Zadatak 1.

Reakcija u plinovitoj fazi sa poznatom stehiometrijskom jednadžbom A 2B

izvedena je u šaržnom reaktoru sa konstantnim volumenom. Pri tome su dobiveni
sljedeći podaci:

t [h] 0 1 2 3 4
P [kPa] 132.74 167.19 186.44 197.58 205.18

Reakcijska smjesa na početku reakcije sadrži 76.94% reaktanta A i 23.06% inerta

na temperaturi 100°C. Ravnotežni proračuni pokazuju da je reakcija nepovratna.
Integralnom metodom odrediti jednadžbu za brzinu reakcije i izraziti je u kPa/h.
Koliko iznosi konstanta brzine reakcije ako se brzina izrazi u mol/(l∙h)?
(Rješenje: –rA = 6 ∙ 10-3 ∙ pA2 [kPa/h]; 18.61 l/(mol∙h) )

Zadatak 2.
Reakcija između eten bromida i kalij jodida u 99% otopini metanola:
C2H4Br2 + 3KI C2H4 + 2KBr + KI3
istražena je u šaržnom reaktoru sa konstantnim volumenom na temperaturi
59.72°C. Početne koncentracije eten bromida i kalij jodida bile su 0.02864 mol/l i
0.1531 mol/l. Rezultati istraživanja prikazani su u tablici:

t [s] 29.7 40.5 47.7 55.8 62.1 72.9 83.7

X C 2 H 4 Br2 0.2863 0.3630 0.4099 0.4572 0.4890 0.5396 0.5795

Odrediti red reakcije i konstantu brzine reakcije.

(Rješenje: 2; 8.386 ∙ 10-5 l/(mol∙s) )

Zadatak 3.
Reakcija razlaganja dimetiletera u plinovitoj fazi:
CH3OCH3 CH4 + CO + H2
istražena je u izotermnom (552°C) šaržnom reaktoru sa konstantnim volumenom,
pri čemu su zabilježeni eksperimentalni podaci ukupan pritisak u funkciji vremena
(na početku reakcije bio je prisutan čist dimetileter):

t [s] 0 57 85 114 145 182 219 261 299

P [mmHg] 420 584 662 743 815 891 954 1013 1054

Integralnom metodom odrediti jednadžbu za brzinu navedene reakcije i izraziti

brzinu reakcije u kPa/s i mol/(l∙s). Izvršiti provjeru diferencijalnom metodom.
(Rješenje: –rA = 4.94 ∙ 10-3 ∙ pA [kPa/s]; : –rA = 4.94 ∙ 10-3 ∙ CA [mol/(l∙s)])

Zadatak 4.
Reakcija između p-nitrobenzol hlorida i n-butanola izvedena je u šaržnom
izotermnom reaktoru, pri čemu je početna koncentracija n-butanola 2 mol/l.
Reaktanti su prisutni u stehiometrijskom omjeru. Reakcija se može predstaviti
stehiometrijskom jednadžbom A + 2B proizvodi (A – p-nitrobenzol hlorid,
B – n-butanol). U donjoj tablici su prikazani dobiveni eksperimentalni podaci
(koncentracija B u funkciji vremena):
t [min] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
CB [mol/l] 1.8566 1.7268 1.6246 1.5396 1.4772 1.4210 1.3576 1.3122 1.2674 1.2276 1.1858

Odrediti jednadžbu za brzinu reakcije preko A.

(Rješenje: –rA = 0.021 ∙ CA ∙ CB2 [mol/(l∙min)])