Filipino 102 – Filipino sa Iba’t ibang Disiplina

(Mayo 5, 7, 12, 14, 19, 21, 26, 28, Hunyo 2 & 4)

Aralin IV – Batayang Kaalaman sa mga Teorya ng Pananaliksik na Akma

sa Lipunang Filipino

Panlahat na Layunin

Sa araling ito, matututuhan ang panimulang kaalaman tungkol sa gawaing

pananaliksik. Inaasahang magagamit ang mga ito sa susunod na mga antas ng iyong pag-
aaral.

* Mailahad ang kahalagahan ng wikang Filipino sa pagsulat pananaliksik sa iba’t

ibang larangan o disiplina.

* Maipaliliwanag ang mga mahahalagang kaalaman na na may kinalaman sa

pananaliksik.

* Matukoy ang mga bagay na dapat isaalang-alang upang maging matagumpay ang
pananaliksik.

Mayo 5, 2020

Paksa 1 – Ang Filipino Bilang Wika ng Pananaliksik

Introduksyon

Ang wikang Filipino ay may pangangailangang dapat itanghal sapagkat ito ang wika
ng karunungan, ang wikang ginagamit sa pananaliksik, ginagamit sa mga paaralan at sa lahat
ng uri ng pakikipagtalastasan.

Layunin

Pagkatapos talakayin ang paksang ito, masasagot mo ang mga sumusunod:

1. Maipaliwanag ang kahalagahan ng wikang Filipino.

2. Mailalahad ang gamit ng wikang Filipino sa makrong pasulat at ang mga gamit
nito sa iba’t ibang larangan.

Basahin at Unawain

Ang wika, pasalita man o pasulat ay pinakamabisang hanguan ng kaalaman na

maaaring pagbatayan ng patutunguhang bukas. Ang taong may taglay na talino, damdamin at
kaalaman ay lagging nakatanaw sa hinaharap katuwang ang mga karanasan ng nakaraan at
kasalukuyann. Pruwebang di mapasusubalian ang kaloob ng mga wikang nakatala;
repleksyon naman ang hiwatig ng mga salitang nabibigkas. Sa mga ito umiinog ang
pagsusuri at pananaliksik na nagsisiwalat ng talino sa iba’t ibang larangan ng kaalaman,
agham, inhinyeriya at teknolohiya; humanidades, sining at komunikasyon; pangangalakal o
pagnenegosyo; edukasyon; at marami pang iba. Ang wikang nagagamit bilang midyum ng
pagtuturo at pagsusuri na humahantong sa pananalksik ay masasabing wikang naging daluyan
ng pagsusuri. Napakataas ng antas ng pagtingin na ipinagkakaloob sa wikang nagagamit di
lamang upang ipahayag ang ekspresyon ng damdamin at opinion kungdi higit, sa wikang
gamit sa pagsusuri, pananaliksik na sa huli ay hahantong sa pagtuklas at imbesnyon. Wikang
akademiko ang midym sa mga aklat; ginamit ng mga siyentipiko, guro, inhinyero at iba pang
paropesyonal sa ispesipko nilang larangan; gamit sa mga kapulungan, pampublikong
pagbigkas, pakikinanayam at mga katulad.

Sa Pilipinas, ang Filipino na wikang pambansa ay patunay sa pagtataglay ng Pilipino

ng isang wikang tagapabuklod sa kabila ng magkakaibang wikang sinasalita sa bansa bunga
ng heograpikal, pulitikal, ekonomikal at kultura na mga kadahilanan. Sa katunayan, inilahad
ng isang ulat ni Dr. Fe Aldave-Yap, dating director heneral ng Komisyon ng Wikang Filipino
na sa sarbey na ginawa ng Ateneo de Manila noong 1989 tungkol sa kasaklawan ng gamit ng
wikang Filipino ay 92% ng populasyon ay nakauunawa ng Filipino; 88% ang nakababasa;
83% ang nakapagsasalita; at 82% ang nakasusulat. Sa artikulo rin sinasabi ng dating kalihim
ng Edukasyon, Andrew Gonsales na taong 2000 ay 97% na ang gumagamit ng Filipino sa
pakikipag-interaksyon. Maging ang resulta ng pag-aaral na National Statistics Office ay
nagsabi na ang Filipino sa iba’t iba nitong barayti ay ang lingua franca na ng bansa.

Patunay, sa ganitong punto ang mga wikang gamit sa iba’t ibang larangan:

1. Sa larangan ng pamamahayag, brodkas man o pasulat, hindi mapasusubalian na

bukod sa mga pangunahing wika (Ilocano, kapampangan, Pangasinense, Tagalog, Bicolano,
Hiligaynon, Waray, Cebuano, Maranao o Maguindanaon) dagdag pa ang mga wika ng pook,
gamit rin ang Filipino upang mailahad ang talino at kulturang Pilipino.

Ang pagsasaere ng mga palabas sa mga pangunahing tsanel ng telebisyon sa bansa,

mapatutunayang nakalalamang na ang mga palabas na nasa wikang pambansa at iba pang
local na wika. Serye man ang palabas o tapusan, mapapelikula o variety shows, komedya
man o drama, mga pampublikong impormasyon man at dokumentaryo, napag-uusap ito nang
may lalim, linaw, talino at komprehensibo sa Filipino at iba pang mga wikang gamit sa bansa.
Sana ay malapit na ang panahong sapitin natin na sa iba’t ibang disiplina ng pag-aaral ay higit
na mataas ang pagtingin sa sariling wika. Gaya ng sa midya upang mapataas ang rating ng
anumang palabas, isinasaalang-alang na an gpaggamit ng wikang naiintindihan ng nakararami.
Nakatutuwang isipin na itina-Tagalize o isinasalin sa iba pang wika sa Pilipinas ang mga
palabas na dati’y hinahayaang maiere sa wikang banyaga. Maging ang mga dila ng mga
brodkaster at host sa iba’t ibang palabas ay sa Filipino o mga wika ng pook na sinasanay.

Kung dati ang mga istasyong panradyo na nasa AM (amplitude modulation) lamang
ang gumagamit ng Filipino at mga pangunahing wika ngayon, maging sa mga istasyon FM
(reequency modulation) ay Filipino at mga pangunahing wika na rin ang gamit.

Higit na mabili ang mga diyaryong tabloid kaysa broadsheet hindi lamang dahil sa
mas mura ito, kundi dahil masang-masa ang gamit ng wika sa mga tabloid.
 Sa internet, gamiting-gamitin ang mga translation engine sapagkat ang hinahanap na
rin ng mga internet user ay wikang gagap at higit na nauunawaan. Bagamat ang mga
impormasyong banyaga ay isinulat sa wikang banyaga, kung susuriin ang mga tugong
opinion at haing kaalaman sa mga blog na Pilipino ang may gawa, masasabing Filipino at
mga pangunahing wika pa rin ng bansa ang higit na gamit.

Tanong sa Sarili (TSS 1)

* Bilang mag-aaral na kumukuha ng kursong ____________, bakit
kailangang gamitin ang wikang Filipino sa pananaliksik?

Ang mga senaryong nabanggit ay patunay na ang Filipino ay handang handa na sa

larangang akademiko at propesyonal, samantalang ang mga pangunahng wika ay humuhugis
na rin ng landas tungo sa ganito ring kalagayan. Hindi mapasusubalian ang ganito sa
pasalitang gamit ng wika, ngunit hindi pa sa kalagayang pasulat. Ito’y dahil marami pa rin
ang naniniwalang sa banyagang wika nararapat isulat ng mga Pilipino ang sariling
pananaliksik, aklat sa siyensiya at matematika at maging sa teknolohiya. Sa tagal na rin
naman ng panahon na nagbukod-bukod ang mga Pilipino dahil sa mga unang wika ng pook
na sinilangan, ay pinagbuklod naman ng wikang Filipino bilang wikang tulay ng unawaan sa
kabila ng pagkakaiba-iba. Nawa ay matulungan natin ang Filipino at mga wika sa Pilipinas
na tangkilikin bilang wika sa antas na pasulat. Maging kaisa tayo sa pagsisikap na ang mga
wikang sariling atin ay palakasin, gamitin sa pagsulat ng pananaliksik at mga aklat di lamang
sa larangan ng sining at humanidades kundi maging sa larangan ng teknolohiya, matematika
at siyensiya (Labor, K. 2015).