именка,машки род/предлошка

промена:збор, зборот, зборови,

зборовите/англиски:word;арап
ски:‫;كلمة‬бугарски:дума;дански:o
Збор
и основни типови лексичко значење
rd;есперанто:vorto;иврит:
на зборовите

‫;מילה‬италиjански:parola f,
vocabolo m, terminem;јaпонски:
言葉 (こと;корејкси:낱
말;латински:vocabulum,verbum;
германски:Wort;полски:słowo;
португалски:palavra,vocábulo;р
омански:cuvânt;фински:sana;ф
ранцуски:mot,parole;унгарски:s
zó;шпански:palabra;шведски:or
d/примери:застарен
збор,полнозначен збор,ме
 Збор
Збор е основна јазична единица што се остварува како
целост и има определено значење. Тој не е најмал јазичен
знак, бидејќи е составен од еден или повеќе гласови(во
говорот), т.е. една или повеќе букви(во пишан текст).
Секој збор може да се подели на слоговите од кој тој е
составен и на морфеми(зборообразувачки-коренски и
формообразувачки-афикси и суфикси). Со комбинирање на
зборови се градат посложени форми(реченици) кои со
правилно користење формираат еден јазик. Науката која
го проучува составот на зборовите на еден јазик се
нарекува лексикологија. Таа е составен дел од
лингвистиката(наука што го проучува јазикот). Се дели
на повеќе поддисциплини:
1. Семантика (за значењето);
2. Етимологија (за потеклото);
3. Лексикографија (за речниците);
4. Фразеологија (наука за постојани зборовни состави –
фразеологизми).
 Основни типови лексичко значење на
зборовите
Секој збор во јазикот има две значења:
 Граматичко(род,број,лице,време)
 Лексичко(неговото значење во реченицата, т.е.
неговата поврзаност со предметите и појавите)
Примери:
1. Темно
 Граматички е придавка од машки род во еднина
 Лексички е синоним со мрачно; антоним со
светло
2. Студен
 Граматички е придавка од машки род во еднина
 Лексичко е синоним со ладен; антоним со топол;
пароним со суден
Според горенаведеното, секој збор е посебна единка, но
сепак, според значењето и формата е во тесна врска со
другите зборови во реченицата. Ова е од особена
важност кај повеќезначните зборови, за одредување на
нивното значење и смисла во реченицата.
 Повеќезначни зборови
Повеќезначни зборови се зборови кои имаат повеќе
лексички значења(хомоними).

Мила придавка орган јазик

име говорно
средство

пита именка природна

град
појава

глагол географска
определба

часови морски
блок кит
цицач

за цртање смеса за
од згради пополнување
извик за
нерамнини
одвојување
овци од
јагниња
 Директно и преносно значење на
зборивите
Повеќезначните зборови може да имаат
директно(основно) и преносно(метафорично) значење.
Примери:
1. Карпа
 Секогаш околу карпите во водата има ракчиња.
(основно значење)
 Тој е силен како карпа.(преносно значење)
2. Конец
 За да ја сошиеш блузата ти треба игла и конец.
(основно значење)
 Животот му виси на конец.(преносно значење)
3. Коска и кожа
 Коските се дел од локомоторниот систем на
човекот, а кожата е главен орган кој е огледало
на организмот.(основно значење)
 Мораш повеќе да јадеш, си се направил коски и
кожа.(преносно значење)
4. Корени
 Дрвјата се снабдуваат со вода преку нивните
корени.(основно значење)
 Моите корени потекнуваат од Велес.(преносно
значење).
5. Срце
 Срцето е орган кој ја испумпува крвта.(основно
значење)
 Не пиј лекови на гладно срце.(преносно значење)

Изработила:
Кристина Јаневска II-1 м.с.