Nayuyurakan at nasisira lamang ito kung
minsan.
Kapag natatanto natin ang ating palad na walang pinanghahawakan, maging ng
ating puso na nalulumbay, napagkakamalan natin na ang pag-ibig ay kailangang punan.
Pero ang pag-ibig ay biyayang bigay ng ating Diyos. Hinihiniling na sana’y hindi ito
mahawakan dahil gustuhin man natin ay wala tayong sapat na kakayahan para
mapakawalan ito kapag dumating ang panahon na nagpasya itong lumisan. Nais
lamang nating yakapin ang init at tanglaw nito habang ito’y nagpapatuloy at maluwag na
hahayaan kapag takda na upang ito ay magpaalam.
Kapag umiirog tayo sa isang tao, parang hindi na natin nais pa ang pakiramdam
na humupa dahil ang akala natin ay doon lamang tayo umiikot at nang bawat ninanais
natin… pinapanalangin na manahan ito sa ating puso. At kung hindi man, dapat hindi
nito sinisira ang ating buhay. Dahil ang buhay ay hindi dapat tumitigil sa oras na
dalamhati ang sa puso’y namayani. Palaging may mga dahilan kung bakit kailangan
nating magpatuloy sa oras na kailngan na nating magpaalam sa pakiramdam na dati’y
nais lamang natin nananahan. Hindi na natin dapat pang-iwinawagayway ang mga
kamay habang mga puso’y luhaan. Sapagkat ang puso’y tulad lang ng paru-paru na
ang tanging nais ay maging malaya ang pakpak at pumagaspas habang naghahanap
ng lunan kung saan ito nababagay o nabibilang.
Marahil nga’t napakawalan natin ito, tulad baga muli ng isang paru-paru na
nahuli natin sa ating sariling palad… sabihin na nating angkin nito ang mga katangiang
hinahanap natin subalit ang tanging paraan lamang para masubukan ito ay ang
hayagan at buksan ang palad at hayaan itong malaya – at dito mahahagip ang
prinsipyo; buksan mo man ang iyong palad, kung para sa iyo’y hindi lilisan o lilipad.
At muli, subukan nating ipikit ang ating mga mata at ulanigin ang tinitibok ng
ating puso’t maririnig ang ibinubulong nito-tahimik na tumutunog sa magpakailanman,
matanto na hindi niya tayo iniwan dahil sa mga alaala at aral nito sa buhay na
namamalagi, nagpapaalala na dapat tayong magpasalamat at maging maligaya, hindi
dahil nilisan tayo kundi dahil minsan sa ating buhay, ang pagibig na yaon kung tawagin
ay nananahan sa ating puso-naging bahagi ng mga salik at dahilan kung bakit tayo
ngumingiti at nagagalak.
WAKAS
 ANG KATUTURAN NG BUHAY

Sa bawat oras na nilikha ng Dios sa ating buhay, malimit ang ilan sa atin ay hindi
nababatid ang mga biyayang nakalakip dito. Mapaito man ay lantad na mabuti sa ating
paningin o hindi. Isa na rito ang matinding pagsubok na kadalasa’y inaari ng marami na
pakana ng Diyablo para hindi tayo magtagumpay. Ang higit na katotohana’y hamon sa
atin para sukatin ang ating katatagan at kung papaano natin ito bigyan ng kalutasan at
magtiwala sa kanya.
Oo nga’t karaniwan na sa atin bilang tao ang magkamali, masaktan o ano pa
mang taliwas sa dapat sana’y mabuting dulot ng paninindigan at inaasahan nating
hakbang sa kinakaharap natin na maaaring makakalutas o ikapapalalo nito.
Ito’y dahil madalas nabubulag tayo ng maling paniniwala kaya hindi nababatid
ang tunay na halaga ng mga bagay-bagay o pangyayari at mas mabibigyang pansin
ang lantad at tahas sa ating panangin tulad ng salapi at kapangyarihan-ang
pinakamalakas na kaaway ng tao. Ito ang gumaganyak sa atin para ihambing ang
sariling katayuhan sa buhay ng iba na malimit pinag-uugatan ng inggit at nagpapalala
sa damdaming makasarili na nag-uudyok sa karahasan o kasamaan. Dahilan para
daigin ang pagpapahalagang moral sa oras na nakararamdam o natatamo na ang
kabiguan.
Nag-uudyok para tanungin ang sarili, at bagabag sa pananampalatayang may
Dios at usigin ang pag-ibig nito sa atin bilang kanyang nilalang. Nagtatanong kung bakit
tayo hinahayaang nalulunod sa kanyang karagatan. Karagatan ng pagkaapi,
pagdurusa, karagatan ng kamatayan. Kung bakit kailangan na bawat haplos ng alon ay
yaring hampas na pangiting tinitiis, pagpupunyagi at kadakilaa’y ipinagkakait?
Ang katampalasanan at kasakiman ay nagiging pag-ibig kung minsan lalo na sa
mga nakapinid ang isipan kaya’t madaling nahuhulog sa huwad na anyo ng pag-ibig. Sa
maling layunin at pananampalataya nabibigo ang marami sa atin ay kadalasang ito ang
dahilan sapagkat nasisilaw tayo sa simbuyo ng pagkahambal at kinang ng
kasinungalingan.
Pag-ibig? Tama, sa pag-ibig nga! Hindi maikakaila ng marami sa atin- kung hindi
man lahat- na makapangyarihan ito. Ang masama’y ginagawang mabuti. Ang Mabuti,
minamasama. Ang tama ay inaaaring mali, ang mali’y tama kung usigin. Ang liwanag ay
dilim kung ariin at ang dilim minsa’y liwanag kung ituring. Ilan lamang iyan sa kayang
gawin ng pag-ibig kaya karaniwan na itong luklukan ng dahilan ng lahat.
Hindi lingid sa atin, lalong lalo na sa mga may sapat nang karanasan sa buhay
na may mga pagkakataon na nakararamdam tayo ng higit sa karaniwan para sa isang
tao na nakakasalamuha natin na minsa’y inaari nating pag-ibig. Nararahuyo tayong
manindigan dito dahil na rin marahil sa nakikita nating ipinamamalas na naaayon sa
batayan natin.
Sa kabila nito, hindi ba natin naisip na ang malaking posibilidad na ang layunin
natin ay maghanap lang ng pumuna sa ating kakulangan, dahilan para makalimutan
ang sama ng buhay na tinatahak o hindi naman kaya’y balingan lamang natin para
muling makita kahit saglit ang ulilang ngiti sa sarili nating mga labi… na ito ang dahilan
kung kaya sa kalauna’y magigisiing tayo o hindi kaya’y di maipikit ang mga mata dahil
ginigigiyagis na tayo ng pag-aalinlangan sa pag-ibig?
 Ang damdamin ay nagbabago. Subalit hindi dahil wala kang nararamdaman sa
isang tao ay naggahak na ang pag-ibig. Kung ang pag-ibig ay isang pakiramdam
lamang, wala na sanang bagay ang nagtatagal. Ang pag-ibig ay nagiging manhid din na
kung minsa’y nakayayamot. Ito ang agad nating nakikita kaya tayo nagpapasyang
tumigil. Pagtigil na nagiging sanhi o bunga ng ating pagkabigo.
Ang kailangan lang ay maging matiyaga para mapagtagumpayan ito sa dahilang
ay pag-ibig ay buhay. Minsa’y nagpapailanlang ang galak na dulot nito at
pagpapahinga. Minsa’y dapat din nating maramdaman ang pait na dulot nito para
makita ang tunay niyang kahalagahan.
Ang pag-ibig ay binubulungan ng matamis na alaala ng kahapon, hugutan ng
pag-asa sa bukas at dahilan para mahalin ang buhay sa gitna ng malawak na
karagatan ng kahirapan at pagkabigo - kung pagninilay-nilayan lamang ang tapat nitong
layunin at kahalagahan.
Sa makatuwid bagay kung pipiliin nating magpatuloy hanggang dulo, saka
lamang natin matatanto ang tunay nitong kariktan. Ito’y nakasalalay kung paano natin
kakathain ang kakalasan.
Maraming anyo ang buhay. Malaya tayong pumili nito. Kung anuman ang ating
piliin hangga’t naayon sa katuwiran, ang buhay na yaon ay hindi mawawalan ng
kabuluhan. Ano man ang ating piliin, maging tama o taliwas sa kabutihan man ang
bunga kung bubulaying maigi’y walang ibang mapaglalaanan ng papuri o sisi kundi ang
ating sarili. Hindi ang pag-ibig, hindi ang suliranin o ang ano pa man.
Sa kabila nito, dumating man ang kabiguan, dapat hindi natin sinasayang ang
natitirang panahon at pagkakataon para sisihin ang sarili. Huwag magpatisod sa bawat
mali sa nakaraan at tumigil ang daloy ng buhay. Isipin ang lalong mahalaga na sa huli
ay dapat nating makamit o maranasan ang bukal na ninanais ng ating puso. Hindi para
itaya ang lahat kundi para ituwid ang likong landas, isipin na wala nang mas masaklap
na kabiguan ang dala ng taong takot sumubok kaysa magkamali. Ngunit dapat din
nating maisip na ang sobrang apagkakamali ay tulad ng lapis na nauubusan din ng
pambura. Sa oras nadumating ang pagkakataong yaon, panahin na siguro para tapikin
na ang sariling balikat at ibulong ang tunay nating kamalaian, pagbulayan ang dapat
nating matutuhan. Para matukoy natin ang tunay na adhika’t hangganan.
Tandaan na ang bawat araw na inilaan ng Dios ay sadyang hinubog para sa atin
na hindi ganap o perpekto para magkaroon ng kabuluhan ang pagsikat ng bagong
umaga.
Magpakatuto sa sarili, imulat ang nagbubulag-bulagang mga mata para Makita
ang nagapapangiti sayo na tunay… maraming kadahilanan para harapin ang bukas na
sa ating nakalaan Magmahal at ipagpatuloy ang buhay kahit masaktan… humalakhak
hanggang maluha. At kapag ang buhay mo’y nagniningning bago pumanaw, ngumiti ka
sa iyong napala, ngumiti ka sa iyong napagtagumpayan. Higit sa lahat, magalak ka sa
kung ano o sino ka pagkatapos ng lahat na may gabay at tulong ng Dios sa buhay mo
na puno ng makabuluhang paglalakabay at pagsubok.

WAKAS
 PAKSANG DIWA: HIMIG DIWA NG PAG-IBIG

Waring rosas na mahalimuyak sa hardin ng diwa ang tanging natatanaw noon

sa dula ng pag-ibig na aking pinagbibidahan. Paniniwala na di mauubos ang bangong
nagmumula sa bulaklak na yaon. Ngunit di naglao’t dumating ang araw ito’y nangatuyot
at agad naglaho ang taglay na samyo at ganda. Ang mga labi’y ulilang lupa ang bukod
tanging nagmana. Samyo at gandang inukit sa ulap subalit nahawi ng hangin. Binura ng
alon matapos iguhit ng buhangin.
“Di na ako iibig” salitang naglalahad ng patapos ang laging bulalas ng puso at
isip na kulang na lamang ay ipako ang paninindigang yaon matapos makawala sa
tanikala ng bawat pagkamali. Pagkakamali na nagpausbong ng masamang hibla ng
nakaraan. Puno ng ngiti at suyuang pakunwari at kumukupas din sa huli na ngayo’y
patak ng luha na lang na nagsisislbing pagkakakilanlan at saksi.
Subalit sa hindi inaasahang pagkakataon o maari ring maling pagkakataon
sapagkat dala pa rin ang lamat ng nakaraan habang iwinawagayway ang ang mga
kamay. Sindilim ng gabing walang kahit kislap ng kumpas na bituin ang mundo nang
panahong yaon. Mistulang tumigil ang pagpatak ng ulan. Unti-unting lumitaw ang
balangaw at pagsilip ng sinag ng ginituang araw sa aking mukha ang dumantal nang
nasilayan siya. Animo’y kumalas sa kamay ang paninindigang nauna at nalibing sa
hukay. Pumanaw matapos ang puso’y saglit na malingat at di na naman nailagan ang
palaso ng bulag at asintadong kupido.
Nakaramdam ako muli ng tapang - tapang na susubukan ang dati ng nagdulot
ng kabiguan at ugat ng suyuang wala na nanamang saysay sapagkat panandalian lang.
Napawi ang takot na nabihag muli ng mapag-imbot na pag-ibig. Takot na baka
tulad lang siya ng mga nagdaan na sa paglipas ng ilang kislap ay lilipas din ang
nararamdaman. Mamulat ang sarili na hindi siya ang tunay na laman at ninanais ng
puso’t buhay. Dumating sa puntong kumupas din ang ningning ng pag-ibig na nakikita.
Sa di maipaliwanag na salik, tanging bugso ng damdamin ang dumidikta sa isip,
nag-uudyok sa mahina kong katawan. Pakiramdam ko sa sandaling yaon na sa lahat
ng kasalanan kung kasalanan-kung kasalanan ang mahumaling sa kanya, ito na
marahil ang pagkabihag o pagkabilanggong daing na kabayaran ng yaring pusong
nagkasala.
Sa piling niya, ni hindi ko nararanasang mag-alinlangan, kahit nag-aalala sa
magkaiba naming nakaraan.
Wala akong ibang nais kundi mapangiti siya na tunay at matanaw ang ganda na
bukas habang kapiling ang isa’t isa. Yaong kahit pa gaano kagulo ang nakagisnang
entablado ng buhay, ang sarap isipin na siya pa rin ang nais makapiling - na di pinipili
ang sarap at init na anyaya sa piling ng iba kahit pa may tampuhan sa pagitan naming
dalawa.
Aninag ko noong una ang madilim na kahapon sa kanyang maamong mukha
,maging sa mga ngumingiting mata’y may nakakubling alaala na nagsisilbing bukal
para pumatak ang malaperlas niyang mga luha. Habang nakakubli sa aking mga bisig
ang kanyang katawang aba, dama ko ang bigat na pasang hango sa hibla ng
masalimuot niyang nakaraan. Simbuyo ng damdaming umiibig sa kamatayan at
kamuhian ang maulap at madilim na mundong nilalakbayan. Hindi ko kailanman siya
kinaawaan manapa’y nagpapakatatag. Batid ko na sa pagtuyo mga pumatak na luha’y
kasabay na mababaon ang bawat tigib at paglinaw ng kanyang mga mata para
matanaw ang tunay niyang adhika -Kung bakit siya nilikha.
Pinapangarap na pagkapunas ko sa kanyang tumatagistis na mga luha.
Pagtingin sa salamin ay nasilayan niya ang mukha na aking nakikita sa tuwing tinititigan
siya. Nais kong makita niya ang mga mata na nagniningning sa tuwina na may pag-ibig,
dunong at pilyang kaisipan. Ngiti na nakahahawa’t nakahahalina, mga ilang halakhak
na umaalingawngaw. Nais kong masilayan niya ang isang nilalang ng Diyos na walang
katumbas na panahon ang makatatapat para ipabatid kung gaano ko siya kamahal.
Hindi lang dahil sa mga malalaking bagay – tulad ng kanyang dangal, ng kanyang
katapatan, at naiibang kakanyahan. Hindi lang dahil sa maliliit na bagay – tulad ng mga
nahahalinang haplos, yakap, at halik maging ang paraan para pangitiin ang iba kundi
dahil sa mga salik na bumubuo sa kanya at hindi ang kakulangan, mga dahilan para
madali siyang mahalin at magkaroon ng kahanga-hangang buhay habang kapiling
namin ang isa’t isa.
True may come more than in a lifetime-ang paksang-diwa ng buhay -pag-ibig sa
tuwing dumadaloy sa buong katawan ang kuryenteng nagpapahiwatig na ako’y buhay
‘pag siya’y nakadaupang-palad. Katawan na dati’t wika nila’y pag-ihi nalang ang dahilan
kung bakit kinikilig.
Tinatanong ko ang sarili habang pinagmamasdan ang buwan, maging sa mga
tala na wari ay nagtatagisan ng angking ningning sa kanya-kanyang lunan kung saan
sila hinasik sa malawak na kalangitan – pa’no nalaman ng Diyos na siya ang aking
hinihiling, gayong sa mga madalang at ligaw na bulalakaw ko ito ibinubulong?
Binigyang katuparan ito upang punan ang puwang na siya lang ang kabagang. Nilalang
na ang tanging nais ay samahan ako ng walang pagkasawa, kawangis ang prinsipyo at
paniniwala. Nakikinig sa aking mga kuwento at biro na gasgas na, at wala na, wala
pang saysay at kuwenta – minsa’y pinagtatalunan pa. Yaong nariyan hindi para hatulan
at tiisin manapa’y itutupi ang manggas ng damit. Sisikaping iabot ang tulong at kalinga
sa pamamagitan ng bukas na palad.
Napakapalad ko, manapa’y napakapalad ko!
Wala man akong haka kung bakit. Pangarap ko’y natupad. Yaman na dalisay at’
di yaman na ninais ng mga gahaman. Yaman na dala’y pag-ibig ang nagpapaningning
na panghabang-buhay. Habambuhay na binubuo ng bawat sandali na kami ang may
katha habang kaakibat ang isa-isa.
Kahit dumating man ang oras na kami’y magkalayo’y patuloy pa ring ngingiti sa
ilalim ng langit dahil alam ko na sa bawat haplos ng nakapanghahalukipkip na hangin
ay yakap ang katapat na nagmumula sa mga sabik na pagsinta. Dadamhin at
pakikinggan ang bulong ng hangin kahit pa ang katawa’y bakal na manhid na nasa
lamig at naghahari sa pangungulila. Bakal na naghihintay na yakapin ng apoy na
pinapaningas ng nag-aalab niyang paggiliw o kahit dampi man lamang ng labi na
nagpapahiwatig ng sampu ng kanyang pag-ibig. Yaong pakiramdam na walang halaga
ang magagandang panaginip sa bawat galak na dulot ng paggising na nasisilaya’y
bukal at bago niyang ngiti at yaring bati ng halik.
Magpagayunman, sa bawat kong pagbubulay-bulay’ di ko na kailangang
humiling kundi Salamat ang ilalakip sa panalangin.

WAKAS
 PAGKAKAIBA-IBA

Singluma ng matandang sibilisasyon ang edad ng relihiyon. Ito ay

makapangyarihan at isa sa pinakasensitibong salik sa buhay ng isang tao. Ang
pinakapayak na depinisyon nito ay napakalawak ng paliwanag kung makaaapekto sa
buhay ng isang mananampalataya. Kahit maging ang mga paliwanag ng ilang nag-aaral
nito - dahil sa angkin na kasalimuotan - nananatili itong hiwaga o kalituhan sa isipan ng
marami (anumang paraan ang gawin para lang mabuksan ang kahiwagaan nito).
Maniwala man kayo o hindi.
Ang relihiyon ay hindi lamang nagpapakita sa paniniwala ng isang tao. Ito rin ang
salamin sa kinagawian niyang buhay. Maaari ring ito ang dahilan ng pagtatangka ng
isang tao na makuha ang posibleng pinakamataas na antas ng kabutihan at maiakma
ang buhay sa pinakamalakas at pinakamabuting kapangyarihan sa buong kalawakan -
ang pinakadiwa ng Dios.
Kahit pa anong pilit ng isang tao ng mabuhay ng naaayon sa kanyang religious
standards o pamantayang panrelihiyon, possible pa rin sakanya ang bumuo ng sariling
paniniwala. Gayunpaman,mahihirapn siyang buuin ito at turuan ang sarili nang walang
tulong ng iba.
Karamihan sa mga relihiyon ay nabuong sistema ng mga paniniwala batay sa
mga tradisyon at pagtuturo ng isang tao o pangkat o maaaring namana sa naunang
henerasyon.
Ang bawat relihiyon ay may kasamang ethics o code of conduct (kung hindi ako
nagkakamali). Subalit ang relihiyon ay higit pa sa ethics. Ang ethics o kamorolan ay
sumasaklaw sa kung paano ka makitungo sa iyong kapwa. Ang relihiyon naman :
paano natin maiuugnay ang ating sarili sa pinakamakapangyarihan sa lahat ?
Napuno ako ng mga paniniwala mula sa mga kinaaniban ko, mula’t sapul sa
aking pagkabata hanggang sa simula akong mag-aral. Sa aking kamusmusan,
natutuhan ko kung paano ang maging mabuting tagasunod subalit sa huli, nakita ko pa
rin ang aking sarili na may dalang katanungan ukol dito.
Oo,inaamin ko, nasubukan kong maging alagad at tagapanguna sa ilang gawain
at tungkulin sa mga napasukan ko ng relihiyon. Natamnan ang aking buhay na mga
kung paano Siya papurihan at bigyan ng pinakamataas na parangal : sa pagsunod at
pagtulad sa mga mabubuting gawa ng mga mabubuting tao, pagbibigay tulong o
serbisyo sa mga taong nangangailangan at marami pang iba.
Sa kolehiyo,napagtanto ko na ang relihiyon pala ay gunagawa ng kalituhan sa
bawat indibidwal. Ito rin ang isa sa pinagtatalunan ng marami - kung hindi man lahat.
Hindi lang sa klase kundi saan man sulok ng lipunan.
Nakakapagod din.
Minsan kailangan mo nang tanungin ang sarili kung hanggang saan ang
pagkakakilala mo sa relihiyon na iyong kinabibilangan. Sarili mong relihiyon ang
tinutukoy ko. Ang mga Doktrina sa loob nito ay maaaring kabisado mo na kung
ipagmamalabis.
Sa kabila nito, tayo mismo, natatawang isipin na sa dami ng nalalaman sa
relihiyong kinabibilangan ay may mga katanungan pa rin tayo. Ano pa kaya yaong mga
manunuligsa at mang-uusig?
 Sa simula pa lang ay nakikita na ang kamangmangan nila sa tumutuligsang
paniniwala o relihiyon.
Gayunpaman, pilit pa rin na bumubuo ng bagong karunungan - karunungan na
nagmula sa kakapirangot na butil ng kataga laban sa iba. Pilit na ipinupukol sa di-
kapanampalataya.
Bakit kaya hindi nila subukang pumasok at maging panauhin. Makinig sa
kabuuan nito. Ituon ang diwa. Baka sakaling mabuksan ang makikitid ngunit sarado
nilang isipan. Nang hindi lang pilit pinagbubunga ang natutuyot nitong punla ng kataga.
Punla ng kataga na wala ng ugat na nakabaon sa tigang nilang isipan!
Wala akong balak na baguhin o pilitin ang iba para lang kampihan ako.
Nagtataka lang ako kung bakit may ilan na naglalaan ng panahon para lang guluhin o
baluktutin ang paniniwala ng iba.
Pero sa ngayon, ikinalulugod kong natututo at nakatutuklas ng ibang bagay
tungkol dito. Sa prosesong ito, baka makabuo pa ako ng bagong pananaw. Malay
natin,baka maging katulad mo rin ako.

WAKAS
 Pagbubulay-bulay

Nakalilikha ng kasaysayan ang nakaraan,palaisipan ang kasalukuyan at di tiyak

ang kinabukasan. Ang bawat sandali ay magulo. Lahat tayo ay pinaliligiran ng mga
problema, bagabag at takot.
Walang permanente dito sa mundo maliban sa pagbabago. Pinamamahalaan
tayo ng di katiyakang salik at bukas ay nakagugulat. At kung sinuman ang maaaring
makahula sa kung ano ang mismong susunod na mangyayari, babayaran ko siya kahit
pa katumbas ng aking buhay.
Sumagi ba sa iyong isipan ang isang lalaking humihingi ng limos sa lansangan,
may marupok na katauhan at marumi? Ang isang biktima ng pagkagahasa? Isang
nahatulang mamamatay? Ang isang isang pasyente na ang sakit ay kanser habang
hinintay ang oras ng kamatayan? Hindi ako nagmamalabis. Kailangan nating tanggapin
ang mapait na katotohanan ng buhay para mabigyang halaga ito.
Malimit kong tanungin ang tunay na layunin ng buhay sa kabila ng lahat ng
pasakit, ng mga hirap na nararanasan ko, maging ng mga luha na pumapatak mula sa
aking mga mata. Dahil dito, nais ko ng tapusin ang aking buhay, wakasan at ng mawala
na dito.
Kinaiingatan ko ang mga sanggol, kahit na bagaman musmos at madaling
unawain,wala silang alam kundi ang baso ng gatas.
Kinaaawaan ko ang aking sarili sa mga di ko kayang gawin.Madalas akong mag-
alilangansa mga hakbang na na alam kong dapat.Sa iba,malimit din akong
ipagatanggol ng aking mga kaibigan at pamilya.Hindi rin ako lubusang makatayo sa
sariling paa dahil kailangan ko din sumalig sa mga batas ng taona nakatakda kong
sundin. Parang sa aki’y walng gusto,parang nga,subalit napaunlad ko anga aking
“maturity”sa pamamagitan ng aking kamangmangan.
Kadalasan, itinataguyod ko ang aking responsibilidad para makalugod sa mata
ng iba.
Tangi ‘run, kailangan ko rin maging maingat sa aking mga kilos.
Parang mga bombang bumagsak ang mga problema na siyang nagdudulot ng
ingay sa aking buhay. Sumuko ang lagi kong napipili subalit pilit na kumakapit sa aking
pananampalataya. Nadurog ang aking puso ng pagtataksil, sama ng loob at paghatol.
Di pagkakontento kung sino ako ang tangi kong nakikita na dahilan para magpatuloy. Di
ko kailanman hinayaan ang mga galamay ng pagkagiba na ibagsak ako. Alam ko na
nariyan ang Dios na nananatili.
Dahil sa Kanya hindi ko naisip na kulang ako.

WAKAS
 NATUTO BA AKO?

Humigit kumulang isang taon at tatlong mahaba-habang bakasyon puwera student-

declared Holiday, 10-11 na buwan, humigit kumulang 200 na araw , 104x na absent , 52 na
escape , 8 asignatura na may iba’t-ibang guro, prinsipyo at disiplina, 7x beses na gumawa ng
sariling excuse letter at 6x na na-itlog sa chicken na exam.

Anak ng Chicken Curry!

Naranasan ang ma-late , hindi mag-pass ng project,nagpakopya (pero mas maraming

nakopya), 3x manlibre at 9x magpalibre, magka”crush”, mainlove and the same time
masaktan.. (oo aaminin ko, nauntog ako habang nakatingin kay crush) mapagalitan, at marami
pang iba.

Ang tanong “ Natuto ba ako ? ”.

Malamang. Natutunan ko sa Science na ang buhay ay weather, weather lang. Nag-eevolve

din pala ang teacher ‘pag galit. Natutunan ko rin na may mga guro na ‘di mabiro o kaya naman
araw-araw may dalaw. Kaso mas gugustuhin mong gano’n na lang siya kundi mas maraming
mamamatay na estudyante - Kikidlat kasi at magkakadelubyo ‘pag ngumiti siya.

Namamana ba ang pagkabaog? Hmmmppp..

Sa Math, natutuhan ko na ang buhay ay hindi laging perfect straight, perfect square, o
perfect angle. Sa buhay ay mayroon din pala’ng curves na ‘pag nadapa ka malaki ang pag-
asang tatawanan ka muna bago ka tulungan.

Natutunan ko sa Araling Panlipunan na ang teacher ay ‘di dapat galitin at baka mag-
Historical, ‘yun bang ipapaalala lahat ng kasalanan at pagkukulang mo.

P.S. Histerical pala ‘yun.

Sa MAPEH natutuhan ko na ang buhay ay di lang puro laro. Minsan kailangan mo ring
sayawan ang buhay nang makaayon sa tugtog nito. Mapa- sintunado man ang kanta o
parehong kaliwa ang iyong paa.

Sa Filipino at English, natutuHan ko na ang buhay ay parang sanaysay at multiple

choices, kailangan mong mamili ng tamang kuwento na maisusulat araw-araw para naman
magkakuwenta ka!

Isa pa , natutunan ko rin na ang translation ng photographer ay maniniyot.

Natutuhan ko rin na kung ang Filipino ay nakakatuyo ng utak, ang English naman...ang
nakakapagpatulo ng pulang sipon sa ilong.

T.L.E.? Ito ay isa sa mga paborito kong subject. Parang recess. Pagkakataon mo para
malasahan ang lahat. Maasim, matamis, mapait, mapakla, nakaka-umay, nakakasuka, sunog,
hilaw, malata, o over cooked. Mga sangkap ng buhay na sa ayaw mo’t sa gusto, kailangan
mong namnamin para ma-enjoy ito.

At sa Values, natutunan ko na kailangan kong PAHALAGAHAN ang mga IMPORTANTE.

Ikaw. . . Ano nang natutuhan mo?

WAKAS
 Ano’ng Minana Mo?
Renato Molina

Masarap makihalubilo sa mga lolo at lola natin.

Hindi lang dahil nakapakikinig ka ng kanilang pangaral kundi kasama na ang mga
lambing mong lagi na lang napagbibigyan kahit mali sa mata ng mga magulang mo.
Halos uma-umaga, napapanganga ako sa mga walang kamatayang kuwento ng
aking lola at nang kanyang kaututang dila naming kapitbahay. Pinagsasaluhan ang
malamig na inangit at aroma ng kapeng gawa sa binusang bigas.
Kawing-kawing ang kanilang paksa. May isang araw ngang nakapokus sa
personal na buhay-mga karanasan noong kapanahunan, kalagayan ng mga apo, ugali
ng manugang, regalo ng mga anak sa kanila tuwing may okasyon tulad ng kanilang
arawan, Mother’s day, Pasko, New Year, mga hindi na makain dahil nabibilang na
lamang sa daliri ang mga ngipin, pati na rin sakit sa kasukasuhan.
May mga pagkakataon namang malilihis sa mga pamahiin at mga kasabihan ang
kanilang paksa. Pero napahihinto ako sa pag-ihip ng aking hawak na kape habang
nakikinig sa kanila kapag naririnig ko ang mga null hypothesis ng pinagmulan ng
kanilang iba pang nararamdaman tulad ng highblood daw na dahilan kaya di
masyadong kumain ng mamantika si Inang (tawag ko sa lola) ay minana niya sa
kanyang lolo - na dahilan din ng ikinamatay ng lolo namin sa tuhod. Nabaling naman
ang aking tingin sa isa pang matanda nang ibunyag ang kanyang na asthma na
ipinamana umano sa kanya ng nanay niya at sa kanyang tatay naman galing ang
diabetes. Dugtong pa niya, natatakot siya na baka ang cancer na dahilan ng
pagkabiyuda niya ay manahin ng isa ng kanyang mga anak o apo.
Nakisasaw na ako sa usapan. Medyo kawalang-galang namang kontrahin sila
kaya nagtaas na lang ako ng kamay para magtanong.
“Kanino ho kaya minana ni Tiyong Berto ang pagkabaog niya?”
Sumagot sila pero di ko na masyadong inintindi ang kanilang sinabi dahil
nakapokus na ang aking mata sa La Casa sa gilid ng sala na taguan ni inang ng
kanyang mga gamit.
Napapaisip.
Nagtatanong.
Totoo kayang namamana ang sakit? Kailan nila ibinigay?
May Last Will and Testament kaya ang kanilang napagmanahan na nagsasabing:
Itong aking bahay ay ipinagkakatiwala ko kay Juan, samantalang ang
bakanteng lote na may sukat na 120 metro quadrado ay paghahatian nina
Tina, Inyang at Bartolo. Ang mga sakit kong asthma, sinositis, highblood,
halitosis at Lukemia ay iiwan ko sa pangangalaga ni Basya, siya na ang
bahalang magpamudmod sa kanyang mga anak at mga apo.
Gusto ko sanang magkaroon ng kopya o kahit mabasa man lang para may
panghawakan ako kung sakaling may kumamkam ng aking minana kay Amang ( tawag
ko sa aking lolo) na sakit sa puso.
WAKAS