Professional Documents
Culture Documents
ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
1. Цел на стечајната постапка е: - колективно намирување на доверителите на стечајниот
ДОЛЖНИК. (чл.3 ЗС)
2. Стечајна постапка се спроведува над имот на должникот:
- правно лице И должник ПОЕДИНЕЦ КОЈ ИМАЛ регистрирана дејност.
- ****Стечајна постапка може да се спроведе и над имот на стопанска интересовна заедница,
над имот на умрено лице и над заедничкиот имот на брачните другари (чл.4 ЗС)
3. Дали може да се спроведе стечајна постапка над имотот на Република Македонија?
- НЕ МОЖЕ -ТОЛКУ- (чл.4 ЗС)
4. Дали може да се спроведе стечајна постапка над имот на фонд за пензиско и инвалидско
осигурување, фонд за здравствено осигурување и над имот на фондови што се финансираат од
Буџетот на Република Македонија?
- НЕ МОЖЕ, АКО тие со закон се изземени од стечајната постапка (чл.4 ЗС)
5. Дали може да се спроведе стечајна постапка над имот на умрено лице?
- МОЖЕ ако умреното лице ИМА имот (чл.4 ЗС)
6. Стечај или реорганизација над стечајниот должник се спроведува:
- Кога должникот е неспособен за плаќање, ОДНОСНО му претстои идна неспособност за
плаќање на обврските ( чл.5 ЗС)
7. Ќе се смета дека должникот е неспособен за плаќање ако:
- Во период од 45 дена ОД КОЈА БИЛО негова сметка, кај КОЈ БИЛО носител на платниот
промет, не е исплатен износот што требало да биде исплатен врз основа на важечките
основи за плаќање. (чл.5 ЗС)
8. Идна неспособност за плаќање постои ако:
- должникот НАПРАВИ ВЕРОЈАТНО дека своите постоечки парични обврски нема да може да
ги исполни ПО нивното пристигнување.
- -КЛУЧЕН ЗБОР Е „ПО“- (чл.5 ЗС)
9. Стечајниот управник го именува: - стечајниот судија, СО РЕШЕНИЕ ЗА ОТВОРАЊЕ НА
СТЕЧАЈНА ПОСТАПКА. (чл.19 ЗС)
10. Како се врши изборот на стечаен управник кој ќе биде именуван во стечајната постапка:
- САМО според методата на електронско избирање ОД ЛИСТАТА на стечајни управници (чл.31
ЗС)
11. Кога должникот поднесува предлог за поведување на стечајна постапка, стечајниот судија
именува стечаен управник за период:
- само ДО ПРВОТО извештајно собрание на доверители…….КЛУЧЕН ЗБОР „ДО“- (чл.31 ЗС)
12. Стечајниот управник има овластување:
- да го застапува и претставува должникот САМО ЗА ОНИЕ РАБОТИ кои се однесуваат на
стечајната постапка и стечајната маса.(чл.33 ЗС)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
13. Ако правното лице - должникот продолжува да работи во текот на стечајната постапка,
работењето го води: - САМО стечајниот управник (чл.33 ЗС)
1
15. Стечајниот управник може да биде разрешен врз основа:
- на одлука од стечајниот судија, по службена должност ИЛИ ПО ПРЕДЛОГ на стечајниот
управник, на одборот на доверители, на собранието на доверители и на секој
доверител…..СИТЕ... (чл.36 ЗС)
18. Против решението со кое се одбива предлогот за разрешување на стечаен управник, право на
жалба има: - подносителот на предлогот за разрешување! (чл.36 ст.6 ЗС)
19. Одборот на доверители е орган на доверителите кој во стечајната постапка се основа заради:
- Орган на доверителите кој се основа заради заштита на интересите на ДОВЕРИТЕЛИТЕ.
2
21. Предлог за именување на членови на одбор на доверители до стечајниот судија поднесува:
- стечајниот управник (чл.39 ЗС)
22. Стечајниот управник поднесува предлог за именување на членови на одбор на доверители, до
стечајниот судија:
- во рок од 3 дена ПО ИСТЕКОТ на рокот за пријавување на побарувањата на доверителите
(чл.39 ЗС)
23. Врз основа на предлогот на стечајниот управник за именување на членови на одбор на
доверители, стечајниот судија:
- во рок од 3 дена ОД ДЕНОТ НА ПОДНЕСУВАЊЕ на предлогот носи РЕШЕНИЕ со кое го
основа одборот на доверители со тоа што го определува бројот и ги именува членовите на
одборот на доверители (чл.39 ЗС)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
24. Бројот на членови на одборот на доверители, кој го именува стечајниот судија:
- МОРА да биде непарен и не може да биде помал од 3 ниту поголем од 5. (чл.39 ЗС)
25. Именуваниот, односно избраниот член на одборот на доверители може да биде разрешен:
- во ТЕКОТ НА ЦЕЛАТА стечајна постапка (чл.41 ЗС)
- ***на предлог на секој доверител, собранието на доверители и одборот на доверители (чл.41
ЗС)
26. Стечајниот судија ги свикува без предлог:
- првото собрание и последното завршно собрание на доверители. (чл.45 ЗС)
27. Право на учество на собранието на доверители имаат:
- сите стечајни доверители, доверителите со право на одвоено намирување, стечајниот
управник И должникот
- СИТЕ СЕ НА СЕДНИЦА!!! (чл.45 ЗС)
28. Собранијата на доверители (освен првото и последното собрание на доверители) ги свикува
стечајниот судија:
- по предлог на стечајниот управник, одборот на доверители и еден или повеќе стечајни
доверители ако збирот на нивните побарувања надминува 1/ 5 од износот на
побарувањата на сите стечајни доверители. (чл.46 ЗС)
29. Ако по поднесен предлог, стечајниот судија не го свика собранието на доверители во рок од 30
дена по поднесување на предлогот, собранието може да го свика:
- според одлука на одборот на доверители, ПРЕТСЕДАТЕЛОТ НА ОДБОРОТ на доверители.
(чл.46 ЗС)
30. Одлуките на собранието на доверители се донесуваат: - со МНОЗИНСТВО ОД УТВРДЕНИ
ПОБАРУВАЊА, претставени од присутните доверители. (чл.47 ЗС)
33. Ако предлагачот го повлече предлогот за отворање на стечајна постапка: - Стечајниот судија ќе
ја ЗАПРЕ постапката. (чл.52 ЗС)
3
34. Врз основа на предлогот за отворање на стечајна постапка стечајниот судија испитува: - дали
истиот е УРЕДЕН И ДАЛИ предлагачот ги доставил СИТЕ ПОТРЕБНИ ДОКАЗИ.(чл.53 ЗС)
35. Ако судот утврди дека предлогот за отворање на стечајна постапка е неуреден и нецелосен,
стечајниот судија:
- ЌЕ ГО ВРАТИ предлогот на предлагачот да го уреди, во рок кој не може да биде подолг од
8 дена, А АКО во оставениот рок предлагачот не го уреди предлогот ќе донесе РЕШЕНИЕ со
кое се отфрла предлогот. (чл.53 ЗС)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
37. Ако предлогот за отворање на стечајна постапка е уреден и кон него се поднесени сите потребни
докази, стечајниот судија: - донесува РЕШЕНИЕ за определување НА АВАНС на трошоци за
претходната постапкa. (чл.53 ЗС)
38. Со решението за поведување на претходна постапка, стечајниот судија:
- ЌЕ ЗАКАЖЕ РОЧИШТЕ ЗА ИСПИТУВАЊЕ на услови за отворање на стечајната постапка,
најдоцна во рок од 30 дена од денот на донесувањето на решението за поведување на
претходна постапка (чл.54 ЗС)
39. На рочиштето за испитување-расправање на условите за отворање на стечајна постапка,
стечајниот судија испитува:
- дали должникот е НЕСПОСОБЕН за плаќање И ДАЛИ ИМА ИМОТ над кој може да се отвори
и да се спроведе стечајна постапка. (чл.64 ЗС)
40. По одржаното рочиште за расправање на условите за отворање на стечајна постапка, стечајниот
судија носи:
- РЕШЕНИЕ со кое се УСВОЈУВА ИЛИ СЕ ОДБИВА предлогот за отворање на стечајна
постапка (чл.66)
41. Во случај кога должникот има имот кој не е доволен за намирување на трошоците на стечајната
постапка, стечајниот судија носи:
- САМО РЕШЕНИЕ за спроведување на постапка за впаричување на имотот (чл.68 ЗС)
42. Отворената стечајна постапка не се спроведува доколку:
- по спроведената претходна постапка, привремениот управник утврди дека СЕ ИСПОЛНЕТИ
условите за отворање на стечајна постапка НО ИСТАТА НЕ МОЖЕ да се спроведе, бидејќи
должникот нема имот или имотот што го има е со незначителна вредност и е недоволен и за
намирување на трошоците на постапката. (чл.68 ЗС)
43. Стечајната маса го опфаќа:
- целокупниот имот на должникот НА ДЕНОТ НА ОТВОРАЊЕТО на стечајната постапка, КАКО
и имотот што тој ќе го стекне во текот на стечајната постапка. (чл.74 ЗС)
4
47. Пријавата на побарувања на доверителот е уредна, ако во неа е назначено:
- ПРАВНАТА ОСНОВА, ИЗНОСОТ на побарувањето, назив, односно името на
доверителот,седиштето, единствен матичен број на субјектот на уписот (ЕМБС),единствен
даночен број, назив на носителот на платен промет кај кој доверителот има сметка и број на
сметка, а за физички лица адресата и ЕМБГ......-НАЈДОЛГА ОПЦИЈА- (чл.87 ЗС)
48. Неуредната пријава, која доверителот не ја уредил во оставениот рок од стечајниот управник, по
предлог на стечајниот управник стечајниот судија:
- ќе ја ОТФРЛИ СО РЕШЕНИЕ... како неуредна (чл.88 ЗС)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
49. По повод навремените и уредни пријави на побарувања од доверителите, стечајниот управник
составува: - посебна табела (шема) на утврдени и оспорени побарувања. (чл.89 ЗС)
50. Во табелата (шемата) на утврдени и оспорени побарувања стечајниот управник:
- ја утврдува основаноста, обемот и исплатниот ред на секое од пријавените побарувања
(чл.89 ЗС)
51. Стечајниот управник е должен да изврши лична достава на табелата (шемата):
- до сите доверители чии побарувања СЕ ОСПОРЕНИ. (чл.89 ЗС)
52. Доверителите чии побарувања се оспорени во табелата (шемата) на стечајниот управник имаат
право:
- Да поднесат ПРИГОВОР во рок од 8 дена ПО ПРИЕМОТ на табелата.......по приемот на
посебната табела, односно од денот кога табелата е депонирана во стечајното досие (чл.89
ЗС)
53. На испитното рочиште стечајниот управник се произнесува:
- Стечајниот управник СЕ ПРОИЗНЕСУВА ПО ПРИГОВОРИТЕ на начин што наведува кои ги
прифаќа, а кои не ги прифаќа, СО НАВЕДУВАЊЕ на причините. (чл.89 ЗС)
54. Во рок од 3 дена по заклучувањето на испитното рочиште, стечајниот судија:
- ДОНЕСУВА РЕШЕНИЕ во кое се наведуваат 1.доверителите на кои им е утврдено
побарувањето и во кој износ, и 2. доверителите на кои им е оспорено побарувањето и во кој
износ (чл.89 ЗС)
55. Во рок од 8 дена по приемот на решението на стечајниот судија за утврдени и оспорени
побарувања, право да поведе парница има:
- секој доверител чие побарување Е ОСПОРЕНО. (чл.91 ЗС)
***ЗА БИЛО КОЕ РЕШЕНИЕ ИМА ПРАВО НА ЖАЛБА ДО АПЕЛАЦИОНЕН СУД......АМА ЗА
ОВА РЕШЕНИЕ СЕ ОДИ НА ПАРНИЦА!
56. Ако на денот на отворање на стечајната постапка веќе се води парница за побарување пријавено
во стечајната постапка, а стечајниот управник го оспорил побарувањето, во тој случај доверителот:
- е должен да достави ПРЕДЛОГ ЗА ПРОДОЛЖУВАЊЕ на парницата која веќе се води.
(чл.92 ЗС)
57. Во споровите кои ќе настанат во врска со утврдување на оспорените побарувања, како и за
побивање на правни дејствија во стечајната постапка, суди:
- стечајниот судија кој ја ОТВОРИЛ стечајната постапка како судија поединец ИЛИ КАКО
ПРЕТСЕДАТЕЛ НА СОВЕТ. (чл.93-а ЗС)
58. Стечаен доверител е:
- СЕКОЕ ФИЗИЧКО ИЛИ ПРАВНО ЛИЦЕ кое по било кој основ има побарување спрема
стечајниот должник, а кое настанало ПРЕД ОТПОЧНУВАЊЕ на стечајната постапка.-
ОТПОЧНУВАЊЕ- (чл.2 ЗС)
5
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
59. Побарувањата на стечајните доверители се категоризираат:
- во повисоки и пониски исплатни редови. (чл.116 ЗС)
6
70. Договор за организирање на патување – ПОИМ:
- Со договорот за организирање на патување се обврзува ОРГАНИЗАТОР НА ПАТУВАЊЕ да
му прибави на патникот ЗБИР НА УСЛУГИ кои се состојат од превоз, престој И ДРУГИ
УСЛУГИ што се врзани со нив, а патникот се обврзува на организаторот да му плати една
вкупна цена (чл.915 ЗОО)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
71. Договор за ангажирање на угостителски капацитети (договор за алотман) - обврски на
угостителот како договорна страна
- со договорот за алотман угостителот се обврзува во текот на определено време да и става
на располагање НА ТУРИСТИЧКАТА АГЕНЦИЈА определен број на легла во определен
објект, И да им даде угостителски услуги на лицата што ќе ги упати АГЕНЦИЈAТА И да и
плати определена ПРОВИЗИЈА -КЛУЧНО- (чл.950 ЗОО)
72. Договор за осигурување – ПОИМ:
- ДОГОВАРАЧОТ НА ОСИГУРУВАЊЕТО се обврзува, врз начелата на заемност и
солидарност, ДА ЗДРУЖИ ОПРЕДЕЛЕН ИЗНОС во друштвото за осигурување, односно во
друштвото за ризици (осигурувач), а друштвото се обврзува ако дојде до настан кој
претставува осигурен случај да му го исплати на осигуреникот ИЛИ на некое трето лице
надоместот, односно договорената сума ИЛИ да направи нешто друго .(чл.953 ЗОО)
73. Осигурувачот во договор за осигурување има обврска:
- Договарачот на осигурувањето е должен при склучувањето на договорот да му ги пријави на
осигурувачот сите околности што се од значење за оцена на ризикот, а што му се познати или
не можеле да му останат непознати (чл.963 ЗОО)
- осигурувачот може да бара поништување на договорот ако договарачот на осигурувањето
намерно направил неточна пријава или намерно премолчил некоја околност од таква природа
што осигурувачот не би склучил договор ако знаел за вистинската состојба на работите
(чл.964 ЗОО)
- Ако договарачот на осигурувањето направил неточна пријава, или пропуштил да го даде
должното известување, а тоа не го сторил намерно, осигурувачот може, по свој избор, во рок
од еден месец од дознавањето за неточноста или нецелосноста на пријавата, да изјави дека
го раскинува договорот или да предложи зголемување на премијата сразмерно со поголемиот
ризик (чл.965 ЗОО)
- Осигурувачот, кому во моментот на склучувањето на договорот му биле познати или не
можеле да му останат непознати околностите што се од значење за оцена на ризикот, а кои
договарачот на осигурувањето неточно ги пријавил или ги премолчил, не може да се повикува
на неточноста на пријавата или на премолчувањето (чл.967 ЗОО)
- Кога ќе настане осигурен случај, осигурувачот е должен да го исплати надоместот или
сумата определена со договорот во договорениот рок КОЈ НЕ МОЖЕ ДА БИДЕ ПОДОЛГ
од 14 дена, сметајќи од кога осигурувачот добил известување дека настанал
осигурениот случај (чл.975 ЗОО)
- Ако договарачот на осигурувањето, осигуреникот или корисникот предизвикал осигурен случај
намерно или со измама, осигурувачот не е обврзан на никакви давања, а спротивната
договорна одредба нема правно дејство (чл.976 ЗОО)
- Против барањето на донесувачот на полисата, како и барањето на некое друго лице кое се
повикува на неа, осигурувачот може да ги истакне сите приговори што ги има во врска со
договорот спрема лицето со кое го склучил договорот за осигурување (чл.977 ЗОО)
7
74. Осигуреникот во договор за осигурување има обврска:
- Договарачот на осигурувањето е должен да ја плати премијата на осигурувањето, но
осигурувачот е должен да ја прими исплатата на премијата од секое лице кое има
правен интерес таа да биде платена (чл.968 ЗОО)
- Договарачот на осигурувањето е должен кога е во прашање осигурување на имот да го
извести осигурувачот за секоја промена на околностите која може да биде од значење за
оцена на ризикот, а кога е во прашање осигурување на лица, тогаш само ако ризикот е
зголемен поради тоа што осигуреното лице ја променило професијата (чл.970 ЗОО)
- Во случај кога по склучувањето на договорот за осигурување настанало намалување на
ризикот, договарачот на осигурувањето има право да бара соодветно намалување на
премијата, сметајќи од денот кога за намалувањето го известил осигурувачот (чл.972 ЗОО)
- Осигуреникот е должен, освен во случај на осигурување на живот, да го извести
осигурувачот за настапувањето на осигурениот случај НАЈДОЦНА ВО РОК ОД 3 ДЕНА
од кога дознал за тоа (чл.973 ЗОО)
75. Осигурување на имот може да склучи:
- секое лице кое има ИНТЕРЕС ДА НЕ НАСТАНЕ осигурениот случај, зошто инаку би
претрпело НЕКОЈА МАТЕРИЈАЛНА ЗАГУБА. (чл.980 ЗОО)
76. Договор за осигурување на лица може да се склучи:
- осигурувањето на живот може да се однесува на животот на договарачот, а може да се
однесува и на животот на некој трет.
- како осигурување ЗА живот И ЗА НЕСРЕЌЕН СЛУЧАЈ (чл.1013 ЗОО)
77. Упатување (асигнација) – ПОИМ
- со упатување (асигнација) ЕДНО ЛИЦЕ- упатувач (асигнант) овластува ДРУГО ЛИЦЕ-
упатеник (асигнат), за негова сметка да изврши нешто за ОПРЕДЕЛЕНО ТРЕТО ЛИЦЕ-
примач на упатување (асигнатор), а него го овластува да го прими тоа извршување од свое
име. (чл.1059 ЗОО)
78. Договор за кредит – ПОИМ
- договорот за кредит е договор со кој се обврзува БАНКАТА на корисникот на кредит да му
стави на располагање определен износ на парични средства, на определено ИЛИ
неопределено време, за некоја намена ИЛИ без утврдена намена, А КОРИСНИКОТ се
обврзува на банката да и ја плаќа договорената камата и добиениот износ пари да го врати
ВО ВРЕМЕ И НА НАЧИН како што е утврдено со Договорот (чл.1104 ЗОО)
79. Договорот за кредит мора да биде склучен: - САМО во писмена форма. (чл.1105 ЗОО)
80. Со договорот за кредит се утврдуваат (содржина на договорот):
- износот, КАКО И УСЛОВИТЕ за давање, користење и враќање на кредитот (чл.1105 ЗОО)
81. Права од индустриска сопственост се: - патент, индустриски дизајн, трговска марка, ознака на
потеклото и географска ознака ..СИТЕ..(чл.2 ЗИС)
8
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
84. Со Државниот завод за индустриска сопственост раководи:
- директор кој го именува и разрешува Владата на Република Македонија
85. Заштитата на правата од индустриска сопственост во Република Македонија се бара: - со
поднесување НА СООДВЕТНА ПРИЈАВА ДО Државниот завод за индустриска сопственост (чл.17)
9
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
97. Учесник во платниот промет е:
- секое ДОМАШНО ИЛИ СТРАНСКО, правно или физичко лице КОЕ ВРШИ РЕГИСТРИРАНА
ДЕЈНОСТ или друго физичко лице, КОЕ ВРШИ ПЛАЌАЊЕ ВО ДЕНАРИ преку носителите на
платниот промет. (чл.2 ЗПП)
98. Платниот промет се извршува: - ЕДИНСТВЕНО ПРЕКУ ТРАНСАКЦИСКИ СМЕТКИ, кои се
пријавени во единствениот регистар на трансакциски сметки (чл.10 ЗПП)
99. Платен инструмент е:
- НАЛОГ СО КОЈ УЧЕСНИКОТ во платниот промет му наложува на носителот на платниот
промет да изврши плаќање (чл.2 ЗПП)
100. Решенијата за присилна наплата ги извршува:
- НОСИТЕЛОТ на платен промет НАЗНАЧЕН ВО решението за присилна наплата. (чл.21 ЗПП)
101. Издавач на електронски пари може да биде само:
- БАНКА со седиште во Република Македонија која од гувернерот на Народната банка добила
претходна СОГЛАСНОСТ за издавање на електронски пари ИЛИ ФИЛИЈАЛА ОД земја членка
на Европската унија, во согласност со Законот за банките ИЛИ ДРУШТВО за издавање
електронски пари, кое од гувернерот на Народната банка добило ДОЗВОЛА за основање и
работа во согласност со овој закон
- ***филијала на странска банка која, согласно со Законот за банките, од гувернерот на
Народната банка добила дозвола за отворање и работа !!!! (чл.28 ЗПП)
102. Централниот регистар е правно лице кое се основа:
- како централна информативна база на правни и друг вид релевантни податоци, кои
согласно Законот за централен регистар ИЛИ друг закон ИЛИ со договор се внесуваат во
него. (чл.2 ЗЦР)
103. Органи на централниот регистар се: - Управен одбор и директор (чл.5 ЗЦР)
104. Податоците кои се внесуваат во Централниот регистар:
- ЕЛЕКТРОНСКИ СЕ ОБРАБОТУВААТ,СЕ ОБЕДИНУВААТ, селектираат, чуваат и прават
достапни до заинтересираните корисници. (чл.8 ЗЦР)
105. Податоците што се внесуваат во Централниот регистар се складираат и чуваат:
- ВО СЕДИШТАТА НА РЕГИСТРИТЕ (чл.12 ЗЦР)
106. Централниот регистар, за основните регистри и другите правни лица кои внесуваат правни и
друг вид релевантни податоци обезбедува:
- ТЕХНИЧКА МОЖНОСТ ЗА МЕЃУСЕБНА ПОВРЗАНОСТ на основните регистри и другите
правни субјекти кои согласно Законот за централен регистар или друг закон или договор,
внесуваат правни и друг вид релевантни податоци. (чл.21 ЗЦР)
107. За точноста на внесените податоци во централниот регистар одговара:
- ОНОЈ кој ги внесува податоците според општите правила на граѓанското право ....НЕ
РЕГИСТАРОТ!!! (чл.23 ЗЦР)
108. Односите меѓу Централниот регистар и други субјекти кои врз договорна основа внесуваат
одредени податоци во Централниот регистар се регулираат: - СО ДОГОВОР (чл.25 ЗЦР)
10
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
110. Трговското друштво е:
- правно лице во коешто едно или повеќе лица вложуваат пари,ствари или права во имот што
го користат за заедничко работење и заеднички ја делат добивката и загубата од работењето.
(чл.19 ЗТД)
111. Според ЗТД се разликуваат следните форми на трговски друштва:
- јавно трговско друштво, командитно друштво, друштво со ограничена одговорност,
акционерското друштво и командитното друштво со акции. (чл.20 ЗТД)
112. Правата и обврските што содружникот, односно акционерот ги стекнува врз основа на влогот во
основната главнина на трговското друштво, односно во основната главнина на акционерското
друштво се:
- се негов УДЕЛ, односно акции во друштвото. (чл.21 ЗТД)
113. Трговското друштво се основа на: - неопределено или на определено време на траење (чл.24
ЗТД)
114. Трговското друштво стекнува својство на правно лице со:
- УПИСОТ ВО ТРГОВСКИОТ регистар (чл.25 ЗТД)
115. Трговското друштво одговара за своите обврски: - Со СИОТ свој имот (чл.27 ЗТД)
116. Содружниците на јавното трговско друштво и комплементарите во командитното друштво и во
командитното друштво со акции, за обврските на друштвото:
- одговараат НЕОГРАНИЧЕНО И СОЛИДАРНО со сиот свој имот (чл.27 ЗТД)
117. Содружниците на друштвото со ограничена одговорност и акционерите на акционерското
друштво како и командиторите во командитното друштво и командитното друштво со акции:
- не одговараат за обврските на друштвото, ако со ЗТД поинаку не е определено (чл. 27 ЗТД)
118. Содружниците, односно акционерите на трговското друштво одговараат неограничено и
солидарно за обврските на друштвото во случаите, ако:
- го злоупотребиле друштвото како правно лице за да постигнат ЦЕЛИ што за нив како
поединци се забранети ИЛИ го злоупотребиле друштвото како правно лице за да им нанесат
ШТЕТА на своите доверители.(чл.28 ЗТД)
119. Трговско друштво не можат да основаат:
- друштва над кои е отворена стечајна постапка, додека трае постапката
- лица кои се членови на органот на управување, органот на надзор, односно се управители на
трговски друштва на кои во постапка пропишана со закон им е изречена забрана за вршење
професија, дејност или должност, се додека трае забраната;
- лица за кои со правосилна одлука на судот е утврдено дека сториле кривично дело
лажен стечај, предизвикување стечај со несовесно работење, злоупотреба на
постапката стечај , оштетување или повластување на доверители и изречена им е
забрана за вршење професија, дејност или должност, се додека траат правните последици
од забраната;
- СИТЕ СЕ ТОЧНИ-ОВА Е ОДГОВОРОТ-ПАЗИ!! (чл.29 ЗТД)
120. Физичко лице може да се јави како основач, односно содружник или акционер:
- во повеќе друштва со ограничена одговорност, во повеќе друштва со ограничена
одговорност од едно лице и на повеќе акционерски друштва (ОВА)
11
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
121. Правата стекнати врз основа на вложувања на странски лица во македонско трговско друштво:
- НЕ МОЖАТ да се намалуваат со закон или со друг пропис -КЛУЧНО „НЕ МОЖАТ“ (чл.31 ЗТД)
12
133. Пред донесување решение за упис во трговскиот регистар се испитува:
- НЕ СЕ ИСПИТУВА законитоста и вистинитоста на содржината на прилозите (исправите и
доказите) што се поднесуваат при упис во трговскиот регистар ниту законитоста на
постапката во којашто тие се донесени, ниту се испитува дали податоците што се запишуваат
во трговскиот регистар се вистинити, ниту дали се во согласност со закон, туку за нивната
вистинитост и законитост одговора лицето, односно лицата определени со овој закон.
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
134. Јавно трговско друштво е:
- Трговското друштво во кое се здружуваат ДВЕ ИЛИ ПОВЕЌЕ физички и правни лица, кои на
доверителите за обврските на друштвото им одговараат лично и неограничено и
солидарно со сиот свој имот. (чл.110 ЗТД)
135. Влогот на содружник во јавно трговско друштво:
- МОЖЕ да се состои во труд и услуги -КЛУЧНО „МОЖЕ“- (чл.117 ЗТД)
136. Содружник својот удел во јавно трговско друштво може да го пренесе на трето лице со:
- согласност НА СИТЕ содружници.-КЛУЧНО „СИТЕ“- (чл.123 ЗТД)
137. Одговорноста на содружниците кај јавното трговско друштво е:
- лична, непосредна, неограничена (со сиот свој имот) и солидарна (чл.137 ЗТД)
138. Отварањето на стечајна постапка над било кој од содружниците во јавно трговско друштво:
- Е ПРИЧИНА за престанок на друштвото (чл.140 ЗТД)
139. Според Законот за трговските друштва, командитно друштво е друштво:
- во кое се здружуваат две или повеќе физички и правни лица од кои најмалку 1 содружник
одговара за обврските на друштвото лично со сиот свој имот, односно неограничено и
солидарно ако се најмалку два содружника (комплементар), а најмалку 1 содружник
одговара за обврските на друштвото само до износот на запишаниот влог во друштвото
(командитор) (чл.148 ЗТД)
13
144. Комплементарите за обврските на друштвото одговараат:
- лично и неограничено (чл.155 ЗТД)
- одговараат лично и неограничено и солидарно со сиот свој имот (како содружнии во ЈТД)
145. Губење на деловна способност на комплементар:
- Е ПРИЧИНА за престанок на командитно друштво, ОСВЕН АКО СО ДОГОВОРОТ на
друштвото поинаку не е определено. -КЛУЧЕН ЗБОР „СО ДОГОВОРОТ“-
146. Командитното друштво престанува со:
- стечај на командитното друштво или стечај над било кој ОД КОМПЛЕМЕНТАРИТЕ или
губење на деловна способност на комплементар -КЛУЧЕН ЗБОР „КОМПЛЕМЕНТАРИ“-
(чл.163 ЗТД) - *има и други основи ПАЗИ!
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
147. Друштво со ограничена одговорност е:
- правно лице во коешто ЕДНО ИЛИ ПОВЕЌЕ физички и правни лица учествуваат СО ПО
ЕДЕН ВЛОГ во однапред договорената основна главнина на друштвото. (чл.166 ЗТД)
148. Друштво со ограничена одговорност се основа со изјава за основање кога:
- кога друштвото се основа ОД ЕДНО ЛИЦЕ како единствен содружник (ДООЕЛ). (чл.170 ЗТД)
149. Друштвото со ограничена одговорност со два или повеќе основачи се основа со:
- ДОГОВОР ЗА ДРУШТВОТО што го склучуваат сите основачи .....во писмена форма ИЛИ во
електронска форма (чл.170 ЗТД)
150. Правото на соодветно учество во добивката на содружниците во друштвото со ограничена
одговорност:
- МОЖЕ ДА биде ограничено или исклучено СО ДОГОВОРОТ за друштвото-КЛУЧНО „МОЖЕ“
(чл.185 ЗТД)
151. Содружник во друштвото со ограничена одговорност, во однос на уделите, може да има:
- САМО ЕДЕН удел во друштвото..... Ако содружникот преземе и друг удел, неговиот удел се
зголемува за преземениот удел (чл.193 ЗТД)
152. Зголемувањето на основната главнина на друштво со ограничена одговорност, може да се
врши со:
- преземање на нови влогови ИЛИ со внесување на резервите и на добивката на друштвото во
основната главнина. (чл.254 ЗТД)
153. Друштвото со ограничена одговорност, помеѓу останатото, престанува со:
- присоединување на друштвото кон друго друштво, спојување со друго друштво, односно со
поделба-СТАТУСНИ ПРОМЕНИ- (чл.265 ЗТД)
154. Во однос на правото на содружниците кај друштвото со ограничена одговорност за учество во
дел од остатокот на стечајната односно ликвидационата маса:
- содружниците ИМААТ такво право.... сразмерно на нивните удели во друштвото (чл.185 ЗТД)
155. Содружниците на друштвото со ограничена одговорност, одлучуваат на следните начини:
- на собирот на содружници И одлучување преку допишување -ДВА НАЧИНА- (чл.213 ЗТД)
156. Собирот на содружници кај друштвото со ограничена одговорност го сочинуваат:
- САМО СИТЕ содружници на друштвото (чл.214 ЗТД)
14
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
158. Со друштвото со ограничена одговорност управува:
- УПРАВИТЕЛ (еден или повеќе управители) (чл.231 ЗТД)
159. За избор на управител на друштвото со ограничена одговорност одлучува:
- Содружниците -ТОЛКУ- (чл.232 ЗТД)
160. Управителот во друштвото со ограничена одгoворност:
- може да ги презема СИТЕ правни работи и дејствија што СЕ ПОВРЗАНИ И
ВООБИЧАЕНИ работи за водењето на работите и што се во интерес на друштвото
(чл.235 ЗТД)
- Управителот е должен да ги води работите на друштвото со внимание на уреден и совесен
трговец и да ја чува деловната тајна на друштвото.
- Управителот е лично и неограничено одговорен, а ако друштвото има двајца или повеќе
управители тие одговараат и солидарно, спрема друштвото и спрема третите лица за
работењето спротивно на одредбите на законот и другите прописи.
162. На друштво со ограничена одговорност основано од едно лице (ДООЕЛ), деловно способно
физичко лице:
- може да му биде основач -клучно „ОСНОВАЧ“
***може да биде избрано за управител (чл.231 ЗТД)
163. Минимален износ на поединечен влог на содружник во друштво со ограничена одговорност:
- не може да биде помал од 100 евра во денарска противвредност (чл.174 ЗТД)
165. Содружник во друштво со ограничена одговорност кој учествува со влог од 319 евра во
денарска противвредност има право на:
- 3 гласа во работата на собирот на содружници. (чл.184 ЗТД)
169. Собирот на содружници кај ДОО според Законот за трговските друштва се свикува:
- НАЈМАЛКУ еднаш годишно (чл.216 ЗТД)
15
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
170. Надзорот врз работењето на работата на друштвото со ограничена одговорност се врши преку:
- НАДЗОРЕН ОДБОР, односно избирање КОНТРОЛОР на друштвото само доколку со
договорот за друштвото се предвидело нивно образување (чл.244 ЗТД)
171. Влоговите на содружниците во друштвото со ограничена одговорност:
- можат да бидат ПАРИЧНИ И НЕПАРИЧНИ, со различна големина, НО НЕ И ВО ТРУД И
УСЛУГИ!.(чл.174 ЗТД)
172. Се смета дека уписот во книгата на удели во друштвото со ограничена одговорност е извршен:
- на денот кога на друштвото ЌЕ МУ ПРИСТИГНЕ пријавата за упис во писмена форма, ако
таа ги исполнува условите што се бараат за таков упис, без оглед на времето кога уписот
вистински е извршен. (чл.196 ЗТД)
173. Во врска со преминувањето на правата и обврските од содружникот во друштво со ограничена
одговорност врз лицето коешто го стекнало уделот, правата врз новиот стекнувач преминуваат кога:
- ќе му поднесе на друштвото ПРИЈАВА ЗА ПРОМЕНА на сопственоста над уделот заради упис
во книгата на уделите И ќе даде изјава дека се согласува да биде содружник во друштвото, и
дека целосно и безусловно ги прифаќа одредбите на договорот за друштвото (чл.200 ЗТД)
174. Уделот во друштвото со ограничена одговорност може да биде поделен само во случај:
- на пренос на удел, при наследување или при правно следбеништво од содружник кој
престанал ....За поделба на удел е потребна согласност на сите содружници, освен ако со
Договорот за друштвото поинаку не е определено (чл.201 ЗТД)
175. Содружничкиот однос во друштвото со ограничена одговорност престанува со:
- смрт на физичкото лице содружник, истапување на содружник од друштвото, исклучување
на содружник од друштвото, стечај над содружник. -НАЈДОЛГА ОПЦИЈА- (чл.206 ЗТД)
176. Акционерското друштво е трговско друштво во кое акционерите учествуваат со влогови во
основната главнина: којашто е поделена НА АКЦИИ -ТОЛКУ-. (чл.270 ЗТД)
178. Акционерското друштво може да има: - еден или повеќе акционери (чл.272 ЗТД)
179. Најмалиот номинален износ на основна главнина кај акционерското друштво:
- при симултано основање без јавен повик изнесува најмалку 25.000 евра во денарска
противвредност, додека при сукцесивно основање преку јавен повик изнесува најмалку
50.000 евра во денарска противвредност-КЛУЧНИ СЕ ИЗНОСИТЕ- (чл.273 ЗТД)
180. Најмалиот номинален износ на акцијата:
- не може да биде помал од 1 Евро во денарска противвредност. (чл.273 ЗТД)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
181. Акциите се запишуваат во книга на акции на друштвото (акционерска книга) којашто се води:
- во Централниот депозитар за хартии од вредност во форма на електронски запис..
(чл.283 ЗТД)
182. Секоја акција:
- МОРА ДА ИМА номинален износ на којшто гласи акцијата и акциите издадени под нивниот
номинален износ се ништовни .(чл.275 ЗТД)
16
183. Обичните акции се акции кои им даваат на нивните сопственици:
- право на глас во собранието на друштвото, право на исплата на дел од добивката
(дивиденда) и право на исплата на дел од остатокот од ликвидационата, односно
стечајната маса на друштвото (чл.278 ЗТД)
184. Правото на исплата на дел од остатокот на ликвидационата, односно на стечајната маса на
друштвото, им припаѓа:
- НА СИТЕ акционери како едно од основните права содржани во акциите.....СЛЕДУВА И ЗА
ОБИЧНИ АКЦИИ.. (чл.278 ЗТД)
185. Приоритетните акции можат да бидат: - кумулативни и партиципативни (чл.279 ЗТД)
186. Секоја обична акција: - ДАВА право на глас во собранието-ТОЛКУ- (чл.280 ЗТД)
187. За акционер на друштвото, спрема друштвото се смета она лице кое:
- Е ЗАПИШАНО во акционерската книга на начин определен со закон (чл.283 ЗТД)
188. Акциите се запишуваат во книга на акции на друштвото:
- во Централниот депозитар за хартии од вредност во електронска форма
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
193. Законот за трговските друштва, во поглед на актите и документите на акционерското друштво:
- ГИ ОПРЕДЕЛУВА актите и документите кои мора да се чуваат во седиштето на
акционерското друштво...КЛУЧЕН ЗБОР „ГИ ОПРЕДЕЛУВА“ (чл.319 ЗТД)
194. Главна и основна должност на акционерот во акционерското друштво е:
- ДА ГО ПЛАТИ номиналниот износ на акциите кои ги запишал, КАКО И ДА МУ ГО ПРЕНЕСЕ
непаричниот влог ако акцијата ја стекнува врз основа на внесување непаричен влог (чл.321
ЗТД)
17
195. Исклучување на акционер според Законот за трговските друштва се предвидува:
- за акционер КОЈ НЕМА ДА ГИ ПЛАТИ запишаните акции во редовниот и дополнителниот рок
и според условите под кои ги запишал (чл.324 ЗТД)
196. Учеството на акционерите во добивката на друштовото се определува според:
- родот и класата на акции кои ги поседуваат во друштвото (чл.329 ЗТД)
197. Акционерското друштво, во однос на сопствени акции:
- НЕ МОЖЕ ДА ЗАПИШУВА сопствени акции, НО МОЖЕ ДА СТЕКНУВА сопствени акции со
откуп.
198. Во Република Македнија управувањето со акционерското друштво може да биде организирано:
- преку едностепен И двостепен систем на управување (чл.342 ЗТД)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
204. Органот на управување, при подготвување и спроведување на одлуките на собранието на
акционери, особено е должен:
- на барање на собранието да ги подготви општите акти и одлуките чиешто донесување е во
надлежност на собранието, да ги подготви договорите коишто можат да се склучат само со
согласност на собранието, да ги извршува одлуките коишто собранието ги донесува во
рамките на неговата надлежност и
- ДА ВРШИ И ДРУГИ РАБОТИ коишто со овој закон ги има спрема собранието и што се во
рамките на неговата надлежност (чл.353 ЗТД)
205. Членовите на органот на управување особено ќе се сметаат за одговорни за штета ако
спротивно на Законот за трговските друштва:
- на акционерите им го вратат она што тие го вложиле во друштвото или на акционерите им
исплатат камата или дивиденда ИЛИ извршат исплати по настапувањето на неспособноста
на друштвото за плаќање, односно по настапувањето на презадолженоста на друштвото.
206. Собранието може да ги отповика сите членови на одборот на директори, односно на
надзорниот одбор, односно член на овие органи:
- ВО КОЕ БИЛО ВРЕМЕ пред истекот на времето за коешто биле избрани (чл.363 ЗТД)
- ИСТО КАКО СОБИР НА СОДРУЖНИЦИ ШТО ГИ ИМЕНУВА И ОТПОВИКУВА КАЈ ДОО!
18
207. Според едностепениот систем на управување со акционерското друштво управува:
- Одбор на директори (чл.370 ЗТД)
208. Двостепениот систем на управување со акционерски друштва се состои од:
- Управен одбор и надзорен одбор (чл.374 ЗТД)
209. Во акционерско друштво кое има основна главнина помала од 150.000 евра во денарска против
вредност, по исклучок, наместо управен одбор може да биде избран:
- УПРАВИТЕЛ со сите права и обврски што ги има управниот одбор (чл.374 ЗТД)
210. Членовите на управниот одбор, односно управителот:
- Управниот одбор управува со друштвото и, во тие рамки, го води работењето на
друштвото под сопствена одговорност. Управниот одбор има најшироки овластувања во
УПРАВУВАЊЕТО со друштвото, односно во вршењето на сите работи сврзани со ВОДЕЊЕ
НА РАБОТИ И ТЕКОВНИ АКТИВНОСТИ на друштвото и да дејствува во сите околности од
име на друштвото -ГО ЗАСТАПУВА во рамките на предметот на работењето на друштвото, со
исклучок на овластувањата коишто изречно му се дадени на собранието и на надзорниот
одбор (чл.375 ЗТД)
- составуваат посебен извештај за состојбата на друштвото или за некое прашање од неговото
работење.
****застапување на друштвото пред трети лица, а надзорниот одбор го застапува друштвото
спрема членовите на управниот одбор!
211. Акционерското друштво во двостепениот систем на управување во односите со трети лица го
застапуваат: - членовите на управниот одбор (чл.377 ЗТД)
212. Надзорниот одбор кај акционерското друштво во рамките на своите овластувања:
- БЕЗУСЛОВНО може да врши УВИД и да ги проверува книгите и документите на
друштвото, како и имотот, односно благајната на друштвото, хартиите од вредност и
стоката .ТОЛКУ-
213. За одобрување на годишната сметка, на финансиските извештаи и на годишниот извештај за
работа на акционерското друштво во претходната деловна година и за распределба на добивката
одлучува: - Собранието на акционери (чл.383 ЗТД)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
215. За одобрување на работата и за водењето на работењето на акционерското друштво од страна
на членовите на органот на управување задолжително одлучува:
- ГОДИШНОТО СОБРАНИЕ ПО завршувањето на деловната година-ЗАДОЛЖИТЕЛНО- (чл.384
ЗТД)
216. Барање за свикување на акционерско собрание може да поднесе (поднесат):
- акционери кои имаат најмалку 1/10 од сите акции со право на глас (чл.385 ЗТД)
217. Акционерското собрание:
- ПО ИСКЛУЧОК,,,МОЖЕ да се свика врз основа на ОДЛУКА НА СУД ако органот на
управување, надзорниот одбор, односно неизвршните членови на одборот на директори не
постапат согласно одредбите од Законот за трговските друштва (чл.386 ЗТД)
- го сочинуваат СИТЕ АКЦИОНЕРИ запишани во акционерската книга (чл.382 ЗТД)
- одлучува САМО ЗА ПРАШАЊА изречно определени со Закон и Статутот на друштвото
(чл.383 ЗТД)
- треба да биде свикано најдоцна 3 месеца по составувањето на годишната сметка, на
финансиските извештаи и на годишниот извештај за работата на друштвото во претходната
деловна година, а не подоцна од 6 месеца од завршувањето на календарската година (чл.384
ЗТД)
19
218. Акционерското собрание може да биде свикано:
- со покана ИЛИ со објавување јавен повик или со покана И со објавување јавен повик
до акционерите
***во времето меѓу две годишни собранија, кога тоа го бара интересот на друштвото
(чл.385 ЗТД).
219. Барање за вклучување нови точки на дневниот ред, односно право по писмен пат да предложат
за усвојување одлуки по секоја од точките кои се вклучени или ќе бидат вклучени во дневниот ред на
седницата на акционерското собрание има:
- акционери кои поединечно или заедно поседуваат најмалку 5 % од вкупниот број на акции
со право на глас .....КЛУЧНО Е „5 % “- (чл.390 ЗТД)
220. Кворум за работа на собранието:
- собранието може да работи (кворум за работа) ако на собранието присуствуваат
верификувани учесници кои поседуваат НАЈМАЛКУ МНОЗИНСТВО од вкупниот број на
акции СО ПРАВО НА ГЛАС, освен ако со статутот не е предвидено поголемо мнозинство.
(чл.393 ЗТД)
221. Ако на акционерското собранието не се обезбеди потребниот кворум:
- во рок не подолг од 15 дена се закажува НОВ ТЕРМИН за одржување на собранието
(презакажано собрание) (чл.393 ЗТД)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
226. Тужба против друштвото со кое се бара утврдување на ништовност на одлука на собранието
може да поднесе:
- секој акционер, органот на управување, член на органот на управување или член на
надзорниот одбор (чл.410 ЗТД)
20
227. Одлука на собрание, меѓу останатите, може да побива:
- АКЦИОНЕР кој учествувал во работата на собранието и своето противење на одлуката го
изјавил во записник, АКЦИОНЕР кој не учествувал во работата на собранието бидејќи,
спротивно на законот и на статутот, не му било допуштено да учествува во неговата работа,
ОРГАНОТ на управување и надзорниот одбор, ДОВЕРИТЕЛ на друштвото кој има правен
интерес. (чл.413 ЗТД)
228. Измена на статутот на акционерско друштво можат да покренат:
- органот на управување, надзорниот одбор И АКЦИОНЕРИТЕ кои имаат најмалку 1/10 од
вкупниот број на акциите со право на глас. –КЛУЧНО „1/10“-(чл.417 ЗТД)
229. Одлуката за зголемување на основната главнина на акционерското друштво се донесува со:
- мнозинство гласови КОЕ НЕ МОЖЕ ДА ИЗНЕСУВА ПОД 2/3 од акциите со право на глас
претставени на Собранието, освен ако со статутот не е определено поголемо мнозинство.
-КЛУЧНО „2/3 “- (чл.421 ЗТД)
230. За зголемување и намалување на основната главнина на друштвото одлучува:
- Собранието на АД ....Одлуката за зголемување на основната главнина има карактер на
одлука за измена на Статутот (чл.421 ЗТД)
231. Основната главнина на акционерско друштво:
- НЕ СМЕЕ да се намали под номиналниот износ предвиден со ЗТД
-
- Може да се зголеми со: со влогови
- со условно зголемување на основната главнина
- со одобрен капитал и
- од средствата на друштвото (чл.420 ЗТД)
232. Акционерското друштво со повеќе од два акционери престанува со: - стечај (чл.452 ЗТД)
233. Акционерско друштво, меѓу другите услови, престанува и со:
- присоединување, со спојување или со поделба на друштвото, со раздвојување, со основање
и со раздвојување со преземање (чл.454 ЗТД)
234. Акционерското друштво од едно лице, во коешто единствен сопственик на акциите е правно
лице:
- престанува со ПРЕСТАНУВАЊЕТО на правното лице единствен акционер, ОСВЕН ако во
стечајната постапка акциите ги презема друго лице (чл.454 ЗТД)
235. Комадитното друштво со акции, се разликува од командитното друштво по тоа што:
- командиторите имаат својство на акционери и одговараат за обврските на друштвото
до висината на нивниот влог. (чл.461 ЗТД)
- командиторите имаат својство на акционери, одговараат до износот на нивните влогови и
не одговараат за обврските на друштвото!
236. Секој трговец, во согласност со принципите на правилно водено сметководство:
- ВОДИ ТРГОВСКИ КНИГИ НА НАЧИН ШТО ги прави видливи сите преземени трговски правни
работи и на таков НАЧИН ШТО ЈАСНО ќе се покаже на кој начин биле започнати, водени и
комплетирани сите трговски трансакции на трговецот-ЗАДОЛЖИТЕЛНО- (чл.471 ЗТД)
- ****Трговските книги се чуваат најмалку 10 години од истекот на годината за којашто се
однесуваат!!!!
237. Трговецот, во однос на годишните сметки и финансиските извештаи:
- ТРАЈНО ГИ ЧУВА годишните сметки и финансиските извештаи (чл.481 ЗТД)
21
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
238. Рокот за изготвување на годишна сметка и на финансиските извештаи според Законот за
трговските друштва:
- не може да биде подолг од 2 месеца по истекот на деловната година, освен ако
надлежниот државен орган не го продолжи на 3 месеца (февруари до ЦР)
239. Трговци поединци и трговски друштва кои не вршеле никаква трговска дејност, односно дејност
која според природата и обемот на дејствување може да се смета за трговска во претходната година
се должни:
- ДО ЦЕНТРАЛНИОТ РЕГИСТАР на Република Македонија, покрај ПИСМЕНО ИЗВЕСТУВАЊЕ
дека не биле активни, да достават и годишна сметка со податоци на пропишани обрасци
најдоцна до последниот ден од истекот на законскиот рок за кој се поднесуваат годишните
сметки .......КЛУЧНО ДО „ЦЕНТРАЛЕН РЕГИСТАР“...САМО УПИСИ НА ДРУШТВА ВО
ТРГОВСКИ РЕГИСТАР!!!!.(чл.477 ЗТД)
240. Овластениот ревизор го избира:
- Собирот на содружниците, односно Собранието ПРЕД ИСТЕКОТ на деловната година за
којашто се врши ревизијата. (чл.479 ЗТД)
241. За одлуката за распоредување на добивката одлучува:
- Собирот на содружниците, односно Собранието (чл.483 ЗТД)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
22
248. По извршената преобразба на друштво од една во друга форма на друштво:
- ПОСТОИ КОНТИНУИТЕТ на правното лице, односно друштвото продолжува да работи како
правно лице во другата форма на друштво со сите права и обврски од формата на друштвото
од коешто се преобразило, освен правата и обврските на содружниците, односно
акционерите кои се изменети со договорот на друштвото, односно статутот на друштвото во
постапката на преобразбата. (чл.509 ЗТД)
249. На содружник, односно на акционер кој преку изјава дадена во писмена форма не се согласил
со преобразбата на друштвото во друга форма на друштво:
- друштвото е ДОЛЖНО ДА МУ ГО ОТКУПИ уделот, односно акциите според цена соодветна
на усвоениот биланс на состојба утврден ВО ОДЛУКАТА ЗА ПРЕОБРАЗБА на друштво.
(чл.516 ЗТД)
250. Под поимот „статусни промени“ се подразбира:
- присоединување, спојување ИЛИ поделба на друштвата (чл.517 ЗТД)
251. Со присоединување на трговските друштва имотот и обврските на друштвото што се
присоединува:
- ЦЕЛОСНО преминуваат на друштвото што презема...... во замена за удели, односно за акции
од друштвото што презема (чл.517 ЗТД)
252. Поделбата на трговските друштва според Законот за трговските друштва може да биде
извршена со:
- раздвојување со основање И со раздвојување со преземање
23
258. Ликвидаторите на трговско друштво се должни:
- да ги довршат зделките што се во тек, да ги наплатат побарувањата на друштвото, да го
впаричат другиот имот и да ги намират обврските спрема доверителите и ако тоа го бара
ликвидацијата, можат да склучуваат И нови зделки на друштвото во ликвидација. (чл.542
ЗТД)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
259. Доколку ликвидаторот врз основа на пријавените побарувања на доверителите утврди дека
имотот на друштвото во ликвидација не е доволен за намирување на обврските кон сите доверители
во целост заедно со каматата, ликвидаторот е должен:
- ВЕДНАШ ДА ЈА ЗАПРЕ постапката за ликвидација И ДА ПОДНЕСЕ ПРЕДЛОГ за отворање на
стечајна постапка. (чл.545-б ЗТД)
260. Имотот што останува по намирување на обврските спрема доверителите во целост во постапка
за ликвидација:
- СЕ РАСПРЕДЕЛУВА меѓу содружниците, односно меѓу акционерите според односот на
номиналните износи на уделите, односно акциите. (чл.546 ЗТД)
261. Ако спрема бришаното друштво во постапка за ликвидација се остварува некое право пред суд:
- СУДОТ НА ПОРАНЕШНОТО ДРУШТВО МУ ПОСТАВУВА ПРИВРЕМЕН ЗАСТАПНИК и
лицата кои одговарале за обврските на поранешното друштво можат, според својата
одговорност, да бидат тужени, доколку не настапила застареност. (чл.550 ЗТД)
- ***САМО ПРИ ПРЕОБРАЗБА ИЛИ СТАТУСНИ ПРОМЕНИ...НЕМА ЛИКВИДАЦИЈА!!!!
262. Две или повеќе физички и правни лица можат меѓу себе за неопределено или определено
време да основаат стопанска интересна заедница со цел:
- да го олеснат и да го унапредат вршењето на трговските дејности кои го сочинуваат
предметот на нивното работење, да го зголемат или подобрат нивниот резултат и
можат да бидат само помош на тие активности. -НАЈДОЛГА ОПЦИЈА-(чл. 553 ЗТД)
263. Членовите на стопанската интересна заедница за заедничките работи одлучуваат на:
- СОБРАНИЕ на стопанската интересна заедница.. (чл.561 ЗТД)
264. Со стопанската интересна заедница управува и ја застапува:
- еден или повеќе УПРАВИТЕЛИ кои се избираат на начинот и според условите определени
во договорот за заедницата... (чл.562 ЗТД)
265. Странско трговско друштво, според Законот за трговските друштва, е:
- секое трговско друштво ОСНОВАНО СПОРЕД ПРАВОТО НА ЗЕМЈАТА во којашто го има
регистрирано седиштето. (чл.579 ЗТД)
266. Странски трговец - поединец, според Законот за трговските друштва, е:
- е секое физичко лице на кое тоа својство му е признато надвор од територијата на Република
Македонија, ВО ЗЕМЈАТА ЧИЈ ДРЖАВЈАНИН Е, ВО КОЈШТО ГО ИМА регистрирано
седиштето и во којашто го води работењето на претпријатието. (чл.579 ЗТД)
267. Странско трговско друштво или странски трговец поединец, ако има регистрирано седиште,
централна управа или главно место на вршење на дејност во друга земја, за вршење дејност на
територијата на Република Македонија е должен:
- ДА ОРГАНИЗИРА ПОДРУЖНИЦА или подружници како свои организациони единици (чл.581
ЗТД)
268. За обврските настанати со работењето на подружницата, странското друштво, односно
странскиот трговец - поединец:
- СЕКОГАШ ...одговара со ЦЕЛИОТ свој имот (чл.590 ЗТД)
24
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
269. За секоја подружница, странското друштво, односно странскиот трговец поединец назначува:
- еден или повеќе ЗАСТАПНИЦИ (чл.591 ЗТД)
270. Странско друштво, коешто има право да врши трговска дејност според националното
законодавство може да организира трговско претставништво во Република Македонија коешто:
- НЕМА СВОЈСТВО на правно лице И НЕ МОЖЕ ДА ВРШИ трговска дејност (чл.596 ЗТД)
25
279. ПЛАНОТ ЗА АВАНСНА РАСПРЕДЕЛБА:
- по пристигнување на средства на сметката стечајниот управник е должен во рок од 8
дена да состави предлог на план за авансна распределба. Овој предлог на план веднаш
се доставува до членовите на одборот на доверители на одобрување. По одобрувањето
од одборот на доверители, стечајниот управник го доставува предлогот на планот до
стечајниот судија и сите доверители опфатени со планот. Во предлогот на планот
стечајниот управник издвојува соодветен износ кој што е потребен за исплата на
неисплатените и предвидени трошоци на стечајната маса.
- Во рок од осум дена од денот на доставувањето на планот за авансна распределба,
доверителите имаат право на приговор до стечајниот судија.
- Стечајниот судија е должен да ги разгледа приговорите на доверителите, доколку има
потреба да направи одредени исправки во овој план и да донесе решение со кое ќе го одобри
планот за авансна распределба.
- Решението со кое се одобрува планот за авансна распределба се доставува до
стечајниот управник кој е должен во рок од 8 дена да изврши исплата на паричните
средства на сметките на доверителите. По извршената исплата на средствата стечајниот
управник е должен да состави посебен извештај за извршената исплата и да го достави до
стечајниот судија, одборот на доверители, како и да го депонира во стечајното досие на
должникот за увид на доверителите (чл.191 ЗС)
- Доверителот, чие побарување не било утврдено, може во рок од осум дена од денот на
доставување на планот за авансната распределба, на стечајниот управник да му достави
доказ дека поднел тужба за утврдување на побарувањето и за кој износ, или дека се вмешал
во постапката што веќе се води во врска со тоа побарување.
- Ако доверителот го достави доказот стечајниот управник ќе издвои сразмерен дел на
средства за намирување на соодветното побарување. Вака издвоениот дел нема да се
распределува, а ќе биде задржан додека не биде донесена правосилна одлука во врска со
оспореното побарување.
- Ако доверителот не го доставил доказот во рокот предвиден во законот до стечајниот
управник, го губи правото да биде намирен во стечајната постапка за побарувањето што не е
утврдено (чл.192 ЗС)
- Доверителот со право на одвоено намирување, кој целосно не се намирил со продажба на
имотот над кој има воспоставено право на одвоено намирување, е должен во рок од 15 дена
од денот на извршената продажба да го извести стечајниот управник. Стечајниот управник е
должен да го внесе доверителот во планот за распределба за остатокот на ненаплатеното
побарување. Ако доверителот не го извести навреме стечајниот управник и не му поднесе
докази, ненамиреното побарување на тој доверител нема да биде земено предвид при
натамошната распределба (чл.193 ЗС)
- При авансната распределба ќе биде земен предвид целиот износ на побарувањето врзано за
одложен услов. При таа распределба ќе се издвои од средствата наменети за распределба и
ќе се задржи делот потребен за намирување на тоа побарување (чл.194 ЗС)
- На доверителите кои не биле земени предвид при авансната распределба, а кои ги
исполнуваат условите наведени во законот, при следната дополнителна распределба ќе им
биде авансиран износ од остатокот на стечајната маса на начин што нив ќе ги стави на исто
рамниште со другите веќе авансирани доверители. Дури потоа ќе може да се пристапи кон
намирување на другите доверители (чл.195 ЗС)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
26
280. КОНЕЧНА РАСПРЕДЕЛБА НА СРЕДСТВАТА:
- Конечната распределба на средствата ќе биде извршена со план за конечна
распределба, ВЕДНАШ ПО ЦЕЛОСНО впаричување на имотот што влегува во
стечајната маса.
- Предлогот на планот за конечна распределба се подготвува по истата постапка и на начин,
како и предлогот на планот за авансна распределба.
- Стечајниот управник го подготвува предлогот на планот во рок од осум дена од денот на
пристигнување на средствата на сметката на стечајниот должник. Стечајниот управник е
должен да состави и завршна сметка и завршен извештај.
- Стечајниот управник веднаш ги доставува предлогот на планот за завршна распределба,
завршната сметка и завршниот извештај до членовите на одборот на доверители на
согласност. По дадената согласност, стечајниот управник ги доставува предлогот на планот,
завршната сметка и завршниот извештај до стечајниот судија кој ги објавува на огласната
табла во судот.
- Против доставениот предлог на план за конечна распределба стечајните доверители имаат
право на приговор во рок од осум дена од денот на објавувањето на огласната табла на
судот. Приговорот се поднесува до стечајниот судија.
- Стечајниот судија во рок од осум дена одлучува по приговорите и со решение го одобрува
предлогот на планот за конечна распределба. Решението се доставува до доверителите кои
поднеле приговор против предлогот на планот за конечна распределба и до стечајниот
управник, а се депонира и во стечајното досие за увид на сите доверители.
- Против решението право на жалба имаат доверителите чии приговори биле одбиени (чл.196
ЗС)
27
281. КОГА СЕ ЗАКЛУЧУВА СТЕЧАЈНАТА ПОСТАПКА:
- ВЕДНАШ по извршување на конечната распределба на средствата, односно на другиот
имот на должникот
- ВЕДНАШ по спроведената конечна распределба на средствата по доверители. (чл.200 ЗС)
282. СТЕЧАЈНАТА ПОСТАПКА СЕ ЗАПИРА:
- Ако по отворањето на стечајната постапка се утврди дека имотот што влегува во
стечајната маса нема да биде доволен за намирување на трошоците на постапката,
стечајниот судија ќе ја запре таа постапка и ќе донесе решение за заклучување на стечајната
постапка. Стечајниот судија нема да ја запре постапката, ако биде авансиран доволен износ
на средства од доверител –ОТВОРЕНА Е, АМА СЕ ЗАПИРА (чл.205 ЗС)
283. ШТО НАЈПРВО СЕ НАМИРУВА ОД СТЕЧАЈНАТА МАСА ?
- Стечајниот управник ги намирува обврските на стечајната маса по следниов редослед и
сразмерно на износот на подеднакво рангираните обврски:
- 1) трошоци на стечајната постапка-НАЈПРВО;
- 2) обврски на стечајната маса што станале правно обврзувачки по известувањето за
недоволноста на имотот што влегува во стечајната маса, што не се класификуваат како
трошоци на стечајната постапка и
- 3) други обврски на стечајната маса, вклучувајќи ја како последна издршката дадена според
одредбите од овој закон. (чл.207 ЗС)
284. ПЛАН ЗА РЕОРГАНИЗАЦИЈА МОЖЕ ДА ПОДНЕСЕ:
- Должникот, доверителот и стечајниот управник
- ***ИСТОВРЕМЕНО со поднесување на предлог за поведување на стечајна постапка од
страна на должникот или од доверителот;
- по предлог на доверител по отворањето на стечајната постапка до денот на одржувањето на
извештајното собрание и
- по предлог на стечајниот управник, според одлуката, односно инструкциите на собранието на
доверители (чл.215 ЗС)
285. ПЛАНОТ ЗА РЕОРГАНИЗАЦИЈА ГО ОДОБРУВА:
- стечајниот судија (ПО добиена согласност од должник) (чл.235 ЗС)
286. ДАЛИ ЕДНИОТ БРАЧЕН ДРУГАР МОЖЕ ДА ПОДНЕСЕ ПРЕДЛОГ ЗА ОТВОРАЊЕ НА
СТЕЧАЈНА ПОСТАПКА ВРЗ ЗАЕДНИЧКИОТ ИМОТ НА БРАЧНИТЕ ДРУГАРИ?
- да може, стечајниот управник ќе го прифати барањето САМО ако се увери во неликвидноста
на заедничкиот имот (чл.317 ЗС)
287. ПРАВНИТЕ ПОСЛЕДИЦИ ОД ОТВОРЕНА ПОСТАПКА ЗА МЕЃУНАРОДЕН СТЕЧАЈ, СЕ
ОПРЕДЕЛУВААТ СПОРЕД ПРАВОТО НА:
- државата во која постапката Е ОТВОРЕНА, ДОКОЛКУ Законот за стечај не предвидува
нешто друго. (чл.322 ЗС)
288. МЕЃУНАРОДЕН СТЕЧАЈ СЕ СПРОВЕДУВА КОГА:
- странски суд или странски претставник (странски стечаен управник, доверители и други)
побара помош во врска со постапката што се води во странска држава;
- странска држава побара помош во врска со постапката која се води во Република
Македонија во согласност со овој закон;
- постапка во странска држава се води истовремено со постапка која се води во Република
Македонија врз основа на овој закон и
- доверители или други лица од странска држава кои имаат правен интерес, бараат
поведување постапка или учествуваат во постапка која се води во согласност со овој закон
(чл.319 ЗС)
28
290. ОДРЕДБАТА НА ДОГОВОРОТ КОЈА ПРЕДВИДУВА ИСТОВРЕМЕНО ТЕЧЕЊЕ И
ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА ДОГОВОРНА КАЗНЕНА КАМАТА И ЗАКОНСКА КАЗНЕНА КАМАТА:
- Е НИШТОВНА (чл.388-б ЗОО)
291. ВИСИНАТА НА СТАПКАТА НА КАЗНЕНАТА КАМАТА КОГА ПАРИЧНАТА ОБВРСКА Е
ОПРЕДЕЛЕНА ВО СТРАНСКА ВАЛУТА, СЕ ОПРЕДЕЛУВА:
- за секое полугодие, и тоа во висина на едномесечна стапка на ЕУРИБОР.(чл.266-а ЗОО)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
292. ДОГОВОРОТ ЗА ПРОДАЖБА НА НЕДВИЖНОСТИ:
- МОРА да е склучен во писмена форма и потписите СЕ ЗАВЕРУВААТ на нотар (чл.443 ЗОО)
293. МАТЕРИЈАЛНИ НЕДОСТАТОЦИ ЗА КОИ ОДГОВАРА ПРОДАВАЧОТ:
- продавачот одговара за материјалните недостатоци на предметот што тој ги имал ВО
МОМЕНТОТ НА ПРЕМИНУВАЊЕ НА РИЗИКОТ врз купувачот БЕЗ ОГЛЕД дали тоа му
било познато.
- Продавачот одговара за материјалните недостатоци на предметот што тој ги имал во
моментот на преминувањето на ризикот врз купувачот, без оглед дали тоа му било познато,
КАКО И ЗА оние што ќе се појават по преминувањето на ризикот врз купувачот ако се
последица од причина што постоела пред тоа. (чл.466 ЗОО)
294. ДОГОВОРОТ ЗА ГРАДЕЊЕ Е:
- ДОГОВОР ЗА ДЕЛО, СО КОЈ ИЗВЕДУВАЧ се обврзува да изгради ,според ОПРЕДЕЛЕН
проект во договорениот рок ОПРЕДЕЛЕН градеж на ОПРЕДЕЛЕНО земјиште ИЛИ да изврши
на такво земјиште односно на веќе постоен објект некакви други градежни работи, А
нарачувачот се обврзува за тоа да му исплати определена цена. (чл.649 ЗОО)
295. Акредитивот е
- Сложена правна работа во која учествуваат најмалку три лица, а често и четири и тоа:
налогодавецот за отворање акредитив, акредитивната банка и корисникот на акредитивот.
- Со прифаќање на барањето на налогодавецот за отворање на акредитиви, акредитивната
банка се обврзува дека на корисникот на акредитивот ќе му ја исплати определената парична
сума ако до определеното време бидат исполнети условите наведени во налогот за
отворање на акредитив (чл.1111 ЗОО)
- НЕЗАВИСЕН е од договор за продажба ИЛИ ДРУГА ПРАВНА РАБОТА по чиј повод е отворен
акредитивот!
296. Документарен акредитив постои кога банката е должна да му исплати на корисникот на
акредитивот определена парична сума под услов:
- да и бидат поднесени документите според условите утврдени во АКРЕДИТИВОТ. (чл.1114
ЗОО)
297. Со банкарската гаранција банката се обврзува спрема примачот на гаранцијата (корисникот)
дека во случај трето лице да не му ја исполни обврската во рокот на стасаноста:
- ќе му ја намири обврската ако бидат исполнети условите наведени ВО ГАРАНЦИЈАТА.
298. Банката не може да ги истакнува спрема корисникот приговорите што налогодавецот како
должник може да ги истакнува спрема корисникот по обезбедената обврска, само ако банкарската
гаранција содржи клаузула:
- "БЕЗ приговор", на "ПРВ повик" ИЛИ содржи зборови што имаат исто значење (чл.1126
ЗОО)
299. Податоците кои се однесуваат на конституираните права на сопствениот и стварните права врз
туѓи ствари (залог, хипотека, службеност, реални товари, долгорочен закуп и пренос на сопственост
на предмети и пренос на права заради обезбедување), стекнат статус на трговско друштво или
статус на друг вид на правно лице и годишни сметки и финансиски извештаи:
- ЗАДОЛЖИТЕЛНО се внесуваат во Централниот регистар (чл.9 ЗЦР)
29
300. Податоците од Централниот регистар можат да ги користат:
- органите на државната управа, сите физички и правни лица, ДОМАШНИ И СТРАНСКИ,
ОСВЕН АКО за некои од нив поинаку не е определено со закон или со договор (чл.14 ЗЦР)
301. За извршените услуги од делокругот на својата работа:
- Централниот регистар наплаќа СООДВЕТЕН НАДОМЕСТОК КОЈ СЕ УТВРДУВА СО ТАРИФА
на Централниот регистар, освен за корисниците и единките корисници на средства од
Буџетот на Република Македонија од областа на законодавната, извршната и судската власт
и од единиците на локалната самоуправа (чл.18-а ЗЦР)
302. За точноста на внесените податоци во Централниот регистар:
- Одговара ОНОЈ КОЈ ги внесува податоците според општите правила на граѓанското право
(чл.23)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
303. Во случај на несовпаѓање на податоците содржани во Централниот регистар со податоците
внесени од основните регистри:
- правно валидни се податоците ОД ОСНОВНИТЕ РЕГИСТРИ. (чл.24 ЗЦР)
304. Носители на платниот промет се:
- Народната банка на Република Македонија и банките кои добиле согласност за вршење
платен промет согласно со закон и филијали на странски банки, Трезорот на Министерството
за финансии и Трезорот на Фондот за здравствено осигурување на Македонија..сите ..(чл.3
ЗПП)
305. Банките и филијалите на странски банки како носители на платниот промет ги вршат следниве
работи:
- отвораат и водат трансакциски сметки на учесниците во платниот промет, вршат плаќања од
трансакциски сметки, водат регистар на трансакциски сметки во нивниот систем, извршуваат
решенија за присилна наплата кои се однесуваат за трансакциски сметки што ги водат (чл.6
ЗЦР)
306. Плаќањето меѓу учесниците во платниот промет кое не се извршува преку трансакциски сметки:
- НЕ Е дозволено (чл.10 ЗПП)
307. Носителот на платен промет ќе дозволи исплата на платата на учесникот во платниот промет,
само ако: - претходно за платата се платени ДАНОКОТ И ПРИДОНЕСИТЕ. (чл.11 ЗПП)
308. Учесникот во платниот промет може да има:
- повеќе трансакциски сметки кај еден носител на платен промет, ОДНОСНО може да има
трансакциски сметки кај повеќе носители на платниот промет (чл.12 ЗПП)
309. Учесникот во платниот промет за настанатите статусни и други промени:
- е должен писмено да ги извести носителите на платниот промет кај кои има трансакциска
сметка во рок од 3 дена од денот на донесувањето на одлуката за статусните и други
промени-КЛУЧЕН Е РОКОТ- (чл.14 ЗПП)
310. Плаќањето по платниот инструмент се извршува доколку на трансакциската сметка на чиј товар
се издава платниот инструмент:
- Има ПОКРИТИЕ (состојбата на трансакциската сметка од претходниот ден зголемена за
приливот на средства во текот на денот и за средствата одобрени врз основа на договор со
банката за дозволеното негативно салдо на сметката, намалено за плаќањата во текот на
денот до моментот на утврдување на покритието)..
- -СО ДЕФИНИЦИЈА ЗА ПОКРИТИЕ- (чл.19 ЗПП)
311. Носителот на платниот промет:
- Е ДОЛЖЕН ДА ГИ ИЗВРШУВА решенијата за присилна наплата ВО СОГЛАСНОСТ СО
ЗАКОН и од сите расположиви средства на учесникот во платниот промет –должник. (чл.21
ЗПП)
30
312. Во случај на недостиг на средства за потполно извршување на решението за присилна наплата,
носителот на платниот промет го извршува решението до висината на расположливите средства, ја
блокира сметката и:
- преку доставување на даночниот број на учесникот - должник преку единствениот регистар на
трансакциски сметки ГИ ИЗВЕСТУВА СИТЕ ДРУГИ НОСИТЕЛИ на платен промет дека не
смеат да вршат плаќања од средствата на денарските и девизните сметки на учесникот -
должник до потполно извршување на решението,ОСВЕН НАЛОЗИ со кои се врши пренос на
средствата на сметката кај носителот на платен промет кој треба да го изврши решението за
присилна наплата (чл.22 ЗПП)
313. Доколку трансакциската сметка на учесникот во платен промет е блокирана непрекинато повеќе
од 45 дена, носителот на платен промет:
- преку единствениот регистар за трансакциски сметки го известува ЦЕНТРАЛНИОТ
РЕГИСТАР на Република Македонија (чл.24 ЗПП)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
314. Учесникот во платниот промет, доколку има блокирана трансакциска сметка:
- НЕ МОЖЕ ДА ВРШИ ПЛАЌАЊЕ СО ПРЕСМЕТКА (компензација, асигнација, цесија,
преземање на долг и други облици на меѓусебно намирување на обврски и побарувања).....
...-КЛУЧНО „НЕ“- (чл.25 ЗПП)
315. Издавач на електронски пари (како парична вредност претставена како побарување од
издавачот која е сместена на електронски уред, издадена врз основа на прием на пари во износ кој
не е помал од вредноста на издадените електронски пари и е прифатена како средство за плаќање
од страна на
лица кои не се издавач на тие пари) може да биде само:
- БАНКА со седиште во Република Македонија која од гувернерот на Народната банка добила
претходна СОГЛАСНОСТ за издавање на електронски пари ИЛИ ФИЛИЈАЛА ОД земја членка
на Европската унија, во согласност со Законот за банките ИЛИ ДРУШТВО за издавање
електронски пари, кое од гувернерот на Народната банка добило ДОЗВОЛА за основање и
работа во согласност со овој закон
316. Порамнувањето меѓу носителите на платниот промет се врши преку:
- САМО ПРЕКУ системот за порамнување во Народната банка на Република Македонија(чл.47
ЗПП)
317. Задолжницата како потврдена приватна исправа со која должникот дава согласност
побарувањето на доверителот назначено во задолжницата присилно да се наплати од сите
расположиви средства на должникот кај носителите на платниот промет се уредува со:
- Закон за задолжница
318. Задолжницата се издава:
- Само во ЕДЕН ПРИМЕРОК и САМО при должничко доверителски односи меѓу ПРАВНИТЕ
ЛИЦА. (чл.3 ЗЗ)
319. Доколку се исполнети условите од Законот за задолжница, издавањето на задолжница е
задолжително:
- за должничко доверителски односи со кои се создаваат обврски во износ од 300.000 денари
и повеќе. –КЛУЧЕН Е ИЗНОСОТ- (чл.3 ЗЗ).
320. Задолжницата ја составува:
- НОТАР, преку системот за водење на „Регистар на задолжници“ кој го води Централниот
регистар (чл.4 ЗЗ)
321. Задолжницата како потврдена приватна исправа создава права и обврски:
- кои НЕ СМЕЕ ДА СЕ ПРЕНЕСУВААТ и задолжницата има карактер на извршна исправа
..КЛУЧНО „НЕ СМЕЕ“...(чл.4 ЗЗ)
31
322. Доколку обврските по основ на задолжница не се платени до датумот на достасување на
задолжницата, доверителот поднесува барање за наплата врз основа на кое:
- Носителот на платен промет е должен во рок од 2 работни дена од денот на добивањето на
барањето, преку Клириншката куќа, да го извести Централниот регистар дека доверителот
барал наплата на задолжницата И ДА ПОСТАПИ НА НАЧИН И ВО ПОСТАПКА за
извршување на решенијата за присилна наплата СОГЛАСНО со Законот за платниот промет
(чл.8 ЗЗ)
323. Акција е сопственичка хартија од вредност, која претставува неделив и идеален дел од
основната главнина на акционерското друштво или командитното друштво со акции. Во акцијата се
отелотворуваат правата на акционерот и преку неа акционерот, како сопственик на акцијата:
- НЕ Е доверител на друштвото, НИТУ сопственик на еден дел од имотот на друштвото
(чл.3 ЗТД)
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
324. Според Законот за хартии од вредност „обврзница“ е:
- ДОЛГОРОЧНА ДОЛЖНИЧКА хартија од вредност. (чл.2 ЗХВ)
325. „Долгорочна хартија од вредност“, во однос на рок на пристигнување, е хартија од вредност:
- чиј рок на пристигнување е ЕДНА календарска година ИЛИ ПОДОЛГО од денот на нејзиното
издавање (чл.2 ЗХВ)
326. „Краткорочна хартија од вредност“, во однос на рок на пристигнување, е хартија од вредност:
- чиј рок на пристигнување Е ПОКРАТОК ОД ЕДНА ГОДИНА од денот на издавањето (чл.2
ЗХВ)
327. „Дематеријализирана хартија од вредност“ е хартија од вредност којашто се води и се
регистрира:
- како електронски ЗАПИС во Централниот депозитар за хартии од вредност. (чл.2 ЗХВ)
328. Законот за облигационите односи, во однос на Законот за хартии од вредност, се јавува како:
- lex generalis во однос на Законот за хартии од вредност.
329. Хартијата од вредност, во однос на номиналната вредност:
- МОРА да има номинална вредност и издавањето на хартија од вредност без номинална
вредност е забрането, а хартијата од вредност издадена без номинална вредност по сила на
закон е ништовна.-КЛУЧНО „МОРА“- (чл.6 ЗХВ)
330. „Јавна понуда“ според Законот за хартиите од вредност е:
- Јавен повик за запишување и купување на хартии од вредност објавен ВО средствата
за јавно информирање, А ПО претходно добиено одобрение од Комисијата за хартии од
вредност на барањето за издавање на хартии од вредност по пат на јавна понуда од
издавачот
- ***ЈАВЕН ПОВИК за запишување и купување на хартии од вредност,објавен во средствата за
јавно информирање. (чл.12 ЗХВ)
331. При продажба на сопствените акции, во однос на примена на одредбите од Законот за хартии
од вредност:
- ВАЖАТ одредбите од Законот за хартии од вредност кои се однесуваат НА ИЗДАВАЊЕ на
хартии од вредност. -ТОЛКУ-(чл.25 ЗХВ)
332. Правата на сопственост од хартиите од вредност настануваат, се стекнуваат, ограничуваат или
пренесуваат:
- ЕДИНСТВЕНО со запишувањето на хартијата од вредност НА СМЕТКА НА СОПСТВЕНИКОТ
во депозитарот за хартии од вредност. -КЛУЧНО -ЕДИНСТВЕНО“- (чл.31 ЗХВ)
333. Хартиите од вредност издадени во форма на електронски запис во депозитарот за хартии од
вредност: - гласат НА ИМЕ НА СОПСТВЕНИКОТ на хартијата од вредност.(чл.49 ЗХВ)
32
334. Сопственоста на хартии од вредност, може да се стекне и врз основа на следните видови на
нетрговски пренос:
- договор за подарок, реализација на договор за залог на хартии од вредност;
наследство, судска одлука. (чл.54 ЗХВ)
33
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
335. Лице кое купило хартии од вредност без да знае дека Проспектот содржи невистинити и
неточни податоци за ценовно чувствителни информации или дека во Проспектот се пропуштени
ценовно чувствителни информации кои со оглед на околностите можат да предизвикаат заблуда,
може да поднесе тужба за враќање на уплатените средства со камата, намалени за добиениот
приход и изгубена добивка како резултат на непоседување на хартијата од вредност. Тужбата,
помеѓу останатите, може да се поднесе против следниве лица:
- издавачот на хартиите од вредност, лицата потписници на Проспектот, членовите на
управниот, надзорниот одбор и одборот на директори во моментот на издавање на
Проспектот, сметководител или овластен ревизор кој се согласил да биде именуван како
лице кое подготвило или одобрило дел од Проспектот. (чл.179 ЗХВ)
336. ОДГОВОРНОСТА НА ИЗВЕДУВАЧОТ И ПРОЕКТАНТОТ ЗА СОЛИДНОСТА НА ГРАДЕЖОТ:
- СОЛИДАРНА ОДГОВОРНОСТ
- Изведувачот одговара за недостатоците во изработката на градеж што се однесуваат на
неговата солидност, доколку тие недостатоци би се покажале за време од 10 години од
предавањето и приемот на работите.
- Изведувачот одговара и за недостатоците на земјиштето на кое е подигнат градежот, што би
се покажале за време на десет години од предавањето и приемот на работите, освен ако
специјализирана организација дала стручно мислење дека земјиштето е погодно за градење,
а во текот на градењето не се појавиле околности кои ја доведуваат во сомневање
основаноста на стручното мислење.
- Истото важи и за проектантот ако недостатокот на градеж произлегува од некој недостаток
во проектот!!!
- Субјектите се одговорни НЕ САМО пред нарачувачот, туку и пред СЕКОЈ ДРУГ
стекнувач на градеж.
34
340. КОГА ПРИМАЧОТ НА ПРАТКАТА ИМА ОБВРСКА ДА ГО ПЛАТИ НАДОМЕСТОТ ЗА ПРЕВОЗОТ?
- ако во товарниот лист НЕ Е НАВЕДЕНО дека испраќачот ги плаќа надоместот за превозот и
другите трошоци во врска со превозот, СЕ ПРЕТПОСТАВУВА дека испраќачот го упатил
превозникот да ги наплати од примачот (чл.715 ЗОО)
341. СО ТРГОВСКА МАРКА СЕ ШТИТАТ:
- Со трговска марка се штитат знаци подобни за разликување, како што се: зборови, букви,
бројки, слики, цртежи, комбинации на бои, тродимензионални форми, вклучително и форми
на стоките или нивните пакувања, како и комбинациите на сите напред наведени знаци.
****се штити ЗНАК кој може графички да се прикаже И КОЈ Е ПОДОБЕН за разликување
на стоките или услугите на еден учесник во прометот од стоките или услугите на друг учесник
во прометот (чл.175 ЗИС)
342. ПРАВОТО НА ТРГОВСКА МАРКА СЕ СТЕКНУВА:
- со денот на донесување на РЕШЕНИЕ за признавање на правото И СО УПИСОТ на
трговската марка во Регистарот. (чл.202 ЗИС)
343. СО ГЕОГРАФСКИ НАЗИВ :
- СЕ ШТИТИ ОЗНАКА ЗА ПОТЕКЛО И ГЕОГРАФСКА ОЗНАКА
- СЕ ОБЕЛЕЖУВААТ производите кои ги произведуваат физички или правни лица НА
ОПРЕДЕЛЕНО ГЕОГРАФСКО ПОДРАЧЈЕ (чл.226 ЗИС)
344. КАКО СЕ ПОВЕДУВА ПОСТАПКА ЗА ЗАШТИТА НА ГЕОГРАФСКИ НАЗИВ?
- СО ПРИЈАВА која содржи барање за заштита на географскиот назив, односно барање за
признавање на правото за користење на заштитениот географски назив и други прилози
пропишани со овој закон (чл.236)
- ***ПОСТАПКА СЕ ПОВЕДУВА СО „ПРИЈАВА“...А СЕ СТЕКНУВА СО „РЕШЕНИЕ И УПИС“ !!!!!
345. ПРАВАТА ОД ИНДУСТРИСКА СОПСТВЕНОСТ:
- се прометливи
- СЕ ПРЕНЕСУВААТ СО ДОГОВОР ЗА ПРЕНОС И СЕ ОТСТАПУВААТ СО ДОГОВОР ЗА
ЛИЦЕНЦА
- ***Подносителот на пријавата на право од индустриска сопственост и носителот на правото,
СО ДОГОВОР, во целост или делумно може ДА ГО ПРЕНЕСАТ своето право под условите
предвидени со овој закон и со други прописи. (чл.271)
35
4. ТРГОВСКО ПРАВО
Прашање
346. Во постапките за заштита на права од индустриска сопственост, застапување на странките пред
државниот завод за индустриска сопственост, може да врши:
- физички и правни лица кои се впишани во Регистарот на застапници што го води
Заводот
- ФИЗИЧКО ЛИЦЕ:
- државјанин на Република Македонија
- - кое е регистрирано за вршење дејност застапување од областа на индустриската
сопственост;
- со завршен правен, еден од техничките факултети и фармацевтски факултет;
- кое има положено посебен стручен испит положен во согласност со одредбите од овој закон и
- кое има познавање на најмалку еден од официјалните јазици на организациите од областа во
кои Република Македонија е членка;
- АДВОКАТ кој е впишан во Адвокатската комора на Република Македонија и кој ги исполнува
условите од точката 1 на овој став И АДВОКАТСКО ДРУШТВО или адвокатска канцеларија
кои се впишани во Адвокатската комора на Република Македонија и кои имаат вработено
лице кое ги исполнува условите од точката 1 на овој став.
- ПРАВНО ЛИЦЕ:
- со седиште во Република Македонија;
- кое е регистрирано за застапување во областа на заштита на индустриската сопственост и
- кое има вработено барем едно лице кое ги исполнува условите од точката 1 на овој став.
36
349. РЕЗИДЕНТ, ВО СМИСЛА НА ЗАКОНОТ ЗА ДЕВИЗНОТО РАБОТЕЊЕ Е:
- трговски друштва, трговци поединци и други правни лица со седиште во Република
Македонија и нивни претставништва во странство, освен нивни подружници во
странство;
- подружници на странски друштва запишани во трговски регистар во Република
Македонија;
- филијали на странски банки
- физички лица кои самостојно вршат дејност како занимање со постојано место на
живеење во Република Македонија и кои не се третираат за трговци според Законот за
трговските друштва;
- физички лица со постојано место на живеење во Република Македонија;
- физички лица кои привремено престојуваат во Република Македонија врз основа на
важечка виза за престој, односно работна виза во траење од најмалку шест месеци и
- дипломатски, конзуларни и други претставништва на Република Македонија во странство
кои се финансираат од Буџетот на Република Македонија, како и вработените во тие
претставништва и членовите на нивните потесни семејства.-ЧИТАЈ ГИ УБАВО!!!!!!!- (чл.2
ЗДР)
350. ТРАНСАКЦИИТЕ МЕЃУ РЕЗИДЕНТИ И НЕРЕЗИДЕНТИ :
- Трансакциите меѓу резиденти и нерезиденти СЕ СЛОБОДНИ, ОСВЕН АКО СО ОВОЈ ЗАКОН
поинаку не е утврдено.(чл.3 ЗДР)
351. ИНСТРУМЕНТИ НА ПАЗАРОТ НА ПАРИ СЕ:
- благајнички записи, комерцијални записи, државни записи, сертификати за депозити,
банкарски акцепти и други хартии од вредност со рок на достасување ДО 1 година (чл.2
ЗДР)
352. ДИРЕКТНИТЕ ИНВЕСТИЦИИ НА РЕЗИДЕНТИ ВО СТРАНСТВО СЕ: -СЛОБОДНИ-(чл.7 ЗДР)
353. ДАЛИ РЕЗИДЕНТИТЕ МОЖАТ ДА ОТВОРААТ СМЕТКИ ВО СТРАНСТВО?
- Резидентите можат ДА ОТВОРААТ И ДА ИМААТ сметки во странство, ОСВЕН АКО со
овој закон поинаку не е определено.
- ****Народната банка на Република Македонија ги пропишува начинот и условите под кои
резидентите КОИ НЕ СЕ ОВЛАСТЕНИ БАНКИ, можат да отвораат и да имаат сметки во
странство.
354. КОЈ МОЖЕ ДА ВРШИ ПЛАТЕН ПРОМЕТ СО СТРАНСТВО?
- ГО ВРШАТ БАНКИ,ОВЛАСТЕНИ од Народната банка на Република Македонија за вршење на
платен промет СО странство.
- ***За потребите на Република Македонија платниот промет со странство го врши Народната
банка на Република Македонија.-Народната банка на Република Македонија го пропишува
начинот за вршење на платниот промет со странство (чл.26 ЗДР)
355. ДАЛИ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА МОЖЕ ДА СЕ ВРШИ ФИЗИЧКИ ПРЕНОС НА ХАРТИИ ОД
ВРЕДНОСТ?
- Во и од Р. Македонија МОЖЕ да се врши физички пренос на хартии од вредност ЗАРАДИ
ОСТВАРУВАЊЕ на правата кои произлегуваат од хартијата од вредност,ЧУВАЊЕ ИЛИ
ДАВАЊЕ КАКО ЗАЛОГ. (чл.30 ЗДР)
356. КУРСОТ НА ДЕВИЗНИОТ ПАЗАР СЕ ФОРМИРА: - СЛОБОДНО (чл.33 ЗДР)
357. ЗА КРЕДИТНИТЕ ТРАНСАКЦИИ, РЕЗИДЕНТИТЕ СЕ ДОЛЖНИ ДА ДОСТАВАТ ИЗВЕШТАЈ ДО:
- Народната банка на РМ (чл.42 ЗДР)
37