‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪوهﯾﻪک ﺑﻪﺳﻪرﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﭘ‪‬ﮑﮫﺎﺗﻨﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاری‬

‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان‬

‫ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ‪ :‬ﺣﻮﺳ‪‬ﻦ ﺑﻪﺧﺸﯽ‬

 ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬
‫ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪوهﯾﻪک ﺑﻪﺳﻪرﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﭘ‪‬ﮑﮫﺎﺗﻨﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاری ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان‬
‫ﺑﯚن ‪ -‬ﺋﺎ‪‬ﻤﺎﻧﯿﺎ ‪٢٠٠٧‬‬
‫ﻧﻮوﺳﻪر‪ :‬ﺣﻮﺳ‪‬ﻦ ﺑﻪﺧﺸﯽ‬
‫‪hosein@hawar.de‬‬
‫ﭼﺎﭘﯽ ﯾﻪﮐﻪم ﺧﺎﮐﻪﻟ‪‬ﻮهی ‪٢٠٠٧/١٣٨٦‬‬

‫هﻪﻣﻮو ﻣﺎﻓ‪‬ﮏ ﺑﯚ ﻧﻮوﺳﻪر ﭘﺎر‪‬ﺰراوه‬

 ‫ﭘ‪‬ﺳﺖ‬

‫ﭘ‪‬ﺸﻪﮐﯽ‪٤...................................................................................................‬‬
‫دهﺳﭙ‪‬ﮏ‪٧..................................................................................................‬‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‪١٨........................................................................‬‬
‫ﺑﻪرهو داﺑ‪‬ان‪٢٦...........................................................................................‬‬
‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﺑ‪‬ان‪٣٠................................................................................................‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‪٣٧............................‬‬
‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردی دهرهوهی و‪‬ت‬
‫ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان‪٨١............................................................................‬‬
 ‫ﭘ‪‬ﺸﻪﮐﯽ‬

‫ﺧﻮ‪‬ﻨﻪری ﺑﻪر‪‬ﺰ!‬
‫ﻟﻪ ﻣ‪‬ﮋ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺗﻪﻣﺎﺑﻮوم ﺋﻪو زﻧﺠﯿﺮه ﺑﺎﺑﻪﺗﻪی ﻟﻪ ﺳﻪر ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﭘ‪‬ﮑﮫﺎﺗﻨﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی‬
‫ﭼﻮاری ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوم‪ ،‬ﻟﻪ ﺗﻮ‪‬ﯽ ﻧﺎﻣﯿﻠﮑﻪﯾﻪﮐﺪا ﺑ‪‬و‬
‫ﺑﮑﻪﻣﻪوه‪.‬‬
‫ﺑﻪﺷﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯽ ﺋﻪو ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ رهﺷﻪﻣﻪی ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪١٩٩٩‬ی زاﯾﯿﻨﯽ ﻟﻪ ژﻣﺎره ‪٥‬ی ﮔﯚﭬﺎری‬
‫هﺎوار ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﺎ‪‬ﻤﺎﻧﯿﺎ دهردهﭼﻮو و ﺑﻪﺷﯽ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﻟﻪ ژﻣﺎره ‪١٦‬دا ﺑ‪‬و ﮐﺮاوه‪.‬‬
‫ﺑﻪ داﺧﻪوه ﺳﻪرﻗﺎ‪‬ﺒﻮون ﺑﻪ ﮐﺎری رۆژاﻧﻪ ﺑﯚ ﺑﮋﯾﻮی ژﯾﺎن دهرﻓﻪﺗﯽ ﭘ‪‬ﻨﻪدام ﺗﺎ زووﺗﺮ ﺋﻪو‬
‫ﺋﻪرﮐﻪ راﭘﻪڕ‪‬ﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻣﯿﻠﮑﻪی ﺑﻪردهﺳﺘﺘﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﻪ ﻟﻪ ﭼﺎوﭘ‪‬ﺪاﺧﺸﺎﻧﺪﻧ‪‬ﮑﯽ ﺧ‪‬ﺮاﯾﯽ ﺑﻪﺳﻪر هﯚ و هﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ ﻧ‪‬ﻮ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان و‬
‫ﺋﺎﺧﺮﺳﻪرﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪر‪‬ﻮهﺑﻪری و ﮐﺎدر و ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪ ﻟﻪ ﭘﺎش‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪١٣٥٩‬ی هﻪﺗﺎوﯾﺪا‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺧﯚم ﯾﻪﮐ‪‬ﮏ ﻟﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪ ﺑﻮوم ﮐﻪ ﻟﻪ ﻧﯿﺰﯾﮑﻪوه و راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺑﻪﺷﺪاری رهوﺗﯽ‬
‫ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهﮐﻪﺑﻮوم و هﻪرﺑﻪو ﭘ‪‬ﯿﻪش ﺑﻪ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻢ زاﻧﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪو رووداوه ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ‬
‫رادهی ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺋﺎﮔﺎدارﯾﻢ ﺗﯿﺸﮏ ﺑﺨﻪﻣﻪ ﺳﻪر ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮏ ﻻﯾﻪﻧﯽ ﻟ‪‬ﯽ ﺋﻪو دﯾﺎردهﯾﻪ‬
‫ﮐﻪ ﻧﺎﻣﯚ ﺑﻪ ﻧﺎوهرۆﮐﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی رزﮔﺎرﯾﺨﻮازاﻧﻪی ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪﻣﺎن ﻟﻪ رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن‬
‫ﺑﻮو‪.‬‬
‫راﺳﺘ‪‬ﮑﯽ ﺗﺎڵ و ﺣﺎﺷﺎهﻪ‪‬ﻨﻪﮔﺮه ﮐﻪ هﻪﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش و ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ﺟﺎر رووداﻧﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه و‬
‫ﻟﻪﺗﺒﻮوﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﻧﻪﺗﻮاﻧﺮاوه ﯾﺎن ﻧﻪﺧﻮازراوه هﯚﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﮔ‪‬ﺮهو‬

‫‪٤‬‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻪﮐﯽ‬ ‫ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪوهﯾﻪک ﺑﻪﺳﻪرﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ‪...‬‬

‫ﮐ‪‬ﺸﻪی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﮐﻪ زۆرﺟﺎر ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ زﯾﺎﻧﺒﺎر و ﻗﻪرهﺑﻮوﻧﻪﮐﺮاوهی ﺑﯚ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪﻣﺎن ﺑﻪ‬

‫دﯾﺎری ه‪‬ﻨﺎوه‪ ،‬ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﯽ ﻟ‪‬ﮏ ﺑﺪر‪‬ﺘﻪوه و دهردهﮐﺎن ﺑﻨﺎﺳﺮ‪‬ﻦ و ﭼﺎرهﺳﻪر‬
‫ﺑﮑﺮ‪‬ﻦ‪ .‬ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺳﻪرهﮐﯿﺶ ﻟ‪‬ﺮهدا ﻟﻪ ﻻﯾﻪک دهﮔﻪر‪‬ﺘﻪوه ﺳﻪر ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی‬
‫ﮐﻮرد و ﺋﺎﺳ‪ ‬ﺑﻮوﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺟﻪرﮔﻪی ﭼﻮار دهو‪‬ﻪﺗﯽ داﮔﯿﺮﮐﻪر و ﻧﻪﻓﺎﻣﺪا ﮐﻪ هﯿﭻ‬
‫ﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻨ‪‬ﮑﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﺎﻧﻪﯾﺎن ﻟﻪ د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﯾﺎﺳﺎ ﻣﻪدهﻧﯿﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﻧ‪‬ﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﻧﯿﯿﻪ و ﻟﻪ ﻻﯾﻪﮐﯿﺘﺮ ﮐﻮرد ﺧﯚی و ﺑﻪﺷ‪‬ﮑﯽ زۆر ﻟﻪ ﺳﻪرﮐﺮدهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫هﻪﺗﺎﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﻮه ﻟﻪ ﺑﺎری ﻓﮑﺮﯾﯿﻪوه ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﮐﺎرﺗ‪‬ﮑﻪری ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ و ﻧﻪرﯾﺘﯽ‬
‫داﮔﯿﺮﮐﻪر رزﮔﺎر ﺑ‪ ‬و وهک ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪک ﮐﻪ ﺧﺎک و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﻪﮐﻪی داﮔﯿﺮ وداﺑﻪش ﮐﺮاوه‪،‬‬
‫ﺧﯚی ﭘ‪‬ﻨﺎﺳﻪ ﺑﮑﺎت‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪت رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ه‪‬ﺰه ﺳﯿﺎﺳﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت دوو ه‪‬ﺰی ﺳﻪرهﮐﯽ‬
‫د‪‬ﻤﯚﮐﺮات و ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ‪ ،‬ﺑﻪ داﺧﻪوه هﻪﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﺑﻪﺗﻪواوی ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ داوی ﺗﻪﻧﺮاوی‬
‫ﺟﺎ‪‬ﺠﺎ‪‬ﯚﮐﻪی ﻓﮑﺮی ﺋ‪‬ﺮاﻧﭽ‪‬ﺘﯽ رزﮔﺎر ﻧﻪﮐﺮدووه‪ .‬هﻪﺗﺎ ﺋﻪو رهوﺗﻪش ﺑﻪو ﺷ‪‬ﻮه در‪‬ﮋهی‬
‫هﻪﺑ‪ ،‬ﮐﯚﺳﭗ و ﺗﻪﮔﻪرهی زﯾﺎﺗﺮ دهﺧﺮ‪‬ﺘﻪ ﺳﻪر ر‪‬ﮕﺎی ﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﮐﯚﻣﻪڵ و ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎم‬
‫دوور ﺧﺴﺘﻨﻪوهﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﯿﮫﺎﯾﯽ واﺗﻪ رزﮔﺎری و ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ‪.‬‬
‫ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺧﯚﻣﺎن و ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪﻣﺎن راﺳﺘﮕﯚ ﺑﯿﻦ‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﯚﻣﺎن و ﻣ‪‬ﮋووﻣﺎﻧﺪا‬
‫ﺑﭽﯿﻨﻪوه و ﻟﻪ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪ ﺗﺎڵ و ﺷﯿﺮ‪‬ﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ داهﺎﺗﻮوﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪﺧﺘﻪوهراﻧﻪ ﺑﯚ‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪﻣﺎن ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮﯾﻦ‪.‬‬
‫ﺗﺎﮐﯽ ﮐﻮرد دهﺑ‪ ‬ﺑﺰاﻧ‪ ‬ﮐﻪ ﺣﯿﺰب و ر‪‬ﮑﺨﺮاو ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻧﯿﻦ ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺋﺎﻣﺮازﯾﮑﻦ ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ‪ ،‬ﮐﻪواﺗﻪ ﺳﺮووﺷﺘﯿﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ هﻪﻟﻮﻣﻪرج ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚڕ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﺗﺎﮐﺘﯿﮏ و‬
‫ﺳﺘﺮاﺗ‪‬ﮋﯾﺪا ﭘ‪‬ﮏ ﺑ‪ ‬و ﭘﯿﺮۆزاﯾﻪﺗﯽ ﺑﯚهﯿﭻ ر‪‬ﺒﺎز‪‬ﮏ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ر‪‬ﺒﺎزی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ داﻧﻪﻧﺮێ‪.‬‬
‫رهﺧﻨﻪﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ راﺑﺮدووی هﯿﺰ‪‬ﮏ ﯾﺎن ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗ‪‬ﮏ ﻧﺎﺑ‪ ‬ﺑﻪ ﺗﺎوان ﺑﮋﻣﯿﺮدرێ‪،‬‬
‫دهﺑ‪ ‬ﺑﻮاری دهرﺑ‪‬ﯾﻨﯽ ﺋﺎزاداﻧﻪی ﺑﯿﺮوڕا ﺑﯚ هﻪﻣﻮو ﮐﻪس ﻟﻪ ﺋﺎراداﺑ‪ .‬ﭘﯿﻮﯾﺴﺘﻪ ﯾﺎﺳﺎی‬
‫ﭘ‪‬ﮑﻪوه ژﯾﺎن ﻓ‪‬ﺮﺑﯿﻦ و ر‪‬ﺰ ﻟﻪ ﺋﺎزادی ﺑﯿﺮوڕا ﺑﮕﺮﯾﻦ‪ .‬ﺑﺎ ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﮐ‪‬ﺒﻪرﮐ‪‬ﯿﯽ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو‬
‫ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﻤﺎﻧﺪا ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎن ﺗﺎﻗﯿﮑﺮ‪‬ﻨﻪوه‪ .‬ﺑﺎ ﮔﻪل ﺑ‪‬ﯾﺎرﺑﺪا ﮐﺎم ﻻﯾﻪن زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺋﻪودا هﻪو‪‬ﺪهدا‪ ،‬ﺑﯚ ﺋﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪش ﻟﻪ ﭘﻠﻪی ﯾﻪﮐﻪﻣﺪا ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯿﻤﺎن ﺑﻪﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻦ‬
‫ﻟ‪‬ﮑﺘﺮ و ﺗﻪﺑﺎﯾﯽ و ﯾﻪﮐ‪‬ﯾﺰی هﻪﯾﻪ‪.‬‬
‫ﺋﻪو ﮐﻮرﺗﻪ ﺑﺎﺳﻪ هﻪو‪‬ﮑﯽ ﺑﭽﻮوﮐﻪ ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺋﻪو ﺑﺎرودۆﺧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی‬
‫ﺳﺎ‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ دوای ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ ﺳﻪر ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا زاڵ‬

‫‪٥‬‬
‫ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪوهﯾﻪک ﺑﻪﺳﻪرﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ‪...‬‬ ‫ﭘ‪‬ﺸﻪﮐﯽ‬

‫ﺑﻮو‪ .‬هﻪو‪‬ﻢ داوه ﺑﻪ ﭼﺎو‪‬ﮑﯽ ﺑ‪ ‬ﻻﯾﻪن ﺳﻪﯾﺮی رووداوهﮐﻪ ﺑﮑﻪم‪ .‬هﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺑﯚ ﮐﻪﺳ‪‬ﮑﯽ‬
‫ﺧﯚی راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ ﻧﺎو ﮐ‪‬ﺸﻪﮐﺎﻧﺪا ﺑﻮوﺑ‪‬ﺖ‪ ،‬دژواره ﺑ‪ ‬ﻻﯾﻪﻧﺎﻧﻪ ﻟ‪‬ﮑﯽ داﺗﻪوه‪.‬‬
‫داوهری ﻟﻪو ﺑﺎرهوه ﺑﻪ ﺧﻮ‪‬ﻨﻪری ﺑﻪڕ‪‬ﺰ دهﺳﭙ‪‬ﺮم‪ .‬هﯿﻮادارم ﺑﻪو ﮐﺎرهم ﺧﺰﻣﻪﺗ‪‬ﮑﯽ ﺑﭽﻮوﮐﻢ‬
‫ﺑﻪ رووﻧﮑﺮدﻧﻪوهی ﮔﯚﺷﻪﯾﻪک ﻟﻪ ﻣ‪‬ﮋووی هﻪﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﻧﻪﻧﻮوﺳﺮاوی ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﺑ‪ ‬ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﮐﺮدﺑ‪‬ﺖ‪.‬‬

‫‪٦‬‬
 ‫دهﺳﭙ‪‬ﮏ‬

‫ڕۆژی ‪٢٥‬ی ﺟﯚزهرداﻧﯽ ‪١٣٥٩‬ی هﻪﺗﺎوی)‪١٩٨٠‬ی زاﯾﯿﻨﯽ( ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪ ﺑﻪڕﯾﻮهﺑﻪراﻧﯽ‬

‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﻟﻪ ﺗﻮ‪‬ﯽ ﺑ‪‬وآﺮاوهﯾﻪآﺪا‪ ،‬داﺑ‪‬اﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﻪﺷﯽ‬
‫زۆرﺑﻪی ﺣﯿﺰب راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﺎوی "ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاری ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ‬
‫آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان"‪ ،‬دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪآﺎر آﺮد‪ .‬آﻪرﺗﺒﻮوﻧﯽ "ﺣﺪآﺎ" ﻟﻪوﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا زﯾﺎﻧ‪‬ﻜﯽ‬
‫ﮔﻪورهی ﺑﻪ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﻧﻪﺗﻪوهآﻪﻣﺎن ﻟﻪ رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎن ﮔﻪﯾﺎﻧﺪ‪ .‬دوو‬
‫ﺑﺎ‪‬ﯽ ﺣﯿﺰب هﻪرآﺎم ﻟﻪ ڕواﻧﮕﻪی ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺧﯚ و هﻪروههﺎ ﺑﻪ هﺎﻧﺪان و ﭘﺸﺘﮕﺮﺗﻨﯽ‬
‫ﻻﯾﻪﻧﻪ ﻏﻪﯾﺮه آﻮردهآﺎن‪ ،‬ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ دروﺷﻤﯽ رازاوهی "د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ ﺑﯚ ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری‬
‫ﺑﯚ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان" ﺑﻪ ﻧﺎوی دﯾﻤﯚﮐﺮات و ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮاز‪ ،‬آﻪوﺗﻨﻪ ﻧﺎو ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ دژاﯾﻪﺗﯽ و‬
‫ﺑﻪرﺑﻪرهآﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐﺘﺮ‪ ،‬ﺗﺎ رادهﯾﻪك آﻪ ﭼﯽ ﻧﻪﻣﺎ دهرﺣﻪق ﺑﻪ ﯾﻪك ﻧﻪﯾ‪‬ﻦ و ﻧﻪﯾﻜﻪن‪ .‬ﯾﻪك ﻻﯾﻪن‬
‫ﺗﺎواﻧﯽ "ﺑﺎﻧﺪ و دژی ﺷﻮڕش و ﺟﻨﺎﯾﻪﺗﻜﺎر"ی ﺑﯚ هﻪ‪‬ﭙ‪‬ﭽﺮا و ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﻜﯿﺶ" ﺧﯚﻓﺮۆش و‬
‫ﺧﻪﯾﺎﻧﻪﺗﻜﺎر و ﺟﺎﺷﯽ ﻣﻮد‪‬ﺮن"‪" .‬ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار" ﭘﺎش ﺗ‪‬ﭙﻪڕآﺮدﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺞ‬
‫ﺳﺎڵ ﺗﻪﻣﻪن‪ ،‬ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی دواﯾﯿﻦ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮا راﮔﻪﯾﻪﻧﻦ‪،‬ﺑﻮوﻧﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ هﻪﻟﭙﻪرﺳﺘﺎﻧﻪ و دوژﻣﻨﻜﺎراﻧﻪی ر‪‬ﺒﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان و ﺋﺎداری‬
‫ﺑﻪﺳﻪر ﭘﺎدارهوه ﻧﻪﻣﺎ‪ .‬رهوﺗﯽ هﺎﺗﻨﻪ ﺋﺎرای "ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار"‪ ،‬ر‪‬ﺒﺎز و هﻪ‪‬ﺴﻮ‬
‫آﻪوﺗﯿﺎن و ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﺗﻮاﻧﺪﻧﻪوه و ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﻧﺎدﯾﺎرﯾﺎن‪ ،‬آﻪم ﺗﺎ آﻮرت و ﺑﻪ‬
‫ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪآﯽ ﺳﻪرﭘ‪‬ﯿﯽ‪ ،‬ﻟ‪‬ﺮه و ﻟﻪوێ‪ ،‬رهﻧﮕﯽ داوهﺗﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م هﯿﭽﻜﺎم ﻟﻪ ﻻﭘﻪڕهﯾﻪك ﯾﺎن ﭼﻪﻧﺪ‬
‫د‪‬ﮏ ﺗ‪‬ﻨﻪﭘﻪڕﯾﻮن‪ .‬ﺧﯚزﮔﻪ ﺋﻪوآﻪﺳﺎﻧﻪی‪ ،‬راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺑﻪﺷﺪار و و ﺧﻮ‪‬ﻘ‪‬ﻨﻪری رووداوهآﻪ‬
‫ﺑﻮون و ﻣﺎوهی ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ دوورودر‪‬ﮋی ﺋﺎوارهﯾﯿﺎن ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺑﯿﺮهوهرﯾﻪآﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه‪ ،‬ﺗ‪‬ﭙﻪڕ‬
‫آﺮدووه‪ ،‬ﺋﺎوڕ‪‬ﻜﯿﺸﯿﺎن ﻟﻪو ﺑﻪﺳﻪرهﺎﺗﻪ ﺗﺎ‪‬ﻪ داﺑﺎوه و راﺳﺘﯽ رووداوهآﻪﯾﺎن ﺑﻮ ﺧﻪ‪‬ﮏ و‬
‫ﻣ‪‬ﮋوو روون آﺮدﺑﺎوه‪ .‬ﻧﻮوﺳﻪری ﺋﻪو د‪‬اﻧﻪ هﻪوڵ دهدا ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ ﺗﻮاﻧﺎ و رادهی ﺋﺎﮔﺎداری‪،‬‬

‫‪٧‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬

‫ﺗﯿﺸﮏ ﺑﺨﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﻪو رووداوه و ﻟﻪ هﻪﻣﺎن آﺎﺗﺪا هﯿﻮاداره آﻪﺳﺎﻧﯽ ﺷﺎرهزاﺗﺮ ﻟﻪو ﺑﻮارهدا‬
‫ﻗﯚ‪‬ﯽ ﻟ‪ ‬هﻪ‪‬ﻤﺎ‪‬ﻦ و راﺳﺘﯿﯿﻪآﺎن ﺑﺪرآ‪‬ﻨﻦ‪.‬‬
‫ﻟﻪﻣﺎوهی دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪارﯾﻪﺗﯽ در‪‬ﮋﺧﺎﯾﻪﻧﯽ رژ‪‬ﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﺪا‪ ،‬ﺑﻪ هﯚی ﻟﻪ ﺋﺎراداﺑﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ‬
‫دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری و ﭘ‪‬ﺸ‪‬ﻠﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﻪ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﯿﻪآﺎن‪ ،‬ﺑﻮاری ﭘ‪‬ﻜﮫﺎﺗﻦ و ﮔﻪﺷﻪﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺣﯿﺰب و‬
‫ر‪‬ﻜﺨﺮاوه ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭘﯿﺸﻪﯾﯿﻪآﺎن ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﻣﻪزهﻪب ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋﺎﺋﯿﻨﯽ ﺷﯿﻌﻪ‬
‫وهك دﯾﺎردهﯾﻪآﯽ آﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ ﻣﻪﯾﺪاﻧ‪‬ﻜﯽ ﺑ‪ ‬ﺳﻨﻮوری ﺑﯚ ﺑ‪‬وآﺮدﻧﻪوهی ﭘ‪‬وﭘﺎﮔﻪﻧﺪه و ﺧﯚ‬
‫ڕ‪‬ﻜﺨﺴﺘﻦ ﻟﻪ ﺑﻪردهﺳﺘﺪا ﺑﻮو‪ .‬هﻪر ﺑﯚﯾﻪش ﻣﻪﻻآﺎن ﺗﻮاﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ و ﺑﻪ آﻪ‪‬ﻚ وهرﮔﺮﺗﻦ‬
‫ﻟﻪ هﻪﺳﺘﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺧﻪ‪‬ﮏ و ڕ‪‬ﻜﺨﺴﺘﻨﯿﺎن ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﺋﻪو ﺋﺎ‪‬ﯾﻪدا‪ ،‬هﻪوﺳﺎری ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی‬
‫ﺑﻪرﯾﻨﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪدهﺳﺘﻪوه ﺑﮕﺮن و دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن داﺳﻪﭘ‪‬ﻨﻦ‪ .‬ﻧﻪﺗﻪوهی آﻮردﯾﺶ‪،‬‬
‫ﻟﻪ رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو وهدﯾﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯿﻪآﺎﻧﯽ ﻟﻪ راﭘﻪڕﯾﻦ و‬
‫ﺑﻪرهوﭘ‪‬ﺸﺒﺮدن و ﺑﻪ ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎم ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷﻮڕﺷﺪا ﺑﻪﺷﺪاری ﭼﺎﻻآﺎﻧﻪی آﺮد‪ .‬ﻟﻪ ‪٢٢‬ی‬
‫ڕ‪‬ﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ‪(١٩٧٩) ١٣٥٧‬دا‪ ،‬داﻣﻮدهزﮔﺎی رژ‪‬ﻤﯽ ﺷﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪﺑﻪرﯾﻪك هﻪ‪‬ﻮهﺷﺎ‪ .‬ه‪‬ﺰه‬
‫ﺑﻪرهﻪ‪‬ﺴﺘﻜﺎرهآﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﭼﻪپ و راﺳﺖ و دﯾﻨﺪار و ﺑ‪ ‬دﯾﻨﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺑﻪﺷﺪاری‬
‫ﻟﻪ ڕهوﺗﯽ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺷﯚڕش و داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ د‪‬ﻤﯚآﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮان آﻮ‪‬ﻪﺑﺎری ﺋﺎوارهﯾﯽ‬
‫ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ دوورودر‪‬ﮋﯾﺎن ﺑﻪ آﯚ‪‬ﺪادا و ﺑﻪرهو و‪‬ﺗﯽ ﺑ‪‬ﺪهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﮔﻪڕاﻧﻪوه‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﯿﺶ‪ ،‬ﭘﺎش زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ‪ ٢٥‬ﺳﺎڵ ژﯾﺎﻧﯽ ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ و ﻧﯿﻮه ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ ﺳﻪر‬
‫ﻟﻪ ﻧﻮێ ﮔﻪراوه رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎن و ﻟﻪ ﻣﺎوهﯾﻪآﯽ آﻮرﺗﺪا ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ زۆرﺑﻪی ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺑﯚ‬
‫ﻻی ﺧﯚی راآ‪‬ﺸﺎ‪.‬‬
‫ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ دوورهو‪‬ﺗﯽ ﭘﺎش ﺗ‪‬ﻜﭽﻮوﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری آﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﯚ "ﺣﺪآﺎ" ﺋﺎو‪‬ﺘﻪی آﯚﻣﻪ‪‬ﮏ‬
‫ﮔ‪‬ﺮهوآ‪‬ﺸﻪی ﻓﻜﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯿﻪ‪ ،‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺳﺎﺧﻜﺮدﻧﻪوه و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻧﺎو و‬
‫دروﺷﻤﻪآﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪدا‪ .‬ﺳﻪرهﺗﺎی دهﺳﭙ‪‬ﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﺋﺎ‪‬ﯚزی و ﮔ‪‬ﺮه و آ‪‬ﺸﻪﯾﻪ‪،‬‬
‫دهﮔﻪر‪‬ﺘﻪوه ﺑﯚ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺧﯚ ﺗ‪‬ﺨﺰاﻧﺪﻧﯽ ه‪‬ﺰه هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪآﺎن‪) ،‬ﺳﯚﭬﯿﻪت‪ ،‬ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺲ و‬
‫ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ( ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﻪی ﺷﻪڕی دووهﻪﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﺎآﻮور و ﺑﺎﺷﻮوری ﺋ‪‬ﺮان و‬
‫دهﺳﺘ‪‬ﻮهرداﻧﯿﺎن ﻟﻪ آﺎروﺑﺎری ﻧﺎوﺧﯚی ﻧﻪﺗﻪوهآﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪‬ﯽ ﺋﻪو وﻻﺗﻪدا‪.‬‬
‫هﻪ‪‬ﻮهﺷﺎﻧﺪﻧﻪوهی آﻮﻣﻪ‪‬ﻪی )ژ‪.‬ك( و داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ )ﺣﺪك( ﻟﻪ ‪٢٥‬ی ﮔﻪﻻو‪‬ﮋی ‪١٦) ١٣٢٤‬‬
‫ﺋﻮﺗﯽ ‪ (١٩٤٥‬ﯾﻪآ‪‬ﻚ ﻟﻪو دﯾﺎرداﻧﻪ ﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪو آﺎﺗﻪوه ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮردی رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﻓﯚرﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺸﺪا ﺧﺮاﯾﻪ ﻧﺎو ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﺳﻪراﺳﻪری ﺋ‪‬ﺮان و‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﮔﺮ‪‬ﺪرا ﺑﻪ هﺎﺗﻨﻪ ﺳﻪرآﺎری ﺣﻜﻮﻣﻪﺗ‪‬ﻜﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی‪ ،‬ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﻚ‪ ،‬آﻪ‬

‫‪٨‬‬
‫دهﺳﭙ‪‬ﮏ‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻻﻧﯽ آﻪم ﺋﻪوهﻧﺪهی ﺑﺎوهڕ ﺑﻪ د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮوڤ هﻪﺑ‪ ‬ﺗﺎ ﺋﻪو ﺑ‪‬ه داواﯾﻪی آﻪ‬
‫"ﺣﺪك" ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺑﯚ دهﮐﺎ‪ ،‬داﺑﯿﻨﯽ ﺑﻜﺎ‪.‬‬
‫ﺑﻪ در‪‬ﮋاﯾﯽ دهﯾﺎن ﺳﺎڵ "ﺣﺪآﺎ" ﺗﺎﻗﻪ داﻣﻪزراوی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوه آﻪ‬
‫ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو وهدﯾﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ دروﺷﻤﯽ "د‪‬ﻤﯚآﺮاﺳﯽ ﺑﯚ ﺋ‪‬ﺮان و ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺑﯚ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان"‬
‫ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ آﺮدووه و ﻧﻮﯾﻨﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﭼﯿﻦ و ﺗﻮ‪‬ﮋهآﺎﻧﯽ آﯚﻣﻪ‪‬ﯽ آﻮردهواری ﻟﻪو‬
‫ﺑﻪﺷﻪی آﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﺋﻪﺳﺘﻮوه ﮔﺮﺗﻮوه و وهك "ﺑﻪرهﯾﻪك" آﯚآﻪرهوهی ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﻪ‬
‫ﺟﯿﺎوازهآﺎن ﺑﻮوه‪ .‬هﻪروههﺎ ﺑﻪ هﯚی ﺑﻪﺳﺘﺮاوهﯾﯽ ﺑﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﺳﻪراﺳﻪری‪ ،‬آﺎرﺗ‪‬ﻜﻪری‬
‫ه‪‬ﯽ ﻓﻜﺮی‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ و ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯽ ه‪‬ﺰه ﺳﻪراﻧﺴﻪرﯾﻪآﺎﻧﯿﺸﯽ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻮوه‪ .‬آﻪ واﺑﻮو‬
‫ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ و ﻧﺎآﯚآﯽ ﺑﯿﺮوڕا‪ ،‬ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﺪا دﯾﺎردهﯾﻪآﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ رهﻧﮕﺪاﻧﻪوهی ﭘ‪‬ﮑﮫﺎﺗﻪی‬
‫آﻮﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪﯾﻪ و ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ ﺟﺎر ﺑﻪ هﯚی ﻻوازﺑﻮون ﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﺎراداﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ‬
‫ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ و ﻧﺎﻣﯚﺑﻮون ﺑﻪ دﯾﺎردهی ﭘﻠﯚراﻟﯿﺰﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و زا‪‬ﺒﻮوﻧﯽ هﻪﺳﺘﯽ‬
‫ﺳﻪرهڕۆﯾﯽ‪ ،‬ﺋﺎآﺎﻣﯽ ﺋﻪو ﮔ‪‬ﺮهو و آ‪‬ﺸﻪﯾﻪ‪ ،‬ﮔﻪﯾﻮهﺗﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘ‪‬ﻚ هﻪ‪‬ﭙﺮژاﻧﯽ ﭼﻪآﺪاراﻧﻪش‬
‫)آﺎﺗ‪‬ﻚ آﻪ ﭼﻪك ﻟﻪ ﮔﻮڕ‪‬ﺪا ﺑﻮوه(‪ .‬ﻟ‪‬ﺪاﻧﻪوهی ﺋﺎوڕ‪‬ﻜﯽ آﻮرت ﺑﯚ ﺳﻪر ﺑﻨﺞ و ﺑﻨﺎواﻧﯽ ﺋﻪو‬
‫ﮔ‪‬ﺮه و ﮐ‪‬ﺸﻪﯾﻪ‪ ،‬ﺗﺎ رادهﯾﻪك ﻟﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺋﻪو وﺗﺎره ﻧﯿﺰﯾﻜﻤﺎن دهآﺎﺗﻪوه‪ .‬ﺑﻪ‬
‫داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ "ﺣﺪك" ﺳﻪرهﺗﺎی داﺑ‪‬ان ﻟﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻓﻜﺮی‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ و ر‪‬ﺒﺎزی آﻮﻣﻪ‪‬ﻪی‬
‫)ژ‪.‬ك( آﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﯾﻪآﮕﺮﺗﻨﻪوهی ﺧﺎك و رزﮔﺎری ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﭘ‪‬ﻜﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ دهو‪‬ﻪﺗ‪‬ﻜﯽ‬
‫ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی آﻮرد ﺑﻮو‪ ،‬دهﺳﭙ‪‬ﺪهآﺎ‪ .‬هﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺷﺎﻧﺎزی داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری آﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﻪ‪ ،‬ﺑﻪﻻم ﺋﻪوه ﺑﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﻪ ﻧﯿﯿﻪ‪ ،‬ﺋﻪﮔﻪر ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﻪآﯽ ﺗﺮ ﺟﮕﻪ ﻟﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻟﻪ‬
‫ﻣﻪﯾﺪاﻧﺪا ﺑﻮواﯾﻪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺟ‪‬ﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﻪو ﺋﻪرآﻪی ﻧﻪدهﺑﻮو‪ .‬هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﺋﻪوآﺎت و‬
‫ﻻوازی دهو‪‬ﻪﺗﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻣﻪﺳ‪‬ﻪﺣﻪﺗﯽ ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت و ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺶ هﻪﻣﻮاﻧﺪا‬
‫ﺋﯿﺮاده و وﯾﺴﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ‪ ،‬ﺋﻪو دهرﻓﻪﺗﻪی ﺑﯚ آﻮرد و ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ڕهﺧﺴﺎﻧﺪ‪ .‬ﮐﯚﻣﺎری‬
‫آﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪو رﯾﺰه هﻪﻧﮕﺎواﻧﻪی آﻪ ﻟﻪ ﻣﺎوهی آﻮرﺗﯽ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻧﯿﺰﯾﮏ ﺑﻪ‬
‫ﯾﻪآﺴﺎﻟﻪﯾﺪا ﻧﺎﯾﻪوه‪ ،‬دﯾﺎردهﯾﻪآﯽ ﺑ‪ ‬و‪‬ﻨﻪی ﻣ‪‬ﮋووی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی رزﮔﺎرﯾﺨﻮازاﻧﻪی‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهآﻪﻣﺎﻧﻪ‪ .‬ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دوای هﻪرهس ه‪‬ﻨﺎﻧﯽ آﯚﻣﺎر ﻟﻪ ‪٢٦‬ی ﺳﻪرﻣﺎوهزی‬
‫‪ (١٩٤٦) ١٣٢٥‬دا‪ ،‬ﺳﻪرﻟﻪ ﻧﻮێ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو زﯾﻨﺪووآﺮدﻧﻪوه و وهﮔﻪڕ ﺧﺴﺘﻨﯽ ر‪‬ﻜﺨﺮاوهآﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗ‪‬ﮫﻪ‪‬ﺪهﭼﻨﻪوه و داوای ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ و هﺎوآﺎری ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده )ﺣﯿﺰﺑﯽ ﭼﯿﻨﯽ‬
‫آﺮ‪‬ﻜﺎری ﺋ‪‬ﺮان و ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺑﻪرهی ﺣﯿﺰﺑﻪ آﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺖ و آﺮ‪‬ﻜﺎرﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن و‬
‫ﺑﺎوهرﭘ‪‬ﻜﺮاوی ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت( دهآﻪن‪ .‬ﺋﻪو هﺎوآﺎری و ﻧﯿﺰﯾﻜﺎﯾﻪﺗﯿﻪ دهﮔﺎﺗﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ‬
‫ﺗﻪﻧﯿﻨﻪوهی ﺳﻨﻮوره ﻓﻜﺮی‪ ،‬ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﻪآﺎﻧﯽ ﻧ‪‬ﻮان دوو ﺣﯿﺰب‪ .‬ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻓﻜﺮی‪،‬‬

‫‪٩‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬

‫ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻣﺎ‪‬ﯽ و ﭼﺎﭘﻪﻣﻪﻧﯽ‪ ،‬ﭘﻪروهردهآﺮدﻧﯽ آﺎدر و ﻧﺎردﻧﯿﺎن ﺑﯚ آﻮردﺳﺘﺎن‬

‫ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﺋﺎ‪‬ﻘﻪی زﻧﺠﯿﺮی ﺋﻪو هﺎوآﺎرﯾﺎﻧﻪ ﭘ‪‬ﻜﺪ‪‬ﻨﻦ‪ .‬آﺎك ﺟﻪﻟﯿﻠﯽ ﮔﺎداﻧﯽ ده‪" :‬ﻟﻪ ﺑﻪهﺎری‬
‫ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪١٣٣٢‬دا ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﭼﻮار آﺎدرﯾﺎن ﻧﺎرد‪ ،‬آﻪ دووﯾﺎن آﻮرد ﺑﻮون‪ ،‬ﯾﻪآﯿﺎن آﺎك‬
‫ﻋﻪﺑﺪو‪‬ﺮﺣﻤﺎﻧﯽ ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﻮو" )ﺑ‪‬واﻧﻪ‪ ٥٠ ،‬ﺳﺎڵ ﺧﻪﺑﺎت ﻻﭘﻪرهی ‪ (٨٣‬دوای آﻮودﯾﺘﺎی ‪٢٨‬ی‬
‫ﮔﻪﻻو‪‬ﮋی ‪ ١٣٣٢‬ﺑﻪ هﯚی هﻪ‪‬ﻪ و هﻪ‪‬ﻪآﺎری و ﮔﻮێ ﻟﻪ ﻣﺴﺘﯽ ﻟﻪ راده ﺑﻪدهری ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده ﺑﻪ ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت و ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺑ‪‬ﯾﺎردان و دهس ﻟﻪ ﺳﻪردهس‬
‫داﻧﺎﻧﯿﺎن ﺳﻪرهڕای دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاری ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋﻪرﺗﻪش و راﯾﻪ‪‬ﻪآﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﻪت‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫آﺎﺗﯽ آﻮودﯾﺘﺎ دا‪ ،‬ﺗﺎ رادهﯾﻪك ﺳﺎردی و ﺳ‪‬ی ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻧ‪‬ﻮان دوو ﺣﯿﺰﺑﺪا د‪‬ﺘﻪ ﭘ‪‬ﺶ‪.‬‬
‫ه‪‬ﺮﺷﯽ ﺑﻪرﺑ‪‬وی ﺳﺎ‪‬ﻪآﺎﻧﯽ ﭘﺎش آﻮودﯾﺘﺎ‪ ،‬دهﺑ‪‬ﺘﻪ هﯚی ﮔﯿﺮان و دهرﺑﺎز ﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪآﯽ‬
‫زۆر ﻟﻪ آﺎدر و ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﯚ ﺋﻪودﯾﻮی آﻮردﺳﺘﺎن‪ .‬ﻟﻪو ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪدا ﺷﯚڕﺷﯽ ﺑﺎرزان‬
‫ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری آﻮردﺳﺘﺎن ﭘﻪره دهﺳﺘ‪‬ﻨﯽ )‪.(١٩٦١‬‬
‫ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه ﺑﺎرودوﺧ‪‬ﻜﯽ ﻟﻪﺑﺎر ﺑﯚ ﺑﻮوژاﻧﻪوه و ﺟﻤﻮﺟﯚ‪‬ﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘ‪‬ﻜﺪێ‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪ ﻻﯾﻪك‬
‫ﺑﻪ هﯚی دهﺳﺘ‪‬ﻮهردان و ﭘﯿﻼﻧﮕ‪‬اﻧﯽ دهو‪‬ﻪﺗﻪ داﮔﯿﺮآﻪرهآﺎﻧﯽ آﻮردﺳﺘﺎن و ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯽ ﺗﺮ‬
‫ﺳﻪرﻟ‪‬ﺸ‪‬ﻮاوی ه‪‬ﺰه ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد و ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗ‪‬ﮋ‪‬ﻜﯽ هﺎوﺑﻪش ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ‬
‫ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ و ﭘﻪﻧﮓ ﺧﻮاردﻧﻪوهﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﺎو ﺗﻪﻧﮕﮋهی ﭼﻪﻧﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻓﻜﺮی‬
‫ﺟﯿﺎوازدا‪ ،‬ﺳﻪراﭘﺎی ﻟﻪﺷﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهآﻪ ﺗﻮوﺷﯽ داوهﺷﺎن و هﻪرهس ه‪‬ﻨﺎن دێ‪ .‬ﺋﻪو‬
‫ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﻧﺎو ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﺗ‪‬ﻜﺸﻜﺎو و ﺑﻪرﺑ‪‬وی رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا‬
‫ﺑﻪ زهﻗﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎن دهدا‪.‬‬
‫ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا ﺳ‪ ‬ﺷ‪‬ﻮه ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻟ‪‬ﻜﺪاﺑ‪‬اوی ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮآ‪‬ات ﻟﻪ‬
‫ﺋﺎراداﺑﻮو‪.‬‬
‫‪ -‬ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﺳﻪروآﺎﯾﻪﺗﯽ "ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻮﻓﯿﻖ" ﺗ‪‬ﻜﻪڵ ﺑﻪ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ دهﺑ‪.‬‬
‫‪ -‬دهﺳﺘﻪﯾﻪك آﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﻮون و ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان آ‪‬ﺸﻪی‬
‫دووﺑﺎ‪‬ﯽ "ﭘﺎرﺗﯽ و ﺑﺎرزاﻧﯽ" دا ﺑ‪ ‬ﻻﯾﻪن ﻣﺎﻧﻪوه‪ ،‬و‪‬ای ﺗ‪‬ﻜﯚﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﺎﭼﺎر‬
‫ﺑﻮون ﺑﯚ ﺑﮋﯾﻮی ﺧﯚﯾﺎن و ﺧ‪‬ﺰاﻧﯿﺎن‪ ،‬روو ﻟﻪ آﺎر و آﺎﺳﺒﯿﺶ ﺑﻜﻪن‪.‬‬
‫‪ -‬دهﺳﺘﻪی ﺳ‪‬ﮫﻪم ﺋﻪو رووﻧﺎآﺒﯿﺮاﻧﻪن آﻪ ﻟﻪ ﺧﻮ‪‬ﻨﺪﮔﻪ و زاﻧﺴﺘﮕﺎآﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﯾﺎن‬
‫ﺋﻮرووﭘﺎ ﺧﻮ‪‬ﻨﺪﻧﯿﺎن ﺗﻪواو ﯾﺎن ﻧﯿﻮهﺗﻪواو آﺮدﺑﻮو و ﻟﻪو ر‪‬ﮕﺎﯾﻪوه ﻟﻪﺗﻪك ﺑﯿﺮی‬
‫ﻣﺎرآﺴﯿﺴﺘﯽ ﺋﺎﺷﻨﺎ و زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﮐﺎرﺗ‪‬ﮑﻪری ﻓﻜﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهدا ﺑﻮون‪.‬‬

‫‪١٠‬‬
‫دهﺳﭙ‪‬ﮏ‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺑﻪ ﻻوازﺑﻮوﻧﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮرد ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن و هﻪروههﺎ ﺑ‪ ‬ﺳﻪر و ﺷﻮ‪‬ﻦ‬

‫ﭼﻮوﻧﯽ "ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻮﻓﯿﻖ" ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ هﻪ‪‬ﺴﻮوڕاﻧﯽ دهﺳﺘﻪی ﯾﻪآﻪم ﺑﻪرﺗﻪﺳﻚ دهﺑ‪ ‬و‬
‫دهﺳﻪ‪‬ﺗ‪‬ﻜﯽ ﺋﻪوﺗﯚﯾﺎن ﻧﺎﻣ‪‬ﻨ‪ .‬ﻟﻪو آﺎﺗﻪوه هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟ‪‬ﻜﯽ ﻟﻪ ﺑﺎر ﺑﯚ دووﺑﺎ‪‬ﻪآﻪی ﺗﺮ‬
‫دهرهﺧﺴ‪ .‬دوآﺘﻮر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺋﻪوﺟﺎره ﻧﻪك وهك آﺎدری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو ﻟﻪ ﭘﻠﻪی‬
‫آﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪآﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی د‪‬ﻤﻮآ‪‬اﺗﺪا‪ ،‬ﭼﺎﻻآﺎﻧﻪ ﭘ‪ ‬دهﻧ‪‬ﺘﻪ ﻧﺎو ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺗ‪‬ﻜﯚﺷﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯿﻪوه‪ .‬ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪ ‬ﺑﻮوﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﻮرووﭘﺎ )ﭼﻪآﻮﺳﻼواآﯽ‪،‬‬
‫ﻓﻪراﻧﺴﻪ و‪ (...‬ﻟﻪ ﻧﯿﺰﯾﻜﻪوه ﺋﺎﮔﺎداری ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﺑﺎری ژﯾﺎﻧﯽ آﻮﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ و ﺷ‪‬ﻮهی‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯽ و‪‬ﺗﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا و رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﺑﻮو و‬
‫ﻟﻪ ﻣﺎوهی ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯽ ﻧ‪‬ﻮ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی و هﻪ‪‬ﺴﻮ‬
‫ﮐﻪوﺗﯽ ﻧ‪‬ﻮان ﺣﯿﺰﺑﻪ آﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﻪآﺎﻧﯽ دﯾﺒﻮو آﻪ ﭼﯚن ﺑﺮای ﮔﻪوره )ﺣﯿﺰﺑﯽ آﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﯽ‬
‫ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت( ﻣﺎﻓﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺑ‪‬ﯾﺎرداﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﺮا ﺑﭽﻮوآﻪآﺎﻧﯽ زهوﺗﻜﺮدﺑﻮو و‬
‫ﺧﺴﺘﺒﻮوﻧﯿﻪ ژ‪‬ﺮ رآ‪‬ﻔﯽ ﺧﯚی‪ .‬ﺋﻪواﻧﻪ و زۆر ﺷﺘﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚڕ ﻟﻪ ﺷ‪‬ﻮهی ﺑﯿﺮآﺮدﻧﻪوه و‬
‫ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻗﺎﺳﻤﻠﻮودا د‪‬ﻨﻨﻪ ﭘ‪‬ﺶ و ﺑﻪو ﭼﻪﺷﻨﻪ ﻧﻪك هﻪر ﻟﻪ رﯾﺸﻪوه ﻟﻪ "ﺗﻮودهﺋﯿﺴﻢ"‬
‫دادهﺑ‪‬ێ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو ﻟﻪ ﻗﺎوﯾﺸﯽ دهدا‪ .‬ﻟﻪو ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪدا دوآﺘﻮر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﯚ ﯾﻪآﻪم ﺟﺎر هﻪو‪‬ﯽ‬
‫ﺟ‪‬ﮕﯿﺮآﺮدﻧﯽ ه‪‬ﯽ ﻓﻜﺮی ﺳﻮﺳﯿﺎل د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ )ﻟﻪ رواﻧﮕﻪی آﯚﻣﻮﻧﯿﺴﺘﻪآﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﺑﻪرهی‬
‫ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم دادهﻧﺪرا( ﻟﻪ ﻧﺎو "ﺣﺪآﺎ"دا دهدا‪ .‬ﻟﻪ ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪ ١٣٥٢‬ﭘ‪‬ﻜﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ آﻮﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ )ﺳ‪ (‬و‬
‫ﭘﺎﺷﺎن ﮐﯚﻧﮕﺮهی )ﺳ‪ (‬ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪا‪ ،‬ﭘ‪‬ۆﺳﻪی ﺑﻪ دهﺳﻪ‪‬ت ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو وهك‬
‫ﺳﻜﺮﺗ‪‬ﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑ‪‬ﻜﯽ ﺧﺎوهن ﺳﺘﺮاﺗ‪‬ﮋی‪ ،‬ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﭘ‪‬ﺮهو و ر‪‬ﺒﺎز‪‬ﻜﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﺷﻪﻗ‪‬ﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ ﭘ‪‬ﻮه دﯾﺎرﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎم‬
‫دهﮔﻪﯾﻪﻧ‪ .‬دﯾﺎره ﺋﻪوه ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎی رزﮔﺎر ﺑﻮوﻧﯽ ﯾﻪﮔﺠﺎری ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات‪ ،‬ﻟﻪ راﯾﻪ‪‬ﻪی‬
‫ﻓﻜﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭼﻪﭘﯽ ﺳﻮوﻧﻨﻪﺗﯽ و ﺗﻮودهﺋﯿﺴﻢ ﻧﯿﯿﻪ‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﺳﻪرهﺗﺎی ﭘﻪرهﮔﺮﺗﻦ و ﺑﻪ‬
‫دهﺳﻪ‪‬ت ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎل د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪدا‪ .‬ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪ ڕواﻧﮕﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهوه ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎی آﺮدﻧﻪوهی ﺑﻪرهﯾﻪآﯽ ﻓﻜﺮی ﺗﺎزه دژی ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﻪﻧﺎو‬
‫ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﻋﯿﻠﻤﯽ ﺑﻮو‪ .‬ﮐﻪ واﺑﻮو دهﺑﻮاﯾﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻧﺪی ﺑﻪرﺑﻪرهآﺎﻧﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻜﺮێ‪.‬‬
‫ﺑﻪ در‪‬ﮋاﯾﯽ دهﯾﺎن ﺳﺎڵ ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﯽ ﻣﺎرآﺴﯿﺴﺖ ‪ -‬ﻟﻨﯿﻨﯿﺴﺘﯽ ﻟﻪ ر‪‬ﮕﺎی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه‪،‬‬
‫ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﻪآﺎﻧﯽ ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت‪ ،‬ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪآﯽ دوور‬
‫ﻟﻪ راﺳﺘﯽ ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮان و ﺑﻪو ﭘ‪‬ﯿﻪ ﻟﻪ رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑﻼو آﺮاوهﺗﻪوه‪ .‬هﻪر ﺑﻮﯾﻪ ﺋﻪو‬
‫ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺧﯚی ﺑﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﭼﻪپ ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮان دهزاﻧﯽ و ﺑﻪ ﭼﺎوی ﺣﯿﺰﺑﯽ داﯾﻚ‬
‫دهﯾ‪‬واﻧﯿﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات‪.‬‬

‫‪١١‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬

‫ﻻداﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪ ر‪‬ﺒﺎزی ﻓﻜﺮی‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ و ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎی‬
‫ﻟﻪ دهﺳﺘﺪاﻧﯽ ﺋﻪو ﭘ‪‬ﮕﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ و آﻮﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯿﻪﯾﻪ‪ ،‬آﻪ ﺑﻪ در‪‬ﮋاﯾﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‬
‫ﻟﻪ آﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ دهﺳﺘﯽ رووﻧﺎآﺒﯿﺮه آﻮردهآﺎن ﯾﻪک ﻟﻪوان د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو داﯾﻤﻪزراﻧﺪﺑﻮو‪.‬‬
‫آﻪواﺑﻮو هﻪو‪‬ﯽ ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺑﯚ وهدهﺳﮫ‪‬ﻨﺎﻧﻪوهی ﺋﻪو ﭘ‪‬ﮕﻪﯾﻪ و ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺑﯚ ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ‬
‫ﺳﻪروهری ﺑﻪ ﺳﻪر ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا‪ ،‬ﺳﺮووﺷﺘﯿﻪ‪ .‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ‪ ،‬ﺑﯚ و‪‬ﻨﻪ‬
‫ﺑﻪ دوای آﯚﺗﺎﯾﯽ هﺎﺗﻨﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﺳ‪‬ﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات‪ ،‬ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪرﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‬
‫"آﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ" ﺑﺎﻧﮓ دهآﺎ و دوای وﺗﻮو‪‬ﮋ‪‬ﮑﯽ زۆر داوای آﻮﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪآﯽ هﺎوﺑﻪش‬
‫دهآﻪن‪.‬‬
‫آﺎك ﺟﻪﻟﯿﻞ ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺠﺎﺳﺎڵ ﺧﻪﺑﺎﺗﺪا دهﻧﻮوﺳ‪" : ‬ﻟﻪ ڕۆژهآﺎﻧﯽ ﺳﻪرهﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ هﻪﺷﺘﯽ ‪١٩٧٤‬‬
‫آﯚڕی ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰب )د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو‪ ،‬آﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ و ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ( ﻟﻪ ﮔﻪڵ‬
‫ر‪‬ﺒﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده )ﺋﯿﺮهﺟﯽ ﺋﻪﺳﻜﻪﻧﺪهری‪ ،‬آﯿﺎﻧﻮوری و ﻋﻪ‪‬ﯽ ﮔﻪﻻو‪‬ﮋ( ﻟﻪ ﺑﺮ‪‬ﯿﻦ آﯚ‬
‫دهﺑﻨﻪوه و‪ ...‬ﺑﻪ‪‬م آﯿﺎﻧﻮوری ﺣﺎزر ﻧﻪﺑﻮوه ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ‬
‫رهﺳﻤﯽ ﺑﻨﺎﺳ‪ ‬و ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﻧﺎوﻟ‪‬ﻨﺎﻧﯽ آﯚﺑﻮوﻧﻪوهآﻪش‪ ،‬ﮔﻮﺗﻮوﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬دهﺑ‪ ‬ﺑ‪‬ﯿﻦ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‬
‫ﻟﻪﮔﻪڵ ﭼﻪﻧﺪ آﻮردی ﭘ‪‬ﺸﻜﻪوﺗﻨﺨﻮازی ﺋ‪‬ﺮاﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ﺑﻮوه‪) ".‬ﭘﻪﻧﺠﺎ ﺳﺎڵ ﺧﻪﺑﺎت ﻻﭘﻪهی‬
‫‪ (١٧٦‬هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ آﯿﺎﻧﻮوری ﻟﻪو آﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪدا‪ ،‬ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺋﺎﺷﻜﺮای ﺗﺮﺳﯽ دام و دهزﮔﺎی‬
‫راﺑﻪری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪو ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﻮڕه ﻓﻜﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯿﺎﻧﻪﯾﻪ‪ ،‬آﻪ ﺑﻪ ﺳﻪر ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا‬
‫هﺎﺗﻮوه‪ .‬ﺋﺎﺧﺮ ﺳﻪر آﺎﺗ‪‬ﻚ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺗﻮوده هﯿﻮای ﮔﻪراﻧﺪﻧﻪوهی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺑﯚ‬
‫ﻧﺎو ﺑﺎوهﺷﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ دهﺳﺪهدهن‪ ،‬ﻟﻪ ﺗﻮ‪‬ﯽ ﭘﻪﯾﺎﻣ‪‬ﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ آﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﺪا )‪(١٩٧٦‬‬
‫‪١٣٥٤‬ی هﻪﺗﺎوی ﺑﻪو ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪ ﺑﺎﻧﮕﯽ ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ آﻮرد دهآﻪن‪" :‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺗﻪواوی ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ‬
‫ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬ی آﻮرد ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا ﺑﺎﻧﮓ دهآﻪﯾﻦ آﻪ وهآﻮو ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬ی‬
‫ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن و ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺗﺮی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﯾﻪك ﺑﮕﺮن و ﺳﻮوﻧﻨﻪﺗﯽ‬
‫ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬ی ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫داﯾﻚ‪ ،‬ﺣﯿﺰب ﮔﺸﺘﯽ ﭼﯿﻨﯽ آﺮ‪‬ﻜﺎری ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﺳﻪر ﻟﻪ ﻧﻮێ زﯾﻨﺪوو ﺑﻜﻪﻧﻪوه‪ ".‬ﺋﻪو ﺑﺎﻧﮕﻪوازه‬
‫ﭘ‪‬ﺸﺎﻧﺪهر و ﺗﻪواوآﻪری هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺋﺎرهزووﯾﺎﻧﻪﯾﻪ آﻪ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده دواﺗﺮ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو وهدهﺳﮫ‪‬ﻨﺎﻧﻪوهﯾﺎن دووﺑﻪرهآﯽ و ﻧﺎآﯚآﯽ و ﺟﻮداﯾﯽ دهﺧﻪﻧﻪ ﻧﺎو‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات و ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮرد ﻟﻪ رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ .‬ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ "ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار" ﺋﺎﺧﺮ هﻪو‪‬ﯽ ﺗ‪‬ﻜﺪهراﻧﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻮو دژی ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮرد ﻟﻪو ﺑﻪﺷﻪی آﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪.‬‬

‫‪١٢‬‬
‫دهﺳﭙ‪‬ﮏ‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻟﻪ ﺋﺎﺧﺮوﺋﯚﺧﺮی ﺳﺎ‪‬ﻪآﺎﻧﯽ هﻪﻓﺘﺎ و ﺳﻪرهﺗﺎی هﻪﺷﺘﺎآﺎﻧﺪا‪ ،‬آﺎﺗ‪‬ﻚ آ‪‬ﺒﻪرآ‪ ‬و ﭘ‪‬ﺸﺒ‪‬آ‪ ‬ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪر داﺑﻪﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺳﻪرزهوی ﻟﻪ ﻧﺎو دوو ﺑﻪرهی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم و ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰﻣﺪا ﻟﻪ‬
‫ﺋﺎرداﺑﻮو و ﺗﯚڕی ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوه ﺟﺎﺳﻮﺳﯿﻪآﺎﻧﯽ هﻪردووﻻ )ك‪.‬گ‪.‬ب‪ (.‬و )ﺳﯽ‪.‬ﺋﺎی‪.‬ﺋﯽ‪ (.‬ﮔﯚی‬
‫زهوﯾﺎن داﮔﺮﺗﺒﻮو‪ ،‬ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬دژی ﭘ‪‬ﮕﻪی هﻪره ﺑﻪه‪‬ﺰی ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺰاﻣﯽ و‬
‫ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ ﺳﻪردهآﻪوێ و ﭘﺎرﺳﻪﻧﮕﯽ هﯿﺰهآﺎن ﻟﻪو ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪدا ﺑﻪ زﯾﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ‬
‫دهﮔﯚڕێ‪.‬‬
‫ﻟﻪو آﺎﺗﻪوه ﻟﻪﺷﻜﺮی هﻪردووﺑﻪره ﺑﻪ هﻪﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎی ﻣﺎ‪‬ﯽ و ﺗﻪﺑﻠﯿﻐﺎﺗﯽ و ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﯾﻪآﻼ آﺮدﻧﻪوهی دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‪ ،‬ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﯾﻪك ڕادهوهﺳﺘﻦ‪.‬‬
‫دﯾﺎردهﯾﻪآﯽ وهك "ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ" ﻟﻪ ﭘﻠﻪی ﭘ‪‬ﺸﻪوای ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﺑﻪ هﯚی ﭘ‪ ‬ﭼﻪﻗﺎﻧﺪﻧﯽ ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪر دژاﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺗﻪك ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ و هﺎوﭘﯿﻤﺎﻧﻪآﺎﻧﯽ‪ ،‬دهﺑ‪‬ﺘﻪ ﺗﻪوهرهی ﮔﺸﺖ ه‪‬ﺰه ﺑﻪر‬
‫هﻪ‪‬ﺴﺘﻜﺎره ﭘ‪‬ﺸﻜﻪوﺗﻮوﺧﻮازهآﺎﻧﯽ ﺳﻪراﺳﻪری ﺋ‪‬ﺮان‪ .‬آﻪﭼﯽ زۆری ﭘ‪ ‬ﻧﺎﭼ‪ ،‬ﻟﻪ رهوﺗﯽ‬
‫ﺟ‪‬ﮕﯿﺮآﺮدن و ﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯿﺪا‪ ،‬ڕوﺧﺴﺎری ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ و دژی ﻣﺮۆﭬﺎﻧﻪی ﻧﯿﺸﺎن دهدا‬
‫و ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺧﯚی و هﺎوﺧﻪﺗﻪآﺎﻧﯿﺪا‪ ،‬ﻟﻪ هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺟﯿﻨﺎﯾﻪﺗ‪‬ﻚ ﺧﯚ ﻧﺎﭘﺎر‪‬ﺰێ‪.‬‬
‫هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﭘ‪‬ﻜﮫﺎﺗﻮوی دوای ﺷﯚڕﺷﯽ ‪٢٢‬ی ڕ‪‬ﺒﻪﻧﺪان ﻟﻪ ڕاﺳﺘﯿﺪا‪ ،‬ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯿﻜﯽ ﭘﯿﺸﺒ‪‬آ‪‬ﯽ‬
‫ﻧﯿﻮان هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺣﯿﺰب و ڕﯾﻜﺨﺮاواﻧﻪ ﺑﻮو ﺗﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ و ﻟ‪‬ﮫﺎﺗﻮوی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﻧﯿﺸﺎن دهن‪ .‬زۆرﺑﻪی ﺋﻪو ﺣﯿﺰب و ڕﯾﻜﺨﺮاواﻧﻪی آﻪ ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﻪی‬
‫ﺷﯚڕﺷﺪا ﮔﻪراﺑﻮوﻧﻪوه ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﺑﻪرهﺑﻪره ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵ و داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ڕ‪‬ﮑﺨﺮاو ﻟﻪ ﺷﺎر‬
‫و ﺷﺎروﭼﻜﻪآﺎﻧﺪا ﺑﻮون‪.‬‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﻣﺎوهﯾﻪآﯽ آﻮرﺗﺪا ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﺷﺎرهآﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی‬
‫ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺧﯚ داﻣﻪزر‪‬ﻨ‪ ‬و ﺧﻪرﯾﻜﯽ هﻪ‪‬ﺴﻮوڕاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑ‪.‬‬
‫ڕۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟ‪‬ﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺪا دهژﯾﺎ‪ .‬ﻟﻪو ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪدا‪ ،‬ﺧﻪ‪‬ﮏ ﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫هﯚی ﻣﻪزهﻪﺑﻪوه و ﻧﻪ ﺑﻪ دﻧﻪداﻧﯽ ﻣﻪﻻﯾﻪآﯽ وهك ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو وهدهﺳﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ‬
‫ﺋﺎواﺗﻪ ﻟﻪ ﻣ‪‬ﮋﯾﻨﻪآﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺧﺎﺷﻪﺑﺮآﺮدﻧﯽ زو‪‬ﻢ و زۆری ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬ﺧﻪﺑﺎﺗﯿﺎن دهآﺮد‪.‬‬
‫ﻟﻪ آﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی ﻧﺎوﭼﻪآﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﺧﻪ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺸﻪﻧﮕﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚی ﺑ‪‬‬
‫ﺑﻪهﺮه ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان آﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری آﻮردﺳﺘﺎن و‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻪوا ﻗﺎزی ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺑﻮو و ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﺳﯽ ﺳﺎڵ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ و ﻧﯿﻮهﻧﻪه‪‬ﻨﯿﺪا ﻣﺎﻧﻪوه و‬
‫ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻪ ﺧﻪ‪‬ﮏ ﻧﯿﺸﺎن داﺑﻮو‪ ،‬ﻧﺎو‪‬ﻜﯽ ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﻮو‪ .‬ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ ڕﯾﺸﻪی‬
‫ﻟﻪ راﺑﺮدووﯾﻪآﯽ ﮔﻪﺷﻪداری ﻣ‪‬ﮋووﯾﯽ داﺑﻮو آﻪ ڕۆژﮔﺎر‪‬ﻚ ﺋﺎواﺗﻪآﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪآﯽ‬
‫هﻪرﭼﻪﻧﺪ آﻮرت ﺑﻪدی ه‪‬ﻨﺎﺑﻮو‪.‬‬

‫‪١٣‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬

‫دﯾﺎره ﺋﻪو هﻪﻟﻪش ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪان و ﻟﻪ ﺋﺎراداﺑﻮوﻧﯽ ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت ﺑﻪو ﺷ‪‬ﻮه‬

‫ﻧﻪدهرهﺧﺴﺎ‪ .‬هﻪر ﺋﻪو ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﺎﻧﻪش ﺑﻮوﻧﻪ هﯚی ﭘ‪‬ﻜﮫﺎﺗﻦ و در‪‬ﮋهداﻧﯽ هﺎوڕ‪‬ﯿﯽ و هﺎوآﺎری‬
‫هﻪﻣﻪ ﻻﯾﻪﻧﻪی ﻧ‪‬ﻮان ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان و ﺋﺎﺧﺮﺳﻪرﯾﺶ آﯚﺳﭗ و‬
‫ﺗﻪﮔﻪره ﻟﻪ ﺳﻪر ڕ‪‬ﮕﺎی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮرد‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده دوای ﺳﻪرآﻪوﺗﻨﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ‬
‫ڕ‪‬ﺒﻪﻧﺪان‪ ،‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ هﯿﻮای ﻟﻪآﯿﺲ ﭼﻮوﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﻟﻪ دهﺳﻨﻪداﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ آﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ آﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﺳﺮاوی آﻮرد ﺑﻮون‪ .‬وهك‪ ،‬ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ‬
‫ﺣﻪﺳﻪﻧﯽ ﻗﺰ‪‬ﺠﯽ‪ ،‬ﻋﻪﻟﯽ ﮔﻪﻻو‪‬ﮋ‪ ،‬رهزا ﺷﻪ‪‬ﺘﻮوآﯽ و ﻣﺤﻪﻣﻪدﻋﻪﻟﯽ ﻋﻪﻣﻮوﯾﯽ‪ ،‬ﻟﻪ ﻧﺎو‬
‫ﺳﻪرآﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا آﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ آﻮرد‪ ،‬ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن آﻪ ‪ ٢٥‬ﺳﺎ‪‬ﯽ‬
‫ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻪآﺎﻧﯽ ڕژﯾﻤﯽ ﺷﺎﯾﻪﺗﯿﺪا ﺑﻪ ﺗﺎواﻧﯽ ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ آﻮرد‪ ،‬ﺗ‪‬ﭙﻪڕ آﺮدﺑﻮو‪) .‬ﻟﻪ‬
‫آﺎﺗﯽ ﺋﺎزادآﺮدﻧﯿﺪا ڕۆژﻧﺎﻣﻪی "ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮدم" ﺋﻮرﮔﺎﻧﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪ ﻧﺎوی ﯾﻪآ‪‬ﻚ‬
‫ﻟﻪ ﺳﻪرداراﻧﯽ ﺗﻮودهﯾﯽ ﻧﺎود‪‬ﺮی آﺮدﺑﻮو(‪ ،‬و دوآﺘﻮر رهﺣﯿﻤﯽ ﺳﻪﯾﻔﯽ ﻗﺎزی‪ ،‬آﻪ ﻟﻪ‬
‫ﺳﯚﭬﯿﻪت ڕا ﮔﻪراﺑﻮوه و ﻣﺎوهﯾﻪآﯿﺶ ﻟﻪ ﺑﺎآﯚ ﻟﻪﺗﻪك ﻋﻪﻟﯽ ﮔﻪﻻو‪‬ﮋ ڕۆژﻧﺎﻣﻪی آﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن‬
‫دهردهآﺮد‪ .‬آﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ آﻪ ﻟﻪ ﻣﺎوهی ژﯾﺎﻧﯽ ﻟﻪ و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯿﺪا ﺳﻪردهﻣ‪‬ﻚ ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪر ڕادﯾﻮی "ﭘﻪﯾﻜﯽ ﺋ‪‬ﺮان" دهﻧﮕﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ دهرهوه‪ ،‬آﺎری دهآﺮد‪،‬‬
‫هﻪروههﺎ ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ ﮐﻪ ﻟﻪ ﺑﺎری ﻓﮑﺮﯾﯿﻪوه ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻮو‪،‬و‪...‬‬
‫ﺟﮕﻪ ﻟﻪواﻧﻪ آﻮﻣﻪ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﻻوه ﺗﺎزه ﭘ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻮو و ڕووﻧﺎآﺒﯿﺮهآﺎﻧﯽ آﻮرد آﻪ آﻪﻣﺘﺎآﻮرﺗ‪‬ﻚ‬
‫ﻟﻪﺗﻪك ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﺒﻮون و زۆر ﭘﺎراﻣ‪‬ﺘﺮی ﻣ‪‬ﮋووی ﺗﺮ‪ ،‬ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهی د‪‬ﮕﻪرم آﺮدﺑﻮو ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺳﻪرﻟﻪ ﻧﻮێ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺑﮕﻪڕ‪‬ﻨ‪‬ﺘﻪوه ﻧﺎو ﺑﺎوهﺷﯽ‬
‫ﺧﯚی‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﻧﺎآﯚآﯿﺎﻧﻪی آﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﺧﺮ ﺳﺎ‪‬ﻪآﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺶ ﺷﯚڕﺷﯽ‬
‫ڕ‪‬ﺒﻪﻧﺪان ﺑﻪ هﯚی ﺑﻮوﻧﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو وهك ﺳﻜﺮﺗ‪‬ﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان دوو‬
‫ﺣﯿﺰﺑﺪا ﺗﻪﺷﻪﻧﻪی ﺳﻪﻧﺪﺑﻮو‪ ،‬ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪ ﻧﯿﮕﻪراﻧﯽ و د‪‬ﻪﺧﻮرﭘﻪوه دهﯾ‪‬واﻧﯿﻪ داهﺎﺗﻮوی‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات و د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮوی ﺑﻪﭘ‪‬ﻜﮫ‪‬ﻨﻪر و ﺧﻮ‪‬ﻘ‪‬ﻨﻪری ﺋﻪو وهزﻋﻪ و ﺑﻪ ﻟﻪﻣﭙﻪر و‬
‫آﯚﺳﭙﯽ ﺳﻪر ڕێ دهزاﻧﯽ‪ .‬ڕواﻧﮕﻪی د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﭼﻪﻣﮑﻪﮐﺎﻧﯽ "ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم"‬
‫"د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ" و هﻪروههﺎ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻧ‪‬ﻮان ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﻪآﺎن و‪ ...‬ﺟﯿﺎوازی ڕﯾﺸﻪﯾﯽ‬
‫ﻟﻪﮔﻪڵ ڕواﻧﮕﻪ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺳﻪرآﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهدا هﻪﺑﻮو‪.‬‬
‫هﻪﻣﻮو هﻪو‪‬ﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺋﻪوهﺑﻮو آﻪﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﻧﻔﻮوز و دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهدا ﺑ‪‬ﻨ‪‬ﺘﻪ دهر‪ ،‬ﺋﻪوهش ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ڕﯾﺸﻪی آﯚﻧﯽ داﭼﻪﻗﯿﻮی ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده ﻟﻪ ﻧﺎو ﻣ‪‬ﺸﻜﯽ رووﻧﺎآﺒﯿﺮه ﭼﻪﭘﻪآﺎﻧﯽ آﻮرد و ﻏﻪﯾﺮه آﻮرددا‪ ،‬آﺎر‪‬ﻜﯽ ﺳﻮوك و ﺳﺎﻧﺎ‬
‫ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯽ ﺗﺮ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪو ﻣﻪﯾﺪاﻧﻪدا ﺗﺎ ڕادهﯾﻪك ﺗﻪرﯾﻚ آﻪوﺗﺒﻮوه‪ ،‬ﭼﻮون ﺋﻪو‬

‫‪١٤‬‬
‫دهﺳﭙ‪‬ﮏ‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫آﻮرداﻧﻪی ﻟﻪ وﻻﺗﺎﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ڕاﮔﻪراﺑﻮوﻧﻪوه‪ ،‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺪاهﻪ‪‬ﻜﻮﺗﻦ و ﺣﻪﻣﺪ و ﺳﻪﻧﺎی‬

‫و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻪ و‪‬ﻨﻪی دﻧﯿﺎﯾﻪآﯽ ﺧﻪﯾﺎ‪‬وی دوور ﻟﻪ هﻪرﭼﻪﺷﻨﻪ‬
‫ﺋﺎزار‪‬ﻜﯽ ژﯾﺎن‪ ،‬ﺷﺘ‪‬ﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺑﯚ ﻧﺎﺷﺎرهزاﯾﺎن ﻧﻪدهدرآﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯽ ﺗﺮ زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫آﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺋﺎﮔﺎداری ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ و ﻧﺎآﯚآﯿﻪآﺎﻧﯽ ﻓﻜﺮی و‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺷﻪﺧﺴﯽ ﻧ‪‬ﻮان د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو و ﺳﻪرآﺮدهآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت‬
‫د‪.‬آﯿﺎﻧﻮوری ﻧﻪﺑﻮون‪.‬‬
‫ﺑﻪو هﯚﯾﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ دهرﺑ‪‬ﯾﻦ و ﺋﺎﺷﻜﺮاآﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﺎآﯚآﯿﺎﻧﻪ ﺑﯚ هﻪردووﻻ‬
‫ﻟﻪ ﮔﻮڕﯾﺪا ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎم دهﺳﺘﺪر‪‬ﮋی ﭘﻪﯾﺘﺎ ﭘﻪﯾﺘﺎی دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺗﺎران ﺑﯚ ﺳﻪر‬
‫ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮرد و ﮔﻮ‪‬ﻨﻪداﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪ داواآﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ آﻮرد و ﺑﻪﺳﺘﻨﻪوهﯾﺎن ﺑﻪ‬
‫داهﺎﺗﻮوﯾﻪآﯽ ﻧﺎدﯾﺎری ﺳﻪرآﻪوﺗﻦ ﺑﻪ ﺳﻪر ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم و آﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ و داﺑﯿﻦ آﺮدﻧﯽ‬
‫د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮان دا و هﻪروههﺎ ﭘﯿﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑ‪ ‬ﺋﻪﻣﻼ و ﺋﻪوﻻ ﻟﻪ ﺋﯿﻤﺎم و ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم‪ ،‬و‬
‫زۆر هﯚی ﺗﺮ‪ ،‬ﺟﯿﺎوازی و ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻧ‪‬ﻮان دوو ﺣﯿﺰب ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻮو‪ .‬ڕووداوهآﺎﻧﯽ دوای ‪٢٢‬ی‬
‫ڕ‪‬ﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ‪ ١٣٥٧‬ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ دهرآﺮدﻧﯽ ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎد ﻟﻪ ‪٢٨‬ی ﮔﻪﻻو‪‬ﮋی ‪ ١٣٥٨‬دژی آﻮرد‬
‫ﻟﻪ ﻻﯾﻪن "ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ"ﯾﻪوه ﺋﻪزﻣﻮوﻧ‪‬ﻜﯽ ﻟﻪﺑﺎر ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋﻪوهی ڕاﺳﺘﯽ ﺋﻪو دروﺷﻤﺎﻧﻪی آﻪ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ه‪‬ﺰهآﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ دﯾﻔﺎع و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﮔﻪﻻن و ﯾﻪك ﻟﻪوان ﮔﻪﻟﯽ‬
‫آﻮرد‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﺎﻧﺪا ﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪووه‪ ،‬ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ آﺮدهوهدا ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪهن‪.‬‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬هﺎوآﺎت ﻟﻪ ﮔﻪڵ هﻪ‪‬ﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﯾﻪآﻪم ﺑ‪‬ﯿﺴﻪی ﺷﻪڕ ﻟﻪ‬
‫آﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬هﻪﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ آﺮد و هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘ‪‬ﻜﯽ هﻪﻟﭙﻪرﺳﺘﺎﻧﻪﯾﺎن ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ‬
‫ڕووداوه د‪‬ﺘﻪزﯾﻨﻪآﺎﻧﯽ آﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﺗﻪ ﭘ‪‬ﺶ‪ .‬ﮐﯿﺎﻧﻮوری ﺳﻜﺮﺗﯿﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪهﺎری ‪ ٥٨‬ﻟﻪ آﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪآﯽ "ﭘﺮﺳﯿﺎر و وه‪‬م"دا ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ آﻮردﺳﺘﺎن‬
‫ده‪" :‬هﯿﻮادارﯾﻦ ﺋﻪو ڕ‪‬ﮕﺎﯾﻪی آﻪ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻟﻪ آﺎﺗﯽ ه‪‬ﺮش ﺑﯚ ﺳﻪر آﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪو ﺑﺎرودۆﺧﻪ‬
‫ﻧﺎﺳﻚ و ﺋﺎ‪‬ﻮزهدا ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎرﻣﺎن آﺮد و زۆرﯾﺶ ﺑﻪﺟ‪ ‬و ڕاﺳﺖ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪرهو ﭘ‪‬ﺶ ﺑﭽ‪ ‬و‬
‫ﺑﻪرهی ﺧﻪ‪‬ﮏ ﻟﻪ دژی ﺧﻪ‪‬ﮏ ﺧﯚی ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺎﺗﻪوه‪...‬‬
‫ﮔﺮﺗﻨﻪ ﭘ‪‬ﺸﯽ هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘ‪‬ﻜﯽ ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬اﻧﻪ و دوور ﻟﻪ هﻪﻟﭙﻪرﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده آﻪ هﻪﻣﻮو‬
‫ﭘﺮﻧﺴﯿﭙﻪآﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬ی ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺑﻪرﮔﺮی و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺧﻮﻣ‪‬ﻨﯽ و ﺧﻪﺗﻪآﻪﯾﺪا ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ‬
‫آﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﭼﺎوهڕوان ﻧﻪدهآﺮا‪ .‬هﻪرﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی دهﺳﭙ‪‬ﻜﺮدﻧﯽ ﺷﻪڕی ﺳ‪ ‬ﻣﺎﻧﮕﻪدا‪ ،‬ﺑﯚ‬
‫ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﻻﯾﻪن آﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺎراﻧﻪوه ﺗﺎواﻧﯽ ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ ﺷﻪڕی آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟ‪ ‬ﻧﻪدرێ‪،‬‬
‫ﻟﻪ ﺑﺎﻧﮕﻪواز‪‬ﻜﯽ ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ ﺗﻪﺷﻜﯿﻼﺗﯿﺪا‪ ،‬داوای ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺧﯚی آﺮد ڕﯾﺰهآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬

‫‪١٥‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬

‫دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺑﻪﺟ‪ ‬ﺑ‪‬ﻦ‪ .‬ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﻣﺎوهﯾﻪآﯽ آﻮرت ﺑﻪ ﻧﺎوی "ﻻواﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬ی ﺗﻮوده" ﻟﻪ‬
‫ﺧ‪‬ﻮهﺗ‪‬ﻜﺪا ﻟﻪ ﺗﻪﻧﯿﺸﺖ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﮔﯿﺮﺳﺎﻧﻪوه و ﭘﺎﺷﺎن ه‪‬ﺪی ه‪‬ﺪی ﺑﻪرهو ﺷﺎرهآﺎن‬
‫ﺗﯿﺨﺰاﻧﻪوه‪ .‬هﻪر ﺋﻪواﻧﻪ دواﯾﯽ ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﺋﻪﯾﺎﻟﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهﯾﺎن ﻟﻪ آﻮردﺳﺘﺎن ﭘ‪‬ﻚ‬
‫ه‪‬ﻨﺎ‪ .‬ﻟﻪو هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﻪدا آﻪم ﻧﻪﺑﻮون ﺋﻪو آﻪﺳﺎﻧﻪی ﮔﻮ‪‬ﯿﺎن ﺑﯚ داواآﺎری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺷﻞ‬
‫ﻧﻪآﺮد و ﺳﻪرهڕای و‪‬ﮑﭽﻮوﻧﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﺗﻪك ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ڕ‪‬ﺰهآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﺎن ﺑﻪﺟ‪ ‬ﻧﻪه‪‬ﺸﺖ‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﻪی ﺷﻪڕی ﺳ‪ ‬ﻣﺎﻧﮕﻪدا ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮآ‪‬اﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎوی آﻪ‪‬ﻚ‬
‫وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻧ‪‬ﻮان دوو ڕژﯾﻤﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﻋ‪‬ﺮاق‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺋﺎﺷﻜﺮای ﺑﻪ ڕژﯾﻤﯽ‬
‫ﺑﻪﻏﺪاوه ﮔﺮت و داوای ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻟ‪‬ﻜﺮد‪ .‬ﺋﻪوهش ﺳﻪرهﺗﺎﯾﻪك ﺑﻮو ﺑﯚ ﺑﻪرزآﺮدﻧﻪوهی دهﻧﮕﯽ‬
‫ﻧﺎرهزاﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪو آﻪﺳﺎﻧﻪی دژی ڕژﯾﻤﯽ ﺑﻪﻋﺲ ﺑﻮون و ﻟﻪ هﻪﻣﺎن آﺎﺗﺪا ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهش‬
‫ﻧﯿﺰﯾﻚ ﺑﻮون‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﺷﻪڕی ﺳ‪ ‬ﻣﺎﻧﮕﻪدا ﮔ‪‬ﺮهوآ‪‬ﺸﻪی ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ‪ ،‬ﺑﻪ هﯚی هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ‪،‬‬
‫ﻧﻤﻮود‪‬ﻜﯽ ﺋﻪوﺗﯚی ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﮔﻪرای ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و ﻟ‪‬ﻜﺪاﺑ‪‬ان ﺑﻪﺳﺘﺮا‪ .‬ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ هﻪردووﻻ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺸﻜﻪ ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵ و ﺧﯚﺳﺎزدان دژی ﯾﻪآﺘﺮ ﺑﻮون‪ .‬هﻪر ﻟﻪو ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا‪،‬‬
‫ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﻻواﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎن ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ هﺎﻧﺪان و ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ آﺎك آﻪرﯾﻤﯽ‬
‫ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ و ﺑﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﻮوﺳﻪری ﺋﻪو د‪‬اﻧﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﻣﻪهﺎﺑﺎد داﻣﻪزرا و ﻟﻪ‬
‫ﻣﺎوهﯾﻪآﯽ آﻮرﺗﺪا ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪ زۆرﺑﻪی ﻧﺎوﭼﻪآﺎﻧﯽ آﻮردﺳﺘﺎن ﻻوهآﺎن ﻟﻪ رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا‬
‫آﯚآﺎﺗﻪوه‪ .‬ﮔﯚﭬﺎری "هﺎواری ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن" ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﻻوان دهور‪‬ﮑﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی‬
‫ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﺎﺷﻨﺎ آﺮدﻧﯽ ﻻوان ﻟﻪ ﺑﻮارهآﺎﻧﯽ آﻮﻟﺘﻮری و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﻪدهﺑﯿﺪا ﮔ‪‬ا‪.‬‬
‫ﻟﻪ ‪٢٦‬ی ﺧﻪزه‪‬ﻮهری ‪ ١٣٥٨‬ﺧﻮﻣ‪‬ﻨﯽ ﻟﻪ ﺗﻮ‪‬ﯽ ﭘﻪﯾﺎﻣ‪‬ﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺪا داوای ﺋﺎﮔﺮﺑﻪس و ﺋﺎﺷﺘﯽ و‬
‫هﻪروههﺎ ﺑﻪ‪‬ﻨﯽ داﺑﯿﻦ آﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪآﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ آﻮردی دا‪ .‬د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ڕۆژ ﻟﻪ‬
‫ﻣﯿﺘﯿﻨﮕ‪‬ﻜﯽ ﮔﻪورهی ﺷﺎری ﻣﻪهﺎﺑﺎددا‪" ،‬ﻟﺒﯿﻚ"ی ﺑﻪ ﻗﺴﻪآﺎﻧﯽ ﺧﻮﻣﯿﻨﯽ ﮔﻮوت‪ .‬ﻟﻪو‬
‫هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﻪدا ڕاآ‪‬ﺸﺎﻧﯽ ﺳﺮﻧﺠﯽ آﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺎران ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺷﻪﺧﺴﯽ ﺧﻮﻣ‪‬ﻨﯽ ﺑﯚ ﻻی‬
‫ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی آﻮرد و ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ د‪‬ﺴﻮزی ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان و هﻪروههﺎ‬
‫ﮔﺮﺗﻨﻪ ﭘ‪‬ﺸﯽ هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی آﺎری ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا ﮔﻮﻧﺠﺎ‪.‬‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎر آﺮدﻧﯽ ﮔﻪ‪‬ﻪی ﺷﻪش ﻣﺎدهﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرآﺮدﻧﯽ آ‪‬ﺸﻪی آﻮرد‪ ،‬آﺎﻧﺪﯾﺪا‬
‫آﺮدﻧﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﯚ ﻣﻪﺟﻠﯿﺴﯽ ﺧﻮﺑﺮهﮔﺎن و هﻪروههﺎ ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ هﻪ‪‬ﺒﮋاردﻧﻪآﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﻪﺟﻠﯿﺴﯽ ﺷﻮڕا دا‪ ،‬ﭼﻪﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﻟﻪو هﻪ‪‬ﻮﯾﺴﺘﺎﻧﻪن‪.‬‬

‫‪١٦‬‬
‫دهﺳﭙ‪‬ﮏ‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫دوای ﺷﻪڕی ﺳ‪ ‬ﻣﺎﻧﮕﻪ و ﻟﻪ آﺎﺗﯽ وﺗﻮو‪‬ﮋهآﺎﻧﯽ ﻧ‪‬ﻮان ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ آﻮرد و هﻪﯾﺌﻪﺗﯽ وﯾﮋهی‬
‫دهو‪‬ﻪﺗﺪا آﻪ ﺗﺎ ڕادهﯾﻪك ه‪‬ﻤﻨﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﺎ‪‬ﯽ ﺑﻪ ﺳﻪر آﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا آ‪‬ﺸﺎﺑﻮو و ﺧﻪ‪‬ﮏ ﭼﺎوهڕواﻧﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎم ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ وﺗﻮوو‪‬ﮋهآﺎن ﺑﻮون‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻧ‪‬ﻮان ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و هﺎوﻓﻜﺮهآﺎﻧﯽ‬
‫ﻟﻪ آﻮردﺳﺘﺎن ﮔﻪرم ﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪ ﻻﯾﻪك ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﭘﺘﻪوآﺮدﻧﯽ ﺟ‪ ‬ﭘ‪‬ﯽ ﻟﻪﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات و ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯽ‬
‫ﺗﺮ ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﮔﻪ‪‬ﻪ دارﺷﺘﻦ و ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎرآﺮدﻧﯽ ﺑﻪ آﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺎران ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪر‪‬ﻜﯽ‬
‫ه‪‬ﻤﻨﺎﻧﻪی ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی آﻮرد ﻟﻪ ڕۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو‪.‬‬

‫‪١٧‬‬
 ‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬

‫ﻟﻪ ڕۆژاﻧﯽ ‪ .١٣٥٨.١١.٣٠‬ﺗﺎ ‪١٣٥٨.١٢.٥‬ی هﻪﺗﺎوی ﻟﻪ ﺳﺎ‪‬ﯚﻧﯽ ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ ﺋﻮﻣﯿﺪی ﺷﺎری‬

‫ﻣﻪهﺎﺑﺎد ﺑﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ‪ ٣١٠‬آﻪس ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ هﻪ‪‬ﺒﮋ‪‬ﺮدراوی آﻮﻧﻔ‪‬اﻧﺴﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی‬
‫ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﻪآﺎن و هﻪروههﺎ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ آﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪآﺎن‪ ،‬ﭼﻮارهﻣﯿﻦ‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﭼﻮو‪.‬‬
‫ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﺑﻪرهوﭘﯿﺮﭼﻮوﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮه‪ ،‬دهﺳﺘﭙ‪‬ﻜﺮدن و ﮔ‪‬ﺮهوآ‪‬ﺸﻪ و ﺋﺎآﺎﻣﻪآﺎﻧﯽ‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺋﺎﺧﺎﻓﺘﻨﯽ دوور و در‪‬ﮋ هﻪﯾﻪ آﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺋﻪو ﻧﻮوﺳﺮاوهﯾﻪ ﺋﻪوه ﻧﯿﯿﻪ‪.‬‬
‫هﻪر ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه چ آﺎﺗﯽ ﮔﺮﺗﻨﯽ آﻮﻧﻔﺮاﻧﺴﻪآﺎن و چ ﻟﻪ ﻧﺎو ﮐﯚﻧﮕﺮهدا‪ ،‬دووﻻﯾﻪﻧﯽ ﻓﻜﺮی‬
‫ﺑﻪه‪‬ﺰ آﻪوﺗﻨﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ و آ‪‬ﺸﻪوه‪ .‬ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﺳﻪرۆآﺎﯾﻪﺗﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو هﻪو‪‬ﯽ‬
‫ﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ڕ‪‬ﺒﺎزی ﺧﯚی دهدا‪ ،‬ﻻﯾﻪﻧﻪآﻪی ﺗﺮ ﺑﻪ دﻧﻪداﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﺑﻪ‬
‫ﺳﻪروآﺎﯾﻪﺗﯽ آﺎك ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺑﺮدﻧﻪ ﭘ‪‬ﺸﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‬
‫دا ﺗ‪‬ﺪهآﻮﺷﺎ‪ .‬آﺎك ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن ﺑﻪ هﯚی ﻣﺎﻧﻪوهی ‪ ٢٥‬ﺳﺎڵ ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﺪا‪ ،‬ﮐﻪﻣﺘﺮ ﺋﺎﮔﺎی ﻟﻪ‬
‫هﯚﯾﻪآﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﻜﮫ‪‬ﻨﻪری ﺋﻪو ﮐ‪‬ﺸﻪﯾﻪ ﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺑﻪو ﺑﯚﻧﻪوه ﻧﺎوﺑﺮاو‪ ،‬ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه وهك ڕﯾﺶ ﺳﭙﯽ دهوری ه‪‬ﻮرآﺮدﻧﻪوهی وهزﻋﻪآﻪی ﺑﻪ‬
‫ﺋﻪﺳﺘﯚوه ﮔﺮﺗﺒﻮو‪ .‬ﭼﻪﻧﺪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﺋﻪﺳﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﻧﺎو ﮐﯚﻧﮕﺮهدا آﻪوﺗﻪ ﺑﻪر ﺑﺎس و ﻟ‪‬ﻜﻮﻟﯿﻨﻪوه‬
‫و ﺑ‪‬ﯾﺎرﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر درا‪ ،‬آﻪ ﻟﻪ هﻪﻣﻮان ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮ ﺋﻪواﻧﻪی ﺧﻮارهوه ﺑﻮون‪.‬‬
‫ﯾﻪآﻪم‪ :‬هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺖ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ڕ‪‬ﺒﻪراﯾﻪﺗﯿﻪآﻪی‪.‬‬
‫دووهﻪم‪ :‬دهﺳﺖ ﻧﯿﺸﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺳﻨﻮور‪‬ﻚ ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان دۆﺳﺘﺎن و دوژﻣﻨﺎن ﻟﻪ ڕادهی ﻧﺎوهوه‬
‫و دهرهوهدا‪.‬‬

‫‪١٨‬‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺳ‪‬ﮫﻪم‪ :‬دﯾﺎری آﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﯿﮫﺎﯾﯽ واﺗﻪ "ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم" چ ﺟﯚره ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﺰﻣ‪‬ﻚ؟‬

‫ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﮏ ﯾﺎن ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ واﻗﻌﻪن ﻣﻪوﺟﻮود؟‬
‫ﭼﻮارهم‪ :‬دﯾﺎری آﺮدﻧﯽ ﺳﻨﻮور‪‬ﻚ ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات و ﻧﺎدﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا‪.‬‬
‫ﺟﮕﻪ ﻟﻪواﻧﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر زۆر ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﺗﺮ آﻪ ﻟﻪ ڕاﭘﻮرﺗﯽ آﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﯚ ﮐﯚﻧﮕﺮهدا هﺎﺗﺒﻮو‪،‬‬
‫ﻟ‪‬ﺪوان و ﻟ‪‬ﭙﺮﺳﯿﻨﻪوه آﺮا‪ .‬ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ هﻪ‪‬ﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ آﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی و داﻧﯽ ﻟﯿﺴﺘﻪی‬
‫ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ)ﻟﯿﺴﺘﻪی ﻓﯿﮑﺲ( ﻟﻪ ﻻﯾﻪن د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮووه‪ ،‬هﻪراﯾﻪآﯽ زۆری ﺳﺎز آﺮد و ﺋﺎﺧﺮﺳﻪرﯾﺶ‬
‫ﺑﻪ ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ دهﺳﺘﻜﺎرﯾﻪوه دهﻧﮕﯽ ﭘ‪‬ﺪرا‪ .‬ﻟﻪو ﻟﯿﺴﺘﻪدا ﻧﺎوی ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺸﻮو ﻧﻪه‪‬ﻨﺮاﺑﻮو‪ .‬ﯾﻪآ‪‬ﻚ ﻟﻪ دﯾﺎردهآﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﮐﯚﻧﮕﺮه‪ ،‬هﻪ‪‬ﺒﮋاردﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪﯾﻪآﯽ‬
‫ﺑﺎزرهﺳﯽ ﺑﻮو آﻪ ﻟﻪ ڕاﺳﺘﯿﺪا ﺑﻪ ﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی هﻪﻣﻮو ﺋﻪو دروﺷﻤﺎﻧﻪی آﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی‬
‫د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ و ﺋﺎزادی دهرﺑ‪‬ﯾﻨﯽ ﺑﯿﺮوڕا ﻟﻪ ﻻﯾﻪن د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ دهدرا‪ ،‬ﺋﻪرآﯽ‬
‫ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ و آﻪﻧﺪهوهآﯚﺷﯽ ﻟﻪو آﻪﺳﺎﻧﻪی ﺑﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚوه ﮔﺮﺗﺒﻮو آﻪ ﻟﻪ ﭘﻠﻪی ﯾﻪآﻪﻣﺪا ﻣﯚری‬
‫ﺗﻮودهﯾﺎن ﺑﻪ ﻧﺎوﭼﺎواﻧﻪوه دراﺑﻮو ﯾﺎن ﺟﯚر‪‬ﮑﯿﺘﺮﯾﺎن ﺑﯿﺮ دهﮐﺮدهوه‪ .‬ﺋﻪوه ﻟﻪ آﺎﺗ‪‬ﻜﺪا ﺑﻮو آﻪ‬
‫ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ ﺋﻪﺳ‪‬ﻪ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﻪآﺎﻧﯽ د‪‬ﻤﻮآ‪‬اﺳﯽ چ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰب و چ ﻟﻪ ﻧﺎو آﻮﻣﻪ‪‬ﺪا و هﻪروههﺎ ﺑﻪ‬
‫هﯚی ﺋﻪوه ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺣﯿﺰﺑ‪‬ﮑﯽ ﺋﯿﺪوﺋﯚﻟﯚژﯾﮏ ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬دهﺑﻮاﯾﻪ ر‪‬ﺰ ﻟﻪ ﺑﯿﺮ و‬
‫ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎواز ﮔﯿﺮاﺑﺎ‪ .‬ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎزرهﺳﯽ )ﺗﻪﻓﺘﯿﺶ( آﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎر آﺮا و ﮐﯚﻧﮕﺮه دهﻧﮕﯽ ﺑﯚ دان‪ ،‬ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ ﯾﺎزده آﻪس‪ ،‬آﻪ ﺑﻪداﺧﻪوه زۆرﺑﻪﯾﺎن‬
‫ﺋﺎﮔﺎدار‪‬ﻜﯽ ﺋﻪوﺗﻮﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر ﺳﯿﺎﺳﻪت و ر‪‬ﺒﺎزی ﺣﯿﺰب ﻧﻪﺑﻮو ﺟﮕﻪ ﻟﻪوه هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ‬
‫ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮه ﯾﺎن ﺋﺎﯾﯿﻨﺎﻣﻪﯾﻪآﯽ آﺎرﯾﺎن‪ ،‬ﺑﯚ دﯾﺎری ﻧﻪآﺮاﺑﻮو‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪرﮔ‪‬هوهآﯿﺎن ﺑﺒ‪ ‬و‬
‫ﺳﻪرهڕۆﯾﺎﻧﻪ آﺮدهوهی ﻧﺎﻟﻪﺑﺎر ﻟﻪ ﺧﯚ ﻧﯿﺸﺎن ﻧﻪدهن‪ .‬ﻟﻪ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﺋﻪوآﺎﺗﻪدا‪ ،‬ﺑﻪداﺧﻪوه‬
‫ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﻮﻧﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو‪ ،‬آﻪ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﭼﺎوهد‪‬ﺮی د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو داﺑﻮو‪ .‬رۆ‪‬ﻜﯽ ﻧﯿﮕﺎﺗﯿﻔﺎﻧﻪ‬
‫و ﺗ‪‬ﻜﺪهراﻧﻪی ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﺪا ﮔ‪‬ا و ﺑﻮوﺑﻪ هﯚی ﻧﺎﻧﻪوهی دووﺑﻪرهآﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﻧﺎو رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﺪا‪.‬‬
‫ﭘ‪‬ﺸﺘﺮ ﺑﺎﺳﯽ ﺋﻪوه آﺮا آﻪ دوای ﺷﻪڕی ﺳ‪ ‬ﻣﺎﻧﮕﻪ ﺑﻮاری ﺋﻪوه ﭘ‪‬ﻜﮫﺎﺗﺒﻮو‪ ،‬ﺗﺎ آ‪‬ﺸﻪی‬
‫آﻮردی رۆژهﻪ‪‬ت ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی ﺋﺎﺷﺘﯿﺪا ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﻜﺮێ‪ ،‬ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار دهﺑﻮاﯾﻪ و‪‬ﺮای‬
‫ﻟ‪‬ﻜﯚ‪‬ﯿﻨﻪوه و ﻟ‪‬ﻜﺪاﻧﻪوهی ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری و ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬ﺟﯿﮫﺎن‪ ،‬ﺋ‪‬ﺮان و‬
‫آﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ر‪‬ﺒﺎزی ﺳﯿﺎﺳﯽ داهﺎﺗﻮوی ﺣﯿﺰب دﯾﺎری و ﺑ‪‬ﯾﺎری ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﺪا ﺑﯚ ﺋﻪو‬
‫ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ راﭘﯚرﺗﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی‪ ،‬آﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﮔﻪ‪‬ﻪ آﺮاﺑﻮو‪ ،‬ﺧﻮ‪‬ﻨﺪراﯾﻪوه‪.‬‬
‫ﭘﺎش ﺑﺎس و وﺗﻮو‪‬ﮋ‪‬ﻜﯽ زۆر ﺑﻪ ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ ﺗ‪‬ﺒﯿﻨﯽ و دهﺳﺘﻜﺎرﯾﻪوه ﭘﻪﺳﻨﺪ آﺮا‪ .‬ﮐﯚﻧﮕﺮه‪،‬‬
‫ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﻪوه ﺳﺎغ ﺑﯚوه‪ ،‬آﻪ ﻟﻪﻣﻪودوا ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﻟﻪ‬

‫‪١٩‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬

‫ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی درووﺷﻤﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯽ‪ ،‬د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ ﺑﯚ ﺋ‪‬ﺮان و ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺑﯚ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬

‫ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬و‪‬ﺮای ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺗﻪواوﯾﯿﻪﺗﯽ ﺋﻪرزی ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو دﯾﻔﺎع و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ‬
‫دهﺳﻜﻪوﺗﻪآﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ راﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ و هﻪروههﺎ ﺑﯚ‬
‫ﭼﺎرهﺳﻪری ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی آﻮرد ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی ﺋﺎﺷﺘﯿﻪوه ﺧﻪﺑﺎت ﺑﻜﺎ‪ .‬ﻟﻪ ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ راﭘﯚرﺗﯽ‬
‫ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﺪا ﻟﻪو ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﻪدا هﺎﺗﻮوه‪" :‬ﺋ‪‬ﻤﻪ و‪‬ﺮای هﻪﻣﻮو ه‪‬ﺰه ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬هآﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﭘﯿﻼﻧﻪآﺎﻧﯽ دژی ﺷﯚڕش و ﺑﻪآﺮ‪‬ﮕﯿﺮاوهآﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم ﺑﻪ ﺗﻪواوی ه‪‬ﺰﻣﺎﻧﻪوه‬
‫ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ ﺷﯚڕش دهآﻪﯾﻦ‪) ".‬ﻻﭘﻪرهی ‪ ٢٠‬راﭘﻮرﺗﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﯚ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار(‪.‬‬
‫ﻟﻪ رادهی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺸﺪا‪ ،‬دﯾﻔﺎع و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪﺑﻪرهی ﭘ‪‬ﺸﻜﻪوﺗﻨﺨﻮاز و و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و‬
‫راآ‪‬ﺸﺎﻧﯽ ﺳﺮﻧﺠﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﯚﻻی ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی آﻮرد و ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ داﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪری‬
‫آ‪‬ﺸﻪآﻪی‪ ،‬ﺑﻮوﺑﻪ ر‪‬ﺒﺎزی داهﺎﺗﻮوی ﺣﯿﺰب‪ .‬ﯾﻪآ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﺑﺎﺳﻪ هﻪره ﮔﺮﯾﻨﮕﻪآﺎﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮه‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪر دﯾﺎری آﺮدﻧﯽ دواﯾﯿﻦ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺣﯿﺰب واﺗﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم ﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺋﻪو ﮔ‪‬ﺮهوآ‪‬ﺸﻪﯾﻪی آﻪ ﻟﻪ زوهوه ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﯚﭼﻮون ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم و هﻪروههﺎ‬
‫دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﭼﯿﻨﯽ آﺮﯾﻜﺎر و ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯿﻪآﺎﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم و هﻪ‪‬ﺴﻮ آﻪوﺗﯽ ﻧ‪‬ﻮان‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا رﯾﺸﻪی داآﻮﺗﺎﺑﻮو‪ ،‬ﻟﻪ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاردا ﺑﻮوﻧﻪ هﻪو‪‬ﻨﯽ ﺑﺎس و‬
‫ﻟ‪‬ﻜﺪواﻧ‪‬ﻜﯽ ﺧﻪﺳﺘﻮﺧﻮڵ و ﻟ‪‬ﻜﮫﻪ‪‬ﺒﻪزﯾﻨﻪوهی دوو ﺷ‪‬ﻮهی هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪن و ﺑﯚﭼﻮون‪.‬‬
‫ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺋﻪوهﺑﻮو آﻪ ﻟﻪو و‪‬ﺗﺎﻧﻪی ﺑﻪ ﻧﺎوی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ واﻗﻌﻪن ﻣﻪوﺟﻮود‬
‫ﻧﺎﺳﺮاون ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت‪ ،‬ﺳﻪرهرای آﻪم و آﻮوڕی ﺋﺎﺑﻮوری‪ ،‬ﻟﻪ ﺋﺎراداﻧﻪ‬
‫ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎزادی ﺗﺎک و آﯚ‪ ،‬ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪ ﮐﯚﺳﭙﯽ ﺳﻪر ر‪‬ﮕﺎی ﮔﻪﺷﻪﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم‪ .‬هﻪر‬
‫ﺑﯚﯾﻪ ﻧﺎوﺑﺮاو ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣ‪‬ﻜﯽ دهوﯾﺴﺖ آﻪ ﻟﻪ ﮔﻪڵ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ و‪‬ت ﯾﻪك ﺑﮕﺮﯾﺘﻪوه و ﻟﻪ‬
‫هﻪﻣﺎن آﺎﺗﯿﺸﺪا دادﭘﻪروهراﻧﻪ ﺑ‪‬ﺖ‪ .‬واﺗﻪ "ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﻚ" ﻧﺎوﺑﺮاو دهﯾﮕﻮت‪:‬‬
‫"هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﻧﻪ دژاﯾﻪﺗﯽ ﺑ‪ ‬و ﻧﻪ ﭘ‪‬ﺮهوی‬
‫آﺮدﻧﯽ ﺑ‪ ‬ﺋﻪﻣﻼوﺋﻪﻣﻼ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو هﻪﻟﻮ‪‬ﺴﺘﯽ دوﺳﺘﺎﻧﻪ و رهﺧﻨﻪﮔﻪراﻧﻪ ﺑ‪ ."‬ﻻﯾﻪﻧﻪآﻪی ﺗﺮ آﻪ‬
‫زﯾﺎﺗﺮ آﺎك ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ ﻗﺴﻪآﻪری ﺑﻮو‪ ،‬ﺑﺎوهڕی ﺑﻪوه ﺑﻮو آﻪ ﻧﺎوهرۆآﯽ‬
‫ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم دادهﭘﻪروهری ﺗ‪‬ﺪاﯾﻪ‪ ،‬آﻪواﺑﻮو ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم ﺋﻪﮔﻪر دادﭘﻪروهراﻧﻪ ﻧﻪﺑ‪‬‬
‫ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم ﻧﯿﯿﻪ‪ .‬آﺎك ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ و هﺎوﺑﯿﺮهآﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﭼﻪﺷﻨﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی و دوﺳﺘﺎﯾﻪﺗﯿﻪی‬
‫ﻧ‪‬ﻮان ﺣﯿﺰﺑﻪ ﭼﻪپ و آﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﻪآﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪرهوا دهزاﻧﯽ‪ .‬ﻟﻪ ﺋﺎراداﺑﻮوﻧﯽ ﯾﻪآﯿﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت‬
‫وهك ﭘﯿﺸﻪﻧﮕﯽ دﻧﯿﺎی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم و ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎ‪‬ﻪی ﺑ‪ ‬هﺎوﺗﺎی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‬
‫ﻟﻪ ﺳﻪر ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ زاﻧﺴﺘﯽ و ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻪ و‪‬ﻨﻪی ﺑﻪهﻪﺷﺘ‪‬ﻜﯽ ﺧﻪﯾﺎ‪‬وی آﺎری آﺮدﺑﻮوه‬
‫ﺳﻪر ﻣ‪‬ﺸﻜﯽ رووﻧﺎآﺒﯿﺮاﻧﯽ ﭼﻪپ ﻟﻪ ﺳﻪراﺳﻪری ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‪ .‬هﻪر ﺑﻪو هﯚﯾﻪوه ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﯿﮫﺎﯾﯽ‬

‫‪٢٠‬‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪدا "ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم" دﯾﺎری آﺮا‪ .‬ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪآﯽ ﺗﺮ آﻪ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎری د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو‬

‫هﺎﺗﻪ ﺑﻪر ﺑﺎس و ﻟ‪‬ﺪوان‪ ،‬ﺋﻪوه ﺑﻮو آﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰب ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ "ﺳﯿﻤﺎی دﯾﻤﯚﮐﺮات"ی هﻪﺑ‪.‬‬
‫آ‪‬ﺸﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮور ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان دﯾﻤﯚﮐﺮات و ﻧﺎدﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا‪ ,‬ﺑﯚ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮوهﺎوﺑﯿﺮهآﺎﻧﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯿﻪآﯽ‬
‫ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ هﻪﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪ ڕواﻧﮕﻪی د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮووه‪ ،‬دهﺑﻮاﯾﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات و‪‬ﺮای‬
‫ﺑﺎوهری ﻗﻮو‪‬ﯽ ﺑﻪ د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ‪ ،‬ﺷﺎرهزاﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و زاﻧﺴﺘﯿﺸﯽ ﻟﻪ رادهﯾﻪك داﺑ‪ ‬آﻪ‬
‫ﻓﻪرﻗﯽ ﻧ‪‬ﻮان ﺧﯚی و ﺗﻮودهﯾﯿﻪك ﺑﻨﺎﺳ‪ .‬هﻪو‪‬ﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﯚ ﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪﻧﯽ "ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﻚ" ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺣﯿﺰﺑﺪا ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ "ﺳﯿﻤﺎی ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات" ﺑﻮو‪ .‬ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ‬
‫د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟﻪ ه‪‬ﻨﺎﻧﻪ ﺋﺎرای ﺋﻪو ﺑﺎﺳﻪ و ﭘ‪ ‬ﭼﻪﻗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚ ه‪‬ﻨﺎﻧﻪوهی ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﭘﺮوﮔﺮاﻣﯽ‬
‫ﻧﺎوﺧﯚی ﺣﯿﺰﺑﺪا‪ ،‬ﭘﺎآﺘﺎو آﺮدﻧﯽ ﺗﻮودهﺋﯿﺴﻢ ﺑﻮو‪ ،‬ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪ ﻣﺎوهﯾﻪآﯽ آﻮرﺗﺪا‪.‬‬
‫آﺎرﺗﯿﻜﺮدﻧ‪‬ﻜﯽ آﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺳﯽ )‪ (٣٠‬ﺳﺎڵ ﻟﻪ ﺳﻪر ﻣ‪‬ﺸﻜﯽ رووﻧﺎآﺒﯿﺮاﻧﯽ‬
‫آﻮردی ڕۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ آﺮدﺑﻮو‪ ،‬دوآﺘﻮر ﺑﻪ ﺗﻪﻣﺎ ﺑﻮو ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕ‪‬ﻚ ﺋﺎﺳﻪواری ﻧﻪه‪‬ﻠ‪.‬‬
‫ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﮐﯚﻧﮕﺮه ﺑﺮﯾﺎرﯾﺪا‪ ،‬آﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ "ﺳﯿﻤﺎی دﯾﻤﯚﮐﺮات"ی‬
‫هﻪﺑ‪ .‬ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی آﺎری ﮐﯚﻧﮕﺮه ﻟﻪ ﺳﻪر هﻪ‪‬ﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻟ‪‬ﺪواﻧﯽ زۆر هﻪﯾﻪ‪ .‬ﻟ‪‬ﺮهدا ﺑﻪ آﻮرﺗﯽ ﺑﺎﺳﯽ دهآﻪم‪ .‬ﻟﻪ ﺳﻪر ﺷ‪‬ﻮهی هﻪ‪‬ﺒﮋاردﻧﯽ‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر هﺎﺗﻪ ﺋﺎراوه‪ .‬هﻪر ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﮑﯽ ﻓﻜﺮی‪ ،‬هﻪو‪‬ﯽ‬
‫دهدا ﺑﻪ ﻻی ﺧﯚﯾﺪا ﺑﯿﺸﻜ‪‬ﻨ‪‬ﺘﻪوه‪ .‬ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺸﺪا ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ آ‪ ‬ﺑﻪرآ‪ ‬ﺑﻮو‪ .‬ﭼﻮون‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ داهﺎﺗﻮوی ﺣﯿﺰب و ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوه ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی راﺳﺘﻪوﺧﯚی ﺑﻪ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﺗﻪرآﯿﺒﯽ‬
‫ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﻪوه ﺑﻮو‪ .‬د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ دوور و در‪‬ﮋی ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده دا ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﻟﻪو ﺑﻮارهدا وهدهس ه‪‬ﻨﺎﺑﻮو‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر ﻧﺎوﺑﺮاو‪ ،‬ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﺎﺑﻪﺗﻪآﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺮ آﻪ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی وﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚی ﺑﺮﯾﺎرﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪردهدرا‪ ،‬هﻪو‪‬ﯽ داﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﻪدهدا‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫آﺎﺗﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ آﺎﻧﺪﯾﺪ ﺑﯚ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی‪ ،‬ﺋﻪوﭘﻪڕی هﯚش و ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﻧﯿﺸﺎن دا‪.‬‬
‫زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪﺷﺪار ﺑﻪ هﯚی آﻪم ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﻟﻪ آﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯿﺪا‪،‬‬
‫ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ دﯾﺎری آﺮدﻧﯽ آﺎﻧﺪﯾﺪ و ﺷ‪‬ﻮهی دهﻧﮕﺪان‪ ،‬ﭼﺎﻻآﺎﻧﻪ ﺑﻪﺷﺪاری‬
‫ﺑﻜﻪن و ﭘ‪‬ﺶ ﺑﻪ داﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﻪزهری ﺗﺎﻗﻪآﻪﺳﯽ ﺑﮕﺮن‪ .‬د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو آﻪ ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺋﺎﻣﻮژﮔﺎری‬
‫دهآﺮد‪ ،‬ﺑﯚ "ﺗﻪﻣﺮﯾﻨﯽ د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ"‪ ،‬ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﺘﻮاﻧ‪ ‬ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ داهﺎﺗﻮوی ﺣﯿﺰب ﺑﻪ‬
‫ﺗﻪواوی ﺑﻪ دهﺳﺘﻪوه ﺑﮕﺮێ‪ ،‬ﺷﻪوی ﭘ‪‬ﺶ هﻪ‪‬ﺒﮋاردﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی‪ ،‬ﻟﯿﺴﺘﻪﯾﻪآﯽ ﺋﺎﻣﺎده‬
‫آﺮدﺑﻮو‪ ،‬آﻪ ﺑﻮ ﺷﻮ‪‬ﻨﻪووﻧﻜﻪ‪ ،‬ﻧﺎوی ﭼﻪﻧﺪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ آﻮﻧﯽ ﺣﯿﺰب وهك ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮورﯾﺎﻧﯿﺸﯽ‬
‫ﺗ‪‬ﺪاﺑﻮو و ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻧﻮوﺳﺨﻪدا ﺳﻪر ﻟﻪ ﺑﻪﯾﺎﻧﯽ‪ ،‬ﭘ‪‬ﺸﻜﺮدﻧﻪوهی رهﺳﻤﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮه‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪر‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﺪا ﺑ‪‬وﯾﺎن آﺮدهوه و هﻪرﯾﻪآﻪی ﭘﺎرﭼﻪ آﺎﻏﻪز‪‬ﻜﯿﺸﯿﺎن ﻟﻪ ﺑﻪردهﺳﺖ داﻧﺎن‪ ،‬ﺗﺎ دهﻧﮕﯽ‬

‫‪٢١‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬

‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪآﯽ "دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﻚ"! ﺑﻪو ﻧﺎواﻧﻪی ﺑﻪردهﺳﺘﯿﺎن ﺑﺪهن! هﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪﺷﺪاران رهﺧﻨﻪی ﺗﻮوﻧﺪ و ﻧﺎڕهزاﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪو آﺮدهوه دهرﺑ‪‬ی‪ ،‬ﺑﻪﻻم آﺎك ﻏﻪﻧﯽ آﻪ‬
‫ﺧﻮﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ هﻪﻣﻮوﻻﯾﻪك ﺑﻮو وهزﻋﻪآﻪی ه‪‬ﺪی آﺮدهوه و ﮐﯚﻧﮕﺮهی ه‪‬ﻨﺎوه ﺳﻪر رهوﺗﯽ‬
‫ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖ وﭘ‪‬ﻨﺞ آﻪس وهك ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی دﯾﺎری آﺮان و‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ آﻮردی ڕۆژهﻪﻻﺗﯿﺎن دراﯾﻪ دهﺳﺖ‪ .‬ﮔﻪرﭼﯽ ﺋﻪو ﮐﯚﻣﯿﺘﻪ ﻧﺎوهﻧﺪﯾﯿﻪی آﻪ ﺑﻪم‬
‫ﭼﻪﺷﻨﻪ دهﻧﮕﯽ ﺑﯚ درا‪ ،‬ژﻣﺎرهﯾﺎن ﻟﻪ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺸﻮو زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪ ﺑﺎری‬
‫ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯿﻪوه ﺑﻪرهو ﻧﺰﻣﯽ ﺧﺰا و ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺑﯚ ﺳﻪرهڕۆﯾﯽ و دﯾﻜﺘﺎﺗﻮری ﺗﺎﻗﻪآﻪﺳﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎوه‪‬ﻪ‬
‫آﺮد‪ .‬ﺑﻪ آﻮرﺗﯽ ﺑ‪‬ﯾﺎراﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺗﻪك ﺑﯚﭼﻮون و هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﺷﯚڕش و ر‪‬ﺒﻪراﯾﻪﺗﯿﻪآﻪی‪ ،‬هﻪروههﺎ دۆﺳﺘﺎن و دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﺷﯚڕش‬
‫هﺎوﺳﻪﻧﮕﯽ ﺗﻪواوی ﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪﻻم ﻟﻪ ﺑﻮارهآﺎﻧﯽ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن آﺮدن و داﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی و راو‪‬ﮋآﺎر و ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎزڕهﺳﯽ و هﻪروههﺎ ﭘ‪‬ﻜﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ‬
‫ﺋﺎﻟﻮﮔﯚر ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺮهو و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪدا‪ ،‬د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪآﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﭘ‪‬ﻜﺎ و ﺳﻪرآﻪوﺗﻨﯽ ﮔﻪورهی‬
‫وهدهﺳﺖ ه‪‬ﻨﺎ‪ .‬ﺳﻪرآﻪوﺗﻨ‪‬ﻚ آﻪ ﻟﻪ داهﺎﺗﻮودا‪ ،‬ر‪‬ﮕﺎی ﺑﯚ ﺑﻪرﺑﻪﺳﺖ آﺮدﻧﯽ هﻪر ﭼﻪﺷﻨﻪ‬
‫ﺑﻪرهﻪ‪‬ﺴﺘﻜﺎر‪‬ﻚ دژی هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ دوآﺘﻮر و هﻪروههﺎ ﭘﻪﺳﻨﺪ آﺮدﻧﯽ "آﻮرﺗﻪﺑﺎﺳ‪‬ﻚ ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪر ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم" و ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر وهﻻﻧﺎﻧﯽ "ﺗﻮودهﺋﯿﺴﯿﻢ" ﺧﯚش آﺮد و ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﻟﻪ‬
‫ژ‪‬ﺮ ﻧﻔﻮوزی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده دهره‪‬ﻨﺎ و ﭘﺎ‪‬ﯽ وهﭘﺎ‪‬ﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎل دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﻪآﺎﻧﯽ ﺋﻮروﭘﺎی‬
‫ﻏﻪرﺑﯽ دا و دهرﮔﺎی ﺑﻪرهو ﺋﻪﻧﺘﺮﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ آﺮدهوه‪ .‬ﺑﻪ ﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی‬
‫راﮔﻪﯾﻪﻧﺪراوهآﺎﻧﯽ ﺋﻪوآﺎﺗﯽ ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﭘ‪‬ﻜﮫﺎﺗﻦ و آﯚﺗﺎﯾﯽ آﺎری ﮐﯚﻧﮕﺮه‪ ،‬ﻧﻪرﯾﺰهآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﭘﺘﻪو آﺮد و ﻧﻪ دهﺳﻜﻪوﺗﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯽ ﺑﻪ دواوه ﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو ﺑﻮو ﺑﻪهﯚی ﺳﻪرهﺗﺎی ﻟ‪‬ﻜﺪاﺑﺮان‬
‫و زا‪‬ﺒﻮوﻧﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﺑﻪ ﺳﻪر ﺣﯿﺰﺑﺪا‪ .‬ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗ‪‬ﻚ آﻪ ﻟﻪ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاردا ﻟﻪ داﯾﻚ‬
‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ و ﻟ‪‬ﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ﺋﻪوهی ﻧﻪﺑﻮو ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻠﮕﯿﺮی و ﻧﻪﺗﺮﺳﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو داﺑﯿﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ‬
‫ﺑ‪‬ﯾﺎراﺗﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاردا هﻪﻧﮕﺎو ﺑﺎو‪‬ﮋێ‪ .‬ه‪‬ﯽ ﻓﻜﺮی و آﺮدهوهآﺎﻧﯽ زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪهی‪ ،‬ﺑﻪ دوای ر‪‬ﻮﺷﻮ‪‬ﻨ‪‬ﻜﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﻏﻪﯾﺮی ر‪‬ﻮﺷﻮ‪‬ﻨﯽ ﭘﻪﺳﻨﺪآﺮاوی ﮐﯚﻧﮕﺮهدا‬
‫ڕۆﯾﺸﺖ‪ .‬ﺋﺎ‪‬ﯚزی و ﭘﻪﺷ‪‬ﻮ‪‬ﻜﯽ آﻪ ﻟﻪ ﺋﺎآﺎﻣﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهدا آﻪوﺗﻪ ﻧﺎو ر‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪوه چ‬
‫ﺟﺎران ﻣ‪‬ﮋووی ﺣﯿﺰب رهﻧﮕﻪ ﺑﻪ ﺧﯚﯾﻪوه ﻧﻪدﯾﺘﺒ‪ .‬ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻓﻜﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧ‪‬ﻮان ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﺷﻪڕی دهﺳﻪ‪‬ت ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان آﻮﻣﻪ‪‬ﻪ و ﺣﯿﺰﺑﺪا‪ ،‬ﺷﻪڕﻓﺮوﺷﯽ و ﺋﺎژاوه ﻧﺎﻧﻪوهی‬
‫دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺷﻮوﯾﻨﯿﺴﺖ و ﺑﻪرﭼﺎوﺗﻪﻧﮓ و وﯾﺸﻜﻪ ﻣﻪزهﻪﺑﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ آﻮردﺳﺘﺎن و ﮔﻮێ‬
‫ﻧﻪدان ﺑﻪ داﺧﻮازﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ آﻮرد‪ ،‬ﺧﻮﺗ‪‬ﺨﺰاﻧﺪﻧﯽ آﯚﻧﻪ ﺳﺎواآﯽ و ﺋﻪﻓﺴﻪره ڕاآﺮدووآﺎﻧﯽ‬

‫‪٢٢‬‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺳﻪر ﺑﻪ رژﯾﻤﯽ ﭘ‪‬ﺸﻮو و هﻪروههﺎ ﭘﯿﻼﻧﮕ‪‬ﺮاﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﺑﻪﻋﺴﯽ ﻓﺎﺷﯿﺴﺘﯽ ﻋ‪‬ﺮاق ﻟﻪ ﺳﻪر‬
‫ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ آﻮرد و‪ ...‬ﺋﺎﺳﻮی ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ آﻮردی ڕۆژهﻪ‪‬ﺗﯿﺎن ﺗﺎرﯾﻚ آﺮدﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪ‬
‫هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟ‪‬ﻜﯽ ﺋﻪوﺗﻮدا‪ ،‬ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﺟﯿﺎﺗﯽ ﭘﺘﻪوآﺮدﻧﯽ رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب و‬
‫داڕﺷﺘﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗ‪‬ﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻟﻪ ﺗﻪك دروﺷﻤﻪآﺎن و ﺑ‪‬ﯾﺎراﺗﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهدا‪ ،‬ﮐﺎت و دهرﻓﻪﺗﯽ‬
‫ﺧﯚی ﺑﯚ زهﺧﺖ ﺧﺴﺘﻨﻪ ﺳﻪر ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و آﻪﺳﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ و‬
‫وهﻻﻧﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﺣﯿﺰب ﺗﻪرﺧﺎن دهآﺮد‪ .‬ﺑﻪداﺧﻪوه هﻪر آﻪﺳ‪‬ﻚ ﮔﻮﯾﺮاﯾﻪ‪‬ﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪت و‬
‫آﺮدهوهآﺎﻧﯽ ﺋﻪوان ﻧﻪﺑﻮواﯾﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎوی ﻻڕێ و ﺗﻮودهﯾﯽ دهآﻪوﺗﻪ ﺑﻪر ﺗﻪوژﻣﯽ ﺑﻮﺧﺘﺎن و‬
‫ﺗﻪرﯾﻜﯿﺎن دهﺧﺴﺘﻪوه‪ .‬ﯾﻪآ‪‬ﻚ ﻟﻪ ر‪‬ﻜﺨﺮاوه هﻪره ﺑﻪه‪‬ﺰ و ﺑﻪ دﯾﺴﯿﭙﻠﯿﻨﻪآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪو‬
‫ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا‪ ،‬ﺗﻪﺷﻜﯿﻼﺗﯽ ﻣﻪهﺎﺑﺎد ﺑﻮو‪ ،‬آﻪ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﭼﺎوهد‪‬ﺮی و ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯽ‬
‫آﺎك آﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ و ﺑﻪ هﺎوآﺎری ر‪‬ﻜﺨﺮاوی ﻻواﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮآﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬آﺎروﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و رﯾﻜﺨﺮاوهﯾﯽ و ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ ﺷﺎری ﻣﻪهﺎﺑﺎدی رادهﭘﻪراﻧﺪ‪ .‬دوای‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﺋﺎﮔﺮی دژاﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺗﻮودهﯾﻪآﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ هﻪر دههﺎت ﺧﯚﺷﺘﺮ‬
‫دهﺑﻮو‪ ،‬ه‪‬ﺮش ﺑﺮدﻧﻪ ﺳﻪر دهﻓﺘﻪری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﺋﺎورﺗ‪‬ﺒﻪرداﻧﯽ‪ ،‬ڕاوﻧﺎن و ﮔﺮﺗﻦ و‬
‫ﻟ‪‬ﺪان و ﺑ‪ ‬ﺣﻮرﻣﻪﺗﯽ ﭘ‪‬ﻜﺮدﻧﯿﺎن‪ ،‬ڕۆژ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ڕۆژ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪرهی دهﺳﺘﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﻪﺷﻜﯿﻼﺗﯽ‬
‫ﻣﻪهﺎﺑﺎد‪ ،‬دژی ﺋﻪو آﺮدهواﻧﻪ ﺑﻮو‪ .‬ﯾﻪك دوو ﺟﺎرﯾﺶ ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﻪی ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﺗﺎﻗﻢ و آﻪﺳﺎﻧﻪ‬
‫دهرآﺮد آﻪ دهﺑﻨﻪ هﯚی ﺋﺎژاوه ﻧﺎﻧﻪوه و ه‪‬ﻤﻨﺎﯾﻪﺗﯽ ﺷﺎر ﺗ‪‬ﻜﺪهدهن‪ .‬ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی آﻪ‬
‫ﺧﯚی ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺸﻪﻧﮕﯽ د‪‬ﻤﯚآﺮاﺳﯽ ﺧﻮازی دهزاﻧﯽ‪ ،‬ﻟﻪ ﺟﯿﺎﺗﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ آﺮدن ﻟﻪ ﺗﻪﺷﻜﯿﻼﺗﯽ‬
‫ﻣﻪهﺎﺑﺎد‪ ،‬ﮐﯚﺳﭙﯽ دهﺧﺴﺘﻪ ﺳﻪر رێ و ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎزرهﺳﯽ‪ ،‬دادﮔﺎﯾﺎن ﺑﯚ‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ر‪‬ﻜﺨﺮاوی ﺷﺎر و ر‪‬ﻜﺨﺮاوی ﻻوان ﭘ‪‬ﻜﺪ‪‬ﻨﺎ و وهﺑﻪر آﻪﻧﺪهوهآﯚﺷﯽ و ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯿﺎن‬
‫دهدان‪ .‬ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا‪ ،‬ﺑﻪرهﺑﻪره ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ هﻪ‪‬ﺴﻮوڕان و ﺗ‪‬ﻜﻮﺷﺎﻧﯽ ﺗﻪﺷﻜﯿﻼﺗﯽ ﻣﻪهﺎﺑﺎد‬
‫ﺑﻪرﺗﻪﺳﻚ آﺮاوه و ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﺗﻪﺷﻜﯿﻼﺗﯿﺎن وهﻻﻧﺎ و ﺋﻪﻧﺪاﻣ‪‬ﻜﯽ دهﺳﺘﻜﺮدی‬
‫ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﺎن ﺟ‪‬ﻨﺸﯿﻦ آﺮد آﻪ ﺑﻪ هﯚی ﻧﻪزاﻧﯽ و ﻟﻪ رووی ﺋﯿﺤﺴﺎﺳﺎﺗﻪوه‪ ،‬دهﺳﺘﯽ ﻟﻪ‬
‫زۆر آﺎری ﻧﺎڕهوا و ﻧﺎﺑﻪﺟ‪‬ﺪا‪ .‬ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﻻواﻧﯽ ح‪.‬د‪.‬ك‪.‬ا ﯾﺶ‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﺎری آﺎراﻣﻪﯾﯽ و ﭼﺎﻻآﯽ‬
‫ﻧﻮاﻧﺪن ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﺪا ﻧﻤﻮوﻧﻪ ﺑﻮو‪ .‬ﺋﻪو ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﻪ ﺑﻪ آﯚآﺮدﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﻻواﻧﯽ‬
‫ﺷﯚڕﺷﮕ‪ ‬و ﻟ‪‬ﮫﺎﺗﻮو ﻟﻪ دهوری ﺧﯚی ڕو‪‬ﻜﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺑﺮدﻧﻪ ﭘ‪‬ﺸﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﺪا ﮔ‪‬ا‪ .‬ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﻪ ﺗﺎواﻧﯽ ڕهﺧﻨﻪ ﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪی و داﻧﯽ دروﺷﻤﯽ دژی ﺑﻪﻋﺲ و ﻧﺰﯾﻜﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬آﻪوﺗﻪ ﺑﻪر‬
‫ه‪‬ﺮش و ڕهﺧﻨﻪی ﺗﻮﻧﺪی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی و ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯿﻪآﻪﯾﺎن وهﻻﻧﺎ و‬
‫ﻧﺎوهآﻪﺷﯿﺎن ﮔﯚڕی و آﺮدﯾﺎﻧﻪ "ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﻻواﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮات"‪ .‬آﺎك آﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ‬

‫‪٢٣‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬

‫ﻟﻪو ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﻪدا ده‪" :‬ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﻻواﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮات‪ ،‬ﭼﺎﻻآﺘﺮﯾﻦ و ﺑﻪآﺎرﺗﺮﯾﻦ‬

‫ﺗﻪﺷﻜﯿﻼت و ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﺣﯿﺰب ﺑﻮو‪ ،‬آﺎری ﭼﺎﭘﻪﻣﻪﻧﯽ و ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺷﻮﻋﺎر و ﺳﺎزآﺮدﻧﯽ‬
‫ﻣ‪‬ﺘﯿﻨﮓ و آﺎری ﺗﻪﺑﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚی ﺋﻪو ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﻪ ﺑﻮو‪ .‬دوای ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار‬
‫آﻮﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ ﻧ‪‬ﻮ ﺣﯿﺰب ﺑﯚ ﺗ‪‬ﻜﺪاﻧﯽ ﺋﻪو ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوه‪ ،‬آﻪوﺗﻪ ﺧﯚ‪ .‬ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾﺎن ﺋﻪوه ﺑﻮو ﮔﻮﯾﺎ‬
‫ﺳﻪر ﺑﻪ ﺗﻮودهن‪) ".‬ﺑﯿﺮهوهرﯾﻪآﺎن‪ ،‬ﺑﻪرﮔﯽ ‪ ٧‬ل‪.(٦٥‬‬
‫ﺋﻪواﻧﻪ دوو ﻧﻤﻮوﻧﻪی ﺑﭽﻮوك ﻟﻪ آﺎر و آﺮدهوهآﺎﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ دﯾﻤﻮآﺮاﺳﯽ دژی ﺋﻪو‬
‫آﻪﺳﺎﻧﻪ ﺑﻮو آﻪ ﺑﻪ ﮔﻮ‪‬ﺮهی ﯾﺎﺳﺎ و ڕﯾﺴﺎآﺎﻧﯽ ﺋﻪوان ﻧﻪدهﺟﻮو‪‬ﻧﻪوه‪ .‬ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﻜﯽ دﯾﮑﻪی‬
‫ﺑﺎرودۆﺧﻪآﻪ‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺣﺎآﻢ و ه‪‬ﺰهآﺎﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی‪ ،‬وهك‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﭼﻮوﻧﻪ ﭘ‪‬ﺸﯽ رهوﺗﯽ وﺗﻮو‪‬ﮋهآﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر آﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو‪.‬‬
‫ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی آﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺒﻮوه ﻧﺎوهﻧﺪی ﮔ‪‬ﺮهوآﯿﺸﻪی ﭼﻪﻧﺪ ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺑﻪه‪‬ﺰی دژ ﺑﻪ ﯾﻪك‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫ﻧﺎو ﺣﯿﺰب و ر‪‬ﻜﺨﺮاوه ﺳﯿﺎﺳﯿﻪآﺎﻧﯽ ﺋﻮﭘﻮزﯾﺴ‪‬ﻮن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﺪا‪ .‬هﻪرآﺎم ﻟﻪو‬
‫دهﺳﺘﻪ و ﺗﺎﻗﻤﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺪهﮐﯚﺷﺎن‪ ،‬ﻟﻪو دۆﺧﻪ ﺋﺎ‪‬ﯚزه و ﻟﻪ داﺧﻮازﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ آﻮرد‪ ،‬ﺑﯚ‬
‫ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن آﻪ‪‬ﻚ وهرﮔﺮن‪ .‬رژﯾﻤﯽ ﺑﻪﻋﺴﯽ ﻋ‪‬ﺮاﻗﯿﺶ‪،‬‬
‫ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ هﻪو‪‬ﻪآﺎﻧﯽ ﺋﻪوه ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮردی ڕۆژهﻪﻻت‪ ،‬دژی رژﯾﻤﯽ ﺋ‪‬ﺮان‬
‫ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮێ و آﻮرد ﺑﻜﺎﺗﻪ ﭘﺮدهﺑﺎزی ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪآﺎﻧﯽ ﺧﯚی‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ‬
‫آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه رﯾﺰه هﻪﻧﮕﺎو‪‬ﻜﯽ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﻪی ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ‬
‫ﺧﻪ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﻣﻪڕ در‪‬ﮋهدان ﺑﻪ وﺗﻮو‪‬ﮋ و دۆزﯾﻨﻪوهی رﯾﮕﺎﭼﺎرهﯾﻪآﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧﻪ ﺑﯚ آﯿﺸﻪی آﻮرد‬
‫هﺎوﯾﺸﺖ‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﻧﻪ هﯿﺰهآﺎﻧﯽ وهك آﯚﻣﻪ‪‬ﻪ و ﭼﺮﯾﻜﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ﻧﻪ دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺗﺎران‪،‬‬
‫ﻣﻠﯿﺎن ﺑﯚ وﺗﻮو‪‬ﮋ‪‬ﻜﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ و ﺑ‪ ‬ﮔﺮێ و ﮔﯚڵ راﻧﻪآ‪‬ﺸﺎ‪ .‬ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﻟﻪ ﯾﻪآﻪم‬
‫ﭘﻠﯚﻧﯚﻣﯽ دوای ﮐﯚﻧﮕﺮهدا‪ ،‬هﻪﯾﺌﻪﺗ‪‬ﻜﯽ ﭼﻪﻧﺪ آﻪﺳﯽ ﺑﻪ ﺳﻪرۆآﺎﯾﻪﺗﯽ آﺎك ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮورﯾﺎن‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ وﺗﻮو‪‬ﮋ ﻟﻪ ﮔﻪڵ آﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ دهو‪‬ﻪت رهواﻧﻪی ﺗﺎران آﺮد ﺗﺎ ﻟﻪ ﺗﻪك "ﺑﻪﻧﯽ‬
‫ﺳﻪدر" ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎری آﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎﻣ‪‬ﻚ ﺑﮕﻪن‪ .‬هﻪﯾﺌﻪﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو‪ ،‬ﺑﻪ ﺑ‪ ‬هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ‬
‫دهﺳﻜﻪوﺗ‪‬ﻚ ﮔﻪراوه‪ .‬هﻪر ﻟﻪو ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪدا‪ ،‬ﺑﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی "دارﯾﻮﺷﯽ ﻓﺮوهﻪر"رهوه‪ ،‬ﮔﻪ‪‬ﻪﯾﻪآﯽ‬
‫ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎدهﯾﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎوی ﮔﻪ‪‬ﻪی "ﺧﻮدﮔﻪرداﻧﯽ" آﻪ ﺷﻪﻗ‪‬ﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﭘ‪‬ﻮه دﯾﺎر ﺑﻮو‪،‬‬
‫ﺋﺎراﺳﺘﻪی ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ آﻮرد و ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮات وهك ﻗﺴﻪآﻪری "هﻪﯾﺌﻪﺗﯽ‬
‫ﻧﻮﯾﻨﻪراﯾﻪﺗﯽ ﮔﻪﻟﯽ آﻮرد" ﻟﻪ ﮔﻪڵ دهو‪‬ﻪﺗﺪا آﺮا‪ .‬ﮔﻪ‪‬ﻪی ﺧﻮدﮔﻪرداﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوهرۆآﺪا‬
‫ﺟﯿﺎوازﯾﻪآﯽ ﺋﻪو ﺗﻮی ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﻪ‪‬ﻪی ﺷﻪش ﻣﺎددهﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮات ﺑﯚ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری‬
‫ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟﻪ ﻣ‪‬ﺘﯿﻨﮕﯽ ﮔﻪورهی ﺷﺎری ﻣﻪهﺎﺑﺎد دا‪ ،‬ﻧﺎوی ﮔﻪ‪‬ﻪی ﺧﻮدﮔﻪرداﻧﯽ ﻧﺎ‬
‫"ﺳﻪرﮔﻪرداﻧﯽ" و ﺋﺎو‪‬ﻜﯽ ﺳﺎردی ﺑﻪ ﺳﻪر داڕ‪‬ﮋهراﻧﯽ ﮔﻪ‪‬ﻪآﻪدا آﺮد و آﻮﺗﯽ‪" :‬ﮔﻪﻟﯽ آﻮرد‬

‫‪٢٤‬‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﺎﮐﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری دهوێ ﻧﻪك ﺳﻪرﮔﻪرداﻧﯽ"‪ .‬هﻪر ﻟﻪو ﻣ‪‬ﺘﯿﻨﮕﻪدا ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﺎﺳﯽ دوﺳﺘﺎﯾﻪﺗﯽ‬
‫آﻮرد و ﯾﻪآ‪‬ﺘﯽ ﺳﻮﭬ‪‬ﺘﯽ آﺮد و آﻮﺗﯽ‪" :‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﯾﻪآ‪‬ﺘﯽ ﺳﻮﭬ‪‬ﺖ ﺑﻪ دۆﺳﺘﯽ هﻪره ﮔﻪورهی‬
‫ﺧﯚﻣﺎن دهزاﻧﯿﻦ"‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر آﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺎران و ﻟﻪ ﺳﻪروی هﻪﻣﻮاﻧﻪوه ﺷﻪﺧﺴﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ‬
‫وهك ڕ‪‬ﺒﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﻪزهﻪﺑﯽ ﻗﺴﻪ و آﺮدهوهﯾﺎن ﯾﻪك ﺑﺎ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن ﻓﺮﯾﻮدان و‬
‫دژاﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ آﻮرد ﻧﻪﺑﻮاﯾﻪ‪،‬ﺑﻪ دان ﭘ‪‬ﺪاه‪‬ﻨﺎن ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری و ﭘﻪﺳﻨﺪ آﺮدﻧﯽ ﮔﻪ‪‬ﻪی‬
‫ﺷﻪش ﻣﺎددهﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات‪ ،‬دهﯾﺎن ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﻪر ﺑﻪ ﻣﺎ‪‬ﻮ‪‬ﺮاﻧﯽ و آﻮﺷﺖ و آﻮﺷﺘﺎر ﻟﻪ‬
‫آﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮕﺮن‪.‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪرﭼﺎوﺗﻪﻧﮕﯽ و ڕهﮔﻪز ﭘﻪرﺳﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪوهی ﻓﻪرﻣﺎﻧﺮهوا‪ ،‬ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﻪ آﺎﻓﺮ زاﻧﯿﻦ و‬
‫داﻧﯽ ﺣﻮآﻤﯽ ﺟﯿﮫﺎد ﺑﯚ وهڕ‪‬ﺨﺴﺘﻨﯽ ﻻﻓﺎوی ﺧﻮ‪‬ﻦ ﺧﯚش آﺮد‪ .‬ﺑﻪﻧﯽ ﺳﻪدری ﺑﻪ ﻧﺎو ﻟﯿﺒ‪‬ا‪‬ﯽ‬
‫ﺳﻪرآﯚﻣﺎر و ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی ﮔﺸﺘﯽ ه‪‬ﺰه ﭼﻪآﺪارهآﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ دوای ﺋﻪوهدا‪ ،‬داوای ﭼﻪك‬
‫داﻧﺎﻧﯽ ﻟﻪ ه‪‬ﺰه ﺳﯿﺎﺳﯿﻪ ﭼﻪآﺪارهآﺎﻧﯽ آﻮرد آﺮد‪ ،‬ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺋﻪرﺗﻪش و ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاران دا‬
‫آﻪ "هﻪﺗﺎ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺑﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺧﺮ ﺳﻪرﺑﺰ‪‬ﻮی )ﺷﻮرﺷﯽ( آﻮرد ﭘﻮﺗﯿﻨﻪآﺎﻧﯿﺎن دهرﻧﻪه‪‬ﻨﻦ‪ ".‬ﺑﻪ‬
‫دوای ﺋﻪوهدا ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺣﯿﺰب ﻟﻪ وه‪‬ﻣﯽ ﺑﻪﻧﯽ ﺳﻪدردا ڕاﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ "ﭘ‪‬ﺶ ﺋﻪوهی‬
‫ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری آﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ڕهﺳﻤﯽ ﺑﻨﺎﺳﺮێ و ﺋﯿﻨﺘﺰاﻣﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑﺪر‪‬ﺘﻪ دهﺳﺖ ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪ‬
‫)ﭘﻮﻟﯿﺲ و ژاﻧﺪارﻣﻪی ﺧﯚو‪‬ﺗﯽ( ﺑﻪ هﯿﭻ ﺟﯚر ﻧﺎﭼ‪‬ﺘﻪ ژ‪‬ﺮ ﺑﺎری ﭼﻪآﺪاﻧﺎن‪ ".‬ﻟﻪ آﺎﺗ‪‬ﻜﺪا آﻪ‬
‫ﺷﻪڕ‪‬ﻜﯽ هﻪﻣﻪ ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻪر آﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳﻪﭘ‪‬ﻨﺪراﺑﻮو و ﺋﻪرﺗﻪش و ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ‬
‫ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﺑ‪‬ﺒﻪزهﯾﯿﺎﻧﻪ ﺧﻪ‪‬ﮑﯿﺎن وهﺑﻪر ﮔﻮﻟﻠﻪ دهدا‪ ،‬ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ‬
‫ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم و هﻪ‪‬ﺷﺘﻨﯽ ﻓﺮﻣ‪‬ﺴﻜﯽ ﺑﻪ درۆ ﺑﯚ ﮔﻪﻟﯽ‬
‫آﻮرد ﺧﻪرﯾﻜﯽ داڕﺷﺘﻨﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺷﻪق آﺮدﻧﯽ ﺣﺪآﺎ و ﻧﺎﻧﻪوهی دووﺑﻪرهآﯽ ﻟﻪ‬
‫ﻧﺎو ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮرد ﺑﻮون‪ .‬ﺑﯚ ﺋﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ وﺗﺎر‪‬ﻜﺪا ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪی‬
‫ﻣﻪردوم‪ ،‬ﺋﻮڕﮔﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﺪا‪ ،‬ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﺑﻪ ﺳ‪ ‬دهﺳﺘﻪ و ﻻﯾﻪن داﺑﻪﺷﻜﺮد‪:‬‬
‫ﯾﻪآﻪم‪ :‬ﻋﻪﻧﺎﺳﻮری ﻣﻮﺧﻪڕﯾﺐ‪ .‬دووهﻪم‪ :‬ﻋﻪﻧﺎﺳﻮری ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺗﻪﻧﮓ ﻧﻪزهر‪ .‬ﺳ‪‬ﮫﻪم‪:‬‬
‫ﻋﻪﻧﺎﺳﻮری ﺳﺎدق و ﺋﺎﮔﺎ‪ .‬ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺶ ﻟﻪ در‪‬ﮋهی هﻪﻣﺎن ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﺑ‪‬و آﺮدﻧﻪوهی‬
‫ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ ﺧﻪﺑﻪری ﺑ‪ ‬ﺑﻪ‪‬ﮕﻪ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺳﻜﺮﺗ‪‬ﺮی ﺣﯿﺰب‪ ،‬د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟﻪ ﻣﻪڕ‬
‫وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ‪ ٩‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دوﻻر ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻧﺎﺗﯚ آﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﮋووی ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻧ‪‬ﻮان هﻪر دوو‬
‫ﺣﯿﺰب ه‪‬ﻨﺎ‪.‬‬

‫‪٢٥‬‬
 ‫ﺑﻪرهو داﺑ‪‬ان‬

‫هﻪرﭼﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮآﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﻟﻪ ﺑ‪‬ﯾﺎره ﭘﻪﺳﻨﺪآﺮاوهآﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار دوور دهآﻪوﺗﻪوه‪ ،‬ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮه‪ ،‬زﯾﺎﺗﺮ ﭘ‪‬ﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﺮدﻧﯽ‬
‫دادهﮔﺮت‪.‬‬
‫ﮐ‪‬ﺸﻪآﻪش ﻟﻪوهدا ﺧﯚی دهﻧﻮاﻧﺪ آﻪ ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺮهوی آﺮدن ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده‪ ،‬داآﯚآﯽ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺷﯚڕﺷﯽ دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ ر‪‬ﺒﻪری ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺋﻪرآﯽ ﺳﻪرهآﯽ ﺧﯚی دهزاﻧﯽ و ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﮐ‪‬ﺸﻪی آﻮردی ڕۆژهﻪﻻﺗﯽ ﮔﺮێ داﺑﻮو ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﺷﻪﺑ‪‬آﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﻪواری دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬آﺆﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم و‬
‫ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑﻮوﻧﯽ دهو‪‬ﻪﺗ‪‬ﻜﯽ ﻣﯿﻠﻠﯽ‪ ،‬دﯾﻤﻮآﺮاﺗﯿﮏ آﻪ ﻟﻪﺳﺎﯾﻪی ﺋﻪودا‪ ،‬ﺋﺎزادﯾﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯿﻪآﺎن‬
‫و ﯾﻪك ﻟﻪوان ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺋﯿﺪاری و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺗﻪواوﯾﯿﻪﺗﯽ ﺋﻪرزی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‬
‫ﻣﺴﯚﮔﻪر ﺑﻜﺮێ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ ﺑﯚﭼﻮون و هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﻪو ﻻﯾﻪﻧﻪ‪ ،‬آﻪﺳ‪‬ﻚ ﺧﻪﺑﺎﺗﮕ‪‬ﺮ و ﺷﻮڕﺷﮕ‪‬ﺮی‬
‫راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﺑﻮو‪ ،‬آﻪ ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚی ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم و دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم‬
‫ﺗﻪرﺧﺎن آﺮدﺑﺎ‪ .‬ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺋﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪدا‪ ،‬ﺗ‪‬ﮑ‪‬ای ﺋﻪو ه‪‬ﺰو آﻪﺳﺎﻧﻪی آﻪ ﺑﻪهﻪر‬
‫هﯚﯾﻪك ﺑﻪ ﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی ﺋﻪو ر‪‬ﺒﺎزه ﺟﻮو‪‬ﺑﺎﻧﻪوه‪ ،‬دهآﻪوﺗﻨﻪ آﺎدری »دژی ﺷﯚڕش« و‬
‫ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم‪ .‬ﻻﯾﻪﻧﻪآﻪی ﺗﺮ آﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺎﺳﺪا‪ ،‬د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪر و‬
‫داڕ‪‬ﮋهری ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪو ر‪‬ﺒﺎزهآﻪی ﺑﻮو‪ ،‬ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ آﺮدن ﻟﻪ ﺷﯚڕش و‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯿﻪآﻪی‪ ،‬ﺑﻪﺳﺘﺒﯚوه ﺑﻪ ﭼﺎرهﺳﻪری ﮐ‪‬ﺸﻪی آﻮرد ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﮔﻪ‪‬ﻪی‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎرآﺮاوی ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری و راﮔﻪﯾﺎﻧﺪن و ﺟ‪‬ﺒﻪﺟ‪‬ﮑﺮدﻧﯽ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن آﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺎراﻧﻪوه‪ .‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪوه آﯚﻣﻪ‪‬ﯿﻚ ﻧﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ و ﮐ‪‬ﺸﻪی ﻓﻜﺮی ﺗﺮ آﻪ ﻟﻪ آﯚﻧﻪوه ﻟﻪﺳﻪرﯾﻪك آﻪ‪‬ﻪآﻪ‬
‫آﺮاﺑﻮو و ژﯾﺎﻧ‪‬ﻜﯽ ه‪‬ﻤﻨﺎﻧﻪی ﻧ‪‬ﻮ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺑﯚ هﻪردووﻻ دژوار آﺮدﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪو ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺑﻪ‬

‫‪٢٦‬‬
‫ﺑﻪرهو داﺑ‪‬ان‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ دژ ﺑﻪﯾﻪآﯽ هﻪر دوو ﺑﺎ‪‬ﯽ ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﭘﺮۆﺳﻪی دوور‬
‫آﻪوﺗﻨﻪوه ﻟ‪‬ﻜﺘﺮ‪ ،‬ڕۆژ ﺑﻪ ڕۆژ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪرهی دهﺳﺘﺎﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪرﺑﺎری ﺋﻪوهش‪ ،‬ﺑﺎروودۆﺧﯽ ﺋ‪‬ﺮان‬
‫ﻟﻪو ﭘﻪڕی ﺋﺎ‪‬ﯚزی و ﭘﻪﺷ‪‬ﻮی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری داﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪﻧﺎوهﻧﺪی دهﺳﻪ‪‬ت‪ ،‬ﻟﻪ ﺗﺎران‪،‬‬
‫ﻧﺎڕهزاﯾﯽ و ﺧﯚﭘ‪‬ﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻮ‪‬ﻨﺪآﺎراﻧﯽ زاﻧﺴﺘﮕﺎآﺎن و رووﻧﺎآﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ دهﺳﺘﻪو ﺗﺎﻗﻢ و‬
‫ﺣﯿﺰب و ر‪‬ﻜﺨﺮاوه ﺳﯿﺎﺳﯿﻪآﺎن‪ ،‬ﻟﻪ ﭘﻪرهﮔﺮﺗﻦ داﺑﻮو‪ .‬ﻣﻪودا و ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﻪ‬
‫دﯾﻤﯚآﺮاﺗﯿﻜﻪآﺎن‪ ،‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻣﻪزهﻪﺑﯿﻪ وﯾﺸﻜﻪڕۆﯾﻪآﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم ﺑﻪره ﺑﻪره‬
‫وهﺑﻪر ه‪‬ﺮش دهدران و ﺑﻪرﺗﻪﺳﻚ دهآﺮاﻧﻪوه‪ .‬ﺑﻪ آﺮدهوه دهو‪‬ﻪت هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ دهﺳﻪ‪‬ﺗ‪‬ﻜﯽ‬
‫ﻧﻪﻣﺎﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪﻧﯽ ﺳﻪدر و دۆﺳﺖ و ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪهآﺎﻧﯽ و هﻪروههﺎ ر‪‬ﻜﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻨﯽ ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ‬
‫ﺋ‪‬ﺮان و‪ ...‬آﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺑﻪر ه‪‬ﺮش و ﭘﻪﻻﻣﺎری ﺗﻪﺑﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم و ﺧﻪﺗﻪآﻪی‪ .‬ﻟﻪ هﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا‬
‫آﻮردﺳﺘﺎن آﻪوﺗﺒﻮوه ﺑﻪر دهﺳﺘﺪڕ‪‬ﮋ و ه‪‬ﺮﺷﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﺋﻪرﺗﻪش و ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران و‬
‫ﺷﺎرو و ﮔﻮﻧﺪهآﺎﻧﯽ ﺧﺎﭘﻮور و ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺑ‪‬ﺘﺎواﻧﯿﺶ وهﺑﻪر ﮔﻮﻟﻠﻪ دهدران‪.‬‬
‫ﻟﻪ دهرهوهی ﺋ‪‬ﺮان وﻻﺗﻪ ﯾﻪآﮕﺮﺗﻮوهآﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ و هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪآﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ه‪‬ﻨﺎﻧﻪ‬
‫ﺳﻪرآﺎری ﺋﺎ‪‬ﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮی ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﭘﻼن داڕﺷﺘﻦ ﺑﻮون‪ ،‬آﻪ ﯾﻪك ﻟﻪوان‬
‫وهﺧﯚﺧﺴﺘﻦ و هﺎﻧﺪاﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﻋ‪‬ﺮاق ﺑﯚ ه‪‬ﺮش آﺮدن ﺑﯚ ﺳﻪر ﺧﺎآﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻮو‪.‬‬
‫ﻟﻪو آﺎﺗﻪدا ﮐ‪‬ﺸﻪی دوو رهوﺗﯽ ﻓﻜﺮی ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‪ ،‬ﻟﻪ ﺳﻪر‬
‫ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﮔﺮﺗﻨﻪﭘ‪‬ﺸﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪت و هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘ‪‬ﻜﯽ ر‪‬ﻜﺨﻪراﻧﻪ و ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ هﻪﻟﻮﻣﻪرج‪،‬‬
‫ﮔﻪﯾﺸﺘﺒﻮوه رادهی ﭘ‪‬ﮑﮫﻪ‪‬ﭙ‪‬ژاﻧﺪﻧﯽ ﺗﻪﺑﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﺗﻮوﻧﺪ و ﺗﯿﮋ‪ .‬ﻟﻪ رواﻧﮕﻪی ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهوه‪ ،‬ﺟﻨﺎﺣﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو‪ ،‬آﻪوﺗﺒﻮوه ﺑﻪرهی دژی ﺷﯚڕﺷﻪوه و هﻪروههﺎ ﺑ‪‬ۆﮐﺮاوهﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهش ﺑﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮا دژی دهوهﺳﺘﺎن و ﭘﺮوﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﯾﺎن دهآﺮد‪ .‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯽ ﺗﺮ‬
‫د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﭼﻪﻧﺪآﻪس ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﻪ ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ‬
‫ﺑﺎرودۆﺧﯽ زاڵ ﺑﻪﺳﻪر آﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪو ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪو ﭘﻼﻧﻪی آﻪ ﻟﻪ ﻣ‪‬ﺸﻜﯽ دا‬
‫داﯾ‪‬ﺷﺘﺒﻮو‪ ،‬ﺑ‪‬ﯾﺎر و ﭘﻪﺳﻨﺪآﺮاوهآﺎﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاری وهﻻﻧﺎ و ﺗﺎآﺘﯿﻜﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭼﻪآﺪاری‬
‫ﺟ‪‬ﻨﺸﯿﻨﯽ وﺗﻮو‪‬ﮋ و آﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ آﺮد‪ .‬ﻟﻪ هﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﯿﺸﺪا ﺑﻮاری ﺑﯚ هﻪ‪‬ﮕﺮﺗﻨﯽ دروﺷﻤﯽ‬
‫رووﺧﺎﻧﯽ رژﯾﻢ ﺧﯚش دهآﺮد‪) .‬دﯾﺎره هﻪروهك ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺟ‪ ‬ﺋﺎﻣﺎژهم ﭘ‪‬ﮑﺮدووه‪ ،‬رژﯾﻢ‬
‫ﺋﺎﻣﺎده ﻧﻪﺑﻮو دان ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری دا ﺑ‪‬ﻨ‪ (.‬ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه‪ ،‬ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ‬
‫‪١٣٥٩‬ی هﻪﺗﺎوﯾﺪا‪ ،‬ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﻟﻪ ﺗﯚی ﺑﻪﯾﺎﻧ‪‬ﻜﺪا‪ ،‬راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ‪" :‬ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺟﺎر‪‬ﻜﯿﺘﺮ‬
‫دهو‪‬ﻪت ﺑﻜ‪‬ﺸﯿﻨﻪﺳﻪر ﻣ‪‬ﺰی ووﺗﻮو‪‬ﮋ‪ ،‬دهﺑ‪ ‬ﺑﻪ هﻪﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎوه ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ه‪‬ﺰهآﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﻪت ﺑﻜﻪﯾﻦ و ﺷﻪڕ‪‬ﮑﯽ در‪‬ﮋﺧﺎﯾﻪﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺰاﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺑﻜﻪﯾﻦ‪ ".‬ﮔﺮﺗﻨﻪﭘ‪‬ﺸﯽ هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘ‪‬ﻜﯽ‬
‫ﺋﻪوﺗﯚ آﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﻧﻪك هﻪر ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﮔﻪﻟﯽ آﻮرد ﻟﻪ‬

‫‪٢٧‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﺑﻪرهو داﺑ‪‬ان‬

‫رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ﺑﻮو‪ ،‬ﺋﻪوهﻧﺪهی د‪‬ﻨﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪآﯽ ﺑﻪر ﺑ‪‬و و هﻪﻣﻪ ﻻﯾﻪﻧﻪ‬
‫ﺑﺎری ﺑﺎش و ﺧﻪراﭘﯽ ﻟ‪‬ﻜﺒﺪرﯾﺘﻪوه و ﻟﻪ ﮐﯚﻧﮕﺮه‪ ،‬آﻮﻧﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬ﯾﺎن ﻻﻧﯽ آﻪم آﻮﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪآﯽ‬
‫ﺑﻪرﯾﻨﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دا‪ ،‬ﺑﺪراﯾﻪ ﺑﻪر ﺑﺎس و ﻟ‪‬ﮑﯚﻟﯿﻨﻪوه و ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺑﺮﯾﺎری ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯽ ﻟﻪ ﺳﻪر دراﺑﺎ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻻم ﺑﻪ داﺧﻪوه ﻧﻪك ﻣﻪﺟﺎل و دهرﻓﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﻪ ﭘ‪‬ﮏ ﻧﻪه‪‬ﻨﺮا‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺑﻪ ﭘﻪﻟﻪ وﺑﻪ ﺑ‪ ‬وورد‬
‫ﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم و ﺋﺎآﺎﻣﻪآﺎﻧﯽ و هﻪروههﺎ‪ ،‬ﺑ‪ ‬ﺷﺎرهزاﺑﻮون ﻟﻪ ﺋﻮﺳﻮول و ﺗﺎآﺘﯿﻜﯽ‬
‫ﺷﻪڕی ﭘﺎرﺗﯿﺰاﻧﯽ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ﺑﯚ ﺷﻪڕ‪‬ﮑﯽ در‪‬ﮋ ﺧﺎﯾﻪﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺰاﻧﯽ راﮔﻪﯾﻪﻧﺪرا‪ .‬هﻪر ﻟﻪو ﺳﻪر‬
‫و ﺑﻪﻧﺪهدا )ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﺳﻪره ﭼﻪرﻣﻪآﻪ ﺋﺎو ﺑﺮدﺑﻮوی( ﭘﻠ‪‬ﻨﯚﻣﯽ دووهﻪﻣﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ‪١٧‬ی‬
‫ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ‪ ١٣٥٩‬ﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪی »ﺑﺮاﯾﻤﻪ«ی ﺳﻪر ﺑﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﻣﻪﻧﮕﻮڕان‪ ،‬ﺑﻪﺳﺘﺮا‪ .‬ﺋﻪو‬
‫آﻮﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪ ﻟﻪ ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯿﻪوه‪ ،‬ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ و ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪی ﺧﯚی هﻪﺑﻮو‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﭘﻠﯚﻧﯚﻣﺪا‪ ،‬ﺑﺎس و وﺗﻮو‪‬ﮋ ﻟﻪﺳﻪر ﭘ‪‬ﺸ‪‬ﻠﮑﺮدﻧﯽ ﺑ‪‬ﯾﺎراﺗﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و هﻪروههﺎ ﭘ‪‬ﺶ‬
‫ﻣﻪرﺟﻪﮐﺎﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﺑﻪﻋﺲ ﻟﻪﻣﻪڕ ﺷ‪‬ﻮهی هﺎوآﺎری و داﻧﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﺣﯿﺰب‪ ،‬د‪‬ﺘﻪ ﮔﯚڕێ‬
‫و ﭘﺎش ﮐ‪‬ﺸﻪ و هﻪراﯾﻪآﯽ زۆر‪ ،‬ﺑﻪ زۆرﺑﻪی دهﻧﮓ ﭘﻪﺳﻨﺪ دهآﺮێ‪ .‬ﮔﻪرﭼﯽ ﺗﺎ ﺋﯿﺴﺘﺎ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﯚآﺮات راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ ﺑ‪‬وﮐﺮاوه و ﺑﻪ‪‬ﮕﻪﻧﺎﻣﻪآﺎﻧﯿﺪا‪ ،‬ﺑﻪ وردی ﺑﺎﺳﯽ آﺎر و ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪآﺎﻧﯽ‬
‫ﺋﻪو آﻮﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪی ﻧﻪآﺮدووه‪ ،‬ﺑﻪﻻم ﭼﻪﻧﺪ آﻪس ﻟﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎن و ﺑﻪﺷﺪاراﻧﯽ ﭘﻠﯚﻧﯚم هﻪرآﺎم‬
‫ﻟﻪ رواﻧﮕﻪی ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه ﺋﺎوڕ‪‬ﻜﯿﺎن ﻟ‪‬ﺪاوهﺗﻪوه‪ .‬آﺎك »ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن« آﻪ ﺧﯚی ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ‬
‫دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﯾﻪآ‪‬ﻚ ﻟﻪﻻﯾﻪﻧﻪ هﻪره ﮔﺮﯾﻨﮕﻪآﺎﻧﯽ ﮐ‪‬ﺸﻪآﻪ ﺑﻮوه‪ ،‬ﻟﻪﺑﯿﺮهوهرﯾﻪآﺎﻧﯿﺪا‪،‬‬
‫ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ ﺣﻪوت ﺧﺎ‪‬ﯽ ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎرآﺮاوی ﺑﻪﻋﺲ دهآﺎ و ﺋﻪوهی ﺑﻪ ﯾﻪآ‪‬ﻚ ﻟﻪ هﯚ ﮔﺮﯾﻨﮕﻪآﺎﻧﯽ‬
‫ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﻟﻪ ﺣﯿﺰب دهژﻣ‪‬ﺮێ‪ .‬ﮔﻪرﭼﯽ ﭼﻮوﻧﻪ ژﯾﺮﺑﺎری ﺋﻪو ﻣﻪرﺟﺎﻧﻪ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺪا‬
‫ﻧﻮوﺧﺘﻪﯾﻪآﯽ ﻻواز ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮاﺗﺪا ﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ دهﯾﺎن ﺳﺎ‪‬ﻪی‬
‫ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮرد ﭘ‪‬ﺸﺎﻧﯽ داوه آﻪ‪ ،‬آﺎﺗ‪‬ﻚ ه‪‬ﺰ‪‬ﻜﯽ آﻮردی ﻟﻪ هﻪر ﭘﺎرﭼﻪﯾﻪك دژی‬
‫دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﭼﻪك هﻪ‪‬ﺪهﮔﺮێ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر دهﺑ‪ ‬ﭘﻪﻧﺎ ﺑﯚ دژﻣﻨﻪآﻪی ﺗﺮ ﺑﻪرێ‪ .‬آﻮرد‬
‫ﺧﻮوی ﺑﻪ وه ﮔﺮﺗﻮوه و وازﯾﺸﯽ ﻟ‪ ‬ﻧﺎهﯿﻨ‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮاﺗﯿﺶ آﺎﺗ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﺋﺎﺷﻜﺮا »ﺷﻪڕی‬
‫در‪‬ﮋﺧﺎﯾﻪﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺰاﻧﯽ« دژی رژﯾﻢ رادهﮔﻪﯾﻪﻧ‪ ،‬ﺑﻮ در‪‬ﮋهداﻧﯽ ﺷﻪڕ دهﺑ‪ ‬ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﻚ‬
‫ﺑﺒﻪﺳﺘ‪.‬‬
‫ﺑ‪‬ﯾﺎر و ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪآﺎﻧﯽ آﺎری ﭘﻠﯚﻧﯚم‪ ،‬وهك ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮏ آﻪس ﭘ‪‬ﯿﺎن واﯾﻪ‪ ،‬ﻧﺎﺑ‪ ‬ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ‬
‫ﭼﻮاﭼ‪‬ﻮهی ﮔ‪‬ﺮهو ﮐ‪‬ﺸﻪی دووﻻﯾﻪﻧﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻓﻜﺮی و ﺋﺎ‪‬ﯚزی و ﭘﻪﺷ‪‬ﻮی ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫وﺋﺎﺑﻮوری ﺋ‪‬ﺮان و ﻣﻞ راﻧﻪآ‪‬ﺸﺎﻧﯽ رژﯾﻢ ﺑﯚ داﺧﻮازﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ آﻮرد ﻟ‪‬ﻜﺒﺪرﯾﺘﻪوه‪،‬‬
‫ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺳﯿﺎﺳﻪت و هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ دﻧﯿﺎی دهرهوه ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﻜﺎ و ﺋﻮرووﭘﺎی رۆژﺋﺎوا‪،‬‬
‫ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﺋ‪‬ﺮان و ﺋﻪو ﺣﯿﺴﺎﺑﺎﺗﻪی آﻪ ﺑﯚ ﺋﯚﭘﻮزﯾﺴﯿﻮﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﯽ )آﻮردﯾﺶ ﯾﻪك ﻟﻪ وان(‬

‫‪٢٨‬‬
‫ﺑﻪرهو داﺑ‪‬ان‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺑﯚآﻮﺗﺎﯾﯽ ه‪‬ﻨﺎن ﺑﻪ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﻣﻪﻻآﺎن ﻟﻪ ﺋﺎراداﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬

‫ه‪‬ﻨﺎﺑﻮوه ﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﺎوهڕه‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ه‪‬ﺰو ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﺎﺗﯽ ﻧﺎوهوه وهك )ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻦ‬
‫و ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺶ ﺑﻪﻧﯽ ﺳﻪدر و‪ (...‬و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ دهرهوه)ﻋ‪‬ﺮاق‪،‬ﻓﻪراﻧﺴﻪ و‪ (...‬دهس ﻟﻪ‬
‫»ﺧﻪﺑﺎﺗ‪‬ﻜﯽ در‪‬ﮋ ﺧﺎﯾﻪﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺰاﻧﯽ« ﺑﺪات‪.‬‬
‫ﺑﻪ هﻪر ﺣﺎل ﭘﻠﯚﻧﯚﻣﯽ ﺑﺮاﯾﻤﻪ ﻧﻪ هﯚی داﺑ‪‬ان‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو ﺳﻪرهﺗﺎﯾﻪك ﺑﻮو ﺑﻪرهو ﺷﻪق آﺮدن و‬
‫ﻟﻪ ﺑﻪرﯾﻪك هﻪ‪‬ﻮهﺷﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﻪرهی ﯾﻪآﮕﺮﺗﻮوی آﻮردی ڕۆژهﻪﻻت آﻪ ﻟﻪﺋﻪﺳﺎﺳﺪا ﻟﻪ ﺳﯿﻤﺎی‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا ﺧﯚی دهﻧﻮاﻧﺪ‪ .‬دوای آﯚﺗﺎﯾﯽ هﺎﺗﻨﯽ ﭘﻠﯚﻧﯚﻣﯽ »ﺑﺮاﯾﻤﻪ«‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮات ﺗﻮوﺷﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧ‪‬ﻜﯽ هﻪﻣﻪ ﻻﯾﻪﻧﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗﻪﺷﻜﯿﻼﺗﯽ هﺎت‪ .‬هﻪردوو‬
‫ر‪‬ﺒﺎزی ﻓﻜﺮی ﺑﻪ آﺮدهوه آﻪوﺗﻨﻪ ﺟﻤﻮﺟﻮڵ و هﻪو‪‬ﺪان ﺑﻮ راﮐ‪‬ﺸﺎﻧﯽ آﺎدر و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰب ﺑﯚﻻی ﺧﯚﯾﺎن‪ .‬ﺟﻨﺎﺣﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﻪ هﺎوآﺎری ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﻮﻧﯽ ﺑﺎزرهﺳﯽ )ﺗﻪﻓﺘﯿﺶ(‬
‫دهﺳﺘﯽ ﺑﻪ زهﺧﺖ ﺧﺴﺘﻨﻪ ﺳﻪر و دادﮔﺎﯾﯽ و ﭘﺎآﺘﺎو آﺮدﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار آﺮد‪.‬‬
‫زۆرﺑﻪی ﺋﻪو آﻪﺳﺎﻧﻪی ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺎن ﻟ‪‬ﺪهآﺮا ﻟﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎﯾﻪﺗﯽ ر‪‬ﻜﺨﺮاوهآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ وهﻻﻧﺮان‪.‬‬
‫رﯾﻜﺨﺮاوی ﻻوان هﻪﻟﻮهﺷ‪‬ﻨﺪرا و ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﻻواﻧﯽ ﻟﻪ ﺟ‪ ‬داﻧﺪرا‪ .‬ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی‬
‫ﭼﻮارﯾﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ر‪‬ﻨﻮ‪‬ﻨﯽ وﺋﺎﻣﯚژﮔﺎری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺑﻪرﻓﺮاوان آﺮدﻧﯽ ﺑﻪرهی‬
‫ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا آﺎرو آﺮدهوهآﺎﻧﯽ ﺋﻪوﻻﯾﺎن ﻟﻪ ﺑ‪‬وﮐﺮاوهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهدا ﻟﻪ ﻗﺎودهدا‪ .‬ﻟﻪو‬
‫ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪدا ﺑﺎزاری ﺑﻮوﺧﺘﺎن و ﺗﻮﻣﻪت هﻪ‪‬ﺒﻪﺳﺘﻦ ﺑﯚ ﯾﻪآﺘﺮ ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺳﺮﻧﺠﺪان ﺑﻪ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ‬
‫آﻮردﺳﺘﺎن و ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺑﯚ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺗﻪﺳﻜﯽ ﺋﯿﺪوﺋﻮﻟﻮژی و ﺣﯿﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺑﺮهو داﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺋﻪﮔﻪر د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪ آﺮدن ﺑﻪ وادهو ﺑﻪ‪‬ﻨﯿﻪآﺎﻧﯽ وﻻﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯽ‬
‫و دروﺷﻤﻪ ﺑ‪ ‬ﻧﺎوهرۆآﻪآﺎﻧﯽ ﻟﯿﺒﺮاﻟﻪآﺎن و ر‪‬ﻜﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻨﯽ ﺧﻪ‪‬ﮏ و‪ ...‬ﺑﻪ وره و‬
‫هﻪ‪‬ﻮﯾﺴﺘ‪‬ﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋﻪوﺗﯚ راآ‪‬ﺶ آﺮان‪ ،‬ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﻮآﺮات‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺎن‬
‫ﻟﻪ ژ‪‬ﺮﭘ‪‬ﯽ ﺋﯿﻤﺎم و ﺧﻪﺗﻪآﻪی دا ﺑ‪ ‬هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ دهﺳﺘﻜﻪوﺗ‪‬ﻚ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ آﺮد‪.‬‬

‫‪٢٩‬‬
 ‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺑﺮﯾﻨﯽ ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و ﻧﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ رۆژﺑﻪ رۆژ زﯾﺎﺗﺮ ﺗﻪﺷﻪﻧﻪی دهﺳﺘﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ رادهﯾﻪك آﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ‬
‫هﻪردووﻻ ﻟﻪ ﺷﻪﻗﺎﻣﻪآﺎﻧﯽ ﺷﺎر ﯾﻪآﺘﺮﯾﺎن وهﺑﻪر ﻟ‪‬ﺪان و آﻮﺗﺎن دهدا‪ .‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪو آﻪﺳﺎﻧﻪی آﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻪواوی ر‪‬ﺒﺎزی ﻓﻜﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهﯾﺎن ﻗﻪﺑﻮول آﺮدﺑﻮو‪ ،‬ژﻣﺎرهﯾﻪآﯽ ﺑﻪرﭼﺎو‬
‫ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸﻮوی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی و ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﯿﺰاﻣﯽ وهك‬
‫)ﻣﻪﻻرهﺳﻮوﻟﯽ ﭘ‪‬ﺸﻨﻤﺎز‪ ،‬ﻣﻪﻻ ﺳﻤﺎﯾﻠﯽ ﺣﺎﺟﯽ‪ ،‬ﺳﻪرﮔﻮرد ﻋﻪﺑﺎﺳﯽ‪ ،‬رهﺣﻤﺎﻧﯽ آﻪرﯾﻤﯽ( و‬
‫آﻮﻣﻪ‪‬ﻚ ﻟﻪ آﺎدر و ﭘﯿﺸﻤﻪرﮔﻪآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﻟﻪ دوو ر‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی هﻪرآﺎم ﻟﻪ ه‪‬ﻪآﺎﻧﯽ‬
‫ﻓﻜﺮی ﺣﯿﺰﺑﺪا‪ ،‬ﺧﻮﻟﯿﺎن دهﺧﻮاردهوه و ﻧﻪﯾﺎﻧﺪهزاﻧﯽ ﺑﻪرهو آﺎم ﻻ هﻪﻧﮕﺎو ﺑﺎو‪‬ﮋن‪ .‬ﻟﻪواﻧﻪ‬
‫ﭼﻪﻧﺪ آﻪﺳ‪‬ﻜﯿﺶ‪ ،‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺋﺎﺷﺘﻜﺮدﻧﻪوه و ﯾﻪآﮕﺮﺗﻨﻪوهی هﻪردوو ﻻﯾﻪﻧﺪا ﻧﺎوﺑﮋﯾﮑﻪرﯾﺎن‬
‫دهآﺮد‪.‬‬
‫ﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺋﻪوآﻪﺳﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ دوو ر‪‬ﯿﺎﻧﻪدا ﮔﯿﺮﯾﺎن ﮐﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﻟﻪ آﺎﺗﯽ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ‬
‫»داﺑ‪‬ان«دا‪ ،‬رهﮔﻪڵ آﻪوﺗﺒﺎن‪ ،‬ﺋﻪوا ﻟﻪ رواﻧﮕﻪی »ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ ﻋﻪﺑﺪو‪‬ﻠﻪی ﺣﻪﺳﻪﻧﺰاده«وه ﻧﯿﻮ‬
‫ﺑﻪﺷﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ژ‪‬ﺮدهﺳﺘﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺟﺎﺷﺎوی دهﺑﻮو‪.‬‬
‫آﺎك ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن آﻪ ﺑﻪ هﯚی راﺑﺮدووی ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ دوور ودر‪‬ﮋی زﯾﻨﺪان وهك ﻗﺎرهﻣﺎﻧ‪‬ﻚ‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻮازی ﻟ‪‬ﻜﺮاﺑﻮو و ﻟﻪو آﺎﺗﻪدا دهور‪‬ﻜﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ﻟﻪ ﻧﺎو آﻮﻣﻪڵ و ﺣﯿﺰﺑﺪا دهﮔ‪‬ا‪،‬‬
‫آﻮﺑﻮوﻧﻪوهآﺎﻧﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری ﺗﻪﺣﺮﯾﻢ آﺮدﺑﻮو‪ .‬راﺳﭙﺎردهآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ هﺎﺗﻮوﭼﻮی‬
‫ﻣﻪهﺎﺑﺎد و ﺗﺎراﻧﺪا ﺑﻮون و ﺑﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺗﻪك ﻧﺎڕازﯾﻪآﺎن ﺑﻪره ﺑﻪره ﺑﻮاری‬
‫ﻟ‪‬ﻜﺪاﺑ‪‬اﻧﯿﺎن ﺧﯚش دهآﺮد‪.‬‬
‫ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﻟﻪ ‪٢٥‬ی ﺟﯚزهرداﻧﯽ ‪١٣٥٩‬ی هﻪﺗﺎوی ‪ ٧‬آﻪس ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی‬
‫هﻪﻟﺒﮋ‪‬ﺮدراوی ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار آﻪ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ )ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن‪ ،‬ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ ه‪‬ﻤﻦ‪ ،‬رهﺣﯿﻤﯽ‬
‫ﺳﻪﯾﻔﯽ ﻗﺎزی‪ ،‬ﻓﻪوزﯾﯿﻪی ﻗﺎزی‪ ،‬ﻓﺎرووﻗﯽ آﻪﯾﺨﻮﺳﺮهوی‪ ،‬ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻋﻪزﯾﺰی و ﻧﻪوﯾﺪی‬

‫‪٣٠‬‬
‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻣﻮﻋﯿﻨﯽ( ﻟﻪ ﺗﻮ‪‬ﯽ ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﻪﯾﻪآﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﻻﭘﻪڕهﯾﯿﺪا‪ ،‬وﯾ‪‬ای ﺷ‪‬ﻜﺮدﻧﻪوه و ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪوه ﺑﻪ‬

‫هﯚﯾﻪآﺎﻧﯽ ﻧﺎﺗﺎﺑﻪﯾﯽ ﻧ‪‬ﻮان دوو ﺑﺎ‪‬ﯽ ﺣﯿﺰب‪ ،‬داﺑ‪‬اﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺟﻨﺎﺣﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ و‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎوی ﺣﺪآﺎ‪ .‬ﺋ‪‬ﺮان )ﭘ‪‬هواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار( دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪ آﺎر آﺮد‪.‬‬
‫راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوهآﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی »ﺑﯚﭼﻮون و هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ آﺎدری ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﺪآﺎ‬
‫ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ وهزﻋﯽ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎی و‪‬ت‪ ،‬ﺷﯚرﺷﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی آﻮردﺳﺘﺎن« ﻧﺎود‪‬ﺮ‬
‫آﺮاﺑﻮو‪ ،‬ﻻﯾﻪﻧﻪآﻪی ﺗﺮی ﺑﻪﻧﺎوی »ﺑﺎﻧﺪی ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو« ﻟﻪ ﻗﻪ‪‬ﻪم داﺑﻮو‪ ،‬آﻪ ﺳﻪر ﺑﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎل‬
‫د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ ﺋﻮرووﭘﺎی ﻏﻪرﺑﯿﯿﻪ و ﻟﻪ ﺗﻪك ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚره ﺷﻮرﺷﮕ‪‬ﺮﯾﻪآﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ دژاﯾﻪﺗﯽ‬
‫دهآﺎ و ﻧﺎوهرۆك و ﻣ‪‬ﺸﻜﯽ رﻓﻮرﻣﯿﺴﺘﯽ هﻪﯾﻪ و هﻪروههﺎ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻤﯽ آﻮ‪‬ﺮ و‬
‫ﺑﻪرﭼﺎوﺗﻪﻧﮓ ﻟﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪدا رۆ‪‬ﯿﻜﯽ ﺑﻪرﭼﺎو دهﮔ‪‬ﺮێ‪ .‬آﻪ واﺑﻮو هﻪو‪‬ﯽ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﯚ‬
‫ﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪﻧﯽ »ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﻮآﺮاﺗﯿﻚ« ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺣﯿﺰﺑﺪا‪ ،‬رهﻧﮕﺪاﻧﻪوهی ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪو‬
‫ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪ رﻓﻮرﻣﯿﺴﺘﯿﺎﻧﻪﯾﻪ و‪...‬‬
‫ﺋﻪوه آﺎآ‪‬ﻪی رواﻧﮕﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ داﺑ‪‬اوهآﺎن ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﻻﺑﺎ‪‬ﻪآﻪی ﺗﺮ ﺑﻮو‪ ،‬آﻪ هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ‬
‫ﺟﯿﺎواز‪‬ﻜﯽ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت وﺷﻪﯾﯽ ﻟﻪ ﺗﻪك ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهدا ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪ دوای ﺋﻪو‬
‫راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوهدا‪ ،‬ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪﻻﭘﻪرهی ﯾﻪآﻪﻣﯽ ڕۆژﻧﺎﻣﻪی )ﻣﺮدم( ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪی‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻪﺗﯽ درﺷﺖ ﭘ‪‬ﺸﻮازی ﻟﻪو هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﻪ آﺮد و ﺑﻪ هﻪﻧﮕﺎو‪‬ﻜﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯽ ﻗﻪﺑ‪‬ﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺗﺎران داﻧﯿﺸﺘﺒﻮون و ﺑ‪‬ﺌﺎﮔﺎ ﻟﻪ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ‬
‫آﻮردﺳﺘﺎن و ﺑﺎری ﭘﺴﯿﻜﯚﻟﯚژی ﺧﻪ‪‬ﮏ و آﺮدهوهآﺎﻧﯽ ﭼﻪآﺪاره ﺷﻮوﯾﻨﯿﺴﺖ و‬
‫ﺑﻪرﭼﺎوﺗﻪﻧﮕﻪآﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﻪت و ﻗﯿﻦ و ﺗﻮوڕهﯾﯽ ﺧﻪ‪‬ﻚ ﻟﻪوان‪ ،‬ﻧﻮوﺳﺨﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﺎن ﺑﯚ‬
‫آﻮردﺳﺘﺎن دهﭘ‪‬ﭽﺎوه و ر‪‬ﻮﺷﻮ‪‬ﻨﯽ ﺷﻪڕی ﺑﺮاآﻮژﯾﺎن ﺧﯚش دهآﺮد‪ .‬ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪران و آﺎدر و‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺶ ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی ﺋﺎآﺎﻣﻪآﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهﯾﺎن‪ ،‬ﻟ‪‬ﻚ‬
‫ﺑﺪهﻧﻪوه‪ ،‬وههﺎ آﻪوﺗﻨﻪ ﻧﺎو ﮔ‪‬ﮋاوهی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾﻪﺗﯽ و دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ‪ ،‬آﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ‬
‫ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯿﺪا رهﻧﮓ و رووی ﻟﻪ دهﺳﺖ داﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﺋﻪو آﻪﺳﺎﻧﻪی آﻪ ﺗﺎ دو‪‬ﻨﯽ ﻟﻪ ﺳﻪﻧﮕﻪر‪‬ﻜﺪا ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو وهدﯾﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪآﺎﻧﯿﺎن‪،‬‬
‫ﺗ‪‬ﺪهآﻮﺷﺎن و زﯾﻨﺪاﻧﯽ و دهرﺑﻪدهری و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎن دهدا‪ ،‬ﻟﻪﻣﻪو دوا ﻟﻪ دوو ﺳﻪﻧﮕﻪری‬
‫ﺟﯿﺎواز ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو هﻪﻣﺎن ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺪا‪ ،‬ﺷﯿﺮ و ﺗﯿﺮﯾﺎن ﻟ‪‬ﻚ دهﺳﻮو‪.‬‬
‫دﯾﺎره ﺳﯿﺎﺳﻪت و هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ )ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار( ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮآﺮات‬
‫ﺗﻮوﻧﺪ و ﺗﯿﮋ و دوژﻣﻨﻜﺎرﯾﺎﻧﻪ ﺑﻮو و زﯾﺎﻧ‪‬ﻜﯽ ﮔﻪورهﺷﯽ ﻟﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮردی ڕۆژهﻪﻻت‬
‫دا‪،‬ﺑﻪﻻم هﻪرﭼ‪‬ﻚ ﺑ‪ ،‬دﯾﺎردهﯾﻪك ﺑﻮو آﻪ ﻣ‪‬ﮋووی ﺧﻮدی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهآﻪ ﻟﻪ ﻧﺎﺧﯽ ﺧﯚﯾﺪا‬
‫ﭘﻪروهردهی آﺮدﺑﻮو و هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ ﻧﺎﺗﻪﺑﺎﯾﻪآﯽ ﻟﻪ ﺗﻪك دروﺷﻤﻪ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯽ و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﻪآﺎﻧﯽ‬

‫‪٣١‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺣﯿﺰب و ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهآﻪدا ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﺟﯿﺎوازﯾﻪآﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺎﺳﺪا ﻟﻪوهدا ﺧﯚی دهﻧﻮاﻧﺪ آﻪ هﻪرآﺎم‬

‫ﻟﻪو دووﻻﯾﻪﻧﻪ ﺑﻪ دوو ر‪‬ﮕﺎ و آﻪرهﺳﻪی ﺟﯿﺎوازهوه ﺑﻪ ﺗﻪﻣﺎی ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪآﺎﻧﯿﺎن‬
‫ﺑﻮون‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﭘﺎﺷﻜﻪوﺗﻮوﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و آﻮﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬هﻪﺗ‪‬ﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ر‪‬ﮕﺎ و ﺗﯿﻨﻪﮔﻪﯾﺸﺘﻮوﯾﯽ و‬
‫ﺷﻪڕی دهﺳﻪ‪‬ت ودهﺳﺖ ﺗ‪‬ﻮهرداﻧﯽ ﻧﻪﯾﺎران و‪ ...‬ﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ زۆر ﺟﺎر ﻟﻪ آﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺮاژدی‬
‫ﺧﻮ‪‬ﻘﺎﻧﺪووه‪.‬‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮآﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ راﺑﻪری د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮودا‪ ،‬آﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﭼﻪك و‬
‫ﭼﻮڵ و ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﺎت و ه‪‬ﺰ‪‬ﻜﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ زۆر ﺑﻮو و هﻪروههﺎ ﺧﯚی ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺸﻪﻧﮕﯽ دﯾﻤﻮآﺮاﺳﯽ‬
‫ﺧﻮازی دهزاﻧﯽ‪ ،‬هﻪ‪‬ﻮﯾﺴﺘ‪‬ﻜﯽ ﯾﻪﮔﺠﺎر ﺗﻮوﻧﺪ و ﻧﺎﺳﯿﺎﺳﯿﺎﻧﻪی ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ »داﺑ‪‬اوهآﺎن« ﻟﻪ‬
‫ﺣﯿﺰب ﮔﺮﺗﻪ ﭘ‪‬ﺶ و ﺑﻪ ﻗﺴﻪو ﻧﻮوﺳﯿﻦ و آﺮدهوه ﺗﺎواﻧﯽ »ﺟﺎش« و »ﺧﯚﻓﺮوش« و‬
‫»ﺧﻪﯾﺎﻧﻪﺗﻜﺎر« ﯾﺎن ﺑﯚ هﻪ‪‬ﺒﻪﺳﺘﻦ‪ .‬ﻣ‪‬ﮋووی ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰب و رﯾﻜﺨﺮاوه‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯿﻪآﺎﻧﯽ آﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪو ووﺷﺎﻧﻪ ﺋﺎﺧﻨﺮاوه‪ .‬ﺑ‪‬وﮐﺮاوهﮐﺎﻧﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﻮآﺮات ﻟﻪﻣﻪر »ﺗﺎﻗﻤﯽ ‪ ٧‬آﻪﺳﯽ«وه دهﺳﺘﯽ زۆر آﻪﺳﯽ هﻪﻟﭙﻪرﺳﺖ و ﻧﻪزاﻧﯽ ﺑﯚ‬
‫ﺧﻮﻟﻘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﺎوان ﺋﺎزاد آﺮد‪ .‬دوو آﻪس ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی )ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ ه‪‬ﻤﻦ و‬
‫ﻓﺎرووﻗﯽ آﻪﯾﺨﺴﺮهوی( و هﻪروههﺎ ژﻣﺎرهﯾﻪك ﻟﻪ آﺎدر و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﻻﯾﻪن‬
‫ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪوه ﮔﯿﺮان و رهواﻧﻪی زﯾﻨﺪان آﺮان‪ .‬ﺟﻪﻋﻔﻪر و ﻋﻪﻟﯽ آﻪڕووﺑﯽ دوو ﺑﺮای‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪ و د‪‬ﺴﯚز ﺑﻪ ﺣﯿﺰب و ﮔﻪل ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺗﺎوان ﺗ‪‬ﺮۆر آﺮان‪ .‬هﻪر ﻟﻪو ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا‬
‫ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ آﻪﺳﯿﺶ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺑﻪآﺮ‪‬ﮕﯿﺮاواﻧﯽ رژﯾﻢ ﻟﻪ ﻣﻪهﺎﺑﺎد و ﺷﺎرهآﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﮔﯿﺮان و ﯾﻪك‬
‫ﻟﻪوان ﺑﻪ ﻧﺎوی )ﺳﻪﯾﺪ رهﺣﯿﻤﯽ ﻧﺎدر ﺋﻪﺣﻤﻪدی( آﻪ ﻻو‪‬ﻜﯽ ﯾﻪﮔﺠﺎر ﺑﻪوهج و ﺗ‪‬ﻜﯚﺷﻪر ﺑﻮو‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺳ‪ ‬و دوو ﻟ‪ ‬آﺮدن ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎران آﺮا‪.‬‬
‫هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار دوور ﻟﻪ هﻪر ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺋﻮﺳﻮول و ﭘﺮﻧﺴﯿﭙﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺑﻮو‪ .‬ﺋﻪوان ﻟﻪ ﺑﺮی‬
‫ﺋﻪوه‪‬ﻜﻪ دﯾﺎردهی داﺑ‪‬ان )ﺋﯿﻨﺸﻌﺎب( و هﯚﯾﻪآﺎﻧﯽ آﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و‬
‫ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ ﻧ‪‬ﻮ آﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎو ﺣﯿﺰب و هﻪروههﺎ ﺑﻪرهﻪﻣﯽ دوو رواﻧﮕﻪی ﺟﯿﺎوازﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪآﯽ‬
‫زاﻧﺴﺘﯿﺎﻧﻪ و ﺳﯿﺎﺳﯿﺎﻧﻪ و واﻗﻌﺒﯿﻨﺎﻧﻪ ﻟ‪‬ﻚ ﺑﺪهﻧﻪوه و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب و ﺟﻪﻣﺎوهری ﺧﻪ‪‬ﻜﯿﺶ‬
‫ﻟﻪ ﭼﻮﻧ‪‬ﺘﯽ ڕووی ڕاﺳﺘﯽ ڕووداوهآﺎن ﺋﺎﮔﺎدار آﻪن‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ‬
‫آﻮردﺳﺘﺎن و ﻗﯿﻦ و ﺗﻮوڕهﯾﯽ ﺧﻪ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺳﻪرهڕۆﯾﯽ و دﯾﻜﺘﺎﺗﻮری ﻣﻪزهﻪﺑﯿﻪ وﯾﺸﻜﻪڕۆﯾﻪآﺎن‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی وهڕووی ﺧﯚﯾﺎن ﺑ‪‬ﻨﻦ آﻪ زۆرﺑﻪی ﻗﻪرار و ﺑ‪‬ﯾﺎرهآﺎﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺎن ﻟﻪ‬
‫ژﯾﺮ ﭘ‪ ‬ﻧﺎوه‪ ،‬هﻪﻣﻮو ﺗﺎواﻧﯽ ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و دووﺑﻪرهآﯽ و ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎم داﺑ‪‬ان ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯿﺎن ﺧﺴﺘﻪ‬
‫ﺳﻪرﻣﻠﯽ ﺋﻪو ﺑﻪﺷﻪی آﻪ ﺑﻪﻧﺎوی ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪﺷﻪآﻪی ﺗﺮ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻧﻪوه‪.‬‬

‫‪٣٢‬‬
‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻟﻪو ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪدا ﺑﻪآﺎره‪‬ﻨﺎﻧﯽ وﺷﻪﮔﻪﻟﯽ »ﺟﺎش« و »ﺧﺎﺋﯿﻦ« دهرﺣﻪق ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ‬

‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار آﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ هﯚی ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﺑﯿﺮوڕا و ﺷ‪‬ﻮهی ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ‬
‫ﭼﻪﻣﮑﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ وﺋﺎﺑﻮورﯾﻪآﺎن و ﻟﻪو ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪدا ﭼﻮﻧ‪‬ﺘﯽ ﻟ‪‬ﻜﺪاﻧﻪوهﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر‬
‫ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗ‪‬ﻜﻪی‪ ،‬ﻟﻪ ﺣﯿﺰب ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه و ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺶ ڕ‪‬ﮕﺎی‬
‫ﺳﯿﺎﺳﻪﺗ‪‬ﻜﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧﻪﯾﺎن ﺑﯚﭼﺎرهﺳﻪری ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی آﻮرد ﮔﺮﺗﻪﭘ‪‬ﺶ‪ ،‬زۆر ﻧﺎڕهوا و ﻧﺎﺑﻪﺟ‪‬‬
‫ﺑﻮو‪ ...‬ﻟﻪ ﻧﺎو آﻮردا‪ ،‬ﺟﺎش ﺑﻪ آﻪس ﯾﺎن آﻪﺳﺎﻧ‪‬ﻚ دهﮔﻮﺗﺮێ آﻪ دژی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی‬
‫ڕزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﮔﻪﻟﻪآﻪﯾﺎن ﺑﻪ هﻪر ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪك ﻟﻪ ﺧﺰﻣﻪت دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهآﻪداﺑﻦ و‬
‫زﯾﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺒﮕﻪﯾﻪﻧﻦ وﺟﯿﺮه و ﻣﻮاﺟﺒﯿﺶ ﻟﻪ دهو‪‬ﻪت وهرﮔﺮن‪ .‬ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﺧﺎوهﻧﯽ‬
‫راﺑﺮدووی ﺳﯿﺎﺳﯽ و هﻪﺳﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهری ﺑﻮون‪ .‬زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻟﻪو آﻪﺳﺎﻧﻪ‬
‫ﻧﻪﺑﻮون آﻪ ﺷﻪو ﺧﻪون ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪوه ﺑﺒﯿﻨﻦ و ﺳﺒﻪﯾﻨ‪ ‬ﺑﻪرﮔﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﺗﯽ ﭘ‪‬آﻪﻧﻪوه و ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪر آﻮرﺳﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی داﻧﯿﺸﻦ و ﻗﺴﻪی ﻧﻪﻗﺎڵ ﺑﻜﻪن‪ .‬ﺋﻪوان ﻧﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ دژی‬
‫ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮرد ﻧﻪﺑﻮون ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ درووﺷﻤﻪ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﻪآﻪی ﺣﯿﺰب‬
‫واﺗﻪ »دﯾﻤﻮآﺮاﺳﯽ ﺑﯚ ﺋ‪‬ﺮان و ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺑﯚ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان« و هﻪروههﺎ ﺋﻪو‬
‫ﺑ‪‬ﯾﺎراﺗﻪی آﻪ ﻟﻪ ﮐﯚﻧﮕﺮهدا ﭘﻪﺳﻨﺪ آﺮاﺑﻮو‪ ،‬آﻪوﺗﻨﻪ هﻪوڵ و ﺗ‪‬ﻜﯚﺷﺎن‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪو ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪدا‬
‫ﭘ‪‬ﯿﺎن واﺑﻮوﮐﻪ ﺟﯿﻨﺎﺣ‪‬ﮏ ﻟﻪ دهﺳﻪ‪‬ت ﺗﺎڕادهﯾﻪک ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ دهرک و ﭼﺎرهﺳﻪری ﮐ‪‬ﺸﻪی‬
‫ﮐﻮردی ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺋﯿﺪاری و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯿﺪا‪ ،‬هﻪﯾﻪ‪ ،‬ﺋﻪوه ﺗﻪﻧﯿﺎ دهﮐﻪو‪‬ﺘﻪ ﻧﺎو‬
‫ﺧﺎﻧﻪی هﻪ‪‬ﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺧﻮﯾﻨﺪﻧﻪوهﯾﻪﮐﯿﺘﺮی ﻟ‪‬ﻨﺎﮐﻪو‪‬ﺘﻪوه‪ .‬آﻪﺳﺎﻧ‪‬ﻚ آﻪ ﺗﺎﭼﻪﻧﺪ ﭼﺮﯾﻜﻪﯾﻪك‬
‫ﭘ‪‬ﺶ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮآﺮات ﻟﻪ ﯾﻪك‬
‫ﺳﻪﻧﮕﻪرداﺑﻮون‪ ،‬ﭼﯚن ﭘﺎش دهرﺑ‪‬ﯾﻨﯽ ﺑﯿﺮوڕای ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪدر‪‬ﮋهدان و‬
‫ﮔﺮﺗﻨﻪﭘ‪‬ﺸﯽ هﻪرﺋﻪو ڕ‪‬ﺒﺎزهی آﻪ ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ‪ ٣٠‬هﻪزار ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰب‪ ،‬دهﻧﮕ‪‬ﺎن‬
‫ﺑﯚداﺑﻮو‪ ،‬ﯾﻪآﺪاﺑﻪدوو ﺑﻮوﻧﻪ ﺟﺎش و ﺧﺎﯾﯿﻦ؟ زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری ﮐﯚﻧﮕﺮهی‬
‫ﭼﻮار‪ ،‬ﺋﻪو آﻪﺳﺎﻧﻪﺑﻮون آﻪ ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ داﻣﻪزراﻧﺪن و ﭘﻪره ﭘ‪‬ﺪاﻧﯽ ﺣﯿﺰب وﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪآﺎﻧﯿﺪا‬
‫ڕو‪‬ﯽ ﺳﻪرهآﯿﺎن ﮔﯿ‪‬اﺑﻮو‪ ،‬ﺑﯚ وﯾﻨﻪ آﻪﺳﺎﻧﯽ وهك ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ ه‪‬ﻤﻦ )ﻟﻪ ﮐﯚﻧﮕﺮهدا ﻧﺎزﻧﺎوی‬
‫ﺷﺎﻋﯿﺮی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﭘ‪‬ﺪرا(‪ ،‬ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮورﯾﺎن )ﺑﻪ ‪ ٢٥‬ﺳﺎل راﺑﺮدووی زﯾﻨﺪان و راﮐ‪‬ﺸﺎﻧﯽ‬
‫دهﻧﮕﯽ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮه ﺑﯚﻻی ﺧﯚی( و ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ و رهﺣﯿﻤﯽ‬
‫ﺳﻪﯾﻔﯽ ﻗﺎزی و ﺑﻪ دهﯾﺎن آﻪﺳﯿﺘﺮ آﻪ ﺳﺎﻻﻧﯽ دوور و در‪‬ﮋی ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﺎوارهﯾﯽ و‬
‫دهرﺑﻪدهری و زﯾﻨﺪاﻧﺪا ﺗ‪‬ﭙﻪڕآﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﺷﯿﺎوی ﺋﻪو ﺷ‪‬ﻮه ﻟ‪‬ﺪوان و ﺑﻮﺧﺘﺎن ﭘ‪‬ﻜﺮدﻧﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫ﻧﻪﺑﻮون‪.‬‬

‫‪٣٣‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮآﺮات ﺑﻪ داﻧﯽ ﺣﻮآﻤ‪‬ﻜﯽ ﺋﻪوﺗﯚ ﮔﻪرﭼﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺑ‪‬ﯾﺎری‬

‫ﺗ‪‬ﺮۆر و ‪‬ﺪاﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاری ﻟﻪ آﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪآﯽ رهﺳﻤﯿﺪا ﻧﻪدا )ﭼﻮون ﻟﻪ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﯿﮋی ﻧ‪‬ﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮاﺗﯽ آﻪم دهآﺮدهوه( ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪ هﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺑﻮاری ﺑﯚ‬
‫ﮔﺮﺗﻦ و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت آﻮﺷﺘﻨﯽ »ﭘ‪‬هوان« ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﺪا ﺋﺎﻣﺎده آﺮد‪ .‬ﭘ‪‬هواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی‬
‫ﭼﻮارﯾﺶ وهك ﺑﻪﺷﻪآﻪی ﺗﺮی ﺣﯿﺰب ﺧﻮازﯾﺎری ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺋﯿﺪاری و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﻟﻪ‬
‫ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺗﻪواوﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪرزی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪاﺑﻮون‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪوان ﭘ‪‬ﯿﺎن واﺑﻮو ﺑﯚداﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪو‬
‫دروﺷﻤﻪ‪ ،‬ﺷﻪڕی ﭼﻪآﺪاری ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿﻪ و دهآﺮێ ﻟﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ و وﺗﻮوﯾﮋهوه‬
‫ﭼﺎرهﺳﻪر‪‬ﻜﯽ ﺑﯚ ﺑﺪوزر‪‬ﺘﻪوه‪ .‬ﮔﻪرﭼﯽ داهﺎﺗﻮو ﻧﯿﺸﺎﻧﯿﺪا ﻧﻪ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی‬
‫ﭼﻮار و ﻧﻪ دروﺷﻤﯽ ڕووﺧﺎﻧﺪن و ﺷﻪڕی ﭼﻪآﺪاری و ﻧﻪ وهدهﻧﮓ هﺎﺗﻨﯽ روا‪‬ﻪﺗﯽ دﻧﯿﺎی‬
‫دهرهوه ﺣﻜﻮوﻣﻪﺗﯽ دﯾﻨﺴﺎﻻر و ﻻﺳﺎری ﻣﻪﻻآﺎﻧﯽ ﻧﻪه‪‬ﻨﺎ ﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﺎوهڕه‪ ،‬ﺗﺎ ﻻﻧﯽ آﻪم دان‬
‫ﺑﻪ ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻪ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯿﻪآﺎﻧﯽ آﻮرددا ﺑ‪‬ﻨﻦ‪ .‬ڕادهی ﺗﻪﺳﻜﺒﯿﻨﯽ و ﺧﯚﺷﺒﯿﻨﯽ‬
‫ڕووﻧﺎآﺒﯿﺮاﻧﯽ آﻮرد ﻟﻪ هﻪردووﺑﺎ‪‬ﯽ ﺣﯿﺰﺑﺪا چ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ه‪‬ﺰه ﺳﻪراﺳﻪرﯾﻪآﺎن و چ ﻟﻪﻣﻪڕ‬
‫دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗ‪‬ﮋی و ﺗﺎآﺘﯿﻜﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﻪوه ﺗﻮوﺷﯽ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳ‪‬ﻜﯽ ﺗﺎ‪‬ﯽ آﺮدن‪ .‬ﻟﻪ‬
‫هﻪﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا آﻪ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﻧﯿﺰﯾﮑﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺧﺰﻣﺎﯾﻪﺗ‪‬ﻜﯽ ﺗﻪﻧﮕﻪﺑﻪر ﻟﻪ ﺗﻪك‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ ﺧﻪ‪‬ﮏ )زۆرﺑﻪ( دا ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ‬
‫دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺗﺎران ﻟﻪ وﯾﺴﺖ و ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﮔﻪل‪ ،‬آﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺳﻪر هﯿ‪‬ﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺗﻮوﻧﺪ و‬
‫ﺗﯿﮋی دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و ﭘﯿﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﮔﻪرم و ﮔﻮڕ ﻟﻪ ﺷﯚرش و ﺋﯿﻤﺎم و ﺧﻪﺗﻪآﻪی‪،‬‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﯿﺶ‪ ،‬و‪‬ای ﻧﯿﺰﯾﮑﺎﯾﻪﺗﯽ و هﺎوﭘﯿﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ رژﯾﻤﯽ‬
‫ﻋ‪‬ﺮاق‪ ،‬ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﺧﯚﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮاری دوﺳﺘﺎﯾﻪﺗﯽ و هﺎوآﺎری ﻟﻪ ﺗﻪك ر‪‬ﮑﺨﺮاوی‬
‫ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻨﯽ ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ »ﺷﻮورای ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪرﮔﺮی ﻣﯿﻠﻠﯽ« ﺑﻪ‬
‫ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯽ ﻣﻪﺳﻌﻮودی رهﺟﻪوی دا ﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺋﻪﮔﻪر ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺋﺎﮔﺎداری و ﻟ‪‬ﻜﺪاﻧﻪوهﯾﻪآﯽ زاﻧﺴﺘﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻧﺎوهرۆك و‬
‫ﺷ‪‬ﻮهی ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋ‪‬ﺮان داوای ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎرﯾﺎن ﻟﻪو رژﯾﻤﻪ‬
‫دهآﺮد‪ ،‬ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ آﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﯿﺶ هﻪﻣﺎن داوای ﻟﻪ »ﺣﻜﻮوﻣﻪﺗﯽ آﺎﺗﯽ ﮐﯚﻣﺎری‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋ‪‬ﺮان« ی ﺟﻪﻧﺎﺑﺎﻧﯽ ﺑﻪﻧﯽ ﺳﻪدر و رهﺟﻪوی دهآﺮد‪ .‬ﺑﻪﻧﯽ ﺳﻪدر‬
‫آﺎﺗ‪‬ﻚ ﺳﻪرآﻮﻣﺎرﺑﻮو‪ ،‬هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ڕوون و دژی ﮔﻪﻟﯽ ﺧﯚی ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ آﻮرد دهرﺑ‪‬ﯾﺒﻮو‪.‬‬
‫ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻨﯿﺶ ﺗﺎ ﺋﻪو آﺎﺗﻪی ﻧﻪآﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺑﻪر ﺷﺎ‪‬وی ڕژﯾﻢ و ﮔﻮ‪‬ﻮ‪‬ﻪﯾﺎن‬
‫ﻧﻪآﻪﺗﺒﻮوه ﻟ‪‬ﮋی‪ ،‬چ ﺟﺎران ﺑﺎﺳﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی آﻮردی ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻧﻪﮔﻮوﻧﺠﺎﻧﺪﺑﻮو‪.‬‬

‫‪٣٤‬‬
‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری آﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی »ﺷﻮرای ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪرﮔﺮی‬

‫ﻣﯿﻠﻠﯽ«دا ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﮔﻪﻟﻪآﯚﻣﻪﮔﯽ و هﻪ‪‬ﺨﻪ‪‬ﻪﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی آﻮرد ﺑﻮو‪ .‬ﺑﻮ‬
‫ﺋﻪوهی آﻮرد ﻣﯿﻮاﻧﺪار‪‬ﻜﯽ ﺑﺎش و آﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘﻪﻧﺎو ﭘﻪﺳ‪‬ﻮ‪‬ﻜﯽ ﻟﻪﺑﺎر ﺑﻮو ﺑﯚ در‪‬ﮋهدان ﺑﻪ‬
‫ﺷﻪڕی ﭼﻪآﺪاری و ﻟﻪو‪‬ﻮه ﺗﻪﻗﻪ ﻟﻪ ﺗﺎران آﺮدن‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر ﻧﺎ ﺑﯚﭼﯽ ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی »ﺷﻮڕا« دا‪،‬‬
‫دان ﺑﻪﻣﺎﻓﯽ ﻧﻪﺗﻪوهآﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪‬ﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا ﻧﻪﻧﺮاوه؟‪ .‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯽ ﺗﺮهوه‪ ،‬ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻨﯿﺶ‬
‫ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا هﻪ‪‬ﺴﻮآﻪوﺗﯿﺎن دهآﺮد و هﻪو‪‬ﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن‬
‫دهدا ﺗﺎ ﻻﻧﯽ آﻪم ﻟﻪ ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﻪوه ﺑﯿﺨﻪﻧﻪ ژﯾﺮ رآ‪‬ﻔﯽ ﺧﯚﯾﺎن‪ .‬ﻣﻪﺳﻌﻮودی رهﺟﻪوی ﻟﻪ‬
‫ﻧﺎﻣﻪی ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑﯚ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭘ‪‬ﻨﺠﻪﻣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات دهﻧﻮوﺳ‪:‬‬
‫»ﺑﻪ ﺋﺎواﺗﯽ ﺳﻪرآﻪوﺗﻦ ﺑﯚ ﭘ‪‬ﻨﺠﻪﻣﯿﻦ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺋ‪‬ﻮه‪ ،‬ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻪﺟ‪‬ﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ‬
‫ﭘﺎآﻜﺮدﻧﻪوهی زﯾﺎﺗﺮی ﻧ‪‬ﻮ رﯾﺰهآﺎﻧﺘﺎن ﭘ‪‬ﺪادهﮔﺮم«‪.‬‬
‫ﭘ‪‬ﺪاﮔﺮﺗﻨﯽ ﺟﻪﻧﺎﺑﯽ رهﺟﻪوی راﺳﺖ ﻟﻪ آﺎﺗ‪‬ﻜﺪاﯾﻪ آﻪ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟﻪ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭘ‪‬ﻨﺠﻪﻣﺪا ﺳﻪر‬
‫ﻟﻪ ﻧﻮێ »ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﻚ« وهك ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﮫﺎﯾﯽ ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺣﯿﺰﺑﺪا د‪‬ﻨ‪‬ﺘﻪ‬
‫ﮔﻮڕێ و دﯾﺴﺎن ﺷﻪڕ و ﮐ‪‬ﺸﻪی ﻟﻪﺳﻪر ﺳﺎز دهﺑ‪‬ﺘﻪوه‪ .‬ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ رهﺟﻪوی ﺋﻪوهﺑﻮوه آﻪ‬
‫ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﻋﯿﻠﻤﯽ ﻟﻪ ﻧﺎو رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﺪا وهﻻﻧ‪‬ﻦ‪ .‬وهﺧﺘﯽ ﺧﯚی ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده داوای ﭘﺎآﻜﺮدﻧﻪوهی رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﻟﻪ آﻪﺳﺎﻧﯽ دژ ﺑﻪ ر‪‬ﺒﺎزی‬
‫ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﻋﯿﻠﻤﯽ )ﺑﯿﺨﻮ‪‬ﻨﻪوه دژ ﺑﻪ ر‪‬ﺒﺎزی ﺧﯚی( دهآﺮد‪ .‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻦ‪ ،‬ﭘ‪‬‬
‫ﻟﻪﺳﻪر ﭘﺎآﻜﺮدﻧﻪوهی ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم دادهﮔﺮێ‪ .‬هﻪردوو ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﺳﻪراﺳﻪری‪،‬‬
‫ﯾﻪك آﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺖ و ﺋﻪوﯾﺘﺮ ﻣﻮﺳ‪‬ﻤﺎن‪ ،‬ﯾﻪك ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ دهﭘ‪‬ﻮن‪ .‬هﺮدووﻻ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهی آﻮرد و ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهآﺎﻧﯽ دهزاﻧﻦ و ﭘ‪‬ﯿﺎن واﯾﻪ‪ ،‬ﺋﻪواﻧﻦ آﻪ دهﺑ‪ ‬ﭼﺎره ﻧﻮوﺳﯽ آﻮرد‬
‫دﯾﺎری ﺑﻜﻪن‪ .‬ﻟﻪم ڕ‪‬ﺮهوهدا ﺧﯚﺷﻤﺎن ﯾﺎرﯾﺪهدهر‪‬ﻜﯽ ﺑﺎش ﺑﻮوﯾﻦ‪ .‬ﺑﻪ آﻮرﺗﯽ‪ ،‬ﺑﻮون ﺑﻪ‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ »ﺷﻮرای ﺑﻪرﮔﺮی ﻣﯿﻠﻠﯽ« و ﻣﺎﻧﻪوهی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪ ﺷﻮورادا زۆری‬
‫ﻧﻪﺧﺎﯾﺎﻧﺪ‪ ،‬ﯾﻪآ‪‬ﻚ ﻟﻪ هﯚ ﺳﻪرهآﯿﻪآﺎﻧﯿﺸﯽ ﺋﻪوه ﺑﻮو آﻪ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﯚﯾﺪا ﻧﻪدی‬
‫ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺑﭽ‪‬ﺘﻪ ژﯾﺮ ﺑﺎری ه‪‬ﮋﻣﯚﻧﯽ ﺷﻮوڕا ﮐﻪ ر‪‬ﮑﺨ‪‬اوی ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻦ رۆ‪‬ﯽ ﺳﻪرهﮐﯿﺎن‬
‫ﺗ‪‬ﺪا دهﮔ‪‬ا‪ .‬ﻟﻪ ﺳﺎﻟﻪآﺎﻧﯽ دواﯾﯿﺪا آﻪ ﺳﻪرﻟﻪ ﻧﻮێ ﺣﯿﺰب ﺗﻮوﺷﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ هﺎﺗﺒﻮو و‬
‫ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﻟﻪ ﮐﯚﻧﮕﺮهی هﻪﺷﺘﺪا ﺗﻪﻗ‪‬ﻮه و داﺑ‪‬اﻧﯽ ﺑﻪهﺎری ‪١٣٦٧‬ی ﺑﻪدوادا هﺎت‪.‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ‬
‫ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻦ ﺑﯚﯾﺎن دهرﮐﻪوت ﮐﻪ ﺋﻪو ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺋﺎﻣﺎدهی هﺎوﮐﺎرﯾﻦ ﺑﻪ ﮔﻪرﻣﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﺎن ﻟ‪‬ﻜﺮد‬
‫و داﺑ‪‬اوهآﺎﻧﯿﺶ)ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺷﯚڕﺷﮕﯿﺮ( ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻗﻮو‪‬ﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻦ وهﮔﻪر‬
‫ﺧﺴﺘﻪوه‪ .‬دﯾﺎره ﺋﻪوﯾﺶ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺧﯚﻣﺎﻧﺪووآﺮدن و دهرﻓﻪت ﻟﻪدهﺳﺘﺪان و‪ ...‬ﺑﻪرهﻪﻣ‪‬ﻜﯽ‬
‫ﺗﺮی ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﮔﺮﻓﺘﻪآﻪ ﻟﻪوهداﺑﻮو آﻪ هﯿﭽﻜﺎم ﻟﻪ ه‪‬ﺰه ﭼﻪپ و دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﻪآﺎن ﺑﯚﯾﺎن‬

‫‪٣٥‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫دهرﻧﻪآﻪوﺗﺒﻮو آﻪ‪ ،‬ﺋﯿﺪوﺋﻮﻟﻮژی ﺋﯿﺴﻼم ﻧﺎﺗﻮاﻧ‪ ‬ﺗﻪﺑﺎﯾﯽ ﻟﻪ ﺗﻪك د‪‬ﻤﻮآﺮاﺳﯽ و ﺋﺎزادﯾﺪا‬

‫هﻪﺑ‪ .‬هﻪ‪‬ﻪﯾﻪك آﻪ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﺧﻪرﯾﻜﻪﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪآﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻪﻻم ﺑﻪ هﻪﻣﺎن ﻧﺎوهرۆآﻪوه دووﭘﺎت‬
‫دهآﺮ‪‬ﺘﻪوه‪.‬‬
‫ﭘﭽ‪‬اﻧﯽ هﺎوآﺎری ﻧ‪‬ﻮان ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات و »ﺷﻮڕای ﺑﻪرﮔﺮی« ﺟﺎرﯾﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ‬
‫ﺗﺎ‪‬ﯽ ﺷﻜﺴﺘﯽ ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪآﺮدن ﺑﻪ ه‪‬ﺰه ﺳﻪراﺳﻪرﯾﻪآﺎﻧﯽ دهرﺧﺴﺖ و ﻧﯿﺸﺎﻧﯿﺪا آﻪ ﻧﻪك هﻪر‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺣﯿﺰب و ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوه ﻏﻪﯾﺮه آﻮردﯾﻪآﺎن ﺑﻪ هﯚی ﻏﻪرق‬
‫ﺑﻮون ﻟﻪ ﮔﯚﻣﯽ ﺷﻮﭬﯿﻨﯿﺰم و ﺑﻪرﭼﺎوﺗﻪﻧﮕﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎده ﻧﯿﻦ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣﻪی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ‪ ،‬ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪك ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎوی آﻮرد ﺑﺴﻪﻟﻤ‪‬ﻨﻦ‪.‬‬
‫ﻟ‪‬ﻜﺪاﻧﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ ﻧﺎوهوه و دهرهوهی هﻪردووﺑﺎ‪‬ﯽ ﺣﯿﺰب و دهﺳﺖ‬
‫ﻧﯿﺸﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺟ‪ ‬ﭘ‪‬ﯽ ﻻواز و ﺑﻪه‪‬ﺰی ﺋﻪم ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﺎﻧﻪ آﺎری ﺋﻪم ﻧﻮوﺳﺮاوهﯾﻪ ﻧﯿﯿﻪ‪.‬‬
‫هﻪروهك ﻟﻪ دهﺳﭙ‪‬ﻜﻪوه ﺑﺎﺳﻜﺮاوه‪ ،‬ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﭼﻮﻧ‪‬ﺘﯽ ﭘ‪‬ﻜﮫﺎﺗﻨﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﻧﺎدﯾﺎرﯾﺎﻧﻪ‪ .‬ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ دوو ﻧﻤﻮوﻧﻪی ﺳﻪرهوهش ﺑﻮ ﺋﻪوه ﺑﻮو ﺑﺰاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﻧﻪك هﻪر‬
‫ﭘ‪‬هواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﺶ‪ ،‬ﭼﻮون هﻪ‪‬ﮕﺮی ﯾﻪك درووﺷﻢ و‬
‫ﯾﻪك ﺳﯿﺎﺳﻪت ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ڕ‪‬ﮕﺎ و ﺷ‪‬ﻮهی ﭼﺎرهﺳﻪرآﺮدﻧﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی آﻮرد ﻟﻪ‬
‫ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺗﻪواوﯾﯿﻪﺗﯽ ﺋﻪرزی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪاﺑﻮون‪،‬ﺑﻪ ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪآﺮدن وﺧﯚﺑﻪﺳﺘﻨﻪوه ﺑﻪ ه‪‬ﺰه‬
‫ﺳﻪراﺳﻪرﯾﻪآﺎن ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮏ ﮔ‪‬ﺮهوﮐ‪‬ﺸﻪی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و هﻪروههﺎ دوورآﻪوﺗﻨﻪوه ﻟﻪ‬
‫هﻪو‪‬ﺪان ﺑﯚ دهﺳﺘﻪﺑﻪرآﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯿﻪآﺎن دهﺳﻜﻪوﺗ‪‬ﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻧﻪﺑﻮو‪.‬‬

‫‪٣٦‬‬
 ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار‬
‫ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺑﻪهﺎری ‪١٣٥٩‬دا‪ ،‬ﮐﻪ ه‪‬ﺰهآﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﯚﺳﻪر ﮐﻮردﺳﺘﺎن ه‪‬ﺮش‬
‫د‪‬ﻨﻦ و ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺧﯚی ﺑﯚ »ﺷﻪڕی در‪‬ﮋﺧﺎﯾﻪن« ﺋﺎﻣﺎدهدهآﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻪرهﺑﻪره ﺷﺎرهآﺎن و ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺶ ﮔﻮﻧﺪهآﺎن ﻟﻪ ﺷﻪڕ‪‬ﻜﯽ ﻧﺎﺑﻪراﺑﻪردا ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺋﻪرﺗﻪش و‬
‫ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ رژﯾﻢ داﮔﯿﺮ و ﺷﺎروﮔﻮﻧﺪ ﺧﺎﭘﻮور و ﺧﻪ‪‬ﮑ‪‬ﻜﯽ ﺑ‪‬ﺘﺎواﻧﯽ ﻟﻪ ژﻣﺎرﻧﻪهﺎﺗﻮو ﺑﻪ‬
‫دهﺳﺘﯽ ﺳﭙﺎی ﺋﯿﺴﻼم ﺷﻪهﯿﺪ دهآﺮێ‪ ،‬ﺣﯿﺰب ﻧﺎﭼﺎر دهﺑ‪ ‬ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎت ﻟﻪ ﺷﺎرهوه ﺑﯚ‬
‫ﺷﺎخ ﺑﮕﻮ‪‬ﺰ‪‬ﺘﻪوه‪ .‬ﭘ‪‬هواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺶ ﺳﻪرهڕای ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﻪﻧﺎو ﺧﻪﺗﯽ‬
‫ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ‪ ،‬ﺑﻪ هﯚی زهﺧﺘ‪‬ﻚ آﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن آﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ رژﯾﻤﻪوه ﻟﻪ ﺳﻪرﯾﺎن ﺑﻮو )ﺑﯚ و‪‬ﻨﻪ‬
‫ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ آﻪس ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﻻﯾﻪن آﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ دهو‪‬ﻪت ﮔﯿﺮان و ڕهواﻧﻪی‬
‫زﯾﻨﺪاﻧﻪآﺎﻧﯽ ورﻣ‪ ‬آﺮان(‪ .‬ڕ‪‬ﮕﺎی ﺗ‪‬ﮑﻮﺷﺎﻧﯽ ﻧﮫ‪‬ﻨﯽ و ﻧﯿﻮه ﻧﮫ‪‬ﻨﯿﺎن ﮔﺮﺗﻪ ﺑﻪر و ﺑﻪ ﻟﻪ‬
‫ﭘ‪‬ﺸﮕﺮﺗﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ »رهﺧﻨﻪ و ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ« آﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه داڕ‪‬ﮋراﺑﻮو آﻪوﺗﻨﻪ‬
‫ﻧﺎو ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗ‪‬ﻚ آﻪ ﻟﻪ ڕاﺳﺘﯿﺪا هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎ و ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﻪآﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﺗ‪‬ﺪا ﺑﻪدی‬
‫ﻧﻪدهآﺮا‪ .‬ﭼﻮون ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠ‪‬ﻜﺪا ﮔﻪ‪‬ﻪ آﺮاﺑﻮو آﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ آ‪ ‬ﺑﻪرآ‪‬ﯽ ﻧ‪‬ﻮان‬
‫دوو ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺟﯿﺎوازی ﺳﻪردهم واﺗﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم و ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم ﮐﻪ‪‬ﮑﯽ ﻟ‪‬ﻮهردهﮔﯿﺮا‪.‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهوان ﺑﻪ ﺑﺎوهڕه‪‬ﻨﺎن ﺑﻪ ﺑﻮوﻧﯽ دووﻻﺑﺎ‪‬ﯽ ﺟﯿﺎواز )ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم و دژی ﺷﯚڕش( ﻟﻪ ﻧﺎو‬
‫دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪا و هﻪروههﺎ ﺑﻪ ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪآﺮدن ﺑﻪ ﻻﺑﺎ‪‬ﯽ »ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم« ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ‬
‫ﻣﺎﻓﻪﺳﻪرهآﯿﻪآﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ آﻮرد آﻪوﺗﻨﻪ ﺟﻤﻮﺟﯚ‪‬ﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﻪوه‪.‬‬
‫ﻟﻪو ﭘ‪‬ﻨﺎوهدا ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎن و‪‬ای ر‪‬ﮏ و ﭘ‪‬ﮑﻜﺮدﻧﯽ آﺎروﺑﺎری‬
‫ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ‪ ،‬ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮوڕای ﺧﯚﯾﺎن دهﺳﺘﯿﺎن آﺮد ﺑﻪ ﻟﻪ ﭼﺎﭘﺪان و‬
‫ﺑ‪‬وآﺮدﻧﻪوهی »ﮐﻮردﺳﺘﺎن« وهك ﺋﻮرﮔﺎﻧﯽ ﮐﻮﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی )ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار(‬

‫‪٣٧‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫آﻪ ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ داﺑ‪‬اﻧﻪوه )ﺑﻪهﺎری ‪ (١٣٥٩‬ﺗﺎ زﺳﺘﺎﻧﯽ ‪ ،١٣٦١‬ﻧﯿﺰﯾﻜﻪی ‪ ٣٠‬ژﻣﺎرهی دهرﭼﻮو‪.‬‬

‫ﺋﻪوان ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺳﺮﻧﺠﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﯚﻻی داواآﺎﻧﯿﺎن راآ‪‬ﺸﻦ ﻟﻪ ﺑ‪‬وﮐﺮاوهی‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دهﻗﺎودهق ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهﯾﺎن ﺗﻪﺑﻠﯿﻎ دهآﺮد‪.‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﭘﻪره ﭘ‪‬ﺪان ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﭘﻪﺳﻨﺪآﺮاوهآﺎﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮه‬
‫و هﻪروههﺎ ﺷﯿﻜﺮدﻧﻪوهی هﯚﯾﻪآﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪ ﺣﯿﺰب و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪآﺎﻧﯽ داهﺎﺗﻮوﯾﺎن‪،‬‬
‫ﺳﻪرهڕای ﺑﻪرﺗﻪﺳﻚ ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻮاری هﻪ‪‬ﺴﻮوڕان و آﻪﻣﯽ ژﻣﺎرهی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن‪ ،‬آﻪوﺗﻨﻪ ﻧﺎو‬
‫ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧ‪‬ﻜﯽ هﻪﻣﻪ ﻻﯾﻪﻧﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯿﻪوه‪ .‬هﻪر وهك ﭘ‪‬ﺸﺘﺮ ﺑﺎﺳﻢ آﺮد‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ‪ ٧‬آﻪﺳﯽ ﻣﺎوهﯾﻪآﯽ آﻮرت دوای داﺑ‪‬ان ڕۆژﻧﺎﻣﻪی »ﮐﻮردﺳﺘﺎن«ی وهك‬
‫ﺋﻮرﮔﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی دهرآﺮد‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﻟﻪ ﺑﺎری ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯿﻪوه ﺗﺎ ڕادهﯾﻪك ﺧﯚی‬
‫ر‪‬ﻜﻮﭘ‪‬ﮏ آﺮد‪ .‬ﻟﻪ ﺗﻪرآﯿﺒﯽ ﮐﻮﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﺪا ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚڕی ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ ه‪‬ﻤﻦ آﻪ ﻟﻪ‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار دا ﺑﻪ هﯚی ﺗﻪﻣﻪن در‪‬ﮋی وهك ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ »ﺋﯿﻔﺘﯿﺨﺎری« ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی‬
‫هﻪ‪‬ﺒﮋ‪‬ﺮدراﺑﻮو‪ ،‬دوای داﺑ‪‬ان ﮔﻪڕاوه »ﺷﯿﻼﻧﺎوێ« و هﻪﺗﺎ ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪ (١٩٨٣) ١٣٦٢‬آﻪ ﺑ‪‬ﯾﺎری‬
‫ﻣﺎﻧﻪوهی ﯾﻪﮔﺠﺎری و دهرآﺮدﻧﯽ ﮔﯚﭬﺎری »ﺳﺮوه«ی دا‪ ،‬ﻟﻪو ﺷﻮ‪‬ﻨﻪ ﻣﺎﯾﻪوه‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪١٣٦٣‬‬
‫ﻟﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽ ﻣﻪهﺎﺑﺎدهوه ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻧﺎوﺑﺮاو ﻧﻪﭘﭽ‪‬ا‪ ،‬واﺑﺰاﻧﻢ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی‬
‫ﺑﻪهﺎری ‪١٣٦٣‬دا ﺑﯚ ﺋﺎﺧﺮﺟﺎر آﺎدر‪‬ﻜﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻧﺎردرا ﺑﯚﻻی ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ و داوای‬
‫ﻟ‪‬ﻜﺮا ﺑ‪‬ﺘﻪ ﺷﺎخ ﺗﺎ ﺑﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯿﺪا رهواﻧﻪی ﺋﻮرووﭘﺎ ﺑﻜﺮێ‪ ،‬ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ ﻟﻪ و‪‬ﻣﺪا‬
‫و‪‬ﺮای دوﻋﺎ و ﺳ‪‬و و ﺳﭙﺎس ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوی »ﺗﺎزه ﺑﻪﺳﻪری ﭘﯿﺮی ﺗﺎﻗﻪﺗﯽ ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ‬
‫دهرﺑﻪدهر ﺑﻮوﻧﻪوهم ﻧﯿﯿﻪ و‪ «...‬ﻧﺎوﺑﺮاو ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺷﯿﻼﻧﺎوێ ﺑﻮو ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪك ﻟﻪ ﻻﯾﻪن‬
‫ﺣﯿﺰﺑﻪوه ﮔﯿﺮا و ﺑﻪ داﺧﻪوه ﺑ‪ ‬ﺣﻮرﻣﻪﺗﯿﺸﯽ ﭘ‪‬ﮑﺮا‪ ،‬هﻪروههﺎ ﻓﺎروﻗﯽ ﮐﻪ‪‬ﺨﻮﺳﺮهوی‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﮐﻮﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﺪاﺑﻮو‪ ٦ .‬آﻪﺳﻪﮐﻪﯾﺘﺮ ﻟﻪ ﯾﻪآﻪم آﯚﺑﻮوﻧﻪوهی‬
‫دوای داﺑ‪‬اﻧﺪا ﺑﺮﯾﺎرﯾﺎن دا ژﻣﺎرهی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی زﯾﺎد آﻪن‪ .‬آﺎك‬
‫ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ آﻪ ﺧﯚی ﯾﻪآ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺳﻪرهآﯽ داﺑ‪‬ان ﺑﻮو‪ ،‬ﺑ‪ ‬ﺳﯽ و‬
‫دوو آﺮا ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی و دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﭘﺎﺷﺎن ﭼﻪﻧﺪ آﻪﺳﯿﺘﺮ ﺑﻪو‬
‫ﻧﺎواﻧﻪ ﻗﺎدری ﺧﺎﻟﯿﺪی‪ ،‬ﻧﺎﺳﺮی ﺧﯚﺷﻜﻪﻻم و ﺣﻮﺳﯿﻨﯽ ﺑﻪﺧﺸﯽ ﺋﻪو ﺋﻪرآﻪﯾﺎن ﭘ‪ ‬ﺳﭙ‪‬ﺮدرا‪،‬‬
‫ﺟﮕﻪ ﻟﻪوه ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪك ﺳ‪ ‬آﺎدری آﻮردی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻧﺎردراﻧﻪ ﻧ‪‬ﻮ ﭘ‪‬ﺮهو آﻪ دوو‬
‫ﮐﻪﺳﯿﺎن ﻟﻪ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهآﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﺪا ﺑﻪﺷﺪارﯾﺎن دهﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪ ‬ﺑﻮوﻧﯽ‬
‫ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪس ﻟﻪ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ ﭘ‪‬ﺮهو »آﺎك ﻏﻪﻧﯽ‪ ،‬آﺎك ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ و دوﮐﺘﻮر رهﺣﯿﻢ« ﻟﻪ‬
‫ﺗﺎران و ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺎ ﺑﻪرﯾﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﭘﺮۆﺳﻪی ﭘ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻦ و ﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﺧﯚی ﮔﻪﯾﺸﺖ‪ ،‬ﻟﻪو ﮐﺎﺗﻪوه ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﭘ‪‬ﺮهوان ﺑﻪ‬

‫‪٣٨‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺗﻪواوی ﮐﻪوﺗﻪ ﺑﻪردهﺳﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ داﯾﻚ و هﻪرﭼﻪﺷﻨﻪ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﻪآﯽ ﺑ‪‬ﯾﺎرداﻧﯿﺎن ‪‬ﯽ‬

‫زهوﺗﻜﺮا‪ ،‬ﻟﻪراﺳﺘﯿﺪا ﻟﻪو ﻗﯚﻧﺎﻏﻪ ﺑﻪ دواوه ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهی‬
‫ﺳﻪرهآﯽ و ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺑﻪ دهﺳﺘﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﺑﻪڕ‪‬ﻮه دهﭼﻮو‪ .‬ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهش ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ رزﮔﺎرﯾﺨﻮازاﻧﻪی آﻮرد ﻟﻪ ﺑﻪرﭼﺎو‬
‫ﺑﮕﺮێ‪ ،‬ﻟﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﭘﺘﻪوآﺮدﻧﯽ ﺟ‪ ‬ﭘ‪‬ﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﻻی آﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫ﺋ‪‬ﺮان آﻪ‪‬ﻜﯽ وهردهﮔﺮت‪ .‬ﺑﻪ ﻧﯿﺴﺒﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮاﺗﻪوه‪ ،‬ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﻟﻪ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ‬
‫ﺋﻪوﮐﺎﺗﯿﺪا ﺑﻪ هﯚی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ آﻮﺷﺖ و ﺑ‪‬ی رژﯾﻢ ﻟﻪ آﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬هﻪﺳﺘﯽ ﺧﯚڕاﮔﺮی ﺑﻪ‬
‫ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهی ﭼﻪآﺪاراﻧﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ه‪‬ﺮﺷﻜﻪران‪ ،‬ﻟﻪ ﻧﺎو آﯚﻣﻪﻻﻧﯽ ﺧﻪ‪‬ﮑﺪا زاڵ ﺑﻮو‪،‬‬
‫ﺑﻪﻻم ﺑﯚ ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪ ﺗﻮ‪‬ﮋی رووﻧﺎآﺒﯿﺮ‪ ،‬چ ﻟﻪﻧﺎو ﺣﯿﺰب و چ ﻟﻪ دهرهوهی ﺣﯿﺰب ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ‬
‫ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺑ‪ ‬وه‪‬م ﻣﺎﺑﻮوه آﻪ ﺋﻪواﻧﯽ ﺗﻮوﺷﯽ ﺷﻚ و ﮔﻮﻣﺎن ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻪوه ﯾﺎن‬
‫ﻧﻪﻣﺎﻧﻪوه ﻟﻪﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﺪا آﺮدﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪ ﺋﺎراداﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪآﯽ رووﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻟﻪوهش‬
‫ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮ‪ ،‬ﺋﻪو ﺷﻪرت و ﻣﻪرﺟﺎﻧﻪی آﻪ رژﯾﻤﯽ ﺑﻪﻋﺲ ﺑﯚ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪان ﺑﻪ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﺳﻪر ر‪‬ﯽ‬
‫داﻧﺎﺑﻮو‪ ،‬ﺑﺎﯾﺦ ﻧﻪدان ﺑﻪ آﺎری ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯽ و ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﺑﺎره‪‬ﻨﺎن و ﭘﻪروهردهﮐﺮدﻧﯽ آﺎدر و‬
‫هﻪروههﺎ ﺑ‪‬وآﺮدﻧﻪوهی ﭼﻪك و ﭼﯚڵ ﺑﻪﺷ‪‬ﻮهﯾﻪآﯽ ﺑﻪرﺑ‪‬و ﻟﻪﻧﺎو ﺧﻪ‪‬ﮑﺪا‪ ،‬آﯚﻣﻪ‪‬ﻚ‬
‫ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرﻧﻪآﺮاوی ﺑﯚ ﺣﯿﺰب ه‪‬ﻨﺎﺑﻮوه ﮔﯚرێ‪ .‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯿﺘﺮهوه‪ ،‬دهو‪‬ﻪت ﺑﻪ‬
‫ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﮔ‪‬ﺮهﺷ‪‬ﻮ‪‬ﻨﯽ و ﻻوازآﺮدﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات‪ ،‬زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺸﻮو ﮐﻪوﺗﻪ ﭘﯿﻼﻧﮕ‪‬ان‬
‫و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﭼﻪآﺪارآﺮدﻧﯽ دهرهﺑﻪﮔﻪآﺎن و ﺳﻪرۆك ﻋﻪﺷﯿﺮهﺗﻪآﺎﻧﯽ در‪‬ﮋه ﭘ‪‬ﺪا )رژﯾﻢ دوای‬
‫ﺷﻪڕی ﻧﻪﻏﻪده ‪٣١‬ی ﺧﺎآﻪﻟ‪‬ﻮهی ‪ ١٩٧٩‬ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﭼﻪآﺪارآﺮدﻧﯽ ﺋﻪواﻧﻪی ه‪‬ﻨﺎ ﺋﺎراوه(‪.‬‬
‫دهﺳﺘﺪر‪‬ﮋی رژﯾﻤﯽ ﺑﻪﻋﺲ ﺑﯚﺳﻪر ﺋ‪‬ﺮان وهﻪ‪‬ﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﻪڕی ﻧ‪‬ﻮان ﺋ‪‬ﺮان و ﻋ‪‬ﺮاق ﻟﻪ‬
‫ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ‪ ١٣٥٩‬ی هﻪﺗﺎوﯾﺪا‪ ،‬ﺑﻮوﺑﻪهﯚی دﻧﻪداﻧﯽ هﻪﺳﺘﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺋ‪‬ﺮان‬
‫ﻟﻪﻻﯾﻪن دهﺳﺘﻪﻻﺗﺪاراﻧﯽ ﺗﺎران و ﺑﯿﺎﻧﻮوه‪‬ﻨﺎﻧﻪوه ﺑﯚ ﺑﻪرﺗﻪﺳﻜﻜﺮدن و ﺳﻪرآﻮﺗﻜﺮدﻧﯽ‬
‫ﺋﺎﺳﻪواری دهﺳﮑﻪوﺗﻪ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﮑﻪآﺎﻧﯽ دوای ﺷﯚرش‪ .‬هﻪر ﻟﻪو ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا و ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت‬
‫دوای هﻪ‪‬ﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﻪڕی ﺋ‪‬ﺮان و ﻋ‪‬ﺮاق ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﭼﺮﯾﮑﻪﻓﯿﺪاﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ‬
‫ﺧﻪ‪‬ﮏ )زۆرﺑﻪ( و هﻪروههﺎ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار‪ ،‬ﻟﻪ ﺣﻜﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ‬
‫ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم‪ ،‬ﺳﻪرهرای هﻪﻣﻮو زهﺧﺘ‪‬ﻚ ﮐﻪﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺣﻜﻮوﻣﻪﺗﻪوه ﻟﻪ ﺳﻪرﯾﺎن ﺑﻮو‪ ،‬آ‪‬ﺸﻪی‬
‫ﻧ‪‬ﻮان ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و دژهآﺎﻧﯽ ﻗﻮوﻟﺘﺮ آﺮدﺑﻮوه‪ .‬ﻟﻪ وهزﻋ‪‬ﻜﯽ ﺋﺎوادا ه‪‬ﺮﺷﯽ‬
‫ﺗﻪﺑﻠﯿﻐﺎﺗﯽ هﻪردوو ﻻ ﺑﺎ‪‬ﯽ ﺣﯿﺰب ﮔﻪﯾﺸﺘﺒﻮوه ﺋﺎﺳﺘ‪‬ﮑﯽ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺪار‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪ‬
‫ﭼﻪﻧﺪ ﻻوهﺗﻮوﺷﯽ ﻗﻪ‪‬ﺮان هﺎﺗﺒﻮو‪ ،‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪك وهآﻮ ﺣﯿﺰﺑ‪‬ﻜﯽ آﻮردی ﺋ‪‬ﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﮐﻪ ﻟﻪ‬
‫ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا داوای ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری دهﮐﺮد و ﺧﯚی ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ‬

‫‪٣٩‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﺗﻪواوﯾﯿﻪﺗﯽ ﺋﻪرزی ﺋ‪‬ﺮان دهژﻣﺎرد و دهژﻣ‪‬ﺮێ‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ه‪‬ﺮﺷﯽ ﻋ‪‬ﺮاق ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‬
‫ﺑﻪ آﺮدهوه ﭼﯽ ﺑﯚ ﻧﻪدهآﺮا‪ ،‬ﭼﻮون ﺧﯚﺷﯽ ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺷﻪڕی ﭼﻪآﺪاری دژی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺒﻮو‪.‬‬
‫هﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮآﺮات ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﻪدا راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺣﻜﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋ‪‬ﺮان دان ﺑﻪ‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎرهآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﭼﺎرهﺳﻪرآﺮدﻧﯽ آﯿﺸﻪی آﻮرد داﺑﻨ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎدهﯾﻪ ﭼﻪﮐﻪآﺎﻧﯽ روو‬
‫ﻟﻪ ﻋ‪‬ﺮاق ﺑﻜﺎ و ﻟﻪ ﺑﻪرهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا دژی ﻋ‪‬ﺮاق بﺷﻪڕﺑﮑﺎ‪ ،‬ﺑﻪﻻم ﻟﻪو وهزﻋﻪ ﺋﺎ‪‬ﻮزهدا‪،‬ﺋﻪو‬
‫هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪآﺎری ﺑﻪرژهوهﻧﺪی دﯾﭙ‪‬ﻮﻣﺎﺳﯽ دههﺎت ﻧﻪك ﭼﺎرهﺳﻪر‪‬ﻜﯽ ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯽ ﺗﺮ ﻟﻪ ﻧﺎوﺧﯚدا ﺗﻮوﺷﯽ آﯚﻣﻪﻟ‪‬ﻚ ﮔ‪‬ﺮه و ﮐ‪‬ﺸﻪی ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ و ﻓﻜﺮی هﺎﺗﺒﻮو ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﭼﺎرهﺳﻪر ﻧﻪدهآﺮان‪ .‬ﻧﺎرهزاﯾﯽ ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی و ﭼﻪﻧﺪ‬
‫ﮐﻪس ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهآﺎﻧﯽ ه‪‬ﺰی ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪ و هﻪروههﺎ ﺋﺎﻟﯚزی و ﭘﻪﺷ‪‬ﻮی ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻧﺎوﭼﻪی‬
‫ژ‪‬ﺮ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪﺑﺎﮐﻮور‪ ،‬ﺑﻪﺷ‪‬ﻚ ﻟﻪو آﯚﻣﻪﻟﻪ ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮون ﮐﻪ‬
‫دهﺳﺘﻪوﯾﻪﺧﻪی ﺣﯿﺰب ﺑﺒﻮوﻧﻪوه‪ .‬ﻟﻪو ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪدا د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟﻪ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪﯾﺪا ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﺧﺮ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘﺎﯾﯿﺰی ‪١٣٥٩‬دا ﮔﯿﺮاوه‪ ،‬ده‪» :‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﺑﯚﻣﺎن دهرﮐﻪوﺗﻮوه ﮐﻪ‬
‫ﻟﻪ هﻪرﺟ‪‬ﮕﺎﯾﯿﻪك ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﻤﺎن ﺑﻪ ه‪‬ﺰﺗﺮه‪ ،‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻟﻪوێ ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﻟﻪهﻪرﺟ‪‬ﮕﺎﯾﯿﻪك‬
‫ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﻤﺎن ﻧﯿﯿﻪ و ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪﺑﺎری ﻧﯿﺰاﻣﯿﻪوه و ﺑﻼوآﺮدﻧﻪوهی ﭼﻪك روﯾﺸﺘﺒﯿﻦ وهك ﺷﯿﻤﺎﻟﯽ‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﯾﺎ ﺗﺎ رادهﯾﻪك ﺟﻨﻮوﺑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎ ﻧﺎوﭼﻪی هﻪوﺷﺎر‪ ،‬ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨ‪‬ﻜﯽ‬
‫ﺋﻪوﺗﯚﻣﺎن ﻧﻪﺑﻮوه و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﺋﻪو ﭼﻪﮐﻪ ﮐﻪ ﺑ‪‬وﯾﺸﻤﺎن آﺮدوﺗﻪوه‪ ،‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﺑﻪ آ‪‬ﯿﻪ؟‬
‫واﺗﺎ ﺋﻪوﭼﻪﮐﻪ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﭼﻪآﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻧﯿﯿﻪ و ﺑﻪ آﺎری ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻧﺎﯾﻪ‪ .‬ﻟﻪ ﺑﺎری ﭘﺮوﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﺷﻪوه آﺰﯾﻦ‪.‬‬
‫ﮐﻪم وآﻮڕ‪‬ﮑﯽ زۆر ﮔﻪورهی دﯾﮑﻪﻣﺎن ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻤﺎن ﺑﻪ ر‪‬ﮏ و ﭘ‪‬ﮑﯽ‬
‫ﺑﯚ دهرﻧﺎﭼ‪ .‬ﺑﻪ داﺧﻪوه وهزﻋ‪‬ﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ هﺎﺗﯚﺗﻪ ﭘ‪‬ﺶ ﺋ‪‬ﻤﻪ‪ .‬ﺑﻪ آﻮرﺗﯽ ڕۆژﻧﺎﻣﻪﮐﻪﻣﺎن‬
‫ﻧﻮوﺳﺘﻮوهو ﺋﻪوهش دﯾﺎره ﺑﯚ ﺣﯿﺰﺑ‪‬ﻜﯽ وهك ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ زۆر ﻋﻪﯾﺒﻪ ﮐﻪ ڕۆژﻧﺎﻣﻪی‬
‫ﺋﻮرﮔﺎﻧﯽ دهرﻧﻪﭼ‪)«‬ﻻﭘﻪرهآﺎﻧﯽ ‪ ٢٠‬و‪ ٢١‬و ‪٢٢‬ی راﭘﯚرﺗﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ‬
‫ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﮔﺸﺘﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی(‪ .‬دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﮐﻪم و آﯚڕ‪‬ﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن‬
‫دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻟﻪ زﻣﺎن د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮوه‪ ،‬ﭘ‪‬ﺸﺎﻧﺪهری ﺋﻪم راﺳﺘﯿﯿﻪن ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮات‬
‫ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺑﺎﯾﺨﺪان ﺑﻪ آﺎری ﻓﻜﺮی و ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯿﻪوه ﻻواز ﺑﻮوه‪ .‬ﺋﻪواﻧﻪ و آﯚﻣﻪﻟ‪‬ﻚ‬
‫دﯾﺎردهی ﻧﻪرﯾﺘﯽ ﺗﺮ ﺳﻪر ﻟﻪ ﻧﻮێ ﺑﻮوﻧﻪ هﯚی ﺳﻪرهﻪ‪‬ﺪان و ﭘ‪‬ﮑﮫﺎﺗﻨﯽ زﻧﺠﯿﺮه رووداوﯾﺘﺮ ﻟﻪ‬
‫ﻧﺎو ﺟﻮوﻻﻧﻪوهﮐﻪدا ﮐﻪ ﯾﻪك ﻟﻪ وان ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﯽ دﯾﮑﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪی‪ ،‬رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ‪ ،‬ﺳﻪﻧﻨﺎری ﻣﺎﻣﻪدی و ﺟﮫﺎﻧﮕﯿﺮی ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻠﺰاده‪ ،‬ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫د‪‬ﻤﻮﮐﺮات و ﺗ‪‬ﮑﻪ‪‬ﺒﻮوﻧﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮه ﭼﻮار‪ .‬ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی "ﺷﯿﻤﺎل" ﯾﺎن‬
‫"آﺎرهﺳﺎﺗﯽ ﺷﯿﻤﺎل" ﮐﻪ ﻟ‪‬ﺮهو ﻟﻪوێ ﺑﺎﺳﯽ ﻟ‪‬ﻮه دهﮐﺮێ وهﻪر ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺷﯚڕﺷﯽ‪ ،٥٧‬ﺑﻪ‬

‫‪٤٠‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫هﯚی ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪوه آﯚﻣﻪﻟ‪‬ﻚ ﮔﯿﺮو ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺑﯚ ﺣﯿﺰب ه‪‬ﻨﺎﺑﻮوه ﮔﻮڕێ‪ ،‬ﺑﻪ دوای‬
‫ﺋﻪم ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهدا زﯾﺎﺗﺮ ﺗﻪﺷﻪﻧﻪ دهﺳﺘ‪‬ﻨ‪ ‬و رووﺧﺴﺎر‪‬ﻜﯽﺗﺮ ﺑﻪﺧﯚﯾﻪوه دهﮔﺮێ‪.‬‬
‫"ﮐﺎرهﺳﺎﺗﯽ ﺷﯿﻤﺎل" ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ رواﻧﮕﻪی ﺟﯿﺎوازهوه ﺗﺎوﺗﻮ‪‬ﮑﺮاوه و هﻪﻟﺴﻪﻧﮕ‪‬ﻨﺪراوه‪.‬‬
‫ﺑﯚﭼﻮوﻧ‪‬ﻚ ﺗﺎواﻧﻪﮐﻪی ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺧﺴﺘﯚﺗﻪ ﺳﻪر ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﻪوان ﺑﻪ ﺧﻮﻟﻘ‪‬ﻨﻪری‬
‫رووداوهﮐﻪ دهزاﻧﻦ‪ .‬ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ ﮐﻪﺳﯿﺶ ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟﻪ ﻧﻪﻗﺸﯽ ﭘ‪‬ﺮهوان ﻟﻪو رووداوهدا دهﮐﻪن‬
‫و ﺑﻪ ﭘﺎر‪‬ﺰهوه ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺎی رهد ﺑﻮون و دﯾﺰه ﺑﻪ دهرﺧﯚﻧﻪﯾﺎن آﺮدووه‪.‬‬
‫ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﯽ "ﺷﯿﻤﺎل" دهﮔﻪڕ‪‬ﺘﻪوه ﺑﯚ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺳﺎ‪‬ﻪآﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ‪١٣٥٧‬ی هﻪﺗﺎوی‪ .‬ﺋﻪو‬
‫ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ ﺑﻪهﯚی ﺋﻪوه ﮐﻪ ر‪‬ﮕﺎی هﺎﺗﻮوﭼﯚی ﻧ‪‬ﻮان ﺋ‪‬ﺮان و ﺗﻮرآﯿﻪ و واﺗﻪ ﺋﻮروﭘﺎﯾﻪ‪،‬‬
‫ﮔﺮﯾﻨﮕ‪‬ﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ هﻪم ﺑﯚ دهو‪‬ﻪﺗﯽ ﺋ‪‬ﺮان و هﻪم ﺑﯚ ه‪‬ﺰه ﺑﻪرهﻪ‪‬ﺴﺘﻜﺎرهآﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﯽ هﻪﺑﻮوه‬
‫و هﻪﯾﻪ‪ .‬ﻟﻪو ﺳﻪرو ﺑﻪﻧﺪهدا دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪو ﻧﺎوﭼﻪ ﮔ‪‬ﯾﻨﮓ و ﺳﺘﺮاﺗ‪‬ﮋﯾﯿﻪ وهك‬
‫دهوروﺑﻪری ﺳﻪ‪‬ﻤﺎس و ﻗﺘﻮور و ﻣﺎآﯚ ﺑﻪ دهﺳﺖ ﻋﻪﺷﯿﺮهﺗﯽ ﻣﺎﻣﻪدی ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯽ‬
‫ﺳﻪﻧﻨﺎر ﻣﺎﻣﻪدی ﺑﻮو‪ .‬ﺳﻪﻧﻨﺎر ﮐﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی هﻪﻟﺒﮋ‪‬ﺮدراوی ﻟﯿﺴﺘﻪی ﻓﯿﻜﺴﯽ‬
‫د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟﻪ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮاردا ﺑﻮو‪ ،‬ﺧﯚی ﺑﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺑ‪‬ﯾﺎر و ﻗﻪراراﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و‬
‫ر‪‬ﻜﺨﺮاوهﯾﯽ ﺣﯿﺰب ﻧﻪدهﺑﻪﺳﺘﻪوه و ﺑﺒﻮوه آﯚﺳﭗ و ﺗﻪﮔﻪره ﻟﻪ ﺳﻪر ر‪‬ﮕﺎی آﺎری ﺣﯿﺰﺑﯽ‪.‬‬
‫ﻧﺎوﺑﺮاو ﮔﻪرﭼﯽ ﺑﻪ روا‪‬ﻪت ژ‪‬ﺴﺘﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺑﻮون و ﺟﺎروﺑﺎر ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﻟﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ‬
‫ﻋﯿﻠﻤﯿﺸﯽ دهﮔﺮت ﺑﻪﻻم ﻟﻪ آﺮدهوهدا ﺋﺎﻣﺎده ﻧﻪﺑﻮو ﺑﺴﺘ‪‬ﻚ ﻟﻪ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﻋﻪﺷﯿﺮهﺗﯽ ﮐﻪم‬
‫ﮐﺎﺗﻪوه و ر‪‬ﮕﺎ ﺑﯚ داﻣﻪزراﻧﺪن و ﺟ‪ ‬ﺑﻪ ﺟ‪‬ﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪآﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﮐﻪدا ﺑﮑﺎﺗﻪوه‪.‬‬
‫ﺟﮕﻪ ﻟﻪوه هﻪرﮐﺎت ﺧﯚی ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ زاﻧﯿﻮه ﺗﯿﻜﮫﻪ‪‬ﭽﻮوﻧﯽ ﭼﻪآﺪاری ﯾﺎن وﺗﻮو‪‬ﮋی ﻟﻪﮔﻪڵ‬
‫دهو‪‬ﻪﺗﺪا آﺮدووه‪ ،‬ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎر ﺋﺎو‪‬ﻨﻪی ﺑﺎ‪‬ﻧﻮ‪‬ﻨﯽ هﻪ‪‬ﭽﻮون و داﭼﻮون و‬
‫آﺮدهوه دژی ﺣﯿﺰﺑﯿﻪآﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺑﺮاون‪ .‬هﻪرﺑﯚﯾﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮات ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ دهﺳﺖ داﮔﺮﺗﻦ‬
‫ﺑﻪﺳﻪر ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪدا و ر‪‬ﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺗﻪﻧﺰﯾﻤﺎت و ر‪‬ﻜﺨﺮاوی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﭼﻪﻧﺪﺟﺎر‪‬ﻚ آﺎدر و‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪ دهﻧ‪‬ﺮ‪‬ﺘﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ژ‪‬ﺮ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎر و ﺟﮫﺎﻧﮕﯿﺮی ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻠﺰاده ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ‬
‫ﮐﻮﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی و ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽ ﺳﯚﻣﺎﺑﺮادۆﺳﺖ و ﺋﻪﻧﺰهل‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪﮔﻪل ﻧﺎڕهزاﯾﯽ‬
‫ﺳﻪﻧﻨﺎر و‪ ...‬ﺑﻪرهوڕوو دهﺑ‪ ‬و ﺑﻪره ﺑﻪره آﺎرﯾﺎن دهآ‪‬ﺸ‪‬ﺘﻪ ﻧ‪‬ﻮان ﻧﺎﺧﯚﺷﯽ و ﺑﻪ آﺮدهوه‬
‫ڕ‪‬ﮕﺎی ﺣﯿﺰب ﻧﺎدا ﻟﻪو ﻧﺎﭼﻪﯾﻪدا هﻪ‪‬ﺴﻮوڕاﻧﯽ ﺑ‪ ‬ور‪‬ﮑﺨﺮاو داﻣﻪزر‪‬ﻨ‪ .‬ﺋﻪو وهزﻋﻪ هﯿﭻ‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪ‪‬ﻜﯽ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮارهوه ﻧﯿﯿﻪ و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻧﮫ‪‬ﻨﯿﺶ ﻟﻪ ﮔﻪل ﻧﺎوﺑﺮاو‬
‫ﻟﻪ ﮔﯚڕ‪‬ﺪا ﻧﻪﺑﻮوه‪ .‬ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﺶ دﻟﻨﯿﺎﯾﻪ ﻟﻪوهﯾﮑﻪ ﺳﻪﻧﻨﺎر هﯿﭻ‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪ‪‬ﻜﯽ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﻪوه ﻧﯿﯿﻪ‪ ،‬ﺋﻪوان ﺑﻮ ﺋﻪوهی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺷﯿﻤﺎل ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ‬
‫ﺣﯿﺰب ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻪﻧﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ رهﺳﻤﯽ داوا ﻟﻪ ﺳﻪﻧﻨﺎر دهﮐﻪن واز ﻟﻪ دژاﯾﻪﺗﯽ آﺮدﻧﯽ ﺣﯿﺰب‬

‫‪٤١‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﺑ‪‬ﻨ‪ .‬هﻪر ﺑﯚﯾﻪ ﻟﻪ ڕ‪‬ﮑﻪوﺗﯽ ‪ ٢١.٩.٥٩‬دا د‪.‬ﺳﺎدﻗﯽ ﺷﻪڕهﻓﮑﻪﻧﺪی ﻟﻪ ﻻﯾﻪن دهﻓﺘﻪری‬

‫ﺳﯿﺎﺳﯿﻪوه ﻧﺎﻣﻪﯾﻪك ﺑﯚ ﺳﻪﻧﻨﺎر دهﻧﻮوﺳ‪ ‬و داوای ﻟ‪‬ﺪهآﺎ ﺑﻪ دهرآﺮدﻧﯽ ﺋﺎﮔﺎدار‪‬ﻚ‪،‬‬
‫داآﯚآﯽ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰب و ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﻪی ﺑﻜﺎ و‪ ...‬ﺑﻪ‪‬م ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﻪ ﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی‬
‫ﭼﺎوهڕواﻧﯽ ﺣﯿﺰب در‪‬ﮋه ﺑﻪآﺎری ﺧﯚی دهدا و وه‪‬ﻣﯽ ﮐﻪﺳﯿﺶ ﻧﺎداﺗﻪوه‪.‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ‬
‫ﮔ‪‬ﺮهو آ‪‬ﺸﻪی ﺋﻪوﺳﻪردهﻣﯿﺪا ﺳﻪﻧﻨﺎر ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﺮاوهﯾﻪآﯿﺪا ﺑﻪ ﻧﺎوی » ﻓﮫﺮﺳﺘﯽ از ﺧﺎﻃﺮات‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻦ« واﺗﻪ ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺑﯿﺮهوهرﯾﻪﺳﯿﺎﺳﯿﻪآﺎﻧﯽ ﻣﻦ دا ده‪» :‬ﻟﻪ هﻪﻣﻮو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺰاﻣﯽ و ﻧ‪‬ﻮﺧﯚﯾﯿﻪآﺎن ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰب و ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری ﺣﯿﺰب ﺑﻪ‬
‫ﺗﻮوﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷ‪‬ﻮه ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧﯿﻢ هﻪﺑﻮوه«‪ .‬ﻟﻪو ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا ﮔﯚﯾﺎ ﺳﻪﻧﻨﺎر ﭘﻪﯾﺘﺎ ﭘﻪﯾﺘﺎ‬
‫ﻧﺎﻣﻪ ﺑﯚ د‪،‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو دهﻧﻮوﺳ‪ ‬و داوای ﻧﺎردﻧﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ و هﻪروههﺎ ﻧﻮ‪‬ﻨﻪری دهﻓﺘﻪری‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟ‪‬ﺪهآﺎ‪ ،‬ﺋﻪوه ﻟﻪ ﮐﺎﺗ‪‬ﮑﺪاﺑﻮوه ﮐﻪ رژﯾﻢ ﺑﻪ ﺗﻪﻣﺎﺑﻮوه ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎرﯾﺶ وهك ﺳﻪرۆك‬
‫ﻋﻪﺷﯿﺮهﺗﻪآﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚﻻی ﺧﯚی راآ‪‬ﺸ‪ .‬ﺳﻪﻧﻨﺎر دهﻧﻮوﺳ‪:‬‬
‫»هﻪﯾﺌﻪﺗﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯽ رژﯾﻢ ﺑﻪ ﺳﻪداﻗﻪﺗﻪوه ﺧﻮازﯾﺎری ﺋﯿﻤﺰا و ﺑﻪﺟ‪‬ﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ڕ‪‬ﮑﮑﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪ و‬
‫هﻪروههﺎ ه‪‬ﻤﻨﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪداﺑﻮو«‪.‬‬
‫ﺳﺮووﺷﺘﯿﻪ ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮآﺮات ﻟﻪ ﻓ‪‬وﻓ‪‬ﯽ رژﯾﻢ ﮔﻪﯾﺒﻮو و ده‪‬ﺰاﻧﯽ ﮐﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋﻪوان‬
‫ﻧﺎﻧﻪوهی دووﺑﻪرهآﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهﮐﻪدا‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺳﻪﻧﻨﺎر ﮐﻪ ﺧﯚی ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪی ﺣﯿﺰب ﺑﻮو ﺑ‪ ‬ﺋﺎﮔﺎ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﭘ‪‬ﯽ واﺑﻮوه ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪﮔﻪڵ رژﯾﻢ ڕ‪‬ﮑﮑﻪوێ‪،‬‬
‫ﺋﻪوه ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ وهرﮔﺮﺗﻮوه و ﺣﯿﺰب ﺋﺎﻣﺎده ﻧﯿﯿﻪ ﻗﻪﺑﻮو‪‬ﯽ آﺎ‪ ،‬ﺋﻪﻣﻪ ﻟﻪ‬
‫ﻻﯾﻪك و ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯿﺘﺮ رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﮐﻮﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی و ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽ‬
‫ﺗﻪرﮔﻪوهڕ و ﻣﻪرﮔﻪوهڕ و هﻪروههﺎ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی ه‪‬ﺰی »ﻧﺤﯚ« ﺑﻪ هﯚی داآﯚآﯽ آﺮدن ﻟﻪ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪآﺎن و ﭘ‪‬هوان ﮐﻪوﺗﺒﻮوه دژاﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰب و ﻟﻪو‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪدا‪ ،‬ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚآﺮات ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﻚ زاﻧﯿﺎری ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯿﺸﯽ‬
‫داﺑﻮو ﺑﻪ دهو‪‬ﻪت‪ ،‬هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﮕﺮﺗﻨﯽ رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ دژی ﺣﯿﺰب و ﻧﯿﺰﯾﻚ ﺑﻮوﻧﻪوهی ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪﻧﻨﺎر زهﺑﺮ‪‬ﻜﯽ ﮔﻪوره و ﮔﺮان ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪو ﺳﻪرووﺑﻪﻧﺪهدا وهﺣﯿﺰب ﮐﻪوت‪ .‬ﺑﻪ دوای ﺋﻪو‬
‫ﺑﺎرودۆﺧﻪداﺑﻮو ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮات ﻟﻪ ﭘﻠ‪‬ﻨﯚﻣﯽ ‪ ١٦‬ﺗﺎ ‪٢٠‬ی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﺎﮐﻪﻟ‪‬ﻮهی ‪١٣٦٠‬ی‬
‫هﻪﺗﺎوﯾﺪا ﺳﻪﻧﻨﺎر ﻣﺎﻣﺪی و رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺑﻪ ﺗﺎواﻧﯽ ﺧﻪﯾﺎﻧﻪت ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪآﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ‬
‫آﻮرد و‪ ...‬ﻟﻪ ﺣﯿﺰب دهردهآﺎ و ﺑﯚ ﺳﺰادان دهﯾﺎﻧﺪا ﺑﻪ دادﮔﺎی ﺷﯚڕش‪.‬‬
‫ﭘﻠﯚﻧﯚم ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﺗﺎواﻧﻪآﺎﻧﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎر دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دهآﺎ‪:‬‬
‫»ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺋﻮوهﯾﺴﯽ و داروودهﺳﺘﻪی ﺳﻪ‪‬ﺘﻪﻧﻪﺗﺨﻮازان‪ ،‬وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﻮول و ﭼﻪك‬
‫ﻟﻪوان‪ ،‬ﭼﻪوﺳﺎﻧﻪوهی زهﺣﻤﻪﺗﻜ‪‬ﺸﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪهآﺎﻧﯽ ژ‪‬ﺮ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺧﯚی و دهرآﺮدﻧﯿﺎن‬

‫‪٤٢‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻟﻪﺳﻪر ﺟ‪‬ﮕﺎو ر‪‬ﮕﺎی ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬ﺑﻪ آﺎره‪‬ﻨﺎﻧﯽ رهﻓﺘﺎری دهرهﺑﻪﮔﺎﻧﻪ ﻟﻪ آﺎروﺑﺎری ﺣﯿﺰﺑﯿﺪا و‬
‫هﻪروههﺎ ﺑﻪﺷﺪاری ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚﻟﻪ ﮔﻪڵ ڕهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺑﯚ ﺧﻪﯾﺎﻧﻪت ﺑﻪ ﺣﯿﺰب و ﮔﻪل«‪.‬‬
‫ﭘﺎﺷﺎن هﻪﺷﺖ ڕۆژ دوای راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑ‪‬ﯾﺎری ﭘﻠ‪‬ﻨﯚم دووﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ دهرآﺮاوی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪی )ﺳﻪﻧﻨﺎر و رهﺣﻤﺎن( ﻟﻪ ﮔﻪل ﺋﻪﻧﺪاﻣ‪‬ﻜﯽ ﺗﺮی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﻪ ﻧﺎوی ﺟﮫﺎﻧﮕﯿﺮی‬
‫ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻠﺰاده‪ ،‬ﺑﻪ هﺎوآﺎری و هﺎوﺋﺎهﻪﻧﮕﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﺑﻪرﯾﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ‬
‫ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ رﯾﮑﻪوﺗﯽ ‪ (١٩٨٠) ٢٨.١.١٣٦٠‬ﺑﻪ دهرآﺮدﻧﯽ ﺋﺎﮔﺎدارﯾﻪك ﮐﻪ‬
‫ﻧﺎوهرۆﮐﻪﮐﻪی ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺑﯚﭼﻮون و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهداﺑﻮو‪،‬‬
‫داﺑ‪‬اﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮات راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ و هﺎﺗﻨﻪ ﻧﺎو رﯾﺰی ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار‪.‬‬
‫داﺑ‪‬اﻧﯽ ﺋﻪوﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﻪ ﻟﻪ ﺣﯿﺰب هﯿﭻ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪآﯽ ﺑﻪ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ هﺎوﺑﻪﺷﯽ ﻓﻜﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫ﻧﺎوﺑﺮاواﻧﻪوه ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﺳﻪﻧﻨﺎر و ﺟﮫﺎﻧﮕﯿﺮ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰب ﺗﻮوﺷﯽ ﺗ‪‬ﻜﮫﻪ‪‬ﭽﻮوﻧﯽ ﭼﻪآﺪاری‬
‫ﺑﺒﻮون و دهﺳﻪ‪‬ﺗﯿﺎن ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪدا ﮐﻪوﺗﺒﻮوه ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﻪوه‪ ،‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪآﯽ ﺗﺮ ﭘ‪‬ﯿﺎن واﺑﻮو ﺑﻪ‬
‫هﯚی ﭘ‪‬ﺮهوان و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه ﯾﻪآﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺎن دهدا و ﻟﻪو ر‪‬ﮕﻪﯾﻪوه هﻪم‬
‫ﺋﯿﻌﺘﺒﺎر و هﻪم ﺋﯿﻤﻜﺎﻧﺎﺗ‪‬ﻜﯽ ﺑﺎش ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪآﯽ ﮐﺎﺗﯿﺶ ﺑ‪ ‬وهﭼﻨﮓ د‪‬ﻨﻦ‪ .‬ﺳﻪﻧﻨﺎر ﺑﯚ‬
‫ﭘﻮوش ﺑﻪﺳﻪرﮐﺮدﻧﯽ آﺮدهوه ﺳﻪرهڕۆﯾﯿﻪآﺎﻧﯽ ﺧﯚی و ﺑﯿﺎﻧﻮوه‪‬ﻨﺎﻧﻪوه ﺑﯚ هﺎﺗﻨﻪدهر ﻟﻪ ﺣﯿﺰب‬
‫و هﻪروههﺎ ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﭘﺎﺳﺎوداﻧﻪوهی ﺋﻪو آﺮدهواﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘﻠﯚﻧﯚﻣﺪا ﭘ‪‬ﯽ ﺗﺎواﻧﺒﺎر آﺮاﺑﻮو‪،‬‬
‫ﺋﻪو ﺟﺎره ﻟﻪ ﻣﻪﺳ‪‬ﻪﺣﻪﺗﯽ داﺑﻮو ﺗﺎ ﻟﻪ ﺑﻪرﮔﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﻟﻪ ﺷﯚڕش و ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ دژی‬
‫ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و ﻟﻪ رﯾﺰی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﭘ‪‬ﺮهودا ﺑ‪‬ﺘﻪ ﻣﻪﯾﺪان ﺗﺎ ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو ﻟﻪو ر‪‬ﮕﺎﯾﻪوه ﺑﻪ‬
‫ﺋﻪﻧﻮاﯾﻪك ﺑﮕﺎ‪ .‬ﺑﻪ‪‬م رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ آﻮڕ‪‬ﻜﯽ زهﺣﻤﻪﺗﻜ‪‬ﺶ و ﺋﺎزاو ﺑﻪ ﺟﻪرگ ﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺋﺎزاﯾﻪﺗﯽ رهﺣﻤﺎن ﻟﻪ ﺷﻪڕی ﻧﻪﻏﻪدهدا و هﻪروههﺎ ﻟﻪ دژی دهرهﺑﻪﮔﻪآﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪ‪ ،‬دهﻧﮕﯽ‬
‫داﺑﯚوه‪ .‬ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﻪﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی ﺳﻪﻧﻨﺎر ﻓ‪‬وﻓ‪‬ﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻪدهزاﻧﯽ و ﺑﻪو ﭘﻪڕی ﺳﻪداﻗﻪﺗﻪوه‬
‫هﺎﺗﺒﻮوه ﻧﺎو رﯾﺰی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات و ﺑﻪ ﺑﺎﺷﯽ ﺋﻪرﮐﻪآﺎﻧﯽ رادهﭘﻪڕاﻧﺪ‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪو‬
‫ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪﺷﺪا وهك ﺋﻪواﻧﯿﺘﺮ ﺗﻮوﺷﯽ هﻪ‪‬ﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ هﺎت‪ ،‬ﻧﻪك ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺗﺎﻗﻪ‬
‫ﮐﻪﺳﯽ و ﻋﻪﺷﯿﺮهﺗﯽ داﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﻜﻮو ﺑﻪ هﯚی داآﯚآﯽ آﺮدن ﻟﻪو ﺑﯿﺮو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪ ﺑﻮو‪ ،‬ﮐﻪ‬
‫دهﯾﺎن ﺳﺎڵ ﺑﻮو ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ر‪‬ﮕﺎی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم و ﯾﻪآﺴﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ و ﺋﺎزادی و‬
‫ﺳﻪرﺑﻪﺳﺘﯿﺪا‪ ،‬ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﯾﺎن ﺑﯚدهﮐﺮد و ﺧﻮ‪‬ﻨﯿﺎن ﺑﯚدهدا ‪،‬ﺋﻪوﯾﺶ دوﭼﺎری ﺋﻪو ﺧﯚﺷﺒﺎوهڕی‬
‫و ﺗﻪوههﻮﻣﻪ ﺑﺒﻮو ﮐﻪ زۆر ﮐﻪﺳﯿﺘﺮ ﮔﯿﺮۆدهی ﺑﺒﻮون‪ .‬ﻣﻪﺳ‪‬ﻪﺣﻪﺗﺨﻮازی ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت و‬
‫ﮔﻮێ ﻟﻪ ﻣﺴﺘﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮده و ﺑ‪ ‬ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ رووﻧﺎﮐﺒﯿﺮاﻧﯽ ﮐﻮرد و ﭘ‪‬ﺶ‬
‫هﻪﻣﻮوﺷﺘ‪‬ﮏ دوورووﯾﯽ و ﺑ‪ ‬ﺳﻪداﻗﻪﺗﯽ ﻣﻪﻻﯾﺎن‪ ،‬وهزﻋ‪‬ﮑﯽ وههﺎی ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮان و ﮐﻮردﺳﺘﺎن‬
‫ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎ ﮐﻪ ﺗﻪڕ و وﯾﺸﮑﯽ ﺑﻪﯾﻪﮐﻪوه ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٤٣‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﺋﻪﮔﻪرﻧﺎ ‪ ،‬ﻧﻪ رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ وهك »ﺟﺎش« ﻧ‪‬ﻮی دهه‪‬ﻨﺮا و ﻧﻪ ﺳﻪﻧﻨﺎر ﻣﺎﻣﺪﯾﺶ‬
‫ﺳﻪڕهڕای هﻪﻣﻮوﺗﺎواﻧﻪآﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا ﺳﻪر ﻟﻪ ﻧﻮێ ﺟ‪‬ﯽ‬
‫دهآﺮاوه !!!‪...‬‬
‫ﻟﻪو ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪدا‪ ،‬ﺳ‪ ‬ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﮐﺎک ﻏﻪﻧﯽ و ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ و دوﮐﺘﻮر‬
‫رهﺣﯿﻢ ﮐﻪ ﻟﻪ ﺗﺎران دهژﯾﺎن‪،‬ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪک ﺳﻪرداﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی راژاﻧﯽ ﻧﯿﺰﯾﮏ ورﻣ‪‬ﯿﺎن ﮐﺮد‪،‬ﺗﺎ ﻟﻪ‬
‫ﮔﻪڵ ﺳﻪﻧﻨﺎر و ڕهﺣﻤﺎن و ﺟﻪهﺎﻧﮕﯿﺮﻟﻪ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﺪا ﺑﻪﺷﺪاری ﺑﮑﻪن و‬
‫هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﻪﮐﻪ هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕ‪‬ﻨﻦ و ﺑ‪‬ﯾﺎری ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﺪهن‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهش ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی‬
‫راﺳﭙﺎردهﮐﺎﻧﯽ دا وهک ﻋﻪﻟﯽ ﮔﻪﻻو‪‬ﮋ و رهزا ﺷﻪ‪‬ﺘﻮوﮐﯽ ﺑﯚﻻی ﭘ‪‬هو ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺳﻪﻧﻨﺎر‬
‫ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺑﻪﺷﺪاری ﻟﻪ هﻪ‪‬ﻮﯾﺴﺖ و ﺑ‪‬ﯾﺎرهﮐﺎﻧﺪا دهﮐﺮد‪ .‬ﺳﺮووﺷﺘﯿﻪ ﮐﻪ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﻪو‬
‫ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﻪ و ﭘ‪‬ﻮهﺳﺖ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﭘ‪‬هوان‪،‬زﯾﺎﻧ‪‬ﮑﯽ ﮔﻪورهی ﺑﻪ ﺣﯿﺰب ﮔﻪﯾﺎﻧﺪ و ﭘﺎرﺳﻪﻧﮕﯽ‬
‫هﯿﺰهﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪدا ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ﭘ‪‬هو‬
‫ﮔﯚڕی‪.‬‬
‫ﺳﻪﻧﻨﺎروﺟﻪهﺎﻧﮕﯿﺮ ﺧﺎوهﻧﯽ ه‪‬ﺰ‪‬ﮑﯽ ﻋﻪﺷﯿﺮهﯾﯽ زۆر ﻟﻪو ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪداﺑﻮون‪ .‬ڕهﺣﻤﺎن ﻧﻔﻮوزی‬
‫ﻟﻪ ﺷﻨﯚ و ﻧﻪﻏﻪده و ﺧﺎﻧ‪‬ﺪا هﻪﺑﻮو‪.‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪﮐﯿﺘﺮ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن‪-‬‬
‫ﻋ‪‬ﺮاق ﮐﻪ ﺋﻪوﮐﺎت ﺑﻪ ﻗﯿﺎدهی ﻣﻮوهﻗﻪت ﻧﺎﺳﺮاﺑﻮون‪ ،‬ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪی ﻣﻪرﮔﻪوهڕ ﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪی راژان‬
‫ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪ ‬ﺑﻮون‪ .‬ﭘﺎرﺗﯽ هﻪم ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا هﻪﺑﻮو‪،‬هﻪﻣﯿﺶ ﻧ‪‬ﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺗﻪک ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫د‪‬ﻤﯚﮐﺮات ﻧﺎﺧﯚش ﺑﻮو‪ .‬هﯚﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺎﺳﺪا دهﮔﻪڕاوه ﺑﯚ ڕاﺑﺮدوو‪ .‬ﺑﻪ‪‬م دوو‬
‫رووداوی هﻪره ﮔﺮﯾﻨﮓ ﮐﻪ ﻟﻪو ﮐﺎﺗﺎﻧﻪدا ﺑﺒﻮوﻧﻪ هﯚی دژاﯾﻪﺗﯽ ﻧ‪‬ﻮان هﻪردوو ﻻ‪ ،‬ﯾﻪﮐﻪم‪ :‬ﻟﻪ‬
‫ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪١٣٥٨‬ی هﻪﺗﺎوی )‪ (١٩٨٠‬ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ وﺗﻮو‪‬ﮋی ﻧ‪‬ﻮان "هﻪﯾﺌﻪﺗﯽ ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﯾﻪﺗﯽ ﮐﻮرد" و‬
‫هﻪﯾﺌﻪﺗﯽ وﯾﮋهی دهو‪‬ﻪت"دا ‪ ،‬ﻟﻪ ﺧﺎﻟﯽ ‪٨‬ی ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎرﮐﺮاوی ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ ﮐﻮرد‪ ،‬داوای‬
‫وهدهرﻧﺎﻧﯽ "ﻗﯿﺎدهی ﻣﻮوهﻗﺖ"ﯾﺎن ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮان ﮐﺮدﺑﻮو‪ .‬دووهﻪم‪ :‬ﻟﻪ ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی‬
‫ﺋﻪو ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﻪدا‪،‬ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮏ ﮔﻮﻣﺎﻧﻠ‪‬ﮑﺮاو ﺷﻪڕهﻪ‪‬ﯾﺴ‪‬ﻨﻪر ﺑ‪ ‬ﺣﻮرﻣﻪﺗﯿﺎن ﺑﻪ ﮔ‪‬ﮑﯚی ﺑﺎرزاﻧﯽ‬
‫ﻧﻪﻣﺮ ﮐﺮدﺑﻮو ‪ .‬ﭘﺎرﺗﯽ ﻟﻪو ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪدا ﺑﻪ ﮐﻪﺳﺎﻧ‪‬ﮏ ﮐﻪ ﭘ‪‬ﯽ واﺑﻮو ڕاﺳﭙﺎردهی "ﺑﻪﻋﺲ"ن و‬
‫ﻟﻪﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪان‪،‬زهﻧﯿﻦ ﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﺑﻮار‪‬ﮑﯽ ﻟﻪ ﺑﺎر و ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﮐﯚﻣﺎری‬
‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ڕهﺧﺴﺎ‪،‬ﺗﺎﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﻪﺳﺘ‪‬ﻨﻪ ﻧﻪﺧﺸﻪوﭘﯿﻼﻧﻪﮐﺎﻧﯽ داڕ‪‬ﮋێ و ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﯾﺎن ﺑﻪرێ‪.‬‬
‫ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪدا ﺑﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ه‪‬ﺰو‬
‫ر‪‬ﮑﺨﺮاو و ﺳﻪرۆک ﻋﻪﺷﯿﺮهت و زۆر ﻟﻖ و ﭘﯚ و راﯾﻪ‪‬ﻪﯾﺘﺮ زاﻧﯿﺎری ﺗﻪواوﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر‬
‫وهزﻋﯽ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪ و ﺑﺎرﺳﺘﺎﯾﯽ ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ دژ ﺑﻪ ﺧﯚی‪،‬ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات هﻪﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺋﻪوهﺷﯿﺎن دهزاﻧﯽ ﮐﻪ ﺋﻪﮔﻪر ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺑﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی ﭘ‪‬هواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاردا‪،‬ﭼﺎرهﺳﻪر‪‬ﮏ‬

‫‪٤٤‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺑﯚ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪ ﺑﺪۆزﻧﻪوه‪،‬دهﻧﮕﺪاﻧﻪوهوڕهﻧﮕﺪاﻧﻪوهﯾﻪﮐﯿﺘﺮ ﺑﻪﺧﯚوهدهﮔﺮێ و دهﺑﺘﻪ هﯚی‬

‫ﺑﻪه‪‬ﺰﺑﻮوﻧﯽ ﭘ‪‬هو و ﺑﻪ واﺗﻪﯾﻪﮐﯿﺘﺮﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪوﻧﺎوﭼﻪﯾﻪ‪.‬‬
‫ﺑﻪو هﯚﯾﺎﻧﻪوه‪،‬دهو‪‬ﻪت ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺳﻪﻧﻨﺎرهوه دهﮔﺮت‪ .‬ﻟﻪو ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪدا ﭼﻪﻧﺪﺟﺎر‬
‫ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬هو ﺑﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﺳﻪﻧﻨﺎر و ﺟﻪهﺎﻧﮕﯿﺮ و رهﺣﻤﺎن ﻟﻪ‬
‫ڕاژان ﮔﯿﺮا و ﺑﻪدر‪‬ﮋی ﺑﺎﺳﯽ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﺋ‪‬ﺮان وﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ڕژﯾﻢ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی‬
‫ﮐﻮرد و هﻪروههﺎ ه‪‬ﻨﺎﻧﻪ ﺋﺎرای داﺧﻮازی ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری و ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرﮐﺮدﻧﯽ ﮐ‪‬ﺸﻪی‬
‫ﮐﻮرد ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ه‪‬ﻤﻨﺎﻧﻪ و ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ هﻪﻟﯽ رهﺧﺴﺎو‪،‬ﮐﺮاو ﺑ‪‬ﯾﺎردرا ﺗﺎ ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ‬
‫ﭼﺎو ﭘ‪‬ﮑﻪوﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﻪ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ رژﯾﻢ‪،‬ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺋﻪو داواﯾﺎﻧﻪدا‬
‫ﺑﺎس و وﺗﻮو‪‬ﮋ ﺑﮑﺮێ‪.‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﭼﻮن ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺎﺳﺪا ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﺑﻪ ﮐ‪‬ﺸﻪی ﮐﻮرد ﻧﻪﺑﻮو و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن‬
‫ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺋﺎژاوهﻧﺎﻧﻪوه و ﺳﺎزﮐﺮدﻧﯽ ﺷﻪڕی ﺑﺮاﮐﻮژی ﺑﻮو‪،‬ﺑﻪ ﺋﻪوڕۆﺳﺒﻪی ﭘ‪‬ﯿﮑﺮدن و داﻧﯽ‬
‫وادهوﺑﻪ‪‬ﻨﯽ درۆ ‪ ،‬ﭘﯿﻼﻧﯽ ﺷﻪڕی ﺑﺮاﮐﻮژﯾﺎن ﻧﺎﯾﻪوه‪ .‬ﺑﯚ ﺋﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪش ﻧﻮ‪‬ﻨﻪری ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ‬
‫ﺧﻮﻣﻪ‪‬ﻨﯽ"ﺋﺎﯾﻪﺗﻮ‪‬ﺋﯿﺸﺮاﻗﯽ" هﺎﺗﻪ ورﻣ‪ ‬و ڕاﺳﭙﺎردهی ﻧﺎرده ﻻی ﺳﻪﻧﻨﺎر و رهﺣﻤﺎن و‬
‫ﺟﻪهﺎﻧﮕﯿﺮ و ﻟﻪ داﻧﯿﺸﺘﻨ‪‬ﮑﺪا ﻟﻪ ﺑﺮی هﺎوﮐﺎرﯾﮑﺮدن ﺑﯚ ﻟ‪‬ﺪاﻧﯽ ﺣ‪‬ﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮات ﺑﻪ‪‬ﻨﯽ ﻣﺎﻧﻪوه‬
‫و ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪‬ﺒﻮون ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪ وداﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ هﯿﻨﺪ‪‬ﮏ ﺷﺘﯽ ﻻوهﮐﯽ وهک ﭘ‪‬اﮔﻪﯾﺸﺘﻦ و‬
‫ﺋﺎوهداﻧﮑﺮدﻧﻪوه و ﺗﻪرﺧﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﺑﻮودﺟﻪی زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﭘ‪‬ﺪان‪ .‬ﺋﻪوه ﻟﻪ ﮐﺎﺗ‪‬ﮑﺪاﯾﻪ ﮐﻪ هﻪﻣﻮو‬
‫ﻻﯾﻪک ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﭘﯿﺎوهﮐﺎﻧﯽ رژﯾﻢ ﺋﺎﮔﺎدارن ﮐﻪ ﺋﻪو ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی‬
‫ﭘ‪‬هو ﺑﻮون‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﻧﻮ‪‬ﻨﻪری ﺧﻮﻣﻪ‪‬ﻨﯽ ﺋﺎﻣﺎده ﻧﻪﺑﻮوه وهک ﭘ‪‬هو هﻪ‪‬ﺴﻮﮐﻪوﺗﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ‬
‫ﺑﮑﺎ‪ .‬ڕژﯾﻢ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و دووﺑﻪرهﮐﯽ ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان ﺋﻪو ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﻪ و هﻪروههﺎ ﭘ‪‬هودا‬
‫ﺳﺎزﮐﺎ‪ ،‬ﻟﻪ ﺗﻪک هﻪرﮐﺎم ﻟﻪوان ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ رادهی ﺑﯿﺮووﺑﯚﭼﻮون و ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﺎن‬
‫دهﺟﻮو‪‬وه‪ .‬ﻟﻪﺳﻪرﺋﻪو ﺋﻪﺳﺎﺳﻪ هﻪو‪‬ﯿﺎن دهدا‪ ،‬ﺳﻪﻧﻨﺎر ﻟﻪو ﻣﻪﺟﻤﻮوﻋﻪﯾﻪ ﺟﯿﺎﮐﻪﻧﻪوه و‬
‫ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ دان و ﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺑﮑﻪن‪ .‬ﺳﻪﻧﻨﺎر ﻟﻪ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪ ﭘ‪ ‬ﻟﻪ هﻪ‪‬ﻪوﭘﻪ‪‬ﻪ و‬
‫ﺷﭙﺮزهﮐﻪﯾﺪا‪ ،‬دان ﺑﻪوهدا د‪‬ﻨ‪ ‬ﮐﻪ رژﯾﻢ ﺗﻪﻧﯿﺎ هﻪر ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺋﻪودا ﺋﺎﻣﺎده ﺑﻮوه داﻧﯿﺸ‪ .‬ﻟﻪ‬
‫‪‬ﭘﻪڕهێ ‪١٤٤‬ی ﺑﯿﺮهوهرﯾﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ده‪":‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻣﻪﮐﺘﻪﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘﺎرﺗﯿﻪوه ﺧﻪﺑﻪر هﺎت ﮐﻪ‬
‫هﻪﯾﺌﻪﺗ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺋﺎﯾﻪﺗﻮ‪ ‬ﺧﻮﻣ‪‬ﻨﯽ ﯾﻪوه ﺑﯚ وﺗﻮو‪‬ﮋ هﺎﺗﯚﺗﻪ ورﻣ‪ "...‬ﻟﻪ در‪‬ﮋهدا ده‪‬‬
‫ﺑﺮﯾﺎرم دا ﻧﻪﭼﻢ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪ ﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی ﺑ‪‬ﯾﺎرهﮐﻪی دهﭼ‪ ‬و ﻟﻪو ﺑﺎرهوه ﻟﻪ ﻻﭘﻪڕهی ‪١٤٥‬دا‬
‫دهﻧﻮوﺳ‪ " :‬ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﭼﻪﻧﺪ ﮐﺎدر و ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ دوو ه‪‬ﺰی ﻗﺎرهﻣﺎن و ﺳﻪرﮔﻮرد‬
‫ﻋﻪﺑﺒﺎﺳﯽ ﭼﻮوﯾﻨﻪ ﮔﻮﻧﺪی ڕاژان ‪ .‬ڕۆژی دواﯾﯽ ﻋﻪﻟﯽ ﻋﻪﺑﺪو‪ ‬ﺳﮑﺮﺗ‪‬ﺮی ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻪ ﻋﻪﺟﻪﻟﻪ‬
‫و ﺷ‪‬ﻪژاو هﺎﺗﻪ ﻻﻣﺎن و ﮐﻮﺗﯽ‪ :‬هﻪﯾﺌﻪت هﺎﺗﯚﺗﻪ 'ﺳﯿﻠﻮاﻧﺎ'ﯾﻪ ‪ ،‬ﮔﻮرج ﺑﻦ ﺑ‪‬ۆﯾﻦ و ﺗﻪﻧﯿﺎ دهﺑ‪‬‬

‫‪٤٥‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﺟﮫﺎﻧﮕﯿﺮ و رهﺣﻤﺎن ﻟﻪ ﺗﻪک ﺧﯚت ﺑ‪‬ﻨﯽ"‪ .‬ﭘﺎﺷﺎن ﺑﺎﺳﯽ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ وﺗﻮو‪‬ﮋی ﻧ‪‬ﻮان ﺧﯚﯾﺎن و‬
‫ڕاﺳﭙﺎردهﮐﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮﻣﻪت دهﮐﺎ و ﺗ‪‬وﭘ‪ ‬ﺑﻪ ﺷﺎن و ﺑﺎهﯚی ﺧﯚﯾﺪا هﻪ‪‬ﺪهﻟ‪ ‬و وهک ر‪‬ﺒﻪر و‬
‫ﺷﻪڕﮐﻪر‪‬ﮑﯽ ﻗﺎرهﻣﺎن ﺧﯚ دهﻧﻮ‪‬ﻨ‪ ‬و ﺋﻪواﻧﯿﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺑﻪ ﺗﺮﺳﻨﯚک و‬
‫ﺳﯿﺨﻮڕی ڕژﯾﻢ دهﻗﻪﺑ‪‬ﻨ‪. ‬‬
‫ﺑﻪ هﻪرﺣﺎڵ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ داﻧﯿﺸﺘﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎرو‪ ...‬ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ رژﯾﻢ ﺋﻪوهدهﺑ‪ ‬ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫د‪‬ﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪو ﻧﺎوﭼﻪدا ﻧﻪﻣ‪‬ﻨ‪ ‬و ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎر و ﺟﮫﺎﻧﮕﯿﺮ و رهﺣﻤﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ دهو‪‬ﻪت‬
‫ﺑﻪ ﯾﻪﮐﻪوه ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪ ﺑﭙﺎر‪‬ﺰن‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﺶ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ ﺧﯚی ﺑﮑﺎ‪ ،‬ه‪‬ﺰ‪‬ﮑﯽ‬
‫زۆری ﻟﻪوﻧﺎوهدا ﮐﯚﮐﺮدﺑﯚوه‪ .‬ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﺑﻪرهﺑﻪره ﺑﻮاری ﭘ‪‬ﮑﺪاداﻧﯽ ﭼﻪﮐﺪاراﻧﻪ ﺧﯚش دهﮐﺮا‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﯿﺰﯾﮏ ﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﯚ ﻧﺎوﭼﻪی ژ‪‬ﺮ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎروﺑﻪدﯾﻞ‬
‫ﮔﺮﺗﻨﯽ ده‪،‬دوازده ﮐﻪس ﻟﻪ ﭘﯿﺎوهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎرﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪی "ﮔﺮدﯾﺎن" ﺳﻪرﺑﻪﻧﺎوﭼﻪی ﺳﻪ‪‬ﻤﺎس‬
‫ﺷﻪڕدهﺳﺖ ﭘ‪‬ﺪهﮐﺎ و ﺑﻪداﺧﻪوه زۆرﺑﻪی ﻧﺎوﭼﻪی ﺷﯿﻤﺎل و ﺷﻨﯚ و دهرووﺑﻪری دهﺗﻪﻧ‪‬ﺘﻪوه‪.‬‬
‫ﻟﻪ در‪‬ﮋهی ﺷﻪڕهﮐﻪدا ﮐﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕ‪‬ﮑﯽ ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ‪ ،‬ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ دهو‪‬ﻪت و ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻪﺷﺪارﯾﺎن‬
‫ﮐﺮد و زۆر ﺷﻮ‪‬ﻨﯽ ﮔﺮ‪‬ﻨﮕﯿﺎن وهک ﺷﺎری ﺷﻨﯚ ﻟﻪ دهﺳﺖ ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪ دهره‪‬ﻨﺎ‪ .‬دوای‬
‫ﮔﺮﺗﻨﻪوهی ﺋﻪو ﺷﺎره ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﮐﯚﻣﯿﺴ‪‬ﻮﻧﯽ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽ ﭘ‪‬ﺮهو "ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻋﻪزﯾﺰی" ﻟﻪ ﮔﻪڵ‬
‫رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﻟﻪ ﻣ‪‬ﺘﯿﻨﮕ‪‬ﮑﺪا ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ وهزﻋﯽ ﺋﻪو ﺳﻪردهﻣﻪ‪،‬ﻟﻪ ﺳﻪر ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻗﺴﻪ ﺑﯚ ﺑﻪﺷﺪاران دهﮐﻪن‪.‬‬
‫ﻟﻪ در‪‬ﮋهی ﺷﻪڕهﮐﻪدا و ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﯾﻪک ﻟﻪ دوای ﯾﻪﮐﯽ ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻤﺎل و‬
‫دهوروﺑﻪری و ﺟ‪‬ﮕﯿﺮﺑﻮوﻧﯽ ﭼﻪﮐﺪارهﮐﺎﻧﯽ دهو‪‬ﻪت ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪ و ﺋﺎﺧﻪرﺳﻪرﻟﻪژ‪‬ﺮﭘ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو‬
‫ﺑﻪ‪‬ﻨﯿﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﭼﯚ‪‬ﮑﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼﻪ و ﺋﻪﺳﭙﺎردﻧﯽ ﺑﻪ ﺳﻪﻧﻨﺎر‪ ،‬ﺑﻪرهﺑﻪره ﻧﺎوﺑﺮاو ﮐﻪوﺗﻪ‬
‫ﺑﯿﺮی دۆزﯾﻨﻪوهی ﭼﺎره‪ .‬ﺳﻪﻧﻨﺎر ﮐﻪ دهﺑﯿﯿﻨ‪ ‬ژ‪‬ﺮﭘ‪‬ﯽ ﺑﻪﺗﺎڵ دهﺑ‪،‬ﺋﻪو ﺟﺎر زؤر هﻪﻟﭙﻪرﺳﺘﺎﻧﻪ‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺗﻪوه دهﮔﺮێ و داوای وﺗﻮو‪‬ﮋﯾﺎن ﻟ‪‬ﺪهﮐﺎ‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯿﺶ ﮐﻪ‬
‫هﻪرﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه هﻪو‪‬ﯽ ﺋﻪهﻮهن ﮐﺮدﻧﻪوهی ﺳﻪﻧﻨﺎری دهدا‪ ،‬ﺋﻪو هﻪﻟﻪ دهﻗﯚز‪‬ﺘﻪوه و ﺑﻪ‬
‫داﻧﺎﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﺷﻪرت و ﻣﻪرﺟ‪‬ﮏ ﺳﻪرﻟﻪ ﻧﻮێ ﻧﺎوﺑﺮاوی ﻟﻪ رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺟ‪ ‬دهﮐﺎﺗﻪوه‪.‬‬
‫ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ دان و ﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ هﻪردووﻻ دهﺑﺘﻪ هﯚی ﮐﻮژراﻧﯽ رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺑﻪ دهﺳﺘﯽ‬
‫ﺳﻪﻧﻨﺎرﻣﺎﻣﻪدی‪.‬‬
‫ﻟﻪ ڕاﺳﺘﯿﺪا ﺳﻪﻧﻨﺎر ﺑﯚﺋﻪوهی ﭘﺎﺳﺎوی ﮐﺮدهوهﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﺪاﺗﻪوه و ﻟﻪﻻی ﭼﻪﮐﺪارهﮐﺎن و‬
‫ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﻧﺎوﭼﻪ ﺧﯚی ﺑ‪ ‬ﮔﻮﻧﺎح ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺗ‪‬ﮑ‪‬ای ﺋﻪو ﺗﺎواﻧﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﺗ‪‬ﺪاﮐﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺋﻪﺳﺘﯚی رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ داه‪‬ﻨﺎ و ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺧﯚی ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋﻪو ﮔ‪‬ﮋه‪‬ﻮﮐﻪﯾﻪﯾﯽ ﮐﻪ ﺗ‪‬ﯽ‬
‫ﮐﻪوﺗﺒﻮو‪ ،‬ڕزﮔﺎرﮐﺎ‪ ،‬رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﺮده ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ‪.‬‬

‫‪٤٦‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﻪ ﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی داب و ﻧﻪرﯾﺘﯽ ﮐﻮردهواری و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻋﻪﺷﯿﺮهﺗﯿﺶ ﮐﻪ ﻗﻪت ﻣﯿﻮان ﻟﻪ‬
‫ﻣﺎ‪‬ﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻧﺎﮐﻮژن‪،‬ﺟﻮو‪‬وه‪ .‬ﺋﻪو ﮐﻪ ﺧﯚی ﺑﻪ ﺷﯚڕﺷﮕ‪ ‬و دژی ڕژﯾﻢ دهزاﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﯚﭼﯽ‪،‬‬
‫هﻪروهک ﻟﻪ ﺑﯿﺮهوهرﯾﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ﺑﺎﺳﯽ دهﮐﺎ‪ ،‬ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﺳﭙﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ "هﻪﺷﺘﯿﺎن"و‬
‫ﭘﺎﺳﺪار‪‬ﮑﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﺎوی دوﮐﺘﻮر رهزا و هﻪروههﺎ ﺋﻪﻧﺪاﻣ‪‬ﮑﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺮهو"ﻧﻪوﯾﺪی‬
‫ﻣﻮﻋﯿﻨﯽ" ﮐﻪ ﻟﻪ ﮔﻪڵ رهﺣﻤﺎن ﭼﻮﺑﻮوﻧﻪ ﻻی‪ ،‬ﺋﺎزاد دهﮐﺎ و ﺗﻪﻧﯿﺎ رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﻧﺎﻣﻪرداﻧﻪ ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎران دهﮐﺎ؟‪ .‬داﺳﺘﺎﻧﯽ ﮐﻮژراﻧﯽ ر‪.‬ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺑﻪ دهﺳﺘﻮوری‬
‫ﺳﻪﻧﻨﺎرﺑﻪ داﺧﻪوه ﻟﻪ ﺗﺎرﻣﺎﯾﯿﺪا ﻣﺎوهﺗﻪوه و ﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش رووﻧﯿﺎن ﻧﻪﮐﺮدۆﺗﻪوه ﮐﻪ ﺟﯿﺎوازی‬
‫ﮐﺮدهوهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎرورهﺣﻤﺎن و‪ ...‬ﻟﻪ ﮐﻮ‪‬ﺪاﯾﻪ ﮐﻪ ﺧﻮ‪‬ﻨﯽ ﯾﻪﮐﯿﺎن ﺑﺒﺘﻪ ﻧﺮﺧﯽ ﺳ‪‬ﯾﻨﻪوهی‬
‫داو‪‬ﻨﯽ ﺋﻪوﯾﺘﺮ ﻟﻪو ﮐﺎروﮐﺮدهوه دژی ﺣﯿﺰﺑﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﮐﺮاوه؟‪.‬‬
‫ﺳﻪﻧﻨﺎر ﺑﻪ ﺣﻮﮐﻤﯽ ﺋﻪوهﮐﻪ ﺳﻪرۆﮐﯽ ﻋﻪﺷﯿﺮهﺗﯽ ﻣﺎﻣﻪدی ﺑﻮوه و ﻧﺎوﭼﻪﯾﻪﮐﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ وهک‬
‫ﺷﯿﻤﺎﻟﯽ ﻟﻪﺑﻪردهﺳﺘﺪاﺑﻮوه و هﻪروههﺎ ﺑﻪ هﯚی ڕاﺑﺮدووی ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎ‪‬ﻪی ﺳﻪرهڕۆﯾﯽ و‬
‫ﭘ‪‬ﺸ‪‬ﻠﮑﺮدﻧﯽ ﺑ‪‬ﯾﺎراﺗﯽ ﺣﯿﺰب و‪ ...‬ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚ ﺑﻮوه‪ .‬هﻪرﺑﻪوﭘ‪‬ﯿﻪ ﮔﻪر‬
‫ﺗﺎواﻧ‪‬ﮏ ﮐﺮاﺑ‪ ،‬رۆ‪‬ﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﭘﺘﺮ ﺑﻮوه‪ ،‬ﮐﻪ واﺑﻮو ﻧﻪدهﺑﻮاﯾﻪ واﺑﻪ ﺳﺎﻧﺎﯾﯽ ﺳﻪرﻟﻪ ﻧﻮێ‬
‫دهرﮐﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺑﯚﮐﺮاﺑﺎوه و ﻟﻪوهش ﺧﺮاﺑﺘﺮ ﭘﯚﺳﺘﯽ راو‪‬ﮋﮐﺎری ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﺸﯽ‬
‫ﭘ‪‬ﺒﺪهن! ﮐﻪ ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﻗﻪدری هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﻟ‪‬ﺨﯚﺷﺒﻮوﻧﻪی ﻧﻪزاﻧﯽ و ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ وهک ﻧﻪرﯾﺘﯽ‬
‫ﺧﻮو ﭘ‪‬ﮕﺮﺗﻮوی ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻧﻪﺑﻮو‪،‬ﺑﻪﮔﮋﺣﯿﺰﺑﺪاﭼﯚوه!‪.‬‬
‫ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟ‪‬ﺮهدا ﺋﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ﺗﺎواﻧﯽ ﮐﺎرهﺳﺎﺗﯽ ﺷﯿﻤﺎل دﯾﺰهﺑﻪدهرﺧﯚﻧﻪ ﯾﺎن ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﮏ زﯾﺎﺗﺮ‬
‫ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﺑﮑﺮێ‪،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪان ﺑﻪ رووﻧﮑﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪو راﺳﺘ‪‬ﯿﻪ ﮐﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهی رووداﻧﯽ‬
‫ﮐﺎرهﺳﺎﺗﯽ ﺷﯿﻤﺎل ﻟﻪو ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و ﻧﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ و ﺷﻪڕوﮐ‪‬ﺸﺎﻧﻪی ڕاﺑﺮدوودا ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان‬
‫ﺣﯿﺰب و ﺳﻪﻧﻨﺎردا ﻟﻪ ﺳﻪر ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ دهﺳﻪ‪‬ت ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪ و ﭼﺎوهڕواﻧﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻧﻨﺎر ﻟﻪ‬
‫ﺣﯿﺰب‪ ،‬هﺎﺗﺒﻮوه ﺋﺎراوه‪ .‬ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﺳﻪﻧﻨﺎر و دووﮐﻪﺳﻪﮐﻪﯾﺘﺮ ﻟﻪ ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﺑﻮاری ﻟﻪﺑﺎری‬
‫ﺑﯚ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﭘ‪‬ﺮهو و ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت دهو‪‬ﻪت ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎ ﺗﺎ ﮐﺎرهﺳﺎﺗ‪‬ﮑﯽ ﻟﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ رووﺑﺪا‪.‬‬
‫ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار وهک ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻪ ﺑﺎوهڕﯾﺎن ﺑﻪ ﺷﻪڕی‬
‫ﭼﻪﮐﺪاری ﺑﻮو و ﻧﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ه‪‬ﺰی ﭼﻪﮐﺪارﺑﻮون‪ ،‬هﻪروههﺎ ﮔﻪرﭼﯽ ﺑﻪ رهﺳﻤﯽ ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﮑﯽ‬
‫وﺗﻮو‪‬ﮋ ﻟﻪ ﮔﻪڵ دهوﻟﻪت ﻧﻪﺑﻮون و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﺎﮔﺎﯾﺎن ﻟﻪ زۆر ﮐﻪﯾﻨﻪوﺑﻪﯾﻨﻪی ﻧ‪‬ﻮان دهو‪‬ﻪت و‬
‫ﺳﻪﻧﻨﺎر ﻧﻪﺑﻮو ﺑﻪ‪‬م ﭼﻮون ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺑﺮﯾﺎرداﻧﯿﺎن ﻧﻪﺑﻮو و ر‪‬ﻨﻮ‪‬ﻨﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهﯾﺎن ﺟ‪ ‬ﺑﻪ ﺟ‪ ‬دهﮐﺮد‪،‬ﺑﻪﺷﺪاری راﺳﺘﻪوﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪو رووداوهداﮐﺮد و ﺣﺎﺷﺎﺷﯽ‬
‫ﻟ‪‬ﻨﺎﮐﺮێ‪.‬‬

‫‪٤٧‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﻓﮑﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻨﺎﻏﻪی‬

‫ﺋﯿﺪۆﺋﯚﻟﯚژی و ر‪‬ﺒﺎزی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده داڕ‪‬ﮋراﺑﻮو‪ .‬ر‪‬ﺒﺎز‪‬ﮏ ﮐﻪ ﺳﺘﺮاﺗ‪‬ﮋی ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر‬
‫ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ و ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ ﺧﻪﺗﯽ ﭘ‪‬ﻟﻪ درۆودهﻟﻪﺳﻪ و ﻓﺮوﻓ‪‬ﯽ دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ‬
‫داﻣﻪزراﻧﺪﺑﻮو و ﺟﮕﻪ ﻟﻪو ه‪‬ﻪ ﻓﮑﺮﯾﯿﻪ‪،‬هﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﮏ و ﯾﻪک ﻟﻪوان ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ دژی ﺷﯚڕش و ﺳﻪرﺑﻪ ﺑ‪‬ﮕﺎﻧﻪ دهﻗﻪﺑ‪‬ﻧﺪ‪ .‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪوه ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﻟﻪ ﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ورادهی ﻧﻔﻮوزی ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪ ﻧﺎوﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎدا و هﻪروههﺎ رق و ﺑ‪‬ﺰاری ﺧﻪ‪‬ﮏ ﻟﻪ ڕژ‪‬ﻤﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ دهرﻓﻪﺗﯽ ﭘ‪‬ﮑﮫﺎﺗﻮو‪ ،‬ﺑﻮاری ﺷﻪڕ‪‬ﮑﯽ در‪‬ﮋﺧﺎﯾﻪﻧﯽ ﺑﺮاﮐﻮژﯾﺎن ﻟﻪ‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺧﯚش دهﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧﻪﯾﻪک ﻟﻪ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ ﭘ‪‬ﺮهوان و ﺗﻮودهﯾﯿﻪﮐﺎن‬
‫ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد ﭘ‪‬ﺸﺎﻧﺪهری ﺋﻪو راﺳﺘ‪‬ﯿﻪ ﮐﻪ ﮐﻮردی ﻋﻪوداﻟﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم ﺗﺎ چ‬
‫رادهﯾﻪک ﻟﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚی دوور ﮐﻪوﺗﺒﯚوه وﻧﻪزاﻧﺎﻧﻪ‬
‫هﺰر و وزه وﺗﻮاﻧﺎی ﺑﯚ ﺧﺰﻣﻪت ﺑﻪ ﺑ‪‬ﮕﺎﻧﺎن و ﻧﻪﯾﺎراﻧﯽ ﮐﻮرد ﺗﻪرﺧﺎن ﮐﺮدﺑﻮو‪.‬‬
‫ﻟﻪ راﭘﯚرﺗﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﮐﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘﺎﯾﯿﺰی ‪ (١٩٨٠)١٣٦١‬دا ﮔﯿﺮا‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ وهزﻋﯽ ﺷﯿﻤﺎﻟﺪا ﺋﺎوا هﺎﺗﯚوه‪" :‬هﻪوڵ و ﺗﻪﻗﻪﻻی ﺋ‪‬ﻤﻪ و ﺋﻪو ﺑﻪ‪‬ﻨﯿﺎﻧﻪی‬
‫ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ داﺑﯿﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ داوﺧﻮازﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﺳﻪﻓﻪری ﺋﺎﯾﻪﺗﻮ‪‬ﺋﯿﺸﺮاﻗﯽ و‬
‫ﭼﻪﻧﺪﮐﻪس ﻟﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا دران‪ ،‬ﺑﻮوﻧﻪ هﯚی داﺑ‪‬اﻧﯽ ﺳ‪ ‬ﮐﻪس‬
‫ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری هﻪ‪‬ﺒﮋ‪‬ﺮدراوی ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ هﯿﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻤﺎل‬
‫ﺳﻪرﺑﻪ ﺑﺎﻧﺪ‪ .‬هﺎﺗﻨﯽ ﺋﻪو ه‪‬ﺰاﻧﻪ ﺑﯚﻧﺎو رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺷﯚڕش و داﮐﯚﮐﯽ ﮐﺮدﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰب)ﭘ‪‬ﺮهوی ﮐﯚﻧﮕﺮه ﭼﻮار( ﻟﻪ ﺗﻮ‪‬ﯽ ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﭼ‪‬وﭘ‪ ‬ﮐﻪ ﻟﻪ ﺑﻪهﺎری ‪١٣٦٠‬دا‪،‬‬
‫داﯾﺎﻧﻪدهر‪ ،‬زهرﺑﻪﯾﻪﮐﯽ ﺗﻮوﻧﺪ ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﻪرﮔﻪوهڕ‪،‬ﻣﻪرﮔﻪوهڕ‪،‬ﺳﯚﻣﺎﯾﺒﺮادۆﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺋﻪﻧﺰهل‪ ،‬ﺷﭙﯿﺮان و ﺷﻨﯚﯾﻪ وهدژی ﺷﯚڕش ﮐﻪوت‪ . "...‬ﭘﺎﺷﺎن زۆر ﺑﻪ راﺷﮑﺎوی‬
‫ڕادهﮔﻪﯾﻪﻧﺪرێ ﮐﻪ‪ ":‬هﺎوﮐﺎری ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺷﯚڕش ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪدا ﺋﻪزﻣﻮوﻧ‪‬ﮑﯽ ﺑﺎش‬
‫ﺑﻮو ﮐﻪ ﺋﻪﮔﻪر در‪‬ﮋهی ﭘ‪ ‬دراﺑﺎ ده‪‬ﺘﻮاﻧﯽ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﺑﻪ ﮐﻪ‪‬ﮑﯽ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺷﯚڕﺷﺪا‬
‫ﻟ‪ ‬وهرﮔﯿﺮاﺑﺎ"‪ .‬ﺑﻪ داﺧﻪوه رواﻧﮕﻪی ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ رووﻧﺎﮐﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺋﻪو ﺳﻪردهﻣﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪﻣﺎن ﺑﻪو ﺷ‪‬ﻮهﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪو ﺑﺎرهوه ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ زۆر ﺷﺘﯿﺘﺮ ﻟﻪو راﭘﯚرﺗﻪدا‬
‫ﮐﺮاوه ﮐﻪ ﻧﯿﺸﺎن دهدا ﮐﻪ ﺋﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪ و ﯾﻪک ﻟﻪوان ﻧﻮوﺳﻪری ﺋﻪو د‪‬اﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ د‪‬ﺒﻪﺳﺘﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺗ‪‬ﺌﯚرﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﺳﻪراﺳﻪری‪ ،‬ﭼﯚن ﺗﻮوﺷﯽ ﺧﯚﺷﺒﺎوهری ﺑﻮون‪.‬‬

‫‪٤٨‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫دوای داﮔﯿﺮﮐﺮدن و دهﺳﺖ ﺑﻪﺳﻪرداﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪ‪ ،‬دهو‪‬ﻪت ﻧﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ واده و‬

‫ﺑﻪ‪‬ﻨﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘﺎﺷﮕﻪز ﺑﯚوه‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺑﻪ ﺗﻮوﻧﺪی ﮐﻪوﺗﻪ ﮔ‪‬ﺮهﺷ‪‬ﻮ‪‬ﻨﯽ و ﺋﺎﮔﺮی دژاﯾﻪﺗﯽ ﻧ‪‬ﻮان‬
‫ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷﺘﺮﮐﺮد و ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺧﯚی ﮐﻪ‪‬ﮑﯽ ﻟ‪‬ﻮهرﮔﺮت‪ .‬ﺳﻪﻧﻨﺎر ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓ‪‬وﻓ‪‬ﯽ‬
‫دهو‪‬ﻪﺗﯽ زاﻧﯽ‪ ،‬زۆر هﻪﻟﭙﻪرﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪاوه و رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﮐﺮده ﭘﺮدهﺑﺎزی ﭘﻪڕﯾﻨﻪوهی‬
‫دووﺑﺎرهی ﺑﯚﻧﺎو ﺣﯿﺰب‪.‬‬
‫ﭘﺎش ﺋﻪو رووداواﻧﻪ ﭘ‪‬ﺮهوان ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ وهک ﭘ‪‬ﺸﻮو ﻟﻪ ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪدا ﺑﻤ‪‬ﻨﻨﻪوه‪ ،‬ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺳﻮوﮐﻪ‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪ‪‬ﮏ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟﻪ راژان راﮔﯿﺮاﺑﻮو ‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﭘﺎﯾﯿﺰی ‪١٣٦١‬ی هﻪﺗﺎوی)‪ (١٩٨٢‬ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﻣﺎ‪‬ﯽ داﯾﮑﯽ‬
‫د‪.‬رهﺣﯿﻤﯽ ﺳﻪﯾﻔﯽ ﻗﺎزی ﻟﻪ ﺗﺎران ﮐﯚﺑﯚوه‪ .‬ﻟﻪداﻧﯿﺸﺘﻨﻪﮐﻪدا‪ ،‬دوای ﺑﺎس و ﻟ‪‬ﺪوان ﻟﻪ‬
‫ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺖ زاﻧﺮا ﮐﯚﻧﻔﺮاﻧﺴ‪‬ﮏ ﭘ‪‬ﮏ ﺑﮫ‪‬ﻨﺮێ‪ .‬هﻪرﻟﻪو ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهدا‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻨﻮوﺳ‪‬ﮑﯽ ﻧﯿﺰﯾﮏ ﺳﻪد ﻻﭘﻪڕهﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﺎوی"ﺑﻪ‪‬ﮕﻪﻧﺎﻣﻪ ﭘﻪﺳﻨﺪﮐﺮاوهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان)ﭘ‪‬ﺮهوی ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار( ﮐﻪ ﺑﻪ راو‪‬ﮋﮐﺎری و هﺎوﺑﯿﺮی‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺋﺎﻣﺎدهﮐﺮاﺑﻮو ﺧﺮاﯾﻪ ﺑﻪردهﺳﺘﯽ ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮوان‪ .‬راﭘﯚرﺗﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ‬
‫ﮐﯚﻧﻔﺮاﻧﺲ ﭼﻮارﺑﻪﺷﯽ ﻟﻪﺧﯚدهﮔﺮت‪ -١،‬ﭼﺎوﭘ‪‬ﺪاﺧﺸﺎﻧﺪﻧ‪‬ﮏ ﺑﻪ ﺳﻪر وهزﻋﯽ دﻧﯿﺎ ‪-٢‬‬
‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﻧﻪوهی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ‪ -٣‬ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮاری ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات و رووداوهﮐﺎﻧﯽ ﭘﺎش‬
‫ﺋﻪو ‪ -٤‬ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و ﺋﻪرﮐﻪﮐﺎﻧﯽ داهﺎﺗﻮو وﺑ‪‬ﯾﺎرﻧﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﯚﻧﻔﺮاﻧﺲ‪.‬‬
‫ﻧﺎوهرۆﮐﯽ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوهﮐﻪ‪ ،‬ﺑﻪرﮔﺮی و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم و ﺑﻪرهی دژی‬
‫ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم و ه‪‬ﯽ دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﺑﻮو‪ .‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪوه ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺑﺎرودۆﺧﯽ‬
‫زاڵ ﺑﻪﺳﻪر ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‪ ،‬درووﺷﻤﯽ ﺋﻪﺳﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰب‪ ،‬واﺗﻪ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ ﺑﯚ ﺋ‪‬ﺮان و ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری‬
‫ﺑﯚ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﻪﺳﻪرداهﺎﺗﺒﻮو‪ .‬ﻟﻪ ﻻﭘﻪڕهی ‪٧٠‬ی ﺑﻪ‪‬ﮕﻪﻧﺎﻣﻪﮐﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑﻪو ﺷ‪‬ﻮه‬
‫ﺑﺎﺳﯽ درووﺷﻤﯽ ﺳﻪرهﮐﯽ ﺣﯿﺰب دهﮐﺎ‪":‬ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ و دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ‬
‫ﺋ‪‬ﺮان و داﺑﯿﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺋﯿﺪاری و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی‬
‫ﺋ‪‬ﺮاﻧ‪‬ﮑﯽ ﺋﺎزاد و ﺋﺎوهدان و ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚدا‪ " ...‬ﺑﯚﯾﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان‬
‫)ﭘ‪‬ﺮهوی ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار( ﺧﻪﺑﺎت ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو وهدهﺳﺘﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد‬
‫ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا ﺑﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺳﻪراﺳﻪری ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺋ‪‬ﺮان دژی ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﭘ‪‬ﮕﻪ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ و هﻪﻣﻪ‬
‫ﻻﯾﻪﻧﻪی ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬دهﺑﻪﺳﺘ‪‬ﺘﻪوه و ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﮐﺮدهوهی ﺧﯚی ﻟﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ‬
‫ﻣﻪﺷﺮووﻋﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ ﭘ‪‬ﺪاوﯾﺴﺘﯽ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺧﻪﺑﺎﺗﻪ ﺳﻪراﺳﻪرﯾﻪ‬

‫‪٤٩‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ڕ‪‬ﮏ دهﺧﺎ"‪ .‬ﺗ‪‬ﮑ‪‬ای ﺑﻪﺷﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوه‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻨﯿﺶ ﯾﻪﮐ‪‬ﮏ ﻟﻪوان ﺑﻮوم‪ .‬ﺑﻪ‪‬ﮕﻪﻧﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯿﺎن‬
‫ﭘﻪﺳﻨﺪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫واﺗﻪ ﺧﯚ ﻣﺎﻧﺪووﮐﺮدن و ﺧﯚﺑﻪﮐﻮﺷﺘﺪان و ﮐﺎت ﺑﻪ ﻓﯿ‪‬ۆﺑﺮدن و ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻪ‬
‫ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد و ﺑﻪﺳﺘﻨﻪوهﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻨﻪﺑ‪‬ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﻪواری ﻟﻖ و ﭘﯚ و ڕاﯾﻪ‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ دام‬
‫و دهزﮔﺎی دﻧﯿﺎی ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداری ﻟﻪ هﻪﻣﻮو ﮐﻪﻟ‪‬ﻦ و ﻗﻮژﺑﻨﯽ ﺋﻪو و‪‬ﺗﻪ ﭘﺎن و ﺑﻪرﯾﻨﻪی ﮐﻪ‬
‫دهﯾﺎن ﺳﺎ‪‬ﻪ ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم ﺗﻪڕاﺗ‪‬ﻨﯽ ﺗ‪‬ﺪا دهﮐﺎ!‪.‬‬
‫ﺑﻪ داﺧﻪوه ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش دوای ﺗ‪‬ﭙﻪڕﺑﻮوﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵ‪ ،‬ﺋﻪو ڕواﻧﮕﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ‬
‫ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎی ﮐﻮرد دا ﻣﺎوه ﮐﻪ ﻣﺴﯚﮔﻪرﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد دهﺑﻪﺳﺘ‪‬ﺘﻪوه ﺑﻪ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ‬
‫ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم و وزه و ﺗﻮاﻧﺎی ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهﮐﻪ دهﮐﺎﺗﻪ ﺳﻮوﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی‬
‫ﺳﻪراﺳﻪری و ﺑﻪ ﻓﯿ‪‬ۆی دهﺑﺎ‪.‬‬
‫دوای ﺧﯚﯾﻨﺪﻧﻪوهی راﭘﯚرت و ﺑﻪ‪‬ﮕﻪﻧﺎﻣﻪﮐﺎن‪ ،‬ﺑﺎﺳﯽ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺎن ﺑﻪ ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ هﺎﺗﻪ ﮔﯚڕێ‪ .‬ﺑﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ و ﻧﯿﻮهﻧﻪه‪‬ﻨﯽ ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ‪ ،‬واداﻧﺮا‬
‫ﻟﻪ هﻪر ﺷﻮ‪‬ﻨ‪‬ﮏ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼت هﻪﯾﻪ‪ ،‬ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺷﺎر ﯾﺎن د‪‬ﮫﺎت ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ‬
‫ﺷﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﮐﻪﺳﺎﻧ‪‬ﮏ ﺑﺎﻧﮕﮫ‪‬ﺸﺘﻦ ﺑﮑﻪن وﻟ‪‬ﯿﺎن روون ﮐﻪﻧﻪوه ﮐﻪ ﻟﻪو وهزﻋﻪدا ﺑﻪ‬
‫ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯿﺘﺮ ﻧﺎﮐﺮێ ﮐﯚﻧﻔﺮاﻧﺲ ﺑﮕﯿﺮێ‪ .‬ﺑﻪ هﻪرﺣﺎڵ ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﺋﻪوهﺑﻮو روﺧﺴﺎر‪‬ﮑﯽ ﺑﻪ‬
‫ڕوا‪‬ﻪت دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﺎﻧﻪ ﺑﺪرێ ﺑﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺶ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ داﻧﺎﺑﻮو ﺗﺎ‬
‫ﺑﮑﺮ‪‬ﺘﻪ هﻪو‪‬ﻨﯽ ﮐﺎر و ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎﻧﯽ داهﺎﺗﻮوﯾﺎن‪.‬‬
‫دوای ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ هﺎﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﺷﺎﻧﯚﯾﻪ‪ ،‬ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﭼﺎﻻﮐﺘﺮ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺸﻮو وهﺟﻤﻮﺟﯚڵ‬
‫ﮐﻪوﺗﻦ‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهش ﺑﻪ د‪‬ﻨﯿﺎﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮهوه ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻣﺎ‪‬ﯽ و ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ ﭘ‪‬ﺪهدان‪.‬‬
‫هﻪروههﺎ ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎن)زۆرﺑﻪ( ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﯽ ﻣﺎ‪‬ﯽ ﭼﺎرهﺳﻪر دهﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻟﻪﻣﻪو ﺑﻪدوا ﮐﺎروﺑﺎری ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯿﺶ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﮐﻪوﺗﻪ ژ‪‬ﺮ ر‪‬ﻨﻮ‪‬ﻨﯽ و ﭼﺎوهد‪‬ﺮی ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده‪ .‬ﻧﺎﻣﯿﻠﮑﻪی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽ ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯽ ﭘ‪‬ﺮهو دههﺎﺗﻪ ﻧﺎو‬
‫ﮐﯚﻣﯿﺘﻪ و ﺷﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯿﯿﻪوه‪ .‬هﻪر ﻟﻪو ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪدا‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺑﺮدﻧﻪﺳﻪری رادهی‬
‫زاﻧﯿﺎری ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺗ‪‬ﺌﯚرﯾﺴ‪‬ﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه ﭼﻪﻧﺪ‬
‫دهوره دهرﺳﯽ ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪ ‪ ،‬ﻣ‪‬ﮋوو‪ ،‬ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﻪت ﻟﻪ ﺗﺎران داﻧﺮا‪ .‬رۆژﻧﺎﻣﻪی‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن)ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهندی ﭘ‪‬ﺮهو( ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺑﻪهﺎری ‪١٣٦٠‬ی هﻪﺗﺎوی ﻟﻪ‬
‫ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ ﺗﺎران ﭼﯚوه ژ‪‬ﺮ ﭼﺎپ‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﺎری ﻧﺎوهرۆک و ﺳﻪﻓﺤﻪﺑﻪﻧﺪﯾﯿﻪوه‬
‫ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﻪﺳﻪرداهﺎت‪.‬‬

‫‪٥٠‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺑﻪﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎم ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎن‬

‫ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﺳ‪ ‬ﻗﯚ‪‬ﯽ ﻟﻪ رادهی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی و ﺷﺎرهﮐﺎﻧﺪا ﭘ‪‬ﮏ دهه‪‬ﻨﺮا‪ .‬ﻟﻪو‬
‫ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪواﻧﻪدا‪ ،‬و‪‬ای هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﺗﺎزه‪ ،‬هﻪوا‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ ڕۆژ و ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ‬
‫هﺎوﮐﺎری هﺎوﺑﺎش ﺑﯚ ﭘﻮوﭼﻪ‪‬ﮑﺮدﻧﻪوهی ﭘﯿﻼﻧﻪﮐﺎﻧﯽ دژی ﺷﯚڕش ﻟﻪ دهرهوه و ﻧﺎوهوهی‬
‫دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪا‪ ،‬دههﺎﺗﻪ ﺋﺎراوه‪ .‬ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺪا ﻟﻪو داﻧﯿﺸﺘﻨﺎﻧﻪدا‪ ،‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪ دووﭘﺎﺗﮑﺮدﻧﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ‬
‫داڕ‪‬ﮋراوی ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﮐﺎر‪‬ﮑﯽ داه‪‬ﻨﻪراﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪدهﮐﺮا‪.‬‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ ﻟ‪‬ﮑﺪاﻧﻪوهﮐﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺳﺘﺮاﺗ‪‬ﮋی ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﭼﻪﻧﺪ ﺧﺎ‪‬ﯽ‬
‫ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﯽ داﻣﻪزراﻧﺪﺑﻮو ﮐﻪ ﺧﺎﻟﯽ هﻪره ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑ‪ ‬ﻣﻪرج ﻟﻪ ﺧﻪﺗﯽ دژی‬
‫ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﺑﻮو‪ .‬ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ رهﺧﻨﻪ و ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮه‬
‫ﺑﻪر‪ .‬ﺑﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﻪ هﻪر ﺑﯚﭼﻮوﻧ‪‬ﮏ ﻟﻪو ﺑﺎزﻧﻪﯾﻪ ﺗﺮازاﺑﺎ ﺑﻪ دژی ﺷﯚڕﺷﯽ دهﻗﻪﺑ‪‬ﻧﺪ‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﯚ ﺋﻪوهی رادهی وهﻓﺎداری ﺧﯚی ﺑﻪ ﺋﯿﻤﺎم و ﺧﻪﺗﻪﮐﻪی ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪا‪ ،‬هﺎوﮐﺎری ه‪‬ﺰه‬
‫ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﻪرهﮐﺎﻧﯽ دهﮐﺮد‪ .‬ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺶ ه‪‬ﺰی داﺑﻪز‪‬ﻨﻪری ﺳﯿﺎﺳﻪت‬
‫ور‪‬ﺒﺎزی ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮون‪ .‬هﯚی ﺋﻪوهی ﺑﻪ ﺋﺎﺷﮑﺮا ﭘﺎﺷﮕﺮی ر‪‬ﮑﺨﺮاوی‬
‫ﺋﻪﯾﺎﻟﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ دوای ﺧﯚدا راﮐ‪‬ﺶ ﻧﻪدهﮐﺮد ﻧﻪک ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهﺑﻮو‬
‫ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﭙﺎر‪‬ﺰن‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺋﯚﮔﺮی ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﮐﻪ رﯾﺸﻪی ﻟﻪ‬
‫راﺑﺮدووی ﮐﯚﻧﯽ ﮐﻮرددا ﺑﻮو‪ ،‬ﭘ‪‬ﯿﺎن واﺑﻮو ﺑﻪو ﺷ‪‬ﻮه ﻟﻪ ﻻﯾﻪک دهﺗﻮاﻧﻦ ﺧﻪ‪‬ﮑ‪‬ﮑﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ‬
‫دهوری ﺧﯚﯾﺎن ﮐﯚﮐﻪﻧﻪوه و ﻟﻪﻻﯾﻪﮐﯿﺘﺮ ﻟﻪﮔﻪڵ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ رژ‪‬ﻢ)ﺋﻪﮔﻪرﻣﻪوداﯾﺎن ﭘ‪‬ﺪراﺑﺎ(‬
‫وهک ﻧﻮ‪‬ﻨﻪری ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪی ﺧﻪ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺳﻪر ﮐ‪‬ﺸﻪی ﮐﻮرد وﺗﻮو‪‬ﮋﯾﺎن ﮐﺮدﺑﺎ‪.‬‬
‫ﻟﻪو ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا وﻟﻪ ﮔﺮﻣﻪی ﺷﻪڕی ﻋ‪‬ﺮاق وﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‪ ،‬ﺑﺎزاری ﺷﻪڕوﮐ‪‬ﺸﻪی ﻧ‪‬ﻮان‬
‫ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ ﻻﯾﻨﮕﺮی ﺷﯚڕش‪ ،‬ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم ودژﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﮔﻪرم ﺑﻮو‪ .‬ﮐﻮردی ﻟ‪‬ﻘﻪوﻣﺎوی‬
‫ﺧﯚﻣﺎن ﻟﻪ هﻪردووﻻوه ﮐ‪‬ﺸﻪی ﺧﯚی ﻟﻪﺑﯿﺮ ﮐﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻻﯾﻨﮕﺮاﻧﯽ ر‪‬ﮑﺨﺮاوه‬
‫ﺳﻪراﺳﻪرﯾﯿﻪﮐﺎن و ﻧﺎوﭼﻪﯾﯿﻪﮐﺎن هﻪرﮐﺎم ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ و ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ‬
‫ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﮐﻪﯾﺪا ﮐﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐﺘﺮ‪ .‬ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ و ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮات ﺳﻪڕهڕای ﺷﻪڕی‬
‫ﺑﺮاﮐﻮژی ﻧ‪‬ﻮ ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬ﻟﻪﺳﻪر دهﺳﻪ‪‬ت‪ ،‬ﻟﻪوهش ﻏﺎﻓ‪ ‬ﻧﻪﺑﻮون ﮐﻪ هﻪرﺗﺎوﻧﺎﺗﺎو‪‬ﮏ ﺑﯚﺳﻪی‬
‫ﺗ‪‬ﺮۆر و ﺗﯚﻗﺎﻧﺪن ﺑﯚ ﺗﻮودهﯾﯽ و ﻓﯿﺪای و ﭘ‪‬ﺮهو و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت هﻪرﮐﻪس ﯾﺎ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗ‪‬ﮑﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ‬
‫و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﻟﻪ دهرهوهی ﺑﺎزﻧﻪی ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺋﻪواﻧﺪا هﻪﻧﮕﺎو‪‬ﮑﯽ هﻪرﭼﻪﻧﺪ‬
‫ﺑﭽﻮوﮐﯿﺸﯽ ﺑﯚ ه‪‬ﺪی ﮐﺮدﻧﻪوهی ﺑﺎرودۆﺧﻪﮐﻪ هﻪ‪‬ﻨﺎﺑﺎوه‪ ،‬داﻧ‪‬ﻨﻪوه‪ .‬ﻣﺴﺘﻪﻓﺎی ﺷﺎرو‪‬ﺮاﻧﯽ‬
‫ﮐﻪم ﺋﻪﻧﺪام ﮐﻮڕه ﻣﺠ‪‬ﻮر‪‬ﮑﯽ هﻪژار و ﻟ‪‬ﻘﻪوﻣﺎوی ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﻗﻮﺑ‪‬ﻪی ﻣﻪهﺎﺑﺎد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺎواﻧﯽ‬
‫ﻻﯾﻨﮕﺮی ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و هﻪروههﺎ ﺧﺎﻟﯿﺪی ﺑﻪدرﻧﯿﺎ ﮐﻪ ﻟﻪ ﺧ‪‬ﺰاﻧ‪‬ﮑﯽ ﻣﺎم ﻧﺎوهﻧﺪی و ﺗﺎ‬

‫‪٥١‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫رادهﯾﻪک ﻧﺎوﺑﻪدهرهوهی ﺷﺎر ﺑﻮو ﺑﻪ ﺗﺎواﻧﯽ ﻻﯾﻨﮕﺮی ﻟﻪ ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎن‪ ،‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪوه دهﮔﯿﺮ‪‬ﻦ و ﻟﻪ ر‪‬ﮕﺎی ﺑﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻨﮑﻪی ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ‪ ،‬ﮔﯚﯾﺎ ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ وهدهﻧﮓ دێ و‬
‫ﻗﺴﻪﯾﺎن ﻟ‪ ‬ﭘﻪﯾﺪا دهﺑ‪ ،‬ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﺳ‪ ‬و دووی ﻟ‪‬ﻨﺎﮐﻪن و ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ وهﺑﻪر ﮔﻮوﻟﻠﻪی‬
‫دهدهن و دهﯾﮑﻮژن‪ .‬ﺧﺎﻟﯿﺪﯾﺶ ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪک ﺋﺎزاد دهﮐﻪن‪ .‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﻧﻪزاﻧﺮا ﻧﺎوﺑﺮاو ﺑﻪ چ‬
‫ﺗﺎواﻧ‪‬ﮏ و ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی ﻟ‪‬ﮑﯚﻟﯿﻨﻪوهی ﻟﻪﺳﻪر ﺑﮑﺮێ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﯚڕاﯾﯽ ﺧﻮ‪‬ﻨﯽ ڕژا‪ .‬هﻪر ﻟﻪو ﮐﺎﺗﺎﻧﻪدا‪،‬‬
‫ه‪‬ﺮش دهﮐﻪﻧﻪ ﺳﻪر ﻣﺎ‪‬ﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﺋﻪﻧﺪاﻣ‪‬ﮑﯽ ﭘ‪‬ﺮهو و دهﯾﺎﻧﺒﻪﻧﻪ دهرهوهی ﺷﺎر و وهﺑﻪر‬
‫ﮔﻮوﻟﻠﻪﯾﺎن دهدهن و رادهﮐﻪن‪.‬‬
‫ﻣﻪﻻ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺷﺎرﯾﮑﻪﻧﺪی ﯾﻪﮐ‪‬ﮏ ﻟﻪو ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﻪ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهراﻧﻪ ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪﻧﺎو‬
‫ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﻣﻪهﺎﺑﺎد و دهورووﺑﻪری ﺑﻪ ﭘﯿﺎوﭼﺎﮐﯽ ﻧﺎﺳﺮاﺑﻮو و ﻗﺴﻪی ﻟﻪ ﻻی ﺧﻪ‪‬ﮏ دهرۆی‪.‬‬
‫ﭼﻪﻧﺪﮐﻪس ﻟﻪ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ رژﯾﻢ‪ ،‬ﯾﻪک ﻟﻪوان ﺟﻪﻻﺋﯿﭙﻮر ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪاری ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ ﻣﻪهﺎﺑﺎد‬
‫ﺟﺎروﺑﺎر هﺎﺗﻮوﭼﯚﯾﺎن دهﮐﺮد ﺗﺎ ﻟﻪ ر‪‬ﮕﺎی ﻧﺎوﺑﺮاوهوه هﻪم ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪی ﺧﻪ‪‬ﮏ ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑ‪‬ﻨﻦ و‬
‫هﻪﻣﯿﺶ ﺟ‪ ‬ﭘ‪‬ﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮﮐﻪن‪ .‬ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺶ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﻪ‬
‫ڕ‪‬ﮕﺎی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻣﻪﻻ ﮐﻪرﯾﻤﻪوه و ﺑﻪ ﻧﺎوی ﺋﻪوهوه‪ ،‬داﺧﻮازﯾﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﮔﻮ‪‬ﯽ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫رژﯾﻢ ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی دووﮐﻪس ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن)ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻋﻪزﯾﺰی و ﺣﻮﺳ‪‬ﻨﯽ ﺑﻪﺧﺸﯽ(‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻧﺎوﺑﺮاوهوه ﮔﺮت و ﻟﻪ داﻧ‪‬ﺸﺘﻨ‪‬ﮑﺪا ﻟﻪ ﻣﺎ‪‬ﯽ ﺧﯚی‪ ،‬و‪‬ای ﺑﺎﺳﯽ وهزﻋﯽ‬
‫ﭘ‪‬ﺮهوان و ﮔﻮﺷﺎری رژ‪‬ﻢ ﻟﻪ ﺳﻪرﯾﺎن‪ ،‬دهﻗﯽ داﺧﻮازﯾﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﺮاوه ﭘ‪‬ﺸﮑﻪش ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑﻪ‪‬ﻨﯿﺪا ﻟﻪ د‪‬ﺪار ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ دهو‪‬ﻪت ﺋﻪو داواﯾﺎﻧﻪ ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪری ﮐ‪‬ﺸﻪی‬
‫ﮐﻮرد ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮان ﺑ‪‬ﻨ‪‬ﺘﻪ ﮔﯚڕێ‪ .‬ﺑﻪ داﺧﻪوه ﭘ‪‬ﺶ ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﺗﻪک رژﯾﻢ ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣ‪‬ﮏ ﺑﮕﺎ‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪرهﺗﺎی ﻧﻪورۆزی ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪ ١٣٦١‬هﻪﺗﺎوی)‪ (٢٢.٣.١٩٨٢‬دوای ﻧﻮ‪‬ﮋی ﻧﯿﻮهڕۆ ﻟﻪ ﺑﻪر دهرﮐﯽ‬
‫ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﻣﻪوﻟﻪوی وهﺑﻪر دهﺳﺘ‪‬ﮋی ﮔﻮﻟﻠﻪی ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪﯾﻪﮐﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ دهﮐﻪو‪‬ﺖ و ﺷﻪهﯿﺪ‬
‫دهﮐﺮێ‪ .‬ﻟﻪو ﺑﺎرودۆﺧﻪدا ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﻻﯾﻪن دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری‬
‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺸﻪوه دهﮐﻪوﻧﻪ ﺑﻪر ه‪‬ﺮش و ﭘﻪﻻﻣﺎر‪ .‬ﺳ‪ ‬ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﺣﺎ‪‬ﮑﺪا ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﮑﯽ‬
‫ﺷﻪو ﺧﻪر‪‬ﮑﯽ ﺑ‪‬وﮐﺮدﻧﻪوهی ﺗﺮاﮐﺖ و ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ درووﺷﻢ ﻟﻪ ﺳﻪر دﯾﻮار دهﺑﻦ‪ ،‬ﺗﻮوﺷﯽ‬
‫ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮏ ﭼﻪﮐﺪاری رژﯾﻢ د‪‬ﻦ وﺳﻪرهڕای ﺋﻪوهی هﺎواردهﮐﻪن ﮐﻪ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﭘ‪‬ﺮهوﯾﻦ‪،‬‬
‫دهﺳﺘ‪‬ﮋﯾﺎن ﻟ‪ ‬دهﮐﻪن و ﺑﻪ ﺗﻮوﻧﺪی ﺑﺮﯾﻨﺪارﯾﺎن دهﮐﻪن و ﻟﻪ ﺋﺎﮐﺎﻣﺪا دوو ﮐﻪﺳﯿﺎن هﻪرﮐﺎم‬
‫ﻻﻗ‪‬ﮑﯿﺎن ﻟﻪ دهﺳﺖ دهدهن‪ .‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪوه ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﮐﻪ ﻟﻪ زووه ﮔﯿﺮاﺑﻮون هﻪر ﻟﻪ‬
‫زﯾﻨﺪاﻧﺪا ڕاﯾﺎﻧﮕﺮﺗﺒﻮون‪ ،‬ﭼﻪﻧﺪﮐﻪﺳ‪‬ﮑﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻣﺎوهﯾﻪک دوای ﺗﻪواوﺑﻮوﻧﯽ ﮐﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﻪﮐﻪ‬
‫ﮔﯿﺮان‪.‬‬

‫‪٥٢‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﮐﺎک ﻧﺎﺳﺮی ﺧﯚﺷﮑﻪﻻم ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی زﺳﺘﺎﻧﯽ ‪١٣٦١‬دا ﻟﻪ‬
‫ﺷﺎری ﺑﺎﻧﻪ دهﮐﻪو‪‬ﺘﻪ ﺑﻪر دهﺳﺘﯽ ﺟﻪﻻدهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ‪ .‬ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪک ﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪ‬
‫و ﺟﻪزرهﺑﻪدان ﻟﻪ ڕ‪‬ﮑﻪوﺗﯽ ‪٤‬ی ﺑﺎﻧﻪﻣﻪڕی ‪١٣٦٢‬ی هﻪﺗﺎوی ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ دڕﻧﺪاﻧﻪ و‬
‫ﻧﺎﻣﻪرداﻧﻪ ﺗﯿﺮهﺑﺎران دهﮐﺮێ‪ .‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﺗﻪرﻣﯽ ﻧﺎﺳﺮ ﺗﻪﺳﻠﯿﻤﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎ‪‬ﻪی دهﮐﻪﻧﻪوه‪ ،‬ﻟﻪ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻪواوﭘﺎﺗﯚ‪‬ﻪﮐﻪﯾﺪا دوو ﻧﻮوﺳﺨﻪ وهﺳﯿﻪﺗﻨﺎﻣﻪ دهﺑﯿﻨﻨﻪوه‪ .‬ﯾﻪﮐﯿﺎن ﺑﯚ هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ و‬
‫ﺋﻪوﯾﺘﺮﯾﺎن ﺑﯚ داﯾﮏ وﺑﺎب و دهزﮔﯿﺮاﻧﻪﮐﻪی‪ .‬ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪ هﻪدووﮐﯿﺎﻧﺪا زۆر ﺋﺎزاﯾﺎﻧﻪ و ﺑﻮ‪‬ﺮاﻧﻪ‬
‫و ﺑﻪ ڕاﺷﮑﺎوی ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ ﺑﯿﺮووﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ ر‪‬ﺒﺎزی ﺣﯿﺰب دهﮐﺎ و ﺑﻪ ﮔﮋ‬
‫ﺟﻪﻻدهﮐﺎﻧﺪا د‪‬ﺘﻪوه و ده‪ ":‬دهزاﻧﻢ ﮐﻪ ﺑﻪدهﺳﺘﯽ دژی ﺷﯚڕش و ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ ﻧﺎو‬
‫دهﺳﻪ‪‬ت دهﮐﻮژر‪‬ﻢ‪ ...‬ﻟﻪو ﮐﺎﺗﻪدا ﯾﺎدی ﺋﺎزاﯾﻪﺗﯽ ﻣﺎﻣﻪ ﻏﻪﻧﯽ ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎدا و ﭼﯚک‬
‫داﻧﻪداﻧﯽ رهﺣﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﻣﻦ ﺑﻪ ه‪‬ﺰﺗﺮ دهﮐﺎ ﺗﺎ ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر دوژﻣﻨﺪا راوهﺳﺘﺎو ﺑﻢ و‪."..‬‬
‫ﺑﻪ داﺧﻪوه وهﺳﯿﻪﺗﻨﺎﻣﻪﮐﻪی ﮐﻪ ﺑﯚ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮو ﺑﻪ دهﺳﺘﻪوه ﻧﯿﯿﻪ‪ .‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺷﺎخ‬
‫ﺑﻮوﯾﻦ ﻧﻮوﺳﺨﻪی ﺋﻪﺳ‪‬ﯿﻤﺎن ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺑﻨﻪﻣﺎ‪‬ﻪﮐﻪﯾﻪوه ﭘ‪ ‬ﮔﻪﯾﺸﺖ و ﻟﻪ ﻻی ﻣﻦ ﺑﻮو‪ .‬ﭘﺎﺷﺎن‬
‫ﮐﻪ ﻣﺎﻣﻪ ودووﮐﻪﺳﻪﮐﻪﯾﺘﺮﺑﻪ ﻧﺎو ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﺑﺮاﮐﺎن! دههﺎﺗﻨﻪ دهرهوه‪،‬‬
‫داوای ﻟ‪‬ﮑﺮدم ﻟﻪ ﺗﻪک ﺧﯚی ﺑﯿﺒﺎﺗﻪ دهرهوه‪ .‬ﺑﻪ ﻗﺴﻪی ﻣﺎﻣﻪ دهﺑ‪ ‬ﺗﻪﺳﻠﯿﻤﯽ ﻋﻪ‪‬ﯽ ﺧﺎوهری‬
‫ﺳﮑﺮﺗ‪‬ﺮی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﮐﺮدﺑ‪ ،‬ﺋﻪوﯾﺶ وادﯾﺎره ﻟﻪ ﺋﺎرﺷﯿﻮی ﺣﯿﺰﺑﯿﺪا ﺑﯚ رۆژی ﻣﻪﺣﺸﻪر‬
‫راﯾﮕﺮﺗﻮوه! ﻟﻪو ﺳﺎ‪‬ﻧﻪی دواﯾﯿﺪا ﺋﻪو وهﺳﯿﻪﺗﻨﺎﻣﻪی ﮐﻪ ﺑﯚ ﺑﻨﻪﻣﺎﻟﻪﮐﻪی ﻧﻮوﺳﯿﻮه ﺑﻪ دهﺳﺘﻢ‬
‫ﮔﻪﯾﺸﺖ‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ‪ ١٣٦١‬هﻪﺗﺎ ﺑﻪهﺎری ‪ ١٣٦٢‬ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﻪ ﺗﻮوﻧﺪﺋﺎژۆﮐﺎن ﭘ‪ ‬ﺑﻪﭘ‪‬ﯽ ﭘﺘﻪوﮐﺮدﻧﯽ‬
‫دهﺳﻪ‪‬ﺗﯿﺎن ﻟﻪ ﻧﺎو دام و دهزﮔﺎﮐﺎﻧﯽ دهو‪‬ﻪﺗﺪا‪ ،‬ﮔﻮﺷﺎرﯾﺎن دهﺧﺴﺘﻪ ﺳﻪر ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و‬
‫ﻻﯾﻨﮕﺮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺳﻪراﺳﻪی ﺋ‪‬ﺮان‪ .‬ﺋﻪوان زاﻧﯿﺎر‪‬ﮑﯽ زۆرﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر ﻧﻔﻮوزی ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻟﻪ ﻧﺎو‬
‫ﺋﯚرﮔﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮﻣﻪﺗﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺋﻪرﺗﻪش و ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧﺪا ﺑﻮو‪ .‬دهﺷﯿﺎﻧﺰاﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ زﻟﮫ‪‬ﺰ‪‬ﮑﯽ وهک ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﭘﺸﺘﻪ‪ .‬هﻪرﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ دهزﮔﺎ‬
‫ﺟﺎﺳﻮﺳﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻏﻪرب ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺟﺎﺳﻮﺳﯿﮑﺮدن ﺑﯚ ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت‬
‫ﮐﻪوﺗﻨﻪ ﮔﯿﺎﻧﯽ و ﺑﻪ ﺳﻪدان ﮐﻪﺳﯿﺎن ﻟ‪ ‬ﮔﺮﺗﻦ وﺑﻪ دهﯾﺎﻧﯿﺸﺎن ﺋ‪‬ﻌﺪام ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﻣﻪﻻﮐﺎن‬
‫ﺋﻪﻣﻪﮐﺪاری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪی ﮐﻪ رۆ‪‬ﯽ هﻪره ﮔﺮﯾﻨﮕﯿﺎن ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﺮﺗﻨﯽ‬
‫دهﺳﻪ‪‬ﺗﯿﺎﻧﺪا ﮔ‪‬ا ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا‪ .‬هﺎوﮐﺎت ﻟﻪ ﮔﻪڵ ه‪‬ﺮش ﺑﯚ ﺳﻪر ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎن و‬
‫ﭘﯿ‪‬هواﻧﯿﺶ وهﺑﻪر ﺷﻪﭘﯚﻟﯽ ﻗﯿﻦ و ﺗﻮوڕهﯾﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﺎن ﮐﻪوﺗﻦ‪ .‬زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻮردی ﺗﻮودهﯾﯽ و ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ﭘ‪‬ﺮهو ﮐﻪ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهژﯾﺎن دهرﻓﻪﺗﯽ دهرﺑﺎزﺑﻮون ﻟﻪ‬
‫ﺳﻨﻮوره دهﺳﺘﮑﺮدهﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ڕهﺧﺴﺎ و ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ه‪‬ﺰه ﺑﻪرهﻪ‪‬ﺴﺘﮑﺎرهﮐﺎﻧﯽ دژ ﺑﻪ ڕژ‪‬ﻤﯽ‬

‫‪٥٣‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﺑﻪﻋﺲ وهک ﭘﺎرﺗﯽ و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻟﻪ ﮔﻪرﻣ‪‬ﻦ ﮔﯿﺮﺳﺎﻧﻪوه و ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﭼﺎوهڕواﻧﯽ‬
‫ﺑ‪ ‬ﺋﺎﮐﺎﻣﺪا ﻣﺎﻧﻪوه‪.‬‬
‫ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﺧﯚ دهرﺑﺎزﮐﺮدﻧﯽ ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺮهو و ﻓﯿﺪاﯾﯿﺸﻪوه ﻟﻪ‬
‫ﭼﻨﮕﯽ ﭘﯿﺎوﮐﻮژهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و هﻪروههﺎ ﮔﯿﺮﺳﺎﻧﻪوهﯾﺎن ﺑﯚ ﻣﺎوهی ﻧﯿﺰﯾﮏ ﺑﻪ ‪٥‬‬
‫ﺳﺎڵ ﻟﻪ ﺷﺎخ و هﻪردهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎری ﻧﺎﻟﻪﺑﺎری ژﯾﺎﻧﯿﺎن و ﻟﻪ‬
‫ﭼﺎوهڕواﻧﯽ ﻣﺎﻧﻪوهﯾﺎﻧﺪا ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻟ‪‬ﺪواﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ هﻪﯾﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﻮرﺗﯽ هﻪوڵ دهدهم ﺋﺎوڕ‪‬ﮏ‬
‫ﻟﻪو ڕووداوه‪،‬ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﺋﻪو ﺑﻪﺷﻪی ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﻪوه هﻪﯾﻪ ﺑﺪهﻣﻪوه‪.‬‬
‫ه‪‬ﺮﺷﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﯚ ﺳﻪر ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺟﯿﺎوازدا‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﭼﻮو‪ .‬ﻟﻪ ﺑﻪهﺎری ‪(١٩٨٢)١٣٦١‬دا ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی‬
‫وﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ ﮔﯿﺮان‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ه‪‬ﺸﺘﺎ ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪی ﺑﻪ ﺋﯿﻤﺎم و ﺧﻪﺗﻪﮐﻪی ﻟﻪ دهﺳﺖ‬
‫ﻧﻪداﺑﻮو و ﭘ‪‬ﯽ واﺑﻮو ﺋﻪو ه‪‬ﺮﺷﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﻼﻧﯽ دژی ﺷﯚڕﺷﯽ دزهﮐﺮدوو ﻟﻪﻧﺎو دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪا‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮه دهﭼ‪ ‬و ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﺋﺎﮔﺎی ﻟ‪ ‬ﻧﯿﯿﻪ‪ .‬ﻟﻪ ‪١٧‬ی ر‪‬ﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ‪١٣٦١‬ی هﻪﺗﺎوی ﺳﮑﺮﺗ‪‬ﺮی‬
‫ﮔﺸﺘﯽ ﺣﯿﺰب "ﮐﯿﺎﻧﻮوری"وﭼﻪﻧﺪﮐﻪس ﻟﻪ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن ﮐﻪوﺗﻨﻪﺑﻪر ه‪‬ﺮﺷﯽ رژﯾﻢ‪.‬‬
‫دوای ﺋﻪوهی "ﺳﻪرهﭼﻪرﻣﻪﮐﻪ ﺋﺎو ﺑﺮدی" ﮐﻪوﺗﻨﻪ ﭘﻪﻟﻪﻗﺎژه و ﻟ‪‬ﯿﺎن وهراﺳﺖ ﮔﻪڕا و‬
‫هﻪﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﮐﺮد و ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮏ ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚڕﯾﺎن ﻟﻪ ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎ‪.‬‬
‫ﺑﻪو ﭘ‪‬ﯿﻪ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺶ ﺧﯚﯾﺎن ﮐﯚﮐﺮدهوه‪ .‬ﺳﻪرهﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻮ‪‬ﻧﯽ ‪١٣٦٢‬‬
‫)‪ (١٩٨٣‬ه‪‬ﺮﺷﯽ ﺳﻪراﺳﻪری ﺑﯚ راودوﻧﺎن وﮔﺮﺗﻨﯽ ﺗﻮودهﯾﯿﻪﮐﺎن دهﺳﺘﯽ ﭘ‪‬ﮑﺮد‪ .‬دهزﮔﺎی‬
‫ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ هﻪﻣﻮو ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺋﺎﻣﺮاز‪‬ﮑﯽ ﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪ و‬
‫ﺟﻪزرهﺑﻪداﻧﯽ ﻟﻪش و رهوان ﺑﯚ ﺑﻪ ﭼﯚﮐﺪاداﻧﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿﻪﮐﺎن‪ ،‬ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﻪﺷ‪‬ﮑﯽ زۆر ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﻧﺎو "ﺋ‪‬ﻌﺘﺮاف" وهرﮔﺮﺗﻦ ﺑ‪‬ﻨ‪‬ﺘﻪ ﺳﻪر ﺗﻪﻟﻪﻓﯿﺰﯾﻮن ﺗﺎ ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ‬
‫و ﮐﻪراﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯿﺎن ﺗ‪‬ﮏ ﺑﺸﮑ‪‬ﻨ‪ ‬و ﺑﻪ ﭼﯚﮐ‪‬ﺎﻧﺪاﺑ‪‬ﻨ‪ .‬ﻟﻪ ‪١١‬ی ﮔﯚ‪‬ن دوﮐﺘﻮر 'ﮐﯿﺎﻧﻮر"ی‬
‫ﺳﮑﺮﺗ‪‬ﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯿﺎن ه‪‬ﻨﺎ ﺳﻪر ﺗﻪﻟﻪﻓﯿﺰﯾﻮن و ﺋﻪوهی ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺧﻪﯾﺎﻧﻪﺗﮑﺮدﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪﻣﻪڕ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی و ﺑﻪﺳﺘﺮاوهﯾﯽ ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت و‬
‫ﺳﯿﺨﻮڕی ﮐﺮدن ﺑﯚ ﺋﻪو و‪‬ﺗﻪ و هﻪروههﺎ هﻪ‪‬ﻪو ﭼﻪوﺗﯽ ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮون و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰب‪،‬ﻟ‪‬ﯿﺎن داواﮐﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻪ‪‬ﮏ و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﮐﺆﻣﺎری‬
‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺧﯚﯾﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻪﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎم و ﺑ‪ ‬ﺧﻪﺗﻪوه ﻟﻪ ﮔﻪﻟﻪﮐﯚﻣﻪﮐ‪‬ﮑﯽ هﻪﻣﻪ ﻻﯾﻪﻧﻪ‬
‫و ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﭘﺘﻪوﮐﺮدﻧﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ رهﺷﯿﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑﻪو ﭘﻪڕی ﺑ‪ ‬ﺋﻪﺧﻼﻗﯽ دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﮔﺮﺗﻦ و‬
‫ﮐﻮﺷﺖ و ﺑ‪‬ی ﮐﻪﺳﺎﻧ‪‬ﮏ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﺎ دو‪‬ﻨﯽ ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ زۆرﯾﺎن ﺑﻪ ﭘﻪرهﭘ‪‬ﺪان و ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﻪﮐﻪﯾﺎن ﮐﺮدﺑﻮو‪ .‬هﺎوﮐﺎت ﻟﻪ ﮔﻪڵ ه‪‬ﺮﺷﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ‪ ،‬ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ‬

‫‪٥٤‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﺗﻮ‪‬ﯽ ﺋﺎﮔﺎدار‪‬ﮑﺪا ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﭘﻪﻧﺎداﻧﯽ ﺗﻮودهﯾﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪ‬

‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬واﺗﻪ ﻟﻪو ﺷﻮ‪‬ﻨﺎﻧﻪی ﺑﻨﮑﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﻟ‪‬ﯿﻪ‪ ،‬ڕاﮔﻪﯾﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫هﻪرﭼﻪﻧﺪ ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﺪا ﺧﯚﯾﺎن‬
‫رزﮔﺎرﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪو راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻪ ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺪا ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی هﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎﯾﻪﺗﯽ ﮐﺮدن و‬
‫وهﻻﻧﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺗﯚ‪‬ﻪ ﺋﻪﺳﺘﺎﻧﺪﻧﻪوه ﻟﻪو هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﻪ دژوارهدا ﺑﻮو ﮐﻪ داو‪‬ﻨﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و‬
‫ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮو‪.‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﺑﻪ هﯚی ﻧﯿﺰﯾﮑﺎﯾﻪﺗﯽ و دۆﺳﺘﺎﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﮔﻪل ﭘﺎرﺗﯽ و هﻪروههﺎ‬
‫ﺷﺎرهزاﯾﯿﺎن ﺑﻪﺳﻪر ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪدا‪ ،‬هﺎوﮐﺎت ﻟﻪ ﮔﻪڵ ه‪‬ﺮﺷﯽ ڕژﯾﻢ ﺗﻮاﻧﯿﺎن ﺑﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی ﮔﻮﻧﺪی‬
‫"راژان" دا و ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟﻪ ﯾﻪﮐﻪم وهﺟﺒﻪدا ‪٢٥‬ﮐﻪس ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری و‬
‫ﮐﺎدر دهرﺑﺎزی ﺋﻪودﯾﻮی ﮔﻪرﻣ‪‬ﻦ ﺑﻦ‪ .‬هﻪر ﻟﻪ راژاﻧﻪوه راﺳﭙﺎردهﻣﺎن ﻧﺎرده ﺗﻪور‪‬ﺰو ﮐﺎک‬
‫ﻏﻪﻧﯽ و ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﻤﺎن ه‪‬ﻨﺎ راژان‪ .‬ﻟﻪ ﺗﻪور‪‬ﺰ داوا ﻟﻪ ﮐﺎک ﻋﻪﻟﯽ ﮔﻪﻻو‪‬ﮋ و ﭼﻪﻧﺪ‬
‫ﮐﻪﺳﯿﺘﺮ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﮐﺮاﺑﻮو ﺑﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی ﺋ‪‬ﻤﻪدا دهرﺑﺎز ﺑﻦ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪداﺧﻪوه‬
‫ﮔﻮ‪‬ﯿﺎن ﻧﻪداﺑﻮوﯾﻪ و ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر وهﭼﻨﮓ رژﯾﻢ ﮐﻪوﺗﺒﻮون و ﺳﻪرﯾﺎن ﺗ‪‬ﺪاﭼﻮو‪.‬‬
‫رۆژی ‪١٩‬ی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻮ‪‬ﻧﯽ ‪ (١٩٨٣)١٣٦٢‬ﺑﻪرهو "ﻟﯚﻻن" وهڕێ ﮐﻪوﺗﯿﻦ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی‬
‫ﭘﺎرﺗﯽ دا ﻧﻪﺑﻮو ﺋﻪو ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺳﻨﻮوری دهﺳﺘﮑﺮد راﮔﺮێ‪ .‬ﺑ‪‬ﯾﺎردرا ﺑﻪرهو ﺑﺎدﯾﻨﺎن‬
‫دوور ﺧﺮ‪‬ﻨﻪوه‪ .‬ﮐﺎک ﻏﻪﻧﯽ و ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ و ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻋﻪزﯾﺰی و ﺋﻪﻧﺪاﻣ‪‬ﮑﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده ﻣﺎﻧﻪوه‪ .‬ﻗﻪراردرا ﺋﻪو ﺑﺮادهراﻧﻪ هﻪوڵ ﺑﺪهن ﺋﻪواﻧﻪی ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺪاﯾﻪ‬
‫دهرﻓﻪﺗﯽ دهرﺑﺎز ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻣﺴﯚﮔﻪر ﺑﮑﻪن‪ .‬ﺋ‪‬ﻤﻪ)ﻧﺰﯾﮏ ‪ ٢٦‬ﮐﻪس(ﻟﻪ ﺗﻪک ﭼﻪﻧﺪ‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪی ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻪرهو ﺑﺎدﯾﻨﺎن وهڕێ ﮐﻪوﺗﯿﻦ‪ .‬ﭘﺎش ﻧﯿﺰﯾﮑﻪی ﭼﻮار ڕۆژ ڕ‪‬ﭙ‪‬ﻮان‬
‫ﺋ‪‬ﻮارهﯾﻪﮐﯽ درهﻧﮓ ﻟﻪ ﻧﺰﯾﮏ ﮔﻮﻧﺪی "ﺣﺎﺟﯽ ﺑ‪‬ﺮووخ" ڕاﺳﭙﺎردهﯾﻪﮐﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟﻪ ﭘﺸﺖ‬
‫ﺳﻪرﻣﺎن ﻟﻪ دوورهوه هﻪرای ﮐﺮدﯾﻦ و داوای ﺳ‪ ‬ﮐﻪس "ﻣﻪﺣﻤﻮود"و"ﻣﻪﺟﯿﺪ"و"ﺳﻪﻋﯿﺪ"ی‬
‫ﮐﺮد و ﮐﻮﺗﯽ ﻟﻪ ﻟﯚﻻﻧﻪوه ﺑﻪرﻗﯿﻪ )واﺗﻪ ﺑ‪‬ﺴﯿﻢ( ﻟ‪‬ﺪراوه و دهﺑ‪ ‬ﺋ‪‬ﻮه ﺑﭽﻨﻪوه و‪‬ﻨﺪهرێ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻻﻣﺎﻧﻪوه ﺳﻪﯾﺮﺑﻮو‪ ،‬ﺑﯚﭼﯽ ﺋﺎوا ﺑﻪ ﭘﻪﻟﻪ ﺑﺮادهران داواﻣﺎن دهﮐﻪن‪ .‬ﺟﻪﻣﺎﻋﻪت ڕ‪‬ﮕﺎﯾﺎن‬
‫ﺑﻪرهو ﺑﺎدﯾﻨﺎن در‪‬ﮋه ﭘ‪‬ﺪا و ﺋ‪‬ﻤﻪش ﺳ‪ ‬ﮐﻪس)ﻧﺎوی ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ ﻣﻦ ﺳﻪﻋﯿﺪ ﺑﻮو( ﻟﻪ ﮔﻪڵ‬
‫ﻧﺎردراوی ﭘﺎرﺗﯽ ﮔﻪراﯾﻨﻪوه‪ .‬ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪﻋﺎت ﮔﻪﯾﺸﺘﯿﻨﻪ ﻣﻘﻪری ﺑﺎرزان ﻟﻪ دهﺷﺘﯽ‬
‫ﺑﻪرازﮔﺮ‪ .‬ﺑﻪ ﺣﻮرﻣﻪﺗﻪوه وهرﯾﺎن ﮔﺮﺗﯿﻦ‪ .‬ﺷﻪوﻣﺎن ڕۆژ ﮐﺮدهوه و ﺑﻪﯾﺎﻧﯽ ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﯿﺎن‬
‫ڕهﮔﻪڵ ﺧﺴﺘﯿﻦ و ﺳﻪرﻟﻪ ﻧﯚێ ر‪‬ﮕﺎی ﺑ‪‬اوﻣﺎن ﺑ‪‬ﻮه‪،‬ﺗﺎ ﮔﻪﯾﺸﺘﯿﻨﻪ ﺑﻨﮑﻪی دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫ﭘﺎرﺗﯽ ﻟﻪ ﻟﯚﻻن‪ .‬ﺑﻪ هﯚی ﺋﻪوهی ﺋﻪو ﺳ‪ ‬ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪﯾﻪ ﺣﺎ‪‬ﯽ ﻧﻪﮐﺮاﺑﻮون ﮐﻪ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﮐ‪‬ﯿﻦ ﻟﻪ‬
‫ر‪‬ﮕﺎدا وهک ﮔﻮﻣﺎﻧﻠ‪‬ﮑﺮاو و دژ ﺑﻪ ﺧﯚﯾﺎن هﻪ‪‬ﺴﻮﮐﻪوﺗﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ دهﮐﺮدﯾﻦ‪ .‬ﭘﺎﺷﺎن ﺑﯚﻣﺎن‬

‫‪٥٥‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫دهرﮐﻪوت ﮐﻪ ﺧﺮاﭘﯿﺎن ﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺎﻧﺪوون و ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺋﻪوهﻧﺪهﯾﺎن ﭘ‪ ‬ﮐﻮﺗﻮون‪ " :‬ﺋﻪواﻧﻪ ﺗﻪﺳﻠﯿﻤﯽ‬

‫ﻟﯚﻻن ﮐﻪن"‪.‬‬
‫ﻟﻪ و‪‬ﻨﺪهرێ ﻣﺎﻣﻪ ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن ﻟﻪ وه‪‬ﻣﯽ ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎرهدا ﮐﻪ ﺑﯚ ﭼﯽ داوای ﮔﻪراﻧﻪوهی‬
‫ﺋ‪‬ﻤﻪﺗﺎن ﮐﺮدووه ﮔﻮﺗﯽ‪ ":‬ﺋ‪‬ﻮه ﺑﻪ ر‪‬ﻮه ﺑﻮون ﮐﻪ ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ ﻣﻪوزووﻋ‪‬ﮑﯽ ه‪‬ﻨﺎﮔﯚڕێ‪،‬‬
‫ﻧﻪزهری ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻪوهﻣﺎن ﻟ‪‬ﺮه ﺳﻮودی ﻧﯿﯿﻪ و واﭼﺎﮐﻪ ﺗﻪرﺗﯿﺒﯽ ﭼﻮوﻧﻪ دهرهوهﻣﺎن ﺑﯚ‬
‫و‪‬ﺗ‪‬ﮑﯽ ﺋﻮرووﭘﺎﯾﯽ ﺑﺪه‪‬ﻦ"‪.‬‬
‫ﻟﻪو وهزﻋﻪدا‪ ،‬زۆر ﮐﻪم و ﮐﻮوڕی و ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺖ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺸﻤﺎن ﺑﻮو ﮐﻪ دهﺑﻮاﯾﻪ ڕ‪‬ﮕﺎ ﭼﺎرهﯾﺎن‬
‫ﺑﯚ ﺑﺪۆزﯾﻨﻪوه و ﺧﯚﻣﺎن ﻟﻪو ﻗﻪﯾﺮاﻧﻪ ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ه‪‬ﺮﺷﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺗﻮوﺷﻤﺎن ﺑﻮوه‬
‫رزﮔﺎر ﮐﻪﯾﻦ‪ .‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻟﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪی ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﺪاﺑﻮو ﺑﻪ ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ‬
‫ﻟﻪ ﻧﺎوهوه دهژﯾﺎن و ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﯾﺎرﯾﺪهداﻧﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪ ﺑﺎری ﻓﮑﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯿﻪوه‬
‫دهﺑﻮاﯾﻪ ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪوهﯾﻪک ﺑﮑﻪﯾﻦ و ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯚ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﭘ‪‬ﺸﮫﺎﺗﻮو ﺋﺎﻣﺎده ﺑﮑﻪ‪‬ﻦ و‪...‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪ داﺧﻪوه ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪس ﻟﻪ ﺑﺮادهراﻧﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻣﺎﻣﻪ ﻏﻪﻧﯽ و ﮐﺎک‬
‫ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی و ﻣﻪﺷﻮهرهت ﮐﺮدن ﻟﻪ ﺗﻪک ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﭘ‪‬ﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪر‬
‫ﭼﻮوﻧﻪ دهرهوه دادهﮔﺮت و هﻪﻣﻮو ﭼﺎرهﺳﻪر‪‬ﮑﯿﺎن ﻟﻪو ڕواﻧﮕﻪوه دهﺑﯿﻨﯽ‪ .‬ﺑﻪ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯽ‬
‫دهزاﻧﻢ ﺋﻪوهش ﺑ‪‬ﻢ ﮐﻪ ﺳﻪرهرای دژاﯾﻪﺗﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﻣﻦ و ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻋﻪزﯾﺰی ﻟﻪﺳﻪر ﭼﻮوﻧﻪ‬
‫دهرهوهی ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت هﻪڕهﺷﻪ و ﮔﻮڕهﺷﻪی ﻣﺎﻣﻪ ﻏﻪﻧﯽ ﻟﻪ ﺋ‪‬ﻤﻪ‪ ،‬دهﻓﺘﻪری‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ زۆرﺑﻪی دهﻧﮓ ﺑﺮﯾﺎری ﭘﻪﺳﻨﺪﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎرهی دا ‪ .‬ﺑﻪ داﺧﻪوه ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪس‬
‫ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی وهک ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن و ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ ﮐﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧ‪‬ﮑﯽ‬
‫زۆرﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﺎو ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوه و ﮐﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﺗ‪‬ﭙﻪڕﮐﺮدﺑﻮو و دهﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻪ ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮﺗﻦ‬
‫ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎرهﻧﻮوس و ﭘ‪‬ﮕﻪی ﭘ‪‬ﺮهو ﺑﻪ ﺑﺎر‪‬ﮑﯿﺘﺮدا ﺑﺨﻪن‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮ‪‬ﻧﻪوه ﻟﻪ ﺑﺎزﻧﻪی ﻓﮑﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﮔﺮ‪‬ﺪاﻧﯽ هﻪرﭼﻪﺷﻨﻪ هﻪﻧﮕﺎو‪‬ﮏ ﺑﻪو‬
‫ﺣﯿﺰﺑﻪوه‪ ،‬ر‪‬ﮕﻪی ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ دۆزﯾﻨﻪوهی ﭼﺎرهﺳﻪر‪‬ﮑﯿﺘﺮﯾﺎن ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺎن و هﺎوﻓﮑﺮاﻧﯿﺎن‬
‫ﺑﻪﺳﺘﺒﻮو‪ .‬ﺋﻪو ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺎی ﭘﺎﮐﺎﻧﻪﮐﺮدن ﺑﯚﺧﯚم و هﻪوا‪‬ﻧﯽ هﺎوﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺧﯚم ﻧﯿﯿﻪ‪.‬‬
‫ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺋﻪزﻣﻮوﻧ‪‬ﮑﯽ ﺋﻪوﺗﯚﻣﺎن ﻟﻪ ﭼﻪم و ﺧﻪﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﺪا ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬وهک ﺳﻪدان ﻻوی دﯾﮑﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺋﻪوﯾﻨﯽ ﺧﺰﻣﻪت ﺑﻪ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪﻣﺎن ‪ ،‬ﺋﺎرﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎی ﺑ‪ ‬ﮔﻪردی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯿﻤﺎن ﻟﻪ‬
‫ﻣ‪‬ﺸﮑﺪا ﭘﻪروهرده ﮐﺮدﺑﻮو و ﺑﺒﻮوﯾﻨﻪ دهرو‪‬ﺸﯽ ﺋﻪو ڕ‪‬ﮕﺎﯾﻪ‪ .‬ﺋ‪‬ﻤﻪش هﻪرﮐﺎم ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ رادهی‬
‫ﭘﻠﻪو ﭘﺎﯾﻪی ﺗﻪﺷﮑﯿﻼﺗﯿﻤﺎن ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ هﻪرﭼﻪﺷﻨﻪ ﺑ‪‬ﯾﺎر‪‬ﮏ ﺑﻪرﭘﺮس ﺑﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﯚﭼﻮون‬
‫و هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﺋﻪو ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎی و‪‬ﻨﻪی ﮐﻮردهوارﯾﺪا رۆ‪‬ﯽ ﺳﻪرهﮐﯽ‬
‫دهﮔ‪‬ن‪ ،‬زهﻗﺘﺮ و ﺑﻪرﭼﺎوﺗﺮه‪ .‬ﻟﻪ ﮐﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯿﺪا‪ ،‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺗﺎﻗﻤ‪‬ﮏ‬

‫‪٥٦‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﯾﺎن ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮏ ﺑﻪﺳﺘﺮاوهﺗﻪوه ﺑﻪ ﺑ‪‬ﯾﺎری ﮐﻪس ﯾﺎن ﮐﻪﺳﺎﻧ‪‬ﮏ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪو ﭘﻪری‬
‫ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎﯾﻪﺗﯿﻪوه و ﺑ‪ ‬ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺷﻪﺧﺴﯽ‪ ،‬ﺑﯿﺮ ﻟﻪ ﭼﺎرهﻧﻮوس و‬
‫ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮔﺸﺘﯽ ﺑﮑﺮ‪‬ﺘﻪوه‪ .‬ﻟ‪‬ﺪوان و ﺑ‪‬ﯾﺎراﺗﯽ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺧﯚدهرﺑﺎزﮐﺮدن ﻟﻪ ﺷﺎخ ﭘﻪﻧﮕﯽ دهﺧﻮاردهوه و هﻪرﺋﻪوهش‬
‫ﺑﻮوﺑﻪ ﯾﻪﮐ‪‬ﮏ ﻟﻪ هﯚ ﺳﻪرهﮐﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﺎو ﭼﻮوﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهو و ﭘﺮش و ﺑ‪‬و ﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ‬
‫‪٣٠٠‬ﮐﻪس ﮐﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎڵ ﻟﻪ ﭼﺎوهڕواﻧﯿﺪا ﻣﺎﻧﻪوه و دهﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﺒﻨﻪ ﺑﻪﺷ‪‬ﮑﯽ ﭼﺎﻻک ﻟﻪ‬
‫ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮردی رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬
‫رۆژی ‪٢٧‬ی ﮔﻮ‪‬ﻧﯽ‪ (١٩٨٣)١٣٦٢‬ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﺑﻨﮑﻪی‬
‫ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟﻪ ﻟﯚﻻن ﭘ‪‬ﮑﮫﺎت‪ .‬ﻟﻪو ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهدا ﭘﺎش ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮏ ﺑﺎﺳﯽ ﻻوهﮐﯽ‬
‫ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ه‪‬ﺮﺷﯽ ﺣﮑﻮﻣﻪت‪ ،‬ﻣﺎﻣﻪ ﻏﻪﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر داواﮐﻪی ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ‪ ،‬ﭘﯿﺸﻨﯿﺎری‬
‫ﭼﻮوﻧﻪ دهرهوهی ﺧﺴﺘﻪ ﺑﻪر ﺑﺎﺳﯽ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوه‪ ،‬ﺋﻪوان ﺑﻪ ﺋﺎﮔﺎداری ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه ﮐﻪ ﻟﻪ‬
‫ﻻﯾﻪک ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﯽ ﭼﻮوﻧﻪدهرهوهی هﻪﻣﻮوان ﻧﯿﯿﻪ و ﻟﻪ ﻻﯾﻪﮐﯿﺘﺮ ﭼﻪﻧﺪﮐﻪس دژی‬
‫ﭼﻮوﻧﻪدهرهوهن‪ ،‬ﮐﻮﺗﯿﺎن ﺟﺎرێ ﺑﺎ ﺳ‪ ‬ﮐﻪس ﺑﯚ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﭽﻨﻪ‬
‫دهرهوه‪ .‬ﮐﻪ ﺑﺎﺳﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی هﺎوڕ‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺷﺎروﮔﻮﻧﺪهﮐﺎن و ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ دهرﺑﺎز ﮐﺮدﻧﯿﺎن هﺎﺗﻪ‬
‫ﮔﯚڕێ‪ ،‬ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ وهدهﻧﮓ هﺎت وﮔﻮﺗﯽ‪":‬ﻟﻪ ﺋﻮرووﭘﺎڕا ﺑﻪ ﺗﻪﻟﻪﯾﻔﻮون ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﺎن ﻟﻪ‬
‫ﮔﻪڵ دهﮔﺮﯾﻦ"!‪.‬‬
‫ﮐﻪ ﺋﻪوهش ﺧﯚی هﻪ‪‬ﯾﻪﮐﯽ زۆری ﻟ‪‬ﮑﻪوﺗﻪوه‪ .‬ﺑﻪهﻪرﺣﺎڵ ﭘﺎش دوو ﺟﺎر داﻧﯿﺸﺘﻦ ﺑ‪‬ﯾﺎردرا‬
‫ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑﻪرﯾﻨﺘﺮ واﺗﻪ ﭘﻠﯚﻧﯚﻣﯽ ﺑﯚ ﺑﮕﯿﺮێ‪ .‬هﻪروههﺎ ﻟﻪو ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪواﻧﻪدا ﺑﺎﺳﯽ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی‬
‫ﻟﻪ ﺗﻪک هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻋ‪‬ﺮاق هﺎﺗﻪ ﮔﯚڕی و ﻗﻪرار درا ﺋﻪواﻧﻪی ﻟﻪ ﺑﺎدﯾﻨﺎﻧﻦ‬
‫ﺑ‪‬ﻨﻪﻻی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪ ‬ﺑﻦ‪ .‬ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا واﺗﻪ ﺑﻪهﺎری ‪١٩٨٣‬ﺷﯿﻮﻋﯿﻪﮐﺎن‬
‫ﮐﻪﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺑﻪر ه‪‬ﺮﺷﯽ ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺑﻨﮑﻪو ﺑﺎرهﮔﺎﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﭘﺸﺖ ﺋﺎﺷﺎن‬
‫ﮐﻪوﺗﺒﻮوه ﺑﻪر ﺷﺎ‪‬و و ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﮐﺎدرو ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪﯾﺎن ﻟ‪ ‬ﺷﻪهﯿﺪ ﮐﺮدﺑﻮون‪ .‬ﻟﻪو‬
‫ﺑﺎرودۆﺧﻪدا ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗ‪‬ﮑﯽ زۆر ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺮهو و ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ﺗﻮودهﯾﯽ رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﻪ‬
‫زۆرﺑﻪﺷﯿﺎن هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ دژواری ژﯾﺎﻧﯽ ﺷﺎخ و ﮐ‪‬ﻮﯾﺎن ﺗﺎﻗﯽ ﻧﻪﮐﺮدﺑﯚوه‪ ،‬ﺑﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی ﺟﻪ‪‬ﺪﯾﺎن‬
‫وﮔﺮدهﺳﻮور و ﮔﺮدی ﮐﺎوﻻن و ز‪‬ﻮﮐﻪدا‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﺑﻮه‬
‫ﻧﺎوﭼﻪی رۆﺳﺖ و ﺑﺒﻮوﻧﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ ﮐﯚڵ ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪوه‪ .‬ﺳﻪرهرای ﺋﻪوه ﺑﻪو ﭘﻪڕی ﻟﻪ‬
‫ﺧﯚﺑﺮدووﯾﯿﻪوه ﭘ‪‬ﺸﻮازی ﻟ‪‬ﮑﺮدن وﺗﺎ ﺳﻪر وهک ﺑﻨﻪﻣﺎ‪‬ﻪی ﺧﯚی ﺋﻪرﮐﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻦ و‬
‫ﺑﻪﺧ‪‬ﻮﮐﺮدﻧﯿﺎﻧﯽ ﺧﺴﺘﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚ و ﺑﻪدهرد و ﻣﻪرﮔﯿﺎﻧﻪوهﺑﻮو‪ .‬ﺋﻪو ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﻣﺎوهی‬
‫ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎ‪‬ﻧﺪا ﭘﺎرﺗﯽ و ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﺑﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪﯾﺎﻧﮑﺮد ﻟﻪ ﻧﻪوﻋﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑ‪‬‬

‫‪٥٧‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫و‪‬ﻨﻪ ﺑﻮو‪ .‬زۆرﮐﻪس ﻟﻪواﻧﻪی ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ زﯾﻨﺪوون چ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺧﯚی و‪‬ت چ ﻟﻪ هﻪﻧﺪهران‪ ،‬ژﯾﺎﻧﯽ‬
‫ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪوان دهزاﻧﻦ و ﺋﻪو ﻣﯿﻮاﻧﺪاری و ﺋﻪﻣﻪﮔﺪارﯾﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﯿﺮ ﻧﻪﭼﯚﺗﻪوه‪ .‬ﻟﻪ ﺋﺎﺧﺮ‬
‫ڕۆژهﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻪﻻو‪‬ﮋی ‪ (١٩٨٣)١٣٦٢‬دا‪ ،‬ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺮهو‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪاری زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی و راو‪‬ﮋﮐﺎر ﻟﻪ داو‪‬ﻨﯽ ﭼﯿﺎﮐﺎﻧﯽ ﻟﯚﻻن ﮔﯿﺮا و ﻧﺎوی‬
‫ﭘﻠﯚﻧﯚﻣﯽ ﻟ‪‬ﻨﺮا‪ .‬ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﺧﺎ‪‬ﻧﻪی ﺧﻮارهوه ﻗﺴﻪی ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪١‬ـ ﻟﻪ ﺳﻪر ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎری ﻣﺎﻣﻪ ﻏﻪﻧﯽ‪ ،‬ﻗﻪرار درا ﺳ‪ ‬ﮐﻪس )ﻣﺎﻣﻪ و ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ و ﻧﻪوﯾﺪ(‬
‫ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺑﺎس و ﻣﻪﺷﻮهرهت ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﭼﻪﻧﺪ ﻻﯾﻪﻧﯿﺘﺮ‪ ،‬ﺑﭽﻨﻪ دهرهوه و ﻟﻪ‬
‫ﻣﺎوهی ‪٣‬ﺗﺎ‪٤‬ﻣﺎﻧﮕﺪا ﺑﮕﻪر‪‬ﻨﻪوه ﮐﻮردﺳﺘﺎن ‪.‬‬
‫‪٢‬ـ ﻣﺎﻧﮕ‪ ‬ﺟﺎر‪‬ﮏ ﻣﺎﻧﮕﻨﺎﻣﻪﯾﻪک ﺑﻪ ﻧﺎوی "ر‪‬ﺒﺎزی ﮐﻮردﺳﺘﺎن" ﺑﻪ ﺟ‪‬ﯽ "ﮐﻮردﺳﺘﺎن" ﻟﻪ ﻻﯾﻪن‬
‫ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﻪوه دهرﭼ‪.‬‬
‫‪٣‬ـ ﺗﺎ ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺋﻪو ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﻪ‪ ،‬ﮐﺎروﺑﺎری ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهی ﺷﻮوڕاﯾﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮه‬
‫ﺑﭽ‪ ‬و هﻪر‪١٥‬رۆژ ﺟﺎر‪‬ﮏ ﮐﻪﺳ‪‬ﮏ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ هﻪ‪‬ﺴﻮوڕاﻧﯽ ﮐﺎرهﮐﺎن ﺑ‪.‬‬
‫‪٤‬ـ ﺳ‪ ‬ﮐﻪس ﺑﯚ ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﻮﻧﯽ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼت دﯾﺎری ﮐﺮان و ﺑ‪‬ﯾﺎردرا ﺑﻪ ﮐﺎری ﻧﺎوهوهش‬
‫راﺑﮕﻪن‪.‬‬
‫‪٥‬ـ ﺑﯚ راﭘﻪڕاﻧﺪﻧﯽ ﺋﻪرﮐﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی و ﻣﺎ‪‬ﯽ و هﻪروههﺎ راﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﮐﺎروﺑﺎری ﻣﻘﻪر‪،‬‬
‫ﺑﻪرﭘﺮس دﯾﺎری ﮐﺮا‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺗﻮودهﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺸﻪوه ﮐﺎک ﺑﺎﺑﻪﮐﺮ)ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﭼﯿﺮه( دﯾﺎری ﮐﺮاﺑﻮو ﺗﺎ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺋﻪو‬
‫ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﻪ ﺳﻪﻓﻪر ﺑﮑﺎ‪ .‬ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘﻮوﺷﭙﻪڕی هﻪﻣﺎن ﺳﺎ‪‬ﺪا‪ ،‬ﮐﺎروﺑﺎری ﺑﺮادهران ﺟ‪‬ﺒﻪﺟ‪‬‬
‫ﺑﻮو و هﻪر ﭼﻮارﯾﺎن ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان ﺑﻪدرهﻗﻪی ﮔﻪرﻣﯽ هﺎور‪‬ﯿﺎن ﺑﻪ هﯿﻮای ﺋﻪوهﯾﮑﻪ ﺧ‪‬ﺮی‬
‫ﺗ‪‬ﺪاﺑ‪‬ﺖ‪ ،‬ﺑﻪرهو ﺳﻪﻓﻪری ﻧﺎﺑﻪ‪‬ﻪدی وهڕێ ﮐﻪوﺗﻦ‪ .‬ﺟﺎﻣﺎﻋﻪﺗﯿﺶ ﺑﻪو ﭘﻪڕی د‪‬ﮕﻪرﻣﯽ ﺧﻪرﯾﮑﯽ‬
‫ﮐﻪﻧﺪهوهﮐﯚﺷﯽ و داﺑﯿﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﮐﻪرهﺳﻪی ژﯾﺎن ودۆزﯾﻨﻪوهی ﺷﻮ‪‬ﻨﯽ ﺋﻪﻣﻦ ﺑﯚ ﻣﺎﻧﻪوه‬
‫ودرووﺳﺘﮑﺮدﻧﯽ ﺳﻪرﭘﻪﻧﺎ و ﻧﺎﻧﻪوهی ﺋﺎزووﻗﻪ و ﺳﻮوﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺑﯚ زﺳﺘﺎﻧﯽ ﮐﻮ‪‬ﺴﺘﺎﻧﻪ‬
‫ﺳﺎردهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮون‪ .‬ﺋﺎﺧﺮوﺋﯚﺧﺮی ﭘﺎﯾﯿﺰ ﭘﺎش زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺳ‪ ‬ﻣﺎﻧﮓ‪ ،‬ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی‬
‫هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ دا‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﮐﻮرﺗﯽ ﻣﺎﻣﻪ ﻏﻪﻧﯽ ﻣﺎن ﭘ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺖ ‪ .‬ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﮐﻪدا‬
‫ﻧﻮوﺳﺮاﺑﻮو‪ ":‬ﺑﻪ هﻪزار زهﺣﻤﻪت و ﮐﻮﯾﺮهوهری ﮔﻪﯾﺸﺘﯿﻨﻪ ﺟ‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻤﺰاﻧﯿﺒﺎ ﺋﺎوا ﺗﻮوﺷﯽ‬
‫ﭼﻪرﻣﻪﺳﻪری دهﺑﻮوﯾﻦ ﻧﻪدههﺎﺗﻢ"‪ .‬ﻓﺎرس ﮔﻮﺗﻪﻧﯽ‪':‬ﺳﺎ‪‬ﯽ ﺧﯚش ﻟﻪ ﺑﻪهﺎرﯾ‪‬ا دﯾﺎره"‪ .‬ﻟﻪ‬
‫ﻧﺎﻣﻪﮐﻪی ﻣﺎﻣﻪش ڕا وادهردهﮐﻪوت ﮐﻪ ﺑﻪم زوواﻧﻪ ﻧﺎﮔﻪڕ‪‬ﻨﻪوه)ﮐﻪﭼﯽ هﻪر ﻧﻪﺷﮕﻪڕاﻧﻪوه(‪.‬‬
‫زﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺳﺎ‪‬ﻪﻣﺎن هﻪرﭼﯚﻧ‪‬ﮏ ﺑ‪ ‬ﺗ‪‬ﭙﻪڕﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪهﺎر داهﺎت و ﻟﻪ ﮐﯚﭼﮑﺮدووهﮐﺎن‬
‫ﺧﻪﺑﻪر‪‬ﮏ ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ ﻧﻪﺑ‪ ‬ﮐﻪ ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوی‪ ":‬ﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ‬

‫‪٥٨‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻧﻪﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮه ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه ﺑﮕﺮﯾﻦ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ﺟﺎرێ ﺑﻤ‪‬ﻨﯿﻨﻪوه‪ .‬هﺎوﻧﺎوهﮐﻪی‬

‫ﻣ‪‬زم ﭼﯚﺗﻪ ﺳﻪﻓﻪر ﻧﻪهﺎﺗﯚﺗﻪوه"‪ .‬هﺎوڕ‪‬ﮑﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪﯾﻤﺎن هﻪﺑﻮو ﺑﻪ ﻧﺎوی ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ‬
‫ﻣﻼزم ﻋﻪﻟﯽ)ﻋﻪﺗﺎ دهﺑﺎﻏﯽ( ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ ﻟﻪ هﺎوﻧﺎوهﮐﻪی ﻣﻼزم ‪،‬ﻋﻪﻟﯽ‬
‫ﺧﺎوهری ﺳﮑﺮﺗ‪‬ﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘ‪‬اگ دهژﯾﺎ‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻮ‪‬ﻧﯽ ‪١٣٦٣‬دا هﺎورێ ﺑﺎﺑﻪﮐﺮ ﻟﻪ ﺳﻪﻓﻪری دهرهوه ﮔﻪڕاوه‪ .‬ﺧﯚﺷﯽ هﻪﻣﻮوﻣﺎﻧﯽ‬
‫داﮔﺮت‪ ،‬ﭘ‪‬ﻤﺎن واﺑﻮو ﺑﻪ دهﺳﺘﯽ ﭘ‪‬هوه ﮔﻪڕاوهﺗﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪ داﺧﻪوه ﺷﺘ‪‬ﮑﯽ ﺋﻪوﺗﯚی ﭘ‪‬‬
‫ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﮔﻮﺗﯽ ‪":‬هﺎور‪‬ﯿﺎن ﺳ‪‬وﯾﺎن هﻪﯾﻪو ﻗﻪراره ﺑﻪم زواﻧﻪ ﭘﻪ‪‬ﮑﯽ ﺣﯿﺰب ﺑ‪ ‬و وهزﻋﻪﮐﻪ‬
‫روون ﮐﺎﺗﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ ﺋ‪‬ﻤﻪﯾﺎن ﮔﻮﺗﻮوه ﻟﻪﻣﻪودوا ﺑﻪ ﻧﺎوی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻣﮫﺎﺟﺮهت ﮐﺎرﺑﮑﻪن"‪.‬‬
‫وهزﻋﯽ ﺑﺮادهراﻧﯽ ﺗﻮودهﯾﯽ هﻪﺗﺎ ﺋ‪‬ﺮه ﺋﺎوا روون ﮐﺮاﺑﯚوه‪ ،‬ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯿﺶ‬
‫ﮔﻮﺗﯽ‪":‬ﻗﻪراره ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ وﻧﻪوﯾﺪ ﺑﮕﻪڕ‪‬ﻨﻪوه‪ ،‬دهﺑ‪ ‬ﺧﺆﻣﺎن و ﺋﻪو ه‪‬ﺰه ڕاﮔﺮﯾﻦ ﺗﺎ‬
‫هﺎور‪‬ﯿﺎن د‪‬ﻨﻪوه"‪ .‬ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﻣﺎﻣﻪ و ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ه‪‬ﻨﺎﺑﻮو ﮐﻪ ﺗ‪‬ﯿﺪا ﻧﻮوﺳﺮاﺑﻮو‬
‫"هﺎور‪‬ﯿﺎن‪ ،‬ﺋﻪوه هﺎورێ ﺑﺎﺑﻪﮐﺮ هﺎﺗﻪوه ﻻﺗﺎن‪ ،‬ﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﻣﻪﺳﺎﺋﯿﻠﻤﺎن ﺣﻪل ﻧﻪﺑﻮوه"! )دﯾﺎره‬
‫ﻣﻪﺳﻪﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺪﻧﻪوهی ﺑﻪ ﺑ‪ ‬دهﻧﮕﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهدا ﺑﻮوه(‪.‬‬
‫ﻧﯿﺰﯾﮏ ﺑﻪ ده ﻣﺎﻧﮓ ﭼﺎوهڕواﻧﯽ ه‪‬ﺸﺘﺎ ﺑﺮادهران ﻣﻪﺳﺎﺋﯿﻠﯿﺎن ﺣﻪل ﻧﻪﮐﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﺳﻪرهڕای‬
‫ﺋﻪوهش د‪‬ﺨﯚﺷ‪‬ﮏ ﺑﻪوهﻣﺎﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﻪم زوواﻧﻪ "ﭘﻪﯾﮑﯽ" ﺣﯿﺰب دێ و ﻟﻪو ﺳﻪرﮔﻪرداﻧﯿﻪ‬
‫دهﻣﺎﻧﮫ‪‬ﻨ‪‬ﺘﻪ دهر‪ .‬هﻪﻣﻮو ﭘ‪‬ﯿﺎن واﺑﻮو ﺑﻪو زواﻧﻪ ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪک ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎن وهﮐﺎر دهﺧﺮ‪‬ﻦ‬
‫وﺗﻪﻧﺎﻧﻪت دهﻧﮕﯚی ﺋﻪوه هﻪﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺣﯿﺰب درووﺷﻤﯽ ڕووﺧﺎﻧﯽ رژﯾﻢ هﻪ‪‬ﮕﺮێ و‬
‫دوور ﻧﯿﯿﻪ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ه‪‬ﺰی ﭼﻪﮐﺪارﯾﺶ ﺑ‪.‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪواﻧﻪ هﻪﻣﻮوی ﺋﺎرهزوو و ﺧﻪﯾﺎڵ ﺑﻮون‪ .‬زۆری ﻧﻪﺧﺎﯾﺎﻧﺪ زهردی وﻧﺎﺋﻮﻣ‪‬ﺪی و‬
‫هﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ و ﻧﻪﺑﻮون ﮐﺮدن ﺑﻪ ﻧﺎوﭼﺎواﻧﯽ ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮑﺎﻧﻪوه دﯾﺎرﮐﻪوت و وهک ﺧﯚره‬
‫ﺋﻪواﻧﯽ دﯾﮑﻪﺷﯽ داﮔﺮت‪ .‬ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت دوای هﺎﺗﻨﻪوهی هﺎوڕێ ﺑﺎﺑﻪﮐﺮ ﺑﻪ دهﺳﺘﯽ ﺑﻪﺗﺎڵ و‬
‫ﻧﻪﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﭘﻪﯾﮑﯽ ﺣﯿﺰب ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕ‪‬ﮏ‪،‬دڕدۆﻧﮕﯽ و دووﺑﻪرهﮐﯽ ﮐﻪوﺗﻪ ﻧﺎو رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ‬
‫هﻪرﺳ‪ ‬ر‪‬ﮑﺨﺮاو‪ .‬ﻟﻪﻧﺎو ﭘ‪‬ﺮهودا ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼت‪ ،‬ﺧﻪرﯾﮑﯽ دﻧﻪدان ﺑﻮو و ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ‬
‫رهﮔﻪڵ ﺧﯚی ﺧﺴﺘﺒﻮو و ﻟﻪ ژ‪‬ﺮهوه و ﺑﻪ ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ ﺧﻪرﯾﮑﯽ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺑﻮو‪ .‬ﺑﯚ ﺋﻪوﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪش دووﮐﻪﺳﯽ ﺑﻪ ﺑﻪهﺎﻧﻪی دﯾﺪار ﻟﻪ ﺗﻪک ﺧﺰم و ﻗﻪوﻣﺎن‬
‫ﻧﺎرده ﻻی ﺣﯿﺰب و ﺑﻪ‪‬ﻨﯽ ﭘ‪‬ﺪاﺑﻮون ﮐﻪ ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﻟﻪ داهﺎﺗﻮوﯾﻪﮐﯽ ﻧﺰﯾﮑﺪا دهﭼﻨﻪ ﻻﯾﺎن‪ .‬ﺑﻪ‪‬م‬
‫ﻟﻪو ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﻣﻪرﺟﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ "ﺗﯚﺑﻪﻧﺎﻣﻪ" ﺗﻮودهﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫وهردهﮔﺮﺗﻪوه‪ .‬ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﭼﻪﻧﺪﺟﺎر‪‬ﮏ هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﺑﻪ رهﺳﻤﯽ داواﯾﺎن ﻟ‪‬ﮑﺮدﺑﻮون ﺗﺎ‬

‫‪٥٩‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﺋﻪو ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﻪی ﻟﻪ ﻻی ﺧﯚﯾﺎن راﮔﺮن و هﺎوﮐﺎرﯾﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺑﮑﻪن‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻪوﻟﯽ ﺷﯿﻮﻋﯿﻪﮐﺎن‬
‫وه‪‬ﻣﯽ ﺣﯿﺰب ﺋﻪوهﺑﻮوه ﮐﻪ دهﺑ‪" ‬ﻏﻪ‪‬ﻪﺗﻨﺎﻣﻪ" ﺑﻨﻮوﺳﻦ‪.‬‬
‫ﻟ‪‬ﺮهدا ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوه ﺑﮑﻪم ﮐﻪ ﺑﻪر ﻟﻪ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺋﻪو ﭼﻮارﮐﻪﺳﻪ ﺑﯚ ﭘﺮاگ‪،‬ﻧﺎردراو‪‬ﮑﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﺑﺮادهر‪‬ﮑﯽ ﺧﻮ‪‬ﻦ ﺷﯿﺮن و ﺋﺎزاو ﻟﻪﺑﻪرد‪‬ﻧﯽ ﮐﺮﻣﺎﺷﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎوی "ﻋﻪﻟﯽ" ﻟﻪ‬
‫ﻻﯾﻪن ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺑﺮوون ﻣﻪرزی واﺗﻪ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی دهرهوهی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ‬
‫هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ڕ‪‬ﮕﺎی ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ڕۆژهی ﻧ‪‬ﻮان ﺳﻨﻮوری دهﺳﺘﮑﺮد ﻟﻪ ﻗﺎﻣﺸﻠﯽ ڕا هﻪﺗﺎ‬
‫ﮐ‪‬ﻮهڕهش ﻟﻪ ﺳ‪ ‬ﺳﻨﻮور ﮐﻪ ﺷﻮ‪‬ﻨﮕﻪی ﮔﯿﺮﺳﺎﻧﻪوهی ﺋﻪو ﮐﺎﺗﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﻮو‪ ،‬ﺋﺎزاﯾﺎﻧﻪ ﺑ‪‬ﯾﺒﻮو و‬
‫ﺧﯚێ ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﺑﻮوه ﻻﻣﺎن‪ .‬ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻧﺎوهﮐﻪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻋﻪﻟﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺗ‪‬ﮑﻪڵ ﻧﻪﺑ‪ ،‬ﻧﺎوﯾﺎن‬
‫ﻧﺎﺑﻮو"ﻋﻪﻟﯽ ﺑﺮوون ﻣﻪرزی"‪.‬‬
‫ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﺟﻪﻣﺎﻋﻪت ﭼﺎوﯾﺎن ﺑﻪ ﻋﻪﻟﯽ ﮐﻪوت‪ ،‬ﮔﻪﻟ‪‬ﮏ ﺧﯚﺷﺤﺎڵ ﺑﻮون‪ ،‬ﻟﻪ ﻧﺎوهوه ﭘﯚل ﭘﯚل‬
‫ﺧﻪ‪‬ﮏ دهﮔﯿﺮان و ﺋ‪‬ﻌﺪام دهﮐﺮان‪ ،‬رۆژ ﻧﻪﺑﻮو هﻪوا‪‬ﮑﯽ ﻧﺎﺧﯚش ﻧﻪﺑﯿﺴﺮێ‪ ،‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ‬
‫ﭘ‪‬ﻟﻪ ﭼﻪرﻣﻪﺳﻪری وﺑ‪ ‬ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ه‪‬ﺮﺷﯽ هﻪرﺳ‪ ‬دهو‪‬ﻪﺗﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﻋ‪‬ﺮاق و‬
‫ﺗﻮرﮐﯿﻪش هﻪڕهﺷﻪی ﻟ‪‬ﺪهﮐﺮدﯾﻦ‪ .‬ﺳﻪرهڕای ﺋﻪوه هﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪک ﺋﺎﻣﺎدهی ﮐﺎر و ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎن و‬
‫رووﺑﻪرووﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪ ﮔﻪڵ هﻪرﭼﻪﺷﻨﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳ‪‬ﮏ ﺑﻮون‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻪرﺟ‪‬ﮏ ﻟﻪو ﺳﻪرﮔﻪرداﻧﯿﻪ ﻧﻪﺟﺎﺗﯿﺎن هﺎﺗﺒﺎ ‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﭘﻪﯾﺎﻣﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‬
‫ﻟﻪ ﺗﻮ‪‬ﯽ ﻧﻪوار‪‬ﮏ دا ﮐﻪ ﻧﺎردﺑﻮوﯾﺎن‪ ،‬ﺋﺎو‪‬ﮑﯽ ﺳﺎردی ﺑﻪﺳﻪر ﻟﻪﺷﯽ ﮔﻪرﻣﯽ هﻪﻣﻮان داﮐﺮد و‬
‫هﻪرﺋﻪوهﺑﻪس ﺑﻮو ﺗﺎ ﺑﯚﻣﺎن دهرﮐﻪوﺗﺒﺎ ﮐﻪ ﺋﻪواﻧﻪ ﺳﻮارﭼﺎﮐﯽ ﺋﻪو ﻣﻪﯾﺪاﻧﻪ ﻧﯿﻦ ‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﻧﺎو ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ دهرهوهی و‪‬ت‪ ،‬ﮐﻪﺳ‪‬ﮑﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ‬
‫هﺎﺗﻨﯽ ﺷﺎخ رادهﮔﻪﯾﻪﻧ‪ .‬ﺋﻪوﮐﻪﺳﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ "ﻋﻪﻟﯽ" ﺧﯚ دهﮔﻪﯾﻪﻧﻨﻪ ﺳﻮورﯾﯿﻪ‪.‬ﻟﻪ دﯾﻤ‪‬ﺸﻖ ﻟﻪ ﻻی‬
‫هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﺴﺘﻨﯽ ﺳﻪﺧ‪‬ﻪﺗﯽ و ﻧﺎﺋﻪﻣﻦ ﺑﻮوﻧﯽ ر‪‬ﮕﺎی ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻨﮑﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺋ‪‬ﻤﻪ‪،‬ﮐﻪ ﺗ‪‬ﭙﻪڕﺑﻮون ﺑﻪﻧﺎو ﺳﻪﯾﺘﻪرهی ﺑﻪﻋﺲ و ژاﻧﺪارﻣﯽ ﺗﻮرﮐﯽ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺸﺪاﯾﻪ‪ ،‬ﺗﺮﺳﯽ‬
‫ر‪‬ﺪهﻧﯿﺸ‪ ‬و داوای ﮔﺎراﻧﺘﯽ ﻟﻪ هﺎوڕ‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ دهﮐﺎ! دﯾﺎره وه‪‬ﻣﯽ ﺋﻪواﻧﯿﺶ رووﻧﻪ‪.‬‬
‫ﺋﻪوه ﻟﻪ ﮐﺎﺗ‪‬ﮑﺪا ﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ و ﮐﺎدرو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﻻو و ﭘﯿﺮهوه‬
‫ﻟﻪ ﺳﺎ‪‬ﺪا ﺑﻪ دهﯾﺎن ﺟﺎر ﺋﻪو ر‪‬ﮕﺎﯾﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯿﺎن دهﭘ‪‬ﻮا و زۆرﺟﺎرﯾﺶ ﺗﻮوﺷﯽ ﺑﯚﺳﻪ و‬
‫ه‪‬ﺮﺷﯽ ﺟﻪﯾﺶ وژاﻧﺪارم دههﺎﺗﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻪ هﻪرﺣﺎڵ ﮐﺎﮐﯽ ﺳﻪرﮐﺮده ﺷﺮﯾﺘ‪‬ﮑﯽ ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﻪک ﺳﻪﻋﺎﺗﻪ ﭘ‪‬دهﮐﺎﺗﻪوه و ﺑﻪ هﺎورێ‬
‫"ﻋﻪﻟﯽ"دا دهﯾﻨ‪‬ﺮێ‪ .‬ﻟﻪ ﻗﺴﻪﮐﺎﻧﯿﺪا دوای ﺋﻪوهی ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ ﺷﮑﺎن و وره ﻟﻪدهﺳﺘﺪاﻧﯽ‬
‫ر‪‬ﺒﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﺪا دهﮐﺎ‪ ،‬ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوهش دهﮐﺎت ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت و‬

‫‪٦٠‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯽ راﺑﺮدووی ﺣﯿﺰب ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﺷﯚڕش و ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دروﺳﺖ ﺑﻮوه و‬

‫ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﺋﻪﮔﻪر هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟ‪‬ﮑﯽ ﺋﺎوا ﺑ‪‬ﺘﻪ ﺋﺎراوه‪ ،‬هﻪرﺋﻪو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪ دهﮔﺮﯾﻨﻪ ﭘ‪‬ﺶ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺷﺎن ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی ﺑﺎﺳﯽ ر‪‬ﺒﺎزی داهﺎﺗﻮوی ﺣﯿﺰب ﺑﮑﺎ‪ ،‬داوا ﻟﻪ هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﺎخ دهﮐﺎ ﺗﺎ ﺑﯿﺮو‬
‫ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ داهﺎﺗﻮوی ﺣﯿﺰب ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﺮاوه ﺗﻪﺳﻠﯿﻤﯽ هﺎورێ‬
‫"ﻋﻪﻟﯽ" ﺑﮑﻪن‪.‬‬
‫ﺑﺮادهراﻧﯽ ﺗﻮودهﯾﯿﺶ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻻﭘﻪڕهدا‪ ،‬و‪‬ای ﻟ‪‬ﮑﺪاﻧﻪوهی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ داواﯾﺎن ﮐﺮد‬
‫ﮐﻪ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﺣﯿﺰب ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬اﻧﻪ و ﺷ‪‬ﻠﮕﯿﺮاﻧﻪ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺧﻪﺑﺎﺗ‪‬ﮑﯽ هﻪﻣﻪﻻﯾﻪﻧﻪ‬
‫دژی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﺎﻣﺎده ﺑﮑﺎ و ﻟﻪو ه‪‬ﺰ و ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﺎﺗﻪی ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ‬
‫ﻟﻪ ﺷﺎخ ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺮاوه ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮێ و ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮات‬
‫وﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﻮﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧﯽ وهﮔﻪڕ ﺧﺎ‪.‬‬
‫ﺋ‪‬ﻤﻪش وهک ﭘ‪‬ﺮهو ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻪ ﻗﺴﻪ داواﮐﺎﻧﻤﺎن راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه‬
‫ﺳﻮورﺑﻮوﯾﻦ ﮐﻪ هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺑ‪‬ﯾﺎر‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺳﻪر ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺋﺎﮔﺎداری‬
‫ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋﻪو ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﻪ ﻧﻪدرێ‪ .‬هﻪروههﺎ داواﻣﺎن ﻟﻪ ﺑﺮادهران ﮐﺮد‬
‫هﻪرﭼﯽ زووﺗﺮ ﺑﮕﻪڕ‪‬ﻨﻪوه و ﭼﯿﺘﺮ ﻟﻪ ﭼﺎوهڕواﻧﯿﺪا ﻧﻪﻣﺎنه‪‬ﻨﻪوه‪ .‬ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ زۆر‬
‫ﭘ‪‬ﻤﺰاﻧﯽ ﮐﻪ ﺋﻪو ﺳﻪرﮐﺮدهی زاﺗﯽ ﻧﻪﺑﻮوه ﺑ‪‬ﺘﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺷﺮﯾﺘﯽ ﻧﺎردﺑﻮو‪"،‬ﺑﺎﺑﻪﮐﯽ‬
‫ﺋﻪﻣﯿﺮﺧﻮﺳﺮهوی" ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻮوه ﮐﻪ ﺑﻪ دوای ﭘﻠﯚﻧﯚﻣﯽ ‪١٦‬دا‬
‫ﺋﺎ‪‬ی دژاﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ "ﺳﻪﻓﻪری"و"ﻻروودی"و"ﺧﺎوهری" هﻪ‪‬ﮑﺮدﺑﻮو و ﺑﻪ ﺗﻪﻣﺎﺑﻮوه ﻟﻪ‬
‫ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﺎخ ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﮐ‪‬ﺸﻪ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯿﺪا ﮐﻪ‪‬ﮏ‬
‫وهرﮔﺮێ‪.‬‬
‫ﻟﻪ ‪٢٥‬ی ﮔﻪﻻو‪‬ﮋی ‪١٣٦٣‬دا ﺑﻪ ﺑﯚﻧﻪی ‪٣٩‬هﻪﻣﯿﻦ ﺳﺎ‪‬ﯽ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات‪،‬‬
‫ﺋﺎهﻪﻧﮕ‪‬ﮑﯽ ﺧﯚﺷﻤﺎن ﺑﻪر‪‬ﻮهﺑﺮد‪ .‬ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺳﻪرﻣﺎوهزی ﺋﻪوﺳﺎ‪‬ﻪدا ﺧﻪﺑﻪرﯾﺎن‬
‫داﯾﻨ‪ ‬ﮐﻪ ﭼﻪﻧﺪﮐﻪس ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮات هﺎﺗﻮوﻧﻪﺗﻪ ﺋﻪو ﻧﺎوه ﺗﺎ ﺑ‪‬ﻨﻪ‬
‫ﻻی ﺋ‪‬ﻤﻪ‪ .‬ﺑﺎراﻧ‪‬ﮑﯽ ﺗﻮوﻧﺪ دهﺑﺎری‪ ،‬ﻟﻪ ﺋﻪرﻣﻮوﺷﯽ ﭘﻪﻧﺎ ﮐ‪‬ﻮهڕهش‪ ،‬ﺣﺎﻣﯿﺪی ﮔﻪوهﻪری‪،‬‬
‫ﻓﻪر‪‬ﺪوﻧﯽ ﻣﯿﺘﺮان‪،‬ﺳﻪﻋﯿﺪی ﺋﻪﻓﺸﺎر ورهﺳﻮو‪‬ﯽ ﺋﺎرﯾﺎ‪ ،‬ﻟ‪‬ﻤﺎن وهژوور ﮐﻪوﺗﻦ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﯿﻨﯿﻨﯿﺎن‬
‫ﮔﻪﻟ‪‬ﮏ ﺷﺎد ﺑﻮوﯾﻦ‪ .‬ﻧﺎوﺑﺮاوان ﻟﻪ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﺷﻪﺷﯽ ﺣﯿﺰﺑﺪا و ﭘﺎش ﮐﯚﻧﮕﺮه‪ ،‬ﻟﻪﺳﻪر‬
‫ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﯽ ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ و ﺟﯿﺎوازی ﺑﯿﺮوڕا ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی داﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎﻣﯿﻠﮑﻪی‬
‫ﮐﻮرﺗﻪﺑﺎﺳ‪‬ﮏ ﻟﻪﺳﻪرﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﮏ وﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ‬
‫وﮐ‪‬ﺸﻪﯾﺎن ﻟ‪ ‬ﭘﻪﯾﺪادهﺑ‪.‬‬

‫‪٦١‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫هﻪرﮐﺎم ﻟﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ راﺑﺮدووی ﮐﺎر و ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎن و ﭘﻠﻪ و ﭘﺎﯾﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ و رادهی‬
‫زاﻧﯿﺎرﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺟ‪‬ﮕﺎﯾﻪﮐﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاوﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰب و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰب دا هﻪﺑﻮو ‪ .‬ﺋﻪوان ﻟﻪ ﻻی ﺧﯚﯾﺎن ﺣﯿﺴﺎﺑ‪‬ﮑﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺎن ﺑﯚ ﭘ‪‬ﺮهو ﮐﺮدﺑﯚوه ‪.‬ﺑﻪو ﻧﯿﺎزه‬
‫هﺎﺗﺒﻮون ﺗﺎ ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ هﺎوﮐﺎری ﻟﻪ ﺗﻪک ﭘ‪‬ﺮوان دا‪ ،‬ڕ‪‬ﮕﺎ ﭼﺎرهﯾﻪک ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن و ﮐﯚﻣﻪﻟ‪‬ﮑﯽ‬
‫زۆر ﻟﻪ هﺎوﺑﯿﺮاﻧﯿﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎو و ﺧ‪‬ﺰاﻧﻪوه ﻧﯿﺰﯾﮑﻪی ‪ ٥٠٠‬ﮐﻪس دهﺑﻮون و ﻟﻪ هﻪڵ و‬
‫ﻣﻪرﺟ‪‬ﮑﯽ دژواردا دهژﯾﺎن‪ ،‬ﺑﺪۆزﻧﻪوه و ﺑﻪ ﯾﻪﮐﺨﺴﺘﻨﻪوهی ه‪‬ﺰ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﭘ‪‬ﺮهو‪،‬‬
‫ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﻪ ﺑﻪﺷﺪاری ﮐﺎر و ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎن ﺑﻦ ‪.‬هﻪر ﭼﻮار ﮐﻪﺳﯿﺎن ﻟﻪ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ هﺎوﺑﻪش ﻟﻪ‬
‫ﮔﻪڵ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺮهو دا‪ ،‬ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎرهﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺧﺴﺘﻪ روو‪.‬‬
‫‪-‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﮐﻪ وهزﻋﯽ ﺋﻪوﻻ )ﻻی ﻗﺎﺳﻤﻠﻮ( ﻟﻪ ﺷﭙﺮزهﺑﻮوﻧﺪاﯾﻪ‪ ،‬ﺋ‪‬ﻤﻪ دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﻪﯾﻪﮐﻪوه‬
‫ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﻤﺎن ﺗ‪‬ﮑﺨﻪﯾﻨﻪوه و ﺑﻪ ﻧﺎوی ﺣﯿﺰب دهس ﺑﻪﮐﺎر ﺑﯿﻦ ‪.‬‬
‫‪-‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺮهو دهزاﻧﯿﻦ و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهﻣﺎن ﻗﻪﺑﻮو‪‬ﻪ‪.‬‬
‫‪-‬ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﻟﻪﺑﺎری ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﻣﺎ‪‬ﯿﺸﻪوه ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﻤﺎن ﺑﺪهن‪.‬‬
‫رهﻧﮕﻪ هﻪر ﭼﻮار ﮐﻪس ﻟﻪ ﻻی ﺧﯚﯾﺎن واﯾﺎن ﺣﺴﺎب ﮐﺮدﺑ‪ ‬ﮐﻪ ﭼﻮون ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺳﻪرﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهﯾﻦ و ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯿﻦ و ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﻟﻪﮔﻪڵ زﻟﺤﯿﺰﺑﯽ ﮐﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاری‬
‫ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت ﺑﺮان‪ ،‬دهﺑ‪ ‬ﻟﻪ چ ﻧﺎز و ﻧ‪‬ﻌﻤﻪﺗ‪‬ﮑﺪا ﺑﮋﯾﻦ و چ ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﺎﺗ‪‬ﮑﻤﺎن ﺑﯚ ﺗﻪرﺧﺎن‬
‫ﮐﺮاﺑ‪ ‬؟ ﻧﻪﯾﺎﻧﺪهزاﻧﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ‪ ،‬ﻟﻪوان ﺑ‪ ‬دهرهﺗﺎﻧﺘﺮﯾﻦ و ﺋﻪﮔﻪر ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻧﻪﺑﺎ‬
‫‪ ،‬ﮐﻪ ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﭘﯿﺎو ﻟﻪ ﺣﻪق ﻻﻧﻪدا‪ ،‬ﻟﻪ ﺧﯚﯾﺎن دهﮔ‪‬ﺮاوه ﺑﯚ ﺋ‪‬ﻤﻪ‪ ،‬هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ دهراو‪‬ﮑﯽ‬
‫رووﻧﻤﺎن ﺷﮏ ﻧﻪدهﺑﺮد ‪ .‬ﻟﻪ ﮐﺎﺗ‪‬ﮑﺪا ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ دهرهوه‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯿﺪا ﻓﺮﻣ‪‬ﺴﮑﯽ ﺑﻪ درۆﯾﺎن ﺑﯚ هﻪ‪‬ﺪهرﺷﺘﯿﻦ و زۆر ﺟﺎر ﺑﯚ ﺋﻪوهی ورهی‬
‫ﭘﻪﻧﺎﺑﻪرهﮐﺎن ﺑﯚ ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت‪ ،‬ﺑﻪرز راﮔﺮن‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎژهﯾﺎن ﺑﻪ ﺧﯚڕاﮔﺮی و ﺑﺎرودۆﺧﯽ‬
‫ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎخ ﮐﺮدووه و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت واﯾﺎن ﻧﻮاﻧﺪووه ﮐﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی راﺳﺘﻪوﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﮔﻪ‪‬ﯿﺎن‬
‫هﻪﯾﻪ و ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺎن ﭘ‪ ‬دهﮔﻪﯾﻪﻧﻦ و ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺑﻪم زواﻧﻪ ﺷﻪڕی ﭼﻪﮐﺪارﯾﺶ راﺑﮕﻪﯾﻨ‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫ﺧﯚﯾﺎن ﻧﻪﮔﺮت‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﯚ ﯾﻪک ﺟﺎرﯾﺶ ﺑ‪ ،‬ﺳﻮوﮐﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗ‪‬ﮏ ﺑﯚ هﺎوﺳﻪﻧﮕﻪرهﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی‬
‫هﺎوڕ‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ دا ﺑﻨ‪‬ﺮن ‪ .‬ﮐﻪﭼﯽ ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ هﺎﺗﯿﻨﻪ دهرهوه ﮔﻮ‪‬ﺒﯿﺲ ﺑﻮوﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی‬
‫ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻧﺎردﻧﻪوه ﺑﯚ ﺑﺮادهراﻧﯽ ﺷﺎخ‪ ،‬ﭘﻮوڵ و ﭘﺎرهﯾﻪﮐﯽ زۆرﯾﺎن ﮐﯚ ﮐﺮدۆﺗﻪوه و‬
‫ﺧﻮاردووﯾﺎﻧﻪ ‪.‬ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﻓﺎرﺳﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﻓ‪‬وﻓﯿﺸﺎڵ‬
‫هﯿﭻ هﻪﺳﺘ‪‬ﮑﯽ هﺎوﮐﺎری و د‪‬ﺴﯚزﯾﯿﺎن ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪو ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﻪ ﮐﻮرده ﻟ‪‬ﻘﻪوﻣﺎوهی ﺷﺎخ‬
‫ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﺑﺮادهراﻧﯽ ﮐﻮردی ﺧﯚﻣﺎن ﻟﻪو ﭘﻪڕی ﺑ‪ ‬دهﺳﻪ‪‬ﺗﯿﺪا‪ ،‬دهﺳﺘﻪوهﺳﺘﺎن ﻣﺎﺑﻮوﻧﻪوه و‬
‫ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻪ دوور ﻟﻪ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﭼﺎرهﯾﻪک ﺑﺪۆزﻧﻪوه و ﺋﺎوڕ‪‬ﮏ ﻟﻪ هﺎو‬

‫‪٦٢‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﻗﻪﺗﺎرهﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪهﻧﻪوه ‪ .‬ﺑﻪ هﻪر ﺣﺎڵ ﭘﺎش ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎر و داوای ﺑﺮادهران‪ ،‬ﺧﯚﻣﺎن‬
‫ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﻣﺎن ﮔﺮت و ﮔﻪﯾﺸﺘﯿﻨﻪ ﺋﻪو ﻗﻪﻧﺎﻋﻪﺗﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ هﯚی ﺋﻪوه ﻟﻪ هﻪل و ﻣﻪرﺟﯽ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎدا‪،‬‬
‫رژﯾﻤﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ ﺋ‪‬ﺮان ه‪‬ﺮﺷﯽ دڕﻧﺪاﻧﻪی ﺧﺴﺘﯚﺗﻪ ﺳﻪر هﻪﻣﻮو ﺣﯿﺰب و ر‪‬ﮑﺨﺮاوه‬
‫ﺋﺎزادﯾﺨﻮازهﮐﺎن‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﯚ ﺑﻪرهﻧﮕﺎر ﺑﻮوﻧﻪوهی رژﯾﻢ‪ ،‬ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻮﭘﻮزﯾﺴﯿﻮن ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪرهﯾﻪﮐﺪا ﮐﯚﺑﻨﻪوه و ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧﯿﺎن ﯾﻪﮐﺨﻪن ‪ .‬ﮐﻪواﺑﻮو ﻧﺎﺑ‪ ‬رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮات ﻟ‪‬ﮏ‬
‫ﺑ‪‬و و ﻻواز ﺑﮑﺮێ ‪ .‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻧﻪﻣﺎﻧﺪهﺗﻮاﻧﯽ ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺋﺎﮔﺎداری ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ‬
‫دهرهوه ﺑﺮﯾﺎری ﯾﻪک ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺑﺪهﯾﻦ ‪ .‬ﺳﻪرﺑﺎری ﺋﻪوهش‪ ،‬ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺷﺘﯽ ﻻوهﮐﯽ و‬
‫ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ هﻪ‪‬ﺴﻮﮐﻪوت ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﮐﺘﺮ و ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺧﯚ ﺑﻪ زڵ زاﻧﯿﻦ و ﻣﻦ ﻣﻦ ﮐﺮدن و‬
‫ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون ﺑﻪ هﯚی ﻧﺎرووﻧﯽ وهزﻋﻪﮐﻪ‪ ،‬دهرهﺗﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧﻪوهی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟﻪ هﻪﻣﻮوان‬
‫ﺑ‪‬ﯾﺒﻮو ‪ .‬ﻟﻪ هﻪﻣﻮوی ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮ‪ ،‬ﺋﻪوه ﮐﻪ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺧﯚﻣﺎن ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ و ﺑﺎر ﺑﻮوﯾﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻠﯿﺎﻧﻪوه ‪ .‬دهﺑﻮاﯾﻪ ﺋﻪم داواﯾﻪ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﺑﺎس ﺑﮑﺮێ ‪ .‬ﺑﻪ هﻪر ﻻﯾﻪﮐﻪوه ﻟ‪‬ﮑﻤﺎن‬
‫دهداوه‪ ،‬ﺑﺮﯾﺎرداﻧﯽ ﯾﻪﮐﺠﺎری ﺋﺎﺳﺎن ﻧﻪﺑﻮو ‪ .‬ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﺑﻪ ﻟ‪‬ﺪوان و هﺎوﻓﮑﺮی ﻟﻪ ﺗﻪک‬
‫هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ و ﺗﻮودهﯾﯽ و ﻓﺪاﯾﯽ‪ ،‬ﮔﻪﯾﺸﺘﯿﻨﻪ ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮادهران راﺑﮕﻪﯾﻪﻧﯿﻦ‪،‬‬
‫ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯚﯾﺎن دهﮔﻮﻧﺠ‪ ،‬ﺑﮕﻪڕ‪‬ﻨﻪوه ﺷﻮ‪‬ﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﻟﻪ و‪‬ﻨﺪهرێ در‪‬ﮋه ﺑﻪ ﮐﺎر و ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎن‬
‫ﺑﺪهن ‪ .‬ﺋﻪواﻧﻪی ﺑﯚﺷﯿﺎن ﻧﺎﮔﻮﻧﺠ‪ ،‬دهﺗﻮاﻧﻦ وهک ﻣﯿﻮان ﻟﻪ ﻻی ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﻤ‪‬ﻨﻨﻪوه ‪ .‬ﭘ‪‬ﺸﻤﺎن‬
‫راﮔﻪﯾﺎﻧﺪن‪ ،‬ﮐﻪ ‪:‬رهﻧﮕﻪ ﺗﺎ ﺑﻪهﺎرێ هﺎوڕ‪‬ﯿﺎﻧﯽ دهرهوه ﺑﮕﻪر‪‬ﻨﻪوه و ﺑﻪ ﺗ‪‬ﮑﺮاﯾﯽ ﭼﺎرهﯾﻪک ﺑﯚ‬
‫ﺋﻪو وهزﻋﻪ ﺑﺪۆزﯾﻨﻪوه‪ ،‬ﺋﻪوﮐﺎت ﺋ‪‬ﻮهش ﺋﺎﮔﺎدار دهﮐﻪﯾﻨﻪوه ‪ .‬هﻪر ﭼﻮارﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﺎو ﺑﻪدرهﻗﻪی‬
‫ﮔﻪرﻣﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪدا ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻪد‪‬ﯽ ﮔﻪراﻧﻪوه ‪ .‬ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮓ‪ ،‬ﮐﺎک ﻓﻪرﯾﺪون و ﺧﺎوﺧ‪‬ﺰاﻧﯽ‬
‫ﮔﻪراﻧﻪوه ﻻی ﺋ‪‬ﻤﻪ و ﮐﺎک ﺣﺎﻣﯿﺪ و ﺑﺮاﮐﻪی و ﭼﻪﻧﺪ هﺎور‪‬ﯽ ﺗﺮ ﭼﻮوﻧﻪ ﻻی ﭘﺎرﺗﯽ و ﺑﻪ‬
‫ر‪‬ﮕﺎی ﺋﻪواﻧﺪا‪ ،‬ﭼﻮوﻧﻪ دهرهوه ‪.‬‬
‫ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﺎری ﻧﺎﻟﻪﺑﺎری ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮردی ڕۆژهﻪ‪‬ت‪ ،‬ﻟﻪ ﺳﻪر و ﺑﻪﻧﺪی‬
‫ﺳﺎ‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ ‪ ١٣٦٣‬و‪ ١٣٦٤‬ی هﻪﺗﺎوﯾﺪا‪ ،‬ﺋﻪو ﺋﺎ‪‬ﯚزی و ﭘﻪﺷ‪‬ﻮﯾﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﮔ‪‬ﺮه و‬
‫ﮐ‪‬ﺸﻪی ﭘ‪‬ﺶ و ﭘﺎش ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﺷﻪﺷﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮات‪ ،‬رووی ﻟﻪ ﺣﯿﺰب ﮐﺮدﺑﻮو و‬
‫ﺑﺒﻮوه هﯚی داﺑ‪‬اﻧﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻟﻪ ﮐﺎدر و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮ‪،‬‬
‫ر‪‬ﮑﺨﺮاوی ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪﺷﯽ‪ ،‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﺗﻪک ﺑﺎری ﻓﮑﺮی و ﺋﯿﺪﺋﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﭼﯚﻧﯿﻪﺗﯽ‬
‫هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺎن ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد ﺗﻪﻧﯿﺒﯚوه ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ هﻪ‪‬ﺴﻮوڕ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ‬
‫ر‪‬ﮑﺨﺮاوی زهﺣﻤﻪﺗﮑ‪‬ﺸﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن )ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ(‪ ،‬وازﯾﺎن ﻟﻪ ﮐﺎری ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ ه‪‬ﻨﺎﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﻟﻪو ﺳﺎ‪‬ﻧﻪدا ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﻟﻪ ﮐﻮردی ﭼﻪﭘﯽ ڕۆژهﻪ‪‬ت‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮﻻﻧﻪوه ﻟﻪ‬
‫ﺑﺎزﻧﻪی ﺑ‪ ‬ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯿﺪا ﺑﻪ دوای ﭘ‪‬ﻮاﻧﻪﯾﻪﮐﺪا‪ ،‬دهﮔﻪران‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﯿﺮ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺎن‬

‫‪٦٣‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﺑ‪‬ﻨﻨﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺗﺎﻗﯿﮑﺮدﻧﻪوه‪ .‬ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺸﺪا‪ ،‬ﺋﻪﮔﻪر‪ ،‬ﻧﺎوهﻧﺪ‪‬ﮑﯽ ر‪‬ﮑﺨﻪر ﻟﻪ ﺋﺎراداﺑﻮاﯾﻪ‪،‬‬

‫دهﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑﺒ‪‬ﺘﻪ ﺗﻪوهرهﯾﻪک ﺑﯚ ﮐﯚﮐﺮدﻧﻪوهی ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺋﻪو ه‪‬ﺰ و ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫هﯚی ﺟﯿﺎوازی ر‪‬ﺒﺎز و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻓﮑﺮی ﯾﺎ هﻪر هﯚﯾﻪﮐﯽ دی‪ ،‬ﻟﻪ ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮ هﺎﺗﺒﻮوﻧﻪ‬
‫دهر ‪ .‬ﺋﯚرﮔﺎﻧﯿﺰهﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ه‪‬ﺰه ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاو دا‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫ﭘﺎﺷﻪڕۆژدا دهﯾﺘﻮاﻧﯽ وهک ه‪‬ﺰ‪‬ﮑﯽ ﭼﻪﭘﯽ رهﺳﻪﻧﯽ ﮐﻮردی دهوری ﺧﯚی ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ‬
‫ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺑﻪرژوهﻧﺪﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ﮐﺎرﮔﻪراﻧﻪ ﺑﮕ‪‬ێ ‪ .‬ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا‪،‬‬
‫هﻪﺑﻮون ﮐﻪﺳﺎﻧ‪‬ﮏ‪ ،‬چ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮات‪ ،‬چ ﻟﻪ ﻧﺎو ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ و چ ﻟﻪ ﻧﺎو ﭘ‪‬ﺮهودا‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﭼﺎوی ﺷﮏ و ﮔﻮﻣﺎﻧﻪوه ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت و ر‪‬ﺒﺎزی ه‪‬ﺰه ﺳﻪراﺳﻪرﯾﻪﮐﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهﯾﺎن دهڕواﻧﯽ و ﺑﻮاری ﺋﻪوهﯾﺎن ﺗ‪‬ﺪاﺑﻮو‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ وازه‪‬ﻨﺎن ﻟﻪ ﺷ‪‬ﻮهی ﺧﻪﺑﺎت ﻟﻪ ﺷﮑ‪ ‬و‬
‫ﻗﻪوارهی ﺳﻮﻧﻨﻪﺗﯿﺪا‪ ،‬ﺑﻪ داﺑ‪‬ان ﻟﻪ ه‪‬ﺰه ﺳﻪراﺳﻪرﯾﯿﻪﮐﺎن‪ ،‬هﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺎڵ و ﮐﺮﭼﯿﺶ ﺑﺎﯾﻪ‪،‬‬
‫ر‪‬ﭽﮑﻪی ر‪‬ﺒﺎز‪‬ﮑﯽ ﻧﻮێ داﺑﺮ‪‬ﮋن و ﺑﻪ ﻧﯚﺑﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ر‪‬ﺒﺎزی رهﺳﻪﻧﯽ ﮐﻮردی و‬
‫ﮔﻪﺷﻪﭘ‪‬ﺪاﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﺎن ﮐﺮدﺑﺎ ‪ .‬ﭘﺮۆﺳﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﮐﻮردهﮐﺎن ﻟﻪ ﺣﯿﺰب و‬
‫ر‪‬ﮑﺨﺮاوه ﮐﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﯿﻪ ﺳﻪراﺳﻪرﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪو ﺳﺎ‪‬ﻧﻪدا و ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ هﻪڕهﺗﯽ‪،‬‬
‫هﻪرهﺳﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪﺗﺪا ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دا‪ ،‬ﮐﻪ ﺧﯚﺑﻪﺳﺘﻨﻪوه ﺑﻪو ه‪‬ﺰاﻧﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﻓﺮﯾﻮدان و‬
‫ﺑﻪ ﻓﯿ‪‬ۆداﻧﯽ ﮐﺎت و ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎن‪ ،‬ﺑﻪرهﻪﻣ‪‬ﮑﯽ دﯾﺎری ﮐﺮاوی ﺑﯚ ﮐﻮرد ﺗ‪‬ﺪا ﻧﯿﯿﻪ ‪ .‬هﻪرﭼﯽ زهﻣﺎن‬
‫ﺑﻪ ﺑﻪﺗﺎ‪‬ﯽ و ﺑ‪ ‬ﺑﻪرهﻪﻣﯽ و ﺑ‪ ‬ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ ﺗ‪‬ﭙﻪڕ دهﺑﻮو‪ ،‬هﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﮐﺮدن و ﺑ‪‬‬
‫هﯿﻮاﯾﯽ ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ هﻪر ﺳ‪ ‬ر‪‬ﮑﺨﺮاودا‪ ،‬زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪرهی دهﺳﺘﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺳﻪرهرۆﯾﯽ و ڕاڕاﯾﯽ‬
‫و ﺣﻮﮐﻤﺮاﻧﯽ ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ هﻪر ﺳ‪ ‬ر‪‬ﮑﺨﺮاوه دهرﺣﻪق ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮارهوه و‬
‫ﺑﻪﺷﺪاری ﻧﻪﮐﺮدﻧﯿﺎن ﻟﻪ ژﯾﺎﻧﯽ ﭘ‪ ‬ﭼﻪرﻣﻪﺳﻪری ڕۆژاﻧﻪی ﺷﺎﺧﺪا‪ ،‬ﺑﺎره‪‬ﻨﺎن و ﺑﺮدن‪،‬‬
‫ﻗﻮڕهﮐﺎری و ﺧﺎﻧﻮو ﺳﺎزﮐﺮدن‪ ،‬ﭼ‪‬ﺸﺖ ﻟ‪‬ﻨﺎن و ﻧﺎن ﮐﺮدن‪ ،‬ﺣﻪرهﺳﯿﺎت واﺗﻪ ﭘﺎر‪‬ﺰﮔﺎری‬
‫ﮐﺮدﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﯚﺑﻪ ﻟﻪ ﻣﻘﻪر و‪ ...‬ڕۆژ ﻟﻪ رۆژ زﯾﺎﺗﺮ ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪ و ﺑ‪‬وای ﺋﻪو ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﻪی‬
‫ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﻟ‪‬ﭙﺮﺳﺮاوان ﻻواز دهﮐﺮد‪.‬‬
‫ژﯾﺎن ﻟﻪ هﻪر ﺷﻮ‪‬ﻨ‪‬ﮏ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﯿﺶ دا‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻪرﺟ‪‬ﮏ ﺣﻮﮐﻤﯽ زﯾﻨﺪان ﺑ‪‬اﺑ‪‬ﺘﻪوه‪،‬‬
‫دهﮐﻪو‪‬ﺘﻪ ﻧﺎو ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاو و ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺑﻪ ڕ‪‬ﻮه دهﭼ‪ . ‬ﺑﻪ‪‬م‬
‫ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ دهﺳﺘﻪ‪‬ﺗﺖ ﺑﻪ ﺧﯚت ﻧﻪﺑ‪ ‬و ﻟ‪‬ﺖ روون ﻧﻪﺑ‪ ‬چ داهﺎﺗﻮوﯾﻪک ﭼﺎوهڕواﻧﺖ دهﮐﺎ و‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ هﻪ‪‬ﺴﻮﮐﻪوت و هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﮐﻪﺳﺎﻧ‪‬ﮏ ﺑﻪﺳﺘﺮاﺑ‪‬ﺘﻪوه ﮐﻪ ﺧﯚﺷﯿﺎن‬
‫ﭼﺎو ﻟﻪ دهﺳﺘﯽ ﺑﺮﯾﺎری ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪن‪ ،‬وﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﮕ‪‬ﺮ و ﺧﯚراﮔﺮ و ‪ ..‬ﻣﺎﻧﺎ و‬
‫ﻧﺎوهرۆﮐﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ دهﺳﺖ دهدهن و ﺋﺎهﻪﻧﮕﯽ داﭼ‪‬ﻪﮐﺎن و داڕﻣﺎن هﻪﻣﻮو‬

‫‪٦٤‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻟﻪﺷﺖ دادهﮔﺮێ و ه‪‬ﺰ و ﺑ‪‬ﺳﺘﺖ ﻟ‪ ‬دهﺑ‪‬ێ و هﻪﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ و ﻧﻪﺑﻮون‬

‫دهﮐﻪی‪.‬‬
‫زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺳ‪ ‬ﺳﺎڵ ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻪ ﺳ‪‬ﺴﻪد) )‪٣٠٠‬ﮐﻪس ﻟﻪ رۆ‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﻪﻧﺎ ﺑﺮدن ﺑﯚ‬
‫ﺷﺎخ و هﻪردهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﭼﻨﮕﯽ ﺟﻪﻻداﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ‬
‫رزﮔﺎر ﮐﺮدﺑﻮو و ﺋﺎﻣﺎدهی هﻪر ﭼﻪﺷﻨﻪ ﻓﯿﺪاﮐﺎری و ﻟﻪ ﺧﯚﺑﺮدووﯾﯿﻪک ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺧﺰﻣﻪت ﺑﻪ‬
‫ﮔﻪﻟﻪﮐﻪﯾﺎﻧﺪا ﺑﻮون‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻪﻣﺎی ﺋﻪوه ﮐﻪ ﻟﻪ ه‪‬ﺰ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ دژی رژﯾﻤﯽ‬
‫ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرهﺳﺘﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﮐﻪ‪‬ﮏ وهردهﮔﯿﺮێ‪ ،‬ﻟﻪ ﭼﺎوهڕواﻧﯽ و هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟ‪‬ﮑﯽ هﻪره‬
‫دژواردا‪ ،‬ه‪‬ﺸﺘﺒﯚوه ‪ .‬ﭘﺎش زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺳ‪ ‬ﺳﺎڵ ﻧﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ و ر‪‬ﻨﻮ‪‬ﻨ‪‬ﮏ ﺑﯚ‬
‫ﮐﺎری داهﺎﺗﻮو‪ ،‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺧﻪوداﻣﺎوی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﺑﯚ ﺷﺎخ ﻧﻪهﺎت‪،‬‬
‫ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﺑﻪ هﯚی هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ‪ ،‬ﺋﺎﮔﺎداری هﻪرهﺳﮫ‪‬ﻨﺎن و ﻣﺎﻧﺪووﯾﯽ و‬
‫ﭼﻮوﻧﻪوهی ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪو ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﻪ ﺑﻮون‪ ،‬ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ وهﺷﻪوه ﻣﺎﻧﺪوو ﻧﻪﮐﺮد‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ و ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی دۆﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪﺗﯿﺎن ‪ ،‬هﺎوﻓﮑﺮهﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﻟﻪ‬
‫داو ﮐﻪوﺗﻨﯽ رژﯾﻢ ﺑﭙﺎر‪‬ﺰن ‪ .‬ﺑﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺑﻪره ﺑﻪره‪ ،‬ﮔﻮﺷﺎری رهواﻧﯽ و ﺑ‪ ‬ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﯽ‬
‫ﺟﻪﺳﺘﻪ و رۆﺣﯽ هﻪﻣﻮاﻧﯽ داﮔﺮت و ﺷﭙﺮزهﯾﯽ و ﺋﺎ‪‬ﯚزی و ﻟ‪‬ﮑﺪاﺑ‪‬ان رووی ﺗ‪‬ﮑﺮدﯾﻦ ‪.‬‬
‫ﻟ‪‬ﺮهدا ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوه ﺑﮑﻪم ﮐﻪ ﺋﻪواﻧﻪی هﺎﺗﻨﻪ دهرهوه و ﺧﯚﯾﺎن رزﮔﺎر ﮐﺮد‪ ،‬ﻧﻪک ﻟﻪ‬
‫ﮐﺎﻧﺎ‪‬ﯽ ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯿﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو هﻪرﮐﻪس ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ زاﻧﯿﺎری وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﻧﯿﺰﯾﮑﺎن و دۆﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫ﺧﯚی‪ ،‬هﻪو‪‬ﯽ دهرﺑﺎزﺑﻮوﻧﯽ دا و ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪ زۆرﺑﻪی ﺋﻪو ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﻪ‪ ،‬ﺑﻪره ﺑﻪره ﭘﻪراوازهی‬
‫هﻪﻧﺪهران ﺑﻮون‪.‬‬
‫ﺷﻪوان و رۆژاﻧﯽ زﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﺎردو ﭘﺮ ﻟﻪ ﺑﻪﻓﺮی ﺳﺎ‪‬ﯽ‪ ١٣٦٣‬ی هﻪﺗﺎوﯾﺸﻤﺎن ﻟﻪ دﯾﻮی رهق و‬
‫ﺗﻪق و ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺎ ﺳﯚﺑﻪی دار ﺑﻪ ﺧﻮ‪‬ﻨﺪﻧﻪوه و ﺧﯚﺑﺎره‪‬ﻨﺎن‪ ،‬ﺧﻪﺑﺎزی)ﻧﺎﻧﮑﺮدن( و‬
‫ﺧﻪﻓﻪرﯾﺎت)ﭼ‪‬ﺸﺖ ﻟ‪‬ﻨﺎن( و ‪ ،...‬راﺑﻮارد‪ .‬ﺧﯚ رزﮔﺎرﮐﺮدن ﻟﻪو وهزﻋﻪ و ﭼﻮوﻧﻪوه ﺑﯚ ﻧﺎو‬
‫ﺋ‪‬ﺮان ﺳﻪرهڕای هﻪﻣﻮو ﻣﻪﺗﺮﺳ‪‬ﮏ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺸﮑﯽ ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺧﯚوه ﻣﻪﺷﻐﻮول‬
‫ﮐﺮدﺑﻮو ‪ .‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪوه ﻧﺎوﭼﻪﮐﻪش ﮐﻪوﺗﺒﻮوه ﺑﻪر هﻪڕهﺷﻪی ﻟ‪‬ﺪاﻧﯽ هﻪر دوو رژﯾﻤﯽ ﺋ‪‬ﺮان و‬
‫ﻋ‪‬ﺮاق و ﭼﻪﻧﺪ ﺟﺎرﯾﺶ ﺑﯚﻣﺒﺎران و ﺗﯚﭘﺒﺎران ﮐﺮا ‪ .‬ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﺑﻪره ﺑﻪره ژﻣﺎرهﻣﺎن ﻟﻪ ﮐﻪﻣﯽ‬
‫دهدا و ﺑ‪ ‬هﯿﻮاﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ روی ﺗ‪‬ﺪهﮐﺮدﯾﻦ ‪ .‬ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋ‪‬ﻤﻪی ﭘ‪‬ﺮهودا‪ ،‬دوو ﺷ‪‬ﻮه ﺑﯚﭼﻮون ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪر ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ دهرﺑﺎزﺑﻮوﻧﻤﺎن ﻟﻪو ﺑﺎرودۆﺧﻪ ﻟﻪ ﺋﺎراداﺑﻮو‪ ،‬ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪﺳ‪‬ﮏ ﮐﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ‬
‫ﺗﻪﺷﮑﯿﻼت ﯾﻪﮐ‪‬ﮏ ﻟﻪوان ﺑﻮو‪ ،‬ﺳﻪرهڕای وهﻓﺎداری و ﺑﺎوهر ﺑﻪ ﺑﻪ ر‪‬ﺒﺎزی ﻓﮑﺮی ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده‪ ،‬ﺧﻮازﯾﺎری ﮔﻪراﻧﻪوه ﺑﯚ ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺑﻮون‪) .‬ﻟﻪﻣﻪو ﭘ‪‬ﺶ ﺑﺎﺳﯽ ﺋﻪوهم‬
‫ﮐﺮدووه ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺑﻪ ﻣﻪرﺟﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺗﯚﺑﻪﻧﺎﻣﻪ ﭘ‪‬ﺮهوهﮐﺎﻧﯽ وهردهﮔﺮﺗﻪوه( ‪.‬‬

‫‪٦٥‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﻪی دی ﮐﻪ زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهوی‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﻪری ﺋﻪو د‪‬اﻧﻪﺷﻪوه دهﮔﺮﺗﻪوه‪،‬‬

‫وههﺎ ﺷﻪﯾﺪای ر‪‬ﺒﺎزی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻮون‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ر‪‬ﻨﻮ‪‬ﻨﯽ و ﺑ‪‬ﯾﺎری ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ‪،‬‬
‫ﺟﻮو‪‬ﻪﯾﺎن ﻧﻪدهﮐﺮد ‪ .‬ﺋﻪوان ﺋﺎﻣﺎده ﺑﻮون ﻟﻪ ﭼﺎوهڕواﻧﯿﺪا ﺑﻤ‪‬ﻨﻨﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻪرﺟ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن‬
‫ر‪‬ﺒﻪراﯾﻪﺗﯿﯿﻪوه ﺋﻪرﮐ‪‬ﮑﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاوﯾﺎن ﺑﯚ ﮐﺎری داهﺎﺗﻮو ﭘ‪ ‬ﺋﻪﺳﭙ‪‬ﺮدراﺑﺎ و ﻟﻪو ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ و‬
‫ﺑ‪ ‬ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﯿﻪ رزﮔﺎرﯾﺎن ﺑﻮوﺑﺎ ‪ .‬ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘﻮوﺷﭙﻪری ‪١٣٦٤‬ی هﻪﺗﺎوی ﺳﻪر ﻟﻪ ﻧﻮێ دوو‬
‫ﻧﺎﻣﻪﻣﺎن ﺑﯚ ﺑﺮادهراﻧﯽ دهرهوه ﻧﻮوﺳﯽ و داواﻣﺎن ﮐﺮد‪ ،‬هﻪﺗﺎ وهزﻋﻪﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺷﭙﺮزه‬
‫ﻧﻪﺑﻮوه ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮕﻪﯾﯿﻨﻪوه ﻻﻣﺎن ‪ .‬ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ رهزﺑﻪری هﻪﻣﺎن ﺳﺎ‪‬ﺪا‪ ،‬ﺋ‪‬ﻤﻪ و‬
‫ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ﺗﻮودهﯾﯽ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ هﺎوﺑﻪﺷﻤﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڵ هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻋ‪‬ﺮاق)ﺋﻪﺑﻮو ﺣﯿﮑﻤﻪت‪ ،‬ﺋﻪﺑﻮو ﻋﺎﻣﻞ و ﺋﻪﺑﻮو ﺳﻪﻟﯿﻢ( ﭘﯿﮑﮫ‪‬ﻨﺎ‪ .‬ﻟﻪو داﻧﯿﺸﺘﻨﻪدا و‪‬ای‬
‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﻧﻪوهی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺧﯚﻣﺎن و ﺑﺎﺳﯽ هﺎﺗﻨﯽ دوو ﮐﻪس ﻟﻪ ﺑﻪرادهران ﺑﯚ ﺳﻮرﯾﻪ‪ ،‬دهﻗﯽ‬
‫ﺑﺮوﺳﮑﻪی هﺎوڕ‪‬ﯿﺎﻧﯽ دهرهوهﻣﺎن ﺑﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ ﭘ‪ ‬ڕاﮔﻪﯾﻪﻧﺪرا‪:‬‬
‫"هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪر‪‬ﺰ ﺳ‪‬و‪ ،‬ﻟﻪو ﻣﺎوهدا ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻧﺎﻣﻪﻣﺎن ﺑﯚ ﻧﺎردوون‪ ،‬ﺗﻪﻧﯿﺎ دوو ﻧﺎﻣﻪی ﺋ‪‬ﻮه‬
‫ﺑﻪدهﺳﺘﻤﺎن ﮔﻪﯾﺸﺘﻮوه ‪ .‬ﻟﻪ ﻣﻪودوا‪ ،‬ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﻧﺎوی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان در‪‬ﮋه ﺑﻪ ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎن‬
‫دهدهﯾﻦ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺒﮑﯚﺷﻦ ﮐﺎر و ﺑﺎری ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﻓﮑﺮی و ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ ﺟ‪ ‬ﺑﻪ ﺟ‪ ‬ﺑﮑﻪن‬
‫‪.‬ڕ‪‬ﮕﺎی ﮔﻪراﻧﻪوه داﺧﺮاوه‪" ".‬ﺑﺮاﺗﺎن ﺣﻮﺳﯿﻦ"‬
‫ﺣﻮﺳﯿﻦ‪ ،‬ﻧﺎزﻧﺎوی ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ ﺑﻮو ‪ .‬ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻦ و ﻧﻪوﯾﺪ هﺎﺗﺒﻮوﻧﻪ‬
‫ﺳﻮرﯾﻪ و ﻟﻪ دهﻣﯿﺸﻖ ﮔﯚﯾﺎ ﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﻟﻪ ﭼﺎوهڕواﻧﯿﺪا دهﻣ‪‬ﻨﻨﻪوه‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ‬
‫و ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﯾﺎن ﭘﺎرﺗﯽ دا ﺑﮕﻪر‪‬ﻨﻪوه ﻧﺎوﭼﻪی ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪‬ﺒﻮوﻧﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م وهک ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﮐﻪی ﮐﺎک ﺣﻮﺳﯿﻦ ڕا دهردهﮐﻪوت‪ ،‬وادﯾﺎر ﺑﻮو ر‪‬ﮕﺎ داﺧﺮاﺑﻮو ‪ .‬ﺟﺎ ﭼﯚن‬
‫داﺧﺮاﺑﻮو‪ ،‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺋﺎﮔﺎدار ﻧﻪﺑﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﺋﻪوهﻧﺪهﻣﺎن دهزاﻧﯽ ﮐﻪ هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ و‬
‫زۆرﯾﻪک ﻟﻪ ه‪‬ﺰه ﺑﻪرهﻪ‪‬ﺴﺘﮑﺎرهﮐﺎﻧﯽ هﻪر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎن رۆژاﻧﻪ ﻟﻪو ر‪‬ﮕﺎﯾﺎﻧﻪوه‬
‫هﺎﺗﻮوﭼﯚی ﻧﺎوهوه و دهرهوهﯾﺎن دهﮐﺮد ! ﺑﻪ هﻪر ﺣﺎڵ ﺋﻪو ﭼﻪﻧﺪ د‪‬ه ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﮐﺎر و‬
‫ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ دوو ﺳﺎڵ ﻣﺎﻧﻪوهی ﺋﻪو ﺳ‪ ‬ﺑﺮادهره ﻟﻪ دهرهوهی و‪‬ت و ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ‬
‫دۆزﯾﻨﻪوهی ر‪‬ﮕﺎﭼﺎره ﺑﯚ دهرﺑﺎزﺑﻮون ﻟﻪوﻗﻪﯾﺮان و هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﻪ دژوار و ﻧﺎڕووﻧﻪ ﺑﻮو ﮐﻪ‬
‫ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﯽ ﺷﺎخ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﻟﻪ ﺧﯚ ﮔﺮﺗﺒﻮو‪.‬‬
‫ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻨﯽ ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ و ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺋﻪو ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﻪ‪ ،‬ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﻣﺎﻧﻪوه‬
‫ﯾﺎن ﻧﻪﻣﺎﻧﻪوهﯾﺎن ﻟﻪ ﭼﯿﺎ‪ ،‬هﻪروههﺎ هﺎﺗﻨﻪوه و ﻧﻪهﺎﺗﻨﻪوهی ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬هﯿﭽﯿﺎن راﻧﻪﮔﻪﯾﺎﻧﺪﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه هﻪر ﺳ‪ ‬ﺑﺮادهری ﺑﻪرﭘﺮس‪ ،‬ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﭘﺮس و ڕا ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﺣﯿﺰب و‬
‫ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی ﺑﻨﻪﻣﺎ هﻪره ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘﺮﻧﺴﯿﭙﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﻟﻪ ﺑﻪر ﭼﺎو ﺑﮕﺮن‪ ،‬ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ‬

‫‪٦٦‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﭘ‪‬ﮏ هﺎﺗﺒﻮون و ﻟﻪ دان و ﺳﺘﺎﻧﺪﻧ‪‬ﮑﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﺑ‪‬‬
‫دهﻧﮕﯽ‪ ،‬ﺗﯚﻣﺎری ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺎن‪ ،‬ﭘ‪‬ﭽﺎوه‪ .‬ﻣﻦ وهک ﺋﻪﻧﺪاﻣ‪‬ﮑﯽ ﺋﻪو ﮐﺎﺗﯽ‬
‫ﮐﻮﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﭘ‪‬ﺮهو ﺋﻪوه رادهﮔﻪﯾﻪﻧﻢ ﮐﻪ ‪ :‬ﺑﻪ هﯚی ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی و ﺋﯚﮔﺮی ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت و‬
‫ر‪‬ﺒﺎزی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪداو ﯾﻪﮐﻼﺑﻮوﻧﻪوهی وهزﻋﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﻤﺎن‪ ،‬هﻪرﭼﻪﻧﺪ‬
‫دژاﯾﻪﺗﯿﻢ ﻟﻪ ﺗﻪک ﺋﻪو ﺑﺮﯾﺎرهدا ﻧﻪﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﮔﻠﻪﯾﯽ و ﻧﺎڕهزاﯾﯽ ﺧﯚم ﻟﻪ ﮐﻪﻣﺘﻪر‬
‫ﺧﻪﻣﯽ و ﺑ‪ ‬ﭘﺮﻧﺴﯿﭙﯽ ﺋﻪو ﺳ‪ ‬ﮐﻪﺳﻪ راﻧﻪﮔﻪﯾﻨﻢ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﭘﺮس و ڕا ﮐﺮدن ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫دﯾﮑﻪ وﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﺳﺮﻧﺠﺪان ﺑﻪو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﻪ ﮐﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺑﺎس و ﻣﻪﺷﻮهرهت ﭼﻮوﻧﻪ دهرهوه و‬
‫ﺑﻪس‪ ،‬ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی ﻟﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﮑﯚ‪‬ﻨﻪوه‪ ،‬ﯾﺎن ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﮔﻮﺷﺎر‬
‫ﺑ‪‬ﻨﻦ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ر‪‬ﮑﻪوﺗﻨﻪﮐﻪ راﺑﮕﻪﯾﻨﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﺳﺎﮐﺎراﻧﻪ ﻣﻠﯿﺎن ﺑﯚ داوای‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬راﮐ‪‬ﺸﺎ‪.‬‬
‫ﮐﺎک ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن وهک ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﺳﺮاوی ﮐﻮرد ﺑﻪ ﭘﻠﻪی ﯾﻪﮐﻪم ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﯾﻪﺗﯽ دهﮐﻪو‪‬ﺘﻪ‬
‫ﺋﻪﺳﺘﯚ ‪ .‬ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟﻪ ﻻﭘﻪرهی‪ ٣٦٣‬ی ﺑﯿﺮهوهرﯾﻪﮐﺎﻧﯽ" ﺋﺎ‪‬ﻪﮐﯚک"دا ﻟﻪ و‪‬ﻣﯽ داوای ﺳﻪﻓﻪرﯾﺪا‬
‫ﮐﻪ ﮔﯚﯾﺎ د‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺋﺎﻣﺎده ﺑﻮوه ﺑﻪ ﻣﻪرﺟ‪‬ﮏ ﭘ‪‬ﺮهو ﺣﻪل ﺑﮑﺮێ‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﻪرهﯾﻪﮐﺪا ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده هﺎوﮐﺎری ﺑﮑﺎ‪ ،‬ﻟﻪم ﺑﺎرهوه ده‪" :‬ﻣﻦ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن هﺎﭬﺎ‪‬ﻧﯽ ﺧﯚﻣﻪوه دهﺳﻪ‪‬ﺗﻢ ﭘ‪‬ﺪراوه و‬
‫دهﺗﻮاﻧﻢ ﮐﺎﺗﯽ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺖ ﺑﺮﯾﺎر ﺑﺪهم" ‪ .‬ﻣﺎﻣﻪ ده‪ ‬ﺋﻪﮔﻪر ﻣﻪرﺟﯽ د ‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﯚ هﺎوﮐﺎری و‬
‫هﺎوﺑﻪرهﯾﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺪﻧﻪوهی ﭘ‪‬ﺮهواﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﺎﺑﻤﻪ ﮐﯚﺳﭙﯽ ﺳﻪر رێ‪ .‬ﺑﻪ‪‬م‬
‫ﮐﺎﺗ‪ ‬ﻣﺎﻣﻪ داوا ﻟﻪ ﺧﺎوهری و ﺳﻪﻓﻪری دهﮐﺎ ﺗﺎ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﭘ‪‬ﮑﮫﺎﺗﻨﯿﺎن ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﺗ‪‬ﮑﻪڵ ﺑﻮون ﺑﻪ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪ ﺋﺎﺷﮑﺮا راﺑﮕﻪ‪‬ﻨﻦ‪ ،‬هﻪر دوو ﮐﻪس ﻟﻪ و‪‬ﻣﺪا ده‪‬ﻦ"ﺟﺎرێ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﮐﺎ‪ ".‬ﮐﻪ‬
‫ﺋﻪوه ﺧﯚی ﺷﮏ و ﮔﻮﻣﺎن ﻟﻪ ﻗﺴﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻓﻪری و ﺧﺎوهری دا د‪‬ﻨ‪‬ﺘﻪ ﭘ‪‬ﺸ‪ .‬ﻣﻦ ﻻم واﯾﻪ‬
‫ﺋﻪوان ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺋﻪو ﻣﻪﺳﻪﻟﻪﯾﺎن ه‪‬ﻨﺎوهﺗﻪ ﮔﯚرێ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪو ﺑﻪهﺎﻧﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﮐﻪ ﻟﻪو ﭘﻪری‬
‫ﻻوازی و ﺑﻪرﺑ‪‬وی دا ﺑﻮون‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﮐﻮردهﮐﺎن ﺑﻪ ه‪‬ﺰﮐﻪن و راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧﯿﺎن ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮن‪ .‬ﻣﺎﻣﻪ ﻏﻪﻧﯽ زۆرﺟﺎران ﺑﯚ ﻣﻨﯽ ﮔ‪‬ﺮاوهﺗﻪوه ﮐﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮۆﮐﻪﺧﺎﻧﻪی ﭘﺮاگ‪ ،‬ﭼﯚن ﺧﺎوهری ﻟﻪ ﺑﺎوهﺷﯽ ﮐﺮدووه و ﭘ‪‬ﯽ ﮔﻮﺗﻮوه‪" :‬ﻟﻪ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﺎن ﻟ‪‬ﺖ‬
‫دهﮔﻪرام ﻟﻪ ﻋﻪرزی وهﮔﯿﺮم ﮐﻪوﺗﯽ‪ ،‬ﺗﺎزه ﻟ‪‬ﺖ ﻧﺎﮔﻪر‪‬ﻢ ﺑﮕﻪر‪‬ﯿﻪوه‪ ،‬زۆرﻣﺎن ﮐﺎر ﭘ‪‬ﺘﻪ‪".‬‬
‫هﻪروههﺎ ﺑﺎﺳﯽ ﺋﻪوهی ﺑﯚ ﮐﺮدووم ﮐﻪ ﭼﯚن واده و ﺑﻪ‪‬ﻨﯽ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎﯾﻪﺗﯽ ر‪‬ﮑﺨﺮاوی‬
‫ﺋﻪﯾﺎﻟﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﭘ‪‬ﺪاوه و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺑﻪ ﻗﺴﻪ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺗﻪواوﯾﺎن داوهﺗ‪ ‬ﺗﺎ ﺑﯚ ﺧﯚی‬
‫راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ ﺳﻪر ﮐ‪‬ﺸﻪی ﮐﻮرد ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪﺗﻪوه ﺑﮕﺮێ و‬
‫ﭼﯽ و ﭼﯽ! هﻪروههﺎ زۆر ﺟﺎر ﺋﻪوهﺷﯽ ﮔ‪‬ﺮاوهﺗﻪوه ﮐﻪ ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﭘﺮاگ ﺑﻮوه‪ ،‬د ‪.‬ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو‬
‫ﻟﻪﮔﻪڵ هﺎررێ ﻋﻪزﯾﺰ ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺳﮑﺮﺗ‪‬ﺮی ﺋﻪو ﮐﺎﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻋ‪‬ﺮاق‪ ،‬ﭼﯚﺗﻪ ﻻی و‬

‫‪٦٧‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﭘﺎش ﺑﺎﺳ‪‬ﮑﯽ زۆر ﭘ‪‬ﯽ ﮔﻮﺗﻮوه‪" :‬ﺋﻪﺗﯚ ﻟﻪ هﻪر ﺟ‪‬ﮕﺎﯾﻪک ﺑﯽ هﻪر ﺋﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ‪ ".‬ﺋﻪوهش ﺋﻪوه‬
‫دهﮔﻪﯾﻪﻧ‪ ‬ﮐﻪ ﺋﻪﮔﻪر دوﮐﺘﻮر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو‪ ،‬ﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﺋﻪوه ﺑﻮاﯾﻪ ﮐﻪ ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده دا‬
‫ﺑﺘﻮ‪‬ﺘﻪوه‪ ،‬ﭼﯚن راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﺎﻣﻪی ﻧﻪدهه‪‬ﻨﺎ ﮔﯚرێ‪ .‬د‪‬ﻨﯿﺎم ﮐﻪ ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﺧﺰﻣﻪت ﺑﻪ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪی ﻣﻠﯽ ﺑﯚ ﺋﻪو داواﯾﻪ راﮐ‪‬ﺸﺎوه‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م دﯾﺴﺎﻧﯿﺶ دووﭘﺎﺗﯽ‬
‫دهﮐﻪﻣﻪوه ﮐﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺋﻪرﮐﯽ ﻣﺎﻣﻪ و ﺋﻪو دوو ﮐﻪﺳﻪی ﺗﺮ ﺋﻪوه ﻧﻪﺑﻮو ﺗﺎ ﺑﺮﯾﺎری‬
‫ﯾﻪﮐﺠﺎری ﻟﻪ ﺳﻪر ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﭘ‪‬ﺮهو ﺑﺪهن‪ ،‬ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪ ﭼﻪﺷﻨ‪‬ﮑﯽ ﺋﻪوﺗﯚ ﮐﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ‬
‫رهزاﻣﻪﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻣﺴﻮﮔﻪر ﺑﮑﺎ ‪ .‬ﭼﯚﻧﯿﻪﺗﯽ ﺗﻮاﻧﻪوهی ﭘ‪‬ﺮهو ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده دا‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻟ‪‬ﮑﯚ‪‬ﯿﻨﻪوهی زﯾﺎﺗﺮ هﻪﯾﻪ‪ .‬ﭘ‪‬ﭽﺎﻧﻪوهی ﺗﯚﻣﺎری ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی‬
‫ﭼﻮار‪ ،‬ﻟﻪ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪﺳﯽ دا و دﯾﺰه ﺑﻪ دهرﺧﯚﻧﻪ ﮐﺮدن و‬
‫راﻧﻪﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ‪ ،‬ﺟﺎر‪‬ﮑﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دا ﮐﻪ ﺑﻪ ر‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻧﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ هﯿﭻ‬
‫ﻧﺮﺧ‪‬ﮑ‪‬ﺎن ﺑﯚ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد داﻧﻪﻧﺎ ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو زۆر زﯾﺮهﮐﺎﻧﻪ و ﺗ‪‬ﮑﺪهراﻧﻪ‪ ،‬وهک ﺋﺎﻣﺮاز‪‬ﮏ‬
‫ﻟﻪ ﺑﺎزاری ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ‪ ،‬ﺳﺎت و ﺳﻪوداﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪرﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺧﯚﺷﻤﺎن زۆر ﺳﺎوﯾﻠﮑﺎﻧﻪ ﻟﻪ داوﯾﺎن ﮐﻪوﺗﯿﻦ‪ .‬ﺋﻪوان زهﻣﺎﻧ‪‬ﮏ ﮐﻪﺑﻪ ﻧﺎوی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ دژی‬
‫ﺋﻪﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ دﯾﻔﺎع و ﺑﻪرﮔﺮﯾﺎن ﻟﻪ رژﯾﻤﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دهﮐﺮد ﺑﯚ ﺋﻪوهی‬
‫وهﻓﺎداری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﻧﯿﺸﺎن دهن دهﺳﺘﯿﺎن ﺧﺴﺘﻪﻧﺎو ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد وﺑﻪ ه‪‬ﻨﺎﻧﻪ‬
‫ﺋﺎرا و زهﻗﮑﺮدﻧﻪوهی ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﻪ ﻓﮑﺮی‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺷﻪﺧﺴﯿﯿﻪﮐﺎن ﺗﯚی دووﺑﻪرهﮐﯽ و‬
‫دوژﻣﻨﺎﯾﻪﺗﯿﺎن ﺑ‪‬و ﮐﺮدهوه و ﺗﺎ ﺋﻪو ﺟ‪‬ﯿﻪی ﺑ‪‬ﺳﺘﯿﺎن ﮐﺮد‪ ،‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﻻوازﮐﺮدﻧﯿﺪا ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﺎن‬
‫ﻧﻪﮐﺮد و ﺑﻪو ﮐﺎرهش ﺧﺰﻣﻪﺗ‪‬ﮑﯽ ﺑﻪ ﻧﺮﺧﯿﺎن ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻪوه و ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮑﯿﺶ ه‪‬ﺮﺷﯿﺎن ﮐﺮاﯾﻪ ﺳﻪر و ﺑ‪ ‬ﺑﻪزهﯾﺎﻧﻪ ﺳﻪرﮐﻮت ﮐﺮان وﺗﻮوﺷﯽ زﯾﻨﺪان و‬
‫ڕاوﻧﺎن ودهرﺑﻪدهری هﺎﺗﻦ‪ ،‬ﻟﻪو ﭘﻪڕی ﺑ‪ ‬دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ و هﻪﻟﭙﻪرﺳﺘﯿﺪا‪ ،‬هﺎﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺑﺮد و ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎری »ﺑﻪرهی ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮو«ﯾﺎن ﭘ‪ ‬ﮐﺮدن و ﺋﻪﻣﺠﺎره ﻟﻪ‬
‫وهرﭼﻪرﺧﺎﻧ‪‬ﮑﯽ ﺗﺮدا و ﺑﻪ ﻧﺎوی ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎر و ﻣﻪرﺟﯽ دوﮐﺘﻮر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺑﯚ ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪو‬
‫»ﺑﻪره« ﺧﻪﯾﺎ‪‬وﯾﯿﻪ ﺳﻪری ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺎن ﺑﻪ ﺑ‪ ‬دهﻧﮕﯽ ﺑ‪‬ی و ﺑﻪرهی‬
‫ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوی ﺧﻪ‪‬ﮑﯿﺶ هﻪرﮔﯿﺰ ﭘ‪‬ﮏ ﻧﻪهﺎت ‪.‬‬
‫دوای ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺗﯿﻠﮕﺮاﻓﯽ ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ ﻟﻪﻣﻪڕ »ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﻓﮑﺮی و ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ‬
‫ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان« ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﮐﻮﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﻟﻪ ﺷﺎخ ﮔﯿﺮا ‪.‬‬
‫ﻟﻪوﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪدا ﺑﺎﺳ‪‬ﮑﯽ دوور و ودر‪‬ﮋ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﻪوڕ‪‬ﮑﮑﻪوﺗﻨﻪ )ﺋﻪوداﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﻪ( ﮐﺮا‪.‬‬
‫وهﮐﻮو ﭼﺎوهڕوان دهﮐﺮا‪ ،‬دوو ﮐﻪس ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری)ﮐﺎک ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻋﻪزﯾﺰی‬
‫ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﺗﻪﺷﮑﯿﻼت و ﺋﻪﻧﺪاﻣ‪‬ﮑﯽ ﮐﻮﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی( دژی ﺋﻪو ﺑﺮﯾﺎره راوهﺳﺘﺎن‪ .‬ﺋﻪو‬

‫‪٦٨‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫هﻪ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪی وان‪ ،‬هﻪر وهک زۆرﺟﺎر ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺎﺳﯿﺎن دهﮐﺮد‪ ،‬دژاﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺗﻪک ر‪‬ﺒﺎز‬
‫وﺋﯿﺪۆﺋﯚﻟﯚژی و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﭘ‪‬ﺎن واﺑﻮو ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی‬
‫ﭼﻮار دهﺑ‪ ‬ﺗ‪‬ﮑﻪ‪‬وی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑ‪‬ﺘﻪوه وﻟﻪ رﯾﺰی ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪدا‬
‫در‪‬ﮋه ﺑﻪ ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎن ﺑﺪا‪ .‬هﻪر ﭼﻪﻧﺪ دهﯾﺎﻧﺰاﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺎوهﯾﻪک ﻟﻪﻣﻪو ﭘ‪‬ﺶ ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ‬
‫ﺷﯿﻮﻋﯽ دا ‪ ،‬داوا ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﮐﺮاﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺑﻮاری ﺗ‪‬ﮑﻪڵ ﺑﻮوﻧﻪوه ﺧﯚش‬
‫ﺑﮑﺮێ‪ ،‬وهک ﻣﯿﻮان ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻗﻪﺑﻮول ﺑﮑﺎ ‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪ وه‪‬م دا ﮐﻮﺗﺒﻮوﯾﺎن‬
‫دهﺑ‪ ‬ﻏﻪ‪‬ﻪت ﻧﺎﻣﻪ )واﺗﻪ ﺗﯚﺑﻪ ﻧﺎﻣﻪ( ﺑﻨﻮوﺳﻦ ‪ .‬ﺋﻪوان ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﻪوت ﮐﻪﺳﯽ ﺗﺮ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن‬
‫ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪک ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ هﺎور‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﭼﻮوﻧﻪوه ﻻی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات‪ .‬ﮐﻪﭼﯽ ﺑﻪ‬
‫داﺧﻪوه ﻧﻪک هﻪر وهرﻧﻪﮔﯿﺮاﻧﻪوه ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو هﻪر وهک ﺋﺎﻣﺎژهم ﭘ‪‬ﯽ ﮐﺮدووه ﺷﻪرت‬
‫وﻣﻪرﺟﯿﺎن ﺑﯚ داﻧﺎﺑﻮون و وادﯾﺎره ﺋﻪواﻧﯿﺶ ﻟﻪو ﮐﺎﺗﯽ دا ﻧﻪﭼﻮوﺑﻮوﻧﻪ ژﯾﺮ ﺑﺎری ﺋﻪو داواﯾﻪ‬
‫‪ .‬ﺗﺎ ﺋﻪو ﺟ‪‬ﯿﻪی ﺋﺎﮔﺎدارم ‪ ،‬ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪﺳ‪‬ﮑ‪‬ﺎن ﭼﻮوﻧﻪوه ﻧﺎوﺷﺎرهﮐﺎن و ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮑﯿﺸﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ‬
‫دهرهوهی و‪‬ت ﮔﺮﺗﯚﺗﻪوه‪) .‬ﻟﻪو هﺎورﯾﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﺷﺎخ ﻣﺎﺑﻮوﻧﻪوه زۆرﺑﻪﯾﺎن ﺑﻪ‬
‫ﮐﻮ‪‬ﺮهوهری و زهﺣﻤﻪﺗ‪‬ﮑﯽ زۆر دوای ﺗ‪‬ﭙﻪڕ ﮐﺮدﻧﯽ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ وهﻪڕهﺷﻪی ﺷﻪڕ و‬
‫ﭘ‪‬ﮑﺪاداﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧ‪‬ﻮان ﺋ‪‬ﺮان و ﻋ‪‬ﺮاق وﮐﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﯽ ﺑﻨﮑﻪﮐﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪر ﺳﻮورﯾﻪ و ﻋ‪‬ﺮاق و‬
‫ﺗﻮرﮐﯿﻪ وﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻧﯿﺶ دا ﺑ‪‬و ﺑﻮوﻧﻪوه و ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر ﻟﻪ‬
‫ﺋﻮرووﭘﺎ و ﮐﺎﻧﺎدا و ‪ ..‬ﮔﯿﺮﺳﺎﻧﻪوه(‬
‫زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ دی ﮐﻪ ﺧﯚﺷﻢ ﯾﻪﮐ‪‬ﮏ ﻟﻪوان ﺑﻮوم‪ ،‬ﮔﻪرﭼﯽ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺷ‪‬ﻮهی ﮐﺎرهﮐﻪ‬
‫ڕهﺧﻨﻪﯾﺎن ﮔﺮت ﺑﻪ‪‬م ﻣﻠﯿﺎن ﺑﯚ ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ڕاﮐ‪‬ﺸﺎ‬
‫و ﺑﻪ ﭘﯿﺮ‪‬ﻮه ﭼﻮون‪ .‬ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺟ‪‬ﺒﻪﺟ‪ ‬ﮐﺮدﻧﯽ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﺗ‪‬ﮑﻪ‪‬وﺑﻮون و دﯾﺎرﯾﮑﺮدن و‬
‫دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﮐﺮدﻧﯽ ر‪‬ﻮﺷﻮ‪‬ﻨﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهو‪ ،‬هﯿﭻ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاو ﻟﻪ ﮔﯚڕ‪‬ﺪا‬
‫ﻧﻪﺑﻮو و ﺋﻪوهی ﮐﺮا ﮔﯚﺗﺮهﮐﺎری ﺑﻮو‪) .‬ﻟﻪ ﺳﻪر هﻪ‪‬ﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣ‪‬ﮑﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی‬
‫ﭘ‪‬ﺮهو ﺑﯚ ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮون ﻟﻪ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺋﻪﯾﺎﻟﻪﺗﯽ دا‪ ،‬ﻣﺸﺖ و ﻣ‪‬ی زۆر ﮐﺮا و ﺋﺎﺧﺮﺳﻪرﯾﺶ‬
‫ﺑﺮادهراﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪ ﺋﻪوهی ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺶ دا دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﯿﺎن ﮐﺮدﺑﻮو ﺑﺮدﯾﺎﻧﻪ ﻧﺎو ﮐﯚﻣﯿﺘﻪﮐﻪ(‬
‫ﻟﻪ دهرهوهی و‪‬ﺗﯿﺶ ‪ ،‬دواﯾﯽ ﺑﯚﻣﺎن دهرﮐﻪوت ﮐﻪ ﻣﺎﻣﻪ ﻏﻪﻧﯽ ﺑﯚﺗﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ دهﻓﺘﻪری‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯿﺶ ﺑﯚﺗﻪ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﻧﻪوﯾﺪی ﻣﻮﻋﯿﻨﯿﺶ ﺳﻪری‬
‫ﺑ‪ ‬ﮐ‪‬و ﻣﺎوهﺗﻪوه‪ .‬ﻟ‪‬ﺮهدا ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪوه ﺑﮑﻪم ﮐﻪ ﺋﻪوﮐﻪﺳﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ هﻪل و ﻣﻪرﺟﯽ‬
‫ﻧﻪه‪‬ﻨﯿﺪا ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋ‪‬ﺮان دهژﯾﺎن‪ ،‬هﯿﭻ ﭘﺮﺳ‪‬ﮑﯿﺎن ﭘ‪ ‬ﻧﻪﮐﺮا وﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪو ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚراﻧﻪش‬
‫ﺋﺎﮔﺎدارﻧﻪﮐﺮان‪ .‬ﺑﻪ هﻪر ﺣﺎل ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار‪ ،‬ﺑﻪو ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪ ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه‬
‫ﻟﮑ‪‬ﻨﺪرا‪ ،‬ﺋ‪‬ﻤﻪش وهک زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهو‪ ،‬ﻟﻪ ﭼﯿﺎﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﻪ ﺗ‪‬ﮑﻪ‪‬وی‬

‫‪٦٩‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫»ر‪‬ﮑﺨﺮاوهی ﺋﻪﯾﺎﻟﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن« ﺑﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﭼﺎره ﻧﻮوﺳﻤﺎن ﺑﻪ‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ڕ‪‬ﮑﺨﺮاو‪‬ﮏ ﮔﺮ‪‬ﺪرا ﮐﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﮐﺎﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه هﯿﭻ‬
‫ﺑﺎﯾﺨ‪‬ﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﺎن ﺑﯚ داﻧﻪدهﻧﺎ‪) .‬ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪک ﺑﯚم دهرﮐﻪوت ﮐﻪ ر‪‬ﺒﻪری‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ دهرهوهی و‪‬ت ﻧﻪک هﻪر ﺑﺎﯾﺨﯿﺎن ﺑﯚ ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوهوه داﻧﻪدهﻧﺎ‬
‫ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ زاﻧﯿﺎر‪‬ﮑﯿﺸﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﻪ ر ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ هﻪﻟﺴﻮوﮐﻪوﺗﯽ ﺋﻪوان ﻧﻪﺑﻮو و ﺗﻪﻧﯿﺎ‬
‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﺷﻪڕی دهﺳﻪ‪‬ت ﻟﻪ ﻧﺎو ڕ‪‬ﺒﻪری دا ﻣﻪﺷﻐﻮول ﮐﺮدﺑﻮو‪(.‬‬
‫ﺑﻪو ﺟﯚره ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ دﯾﺎردهﯾﻪﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ و ﺑﻪﺷﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ه‪‬ﻨﺮا ﮐﻪ ﻟﻪ‬
‫ﮐﺎﺗﯽ ﭘ‪‬ﮑﮫﺎﺗﻨﯽ دا »ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮدم« ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ ﺗﯿﺘﺮی درﺷﺖ و‬
‫ﻗﻪﺑﻪ ﻟﻪ ﻻﭘﻪڕهی ﯾﻪﮐﻪم دا ﺑﺎﺳﯽ ﮐﺮد و ﻟﻪ ﻧﺎو ﮐﯚڕ و ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوهوه و‬
‫دهرهوهی ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهﻧﮕﯽ داوه و ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪک ﻟﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋ‪‬ﺮان دا‪ ،‬ﮐﻪم و زۆر‬
‫ﺷﻮ‪‬ﻦ ﭘ‪‬ﯽ ﺑﻪﺳﻪر رووداوهﮐﺎﻧﺪا‪ ،‬دﯾﺎر ﺑﻮو‪ .‬ﮐﺎﺗﯽ ﺗﻮاﻧﺪﻧﻪوهﺷﯽ‪ ،‬ﭼﻮون ﺑﻪرژوهﻧﺪی و‬
‫ﻣﻪﺳ‪‬ﻪﺣﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و هﺎوﭘ‪‬ﻤﺎﻧﻪﮐﻪی ﻟﻪوهداﺑﻮو‪ ،‬ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت د‪‬ﮑﯽ ﻟﻪ ﺳﻪر‬
‫ﺑﻨﻮوﺳﺮێ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑ‪‬ﺪهﻧﮕﯽ ﺧﻨﮑ‪‬ﻨﺪرا و ﻧﻮوزهی ﻟ‪‬ﻮه ﻧﻪهﺎت‪ .‬ﺑﻪ ﭼﺎو ﭘ‪‬ﺪاﺧﺸﺎﻧﺪن و ﻟ‪‬ﮑﺪاﻧﻪوهی‬
‫ﺋﻪو رووداوه ﺑﯚﻣﺎن دهردهﮐﻪوێ ﮐﻪ ﺳﺎزداﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪ‪‬ﮑﯽ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ وﺳﺘﺮاﺗ‪‬ﮋی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮردهوه ﻧﻪﺑﻮو ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺑﻪرهﻪﻣﯽ‬
‫ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ و ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻧ‪‬ﻮان دوو رهوت و ڕ‪‬ﺒﺎزی ﻓﮑﺮی ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺎس دا هﯿﭽﮑﺎﻣﯿﺎن‬
‫ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﯾﻪﺗﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی رزﮔﺎری ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﮐﻮردﯾﺎن ﻧﻪدهﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺧﯚی دا ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﮐﺎرﺗ‪‬ﮑﻪری دﯾﺎرده دهرهﮐﯿﻪﮐﺎن وﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﻪﺗ‪‬ﮑﯽ دﯾﺎری ﮐﺮاو ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ هﻪ‪‬ﮑﻪوت ﺑﻪ دوای ڕ‪‬ﮕﺎ ﭼﺎرهی ﮐﺎﺗﯿﺪا دهﮔﻪڕا )وهک‬
‫ﭼﺎرهﺳﻪری ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﺋﯿﺪاری و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ( ﭘﻼن و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺑﯚ ﮐﻮرد دادهڕﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻪرهﻪ‪‬ﺪاﻧﯽ ﺋﻪو دﯾﺎرداﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﻠﻪی ﯾﻪﮐﻪم ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﮐﺎ‪‬ﯽ و ﮐﺮﭼﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎی‬
‫ﮐﻮردهواری و ﻧﺎﻣﯚ ﺑﻮون ﺑﻪ ر‪‬ﺒﺎزی ﭼﺎره ﺳﻪری ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎ‬
‫ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯽ و ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ دﯾﺎری ﮐﺮدﻧﯽ ﭼﺎرهﻧﻮوس ﻟﻪ ﻓﯚرﻣﯽ دهو‪‬ﻪﺗﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ داﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪ واﺗﻪﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮ ﻧﻪ ﺋﯿﺪۆﺋﯚﻟﯚژی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ‪ ،‬ﮐﺮ‪‬ﮑﺎری و ﻧﻪ ﺳﯚﺳﯿﺎل‬
‫د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ ﺋﻮرووﭘﺎی رۆژاوا‪ ،‬وه‪‬ﻣﺪهری داﺧﻮازی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﮐﯽ داﺑﻪﺷﮑﺮاوی‬
‫وهک ﻧﻪﺗﻪوهی ﮐﻮرد ﻧﯿﻦ و ﻧﺎﺑﻦ‪.‬‬
‫ﮔﻪرﭼﯽ ﺑﻪم ﺷ‪‬ﻮه ﻧﺎﻣﻪﺳﺌﻮوﻻﻧﻪ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ه‪‬ﻨﺮا و وهک‬
‫ر‪‬ﮑﺨﺴﺘﻨ‪‬ﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد دا ﻧﻪﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪو ه‪‬ﺰه ﺑﻪ ﭘ‪‬ﭽﻪواﻧﻪی‬
‫وﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻧﻪک ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚﯾﺎن ﻧﻪﺑﻮو ﺑﻪ ﻣﺎڵ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو زۆرﺑﻪی ﻧﯿﺰﯾﮏ‬

‫‪٧٠‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺑﻪ ﺗﻪواوی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﺸﻮوی ﭘ‪‬ﺮه و هﻪروههﺎ ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮودهﯾﯽ و ﻓﯿﺪاﯾﯽ ﻟﻪ‬
‫ﭘﺮۆﺳﻪﯾﻪﮐﯽ ﻓﮑﺮی‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ دا ﺑﻪ داﺑ‪‬ان ﻟﻪ ﺋﯿﺪۆﺋﯚﻟﯚژی ﭼﻪﭘﯽ ﺳﻮوﻧﻨﻪﺗﯽ و رووه‪‬ﻨﺎن ﺑﯚ‬
‫ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ هﺰر و ﺗﻮاﻧﺎﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪو ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﻪدا ﺧﺴﺘﻪ ﮐﺎﯾﻪوه و ﺑﯿﺮ و‬
‫ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﺑﻮوﺑﻪ ﺑﻨﺎﻏﻪی ﮐﺎر و ﮐﺮدهوهﮐﺎﻧﯽ رۆژاﻧﻪﯾﺎن‪ .‬ﻣﻦ وهک ﮐﻪﺳ‪‬ﮏ ﮐﻪ‬
‫ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه ﺗ‪‬ﮑﻪ‪‬وی ﺋﻪو ڕهوﺗﻪ ﺑﻮوم‪ ،‬هﻪوڵ دهدهم ﺑﻪ ﮐﻮرﺗﯽ ﺗﯿﺸﮏ ﺑﺨﻪﻣﻪ ﺳﻪر ﺋﻪو‬
‫ﺟﻤﻮﺟﯚڵ و ﺋﺎ‪‬ﻮوﮔﯚرﯾﻪ ﻓﮑﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ دوای ﺗ‪‬ﮑﻪڵ ﺑﻮون وﭘﺎﺷﺎن هﺎﺗﻨﻪ دهری‬
‫ﯾﻪﮐﺠﺎری ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‪ ،‬ﺗﻮوﺷﯽ ﺋﻪو ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ ﮐﻮردهی ﮔﯿﺮۆدهی ر‪‬ﺒﺎزی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم ﻟﻪ‬
‫و‪‬ﻨﻪی ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت دا‪،‬ﺑﻮون‪.‬‬
‫ﻟﻪو ﮐﺎﺗﺎﻧﻪدا ﮐﻪ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪران و ﮐﺎدر و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﭘ‪‬ﺮهو ﻓﯿﺪاﯾﯽ ﮐﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪ‬
‫ﺑﻪر ه‪‬ﺮش و راوﻧﺎﻧﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﻧﻮ‪‬ﺨﻮازی واﺗﻪ‬
‫»ﭘﺮۆﺳﺘﺮۆﯾﮑﺎ« ﻟﻪ دژی ﺳﻪرهرۆﯾﯽ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری ﻧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ ﭘﺮوﻟﯿﺘﺎرﯾﺎ‪ ،‬ﺳﻪراﺳﻪری و‪‬ﺗﯽ‬
‫ﺳﯚﭬﯿﻪﺗﯽ ﺗﻪﻧﯿﺒﯚوه و دام و دهزﮔﺎی دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪارﯾﻪﺗﯽ ﺗﺎﻗﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ‪ ،‬ﻟﻪق ﮐﺮدﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪو هﻪل و‬
‫ﻣﻪرﺟﻪدا ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪرﭼﺎو ﻟﻪ ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﯽ ﺷﺎخ دوای ﺋﻪوهی ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﺒﻮو در‪‬ﮋه ﺑﻪ ژﯾﺎﻧﯽ‬
‫ﻧﻪه‪‬ﻨﯽ ﺑﺪهن و ﮐﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺑﻪر ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﮔﯿﺮان‪ ،‬ﺑﻪ هﯿﻤﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن و دۆﺳﺘﺎﻧﯿﺎن رووﯾﺎن ﻟﻪ‬
‫ﺳﯚﭬﯿﻪت ﮐﺮد و ﻟﻪﺷﺎری ﺑﺎﮐﻮی ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن‪ ،‬ﮔﯿﺮﺳﺎﻧﻪوه‪ .‬ﻟﻪ ﻣ‪‬ﮋووی ﺟﻮ‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد‬
‫دا‪ ،‬دوای ﺗ‪‬ﮑﺸﮑﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﻣﻪهﺎﺑﺎد و ﭘﻪﻧﺎﺑﺮدﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯿﯿﻪﮐﺎن ﺑﯚ ﺳﯚﭬﯿﻪت‪ ،‬ﺋﻪوه ﯾﻪﮐﻪم‬
‫ﺟﺎرﺑﻮو ﮐﻪ دهﯾﺎن ﮐﻪس ﮐﻮرد ﺑﻪو ﺷ‪‬ﻮه ﺑﻪرﺑ‪‬وه ڕوو ﻟﻪو و‪‬ﺗﻪ دهﮐﻪن‪ .‬ڕهﻧﮕﺒ‪ ‬ﺗﺎ‬
‫ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ ﺋﺎوات و ﺋﺎرهزووی هﻪﻣﻮان ﺋﻪوهﺑﻮو ﺗﺎ ﻟﻪ ﻧﯿﺰﯾﮑﻪوه ﺋﻪو دﻧﯿﺎ ﺳﯿﺤﺮاوﯾﯿﻪ و ﺑ‪‬‬
‫ﮐﻪم وﮐﻮورﯾﯿﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﮐﺘ‪‬ﺒﻪﮐﺎﻧﺪا ﺧﯚﯾﻨﺪﺑﻮوﯾﺎﻧﻪوه ﯾﺎن ﭘ‪‬ﺸﯿﻨﯿﺎن ﺑﯚﯾﺎن ﮔ‪‬اﺑﻮوﻧﻪوه ﺑﺒﯿﯿﻨﻦ‬
‫و ﻟﻪ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ دوارۆژی ﮐﻮرد ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮن‪.‬‬
‫ﻟﻪﻣﻪو ﭘ‪‬ﺶ واﯾﺎن ﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺎﻧﺪﺑﻮوﯾﻦ ﮐﻪ ﻟﻪ دﻧﯿﺎی ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت دا دﯾﺎردهﮐﺎﻧﯽ‬
‫هﻪژاری‪ ،‬ﺑﺮﺳﯿﯿﻪﺗﯽ‪ ،‬ﺑ‪ ‬ﺳﻪوادی وﺑ‪‬ﮑﺎری و‪ ...‬ﻟﻪ ﺋﺎرادا ﻧﯿﻦ و ﺋﺎزادی‪ ،‬دادﭘﻪروهری‬
‫ﮐﯚﻣﻪﻻﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬ﮔﻪﺷﻪ ﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺳﻪﻧﻌﻪت و ﺗ‪‬ﮑﻨﯚﻟﯚژی هﻪﻣﻮو ﺑﻮارهﮐﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯽ‬
‫داﮔﺮﺗﻮوه‪ ،‬ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهش ﭘ‪‬ﻤﺎن واﺑﻮو ﯾﺎن وا ﺑﺎو ﺑﻮو ﮐﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ هﺎﻧﺪهر و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ‬
‫ﺟﻮوﻻﻧﻪوهی رزﮔﺎرﯾﺨﻮازﻧﻪی ﮐﻮرد ﺑﻪرهی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯽ ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪﺗﻪ‪.‬‬
‫ﻧﻪﻣﺎﻧﺪهزاﻧﯽ ﮐﻪ هﺎﻧﺪهر ﺑﻮو ﺑﻪﻻم ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﮔﻮﺷﺎری‬
‫راوﻧﺎن و ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ دهرهﺗﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻪوه ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎری ر‪‬ﻤﺎن ﻟﻪ ﻣﺎ‪‬ﯽ ﺋﺎوات و ﺋﺎرهزووهﮐﺎﻧﻤﺎن‬
‫ﮐﻪوت و ﻟﻪ ﻧﯿﺰﯾﮑﻪوه ﺗ‪‬ﮑﻪ‪‬وی ﺑﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎر‪‬ﮑﯽ داﭼ‪‬ﻪﮐﺎﯾﻦ و رﯾﺴﻪﮐﺎﻧﻤﺎن ﻟ‪ ‬ﺑﻮوﻧﻪوه‬
‫ﺧﻮری ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺸﺪا‪ ،‬ﺋﻪوﺳﯿﺴﺘﻤﻪی ﺑﻪ ﻧﺎوی »ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ واﻗﻌﻪن ﻣﻪوﺟﻮود«‬

‫‪٧١‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﯾﺎن ﺑﯚدهﮐﺮد و ﺧﻪ‪‬ﮑﯿﺎن ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎودا ﺑﯚ ﺑﻪ ﮐﻮﺷﺖ دهدا ﻓ‪‬ی ﺑﻪ ﺳﻪر ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم‬

‫و دادﭘﻪروهرﯾﯿﻪوه ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪﮐﻮرﺗﯽ ﺗﺎک و ﮐﯚﻣﻪڵ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﺎن ﻟ‪ ‬زهوت‬
‫ﮐﺮاﺑﻮو و ﺳﯿﺴﺘﻤ‪‬ﮑﯽ ﺑﻪ ﺗﻪواوی وﯾﺸﮏ و ﺑ‪‬ﺮۆﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ ﺗﺎﻗﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺑﺎ‪‬ﯽ ﺑﻪﺳﻪر ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎدا‬
‫ﮐﺸﺎﻧﺪﺑﻮو‪ .‬ﻧﻮ‪‬ﻨﻪری ﺋ‪‬ﺮاﻧﯿﻪ راﮐﺮدووهﮐﺎن ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ دهزﮔﺎی ﺣﮑﻮﻣﻪﺗﯽ‬
‫ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن‪ ،‬ﻓﺮﻗﻪی د‪‬ﻤﯚﮐﺮات ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪ ڕوا‪‬ﻪﺗﺪا ر‪‬ﮑﺨﺮاوی ﺋﻪﯾﺎﻟﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻮو‪،‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪ ﮐﺮدهوه ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ر‪‬ﺒﻪری و دﯾﺴﯿﭙﻠﯿﻨﯽ ﻓﺮﻗﻪداﺑﻮو‪ .‬هﯚﯾﻪﮐﻪﺷﯽ‬
‫ﺋﻪوهﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﻪ در‪‬ﮋاﯾﯽ دهﯾﺎن ﺳﺎڵ )دوای ﺗ‪‬ﮑﺸﮑﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن و ﭘﻪﻧﺎﺑﺮدﻧﯽ‬
‫ﻓﺮﻗﻪﯾﯿﻪﮐﺎن ﺑﯚ ﺋﻪو وﻻﺗﻪ( رﯾﺸﻪﯾﺎن ﻟﻪو ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎﯾﻪدا‪ ،‬داﮐﻮﺗﺎﺑﻮو و ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺸﺪا ﭼﻮن و‪‬ﺗﯽ‬
‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻮو‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ هﯿﭻ ﻓﻪرق و ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﮐﯿﺎن ﺑﯚ داﻧﻪدهﻧﺎن‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ر‪‬ﺰی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺸﯿﺎن‬
‫ﻟ‪ ‬دهﮔﯿﺮا و ﻟﻪ دام و دهزﮔﺎی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯿﺶ دا ﺟ‪‬ﯿﺎن دهﮐﺮاوه‪ .‬ڕواﻧﮕﻪ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ‬
‫ڕ‪‬ﺒﻪراﻧﯽ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻪ راﻧﺒﻪر ﺑﻪ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﯽ ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﺋﻪو ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚڕﯾﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ و‬
‫ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪو ﻣﺎوهدا هﺎﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺋﺎراوه‪ ،‬ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪﮐﯽ ﺋﻪوﺗﯚی ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﭼﻞ‬
‫ﺳﺎڵ ﻟﻪﻣﻪو ﺑﻪرﮐﻪ هﺎﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺑﺎﮐﯚ‪ ،‬ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﺧﻪون و ﺧﻪﯾﺎ‪‬ﯽ ﮔﻪراﻧﻪوهی ڕۆژاﻧﯽ‬
‫ڕاﺑﺮدوودا ﺑﻮون و ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮑ‪‬ﺎن ﺑﻪ ﺷ‪‬ﺴﺖ‪ ،‬ﺣﻪﻓﺘﺎ ﺳﺎڵ ﺗﻪﻣﻪﻧﻪوه ﺑﻪ ﺗﻪﻣﺎی ﺷﯚڕﺷﯽ ﭼﻪﺷﻨﯽ‬
‫ﻧﻮ‪‬ﯽ ﮐﺮ‪‬ﮑﺎری ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮان و ﮔﻪڕاﻧﻪوه ﺑﯚ دۆﺧﯽ ﺟﺎران ﺑﻮون‪ .‬ﺋﻪواﻧﻪ ﺑﻪ داﺧﻪوه ﮔﻪرﭼﯽ‬
‫ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪی ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪران و ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪﺗﯿﺎن ﻟﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م هﯿﭻ ﺋﺎﮔﺎدارﯾﻪﮐﯿﺎن ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪر وهزﻋﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ ﻓﺮﻗﻪ زاﻧﯿﺎری ﺗﻪواوﯾﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﮐﻮردﺳﺘﺎن‬
‫و ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪﺷﺪار ﻟﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهدا ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪو ﺷ‪‬ﻮه ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻟﻪ ﺗﻪک ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮏ ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﯽ‬
‫ﺗﺮ رووﺑﻪروو ﺑﻮﯾﻨﻪوه ﮐﻪ ﭼﺎرهﺳﻪر ﮐﺮدﻧﯿﺎن ﺋﺎﺳﺎن ﻧﻪﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪﻧﺎو ﮔ‪‬ﮋه‪‬ﻮوﮐﻪﯾﻪﮐﯽ ﻓﮑﺮﯾﺪا‬
‫ﺣﺎﺳ‪ ‬ﺑﺒﻮوﯾﻦ‪ ،‬هﻪﻣﻮو ﺋﻪو هﯿﻮا و ﺋﺎواﺗﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﺳﺎڵ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎوﯾﺪا ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯚ ﻣﺎﻧﺪوو‬
‫ﮐﺮدﺑﻮو ﺑﻪ ﺟﺎر‪‬ﮏ داڕﻣﺎن‪ .‬ﭘ‪‬ﭭﺎژۆی د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ ﺧﻮازی و هﻪوڵ دان ﺑﯚ ﺋﺎ‪‬ﯚﮔﯚری ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫وﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ ﺳﻪراﭘﺎی و‪‬ﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪﺗﯽ ﺗﻪﻧﯿﺒﯚوه‪ .‬ﺟﯿﺎوازی ﻓﮑﺮی ﻧ‪‬ﻮان داﻣﻮدهزﮔﺎی‬
‫ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ و ﺣﯿﺰﺑﯽ‪ ،‬ﭘﻪﻟﯽ هﺎوﯾﺸﺘﺒﻮه ﻧﺎو ﺗﺎزه ڕاﮐﺮدووهﮐﺎﻧﯽ ﺗﻮودهﯾﯽ و ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ﺑﺒﻮوه‬
‫هﯚی ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ دوو ﺑﻪرهی ﻧﻮ‪‬ﺨﻮاز و ﺳﻮوﻧﻨﻪﺗﮕﻪرا ﻟﻪ ﻧﺎو ﺋﻪو ڕ‪‬ﮑﺨﺮاواﻧﻪدا‪ .‬زۆرﺑﻪی‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻓﺮﻗﻪو ﺑﻪﺷ‪‬ﮑﯽ ﺑﻪر ﭼﺎو ﻟﻪ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ و ﺋﻪواﻧﻪی ﻧﺎن ﺧﯚری ﺑﻪ ﻧﺮﺧﯽ ڕۆژ‬
‫ﺑﻮون ﺑﻪرﮔﺮﯾﯿﺎن ﻟﻪ ﻧﻪرﯾﺘﯽ ﮐﯚن و ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑﯿﺮۆﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ ﺗﺎﻗﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ دهﮐﺮد‪ .‬ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ‬
‫ﮐﻮردهﮐﺎن ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪﺳ‪‬ﮏ ﮐﻪ ژﻣﺎرهﯾﺎن ﻟﻪ ﻗﺎﻣﮑﯽ دهﺳﺖ ﺗ‪‬ﭙﻪڕ ﻧﻪدهﺑﻮو‪ ،‬و‪‬ای‬
‫ﺗﻪﯾﺎر ﺑﻮون ﺑﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﮐﺎر ﻟﻪ ﺑﻮاری ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯿﺪا و هﻪوڵ دان ﺑﯚ ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬
‫داوﺧﻮازهﮐﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﻪرهی ﻧﻮ‪‬ﺨﻮازی داﺑﻮون )ﻟﻪ ﮔ‪‬ﺮهوﮐ‪‬ﺸﻪی ﻧ‪‬ﻮان ﮐﺎدر و‬

‫‪٧٢‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯿﺪا‪ ،‬رۆ‪‬ﯽ ﮐﻮردهﮐﺎن دژی ﺳﻪرهڕۆﯾﯽ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری ﺗﺎﻗﻤ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ‬

‫ﺑﻪرﭼﺎو ﺑﻮو‪ .‬ﮐﻮردهﮐﺎن ﻟﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﻧﻮ‪‬ﺨﻮازی ﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯿﺪا ﮐﻪ ﺑﻪ »ﺣﻪرهﮐﻪﺗﯽ‬
‫ﻗﻪﺗﻌﻨﺎﻣﻪ«ی ﺑﺎﮐﯚ دژی ر‪‬ﺒﻪراﯾﻪﺗﯽ ﭘﺎواﻧﺨﻮاز و وﯾﺸﮑﻪڕۆ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ دهرﮐﺮد ﮐﺎرﮔﻪرﯾﯽ‬
‫ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن هﻪﺑﻮو‪ .‬ﺋﻪو ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهﯾﻪ ﺟﯿﺎ ﻟﻪ ﺑﯚﭼﻮون وداوا ﻟﻪ ﻣ‪‬ﮋﯾﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردهﮐﺎن ﻟﻪ‬
‫ﻣﻪڕ ﻧﻪﺧﺸﯽ ﺗ‪‬ﮑﺪهراﻧﻪ ودووڕووﯾﺎﻧﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده دهرﺣﻪق ﺑﻪ ﮐ‪‬ﺸﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﺋ‪‬ﺮان‬
‫ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ و ﮐ‪‬ﺸﻪی ﮐﻮرد ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﯽ ﺧﻮ‪‬ﺪا‪ ،‬ﺳﻪرهﻪ‪‬ﺪاﻧ‪‬ﮏ ﺑﻮو ﺑﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ‬
‫وهﻻﻧﺎﻧﯽ ﺋﻪو ر‪‬ﺒﻪراﯾﻪﺗﯿﯿﻪ و ﻧﯚ‪‬ﮑﺮدﻧﻪوهی ﺗﻪﺷﮑﯿﻼت و ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﺋﯿﺪﺋﯚﻟﯚژی ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده‪ ،‬ﮐﻪ ﺋﺎﺧﺮ ﺳﻪر ﭘﺎش ﮔﻮ‪‬ﻨﻪدان و ﺑﻪ ه‪‬ﻨﺪ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪو داواﯾﺎﻧﻪ‪ ،‬رهوﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده دهﺳﺘﯽ ﭘ‪‬ﮑﺮد و ﺳﻪر ﺋﻪﻧﺠﺎم ﭘﺎش ﻣﻠﻤﻼﻧ‪‬ﮑﯽ ﻓﮑﺮی ﻟﻪ ﺋﻮرووﭘﺎ داﺑ‪‬اﻧﯽ‬
‫ﯾﻪﮐﺠﺎری ﮐﻮرده ﺗﻮودهﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪ دوادا هﺎت‪(.‬‬
‫ﮐﺎک ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎن وهک ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ دهﻓﺘﻪری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ هﻪر دوو ﻻوه ر‪‬ﺰ‪‬ﮑﯽ‬
‫ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺑﯚ دادهﻧﺮا‪ .‬زۆر ﺟﺎران ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﻗﻮو‪‬ﺒﻮوﻧﻪوهی ﮐ‪‬ﺸﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧ‪‬ﻮان ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری و‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻧﻮ‪‬ﺨﻮازدا ‪ ،‬ﻧﺎوﺑﮋی دهﮐﺮد و هﻪو‪‬ﯽ ﺋﺎرام ﮐﺮدﻧﻪوهی ﺑﺎروودۆﺧﻪﮐﻪی دهدا‪.‬‬
‫ﻋﻪﻟﯽ ﺧﺎوهری ﺳﮑﺮﺗ‪‬ﺮی ﺣﯿﺰب و ﻻروودی راﺑﻪری ﻓﺮﻗﻪ‪ ،‬هﻪرﮐﺎﺗ‪‬ﮏ هﻪﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ‬
‫ﮐﺮدﺑﺎ‪ ،‬ﭘﻪﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ »ﻣﺎﻣﻪ« دهﺑﺮد و ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺎن ﻟ‪ ‬دهﺧﻮاﺳﺖ ‪ .‬ﭘﯿﺎو ﻟﻪ ﺣﻪق ﻧﻪﮔﻮزهرێ‬
‫»ﻣﺎﻣﻪ«ش ه‪‬ﻨﺪ ﺑﻪ رهﺣﻢ ﺑﻮو ﺑ‪ ‬د‪‬ﯽ ﻧﻪدهﮐﺮدن‪ .‬ﻟﻪﻻﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮ ﺋﻪﮔﻪر ﮐﻮردهﮐﺎن ﺑﻪ ر‪‬ﮕﺎی‬
‫»ﻣﺎﻣﻪ« دا ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎر‪ ،‬ﯾﺎن داوﺧﻮاز‪‬ﮑ‪‬ﺎن ﺑﯚﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪان ﺑﻪو ﺟﻪﻣﺎﻋﻪﺗﻪی ﮐﻪﻟﻪ ﺷﺎخ ﻣﺎﺑﻮوﻧﻪوه‬
‫ﯾﺎن ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﺑﻪ ﺟ‪ ‬ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ داواﯾﻪﮐﯽ ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﯾﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ هﻪﺑﻮاﯾﻪ‪ ،‬هﻪزار ﺷ‪‬ﺮ و ڕ‪‬ﻮﯾﺎن‬
‫ﺑﯚ دهه‪‬ﻨﺎوه و ﻟﻪ ﺑﯿﺮ ﺧﯚﯾﺎن دهﺑﺮدهوه‪ .‬زۆرﺟﺎر »ﻣﺎﻣﻪ« داوای ﻟﻪ ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮوده و ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت‪ ،‬دهﮐﺮد ﺗﺎ ﺳﺮﻧﺞ‬
‫ﺑﺪهﻧﻪ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد وﺗﻪﻧﺎﻧﻪت هﯿﭻ ﻧﻪﺑ‪ ‬ﺑﻪﺷ‪‬ﮑﯽ ﮐﻮردی ﻟﻪ رادﯾﯚی »ﺳﻮﻟﺢ و ﺗﻪرهﻗﯽ«‬
‫و »زهﺣﻤﻪﺗﮑ‪‬ﺸﺎن« دا ﺑﮑﻪﻧﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪ داﺧﻪوه ﺑﻪم ڕۆ‪ ،‬ﺳﺒﻪی ﭘ‪‬ﮑﺮدن‪ ،‬ﻣﺎﻣﻪﯾﺎن‬
‫دهﻏﺎﻓ‪‬ﻧﺪ و ﺑﻪ ﮐﺮدهوه هﯿﭽﯿﺎن ﻧﻪدهﮐﺮد‪ .‬ﺋﻪوان ﺑﻪ ڕهوا‪‬ﻪت و ﺑﯚ ﻧ‪‬ﻮ و ﺑﯚ ﺋﻪوهی‬
‫ﮐﻮردهﮐﺎن رازی ڕاﮔﺮن ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎﯾﻪﺗ‪‬ﮑﯽ ﻗﻮرﺳﯿﺎن ﺗﻮوﺷﯽ»ﻣﺎﻣﻪ« ﮐﺮدﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﻧﻪﺑﻮو‬
‫ﺟﺎر‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺟﺎران ﺑﭽﻮوﮐﺘﺮﯾﻦ داوای »ﻣﺎﻣﻪ« ﺑﻪ ﺟ‪ ‬ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﻦ! ﺋﻪو وهزﻋﻪ ﺑﻪرهﺑﻪره وای ﻟﻪ‬
‫ﺋ‪‬ﻤﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪ و ﺑﺮواﻣﺎن ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ ر‪‬ﺒﺎز و ﺳﻪرﮐﺮداﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ زاڵ ﺑﻪﺳﻪر ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت دا ﻟﻪدهﺳﺖ دا و ﻣﺎﻧﻪوهﻣﺎن ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺑﻪ ﻓﯿﺮۆداﻧﯽ‬
‫ﮐﺎت و در‪‬ﮋﮐﺮدﻧﯽ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺧﯚڕاﯾﯽ ﭼﯽ ﺗ‪‬ﺪا ﺑﻪﺳﺘﻪ ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﮐﻪواﺑﻮو ﺑﻪ دوای دۆزﯾﻨﻪوهی‬
‫ڕ‪‬ﮕﺎی دهرﺑﺎزﺑﻮون دا دهﮔﻪڕاﯾﻦ‪ .‬ﺗﺎ ﺋﺎﺧﺮﺳﻪر هﻪرﮐﻪﺳﻪو ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﻮﯾﻪﮐﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﮔﻪﯾﺎﯾﻨﺪه‬

‫‪٧٣‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﺋﻮرووﭘﺎ وﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎم زۆرﺑﻪﻣﺎن ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻧﯿﺰﯾﮏ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﯾﻪﮐﺪا و ﭘﺎش ﺑﺎس و‬

‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ هﻪﻣﻪﻻﯾﻪﻧﻪ ﺑﻪ داﺑ‪‬اﻧﯽ ﯾﻪﮐﺠﺎری ﻟﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﮑﺮی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده‬
‫ﺑﻮاری ﺳﻪر ﻟﻪ ﻧﻮێ ﺗ‪‬ﮫﻪ‪‬ﭽﻮوﻧﻪوهی ﮐﺎر و ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺑﻪرژهوهﻧﺪی‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﻤﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎن ڕهﺧﺴﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺋﻪوﮐﻮرﺗﻪ ﺑﺎﺳﻪی ﺑﻪ ﻧﺎوی »ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪوهﯾﻪک‪ «..‬ﮐﻪوﺗﻪ ﺑﻪر ﭼﺎوی ﺧﻮ‪‬ﻨﻪرهوهی ﺑﻪر‪‬ﺰ‪،‬‬
‫ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎژهﯾﻪک ﺑﻮو ﺑﻪ ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪهﯚ و ﺳﻪﺑﻪﺑﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧﯽ و ﻧﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ ﻧ‪‬ﻮ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی رووﺧﺎﻧﯽ رژ‪‬ﻤﯽ ﺷﺎ و هﺎﺗﻨﻪﺳﻪرﮐﺎری ﻣﻪﻻﯾﺎن‪.‬‬
‫ﺋﻪوهی ﻣﻦ ه‪‬ﻨﺎوﻣﻪﺗﻪ ﺑﻪر ﺑﺎس ﺑﯿﺮ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﮐﻪﺳ‪‬ﮑﻪ ﮐﻪ ﺗﺎ رادهﯾﻪک ﻟﻪﺟﻪرﮔﻪی‬
‫رووداوهﮐﺎﻧﺪا ﺑﻮوه ودهﺗﻮاﻧ‪ ‬ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪهری ﮐﺮدﻧﻪوه و ه‪‬ﻨﺎﻧﻪ ﺋﺎرای ﺋﻪو ﺑﺎس و رووداواﻧﻪ‬
‫ﺑ‪ ‬ﮐﻪ ﻟﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا زﯾﺎﻧ‪‬ﮑﯽ زۆری ﻟﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮردی ڕۆژهﻪ‪‬ت دا‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺎوهڕی ﻣﻦ‪،‬‬
‫ﺋﻪﮔﻪر ﮐﻪﺳﺎن و ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪﺷﺪار ﻟﻪو رووداوهدا هﻪرﮐﺎم ﺑﻪ دﯾﺘﻦ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه‪،‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪﺗﺪاری و ﺋﯿﻨﺴﺎﻓﻪوه و ﺑﻪدوور ﻟﻪ ڕق و ﺗﯚ‪‬ﻪ و ﺗﺎواﻧﺒﺎرﮐﺮدﻧﯽ ﺑ‪ ‬ﺑﻪ‪‬ﮕﻪی‬
‫ﺋﻪم وﺋﻪو‪ ،‬ﭼﺎو‪‬ﮏ ﺑﻪو راﺑﺮدووهدا ﺑﺨﺸ‪‬ﻨﻨﻪوه‪ ،‬ﮐﺎرﮔﻪر‪‬ﮑﯽ ﺑﻪر ﭼﺎوی ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻪرهی‬
‫ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ و داهﺎﺗﻮو دهﺑ‪ .‬ﻟﻪ هﻪﻣﺎن ﮐﺎﺗﺪا رﯾﺰی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﺸﻤﺎن ﭘﺘﻪوﺗﺮ دهﮐﺎ و ﭘﯿﻼﻧﯽ ﻧﻪﯾﺎراﻧﯽ‬
‫ﮐﻮردﯾﺶ ﺑﯚ ﻧﺎﻧﻪوهی دووﺑﻪرهﮐﯽ و ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ ﻟﻪ ﻧﺎوﻣﺎﻧﺪا ﭘﻮوﭼﻪڵ دهﮐﺎﺗﻪوه ‪ .‬ﺑﻪﺗﻪﻣﺎ ﻧﯿﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﺳﯽ راﺑﺮدوو وهک ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮏ ﭘ‪‬ﯿﺎن واﯾﻪ ﮐﺎی ﮐﯚن ﺑﻪ ﺑﺎ دهم‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻢ ﺋﻪوهﯾﻪ‬
‫ﺑﻪﯾﻪﮐﻪوه هﻪوڵ ﺑﺪه‪‬ﻦ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ ﺗﻮاﻧﺎ ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﮑﺮﯾﺎﻧﻪ ﮐﻪﻟﻪ ﭘﺮۆﺳﻪﯾﻪﮐﯽ‬
‫ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا ﻟﻪ دهرهوهڕا ﺧﯚی ﺧﺰاﻧﺪۆﺗﻪ ﻧﺎو ﺟﻪﺳﺘﻪی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد وﺗﻮوﺷﯽ ﺳﻪرﻟ‪‬‬
‫ﺷ‪‬ﻮای ﮐﺮدووه و ﻟﻪ ﺑﯿﭽﻢ وﺷ‪‬ﻮازی ﺟﯚراوﺟﯚردا ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎن دهدا و ﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش‬
‫ﭼﺎرهﺳﻪر ﻧﻪﮐﺮاوه‪ ،‬ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎ دوور ﺧﻪﯾﻨﻪوه و ﻟﻪ ﭘﺮۆﺳﻪی ﺑﻪ ﺳﻪراﺳﻪری ﮐﺮدﻧﯽ‬
‫ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ و ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻨﻪوهی ﺧﺎک وﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﺪا ﺑﻪﺷﺪاری ﭼﺎﻻﮐﺎﻧﻪ ﺑﮑﻪﯾﻦ‪.‬‬
‫ﺑ‪ ‬ه‪‬ﺰی و ﻻوازی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ و ڕۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ‪،‬‬
‫ﺟﮕﻪﻟﻪ هﯚﮐﺎره ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻪﮐﺎن)دواﮐﻪوﺗﻮوﯾﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ(‪ ،‬ﻣﻪﯾﺪاﻧﺪان ﺑﻪ دﯾﺎرده دهرهﮐﯿﯿﻪﮐﺎن‪،‬‬
‫ﺗﺎ رادهی دﯾﺎری ﮐﺮدﻧﯽ ﺧـﻪت و ڕ‪‬ﺒﺎزی ﻓﮑﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ و داﺑﻪزاﻧﺪن و داﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻪر دڵ و هﻪﻧﺎوی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهﮐﻪدا‪ ،‬ﮐﯚﺳﭙﯽ هﻪرهﮔﻪورهی ڕ‪‬ﮕﺎی ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻦ و ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺑﻮوه‪ .‬هﻪروهک ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺋﻪو ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪوهﯾﻪﺷﺪا هﺎﺗﯚوه‪ ،‬ﺑﻪ هﺎﺗﻨﯽ ه‪‬ﺰه‬
‫هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﻪﮐﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺲ و ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت ﻟﻪ ﮔﻪرﻣﻪی ﺷﻪڕی دووهﻪﻣﯽ‬
‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﯚ ﺧﻮاروو و ﺳﻪرووی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ڕۆژهﻪ‪‬ت‪ ،‬ﮔﻪرﭼﯽ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎدا ﺑﻮاری ﻟﻪ‬
‫ﺑﺎر ﺑﯚ ﮔﻪﺷﻪﺳﻪﻧﺪن و ﭘﻪرهﭘ‪‬ﺪاﻧﯽ هﻪﺳﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﺧﻮ‪‬ﻘﺎ و دهﺳﺘﮑﻪوﺗﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯽ ﻟ‪‬‬

‫‪٧٤‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﮐﻪوﺗﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا ﺑﻪ دهﺳﺖ ﺗ‪‬ﻮهرداﻧﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚ و داﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ‬

‫ﺳﺘﺎﻟﯿﻨﯽ و ﺑﺎﻗﺮﺋﯚﻓﯽ ﺑﻪﺳﻪر ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺳﺎت و ﺳﻪودا ﭘ‪‬ﮑﺮدﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ‬
‫ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬زهﺑﺮ‪‬ﮑﯽ ﮐﻮﺷﻪﻧﺪهﯾﺎن ﻟﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد دا‪ .‬هﻪر ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه هﻪ‪‬ﻮهﺷﺎﻧﺪﻧﻪوهی‬
‫ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪی ژ‪.‬ک و ﺟ‪‬ﮕﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮات ﻧﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮐﻮرد دا ﻧﻪﺑﻮو‬
‫ﺑﻪﻟﮑﻮو ﺑﻮو ﺑﻪ هﯚی ﻗﻪﺗﯿﺲ ﻣﺎﻧﻪوه و ﺑﻪﺳﺘﻨﻪوهی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد ﺑﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی‬
‫ﺳﻪراﺳﻪری ﺋ‪‬ﺮان و ﮐﻪم رهﻧﮓ ﮐﺮدن و ﺑﯚش ﮐﺮدﻧﯽ ﻧﺎوهرۆﮐﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی‬
‫ڕزﮔﺎرﯾﺨﻮازی‪ .‬ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪی ژ‪.‬ک ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪ‪‬ﮑﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪ ﺗﻪک ﺣﯿﺰﺑﯽ هﯿﻮا ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن و هﻪر وههﺎ ﻟﻪ ﮔﻪل ه‪‬ﺰ و ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﻟﻪ ﭘﺎرﭼﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﮐﻮردﺳﺘﺎن‬
‫دا ﺗﯚی ﺑﯿﺮی ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و ﻧﻪﺗﻪوهﺧﻮازی ﺑ‪‬و دهﮐﺮدهوه و ﺧﻮازﯾﺎری ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻨﻪوهی‬
‫ﺧﺎک وﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ دهو‪‬ﻪﺗ‪‬ﮑﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺑﻮو‪ .‬هﻪر ﭼﻪﻧﺪ ﺋﻪوه هﯿﭻ ﻟﻪو ﺣﻪﻗﯿﻘﻪﺗﻪ‬
‫ﮐﻪم ﻧﺎﮐﺎﺗﻪوه ﮐﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ هﻪر ﮐﺎم ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻧﺎوﭼﻪﯾﯿﻪﮐﺎن دژی رژﯾﻤﻪ داﮔﯿﺮﮐﻪرهﮐﺎن ﺑﯚ‬
‫وهدهﺳﺖ ه‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﯾﺎن ﺣﻮﮐﻤﯽ زاﺗﯽ ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺋﻪو و‪‬ﺗﺎﻧﻪدا‪ ،‬ﺟ‪‬ﮕﻪ و‬
‫ﭘ‪‬ﮕﻪی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ هﻪﯾﻪ و ﺑﻪﺷ‪‬ﮑﯽ هﻪره ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﮐﻮرد ﭘ‪‬ﮏ د‪‬ﻨﻦ و‬
‫ﺑﻪ ﻟﻪ ﺋﺎرادا ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑ‪‬ﮑﯽ ﺳﻪراﺳﻪری ﺑﯚ هﻪﻣﻮو ﮐﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺗﺎ رادهﯾﻪک ﻗﻪرهﺑﻮوی‬
‫ﺋﻪو ﺑﯚﺷﺎﯾﯿﻪﯾﺎن ﮐﺮدۆﺗﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪ ﭘﺎرﭼﻪ‪،‬ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﻮوﻧﯿﺸﯿﺪا‪،‬دوژﻣﻦ ﮐﻪ‪‬ﮑﯽ ﺧﯚی‬
‫وهرﮔﺮﺗﻮوه و هﻪﻣﯿﺸﻪ ﺋﺎ‪‬ﻘﻪی ﻻوازی ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهﮐﻪ ﺑﻮوه‪ .‬ﺋﻪوهش ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎﻧﻪ و هﯚﯾﻪﮐﯽ‬
‫زهق و ﺑﻪرﭼﺎوه ﻟﻪ درﻧﺪهﯾﯽ و ﭼﺎوﭼﻨﯚﮐﯽ و ﻧﻪﻓﺎﻣﯽ داﮔﯿﺮﮐﻪران‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻣﺎﻓﯽ‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎرﯾﺸﻤﺎن ﻟﻪ »ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﺗﻪواوﯾﯿﻪﺗﯽ ﺋﻪرزی و‪‬ت«دا ﭘ‪‬ﻮه رهوا‬
‫ﻧﺎﺑﯿﯿﻨﻦ وﺑﻪ ﺗﻮوﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷ‪‬ﻮه ﺑﻪرهﻧﮕﺎری دهﺑﻨﻪوه‪ .‬ﺑﻪهﻪرﺣﺎڵ ﻟﻪوﮐﺎﺗﻪوه ﺑﯿﺮی‬
‫ﻧﺎﺳ‪‬ﻮﻧﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و ﻧﻪﺗﻪوهﺧﻮازی ﮐﻮرد ﮐﻪوﺗﻪ ﺑﻪر ﺳ‪‬ﺒﻪری ﺋﻪﻧﺘﺮﻧﺎﺳ‪‬ﻮﻧﺎڵ و ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی‬
‫ﺳﻪراﺳﻪری ﻟﻪ و‪‬ﺗﻪ داﮔﯿﺮﮐﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دا‪ ،‬ﺋﯿﺮادهی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ دهﺳﺖ ﺧﯚﯾﺪا‬
‫ﻧﻪﻣﺎ و ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺑﻪﺳﺘﺮاوه ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮه و ﺟﯚری ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺟﻮ‪‬ﻧﻪوهﮐﻪ ﺑﻪم ﯾﺎن ﺑﻪو دهو‪‬ﻪﺗﻪوه‪ .‬ﺋﻪو وهزﻋﻪ وای ﻟﻪ ﺣﯿﺰب و‬
‫ر‪‬ﮑﺨﺮاوه ﮐﻮردﯾﯿﻪﮐﺎن ﮐﺮد ﺗﺎ ﻟﻪ هﻪر ﻓﻪﺗﺮهﯾﻪک دا ﺑﻪ ﭘ‪‬ﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﮑﻮﻣﻪت و‬
‫دهوﻟﻪﺗﺎﻧ‪‬ﮏ هﻪ‪‬ﺴﻮﮐﻪوت ﺑﮑﻪن ﮐﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮐﺎﺗﯽ ﺋﻪوان دهﭘﺎر‪‬ﺰێ‪ .‬ﺑﻪ واﺗﻪﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ‬
‫ﺋﻪوهی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﻪ زۆرهﻣﻠﯽ ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﻪ زهوﺗﮑﺮاوهﮐﻪﻣﺎن ﻟﻪ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی‬
‫ﺑﺴﺘ‪‬ﻨﯿﻦ و ﻧﯿﺸﺎﻧﯿﺶ ﺑﺪه‪‬ﻦ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎ و ﺋﯿﻤﮑﺎﻧﺎﺗﯿﺎن هﻪﯾﻪ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﭘﻪﻧﺎ و هﺎﻧﺎ ﺑﯚ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ‬
‫دراوﺳ‪ ‬ﮐﻪ ﺋﻪوﯾﺶ دهﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﺧﻮ‪‬ﻨﯽ ﮐﻮرد ﺳﻮوره ﺑﻪرن و ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﻟ‪ ‬ﺑﺨﻮازن‪ .‬دﯾﺎره‬
‫ﺋﻪو ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﻪش هﯿﭽﮑﺎت ﺑﻪ ﺑﻪﻻش ﻧﻪﮐﺮاوه و ﻧﺎﮐﺮ‪‬ﺖ‪ .‬ﯾﺎﻧﯽ ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺧﯚﻣﺎن راﺳﺘﮕﯚ‬

‫‪٧٥‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﺑﯿﻦ دهﺑ‪ ‬دان ﺑﻪو راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﯾﻪدا ﺑ‪‬ﻨﯿﯿﻦ ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘﻠﻪی ﯾﻪﮐﻪﻣﺪا ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻤﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎن و ﺑﯚ‬
‫ﻣﺎ‪‬ﻪوه‪ ،‬واﺗﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪﻣﺎن ﮐﺮدووه‪ ،‬ﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﯿﺰب و ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﮐﻪﻣﺎن ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪرووی هﻪﻣﻮو ﺑﻪرژهوهﻧﺪ‪‬ﮏ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ داﻧﺎوه و ﺷ‪‬ﺮ و‬
‫ڕ‪‬ﻮﯾﺸﻤﺎن ﺑﯚ ه‪‬ﻨﺎوهﺗﻪوه‪ .‬ﺋﻪوهﺗﺎ ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ‪ ،‬دوای ﺋﻪو هﻪﻣﻮوه ﺗﮑﺎ و‬
‫رهﺟﺎﯾﻪی ﺧﻪﻟﮏ ﻟﻪ هﻪردوو ﺣﯿﺰب ﺑﯚﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﯾﻪک ﺣﮑﻮوﻣﻪت وﯾﻪک ﺋﯿﺪاره‪ ،‬ﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش‬
‫ﺋﺎﻣﺎده ﻧﯿﯿﻦ ﺋﻪو ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﮐﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ هﻪﻣﻮو ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه هﻪﯾﻪ ﺑﻪ ﺗﻪواوی‬
‫ﭼﺎرهﺳﻪر ﺑﮑﻪن‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪوه ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﻧﯿﯿﻪ ﺋﻪدی ﭼﯿﯿﻪ؟ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎی‬
‫دواﮐﻪوﺗﻮودا وهک ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎی ﺋ‪‬ﻤﻪ‪ ،‬ﭼﻮون ﻟ‪‬ﭙﺮﺳﯿﻨﻪوه ﻧﯿﯿﻪ‪ ،‬ﯾﺎرﯾﮑﺮدن ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت زۆر‬
‫ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺎﻧﺎﯾﯽ دهﺗﻮاﻧﺮێ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗ‪‬ﮑﯽ ﮐﺎﺗﯽ و ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﮐﻪ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﺗﺎک‬
‫ﯾﺎن ﺣﯿﺰﺑ‪‬ﮏ داﺑ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪک داڕ‪‬ﮋرێ و ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی ﺑﯚ ﺑﮑﺮێ و واﺑﻨﻮ‪‬ﻨﺮێ ﮐﻪ ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﮔﺸﺘﯽ داﯾﻪ‪ .‬ﭼﻮون ﺧﻪﻟﮏ ﺑﻪ هﯚی ﻧﻪزاﻧﯽ ﯾﺎن ﮐﻪم زاﻧﯽ وا راه‪‬ﻨﺮاون ﮔﻮێ‬
‫ڕاﯾﻪ‪‬ﯽ ﺋﻪم ﯾﺎن ﺋﻪو ﺣﯿﺰب ﺑﻦ و هﻪرﭼﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎوﺳﻪرۆک ﺑﯿﻔﻪرﻣﻮێ هﻪر ﺋﻪوهﯾﻪ!!‬
‫ﻟﻪﻣ‪‬ﮋووی ﺣﯿﺰﺑﺎﯾﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دا ﮐﻪم ﺑﯿﻨﺮاوه ﺣﯿﺰﺑ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﮐﻮﻧﮕﺮه ﯾﺎن ﻟﻪ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ‬
‫ﺑﻪرﯾﻨﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دا رهﺧﻨﻪ ﻟﻪ ﺧﯚی ﺑﮕﺮێ و ﺑ‪ ‬هﻪ‪‬ﻪم ﮐﺮدووه ‪ .‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﮐﻮﻧﮕﺮه ﺑﻪدوای‬
‫ﮐﻮﻧﮕﺮهدا ﺑﻪ راﺑﺮدووﯾﺎن هﻪ‪‬ﮑﻮﺗﻮوه و هﻪﻣﺎن ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯿﺎن ﺑﯚ داهﺎﺗﻮو ﺑﻪ زۆرﺑﻪی دهﻧﮓ‬
‫ﭘﻪﺳﻨﺪ ﮐﺮدۆﺗﻪوه‪ .‬زۆرﺑﻪی ﺣﯿﺰب و ر‪‬ﺒﻪراﻧﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد ﻟﻪو ﭼﻪﻧﺪ دهﯾﻪی‬
‫راﺑﺮدوودا و ﺋ‪‬ﺴﺘﺎﺷﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺑ‪ ‬دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳ‪‬ﮑﯽ ﺳﻪرﺑﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دا ﺑﯚ‬
‫ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد ﺑﻪر‪‬ﻮه ﻧﻪﺑﺮدووه و ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﮐﺎرﺗ‪‬ﮑﻪری ﺳﯿﺎﺳﻪﺗ‪‬ﮑﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاوی دهرهوهدا‪،‬‬
‫هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺎن ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ رووداوهﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوهوه و دهرهوه ﮔﺮﺗﻮوه‪ .‬ﺑﯚ و‪‬ﻨﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﯾﺎن ﯾﻪﮐﯿﻪﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن )ﺗﻮرﮐﯿﻪ(‪ ،‬ﭼﻮون ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺋﻪﻧﺘﺮﻧﺎﺳ‪‬ﻮﻧﺎﻟﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯿﻦ‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﻟﻪ زۆر‬
‫روووه ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ هﻪﻟﺴﻮﮐﻪوﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺎن دا ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ دهو‪‬ﻪﺗﺎن و ﮔﻪﻻن و ‪ ..‬ﻻﻧﯽ‬
‫ﮐﻪم ﻟﻪ ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی ﮔﺸﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﭘﻪﺳﻨﺪﮐﺮاوی ﺋﻪﻧﺘﺮﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎل هﻪﻟﺲ وﮐﻪت ﺑﮑﻪن و ﻟﻪ‬
‫ﺋﻪﺳﻠﻪ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﻪﮐﺎن ﻻﻧﻪدهن و ﺋﻪوه ﺧﯚی دهﺑﺘﻪ هﯚی ﺑﻪرﺗﻪﺳﮏ ﺑﻮوﻧﯽ رادهی دهﺳﻪ‪‬ت و‬
‫ﺗﻪﻧﮓ ﮐﺮدﻧﻪوهی ﻣﻪﯾﺪاﻧﯽ هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺖ و ﮐﺮدهوه ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهی ﮐﻮرد دا‪ .‬ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی و دۆﺳﺖ ﭘﻪﯾﺪاﮐﺮدن ﺑﯚ ﺟﻮوﻻﻧﻪوهی ﮐﻮرد ﻟﻪ هﻪر دهورهﯾﻪﮐﺪا ﮔﺮﯾﻨﮕ‪‬ﮑﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ‬
‫هﻪﯾﻪ‪ .‬ﺋﻪﻣﻪ ﻧﺎﺑ‪ ‬ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺑﻪﺳﺘﺮاوهﯾﯽ ﻓﮑﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗ‪‬ﮑﻪڵ ﺑﮑﺮێ‪ .‬زۆرﺟﺎر ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ‬
‫دﯾﺎری ﮐﺮاودا‪ ،‬ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی هﻪل و ﻣﻪرﺟﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﺎوهوه و رادهی ﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ رژﯾﻢ ﺑﯚ‬
‫ﻗﻪﺑﻮو‪‬ﯽ داواﮐﺎﻧﻤﺎن ﻟﻪ ﺑﻪرﭼﺎو ﺑﮕﯿﺮێ‪ ،‬ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﮐﺎرﺗ‪‬ﮑﻪری ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهرهوهدا ﯾﺎن ﺑﻪ‬

‫‪٧٦‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎری و‪‬ﺗ‪‬ﮏ ﺣﺎزر ﺑﻪ دان و ﺳﺘﺎﻧﺪن و وﺗﻮو‪‬ﮋ دهﺑﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا ﻟﻪ ﺟﯿﺎﺗﯽ‬
‫دهﺳﺘﮑﻪوت ﺗﻮوﺷﯽ ﺧﻪﺳﺎری ﻗﻪرهﺑﻮو ﻧﻪﮐﺮاوهش د‪‬ﯿﻦ‪ .‬دﯾﺎره ﺋﻪوه ﺑﻪو ﻣﺎﻧﺎﯾﻪ ﻧﯿﯿﻪ ﮐﻪ‬
‫هﻪر ﭼﻪﺷﻨﻪ دۆﺳﺘﺎﯾﻪﺗ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺗﻪک ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوهﮐﺎﻧﯽ دهرهوه ﺑﻪﺳﺘﺮاوهﯾﯽ و زﯾﺎﻧﯽ ﮐﻮردی‬
‫ﺗ‪‬ﺪاﯾﻪ ‪ .‬زۆر ﺟﺎر دهﮐﺮێ ﻟﻪو ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﺎﻧﻪش ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهﮐﻪ ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﯿﺮێ‪.‬‬
‫ﮐﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪ ،١٩٨٩‬ﺑﻪر‪‬ﺰ دوﮐﺘﻮر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﻟﻪ وﯾﻦ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﻧﻮ‪‬ﻨﻪران‬
‫)ﺗ‪‬ﺮۆرﯾﺴﺘﻪﮐﺎن(ی ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋ‪‬ﺮان داﻧﯿﺸﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﺋﻪو ﺧﻮاﺳﺘﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺳﺎڵهﺎ‬
‫و‪‬ﺮاﻧﯽ ﺑﯚ درا وﺧﯚﯾﻨﯽ ﺑﯚ ڕژا ﻟﻪ ﺳﻪر ﻣ‪‬ﺰی وﺗﻮو‪‬ﮋ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻣﻪﻻﯾﺎن ﭼﺎره‬
‫ﺳﻪر‪‬ﮑ‪‬ﺎن ﺑﯚ ﺑﺪۆز‪‬ﺘﻪوه‪ .‬ﮐﻪﭼﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺋﻪو ﮐﺎﺗﻪ ﺑﯚ ﺋﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ هﯿﭻ ﻟﻪﺑﺎر ﻧﻪﺑﻮو‪.‬‬
‫دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری ﻣﻪﻻﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪرهی ﮔﺮﺗﺒﻮو و ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﻪﺷﯿﺎن دوای ﺷﻪڕ ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﺮﺗﻮوﺗﺮ‬
‫ﺑﺒﻮو و ﮐﻮﺷﺖ وﮐﻮﺷﺘﺎری ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧﯿﺶ ﻟﻪ زﯾﻨﺪان و دهرهوهدا زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪرهی‬
‫ﺋﻪﺳﺘﺎﻧﺪﺑﻮو‪ .‬ﺳﻪرهرای ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ‪ ،‬دوﮐﺘﻮر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﺋﺎﻣﺎدهی وﺗﻮو‪‬ﮋ ﺑﻮو ﺗﺎ ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری ﻟﻪ‬
‫ﭼﻮارﭼ‪‬ﻮهی »وﻻﯾﻪﺗﯽ ﻓﻪﻗ‪«‬دا ﻣﺴﯚﮔﻪر ﺑﮑﺎ! دﯾﺎره دوﮐﺘﻮر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ﮐﻪﺳ‪‬ﮏ ﻧﻪﺑﻮو هﻪر‬
‫وا ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻣﻪﺗﻤﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻪﻻﯾﺎن ﺑﮑﺎ و ﻟﻪ داوﯾﺎن ﺑﮑﻪوێ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﭘ‪‬ﺸﻨﯿﺎر و راﺳﭙﺎردهی‬
‫دهرهوه)ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪت ﻓﻪراﻧﺴﻪ( هﺎﻧﯽ دا ﺗﺎ ﻣﻞ ﺑﯚ ﺋﻪو داﻧﯿﺸﺘﻨﻪ راﮐ‪‬ﺸ‪ .‬ﺗﻪﺳﻠﯿﻢ ﮐﺮدﻧﻪوهی‬
‫ﺋﺎﺷﮑﺮای ﺗ‪‬ﺮۆرﯾﺴﺘﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﻻﯾﻪن دهو‪‬ﻪﺗﯽ ﺋﻮﺗﺮﯾﺸﻪوه ﺑﻪ ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮕﻪی ﺣﺎﺷﺎ هﻪﻟﻨﻪﮔﺮی‬
‫ﺋﻪو راﺳﺘ‪‬ﯿﻪ‪ .‬ﺑﻪ داﺧﻪوه ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﻟ‪‬ﮑﯚﻟﯿﻨﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﯿﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﺋﻪو‬
‫رووداوه ﻧﻪداوهﺗﻪ دهﺳﺖ‪ .‬ﺋﻪو ﻧﻤﻮوﻧﻪﯾﻪم ﺑﯚ ﺋﻪوهش ه‪‬ﻨﺎوه ﭼﻮون وهﺧﺘﯽ ﺧﯚی‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ ﻻوازی و ﺷﭙ‪‬ﻮی ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ‪ ١٣٥٩‬و ‪٦٠‬ی‬
‫هﻪﺗﺎوی دا‪ ،‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﮐﻪ رژﯾﻢ ﻟﻪو ﭘﻪڕی ﺑ‪ ‬دهﺳﻪ‪‬ﺗﯿﺪاﺑﻮو و ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﺑﻪ ﺗﻪوای هﺎر ﻧﻪﺑﺒﻮو‪،‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺎن ﺑﻪوه ﺗﺎواﻧﺒﺎر دهﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻪرﮔﺮی ﻟﻪ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺑﻪ‬
‫ر‪‬ﮕﺎی وﺗﻮو‪‬ﮋدا داوای ﭼﺎرهﺳﻪری ﺋﺎﺷﺘﯿﺎﻧﻪی ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری دهﮐﺎ و ﻟﻪو ر‪‬ﺮهوهدا ﺑﻪ زۆر‬
‫ﺗﺎواﻧﯽ ﻧﻪﮐﺮاو‪ ،‬ﺗﺎواﻧﺒﺎرﯾﺎن ﮐﺮدن ‪ .‬ه‪‬ﻤﻨﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮ و ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮرﯾﺎﻧﯽ ‪٢٥‬ﺳﺎڵ زﯾﻨﺪان دﯾﺘﻮو ﻟﻪ‬
‫ﭘ‪‬ﮑﺎ دهﺑﻦ ﺑﻪ ﺟﺎش و ﺧﺎﯾﯿﻦ و ﺑﻪ ﻗﻪوﻟﯽ ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ ﻋﻪﺑﺪو‪‬ی ﺣﻪﺳﻪﻧﺰاده )ﻟﻪ وﺗﻮو‪‬ﮋ ﻟﻪ‬
‫ﮔﻪل د‪‬ﻤﺎﻧﻪ( دا‪ ،‬ﺑﺮﯾﺎری ﺗﻮوﻧﺪﯾﺸﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﻪر دهدرێ‪ .‬دﯾﺎره هﻪر ﺑﻪ وﺗﻪی ﻣﺎﻣﻮﺳﺘﺎ دوای‬
‫ﻣﻪرﮔﯽ ه‪‬ﻤﻦ‪ ،‬ﺋﯿﻌﺎدهی ﺣﻪ‪‬ﺴﯿﯿﻪﺗﯽ ﻟ‪ ‬دهﮐﻪن!! ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑﯚﭼﯽ و ﺑﯚ هﻪر ﻟﻪ ه‪‬ﻤﻦ؟ ﺋﻪﮔﻪر‬
‫ﺧﻪﺗﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺮدووه و ﺋﻪو ﺧﻪﺗﺎﯾﻪ ﺑﻪ ﺑﺎوهڕی ﺋ‪‬ﻮه هﻪﺗﺎ ﺳﻨﻮوری ﺧﻪﯾﺎﻧﻪت ﭼﯚﺗﻪ ﭘ‪‬ﺶ‪،‬‬
‫ﺑﯚﭼﯽ ﺗﻪﻧﯿﺎ ه‪‬ﻤﻦ وهﺑﻪر ﻋﻪﻓﻮو دهﮐﻪوێ؟ هﻪر ﭼﻮون ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﺋﻪدهﺑﯿﺎﺗﯽ ﮐﻮردی‬
‫ﮐﺮدووه!؟ واﺑﺰاﻧﻢ ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﻧﯿﯿﻪ‪ .‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهﯾﻪ ه‪‬ﻤﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧ‪ ‬ﺟﺎش ﺑ‪ ‬و ﺧﻪﯾﺎﻧﻪت‬
‫ﺑﻪ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪی ﺑﮑﺎ‪ .‬ﮐﻪ واﺑﻮو ﺋﻪوان ﻟﻪ ﺟﯿﺎﺗﯽ داﻧﯽ وههﺎ ﺑ‪‬ﯾﺎر‪‬ﮏ‪ ،‬دهﺑﻮاﯾﻪ ﭼﺎو‪‬ﮑﯽ‬

‫‪٧٧‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫رهﺧﻨﻪﮔﺮاﻧﻪ ﺑﻪ هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ راﺑﺮدووﯾﺎن ﻟﻪﻣﻪڕ ه‪‬ﻤﻦ و هﺎوڕ‪‬ﯿﺎﻧﯽ ه‪‬ﻤﻦ دا ﺑﺨﺸ‪‬ﻨﻨﻪوه‪.‬‬

‫ﺑﯚﯾﻪ ه‪‬ﻨﺪهش ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪ ﭼﻮون ه‪‬ﻤﻨﻪ‪ .‬ﺋ‪‬ﻮه ﻧﺎﺗﺎﻧﻪهوێ ﺑﻪ ﭼﺎو‪‬ﮑﯽ رهﺧﻨﻪﮔﻪراﻧﻪوه‬
‫ﺳﻪﯾﺮی راﺑﺮدوو ﺑﮑﻪن و ﺑﺮﯾﻨﻪﮐﺎن ﺳﺎر‪‬ﮋ ﮐﻪن و رﯾﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﺗﺎن و ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪﺷﺘﺎن‬
‫ﭘﺘﻪوﺗﺮﮐﻪن‪ .‬ﺳﻪﯾﺮ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﮐﻪ ‪٢٣‬ﺳﺎڵ ﻟﻪو رووداوه )داﺑ‪‬اﻧﯽ ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن ﻟﻪ ﺣﯿﺰب( ﺗ‪‬ﭙﻪڕ دهﺑ‪ ،‬ﺳﮑﺮﺗ‪‬ﺮی ﺣﯿﺰب و ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻟﻪ‬
‫ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋﻪوهی ﻻﻧﯽ ﮐﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪ ﻗﻪو‪‬ﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺳﯿﻌﻪی ﺳﻪدرﯾﺎن هﻪﯾﻪ و هﻪر وهک ﺑﻪ‬
‫روا‪‬ﻪت دهﻧﻮ‪‬ﻨﻦ‪ ،‬ﻻﯾﻨﮕﺮی دﯾﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ و دهرﺑ‪‬ﯾﻨﯽ ﺋﺎزادی ﺑﯿﺮوڕان‪ ،‬هﻪر ﮐﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣ‪‬ﮑﯽ‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻮوی ﭘ‪‬ﺮه و ﯾﺎن ﺗﻮودهﯾﯽ و ﻓﯿﺪاﯾﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﮐﻮرداﯾﻪﺗﯽ دهﮐﺎ‪ ،‬ﺗﻪﻗﻠﻪﮐﻮوت دهﮐﻪوﻧﻪﺳﻪری‬
‫و راﺑﺮدووی ﻟ‪ ‬زﯾﻨﺪوو دهﮐﻪﻧﻪوه و ﻣﺎﻓﯽ ﮐﺎر و ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﭘ‪ ‬رهوا ﻧﺎﺑﯿﯿﻨﻦ‪ .‬ﺋﻪوان‬
‫ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت دهرس ﻟﻪ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور وهرﻧﺎﮔﺮن‪ ،‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ دهﺑﯿﯿﻨﻦ ﺑﻪﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎﻧﻪوه ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻮوی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺳﮑﺮﺗ‪‬ﺮی ﺣﯿﺰب ﺑﻪڕ‪‬ﺰ »ﻋﻪزﯾﺰﻣﺤﻪﻣﻪد« ﻟﻪ چ ﭘﻠﻪو‬
‫ﭘﺎﯾﻪﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪرز دان و ﭼﯚن ر‪‬ﺰﯾﺎن ﻟ‪ ‬دهﮔﺮن و ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎﯾﻪﺗﯽ ﮐﺎر و ﺑﺎری و‪‬ﺗﯿﺎن ﭘ‪‬‬
‫دهﺳﭙ‪‬ﺮن! ﺧﯚ ﺋﻪوهی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ دهرﺣﻪق ﺑﻪ ﭘﺎرﺗﯽ ﮐﺮدی‪ ،‬هﯽ ﺗﻮودهﯾﻪﮐﺎن ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪراﻧﺒﻪرﯾﺪا ﺳﻪره دهرز‪‬ﮏ ﻧﻪﺑﻮو! ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻢ ﻟ‪‬ﺮهدا ﺋﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ﺋﺎو‪‬ﮑﯽ ﭘﺎک ﺑﻪﺳﻪر دهﺳﺘﯽ‬
‫ﻻﯾﻨﮕﺮاﻧﯽ ر‪‬ﺒﺎزی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ رۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دا ﺑﮑﻪم و ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﮏ ﺑﻪرﺣﻪق و‬
‫ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﻪی ﺗﺮ ﻧﺎﺣﻪق ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪهم‪ .‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو دان ﻧﺎن ﺑﻪو راﺳﺘ‪‬ﯿﻪ ﮐﻪ هﯿﭽﮑﺎم ﻟﻪو ﻻﯾﻪﻧﺎﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ و ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ دﯾﺸﻪوه‪ ،‬ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻪدوور ﻟﻪ داﯾﺮهی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهرهوه و ﺑﻪ‬
‫رووﺣ‪‬ﮑﯽ ﺗﻪواو ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯿﻪوه ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دا ﺳﯿﺎﺳﻪت ﺑﮑﻪن‪ .‬هﻪﻣﻮو ﮐﻪس دهزاﻧ‪ ‬ﮐﻪ‬
‫زۆر رووداوی ﺧﻮ‪‬ﻨﺎوی و ﻧﺎﺧﯚش ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮان ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ و ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮات دا ﻟﻪ ﺳﻪر‬
‫دهﺳﻪ‪‬ت رووی دا و ﮐﻪﺳﺎﻧ‪‬ﮑﯽ زۆر ﻟﻪ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ رۆﻟﻪﮐﺎﻧﯽ ﮔﻪل ﺑﻪ ﺧﯚراﯾﯽ ﺗ‪‬ﺪاﭼﻮون‪ .‬ﯾﺎن‬
‫ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﮐﻪ ژﻣﺎرهﯾﻪک ﺑﻪﻧﺎوی ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺷﯚرﺷﮕ‪ ‬وهک ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪ ﺣﯿﺰب‬
‫ﺟﯿﺎﺑﯚوه و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﯾﻪﮐﺘﺮﯾﺸﯿﺎن ﮐﻮﺷﺖ و دوای ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻨﻪوهش د‪‬ﮑﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪرﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ‬
‫ﺋﻪو ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و ﺷﻪڕ و ﭘ‪‬ﮑﺪاداﻧﻪ ﻧﻪﻧﻮوﺳﯽ و دﯾﺰه ﺑﻪ دهرﺧﯚﻧﻪ ﮐﺮا‪ .‬ﺋﻪوان ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن‬
‫ﻟﻪ ﺗﻪک ﻣﻮﺟﺎهﯿﺪﯾﻦ و ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ر‪‬ﮕﺎی ﮐﺮ‪‬ﮑﺎر)راهﮐﺎرﮔﺮ( و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﮐﺮ‪‬ﮑﺎری‬
‫وﺗﺎﻗﻤﯽ ﺋﻪﺷﺮهف و ﺳﻪ‪‬ﺘﻪﻧﻪﺗﺨﻮاز و دهﯾﺎن ﮐﻪﺳﯽ ﮐﻮرد و ﻏﻪﯾﺮهﮐﻮرد ﮐﻪ ﻓ‪‬ﯾﺎن ﺑﻪﺳﻪر‬
‫ﮐﻮرد و ﻣﺎﻓﯽ ﮐﻮردهوه ﻧﻪﺑﻮو ﺑﻪ رهوا دهزاﻧﯽ و دهزاﻧﻦ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﯚ ﺋﻪواﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﺎرهوا‪.‬‬
‫ﺋﻪوهی ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻓﮑﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ر‪‬ﺒﺎزی ﺗﻮودهﯾﯿﻪوه ﺑ‪ ‬و ﻣﻦ ﺋﺎﮔﺎدارم‬
‫زۆرﺑﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺋﻪواﻧﻪی ﻟﻪ دهرهوهی و‪‬ت دهژﯾﻦ ﻟﻪ ﻣ‪‬ﮋ ﺳﺎ‪‬ﻪ ﻣﺎ‪‬ﺌﺎواﯾﯿﺎن ﻟﻪو ر‪‬ﺒﺎزه‬
‫ﮐﺮدووه و ڕاﺑﺮدووی ﺧﯚﺷﯿﺎن وهﺑﻪر رهﺧﻨﻪی ﺗﻮوﻧﺪ داوه‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪ داﺧﻪوه ﺣﯿﺰﺑﯽ‬

‫‪٧٨‬‬
‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫دﯾﻤﯚﮐﺮات و ﺗﺎ رادهﯾﻪﮐﯿﺶ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻪ‪ ،‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﺋﺎﻣﺎده ﻧﯿﻦ رهﺧﻨﻪ ﻟﻪو هﻪ‪‬ﺴﻮﮐﻪوﺗﺎﻧﻪﯾﺎن ﺑﮕﺮن‬
‫ﮐﻪ رۆژﮔﺎر‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﮐﺮچ و ﮐﺎ‪‬ﯽ و ﺑ‪ ‬ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دا داو‪‬ﻨﯽ هﻪﻣﻮاﻧﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮو‪.‬‬
‫ﺋﻪو ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﻧﺎو ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺎراﻧﯽ ﭘ‪‬ﺶ ﺷﯚڕش و ﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﯚرﺷﯽ دژی‬
‫ﺷﺎﯾﻪﺗﯽ دا ﺗﺎ رادهﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪرﭼﺎو هﻪر ﻣﺎوه و ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﺑﻪ ﭼﺎوﯾﻠﮑﻪی ﺑﯿﺴﺖ و ﭼﻪﻧﺪﺳﺎڵ‬
‫ﻟﻪﻣﻪوﺑﻪر دهڕواﻧﻨﻪ رووداوهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪردهم‪ .‬ﺳﻪردهﻣ‪‬ﮏ ﮐﻪ ﺟﯿﺎواز‪‬ﮑﯽ ﺋﻪﺳﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻮودا هﻪﯾﻪ و ﮔﯚڕاﻧﮑﺎری ﻗﻮو‪‬ﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ روﺧﺴﺎری دﻧﯿﺎی ﮔﯚرﯾﻮه و‬
‫هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟ‪‬ﮑﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ و ﺟﯿﺎواز ﻟﻪ هﻪر دهورهﯾﻪﮐﯽ ﺑﯚ ﮐﻮرد رهﺧﺴﺎﻧﺪووه‪ .‬ﮐﻮرد ﺧﻪرﯾﮑﻪ‬
‫ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﺧﯚی دهﻧﺎﺳ‪‬ﺘﻪوه و دهزاﻧ‪ ‬ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﭼﯽ دا ﺧﻪﺑﺎت ﺑﮑﺎ‪ .‬ﺋﻪورۆ ﺋﻪﮔﻪر ﭘﺎرﭼﻪﯾﻪﮐﯽ‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮑﻪو‪‬ﺘﻪ ﺑﻪر ﺷﺎ‪‬و و ﺋﺎزار‪ ،‬هﻪﻣﻮو ﮐﻮردﺳﺘﺎن دژی رادهﭘﻪڕێ‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر‬
‫دهﺳﺘﮑﻪوﺗ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮور ده‪‬ﺘﻪ دی‪ ،‬ﺑﻪ هﯽ ﺳﻪراﺳﻪری ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهزاﻧﺮێ‪ .‬دروﺷﻤﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺧﻮدﻣﻮﺧﺘﺎری و ﺣﻮﮐﻤﯽ زاﺗﯽ و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻓﺪراﻟﯿﺰﻣﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ وه‪‬ﻣﺪهرهوهی داوای‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﭼﻞ ﻣﻠ‪‬ﻮﻧﯽ ﺑﻦ ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯿﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑ‪‬ﺒﻪش ﮐﺮاوه‪ .‬ﺋﻪورۆ ﻟﻪ ﺳﺎﯾﻪی‬
‫ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی هﺰر و هﻪﺳﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬ﮐﻮرد ﻟﻪ ﻣﻌﺎدﻻﺗﯽ ﻧ‪‬ﻮدهو‪‬ﻪﺗﯿﺪا ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ‬
‫ﺑﯚ دهﮐﺮ‪‬ﺘﻪوه و‪ ...‬هﻪﻣﻮوی ﺋﻪو دهﺳﺘﮑﻪوﺗﺎﻧﻪ ﺑﻪرهﻪﻣﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎ‪‬ﻪی‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ هﻪﻣﻮو ﮐﻪم و ﮐﯚر‪‬ﮑﯿﻪوه‪ .‬دﯾﺎره ﺗﺎ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ‪ ،‬واﺗﻪ ﺳﻪروهری‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ دهو‪‬ﻪﺗﯽ ﮐﻮردی ڕ‪‬ﮕﺎﯾﻪﮐﯽ دژوارﻣﺎن ﻟﻪ ﭘ‪‬ﺸﻪ‪ .‬ﻟﻪ هﻪﻣﺎن ﮐﺎﺗﺪا‬
‫ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺮﺧﯿﺸﻤﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ﺑﻮاری هﯚﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرﻧﻪﮐﻪوﺗﻨﺪا ﺑﻪ دهﺳﺘﻪوهﯾﻪ‪.‬‬
‫ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪ ﺑﻪ راﺑﺮددودا و دهﺳﺖ ﻧﯿﺸﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﮐﻪم وﮐﯚر‪‬ﮑﺎن ﺋﻪﮔﻪر ﺑﯚ دهرس ﻟ‪‬ﻮهرﮔﺮﺗﻦ‬
‫ﺑ‪‬ﺖ‪ ،‬ﮐﺎر‪‬ﮑﯽ ﺑﻪ ﺟ‪ ‬و ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺳﻮوک و ﺑ‪ ‬ﺑﺎﯾﺦ ﮐﺮدﻧﯽ‬
‫ﻻﯾﻪﻧ‪‬ﮏ‪ ،‬ﯾﺎن ﺑﯚ ﺋﻪوه ﺑ‪ ‬ﻣﺎﻓﯽ ﮐﺎرو ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﺎﻧﯽ ﻟ‪ ‬زهوت ﺑﮑﺮ‪‬ﺖ‪ ،‬ﻧﻪﺗﻪﻧﯿﺎ رهوا ﻧﯿﯿﻪ ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو‬
‫ﭘ‪‬ﺸ‪‬ﻞ ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادی و د‪‬ﻤﯚﮐﺮاﺳﯿﯿﻪ و ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ زﯾﺎن ﺑﻪ ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهﮐﻪ ﺑﻪرهﻪﻣ‪‬ﮑﯽ‬
‫ﺗﺮی ﻧﺎﺑ‪‬ﺖ‪ .‬ﭘ‪‬ﻢ واﯾﻪ ﻟﻪ هﻪل و ﻣﻪرﺟﯽ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎدا هﻪﻟ‪‬ﮑﯽ ﻟﻪﺑﺎر رهﺧﺴﺎوه ﺑﯚ ﺋﻪوهی ه‪‬ﺰه‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﮐﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﻟﻪ ڕۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺪاﭼﻮوﻧﻪوه ﺑﻪ راﺑﺮدوودا و‬
‫هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ هﻪ‪‬ﻪ و ﮐﻪﻣﻮﮐﻮورﯾﻪﮐﺎن و وهﺑﻪر رهﺧﻨﻪ داﻧﯿﺎن‪ ،‬ﺑﻮار‪‬ﮑﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟﻪ ﺟﺎران‬
‫ﺑﯚ ﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎن و ﻻﯾﻪﻧﯽ دهرهوهش ﺑﺨﻮﻟﻘ‪‬ﻨﻦ ﺗﺎ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﻪﺳﺘ‪‬ﻨﻪ روﺣﯽ هﺎوﮐﺎری و‬
‫هﺎوﻓﮑﺮی وهﺎودهﻧﮕﯽ و هﻪروههﺎ ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ دﯾﺎﻟﯚگ و ﯾﻪﮐﺘﺮ ﻗﻪﺑﻮول ﮐﺮدن زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪره‬
‫ﺑﺴﺘ‪‬ﻨ‪ ‬و هﺎوهﻪﻧﮕﺎو ﻟﻪ ﺗﻪک ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﻪورۆ ر‪‬ﮕﺎ ﺑﻪرهو رزﮔﺎری ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ‬
‫ﺧﯚش ﮐﻪن و داهﺎﺗﻮوﯾﻪﮐﯽ ﮔﻪش و ﺑﻪﺧﺘﻪوهراﻧﻪ ﺑﯚ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪﻣﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﮑﻪن‪ .‬ﮔﺮﯾﻨﮓ ﺋﻪوه‬
‫ﻧﯿﯿﻪ ﺑﻪ ﻋﻪﻗ‪‬ﯿﯿﻪﺗﯽ دو‪‬ﻨ‪ ،‬ﺋﻪورۆ هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕ‪‬ﻨﯿﻦ‪ .‬ﮔﺮﯾﻨﮓ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺑﻪ هﺰر و ﺑﯿﺮ و هﻪﺳﺘﯽ‬

‫‪٧٩‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﻟﻪ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧﻪوهﯾﻪآﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯿﺪا‬

‫ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪوڕۆ راﺑﺮدوو ﻟ‪‬ﮏ ده‪‬ﻨﻪوه و داهﺎﺗﻮو ﺑﻨﯿﺎت ﺑﻨ‪‬ﯿﻦ‪ .‬ﻟﻪ ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ﺑﻪ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻢ‬
‫زاﻧﯽ ﺋﻪو ّﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪١٩٩٠‬دا‪ ،‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪن زۆرﺑﻪی ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهی ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪‬ﯽ ﺋﻮرووﭘﺎ ﺑ‪‬و ﺑﯚوه و ﻣﻨﯿﺶ ﯾﻪﮐ‪‬ﮏ ﻟﻪوان ﺑﻮوم و ﺑﻪ داﺧﻪوه ﮐﻪم ﮐﻪس‬
‫ﻟ‪‬ﯽ ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮو‪ ،‬ﻟ‪‬ﺮهدا ﺑﺨﻪﻣﻪ ﺑﻪ ر ﭼﺎوی ﺧﻮ‪‬ﻨﻪراﻧﯽ ﺑﻪڕ‪‬ﺰ‪ ،‬ﺗﺎ ﺋﻪوهش ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﺪهر‪‬ﮏ ﺑ‪‬ﺖ‬
‫ﺑﯚ ﺋﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت دهﮐﻪن‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م هﻪ‪‬ﻪ و رهﺧﻨﻪ ﻧﺎﻧﺎﺳﻦ و ﮔﻮﻧﺎﺣﯽ ﺧﯚﯾﺎن‬
‫ﻧﺎﺑﯿﯿﻨﻦ و هﯽ ﺧﻪ‪‬ﮑﯿﺶ ﻧﺎﺑﻪﺧﺸﻦ‪.‬‬

‫‪٨٠‬‬
 ‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی‬
‫زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردی دهرهوهی و‪‬ت‬
‫ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان‬

‫ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺑﻪﺷﻪڕهﻓﯽ ﺋ‪‬ﺮان!‬

‫ﻧﻪﺗﻪوهی ﺋﺎزاردﯾﺘﻮو و ﺗ‪‬ﮑﯚﺷﻪڕی ﮐﻮرد!‬
‫ﺣﯿﺰب و ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوه ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهر و ﺧﻪﺑﺎﺗﮕ‪‬ﺮهﮐﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان!‬

‫ﭘﺮۆﺳﻪی ﺋﺎﮔﺎداری ﻟﻪ رهوﺗﯽ ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚرهﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﺋﻪم ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎ‪‬ﻪدا و ﺷﮑﺴﺘﯽ‬
‫ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺣﯿﺰب‪ ،‬ﺋ‪‬ﻤﻪی ه‪‬ﻨﺎ ﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﺮواﯾﻪ ﮐﻪ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﭼﺎو‪‬ﮑﯽ رهﺧﻨﻪ‬
‫ﮔﺮاﻧﻪوه‪ ،‬ﺳﺮﻧﺠﯽ ر‪‬ﺒﺎزی هﻪ‪‬ﺒﮋاردهی ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺪهﯾﻨﻪوه‪ .‬ﺋﻪوراﺳﺘﯿﯿﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﺑﻪر ﭼﺎون و‬
‫هﻪروههﺎ ﺗﺎﻗﯽ ﮐﺮدﻧﻪوهی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻧ‪‬ﻮﺧﯚ‪ ،‬ﺋ‪‬ﻤﻪی ﮔﻪﯾﺎﻧﺪه ﺋﻪو ﺋﺎﮐﺎﻣﻪ ﮐﻪ ڕ‪‬ﮕﺎﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮﻣﺎن‬
‫ﺟﯿﺎ ﻟﻪ ﺟ‪‬ﺎﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪردا ﻧﯿﯿﻪ‪.‬‬
‫ﻟ‪‬ﮑﯚ‪‬ﯿﻨﻪوهی هﯚ و ﺑﺰو‪‬ﻨﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎ‪‬ﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻟﻪ ﻧﺎو ر‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‪ ،‬ﮐﻪ‬
‫ڕۆژﮔﺎر‪‬ﮏ ﺑﻪ هﯿﻮای وهراﺳﺘﮕ‪‬ﺮاﻧﯽ ﺋﺎواﺗﻪ هﻪره ﭘﯿﺮوزهﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺧﺰﻣﻪت ﺑﻪ‬
‫ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد‪ ،‬ﭼﻮوﯾﻨﻪ ﻧﺎوﯾﺎﻧﻪوه‪ .‬هﯚ و ﺳﻪﺑﻪﺑﻪﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی‬
‫ﻧﺎﭼﺎرﯾﻤﺎن ﻟﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ‪ ،‬ﮐﺎر‪‬ﮑﯽ ﮔﻪوره و ﺟ‪‬ﮕﺎی ﭘﻪﻧﺪ وهرﮔﺮﺗﻨﻪ‪ .‬ﺋ‪‬ﻤﻪش وهﮐﻮ هﻪﻣﻮو ه‪‬ﺰه‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽﺗﺮ‪ ،‬ﻟﻪ ڕهوﺗﯽ هﻪ‪‬ﺪاﻧﯽ رووداوهﮐﺎﻧﺪا‪ ،‬دووﭼﺎری ﮔﯚراﻧﮑﺎری ﻓﯿﮑﺮی و‬
‫رهواﻧﻨﺎﺳﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻮوﯾﻦ و ﺋﯿﺪﯾﻌﺎش ﻧﺎﮐﻪﯾﻦ ﮐﻪ ﭘﺘﺮ ﻟﻪ ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م‬
‫ﺑﻪﺋﻪﻧﺪازهی ﺧﯚﻣﺎن رهﻧﺞ و ﭘﻪر‪‬ﺸﺎﻧ‪‬ﮑﯽ زۆرﻣﺎن دﯾﻮه ﺗﺎ ﮔﻪﯾﺸﺘﻮوﯾﻨﻪ ﺋﻪم ﻗﯚﻧﺎﺧﻪ‪ .‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش‬

‫‪٨١‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬

‫ﺑﻪو رادهﯾﻪی ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪﯾﻪک هﻪ‪‬ﯽ دهﮔﺮێ‪ ،‬هﻪوڵ دهدهﯾﻦ ﭘﻮﺧﺘﻪی ﺑﯿﺮ و ﺑﺎوهڕی ﺧﯚﻣﺎن‬
‫ڕاﮔﻪﯾﻪﻧﯿﻦ‪.‬‬

‫ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚرهﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ هﺎوﭼﻪرخ‬

‫ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﮐﻪ ﻧﻮێ ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧﻪوه‪ ،‬ﭘﺮۆﺳﺘﺮۆﯾﮑﺎ و ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺟﻮو‪‬ﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﻣﻪزﻧﯿﺎن ﺧﺴﺘﯚﺗﻪ‬
‫ﺟﯿﮫﺎن‪ ،‬ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﭼﻪپ و ﺣﯿﺰﺑﻪ ﮐﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ڕۆژهﻪ‪‬ﺗﯽ ﺋﻮرووﭘﺎوه‪ ،‬ﮔﻪرﭼﯽ ﻣﯚر و‬
‫ﺷﻪﻗ‪‬ﯽ ﭘ‪‬ﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﺋﺎﺧﺮی ﺳﻪدهی ﺑﯿﺴﺘﻪﻣﯿﺎن ﺑﻪ ﻧﺎوﭼﺎواﻧﻪوه دﯾﺎره‪،‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪ راﺳﺘﯿﺪا در‪‬ﮋهی ﺋﻪو زﻧﺠﯿﺮه ﻧﻪﺑﻪرده دوور و در‪‬ﮋهﯾﻪ ﮐﻪ هﺎوﮐﺎت و ﻟﻪﮔﻪڵ‬
‫ﻟﻪداﯾﮏ ﺑﻮوﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ زاﻧﺴﺘﯽ دهﺳﺘﯽ ﭘ‪‬ﮑﺮدووه‪ .‬ﻧﻪﺑﻪرد‪‬ﮏ‪ ،‬ﺳﻪرهڕای هﻪﻣﻮو ﺋﻪو‬
‫وﺷﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯿﺎن ﭘ‪‬ﯽ دهﻧﺎﺳ‪‬ﻨﺪرێ‪ ،‬ﻟﻪ ﻗﻮو‪‬ﯾﯽ ﻧﺎوهرۆﮐﯽ ﺧﯚﯾﺪا‪ ،‬ﮔ‪‬ﺮهوﮐ‪‬ﺸﻪی‬
‫ﻧ‪‬ﻮان ﻋﻪﯾﻦ و زهﯾﻦ‪ ،‬ﺋﺎ‪‬ﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧﻪوه و ﺋﺎ‪‬ﯽ زهﯾﻨﯽ ﺑﯿﺮ ﮐﺮدﻧﻪوه ﺑﻮوه‪ .‬ﺋﻪم‬
‫ﻧﻪﺑﻪرده‪ ،‬ﺑﯚ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﮐﺮ‪‬ﮑﺎری‪ -‬ﮐﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺮﺧ‪‬ﮑﯽ ﺧﻮ‪‬ﻨﺎوی وﮔﺮان ﺗﻪواو‬
‫ﺑﻮو‪ .‬ﻟﻪ ڕاﺳﺘﯿﺪا‪ ،‬چ ﻧﺮﺧ‪‬ﮏ ﻟﻪﻣﻪ ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﮐﻪ دوای ﺗ‪‬ﭙﻪرﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺰﯾﮏ ﺳﻪدهﯾﻪک‬
‫ﺋﺎرﻣﺎﻧﺨﻮازی‪ ،‬ﮔﯿﺎﻧﺒﺎزی‪ ،‬زﯾﻨﺪان‪ ،‬ﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪ و ﺋﯿﻌﺪام‪ ،‬ﺋﯿﺴﺘﺎش ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ه‪‬ﻠﻪ ﺳﻪرهﮐﯿﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ه‪‬ﻨﺎﻧﻪدی ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯽ ﺋﺎرﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن دﯾﺎری ﮐﻪﯾﻦ؟ چ ﻧﺮﺧ‪‬ﮏ ﻟﻪ داﺗﻪﭘﯿﻨﯽ ﺟﺎزﺑﻪی ﺋﺎرﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﯚ ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻪهﺎ ﺋﯿﻨﺴﺎن ﮐﻪ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯿﺎن ﺗﺎﻗﯽ ﮐﺮدۆﺗﻪوه ﯾﺎن ﻧﺎ؟ ﺋﻪوﮐﺎﺗﻪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻨﺎﻏﻪ داﻧﻪراﻧﯽ ﺑﯿﺮ و ﺑﺎوهڕی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ڕاﯾﺎن ﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ﮐﻪ‪» :‬ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻧﻪک ﻣﺸﺘ‪‬ﮏ‬
‫ﺣﻮﮐﻤﯽ وﺷﮏ و ﺑﺮﯾﻨﮓ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮ‪ ،‬ر‪‬ﻨﻮ‪‬ﻨﯽ ﮐﺮدهوهﯾﻪ‪«.‬ﺑﻪ دروﺳﺘﯽ ﺋﻪم ﺑﻪﺷﻪی زاﻧﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯿﺸﯿﺎن وهک زاﻧﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﻟﻪ ﺧﻪﻣ‪‬ن و هﻪ‪‬ﺪاﻧﺪا دهدی‪ .‬ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ‬
‫ﻣﻪزﻧﯽ ﺋﻮﮐﺘﻮﺑﺮ‪ ،‬دوای ﺷﯚڕﺷﯽ ﻓﻪراﻧﺴﻪ و ﮐﻮﻣﻮﻧﯽ ﭘﺎرﯾﺲ ﮐﻪ ﺑﯚ ﯾﻪﮐﻪم ﺟﺎر ﻟﻪ ﺗﻪواوی‬
‫ﻣ‪‬ﮋوودا‪ ،‬ﺋﺎﺳﯚی ﮐﻪوﺗﻨﻪ ﮔﻪڕی ﻧﻪﺧﺸﯽ زهﺣﻤﻪﺗﮑ‪‬ﺸﺎن ﺑﯚ ﮔﺮﺗﻨﻪدهﺳﺘﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫ﻧﯿﺸﺎن دهدا‪ ،‬د‪‬ﯽ ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻪهﺎ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﻟﻪ ﺳﻪراﻧﺴﻪری دﻧﯿﺎدا‪ ،‬ﮔﯿﺮودهی ﺧﻮێ‬
‫ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺗ‪‬ﻨﻪﮔﻪﯾﺸﺘﻦ و ﻧﻪﻧﺎﺳﯿﻨﯽ راﺳﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ هﺎوﭼﻪرخ و ﻟﻪدواﯾﯿﺸﺪا‪،‬‬
‫ﺳﻪرهﻪ‪‬ﺪان و ٍﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬ﺑﻮو ﺑﻪ هﯚﮐﺎر‪‬ﮏ ﺗﺎﮐﻮو ﺷﮏ و ﮔﯚﻣﺎﻧﯽ‬
‫زاﻧﺴﺘﯽ و ﻣﻪﻧﺘﯿﻘﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪم ﯾﺎن ﺑﻪو ﺑﯚﭼﻮون و ﺷ‪‬ﻮازه و هﻪو‪‬ﺪان ﺑﯚ ﮐﻪ‪‬ﮏ‬
‫وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺑﯿﺮی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم وهک ڕ‪‬ﻨﻮﯾﻨﯽ ﮐﺮدهوه‪ ،‬ﻧﻪک وهﮐﻮ ﺋﺎﯾﻪ وﺷﮏ و ﺑﺮﯾﻨﮕﻪﮐﺎن‪،‬‬
‫ﻟﻪ ﯾﺎد ﺑﺒﺮ‪‬ﺘﻪوه‪ .‬ﺟﯿﮫﺎن ﻟﻪ ﺑﺎری ﺗ‪‬ﺌﯚرﯾﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ دوو ﺋﯚردوی دوژﻣﻦ و ﺑ‪ ‬ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪ ﮔﻪڵ‬
‫ﯾﻪﮐﺘﺮ‪ ،‬داﺑﻪﺷﮑﺮا‪ .‬ﻣﺎﻧﻪوهی ﯾﻪﮐ‪‬ﮏ ﻟﻪم دوواﻧﻪ ﺑﻪﺳﺘﺮاﺑﯚوه ﺑﻪ ﺑﻨﻪﺑ‪‬ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪوی ﺗﺮ و ﺑﻪم‬
‫ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻟﻪ ﺋﻮردوی ﺧﯚﻣﺎﻧﺪا دهﺳﺘﻤﺎن ﮐﺮد ﺑﻪ ﺳﺎزﮐﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺪهﺋﺎﻟﻪﮐﺎن و‬

‫‪٨٢‬‬
‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺋﯿﺪهﺋﺎﻟﯿﺰهﮐﺮدﻧﯽ ﺳﺎزﮐﺮاوهﮐﺎن‪ .‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﯚ و‪‬ﻨﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﮐﺘ‪‬ﺐ‪ ،‬ﻧﺎﻣﯿﻠﮑﻪ و ﻣﻮﺟﺘﻪهﯿﺪهﮐﺎن و‬

‫ﺋﯿﺠﺘﯿﮫﺎد و ﺣﻮﮐﻤﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘﻠﻪ ﯾﻪک و ﭘﻠﻪ دووهﻪم و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺧﺎوهﻧﯽ ﺷﻮ‪‬ﻨﯽ ﻣﺘﻪﺑﻪڕک و‬
‫ﭘﯿﺮۆز ﺑﻮوﯾﻦ‪ .‬ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ زاﻧﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺷﯿﺮه و دهﺳﮑﻪوﺗﯽ زاﻧﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪم‬
‫ﭼﻪرﺧﻪ‪ ،‬ﻟﻪ ﺗﻮواﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﭘﺮ ﺋ‪‬ﺶ و ﺋﺎزاردا‪ ،‬وهک ﻣﻪزهﻪﺑﯽ ﻟ‪‬ﮑﺮا و ﺋﻪﻣﻪ ﺧﺎ‪‬ﯽ ﺳﻪرهﮐﯽ‬
‫دوورﮐﻪوﺗﻨﻪوه ﻟﻪ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﺰۆک و ﻧﻪﺳﺮهوﺗﯽ ژﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﯚاری ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و‬
‫ﻧ‪‬ﻮﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ﻋﻪﯾﻨﯽ ڕ‪‬ﮕﻪ ﺧﯚﺷﮑﻪری ﻗﻪ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﭼﻪﭘﺪا ﺑﻮو‪.‬‬
‫ﺣﻪﻓﺘﺎ ﺳﺎڵ ﺗﺎﻗﯽ ﮐﺮدﻧﻪوه ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﺣﺎ‪‬ﯽ ﺑﯿﻦ ﮐﻪ ڕاﺳﺘﯽ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﻻی‬
‫ﮐﯚﻣﻮﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ﻧ‪‬ﯿﻪ‪ .‬ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﺟﯿﺎوازی ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻻﺑﺮاﺗﻮاری ﺷﯿﻤﯿﺪا‬
‫هﻪﯾﻪ‪ .‬ﻟﻪهﻪر ﺣﺎ‪‬ﺪا‪ ،‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﻟﻪ ﺋﺎﺧﺮو ﺋﯚﺧﺮی ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ﺳﻪدهی ﺑﯿﺴﺘﻪم ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﻮ‪‬ﺮهی ﺑﻪ‪‬ﻨﯽ‬
‫ﺋﺎﮐﺎدﯾﻤﯿﺴﯿﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺑﺮﯾﮋﻧ‪‬ﻒ‪ ،‬ﺳﻪردهﻣﯽ ڕﻣﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐﺠﺎری ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداری و‬
‫ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﮕﺎی ﮐﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﯿﯿﻪ‪ ،‬ﺑ‪ ‬ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺋﺎرهزووهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرزهﻓ‪‬اﻧﻪ‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر‬
‫راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺳﻪﺧﺖ و ﺗﻪﮐﺎﻧﺪهر داﯾﻦ‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر ﺳﺎ‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧ‪‬ﻮان ‪ ١٩١٧-١٧٨٩‬ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ‬
‫هﻪ‪‬ﺴﻪ ﭘ‪‬ﺷﮑﯚﮐﺎﻧﯽ ﻣ‪‬ﮋووی ﻣﺮوﭬﺎﯾﻪﺗﯽ دهژﻣ‪‬ﺮدر‪‬ﻦ‪ ،‬ﺑ‪‬ﮕﻮﻣﺎن ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪١٩٨٩‬ش‪ ،‬ﻟﻪﺑﺎری‬
‫ﺳﯿﻤﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﯿﮫﺎن و ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚر و رووداوهﮐﺎن‪ ،‬ﺳﺎ‪‬ﮑﯽ ﻟﻪﺑﯿﺮ ﻧﻪﮐﺮاو دهﺑ‪.‬‬
‫ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧﺪﻧﻪوه ﺑﻪ ﭼﻪﻣﮑﻪ ﺗ‪‬ﺌﯚرﯾﮑﻪﮐﺎن‪ ،‬ﻟﻪﺑﻪر ڕووﻧﺎﮐﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ هﻪردهم ﻟﻪ‬
‫ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎدا‪ ،‬و ﻟﻪ رﯾﺰی ﺋﻪواﻧﻪدا ﭼﻪﻣﮑﻪﮐﺎﻧﯽ‪» ،‬ﺳﻪردهم« »دهوران« »ﭼﯿﻦ و ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ‬
‫ﭼﯿﻨﺎﯾﻪﺗﯽ«‪» ،‬ﺳﺎﻧﺘﺮاﻟﯿﺰﻣﯽ دﯾﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﮏ«‪» ،‬دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری ﭘﺮوﻟﺘﺎرﯾﺎ«‪» ،‬ﺣﯿﺰب و دهو‪‬ﻪت«‪،‬‬
‫»ﺷﯚڕش و ر‪‬ﻔﯚرم«‪» ،‬ه‪‬ﮋﻣﻮﻧﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺣﯿﺰﺑﯽ«‪» ،‬ﭘﻠﻮراﻟﯿﺰﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و‬
‫ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰم«‪» ،‬ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ و دهو‪‬ﻪﺗﯽ ﻧﺎوهﻧﺪی«‪» ،‬ﺋﯿﺪۆﺋﯚﻟﯚژی و ﺣﯿﺰب«‪،‬‬
‫ﮔﻪرﭼﯽ ﺑﻪ د‪‬ﯽ ﺧﯚﭘﺎر‪‬ﺰ و دوﮔﻤﺎﺗﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﭘ‪‬ﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺧ‪‬ﺮای زهﻣﺎن و‬
‫وه‪‬ﻣﯽ ﺑﺎﻧﮕﻪوازی وﯾﮋداﻧﯽ وهﺧﻪﺑﻪرهﺎﺗﻮوی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ‪.‬‬

‫ﺋﺎوڕداﻧﻪوهﯾﻪک ﺑﯚ ﺳﻪر ﻣ‪‬ﮋووی ﺣﯿﺰب‬

‫ﺑ‪‬ﮕﻮﻣﺎن ﻟﻪژ‪‬ﺮ ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺳﻪرهوهدا‪ ،‬ﮔﻪﻟ‪‬ﮏ ﺷﺖ ﺑﻪ ﻻﮔﺮی ﯾﺎن دژاﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی‬
‫ﺋ‪‬ﺮان ﻧﻮوﺳﺮاوه‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪﺑ‪ ‬ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﮐﺎن و ﺋﻪو ﻧﯚرﻣﺎﻧﻪی‬
‫ﺑﻪﺳﻪر ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﮐﯚﻣﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ و ﻟﻪ رﯾﺰی ﺋﻪودا ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان زاڵ ﺑﻮوه‪،‬‬
‫هﻪرﭼﻪﺷﻨﻪ هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪن و ﺣﻮﮐﻢ داﻧ‪‬ﮏ‪ ،‬ڕ‪‬ﮕﺎی ﺋﻪوهی ﺗ‪‬ﺪهﭼﯽ ﮐﻪ ﺗ‪‬ﮑﻪ‪‬وی‬
‫ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﯾﺎن ڕق ﻟ‪‬ﺒﻮون ﺑ‪ .‬داﻣﻪزراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان و‪‬ﻨﻪی رهوﺗ‪‬ﮑﯽ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ وﻓﯿﮑﺮی‪ ،‬وهک ﺋﻪﺳ‪‬ﮑﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻮاری ﭘ‪‬ﺪاوﯾﺴﺘﯽ و ﻧﯿﺎزهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯽ‬

‫‪٨٣‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬

‫ﺋﻪوﮐﺎﺗﻪی ﺋ‪‬ﺮان و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دوای ﺷﻪڕدا ﺑﻮو‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪو ﺋﻪﺳ‪‬ﻪ ﺑﺎوه ﮔﺸﺘﯿﯿﻪ‪ ،‬ڕ‪‬ﮕﺎی ﺋﻪوهی‬
‫ﻧﻪﮔﺮت ﮐﻪ هﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه‪ ،‬ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﺟ‪‬ﮕﺎی ﺗ‪‬ﮏ هﻪ‪‬ﻪﻧﮕﻮﺗﻨﯽ دوو ﭼﻪﺷﻨﻪ‬
‫ﻧﯿﺎزان ﺑ‪ _ ‬ﻧﯿﺎزی ﭘﺎر‪‬ﺰﮔﺎری ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ﮔﺸﺘﯽ‬
‫و زهﺣﻤﻪﺗﮑ‪‬ﺸﺎن ﺑﻪﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻟﻪ ﻻﯾﻪﮐﻪوه‪ ،‬و ﻧﯿﺎزی ﭘﺎر‪‬ﺰﮔﺎری ﻟﻪ‬
‫ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎن و ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﮐﻮﻣﯿﻨﺘ‪‬ﺮﻧﯽ و ﭘ‪‬ﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهرهوه‬
‫»ﺋ‪‬ﻨﺘﺮﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﭘﺮوﻟﺘﺮی«‪ ،‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮهوه‪ .‬ﺋﻪﻣﻪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزی دووهﻪم ﭼﻪﻧﺪه ڕهگ و‬
‫رﯾﺸﻪی ﺗ‪‬ﺌﯚرﯾﮏ و ﺑﯿﺮ و ﺑﺎوهڕی ﺗ‪‬ﺪا ﺑﻮو و ﯾﺎن ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮏ ﮐﻪﺳﯽ دهس ﻧ‪‬ﮋهوه‬
‫ﺑﻪر‪‬ﻮه ﺑ‪‬اوه؟ ﺷﻮ‪‬ﻨﻪوار‪‬ﮑﯽ ﺋﻪوﺗﯚی ﻟﻪﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧﯿﮫﺎﯾﯽ ﻧﻪﺑﻮوه و ﻧﺎﺑ‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎش ﮔﺮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺎری ﺋﻪم دژاﯾﻪﺗﯿﻪ و دووﻓﺎﻗﻪ ﻣ‪‬ﮋوﯾﯿﻪی ﻟﻪ ﺳﻪر ﺷﺎن و‬
‫ﺷﻪﭘﯿﻠﮑﯿﯿﻪ‪ .‬ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﮐﺎرﯾﺪا ﻟﻪ ﺳﻪر ﭘﺎﯾﻪ و زهﻣﯿﻨﻪی ﺑﻪﺗﻪواوی‬
‫ﻋﻪﯾﻨﯿﯿﻪوه ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﻮاری داﮐﯚﮐﯽ ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ زهﺣﻤﻪﺗﮑ‪‬ﺸﺎن و ﺑ‪‬وﮐﺮدﻧﻪوهی‬
‫ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﺧﻪﺑﺎت و ﺗ‪‬ﮑﻮﺷﺎﻧﺪا ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ه‪‬ﮋا و ﮔﻮﻣﺎن ﻟ‪‬ﻨﻪﮐﺮاو ﺑﮑﺎت‪ .‬دهﺳﭙ‪‬ﮑﺮدﻧﯽ ﮐﯚﭼﯽ‬
‫ﯾﻪﮐﻪم‪ ،‬ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪی ﮐﻪ ﭘﺎﯾﻪی ﻟﻪﺳﻪر ﻧﯿﺎزی دووهﻪم‬
‫داﻧﺮاﺑﻮو‪ .‬ر‪‬ﺰو ﺣﻮرﻣﻪﺗﯽ هﻪردهم ﻟﻪ ﮐﻪﻣﯿﺪهری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬رهگ و رﯾﺸﻪی‬
‫ﻟﻪو ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿﻪ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﺎﻧﻪی راﺑﺮدوو و ﻣﯿﺮاﺗﺨﯚری ﺧﻮ‪‬ﻨﯽ هﻪزاران ﻗﺎرهﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪﻧﺎو و ﺑ‪‬‬
‫ﻧﺎو داﯾﻪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎوی ﺣﯿﺰب ﺳﯿﻨﮕﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﮐﺮده ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﻗﻮڕﻗﻮﺷﻢ و ﺋﺎﮐﺎری ﺷ‪‬ﺘﺎﻧﻪی‬
‫دوژﻣﻦ‪ .‬ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪر دهﺳﺘﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎراﻣ‪‬ﺘﺮی دووﻓﺎﻗﻪﯾﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯽ ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‬
‫و هﻪروههﺎ ﻟﻪ ﺑﻪر ڕووﻧﺎﮐﯽ ﺑﯿﺮهوهری و ﺗﻮ‪‬ﮋﯾﻨﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎﺗﻪوای ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ‪ ،‬ﺧﺎ‪‬ﻪ ﺗﺎرﯾﮑﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﻣ‪‬ﮋووی ﺣﯿﺰب‪ ،‬هﯚﯾﻪﮐﺎن و دﻧﻪدهری ﺷﻪڕﻣﻪزاری و هﻪ‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ زهﻗﯽ ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ‪-٢٩،٢٥-٢٤‬‬
‫‪،٣٢‬ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ دهﯾﻪی ﭼﻞ ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ و هﻪروههﺎ ‪ ٦٢-٥٧‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ هﻪ‪‬ﺪان و ﺑﺮهوی‬
‫ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬ﺮی هﺎوﭼﻪرﺧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن دادهﻧﺮی‪ ،‬روون و رووﻧﺘﺮ دهﺑﻨﻪوه‪ .‬ﺑﻮوﻧﯽ‬
‫ﺳﻨﻮری دوور و در‪‬ﮋ ﻟﻪﮔﻪڵ و‪‬ﺗﯽ دراوﺳ‪‬ﻤﺎن ﺳﯚﭬﯿﻪت و ﻧﻪﺧﺸﯽ ﺟﻮﻏﺮاﻓﯽ‪ -‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﻣﻮﻋﺎدهﻻﺗﯽ ﻣﻪ‪‬ﺒﻪﻧﺪ و ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا‪ ،‬ﭘﺎر‪‬ﺰﮔﺎری ﻟﻪ ﻗﺎزاﻧﺞ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو‬
‫دهو‪‬ﻪﺗﻪ ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﭼﺎرﺷ‪‬ﻮی ﺗ‪‬ﺌﻮرﯾﮏ و ﺑﻪ رهوا ﻧﯿﺸﺎن داﻧﯽ ﻟﻪ ﺑﺎری ﺗ‪‬ﺌﯚر‪‬ﻪوه‪ ،‬ﺑﻮو ﺑﻪ‬
‫هﯚی ﻻداﻧﯽ ﭘﺘﺮ و ﺑﻪﺳﺘﺮاوهﯾﯽ ﺣﯿﺰب‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر ﺗﺎﮐﻪ ﮐﻪس ﭘﻪرهﺳﺘﯽ وهک ﺑﻨﻪﻣﺎی ﻻداﻧﯽ‬
‫ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺳﻪرﭼﺎوهی دوورﮐﻪوﺗﻨﻪوه ﻟﻪ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ژﯾﺎن ﺑﻮو‪ ،‬ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ‬
‫ﺋ‪‬ﺮان و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ‪ ،‬ﺋﻪم ﻻداﻧﻪ ﺗ‪‬ﺌﯚرﯾﮑﻪ‪ ،‬ﺗ‪‬ﮑﻪ‪‬وی ه‪‬ﻨﺪ‪‬ﮏ ﺋﻪرﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫دﯾﺎری ﮐﺮاو ﺑﻮو‪.‬‬

‫‪٨٤‬‬
‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﻧﺎوهوه‬

‫ﮔﯿﺎن ﺳﻪﺧﺘﯽ ڕاﺑﻪری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚڕهﮐﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎی ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی‬
‫ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا‪ ،‬ﯾﺎن هﻪو‪‬ﯽ ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﺎﻧﺎی ﭼﻪﻣﮑﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚڕه‪ ،‬ﺑﻪ هﻪ‪‬ﮑﻪوت ﻧ‪‬ﯿﻪ‪ .‬ﺋﻪو‬
‫ﻻداﻧﻪی ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺗﻮوﺷﯽ ﺑﻮوه‪ ،‬ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهدا ﺧﺎوهﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪی‬
‫دﯾﺎرﯾﮑﺮاو و ﺳﺎﺧﺘﺎرﯾﯿﻪ‪ .‬هﻪ‪‬ﺒ‪‬اﻧﯽ دام و دهزﮔﺎی ڕاﺑﻪری ﻧﻪک هﻪر ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻧﯽ ﺧﻪ‪‬ﮏ‪،‬‬
‫ﺑﻪ‪‬ﮑﻮ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﻪهﯚی ﮐﯚﭼﯽ دوور و در‪‬ﮋ و ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪ ‬ﺑﻮون ﻟﻪ‬
‫و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ‪ ،‬زۆرﺑﻪی ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ دهرهﺟﻪ ﯾﻪﮐﯽ دهزﮔﺎی ڕاﺑﻪری ﮐﺮدۆﺗﻪ‬
‫ﮐﺎرﻣﻪﻧﺪاﻧﯽ دام و دهزﮔﺎی ﺣﯿﺰﺑﯽ‪ -‬ﺋ‪‬ﺪاری ﺋﻪو و‪‬ﺗﺎﻧﻪ‪ .‬ﺋﻪﮔﻪر ﺣﯿﺰﺑ‪‬ﮑﯽ ﮐﯚﻣﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﻓﻼن‬
‫و‪‬ﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎی ﻻﺗﯿﻦ ﺗﻮوﺷﯽ ﺋﻪو ﻻداﻧﻪ ﺗ‪‬ﺌﯚرﯾﮑﯿﯿﺎﻧﻪ ﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﻪﺳﻪر ﺑﺰوﺗﻨﻪوهدا زا‪‬ﻦ‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ ﺳﻪرهﮐﯽ دهﺳﺖ ﭘﻪروهرده و ﻋﺎﻣﻼوی ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚی‬
‫ﺳﻪردهﻣﯽ ﺳﺘﺎﻟﯿﻦ ﺑﻮون‪ .‬ﺋﻪم ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪ‪‬ﯿﻪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﯽ ﮐﺮدۆﺗﻪ ﻧﻤﻮوﻧﻪی‬
‫ﺗﻪواو ﻋﻪﯾﺎری ﺷ‪‬ﻮازهﮐﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧﻪوهی ﺳﺘﺎﻟﯿﻨﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭼﯚﻧ‪‬ﺘﯽ ﺑﻪر‪‬ﻮهﺑﺮدﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰب‪ .‬ﮐﻪ‪‬ﮏ وهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺋﺎوهزی ﺗ‪‬ﮑﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺑﭽﻮوﮐﺘﺮﯾﻦ ر‪‬ﺰی ﻟ‪ ‬ﻧﺎﮔﯿﺮێ‪ ،‬داﻧﯿﺸﺘﻦ و‬
‫ﭘ‪‬ﻨﯚﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی هﻪﻣﯿﺸﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺖ و ﺑﻪ ﺑﯚﻧﻪی ﺟﯚر ﺑﻪﺟﯚرهوه ﺑﻮوه‪،‬‬
‫ﻧﻪک ﺑﻪ ﮔﻮ‪‬ﺮهی ﭘ‪‬ﺮهوی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﯾﺎن ﻟﻪوﮐﺎﺗﺎﻧﻪدا ﮐﻪ دﯾﺎری ﮐﺮاون‪ .‬ﻧﻪﮔﺮﺗﻨﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهش‬
‫ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ڕوا‪‬ﻪﺗﯽ‪ ،‬ﻟﻪ ﻣﺎوهی ﭘﺘﺮ ﻟﻪ ﭼﻞ ﺳﺎ‪‬ﺪا‪ ،‬ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺋﺎﺷﮑﺮای ﺗﺮﺳﯽ‬
‫دهزﮔﺎی ڕاﺑﻪرﯾﯿﻪ ﻟﻪ رههﺎ ﺑﻮون و ﺷﻮ‪‬ﻨﻪوارداﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎوهزی ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ وﻟﻪ دهﺳﺖ‬
‫داﻧﯽ دهﺳﻪ‪‬ت‪.‬‬
‫ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﻧ‪‬ﻮﺧﯚﯾﯽ ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‪ ،‬ﭘﺘﺮ ﻟﻪ ﮔ‪‬ﺮهوﮐ‪‬ﺸﻪی ﻧ‪‬ﻮان ﺑﺎﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ‬
‫دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪار ﻟﻪ ڕاﺑﻪرﯾﺪا ﮐﻮرت ﮐﺮاوهﺗﻪوه‪ .‬هﻪرﮐﺎم ﻟﻪوان ﺑﻪ ﻧﯚرهی ﺧﯚﯾﺎن ﺳﻪر ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ دهﺳﻪ‪‬ت و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاو ﻟﻪ دام و دهزﮔﺎﮐﺎﻧﯽ ڕاﺑﻪری ﺣﯿﺰﺑﯽ‬
‫ﮐﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت دان‪ .‬ﺋﻪو ﺧﻪﺑﺎﺗﻪ ﻧﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪوه‬
‫هﻪﯾﻪ و ﻧﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﺑﻪ ﭘ‪‬ﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﻪوه‪ .‬ﺋﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﻪ ﻧ‪‬ﻮﺧﯚﯾﯿﯿﻪ‪،‬‬
‫ﺑﻪﺷ‪‬ﻮهی ﺳﻪرهﮐﯽ ﻟﻪ ﻧ‪‬ﻮ هﻪ‪‬ﮕﺮاﻧﯽ ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺑﻪﺳﺘﺮاوهﯾﯿﺪا ﺑﻮوه‪ .‬ﺋﻪﮔ‪‬ﻨﺎ ﺋﻪواﻧﻪی‬
‫ﺧﺎوهﻧﯽ ﺑﯿﺮ و ﺑﺎوهڕی ﺑﻨﭽﯿﯿﻨﻪﯾﯽ ﻟﻪ زهﻣﯿﻨﻪی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﺣﯿﺰب و ر‪‬ﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ‬
‫ﺳﻨﻮرهﮐﺎﻧﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاوی ﻧﺎﺳﻨﺎﻣﻪی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺋﻪو ﺑﻮون‪ ،‬هﻪﻣﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ داﺧﺎوی ﻟﻪ‬
‫ﺳﻪر ڕ‪‬ﮕﺎ وهﻻﻧﺮاون‪ ،‬چ ﺋﻪوﮐﺎﺗﻪی ﮐﻪ دهﺳﻪ‪‬ﺗﯽ ﺟﻪهﻪﻧﻪﻣﯽ ﺳﺘﺎﻟﯿﻦ ڕ‪‬ﮕﺎی ﻟﻪﻧﺎو ﺑﺮدﻧﯽ‬
‫ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ دهدا و چ دوای ﺋﻪوه ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﻼری ﭘﺎ‪‬وﺗﻦ و دهرﮐﺮدن و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﮔﻮﺷﺎر ﺗﺎ‬
‫هﻪ‪‬ﺒ‪‬ان و ﺟ‪‬ﺎﺑﻮوﻧﻪوه‪ ،‬دهﺧﺮاﻧﻪ ژ‪‬ﺮ زهﺧﺘﻪوه‪.‬‬

‫‪٨٥‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬

‫ﺷﯚڕﺷﯽ ڕ‪‬ﺒﻪﻧﺪان‪ ،‬دوا ﺷﺎﻧﺴﯽ ﻣ‪‬ﮋووﯾﯽ ﻣﺸﺘ‪‬ﮏ ﺗ‪‬ﺌﯚری ﺧﻮازراوه و ﻧﺎڕ‪‬ﮏ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫و ﺗﺎن و ﭘﯚی ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯽ ﺋ‪‬ﺮان و هﻪروههﺎ در‪‬ﮋهی ڕ‪‬ﺒﺎزی ﻓﺎﺟﯿﻌﻪﺑﺎری ﺣﯿﺰﺑﺴﺎﻻری ﺳﺘﺎﻟﯿﻨﯽ‬
‫ﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧ‪‬ﺧ‪‬ﮑﯽ ﮔﺮان‪ ،‬ﺗﻪواوﺑﻮو‪ .‬ﻧ‪‬ﺧ‪‬ﮑﯽ ﮐﻪ ﻗﻪرهﺑﻮو ﮐﺮدﻧﻪوهی ﻟﻪ ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﻪدهرﺑﻮو‪.‬‬
‫ﮐﺎرهﺳﺎﺗﯽ ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﺋ‪‬ﺮان هﻪرﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪ‪‬ﮕﻪی درﻧﺪهﮐﺎری ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری‬
‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪﮔﻪر ﭼﺎو ﺑﺒ‪‬ﯾﻨﻪ ڕاﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪ و ﻧﻪﺗﺮﺳﯿﻦ‪ ،‬دهﺑ‪ ‬وه‪‬ﻣﯽ ﺋﻪو ﭘﺮﺳﯿﺎره‬
‫ﺑﺪهﯾﻨﻪوه ﮐﻪ‪ :‬ﻧﻪﺧﺸﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﺎ‪‬ﻮ‪‬ﺮاﻧﮑﻪراﻧﻪ و ﭘ‪‬ﺮهوی ﻟﻪو ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﺎﻧﻪ‪ ،‬ڕ‪‬ﮑﺨﺮاوی‬
‫ﺑ‪‬ﺪهر و ﭘﻪﯾﮑﻪری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪو ﮐﺎرهﺳﺎﺗﻪدا ﭼﻪﻧﺪهﺑﻮو؟ ﮐﺎرهﺳﺎﺗ‪‬ﮏ ﮐﻪ ﻟﻪودا‬
‫ڕو‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ هﻪره ﺑﺎﺷﯽ ﮔﻪل‪ ،‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ه‪‬ﺸﺘﺎ هﻪر ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﮐﺎرﺗ‪‬ﮑﺮدﻧﯽ ڕ‪‬ﻨﻮ‪‬ﻨﯿﯿﻪ ژههﺮاوﯾﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ڕاﺑﻪری ﻟﻪ ﻣﻪڕ ڕ‪‬ﺒﺎزی ﺋﯿﻤﺎم و د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕ‪‬ﺮدا ﺑﻮون و ﺑ‪‬واﯾﺎن ﺑﻪ‬
‫ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرهﺳﺘﯽ دام و دهزﮔﺎ ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﭼﻮوﻧﻪ ﮐﻮﺷﺘﺎرﮔﺎی ﭘﯿﺎوﮐﻮژهﮐﺎن‪ ،‬ﯾﺎن ﻟﻪراﺳﺘﯿﺪا‪،‬‬
‫ﻧﺎردران‪ .‬ﮐﺎرهﺳﺎﺗ‪‬ﮏ ﮐﻪ دام و دهزﮔﺎی ﺋﻪوﮐﺎﺗﻪی راﺑﻪری ﺧﯚﺷﯽ ﺑﻮو ﺑﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺋﻪو‬
‫ﺷ‪‬ﻮه ﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻪی‪.‬‬
‫ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎی دهزﮔﺎی راﺑﻪری ﻟﻪ ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ‪ ٢٥‬ﮐﻪﺳﻪ ﻟﻪ ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪی ه‪‬ﺮش‬
‫ﺑﯚ ﺳﻪر ﺣﯿﺰﺑﻪوه ﺗﺎ ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ ﮐﻪ ﺑﯚﺗﻪ هﯚی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه‪ ،‬داﺑ‪‬ان و دهرﮐﺮدﻧﯽ ‪ ١٤‬ﮐﻪس ﻟﻪ‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ڕاوﯾﮋﮐﺎراﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی‪ ،‬ﭘﺎﺷﮕﻪز ﺑﻮوﻧﻪوهی ﺳﻪدان ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدری‬
‫ﭘﻪڕش و ﺑ‪‬و ﻟﻪ ﺳﻪراﻧﺴﻪری ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا‪ ،‬ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺎ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﻟﻪ‬
‫هﻪ‪‬ﻮهﺷﺎﻧﻪوهی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧ‪‬ﻮﺧﯚی و‪‬ت ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺋﻪو ڕاﺑﻪرﯾﻪوه دادهﻧﺮێ‪ ،‬ﻗﻮو‪‬ﯽ و‬
‫ﺳﺎﻣﻨﺎﮐﯽ ﻓﺎﺟﯿﻌﻪ ﻧﯿﺸﺎن دهدا‪ .‬ﺧﯚ ﺗ‪‬ﻨﻪﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﺷﮑﺮا‪ ،‬ﯾﺎن ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮ ﺑﻠ‪‬ﯿﻦ‪،‬‬
‫ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻗﺎﻧﻮوﻧﻤﻪﻧﺪی ڕاﺑﻪراﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺖ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺋﻪو‬
‫هﺎوڕێ ﮐﻮرداﻧﻪی ﮐﻪ دوای ه‪‬ﺮش‪ ،‬ﺑﯚ در‪‬ﮋهدان ﺑﻪ ﺧﻪﺑﺎت‪ ،‬ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐﯽ ڕ‪‬ﮑﻮﭘ‪‬ﮏ‬
‫ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺧﯚﯾﺎن دهرﺑﺎزﮐﻪن‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮕﻪﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی هﻪ‪‬ﻮهﺷﺎﻧﺪﻧﻪوهی‬
‫ر‪‬ﮑﺨﺮاوی ﺣﯿﺰﺑﯽ و ﺑ‪ ‬ﭘﺮﯾﻨﺴﯿﭙﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﮔﯿﺎن و ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺋﻪو ﮐﻮرداﻧﻪ ﺑﻮو ﮐﻪ‬
‫»ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪﯾﺎن« ﻟﻪ ﺋﺎﮔﺮ و ﺧﻮ‪‬ﻨﺪا ﺑﻪ هﻪﻣﻮو ﻣﺎﻧﺎوه دهﭘﺎراﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻮﻣﻪ‪‬ﮏ ﮐﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ‬
‫ﭘ‪‬ﺸﻤﻪرﮔﻪی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮوﭬﺎﯾﻪﺗﯽ دهزاﻧﯽ و ﻟﻪو ڕ‪‬ﮕﻪﯾﻪدا ﭘ‪‬ﺸﻮازﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪﺧ‪‬ﻪﺗﯽ ژﯾﺎﻧﯽ‬
‫ﭘﺎرﺗﯿﺰاﻧﯽ‪ ،‬ﮐﻪ ﻟﻪژ‪‬ﺮ هﻪڕهﺷﻪی داﯾﻤﯽ هﻪردووﻻی ﺑﻪرهی ﺷﻪڕدا ﺑﻮو‪ ،‬دهﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان و ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ‬

‫ﺑﻪ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪو ﺑﻪ‪‬ﮕﻪ و ﺑ‪‬ﯾﺎره ﭘﻪﺳﻪﻧﺪ ﮐﺮاواﻧﻪی ﺣﯿﺰب ﮐﻪ ﻟﻪﺑﻪر دهﺳﺘﺪان‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫ڕواﻧﮕﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﻪوه‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﺎ‪‬ﯽ ‪ ،١٣٣٩‬ﻟﻪ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا ﻋﻪﺷﯿﺮهت‪ ،‬ﺗﯿﺮه و ﺗﺎﯾﻪﻓﻪ ﻟﻪ‬

‫‪٨٦‬‬
‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺋﺎرا داﯾﻪ و ﺋﻪو ﺷ‪‬ﻮه ﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻨﻪ ﺑﻪ هﻪ‪‬ﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪن ﻟﻪﮔﻪڵ هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﮐﻮﻣﻮﻧﯿﺴﺘﯽ‬
‫ﺋ‪‬ﺮان ﮐﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵ ﺑﻪر ﻟﻪوه ﺑ‪‬وای ﺑﻪ ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﺎن ﻟﻪ و‪‬ﺗﯽ ﻓﺮهﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‬
‫ﺑﻮو‪ ،‬دواﮐﻪوﺗﻮاﻧﻪﯾﻪ‪ .‬ﭘﺎش ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﻓﻪرﻣﺎﯾﺸﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻓﺮﻗﻪی دﯾﻤﻮﮐ‪‬اﺗﯽ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن‪ ،‬و ﺑﻪ‬
‫ﻻﺳﺎ ﮐﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﻪرازی ﻧﻮێ‪ ،‬ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺣﯿﺰﺑﺪا‪ ،‬ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﻪﺗﻪوهﮐﺎن و‬
‫ﻣﺎﻓﯽ ﺋﻪوان و ﻟﻪ رﯾﺰی ﺋﻪو ﻣﺎﻓﺎﻧﻪدا‪ ،‬ﻓﻮرﻣﻮﻟﯽ ﻧﺎﺳﺮاوی ﻣﺎﻓﯽ دﯾﺎری ﮐﺮدﻧﯽ ﭼﺎرهﻧﻮوس‪،‬‬
‫هﺎﺗﻪ ﻣﻪﯾﺪاﻧﻪوه‪ .‬ﻟﻪو ﮐﺎﺗﻪ ﺑﻪ دواوه‪ ،‬هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ‬
‫ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬ﯾﻪﮐ‪‬ﮏ ﻟﻪ دﯾﺎرده هﻪره ﺑﻪرﭼﺎوهﮐﺎﻧﯽ هﻪﻟﭙﻪرهﺳﺘﯽ و ﻧﺎن ﺑﻪ ﻧﺮﺧﯽ‬
‫ڕۆژ ﺧﻮاردن ﺑﻮوه‪ .‬ﺑﻪڕهﺳﻤﯽ ﻧﺎﺳﯿﻦ و دان ﺑﻪ ﻣﺎﻓﯽ دﯾﺎری ﮐﺮدﻧﯽ ﭼﺎرهﻧ ُﻮوس ﺑﻪ ﮔﻮ‪‬ﺮهی‬
‫ﺋﻮﺳﻮول‪ ،‬وهک هﻪرﻣﺎف و ﺣﻘﻮوﻗ‪‬ﮑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺑ‪ ‬ﮔﺮﺗﻨﻪ ﺑﻪرﭼﺎوی‬
‫ﮐﺎت و ﺷﻮ‪‬ﻦ‪ ،‬هﻪﻣﯿﺸﻪ ﺟ‪‬ﮕﺎی داﮐﯚﮐﯽ ﺷ‪‬ﮕﯿﺮاﻧﻪ ﺑ‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان‪،‬‬
‫هﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪ ﺑﻮاری ﺗ‪‬ﺌﯚرﯾﯿﻪوه‪ ،‬دهﮐﻪو‪‬ﺘﻪ ﭼﺎوﺑﻪﺳﺘﻦ و ﺋﻪو ﺋﻪﺳ‪‬ﻧﻪ دهﺳﭙ‪‬ﺮ‪‬ﺘﻪ ﺑﻪر‬
‫ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﮐﺎت و ﺳﺎت‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﻟﻪوهش ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ڕژ‪‬ﻤﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاری ﺋ‪‬ﺮان‬
‫ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺋﻮردوﮔﺎی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و ﺑﻪر ﻟﻪ هﻪﻣﻮان ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪﺗﻪ‪ .‬ﺋﻪم ﮐﺎره راﺳﺖ‬
‫و‪‬ﻨﻪی ﺋﻪﻣﻪﯾﻪ ﮐﻪ ﺑ‪‬ﯿﻦ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻟﻪم ﯾﺎن ﻟﻪو ﮐﺎﺗﻪدا و ﻟﻪم ﯾﺎن ﻟﻪو و‪‬ﺗﻪدا ﺑﺎش ﯾﺎن‬
‫ﺧﺮاﭘﻪ‪ .‬ﻟﻪ ﮐﺎﺗ‪‬ﮑﺪا ﻣﺎﻓﯽ ﺑﻪهﺮهﻣﻪﻧﺪی ﻟﻪ ﺋﺎزادﯾﯿﻪ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑﻪﮐﺎن‪ ،‬ﮐﺎت و ﺷﻮ‪‬ﻦ ﻧﺎﻧﺎﺳ‪.‬‬
‫ﺳﺎ‪‬ﯿﺎﻧﯽ ﺳﺎڵ »ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ واﻗﯿﻌﻪن ﻣﻪوﺟﻮود«‪ ،‬ﺑﻪ ﺷ‪‬ﻮهی ﮔﺸﺘﯽ و ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت ﺑﻪ‬
‫ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ‪ ،‬ﻧﻤﻮوﻧﻪی ﺑ‪‬ﺨﻪوﺷﯽ ﭼﺎرهﺳﻪری ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪ‪‬ﯾﻪﺗﯽ‪ ،‬و ﻟﻪ ر‪‬ﺰی ﺋﻪواﻧﺪا‪،‬‬
‫ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﺑﻮوه‪ .‬داوای »داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوی ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ«‪،‬‬
‫ﻟﻪ ﺳﻪر ﺑﻨﺎﺧﻪی ﻧﺎﺳﯿﻦ و ر‪‬ﺰﮔﺮﺗﻨﯽ دووﻻﯾﻪﻧﯽ ﻟﻪ ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﮔﻪﻟﻪ ﺟﯿﺎوازهﮐﺎن و »ﺋﺎو‪‬ﺘﻪﯾﯽ‬
‫ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ )ﺋﻪﻧﺘﯿﮕﺮاﺳ‪‬ﻮﻧﯽ ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ( « ﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ زۆره ﻟﻪ ﺑﻪر ڕووﻧﺎﮐﯽ‬
‫راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎک و ﺧﯚ‪‬ﻨﺎوی ﮐﯚﻣﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎﯾﯽ و ﭘ‪‬ﮏ هﻪ‪‬ﭙﺮژاﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﺎن‪،‬‬
‫ﺋﯿﺘﺮ ﺑﺎوی ﻧﻪﻣﺎوه و رهﻧﮕﯽ ﭼﯚﺗﻪوه‪ .‬ﺷﺎن ﺑﻪﺷﺎﻧﯽ ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘﻠﻪی ﭘ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻦ و‬
‫ﺗ‪‬ﮕﻪﯾﺸﺘﻦ و هﺎورﯾﺰ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎزﮔﺎری داواﮐﺎﻧﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ‪‬ﯽ ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﺳﯚﭬﯿﻪت‪ ،‬ﺋﻪﮔﻪر‬
‫ﺋﻪوان ﻟﻪ ﻻﯾﻪک داوای ﻣﻪﻋﻘﻮول و رهوای ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﻮاری ﻣﺎﻓﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪی دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوس د‪‬ﻨﻨﻪ ﮔﯚڕێ‪ ،‬ﻟﻪ ﻻﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﮔﻮﺷﺎر و ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﺮدﻧﯽ دهﯾﺎن ﺳﺎ‪‬ﻪی ﺣﮑﻮﻣﻪﺗﯽ‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪﺳﺎﻻری‪ ،‬و ﺑﻪﮐﻪم ﮔﺮﺗﻨﯽ در‪‬ﮋﺧﺎﯾﻪﻧﯽ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و ﻧﺎﺳﻨﺎﻣﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯿﯿﺎن‪،‬‬
‫ﯾﺎﻏﯿﯿﮕﻪر‪‬ﮑﯽ ﺋﻪوﺗﯚی ﭘ‪‬ﮑﻪوه ﻧﺎوه‪ ،‬ﮐﻪ ڕژ‪‬ﻤﻪ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرهﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﻪ‪‬ﺒﻪﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ و ﭘﻪﻧﺎ‬
‫دادهﻧﺮ‪‬ﻦ و ﺋﻪﻣﻪش ﻧﻪوهﮐﻮو ﺑﻪهﯚی ﺟﺎزﯾﺒﻪی ﺋﻪوﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﺎﻧﻪﯾﻪ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮ ﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻪﻧﺪی‬
‫ﻧﺎوهﻧﺪﯾﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻧﺎوهﻧﺪﺳﺎﻻرﯾﯿﻪ‪ .‬ﻣﺎﻓﯽ دﯾﺎری ﮐﺮدﻧﯽ ﭼﺎرﻧﻮوس ﺗﺎ ﺟ‪‬ﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﺗﻪواو‬

‫‪٨٧‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬

‫و ﮐﻪﻣﺎڵ‪ ،‬ﮐﻪ دروﺷﻤﯽ ﮐﯚﻣﻮﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ﺑﯚ ﭼﺎرهﺳﻪری ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﺑﻮو‪ ،‬ﮔﻪرﭼﯽ‬

‫ﺑﻮو ﺑﻪ هﯚی ﭘ‪‬ﮏ ه‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪروا‪‬ﻪت ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬م ﺑﻪ ﻟﻪ ﺋﺎراداﺑﻮوﻧﯽ‬
‫ﻓﯚرﻣﻮﻟﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺳﻪراﻧﺴﻪری و ﺣﯿﺰب و دهو‪‬ﻪت و ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺳﻪراﻧﺴﻪری‪-‬‬
‫دهو‪‬ﻪﺗﯽ ﺳﻪراﻧﺴﻪری‪ ،‬ﻧﺎوهرۆﮐﯽ راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﯿﻪی ﭘﻮوﭼﻪڵ ﮐﺮاﯾﻪوه‪.‬‬
‫ﻧﺎوهرۆﮐﯽ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻟﻪ ﺑﻨﻪڕهت ڕا‪ ،‬ﭼﻪﺷﻨ‪‬ﮏ ﺑﻮون ﮐﻪ ﻟﻪ ﻣﺎﻓﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ‬
‫ﭼﺎرهﻧﻮوس‪ ،‬ﻧﻪوهک ﻣﺎﻓ‪‬ﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﮔﻮ‪‬ﺮهی رهﺳﻢ و هﻪﻣﯿﺸﻪ و ﻟﻪ ﮔﺸﺖ ﺟ‪‬ﮕﺎی ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﺪا‬
‫دهﺑ‪ ‬داﮐﻮﮐﯽ ﻟ‪‬ﺒﮑﺮی‪ ،‬ﺗ‪‬ﺪهﮔﻪﯾﺸﺘﯿﻦ‪ ،‬ﺑﻪ‪‬ﮑﻮو‪ ،‬ﻟﻪ هﻪرراﺟﻪ ﺑﺎزاری ﺳﯿﺎﺳﻪت‪ ،‬ﺷﺘﻪ ﭘﻠﻪ ﯾﻪﮐﻪم‬
‫و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﺪا‪ ،‬هﻪرزان ﻓﺮۆﺷﻤﺎن ﮐﺮد و رهواﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪو ﻣﺎﻓﻪﻣﺎن ﺑﻪﺳﺘﻪوه ﺑﻪ‬
‫ﻟ‪‬ﮑﺪاﻧﻪوهﻣﺎن ﻟﻪ ڕژﯾﻤﯽ دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاری ﻧﺎوهﻧﺪی ﮐﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو ڕژ‪‬ﻤﻪ ﻟﻪ‬
‫ﮔﻪڵ ﺋﯚردوﮔﺎ دهﺑﻪﺳﺘﺮاﯾﻪوه‪ .‬هﻪر ﺋﻪم ﻓﻪرق و ﺟ‪‬ﺎوازی داﻧﺎﻧﻪی ﻧ‪‬ﻮان ووﺗﻪ و ﮐﺮدهوهﯾﻪ‬
‫ﮐﻪ ﻣﻪﻋﺠﻮﻧ‪‬ﮑﯽ د‪‬ﺘﻪز‪‬ﻨﯽ ﻟﻪ ﺳﻪرﺟﻪﻣﯽ هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ‬
‫ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد دروﺳﺖ ﮐﺮدووه‪ .‬هﻪ‪‬ﻮ‪‬ﺴﺘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﻪرزﺑﻮوﻧﻪوهی ه‪‬ﮋای ﺑﺰوﺗﻨﻪوه ﻟﻪ ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ‪ ٢٥-٢٤‬و ‪ ٤٧-٤٦‬و ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ دوای ﺷﯚڕﺷﯽ‬
‫ر‪‬ﺒﻪﻧﺪان‪ ،‬ﻧﯿﺸﺎﻧﺪهری ﻗﻮو‪‬ﯽ هﻪﻟﭙﻪرهﺳﺘﯽ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪﺳ‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرهواﻟﻪت ﺑﯿﺮو‬
‫ﺑﺎوهری ﺧﯚی ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪری ﻗﺎزاﻧﺞ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﻪﮐﺎﻧﯽ رۆژداﺑﻮو‪ .‬ﺗﺎﻗﯽ ﮐﺮدﻧﻪوهی دهﯾﺎن‬
‫ﺳﺎ‪‬ﻪی ﺑﻮون و دهﺳﻪ‪‬ﺗﺪاری ﺗﺎﻗﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺳﻪراﻧﺴﻪری ﻟﻪ و‪‬ﺗﯽ ﻓﺮهﻧﻪﺗﻪوهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا‪،‬‬
‫ﻓ‪‬ﺮﻣﺎن دهﮐﺎ ﮐﻪ ﺋﻪو ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺣﯿﺰﺑﺎﻧﻪ ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮه هﺎوﮐﺎت وه‪‬ﻣﺪهری داﺧﻮازﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﻪرﺟﻪم و ﺑﻪﺷﻪ ﺗﺎﮐﻪﺗﺎﮐﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﻪری ﮐﯚﻣﻪڵ ﺑﻦ‪.‬‬
‫ﺗﺎﻗﯽ ﮐﺮدﻧﻪوهی ﺷﯚڕﺷﯽ ڕ‪‬ﺒﻪﻧﺪاﻧﯿﺶ‪ ،‬ﺟ‪‬ﮕﺎﯾﻪﺗﯽ ﮔﻪﻟ‪‬ﮏ ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ﻟ‪ ‬ﻓ‪‬ﺮﺑﯿﻦ‪ .‬هﻪر ﻟﻪو‬
‫ﮐﺎﺗﻪدا ﮐﻪ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﺧﯚﺷﯽ ﻓﻪزای ﺋﺎوه‪‬ﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و‬
‫دهرهﺗﺎﻧﯽ دﻣﻪﺗﻪﻗﻪی ﺗﻪﻟﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ ﮔﻪﺷﮑﻪ ﺑﺒﻮون‪ ،‬ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮ‪‬ﻨﺎوی و ﺑﺮﯾﻨﺪار‪ ،‬ﻟﻪ ﺗﺎو‬
‫ﺋ‪‬ﺶ و ﺋﺎزاری ﺧﯚی ﭘ‪‬ﭽﯽ دهﺧﻮاردهوه‪ .‬د‪‬ﮫﺎت ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن ﺗ‪ ‬ﺑﻪردهرا و ﭼﻪﻧﮕﯿﺰﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﮐﻪﻻﮐﺎن ﮔﺮدﯾﺎن دروﺳﺖ دهﮐﺮد و ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺳﻪراﻧﺴﻪری‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎوﯾﮋ ﮐﺮدﻧﻪوهی ﺧﯚﺷﺒﯿﻨﯿﯿﻪﮐﺎن و ه‪ ‬ﮐ‪‬ﺸﺎن و ه‪ ‬ﺳﺎزﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎوهﻧﺪ‪‬ﺘﯽ ﺣﯿﺰب‬
‫دهﮐﻪوﺗﯿﻨﻪ ﭘﯿﻨﻪ ﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪم ﮐﻮﺷﺘﺎره ﺑﻪﮐﯚﻣﻪ‪‬ﻧﻪ و ﺋ‪‬ﻤﻪ ﮐﻪ ﺋﺎواﺗ‪‬ﮑﻤﺎن ﺟ‪‬ﺎ ﻟﻪ ﭼﺎﮐﻪ و‬
‫ﺑﻪﺧﺘﻪوهری ﮔﻪﻟﻪﮐﻪﻣﺎن ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﺑﻪﮐﺮدهوه‪ ،‬ﻟﻪ ﺗﻪﻧﺸﺘﯽ ﮔﻪﻟﻪﮐﻪﻣﺎن ﻧﻪﻣﺎﯾﻨﻪوه‪ .....،‬ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎی‬
‫ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺑﻮو‪.‬‬

‫‪٨٨‬‬
‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺘﯽ ﻧ‪‬ﻮﺧﯚﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﺮدﺳﺘﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ داﺑﯿﻦ ﮐﺮدﻧﯽ ه‪‬ﮋﻣﻮﻧﯽ ﺧﯚی‪ ،‬ﮐﻪ‪‬ﮑﯽ وهرﮔﺮت و ﺋﻪم ﮐﺎره ﻟﻪ دواﯾﯿﺪا ﺑﻪﺷ‪‬ﻮهی‬
‫داﮐﯚﮐﯽ ﮐﺮدن ﻟﻪ ﺟ‪‬ﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎﻧﺪا‪.‬‬
‫ﺟ‪‬ﮕﺎی ﺳﺮﻧﺠﻪ ﮐﻪ دوای ه‪‬ﺮش ﺑﯚ ﺳﻪر ﺣﯿﺰب‪ ،‬دهﻣ‪‬اﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی‬
‫ﺋ‪‬ﺮان ﺑﯚ وهﺟﻪوﻟﻤﯿﻠﻠﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ »ﮐﻮﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻣﯿﻠﻠﯽ« و ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺗﻪﺧﺘﮑﺮدﻧﯽ ر‪‬ﮕﺎی‬
‫ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮات‪ ،‬ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮارﯾﺎن ﮐﺮده ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪ‬
‫هﻪﻟﭙﻪرﺳﺘﺎﻧﻪﮐﻪی ﺧﯚﯾﺎن و ﻟﻪ ﯾﻪک ﺷﻪودا »ﺑﺎﻧﺪی ﻗﺎﺳﻤﻠﻮ«ی ﭘ‪‬ﺸﻮو ﺑﻮوﺑﻪ ﺑﻪڕ‪‬ﻮهﺑﻪری‬
‫ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﻧﻪﺗﻪواﯾﻪﺗﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد‪.‬‬

‫ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺑﻪﺷﻪڕﻓﯽ ﺋ‪‬ﺮان!‬

‫ﻧﻪﺗﻪوهی ﺧﻪﺑﺎﺗﮕ‪‬ﺮی ﮐﻮرد!‬
‫ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﯚﭘ‪‬ﮑﮫ‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎ‪‬ﻮﮔﯚڕی ﻟﻪﻧﺎو ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی وهﺧﯚﮐﻪوﺗﻨﻤﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﮔﻮ‪‬ﺮهی ڕهﭼﺎوﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﺮاپ و ﺗﺎﻗﯽ ﮐﺮدﻧﻪوهی ﻧﺎﺳﺎﺧﯽ ﺷ‪‬ﻮهی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ‬
‫ﻧ‪‬ﻮﺧﯚی ﺣﯿﺰﺑﯽ‪ ،‬ﭼﺎوﻣﺎن ﺑ‪‬ﯾﺒﯚه ﺳﻪرهوه‪ .‬ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪزﻣﻮوﻧﯽ ژﯾﺎن‪ ،‬ﺟﺎر‪‬ﮑﯽ ﺗﺮ ﺳﻪﻟﻤﺎﻧﺪی ﮐﻪ‬
‫ﺋ‪‬ﺴﻼﺣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان هﻪو‪‬ﮑﯽ ﺑ‪ ‬ﺳﻪرﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪ‪ .‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﻪ ﮔﻮ‪‬ﺮهی ﺋﻪو هﻪﻣﻮو هﯚ‬
‫و ﺑﯚﭼﻮون و ﺳﻨﻮورداﻧﺎﻧﻪی ﺳﻪرهوه‪ ،‬ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﺟ‪‬ﺎدهﺑﯿﻨﻪوه‪ .‬ﺋ‪‬ﻤﻪ‬
‫ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان‪ ،‬چ ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﭘ‪‬ﺸﻮوی ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار و چ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻮردی ر‪‬ﮑﺨﺮاوهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤ‪‬ﮑﯽ ﺑﻮوروﮐﺮاﺗﯿﮏ و دوور ﻟﻪ‬
‫راﺳﺘﻪﻗﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻮ‪‬ﯽ ژﯾﺎن دهژﯾﺎن و ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﮐﺎرﺗ‪‬ﮑﻪردﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪت و ﮐﺮدهوه هﻪ‪‬وﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا ﺑﻮوﯾﻦ‪ ،‬چ ﺑﻪ ﺗ‪‬ﮑﺮاﯾﯽ و چ ﺑﻪ ﺗﺎک ﺗﺎک‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﯚرهی ﺧﯚﻣﺎن‪ ،‬ﺧﯚ ﺑﻪ‬
‫هﺎوﺑﻪش و ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ هﻪ‪‬ﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪ ﻣﻪڕ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮔﺸﺘﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋ‪‬ﺮان و ﺑﻪ‬
‫ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻣﻪﺳﻪﻟﻪی ﮐﻮرد دهزاﻧﯿﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م ﺋﻪﻣﻪ ﮐﻪ ﺑﻪرهو ﮐﺎم ﻻ دهرۆﯾﯿﻦ؟ ﺋ‪‬ﻤﻪ ﭘ‪‬ﺸﻪﮐﯽ ﺑ‪ ‬ﺋﻪوهی هﯿﭻ ﺷﮑ‪‬ﮑﯽ ﺧﻪﺑﺎت ﻟﻪ‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺋ‪‬ﺮاﻧﺪا رهت ﮐﻪﯾﻨﻪوه‪ ،‬ﯾﺎن ﭘﺸﺘﯽ ﺑﮕﺮﯾﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻮﮐﻤﯽ ﺗﺎﻗﯽ ﮐﺮدﻧﻪوه‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮو‪‬ﯽ‬
‫هﺎﺗﻮوﯾﻨﻪ ﺳﻪر ﺋﻪﻣﻪ ﮐﻪ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻪ ﮔﻪ‪‬ﻪﯾﻪﮐﯽ ﻧﻮێ ﺑ‪‬ﻨﯿﻨﻪ ﮔﯚڕێ و ﻟﻪو ﺑﻮارهدا ﺑﯚ‬
‫دوزﯾﻨﻪوهی ﻓﯚرﻣﻮﻟﯽ هﻪره ﺑﺎش ﮐﻪ وه‪‬ﻣﯽ ﭘ‪‬ﺪاوﯾﺴﺘﯽ و ﻧﯿﺎزهﮐﺎﻧﯽ زهﻣﺎن ﺑﺪاﺗﻪوه‪،‬‬
‫ر‪‬ﮕﺎﯾﻪﮐﯽ ﺗﺮﻣﺎن ﺟ‪‬ﺎ ﻟﻪ ڕ‪‬ﮕﺎی ﮔﺮﺗﻨﻪ ﺑﻪری زﻧﺠﯿﺮه ﺑﺎس و ﺋﺎ‪‬ﻮوﮔﯚڕی ﻟﻪ رادهی‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﺪا ﻧ‪‬ﯿﻪ‪ .‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﻪ ﻧﯚرهی ﺧﯚﻣﺎن ﻟﻪڕ‪‬ﮕﺎی ﮔ‪‬اﻧﻪوه ﻟﻪ هﻪﻣﻮو ه‪‬ﺰ و ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ‬
‫ﺗ‪‬ﮑﻮﺷﻪڕهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﺑﯚ دۆزﯾﻨﻪوه و ﭘ‪‬ﮏ ه‪‬ﻨﺎﻧﯽ ﻣﯿﮑﺎﻧﯿﺰﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯽ ﺋﻪم‬

‫‪٨٩‬‬
‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬ ‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬

‫ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ‪ ،‬هﻪوڵ دهدهﯾﻦ‪ .‬ڕ‪‬ﺒﺎز و ﺋﺎﺳﯚی هﻪره ﮔﺸﺘﯽ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﻪو ﭼﻪﺷﻨﻪ دﯾﺎری‬
‫دهﮐﺮێ ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺑﯚ ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﮐﺮدﻧﯽ ڕژ‪‬ﻤ‪‬ﮑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ ﮐﻪ ﺣﺎﮐﻤﯿﻪﺗﯽ ﯾﻪﮐﺴﺎﻧﯽ هﻪﻣﻮو‬
‫ﻧﻪﺗﻪوهﮐﺎﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺋ‪‬ﺮان داﺑﯿﻦ ﺑﮑﺎ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺪهﮐﯚﺷﯿﻦ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎوی ﯾﻪﮐ‪‬ﺘﯽ ﮐﺮدهوهی ﮔﺸﺖ ه‪‬ﺰهﮐﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ و‬
‫ﺷﻪﺧﺴﯿﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺧﻪﺑﺎت دهﮐﻪﯾﻦ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺋﯿﻤﻪ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ڕزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﻧﻪﺗﻪوهی ﮐﻮرد ﺑﻪ ﺑﻪﺷ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻟﻪ‬
‫ڕ‪‬ﮕﺎی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا‪ ،‬ﯾﺎﺳﺎخ ﮐﺮدن و ﻟﻪ ﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﭼﻪﮐﻪ ﻗ‪ ‬ﮐﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪﮐﻮﻣﻪڵ و‬
‫ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕﻪ دهزاﻧﯿﯿﻦ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺋ‪‬ﻤﻪ ﺋﺎﺳﯚی ﮔﺸﺘﯽ ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯽ ﭘ‪‬ﺸﮑﻪوﺗﻮوﺧﻮاز ﻟﻪ ﭘ‪‬ﻨﺎو ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﮐﺮدﻧﯽ‬
‫د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا‪ ،‬ﻧﻪه‪‬ﺸﺘﻨﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری ﺑﻪ هﻪﻣﻮو ﭼﻪﺷﻦ و ﺷ‪‬ﻮهﯾﻪﮐ‪‬ﯿﻪوه و‬
‫ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﺎن ﻟﻪ دﯾﺎری ﮐﺮدﻧﯽ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯿﺎﻧﺪا و رووﺧﺎﻧﯽ ڕ‪‬ﮋ‪‬ﻤﻪﮐﺎﻧﯽ زۆردار‬
‫و زۆرداری و‪‬ﺗﻪﮐﺎن و ﺧﻪﺑﺎت ﻟﻪ دژی دهﺳﺖ در‪‬ﮋی ﺋ‪‬ﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰﻣﺪا دهﻧﺮﺧﯿﻨﯿﻦ‪.‬‬
‫زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﮐﺎدره ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻟﻪ دهرهوهی و‪‬ت‪.‬‬
‫‪١٠‬ی ﺧﺎﮐﻪ‪‬ﻮهی ‪ ١٣٦٩‬ڕ‪‬ﮑﻪوﺗﯽ ‪١٩٩٠-٣-٣٠‬‬

‫هﺎوﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺖ!‬
‫ﺧﻪ‪‬ﮑﯽ ﺷﻪڕﯾﻔﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن!‬
‫ﺋ‪‬ﻤﻪ ﮐﻪ ﺋﻪم ﻧﻮوﺳﺮاوه ﮐﻮرﺗﻪﻣﺎن واژۆ ﮐﺮدهوه‪ ،‬ﻟﻪ رهوﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎده ﮐﺮدﻧﯽ ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی‬
‫ﺟ‪‬ﺎﺑﻮوﻧﻪوهی ﺑﻪﺷﯽ زۆری ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ دهرهوهی و‪‬ﺗﺪا‬
‫ﺑﻮوﯾﻦ و ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ﻟﻪ ﮔﻪڵ دهﻗﯽ ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪﮐﻪدا هﺎودهﻧﮕﯿﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻪ‪‬م ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهی ﺧﯚﻣﺎن و ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ واﻧﻪی ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪﮐﻪﯾﺎن واژۆ ﮐﺮدووه‪ ،‬ﻟﻪ‬
‫راﺑﺮدوودا‪ ،‬ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان ﺑﻮوﯾﻦ و ﮐﺎﺗ‪‬ﮏ ﺑﻪ هﯚی ﺟ‪‬ﺎوازی‬
‫ﺑﯚﭼﻮون و ﻟ‪‬ﮑﺪاﻧﻪوه و ه‪‬ﻨﺪﯾﮏ هﯚ و ﻓﺎﮐﺘﻮری ﺗﺮ ﮐﻪ ﺋﺎﮔﺮی دووﺑﻪرهﮐﯿﯿﺎن ﺧﯚﺷﺘﺮ دهﮐﺮد‪،‬‬
‫ﻟﻪ ﺣﯿﺰب ﺟ‪‬ﺎﺑﻮوﯾﻨﻪوه و ﻟﻪژ‪‬ﺮ ﻧﺎوی ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان )ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ‬
‫ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﭼﻮار( دهﺳﺘﻤﺎن ﮐﺮد ﺑﻪ ﺗ‪‬ﮑﻮﺷﺎن و ﭘﺎﺷﺎن ﻟﻪ ﺑﻪر ﺋﻪوهی ﺋﺎﮔﺎداری ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﻟﻪ‬
‫ﻣﺎهﯿﻪﺗﯽ راﺑﻪری و ﺳﺎﺧﺘﺎری دژی د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻧﻪﺑﻮو‪ ،‬ﭼﻮوﯾﻨﻪ ﭘﺎڵ‬

‫‪٩٠‬‬
‫ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوهی زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدرهﮐﺎﻧﯽ‪...‬‬ ‫ﻟﯿﮑﺪاﺑ‪‬ان‬

‫ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪوه‪ ،‬ﺋ‪‬ﺴﺘﺎﮐﻪش ڕای دهﮔﻪﯾﻪﻧﯿﻦ‪ ،‬ﻟﻪ ڕوژی ﺑ‪‬و ﮐﺮدﻧﻪوهی ﺋﻪم ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪدواوه‪،‬‬
‫هﯿﭻ ﭼﻪﺷﻨﻪ ﭘ‪‬ﻮهﻧﺪﯾﻪﮐﻤﺎن ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ هﯿﭻ ﻧﺎو و ﻧﯿﺸﺎﻧ‪‬ﮏ ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﻧ‪‬ﯿﻪ و‬
‫هﻪر وههﺎ هﻪوڵ دهدهﯾﻦ ڕهوﺗﯽ ﺟ‪‬ﺎﺑﻮوﻧﻪوه ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺗ‪‬ﮑﻮﺷﺎن‬
‫ﻟﻪ ژ‪‬ﺮ ﻧﺎوی ﺣﯿﺰﺑﯽ د‪‬ﻤﻮﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋ‪‬ﺮان )ﭘ‪‬ﺮهواﻧﯽ ﮐﻮﻧﮕﺮهی ﭼﻮار( و ﭼﻮوﻧﻪ ﭘﺎڵ‬
‫ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋ‪‬ﺮان ﮐﻪ ﭘ‪‬ﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺗﻮ‪‬ﮋﯾﻨﻪوهی وردﺗﺮ و ﺗ‪‬ﮑ‪‬اﯾﯽ هﻪﯾﻪ و ڕواﻧﮕﻪﮐﺎﻧﯽ‬
‫ﺧﯚﻣﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﺎ‪‬ﻮوﮔﻮڕهﮐﺎﻧﯽ ﻗﻮوڵ‪ ،‬ڕووداوهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﺴﺎزی ﺋ‪‬ﺴﺘﺎ و‬
‫ﺷﻮ‪‬ﻨﻪواری ﺋﻪو رووداواﻧﻪ ﻟﻪ ﺳﻪر ﭘﺮۆﺳﻪی ﺧﻪﺑﺎت و ﺑﺰوﺗﻨﻪوهی ڕزﮔﺎرﯾﺨﻮازی‬
‫ﮐﻮردﺳﺘﺎن روون ﮐﻪﯾﻨﻪوه و ﺑﻪ ﺋﺎﮔﺎداری ﮔﺸﺘﯽ ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﯿﻦ‪.‬‬
‫ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮورﯾﺎن‪ -‬ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﯿﺮاﺟﯽ‬
‫‪١٠‬ی ﺧﺎﮐﻪﻟ‪‬ﻮهی ‪-١٣٦٩‬ڕ‪‬ﮑﻪوﺗﯽ ‪١٩٩٠-٣-٣٠‬‬

‫‪٩١‬‬