"'$./ "' 0 "'#$ - !

" #$$ %& ' ( ) * # + ', $ -

8 9 %&# 83 -# 4 & 5# % 6 7 %& ' ( ( 2'1 $
٢
‫‪٣‬‬

‫ا ﺮ ﺮدوزا ﯽ‬

‫ِ ﭻﯿﭘو ﻢ ی ﻨﺪزﺪﯽ‬
‫‪٤‬‬

‫ا ﺮ ﺮدوزا ﯽ‬
‫ِﭻﯿﭘو ﻢ ی ﻨﺪزﺪﯽ‬
‫حﺟﻠﺪ‪ :‬ﺷﺎ ﯽ‬
‫ﭼﺎپاول‪ ،‬ﺮﮐﻤﺎت‪ ،‬ﮫﺎگ‪ ،‬ر ﻮ ِز ﻮزِ ﻮز‬
‫‪ISBN 978-87-992457-0-3‬‬
‫ﭘﺨﺶ‪:‬‬
‫‪Postbok 606, 2200 københavn- N‬‬
‫‪Email:‬‬
‫‪info@sardouzami.com‬‬
‫‪٥‬‬

‫ﺖ‪:‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻜﺘﻪ در ﺑﺎرهي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‬

‫ﺘﺎباول‪:‬‬
‫ﮔﻮﺷﻪاي از رواﻳﺖ اﻋﻈﻢ‬
‫ﭘﺎي ﺻﺤﺒﺖ ﻳﻚ ﺟﻮان‬
‫ﮔﻨﺪ و ﮔﻮز ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ‬

‫ﺘﺎبدوم‪:‬‬
‫اﻣﻮاج ﺑﻠﻨﺪ درﻳﺎ‬
‫ﺳﻔﺮ دور و دراز ﻣﻦ‬
‫ﭘﺎي ﺻﺤﺒﺖ‪ ‬ﻳﻚ زن ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
٦
‫‪٧‬‬

‫ﻨﺪﻧ ﻪ ﺑﺎرهیاﻦ ﺘﺎب‬

‫اﻳﻦ رواﻳﺖﻫﺎ ﻗﺒﻼً اﻳﻨﺠﺎ آﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﺑﺎزﭼﺎپ آﻧﻬﺎ‬
‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻳﻦ رواﻳﺖﻫﺎ در ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﮕﺎر آدم ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﺪﻧﻲ ﭘﺎره ﭘﺎره را ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻚ اﺣﺴﺎس ﻓﺮدي‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان ﭼﻨﺪان ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﻛﺘﺎب اول »ﮔﻮﺷﻪاي از رواﻳﺖ اﻋﻈﻢ« را ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ دﺳﺘﻲ در آن‬
‫ﺑﺮدهام‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ‪‬ش را ﻳﺎدم ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪر ﻣﻲداﻧﻢ ﺑﻪ ﺷﻴﻮهي‬
‫ﻧﮕﺎرشِ داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺧﻮدم‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻜﺚﻫﺎ‪ ،‬و ﮔﺎﻫﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﺟﻤﻠﻪاي‪،‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪﻫﺎﻳﻲ را در آن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮدهام‪.‬‬
‫رواﻳﺖ »ﮔﻨﺪ و ﮔﻮز ﺟﻤﻬﻮريِ اﺳﻼﻣﻲ« ﻫﻢ در ﻫﻤﻴﻦ ﺣ‪‬ﺪ دﺳﺘﻲ در آن‬
‫ﺑﺮده ﺷﺪه‪ ،‬اﻣﺎ رواﻳﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭼﻪ ﺳﺌﻮال و ﺟﻮاب‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺪون ﺳﺌﻮال و‬
‫ﺟﻮاب‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻤﻪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي ﻧﺎمﮔﺬاريِ‬
‫ﻛﺘﺎب ﻣﺸﻜﻞ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً وﻗﺘﻲ ﻛﻪ »اﻣﻮاج ﺑﻠﻨﺪ درﻳﺎ« را دوﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ او را‬
‫ﻧﺪﻳﺪهام ﻣﻮ ﺑﻪ ﻣﻮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﺎﻣﻪ ﺗﻼش ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻢ او را‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻣﺎﺟﺮا ﻓﺮو ﺑﺒﺮم‪ ،‬اﻧﮕﺎر اﻳﻦ ﻓﺼﻞ از ﻛﺘﺎب ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اوﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ رواﻳﺖ‪» ‬ﭘﺎي ﺻﺤﺒﺖ زﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ« را ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬
‫ﻣﺨﺘﺎر ﭘﺎﻛﻲ ﺛﺒﺖ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻫﻢ‬
‫ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اوﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل آن ﭼﻪ واﺿﺢ اﺳﺖ ﺣﻤﺎﻟﻲِ ﺛﺒﺖ‪ ‬اﻳﻦ رواﻳﺖﻫﺎ را ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه‬
‫داﺷﺘﻪام‪ ،‬و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻤﻪاش را ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار دﻫﻢ‪.‬‬
‫‪٨‬‬
‫ﻋﻼﻗﻪي ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ رواﻳﺖﻫﺎ ﺷﺎﻳﺪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﺎﻣﻼً ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن‬
‫از ﺗﻚ ﺗﻚ اﻳﻦ دوﺳﺘﺎن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ آﻣﻮﺧﺘﻪام‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﺟﻤﻊ و ﺟﻮر‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ادﺑﻴﺎت‪ ،‬داﺳﺘﺎن‪ ،‬رواﻳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر دور و ﺑﺮِ آدم رﻳﺨﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻦ اﮔﺮ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻢ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از رواﻳﺖﻫﺎي ﻧﺎب ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻢ‪،‬‬
‫ﺑﺪون ﺷﻚ اﻳﻦ ﺷﺶ رواﻳﺖ ﻓﺼﻞ اوﻟﺶ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲداد‪.‬‬
‫‪٩‬‬

‫ﻮ ایازروا ا ﻢ‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﺳﻮم ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دو ﺑﺎر اول اﺗﻔﺎﻗﻰ ﺑﻮد و ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﻛﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻛﻰ ﻃﺮفاﻧﺪ‪ .‬ﻧﺼﻒ ﺷﺐ رﻳﺨﺘﻨﺪ ﺗﻮى‬
‫ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ ﻛﻪ از ﺑﭽﮕﻰ ﺑﺎ ﻫﻢ دوﺳﺖ ﺑﻮدﻳﻢ زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﭘﺮﺳﺘﺎر ﻳﻚ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ ﺷﺒﺎﻧﻪروزى ﺑﻮد‪ .‬دﺧﺘﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎرى ﻫﻢ ﺑﺎ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺎدرش زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎدرش ﻣﺮﻳﺾ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬
‫ﺑﺴﺘﺮى ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺮارﻣﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ اﺣﻴﺎﻧﺎً اﺗﻔﺎﻗﻰ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ ،‬ﺣﺮﻓﻤﺎن‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن ﻣﺎدر او ﻣﺮﻳﺾ ﺑﻮده و ﺗﻮى ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮده از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ‬
‫ﺑﻴﺎﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮش‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻨﺎر ﻛﺎر ﺳﻴﺎﺳﻲام‪ ،‬ﺑﺮاى رد ﮔﻢ ﻛﺮدن‪،‬‬
‫روزى ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮاى ﻳﻚ ﺑﻮﺗﻴﻚ ﮔﻠﺪوزى ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر آنﻗﺪرﻫﺎ وﻗﺖ‬
‫ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﻮﻟﺶ ﻫﻢ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ اﻳﻦ ﮔﻞﻫﺎ روى ﺑﻠﻮزﻫﺎى زﻧﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ‬
‫آن روزﻫﺎ ﻳﻚ ﺟﻮر روﺳﺮى ﻣ‪‬ﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﮔﻮﺷﻪاش را ﮔﻠﺪوزى ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ رﻳﺨﺘﻨﺪ ﺗﻮى ﺧﺎﻧﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ از اﻳﻦ روﺳﺮىﻫﺎ ﮔﻮﺷﻪ و ﻛﻨﺎر اﺗﺎق وﻟﻮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻫﺎى ﻣﻀﺤﻜﻰ ﺑﺮاى آدم ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻳﺪ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮى ﺣﻴﺎط اوﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﺗﻮى ﻫﻤﻴﻦ اوﻳﻦ ﺑﻮدم‪ .‬و از ﺗﺼﻮ‪‬ر اﻳﻦ ﻛﻪ وارد ﻫﻤﺎن ﻓﻀﺎﻳﻰ‬
‫ﻣﻰﺷﻮم ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﻮدهام‪ ،‬ﺷﺎدى اﺣﻤﻘﺎﻧﻪاى داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﭼﻮن در ﻋﺮض‬
‫دوﻣﺎه دوﺑﺎر دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدم و ﻣﺸﺨّﺼﺎت اﺻﻠﻲام را ﻧﺪاده ﺑﻮدم و آزاد ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮدم‪ ،‬اﺻﻼً ﺗﺮس ﺑﻪ ﻣﻦ راه ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﭼﻮن ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ‬
‫ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ در اﻧﺘﻈﺎرم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺮا ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﻮى اﺗﺎق ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺸﺨﺼﺎت‪ ‬ﺗﻮ اﻳﻦ اﺳﺖ و اﺳﻢ‬
‫ﻣﺴﺘﻌﺎرت اﻳﻦ اﺳﺖ و ﻋﻀﻮ ﻓﻼن ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺴﺘﻰ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻓﻼﻧﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬اﺳﻤﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ و ﻓﺎﻣﻴﻠﻢ اﻳﻦ‪.‬‬
‫‪١٠‬‬
‫ﻣﺮا ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﻮى ﻳﻚ اﺗﺎق دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم آﻣﺪ اﺗﺎق اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮى‬
‫زﻧﺪان ﻣﻌﻤﻮﻻً آدم ﭘﺎرهﭘﺎره ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ از ﻳﻚ دﻳﻮار‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻌﺮه‬
‫ﻣﻰﺷﻨﻮد از در ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻳﻚ اﻧﺴﺎن‪.‬‬
‫از زﻳﺮ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﭘﺎ را ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ .‬ﭘﺎﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﻼّق ﺧﻮرده و‬
‫ﺑﺎد ﻛﺮده و زﺧﻢ و زﻳﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻛﺜﺮ ﭘﺎﻫﺎ ﭘﺎى ﻣﺮد ﺑﻮد‪ .‬آن ﺟﻮر‪ ،‬ﺑﺎ آن ﺳﺮﻋﺘﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻦ دﻳﺪم ﭘﺎى ﻣﺮد ﺑﻮد‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم آﻧﻬﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻓﻼﻧﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺻﺪاﻳﻰ ﻧﻤﻰﺷﻨﻴﺪم اﻟﺒﺘﻪ‪ .‬آن ﺟﻮر ﻛﻪ ﻣﺮا وﺳﻂ اﺗﺎق ﻧﮕﻪداﺷﺘﻨﺪ و آن ﺳﻜﻮت‪‬‬
‫ﻣﻄﻠﻘﻰ ﻛﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ آن ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺮا از اﺗﺎق ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻴﺮون‪ ،‬ﻳﻚ‬
‫ﻫﻤﭽﻴﻦ ﺣﺴﻰ ﺑِﻬِﻢ دﺳﺖ داد‪.‬‬
‫ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﺎﻧﺪﻧﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬و وﻗﺘﻰ آن ﭘﺎﻫﺎ را دﻳﺪم‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﻛﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻮل ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ ﺑﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻴﺰى ازش ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آدم‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدى ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﻛﺎرى ﻧﺪارم‪ .‬اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻦ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺑﻪ‬
‫ﻣﻦ دروغ ﻧﮕﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻌﻴﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻃﺮف او ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻛﺲ دﻳﮕﺮى‬
‫ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺮا ﻟﻮ داده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﺗﻮى دورهي ﺷﺎه‬
‫زﻧﺪان ﺑﻮدم ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺧﻮدم ﭼﻴﺰى ﻧﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﺧﻮدم ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ داﺷﺘﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻳﻜﻰ دوﻣﺎه ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﻮد‪ ،‬راﺑﻄﻪام ﺑﺎ او و ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻼت‬
‫ﻗﻄﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻳﻚ ﺳﺮى اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﻳﺪ را ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬
‫ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ دروﻏﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎدﮔﻰﻫﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ از زﻳﺮ ﻳﻚ‬
‫ﺳﺮى ﭼﻴﺰﻫﺎ درروم‪.‬‬
‫ﺗﻮ اﺗﺎق‪ ،‬ﺑﺎزﺟﻮ‪ ،‬ﻳﻚ ورﻗﻪ ﮔﺬاﺷﺖ ﺟﻠﻮم‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ‪‬ﺗﻮ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﺑﺰن‬
‫ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت‪‬ﺗﻮ ﺑﻨﻮﻳﺲ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ام دوﺑﺎره ﺑﻜﺶ رو ﭼﺸﻤﺎت‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻧﻮﺷﺘﻢ‬
‫ﻓﻼﻧﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ اﺳﻢ و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻏﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﻰام را ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪي ﻣﻦ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻰدوﻧﻰ اﮔﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺸﻪ ﺗﻮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻰ ﻧﻴﺴﺘﻰ‪،‬‬
‫ﺣﻜﻤﺖ اﻋﺪاﻣﻪ؟ اﻳﻦ رو ﻣﻰﭘﺬﻳﺮى؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻠﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭘﺲ زﻳﺮش رو اﻣﻀﺎء ﻛﻦ‪.‬‬
‫‪١١‬‬
‫اﻣﻀﺎء ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﺑﺒﻴﻦ ﺟﻨﺪه ﺧﺎﻧﻮم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻰ ﻛﻠﻚ ﺑﺰﻧﻰ! ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻰرو‬
‫ﻣﻰدوﻧﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻰﺧﻮاﻳﻴﻢ ﺧﻮدت ﺑﺎ زﺑﻮن ﺧﻮدت ﺑﮕﻰ! اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ ﻋﺪه ﺟﻮون‬
‫ﻫﺴﺘﻦ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮان ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺮﺳﻦ و ﺗﻄﻬﻴﺮ ﺑﺸﻦ‪ .‬ﻓﻌﻼً دارن ﻳﻜﻰ دﻳﮕﻪرو ﺑﻪ‬
‫ﺣﺮف ﻣﻰآرن‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اون ﻧﻮﺑﺖ ﺗﻮﺋﻪ‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﭙﺮﻣﺖ دﺳﺖ اﻳﻦ ﺟﻮوﻧﺎ‪،‬‬
‫آدﻣﺖ ﻣﻰﻛﻨﻦ دﮔﻮرى!‬
‫ﻣﺮا ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﻮ ﺳﻠﻮل‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم راﺳﺘﻰ آن ﭘﺎﻫﺎى ﺷﻼّق ﺧﻮرد ﻣﺎل ﻛﻰ ﺑﻮد؟ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮم آﻣﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺮا ﺗﺄﻳﻴﺪﻛﺮدﻧﺪ؟ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺼﻮ‪‬ر ﺧﻮدم ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﺟﻮر‬
‫ﺻﺤﻨﻪﺳﺎزى ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاى ﺑ‪‬ﻠُﻒ زدن؟‬
‫ﻓﺮداش دوﺑﺎره ﻣﺮا ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪ .‬ﻫﻢﺧﺎﻧﻪام را ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻫﻤﺎنﻫﺎ‬
‫را ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻜﺮدهام‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮ ﻳﻚ ورﻗﻪ ﮔﺬاﺷﺖ‬
‫ﺟﻠﻮم ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت‪‬ﺗﻮ ﺑﻨﻮﻳﺲ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺑﺎزﺟﻮى دﻳﺸﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ دﻳﺸﺐ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻰدوﻧﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻻ درﺳﺖ ﺑﻨﻮﻳﺲ! ﻣﻦ دوﺑﺎره ﻫﻤﺎن ﻣﺸﺨﺼﺎﺗﻰ را ﻛﻪ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺟﻠﻮش‪ ،‬ﻛﻪ دﻳﺪم ﻳﻚ ﭼﻴﺰى ﺧﻮرد ﺗﻮ دﻫﻨﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﻣﺎدرﻗﺤﺒﻪ ﻣﻰﮔﻢ درﺳﺖ ﺑﻨﻮﻳﺲ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﺖ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ‪ .‬رﻫﺒﺮاى ﻓﺰرﺗﻰﺗﻮن‬
‫ﻫﻤﻪ اﻳﻨﺠﺎن‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاى ﻧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺪم؟ ﻫﺎن؟ ﻣﻰﺧﻮاى؟‬
‫ﻟﺒﻢ ﺳ‪‬ﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﺸﺨّﺼﺎت ﻣﻨﻮ ﺧﻮاﺳﺘﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻨﻢ ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ‬
‫دﻳﮕﺮ زد ﺗﻮ دﻫﻨﻢ‪ .‬و ﻳﻚدﻓﻌﻪ دﻳﺪم ﺳﺮم ﮔﻤﺐﮔﻤﺐ دارد ﻣﻰﺧﻮرد ﺑﻪ ﻳﻚ‬
‫ﭼﻴﺰى‪ .‬دﻳﻮارِ ﻟُﺨﺖ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺳﺮم را ﻛﻮﺑﻴﺪ روى ﻟﺒﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﻮار آوﻳﺰان‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪١٢‬‬

‫‪2‬‬
‫ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ دروﻧﻰ ﻣﺮا درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬دﻳﺪن رﻓﻘﺎى‬
‫ﺧﻮدم ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻧﻘﺶ ﺗﻮ‪‬اب و ﺑﺎزﺟﻮ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ دورهي‬
‫ﺷﺎه ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ‬
‫داﻧﺴﺘﻦ ﭼﻨﺪان ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ روﺑﻪرو‬
‫ﻣﻰﺷﻮى‪ ،‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻮدش را روى ﺗﻮ ﻣﻰﮔﺬارد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻰ آدﻣﻰ را ﻛﻪ دوﺳﺖ‬
‫داﺷﺘﻪاى‪ ،‬ﺑِﻬِﺶ اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻪاى‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدهاى ﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺳﺖ اﻣ‪‬ﺎ ﺣﺎﻻ در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻠﺖ اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻪي اﻓﻜﺎرت ﻣﺨﺘﻞ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫آدم ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ راﻫﻰ را ﺑﺮود‪ .‬در ﻫﺮ راﻫﻰ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﻫﺴﺖ‪ .‬دﺷﻤﻦ‬
‫ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺧُﺮد ﺷﺪن ﻫﺴﺖ‪ .‬آدم ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺟﺎﻧﺶ را ﻫﻢ در آن راه ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدد ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮد آدم‪ .‬دﺷﻤﻦ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آدم‬
‫ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ از دﺷﻤﻦ‪ ،‬دوﺳﺘﻰ ﻧﻤﻰﻃﻠﺒﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻰ اﻳﻦ‬
‫دوﺳﺖ و ﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺗﻮ را درﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻪ ﺟﻮرى‬
‫ﻣﻰﺷﻮد ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫اﺣﺴﺎس ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﻛﺮدن رﺳﺎﻧﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻰﭘﻨﺎه ﺷﺪن رﺳﺎﻧﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫آدم ﺗﻮى ﺧﻼء ﻣﻌﻠﻖ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫آدم ﺗﻮى ﻫﻴﭽﻰ‪...‬‬
‫ﻫﻴﭽﻰ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﺎدآور ﺣﺒﺎب ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺒﺎب ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻄﺤﺶ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻰ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺗﻮى ﺧﻮد دارد اﻣ‪‬ﺎ ﻧﻔْﺲِ ﺣﺒﺎب ﺑﻮدﻧﺶ‪ ،‬ﻧَﻔْﺲِ‬
‫ﻫﻴﭻ ﺑﻮدنِ آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﺪن ﺣﺒﺎب را دﻳﺪم‪ ،‬ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺳﻴﺰده ﺑﺪر ﺑﻮد‪.‬‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﻴﻪ‪.‬‬
‫‪١٣‬‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﺮﻗﺮه و ﺻﺎﺑﻮن ﺣﺒﺎب ﻫﻮا ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﻳﻜﻰ ﻳﻜﻰ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺗﺎ‬
‫ﭼﻨﺪﺗﺎ از ﺗﻪ ﻗﺮﻗﺮهي ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻴﺮون ﻣﻰآﻣﺪ و ﺗﻮى ﻫﻮا ﻣﻰﺗﺮﻛﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎش اﺻﻼً ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎش ﻓﻘﻂ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺗﺎزه ﺑﻮد ﺑﺮاى ﻛﻮدﻛﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ ﺣﺒﺎبﻫﺎ ﺧﻴﺮه ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﺳﻴﺰده ﺑﺪر ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺳﺮﺳﺒﺰ و رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﺑﻮد و ﺷﺎد ﺑﻮد‪ .‬آدمﻫﺎى‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬ﻟﺒﺎسﻫﺎى رﻧﮕﺎرﻧﮓ‪ ،‬و ﻫﻤﻪي آن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي ﻗﺸﻨﮕﻰ ﻛﻪ در‬
‫ﺳﻠﻴﻤﺎﻧﻴﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪاش را ﻳﻚ ﺟﺎ ﺗﻮى آن ﺣﺒﺎب دﻳﺪم‪ .‬آن ﻫﻤﻪ رﻧﮓ‪ ،‬آن ﻫﻤﻪ‬
‫رﻧﮓ‪ ،‬زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﻤﺎم زﻧﺪﮔﻴﻢ را ﺑﺎ ﺧﻮدم در آن ﺣﺒﺎب ﻣﻰدﻳﺪم‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫دﻳﺪم ﺗﺮﻛﻴﺪ و ﭘﻮچ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎ آن روز ﺑﺮاى ﭼﻴﺰﻫﺎى زﻳﺎدى ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ آن روز ﺑﺮاى اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر‬
‫در زﻧﺪﮔﻴﻢ زارِ زار ﻣﻰﮔﺮﻳﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫‪١٤‬‬

‫‪3‬‬
‫اوﻟﻴﻦ رﻓﻴﻘﻰ را ﻛﻪ آﻧﺠﺎ دﻳﺪم‪ ،‬از آن آدمﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺘﺶ‬
‫داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎ ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻤﺶ‪ .‬اﻧﺴﺎن ﺷﺮﻳﻔﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ از ﻛﻠﻤﺎت ﺑﺮاى ﻣﻦ‬
‫ﻫﻨﻮز ﻣﻌﻨﺎى ﺧﻮدﺷﺎن را دارﻧﺪ‪.‬‬
‫از وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺧﻮدش را ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﺎرِ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬آدﻣﻰ اﻧﺴﺎن‬
‫دوﺳﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺳﻮاد ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬داﻳﻢ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺗﻮى روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻰﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺗﻮ ﻧﺸﺮﻳﻪي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻢ ﻣﻰﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻢ اﻣﻀﺎى‬
‫ﺧﻮدش را ﭘﺎى ﻣﻄﺎﻟﺒﺶ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﻢ ﻣﺴﺘﻌﺎر ﻧﺪاﺷﺖ و‬
‫اﮔﺮ ﭼﻪ ﺗﻮى ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﺮدﻳ‪‬ﺖ ﺧﻮدش را داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﺪﻳﺪه‬
‫ﺑﻮدم ﭘﺸﺖ ﭼﻴﺰى ﭘﻨﻬﺎن ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺪرتﻃﻠﺐ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﺗﻼش ﻧﻤﻰﻛﺮد در‬
‫ﺻﺪر ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﻪ اول از ﻫﻤﻪ ﺑﺎ او روﺑﻪرو ﺷﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪاً آدمﻫﺎى زﻳﺎدى از‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻤﺎن را آﻧﺠﺎ دﻳﺪم‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻧﮕﺎه او را ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﭼﺸﻢﻫﺎش را ﭘﻴﺶ ﺧﻮدم ﻣﺠﺴﻢﻛﺮدهام‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ آن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي اﻧﺪامﻫﺎﻳﻰ‬
‫را ﻛﻪ او ﺑﻮد ﭘﻴﺶ ﺧﻮدم ﻣﺠﺴﻢﻛﺮدهام‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻌﻰ ﻛﺮدهام آن ﭼﺸﻢﻫﺎ را ﺑﺎ‬
‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ .‬ﺑﻴﺮون از ﻋﻼﻗﻪي ﺷﺨﺼﻰ ﺧﻮدم ﺑﻪ او‪ .‬ﺗﻮى زﻧﺪان‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ‬
‫ﺑِﻬِﺶ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ ،‬ﺷﺮﻣﻨﺪﮔﻰ ﺗﻮى ﻧﮕﺎﻫﺶ ﺑﻮد‪ .‬درد ﺗﻮى ﻧﮕﺎﻫﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮام ﭼﻴﺰى رو ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ اﮔﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮلِ دﮔﻮرىِ ﻣﺎ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ اﻳﻦ‬
‫ﺟﻮرى ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻰرﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪر ﺑﮕﻢ ﻛﻪ ﻣﻨﻮ از ﺳﺮ ﺷﺐ ﺗﺎ ﺧﻮد‪‬‬
‫ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻔﺲ‪ ،‬زدﻧﺪ‪.‬‬
‫از ﺳﺮ ﺷﺐ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺟﻮرى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎر ﭼﻴﺰى را ﻛﻪ‬
‫او ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي اﻧﺪامﻫﺎى در ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪاش اﻳﻦ ﺑﺎر را‬
‫ﻣﻰرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﻪ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻰ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻢ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻦ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻮد‪ .‬و ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻮل‬
‫‪١٥‬‬
‫واﻗﻌﻰ ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰرو ﺑﮕﻮ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻧﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻰ ﻣﻦرو ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻛﺮدهن ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ رﺳﻴﺪهم‪ .‬ﻧﻪ‪ .‬ده روز ﺑﻪ ﻣﻦ وﻗﺖ دادن‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم‪ ،‬و اﻣﺪاد‬
‫ﻏﻴﺒﻰام ﺑﻪ ﻛﻤﻜﻢ اوﻣﺪ و ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ رﺳﻴﺪم‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﺮ و ﺻﻮرﺗﺶ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎﻫﺎش ﻛﻪ ﺗﻮى دﻣﭙﺎﻳﻰ ﺑﻮد و از روى ﺟﻮراب ﻫﻢ ﻣﻰﺷﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ‬
‫و اﺻﻼً آش و ﻻش ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻤﺎل ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺣﺮﻓﺎرو ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﮕﻮ‪ .‬اﻣﺪاد ﻏﻴﺒﻰ ﭼﻲﻳﻪ؟‬
‫ﻳﻜﻰ از اﻋﻀﺎى ﻛﺎدر ﻣﺮﻛﺰى‪ ،‬از آﻗﺎﻳﺎن رﻫﺒﺮﻫﺎ آﻣﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻢ‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎزﺟﻮآ ﻛﻰ ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ اﻳﻨﺎ ﻫﻤﻮن ﺗﻮدهﻫﺎى ﻣ‪‬ﺮد‪‬ﻣ‪‬ﻦ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﺮاﺷﻮن ﻛﺎرى ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﻧﻜﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻻ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻛﻤﺎل ﺑﺎ ﭘﺎﻫﺎى درب و داﻏﻮن ﻛﻪ ﺗﻮى دﻣﭙﺎﻳﻰ ﺟﺎ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰى‬
‫دﻣﭙﺎﻳﻰ را ﺑﻪ ﭘﺎش ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد اﮔﺮ ﭼﻪ درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ رﻫﺒﺮ و ﻣﺴﺌﻮل ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺮا واﻣﻰداﺷﺖ ﻛﻪ ﺳﻜﻮت ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ و اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ! ﺻﺤﺒﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﻮدم ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺰﻧﻢ‬
‫ﻛﻪ ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ ﻣﺜﻞ ﻛﻤﺎل را ﺑﻪ اﻳﻦ روز ﺑﻴﻨﺪازم‪.‬‬
‫ﺑﺎزﺟﻮ ﻛﺎﻏﺬ ﮔﺬاﺷﺖ ﺟﻠﻮم و ﮔﻔﺖ ﺧُﺐ‪ ،‬دﻳﺪى ﻫﻤﻪﺷﻮن اﻳﻨﺠﺎن‪ ،‬ﻳﺎاﷲ‪،‬‬
‫ﺑﻨﻮﻳﺲ!‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻢ ﮔﻔﺖ اول راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻨﻮﻳﺲ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﺎ ﻧﻨﻮﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻰﺷﻪ‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮى ﻣﻦام ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺘﻰ!‬
‫ﺑﺎزﺟﻮ ﮔﻔﺖ ﺧﻔﻪ ﺷﻮ! ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﻰ ﻳﺎ ﺑﺪم ﺣﺎلِﺗﻮ ﺟﺎ ﺑﻴﺎرن؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺴﺌﻮل و رﻫﺒﺮام اﻳﻨﺠﺎن‪ ،‬از ﻣﻦام ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻰدوﻧﻦ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭘﺲ‬
‫ﭼﺸﻢﺑﻨﺪﺗﻮ ﺑﺰن و ﺑﻠﻨﺪﺷﻮ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم دارد ﻣﻰﺑﺮد ﺷﻼّق ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻧﺰد‪ .‬ﺑﺮد اﻧﺪاﺧﺖ ﺗﻮى ﺳﻠﻮل‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﺑﻼﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﺮت ﻣﻰآرم ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻰ ﺗﻮ ﻛﻠﻪﺗﻪ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻛﻨﻰ!‬
‫‪١٦‬‬

‫‪4‬‬
‫ﻣﺎ ﻋﺎدت ﻛﺮدهاﻳﻢ ﻛﻠّﻲ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻴﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدن‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻴﻢ‬
‫وادادن‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻴﻢ ﻓﻼﻧﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﻼﻧﻲ واداد؛ اﻃﻼﻋﺎت داد‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻪﻛﺎرﺑﺮدن‬
‫اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت اﺻﻼً ﻛﺎر ﺳﺎدهاى ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت دادن ﻳﺎ ﻧﺪادن در ﻣﻮرد ﻫﺮ‬
‫ﻓﺮدى ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص ﺧﻮدش را دارد‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎت در ﻫﺮ ﻣﻮرد ﺧﺎﺻﻰ ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻮ ﻣﻌﻨﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻼن ﻛﺲ اﻃﻼﻋﺎت داده‬
‫وﻟﻲ ﺗﻮى ﭼﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻰ؟ آن ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮده ﺷﺮاﻳﻂاش ﭼﻰ ﺑﻮده؟ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻛﺮدن ﻓﻘﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮدﻳ‪‬ﺖ داﺷﺘﻦ ﻳﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آدﻣﻰ ﻳﻚ‬
‫ﺟﻮر اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻰ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ وﻳﮋهي روﺣﻰ و ﺟﺴﻤﻰ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻰ‬
‫ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺨﺸﻰ از اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮف ﻛﺴﻰ دﻳﮕﺮ ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ رﻓﻘﺎش‬
‫ﺟﻮرى در ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻘﺎوﻣﺘﺶ را در ﻫﻢ ﻣﻰﺷﻜﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻌﻨﺎش ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻘﺼﻮدم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻢ ﻗﻀﺎوت ﻛﻨﻢ ﭼﻰ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻰ ﻏﻠﻂ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺗﺤﺖ ﭼﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻰ در ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻓﻼﻧﻲ ﺷﺮﻳﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﭼﻮن ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺑﻮد و ﻣﻘﺎوم‬
‫ﭘﺲ ﺷﺮﻳﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻪ‪ .‬او ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺷﺮﻳﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻨﻮز‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻰ‪ .‬او ﺷﺮﻳﻒ ﺑﻮد ﭼﻮن ﻫﻨﻮز‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﺴﺌﻮل و رﻫﺒﺮش را ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ را ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺷﺨﺼﺎً ﺧﻮدم داﺷﺘﻢ‪ ،‬و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدم ﻓﻘﻂ ﺧﻮدم‬
‫دارم ﺑﺎ ﻫﺮ ﻓﻼﻛﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻮد ﺣﻔﻆ ﻛﺮدم‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬وﻟﻲ آﻧﻬﺎ را ﻛﻪ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدم اﮔﺮ ﻣﻦ ﻧﮕﻮﻳﻢ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻟﻮ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﻧﮕﻪداﺷﺘﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘّﻪ ﺗﻮى‬
‫آن ﺷﺮاﻳﻄﻰ ﻛﻪ ذﻫﻨﻢ ﻛﺎر ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪم ﭼﻰ ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻰ‬
‫ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻘﻰ ﻣﻰدادم ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ از ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰﻫﺎى ﺑﻌﺪى ﻣﺘﻮﺟﻪ‬
‫ﺷﺪم در آن زﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻳﻰ ﺣﺮف ﻧﺰدهام ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺧﻮدم ﻧﺒﺎﻳﺴﺖ ﻣﻰزدم‪ .‬ﭼﻮن‬
‫‪١٧‬‬
‫اﮔﺮ ﭼﻴﺰى ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﺎزﺟﻮ ﻳﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻢ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎزﺟﻮﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬دﻧﺒﺎﻟﻪاش را‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﻣﻜﺎن دارد اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ داده ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻳﻚ ﻣﺪت ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ آن‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ذﻫﻨﻢ ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ آﮔﺎه ﻧﺒﻮدم‪ .‬آﮔﺎه ﺑﻮدن ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬آﮔﺎه‬
‫ﺑﻮدن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮد آدم ارادهاش را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﻳﻦ اراده اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮد ﺗﻮ ﺑﺪاﻧﻰ ﭼﻰ ﺑﻨﻮﻳﺴﻰ‪ ،‬ﭼﻰ ﻧﻨﻮﻳﺴﻰ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺎﻓﻈﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ‬
‫ﻳﺎرى ﻣﻰﻛﻨﺪ ﭼﻰ ﮔﻔﺘﻪاى و ﭼﻰ را ﺑﺎﻳﺪ اداﻣﻪ دﻫﻰ‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل آﮔﺎه ﺑﻮدن‬
‫ﺑﻪ آن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ذﻫﻨﺖ ﻣﻰﮔﺬرد و ﺗﻮ دارى راﺟﻊ ﺑِﻬِﺶ ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻰ‬
‫ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ آدم ﻋﺎﻗﻞ و دﻳﻮاﻧﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺎﻗﻞ و دﻳﻮاﻧﻪ درﺳﺖ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎﺧﻮد ﺑﻮدن و ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺷﺎﻳﺪ درﺳﺖﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ آدمﻫﺎ ﺗﻮى‬
‫ﻟﺤﻈﺎﺗﻰ ﭘﺮﻳﺸﺎن ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻰ ﺣﺘﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻟﺤﻈﻪاى ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آدم در اﺛﺮ ﻓﺸﺎر‪ ،‬در اﺛﺮ ﺗﺮس‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰى را ﻳﺎدش ﺑﺮود؛ ﻳﻚ‬
‫ﭼﻴﺰى را ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردن ﻧﻈﻢ ذﻫﻨﻰ‪ ،‬ﺗﻮى ﺷﺮاﻳﻂ زﻧﺪان‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻘﺪار‬
‫ﺧﺎرج از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺧﻮاﻧﺪم راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻳﻚ دﻛﺘﺮ رواﻧﺸﻨﺎس آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ‪ .‬ﺑﺮاى اﻳﻦ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻓﻀﺎى ﺑﻴﺮون از آدم ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮى روى ذﻫﻨﻴ‪‬ﺖ او ﻣﻰﮔﺬارد‪ ،‬ﻋﺪهاى‬
‫داﻧﺸﺠﻮ را ﺗﻮى اﺗﺎﻗﻰ ﺣﺒﺲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮد داﻧﺸﺠﻮﻫﺎ داوﻃﻠﺐ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ را روﻳﺸﺎن اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻋﺪه را ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎﺷﺎن را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺗﻮى اﺗﺎﻗﻰ ﻗﺮار داده ﺑﻮد‪ .‬اﺗﺎﻗﻰ ﺑﺪون ﻧﻮر‪ ،‬ﺑﺪون ﺻﺪا‪،‬‬
‫ﺑﺪون ﻏﺬا‪ .‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ آﻧﺠﺎ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ از اﺗﺎق‬
‫آورده ﺑﻮدﺷﺎن ﺑﻴﺮون‪ ،‬وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ ذﻫﻨىﺸﺎن را ﺑﺮرﺳﻰ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪﺷﺎن دﭼﺎر‬
‫اﺧﺘﻼل ذﻫﻨﻰ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫رﻧﮓﻫﺎ ﻳﺎدﺷﺎن رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫روز و ﺷﺐ را ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ذﻫﻨﺸﺎن ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﺻﻼً آدمِ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم آدمﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى زﻧﺪان ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ اﻳﻦ ﻛﺜﺎﻓﺖﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻢ و‬
‫ﺑﻴﺶ ﺗﻮى ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎزه آن ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر‬
‫‪١٨‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ آدﻣﻰ ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل‪ ،‬ﺷﺶ ﺳﺎل‪ ،‬ﺗﻮى زﻧﺪان‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻰ ﺑﻪ روزش ﻣﻰآﻳﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﺎر‪ .‬ﻣﺜﻼً آن رﻫﺒﺮﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻰ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻳﺎ آن ﻣﺴﺌﻮلﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﻴﺎﻧﻮرى آدﻣﻰ‪،‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻫﻢﻛﺎرى ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬او ﺑﻴﺮون از زﻧﺪاﻧﺶ ﻫﻢ ﻳﻚ ﺟﻮ ﺷﺮف ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺮون از زﻧﺪان ﻫﻢ روى آدمﻫﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ آﻳﺎ ﻣﻰﺷﻮد روﺣﺎﻧﻰ آدﻣﻰ‬
‫را ﺑﺎ ﻛﻴﺎﻧﻮرى ﻫﻢﻛﺎﺳﻪ ﻛﺮد؟ آدﻣﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻰﮔﻔﺖ اﺳﻼم ﺑﺮﺣﻖ‬
‫اﺳﺖ و ﭼﻰ و ﭼﻰ‪ ،‬و وﻗﺘﻰ ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻰﮔﻔﺖ دارى دروغ ﻣﻰﮔﻮﻳﻰ‪،‬‬
‫ﻟﺤﻈﻪي دﻳﮕﺮ ﻣﻌﺬرت ﺧﻮاﺳﺖ و ﺑﺎز ﭘﻴﻜﺎرى ﻣﻰﺷﺪ و دوﺑﺎره ﻓﺮداش ﻣﺴﻠﻤﺎن‬
‫ﻣﻰﺷﺪ و دوﺑﺎره ﭘﻴﻜﺎرى‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺜﻼً آن ﺟﻮاﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى آرﻣﺎنﻫﺎﻳﺶ ﻛﺎرش ﺑﻪ‬
‫زﻧﺪان ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮى و ﻳﻚ ﻣﺸﺖ آرزو آﻣﺪه‬
‫ﺑﻮد آﻧﺠﺎ و ﺧُﺮد و ﺧﻤﻴﺮش ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ واﻣﻰداد؟ ﻳﺎ ﻳﻜﻰ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً‬
‫اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺑﻬﺘﺮى را ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ؛ ﻛﻪ ﻧﻪ دﻧﺒﺎل ﭘﻮل ﺑﻮد و ﻧﻪ‬
‫دﻧﺒﺎل رﺋﻴﺲ ﺷﺪن‪ ،‬و ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﺮاش ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻰ آﻧﺠﺎ ﻗﺮار‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ و ﻳﻚ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻣﻰداد‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت وادادن و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮدن‬
‫ﻧﻤﻰﺷﻮد ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ از ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ در زﻧﺪان ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰِ اﻳﻦ‬
‫ﻛﺜﺎﻓﺖﻫﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻴﭻﻛﺪام از اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت ﻗﺪﻳﻤﻰ ﻧﻤﻰﺷﻮد ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﻛﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﻳﺶ واژه ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻳﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﺎﻳﺪ زﻳﺮ ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻦ‬
‫ﻛﻠﻤﺎت ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻰ داد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺪر ﺗﻮى زﻧﺪان ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ اﺣﺴﺎس ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﺪر ﺗﻐﻴﻴﺮات ذﻫﻨﻰ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻮ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ در ﺑﻴﺮون از‬
‫زﻧﺪان آﻧﻬﺎ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدى ﻛﻪ ﺑﺮاش واژه ﺑﺴﺎزى‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺒﻼً‬
‫ﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل زﻧﺪان ﺑﻮدم اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎى ﺟﺴﻤﻰ و ذﻫﻨﻰ‬
‫آﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮدم‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻗﺒﻼً ﻛﻠّﻲ ﺣﺮف ﻣﻰزدﻳﻢ‪ .‬از اﻧﺴﺎنِ ﻛﻠّﻲ‪ .‬از ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ‬ﻛﻠّﻲ‪ .‬از وادادﮔﻰِ‬
‫ﻛﻠّﻲ‪ .‬اﻣﺮوز دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﻰﻣﻌﻨﻰ و ﻣﺰﺧﺮف اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺒﻼً ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪ .‬آره‪ ،‬اﻳﻦ درﺳﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻴ‪‬ﺖ ﺧﻮدش ﭘﺪﻳﺪهاىﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺪا از ﺧﺼﻠﺖ ﺗﻚ ﺗﻚ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬ﻳﺎ درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ از ﺗﻚ ﺗﻚ اﻓﺮاد ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ‬
‫‪١٩‬‬
‫اﻳﻦ ﺗﻚ ﺗﻚ اﻓﺮاد ﻫﻢ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎى ﻣﺘﻔﺎوﺗﻰ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻫﺮ ﻓﺮدى‪ ،‬ﺧﻮدش ﻳﻚ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎى‬
‫ﻛﻤﺎل ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎى ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاى ﻛﻪ ﻛﺎرﻛﺮدش در ﺧﻮدش ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ‬
‫در ﻋﻴﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ در ﺟﻤﻊ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎى ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮدش را ﻫﻢ دارد‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﭼﻴﺰى اﺳﺖ ﻛﻪ درك اﻧﺴﺎن را ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪي ﺑ‪‬ﻌﺪ‪ ‬زﻣﺎن ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‬
‫ﻛﻪ در ﻣﻮرد اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهاى ﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً آدم ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬
‫در ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪي زﻣﺎﻧﻰ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻛﻨﺪ و در ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬
‫ﺟﺴﻤﻰ و روﺣﻰ ﻧﺘﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻛﻪ ﻫﻨﻮز اﺳﺖ ﺧﻴﻠﻲ از ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎى ﭘﻴﭽﻴﺪهي‬
‫ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن روﺷﻦ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺷﺮاﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺗﻌﺮﻳﻔﻰ ازش ﻧﺪارى‪ ،‬ﻧﻤﻰداﻧﻰ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞﻫﺎى‬
‫ذﻫﻨﻰات ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آدم در ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺘﻰ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺸﺪه ﻗﺮار‬
‫ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻫﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪهاى ﺑﺮاى ﻫﺮ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﺗﺎزهاى ﻛﻪ آدم ﺗﻮش ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻰﻣﻌﻨﻰ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻮرى اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻗﻀﺎوت ﻛﺮدن ﻛﺎر ﺳﺎدهاى ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ‬
‫ﺳﺎلﻫﺎ ﺗﻮى زﻧﺪان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮده ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺗﻮ وادادهاى! دارى ﺧﻮدت را ﺗﻮﺟﻴﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻰ! اﻣ‪‬ﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻣﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ و ﻏﻴﺮ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻰ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ اﻧﺴﺎﻧﻰ‪ ،‬راه ﮔﺮﻳﺰى ﺑﺮاى ﻧﺎاﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ!‬
‫ﻣﻦ وﻗﺘﻰ ﺑﻪ آن ﻣﺴﺌﻮلﻫﺎ و رﻫﺒﺮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰﻫﺎ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫و ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻤﺞﺗﺮ از ﺑﺎزﺟﻮ ﻣﭻ آدم را ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻜﺮﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻰﺑﻴﻨﻢ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ آﻧﻬﺎ را اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺑﻴﺎورم! ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻗﻀﺎوت ﺳﺨﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ آن ﻫﻤﺮاﻫﻰ ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺘﺸﺎن ﺑﺎ ﺑﺎزﺟﻮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ آن ﻗﺎﻃﻌﻴ‪‬ﺘﻰ ﻛﻪ در‬
‫ﻧﮕﺎﻫﺸﺎن ﺑﻮد‪ ،‬آن ﺳﺮﺳﺨﺘﻰ ﺑﺎزﺟﻮﻳﺎﻧﻪاى ﻛﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﮔﺮدش‬
‫ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺣﻔﻆ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ رﻫﺒﺮىﺸﺎن ﺗﻮى زﻧﺪان‪ ،‬اﻳﻦ اﺟﺎزه را ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻣﻰدﻫﺪ ﻛﻪ ﻗﻀﺎوﺗﺸﺎنﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ آﻧﻬﺎ را ﻗﻀﺎوت ﻣﻰﻛﻨﻢ! ﻣﻦ آﻧﻬﺎ را ﻫﻴﭻ وﻗﺖ‬
‫ﻧﻤﻰﺑﺨﺸﻢ ﻛﻪ ذر‪‬هاى ﺷﺮف در وﺟﻮﺷﺎن ﻧﺒﻮد!‬
‫ﻛﻤﺎل ﻫﻢ درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻧﮕﻔﺖ ﺑﻨﻮﻳﺲ! ﮔﻔﺖ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺑﻨﻮﻳﺴﻰ‪ .‬و ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪاش ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻨﻮﻳﺴﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﭼﻴﺰى اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر روزﻫﺎى زﻧﺪﮔﻴﻢ ﺗﻮى ﻫﻤﺎن زﻧﺪان ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫‪٢٠‬‬
‫ﻛﺮدهام‪ .‬ﻣﻦ در ﺗﻤﺎم زﻧﺪﮔﻴﻢ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮدم ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم! ﺧﻮدم‬
‫ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ! ﺧﻮدم ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻰﻛﺮدم ﻳﺎ‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬اﻻن ﻫﻢ ﺧﻮدم ﻫﺴﺘﻢ!‬
‫در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺑﺰرگ ﻓﻘﻂ ﻣﻨﻢ!‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮاﻧﻢ و ﻣﻴﺎن دﻳﮕﺮان‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻢ!‬
‫و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻨﻬﺎ!‬
‫‪٢١‬‬

‫‪5‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻣﺮا ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻢ و ﻣﺜﻼً رﻫﺒﺮﻫﺎﻣﺎن روﺑﻪرو ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺸﺎرش روى ﻣﻦ‬
‫ﭼﻨﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت دﭼﺎر ﺧﻮنرﻳﺰى ﺷﺪم‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻛﻮرﺗﺎژ ﻛﺮده‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ازم ﺧﻮن ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻟﺒﺎﺳﻢ ﭘ‪‬ﺮ از ﺧﻮن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن‬
‫ﻟﺒﺎسﻫﺎى ﺧﻮﻧﻰ رﻓﺘﻢ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻰ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻧﻮار‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﻰ اﺣﺘﻴﺎج دارم‪.‬‬
‫ﻟﺒﺎس ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺷﻠﻮارم ﺧﻮﻧﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻮ ﻣﻰداد‪.‬‬
‫آدم ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﻋﺮﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﮔﻨﺪ و ﮔُﻬﺖ ﺟﻠﻮ ﻏﺮﻳﺒﻪاى اﻳﺴﺘﺎده ﺑﺎﺷﻰ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻢ ﺗﻮ دﺳﺘﺸﻮﻳﻰ ﺷﺴﺘﻤﺶ و ﻫﻤﺎن ﺟﻮر ﺧﻴﺲ ﺗﻨﻢ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﺮا ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﺮاى زدن‪ .‬ﺧﻮنرﻳﺰى و اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﺮاىﺸﺎن اﺻﻼً ﻣﻬﻢ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ازت اﻃﻼﻋﺎت ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻫﺸﻴﺎر ﺑﻮدى ﺑﺎﻫﺎت‬
‫ﻛﺎر داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻰزدﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺨﻠﻴﻪات ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻻﺟﻮردىِ آﺷﻐﺎل‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ‬
‫ﺗﻮى ﻛﻠﻪات اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻛﻨﻰ‪ .‬ﻓﻘﻂ وﻗﺘﻰ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدهاى ﻳﺎ‬
‫ﻗﺎﻃﻰ ﻛﺮدهاى‪ ،‬دﺳﺖ از ﺳﺮت ﺑﺮﻣﻰداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺷﺎن‬
‫ﻧﻤﻰآﻳﻰ‪.‬‬
‫آن روز واﻗﻌﺎً از درون درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬آن روز ﺗﺎزه ﺗﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﺮﺳﻢ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺿﻌﻔﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮﻧﻰ ﻛﻪ از ﻣﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪ ﺟﺎﻧﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬آﻣﺪﻧﺪ ﻣﺮا‬
‫ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪﻧﺪ روى ﺗﺨﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﮔﻮﻧﻰ ﺗﻮى دﻫﻨﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ زدن‪.‬‬
‫زﻣﺎن ﺷﺎه ﻫﻢ دﺳﺖ و ﭘﺎى آدم را ﻣﻰﺑﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ دﻫﺎن آدم ﺑﺎز ﺑﻮد و‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ داد ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ داد زدن ﺧﻮدش ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﻣﻘﺎوﻣﺖ آدم را زﻳﺎد‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻪ ﺟﻮرى ﻣﻰﺷﻮد ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪر ﻣﻰداﻧﻢ ﻛﻪ وﻗﺘﻰ ﺷﻼّق‬
‫‪٢٢‬‬
‫ﻓﺮود ﻣﻰآﻳﺪ‪ ،‬آن دادى ﻛﻪ آدم ﻣﻰﻛﺸﺪ‪ ،‬روى ﺗﻤﺎم ﺑﺪﻧﺶ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻰﮔﺬارد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻧﻔﺲ را ﺣﺒﺲ ﻣﻰﻛﻨﻰ و ﺑﻌﺪ ﺑﻴﺮون ﻣﻰدﻫﻰ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺣﺘﻰ داد ﻛﺸﻴﺪن را‬
‫ﻫﻢ از ﺗﻮ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻧﺘﻮاﻧﻰ داد ﺑﺰﻧﻰ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻔﮕﻰ ﺑِﻬِﺖ‬
‫دﺳﺖ ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﻨﻰ دارى ﺧﻔﻪ ﻣﻰﺷﻮى اﺷﺎره ﻣﻰﻛﻨﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻗﻄﻊ ﻛﻦ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ! اﻳﻦ اﺷﺎره ﻛﺮدن اﺻﻼً ارادى ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻧﻔﺲ ﻛﺸﻴﺪن ﻛﻪ‬
‫ارادى ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻔﮕﻰ ﻛﻪ ﻣﻰآﻣﺪ اﺷﺎره ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ! ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ! ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻔﺖ‬
‫ﺑﻴﺎ ﺑﻨﻮﻳﺲ! ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ آﺧﻪ ﭼﻰ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ؟‬
‫آن وﻗﺖ دوﺑﺎره ﻣﻰﺧﻮاﺑﺎﻧﺪﻧﺪ و ﻣﻰزدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪﻫﺎ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﺑﻪ آدم ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬دو ﺳﻪ ﺑﺎر ﻛﻪ اﺷﺎره ﻛﺮدم ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ و ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻰ ﺑﮕﻮﻳﻢ؟ دﻳﮕﺮ ﮔﻮش ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮرى ﺑﺎ ﺟﻨﺪهﺧﺎﻧﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻦﻫﺎ‪ ،‬و دﮔﻮرى و اﺷﺘﺮاﻛﻰ و ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ زﻳﺮ ﺷﻜﻨﺠﻪ‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚرﻳﺰ زدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﻬﻮش ﺷﺪم‪.‬‬
‫آب رﻳﺨﺘﻨﺪ روم و دوﺑﺎره زدﻧﺪ‪.‬‬
‫دو ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻴﻬﻮش ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻧﺎى ﺗﻜﺎن ﺧﻮردن ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺧُﺐ‪ ،‬ﻓﺮدا ﻣﻰآﻳﻰ و ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﻰ‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﺗﻮى آن ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ‪.‬‬
‫ﻓﺮداش ﻣﺸﺨّﺼﺎت ﺳﻴﺎﺳﻰام را ﻧﻮﺷﺘﻢ و ﺗﺎ ﻣﻜﺚ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺑﺎزﺟﻮ ﭼﭗ و‬
‫راﺳﺖ ﻣﺸﺖ و ﺳﻴﻠﻲ و ﻟﮕﺪ زد‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﺑﺎﻻﻳﻰﻫﺎ‪ ،‬آن رﻫﺒﺮﻫﺎ و ﻣﺴﺌﻮلﻫﺎ‬
‫ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﮔُﻪ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﻮى ﮔُﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﭼﺮخ ﻣﻰزدﻧﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﺮا ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﮔُﻪ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻤﺸﺎن‪ .‬ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﮔُﻬﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ‬
‫دﻳﮕﺮان ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﺻﻼً ارادى ﻧﺒﻮد!‬
‫اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ اﺳﻢ ﻛﺴﻰ را ﻛﻪ زﻳﺮ دﺳﺖ ﻣﻦ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻣﻦ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮد ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ!‬
‫ﺻﺪاى ﺧﻮدم ﺗﻮى ﮔﻮﺷﻢ زﻧﮓ ﻣﻰزد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﻋﻈﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﺰرگ او ﺑﻮدى!‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﻋﻈﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﻣﻌﻠّﻢ او ﺑﻮدى!‬
‫‪٢٣‬‬
‫ﺧﻮدﻛﺎر ﺗﻮى دﺳﺘﻢ ﺑﻮد و ﺻﺪاﻳﻢ ﺗﻮى ﮔﻮﺷﻢ ﺗﻜﺮار ﻣﻰﺷﺪ و ﺑﺎزﺟﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ‬
‫ﭼﻴﺰى ﻣﻰزد ﺗﻮ ﺳﺮم ﻛﻪ ﻳﺎﻻّ!‬
‫اﻣ‪‬ﺎ دﺳﺖ ﻣﻦ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫اﺻﻼً ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻴﺴﺖ!‬
‫اﺻﻼً ﻣﻘﺎوﻣﺘﻰ در ﻣﻦ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮدم؛ درﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻣﻦ ذﻟﻴﻞ ﺑﻮدم در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﮕﺎه دﺧﺘﺮ ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪاى ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﺳﻤﺶ را‬
‫ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ درﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدم در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﮕﺎه ﺟﻮان ﻧﻮزده ﺳﺎﻟﻪاى ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﺳﻤﺶ‬
‫را ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎزﺟﻮ ﻫﻰ ﻣﻰزد ﺗﻮ ﺳﺮم و ﻣﻦ ﻫﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ وﻟﻲ ﺻﺪام ﺗﻤﺎم‬
‫ﻣﻐﺰم را ﭘ‪‬ﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻧﮕﺎه ﺗﻚ ﺗﻚ‪ ‬آﻧﻬﺎ ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﻣﻘﺎﺑﻠﻢ را‪.‬‬
‫و ﺑﺎزﺟﻮ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻰزد ﺗﻮ ﺳﺮم‪.‬‬
‫و ﺑﻌﺪ آنﻗﺪر ﺳﺮم را ﺑﻪ در و دﻳﻮار ﻛﻮﺑﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي اﺳﻢﻫﺎى ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪه‬
‫ﺗﻮى ﻣﻐﺰم ﺗﻜﻪ ﭘﺎره و ﺧُﺮد و ﺧﻤﻴﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٢٤‬‬

‫‪6‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺧﻮدم آﻣﺪم ﻛﻒ ﺳﻠﻮل اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﺮم درد ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺻﻮرﺗﻢ‬
‫ﻛﺒﻮد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ از دردى ﻛﻪ ﻣﻰﻛﺮد ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻔﻬﻤﻢ‬
‫ﻛﺒﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﻫﻨﻢ ﭘ‪‬ﺮ ﺧﻮن ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ دﻧﺪانﻫﺎم را آن روز ﺧُﺮد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪،‬‬
‫ﺧﻮن رﻳﺰى ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺐ ﻫﻢ ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺨﻮاﺑﻢ و ﻧﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﺗﻜﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻢ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ از ﺧﻮد ﺑﻰﺧﻮد داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫روزﻫﺎى ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ رﻓﺘﺎر را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ دادم ﻛﻪ ﺑﻪ دردﺷﺎن‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮرد‪ .‬ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره ﻣﺴﺌﻮﻟﻢ آﻣﺪ‪ ،‬ﺟﻠﻮم ﻧﺸﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﺮﻓﺎﺗﻮ ﺑﺰن‪ .‬ﮔﻔﺖ اﻳﻦﻫﺎ‬
‫ﻛﺎرى ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﺪارن‪ .‬آدمﻫﺎﻳﻰ رو ﻫﻢ ﻛﻪ در ﺑﺎرهﺷﺎن ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻰ‪ ،‬اﮔﺮ اﻻن ﺗﻮى‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺒﺎﺷﻦ و ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ ﻧﻜﻨﻦ‪ ،‬ﻛﺎرى ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن ﻧﺪارن‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺷﻤﺎ ﻃﺮﻓﺪار‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﻣﻦ راﺑﻄﻪم ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ‬
‫ﺑﻮدﻳﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻊ ﺑﻮد‪.‬‬
‫از ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻛﺴﻰ دﺳﺘﮕﻴﺮ‬
‫ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى آن ﺑﺨﺶ‪ ،‬از ﺣﻮزهﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺧﻮدم اطﻼع‬
‫داﺷﺘﻢ‪ .‬آن روزﻫﺎ ﺗﻮى ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎ ﻫﺮ ﺑﺨﺸﻰ ﺑﺮاى ﺧﻮدش ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ زﻳﺮ ﺣﻮزهﻫﺎى ﻣﺮا ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﺸﺎن ﻣﻦ ﺑﻮدم‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻣﻦ ﻧﻤﻰﮔﻔﺘﻢ آﻧﻬﺎ ﻟﻮ ﻧﻤﻰرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﺴﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﻮى اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﻦ ﺑﻮد‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﻦ ﺑﺎﻫﺎش ارﺗﺒﺎﻃﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮل ﻗﺒﻠﻲ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺟﻠﻮم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ آدمﻫﺎى ﻗﺪﻳﻤﻰ از‬
‫ﻣﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺑﮕﻮ اﻳﻦ ﻛﻲﻳﻪ‪ ،‬اون ﻛﻰ؟ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ را ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺳﻢ‪ .‬او ﻫﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﭼﺮا ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻰ! اﻳﻦ ﻫﻤﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻓﻼن ﺑﻮد‬
‫و ﺑِﻬِﻤﺎن!‬
‫ﻣﻦ ﺣﺎﻟﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ ﺑﻮد!‬
‫آدم ﺣﺎﻟﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ ﻣﻰﺷﻮد وﻗﺘﻰ رﻓﻴﻘﺶ ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ و ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰاش‬
‫‪٢٥‬‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد!‬
‫آدم اﮔﺮ آدم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮﻳﻪاش ﺑﮕﻴﺮد وﻗﺘﻰ ﻛﻪ رﻓﻴﻘﺶ ﻣﻰﻧﺸﻨﻴﺪ و‬
‫ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰاش ﻣﻰﻛﻨﺪ!‬
‫ﻣﻦ ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ! ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺗﻮى ﺧﺎرج ﻫﺴﺘﻢ و ﻫﻨﻮز ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫از ﻫﺮ ﻛﺴﻰ‪ ،‬از اﻳﻦﺟﻮر رﻓﻴﻖﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ وﺣﺸﺖ دارم و ﻣﺪام ﻣﻰﺗﺮﺳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺟﻮر ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖﻫﺎ در دورهي ﺷﺎه ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ را ﻣﻰزدﻧﺪ‪،‬‬
‫درب و داﻏﻮن ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺟﻠﻮت ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ دارى‬
‫ﺑﮕﻮ‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﻛﺎﻓﻰ ﺑﻮد آدم ﺗﻮى ﭼﺸﻢﻫﺎش ﻧﮕﺎه ﻛﻨﺪ و ﺑﻔﻬﻤﺪ اﻳﻦ ﺣﺮف را از‬
‫روى ﻧﺎﭼﺎرى ﻣﻰزﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻮ ﭼﺸﻢﻫﺎى اﻳﻦ ﻣﺜﻼً ﻳﻚ وﻗﺖ ﻣﺴﺌﻮل ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‬
‫ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻢ وﺣﺸﺖ دارد؛ ﺗﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ؛ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻮده؛ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪه اﻳﻦ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎ را ﻣﻰزﻧﺪ؟ وﻟﻲ دﻳﺪم ﻧﻪ‪ ،‬اﺻﻼً اﻳﻦ ﺟﻮرى ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻰ از اﻣﺪاد ﻏﻴﺒﻰ‬
‫ﺣﺮف ﻣﻰزد؛ ﻫﻰ از ﻛﺘﺎبﻫﺎى دﺳﺘﻐﻴﺐ و ﻣﻄﻬﺮى و ﻏﻴﺮه و ﻏﻴﺮه ﺣﺮف ﻣﻰزد‪.‬‬
‫ﺑﻪ زور ﻣﻰﮔﻔﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ آدم ﺑﮕﻮ! ﻛﺴﺎﻧﻰ را ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﺳﻢ اﺻﻠﻲ و اﺳﻢ‬
‫ﻣﺴﺘﻌﺎرﺷﺎن را ﻣﻰداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﻰﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﻓﻼﻧﻲ را ﺗﻮ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻰ‪ ،‬زﻳﺮ ﺣﻮزهات‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻪ از ﺷﻴﺮاز آﻣﺪه ﺑﻮد؛ ﻛﻪ اﻳﻦ رﻳﺨﺘﻰ ﺑﻮد؛ ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻼﻣﺶ اﻳﻦﺟﻮرى‬
‫ﺑﻮد؛ اﻳﻦ زﻳﺮ ﺣﻮزهي ﺗﻮ ﺑﻮد!‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺳﻤﺶ!‬
‫ﺑﺎزﺟﻮى ﻣﻦ آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮى زﻧﺪان اوﻳﻦ آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﻦ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮل ﺧﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰام ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻠﻨﺠﺎر ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ اﺻﻼً ﻣﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﭘﺲ ﺑﺪم‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮى ﻣﻦ ﻳﻜﻰ‬
‫دﻳﮕﻪﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎزﺟﻮ ﮔﻔﺖ ﺧﻔﻪ ﺷﻮ ﺟﻨﺪهﺧﺎﻧﻮم! ﻫﺮ ﭼﻰ ﻣﻰﭘﺮﺳﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻮاب ﺑﺪى!‬
‫ﻣﻦ اﻳﻦﻗﺪر از اﻳﻦ ﻣﺜﻼً ﻣﺴﺌﻮﻟﻚ ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ ﺷﺪم‪ ،‬ﻛﻪ زدم ﺗﻮ ﮔﻮﺷﺶ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﺮا ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره زدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻢ ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ ﺑِﻬِﺶ ﺟﻮاب‬
‫ﻧﺪادم‪ .‬ﺣﺎﻟﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮم ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺴﺌﻮﻟﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻛﺎرى اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺪﺗﻰ او را ﻧﻴﺎورد ﺳﺮاﻏﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻚ ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺣﻘﻴﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﻘﻴﺮﺗﺮ از ﺑﺎزﺟﻮم‪ .‬وﻗﺘﻰ زدم ﺗﻮ‬
‫‪٢٦‬‬
‫ﮔﻮﺷﺶ‪ ،‬ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻧﻜﻨﺪ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻛﺘﻚ ﻧﺨﻮرده‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ‪ .‬از ﻫﻤﺎن اول ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰِ ﺑﻘﻴﻪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﺳ‪‬ﺮ و ﻣ‪‬ﺮ و‬
‫ﮔُﻨﺪه اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﺟﻠﻮ ﻣﻦ‪ .‬وﻗﺘﻰ زدم ﺗﻮ ﮔﻮﺷﺶ اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ﻫﻴﭽﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻠﻲ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد‪ ،‬ﻫﻴﭽﻰ! اﻧﮕﺎر ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﻴﭽﻰ زدم‪ .‬ﺑﺮاى ﺧﻮدم‬
‫ﺧﻴﻠﻲ دردﻧﺎك ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن زﻣﺎﻧﻰ او را از ﺧﻮدم ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﺮا درب و داﻏﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﺗﻮ ﺳﻠﻮل‪.‬‬
‫‪٢٧‬‬

‫‪7‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻫﻮش آﻣﺪم ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺣﺎﻻ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﻨﻢ؟ ﭼﻰ ﺑﮕﻮﻳﻢ؟ ﻣﻦ‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻪ ﺟﻮرى ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ آن رﻓﺘﺎر را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻪ ﺟﻮرى ﺣﻀﺮات رﻫﺒﺮ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎزﺟﻮﻫﺎﻳﻰ آن ﻫﻤﻪ ﺳﻨﮕﺪل‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﻰداﻧﻢ ﻛﻪ ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻮدم‪ .‬ﻛﻪ ﺑﺮاى دادن اﺳﻢ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ زﻳﺮ‬
‫ﺣﻮزهام ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻤﺎن ﻗﺪر ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺮاى ﺧﻮردن آن ﻫﻤﻪ ﺿﺮﺑﻪي ﺷﻼّق‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدم و از ﺗﺼﻮ‪‬ر اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‬
‫ذﻟﻴﻞ ﺷﻮد ﮔﺮﻳﻪام ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻳﻜﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ! ﻣﻦ‬
‫درﻣﺎﻧﺪهام! ﻣﻦ ﺑﻰﭘﻨﺎﻫﻢ! ﻳﻜﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ!‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم اﮔﺮ دوﺑﺎره ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ‬ﺿﻌﻒ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﭘﺎﻫﺎم ﭘ‪‬ﺮ از ﭼﺮك و ﺧﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﻛﻪ ﻧﻤﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روى ﺗﺎولﻫﺎ ﻣﻰزدﻧﺪ‪ .‬ﻟﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻪ ﺟﻮرى ﻣﻰﺷﻮد ﺗﻮﺻﻴﻔﺶﻛﺮد‪ .‬روى اﻳﻦ ﺗﺎولﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ‬
‫زﺧﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻣﻰزدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺿﺮﺑﻪاش اﻧﮕﺎر درﺳﺖ ﺗﻮى ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﻣﻐﺰم‬
‫ﻣﻰﻧﺸﺴﺖ‪ .‬آدم ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺟﻴﻎ ﻣﻰزدم؛ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺷﻴﻮن ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‬
‫وﻗﺘﻰ روى اﻳﻦ زﺧﻢﻫﺎ ﻣﻰزدﻧﺪ اﺳﻢ آن ﺻﺪاﻳﻰ را ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ از ﮔﻠﻮم‬
‫ﺑﻴﺮون ﺑﺰﻧﺪ و ﮔﻮﻧﻰ ﺟﻠﻮش را ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﭼﻰ ﻣﻰﺷﻮد ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ اواﺧﺮ ﻛﺎﻓﻰ‬
‫ﺑﻮد دو ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﻬﻮش ﻣﻰﺷﺪم‪ .‬آن ﻗﺪر زدﻧﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰى ﺗﻮى ﻛﻠﻪام‬
‫ﻧﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻰ ﻫﺮ روز و ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ زدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ‬
‫ﭼﻰ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﻰداﻧﻢ رو ﺑﻪ دﻳﻮار ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻛﺎﻏﺬ ﺟﻠﻮم ﺑﻮد‪ ،‬و‬
‫ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪر ﺣﺎﻟﻴﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮا آوردهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ و‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎى ﻣﻦ ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدﻧﺪ اﻧﮕﺎر ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺗﻌﺎدﻟﻢ را از دﺳﺖ دادهام‪ .‬ﺧﻮدم اﺻﻼً ﭼﻨﻴﻦ اﺣﺴﺎﺳﻰ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﻢ آن ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﭼﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻮرد آﻧﻬﺎ را ﻛﻪ ﺑﻪﻳﺎد‬
‫‪٢٨‬‬
‫ﻣﻰآورم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰرﺳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﻫﻰ ﻣﺮا ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ و ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً ﻳﺎدم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻰ ﺻﻔﺤﻪ ﭘ‪‬ﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮدهام آن ﻛﺎر را ﻧﻜﺮدهام‪ .‬اﻻن ﻛﻪ ﻓﻜﺮش را‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰرﺳﻢ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻪام ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺧﻮدم‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﺣﺘﻤﺎ آن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻨﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎر ﻛﻪ رو ﺑﻪ دﻳﻮار ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﺎزﺟﻮ آﻣﺪ ﺑﺎﻻى ﺳﺮم‪ .‬ﺗﺎ آن روز ﺑﺎزﺟﻮم را‬
‫اﻳﻦ ﻗﺪر از ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬اﺻﻼً ﺣﻖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﭼﻴﺰى ﻳﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ رو ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭼﺸﻢﺑﻨﺪم را ﻛﻤﻰ ﺑﺎﻻ‬
‫ﻣﻰزدم و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪي ﻛﺎﻏﺬ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺎزﺟﻮ آﻣﺪ ﭼﻨﺪ‬
‫ﺻﻔﺤﻪي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه را ﺑﺮداﺷﺖ و ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪي ﺳﻔﻴﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ﺟﻠﻮم‪ ،‬دﻳﺪم‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮرى ﺧﻢ ﺷﺪه و ﺗﻮى ﭼﺸﻢﻫﺎم ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ از‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎى ﻣﻦ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ رواﻧﻰ ﺷﺪهام ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ در ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎى ﻣﻦ ﭼﻰ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮدم درﺳﺖ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮدم آن ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﻛﻪ‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ را ﻫﻴﭻ ﺟﻮرى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ‪ ،‬وﻗﺘﻰ‬
‫ﻛﻪ ﺧﻮب ﺷﺪم دوﺑﺎره ﻣﺮا ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام از آن‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﺷﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻣﺪﺗﻰ دﺳﺖ از ﺳﺮم ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ ﻛﻪ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫روز وﺣﺸﺘﻢ ﻓﻘﻂ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻻن دوﺑﺎره ﻣﻰآﻳﻨﺪ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪.‬‬
‫ﻛﻒ ﭘﺎﻫﺎم آش و ﻻش ﺑﻮد!‬
‫ﺗﻤﺎم ﺗﻨﻢ ﻛﺒﻮد ﺑﻮد!‬
‫ﺣﺘﻰ ﺻﻮرﺗﻢ از ﻛﺸﻴﺪهﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺪام ﻣﻰزدﻧﺪ ﻛﺒﻮد ﺑﻮد‪.‬‬
‫آﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ از دردى ﻛﻪ داﺷﺖ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﺒﻮد ﺑﻮد‪.‬‬
‫از ﺑﺲ ﺗﻮى ﺳﺮ و ﻛﻠﻪام زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم‬
‫ﭼﻴﺰى ﻛﻨﺎرم ﺗﻜﺎن ﻣﻰﺧﻮرد‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎم ﺑﻰاﺧﺘﻴﺎر ﻣﻰرﻓﺖ روى ﺳﺮم‪ .‬اﻻن اﮔﺮ‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻰ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻧﺼﻒ دﻧﺪانﻫﺎم ﺧُﺮد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺻﺪاى ﭘﺎ‪ ،‬ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺻﺪاى در‪ ،‬ﺗﻨﻢ را ﻣﻰﻟﺮزاﻧﺪ‪ .‬آن‬
‫ﻗﺪر ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻫﻤﻪاش ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﻣﻰﻣﻴﺮم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺧﻮب اﺳﺖ‬
‫اﻣﺮوز دﻳﮕﺮ ﻣﻰﻣﻴﺮم‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺧﻮاﺑﻢ ﺑﺒﺮد دﻳﮕﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﻤﻰﺷﻮم‪.‬‬
‫‪٢٩‬‬
‫ﭼﻨﺪ روزى از ﺧﻮد ﺑﻰﺧﻮد ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻮى ﺧﻮدم ادرار ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺧُﺐ‪،‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﻛﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎم ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﻤﺎم ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ دوﺑﺎره ﻣﻰدﻳﺪم‬
‫ﺑﻪ ﻫﻮش آﻣﺪهام‪ .‬دوﺑﺎره ﻣﻰدﻳﺪم ﻫﻨﻮز زﻧﺪهام‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺣﺲ ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬ﺑﻮى ﺧﻮن و ﭼﺮك و ﻛﺜﺎﻓﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ‬
‫ﭼﺮا اﻳﻦﻫﺎ ﭼﻨﺪ روزى اﺻﻼً ﺑﺎ ﻣﻦ ﻛﺎرى ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻴﺎن ﺧﻮن و‬
‫ﻛﺜﺎﻓﺖ ﺧﻮدم ﻏﻠﺖ ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﺗﻮى آن ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ﭘﺪرم آﻣﺪه‪،‬‬
‫ﻛﻨﺎرم ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻃﺒﻴﻌﻰ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ واﻗﻌﻰ‪.‬‬
‫اﺻﻼً ﻣﺜﻞ ﺧﻴﺎل ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫و ﻣﻦ داﺷﺘﻢ ﺑﺎﻫﺎش ﺣﺮف ﻣﻰزدم‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ! ﭼﻪ ﺟﻮرى آﻣﺪهاى اﻳﻨﺠﺎ؟ ﭼﻪ ﺟﻮرى ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاى‬
‫ﺑﻴﺎﻳﻰ اﻳﻨﺠﺎ؟ ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺒﻴﻦ ﭘﺪر ﻣﻦ ﺗﻮى اﻳﻦ وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺪهام‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺒﻴﻦ ﭼﻪ درﻣﺎﻧﺪهام ﭘﺪر!‬
‫ﺑﺒﻴﻦ ﭼﻪ ﺑﻰ ﭘﻨﺎه و ﭼﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪهام ﭘﺪر!‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺒﻴﻦ ﭼﻪ ﺟﻮر ﺑﻮى ﭼﺮك ﺧﻮن و ﻛﺜﺎﻓﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪام! ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻰ‬
‫ﻛﺎرى ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﻜﻨﻰ؟‬
‫ﭘﺪرم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻣﻰﻛﺮد و ﺣﺮﻓﻰ ﻧﻤﻰزد‪.‬‬
‫دﺳﺘﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم و ﺗﻜﺎن ﻣﻰدادم‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺑﻮى ﮔﻨﺪ‪ ‬ﺷﺎش و ﺧﻮن ﻣﻦ اﺳﺖ ﭘﺪر!‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺑﻮى ﮔﻨﺪ ﺷﺎش و ﺧﻮن دﺧﺘﺮ ﺗﻮﺳﺖ!‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﻤﺎن ﻗُﻞ ﻫﻮ واﷲُ اﺣﺪ اﺳﺖ و ﺗَﺒ‪‬ﺖ ﻳ‪‬ﺪا اَﺑﻰﻟﻬﺐٍ و ﺗﺐ‪.‬‬
‫ﭘﺪرم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮد و ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪي ﺳﺎلﻫﺎى زﻧﺪﮔﻴﺶ در‬
‫ﻧﮕﺎﻫﺶ اﺛﺮى از ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ و ﻋﻄﻮﻓﺖ ﻧﻤﻰدﻳﺪم‪.‬‬
‫‪٣٠‬‬

‫‪8‬‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﺑﻴﻦ ﺧﻮاب و ﻫﺬﻳﺎن ﺑﻮدم‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻨﺪ روز ﺗﻮى اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫اﻣ‪‬ﺎ ﮔﺎﻫﻰ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪر ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﻳﻜﻰ آﻣﺪه ﺑﺎﻻﺳﺮم‪ .‬ﺗﻜﺎﻧﻰ ﺑﻪ دﺳﺖ و ﭘﺎم‬
‫ﻣﻰداد و ﻣﻰرﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮرى اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم ﺗﻮى ﺳﻠﻮل‪ .‬ﻓﻘﻂ ﮔﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻰآﻣﺪم ﺑﻮى‬
‫ﭼﺮك و ﺧﻮن را ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪم؛ ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ!‬
‫ﺑﻌﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز؟ آﻣﺪﻧﺪ ﻣﺮا از ﻛﻒ ﺳﻠﻮل ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰى‬
‫ﻧﻤﻰدﻳﺪم‪ .‬ﻓﻘﻂ دﺳﺖﻫﺎﻳﻰ را ﺣﺲ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ دارﻧﺪ از زﻣﻴﻦ ﺑﻠﻨﺪم ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫دﺳﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ دارﻧﺪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎم ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪش ﺻﺪاى ﭼﺮخﻫﺎى ﻳﻚ اراﺑﻪي ﺑﺰرگ ﺗﻮى ﺳﺮم ﺑﻮد‪.‬‬
‫اراﺑﻪاى ﻛﻪ داﺷﺖ ﺟﻨﺎز ﻣﺮا ﻣﻰﺑﺮد‪.‬‬
‫ﺟﻨﺎزه ﻣﺮا ﻣﻰﺑﺮد ﺗﺎ در ﻋﻤﻖ ﻳﻜﻰ از ﮔﻮدالﻫﺎى ﻟﻌﻨﺖآﺑﺎد ﺑﻴﻨﺪازد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻛﻪ ﻛﻤﺎل را اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎﻗﻰ رﻓﻘﺎى ﻣﺮا‪.‬‬
‫و ﻣﻦ ﺑﻰﻗﺮار آن ﭼﺎﻟﻪ ﺑﻮدم؛ ﭼﺎﻟﻪاى ﻛﻪ ﻣﺪتﻫﺎ در ﺧﻮابﻫﺎم ﻣﻰدﻳﺪم‪ .‬و‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻮد و در اﻧﺘﻬﺎﻳﺶ آﺑﻰ زﻻل ﺑﻮد و ﻣﻦ از ﺑﻠﻨﺪى ﺷﻴﺮﺟﻪ ﻣﻰزدم‬
‫ﺗﻮش و ﺧﻮدم را ﺑﻪ ﺧﻨﻜﺎﻳﺶ ﻣﻰﺳﭙﺮدم و ﻛﻴﻒ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮل ﺧﺎكﺑﺮﺳﺮ و ﺣﻘﻴﺮ ﻣﻦ دﻧﺒﺎل اراﺑﻪ ﻣﻰدوﻳﺪ و ﭼﻴﺰى ﻣﻰﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫رﻫﺒﺮاﻧﻢ‪ ،‬آن ﺳﮓﻫﺎى ﺣﻘﻴﺮ‪ ،‬دﻧﺒﺎل اراﺑﻪ ﻣﻰدوﻳﺪﻧﺪ و ﭼﻴﺰى ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫و ﻣﻦ ﺑﺎ اﻟﺘﻤﺎس ﺑﻪ اراﺑﻪران ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﺗﻨﺪﺗﺮ‪ ،‬ﺗﻨﺪﺗﺮ!‬
‫و اراﺑﻪرانِ ﻣﻦ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در آن دم ﻣﻮﺟﻮدى ﺷﺮﻳﻒ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اراﺑﻪرانِ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ اراﺑﻪ را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻰراﻧﺪ و اﻋﺘﻨﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﺴﺌﻮل و رﻫﺒﺮى‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪ ﭼﺎﻟﻪ رﺳﻴﺪم و اراﺑﻪ ﺧﺎﻟﻲ از ﻣﻦ ﺷﺪ و ﻣﻦ ﺳﺒﻚﺗﺮ از ﺗﻤﺎم‬
‫ﻟﺤﻈﻪﻫﺎى زﻧﺪﮔﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻖ در ﻓﻀﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮى ﻗﻌﺮ ﭼﺎﻟﻪ ﻣﻰﻟﻐﺰﻳﺪم‪.‬‬
‫و ﭼﺸﻢﻫﺎم را ﺑﺴﺘﻪﺑﻮدم و ﺗﻨﻢ ﺑﺎ ﻫﻮا رﻓﺎﻗﺖ داﺷﺖ و ﺗﻮى ﺳﺮم ﻳﻚ ﺣﺒﺎبِ‬
‫‪٣١‬‬
‫رﻧﮕﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻫﺴﺘﻰ ﻣﺮا ﻧﺸﺎن ﻣﻰداد‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺳﺎﻳﻪ روﺷﻦﻫﺎ و ﻫﻤﻪي‬
‫رﻧﮓﻫﺎى زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻦ ﻳﻚﺟﺎ ﺗﻮى آن ﺣﺒﺎب رﻧﮕﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫و ﭘﺪرم ﺑﻮد‪.‬‬
‫و ﻣﺎدرم ﺑﻮد‪.‬‬
‫و ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎ و ﺑﺮادرم ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫و ﺗﻤﺎم ﻗﻮل ﻫﻮ واﷲ اﺣﺪ‪.‬‬
‫و ﺗﻤﺎم ﺗﺒﺖ ﻳﺪا اﺑﻰﻟﻬﺐٍ و ﺗﺐ‪.‬‬
‫و ﻣﺎدر ﺑﺰرگ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ ﻫﻢ ﺗﻮى ﻫﻤﺎن ﺣﺒﺎب رﻧﮕﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎدر ﺑﺰرﮔﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻮاﻇﺐ ﺧﻮرد و ﺧﻮراك ﻣﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫و ﻣﺎ را ﻛﻨﺎر ﺧﻮدش ﻣﻰﺧﻮاﺑﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫و ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﻫﻢ ﺗﻮى ﻫﻤﺎن ﺣﺒﺎب رﻧﮕﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﻛﻪ از ﺧﻮاب ﭘﺮﻳﺪه‬
‫ﺑﻮدم‪:‬‬
‫‪ -‬ﻣﺎدر ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻣﺎدر ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻗﻞ ﻫﻮ واﷲ اﺣﺪ ﺑﻌﺪش ﭼﻲﻳﻪ؟‬
‫و ﺻﺪاى ﻣﺎدر ﺑﺰرگ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮى ﻣﻦ ﻛﻪ ﺧﺎﻟﺺ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻮد‪:‬‬
‫‪ -‬ﻗﻞ ﻫﻮ واﷲُ اﺣﺪ؛ اﷲُ ﺻﻤﺪ؛ ﻟﻢ ﻳﻠﺪ و ﻟﻢ ﻳﻮﻟﺪ‪...‬‬
‫‪ -‬ﻗﻞ ﻫﻮ واﷲُ اﺣﺪ؛ اﷲُ ﺻﻤﻚ؛ ﻟﻢﻳﻠﻚ‪...‬‬
‫و ﻧﮕﺎه ﭘﺪرم ﻛﻪ ﺗﻨﻢ را ﻫﻨﻮز ﻣﻰﻟﺮزاﻧﺪ‪.‬‬
‫و دﺳﺘﺶ ﻛﻪ ﺗﻮى دﻫﻨﻢ ﻛﻮﺑﻴﺪه ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫و ﺑﻮى ﺧﻮن ﻫﻢ ﺗﻮى ﺣﺒﺎب ﺑﻮد؛ ﺑﻮى ﺧﻮن و رﻧﮓ ﺧﻮن ﻛﻪ روى ﺣﺒﺎب‬
‫ﭘﺨﺶ ﻣﻰﺷﺪ و ﺻﺪاى ﭘﺪرم ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻰداد‪ :‬ﺑﻘﻴﻪﺷﻮ ﺑﺨﻮن ﺣﻴﻒ ﻧﻮن!‬
‫و ﻛﻮﭼﻪ ﻫﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻮﭼﻪ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﺪ ﺗﻮش دوﻳﺪ‪.‬‬
‫و ﭘﺎرك ﻫﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫و ﻧﻴﻤﻜﺖ ﻫﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻴﻤﻜﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﺪ روى آن ﺧﻮاﺑﻴﺪ و ﻗﻞ ﻫﻮ واﷲُ اﺣﺪ و ﺗﺒﺖ ﻳﺪا اﺑﻰﻟﻬﺐ‬
‫را ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺑﻪ ﻗﺒﺮِ ﭘﺪرِ دﻳﻮث‪ ‬ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ از ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑﺎ ﺗﻮ دﻫﻨﻰ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ را ﺗﻮى ﻛﻠﻪي آدم ﻓﺮو ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫و ﺑﻌﺪ ﭼﺸﻢﻫﺎم را ﺑﺴﺘﻢ و درون ﺣﺒﺎب ﻓﺮو ﺷﺪم‪.‬‬
‫‪٣٢‬‬

‫‪9‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻣﺮﻳﻀﻰ ﻃﻮﻻﻧﻰ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺧﻮدم آﻣﺪم‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم‬
‫دارم دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻰﺷﻮم‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ اﺑﺘﺪاﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺑﺎد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺻﺪا‪ ،‬ﻣﺜﻞ‬
‫ﻧﻮر را ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪم‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻪ ﺟﻮرى ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى در ذﻫﻦ ﻣﻦ‬
‫ﻧﻤﻰﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ذﻫﻨﻢ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪي ﺻﺎف ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ دارم ﺑﻪ آن‬
‫روزﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻳﻦ را ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ آن روز ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰى ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ‬
‫ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪاى ﻳﺎدم اﺳﺖ ﺗﻮى ذﻫﻨﻢ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ روز ﺑﻪ‬
‫روز ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫آن ﺑﺎﻻى ﺳﻠﻮل ﻳﻚ درﻳﭽﻪي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدم وﻟﻲ‬
‫ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ را ﻧﻤﻰدﻳﺪم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﭼﺮاﻏﻰ آﻧﺠﺎ روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﺮاغ‬
‫ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺳﻴﺎه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻮر را ﻧﻤﻰدﻳﺪم‪ .‬ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪﻫﺎﻳﻰ اﺗﻔﺎق ﻣﻰاﻓﺘﺎد ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺟﻮرى ﻣﻰﺷﺪم‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﭼﺮا ﭼﺸﻤﻢ اﻳﻦ ﺟﻮرى ﺷﺪه؟ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﻟﺤﻈﻪي ﺑﻌﺪش‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﻰﺷﺪ و ﻣﻦ ﭼﺮاغ را ﻣﻰدﻳﺪم‪.‬‬
‫زﻣﺎن آﻧﺠﺎ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻣﻌﻨﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﻇﻬﺮ ﻛﻰ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺐ ﻛﻰ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻏﺬا ﻣﻰآوردﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ وﻋﺪهي‬
‫ﻏﺬاى ﺑﻌﺪى اﺳﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺻﺒﺢ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻇﻬﺮ ﻳﺎ ﺷﺐ؟ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ‪ .‬اﺻﻼً ﻫﻴﭻ ﻓﺮﻗﻰ‬
‫اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺗﻮى ذﻫﻨﺖ ﺑﺎ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ ﻓﺮﻗﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺻﻼً ﻣﻔﻬﻮم ﻓﺮق را ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻰ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم دارم دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻰﺷﻮم‪ .‬ﭼﻴﺰى ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم آن ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ‬
‫ﺣﺎﻟﻢ ﺑﺪ ﺑﻮد‪ ،‬آزارم ﻣﻰداد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻜﺮِ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪن ﺑﻮد‪ .‬زﻳﺮ ﺳ‪‬ﺮُم ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻮش ﻣﻰآﻣﺪم‪ ،‬ﭘﺎﻫﺎم را ﻛﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻏﻴﺮه و ﻏﻴﺮه‪ ،‬ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد‬
‫ﻣﻰآﻣﺪم‪ ،‬ﻓﻜﺮ دﻳﻮاﻧﮕﻰ ﺗﻮى ذﻫﻨﻢ ﭼﺮخ ﻣﻰزد‪ .‬و ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻛﻤﻰ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮدم‪ ،‬ﻧﮕﺮاﻧﻰام ﻓﻘﻂ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻰﺷﻮم؟ دﻳﻮاﻧﻪ ﻧﻤﻰﺷﻮم؟ اﺻﻼً دﻳﮕﺮ‬
‫ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﭘﺲ ﺑﺪﻫﻢ ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ و ﭼﻰ‬
‫‪٣٣‬‬
‫ﻧﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﻫﻰ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ دﻳﻮاﻧﻪ ﻧﺸﻮم! دﻳﻮاﻧﻪ ﻧﺸﻮم! دﻳﻮاﻧﻪ ﻧﺸﻮم!‬
‫ﺗﺮس از دﻳﻮاﻧﮕﻰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم اﮔﺮ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﻮم‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻫﻤﻪي آن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬در آن ﺣﺎﻟﺖ از ﺧﻮد‬
‫ﺑﻰﺧﻮدى و ﺑﻰارادﮔﻰ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺑِﻬِﺶ‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﺑﺎ ﺧﻮدم ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻫﻨﻮز دﻳﻮاﻧﻪ ﻧﺸﺪهام‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﻮار‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬آن ﭘﻨﺠﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻰ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﺗﺎ ﺗﺮاﻧﻪاى را ﺑﻪﻳﺎد‬
‫ﺑﻴﺎورم‪ ،‬ﺷﻌﺮى را ﺑﻪﻳﺎد ﺑﻴﺎورم‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﭼﻴﺰى ﺑﻪﻳﺎدم ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ از ﺷﻌﺮﻫﺎى‬
‫ﺷﺎﻣﻠﻮ را از ﺑ‪‬ﺮ ﺑﻮدم!‬
‫ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ از اﺷﻌﺎر ﺣﺎﻓﻆ را از ﺑ‪‬ﺮ ﺑﻮدم!‬
‫اﻣ‪‬ﺎ ﺣﺎﻻ اﺻﻼً ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪.‬‬
‫آن روزﻫﺎ وﻗﺘﻰ ﻣﺮا ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ .‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻳﺎ درﻣﺎﻧﮕﺎه؟ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻗﺪر ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ دارﻧﺪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎم ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﺗﻰ ﺑﻮد ﺑﻰاراده اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم ﻛﻒ‬
‫ﺳﻠﻮل‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻮى ﺧﻮن و ﭼﺮك و ادرار ﺧﻮدم ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﺣﺎﻟﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﺠﺎ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺠﺎ ﻣﻰآورﻧﺪ‪ .‬اﺻﻼً‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ در آن ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻛﻪ ازﺧﻮد ﺑﻰﺧﻮد ﺑﻮدم‪ ،‬ﻛﺴﻰ ﺗﻤﻴﺰم ﻣﻰﻛﺮد‬
‫ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﺎدم ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻﻛﺪام ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻴﭻ!‬
‫ﻳﺎدم اﺳﺖ ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻛﻪ اﺳﻢ ﺧﻮاﻫﺮم را ﺑﻪﻳﺎد ﺑﻴﺎورم‪ ،‬دو روز ﺗﻤﺎم ﻓﻜﺮ‬
‫ﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﭘﺎك ﺷﺪن ﻣﻄﻠﻖ ذﻫﻦ؛ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﮔﺎﻫﻰ ﭘﻴﺪاش‬
‫ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺸﻮد ﮔﻔﺖ ﻣﻐﺰم ﻛﻠﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻫﺎم ﺑﺎﻧﺪﭘﻴﭽﻰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى ﺳﻠﻮل دراز ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدم‪ .‬و ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﻳﻚ‬
‫زﻧﺪﮔﻰ ﮔﻴﺎﻫﻰ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻏﺬا ﻛﻪ ﻣﻰآوردﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻰ ﻣﻰﺧﻮردم‪ .‬ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﻣﻰﺷﺪم ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ از روى ﻋﺎدت ﺻﻮرﺗﻢ را ﻣﻰﺷﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﻫﻢ‬
‫اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻜﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻢ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﻰ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮوم ﺗﻮاﻟﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮاﻟﺖ ﻓﺮﻧﮕﻰ در دو ﻗﺪﻣﻰ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻧﻤﻰرﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻠﻨﺪﺷﻮم‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫‪٣٤‬‬
‫ﻫﻰ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوم ﺗﻮاﻟﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻟﺤﻈﻪي ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﺎدم ﻣﻰرﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪاش ذﻫﻨﻢ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد و ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻜﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪاش ﻳﺎدم ﻣﻰرﻓﺖ داﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﭼﻰ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﺣﺮﻛﺎﺗﻢ ﻛﻨﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد!‬
‫ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻢ و ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى در ذﻫﻨﻢ‬
‫ﻧﻤﻰﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺎن ﭘﺎره ﭘﺎره ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى‬
‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻰ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﺎدر ﺑﺰرﮔﻢ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﻳﺎدم ﻣﻰرﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ از آن روزﻫﺎ اﺻﻼً ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﺑﺮﻳﺪه ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﭘﺎك ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ آن وﻗﺖﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﭼﻴﺰى را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎورم ﺣﺎﻻ ﻳﺎدم‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ‪ ،‬ﺣﺘﻰ ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﻧﻮر را ﻧﻤﻰدﻳﺪم‪ .‬اﻧﮕﺎر ﭼﺸﻢﻫﺎم ﻛﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻰ‬
‫اﻳﻦ ﺟﻮرى دﺳﺘﻢ را ﻣﻰﻣﺎﻟﻴﺪم ﺑﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻛﻮرﺷﺪهام ﻳﻌﻨﻰ؟ ﺑﻌﺪ‬
‫دوﺑﺎره ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻛﻪ ﺣﺎﻟﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﭘﺎﻫﺎم را ﺑﺎز ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭘﺎﻫﺎم‬
‫را ﻋﻤﻞﻛﺮدهاﻧﺪ و دﻳﺎﻟﻴﺰ ﺷﺪهام و ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻠﻨﺪم ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺗﻮى ﻓُﺮﻗﻮن‬
‫و ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﭘﻨﺞ ﻣﺎه از زﻧﺪاﻧﻰ ﺷﺪﻧﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ‪.‬‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﭼﺮخﻫﺎﺷﺎن را ﻧﻤﻰدﻳﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم‬
‫ﻣﻰآﻣﺪ روى ﻣﻮج راه ﻣﻰروﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺘﻰ داﺷﺖ ﻣﺜﻞ ﺳﺮاب‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎى ﻣﺨﺼﻮص اوﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﺗﻮى ﻳﻚ ﻓﻀﺎى ﺳﺮاب ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭼﻪ ﺟﻮرى روى آب ﻣﻰرود؟ ﭼﺮﺧﺶِ‬
‫ﭼﺮخﻫﺎ را ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪم‪ .‬وﻗﺘﻰ آدم ﻫﻤﻪاش ﺑﺎ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺮﻳﺾ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﺑﻴﻬﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺗﻔﺎقﻣﻰاﻓﺘﺪ‪ .‬ﻣﺎهﻫﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ اﺷﻜﺎل از‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎم ﺑﻮده‪.‬‬
‫‪٣٥‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻳﺎدم رﻓﺘﻪ ﺑﻮد!‬
‫ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ ﻧﻤﻰآﻣﺪ!‬
‫اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰى ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮى ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻜﺮدنِ ذﻫﻦ و ﻏﻴﺮه و ﻏﻴﺮه‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ ،‬ﺗﻮى ﺧﻮاب ﻛﺎﻣﻼً ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﻮدم‪ .‬اﻟﺒﺘّﻪ آن روزﻫﺎ اﻳﻦﻫﺎ را‬
‫ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﻮاب ﻣﻰدﻳﺪم ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺧﻮاب ﻣﻰدﻳﺪم در ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺳﺮﺳﺒﺰ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭘ‪‬ﺮ از ﮔﻞﻫﺎى رﻧﮕﺎرﻧﮓ‬
‫اﺳﺖ و ﭘ‪‬ﺮ از آدم ﺑﺎ ﻟﺒﺎسﻫﺎى ﺷﺎد‪ ‬رﻧﮕﺎرﻧﮓ‪.‬‬
‫اﻧﮕﺎر زﻧﺪﮔﻰ واﻗﻌﻰ ﻣﻦ ﺗﻮى ﺧﻮاب ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻮى ﺧﻮاب ﺑﭽﻪ ﺑﻮدم و ﻛﻮﭼﻜﻰ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬
‫را ﺑﺒﻴﻨﻢ و ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻳﻚﺟﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﺑﺎﻻى ﺗﭙﻪاى‬
‫ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد و ﺟﻤﻌﻴ‪‬ﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬از آﻧﺠﺎ‪ ،‬اﻧﮕﺎر درون ﮔﻮداﻟﻲ ﭘ‪‬ﺮ از آبِ زﻻل‬
‫ﺑﻮد‪ .‬آن وﻗﺖ از ﺑﺎﻻى آن ﺑﻠﻨﺪى ﺷﻴﺮﺟﻪ ﻣﻰزدم ﺗﻮى آب‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺮﺧﻼف آن‬
‫ﺳﺮﻋﺘﻰ ﻛﻪ آدم ﺗﻮى ﺷﻴﺮﺟﻪ زدن دارد‪ ،‬آرام و ﺳﺒﻚ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻰﻟﻐﺰﻳﺪم و‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ آب ﻛﻪ ﻣﻰرﺳﻴﺪم‪ ،‬آب‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺣﺒﺎب زﻳﺒﺎى دوران ﻛﻮدﻛﻴﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺗﻮش ﻓﺮو ﻣﻰﺷﺪم و از ﺧﻨﻜﺎﻳﺶ ﻛﻴﻒ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺧﻮابﻫﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﺎدم آﻣﺪ‪ .‬آن روزﻫﺎ ﻫﻴﭻ اﺣﺴﺎﺳﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﭘﻮﺳﺖ دﺳﺖ ﺧﻮدم را اﻳﻦﺟﻮرى ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻴﭻ اﺣﺴﺎﺳﻰ ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫اﺣﺴﺎﺳﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدهام‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم ﺗﻤﺎم ﺑﺪﻧﻢ ﺧﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر‬
‫ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮردم ﺗﻮى ﺷﻜﻤﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺷﻜﻤﻢ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎم ﺧﺎﻟﻲ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬رگﻫﺎم را ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم ﺧﺎﻟﻲاﺳﺖ‪ .‬ﺣﺴﻢ اﻳﻦ‬
‫ﺟﻮرى ﺑﻮد‪ :‬ﻫﻴﭽﻰ ﺗﻮ ﺑﺪﻧﻢ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻫﻴﭽﻰ ﺗﻮ ذﻫﻨﻢ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻫﻤﻪي وﺟﻮدم‬
‫ﺧﺎﻟﻰِ ﺧﺎﻟﻴﺴﺖ‪ .‬و ﺗﻌﺮﻳﻔﻰ از ﺧﻮدم ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻰ ﺑﻮدهام‪ ،‬ﻛﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﺪام ﺑﺎ ﺧﻮدم ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ دﻳﻮاﻧﻪ ﻧﺸﻮم! دﻳﻮاﻧﻪ‬
‫ﻧﺸﻮم! ﻣﺪام از ﺑﻴﺮون ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬دوﭘﺎره ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺎرهاى از ﻣﻦ‪،‬‬
‫از ﺑﻴﺮون ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮدم ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻚ روز ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﺧﻮدم را ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ ﺟﻠﻮ ﺧﻮدم ﻣﻰدﻳﺪم‪ .‬درﺳﺖ‬
‫‪٣٦‬‬
‫ﻣﺜﻞ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ دﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﺑﻞ آدم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺟﻮرى ﺑﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰى ﺣﺎﻟﻴﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﻪ ﻣﺪت ﮔﺬﺷﺖ؟ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ‬
‫ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ وﻗﺘﻰ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﺣﺎﻟﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪ ﻏﺬاى ﺑﻬﺘﺮى ﺑﺮام ﻣﻰآوردﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻰدﻳﺪم ﺗﻮى ﻏﺬام ﮔﻮﺷﺖ ﻫﺴﺖ ﻣﺜﻼً‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮدم را ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻪ آﻳﻨﻪاى داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﻴﺰى‪.‬‬
‫اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻫﺴﺘﻢ!‬
‫اﺻﻼً ﺗﺼﻮﻳﺮى از ﺧﻮدم ﻧﺪاﺷﺘﻢ!‬
‫وﻗﺘﻰ آدم ﺧﻮدش را ﺗﻮى آﻳﻨﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ از ﺧﻮدش ﺗﺼﻮﻳﺮى دارد‪ .‬آدم از‬
‫ﻛﻮدﻛﻰ ﺧﻮدش را در آﻳﻨﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﻣﻰداﻧﺪ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻰداﻧﺪ‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎش ﭼﻪ رﻧﮕﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺐﻫﺎش ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ اﺳﺖ ﻳﺎ ﭘﻴﺸﺎﻧﻴﺶ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻰ‬
‫آﻳﻨﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬آدم ﭼﻬﺮهي ﺧﻮدش را ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ دوراﻧﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫اﺻﻼً اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم ﻫﻴﭻ ﻫﻮﻳﺘﻰ ﻧﺪارم‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺟﻮر اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺧﻮب‪،‬‬
‫ﺑﺪ‪ ،‬زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ اﺻﻼً ﺗﻮى ذﻫﻨﻢ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺧﺎﻟﻰِ ﺧﺎﻟﻲ‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺗﻨﻬﺎ اﺣﺴﺎﺳﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد ﭼﻮب اﺳﺖ‪ ،‬درﺧﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﭼﻴﺰى ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻚ دﻳﻮار ﺧﺎﻛﺴﺘﺮى ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﭼﺮاغ ﺑﻮد و ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه‪.‬‬
‫ﻳﻚ در و ﻳﻚ دﺳﺘﺸﻮﻳﻰ‪ .‬ﻧﻪ ﻇﺮﻓﻰ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺸﻘﺎﺑﻰ‪ ،‬ﻧﻪ ﻗﺎﺷﻘﻰ‪ .‬ﻫﻴﭽﻰ! ﻫﻴﭻ‬
‫ﺟﺴﻤﻰ‪ ،‬ﺷﻴﺌﻰ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑِﻬِﺶ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﻮى‪ .‬ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻰ زﻧﺪهاى‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﺑﻮدن ﻳﻚ ﺟﻮب ﻛﺒﺮﻳﺖ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﺳﻨﮓ‪ ‬ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﺗﻮى ﺳﻠﻮل‬
‫ﭼﻘﺪر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻚ روز ﺗﻤﺎمِ زواﻳﺎىِ ﺳﻠﻮل را ﺑﺮرﺳﻰ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﭼﻴﺰى ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‬
‫ﻳﻚ ﺳﻨﺠﺎق ﻛﻮﭼﻚ زﻧﮓ زده زﻳﺮ ﺗﻜﻪ ﻣﻮﻛﺘﻰ ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺘﻰ از ﺳﻠﻮل را‬
‫ﻣﻰﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺪاﻛﺮدم‪ .‬آنﻗﺪر ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺟﻮرى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻢ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻢ ﺑﺎﻫﺎش روى زﻣﻴﻦ ﺧﻂ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﻳﻚ‪ ،‬دو‪ ،‬ﺳﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر‪ .‬از ﺑﻴﺮون ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺴﺨﺮه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻰ؟‬
‫ﻳﻚ‪ ،‬دو‪ ،‬ﺳﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻧﻤﻰ داﻧﻢ ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻰ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ اﻳﻦ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻴﻠﻲ! ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻳﻚ‪ ،‬دو‪ ،‬ﺳﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر‪ ،‬زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ذﻫﻨﻢ‬
‫‪٣٧‬‬
‫داﺷﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻳﻚ‪ ،‬دو‪ ،‬ﺳﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر‪ ،‬ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺧﻂﻫﺎ را ﻛﻪ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﻂ ﻫﻢ روش ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪،‬‬
‫ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪاش ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪي دﻳﮕﺮ ﺗﻮش ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪.‬‬
‫و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ‪.‬‬
‫ﺑﺮاى آدﻣﻰ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺸﻴﺪن ﻳﻚ ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ!‬
‫آدم وﻗﺘﻰ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﻨﺠﺎق زﻧﮓ زده‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﻜﺸﺪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز آدم اﺳﺖ‬
‫و ﻫﻨﻮز ﻫﻴﭻِ ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺴﺖ!‬
‫ﻣﻦ ﻫﻰ ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪ .‬ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪي ﺑﺰرگ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻛﻮﭼﻚ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﻰدﻳﺪم ﻇﻬﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺻﺪاى ﮔﺎرىِ ﻏﺬا ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ از اﻳﻦ‬
‫ﺳﻨﺠﺎق ﺑﺎ ﻫﻤﺎن دﻗﺘﻰ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ از ﺧﻮدم‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻰ ﻫﺮ روز ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺳﻨﺠﺎﻗﻢ ﻣﻰاﻓﺘﺎدم‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم و ﻛﻴﻒ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮرى ﻳﻜﻰ درونِ دﻳﮕﺮى‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم!‬
‫آنﻗﺪر اﻳﻦ ﭼﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را ﺗﻮى ﻫﻢ ﻛﺸﻴﺪم‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﺸﻒ ﻛﺮدم وﻗﺘﻰ ﻣﺤﺪوده‬
‫ﺗﻨﮓ ﺷﻮد ﭼﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻳﺪم ﻣﺮﺑﻊ ﻫﻢ اﮔﺮ ﺗﻮى ﻣﺮﺑﻊ‬
‫ﺑﻜﺸﻢ ﺑﺎز ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﻛﻪ ﺑﺮوم ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻠﻮل آنﻗﺪرﻫﺎ روﺷﻦ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻧﻘﻄﻪاى را وﺳﻂ ﻣﺮﺑﻊ‬
‫ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ درﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪاى ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻬﺎدت ﺑﺪﻫﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻮدهام‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ‬
‫ﺗﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻰ ﻫﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰداﻧﻰ ﻣﻦ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻮدهام و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻣﺮﺑﻊام‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺮاى ﻣﺮﺑﻌﻰ ﻛﻪ اﺿﻼﻋﺶ را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﺮﺑﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻊ اﺿﻼﻋﺶ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎورد‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺪ‬
‫ﺟﻮرى ﺧﻔﺖ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬اﻃﺮاﻓﺶ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺑﻊ در ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﻣﺮﺑﻊ ﺣﺮف ﻣﻰزدم‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻣﺮﺑﻊ را دﻟﺪارى ﻣﻰدادم‪.‬‬
‫‪٣٨‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻏﺼﻪﻧﺨﻮر! ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺷﻬﺎدت ﻣﻰدﻫﻢ! ﻣﻦ ﺗﺎ روزى ﻛﻪ زﻧﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﻢ ﺷﻬﺎدت ﻣﻰدﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪ‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎن ﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﭼﺎرﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٣٩‬‬

‫‪10‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻬﻮش ﺑﻮدم اﮔﺮ ﭼﻪ ذﻫﻨﻢ درﺳﺖ ﻛﺎر ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ‬
‫را درﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻰدادم‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﺣﻮاﺳﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻳﺎدم ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﺣﺘﻰ ﺷﺐ و روز را ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪم‪ .‬اﺻﻼً ﺑِﻬِﺶ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻣﺜﻼً دﻛﺘﺮى ﻛﻪ ﻣﻰآﻣﺪ ﺳ‪‬ﺮُم وﺻﻞ ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬اﺻﻼً ﻳﺎدم ﻧﻤﻰﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﺮام ﻏﺬا ﻣﻰآورد ﻳﺎدم ﻧﻤﻰﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬آدم اﺳﺖ؟‬
‫آدم ﻧﻴﺴﺖ؟ وﻟﻲ ﺑﺎزﺟﻮ را ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎزﺟﻮﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اوﺿﺎع ﺳﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻫﻰ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻣﻰﺑﻴﻨﻢ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻫﻰ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ روز ﻛﻪ ﺑﺮام ﻏﺬا آوردﻧﺪ‪ ،‬دﻳﺪم ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﻫﻢ ﻛﻨﺎرش ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻫﻮل‬
‫ﺷﺪم‪ .‬اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﭼﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺮام ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‬
‫ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﺑﻮد ﻛﺎﻓﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻛﺘﺎب زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﭼﻴﺰ زﻳﺒﺎﻳﻰ ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم دﻟﻢ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻰ راﺟﻊ ﺑِﻬِﺶ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﻟﺬّت‪ ‬ﻛﺘﺎب ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ‬
‫ﻛﺘﺎب ﺧﻮﺑﻰ را ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬رﻣﺎن زﻳﺒﺎﻳﻰ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮى ﻛﻪ از آن ﻟﺬّت‬
‫ﻣﻰﺑﺮدم‪ ،‬اﻧﮕﺎر زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ راﺑﻄﻪي ﺟﻨﺴﻰ را ﺑﺎ ﻳﻜﻰ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ‬
‫ﺗﻮى اﻳﻦ ﺣﺎل و روز ﻳﻚ ﻛﺘﺎب دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻫﻮل ﺑﺮم داﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﭼﻪ ﻛﺎرش ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﺑﺮش داﺷﺘﻢ و ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮرى ﻫﻰ ورق زدم‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻪ‬
‫ﻛﺘﺎﺑﻰ اﺳﺖ ﻛﺎرى ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻮش ﭼﻰ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﺎرى ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﺻﻼً ﻫﻮل ﺑﻮدم! اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺨﻮاﻧﻢ! ﻫﻤﻴﻦﺟﻮرى ﻫﻰ ﺗﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻨﺪ‪ ،‬ورق ﻣﻰزدم‪.‬‬
‫ﺧﻮب ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪش ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪم؛ از ﺣﺎل رﻓﺘﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻫﻤﻪاش را‬
‫ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدم‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدم و ﺣﺎﻻ از ﺧﺴﺘﮕﻰ وارﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫‪٤٠‬‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻪ ﻗﺪر ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﺮم‬
‫ﻣﻨﮓ ﺷﺪ و ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﻴﺪار ﺷﺪم‪ ،‬ﻛﺘﺎب را ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ .‬روى ﺟﻠﺪش را‬
‫ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﻗﺮآن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻤﺶ‪ .‬ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻰداد ﻛﻪ ذﻫﻨﻢ ﻛﺎر‬
‫ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﻛﻪ زﻧﺪهام‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺨﻮاﻧﻢ ﻟُﻜﻨﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺲ ‪-‬ﻣﻞ ‪-‬ال‪ -‬ﻻه ‪-‬ال ‪-‬‬
‫رح ‪-‬ﻣﺎن ‪-‬ال ‪-‬رﺣﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ را ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮم درد ﮔﺮﻓﺖ و‬
‫ﻣﻐﺰم ﺗﻴﺮﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﺑﻮد اﺻﻼً درد را ﺣﺲ ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺟﺴﻢ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ‬
‫ﺣﺮﻛﺎت ﺧﻮدش را ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺎت اﺻﻼً ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﺎزه ﻣﺘﻮﺟﻪ‬
‫ﺷﺪم ﻛﻪ ﭘﺎﻫﺎم درد ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ درد ﭘﺎﻫﺎ و ﺑﻪ ﺗﻨﻢ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ‬
‫ﺷﺪم‪ ،‬و ﺧﻮاﺑﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮاى ﻛﺴﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻓﺮداش از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﻇﻬﺮ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‬
‫ﺗﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ دوﺗﺎ ﺧﻂ ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ .‬ﻋﺮﺑﻲاش را ﺧﻮاﻧﺪم و ﻓﺎرﺳﻰ زﻳﺮش را‪ .‬ﭘﻠﻚﻫﺎم‬
‫ﭼﻨﺎن ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﺸﺮوﺑﻰ ﻗﻮى ﺧﻮرده ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎم را‬
‫ﺑﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮاﺑﻢ ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﺷﺪم‪ ،‬دوﺗﺎ ﺧﻂ دﻳﮕﺮ ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎﺗﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم ﻣﻐﺰ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻮاش ﻳﻮاش ﭘﻮﺳﺖ ﺧﻮدم را ﻟﻤﺲ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬دﺳﺖﻫﺎم را‪ ،‬ﺻﻮرﺗﻢ را‪.‬‬
‫دﺳﺖ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم ﺑﻪ ﻣﻮﻫﺎم‪ .‬ﻣﻮﻫﺎم را ﺣﺲ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫دﺳﺖ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻢ‪ .‬ﻻﻟﻪي ﮔﻮﺷﻢ را ﺣﺲ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫اﻧﮕﺸﺖﻫﺎم را روى ﻻﻟﻪي ﮔﻮﺷﻢ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم وﺟﻮد دارم‬
‫و زﻧﺪهام‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز‪ ،‬ﻛﻢﻛﻢ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم دارم ﺟﺴﻢ ﺧﻮدم را ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ آدم ﻛﻮﭼﻚ اﺳﺖ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﭘﺪرش‪ ،‬ﻣﺎدرش‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬آﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ‬
‫ﺑﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ ﺧﻮدش را ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺪ‪ .‬ﻣﻦ آﻧﺠﺎ ﭼﻮن ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﻤﺲﻛﺮدن ﺧﻮدم‪ ،‬ﺑﺎ دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﺧﻮدم‪ ،‬ﺷﺮوع ﻛﺮدم‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻢ وﺟﻮد دارم؛ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ آدم ﺗﻮى زﻧﺪان ﺟﻤﻬﻮرى‬
‫‪٤١‬‬
‫اﺳﻼﻣﻰ اﻳﻦ ﻛﺜﺎﻓﺖﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦﺟﻮر ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ آدم ﻫﻴﭻ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‬
‫اﻳﻦﺟﻮر ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮى اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﻣﺮا ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬و‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺪون ﺷﻚ ﻫﺮ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻳﺎ‬
‫ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ ﺑﺮاى ﺑﺎزﺟﻮ ﻫﻢ ﺑﻰﻣﻌﻨﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻫﻨﻮز‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را از ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻛﻤﻰ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪم‪ ،‬ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰى ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻦ ﺣﺎﻟﻢ ﺧﻮب اﺳﺖ؟ ﻳﻌﻨﻰ ذﻫﻨﻢ درﺳﺖ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﺪ؟ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم وﻗﺘﻰ آدم دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً ﭼﻪ ﺣﺎﻟﻲ دارد؟ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﻳﻚ‬
‫وﻗﺖ دﻳﻮاﻧﻪ ﻧﺸﻮم!‬
‫دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻜﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻰداد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دارم‪،‬‬
‫ﺣﺎل دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ اﻳﻦ را ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدم ازش ﺳﺮ در ﻣﻰآوردم‪.‬‬
‫ﺗﻮى زﻧﺪﮔﻰ ﻫﺮ آدﻣﻰ ﻟﺤﻈﻪﻫﺎﻳﻰ ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺧﻮدش ﭘﻰ‬
‫ﺑﺒﺮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺗﻮى ﺳﻠﻮل ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﻤﻮد ﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﻨﺪ! ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴ‪‬ﺖ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ اﺳﺖ! وﻗﺘﻰ ﺷﻼّق ﺗﻮى ﻣﻐﺰم ﻓﺮو‬
‫ﻣﻰرﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻰدﻳﺪم راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ ﺧﻮدم ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬
‫ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﻣﻰدﻳﺪم از ﻫﻤﻪي رواﺑﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدم ﺳﺮ در ﺑﻴﺎوردم‪ .‬ﺧﻮدم ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻼش‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﻢ ﻓﻼن راﺑﻄﻪ ﻟﻮرﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻼن اﻃﻼﻋﺎت را دارﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻪ‪.‬‬
‫و اﻳﻦ ﭼﻴﺰى اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر زﻳﺮ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑِﻬِﺶ ﻣﻰرﺳﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺴﻰ‬
‫وﻗﺘﻰ آﻧﺠﺎﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﺧﻮدش ﻫﺴﺖ و ﺧﻮدش‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻳﻚ ﺗﺸﻜﻴﻼت‬
‫ﻳﻚ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژى ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﻫﻤﻪاش ﻛﺸﻚ اﺳﺖ! ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ‬
‫آدمﻫﺎى دﻳﮕﺮى ﺑﻪ اﻳﻦ روزى ﻧﻴﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ اﻓﺘﺎدهام‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم و ﻳﺎ ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر اﻧﺴﺎنﻫﺎى ﻣﺜﻞ ﺧﻮدم!‬
‫‪٤٢‬‬

‫‪11‬‬
‫آن ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﻣﺮا ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﮕﻪداﺷﺖ‪ ،‬ﻛﻮدﻛﻴﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن از ﺑﭽﮕﻰ‬
‫زﻧﺪﮔﻴﻢ وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ روﺣﻴﻪي ﻣﻘﺎوﻣﻰ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده ﺑﮕﻮﻳﻢ‪،‬‬
‫ﻟﺠﺒﺎز ﺑﻮدم‪ .‬دﻟﻴﻠﺶ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺪرم واﻗﻌﺎً دﻳﻜﺘﺎﺗﻮر ﻛﻪ ﭼﻰ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺣﻴﻮان‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺣﻴﻮان ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬از آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ وﻗﺘﻰ ﺑﭽﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻰآﻳﺪ ﺗﻮى‬
‫ﮔﻮﺷﺶ دﻋﺎ ﻣﻰﺧﻮاﻧﻨﺪ و از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﺑﭽﻪ را ﺑﺎﻳﺪ از ﻛﻮدﻛﻰ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻤﺎم اﺻﻮل و ﻓﺮوع اﺳﻼم آﺷﻨﺎ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬اﺻﻼً آدم ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﺻﻼً ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺣﺘﻰ ﺣﻴﻮان‬
‫ﻫﻢ ﻋﺎﻃﻔﻪ دارد‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﮕﻰ‪ ،‬ﮔﺮﺑﻪاى ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﭘﺪر ﻣﻦ اﻧﮕﺎر از ﻋﻮاﻃﻒ ﺣﻴﻮاﻧﻰ ﻫﻢ ﺑﻮﻳﻰ ﻧﺒﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻪاش ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟‬
‫زﻧﺪﮔﻰ ﺧﺸﻮﻧﺖﺑﺎرى را ﮔﺬراﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻤﺮى ﺗﻮ ﺳﺮش زده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﺮش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﺸﻦ ﺑﺎر آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدﺧﻮاه و ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎهﻃﻠﺐ ﺑﻮد‪.‬‬
‫دﻟﺶ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﻛﻼس ﺑﻴﺶﺗﺮ درس‬
‫ﻧﺨﻮاﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻣﺘّﻜﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى اﻃﺮاﻓﻴﺎﻧﺶ ﺧﻮب ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺑﺮرﺳﻰﻛﻨﺪ‪ .‬آدﻣﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪ ﻣﺜﻼً‪.‬‬
‫از ﻫﻤﺎن ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﮕﻰ‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻼم ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﺧﻮاب ﻛﻪ ﺑﻴﺪار ﻣﻰﺷﺪم‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪاى ﺧﻮابآﻟﻮد ﺑﻮدم‪ .‬ﻳﺎدم‬
‫ﻣﻰرﻓﺖ ﺳﻼم ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭘﺪرم ﻫﻤﭽﻴﻦ ﺑﺎ ﭘﺸﺖ دﺳﺖ ﻣﻰزد ﺗﻮى دﻫﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎم ﺑﺎز ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ‪ .‬آن ﻗﺪر اﻳﻦ ﺟﻮرى ﺗﻮ دﻫﻨﻰ زد ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻦ‬
‫ﻛﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎم را ﺑﺎز ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﻳﺎ ﺷﺐ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﺼﻒ ﺷﺐ‪ ،‬ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫ﻛﺴﻰ ﺑﻮد ﻳﺎ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚوار ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺳﻼم‪.‬‬
‫از ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﮕﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎز ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ! ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪٤٣‬‬
‫ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ روز ﻣﻦ و ﺧﻮاﻫﺮم را ﻣﻰﻧﺸﺎﻧﺪ و اﻣﺘﺤﺎن ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺎدر ﺑﺰرﮔﻢ ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻰ ﺑﻮد! ﺟﺜﻪي ﻛﻮﭼﻜﻰ داﺷﺖ ﻛﻪ آدم را ﺑﻪ‬
‫ﻳﺎد ﮔﻨﺠﺸﻚ ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﻨﺠﺸﻚ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮى ﺗُﭙ‪‬ﻞ‪ .‬و ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻬﺮﺑﺎن‬
‫ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻧﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮش داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آنﻗﺪر ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻋﻤﻮش‬
‫ﺑﻐﻠﺶ ﻛﺮده ﺑﺮده ﺧﺎﻧﻪي داﻣﺎد‪ .‬ﺗﻮى ﻛﻮدﻛﻰ ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ آدمِ ﻣﻬﺮﺑﺎن زﻧﺪﮔﻴﻢ او‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ از ﻛﻮدﻛﻰ ﻳﺎدم ﻣﻰآﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻣﺮا ﺑﻐﻞ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ وﻗﺖ‬
‫ﻣﺮا ﻧﺒﻮﺳﻴﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدر ﺑﺰرﮔﻢ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲاش اﻳﻦ ﺟﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮاﻇﺐ ﻏﺬاى ﻣﺎ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮاﻇﺐ ﻟﺒﺎﺳﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺪر و ﻣﺎدرم ﺗﻮى آن اﺗﺎق ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ و ﻣﺎ ﻛﻨﺎر‬
‫ﻣﺎدر ﺑﺰرگ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﻃﺮﻓﺶ ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪم و ﺧﻮاﻫﺮم آن ﻃﺮﻓﺶ و ازش‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﺎزﻣﺎن را ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ از ﭘﺪرم ﻛﺘﻚ ﻧﺨﻮرﻳﻢ‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ‬
‫ﻧﺼﻒ ﺷﺐ از ﺧﻮاب ﻣﻰﭘﺮﻳﺪم و ﺑﻴﺪارش ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﻣﺎدر ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻣﺎدر ﺑﺰرگ‪،‬‬
‫ﻗﻞ ﻫﻮ واﷲُ اﺣﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪش ﭼﻰ ﻣﻰﺷﻪ؟‬
‫ﺧﻮاﻫﺮم ﺑﺎﻳﺪ آﻳﻪﻫﺎى ﻗﺮآن را ﻫﻢ ﺣﻔﻆ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺗﻮ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻠّﻲ‬
‫از آﻳﻪﻫﺎى ﻗﺮآن‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻧﺎ اﻧﺰﻟﻨﺎ ﻓﻰ ﻟﻴﻠﻪ اﻟﻘﺪر و ﺗﺒﺖ ﻳﺪا اﺑﻰ ﻟﻬﺐ و ﻫﻤﻪي‬
‫اﻳﻦﻫﺎ را ﺣﻔﻆ ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ از ﻛﻮدﻛﻰ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺧﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬از ﻫﻔﺖ‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﮕﻰ ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﭘﺪرم اﻳﺴﺘﺎدم‪ .‬ده ﺳﺎﻟﮕﻰ از ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮارﻛﺮدم و ﺗﻮى ﭘﺎرك ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ .‬داﻳﻢ ﺑﺎ ﭘﺪرم‬
‫ﻣﻰﺟﻨﮕﻴﺪم‪ .‬ﻣﺪام ﻣﻰزد و ﻣﻦ ﻣﺪام ازش ﺳﺮﭘﻴﭽﻰ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬زﻧﺪﮔﻰ ﻛﺮدن در‬
‫اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺪر‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮدم‪ ،‬ﺧﻮدم را راه ﺑﺒﺮم‪.‬‬
‫‪٤٤‬‬

‫‪12‬‬
‫ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮﻳﻀﻰ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﺻﺪاى ﺑﺎزﺟﻮم را ﺗﺸﺨﻴﺺ دادم‪،‬‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪم‪ .‬ﻃﺮف ﺑﺎزﺟﻮم ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪﮔﺮم ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺻﺪاش را‬
‫ﻣﻰﺷﻨﻴﺪم‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻰدﻳﺪم ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺻﺪاش را از ﺻﺪاى دﻳﮕﺮى ﺗﺸﺨﻴﺺ‬
‫ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم‪ .‬ﺻﺪاى ﺟﻴﻎ و ﻓﺮﻳﺎدى ﻛﻪ از ﺳﻠﻮل ﺑﻐﻠﻲ ﻣﻰﺷﻨﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎى اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮم ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﻰﺷﺪم ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ‬
‫ﺻﺪاى ﺟﻴﻎ و داد را از ﺻﺪاﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻢ‪.‬‬
‫آن روزﻫﺎ ﻫﻤﻪاش دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻰ ﺑﺒﺮﻧﺪم ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ اﻳﻦ‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎى ﻧﺎﭼﻴﺰ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻛﻪ ﻳﻚ دﻳﻮار دﻳﮕﺮ را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻴﺰ را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ذﻫﻨﻢ را ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻢ و ﭼﻴﺰى را دﻗﻴﻖ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﺎورم‪.‬‬
‫ﻳﻚ روز ﻛﻪ ﺑﺎزﺟﻮ آﻣﺪ و اﺣﺴﺎس ﻛﺮد ﺣﺎﻟﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﺮد ﻛﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪.‬‬
‫ذﻫﻨﻢ ﻛﺎر ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬دﺳﺘﻢ ﺟﺎن ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺧﻮدﻛﺎر را روى ﻛﺎﻏﺬ ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﻛﻠﻤﺎت‬
‫را ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ درﺳﺖ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰى ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻳﺎدم ﻧﻤﻰآﻣﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﺑﺎز ﺗﻮى ﺳﺮ و ﻛﻠﻪام زدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ واﻗﻌﺎً ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ‬
‫ﭼﻴﺰى ﻳﺎدم ﻧﻤﻰآﻳﺪ! ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره رﻓﺘﻨﺪ ﻳﻜﻰ دوﺗﺎ از آن رﻫﺒﺮﻫﺎى آﺷﻐﺎل را‬
‫آوردﻧﺪ ﻛﻪ ازم ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از زﻳﺮ ﺣﻮزهاىﻫﺎم ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ اﺻﻼً ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ! ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ اﺳﻢ ﻓﻼن ﻛﺲ را ﻛﻪ ﺟﻠﻮ‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮد ﺑﮕﻮ! ﻛﺴﻰ را ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ و اﺳﻢ ﻣﺴﺘﻌﺎرش را‬
‫ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ اﻳﻦ آدم ﻫﺮ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻨﺪ و ﺑﺎ‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎرﺷﺎن در واﻗﻊ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺮا ﺧُﺮد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‬
‫اﺳﻤﺶ را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎورم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻧﻜﺎﺗﻰ را ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن اطﻼع ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر راﺟﻊ ﺑﻪ‬
‫ﻳﻜﻰ ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ ﻳﺎدم ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪.‬‬
‫‪٤٥‬‬
‫از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﭼﻴﺰى ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮم ﻧﻤﻰآﻣﺪ ﻛﻴﻒ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ واﻗﻌﺎً ﻳﺎدم رﻓﺘﻪ! ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﺪت ﺳﻴﻠﻲ زدن و ﺗﻮى ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ‬
‫زدن ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺎزﺟﻮم ﺑﺎور ﻛﺮد ﻛﻪ راﺳﺖ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻣﻰآﻣﺪم ﺗﻮى ﺳﻠﻮل ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻳﺎدم رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻰ ﻣﻴﺎن آن ﻓﻼﻛﺖ و درد‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﻓﻴﻖ و ﻣﻮﻧﺲِ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻰ‬
‫وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ اﺳﻢ ﺧﻮاﻫﺮم را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎورم‪ ،‬دو روز ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ زدنﻫﺎ و ﻣﺮﻳﺾ ﺷﺪنﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﺷﺪن ﭘﺎﻫﺎم‪ ،‬دﻳﺎﻟﻴﺰ ﺷﺪﻧﻢ‪ ،‬ﺣﺪوداً ﺳﻪ‬
‫ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻫﻰ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻳﺎدم ﻣﻰآﻣﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ در ﻫﻢ ﺑﻮد؛ آﺷﻔﺘﻪ ﺑﻮد؛ اﻧﮕﺎر از آدﻣﻰ‬
‫ﻓﻘﻂ ﻳﻚ دﺳﺖ ﺑﺒﻴﻨﻰ؛ از ﭼﻬﺮهاى ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﻴﻨﻰ ﺑﻪﻳﺎد ﺑﻴﺎورى‪ ،‬ﻳﺎ ﻟﺐﻫﺎش را‪،‬‬
‫و اﺻﻼً ﻧﺪاﻧﻰ اﻳﻦ ﻟﺐ ﻳﺎ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﺎل ﻛﻴﺴﺖ‪ .‬و ﺑﻨﻮﻳﺴﻰ ﻟﺐ؛ و ﺑﻨﻮﻳﺴﻰ ﺑﻴﻨﻰ‪.‬‬
‫آن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮدم ﻫﻢ ازش ﺳﺮ در ﻧﻤﻰآوردم‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﻰدادم‪ .‬ﻧﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﺪاده ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻛﺴﻰ ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪.‬‬
‫دﻣﺎﻏﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻬﺮهاى ﻧﻤﻰﭼﺴﺒﻴﺪ‪ .‬ﻟﺒﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﻪﻛﺎرِ ﺣﺮف زدن‬
‫ﻣﻰآﻣﺪ و ﻧﻪ ﺑﻪﻛﺎرِ ﺑﻮﺳﻴﺪن‪ .‬ﺣﺘﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻻﺑﻪﻻى آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺷﺎن آﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻻدﺳﺖﻫﺎم را‪ ،‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ‪،‬‬
‫ﻳﺎدم ﺑﻮد‪ ،‬و دادم‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ را آن رﻫﺒﺮﻫﺎ و ﻣﺴﺌﻮلﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫دﻗﻴﻖﺗﺮ از ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎزﺟﻮ ﻣﻰآﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻰزد ﺗﻮ ﺳﺮم ﻛﻪ ﻣﺎ اﻳﻦﻫﺎ را ﻣﻰداﻧﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ را دﻗﻴﻖﺗﺮ از‬
‫ﺗﻮ ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ اﺣﺘﻴﺎﺟﻰ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد و اﺻﻼً ﺗﻮى ذﻫﻦ ﻣﻦ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻛﻪ در ﻫﺸﻴﺎرى و ﻏﻴﺮ ﻫﺸﻴﺎرى ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﻧﺪادم‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺣﻮزهي ﺧﻮدم ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ و ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﻨﻢ‪،‬‬
‫و ﺧﻮدآﮔﺎه ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪﺗﺮ ﻫﻰ ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻚﻧﻮﻳﺴﻰ ﻛﻦ‪ .‬ﺗﻚﻧﻮﻳﺴﻰﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﻛﻴﺴﺖ؟ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺘﺶ ﺗﻮى ﺗﺸﻜﻴﻼت ﭼﻰ ﺑﻮده؟ ﻗﺮار ﻣﻼﻗﺎتﻫﺎ‬
‫ﻛﺠﺎ ﺑﻮد؟ ﺗﻮى ﻛﺎﻓﻪ ﺑﻮد؟ دم ﺑﺎﺟﻪي ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻮد؟ ﻳﺎ ﺗﻮى ﭘﺎرك؟ ﻳﺎ ﺗﻮى ﻛﺪام‬
‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ؟ ﭼﻪ ﺟﻮرى ﻣﻰرﻓﺘﻴﺪ ﺳﺮِ ﻗﺮار؟ ﺿﺪ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﭼﻪﺟﻮر ﻣﻰزدﻳﺪ؟‬
‫‪٤٦‬‬
‫ﻣﻦ اﻳﻨﺠﺎﻫﺎ از دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮدم‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ ﻧﻤﻰدادم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻣﺎ اﺻﻼً‬
‫ﺿﺪ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻤﻰزدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ ﻫﻢ ﺗﻮى ﺧﺎﻧﻪي ﻛﺴﻰ ﺟﻠﺴﻪ داﺷﺘﻴﻢ‬
‫ﭼﺸﻢﺑﺴﺘﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻮدﻣﺎن ﭼﺸﻢﻫﺎﻣﺎن را ﻣﻰﺑﺴﺘﻴﻢ ﻳﺎ ﺗﻮى ﻣﺎﺷﻴﻦ‪،‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎن را ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ را ﻳﺎد ﻧﮕﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫‪٤٧‬‬

‫‪13‬‬
‫از وﻗﺘﻰ ﻗﺮآن را آوردﻧﺪ‪ ،‬ذﻫﻨﻢ ﺑﻪﻛﺎر اﻓﺘﺎد‪ .‬اﺻﻼً ﺑﺮام ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻗﺮآن‬
‫ﭼﻴﺴﺖ ﻳﺎ ﭼﻰ ﻧﻴﺴﺖ! ﻫﺮ ﻛﺘﺎب دﻳﮕﺮى ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎش ﺑﻮد ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎ‬
‫ﻣﻦ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ذﻫﻨﻢ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻢﻛﻢ ﺧﻮدم را ﻟﻤﺲ ﻛﺮدم‪ .‬ﻫﻤﻪاش‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﻣﻦ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻫﺴﺘﻢ؟ ﺻﻮرﺗﻢ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ اﺳﺖ؟ ﺑﻌﺪ ﻛﻢﻛﻢ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﻣﻦ روزى ﺷﻜﻠﻲ داﺷﺘﻪام‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻫﻤﺎن ﺷﻜﻞ‬
‫را دارم ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻧﻮازش ﻛﺮدن ﺧﻮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬اﺣﺴﺎس‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﺗﻤﺎم ﺑﺪﻧﻢ از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آن روز دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪم ﺧُﺮدﺷﺪن‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻰ‪ .‬ﺑﺮاى ﺧﻮدم ﻣﺠﺴﻢ ﻛﺮدم و دﻳﺪم درﺳﺖ ﻋﻴﻦ اﻳﻦ ﺷﻴﺸﻪﻫﺎى ﺑﺎﻧﻚ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻰﺷﻜﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻋﻴﻦ آن وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎ ﻓﺮودآﻣﺪه ﺑﻮد و ﺳﺮاﺳﺮ ﺷﻴﺸﻪ‬
‫ﺗَﺮَك ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﺧُﺮد‪ ‬ﺧُﺮد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻨﻮز روى ﭘﻨﺠﺮه ﺑﻮد ﺗﺎ آن ﺳﻨﮓ‬
‫آﺧﺮى ﺑِﻬِﺶ ﺑﺨﻮرد و ﻛﻠّﺶ رﻳﺰ رﻳﺰ ﭘﺨﺶِ زﻣﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ آن ﺟﻮرى ﺧُﺮد‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﺧُﺮد‪ ‬ﺧُﺮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻨﻮز ﺳﻨﮓ آﺧﺮ را ﻧﺨﻮرده ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم ﻳﻚ ﺟﻮرى ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺗَﺮَك را ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﻨﻢ وﮔﺮﻧﻪ‬
‫ﻳﻚ ﺗﻠﻨﮕﺮ ﻛﺎﻓﻰ اﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﺨﺶِ ﭘﺨﺶ ﺷﻮم‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺠﺴﻤﻪﺳﺎز ﻓﺮاﻧﺴﻮى ﻫﺴﺖ‪،‬‬
‫اﺳﻤﺶ ﭼﻰ اﺳﺖ؟ اﻳﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻً آدمﻫﺎش ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻐﻞ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ‬
‫ﻣﺠﺴﻤﻪﺳﺎز و آدمﻫﺎش را ﻛﺎﻣﻼً درك ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ اﻳﻦ اوج ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ را درك‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻛﻪ آدم ﻧﺎﭼﺎر اﺳﺖ ﺧﻮدش‪ ،‬ﺧﻮدش را ﺑﻐﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮدش‪ ،‬از ﺧﻮدش‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺣﺲ ﺳﺮﻣﺎ‪ ،‬ﺣﺲ ﮔﺮﻣﺎ آﻣﺪ‪ .‬اﻳﻦﻗﺪر ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﮔﺮﻣﺎ و‬
‫ﺳﺮﻣﺎ را اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻢ! روز را و ﺷﺐ را ﺑﻔﻬﻤﻢ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪٤٨‬‬
‫آﻏﺎز زﻧﺪه ﺑﻮدن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً آدم ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮى اﻳﻦ‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎى ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺴﺎن و ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻮدن در ﺟﻬﺎن‪.‬‬
‫‪٤٩‬‬

‫ﭘﺎی ﺖﯾﮏ اﻮن‬

‫در اﻳﻦ ﻣﺘﻦ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1367‬در اﻧﺪﻳﺸﻪ آزاد ﺷﻤﺎره ‪ 10‬و ‪ 12‬ﭼﺎپ ﺷﺪه‪ ،‬اﺳﻢﻫﺎي اﻛﺒﺮ و ﺑﻬﺮام‬
‫ﺑﺎ اﻟﻒ و ب ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺳﻢ ﺑﻬﺮام ﻫﻢ اﻟﺒﺘﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫از زﻧﺪﮔﻰ در اﻳﺮان ﺷﺮوع ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﭼﻪ ﻣﻰﻛﺮدى؟ زﻧﺪﮔﻴﺖ ﭼﻄﻮر‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻮد؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺗﻮ ﺧﺎﻧﻮادهاى ﺑﻮدم ﻛﻪ از ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫زﺣﻤﺖﻛﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدرم ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭘﺪرم ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﻰدﻳﺪم ﺑﺎ ﭼﻪ ﻛﻮﺷﺸﻰ‬
‫ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮدم را ﺑِﻬِﺸﺎن ﻣﺪﻳﻮن ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ‪ .‬دوران‬
‫ﻛﻮدﻛﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺷﻴﻄﻨﺖﻫﺎى دوران‬
‫ﻛﻮدﻛﻰ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪن را در دوره راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺷﺮوع‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺗﻔﺮﻳﺤﺎت ﻫﻢ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ دﻳﭙﻠﻢ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻢ اﻧﻘﻼب ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢ‬
‫در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﻘﻼب ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺸﻮد ﮔﻔﺖ ﺟﺰو ﻓﻌﺎلﺗﺮﻳﻦﻫﺎﻳﺶ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﺗﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰى ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻰدﻳﺪم ﺧﻮدم‬
‫آﻧﻬﺎ را دارم و اﻓﺮادى را ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻰﮔﻴﺮﻳﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺜﻞ ﺧﻮدم ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﺟﺪاﻧﻢ‬
‫ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻰﻛﺮد آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ آزار و اذﻳ‪‬ﺖ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮدم ﻫﻢ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻔﺮض ﻳﻜﻰ را ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺸﺮوب ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮ زﻣﺴﺘﺎن آب ﺳﺮد‬
‫ﻣﻰﭘﺎﺷﻴﺪﻳﻢ ﺗﻮ ﺻﻮرﺗﺶ و ﺑﺎ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﻣﻰزدﻳﻤﺶ‪ .‬ﻣﻦ ﭘﻴﺶ ﺧﻮدم ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺸﺮوب ﻣﻰﺧﻮرم‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻰدﻳﺪم ﻣﻨﻰ ﻛﻪ ﻣﺸﺮوب ﻣﻰﺧﻮرم‬
‫ﺣﻖ ﻧﺪارم دﻳﮕﺮان را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اذﻳ‪‬ﺖ و آزار ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﮔﺮ ﻧﻤﻰﺧﻮردى اﻳﻦ ﺣﻖ را داﺷﺘﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻦ دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ دوﺳﺖ‬
‫‪٥٠‬‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺷﺎﻳﺪ اﮔﺮ ﺧﻮدم ﻧﻤﻰﺧﻮردم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻬﺎد ﺳﺎزﻧﺪﮔﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺧُﺐ ﺑﻴﻜﺎر ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﺮوﻳﻢ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ آﻧﺠﺎ ﭼﻪ ﺟﻮر ﺟﺎﻳﻰ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺠﺎ را ﻫﻢ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺟﻬﺎد‪ .‬ﺗﻮ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰاش ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪم‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ‬
‫ﻣﺮﻛﺰى ﻛﺎرش اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﭼﺎپ ﻣﻰﻛﺮد و ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎد ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم‪.‬‬
‫ﭼﻪ ﺟﻮر ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻰ ﭼﺎپ ﻣﻰﻛﺮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﺶ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬آﻧﺠﺎ ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﺷﺪم‬
‫ﻣﻌﺎون ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰى ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ‪ .‬آن وﻗﺖﻫﺎ ﻧﺎﻃﻖ ﻧﻮرى ﻣﺴﺌﻮل اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﻛﺎرم ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻢ‪ .‬از ﺗﻪ دل ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻰدﻳﺪم آدمﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ‬
‫دوﺳﺘﺸﺎن دارم‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ دارﻳﻢ ﻣﺠﺎﻧﻰ ﺑﺮاىﺸﺎن‬
‫ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﻴﻢ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻳﺎد ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻲ اﻋﺘﻘﺎد‬
‫داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ 58‬ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﺮﺑﺎزى ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮوم ﺳﺮﺑﺎزى‪.‬‬
‫ﺑﺮ و ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻬﻢ اﺻﺮار ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻤﺎن‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﻰ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﺑﻬﺘﺮى‬
‫ﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﻨﻰ‪ .‬ﺣﺪوداً اواﺧﺮ ‪ 58‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎﻻﺧﺮه رﻓﺘﻢ ﺳﺮﺑﺎزى‪ .‬ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﭘﺎرﺗﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ﺟﻬﺎد داﺷﺘﻢ‪ ،‬اﻓﺘﺎدم ﺗﻬﺮان‪ .‬ﺗﻮ واﺣﺪ ﻣﻮزﻳﻚ ﺧﺪﻣﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺗﻮي ﺳﺮﺑﺎزى ﺗﻘﺮﻳﺒ ًﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺳﻌﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﻣﺤﻞ ﺧﺪﻣﺖ را ﺑﺮاى ﺧﻮدم راﺣﺖﺗﺮ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺪود ﺷﺶ ﻫﻔﺖ‬
‫ﻣﺎه ﭘﺲ از ﺧﺪﻣﺖ ﺟﻨﮓ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬و ﻣﻦ درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮدم ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪم ﺟﺒﻬﻪ‪،‬‬
‫ﭼﻮن ﮔﺮوه ﻣﻮزﻳﻚ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﻬﺮان ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ‬
‫و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﻮزﻳﻚ اﻋﺰام ﺑﻪ ﺟﺒﻬﻪ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺗﻬﺮان ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ و دوﺳﺘﺎن ﻣﺎ در ﻛﻨﺎر اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ رﻓﺘﻨﺪ ﺟﺒﻬﻪ و ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ‬
‫ﻣﺪت ﻣﺠﺮوح ﻳﺎ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ ﻧﻄﻔﻪي اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻮ ذﻫﻦ ﻣﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ )ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻲ( آن ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن ﻧﻤﻰﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻛﻢﻛﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮاﻳﻢ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺷﺎﻳﺪ آﻧﻘﺪرﻫﺎ ﺟﺮاﺗﺶ را‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻋﻠﻨﺎً ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﻢ وﻟﻲ ذﻫﻨﻴ‪‬ﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ داﺷﺘﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﭘﺪرم ﻣﻰآﻣﺪ و‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺜﻼً اﻣﺮوز ﻓﻼﻧﻲ را ﺑﻪ ﺟﺮم ﻣﺠﺎﻫﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻳﺎ آن ﻳﻜﻰ را‬
‫‪٥١‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺮم ﭼﭙﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺟﺰو ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎى ﺧﻮب ﺑﻮده اﺳﺖ ﻣﻦ‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ از آﻧﻬﺎ )ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻲ( زده ﻣﻰﺷﺪم‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎزى اداﻣﻪ ﻣﻰدادﻳﻢ‪ ...‬ﺳﺮﺑﺎزﻳﻢ در واﻗﻊ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺷﻴﻚ و ﭘﻴﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً اﻛﺜﺮاً ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻴﻢ را ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻢ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎى‬
‫ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻰ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ او آدم ﺟﺎﻟﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرش ﻛﻠﻲ ﭘﻮل داﺷﺖ‪ ،‬ﺧﻮدش ﻫﻢ ﭘﻮل‬
‫زﻳﺎدى داﺷﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﺴﺌﻠﻪش ﭘﻮل ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻰدﻳﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺻﺮف ﻣﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﺑﺮاى ﻫﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻰ ده ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻬﺶ ﻣﻰدادﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺳﺮﺑﺎزﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬زﻣﺴﺘﺎن ﺳﺎل ‪ 60‬ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺪﺗﻰ ﺑﻴﻜﺎر ﺑﻮدم‪ .‬ﺣﺎﻻ‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻗﺒﻞ از ﺳﺮﺑﺎزى ﻫﻤﻪ آدم را ﺑﭽﻪ‬
‫ﺣﺴﺎب ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻮﻟﻲ در زﻧﺪﮔﻴﻢ روى داده ﺑﻮد‪ ،‬و‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﺷﺐ راه ﻣﻰاﻓﺘﺎدم ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ‬
‫و ﺑﺎ اﻳﻦ و آن ﮔﭗ ﻣﻰزدم‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺎﻫﻰ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﮔﺬراﻧﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم‬
‫ﺑﺮاى ﺧﻮدم ﻛﺎﺳﺒﻰاى راه ﺑﻨﺪازم ﻛﻪ در اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردم‪.‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺳﺎل‪ 60‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺮج ﭼﻬﺎر ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﮕﻴﺮ ﺑﮕﻴﺮﻫﺎ‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮدﻣﺎﻧﻰ ﺑﺪاﻧﻢ اﺣﺴﺎﺳﺖ در آن ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﭼﻰ‬
‫ﺑﻮد؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬اﮔﺮ آﻧﻬﺎ را ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ )ﺳﻴﺎﺳﻰﻫﺎ‬
‫را( ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮدﺷﺎن اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺎد ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫اﺻﻼً ﻣﺴﺌﻠﻪات ﻧﺒﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺤﻞ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻰ داﺷﺘﻨﺪ آﺷﻨﺎﻳﻰ داﺷﺘﻢ‪ .‬راﺳﺘﺶ ﻣﻰدﻳﺪم ﺣﺮف و ﻋﻤﻠﺸﺎن زﻣﻴﻦ ﺗﺎ‬
‫آﺳﻤﺎن ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮق ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻪش ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺘﻜﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً اﮔﺮ دوﺗﺎ واژه ﺳﻴﺎﺳﻰ را ﻣﻰﮔﻔﺖ و ﻣﻦ ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪم ﺧﻮدش را از ﻣﻦ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻰداﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ زده ﻣﻰﺷﺪى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻰ ﻛﻪ آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ دﻳﺪهاى اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻮدهاﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫‪٥٢‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺧُﺐ‪ ،‬ﻣﻦ آﻧﻬﺎ را ﻣﻰدﻳﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻴﭻوﻗﺖ‬
‫ﻫﻢ ﻧﺮﻓﺘﻢ دﻧﺒﺎﻟﺶ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻰ )اﻋﺘﺮاﻓﺎت ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲي‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲﻫﺎ( را ﻣﻰدﻳﺪم‪ ،‬ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ آدمﻫﺎى ﺑﺪى ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬
‫اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﻘﻼب ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻛﺎرى ﺑﻪ ﻛﺎرﺷﺎن‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻰ ﻛﺎﺳﺒﻰ راه ﺑﻨﺪازى‪...‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫آره‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪام ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ و‬
‫داراﻳﻴﻢ ﭘﻨﺞ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﺒﻮد‪ .‬و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﺷﺘﺒﺎﻫﻰ ﻛﻪ در ﻛﺎرم ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدم‪ ،‬ﭼﻴﺰى را ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ از ﻛﺎر در ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎرت ﭼﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺗﻮﻟﻴﺪى ﺑﺰﻧﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ آن ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺑﺎزار اﺣﺘﻴﺎج‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺟﻮر ﻧﺸﺪ‪ .‬و اﺻﻼً ﺑﻪدرد ﺑﺎزار ﻧﺨﻮرد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎدرم‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ دوﺳﺘﺎﻧﻰ‬
‫ﻛﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻚ روز آﻣﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻳﻚ ﻛﺎرى ﻫﺴﺖ ﺗﻮ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ ﺑﺮوى ﺑﺒﻴﻨﻰ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﭼﻴﺴﺖ و از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ و ﻇﺎﻫﺮ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ را ﻫﻢ‬
‫ﺣﻔﻆ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻪرﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و دﻛﻤﻪﻫﺎ را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺷﺪﻳﻢ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬دﻳﺪﻳﻢ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺘﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﺠﺮﺑﻴ‪‬ﺎﺗﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﻦ از وﻗﺘﻰ‬
‫ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﻮدم ﺗﺎﺑﺴﺘﺎنﻫﺎ ﺗﻮى ﺑﺎزار ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺗﻮى ﭼﺮاغ ﺑﺮق‪ ،‬ﺗﻮ ﻟﻮازم ﻳﺪﻛﻰ‬
‫وارد ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻮ ﻛﺎرﻫﺎى ﺣﺴﺎﺑﺪارى ﻫﻢ وارد ﺑﻮدم‪ ،‬ﭼﻮن آن ﻣﻮﻗﻊﻫﺎ ﻣﺤﺼﻞ‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ و ﺑﺎزار ﻫﻢ ﻫﻤﻪ ﺑﻰﺳﻮاد‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮرت از ﺑﺎزار ﺳﺒﺰهﻣﻴﺪان و آنﻃﺮفﻫﺎﺳﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﺟﺎﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎى ﻛﻮﭼﻚ و‬
‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻛﺎرﻫﺎى ﺣﺴﺎﺑﺪارى را ﻫﻢ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺗﻮ‬
‫ﻛﺎرﻫﺎى ﻟﻮازم ﻳﺪﻛﻰ واردم‪ .‬ﮔﻔﺖ اﺗﻔﺎﻗﺎً ﻣﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ را ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﻣﺴﺌﻮل ﺗﺪارﻛﺎت ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺮاى ﻣﺎ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ آﻧﺠﺎ اول ﺑﺎ ﺳﻤﺖ ﻛﺎرﮔﺮى ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر ﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻛﺎرﮔﺮ ﺳﺎده‪.‬‬
‫وردﺳﺖ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻣﺄﻣﻮر ﺧﺮﻳﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ در زﻧﺪﮔﻰ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم‬
‫آن ﭼﻴﺰى را ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎورم‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺗﻮى ﻛﺎر ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺪ‪‬ي‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻰدﻳﺪم ﭘﺪرم ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ‬
‫‪٥٣‬‬
‫ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪاز ﺧﻮدﻣﺎن داﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻢ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ و دوﺳﺖ‬
‫داﺷﺘﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻠﻨﺪﭘﺮواز ﺑﻮدى‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻰدﻳﺪم واﻗﻌﺎً در ﺣﻖ ﭘﺪرم اﺟﺤﺎف ﺷﺪه‪ ،‬رو ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺣﺴﺎب ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﺧﻮدم ﻣﺜﻞ او ﻧﺸﻮم‪ .‬رو ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺴﺎب ﺗﻮ ﻛﺎر ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺟﺪ‪‬ي ﺑﻮدم‪ ،‬ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم از ﻫﻤﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖﻫﺎ ﺑﺮاى ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﺧﻮدم اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﭘﺪرت ﭼﻪ ﻛﺎره ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﭘﺪرم اﻻن ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺗﻌﻤﻴﺮات ﻳﻚ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻻن وﺿﻌﺶ‬
‫ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎدى ﺗﻮ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﺎﻻﺗﺮ دارد‪ .‬ﻣﺜﻼً روزﻫﺎى‬
‫ﺟﻤﻌﻪ ﻫﻢ ﻣﺠﺒﻮرش ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ ...‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﻪ ﻣﺎه‬
‫ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﺣﻘﻮﻗﻢ را اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻘﺪر ﺑِﻬِﺖ ﻣﻰدادﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬وﻗﺘﻰ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺠﺎ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدى؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻮ ﺟﻬﺎد‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﭼﻘﺪر ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻰ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺳﻪ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ‪ .‬واﻗﻌﻴ‪‬ﺖ را ﮔﻔﺘﻢ و‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮدم‪ .‬ﭼﻮن آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺳﻪ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﺮاﻳﻢ زدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎرم ﻫﻢ‬
‫از ﻫﺸﺖ ﺻﺒﺢ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺳﻪ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ‪ .‬ﻛﺎرم ﻫﻢ ﺗﻬﻴﻪ ﻟﻮازم ﻳﺪﻛﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﻰدادﻧﺪ و ﻣﻦ ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ دﻧﺒﺎﻟﺶ‪.‬‬
‫ﭼﻪ ﺟﻮر ﻟﻮازﻣﻰ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻰﻛﺮدى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻛﺎرى ﻛﻪ آﻧﻬﺎ از ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ ﻟﻮازم ﻳﺪﻛﻰ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮد‬
‫و ﻣﻦ روزﻫﺎى اول ﻣﻐﺎزهﻫﺎ را ﻣﻰﮔﺸﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﺎه دﻳﮕﺮ ﻣﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ده ﺗﺎ ﻣﻐﺎزهدار را ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ ﻛﻪ ﻗﻮل‬
‫داده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻤﺎم ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻤﭽﻴﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻰ‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬ﺑﻌﺪش؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ ﻣﺎه‪ ،‬ﺣﻘﻮﻗﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز‬
‫ﻫﻤﻪ ﺟﻮر ﻛﺎرى ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻛﺎرﺗُﻦﻫﺎ را روى دوﺷﻢ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻢ و ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻃﺮف و آن ﻃﺮف اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻰدادم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻢ روﻏﻨﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪٥٤‬‬
‫ﭼﻘﺪر ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻗﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ 300 :‬ﺗﻮﻣﻦ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﻣﺎه دﻳﮕﺮ ﮔﺬﺷﺖ‪ 300 ،‬ﺗﻮﻣﻦ دﻳﮕﺮ‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﺳﺎل ﺣﻘﻮﻗﻢ ﺷﺪ ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ‪ .‬زﻣﺴﺘﺎن ﻫﻤﺎن ﺳﺎل‬
‫ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑِﻬِﻢ ﮔﻔﺖ ﻣﺆﺳﺴﻪي ﺣﺴﺎﺑﺪارى ﻣﺪﻳﺮﻳ‪‬ﺖ ﺻﻨﻌﺘﻰ از ﻛﺎرﻣﻨﺪﻫﺎى‬
‫دوﻟﺖ ‪ -‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺎ ﻧﻴﻤﻪدوﻟﺘﻰ ﺑﻮد‪ -‬ﺑﺮاى آﻣﻮزش ﺣﺴﺎﺑﺪارى ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺴﺘﺎن رﻓﺘﻢ ﻛﻼس ﺣﺴﺎﺑﺪارى‪ .‬دو ﺗﺮﻣﺶ را رﻓﺘﻢ و ﺑﺎ ﻣﻌﺪل ﺧﻮب ﻗﺒﻮل‬
‫ﺷﺪم‪ .‬آن ﻣﺪرك را آوردم ﮔﺬاﺷﺘﻢ رو ﻣﺪارﻛﻢ و ﺣﻘﻮﻗﻢ ﺷﺪ ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ و‬
‫ﭼﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻮ ﺑﺎزار ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﺮاى ﺧﻮدم ﻫﻢ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻓﺮض وﻗﺘﻰ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﺗﻮ ﻣﻐﺎزهاى و ﻣﻰدﻳﺪم ﺟﻨﺴﻰ را دارد ﻛﻪ ﻓﻼن ﻛﺲ اﺣﺘﻴﺎج دارد‪،‬‬
‫ﻣﻰﺧﺮﻳﺪم و ﺑﻪ او ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ واﺳﻄﻪﮔﺮى ﻣﻰﻛﺮدى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻮدم ﺑﺎ واﺳﻄﻪﮔﺮى ﻣﺨﺎﻟﻔﻢ‪ ،‬وﻟﻲ وﻗﺘﻰ ﻣﻰدﻳﺪم ﻫﻤﻪ‬
‫دارﻧﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ ﻣﻦ ﻧﻜﻨﻢ ﻛﻼﻫﻢ ﭘﺲ ﻣﻌﺮﻛﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻴﺮم ﻛﻪ ﻫﻤﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎرى ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮ ﭼﻰ؟ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫اﻛﺜﺮاً ﺟﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺗﻮ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬در ﻣﻮرد ﺟﺎﻧﻰ ﺑﻮدن ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻰ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﻦ ﻳﻚ ﺟﻮرى واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺟﺘﻤﺎع اﺳﺖ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻈﺮﻳﺎت ﺷﺨﺼﻰ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺧُﺐ از اﻳﻦ واﺳﻄﻪﮔﺮى ﭼﻘﺪر ﮔﻴﺮت ﻣﻰآﻣﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺣﺪوداً ﻣﺎﻫﻰ دو ﺗﻮﻣﻦ‪ ،‬دو و ﺧُﺮدهاى‪ .‬ﭼﻮن اﻣﻜﺎن داﺷﺖ ﺳﻪ ﻣﺎه‬
‫ﭼﻴﺰى ﻧﻔﺮوﺷﻢ و ﻳﻚ ﻣﺎه ﺟﺒﺮان ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﮔﺎﻫﻰ اﺟﻨﺎﺳﻰ را ﻣﻰﺧﺮﻳﺪم و‬
‫ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﻰﻛﺮدم و ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑ‪‬ﺮﺑﺮﻳﻨﮓﻫﺎى “اﺳﺘﻮﻛﻰ” را ﻣﻰﺧﺮﻳﺪم‪،‬‬
‫ﻣﻰﺑﺮدم ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻢ ﺗﻤﻴﺰش ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬روﻏﻦ ﻣﻰزدم‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ دﻻﻟﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﻌﺪاً ﻫﻴﭽﻰ دﻳﮕﺮ‪،‬‬
‫روﻧﺪ ﻛﺎر ﻣﺎ اﻳﻦﻃﻮرى ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن واﻗﻌﺎً ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻢﻛﻢ ﺣﺴﺎﺑﺪارى‬
‫ﺷﺮﻛﺖ را ﻫﻢ دادﻧﺪ دﺳﺘﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻰآوردم ﺧﺎﻧﻪ و در اوﻗﺎت ﺑﻴﻜﺎرى‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻰدادم‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﺗﺎ ﻫﺸﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺷﺐ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﻫﻢ ﻣﺄﻣﻮرﻳ‪‬ﺖ‬
‫‪٥٥‬‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻛﺎر ﻛﺮدﻧﺖ ﺗﻮ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬واﺳﻄﻪﮔﺮى‪،‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺪارﻳﺖ در ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ اﻳﻦﻫﺎ روى ﻫﻢ ﭼﻘﺪر ﻣﻰﺷﺪ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺣﺪود ﺷﺶ ﺗﺎ ﻫﻔﺖ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ‪ .‬ﻛﻪ از اﻳﻦ ﭘﻮل ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻫﻤﻪ‬
‫ﻟﺒﺎس ﻣﻰﺧﺮﻳﺪم‪.‬‬
‫و ﺧﺮﺟﺖ را ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻰداد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪ .‬ﭼﻮن ﭘﺪرم دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ ﻣﻦ ﺑِﻬِﺶ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ‬
‫ﻛﻤﻜﺶ ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬آن ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎر ﻛﺮدن ﻣﺎدرم ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺎل وﻗﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﻫﻴﭽﻰ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻔﺮﻳﺤﻢ‬
‫روزﻫﺎى ﺟﻤﻌﻪ ﻛﻮه رﻓﺘﻦ ﺑﻮد و ﺷﺐﻫﺎى ﺟﻤﻌﻪ ﻋﺮقﺧﻮرى‪ .‬ﻧﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ‬
‫ﻛﺎرى داﺷﺘﻢ و ﻧﻪ ﺑﺎ اﻳﻦﻃﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮرت ﻛﺪام روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺳﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻛﻴﻬﺎن ﻳﺎ اﻃﻼﻋﺎت‪ .‬وﻟﻲ ﺧُﺐ وﻗﺖ ﺑﺮاى ﻛﺘﺎب ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻗﻪاى ﻫﻢ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﭼﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻰ ﮔﺎﻫﻰ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﺧﻮاﻧﻢ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻳﻚ ﺳﺮى‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ ،‬ﺧُﺐ ﻫﺮ ﻛﻰ ﺑﻪ ﺳﻦ ﻣﻦ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻳﻚ‬
‫روزى ﺑﺎﻳﺪ از ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺟﺪا ﺷﻮد و زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﺮ‬
‫ﻃﻮر ﻛﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬ﻣﻰدﻳﺪم از ﺧﻴﻠﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮدم زرﻧﮓﺗﺮم‪،‬‬
‫وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ روﻧﺪ ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﺑﺮوم ﻇﺮف ﭘﻨﺞ ﺳﺎل آﻳﻨﺪه‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﭘﻮلﻫﺎﻳﻢ‬
‫را ﭘﺲاﻧﺪاز ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺎز ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰﺷﻮم‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﺣﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﻓﺮض ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ‬
‫رﻫﻦ ﻛﻨﻢ و ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮدﻳﻢ ﻳﺎ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﻳﻚ ﻛﻠﻜﻰ ﺗﻮى ﻛﺎرﺗﺎن ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﻳﻚ ﺟﻮرى از ﺟﺎﻳﻰ در آوردهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً دزدى ﮔﺮﮔﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﻛﺎر ﺧﻮدم ﻣﻰدﻳﺪم اﮔﺮ رﺷﻮه ﻧﺪﻫﻢ ﻛﺎرم ﭘﻴﺶ‬
‫ﻧﻤﻰرود و ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻳﻚ ﺟﺎﻳﻰ اﺟﺎزه دارى رﺷﻮه ﺑﺪﻫﻰ‪ ،‬ﺑﺮاى‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎر ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻬﻢ ﻣﻰدادم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺣﺴﺎب ﻛﺮدم ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ روﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﭘﻴﺶ ﺑﺮوم‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻧﻤﻰﺷﻮم و ﺑﻔﺮض اﮔﺮ ازدواج ﻫﻢ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺳﺮﻛﻮﻓﺖ‬
‫‪٥٦‬‬
‫زﻧﻢ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮم‪ .‬و از آنﻃﺮف ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻳﻚ ﺳﺮى ﻓﺸﺎرﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻃﺮف‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻰآﻣﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻪ ﺟﻮر ﻓﺸﺎرﻫﺎﺋﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬راﺟﻊ ﺑﻪ ازدواج‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ازدواج ﻛﻨﻰ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻓﻼن دﺧﺘﺮ را‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻴﺮى و ﻣﻦ ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺖ ﻛﺎرﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻰﺷﻮد ﮔﻔﺖ ﻳﻚ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮر‬
‫ﺧﻮشاﺧﻼق ﺑﻮدم و زﻳﺮدﺳﺖﻫﺎﻳﻢ ازم ﺣﺴﺎب ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً‬
‫ﺑﻪ آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ دﺳﺘﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﺮدم و آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻻدﺳﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻫﺮ ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﺑِﻬِﺸﺎن ﻣﻰزدم و ﺑﻘﻮل ﻣﻌﺮوف از ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺘﻢ ﻣﻰآﻣﺪ ﺑﺮاى ﺗﺮﺗﻴﺐ دادﻧﺸﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫اﻣ‪‬ﺎ ﻛﻢﻛﻢ دﻳﺪم دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ آنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهام ﮔﻔﺘﻢ ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪...‬‬
‫ﺑﺮاى ﭼﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﺮاى ﻫﻤﺎن ﻣﺴﺎﺋﻞ ازدواج و اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ‬
‫ﺳﺎل ﻳﺎ از ﻛﺸﻮر ﻣﻰروم ﺑﻴﺮون‪ ...‬اﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﺮوم ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﻢ روى ﭘﺎى ﺧﻮدم‬
‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺧﺎﻧﻮادهام ﻗﺒﻮﻟﻢ ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺧﻮدم ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﺮدى ﺗﻮى اﻳﺮان ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺎﺷﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﺟﻮرى ﺑﮕﻮﻳﻢ؟ ﺷﺎﻳﺪ از ﺗﺮس‪ .‬اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﺒﻮده؟ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺧﻼﻗﻰ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﻰ ﺑﻮده؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﭼﺮا ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮدش ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻔﺮض ﻳﻚ آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﭼﻬﻞ‬
‫ﻣﺘﺮى ﺑﻮد ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻮﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺨﺮﻣﺶ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺑﺎﻧﻜﻰ‬
‫وام ﻧﻤﻰداد‪ ،‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً از اﻳﻦ وامﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ دور ﺷﺎه ﺑﺎﻧﻚﻫﺎ ﻣﻰدادﻧﺪ‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ ﻛﺴﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻮد‪،‬‬
‫ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ دزدى ﻣﻰﻛﺮد ﻳﺎ ﻳﻚ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ‪.‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬اﻣﻴﺪوارم ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﻰ ﻛﻪ دور ﺷﺎه ﻫﻢ ﺟﻨﻮب ﺷﻬﺮ ﭘ‪‬ﺮ‬
‫از ﺣﻠﺒﻰآﺑﺎدﻫﺎ ﺑﻮد ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﺷﺮق ﺗﻬﺮان‪ .‬وﻟﻲ ﺧُﺐ‪ ،‬آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ اﮔﺮ آدم ﺑﺎ دوﻟﺖ‬
‫‪٥٧‬‬
‫ﻣﻰﺑﻮد‪ ،‬وﺿﻌﺶ ﺑﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺣﺎﻻ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪ .‬از ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎى آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻴﺰى ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻛﻪ اﻻن ﻳﺎدم آﻣﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻛﻼﻧﺘﺮى ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺗﻮ ﻣﻴﺪان‬
‫ﺳﭙﻪ‪ ،‬ﺗﻮى ﻛﺎخ ﻣﺮﻣﺮ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺴﻜﻦ ﺑﻮد‪ .‬زﻣﺎن ﺧﺴﺮوﺷﺎﻫﻰ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً‬
‫ﺑﻠﺒﺸﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮدم ﺻﺒﺢ زود ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺗﻮ ﺻﻒ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ ﺑﺮاى ﺛﺒﺖ ﻧﺎم‪ ،‬ﺑﺎ آه و‬
‫ﻧﺎﻟﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﺗﻮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻧﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﺑِﻬِﺸﺎن ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﻰدﻫﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻮدﺷﺎن )دوﻟﺖ( ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮﺳﻨﻞﻫﺎى واﺟﺪ ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ ﺑﺮاى ﺛﺒﺖ ﻧﺎم وﻟﻲ ﭼﻮن اﻋﺘﻘﺎد‬
‫داﺷﺘﻢ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻣﺴﺘﺤﻖﺗﺮ از ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن وﻗﺘﻰ ﻣﻰدﻳﺪم‬
‫آدمﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰآﻳﻨﺪ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ آه ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﺎﻟﻪ ﺳﻮدا ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎز ﻣﺎ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ‬
‫دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻮش زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ آن ﻣﻮﻗﻊ اﻳﻦﻃﻮر ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم وﻟﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ‬
‫ﻓﻬﻤﻴﺪم اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻧﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ زد! ﺑﺎﻳﺪ ازﺷﺎن ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد ﮔﺮﻓﺖ! ﻣﻦ ﻋﻘﻴﺪهام اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻠﻴﻢ ﺧﻮدش را از آب‬
‫ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻛﻤﻚ ﺑﻜﻨﺪ وﻟﻲ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻟﻄﻤﻪ ﻧﺨﻮرد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﭼﻴﺰى اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ -‬درﺳﺖ ﻳﺎ ﻏﻠﻂ‪ -‬ﻗﺒﻮﻟﺶ دارم‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻮ ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺪﻫﻰ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻰ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ از اﻳﺮان ﺑﺮوم؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮاى درس ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﻰروم‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺘﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ از ﺧﻮدم ﻳﺎ از آﻧﻬﺎ ﻓﺮار ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮن آﻧﺠﺎ‬
‫ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﺒﻮدم‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﺮﻛﻮﻓﺖﻫﺎ و ﻧﻤﻰداﻧﻢ دﻟﺴﻮزيﻫﺎي‬
‫اﺣﻤﻘﺎﻧﻪﺷﺎن آزارم ﻣﻰداد‪.‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻰ ﭼﻴﺰى ﺑﺎﺷﻰ ﻛﻪ ﺧﻮدت ﻣﻰﺧﻮاﻫﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ .‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺧﻮدم ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻮدم‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻣﻦ از ﺻﻔﺮ ﺷﺮوع ﻛﺮدم و ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺴﻰ اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ رﺳﻴﺪهام‪ .‬روى ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺴﺎب وﻗﺘﻰ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻮﺋﺪ ﺟﺎى‬
‫ﺟﺎﻟﺒﻰ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻦ‪ ،‬دو ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻰ روش ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﺮدم و‪...‬‬
‫ﻛﺎرﻫﺎﻳﺖ را ﭼﻄﻮر اﻧﺠﺎم دادى؟ ﻣﺜﻼً وﻳﺰا را رﺳﻤﻰ ﮔﺮﻓﺘﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺎرى ﻛﻪ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻮ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫‪٥٨‬‬
‫ﺟﻠﻮ ﺳﻔﺎرتﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎدم و ﺳﺌﻮال ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻋﻼﻗﻪ‬
‫داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ دوﺗﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻫﻢ ﻗﺒﻼً رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم و ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺴﺐ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻛﺠﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺳﻨﮕﺎﭘﻮر و ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ رﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻪدرد ﺧﻮرى داﺷﺘﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻓﻘﻂ ﻣﺴﺌﻠﻪ زن ﺑﻮد‪ .‬راﺳﺘﺶ ﻣﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ زنﻫﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﻫﺴﺘﻢ‪،‬‬
‫ﭼﻮن راﻫﺶ را ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬ﺑﻔﺮض ﻓﻼن ﻛﺲ ﺑﺮﺧﻮردش ﺑﺎ ﻣﻦ ﻓﺮق ﻣﻰﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻘﻮل ﻣﻌﺮوف‪ ،‬ﭼﻰ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺧﻮدم‬
‫را ﻣﻰﺑﺎزم‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻫﻢ آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﻋﺎﺷﻖ آن دﺧﺘﺮه ﺷﺪم‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺻﻔﺎ و ﺻﻤﻴﻤﻴ‪‬ﺘﻰ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮى دﺧﺘﺮﻫﺎى اﻳﺮاﻧﻰ‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻰ ﻣﺎل ﺳﻨﮕﺎﭘﻮر اﺳﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ‪ .‬در ﺳﻨﮕﺎﭘﻮر ﻓﻘﻂ دو روز ﻣﺎﻧﺪم‪ ،‬وﻟﻲ در ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ ﺳﻴﺰده‬
‫روز‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻰ‪...‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮود‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺮى ﻫﺪفﻫﺎ‬
‫ﻣﻰرود‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺮى اﻳﺪهآلﻫﺎ ﻣﻰرود‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﺪفﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺧﻮش‬
‫ﻣﻰﮔﺬرد وﮔﺮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺪ‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﻨﮕﺎﭘﻮر‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ﺗﻤﻴﺰى ﺑﻮد‪،‬‬
‫وﻟﻲ ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮرد ‪ -‬ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آدم‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﻣﻰﻓﻬﻤﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺶ را ﻣﻰﺑﻨﺪد‪ -‬ﺑﻪ ﻓﺮض‬
‫ﻛﻨﺎر ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﺪاﻳﻰ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ر‪‬ژ ﻟﺒﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ اﺑﺮوﻫﺎﻳﺶ ﻛﻪ‬
‫ﺣﺴﺎﺑﻰ درﺳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﻔﻮذ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻫﺪف ﺗﻔﺮﻳﺢ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺳﻴﺰده ﭼﻬﺎرده روز از اﻳﺮان دور ﺑﺎﺷﻢ و ﺑﻘﻮل ﻣﻌﺮوف‬
‫ﻋﺸﻘﻢ را ﺑﻜﻨﻢ و ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻢ‪ .‬و در ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﻳﻚ ﺳﺮى ﭼﻴﺰ ﺑﺨﺮم و در اﻳﺮان‬
‫ﺑﻔﺮوﺷﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺎ ﻛﻪ آنﻗﺪرﻫﺎ وﺿﻌﻤﺎن ﺧﻮب ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﭘﻮﻟﻲ ﺧﺮج ﻛﻨﻴﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻴﺒﻤﺎن ﺑﺮ ﻧﮕﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺎ آن دﺧﺘﺮه ﻫﻢ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻳﻚ دوﺳﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻲ زود اﺳﻴﺮ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻣﻰﺷﻮم‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫‪٥٩‬‬
‫روزى ﺑﺎ او ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻳﮕﺮى ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﺟﻨﺲ ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ و‬
‫ﺑﺮدﻳﻢ اﻳﺮان ﻛﻪ ﺧﺮج ﺳﻔﺮﻣﺎن در آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﺑﻪ آن دﺧﺘﺮك ﻗﻮل دادم ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫ﻣﻰﮔﺮدم‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﻨﺪهدار ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ در او دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻣﻰروم اﻳﺮان‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ دارم‬
‫ﻣﻰﻓﺮوﺷﻢ و ﻣﻰآﻳﻢ ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ‪ ،‬او ﻫﻢ ﻗﻮل داد ﻛﻪ ﻣﻦ ﺗﻮى ﻣﻐﺎز ﭘﺪرم ﺑﺮاﻳﺖ ﻛﺎر‬
‫درﺳﺖ ﻣﻰﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم آﻣﺪم اﻳﺮان ﻛﻪ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪش رﻓﺘﻦ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ‬
‫ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺣﻖ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﺮود ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻲ‬
‫ﻣﻰداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻰروﻧﺪ آﻧﺠﺎ ﺑﺮاى ﭼﻪ ﻛﺎرى‪ ،‬ﻣﻰروﻧﺪ ﺑﺮاى ﺑﻘﻮل ﻣﻌﺮوف‬
‫ﻋﺸﻖ و ﺻﻔﺎ و اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻮ اﻳﺮان ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﻮهاى دوﺳﺖ ﺑﻮدم ﻛﻪ‬
‫ﭼﻮن ﺳﻦاش از ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺎﻫﺎش ازدواج ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻪ ﺟﻮر زﻧﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬از آن ﺣﺰباﻟﻠﻬﻰﻫﺎى دوآﺗﺸﻪ ﺑﻮد ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺷﻴﺮازى ﻳﺎ ﺧﻮزﺳﺘﺎﻧﻰ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﺎل و ﺧُﺮدهاى ﺑﺎ او ﺑﻮدم و واﻗﻌﺎً ﺑﺮاى ﻣﻦ‬
‫دوﺗﺎ ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﻫﻢ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪام ﺑﻮد و ﻫﻢ ﻣﺎدر‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﺶ ﻃﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ آدم ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮد دارد ﺑﺎ ﻣﺎدرش ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻌﻀﻰ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎش ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ آدم ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪاش راﺟﻊ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﺮان‪ ،‬در آن ﻓﻀﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻮد و ﻫﺴﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫دوﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻳﻚ ﻣﺮد و زن‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻗﺪم ﻣﻰزﻧﻨﺪ‪ ،‬آراﻣﺶ‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﻣﻦ اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎﺻﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ داﺷﺘﻰ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻰ‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻧﮕﺮان‬
‫اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺑﻮدى؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻰداﻧﻢ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ زن ﻗﺪم ﺑﺰﻧﻨﺪ‪،‬‬
‫راﺣﺖ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻣﻜﺎن داﺷﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺟﻠﻮﺷﺎن را ﺑﮕﻴﺮد و ﻫﺰار و ﻳﻚ‬
‫ﺳﺌﻮال ازﺷﺎن ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ در زﻧﺪﮔﻴﻢ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ‬
‫رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻢ‪ ،‬روى اﻳﻦ ﺣﺴﺎب ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ او ﻗﺮار ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻢ ‪ -‬ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪاى‬
‫‪٦٠‬‬
‫ﺑﻮد‪ -‬ﺑﻴﺎﻳﺪ آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر ﻛﻪ ﺑﻘﻮل ﻣﻌﺮوف ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ زده ﺑﻮد و ﻧﻤﻰﺷﺪ‬
‫ﺻﺒﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻴﺮون و ﺗﻮى ﻫﻤﺎن ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻋﺸﻖﺑﺎزى ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻰ ﻃﺮف ﻇﺎﻫﺮاً ﺣﺰباﻟﻠﻬﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ دﻗﻴﻘﺎً ﺑﮕﻮﻳﻰ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﭼﻄﻮر زﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬از آﻧﻬﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً روﻳﺶ را ﻣﻰﮔﻴﺮد و ﺑﻘﻮل آﺧﻮﻧﺪﻫﺎ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺷﺌﻮﻧﺎت اﺳﻼﻣﻲ را رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آدم ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮد و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎى ﺟﻨﺴﻰ ﻛﻪ داﺷﺖ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻟﻮﻧﺪ و ﻋﺸﻮهﮔﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ اﮔﺮ ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎن راه ﻣﻰرﻓﺖ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ از روﺑﻪروﻳﺶ‬
‫ﻣﻰآﻣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻧﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺟﻮن‪ ،‬ﻗﺮﺑﻮﻧﺖ ﺑﺮم‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮد وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴﻰ ﻣﻰرﺳﻴﺪ‪،‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﺬﻫﺐ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻰﻛﺮد؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻛﺎﻣﻼً درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ آﻧﻬﺎ در ﺧﺎﻧﻪاى زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﺑﻮد ﻳﺎ ﻛﺠﺎ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﮔﺮ در آن ﺧﺎﻧﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻧﻤﻰﻛﺮد‪،‬‬
‫ﻣﺜﻼً وﻗﺘﻰ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻰزد‪ ،‬ﭼﺎدر ﮔﻠﺪار ﻫﻢ ﺳﺮش ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﺎدر ﻣﺸﻜﻰ ﺳﺮ ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫وﻟﻲ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬واﻗﻌﺎً دوﺳﺘﺶ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﺪام ﻣﺮا‬
‫ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﻰداﻧﻢ‪ ،‬ﻣﻦ و ﺗﻮ ﺑﺎ ﻫﻢ ازدواج ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻜﻰ دو‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰرﺳﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻋﺸﻖﺑﺎزى ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺟﺪا ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﻫﻢ ﺗﻮ ﻣﻰروى دﻧﺒﺎل ﻛﺎرت ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻰروم دﻧﺒﺎل ﻛﺎر ﺧﻮدم‪ ،‬ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻫﻢ‬
‫ﭘﺎﭘﻴﭻ ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ‪...‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﺰرگﺗﺮ از ﺗﻮ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﻫﺸﺖ‪ ،‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻲ ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﻳﺎزده‬
‫ﺳﺎﻟﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻴﻜﻠﺶ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ درﺷﺖ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪...‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻫﻴﭽﻰ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻌﺪش ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﺮﮔﺮدم ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﻣﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت زﻳﺎدى راﺟﻊ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﺑﺮود‪ ،‬ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻢ و ازش ﺳﺌﻮالﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬روى اﻳﻦ ﺣﺴﺎب‪ ،‬راهﻫﺎى‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺑﻮد ﺑﺮاى ﺧﺮوج از ﻛﺸﻮر‪ .‬ﻗﺎﭼﺎﻗﻰ و ﻏﻴﺮه‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪاى‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺑﻴﺎﻳﻢ‪ .‬زﻣﺴﺘﺎن ‪ 63‬ﺑﻮد ﻛﻪ ‪ -‬ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺳﺎلﻫﺎ را ﻗﺎﻃﻰ‬
‫‪٦١‬‬
‫ﻛﺮدهام‪ -‬وﻟﻲ ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ دوﺳﺘﻢ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﺎل داﺷﺘﻴﻢ‬
‫ﺑﺎ ﻫﻢ راه ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ ﺳﻔﺎرت ﻟﻬﺴﺘﺎن‪ .‬ﺳﻔﺎرت ﻟﻬﺴﺘﺎن ﺷﺎﻧﺴﻰ‬
‫وﻳﺰا ﻣﻰداد‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﻣﻰداد ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﻧﻤﻰداد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ دوﺗﺎ وﻳﺰا ﻧﺪاد‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺳﻔﺎرت‬
‫ﭼﻜﺴﻠﻮاﻛﻰ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﻫﻢ وﻳﺰا ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ آﻣﺪﻳﻢ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﻢ راﻫﻰ‬
‫ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺣﺪود ده ﺷﺐ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻃﺮح‬
‫ﻛﻠﻲ رﻳﺨﺘﻴﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﻪ ﺳﻮﺋﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ ﻛﻪ از‬
‫ﺑﻠﻮك ﻏﺮب رد ﻧﺸﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫از ﻛﺠﺎ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﺑﻠﻮك ﻏﺮب رد ﺷﻮى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﭽﻪﻫﺎ از ﺳﻮﺋﺪ ﻧﺎﻣﻪ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از‬
‫ﺑﻠﻮك ﺷﺮق رد ﺑﺸﻮﻳﻢ و ﻃﻮرى ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻫﻢ وﻳﺰا از ﻣﺎ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﺖ ﻛﻪ در ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺗﻴﭗﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮدﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺗﻴﭗﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺧﻮدم‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎل آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻳﻚ ﺳﺎل‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻧﺒﻢ‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ ﻫﻮاى درس و اﻳﻦﺟﻮر‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺎ ﻣﺴﻴﺮى را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻳﻢ از ﺗﻬﺮان ﺑﻪ وﻳﻦ ‪-‬وﻳﻦ‬
‫ﺑﻪ ﭘﺮاگ ‪-‬ﭘﺮاگ ﺑﻪ ﺑﺮﻟﻴﻦ ‪-‬ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺨﺎرﺳﺖ ‪-‬ﺑﺨﺎرﺳﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ‪-‬اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل‬
‫ﺑﻪ ﺗﻬﺮان‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﺑﺨﺎرﺳﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺮوج از ﻣﺮز اﻳﺮان ﺟﻠﻮﻣﺎن را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺮوﻳﻢ روﻣﺎﻧﻰ‪ .‬وﻳﺰاﻳﺶ را ﻫﻢ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺘﻪ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ‬
‫وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺑﺮﻟﻴﻦ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬راه را ﻛﺞ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ و ﻣﻰروﻳﻢ ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻫﺪف‬
‫رﻓﺘﻴﻢ دﻓﺘﺮ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﺋﻰ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ آﻧﺠﺎ آﺷﻨﺎ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻃﺮف ﺧﻴﻠﻲ ﻟﻄﻒ ﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺪود‬
‫ﻳﻚ روز ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮاى ﻣﺎ ﻛﺎر ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻠﻴﻂ را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫آن آﺷﻨﺎى ﻣﺎ ﻛﻪ در ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻇﺮف ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻠﻴﻂ ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﺗﻬﻴﻪ‬
‫ﻛﺮد و زﻧﮓ زد ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻴﻂ را ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و ﺧﺮوﺟﻰ را ﻫﻤﺎن روز دادﻳﻢ و از‬
‫اﻳﺮان ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ از ﻛﺎرم اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻧﺪادم‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻨﻮز درﮔﻴﺮ ﺧﺎﻧﻮادهام‬
‫ﺑﻮدم و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﺎ ده روز دﻳﮕﺮ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدم‪ .‬راﺳﺘﺶ ﻓﻜﺮ ﻫﻢ ﻧﻤﻰﻛﺮدم‬
‫‪٦٢‬‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ دوام ﺑﻴﺎورم‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻛﺸﻮرى ﻛﻪ رﺳﻴﺪى ﻛﺠﺎ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ از ﺗﻬﺮان ‪ -‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از‬
‫ﺧﺮوج ﻧﺨﺴﺖوزﻳﺮى ﺟﻠﻮﻣﺎن را ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻮ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻰ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬آﺧﺮ ﻣﺴﻴﺮى ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ “ﺗﺎﺑﻠﻮ” ﺑﻮد و‬
‫ﻫﻤﻪ از اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬روى اﻳﻦ ﺣﺴﺎب ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻴﺎﻳﻨﺪ ﺑﺪرﻗﻪ‪.‬‬
‫ﺧﻮدم ﺗﻨﻬﺎﺋﻰ راه اﻓﺘﺎدم ﻛﻪ ﺑﻌﺪ دﻳﺪم راﺣﺖ ﺷﺪم‪ .‬وﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻳﻢ ‪ -‬آﻧﺠﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻮﻗﻒ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎﻳﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺮاگ ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ -‬آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺮى ﺑﭽﻪﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ اﻳﺮاﻧﻰ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﺷﺐ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮاب ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﺨﻮاﺑﻴﻢ‪ ،‬از ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﺠﺎ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﺮوﻳﺪ و روى ﺣﺴﺎب‬
‫ﺳﺎدﮔﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺮوﻳﻢ ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬و ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ‬
‫ﻫﻤﻪ اﻛﻴﭗ ﻛﻪ ‪ 16‬ﺗﺎ ‪ 18‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از راه روﻣﺎﻧﻰ ﺑﺮوﻧﺪ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ و ﺑﻌﺪ ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﻓﺮداش از آﻧﺠﺎ‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﭘﺮاگ‪ .‬دو ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ و راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺮﻟﻴﻦ‪ .‬از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‬
‫ﻛﻪ ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ دﻳﮕﺮ راﺣﺖ ﺷﺪﻳﻢ و ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻠﻮ ﮔﻴﺸﻪ ﻛﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﮔﻴﺸﻪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻛﺠﺎ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﺮوﻳﺪ؟ ﻣﺎ‬
‫ﻫﻢ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺮوﻳﻢ ﺳﻮﺋﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎ وﻳﺰا ﺑﺪﻫﻴﺪ ‪ -‬ﭼﻮن ﺑﻠﻴﻂ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺎرﺳﺖ ﻓﺮداﻳﺶ ﺑﻮد‪ -‬ﻓﺮدا ﻣﺎ‬
‫ﻛﺸﻮرﺗﺎن را ﺗﺮك ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﻳﺎرو‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت را ﺑﺎ ﻧﻮك‬
‫اﻧﮕﺸﺖﻫﺎﻳﺶ و ﺑﺎ ﺑﻰاﺣﺘﺮاﻣﻰ ﺑﺮداﺷﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻳﻚ روز ﺗﻮ‬
‫ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮوز اﻳﻨﺠﺎ را ﺗﺮك ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ اﻻن ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻫﺴﺖ‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﺎ‪ ،‬دو ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺮوﻳﻢ آﻟﻤﺎن‬
‫ﻏﺮﺑﻰ‪ ،‬و ﻃﺮف ‪ 5‬ﻣﺎرك ازﺷﺎن ﺟﺮﻳﻤﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺮﻳﻤﻪ ﺑﺮاى ﭼﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻣﺎل وﻳﺰاى ﺟﻌﻠﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ وﻳﺰاى ﺟﻌﻠﻲ داﺷﺘﻨﺪ ‪5‬‬
‫ﻣﺎرك ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ دو ﺑﺎر ﺗﻮ ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ از دﺳﺖ ﭘﻠﻴﺲ ﻓﺮار ﻛﺮدﻳﻢ‬
‫‪٦٣‬‬
‫و ﭘﻠﻴﺲ ﮔﺮﻓﺘﻤﺎن و زورﻛﻰ ﺳﻮار ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻛﺮد و ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺳﻮارﺗﺎن ﻛﺮد ﺑﻪ ﻃﺮف ﻛﺪام ﻛﺸﻮر؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﺨﺎرﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﺎنﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑِﻬِﺸﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ‬
‫ﺑﺮوﻳﻢ‪ ...‬ﭼﻮن ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻛﺎر ﻗﺎﭼﺎق ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﭼﻰ ﺑﻪ ﭼﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻜﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﻳﻦﻃﻮر‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺎ آﻣﺪﻳﻢ ﺳﻤﺖ ﺑﺨﺎرﺳﺖ‪ ،‬وﻳﺰاﻳﺶ را داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬وارد ﺷﻬﺮ ﺷﺪﻳﻢ‪،‬‬
‫آﻧﺠﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫زﺑﺎن ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻴﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻦ دﺳﺖ و ﭘﺎ ﺷﻜﺴﺘﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻳﻜﻰ دوﺗﺎ ﺳﻔﺮ‬
‫ﻫﻢ ﻗﺒﻼً رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ ﻛﺎره ﻣﻦ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫آﻣﺪﻳﻢ آﻧﺠﺎ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻋﻘﻠﻤﺎن ﻗﺪ ﻧﻤﻰداد‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ‬
‫ﺧﻮب اﺳﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻠﻴﻂ ﺑﺨﺎرﺳﺖ ‪-‬ﺗﻬﺮان را دارﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮش اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫ﻣﻰﮔﺮدﻳﻢ ﺗﻬﺮان‪ .‬ﻓﺮداﻳﺶ داﺷﺘﻴﻢ ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻗﺪم ﻣﻰزدﻳﻢ‪ ،‬ﺧﻮردﻳﻢ ﺑﻪ ﺗﻮر‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى ﻓﺮودﮔﺎه ﻗﺒﻞ دﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻜﺎر ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ وﻳﺰاى آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ را از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﺎزه ﻓﻜﺮﻣﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫اﻓﺘﺎد و دﻳﺪﻳﻢ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ وﻳﺰاى آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ را از‬
‫ﺑﺨﺎرﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ و ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺳﻮﺋﺪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻤﺎ ‪ 35‬دﻻر‬
‫ﻫﻤﺮاﻫﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻓﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺑﺮﻟﻴﻦ را ﻛﻪ ﻣﺨﺎرﺟﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬از ﺑﺮﻟﻴﻦ ‪30‬‬
‫دﻻر ﭘﻮل ﺗﺮن ﻣﻰﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻨﺪر ﻣﺎﻟﻤﻮ ‪ 5‬دﻻر ﻫﻢ ﻛﺮاﻳﻪ ﺗﺎﻛﺴﻰ ﺗﺎ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻗﻄﺎر‬
‫ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻣﺎ روى ﺣﺴﺎب دوراﻧﺪﻳﺸﻰ ﻧﻔﺮى ‪ 500‬ﺗﺎ ﻫﻤﺮاﻫﻤﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ اﻳﻦﻃﻮرى اﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺷﺎﻧﺴﻤﺎن را اﻣﺘﺤﺎن‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬دو ﺳﻪ روز ﺑﻪ ژاﻧﻮﻳﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻇﺮف ﻫﻤﻴﻦ دو ﺳﻪ روز رﻓﺘﻴﻢ ﺳﻔﺎرت وﻳﺰاى‬
‫آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ را ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺪت ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺪود ده ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زن و ﺑﭽﻪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﭼﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑِﻬِﺸﺎن ﭘﻮل دادﻧﺪ و ﻫﻤﮕﻰ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ در آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫راﺣﺖ وارد ﺷﻬﺮ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺳﺮﻳﻊ رﻓﺘﻴﻢ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺮن و ﺑﻠﻴﻂ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﺑﺮاى ﻣﺎﻟﻤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ 3‬ﻳﺎ ‪ 4‬ﺷﺐ ﺑﻮد رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺑﻨﺪر راﺷﻨﻴﺘﺲ اﮔﺮ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻜﻨﻢ‪ ،‬ﻛﻪ از آﻧﺠﺎ‬
‫ﻗﻄﺎر ﻣﻰرﻓﺖ ﺗﻮى ﻛﺸﺘﻰ و آنﻃﺮف ﻛﻪ ﻣﻰرﺳﻴﺪﻳﻢ دﻳﮕﺮ ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻮد‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬
‫‪٦٤‬‬
‫رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺎ را از ﺗﺮن ﭘﻴﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬وﻳﺰاى ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺗﻮى ﻧﺎﻣﻪﺷﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ از ﻗﻄﺎر ﭘﻴﺎدهﺗﺎن ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﺗﻮى‬
‫ﻳﻚ ﻛﻮﭘﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﻮارﺗﺎن ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﺗﻮى ﻛﺸﺘﻰ ﭘﺎﺳﭙﻮرت را ﻣﻰدﻫﻴﺪ دﺳﺖ‬
‫ﻧﺎﺧﺪاى ﺳﻮﺋﺪى و از آﻧﺠﺎ دﻳﮕﺮ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهاﻳﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ وﻗﺘﻰ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺎ را ﭘﻴﺎده ﻛﺮد‪،‬‬
‫دﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﺮن ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪ ،‬رﻓﺖ ﺗﻮى ﻛﺸﺘﻰ و ﻣﺎ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬از ﭘﻠﻴﺲ ﭘﺮﺳﻴﺪﻳﻢ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﺎ ﺧﺒﺮ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ را آورد ﺗﻮى رﺳﺘﻮران ﻣﺮزى‪ .‬زﻳﺎد‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺪود ده ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻫﻢ ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐ آﻧﺠﺎ ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪،‬‬
‫ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎﻳﺘﺎن را ﺑﻴﺎورﻳﺪ ﺗﺎ وﻳﺰا ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ ﺧُﺐ ﻫﻤﻪ‬
‫ﭼﻴﺰ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و اﻻن ﻣﻰروﻳﻢ ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻰ وﻳﺰا را زد‪ ،‬دﻳﺪﻳﻢ ﺳﺮ ﻣﻬﺮ ﺑﻪ ﻃﺮف‬
‫داﺧﻞ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻮن ﻣﺎ وﻳﺰاى ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺘﻪ را در روﻣﺎﻧﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪،‬‬
‫و ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬او دوﺑﺎره ﺗﻤﺪﻳﺪش ﻛﺮد‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ دوﺑﺎره ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺷﺮﻗﻰ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺷﻤﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻮدﻳﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬اﮔﺮ ﺗﺮن رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﻮ ﻛﺸﺘﻰ ﻣﺎ اﻻن ﺗﻮ ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﭘﻠﻴﺲ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﺗﺎن را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎل ﻛﺠﺎ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﭘﻠﻴﺲ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮداﻳﺶ ﭘﺮﺳﻴﺪﻳﻢ ﺟﺮﻳﺎن ﭼﻴﺴﺖ؟ ﭼﺮا‬
‫ﺗﺎ روزﻫﺎى ﻗﺒﻞ ‪ -‬زدﻳﻢ ﺑﻪ ﺳﻴﻢ آﺧﺮ دﻳﮕﺮ‪ -‬ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺎ روزﻫﺎى ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ‬
‫اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎى زﻳﺎدى ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﺪﺷﺎﻧﺴﻰ آوردﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮاردادى ﺑﻴﻦ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ و ﺳﻮﺋﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺎ دﻳﮕﺮ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻴﻢ ﻛﺴﻰ وارد ﺧﺎك ﺳﻮﺋﺪ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫اﻣﺎن از اﻳﻦ ﻗﺮاردادﻫﺎ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬واﻗﻌﺎً‪ .‬ﻗﺮارداد ﮔﻮﻳﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻮﺋﺪ ﺟﻨﺲﻫﺎﻳﺶ را از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﻛﺸﺘﻰ ﺑﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻰرﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن راه دور و درازى اﺳﺖ و ﻫﺰﻳﻨﻪ زﻳﺎدى‬
‫ﻣﻰﺑﺮد‪ ،‬ﺑﺎ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ ﻗﺮاردادى ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺟﻨﺎساش را از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺎدهاى‬
‫ﺗﺮاﻧﺴﭙﻮرت ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﺎﻛﻰ ﺑﻪ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و در ﻗﺒﺎﻟﺶ‬
‫ﻋﻮارض ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﺑﺮاى آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ ﻫﻢ اﻳﻦ درآﻣﺪ ﺑﺪى ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ او ﻫﻢ‬
‫ﺗﻌﻬﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ از ورود ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺮارداد ﻧﺰدﻳﻚ‬
‫ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 86‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪٦٥‬‬
‫دوﺑﺎره ﻣﺎ را ﺳﻮار ﺗﺮن ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺷﺮﻗﻰ‪ .‬ﺣﺴﻴﻦ‪ ،‬دوﺳﺘﻢ‪،‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻠﻴﻂ ﺑﺨﺮﻳﻢ و ﺑﺮوﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻚ وﻗﺖ دﻳﺪى ﺷﺎﻧﺲ آوردﻳﻢ‪ .‬ﺗﻮى‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ دﻳﺪﻳﻢ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎى زﻳﺎدى ﻣﺜﻞ ﻣﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﻮردهاﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻳﺪﻳﻢ ﮔﻮﻳﺎ ﻫﻴﭻ راﻫﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻴﻢ؟ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ ﺗﺮن ﺷﻤﺎره ﻓﻼن را ﺳﻮار‬
‫ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻰرﺳﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺮز آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﻰ‪ .‬آﻧﺠﺎ دﻳﮕﺮ ﻟﺤﻈﻪاى‬
‫ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ دﻳﮕﺮى ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﻮى ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻰ ﺳﺮ ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬ﺳﻮار‬
‫ﺗﺮن ﺷﺪﻳﻢ و رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﺮز ‪ -‬ﻫﻤﺎن اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻓﺮﻳﺪرﻳﺶ اﺷﺘﺮاﺳﻪ‪ -‬دوﺗﺎ آﻟﻤﺎﻧﻰ‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﭘﺎسﻫﺎ را ﻧﮕﺎه ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻳﺰاى آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﻰ را ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ آنﻃﺮف‬
‫‪ -‬ﻳﻚ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺼﻔﺶ ﻣﺎل آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺼﻔﺶ ﻣﺎل‬
‫آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﻰ‪ -‬آﻧﺠﺎ دﻳﮕﺮ ﺗﻮ ﺧﺎك آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎز ﻫﻢ ﮔﻴﺞ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴ‪‬ﺖ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر زﻳﺎد‬
‫ﻣﻰﺷﺪ و ﻫﻤﻪ ﺣﻴﺮان ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮشﺗﻴﭙﻰ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﺪ و‬
‫ﮔﻔﺖ ﺷﻤﺎ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮﻳﺪ؟ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬آره‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ‬
‫ﻣﻰﺑﺮﻣﺘﺎن ﻳﻚ ﭘﺎﻧﺴﻴﻮن‪ ،‬ﻓﺮداﻳﺶ ﻫﻢ آدرس اداره ﭘﻠﻴﺲ را ﺑِﻬِﺘﺎن ﻣﻰدﻫﻢ‪،‬‬
‫ﺑﺮوﻳﺪ ﺧﻮدﺗﺎن را ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻗﺒﻮل ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎران ﻫﻢ ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻛﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‬
‫‪ -‬ﺑﻠﻴﻂ روﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ را ﺳﻴﺼﺪ و ﺳﻪ دﻻر ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ و ﭘﻮل ﺗﺮن و‬
‫اﻳﻦﻫﺎ‪ -‬دﻳﮕﺮ دو ﻧﻔﺮى ‪ 70‬ﻣﺎرك داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﺘﻞ ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺒﻰ‬
‫‪ 150‬ﺗﺎ ﺑﺮاى ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﻪ ﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎ رﻓﺘﻨﺪ ﻳﻚ اﺗﺎق‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ دوﺗﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺎنﺟﺎ اﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ و ﻗﺎﭼﺎﻗﻰ از ﭘﻠﻪﻫﺎ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﺎﻻ‪ .‬آﻧﻬﺎ روى‬
‫ﺗﺨﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ و ﻣﺎ دوﺗﺎ ﻫﻢ روى ﻣﺒﻞ‪ .‬آن ﺳﻪ ﻧﻔﺮ در واﻗﻊ ﻧﺨﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬
‫ﭘﻮل داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻣﺎ ﺑِﻬِﺸﺎن ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﻛﻪ ﭘﻮﻟﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻴﺎل‬
‫راﺣﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬و آﻧﻬﺎ ﻻﺑﺪ ﺑﻪ ﻟﻴﻔﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى ﺷﻠﻮارﺷﺎن ﻗﺎﻳﻢ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدم ﺗﻬﺮان‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭼﻪ‬
‫ﺟﻮرى‪ ،‬ﺧُﺐ ﭘﻮل ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدم اﻳﺮان‪ .‬رﻓﻴﻖ ﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﺗﻮ‬
‫ﺑﺮﮔﺮد وﻟﻲ اﻳﺮان دﻳﮕﺮ ﺑﺮاى ﻣﻦ ارزﺷﻰ ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﻦ ﭼﻮن ﻫﻨﻮز اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻧﺪاده‬
‫ﺑﻮدم و ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻧﭽﻨﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻴﺰى را از دﺳﺖ ﻧﻤﻰدﻫﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ‬
‫‪٦٦‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺎﻟﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ آن ﻫﻢ آدم ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺳﺮاغ ﭼﻨﺪﺗﺎ‬
‫آژاﻧﺲ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﺑﻠﻴﻂ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﭼﻘﺪر ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﺣﺪود ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻣﺎرك‬
‫ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺮدم‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى ﻫﺘﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﭽﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻫﻢ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬آﻣﺪه ﺑﻮد ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮد‪ ،‬ﭘﻮل ﻫﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً زﻳﺎد داﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻰ‬
‫ﺑﺮﮔﺮدى ﻣﻦ ﺑِﻬِﺖ ﻗﺮض ﻣﻰدﻫﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎ دور ﻫﻢ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و رأى ﻣﺎ زده ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺣﺎﻻ ﻳﻚ روز دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻣﻰﻣﺎﻧﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ آﻣﺪهام‪ ،‬دﻳﮕﺮ راه ﺑﺮﮔﺸﺖ‬
‫ﻧﺪارم‪ .‬دو روز ﺗﻮ ﻫﺘﻞ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻮل ﻫﺘﻞ را ﻛﻪ دادﻳﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺣﺪود ‪ 7‬ﻣﺎرك‬
‫داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬آﻫﺎن ﺗﻮى ﻫﺘﻞ ﻛﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪهاﻳﻢ اﮔﺮ ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺗﻠﻔﻦ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﺧﻮدش ﻣﻰآﻳﺪ و ﻣﺎ را ﻣﻰﺑﺮد‪ .‬ﻳﻜﻰ ﻛﻪ‬
‫زﺑﺎﻧﺶ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﺖ ﺑﻴﺮون و ﺗﻠﻔﻦ زد‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ادارهي ﭘﻠﻴﺲ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ دوﺗﺎ ﺗﺎﻛﺴﻰ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﻃﺮف ادارهي‬
‫ﭘﻠﻴﺲ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﮔﻔﺘﻴﻢ آﻣﺪهاﻳﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺑﺸﻮﻳﻢ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎزرﺳﻰ ﺑﺪﻧﻰ ﻛﺮدﻧﺪ و‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪﻣﺎن ﺗﻮى ﻳﻚ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎ زده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ رگ‬
‫ﺑﻰﺧﻴﺎﻟﻲ ‪ ،‬ﻫﻤﻪاش ﻣﻰﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﭼﻄﻮر ﺟﺎﻳﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى‬
‫ﭘﺎﺳﮕﺎهﻫﺎ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻳﻚ اﺗﺎق دو در ﻳﻚ و ﻧﻴﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ در آﻫﻨﻰ داﺷﺖ و ﻳﻚ‬
‫ﮔﻮﺷﻪ اﺗﺎق ﻳﻚ ﺳﻜﻮ ﺑﻮد ﺑﺮاى ﻧﺸﺴﺘﻦ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﻤﻪ روى ﺳﻜﻮ و زﻣﻴﻦ وﻟﻮ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫رﺧﺘﺨﻮاﺑﻰ‪ ،‬ﭼﻴﺰى‪...‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﻤﺖاش ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه ﺑﺎ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎى آﻫﻨﻰ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ زﻧﺪان رﻓﺘﻦ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﺎزﮔﻰ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺧُﺐ‪،‬‬
‫زﻧﺪان ﻫﻢ آﻣﺪﻳﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﺗﻮى اﻳﺮان ﻣﻦ ﭘﺎﻳﻢ ﺑﻪ ﻛﻼﻧﺘﺮى ﻫﻢ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮم‬
‫ﺗﻮى ﻻك ﺧﻮدم ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻠﻴﺲ آﻣﺪ و ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ را ﮔﺮﻓﺖ و ﻳﻚ ﺑﺮﮔﻪ داد و ﺑﻌﺪ‬
‫ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺷﺪﻳﻢ و ﻣﺎ را ﺑﺮد ﻳﻚ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻣﺜﻞ‬
‫‪٦٧‬‬
‫ﮔﺪاﺧﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺖﻫﺎى آﺧﺮ ﺷﺐ را آﻧﺠﺎ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻤﭽﻴﻦ ﺟﺎﻳﻰ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ اﺗﺎق ﺑﻪ ﻣﺎ دادﻧﺪ‪ .‬اﺗﺎق ﺑﺰرﮔﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ده دوازده ﻧﻔﺮى ﺗﻮش ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻳﻢ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ورزش ﻛﺮدن‪ ،‬ﻫﻮا ﻫﻢ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎ ﺑﻴﺪاد‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻮن ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺳﺒﻜﺒﺎر ﺑﻴﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻚدﺳﺖ ﻟﺒﺎس داﺷﺘﻢ ﺗﻮ‬
‫ﻳﻚ ﺳﺎك ﻛﻮﭼﻚ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﺗﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﺗﻮش ﺑﻮدﻳﺪ ﺑﺎز زﻧﺪان ﺑﻮد ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺗﻮى ﻳﻚ ﻛﻤﭗ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻳﺎ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻰ‪ .‬اﺗﺎق ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرﮔﻰ ﺑﻮد‪ .‬اﺟﺎزه داﺷﺘﻰ ﺑﻴﺮون ﺑﺮوى‪ .‬ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻬﺮ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻳﻚ‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ ﺻﺒﺢ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻳﻢ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ورزش ﻛﺮدن ﻛﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻮل ﻛﻤﭗ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﺟﻴﺮهي اﺿﺎﻓﻰ آورد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ آن داﺋﻢاﻟﺨﻤﺮﻫﺎ ﻛﺎرى ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺗﻮى ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫را ﻫﻤﺎن دمِ درِ ﻳﻚ اﺗﺎق داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو روز ﻫﻢ‪ ،‬آن ﺷﺐ ﺑﺎ آﺧﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدى ﻣﺴﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺑﻰﺧﻴﺎل ﺑﻰﺧﻴﺎل ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬دو روز ﺑﻌﺪش ﻫﻢ‬
‫ﻣﺴﺌﻮل آن ﻛﻤﭗ ﺑﻠﻴﻂ اﺗﻮﺑﻮس داد‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ ادارهي ﭘﻠﻴﺲ‪.‬‬
‫ﻫﻢاﺗﺎﻗﻰﻫﺎﻳﺖ ﭼﻄﻮر آدمﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮدﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻫﻢﺳﻦ و ﺳﺎل ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ دوﺗﺎﺷﺎن اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻃﺮﻓﺪار‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺎ را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪ‬
‫ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻨﻰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎ و ﺟﺰو آﻧﻬﺎ‬
‫دﺳﺘﺸﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻣﻰﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از دو روز رﻓﺘﻴﻢ ادارهي ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬ﺧﻮدﻣﺎن را ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬آﻧﺠﺎ دﻳﺪﻳﻢ‬
‫ﺗﻤﺎم ﺑﺮ و ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ﻃﻮل اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن آﺷﻨﺎ ﺷﺪهاﻳﻢ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﺟﻤﻊاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ را ﻛﻪ دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﻳﺸﺎن را دﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮﻳﻪ‪ ،‬و ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻐﻞ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺷﻤﺎ اﻻن ﺗﻮ ﺳﻮﺋﺪ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎن را ﺑﺮاىﺸﺎن ﮔﻔﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ دﻳﮕﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺑﺸﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﻴﻪ ﺗﻮ ﺻﻒ اﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬از ﻣﻠّﻴﺖﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺴﺘﺎده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻮرﻳﻪاى ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻏﻨﺎﻳﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻨﮕﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻨﺪى ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ دروغ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺸﻨﺎل ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮ‬
‫ﺻﻒ اﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﺶ ﻧﻤﻰداﻧﻢ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎم ﭘﺪر‪ ،‬ﻧﺎم ﻣﺎدر‬
‫‪٦٨‬‬
‫را ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻮﺟﻮدى ﺟﻴﺒﺘﺎن ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻰ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺮﮔﻪاى‬
‫ﺑِﻬِﻤﺎن داد ﻛﻪ روش آدرس ﻳﻚ ﻛﻤﭙﻰ را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ رﻓﺘﻴﻢ از ﻳﻚ‬
‫ﮔﻴﺸﻪ دﻳﮕﺮ ‪ 70‬ﻣﺎرك‪ ،‬روزى دو ﻣﺎرك و ﺧﻮردهاى ﭘﻮل ﺗﻮ ﺟﻴﺒﻰ ﺑﻪ ﻣﺎ دادﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺎﺑﺖ ﺳﻴﮕﺎر و اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬آدرس ﻛﻤﭗ را ﻫﻢ دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪،‬‬
‫آﻣﺪﻳﻢ ﻛﻤﭗ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ‪ 2‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ ﻫﺮ اﺗﺎق ﻫﻢ ﭼﻬﺎرﺗﺎ‬
‫ﺗﺨﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﻰ و ﻛﻮﭼﻜﻰ اﺗﺎق داﺷﺖ‪ .‬رﺧﺘﺨﻮاب ﻫﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺣﺪود ‪ 80‬ﻧﻔﺮ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺧﻮدﺷﺎن اداره ﻛﻤﭗ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﺎ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻛﺎرى ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎى ﺧﻠﻮﺗﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﭗﻫﺎى‬
‫دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻫﺎﺳﭙﻴﺘﺎل ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ دو ﺳﻪ ﻫﺰار ﺗﺎ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪ اﻳﺮاﻧﻰ ﺗﻮش‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮاده و اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻫﻢ زﻳﺎد ﺗﻮش ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﭗ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﺠﺮدﻫﺎ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮ ﻛﻤﭗ ﻫﺎﺳﭙﻴﺘﺎل را دﻳﺪهاى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﻮدش ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪش اردوﮔﺎه ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن‪.‬‬
‫وﺿﻊ آﻧﺠﺎ ﭼﻄﻮر ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻃﺒﻘﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ اﺗﺎقﻫﺎى‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ ﻫﺮ اﺗﺎق ﻫﻢ ﻫﻤﺎن ﺗﺨﺘﺨﻮابﻫﺎى ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺜﻼً‬
‫ﺧﻮﻧﻰ ﻫﻢ ﺑﻮد و ﻛﺜﻴﻒ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﭙﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻮدﻳﻢ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ از زنﻫﺎى اﻳﺮاﻧﻰ‪ ،‬زنﻫﺎ و دﺧﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﻘﺮى ﻛﻪ ﺑﺎﻫﺎش‬
‫ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ وﻗﺘﻰ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ آﻧﺠﺎ‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ذﺧﻴﺮهﻫﺎى ﺟﻴﺒﺸﺎن ﻫﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدﻓﺮوﺷﻰ ﺗﻦ داده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪادﺷﺎن ﻫﻢ ﻛﻢ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ ﭼﻘﺪر از اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ رﻫﺎ ﺷﺪن از آن ﻓﻀﺎى‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﺴﺘﻪ اﻳﺮان ﺑﻮد و ﭼﻘﺪر ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮدﻓﺮوﺷﻰ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻦ دﻗﻴﻘﺎً ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ ،‬وﻟﻲ وﻗﺘﻰ ﻃﺮف در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﻮل اﻳﻦﻛﺎر را‬
‫ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻓﺮق دارد‪ .‬اﮔﺮ آن ﺣﺎﻟﺖ رﻫﺎ ﺷﺪن ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺪاﻗﻞ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﻮل‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭘﻮل ﺑﺎﺷﺪ ﺻﺪ در ﺻﺪ ﺧﻮدﻓﺮوﺷﻰ اﺳﺖ‬
‫‪٦٩‬‬
‫وﻟﻲ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﻢ‪ ،‬وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ ﻳﻚ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﻃﻮرى‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺷﻮد ﻣﺜﻼً ﺑﺮاى ﺳﻴﺮ ﻛﺮدن ﺷﻜﻤﺶ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﺪ‪...‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺳﻴﺮ ﻛﺮدن ﺷﻜﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬آدم ﻣﺴﺌﻠﻪي دﻳﮕﺮى ﻫﻢ‬
‫دارد‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻟﺒﺎس ﻣﺜﻼً ﻫﺰار ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻳﻜﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻰ ﻋﺎدت ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ‬
‫ﺳﺮى ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺷﻜﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﺳﺌﻮال دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ وﻗﺘﻰ ﺑﺎ زﻧﻰ ﺑﺨﻮاﺑﻢ ﻛﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫از ﻣﻦ ﭘﻮل ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ اﮔﺮ ﻟﻔﻆ ﺧﻮدﻓﺮوﺷﻰ‪ ،‬ﻳﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪاش ﺟﻨﺪه را‬
‫ﺑﺮاى او ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺒﺮم‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻃﺮف دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪام‪ ،‬در واﻗﻊ ﺟﻨﺪه ﺑﻪ‬
‫ﺣﺴﺎب ﻣﻰآﻳﻢ‪ .‬ﺗﻮ ﭼﻰ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻦ در واﻗﻊ از روى اﺟﺒﺎر اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪ .‬وﻟﻲ او از روى‬
‫اﺟﺒﺎر‪ ،‬از روى ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﭘﻮل‪ ،‬اﻳﻦ دوﺗﺎ ﺟﺪاﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻦ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ارﺿﺎى ﺷﻬﻮت‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﻰدﻫﻢ‪ ،‬وﻟﻲ او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻛﺎر ﻣﺴﺘﻤﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ راﺑﻄﻪ در ﻫﺮ ﺻﻮرت دو ﺟﺎﻧﺒﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺑﻪ آن زن ﺧﻮدﻓﺮوش ﭘﻮل ﻧﺪﻫﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺧﻮدﻓﺮوﺷﻰ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫روﺷﻦﺗﺮ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ زن و ﻣﺮد‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ دوﺗﺎ آدم‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪهي‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ آن دو اﺳﺖ‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﭼﻄﻮر ﻣﻦ آن زن را ﻛﻪ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻓﺮوﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺟﻨﺪه ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻰآورم و ﺧﻮدم را ﻧﻪ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻳﻚ ﺟﻮر ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ رواﺑﻂ زن و‬
‫ﻣﺮد ﻣﻮاﻓﻘﻢ وﻟﻲ ﺗﺎ ﺟﺎﺋﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ رواﺑﻂ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭘﻮل ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻢ آن ﺷﺨﺼﻰ ﻛﻪ ﺧﻮدﻓﺮوﺷﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ذاﺗﺎ ﺧﻮدﻓﺮوش ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در آن‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻓﺸﺎرﻫﺎى ﻣﺎدى ﻗﺪرت ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻧﺴﺎﻧﻰ از او‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﺧُﺐ داﺷﺘﻰ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﻤﭗﻫﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻰ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪ ،‬ﻛﻤﭗ دﻳﮕﺮى ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﭗ زﻧﺪان ﺑِﻬِﺶ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ از اﻳﻦ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ را ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻦﻫﺎى ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺗﻮش ﺗﺨﺘﺨﻮاب ﭼﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ آﻧﺠﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎل زﻣﺎن ﻫﻴﺘﻠﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 70‬ﺳﺎل ﻋﻤﺮش ﺑﻮد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻛﺜﻴﻒ و واﻗﻌﺎً‬
‫اﻣﻜﺎﻧﺎت ﭘﺎﺋﻴﻨﻰ داﺷﺖ‪ .‬ﻫﺮ اﺗﺎﻗﻰ ‪ 14‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﻧﻔﺮ ﺗﻮش ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺗﺎقﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ‬
‫‪٧٠‬‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ 18‬ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎﻟﻨﻰ ﻛﻪ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮى ﺑﻮد ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﺗﺨﺖ‬
‫ﭼﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺜﻴﻔﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻤﭗ ﺟﻨﮕﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻤﭗ ﻣﺎ در‬
‫ﻣﺠﻤﻮع از اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن در ﻫﺮ اﺗﺎﻗﻰ ‪ 4‬ﻧﻔﺮ و در ﻣﺠﻤﻮع ‪ 80‬ﺗﺎ اﻳﺮاﻧﻰ‬
‫ﺑﻮد و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻳﻚ ﺟﻮرى ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﻨﺎر ﻣﻰآﻣﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ‬
‫ﺑﻪ آﻟﻤﺎﻧﻰ ﺧﻮاﻧﺪن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﻮى ﻛﺎرﻫﺎى ﻛﻤﭗ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻪ ﺟﻮر ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻛﺎرﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻔﺮض ﭘﺎى ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻮى‬
‫آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﻏﺬا ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻰﺷﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﺗﻮى ﺻﻒ ﻏﺬا ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮدﺗﺎن آﺷﭙﺰى ﻣﻰﻛﺮدﻳﺪ ﻳﺎ‪...‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬آﺷﭙﺰ داﺷﺖ‪ .‬ﻏﺬاﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺣﺎﺿﺮى ﺑﻮد‪ .‬از ﺑﻴﺮون ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫آﺷﻐﺎل ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺰﺧﺮف ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ از ﺑﻴﺮون ﻣﻰآوردﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻛﻤﭗ ﭼﻄﻮر ﺑﻮدﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ آﻧﺠﺎ ﺧﻮب ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ واﻗﻌﺎً ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎ را درك‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻏﻴﺮ از ﻛﻤﻚ ﺗﻮى آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻳﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ اﺟﺎزه را داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﭼﻬﻞ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ آﻧﺠﺎﺳﺖ و ﺑﺎﺑﺖ ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 3‬ﻣﺎرك ﺑِﻬِﺶ‬
‫ﺣﻘﻮق ﻣﻰدادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﺪ ‪ 120‬ﻣﺎرك‪ .‬ﻳﻚ روز آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻰ ﻛﺎرﻫﺎى‬
‫دﻛﻮراﺳﻴﻮن ﺑﻠﺪ اﺳﺖ؟ ﻣﺎ اﻟﻜﻰ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻳﻚ اﺗﺎق را دادﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ‪ ،‬اﺗﺎق‬
‫ﻣﺪﻳﺮِ ﻫﺎﻳﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ را ﺷﻤﺎ ﻛﺎﻏﺬ دﻳﻮارى ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺷﺶ‬
‫ﻫﻔﺖ ﺗﺎ ﺷﺎﮔﺮد ﺑﺮداﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻗﺘﻰ آﻧﻬﺎ )ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦِ ﻫﺎﻳﻢ( از اﺗﺎق ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻮ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ دﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻳﻦ را ﺑﺪﻫﻴﻢ ﻛﻪ آﺑﺮوﻳﻤﺎن ﻧﺮود‪ .‬آﻗﺎ ﻣﺎ‬
‫ﻛﺎﻏﺬ دﻳﻮارى ﻛﺮدﻳﻢ و ﺑﻘﺪرى ﺗﻤﻴﺰ در آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻞﻫﺎ ﻫﻤﻪاش ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫‪٧١‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻘﻒ را رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ زدﻳﻢ و ﻛﻒ را ﻣﻮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﺪرى ﺗﻤﻴﺰ در‬
‫آﻣﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﻢ ﺑﺎورﻣﺎن ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦﺟﻮرى ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺎ ﭘ‪‬ﺮ ﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮض ﻧﻈﺎﻓﺖ ﻫﻢ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺗﻪ راﻫﺮو را ﺗﻰ ﺑﻜﺸﻨﺪ و ﺗﻮاﻟﺖﻫﺎ را ﺗﻤﻴﺰ ﻛﻨﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﺗﺎ ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎى اﻳﺮاﻧﻰ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦﻃﻮر ﻛﺎرﻫﺎ ﻧﻤﻰزدﻧﺪ‪ .‬در ﻋﻮض ﺳﻴﻢﻛﺸﻰ‪،‬‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ و ﻓﻼن و اﻳﻦﻫﺎ را اﻧﺠﺎم ﻣﻰدادﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺪت ﻫﻢ‬
‫ﭘﻠﻴﺲ آﻟﻤﺎن ﻧﻤﻰآﻣﺪ در ﻋﺮض ﻳﻚ روز ﻛﺎرﻫﺎﻳﺖ را اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﺧﻮن ﺑﻪ ﺟﮕﺮت ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﻣﺜﻼً ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎ‪ ،‬اﻧﮕﺸﺖﻧﮕﺎرى ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬دو‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻰداد‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎ ﻋﻜﺲ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺣﺴﺎب ﻛﻦ ﻧﺰدﻳﻚ ژاﻧﻮﻳﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬از ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 4‬ﻣﻰرﻓﺘﻰ ﺗﻮ ﺻﻒ‪ ،‬ﺗﻮى ﺑﺮف‪،‬‬
‫ﻟﺒﺎس ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﻢ ﻛﻪ از اﻳﺮان ﻧﻴﺎورده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻦ ﺑﺎ ﻛﻔﺶﻫﺎى ﻛﺘﺎﻧﻰ آﻣﺪه‬
‫ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻟﺒﺎس ﺑِﻬِﺘﺎن ﻧﻤﻰدادﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ﻓﻘﻂ ﺟﺎى ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﻣﻰدادﻧﺪ و ﻏﺬا؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ‪ 3‬ﺻﺒﺢ ﻣﻰآﻣﺪﻳﻢ ﺗﻮى ﺻﻒ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 7‬اداره ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮوﻳﻢ ﺗﻮ‪ .‬و ﺗﺎزه ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴ‪‬ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ ﺗﻮى اداره‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ اﻏﺮاق ﻧﻜﻨﻢ روزى ‪ 3000‬ﻧﻔﺮ‬
‫ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺗﻮى ﺻﻒ‪ ،‬و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻮى اﻳﻦ ﺻﻒ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻣﺎﻫﺎ و ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰﻫﺎ و‬
‫ﻟﺒﻨﺎﻧﻰﻫﺎ دﻋﻮا ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻨﻬﺎ واﻗﻌﺎً ﻋﻘﺪهاى ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻢ ﭼﺎﻗﻮ و‬
‫زﻧﺠﻴﺮ ﻣﻰﻛﺸﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺧﺎرج از ﺻﻒ ﺑﺮوﻧﺪ ﺗﻮ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ ﻫﻤﻪﺷﺎن اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻫﻤﻪﺷﺎن ﻛﻪ ﻧﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ آدمﻫﺎى ﻋﻮﺿﻰ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى‬
‫ﺑﺮاىﺸﺎن ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ دﻋﻮا راه ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﻛﻪ ﻣﻰآﻣﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ را از دم‬
‫ﻣﻰزد‪ .‬ﺑﺎﺗﻮن را ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎن ﻫﻤﻪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬در ﻃﻮل دو ﻣﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻫﺮ روز درﮔﻴﺮ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻤﺎن ﺑﺎ اداره ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮ روز اداره ﭘﻠﻴﺲ‬
‫و ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻫﺮ روز ﻫﻢ ﻳﻚ ﻛﺎر ﻛﻮﭼﻚ را اﻧﺠﺎم ﻣﻰدادﻧﺪ‪.‬‬
‫‪٧٢‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ روز ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﻧﻮﺑﺖ زدﻧﺪ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ ادارهي ﭘﻠﻴﺲ‪،‬‬
‫دﻳﺪﻳﻢ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ وﻗﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﺎه و ﺧُﺮدهاى‪ .‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ رﻓﺘﻢ ﺗﻮى اﺗﺎق‪،‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ ﮔﻔﺖ‪ ،‬دﻻﻳﻠﺘﺎن را ﺑﺮاى ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ؛ ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻌﻼً آﻣﺎدﮔﻰ ﻧﺪارم‪،‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ‪ .‬ﭼﻴﺰى ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﻗﺒﻮل ﻛﺮد وﻟﻲ در ﻣﻮرد ﻗﺒﻠﻲﻫﺎ ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ ﭼﻪ ﺟﻮر آدﻣﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ راﺳﺖ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻣﺎن ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬و‪...‬‬
‫ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﺳﺌﻮال ﻛﺮدﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﮔﻔﺖ ﭼﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖﻫﺎﻳﻰ در اﻳﺮان داﺷﺘﻰ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺘﻰ‬
‫داﺷﺘﻪام ‪ -‬اﻟﺒﺘﻪ دروغ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪ -‬وﻟﻲ اﻻن ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻘﺪار اﺻﺮار‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﻧﮕﻔﺘﻢ‪ .‬وﻟﻲ دوﺳﺘﺎن دﻳﮕﺮم ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ؟ ﻛﺠﺎ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ ﻣﻰﻛﺮدى؟ زﻧﺪان ﺑﻮدهاى ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬
‫ﭘﺲ ﭼﻪ دﻟﻴﻠﻲ اراﺋﻪ دادى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻫﻴﭽﻰ! ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬آﻣﺎدﮔﻰ ﻧﺪارم! آﻣﺎدﮔﻰ روﺣﻰ ﻧﺪارم! ﻗﺒﻮل ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻰﻣﺎﻧﺪم ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاى ﻣﺎ ﻣﻮوﻳﻨﮓ زدﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﺮف آﻟﻤﺎن‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺗﻮى‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺮ و ﺑﺎدن اﮔﺮ ﺑﻴﻔﺘﻰ دﻫﻨﺖ ﺳﺮوﻳﺲ اﺳﺖ وﻟﻲ اﮔﺮ‬
‫وﺳﺘﻔﺎﻟﻦ ﻳﺎ ﺷﻤﺎل ﺑﻴﻔﺘﻰ‪ ،‬وﺿﻊ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ‪ -‬ﭼﻮن ﺗﻮ آﻟﻤﺎن ﻫﺮ اﻳﺎﻟﺘﻰ ﺑﺮاى‬
‫ﺧﻮدش ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪﺧﺼﻮﺻﻰ دارد‪ -‬ﻣﺎ آﻧﺮوز رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮﮔﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت را‬
‫ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺎل ﺗﻮﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﭘﺎﺳﭙﻮرت را ﻛﻪ دﻳﺪم‪ ،‬اﺷﻚ ﺗﻮى‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ از اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭼﻰ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻄﻮر‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬آدﻣﻰ دﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻢ و از آن‬
‫ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﺮان داﺷﺘﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﻳﺪهام‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرت آﻟﻤﺎﻧﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺧﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻫﺎش آﻣﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻮى‬
‫‪٧٣‬‬
‫آﻟﻤﺎن ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﺳﺎل ﺗﺎزه ﺷﺮوع ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎى اﺻﻠﻲ‪ ،‬و آﻧﻮﻗﺖ اﮔﺮ‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪى ﺑِﻬِﺖ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﻳﻚ ﺳﺎل زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻮﻗﺘﻰ اﺳﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﺟﻮاب ﻣﻦ آﻣﺪ وﻟﻲ ﺟﻮاب ﺣﺴﻴﻦ‪ ،‬دوﺳﺘﻢ‪،‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ ﻛﻤﭗ‪ .‬ﺣﺮﻓﻰ ﻫﻢ ﺑﺮاى ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫روزى ﻛﻪ ﻣﻮوﻳﻨﮓ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎز ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ادارهي ﭘﻠﻴﺲ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﺳﻮار‬
‫اﺗﻮﺑﻮس ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮﻟﻴﻦ ﻏﺮﺑﻰ را ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ رد ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ‬
‫ﻣﻰﮔﺬﺷﺘﻴﻢ‪ .‬آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ را دادﻧﺪ دﺳﺘﻤﺎن و ﭘﻠﻴﺲ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ‬
‫ﻛﻨﺘﺮﻟﺶ ﻛﺮد و ﻣﺎ وارد آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﻰ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻪ ﺗﻮ ﻳﻚ اﺗﻮﺑﻮس ﻫﺴﺘﻴﻢ و‬
‫ﭘﻠﻴﺲ آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﻰ ﻫﻢ ﻫﻤﺮاه ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺷﺐ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻦ ﮔﻴﺞ ﺧﻮاب ﺑﻮدم‪،‬‬
‫ﻓﺮداش از ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﺗﻮى آﻟﻤﺎن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮ ﻳﻚ ﻛﻤﭗ ﻣﻮﻗﺖ‪20 .‬‬
‫روزى آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﺎن ﻛﻤﭗ ﻗﺒﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻔﺎوﺗﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻏﺬا را‬
‫ﻫﻢ ﺧﻮدت درﺳﺖ ﻣﻰﻛﺮدى‪ .‬آﻧﺠﺎ ﺗﻮ ﺻﻒ اﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاى ‪ 15‬روز ‪ 110‬ﻣﺎرك‬
‫ﺑِﻬِﻤﺎن دادﻧﺪ‪ .‬وﺳﺎﻳﻞ ﭘﺨﺖ و ﭘﺰ ﻫﻢ دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ را ﻫﻢ ﺑﺎ ‪ 11‬ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻳﻚ اﺗﺎق‬
‫دادﻧﺪ‪ .‬اﺗﺎق ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ‪ 25‬ﻣﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺨﺖﻫﺎ دو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﺗﻮى راﻫﺮو ﺑﻮد‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ‪ ،‬از‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﻠّﻴﺘﻰ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﻦ آﻣﺪم ﺗﻮى اﺗﺎق‪ ،‬روى ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻬﺮهﻫﺎ را ﻧﮕﺎه‬
‫ﻛﺮدم‪ ،‬دﻳﺪم ﻫﻤﻪ از ﻣﻦ ﺟﻮاﻧﺘﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﺖ اﺳﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ 26 :‬ﺳﺎل‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ دﻳﺪم ﺟﻮاﻧﺘﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺳﺮﺑﺎزى رﻓﺘﻪام‪ .‬و ﺗﻮى زﻧﺪﮔﻰ دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻰ ﻣﺜﻼً اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﺎﻳﺪ‬
‫رﻋﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﻮدت ﻣﺴﺌﻮل اﻳﻦ اﺗﺎق ﺑﺎش‪ .‬ﻛﺎرﻫﺎى‬
‫ﺧﺮﻳﺪ و ﺗﻬﻴﻪ ﻏﺬا‪ ،‬ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮدت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢ اﻛﻴﭗ ﻇﺮﻓﺸﻮﻳﻰ و ﺧﺮﻳﺪ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻳﻢ و ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﻢ رﻓﺘﻴﻢ اوﻟﻴﻦ ﺧﺮﻳﺪ را ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎ آن ﭘﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﺑِﻬِﺘﺎن ﻣﻰدادﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎ ‪ 110‬ﻣﺎرك ﻣﻰﺷﺪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻏﺬاى ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮرد؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻰﭘﺨﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻰﺷﺪ ﻏﺬاى ﻧﺴﺒﺘﺎً‬
‫ﺧﻮب ﺧﻮرد‪ ،‬وﻟﻲ ﺧُﺐ ﻣﺎ ﺳﻴﮕﺎر ﻫﻢ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻳﻢ و ﺳﻴﮕﺎر ﺧﻮدش رﻗﻢ زﻳﺎدى‬
‫‪٧٤‬‬
‫اﺳﺖ و ﻓﺸﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﺪ ﺑﭽﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺸﺮوب ﻫﻢ ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﺧﻮدش ﺑﺎر ﻣﺎﻟﻲ زﻳﺎد داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺸﺮوب ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮردﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﮔﺮﻳﻪ ﺷﺮوع‬
‫ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻳﺮان‪ ،‬ﻏﻢ ﻏﺮﺑﺖ و ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ و ﺑﻰﻛﺴﻰ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻮزﻳﻚ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ و ﻣﻰﮔﺬراﻧﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻳﺪم ﺗﻜﺎﻧﻢ ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺷﺪم‪ ،‬دﻳﺪم رﻓﻴﻘﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‬
‫ﭘﻴﺶ ﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎن اﻳﺎﻟﺖ و ﻫﻤﺎن ﻛﻤﭗ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﭗ ﺧﻮد ﺑﺮﻛﺎﻣﻨﺖ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺗﻮى ﻳﻜﻰ‬
‫از دﻫﺎتﻫﺎش ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮﻓﺎژى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﺮم ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از دو ﻫﻔﺘﻪ دو ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﺎ را ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮى رﻓﺘﻴﻢ‬
‫ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﻨﺪه ﻛﻪ ﺗﻮى ﻫﻤﺎن اﻳﺎﻟﺖ وﺳﺘﻔﺎﻟﻦ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﻣﺎ را ﺟﻠﻮ ادارهي‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﭘﻴﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ﺧﺎﻧﻪاﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻣﺎ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﺮ ﻛﺪام دوﻳﺪﻧﺪ در ﻳﻚ اﺗﺎق را ﺑﺎز‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ اﻳﻦ اﺗﺎق ﻣﺎل ﻣﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ دﻳﺪﻳﻢ ﻧﻪ ﺑﺎﺑﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺜﻞ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ اداره اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰ و دﻓﺘﺮ و‪ ...‬اﻳﻦ را ﺟﺪ‪‬ي ﻣﻰﮔﻮﻳﻢﻫﺎ! ﺧﻼﺻﻪ آﻣﺪﻧﺪ و‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهاﻳﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮى اﻳﻦ ﻛﻤﭗ ﺑﻤﻮﻧﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻰ‬
‫ﻛﻪ ﻧﻮﺑﺖ دادﮔﺎﻫ‪‬ﺘﺎن ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ از اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ﺑﻴﺮون ﺑﺮوﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪوداً ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻳﻚ ﻣﺤﺪود هي ‪ 50‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮى‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ازش ﺧﺎرج‬
‫ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﺎرت ﺑﺎﻧﻜﻰ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻰ ﺳﻴﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﻣﺎرك ﭘﻮل از‬
‫ﺑﺎﻧﻚ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﻟﻮازم زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺜﻞ ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ و ﭼﻨﮕﺎل و ﺑﺸﻘﺎب‬
‫ﺑِﻬِﻤﺎن دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻛﻠﻜﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ زدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻰ را ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ را ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪاً ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﺗﺎ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺣﺪود ‪ 7‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮى ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺗﻮ‬
‫ﻳﻚ دﻫﺎت‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪاى ﺑﻮد ‪ -‬از ﺑﻴﺮون ﻣﺜﻞ ﺑﻘﻴﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ -‬وﻟﻲ ﻛﺎﻓﻰ ﺑﻮد‬
‫درش را ﺑﺎز ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﻛﺜﺎﻓﺖ از ﺳﺮ و روﻳﺶ ﻣﻰﺑﺎرﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﻫﻤﻪﺗﺎن را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺒﺮدﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺮوﻳﻢ‪.‬‬
‫وﻟﻲ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ارادهي ﺑﭽﻪﻫﺎ را در ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ در‬
‫‪٧٥‬‬
‫ﻣﻮرد ﺑﻘﻴﻪ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻠﻚ را زده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ دو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺣﺪود ده ﺗﺎ اﺗﺎق داﺷﺖ‪ .‬ﺗﻮى ﻫﺮ اﺗﺎق‬
‫ﭼﻬﺎر ﺗﺨﺘﺨﻮاب ‪ -‬دوﺗﺎ دو ﻃﺒﻘﻪ‪ -‬ﺑﻮد‪ .‬اﺗﺎق ﺣﺪود دوازده ﻣﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻛﺜﻴﻒ!‬
‫ﻳﻌﻨﻰ در و دﻳﻮارﻫﺎ ﺳﻴﺎه! ﻛﻤﺪﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ! ﺑﻌﺪ ﺗﻮى اﺗﺎق ﺑﺎﻳﺪ آﺷﭙﺰى ﻫﻢ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬اﺟﺎق ذﻏﺎل ﺳﻨﮓ ﻫﻢ ﻛﻨﺎر اﺗﺎق ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻤﻰﻣﺎﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻓﺮداش ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻋﺘﺼﺎب ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬آﻣﺪﻳﻢ ﺷﻬﺮ و ﺑﻪ ادارهي ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ آن ﺧﺎﻧﻪ ﻧﻤﻰروﻳﻢ! ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ‬
‫ﺑﺮوﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻧﺮوﻳﺪ! ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺪن ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬زﻣﺴﺘﺎن ﺑﻮد و اﻳﻦ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺟﻮان‪ ،‬ﺑﺎزﻳﮕﻮش‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺑﺨﺎرى را ﻟﺐﺑﻪﻟﺐ ذﻏﺎل ﺳﻨﮓ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﺣﺮارت اﺗﺎق ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺑﺎﻻ ﻣﻰرﻓﺖ‪ ،‬ذﻏﺎل ﺳﻨﮓﻫﺎ ﺗﻤﺎم‬
‫ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻟﻮﻟﻪ را ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚدﻓﻌﻪ اﺗﺎق ﻳﺦ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ دو ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫ﺗﻤﻴﺰش ﻣﻰﻛﺮدى ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻫﺎ را در ﻣﻰآوردﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺸﻮد روﺷﻨﺶ ﻛﺮد‪ .‬زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻮد دﻳﮕﺮ! ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ دﻋﻮا ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻰآﻣﺪﻳﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﭽﻪﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻳﻜﻰ دوﺳﺖ داﺷﺖ ﻣﻮزﻳﻚ ﮔﻮش ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻰ دوﺳﺖ داﺷﺖ ﻣﺠﻠﻪ ﭘﻠﻲﺑﻮى ﻧﮕﺎه‬
‫ﻛﻨﺪ و ﻫﻤﻪي ﺑﺎﻻى ﺳﺮش را ﭘ‪‬ﺮ از ﻋﻜﺲﻫﺎى ﺳﻜﺴﻰ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻰ دوﺳﺖ‬
‫داﺷﺖ روزﻧﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮش ﺗﻮ ﻛﺎر ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻜﻰ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ‬
‫ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮد ﺳﺮش ﺗﻮ ﻻك ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﻛﺴﻰ درﮔﻴﺮى ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﻓﻜﺮ و ذﻛﺮ ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮ ﭼﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﻰاى اﻓﺘﺎدهام‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺣﻤﺎم ﻧﺪاﺷﺖ و ﻣﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﺮاى ﺣﻤﺎم ﻛﺮدن ﺑﺮوﻳﻢ ﺷﻬﺮ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺣﻤﺎم داﺷﺖ وﻟﻲ ﺑﺮﻗﻰ ﺑﻮد و ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ده ﻣﺎرك ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻰ ﺗﻮش ﺗﺎ‬
‫آب داغ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺣﻤﺎم ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى زﻳﺮزﻣﻴﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻮران‬
‫ﻫﻮا و ﻛﺜﻴﻔﻰ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺷﺪ دﻳﮕﺮ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺮوب ﺧﻮردن ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻮاش ﻳﻮاش زﻳﺎد ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ از ﺧﻮشﺷﺎﻧﺴﻰ ﻳﺎ ﺑﺪﺷﺎﻧﺴﻰ‪ ،‬ﻣﺸﺮوب ﺑِﻬِﻢ ﻧﻤﻰﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻛﺎﻓﻰ ﺑﻮد ﭼﻬﺎرﺗﺎ‬
‫اﺳﺘﻜﺎن ودﻛﺎ ﺑﺨﻮرم ﺗﺎ رﻧﮕﻢ ﻣﺜﻞ ﮔﭻ ﺑﺸﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮردم‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻪ‬
‫ﻣﺜﻞ آﻧﻬﺎ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻰﺧﻮردﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﮔﺮﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺸﺖ‬
‫ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎن در و دﻳﻮار‪ .‬ﺗﻴﭗﻫﺎﻳﺸﺎن اﻳﻦﺟﻮرى ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم‬
‫ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫‪٧٦‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻮن ﻣﺎ ﻧﻈﺎﻓﺖ را رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺣﻤﺎم‬
‫ﻧﺒﻮد و درﺟﻪ اﺗﺎق ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻰرﻓﺖ و ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻰآﻣﺪ‪ ،‬رﺧﺖ ﻫﻢ‬
‫زﻳﺎد ﻧﻤﻰﺷﺪ ﺷﺴﺖ ‪ -‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را در ﺣﻤﺎمﻫﺎى ﺷﻬﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﮔﺮان در ﻣﻰآﻣﺪ‪ -‬ﻣﻦ ﺗﻤﺎم ﺗﻨﻢ ﻳﻚ ﺟﺎﻧﻮرﻫﺎى ﻛﻮﭼﻜﻰ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺷﭙﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬دﻛﺘﺮ آﻣﺪ‪ ،‬دﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺷﭙﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﭼﻮن ﺗﻨﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ از‬
‫ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻮ داﺷﺖ‪ ،‬اول ﺗﻦ ﻣﻦ ﺟﺎﻧﻮر ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻓﺮداش رﻓﺘﻴﻢ ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ را‬
‫ﺑﺮدﻳﻢ ﻧﺸﺎن دادﻳﻢ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮل ادارهي ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﻏﺶﻏﺶ ﺧﻨﺪﻳﺪ و ﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪ را ﺳﻢﭘﺎﺷﻰ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺗﺸﻚﻫﺎ و رﺧﺘﺨﻮابﻫﺎ را رﻳﺨﺘﻨﺪ زﻣﻴﻦ و ﺳﻢﭘﺎﺷﻰ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫رﺧﺘﺨﻮابﻫﺎ ﺧﻴﺲ آب ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺗﺎ دو ﺳﻪ روز اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ روﻳﺶ‬
‫ﺑﺨﻮاﺑﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ دﻛﺘﺮ رﻓﺘﻢ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﭼﻴﺰ ﺑﻪﺧﺼﻮﺻﻰ ﻧﺪاد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﮔﻔﺖ ﻣﻮﻫﺎى‬
‫ﺗﻨﺖ را اﺻﻼح ﻛﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺟﺎﻧﻮرﻫﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻟﺒﺎس ﻧﻤﻰﭼﺴﺒﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻮﺑﻴﺶ‬
‫اﻳﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ واﻗﻌﺎً ﭼﻨﺪ درﺻﺪ اﻳﻦ ﻛﺜﻴﻔﻰ ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻰﺷﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﺎ‪ ،‬آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮ روز ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﺗﻰ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ‬
‫را ﻛﻪ از دﺳﺘﻤﺎن ﺑﺮﻣﻰآﻣﺪ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً در و دﻳﻮارﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺳﻴﺎه ﺑﻮد و ﻣﺎ روﻳﺶ را ﭘﻮﺳﺘﺮ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻛﻪ اﻻن ﻳﺎدم آﻣﺪ‪ ،‬ﻇﺮف ﻏﺬا ﻛﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻰ ﺑﺸﻮﺋﻰ ﺑﻪ ﺟﺎن ﺧﻮدم‪،‬‬
‫ﻛﺎﻓﻰ ﺑﻮد ﻳﻚ ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ را ﻣﺜﻼً ﺑﺸﻮﺋﻰ‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﻪ ﭼﻬﺎرﺗﺎ ﺑﺸﻘﺎب را‪ ،‬دﺳﺘﺖ ﻛﺒﻮد‬
‫ﻣﻰﺷﺪ از ﺳﺮﻣﺎ! ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺗﻤﺎم اﺳﺘﺨﻮان درد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧُﺐ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﻋﺮق‬
‫ﺧﻮردنﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎﻓﻰ ﺑﻮد ﺑﺮوى ﻳﻚ ﻗﺎﺑﻠﻤﻪ ﺑﺸﻮﻳﻰ‪ ،‬ﺗﺎ از‬
‫آﻣﺪن ﺑﻪ ﺧﺎرج ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺑﺸﻮى‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ داد‬
‫ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺑﺮوم اﻧﺼﺮاف ﺑﺪﻫﻢ و ﺑﺮﮔﺮدم اﻳﺮان‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺣﺪود ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﺑﻮد ﻛﻪ از اﻳﺮان آﻣﺪه ﺑﻮدم ﺑﻴﺮون‪ .‬ﺑﺎز ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻰﮔﺪار ﺑﻪ آب ﻧﺰﻧﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ دوﺳﺘﻢ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﻳﻚ ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ اﻣﻜﺎن‬
‫ﻛﻼس زﺑﺎن و اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻨﮕﻞ ﻧﺰدﻳﻜﻰ ﻣﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﻣﺸﺮوب ﻣﻰﺧﻮردﻧﺪ و ﻋﺮﺑﺪهﻛﺸﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ و ﺷﺐ ﻫﻢ ﺧﻮاب و روز‬
‫‪٧٧‬‬
‫از ﻧﻮ روزى از ﻧﻮ!‬
‫وﻟﻲ ﻗﺒﻼً ﮔﻔﺘﻰ زﺑﺎن ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ‪ .‬ﻛﻼس ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬دوﻟﺖ‬
‫ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﻛﺎرى ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ دوﺳﺘﻢ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ‬
‫ﺑﻴﺎ ﺷﻬﺮ ﻣﺎ‪ .‬ﺷﻬﺮش ‪ 120‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻧﺰدﻳﻚ ﻋﻴﺪ ﺧﻮدﻣﺎن‬
‫ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ آﻧﺠﺎ رﺳﻴﺪم و ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻰﮔﺬارم اﻳﺮان ﺑﺮﮔﺮدى ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺧﻮدت ﺑﺮﮔﺮدى ‪ -‬ﺣﺎﻻ ﻣﻦ از‬
‫ﻣﺤﺪودهى ﺧﻮدم ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺧﺎرج ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ -‬ﺗﻮ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﺎ ﻣﻰﻣﺎﻧﻰ و‬
‫ﺑﺎ ﻣﻦ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﻰ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ ده ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑِﻬِﺸﺎن ﻳﻚ آﭘﺎرﺗﻤﺎن داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﭘﺎرﺗﻤﺎن آﻧﻬﺎ ﺗﻤﻴﺰ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﻤﺎم آب ﮔﺮم داﺷﺖ‪ ،‬آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ داﺷﺖ‪ ،‬وﺳﺎﻳﻞ ﭘﺨﺖ و ﭘﺰ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬از‬
‫ﻣﺎل ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدى ﺗﻮى ﺧﺎﻧﻪاى‪ .‬و ﺑﭽﻪﻫﺎﺷﺎن ﻫﻢ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آدم از ﺑﻮدن ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺧﺴﺘﻪ ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬آن ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن‬
‫ﺑﻮدم‪ ،‬ﻳﻜﻲﺷﺎن ﺑﭽﻪى ﻣﺠﻴﺪﻳﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺸﻴﺶﻓﺮوش ﻣﺠﻴﺪﻳﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻜﻲﺷﺎن‬
‫ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺑﻮد‪ ،‬دوﺗﺎﺷﺎن ﻫﻔﺪه ﻫﺠﺪه ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺑﺎﻻى ﺷﻬﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫وﺿﻌﺸﺎن ﻫﻢ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲﺷﺎن ﻛﻤﻴﺘﻪاى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاى ﻛﻤﻴﺘﻪاش ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻌﻴﺪ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲﺷﺎن ﻓﻠﺞ ﺑﻮد و‬
‫ﺑﺮاى درس ﺧﻮاﻧﺪن آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲﺷﺎن ﻫﻢ ﻛﺎرﻣﻨﺪ اداره و از اﻳﻦﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى اﻳﻨﺠﺎ ﺣﺪاﻗﻞ آراﻣﺶ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺰﺑﻰ آﺷﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﻢ “ﮔﺮوﻧﻪ”ﻫﺎ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﺎن‬
‫ﺳﺒﺰﻫﺎى آﻟﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪار ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣ‪‬ﺎ اﻳﻦﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺷﻨﻴﺪهام ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎى آﻟﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪﺷﺎن رﻳﺶ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﻛﺜﺮاً رﻳﺸﻮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭽﻜﺪاﻣﺸﺎن ﻛﺮاوات ﻧﻤﻰزﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎﻳﺸﺎن‪.‬‬
‫ﻳﻚ روز ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ زﻧﮓ ﺑﻪ ﺻﺪا در آﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻰروﻧﺪ‪ ،‬در را ﺑﺎز ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﻛﺴﻰ ﻧﻴﺴﺖ و ﻳﻚ ﻧﺎﻳﻠﻦ ﭘﺸﺖ در اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎﻳﻠﻦ را ﻛﻪ ﺗﻮش ﻧﮕﺎه‬
‫روﻳﻰ ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ روﺑﻪ ِ‬
‫‪٧٨‬‬
‫اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎﻳﻰ ﺑﻮده‪ .‬ﻣﻰروﻧﺪ‪ ،‬در او را ﻣﻰزﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺎل ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ ،‬اﻧﮕﺎر‬
‫اﺷﺘﺒﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻣﺎ دادهاﻧﺪ‪ .‬آن ﻛﺴﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮده ﺑﻮده‪ ،‬ﭘﻴﺮزﻧﻰ ﺑﻮده‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫روز ﺑﻌﺪ ﻣﻰآﻳﺪ‪ ،‬در ﻣﻰزﻧﺪ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ او آن ﻛﻴﺴﻪ ﻧﺎﻳﻠﻦ را‬
‫آورده ﺑﻮده‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻓﻘﻴﺮ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ و اﺣﺘﻴﺎﺟﻰ ﺑﻪ ﻏﺬا ﻧﺪارﻳﻢ و از اﻳﻦ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻫﻴﭻﻛﺪام در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ‬
‫ﻧﻤﻰﮔﺬارﻳﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻢﺻﺤﺒﺖ اﺣﺘﻴﺎج دارﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ زﺑﺎن ﺷﻤﺎ را ﻳﺎد‬
‫ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ و از اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ آن زن ﻳﻜﻰ از ﻓﻌﺎﻻن ﻫﻤﻴﻦ‬
‫“ﮔﺮوﻧﻪ” ﻫﺎ ﺑﻮده‪ .‬ﭘﻴﺮزن ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﻣﻰآورد ﺑﺎ دﻓﺘﺮى آﺷﻨﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺑﻪ اﺳﻢ “ﻓﺮﻧﺪز‬
‫ﺑﻮرو” ﻳﺎ “دﻓﺘﺮ دوﺳﺘﺎن”‪ ،‬اﻳﻦ دﻓﺘﺮ واﻗﻌﺎً ﻃﺮﻓﺪار ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﺑﻮد و ﻣﺴﺌﻮﻟﺶ ﻫﻢ‬
‫ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ اﺳﻢ “ﻻرﻳﺖ” ﻛﻪ ﻫﻨﺪى ﻳﺎ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬اوﻟﻴﻦ‬
‫ﻛﺎرى ﻛﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاى ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻛﻼس آﺷﻨﺎﻳﻰ ﻣﻰﮔﺬارد‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺮى از‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن آﻟﻤﺎﻧﻰ ﻛﻪ از ﻃﺮﻓﺪاران ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻮاش ﻳﻮاش اﻳﻦ آﺷﻨﺎﻳﻰ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮد ﺑﺮاى ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻛﻼس زﺑﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻳﻦ آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد و آﻟﻤﺎﻧﻰﻫﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ را دﻋﻮت ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺮاى ﻏﺬا و وﻗﺘﻰ از داﻧﺸﻜﺪه‬
‫ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﻏﺬاﻳﺸﺎن را ﻣﻰﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻰ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫زﺑﺎن ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روى اﻳﻦ ﺣﺴﺎب ﺟﻮ‪ ‬ﺑﺎﻻ ﺧﻴﻠﻲ اﻣﻴﺪوار ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد و ﻣﻦ‬
‫ﭘﻴﺶ ﺣﺴﻴﻦ دوﺳﺘﻢ ﻣﺎﻧﺪم‪.‬‬
‫ﺗﻮ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﺗﺨﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬زﻣﻴﻦ ﻫﻢ ﭘﺎرﻛﺖ ﺑﻮد و‬
‫ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ اﺿﺎﻓﻰ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻦ و ﺣﺴﻴﻦ ﺣﺪود دو ﻣﺎه دو ﻧﻔﺮى روى ﻳﻚ ﺗﺨﺖ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ واﻗﻌﺎً ﺷﺮﻣﻨﺪهاش ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻳﻚ آﻟﻤﺎﻧﻰ ﻳﻚ روز آﻣﺪ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺨﺖﻫﺎ را ﺷﻤﺮد‪ ،‬و دﻳﺪ ‪ 9‬ﺗﺎﺳﺖ و ﻣﺎ‬
‫ده ﻧﻔﺮ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﺎ دو ﻧﻔﺮ روى ﻳﻚ ﺗﺨﺖ ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫دو ﻧﻔﺮى؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ! ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻌﻠﻪ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‬
‫ﻛﺜﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫از ﻛﻤﭗ ﺧﻮدت ﭼﻪ ﺧﺒﺮ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻫﻴﭽﻰ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺎه ﺑﻪ ﻣﺎه ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﺷﻬﺮ ﺧﻮدم‪ ،‬ﺣﻘﻮﻗﻢ را ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف دﻳﮕﺮ از ﭼﺸﻢ ﺑﭽﻪﻫﺎى آن ﻛﻤﭗ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﺮا‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﺎﺋﻦ ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺗﻮ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻤﺎﻧﺪى ﺗﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را‬
‫‪٧٩‬‬
‫ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻰ‪ ،‬و رﻓﺘﻰ و ﺑﻪ راﺣﺘﻰ رﺳﻴﺪى‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ آدم ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ‬
‫ﺑﻜﺸﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺑﻴﺎﻳﺪ! ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺴﺨﺮهام ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺎه‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎه ﻣﻰآﻣﺪم‪ ،‬ﺳﻴﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﻣﺎرك را ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ‪ 60‬ﺗﺎش را ﻣﻰدادم‬
‫ﻛﺮاﻳﻪ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ 290 .‬ﺗﺎش را ﺑﺎ ﭘﻮل ﺣﺴﻴﻦ روى ﻫﻢ ﻣﻰرﻳﺨﺘﻴﻢ و ﺧﺮج‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﺮﻳﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ‬
‫ﺑﺮﮔﺮدم اﻳﺮان‪.‬‬
‫در آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻲ آدم ﺳﺮﮔﺮدان اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻤﺎﻧﻢ ﭼﻮن ﭘﺎس‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰدﻫﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﻣﻰﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻛﻢﻛﻢ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻟﺒﻤﺎن رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻰ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ داﺷﺘﻨﺪ و از ﻣﺎﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫ارادهﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰﻫﺎ از ﺷﻤﺎ ﺑﺎارادهﺗﺮﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺟﺪ‪‬يﺗﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﻋﻘﺎﻳﺪى ﻛﻪ دارﻧﺪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺟﺪ‪‬يﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ‬
‫ﻣﻰروم ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮوم اﻳﺮان‪ .‬دﻟﻴﻠﺶ را ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آن دﻳﮕﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮدم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎ رﺑﻄﻰ ﻧﺪارد! ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻛﺎرﻫﺎﻳﺖ را‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻚﻣﺎه و ﺧُﺮدهاى وﻗﺖ ﻣﻰﺑﺮد‪ .‬ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﺎ دار و دﺳﺘﻪاى ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎم “ﻛﺎرﻳﺘﺎس” آﺷﻨﺎ ﺷﺪم ﻛﻪ ﺷﺎﺧﻪاى از ﻛﻠﻴﺴﺎ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان‬
‫ﺑِﻬِﺸﺎن ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﻗﺮار ﺷﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﺮا ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻮد ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﻮل دارى ﺑﺮﮔﺮدى؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﺮا ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ﻣﺪت ﻛﻪ ﻣﺎ در ﻛﻤﭗ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ از ﻃﺮف ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ در ﺧﺎﻧﻪ و‬
‫ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻏﺮورى ﻛﻪ داﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﺗﻤﻴﺰﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﭙﻮﺷﻴﻢ‪ .‬ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ دﻧﺒﺎﻟﻤﺎن‪ ،‬و ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﻋﻨﻮان زﻧﮓ ﺗﻔﺮﻳﺢ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﻛﻠﻴﺴﺎ‪ ،‬ﻣﺴﺨﺮهﺑﺎزى در ﻣﻰآوردﻳﻢ‪ .‬ﻣﻰﺧﻨﺪﻳﺪﻳﻢ‪ .‬آﺧﺮ ﺳﺮ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻰآوردﻧﺪﻣﺎن ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ازﻣﺎن ﺗﺸﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺴﺎ ﭼﻪ ﻧﻔﻌﻰ ﺑﺮاﻳﺘﺎن داﺷﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻫﻴﭽﻰ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﭼﻨﺪﺗﺎ آﻟﻤﺎﻧﻰ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫‪٨٠‬‬
‫ﻛﻤﻚﻫﺎى ﻣﺎﻟﻲ ﻫﻢ ﺑِﻬِﺘﺎن ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪ ،‬ﺑﻌﺪاً وﻗﺘﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ ﻳﺨﭽﺎل ﻧﻤﻰداد‪.‬‬
‫زﻣﺴﺘﺎن ﺧُﺐ ﮔﻮﺷﺖ را ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺠﺮه ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ و ﻫﻮا ﻫﻢ ﺳﺮد ﺑﻮد وﻟﻲ‬
‫ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦﻫﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ ﻳﺨﭽﺎلﻫﺎى دﺳﺖ‬
‫دوم ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺮاﻳﻤﺎن آوردﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﻇﺮوف دﺳﺖ دوم ﺧﻮدﺷﺎن را‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬آﻧﻬﺎ‪ ،‬در ﻗﺒﺎل اﻳﻦ ﻛﻤﻚﻫﺎ ﭼﻪ ﺗﻮﻗﻌﻰ از ﺷﻤﺎ داﺷﺘﻨﺪ؟ ﻣﺜﻼً‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﻤﻌﺸﺎن ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻳﺪ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻰﺷﺪ اﻳﻦ را از ﭼﻬﺮهﻫﺎﻳﺸﺎن ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﻗﻊ داﺷﺘﻨﺪ ﻣﺎ‬
‫ﺳﻤﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف ﺳﺮ ﻛﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪﺷﺎن‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده را ازﺷﺎن ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﮔﻮر ﭘﺪرﺷﺎن!‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻣﻰروم ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺷﻬﺮ ﺧﻮدﻣﺎن‪ .‬ﺗﻮى ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻳﻚ ﻣﺎه و ﺧُﺮدهاى ﺣﺴﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﻛﺎرش رو ﺑﻪ راه ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺮادرش‬
‫ﭘﻮل وارﻳﺰ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ و ﺣﺴﻴﻦ رﻓﺖ ﻫﺎﻣﺒﻮرگ و ﻫﺘﻞ آﭘﻮﻟﻮ‬
‫و رﻓﺖ ﺳﻮﺋﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻘﺪر ﺑﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ داد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻫﺰار و ﺷﺸﺼﺪ ﻣﺎرك‪ ،‬از ﻫﺎﻣﺒﻮرگ ﺑﻪ ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ در اﻳﻦ ﻣﺪت‬
‫ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺷﻬﺮ ﺧﻮدﻣﺎن‪ .‬از اﻳﺮان ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎن ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻛﻤﭗ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮدش ﻣﻘﺪارى ﻫﺮوﺋﻴﻦ آورده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻫﺮوﺋﻴﻦ را ﻳﻚ ﻣﻘﺪارش را داد ﺑﻪ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﻮى ﻫﺎﻣﺒﻮرگ و ﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ و ﻳﻚ ﻣﻘﺪار از ﻫﺰﻳﻨﻪى ﺳﻔﺮﺷﺎن‬
‫آﻣﺎده ﺷﺪ‪ .‬آﺧﺮ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻃﺮف ﻛﻪ ﻫﺮوﺋﻴﻦ را‬
‫آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮرﻳﺴﺘﻰ از اﻳﺮان آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ده روزى ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺟﻨﺲﻫﺎﻳﺶ را آب‬
‫ﻛﻨﺪ و ﺑﺮود وﻟﻲ ﻃﻮرى ﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺪود ﻳﻚ ﻣﺎه و ﺧُﺮدهاى ﺗﻮى ﺧﺎﻧﻪى ﻣﺎ ﻟﻨﮕﺮ‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﻦ و آن دوﺗﺎ ﻫﻔﺪه ﻫﺠﺪه ﺳﺎﻟﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫روزى دو ﺳﻪ ﺑﺎر‪ ،‬اﺻﻼً ﻣﻦ دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻰﺷﺪم‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻧﻪ ﻏﺬا ﻣﻰﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪاش ﻫﺮوﺋﻴﻦ! ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدم‪ .‬از ﻳﻚ ﻃﺮف اﮔﺮ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮوم و ﻟﻮ ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﺎﺋﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪم و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪،‬‬
‫ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻮن رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺷﻬﺮ ﺣﺴﻴﻦ و ﺑﺎ او زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬از ﻧﻈﺮ اﻳﻦﻫﺎ ﭘﺮﺳﺘﻴﮋ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ آدم ﻗﺒﻮﻟﻢ‬
‫‪٨١‬‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺧﻮدم را ﺟﺰﻳﻰ از آﻧﻬﺎ ﺑﺪاﻧﻢ‪ ،‬از‬
‫ﻧﻈﺮ آﻧﻬﺎ ﻃﺮد ﻣﻰﺷﺪم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮ ﻛﺎر ﻣﻦ درﺳﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮوم اﻳﺮان‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﻓﻼن ﺷﻤﺎ را ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ ﻓﺮودﮔﺎه و ﺳﻮار ﻛﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﭘﺎﺳﭙﻮرﺗﺘﺎن را ﻣﻰدﻫﻨﺪ‬
‫دﺳﺘﺘﺎن‪ .‬ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﺎ ﺣﺴﻴﻦ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﻴﺎ ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ از‬
‫آﻟﻤﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺸﻜﻼت رﻓﺎﻫﻰ اﻳﻨﺠﺎ ﻛﻢﺗﺮ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮان ﻫﻢ‬
‫اﻳﺮان ﻧﺮو! ﮔﻔﺘﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺧُﺐ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﻮل ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬از اﻳﺮان ﻫﻢ ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻴﭻوﺟﻪ ﻛﻤﻜﻰ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدم ﺗﻮ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎﺷﻢ وﻟﻲ از ﺧﺎﻧﻪام‬
‫ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻛﻤﻜﻰ ﻧﮕﻴﺮم‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﮔﻔﺖ ﺑﺮادر ﻣﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪى ﺳﻔﺮت را ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮادرش ﺑﭽﻪى ﭘﻮل ﺟﻤﻊﻛﻨﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎل اﺳﺖ ﺗﻮ ﺳﻮﺋﺪ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺮو ﻫﺘﻞ آﭘﻮﻟﻮ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻦ ﺑﻠﻴﻂ دﺳﺘﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﺳﻮﺋﻴﺲ ﺑﺮوم ﺑﻨﺪر ﻋﺒﺎس‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻮﺋﻴﺲاﻳﺮ‪ ،‬و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان‪ .‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم‪ ،‬آﻣﺪم‬
‫ﻫﺎﻣﺒﻮرگ‪ ،‬اﺛﺎثﻫﺎﻳﻢ را ﻫﻢ ﺑﺮدم آن ﺷﻬﺮى ﻛﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬اﻻن ده ﻣﺎه ﺑﻮد ﻛﻪ از اﻳﺮان ﺧﺎرج ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬آﻣﺪم ﻫﺎﻣﺒﻮرگ و‬
‫ﺧﻮدم را ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدم‪ .‬ﻫﺘﻞ آﭘﻮﻟﻮ‪ ،‬ﻓﻘﻂ اﺳﻤﺶ ﻫﺘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﺶ ﻳﻜﻰ از آن‬
‫دﻻلﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ در اﻳﺮان ﺗﻮ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺘﻰ آدم‬
‫ﻛﺜﻴﻔﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدم را ﺑِﻬِﺶ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدم‪ .‬او ﻣﺮا ﺑﻪ ﻛﺴﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻛﺎرهى ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺗﻮ ﻫﺎﻣﺒﻮرگ اﺳﺖ‪ .‬دﻻﻟﻪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻤﺎﻧﻰ ﺗﺎ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﺮاﻳﺖ‬
‫ﺟﻮر ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻦ ﭘﺎﺳﭙﻮرﺗﻢ دﺳﺖ دوﻟﺖ آﻟﻤﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدم و ﻣﻰدﻳﺪم‬
‫ﻛﻪ ﻫﺮ روز ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﻳﻰ از اﻳﺮان ﻣﻰآﻳﻨﺪ و او ﺑﺮاىﺸﺎن ﺑﻠﻴﻂ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاى ﺳﻮﺋﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﺎك داﻧﻤﺎرك‪ .‬ﻫﺘﻞ واﻗﻌﺎً ﻛﺜﻴﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ اﺳﻤﺶ ﻫﺘﻞ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ از ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﻧﺎﺻﺮﺧﺴﺮو ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﻢ ﺑﺪﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬آنﻗﺪرﻫﺎ ﻛﺜﻴﻒ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺪ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻮى ﻫﺮ اﺗﺎق ﺟﻤﻌﻴ‪‬ﺖ زﻳﺎدى ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮى‬
‫ﺗﻮاﻟﺖﻫﺎﻳﺶ دﺳﺘﻤﺎل ﻛﺎﻏﺬى ﻣﻌﻤﻮﻻً ﮔﻴﺮ ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪ .‬ﺣﻤﺎﻣﺶ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﺎﻣﻮش‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى اﺗﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻮدﻳﻢ ﺷﺒﻰ ‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 14‬ﻧﻔﺮ ﻣﺠﺮد ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺗﺎق ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺮى ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺳﻪ در ﭼﻬﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ روزى زﻣﻴﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪم‪.‬‬
‫‪٨٢‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲﻫﺎﻣﺎن روى زﻣﻴﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاى ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﭼﻮن ﻳﻚ ﺷﺐ آﻧﺠﺎ‬
‫ﻣﻰﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﺮ ﺟﻮر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬آن ﺷﺐ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﻫﺮ‬
‫ﻛﺪاﻣﺸﺎن ﻫﻢ ‪ 2000‬دﻻر ﭘﻮل ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺮﺧﺸﺎن را ﮔﺮان ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﻳﻚ ﻣﻘﺪار راه را از ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ دﻳﮕﺮى ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻮدم ﻳﻮاش ﻳﻮاش ﺑﺎ ﺑﺮ و ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ ﺳﻮﺋﺪ و ﭘﺎس ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهى آﻟﻤﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻮاش‬
‫ﻳﻮاش ﻣﺪت ﻣﺎﻧﺪن ﻣﺎ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ آدمﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮد ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺎ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﭘﺎس زن داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻋﻜﺲ او را از روى‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﻜﻨﻨﺪ و ﻋﻜﺲ ﻣﺎ را ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﻋﻜﺲ او را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﻤﺮاه ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮ‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرت‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻛﺎر ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻌﻀﻰ از زنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻰﺧﻮردﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻦ و ﺳﺎﻟﺸﺎن ﺑﺎ ﻣﺎ ﺟﻮر ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﻗﺒﻮل‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﺪت ﻳﻚ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﺮاى ﻣﻦ‬
‫ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً ﻳﻚ ﻣﺎه‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﺮ ﺷﺐ ﺗﻮ ﻫﺘﻞ آﭘﻮﻟﻮ ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪم‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎرج ﻫﺘﻞ ﭼﻄﻮر ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ را ﻣﻰدادﻧﺪ ‪ -‬ﻧﺎن و ﭘﻨﻴﺮ و ﻛﺮه و دوﺗﺎ ﭼﺎى‪ -‬ﭘﻮل ﻧﺎﻫﺎر و‬
‫ﺷﺎم را ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮ روز ﻳﻚ ﺑﺎﻣﺒﻮﻟﻲ در ﻣﻰآوردﻧﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺎ از‬
‫ﺟﻴﺐ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻰدادﻳﻢ و ﻫﻔﺖ ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮى ﻏﺬا ﻣﻰﭘﺨﺘﻴﻢ‪ .‬ﺣﺘﻰ ﮔﺎﻫﻰ‬
‫وﻗﺖﻫﺎ ﻧﻤﻰﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻏﺬا ﻫﻢ ﺑﭙﺰﻳﻢ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻫﺘﻞ ﻣﻰﮔﻔﺖ اﮔﺮ از ﻃﺮف دوﻟﺖ‬
‫ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺟﺮﻳﻤﻪام ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و از اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬روزﻫﺎى آﺧﺮ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻﻛﺪام‬
‫ﭘﻮل ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬و دﻳﮕﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ روزى ده ﻣﺎرك ﺑِﻬِﻤﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن‬
‫ﺳﺮ و ﺗﻪ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ را ﻫﻢ ﻣﻰآوردﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاى ﻣﻦ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﮔﻴﺮ آوردﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﻛﻴﭙﻰ ﻛﻪ ﭼﻬﺎرﺗﺎ دﺧﺘﺮ ﺗﻮش ﺑﻮدﻧﺪ و ﺳﻪ ﺗﺎ ﭘﺴﺮ و ﻳﻚ ﭘﻴﺮزن‪ ،‬روى ﻫﻢ‬
‫ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ‪ .‬ﻣﺎ را از راه ﻧﺮوژ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از آﻧﺠﺎ ﺑﺮوﻳﻢ ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺮز‪ .‬ﺑﻠﻴﻂ ﻛﺸﺘﻰ و ﺗﺮن ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ وارد ﻛﺸﺘﻰ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬وﻳﺰاى ﻧﺮوژ؟ ﻣﺎ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻴﭻ ﻛﺪام‬
‫وﻳﺰا ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻧﺮوژ وﻳﺰا ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ؟ ﮔﻔﺖ ﺑﻠﻪ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ‬
‫ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻮدم‪ ،‬ﭼﻮن آﻟﻤﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﻛﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻫﻢ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮرى ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪم ﺷﺮوع‬
‫‪٨٣‬‬
‫ﻛﻨﻢ ﺑﻪ آﻟﻤﺎﻧﻰ ﺣﺮف زدن‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺗﻠﻔﻦ زد ﻛﻪ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﻳﻚ اﻛﻴﭙﻰ‬
‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ ﻧﺮوژ‪ ،‬ﻳﻜﻲﺷﺎن ﻫﻢ آﻟﻤﺎﻧﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ و‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮوﻳﺪ ﻧﺮوژ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭼﺮا؟‬
‫ﺟﺮﻳﺎن از اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻃﻌﻤﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن‬
‫ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻟﻤﺎن ﻣﻰرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎدﺷﺎن ﺑﻪ ﻛﭙﻨﻬﺎگ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻋﻮض ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ‬
‫اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﻠﻴﺲ ﺳﻮﺋﺪ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﻮ ﻛﭙﻨﻬﺎگ و وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‬
‫ﭘﻴﺎده ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻋﻮض ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻳﻘﻪﺷﺎن را ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرت؟ ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ را ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ و آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻓﺮﺻﺖ اﻳﻦ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ را ﭘﺎره ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺴﻴﻦ ﻫﻤﻴﻦﺟﻮرى رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺗﻮى ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‪ ،‬از‬
‫ﻛﭙﻨﻬﺎگ ﺑﻪ ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬ﭘﺎس را ﭘﺎره ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻰﻛﺮد‪،‬‬
‫اﻳﻦ راه ﻫﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﻢ از ﻳﻚ ﺗﺎرﻳﺨﻰ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﭘﺎسﻫﺎﺷﺎن را ﺗﻮى‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎى اول ﭘﺎره ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻳﻘﻪﺷﺎن را‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺟﺎى ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﻠﻴﻂﺷﺎن را ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ و ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺮاىﺸﺎن‬
‫ﻣﻰﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺎﺻﻠﻪ دوﺗﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮد و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪى آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻰﺑﺎﻳﺴﺖ دو ﺳﺎﻋﺖ و ﻧﻴﻢ ﭘﻴﺶ از ﺣﺮﻛﺖ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎى ﺑﻌﺪى ﺗﻮى ﻓﺮودﮔﺎه ﺑﻮده‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮرم ﻫﻤﺎن ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﺋﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﻴﺮ دوﺑﻰ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦﻫﺎ را دﻗﻴﻖ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ راه ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺟﻤﻌﻴ‪‬ﺖ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻣﻰآﻣﺪ و ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪى ﻣﺎ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ راه ﻣﻰﺷﻮد ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﻣﺎ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻋﺪه را‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻮن دو روز ﺑﻮد ازﺷﺎن ﺧﺒﺮى ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺴﺖ رﺳﻴﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻳﺎ زﻧﺪاﻧﻰ ﺟﺎﻳﻰ‪ ...‬ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﻣﺎ آﻧﺠﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎ وﻳﺰا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن ﻣﺎ وﻳﺰا ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺎسﻫﺎ را‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮد و ﻓﻬﻤﻴﺪ ﭘﺎس ﻣﻦ ﺟﻌﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﭘﺎس ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ ﺑﻮد و ﻋﻜﺲ‬
‫ﻣﺮا ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﺳﺮى ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ روش و ﻛﺜﺎﻓﺖﻛﺎرى‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺟﻌﻠﻲ اﺳﺖ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ ﭘﺎسﻫﺎﻳﺸﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑِﻬِﺸﺎن ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ‬
‫‪٨٤‬‬
‫ﺑﻜﻨﻴﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭘﻠﻴﺲ آﻟﻤﺎن ﻫﻢ ﺗﻮى ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از اﻳﻦ‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻰآﻳﻨﺪ ‪ -‬از ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬ﻣﻰآﻳﻨﺪ ﺑﺮﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﻰآﻳﻨﺪ آﻟﻤﺎن‪ -‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫ﺑﺮوﻧﺪ ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬روى ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺴﺎب ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﺑِﻬِﺸﺎن آزادى ﻣﻰداد‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ اﻳﻨﺠﺎ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮﻳﺪ؟ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭘﺲ ﺑﺮوﻳﺪ ﻫﺎﻣﺒﻮرگ‬
‫ﻓﻜﺮﻫﺎﻳﺘﺎن را ﺑﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﻛﻪ ﺑﺮوﻳﺪ ﻫﻤﺎن ﻫﺘﻞ آﭘﻮﻟﻮ‪ ،‬ﭘﻴﺶ او‪ ،‬ﺗﺎ از راه دﻳﮕﺮى‬
‫ﺑﻔﺮﺳﺘﺪﺗﺎن‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬از ﺟﻴﺐ ﻣﻦ ﻣﺪارك ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻴﻢ را در آورد‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻦ اﺷﺘﺒﺎه‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدم و در آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﺎت‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺪارك ﺗﻮ ﺟﻴﺒﻢ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺷﻬﺮ ﻣﻦ‬
‫ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬دﻳﺪ ﻣﻦ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهام‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ را ول ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮوﻧﺪ ﻫﺘﻞ آﭘﻮﻟﻮ‪ ،‬و ﻣﺮا‬
‫آن ﺷﺐ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﺗﻮى زﻧﺪان‪ .‬اﻳﻦ دوﻣﻴﻦ زﻧﺪان ﻣﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫وﺿﻊ زﻧﺪان ﭼﻄﻮر ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬اﻳﻦ زﻧﺪان‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﻣﺎ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻣﻦ اﻣﺸﺐ ﻛﺠﺎ‬
‫ﻣﻰروم؟ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﻰﺑﺮﻳﻤﺖ ﻫﺘﻞ‪ .‬وﻗﺘﻰ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬از ﺑﻨﺪر ﮔﺬﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬وارد ﺷﻬﺮ‬
‫ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺟﻠﻮ دﻳﻮار ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﺘﺮى ﻛﻪ ﺟﻠﻮش ﻧﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﮕﻪداﺷﺖ‪ .‬ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ‬
‫زﻧﺪان اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻫﺘﻞ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎﺳﺖ؟ ﮔﻔﺖ آره‪ .‬ﻛﻪ وارد ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺣﻴﺎط‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ .‬دور ﺗﺎ دورش ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎى ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ ﻫﺸﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎ وارد ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن آﺟﺮى ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬از ﻳﻚ در رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮ و از آﻧﺠﺎ‪ ،‬دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎﺷﺎن ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺜﻞ ﺟﺎﻧﻰﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺟﻴﺐﻫﺎﻳﺖ را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻦ!‬
‫ﺟﻴﺐﻫﺎﻳﻢ را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدم‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﺮاه ﻣﻦ ﻳﻚ دﺧﺘﺮى ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻨﮕﺎﻟﻲ ﺑﻮد‬
‫و ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮود ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬او را ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮك ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮد و ﻣﻦ‬
‫ﺑِﻬِﺶ دﻟﺪارى ﻣﻰدادم‪ .‬ﻣﺎ را ﺑﺮد ﺗﻮى ﻳﻚ راﻫﺮو‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺪود ‪ 15‬ﻳﺎ ‪ 16‬ﺳﻠﻮل‬
‫اﻧﻔﺮادى ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ رﻓﺘﻢ ﺗﻮى ﻳﻜﻰ از آﻧﻬﺎ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺘﺮ و ﻧﻴﻢ در دو ﻣﺘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ‬
‫ﭘﻨﺠﺮه ﻛﻮﭼﻚ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻻ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺟﺎﻳﻰ را ﻧﻤﻰﺷﺪ دﻳﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﻜﻮ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺸﻚ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻰ ﺳﺒﺰ رﻧﮓ ﺑﻮد‪ ،‬دوﺗﺎ ﭘﺘﻮى ﻛﻬﻨﻪ ﻛﻪ روش ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫‪ 1960‬ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﮔﺮﺳﻨﻪاى؟ ﮔﻔﺘﻢ آره‪ .‬ﻳﻚ ﻟﻴﻮان ﻓﻠﺰى ﻗﻬﻮهى ﺗﻠﺦ ﺑﺎ ﭼﻨﺪﺗﺎ‬
‫ﺗﻜﻪ ﻧﺎن ﺟﻮ آورد ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺨﻮرم‪ .‬آن ﺷﺐ را ﺗﻮى آن زﻧﺪان ﺑﻮدم‪ .‬ﺻﺒﺢ‬
‫آﻣﺪﻧﺪ دﻧﺒﺎﻟﻢ‪ .‬آوردﻧﺪم ﻫﻤﺎن اداره ﭘﻠﻴﺴﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى ﺑﻨﺪر ﺑﻮد‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻣﻦ ﺳﺮﻣﺎ‬
‫ﺧﻮرده ﺑﻮدم‪ .‬دﻧﺪاﻧﻢ ﻫﻢ درد ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻗﺮص ﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻗﺮصﻫﺎ را ﺧﻮردم‪،‬‬
‫ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻛﺮدن ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاﻳﻢ ﻗﻬﻮه آوردﻧﺪ و ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﺳﻴﺐ و‬
‫‪٨٥‬‬
‫ﺣﺎﻟﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﺪت ﻳﻚ ﻧﻔﺮ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدش را دﻛﺘﺮ دامﭘﺰﺷﻜﻰ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﺪت زﻳﺎدى اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮى اﻳﻦ ﺷﻬﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻣﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻠﻴﺲ از ﻣﻦ ﺳﺌﻮال ﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﭼﻪ ﺟﻮرى ﺑﻪ دﺳﺘﺖ رﺳﻴﺪ؟ ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرت از ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻢ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺖ ﺗﻮ اﻳﻦ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻣﻬﺮ‬
‫ورود ﺑﻪ آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﻰ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ از اﻳﻦﻫﺎ ﺧﺒﺮى ﻧﺪارم‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻰ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺘﺖ رﺳﻴﺪه؟ ﮔﻔﺘﻢ دﻳﺮوز ﺻﺒﺢ ﺳﺎﻋﺖ ‪ .7‬ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﻫﻴﭻ ﺟﺎى آﻟﻤﺎن‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ 7‬ﭘﺴﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭼﻪ‬
‫ﺟﻮرى آﻣﺪى؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﺮن‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭼﻪ ﺳﺎﻋﺘﻰ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺳﺎﻋﺖ ‪ .11‬ﭼﻮن ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ 1‬ﻣﺮا دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭼﻪ ﺳﺎﻋﺘﻰ از ﺷﻬﺮت راه اﻓﺘﺎدى؟ ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ 5‬ﻳﺎ ‪ 7‬ﺻﺒﺢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻫﻴﭻ ﺗﺮﻧﻰ ﺗﻮى آﻟﻤﺎن ﻧﺪارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻓﺖ‬
‫را ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻣﻦ دﻳﺪم دﻳﮕﺮ واﻗﻌﺎً ﻣﺴﺘﺄﺻﻞ ﺷﺪهام‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺮﺑﻪاى ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪم‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهى ادارهى ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﻫﻢ آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﻣﻦ از اول ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ آﻟﻤﺎن ﺑﻴﺎﻳﻢ و ﻫﺪﻓﻢ ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻮد و ﻛﺸﻮرﻫﺎى دﻳﮕﺮ اﻻن‬
‫ﻫﻤﻪ راﻫﺸﺎن را ﺑﻪ روى ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﻫﻤﻪ دارﻧﺪ وارد ﺧﺎك‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻋﻤﻞ ﻛﺮدهام وﻟﻲ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ‬
‫دوﻟﺖ ﺷﻤﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻢ‪ ،‬و ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﺣﺎﺿﺮم ﻛﻪ دوﻟﺖ آﻟﻤﺎن ﻫﺮ ﺗﺼﻤﻴﻤﻰ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ درﺑﺎرهام ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮدهام وﻟﻲ ﻫﺪﻓﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ‬
‫ﻧﺎنﺧﻮر ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﻛﻢﺗﺮ ﺷﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ و ﭘﺮوﻧﺪه از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺷﻜﻞ‬
‫دﻳﮕﺮى ﺑﻪ ﺧﻮدش ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﻦ ﺷﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺳﺌﻮالﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰﭘﻴﭽﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺌﻮالﻫﺎ ﻋﺎدى ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰﻫﺎ ﺗﻤﺎس‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻴﺪ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺧُﺐ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ دادﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎ را‬
‫از اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ آزاد اﻋﻼم ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﺮﮔﺮدﻳﺪ ﺷﻬﺮﺗﺎن و اداﻣﻪ‬
‫زﻧﺪﮔىﺘﺎن را ﺑﺪﻫﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﻠﻴﻂ ﺗﺮن ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﺳﻤﺖ ﺷﻬﺮم‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻫﺪف ﻣﻦ‬
‫رﻓﺘﻦ ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ دﻳﮕﺮ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ!‬
‫رﺳﻴﺪم ﺑﻪ ﺷﻬﺮم و اﻳﻦ ﻣﺼﺎدف ﺑﻮد ﺑﺎ اول ﺑﺮج‪ .‬ﺷﺐ رﻓﺘﻢ ﺧﺎﻧﻪ ‪ -‬ﻫﻤﺎن‬
‫ﺧﺎﻧﻪاى ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﻮدم‪ -‬ﭘﻴﺶ ﺑﭽﻪﻫﺎ و آن ﺷﺐ را آﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﻓﺮداش رﻓﺘﻢ ﺑﺎﻧﻚ‪،‬‬
‫ﭘﻮﻟﻢ را ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﺎﻫﻰ ﺳﻴﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﻣﺎرك را ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ دﻳﮕﺮ‬
‫‪٨٦‬‬
‫آن اﺷﺘﺒﺎه را ﻧﻜﺮدم‪ .‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻣﻮﻗﺘﻰ را ﺑﻪ ﻣﻦ داده ﺑﻮدﻧﺪ ‪ -‬ﺑِﻬِﺶ “آوس واﻳﺰ”‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪ -‬ﺑﺎ ﻛﺎرت ﺑﺎﻧﻜﻰ‪ ،‬دادم دﺳﺖ ﺑﭽﻪﻫﺎ و ﺧﻮدم ﻫﻤﺎن روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم ﺳﻤﺖ ﻫﺎﻣﺒﻮرگ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻫﺘﻞ آﭘﻮﻟﻮ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ .‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ دﻳﮕﺮ وﺿﻊ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺮاب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت‬
‫ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺳﻮﺋﺪ دﺳﺖ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ را ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺧﻮب‬
‫رﻓﺘﺎر ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻜﻰ دو ﻧﻔﺮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰش را روى ﻣﻴﺰ ﭘﻠﻴﺲ ﺳﻮﺋﺪ‬
‫رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺣﺎﻻ ﻫﺮ ﻛﻪ را ﻛﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﺳﻮﺋﺪ دﻳﭙﻮرت‬
‫ﻣﻰﻛﺮد ﺑﻪ آﻟﻤﺎن و اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻃﻮرى ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ داﺷﺘﻨﺪ روى دﺳﺖ‬
‫ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺗﻠﻨﺒﺎر ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و او آﻣﺪه ﺑﻮد راﻫﻰ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻛﻪ‬
‫ﺷﻤﺎ را ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﻢ داﻧﻤﺎرك‪ ،‬ﺷﻤﺎ آﻧﺠﺎ درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻲ ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻗﺒﻞ‬
‫از اﻳﻦ ﻛﻪ در “ﺳﻨﺪﻫﻠﻢ” ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻲ ﺷﻤﺎ رﺳﻴﺪﮔﻰ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﺳﻮﺋﺪ ﻣﻰﺑﺮم و ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺣﺘﻰ اﮔﺮ ده ﺑﺎر دﻳﭙﻮرت ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎز‬
‫ﺑﺒﺮﻣﺘﺎن‪ .‬ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻀﻤﻴﻨﺶ ﭘﻮچ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻤﻪ ﺗﻮى “ﺳﻨﺪﻫﻠﻢ” ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﻫﻢ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻛﻤﭗﻫﺎى دﻳﮕﺮ و از او ﺧﺒﺮى ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ دﻳﺪم ﺟﻮ‪ ‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻫﻤﻪ ﺑﻠﻴﻂ ﺗﺮن ﻣﻰﺧﺮﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻘﺼﺪ “رودﺑﻰ”‪ .‬ﺟﺎﻟﺒﻰ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻴﭻﻛﺪام وﻳﺰاى داﻧﻤﺎرك‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﭘﻠﻴﺲ آﻟﻤﺎن ﻫﻢ ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎﺷﺎن را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻰﻛﺮد وﻟﻲ ﻧﻪ ﺑﻪ آن‬
‫ﺻﻮرت ﻳﻌﻨﻰ ﺳﺮﭘﻮش ﻣﻰﮔﺬاﺷﺖ روى ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻰ اﺳﺖ ﺑﺮاى رﻓﻘﺎ ﻳﺎ ﺑﺮادراﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﻫﻤﻜﺎرى ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﺶ ﻛﺎر‬
‫ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺨﺖ ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎﻳﻰ‬
‫را ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪت وارد ﺧﺎك داﻧﻤﺎرك ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬در آﻟﻤﺎن ﻧﮕﻪ دارد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ در‬
‫ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ‪ -‬ﻣﺎه دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮد ﺷﺎﻳﺪ‪ -‬دوﻟﺖ آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﻰ ﻫﻢ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﻫﻤﺎن‬
‫ﺑﺎج را ﺑﻪ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺮى ﻗﺮاردادﻫﺎﻳﻰ ﺑﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ ﻛﻪ‬
‫راه ﺑﺮﻟﻴﻦ ﻏﺮﺑﻰ را ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﺮ ﻛﺲ از ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪى دﻧﻴﺎ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺷﺮﻗﻰ ﺑﺎﻳﺪ وﻳﺰا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ راه ﻫﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ و‬
‫‪٨٧‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺮاﻛﻢ ﺟﻤﻌﻴ‪‬ﺖ در روزﻫﺎى آﺧﺮ زﻳﺎد ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺳﺮﻳﻊ‬
‫از ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ از آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺑﻪ آﻟﻤﺎن و‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬داﻧﻤﺎرك و ﺳﻮﺋﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ آﻣﺪم ﻫﺘﻞ آﭘﻮﻟﻮ‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺟﻌﻠﻲ را ﻫﻢ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﭘﻠﻴﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﺑﺮﮔﺮد ﺷﻬﺮت ﺗﺎ ﺑﻌﺪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﺎرت را ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧُﺐ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺟﻠﻮ ﭼﺸﻢ اﻳﻦﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﻰ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻوﺟﻪ ﻛﺎرت را راه‬
‫ﻧﻤﻰاﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ دﻟﺸﺎن را ﺑﻪ دﺳﺖ آورده ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻛﺮدن در ﻛﺎرﻫﺎﻳﺸﺎن‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﺮدم ﺗﺎ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻗﻄﺎر ﺑﺮوﻧﺪ‪،‬‬
‫ﭼﻤﺪانﻫﺎﻳﺸﺎن را ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﺗﻮى‬
‫رودرواﺳﻰ ﻣﺮا از ﻫﺘﻞ ﺑﻴﺮون ﻧﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ اﻛﻴﭗ ﻫﻢ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮاى‬
‫ﭼﻨﺪ روز ﻫﺘﻞ ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪ و ﺻﺎﺣﺐ ﻫﺘﻞ ﻛﻪ‪ ...‬ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺗﻤﺎم ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎى ﻣﺎ ﻟﻮ‬
‫رﻓﺘﻪ و دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﻧﺪارد ﺗﻮ ﻫﺘﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺣﺎﻻ از ﻣﺴﺌﻠﻪ دور ﻧﺸﻮﻳﻢ‪ ،‬او‬
‫آدﻣﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻫﺪفﻫﺎﻳﺶ ﻫﻤﻪ ﺟﻮر ﻛﺎرى اﻧﺠﺎم ﻣﻰداد‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻣﻰﮔﻔﺖ‪،‬‬
‫ﻫﺮ دﺧﺘﺮى ﻳﺎ زﻧﻰ ﻛﻪ از ﺗﺮﻛﻴﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎ ﻓﺎﺣﺸﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮﺗﻴﺒﺶ‬
‫را داد‪ .‬دوﺗﺎ دﺧﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮذىﺑﺎزىﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در‬
‫آورد‪ ،‬آﻧﻬﺎ را راﺿﻰ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻮى آﻟﻤﺎن ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﭘﻮل‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬و ﻣﻦ دﻳﺪم ﻛﻪ او ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻫﻢﺧﻮاﺑﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻻﺑﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﺑﺎﻫﺎش ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪى آﻣﺪﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﺳﻮﺋﺪ را ﺟﻮر‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﻮل او ﺗﻮى ﺗﺮﻛﻴﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪،‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﻣﻰداﻧﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺘﻰ ﻛﻪ در آن ﺑﻮدﻧﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻰ ﺑﺸﻮم و ﺷﻌﺎر ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫دﻧﻴﺎى ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬دﻧﻴﺎى ﭘﺘﻴﺎرهاىﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺷﻌﺎرﻫﺎﻳﻢ را ﻣﻰﮔﺬارم ﺑﺮاى ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎى‬
‫ﺧﻮدم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻰ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬او ﻣﺮا از ﻫﺘﻞ ﺑﻴﺮون ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺮو ﺷﻬﺮت‪ ،‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻗﺮار ﺷﺪ‬
‫ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪت ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬ﺧﺒﺮت ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﺮدى ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهي آﻟﻤﺎن ﺑﻮد و‬
‫ﺗﻮ ﻫﺎﻣﺒﻮرگ ﺗﻮى ﻛﻤﭗ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ وﻗﺘﻰ از ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻦ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻴﺎ‪ ،‬ﺷﺐﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪى ﻣﻦ ﺑﺨﻮاب ﺗﺎ ﻛﺎرت درﺳﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﺣﺪود ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﺷﺐ ﺧﺎﻧﻪى او ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ .‬واﻗﻌﺎً ﺟﺰو آدمﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫‪٨٨‬‬
‫ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻓﺮاﻣﻮﺷﺶ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻰداﻧﺴﺖ ﻣﻦ اﻫﻞ اﻳﻦ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑِﻬِﻢ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻫﻢ ﻧﮕﻔﺖ‪ ،‬ﻧﻈﺮت‬
‫ﭼﻴﺴﺖ و از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ ﭼﻬﺎر روز‪ ،‬ﻳﻚ روز ﻛﻪ آﻣﺪم ﻫﺘﻞ‪ ،‬دﻳﮕﺮ‬
‫ﺗﻮى ﻫﺘﻞ ﭘﺮﻧﺪه ﭘﺮ ﻧﻤﻰزد‪ .‬ﺗﻚ و ﺗﻮﻛﻰ ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻧﻤﻰ آﻣﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮود ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻢ ‪ -‬دﻳﮕﺮ ﻃﻮرى ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮدم دﺳﺖ ﺑﻪ داﻣﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮﻫﺎ ﻣﻰﺷﺪم‪ -‬ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬اﮔﺮ اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻴﺪ ﻋﻜﺲ ﻣﺮا ﺗﻮ‬
‫ﭘﺎس ﺷﻤﺎ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻮﻫﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻢ از آﻟﻤﺎن ﺧﺎرج ﺷﻮم‪ .‬ﺣﺎﻻ‬
‫ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﺗﺮ از ﻣﺎ ﻣﻰروﻧﺪ داﻧﻤﺎرك و ﺑﻌﺪ از‬
‫ﭼﻨﺪ روز ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﻌﺪاً ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪى ﺟﺎﻟﺒﻰ ﺑﺮﺧﻮرد‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ دﺧﺘﺮ ﻫﻢ ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎﻳﻢ در ﺳﻮﺋﺪ ﺣﺮف‬
‫ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬رﻓﺖ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ زد و ﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻤﭽﻴﻦ ﻛﺎرى ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪ .‬آن ﺷﺐ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﻰآﻣﺪ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻧﻘﻄﻪى ﭘﺎﻳﺎن اﺳﺖ‪ .‬از ﻫﺘﻞ ﺑﻴﺮون آﻣﺪم‪.‬‬
‫ﺑﺎران ﻫﻢ ﻣﻰآﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺎران ﺗﻨﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ ﺣﺎﻟﻴﻢ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻛﻢﻛﻢ ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻦ ﻣﺴﺘﺤﻖ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ ﻫﺴﺘﻢ؟ ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻬﺘﺮ از آن ﺑﺎﺷﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻮدم وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻣﻰﺑﻴﻨﻢ ﻫﻤﻪاش ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ اﺳﺖ‬
‫و در اﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﺎل ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫آن ﺷﺐ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ دﺳﺘﻤﺎل و ﺑﺮﻧﺞ را ﺧﺮﻳﺪم آﻣﺪم ﻫﺘﻞ‪ .‬آن‬
‫ﺷﺐ‪ ...‬اﺟﺎزه داد ﺗﻮى ﻫﺘﻞ ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺑﻪ آن دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻧﻤﻰ ﻛﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‬
‫ﮔﻔﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺸﻮى اﻳﻦ را ﺗﻮى ﭘﺎﺳﭙﻮرﺗﺖ ﺑﺰﻧﻰ‪ ،‬ﻣﺎ ﻳﻚ ﺗﺨﻔﻴﻔﻰ ﻫﻢ ﺑِﻬِﺖ‬
‫ﻣﻰدﻫﻴﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪن ﻣﻦ ﺗﻮى ﻫﺘﻞ‪ ،‬ﭼﻮن دو ﻣﺎه و ﺧُﺮدهاى آﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻃﻮرى‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮى دﻣﺎغ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدم و ﻳﻚ ﺟﻮرى ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﺮا رد ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ زن ﻣﺴﻨﻰ آﻣﺪ‪ .‬ﺣﺪود ‪ 38‬ﺳﺎﻟﻲ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﻗﻴﺎﻓﻪاش ﺑﻪ ﻣﺎدر ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮرد‪ .‬ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﻋﻜﺲ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﻤﺮاه او‬
‫زد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﻪ زﻳﺮ ‪ 18‬ﺳﺎل ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻣﻬﻢ ﭘﻠﻴﺲ آﻟﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرى‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺗﻮى راه ﭘﺎﺳﭙﻮرت را ﭘﺎره ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﻧﻤﺎرك‪ .‬از ﻣﺮز ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ رد ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ‬
‫آﻟﻤﺎن آﻣﺪ ﺑﺎﻻ ﮔﻔﺖ وﻳﺰا‪ .‬ﻣﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬ﺳﺮى ﺗﻜﺎن داد و ﻫﻴﭻ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪى دﻳﮕﺮى ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺮز را رد ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬و ﺗﺮن رﻓﺖ ﺗﻮى ﻛﺸﺘﻰ‪ .‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت‬
‫‪٨٩‬‬
‫را ﺗﻮى ﻛﺸﺘﻰ ﭘﺎره ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻦ ﻫﻤﻪاش ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﺗﺎ ﻛﺎرت ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰام‬
‫از ﺗﻬﺮان ﻧﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوم زﻧﺪان‪ .‬وﻟﻲ آن ﺧﺎﻧﻢ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻮى‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻜﺮﻫﺎ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻛﻴﻔﻢ را در آوردم ﭘﻮلﻫﺎﻳﻢ را ﺑﺸﻤﺮم ‪ -‬ﭘﻮﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎرﻛﻰ ﻣﻰﺷﺪ‪ -‬اﻣ‪‬ﺎ ﻛﺎر اﺳﺖ دﻳﮕﺮ ﻳﻚدﻓﻌﻪ دﻳﺪم ﻳﻜﻰ از‬
‫ﻛﺎرتﻫﺎى ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺳﺎلﻫﺎ ﺗﻮى ﻛﻴﻒ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﭼﺮوﻛﻴﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﻤﺮاﻫﻢ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪم و ﺧﻴﺎﻟﻢ راﺣﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﻛﻴﻒ را ﺣﺴﻴﻦ ﺳﺎل‬
‫‪ 61‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻳﺎدﮔﺎرى داده ﺑﻮد و ﻣﻦ روزﻫﺎى آﺧﺮ از ﺗﻮى ﺑﻨﺪ و ﺑﺴﺎﻃﻢ درش‬
‫آورده ﺑﻮدم‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ رﺳﻴﺪﻳﻢ “رودﺑﻰ”‪ ،‬درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻲ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ آﻧﺠﺎ‬
‫ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻓﺮداش ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎى دﻳﮕﺮى ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮف “ﺳﻨﺪﻫﻠﻢ” ﭼﻨﺪ روز در “ﺳﻨﺪﻫﻠﻢ” ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻰ ﻧﻮرﻧﺎ ﺑﺮدﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﻤﭗ دﻳﮕﺮى ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى ﻛﭙﻨﻬﺎگ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻛﻤﻲ وﺿﻊ ﻛﺸﺘﻰ ﻧﻮرﻧﺎ را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪه‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻛﺸﺘﻰ ﻣﺴﺎﻓﺮﺑﺮى ﺑﻮد‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ آن وﻗﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮش‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺗﺮ‬
‫ﺗﻤﻴﺰ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺮى ﻛﺎﺑﻴﻦ ﺗﻮى ﻃﺒﻘﻪى ﻫﻢﻛﻒ ﺑﻮد ﻛﻪ درﺟﻪ ﻳﻚ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ‬
‫ﺳﺮى ﻛﺎﺑﻴﻦ ﻛﻪ درﺟﻪ دو ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ ﻫﻢ در ﻃﺒﻘﻪى ﺳﻮم ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮى ﻫﺮ‬
‫ﻛﺪاﻣﺶ ‪ 9‬ﺗﺎ ﺗﺨﺖ ﺑﻮد و ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺠﺮدﻫﺎ ﺑﻮد و اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺷﺪ ﺗﻮش ﻧﺸﺴﺖ‬
‫ﻳﺎ راه رﻓﺖ‪ .‬آن ﻗﺪر راه ﺑﻮد ﻛﻪ وارد ﺷﻮى و ﺑﺮوى روى ﺗﺨﺘﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺰ‬
‫ﻛﺎﺑﻴﻦﻫﺎى ﻫﻢﻛﻒ‪ ،‬ﻛﺎﺑﻴﻦﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ روزﻧﻪاى ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻰ ﺑﻔﻬﻤﻰ‬
‫روز اﺳﺖ ﻳﺎ ﺷﺐ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن‬
‫ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎزه از اﻳﺮان آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻴﺮون و رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ و‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪﺷﺎن ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻛﻪ ﻳﻚﺳﺎل ﺗﻮى ﺟﻬﻨﻢ‬
‫آﻟﻤﺎن ﺑﻮدم‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮاﻳﻢ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﻫﻤﺪم‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻦ واﻗﻌﺎً ﻟﺬت ﻣﻰﺑﺮدم و ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ را ﺑﺮاى ﺧﻮدم‬
‫دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺗﻮ ﻛﺸﺘﻰ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﺑﻪ داﻧﻤﺎرك رﺳﻴﺪم‪ ،‬ﺑﺎز ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدم ﺑﻪ آن ﻣﺴﺌﻠﻪى ﺑﻰﭘﻮﻟﻲ ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫روز ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ رﻓﺘﻪام ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ،‬ﻛﻔﺶ ﻧﻮ ﺧﺮﻳﺪهام‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻰ‬
‫ﺑﺎ ﻗﺒﺾ ﺧﺮﻳﺪ آن ﺑﺮو و ﻳﻜﻰ از ﻫﻤﺎن ﻛﻔﺶﻫﺎ ﺑﺮاى ﺧﻮدت ﺑﺮدار‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ‬
‫‪٩٠‬‬
‫ﻛﻔﺸﻢ ﺳﻮراخ ﺷﺪه ﺑﻮد و آب ﻣﻰرﻓﺖ ﺗﻮش و ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺻﻠﻴﺐ‬
‫ﺳﺮخ ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﻢ را ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮدم و ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺑﻮدم و آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻧﻜﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺮاى ﺧﻮدم ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﻨﺪه داﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه رﻓﺘﻢ و ﻳﻚ‬
‫ﺟﻔﺖ ﻛﻔﺶ ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﻮى ﻧﺎﻳﻠﻦ ﻫﻤﺎن دوﺳﺘﻢ و ﺑﻪ ﺧﻴﺮ ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻰدﻫﻢ‪ .‬ﻣﻦ در ﻃﻮل اﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ در آﻟﻤﺎن‬
‫ﺑﻮدم ﻳﻚ ﺑﺎر ﺣﺘﻰ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﻧﺰدم‪ .‬اﻋﺘﻘﺎد دارم ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ دزدى ﻛﺮد‪،‬‬
‫وﻟﻲ آن روز ﭼﻮن دﻳﺪم ﻣﺪﺗﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪام آب ﺗﻮى ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﻢ ﻣﻰرود و‬
‫ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺻﻠﻴﺐ ﺳﺮخ ﮔﻔﺘﻪام و ﺗﻮﺟﻬﻰ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﺧُﺐ ﭘﺲ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ آدم ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﺶ را ﺧﻮدش ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﻮل ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬از آﻟﻤﺎن ﻛﻪ‬
‫آﻣﺪم ﺷﺎﻳﺪ ده دوازده ﺗﺎ ﻳﺎ ﺣﺘﻰ ﺑﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻣﺎرﻛﻰ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﻮى ﺟﻴﺐ‬
‫ﻛﻮﭼﻚ ﻛﻴﻔﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻰﻛﺮدم ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ ﺗﻮى‬
‫ﻛﻔﺶﻫﺎى ﺳﻮراخ ﻳﺦ ﻣﻰزد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ دروغ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻛﺸﺘﻰ‪ ،‬ﻣﺜﻼً‬
‫ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻤﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﻤﺶ ﻛﺎرﻳﻦ ﺑﻮد‪ ،‬زن ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬او ﻛﻔﺶﻫﺎ و‬
‫ﻟﺒﺎسﻫﺎى دﺳﺖ دوﻣﻰ را ﻛﻪ ﺗﻮى اﻧﺒﺎر ﺑﻮد ﻣﻰداد ﺑﻪ اﻳﻦ و آن‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻢ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻦ رﻓﺘﻢ ﺗﻮى ﻓﺮوﺷﮕﺎه و اﻳﻦﻫﺎ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺒﺎرك ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮب ﭼﻴﺰى اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﻰ ﮔﺮم اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻦ رﻓﺘﻢ ﺗﻮى ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ،‬اﻳﻦور‬
‫آنور را ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ ،‬وﻗﺘﻰ دﻳﺪم ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ ﺳﺮﺷﺎن ﮔﺮم اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪ‬
‫ﻣﺤﺘﻮى ﻛﻔﺶ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻴﺮون آوردم‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﻮى ﻧﺎﻳﻠﻨﻰ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺎل ﻫﻤﺎن ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﻮد و ﻗﺒﺾ ﺧﺮﻳﺪ ﻫﻢ ﺗﻮش ﺑﻮد‪ ،‬و ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ از‬
‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﻴﺮون آﻣﺪم‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ :‬ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﻮدم‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﺮوم و ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﻻزم‬
‫دارم ﺑﺮدارم‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰدﻫﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻠﻮ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺳﺮ ﺧﻢ‬
‫ﻛﻨﻢ ﺑﺮاى ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﻛﻔﺶ‪ ،‬اﻳﻦ را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰدﻫﻢ‪ .‬ﺣﺘﻰ ﺑﺎر دوم ﻳﻚ ﺟﻔﺖ‬
‫ﻛﻔﺶ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻢ و ﻫﻤﺎن ﻛﻔﺶ ﭘﺎرهﻫﺎﻳﻢ را ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺟﺎش‪ .‬ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم وﻗﺘﻰ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﻴﺎﻳﺪ و اﻳﻦ ﻛﻔﺶﻫﺎى ﭘﺎره را ﺑﺒﻴﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ؟‬
‫ﺷﺎﻳﺪ دﻟﺶ ﻣﻰﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻣﻰﺧﻨﺪﻳﺪ‪.‬‬
‫‪٩١‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬ﺣﺎﻻ ﺧﻮدﻣﺎﻧﻴﻢ‪ ،‬دﻓﻌﻪى اول ﻻزم داﺷﺘﻰ دﻓﻌﻪى دوم ﭼﻰ؟ دﻳﮕﺮ‬
‫ﻛﻪ ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﺖ ﭘﺎره ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻔﺶ اوﻟﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻢ ﻛﺘﺎﻧﻰ‬
‫ﺑﻮد و ﻧﻤﻰﺷﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪش‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻔﺶ دوﻣﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎ ﻛﺮدهام‪ .‬از آن‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎ آن ﺧﺼﻮﺻﻴ‪‬ﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ دارم‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺒﺎس اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدى ﻣﻰدﻫﻢ‪،‬‬
‫ﻛﻔﺶ دﻳﮕﺮى ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺳﻢ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﻘﻂ ﻛﻔﺶﻫﺎى ﭘﺎره ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺗﻮ اﮔﺮ ﺑﻪﻃﻮر‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﻪ دو دﺳﺖ ﻛﻔﺶ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻰ ﺑﻪ راﺣﺘﻰ دو دﺳﺖ را ﺗﻬﻴﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻰ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ وﻗﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻰﻛﺮدم ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﺷﺮﻣﻨﺪه‬
‫ﻣﻰﺷﺪم‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺣﻖ ﺧﻮدم ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ﺳﺮ آن ﻛﺸﺘﻰِ ﺑﻪ ﮔﻞ ﻧﺸﺴﺘﻪى ﻧﻮرﻧﺎ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺮاى ﻣﺼﺎﺣﺒﻪى ﺳﻮم‪ ،‬ﻣﺎ را ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻛﻪ ﻫﺴﺖ‪،‬‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﻧﮕﺬاﺷﺖ ﻣﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪،‬‬
‫وﻟﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺑﺮاﻳﻢ ﻻزم ﺑﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻂ‬
‫ﻣﻰداد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺷﻨﻴﺪهام‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪى ﻫﻤﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺗﻮ واﻗﻌﻴ‪‬ﺖ را ﮔﻔﺘﻰ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﭼﺎﺧﺎن ﻫﻢ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﭼﺮا؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﭼﻮن ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ دروغ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻳﻚ ﺳﺮى ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣﻰ اﺳﺖ و ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﻣﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﭘﻠﻴﺲ و‬
‫ﻫﻤﺎن ﻣﺴﺎﺋﻞ واﻗﻌﻰ را ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺧﻄﺮ دﻳﭙﻮرت ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻦ‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم ﭼﻨﺪﺗﺎ دروغ ﺷﺎخدار ﺑﺮاىﺸﺎن ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪى اﻳﻦﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺣﺮفﻫﺎى آنﭼﻨﺎﻧﻰ ﻧﮕﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻫﻤﺎن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮدم را ﻳﻚ ﻛﻤﻰ آب و ﺗﺎب‬
‫دادم‪ ،‬ﺷﺎخ و ﺑﺮگ ﻣﺜﻼً‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ﺗﻮ اﮔﺮ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻰ ﺑﻪ راﺣﺘﻰ ﺑﮕﻮﻳﻰ ﻣﻦ از اﻳﺮان آﻣﺪهام‪،‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫اﻳﺮان ﺟﺎى زﻧﺪﮔﻰ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻧﺴﺎن‬
‫‪٩٢‬‬
‫اﻳﻦ ﺣﻖ را ﺑِﻬِﺖ ﻧﻤﻰدادﻧﺪ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻰدادﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪاى را ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎ را درك‬
‫ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎ را از زاوﻳﻪى ﺷﻜﻢ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑِﻬِﺶ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻲ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺮح ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫اﺣﺴﺎﺳﻰ ﻣﺎ را درك ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺻﺮف ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﭘﺲ وﻗﺘﻰ ﻛﺴﻰ اﻳﻦ ﻗﺪر اﺣﻤﻖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻜﻤﻰ ﻣﺎ‬
‫را ﻣﻰﻓﻬﻤﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﺤﻖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑِﻬِﺶ دروغ ﺑﮕﻮﻳﻰ‪ ،‬ﺳﺮش ﻛﻼه ﺑﮕﺬارى‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﺴﺘﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻴﻦ ﭼﻴﺰى ﻧﮕﻔﺘﻢ‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﻧﮕﻔﺘﻰ؟ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻚ دروغ اﺳﺖ دﻳﮕﺮ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬دوﺳﺖ ﻧﺪارم ﭼﻴﺰى را ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ اﺻﻼً ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ‬
‫ﻫﻤﺎن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮدم را ﻣﻨﺘﻬﻰ ﭘ‪‬ﺮ آب و ﺗﺎب ﺑﮕﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﺳﺌﻮال دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻮ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ ﻫﻤﻪى اﻳﻦ داﻧﻤﺎرﻛﻰﻫﺎ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫اﻳﻨﻄﻮرﻧﺪ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﺎ آدمﻫﺎى ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدهام‪،‬‬
‫وﻟﻲ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺘﻢ و‬
‫ﺷﺎﻳﺪ دوﻟﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻮردش ﺑﺎ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن آﻧﻄﻮرى ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ ﻣﺮدم‬
‫ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻫﻢ ﺧﻮب دارﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ را ﮔﻔﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﻰ؟ ﻣﻦ از دوﺳﺘﺎن دﻳﮕﺮ ﺷﻨﻴﺪهام از‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻟﺤﻈﻪاى ﻛﻪ آدم وارد ﺧﺎك اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺼﺪ ﭘﻠﻴﺲ ﻓﻘﻂ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ‬
‫ﺟﻮرى آدم را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﻣﺪام ﭘﻴﭻ و ﺗﺎب ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻛﺎﻣﻼً ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻃﺒﻖ ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن ژﻧﻮ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ‬
‫ﻳﻚ ﺳﺮى ﻗﺮاردادﻫﺎ را رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن اﻗﺘﻀﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﻢ اﻳﻦﻫﺎ در ﺑﺴﻴﺎرى از ﻣﻮارد ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪى ﻛﺎﻣﻼً ﺳﻴﺎﺳﻰ را ﺳﺮاغ دارم ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ اﻳﻨﺠﺎ‪،‬‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑِﻬِﺸﺎن داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٩٣‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺗﺎ آﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺸﻮرﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﻳﻚ‬
‫ﻣﻘﺪار ﭘﺮﺳﺘﻴﮋﺷﺎن را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن ژﻧﻮ را رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ آﻧﭽﻪ را‬
‫ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﺣﻘﻮق ﻳﻚ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه اﺳﺖ‪ ،‬رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻰﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻛﻪ ﻳﺎدم آﻣﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﭙﻮرت ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﻮد و اﻓﺮاد را‬
‫ﺑﺮﻣﻰﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ر‪‬ﻋﺐ و وﺣﺸﺘﻰ در ﻛﺸﺘﻰ ﺑﻪ وﺟﻮد‬
‫آورده ﺑﻮد‪ .‬دوﺳﺘﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺤﺼ‪‬ﻦ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﻮى ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺴﺖ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و‬
‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن داﻧﻤﺎرك آﻣﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪى اﻳﻦﻫﺎ‬
‫ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮى اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ زودﺗﺮ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﺎن رﺳﻴﺪﮔﻰ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻟﻮث ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻮ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻟﻤﺎن ﮔﻔﺘﻰ از اﺳﻼم ﭼﻪ دﻳﺪهاﻳﻢ ﻛﻪ از‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ دﻟﻴﻞ رﻓﺘﻨﺖ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﭼﻪ ﺑﻮد؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬واﻗﻌﻴ‪‬ﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮوم‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﺣﺮﻛﺘﻰ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻦ دﻳﺪم اﮔﺮ ﭼﻪ اﻋﺘﻘﺎدى ﺑﻪ آرﻣﺎن آﻧﻬﺎ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻤﻜﻰ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬درﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ‪ .‬در اﻳﺮان‪ ،‬دوران اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﻫﻤﻪﻣﺎن ﻛﻢ و‬
‫ﺑﻴﺶ در ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺷﻌﺎر دادﻳﻢ‪ ،‬وﻳﺮان ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺧﻤﻴﻨﻰ‬
‫را آوردﻳﻢ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻮن ﻛﺲ دﻳﮕﺮى ﻧﺒﻮد او را آوردﻳﻢ‪ ،‬درﺳﺖﺗﺮ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺑﺮاىﻣﺎن‬
‫ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺎه ﺑﺮود‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺎدهﻧﮕﺮى ‪-‬‬
‫اﮔﺮ ﭼﻪ ﻇﺎﻫﺮاً وﻗﺎﻳﻊ را ﻃﻮرى ﺗﺮﺗﻴﺐ داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻛﺎرى‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ -‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﻤﻪﻣﺎن را ‪ -‬از‬
‫ﺑﺰرگ و ﻛﻮﭼﻚ‪ -‬ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬دﻗﻴﻖﺗﺮ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻣﺴﺌﻠﻪى ﺗﻔﻜﺮ اﺳﺖ! ﺗﻔﻜﺮى ﻛﻪ‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻰ و دار و دﺳﺘﻪاش ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهى آن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ وﻳﺮان ﺷﺪﻧﻤﺎن ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ‪،‬‬
‫در آن ﻟﺤﻈﻪاى ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﻰرﻓﺘﻰ‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدى ﻛﻪ ﻛﺠﺎ‬
‫دارى ﻣﻰروى ﻳﺎ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺟﻮرى از دﻳﭙﻮرت ﺷﺪن ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﻨﻰ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻢ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻛﻨﻢ از دﻳﭙﻮرت آن ﺷﺨﺺ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ‪ -‬ﺑﻬﺎﻧﻪى ﺗﺤﺼ‪‬ﻦ ﻣﺎ دﻳﭙﻮرت‬
‫ﻳﻚ زن و ﺷﻮﻫﺮ ﺑﻮد‪ -‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪام از دﻳﭙﻮرت ﺧﻮدم ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻛﻨﻢ‪ .‬رو راﺳﺖ‪،‬‬
‫‪٩٤‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮدم رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دﻳﭙﻮرت‪ ،‬ﻛﺎرى ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ درﺳﺖ‬
‫اﺳﺖ ﻳﺎ ﻛﻰ اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺗﺪارك دﻳﺪه‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺗﻮى ﻛﺸﺘﻰ ﺷﻮراﻳﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ‬
‫ﺗﻮدهاى ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻪﺷﺎن ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ دوﺗﺎﺷﺎن را ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪.‬‬
‫اﻋﺘﺮاﺿﻴﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺟﺎﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهى دﺑﻴﺮ ﻛﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ از‬
‫ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ آﻣﺪ ﻛﭙﻨﻬﺎگ‪ .‬ﻛﺴﻰ اﺻﻼً ﻛﺎرى ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﻰ دارد ﭼﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻳﭙﻮرت ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪى اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﻫﻢ ﺑﺪ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻗﻀﺎﻳﺎ‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﻢ از ﻳﻚ ﺟﺎﻳﻰ دﻳﮕﺮ دﺳﺖ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺧﻮد ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻛﺸﺘﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻨﻈﻮرم دﻳﺪن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهى ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺷﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪاش ﺑﺎزىﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺮوﻧﺪهى ﺧﻮدت ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﺗﻮ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻠﻢ را ﻋﻨﻮان ﻛﺮدم و ﺣﺪود ﺷﺶ‬
‫ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ روز ﺑﻌﺪ از‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ آﻣﺪﻳﻢ داﻧﻤﺎرك‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺴﻰ را ﻛﻪ او ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎد ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬دﻳﭙﻮرت ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻪ‬
‫داﻧﻤﺎرك‪ .‬ﻫﺮ روز ﺗﻠﻔﻦﻫﺎى زﻳﺎدى ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﭘﻮﻟﻤﺎن را‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻠﻚ زدهاى‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎى ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺗﻮ‬
‫داﻧﻤﺎرك‪ ،‬از ﻗﻮل او ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬داﻧﻤﺎرك ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮوﻳﻢ و دﻳﭙﻮرت‬
‫ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮﺋﺪ ﻛﻢﻛﻢ از ذﻫﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎ رﻓﺖ ﺑﻴﺮون‪.‬‬
‫ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺳﻮﺋﺪ دو ﻫﺰار ﻛﺮون از‬
‫ﭘﻮﻟﺶ را ﭘﺲ ﻣﻰدﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﺪاد‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻨﻮز‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮوم ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻧﺒﺎل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎى ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﻣﻰﮔﺸﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻮى ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهﻫﺎى او‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪ ﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺪﺷﺎن‪ .‬و اﻳﻦ وﻗﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ اوج ﮔﻨﺪﻛﺎرىﻫﺎى ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ و دار و‬
‫دﺳﺘﻪاش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ آن ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺷﻤﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻔﺮﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ از آن ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ .‬واﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﻫﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ آن ﺳﻪ ﻧﻔﺮ دﻳﭙﻮرت ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ اﺻﻼً‬
‫ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻲﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻮارى ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮوم‪ .‬ﺗﻮ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ‪،‬‬
‫داﺷﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﻳﻚ زﻧﻰ ﺗﻮ ﻛﺸﺘﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬زن ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﭼﻬﺎر‬
‫‪٩٥‬‬
‫ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬دﻳﺪه ﺑﻮد ﻣﻦ ﺳﺮم ﺗﻮ ﻻك ﺧﻮدم اﺳﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻼم‬
‫ﻋﻠﻴﻚ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﻛﻪ داﺷﺘﻴﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺑﻴﺎ ﺑﺮوﻳﻢ ﺳﻮﺋﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﻮل ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻄﻮرى؟ ﮔﻔﺖ آن ﺑﺎ ﻣﻦ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻛﺎر ﻧﺪارﻳﻢ ﭼﻪ ﺟﻮرى‪ ،‬وﻟﻲ رﻓﺘﻴﻢ و رﺳﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻰ ﺑﮕﻮﻳﻰ ﭼﻄﻮر رﻓﺘﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ اﻳﻦ راه را ﺷﺎﻳﺪ دﻳﮕﺮان ﻻزم داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬راه ﻣﻄﻤﺌﻨﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دﻳﮕﺮان ﺑﮕﺬار ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺧﻼﺻﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻛﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻃﻮرى رﻓﺘﺎر ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ‬
‫رﺑﻄﻰ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ اول او رﻓﺖ ﭘﻴﺶ ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬ﺧﻮدش را ﻣﻌﺮﻓﻰ‬
‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ‪ -‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ‪ -‬ﻣﻦ رﻓﺘﻢ‪ .‬از ﭼﺎﺧﺎنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺧﻮدم‬
‫ﺧﻨﺪهام ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﻣﺎ را ﻗﺒﻮل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻳﻚ ﻫﺘﻠﻲ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اوﻟﺶ ﭘﻠﻴﺲ ﻫﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ ،‬دروغ ﻣﻰﮔﻮﺋﻴﺪ و ﺑﺎز ﻣﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ‬
‫ﻧﻪ‪ .‬ﺧﻮﺑﻰِ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ از اﻳﻦ راه ﻧﻤﻰﻓﺮﺳﺘﺎد و ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎى‬
‫ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻪ آن ﺧﺎﻧﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦﻃﻮرى ﻣﻰﺷﻮد آﻣﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺎ را‬
‫ﺗﻮى اﺗﺎق اﻧﺘﻈﺎر ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻋﺖ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻣﺎ را ﺻﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪،‬‬
‫دﻻﻳﻠﺘﺎن ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺟﺪا ﺟﺪا ﺻﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ دﻻﻳﻠﻢ را ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ‬
‫دﻗﻴﻘﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺖ رﺋﻴﺲ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻲ ﺷﻤﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﻮﻗﺖ‪ .‬ﻛﻪ ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪم‪ ،‬آﻣﺪم ﺑﻴﺮون و ﺑﻪ آن ﺧﺎﻧﻢ ﭼﺸﻤﻚ زدم‬
‫و ﺧﻨﺪﻳﺪم‪ .‬ﻣﺎ را ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻤﭙﻰ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬آن ﺷﺐ‬
‫را آﻧﺠﺎ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎى دﻳﮕﺮى ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰﻫﺎﺷﺎن ﻫﻤﺎن روز‬
‫از ﺗﻬﺮان آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻟﻨﺪن‪ ،‬از ﻟﻨﺪن ﺑﻪ اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ‪ .‬و ﻗﺮار ﺑﻮد از اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ ﺑﺮوﻧﺪ‬
‫ﻳﻮﮔﺴﻼوى و از ﻳﻮﮔﺴﻼوى ﺑﻪ ﺗﻬﺮان‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻤﭽﻴﻦ ﺑﻠﻴﻄﻰ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺗﻮ‬
‫اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻳﻮﮔﺴﻼوى وﻳﺰا ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﺪ‪،‬‬
‫آﻧﺠﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫و ﻓﺮداى آن روز ﻣﻦ و ﭘﻨﺞ ﺷﺶﺗﺎى دﻳﮕﺮ را ﺳﻮار اﺗﻮﺑﻮس ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻔﺮى‬
‫ﻳﻚ ﭼﻚ ﺑﻪ ﻣﺎ دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎورى ﺧﻮشآﻣﺪﮔﻮﻳﻰ ﻛﺮد‪ .‬از ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫در اﺧﺘﻴﺎرﻣﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺣﺮف زد‪ .‬ﻣﺎ را آوردﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﺘﻠﻲ در اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ‪ ،‬آن روز ﻣﻦ‬
‫رﻓﺘﻢ ﺷﻬﺮ را ﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﺷﺐ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫‪٩٦‬‬
‫ﻫﺘﻞ اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ ﭼﻪ ﺟﻮر ﺟﺎﻳﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ در اﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﺎل دﻳﺪهام‪ ،‬ﺟﺎى ﺧﻮﺑﻰ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻏﺬا ﺳﻠﻒﺳﺮوﻳﺲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻤﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬اﺗﺎقﻫﺎ ﺗﻮش ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﻮد‪ ،‬دوش آب ﮔﺮم‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺨﺘﺨﻮابﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻴﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﭼﺮاغ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺟﺎى‬
‫ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ارزش اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺗﻼش را داﺷﺖ‪ ،‬ﻫﺎن؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬آره‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻫﻤﻪى ﻣﺮدﻣﻰ ﻛﻪ راه اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ ﻃﺮف‬
‫ﺳﻮﺋﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎﻳﺶ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آن ﺷﺐ ﻣﻦ‬
‫ﺗﻠﻔﻦ زدم ﺑﻪ ﺑﺮادر ﺣﺴﻴﻦ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﺧﻮدم را رﺳﺎﻧﺪهام‪ .‬ﺣﺎﻻ‬
‫ﻧﻈﺮﺗﺎن ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻴﻮهى ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻢ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ اﻳﻦ آﺧﺮىﻫﺎ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﻰﺑﺮﻣﺘﺎن ﺳﻮﺋﺪ وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻪ ﻣﺎه و ده روز ﻳﻚ ﺟﺎﻳﻰ ﺧﻮدﺗﺎن را ﻗﺎﻳﻢ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫دوﺳﺘﻢ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻧﻪ‪ ،‬اﺣﺘﻴﺎﺟﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻴﺎﻳﻰ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﻮى‪ .‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﺑﻤﺎن‪.‬‬
‫ﻛﺎرﻫﺎﻳﺖ دﻳﮕﺮ روى ﻏﻠﺘﻚ اﻓﺘﺎده‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ آﻣﺪﻳﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﺪﻳﻢ‪،‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرى رﻓﺘﺎر ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺤﺎل‪ ،‬آن ﺷﺐ ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ .‬ﺷﺐ ﺗﻮ ﭘﻮﺳﺖ‬
‫ﺧﻮدم ﻧﻤﻰﮔﻨﺠﻴﺪم‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺳﻮﺋﺪ را دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﺳﺎل‬
‫درﺑﻪدرى و آوارهﮔﻰ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻪ ﺳﻮﺋﺪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻋﺎت اول‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﺳﻮﺋﺪ ﻫﻤﭽﻴﻦ اﻳﺪهآل ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺗﻮى ﻫﺘﻞ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮدن ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻲ ﺗﻮى ﻫﺘﻞ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﺑﺎ آنﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬دﻳﺪم از ﻧﻈﺮ روﺣﻰ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺣﺎﻻﺗﻰ را دارﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن آﻟﻤﺎن و داﻧﻤﺎرك داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ از ﻧﻈﺮ زﻧﺪﮔﻰ و رﻓﺎه وﺿﻌﺸﺎن‬
‫ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻬﺘﺮ از آﻟﻤﺎن و ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺣﺘﻰ داﻧﻤﺎرك ﺑﻮد‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ‬
‫ﭼﻴﺰى را ﻛﻪ ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺮوﺟﻤﺎن از اﻳﺮان ﻃﻮق‬
‫آوارﮔﻰ را ﺑﻪ ﮔﺮدن ﺧﻮدﻣﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻰ اﮔﺮ در ﺳﻮﺋﺪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬و دﻳﮕﺮ اﻳﻦ‬
‫ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺖ ﻓﺮدى ﺧﻮدﻣﺎن ﻳﺎ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺻﺪاى ﻣﻈﻠﻮﻣﻴ‪‬ﺖ‬
‫ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﻪ ﮔﻮش ﺟﻬﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺜﻞ آن دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ در آﻟﻤﺎن در ﻣﻮاد‬
‫ﻣﺨﺪر و ﻏﻴﺮه ﻓﻨﺎ ﺑﺸﻮﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ اﮔﺮ ﻳﻚ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﺑﺮ آن آدمﻫﺎ ﺑﮕﺬرد‪،‬‬
‫ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻰﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺖ و ﺑﻰﻫﻮﻳﺖ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪٩٧‬‬
‫آن ﺷﺐ را ﺗﻮى ﻫﺘﻞ ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﺗﻮى ﺧﻮاب ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻳﺪم در اﺗﺎق را‬
‫ﺑﺎ ﻟﮕﺪ ﻛﻮﺑﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﺑﺎز ﺷﺪ و دوﺗﺎ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎ ﻣﺎﺳﻚ و ﺑﺎﺗﻮم ﻫﺠﻮم آوردﻧﺪ ﺗﻮى‬
‫اﺗﺎق‪ .‬ﻣﻦ ﻟُﺨﺖ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻫﺎج و واج ﻣﺎﻧﺪم آﺧﺮ ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻮد! آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ رﻓﺘﺎر‬
‫ﻣﺠﺒﻮرم ﻛﺮدﻧﺪ ﻟﺒﺎس ﺑﭙﻮﺷﻢ‪ .‬و ﻣﺮا ﺑﻪ ادارهى ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﭘﻠﻴﺲ ﺳﻮﺋﺪ ﻫﻢ ﭘﻠﻴﺲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻛﺎﻣﻼً ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﭼﻄﻮر ﺑﺸﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺗﻚ و ﺗﻮﻛﻰ ﺷﺨﺼﺎً آدمﻫﺎى ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻪ ﺟﺎى دﻧﻴﺎ ﺑﺮﺧﻮردش ﻳﻜﻰ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ در ﻛﺎرش دﺧﺎﻟﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻋﺎﻃﻔﻪ و اﻧﺴﺎﻧﻴ‪‬ﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ را‬
‫آوردﻧﺪ ﻓﺮودﮔﺎه‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ داﻧﻤﺎرك دﻳﭙﻮرت ﻣﻰﺷﻮﻳﺪ‪ .‬دﻟﻴﻠﺶ ﻫﻢ اﻳﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ از آﻧﺠﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ! ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ از دﺳﺖ‬
‫ﺷﻤﺎ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﻢ! ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ادارهى ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮده ﻣﻰﺷﻮد‬
‫وﻟﻲ ﺗﺎ رﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ آن ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮى زﻧﺪان ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ وﻗﺘﻰ ﻣﻦ ﻳﻚ ﻣﻘﺪار داد و‬
‫ﻓﺮﻳﺎد ﻛﺮدم ﻛﻪ ﭼﺮا زﻧﺪان‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻣﻦ در ﻛﺸﻮر ﺧﻮدم ﻫﻔﺖ ﺳﺎل در زﻧﺪان‬
‫ﻧﺒﻮدهام ﻛﻪ دوﺑﺎره اﻳﻨﺠﺎ در ﺳﻮﺋﺪ ﻫﻢ ﺗﻮى زﻧﺪان‪ ...‬اﻫﻤﻴﺘﻰ ﻧﺪادﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖﺑﻨﺪ‬
‫زدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﺮﻛﺰى ﺷﻬﺮ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﻠﻴﺲ دﻗﻴﻘﺎً وﺳﻂ ﺷﻬﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ وارد‬
‫ﻳﻚ راﻫﺮو زﻳﺮزﻣﻴﻨﻰ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻃﻰ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻛﻤﻰ‪ ،‬از ﻣﺤﻮﻃﻪاى ﺑﻴﺮون آﻣﺪ‬
‫ﻛﻪ دﻳﺪم وﺳﻂ زﻧﺪانﻫﺎى ﻣﺮﻛﺰى اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺗﻮ زﻧﺪان ﺳﻮﺋﺪ ﻫﻢ دﻗﻴﻘﺎً‬
‫ﻫﻤﺎن ﺑﺪرﻓﺘﺎرىﻫﺎﻳﻰ را ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در آﻟﻤﺎن ﺑﺎ ﻣﻦ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ دﻗﻴﻘﺎً ﺑﮕﻮﻳﻰ از وﻗﺘﻰ وارد زﻧﺪان ﺷﺪى ﭼﻪ ﻣﺮاﺣﻠﻲ را‬
‫ﮔﺬراﻧﺪى؟ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺑﺮاى آنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ ﺳﻮﺋﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪى ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ از آن زﻳﺮزﻣﻴﻦ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﻮﻃﻪاى ﻛﻪ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﺑﺰرﮔﻰ ﺑﻮد و ﻫﻤﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺟﻠﻮ‬
‫در ﻳﻚ آﺳﺎﻧﺴﻮر اﻳﺴﺘﺎد و ﻣﻦ ﺑﺎﻻ را ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ ،‬دﻳﺪم دورﺑﻴﻦﻫﺎى ﻣﺪارﺑﺴﺘﻪ ﻣﺎ‬
‫را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ دارد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﻠﻴﺲﻫﺎ ﻛﻪ دو ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ زن و ﻳﻚ ﻣﺮد‪ ،‬ﻣﻦ را وارد‬
‫آﺳﺎﻧﺴﻮر ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖﺑﻨﺪ ﻫﻢ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻢ ﺑﻮد‪ .‬از ﭘﺸﺖ ﺑﻪ دﺳﺘﻢ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻞ دزدﻫﺎ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎرﻫﺎ ﻛﻪ ﺧﻴﺎل ﻓﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬وارد آﺳﺎﻧﺴﻮر ﻛﻪ‬
‫ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺴﻰ وارد ﻣﻰﺷﺪ ‪ -‬در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻃﺒﻘﺎت‪ -‬ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻰﻛﺮد‪،‬‬
‫ﺣﺎﻛﻰ از ﺗﺤﻘﻴﺮ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ از ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫‪٩٨‬‬
‫را ﺑﻪ اﺗﺎﻗﻰ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻣﻮﺟﻮدى ﺟﻴﺒﻢ را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﻮ ﻳﻚ اﺗﺎق‬
‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺴﻰ آﻣﺪ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﻏﻮل ﺑﻮد و ﺑﺪﺗﺮﻛﻴﺐ‪ .‬دﺳﺘﻜﺶ دﺳﺘﺶ ﺑﻮد‪ ،‬از اﻳﻦ‬
‫دﺳﺘﻜﺶﻫﺎى ﻧﺎزﻛﻰ ﻛﻪ دﻛﺘﺮﻫﺎ دﺳﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﻌﻨﻪ و ﻫﻮل دادن‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻟﺨﺖ ﺷﻮ‪ .‬ﻣﻦ ﻟﺨﺖ ﻣﺎدرزاد ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺎزرﺳﻰ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ او ﺑﺎ ﻳﻚ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻮﻫﻴﻦآﻣﻴﺰى ﻣﺮا آورد ﺑﻪ ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ و از آﻧﺠﺎ وارد راﻫﺮوﻳﻰ‬
‫ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻮش ﺳﻠﻮلﻫﺎى اﻧﻔﺮادى زﻳﺎدى ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم ﺑﺸﻤﺎرم‪ .‬ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻫﺠﺪه ﻳﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﻠﻮل ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﺮا داﺧﻞ زﻧﺪان اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬
‫زﻧﺪان ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪاش دﺳﺖﺷﻮﻳﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه داﺷﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺣﻴﺎط و‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎى روﺑﻪروﻳﻰ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎى ادارى ﺑﻮد ‪ -‬ﭼﻮن‬
‫ﺗﻮش دﻓﺘﺮ و دﺳﺘﻚ ﺑﻮد‪ -‬ﻣﻴﺰ ﻛﻮﭼﻜﻰ ﺑﻮد و ﺻﻨﺪﻟﻲ ‪ ،‬ﻛﻨﺎر دﻳﻮار ﻫﻢ ﻳﻚ‬
‫ﺳﻜﻮﻳﻰ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﺸﻚ ﻻﺳﺘﻴﻜﻰ‪ ،‬از ﻫﻤﺎن ﻣﺪﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻮ آﻟﻤﺎن دﻳﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫اﻳﻨﺠﺎ دﻳﮕﺮ از ﭘﺘﻮ ﻫﻢ ﺧﺒﺮى ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻛﺎﭘﺸﻦ ﺧﻮدم را در آوردم و روى ﺳﺮم‬
‫ﻛﺸﻴﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﻛﻪ داﺷﺘﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺮاﻳﻢ‬
‫ﻏﺬا آوردﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺨﻮردم‪ .‬ﻣﻮﺟﻮدى ﺳﻴﮕﺎرم ﻫﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﻫﻢ‬
‫ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﻧﺨﻮردم‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻇﻬﺮ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﻧﺨﻮرم ﻛﻪ ﭼﻰ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﺻﺪاى‬
‫ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻛﺴﻰ ﻧﻤﻰرﺳﺪ‪ ،‬ﺟﺰ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﺑﻪ ﺑﺪن ﺧﻮدم ﺿﺮر‬
‫ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ ﻛﺎرى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻜﻨﻢ‪ ،‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﺑﺪﻧﻢ ﺳﺎﻟﻢﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ در زﻧﺪان ﺑﺎز ﺷﺪ و ﻣﺮا ﺑﻴﺮون آوردﻧﺪ‪ .‬دوﺗﺎ ﺳﻪﺗﺎى‬
‫دﻳﮕﺮ را ﻫﻢ از ﺳﻠﻮلﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺮون آوردﻧﺪ‪ .‬ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻋﺮب ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﺮاﻧﻰ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫را آوردﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻛﻪ ﻟﺨﺘﻢ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﺟﻮدى ﺟﻴﺐﻫﺎﻳﻢ را ﭘﺲ دادﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺎز ﺑﺎ ﻫﻤﺎن رﻓﺘﺎرﻫﺎى ﺑﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎى دﻳﮕﺮى ﻫﻢ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ را از ﻫﻤﺎن ﻣﺴﻴﺮ آوردﻧﺪ ﭘﺎﺋﻴﻦ و ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻪ ﻓﺮودﮔﺎه‪ .‬در آﻧﺠﺎ‬
‫ﻣﻦ را ﺑﻪ ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﻣﻮﻗﺖ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺧﻮد ﻓﺮودﮔﺎه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺪود ﭼﻬﺎر ﻳﺎ‬
‫ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادى ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ آﻧﺠﺎ رﻓﺘﺎر ﻣﺄﻣﻮران ﻓﺮق داﺷﺖ‪ ،‬ﭼﻮن دﻳﮕﺮ‬
‫زﻧﺪان ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺪ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﺟﺎزه ﻣﻰدادﻧﺪ ﺳﻴﮕﺎر‬
‫ﺑﻜﺸﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﭘﺮواز ﻣﺎ را آوردﻧﺪ ﺗﻮى اﺗﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﭘﻠﻴﺲ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺪت درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ وﻛﻴﻞ ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻼﻗﺎت ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ وﻛﻴﻞ ﻣﻰدﻫﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻوﻗﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮى‬
‫‪٩٩‬‬
‫اﺗﺎﻗﻰ ﻛﻪ ﺑﻮدم ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻴﺮون رﻓﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻢ ﺑﻪ‬
‫دوﺳﺘﻢ زﻧﮓ زدم و ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬او ﻫﻢ ﺳﺮﻳﻊ اﻗﺪام ﻛﺮده ﺑﻮد‪،‬‬
‫وﻛﻴﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬وﻛﻴﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮان ﺣﻖ ﻧﺪارد او را‬
‫دﻳﭙﻮرت ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﺗﺎ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻓﺮودﮔﺎه ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد و‬
‫دﻗﻴﻘﺎً زﻣﺎﻧﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ را از اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ اﺧﺮاج ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫و دوﺑﺎره ﺑﻰﺧﻴﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ داد‪ ،‬ﭼﻮن ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻦ دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻮد و ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ و اﮔﺮ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﻮﻓﻖ ﻣﻰﺷﺪم ﺑﺮاﻳﻢ‬
‫ﺗﻌﺠﺐآور ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻋﺎدت ﻛﺮده ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺘﻰ ﺑﻪ ﻛﭙﻨﻬﺎگ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهى اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮدم و ﻗﺎﭼﺎﻗﻰ‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻰام ﻫﻢ ﺗﻮ ﻧﻮرﻧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﻦ را ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻰ‬
‫ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ دوﺑﺎره آﻣﺪى ﻛﭙﻨﻬﺎگ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﻛﻪ ﻣﻰداﻧﺴﺖ از ﺳﻮﺋﺪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫دﻳﭙﻮرت ﺷﺪهاى‪ ،‬ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞاش ﭼﻰ ﺑﻮد؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻫﻴﭽﻰ! ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺎدى ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺗﻌﺠﺐآور ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮ‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺳﻮم ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻠﻴﺲ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﺮوﻧﺪهى دﻳﭙﻮرﺗﻢ روى ﻣﻴﺰ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ وﻗﻌﻰ ﺑﻪ داﻧﺴﺘﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد‪ .‬ﺣﺘﻰ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ ،‬اﺣﺘﻴﺎﺟﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺎ از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬
‫ﺑﺎﺧﺒﺮﻳﻢ!‬
‫ﺧﻼﺻﻪ آن ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎ ﺑﭽﻪاش ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺷﺪ و ﻣﺎ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ‪ .‬دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻮى اﻳﻦ‬
‫ﻣﺪت‪ ،‬ﺗﻮ ﻛﺸﺘﻰ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪى ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﭘﻮل ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪى ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮدن ﻣﺤﻞ‬
‫زﻧﺪﮔﻰ‪ ،‬ﻛﺎﺑﻴﻦﻫﺎى ﻛﺸﺘﻰ در واﻗﻊ ﺟﺎى زﻧﺪﮔﻰ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻦ اواﺧﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﺟﺎﻫﺎ‬
‫ﺑﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻴﻦ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد ﺑﺎ دوﺗﺎ ﺗﺨﺘﺨﻮاب‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮاى ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎ‬
‫ﻳﻚ ﺳﻔﺮ ﻛﻮﺗﺎه ﺧﻮب ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮاى زﻧﺪﮔﻰ ﻛﺮدن ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪى ﺑﺪى ﻏﺬا ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﭙﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ‬
‫داده ﺑﻮد و اﻋﺼﺎب ﻫﻤﻪى ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﻛﺸﺘﻰ را ﺧُﺮد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺑﺪ روﺣﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺷﻮرا‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﺑﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهى ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻰ را ﻣﻰدﻳﺪى دارد‬
‫‪١٠٠‬‬
‫ﺧﻨﺪهﻫﺎى ﻧﺎﺟﻮر ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻨﺪهﻫﺎى ﻋﺼﺒﻰ‪ ،‬دﻗﻴﻘﻪى ﺑﻌﺪش ﺗﻮ ﻓﻜﺮ اﺳﺖ‪،‬‬
‫دﻗﻴﻘﻪى ﺑﻌﺪش دارد ﺑﻪ اﻳﻦ و آن ﻓﺤﺶ ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﻤﺪم‬
‫ﺑﻮدن ﺑﺎ ﻋﺮبﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬و اﻳﻦ ﻋﺮبﻫﺎ ﺑﺮاى ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺴﺌﻠﻪﺳﺎز ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﻫﻤﻪﺷﺎن ﻧﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻣﻦ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ آنﻫﺎ را در آﻟﻤﺎن و ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدم و دﻳﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺎﻗﻮ ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮ‬
‫ﻛﺸﺘﻰ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﺎﺷﺎن ﺑﺮﺧﻮردى ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻮاردى ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻣﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﻪ درﮔﻴﺮى و اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ از‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎى دوﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ و ﻋﺮبﻫﺎ را ﻳﻚ ﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮد ﺑﺮايﻣﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻛﻪ ﺗﻮ ﻛﺸﺘﻰ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻧﻤﻰﮔﻮﻳﻢ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ روﺣﻰ ﮔﺮﻳﺒﺎنﮔﻴﺮ‬
‫ﻣﻦ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺮﮔﺮﻣﻰﻫﺎى ﻛﺎذب ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم ﺳﺮِ ﺧﻮدم را ﮔﺮم ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫زﻳﺎد ﺑِﻬِﻢ ﻓﺸﺎر ﻧﻴﺎورد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺷﺐﻫﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪى ﭘﻮﻛﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر ﺑﺎزى‬
‫ﻛﺮدم و ﺣﺘﻰ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮدى ﺟﻴﺒﻢ را ﺑﺎﺧﺘﻢ‪ .‬آره دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻤﺎﻧﻢ‬
‫دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰى ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺎ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺼﻮﺻﻰ اﺳﺖ و اﮔﺮ دوﺳﺖ داﺷﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﻫﻢ ﺣﺮف‬
‫ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮرم ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼﻪ ﻣﻰﻛﺮدى؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻦ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﻪى ﻣﺴﺎﺋﻠﻢ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺳﻦ و ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ دارﻳﻢ‪ ،‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴﻰ ﺑﺮاى ﻣﺎ ﺑﻮده و ﻧﻤﻰﺷﻮد‬
‫روش ﺳﺮﭘﻮش ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪاش را از راﻫﻰ ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮدش ﻣﻰداﻧﺪ ﺣﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ اﻳﺮان ﺑﻮدم ﺑﺎ آن ﺑﻴﻮه دوﺳﺖ ﺑﻮدم‬
‫ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬از اﻳﺮان ﻛﻪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪم‪ ،‬ﺑﻪ روﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺷﺐ اول رﻓﺘﻴﻢ‬
‫ﻫﺘﻞ‪ ،‬ﺧُﺐ از روﻣﺎﻧﻰ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎى زﻳﺎدى ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﻣﻰﺷﻮد ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺟﻨﺴﻰ را راﺣﺖ ﺣﻞ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻮ ﻫﺘﻞ ﻛﻪ ﺑﻮدﻳﻢ در زدﻧﺪ‪ ،‬دﻳﺪم ﻣﺴﺘﺨﺪﻣﻪى ﻫﺘﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺳﻴﮕﺎر‬
‫دارﻳﺪ؟ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮﻧﻴﻢ راﺿﻰاش ﻛﻨﻴﻢ اﻣﺸﺐ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﻛﺖ ﺳﻴﮕﺎر را ﺑِﻬِﺶ دادﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻰروم و ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدم‪ .‬وﻟﻲ رﻓﺖ‬
‫و دﻳﮕﺮ ﺑﺮﻧﮕﺸﺖ‪.‬‬
‫‪١٠١‬‬
‫ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺎﻛﺖ ﺳﻴﮕﺎر ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎﻣﺮدى اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﺗﻮ ﺧﻴﺎﺑﺎن راه ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ دﻳﺪم ﻳﻜﻰ‬
‫دﺳﺘﻢ را ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ دﻳﺪم ﻳﻚ دﺧﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ دوﺳﺖ دارى ﺑﺮوﻳﻢ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﻗﻬﻮه ﺑﺨﻮرﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ و ﺣﺴﻴﻦ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬آره و راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮوﻳﻢ ﺗﻮ ﻫﺘﻠﻲ‬
‫ﻗﻬﻮه ﺑﺨﻮرﻳﻢ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮ وﻟﻲ درﺑﺎن ﻫﺘﻞ دﺧﺘﺮه را ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬راﻫﺶ ﻧﺪاد‪،‬‬
‫ﭼﻮن ﻣﻰداﻧﺴﺖ ﻓﺎﺣﺸﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮه ﮔﻔﺖ ﺑﺮﻳﻢ ﺧﺎﻧﻪى ﻣﺎ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺮم آﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮم اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎﻛﺴﻰ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ ﺧﺎﻧﻪاش‪ ،‬ﻳﻚ ﺣﻴﺎط ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ ﺣﻴﺎطﻫﺎى ﻗﺪﻳﻤﻰ‬
‫ﺗﻬﺮان ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‪ ،‬دور ﺗﺎ دور ﺣﻴﺎط اﺗﺎق ﺑﻮد‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮ اﺗﺎق آنﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻘﺮ و ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ از‬
‫ﺳﺮ و روى اﺗﺎق ﻣﻰﺑﺎرﻳﺪ‪ .‬ﻫﻮا ﺳﺮد ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺨﺎرى را روﺷﻦ ﻛﻦ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻧﻔﺖ‬
‫ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و ﺗﻮى اﺗﺎق ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا را دﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ‬
‫ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺘﻰ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺣﺴﻴﻦ ﺗﻮى آن اﺗﺎق ﺑﻮد‬
‫و ﻣﻦ ﺗﻮى اﻳﻦ ﻳﻜﻰ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺗﻮ روﻣﺎﻧﻰ ارز آزاد دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺜﻞ اﻳﺮان دوﺗﺎ ﻗﻴﻤﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻗﻴﻤﺖ‬
‫دوﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﻫﺮ دﻻر ‪“ 10‬ﻟﻲ” اﺳﺖ وﻟﻲ ﺗﻮ ﺑﺎزار آزاد ﻫﺮ دﻻر ‪“ 60‬ﻟﻲ” اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ روﻣﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﻫﻢ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﺗﻮ ﺑﺎزار آزاد ﭘﻮل‬
‫ﻧﻘﺪ ﻛﻨﻰ ﺑﻪ ﻧﻔﻊات اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺗﻮ ﻛﺴﻰ را ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻰ؟ ﮔﻔﺖ آره‪ ،‬ﺗﻮ ﺧﻴﺎﺑﺎن‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻣﺪﻳﻢ ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻳﻚ ﻋﺮﺑﻰ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ ﮔﻔﺖ ﻫﺮ دﻻرى ‪“ 26‬ﻟﻲ”‬
‫و رﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﻣﻦ و رﺿﺎ ﻫﻢ دﻧﺒﺎﻟﺶ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﮔﻔﺖ ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ‬
‫از ﻣﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸﻮد‪ .‬ﻣﻦ و رﺿﺎ اﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬رﺿﺎ در‬
‫ﺿﻤﻦ ﻓﻠﺞ ﺑﻮد‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻗﺮارى ﻛﻪ داﺷﺘﻴﻢ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺑﺎﻳﺪ ‪“ 2600‬ﻟﻲ” ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻣﻰداد‪ ،‬دوﻳﺴﺖ ﺗﺎ ﻛﻢ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺣﻖ ﺑﺎ‬
‫ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ .‬دوﻳﺴﺖ ﺗﺎ دﻳﮕﺮ ﮔﺬاﺷﺖ روش و داد دﺳﺖ رﺿﺎ و ﮔﻔﺖ دﺳﺘﺖ را‬
‫ﻣﺸﺖ ﻛﻦ و ﺳﺮﻳﻊ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ رﺿﺎ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺖ ﻫﻴﭽﻰ‪ ،‬ﭘﻮل را ﺧُﺮد ﻛﺮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ‬
‫دﺳﺘﺶ را ﺑﺎز ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﺗﻮ دﺳﺘﺶ روزﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎى ﭘﻮل‪.‬‬
‫دوﻳﺴﺖ “ﻟﻲ” روى ﺑﺴﺘﻪ و زﻳﺮش اﺳﻜﻨﺎس ﺑﻮد و ﺑﻘﻴﻪاش روزﻧﺎﻣﻪ‪ .‬رﺿﺎ آﻧﺠﺎ از‬
‫ﺷﺪت ﻧﺎراﺣﺘﻰ از ﺣﺎل رﻓﺖ و اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫‪١٠٢‬‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ آﻟﻤﺎن ﺑﻮدم ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴﻰ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ اﻓﻜﺎر ﺧﺎص‬
‫ﺧﻮدم را دارم‪ .‬ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ ﻳﻚ ﺳﺮى ﺑﻰﺑﻨﺪ و ﺑﺎرىﻫﺎ را ﻗﺒﻮل ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ‬
‫ﻳﻚ زن آﻟﻤﺎﻧﻰ ﻫﻢﺧﻮاﺑﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺗﻮ ذاﺗﻢ آنﻃﻮرى ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮ آن ﻣﺪت ﻫﻴﭻ ﻣﻮﻗﻊ ﻧﺘﻮاﻧﻢ ﺑﺎ ﻛﺴﻰ‬
‫ﻫﻢﺧﻮاﺑﻪ ﺷﻮم‪ .‬و ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺸﺎر روﺣﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻰ؟ ﻣﺸﺨﺺﺗﺮ ﺑﮕﻮ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪ .‬اروﭘﺎﻳﻰﻫﺎ ﻣﺎ را اﻧﺴﺎنﻫﺎى ﭘﺴﺘﻰ ﻣﻰداﻧﻨﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎل‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاى ﻣﻔﺖﺧﻮرى ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﺷﺎن ﻣﻰآﻳﻴﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ وﻗﺘﻰ ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن ﺣﺮف‬
‫ﻣﻰزﻧﻰ ﻗﺒﻮل ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺻﻤﻴﻤﻴ‪‬ﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﺷﺮﻗﻰﻫﺎﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫ﻳﻚ دﺧﺘﺮ آﻟﻤﺎﻧﻰ دوﺳﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد و دﻗﻴﻘﺎً ﺑﻌﺪ از ﺷﺶ ﻣﺎه وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ او را ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮدش آﮔﺎه ﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻫﺎش ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪،‬‬
‫دﺧﺘﺮه رﻓﺖ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺴﺮ آﻟﻤﺎﻧﻰ دوﺳﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ روى اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻳﻚ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﻴ‪‬ﺘﻰ دارم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام اﻳﻦﻫﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﮔﺎﻫﻰ اوﻗﺎت ﻧﻘﺺ از ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺷﺮﻗﻰ ﺑﻮدن ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻼً زنﻫﺎى اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻤﺎن زن ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ‬
‫آزادﺗﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺗﻦ در ﻧﻤﻰدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻰ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ‬
‫آنﻫﺎ را درك ﻛﻨﻴﻢ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ آﻧﭽﻪ را‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ واﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ اﺳﺖ ﻗﺒﻮل ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻳﻚ روز ﺗﻮى آﻟﻤﺎن داﺷﺘﻴﻢ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺟﺸﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى آن ﺟﺸﻦ دوﺗﺎ دﺧﺘﺮ آﻟﻤﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دوﺳﺘﻢ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﻮاﻓﻘﻰ ﺑﺎ اﻳﻦﻫﺎ دوﺳﺖ ﺑﺸﻮﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ ﺑﺸﻮد ﺧﻮب اﺳﺖ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺟﻠﻮ‪.‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻴ‪‬ﺎت ﻗﺒﻠﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻰداد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهاﻳﻢ ﺑﺮﺧﻮردﺷﺎن آنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ داﻧﺸﺠﻮ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﻮﻟﻲ را‬
‫ﻫﻢ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺧﺮج ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ از ﻛﺸﻮرﻣﺎن ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﺧﺘﺮﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ ﻣﺎ‬
‫دوﺳﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ و ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﺑﺮاى ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ‪ .‬در‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ دوﺳﺘﻢ ﮔﻔﺖ ﭼﺮا ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺖ دوﮔﺎﻧﻪ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻴﻢ؟ ﺑﻴﺎ واﻗﻌﻴ‪‬ﺖ را ﺑِﻬِﺸﺎن ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ واﻗﻌﻴ‪‬ﺖ را‬
‫‪١٠٣‬‬
‫ﺑِﻬِﺸﺎن ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻣﺎ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهاﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺪون‬
‫ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻰ ﻣﺎ را ﺗﺮك ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻗﺒﻮل دارم‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ‪ ،‬در ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻮارد ﻧﺘﻮاﻧﻢ آﻧﻬﺎ را درك‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻴﻨﻪ دﻳﺪهام‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ دوﺳﺘﺎﻧﻰ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ دﺧﺘﺮﻫﺎى آﻟﻤﺎﻧﻰ‬
‫دوﺳﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴىﺸﺎن را ﺣﻞ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن را ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺎ ﻛﻪ از ﺷﺮق ﻣى‪Ĥ‬ﻳﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮى ﭼﻴﺰﻫﺎ‬
‫اﻋﺘﻘﺎد دارﻳﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﭘﻮچ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻣﺎ ﺑِﻬِﺸﺎن اﻋﺘﻘﺎد دارﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﺑﻪ ﭼﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﺜﻼً ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ دوﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ دﻳﺪم‬
‫ﻛﻪ دﺧﺘﺮى اﻻن ﺑﺎ ﻓﻼﻧﻲ اﺳﺖ و ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻮردﻫﺎى‬
‫زﻳﺎدى دﻳﺪم‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدم اﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﺟﻨﺴﻰ را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ دﻳﮕﺮى‬
‫ﺣﻞ ﻛﻨﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﻮم ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ دﺧﺘﺮﻫﺎ دوﺳﺖ ﻳﺎ‬
‫ﻫﻢﺧﻮاﺑﻪ ﺑﺸﻮم‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺷﺪهاى‪ ،‬ﭼﻪ اﺣﺴﺎﺳﻰ ﻣﻰﻛﻨﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮى در ﺧﻮدت اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﻨﻰ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺎ دﻳﺪى ﻛﻪ از اﻳﺮان آﻣﺪم ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻓﺮق ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬روزى ﻛﻪ از اﻳﺮان آﻣﺪم ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺘﻰ ﺑﻮدم ﺳﺮﻛﺶ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻴﻠﻲ ﭘ‪‬ﺮ‬
‫ﺟﻨﺐ و ﺟﻮش ﺑﻮدم‪ ،‬وﻟﻲ اﻻن ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰى ﭘﺎﺑﻨﺪ ﺷﻮم‪،‬‬
‫ﺑﻰﮔﺪار ﺑﻪ آب ﻧﺰﻧﻢ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻌﻰ ﻛﻨﻢ ﺑﺮاى ﺧﻮدم‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻰ ﺳﺎدهاى‬
‫ﺑﺴﺎزم‪ .‬ﻫﺪﻓﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺸﻮم ﻳﺎ ﻧﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪى دﻳﮕﺮى‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺷﻌﺎر ﻧﻤﻰدﻫﻢ‪ ،‬ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ زﻧﺪﮔﻰ ﺳﺎدهاى‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻰآورم ﺑﺮاﻳﺶ ارزش ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮم‪ .‬راﺟﻊ‬
‫ﺑﻪ اﻳﺮان ﻫﻢ دﻳﮕﺮ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮن در اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪاى ﻛﻪ ﻣﻦ اﻻن ﻫﺴﺘﻢ دﻳﮕﺮ‬
‫اﻳﺮان ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ دﻳﮕﺮ واﻗﻌﺎً اﻳﺮان ﺑﺮاﻳﺖ ﻣﻄﺮح ﻧﻴﺴﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻣﻦ اﻳﺮان را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ دو ﺧﺎﻃﺮ دوﺳﺖ دارم‪ ،‬ﻳﻜﻰ اﻳﻦ ﻛﻪ وﻃﻨﻢ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮادهى ﻣﻦ و ﻣﺮدﻣﻰ ﻛﻪ دوﺳﺘﺸﺎن دارم آﻧﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫وﮔﺮﻧﻪ اﻳﺮان دﻳﮕﺮ ارزﺷﻰ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪١٠٤‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ اﮔﺮ اﺗﻔﺎﻗﻰ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬و رژﻳﻢ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ درك‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫واﺻﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدى ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬اﻻن اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدم‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﺎﻳﺪ در‬
‫آﻳﻨﺪه اﻳﻦﻃﻮر ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻰ ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﻛﻰ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ آن‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺖ ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎً اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗﻰ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدم‪.‬‬
‫اﻣﻴﺪوارم ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻰ و اﻳﻦ دﻓﻌﻪ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰﮔﻴﺮى ﺑﺮوى‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺳﻮﺋﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺮﺳﻰ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮام‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰروم‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﭼﻄﻮر ﺑﺸﻮد‪...‬‬
‫‪١٠٥‬‬

‫ﻨﺪو ﻮز ﻮری اﺳﻼ ﯽ‬

‫آﻗﺎ ﺗﻮ اﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻗﺰل ﺣﺼﺎر ﺑﻮد ده ﺗﺎ ﻣﺴﺘﺮاح ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺸﺼﺪ ﺗﺎ‬
‫زﻧﺪاﻧﻰ‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﻣﺴﺘﺮاحﻫﺎ ﺣﺴﺎب ﻛﺘﺎب درﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻛﺜﺮاً ﺷﻴﺮﻫﺎش‬
‫ﺧﺮاب ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰرﻓﺘﻰ ﺗﻮ ﻣﻰدﻳﺪى آب ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﻰرﻓﺘﻰ ﺗﻮ ﻣﻰدﻳﺪى ﺳﻮراﺧﺶ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﺳﻨﺪهﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻛﺸﺘﻰﻫﺎى درب و داﻏﻮن روى آب ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫رﺋﻴﺴﺶ‪ ،‬ﺣﺎج داوود رﺣﻤﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺛﺎﻧﻰ ﻫﻤﺎن ﻻﺟﻮردى دﻳﻮث‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﻣﺎ ﻛﻪ‬
‫ﺑﭽﻪ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺗﻮ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻣﺎ ﺣﺘﻰ ﺟﻮانﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ در اﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﻰداﻧﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ وﻗﺘﻰ وارد ﻛﺎر ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻛﺘﻚ ﺧﻮردن ﻫﺴﺖ‪ ،‬زﻧﺪان ﻫﺴﺖ و‬
‫ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻏﻴﺮه و ﻏﻴﺮه‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ آﺧﺮ ﻛﺪام زﻧﺪان اﻳﻦ ﺟﻮرى اﺳﺖ؟ ﻛﺪام رﺋﻴﺲ‬
‫زﻧﺪاﻧﻰ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺣﺎﺟﻰ دﻳﻮث رﺣﻤﺎﻧﻰ ﻳﺎ ﻻﺟﻮردى اﺳﺖ؟‬
‫آﻗﺎ وﻗﺖ ﺗﻮاﻟﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎى‬
‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻰ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ وﻗﺖ ﺗﻮاﻟﺖ ﻣﻰدادﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﺸﺼﺪ ﺗﺎ آدم‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻛﻦ ﭼﻪ ﺟﻮرى ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺷﺸﺼﺪ ﺗﺎ آدم‪ ،‬دهﺗﺎ ﺗﻮاﻟﺖ‪ ،‬ﺷﺼﺖ دﻗﻴﻘﻪ وﻗﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ‬
‫ﻧﻔﺮى ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ‪ .‬ﺑﮕﻮ آﺧﺮ ﮔﻮش دادن ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻰ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ و ذﻛﺮ ﻣﻦ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ رﻳﺪﻧﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻛﺎر ﺗﻮ ﻣﻰآﻳﺪ دﻳﻮث! ﻃﺮف از دﺳﺘﻐﻴﺐ ﺣﺮف ﻣﻰزد‬
‫ﻣﻦ ﺑﻪ رﻳﺪن ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﺎور ﻛﻦ ﻣﻦ ﮔﺎﻫﻰ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺣﺮف زدن ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎد ﻫﻮا‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﻛﺸﻚ‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﭼﺮت و ﭘﺮت‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬اﻳﻦ را ﻫﻴﭻ ﺟﻮرى ﺑﺎ ﺣﺮف ﻧﻤﻰﺷﻮد ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪.‬‬
‫ﻧﻤﻰﺷﻮد ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد‪ .‬آﻗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ وارد ﺗﻮاﻟﺖ ﺑﺸﻮى‪ ،‬زﻳﭗ ﺷﻠﻮارت را ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﺑﻜﺸﻰ‪ ،‬و ﺑﺮﮔﺮدى ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ اﮔﺮ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﻣﺰاﺟﺖ‬
‫‪١٠٦‬‬
‫درﺳﺖ ﻛﺎر ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻰ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ آن ﺗﻮ ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎن زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎ دﻣﺎرت را درﻣﻰآوردﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮ‪‬اب و ﻏﻴﺮ ﺗﻮ‪‬اب ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬آﻗﺎ ﻫﻤﻪ‬
‫اﻳﺴﺘﺎدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﺸﺼﺪ ﺗﺎ آدم‪ ،‬و ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﻜﻤﺸﺎن را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻐﻞ‬
‫دﺳﺘﻰ ﻣﻦ رﺑﻄﻰ ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﺒﻮﺳﺖ دارم ﻳﺎ ﻧﺪارم‪ .‬اﻳﻦ دﻳﻮثﻫﺎ ﺗﻮى‬
‫زﻧﺪاﻧﺸﺎن ﻛﺎرى ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺟﻮ اﻧﺴﺎﻧﻴ‪‬ﺖ ﺗﻮى وﺟﻮدت ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ‬
‫ﻛﻦ ﺗﻮى اﻳﻦ ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﻫﻤﻪي ﻓﻜﺮ و ذﻛﺮ ﺗﻮ روى ﻣﻘﻌﺪت ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﺳﺖ دﻳﮕﺮ‬
‫ﭼﻪ ﻣﻰداﻧﻰ اﻧﺴﺎﻧﻴ‪‬ﺖ ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﺪردى ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬آدم وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﺪردى‬
‫ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺘﺶ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺘﺶ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ده دوازده روز‬
‫ﺗﻤﺎم ﻳﺒﻮﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ ،‬وﻗﺖ ﻧﻤﻰدادﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ آﻗﺎ‪ ،‬ﻣﻦ ﻳﺒﻮﺳﺖ دارم‪ .‬ﻗﺮﺻﻰ‪،‬‬
‫ﻣﺴﻬﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﺎﻓﺮم؟ ﺧُﺐ‪،‬‬
‫ﺗﻮ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ! ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮوم ﺗﻮ ﻣﺴﺘﺮاح و ﺑﻴﺎم ﺑﻴﺮون‪ .‬ﻛﻰ‬
‫ﮔﻮش ﻣﻰداد‪ .‬ﭼﻨﺪﺗﺎ ﺗﻮ‪‬اب دﮔﻮرىﺗﺮ از ﺧﻮدﺷﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎﻻى ﺳﺮ ﻣﺎ ﻛﻪ‬
‫اﺧﺘﻴﺎردار ﻣﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺣﺮﻓﻰ ﻫﻢ ﻣﻰزدى ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﺑﺮات ﭘﺎﭘﻮش‬
‫درﺳﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ ﺗﻮ ﺳﺮِ رﻳﺪن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﻰدﻳﺪى رﻓﺘﻪ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت رد ﻛﺮده‪ .‬ﻛﺪام اﻃﻼﻋﺎت دﻳﻮث؟ از ﻛﺠﺎ؟ ﭼﻪ ﺟﻮرى؟ ﺗﻮى ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻧَﻮ‪‬د ﺗﺎ آدم اﺳﺖ و دﺳﺖ ﻛﻢ ﭼﻬﻞ ﭘﻨﺠﺎه ﺟﻔﺖ ﭼﺸﻢ ﺗﻮ‪‬اب ﻣﻮاﻇﺐ ﻣﻦ اﺳﺖ‬
‫ﭼﻪ ﺟﻮرى اﻃﻼﻋﺎت رد ﻛﺮدم؟ ﻛﺪام اﻃﻼﻋﺎت؟ آدم ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﻨﺪهش‬
‫اﻃﻼﻋﺎت رد ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬دﻳﻮث! ﻫﻴﭽﻰ‪ ،‬آﻗﺎ دو دﻓﻌﻪ ﺳﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪي ﻣﺴﺘﺮاح‬
‫رﻓﺘﻦ ﻣﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻼّق‪ .‬داد ﻣﻰزدم ﺑﺎﺑﺎ ﻛﺠﺎى اﺳﻼم ﻧﻮﺷﺘﻪ آدﻣﻰ را ﻛﻪ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﻳﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎد ﺷﻼّق ﮔﺮﻓﺖ؟ ﻫﻴﭽﻰ ﺣﺎﻻ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ اﺳﻼم ﻫﻢ‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ روش‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺿﺮﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺷﻼّقﻫﺎ ﻳﻚ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪاى ﺑﻪ ﻣﺎ وﻗﺖ دادﻧﺪ ﺑﺮوﻳﻢ‬
‫ﻣﺴﺘﺮاح‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ آن ﻳﺒﻮﺳﺖ ﻣﺎ اﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﻌﺪ از ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﻫﺮ وﻗﺖ‬
‫ﻣﻰروم ﻣﺴﺘﺮاح ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻠﺶ ﺧﻮدم را ﭼﺮب ﻛﻨﻢ و ﺑﺎ ﻫﺰار ﻓﻼﻛﺖ ﻛﺎرم را اﻧﺠﺎم‬
‫ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬
‫‪١٠٧‬‬

‫‪2‬‬
‫آﻗﺎ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﻮثﻫﺎ اﺻﻼً ﻧﻤﻰﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى ﺧﻮﺑﮕﻴﺮى‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻄﻠﻘﺎً ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﺑﻨﺪه زﻧﺪاﻧﻰ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻬﺎرﺗﺎ‬
‫اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻛﻪ ازم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﺑﺮام ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﮕﻮ اﺻﻼً ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﮕﻮ اﺻﻼً ﺧﻼف ﻛﺮدم‪ ،‬ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻋﻼﻣﻴﻪ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﺳﺎل زﻧﺪاﻧﻰ‬
‫دادهاﻳﺪ‪ .‬ﺣﻜﻢ دادهاﻳﺪ دﺳﺘﻢ ﻛﻪ آﻗﺎ‪ ،‬ﺗﻮ ﺧﻼف ﻛﺮدى‪ .‬ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻰ‬
‫اﻋﻼﻣﻴﻪ ﭘﺨﺶ ﻛﺮدى‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﺑﺎﻳﺪ زﻧﺪاﻧﻰ ﺑﻜﺸﻰ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦﻫﺎ اﻳﻦ‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫آﻗﺎ ﻫﻴﺘﻠﺮ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺖ ﺗﻮى ﻛﻮره‪ .‬ﺑﺎور ﻛﻦ ﻣﻦ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدم ﺑﺒﺮﻧﺪ‬
‫ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪم ﺗﻮى ﻛﻮره آدم ﺳﻮزى اﻣ‪‬ﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ دﻳﻮثﺑﺎزى ﺳﺮم در ﻧﻴﺎورﻧﺪ! آﻗﺎ‬
‫زﻧﺪاﻧﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻛﻪ ﻧﻤﻰداﻧﺪ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬دﺳﺘﻢ را ﻛﻪ از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬
‫ﻛﻮﺗﺎه ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ .‬از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﺷﺐ ﻫﺰار ﺟﻮر آﻳﻪ و ﺳﺨﻨﺮاﻧﻰ ﺑﺮام ﭘﺨﺶ ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻟﻘﻤﻪ ﻧﺎن ﺑِﻬِﻢ ﻣﻰدﻫﻴﺪ ﺑﺎ ﻫﺰار ﺟﻮر ﺧﻔّﺖ‪ .‬ﺑﺮاى ﺷﺎﺷﻴﺪﻧﻢ ﺷﻤﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬
‫ﻣﻰﮔﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاى رﻳﺪﻧﻢ ﺷﻤﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰﮔﻴﺮﻳﺪ‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﻢ اﻳﻦ ﭼﻪ‬
‫ﻣﻤﻠﻜﺘﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮش را ﺑﻜﻦ‪ ،‬ﺷﺎه ﻣﻰداد ﺑﻄﺮى ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺗﻮى ﻛﻮن زﻧﺪاﻧﻰ‪،‬‬
‫ﺑﺎﺗﻮم ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺨﻢﻣﺮغ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻴﺮم ﺗﻮى آن دوﻫﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل‬
‫ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻠﺶ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻴﺮم ﺗﻮى ﻛﻞ ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﺮ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻛﻪ‬
‫ﺣﺎﺻﻠﺶ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬ﻣﻦ ده روز‪ ،‬دوازده روز ﻳ‪‬ﺒﺲ ﺑﻮدم‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﻮثﻫﺎ ﻳﻚ‬
‫ﻣﺴﻬﻞ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﻮى ﻣﺴﺘﺮاح‪ ،‬آن‬
‫ﻫﻢ ﻣﺴﺘﺮاﺣﻰ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﻤﻰرﻓﺖ ﺗﻮش‪ ،‬ﺗﺎ زاﻧﻮم ﺗﻮى ﺷﺎش و‬
‫ﮔُﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و زور ﻣﻰزدم‪ ،‬و ﻳﻚ ﺗﻮ‪‬اب دﮔﻮرى ﻫﻢ ﻫﻰ از ﭘﺸﺖ در ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻳﺎﻻّ‪،‬‬
‫‪١٠٨‬‬
‫زود ﺑﺎش! ﭼﻰ ﭼﻰ را زود ﺑﺎش‪ ،‬دﻳﻮث! اﻳﻦ ﺳﻨﺪه ﺗﻮى ﻛﻮن ﻣﻦ ﻣﺎﻧﺪه‪ .‬آﻗﺎ‪،‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﻳﻚ ﻛُﻨﺪه ﺗﻮى ﻣﻘﻌﺪ ﻣﺎ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ را ﺑﺎ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﻮرى‬
‫ﺗﻜﺎﻧﺶ ﻣﻰدادم ﺗﺎ ﺑﻜﺸﻢ ﺑﻴﺮون‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮش را ﺑﻜﻦ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻜﺎر ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮا وادرار ﻛﻨﺪ ﻫﺮ ﺟﺎ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﻢ از ﺳﻨﺪهام ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﺗﻮى اﻳﻦ ﺧﺎرج ﺑﺎ ﻫﺮ زﻧﺪاﻧﻰاى ﻛﻪ ﺣﺮف‬
‫ﺑﺰﻧﻰ ﻳﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﻣﻘﻌﺪش ﭘﺎره ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮاﺗﺶ ﻋﻴﺐ دﻳﺪه‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻐﺰش‬
‫ﻣﻌﻴﻮب ﺷﺪه‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻴﺮم ﺗﻮ ﺳﺮﺗﺎﭘﺎى ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻫﻜﺎرش اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫آدم را زﻧﺪان ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ادب ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺣﺎﻟﻴﺸﺎن‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻳﺸﻪي ﻫﺮ ﻛﺴﻰ را ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﺑﺮاﻧﺪازﻧﺪ! ﺧُﺐ‪ ،‬ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﭼﻬﺎرﺗﺎ اﻋﻼﻣﻴﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﺳﺎل زﻧﺪان دادهاﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮدﺗﺎن ﺣﻜﻢ ﻛﺮدهاﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل زﻧﺪاﻧﻰ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﻼﻣﻰ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﺷﺮﻋﻰ ﺧﻮدﺗﺎن‪ .‬ﭘﺲ اﻳﻦ دﻳﻮثﺑﺎزىﻫﺎ ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻰ؟‬
‫ﻫﺸﺘﺎد‪ ،‬ﻧَﻮ‪‬د ﺗﺎ آدم را ﻋﻴﻦ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﭼﭙﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻮى ﻳﻚ ﺳﻠﻮل‪،‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻰ ﻏﺬا را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺷﻴﻮهي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ اﺳﺖ!‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻰ ﭼﺎى را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺷﻴﻮهي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ اﺳﺖ!‬
‫ﺑﻐﻞ دﺳﺘﻴﺖ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻳﺶ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻰآﻣﺪى ﻛﻤﻜﺶ ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻴﻮهي‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ اﺳﺖ! ﺧُﺐ‪ ،‬دﻳﻮثﻫﺎ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﺧﻮدﺗﺎن‬
‫ﻫﻢ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻮده! آن ﺣﺎج دﻳﻮث رﺣﻤﺎﻧﻰ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎد و ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻰﮔﻔﺖ‬
‫ﻛﺎرى ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺗﻮى زﻧﺪان ﻋﻤﻮﻣﻰ اﻧﻔﺮادى زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻴﺪ! ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﻫﻢ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﻃﻮرى ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺻﺒﺢﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ آدم ﺑﻴﺪار ﻣﻰﺷﺪ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﻐﻞ‬
‫دﺳﺘﻴﺶ ﺳﻼم ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬اﻳﻦ را ﻛﺠﺎى اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺎدرﻗﺤﺒﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫ﺳﻼم ﻣﻰﻛﺮدى‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺧﻂ دادهاى‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﻣﻰدﻳﺪى ﻧﺼﻒ ﺷﺐ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻣﻐﻮلﻫﺎ رﻳﺨﺘﻨﺪ ﺗﻮى ﺑﻨﺪ‪ .‬ﭼﻰ‬
‫ﺷﺪه؟ ﻣﺎ ﻛﻪ ﻛﺎرى ﻧﻜﺮدهاﻳﻢ‪ .‬اﺻﻼً ﻛﺎرى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻰ ﺑﻜﻨﻰ‪ .‬ﻛﺪام ﻛﺎر؟ وﻗﺘﻰ‬
‫ﻣﺴﺌﻮل و رﻫﺒﺮت آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﺑﺎزﺟﻮ و ﺷﻜﻨﺠﻪﮔﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد دﻳﮕﺮ ﺗﻮ اﻣﻴﺪى ﺑﻪ‬
‫ﻛﺴﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻰ ﻛﻪ ﻛﺎرى ﺻﻮرت ﺑﺪﻫﻰ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺳﻼم ﻛﺮدن ﺧﻂ دادن ﺑﺎﺷﺪ‬
‫دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻛﺎرى ﻣﻰﺷﻮد ﻛﺮد؟ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﻰدﻳﺪى ﻫﺮ ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﻳﻚ ﺑﺎر‬
‫ﻣﻰرﻳﺨﺘﻨﺪ و ﻫﻤﻪ را ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ زﻳﺮ ﻣﺸﺖ و ﻟﮕﺪ و ﺷﻼّق‪ .‬و ﻫﻤﻪ را ﻣﻰﮔﺸﺘﻨﺪ‬
‫‪١٠٩‬‬
‫و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را زﻳﺮ و رو ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ دﻳﻮثﻫﺎ ﺗﻤﺎم ﻫﻨﺮﺷﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﺗﻮى زﻧﺪان ﺑﻪ وﺟﻮد ﺑﻴﺎورﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺗﻮ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ اﺣﺴﺎس آراﻣﺶ ﻧﻜﻨﻰ‪ .‬ﻛﻪ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﺑﻪ ﭼﻴﺰى ﺧﻮ ﻧﮕﻴﺮى‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﭼﻴﺰى ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻧﺎن ﻣﻰآوردﻧﺪ اﻳﻦ ﻧﺎﻳﻠﻦﻫﺎش را ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﺟﻤﻊ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺎ ﭼﻪ زﺣﻤﺘﻰ ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﻣﻰﺑﺎﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻫﺎش ﻃﻨﺎب رﺧﺖ درﺳﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﭘﻴﺖ ﺣﻠﺒﻰ ﻣﻰآﻣﺪ ﻛﻪ ﺗﻮش ﭘﻨﻴﺮ ﺑﻮد و ﺗﻮ ﻣﺜﻼً ﺑﺎﻫﺎش ﻇﺮف‬
‫آﺷﻐﺎل درﺳﺖ ﻣﻰﻛﺮدى‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻮ ﻳﻚ ﻃﻨﺎب درﺳﺖ ﻛﻨﻰ ﻳﻜﻰ دوﻣﺎه ﻃﻮل‬
‫ﻣﻰﻛﺸﺪ‪ .‬ﻫﻰ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻧﺎﻳﻠﻦﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺒﺎﻓﻰ‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻳﻦ ﺟﺎﻛﺶﻫﺎ ﻣﻰرﻳﺨﺘﻨﺪ و‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻨﺎب رﺧﺖ را ﻛﻪ دو ﺳﻪﻣﺎه ﺑﺮاش زﺣﻤﺖ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدى ﭘﺎره ﭘﻮره‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮش را ﺑﻜﻦ‪ ،‬دوﻣﺎه ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻰ و ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻪي ﺧﺮﻣﺎ را ﺻﻴﻘﻞ‬
‫ﻣﻰدادى ﻛﻪ ﺑﺎﻫﺎش ﭼﻴﺰى درﺳﺖ ﻛﻨﻰ و ﻣﺜﻼً ﺑﺪﻫﻰ ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺮت‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎدرت‪،‬‬
‫ﻣﻰرﻳﺨﺘﻨﺪ و ﻫﻤﻴﻦ را ﻫﻢ آش و ﻻش ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ را ﻛﺠﺎى ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد ﻧﻮﺷﺖ؟ ﺗﻮى ﺳﺎك ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ده ﺑﻴﺴﺖﺗﺎ ﻫﺴﺘﻪ ﺧﺮﻣﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﻣﺎر اﻳﻦ را درآوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﮕﻮ دﻳﻮثﻫﺎ اﻳﻦ ﭼﻪ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ده ﺗﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻪ ﺧﺮﻣﺎ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﺰﻟﺰﻟﺶ ﻛﻨﺪ؟‬
‫ﻳﻚ ﭼﻴﺰ را اﻳﻦﻫﺎ ﺧﻮب ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻰ ﻧﻈﻢ و ﺗﺮﺗﻴﺐ‬
‫دارد‪ .‬و ﻧﻈﻢ و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭼﻴﺰى اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ آدم آراﻣﺶ ﻓﻜﺮى ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺮاى‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ آراﻣﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻰ ﻛﺎرى ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى ﺳﺮﺟﺎى‬
‫ﺧﻮدش ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻧﻈﻢ و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻰ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻰ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰرﻳﺨﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪١١٠‬‬

‫‪3‬‬
‫ﻳﻜﻰ از ﻛﺎرﻫﺎى اﻳﻦﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻀﺎﻳﻰ ﺗﻮى زﻧﺪان ﺑﻪ وﺟﻮد ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫زﻧﺪاﻧﻰ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ آراﻣﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻰ اﻣﺮوز ﭼﻪ ﭼﻴﺰى در‬
‫اﻧﺘﻈﺎرت اﺳﺖ‪ .‬از ﻫﻤﺎن ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﺷﺪى ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺑﺮات داﻳﻤﻰ‬
‫ﺑﻮد اﺿﻄﺮاب ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎ ﻳﻚ ﻃﺮف‪ ،‬ﺧﺒﺮﭼﻴﻨﻰ ﻛﺮدﻧﺸﺎن ﻳﻚ ﻃﺮف‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﻳﺰى ﻛﺮدن دم ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺴﺌﻮل زﻧﺪان ﻫﻢ ﻳﻚ ﻃﺮف‪.‬‬
‫ﻧﺎﮔﻬﺎن در ﺑﺎز ﻣﻰﺷﺪ و ﻣﻐﻮلﻫﺎ ﻣﻰرﻳﺨﺘﻨﺪ ﺗﻮ‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻣﻐﻮلﻫﺎ ﺑﺮاى اﻳﻦ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻐﻮل ﻳﺎدآور وﺣﺸﻰﮔﺮىﺳﺖ وﮔﺮﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻐﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﭘﺎى اﻳﻦ دﻳﻮثﻫﺎ‬
‫ﻧﻤﻰرﺳﺪ! ﻫﺮ ﺑﺎر ﻫﻢ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺮاى ﺧﻮدﺷﺎن دﻟﻴﻠﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ را ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎن‬
‫ﺗﺮور ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻮار ﻣﺎ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﺎ ﺑﻤﺐ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻰﺷﺪ ﻣﻰرﻳﺨﺘﻨﺪ ﻣﺎ‬
‫را ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﺖ و ﻟﮕﺪ و ﺷﻼّق‪ .‬ﻋﺮاق ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻰرﻳﺨﺘﻨﺪ ﺳﺮ ﻣﺎ‪.‬‬
‫ﺧﺮ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻣﻰﮔﻮزﻳﺪ ﺑﻪ رﻳﺶ ﭘﺪرﺷﺎن ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺳﺮاغ ﻣﺎ‪ .‬ﺑﮕﻮ دﻳﻮثﻫﺎ ﻳﻜﻰ‬
‫دﻳﮕﺮ ﺗﺮورش را ﻛﺮده‪ ،‬ﭼﺮا ﺷﻼّﻗﺶ را ﻣﻦ ﺑﺨﻮرم؟ ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ ﺑﻤﺐ ﻣﻨﻔﺠﺮ‬
‫ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﭼﻪ رﺑﻄﻰ دارد؟ آن ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲﺗﺎن ﺑﻮد ﮔﻔﺖ ﺗﺎ ﺿﺮﺑﺖ ﻧﺰﻧﺪ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﻗﺼﺎص ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎر ﻧﺼﻒ ﺷﺐ رﻳﺨﺘﻨﺪ و ﻫﻤﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺎد ﻛﺘﻚ‪ .‬ﻫﻤﻪ را از دم‬
‫زدﻧﺪ و ﺗﻤﺎم وﺳﺎﺋﻠﻤﺎن را درب و داﻏﻮن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﺳﺎﺋﻠﻲ ﻛﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺲ‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻳﻚ ﺳﺎك ﻛﻮﭼﻚ داﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪ داﺷﺖ‪ .‬رﻳﺨﺘﻨﺪ و داﻏﻮن ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫داﻏﻮن ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻳﻌﻨﻰ داﻏﻮنﻫﺎ! ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺘﻮاﻧﻰ دوﺑﺎره‬
‫ازش اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻰ‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺎك‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻴﺴﻪي زﻧﺪاﻧﻰ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﻮش ﻳﻜﻰ‬
‫دوﺗﺎ زﻳﺮ ﭘﻴﺮﻫﻨﻰ و ﺷﻮرت و زﻳﺮ ﺷﻠﻮار ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺜﻼً آدم ﻳﻜﻰ دوﺗﺎ ﻋﻜﺲ‬
‫‪١١١‬‬
‫ﻣﺎدر‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻰداﻧﻢ زن و ﺑﭽﻪ ﺗﻮى ﺳﺎﻛﺶ دارد‪ .‬ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﻣﻮاد‬
‫رﺧﺖﺷﻮﻳﻰ و ﻇﺮفﺷﻮﻳﻰ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﻤﻴﺮ دﻧﺪان و ﺷﺎﻣﭙﻮ و اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬آﻗﺎ‬
‫ﭼﻨﺎن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را وﻳﺮان ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻰ ﺗﺼﻮ‪‬رش را ﺑﻜﻨﻰ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻠّﻲ‬
‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎى ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻰ دﻳﺪهام اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺎور ﻛﻦ ﺗﻮى ﻫﻴﭽﻜﺪاﻣﺸﺎن ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺻﺤﻨﻪاى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻰ ﺑﺒﻴﻨﻰ! ﻓﻜﺮش را ﺑﻜﻦ‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ را ﺟﺮ دادهاﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮ ﭘﺎ ﻟﻪ و‬
‫ﻟﻮرده ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻊ ﻇﺮفﺷﻮﻳﻰ ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪ روى ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰت‪ ،‬ﺧﻤﻴﺮ دﻧﺪاﻧﺖ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺪه و رﻳﻎ زده ﺑﻴﺮون ﻻى ﻟﺒﺎسﻫﺎت ﻳﺎ ﻫﻤﭽﻴﻦ ﭘﺮت ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ اﻳﻦ ور آن‬
‫ور ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻌﺪاً ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻮرﺗﺖ را ﺗﻮى ﺳﻠﻮل ﺑﻐﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﺮدى‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻫﻤﻪ را‬
‫زدﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﭘﺎك داﻏﻮن ﻛﺮدﻧﺪ ﻻﺟﻮردى ﻣﻌﺬرتﺧﻮاﻫﻰ ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮادرﻫﺎ ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﺰارش رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﻌﻀﻰ از ﺳﺮﻣﻮﺿﻌﻰﻫﺎ ﻳﻚ‬
‫ﺳﺮى اﺳﻨﺎد ﻣﺪارك و ﭼﺎﻗﻮ و ﻏﻴﺮه ﻗﺎﻳﻢ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﺧﻴﺎﻻﺗﻰ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﺠﺒﻮر‬
‫ﺷﺪﻳﻢ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺑﺎزرﺳﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬ﺳﺮ ﻣﻮﺿﻌﻰ ﻛﺠﺎ ﺑﻮد‪ ،‬آن روزﻫﺎ ﻛﺴﻰ‬
‫ﺟﺮﺋﺖ ﻧﺪاﺷﺖ ﻧُﻄُﻖ ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﺗﺎزه ﺑﺮاى ﺑﺎزرﺳﻰ اﻳﻦ دﻳﻮثﺑﺎزىﻫﺎ ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎر ﻳﻜﻰ از زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬ ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ درﺳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ا‪‬و‪‬ﻛﺲ‪.‬‬
‫از اﻳﻦ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎى ﺟﺎﺳﻮﺳﻰ ﻛﻪ ﺷﺎه ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻰ ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬ از اﻳﻦﻫﺎ درﺳﺖ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﺦ از ﺳﻘﻒ آوﻳﺰان ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ آواﻛﺲ درﺳﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﻣﺎ را ﻣﺴﺨﺮه ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪاى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ‬
‫روز ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ ﺗﻮ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎنﻫﺎ ﻣﻰﮔﻮﻳﻴﺪ آواﻛﺲ‪ ،‬و ﺷﺮوع ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ زدن‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬ﺗﻮى اﻳﻦ ﺳﻠﻮل ﻫﺸﺘﺎدﺗﺎ‪ ،‬ﻧﻮدﺗﺎ آدم اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻰ ا‪‬و‪‬ﻛﺲ درﺳﺖ ﻛﺮده‪،‬‬
‫ﭼﻪ رﺑﻄﻰ ﺑﻪ ﻣﻦ دارد‪ ،‬ﭼﻪ رﺑﻄﻰ ﺑﻪ ﺑﻘﻴﻪ دارد‪ .‬ﻣﺎ ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻧﺒﻮدﻳﻢ ﻛﻪ!‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﺳﻼم ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ اﺳﻤﺶ ﺧﻂ دادن ﺑﻮد‪ .‬ﻃﺮف ﺳﺮش درد ﻣﻰﻛﺮد‪،‬‬
‫ﻳﻚ آﺳﭙﺮﻳﻦ ﺑِﻬِﺶ ﻣﻰدادى ﺑﻪ ﺟﺮم ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﺮام ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺷﻼّﻗﺖ ﻣﻰزدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺗﻮى ﻳﻚ ﻫﻤﭽﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻰ ﻳﻚ اﺑﻠﻬﻰ ا‪‬و‪‬ﻛﺲ درﺳﺖ ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﭼﻪ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط‪ .‬ﻣﻦ اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﺑﻐﻞ دﺳﺘﻴﻢ ﻛﻰ ﺑﻮده‪ ،‬ﻛﻰ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺷﺶ‬
‫د‪‬ﻧﮓ ﺣﻮاﺳﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻃﻮرى ﻧﺸﻮد ﻟﻮ ﺑﺮوم‪.‬‬
‫‪١١٢‬‬

‫‪4‬‬
‫ﺑﺮاى زدن ﭼﻨﺪ ﺟﻮر ﺷﻼّق داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ ﻗﻄﺮش ﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻰ ﻣﺘﻮﺳﻂ و‬
‫ﻳﻜﻰ ﻛُﻠُﻔﺖ‪ .‬ﻛُﻠُﻔﺖﻫﺎ ﺳﻪ ﺗﺎ ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ را ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﭼﻴﻔﺘﻦ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻰ را ﻣﻰﺑﺴﺘﻨﺪ روى ﺗﺨﺖ‪ .‬دﺳﺘﺶ را ﺑﻪ ﺑﺎﻻى ﺗﺨﺖ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺶ را ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺣﻮﻟﻪي ﻛﺜﻴﻒ‪ ،‬ﮔﻮﻧﻰ‪ ،‬ﻗﺎبدﺳﺘﻤﺎل‪ ،‬ﭘﺘﻮ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔُﻬﻰ ﻛﻪ دم‬
‫دﺳﺘﺸﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺗﻮى دﻫﻦ آدم‪ .‬و ﺷﺮوع ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ زدن‪ .‬ﻫﻴﭻ‬
‫ﺣﺴﺎب ﻛﺘﺎﺑﻰ ﻫﻢ ﺗﻮى ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪش ﺑﺴﺘﮕﻰ داﺷﺖ ﺑﻪ ﺣﺎل و روز آن‬
‫ﻟﺤﻈﻪي آن دﻳﻮﺛﻰ ﻛﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻰداد‪ .‬ﻳﻚ دﻓﻌﻪ ﻣﻰدﻳﺪى ﺳﻪ ﻧﻔﺮ اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎﻧﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻮرى ﻫﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﺜﻼً اول ﺑﺎ ﻛﺎﺑﻞ ﻧﺎزﻛﻪ ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻛُﻠُﻔﺘﻪ‪ .‬ﺳﻪ‬
‫ﻧﻔﺮى ﺷﺮوع ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ زدن‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﭼﭗ ﻳﻜﻰ از راﺳﺖ ﻳﻜﻰ از ﺑﺎﻻ ﻣﻰزد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰدﻳﺪﻧﺪ دارد ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻔﮕﻰ ﺑِﻬِﺖ دﺳﺖ ﻣﻰدﻫﺪ ﭘﺘﻮ را از دﻫﻨﺖ‬
‫درﻣﻰآوردﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﻰﮔﻰ ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬
‫اﮔﺮ ﻣﻰﮔﻔﺘﻰ ﻛﻪ ﺧُﺐ‪ ،‬ﺑﺎزﺟﻮ ﻣﻰﻧﻮﺷﺖ و ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﺎ ﻣﻰآﻣﺪ ﺧﻮدت‬
‫را ﻣﻰﺑﺮد ﺗﺎ از ﻧﻮ ﺑﻨﻮﻳﺴﻰ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻤﻰﮔﻔﺘﻰ دوﺑﺎره ﭘﺘﻮ را ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺗﻮى دﻫﻨﺖ و‬
‫د‪ ‬ﺑﺰن‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﭘﻮﺳﺖ ﭘﺎ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺿﺮﺑﻪ ﺗﺎول ﻣﻰزﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺷﻼّق ﻣﻰزد اﺣﺴﺎس‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﭼﺮك و ﺧﻮن از ﻛﻒ ﭘﺎﻫﺎم ﺑﻪ دﻳﻮار ﺷﺘﻚ ﻣﻰزﻧﺪ‪ .‬ﺗﺨﺖ از اﻳﻦ‬
‫ﭼﻮﺑﻰﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻻش ﺷﻜﺎف داﺷﺖ‪ .‬زﻳﺮ ﺗﺨﺖ را ﻫﻤﺎن وﻗﺘﻰ ﻛﻪ دراز ﻛﺸﻴﺪه‬
‫ﺑﻮدم ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ از زﻳﺮ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﭘ‪‬ﺮ از ﻟﻜﻪﻫﺎى ﺧﻮن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﺣﺘﻰ اﮔﺮ از دﻳﺪ ﻳﻚ ﺷﻜﻨﺠﻪﮔﺮ دﻳﻮث ﻫﻢ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ‬
‫ﺣﺴﺎب ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺗﻮ ﻛﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰﺷﺎن ﺣﺴﺎب و ﻛﺘﺎﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻃﺮف‬
‫‪١١٣‬‬
‫درب و داﻏﻮن اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮى دﻫﻨﺶ ﮔﻮﻧﻰ ﭼﭙﺎﻧﺪهاى‪ ،‬ﺷﻼّق ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮرد ﻛﻒ‬
‫ﭘﺎش ﭼﺮك و ﺧﻮﻧﺶ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ و دﻳﻮار ﻣﻰﭘﺮد‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻳﻚ دﻳﻮثﺗﺮى را آوردن و‬
‫روى ﺷﻜﻤﺶ ﻧﺸﺎﻧﺪن ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻰ؟‬
‫ﭼﻴﻔﺘﻦ را ﺧﻮد ﺑﺎزﺟﻮﻫﺎ درآورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ اون‬
‫ﭼﻴﻔﺘﻦ را ﺑﻴﺎر‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺰ ﺗﻚ و ﺗﻮﻛﻰ از اﻳﻦ رﻫﺒﺮﻫﺎى دﮔﻮرى‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻨﺪ و ﺗﻚ و ﺗﻮﻛﻰ ﻣﺴﺌﻮل و ﻏﻴﺮه‪ ،‬اﻛﺜﺮاً ﭘﺎﻫﺎﺷﺎن ﺑﺎدﻛﺮده ﺑﻮد و ﻧﺎﭼﺎر‬
‫ﭘﺎﭼﻪي ﺷﻠﻮارﺷﺎن را ﺟﺮ داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮى ﺷﻠﻮار ﺟﺎ ﺷﻮد‪ .‬دﻣﭙﺎﻳﻰﻫﺎ را اﻛﺜﺮاً‬
‫ﺑﺎ ﻧﺦ ﺑﻪ ﻛﻒ ﭘﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻰﺑﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﭘﺎﻫﺎى ﺑﺎدﻛﺮده ﺗﻮى دﻣﭙﺎﻳﻰ ﺟﺎ ﻧﻤﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ اولﻫﺎ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ وﻗﺘﻰ زﻳﺎد ﺷﻼّق ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺧﻮن ﺗﻮى ﻛﻒ ﭘﺎ‬
‫ﺟﻤﻊ ﻣﻰﺷﻮد و ﻛﻠﻴﻪﻫﺎ ﻛﻢﻛﻢ از ﻛﺎر ﻣﻰاﻓﺘﺪ و ادرار ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻰآﻳﺪ و زﻧﺪاﻧﻰ‬
‫ﻣﻰﻣﻴﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺑﻌﺪ از ﺷﻼّق زدﻧﺪ وادارت ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺪوى‬
‫ﺗﺎ ﺧﻮن ﺗﻮى ﺑﺪﻧﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻛﻠّﻴﻪات از ﻛﺎر ﻣﻰاﻓﺘﺎد‪ ،‬اﮔﺮ‬
‫ﻻزﻣﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ دﻳﺎﻟﻴﺰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﺑﺎ درد‬
‫ﺧﻮدت ﺑﻤﻴﺮى‪.‬‬
‫‪١١٤‬‬

‫‪5‬‬
‫ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﮔُﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ! از رﻫﺒﺮﻫﺎش ﺑﮕﻴﺮ ﺗﺎ زﻧﺪاﻧﺒﺎن و‬
‫ﺷﻜﻨﺠﻪﮔﺮش ﻳﻚ ﻣﺸﺖ دﻳﻮثاﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ! آدم ﻛﻪ از دﺷﻤﻨﺶ ﺗﻮﻗﻊ‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ آدم را داﻏﻮن ﻣﻰﻛﺮد ﺑﻴﺶ از آن دﻳﻮثﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻛﺘﻚ ﺧﻮرده ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺣﺮﻓﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻟﺖ‪ ‬ﭘﺎر ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻮ‪‬اﺑﻰ‬
‫رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺣﺮﻓﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻔﻬﻤﻢ ﭼﻄﻮر ﻛﺴﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻓﻼﻛﺖ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺳﮓ ﺷﻜﻨﺠﻪﮔﺮ و زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮدن ﻛﻪ ﻣﻬﻢ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻪﻣﺎن ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪﻣﺎن ﺗﻮ‪‬اب ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺷﻼّق و ﻣﺸﺖ و‬
‫ﻟﮕﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ دﻳﻮثﻫﺎ ﺑﻪ آدم ﻣﻰزدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺪ‪‬اد ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮﺑﻪ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻧﻤﺮود ﻫﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﮔُﻪ ﺧﻮردم! ﺗﺎزه آدم اﺳﺖ و ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﭘﻮﺳﺖ و ﮔﻮﺷﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺗﺤﻤﻠﺶ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﺟﺴﻤﻰاش‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮدى ﻛﻪ‬
‫ﺗﻮ‪‬اب ﺷﺪى‪ ،‬ﻫﻨﻮز آدﻣﻰ آﻗﺎ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺴﻰ وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ دﻫﺎﻧﺶ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ و‬
‫ﺷﻼّق ﺑﻰاﻣﺎن ﻓﺮو ﻣﻰآﻳﺪ و دارد ﺗﻮى ﻓﻼﻛﺖ و درد ﺧﻔﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮدم‪ ،‬ﮔُﻪ ﺧﻮردم‪ ،‬ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺗﻮ‪‬اب ﺷﺪم! اﻣ‪‬ﺎ ﮔُﻪ ﺧﻮردم‪،‬‬
‫ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮدم ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻴﺮم ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻰ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد ﮔﻔﺖ آدم اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ را اﮔﺮ ﭼﻪ ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ اﮔﺮ ﭼﻪ‬
‫ﺗﻬﻮعآور اﺳﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻰﺷﻮد ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﻰ ﻫﺮ آدﻣﻰ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ ﻫﺮ‬
‫ﭼﻨﺪ دردﻧﺎك‪ ،‬وﻟﻲ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻰ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻻﺟﻮردى دﻳﻮث و دار و‬
‫دﺳﺘﻪش‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﺎج داوود رﺣﻤﺎﻧﻰ دﻳﻮث و دار و دﺳﺘﻪش ﻓﺮﻋﻮن را ﻫﻢ ﺑﻪ ﮔُﻪ‬
‫ﺧﻮردن ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﻮثﻫﺎ ﺗﻮى ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪارﻧﺪ!‬
‫ﺗﻮى ﻛﺪام زﻧﺪاﻧﻰ وﻗﺘﻰ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ زﻧﺪاﻧﻰ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻫﺮ روز ﺑﻪ‬
‫‪١١٥‬‬
‫ﻫﺮ دﻟﻴﻞ ﺷﻼّﻗﺶ ﻣﻰزﻧﻨﺪ‪ .‬ﻛﺪام دﻳﻮﺛﻰ زﻧﺪاﻧﻰ ﺑﻴﻤﺎر را ﺷﻼّق ﻣﻰزﻧﺪ؟ ﻫﻤﻪي‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﺳﺮ ﺟﺎى ﺧﻮدش‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻧﻔﺮت اﻧﮕﻴﺰﺗﺮ از اﻳﻦﻫﺎ ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎى از ﻧﻮع دﮔﻮرىاش‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﺤﻘﻴﺮآﻣﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ دﮔﻮرى ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﺑﺮازﻧﺪهي اﻳﻦ ﻧﻮع‬
‫ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎﺳﺖ! آﻗﺎ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﺮو ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﻘﻴﻪ ﺑﺎش؟ ﺗﻮ ﻫﻢ داﻏﻮن ﺷﺪهاى‪ ،‬ﺑﻴﺶ‬
‫از اﻳﻦ ﺗﺎب ﻧﺪارى‪ ،‬ﻣﻰﺗﺮﺳﻰ ﺑﮕﻮﻳﻰ ﻧﻪ؟ ﺧﻴﻠﻲ ﺧُﺐ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻰﭘﺮﺳﻨﺪ ﻛﻰ ﭼﻜﺎر‬
‫ﻛﺮد؟ ﺧُﺐ ﺑﮕﻮ ﻓﻼﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﻒ ﭘﺎش زل زده ﺑﻮد! آن ﻳﻜﻰ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﺎدرش‬
‫را ﺻﺪا ﻣﻰزد! ﺑﺮاى زﻧﺶ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮد! ﻣﻨﺎﺟﺎت ﻣﻰﻛﺮد! آن ﻳﻜﻰ ﺑﺮاى ﭘﺎﻫﺎى‬
‫آش و ﻻﺷﺶ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬آﺧﺮ دﮔﻮرى ﺗﻮ را ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﺟﻰﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ روز‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﻫﻰ ﻫﺮ روز ﺧﺒﺮﭼﻴﻨﻰ ﻣﻰﻛﻨﻰ؟‬
‫ﻳﺎرو ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻻ دﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً رﻫﺒﺮ ﺗﻮ ﺑﻮد دﻳﻮث‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻰآﻣﺪ‬
‫ﺑﺎزﺟﻮﻳﻴﺖ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺗﻮ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻰ‪ .‬ﭘﺲ از آن آش و ﻻش ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺮاى‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﻤﻰ دردت را ﺗﺨﻔﻴﻒ ﺑﺪﻫﻰ ﻣﻰآﻣﺪى ﻳﻚ ﻛُﺲ ﺷﻌﺮى ﺳﺮ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدى‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮل و ﻫﻤﻴﻦ رﻫﺒﺮﻫﺎى‬
‫دﮔﻮرى ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ دﺳﺖ آدم را رو ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﺷﻼّق ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ وﻗﺘﻰ رﻫﺒﺮ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻰآﻳﺪ و ﺣﺘﻰ‬
‫ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﺑﻪ اﺳﻼم اﻳﻤﺎن آوردهام‪ ،‬ﺑﺎ آن ﺷﺮاﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﻻﺟﻮردى دﻳﻮث ﺑﻪ وﺟﻮد‬
‫آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪي ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰﻳﺶ‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﺣﺘﻰ ﺑﺮاى ﻣﻦ‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﻣﺴﺌﻮل ﻳﺎ رﻫﺒﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ وردﺳﺖ ﺑﺎزﺟﻮ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ‬
‫از ﺗﻤﺎم ﻣﺤﻔﻮﻇﺎت ذﻫﻨﻴﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﺗﻮ ﻛﺪام ﻗﺴﻤﺖ را از ﺧﻮدت‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪاى و دروغ ﻧﻮﺷﺘﻪاى و ﺑﻪ ﺑﺎزﺟﻮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬اﻳﻦ را آدم ﻛﺠﺎش‬
‫ﺑﮕﺬارد؟ ﺑﮕﻮ آﺧﺮ دﻳﻮث! اﻗﻼ ﻳﻚ ﺟﻮ از آن اﻧﺴﺎﻧﻴ‪‬ﺖ را ﻧﮕﻬﺪار! ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺟﻮاش‬
‫را! ﻛﻪ آدم ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺎم ﻣﺼﻴﺒﺘﺖ را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﺴﭙﺎرد‪ .‬آﺧﺮ دﻳﻮث ﺗﻮ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ﺑﻮدى‪ ،‬ﺗﻮ ﻛﻪ رﻫﺒﺮ ﺑﻮدى‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﺎر‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل و رﻫﺒﺮ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ‬
‫اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﻳﺎ دﻳﮕﺮى‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺗﻮ ﻛﻪ وﻳﺮان ﺷﺪهاى ﭼﺮا ﻫﻰ ﻫﺮ روز ﭼﻨﺪﺗﺎ دﻳﮕﺮ‬
‫را وﻳﺮان ﻣﻰﻛﻨﻰ؟‬
‫ﺗﻮ‪‬اب ﺷﺪن ﻛﻪ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ! ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﺗﻮ‪‬اب ﺑﻮدم‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﻣﻰﺷﺪى ﺑﻪ ﺑﻐﻞ دﺳﺘﻰات ﺳﻼم ﻣﻰﻛﺮدى ﻣﻰرﻓﺖ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺧﻂ داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﮕﻮ ﻛﺠﺎى ﺳﻼم ﻛﺮدن ﺧﻂ دادن اﺳﺖ ﻛﺜﺎﻓﺖ؟ ﺑﻪ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ رو ﺑﻪ روت‬
‫‪١١٦‬‬
‫اﻳﺴﺘﺎده ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻰزدى ﻣﻰرﻓﺖ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺧﻂ داده اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮف ﭼﻬﺎر ﺳﺎل‬
‫ﺗﻮى زﻧﺪان ﺗﺎب آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺟﻮر ﺷﻼّق و ﻣﺸﺖ و ﻟﮕﺪ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد و‬
‫ﺟﻴﻚ ﻧﺰده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ دﮔﻮرىﻫﺎ از راه ﻣﻰ رﺳﻴﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻟﻮ‬
‫ﻣﻰداد‪.‬‬
‫ﻃﺮف ﺑﺎ ﻫﺰار ﻓﻼﻛﺖ رگ ﺧﻮدش را ﺟﻮﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﺟﻮﻳﺪه ﺑﻮد! ﺑﻌﺪ‬
‫ﻳﻜﻰ از اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﺪ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺗﻘﺎص ﺟﻮﻳﺪن رگ ﺧﻮدش را ﻫﻢ ﭘﺲ‬
‫ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻃﺮف واﺟﺒﻰ ﺧﻮردن را ﺑﻪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ‬
‫ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎ داد و ﺑﻴﺪاد راه ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺖ و ﺟﻠﻮ ﻣﺮﮔﺶ را ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﻛﻮﻧﻰ! ﺗﻮ‬
‫ﻛﻪ ﺧﺎﻳﻪي ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ را ﻧﺪارى دﺳﺖ ﻛﻢ دو دﻗﻴﻘﻪ روت را ﺑﺮﮔﺮدان‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬ﺧﺎﻳﻪ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻛﻪ ﺟﺮم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨﺪه ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻫﺎ ﺧﺎﻳﻪ ﻧﺪارم‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻧﮕﺎﻫﻢ را ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ آدم را ﺧُﺮد ﻣﻰﻛﺮد وﮔﺮﻧﻪ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻫﻤﻪي ﻳﺪ و‬
‫ﺑﻴﻀﺎش ﭘﺸﻢ ﺧﺎﻳﻪي ﻣﻦِ ﺗﻮ‪‬اب ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫‪١١٧‬‬

‫‪6‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﺷﺐ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﺴﻰ را ﻧﻤﻰﺑﺮدﻧﺪ ﺑﺮاى ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ و اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻗﻄﻌﻰ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز‬
‫ﻓﻘﻂ ﻛﺴﺎﻧﻰ را ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻠﻲ ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﭙﺮﺳﻨﺪ اﻳﻦ آدم را ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻰ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬در واﻗﻊ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺷﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻰ را اﻳﺠﺎد ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻛﻪ وﻗﺘﻰ آن را ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ‬
‫زﻧﺪاﻧﻰ دﭼﺎر وﺣﺸﺖ ﺷﻮد‪ .‬در واﻗﻊ وﻗﺘﻰ ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺳﺮاغ ﻛﺴﻰ‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻛﻪ وﺿﻌﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺮاب اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺜﻼً اﺻﻞ ﺑﻮد‪.‬‬
‫آﻗﺎ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز آﻣﺪﻧﺪ ﺳﺮاغ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﻟﺒﺎﺳﺖ را ﺑﭙﻮش‪ .‬ﻣﻦ‬
‫را ﻣﻰﮔﻮﻳﻰ ﻗﺒﺾ روح ﺷﺪم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻟﻮ رﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﻰ‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ وﺣﺸﺖ ﺑﻪ آدم دﺳﺖ ﻣﻰدﻫﺪ اﻧﮕﺎر ﻛﺎرﻛﺮد روده و ﻣﻌﺪهي آدم‬
‫ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﺟﺎى اﻳﻦ ﻛﻪ از ﺑﺎﻻ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ ﺑﺮود ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬از ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﻣﻰآﻳﺪ ﺑﺎﻻ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ داﻳﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻬﻮع دارى‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻮى ﺷﻜﻢ و‬
‫رودهي آدم اﺳﺖ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮﻳﺰد ﺑﻴﺮون‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺟﻮرى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺟﻠﻮش را‬
‫ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﺣﺎﻻ اﮔﺮ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﺎز ﻳﻚ ﭼﻴﺰى‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺗﻮى اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﻔﺮاغ‬
‫ﻫﻢ ﻧﻤﻰﻛﻨﻰ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺮاغ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻦ را ﺑﺮدﻧﺪ زﻳﺮ ﻫﺸﺖ‪ .‬دﻳﺪم آﻧﺠﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫دﻳﺪن ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻫﻤﻪش از زﻳﺮ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬دﺳﺖ ﻣﺎ را ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ روى‬
‫ﺷﺎﻧﻪي ﻫﻢ و ﺑﺮدﻧﺪ دادﺳﺘﺎﻧﻰ‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﻦ ﭼﻨﺎن رﻋﺸﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﺮﻛﺖ ﭘﺎﻫﺎم را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺘﻢ ﻛﻪ روى ﺷﺎﻧﻪي ﺟﻠﻮﻳﻴﻢ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻴﻦ ﻣﻰﻟﺮزﻳﺪ ﻛﻪ او ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ دﺳﺖ ﮔﺬاﺷﺖ روى ﺷﺎﻧﻪام ﻛﻪ ﻳﻌﻨﻰ‬
‫‪١١٨‬‬
‫ﻧﺘﺮس‪ .‬ﺗﺮس ﻣﻦ از ﻣﺮگ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺮگ ﺗﺮﺳﻰ ﻧﺪارد‪ .‬دﺳﺖ ﻛﻢ ﺗﻮى آن ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﺎل ﻫﻴﭻ وﻗﺖ از ﺗﺮس ﻣﺮگ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻧﻤﻰﻟﺮزﻳﺪم‪ .‬ﻣﺮگ ﺑﺮاى ﻣﻦ اﻧﮕﺎر ﻳﻚ‬
‫ﭼﻴﺰى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻣﻰآﻣﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﻤﺎم ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر آدم ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ‬
‫ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺑﺨﻮرد و دﻳﮕﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﻮد‪ .‬ﺗﺮﺳﻢ ﻓﻘﻂ از اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﮔﻴﺮ‬
‫ﺑﻴﻔﺘﺪ و ﻣﺮا ﻟﻮ ﺑﺪﻫﺪ ﻳﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻛﻨﺪ‪ .‬و ﻣﺮا ﻫﻢ ﺑﻪ ﮔُﻪ ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮر‬
‫ﻛﻪ از ﭘﻠﻪﻫﺎ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﺻﺪاى ﺟﻴﻎ ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﺗﻮى ﻛﻠﻪام ﭘﻴﭽﻴﺪ‪ .‬از اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻮدم از زﻳﺮ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻤﺶ‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺖﻫﺎش را ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺮد راهﭘﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺟﻴﻎ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ‪ .‬آﻗﺎ‪ ،‬ﭼﻨﺎن دﺳﺖﻫﺎش را ﺑﻪ ﻧﺮده‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻪﺗﺎ ﭘﺎﺳﺪار ﮔﺮدن ﻛُﻠُﻔﺖ ﻫﺮ ﻛﺎرى ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ از ﻧﺮده ﺟﺪاش‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮرى ﺑﻪ ﻧﺮده ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻮد و ﺟﻴﻎ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه از ﻧﺮده ﺟﺪاش ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﻮى اﺗﺎق‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺳﺨﺘﻰ و ﻓﻼﻛﺖ روى ﭘﺎﻫﺎم اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻧﻮﺑﺖ ﺗﻮﺳﺖ ﺑﻴﺎ‬
‫ﺗﻮ‪ .‬روى ﭘﺎﻫﺎم ﺑﻨﺪ ﻧﺒﻮدم! آﻗﺎ‪ ،‬ﻗﺪم ﻛﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﻮى اﺗﺎق اﻧﮕﺎر ﻣﺮده ﺑﻮدم! ﮔﻔﺖ‬
‫ﭼﺸﻢﺑﻨﺪت را ﺑﺮدار‪ .‬ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ را ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻢ دﻳﺪم ﻳﻜﻰ ﭘﺸﺖ دورﺑﻴﻦ ﻋﻜﺎﺳﻰ‬
‫اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ازت ﻋﻜﺲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﺮا اﻳﺴﺘﺎﻧﺪ ﻛﻨﺎر دﻳﻮار و‬
‫ﻋﻜﺲ ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﺑﺮو‪.‬‬
‫ﻋﺮﻗﻰ ﻛﻪ از آن ﺷﻮك روى ﺑﺪﻧﻢ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺟﻮرى ﺑﮕﻮﻳﻢ؟ ﻣﺜﻞ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ‬
‫درد وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﻚ دﻓﻌﻪ ﻳﻚ آﻣﭙﻮل آرامﺑﺨﺶ ﺑِﻬِﺶ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ از اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ داﺷﺘﻢ واﻣﻰرﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﻴﭽﻰ آﻗﺎ‪ ،‬از ﺗﻚ ﺗﻜﻤﺎن ﻋﻜﺲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬دﺳﺖﻫﺎﻣﺎن را ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ روى ﺷﺎﻧﻪي ﻫﻢ ﺑﺮﻣﺎن ﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ ﺗﻮى‬
‫ﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻧﻜﺸﻴﺪ اﻣ‪‬ﺎ وﻗﺘﻰ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺗﻮى ﺑﻨﺪ ﻫﻤﻪ از‬
‫ﺣﺎل و روز ﻣﻦ دﻫﺎﻧﺸﺎن ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪١١٩‬‬

‫‪7‬‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮى ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﻮى اوﺿﺎع زﻧﺪان رﻓﺮم ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻔﺘﻪاى ﻳﻚ‬
‫ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ دو ﺑﺎر اﺟﺎز هي ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻣﻰدادﻧﺪ‪ .‬ﺻﺒﺢﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻫﺮ ﺑﻨﺪى آب ﮔﺮم ﻣﻰدادﻧﺪ ﺑﺮاى آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺟ‪‬ﻨُﺐ ﺷﺪهاﻧﺪ و اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺣﻤ‪‬ﺎم‬
‫دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻋﻼم ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﺜﻼً ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻨﺪ ﻳﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮود ﺣﻤ‪‬ﺎم‪ .‬ﺳﻪ ﺗﺎ‬
‫ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ وﻗﺖ ﻣﻰدادﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﻧُﻪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ اﻳﻦ ﺷﺸﺼﺪ ﺗﺎ آدم ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﺣﻤ‪‬ﺎم‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ از اﺗﺎق ﻳﻚ ﺷﺮوع ﺑﺸﻮد‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ را ﺑﻴﻦ اﺗﺎقﻫﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺗﺎقﻫﺎى ﻛﻮﭼﻚ وﻗﺘﺸﺎن ﻛﻢﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬اﺗﺎق ﺑﻪ اﺗﺎق وارد ﺣﻤ‪‬ﺎم‬
‫ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ اﺗﺎق ﻣﻰرﻓﺖ ﺗﻮ‪ .‬ﻟﺒﺎسﻫﺎش را آوﻳﺰان ﻣﻰﻛﺮد ﺑﻪ ﻫﻤﺎن دﻳﻮار‬
‫ﺗﻮى ﺣﻤ‪‬ﺎم‪ .‬دﻳﻮار ﭘﺸﺖ در‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻴﺦﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ردﻳﻒ روى ﭼﻮب ﻛﻮﺑﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮى آن ﻫﻤﻪ ﺑﺨﺎر‪ ،‬ﺗﻮى آن ﺑﻠﺒﺸﻮ‪ ،‬آن ﺷﻠﻮﻏﻰ‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻢ ﻟﺒﺎسﻫﺎت ﺷﺘﻚ آب و‬
‫ﺻﺎﺑﻮن ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ از آن ﻫﻤﻪ ﺑﺨﺎر ﻧﻢ ﺑﺮﻣﻰداﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺗﻮ وارد ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻣﻰﺷﺪى‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻋﺪه ﻣﺬﻫﺒﻰ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻋﺪه ﺗﻮ‪‬اب ﺑﺪﺗﺮ از‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻰ‪ ،‬ﺗﻮى اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻛﻢ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺶ د‪‬ﻧﮓ ﺣﻮاﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ وﻗﺖ را از‬
‫دﺳﺖ ﻧﺪﻫﻰ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻮاﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪﻧﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎ ﻧﺨﻮرد‪.‬‬
‫وﻗﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻣﺜﻞ ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺗﺎ دوش اﻳﻦ ﻃﺮف‪ ،‬ﭘﻨﺞ‬
‫ﺗﺎ آن ﻃﺮف‪ ،‬ﺑﻪ آب ﻫﻢ ﻛﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎﻧﻰ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺗﻮى ﭼﻠﻪي زﻣﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻳﻚدﻓﻌﻪ‬
‫ﻣﻰدﻳﺪى ﺳﺮد ﺷﺪه‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد ﻋﻤﺪى ﺳﺮد ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺸﺎر آب‬
‫ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺳﻪ ﭼﻬﺎر دﻗﻴﻘﻪ وﻗﺖ داﺷﺘﻰ ﺑﺮاى ﺣﻤ‪‬ﺎم‪ .‬ﻟُﺨﺖ ﻫﻢ ﻛﻪ‬
‫‪١٢٠‬‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻰﺷﺪى‪ .‬ﻗﺮآن ﺧﺪا ﻏﻠﻂ ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫آﻗﺎ‪ ،‬اﺳﺎس ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰﺷﺎن ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ اﻧﺴﺎﻧﻰ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺗﻮ‬
‫اﮔﺮ ﻧﮕﺎﻫﺖ ﻣﻰاﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﻛﻮن و ﻛﭙﻞ ﺑﻐﻞ دﺳﺘﻴﺖ ﮔﻨﺎه ﻣﻰﻛﺮدى‪ .‬ﺑﮕﻮ دﻳﻮثﻫﺎ‬
‫ﺗﻮى آن ﻓﻼﻛﺖ ﻛﻰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻮن ﭘﺸﻤﺎﻟﻮى درب و داﻏﻮن ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ! دﺧﺘﺮ‬
‫ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﻪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺟﻠﻮت ﺑﻮد ﻧﻪ وﻗﺘﺶ را داﺷﺘﻰ و ﻧﻪ ﺣﺎﻟﺶ را ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻫﺶ‬
‫ﻛﻨﻰ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻰ ﻟُﻤﺒﺮت را ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺰﻧﻰ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮدى ﻳﻚ دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮى ﺑﻪ‬
‫ﺷﻮرﺗﺖ‪ ،‬زﻳﺎد ﻫﻢ ﻛﺶ ﺷﻮرت را ﺟﻠﻮ ﻧﻜﺸﻰ ﻛﻪ ﺑﻐﻞ دﺳﺘﻴﺖ ﻫﻮاﻳﻰ ﻧﺸﻮد‪،‬‬
‫آﻧﺠﺎت را ﻛﻒﻣﺎﻟﻲ ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻛﺎرت ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻮﻟﻪ ﺑﭙﻴﭽﻰ دورت و‬
‫ﺷﻮرﺗﺖ را از زﻳﺮ ﺣﻮﻟﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورى‪ ،‬ﺑﺸﻮرى‪ ،‬ﺑﭽﻼﻧﻰ و دوﺑﺎره ﺗﻨﺖ ﻛﻨﻰ ﻳﺎ ﻫﺮ‬
‫ﭼﻰ‪.‬‬
‫ﻳﻚ دﻓﻌﻪ ﭼﻬﻞ ﺗﺎ آدم ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮى ﺣﻤ‪‬ﺎم و ﺳﺮﻳﻊ ﺧﻮدﻣﺎن را ﺧﻴﺲ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ و ﺷﺎﻣﭙﻮ ﻣﻰزدﻳﻢ و ﺳﺮﻳﻊ ﺧﻮدﻣﺎن را آب ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻳﻢ‪ .‬وﻗﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‬
‫ﻛﻪ درﺳﺖ ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﺸﻮﻳﻴﻢ‪ .‬ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن دوﺗﺎ ﻛﺎر را ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﺎ اﻳﻦ دﺳﺖ ﺳﺮت را ﻣﻰﺷﺴﺘﻰ و ﺑﺎ آن دﺳﺖ ﺗﻨﺖ را ﺻﺎﺑﻮن‬
‫ﻣﻰﻣﺎﻟﻴﺪى‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﺮ دو ﺳﻪ ﻣﺎه ﻳﻚ ﺑﺎر اﺟﺎزه داﺷﺘﻴﻢ واﺟﺒﻰ ﺑﮕﺬارﻳﻢ ﻛﻪ ﺷﭙﺶ‬
‫و ﮔﺎل و اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻧﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬اولﻫﺎ ﻫﺮج و ﻣﺮج ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻰآﻣﺪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ دوش ﺑﮕﻴﺮد و واﺟﺒﻰ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻳﺪﻧﺪ اﻳﻦ ﺟﻮرى ﻧﻤﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮلﻫﺎى ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زودﺗﺮ از ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺗﺎ‬
‫ﺗﺸﺖ ﺑﺰرگ واﺟﺒﻰ ﺑﻪ اﻧﺪاز ﺷﺸﺼﺪ ﻧﻔﺮ درﺳﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫وﻗﺖ ﺣﻤ‪‬ﺎﻣﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖ دﻗﻴﻘﻪ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﻣﻰرﻓﺖ واﺟﺒﻰ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﻣﻰرﻓﺖ ﺗﻮ ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺗﺎق داﺷﺖ ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬اﺗﺎق دوم‬
‫ﻣﻰآﻣﺪ واﺟﺒﻰ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﺎ اﺗﺎق اوﻟﻲ ﺣﻤ‪‬ﺎﻣﺶ ﺗﻤﺎم ﺷﻮد اﻳﻦ اﺗﺎق ﻛﺎر‬
‫واﺟﺒﻰ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺶ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﻰرﻓﺖ ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ واﺟﺒﻰ را ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﻮى ﺗﻮاﻟﺖ ﻛﻪ ﺗﻮ آن ﻣﺤﻮﻃﻪي ﺑﺎز ﺣﻴﺎط ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ اﺗﺎق ﺑﻮد دو ﻃﺮﻓﺶ ﺗﻮاﻟﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻃﺮف ﭘﻨﺞ ﺗﺎ آن ﻃﺮف‪.‬‬
‫ﺣﺘﻰ وﻗﺖ واﺟﺒﻰ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻫﻢ ﺣﻖ ﻧﺪاﺷﺘﻰ ﺷﻮرﺗﺖ را در ﺑﻴﺎورى‪ .‬ﻳﺎﻳﺪ‬
‫ﺷﻮرﺗﺖ را ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪى واﺟﺒﻰ ﺑﻪ آﻧﺠﺎت ﻣﻰﻣﺎﻟﻴﺪى و دوﺑﺎره ﻣﻰﻛﺸﻴﺪى‬
‫‪١٢١‬‬
‫ﺑﺎﻻ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻮرى ﺑﻮد‪ .‬آﻣﺪهاى ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺟﻮرى ﻛﺜﺎﻓﺖﻛﺎرى‬
‫ﻣﻰﻛﺮدى‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺗﻮى ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻫﻢ ﻫﻤﻪش اﻳﻦ ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎى ﻛﺜﺎﻓﺖ ﻣﻮاﻇﺒﺖ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﺧﺒﺎر رد و ﺑﺪل ﻧﻜﻨﻰ‪ .‬ﻣﺎﺗﺤﺘﺖ دﻳﺪه ﻧﺸﻮد‪ .‬ﺧﻮد ﻛُﺸﻰ ﻧﻜﻨﻰ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﺑﻴﺴﺖ دﻗﻴﻘﻪ وﻗﺖ ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻰﺷﺪ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﺗﻮ رﺳﻴﺪهاى‬
‫ﺧﻮدت را ﭘﺎك ﻛﻨﻰ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺣﺘﻰ اﮔﺮ ﺗﻨﺖ ﺻﺎﺑﻮﻧﻰ ﺑﻮد از ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻫﻮﻟﺖ ﻣﻰدادﻧﺪ‬
‫ﺑﻴﺮون‪.‬‬
‫ﺣﻤ‪‬ﺎم ﻫﻢ ﻗﺪﻳﻤﻰ و ﻛﺜﺎﻓﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻻش ﭘﻨﺠﺮهاى داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺎر ازش‬
‫ﻣﻰرﻓﺖ ﺑﻴﺮون‪ .‬ﺣﺘﻰ زﻣﺴﺘﺎن ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻮد ﻧﻤﻰﺷﺪ ﺑﺒﻨﺪﻳﺶ ﭼﻮن اﮔﺮ اﻳﻦ ﺑﺨﺎر‬
‫ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻰرﻓﺖ ﻫﻤﻪي ﻟﺒﺎسﻫﺎ ﺧﻴﺲ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﭘﻨﺠﺮه ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎز ﺑﻮد و ﻛﺎﻓﻰ‬
‫ﺑﻮد آب ﮔﺮم ﺗﻤﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺳﺮﻣﺎ ﺧﻮردن ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ وﺿﻊ ﻛﺜﺎﻓﺖ اﺿﺎﻓﻪ‬
‫ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮى زﻧﺪاﻧﻰ ﻛﻪ ﻏﺬاش آﺷﻐﺎل ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﻳﺾﻫﺎى دم ﻣﺮﮔﺶ‬
‫ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎ ﺧﻮردن ﺗﻮ ﻛﻪ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮرى ﻣﻰدﻳﺪى‬
‫ﻳﻚﻣﺎه‪ ،‬دوﻣﺎه ﺳﻴﻨﻪات ﭼﺮك ﻛﺮده‪ ،‬ﺳﻴﻨﻮسﻫﺎت ﭼﺮك ﻛﺮده‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻪ ﻋ‪‬ﺰّ و‬
‫ﺟﺰّ ﻣﻰﻛﺮدى‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺗﺎ آﺳﭙﺮﻳﻦ ﺑِﻬِﺖ ﻣﻰدادﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻢ ﭼﻴﺰى ﻣﻰﮔﻔﺘﻰ‪،‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ اﺻﻼً ﺷﻤﺎ ﺑﻰﺧﻮد زﻧﺪهاﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻰﺧﻮد ﺑﻴﺖاﻟﻤﺎل را ﺣﺮام ﻣﻰﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
١٢٢
‫‪١٢٣‬‬

‫ﻛﺘﺎب دوم‬
‫‪١٢٤‬‬

‫ا اﻮجﺑ ﻨﺪ ﯾﺎ‬
‫در ﺧﺎﻧﻮادهاى ﭘ‪‬ﺮﺟﻤﻌﻴ‪‬ﺖ ﺑﺪﻧﻴﺎ آﻣﺪم‪ .‬ﻧﻬﻤﻴﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺟﻤﻌﺎً ده ﺧﻮاﻫﺮ و‬
‫ﺑﺮادر ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬در ﺟﻨﻮب ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮاز‪ ،‬در دروازه ﻗﺼﺎبﺧﺎﻧﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫دوران ﻛﻮدﻛﻴﻢ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺤﻠﻪ در ﻛﻮﭼﻪ و ﭘﺲﻛﻮﭼﻪﻫﺎى ﺧﺎﻛﻰ‬
‫ﺑﺰرگ ﺷﺪم‪ .‬ﭘﺪرم ﺷﻐﻞ ﺛﺎﺑﺘﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﻣﻐﺎزه داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻗﻬﻮهﺧﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫ﮔﺎﻫﻰ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﻣﻰﻛﺮد و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻳﻚ ﺟﻮرى زﻧﺪﮔﻰ دوازده‬
‫ﻧﻔﺮﻳﻤﺎن را اداره ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺧﺎﻧﻮادهام اﻋﺘﻘﺎد ﺧﺸﻚ ﻣﺬﻫﺒﻰ داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺪرم ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫از ﻣﺎدرم ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮد و ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواى ﺧﺎﻧﻪ او ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرم ﻣﺮﻳﺪ ﻳﻜﻰ از روﺣﺎﻧﻴﺎن‬
‫ﻓﺎرس ‪ -‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﻧﻮراﻟﺪ‪‬ﻳﻦ ﺣﺴﻴﻨﻰ‪ -‬ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺨﺺ در ﺷﻴﺮاز و ﺣﻮﻣﻪ آن ﻗﺪرت‬
‫زﻳﺎدى داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎى زﻳﺎدى ﺑﻪ او ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻰدادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدرم ﻣﻰﮔﻔﺖ روزى‬
‫ﺳﻴ‪‬ﺪ ﻧﻮراﻟﺪ‪‬ﻳﻦ را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ زﻧﺪان اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬در زﻧﺪان ﻟﺒﺎس روﺣﺎﻧﻴ‪‬ﺖ‬
‫را از ﺗﻨﺶ در آوردﻧﺪ و ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار ﺑﻪ او ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﻛﺖ و‬
‫ﺷﻠﻮار ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻟﺒﺎس روﺣﺎﻧﻴ‪‬ﺖ ﺷﺪ‪ .‬دوﺑﺎره ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار آوردﻧﺪ ﺗﻨﺶ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﻤﺎن ﻋﺒﺎ و ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺷﺪ‪ ،‬آﻧﻮﻗﺖ ﻣﺄﻣﻮران زﻧﺪان ﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ و او را آزاد‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺪرم او را ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺑﻤﻴﺮ‪ ،‬ﻣﻰﻣﺮد‪ .‬ﻣﺎدرم ﻣﻰﮔﻔﺖ‬
‫روزى ﺳﻴ‪‬ﺪ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ زﻳﺎرﺗﮕﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻰ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرم‪ ،‬ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﻢ‬
‫را ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد و رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻠﻮى ﭘﺎى او ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‪‬ش‬
‫را ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬آﻗﺎ ﻣﺤﺒﺖ ﻛﺮده و ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺷﻴﺮاز ﭘﻴﭽﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺮﻳﻢﭘﻮر ﺷﻴﺮازى در روزﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮرش ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﻓﺎﻻﻧﮋ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﭘﺴﺮش را ﺟﻠﻮى آﺧﻮﻧﺪى ﺳﺮ ﺑﺒﺮد‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮم روزﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺮاى ﭘﺪرم ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺪرم ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ ﺟﻮاﺑﻰ ﺑﺮاى روزﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮرش ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﭼﻨﺪ‬
‫ﻣﺎه ﭘﺪرم ﺑﺮاى روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻪ و روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ او ﺟﻮاب ﻣﻰداده‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫‪١٢٥‬‬
‫ﻣﺪﺗﻰ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ ﭘﺪرم ﻛﻤﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬اﻋﺘﻘﺎدش ﺳﺴﺖﺗﺮ‬
‫ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻛﻢﺗﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ آﻳﺖاﷲ ﻣﻰرود‪ .‬ﻗﺒﻼً در ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎ او‬
‫ﻣﺸﻮرت ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﭘﺪرم ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪ آدمﻫﺎى ﻣﺬﻫﺒﻰ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻌﺠﺰه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻠﻴﻂﻫﺎى اﻋﺎﻧﻪ ﻣﻠّﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ‬
‫ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺮﻧﺪه ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﭘﻮل را ﺑﺮﻣﻰدارد ﻣﻰرود ﺧﺪﻣﺖ ﺳﻴ‪‬ﺪ ﻧﻮراﻟﺪ‪‬ﻳﻦ ﺗﺎ‬
‫ﻛﺴﺐ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻛﻨﺪ و ﺑﺮود زﻳﺎرت ﻛﺮﺑﻼ‪ .‬ﺳﻴﺪ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ اﻳﻦ ﭘﻮل از ﮔﻮﺷﺖ ﺳﮓ‬
‫ﻫﻢ ﺣﺮامﺗﺮ اﺳﺖ و ﺗﻮ اﺟﺎزه ﻧﺪارى ﺑﺮوى ﻛﺮﺑﻼ‪ .‬ﻣﺎدرم ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻄﻮر‬
‫ﺷﺪ ﻛﻪ او ﺑﺮاى اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺣﺮف آﻗﺎ را ﻧﺪﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﺪرم ﻣﻰرود ﻛﺮﺑﻼ و ﺑﺮ‬
‫ﻣﻰﮔﺮدد و دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻧﻮراﻟﺪ‪‬ﻳﻦ ﺗﻤﺎس ﻧﻤﻰﮔﻴﺮد و ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﺮش در‬
‫ﭼﻬﻞ و ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑﻪ ﺳﻜﺘﻪ ﻣﻐﺰى در ﻣﻰﮔﺬرد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﭘﺪرم ﻓﻮت ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻦ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدم‪ .‬زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﭘﺪرم ﻣﺸﻜﻞﺗﺮ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎدرم ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﻛُﻠﻔَﺘﻰ ﻛﻨﺪ و رﺧﺖﺷﻮﻳﻰ ﺗﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎ را ﺑﮕﺬراﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﺗﺎ‬
‫از ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ ازدواج ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺎدرم ﻣﻰﺑﺎﻳﺴﺖ ﻫﻔﺖ ﻓﺮزﻧﺪ را ﺑﺰرگ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﻢ رﻓﺖ دﻧﺒﺎل زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮدش و ﻣﺎدرم ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﻣﺎ را ﺑﺰرگ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮادرﻫﺎ و ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻄﻴﻊ ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ اﻳﺮادﮔﻴﺮ ﺑﻮدم‪ .‬او را‬
‫اذﻳ‪‬ﺖ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺷﺶ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﺷﺪم ﻣﺮا ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﻣﺪرﺳﻪ ﻓﺮار ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﻌﻠّﻢ ﺑﺎ ﭼﻮب ﻛﺘﻜﻢ زده ﺑﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮ‬
‫از ﻣﻌﻠّﻢﻫﺎ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﺎدرم و ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ درس ﺑﺨﻮاﻧﻰ‪،‬‬
‫ﭼﺎرهام ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺧﻮدم ﻛﻤﻰ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم و ﺗﺎ ﭼﻬﺎرده‬
‫ﺳﺎﻟﮕﻰ دوره اﺑﺘﺪاﻳﻰ را ﺗﻤﺎم ﻛﺮدم‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺸﺎر اﻗﺘﺼﺎدى‪ ،‬ﺑﺮادر‬
‫ﺑﺰرﮔﻢ ﻛﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ اﮔﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺮوﻳﻢ وﺿﻊ زﻧﺪﮔﻴﻤﺎن ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻰﺷﻮد و ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ راﺣﺖﺗﺮ زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﺑﻄﺮف ﺗﻬﺮان‪.‬‬
‫در ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺮم اﺗﺎق ارزاﻧﻰ ﻛﺮاﻳﻪ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن آرﻳﺎﻧﺎ‪.‬‬
‫اواﻳﻞ‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﻬﺮان را دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﺎه از ﺗﻬﺮان ﺧﺴﺘﻪ‬
‫ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺗﻬﺮان زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ ﭼﻮن ﻫﻤﻪ دوﺳﺘﺎﻧﻢ در ﺷﻴﺮاز‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻬﺮ ﺟﻬﺖ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم در ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻮادهام زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫‪١٢٦‬‬
‫در دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻳﺎدﮔﺎر اﺳﻢﻧﻮﻳﺴﻰ ﻛﺮدم اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن دلﺧﻮﺷﻰ از ﺗﻬﺮان‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﭘﺲ از ﻳﻜﻰ دو ﻣﺎه ﺑﺎ ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﺗﻬﺮاﻧﻰ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺳﺎل از ﻣﻦ‬
‫ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدم و او از ﺧﺎﻧﻮادهاى ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ دور از ﭼﺸﻢ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﻳﻤﺎن ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﻣﻰدﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ وﻗﺘﻰ ﭘﺪر و ﻣﺎدرش ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن ﺑﺮد‪ .‬و ﻣﻦ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ دﺧﺘﺮ زﻧﺪﮔﻴﻢ‬
‫ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺒﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم اﻓﻜﺎرم ﻣﺸﻐﻮل او ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ وﻗﺘﻢ را ﺑﺎ او‬
‫ﻣﻰﮔﺬراﻧﺪم‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ارﺗﺒﺎط ﭼﻨﺪاﻧﻰ ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرم ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺮا ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﻘﻴﺪه داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ آدم دﻟﻪاى ﻫﺴﺘﻢ و ﻫﺮ‬
‫روز ﺑﺎ ﻳﻜﻰ‪ .‬در آن ﻳﻚﺳﺎل ﻣﺪام ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهام درﮔﻴﺮى داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺗﻬﺮان ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ .‬آن ﺳﺎل ﺷﺎﻳﺪ ده ﺑﺎر ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز رﻓﺘﻢ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ ﻛﻪ در ﺷﻴﺮاز ﺑﻮد ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻢ و آه و ﻧﺎﻟﻪ ﻛﻪ از‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻤﻰآﻳﺪ و اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮوم آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺶ او زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬اول‬
‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻧﺎﻣﻪ ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﻮﺷﺘﻢ ﺑﺎﻻﺧﺮه راﺿﻰ ﺷﺪ‪ .‬در‬
‫ﺷﻴﺮاز راﺣﺖﺗﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺪام ﺳﺮ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ آن دﺧﺘﺮك ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرم‬
‫ﻛﻠﻨﺠﺎر ﻧﻤﻰرﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻛﻼس دوم دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن را در ﺷﻴﺮاز ﺷﺮوع ﻛﺮدم‪ .‬در دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن اﺣﻤﺪى ﻛﻪ‬
‫در ﻓﻠﻜﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﺑﻮد‪ .‬در درس ﺧﻮاﻧﺪن زﻳﺎد ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎزى را ﺑﻪ‬
‫درس ﺧﻮاﻧﺪن ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰدادم‪ .‬اﻛﺜﺮاً ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺑﺎزى ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬در ﺷﻴﺮاز ﻫﻢ ﺑﺎ دو‬
‫ﺳﻪﺗﺎ دﺧﺘﺮ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬و ﺑﺎز درﮔﻴﺮى ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاد ﺧﻮاﻫﺮم‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ‬
‫اﻳﻦﻃﻮر زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﺰرگ ﺷﺪهام و ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﻛﺎرى را‬
‫ﻛﻪ دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﻣﺪام ﺟﺮ و ﺑﺤﺚ داﺷﺘﻴﻢ وﻟﻲ ﻣﻦ اﻫﻤﻴﺘﻰ ﺑﻪ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎﻳﺸﺎن ﻧﻤﻰدادم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﺳﺎل ﺧﺎﻧﻮادهام دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﭼﻮن در ﺗﻬﺮان ﻫﻢ‬
‫وﺿﻊ زﻧﺪﮔﻰ ﭼﻨﺪان ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﺮادرم اﻛﺜﺮاً ﺑﻴﻜﺎر ﺑﻮد‪ .‬از آﻣﺪن آﻧﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻮن از ﺧﻮاﻫﺮم و ﺷﻮﻫﺮش ﻛﻼﻓﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم و ﺑﺎ آﻣﺪن‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهام اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﺟﺪﻳﺪى ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ و ﺑﺮادرم در ﻳﻚ ﻛﻼس ﺛﺒﺖﻧﺎم ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬او وﺿﻊ درس و ﻣﺸﻘﺶ ﺧﻮب‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﺎﮔﺮد اول ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮا ﻫﻢ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ درس ﺑﺨﻮاﻧﻢ‬
‫‪١٢٧‬‬
‫وﻟﻲ ﻣﻦ اﺻﻼً ﻋﻼﻗﻪاى ﺑﻪ درس و ﻣﺸﻖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺤﻠﻪ‬
‫دﻧﺒﺎل ﺑﺎزى ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﺮوهﻛﺸﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ و ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺤﻠﻪﻫﺎى دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑﺰنﺑﺰن راه ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻗﻠﺪر ﻛﻼس ﺑﻮدم و ﻫﻤﻪ از ﻣﻦ ﺣﺴﺎب‬
‫ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺑﺰرگﺗﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﺣﺮفﺷﻨﻮى ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬در ﺧﺎﻧﻮاده و ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرم‬
‫ﻫﻢ ﻫﻤﺎنﻃﻮر رﻓﺘﺎر ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺤﻞ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ ﺧﻮاﻫﺮ ﻛﻮﭼﻜﻢ‬
‫ﻛﻪ ﻳﺎزده ﺳﺎﻟﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪدﻟﻴﻞ وﺿﻊ ﺑﺪ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان رﻓﺖ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ﻳﻜﻰ از‬
‫ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦﻃﻮرى ﻳﻚ ﻧﺎنﺧﻮر ﻛﻢﺗﺮ ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎ از ﻣﺪرﺳﻪ دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد و ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫دﻟﺶ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﻼسﻫﺎى ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﺮود وﻟﻲ ﭼﻮن ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺎ ﻫﻔﺖ‪ ،‬ﻫﺸﺖ‬
‫ﺷﺐ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫اوﺿﺎﻋﻤﺎن ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرﻫﺎ ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﻢ ﺳﺨﺖ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻫﻢﭼﻨﺎن دﺧﺘﺮﺑﺎزى ﻣﻰﻛﺮدم و ﺑﺮادرم ﻛﻪ ﻫﻢﻛﻼس ﻣﻦ ﺑﻮد ﺣﺴﺎﺑﻰ درس‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻛﻼس ﻳﺎزدﻫﻢ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻤﺎم ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻦ رﻓﺘﻢ ﺑﻪ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‬
‫ﺷﺒﺎﻧﻪ و ﺑﻪﻫﺮ ﺻﻮرت ﺑﺎ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪى ﻛﻼس دوازدﻫﻢ را ﻫﻢ ﺗﻤﺎم ﻛﺮدم‪.‬‬
‫اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎزى رﻓﺘﻢ‪ .‬دور آﻣﻮزﺷﻰ را در ژاﻧﺪارﻣﺮى‬
‫ﺟﻬﺮم ﮔﺬراﻧﺪم‪ .‬ﺧﺪﻣﺖ در ﮔﺮﻣﺎى ﺟﻬﺮم ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد‪ .‬از روزﻫﺎى اول‬
‫ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻓﺮار ﻛﺮدن‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻴﻤﻰ از روزﻫﺎى ﺧﺪﻣﺘﻢ را در ﺣﺎل ﻓﺮار‬
‫ﺑﻮدم و ﻧﻴﻤﻪ دﻳﮕﺮش را در زﻧﺪان ﭘﺎدﮔﺎن‪ .‬روزﻫﺎى آﺧﺮ ﺧﺪﻣﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‬
‫درﺟﻪام را ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎز ﺻﻔﺮ ﺗﻨﺰل دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﻠﻮﭘﺰ “ﺗﻮﺷﻴﺒﺎ” ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهﻣﺎن دادم درﺟﻪ ﮔﺮوﻫﺒﺎﻧﻰ را ﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﺳﻮم ﺑﻪ ﻛﺮدﺳﺘﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪم‪ .‬ﻣﻦ و ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ از‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺧﻮزﺳﺘﺎﻧﻰ و ﺷﻴﺮازى ﺑﻪ ﻃﺮف ﺳﻨﻨﺪج ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻣﻦ‬
‫ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﻧﮕﻬﺒﺎن آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻛﺎرم راﺣﺖ ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﻨﻨﺪج اﺗﺎﻗﻰ اﺟﺎره ﻛﺮدم‬
‫وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﺎه ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪم از آﻧﺠﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮم‪ .‬ﭼﻮن دﻧﺒﺎل دﺧﺘﺮﻫﺎ‬
‫ﻣﻰاﻓﺘﺎدم و اﻫﻞ ﻣﺤﻞ از ﻣﻦ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻰ ﻛﻪ در‬
‫ﺳﻨﻨﺪج ﺑﻮدم‪ ،‬ﺷﺶ ﺑﺎر اﺳﺒﺎبﻛﺸﻰ ﻛﺮدم‪ .‬ﺳﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ دﺧﺘﺮﻫﺎ‪ .‬ﻫﻰ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬و ﻣﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻰﺷﺪم ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻛﻨﻢ‪ .‬دوﺳﺘﺎﻧﻢ‬
‫ﻣﺮاد ﺑﺮﻗﻰ ﺻﺪاﻳﻢ ﻣﻰزدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن وﺳﺎﻳﻞ ﭼﻨﺪاﻧﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﺧﺮت و‬
‫‪١٢٨‬‬
‫ﭘﺮت داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﮔﺎرى ﻛﻮﭼﻚ دﺳﺘﻰ ﻣﻰﺷﺪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﺶ ﻛﺮد‪.‬‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪاى ﻛﻪ رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدام‪ ،‬ﻣﺸﺮوبﻓﺮوش ﺷﻬﺮ ﺳﻨﻨﺪج ﺑﻮد‪ .‬زن‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ در اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﺴﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﻏﻠﻄﻰ ﻛﻪ دﻟﺖ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻜﻦ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﻧﻔﻬﻤﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ وﻗﺖﻫﺎ در ﻛﺎرﻫﺎى‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻤﻜﺶ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬زن ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺸﺘﺎد و ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ از‬
‫ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻰآﻣﺪ و اﺻﻼً ﻛﺎرى ﺑﻪ ﻛﺎرم ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ اول ﺑﺎ دو ﺳﻪ‬
‫ﺗﺎ دﺧﺘﺮ دوﺳﺖ ﺷﺪم‪ .‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻰآوردم‪ .‬ﺑﺮاﻳﻢ ﻏﺬا درﺳﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ از آﻧﻬﺎ ﺣﺸﻴﺶ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ و ﻣﻦ اوﻟﻴﻦ ﺣﺸﻴﺶ را ﺑﺎ او ﻛﺸﻴﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻮاﻗﻊ ﺧﻮدم ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺣﺸﻴﺶ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪ .‬ﺳﻪ ﻣﺎه در آن ﻣﺤﻞ ﺑﻮدم‬
‫ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ دﺧﺘﺮى ﺷﺪم‪ .‬اﻫﻞ ﻫﻤﺎن ﺳﻨﻨﺪج ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاى ﺧﺎﻧﻮادهام ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺑﺮاﻳﻢ زن ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻰ از ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ ﺑﺎ ﺑﺮادر ﻛﻮﭼﻜﻢ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺑﺎ ﻣﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ اﻣﻜﺎن دارد ﻋﺎﺷﻖ ﺷﻮم‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻰﻛﻨﻰ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ دارى ﻋﺠﻠﻪ ﻣﻰﻛﻨﻰ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮدم را‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﻧﺮوﻧﺪ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎرى ﺧﻮدم ﻣﻰروم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻻﺧﺮه‬
‫ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرم ﻗﺒﻮل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ دﺧﺘﺮك رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺳﻨﮓﻫﺎى ﺑﺰرگ ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮم ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺣﺮف زدن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮم دوﺑﺎره ﻧﺼﻴﺤﺘﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ دﻳﺪم‬
‫ﺣﻖ ﺑﺎ اوﺳﺖ و اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم واﻗﻌﺎً ﻋﺎﺷﻖ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻛﻢﻛﻢ ﺧﻮدم را‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺴﻰ را ﻛﻪ ﻣﻰدﻳﺪم ﻋﺎﺷﻘﺶ ﻣﻰﺷﺪم‪ .‬ﺗﺎ ﺳﻦ ﺑﻴﺴﺖ‬
‫ﺳﺎﻟﮕﻰ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻴﺴﺖ ﺑﺎر ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺪم و ﻫﻤﻪاش ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎ ﻃﺮف ﻋﺮوﺳﻰ‬
‫ﻛﻨﻢ اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز ﻓﺮاﻣﻮﺷﺶ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرم ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان و ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎزى اداﻣﻪ دادم ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﺟﻨﮓ اﻳﺮان و ﻋﺮاق ﺗﻤﺎم ﺷﺪ ‪ -‬در زﻣﺎن ﺷﺎه‪ -‬و ﻗﺮار داد ‪ 1975‬ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ‬
‫رﺳﻴﺪ‪ .‬آنﺷﺐ ﻣﻦ و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬وﺳﻂﻫﺎى ﻓﻴﻠﻢ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻰ در ﺗﺎرﻳﻜﻰ ﺻﺪاﻳﻢ زد‪ .‬دژﺑﺎن ﭘﺎدﮔﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺳﺮﮔﺮوﻫﺒﺎن آﻣﺎده‬
‫ﺑﺎشِ »ﺑﺒﺮ« اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎﻳﻰ ﭘﺎدﮔﺎن‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮو ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﺑﮕﻮ ﻣﺮا‬
‫ﻧﺪﻳﺪهاى‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ دﻳﺪم‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﺑﺮاﻳﻢ ﻳﺎدداﺷﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ اوﺿﺎع ﺧﺮاب اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ زودﺗﺮ‬
‫‪١٢٩‬‬
‫ﺧﻮدت را ﺑﻪ ﭘﺎدﮔﺎن ﺑﺮﺳﺎن‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳﺎﻋﺖ دوازده ﺑﻮد ﻛﻪ راه اﻓﺘﺎدم ﺑﻪ ﻃﺮف‬
‫ﭘﺎدﮔﺎن‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﮔﺮوﻫﺎن‪ ،‬ﭘﺎﺳﺪاران را ﺑﻴﺮون آورده و ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮا ﻣﺴﺨﺮه‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺒﺮدار داد و ﭘﺎﺳﺪاران ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺶﻓﻨﮓ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻰﺗﻔﺎوت ﻛﻼﻫﻢ‬
‫را ﺳﺮم ﮔﺬاﺷﺘﻢ و ﮔﻔﺘﻢ آزاد‪ ،‬ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه از ﻛﻮره در رﻓﺖ و ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﺎد ﻓﺤﺶ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺣﺎﻻ آﻣﺪهاى؟ ﻣﻦ ﭼﻮن ﺧﻼف ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬ﺳﺎﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬وﻟﻲ او‬
‫دﺳﺖ ﺑﺮدار ﻧﺒﻮد‪ ،‬و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام ﻓﺤﺶ داد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪم و ﻣﺤﻜﻢ زدم‬
‫ﺗﻮى ﮔﻮﺷﺶ ﻛﻪ داد زد و ﭘﺎﺳﺪاران رﻳﺨﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ زﻧﺪان اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮداى آن روز ﺗﻴﻤﺴﺎر ﺑﻪ زﻧﺪان آﻣﺪ‪ ،‬و ﮔﻔﺖ ﺑﺮاى ﺻﺒﺢﮔﺎه آﻣﺎده ﺷﻮ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﺒﺢﮔﺎه رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻴﻤﺴﺎر رﻓﺖ‬
‫ﭘﺸﺖ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ و ﮔﻔﺖ ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﻓﻼن ﻓﻼن ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﮔﻮش‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهاش زده اﺳﺖ و ﻗﺼﺪ ﻛﺸﺘﻦ او را داﺷﺘﻪ‪ ،‬و ﻳﻚ ﺳﺮى ﺣﺮفﻫﺎى دﻳﮕﺮ‬
‫زد ﻛﻪ ﻫﻤﻪاش ﺑﺎ ﻓﺤﺶ و ﻧﺎﺳﺰا ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﻴﻤﺴﺎر ﻣﺮا ﺻﺪا زد‪ .‬ﻣﻦ دوﻳﺪم‬
‫ﺟﻠﻮ‪ .‬او ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻓﺤﺶ ﻣﻰداد و ﻣﻦ ﺧﺒﺮدار اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ‬
‫درىورىﻫﺎﻳﺶ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﺟﻨﺎب ﺗﻴﻤﺴﺎر‪ ،‬ﺑﻪ درﺟﻪ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎه آرﻳﺎﻣﻬﺮ‪،‬‬
‫ﺑﺰرگ ارﺗﺸﺘﺎران ﻗﺴﻢ ﻣﻰﺧﻮرم ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ در ﻣﻮرد ﻣﻦ ﺷﻨﻴﺪهاﻳﺪ‪ ،‬دروغ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻴﻤﺴﺎر ﺗﺎ اﺳﻢ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎه را ﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺧﺒﺮدار اﻳﺴﺘﺎد و ﺑﻌﺪ ﺟﻨﺎب ﺳﺮوان را ﺻﺪا‬
‫زد ﻛﻪ ﭼﺮا دروغ ﮔﻔﺘﻪاى؟ ﺟﻨﺎب ﺳﺮوان ﮔﻔﺖ‪ ،‬او دروغ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺗﻴﻤﺴﺎر ﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﮕﺮ ﻧﺸﻨﻴﺪى؟ ﻗﺴﻢ ﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎن روز ﻣﺎ را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﺮز ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪوداً ﺷﺶ ﻣﺎه ﻟﺐ ﻣﺮز‬
‫در ﭼﺎدرﻫﺎى اﻧﻔﺮادى ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاى ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ ﻟﺐ ﻣﺮز ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺪوداً ﻧﻔﺮى ﭼﻬﻞ‬
‫ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻌﺪ از ﺧﺪﻣﺖ ﻫﻤﻪاش را ﺑﻴﺴﺖ روزه در آﺑﺎدان و‬
‫اﻫﻮاز ﺧﺮج ﻛﺮدم و رﻓﺖ‪.‬‬
‫اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﺳﺎل ‪ 1355‬ﺧﺪﻣﺘﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮادهام از‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻰدﻳﺪﻧﺪ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪام ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از روزى ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻛﺎر ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ درى ﻛﻪ ﻣﻰزدم ﻛﺎرى ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ‬
‫ﺑﺮادرم ﭘﻮل ﺗﻮﺟﻴﺒﻰ ﻣﻰداد وﻟﻲ دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ ﺧﻮدم ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻤﻰ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ ادارهي داراﺋﻰ ﺷﻴﺮاز ﺑﻮد‪.‬‬
‫وﺿﻊ ﻣﺎﻟﻲِ ﺧﻮﺑﻰ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ داﺷﺖ و در ادارهي داراﺋﻰ ﭘﺴﺖ‬
‫‪١٣٠‬‬
‫ﻣﻬﻤﻰ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺣﺪود ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎل از ﻣﻦ ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ‬
‫روزى در ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﻮدم‪ .‬ﺧﺎﻧﻮادهام ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻰ ﺗﻮ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺧﻴﺎل دارم‬
‫ازدواج ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮادهام ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد وﻟﻲ ﻣﻦ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﻣﺎه ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﺎ او ازدواج ﻛﺮدم‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ از ﻫﻤﺎن روز اول ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ او رﻓﺘﻢ از ﻛﺎر ﺧﻮدم‬
‫ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﺴﺮم ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺘﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﭼﻮن آن روزﻫﺎ ﻣﻦ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ زنﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮدم‪ .‬او ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﮕﺬراﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫روز ﺑﺮاﻳﻢ ﭘﻮل ﻣﻰﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺳﻮﻳﭻ ﻣﺎﺷﻴﻦ را ﻣﻰﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ دﻋﻮا‬
‫و ﺑﺰن ﺑﺰن ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎ ﺗﻮ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ و او ﻣﻰﮔﻔﺖ‬
‫ﻫﺮ ﻛﺎرى ﻛﻪ ﺑﻜﻨﻰ ﻣﻦ دﺳﺖ از ﺳﺮت ﺑﺮ ﻧﻤﻰدارم‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ روز در ﺧﻴﺎﺑﺎن‬
‫زﻧﺪ ﺷﻴﺮاز ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺟﻠﻮ ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻪ ﺑﺮوم‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮت اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﺳﺮاى ﻣﺸﻴﺮ ﻛﻪ‬
‫ﻳﻜﻰ از رﺳﺘﻮرانﻫﺎى ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺷﻴﺮاز آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬اول از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫زﻧﻢ رﻓﺘﺎر ﺧﻮﺑﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻦ روﺑﻪرو ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲﺷﺎن‬
‫ﭼﻨﺎن ﻣﺤﻜﻢ زد ﺗﻮى ﮔﻮﺷﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم رﺳﺘﻮران دور ﺳﺮم ﭼﺮﺧﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ اﮔﺮ رﻓﺘﺎرت را ﻋﻮض ﻧﻜﻨﻰ ﻛﺎرت ﺑﻪ زﻧﺪان و اﻳﻦﻃﻮر ﺟﺎﻫﺎ ﻣﻰﻛﺸﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻫﻨﻮز دﻗﻴﻘﺎً ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ زﻧﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ .‬او ﮔﻔﺖ اﺻﻼً‬
‫ﭼﻨﻴﻦ آدمﻫﺎﻳﻰ را ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺳﺪ وﻟﻲ ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ دروغ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪ .‬از ﺑﻰﻛﺎرى ﺣﻮﺻﻠﻪام ﺳﺮ‬
‫رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﻳﺠﺴﺘﻮن ﺷﻴﺮاز ﻛﺎرى ﺑﺮاﻳﻢ درﺳﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﻛﺎر ﻛﺮدم وﻟﻲ ﭼﻮن زﻧﺪﮔﻰِ اﻋﺼﺎب ﺧُﺮدﻛﻨﻰ داﺷﺘﻢ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻬﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻢ‬
‫ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻤﻰآﻳﺪ و ﻛﺎر دﻳﮕﺮى ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﻛﺎرى در‬
‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﮔﻮﺷﺖ ﻓﺎرس ﺑﺮاﻳﻢ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎر ﺟﺪﻳﺪم را ﺷﺮوع ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺳﻔﺮى ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﻳﻚ ﺟﻮرى دﻟﻢ را ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺪون ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ رﻓﺘﻴﻢ و از ﻫﻤﺎن‬
‫روز ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺒﺮﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ در ﻣﺎﻛﻮ‪ ،‬ﻳﻜﻰ از دﺧﺘﺮﻫﺎى ﻓﺎﻣﻴﻠﺶ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺖ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ را ﺑﺮاﻳﻢ روﺷﻦ ﻛﺮد‪ .‬او ﻣﺄﻣﻮر ﺳﺎواك ﺑﻮد و‬
‫ﺧﻮاﻫﺮزاد ﺗﻴﻤﺴﺎر “ﺟﻮان” ﻛﻪ ﻣﺪﺗﻰ رﺋﻴﺲ ﺳﺎواك ﺷﻴﺮاز ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻼﻓﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر ﺷﺪم‪ .‬ده ﻣﺎه در‬
‫‪١٣١‬‬
‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺻﻨﻌﺘﻰ ﮔﻮﺷﺖ ﻛﺎر ﻛﺮدم‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ زﻧﻢ‬
‫ﺑﺮاﻳﻢ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺘﻢ دﻳﮕﺮ دﻟﻢ ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ‬
‫اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻣﺎدرم‪ ،‬ﺑﺮادرم‪ ،‬و ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ ﻫﻤﻪ درﮔﻴﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻮاﻗﻊ زﻧﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻰرﻓﺖ و ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺟﺮ و ﺑﺤﺚ ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻋﺼﺎب ﺧﺎﻧﻮادهام ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﺧُﺮد ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮوﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ‬
‫ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻗﺒﻮل ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﺴﺖ روز ﻛﺎرِ ﻣﻦ را ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ اﻧﺘﻘﺎل داد‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهاش‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ در ﺗﺒﺮﻳﺰ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻓﺸﺎر زﻳﺎدى ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬ﻫﺮ روز درﮔﻴﺮى داﺷﺘﻴﻢ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻛﺎر ﺑﻪ ﻛﻼﻧﺘﺮى ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ‬
‫ﻛﻼﻧﺘﺮى از راه ﻛﻪ رﺳﻴﺪ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﺎد ﺳﻴﻠﻲ و ﻟﮕﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺎﺳﺒﺎﻧﻰ را ﺻﺪا‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺎﺳﺒﺎن دﺳﺖﻫﺎﻳﻢ را ﮔﺮﻓﺖ و رﺋﻴﺲ ﻛﻼﻧﺘﺮى ﺳﺒﻴﻞﻫﺎﻳﻢ را ﻳﻜﻰ ﻳﻜﻰ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﮔﻔﺖ ﺑﺎ زﻧﺖ درﺳﺖ رﻓﺘﺎر ﻛﻦ وﮔﺮﻧﻪ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ از اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﻫﺎت‬
‫رﻓﺘﺎر ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎ او زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ زن زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻰ‪ .‬دﻓﻌﻪ ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم‬
‫ﻛﻪ ﻛﺎرﻣﺎن ﺑﻪ ﻛﻼﻧﺘﺮى ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ زﻧﺪان ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚﻣﺎه در زﻧﺪان ﺑﻮدم‬
‫ﺑﻌﺪ زﻧﻢ آﻣﺪ و آزادم ﻛﺮد و ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺳﺘﺨﺪاﻣﻢ‬
‫را در ﺗﺮاﻛﺘﻮرﺳﺎزى ﺗﺒﺮﻳﺰ داد‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ ﺣﺴﺎﺑﺪارى ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر ﺷﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم ﺧﻮدم را ﺑﻪ ﺑﻰﻋﺎرى ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرم ﺗﻤﺎم ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻮار‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻰﺷﺪم و در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻣﻰﭼﺮﺧﻴﺪم‪.‬‬
‫ﻳﻚ روز ﺑﺎﻻﺧﺮه رﻓﺘﻢ دادﮔﺎه و ﺗﻘﺎﺿﺎى ﺟﺪاﻳﻰ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﻣﺎه ﻣﺎ را‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ دادﮔﺎه او راﺿﻰ ﻧﺒﻮد از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻤﺎم ﻣﻬﺮﻳﻪات را‬
‫ﻣﻰﭘﺮدازم‪ .‬ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺷﻮﻫﺮ ﺧﻮاﻫﺮش ﺑﺎ او ﻛﻠﻲ ﺣﺮف زد و ﺑﺎﻻﺧﺮه راﺿﻰ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ دﺳﺖ ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪم و از آن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون‬
‫آﻣﺪم‪ .‬ﺣﺘﻰ ﺗﻤﺎم ﻣﺪارك ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﻣﺮا ﺿﺒﻂ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻼﻓﻪات‬
‫ﻛﻨﻢ‪ .‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﻣﻦ از ﺳﺮ ﻣﺪارك ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ و ﻫﺮ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻌﻠﻖ‬
‫داﺷﺖ ﮔﺬﺷﺘﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺧﻮدم را راﺣﺖ ﻛﺮدم و از آن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪم‪ .‬زﻧﻢ ﺳﻌﻰ‬
‫ﻛﺮد ﻣﺮا از ﺗﺮاﻛﺘﻮرﺳﺎزى ﺑﻴﺮون ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ دﻳﮕﺮ دﻳﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن در آﻧﺠﺎ ﺟﺎ‬
‫اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم و دوﺳﺘﺎن زﻳﺎدى داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫در ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎ از دوﺳﺘﺎﻧﻢ رﻓﺘﻢ‪ .‬دوﺳﺘﺎن دوران ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻪ‬
‫‪١٣٢‬‬
‫ﺣﺎﻻ درﺟﻪ ﺳﺘﻮان ﻳﻜﻤﻰ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪم‪ .‬ﭘﻨﺞ ﻣﺎه در ﺧﺎﻧﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﺮدم‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻴﺶﺗﺮ اوﻗﺎت ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﺷﺐ ﮔﻮﺷﻰ ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرى ﺷﻤﺎرهاى را ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﭘﻴﺮﻣﺮدى‬
‫ﮔﻮﺷﻰ را ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﺷﻤﺎر دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻳﺎ ﭘﻴﺮزن‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮدا ﺷﺐ دوﺑﺎره ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻜﻰ دو ﺷﻤﺎره دﺧﺘﺮى‬
‫ﮔﻮﺷﻰ را ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرى ﺑﺎﻫﺎش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺖ ازدواج ﻛﺮده‬
‫اﺳﺖ و ﺑﻌﺪ از ﺷﻮﻫﺮش ﺟﺪا ﺷﺪه و ﺣﺎﻻ ﺑﺎ دﺧﺘﺮش زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬از‬
‫دوﺗﺎ ﺧﻮاﻫﺮش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬و ﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻰ ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮ ﻛﻮﭼﻜﻢ‬
‫آﺷﻨﺎ ﺷﻮى‪ .‬و ﻗﺮار ﺷﺪ ﻓﺮداﻳﺶ ﻫﻢدﻳﮕﺮ را در ﺧﻴﺎﺑﺎن اﺻﻠﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﻋﺼﺮ ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ رﻓﺘﻢ و آﻧﻬﺎ ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬از روى‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻰاى ﻛﻪ داده ﺑﻮد ﺷﻨﺎﺧﺘﻤﺸﺎن‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺎدرﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ آن را‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎﻫﺎش ﺣﺮف زده ﺑﻮدم ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻢ‪ .‬و از او ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪ‪ .‬واﻗﻌﺎً زﻳﺒﺎ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺎدر ﻣﺸﻜﻰ‪ ،‬ﺻﻮرت ﺳﺮخ و ﺳﻔﻴﺪ و ﭼﺸﻢﻫﺎى درﺷﺖ ﺳﻴﺎه‪ .‬واﻗﻌﺎً زﻳﺒﺎ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬از راه ﻛﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف ﻧﺰدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ دو ﻣﺮﺗﺒﻪ از ﺟﻠﻮم رد ﺷﺪﻧﺪ و‬
‫دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬دﻓﻌﻪ ﺳﻮم ﻛﻪ از ﺟﻠﻮم ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻰ ﻓﺎﺻﻠﻪ ازم‬
‫ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻰ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آنﺷﺐ دوﺑﺎره ﺑِﻬِﺶ زﻧﮓ زدم‪ .‬ﺧﻮدش ﮔﻮﺷﻰ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺧﻮاﻫﺮم را دﻳﺪى؟ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ از ﺗﻮ ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻰآﻳﺪ و اﮔﺮ ﻗﺒﻮل‬
‫ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮم ﺑﺎﻫﺎت ﻋﺮوﺳﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺷﻮﻫﺮ ﻛﺮدهام‪ ،‬ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺘﻪام‪ ،‬ﻳﻚ‬
‫دﺧﺘﺮ دارم‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ ﺑﻪ درد ﺗﻮ ﺑﺨﻮرم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺗﻮ را ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﻓﺮدا ﺑِﻬِﺖ ﺟﻮاب ﻣﻰدﻫﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮدهام ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻓﺮدا ﻋﺼﺮ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‬
‫ﻫﻢدﻳﮕﺮ را دﻳﺪﻳﻢ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻰ ﺣﺮف زدﻳﻢ و ﻗﺮار ازدواج را ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً اواﻳﻞ ﺳﺎل ﭘﻨﺠﺎه و ﺷﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮادر ﻛﻮﭼﻜﻢ ﻫﻤﺮاه ﻳﻜﻰ از‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ آﻣﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاى دﻳﺪن ﻣﻦ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺣﺪس‬
‫زده ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻛﺎر ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﻘﺪار اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺗﻮى‬
‫ﺗﺮاﻛﺘﻮرﺳﺎزى ﭘﺨﺶ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﺟﺰوهﻫﺎ در ﻣﻮرد اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت ﻛﺎرﮔﺮى ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻗﺒﻮل ﻛﺮدم ﭼﻮن ﻣﻘﺪارى از ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎ را ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ ﻛﻪ اﻫﻞ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‬
‫‪١٣٣‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ده ﭘﺎﻧﺰده روز ﺑﺎ ﺑﺮادرم و دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻮدم‪ .‬در ﻣﻮرد ازدواج ﺑﺎ ﺑﺮادرم ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻰﻛﻨﻰ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺗﺎزه دارى ﻛﻤﻰ راﺣﺖ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﻰ‪.‬‬
‫ﺑﮕﺬار ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻰ ﺑﮕﺬرد‪ ،‬ﺑﻌﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺘﺶ دارم‪ .‬ﺑﺮادرم ﺑﺎ ازدواﺟﻢ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻧﺒﻮد‪ ،‬وﻟﻲ از اﻳﻨﻜﻪ زﻧﻰ را ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر دﻳﺪهام و ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎﻫﺎش ازدواج‬
‫ﻛﻨﻢ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ دﺳﺖﻛﻢ ﻳﻚ ﻣﺪﺗﻰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﺑﻌﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮادرم رﻓﺖ ﺗﻬﺮان وﻟﻲ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻛﻪ در ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺗﻤﺎس‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬و ﻣﻦ ﻛﻢﻛﻢ ﺑﺎ اﻓﻜﺎر آﻧﻬﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬روﺷﻦ و‬
‫آﮔﺎه‪.‬‬
‫دو ﺳﺎﻟﻲ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت زﺑﺎن ﺗﺮﻛﻰ را ﻳﺎد‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺑﺮاى ﺳﻨﺪﻳﻜﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬در آن‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ ﻋﻠﻲاﻟﺒﺪل ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪم‪ .‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ در ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻛﻤﻰ ﺑﻌﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ از ﺗﺎﻧﻚ و ارﺗﺸﻰ ﭘ‪‬ﺮ ﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ارﺗﺶ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ را ﻗﺮق‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻚﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﻣﻦ و ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ از ﻫﻢﻛﺎراﻧﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮﻣﺎن‬
‫اﻋﻀﺎى ﺳﻨﺪﻳﻜﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬آن روزﻫﺎ زﻧﺪان ﭘ‪‬ﺮ از اﻋﺘﺼﺎﺑﻰ ﺑﻮد و ﭘ‪‬ﺮ از آدمﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ‬
‫در ﺗﻈﺎﻫﺮات دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ روز در زﻧﺪان ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬در زﻧﺪان‬
‫ﺑﺎ ﺧﻴﻠﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺳﻰ و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را آزاد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺎ را آزاد ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻰ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻴﺮون‪ ،‬دﻳﺪﻳﻢ ﺣﺪود ﭘﻨﺞﻫﺰار ﻧﻔﺮ‬
‫از ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺧﻮاﺳﺘﺎر آزادى ﻣﺎ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از زﻧﺪان‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن زن ﻛﻪ اﺳﻤﺶ ﻣﻴﻨﺎ ﺑﻮد ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ‬
‫روز ﺗﺮﺗﻴﺐ ازدواج را دادﻳﻢ و ﻧﺰدﻳﻜﻰ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدرش اﺗﺎﻗﻰ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬دﺧﺘﺮش‬
‫اﻟﻲﻧﺎز ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬دﺧﺘﺮ ﻧﺎز و ﻗﺸﻨﮕﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺎ ﻣﻦ اﻧﺲ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫دو ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام اطﻼع ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻴﻨﺎ رﻓﺘﻴﻢ ﺷﻴﺮاز‪ .‬ﻣﻴﻨﺎ‬
‫دوﺳﺖ داﺷﺖ ﭼﺎدر ﺳﻴﺎه ﺳﺮ ﻛﻨﺪ و ﻣﻘﻨﻌﻪ ﺳﻴﺎه ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﺶ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺻﻮرت‬
‫ﺳﻔﻴﺪ و ﭼﺸﻢﻫﺎى ﺳﻴﺎﻫﺶ واﻗﻌﺎً زﻳﺒﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺧﺼﻮص اﮔﺮ ﻛﻤﻰ ﻫﻢ ﺗﻮاﻟﺖ‬
‫‪١٣٤‬‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز ﻛﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮادهام ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺎ ﻣﻴﻨﺎ اﺧﺖ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﻨﺎ ﺳﺮزﺑﺎن داﺷﺖ و ﻓﻮرى ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺟﻮش ﺧﻮرد‪.‬‬
‫روزﻫﺎى ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و دوم ﺑﻬﻤﻦ را در ﺷﻴﺮاز ﺑﻮدﻳﻢ و ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﻌﺎل‬
‫در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻛﻼﻧﺘﺮىﻫﺎ و ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ و ﺳﺎواك ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ آن روزﻫﺎ در‬
‫ﺗﻤﺎم راهﭘﻴﻤﺎﻳﻰﻫﺎ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻰ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬و روز ﺑﻴﺴﺖ و دوم ﺑﻬﻤﻦ ﻛﻪ‬
‫ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ داﺷﺖ ﺳﻘﻮط ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ آن ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ .‬زﻧﻢ‬
‫ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮد و ﻣﺮا ﻣﻰﺑﻮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﺮوم‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ او را ﺑﻮﺳﻴﺪم وﻟﻲ رﻓﺘﻢ‪ .‬زﻧﻢ را‬
‫ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻓﻘﻂ زﻳﺒﺎﺋﻲاش ﺷﻴﻔﺘﻪام ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن در‬
‫زﻧﺪﮔﻰ زﻧﺎﺷﻮﺋﻰ ﺧﻴﻠﻲ اﺧﺘﻼف داﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻗﻴﺎم ﻛﻪ ﭘﻴﺮوز ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ‪ .‬اﺧﺘﻼف ﻣﺎ روز ﺑﻪ روز ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬زﻧﻢ ﺑﺮﻋﻜﺲ آنﻫﻤﻪ زﻳﺒﺎﻳﻰ ﻛﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮد ﻣﺰاج ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎى ﻣﻦ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ده روز ﻳﻚﺑﺎر ﻫﻢ ﻫﻤﺨﻮاﺑﻪ ﻧﻤﻰﺷﺪﻳﻢ‪ .‬در ﺿﻤﻦ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهاش ﻫﻢ در اﻳﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺧﻴﻠﻲ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن اول ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﻦ ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮاﻫﺮش ازدواج ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻳﺎ دﺳﺖﻛﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻢدﻳﮕﺮ را دﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦﻫﻤﻪ‬
‫ﻣﻦ ﺗﺤﻤﻠﺶ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺘﺶ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻳﻚ ﺟﻮرى‬
‫راﺑﻄﻪﻣﺎن را درﺳﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ از ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻛﻤﻰ‬
‫ﺑﻌﺪ از ازدواج‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮ ﺳﺎﺑﻘﺶ آﻣﺪه ﺑﻮد و دﺧﺘﺮ ﻣﻦ اﻟﻲﻧﺎز را ﺑﺮده ﺑﻮد‪ .‬در‬
‫ﺗﺮاﻛﺘﻮرﺳﺎزى ﺑﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦﻧﻮﻳﺲ اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬زﻧﻢ را ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدم‪ .‬دو ﻣﺎﻫﻰ‬
‫آﻧﺠﺎ ﻛﺎر ﻛﺮد و اﺧﺘﻼﻓﻤﺎن ﻛﻢﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ دﺧﺘﺮﻣﺎن ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻤﺶ را ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ “رﻳﻤﺎ” وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرى ﺳﺎﻧﺎز ﺻﺪاﻳﺶ ﻣﻰزدﻳﻢ‪ .‬ﺳﺎﻧﺎز‬
‫ده ﻣﺎﻫﻪ ﺷﺪ و در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ درﺳﺖ زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻴﻨﺎ اﻛﺜﺮاً ﻗﻬﺮ ﻣﻰﻛﺮد و ﻣﻰرﻓﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدرش‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺑﺮادرﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪام آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬دﻋﻮاﻳﻤﺎن ﺷﺪ و ﻫﻤﻪ زﻧﺪﮔﻴﻢ را ﺧُﺮد ﻛﺮدﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻢ‬
‫ﻣﻴﻨﺎ رﻓﺖ ﭘﻴﺶ ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻮﺳﻮى رﺋﻴﺲ دادﮔﺎهﻫﺎى اﻧﻘﻼب ﺟﻤﻬﻮرى‬
‫اﺳﻼﻣﻰ آذرﺑﺎﻳﺠﺎن و از ﻣﻦ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺷﻮﻫﺮم ﻛﺎﻓﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ را ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺑِﻬِﺶ ﻳﺎد داده‬
‫‪١٣٥‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪاش ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﺑﺎﻫﺎش زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬دوﺳﺘﺶ‬
‫داﺷﺘﻢ‪ .‬دﺧﺘﺮﻣﺎن را ﻫﻢ دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺮادرﻫﺎﻳﺶ آﻣﺪﻧﺪ ﺧﺎﻧﻪ و ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﺎد ﻛﺘﻚ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ از ﻣﻴﻨﺎ ﺟﺪا ﺷﻮم‪ .‬ﻣﺎ ﺧﺎﻧﻪاى داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﻧﺎم او ﻛﺮدم و ﻗﺮار ﺷﺪ دﺧﺘﺮم را ﺗﺎ ﺷﺶ ﺳﺎﻟﮕﻰ‬
‫ﻧﮕﻪدارد و ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﺧﺮﺟﻰاش را ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬آنﺷﺐ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺮف زدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪش‬
‫ﻫﻢ رﻓﺘﻴﻢ رﺳﺘﻮران‪ ،‬ﻏﺬاﻳﻰ ﺧﻮردﻳﻢ و ﻓﺮداﻳﺶ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺧﻮدم را ﺑﻪ ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮى ﻣﻨﺘﻘﻞ‬
‫ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻪ اداره ﻣﺮﻛﺰى ﺗﻬﺮان ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدم‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎى دﻳﮕﺮ‬
‫ﺗﻬﺮان ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ رﻓﺘﻢ‪ ،‬دﻓﺘﺮ ﻣﺮﻛﺰى ﻛﺸﺘﻰﺳﺎزى ﺧﻠﻴﺞ‬
‫ﻓﺎرس ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺒﻮل ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﮔﺬراﻧﺪن ﻛﺎرﻫﺎى ادارى‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻰﺳﺎزى‬
‫ﺧﻠﻴﺞﻓﺎرس در ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪم‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭼﻰ از ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‬
‫ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎم وﻗﺘﻢ را ﺑﺎ ﻛﺎرﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻰﮔﺬراﻧﺪم‪.‬‬
‫در ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ زﺑﺎن ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ راﺣﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮم وﻟﻲ اﻳﻨﺠﺎ راﺣﺖ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﭘﻴﻜﺎرى را ﺷﺮوع ﻛﺮدم‪ .‬در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﻰ‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﺑﺮاى اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮرا‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺘﺮﻗﻰ ﻛﻪ ﻫﻮادارﻫﺎى ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎى‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮراى ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻮان داﺷﺖ از‬
‫ﺣﻘﻮق ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎ دﻓﺎع ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬در ﺗﻤﺎم اﻋﺘﺮاﺿﺎت‪ ،‬اﻋﺘﺼﺎﺑﺎت و ﺗﺤﺼ‪‬ﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎ را‬
‫ﻳﺎرى ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺷﻮرا ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻣﺪت زﻳﺎدى از اﻧﺘﻘﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ روز ﻣﻴﻨﺎ ﺑﺎ دﺧﺘﺮم‬
‫ﺳﺎﻧﺎز ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪم‪ .‬ﻣﻴﻨﺎ را دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬از رﺋﻴﺲ‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ اﺟﺎزه ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﭼﺮا آﻣﺪى اﻳﻨﺠﺎ؟ ﮔﻔﺖ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ‬
‫ﭘﻴﺶ ﺗﻮ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺮ ﻧﻤﻰﮔﺮدم‪ .‬ﻣﻦ اﺻﺮار ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻧﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻤﺎن و ﺑﻌﺪ ﺑﺮﮔﺮد ﺑﻪ ﺗﺒﺮﻳﺰ‪ .‬ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ وﻟﻲ دﻳﮕﺮ‬
‫ﺣﺮﻓﻰ ﻧﺰدم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ اﺻﻼً ﺧﻮﺷﺒﻴﻦ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ او ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮدش ﺑﻪ‬
‫‪١٣٦‬‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺑﺴﺘﮕﻰ دارد و اﮔﺮ ﺗﺎزه ﭘﻴﺶ ﻣﻦ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاى ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺸﻮد‪ ،‬و ﻗﺒﻮل ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ او را ﺑﻪ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪ و‬
‫دادﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﭼﻬﺎر ﻣﺎه در ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﭼﻬﻞﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺮاى‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهاش ﻫﺪﻳﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﺣﺪود ﺳﻰﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮداﺷﺖ و رﻓﺖ ﺗﺒﺮﻳﺰ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪم ﺑﺮاى ﭼﻰ آﻣﺪ و ﺑﺮاى ﭼﻰ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﺪﺗﻰ ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻴﺎﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻮﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺎﻳﺖ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮﺳﺪ ﻣﻰدﻫﻤﺖ‬
‫دﺳﺖ ﭘﻠﻴﺲ و او دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫دوﺳﺘﺎن ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ازدواج ﻛﻨﻢ‪ .‬و ﻳﻜﻰ را ﺑﺮاﻳﻢ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎ ﻛﺲ دﻳﮕﺮى ازدواج ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻛﺴﻰ ﻛﻪ‬
‫دﺳﺖﻛﻢ دوﺳﺘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ و ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻘﻂ از ﻧﻈﺮ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژى ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻮر‬
‫ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﭼﻬﻞ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻮاﻗﻊ‬
‫ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﻪ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﺑﺮوم‪ .‬آﻧﺠﺎ ﺑﺎ دﺧﺘﺮى آﺷﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻣﺪدﻛﺎر‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺮﻣﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻛﻪ ﻫﻢدﻳﮕﺮ را دﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬دﻋﻮﺗﺶ ﻛﺮدم‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺘﺶ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎﻫﺎش ازدواج ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻳﻚ روز ﻛﻪ او‬
‫در ﺧﺎﻧﻪام ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﻘﺎى ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ دﻳﺪﻧﺪش‪ .‬ﻓﺮداى آنروز رﻓﻘﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﻦ‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻧﻤﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ دوﺗﺎﺷﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﻮ ﺑﺎﻳﻜﻮت ﺷﺪهاى‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪه ﺑﻮد رﻓﻘﺎ‬
‫دورم را ﺧﻴﻂ ﺑﻜﺸﻨﺪ و ﺣﺘﻰ ﻧﺸﺮﻳﻪ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻳﻜﻰ از ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ را دﻳﺪم و ﻗﻀﺎﻳﺎ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ رﻓﻴﻖ ﻋﺰﻳﺰ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎ اﻳﻦ دﺧﺘﺮ ازدواج ﻛﻨﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺎزه‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻰ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﮕﺮ رﻓﻘﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را ﺑِﻬِﺖ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﻜﺮدﻧﺪ؟‬
‫اﮔﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ زن ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎن ﺑِﻬِﺖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‬
‫رﻓﻴﻖ ﻋﺰﻳﺰ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎ ﻛﺴﻰ ازدواج ﻛﻨﻢ ﻛﻪ دوﺳﺘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ زﻧﻢ را ﺧﻮدم اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻢ‪ .‬زﻧﻰ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ زن ﻣﻦ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪدرد ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻰﺧﻮرد‪ .‬آنروز ﺑﻌﺪ از ﻛﻤﻰ ﺟﺮ و ﺑﺤﺚ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻦ‬
‫ﺑﺪون ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻰ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻪاى ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺨﺶ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺟﻨﻮب ﻧﻮﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫وﻟﻲ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻬﺘﺮى ﺑﺎ ﻣﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺣﺮفﻫﺎﻳﺸﺎن ﺗﻜﺮار ﺣﺮفﻫﺎى‬
‫‪١٣٧‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﻣﺴﺌﻮل ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮدم اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮدم‪ .‬ﺗﺮﺗﻴﺐ‬
‫ازدواج را دادم و ﺗﻤﺎم‪ .‬و دوﺳﺘﺎن ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﺎ ﻣﻦ ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻫﻢﻛﺎرى ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺧﻨﺪهدار ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻰ ﺷﺪه؟ ﻣﮕﺮ ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮا ﺑﺎﻳﻜﻮت ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ؟ اﻣ‪‬ﺎ واﻗﻌﻴ‪‬ﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﻛﺎر ﺳﻴﺎﺳﻰ را دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ و دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ دوﺑﺎره ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﻫﻤﺴﺮم ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﻜﺎر آﺷﻨﺎ ﺷﺪ و ﮔﺎهﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻃﺮق ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺎ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ او را از اداره ﺑﻬﺪارى و ﺑﻬﺰﻳﺴﺘﻰ ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻰﺳﺎزى‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدﻳﻢ و در ﻛﺸﺘﻰﺳﺎزى او ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺪدﻛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻛﺎر ﻛﺮدن در ﮔﺮﻣﺎى ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﻮم‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺨﺘﻰﻫﺎ را ﻫﺮ ﻃﻮر ﺑﻮد ﻣﻰﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺷﺐ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻜﻰ از رﻓﻘﺎ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ اﻣﺸﺐ‬
‫ﻣﻰآﻳﻨﺪ ﺳﺮاﻏﺘﺎن‪ .‬ﺧﺒﺮ ﻣﻮﺛﻖ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ در ﺳﭙﺎه ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‬
‫ﻧﻔﻮذ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ دو ﻧﻔﺮ زودﺗﺮ راﻫﻰ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﺧﺎﻧﻪ را ﭘﺎكﺳﺎزى‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪام رﻓﺘﻢ و ﻫﺮ ﭼﻴﺰى را ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﺑﺎﻋﺚ دردﺳﺮ ﺷﻮد‬
‫از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدم‪ .‬دوﺗﺎ ﮔﻮﻧﻰ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﭘ‪‬ﺮ از ﻧﺸﺮﻳﻪ و ﻛﺘﺎب را ﺑﻪ درﻳﺎ رﻳﺨﺘﻢ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﻫﺸﺖ ﺷﺐ ﻫﻤﻪ ﻛﺎرﻫﺎ ﻣﺮﺗﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ در ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮم‬
‫ﻗﻠﻴﺎن ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮم ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺒﻼً ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺘﻰ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﭼﻄﻮر رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ دوازده ﺷﺐ ﺑﻴﺪار ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬اﺗﻔﺎﻗﻰ ﻧﻴﻔﺘﺎد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ دوازده و ﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺧﻮاﺑﻤﺎن ﻧﻤﻰﺑﺮد‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﺣﺮف‬
‫ﻣﻰزدﻳﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﺰدﻳﻚﻫﺎى ﺻﺒﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ داﺷﺘﻴﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮاب ﻓﺮو ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺻﺪاى در را ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ‪ .‬زﻧﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬دوﺗﺎﻳﻰ رﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ در را ﺑﺎز ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻮ در را ﺑﺎز ﻛﻦ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮم دو‬
‫ﺳﻪ ﺑﺎر ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻴﺴﺖ؟ ﻛﺴﻰ ﺟﻮاب ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﺎر ﭼﻬﺎرم ﻳﻜﻰ ﮔﻔﺖ از ﺳﭙﺎه‬
‫ﭘﺎﺳﺪاران آﻣﺪهاﻳﻢ‪ .‬زﻧﻢ در را ﺑﺎز ﻛﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ‬
‫‪١٣٨‬‬
‫ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران‪ ،‬ﻣﻌﺎون اﺳﺘﺎﻧﺪارى ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‪ ،‬ﻣﻌﺎون دادﺳﺘﺎﻧﻰ و ﭼﻬﺎر ﭘﺎﺳﺪار‪.‬‬
‫ﺑﻪﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺌﻮالﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ د‪‬م در اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻳﻢ و‬
‫ﺑﻪ ﺳﺌﻮالﻫﺎى رﺋﻴﺲ ﺳﭙﺎه ﺟﻮاب ﻣﻰدادﻳﻢ و ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ ﺗﻮى اﺗﺎقﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ و‬
‫زﻧﺪﮔﻴﻤﺎن را زﻳﺮ و رو ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻰ از ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ زﻧﻢ را ﺻﺪا زد و ﮔﻔﺖ اﺳﻠﺤﻪ ﺷﻮﻫﺮت را ﺑﻴﺎور‪ .‬زﻧﻢ‬
‫رﻓﺖ اﺳﺒﺎبﺑﺎزى دﺧﺘﺮ ﺑﺮادرش را ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﻠﺖ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻰ ﺑﻮد‪ ،‬آورد و ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎﺳﺪار داد‪ .‬ﭘﺎﺳﺪار ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ ﺷﺪ و ﺑﺎ ﻗﻨﺪاق زد ﺗﻮ ﺷﻜﻢ ﻣﻦ و ﻓﺤﺶ ﺧﻮاﻫﺮ و‬
‫ﻣﺎدر را ﻛﺸﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎن ﻣﻦ و ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻨﺪ ﺳﺮاغ ﻛﺘﺎبﻫﺎ‪ .‬ﺳﻰ و ﻧﻪ ﺟﻠﺪ ﻛﺘﺎب را‬
‫ﻛﻪ ﻫﻤﻪاش از ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ و ﻣﻄﻬﺮى و ﭼﻨﺪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ اﺳﻼﻣﻰ دﻳﮕﺮ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺻﻮرتﺟﻠﺴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ دادﻧﺪ ﻛﻪ اﻣﻀﺎء ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﻳﻜﻰ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را زﻳﺮ و رو ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬و ﺑﻪ زﻧﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮت ﺗﺎ ﻳﻜﻰ دو ﺳﺎﻋﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺻﺒﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻮا روﺷﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻓﻘﻂ ﺳﺮاغ‬
‫ﻣﻦ آﻣﺪهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ وﻗﺘﻰ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪم‪ ،‬دﻳﺪم دوﺗﺎ ﻣﻴﻨﻰﺑﻮس‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺗﺎ‬
‫ﭘﻴﻜﺎن و ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮار ﺗﻮى ﻛﻮﭼﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ در ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ و آﻧﻬﺎ در واﻗﻊ ﭼﻨﺎن ﻣﺠﻬﺰ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﻪ را ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺮون از ﺧﺎﻧﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﭘﺎﺳﺪار ﺳﻨﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﺻﺒﺢ ﻧﻪ ﻧﻔﺮ‬
‫از ﻣﺎ را ﺳﻮار ﻣﻴﻨﻰﺑﻮس ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺮﻛﺰ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺳﺎواك دوران ﺷﺎه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﻫﻤﻪﻣﺎن ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ در اﺗﺎﻗﻰ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ‬
‫از ﻇﻬﺮ ﺑﺮايﻣﺎن ﺗﻜﻪاى ﻧﺎن آوردﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ “ﺷﺎﻫﻮﻧﺪ”‬
‫ﺑﺎزﺟﻮى ﺳﭙﺎه آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪدﻧﺒﺎل دوﺗﺎ از رﻓﻘﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻓﺮار ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﭼﻴﺰى‬
‫ﻧﮕﻔﺘﻴﻢ و ﻛﺘﻚ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺧﻮردﻳﻢ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻮﻧﺪ آدم ﺳﺎدهاى ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ از آن ﺧﺒﺮهﻫﺎش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮنﺳﺮدى ﺳﺌﻮال‬
‫ﻣﻰﻛﺮد و ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺧﻮنﺳﺮدى ﺳﻴﻠﻲ ﻣﻰزد‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ دوازده ﺷﺐ‬
‫ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﺎزده ﻧﻔﺮ ﭘﺎﺳﺪار ﻣﺴﻠﺢ آﻣﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ دﺳﺘﻮر دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻮار‬
‫ﻣﻴﻨﻰﺑﻮس ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺧﻮدﺷﺎن ﻫﻢ ﺳﻮار ﺷﺪﻧﺪ و دوﺑﺎره ﭼﺸﻢﻫﺎى ﻣﺎ را ﺑﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﻣﻴﻨﻰﺑﻮس راه اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫‪١٣٩‬‬
‫ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم دارﻳﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف زﻧﺪان ﻣﻰروﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺘﻰ‪ ،‬ﻣﻴﻨﻰﺑﻮس‬
‫اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬دﺳﺖﻫﺎى ﻣﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬از ﻣﻴﻨﻰﺑﻮس ﭘﻴﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ‬
‫اﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ آﻣﺪ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺎز ﻛﺮد و ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﺷﺎﻫﻮﻧﺪ )ﺑﺎزﺟﻮ( ﺑﺎ‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﺳﻴﻜﻠﺖ ﺟﻠﻮﻣﺎن ﺗﺮﻣﺰ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻠﺘﺶ را در آورد ﮔﻔﺖ ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ وﻗﺖ‬
‫دارﻳﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺧﻴﺎل دارد ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ اﻳﻦﻃﺮف‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﭘﻨﺞ‬
‫دﻗﻴﻘﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺴﻰ از ﺟﺎﻳﺶ ﺗﻜﺎن ﻧﺨﻮرد‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻮﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﭼﺸﻢﻫﺎىﺸﺎن را ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻪ را در ﻳﻚ ﺧﻂ‬
‫ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪﻣﺎن را در ﻳﻚ ردﻳﻒ ﻣﻨﻈﻢ اﻳﺴﺘﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ دﺳﺘﻮر ﺗﻴﺮﺑﺎران داد‪.‬‬
‫و ﻣﻦ ﺻﺪاى ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ را ﻣﻰﺷﻨﻴﺪم و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺳﻘﻮط ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺻﺪاى‬
‫ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎ ﻗﻄﻊ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺠﻴﺒﻰ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺗﻨﻢ ﻋﺮق ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﻰدﻳﺪم‬
‫ﻫﻨﻮز اﻳﺴﺘﺎدهام‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻰ آﻣﺪ دﺳﺘﻢ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻰ راه ﺑﺮد‪ .‬ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻫﻨﻮز ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﺪ ﻛﻪ زﻧﺪهام‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ راه اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﻢ ﺷﺪ و اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﻣﺎ را ﭘﻴﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻰ راه ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻤﺎن را‬
‫ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻦ دﻳﺪم ﻛﻪ ﺗﻮى زﻧﺪان ﺳﭙﺎه ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﺎن زﻧﺪان ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ دوران‬
‫ﺷﺎه‪ .‬ﻣﺎ را ﺗﺤﻮﻳﻞ زﻧﺪاﻧﺒﺎن دادﻧﺪ‪ .‬او ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﺮد‪ .‬ﺗﺎ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ در آﻧﺠﺎ‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ اﺟﺎز ﻣﻼﻗﺎت دادﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﻼﻗﺎﺗﻰﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮم ﻫﻢ آﻣﺪه ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺑﻮد و ﻧﮕﺮان‪ ،‬ﻫﻤﻪاش ﺳﻌﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد دﻟﺪارﻳﻢ دﻫﺪ‪.‬‬
‫در زﻧﺪان ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ ﻣﺮﻳﺾ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻤﺎن ﭼﺮك ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﺟﺎزه‬
‫ﻧﻤﻰدادﻧﺪ ﭘﻴﺶ دﻛﺘﺮ ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻗﺮص ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑِﻬِﻤﺎن ﻣﻰدادﻧﺪ‪ .‬از‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺮصﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻫﺮ درد و ﻣﺮﺿﻰ ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ زﻧﻢ ﮔﻔﺘﻢ ﻳﻚ‬
‫ﺟﻮرى داروﻳﻰ ﺑﺮايﻣﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻓﻌﻪ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ زﻧﻢ آﻣﺪ ﻳﻚ ﭘﻤﺎد و ﻳﻚ‬
‫ﻗﻄﺮ ﭼﺸﻢ آورد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻫﻔﺖ ﻫﺸﺖ روز ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻤﺎن ﺧﻮب ﺷﺪ‪ .‬در زﻧﺪان‬
‫ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﺑﺮاىﺸﺎن ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ آدم ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬دو ﺳﻪ ﺑﺎر اﺳﻬﺎل‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم و داﺷﺘﻢ از ﭘﺎ ﻣﻰاﻓﺘﺎدم‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻓﻘﻂ دو ﺳﻪ ﺗﺎ از ﻫﻤﺎن ﻗﺮصﻫﺎ دادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ده روز ﻛﻪ در زﻧﺪان ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن دارد راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﻧﻪ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎى ﮔﺮوﻫﻚﻫﺎ را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪.‬‬
‫‪١٤٠‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﻫﻤﻪﺷﺎن ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻮدهاﻧﺪ و در ﺧﺎﻧﻪاى ﺗﻴﻤﻰ و از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻪ دﻟﺸﺎن ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ د‪‬م ﻣﺎ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻪ ﻗﻴﺪ ﺿﻤﺎﻧﺖ آزادم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺸﻜﻴﻼت ﮔﻔﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ زودﺗﺮ‬
‫ﺧﻮدت را ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻦ‪ .‬ﺗﻘﺎﺿﺎى اﻧﺘﻘﺎل ﻛﺮدم و ﭘﻴﺶ ﻣﺪﻳﺮ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﺮدم‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬ازش‬
‫ﺧﻮاﻫﺶ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻮن اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺮاﻳﻢ ﭘﻴﺶ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﻫﻢ ﭘﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺘﻘﺎﻟﺖ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ دﻳﺪم ﺑﺪﺟﻮرى اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﻪ زور ﻣﺘﻮﺳﻞ‬
‫ﺷﺪم‪ .‬ﺳﺮﻳﻊ در دﻓﺘﺮ را از داﺧﻞ ﺑﺴﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ اﻣﻀﺎء ﻛﻨﻰ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻢ ﻃﺮﻓﺶ‪ .‬ﺑﻠﻨﺪش ﻛﺮدم‪ .‬روى ﻣﻴﺰ ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪﻣﺶ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻻ اﻣﻀﺎء‬
‫ﻧﻜﻨﻰ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﺧﻔﻪات ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺳﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺖ را ﻳﻜﻰ ﻳﻜﻰ ﻣﻰﺑﺮم و‬
‫ﻣﻰﮔﺬارم روى ﺳﻴﻨﻪﻫﺎى زﻧﺖ‪ .‬واﻗﻌﺎً داﺷﺘﻢ ﺧﻔﻪاش ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺧﻮب‪ .‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﻪ را اﻣﻀﺎء ﻛﺮد و ﻣﻦ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺧﻮدم را ﺑﻪ اداره راه و ﺗﺮاﺑﺮى‬
‫ﺷﻴﺮاز ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻛﻠّﻲ دوﻧﺪﮔﻰ اﻧﺘﻘﺎﻟﻲ زﻧﻢ را ﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫در ﺷﻴﺮاز‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﻣﺎه ﭘﺴﺮم ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ‪ .‬اﺳﻤﺶ را ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﻳﺎﺷﺎر‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﺗﺎ از رﻓﻘﺎ ﻛﻪ از ﺳﭙﺎه ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺪﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﻣﻦ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻳﻚ ﺟﻮرى ازﺷﺎن ﻣﻮاﻇﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬وﺿﻊ درﺳﺖ و ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﻃﻮرى ﺑﻮد آﻧﺠﺎ ﻧ‪‬ﮕَﻬِﺸﺎن داﺷﺘﻢ ﺗﺎ ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ از آﻧﻬﺎ ﻣﺪﻳﺮ اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻛﺸﺘﻰﺳﺎزى ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ اﻋﺪام ﺷﺪ‪ .‬اوﺿﺎع روز ﺑﻪ روز ﺑﺪﺗﺮ‬
‫ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬رﻓﻘﺎى ﻓﺮارىِ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‪ ،‬در ﺷﻴﺮاز ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺗﻤﺎس ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻛﻢﻛﻢ ﻗﺮارﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰﺧﻮرد‪ .‬ﻣﻦ دو ﺑﺎر ﻗﺮار ﻣﻼﻗﺎت‬
‫داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﺎل وﻗﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺎر ‪ 110‬ﺑﻴﺮون آﻣﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻧﺸﻌﺎب زﻣﺰﻣﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ‪ ،‬ﻳﻚ روز‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﭘﺎﺳﺪار ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﺷﺨﺼﻰ ﻛﻪ ﺟﺰو اﻧﺠﻤﻦ‬
‫اﺳﻼﻣﻰ اداره ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻛﺎرم آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﻀﻮ اﻧﺠﻤﻦ اﺳﻼﻣﻰ ﻣﺮا ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن‬
‫داد و ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻰ‪ ،‬ﻣﺮا دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺟﻠﻮ‬
‫ﻫﻤﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن اداره ﺳﻮار “رﻧﻮ” ﻛﺮدﻧﺪ و راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ را ﺑﺴﺘﻨﺪ و دﻳﮕﺮ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪم ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪم‪.‬‬
‫‪١٤١‬‬
‫ﺣﺪود ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﭼﺸﻢﻫﺎى ﺑﺴﺘﻪ وارد ﻣﺤﻠﻲ ﺷﺪم و ﻣﺮا روى‬
‫ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻧﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ را از ادارهي راه و ﺗﺮاﺑﺮى آوردهاﻳﻢ‪،‬‬
‫زودﺗﺮ ﺑﺎزﺟﻮﺋﻲاش ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﺮﮔﺮدد و آدرس ﺧﺎﻧﻪام را ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬و‬
‫رﻓﺖ‪ .‬ﺣﺪود ﭼﻬﺎر‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻋﺖ روى ﻫﻤﺎن ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻰ آﻣﺪ‪،‬‬
‫دﺳﺘﻢ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ اﺗﺎق دﻳﮕﺮى ﺑﺮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ آﺷﻔﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺧﻮدم را‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد در ﭼﻪ راﺑﻄﻪاى دﺳﺘﮕﻴﺮم ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﻟﻮ رﻓﺘﻪام ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﺑﺎﻳﺪ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻢ‪ .‬در اﺗﺎق دﻳﮕﺮ‪،‬‬
‫وﻗﺘﻰ روى ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭼﺸﻢﺑﻨﺪم را ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺗﺎق ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎﺳﺪارى‬
‫ﻛﻪ ﻣﺮا آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﺪا زد “ﺣﺎﺟﻰ” ﻃﺮف ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﭼﻬﺎر‬
‫ﻧﻔﺮ وارد اﺗﺎق ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪﺷﺎن ﻧﻘﺎب داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻘﺎﺑﺸﺎن ﻛﻴﺴﻪاى ﭘﺎرﭼﻪاى ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺳﺮ و ﺻﻮرﺗﺸﺎن را ﻣﻰﭘﻮﺷﺎﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﭼﺸﻢ و دﻫﺎﻧﺸﺎن دﻳﺪه ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬اول ﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﭼﻴﺰى اﺣﺘﻴﺎج دارى؟ ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ زودﺗﺮ ﻣﺮﺧﺼﻢ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺮوم ﭘﻴﺶ زن و‬
‫ﺑﭽﻪام‪ .‬ﻳﻜﻲﺷﺎن ﮔﻔﺖ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدى‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺳﻴﮕﺎرى ﺑِﻬِﻢ داد و‬
‫ﺧﻮدش روﺷﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ اﺳﻢ ﺧﻮدت‪ ،‬ﺑﺮادرت‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮادهات و ﺗﻤﺎم دوﺳﺘﺎن‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻰات را ﺑﮕﻮ و ﻓﻮراً ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﺳﻌﻰ ﻛﻦ دروغ ﻧﮕﻮﻳﻰ‪ ،‬ﭼﻮن ﺗﻤﺎم‬
‫رﻓﻘﺎﻳﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺎ ﻫﻤﻪ اﺳﺎﻣﻰ را دارﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻦ اﺳﻢ ﺧﻮدم و ﻣﺸﺨّﺼﺎت ﺧﺎﻧﻮادهام را ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻋﺒﺎس ﻗﺴﻢ ﻣﻰﺧﻮرم ﻛﻪ از ﻗﻀﺎﻳﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ اطﻼﻋﻰ ﻧﺪارم‪ .‬ﻳﻜﻲﺷﺎن ﮔﻔﺖ‬
‫ﺣﺮاﻣﺰاده ﻗﺴﻢ ﺣﻀﺮت ﻋﺒﺎس را ﻧﺨﻮر‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻢ ﭼﺮا ﻗﺴﻢ ﻧﺨﻮرم؟‬
‫ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ ﻛﺎﻏﺬى را ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻢ دراز ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﺑﺒﻴﻦ‪ ،‬ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع ﺣﻜﻢ‬
‫ﺗﻌﺰﻳﺮت را اﻣﻀﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ راﺳﺖ‪ .‬ﺑﮕﻮﻳﻰ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚ آﻳﻪ از ﻗﺮآن‬
‫ﺧﻮاﻧﺪ و ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮد و دﺳﺖ آﺧﺮ ﻫﻢ ﮔﻔﺖ اﮔﺮ راﺳﺖ ﻧﮕﻮﻳﻰ‪ ،‬آنﻗﺪرﻫﺎ‬
‫ﻣﻰزﻧﻴﻤﺖ ﺗﺎ ﻣﺜﻞ ﺳﮓ ﺳﻘﻂ ﺑﺸﻮى‪.‬‬
‫آنوﻗﺖ دوﺑﺎره ﭼﺸﻢﺑﻨﺪم را ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ اﺗﺎق دﻳﮕﺮى ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻤﺎﻧﻢ زﻳﺮ‬
‫زﻣﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن از ﭼﻨﺪ ﭘﻠﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬آﻧﺠﺎ دوﺑﺎره ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ را ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻰ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ و ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﻢ ﻣﺸﺖ و ﻟﮕﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮ و ﺻﻮرﺗﻢ ﻣﻰﺧﻮرد و ﻣﻦ ﺗﺎ آﻣﺪم ﺑﻔﻬﻤﻢ ﭼﻰ ﺑﻪ ﭼﻰ اﺳﺖ دﻳﺪم ﻟﺒﺎﺳﻢ‬
‫ﻏﺮق ﺧﻮن ﺷﺪه اﺳﺖ و از دﻣﺎﻏﻢ ﺷُﺮ و ﺷُﺮ ﺧﻮن ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻴﺮ و دار‬
‫‪١٤٢‬‬
‫دﺳﺘﻢ رﻓﺖ ﻃﺮف ﺑﻴﻀﻪﻫﺎﻳﻢ و دﻳﮕﺮ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪم ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻫﻮش آﻣﺪم‪ ،‬در ﻳﻚ ﺳﻠﻮل ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﻠﻮل ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﭼﻜﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ ﺑﺎﻻى ﺳﺮم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و داﺷﺖ ﺑﺪﻧﻢ را ﻣﺎﻟﺶ ﻣﻰداد‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺧﻮدم زﻧﺪاﻧﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﻫﺴﺘﻢ وﻟﻲ زﻧﺪاﻧﻰ‪ .‬اﺳﻤﺶ را ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ از ﻫﻮاداران ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ‬
‫در ﺳﻠﻮل ﺑﺎز ﺷﺪ و او ﺧﺎرج ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺼﻒ ﺷﺐ از درد ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻣﻰﭘﻴﭽﻴﺪم‪ .‬ﺑﻴﻀﻪﻫﺎﻳﻢ ﺑﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد و اﻧﺪاز‬
‫ﻳﻚ ﺗﻮپ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬راﺳﺘﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ داﺷﺘﻢ ﻣﻰﻧﺎﻟﻴﺪم‪،‬‬
‫دﻳﺪم ﻳﻜﻰ دارد ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﺸﺖ ﻣﻰزﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺪاى ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ اﺳﻤﺖ ﭼﻰ‬
‫اﺳﺖ؟ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻜﻰ از ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮف‬
‫دوﺑﺎره ﺣﺮف زد وﻟﻲ ﻣﻦ ﺟﻮاب ﻧﺪادم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺳﺮش را از درﻳﭽﻪ ﺳﻠﻮل داﺧﻞ ﻛﺮد‬
‫و ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﻴﺰى ﻻزم دارى؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺟﺎن ﻣﺎدرت دﺳﺖ از ﺳﺮم ﺑﺮدار‪ .‬وﻟﻲ دﺳﺖ‬
‫ﺑﺮدار ﻧﺒﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺧﺴﺮو ﻗﺸﻘﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺳﻰ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﭼﺮا‪ ،‬ﺑﺮادر‬
‫ﻧﺎﺻﺮ ﺧﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ آره‪ ،‬ﺧﻮدم ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﻴﮕﺎر‬
‫ﺑﺨﻮاﻫﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺮاﻳﺖ ﺑﻴﻨﺪازم‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﻳﻚ ﻧﺦ ﺳﻴﮕﺎر ﺑﺮاﻳﻢ اﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺰار‬
‫ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺮش دارم‪ .‬ﺳﻴﮕﺎر را روﺷﻦ ﻛﺮدم درد ﺑﻴﻀﻪﻫﺎﻳﻢ ﻛﻢﺗﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺴﺮو ﺧﺎن از ﺧﻮدش ﺣﺮف ﻣﻰزد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ اﻋﺪاﻣﻢ ﻛﻨﻨﺪ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ اﻋﺪاﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺮاى ﭼﻰ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮاى‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺧﺎنزادهاى‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻤﺮ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻇﻠﻢ ﻛﺮدهاى‪ .‬ﮔﻔﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻰﻛﻨﻰ‪،‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻤﻪ داراﺋﻲام را ﺑﻴﻦ ﻛﺸﺎورزان ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدهام و اﻻن ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻢ ﻫﻴﭻ‬
‫ﭼﻴﺰى ﻧﺪارم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺧﻮب اﮔﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮدهاى ﻛﻪ اﻣﻴﺪوارم زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﻰ‪.‬‬
‫ﻛﻠّﻰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪاش از ﻣﻦ ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪ ﺟﺰو ﻛﺪام ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻫﺴﺘﻰ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪﺧﺪا ﺟﺰو ﻫﻴﭻﻛﺪام‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرى ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﺸﻜﻮك ﺷﺪهاﻧﺪ و‬
‫ﺣﺎﻻ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻢ و اﻣﻴﺪوارم ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﻓﺮدا آزادم‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺴﺮو ﺧﺎن را در ارﺗﺒﺎط‪ ‬اردوى ﺧﻮاﻧﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮ و ﺻﺪا‬
‫ﻛﺮد‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﺣﺪود ﻫﺸﺘﺼﺪ ﻧﻔﺮ از ﻗﺸﻘﺎﻳﻰﻫﺎ‪ ،‬رﻧﺠﺒﺮىﻫﺎ و ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻰ اردوﻳﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺪاﻟﻪ ﺧﺎن‬
‫‪١٤٣‬‬
‫‪ -‬دﻛﺘﺮ و ﺟﺮاح‪ -‬ﭘﺴﺮ ﻧﺎﺻﺮ ﺧﺎن‪ ،‬اردوى ﭼﭙﻰﻫﺎ را اداره ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻧﺎﺻﺮ ﺧﺎن و‬
‫ﺧﺴﺮو ﺧﺎن ﺑﺎ آﻧﻬﺎ اﺧﺘﻼف داﺷﺘﻨﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻪﺧﺎن ﺳﻜﺘﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﺎﺻﺮ ﺧﺎن ﻫﻢ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﻓﺮار ﻛﻨﺪ و ﺧﺴﺮو ﺧﺎن را‬
‫ﻫﻢ در ﺧﻴﺎﺑﺎن رودﻛﻰ ﺷﻴﺮاز دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و اﻳﻨﺠﺎ در زﻧﺪان ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﺳﻪ ﭼﻬﺎر روز ﻛﺴﻰ ﺑﻪ ﺳﺮاﻏﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬روز ﺳﻮم ﻳﺎ ﭼﻬﺎرم در ﺳﻠﻮل ﺑﺎز‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺪارى وارد ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮا ﺑﻪ زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﺑﺮد‪ .‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ را ﻧﺒﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻰ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﻗﻤﺮ ﺑﻨﻰﻫﺎﺷﻢ ﻫﻤﻪ ﺣﺮفﻫﺎﻳﻢ راﺳﺖ‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ اﺻﻼً ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺎرى ﻧﺪارم‪ .‬ﺑﺎز ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻓﺤﺶ آﺑﺪار ﻧﺜﺎرم ﻛﺮدﻧﺪ‬
‫و ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻲﺷﺎن ﮔﻔﺖ ﺑﺒﻨﺪﻳﻨﺶ و دوﺗﺎﺷﺎن ﻣﺮا ﺑﻪ ﺗﻴﺮآﻫﻨﻰ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﺗﺎ‬
‫ﺷﻼّق آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲﺷﺎن رﻓﺖ‪ ،‬ﺷﻼّﻗﻰ را از ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺮداﺷﺖ و آﻣﺪ ﻃﺮف‬
‫ﻣﻦ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺿﺮﺑﻪ را ﻛﻪ زد‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺗﻨﻢ ﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻮزﻧﻰ ﺗﻮى ﻣﻐﺰم ﻓﺮو‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دوﺑﺎره زد و ﭼﻮن ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ اﻋﺘﺮاف ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد ﭼﻨﺪ ﺿﺮﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬اوﻟﻲ ﻛﻪ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻼّق را داد دﺳﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪى‪ .‬ﻣﻦ راﺳﺘﺶ‬
‫داﺷﺘﻢ وﺣﺸﺖ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﭘﻴﺮﻣﺮدى ﮔﻔﺖ ﻧﺰﻧﻴﺪش‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺣﺮف‬
‫ﺑﺰن‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻼح ﺧﻮدت اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ از درد ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻣﻰﭘﻴﭽﻴﺪم و ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰداﻧﻢ وﮔﺮﻧﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻛﻪ ﻳﻚدﻓﻌﻪ دﻳﺪم دﻧﻴﺎ دور‬
‫ﺳﺮم ﭼﺮﺧﻴﺪ‪.‬‬
‫راﺳﺘﺶ ﺷﺎﻳﺪ اﮔﺮ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﺑﺮاى ﭼﻰ دﺳﺘﮕﻴﺮم ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻰ در ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس زﻧﺪاﻧﻰ ﺑﻮدم اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ‬
‫ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﭼﻴﺰى ﻧﮕﻮﻳﻰ زﻳﺎد اذﻳ‪‬ﺖ ﻧﻤﻰﺷﻮى و ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﻟﺐ ﺑﺎز ﻛﻨﻰ‬
‫دﻳﮕﺮ دﺳﺖ ﺑﺮدارت ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﺮﻓﻰ ﻧﻤﻰزدم‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺷﻼّق ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻛﻒ ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ‬
‫ﻣﻰزدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻬﻞ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎه ﺿﺮﺑﻪ زدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻴﻎ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪ ،‬ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺮﻓﻰ‬
‫ﻧﺰدم‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺳﻠﻮل ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺠﺎﻫﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺪت زﻳﺎدى در زﻧﺪان ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﭘﻤﺎد ﺑﻪ ﻛﻒ‬
‫ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ ﻣﺎﻟﻴﺪﻧﺪ‪ .‬دوﺗﺎ ﺗﻜﻪ ﻣﻘﻮا ﺑﻪ ﻛﻒ ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ ﺑﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ راه ﺑﺮوم‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنروز ﭘﺎﺳﺪارى آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ ﻣﻼﻗﺎﺗﻰ دارى‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ راه ﺑﺮوم‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺎرى‬
‫‪١٤٤‬‬
‫دﺳﺘﻰ آورد‪ ،‬ﻣﺮا در آن ﻧﺸﺎﻧﺪ و ﺑﺮد ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از اﺗﺎقﻫﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ‬
‫ﭘﺎﺳﺪارى ﻛﻪ ﭘﺴﺮم را ﺑﻐﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬وارد ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮم‪ ،‬ﻳﺎﺷﺎر داﺷﺖ ﮔﺮﻳﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ از ﭘﺎﺳﺪار ﺗﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻳﺎ ﭼﻮن ﻣﻦ ﺗﻮى ﮔﺎرى ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫وﺣﺸﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺪود ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻬﻠﻮﻳﻢ ﺑﻮد‪ .‬در آن ﻣﺪت درد را ﻓﺮاﻣﻮش‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺴﺮم را ﻛﻪ ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره درد ﺷﺮوع ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺴﺖ روز در ﺳﻠﻮل اﻧﻔﺮادى ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪم‬
‫آﻧﺠﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻔﻬﻤﻢ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎ در زﻧﺪان ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺷﻴﺮاز و ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻠﻲ آﻳﻨﻪورزان ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺷﻴﺮاز اول از ﻫﻤﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻌﺪ از ﺧﻮردن ﭼﻬﻞ‬
‫ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼّق‪ ،‬زن ﺧﻮدش را ﻟﻮ داده اﺳﺖ و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﺮادر ﺧﻮدش را‪ .‬زن و‬
‫ﺑﺮادرش اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﻠﻲ آﻳﻨﻪورزان ﻛﺮوﻛﻰ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺷﻴﺮاز را ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬و‬
‫ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎء و ﻫﻮاداران را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎﻳﻰ را ﻛﻪ اﻋﺪام ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﻗﺮﻣﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮده ﺑﻮد و آﻧﻬﺎﻳﻰ را ﻛﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺪر و‬
‫ﺑﺎﻗﻰ را ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻫﻢ از ﻃﺮﻳﻖ او ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن راﺑﻂﻫﺎى‬
‫ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس را ﻛﻪ در ﺷﻴﺮاز ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬او ﻟﻮ داده ﺑﻮد و در ﻋﺮض ﭼﻬﺎر روز ﻫﻤﻪ را‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮﻣﺎن را ﺳﻮار ﻣﻴﻨﻰﺑﻮس ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ زﻧﺪان‬
‫ﻋﺎدلآﺑﺎد ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬زﻧﺪان ﭘ‪‬ﺮ از ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس‬
‫ﻣﺨﻔﻰﮔﺎﻫﺸﺎن ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺳﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻤﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻴﺴﺖ و دو ﻧﻔﺮ را اﻋﺪام ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﭘﻴﻜﺎر ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮد ﻋﻠﻲ آﻳﻨﻪورزان ﻫﻢ ﺟﺰو آﻧﻬﺎ ﺑﻮد‪ .‬او ﻛﻪ ﻟﻮ داده ﺑﻮد ﺑﺎ ﻟﻮ‬
‫رﻓﺘﻪﮔﺎن اﻋﺪام ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪ را ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢﻛﻒ ﻣﺨﺼﻮص زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺗﻮاب‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻃﺒﻘﻪ اول ﻣﺨﺼﻮص ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ رژﻳﻢ اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﻃﺒﻘﻪ‬
‫آﺧﺮ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺒﻴﺚﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻧﻮﺑﺖ دادﮔﺎه ﻣﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع ﻳﻚﺳﺎﻋﺘﻰ ﺳﺌﻮال ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ ﻓﻌﻼً ﺑﺮاﻳﺖ ده ﺳﺎل ﻣﻰﺑﺮﻳﻢ ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺟﻮاب از ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪١٤٥‬‬
‫ﻫﻨﻮز از ﻣﻦ ﻣﺪرﻛﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬از ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﻫﻢ ﻫﻨﻮز ﭼﻴﺰى ﺑﻪ دﺳﺘﺸﺎن‬
‫ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﭼﻰ ﺑﻪ ﭼﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع ﮔﻔﺖ‪ ،‬ده ﺳﺎل ﺧﻮب‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻰ از زﻧﺪان آزاد ﺑﺸﻮى ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺖ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮ را ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦﻃﻮرى‬
‫زﻳﺎد ﺑﻪ زن و ﺑﭽﻪات ﻇﻠﻢ ﻧﻤﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ راﻫﻰ زﻧﺪان ﻋﺎدلآﺑﺎد ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﮔﻔﺘﻢ ده ﺳﺎل ﮔﺮﻓﺘﻪام‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭼﺸﻢ‬
‫ﺑﺮ ﻫﻢ ﺑﮕﺬارى ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬آن روز‪ ،‬روز ﻣﻼﻗﺎت ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﻤﺴﺮم ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد ﻣﺮا ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳﺎﻋﺖ دوازده ﺷﺐ از ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﺻﺪاﻳﻢ زدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻳﻊ رﻓﺘﻢ‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺑﻨﺪ ‪ -‬ﻣﺠﻴﺪ ﺗﻮاب‪ -‬ﮔﻔﺖ ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ وﻗﺖ دارى ﻛﻪ وﺳﺎﺋﻠﺖ را‬
‫ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻰ و ﺑﻴﺎﻳﻰ ﭘﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬اﻓﻜﺎرم ﻣﻐﺸﻮش ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ آزادم ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ اﻋﺪام‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﻬﺖ رﻓﺘﻢ ﺑﺎﻻ‪ .‬ﺳﺮﻳﻊ ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪم‪.‬‬
‫ﺳﺎﻛﻢ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ و از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻰ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﻫﻢ‬
‫ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم دارم آزاد ﻣﻰﺷﻮم‪ .‬دﻟﻢ ﺑﺮاى ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﺗﻨﮓ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﻗﺮار اﺳﺖ اﻋﺪام ﺷﻮم و ﺑﺎز ﮔﺮﻳﻪام‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻠﻮ در اﺗﺎق رﺋﻴﺲ زﻧﺪان اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎ ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل‬
‫ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺎﺳﺪارى آﻣﺪ‪ ،‬ﻣﺮا از در زﻧﺪان ﺑﺮد ﺑﻴﺮون و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ در اﺻﻠﻲ زﻧﺪان‬
‫ﺑﺎز ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ آزادى‪.‬‬
‫ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺟﻠﻮ در زﻧﺪان اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﺮس اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻧﺸﻮﻧﺪ راه اﻓﺘﺎدم‪ .‬ﺗﻨﺪﺗﻨﺪ راه ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم اﻻن ﻳﻜﻰ‬
‫ﺻﺪاﻳﻢ ﻣﻰزﻧﺪ و ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻗﺪم ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻮارى ﺟﻠﻮم ﺗﺮﻣﺰ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﺠﺎ ﻣﻰروى‪،‬‬
‫ﺑﺮﺳﺎﻧﻤﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻤﻨﻮن‪ ،‬ﺧﻮدم ﻣﻰروم‪ .‬ﮔﻔﺖ اﻳﻦ وﻗﺖ ﺷﺐ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﻴﺪا‬
‫ﻧﻤﻰﺷﻮد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻮار رﻳﺸﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻴﻨﻚ ﻫﻢ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻘﻴﻪ ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻰروم‪ .‬وﻟﻲ او دﺳﺖ‬
‫ﺑﺮدار ﻧﺒﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﻤﺖ و ﻣﻦ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ و ﺗﺮك ﻣﻮﺗﻮرش‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﺠﺎ ﻣﻰروى؟ آدرس ﺧﺎﻧﻪﻣﺎن را دادم‪ .‬ﺗﻮى راه ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺮف زد‪.‬‬
‫‪١٤٦‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﺪﺗﻰ زﻧﺪان ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﻳﻜﻰ را ﺑﺎ ﭼﺎﻗﻮ زده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ وﻗﺘﻰ از‬
‫زﻧﺪان آزاد ﺷﺪم‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮادهام ﺑﺮاﻳﻢ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻰ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﺒﻴﻨﻢ ﺧﺎﻧﻮادهات ﭼﻪ ﺣﺎﻟﻲ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬در زدم‪ .‬ﻛﺴﻰ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ زﻧﻢ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬و‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدرم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮار ﺗﺸﻜﺮ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺮوم‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﻧﻤﻰﺷﻮد ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮ را ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب و ﺑﺎز ﺳﻮار ﺷﺪم‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدرم‬
‫زﻳﺎد دور ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮار ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﭘﺸﺖ دﻳﻮار‬
‫ﭘﻨﻬﺎن ﺷﻮ ﺗﺎ ﻣﻦ در ﺑﺰﻧﻢ و ﺳﺌﻮال ﻛﻨﻢ ﻓﻼﻧﻲ ﻛﺠﺎﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ‪ ،‬درﺳﺖ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻰﺗﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ اﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﭼﻪ ﺣﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫او در زد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زود در را ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮار ﮔﻔﺖ ﺑﺎ ﻓﻼﻧﻲ ﻛﺎر دارم‪.‬‬
‫داﻣﺎدﻣﺎن ﮔﻔﺖ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ او را ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و در زﻧﺪان اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮار داد‬
‫زد ﺑﻴﺎ ﺟﻠﻮ‪ ،‬و ﻣﻦ ﭘﺮﻳﺪم ﺟﻠﻮ و ﺷﻮﻫﺮﺧﻮاﻫﺮم داد زد‪ ،‬آزاد ﺷﺪى؟ و در ﻳﻚ‬
‫ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ زدن ﻫﻤﻪ ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺟﻠﻮ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﺳﻮار ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻰ ﻛﺮد و رﻓﺖ‪ .‬ﻣﺎدرم ﺑ‪‬ﻬﺖزده ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬آن‬
‫ﺷﺐ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺪار ﺑﻮدﻳﻢ و ﺣﺮف ﻣﻰزدﻳﻢ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻪ ﻓﻚ و ﻓﺎﻣﻴﻞ در‬
‫ﺧﺎﻧﻪﻣﺎن ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺧﺒﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮى ﭼﻨﺪﺗﺎ از رﻓﻘﺎ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺪﺗﻰ در‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻦ ﻣﺨﻔﻰ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﮕﺮﻳﺰﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﻛﻪ‬
‫رﺳﻴﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺎرهاى ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد دوﺑﺎره ﻣﺮا ﻫﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﻓﺮار ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺣﻜﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮى ﻣﺠﺪد ﻣﻦ و ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪن از دﺳﺘﮕﻴﺮى ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ از‬

‫رﻓﻘﺎى ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﻣﻨﺰل ﻣﻦ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺨﻔﻰ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر‬
‫ﺷﺪم ﺷﻴﺮاز را ﺗﺮك ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪام ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از ﺷﻬﺮﻫﺎى اﺳﺘﺎن‬
‫ﺳﻴﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻧﺰد اﻗﻮام ﻫﻤﺴﺮم رﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺷﺶ ﻣﺎه زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺨﻔﻰ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﻠﮕﺮاﻓﻰ ﺑﻪ دﺳﺘﻢ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮف‬
‫ﻫﻤﺴﺮم ﺑﻮد و ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻰ از آﺷﻨﺎﻳﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻀﻤﻮن ﺗﻠﮕﺮاف ﺳﺮى‬
‫‪١٤٧‬‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﺳﭙﺎه در ﺷﻴﺮاز ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻦ ﻣﻰﮔﺮدد و ﻣﻨﺰل ﻣﻦ را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ‬
‫دارد‪ .‬ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻠﻔﻦ از ﻫﻤﺴﺮم ﭘﻮل ﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﻣﺎه ﺑﺎ ﻓﺮوش وﺳﺎﻳﻞ‬
‫ﻣﻨﺰل و ﻣﺎﺷﻴﻦ‪ ،‬ﺣﺪود دوﻳﺴﺖ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺮاﻳﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬
‫ﻣﻦ راﻫﻰ ﺑﺮاى ﺧﺎرج ﺷﺪن ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬دوﺳﺘﺎن و آﺷﻨﺎﻳﺎن ﺳﻌﻰ ﻛﺮدﻧﺪ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻓﺮارم را از ﻣﺮز ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﺑﺮوم‪ .‬ﻗﺒﻼً در زﻧﺪان ﺑﺎ ﻓﺮدى آﺷﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ او ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻗﻮل داد ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺧﺮوﺟﻢ را از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺰﻳﺮهي ﻗﺸﻢ‬
‫ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق دﺧﺘﺮم ﺳﺎﻧﺎز و ﻫﻤﺎن دوﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ و ﺑﻪ ﻣﺤﺾ رﺳﻴﺪن ﺑﺎ ﻟﻨﺞ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻗﺸﻢ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از‬
‫دﻫﺎت اﻃﺮاف آﻧﺠﺎ رﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺧﺴﺘﮕﻰ و ﺑﻰﺧﻮاﺑﻰ ﻣﺎ را از ﭘﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬دﺧﺘﺮم ﻣﻰﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﻣﻰﺷﻮد‬
‫ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ﭘﻴﺶ ﻣﺎﻣﺎن و ﻳﺎﺷﺎر‪ .‬او ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﺜﻞ آدمﻫﺎى ﺑﺰرگ ﺣﺮف‬
‫ﻣﻰزد‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻋﺠﻴﺒﻰ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻐﻠﺶ ﻛﺮدم‪ .‬اﺷﻚ در ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﻣﺮا در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻮر ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ ﻧﺎى‬
‫راه رﻓﺘﻦ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪ .‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻫﺎ ﭘﻴﺎده رﻓﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻧﺎﺧﺪا‬
‫رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﻨﺰﻟﺶ در دﻫﻰ دوراﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺟﺰﻳﺮ ﻗﺸﻢ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎى ﻣﺎﺷﻴﻦرو ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺮدم آن در ﻓﻘﺮ و ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ‬
‫دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻣﻰزﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وﺿﻊ دﻫﺎت اﻃﺮاﻓﺶ را ﺧﻮدﺗﺎن ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺣﺪس‬
‫ﺑﺰﻧﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ در آن ﺟﺎده ﻓﻘﻂ ﻣﺎ ﺑﻮدﻳﻢ و ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺻﺪاى‬
‫ﻗﺪمﻫﺎى ﻣﺎ ﺳﻜﻮت را ﻣﻰﺷﻜﺴﺖ‪ .‬دﺧﺘﺮم روى ﺷﺎﻧﻪ ﻣﻦ ﭼﺮت ﻣﻰزد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ده ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺎﺧﺪا رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬او ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﻏﺬا آورد‪ .‬زن ﺟﻮاﻧﺶ‬
‫دﺧﺘﺮم را ﺑﻪ اﺗﺎق دﻳﮕﺮ ﺑﺮد و ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﺎﺧﺪا ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺮاى ﻫﺮ‬
‫ﻧﻔﺮ دوﻳﺴﺖ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬ﺟﺎى ﭼﺎﻧﻪ زدن ﻫﻢ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺮداى آنروز ﺑﺎ واﻧﺖﺑﺎر ﺑﻪ ﻃﺮف ﻗﺸﻢ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺪﺗﻰ در ﺷﻬﺮ ﺳﺮﮔﺮدان‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺷﻬﺮ ﺑﺮايﻣﺎن ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﻳﻰ را ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻴﻢ‪ .‬دوﺳﺘﻢ ﻣﺎ را ﺟﻠﻮ‬
‫ﺣﻤﺎم ﺟﺰﻳﺮه ﮔﺬاﺷﺖ و رﻓﺖ‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ داﺷﺘﻢ ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﮕﺮان ﻣﻰﺷﺪم‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ‬
‫‪١٤٨‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬دوﺳﺘﻢ ﻧﺎﺧﺪاى ﺟﺪﻳﺪى ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﭼﺎﻧﻪ زدن ﻗﺒﻮل ﻛﺮد از ﻣﻦ و دﺧﺘﺮم ﺻﺪ و‬
‫ﻫﺸﺘﺎد ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻗﺮار ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎ ﻓﺮداى آنروز ﺑﻮد وﻟﻲ ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ روز ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ و ﻣﺎ‬
‫ﻫﻨﻮز آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﻓﺮدا ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻏﻴﺮ از ﻣﻦ و‬
‫دﺧﺘﺮم ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺑﺨﺘﻴﺎرى و اﻫﻞ ﺧﺮمآﺑﺎد‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﺑﺎ دﺧﺘﺮم ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬او دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺎدرش و ﺑﺮادرﻫﺎﻳﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم ﻛﻪ ﻣﺎدرش دﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻪﺗﺎ ﺑﭽﻪ را ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻻﻻﻳﻰ ﺧﻮاﻧﺪم و ﺧﻮاﺑﺶ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻓﺮدا‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﻰ از راه را ﺑﺎ واﻧﺖﺑﺎر رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﺳﻴﻜﻠﺖ ﺑﻪ ﺗﭙﻪاى رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﻨﺎر درﻳﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺪود دو ﺳﺎﻋﺖ آﻧﺠﺎ‬
‫ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ دوازده‪ ،‬ﻧﺎﺧﺪا آﻣﺪ و راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺪود ﭘﺎﻧﺰده ﺑﺸﻜﻪ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻫﻤﺮاﻫﻤﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻪ ﺟﻤﻌﺎً ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻟﻴﺘﺮ ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﮕﻰ از ﺗﭙﻪ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف درﻳﺎ‪ .‬ﻗﺎﻳﻖ از دور ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ راه ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ ﻧﺎﺧﺪا ﻳﺎدش آﻣﺪ ﻛﻪ ﻗﻄﺐﻧﻤﺎ را ﻧﻴﺎورده اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻰ از‬
‫ﻫﻢﻛﺎرﻫﺎﻳﺶ را ﻓﺮﺳﺘﺎد دﻧﺒﺎل ﻗﻄﺐﻧﻤﺎ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎن را در آب‬
‫ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻗﻄﺐﻧﻤﺎ را ﻛﻪ آورد‪ ،‬ﺑﻨﺰﻳﻦﻫﺎ را در ﻗﺎﻳﻖ ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ و راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌﺎً ﻳﺎزده ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻗﺎﻳﻖ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﺶ ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﺗﺎ آن روز ﺑﺎ ﻗﺎﻳﻖ ﺳﻔﺮ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻜﺎن‬
‫ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺎﻳﻖ دل و رود آدم را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰرﻳﺨﺖ‪ .‬رﻧﮓ دﺧﺘﺮم ﻣﺜﻞ ﮔﭻ ﺳﻔﻴﺪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﺋﻴﻦ ﭘﺮﻳﺪن ﻗﺎﻳﻖ ﺑﺪﻧﺶ را ﻛﻮﻓﺘﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪﻣﺎن ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺣﺎل را داﺷﺘﻴﻢ وﻟﻲ دﺧﺘﺮم ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد و زودﺗﺮ از ﻣﺎ ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪاش‬
‫ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪ ﭘﺲ ﻛﻰ ﻣﻰرﺳﻴﻢ ﺑﺎﺑﺎ؟ و ﻣﻦ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ دﻳﮕﺮ ﻣﻰرﺳﻴﻢ و ﺟﻠﻮﻣﺎن را‬
‫ﻧﺸﺎﻧﺶ ﻣﻰدادم ﻛﻪ ﻓﻘﻂ آب ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻲﺗﺎﺑﻰ دﺧﺘﺮم ﻣﺮا ﻫﻢ ﻛﻼﻓﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬از ﻧﺎﺧﺪا ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻰ ﻣﻰرﺳﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ده دﻗﻴﻘﻪ دﻳﮕﺮ‪ .‬و اﻳﻦ ده دﻗﻴﻘﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻫﻰ از ﻧﺎﺧﺪا‬
‫ﺳﺌﻮال ﻛﺮدم ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ ﺷﺪ‪ .‬آنوﻗﺖ دﺧﺘﺮم ﻣﺮا دﻟﺪارى داد ﻛﻪ ﻣﻰرﺳﻴﻢ‪.‬‬
‫‪١٤٩‬‬
‫اﻳﻦﻃﻮر ﻣﻮاﻗﻊ آدم ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻰ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و دﺧﺘﺮم را روى زاﻧﻮﻫﺎﻳﻢ ﻧﺸﺎﻧﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻗﺎﻳﻖ آنﻗﺪر ﺑﺎﻻ و‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻰﭘﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم دﺧﺘﺮم را ﻣﺤﻜﻢ ﻧﮕﻪدارم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻮا ﭘﺮﺗﺎب ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻤﺮم ﺣﺴﺎﺑﻰ درد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ دﺧﺘﺮم اﺳﺘﻔﺮاغ ﻛﺮد و ﻣﻦ ﺳﺮ‬
‫ﻧﺎﺧﺪا داد زدم ﻛﻪ ﻳﻮاشﺗﺮ ﺑﺮو‪ ،‬ﻧﺎﺧﺪا ﺳﺮﻋﺘﺶ را ﻛﻢ ﻛﺮد وﻟﻲ ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ‬
‫دﻗﻴﻘﻪ دوﺑﺎره ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ ﺑﺪﻧﻢ ﻛﺮﺧﺖ ﺷﺪ و ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ را‬
‫اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺳﺎﻧﺎز ﻫﻢ ﺑﺎ دﻳﺪن ﻣﻦ ﮔﺮﻳﻪاش‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﺷﻌﻠﻪﻫﺎى ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه از دور ﭘﻴﺪا ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻟﺒﺎسﻫﺎى ﻋﺮﺑﻰ را ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ آﻣﺎده ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻮﺷﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﺳﺎﻧﺎز ﺧﻮﺷﺤﺎل‬
‫ﺑﻮد و ﻣﻦ ﻳﻚ ﺟﻮرى آرام ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺳﺎﺣﻞ “راساﻟﺨﻴﻤﻪ” ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻨﻮز‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮﻣﺎن ﺗﻮى ﻗﺎﻳﻖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺻﺪاى آژﻳﺮ ﮔﺸﺘﻰﻫﺎى ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻤﺎم‬
‫اﻣﻴﺪم را از دﺳﺖ دادم‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻪ ﺳﻮار ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﭘﻴﺎده‬
‫ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﺪارك زﻳﺎدى ﻫﻤﺮاﻫﻢ داﺷﺘﻢ و ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﭘﻴﺎده ﺷﻮم‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﺎﺧﺪا‬
‫ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻗﺎﻳﻘﺶ ﺑﻮد و ﮔﻔﺖ ﻧﻤﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺸﺘﻰﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺎ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮدﻳﻢ ﺣﺮف ﻧﺎﺧﺪا را ﮔﻮش‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺳﻮار ﺷﺪﻳﻢ و ﻗﺎﻳﻖ راه اﻓﺘﺎد‪ .‬ﮔﺸﺘﻰﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺎ‬
‫ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ و ﻗﺎﻳﻖ ﻣﺎ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺳﺮﻋﺘﺶ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚﺳﺎﻋﺘﻰ ﻣﺎ را ﺗﻌﻘﻴﺐ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﻨﺼﺮف ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﻫﻢ ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ دور زد و‬
‫آرام ﺑﻪ ﻃﺮف “راساﻟﺨﻴﻤﻪ” ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ اﮔﺮ اﻳﻦ ﮔﺸﺘﻰ ﺑﺮﻧﮕﺮدد‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ‬
‫راه ﺧﻮدﻣﺎن اداﻣﻪ دﻫﻴﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ وﺳﻂﻫﺎى راه‪ ،‬ﮔﺸﺘﻰ دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻚ آبﻫﺎى اﻳﺮان ﻣﺎ را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ دوﺑﺎره‬
‫ﺑﺮﮔﺮدم وﻟﻲ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫دﻳﺮوﻗﺖ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻰﻫﺎى ﻗﺸﻢ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﮕﻰ ﺧﺴﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر او ﺑﻮد‪ .‬او ﻣﺮد ﺧﺸﻦ و ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ‬
‫ﺑﻮد وﻟﻲ در آﺧﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺳﺎﻧﺎز آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ از ﺗﻮ ﺧﺠﺎﻟﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﺸﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از آنﻫﻤﻪ ﺧﺴﺘﮕﻰ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪ .‬ﺳﺎﻧﺎز‬
‫‪١٥٠‬‬
‫ﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﻣﻦ را دوﺳﺖ دارى ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﻳﻮاشﺗﺮ ﺑﺮو‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻗﺸﻢ ﺑﺮﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻨﺰﻳﻦﻫﺎ را ﺑﻪ درﻳﺎ‬
‫ﺑﺮﻳﺰﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن اﮔﺮ ﮔﺸﺘﻰﻫﺎى ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﺎ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ راﺣﺘﻰ دﺳﺖ از‬
‫ﺳﺮﻣﺎن ﺑﺮﻧﻤﻰدارﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﻣﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻣﺎ ﻗﺎﻳﻖ را ﻛﺮاﻳﻪ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ اﻃﺮاف ﻗﺸﻢ را ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺧﺒﺮى ﻧﺸﺪ‪ .‬ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻳﻢ و ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ دو روز دﻳﮕﺮ ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺪام ﻗﺪرت ﺣﺮﻛﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻟﺤﻈﺎت اول‪ ،‬اﺻﻼً راه رﻓﺘﻦ ﺑﺮايﻣﺎن‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺣﺪود ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ روى آب ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ و‬
‫ﺑﺪﻧﻤﺎن ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻛﻮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎﻧﺎز ﮔﻔﺖ ﺑﺎﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﺳﻮار ﻛﺸﺘﻰ ﻧﺸﻮﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻻ ﺑﺮوﻳﻢ ﭘﻬﻠﻮى ﻣﺎﻣﺎن و‬
‫داداش‪ .‬ﺑﺎ ﻧﺎﺧﺪا رﻓﺘﻴﻢ ﺧﺎﻧﻪاش و ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﻓﺮدا ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﻴﺪار‬
‫ﺷﺪم‪ ،‬دوﺳﺘﻢ ﺑﺎﻻى ﺳﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺧﻴﺎل ﻛﺮدم اﻻن رﺳﻴﺪهاﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻗﺎﻳﻖ ﻧﻤﻰروم‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﺧﺪا‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دﺧﺘﺮم ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎ ﻗﺎﻳﻖ ﺑﻴﺎﻳﻢ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﭘﻮﻟﻢ را ﭘﺲ داد‪ .‬دو روز در‬
‫ﻗﺸﻢ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﻨﺪرى دﻳﮕﺮ‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪاى ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ و‬
‫اﺗﺎﻗﻰ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺷﻬﺮ ﻛﻮﭼﻜﻰ ﺑﻮد و ﺗﺎ ﻏﺮﻳﺒﻪاى ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬دﻻلﻫﺎ‬
‫ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ و ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺳﺮاﻏﺶ‪ .‬اﻳﻦ دﻻلﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺎﺧﺪا ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﭼﺮﺧﻰ در ﺷﻬﺮ زدﻳﻢ‪ .‬ﻧﺎﻫﺎر ﺧﻮردﻳﻢ و دوﺑﺎره در‬
‫ﺷﻬﺮ ﭘﺮﺳﻪ زدﻳﻢ و ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ دﻻلﻫﺎ‬
‫وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪاﻣﺸﺎن ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮد اﻋﺘﻤﺎد ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻓﺮدا ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬دﻳﮕﺮى ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺑﺎ ﺻﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺗﻮ‬
‫و دﺧﺘﺮت را ﻣﻰﺑﺮم‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﻢ از‬
‫ﭼﻰ ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ آﻣﺪهام اﻳﻨﺠﺎ ﺗﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎﻳﻢ را از ﮔﻤﺮك ﺑﻨﺪر ﺗﺮﺧﻴﺺ‬
‫ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ از دﻻلﻫﺎ وﻗﺘﻰ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ ﺧﻠﻮت ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺧﻮب ﻛﺎرى ﻛﺮدى ﻛﻪ‬
‫راﺳﺘﺶ را ﻧﮕﻔﺘﻰ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻣﻰداﻧﻢ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪات رﻓﺘﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه وارد ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﺷﺪﻳﻢ و ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ و ﺻﺪ و ﻫﺸﺘﺎد و ﭘﻨﺞ ﻫﺰار‬
‫ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻰ‪.‬‬
‫‪١٥١‬‬
‫روزﻫﺎ ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ و ﻣﺎ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ زﻳﺎد در ﺷﻬﺮ دﻳﺪه ﻧﺸﻮﻳﻢ‪ .‬دو ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﮔﺬﺷﺖ وﻟﻲ ﺧﺒﺮى ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬دو ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺖ و ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﻗﺎﻳﻖ ﻣﻮﺗﻮرى ﺑﺮوﻳﻢ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﻣﻌﻄﻞ ﻧﻤﻰﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻦ‬
‫ﭼﺸﻤﻢ آب ﻧﻤﻰﺧﻮرد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﻳﻖ ﻣﻮﺗﻮرى ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ دﻻلﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺻﺪ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺗﻮﻣﺎن ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از دو ﻣﺎه ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮم ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬او ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺖ ﺑﺮاى دﻳﺪن ﻣﺎ‬
‫ﺑﻴﺎﻳﺪ اﻳﻨﺠﺎ وﻟﻲ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه آدرﺳﻢ را ﺑِﻬِﺶ دادم‪ .‬ﻳﻚ روز ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮاى ﻛﺎرى ﺑﺎ دﺧﺘﺮم ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬دﻳﺪم ﻫﻤﺴﺮم و ﭘﺴﺮم‬
‫ﻳﺎﺷﺎر ﺟﻠﻮ در ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ اﻳﺴﺘﺎدهاﻧﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮ ﻛﻮﭼﻜﻢ را ﻧﻴﺎورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ و‬
‫ﺳﺎﻧﺎز ﻫﻴﭻوﻗﺖ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﺎﻧﺎز ﺑﺮادرش را ﺑﻐﻞ ﻛﺮده و‬
‫ﻣﻰﺑﻮﺳﻴﺪ و ﺑﻌﺪ ﻣﺎدرش را و آنوﻗﺖ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ رﺳﻴﺪ‪ .‬روز ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاىﺸﺎن اﺗﺎﻗﻰ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺧﻮردن ﻧﺎﻫﺎر‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﺮدم ﺑﻴﺮون و ﺷﻬﺮ را‬
‫ﻧﺸﺎﻧﺸﺎن دادم‪ .‬ﭼﻬﺎر روز ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻫﻤﺴﺮم ﺷﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﺮ ﻗﺒﻠﻲ ﻣﺎ‬
‫ﭼﻄﻮر ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺳﺎﻧﺎز را ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑﺒﺮد‪ .‬ﻣﻦ اول ﭼﻨﺪان راﺿﻰ‬
‫ﻧﺒﻮدم وﻟﻲ ﺑﻌﺪ دﻳﺪم ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ او ﺑﺎ ﻣﺎدرش ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﺎر روز ﺳﺎﻧﺎز ﺑﺎ‬
‫ﻣﺎدرش رﻓﺖ و ﻣﻦ ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ از اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﻧﺎﺧﺪا ﺳﺮاغ ﻣﻦ آﻣﺪ و در ﻣﻮرد‬
‫ﺣﺮﻛﺘﻤﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ دو روز دﻳﮕﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ دﺧﺘﺮم‬
‫را ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻗﺮارداد ﻣﺎ ﻫﻤﺎنﻃﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎزه ﺧﻄﺮى ﻫﻢ در ﺑﻴﻦ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬آنﻗﺪر ﺑﻪ ﻣﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮم ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﻓﻮراً دﺧﺘﺮم را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬او ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮو‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ دﺧﺘﺮم‬
‫ﻣﻰﺗﺮﺳﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻰ ﻣﻰروﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺧﻄﺮى‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه او را راﺿﻰ ﻛﺮدم و ﻓﺮداى آنروز ﺳﺎﻧﺎز را ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬
‫ﺳﺎﻧﺎز ﻫﻤﺮاه ﺧﺎﻧﻤﻰ از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﭘﻴﺎده ﺷﺪ‪ .‬در راه ﻫﻤﻪاش ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺶ ﺳﺮخ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او را ﺑﻮﺳﻴﺪم‪ .‬ﺻﻮرﺗﺶ را ﺷﺴﺘﻢ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﺑﺎ او ﻛﻠﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﻣﺎﻣﺎن و ﺳﻮﻟﻤﺎز و ﻳﺎﺷﺎر‬
‫ﻣﻰآﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه آرام ﺷﺪ‪.‬‬
‫آنﺷﺐ دوﺑﺎره ﺣﺮﻛﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺎﻓﺮ دﻳﮕﺮ ﻗﺮار‬
‫‪١٥٢‬‬
‫اﺳﺖ از ﺗﻬﺮان ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻰ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬او ﮔﻔﺖ‬
‫اﻳﻦ ﭼﻨﺪ روز را در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮدم ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﺰل او رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﭘ‪‬ﺮ از دوﺳﺘﺎن و‬
‫آﺷﻨﺎﻳﺎن او ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﻧﺎﺧﺪا ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺪار وارد ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬
‫ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻧﺘﺮس‪ ،‬دوﺳﺖ ﻣﻦ اﺳﺖ و ﺑﺮاى‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ آن ﻣﺮد ﺷﻮﺧﻰ رﻛﻴﻜﻰ ﻛﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻧﺎﺧﺪا ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ و ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ورق ﺑﺎزى ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺮﻳﺎك ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﻣﺎ اﻫﻞ ﺑﻨﺪر دﻳﮕﺮى ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻗﻴﺎﻓﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳﻴﺎه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺟﻬﺖ ﻣﻦ از آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪.‬‬
‫ﻧﺎﺧﺪا اﺟﺎزه ﻧﻤﻰداد ﻣﺎ ﺑﻴﺮون ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ دﻳﺪه ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻰ‬
‫آﻧﻬﺎ دﺧﺘﺮم را ﺑﻴﺮون ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﻳﻚﻣﺎه ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺎﺧﺪا ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﺎﻧﺎز ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮ‬
‫ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺎﺧﺪا اُﻧﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ او ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﺣﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎم ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮن دور از ﻣﻨﺰل ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﺑﻪ ﻧﺎﺧﺪا‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﺧﻮدم را ﺑﺸﻮﻳﻢ‪ .‬ﻣﻘﺪارى آب در دﻳﮓ ﺑﺰرﮔﻰ ﮔﺮم ﻛﺮد و‬
‫ﻣﻦ ﺣﻤﺎم ﻛﺮدم‪ .‬دﺧﺘﺮم از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ راﺣﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﻧﺎﺧﺪا ﻣﻰرﻓﺖ ﺣﻤﺎم‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺷﺐ دوﺳﺘﺎن ﭘﺎﺳﺪار ﻧﺎﺧﺪا و ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻗﺮار‬
‫ﺷﺪ ﻓﺮداﻳﺶ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬وﺳﺎﻳﻠﻢ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮدم‪ .‬آنﺷﺐ ﺳﺎﻋﺖ دو ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ دﻳﮕﺮى رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬در آن ﺧﺎﻧﻪ آدمﻫﺎى زﻳﺎدى ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻫﻴﭽﻜﺪاﻣﺸﺎن را ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺳﻼم و اﺣﻮالﭘﺮﺳﻰ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻫﻢﺳﻔﺮﻫﺎى ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻻر ﺑﻮدﻧﺪ و ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ اﻓﻐﺎﻧﻰ و‬
‫ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ‪.‬‬
‫آنﺷﺐ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﺻﺒﺢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ و ﻧﻴﻢ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻧﺎﺧﺪا ﻫﻤﻪ را‬
‫ﺑﻴﺪار ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ آﻣﺎده ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ زود آﻣﺎده ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﻮار ﻛﺎﻣﻴﻮن ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎﻣﻴﻮن اوراﻗﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪادى ﺑﺸﻜﻪ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻫﻢ در آن ﺑﻮد‪ .‬ﻛُﻤﭙﺮﺳﻰ راه اﻓﺘﺎد ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮف درﻳﺎ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻰ در راه ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﺎ‪،‬‬
‫ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻪ ﻛﻒ ﻛﺎﻣﻴﻮن ﺑﺨﻮاﺑﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎغ ﻗﺪﻳﻤﻰ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ آﻧﺠﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺻﺪاى ﻟﻨﺠﻰ از دور ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﻟﻨﺞ‬
‫آﻣﺪ‪ .‬ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻠﻚ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دﻳﮕﺮان‬
‫ﻫﻢ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﮔﻔﺖ ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم ﺗﻮ و دﺧﺘﺮت را ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻰ‬
‫‪١٥٣‬‬
‫ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ وﻟﻲ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮوم وﻟﻲ او ﭘﺲ از ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻰ زﻳﺎد ﻗﻮل داد‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻰ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫از درﺑﺪرى ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﭘﻮل را ﻫﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم‬
‫ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻟﻨﺞ را آﻣﺎده ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻨﺰﻳﻦﻫﺎ را در‬
‫ﻟﻨﺞ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻧﺎﭼﺎراً ﺳﻮار ﺷﺪم‪ .‬ﻟﻨﺞ ﻧﻮزده ﻓﻮﺗﻰ ﺑﻮد و ﻣﻮﺗﻮرش‬
‫ﻫﺸﺘﺎد و ﭼﻬﺎر ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻗﺪرت وﺿﻊ ﺧﻮﺑﻰ داﺷﺖ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪاﻳﻰ ﻛﻪ ﻟﻨﺞ را ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬اﺳﻤﺶ ﻓﻼﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺎﺣﺐ ﻟﻨﺞ ﻫﻢ ﻓﻼﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺎﮔﺮدى ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺳﻪ اﻫﻞ ﺑﻨﺪر ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺮدار و ﻧﺎﺻﺮ ﻛﻪ ﺑﺮادر ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﻀﻞاﷲ و‬
‫ﻋﺜﻤﺎن و ﮔﻞﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻻر‪ ،‬رﺣﻴﻢ‪ ،‬ﻋﺒﺪاﷲ‪ ،‬ﻗﻨﺒﺮ‪ ،‬اﺻﻐﺮ و اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻌﺎً ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻰ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬دوﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﻟﺐ درﻳﺎ‬
‫ﻫﻤﺮاﻫﻤﺎن آﻣﺪ‪ .‬ﺳﻮار ﺷﺪﻳﻢ و ﻟﻨﺞ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ دور ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺧﺪا ﺑﺎ ﮔﺸﺘﻰﻫﺎ ﻛﻨﺎر آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ در اﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﭘﻴﺪاﻳﺸﺎن ﻧﺸﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ دور ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﺲ از ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ ﻧﺎوﭼﻪاى ﻣﺎ را‬
‫ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻻﺑﺪ ﮔﺸﺘﻰﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻢ ﻗﺮارى ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا ﺑﺎ‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﺶ ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﺑﻴﻦ راه ﻫﻤﻪاش ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺸﺘﻰﻫﺎى‬
‫دﻳﮕﺮ ﺗﺼﺎدف ﻧﻜﻨﺪ ﻳﺎ اﻣﻮاج آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺸﻮد ﻟﻨﺞ ﻣﺎ ﭼﭗ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ‬
‫ﻧﺎوﭼﻪ ﻣﺎ را ﮔﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ دﻧﺒﺎﻟﻤﺎن ﻣﻰآﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺧﺪا ﺣﺪس زد ﻛﻪ در آبﻫﺎى ﻋﺮﺑﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ راه را درﺳﺖ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻌﻰ ﻛﺮد از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﻄﺐﻧﻤﺎ و ﺳﺘﺎرهﻫﺎ‪ ،‬راه را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﺗﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺎﻫﻰ از دور ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮف آن رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻛﺸﺘﻰ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﻫﻰﮔﻴﺮاﻧﺶ ﻫﻨﺪى ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻃﻮل‬
‫ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ آن ﺑﺮﺳﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و ﺗﺎرﻳﻜﻰ داﺷﺖ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ را‬
‫ﻣﻰﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺧﺪا ﺑﺎ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻰ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺳﻪ رﺑﻊ دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻋﺠﺎل ﻣﻰرﺳﻴﻢ‪ .‬و در ﺿﻤﻦ ﮔﺸﺘﻰﻫﺎى ﻋﺮﺑﻰ ﻫﻢ ﺳﺮ راه ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻛﻤﻰ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺸﺘﻰ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ دﺧﺘﺮ ﻛﻮﭼﻜﻰ ﻫﻤﺮاه ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺮايﻣﺎن ﻣﻘﺪارى ﻧﺎن ﮔﺮم آوردﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻰ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و ﻧﺎنﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫‪١٥٤‬‬
‫دلﭼﺴﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺘﻰ ﭘﻬﻠﻮى آﻧﻬﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﺎﺧﺪاى ﻛﺸﺘﻰ ﺳﻔﺎرش ﻛﺮد‬
‫ﻛﻪ آﻫﺴﺘﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﭼﻮن اﻣﻮاج درﻳﺎ ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺷﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا آرام ﭘﻴﺶ ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﺷﻌﺮى ﺑﺮاىﺸﺎن ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎرﻫﺎ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻚ ﺑﻴﺖ را ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﺳﺮ ﻛﻮه ﺑﻠﻨﺪ ﺟﻨﮓ ﭘﻠﻨﮕﻪ‪،‬‬
‫ﺻﺪاى ﻧﺎﻟﻪ ﺗﻴﺮ و ﺗﻔﻨﮕﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻨﻮز ﺑﻴﺖ اول را ﻧﺨﻮاﻧﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻣﻮج ﺑﻠﻨﺪى‬
‫وارد ﻟﻨﺞ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﺮﻳﻊ دﺧﺘﺮم را ﺑﻐﻞ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ زﻳﺮ آب ﻓﺮو‬
‫رﻓﺘﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﺎﻻ آﻣﺪم‪ ،‬ﺳﺮم زﻳﺮ ﻟﻨﺞ ﺑﻮد ﻛﻪ واروﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ آﻣﺪم‬
‫دﻳﻮار ﻟﻨﺞ را ﺑﮕﻴﺮم‪ ،‬ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺷﻨﺎ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭘﺎﻫﺎى ﻣﺮا‬
‫ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﺮ ﺳﻪ ﺑﻪ زﻳﺮ آب رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬زﻳﺮ آب ﺳﺎﻧﺎز دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻣﻰزد و ﺳﻌﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد ﺑﺎﻻ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ او ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻢ‪ ،‬وﻟﺶ ﻛﺮدم و ﺑﻌﺪ ﺳﻌﻰ‬
‫ﻛﺮدم ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺎﻻ ﺑﻴﺎﻳﻢ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻢ را ﺑﻪ ﻟﻨﺞ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺳﺎﻧﺎز را ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻢ وﻟﻲ او ﻧﺒﻮد‪ .‬او را ﺻﺪا زدم‪.‬‬
‫از زﻳﺮ آب ﺑﻴﺮون آﻣﺪ و ﺻﺪا زد ﺑﺎﺑﺎ‪.‬‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻮﺳﻪاى ﺑﻪ او ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻛﺎرى ﺑﻜﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺘﺎب اﻃﺮاف را روﺷﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬درﺳﺖ ﺣﺪس زده ﺑﻮدم‪ ،‬ﺳﺎﻧﺎز ﺟﻴﻎ زد و ﺑﻪ‬
‫ﭼﺸﻢ ﺧﻮدم دﻳﺪم ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺳﺮ و ﺑﺪن او روى آب ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻛﻤﻚ دﻳﮕﺮان او را از آب ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺪن او را ﻣﺤﻜﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم و‬
‫ﺑﺨﻮدم ﻣﻰﻓﺸﺮدم‪ .‬اول اﺣﺴﺎس ﻧﻜﺮدم‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪم‬
‫ﻛﻮﺳﻪ او را ﻧﺼﻒ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺳﺎﻧﺎز را ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬ﻟﺐﻫﺎﻳﻢ را روى‬
‫ﻟﺐﻫﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻛﺎرى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬او ﺟﻠﻮ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ ﺑﻪ ﺧﻮاب‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻛﻤﻜﺶ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮﻳﻦ درد ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬آن ﻟﺤﻈﻪ را‬
‫در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮم ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺧﺪا ﻓﺮﻳﺎد زد‪ ،‬رﻫﺎﻳﺶ ﻛﻦ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻰ ﻛﺎرى ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻜﻨﻰ‪ ،‬ﻣﺎ را ﻫﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺸﺘﻦ ﻣﻰدﻫﻰ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺳﺎﻧﺎز را رﻫﺎ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻣﻰﺷﺪ دﺧﺘﺮم را‪،‬‬
‫ﻫﻢﺳﻔﺮم را‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ؟ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬
‫ﺧﻮن ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ راﻫﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺟﺎن دﻳﮕﺮان او را رﻫﺎ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺳﺎﻧﺎزِ ﺷﻘﻪ ﺷﺪه را روى ﻟﻨﺞ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم و ﻣﺜﻞ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ ﻟﺐﻫﺎﻳﺶ را‬
‫‪١٥٥‬‬
‫ﻣﻰﺑﻮﺳﻴﺪم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺻﺪاى ﻓﺮﻳﺎد ﻧﺎﺧﺪا ﻫﻢ آﻣﺪ‪ .‬او ﻫﻢ ﻃﻌﻤﻪ ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺪن ﺑﻰﺟﺎن ﻧﺎﺧﺪا از ﻗﺎﻳﻖ ﺟﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﺎﻧﺎز را رﻫﺎ ﻛﺮدم‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ او را‬
‫دﻧﺒﺎل ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ از ﻧﻈﺮ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ ﻣﺎ را دوره ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮج ﺑﻠﻨﺪى ﺑﻪ ﻟﻨﺞ ﺧﻮرد و ﻫﺮ ﻛﺪام از ﻣﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻃﺮﻓﻰ ﭘﺮت ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪﻣﺎن ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﻪ ﻟﻨﺞ ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ‪ .‬در‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ ﻓﺮﻳﺎد ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻰ دور ﻗﺎﻳﻖ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﺮگ‬
‫ﺑﻮد و ﺟﻴﻎ و ﻓﺮﻳﺎد و آه و ﻧﺎﻟﻪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪى ﻣﺎ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﻛﺎرى ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻜﻨﻴﻢ ﺟﺰ اﻧﺘﻈﺎر‪ ...‬درﻳﺎ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺐ ﻣﺎ را ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ده ﺑﻴﺴﺖ ﻛﻮﺳﻪ ﻣﺎ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺮ‬
‫ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪى ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم ﻗﺮار ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ و‬
‫ﺑﻪ اﻣﻮاج آب‪ .‬ﻧﺎﺻﺮ و ﺳﺮدار ﻛﻨﺎر ﻫﻢ‪ ،‬دﺳﺘﺸﺎن را ﺑﻪ ﻟﻨﺞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﺳﺮدار ﻧﻌﺮه ﻛﺸﻴﺪ و ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪ و ﺑﻘﻴﻪ ﺑﺪﻧﺶ در دﺳﺖﻫﺎى ﺑﺮادرش‬
‫ﻧﺎﺻﺮ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬داد ﻣﻰزد ﺳﺮدار‪ ،‬و ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬او ﻫﻢ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮد ﺑﺮادرش را رﻫﺎ‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻟﻨﺞ ﮔﻔﺖ ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﺘﺎن را در آورﻳﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﻮﺳﻪ از ﺑﻮى ﻛﻔﺶ‬
‫ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﻤﺎن را در آوردﻳﻢ و در آب اﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ و ﺻﺎﺣﺐ ﻟﻨﺞ ﻛﻪ راﻫﻨﻤﺎ‬
‫ﺑﻮد ﺧﺎﻣﻮش و ﺳﺎﻛﺖ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮگ او‪ ،‬ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ ﻛﻴﺪى ﺑﺮاى ﻫﻤﻪ‬
‫ﻣﺎ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪون وﺟﻮد او ﺗﻤﺎم اﻣﻴﺪ ﻣﺎ ﺑﺮ ﺑﺎد ﺑﻮد‪ .‬او ﻫﻤﻪاش دﻟﺪارى ﻣﻰداد‬
‫و ﺑﻪ درﻳﺎ وارد ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺷﺎﮔﺮد او ﻫﻢ ﻛﻪ ﻫﻔﺪه ﺳﺎل داﺷﺖ‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻃﺮاف ﻣﺎ را ﺧﻮن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻮن‪ ،‬ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ دﺳﺖ ﺑﺮ‬
‫ﻧﻤﻰداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﺎً ﻧﻪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ زﻧﺪه ﺑﻮدﻳﻢ و ﻫﻤﻪ در آب ﺑﻮدﻳﻢ و ﻓﻘﻂ‬
‫دﺳﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻟﺒﻪ ﻟﻨﺞ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ زﻧﺪه ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ ﻳﺎ ﻣﻰﻣﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻛﻪ ﺳﺨﺖ دﻳﻮاﻧﻪ و ﺣﻴﺮان ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﻫﻢ ﺧﻮدم و ﻫﻢ‬
‫دﻳﮕﺮان را دﻟﺪاري دﻫﻢ‪ .‬آواز ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬ﺳﺮود ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬آﻏﺎﺳﻰ ﺷﺪم‪ .‬ﻗﺮآن‬
‫ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬وﻗﺘﻰ داﺷﺘﻢ ﻗﺮآن ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻪ زﺑﺎن اﻓﻐﺎﻧﻰ داد زد ﻗﺴﻢ ﺑﻪ‬
‫‪١٥٦‬‬
‫ﺧﺪا ﻣﺮا ﻧﺨﻮر! ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺮﻧﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬و ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ از ﻟﻨﺞ‬
‫ﺟﺪا ﺷﺪ و ﺑﺎ اﻣﻮاج رﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ در اﻳﻦ ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ ﺑﻰﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻳﻢ و ﺳﺎﻛﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺣﺮﻓﻰ ﻧﻤﻰزد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺻﺪاى ﭼﻪ ﻛﺴﻰ در‬
‫ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺻﺪاﻳﻰ در ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﮔﻞﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‪ ،‬آرام از ﻣﺎ دور ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﭼﺮا اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ؟ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻰﺷﻮد‬
‫ﻣﻌﺠﺰهاى رخ دﻫﺪ و ﻣﺎ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ؟ در ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﭼﻴﺰى‬
‫ﻣﺜﻞ ﺷﻼّق ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻢ ﺧﻮرد و ﻓﻀﻞاﷲ ﻛﻪ ﻛﻨﺎرم ﺑﻮد آه ﻛﺸﻴﺪ و ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮد و‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻛﻴﺴﺖ؟ ﻧﺎﺻﺮ‬
‫ﮔﻔﺖ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬رﺣﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﺒﺪاﷲ ﮔﻔﺖ دﻟﻢ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﻫﺮ ﭼﻪ زودﺗﺮ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺮا ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻮاه ﻧﺎﺧﻮاه اﻳﻦﻛﺎر را‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻪ زودﺗﺮ ﺧﻼص ﺷﻮم‪ .‬اﺻﻐﺮ ﮔﻔﺖ ﮔﻤﺎﻧﻢ دﻳﮕﺮ رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﺧﺪا‪ ،‬ﮔُﻪ ﺗﻮى ﺧﺪا ﻛﻪ اﻳﻦﻃﻮرى ﻣﺎ را زﺟﺮ ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﭼﻪ ﺧﺪاﻳﻰ اﺳﺖ؟ ﺣﺘﻤﺎ دارد ﻛﻴﻒ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺻﻐﺮ ﮔﻔﺖ ﺳﮓﻣﺬﻫﺐ ﻛﻔﺮ‬
‫ﻧﮕﻮ! اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺠﺎﻫﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻓﺮار ﻛﺮدم وﻟﻲ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﺑﻤﻴﺮم ﻣﻰﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺧﺪا از اﻳﻦ ﻛﺎر ﻛﻴﻒ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺻﻐﺮ ﮔﻔﺖ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻛﻔﺮ ﻧﮕﻮ! و‬
‫ﻧﻌﺮه ﻛﺸﻴﺪ و ﻗﺴﻢ داد ﻛﻪ ﻣﻦ را اﻳﻨﺠﺎ ول ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺗﺮﺳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣ‪‬ﺮدم دﻳﮕﺮ‬
‫ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻧﺠﺎﺗﺶ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻣﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻰﻣﻴﺮد‪ .‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﺪن اﺻﻐﺮ‬
‫و داد زد‪ :‬ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ! و ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺑﺪن‬
‫او ﺑﺎ اﻣﻮاج آب رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﺘﺎرهﻫﺎى‬
‫آﺳﻤﺎن ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ دارد ﺻﺒﺢ ﻣﻰﺷﻮد و ﻫﻨﻮز ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﮔﺬﺷﺖ و ﺧﺒﺮى ﻧﺸﺪ و ﻫﻤﻪ ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﺑﻮدﻳﻢ و ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ و داد و ﻓﺮﻳﺎد راه‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻳﺎدﻣﺎن آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻰ‬
‫ﻛﻪ در آﺳﻤﺎن ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬داد ﻣﻰزدﻳﻢ‪ ،‬ﺻﺪاﻳﺶ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻴﻬﻮده‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪﻣﺎن ﺧﻮابآﻟﻮد ﺑﻮدﻳﻢ وﻟﻲ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻳﻢ ﺧﻮاﺑﻤﺎن ﺑﺒﺮد‪.‬‬
‫‪١٥٧‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﻦ ﺧﻮاﺑﻢ ﺑﺮد و دﺳﺘﻢ از ﻗﺎﻳﻖ ﺟﺪا ﺷﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻘﺪارى آب‬
‫ﺧﻮردم‪ ،‬ﺑﻴﺪار ﺷﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ‪ ،‬ﻟﻨﺞ را از آن ﻣﻨﻄﻘﻪ‬
‫دور ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﺎ دﺳﺖ ﭘﺎرو ﻣﻰزﻧﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻴﻬﻮده ﺑﻮد‪ .‬اﻣﻮاج درﻳﺎ ﻗﻮىﺗﺮ از‬
‫دﺳﺖﻫﺎى ﻣﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻮا ﻛﺎﻣﻼً روﺷﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻓﻘﻂ آب ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮج ﻣﻰزد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮﺳﻨﻪ‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻧﺎﺻﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻒ درﻳﺎ را ﺑﺨﻮرﻳﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺟﺎى ﻏﺬا را ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬و ﻛﻤﻰ‬
‫زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ‪ .‬ﻣﻘﺪارى آب ﺧﻮردﻳﻢ وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺳﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺞ‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺣﺮﻓﻰ ﻣﻰزد وﻟﻲ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﻪ ﺣﺮف دﻳﮕﺮى ﮔﻮش ﻧﻤﻰداد‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﻛﺴﻰ در اﻓﻜﺎر ﺧﻮدش ﻏﻮﻃﻪ ﻣﻰﺧﻮرد‪ .‬ﻣﻦ ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن‪ .‬ﻫﺮ ﺷﻌﺮى‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮم آﻣﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬آنﻗﺪر ﺧﻮاﻧﺪم ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺷﻌﺮى ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮم ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺳﻮرهي ﻳﺎﺳﻴﻦ را ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬دوﺳﺖ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ دﻳﺪن او‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻫﻤﻪ زدﻧﺪ زﻳﺮ ﮔﺮﻳﻪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﻳﺎد دﺧﺘﺮم‬
‫اﻓﺘﺎدم‪ .‬ﺗﺎزه ﻳﺎدم اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﻣﺮگ و زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬آن ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ از ﻣﻦ‬
‫ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و واﻗﻌﺎً ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻣﻦ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻴﺰ در ﻗﺒﺎل آﻧﻬﺎ‬
‫اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﻰﻛﺮدم و ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم آﻧﻬﺎ را‬
‫دﻟﺪاري دﻫﻢ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﺧﻮدم ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑِﻬِﺶ اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫آنروز را ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺗﺮس و ﻟﺮز ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﺷﺎﻧﺰده‬
‫ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد و ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺧﻮدم را ول ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺗﻮى آب!‬
‫ﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰﻣﻴﺮﻳﻢ! ﭘﺲ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻪ زﺟﺮ ﻧﻜﺸﻴﻢ! ﺑﺎ او ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺮف‬
‫زدم و ﻗﺴﻤﺶ دادم ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ دﺳﺖ او را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم وﻟﻲ ﺣﻖ ﺑﺎ اوﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻮا ﺗﺎرﻳﻚ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺸﻢ ﻫﻴﭻ ﺟﺎ را ﻧﻤﻰدﻳﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ اﻣﻮاج درﻳﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ‬
‫را آزار ﻣﻰداد و ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪﻫﺎى ﻣﺤﻜﻢ‪ ،‬ﻗﺎﻳﻖ واروﻧﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮف و آن ﻃﺮف‬
‫ﻣﻰراﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺧﻮاب ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺶ ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﭼﻴﺰى ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﺣﺮف ﻣﻰزدﻳﻢ و ﻟﺤﻈﻪﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫در ﺣﺎل ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺻﺪاى ﻣﻬﻴﺒﻰ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫وﺣﺸﺖ و ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ وﺟﻮد ﻣﺎ را در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻰ ﭼﺮاغﻫﺎﻳﻰ را‬
‫‪١٥٨‬‬
‫دﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﺻﺪا ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﻣﻮج‬
‫ﺑﻠﻨﺪى ﻣﺎ را ﭘﺮت ﻛﺮد ﺑﻪ آنﻃﺮف‪ .‬ﺻﺪاى ﻛﺸﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻛﻨﺎر ﻣﺎ ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ‬
‫وﻟﻲ ﻣﺎ را ﻧﻤﻰدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ داد زدﻳﻢ‪ ،‬ﺻﺪا ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻰﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻮد و ﻓﻘﻂ اﻣﻮاج‬
‫ﻛﺸﺘﻰ ﻧﺼﻴﺐ ﻣﺎ ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ آرام آرام دور ﺷﺪ و ﺻﺪاﻳﺶ ﻫﻢ ﻗﻄﻊ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬
‫اﮔﺮ روز ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ زﻳﺮ‬
‫ﻛﺸﺘﻰ ﻟﻪ ﻧﺸﺪهاﻳﻢ ﭼﻮن اﮔﺮ ﻛﻤﻰ آنﻃﺮفﺗﺮ ﺑﻮدﻳﻢ ﭘﺮهﻫﺎى ﻛﺸﺘﻰ ﻣﺎ را ﺑﻪ‬
‫داﺧﻞ ﺧﻮد ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫آن ﺷﺐ را ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﺮس و دﻟﻬﺮه ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬آﻫﺴﺘﻪ آﻫﺴﺘﻪ ﺳﺘﺎره‬
‫ﺻﺒﺢ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ و ﻫﻮا روﺷﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ داﺷﺘﻴﻢ از ﺣﺎل ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﻰ ﮔﻔﺖ‬
‫ﻛﻒ درﻳﺎ ﺑﺨﻮرﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﻛﻒ درﻳﺎ را ﺧﻮردﻳﻢ‪ ،‬اﻧﮕﺎر دﻛﺘﺮ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﺮده‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺮ ﻫﻢ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺗﻠﻘﻴﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از روﺷﻦ ﺷﺪن ﻫﻮا‪ ،‬ﻣﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﻫﻢدﻳﮕﺮ‬
‫را ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﺎران ﺷﺪﻳﺪى ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام از ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﺮش‬
‫ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬داﻧﻪﻫﺎى درﺷﺖ ﺑﺎران ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎن ﻛﻮﺑﻴﺪه ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎران ﻗﻄﻊ ﺷﺪ‬
‫و ﻫﻮا ﺻﺎف ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ دوﺑﺎره ﻛﻤﻰ آرامﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف ﻣﻰزدﻳﻢ‪ .‬ﻧﺎﺻﺮ اﻓﻐﺎﻧﻰ‬
‫داﺷﺖ از زﻧﺪﮔﻴﺶ در اﻳﺮان ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ در ﺷﻴﺮاز و دروازه‬
‫اﺻﻔﻬﺎن ﺳﺮ ﻓﻠﻜﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻴﻮﺳﻚ داﺷﺘﻪ و زﻧﺪﮔﻴﺶ را از اﻳﻦ راه ﻣﻰﮔﺬراﻧﺪه‬
‫اﺳﺖ و ﭼﻮن ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ اذﻳ‪‬ﺘﺶ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻫﺮ روز ﻣﺰاﺣﻤﺶ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ از اﻳﺮان ﻓﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬و ﻣﻦ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎى ﺑﻴﭽﺎره ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ در اﻳﺮان ﭼﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﻰﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﻛﺸﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﻛﺸﻮر ﺧﻮدﺷﺎن آواره‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻫﺮ ﻋﻘﻴﺪه و ﻣﺮاﻣﻰ ﻛﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﺮان ﭘﻨﺎه آوردهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﻫﻢ راﺣﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎز ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺟﺎى دﻳﮕﺮى ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫داﺷﺘﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺎﻫﻰ از دور ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﺪ‪ .‬داد‬
‫زدم ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺳﻴﺎﻫﻰ داﺷﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺎ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬راﺳﺖ راﺳﺘﻰ داﺷﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ‪،‬‬
‫وﺣﺸﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن اﻣﻜﺎن داﺷﺖ ﻣﺎ را ﻧﺒﻴﻨﺪ و از روى ﻣﺎ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪١٥٩‬‬
‫وﺣﺸﺖزده اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺠﻴﺒﻰ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻧﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم ﻧﻪ‬
‫ﻧﺎراﺣﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻰ ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎدى‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺎ را ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻻﺳﺖ ﻛﻪ از روى ﻣﺎ رد ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬
‫در ﻳﻚ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮى ﻣﺎ ﺑﻮد وﻟﻲ از ﺳﺮﻋﺘﺶ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎﺻﺮ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﮔﻔﺖ‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺒﻨﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﺒﻴﻨﻴﻢ ﭼﻪ ﺑﻼﻳﻲ ﺳﺮﻣﺎن ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺮﺳﻴﺪه‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﮕﻰ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺴﺘﻴﻢ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻰ از روىﻤﺎن‬
‫ﺑﮕﺬرد‪ .‬ﺑﺎورﻣﺎن ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﻛﺸﺘﻰ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺎ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﮕﻰ ﻣﺜﻞ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ‬
‫ﻣﻰﺧﻨﺪﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﻛﺸﺘﻰ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺎ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺸﺘﻰ ﻣﺎ را دﻳﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻓﻮرى ﺑﺮاى ﻣﺎ ﻃﻨﺎب اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﭘﺎﺋﻴﻦ و ﻣﺎ را ﻳﻜﻰﻳﻜﻰ ﺑﺎﻻ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﻔﺮى ﻛﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻮدم ﻛﻪ از ﺑﺎﻻى ﻋﺮﺷﻪ ﻛﺸﺘﻰ ﺑﻪ داﺧﻞ اﻓﺘﺎدم و دو‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﺮم ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ اﺣﺴﺎس درد ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬ازم ﺧﻮن ﻣﻰرﻓﺖ و اﺣﺴﺎس‬
‫ﻋﺠﻴﺒﻰ داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫دور و ﺑﺮ ﻣﺎ را ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﻨﺪى ﻛﺸﺘﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﺧﺪاى ﻛﺸﺘﻰ ﻛﻪ ﻋﺮب‬
‫ﺑﻮد ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﻫﻤﺎن ﺑﺎﻻى ﻋﺮﺷﻪ ﻣﺎ را ﻟﺨﺖ ﻟﺨﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﻛﺪام ﭘﺘﻮﻳﻰ دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮم ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﺻﻼً ﺣﺎل ﺣﺮف زدن ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﺧﻮاﺑﻢ ﺑﺮد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﻣﺎ‬
‫ﭼﻪ ﻗﺪر ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻣﺎ را ﺻﺪا زدﻧﺪ و ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻤﺎن را ﻛﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﭙﻮﺷﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺧﺪا ﺑﺤﺮﻳﻨﻰ ﺑﻮد و ﻛﺸﺘﻰ ﻣﺎﻫﻰﮔﻴﺮى ﺑﻮد ﺑﺎ ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎى ﻫﻨﺪى‪ .‬ﻧﺎﺧﺪا‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻰ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ ﻣﺠﺒﻮرم ﺷﻤﺎ را ﺗﺤﻮﻳﻞ‬
‫اوﻟﻴﻦ ﮔﻤﺮك ﺳﺮ راه ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻤﻪﺗﺎن زﺧﻤﻰ ﻫﺴﺘﻴﺪ و آب درﻳﺎ ﺑﺪﻧﺘﺎن را‬
‫ﺳﻮزاﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻮﺗﻮرﺧﺎﻧﻪ ﻛﺸﺘﻰ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻬﺎرﺗﺎ ﺷﺮﻃﻰ آﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺎ را ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺪون آن ﻛﻪ از ﻣﺎ ﺳﺌﻮاﻟﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﺄﻣﻮرانِ ﮔﻤﺮك‬
‫ﻛﺸﻮر ﻋﺠﺎل ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺸﻮر ﻛﻮﭼﻜﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺎرﺟﻪ‪ ،‬راساﻟﺨﻴﻤﻪ‪ ،‬د‪‬ﺑﻰ و اﺑﻮﻇﺒﻰ‪،‬‬
‫اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪ ﻋﺮﺑﻰ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ را ﺑﻪ اﺗﺎﻗﻰ ﺑﺮدﻧﺪ و ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ اﻓﺴﺮى آﻣﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ وﺿﻊ ﻣﺎ را‬
‫دﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻢﻛﺎرش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ آﻣﺒﻮﻻﻧﺴﻰ آﻣﺪ و ﻣﺎ را ﺳﻮار ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در‬
‫‪١٦٠‬‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺰرگ ﻋﺠﺎل ﺗﺎزه ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﺎلﻣﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺮابﺗﺮ از آن اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ آﻣﺪ‪ ،‬از ﻣﺎ ﺳﺌﻮالﻫﺎﻳﻰ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻏﺬا ﭼﻪ ﺧﻮردهاﻳﺪ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻒ درﻳﺎ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﺳﺮﻳﻊ ﻫﻢﻛﺎرﻫﺎﻳﺶ را ﺻﺪا زد و ﻣﺎ را ﺑﻪ اﺗﺎق ﻋﻤﻞ‬
‫ﺑﺮدﻧﺪ و ﻣﻌﺪ هي ﻫﻤﻪﻣﺎن را ﺷﺴﺖوﺷﻮ دادﻧﺪ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻒ درﻳﺎ‬
‫ﺳﻤﻰ اﺳﺖ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺎ را ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﺟﺬب ﺑﺪن ﺷﻤﺎ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﺪﻧﻤﺎن ﺧﺸﻚ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﻮﺳﺘﻤﺎن ﺳﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ و‬
‫ﻛﺎﻓﻰ ﺑﻮد ﻳﻚ ﺗﻜﻪ از ﭘﻮﺳﺘﻤﺎن را ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻰ ﺗﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺑﺪﻧﻤﺎن ﻛﻨﺪه‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻪ روز در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎى زﻳﺎدى ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ ﺑﺮاى ﻣﻼﻗﺎت‬
‫ﻣﺎ‪ ،‬وﻟﻲ اﺟﺎز ﻣﻼﻗﺎت ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫روز ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﻋﺮﺑﻰ آﻣﺪﻧﺪ و ﺧﻮدﺷﺎن را ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮران ﺿﺪ اﻃﻼﻋﺎت آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺌﻮالﻫﺎى زﻳﺎدى ﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻟﻨﺞ و‬
‫ﺑﻘﻴﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎت‪ .‬ﺗﺎ ﭘﻨﺞ روز ﻫﻰ ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ و ﺳﺌﻮال ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺮﮔﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻌﺪاً ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ده روز ﺑﻪ ﻣﺎ اﺟﺎزه دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﻣﻼﻗﺎﺗﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺎ اﺣﺴﺎس ﻫﻢدردى ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روزى ﭼﻬﻞ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎه ﺑﺎر اﺗﻔﺎﻗﻰ را ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻤﺎن رخ‬
‫داده ﺑﻮد ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮدﻳﻢ داﻳﻰِ ﻳﻜﻰ از ﻫﻢﺳﻔﺮﻫﺎﻳﻢ ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد‬
‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺮزادهاش در درﻳﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮدهام‪ ،‬ﻫﺮ روز ﭘﻴﺶ ﻣﻦ ﻣﻰآﻣﺪ و ﺑﺮاﻳﻢ‬
‫ﻣﻴﻮه و ﻟﺒﺎس و از اﻳﻦﻃﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻣﻰآورد‪.‬‬
‫از ﭘﻠﻴﺲﻫﺎى ﻋﺠﺎل ﻛﻪ اﻫﻞ ﺳﻴﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﺎرﺳﻰ را ﺧﻮب‬
‫ﺣﺮف ﻣﻰزدﻧﺪ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻳﻜﻰ از ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان ﻋﺠﺎل ﺑﻪ ﻓﺮارﻳﺎن ﻣﺨﺎﻟﻒ‬
‫رژﻳﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﺎ داﻳﻰِ دوﺳﺘﻢ در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫اﻣﺮوز ﭘﻴﺶ او ﻣﻰروم و راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ او ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻢ‪ .‬دو روز ﺑﻌﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ و‬
‫ﮔﻔﺖ او ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺣﺴﻦ ﺑﻪ‬
‫داﻳﻰِ دوﺳﺘﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﭘﺴﺮ ﺷﻴﺦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎرى ﺑﺮاى او ‪ -‬ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻦ‪-‬‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ دﻛﺘﺮ اﻳﺮاﻧﻰ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻛﺎر‬
‫‪١٦١‬‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪاى ﺑﺮاى ﭘﺴﺮ ﺷﻴﺦ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭘﺎﻧﺰده روز ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر اﻣﺮوز ﻋﺼﺮ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺗﻮ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ آﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن را ﺑﺎزرﺳﻰ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ ﻣﺮا‬
‫روى ﺑﺮاﻧﻜﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ اﺗﺎق رﺋﻴﺲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر ﺑﺎ ﻣﺘﺮﺟﻤﻰ آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﻮرد اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺮايﻣﺎن رخ‬
‫داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺌﻮالﻫﺎﻳﻰ ﻛﺮد وﻟﻲ ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ دﻗﻴﻘﺎً ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﻢ و ﻳﻜﻰ دو‬
‫ﺑﺎر ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر ﻛﻪ ﺣﺎﻟﻢ را دﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ اﺣﺘﻴﺎج ﻧﻴﺴﺖ در آن ﻣﻮرد‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻰ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺮاﻳﺖ ﺑﻜﻨﻢ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ‬
‫ﺑﺮﮔﺮدم اﻳﺮان‪ ،‬ﭼﻮن از ﻃﺮف رژﻳﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬در ﻧﺎﻣﻪاى ﻛﻪ دادﺳﺘﺎﻧﻰ‬
‫ﺑﻪ ادارهي ﻣﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻔﺪه ﻣﻮرد اﺗﻬﺎم ﺑﻪ ﻣﻦ و زﻧﻢ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ‬
‫اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﺎ رژﻳﻢ ﺧﻤﻴﻨﻰ درﮔﻴﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﺗﻮ و دﺧﺘﺮت ﭘﻴﺶ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻗﺒﻮل ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﻰ‬
‫و ﺗﺎ ﻫﻔﺘﻪ آﻳﻨﺪه ﺷﻐﻠﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاﻳﺖ در ﻧﻈﺮ ﻣﻰﮔﻴﺮﻳﻢ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻣﻌﺘﻤﺪان ﺷﻬﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻗﺒﻮل ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻣﺎ ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ و ﻧﻴﻢ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ دو ﻧﻔﺮ اﻓﺴﺮ ﺳﻮداﻧﻰ ﻧﺎﻣﻪاى ﺑﺮاﻳﻢ آوردﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ ،‬آﺧﺮ ﻣﮕﺮ ﻣﻰﺷﺪ ﺑﺎور ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﻮدم‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻛﻪ در اﻳﺮان ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺣﺎﻻ آﻧﻬﺎ از ﻣﻦ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎزﺟﻮى اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر ﺷﻮم‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ را‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎن رﻳﺶﺳﻔﻴﺪان و ﻣﻌﺘﻤﺪان ﺷﻬﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﺮدا ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻇﻬﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮى‪ .‬ﺧﺪا ﻣﻰداﻧﺪ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ در زﻧﺪﮔﻴﻢ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺿﻌﻴﻒ‬
‫ﻧﺸﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪم‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم اﻳﻦ‬
‫ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪ دﺧﺘﺮم اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺒﻮل ﻛﺮدن اﻳﻦ ﺷﻐﻞ ﺑﺮاﻳﻢ از ﻣﺮدن ﺑﺪﺗﺮ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻮدم ﺣﺮف ﻣﻰزدم‪ .‬آرزو ﻣﻰﻛﺮدم ﻣﺜﻞ دﺧﺘﺮم ﺧﻮراك‬
‫ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ ﻣﻰﺷﺪم‪ .‬ﺑﺮاﻳﻢ ﺧﻴﻠﻲ دردآور ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدى را ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺑﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻓﺮدا ﻇﻬﺮ اﺻﻼً ﺧﻮاﺑﻢ ﻧﻤﻰﺑﺮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻳﺎد اوﻟﻴﻦ‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮى ﺧﻮدم در ﺷﻴﺮاز اﻓﺘﺎدم‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده ﺻﺒﺢ دﺳﺘﮕﻴﺮم ﻛﺮدﻧﺪ و ﺗﺎ‬
‫‪١٦٢‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ روى ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﺑﺎر‬
‫ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﻣﻰآﻣﺪ و ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺣﻜﻢ ﺗﻘﺘﻴﻞ ﺗﻮ را ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع ﺑﻪ ﻣﺎ داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﻰداﻧﻰ ﺣﻜﻢ ﺗﻘﺘﻴﻞ ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻰ؟ ﻳﻌﻨﻰ آنﻗﺪر ﻛﺘﻜﺖ ﻣﻰزﻧﻴﻢ ﺗﺎ‬
‫ﺑﻤﻴﺮى‪ .‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮ آنﻗﺪر ﻛﺘﻜﻢ زدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻨﻢ ﻏﺮق ﺧﻮن ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻧﺴﻰ‬
‫ﻛﻪ آوردم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻟﮕﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﻀﻪام زدﻧﺪ و از ﻫﻮش رﻓﺘﻢ و دﻳﮕﺮ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪم‬
‫ﭼﻰ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم و ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻧﻜﻨﺪ اﻳﻦ ﻳﻚ ﺷﺎﻧﺲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺼﻴﺐ ﻣﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎ اﻳﺮان ﻓﺮق داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﺟﻮاب ﻣﻰدادم در ﻛﺠﺎى دﻧﻴﺎ ﻣﻰﺷﻮد ﺑﺎزﺟﻮ ﺑﻮد و ﺷﺮﻳﻒ‬
‫ﺑﻮد؟ ﺑﺎزﺟﻮ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﺟﻮﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪم راﺣﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪.‬‬
‫ﻓﺮدا ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ‪ ،‬اﻓﺴﺮ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻫﻢ ﻫﻤﺮاﻫﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ اﻳﻦ ﺷﻐﻞ‬
‫را ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮم‪ ،‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻛﺎره ﺑﻮدم ﻛﺎرم ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻤﻰﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻧﺎﻣﻪاى را‬
‫ﺑﺮاﻳﻢ ﺧﻮاﻧﺪ ﻛﻪ اﻣﻀﺎء ﻛﻨﻢ‪ .‬درﺑﺎرهي ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻛﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎﻣﻪ را اﻣﻀﺎء ﻛﺮدم و‬
‫آﻧﻬﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫دو ﻣﺎه در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮدم‪ .‬وﺿﻊ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰام ﺧﻮب ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ از ﻧﻈﺮ‬
‫روﺣﻰ وﺿﻊ درﺳﺘﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو ﻣﺎه‪ ،‬دو ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﻋﺮﺑﻰ آﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺮا‬
‫ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ از ﻳﻚ در‪‬هي ﺑﺰرگ وارد ﻳﻚ‬
‫ﻣﺤﻮﻃﻪ ﺑﺰرگ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ زﻧﺪان اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﺮا ﺗﺤﻮﻳﻞ‬
‫زﻧﺪاﻧﺒﺎن دادﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎرده روز در آن زﻧﺪان ﺑﻮدم‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺳﻪ ﺑﺎر ﻣﺮا ﺑﻪ دادﮔﺎه ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﺮﮔﺮدى‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﻣﺮا ﺑﻪ زﻧﺪان ﻗﺎﺳﻤﻴ‪‬ﻪ ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪود ﺷﺸﺼﺪ زﻧﺪاﻧﻰِ اﻳﺮاﻧﻰ‪ ،‬ﻫﻨﺪى‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧﻰ در آﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﺷﺎن ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎ ﻫﻢ اﻓﺴﺮ اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر روز در زﻧﺪان ﻗﺎﺳﻤﻴ‪‬ﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭼﻬﻞ و ﻳﻚ ﻧﻔﺮﻣﺎن را ﺳﻮار ﻛﺸﺘﻰ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﺮف اﻳﺮان ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﻪﻋﻨﻮان آدمﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﻰ وارد ﻛﺸﻮر‬
‫ﻋﺮﺑﻰ ﺷﺪهاﻳﻢ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس دادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ را ﺑﻪ زﻧﺪان ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ زﻧﺪان ﺳﭙﺎه ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد و ﭼﻮن روز ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻮد و ﺷﻨﺒﻪ ﻫﻢ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺎر ﺑﻪ روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫‪١٦٣‬‬
‫ﻣﻦ اﺻﻼً ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﭼﻰ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻮس ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺮﻛﺘﻢ‪،‬‬
‫ﻣﺎﺟﺮاى درﻳﺎ‪ ،‬دﺧﺘﺮم‪ ،‬دوﺳﺘﺎن ﻫﻢﺳﻔﺮم ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﻳﻜﻰ ﺷﻘﻪ ﺷﻘﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ﺣﺎﻻ‬
‫ﻣﻰدﻳﺪم در ﻫﻤﺎن زﻧﺪاﻧﻰ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ از آن ﻣﻰﮔﺮﻳﺨﺘﻢ‪.‬‬
‫روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﻣﺎ را ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻪ دادﮔﺎه‪ .‬ﻳﻜﻰ ﻳﻜﻰ ﺑﺮاى‬
‫ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﻣﻰﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻫﻤﻪ آن ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ ﺑﺮاى ﻛﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻦ‬
‫ﻫﻢ ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺑ‪‬ﺮ ﺧﻮرده ﺑﻮدم‪ .‬رﻳﺸﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻗﻴﺎﻓﻪام ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺷﻬﺮ‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮرد‪.‬‬
‫از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﻨﺪ وﻗﺖ در ﻋﺠﺎل ﺑﻮدى؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺣﺪود دو ﺳﺎل‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﺎرت‬
‫آﻧﺠﺎ ﭼﻰ ﺑﻮد؟ ﮔﻔﺘﻢ در ﺳﻮﭘﺮﻣﺎرﻛﺖ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم و ﻳﻚ ﻣﺪﺗﻰ در ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻰ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﺑﺮاى ﭼﻰ اﺧﺮاﺟﺖ ﻛﺮدﻧﺪ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﻫﻰ ﺑﻪ اﻣﺎم ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻦ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﺑﺎ اﻳﻦ و آن ﺣﺮﻓﻢ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر آﺧﺮ‬
‫اﺧﺮاﺟﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭼﻨﺪ ﻛﻼس ﺳﻮاد دارى؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺷﺶ ﻛﻼس‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم ﭼﻮن اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم ﺣﺮفﻫﺎﻳﻢ را ﻗﺒﻮل ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ‬
‫ﻛﻪ ﻓﻜﺮش را ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻣﻰﺑﻴﻨﻢ زﻧﺪﮔﻰ ﭼﻴﺰ ﻋﺠﻴﺐ ﻏﺮﻳﺒﻰ اﺳﺖ‪ .‬آدم دﺧﺘﺮش را‬
‫از دﺳﺖ ﻣﻰدﻫﺪ و ﺑﺎز ﺧﻮﺷﺤﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ دوﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬رﻓﻘﺎﻳﺶ را‬
‫از دﺳﺖ ﻣﻰدﻫﺪ و ﺑﺎز ﺧﻮﺷﺤﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم ﭼﻮن در ﺳﭙﺎه ﭘﺎﺳﺪاران ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﭘﺮوﻧﺪه داﺷﺘﻢ وﻟﻲ اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ دو ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻣﻰدادم‪ .‬ﭼﻴﺰ ﻣﻬﻤﻰ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻢ روى آن‬
‫ﺻﺪ و ﻫﺸﺘﺎد و ﭘﻨﺞ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﭘﻠﻴﺲﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﭘﻮلﻫﺎﻳﻢ را ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﻗﺒﻮل ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ‬
‫از ده روز ﺑﻴﺎﻳﻢ و ﺟﺮﻳﻤﻪام را ﺑﭙﺮدازم و ﻣﻦ ﺳﺮﻳﻊ رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻴﻄﻰ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدم و ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮف ﺷﻴﺮاز راه اﻓﺘﺎدم‪.‬‬
‫در اﺗﻮﺑﻮس ﻛﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﻣﺎدرم و ﺧﺎﻧﻮادهام‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﻢ؟ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻬﺎر ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز رﺳﻴﺪم‪ .‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدرم‬
‫رﻓﺘﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻤﺴﺮم دﻳﮕﺮ در ﺷﻴﺮاز ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮ و ﺑﺮادرم ﭘﻬﻠﻮى ﻣﺎدرم ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در زدم‪ .‬ﺷﻮﻫﺮ ﺧﻮاﻫﺮم در را ﺑﺎز ﻛﺮد و ﺑﺎ دﻳﺪن ﻣﻦ ﺷﻮﻛﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن در ﻋﺠﺎل‬
‫از داﻳﻰ دوﺳﺘﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام ﺗﻠﻔﻦ ﻛﻨﺪ و ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﻦ رﺳﻴﺪهام‪.‬‬
‫ﺷﻮﻫﺮ ﺧﻮاﻫﺮم ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﻛﻪ در ﻋﺠﺎل ﺑﻮدى؟ ﮔﻔﺘﻢ درﺳﺖ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺣﺎﻻ اﻳﻨﺠﺎ‬
‫‪١٦٤‬‬
‫ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺳﺎﻧﺎز ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺰرﮔﻢ‪ .‬ﺷﻮﻫﺮ ﺧﻮاﻫﺮم ﺑﺎور ﻛﺮد‪.‬‬
‫رﻓﺖ ﺑﻪ اﺗﺎق ﺧﻮدش‪ .‬ﻣﻦ داﺷﺘﻢ رﺧﺖﺧﻮاب ﭘﻬﻦ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬ﻣﺎدرم‬
‫ﺑﻴﺪار ﺷﺪ و ﻣﺜﻞ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ ﻣﺎت و ﻣﺒﻬﻮت ﻣﺮا ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﻛﻪ آﻣﺪهاى!‬
‫ﮔﻔﺘﻢ رﻓﺘﻢ وﻟﻲ ﺑﺮم ﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺳﺎﻧﺎز ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻨﺰل ﺧﻮاﻫﺮم‪ .‬ﺳﺮ‬
‫راه رﻓﺘﻢ آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎدرم ﺑﺎور ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﭼﻰ ﺷﺪه؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻴﺰى ﻧﺸﺪه‪ .‬او اﺻﺮار ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ رﻓﺖ ﺑﺮادرم را ﺑﻴﺪار ﻛﺮد‪ .‬او ﻫﻢ آﻣﺪ و‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺳﺎﻧﺎز ﻛﻮ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺮم‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭘﺲ ﻣﻦ ﺑﺮوم ﺑﻴﺎورﻣﺶ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮو‪.‬‬
‫ﻣﺎدرم ﮔﻔﺖ ﺣﺘﻤﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰى ﺷﺪه‪ .‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﻃﺎﻗﺘﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و زدم زﻳﺮ ﮔﺮﻳﻪ‬
‫و ﺑﺮاىﺸﺎن ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ و ﺧﺎﻧﻪ ﭘ‪‬ﺮ از ﺷﻴﻮن و زارى ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮدا ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ ﺻﺒﺢ ﻫﻤﻪ ﻓﺎﻣﻴﻞ در ﺧﺎﻧﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﺰا ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﺴﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺰرﮔﻢ ﻧﻮﺣﻪ ﻋﺰادارى ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺪرى ﺧﺎﻧﻢ ﺑ‪‬ﺒ‪ِ‬ﻢ‬
‫ﺑ‪‬ﺒ‪‬ﻢ ﻣﻰﻛﺮد و ﮔﻔﺖ آﺧﺮ ﻛﺎر ﺧﻮدت را ﻛﺮدى ﻣﺮد‪ .‬و روز ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺴﺮم ﻫﻢ آﻣﺪ‬
‫ﺗﺎ ﻋﺰادارى ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻮد و ﻣﻦ ﺑﺮاى ﭼﻨﺪﻣﻴﻦ ﺑﺎر آن ﺷﺐ را ﺑﻪ ﻳﺎد آوردم و‬
‫ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ را و آن رﻓﻘﺎى ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﺷﺪهام را‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ در ﺷﻴﺮاز ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻳﻜﻰ را‬
‫ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻣﻤﻨﻮعاﻟﺨﺮوجﻫﺎ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﻧﺮﺧﺶ ﻫﻢ‬
‫ﻫﻔﺘﺎد و ﭘﻨﺞ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎ او ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻦ‪ .‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻃﺮف ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدش ﻫﻢ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ده‬
‫روزه ﭘﺎﺳﭙﻮرت را ﺑﺪﻫﺪ و ﭘﻮل را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﺑﻴﻌﺎﻧﻪ دادﻳﻢ و‬
‫آﻣﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺎ دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰى ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰﻣﺎن را ﻫﻤﺴﺮم ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﻦ در‬
‫ﺳﻔﺮ ﻗﺒﻞ ﻫﻤﻪاش را ﺧﺮج ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻤﺴﺮم ﻛﻤﻚ ﻛﺮدﻧﺪ و‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭘﺎﻧﺰده روز ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﻪ دﺳﺘﻢ رﺳﻴﺪ و ﻗﺮار ﺷﺪ دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺮم و‬
‫ﺷﻮﻫﺮش ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﭼﻮن آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﭘﻮﻟﻲ در دﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ روز‬
‫ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ وﺳﺎﻳﻞ ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن را ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ و ﭘﻮﻟﻲ دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ده روز‬
‫در ﺗﻬﺮان ﻣﺎﻧﺪم ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرﻫﺎى آﻧﻬﺎ ﻫﻤﻪ رو ﺑﻪ راه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻠﻴﻂ اﺗﻮﺑﻮس ﺑﺮاى‬
‫ﺗﺮﻛﻴﻪ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و ﺳﺎﻋﺖ دو ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺳﻮار اﺗﻮﺑﻮس ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻴﺠﺪه ﺳﺎﻋﺖ در راه ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺮز ﺑﺎزرﮔﺎن رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﺣﺪود دوازده‬
‫‪١٦٥‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ اﺗﻮﺑﻮسﻫﺎ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﻗﻊ‬
‫ﺑﺎزرﺳﻰ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻧﻴﻤﻪﺟﺎن ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﻴﺪ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﮔﻨﺪ‪ ‬ﻛﺎر در آﻳﺪ‪ .‬رﻓﻘﺎﻳﻰ ﻛﻪ‬
‫در ﺗﻬﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﺮا ﻫﻢ ﻟﻮ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دو ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻫﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ زﻧﺪان رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻫﻨﻮز ﻛﺎرﻫﺎى ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﺳﺮ و‬
‫ﺳﺎﻣﺎن ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺎﻧﺲ آوردم و ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺧﺎرج ﺷﻮم‪.‬‬
‫ﺗﺎ آﻧﻜﺎرا ﭼﻬﺎر ﺷﺒﺎﻧﻪروز در راه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬در آﻧﻜﺎرا ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻳﻰ را ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ دﺧﺘﺮ داﻧﺸﺠﻮ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﺘﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن داد و ﻳﻚ ﺳﺮى اﻃﻼﻋﺎت در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺳﻮار ﺗﺎﻛﺴﻰ ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﻫﺘﻞ ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ راه ﺑﻮد وﻟﻲ راﻧﻨﺪه‬
‫ﺗﺎﻛﺴﻰ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺎ را در ﺧﻴﺎﺑ‪Ĥ‬ﻧﻬﺎ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﺘﻞ در ﻣﻴﺪان “اوﻟﻮس” ﺑﻮد و‬
‫ﻣﻦ ﻛﻪ در ﺗﺎﻛﺴﻰ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﺑﺎر ﻳﻚ ﺳﻴﻨﻤﺎ را دﻳﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ راﻧﻨﺪه‬
‫ﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ ده ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻢ ﻣﺎ را ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻰ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻟﻴﺮ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﻤﻰدﻫﻢ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﭼﺮﺧﻴﺪن ﻣﺎ را ﺟﻠﻮ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﺎده ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﭼﻬﺎرﻫﺰار و‬
‫ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻟﻴﺮ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺎ ﭘﻮل ﻣﻔﺖ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬راﻧﻨﺪه داد و ﺑﻰداد راه اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ داد زدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑِﻬِﺖ ﻣﻰدﻫﻢ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻟﻴﺮ‬
‫ﺑﻪ او دادﻳﻢ و رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ “آﻏﺮى ﻫﺘﻞ” ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﻮد وﻟﻲ ﭼﻮن ﺻﺎﺣﺒﺶ‬
‫ﻓﺎرﺳﻰ ﻣﻰداﻧﺴﺖ ﺑﺮاى ﻣﺎ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺮم و زﻧﺶ در ﻫﺘﻞ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و‬
‫ﻣﻦ رﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﻢ و ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺳﺎﻟﻢ رﺳﻴﺪهاﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ دوﺳﺘﻰ ﻛﻪ در‬
‫آﻟﻤﺎن ﺑﻮد ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﻗﺮار ﺷﺪ او ﺧﻮدش ﺗﻠﻔﻨﻰ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺎ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻳﻜﻰ ﺑﻪ اﺳﻢ ﻓﻼﻧﻲ ﻣﻰآﻳﺪ و ﺷﻤﺎ را راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﻼﻧﻲ آﻣﺪ و ﺑﺎ ﻣﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﭘﻮل ﺑﻠﻴﻂ را ﮔﺮﻓﺖ و ﻗﺮار ﺷﺪ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﺮﮔﺮدد ﻛﻪ رﻓﺖ و ﻫﺠﺪه روز ﺑﻌﺪ آﻣﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻣﺎ ﻫﻤﻪاش دﻟﻬﺮه‬
‫داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺮم ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺑﻮد و ﭘﻮل ﻣﺎ داﺷﺖ ﺗﻤﺎم ﻣﻰﺷﺪ و ﻫﺮ ﺷﺐ‬
‫ﺳﻰﻫﺰار ﻟﻴﺮ ﭘﻮل ﻫﺘﻞ ﻣﻰدادﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻗﻴﺪ آن ﭘﻮل را ﺑﺰﻧﻴﻢ و ﺑﺎ ﻗﻄﺎر ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺳﻔﺎرت‬
‫آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ‪ ،‬وﻳﺰا ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺳﻔﺎرت ﺑﻠﻐﺎرﺳﺘﺎن و روﻣﺎﻧﻰ و ﻣﺠﺎرﺳﺘﺎن ﻛﻪ‬
‫ﻫﺮ ﻛﺪام ﻣﻘﺪارى ﭘﻮل ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و دﺳﺖ آﺧﺮ رﻓﺘﻴﻢ ﺳﻔﺎرت اﺗﺮﻳﺶ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از دو‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻮى ﭘﺎﺳﭙﻮرﺗﻤﺎن ﻣ‪‬ﻬﺮ زدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ وﻳﺰا ﻧﻤﻰدﻫﻴﻢ ﭼﻮن ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﺪ‬
‫‪١٦٦‬‬
‫ﺑﺮوﻳﺪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻢﻛﻢ داﺷﺖ ﭘﻮﻟﻤﺎن ﺗﻤﺎم ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻳﻚ اﻧﮕﺸﺘﺮ طﻼ داﺷﺘﻢ و ﭼﻨﺪ ﻗﺎب‬
‫ﺧﺎﺗﻢ و ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺮم ﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﻗﺎب ﺧﺎﺗﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ را ﻓﺮوﺧﺘﻴﻢ و رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ‬
‫راهآﻫﻦ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪون وﻳﺰا ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﻠﻴﻂ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻣﻘﺼﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ و ﻓﻜﺮﻣﺎن ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫ﺷﺐﻫﺎ ﺧﻮاب ﻣﻰدﻳﺪم ﻓﻼﻧﻲ ﺑﻠﻴﻂ را آورده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ روز ﺑﺎ ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺮم‬
‫ﺷﺮطﺑﻨﺪى ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ اﻣﺮوز دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻰﺷﻮد وﻟﻲ از او ﺧﺒﺮى‬
‫ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم روﻳﺎى ﻣﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻓﻼﻧﻲ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه وﻗﺘﻰ داﺷﺘﻴﻢ ﻛﺎﻣﻼً ﻓﺮاﻣﻮﺷﺶ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮداى آﻧﺮوز رﻓﺘﻴﻢ اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل‪ .‬ﻛﺎرﻫﺎ را ﺗﺮﺗﻴﺐ دادﻳﻢ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﭘ‪‬ﺮ از اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺼﺪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎى اروﭘﺎﻳﻰ را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻗﺒﻞ از ﻫﻤﻪ ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬از ﻫﺘﻞ ﺗﺎ ﻓﺮودﮔﺎه دهﻫﺰار ﻟﻴﺮ ﭘﻮل دادﻳﻢ‪.‬‬
‫در ﺳﺎﻟﻦ ﻓﺮودﮔﺎه ﻣﺎ را ﺑﺎزرﺳﻰ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﺑﺖ دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺮم ﻛﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﺷﻤﺎ ﺣﺎﻣﻠﻪاﻳﺪ و ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺳﻮار ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺎرى ﻛﻪ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻗﺒﻼً دو‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻪ ﭘﻴﺶ دﻛﺘﺮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻧﺎﻣﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻮار ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺷﻮد‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ‬
‫در ﻓﺮودﮔﺎه ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ دﻛﺘﺮ ﺧﻮدﻣﺎن اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ وارد ﺳﺎﻟﻦ اﺻﻠﻲ ﺷﺪم‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻣﺴﺎﻓﺮﻫﺎ آﻣﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺮم و زﻧﺶ‬
‫را ﺳﻮار ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮدﻧﺪ ﭘﻴﺶ دﻛﺘﺮ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺳﻮار ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در آﺧﺮﻳﻦ‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺳﻮار ﺷﺪم‪ .‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺄﺧﻴﺮ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه آﻧﻬﺎ ﻫﻢ‬
‫آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺨﺎرﺳﺖ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺪﺗﻰ آﻧﺠﺎ ﺗﻮﻗﻒ داﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻋﻮض ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﺷﺶ ﺑﻪ ﻓﺮودﮔﺎه ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺷﺮﻗﻰ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺪت زﻳﺎدى ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﭘﻠﻴﺲ آﻣﺪ‬
‫و ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎى ﻣﺎ را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﺟﺎ را ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدﻳﻢ و ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﭼﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻳﻚ اﻳﺮاﻧﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻮار ﺗﺎﻛﺴﻰ ﺷﻮﻳﺪ و ﺑﻪ‬
‫“ﻓﺮﻳﺪرﻳﺶ اﺷﺘﺮاﺳﻪ” ﺑﺮوﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻮار ﺗﺎﻛﺴﻰ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ‪ ،‬ﺧﻮدش‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﺮﻟﻴﻦ ﻏﺮﺑﻰ‬
‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻛﺮد‪ .‬و ﻣﺎ وارد ﻣﺤﻮﻃﻪاى ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ اﻳﺮاﻧﻰ ﻫﻢ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪١٦٧‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺧﺎﻧﻤﻰ آﻣﺪ‪ .‬اﺳﻢ ﻣﻦ و ﺧﻮاﻫﺮ زادهام را ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﺴﻰ‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻢ‪ .‬ﺑﺮايﻣﺎن ﺑﻠﻴﻂ ﺷﻬﺮى ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺘﻤﺎن داد و رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﺣﺎﻻ اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻰ ﺑﻪ ﺳﺮم ﻣﻰآﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﺼﻮص ﻛﻪ آن ﺧﺎﻧﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﺴﻰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﺣﺘﻤﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ .‬آن ﺧﺎﻧﻢ ﻫﻢ ﻛﻪ از در دﻳﮕﺮ ﺳﻮار ﺷﺪه ﺑﻮد‬
‫ﺑﺎ ﻣﺎ آﻣﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳﻪ ﻗﻄﺎر ﻋﻮض ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺣﺪود ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺖ ﭘﻴﺎدهروى ﻛﺮدﻳﻢ‬
‫و ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻰ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﻤﭗ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫دو روز آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﺷﻨﺒﻪ و ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ از ﻣﺎ‬
‫ﭘﺬﻳﺮاﻳﻰ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ راه و ﭼﺎه را ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎ را راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻛﺮدﻧﺪ و‬
‫در آن دو روز ﺷﻬﺮ را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدﻳﻢ‬
‫و ﺗﻘﺎﺿﺎى ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﻤﻮدﻳﻢ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺑﭽﻪﻫﺎى اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻮﺳﻴﺎل رﻓﺘﻴﻢ و آﻧﻬﺎ ﻛﻪ زﺑﺎن ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻤﺎن را رو ﺑﻪ راه ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮاﺑﮕﺎه “ﺟﻨﮕﻞ” ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬زﺑﺎن‬
‫ﻛﻪ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻫﺮ ﭼﻪ را ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﺳﺖ اﺷﺎره ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ‬
‫ﻛﺎﻧﻮن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻢ از اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻛﻼس زﺑﺎن اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﻨﻢ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺘﻮاﻧﻢ در ﻛﺎﻧﻮن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮم‪.‬‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ در ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺑﻮدم ﺑﺎ ﻛﺎﻧﻮن ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺪت ﺗﻼش‬
‫ﻛﺮدم ﺗﺎ ﻛﺎر آﻣﺪن ﻫﻤﺴﺮم و ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻢ را درﺳﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و‬
‫‪ Amnesti‬ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ و از ﻃﺮﻳﻖ آﻧﻬﺎ ﺑﻠﻴﻂ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺮاى‬
‫ﻫﻤﺴﺮم ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮم ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﺮﻛﻴﻪ و ﺑﻌﺪ راﻫﻰ آﻟﻤﺎن ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از دو ﻣﺎه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪﻳﻢ و ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﺎﻣﺒﻮرگ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻣﺎﻫﻰ در ﻛﻤﭙﻰ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺠﺮدﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬وﺿﻊ روﺣﻰام ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ‬
‫دﻛﺘﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﺑﺮاى ﻣﺪﺗﻰ ﺑﺮوم ﺑﻪ “ﻛﻮر” ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮش‬
‫آبوﻫﻮاﻳﻰ اﺳﺖ و اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻨﻢ‪“ .‬ﻛﻮر” ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻴﻤﺎران روﺣﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﻛﺴﻰ را ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻧﻤﻰﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺨﺎرﺟﺶ زﻳﺎد اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺣﺪود‬
‫ﻫﻔﺖﻫﺰار ﻣﺎرك ﺧﺮج ﺑﺮ ﻣﻰدارد‪.‬‬
‫آﻣﺎدهي رﻓﺘﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮم از ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺗﻠﻔﻦ زد ﻛﻪ دارد ﻣﻰآﻳﺪ‪،‬‬
‫‪١٦٨‬‬
‫ﺑﻠﻴﻂ را ﺑﺮاﻳﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎدم‪ .‬او از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺷﺮﻗﻰ وارد ﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت‬
‫زﻳﺎدى ﻛﻪ از ﺳﺮ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﻣﺎه و ﻧﻴﻢ ﻫﻤﺴﺮم آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻰ ﺑﻪ ﻛﻮر‬
‫ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪﻣﺎن‪ .‬ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺧﻮابﮔﺎه زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻫﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ اول ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻜﻞ ﻛﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺧﻮابﮔﺎه ﻧﺮوﻳﻢ‪ .‬ﻣﺪت‬
‫ﻳﻚﻣﺎه در ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎﻧﻢ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬آﻧﺠﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻢ ﺑﺮاى ﻣﺎ و ﻫﻢ دوﺳﺘﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺟﻢ ﺑﺨﻮرﻳﻢ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﻫﻢ ﻋﺼﺒﻰ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ وﺣﺸﻰﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺴﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺟﻠﻮﺷﺎن‬
‫را ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻳﻚ دﻓﻌﻪ ﻣﻰدﻳﺪى وﺳﻂ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ دوران‪ ،‬ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ‬
‫روزﻫﺎى ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ دوﺳﺘﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﻮد اﻣ‪‬ﺎ ﻧﻤﻰﺷﺪ آﻧﺠﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻫﺮ روز ﺻﺒﺢ ﺑﺎ دوﺳﺘﻢ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ دﻧﺒﺎل ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮ‬
‫زدﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺳﻮﺳﻴﺎل اﺟﺎزه داد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮه ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻫﺸﺘﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﻣﺎرك ﺑﺎﺷﺪ‪“ .‬ﭘﺎراﮔﺮاف ﻓﻮﻧﺘﻮﺷﺎﻳﻦ” ﻫﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﺪون آن ﻫﻢ ﻧﻤﻰﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻣﺎه دﻧﺒﺎل ﺧﺎﻧﻪ ﮔﺸﺘﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ اواﺧﺮ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪ رواﻧﻰ ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺮوﻳﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺧﻮاﺑﮕﺎه‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ آﻧﺠﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎزى ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺴﺮم ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ ،‬و دوﺳﺘﻢ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻳﻚ ﺟﺎﻳﻰ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ‬
‫ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﺎ را ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮم ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‬
‫ﺑﺮوﻳﻢ و در ﺧﻮاﺑﮕﺎه زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎل رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن را ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺑﻪ ﺧﻮاﺑﮕﺎه رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ ﺷﻬﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺧﻮاﺑﮕﺎه وﺳﻂ ﺟﻨﮕﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﺼﺮ دراﻛﻮﻻ ﻣﻌﺮوف‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ ﻧﻤﻰﺷﺪ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪ‪ .‬ﮔﻤﺎﻧﻢ از اﻳﻦ ﺑﺎزداﺷﺖﮔﺎهﻫﺎى ﺟﻨﮓ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻰ دوم ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﺎ ﺳﻘﻒﻫﺎى ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺗﺎق ﺑﺰرﮔﻰ ﺑﻪ ﻣﺎ دادﻧﺪ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﺗﺨﺘﺨﻮاب و ﻳﻚ ﺳﺮى ﺧﺮت و ﭘﺮت‪.‬‬
‫روزﻫﺎى اول ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪﺟﻮرى ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن اﺗﺎق ﻣﺜﻞ ﻳﺨﭽﺎل ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺷﻮﻓﺎژ‬
‫داﺷﺖ وﻟﻲ ﮔﺮم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ را وﺳﻂ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻰﺧﻮاﺑﺎﻧﺪﻳﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎ ﻧﺨﻮرﻧﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ دو ﺳﻪ ﺑﺎر دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻰ ﺗﺐ و ﻟﺮز ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬دوران ﺳﺨﺘﻰ ﺑﻮد‬
‫‪١٦٩‬‬
‫وﻟﻲ دﺳﺖﻛﻢ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻓﻀﺎى ﺑﻴﺶﺗﺮى ﺑﺮاى ﺑﺎزى ﻛﺮدن داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺧﻮاﺑﮕﺎه ﺳﻌﻰ ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺪﻫﻴﻢ ﻛﻪ از ﻣﺸﻜﻼﺗﻤﺎن‬
‫ﺑﻜﺎﻫﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮ روز ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن ﻣﺸﻮرت ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳﻪ ﻣﺎه در ﻛﻤﭗ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ دادﮔﺎه رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻰ ﺑﻪ دادﮔﺎه رﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه ﮔﻔﺖ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﻮ را دﻋﻮت ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ و ﻫﻤﺴﺮم ﺑﺎﻳﺪ‬
‫در دادﮔﺎه ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺑﻪ دادﮔﺎه ﻧﻤﻰآﻳﻢ‪ .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ‬
‫ﻣﺎ ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻰ داد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻗﺒﻮل ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎن اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻰ را ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻣﻦ رخ داده ﺑﻮد در ﺑﻮﻟﺘﻦﻫﺎى ﺧﺒﺮى روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮ‪ .‬آن روز رﺋﻴﺲ دادﮔﺎه از آﻧﻬﺎ ﻛﭙﻰ ﮔﺮﻓﺖ و‬
‫ﺿﻤﻴﻤﻪ ﭘﺮوﻧﺪه ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﺷﻤﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻳﺪ و ﺑﻴﺴﺖ روز دﻳﮕﺮ ﭘﺎﺳﭙﻮرت‬
‫ﺷﻤﺎ آﻣﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳﭙﻮرت‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪاى ﻛﺮاﻳﻪ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮم ﻛﻼس زﺑﺎن را‬
‫ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺎر ﻫﻢ ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻬﺪ ﻛﻮدك ﻣﻰروﻧﺪ و‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺟﺎ اﻓﺘﺎدهاﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت ﻫﻨﻮز ﻫﺴﺖ‪ .‬اﻣﺮوز ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎ‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎى دﻳﮕﺮى اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﭼﭗ و راﺳﺖ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺻﺒﺢ زود‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺴﺘﺎن ﺑﺮدم‪،‬‬
‫ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻰﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﻤﻠﻪاى آﻟﻤﺎﻧﻰ ﻳﺎد‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺴﺘﺎن رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺷﻮر و ﺷﻮق ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺮﺑﻰﺷﺎن‬
‫دوﻳﺪﻧﺪ و ﺻﺒﺢﺑﺨﻴﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ وﻟﻲ او ﺟﻮاﺑﺸﺎن را ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ دو ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﻜﺮار‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ اﻧﮕﺎر ﺑﺎ او ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻫﻤﺴﺮم ﺑﻪ ﻣﻬﺪ ﻛﻮدك رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻧﻘﺎﺷﻰ را ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮم ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﭙﺮﺳﺪ اﻳﻦ‬
‫ﻧﻘﺎﺷﻰﻫﺎ را ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻣﺮﺑﻰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫ﻛﺸﻴﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﻛﺲ دﻳﮕﺮى‪ .‬ﻫﻤﺴﺮم ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻢ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻢ‬
‫ﭘﻴﺶرﻓﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ ﻣﺮﺑﻰ اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻤﻰدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ ﺟﻤﻠﻪاى ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻳﻌﻨﻰ ﺷﻤﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺰاﺣﻢ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ را ﭘﻰﮔﻴﺮى ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ وﻛﻴﻠﻲ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدﻳﻢ و از‬
‫آﻧﻬﺎ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﻣﻬﺪ ﻛﻮدك ﻣﺎ را ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬از ﻣﺎ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻰ ﻛﺮد‪.‬‬
‫وﻟﻲ اﻳﻦ ﺗﻮﻫﻴﻦﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎى ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﻰ ﻫﻢﭼﻨﺎن اداﻣﻪ دارد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ رﻓﺘﺎر‬
‫‪١٧٠‬‬
‫و ﮔﻔﺘﺎرﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﺸﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺮﺑﻰﻫﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ رﻓﺘﺎر آﻟﻤﺎﻧﻰﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺎزى ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫آﻟﻤﺎﻧﻰ و اﻳﺮاﻧﻰ ﺳﺮﺷﺎن ﻧﻤﻰﺷﻮد‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺎزى ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﺎرﻫﺎ دﻳﺪهام ﻛﻪ‬
‫آﻟﻤﺎﻧﻰﻫﺎ ﻧﻤﻰﮔﺬارﻧﺪ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺎ دوﺳﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻢ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻫﻤﻪ اﻳﻦﻃﻮرى ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ اﺣﺴﺎس ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻰ در ذﻫﻦ ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ‬
‫ﻫﺴﺖ و اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰى اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ را آزار ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬در ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﺟﻮر ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫رﻓﺘﺎر ﻣﻰﺷﻮد و در ﻣﻬﺪﻛﻮدك ﺟﻮرى دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﻪاش ﺗﻼش ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ درﺳﺖ ﺑﺰرگ ﺷﻮﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ وﺿﻊ آﻧﻬﺎ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎر ﻧﻤﻰآﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎن‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻳﻚ ﺟﻮرى اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﻧﺪﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ وﻟﻲ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻛﻮﭼﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ اﺣﺴﺎس ﺣﻘﺎرت ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻳﻨﺪه ﭼﻨﺪان ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﻛﻪ از ﻛﺎﻧﻮن دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن و‬
‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده و ﻧﻴﻢ ﺷﺐ‪ ،‬ﻳﻚ‬
‫ﺟﻮان ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳﻰ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد و ﻛﺎﭘﺸﻦ و ﺷﻠﻮار ﭼﺮم ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد و‬
‫ﭘﻮﺗﻴﻦﻫﺎى ﺳﺎق ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ آﻣﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ دﻳﺪم دارد‬
‫دﻧﺒﺎﻟﻢ ﻣﻰآﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻤﻰ ﺑﻮ ﺑﺮدم‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺴﻴﺮش از ﻫﻤﻴﻦ ﻃﺮف‬
‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻛﺮده ﺑﻮدم دارد ﻣﻦ را ﺗﻌﻘﻴﺐ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪ ،‬ﺻﺪا زد‪ ،‬ﻫﻰ‪ ،‬و ﺗﺎ ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﺎ ﻣﺸﺖ‬
‫ﭼﻨﺎن ﺑﻪ ﺳﺮم ﻛﻮﺑﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ زﻣﻴﻦ ﺷﺪم‪ .‬ﺳﺮم ﻣﻨﮓ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺷﺪم ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻧﻜﻨﺪ ﺑﺎ ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﺒﻼً آدمﻫﺎى اﻳﻦﻃﻮرى دﻳﺪه‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﺎﻫﻰ ﺗﻮى ﭼﺸﻢ آدم ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ “آش” ﻳﻌﻨﻰ ﻛﻮنﮔﺸﺎد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﭼﺮا ﻣﻰزﻧﻰ؟ ﮔﻔﺖ ﺧﻮك‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮد ﺧﺎﻧﻪات! ﻣﻦ ﺗﺎزه ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﻪ‬
‫ﺗﻴﭗ آدﻣﻰ روﺑﻪرو ﺷﺪهام‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ او ﻛﺮدم و ﻣﺜﻞ ﺗﻴﺮى ﻛﻪ از ﺗﻔﻨﮓ ﺷﻠﻴﻚ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در رﻓﺘﻢ و او ﻫﻢ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﻢ‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮف ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺮوم‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻢ ﺧﺎﻧﻪ را ﻳﺎد ﻣﻰﮔﻴﺮد و ﻫﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎ ﻣﻦ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﻛﻠﻴﺪ‬
‫را ﺗﻮى ﻗﻔﻞ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دوﻳﺪم و از ﺧﺎﻧﻪ ﮔﺬﺷﺘﻢ‬
‫و در ﻛﻮﭼﻪاى دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘﺸﺖ درﺧﺘﻰ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪم ﺗﺎ او آﻣﺪ و ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻌﻼً اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﻫﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ در آﻟﻤﺎن ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺧﺎﺻﻰ ﻛﺎر ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻓﻌﻼً ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ را ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﻗﺒﻮل دارم “ﺣﺰب‬
‫‪١٧١‬‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ اﻳﺮان” اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ در ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﺮدﺳﺘﺎن آن ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪهام ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ دﻧﺒﺎل ﻫﺮ ﺟﺮﻳﺎﻧﻰ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪم ﺑﺎ ﺑﺤﺮاﻧﻰ ﻛﻪ در ﺟﻨﺒﺶ ﭼﭗ ﻣﺎ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﭼﭗ ﻫﻢ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ از ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﭼﭗﻫﺎى ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ ﻟﻨﻴﻨﻴﺴﻢ ﻣﺜﻞ آﻳﻪﻫﺎى ﻗﺮآن رﻓﺘﺎر ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺤﺮان در ﭼﭗ ﺟﻬﺎن وﺟﻮد دارد و ﻣﻰﺗﻮان‬
‫ﺑﻪ وﺿﻮح وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﺑﻠﻮك ﺷﺮق و ﺣﺘﻰ ﺧﻮد ﺷﻮروى را دﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪم ﻛﻪ ﭼﭗ اﻳﺮان دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ آن ﻧﺴﺨﻪﻫﺎى ﻗﺪﻳﻤﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫دﻳﺪﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮود و در اﻳﺮان ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﺘﻘﺪم ﺗﻤﺎم اﻳﻦ‬
‫ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎى ﺳﻨﺘﻰ از ﺑﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻓﺖ و ﺟﻨﺒﺶ ﻧﻮﻳﻨﻰ از ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻴﺮون ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ اﺳﺎﺳﻰ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻨﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﻣﺜﻞ ﮔﺬﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎ ﻟﻮ رﻓﺘﻦ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﻛﺎدر ﻣﺮﻛﺰى ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﻤﺎم ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﺒﻼً اﻳﻦ ﻛﺎدرﻫﺎى ﻣﺮﻛﺰى ﻫﻤﻪ ﻛﺎره ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻴﭽﻜﺲ ﺣﻖ ﻧﺪاﺷﺖ اﻧﺘﻘﺎد‬
‫ﻛﻨﺪ و اﮔﺮ ﻫﻢ اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻰﻛﺮد ﻫﺰار ﺗﻬﻤﺖ ﺑِﻬِﺶ ﻣﻰزدﻧﺪ و از ﻃﺮف رﻓﻘﺎى‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻰ ﺧﻮد ﺑﺎﻳﻜﻮت ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻣﻴﺪ اﻳﻨﻜﻪ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻋﺒﺮت ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ و ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﭼﭙﻰ ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ ،‬ﺑﺪون‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﺷﺮق و ﻏﺮب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬
‫‪١٧٢‬‬

‫دورو از ﻦ‬
‫از ﻛﻮدﻛﻴﺖ ﺷﺮوع ﻛﻦ‪ .‬وﺿﻊ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻴﺖ ﭼﻄﻮر ﺑﻮد؟ ﻛﻼً ﻓﻀﺎﻳﻰ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻛﻪ ﺗﻮش ﺑﺰرگ ﺷﺪى؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﭽﻪي آﺧﺮ ﺧﻮﻧﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﻨﺞﺗﺎ ﺧﻮاﻫﺮ و ﭘﻨﺞﺗﺎ ﺑﺮادرﻳﻢ‪ .‬ﭘﺪرم‬
‫ﻛﺎرﻣﻨﺪ ادارهي ﻗﻨﺪ و ﺷﻜﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎدرم ﺧﻮﻧﻪدار ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮادرﻫﺎم ﻫﻤﻪﺷﻮن‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎرﺗﺎ از ﺑﺮادرﻫﺎم ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺮﻗﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎم ﻫﻤﻪﺷﻮن‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬دوﺗﺎﺷﻮن دﻳﭙﻠﻤﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻰﺷﻮن ﻓﻮق دﻳﭙﻠﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪﺷﻮن ﻣﻌﻠّﻢاﻧﺪ‪،‬‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ .‬اونﻣﻮﻗﻊ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺤﺼﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺪرت ﭼﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﭘﺪرم ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﺑﭽﻪﻫﺎش درس ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬
‫ﺧﻮدش ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺘﻰ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪي ﻛﻮﭼﻚ ﺧﻮﻧﻪ ﺑﻮد و ﻫﻤﻪش‬
‫ﺑﺮادرﻫﺎش ﻣﺠﺒﻮرش ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺮه ﻛﺎر ﻛﻨﻪ و اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺎراﺣﺖ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰرﻓﺖ ﻛﻼهدوزى ﻣﻰﻛﺮد و درس ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺪر ﻣﺎدر و‬
‫ﺑﺮادرﻫﺎش اذﻳ‪‬ﺘﺶ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﺳﻮار ﺧﺮ ﺷﺪ و ﺑﺎ دوزار ﭘﻮل راه اﻓﺘﺎد‬
‫ﻃﺮف ﻣﺸﻬﺪ ﻛﻪ اداﻣﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﺪه‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎش ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮﺧﻼف ﺟﻮ‪‬ى ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد ﺗﻮ ﺷﻬﺮى ﻛﻪ ﺟﻮ‪‬‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮد و ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﻤﻨﻮع ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬دﺧﺘﺮﻫﺎ را ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً از درس ﺧﻮﻧﺪن‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻰﻛﺮد ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻣﻮ ﻛﻪ درس ﺑﺨﻮﻧﻨﺪ و ﻣﺎدرﻣﻮ ﻣﺜﻼً ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻼس اﻛﺎﺑﺮ ﻛﻪ درس ﺑﺨﻮﻧﻪ‪.‬‬
‫از ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﻲ ﭼﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬راﺳﺘﺶ ﻣﺎ ﻫﻴﭻوﻗﺖ وﺿﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑ‪‬ﺮوز‬
‫‪١٧٣‬‬
‫ﻧﻤﻰدادﻳﻢ‪ .‬از ﻫﻤﻮن ﻛﻮدﻛﻰ ﻃﻮرى ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺧﻮدﻣﻮن رو ﺳﺎﻧﺴﻮر‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ اﺻﻼً ﺟﺰو ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﺮاﻧﻰ ﺷﺪه‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﭘﺪرم اﻧﺒﺎردار ادارهي ﻗﻨﺪ و ﺷﻜﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﻣﻨﻮ ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮم از ﺳﺮْﺣﻤﺎلِ اوﻧﺠﺎ ﭘﻮل ﻗﺮض ﻛﻨﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﻮد زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎ رو‬
‫اداره ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﺎﮔﺮد اول ﻳﺎ دوم ﻳﺎ ﺳﻮم ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ از اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻴﻔﺘﺎدم‪ .‬ﭘﺪرم ﺑﻪ اﺻﻄﻼح آدﻣﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﻴﭙﻠﻴﻦ داﺷﺖ‪ .‬در ﺿﻤﻦ‬
‫ﭘﺪرم ﺗﺮﻳﺎﻛﻰ ﻫﻢ ﺑﻮد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻜﺘﻪ ﻧﺎﻗﺺ ﻛﺮده ﺑﻮد ‪ -‬ﻣﻦ ﻫﻨﻮز‬
‫ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدم‪ -‬دﻛﺘﺮ ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺮﻳﺎك ﺑﻜﺸﻪ ﺑِﻬِﺶ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﻪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺮﻳﺎﻛﺶ زﻳﺎد ﻧﺒﻮد ﺑﻪ اون ﺻﻮرت‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻌﺘﺎد ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﻮدش رو‬
‫ﻫﻢ رﻧﺞ ﻣﻰداد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ از ﻧﻈﺮ رواﻧﻰ ﺑﺮاى ﺧﻮدش ﭼﻴﺰ ﻣﻄﻠﻮﺑﻰ ﻧﺒﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬اول ﻛﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰ دﻛﺘﺮ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ دﻳﮕﻪ ﻣﻌﺘﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد و از‬
‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻳﺎد داده ﺑﻮد ﺳﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﺴﻰ‬
‫دﻋﻮا ﻧﻜﻨﻴﻢ و از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ ﺗﻮى اﺟﺘﻤﺎع ‪-‬‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﻣﻦ‪ -‬ﻳﻚ ﺧﻮرده ﺧﺠﺎﻟﺘﻰ ﺑﻮدم‪ ،‬آدم ﺗﺮﺳﻮﻳﻰ ﺑﻮدم‪ .‬ﻛﻮﭼﻪي ﻣﺎ‬
‫ﻓﻘﻴﺮﻧﺸﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬دور و ﺑﺮﻣﻮن ﮔﻴﻮهدوز‪ ،‬ﻗﻨﺎد‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد ﺑﻘﺎل و از اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺎ ﻳﻪ ﺟﻮر اﻓﻜﺎر ﺧُﺮدهﺑﻮرژواﻳﻰ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺮﺗﺮ از دﻳﮕﺮاﻧﻴﻢ‪ .‬واﻗﻌﻴ‪‬ﺖ اﻳﻨﻪ ﻛﻪ از‬
‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻛﻤﻰ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﻓﺮق داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮاى ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻦ ﻛﻢﺗﺮ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺤﻞ‬
‫ﺑﺎزى ﻣﻰﻛﺮدم و ﻣﻰﺷﻪ ﮔﻔﺖ در واﻗﻊ ﻣﻦ ﺗﻮى اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺰرگ ﻧﺸﺪهام‪ .‬ﻛﻨﺎرش‬
‫ﺑﺰرگ ﺷﺪهام‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اون ﺟﻮ‪ ‬ﺣﺎﻛﻢ‪ ،‬اون ﻓﻘﺮ و ﺑﻘﻴﻪي ﭼﻴﺰﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺷﺮور ﺑﻮدن‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻳﻪ ﺳﺮى ﺑﺎزىﻫﺎى ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺮارت ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد و‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺳﺮ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺟﺰﻳﻰ ﻟﺸﻜﺮﻛﺸﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ از اﻳﻦ‬
‫ﻣﺤﻠﻪ ﺑﺎ ﭘﻨﺞﺗﺎ از ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻰﺷﻮن ﻫﻤﺮاه اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻣﻰﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﻣﺤﻠﻪ ﻣﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺷﻜﺎر ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻢ‪ .‬از‬
‫ﻫﻤﻮن ﭼﻬﺎر‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﮕﻰ ﻋﺸﻖ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻜﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻴﺮﻛﻤﺎن ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﺷﻜﺎر‪.‬‬
‫ﮔﻨﺠﺸﻚ ﻣﻰزدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺑﺰرگﺗﺮ ﺷﺪم ﻳﻚ ﺗﻔﻨﮓ ﺑﺎدى ﺧﺮﻳﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ‬
‫‪١٧٤‬‬
‫ﺗﻔﻨﮓ ﺑﺰرگﺗﺮ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﺗﺎ ﻛﻼس ده ﻳﺎزه ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ دﺧﺘﺮى‬
‫ﺷﺪم‪.‬‬
‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﻜﺎر‪ ،‬ﭼﻪ ﺟﻮرى ﺑﻮد ﺑﺮات؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﺎر ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺎﻧﻮاد‬
‫ﻣﺎدرم ﺷﻜﺎرﭼﻰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً داﻳﻰ ﻣﻦ ﻳﻜﻰ از ﺷﻜﺎرﭼﻰﻫﺎى ﺑﺰرگ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺎن ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﻣﺜﻼً‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار اوﻧﺠﺎ‪ ،‬ﻣﻰاوﻣﺪ ﺳﺮاغ داﺋﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮن ﺷﻜﺎر‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻤﻰ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آدم ﺗﺮﺳﻮﻳﻰ ﺑﻮدم و ﺗﻔﻨﮓ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻗﺪرت‬
‫ﻣﻰداد‪.‬‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻰ ﻧﮕﻪدارى ﻳﺎ ﻧﻪ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻧﮕﻪدارﻳﺸﻮن زﻳﺎد ﻋﻼﻗﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻳﺎ ﺑﺎزى ﻛﺮدن‬
‫ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن‪ .‬دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ آدم ﺑﺘﻮﻧﻪ ﭼﻴﺰى را ﺑﺰﻧﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﻪ‬
‫ﭼﻴﺰى ﭘﻴﺮوز ﺑﺸﻪ‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪي ﭘﺪر و ﻣﺎدرت ﭼﻄﻮرى ﺑﻮد؟ ﻳﻌﻨﻰ ﭘﺪرت ﺳﻠﻄﺎن ﺧﻮﻧﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻮد؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﭘﺪر و ﻣﺎدرم ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ دﻋﻮا ﻧﻤﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدرم ﻋﺎﺷﻖ‬
‫ﭘﺪرم ﺑﻮد و ﭘﺪرم ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪ .‬ﻣﺎﻫﺎ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺑِﻬِﺸﻮن اﺣﺘﺮام ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻮن ﺗﻮى اون ﺷﻬﺮ ﺑﺎ اون ﺟﻮ‪ ‬ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻣﺎ‬
‫رو ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻤﻰﻛﺮد ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮﻧﻴﻢ ﻳﺎ روزه ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺪوم از ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻣﻮ ﻣﺠﺒﻮر‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﻪﻣﻮن دوﺗﺎ دوﺗﺎ ﺑﺮاى ﺧﻮدﻣﻮن اﺗﺎق ﻣﺠﺰا داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻣﻦ ﻳﺎدﻣﻪ ﻛﻪ ﺑﺮادرام ﻋﻜﺲ ﺳﻜﺴﻰ آوﻳﺰان ﻣﻰﻛﺮدن ﺗﻮ اﺗﺎق‬
‫و ﭘﺪرم ﻫﻴﭻوﻗﺖ اﻋﺘﺮاض ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻣﺜﻼً اﮔﺮ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻓﻮﺗﺒﺎل ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ‬
‫اﻋﺘﺮاض ﻧﻜﺮد ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﻋﻜﺲﻫﺎى ﻓﻮﺗﺒﺎﻟﻮ از اﺗﺎﻗﻢ ﺑﺮدارم‪ .‬در واﻗﻊ ﭘﺪرم ﺑﻪ اون‬
‫ﺻﻮرت ﺳﻠﻄﺎن ﺧﻮﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺎدرم دوﺗﺎﻳﻰ ﺧﻮﻧﻪ رو ﻣﻰﭼﺮﺧﻮﻧﺪن‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫اون ﺟﻮ‪ ‬ﺑﺪى ﻛﻪ ﺗﻮ ﺷﻬﺮ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد وﺿﻊ ﺧﻮﻧﻮاده ﻣﺎ از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺪرﻣﻮ دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ازش ﺑﺪى ﻧﺪﻳﺪم‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻫﻢ ﻛﺎرى رو‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮد ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻫﻤﻪﻣﻮن ﺑﺎﺷﻪ‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎت ﭼﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎم آزاد ﺑﻮدن‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺗﻮ اون ﺟﻮ‪ ‬ﻣﺬﻫﺒﻰ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻰ از‬
‫‪١٧٥‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎم ﺑﻪ اﺟﺒﺎر زن ﻛﺴﻰ ﺷﺪ ﻛﻪ دوﺳﺘﺶ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻔﺘﻪي اول ﺑﺎ ﺷﻮﻫﺮش‬
‫ﻧﺨﻮاﺑﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ دﻋﻮاﺷﻮن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮﺷﻮ زده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﺷﻮﻫﺮش‬
‫ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮد و اﻳﻨﻬﺎ‪ .‬و ﻳﻪ ﻣﺪت اوﻣﺪه ﺑﻮد ﺧﻮﻧﻪ‪ .‬اﻳﻦ روى‬
‫ﭘﺪرم ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬از اون ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎم آزاد ﺑﻮدن‪ .‬اﺟﺎزه داﺷﺘﻦ ﺑﺎ‬
‫ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎﺷﻮن ﺗﻮى اﺗﺎق ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﻦ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﻮرت ﻛﻨﻦ‪ .‬ﻫﻢدﻳﮕﺮ رو ﺑﺸﻨﺎﺳﻦ‪.‬‬
‫ﺑﺮن ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻣﺜﻼً‪ .‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺘﻰ ﺑﺮاى ارﺗﺒﺎط اونﻫﺎ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ دوﺳﺖ ﭘﺴﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻦ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎﺷﻮن ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬اون ﺧﻮاﻫﺮت ﭼﻰ ﺑﻪ ﺳﺮش اوﻣﺪ؟ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺸﺘﺮﻛﺶ اداﻣﻪ‬
‫ﻣﻰده؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﺷﻮﻫﺮش ﺷﻴﺮهايﻳﻪ‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻦ ﭘﺎكﺳﺎزى ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮم‬
‫ﭘﺎكﺳﺎزى ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺪه ﺑﻮد رﺋﻴﺲ ﺣﺴﺎﺑﺪارى ﺷﻬﺮدارى‪ .‬دﻳﭙﻠﻢ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻮﻫﺮ ﺧﻮاﻫﺮم در واﻗﻊ از زﻧﺪﮔﻰ اون ﺣﺬف‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد و اون ﺷﺪه ﺑﻮد ﺣﺎﻛﻢ ﺧﻮﻧﻪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺧﻮاﻫﺮم ﻫﻤﻪ ﻛﺎرﻫﺎ رو اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻰده‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدى ﺧﻮﻧﻪ و ﺑﻘﻴﻪي ﭼﻴﺰﻫﺎ رو ﺧﻮدش اﻧﺠﺎم ﻣﻰده‪ .‬ﻣﺜﻼً‬
‫اﮔﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﭼﻴﺰى ﺑﺨﻮان‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻮاﻫﺮﻣﻪ ﻛﻪ ﺑِﻬِﺸﻮن ﻣﻲرﺳﻪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺷﻮﻫﺮش‬
‫ﺣﺬف ﺷﺪه‪ .‬آدم ﺑﻰﺳﺮزﺑﻮﻧﻰ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻛﺎرى ﺑﻪ ﻛﺎر ﻛﺴﻰ ﻧﺪاره‪ .‬ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫وﻟﻲ ﺧﻮﺑﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ازدواج اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮت ﭼﻄﻮريﻳﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﺤﺼﻮلﺷﻮن ﻳﻪ دﺧﺘﺮه ﻛﻪ اﻻن ﺗﻮ اﻧﮕﻠﻴﺴﻪ و ﻣﻦ ﺗﻌﺠﺐ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻢ ﭼﺮا ﺧﻮاﻫﺮم اوﻧﻮ ﺷﻮﻫﺮ داد‪ .‬اوﻧﻢ ﺑﻪ آدﻣﻰ ﻛﻪ اﺻﻼً اوﻧﻮ ﻧﺪﻳﺪه‪،‬‬
‫ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ‪ .‬و دوازده ﺳﺎل ﺑﺎﻫﺎش اﺧﺘﻼف ﺳﻦ داره‪ .‬دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺮم ‪ 24‬ﺳﺎﻟﺸﻪ و‬
‫ﺷﻮﻫﺮش ‪ 36‬ﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﻳﻦ ازدواج از ﻃﺮف ﺧﻮاﻫﺮت ﺗﺮﺗﻴﺐ داده ﺷﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﮔﻤﻮﻧﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اون ﻓﻀﺎى اﻳﺮان ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺟﻤﻬﻮرى‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻪ زﻧﻬﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﻰآره‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮم ﻓﻜﺮ ﻛﺮده اﮔﻪ دﺧﺘﺮﺷﻮ ﺑﻔﺮﺳﺘﻪ‬
‫اروﭘﺎ ﺑﻬﺘﺮه‪ .‬در واﻗﻊ دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺮم ازدواج ﻛﺮد ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎد اروﭘﺎ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن اﮔﻪ ﺑﻴﺎد اروﭘﺎ ﺧﻮشﺑﺨﺖ ﻣﻰﺷﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﻣﻦ رﻓﺘﻢ اﻧﮕﻠﻴﺲ دﻳﺪﻧﺶ‪ ،‬ﺷﺪﻳﺪاً دلﺗﻨﮓ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺧﻮﻧﻮادهش زﻳﺎد‬
‫‪١٧٦‬‬
‫راﺣﺖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻦ از ﻟﺤﺎظ ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺘﻰ اﻳﻦﻃﻮر ﻣﺮدى رو ﻗﺒﻮل ﻧﺪارم‪ .‬ﻳﻪ دوﻧﻪ از‬
‫اون ﺧُﺮدهﺑﻮرژواﻫﺎﺋﻲﻳﻪ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 7‬ﻣﻰره ﺳﺮ ﻛﺎر ﺗﺎ ﺷﺐ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 8‬و‬
‫ﺷﻨﺒﻪﻫﺎم ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻪ و زﻧﺪﮔﻰش ﻓﻘﻂ ﭘﻮﻟﻪ‪ .‬ﻫﻤﻪش ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻪ ﭼﻄﻮرى‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﻳﻪ ﭘﻮﻧﺪ ﺑﻴﺶﺗﺮ در ﺑﻴﺎره‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺮاى اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم دﻳﺪﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺮاى‬
‫ﻋﺮوﺳﻰﺷﻮن رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﺗﻮ اﻳﺮان ﻋﺮوﺳﻰ ﻛﺮدن‪ ،‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺗﻮ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﺮاى ﻛﺎرﻫﺎى ﻗﺎﻧﻮﻧﻰﺷﻮن ازدواج ﻣﻰﻛﺮدن ﻛﻪ اون ﺑﺘﻮﻧﻪ اﺟﺎزهي‬
‫اﻗﺎﻣﺖ ﺑﮕﻴﺮه‪ .‬اونﻣﻮﻗﻊ ﻣﻦ دو ﺳﺎل داﻧﻤﺎرك ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﺌﻮالﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ اون از ﻣﻦ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد ﻓﻘﻂ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮرى ﻣﻰﺷﻪ ﺗﻮ داﻧﻤﺎرك ﻳﻪ دﻛﻮن ﺑﺎز ﻛﺮد‪،‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﭼﻘﺪر ﻣﻰﺧﻮاد و ﻧﻤﻰدوﻧﻢ از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺟﻮرى ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﻳﻪ‬
‫ﻣﻘﺪارى ﭘﻮل ﺑﻪدﺳﺖ ﺑﻴﺎره‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻪش ﺣﻮل و ﺣﻮش اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺣﺮف‬
‫ﻣﻰزد‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺮت‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﻦ ازدواج ﺷﺪ؟ ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻨﻪ ﻛﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ اون ﻓﻀﺎى ﺣﺎﻛﻢ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﻦ ﺷﺪ ﻳﺎ اون ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﻣﺎدرﺳﺎﻻراﻧﻪي ﺧﻮاﻫﺮت؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻫﻤﻮن ﻓﻀﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ وادارﺷﻮن ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﻰ رو ﺧﻮد دﺧﺘﺮه ﮔﺮﻓﺖ و ﻗﺒﻮل ﻛﺮد ﻛﻪ زن اون ﺑﺸﻪ و ﺑﺮه‬
‫اﻧﮕﻠﻴﺲ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺸﺎر زﻳﺎدى ﺑِﻬِﺶ ﻣﻰاوﻣﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻦ‬
‫ﺗﻮ اون ﺷﻬﺮ ﻛﻮﭼﻴﻚ‪ .‬ﺷﻬﺮ ﻛﻮﭼﻴﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻫﻢدﻳﮕﺮ رو ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻦ و‬
‫ﻓﻀﺎش ﻫﻢ ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺖ ﻣﺬﻫﺒﻰ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ دﺧﺘﺮ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺗﺮﺟﻴﺢ‬
‫ﻣﻰداد ﺑﺮه اﻧﮕﻠﻴﺲ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻻن ﭘﺸﻴﻤﻮن ﺷﺪه‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺮت ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﺑﺪون اﻳﻦ ازدواج راه ﺑﻴﻔﺘﻪ ﺑﺮه؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻤﻰدوﻧﻢ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻻن ﻣﺜﻼً ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻫﺮم ﻣﻰﺧﻮاد از اﻳﺮان‬
‫ﺑﻴﺎد ﺑﻴﺮون وﻟﻲ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻪ‪ .‬ﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﭼﻮن اوﻧﻮ ﻣﻰﺷﻪ ﻳﻪ ﺟﻮرى‬
‫ﺣﻞ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻦ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺎﺳﻲﻳﻪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺎﻫﺎ ﺑِﻬِﺶ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﭘﻨﺎه ﻣﻰﺑﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻳﻪ دﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﻧﻮاده ﺣﺮﻓﺶ ﻣﻰﺷﻪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﻮى‬
‫ﺧﻮﻧﻮاده ﻧﺎراﺣﺘﻰ ﺑﺮاش ﭘﻴﺶ ﻣﻰآد ﻓﻮراً ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ ﻣﺮدى ﻛﻪ ﻣﻰرﺳﻪ ﺗﻦ ﻣﻰده‪،‬‬
‫و ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻪ ﻛﻪ ﺑﺬار از اﻳﻦ ﺧﻮﻧﻪي ﻟﻌﻨﺘﻰ‬
‫‪١٧٧‬‬
‫ﺑﺮم‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮاى ﻓﺮار از ﻳﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﻪاى ﺗﻦ ﻣﻰدﻳﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﻣﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﺮدن ﻳﻪ زن ﺗﻮى اﻳﺮان ﭼﻪ ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ داره وﻟﻲ‬
‫ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻦ ﺗﻦ دادن ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﻪﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً اﻳﻦﻃﻮريﻳﻪ‪ .‬ﭼﻮن ﺧﻮاﻫﺮم ﺑﺎ دﺧﺘﺮش ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺧﻮب ﺑﻮد و اﻳﻦ دﺧﺘﺮه ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺧﻴﻠﻲ از ﻣﻮارد از ﻟﺤﺎظ ﻣﺎدى ﺑِﻬِﺸﻮن ﻛﻤﻚ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ دﻳﭙﻠﻢ ﮔﺮﻓﺖ و دﻳﺪ ﻛﺎر ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮ ﺑﻴﺎره‪ ،‬رﻓﺖ درس‬
‫آراﻳﺶﮔﺮى ﻣﻰﺧﻮﻧﺪ و ﻳﻪ آراﻳﺶﮔﺎه ﺑﺎز ﻛﺮد ﺗﻮ ﮔﺎراژ ﺧﻮﻧﻪﺷﻮن و ﻛﺎرش ﻫﻢ‬
‫ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ و ﻳﻜﻰ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ آراﻳﺶﮔﺮاى ﺷﻬﺮﺷﻮن ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺟﻮون ﺑﻮد و‬
‫ﻓﻜﺮش ﺧﻮب ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﻧﻮادش ﻛﻤﻚ‬
‫ﻛﻨﻪ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻛﻪ ﻫﻨﻮزه اﻳﻨﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻫﻢدﻳﮕﻪ ﻋﻼﻗﻪ دارن‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ از ﻫﻢ‬
‫دور ﻫﺴﺘﻦ ﻋﺬاب ﻣﻰﻛﺸﻦ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻴﭻ ﻧﺎراﺣﺘﻰ ﺑﻴﻦ اﻳﻦﻫﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ اون ﺟﻮ‪‬‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺸﺎر آورد و ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﭼﺸﻢ و ﻫﻢﭼﺸﻤﻰ ﻛﻪ‬
‫ﺑﮕﻦ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮﻧﻴﻢ ﺑﺮﻳﻢ اروﭘﺎ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ ﻫﻤﻮن‬
‫ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻰ از ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮدﺷﻮن ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن ﺑﺬار دﺳﺖ ﻛﻢ‬
‫دﺧﺘﺮﻣﻮﻧﻮ ﻧﺠﺎت ﺑﺪﻳﻢ و ﺧﻮد دﺧﺘﺮه ﻫﻢ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ رو ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ اونﻣﻮﻗﻊ‬
‫ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻢ‪ .‬زﻧﺪان ﺑﻮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﻴﺮون اوﻣﺪم ﻓﻬﻤﻴﺪم‪.‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬ﻳﻪ ﻛﻤﻰ دﻳﮕﻪ ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﻓﻀﺎى ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺧﻮﻧﻪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬
‫ﺧﻮﻧﻮاده‪ .‬ﭘﺪرت ﭼﻴﺰى ﻣﻰﺧﻮﻧﺪ؟ ﻳﺎ دﻳﮕﺮ اﻓﺮاد ﺧﻮﻧﻮاده ﻳﺎ ﺧﻮدت؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﭘﺪرم رادﻳﻮ ﺑﻰﺑﻰﺳﻰ ﮔﻮش ﻣﻰداد وﻟﻲ آدم ﺗﺮﺳﻮﻳﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ‬
‫از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﻳﻪ اﺣﺘﺮام ﻇﺎﻫﺮى ﺑِﻬِﺶ ﻣﻰذاﺷﺖ‪ .‬از ﺷﺎه ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﻛﺮد‬
‫وﻟﻲ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺑﺎ اون ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺟﺎﻟﺐ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻪ وﻗﺖ ﺧﻄﺮى ﺑﺮاﻣﻮن ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎد‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮاى ﻣﻦ ﭼﻮن‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮده ﺑﻮدن‪ ،‬اﺻﻼً ﺧﻮﻧﻮاده ﻣﺎ ﻳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻧﻴﻤﻪﺳﻴﺎﺳﻰ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻﻛﺪام از ﺧﻮاﻫﺮام ﻃﺮﻓﺪار رژﻳﻢ ﻧﺒﻮدن‪ .‬دوﺗﺎ از ﺧﻮاﻫﺮام ﺗﻮ ﻛﺎرﻫﺎى ﻫﻨﺮى‬
‫وﺿﻊﺷﻮن ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻰﺷﻮن ﻧﻘﺎش ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮى داﻧﺸﻜﺪه ﻫﻨﺮﻫﺎى‬
‫زﻳﺒﺎى ﺗﻬﺮان ﻗﺒﻮل ﺷﺪ و ﻗﺮار ﺷﺪ ﺑﺮه ﺗﻬﺮان و ﺑﺮاى ﭘﺪرم اﺻﻼً ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻧﺒﻮد‬
‫ﻛﻪ دﺧﺘﺮش ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮه ﺗﻬﺮان درس ﺑﺨﻮﻧﻪ‪ .‬اونﻣﻮﻗﻊ ﻛﺴﻰ رو ﻫﻢ ﺗﻬﺮان‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﺘﻮﻧﺴﺖ‪ .‬ﭼﻮن از ﻧﻈﺮ ﻣﺎدى ﻣﺸﻜﻞ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﺮادرام در‬
‫‪١٧٨‬‬
‫ﺣﺎل درس ﺧﻮﻧﺪن ﺑﻮدن و ﻳﻜﻰ از ﺧﻮاﻫﺮام آواز ﺧﻮب ﻣﻰﺧﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮى ﺟﺸﻦﻫﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻳﺎدﻣﻪ ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎى ﺣﻤﻴﺮا رو ﻣﻰﺧﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﺗﻴﭗﻫﺎى‬
‫اﻳﻦﺟﻮرى رو ﻳﺎ ﻣﺮﺿﻴﻪ و ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎى اﺻﻴﻞ‪ .‬و ﺗﻮى ﺧﻮﻧﻪ ﻫﻢ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑِﻬِﺶ‬
‫ﻧﻤﻰﮔﻔﺘﻦ ﺗﻮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮى و از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﺑﺮادرام‪ :‬ﺑﺮادر ﺑﺰرﮔﻢ ‪ -‬ﻛﻪ اﻳﻦ اواﺧﺮ‬
‫ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﻫﻮادارى از ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬و ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﻣﺎﻫﻰ اﻓﺘﺎد زﻧﺪان‪ -‬رﺋﻴﺲ‬
‫ﻳﻪ ﻫﻨﺮﺳﺘﺎن ﻓﻨﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮادر ﺑﻌﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻳﻪ دوره رﻓﺘﻪ ﺑﻮد اﻧﮕﻠﻴﺲ ‪ -‬از ﻃﺮف‬
‫ﻧﻴﺮوى درﻳﺎﻳﻰ اﻧﮕﻠﻴﺲ‪ -‬و ﺑﻌﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬از ارﺗﺶ اوﻣﺪ ﺑﻴﺮون‪ .‬اون ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻓﻜﺮ ﺧﻮدش ﺑﻮد و زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮدش و ﭘﻮل در آوردن و اﻳﻦﻫﺎ‪ .‬وﺿﻌﺶ ﻫﻢ ﺧﻮﺑﻪ‪.‬‬
‫ﺑﺮادر دﻳﮕﻪم ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮد‪ .‬زﻣﺎن داﻧﺸﺠﻮﺋﻴﺶ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه داﻧﺸﺠﻮﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬زﻣﺎن ﺷﺎه‪.‬‬
‫اون ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ روى ﻣﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر از ﻃﺮف ﺳﺎواك دﺳﺘﮕﻴﺮ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪ و اﻳﻦﻫﺎ‪ .‬اون ﺑﻪاﺻﻄﻼح‪ ،‬ﺗﻮى ﺧﻮﻧﻮاده ﺑﺎ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎتﺗﺮﻳﻦِ ﻣﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ را ﻣﻰﺧﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎدﻣﻪ ﺳﺎلﻫﺎى‪ 50‬ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺻﻤﺪ ﺑﻬﺮﻧﮕﻰ رو‬
‫ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻣﻰآورد‪ .‬ﺑﺮادر دﻳﮕﻪم زﻳﺎد ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ آدم ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ارزشﻫﺎى ﺧﻮﺑﻰ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻤﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮدت ﭼﻰ؟ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﺖ ﭼﻰ ﺑﻮد؟ ﭼﻪ ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻰ رو دوﺳﺖ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫داﺷﺘﻰ ﻳﺎ ﭼﻪ ﺑﺎزىﻫﺎﻳﻰ رو؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺑﻪﻏﻴﺮ از ﺷﻜﺎر ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺟﺬاﺑﻴ‪‬ﺖ داﺷﺖ و ﻣﻰﺗﻮﻧﻢ ﺑﮕﻢ ﭼﻬﺎرﺗﺎ از‬
‫ﺑﺮادرام ﻋﺎﺷﻖ ﺷﻜﺎر ﺑﻮدن‪ ،‬ﻋﻼﻗﻪي ﻣﻦ ﺑﻪ ورزشﻫﺎى دﻳﮕﻪ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﻧﻪ ﭘﺎرﻛﻰ ﺗﻮى ﺷﻬﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت ورزﺷﻰ دﻳﮕﻪ‪ ...‬ﻣﺜﻼً ﻫﻨﻮز ﺗﻮى ﺷﻬﺮ ﻣﺎ‬
‫اﺳﺘﺨﺮ وﺟﻮد ﻧﺪاره‪ ،‬ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺑﺎزى ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﺎدﻣﻪ ﺑﺎ ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن‬
‫ﭘﻮﺳﺘﻪي آداﻣﺲ ﺑﺎزى ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺳﺮ ﭘﻮﺳﺘﻪي آداﻣﺲ ﺷﻴﺮ ﻳﺎ‬
‫ﺧﻂ ﺑﺎزى ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﺧﻮﻧﺪن ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪدﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮى‬
‫ﺧﻮﻧﻪ ﻫﻤﻪ درس ﻣﻰﺧﻮﻧﺪن‪ ،‬ﻗﺒﻞ از رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﻮﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﺎد‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ رو ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﺨﻮﻧﻢ و ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ‪ .‬در‬
‫ﺣﺪ ﺧﻮﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺳﺎده‪ .‬ﺟﺪول ﺿﺮب ﺑﻠﺪ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم آدم‬
‫ﻧﺎﺑﻐﻪاى ﻫﺴﺘﻢ وﻟﻲ ﮔﻮﻳﺎ اﻳﻦﻃﻮرى ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺪرﺳﻪاى ﻛﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﻮﻧﻪ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﭘﺪرم اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮد اﻳﻦ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻮ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻳﻪ ﻣﺪرﺳﻪ دﻳﮕﻪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اون ﻫﻢ دوﻟﺘﻰ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ‬
‫‪١٧٩‬‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﺗﻮى ﻛﺘﺎبﺧﻮﻧﻪ و ﻳﺎدﻣﻪ ﺗﻤﺎم ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﻛﻮدﻛﺎن و داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻰ رو‬
‫ﻛﻪ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﺧﻮﻧﺪم‪ .‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻰﻛﻪ اﻓﺘﺎدم ﺗﻮ ﺧﻮﻧﺪن رﻣﺎنﻫﺎى ﭘﻠﻴﺴﻰ ﻣﺜﻞ‬
‫ﻻوﺳﻦ و ﺳﺎﻣﺴﻮن‪ ،‬رﻳﭽﺎرد و ﻣﺎﻳﻚﻫﺎﻣﺮ و اﻳﻦﻫﺎ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﻰﺧﻮﻧﺪم‪ .‬ﻣﺠﻠﻪي‬
‫دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮاﻧﻮ ﻣﻰﺧﻮﻧﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ روزﻧﺎﻣﻪﺧﻮﻧﻰ رو ﺷﺮوع ﻛﺮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ اﻓﺘﺎدم ﺗﻮ‬
‫ﺳﻦ ﺟﻮاﻧﻰ‪ ،‬دﻳﮕﻪ ﺟﻮاﻧﺎن ﻧﺨﻮﻧﺪم‪ .‬ﻋﻼﻗﻪﺷﻮ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﻰﺧﻮﻧﺪم و ﻳﺎ ﻳﻪ‬
‫ﺳﺮى از ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮادرم ﺑﻬﻢ ﻣﻰداد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺪوﻣﺎ ﺑﻮد؟ ﻳﺎ ﻛﺪوم ﻳﻜﻰش ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺗﻮ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫رو ﺳﺎﺧﺖ ﻳﺎ ﺑﻪﻗﻮل ﭼﭙﻰﻫﺎﻣﻮن ﺑِﻬِﺖ ﺧﻂ داد؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﺪود ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻤﻮم ﻛﺘﺎبﻫﺎﻣﻮ از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﺑﺮادرم ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ و در واﻗﻊ اونﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻂ داد‪ .‬ﻳﺎدﻣﻪ ﻣﺜﻼً ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺻﻤﺪ‬
‫ﺑﻬﺮﻧﮕﻰ‪ 24 ،‬ﺳﺎﻋﺖ در ﺧﻮاب و ﺑﻴﺪارى رو ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﺎدﻣﻪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺜﻼً ﻳﻪ‬
‫دﻓﻌﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﺨﻮﻧﺪم وﻟﻲ روى ﻣﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻳﻪ ﺳﺮى روﻣﺎنﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﻣﺜﻞ ﻣﺎدر ﻣﺎﻛﺴﻴﻢ ﮔﻮرﻛﻰ و اﻳﻦﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬در واﻗﻊ ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﺟﺬاﺑﻴ‪‬ﺖ‬
‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖﺷﻮن ﺑﻮد‪.‬‬
‫اونﻣﻮﻗﻊ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﺖ ﺑﻮد؟ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎدر ﻣﻰﺧﻮﻧﺪى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪15 :‬ﻳﺎ‪16‬ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﻛﻼس ﻳﺎزده ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺪم و ﺳﻪ ﺗﺎ‬
‫ﺗﺠﺪﻳﺪى آوردم و ﺧﻮﻧﻮاده اﺻﻼً ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺑﺎورﺷﻮن ﻧﻤﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﻣﺴﺎﻓﺮت و از ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ و ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻼس‪ 12‬رو‬
‫ﻣﻰﺧﻮﻧﺪم‪.‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮام ﺑﺪوﻧﻢ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻼس ﻳﺎزده ﻳﺎدت ﻫﺴﺖ ﺣﺪوداً ﭼﻪ ﺳﺮى‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻰ رو ﺧﻮﻧﺪى؟ ﻣﺜﻼً ﻳﻪ ﺧﺎﻧﻤﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﻦ وﻗﺘﻰ ﺣﻤﺎﺳﻪي ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫را ﻣﻰﺧﻮﻧﺪم ﺗﻨﻢ ﻣﻰﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺤﺼﻮل اون ﻛﺘﺎب ﻳﺎ اون‬
‫ﺳﺮى از ﻛﺘﺎبﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰى ﺑﻴﺶ از ﺑﻘﻴﻪ ﺗﻮﻧﺴﺘﻪ رو‬
‫زﻧﺪﮔﻴﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺬاره؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬دﻗﻴﻘﺎً ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻰﺗﻮﻧﻢ ﺑﮕﻢ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﻧﺪهﻫﺎم ﻣﺤﺪود ﻣﻰﺷﻪ ﺑﻪ‬
‫ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻛﺘﺎب‪ .‬ﮔﻤﻮﻧﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺮده ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﺑﺮادرم ﻛﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺘﻚ ﺧﻮرد و از اﻳﻦﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪.‬اوﻟﺶ ﻣﺜﻼً ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﻛﻼس دﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻮدم ﻋﻀﻮ ﺣﺰب رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺷﺪن اﺟﺒﺎرى ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪١٨٠‬‬
‫ﮔﻤﻮﻧﻢ ﺳﺎل‪ 52‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰاوﻣﺪن ﺗﻮ ﻣﺪارس اﺳﻢﻫﺎ رو ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻦ‪ .‬ﺷﺎه ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫اﮔﻪ ﻋﻀﻮ ﺣﺰب ﻧﺸﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ از ﻛﺸﻮر ﺧﺎرج ﺑﺸﻴﻦ‪ .‬ﻣﻦ اونﻣﻮﻗﻊ ﺗﻮى ﺧﻮدم ﻳﻪ‬
‫ﺗﻀﺎد ﻋﺠﻴﺒﻰ داﺷﺘﻢ‪ .‬از ﻳﻪ ﻃﺮف ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﭙﺬﻳﺮم ﻋﻀﻮ ﺣﺰب ﺑﺎﺷﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺒﻮﻟﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬از ﻃﺮف دﻳﮕﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻫﻨﻮز ﻛﻪ ﻣﻦ ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰدوﻧﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺬار ﻋﻀﻮ ﺣﺰب ﺑﺸﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪاً اﮔﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ اﻓﺘﺎد ﻣﻰﮔﻢ ﻣﻦ ﻋﻀﻮ ﺣﺰب ﻫﺴﺘﻢ دﻳﮕﻪ‪.‬‬
‫اﻳﻦﺟﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﻢ ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻪ اﺳﻢ ﻧﻮﺷﺘﻦ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‬
‫ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻗﻄﻌﻰ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻳﻪ ﺟﻮر ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻒ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﭘﺪرت ﭼﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﭘﺪرم ﻛﺎرى ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻧﻤﻰﮔﻔﺖ اﻳﻦﻛﺎر رو ﻧﻜﻦ و ﻳﺎ ﺑﻜﻦ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫در واﻗﻊ ﺧﻮدﻣﻮن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﺎدﻣﻪ ﺑﺮادرم رو ﮔﺎﻫﻰ ﻧﺼﻴﺤﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻮاﻇﺐ ﺧﻮدت ﺑﺎش‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﻛﺸﻨﺖ‪ .‬وﻟﻲ دﻋﻮا ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬ﻓﻘﻂ در‬
‫ﺣﺪ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﺑﻮد و ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺪرم ﺳﺎل‪ 65‬ﺳﻜﺘﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺮد‪.‬‬
‫آره ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮادرم ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻮن‬
‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎ رو ﻫﻢ از اون ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬اﺣﺘﺮام زﻳﺎدى ﺑﺮاش ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮاى ﺧﻮﻧﺪن ﻛﻼس‪ 12‬اوﻣﺪم ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻪ ﻣﺤﻴﻂ داﻧﺸﮕﺎﻫﻰ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﺑﺮادرم داﻧﺸﺠﻮى ﻋﻠﻢ و ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻮد و ﺗﻮ ﺧﻮﻧﻪاى زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺶ‬
‫ﻫﻔﺖ ﺗﺎ داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻫﻤﻪﺷﻮن ﻫﻢ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮدن‪ .‬ﭼﻨﺪﺗﺎﺷﻮن ﭼﭗ ﺑﻮدن‪،‬‬
‫ﻳﻜﻰ دوﺗﺎﺷﻮن ﻫﻢ ﻣﺬﻫﺒﻰ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ روى ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﭼﻮن‬
‫اﻳﻦﻫﺎ آدمﻫﺎى ﻓﻬﻤﻴﺪهاى ﺑﻮدن ﻳﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اون آدمﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‬
‫ﻓﻬﻤﻴﺪهﺗﺮ ﺑﻮدن‪ .‬ﻛﺎرى ﻣﻰﻛﺮدن ﻛﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮل ﻧﺒﻮد و آدﻣﻮ ﺟﺬب‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ از ﻟﺤﺎظ آﮔﺎﻫﻰ وﺿﻊ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺗﻮى ﻫﻤﻮن ﺧﻮﻧﻪ ﻫﻢ ﺑﺤﺚ‬
‫ﻛﺮدن راﺣﺖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﺮس وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬از اون ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺗﻮ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫داﻧﺶآﻣﻮزى ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺗﻮى ﻣﺪرﺳﻪ ﺧﻮارزﻣﻰ ﺑﻮدم و ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﺎ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬دو ﺳﻪ ﻧﻔﺮى ﺑﻮدن‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻪي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺳﺎل‪ 65‬دﻳﭙﻠﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺷﻬﺮﻣﻮن‪ .‬اواﻳﻞ اﻧﻘﻼب ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺳﺮ و ﺻﺪاﻫﺎ‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻮن وﻗﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ داﻧﺸﺠﻮﻫﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﺮاى ﺷﺐ ﺷﻌﺮ‬
‫ﺗﻮ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻰ و رﻳﺨﺘﻦ ﻳﻪ ﻋﺪهﺷﻮﻧﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﻣﻦ دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدم‬
‫ﺗﻬﺮان‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اون ﺷﺐ ﻧﺒﻮدم وﻟﻲ روز ﺑﻌﺪش ﺑﺎ ﻣﻮﺗﻮر راه اﻓﺘﺎدم ﺑﻪ ﺷﻴﺸﻪﻫﺎﻳﻰ‬
‫‪١٨١‬‬
‫ﻛﻪ ﺧُﺮد ﺷﺪه ﺑﻮد ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدم و ﺑﻪ اون ﺷﻴﺸﻪي ﻛﺎرﺧﻮﻧﻪي رﻧﻮ ﻛﻪ ﺧُﺮد ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪهاى ﺑﺮام داﺷﺖ و ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮش ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺗﻮ اون دوره ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﻛﺮدى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻛﺎر ﺑﻪﺧﺼﻮﺻﻰ ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎى ﮔﺮوﻫﻰ ﺑﻮد و ﺟﻮ‪‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ دوﺑﺎره رﻓﺘﻢ ﺷﻬﺮﻣﻮن و ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم ﺑﺎ ﺑﺮ و ﺑﭽﻪﻫﺎىِ‬
‫ﻣﺤﻠﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬دﻳﮕﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﺮف ﻣﻰزدن و ﺗﻚ و ﺗﻮﻛﻰ‬
‫ﻫﻨﻮز ﻃﺮفدار ﺷﺎه ﺑﻮدن ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭘﺪر و ﻣﺎدرﺷﻮن ﻳﺎ ﻫﺮ دﻟﻴﻞ‬
‫دﻳﮕﻪاى از رژﻳﻢ ﻃﺮفدارى ﻣﻰﻛﺮدن‪.‬‬
‫ﻳﻪ دﻓﻌﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻣﺸﻬﺪ‪ .‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﻮد‪ .‬در واﻗﻊ اوﻟﻴﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺗﻮش ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدم اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮﻧﻮاده رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻣﺸﻬﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮم اﻳﻦﻫﺎ‬
‫ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪن وﻟﻲ ﺑﻪﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻦ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺗﺎﺑﺴﺘﻮن‪ 65‬ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻦ ﺗﻮ اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ‬
‫ﻗﺒﻮل ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻰ ﺗﺮﺗﻴﺐ داده ﺑﻮدن‪ .‬ﻣﺎ ﺧﺒﺮ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ از‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﺷﻬﺮ ﺷﺮوع ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮاﺗﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام از آﺧﻮﻧﺪﻫﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮدن‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮات اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻌﺎرﻫﺎى اونروز ﻣﺮگ ﺑﺮ اﻳﻦ‬
‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﻬﻠﻮى ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﭘﻨﺠﺎه ﻗﺪﻣﻰ ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ ﮔﺎردىﻫﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدن و‬
‫ﻣﺎ ﻫﻢ ﺟﺎت ﺧﺎﻟﻲ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻛﺘﻚ ﺧﻮردﻳﻢ و ﺑﻌﺪش ﻓﺮار ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن آﺷﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدى ﭼﻪ ﺗﻴﭗﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮدن‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﺜﻼً اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آدمﻫﺎ ﺣﺴﻦﻫﺎﺷﻮن ﭼﻰ ﺑﻮد و ﻳﺎ ﺿﻌﻒﻫﺎﺷﻮن ﻣﺜﻼً؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اﻻن دﻳﺪ ﻣﻦ ﺑﺎ اونﻣﻮﻗﻊ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺮق ﻣﻰﻛﻨﻪ‪ .‬اﮔﻪ اﻣﺮوز ﺑﺨﻮام‬
‫ﻗﻀﺎوت ﻛﻨﻢ‪ ،‬دوﺗﺎ ﺟﻮ‪ ‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻰ ﺷﻬﺮ ﺧﻮدﻣﻮن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻮﭼﻴﻚ ﺑﻮد و‬
‫ﺟﻮ‪ ‬ﻣﺬﻫﺒﻰ داﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻰ ﻫﻢ ﺟﻮ‪ ‬ﺗﻬﺮان‪ .‬در واﻗﻊ اﮔﻪ ﺑﺨﻮام ﻗﻀﺎوت ﻛﻨﻢ درﺳﺘﻪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ ﭼﭙﻴﻢ وﻟﻲ درﺳﺖ رﻳﺸﻪي ﺗﻔﻜﺮﻣﻮن‪ ،‬ﻳﺎ اون ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺎ‬
‫ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻳﺎدﻣﻪ ﻓﺮح ﭘﻬﻠﻮى رو ﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ‪،‬‬
‫ﻳﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻳﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎى اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‬
‫ﺑﻜﻮﺑﻴﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﭼﻮن ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﺷﻨﺎ ﻋﻜﺲ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻳﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﻣﺜﻼً ﺑﺎ ﻛﺮﺳﺖ ﻋﻜﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ اﻳﻦ زﻧﻴﻜﻪ ﺟﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦﺟﻮرى‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻨﻪ ﻛﻪ آﮔﺎﻫﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬از ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻪ‬
‫اﺳﻢ ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ‪ .‬اﺻﻼً ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ ﻛﺎرﻛﺮدﺷﻮن ﭼﻲﻳﻪ ﻳﺎ راهﺷﻮن ﺑﻪ ﻛﺠﺎ‬
‫‪١٨٢‬‬
‫ﻣﻰﻛﺸﻪ‪.‬‬
‫راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻳﺪ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻰ‪ ،‬اﮔﻪ ﻣﻰﺗﻮﻧﻰ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﺸﻜﺎﻓﺶ‪ .‬ﭼﻮن در واﻗﻊ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻪ ﺟﻮرى ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ وﻟﻲ‬
‫ﻣﺜﻼً ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮوز ﮔﺎﻫﻰ در ﻣﻮرد ﺑﻌﻀﻰ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻦ ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻢ ﮔﻮﻳﺎ‬
‫ﻫﻨﻮز دارم ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ اﻳﻦ دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻰﺷﻪ ﺑﻪ اون ﺳﺎﺧﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﭘﺪر ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ اون ﺻﻮرت ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻤﺎز ﻣﻰﺧﻮﻧﺪ وﻟﻲ‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ اﻳﻦ آﺧﻮﻧﺪﻫﺎ ﻫﻤﻪﺷﻮن ﭘﻔﻴﻮزن‪ .‬وﻟﻲ در واﻗﻊ ﻣﺎ ﻫﻤﻪﻣﻮن ﻳﻪ ﺟﻮر‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﺎ ﻗﻀﺎﻳﺎ روﺑﻪرو ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺷﻜﻨﺠﻪ رو ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻣﻨﻔﻰِ ﺣﻜﻮﻣﺖ رو ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ وﻟﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ روى اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻮﭼﻚ‬
‫ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺷﺎه ﻣﺜﻼً ﻋﺮق ﻣﻰﺧﻮره‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﻮن ﻫﻢ ﻣﺸﺮوب‬
‫ﻣﻰﺧﻮردﻳﻢ وﻟﻲ ﺷﺎﻫﻮ ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﺸﺮوب ﻣﻰﺧﻮره‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮرت اﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﻗﻀﺎوتﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫آره‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻣﺎ ﺑﻪﺟﺎى اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ رﻳﺸﻪي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدارى رو‬ ‫ﻧﺎﺻﺮ‪:‬‬
‫ﺑﺸﻜﺎﻓﻴﻢ و ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻰذاﺷﺘﻴﻢ روى ﻳﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎى ﺑﭽﻪﮔﺎﻧﻪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺜﻼً‬
‫ﻣﻦ از اون ﺑﭽﻪﻫﺎى دﻳﮕﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻢ وﻟﻲ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻄﺤﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻰ ﭼﻰ ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬ﻳﺎ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﭼﻲﻳﻪ و‬
‫ﻛﻲﻳﻪ؟ ﺗﻮ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻪ ﻧﻴﻤﭽﻪ ﮔﺮوﻫﻰ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎواﻛﻰﻫﺎ ﺣﻤﻠﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐﻫﺎ‪ .‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻣﺜﻼً ﻳﻪ ﮔﺮدن ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬از ﭘﺸﺖﺑﻮم‬
‫ﻳﻚ آﺟﺮ زدﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ‪ .‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻣﺜﻞ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎى ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ‬
‫ﺳﺎواﻛﻲﻳﻪ دﻧﺒﺎلﻣﻮن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﺬار ﺑﺒﺮﻳﻤﺶ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﺑﻮن و ﺑﻜﺸﻴﻤﺶ‪ .‬ﻛﻪ‬
‫اون ﻃﺮف ﻫﻢ ﮔﻮﻳﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ و رﻓﺖ ﻳﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﻠﻴﺲ آورد‪ .‬ﻣﺎ ﻓﺮار ﻛﺮدﻳﻢ و‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﻠﻴﺲ ﻫﻢ دﻧﺒﺎلﻣﻮن‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه از ﻛﻮﭼﻪ ﭘﺲﻛﻮﭼﻪﻫﺎ ﻓﺮار ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺗﻮى‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﻈﺎﻫﺮات و اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻮ ﺟﺮﻳﺎﻧﺶ ﺑﻮدم ﺗﺎ اﻳﻦ اواﺧﺮ ﻛﻪ دﻳﮕﻪ زده‬
‫ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮرت ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼﺑﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻮن ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب‪ .‬دﻳﺪم ﻛﻪ اﻳﻦﺟﻮرى ﻫﻢ ﻧﻤﻰﺷﻪ‪ .‬ﻣﺜﻼً‬
‫دﻳﺪم ﻛﻪ اﻳﻦ آﺧﻮﻧﺪﻫﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻦ ﺟﻮابﮔﻮى ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﻦ وﻟﻲ ﺑﺎز ﻫﻢ‬
‫‪١٨٣‬‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﺑﻘﺒﻮﻻﻧﻢ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ از ﺷﺎه ﻫﻢ ﺑﺪﺗﺮن‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎز ﻫﻢ‬
‫ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰدادم ﻛﻪ اﻧﻘﻼب ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮه و آﺧﻮﻧﺪﻫﺎ ﺑﻴﺎن ﺳﺮ ﻛﺎر‪.‬‬
‫دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪى ﭼﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﺬﻫﺒﻰ اونﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻦ ﺗﻮ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻤﺎزﻫﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮدم وﻟﻲ وﺿﻮ ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻣﻦ اون ﻧﺒﻮد و ﻳﻪ‬
‫ﻣﻘﺪارى ﺗﺮس داﺷﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻰرﺳﻪ‪.‬‬
‫از ﭼﻨﺪ روز ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﭼﻴﺰى ﻳﺎدﺗﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺑﻮدم دﻳﮕﻪ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ روز‪ 21‬ﺑﻬﻤﻦ وﻗﺘﻰ دﻳﺪم ﺗﻬﺮان داره ﺷﻠﻮغ‬
‫ﻣﻰﺷﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮادرم راه اﻓﺘﺎدم رﻓﺘﻢ ﺗﻬﺮان‪ .‬ﺗﻮى ﻗﻀﺎﻳﺎى ﭘﺎدﮔﺎنﻫﺎ اﺳﻠﺤﻪ ﮔﻴﺮ‬
‫آوردم و ﺗﻮ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﻰ ﺟﺰﺋﻰﺗﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﻮن ﺑﭽﻪﻫﺎى داﻧﺸﺠﻮﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻳﻪ‬
‫ﺧﻮﻧﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻰ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬اوﻧﺎ اﺳﻠﺤﻪ داﺷﺘﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪاً ﻣﻦ ﻳﻪ دوﻧﻪ ژ‪ 3‬ازﺷﻮن ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺮادرم ﻧﻴﻮﻣﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻫﻢ ﻋﻠﺖﺷﻮ ﻧﮕﻔﺖ‪،‬‬
‫وﻟﻲ ﻣﻦ ﮔﻤﻮﻧﻢ ﺗﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻫﻤﻮن ﺣﺎﻟﺖ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮى‪ 22‬ﺑﻬﻤﻦ ﻫﻢ دﻗﻴﻘﺎً ﺗﻮى درﮔﻴﺮى ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮدم‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺗﻴﺮى‬
‫ﺑﻨﺪازم ﺑﺨﻮره ﺑﻪ رادﻳﻮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻳﺎ ﺑﻪ ﭘﺎدﮔﺎن و اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ زﻳﺎد‬
‫آﺷﻨﺎﻳﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﺪﺗﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﻮدم ﻳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﺣﺴﺎس اون روزﻫﺎ رو ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻰ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎرى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬اون ﺳﻨﮕﺮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن ﻳﻪ ﺟﻮر ﺑﺮام ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻮد‪ .‬روز ‪ 23‬ﺑﻬﻤﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻳﻪ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺷﻜﺴﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﭼﻮن دﻳﺪم ﺷﺮوع ﻛﺮدن اﺳﻠﺤﻪﻫﺎ رو از ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن‪.‬‬
‫ﺷﺮوع ﻛﺮدن ﻛﺎرت ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮاى اﺳﻠﺤﻪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ اﺳﻠﺤﻪﻣﻮ روز ‪ 22‬ﺑﻬﻤﻦ از‬
‫دﺳﺖ دادم‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻪ ﻣﺠﺮوح ﻣﻰﺑﺮدﻳﻢ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﻣﻦ اﺳﻠﺤﻪﻣﻮ دادم‬
‫دﺳﺖ ﻳﻜﻰ دﻳﮕﻪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎى ﻛﺎﻣﻼً ﺷﺨﺼﻲﻳﻪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻳﺎدﻣﻪ ﻳﻪ روز رﻓﺘﻴﻢ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﭘﺎدﮔﺎن ﻋﺒﺎسآﺑﺎد‪ .‬ﺗﻮى ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺎرىﻫﺎ ﺑﻮدﻳﻢ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ واﻧﺖﺑﺎر‪ .‬از ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫ﻛﻪ ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻳﻢ ﻫﻤﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻫﺠﻮم ﺑﺮدن ﺗﻮ ﭘﺎدﮔﺎن‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪.‬‬
‫‪١٨٤‬‬
‫اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮى ﭘﺎدﮔﺎن ﻣﻰرﺳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪش ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﻳﻪ ﺣﻘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻠﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ وﺳﻂ ﭘﺎدﮔﺎن ﺑﺮﺳﻴﻢ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎﺷﻮن ﺳﺮازﻳﺮ‬
‫ﻣﻰﺷﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ رﻓﺘﻢ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪم‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺜﻼً وﻗﺘﻰ‬
‫از ﭘﺎدﮔﺎن اوﻣﺪم ﺑﻴﺮون‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﺰو آﺧﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﻔﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻪ ﺳﺮﻧﻴﺰه ﮔﻴﺮم اوﻣﺪه ﺑﻮد و دﻳﮕﻪ اون اﻧﮕﺸﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ‬
‫ﭘﻴﺮوزى ﺟﻠﻮم ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻳﻜﻰ ﻣﻌﻨﺎى ﭘﻴﺮوزى ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ رو راﺳﺖ‬
‫ﺑﮕﻢ‪ ،‬دﻳﺪم اون ﻣﻠّﺖ ﻏﻴﻮرى ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻦ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻳﻜﻰ ﻧﻤﻰﭼﺴﺒﻪ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﺷﺐ‬
‫‪ 22‬ﺑﻬﻤﻦ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ‪ 21‬ﺑﻬﻤﻦ ﻳﻪ دوﻧﻪ از اﻳﻦ ﻛﺎﻏﺬُﺑﺮﻫﺎ دﺳﺘﻢ ﺑﻮد ‪ -‬ﺷﺒﻴﻪ ﻗﻤﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻠﻮ داﻧﺸﮕﺎه ﻗﺪم ﻣﻰزدم‪ .‬ﻳﻜﻰ از اﺳﺘﺎدﻫﺎم‪ ،‬اﺳﻤﺶ ﻛﻮﺛﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻰ اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮ ﻛُﺴﺪه آﺧﻪ ﺗﻮ ﻛﻪ اﻳﻦﻛﺎره ﻧﻴﺴﺘﻰ ﻳﺎ ﭼﻴﺰى ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻳﻚ آن ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم‪ ،‬واﻗﻌﺎً اﮔﻪ اﻻن اﺗﻔﺎﻗﻰ ﺑﻴﻔﺘﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﻤﻪي‬
‫ﺑﺮﻧﺪه ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ آدﻣﻮ از وﺳﻂ ﺷﻘﻪ ﻛﻨﻪ ﭼﻪ ﻛﺎرى ﻣﻰﺗﻮﻧﻢ ﺑﻜﻨﻢ؟ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻪ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪش دور و ﺑﺮ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺧﻠﻮت ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ رﻓﻘﺎى ﻣﻦ ﻧﺒﻮدن‪.‬‬
‫و آدمﻫﺎى ﻏﺮﻳﺒﻪ ﺑﻮدن و ﻣﻦ دﻳﺪم ﭼﻪ ﺟﻮرى ﺗﻨﻬﺎم و ﻣﻰﺗﺮﺳﻢ‪ .‬و اﻳﻦ ﻛﺎﻏﺬﺑﺮ‬
‫ﺗﻮ دﺳﺘﻢ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻳﻪ وزﻧﻪي ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫اﻧﮕﺎر ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دﻳﮕﺮون دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻧﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮدم ﻧﻪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮدم‪.‬‬
‫اوﻧﻮﻗﺖ راه اﻓﺘﺎدم ﻃﺮف ﺧﻮﻧﻪ‪ .‬ﺗﻮى اﻣﻴﺮآﺑﺎد ﮔﻠﻪ ﺑﻪ ﮔﻠﻪ‪ ،‬ﺳﺮ ﻫﺮ ﻛﻮﭼﻪ و ﺧﻴﺎﺑﻮن‬
‫آﺗﻴﺶ روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬و ﭼﻨﺪﺗﺎﺋﻰ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎﻏﺬﺑ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﻤﻪ ﻛﻪ‬
‫ﻳﺎدﮔﺎر دوﺳﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﻮى ﻣﺮﻳﻮان اﻋﺪام ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪ .‬و اون‬
‫دوﺳﺘﻢ داﺷﺖ ﻣﻰﺟﻨﮕﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻤﻮﻧﻢ داﺷﺖ ﻣﻰﺟﻨﮕﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻴﺎﺑﻮن ﺷﻮﻧﺰدﻫﻢ‬
‫اﻣﻴﺮآﺑﺎد رﺳﻴﺪم‪ ،‬دﻳﮕﻪ ﭘﺮﻧﺪه ﭘﺮ ﻧﻤﻰزد ﻓﻘﻂ ﮔﺎﻫﻰ ﺻﺪاى اﷲُ اﻛﺒﺮ از‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﻮنﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﺷﺪ و ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم و ﺑﻌﺪ دﻳﺪم ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺮﺳﻤﻮ‬
‫ﭘﻨﻬﻮن ﻛﻨﻢ دارم ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻠﻨﺪ داد ﻣﻰزﻧﻢ اﷲُ اﻛﺒﺮ‪ .‬ﺗﻮى ﺧﻮﻧﻪ ﻛﻪ رﺳﻴﺪم ﮔﺮﻳﻪام‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﻮن ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻢدوش ﺑﻘﻴﻪ‬
‫ﺑﺠﻨﮕﻢ اﻣ‪‬ﺎ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم و ﻳﻪ ﭼﻴﺰ رو ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﻜﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻢ ﺑﺠﻨﮕﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﻨﻢ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻴﻦﺟﻮرى ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻮ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺟﺰو اوﻟﻴﻦ‬
‫ﻧﻔﺮﻫﺎ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﺗﻮى ﭘﺎدﮔﺎن ﻧﻔﺮ اول ﻧﺒﻮدم و اﺻﻼً ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﭼﻴﺰى از ﺗﻮى‬
‫ﭘﺎدﮔﺎنﻫﺎ ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻧﺨﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻮﻧﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮدارم‪ .‬اﺳﻠﺤﻪ رو‬
‫‪١٨٥‬‬
‫ﻫﻢ ﻛﻪ از دﺳﺖ دادم اﺻﻼً ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم اون ﻳﻜﻰ ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫اﺣﺘﻴﺎج داره‪ .‬ﺗﺮس داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺷﺪﻳﺪاً ﺗﺮس داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﺻﺤﻨﻪ رو ﻳﺎدﻣﻪ‪ .‬ﺗﻮى‬
‫ﺗﻈﺎﻫﺮات‪ .‬ﺗﻮ ﺷﻬﺮ ﺧﻮدﻣﻮن‪ ،‬دﺳﺘﻢ ﺗﻮ دﺳﺖ رﻓﻴﻘﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺮوع ﻛﺮدن ﺑﻪ‬
‫ﺗﻴﺮاﻧﺪازى‪ .‬ﮔﺎز اﺷﻚآور زده ﺑﻮدن ﺟﻠﻮ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ‪ .‬ﻣﺎ ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬داﺷﺘﻴﻢ ﺗﻮ‬
‫ﺧﻴﺎﺑﻮنﻫﺎى اﺻﻠﻲ ﺷﻬﺮ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ دو ﺳﻪ ﺗﺎ ﺑﭽﻪي دوازده ﺳﻴﺰده‬
‫ﺳﺎﻟﻪ رو ﻛﺸﺘﻦ‪ .‬ﻣﻦ دﺳﺘﻢ ﺗﻮى دﺳﺖ رﻓﻴﻘﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻰ رو ﺟﻠﻮم ﻛﺸﺘﻦ‪ .‬اون‬
‫دوﺳﺘﻢ ﻛﻪ ﻛﻨﺎرم ﺑﻮد دوﺗﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺧﻮرد ﺗﻮ دﺳﺘﺶ‪ .‬ﻳﻜﻰ آﺳﺘﻴﻦ ﭘﻴﺮاﻫﻦﺷﻮ‬
‫ﺳﻮراخ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻰ دﻳﮕﻪ ﺧﻮرد ﺗﻮ ﻣﭻ دﺳﺘﺶ‪ .‬دﺳﺘﺶ ﺷﻞ ﺷﺪ و ﺑﺎ ﻫﻤﻮن‬
‫ﻟﻬﺠﻪي ﺧﻮدﻣﻮن ﮔﻔﺖ ﻧﺎﺻﺮو ﺗﻴﺮ ﺧﻮردم‪ .‬ﻛﻪ رﻧﮕﺶ زرد ﺷﺪ و اﻓﺘﺎد و ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﺷﺪ ﺳﻪ ﺗﺎ از اﻧﮕﺸﺖﻫﺎش از ﻛﺎر ﺑﻴﻔﺘﻪ‪ .‬دو ﺳﺎﻧﺘﻰﻣﺘﺮ اﺳﺘﺨﻮن ﻛﻢ آورد‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ از ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺘﺮﺳﻢ‪ .‬اون ﻣﻮﻗﻊ از ﻣﺮگ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم و اون‬
‫ﺷﺠﺎﻋﺘﻰ رو ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ داﺷﺘﻦ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺸﻪ ﮔﻔﺖ در ﺑﻌﻀﻰ ﻣﻮارد‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺷﻌﺎر ﻣﻰدادم ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫روز ‪ 22‬ﺑﻬﻤﻦ وﻗﺘﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻰ ﺷﺪ و آﺧﻮﻧﺪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻦ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﺮﮔﺮدﻳﻦ ﺧﻮﻧﻪ‪...‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬دﻗﻴﻘﺎً ﻳﺎدﻣﻪ‪ .‬ﻣﻴﻨﻰﺑﻮسﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰاوﻣﺪن ﺗﻮ ﻣﻴﺪون ﻓﻮزﻳﻪ‬
‫ﻣﻰﭼﺮﺧﻴﺪن و ﻣﻰﮔﻔﺘﻦ ﻫﻨﻮز اﻣﺎم اﻋﻼن ﺟﻬﺎد ﻧﺪاده و اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮام ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻦ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ داﻧﺸﺠﻮﻫﺎى ﭼﭗ ﺑﻮدم ﺑﺮام ﺑﺎور ﻛﺮدﻧﻰ ﻧﺒﻮد‬
‫ﻛﻪ ﭼﻄﻮرى ﻣﻰﺷﻪ‪ .‬ﻣﺮدم اﺳﻠﺤﻪ دارن‪ ،‬ﻣﺮدم ﻣﻰﺟﻨﮕﻦ اونوﻗﺖ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﮔﻦ‬
‫اﻣﺎم ﻫﻨﻮز اﻋﻼم ﺟﻬﺎد ﻧﻜﺮده‪ .‬ﺑﺮام ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﭙﺬﻳﺮم‪ .‬وﻟﻲ ﺧﺐ‬
‫ﻛﺴﻰ ﻫﻢ ﮔﻮش ﺑﻪ ﺣﺮفﺷﻮن ﻧﺪاد‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻤﻪ ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﻮن ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﭼﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ 23 :‬ﻳﺎ ‪ 24‬ﺑﻬﻤﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ داﻧﺸﮕﺎه‪ .‬ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺗﻮ ﻣﺴﺠﺪ‬
‫ﺑﻮدن‪ ،‬ﻓﺪاﻳﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ اونورﺗﺮ ﺗﻮ ﻳﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﻮن دﻳﮕﻪ‪ .‬ﻛﻪ آره‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻮن ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮﺟﻰ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪار ﻓﺪاﺋﻴﺎن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬
‫اون ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺘﻬﻮراﻧﻪ و اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدى ﻫﻢ دروغ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺪم ﻫﻮادار‬
‫ﻓﺪاﺋﻴﺎن‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ اﺻﻼً ﺑﺸﻨﺎﺳﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﻮدهاىﻫﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ‬
‫ﻛﺮدن و ﻓﺪاﻳﻰﻫﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﭼﺮﻳﻚ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻣﺒﺎرزه ﻛﺮدن‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﭘﻴﻜﺎر ﭼﻮن ﺑﻪ‬
‫‪١٨٦‬‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ زده ﺑﻮد ﻗﺒﻮﻟﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎى ﺳﻄﺤﻰ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻮادار اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺸﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻮدت ﻫﻴﭽﻰ ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ ،‬ﻫﻤﻮن ﭼﻴﺰى ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﻰﮔﻔﺘﻦ ﻣﻨﻢ ﻗﺒﻮل ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً در ﻣﻮرد ﺣﺰب ﺗﻮده ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﺧﻮﻧﺪه ﺑﻮدم و ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻢ وﻟﻲ درﺑﺎر‬
‫دﻳﮕﺮون ﻧﻪ‪ .‬ﻛﻪ ﻣﻦ رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻮن ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻮ ﺳﺘﺎد ﻓﺪاﺋﻰﻫﺎ و ﮔﻔﺘﻢ داﻧﺸﺠﻮ ﻫﺴﺘﻢ‬
‫و ﻣﻰﺧﻮام ﺑﺎﻫﺎﺗﻮن ﺗﻤﺎس داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ ﻫﻤﻮنﺟﺎ و ﻣﺮﺗﺐ ﺗﻮ داﻧﺸﮕﺎه‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ و ﻳﻪ ﺳﺮﻫﻨﮓ رو ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و ﺑﺮدﻳﻢ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ دادﻳﻢ‪ .‬از ﻫﻤﻮن‬
‫ﻣﻮﻗﻊ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﺑﺎ اﻳﻨﻬﺎ ﻛﺎر ﻛﻨﻪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪﻫﺮ‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﭗﻫﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﻦ‪ .‬از ﻫﻤﻮن ﻟﺤﻈﻪ ﻛﻪ ﻗﻄﺐزاده وارد‬
‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺳﺎﻧﺴﻮر ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻰ ﻣﻰدوﻧﻰ ﻛﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ ،‬ﻣﺎ ﺗﻮ ﺷﻬﺮﻣﻮن ﻛﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻪ ﺳﺮى از اﻳﻦ ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ و‬
‫ﭘﺰﺷﻚﻫﺎ اوﻧﺠﺎ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻮدن‪ .‬ﭼﻮن ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮدن ﺳﺮﺑﺎز ﺻﻔﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدن و در‬
‫واﻗﻊ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدن ﺑﻪ اوﻧﺠﺎ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺮادرم ﺗﻤﺎس داﺷﺘﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮار‬
‫ﻛﺮدنِ ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ ﻳﻜﻰ ﻓﺮار ﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻜﻰﺷﻮن ﺳﻠﻴﻤﺎنِ‬
‫ﺗﻴﻜﺎنﺗﭙﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻰ از ﻛﺎدرﻫﺎى ﻣﺮﻛﺰى ﻛﻮﻣﻠﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮ ﺟﻨﮓ اول ﺳﻨﻨﺪج‬
‫ﺗﻴﺮ ﺧﻮرد‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺣﺴﻴﻨﻰ رو ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ رو‬
‫ﻛﺘﻚ زده ﺑﻮد و اﻳﻦﻫﺎ‪ .‬اوﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﻮ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان و ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﻰ‬
‫ﻣﻰﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪش و ﮔﻔﺘﻦ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺣﺴﻴﻨﻰ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ‪ .‬دوﻳﺪﻳﻢ‬
‫دﻧﺒﺎﻟﺶ ﮔﺮﻓﺘﻴﻤﺶ و ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ دادﻳﻢ‪ .‬اول ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺪﻳﻤﺶ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺪاﻳﻰﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪ دﻳﺪﻳﻢ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎد‪ .‬ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻳﺎدﻣﻪ وﻗﺘﻰ ازش ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﻛﺮدﻳﻢ و ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﻣﻨﻮ ﻛﺘﻚ زدهاى‪،‬‬
‫ﮔﻔﺖ آره زدم ﭼﻮن ﺑﻰﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﻮدى‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻌﺪ از ده دوازده روز‬
‫ﺑﺎزﺧﺮﻳﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر‪.‬‬
‫راﺟﻊ ﺑﻪ اداﻣﻪي ﻛﺎرﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮام ﺑﺪوﻧﻢ ﻫﻤﭽﻨﺎن‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫داﺷﺘﻰ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻰ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدى ﺑﺨﻮﻧﻰ‪ ،‬ﺑﻔﻬﻤﻰ؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اﻻن ﻛﻪ ﺑﺨﻮام ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻢ‪ ،‬در واﻗﻊ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫‪١٨٧‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻣﻰﺧﻮﻧﺪم‪ .‬ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ‪ ،‬ﻛﻼﺳﻴﻚ‪ ،‬ﻣﺎرﻛﺲ و‬
‫ﻟﻨﻴﻦ رو ﻣﻰﺧﻮﻧﺪم‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪم وﻟﻲ ﺧﺐ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﺘﻢ و‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎرﻛﺴﻮ ﺑﺨﻮﻧﻢ‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻫﻢ ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻰ رو ﻣﻰﺧﻮﻧﺪم ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﺎدﻣﻪ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺪاﻳﻰ ﻳﻪ ﻟﻴﺴﺘﻰ داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺮى‬
‫ﻛﺘﺎب رو اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﻮدن‪ .‬اﺻﻮل ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻰ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﻓﻠﺴﻔﻪ‬
‫رو ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد اﻳﻦ ﺳﺮى رو ﺑﺨﻮﻧﻴﻦ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻫﻤﻮﻧﻮ ﺑﺨﻮﻧﻴﻢ‪ .‬اﻻن‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ اﻳﻦ ﻳﻪ اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ اونﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﻬﺖ آﮔﺎﻫﻰ‬
‫ﻣﻨﻮ ﻣﻰﺑﺮد ﺑﺎﻻ‪ .‬ﻣﺜﻼً وﻗﺘﻰ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻈﺮى ﻣﻰداد ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮا ﻗﺒﻮل‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 62‬ﻳﻪ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻮدم ﺑﺮاى ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ‪.‬‬
‫ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﻫﺴﺖ و واﻗﻌﻴ‪‬ﺘﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ اﺷﻜﺎلﻫﺎ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫رو ﺑﻴﻨﺪازﻳﻢ ﮔﺮدن ﺑﻘﻴﻪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﻣﻰﮔﻴﻢ ﻓﺮﻳﺐﻣﻮن دادن‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻳﻜﻰ‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﻛﺮد از ﻗﻮل ﻳﻜﻰ دﻳﮕﻪ ﻛﻪ از اﻋﻀﺎ ﻳﺎ ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﻛﺎدرﻫﺎى اﻛﺜﺮﻳﺖ‬
‫ﺑﻮده‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻓﻼﻧﻲ ﻛﻪ اﻻن ﺗﻮى داﻧﻤﺎرﻛﻪ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد و ﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﻦ ﺗﻒ ﻣﻰاﻧﺪازم ﺗﻮى ﺻﻮرت “ﻓﺮخ ﻧﮕﻬﺪار” ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻣﻦ ﻳﻚ ﻋﺪه رو ﻟﻮ‬
‫ﺑﺪم‪ .‬ﺧُﺐ‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻓﺮخ ﻧﮕﻬﺪار ﻛﻲﻳﻪ! اون آدم ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮ روى‬
‫ﺧﻮدش ﺗﻒ ﻛﻨﻪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ‪ ‬اون ﻓﻀﺎ ﻣﻘﺼﺮه و ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻣﻦ و‬
‫ﺗﻮ؟ ﭼﻮن آدم ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﺑﮕﻪ ﮔﻮﻟﻢ زدن و ﻫﺮ ﻛﺎرى رو ﺑﻜﻨﻪ‪ .‬ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻰ آدم ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﺟﺪا از ﺧﻄﻰ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻣﻰدادن ﭘﻴﺶ ﺑﺮه؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺳﺌﻮال ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺸﻜﻠﻲﻳﻪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺷﻴﻮهي اون‬
‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬اﮔﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ دﻗﻴﻖ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﺬﻫﺒﻰﻫﺎش ﭼﻪ ﻏﻴﺮ‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻰﻫﺎش ﺧﻴﻠﻲ اﺷﻜﺎلﻫﺎ داﺷﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎمﺷﻮن دﻳﻜﺘﺎﺗﻮرﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮدن ﻛﻪ اﮔﻪ‬
‫ﻗﺪرﺗﻮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻻن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﺣﺰب ﺗﻮده‪ ،‬ﭼﻪ‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﭼﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎى دﻳﮕﻪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻜﻰ ﺑﻮدن‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻤﻪﺷﻮن ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮدﺷﻮن اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻦ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻴﭻوﻗﺖ دﻣﻜﺮاﺳﻰ رو ﻧﻔﻬﻤﻴﺪهاﻳﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺳﻌﻰ‬
‫ﻧﻜﺮدهاﻳﻢ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه دﻳﮕﺮى اﺣﺘﺮام ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮرت اﻳﻨﻪ ﻛﻪ آنﻗﺪرﻫﺎ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮر ﺑﺎﻻى ﺳﺮﻣﻮن ﺑﻮده ﻛﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺧﻮدﻣﻮن ﻫﻢ ﻳﻪ ﭘﺎ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮر ﺷﺪهاﻳﻢ؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن ﻛﻪ اون ﺷﻴﻮهي ﻫ‪‬ﺮَﻣ‪‬ﻰ رو ﻛﻪ ﺗﻮ‬
‫‪١٨٨‬‬
‫ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺖ‪ ،‬رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻦ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ از‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻴﺎد وﻟﻲ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻤﻪﺷﻮن از ﺑﺎﻻ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬اﮔﻪ ﻣﺜﻼً ﻳﻜﻰ‬
‫ﺳﺌﻮاﻟﻲ ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎدى ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻮرى از ﻃﺮف دﻳﮕﺮون ﻣﻨﻊ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا‬
‫اﻳﻦ ﺳﺌﻮاﻟﻮ ﻣﻰﻛﻨﻰ‪ .‬ﻳﺎدﻣﻪ ﻧﻮروز ‪ 58‬ﻳﻜﻰ از اﻋﻀﺎى ﭼﺮﻳﻚﻫﺎى ﻓﺪاﻳﻰ ﺧﻠﻖ‬
‫ﺑﺮاى ﺳﺨﻨﺮاﻧﻰ اوﻣﺪه ﺑﻮد اوﻧﺠﺎ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ‪-‬ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ‬
‫زﻣﺎن ﺷﺎه ﺑﻮد و ﺑﺎ ﮔﺮوه آرﻣﺎن ﺧﻠﻖ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد و ﺑﻌﺪ ﻫﻮادار ﻓﺪاﻳﻰﻫﺎ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ -‬از ﻋﻀﻮ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﺮا ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻰﺧﻮاد ﻣﺒﺎرزه ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ رو ﻛﻨﺎر‬
‫ﺑﮕﺬاره؟ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﻜﻮﺗﺶ ﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﭘﻴﺸﮕﺎم داﻧﺸﮕﺎه اوﻧﺠﺎ و‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﺣﻨﻴﻒﻧﮋاد ﺑﺎﻳﻜﻮﺗﺶ ﻛﺮدن‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدن ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺷﻪ از ﻳﻪ‬
‫ﻋﻀﻮ اﻧﺘﻘﺎد ﻛﺮد‪ .‬ﻃﺮف ﻫﻢ ﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﻟﻨﻴﻦ زﻳﺮ ﺑﻐﻠﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻗﺮآن آورده‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ اﻳﻦ‪ ،‬اون رﻳﺸﻪي ﻣﺬﻫﺒﻰي ﮔﺮوهﻫﺎﺳﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﻣﻦ دﻗﻴﻘﺎً دارم ﻣﻰﮔﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻔﻜﺮ رو ﻣﻰﺷﻪ ﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻰ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻟﻴﻨﻴﺴﺘﻰ‪ .‬ﻳﺎ ﻫﺮ اﺳﻢ دﻳﮕﻪاى ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻰ ﻣﻰﺗﻮﻧﻰ روش ﺑﮕﺬارى‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﺗﻔﻜﺮ ﻗﺪرت ﻣﺮدﻣﻮ ﻣﻰﮔﻴﺮه ﻣﻰده دﺳﺖ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ‬
‫ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬ﺑﻪﻫﺮ ﺟﻬﺖ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه دﻳﻜﺘﺎﺗﻮريﻳﻪ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ ﭼﺮا اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﺗﻔﻜﺮ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺣﺎﻛﻤﻪ؟ ﻣﺜﻼً ﻳﺎدﻣﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻳﻜﻰ از ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺣﺮف ﻣﻰزدم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻣﺴﺌﻠﻪ رﺟﻮى ﻳﺎ ﻃﺒﺮى ﻳﺎ ﻓﺮخ‬
‫ﻧﮕﻬﺪار ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﻮن ذﻫﻨﻲﻳﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﺗﻔﻜﺮه ﻛﻪ ﻳﻜﻰ در ﺑﺎﻻ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮه و ﺑﻘﻴﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺮﻳﺪ و ﻣﺮادى ﻳﺎ ﮔﻠﻪاى ﻛﻪ ﺑﺪون ﭼﻮﭘﺎن‬
‫ﺑﻰﻣﻌﻨﻰﻳﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﻮن اﺳﻼﻣﻲﻳﻪ‪ .‬ﻣﺬﻫﺒﻲﻳﻪ‪ .‬وﻟﻲ اون‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ ،‬آﺧﻪ رﺟﻮى ﻳﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﻪاﺳﺖ‪ .‬ﻳﺎدﻣﻪ ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﺗﻮ ﻛﺘﺎب “آرى‬
‫اﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﺑﺮادر” ﺷﺮوع ﻣﻰﻛﻨﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﻫﺎ ﻳﺎ ﻧﺎﺟﻰﻫﺎ رو ﻳﻜﻰ ﻳﻜﻰ ﺗﻮﺿﻴﺢ‬
‫ﻣﻰده و آدم ﻣﻰﺑﻴﻨﻪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪوم از اونﻫﺎ ﻣﺸﻜﻞ اﻧﺴﺎنﻫﺎ رو ﺣﻞ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‬
‫ﺧﻮد ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ ﻫﻢ روى اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻰﻛﻨﻪ وﻟﻲ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‬
‫ﻣﻰرﺳﻪ ﻣﻰﮔﻪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻳﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﻪاى ﺑﻮد ﭼﻮن از ﻣﻴﻮن ﻣﺮدم ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫و از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑﻘﻴﻪي ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﻫﺎ از ﻫﻤﻮن ﺟﺎﻳﻰ ﺑﻴﺮون ﻧﻴﻮﻣﺪن ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻳﻜﻰ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺜﻼً وﻗﺘﻰ ﺑﻌﻀﻰ از رﻓﻘﺎ ﻣﻰﺧﻮان راﺟﻊ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ ﻗﻀﺎوت ﻛﻨﻦ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻦ‬
‫‪١٨٩‬‬
‫اﻳﻦ از ﻃﺒﻘﻪي ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﻴﺮون اوﻣﺪه‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻣﺜﻼً آدم ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻪ از ﻃﺒﻘﻪي دﻳﮕﻪاى‬
‫ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎد وﻟﻲ ﺷﺮﻳﻒ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻨﻪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺮادر ﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪاره ﻛﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻔﻜﺮ رﺟﻮى ﻫﻤﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻔﻜﺮ ﺧﻤﻴﻨﻰ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻳﻦﻫﺎ دارن ﺗﻮ ﻫﻤﻮن ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻦ ﺑﺎ ﻛﻤﻰ‬
‫ﺗﻔﺎوت‪.‬‬
‫ﺧﺐ ﺣﺎﻻ ﮔﻤﻮﻧﻢ ﺑﻬﺘﺮه راﺟﻊ ﺑﻪ ﻋﺸﻖ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﭼﻮن‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫راﺳﺘﺶ ﻣﻦ از اﻳﻦ ﻣﺬﻫﺒﻰﻫﺎ ﻣﻰﺗﺮﺳﻢ‪ .‬ﻛﺎره دﻳﮕﻪ‪ ،‬ﻳﻪ وﻗﺖ دﻳﺪى ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺎ رو‬
‫ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﻠﻖ ﻗﻬﺮﻣﺎن دادن‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ ،‬ﻛﻼس ﻳﺎزده ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺎ ﻳﻪ دﺧﺘﺮى آﺷﻨﺎ ﺷﺪم ﻛﻪ دوﺳﺖ‬
‫ﺧﻮاﻫﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻜﻰ ﻧﻜﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ ﺣﺮف زدن ارﺿﺎء‬
‫ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻮى اون ﻓﻀﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن آدﻣﻮ ارﺿﺎء ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺑﺮاى ﻫﻤﻴﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪى آوردم‪ .‬ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻢ ﺗﻬﺮان درس ﺑﺨﻮﻧﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ دﻳﺪم دوﺳﺖ ﭘﺴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪم‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ روى ﻣﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴﻰ‪ ،‬در واﻗﻊ ﺑﺎ ﭘﻮل دادن ﺣﻞ ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﻳﻜﻰ رو ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻰآوردﻳﻢ ﺧﻮﻧﻪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺮادرم و دﻳﮕﺮان‪ .‬ﻳﺎ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﺷﻬﺮﻧﻮ‪ .‬ﻳﺎ ﺗﻮ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس و آﺑﺎدان و اﻳﻦﺟﻮر ﺟﺎﻫﺎ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﭘﻮل دادن و ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﺑﺎ اﻳﻦ و آن ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺣﻞ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻳﻚﺑﺎر دﻳﮕﻪ‬
‫ﻋﺎﺷﻖ ﺷﺪم‪ .‬دﺧﺘﺮ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف زدﻳﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ وﺿﻊ ﻣﺎﻟﻲ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺧﻮﻧﻮادهي ﻃﺮف اوﻧﻮ ﻣﻨﻊ ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﺑﻌﺪ اون‬
‫روزﻫﺎ ﻣﻦ ﻣﺨﻔﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدم و ﻧﻤﻰﺷﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫اﺣﺴﺎسﻫﺎى اون روزﻫﺎى ﻣﺨﻔﻰ رو ﻣﻰﺗﻮﻧﻰ ﺑﻪﻳﺎد ﺑﻴﺎرى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﻦ ﻣﺴﺌﻮل ﭘﻴﺸﮕﺎم اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن اﺷﺮف دﻫﻘﺎﻧﻰ‬
‫از ﺳﺎزﻣﺎن ﭼﺮﻳﻚﻫﺎى ﻓﺪاﻳﻰ ﺧﻠﻖ ﺟﺪا ﺷﺪﻳﻢ و ﺷﺪﻳﻢ ﻫﻮاداران ﭼﺮﻳﻚﻫﺎى‬
‫ﻓﺪاﻳﻰ ﺧﻠﻖ‪...‬‬
‫ﭼﻪ ﺳﺎﻟﻲ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ 58 :‬و ‪ .59‬ﭼﻮن ﻣﺎ ﺗﻔﻜﺮﻣﻮن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ‬
‫ﺿﺪﺧﻠﻘﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف ﺳﺎزﻣﺎن ﭼﺮﻳﻚﻫﺎى ﻓﺪاﻳﻰ ﺧﻠﻖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ ﻣﺨﻔﻰ رو ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﺎ زﻳﺮ ﺿﺮب ﻧﺮﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫‪١٩٠‬‬
‫ﭼﻮن ﻣﺨﻔﻰﻛﺎرى رو رﻋﺎﻳﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻗﺒﻞ از اﻗﻠﻴﺖ و اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺷﺪن ﺳﺎزﻣﺎﻧﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﺗﻮ زﻣﺎن اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ‪ ،‬اوﻧﺠﺎ زﻳﺎد درﮔﻴﺮى ﻧﺒﻮد ﻣﺜﻞ‬
‫ﺗﻬﺮان ﻛﻪ آدم ﺑﻜﺸﻦ‪ .‬ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ در ﺣﺪ زد و ﺧﻮرد‪.‬‬
‫روز اول اردﻳﺒﻬﺸﺖ ﻓﻀﺎى اوﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺗﻬﺮان ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬ﭼﻮن ﺟﻨﺒﺶ داﻧﺸﺠﻮﺋﻰش ﺑﻪ اون ﺻﻮرت ﻗﻮى ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد‬
‫ﻣﻌﺪودى ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﺗﺌﻮرى ﻫﻢ ﭼﻨﺪان ﻗﻮى ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫از اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺎ ﻣﺨﻔﻰ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬رﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺷﻠﻮار ﭘﺎﺳﺪارى ﭘﻮﺷﻴﺪم‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎسﻣﻮن ﺑﺎ ﺗﻬﺮان ﺑﺮﻗﺮار ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺟﺎﺳﺎزى ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺼﺎدره ﻳﻪ‬
‫ﺳﺮى ﭼﻴﺰﻫﺎ دﺳﺖ زدﻳﻢ‪ .‬ﺗﻤﻮم وﺳﺎﻳﻞ ﺗﻜﺜﻴﺮ رو از ﺟﺎﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺼﺎدره‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﭘﻮل ﻫﻢ‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ ﻣﺨﻔﻰ ﻣﺎ ﺗﻮى ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﺳﻴﻤﺎن‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪش ﻫﻢ ﺷﻌﺎرﻧﻮﻳﺴﻰ ﺑﻮد ﺗﻮى ﺷﻬﺮ و ﭘﺨﺶ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺗﻮى ﻣﺪارس‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺗﻮ ﻳﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺠﺎرﺗﻰ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺟﻨﺲ از ﺗﻬﺮان ﻣﻰﺧﺮﻳﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻐﺎزهﻫﺎ‬
‫ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﻣﺪت ﺣﺴﺎﺑﺪارش ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ راﻧﻨﺪه‪ .‬وارد ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﺸﻢ ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬
‫اﮔﻪ ﺧﻄﺮى ﺑﺮاى ﻛﺴﻰ ﻧﺪاره ﺑﺸﻮ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﮔﺮوه ﻣﺎ ﻫﻴﭻﻛﺪومﺷﻮن زﻳﺮ ﺿﺮب ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﻮن زود ﻣﺨﻔﻰ ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻟﻮ ﻧﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺎ ﻫﻴﭻﻛﺪومﺷﻮن اداﻣﻪ ﻧﺪادن‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﭘﺎﺳﻴﻮ‬
‫ﺷﺪن‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺎرى ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﻜﻨﻴﻢ ﺗﺮور ﺣﺎﻛﻢ ﺷﻬﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﻰ ﺑﮕﻰ ﭼﺮا ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻦ ﺗﺮورش ﻛﻨﻴﻦ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺗﻮى اﻋﺪامﻫﺎ دﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﺗﻮى ﺗﺮور دوﺗﺎ ﺑﺮادر دﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬و‬
‫ﻫﻤﻮن ﻛﺴﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻪ ﺗﺎ زﻧﻮ ﺳﻨﮓﺳﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ رﺋﻴﺲ زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺠﻠﺲ ﻫﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ از اون ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺒﺎرزﻳﻦ ﺑﺎﺳﻚ اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺷﻴﻮ هي اونﻫﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﻬﺮ رو ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ دو‬
‫ﻧﻔﺮ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺳﺮ ﻗﺮار ﻧﻴﻮﻣﺪن و در واﻗﻊ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺗﺮس اونﻫﺎ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫ﺧﻮرد‪ .‬ﻣﻦ ﺳﺮ ﻗﺮار رﻓﺘﻢ‪ .‬اونﻫﺎ ﻧﻴﻮﻣﺪن‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ ﻫﻰ ﺑﻬﻮﻧﻪﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫آوردن و ﭼﻮن ﺷﺪﻳﺪاً ﻃﺮﻓﺪار ﻣﺒﺎرز ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺑﻮدم ﻳﻪ دﻓﻌﻪ رﻓﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﻔﻨﮓ‬
‫ﺷﻜﺎرى ﻳﻜﻰ دو ﻧﻔﺮ رو ﺧﻠﻊﺳﻼح ﻛﻨﻢ ﻛﻪ وﺳﻂﻫﺎى ﻛﺎر ﭘﺸﻴﻤﻮن ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدم‪ .‬زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻧﻴﻤﻪﻣﺨﻔﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ ﻳﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ‬
‫‪١٩١‬‬
‫رﺋﻴﺴﺶ ﻓﺎﻣﻴﻞﻣﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم زﻳﺎد ﺗﻮى ﺷﻬﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﺸﻢ‪ .‬ﺗﻮى‬
‫ﻛﺎرﻫﺎى ﭘﺨﺶ ﻓﻌﺎل ﺑﻮدم ﺗﺎ ‪ 30‬ﺧُﺮداد ﺷﺼﺖ ﻛﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮىﻫﺎ زﻳﺎد ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮادرﻣﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﻣﻦ دﻳﮕﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺨﻔﻰ ﺷﺪم ﭼﻮن ﮔﺮﻓﺘﻦ اون ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻢ ﺗﻬﺮان‪ .‬ﺗﻮى ﻳﻪ ﻛﺎرﺧﻮﻧﻪ ﻛﻮﭼﻴﻚ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻃﺮف دوﺳﺘﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ‪ 8‬ﻣﺎه ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺷﻬﺮﻣﻮن‪ .‬ﺗﻮى ﺷﻬﺮ ﺧﻮدﻣﻮن‪ .‬ﻣﻦ دﻳﮕﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻛﺎرم ﻫﻤﻪش ﺗﻮى ﺷﻬﺮى ﺑﻮد ﻛﻪ داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺴﻰ‬
‫از اوﺿﺎع ﻣﻦ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن دو ﺳﻪ ﺳﺎل از ﺳﺮﺑﺎزى ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدم‪،‬‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده رﺟﻮع ﻛﺮدن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻦ رﻓﺘﻢ ﺗﻮى ژاﻧﺪارﻣﺮى ﭘﺮوﻧﺪه‬
‫ﺧﻮدﻣﻮ دزدﻳﺪم و دﻳﺪم ﭼﻴﺰى از ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻮش ﻧﻨﻮﺷﺘﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﻛﻪ رد و ﺑﺪل ﺷﺪه ﺑﻮد از ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻰ و ﺳﭙﺎه و اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪش درﺑﺎرهي ﻏﻴﺒﺖ‬
‫ﺳﺮﺑﺎزى ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﻰ ﺑﮕﻰ ﭼﻄﻮرى ﭘﺮوﻧﺪه را دزدﻳﺪى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬راﺣﺖ ﺑﻮد‪ .‬رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻰﺧﻮام ﺧﻮدﻣﻮ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭘﺮوﻧﺪه‬
‫اوﻧﺠﺎ ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻃﺮف ﭘﺮوﻧﺪه رو داد ﻛﻪ ﺑﺪم ﺑﻪ اﺳﺘﻮارى ﻛﻪ ﺗﻮى اﺗﺎق ﺑﻐﻠﻲ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﺗﺎق ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺷﻠﻮغ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮوﻧﺪه رو ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﻪﺟﺎى اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺒﺮم ﺗﻮى اون اﺗﺎق‪،‬‬
‫اوﻣﺪم ﺑﻴﺮون‪ ،‬ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺷﺪم‪ ،‬در رﻓﺘﻢ‪ .‬ﭘﺮوﻧﺪه رو ﺧﻮﻧﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﭼﻴﺰى‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺮادرم ﻣﺸﻮرت ﻛﺮدم‪ ،‬دﻳﺪم ﺑﻬﺘﺮه ﺑﺒﺮم ﺑﺬارم ﺳﺮ ﺟﺎش‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮدﻣﻮ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدم‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺳﺮﺑﺎزى‪ .‬ﭼﻮن واﻗﻌﺎً ﻣﺨﻔﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﺮدن ﺗﻮى‬
‫ﺗﻬﺮان ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻮل ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻮى ﺗﻬﺮان ﻗﻀﻴﻪي ﻣﺎﻟﻚ و ﻣﺴﺘﺎﺟﺮ ﺑﺮات ﻣﺸﻜﻠﻲ اﻳﺠﺎد ﻧﻜﺮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺧﻮﻧﻪي ﺑﺮادرم ﺑﻮدم و دوﺳﺘﺎﻧﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﺐ ﺑﺮاى‬
‫ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﺣﺰباﻟﻠﻬﻰ ﺑﻮدن ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ ﺳﺌﻮال ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ اوﻧﺠﺎ ﭼﻪﻛﺎر‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ :‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺗﻮى اون ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻪ ﻫﻰ ﺗﻮى رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ‬
‫ﻣﻰدادن ﻛﻪ ﺿﺪ اﻧﻘﻼﺑﻮ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻴﻦ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻳﻪ ﻣﺪت ﻣﻰرم ﺳﺮﺑﺎزى ﺗﺎ راه ﻓﺮار‬
‫رو ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫وﻟﻲ ﺧﻮد ﻓﺮار ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻮد‪ .‬از ﻳﻪ ﻃﺮف ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻣﺎﻟﻲ و از ﻃﺮف دﻳﮕﻪ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم ﻓﺮار ﻛﺮدن ﺧﻴﺎﻧﺘﻪ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ دﻳﮕﻪ ﺗﻤﺎﺳﻢ ﺑﺎ ﺗﻬﺮان ﻗﻄﻊ ﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻮى ﭼﺮﻳﻚﻫﺎ ﻫﻢ اﺧﺘﻼف اﻓﺘﺎد و ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﺣﺮﻣﺘﻰﭘﻮر و اﻳﻦﻫﺎ ﺟﺪا ﺷﺪن از‬
‫‪١٩٢‬‬
‫اﺷﺮف و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اون “آرﺧﺎ” رو ﺗﺸﻜﻴﻞ دادن‪ ،‬و راﺑﻂ ﻣﻦ رﻓﺖ ﺟﺰو ﮔﺮوه‬
‫دﻳﮕﻪاى‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم دﻳﮕﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮم و اﺷﻜﺎﻟﻲ ﺗﻮ ﻓﺮار ﻧﻤﻰدﻳﺪم‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻠﻲ واﺳﺖ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﻮﻣﺪ؟ ﻣﺜﻼً اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻤﻜﻨﻪ ﻳﻜﻰ از ﻫﻤﻴﻦ اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن ﻟﻮوت ﺑﺪه؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻤﻪي ﮔﺮوه ﻧﻈﺮﺷﻮن در ﻣﻮرد ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﻳﻜﻰ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ اﻛﺜﺮﻳﺖ و اﻗﻠﻴﺖ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻳﻪ ﺳﺮى ﺑﺮن ﺑﺎ رژﻳﻢ ﻫﻢﻛﺎرى ﻛﻨﻦ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﺧﻴﺎﻟﻢ راﺣﺖ ﺑﻮد ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ زﻳﺮ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻟﻮ ﻣﻰدادن ﻛﻪ اون دﻳﮕﻪ ﺑﺮاى ﻫﺮ‬
‫ﻛﺴﻰ اﻣﻜﺎن داﺷﺖ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺳﺮﺑﺎزى‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻬﺮان اﻋﺰام ﺷﺪم‪ .‬ﺳﻪ ﻣﺎه دور‬
‫آﻣﻮزﺷﻰ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﻮق دﻳﭙﻠﻢ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬دو ﻣﺎه ﺑﺮاﻣﻮن آﻣﻮزش ﺗﺨﺼﺼﻰ‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻛﻪ ﺷﺪ ﭘﻨﺞ ﻣﺎه‪.‬‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﻰ ﻓﻀﺎى ﺳﺮﺑﺎزﺧﻮﻧﻪ رو وﺻﻒ ﻛﻨﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﮔﺮوﻫﺎن ﻣﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد از داﻧﺸﺠﻮﻫﺎ و ﻓﻮقدﻳﭙﻠﻢﻫﺎ‪ 220.‬ﻧﻔﺮ‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪ از دﻳﭙﻠﻢ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺟﻮر آدﻣﻰ ﭘﻴﺪا ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺪاﻳﻰ‪ ،‬ﻣﺠﺎﻫﺪ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺎرى‪ ،‬ﺑﻰﺧﻂ‪ ،‬دﺧﺘﺮﺑﺎز و ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﭼﻬﺎرﺗﺎ ﺣﺰباﻟﻠﻬﻰ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺟﻮ‪ ‬اوﻧﺠﺎ اﻳﺰوﻟﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از دور آﻣﻮزﺷﻰ ﻛﺠﺎ اﻓﺘﺎدى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﭼﻮن ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎ رو ﺑﻪ ﻣﻦ دادن‪.‬‬
‫ﻣﻨﻮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺗﻮ ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻨﻨﺪج‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻛﺮدﻫﺎ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻴﭗ ‪ 3‬ﻣﺮﻳﻮان ﻓﺮق داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺸﺖ درﻳﺎﭼﻪ ﻣﺮﻳﻮان ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى‬
‫ﻳﻪ ده‪ .‬وﻗﺘﻰ وارد ﻣﺮﻳﻮان ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﮕﻰ ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻤﺒﺎران ﺑﻮد و اﻳﻦﻫﺎ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدن و ﻣﻦ ﻣﻮﻧﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻨﻮز ﮔﻮﻧﻰ روى‬
‫ﻛﻮﻟﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﻃﺮفﻣﻮ راﻛﺖ زدن‪ ،‬ﻋﺮاﻗﻰﻫﺎ‪ .‬ده ﻣﺨﺮوﺑﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎ ﻫﺮ روز ﺑﻤﺒﺎران ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬درﺳﺖ روزى ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت واﻟﻔﺠﺮ‬
‫ﭼﻬﺎر ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ .‬اوﻧﺠﺎ در واﻗﻊ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎى روﺳﻰ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ آدم داره ﻣﻰره و دور و ﺑﺮش ﺗﻮپ ﻣﻰﺧﻮره و اﻳﻦﻫﺎ‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً ﻣﺎ از ﺗﻮى‬
‫ﺟﺎدهاى رد ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ دور و ﺑﺮﻣﻮن آﺗﻴﺶ ﺑﻮد‪ .‬از اﻳﻦﻃﺮف ﺗﻮپﺧﻮﻧﻪي‬
‫ﺧﻮدﻣﻮن ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬از اون ﻃﺮف ﻋﺮاﻗﻰﻫﺎ‪ .‬ﺗﻮپﺧﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﺮاﻗﻰﻫﺎ و‬
‫‪١٩٣‬‬
‫ﻋﺮاﻗﻰﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻮپﺧﻮﻧﻪ و ﻣﺎ اﻳﻦ وﺳﻂ‪ .‬ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺻﻠﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد و‬
‫ﮔﺮدان ﻣﺎ ﻫﻢ ﺧﻂ ﺷﻜﻦ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺧﻮدﻣﻮﻧﻮ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﺎن ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﺗﻨﻬﺎ‬
‫آدم ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮده اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدم ﻣﻨﻮ ﮔﺬاﺷﺘﻦ رﻛﻦ ﻳﻚ‪ .‬ﻛﺎرم ﻣﺮﺧﺼﻰ دادن ﺑﻮد‪.‬‬
‫رﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﻪ ﭘﺮوﻧﺪه زﺧﻤﻰﻫﺎ و ﮔﺰارش رد ﻛﺮدن راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﺮارىﻫﺎ ﻛﻪ از‬
‫زﻳﺮش ﺷﻮﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻰﻛﺮدم‪ 35 .‬روز اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﻳﻪ ﺷﺐ در ﻣﻴﻮن ﻫﻢ ﻧﮕﻬﺒﺎن‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺎسﺑﺨﺶ ﺑﻮدم‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﮔﺮوﻫﺒﺎن وﻇﻴﻔﻪ ﺑﺸﻢ وﻟﻲ ﻫﻨﻮز درﺟﻪام‬
‫ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ‪ 35‬روز ﻓﺮﺳﺘﺎدنﻣﻮن ﺗﻮ ﻋﺮاق‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ اوﻧﺠﺎ رو ﻣﻰﺗﻮﻧﻰ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اوﻧﺠﺎ درﮔﻴﺮى ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬درﮔﻴﺮى ﻓﻘﻂ ﺑﻤﺒﺎران ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺮاق ﺑﺎ‬
‫ﻛﺎﺗﻴﻮﺷﺎ ﻣﻰزد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻛﺎﺗﻴﻮﺷﺎ ﻣﻰاوﻣﺪ ﻃﺮف ﻣﺎ‪.‬‬
‫اﺻﻼً ﺑﺎ ﻛُﺮدﻫﺎ ﻃﺮف ﻧﺒﻮدﻳﻦ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬اﺻﻼً ﻣﺮدم اوﻧﺠﺎ ﻧﺒﻮدن‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ روز ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻳﻪ دﻫﺎﺗﻰ‬
‫ﻣﻰاوﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﮔﺎو ﻳﺎ ﺧﺮش ﻛﺎه ﺑﺒﺮه‪ .‬اوﻧﺠﺎ در واﻗﻊ ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻮﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ‬
‫ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدن‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰى ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻮد ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻏﺎرت ﻛﺮده ﺑﻮدن‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻄﺮ ﻛُﺮدﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﻮ ﻋﺬاب ﻣﻰداد‪ .‬ﭼﻮن ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﭙﺬﻳﺮم ﻛﻪ‬
‫ﭘﺎسﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﻢ ﺑﺎ دوازده ﺗﺎ ﺳﺮﺑﺎز‪ ،‬و ﻛﻮﻣﻠﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﺪ ﻳﺎ دﻣﻜﺮاتﻫﺎ و ﻣﻦ‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﺑﺸﻢ ﺑﻪ ﻃﺮفﺷﻮن ﺗﻴﺮاﻧﺪازى ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻨﻮ ﻋﺬاب ﻣﻰداد‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﭘﻨﺞ‪ ،‬ﺷﺶ ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﺮاى ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﺒﺎرزه ﻛﺮده ﺑﻮدم و ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻪ روى ﻫﻤﻮن ﻣﺮدﻣﻰ ﻛﻪ ﻗﺒﻮلﺷﻮن داﺷﺘﻢ اﺳﻠﺤﻪ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻫﻴﭻوﻗﺖ اﺳﻠﺤﻪﻣﻮ ﭘ‪‬ﺮ ﻧﻤﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺧﺸﺎبﮔﺬارى ﻣﻰﻛﺮدم وﻟﻲ ﮔﻠﻨﮕﺪن‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺸﻴﺪم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺑﺬار اونﻫﺎ ﺑﺰﻧﻦ‪ .‬وﻗﺘﻰ رﻓﺘﻢ ﺗﻮى ﻋﺮاق از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ‬
‫راﺣﺖﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﭼﻄﻮر ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدن؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺗﻌﺪاد ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﻰ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ رو درك‬
‫ﻛﻨﻦ‪ .‬ﺑﺮاى ﺑﻘﻴﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺮگ و زﻧﺪﮔﻰ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻰاوﻣﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪﺷﻮﻧﻮ‬
‫ﻣﻰﻛﺸﺘﻦ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮدن وﻟﻲ اوﻧﺠﺎ دﻳﮕﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪي ﺑﻘﺎى‬
‫آدﻣﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدن وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ‬
‫ﺑﻮدن‪.‬‬
‫‪١٩٤‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ‪ 35‬روز ﻣﺎ رو ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺑﻪ ﭘﺎدﮔﺎن “ﮔﺮﻳﻚ‪ ”‬ﻋﺮاق‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ “ﭘﻨﺞوﻳﻦ”‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اوﻧﻮر ﭘﻨﺞوﻳﻦ‪ ،‬ﻋﺮاق ﺑﻮد‪ .‬اوﻧﺠﺎ زﻳﺮ ﺗﻴﺮرس ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻣﻰاوﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻰزد‪.‬‬
‫ﺗﻮپ ﻫﻢ ﻣﻰزد وﻟﻲ ﭼﻮن ﭘﺸﺖ ﻛﻮه ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ زﻳﺮ ﺿﺮب‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺧﻮد ﭘﺎدﮔﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻮپ ﺧﻮرده ﺑﻮد و داﻏﻮن ﺑﻮد‪.‬‬
‫اوﻧﺠﺎ ﭘ‪‬ﺮ از ﺟﺴﺪ ﻋﺮاﻗﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺴﺪ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ رو ﺟﻤﻊ ﻣﻰﻛﺮدن وﻟﻲ ﻋﺮاﻗﻰﻫﺎ‬
‫ﻣﻰﻣﻮﻧﺪن ﺗﺎ ﺑﻮ ﺑﮕﻴﺮن‪ .‬ﻣﻦ زﻳﺎد دﻗﻴﻖ ﻧﻤﻰﺷﺪم‪ .‬ﻧﻤﻰﺷﻪ ﭘﻨﺠﻪي آدﻣﻰ رو ﻛﻪ‬
‫رو ﺧﺎك اﻓﺘﺎده دﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﺪﻧﻰ رو ﻛﻪ ﺳﮓﻫﺎ ﭘﺎره ﭘﻮره ﻛﺮدن و ﻓﻘﻂ‬
‫اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎش ﺑﺎﻗﻰ ﻣﻮﻧﺪه ﻳﺎ ﺟﻤﺠﻤﻪي آدﻣﻰ رو ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻪ ﻣﺸﺖ ﻣﻮ روش‬
‫ﭼﺴﺒﻴﺪه‪ .‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﻋﺮوﺳﻚﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى ﺧﺎكروﺑﻪﻫﺎ اﻓﺘﺎده‪ .‬و ﺳﮓﻫﺎ‪ ،‬اوﻧﺠﺎ‬
‫ﺑﻮدن‪ .‬ﺳﮓﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدن‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﺳﺮ ﺟﻨﺎزهاى دﻋﻮاﺷﻮن ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ‬
‫ﻣﻦ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﺟﻨﺎزه ﻫﺴﺖ دﻳﮕﻪ دﻋﻮا واﺳﻪ ﭼﻪ؟‬
‫اوﻧﺠﺎ ﻧﻤﻰﺷﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﺮد‪ .‬آدم ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰدﻳﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﻪ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻪ‪ .‬ﻓﻜﺮ آدم از ﻛﺎر ﻣﻰاﻓﺘﺎد‪ .‬در واﻗﻊ وﻗﺘﻰ آدم ﻫﻤﻪش ﺗﻮى‬
‫ﻛﺎﺑﻮس ﺑﺎﺷﻪ دﻳﮕﻪ ﻛﺎﺑﻮس ﻣﻌﻨﻰ ﺧﻮدﺷﻮ از دﺳﺖ ﻣﻰده‪ .‬آدم ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺖ‬
‫ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻪ‪ .‬اﮔﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ دﻗﻴﻖ ﻣﻰﺷﺪى‪ ،‬ﻫﻤﻮن روزﻫﺎى اول و دوم ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮت ﻣﻰزد‪ .‬اﻳﻦﻃﻮرى ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺧﺎﻃﺮات ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪى از اﻳﻦ دوره دارم‪ .‬اﺻﻼً‬
‫وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ﭼﻰ ﻣﻰﺷﻪ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻫﻴﭻ ﺟﻮرى ﻧﻤﻰﺷﻪ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ دﻳﺪ‪ .‬ﺳﮕﻰ ﻛﻪ ﺳﺮش را روى ﺑﺎزوى آدﻣﻰ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و‬
‫ﺧﻮاﺑﻴﺪه‪ .‬ﺑﺎزوى آدﻣﻰ ﻛﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﻜﺎى ﺳﮕﻪ و ﻫﻢ ﻏﺬاش‪ ،‬و آدمﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از اون‬
‫ﺳﮓﻫﺎ وﺣﺸﺘﻨﺎكﺗﺮ ﺑﻮدن‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺗﺎ از ﻃﺮفدارﻫﺎى ﮔﺮوه “ر‪‬زﮔﺎرى” رو ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن‪ .‬ﮔﺮوه ر‪‬زﮔﺎرى ﺑﺮاى ﻋﺮاق ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻪ‪ .‬اﻧﮕﺎر اﮔﻪ ﺑﺮاى ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‬
‫ﻓﺮق داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ رو ﺑﻪ درﺧﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬ﺑﺎ ﻃﻨﺎب ﺑﻪ درﺧﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﻣﺤﻜﻢ‪ .‬ﻃﻮرى ﻛﻪ ﻧﺘﻮﻧﻦ ﺗﻜﻮن ﺑﺨﻮرن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﻧﻴﺰه ﺗﻔﻨﮓ ﻓﺮو ﻛﺮده ﺑﻮدن‬
‫ﺗﻮى ﺷﻜﻢﺷﻮن‪ .‬ﻳﻪ ﻃﻮرى ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﻧﺸﻦ‪ .‬ﻛﻪ زﺟﺮ ﺑﻜﺸﻦ‪ .‬ﻛﻪ ﺟﻴﻎ ﺑﻜﺸﻦ‪.‬‬
‫ﻧﻌﺮه ﺑﺰﻧﻦ و ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻰ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻰ‪ .‬ﻳﺎ ﺟﻠﻮى ﮔﻮشﻫﺎﺗﻮ ﺑﮕﻴﺮى ﻛﻪ‬
‫ﺻﺪاﺷﻮﻧﻮ ﻧﺸﻨﻮى‪ .‬ﻣﻦ آدم اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻰاى ﻧﻴﺴﺘﻢ وﻟﻲ آدم ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‬
‫ﺣﺘﻰ ﺑﺸﻪ ﺣﻴﻮﻧﻰ رو ﺑﻪ اﻳﻦ روز اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻧﻌﺮه ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﺤﺶ‬
‫ﻣﻰدادن‪ .‬ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدن ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺮدن‪.‬‬
‫‪١٩٥‬‬
‫ﻳﻪ روز وﻗﺖ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻬﺎرﺗﺎ ﺳﺮﺑﺎز ﻛﻨﺎر ﺳﻨﮕﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدن‪،‬‬
‫داﺷﺘﻦ ﻧﻮنﻫﺎ رو ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻰﻛﺮدن ﻛﻪ ﺗﻮپ زدن درﺳﺖ وﺳﻂﺷﻮن‪ .‬ﺻﺤﻨﻪي‬
‫ﺑﺪى ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً دﻳﺪم‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺗﺎ ﺳﺮﺑﺎز ﻋﺮاﻗﻰ ﺑﺎ ﻳﻪ درﺟﻪدار ﻋﺮاﻗﻰ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ رو ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻮى ﻳﻪ ﺳﻨﮕﺮ‪ .‬ﻳﻪ ﭘﺎﺳﺪار و ﻳﻪ ﺳﺮﺑﺎز ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﺎﻻ ﺳﺮﺷﻮن ﻛﻪ وﻗﺘﻰ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎﺳﺪاره ﻧﺎرﻧﺠﻚ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﻮى ﺳﻨﮕﺮ و ﻫﻤﻪﺷﻮن رو ﺗﻜﻪ‬
‫ﺗﻜﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﺎ ﻳﻪ ﭘﺴﺮى ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦ اﺳﻼﻣﻰ ﮔُﺮدان ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ روز ﻳﻪ ﺳﺮﺑﺎز ﻋﺮاﻗﻰ‬
‫زﻳﺮﭘﻮﺷﺶ رو در آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺎﻻى ﺳﺮش ﻛﻪ ﺗﺴﻠﻴﻤﻪ و اوﻣﺪه ﺑﻮد‬
‫ﻃﺮف او‪ .‬او ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺸﻪ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ دو ﺳﻪ ﻗﺪﻣﻴﺶ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد دو ﺳﻪ ﺗﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ زده ﺑﻮد ﺗﻮ ﺳﻴﻨﻪش‪ .‬و اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ رو ﺑﻪﻋﻨﻮان‬
‫اﻓﺘﺨﺎراﺗﺶ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر دﺳﺖﻫﺎى ﻋﺮاﻗﻰ ﻟﺮزﻳﺪ و ﺗﻨﺶ ﺳﺴﺖ‬
‫ﺷﺪ و روى زﻣﻴﻦ ﻏﻠﺘﻴﺪ‪...‬‬
‫ﻣﻦ ﻛﻴﻨﻪي ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺑِﻬِﺶ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم اﻳﻦ رو ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﺸﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪش‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻳﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻋﺮاﻗﻰﻫﺎ را ﻧﻤﻰﻛﺸﻢ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻳﻜﻰ رو‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﺸﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﺗﻮى درﮔﻴﺮى ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﺒﻮدم ﭼﻮن ﺗﻮ رﻛﻦ ﻳﻚ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫اوﻧﺠﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎى ﻣﺮﺧﺼﻰ ﻛﺮدم‪ ،‬ﻧﺪادن‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدن ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻓﺮارى ﺑﻮدن و ﺑﺎﻳﺪ دادﮔﺎﻫﻰ‬
‫ﻣﻰﺷﺪن‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎ رو ﻣﺎﺳﺖﻣﺎﻟﻲ ﻣﻰﻛﺮدم و ﻛﺎرت ﭘﺎﻳﺎن ﺧﺪﻣﺖ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ رو ﻣﻰدادم‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﻨﻮ اذﻳ‪‬ﺖ ﻣﻰﻛﺮدن‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﻣﺎه ﻣﺮﺧﺼﻰ ﻣﻰدن وﻟﻲ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻫﻔﺘﺎد روز ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‬
‫ﺗﺎ ﻣﺮﺧﺼﻰ دادن‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﻳﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ داره ﻛﻪ ﺑﻪﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﺗﻮى اون ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ‬
‫ﺟﺎﻟﺒﻪ‪ .‬رﻓﺘﺎر ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﻣﺠﻤﻮع اﻋﻤﺎل ارﺗﺠﺎﻋﻲﻳﻪ و ﻫﻤﻪ ﺗﻮى‬
‫آدمﻛﺸﻰ ﺷﺮﻳﻜﻦ وﻟﻲ ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ راﺑﻄﻪي ﺧﻮﺑﻰ دارن‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ دم رودﺧﻮﻧﻪ ﺷﻴﻠﺮ ﺑﺎ ﻧﺎرﻧﺠﻚ ﻣﺎﻫﻰ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ ژ‪ 3‬ﻛﺒﻚ ﻣﻰزدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﺗﺎ اوﻧﺠﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﻧﻢ ﺑﻪ ارﺗﺶ ﻟﻄﻤﻪ ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﻧﺎرﻧﺠﻚﻫﺎ رو‬
‫ﺑﻰدﻟﻴﻞ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻓﺸﻨﮓﻫﺎ رو روى زﻣﻴﻦ ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻢ و ﺑﻪ اﺻﻄﻼح‬
‫ﺑِﻬِﺸﻮن ﻟﻄﻤﻪ ﻣﻰزدم‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎرى ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻣﻦ ﺑﺮ ﻣﻰاوﻣﺪ‪...‬‬
‫آﻫﺎن‪ ،‬ﺗﻮ ﻛﺎرﺧﻮﻧﻪاى ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﺑﻮد و ﻣﻦ‬
‫‪١٩٦‬‬
‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺖﺷﻮن ﺑﻮدم‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺳﺮاغﺷﻮن‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻰﺧﻮام ﺑﺮم ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ .‬ﻳﻜﻰ ﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﻦ ﻣﻰﺑﺮﻣﺖ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﺻﺪﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ ﺑِﻬِﺶ ﺑﺪم‪ ،‬وﻗﺘﻰ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪،‬‬
‫ﺳﻰﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ ﺑِﻬِﻢ ﺑﺪه ﺗﺎ ﺑﺘﻮﻧﻢ ﺑﺎﻫﺎش زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﺗﻔﻨﮓ ﺷﻜﺎرى داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻓﺮوﺧﺘﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﺟﻴﭗ ﻗﺪﻳﻤﻰ داﺷﺘﻢ ﻓﺮوﺧﺘﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮادرم‪ .‬ﻣﻘﺪارى ﭘﻮل ارﺛﻴﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎل ﻳﻪ ﺑﺎغ ﭘﺴﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻪﻣﻮن ﺗﻘﺴﻴﻢ‬
‫ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎى ﺧﻮﻧﻮاده ﺳﻬﻢ اون ﺳﺎل رو ﺑﻪ ﻣﻦ دادن و ﻣﻦ ﺗﻮﻧﺴﺘﻢ اون ﭘﻮﻟﻮ‬
‫ﺟﻮر ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻢ زاﻫﺪان‪ .‬از ﻫﻤﻮن اول ﺑﺪﺷﺎﻧﺴﻰ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺧﻮﻧﻪي ﻳﻜﻰ از‬
‫ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎﻣﻮن‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮم ﺣﻤﻮم ﻛﻪ آب ﻗﻄﻊ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ و‬
‫اﻳﻦﻫﺎ‪ .‬داﺷﺘﻢ ﺧﻮدﻣﻮ آﻣﺎده ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ دﻳﺪم ﺑﻮى دود ﻣﻰآد‪ .‬آبﮔﺮمﻛﻦ‬
‫آﺗﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ ﭼﻴﺰى ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎل ﻫﻮاﺷﻪ‪ ،‬اﻓﺘﺎده ﺑﻮد رو ﺗﻨﻮرهش‪ .‬دود‬
‫ﻫﻤﻪي آﺷﭙﺰﺧﻮﻧﻪ رو ﭘ‪‬ﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬آب ﻫﻢ ﻗﻄﻊ ﺑﻮد‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺧﻮﻧﻪي ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺳﻄﻞ آب ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬از ﭘﺸﺖﺑﻮم رﻳﺨﺘﻢ ﺗﻮى ﻟﻮﻟﻪي آبﮔﺮمﻛﻦ‪ ،‬ﺧﺎﻣﻮﺷﺶ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺣﺪود ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻋﺖ دوده ﺟﻤﻊ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻗﺮار ﺷﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﺎ اون اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ ﺑﺮﻳﻢ ﺗﻮى ﺗﺮﻣﻴﻨﺎل‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ راه رو ﺑﻠﺪه‬
‫ﺑﺮﻳﻢ‪ .‬ﻃﺮف ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ دو ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻴﺎده ﻣﻰرﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻳﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻰآد‬
‫ﺳﻮارﻣﻮن ﻣﻰﻛﻨﻪ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻴﻢ دو ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﭼﻴﺰى ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭘﻮل ﻫﻢ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪش ﻫﻔﺘﺎد ﺗﻮﻣﻦ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻟﺒﺎس ﻫﻢ ﻧﺨﺮﻳﺪم‪ .‬ﻓﻘﻂ رﻓﺘﻢ ﻳﻪ ﺟﻔﺖ‬
‫ﺟﻮراب ﺧﺮﻳﺪم ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮد ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ﺑﻮد و ﺗﻮى ﻛﻮﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮد ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻃﺮف ﻫﻢ ﺑﺎﻫﺎت ﻣﻰاوﻣﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬ﻃﺮف ﭘﻮل داده ﺑﻮد ﺑﻪ ﻳﻜﻰ دﻳﮕﻪ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻦ ﺑﻴﺎد‪ .‬اﺳﻢ‬
‫ﻃﺮف دﻳﻮاﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻴﻢ ﺗﺮﻣﻴﻨﺎل‪ .‬ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﺒﺎب ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ و ﻧﻮن و ﻳﻪ ﻇﺮف‬
‫ﭘﻨﺞ ﻟﻴﺘﺮى آب‪ .‬ﺗﺎﻛﺴﻰ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ رﻓﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﻓﺮودﮔﺎه زاﻫﺪان‪ .‬ﺑﻐﻞ ﺑﻴﺎﺑﻮن ﭘﻴﺎده‬
‫ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺗﺎﻛﺴﻰ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﺎ ﺳﺮﻳﻊ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬اون ﻳﺎرو ﻟﺒﺎسﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﻰ آورده‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮى راه ﺗﻦﻣﻮن ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﻪ ﺑﺎغ ﻣﺘﺮوك رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻐﻠﺶ ﻫﻢ ﻛﻮره آﺟﺮﭘﺰى ﻣﺘﺮوك ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺣﺪود ﻳﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻫﻮا ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﺸﻪ ﺑﻌﺪ راه ﻣﻰاﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫‪١٩٧‬‬
‫ﻫﻮا ﺳﺮد ﺑﻮد‪ -‬ﻣﻦ ﻟﺒﺎسﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﻰ رو ﭘﻮﺷﻴﺪم روى ﻟﺒﺎسﻫﺎم‪ .‬ﻳﻪ دوﻧﻪ از اون‬
‫ﻛﻼهﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻛﻪ آﻳﻨﻪﻫﺎى ﻛﻮﭼﻴﻚ روش داره‪ .‬ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻃﻮﻓﺎن ﺑﻮد و اذﻳ‪‬ﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ ﻳﻪ ﻣﻮﺗﻮرى از اونﻃﺮف رد ﻣﻰﺷﺪ ﺧﻮدﻣﻮن رو ﭘﻨﻬﻮن‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻃﺮف رد ﺷﺪ‪ .‬ﻃﻮﻓﺎن اونﻗﺪر ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ده ﭘﻮﻧﺰده ﻣﺘﺮى رو ﻧﻤﻰﺷﺪ‬
‫دﻳﺪ‪ .‬ﺷﻦ ﻣﻰزد ﺗﻮى ﺻﻮرت آدم‪ .‬راﺳﺘﻰ‪ ،‬اون ﻣﻌﺮوف ﻛﻪ ﻣﻨﻮ ﺳﭙﺮده ﺑﻮد دﺳﺖ‬
‫دﻳﻮاﻧﻪ‪ ،‬ﻳﻪ ﺟﻔﺖ ﻛﻔﺶ ﺑﻪ ﻣﻦ داده ﺑﻮد ﻛﻪ ‪ 2‬ﺷﻤﺎره ﺑﺮاى ﭘﺎم ﺑﺰرگ ﺑﻮد وﻟﻲ‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم دو ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻰﺷﻪ ﺑﺎﻫﺎش راه رﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻔﺶﻫﺎى ﺗﻮ ﺧﻮب‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬زدﻳﻢ ﺗﻮى ﻛﻮﻳﺮ‪ ،‬از ﻳﻪ ﺳﺮى ﺗﭙﻪ ﮔﺬﺷﺘﻴﻢ و رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﻪ‬
‫دﻳﻮار ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻠﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﺗﻮى ﺟﺎده ﻧﻤﻰرﻓﺘﻴﻦ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺑﻮن ﺑﻮد‪ .‬رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﻪ دﻳﻮار ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻮر ﻳﻪ ﭼﺮاﻏﻰ از دور‬
‫ﭘﻴﺪا ﺑﻮد‪ .‬دﻳﻮاﻧﻪ ﮔﻔﺖ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﻳﻢ ﻃﺮف اون ﭼﺮاغ‪ .‬اون ﭼﺮاغ ﺗﻔﺘﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻮى‬
‫ﺧﺎك ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻪ‪ .‬ﻣﻦ روى ﻧﻘﺸﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮده ﺑﻮدم و ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ از زاﻫﺪان ﺗﺎ‬
‫ﺗﻔﺘﺎن ‪ 85‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ راﻫﻪ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ داره دروغ ﻣﻰﮔﻪ وﻟﻲ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺷﻪ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻳﺪم ﺑﻪ ﻃﺮف ﭼﺮاغﻫﺎ ﻧﻤﻰرﻳﻢ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﻃﺮف‪ ‬ﺧﻂ ﻗﻄﺎر و از‬
‫ﻛﻨﺎر ﺧﻂ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬اوﻟﺶ ﻣﻦ ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬آب ﻳﺦ‬
‫ﺑﺴﺖ‪ .‬دﻳﮕﻪ ﻧﻤﻰﺷﺪ ازش اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻪ ﮔﻮدال ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬آﺗﻴﺶ درﺳﺖ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ آﺑﻮ ﺑﺎز ﻛﻨﻴﻢ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻳﻪ ﻛﻤﻰ دﻳﮕﻪ ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻛﺒﺎب و ﻧﻮن ﻫﻢ ﻳﺦ‬
‫ﺑﺴﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮد ﺑﻮد‪ .‬آب ﺑﻴﻨﻰ ﺟﻠﻮ دﻣﺎغ آدم ﻳﺦ ﻣﻰﺑﺴﺖ‪ .‬ﺗﻮى دﻣﺎغ و‬
‫دﻫﻦﻣﻮن ﭘ‪‬ﺮ رﻳﮓ ﺑﻮد‪.‬‬
‫راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺗﻮى راه دوﺗﺎ ﮔﻮﻧﻰ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻴﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﭼﻲﻳﻪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ وﻟﺶ ﻛﻦ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰﻫﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﺑﻪ‬
‫ﭘﺴﺖﻫﺎى ﺧﻂ آﻫﻦ ﻣﻰرﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬دور ﻣﻰزدﻳﻢ‪ ،‬از ﭘﺸﺘﺶ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻛﻢﻛﻢ ﺟﻮرابﻫﺎم ﭘﺎره ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻔﺸﻢ ﻟﻖ ﻣﻰﺧﻮرد‪ .‬ﺗﻮى ﻛﻔﺸﻢ ﭘ‪‬ﺮ رﻳﮓ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻢﻛﻢ ﻛﻒ ﭘﺎم ﻳﻪ ﺗﺮك ﺑﺮداﺷﺖ و ﻫﻰ ﻋﻤﻴﻖ ﺷﺪ و ﺷﺪ ﺗﺎ ﺣﺪود ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻴﻢ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻰﻣﺘﺮ و ﺑﻪ ﻋﺮض ﻫﻤﻪ ﭘﺎم ﻗﺎچ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬و وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻟﻨﮓ ﻟﻨﮕﻮن‬
‫راه ﺑﺮم‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻮا ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮد ﺑﻮد و ﻋﻀﻼت آدم ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬زاﻧﻮى اون‬
‫‪١٩٨‬‬
‫ﻳﻜﻰ ﭘﺎم ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ درد ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﺣﺎﻻ درد اﻳﻦ ﻳﻜﻰ ﺑﻴﺶﺗﺮ از اون ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ‬
‫ﺻﺒﺢ راه رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬دﻳﮕﻪ دﻳﻮاﻧﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى ﻛﻔﺸﺶ ﻣﻴﺦ در‬
‫آورده ﺑﻮد و ﻫﺮ ﻛﺎرى ﻣﻰﻛﺮد ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﺑﻜﻮﺑﻪ‪.‬‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺻﺒﺢ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ده‪ .‬ﮔﻔﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﺗﻔﺘﺎﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭼﻰ ﺷﺪ؟ ﮔﻔﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺧﺒﺮى ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺎده ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬اون‬
‫ﻣﻌﺮوف ﻛﻪ از ﻣﻦ ﭘﻮل ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬دهﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﻮ از ﻣﺮز‬
‫رد ﻛﻨﻪ‪ .‬ﺧﻮد ﻣﻌﺮوف ﻫﻢ ﺑﻌﺪ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻣﻰاوﻣﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ آزادن‪.‬‬
‫راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚﻫﺎى ﻇﻬﺮ ﺑﻪ دوﺗﺎ ﻛﺎرﮔﺮ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ روى ﺧﻂ‬
‫آﻫﻦ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻣﻦ روى زﻣﻴﻦ ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ .‬ﻃﺮف رﻓﺖ ﺑﺎ اونﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‬
‫ﻛﻪ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻧﻮن و آب ﺑﮕﻴﺮه‪ .‬آب ﻧﺪاﺷﺘﻦ وﻟﻲ ﻳﻪ ﺗﻜﻪ ﻧﻮن ﺧﺸﻚ ﺑِﻬِﺶ داده‬
‫ﺑﻮدن‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺰاق ﺗﺮﺷﺢ ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﺨﻮرﻳﻤﺶ‪ .‬ﻣﻦ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪاى‬
‫ﻛﻪ روى زﻣﻴﻦ ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻳﻪ ﻻﻳﻪ ﺷﻦ روى ﺗﻨﻤﻮ ﭘﻮﺷﻮﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ‬
‫دﻳﻮاﻧﻪ ﺑِﻬِﺸﻮن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ رو ﺑﺎ ﻣﻮﺗﻮرﺳﻴﻜﻠﺖ ﺑﺮﺳﻮﻧﻦ ﻧﺰدﻳﻚ‬
‫ﻣﺮز‪ ،‬ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮده ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﻏﺮوب رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻴﺮﺟﺎوه‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻬﺮ اﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ ﻣﻦ ﻫﻔﺘﺎد ﺗﻮﻣﻨﻮ‬
‫دادم ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮو ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻧﻮن و اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﮕﻴﺮ‪ .‬رﻓﺖ‪ ،‬ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ‬
‫اوﻣﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻪ ﺗﻴﻜﻪ ﻧﻮن آورده ﺑﻮد‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﻬﺮ آﺑﻰ‬
‫رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻳﺦ زده ﺑﻮد وﻟﻲ از زﻳﺮ ﻳﺦﻫﺎ ﻳﻪ ﺟﻮى ﺑﺎرﻳﻚ آب رد ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻳﻪ‬
‫ﺷﻜﻢ ﺳﻴﺮ آب ﺧﻮردﻳﻢ‪ .‬آﺑﻰ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً رﻧﮕﺶ ﻗﻬﻮهاى ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﻣﻘﺪار دﻳﮕﻪ ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬دﻳﮕﻪ ﻧﻪ اون ﻃﺎﻗﺖ آورد‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻦ‪ .‬ﭘﺸﺖ ﻳﻪ ﺑﻮﺗﻪ‬
‫ﮔﺰ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و از ﺧﺴﺘﮕﻰ ﺧﻮابﻣﻮن ﺑﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻳﻢ‪،‬‬
‫ﺗﻤﻮم ﻋﻀﻼتﻣﻮن ﺳﻔﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻧﮕﺸﺖﻫﺎ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻧﻤﻰﺷﺪن‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ‬
‫راه ﺑﺮم‪ .‬دﻳﻮاﻧﻪ دﺳﺖﻣﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻳﻪ ﭘﺎم روى ﺧﺎك ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ آﻫﺴﺘﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺣﺪود دوازده ﺷﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎه وﺳﻂ آﺳﻤﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻮا‬
‫روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻃﻮﻓﺎن ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻧﻮرى دﻳﺪﻳﻢ‪ .‬اوﻧﻮر ﻫﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺗﻔﺘﺎﻧﻪ‪.‬‬
‫دﻳﻮاﻧﻪ ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﺻﺒﺮ ﻛﻦ ﻣﻦ ﺑﺮم ﺟﻠﻮ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﭼﻲﻳﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻮا ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻮد و او‬
‫داﺷﺖ ﻣﻰرﻓﺖ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻤﺶ ﻧﻜﻨﻢ در ﭘﻨﺠﺎه ﻗﺪﻣﻴﺶ ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫‪١٩٩‬‬
‫ﺣﺪود ﺻﺪ ﻣﺘﺮى ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ ﻳﻚدﻓﻌﻪ دﻳﺪم ﮔﻠﻨﮕﺪن ﻛﺸﻴﺪن و اﻳﺴﺖ دادن‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻗﺪرت ﻓﺮار داﺷﺘﻴﻢ ﻧﻪ ﭼﻴﺰى‪.‬‬
‫ﺳﺮﺑﺎزﻫﺎى ژاﻧﺪارﻣﺮى ﺑﻮدن‪ .‬ﮔﺮﻓﺘﻦﻣﻮن‪ .‬ﻣﻦ ﻟﺒﺎس اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺗﻨﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ ﻛﻤﻰ‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻟﻬﺠﻪي اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ وﻟﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ اون ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮدنﻣﻮن ﺗﻮى ﭘﺎﺳﮕﺎه ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻪﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدﻳﻦ؟ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ‬
‫داﺳﺘﺎن ﺑﺎﻓﻰ‪ .‬ﮔﻔﺖ داﺷﺘﻴﻢ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ زاﻫﺪان ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻪ ﺳﺮى از راﻫﺰنﻫﺎى‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻫﺮ ﭼﻰ ﭘﻮل داﺷﺘﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺣﺎﻻ ﻫﻢ دارﻳﻢ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدﻳﻢ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﭘﻮلﻫﺎﻣﻮﻧﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﻛﺘﻚﻣﻮن زدن‪ .‬ﻣﻨﻢ ﻛﻪ ﭘﺎﻣﻮ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﮔﻔﺘﻢ ﻗﻨﺪاق‬
‫ﺗﻔﻨﮓ زدن ﺑﻪ ﭘﺎم و ﭼﺸﻤﺎﻣﻮﻧﻮ ﺑﺴﺘﻦ و ﺣﺎﻻ ﻛﻪ دﻳﺪﻳﻢ ﭘﻮل ﻧﺪارﻳﻢ ﮔﻔﺘﻴﻢ‬
‫ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ﻫﻤﻮن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﻗﺼﻪ ﻣﺎ رو ﺑﺎور ﻛﺮدن ﭼﻮن واﻗﻌﺎً راﻫﺰن اون ﻃﺮفﻫﺎ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎ رو‬
‫ﺑﺮدن ﺗﻮ ﭘﺎﺳﮕﺎه و ﺗﻮى ﻳﻪ ﻛﺎروان ﻛﻪ ﻛﻨﺎر ﭘﺎﺳﮕﺎه ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﺎ ﺟﺎ دادن‪ .‬از اﻳﻦ‬
‫ﻛﺎروانﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﭼﺮخ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ آب دادن ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮن و ﭘﻨﻴﺮ ﻫﻢ دادن‪ .‬ﻣﻦ ﻫﺮ ﭼﻰ وﺳﺎﻳﻞ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻧﺸﻮن ﻣﻰداد ﻣﺎل‬
‫اﻳﺮاﻧﻪ‪ ،‬ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻪ ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻴﻚ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﻮى ﺗﺸﻚ ﻓﺮو ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺑﺎزرﺳﻰ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدن؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺗﻮى ﺟﻴﺐ ﺷﻠﻮارم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎزرﺳﻰ دﻗﻴﻖ ﻧﻜﺮدن‪ .‬ﺷﻠﻮار زﻳﺮ ﻟﺒﺎس‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺗﻨﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻗﺮص واﻟﻴﻮم ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮدم آورده ﺑﻮدم ﻛﻪ اﮔﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻦ ﻛﻠﻚ ﺑﺰﻧﻦ ‪ ،‬ﻳﻪ ﺟﻮرى ﺧﻮابﺷﻮن ﻛﻨﻢ و‬
‫ﻓﺮار ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ .‬ﻗﺮصﻫﺎ رو اﻧﺪاﺧﺘﻢ ﺗﻮى ﻳﻚ ﮔﻮدال‪ .‬ﭘﻮل ﻫﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻮن ﻫﻔﺘﺎد ﺗﻮﻣﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮ ﺟﻴﺐ اون ﺑﻮد‪ .‬دﻳﮕﻪ ﭼﻴﺰى ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻪ اﻳﺮاﻧﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ دﻳﻮاﻧﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻗﺮص آﺳﭙﺮﻳﻦ داﺷﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺎل ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺼﻒ ﺷﺐ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ اﻟﺘﻤﺎس ﻛﺮدن ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﺑﺨﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺬارﻳﻦ ﺑﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻦ ﻣﺎ دلﻣﻮن ﻣﻰﺧﻮاد وﻟﻲ دوﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻦ ﻛﻪ ﻣﺎل ﻳﻪ ﺟﺎى دﻳﮕﻪ ﻫﺴﺘﻦ‬
‫و اﮔﻪ ﺑﻔﻬﻤﻦ ﻣﺎ ﺷﻤﺎ رو ول ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻰرن ﻣﺎ رو ﻟﻮ ﻣﻰدن‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺷﺮوع ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻣﺴﺨﺮه ﻛﺮدن‪ .‬ﭼﺘﺮﺑﺎز ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻦ‪.‬‬
‫ﺟﺎرو دادن دﺳﺖﻣﻮن ﻛﻪ ﺟﻠﻮ ﻛﺎروانﺷﻮن رو ﺗﻤﻴﺰ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻴﻞ دادن دﺳﺖ ﻣﺎ‪،‬‬
‫‪٢٠٠‬‬
‫ﻣﻦ ﺳﺨﺘﻢ ﺑﻮد ﺑﺎ اون ﭘﺎى داﻏﻮن‪ ،‬وﻟﻲ ﻳﻪ ﺟﻮرى اﻧﺠﺎم دادم‪ .‬ﻳﻜﻰ از ژاﻧﺪارمﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ رﻓﻴﻘﺶ ﮔﻔﺖ اﻳﻦ اﻳﺮاﻧﻲﻳﻪ‪ .‬اون ﮔﻔﺖ وﻟﺶ ﻛﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﺮﺑﻮط‪.‬‬
‫دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻧﻴﺴﺎن اوﻣﺪ‪ ،‬ﻣﺎ رو ﺳﻮار ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮدوﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﺮﺟﺎوه‪.‬‬
‫ﺗﻮى اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﭼﻪ اﺣﺴﺎﺳﻰ داﺷﺘﻰ؟ ﻳﻌﻨﻰ اﮔﻪ ﺑﺮت‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻰﮔﺮدوﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﺮان‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺠﻴﺒﻰ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻢ اﮔﻪ ﺑﻔﻬﻤﻦ ﻛﻰ‬
‫ﻫﺴﺘﻢ اﻋﺪام ﻣﻰﺷﻢ وﻟﻲ ﻳﻪ ﺟﻮر ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ﭼﺮا‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﻛﻪ ﺧﻮدم ﺗﻮى ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺑﻮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ داﺳﺘﺎن دﻳﮕﺮان رو ﻣﻰﺷﻨﻴﺪم اﺣﺴﺎس‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم اﻳﻦ آدمﻫﺎ ﭼﻘﺪر ﺣﻤﺎﺳﻰ ﻫﺴﺘﻦ وﻟﻲ در ﻣﻮرد ﺧﻮدم ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ‬
‫ﭼﻰ ﻣﻰﺷﻪ‪ .‬اﻻن ﻛﻪ ﺑِﻬِﺶ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻣﻰﺗﺮﺳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ اونﻣﻮﻗﻊ ﻧﻤﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪،‬‬
‫ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ﭼﺮا‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ اﻻن ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻰﺗﻮﻧﻢ ﺑﻪ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻢ و‬
‫اونﻣﻮﻗﻊ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﻣﻴﺮﺟﺎوه‪ .‬روز اول اﺗﻔﺎﻗﻰ ﻧﻴﻔﺘﺎد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭘﻬﻠﻮى دﻳﻮار‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬داﺧﻞ ﺧﻮد ژاﻧﺪارﻣﺮى‪ .‬ﻳﻪ ﻓﻀﺎى ﺑﺎز ﺑﻮد وﻟﻲ دورش ﻣﺄﻣﻮر ﺑﻮد و‬
‫ﻧﻤﻰﺷﺪ ﻓﺮار ﻛﺮد‪ .‬دوﺗﺎ ﺷﺘﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﺑﺎرﺷﻮن دﻣﭙﺎﻳﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺎﺣﺒﺶ رو‬
‫‪ 70‬ﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻛﺮدن و ﺑﺎرش رو ﻫﻢ ﺿﺒﻂ ﻛﺮدن‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﺘﺮﻫﺎ از اﻳﺮان ﻣﻰرﻓﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﺷﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﻮن و آب دادن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺮدنﻣﻮن ﺗﻮ ﻳﻪ اﺗﺎق ﻛﻪ‬
‫ﻋﻼءاﻟﺪﻳﻦ داﺷﺖ و ﮔﺮم ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ از آنﻫﻤﻪ ﺳﺮﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﭼﺴﺒﻴﺪ‪ .‬اون ﺷﺐ‬
‫ﭘﻨﺞ‪ ،‬ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ اول رو ﺑﺎ ﺧﻴﺎل راﺣﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ ،‬ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ﭼﺮا ﻧﻤﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﻠﻤﺎت ﭘﺸﺘﻮ رو از دﻳﻮاﻧﻪ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺧﻮدم رو زدم ﺑﻪ ﻣﺮﻳﻀﻰ و‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺗﺐ دارم و ﻣﺮﻳﻀﻢ ﻛﻪ ﻧﺘﻮﻧﻦ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻦ‪.‬‬
‫ﻧﺼﻒ ﺷﺐ ﺷﺎﺷﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﺮ ﭼﻰ در زدم ﻛﺴﻰ در رو ﺑﺎز ﻧﻜﺮد‪.‬‬
‫اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ در رو ﺑﺎز ﻛﺮدن‪ ،‬رﻓﺘﻢ ﺗﻮاﻟﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺑﻴﮕﺎرى ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﭘﺎﻫﺎم درد ﻣﻰﻛﺮد و ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ راه ﺑﺮم‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫دﻳﻮاﻧﻪ ﮔﻮﻧﻰﻫﺎى ﻧﺨﻮد و اﻳﻦﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻛﺮدم و ﭼﻴﺰﻫﺎى ﺳﺒﻚﺗﺮ رو ﻣﻰﺑﺮدم‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﺷﻜﻼت ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدم‬
‫و در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ اونﻫﺎ رو ﻣﻰﺑﺮدم ﻳﻪ ﺳﺮى ﺷﻜﻼت رو ﻛﺮدم ﺗﻮى ﺟﻴﺒﻢ‪.‬‬
‫‪٢٠١‬‬
‫ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ﭼﻪ ﺳﺎﻋﺘﻰ وﻟﻲ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﺮ ﺑﻮد‪ .‬رﺋﻴﺲ ﭘﺎﺳﮕﺎه ﻣﺎ رو ﺧﻮاﺳﺖ‬
‫وﮔﻔﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻪﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻴﻦ؟ دﻳﻮاﻧﻪ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ راﻫﺰنﻫﺎ رو ﺗﻜﺮار ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬
‫راﻫﺰنﻫﺎ ﺣﺘﻰ ﻛﺎرت ﻣﺠﺎﻫﺪ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻣﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻦ و رﻓﺘﻦ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﺠﺎ راﻫﺰنﻫﺎ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدن؟ دﻳﻮاﻧﻪ آدرﺳﻰ داد ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً درﺳﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى ﻛﻮهﻫﺎى ﻣﻴﺮﺟﺎوه‪.‬‬
‫ﺳﺮواﻧﻪ ﮔﻔﺖ ﻣﺎ ﻣﺠﺒﻮرﻳﻢ ﺷﻤﺎ رو ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻢ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﺑﺪ و‬
‫ﺑﻴﺮاه ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﻪ آدمﻫﺎى ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮدﻳﻦ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻦ ﺗﻮى ﻛﺸﻮرﺗﻮن ﺑﺮ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ دوﻟﺖ ﻣﻰﺟﻨﮕﻴﺪن ﻛﻪ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدن ﻛﻪ ﻣﻦ ﺧﻮدم‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪ ﺑﻮدم و ﺑﺮادرم اﻻن ﺗﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻪ ﭼﻮن ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺧﻮرده ﺑﻪ دﺳﺘﺶ ‪ -‬اﻳﻦ رو‬
‫راﺳﺖ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ -‬و ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ اﺻﻄﻼح زارى ﻛﺮد ﻛﻪ ﻃﺮف دﻟﺶ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﺎ‬
‫ﺳﻮﺧﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺳﺮواﻧﻪ ﮔﻔﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎ رو ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ‬
‫اﻟﺘﻤﺎس ﻛﺮدن ﻛﻪ ﻣﻦ ﭼﺸﻢ ﻏﺮه رﻓﺘﻢ و اون ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﺎ رو و ﻳﻪ ﭘﻴﺮزن رو ﻛﻪ دوﺗﺎ ﭘﺴﺮ ﻫﻢ داﺷﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎدن‪ .‬ﻳﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫ﻧﻴﺴﺎن اوﻣﺪ‪ ،‬ﻣﺎ رو ﺳﻮار ﻛﺮدن و ﻫﻔﺘﺎد ﺗﻮﻣﻦ ﭘﻮلﻣﻮن رو ﻫﻢ ﻛﺮاﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺮزﻧﻪ ﻳﻪ ﭼﺮاغ واﻟﻮر داﺷﺖ و ﻳﻪ دوﻧﻪ ﻟﮕﻦ ﺑﺰرگ ﻣﺴﻰ‪ .‬ﻣﺎ رو ﺳﻮار ﻧﻴﺴﺎن‬
‫ﻛﺮدن و ﺑﺮدن دم ﻣﺮز‪ .‬ﻳﻪ ﭘﺎﺳﺒﺎن اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻓﺤﺶ ﺧﻮار و ﻣﺎدر ﺑﻪ‬
‫ﻣﺎ داد ﻛﻪ دﻳﮕﻪ اﻳﻦﻃﺮفﻫﺎ ﻧﺒﻴﻨﻢﺗﻮن و در رو ﺑﺎز ﻛﺮد و ﻣﺎ وارد ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﻦ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﻮدن‪ ،‬ﭼﻬﻞ ﭘﻨﺠﺎه ﻣﺘﺮى ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﺳﻴﻢ ﺧﺎردارﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﻳﻦﻃﺮﻓﺶ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﻠّﻲ اﻳﺮان ﺑﻮد و‬
‫اونﻃﺮﻓﺶ ﻣﺮز ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ .‬ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎدر و ﭘﺴﺮﻫﺎ ﺗﻮﻧﺴﺘﻦ رد ﺑﺸﻦ ﭼﻮن ﺻﺪ‬
‫روﭘﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ دادن وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﭼﻲﻳﻪ؟ ﺗﻌﺮﻳﻒ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ ﻛﺎرت ﻣﺠﺎﻫﺪﺗﻮن؟ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻮل ﺑﺪﻳﻦ‪ .‬ﻳﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﻮﻧﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ دﻳﻮاﻧﻪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬اﻳﻦ رﻓﻴﻖ ﻣﻦ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺮم ﭘﻮل‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻣﻮز ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻧﺎرﻧﮕﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد و ﺻﺪ روﭘﻴﻪ ﭘﻮل‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ رو داد ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﻠﻨﻰ‪ ،‬و ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮى ﻛﺎﻓﻪاى ﻛﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺑِﻬِﺶ ﻣﻰﮔﻔﺘﻦ ﻫﺘﻞ‪ ،‬وﻟﻲ از اﻳﻦ‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﺧﻮدﻣﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮش ﭘ‪‬ﺮ ﺷﭙﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺎ دو ﺳﻪ روز ﺗﻮى‬
‫ﭘﺎﺳﮕﺎه ﺑﻮدﻳﻢ ﻣﻌﺮوف ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻣﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻮﻳﺘﻪ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢ‬
‫‪٢٠٢‬‬
‫ﭘﻮل ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﻮل ﺣﻮاﻟﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدن از ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺗﻔﺘﺎن ﻛﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺐ‬
‫ﻣﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﻮى ﻫﻤﻮن ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪ و آﺗﻴﺶ ﻛﺮده ﺑﻮدن و ﻫﺮوﺋﻴﻦ‬
‫ﻣﻰﻛﺸﻴﺪن و ﺣﺸﻴﺶ‪ .‬ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺎﻓﻪ ﻫﺮوﺋﻴﻨﻰ ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﻮاﻧﻪ ﻫﻢ ﺣﺸﻴﺶ‬
‫ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺷﺐ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫اوﻧﺠﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﻮ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻮدى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎى اوﻧﺠﺎ ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻦ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻰآم‪ .‬ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﭘﻮل‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﺷﺐ ﺑﺨﻮاﺑﻴﻢ ﺗﺎ ﻛﺎرﻫﺎ درﺳﺖ ﺑﺸﻪ و ﺑﺮم ﻛﻮﻳﺘﻪ‪ .‬ﻳﻪ ﻟﺤﺎف‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ دادن‪ ،‬ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻳﺪم ﺳﺮ و ﺻﺪا ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬از ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ اوﻣﺪم‬
‫ﺑﻴﺮون‪ ،‬دﻳﺪم آﺗﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﻮهﻓﺮوﺷﻰ ﺑﻐﻞ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ آﺗﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﮔﻮﻳﺎ از ﻣﻴﻮهﻓﺮوﺷﻪ رﺷﻮه ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻧﺪاده ﺑﻮد‪ ،‬اوﻣﺪه ﺑﻮدن ﻣﻐﺎزهﺷﻮ‬
‫آﺗﻴﺶ زده ﺑﻮدن‪ .‬و آﺗﻴﺶ ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ ﻫﻢ ﺳﺮاﻳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد ﭼﻮن‬
‫دﻳﻮارﻫﺎى اوﻧﺠﺎ از ﺣﺼﻴﺮ و ﮔﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ دﻳﻮار ﺣﺼﻴﺮى ﻛﻪ روش ﮔﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺷﻴﻮهي ﻗﺪﻳﻤﻰﻫﺎ‪ .‬اﻳﻦ آﺗﻴﺶﺳﻮزى ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﺮدن ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ ﭼﻮن ﻳﻪ ﺳﺮى ﺟﻨﺲ از ﻃﺮف ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ اوﻣﺪه ﺑﻮد‬
‫ﺑﺮاى ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮك آب ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻪ ﺗﺎﻧﻜﺮ‬
‫ﺑﺰرگ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدم آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻰ ازش ﺑﺮﻣﻰداﺷﺘﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم زﻳﺎد ﺗﻮى‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن آﺗﻴﺶ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﺎ ﺑﻴﻞ‪ ،‬ﺧﺎك ﻣﻰﭘﺎﺷﻴﺪن روش وﻟﻲ‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﻣﻐﺎزه آﺗﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻐﺎزه ﻳﻪ ﻗﺮآن‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد روى ﺳﻴﻨﻪش و رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺎﻻى ﭘﺸﺖﺑﻮم و داﺷﺖ ﺑﻪ آﺗﻴﺶ دﺳﺘﻮر‬
‫ﻣﻰداد ﻛﻪ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺸﻪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻳﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ آﺗﻴﺶﻧﺸﺎﻧﻰ از ﻣﻴﺮﺟﺎوه اوﻣﺪ ‪-‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ -‬و آﺗﻴﺶ رو ﺧﻮاﺑﻮﻧﺪ‪ .‬زود ﻫﻢ ﺧﻮاﺑﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮ و ﺻﺪا ﺑﺸﻪ ﺗﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ .‬ﭼﻮن آﺗﻴﺶﺳﻮزى‬
‫زﻳﺎد ﺑﻮد و ﺗﻮى ﻫﻤﻪي روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ درج ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮى رادﻳﻮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و اﻳﻦﻫﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺗﻘﺼﻴﺮ رو اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﮔﺮدن اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ و ﺷﺮوع ﻛﺮدن ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪم ﺑﺮم ﺗﻮ ﻳﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ دﻳﮕﻪ‪ .‬اول رﻓﺘﻢ ﺗﻮ ﻳﻪ اﺗﺎﻗﻰ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺗﺎ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻪ اﺗﺎق دﻳﮕﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ دادن‪ .‬در اﺗﺎق رو ﻛﻪ ﻣﻰﺑﺴﺘﻰ‬
‫ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺗﺎرﻳﻚ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮق ﻫﻢ اوﻧﺠﺎ وﺿﻌﺶ ﺧﺮاب ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ ﻻﻣﭗ ده ﭘﻮﻧﺰده‬
‫وات روﺷﻨﺎﻳﻰ داﺷﺖ‪ .‬اﮔﻪ ﭘﻮﻧﺼﺪ وات ﻫﻢ ﻣﻰزدى ﻫﻤﻮن ﻧﻮر ﺿﻌﻴﻒ رو داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪٢٠٣‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ وﻗﺖﻫﺎ ﻫﻢ ﻗﻄﻊ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ در رو از ﭘﺸﺖ ﻗﻔﻞ ﻣﻰﻛﺮدن ﻛﻪ اﮔﻪ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرى اوﻣﺪ‪ ،‬ﻧﻔﻬﻤﻪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻪ اﻳﻦ اﺗﺎق ﺧﺎﻟﻲﻳﻪ‪ .‬روزى دو ﺳﻪ ﺑﺎر در رو ﺑﺎز‬
‫ﻣﻰﻛﺮدن ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺮم ﺗﻮاﻟﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻰﺷﺪم ﻫﻤﻮن ﮔﻮﺷﻪ اﺗﺎق‬
‫ادرار ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻮى ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ ﻫﻢ ﻣﺴﺘﺮاح ﻧﺒﻮد‪ .‬دوﺗﺎ آﺟﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻠّﺖ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻦ‬
‫ﻛﺎرﺷﻮن رو ﻣﻰﻛﺮدن وﻗﺘﻰ زﻳﺎد ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻴﻞ ﺟﻤﻊ ﻣﻰﻛﺮدن‪ ،‬ﻣﻰرﻳﺨﺘﻦ‬
‫ﭘﺸﺖ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ‪ .‬اوﻧﺠﺎ‪ ،‬دﻳﻮاﻧﻪ ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﻣﻰاوﻣﺪ ﺳﺮاﻏﻢ‪ ،‬ﺑﺮام ﻏﺬا‬
‫ﻣﻰآورد‪ .‬ﺻﺎﺣﺐ اون ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ ﻗﺒﻠﻲ اﺳﻤﺶ ﺑﻮد ﺑﺴﻢاﷲ‪ .‬اون ﻫﻢ ﮔﺎﻫﻰ‬
‫وﻗﺖﻫﺎ ﻏﺬا ﻣﻰآورد‪ .‬دﻳﻮاﻧﻪ ﮔﺎﻫﻰ ﻧﺎرﻧﮕﻰ و ﻣﻮز ﻫﻢ ﻣﻰآورد‪ .‬ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر ﻫﻢ‬
‫ﺣﺸﻴﺶ آورد و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﺸﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر روز ﺗﻮى اون اﺗﺎق ﺑﻮدم‪ .‬روز ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻰ در رو ﺑﺎز ﻧﻜﺮده‬
‫ﺑﻮدن و ﻣﻦ ﺗﻨﮕﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰرﻓﺘﻢ ﺗﻮاﻟﺖ‪ .‬ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﺻﺒﺮ ﻛﺮدم دﻳﺪم‬
‫ﺑﺪﺟﻮريﻳﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺷﺮوع ﻛﺮدم در زدن‪ .‬ﻳﻪدﻓﻌﻪ دﻳﺪم در رو از ﭘﺸﺖ ﺑﺎز ﻛﺮدن و‬
‫دﻳﺪم ﻣﺄﻣﻮر ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲﻳﻪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﮔﻮﻳﺎ اﻳﻦ ﻣﺄﻣﻮره ﻫﻤﻮن ﻟﺤﻈﻪ ﺗﻮى ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﻮده و وﻗﺘﻰ ﻣﻦ در زدهام ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻴﺎ اﻳﻦ در رو ﺑﺎز ﻛﻦ‪ .‬ﻳﻪ ﭼﻮب ﺑﺎﻣﺒﻮس‬
‫دﺳﺘﺶ ﺑﻮد‪ .‬اوﻣﺪ ﻳﻜﻰ زد ﭘﺸﺘﻢ و ﮔﻔﺖ ﺑﻴﺎ ﺑﻴﺮون ﺧﻮاﻫﺮ ﻛُﺴﺪه‪ .‬ﻣﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫و ﺑﺮدن ﻃﺮف ﭘﺎﺳﮕﺎه‪ .‬دﻳﻮاﻧﻪ ﻫﻢ ﻛﻪ دﻳﺪ اﻳﻦﻃﻮرى ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﻪ ﻛﺎرى ﻛﺮد ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﺮاه ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ ﻫﻢ اوﻣﺪ‪ .‬ﻣﺎ رو ﺑﺮدن ﺗﻮى ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﭼﻴﻚ ﺑﻮد و ﺣﺪود ﻫﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮ ﺗﻮش واﻳﺴﺎده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﻧﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدم ﺗﻮاﻟﺖ‪ .‬ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺘﻰ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ رو آوردن ﺑﻴﺮون‪.‬‬
‫اﺳﻢﻫﺎ رو ﭘﺮﺳﻴﺪن‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻔﺮ ﺳﻮم ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪن از ﻛﺠﺎ اوﻣﺪﻳﻦ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ از ﻛﻮﻳﺘﻪ‪ .‬ﺟﻠﻮ اﺳﻤﻢ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﻮﻳﺘﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ‪ ،‬اونﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از اﻳﺮان‬
‫آﻣﺪه ﺑﻮدن ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎدن اﻳﺮان و اونﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اوﻣﺪه ﺑﻮدن ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪.‬‬
‫ﻳﻪ اﺗﻮﺑﻮس ﺑﺮاﻣﻮن ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﻛﺮاﻳﻪش رو ﺧﻮدﻣﻮن دادﻳﻢ‪ .‬اﺗﻮﺑﻮس ﭘ‪‬ﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫وﺳﻂ اﺗﻮﺑﻮس ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻣﺜﻞ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎﻧﻪ و ﻓﺮﻣﻮن‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻃﺮف راﺳﺖ ﻗﺮار داره‪ .‬ﻣﻰدﻳﺪم اﻳﻦ راﻧﻨﺪﻫﻪ راﺣﺖ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ داره ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫و اون ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻪ‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدم ﻛﻪ اﻳﻦ ﭼﻪ ﺟﻮرى‬
‫‪٢٠٤‬‬
‫داره راﻧﻨﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﻪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮى ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺟﺎده‬
‫ﺧﺮاب ﺑﻮد ﺣﺪود ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺟﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ اﺗﻮﺑﻮس ﻧﮕﻪ‬
‫ﻣﻰداﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻮى ﻛﺎﻓﻪﻫﺎ‪ ،‬ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ از اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰرﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺣﺸﻴﺶﻛﺸﻰ و اﻳﻦ‬
‫ﻛﺎرﻫﺎ‪.‬‬
‫رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻛﻮﻳﺘﻪ‪ .‬ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻪﭼﺮﺧﻪﻫﺎ ‪ -‬ﺑِﻬِﺶ ﻣﻲﮔﻦ رﻳﮕﺸﺎ‪-‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و رﻓﺘﻴﻢ ﺳﺮاغ ﻣﻌﺮوف‪ .‬ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ اوﻧﺠﺎﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﭘﻮل ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻪ روز اوﻧﺠﺎ ﻣﻮﻧﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎز اﺗﻔﺎق دﻳﮕﻪاى اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺮى اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻣﺴﻠﺢ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدن‬
‫ﺗﻮ ﻛﻮﻳﺘﻪ ﻳﻪ ﺑﺎﻧﻚ رو زده ﺑﻮدن‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻛﺮدن ﻫﻤﻪ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ رو‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻳﻢ ﺑﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪي دﻳﮕﻪاى ﻛﻪ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮد و ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫ﺑِﻬِﺶ اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺗﻮى اﻳﻦ ﻣﺪت ﻏﺬا رو ﺗﻮى ﻗﻬﻮهﺧﻮﻧﻪﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﻰ‬
‫ﻣﻰﺧﻮردﻳﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ رو ﺑﮕﻴﺮن‪ ،‬ﺗﻮى ﻣﻜﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮدن‪ ،‬راﺣﺖﺗﺮ ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺘﻦ؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ اول ﻣﻰرن ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻦ‪ .‬اﮔﻪ آﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮد راﺣﺖ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﺜﻼً اﻣﺮوز ﺳﻪ ﺗﺎ اﻓﻐﺎﻧﻰ اوﻣﺪن‪ ،‬وﻟﻲ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر رو ﻧﻤﻰﻛﺮدن‪.‬‬
‫درﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ دﻳﮕﻪاى ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺒﺶ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬دوﺗﺎ‬
‫اﺗﺎق ﺑﻪ ﻣﺎ دادن ﻛﻪ ﺗﻮ در ﺗﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻮى اﺗﺎق ﻋﻘﺒﻰ ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻳﺪم ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎى‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ اوﻣﺪن‪ ،‬ﻣﻦ ﻓﻮرى رﻓﺘﻢ از ﭘﻨﺠﺮه ﺑﻴﺮون و ﭘﻨﻬﻮن ﺷﺪم‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ رو‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ و رﻓﺘﻦ و ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﻧﺪم‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻳﻰ رو ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺳﺮ ﺧﻴﺎﺑﻮن و ﭘﻮدر رﺧﺖﺷﻮﻳﻰ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻰ از‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ رو دﻳﺪم ﻛﻪ دوﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻤﺶ ﻻﻻى ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎﻫﺎش ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﻔﺸﻰ اﻧﺪاز ﭘﺎش ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻣﻰداد واﺳﺶ ﻣﻰدوﺧﺘﻦ‪ .‬ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ‪ 48‬ﺑﻮد ﮔﻤﻮﻧﻢ‪ .‬ﻫﺮوﺋﻴﻨﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻻﻏﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪش اﺳﺘﺨﻮن ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى اﻳﺮان ﻫﻢ زﻧﺪان ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ دﻳﺪم‪ ،‬ﻳﻪ ﻣﺪﺗﻰ ﺗﻮى اﻳﺮان زﻧﺪان ﺑﻮدن‪ .‬ﻳﺎ ﺗﻮى ﮔﺮﻣﺴﺎر ﻳﺎ‬
‫‪٢٠٥‬‬
‫ﻛﺮﻣﺎن‪ .‬ﻫﻤﻪﺷﻮن ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻳﻚ ﺳﺎل‪ ،‬دو ﺳﺎل ﺗﻮى زﻧﺪان اﻳﺮان ﺳﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻻﻻى ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺖ وﺿﻊ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺮاﺑﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻪ “ﻣﺠﺎﻫﺪ ﻛﺎرت‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰ” ﺑﺮات درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﻛﻨﺎر دﻳﻮار اﻳﺴﺘﺎدم ﻳﻪ دوﻧﻪ از اﻳﻦ ﻋﻜﺲﻫﺎى‬
‫ﻓﻮرى اﻧﺪاﺧﺘﻢ‪ .‬اول رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮى ﺳﺘﺎد ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻛﺎرت ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ‬
‫ﻧﺪادن‪ .‬دﻳﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺘﻮﻧﺴﺖ ﭘﺎرﺗﻰ ﺑﺎزى ﻛﻨﻪ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﺧﻮﻧﻪي ﺻﺎﺣﺐ اون ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪاى ﻛﻪ ﺗﻮى ﺗﻔﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻤﺶ‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ ﺑﻮد‪ .‬از اون ﭘﻮل ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻌﺮوف رو آزاد ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﭘﻮﻧﺼﺪ روﭘﻴﻪ‬
‫دادﻳﻢ‪ ،‬آزاد ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻰﻛﺮدن‪ ،‬رﺷﻮه ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬آزاد ﻣﻰﻛﺮدن‪.‬‬
‫ﻣﻌﺮوف روز ﺑﻌﺪش اوﻣﺪ‪ ،‬ﻫﺰار روﭘﻴﻪ داد‪ ،‬دوﺗﺎى دﻳﮕﻪ رو آزاد ﻛﺮد‪ .‬دﻳﮕﻪ‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰﺷﺪ ﺑﺮﻳﻢ ﺗﻮى ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺮﻳﻢ ﺗﻮى ﻳﻪ ﻛﺎرﺧﻮﻧﻪ آرد‬
‫ﻛﻪ آﺷﻨﺎﻫﺎم ﺗﻮش ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻦ‪ .‬ﮔﻔﺖ اوﻧﺠﺎ ﻧﮕﻮ اﻳﺮاﻧﻰ ﻫﺴﺘﻰ‪ .‬ﺑﮕﻮ اﻓﻐﺎﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ اﻫﻞ “ﻟﻮﮔﺮ” اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻮدن‪ .‬ﻫﻤﻪﺷﻮن ﻓﺎرﺳﻰ زﺑﺎن ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ از ﺑﭽﮕﻰ رﻓﺘﻪام اﻳﺮان‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻳﺎزده ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮدش ﺑﺎ ﭘﺪرم‬
‫رﻓﺘﻴﻢ اﻳﺮان‪ .‬ﻛﺎر ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻦ ﻟﻬﺠﻪي اﻓﻐﺎﻧﻰ رو ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدهام‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪش ﻫﻢ ﺑﺎﺑﺎم ﻣﺮده‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ اوﻟﺶ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﻓﻬﻤﻴﺪن اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎل‬
‫ﺷﺪن‪ .‬از اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻦ‪ .‬ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻦ راﺳﻴﺴﻢ ﭼﻲﻳﻪ‪ ،‬وﻟﻲ اون رو‬
‫ﺣﺲ ﻛﺮده ﺑﻮدن ﻛﻪ ﭼﻄﻮر اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﺧﻮدﺷﻮن رو از اونﻫﺎ ﺑﺮﺗﺮ ﻣﻰدوﻧﻦ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪش ﻣﻰﮔﻔﺘﻦ ﭼﻘﺪر ﺑﺪ ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن رﻓﺘﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪش ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﻓﺤﺶ‬
‫ﻣﻰدادن ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮاﻫﺮﻛُﺴﺪهﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻦ ﻫﻤﻪي ﻣﺎ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫اونﻫﺎ ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﻮدن‪ .‬آدمﻫﺎى ﺧﻮﺑﻰ ﻫﻢ ﺑﻮدن‪ .‬ﻣﻰآﻣﺪن ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدن‪ ،‬ﭘﻮل‬
‫ﺟﻤﻊ ﻣﻰﻛﺮدن‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺗﺎﺑﺴﺘﻮنﻫﺎ ﻣﻰرﻓﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻰﺟﻨﮕﻴﺪن‪ .‬آدمﻫﺎى ﻣﺮﺗﺠﻌﻰ ﺑﻮدن‬
‫وﻟﻲ زﺣﻤﺖﻛﺶ ﺑﻮدن‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎرﺧﻮﻧﻪي آرد وﺿﻌﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎش وﺿﻊﺷﻮن ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪﺗﺎﺷﻮن دﻧﺪهﻫﺎﺷﻮن زﻳﺮ ﮔﻮﻧﻰﻫﺎى ﺑﺎر ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬رﻧﮓﺷﻮن زرد ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎﺟﻮرى داﺷﺘﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻔﺪه روز اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺗﻮى اﻳﻦ ﻫﻔﺪه روز‬
‫ﺑﺪون اﺳﺘﺜﻨﺎء ﻫﺮ روز ﻏﺬاﺷﻮن‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﭼﺎى ﺳﺒﺰ ﺑﻮد و ﻧﻮن‪ ،‬ﻇﻬﺮ و ﺷﺐ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻦ ﻧﻴﻢ ﻛﻴﻠﻮ ﮔﻮﺷﺖ ﮔﺎوﻣﻴﺶ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺑﺪون اﺳﺘﺨﻮن‪ ،‬ﻣﻰرﻳﺨﺘﻦ ﺗﻮى‬
‫ﻳﻪ دﻳﮓ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﻪاى ﻫﻢ ﻗﺎﻃﻰش ﻧﻤﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻓﻘﻂ آب و‬
‫‪٢٠٦‬‬
‫ﮔﻮﺷﺖ‪ .‬ﻣﻮﻗﻊ ﻏﺬا ﺧﻮردن ﻧﻮن ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬آبﮔﻮﺷﺖ رو ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻰﻛﺮدن ﺗﻮى‬
‫ﻳﻚ اﺳﺘﺎﻣﺒﻮﻟﻲ ﺑﺰرگ و ﻧﻮن ﺧﻮرد ﻣﻰﻛﺮدن ﺗﻮش و ﻣﻰﺧﻮردن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻮﺷﺘﺶ‬
‫رو ﻫﻢ رﻳﺶﺳﻔﻴﺪﺷﻮن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻰﻛﺮد ﺑﻪ ﺳﻴﺰده ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوى ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ‬
‫ﻳﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻰرﺳﻴﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﻣﻴﻮهاى‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﻴﺰى‪.‬‬
‫ﻛﺎرﺷﻮن ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻨﺘﺮاﺗﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻴﺪار ﺑﻮد ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺣﺪوداً‬
‫روزى ‪ 16 -15‬ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻪ ﻣﻘﺪارى اﻳﻦ اواﺧﺮ وﺿﻌﺶ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎى ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ از ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺎرﺧﻮﻧﻪ رﺷﻮه ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻧﺪاده‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬در ﻛﺎرﺧﻮﻧﻪ رو ﻻك و ﻣﻬﺮ ﻛﺮدن‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻳﮕﻪ ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻪ ﻣﻘﺪار‬
‫ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻰ آردﻫﺎ ﻣﻮﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻫﻔﺪه روز ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر ﺑﺎ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ رﻓﺘﻢ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻣﻴﻮه ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ ﺧﻮردﻳﻢ‪.‬‬
‫روز ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺳﺮدﺳﺘﻪي ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎ اوﻣﺪ ﮔﻔﺖ اﻳﻦ اﻳﺮاﻧﻲﻳﻪ ﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮه‪،‬‬
‫ﭼﻮن اﮔﻪ ﺑﻔﻬﻤﻦ ﻣﻰآن ﻫﻤﻪﻣﻮﻧﻮ ﻣﻰﮔﻴﺮن‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮرت ﺳﺮﻛﺎرﮔﺮه؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬در واﻗﻊ رﻳﺶﺳﻔﻴﺪﺷﻮﻧﻪ‪ .‬ﭼﻮن رواﺑﻂ ﻋﺸﻴﺮهاى ﺗﻮﺷﻮن زﻳﺎده‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﺗﻮ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﻤﻮن روز ﻣﻌﺮوف رﺳﻴﺪ‬
‫وﻗﺘﻰ دﻳﺪ ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦﺟﻮريﻳﻪ ﮔﻔﺖ ﺑﭙﻮش ﺑﺮﻳﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ و “وﻟﻲ” رو دﻳﺪم‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﺑﻴﺎ ﺧﻮﻧﻪي ﻣﺎ‪ .‬ﻣﺎ رو ﺑﺮد ﺧﻮﻧﻪي ﺧﻮدش‪ .‬دو ﺷﺐ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻌﺮوف ﻫﻢ‬
‫ﻗﺮار ﺑﻮد ده ﻫﺰار روﭘﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪه‪ ،‬ﺳﻪ ﻫﺰار ﺗﺎ داد‪ .‬ﺑﻘﻴﻪﺷﻮ ﺧﻮرد‪.‬‬
‫اﻳﻦ “وﻟﻲ” ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ اﻧﺲ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻤﻜﺶ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﻋﻤﻮش ﻛﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﻟﺒﺎسﻫﺎﺷﻮ ﻣﻰﺷﺴﺘﻢ‪ .‬و از اﻳﻦﺟﻮر ﻛﺎرﻫﺎ‪“ .‬وﻟﻲ” دﻳﮕﻪ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺑﺎ ﻣﻦ رﻓﻴﻖ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ دو دﻓﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ رﻓﺘﻴﻢ رﺳﺘﻮران‪ .‬ﺑﻌﺪش ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻴﺎ از‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮﻳﻢ اﺳﻼمآﺑﺎد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬وﻟﻲ از راه اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺮﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم‬
‫ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺳﺮ راه ﺧﻮﻧﻮادهﺷﻮ ﺑﺒﻴﻨﻪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻧﺘﻘﺎدى ﻫﻢ ﺑِﻬِﺶ ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﭘﻮل ﻧﺪاﺷﺖ و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﺧﻮﻧﻮادهﺷﻮ ﺑﺒﻴﻨﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ راه اﺻﻠﻲ‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﻰﻛﻪ ﺧﻄﺮى ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫اﺗﻮﺑﻮس ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ ﻳﻪ ﺷﻬﺮ دﻳﮕﻪ‪ .‬از اوﻧﺠﺎ ﻗﻄﺎر ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و دوﺑﺎره‬
‫اﺗﻮﺑﻮس‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺮى ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد ﺷﺪه ﺑﻴﻦ ﻣﺮز اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻴﭻ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺑﺮ اوﻧﺠﺎ ﺗﺴﻠﻂ ﻧﺪاره‪ .‬ﺷﻬﺮش ﭘ‪‬ﺮ از اﺳﻠﺤﻪ ﻓﺮوﺷﻲﻳﻪ‪ .‬روى ﮔﺎرى‬
‫‪٢٠٧‬‬
‫ﻣﻰﻓﺮوﺷﻦ‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﻮپ ﻣﻰﻓﺮوﺷﻦ‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪي ﺗﺎﻧﻚ‪ ،‬ﻫﺮوﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬
‫آزاده‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺟﻨﺎﻳﺘﻰ اﻧﺠﺎم ﻣﻰدن‪ ،‬ﻓﺮار ﻣﻰﻛﻨﻦ ﻣﻰرن اوﻧﺠﺎ‪ ،‬راﺣﺖ‬
‫زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﻦ‪ .‬زن اوﻧﺠﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﻪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻣﺮدم ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﻮن ﻣﺴﻠﺢ راه‬
‫ﻣﻰرن‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻦ دﻳﺪم ﺑﻌﻀﻰ اﺳﻠﺤﻪﻫﺎﻳﻰ رو ﻛﻪ ﺗﻮ دورهي اﻧﻘﻼب ﻣﺮدم‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﻮن ﺷﻤﺎره و ﻫﻤﻮن ﻣﺸﺨّﺼﺎت‪ ،‬اوﻧﺠﺎ ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻣﺎل اﻳﺮاﻧﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺷﻤﺎره داﺷﺖ‪ .‬ﺧﻮدﺷﻮن اﺳﻠﺤﻪ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻛﻼﺷﻴﻨﻜﻒ‬
‫ﻣﻰﺳﺎﺧﺘﻦ‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮدن؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اﻓﻐﺎﻧﻰ و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ‪ .‬ﺷﻬﺮ ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم‬
‫روى ﮔﺎرى اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻔﺮوﺷﻦ‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ از ﻛﺠﺎ ﻣﻰرﺳﻴﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬از ﻫﻤﻪﺟﺎ‪ .‬ﻛﺎر ﻗﺎﭼﺎق ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻣﻰاوﻣﺪن‪،‬‬
‫ﻣﻰﺧﺮﻳﺪن‪ ،‬ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻦ‪.‬‬
‫اوﻧﺠﺎ ﻏﻴﺮ از ﺗﻮ ﻫﻢ اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﺪﻳﺪم‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﺪاً ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺗﻮى ﺧﻮد‬
‫ﻛﻮﻳﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻮدم ﺷﻌﺒﻪ داﺷﺘﻪ و ﻣﻦ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺧﻮدﻣﻮ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﺻﻼً‬
‫اطﻼع ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﺮدم ﻛﻪ آدم ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺑﺸﻪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﺑﺮه‬
‫اروﭘﺎ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم وﻗﺘﻰ آدم از اﻳﺮان ﻣﻰآد ﺑﻴﺮون ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﻮم ﻋﻤﺮش ﺑﺎ ﻫﻮﻳﺖ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻳﺎ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻪ وﻟﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدم اﻳﻦ ﻛﺎرو ﺑﻜﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﻣﺪت ﺗﻮ ﻛﻤﭗ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻛﻤﭗ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻋﺮض ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻳﻪ آﻟﻮﻧﻚﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﻮن ﺑﺎ ﮔﻞ درﺳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدن و ﻳﻪ ﭼﺸﻤﻪ آب ﻫﻢ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻪ‬
‫زراﻋﺘﻰ ﻧﻪ ﭼﻴﺰى‪ .‬ﻓﻘﻂ روزى ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻳﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ از ﻃﺮف ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﻰاوﻣﺪ‬
‫و ﻳﻪ ﻣﺸﺖ ﮔﻨﺪم و ﺑﺮﻧﺞ ﻣﻰآورد ﻛﻪ اول از ﻃﺮف ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎى ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﺧﻮرده‬
‫ﻣﻰﺷﺪ و ﺗﻪ و ﺗﻮش ﮔﻴﺮ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰاوﻣﺪ‪ .‬زﻧﺪﮔﻰﺷﻮن واﻗﻌﺎً ﻓﻼﻛﺖﺑﺎر ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺎﺑﺮﻫﻨﻪ‪ ،‬ﺗﻮ اون ﺳﺮﻣﺎ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﻪ ﭼﻴﺰى‪ ،‬دم ﻣﺮز اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﻣﺪت اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻴﻢ ﭘﻴﺸﺎور‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﺳﺘﺎد ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦِ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪٢٠٨‬‬
‫اوﻧﺠﺎ دو روز ﻣﻮﻧﺪﻳﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﻛﺎرت ﻣﺠﺎﻫﺪ‪ ‬اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﮕﻴﺮم‪ ،‬ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻳﻪ ﻛﺎرت ﺟﻌﻞ‬
‫ﻛﺮدم‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﻮ ﺟﻴﺒﻢ‪ .‬ﺗﻮ ﭘﻴﺸﺎور ﺑﻌﺪ از دو ﺳﻪ روز راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﻃﺮف‬
‫اﺳﻼمآﺑﺎد‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻮ اﻳﻦ ﻣﺪت ﺑﻴﻤﺎرى ﭘﻮﺳﺘﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺣﺪود ‪ 20‬روز ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺣﻤﻮم ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺑﺪﻧﻢ دوﻧﻪﻫﺎى ﺑﺰرگ زده ﺑﻮد‪ .‬زﻳﺮ ﺑﻐﻠﻢ‪ ،‬ﭘﺸﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪي‬
‫ﺗﻨﻢ ﻣﻰﺧﺎرﻳﺪ‪ .‬ﺗﻮ اﺳﻼمآﺑﺎد ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ دﻳﮕﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻢ ﻃﺎﻗﺖ ﺑﻴﺎرم‪ .‬ﻳﻪ ﺟﻔﺖ‬
‫ﻛﻔﺶ ﺧﺮﻳﺪم‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺣﻤﻮم‪ .‬ﻟﺒﺎسﻫﺎى رو رو در آوردم ﻛﻪ ﺑﺸﻮرم‪ .‬داراﻳﻴﻢ‬
‫ﻫﻤﻮن ﻟﺒﺎسﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮد و ﻟﺒﺎسﻫﺎى ﺧﻮدم ﻛﻪ ﺗﻨﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﻮﻧﻪ‪ .‬ﺷﺐ رﻓﺘﻢ دﻛﺘﺮ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﺘﻞ ﻫﻢ ﺗﻠﻔﻦ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬روز ﺑﻌﺪش‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﻳﻪ ﻫﺘﻞ ﮔﺮون ﻗﻴﻤﺖ ﻛﻪ ﺗﻠﻔﻦ داﺷﺖ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﻛﺮاﭼﻰ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ روز‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮ ﻳﻪ ﺧﻮﻧﻪاى ﻛﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻜﻰ دوﺗﺎﺷﻮن‬
‫اﻛﺜﺮﻳﺘﻰ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﻧﻤﻰﮔﻔﺘﻦ وﻟﻲ ﻣﺎ ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰﺷﻮن ﺗﻮ اﻧﻘﻼب ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ‬
‫ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺧﻮرده ﺑﻮد ﺗﻮ ﺳﻴﻨﻪش‪ ،‬ﺗﻮ اﻫﻮاز‪.‬‬
‫اوﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﭘﻮﻧﺰده‪ ،‬ﺷﻮﻧﺰده ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ ﻛﻒ زﻣﻴﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻛﻔﺶﻫﺎﻣﻮن ﺑﺎﻟﺸﺖ ﺑﻮد و ﭘﻴﺮﻫﻦﻣﻮن‬
‫ﻣﻼﻓﻪ‪ .‬ﻫﻮا ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺮاﭼﻰ از ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﮔﺮمﺗﺮه‪.‬‬
‫اوﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺧﻮدﻣﻮ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن اﮔﻪ ﺑﮕﻰ ﭘﻮل‬
‫ﻧﺪارى ﺑِﻬِﺖ ﻣﻰدن‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﭘﻮل دارم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ ﻧﻤﻰدن‪ ،‬ﻣﻨﻢ ﺷﺮوع‬
‫ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻗﺪ ﺑﺎزى ﻛﺮدن ﻛﻪ ﺗﺎ ﻧﺪﻳﻦ از اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻤﻰرم‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻫﻢ ﭘﻮل ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬در‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ رو ﺑﺴﺘﻦ روى ﻫﻤﻪي ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﻦ اون ﺗﻮ ﺑﻮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ‬
‫ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻰرم ﺗﺎ ﻳﻪ ﻛﺎﻏﺬ ﺑِﻬِﻢ ﺑﺪﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻛﺎﻏﺬ دادن وﻟﻲ ﭘﻮل‬
‫ﻧﺪادن‪ .‬ﺑﺮاى ﭘﻮل اﺻﺮار ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ ﻳﺎ ﺑﺮو ﺑﻴﺮون ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ اﻳﺮاﻧﻰ رو راه‬
‫ﻧﻤﻰدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻛﻪ دﻳﺪم اﻳﻦﻃﻮريﻳﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﻣﻰرم‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﺗﺎ اﻳﺮاﻧﻰ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺣﺪود ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﻫﺰار ﺗﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﺑﮕﻴﺮن‪ .‬ﺗﻮ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻨﺶ از ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮدن‪ .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻳﻪ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺑﻌﺪاً اوﻣﺪ داﻧﻤﺎرك‪ .‬ﻣﻦ دﻳﺪﻣﺶ‪ .‬اﻻن ﻫﻢ آﻟﻤﺎﻧﻪ‪ .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺑﻮد‪ .‬آدم ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻛﺜﻴﻔﻰ ﻫﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ 21‬روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ وﻗﺖ دادن ﻛﻪ ﺑﺮم ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﻨﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻣﻰﺗﻮﻧﻢ‬
‫‪٢٠٩‬‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﺑﮕﻴﺮم ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺗﻮ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻗﻀﺎﻳﺎ رو ﺑﺮاﺷﻮن ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ ﭘﺮوﻧﺪه‬
‫رو ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﻴﻢ اﺳﻼمآﺑﺎد‪ ،‬اوﻧﺠﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰﮔﻴﺮن ﻛﻪ ﺑِﻬِﺖ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﺑﺪن ﻳﺎ ﻧﻪ‬
‫وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﺷﻰ‪.‬‬
‫ﻣﮕﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﻣﻰده؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﻮ رو ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺳﻪ وﻟﻲ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ اﮔﻪ ﺑﭙﺬﻳﺮه ﻳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﻤﻪ اﻣﻨﻰ ﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﻨﻰ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻳﻪ‬
‫ﺳﺮى رو ﭘﺲ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺑﻮدن‪ .‬دو ﻣﺎه اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫رواﺑﻂ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎى اوﻧﺠﺎ ﭼﻄﻮر ﺑﻮد؟ اﻳﻦﻫﺎ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮدن‪ ،‬اوﻧﺠﺎ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدن ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎى دﻳﮕﻪ ﺑﻮدن و ﻓﻌﻼً ﺧﻮدﺷﻮﻧﻮ‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻰﻛﺮدن ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺘﻮﻧﻦ ﺧﺎرج ﺑﺸﻦ؟ ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎﻟﻲ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎﻟﻲ زﻳﺎد ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاى اونﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدن ﺗﻮ‬
‫ﻫﺘﻞ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻦ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻦ ﺧﻮدم ﭘﻮل ﻫﺘﻞ ﻧﻤﻰدادم‪ ،‬ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻮادارﻫﺎى ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻦ راﺣﺖﺗﺮ زﻧﺪﮔﻰ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻛﻨﻦ؟ ﮔﺮوهﻫﺎى دﻳﮕﻪ ﻫﻢ ﺑﻮدن؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻫﻮادارﻫﺎى ﭼﺮﻳﻚﻫﺎ ﺑﻮدن‪ ،‬اﺷﺮف‪ ،‬ﻛﻮﻣﻠﻪ‪ ،‬اﺗﺤﺎدﻳﻪي‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ‪ .‬دﻣﻜﺮات ﻣﺜﻼً ﻣﻦ ﻧﺪﻳﺪم‪.‬‬
‫ﻣﻴﺨﻮام ﺑﺪوﻧﻢ اﻳﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎ اﺻﻼً اوﻧﺠﺎ ﻛﺎرى ﻣﻰﻛﺮدن ﻳﺎ ﭼﻮن‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻒ ﺑﻮدن ﻫﻮادار اﻳﻦ و اون ﻣﻰﺷﺪن؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻳﻪ ﺳﺮىﺷﻮن اﺻﻼً داﻧﺸﺠﻮى ﻛﺮاﭼﻰ ﺑﻮدن‪ .‬ﻳﺎ زﻣﺎن ﺷﺎه اوﻣﺪه‬
‫ﺑﻮدن ﻳﺎ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮدن‪ .‬ﻫﺴﺘﻪ زده ﺑﻮدن‪ .‬ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻪ‬
‫ﺳﺮى ﻫﻢ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻋﺒﻮرى ﺑﻮدن‪ .‬ﻓﺮار ﻣﻰﻛﺮدن‪ ،‬ﻫﻮادار ﻳﻪ ﮔﺮوه ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﻣﻰاوﻣﺪن اوﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪ راﻫﻰ ﺟﺎﻫﺎى دﻳﮕﻪ ﻣﻰﺷﺪن‪ .‬ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ از ﻫﻤﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫ﺑﻮدن‪ .‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ رو آﻣﻮزش ﻣﻰدادن و ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎدن اﻳﺮان‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻰ رو ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻧﺒﻮدن‪ .‬وﺿﻊ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ اﻣﺮوزه در ﻧﻴﻮﻣﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪﺷﻮن ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻳﺎ ﮔﺮوهﻫﺎ ﺧﻮب ﺑﻮد‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﺧﻮب ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺗﻮ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎى ﺑﭽﻪﻫﺎى دﻳﮕﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫‪٢١٠‬‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺮدن‪ .‬ﺗﻮى ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻳﺎ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬاى ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺗﻮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاى ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫آزادى ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻳﺎ ﺣﻖ ﻣﺴﻜﻦ ﻳﺎ ﺣﻖ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎى دﻳﮕﻪ‪ .‬ﺗﻮى‬
‫اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﮔﺮوهﻫﺎى دﻳﮕﻪ ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻓﻘﻂ آﻣﺎر ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺗﻮى اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻦ‪.‬‬
‫ﻻﺑﺪ ﺑﺮاى آﻳﻨﺪه اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ رو ﻻزم دارن‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدن آﻣﺎر ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻦ و اﺳﻢﻫﺎى ﺑﭽﻪﻫﺎ رو‪.‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ ﺑﺪوﻧﻦ ﻛﻰ ﺷﺮﻛﺖ داره ﻛﻰ ﻧﺪاره‪ .‬ﺗﻮدهاىﻫﺎ و اﻛﺜﺮﻳﺘﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدن‬
‫وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻋﻠﻨﻰ ﻧﺒﻮدن ﭼﻮن اﮔﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪن اﺧﺮاجﺷﻮن‬
‫ﻣﻰﻛﺮدن از ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎ‪.‬‬
‫دو ﻣﺎﻫﻰ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﻪ ﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‬
‫ﺑﺮﻳﻢ ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺑﺸﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﭘﻮل ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺮﻳﻢ ﺑﻨﮕﻼدش‪ ،‬از اوﻧﺠﺎ‬
‫ﺑﺮﻳﻢ ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ‪ ،‬از ﺗﺎﻳﻠﻨﺪ ﻫﻢ ﺑﺮﻳﻢ اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﺮان ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﭘﻮل‬
‫ﺑﺮام ﻓﺮﺳﺘﺎدن‪ .‬ﺳﻪ ﻫﺰار و ﺧُﺮدهاى روﭘﻴﻪ ﺷﺪ‪ .‬راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﻻﻫﻮر‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ‬
‫ﻫﻨﺪه‪ .‬ﭼﻬﺎرﺗﺎ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺟﻌﻠﻲِ اﻳﺮاﻧﻰ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ارزان ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬وﻳﺰاى ﺟﻌﻠﻲِ‬
‫ﻫﻨﺪ ﻫﻢ زده ﺑﻮدﻳﻢ روش و راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﻛﻪ از ﻣﺮز ﺑﺮﻳﻢ ﻫﻨﺪ‪ .‬روزى ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻪ زن و ﺷﻮﻫﺮ اﻳﺮاﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮدن‪ ،‬ﺣﺰباﻟﻠﻬﻰ ﻫﻢ‬
‫ﺑﻮدن وﻟﻲ آدمﻫﺎى ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮدن‪ ،‬ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ اوﻣﺪه ﺑﻮدن ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻜﻨﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺮﮔﺮدن ﻫﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻳﻪ ﺳﺮى ﺟﻨﺲﻫﺎ ﺗﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ارزونﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬داﻧﺸﺠﻮى ﻫﻨﺪ‬
‫ﺑﻮدن‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺑﻴﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﻛﻤﻚﺗﻮن ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬دم ﻣﺮز‪ ،‬دوﺗﺎ از‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ وﺿﻌﺶ ﺧﺮاب ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اون دوﺗﺎ‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎى ﻣﺎ رو ﻫﻢ ﻣﻬﺮ‬
‫ﻧﺰد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺟﻌﻠﻲﻳﻪ‪ .‬ﭘﺴﺮه ﺣﺰباﻟﻠﻬﻲﻳﻪ ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭘﻮل‬
‫ﻣﻰدﻳﻢ‪ .‬ﻃﺮف ﮔﻔﺖ ﺑﻴﺎﻳﻴﻦ ﺗﻮ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮى ﭘﺎﺳﮕﺎه ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﭼﻮﻧﻪ زدن‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ده ﻫﺰار روﭘﻴﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ زﻳﺎده‪ ،‬ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺎ ﻫﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ‬
‫روﭘﻴﻪ راﺿﻰ ﺷﺪﻧﺪ وﻟﻲ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺮط ﻛﻪ اﮔﻪ ﻫﻨﺪ ﻣﺎ رو ﺑﺮﮔﺮدوﻧﺪﻧﺪ ﻣﺎ‬
‫ﺑﺘﻮﻧﻴﻢ ﭘﻮلﻣﻮﻧﻮ ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺮ زدن‪ ،‬آﻣﺪﻳﻢ ﺑﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮرى ﻛﻪ ﺳﺮ راه ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد ﭘﻮل دادﻳﻢ‪،‬‬
‫ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ اذﻳ‪‬ﺖ ﻛﺮدن‪ .‬ﻣﺮز ﻫﻨﺪ ﻫﻢ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 4‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻮن درﮔﻴﺮى ﻣﺮزى زﻳﺎده‪ .‬رواﺑﻂ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ﻫﻨﺪ اﺻﻼً ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺪوده‪.‬‬
‫‪٢١١‬‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺗﻮرﻳﺴﺖﻫﺎ ﻣﻰآن و ﻣﻰرن‪ .‬ﺧﻮد ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻰﺗﻮﻧﻦ ﺑﺮن‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮره ﺷﺮوع ﻛﺮد ﻣﺎ رو اذﻳ‪‬ﺖ ﻛﺮدن‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻢ داﺷﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر‬
‫ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﭘﻮل ﻣﻰﺧﻮاد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺑﺎ اذﻳ‪‬ﺖ ﻧﻜﻦ ﺑﺬار ﺑﺮﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ‬
‫ﻫﺰار روﭘﻴﻪ ﺑﺪﻳﻦ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺎ ﭘﻮﻧﺼﺪ روﭘﻴﻪ راﺿﻰ ﺷﺪ و دﺳﺖ از ﺳﺮﻣﻮن‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻮل ﺑﮕﻴﺮه‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻫﻦﻫﺎ رو ﻣﻰﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻻى ﻳﻘﻪﻫﺎ رو‪،‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﺟﺎ رو‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﻳﻪ ﺳﺮى ﺟﻨﺲ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻪ ﺳﺮى ﻟﺒﺎس و اﻳﻦﺟﻮر‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻫﻨﺪ ﮔﺮون ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﻳﻪ ﻓﺮش ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﭘﻨﺞ ﻫﺰار روﭘﻴﻪ ﻛﻪ ﺗﻮ‬
‫ﻫﻨﺪ ﺑﻔﺮوﺷﻴﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻰ ﺑﺰرگ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ ﻫﻢ ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻰ ارﺗﺸﻰ‬
‫داﺷﺘﻦ‪ ،‬از اﻳﻦﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از رده ﺧﺎرج ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻰﻫﺎ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬راه‬
‫اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ وارد ﻫﻨﺪ ﺑﺸﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ رو ﻛﻪ دﺳﺖﻣﻮن دﻳﺪن‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻻﻫﻮرى‪ ،‬ﺑﻴﺎﻳﻦ ﺟﻠﻮ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺟﻌﻠﻲﻳﻪ‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ‬
‫ﺗﻮ ﻻﻫﻮر ﭼﺎپ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻻﻫﻮرى‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻻﻫﻮرى‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﻢ واﷲ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺮﻳﻢ ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻧﻤﻰﺷﻪ‪ ،‬ﻧﻔﺮى ده ﻫﺰار ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺎ ﺑﺬارم ﺑﺮﻳﻦ‪ 0‬ﻫﺮ‬
‫ﻛﺎرى ﻛﺮدﻳﻢ ﻧﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻢ داﺷﺖ ﭼﻬﺎر ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ “ﺑﺎﺋﻰ ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻛَﺮو‪ ”.‬و از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺷﻪ‪ .‬ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﺮﻣﻮن ﮔﺮدوﻧﺪن‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﺑﺎﺑﺎ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻫﺰار و ﭘﻮﻧﺼﺪ روﭘﻴﻪ رو ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﻮﻧﺼﺪ روﭘﻴﻪ رو ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮره رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ؟ ﻳﺎرو ﮔﻔﺖ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﺑﻤﻮﻧﻴﻦ‪ .‬اﺗﺎق‬
‫ﺑﺎزرﺳﻰ رو دادن ﺑﻪ ﻣﺎ‪ .‬ﺧﺮ ﺗﻮ ﺧﺮيﻳﻪ دﻳﮕﻪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺜﻼً ﭘﻨﺞ روز ﺗﻮ اﺗﺎق ﺑﺎزرﺳﻰ‬
‫ﻣﻮﻧﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻳﻢ اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎى ﻫﻨﺪى ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮن‪ ،‬ﻛﺎرﻣﻮن درﺳﺖ‬
‫ﺑﺸﻪ‪ .‬ﺗﻮى اﻳﻦ ﻣﺪت ﻫﻤﻪش ﺳﻌﻰ ﻣﻴﻜﺮدﻳﻢ ﻳﻜﻰ رو ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﻧﻪ از ﻣﺮز‬
‫ردﻣﻮن ﻛﻨﻪ‪ .‬ﻳﻪ ﺧﻮﻧﻮاده اﻓﻐﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺗﻮى ﻫﺘﻠﻲ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﻫﻤﻮن ﺑﻐﻞﻣﻮن ﺑﻮد و‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻦ ﺑﺮن‪ .‬ﺳﺨﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ دوﺗﺎ اﻓﻐﺎﻧﻰ رﺷﻮه داده ﺑﻮدن‪،‬‬
‫رد ﺷﺪه ﺑﻮدن‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدنﺷﻮن‪ ،‬دو ﻛﻴﻠﻮ ﻫﺮوﺋﻴﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬ﺑﺮاى‬
‫ﻫﻤﻴﻦ دﻳﮕﻪ ﭘﻮل زﻳﺎد ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎم ﻛﻪ اﻻن داﻧﻤﺎرﻛﻪ‪ ،‬اردو ﺑﻠﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ رو ﻫﻢ ﺧﻮب‬
‫ﻣﻰدوﻧﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻳﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫ﻧﻔﺮى ‪ 200‬روﭘﻴﻪ ﻣﻰﮔﻴﺮم‪ ،‬ردﺗﻮن ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻢ اوﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﭼﻰ ﭼﻰ رو ﭘﻴﺪا ﻛﺮدى؟ ﺑﻌﺪ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎرو ﻣﻰﺧﻮاد از ﻣﺮز‬
‫‪٢١٢‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ردﻣﻮن ﻛﻨﻪ‪ ،‬ﻧﻪ از ﻣﺮز ﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ رو ﻣﻰﺑﺮد اونﻃﺮف ﻣﺮز‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺣﺎﻻ‬
‫ﺧﻮدﺗﻮن ﺑﺮﻳﻦ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻰ رو ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫روز ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﻪ از روى ﺑﻲﭼﺎرﮔﻰ روى ﭼﻤﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و‬
‫ﺷﻮﺧﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ و ﻣﻰﺧﻨﺪﻳﺪﻳﻢ و اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬روﺣﻴﻪﻫﺎﻣﻮن ﺧﻮب ﺑﻮد وﻟﻲ‪ .‬دوﺗﺎ از‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻦ ﻛﺸﺘﻰ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﻣﺸﻬﺪى ﺑﻮد و ﻳﻪ ﺗﻬﺮاﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﺮدن‪ .‬ﻣﺸﻬﺪيﻳﻪ اوﻣﺪ ﻟﮕﺪ ﺑﺰﻧﻪ زﻳﺮ ﭘﺎى ﺗﻬﺮاﻧﻲﻳﻪ‪ ،‬ﭼﻤﻦ زﻳﺮ ﭘﺎى ﻳﺎرو‬
‫ﮔﻴﺮ ﻛﺮد‪ ،‬زاﻧﻮش ﺗﻘﻰ ﺻﺪا داد و ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬اى ﺑﺎﺑﺎ ﺣﺎﻻ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اول‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰى ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻳﺦ ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ رو ﭘﺎش ﻛﻪ‬
‫ﺗﺎﻧﺪونﻫﺎى ﭘﺎش ﺧﻮب ﺑﺸﻪ‪ .‬ﺷﺐ اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﺑﺨﻮاﺑﻪ‪ .‬ﭘﺎش ﺑﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻳﺎدﻣﻪ ﺻﺒﺢ ﻛﻪ آوردﻳﻤﺶ ﺑﺮه ﺑﺸﺎﺷﻪ‪ ،‬ﻧﺘﻮﻧﺴﺖ ﺑﺮه‪ ،‬دم ﭘﻠﻪﻫﺎ ﺷﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻫﻢ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭽﻰ‪ ،‬ﺑﺮدﻳﻤﺶ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻻﻫﻮر‪ .‬اوﻧﺠﺎ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ راﻫﻰ‬
‫ﺑﺮاى ﻓﺮار ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﻣﺸﻬﺪيﻳﻪ رﻓﺖ ﻳﻜﻰ رو ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ رد ﻛﺮدن آدمﻫﺎ وارد ﺑﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻛﺎر ﻗﺎﭼﺎق ﻫﻢ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻗﺮار ﺷﺪ ﻣﺎ رو رد ﻛﻨﻪ ﻧﻔﺮى دو ﻫﺰار روﭘﻴﻪ ﺑﮕﻴﺮه‪ .‬اﮔﻪ اﻳﻦﻃﻮرى ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ‬
‫دوﻳﺴﺖ روﭘﻴﻪ ﺑﺮاﻣﻮن ﻣﻰﻣﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻪ ﻓﺮش ﻫﻢ ﻛﻪ داﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﭘﺴﺮه اﺻﻔﻬﺎﻧﻰ ﻫﻢ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﭼﺎﺧﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺎﺷﻖ »ﺑﺮوسﻟﻲ« ﺑﻮد و ﻋﺸﻘﺶ ﻛﺎراﺗﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻪ ﺳﺎل‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬زﺑﻮن ﭘﻨﺠﺎﺑﻰ رو ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺣﺘﻰ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰﻫﺎ ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪن ﻛﻪ اﻳﺮاﻧﻲﻳﻪ‪ .‬ﻗﺒﻼً ﻫﻢ ﻳﻪ ﺳﺎل اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫آدمﻫﺎى زﻳﺎدى رو ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻰ ﺑﺸﻪ و از اﻳﻦﺟﻮر ﻛﺎرﻫﺎ‪،‬‬
‫وﻟﻲ ﻧﻤﻰﻛﺮد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﺪاً اﻳﻦ ﻛﺎره ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎ رو ﺑﺎ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎﻧﻰ آﺷﻨﺎ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻗﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺮﻳﻢ ﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺸﻴﻢ ﻗﺮار ﺷﺪ اون ﻣﺸﻬﺪيﻳﻪ‬
‫ﺑﻤﻮﻧﻪ ﺗﻮ ﻻﻫﻮر‪ ،‬اون دوﺳﺖﻣﻮن ﻛﻪ ﭘﺎش ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻫﻤﺮاه اﻳﻦ ﭘﺴﺮ‬
‫اﺻﻔﻬﺎﻧﻲﻳﻪ ﻳﻪ ﺳﺮى ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰ و ﻣﺎل ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﻋﺮﺑﻰ رو از ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﺨﺮن‪ ،‬ﺗﻮى ﻛﺮاﭼﻰ ﺑﻔﺮوﺷﻦ‪ ،‬ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﭘﻮل ﺑﻴﺶﺗﺮى در آرن ﻛﻪ اون‬
‫ﻫﻢ ﻛﻪ ﭘﺎش ﺧﻮب ﺷﺪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻴﺎد ﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻏﺮوب ﺑﻮد ﻛﻪ آﻣﺎده ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ واﻧﺖ ﻛﻮﭼﻴﻚ ﺳﻮزوﻛﻰ اوﻣﺪ دﻧﺒﺎلﻣﻮن‪.‬‬
‫‪٢١٣‬‬
‫دوﺗﺎ اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻮدﻳﻢ ﻫﻔﺖ‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﺗﺎ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮدن و ﻳﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد راه رو‬
‫ﺑﻠﺪ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ده‪ ،‬ﭘﻮﻧﺰده ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ رﻓﺖ‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﻫﻮا ﺗﺎرﻳﻚ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮﻳﻊ‬
‫راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﺑﺎ ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻰﻫﺎ و رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬اون دوﺳﺖ اﻳﺮاﻧﻴﻢ ﻛﻔﺶﻫﺎش ﺗﺎﺑﺴﺘﻮﻧﻰ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻔﺶﻫﺎى ﻣﻦ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺳﺮﻳﻊ از ﺗﻮى ﻣﺰارع و دﺷﺖ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺣﺪود‬
‫ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻋﺖ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲﻳﻪ ﮔﻔﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰﺷﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ دﻳﮕﻪ‬
‫ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ ﺗﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻴﻢ ﻳﺎ ﺗﻮ ﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪش راه رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ‪ 900‬دﻻر ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫داد‪ .‬دﻻرﻫﺎ ﺗﻘﻠﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻳﻪ ﻧﻔﺮ ﻫﻨﺪى ﻣﻰآد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻮلﻫﺎ رو ﺑِﻬِﺶ ﺑﺪﻳﻦ‪،‬‬
‫ﻣﻰﺑﺮدﺗﻮن ﺑﻪ “اﻣﺮﻳﺘﺴﺮ” ﺷﻬﺮ ﻣﺮزى ﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ و دوﺑﺎره رﻓﺖ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚﻫﺎى ﺻﺒﺢ ﻛﻪ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮى ﺑﻴﺎﺑﻮن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻮا ﺳﺮد‪ ،‬ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ اﮔﻪ ﺑﺮﻧﮕﺮده ﭼﻪﻛﺎر‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻮا ﻫﻢ داﺷﺖ روﺷﻦ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﭘﺸﻪ ﻫﻢ زﻳﺎد ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻣﻰزدن‪ .‬ﺣﺘﻰ‬
‫از روى ﺷﻠﻮار ﻟﻲ و ﻟﺒﺎس‪ .‬رﺣﻢ ﻧﻤﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻣﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن‬
‫ﻛﻪ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ؟ ﺑﺮﻳﻢ؟ ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ؟ ﺗﻮى اون وﺿﻌﻴ‪‬ﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺗﻮ اﻳﺮان‬
‫ﻧﻤﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ وﻟﻲ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﭼﻮن وﺿﻌﻢ ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻴﻦ دوﺗﺎ ﻛﺸﻮر‬
‫ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ‪ .‬ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬دﻳﮕﻪ داﺷﺘﻴﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻃﺮف‬
‫اوﻣﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ درﮔﻴﺮى ﻣﺮزى ﺑﻮده دﻳﺸﺐ‪ ،‬ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎ دوﺗﺎ راه دارﻳﻦ‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫ﺑﺮﮔﺮدﻳﻦ ﻻﻫﻮر ﺗﺎ ﻓﺮدا ﺷﺐ ﻳﺎ اﻣﺮوز ﺑﺮﻳﻦ ﺗﻮى اﻳﻦ دﻫﻰ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ‬
‫ﺑﻤﻮﻧﻴﻦ ﺗﺎ ﻓﺮدا ﺷﺐ‪.‬‬
‫راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﻳﻢ ﺗﻮى اﻳﻦ ده‪ .‬ﺳﮓﻫﺎ دﻧﺒﺎلﻣﻮن اﻓﺘﺎده ﺑﻮدن‪ ،‬ﺳﺮ و ﺻﺪا‬
‫ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ ده ﻛﻮﭼﻴﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ ﺧﻮﻧﻪي ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺗﺎرﻳﻚ‪.‬‬
‫ﺑﺮاﻣﻮن ﻳﻪ دوﻧﻪ ﺗُﻨﮓ آوردن ﻛﻪ دﻫﻨﻪش ﮔﺸﺎد ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮش ﻋﺪس ﺑﻮد ﺑﺎ ﻓﻠﻔﻞ و‬
‫اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻏﺬاى ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ دوﻧﻪ ﺗﺸﺖ ﻫﻢ آوردن ﮔﻔﺘﻦ ﺗﻮى ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺑﺸﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺮون ﻣﻰرﻓﺘﻴﻦ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬در اﺗﺎق رو ﺑﺴﺘﻦ‪ .‬ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ ﻣﻨﺘﻈﺮ‪ .‬ﺟﻠﻮ در ﻳﻪ ﭘﺮده ﻛﺸﻴﺪه‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ اونﻣﻮﻗﻊ ﻧﺸﺴﺘﻢ و ﺷﺮوع ﻛﺮدم‪ .‬دﺧﺘﺮ ﺻﺎﺣﺐﺧﻮﻧﻪ از ﻛﺎر‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻮﻧﺰده ﺷﻮﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺪل اروﭘﺎﻳﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﻫﺎى ﺧﺮﻣﺎﻳﻰ رﻧﮓ‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﻗﻴﺎﻓﻪ اروﭘﺎﻳﻰ‪ .‬از ﺳﺮ ﻛﺎر ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﻫﺎش ﻳﻪ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫‪٢١٤‬‬
‫وﺣﺸﻰ ﻃﻮر داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻮﻫﺎش ﻳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺑِﻬِﺶ داده ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮﻧﻪ ﻧﺸﺪه‪ .‬اﺻﻼً‬
‫ﻳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻰ ﺑﮕﻢ‪ ،‬ﻋﺸﻖ ﺑِﻬِﺶ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﺤﻮ ﺗﻤﺎﺷﺎى اﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ داﺷﺖ‬
‫ﻛﺎه و ﻳﻨﺠﻪ رو ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺗﺎ ﺷﺐ ﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﺮاﻧﻲﻳﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ده‬
‫ﻳﺎزده ﺷﺐ‪ ،‬ﻃﺮف اوﻣﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ راه ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ دﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ا‪‬ﻫﻪ‪ ،‬دارﻳﻢ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﭼﺮا دارﻳﻢ‬
‫ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدﻳﻢ؟ ﮔﻔﺖ راه ﺧﺮاﺑﻪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻰ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدﻳﻢ ﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ ،‬اﮔﻪ‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻮدﺗﻮن ﺑﺮﻳﻦ‪ .‬ﻧﻤﻰﺷﺪ ﭼﻴﺰى ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪،‬‬
‫اﻳﻦ ﭘﺴﺮ اﻳﺮاﻧﻲﻳﻪ‪ ،‬ﻛﻔﺶﻫﺎش ﺧﺮاب ﺑﻮد و ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﺑﻜﺸﻪ‪ .‬ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﺳﮓﻫﺎ‬
‫ﺑﻪﻃﺮﻓﺶ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدن‪ ،‬دﻳﺪم اﻻﻧﻪ ﻛﻪ ﺳﮓﻫﺎ ﺑﮕﻴﺮﻧﺶ‪ ،‬ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻰ رو اﻧﺪاﺧﺘﻢ‬
‫و دﻧﺒﺎل ﺳﮓﻫﺎ ﻛﺮدم‪ .‬ﺳﮓﻫﺎ ﻓﺮار ﻛﺮدن‪ .‬راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ دو ﻧﺼﻒ ﺷﺐ‪.‬‬
‫ﺗﻮى ﻳﻪ ﺑﻴﺎﺑﻮﻧﻰ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺑﺮم ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻏﺬا ﺑﺮاﺗﻮن ﺑﻴﺎرم‪ .‬رﻓﺖ و ﺑﻌﺪ از‬
‫ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬رﻓﺘﻪ و ﺑﻌﺪ ﻳﻪ ﺳﺮى ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ اﻟﻜﻠﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ آورده ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺗﻮش ﻓﻠﻔﻞ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬آب ﻫﻢ آورده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺑﺮم ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻴﺎرم‪ .‬رﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻴﻮﻣﺪ‪ ،‬ﻧﻴﻮﻣﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﻮا روﺷﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﻣﺎ‬
‫وﺳﻂ ﺑﻴﺎﺑﻮن ﻫﻤﻪ ﻏﺮﻳﺒﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻳﻪ واﻧﺖ اوﻣﺪ‪ .‬ﺳﻮار‬
‫ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺎ رو ﺑﺮد ﻻﻫﻮر‪ .‬اﻳﻦ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ‬اﻳﻦ دو روز‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻰ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺎل ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻤﺮ ﻣﻨﻮ ﺧﻴﻠﻲ اذﻳ‪‬ﺖ ﻛﺮد‪ .‬آنﻗﺪر ﺿﺮﺑﻪ زده ﺑﻮد‬
‫ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻳﻪ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺳﻴﺎه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﻨﺪ ﺑﺮﻳﻢ‪ .‬اون‬
‫ﻫﻢ ﻛﻔﺶﻫﺎش ﭘﺎره ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺖ راه ﺑﺮه‪.‬‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ ﻻﻫﻮر‪ ،‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﺷﺐ ﺑﻌﺪ راه ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 5‬ﻳﻪ‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ اوﻣﺪ دﻧﺒﺎلﻣﻮن‪ .‬از ﻫﻤﻮن واﻧﺖﻫﺎى ﺳﻮزوﻛﻰ‪ .‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﻋﻮض‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدن‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ از ﻳﻪ ﻣﺮز دﻳﮕﻪ ﻣﻰرﻳﻢ‪ .‬ﺳﻮار ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺷﻬﺮى ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫ﻗﺼﻮر ﻛﻪ ﭼﻬﻞ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺎ ﻻﻫﻮر ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ .‬ده دوازده ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ اونﻃﺮفﺗﺮ‬
‫ﻳﻪ ﺷﻬﺮى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎل زﻣﻮن اﻧﮕﻠﻴﺴﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدن‪ .‬ﺟﺎده ﺳﻨﮓﻓﺮش ﺑﻮد‬
‫وﻟﻲ ﭼﻮن ﺳﺎلﻫﺎ ﻣﺮﻣﺖ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد وﺿﻌﺶ ﺧﺮاب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ داﺷﺖ‬
‫ﻣىﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﭘﻨﭽﺮ ﺷﺪ‪ .‬زاﭘﺎس ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﺣﺪود ده ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻮﻧﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ‬
‫ﻣﺮز‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻪ رودﺧﻮﻧﻪ ﻣﻰﮔﺬﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻳﻪ درﺷﻜﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻔﺘﻪاى ﻳﻪﺑﺎر ﻳﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫‪٢١٥‬‬
‫از اوﻧﺠﺎ رد ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ دوﺗﺎ درﺷﻜﻪ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻳﻜﻰ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬اﺳﺒﺎبﻫﺎ‬
‫رو ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﺗﻮش و ﺧﻮدﻣﻮن ﭘﻴﺎده دﻧﺒﺎﻟﺶ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ ﻳﻪ‬
‫درﺷﻜﻪ دﻳﮕﻪ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ وﻟﻲ اﻳﻦ اوﻟﻲ اﺳﺒﺶ ﺑﺮﻳﺪ‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻳﻢ دوﺑﺎره اﺳﺒﺎبﻫﺎ‬
‫رو ﺑﺬارﻳﻢ ﺗﻮى اون ﻳﻜﻰ‪ .‬ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ و داﺷﺖ دﻳﺮ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﻮا ﺗﺎرﻳﻚ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ از اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ از اﻳﻦ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻤﻰآد‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮام ﭘﻮل‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺼﺪ روﭘﻴﻪ رو ﺑﺮو ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻦ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮدم‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻮل‬
‫ﺗﻮ ﺟﻴﺐ ﻣﻦ ﻣﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﺑﺎﻻﺗﺮ درﺷﻜﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ و ﻫﻤﻪ ﺳﻮار ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫از ﻳﻪ ﭘﻞ رد ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻞ روزﻫﺎ ﻣﺄﻣﻮر ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ ﺷﺐﻫﺎ ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ﻣﻰذاﺷﺘﻦ ﭼﻮن ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺮز ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﺟﻠﻮ ﻣﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﻪ ﻛﺠﺎ دارﻳﻦ‬
‫ﻣﻰرﻳﻦ‪ .‬ﻳﻪ ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﺎ رو رد ﻛﻨﻪ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﻞ‬
‫رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬در رﻓﺖ و اﺻﻼً ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﺪ ﻛﺠﺎ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎن ﮔﻔﺖ ﻣﺎ دارﻳﻢ‬
‫ﻣﻰرﻳﻢ ﺗﻮى ده ﻓﻼن ﺑﺮاى ﻋﺮوﺳﻰ‪ .‬اونﻫﺎ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻳﻜﻰ از ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ‬
‫دﻧﺒﺎلﺗﻮن ﻣﻰآد ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ راﺳﺖ ﻣﻰﮔﻴﻦ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻮ درﺷﻜﻪي ﺟﻠﻮﻳﻰ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫ﻳﺎرو اوﻣﺪ ﻧﺸﺴﺖ ﭘﻬﻠﻮى ﻣﻦ‪ .‬ﻣﻦ زﻳﺎد زﺑﺎن ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮدم و ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻢ ﭼﻄﻮرى‬
‫ﺑﺎ اون ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎن اوﻣﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﺑﺮو ﺗﻮى‬
‫اون ﻳﻜﻰ درﺷﻜﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ و ﻳﻪ ﻛﻤﻰ رﺷﻮه ﺑﺪم ﻛﻪ رد ﺑﺸﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻦ رﻓﺘﻢ‪ .‬درﺷﻜﻪي ﻋﻘﺒﻰ ﻫﻢ ﻳﻪ ﻃﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺟﻠﻮ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻦ‪،‬‬
‫ﭘﺸﺘﺶ ﻫﻢ ﻳﻪ ﻧﻴﻤﻜﺖ ﻃﻮرى داﺷﺖ ﻛﻪ آدم وﻗﺘﻰ ﻣﻰﻧﺸﺴﺖ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮد ﭘﺎﻫﺎﺷﻮ‬
‫ﺑﮕﻴﺮه ﺑﺎﻻ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﮔﻴﺮ ﻧﻜﻨﻪ‪ .‬ﻣﻦ اوﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ .‬درﺷﻜﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﭼﻬﻞ ﭘﻨﺠﺎه ﻣﺘﺮ ﻣﻰرﻓﺘﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎن ﺑﻌﺪ از ده دﻗﻴﻘﻪ داد زد ﻛﺎرﻫﺎ درﺳﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺎرﺳﻰ ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻰﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ وﻟﻲ اونﻫﺎ ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪه ﺑﻮد ده ﻫﺰار روﭘﻴﻪ‬
‫ﺑﺪه ﺑﻪ ﻃﺮف‪.‬‬
‫ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪم ﭼﻰ ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ دﻳﺪم ﺳﺮ و ﺻﺪا ﺷﺪ و ﻳﻪ‬
‫دﻓﻌﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ رﻳﺨﺘﻦ ﻣﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻪ زدن‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﻐﻞ دﺳﺘﻴﻢ ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ وﻗﺘﻰ‬
‫ﻣﺎ داﺷﺘﻴﻢ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﮕﺎه ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻃﺮف ﻣﺄﻣﻮره‬
‫دﺳﺖ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎن رو ﻣﻰﮔﻴﺮه و داد ﻣﻰزﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻳﻴﻦ ﻛﻪ ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰﻫﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎن ﺑﺎ ﻣﺸﺖ ﻣﻰزﻧﺪ ﺗﻮى ﺻﻮرت ﻳﺎرو و در ﻣﻰره‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ‬
‫‪٢١٦‬‬
‫ﺟﻠﻮ ﺑﻮدن در ﻣﻰرن‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﭼﻮن ﭘﺸﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‬
‫ﭼﻰ ﺑﻪ ﭼﻲﻳﻪ‪ .‬ﻣﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺷﺮوع ﻛﺮدن ﺑﻪ زدن‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدن ﻣﺎ‬
‫ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﺬار ﻳﻪ ﭘﻮل ﺣﺴﺎﺑﻰ ازﺷﻮن ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫وﺳﺎﺋﻞ ﻣﺎ رو ﺑﺎز ﻛﺮدن‪ .‬اول ﺟﻴﺐﻫﺎﻣﻮن رو ﮔﺸﺘﻦ‪ .‬ﭘﻮلﻫﺎى ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ و‬
‫دﻻرﻫﺎ رو ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺗﻮى ﺟﻴﺐ ﺧﻮدﺷﻮن‪ ،‬ﭘﻮلﻫﺎى ﻫﻨﺪى رو ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻦ‬
‫ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺪرك ﺗﻮى ﭘﺮوﻧﺪه ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﺑﮕﻦ ﻣﻰﺧﻮان ﺑﺮن ﻫﻨﺪ‪ .‬رادﻳﻮﻳﻰ داﺷﺘﻴﻢ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺎل اون اﺻﻔﻬﺎﻧﻲﻳﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﻰ رو ﺑﺮداﺷﺘﻦ وﻟﻲ وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻓﺮش ﻣﻦ‬
‫رﺳﻴﺪن‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺮش ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﻣﺎل ﻣﻨﻪ‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪن ﺛﺒﺘﺶ ﻛﻨﻦ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﺷﺮوع ﻛﺮدن اﺳﺒﺎبﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ رو ﺑﮕﺮدن‪ ،‬ﻳﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻛﻮﭼﻴﻚ ﻛﻪ‬
‫ﭼﻨﺪﺗﺎ ﻗﺮص ﻣﺮوارﻳﺪ ﺷﻜﻞ ﺗﻮش ﺑﻮد ﺑﺎز ﺷﺪ و رﻳﺨﺖ زﻣﻴﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ آدم‬
‫ﻓﻀﻮﻟﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬دوﺗﺎ از اﻳﻦﻫﺎ رو ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﻮ دﻫﻨﻢ‪ ،‬دﻳﺪم ﺑﺪﻣﺰه ﻫﻢ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺧﻮردﻣﺶ‪ .‬ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﺑﻰﺳﻴﻢ زدن ‪ -‬از اﻳﻦ ﺑﻰﺳﻴﻢ ﻫﻨﺪىﻫﺎ‪ -‬ﻛﻪ ﻳﻪ‬
‫ﺳﺮى رو ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺮى ﻫﻢ ﻓﺮار ﻛﺮدن‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺮصﻫﺎ رو ﺧﻮردﻳﻢ‪ .‬ﺷﺐ‬
‫دﺳﺖﻫﺎى ﻣﺎ رو ﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪ درﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺎ زﻧﺠﻴﺮ‪ ،‬ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﭘﺘﻮﻳﻰ ﻫﻢ اﻧﺪاﺧﺘﻦ‬
‫روﻣﻮن‪ .‬ﻣﺎ دو ﺷﺐ ﺑﺎ ﻳﻪ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﺷﺐ ﻛﻪ ﺑﻪ درﺧﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻪ ﺷﺐ ﻫﻢ روى ﻳﻪ ﺗﺨﺖ ﻳﻪ ﻧﻔﺮه ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﻗﺮصﻫﺎ‬
‫ﻣﺎل ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻴﺮوى ﺟﻨﺴﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﺧﻮردم‪ .‬دو ﺷﺐ ﻛﻪ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪،‬‬
‫ﻫﺮ دو ﺷﺐ ﺟ‪‬ﻨُﺐ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ ﻫﻢ ﺗﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻜﻨﻪ ﻣﺎ ﺑﭽﻪﺑﺎزﻳﻢ و‬
‫ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺮصﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻨﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻨﺪهدار دﻳﮕﻪ اﻳﻦ ﭘﺴﺮه ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﻤﺶ ﺳﻌﻴﺪ ﻣﻨﻈﻮر و اﺳﻢ‬
‫ﭘﺪرش ﺳﻌﻴﺪ ﻣﻨﺼﻮر‪ .‬ﻣﻦ اﺳﻤﻢ ﺗﻮى ﮔﻮاﻫﻰﻧﺎﻣﻪ ﻳﻪ ﭼﻴﺰى ﺑﻮد و ﺗﻮى ﭘﺮوﻧﺪه‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻴﻢ ﻳﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﻪ‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺑﮕﻢ ﺑﻪ ﭼﻪ اﺳﻤﻰ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻳﺎرو از‬
‫اﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪“ ،‬آپ ﻛﻮ ﻧﺎم ﻛﻴﺎ ﻫﻪ؟” ﮔﻔﺖ ﺳﻌﻴﺪ ﻣﻨﻈﻮر‪ .‬ﮔﻔﺖ “آپ ﻛﻮ‬
‫ﺑﺎب ﻧﺎم ﻛﻴﺎﻫﻪ؟” ﮔﻔﺖ ﺳﻌﻴﺪ ﻣﻨﺼﻮر‪ .‬ﻳﺎرو ﺑﺎز ﺗﻜﺮار ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ ﻣﺤﻜﻢ ﻛﻮﺑﻴﺪ ﺗﻮ‬
‫ﺳﺮ اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺻﺒﺮ ﻛﻦ‪ ،‬ﻗﻠﻢ و ﻛﺎﻏﺬ ﺑﺮداﺷﺘﻢ و ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻨﻈﻮر و ﻣﻨﺼﻮر‬
‫ﮔﻔﺖ آﻫﺎن‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﭽﺎره ﻳﻪ ﻛﺘﻜﻰ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﺳﻢ ﺑﺎﺑﺎش ﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎ رو ﺑﻪ درﺧﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬رﻓﻴﻖ ﻣﻨﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺳﻪ ﺗﺎ‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰ دﻳﮕﻪ رو‪ .‬ﻛﻼً ﻫﻢ ‪ 7‬ﻧﻔﺮ ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدن ﻛﻪ ﭼﻬﺎرﺗﺎﺷﻮﻧﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن و‬
‫‪٢١٧‬‬
‫ﻣﻔﺼﻞ زده ﺑﻮدن‪ .‬آنﻗﺪر زده ﺑﻮدن ﻛﻪ از ﺣﺎل رﻓﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬اﻳﻦ دوﺳﺖ ﻣﻨﻮ ﺑﺎ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻔﻨﮓ زده ﺑﻮدن ﭘﺎى ﭼﺸﻤﺶ‪ .‬ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ رو ﺑﻪ ﺟﺎى ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‬
‫اﻓﻐﺎن زده ﺑﻮدن ﭼﻮن ﻣﺜﻞ او رﻳﺶ داﺷﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﺑﻴﭽﺎره رو ﺑﺎ ﭼﻮب‬
‫ﺑﺎﻣﺒﻮس ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻨﻔﺶ ﻛﺮده ﺑﻮدن‪ .‬ﭘﺸﺘﺶ ﺷﻜﺎفﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻃﻮل ‪20‬‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻰﻣﺘﺮ ﻛﻪ اون ﭼﻮبﻫﺎ روش ﺑﻪوﺟﻮد آورده ﺑﻮدن‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ رو آوردن‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﻛﺮدن‪ .‬ﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪ درﺧﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ وﺳﺎﺋﻞ ﻣﺎ رو‬
‫ﺑﺮاﺷﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﻳﻪ ﻣﺸﺖ ﺳﻴﮕﺎر داﺷﺘﻦ‪ ،‬ﺻﺎﺑﻮن داﺷﺘﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻪش را‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻦ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ دﻳﺪن ﻣﺎ ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ و ﺗﻮى وﺳﺎﺋﻞ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ‬
‫دﻳﻜﺸﻨﺮى ﻫﺴﺖ و ﻳﻪ ﺳﺮى ﻟﺒﺎس و ﻳﻪ ﻓﺮش‪ ،‬ﻳﻪ ﺟﻮر اﺣﺘﺮام ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻟﻄﻒ ﻛﻨﻦ از ﺳﻴﮕﺎرﻫﺎى ﺧﻮدﻣﻮن ﻣﻰدادن ﺑﻜﺸﻴﻢ‪.‬‬
‫روزﻫﺎ ﻣﻰﺑﺮدنﻣﻮن‪ ،‬ﻣﻰﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪ درﺧﺖ و ﻳﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﻣﺴﻠﺢ ﻣﻰذاﺷﺘﻦ ﺑﺎﻻى‬
‫ﺳﺮﻣﻮن‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪش ﻫﻮا ﻛﻪ روﺷﻦ ﺷﺪ ﻳﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺎرى اوﻣﺪ دﻧﺒﺎلﻣﻮن‪.‬‬
‫زﻧﺠﻴﺮ زدن ﺑﻪ دﺳﺖﻫﺎﻣﻮن‪ .‬ﻣﺜﻞ زﻧﺠﻴﺮﻫﺎى دوره ﻗﺎﺟﺎرﻳﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﺎ رو ﺑﻪ‬
‫ﻫﻢ وﺻﻞ ﻛﺮدن‪ .‬ﺗﻮى ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﻢ ﻳﻪ ﺣﻠﻘﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ زﻧﺠﻴﺮ دراز از اون‬
‫ﺗﻮ رد ﻣﻰﺷﺪ و ﻣﺎ وﺻﻞ ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺗﻤﺎم ﻣﺪارك ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ رو ﭘﺎره ﻛﺮدم‪ ،‬اﻧﺪاﺧﺘﻢ دور‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺮى ﻣﺪارك‬
‫ﺟﻌﻠﻲِ ﻫﻨﺪى ﻫﻢ داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺸﻮن ﻣﻰداد ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﻫﻨﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬اونﻫﺎ رو ﻫﻢ‬
‫ﭘﺎره ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ رو ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻗﺼﻮر‪ .‬ﺗﻮى ﭘﺎﺳﮕﺎه ژاﻧﺪارﻣﺮى ﻳﻪ ﺳﻠﻮل ﺑﻪ‬
‫ﻣﺎ دادن ﻛﻪ درﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺷﺶ ﻧﻔﺮﻣﻮن ﺟﺎى ﺧﻮاﺑﻴﺪن داﺷﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﮓ‬
‫ﻫﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻛﻒ ﺳﻠﻮل آﺟﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻳﻢ رو زﻣﻴﻦ ﺑﺨﻮاﺑﻴﻢ‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ‪.‬‬
‫ﭘﺸﻪﻫﺎ وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﻮدن‪ .‬ﻳﻪ ﭼﻴﺰى ﻣﻰﮔﻢ‪ ،‬ﻳﻪ ﭼﻴﺰى ﻣﻰﺷﻨﻮى‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺗﻜﻮن ﻣﻰدادى‪ ،‬ده ﺑﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﭘﺸﻪ از ﺻﻮرﺗﺖ ﻣﻰﭘﺮﻳﺪ‪ .‬ﺟﻮراب ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‬
‫دﺳﺖﻣﻮن‪ ،‬ﻳﻪ ﭘﻴﺮﻫﻦ ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ روى ﺻﻮرتﻣﻮن ﻛﻪ ﺑﺘﻮﻧﻴﻢ ﺑﺨﻮاﺑﻴﻢ‪.‬‬
‫اوﻧﺠﺎ ﻳﻪ ﺳﺮى ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰ ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻣﺎ ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اونﻫﺎ ﺷﻴﻚﭘﻮش ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺎ رو ﻛﺘﻚ ﻧﺰدن‪ .‬ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ رو‬
‫ﻛﻪ از ﻣﺮز رد ﺷﺪه ﺑﻮدن ﻫﺮ روز ﻛﺘﻚ ﻣﻰزدن‪.‬‬
‫ﺑﻴﺨﻮدى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ ،‬ﺑﻴﺨﻮدى‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻪ ﻟﻨﮓ ﺑﻪ ﻛﻤﺮﺷﻮن ﺑﻮد‪ .‬از ﺑﻨﮕﻼدش‬
‫‪٢١٨‬‬
‫ﻣﻰاوﻣﺪن ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﻰرﻓﺘﻦ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻦ‪ .‬ﺧﻮد ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ‪ 90‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬
‫ﺟﻤﻌﻴ‪‬ﺖ داره و ﻛﻠﻲ آدم ﺑﻴﻜﺎر‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﻳﻪ ﺷﻼّقﻫﺎى ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ داﺷﺘﻦ ﺷﺒﻴﻪ راﻛﺖ ﭘﻴﻨﮓﭘﻨﮓ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻻﺳﺘﻴﻜﻰ ﺑﻮد و ﭘﻬﻦ‪ .‬ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ روى زﻣﻴﻦ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻦ‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮرى‪ ،‬روى‬
‫ﭘﻨﺠﻪي ﭘﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪ دﺳﺖﻫﺎﺷﻮن رو اﻳﻦﻃﻮر زﻳﺮ زاﻧﻮﻫﺎ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻜﻮن ﻫﻢ‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮردن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﺑﺎ اون ﺷﻼّق ﭘﻬﻦ ﻻﺳﺘﻴﻜﻰ ﻣﻰزدن روى ﭘﺸﺖ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ و اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺣﺮﻛﺘﻰ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻦ ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﺷﻼّق‬
‫ﺧﻮردﻧﺸﺎن ﺗﻤﻮم ﺑﺸﻪ‪.‬‬
‫ازﺷﻮن ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺸﻴﺪن‪ ،‬ﺑﻴﮕﺎرى ﻣﻰﻛﺸﻴﺪن‪ .‬درﺳﺖ ﻳﻪ ﻫﻔﺘﻪ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻓﻐﺎن ﺑﺎ اون دوﺳﺖﻣﻮن اوﻣﺪن دﻧﺒﺎلﻣﻮن‪ .‬ﻳﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ ﺳﻴﮕﺎر آوردن‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻦ ﻛﺎر درﺳﺖ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺣﻔﻴﺾ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻗﺮار ﺷﺪ آزادﺗﻮن‬
‫ﻛﻨﻪ‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﻣﻰرﻗﺼﻴﺪن‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻳﻢ وﻟﻲ ﻣﻦ ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬
‫ﺗﻮى ﭼﻬﺮهي اﻳﻦ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﻧﺪم ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺧﻮاد ﭘﻮل ﺑﮕﻴﺮه‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ اﮔﻪ اﻳﻦ ﻓﺮش رو ﺑﺪى ﺑﻪ ﻣﻦ آزادﺗﻮن ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ و‬
‫از اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬اون ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﻣﻰﮔﻔﺘﻦ ﺑﺪه‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻛﻪ دﻳﺪم اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﻪﻣﻮن ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻰﺷﻪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮﻫﻨﮕﻪ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺷﻤﺎ رو ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﻢ‬
‫ﻳﻪ زﻧﺪان دﻳﮕﻪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اوﻧﺠﺎ آزادﺗﻮن ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﮕﻴﻦ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﺮﻳﻢ زﻳﺎرت‪ .‬ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﻮن ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ رو ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ از ﻛﺘﻚ‬
‫ﺧﻮردن ﻫﻢ ﺣﺮﻓﻰ ﻧﺰﻧﻴﻦ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﺎﺷﻪ‪.‬‬
‫ﻓﺮش رو دادﻳﻢ ﺑﻪ آﻗﺎ و ﺑﻌﺪ از ﻳﻪ ﻫﻔﺘﻪ اوﻣﺪن دوﺑﺎره زﻧﺠﻴﺮﻣﻮن ﻛﺮدن و‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻧﺰدﻳﻜﻰ ﻻﻫﻮر‪ ،‬ﺗﻮ ﻳﻪ ﭘﺎدﮔﺎن ﻧﻈﺎﻣﻰ‪ .‬ﺗﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﺮﺑﺎز وﺟﻮد ﻧﺪاره‪،‬‬
‫ﻫﻤﻪ اﺳﺘﺨﺪام ارﺗﺶ ﻣﻰﺷﻦ‪ .‬ﭼﻮن ﻓﻘﺮ زﻳﺎده ﻣﺮدم ﮔﺮﺳﻨﻪان‪ .‬ﭘﻮل زﻳﺎدى ﻫﻢ‬
‫ﻧﻤﻰدن‪ ،‬ﻳﻪ ﻧﻮنِ ﺑﺨﻮر و ﻧﻤﻴﺮ‪ .‬وﻟﻲ ﻳﺎرو ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﺗﻤﻮم ﻋﻤﺮش ارﺗﺸﻰ ﺑﺎﺷﻪ‪.‬‬
‫اوﻧﺠﺎ ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ .‬زﻧﺪون ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ دوش داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﺪ ﺣﻤﻮم ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻮ اﻳﻦ ﻳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﻛﻪ زﻧﺪون ﺑﻮدﻳﻢ ﻳﻜﻰ دو دﻓﻌﻪ اﺟﺎزه دادن ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ ﻫﻮاﺧﻮرى‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫ﻣﺜﻼً ﻟﺒﺎس ﺑﺸﻮرﻳﻢ‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻫﻨﮓ ﺣﻔﻴﺾ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺗﻮ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻰ دو روز‬
‫دﻳﮕﻪ آزادﻣﻮن ﻛﻨﻰ‪ ،‬ﭘﺲ دﻳﮕﻪ اﻳﻦﻫﻤﻪ وﺳﺎﻳﻞ رو ﺑﺎ ﺧﻮدﻣﻮن ﻧﺒﺮﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﺑﺬارﻳﻦ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ‪ .‬ﻣﻦ دﻓﺘﺮﭼﻪي ﺧﺎﻃﺮات رو ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﻮى ﻫﻤﻮن‬
‫‪٢١٩‬‬
‫وﺳﺎﻳﻞ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻦ ﻓﻘﻂ دوﺗﺎ ﺷﻮرت ﺑﺮداﺷﺘﻢ و ﻳﻪ ﭘﻴﺮاﻫﻦ اون دوﺳﺘﻢ ﻫﻢ‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ دﻳﻜﺸﻨﺮى و اﻳﻦﻃﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪.‬‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻜﻰ دوﺗﺎ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدن و روﺣﻴﻪﺷﻮﻧﻮ داﺷﺘﻦ از‬
‫دﺳﺖ ﻣﻲدادن‪ .‬ﻣﻦ ﭼﻮن ﻗﺒﻼً دوﺳﺖﻫﺎم دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدن و ﻳﻪ ﺳﺮى‬
‫ﻣﺸﻜﻼت دﻳﮕﻪ رو ﮔﺬروﻧﺪه ﺑﻮدم ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑِﻬِﺸﻮن روﺣﻴﻪ ﺑﺪم‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً‬
‫ﻳﻪ ﭘﺴﺮ اﻳﺮاﻧﻰ و اﻓﻐﺎﻧﻰ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪﺑﺨﺘﻰ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدن‪ .‬اﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ از اﻳﻦ‬
‫ﺷﻴﻌﻴﺎن “آﻗﺎﺧﺎﻧﻰ” ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻳﺎرو ﻛﻪ ﺗﻮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ‪49‬‬
‫اﻣﺎﻣﻰ ﻣﺸﻬﻮرن‪ .‬اﻳﻦ وﻗﺘﻰ ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮد ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﻓﻐﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺶ‪ ،‬ﻓﻜﺮ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدن ﻃﺮفدار روﺳﻴﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﻰ زده ﺑﻮدﻧﺶ‪ .‬ﭘﺪرش ﺷﺶ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬
‫اﻓﺘﺎده ﺑﻮد زﻧﺪان‪ .‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺮه ﻛﺎﻧﺎدا‪ ،‬ﺗﻮى دوﺑﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺶ‪ ،‬زده‬
‫ﺑﻮدﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺮش ﮔﺮدوﻧﺪه ﺑﻮدن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ 45 ،‬روز ﺗﻮى ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن زﻧﺪون ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ‬
‫دﻳﮕﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮه ﻫﻨﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد و دوﺑﺎره اﻓﺘﺎده ﺑﻮد زﻧﺪون‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪش ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬دﻳﮕﻪ ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬اون اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﻫﻢ دوﺗﺎ ﺑﺮادر ﺑﻮدن و ﻳﻚ‬
‫ﭘﺴﺮ ﺧﺎﻟﻪ‪ .‬ﺑﺮادره ﺗﻮ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻰ آرﻳﺎﻧﺎ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻛﻠﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎى‬
‫اروﭘﺎﻳﻰ و ﺷﺮﻗﻰ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮدش ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺖ راﺣﺖ ﻓﺮار ﻛﻨﻪ وﻟﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﺑﺮادرش ﺑﺎ اﻳﻦﻫﺎ راه اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻰ از راه زﻣﻴﻨﻰ ﻓﺮار ﻛﻨﻦ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﺑﻰﺧﻴﺎلﺗﺮ از ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﻼن ﺑﻮدم و ﺑﻬﻤﺎن‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ از‬
‫ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺘﻰ ﻛﻪ داﺷﺘﻢ ﺑﻰﺧﻴﺎلﺗﺮ از ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﺎ رو ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺗﻮى ﻳﻚ زﻧﺪان دﻳﮕﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻪ ﺷﺐ دوﺑﺎره ﻓﺮﺳﺘﺎدن‬
‫ﺗﻮ ﻳﻪ زﻧﺪان دﻳﮕﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺷﺎه ﻗﻠﻌﻪ‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ زﻧﺪان ﺳﻴﺎﺳﻰﻫﺎى‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﺮوﻓﻪ‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺮى ﺳﻴﺎهﭼﺎل داره ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﻜﻰ ﻣﻄﻠﻘﻪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ‬
‫ﺗﻮش ﻧﺒﻮدﻳﻢ ﻳﻪ ﺣﻔﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﻏﺬا و آب رو از ﺑﺎﻻى ﺳﻮراخ ﺑِﻬِﺖ ﻣﻰدن‪ ،‬ﻳﻪ‬
‫ﺳﻄﻞ ﻫﻢ داره ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮش ﺑﺸﺎﺷﻰ و روزى ﻳﻚﺑﺎر ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﺪى‪ .‬اﺻﻼً از در‬
‫زﻧﺪان ﻛﻪ وارد ﻣﻰﺷﻰ‪ ،‬ﻣﻰﻓﻬﻤﻰ ﭼﻰ ﺑﻪ ﭼﻴﻪ‪ .‬آدم وﺣﺸﺖ ﻣﻰﻛﻨﻪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻗﺪﻳﻤﻴﻪ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎش‪ ،‬ﺷﺶ‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﻣﺘﺮ ﺑﻠﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻻى دﻳﻮارﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻗﻠﻌﻪﻫﺎى‬
‫ﻗﺪﻳﻤﻰﻳﻪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻞ اﻳﻦ دﻳﻮارﻫﺎي ﻳﺨﭽﺎلﻫﺎى ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺗﻬﺮان؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫آره‪ .‬ﻣﺜﻞ ارگ‪ .‬وﻗﺘﻰ وارد ﻣﻰﺷﻰ ﻳﻪ در ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرﮔﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺎﺻﺮ‪:‬‬
‫‪٢٢٠‬‬
‫ﻳﻪ در ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﭼﻴﻚ ﺗﻮش ﺑﺎز ﻣﻰﺷﻪ و آدم وﻗﺘﻰ از ﺗﻮش رد ﻣﻰﺷﻪ اﺣﺴﺎس‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻪ ﭼﻘﺪر ﻛﻮﭼﻴﻚ ﻣﻰﺷﻪ‪ .‬ﺑﺮدنﻣﻮن ﻳﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻳﻪ ﻃﺮف دﻳﻮار ﻣﻴﺦ‬
‫ﻛﻮﺑﻴﺪه ﺑﻮدن و ﺑِﻬِﺸﻮن دﺳﺖﺑﻨﺪ آوﻳﺰون ﺑﻮد‪ .‬اوﻧﺠﺎ اﺳﻢ ﻫﻤﻪ رو ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﺳﻪﺗﺎ‬
‫ﺳﻪﺗﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺗﻮى ﺳﻠﻮل‪ .‬ﺳﻠﻮﻟﺶ ﺷﺎﻳﺪ ‪ 2‬ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻪ ﺳﻮراخ‬
‫ﮔﻮﺷﻪي ﺳﻠﻮل ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮش ادرار ﻣﻰﻛﺮدى‪ .‬دﻳﮕﻪ ﻫﻴﭽﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ‬
‫دوﺗﺎ ﺗﻨﮓ آب داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺨﺖ ﻧﺪاﺷﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻳﻪ ﺳﻜﻮى ﺳﻴﻤﺎﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺣﺮﻓﺎﻣﻮن ﻳﻜﻰ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ روز ﻳﻜﻰﻳﻜﻰ ﺑﺮدنﻣﻮن ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻫﻤﻮن‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎ رو ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اون ﻫﺮ ﻛﺴﻰ رو اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺗﻮ ﻳﻪ اﻧﻔﺮادى‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻮى‬
‫ﻫﻤﻮن ﺳﻠﻮل ﻣﻮﻧﺪم‪ .‬ﻳﻪ اﻓﻐﺎﻧﻰ ﺑﻐﻠﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻪ اﻓﻐﺎﻧﻰ دﻳﮕﻪ اون ﻃﺮفﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪ رو‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻳﻪ ﺑﻨﺪ دﻳﮕﻪ‪.‬‬
‫زﻧﺪان ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ روﺑﻪروت ﻧﺮده آﻫﻨﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺪام ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻦ‬
‫آدﻣﻮ ﺑﺒﻴﻨﻦ‪ .‬ﻳﻪ ﻻﻣﭗ ﺑﺎﻻش ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺐ و روز روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻫﻴﭽﻰ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻰ‪ .‬ﻧﻪ ﻣﺪاد‪ ،‬ﻧﻪ ﻛﺎﻏﺬ‪ ،‬ﻧﻪ ﻫﻮاﺧﻮرى‪ ،‬ﻧﻪ اﺟﺎز ﻣﻼﻗﺎت‪ ،‬ﻫﻴﭽﻰ‪ .‬ﻏﺬا‪ ،‬ﻫﺮ‬
‫روز دو وﻋﺪه ﺑﻮد‪ .‬دال ﻋﺪس ﺑﺎ ﻓﻠﻔﻞ ﻛﻪ اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺷﺪ ﺑﺨﻮرى‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻰ‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﻣﻜﺎﻧﺎت دﻳﮕﻪاى ﻧﺪاﺷﺘﻰ‪ .‬دو ﺳﻪ روز اول ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ‬
‫دﻳﮕﻪ ﻣﻮﻧﺪﮔﺎرﻳﻢ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﮔﺎﻫﻰ ﻣﻰﺑﺮدنﻣﻮن ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو ﺳﻪ روز‬
‫ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ اون ﻳﺎرو ﮔﺰارش ﻣﺎ رو رد ﻛﺮده ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻤﻮﻧﻴﻢ‪ .‬ﭼﻮن ﻳﻪ اﻳﺮاﻧﻰ‬
‫دو ﺳﺎل ﺗﻮى اون زﻧﺪون ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮى اﻧﻔﺮادى‪ ،‬دﻳﮕﻪ دﻳﻮﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى ﮔﺮﻣﺎى‬
‫‪ 40‬درﺟﻪ ﭘﺘﻮ ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺖ روش و ﻣﻰﺧﻮاﺑﻴﺪ و ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺟﺮﻣﺶ ﭼﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻋﺒﻮر از ﻣﺮز‪ .‬ﺷﻜﻨﺠﻪش داده ﺑﻮدن‪ .‬ﻳﻪ ﺗﺨﺘﻪ ﻣﺨﺼﻮص رو ﭘﺎﻫﺎش‬
‫ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدن ﻛﻪ دﻳﮕﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎدى ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺖ راه ﺑﺮه‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎى‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﺑﺮاﻣﻮن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻜﻰﺷﻮن ﻓﺎرﺳﻰ ﺑﻠﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻰاوﻣﺪ ﺑﺎﻫﺎﻣﻮن‬
‫درد دل ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺟﻠﻮى ﻫﺮ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻳﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٢٢١‬‬
‫ﭼﻮن ﻫﻤﻪ زﻧﺪوﻧﻰﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدن‪.‬‬
‫اوﻧﺠﺎ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺨﻔﻰ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اداره ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬دوﺳﺘﺎن ﺻﻤﻴﻤﻰ ﺑﻮﺗﻮ‬
‫اوﻧﺠﺎ زﻧﺪون ﺑﻮدن‪ .‬در واﻗﻊ زﻧﺪون ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰآوردن ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻜﻠﻴﻒ‬
‫ﻃﺮف ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺸﻪ‪ .‬اون اﻳﺮاﻧﻲﻳﻪ دو ﺳﺎل اوﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرش‬
‫رﺳﻴﺪﮔﻰ ﺑﺸﻪ‪.‬‬
‫اﻧﻔﺮادى ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺸﺎر آورد‪ .‬اون اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ ﻛﻪ ﺑﻐﻞ ﺳﻠﻮل ﻣﻦ ﺑﻮد ﻫﻰ ﮔﺮﻳﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد و ﺣﺎل ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺪ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﺑﺎ آواز ﺧﻮﻧﺪن ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف‬
‫ﻣﻰزدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﺗﺮاﻧﻪ از ﻋﺎرف ﻣﺜﻼً ﻳﺎ ﮔﻮﮔﻮش‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ دﻳﮕﻪ رو ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‬
‫روى رﻳﺘﻢ اون ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف ﻣﻰزدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻄﻮره اون ﺟﻮاب‬
‫ﻣﻰداد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎرى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﻦ دﻳﺪم ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﻨﻢ؟ ﻳﻪ ﻣﺪت اوﻟﺶ ﻛﻪ ﻏﺬا ﻧﺨﻮردم‪.‬‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ‪ .‬اون رﻓﻴﻖ اﻳﺮاﻧﻰ ﻫﻢ ﻧﺨﻮرد‪ .‬اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﻋﺎدت داﺷﺘﻦ‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ ﭼﺮا‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮرى‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺮﻳﻀﻢ‪ .‬ﺑﺮاى دﻛﺘﺮ ﺑﺮدن‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮى ﻫﻤﻮن ﺻﺤﻦ زﻧﺪان‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺖﺑﻨﺪ ﻣﻰزدن‪ .‬اول ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺘﺖ رو از ﻣﻴﻠﻪﻫﺎى زﻧﺪان ﺑﻴﺮون ﻣﻰﻛﺮدى‪،‬‬
‫دﺳﺖﺑﻨﺪ ﻣﻰزد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺳﺮ زﻧﺠﻴﺮ رو ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﻣﻰﭼﺮﺧﻴﺪ‪ .‬در زﻧﺪان رو ﺑﺎز‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬زﻧﺠﻴﺮ رو از ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ رد ﻣﻰﻛﺮد و ﻣﻰﺑﺮدت ﭘﻴﺶ دﻛﺘﺮ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﻳﻪ ﺟﻮر ﻗﺮص ﻣﻰداد‪ ،‬ﻓﺮﻗﻰ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻣﺮﺿﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻰ‪.‬‬
‫ﺗﻮى راه‪ ،‬از ﺳﻠﻮل ﺗﺎ ﺻﺤﻦ زﻧﺪان‪ ،‬ﺗﻤﻮم راه ﭘ‪‬ﺮ از ﻣﺄﻣﻮر ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ‪60 -50‬‬
‫ﺗﺎ ﺗﻮى اون ﻣﺴﻴﺮى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﺮ دو ﺳﻪ ﻣﺘﺮى ﻳﻜﻰ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺧﻮدم از ﻟﺤﺎظ روﺣﻰ دو دﻓﻌﻪ ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﺎد ﺧﻮﻧﻮادهام اﻓﺘﺎده‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﺎش ﻳﻪ ﺧﻮﻧﻪاى ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺧﻮﻧﻮادهام زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اون ﭘﺴﺮ اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ‪ ،‬ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ آدم‬
‫ﻣﺮﺗﺠﻌﻰ ﺑﻮد و اﻓﻜﺎر ارﺗﺠﺎﻋﻰ داﺷﺖ و ﻫﻤﻪش راﺟﻊ ﺑﻪ اون آﻗﺎﺧﺎن ﺣﺮف‬
‫ﻣﻰزد و راﺟﻊ ﺑﻪ ‪ 49‬اﻣﺎمﺷﻮن‪ .‬ﺷﻴﻮهﺷﻮن ﺳﻠﻄﻨﺘﻲﻳﻪ و ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﭘﺴﺮ‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﭘﺪر ﺑﺸﻪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ ﺧﺐ اﮔﻪ ﺣﺎﻻ ﭘﺴﺮ ﻧﺰاﻳﻴﺪ ﭼﻰ؟ ﻣﻰﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﮕﻪ ﻣﻰﺷﻪ اﻣﺎم ﭘﺴﺮ ﻧﺰاد؟ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﭘﺴﺮ ﺑﺰاد‪ .‬آﻗﺎﺧﺎن ﻫﻢ از اون‬
‫ﻣﻴﻠﻴﺎردرﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﻣﺆﺳﺴﺎت و اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ داره‪ .‬دوﺳﺖ‬
‫ﺿﻴﺎءاﻟﺤﻘﻪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰآد ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻣﻮﻫﺎى ﺑﻠﻨﺪﺷﻮﻧﻮ ﻣﻰاﻧﺪازن زﻳﺮ‬
‫‪٢٢٢‬‬
‫ﭘﺎﻫﺎى اﻳﻦ ﺗﺎ از روش راه ﺑﺮه‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻮﻫﺎﺷﻮن ﺗﺎ زﻣﻴﻦ ﻣﻰرﺳﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ ﺳﺮﺷﻮﻧﻮ ﺧﻢ ﻣﻰﻛﻨﻦ‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎﺷﻮﻧﻮ رو زﻣﻴﻦ ﭘﻬﻦ ﻣﻰﻛﻨﻦ ﺗﺎ اون‬
‫رد ﺑﺸﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭼﻮن ﻫﻴﭽﻰ ﻏﺬا ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻰدادن ﺟﺰ ﻫﻤﻮن دال ﻋﺪس‪ ،‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﺣﺎلﻣﻮن ﺑﺪ ﺷﺪ‪ .‬اون ﭘﺴﺮ اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎش ﺳﻴﺎﻫﻰ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ ﻣﻰداد‪ .‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻋﺘﺼﺎب‬
‫ﻏﺬا زدم ﺗﺎ وﺿﻌﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺸﻪ‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ ﻣﻰاوﻣﺪ ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﺎﺑﺎ ﭼﺮا‬
‫ﺑﻪ وﺿﻊ ﻣﺎ رﺳﻴﺪﮔﻰ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻦ؟ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ واﻗﻌﺎً ﻓﺸﺎر ﻣﻰآره‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ‬
‫ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻨﺠﻪ واﻗﻌﺎً ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬ﺻﺒﺢﻫﺎ وﻗﺘﻰ رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﻣﻰاوﻣﺪ رد ﺑﺸﻪ‬
‫داد ﻣﻰزدم ﺑﺎﺑﺎ ﺑﻴﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻪ ﺳﺮى ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺰن‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻣﺤﻞ ﻧﻤﻰذاﺷﺖ‪.‬‬
‫از اون ﻧﻮنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰدادن ﻣﻬﺮه درﺳﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺗﺨﺘﻪ ﻧﺮد درﺳﺖ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﺳﺮى از ﻣﻬﺮهﻫﺎ رو ﺳﻔﻴﺪ ﻛﺮدم ﺑﺎ ﻳﻪ ﺷﺮﺑﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻪ ﺳﺮى ﻫﻢ رﻧﮓ ﺧﻮد‬
‫ﺧﻤﻴﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاى ﺗﺨﺘﻪ ﻧﺮد ﻫﻢ ﮔﻮﺷﻪ ﻛﻮزه رو ﺷﻜﺴﺘﻢ ﺑﺮاى ﺧﻮدم ﻳﻪ ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﻛﺸﻴﺪم‪ .‬ﻳﺎدﻣﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎرى ﻛﻪ ﺑﺎزى ﻛﺮدم ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪ 244‬ﺑﻮد ﺑﻪ ‪ 214‬ﻛﻪ ﺧﻮدم‬
‫ﺑﺎ ﺧﻮدم ﺑﺎزى ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻜﻰﺷﻮن اوﻣﺪ ﺗﻮ ﺳﻠﻮل و دﻳﺪ و دﻋﻮا ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﺮا‬
‫اﻳﻦ رو درﺳﺖ ﻛﺮدى؟ ﭼﺮا ﻧﻮنﻫﺎ رو ﻧﺨﻮردى؟‬
‫ﺑﻌﺪ اون ﮔﻮﺷﻪ ﺳﻠﻮل ﺑﺮاى ﺧﻮدم ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻰزدم ﻛﻪ ﺑﺪوﻧﻢ ﭼﻪ روزيﻳﻪ‪.‬‬
‫اون رو ﻫﻢ ﭘﺎك ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻮر ﻧﻴﻔﺘﻪ ﺗﻮ ﭼﺸﻤﻢ و ﺷﺐﻫﺎ ﺑﺘﻮﻧﻢ ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪،‬‬
‫زﻳﺮﭘﻮﺷﻢ رو ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم روى اﻳﻦ ﻗﻔﺲ‪ .‬اون رو ﻫﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻦ‪ .‬ﺗﻮاﻟﺖ ﻫﻢ ﻳﻪ‬
‫ﺟﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻪ ﺳﻮراخ ﺑﻮد وﻗﺘﻰ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻰ ﻣﺄﻣﻮر دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻰدﻳﺪ دارى ﭼﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻰ‪.‬‬
‫ﻣﺎه رﻣﻀﻮن ﺷﺪ‪ .‬روزى دو وﻋﺪه ﻏﺬا ﻣﻰدادن ﺳﺤﺮى و اﻓﻄﺎرى‪ ،‬وﻟﻲ ﻏﺬا‬
‫ﻫﻤﻮن ﺑﻮد ﺑﻪﻋﻼوه دوﺗﺎ ﺧﺮﻣﺎ‪ .‬وﻟﻲ روز اول ﻳﻪ ﺑﺮش ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎرﻳﻚ ﮔﺮﻣﻚ دادن‬
‫ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﻤﺰه ﺑﻮد و ﻣﻦ ﭘﻮﺳﺖش رو ﻫﻢ ﺧﻮردم‪ .‬از روز ﺑﻌﺪ دوﺗﺎ ﺧﺮﻣﺎ‬
‫ﻣﻰدادن وﻟﻲ وﻗﺘﻰ دﻳﺪن ﻣﻦ روزه ﻧﻤﻰﮔﻴﺮم‪ ،‬ﺧﺮﻣﺎ ﻫﻢ ﻧﺪادن‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻦ‬
‫ﭼﺮا ﻧﻤﺎز ﻧﻤﻰﺧﻮﻧﻰ؟ ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻮن ﻣﻨﻮ ﺑﻰدﻟﻴﻞ زﻧﺪون ﻛﺮدﻳﻦ و ﺣﻜﻮﻣﺖﺗﻮن‬
‫ﻇﻠﻤﻪ‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻧﻤﺎز ﻧﻤﻰﺧﻮﻧﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻪ روز ﻛﻪ ﺗﻮ زﻧﺪان ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮم ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻳﻪ ﺷﻮرت‬
‫‪٢٢٣‬‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﺮق ﻣﻰرﻳﺨﺘﻢ‪ ،‬روز و ﺷﺐ‪ .‬ﻳﻪ ﭘﺘﻮ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻮى ﮔﻨﺪ ﻣﻰداد‪.‬‬
‫آره‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻳﺪم ﻳﻪ ﮔﻨﺠﺸﻚ اوﻣﺪ ﺗﻮ ﺳﻠﻮﻟﻢ‪ .‬روز ﻗﺒﻠﺶ ﻳﻪ ﺑﺎدﺑﺰن‬
‫ﺑِﻬِﻢ داده ﺑﻮدن‪ .‬ﺑﺎدﺑﺰن رو ﭘﺮت ﻛﺮدم‪ ،‬ﺧﻮرد ﺑﻪ ﺳﺮش‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺑﺮش داﺷﺘﻢ‪ ،‬دﻳﺪم‬
‫ﻛﻮر ﺷﺪه‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﭼﻪﻛﺎرش ﻛﻨﻢ؟ ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم ﭘﺮش ﺑﺪم‪ ،‬دﻳﺪم ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ وﺳﻮﺳﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺨﻮرﻣﺶ‪ ،‬ﻧﺨﻮرﻣﺶ؟ دﻳﺪم ﭼﺎرهاى ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺳﺮش‬
‫رو ﻛﻨﺪم و ﭘﺮﻫﺎش رو ﻛﻨﺪم‪ .‬رودهﻫﺎش رو رﻳﺨﺘﻢ ﺑﻴﺮون و ﻧﻤﻚ ﻫﻢ داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫زدم ﺑِﻬِﺶ و ﺧﻮردم ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﻤﺰه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻪ ﻣﺪت ﻧﮕﺎﻫﻢ اﻓﺘﺎد ﺑﻪ دﻳﻮار ﻛﻪ آﻫﻜﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ ﻻﻳﻪ آﻫﻚ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺮك‬
‫ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﻻى ﺗﺮك دﻳﻮار ﻳﻪ ﺗﻴﻎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻰﺷﺪ ﺑﺎﻫﺎش‬
‫ﻧﺎﺧﻦ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﺳﻂ ﺳﻠﻮل ﻳﻪ ﻣﻐﺰ ﺧﻮدﻛﺎر ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﺎد ﮔﺎﻫﻰ دو ﺳﻪ ﺗﺎ ﺗﻜﻪ‬
‫ﻛﺎﻏﺬ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ ﻣﻰآورد ﺗﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻘﻒ زﻧﺪان ﺑﺎز ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻪ درﻳﭽﻪ ﺑﺎز ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎد ﻳﻪ ﺗﻜﻪ ﻛﺎﻏﺬ آورد‪ .‬ﻻﻳﻪ ﻻﻳﻪش‬
‫ﻛﺮدم‪ .‬ﺗﻴﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ رو روش ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً اﻣﺮوز ﮔﻨﺠﺸﻚ‪ .‬ﺑﻌﺪ اونﻫﺎ رو ﺗﻮى‬
‫ﻛﻔﺸﻢ ﭘﻨﻬﻮن ﻛﺮدم‪ .‬روزى ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﺳﻴﮕﺎر ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻰدادن‪ .‬ﻣﺄﻣﻮر ﻣﻰاوﻣﺪ‪ ،‬ﺳﻴﮕﺎر‬
‫رو ﻣﻰﮔﺬاﺷﺖ ﺑﻪ ﻟﺒﺖ‪ ،‬ﻓﻨﺪك ﻣﻰزد‪ ،‬ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺳﻴﮕﺎر رو ﺗﺮك ﻛﻨﻢ‪ .‬اون‬
‫دوﺳﺘﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺑِﻬِﺶ ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪش ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى زﻧﺪوﻧﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ روز ﮔﻔﺖ از اﻣﺮوز ﻣﻰﺧﻮام ﺳﻴﮕﺎر ﺑﻜﺸﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﺳﻴﮕﺎر ﺑِﻬِﺶ‬
‫دادم‪ .‬ﺑِﻬِﺶ ﻳﺎد دادم ﭼﻄﻮرى ﺑﻜﺸﻪ‪ .‬اول ﻓﻜﺮ ﻛﺮد دارم اذﻳ‪‬ﺘﺶ ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺑﺎورش ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻳﮕﻪ ﻣﻦ ﺳﻴﮕﺎرﻫﺎ رو از ﺑﺎﻻ ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻢ ﺑﺮاى ﺳﻠﻮلﻫﺎى‬
‫ﻣﺠﺎور‪.‬‬
‫ﺗﻮ زﻧﺪون ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻰدﻳﺪﻧﺖ دﻳﮕﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬اون روز ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺳﻴﮕﺎر ﻧﻜﺸﻢ و ﺑﻪﺟﺎش ورزش ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ورزش ﺣﺎﻟﻢ ﺑﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ رﻓﺘﻦ اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن رو ﺧﺒﺮ ﻛﺮدن‪ .‬اﻓﺴﺮ‬
‫ﻧﮕﻬﺒﺎن اوﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺮاى اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺪون دﺳﺖﺑﻨﺪ ﺑﺮدﻧﻢ ﺑﻴﺮون‪ .‬ﭼﻮن اﺻﻼً‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ رو ﭘﺎم ﺑﻨﺪ ﺑﺸﻢ‪ .‬ﻳﺎرو ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲﻳﻪ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺷﻴﺮدل ﺑﺎش‪ ،‬ﭼﻴﺰى‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ دوﺗﺎ آﻣﭙﻮل زدن‪ ،‬ﺣﺎﻟﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻠﻮل ﻣﻦ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻠﻮل دوﺳﺘﺎﻧﻢ‬
‫‪٢٢٤‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﺎﻫﻰ ﺑﺎد ﻣﻰاوﻣﺪ ﺗﻮش‪ .‬ﻣﺎل اونﻫﺎ ﺗﻮى راﻫﺮو ﺑﻮد اﺻﻼً ﺑﺎد ﺑِﻬِﺶ‬
‫ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪ‪ .‬ﮔﺮﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻰداد ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬اون ﻣﺮﻳﺾ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اﻏﻤﺎء اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫ﺑﺮدﻧﺶ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ .‬ﻳﻪ ﻫﻔﺘﻪ زﻳﺮ ﭼﺎدر اﻛﺴﻴﮋن ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻔﺪه روز ﺗﻮ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮد‬
‫وﻟﻲ ﺗﻤﻮم اﻳﻦ ﻣﺪت ﻳﻪ ﻣﺄﻣﻮر اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻪدﺳﺖ ﻛﻨﺎرش واﻳﺴﺎده ﺑﻮد و دﺳﺖﻫﺎى‬
‫ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﺨﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﺑﺎﻻﺧﺮه از ﺗﻮى ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﻳﻪ ﺟﻮرى ﺑﺎ ﻳﻜﻰ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮه و ﺑﮕﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ وﻟﻲ ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑِﻬِﺶ ﻛﻤﻚ ﻛﺮده ﺑﻮدن وﻗﺘﻰ ﻛﻪ اوﻣﺪ‪ ،‬وﺿﻌﺶ از ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫دﻳﮕﻪ‪ ،‬اوﻧﺠﺎ ﻳﻪ ﺷﻠﻨﮓ آب ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ ﻛﻮزهﻫﺎ رو ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬آب‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰﻫﺎ و ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ رو ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻰزدن وﻟﻲ‬
‫ﻣﺎ رو ﻧﻪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰﻫﺎ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎى زﻧﺪان ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﺮﻧﺞ ﺷﻴﺮﻳﻦ آورد و‬
‫ﻳﻮاﺷﻜﻰ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎ‪ ،‬ﺑﻴﺎ و ﻣﻦ دﺳﺖﻣﻮ ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﺮﻧﺞﻫﺎ رو رﻳﺨﺖ ﺗﻮ دﺳﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻫﻢ ﺑﺎ دوﺳﺘﻢ ﻗﺴﻤﺖ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﮕﻪ ﻣﻰﺷﺪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ دﺳﺘﺖ رو دراز ﻣﻰﻛﺮدى‪ ،‬اون ﻫﻢ‬
‫دراز ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻰرﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫درﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺑﻌﺪاً ﻳﻪ ﺟﺎرو داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرى رد و ﺑﺪل ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ‬
‫دﻓﻌﻪ دﻳﮕﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاﻣﻮن ﻳﻪ ﻟﻴﻮان ﺷﺮﺑﺖ آورد‪ .‬آره‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ‬
‫اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻛﻨﻢ‪ .‬روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﮕﻔﺘﻢ اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮام‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻓﺮداش اﻋﻼم ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ادارهﺟﺎت ﺑﺎزه‪ .‬ﻓﻮراً دﻳﺪم ﻳﻪ‬
‫اﻓﺴﺮ اوﻣﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻏﺬا ﻧﻤﻰﺧﻮرى؟ ﺑﻴﺎ ﻓﻼن ﻛﻦ و از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ وﺿﻊ ﻣﻦ ﻧﻤﻰرﺳﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻨﻢ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻗﻮل داد ﻛﻪ‬
‫ﭘﺮوﻧﺪهات داره رﺳﻴﺪﮔﻰ ﻣﻰﺷﻪ‪ ،‬اﻋﺘﺼﺎب ﻧﻜﻦ‪ ،‬ﻣﻨﻢ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ و روز ﺑﻌﺪ‬
‫اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا رو ﺷﻜﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫‪ 15 -10‬روز ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻰ از ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﻛﻪ ﻓﺎرﺳﻰ ﺑﻠﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻓﺮدا آزاد‬
‫ﻣﻰﺷﻰ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮدا آزاد ﺷﺪن ﻳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ و ﻣﻦ ﻫﻤﻮن وﻗﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪،‬‬
‫‪٢٢٥‬‬
‫از ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻣﻰﭘﺮﻳﺪم ﻫﻮا وﻟﻲ ﻫﺮ ﭼﻰ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺷﺪم دﻳﺪم ﺧﺒﺮى ﻧﺸﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻪ‬
‫ﻫﻔﺘﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪش ﻳﻪ ﮔﻮﺷﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم‬
‫ﻛﻪ ﺑﻴﺎن آزادﻣﻮن ﻛﻨﻦ‪ .‬ﻋﺼﺒﻰ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻓﺤﺶ ﻣﻰدادم‪ .‬اونﻫﺎم ﺣﺴﺎب‬
‫ﻣﻰﺑﺮدن‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدن ﻣﺎ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰﮔﻔﺘﻦ‪ .‬از ﺳﻴﺎﺳﻰﻫﺎى‬
‫ﺧﺎرﺟﻰ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪن‪.‬‬
‫ﻣﻮرﭼﻪ ﺑﻪ زﺑﻮن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﻣﻰﺷﻪ “ﻛﻴﺮى” ﺗﻮى زﻧﺪان ﻫﻢ ﻣﻮرﭼﻪ زﻳﺎد ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮره ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪“ ،‬ﺑﺎﺋﻰ ﺻﺎﺣﺐ اى در ﺑِﻬِﺖ ﻛﻴﺮيﻳﻪ” اون ﻫﻢ ﻣﻰﮔﻔﺖ‬
‫آره‪ .‬ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﻳﻦﻃﻮرى اذﻳ‪‬ﺖﺷﻮن ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺑﺎ اذﻳ‪‬ﺖ ﻛﺮدن اونﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫اﺻﻄﻼح ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﻮن روﺣﻴﻪ ﻣﻰدادﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻪ ﻫﻔﺘﻪ اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬اوﻣﺪن دﺳﺖﻣﻮﻧﻮ‬
‫زﻧﺠﻴﺮ زدن‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ زﻧﺠﻴﺮﻫﺎ ﻓﺮق داﺷﺖ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺎل ﻳﻪ زﻧﺪون دﻳﮕﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ رو ﺑﺮدن ﺗﻮ ﻫﻤﻮن اﺗﺎﻗﻰ ﻛﻪ روز اول اوﻣﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬اﺳﻢﻫﺎ رو ﻧﻮﺷﺘﻦ‪.‬‬
‫وﺳﺎﺋﻞ ﻣﺎ رو ﺗﺤﻮﻳﻞ دادن و ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺮدن‪ ،‬آﻣﺪﻳﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﻗﺼﻮر‪،‬‬
‫دوﺗﺎ زﻧﺪون ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮدوﻧﻪ و زﻧﻮﻧﻪ‪ .‬ﻣﺎ رو ﺑﺮدن ﺗﻮ زﻧﺪون زﻧﻮﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﺴﻰ ﺗﻮش‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻪ زﻧﺪون ﻣﻮﻗﺖ ﻛﻮﭼﻴﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ اﺗﺎﻗﺶ ﺑﺰرگ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﺤﻴﻄﺶ ﻛﻮﭼﻚ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻣﺎه رﻣﻀﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺐ ﻏﺬاى ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺧﻮﺑﻰ دادن‪ .‬اﺗﺎق ﻛﻬﻨﻪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻗﺪﻳﻤﻰ‪ .‬ﺳﻘﻔﺶ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻴﺮﻫﺎش ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ ﺣﺼﻴﺮ زﻳﺮ ﭘﺎﻣﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮاﻟﺖ‬
‫ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ دوﺗﺎ آﺟﺮ ﮔﻮﺷﻪي زﻧﺪون ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرﺗﻮ ﻣﻰﻛﺮدى‪.‬‬
‫ﻓﻀﻮﻻت از زﻳﺮ ﭘﺎت رد ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬از در زﻧﺪون ﻣﻰرﻓﺖ ﺑﻴﺮون و ﺑﻪ ﺟﺎى دﻳﮕﻪ‬
‫وﺻﻞ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻛﻪ اوﻧﺠﺎ ﻳﻪ ﻣﺴﺌﻮل داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻰاوﻣﺪ و ﺑﺎ ﺑﻴﻞ ﻓﻀﻮﻻت رو‬
‫ﺟﻤﻊ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﺑﺮدن ﻛﻪ ﺑﺒﺮن زﻧﺪان ﻋﻤﻮﻣﻰ‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن دور ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻴﺮون زﻧﺪان زﻳﺮ‬
‫آﻓﺘﺎب ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎﻣﻮن ﺑﺎ زﻧﺠﻴﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ رو ﺑﺮدن ﺑﻪ ﻃﺮف‬
‫زﻧﺪان ﻋﻤﻮﻣﻰ‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮ ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻠﻲ زﻧﺪان‪ .‬ﻛﻪ ﻳﻪ داﻳﺮه ﺷﻜﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮﻛﺰ‬
‫داﻳﺮه‪ ،‬ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻰِ اﺻﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻴﺰده ﺗﺎ ﺑﻨﺪ از اﻳﻦ داﻳﺮه ﻣﻨﺸﻌﺐ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪوم‬
‫از ﺑﻨﺪﻫﺎ ‪ 19‬ﺗﺎ ﺳﻠﻮل داﺷﺖ‪ .‬ﻳﻪ ﺣﻴﺎط ﻫﻢ داﺷﺖ ﻛﻪ درش ﺑﻪ ﺑﻨﺪﻫﺎ ﺑﺎز ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢﻫﺎ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 5‬ﺑﺎز ﻣﻰﻛﺮدن ﺗﺎ ‪ 12‬و ﺳﺎﻋﺖ ‪ 3‬ﺗﺎ ﻏﺮوب‪ .‬ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ‬
‫ﺑﻴﺮون‪ .‬اول ﺑﻪ ﻣﺎ ﻳﻪ ﺳﻠﻮل دادن‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺳﻠﻮل رو ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻪ‬
‫ﺷﻴﺮ آب اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮدنﻣﻮن ﺗﻮ ﺳﻠﻮل ﺧﺎرﺟﻰﻫﺎ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰ ﺑﻮدن‪ .‬ﻓﻘﻂ‬
‫‪٢٢٦‬‬
‫دوﺗﺎ اﻳﺮاﻧﻰ ﺑﻮدﻳﻢ و ﭼﻬﺎرﺗﺎ اﻓﻐﺎﻧﻰ‪ .‬ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ اوﻣﺪن ﻛﻪ آره‪ ،‬ﻣﺎ ﺑِﻬِﺘﻮن ﻛﻤﻚ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﮕﻴﻦ ﭼﻰ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻦ‪ .‬ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ اول ﺳﻠﻮل رو ﺷﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﺘﻮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ‬
‫داده ﺑﻮدن ﺑﻮى ﮔﻨﺪ ﻣﻰداد‪ .‬ﭘﺘﻮﻫﺎ رو ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﻫﻤﻮن ﮔﻮﺷﻪي ﺗﻮاﻟﺖ‪ .‬از ﺗﻮاﻟﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻰ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻓﻘﻂ زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ﺑﺎزه از ﺗﻮاﻟﺖ ﺑﻴﺮون‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻴﺮون ﭼﻬﺎرﺗﺎ ﺗﻮاﻟﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﻮار ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮى داﺷﺖ‪.‬‬
‫اون ﻫﻢ آﺟﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﺎه ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰرﻓﺘﻰ ﻛﺎرﺗﻮ ﻣﻰﻛﺮدى ﺗﺎ ﺷﺐ ﻛﻪ ﺑﻴﺎن‬
‫ﺟﻤﻌﺶ ﻛﻨﻦ‪.‬‬
‫روز ﺑﻌﺪ ﻳﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ ﻣﻰاوﻣﺪ‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ رو ﻣﻰرﻳﺨﺖ ﺗﻮى ﺟﻮب‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﺒﻼً‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﮕﺲ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺜﻼً ﻛﻰ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻰﻛُﺸﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﻠﻮل ﭘ‪‬ﺮ از ﻣﮕﺲ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻳﻪ‬
‫ﭘﺘﻮ رو ﺷﺴﺘﻴﻢ و ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ دم در ﺳﻠﻮل ﻛﻪ ﻛﻢﺗﺮ ﻣﮕﺲ ﺑﻴﺎد ﻛﻪ دردﺳﺮ ﺑﺮاﻣﻮن‬
‫درﺳﺖ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﺗﻮ ﺳﻠﻮل ﭼﻰ ﻣﻰﮔﺬره‪ .‬دو ﻣﺎه و ﻧﻴﻢ اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻛﺜﻴﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﻏﺬاش ﻫﻤﻮن دال ﻋﺪس ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻓﻘﻂ ﺷﺐ اول ﺧﻮب ﭘﺬﻳﺮاﻳﻰ ﻛﺮدن؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اونﺷﺐ ﻋﻴﺪ ﻓﻄﺮ ﺑﻮد و اون ﻏﺬا ﻣﺎل ﺧﻮد زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫داده ﺑﻮدن‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻮﻧﻮاده زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎ ﭘﺨﺘﻪ ﺑﻮدن و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻫﺪﻳﻪ آورده ﺑﻮدن‬
‫زﻧﺪان‪ .‬اوﻟﺶ ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ ﭼﻪ ﺟﺎى ﺧﻮﺑﻰ اوﻣﺪﻳﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻌﺪ دﻳﺪﻳﻢ ﻧﻪ ﺧﻴﺮ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﻏﺬا رو ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ زﻳﺎد ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻰﻛﺮدن ﺗﻮ ﻟﺒﺎسﺷﻮن‪ ،‬روز ﺑﻌﺪ‬
‫زﻳﺮ آﻓﺘﺎب ﭘﻬﻦ ﻣﻰﻛﺮدن‪ ،‬ﺧﺸﻚ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻢﻛﻢ ﻣﻰﺧﻮردن‪ .‬اون ﺷﺐ ﻣﺎ‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﭼﺮا اﻳﻦﻫﺎ اﻳﻦ ﻛﺎرو ﻣﻰﻛﻨﻦ؟ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ دﻳﺪﻳﻢ دال ﻋﺪس اوﻣﺪ‬
‫ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﺮﺧﻮردﻣﻮن ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﺗﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺳﻠﻮل رو ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺎ‬
‫رو ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺟﻨﺎﻳﻰﻫﺎ‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮدن ﻣﺴﺨﺮه ﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻜﻰ از‬
‫اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﺷﻤﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎﻣﺮدﻳﻦ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﻪﻣﻮن زﻧﺪاﻧﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻳﻦ‬
‫ﻛﺎر رو ﺑﻜﻨﻴﻦ‪ .‬اﮔﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﻮ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻣﻰاوﻣﺪﻳﻦ زﻧﺪان ﻳﺎ ﺗﻮ اﻳﺮان‪ ،‬ﻛﺴﻰ‬
‫ﺑﺎﻫﺎﺗﻮن اﻳﻦﻃﻮرى رﻓﺘﺎر ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﻠﻮﺗﻮن ﺻﻠﻮات ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎدن و از اﻳﻦ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬اونﻫﺎ ﺧﺠﺎﻟﺖ زده ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﺮاﻣﻮن ﺷﺮﺑﺖ آوردن‪ ،‬ﻳﺦ آوردن ﻛﻪ از‬
‫دلﻣﻮن در آرن‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮ اوﻧﺠﺎ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪ .‬اوﻧﺠﺎ رو ﺷﺴﺘﻴﻢ‪،‬‬
‫‪٢٢٧‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ داﺷﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ رﻓﻴﻖ ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬دوﺑﺎره ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺪﺗﻮن رو ﻋﻮض‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪاً ﻣﺎ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺗﻤﺎﺳﻰ ﺑﺎ ﻛﺴﻰ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ ﭼﻰ ﺑﻪ ﭼﻲﻳﻪ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﻮل ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻰ از ﻣﺎ ﻳﻪ‬
‫روﭘﻴﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ ﺑﻪ ﻛﺮاﭼﻰ‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ ﻛﻤﻚﺗﻮن‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻮ ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ ﺟﺎﺳﻮس زﻳﺎد ﺑﻮد‪ .‬رﻓﺘﻦ ﻟﻮ دادن‪ .‬دﻳﮕﻪ ﺑﺮاى‬
‫ﺧﻮدﺷﻮن ﻫﻢ ﺑﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن از ﻫﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ ﭼﻬﺎر روز ﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ روى‬
‫ﻳﻪ ﻛﺎﻏﺬ ﺳﻴﮕﺎر‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻪ ﺧﻮدﻛﺎرى ﻛﻪ ﮔﻴﺮ آورده ﺑﻮدﻳﻢ ﻧﺎﻣﻪاى ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻛﻮﺗﺎه ﻛﻪ ﻣﺎ وﺿﻊﻣﻮن اﻳﻦ ﺟﻮريﻳﻪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى ﻛﺮاﭼﻰ ﻫﺴﺘﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪﺷﻮن ﭼﻲﻳﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫دوﺳﺘﺎن ﺧﻮدﻣﻮن ﺑﻮدن‪ .‬ﺑﺮاى آزادى ﻣﺎﻫﺎ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻛﺮده‬ ‫ﻧﺎﺻﺮ‪:‬‬
‫ﺑﻮدن‪ .‬و ﻳﻪ ﺳﺮى ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎى اﻳﻦﺟﻮرى داﺷﺘﻦ‪.‬‬
‫ﺗﻮ اﻳﻦ زﻧﺪان ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻓﺮاوان ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻰزدن‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ رو‪.‬‬
‫روزى ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎ رو ﺑﻪ رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭘﺎ ﺑﺮﻫﻨﻪ‬
‫ﺻﻒ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدن‪ ،‬رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﺗﻮى ﻳﻪ اﺗﺎق ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻠﻮش ﻳﻪ ﺗﻮرى‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﮕﺲ ﻧﺮه ﺗﻮى اﺗﺎق‪ .‬ﻳﻜﻰ دﻓﺘﺮ دﺳﺘﺶ ﺑﻮد‪ ،‬از اﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎى ﻗﺪﻳﻤﻰ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺗﻮ‪‬ابﻫﺎى ﺧﻮدﻣﻮن ﻛﻪ ﺑﺮاى اونﻫﺎ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻦ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻳﺎرو ﺑﺎ ﻛﻼه ﻗﺮﻣﺰ ﺑﻮﻗﻰ واﻳﺴﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻛﻰ ﻣﻰرﺳﻴﺪ ﺟﻠﻮ در‪ ،‬اﺳﻤﺶ‬
‫رو ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻳﺎرو ﻫﺮ ﭼﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ ،‬اون ﻳﻜﻰ ﻣﻰزد ﺗﻮى ﺳﺮش‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﺳﺌﻮاﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻰﻛﺮد ﻣﺜﻼً ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺟﺮﻣﺖ ﭼﻲﻳﻪ؟ ﻣﻰﮔﻔﺖ دزدى‪ .‬ﻳﺎرو ﺷﺮق‬
‫ﻣﻰزد ﭘﺲ ﻛﻠﻪش‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﺘﻪ؟ ‪ 35‬ﺳﺎل ﺷﺮق ﻣﻰزد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻃﺮف ﺣﻖ ﻫﻢ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ ﺗﻮ ﭼﺸﻢﻫﺎى رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن ﻧﮕﺎه ﻧﻜﻨﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ ﻫﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺟﻠﻮى رﺋﻴﺲ زﻧﺪان‪ .‬از ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻼه ﺑﻮﻗﻰﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮابﻫﺎى‬
‫ﺧﻮدﻣﻮن و داﺷﺖ ﭘﺎﻫﺎى رﺋﻴﺲ زﻧﺪان رو ﻣﻰﻣﺎﻟﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﻢ ﺗﻮ ﭼﺸﻢﻫﺎى رﺋﻴﺲ زﻧﺪان اﮔﺮ‬
‫ﻫﻢ ﻃﺮف زد‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺰﻧﻴﻦ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ رﻓﺖ اون ﭘﺴﺮ ﺟﻮوﻧﻪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻫﻤﻮن اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮد‪ .‬دﺳﺘﺶ رو زد ﺑﻪ ﻛﻤﺮش‪ ،‬ﻳﺎرو‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ اﺳﻤﺖ ﭼﻲﻳﻪ؟ ﮔﻔﺖ اﺣﻤﺪ ﺿﻴﺎء‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﺠﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻰ؟ ﮔﻔﺖ اﻓﻐﺎﻧﻰ‬
‫‪٢٢٨‬‬
‫ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬اون دﻓﺘﺮداره ﻓﻮراً ﮔﻔﺖ اﻳﻦﻫﺎ ﭼﻬﺎرﺗﺎ اﻓﻐﺎﻧﻰ و دوﺗﺎ اﻳﺮاﻧﻰ ﻫﺴﺘﻦ‪.‬‬
‫رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﮔﻔﺖ ﺑﻴﺎﻳﻴﻦ ﺗﻮ‪.‬‬
‫اﻳﻦﺟﻮرى ﺑﺎ رﺋﻴﺲ زﻧﺪان آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎﻫﺎش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬زﻧﺪان ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻛﺜﻴﻒ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﻪﻣﻮن ﺑﻴﻤﺎرى ﭘﻮﺳﺘﻰ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬اون دوﺳﺘﻢ ﻧﺎﻓﺶ ﭼﺮك ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ روى آﻟﺖ ﺗﻨﺎﺳﻠﻴﻢ دوﺗﺎ ﺧﺎل ﭼﺮﻛﻰ زد ﻛﻪ ﺧﻮن ﻣﻰاوﻣﺪ‪ ،‬ﭼﺮك‬
‫ﻣﻰاوﻣﺪ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻫﻢ ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻧﻜﺮد‪ .‬از ﻛﺜﻴﻔﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ درﺳﺖ‬
‫راه ﺑﺮم‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺷﻠﻮارم ﺗﻤﺎس ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ اذﻳ‪‬ﺖ ﻣﻰﺷﺪم‪.‬‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﺣﻤﻮم ﻧﺪاﺷﺖ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻓﻘﻂ ﻳﻪ ﺷﻴﺮ آب داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاى ‪ 64‬ﻧﻔﺮ ﺑﻮد‪ 75 .‬ﺳﺎﻧﺘﻰﻣﺘﺮ ﻳﺎ‬
‫ﺑﻴﺶﺗﺮ از زﻣﻴﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰرﻓﺘﻰ زﻳﺮش ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻰ ﺧﻮدت رو‬
‫ﻣﻰﺷﺴﺘﻰ‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺎﺑﻮن ﻣﻰدادن‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﻴﺰى‪ .‬ﺳﻴﮕﺎر ﻫﻢ ﻧﻤﻰدادن‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻏﺬا ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﭘﻮل ﻫﻤﻪ اﻳﻦﻫﺎ رو ﻣﻰﺧﻮردن‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﻳﻪ ﺑﺎزرس ﻗﺮاره از‬
‫اﺳﻼمآﺑﺎد ﺑﻴﺎد‪ ،‬ﻓﻮرى ﺑﻪ ﻫﻤﻪ زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎ ﻟﺒﺎسﻫﺎى ﺗﻤﻴﺰ دادن و ﻳﻪ دوﻧﻪ زﻳﺮاﻧﺪاز‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻦ اﻣﺮوز ﻟﺒﺎسﻫﺎﺗﻮن رو ﺑﭙﻮﺷﻴﻦ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪن‪ .‬ﻣﺎ رو ﻛﺮدن ﺗﻮ ﺳﻠﻮل‪،‬‬
‫ﭼﻮن ﻣﺎ ﺷﺶ ﻧﻔﺮ اﻋﺘﺮاض ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ وﻗﺘﻰ ﺑﺎزرس رﻓﺖ ﺗﻤﺎم ﻟﺒﺎسﻫﺎ و‬
‫ﮔﻠﻴﻢﻫﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻦ‪.‬‬
‫ﻳﺎدﻣﻪ ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﺗﻮى ﺑﻨﺪ ﻣﺠﺎور دو ﻧﻔﺮ رو در ﺣﺎل ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎزى ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ دﻳﺪﻳﻢ ﺻﺪا ﻣﻰآد‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ رو ﺗﻮى ﻣﺮﻛﺰ زﻧﺪان ﺣﺪود‬
‫ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ و ﻧﻴﻢ ﺷﻼّق زدن‪ .‬وﻟﻲ در ﺳﻠﻮل ﻣﺎ رو ﺑﺴﺘﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻘﻴﻪ ﭼﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺗﻤﺎم زﻧﺪوﻧﻰﻫﺎ رو ﺑﺮده ﺑﻮدن دور داﻳﺮه ﻧﺸﻮﻧﺪن ﻛﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺎ اوﻟﺶ رو دﻳﺪﻳﻢ ﺑﻌﺪ در ﺳﻠﻮل ﻣﺎ رو ﺑﺴﺘﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺻﻮرتﺷﻮن رو ﺳﻴﺎه ﻛﺮدن‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ رو ﺳﻮار اون ﻳﻜﻰ ﻛﺮدن و دور زﻧﺪان ﭼﺮﺧﻮﻧﺪن و ﺷﻼّق زدن‪.‬‬
‫ﻣﺎ اون ﻧﺎﻣﻪ رو ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻪ ﻣﺪت ﺑﺮادر اون اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ اوﻣﺪ ﻣﻼﻗﺎﺗﺶ‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﺑﺮاﻣﻮن ﻏﺬا آورد‪ .‬ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻰ و از اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ‪.‬‬
‫ﺗﻮى اون ﺑﻨﺪ اﺟﺎزه داﺷﺘﻴﻢ آﺗﻴﺶ ﻛﻨﻴﻢ و ﻳﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﺑﭙﺰﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻫﻢ ﻳﻪ‬
‫ﻛﻤﻰ ﺑﺮﻧﺞ ﺑﺮاﻣﻮن آوردن‪ .‬ﻳﻪ زﻧﺪاﻧﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﺰده ﺳﺎل اوﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ دﻳﺪ‬
‫وﺿﻊ ﻣﺎ ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ اوﻣﺪ ﺑﺮاﻣﻮن ﺑﺮﻧﺞ آورد‪ ،‬ﻛﺒﺮﻳﺖ آورد‪ .‬ﭘﻮل ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫‪٢٢٩‬‬
‫اﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺑﻮدن ﺑﺎ اونﻫﺎ ﻫﻢﻛﺎرى ﻧﻤﻰﻛﺮدن‪ .‬ﭘﻮل داﺷﺘﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺮاى ﺧﻮدﺷﻮن آﻗﺎﻳﻰ ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻳﻜﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻔﺖ‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮن روﭘﻴﻪ‬
‫ﻛﻼﺷﻰ ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺮاى ﺧﻮدش ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن داﺷﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻰ داﺷﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ‪ ،‬اوﻣﺪ ﻣﺎ رو دﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﻣﻮن ﻳﻚ ﻗﻮﻃﻰ روﻏﻦ آورد‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﻮن روز اوﻣﺪن از ﻣﺎ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﭼﻴﺰ ﻋﺠﻴﺒﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ اوﻧﺠﺎ دﻳﺪم‪ ،‬ﺷﻴﻮه ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬و زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪ‪ .‬دوﺗﺎ ﺣﻠﻘﻪ ﻓﻠﺰى ﻣﻰﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻫﺎﺷﻮن ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﺣﻠﻘﻪﻫﺎ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﻳﻪ ﻟﻮﻻ وﺻﻞ ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻪ دوﺗﺎ ﻣﻴﻠﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ دوﺗﺎ ﻣﻴﻠﻪ‬
‫ﻣﻰاوﻣﺪ ﺑﺎﻻ و ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻠﻘﻪ دﻳﮕﻪاى ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪﺷﻮن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ‬
‫ﻣﻰﺷﺪ و اﻳﻦ ﻃﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻوﺟﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻦ ﭘﺎﻫﺎﺷﻮن رو ﺧﻢ ﻛﻨﻦ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻛﻪ راه ﻣﻰرﻓﺘﻦ ﺻﺪاى زﻳﺎدى اﻳﺠﺎد ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ ادرار‬
‫ﻛﻨﻦ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻪ را از ﻗﻼب ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ در ﻣﻰآوردن‪ ،‬ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ دﺳﺖﺷﻮن‪ .‬ﻣﻮﻗﻊ‬
‫ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﻫﻢ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ رو از ﻗﻼب ﻛﻤﺮﺷﻮن ﺑﺎز ﻣﻰﻛﺮدن و ﭼﻮن ﻟﻮﻻ داﺷﺖ از‬
‫روى ﭘﺎﺷﻮن ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻦ اون ﻃﺮف‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﻪ ﺗﻮ ﺧﻮاب ﺗﻜﻮن‬
‫ﻣﻰﺧﻮردن ﺻﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎﻧﺪونﻫﺎى ﭘﺎﻫﺎﺷﻮن ﺿﺮﺑﻪ‬
‫ﺑﺨﻮره و ﺑﻌﺪ از ﻳﻪ ﻣﺪﺗﻰ‪ ،‬دﻳﮕﻪ ﭘﺎﻫﺎﺷﻮن ﻃﻮرى ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻوﻗﺖ‬
‫ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻦ ﺑﺪوﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ ﻳﻪ زﺧﻢ ﺷﺪﻳﺪ دور‬
‫اون ﺣﻠﻘﻪ رو ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻛﻢﻛﻢ ﭘﻴﻨﻪ ﻣﻰﺑﺴﺖ و ﻗﺪرت راه رﻓﺘﻦ ﻋﺎدى رو‬
‫ﻫﻢ از اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎى اوﻧﺠﺎ‪ ،‬ﮔﻤﻮﻧﻢ ﺑﻴﺴﺖ درﺻﺪﺷﻮن‬
‫اﻳﻦﺟﻮرى ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﻳﻪ روز ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﻮى ﺣﻴﺎط‪ ،‬دﻳﺪم ﭼﻨﺪﺗﺎ ﮔﻨﺠﺸﻚ اوﻣﺪن‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻨﺠﺸﻚ ﻣﻰﺧﻮرﻳﻦ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ آره‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻮرى ﻳﻪ ﺗﻴﻜﻪ آﺟﺮ‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻢ زدم وﺳﻂﺷﻮن‪ ،‬ﻳﻜﻰﺷﻮن اﻓﺘﺎد‪ ،‬رﻓﺘﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻢ و ﭘﺨﺘﻴﻢ و ﺧﻮردﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻪ‬
‫ﮔﻨﺠﺸﻚ رو ﺷﺶ ﻧﻔﺮى ﺧﻮردﻳﻢ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﮔﻴﺮﻣﻮن‬
‫اوﻣﺪه‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ رو ﺧﻴﻠﻲ دﻗﻴﻖ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪه‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺗﻮ ﺑﻨﺪ ﻣﻰﻟﻮﻟﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻗﺪم ﻣﻰزدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻐﻞ ﺷﻴﺮﻫﺎ ﮔﻨﺠﺸﻚﻫﺎ زﻳﺎد‬
‫ﺑﻮدن‪ ،‬ﻣﻰاوﻣﺪن ﮔُﻪ ﻣﻰﺧﻮردن‪ ،‬ﻣﮕﺲ ﻣﻰﺧﻮردن و اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻦ‬
‫‪٢٣٠‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦﺟﻮرى‪ ،‬ﺷﻮﺧﻰ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬اﺻﻼً ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻰﻛﺮدم ﺑﺨﻮره‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺴﺮه اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪“ ،‬وﻟﻲ” ﮔﻨﺠﺸﻚ ﻣﻰﺧﻮرى‪ ،‬ﮔﻔﺖ آره‪ .‬ﻳﻪ ﺗﻜﻪ آﺟﺮ ﺑﺮداﺷﺘﻢ ﭘﺮت ﻛﺮدم‬
‫ﻃﺮفﺷﻮن‪ .‬ﮔﻨﺠﺸﻚﻫﺎ زﻳﺎد ﺑﻮدن‪ ،‬ﺧﻮرد ﺑﻪ ﻳﻜﻰﺷﻮن‪ ،‬اﻓﺘﺎد‪ .‬اول ﺳﻪ ﺗﺎﺷﻮن‬
‫ﮔﻔﺘﻦ ﻧﻤﻰﺧﻮرﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻰﺧﻮرم‪ ،‬اﻳﺮاﻧﻲﻳﻪ ﻫﻢ ﮔﻔﺖ ﻣﻰﺧﻮرم‪“ ،‬وﻟﻲ” ﻫﻢ‬
‫ﮔﻔﺖ ﻣﻰﺧﻮرم‪ .‬ﺑﺮدﻳﻢ ﺗﻮى ﻣﺎﻫﻰﺗﺎﺑﻪ ﺳﺮﺧﺶ ﻛﺮدﻳﻢ ‪ -‬اﻳﻨﺠﺎ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﭘﺨﺖ و‬
‫ﭘﺰ ﺑﻮد‪ -‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﺑﺨﻮرﻳﻢ‪ ،‬اون اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﮔﻔﺘﻦ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻰﺧﻮرﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﻮردﻳﻢ‪ .‬اﻻن از اﻳﻦ دوﺳﺖ اﻳﺮاﻧﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ اﮔﻪ‬
‫ﺑﭙﺮﺳﻰ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻪ ﻳﻜﻰ از ﺧﻮﺷﻤﺰهﺗﺮﻳﻦ ﻏﺬاﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻋﻤﺮش ﺧﻮرده‪ ،‬ﻫﻤﻮن‬
‫ﮔﻨﺠﺸﻚ ﺑﻮده‪.‬‬
‫اون ﺳﻠﻮلﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ روﺑﻪروﻣﻮن ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎى ﺑﻠﻨﺪى داﺷﺖ‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﻛﺒﻮﺗﺮﻫﺎ‬
‫ﻟﻮﻧﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدن‪ .‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﺳﻪ ﻧﻔﺮى رﻓﺘﻴﻢ رو دوش ﻫﻢ واﻳﺴﺎدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ رﻓﺘﻢ ﺑﺎﻻ‪،‬‬
‫دوﺗﺎ ﺑﭽﻪ ﻛﺒﻮﺗﺮ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬اوﻣﺪﻳﻢ ﻛﺸﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺧﻮردﻳﻢ‪ .‬ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎم ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن‪ ،‬ﻣﻰرﻓﺘﻦ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدن ﻛﻪ ﻳﻜﻰ دوﺗﺎ ﻛﺒﻮﺗﺮ ﮔﻴﺮﺷﻮن‬
‫اوﻣﺪه‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ ﺑﺒﺮن ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪ ،‬ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻰ ﺑﻮد دﻳﮕﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ دادﮔﺎه‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اون زﻧﺪان ﺑﻪ ﻣﺎ ﺟﺮم زده ﺑﻮدن ﻋﺒﻮر از ﻣﺮز ﺑﺪون‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرت و وﻳﺰا‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ ﺑﺒﺮن ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‪ ،‬ﻳﻪ ﮔﻠﻪ ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬دوﻳﺴﺖ‬
‫ﻧﻔﺮ‪ ،‬اﻳﻦ دوﻳﺴﺖ ﻧﻔﺮ رو ﺑﺎ زﻧﺠﻴﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ ﻣﻰﻛﺮدن و راه ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺘﻦ‪ .‬ﻳﻪ‬
‫ﺳﺮى از اﻳﻦ ﭘﺎﺑﻨﺪﻫﺎ داﺷﺘﻦ‪ ،‬ﺟﺮﻳﻨﮓ ﺟﺮﻳﻨﮓ ﺻﺪا ﻣﻰداد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻛﺎروان دﻳﺪى‬
‫ﭼﻪ ﺟﻮريﻳﻪ؟ از زﻧﺪان ﻣﻰاوﻣﺪﻳﻢ ﺑﻴﺮون و ﻣﺜﻼً ﻳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻴﺎﺑﻮن ﻃﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫دور و ﺑﺮش ﻣﻐﺎزه ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﺮدم ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎدن ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻣﺎ رو‪ ،‬دوﻳﺴﺖ‬
‫ﻧﻔﺮ رو ﻣﻰﺑﺮدن ﺗﻮ ﻳﻪ ﺳﻠﻮل و ﻫﻤﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﺎﻳﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﮔﻮﺷﻪ زﻧﺪون ﻫﻢ‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﻰﺷﺎﺷﻴﺪن‪ .‬ﻳﻪ ﺑﻮى ﮔﻨﺪى ﻣﻰداد‪ .‬اوﻧﺠﺎ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎدﻳﻢ ﺗﺎ ﻧﻮﺑﺖ دادﮔﺎهﻣﻮن‬
‫ﺑﺸﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺑﺮو ﭼﻬﺎرده روز دﻳﮕﻪ ﺑﻴﺎ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻬﺎرده روز‬
‫اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رو داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ اﺗﻔﺎﻗﻰ ﻫﻢ ﻧﻤﻰاﻓﺘﺎد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﺎ ﺗﻮى ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ‬
‫رﻓﺘﻦﻫﺎ ﺗﻮﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﺮادر اﻳﻦ اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ رو ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬اول ﻣﻰاوﻣﺪ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﭘﻮل‬
‫ﻣﻰداد ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﻳﻪ ﻛﻤﻰ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻰ‪ ،‬ﺻﺎﺑﻮن و از اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻣﻰداد‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﻣﻰرﻓﺖ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻰداد ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ و ﺑﺎ ﻣﺎ ﺻﺤﺒﺖ‬
‫‪٢٣١‬‬
‫ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻛﺮاﭼﻰ‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮدن ﻛﻪ ﻣﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮدن ﺗﻮ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻠﻞ ﻓﺸﺎر آورده ﺑﻮدن‪ .‬ﺳﻴﺰده روز اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا و ﺗﺤﺼ‪‬ﻦ ﻛﺮده ﺑﻮدن ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﺷﺪ رﺋﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ‪ ،‬ﻳﻪ زﻧﻰ ﺑﻮد ﻣﺎل ﺑﻨﮕﻼدش و ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮد اﻧﮕﻠﻴﺲ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬اوﻣﺪ ﺗﻮى زﻧﺪان ﻣﻼﻗﺎت ﻣﺎ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ درﺳﺖ روز ﻗﺒﻞ از آزادى ﻣﺎ اوﻣﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻛﺮاﭼﻰ وﻗﺘﻰ دﻳﺪه‬
‫ﺑﻮدن ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻰﻛﻨﻪ‪ ،‬ﭘﻮل ﺟﻤﻊ ﻛﺮده ﺑﻮدن‪ ،‬ﺣﺪود‬
‫‪ 6000‬روﭘﻴﻪ‪ .‬دوﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎ اوﻣﺪه ﺑﻮدن ﻻﻫﻮر‪ ،‬دوﺗﺎ وﻛﻴﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن‪ ،‬از‬
‫اﻳﻦﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﺴﺘﻦ و ﺑﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﻦ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن ﭘﻮل‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ‪ .‬وﻛﻴﻞﻫﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮدن ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ و اون ﻛﻪ ﻣﺎ رو ﺑﺎ‬
‫ﻗﻴﺪ ﺿﻤﺎﻧﺖ آزاد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪاً اونﻫﺎ ﻫﻢ اوﻣﺪن ﻣﻼﻗﺎت ﻣﺎ و ﮔﻔﺘﻦ دارﻳﻢ ﻛﺎرﻫﺎ‬
‫رو درﺳﺖ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اونﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ رﺷﻮه دادن ﺗﻮﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﻴﺎن ﻣﻼﻗﺎت‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪش ﻫﻢ رﺋﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ اوﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 6‬ﻣﻌﺎون زﻧﺪون اوﻣﺪ ﺳﺮاغ ﻣﺎ‪ .‬ﮔﻔﺖ دوﺗﺎ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﺷﻤﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻴﻦ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﻠﻪ‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪش ﻣﺎ رو ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﭼﺮا ﻟﺒﺎسﻫﺎﺗﻮن اﻃﻮ ﻧﺪاره؟ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ دارﻳﻢ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰﻣﻴﺮﻳﻢ اون ﻣﻰﮔﻪ‬
‫ﭼﺮا ﻟﺒﺎسﺗﻮن اﻃﻮ ﻧﺪاره‪ ،‬ﻏﺬا ﮔﻴﺮﻣﻮن ﻧﻤﻰآد‪ ،‬اون از اﻃﻮ ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﻢ‬
‫اﻃﻮ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻦ ﺑِﻬِﺘﻮن ﺑﺪم؟ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ وﺿﻊ ﻏﺬاﺗﻮن ﺧﻮﺑﻪ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻴﻢ آره‪ .‬ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ اﺻﻼً ﺟﺮﻳﺎن ﭼﻲﻳﻪ‪ ،‬ﮔﻴﺞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه‬
‫ﻛﺮدم‪ ،‬دﻳﺪم آرم ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺟﻠﻮﺷﻪ‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻳﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ اﻓﺘﺎده‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻫﻴﭻ‬
‫ﮔﻠﻪاى ﺷﻜﺎﻳﺘﻰ ﻧﺪارﻳﻦ؟ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﺮﻳﻦ‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره اوﻣﺪن‬
‫دﻧﺒﺎلﻣﻮن‪ .‬دﻳﺪﻳﻢ رﺋﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻠﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ زﻧﻪ ﻛﻪ از اﺳﻼمآﺑﺎد اوﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﻫﻢ ﺟﻠﻮﻣﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻳﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ دﻳﮕﻪ‪ .‬ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن ﻛﻪ وﺿﻊﺗﻮن ﭼﻪ ﺟﻮريﻳﻪ و از‬
‫اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ دوﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎ دارن ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﻦ ﺷﻤﺎ رو آزاد ﻛﻨﻦ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ ﻣﺎ ﻧﺎﭼﺎرﻳﻢ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﺣﺘﺮام ﺑﺬارﻳﻢ‪ .‬در واﻗﻊ‬
‫اﮔﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﺸﻴﻦ ﻣﺎ ﻛﺎرى ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻴﻢ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ دوﺳﺘﻢ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﮕﻮ اﮔﻪ ﺗﺎ دو‬
‫روز دﻳﮕﻪ ﻣﺎ رو آزاد ﻧﻜﻨﻦ ﻣﻦ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻛﻪ اون ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪ ﺑﮕﻪ‪ .‬اون‬
‫‪٢٣٢‬‬
‫از رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬رﺋﻴﺲ زﻧﺪان از اون‪ .‬ﺑﺮاى اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺮاﻣﻮن ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ‬
‫آوردن ﺗﻮ زﻧﺪون‪ .‬ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ آوردن‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻋﺘﺮاض ﻧﺨﻮردﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اون ﻣﺴﺌﻮل ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻧﮕﻔﺘﻴﻦ ﭼﻰ ﺑﻪ ﭼﻲﻳﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﺟﻠﻮﻣﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻰ ﻗﺒﻼً ﭘﺮﺳﻴﺪ‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻰﺗﻮﻧﻴﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻦ ﻛﻪ اون ﻧﻔﻬﻤﻪ؟ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻧﻪ‪ .‬اونوﻗﺖ رﺋﻴﺲ‬
‫زﻧﺪان ﮔﻔﺖ ﻛﺎر رو ﺑﺪﺗﺮ از اﻳﻦ ﻧﻜﻨﻴﻦ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻧﻜﻨﻴﻦ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺳﻪ ﭼﻬﺎر‬
‫ﻣﺎﻫﻪ ﺗﻮ اﻳﻦ زﻧﺪاﻧﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﻧﻤﻰدوﻧﻰ ﭼﻰ ﻛﺸﻴﺪهام‪ .‬ﻣﻦ دو روز دﻳﮕﻪ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬اون ﺗﺮﺳﻴﺪ‪ .‬دلﺧﻮر ﺑﻮد‪ .‬رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ از ﺷﻜﻨﺠﻪ‬
‫ﺑﮕﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻦ اﻳﻦ زن ﭼﻰ ﻣﻰﺷﻪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫اون ﺧﺎﻧﻢ ﭘﻮﻧﺼﺪ روﭘﻴﻪ داد ﺑﻪ رﺋﻴﺲ زﻧﺪان و ﮔﻔﺖ اﮔﻪ آزاد ﺷﺪن ﺑﺪه‬
‫ﺑِﻬِﺸﻮن ﻛﻪ ﺑﺘﻮﻧﻦ ﺗﺎ اﺳﻼمآﺑﺎد ﺑﻴﺎن‪ .‬اون ﻫﻢ ﭘﻮﻧﺼﺪ روﭘﻴﻪ رو ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬روز ﺑﻌﺪش‪،‬‬
‫دوﺗﺎ اﻓﻐﺎﻧﻰ رو آزاد ﻛﺮدن ﻓﺮداش ﻣﻦ و اون دوﺳﺘﻢ‪ ،‬روز ﺑﻌﺪ ﻫﻢ اون اﻓﻐﺎﻧﻰ ‪49‬‬
‫اﻣﺎﻣﻰ رو‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﭼﻬﺎرده روز ﺧﻮدﻣﻮن رو ﺑﻪ زﻧﺪان ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪،‬‬
‫ﭼﻮن ﺑﻪ ﻗﻴﺪ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺑﻮد‪.‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ اﺳﻼمآﺑﺎد‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﺎ رو‬
‫ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻦ ﻳﻪ ﺟﺎى دﻳﮕﻪ‪ ،‬ﻣﺎ دﻳﮕﻪ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻴﻢ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻤﻮﻧﻴﻢ‪ .‬ﭘﺮوﻧﺪهاى ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻣﺎ‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ داده ﺑﻮدن ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل زﻧﺪان ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺨﻮره‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺸﻜﻠﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺎرى ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻴﻢ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‬
‫ﻛﺮاﭼﻰ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺗﺤﺼ‪‬ﻦ داﺷﺘﻦ و ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻛﻨﻦ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻤﻊﺷﻮن ﭘﻴﻮﺳﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﻪ ﻛﻪ ﺗﻮى اون زﻧﺪان ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺪ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻨﺪ ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻪ‬
‫ﭘﻴﺶﻧﻤﺎز داﺷﺘﻦ ﻛﻪ اذان ﻣﻰﮔﻔﺖ و ﺟﻤﻌﻴ‪‬ﺖ ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻧﻤﺎز ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪن‪ .‬ﻳﻪ‬
‫روز ﺻﺒﺢ دﻳﺪﻳﻢ ﺷﻠﻮغ ﺷﺪه و ﻛﺴﻰ ﻧﻤﺎز ﻧﺮﻓﺘﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن و اﺻﻼً ﻣﺎ رو ﺗﻮ ﺧﻮدﺷﻮن راه ﻧﻤﻰدادن‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻰ‬
‫ﺳﺌﻮال ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻧﮕﻔﺘﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺶﻧﻤﺎز داﺷﺘﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻳﻜﻰ رو‬
‫ﻣﻰداده‪ .‬ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ ﻣﺮدوﻧﮕﻰ ﻛﺮده ﺑﻮدن و ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﻪ رﺋﻴﺲ زﻧﺪان ﺑﮕﻦ وﻟﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻨﮕﻼدﺷﻰﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬ﺑﻌﺪ اونﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻠﺴﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﭼﻜﺎر‬
‫ﻛﻨﻦ‪ .‬ﻳﺎرو ﭘﻴﺶﻧﻤﺎزه ﻫﻢ آدم ﺟﺎﻟﺒﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ آره‪ ،‬ﻣﻦ اﻳﻦﻛﺎر رو ﻛﺮدم‪،‬‬
‫‪٢٣٣‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﺧﻮب ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺗﺤﺼ‪‬ﻦ اول ﺑﺮاى ﺧﻮد ﻣﺎ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﺮاى ﻳﻪ ﺳﺮى ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎى دﻳﮕﻪ‪،‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻖ ﻣﺴﻜﻦ‪ ،‬ﺣﻖ ﻣﻬﺎﺟﺮت‪ ،‬ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از دﻳﭙﻮرت و اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬ﻳﻪ ﻫﻔﺘﻪ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻛﺮدﻳﻢ وﻟﻲ ﻣﻦ ﻗﺮار‬
‫ﺑﻮد ﺑﺮم ﻻﻫﻮر ﺑﺮاى ﻛﺎرم‪.‬‬
‫ﺗﻮى اﻳﻦ ﻣﺪت ﻛﺴﻰ ﺑﻪ ﻛﺎرﺗﻮن رﺳﻴﺪﮔﻰ ﻧﻜﺮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬رﻓﻴﻖﻫﺎى ﻣﺎ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻳﻪ اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬاى‬
‫ﺳﻴﺰده روزه داﺷﺘﻦ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ از ﺷﺮ اﻳﻦﻫﺎ راﺣﺖ ﺑﺸﻪ اﺻﻼً‬
‫ﺟﺎش رو ﻋﻮض ﻛﺮد‪ ،‬رﻓﺖ ﺗﻮى ﻳﻪ ﺧﻴﺎﺑﻮن دﻳﮕﻪ ﻛﻪ وﻗﺘﻰ ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ ﻳﻪ ﻣﺤﻞ‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮد‪ .‬درش ﻣﺜﻞ در زﻧﺪون ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺮده داﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻰ ﺑﺎ اون‬
‫ﻃﺮف ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻰ ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻪ درﻳﭽﻪي ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ ﺑﺎﻫﺎش ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮدى‪ .‬ﻓﻘﻂ‬
‫اون ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ داﺷﺖ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺖ ﺑﺮه ﺗﻮ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ رو ﺑﻪ داﺧﻞ راه‬
‫ﻧﻤﻰدادن‪ .‬وﻟﻲ ﺑﭽﻪﻫﺎ از دﻳﻮار رﻓﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﺎﻻ‪ ،‬و از داﺧﻞ در رو ﺑﺎز ﻛﺮده ﺑﻮدن و‬
‫ﺗﻮى ﺣﻴﺎط ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬اون روز ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺎ ﺗﺤﺼ‪‬ﻦ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدن‪ 210 ،‬ﺗﺎ ﭘﻠﻴﺲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻰ اوﻣﺪه ﺑﻮد و ﺑﭽﻪﻫﺎ رو ﺣﺴﺎﺑﻰ زده ﺑﻮد و ﺑﻪ زور‬
‫ﺑﻴﺮونﺷﻮن ﻛﺮده ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ از ﭘﻠﻴﺲ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬زﻧﮓ زده ﺑﻮدن ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬اونﻫﺎ ﻫﻢ اوﻣﺪه ﺑﻮدن ﺑﻌﺪ ﻛﻪ اﻋﺘﺼﺎب‬
‫ﻏﺬا ﺗﻤﻮم ﺷﺪه ﺑﻮد ‪ -‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ اوﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ -‬ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺮﺗﺐ ﻣﻰاوﻣﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻰزد‪ ،‬اﺧﺮاج ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﭽﻪﻫﺎ دوﺑﺎره ﻣﻰرﻓﺘﻦ ﺗﻮى ﺣﻴﺎط زﻧﺠﻴﺮ ﻣﻰﺑﺴﺘﻦ‬
‫و ﻣﻰﻣﻮﻧﺪن‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻋﺘﺼﺎب ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮرد‪ .‬ﺗﻮدهاىﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻮ اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺎرﺷﻜﻨﻰ‬
‫ﻛﺮدن‪ .‬ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪ .‬اﻋﺘﺼﺎب ﺑﺎ ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﭼﻰ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺗﻮى ﻫﻴﭻ ﺣﺮﻛﺖ اﻋﺘﺮاﺿﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﻰﻛﺮدن‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻂﺷﻮﻧﻪ‪ .‬ﺗﻮدهاىﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺪام ﺧﻂﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰدادن‬
‫ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪش ﻛﺎرﺷﻜﻨﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ اون ﺟﻤﻊ ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮى ﻫﻰ ﻛﻢ ﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﺑﻪ ‪ 20‬ﻧﻔﺮ رﺳﻴﺪ و در واﻗﻊ ﺗﺤﺼ‪‬ﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪش ﭼﻨﺪﻳﻦ‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻰ ﺑﻮد ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ‪.‬‬
‫‪٢٣٤‬‬
‫اﻳﻦﻃﻮرى ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﺧﺎرج ﺑﺸﻢ‪ .‬دو ﻣﺎه اوﻧﺠﺎ‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﻧﻮادهام زﻧﮓ زدم ﻛﻪ ﭘﻮل ﺑﺮام ﺑﻔﺮﺳﺘﻦ‪ .‬دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻛﺮدن‬
‫ﭘﻮل ﺟﻤﻊ و ﺟﻮر ﻛﺮدن و ﺻﺪﻫﺰار ﺗﻮﻣﻦ ﺑﺮام ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻛﻪ ﺷﺪ ﻫﺰار و ﺷﺸﺼﺪ‬
‫دﻻر‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻮن زﻧﺪان ﺑﻮدم و ﺑﺎ ﻳﻪ ﺳﺮى ﺑﭽﻪﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ دوﺳﺘﻢ‬
‫داﺷﺘﻦ‪ ،‬و اﺣﺘﺮام ﻣﻰذاﺷﺘﻦ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﭼﭗ ﺑﻮدن؟ ﭼﻮن ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻮى اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﻧﺒﻮد‪،‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺣﺘﻰ ﺗﻮ داﻧﻤﺎرك وﻗﺘﻰ ﻣﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﻳﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ ﺑﻜﻨﻴﻢ اونﻫﺎ ﺧﻮدﺷﻮﻧﻮ‬
‫ﻛﻨﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﺣﺮفﺷﻮن ﻫﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮادر رﺟﻮى ﻗﺮاره ﺑﺎ ﻛﻰ و ﻛﻰ ﺣﺮف‬
‫ﺑﺰﻧﻪ و از ﺑﺎﻻ ﻛﺎرﻫﺎ رو درﺳﺖ ﻛﻨﻪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻋﻼﻣﻴﻪش رو ﻫﻢ ﻣﻦ دﻳﺪم وﻟﻲ ﻳﻪ‬
‫ﺟﻮرى ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻮن ﺧﻮاﻫﺶ و ﺗﻤﻨﺎﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺎل ‪ 58‬و ‪ 59‬از ﺧﻤﻴﻨﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد ﻳﺎ از ﭘﺪر ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﻰ ﻣﺜﻼً‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺑﻰﺧﻂ ﺑﻮدن‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﭼﭙﻰ ﻫﻢ ﺑﻮدن‪ ،‬ﺑﻌﻀﻰ از‬
‫ﺳﻤﭙﺎتﻫﺎى ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﻮدن ﻛﻪ در واﻗﻊ رﺑﻄﻰ ﺑﻪ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬از‬
‫روى اﻧﺴﺎﻧﻴ‪‬ﺖ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﺣﺘﻰ ﺑﻌﻀﻰ از ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﮔﺎﻫﻰ ﻛﻤﻚ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻦ ‪ 16‬روز ﺧﻮﻧﻪي ﻳﻜﻰ از ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰﻫﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﻛﻪ ﺧﻮدش آدم‬
‫ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎد ﺧﺎرج‪ .‬ﺗﻮى اﻳﻦ ﻣﺪت ﺧﺮج زﻧﺪﮔﻴﻢ رو ﻫﻢ اون داد‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ ﻳﺎدم رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮى ﻛﺮاﭼﻰ ﺑﺎ ﻳﻪ ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻪ ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎى ﻣﺎ رو ﻣﻰدوﻧﺴﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺎ ﺑﺎزﺟﻮى ﻣﺎ ﺗﻮ ﻻﻫﻮر آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﭼﻮن ﺗﻮ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮدى ﺑﺮات ﻛﺎرى ﻧﻜﺮدم وﮔﺮﻧﻪ‬
‫ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻢ ﺳﺮ ﻳﻚ روز آزادت ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻛﻪ آزاد ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻢ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﮔﻔﺘﻢ ﻳﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﭼﻮن‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮم وﺳﺎﺋﻠﻢ رو از ﻻﻫﻮر ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﻳﻪ ﻧﺎﻣﻪ دادن ﮔﻔﺘﻢ ﺧﺐ ‪ 5000‬روﭘﻴﻪ ﻓﺮﺷﻪ‬
‫و ﻳﻪ رادﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺗﻮى اون ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻰ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﭼﺎرهاى ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﭘﻨﺞﻫﺰار روﭘﻴﻪ ﻓﺮش ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ﻫﻤﻪش ﻣﺎﻫﻰ ﻫﺸﺘﺼﺪ روﭘﻴﻪ ﭘﻮل ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﻻﻫﻮر‪ ،‬ﻫﻤﻮن ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﻳﻪ‬
‫ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و ﻓﺮش و ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻰ رو ﻧﮕﻪداﺷﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ ﺳﺮوان‬
‫ﺣﻔﻴﺾ ﺟﺎش ﻋﻮض ﺷﺪه‪ .‬رﻓﺘﻪ ﻳﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﻴﺼﻞآﺑﺎد‪ .‬ﺣﺪود ﮔﻤﻮﻧﻢ‬
‫‪٢٣٥‬‬
‫ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ اون ﻃﺮف ﻻﻫﻮر‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﻛﺮاﭼﻰ و ﻻﻫﻮر‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎى اﻓﻐﺎﻧﻰ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ اون زﻧﺪان ﻗﺒﻠﻲ و ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ رﻓﺘﻴﻢ زﻧﺪان ﺳﻴﺎﺳﻲﻳﻪ‪ ،‬ﻣﺪارك و ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﻪ رو ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ رو ﻧﺸﻮن ﻣﻰدادﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﺑﺎ اﻓﻐﺎﻧﻲﻳﻪ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻰ‬
‫ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮم ﻓﻴﺼﻞآﺑﺎد اﻳﻦ ﺣﻔﻴﺾ رو ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﭼﻴﺰى ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬دﻓﺘﺮﭼﻪ ﺧﺎﻃﺮاﺗﻢ ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻓﺮش ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻟﺒﺎسﻫﺎت‬
‫رو ﭼﻮن ﻧﻴﻮﻣﺪى ﺑﺪﺟﻮر ﺷﺪ و ﻓﻼن‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻓﺮش ﭼﻰ‪ ،‬ﻓﺮش رو ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪى‪ .‬ﮔﻔﺖ‬
‫ﻓﺮش ﻻﻫﻮره‪ ،‬وﺳﺎﺋﻞ ﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻧﺮﺳﻴﺪه‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰﻣﻮﻧﻢ ﺗﺎ ﻓﺮش را‬
‫ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﮔﻔﺖ روﻏﻨﻰ ﺷﺪه‪ ،‬ﻛﺜﻴﻒ ﺷﺪه‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻰﺑﺮم ﻣﻰﺷﻮرﻣﺶ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ در‬
‫واﻗﻊ از اون ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪن‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻰﻛﻪ ﭼﻨﺪان ﭼﻴﺰ ﻣﻬﻤﻰ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻓﺮش رو ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺒﺮم‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺣﺎﻻ ﻛﺠﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﻰ؟ ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﻫﻴﭻ ﺟﺎ‪ .‬ﭘﻮل ﻫﻢ ﻧﺪارم‪ .‬ازش ﭘﻮل ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺻﺪ روﭘﻴﻪ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﻏﺬا ﺧﻮردم‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻫﻢ رﻓﺘﻢ ﺧﻮﻧﻪ ﺧﻮدش ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ .‬روز ﺑﻌﺪ دﻳﺪم ﻓﺮش رو آورد‪.‬‬
‫رﻓﺘﻢ ﻃﺮف ﻛﺮاﭼﻰ‪ .‬روز ﺑﻌﺪش ﭘﺴﺮ ﻣﺸﻬﺪيﻳﻪ رو دﻳﺪم‪ .‬اﻳﻦ ﺑﭽﻪ ﺧﻮﺑﻰ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻮادار ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎش رو ﭘﻨﻬﻮن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮﻧﻪﺷﻮن ﻟﻮ‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدن اوﻣﺪه ﺑﻮدن ﺧﺎرج‪ .‬اون ﻳﻜﻰ ﻣﺠﺎﻫﺪه ﺑﻌﺪاً‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ اﻳﺮان‪ .‬اﻳﻦ اولﻫﺎ از ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻃﺮفدارى ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮓ‬
‫ﻣﻰزد و ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬از اونﻫﺎ ﭘﻮل ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺷﺪ‬
‫ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ‪ .‬از ﻣﺠﺎﻫﺪ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮرت ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪره ﻳﺎ‪..‬؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ رو ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎد ﺧﺎرج‪ .‬ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻛﺎرهاى ﻧﺒﻮد‪ .‬در واﻗﻊ‬
‫راﺑﻂ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﻬﺪيﻳﻪ رو دﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻓﺮﺷﺖ رو ﺑﻴﺎر ﺑﺬار اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮات‬
‫ﻣﻰﻓﺮوﺷﻢ‪ .‬ﺑِﻬِﺶ اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻪ ﻣﺪت ﻛﻤﻚﻣﻮن ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪي ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ زﻧﺪان اوﻣﺪه ﺑﻮد ﻣﺎ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰى ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﻓﺮش رو دادﻳﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ و دﻳﮕﻪ رﻓﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﻦ‬
‫ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ راه ﺑﻴﻔﺘﻢ ﭘﻮل ﺑﺮام رﺳﻴﺪ وﻟﻲ ﮔﻔﺘﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺬارم اﻳﻦ ﻣﺮدﻳﻜﻪ ﻓﺮش‬
‫رو ﺑﺨﻮره‪ .‬ﺗﺎزه ﺑﺎ اون ﭘﻮل ﻣﻰﺷﻪ ﺑﻪ اون دوﺳﺖ اﻳﺮاﻧﻴﻢ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻢ و ﺑﺎ ﻫﻢ راه‬
‫ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز دﻳﺪﻣﺶ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻓﺮﺷﺖ رو ﻓﺮوﺧﺘﻢ وﻟﻲ ﭼﻨﺪ‬
‫‪٢٣٦‬‬
‫ﻧﻔﺮ ﺑﻪ اﺳﻢ ﭘﻠﻴﺲ اوﻣﺪن و ﺟﻴﺒﻢ رو زدن‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻳﻦ دوﺳﺖ ﻣﻦ ﺳﻪ ﺳﺎل و ﻧﻴﻢ‬
‫ﺗﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻣﻮﻧﺪه ﺑﻮد و ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻛﻤﻜﺶ ﻛﻨﻪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﭘﻮﻟﻲ ﻛﻪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد از ﻳﻚ ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ ﻳﻪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺗﺮﻛﻰ‬
‫ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ ﺑﺮاى ﻛﺎﻧﺎدا‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻳﺪم ﻧﻤﻰﺷﻪ ازش اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬رﻓﺘﻢ ﻳﻪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت‬
‫ﻛﺎﻧﺎداﻳﻰ ﺧﺮﻳﺪم ‪ 17‬دﻻر‪.‬‬
‫‪ 17‬دﻻر؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﭼﻮن آﺷﻨﺎ ﺑﻮدن‪ .‬ﺑﻌﺪش ﻗﺮار ﺷﺪ ﺑﺎ دو ﺳﻪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﻪ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬
‫وﻟﻲ ﺑﺮاى اونﻫﺎ ﻳﻜﻰ ﺳﻴﺼﺪ دﻻر ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎل ﻣﻦ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻰ ﺑﻮد‪ ،‬رو ﺣﺴﺎب‬
‫رﻓﺎﻗﺖ‪ .‬ﺑﺮاى ﻫﻤﻴﻦ دوﺳﺘﻢ ﻛﻪ اﻻن داﻧﻤﺎرﻛﻪ ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ ﺳﻴﺼﺪ دﻻر‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ‬
‫ﺑﺮﻳﻢ ﻛﺎﻧﺎدا‪ .‬روزش آﻣﺎده ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻛﺮاوات زدﻳﻢ‪ ،‬ﺧﻮشﺗﻴﭗ ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺮاى ﻛﺎﻧﺎدا‪.‬‬
‫ﺗﻮ ﻓﺮودﮔﺎه اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺟﺎﻟﺒﻰ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﺑﻮدن ﻛﻪ از اﻳﻦ روﺳﺘﺎﻳﻰﻫﺎى‬
‫ﺳﺎده ﺑﻮدن ﻛﻪ از ﺟﻨﮓ ﻓﺮار ﻛﺮده ﺑﻮدن ﻳﺎ از ﺳﺮﺑﺎزى ﻳﻜﻰ از اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﺑﺮه ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﻰرى‪ ،‬ﭼﻤﺪوﻧﺖ رو ﻣﻰذارى روى رﻳﻞ‪ ،‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺧﻮدت رو ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﻰ‪ ،‬اون ﺧﻮدش ﻣﻰدوﻧﻪ دﻳﮕﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎرو رﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد ﭼﻤﺪون رو ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد رو رﻳﻞ‪ ،‬ﺧﻮدش ﻫﻢ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد روش‪ .‬ﺑﻌﺪ وﻗﺘﻰ‬
‫ﻛﻪ داﺷﺘﻪ ﻣﻰرﺳﻴﺪه ﺑﻪ دﻳﻮار ﮔﻴﺞ ﺷﺪه ﺑﻮده ﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮره ﻣﻰآد ﺑﻪ دادش‬
‫ﻣﻰرﺳﻪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ دﻳﮕﻪ ﻣﺜﻼً اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﺟﻠﻮ ﻣﺄﻣﻮر ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺶ رو ﻣﻬﺮ‬
‫ﺑﺰﻧﻪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻮﻳﺎ ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻓﻼﻧﻲ ‪ 400‬دﻻر دادم ﻛﻪ ﭘﺎﺳﭙﻮرﺗﺖ رو‬
‫ﻣﻬﺮ ﺑﺰﻧﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎرو ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﺴﺘﺮ ﻓﻼن ﻣﻨﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎده‪ .‬ﻃﺮف ﺗﻌﺠﺐ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى ﭼﺸﻢﻫﺎى اﻳﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻌﻨﻰ ﺧﻔﻪ ﺷﻮ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ دوﺑﺎره‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﺴﺘﺮ ﻓﻼن‪ ،‬دﻳﺮوز ﭼﻬﺎرﺻﺪ دﻻر داده ﺑﻪ ﺧﻮدﺗﻮن‪ .‬ﻫﻤﻮن ﻣﺴﺘﺮ ﻓﻼن‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻴﭽﺎرهﻫﺎ ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻦ ﭼﻰ ﺑﻪ ﭼﻲﻳﻪ‪.‬‬
‫اون روز ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﻦ و ﺑﺮﻳﻢ ﻓﺮودﮔﺎه‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ‪ 17‬دﻻر دادى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺪود ﭼﻬﺎرﺻﺪ دﻻر ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ دادم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻠﻴﻂ رو ﻫﻢ ﮔﺮونﺗﺮ‬
‫از ﻣﻌﻤﻮل ﺧﺮﻳﺪم‪ .‬وﺿﻊ ﻣﺎ اﻳﻦﻃﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ وﻗﺘﻰ ﻛﺎﻧﺎدا ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﺮﻳﻢ‪،‬‬
‫ﻋﻠﺘﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻪ ﺳﺮى رو از اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺑﺮﮔﺮدوﻧﺪه ﺑﻮدن‪ ،‬و ﺣﺎﻻ ﺗﻮ زﻧﺪان ﺑﻮدن‪.‬‬
‫‪٢٣٧‬‬
‫ﻣﺎ ﻫﻢ ﺗﻮى اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻳﻚ ﺗﻮﻗﻒ داﺷﺘﻴﻢ و ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻋﻮض ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫اﻳﻦ ﭘﺎﺳﭙﻮرت و ﺑﺎ اون ﻋﻜﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺗﻮى ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و ﭘﺸﺖ‬
‫ﺳﺮﻣﻮن ﭘﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮدﻣﻮن رو ﺑﻪ ﺟﺎى ﻣﺴﺘﺮ ﻓﻼنﻫﺎ ﺟﺎ ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬اﺻﻼً‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻳﮕﻪ ﻫﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻠﻴﻂ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﻢ دﻳﮕﻪاى ﺧﺮﻳﺪه ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد و ﭘﺎﺳﭙﻮرت اﺳﻢ دﻳﮕﻪاى داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ ﺑﻮد ﺑﻪ اﺳﻢ ﻋﻠﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ‪ .‬اﻳﻦ از آﻣﺮﻳﻜﺎ اوﻣﺪه ﺑﻮد ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﻛﺎر‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ رو راه ﺑﻴﻨﺪازه و اﻳﻦﺟﻮرى ﭘﻮلدار ﺑﺸﻪ‪ .‬ﻣﺎ اوﻟﻴﻦ ﻣﺸﺘﺮىﻫﺎش ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺎ رو ﻣﺠﺎﻧﻰ ﺑﻔﺮﺳﺘﻪ ﻛﻪ اﺳﻢ در ﻛﻨﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭘﻮل رﺷﻮهاى رو ﻛﻪ‬
‫داد‪ ،‬ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻮدم و اون دوﺳﺘﻢ‪ .‬ﻛﺎﻧﺎدا درﺳﺖ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اون روز ﻳﻪ ﺑﺎزرس‬
‫ﻣﺨﺼﻮص اوﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﻮ ﻓﺮودﮔﺎه و ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﻔﺘﻪي ﺑﻌﺪش ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﺠﺎ ﺑﺮﻳﻢ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻦ ﺑﻠﻴﻂ داﻧﻤﺎرك ﮔﻴﺮ ﻣﻰآد ﻛﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﺑﺮﻳﻢ داﻧﻤﺎرك‪.‬‬
‫ﻗﺮار ﺷﺪ ﺑﺮﻳﻢ داﻧﻤﺎرك‪ .‬دوﺑﺎره ﻛﺮاوات زدﻳﻢ‪ ،‬ﻟﺒﺎس ﻧﻮ ﭘﻮﺷﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﻴﻒ‬
‫ﺳﺎﻣﺴﻮﻧﺖ ﻫﻢ ﻣﻦ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﻓﺮودﮔﺎه‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده و ﺧُﺮدهاى ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ دوﺗﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰرﻓﺘﻦ ﻓﺮودﮔﺎه‪ ،‬ﺑ‪‬ﺮدﻳﻨﮓ ﻛﺎرت رو‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻰاوﻣﺪن ﺑﻴﺮون‪ ،‬ﺑ‪‬ﺮدﻳﻨﮓ ﻛﺎرت رو ﻣﻰدادن ﺑﻪ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻌﺪش ﻣﺎ‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﭘﻴﺶ ﭘﺎس ﻛﻨﺘﺮل‪.‬‬
‫آﻗﺎ دﻳﺪﻳﻢ اﻳﻦﻫﺎ رﻓﺘﻦ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺰده دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﭘﺮواز ﻣﻮﻧﺪه وﻟﻲ از اﻳﻦﻫﺎ ﺧﺒﺮى‬
‫ﻧﺸﺪ‪ .‬درﺳﺖ ‪ 10‬دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻮﻧﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﭘﺮواز ﻛﻪ ﭘﻴﺪاﺷﻮن ﺷﺪ و ﮔﻔﺘﻦ آﻣﺎده‬
‫ﺑﺸﻴﻦ‪ .‬ﮔﻔﺖ زود ﺑﺎﺷﻴﻦ‪ .‬دوﻳﺪﻳﻢ دم ﺑﺎﺟﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺴﺮه از ﺗﺮس دﺳﺖ و ﭘﺎش رو‬
‫ﮔﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﺑﻮدن ﻛﻪ وﻗﺖ ﭘﺮواز از ﺗﺮس اﺳﻬﺎل ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﭼﻮن‬
‫اﮔﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺎس ﺟﻌﻠﻲﻳﻪ زﻧﺪان ﺑﻮد و از اﻳﻦ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺗﺎ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻠﻞ ﺑﻴﺎد و ﻓﻼن و ﺑﻬﻤﺎن‪ .‬اﻳﻦ دوﺳﺖ ﻣﺎ راه رو ﮔﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﻴﺪاش‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ و ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻮﻧﺪه ﺑﻪ ﭘﺮواز روى ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻣﺎ ﻣﻬﺮ زدن‪ .‬ﻃﺮف‬
‫ﻣﻰدوﻧﺴﺖ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﭼﻲﻳﻪ‪ .‬ﻓﻮرى ﺑﺎ ﺧﻠﺒﺎن ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ دوﺗﺎ‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺟﺎ ﻣﻮﻧﺪن‪ ،‬دارن ﻣﻰآن‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫‪ SAS‬اوﻣﺪ‪ ،‬ﺳﻮار ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻠﻪﻫﺎى ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ رو ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮدن دوﺑﺎره‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ‪ ،‬ﺳﻮار ﺷﺪﻳﻢ و ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ راه اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اوﻣﺪﻳﻦ ﻛﭙﻨﻬﺎگ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫‪٢٣٨‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬ﻳﻪ ﭼﻴﺰى راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺮدى ﺗﻮدهاىﻫﺎ ﺑﮕﻢ‪ .‬ﺗﻮى ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎى ﻣﺎ‬
‫دوﺗﺎ ﺗﻮدهاى ﻫﻢ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﺑﺮادر ﺑﻮدن اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻮى ﻛﭙﻨﻬﺎگ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﺗﻮدهاى‬
‫ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻮى ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺸﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺜﻼً دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮﻳﻢ ﺧﻮدﻣﻮن رو ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﭘﺮوازﻣﻮن ﻟﻮ ﻧﺮه و ﺑﻘﻴﻪ‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺘﻮﻧﻦ ﺑﻴﺎن‪ .‬اونﻫﺎ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎﺷﻪ‪ .‬اوﻣﺪﻳﻢ ﺗﻮ ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ‪ .‬ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ‬
‫ﺗﻠﮕﺮاف زدﻳﻢ ﺑﻪ اﻳﺮان‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ رﺳﺘﻮران‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻳﺪﻳﻢ اﻳﻦﻫﺎ ﻧﻴﺴﺘﻦ‪ .‬ﮔﻢ ﺷﺪن‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫از دو ﺳﺎﻋﺖ رﻓﺘﻴﻢ ﺧﻮدﻣﻮن رو ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬دﻳﺪﻳﻢ زﻛﻰ‪ ،‬اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻮن ﻣﻮﻗﻊ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻠﮕﺮاف ﺑﺰﻧﻴﻢ ﺧﻮدﺷﻮن رو ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮده ﺑﻮدن و ﻫﻤﻪ‬
‫ﻣﺴﻴﺮ رو ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﮔﻮﻳﺎ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﺮ ﺟﺎى دﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻪ ﻋﺪه رو ﻟﻮ ﺑﺪن وﮔﺮﻧﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫اﻣﻮراتﺷﻮن ﻧﻤﻰﮔﺬره‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدن اﮔﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻰ رو ﺑﮕﻦ راﺣﺖ ﺑِﻬِﺸﻮن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ‬
‫ﻣﻰدن‪ ،‬دﻳﮕﻪ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﺮدن ﻛﻪ ﻓﺮدا ﻳﻪ ﻋﺪهي دﻳﮕﻪ ﻫﻢ ﻣﻰﺧﻮان ﺑﻴﺎن‪.‬‬
‫اﻛﺒﺮ‪ :‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ اوﻣﺪﻳﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬اون ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﻣﺎ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ﺗﻮدهاى ﺑﻮد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺧﺼﻠﺖ اﻳﻦﻫﺎ رو داﺷﺖ‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬
‫رو ﻣﻮ ﺑﻪ ﻣﻮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺳﻮﺋﺪ ﺣﺘﻰ ﺗﻌﺪاد آدمﻫﺎﻳﻰ رو ﻛﻪ ﺗﻮى ﻫﺘﻞ “آﭘﻮﻟﻮِ”‬
‫آﻟﻤﺎن ﺑﻮدن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻴﻮ ﺑﻠﻴﻂ ﺧﺮﻳﺪن ﻗﺎﭼﺎقﭼﻰ رو و ﺗﻤﺎم ﭼﻴﺰﻫﺎ رو‪.‬‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﺪهاى ﻛﻪ ﭘﺎرﺳﺎل اوﻣﺪن ‪ -‬ﺳﺎل ‪ -86‬ﻫﻤﻪ دﻳﭙﻮرت ﺷﺪن ﺑﻪ‬
‫داﻧﻤﺎرك ﻳﺎ آﻟﻤﺎن ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اﺻﻼً ﻣﻦ ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬آﺧﻪ اﻳﻨﺠﺎ دﻳﮕﻪ ﻧﻴﺎزى ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﮔﻤﻮﻧﻢ ﻫﺸﺘﺎد درﺻﺪ آدمﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ اﻻن ﺗﻮى زﻧﺪان ﺟﻤﻬﻮرى‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﻫﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺖ ﻫﻤﻴﻦ رﻓﻘﺎى ﻧﺎزﻧﻴﻨﻪ وﮔﺮﻧﻪ ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ ﻗﺪرت‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر رو ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺑﺎ ﻳﻪ ﺳﺮى داﻧﻤﺎرﻛﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺳﻌﻰ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ اون رﻓﻴﻘﻢ رو ﻛﻪ وﺿﻌﺶ ﺧﻮب ﻧﺒﻮد ﻳﻪ ﺟﻮرى ﺑﻴﺎرﻣﺶ‪ .‬ﻳﻪ زن‬
‫داﻧﻤﺎرﻛﻰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻪ‪ .‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ‬
‫‪٢٣٩‬‬
‫ﭘﻮل ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن‪ .‬ده ﻫﺰار ﻛﺮون ﺑﺮاش ﭘﻮل ﺟﻤﻊ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﺨﭽﺎﻟﻢ رو ﻓﺮوﺧﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺒﻞﻫﺎ رو ﻓﺮوﺧﺘﻢ‪ .‬ﺷﺶ ﻫﺰار ﻛﺮون ﻫﻢ از اﻳﻦ و اون ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺷﺪ ده ﻫﺰار‬
‫ﻛﺮون‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻮن اﺻﻔﻬﺎﻧﻲﻳﻪ ﻛﺎرﻫﺎش رو ﺟﻮر ﻛﺮد‪ ،‬اوﻣﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ وﻳﺰاى ﺟﻌﻠﻲِ ﺳﻮﺋﺪ ﺗﻮى ﭘﺎﺳﭙﻮرتﺷﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ از ﻻﻫﻮر ﻣﻰرﻓﺘﻦ‬
‫دﻫﺮان ﻛﻪ ﺗﻮى ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮديﻳﻪ‪ .‬از دﻫﺮان ﺑﻪ ﻫﻠﻨﺪ‪ ،‬از ﻫﻠﻨﺪ ﺑﻪ داﻧﻤﺎرك‪.‬‬
‫ﻣﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﻤﺎم ﻣﺴﻴﺮ رو ﭼﻚ ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﺧﻮدم رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻓﺮودﮔﺎه و‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮﺷﻮن ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ ﻓﺮودﮔﺎه رو ﻫﻢ داده ﺑﻮدم ﺑﻪ رﻓﻴﻘﻢ ﻛﻪ اﮔﻪ اونﻫﺎ‬
‫ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺑﺘﻮﻧﻢ ﻳﻪ ﺟﻮرى ﭘﻴﺪاﺷﻮن ﻛﻨﻢ و ﺑﮕﻢ ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻦ ﻛﻪ ﮔﻴﺮ ﻧﻴﻔﺘﻦ‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ اوﻣﺪن‪ .‬وﻳﺰاى ﺟﻌﻠﻲِ ﺳﻮﺋﺪ داﺷﺘﻦ‪ .‬و ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮن‪ ،‬ﺧﻮدﺷﻮﻧﻮ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻦ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﺷﻮن‪ .‬ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ رو دﻳﺪه ﺑﻮد و ﺑ‪‬ﺮدﻳﻨﮓ ﻛﺎرت‬
‫ﺑﺮاﺷﻮن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن و ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدنﺷﻮن ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ اﻳﻦ رو ﮔﻔﺘﻦ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‬
‫دﻳﮕﻪ ﻛﺎر ﺗﻤﻮﻣﻪ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺗﻠﻔﻦ ﻛﻨﻢ ﺑﻪ دوﺳﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ رﻓﻴﻖﻫﺎت رو دﻳﭙﻮرت ﻛﺮدن‬
‫ﺑﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﮕﻪ ﻣﻰﺷﻪ! ﮔﻔﺖ آره‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮريﻳﻪ‪...‬‬
‫ﻣﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺎ وﻛﻴﻞ و اﻳﻦ و اون ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺗﻮ ﻓﺮودﮔﺎه‪ .‬ﺗﻮ‬
‫اداره ﭘﻠﻴﺲ‪ .‬ﮔﻔﺖ وﻳﺰاى ﺳﻮﺋﺪ داﺷﺘﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢﺷﻮن ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ‬
‫رﻓﺘﻢ‪ ،‬از اداره ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻴﺮوﻧﻢ ﻛﺮدن‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺳﺮاغ آژاﻧﺲ ﻛﻪ ﺑﺎﻫﺎش اوﻣﺪه ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻧﺪادن‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ دﻳﮕﻪ ﺑﻴﺎ‪ .‬ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺖ دﻳﮕﻪ درﻫﺎ رو‬
‫ﺑﺴﺘﻦ‪.‬‬
‫رﻓﺘﻢ ﺑﺎ وﻛﻴﻞ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻌﺪ از ﻫﺰار زﺣﻤﺖ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﺗﻮ‬
‫ﺳﻮﺋﺪ ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺖﻫﺎى ﻣﻌﺮوف‪ .‬ﺷﺮوع ﻛﺮدن ﺑﻪ زﻧﮓ‬
‫زدن‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم اوﻣﺪم ﺗﻮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﭼﻮن ﭘﻠﻴﺲ ﻛﺎرش‬
‫ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﻌﺮوف ‪ Ekstra bladet‬ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﻣﺠﻠﻪي‬
‫‪. press‬‬
‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬رﻓﺘﻢ ﺳﻮﺋﺪ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻰ ﻣﻰﺧﻮان دﻳﭙﻮرتﺷﻮن ﻛﻨﻦ‪ .‬ﻣﻦ و‬
‫ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎﻧﻢ رﻓﺘﻴﻢ ﻣﻼﻗﺎتﺷﻮن ‪ -‬ﻫﻤﻮن دوﺳﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻻﻫﻮر ﭘﺎش‬
‫ﺷﻜﺴﺖ‪ -‬اون ﻫﻢ ﺳﻮﺋﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن ﺣﺮف زدﻳﻢ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﭼﻪ‬
‫روزى و ﺑﺎ ﭼﻪ ﭘﺮوازى ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدن‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻠﻴﻂ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻛﭙﻨﻬﺎگ رو ﺑﺎ ﻫﻤﻮن‬
‫ﭘﺮواز ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ داﻧﻤﺎرك ﻳﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻫﻢ ﻫﻤﺮاه ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑِﻬِﺸﻮن‬
‫‪٢٤٠‬‬
‫ﮔﻔﺘﻴﻢ وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ رﺳﻴﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﺷﻠﻮغ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ و ﺷﻤﺎ ﻓﺮار ﻛﻨﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻮار ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر رﻓﺖ ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﺮد‪ .‬دوﺗﺎ ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ﺳﻮﺋﺪى ﻫﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻰ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدن ﺿﺒﻂ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎره رو‬
‫ﺑﮕﻴﺮن‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﻮن ﺧﺒﺮﻧﮕﺎريﻳﻪ ﻛﻪ ﻳﻚﺑﺎر ﺧﻮدش رو ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ در‬
‫آورد‪ .‬رﻓﺖ ﺑﻴﺮون از داﻧﻤﺎرك و آﻣﺪ و ﺗﻘﺎﺿﺎى ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮﻧﻪ ﺑﻔﻬﻤﻪ‬
‫اداره ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺮﺧﻮردش ﺑﺎ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ ﭼﻄﻮريﻳﻪ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺴﺎﻓﺮﻫﺎ ﭘﻴﺎده ﺷﺪن‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮر داﻧﻤﺎرﻛﻰ اوﻣﺪه ﺑﻮدن دﻧﺒﺎل‬
‫اﻳﻦﻫﺎ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﮕﻮ ﻛﺎر اﻳﻦﻫﺎ درﺳﺖ ﺷﺪه و ﻗﺮاره ﺑِﻬِﺸﻮن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﺑﺪن وﻟﻲ ﻣﺎ‬
‫ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺄﻣﻮرﻫﺎ داﺷﺘﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎ رو ﻣﻰﺑﺮدن‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪومﺷﻮن ﺷﻮﻧﻪي ﻳﻜﻰ‬
‫از ﺑﭽﻪﻫﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدن‪ .‬ﻣﻦ ﭘﺸﺖ ﺳﺮﺷﻮن ﺑﻮدم ﺧﺒﺮﻧﮕﺎره ﻫﻢ ﺑﻐﻞ ﻣﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﺿﻄﺮاب داﺷﺘﻢ و ﺳﺮ درد ﻋﺠﻴﺒﻰ ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﺎ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻦ‬
‫ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﭽﻪﻫﺎ وﻗﺘﺸﻪ‪ .‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ زدن زﻳﺮ دﺳﺖ ﭘﻠﻴﺲ و ﻓﺮار‪ .‬اﻳﻦ دوﺗﺎ‬
‫ﻣﻰدوﻳﺪن‪ ،‬دوﺗﺎ ﻣﺄﻣﻮر داﻧﻤﺎرﻛﻰ دﻧﺒﺎلﺷﻮن‪ ،‬دوﺗﺎ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﻮﺋﺪى ﻫﻢ ﺑﻌﺪ از‬
‫اونﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎره ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻨﺶ دﻧﺒﺎل اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻦ ﻫﻢ دﻧﺒﺎلﺷﻮن‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى‬
‫ﻣﻴﺰ ﻛﺘﺎب و ﺑﭽﻪﻫﺎى دﻓﺘﺮ ﻣﺸﺎورﺗﻰ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﻛﻨﺎر ﺳﺎﻟﻦ اﻧﺘﻈﺎر اﻳﺴﺘﺎده‬
‫ﺑﻮدن ﻛﻪ اﮔﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ اﻓﺘﺎد ﺷﻠﻮغ ﻛﻨﻦ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻣﺮﺗﺐ ﻣﻰرﻓﺘﻦ از ﭘﻠﻴﺲ ﺳﺌﻮال‬
‫ﻣﻰﻛﺮدن ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﭼﻰ ﺷﺪن؟‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﻓﺮار ﻛﺮدن‪ ،‬رﻓﺘﻦ ﺗﻮى اون ﺻﻔﻰ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻧﺸﻮن ﻣﻰدادن‪ ،‬ﻫﻤﻪ‬
‫رو ﻛﻨﺎر زدن و ﮔﻔﺘﻦ ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺑﺸﻴﻢ‪ .‬ﻣﺄﻣﻮره ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﺧﻮب ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﻦ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻦ ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ اﻻن ﺑﻪ ﻣﺎ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﺑﺪﻳﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﻫﻢ رﺳﻴﺪم‪ .‬ﻣﺄﻣﻮره ﻣﻦ رو ﺗﻮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن دﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ﺗﻮ اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻰ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻰ؟ ﮔﻔﺘﻢ رﻓﻴﻖ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭘﺲ ﺑِﻬِﺸﻮن‬
‫ﺑﮕﻮ آروم ﺑﺎﺷﻦ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑِﻬِﺖ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪارن‪ .‬ﻳﻪ اﻓﺴﺮ اوﻣﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻛﺎرﻫﺎ درﺳﺘﻪ‪،‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮى اداره ﭘﻠﻴﺲ ﻓﺮودﮔﺎه و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ درﺳﺖ ﺷﺪ‪.‬‬
‫وﻟﻲ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪم ﭼﺮا ﻳﻜﻰ از اﻳﻦﻫﺎ رو اذﻳ‪‬ﺖ ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬اون ﻳﻜﻰ زود ﺟﻮاب‬
‫ﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ اﻳﻦ رﻓﻴﻖ ﻣﺎ ﺟﻮاﺑﺶ ﻧﻤﻰاوﻣﺪ‪ .‬ﺷﺶ ﻣﺎه ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻮاب‬
‫ﻧﻤﻰاوﻣﺪ‪ .‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﻢ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ ﺑﺮرﺳﻰ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ وﻛﻴﻠﺶ‪،‬‬
‫‪٢٤١‬‬
‫دﻳﺪﻳﻢ اﻳﻦﻫﺎ ﺷﻤﺎره ﺧﺎرﺟﻰ اون رو ﻋﻮض ﻛﺮدن و ﺷﻤﺎره ﭘﺮوﻧﺪه ﻳﻪ ﻧﻔﺮ ﺗﺮك‬
‫رو ﺑِﻬِﺶ دادن ﭘﺮوﻧﺪهاى ﻛﻪ ﻣﺨﺘﻮﻣﻪ اﻋﻼم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰﻣﻮﻧﺪ‪ ،‬اﮔﻪ اﻗﺪام ﻧﻤﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻫﻴﭻ ﺧﺒﺮى ﻧﻤﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻰ اﻳﻦ ﻋﻤﺪى ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد‪ .‬ﭼﻮن اﻣﻜﺎن ﻧﺪاره ﺑﻪﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻰ ﺷﻤﺎره ﺧﺎرﺟﻰ‬
‫ﻛﺴﻰ رو ﻋﻮض ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺷﺶ ﻫﻔﺖ ﻣﺎه اﻳﻦ ﻫﻢ ﺟﻮاب ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻻ از اوﺿﺎع داﻧﻤﺎرك ﺑﮕﻮ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎ ﻣﻰﻛﻨﻰ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻪ ﻣﺪت ﻛﻪ ﻛﺎرﻫﺎى ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻴﻢ درﺳﺖ ﺷﺪ‪ .‬دﻳﮕﻪ ﺳﻴﻞ‬
‫ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﻰ رواﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻨﻔﻰ ﻣﻰدادن‪.‬‬
‫ﭼﻪ ﺳﺎﻟﻲ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺳﺎل ‪.85‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ‪ 86‬ﻛﻪ ﻣﺎ اوﻣﺪﻳﻢ اوﺿﺎع ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ .‬اﻛﺜﺮ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﺎآﮔﺎﻫﻰ ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﻰ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪.‬‬
‫ﻳﺎرو ﻣﻰاوﻣﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺖ ﭼﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻪ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ دﻓﺘﺮى درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺮاى ﻣﺸﺎورت ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫داﺳﺘﺎن زﻧﺪﮔﻰﺷﻮن رو ﮔﻮش ﺑﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﻛﺪوم ﻧﻜﺎﺗﺶ ﺑﻪدرد ﭘﻠﻴﺲ‬
‫ﻣﻰﺧﻮره‪ .‬روى اون ﻧﻜﺎت ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اداره ﻣﺸﻮرﺗﻰ رو اواﻳﻞ ﺳﺎل ‪ 86‬ﺗﺎﺳﻴﺲ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻛﺎرش ﻫﻢ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدى ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻰﻛﺮدن و ﻣﺎ‬
‫ﻧﻤﻰرﺳﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻄﻮر ﻣﻰاوﻣﺪن؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ ﺗﻮى ﻛﻤﭗﻫﺎى ﺻﻠﻴﺐ ﺳﺮخ اﻋﻼﻣﻴﻪ زدﻳﻢ‪ .‬آدرس‬
‫دادﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﻰ ﻣﺸﻜﻠﻲ داﺷﺖ‪ ،‬ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﻰ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﻳﺎ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻰاوﻣﺪ‬
‫ﺳﺮاغ ﻣﺎ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ اوﻣﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﻰ ﻣﻰدادن‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﺳﻮارت ﻣﻴﻜﺮدن و ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدوﻧﺪن ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻳﺎ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و اﺻﻼً ﻓﺮﺻﺖ اﻳﻦ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬اونوﻗﺖ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ دو ﺑﺎر ﺟﻮاب ﻣﻰاوﻣﺪ و‬
‫ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دوﺗﺎ ﻓﺮﺻﺖ داﺷﺘﻦ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻣﺘﻘﺎﺿﻰ زﻳﺎد ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ اﻳﺮاﻧﻰ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺎ از‬
‫‪٢٤٢‬‬
‫ﻫﻤﻮن اول ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮص اﻳﺮاﻧﻰ ﻧﺒﺎﺷﻪ‪،‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﺘﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎد اوﻧﺠﺎ و از اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬و ﻗﺮارﻣﻮن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﺘﻮﻧﻪ‬
‫اوﻧﺠﺎ ﻛﺎر ﻛﻨﻪ‪ .‬ﭼﭗ‪ ،‬ﻣﺠﺎﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻰﺧﻂ‪ .‬ﻟﺒﻨﺎﻧﻰ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻰ‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﻣﺪت ﻛﺎر ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺟﻮابﻫﺎى ﻣﺜﺒﺖ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻛﺎرﻣﻮن ﻛﻢ ﺷﺪ‪ .‬اﻻن‬
‫ﺷﻴﻮهي ﻛﺎر ﻣﺎ ﻋﻮض ﺷﺪه‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ روى ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮان‬
‫ﺧﻮﻧﻮادﺷﻮن رو ﺑﻴﺎرن اﻳﻨﺠﺎ و ﻳﻪ ﺳﺮى ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻓﻌﻼً ﻧﻤﻰﺷﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪.‬‬
‫ﺗﻮى ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ اﻛﺘﺒﺮ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﺮدﻳﻦ؟ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ اوﻣﺪﻳﻢ و ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻛﺸﺘﻰ ﻧﻮرﻧﺎ و ﺑﻘﻴﻪ ﻛﺸﺘﻰﻫﺎ؟‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﺎ ﻣﺮﺗﺐ اوﻣﺪﻳﻢ‪ .‬ﺗﻮى ﻛﺸﺘﻰ ﻧﻮرﻧﺎ‪ ،‬وﻳﻨﺴﺘﻮن ﭼﺮﭼﻴﻞ و ﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫ﺗﻮى ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺗﻮى ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻧﺒﻮدم ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮادران ﺗﻮدهاى ﺧﻂ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻰدادن و ﻣﻠّﺖ رو ﻛﺸﻮﻧﺪه ﺑﻮدن ﺗﻮ ﻛﻠﻴﺴﺎ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺧﻂ ﺗﻮدهاىﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى ﻛﺸﺘﻰ ﻫﻢ‬
‫ﻣﺎ رو ﺑﺎﻳﻜﻮت ﻛﺮدن‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن اﻳﻦﻫﺎ ﻃﺮفدار ﻛﻮﻣﻠﻪ ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺮى ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن اﻳﻦﻫﺎ ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ﻓﻼن و ﺑﻬﻤﺎن ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬ﺳﻌﻰ ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺷﻮراى‬
‫ﻛﺸﺘﻰ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺎ درﺳﺖ رﻓﺘﺎر ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺪى ﺑﺎ ﻣﺎ ﻛﺮدن‪.‬‬
‫اواﻳﻞ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ دﺳﺖ ﻳﻜﻰ دو ﻧﻔﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ از اﻧﺠﻤﻦ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺧﻂ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﻫﻢ وارد ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺎ دو ﺳﻪ ﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺧﻮب ﻛﺸﺘﻰ‬
‫ﻛﻪ در واﻗﻊ ﺧﻄﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻦ‪ .‬ﻳﻜﻰﺷﻮن ﻣﻌﻠّﻢ ﺑﻮد ﻣﺮد ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻰ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﻣﺪام ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ رو دﻧﺒﺎل ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻣﻨﻔﻰ داﺷﺖ و اﻻن ﮔﻮﻳﺎ ﺗﻮى‬
‫ﺳﻮﺋﺪه‪ .‬دو ﺳﻪ ﺗﺎ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ ﺑﺮاى روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﭼﺎپ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﻳﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ‬
‫ﺑﺮاى ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﻴﺎد اﻳﻨﺠﺎ‪ .‬ﻗﺒﻼً ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻧﺎﻣﻪاى‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮى ﮔﺰارﺷﻰ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادهام‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ رﻳﺰ ﻣﻄﺎﻟﺐ رو ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ و ﺑﺎ‬
‫زﺑﺎن دﺳﺖ و ﭘﺎ ﺷﻜﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻣﺘﺮﺟﻢﻫﺎى زﺑﻠﻲ ﻛﻪ ﻫﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻤﻚ‬
‫ﻛﻨﻦ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺣﺮف زدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺪ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬از ﻓﺮداش‬
‫دﻳﭙﻮرتﻫﺎ ﻛﻢ ﺷﺪ و دﺳﺖﻛﻢ ﺿﺮباﻟﻌﺠﻞ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺑﻬﺮ ﺟﻬﺖ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻦ ﻣﺎ‪ ،‬اونﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮى ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻛﺸﺘﻰ ﻛﺎر‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫‪٢٤٣‬‬
‫اﺻﻼً ﻛﺴﻰ ﺳﺮاغ ﻣﺎ ﻧﻤﻰاوﻣﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ دو ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮر ﺷﺨﺼﻰ اوﻣﺪن‪.‬‬
‫ﺗﻮى ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺎﻧﻮن ‪ 19‬اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬ﻣﻦ و ﭼﻨﺪﺗﺎ از ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺠﻠﻪ ‪ press‬ﺳﻌﻰ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن اﺣﺰاﺑﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن رأى ﺑﺪن ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﭼﻪ اﺣﺰاﺑﻰ رأى ﻣﻰدن‪ .‬ﺳﻮﺳﻴﺎل دﻣﻜﺮات‬
‫‪،Socialdemokratiet‬ﻛﻨﺴﺮواﺗﻴﻮ ‪ ،Konservative‬وﻧﺴﺘﺮا ‪ Venstre‬و‬
‫“ﻛﺮﻳﺴﺘﻠﻲ ﻓﻮﻟﻚ ﭘﺎرﺗﻲ” ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﻪ رأي ﻣﻰدادن اﻛﺜﺮﻳﺖ رو ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﻣﻰآوردن‪ .‬ﻓﻘﻂ رادﻳﻜﺎل رأي ﻧﻤﻰداد‪ .‬ﻓﺮﻣﺴﻜﺮﻳﺖ ﭘﺎرﺗﻰ ‪Fremskridt‬‬
‫‪ Parti‬ﻫﻢ ﻛﻪ اﺻﻼً رأي دادن رو ﺑﺎﻳﻜﻮت ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن اﺻﻼً‬
‫ﺷﻠﻪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام از اﻳﻦﻫﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰدوﻧﻦ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﻰﺧﻮان ﺟﻠﻮ ورود ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ رو ﺑﮕﻴﺮن‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ از ﻣﻮاد اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ﻛﺸﻮر ﺧﻮدش‬
‫ﺑﻴﺎد ﺑﺎ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻳﺎ ﻣﺜﻼً اﮔﻪ از ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻴﺎد ‪ -‬ﻛﺸﻮر ﻏﻴﺮ اﻣﻦ‪ -‬دﻳﭙﻮرت ﻧﻤﻰﺷﻪ‬
‫وﻟﻲ اﮔﻪ از ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻴﺎد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻮن ﺟﺎ دﻳﭙﻮرت ﻣﻰﺷﻪ‪ .‬ﻣﺎ ﺳﺌﻮال‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ ﻛﻪ آدﻣﻰ ﻛﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت ﺳﻴﺎﺳﻰ‬
‫داره‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﮕﻴﺮه؟ ﻳﺎ ﭼﻪﺟﻮرى ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﺎد؟‬
‫ﻳﻜﻰﺷﻮن ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻳﻪ ﻗﻄﺎر ﺑﺪون ﺗﻮﻗﻒ ﺑﮕﻴﺮه‪ .‬ﻳﻜﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻰ ﺑﻴﺎد‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻰ ﺑﮕﻴﺮه ﻛﻪ وﺳﻂ ﻫﻮا ﺳﻮﺧﺖﮔﻴﺮى ﻛﻨﻪ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدى رو ﺧﻮﻧﺪه ﺑﻮدن و ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﺎﺷﻪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺗﻮ ﻳﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻰ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدم ﻛﻪ رﺋﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ‬
‫اﺳﻜﺎﻧﺪﻳﻨﺎوى ﺑﻮد ‪ -‬از ﺳﻮﺋﺪ اوﻣﺪه ﺑﻮد‪ -‬ﻳﻪ داﻧﻤﺎرﻛﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى ﺳﻮﺋﺪه‪ .‬رﻫﺒﺮ‬
‫ﺣﺰب ﺳﻮﺳﻴﺎل دﻣﻜﺮاتﻫﺎ ﺑﻮد و دو ﺳﻪ ﺗﺎ وﻛﻴﻞ زﺑﺮدﺳﺖ ﻃﺮفدار ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ و‬
‫از اﺣﺰاب دﻳﮕﻪ ﻫﻢ دﻋﻮت ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪوم ﻧﻴﻮﻣﺪه ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﺳﻮﺳﻴﺎل دﻣﻜﺮاتﻫﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮدن‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻰدوﻧﺴﺘﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﭼﻲﻳﻪ‪ ،‬وﻟﻲ‬
‫ﺑِﻬِﺶ رأي دادن‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن رو ﻣﻦ دﻧﺒﺎل ﻛﺮدم‪ .‬ﺗﻮى ﺑﺤﺚﻫﺎى ﻣﺠﻠﺲ‬
‫ﻫﻢ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎرﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻼش ﻛﺮدﻳﻢ وﻟﻲ ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻴﻢ ﻛﺎرى‬
‫ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ .‬زور اونﻫﺎ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻰﺷﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫‪٢٤٤‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻮن ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه از ﻛﺸﻮر دﻳﮕﻪاى اوﻣﺪه ﺑﻮد‬
‫ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻰ ﻓﻮراً‪ ،‬ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﭘﺮواز دﻳﭙﻮرتش ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻪ ﺳﺮى از‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮﻫﺎى اﻣﻴﺮ ﺣﻴﺪرى ﺑﻮدن ﻛﻪ ﭼﻮن او ﻗﺎﻧﻮن رو ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎدنﺷﻮن‬
‫داﻧﻤﺎرك ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎﺷﻮن ﭘﺲ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪن‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن اون دوﺗﺎ رو ﻫﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮدت ﺗﻮى ﮔﺰارش ﻧﻮﺷﺘﻰ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم ﻛﻪ دﻳﭙﻮرتﺷﻮن ﻛﺮدن‪ .‬ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ﭼﻰ ﺑﻪ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﭼﻰ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﻬﺪى و زﻧﺶ ﺑﺎ ﻫﻢ اوﻣﺪه ﺑﻮدن‪ .‬دوﺗﺎ ﭘﺎﺳﭙﻮرت داﺷﺘﻦ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ‬
‫رﺳﻴﺪه ﺑﻮدن ﺑﺮﻟﻦ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻫﺮ دو رو ﻳﻜﻰ ﻛﺮده ﺑﻮدن و ﺷﺪه ﺑﻮد‬
‫ﺟﻌﻠﻲ‪ .‬وﻗﺘﻰ رﺳﻴﺪن داﻧﻤﺎرك دﻳﭙﻮرتﺷﻮن ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻮن ﭘﺎﺳﭙﻮرت‬
‫ﺟﻌﻠﻲ‪ .‬و دﻳﮕﻪ اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﺴﺘﻦ ﺑﺮﮔﺮدن اﻳﺮان‪ ،‬ﭼﻮن ﭘﺎﺳﭙﻮرتﺷﻮن ﺟﻌﻠﻲ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻧﻤﻰدوﻧﻢ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ ﺑﺮاﺷﻮن اﻓﺘﺎد‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ از ﻃﺮﻳﻖ رادﻳﻮ‬
‫داﻧﻤﺎرك ﺑﺎﻫﺎﺷﻮن ﺗﻠﻔﻨﻰ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻛﺮدم و ﺟﺮﻳﺎﻧﺶ از رادﻳﻮ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ﮔﺎﻫﻰ دﻳﭙﻮرتﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎﺋﻲﻳﻪ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺧﻮد اﺳﻜﺎﻧﺪﻳﻨﺎوى‬
‫ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﻧﺎاﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺗﻮﺿﻴﺢ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻣﻰدادﻳﻢ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ اﻳﻦﻃﻮر ﺿﺮباﻟﻌﺠﻞ دﻳﭙﻮرت ﻣﻰﻛﻨﻪ‪ ،‬ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ﭘﻠﻴﺲ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻘﻰ ﻧﺪاره‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاش ﺗﻮﺿﻴﺢ دادﻳﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎه‬
‫ﭘﻴﺶ ‪ 6‬ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎى ﻛﻮﻣﻠﻪ رو ﻧﻤﻰدوﻧﻢ از ﻛﺠﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ دﻳﭙﻮرت ﻛﺮدن و‬
‫دوﻟﺖ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻫﻢ ﺗﺤﻮﻳﻞ اﻳﺮان داده‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻏﻴﺮ از اوﻧﻬﺎ ‪ 36‬ﻧﻔﺮ ‪ -‬ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ‪ -‬ﭼﻨﺪﺗﺎ دﻳﮕﻪ رو ﻫﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎده‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﻧﻤﻰﺗﻮﻧﻴﻢ ﻛﺎرى ﺑﻜﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ ﺗﻮى ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ دﺳﺖ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ اﺣﻮال دﻳﭙﻮرت‬
‫ﻣﻰﻛﺮدن ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ از دﻳﭙﻮرﺗﻰﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻰ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﻰﺷﻦ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ‬
‫اﻣﻦ ﻫﺴﺘﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً ﺳﻮﺋﺪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﻳﻄﻰ ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن اﻳﺮاﻧﻰ رو ﺑﻔﺮﺳﺘﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ .‬ﻳﺎ‬
‫ﻫﻠﻨﺪ ﻣﻰﺗﻮﻧﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه اﻓﻐﺎﻧﻰ رو ﺑﻔﺮﺳﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪.‬‬
‫اونﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ راﺣﺖ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻰدن ﻳﺎ ﺗﻮى اون زﻧﺪانﻫﺎ ازﺷﻮن‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫‪٢٤٥‬‬
‫ﭘﺬﻳﺮاﻳﻰ ﻣﻰﻛﻨﻦ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره دﻳﮕﻪ اﻻن وﺿﻊ ﻃﻮرى ﺷﺪه ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﻰآد‪ ،‬ﺟﻠﻮ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‬
‫ﻣﻰاﻳﺴﺘﻪ و ﺗﻤﻮم ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎ رو ﭼﻚ ﻣﻰﻛﻨﻪ‪ .‬اﮔﻪ ﺑﺒﻴﻨﻪ از ﻛﺸﻮر ﻏﺮﺑﻰ اوﻣﺪن‪،‬‬
‫ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﭘﺮواز دﻳﭙﻮرتﺷﻮن ﻣﻰﻛﻨﻪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎى ﻣﺠﻠﻪي ﭘﺮس ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‬
‫ﺗﻪ و ﺗﻮى ﻛﺎر ﭘﻠﻴﺲ رو در ﺑﻴﺎره‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻰدوﻧﺴﺖ ﭼﻰ ﺑﻪ ﭼﻲﻳﻪ‪.‬‬
‫ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻣﻮﻫﺎش رو رﻧﮓ ﻛﺮد‪ .‬اﺳﻤﺶ رو ﮔﺬاﺷﺖ ﺣﺴﻦ ﻧﺎدرى رﻓﺖ از‬
‫ﻫﺎﻣﺒﻮرگ ﭘﺮواز ﻛﺮد ﺑﻪ ﻛﭙﻨﻬﺎگ‪ .‬ﻳﻪ ﺿﺒﻂ ﻛﻮﭼﻴﻚ ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﻮى ﺟﻴﺒﺶ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺘﻮﻧﻪ ﺣﺮفﻫﺎى ﭘﻠﻴﺲ رو ﺿﺒﻂ ﻛﻨﻪ‪ .‬ﺑﻪ اﺳﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه اﻳﺮاﻧﻰ اوﻣﺪ داﻧﻤﺎرك‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﭘﻠﻴﺲ رو ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﭘﻠﻴﺲﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﮔُﻪ رو ﭘﺲ ﺑﻔﺮﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ اﻳﻦﻫﺎ رو ﺗﻮى ﭘﺮس ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺻﺒﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﺣﻞ رو ﻛﻪ‬
‫ﮔﺬروﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ دﻳﭙﻮرﺗﺶ ﻛﻨﻦ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد دﻳﮕﻪ ﺑﺎزى ﺗﻤﻮم‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻣﺠﻠﻪ ﭘﺮس ﻫﺴﺘﻢ و داﻧﻤﺎرﻛﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬در ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ ﺗﻮى‬
‫زﻧﺪان ﺑﻮد ﺳﺎﻛﺶ رو ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮده ﺑﻮدن‪ .‬ﻗﺒﻞ از دﻳﭙﻮرت ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺳﺎﻛﻢ رو‬
‫ﺑﺪﻳﻦ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدن ﺗﻮى ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدن‪ .‬ﻳﻜﻰ از‬
‫ﭘﻠﻴﺲﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﮕﻮ ﺗﻮ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﺳﺖ‪ ،‬ردش ﻛﻦ ﺑﺮه‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎره‪ ،‬ﺳﺎﻛﺶ رو ﺑِﻬِﺶ داده ﺑﻮدن‪ .‬آزاد ﺷﺪ‪ .‬و ﻫﻨﻮز ﻳﻪ ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫ﻣﺠﻠﻪ ﭘﺮس و ﺳﺮدﺑﻴﺮش ﻫﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﻛﻤﻰ راﺟﻊ ﺑﻪ راﺳﻴﺴﻢ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪه‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫از وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ اوﻣﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ‪ ،‬راﺳﻴﺴﻢ اﻳﻨﺠﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﺶرﻓﺖ‬ ‫ﻧﺎﺻﺮ‪:‬‬
‫ﻛﺮده‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﺎ اوﻣﺪﻳﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻦ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻰ ﭼﻪ ﺳﺎﻟﻲ اوﻣﺪى؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺳﺎل ‪ .84‬اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ رو اﺣﺰاب دﺳﺖ راﺳﺘﻰ داﻣﻦ ﻣﻰزﻧﻦ‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً اون ﺣﺰب ‪ Fremskridt Parti‬ﻛﻪ ﻋﻠﻨﺎً راﺳﻴﺴﺘﻪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻪ اﻳﻦﻫﺎ‬
‫ﻣﻴﻤﻮنﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰآن‪ .‬ﻣﻰﮔﻪ داﻧﻤﺎرك ﻫﻢ ﻣﻰﺷﻪ ﻣﺜﻞ ﻳﻪ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن دﻳﮕﻪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻦ اﻳﻦ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﻮش ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﻰﻛﻨﻦ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ رو‬
‫ﺑﺎﻳﺪ اﺧﺮاج ﻛﺮد‪.‬‬
‫ژاﻛﺖ ﺳﺒﺰﻫﺎ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪﺷﻮن ﭼﻲﻳﻪ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫‪٢٤٦‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اﻳﻦﻫﺎ ﭼﻨﺪﺗﺎ ﮔﺮوه ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬ژاﻛﺖ ﺳﺒﺰﻫﺎ ‪ ،Grønjakker‬راكﻫﺎ‬
‫‪ ،Rock‬ﻫﻠﺲ اﻧﺠﻠﺲ ‪ Hells angels‬ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﻮاد‬
‫ﻣﺨﺪر رو ﺑﻪﻋﻬﺪه دارن و ﮔﺮوهﻫﺎى راﺳﻴﺴﺘﻰ ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻫﻠﺲ اﻧﺠﻠﺲ و‬
‫ﺑﻮﻟﺸﻴﺖ ‪ Bulshit‬اﺻﻼً ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎى ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻫﺴﺘﻦ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﻮن ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ دﻋﻮا دارن‪ .‬ﻫﻠﺲ اﻧﺠﻠﺲ ﻳﻌﻨﻰ ﻓﺮﺳﺘﺎدهﻫﺎى ﺟﻬﻨﻢ و ﺑﻮﻟﺸﻴﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﮔُﻪ‬
‫ﮔﺎو‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻢدﻳﮕﻪ رو ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻰدن‪ .‬اﻻن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻰﺷﻪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻠﺲ‬
‫آﻧﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺑﻮﻟﺸﻴﺖﻫﺎ رو ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮده‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﺗﺎزﮔﻰ ﺷﺮوع ﻛﺮدهاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪهﻫﺎ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اﻳﻦﻫﺎ ﻛﺎر ﺧﻮدﺷﻮن رو ﻣﻰﻛﺮدن‪ .‬اﺧﺘﻼفﻫﺎى ﺧﻮدﺷﻮن رو‬
‫داﺷﺘﻦ از وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه وارد ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ اون ﻫﻢ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻦ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً‬
‫ژاﻛﺖ ﺳﺒﺰﻫﺎ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ از ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن رو ﭼﺎﻗﻮ زدن‪ ،‬ﻛﺘﻚ زدن‪.‬‬
‫ﻳﻪ ﺷﺐ ﺗﻮى واﻛﻴﻨﮓ اﺳﺘﺮﻳﺖ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ و دو ﺳﻪ ﺗﺎ از دوﺳﺘﺎم‪.‬‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺳﻴﮕﺎر روﺷﻦ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻛﺒﺮﻳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬از ﻳﻪ زﻧﻰ ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﺒﺮﻳﺖ‬
‫دارى؟ ﻧﻪ ﻣﺴﺖ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﻴﺰى‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺳﺌﻮال ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ‬
‫ﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﺪارم‪ .‬رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻪ دﻓﻌﻪ دﻳﺪم ﻳﻪ ﻣﺮدى از ﭘﺸﺖ ﺳﺮ داره اداى ﻣﻦ رو‬
‫در ﻣﻲآره‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻰ ﻣﻰﮔﻰ؟ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻛﺒﺮﻳﺖ ﻧﺪارم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ از اون ﺧﺎﻧﻢ‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﮔﻔﺖ اون زن ﻣﻨﻪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺷﻪ‪ ،‬ﻣﻦ از زن ﺗﻮ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ول‬
‫ﻧﻤﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ درﮔﻴﺮ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺘﻦ درﮔﻴﺮى ﺑﺸﻪ‪ .‬اوﻣﺪن‬
‫ﺟﺪا ﻛﻨﻦ ﻛﻪ ﻳﻪ دﻓﻌﻪ ﻳﻪ ﻏﻮل دو ﻣﺘﺮى ﭘﻴﺪاش ﺷﺪ و اوﻣﺪ ﻃﺮف ﻣﺎ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﻳﺎرو‬
‫ﮔﻼوﻳﺰ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻏﻮﻟﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ دﻳﮕﻪ ﻣﻨﻮ ﻣﻰزدن‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺧﻮدﻣﻮن ﻫﻢ‪ ،‬ﻳﻪ‬
‫دﺧﺘﺮى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺸﺖ ﺧﻮرد‪ ،‬ﻳﻜﻰ ﻫﻢ اوﻣﺪ ﺟﺪا ﻛﻨﻪ‪ ،‬ﻣﺸﺖ ﺧﻮرد ﺗﻮ ﭼﻮﻧﻪش‪،‬‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰزﻧﻦ‪ .‬ﻣﺮدم‪ ،‬داﻧﻤﺎرﻛﻰﻫﺎ ﺣﻠﻘﻪ زده ﺑﻮدن ﺗﻤﺎﺷﺎ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدن‪ .‬ﭘﻠﻴﺲﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻣﻐﺎزهﻫﺎن و ﻫﻤﻮﻧﺠﺎ ﻗﺪم ﻣﻰزدن‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺪوم‬
‫ﺑﻰﺳﻴﻢ ﻧﺰدن ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺑﻴﺎد و ﺑﻪ داد ﻣﺎ ﺑﺮﺳﻪ‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ واﻗﻌﺎً ژاﻛﺖ ﺳﺒﺰ ﻣﻰﭘﻮﺷﻦ؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ ،‬ژاﻛﺖ ﺳﺒﺰ‪ ،‬ﻳﻪ ﭘﺮﭼﻢ اﻧﮕﻠﻴﺲ ﻫﻢ ﭘﺸﺖ ژاﻛﺘﺸﻮن ﭼﺎپ‬
‫ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ رﺳﻤﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻟﺒﺎس ﻣﻰآن ﺑﻴﺮون؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫‪٢٤٧‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬آره‪ ،‬ﻣﺨﻔﻰ ﻧﻴﺴﺘﻦ‪ .‬ﻳﻜﻰﺷﻮن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺗﻮى روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‬
‫ﻣﻰﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر رﺳﻤﻰ وﺟﻮد دارن؟‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺟﻤﻊ ﺧﻮدﺷﻮن رو دارن وﻟﻲ رﺳﻤﻴﺘﻰ ﺑﻪ اون ﻣﻌﻨﺎ‬
‫ﻧﺪارن‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ راﻧﺪه ﺷﺪﮔﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬آدمﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﺗﺤﺼﻴﻞ‬
‫ﻛﻨﻦ‪ ،‬ﺑﻰﻛﺎر ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻓﻜﺮﺷﻮن ﭘﺎﺋﻴﻨﻪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻞ ﺣﺰباﻟﻠﻬﻰﻫﺎى ﺧﻮدﻣﻮن‪.‬‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻦ ﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺪﺑﺨﺘﻰﺷﻮن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ از اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻦ اﻓﻐﺎﻧﻰﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻴﻜﺎرى ﻳﺎ ﻣﺸﻜﻼتﺷﻮن‬
‫ﻫﺴﺘﻦ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻦ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻮن ﻟﻄﻤﻪ ﻣﻰزﻧﻴﻢ‪ .‬رﻧﮓ ﻣﻮ‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ داره‪ .‬ﺑﻪﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﺣﻤﺎﻗﺖ ﻳﻪ ﭼﻴﺰ ﺟﻬﺎﻧﻲﻳﻪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن‬
‫ﻛﻮﻛﻠﻮسﻛﻼن ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬اﻓﺮادى ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻦ ﻛﻪ ﺟﺰو اﻳﻦﻫﺎ ﻧﻴﺴﺘﻦ وﻟﻲ ﺧﺐ‬
‫اﮔﻪ آدم ﺑﻪ ﭼﻨﮓﺷﻮن ﺑﻴﻔﺘﻪ اذﻳ‪‬ﺖ ﻣﻰﻛﻨﻦ‪ .‬ﻳﻪ ﻧﻮع راﺳﻴﺴﻢ ﻣﺨﻔﻰ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‬
‫ﻛﻪ در واﻗﻊ دروﻧﻲﻳﻪ و ﻣﺨﺼﻮص آدمﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮاً راﺳﻴﺴﺖ ﻧﻴﺴﺘﻦ‪،‬‬
‫وﻟﻲ از درون راﺳﻴﺲ ﻫﺴﺘﻦ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردﺷﻮن راﺳﻴﺴﺘﻲﻳﻪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﺗﻮى ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر‪،‬‬
‫ﺗﻮى اﺗﻮﺑﻮس‪ ،‬ﻳﺎ ادارات ﻣﻰﺷﻪ اﻳﻦﻫﺎ رو دﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻪ ﻧﻮع راﺳﻴﺴﻢ ﻣﺨﻔﻲﻳﻪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﻫﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻌﺪاز ﺼﺎ ﻪ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪ آن ﭼﻴﺰﻫﺎﺋﻰﻳﻪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪاى‪ .‬اﮔﻪ ﺣﺮف دﻳﮕﻪاى ﻫﻢ‬ ‫اﻛﺒﺮ‪:‬‬
‫دارى ﻣﻰﺗﻮﻧﻰ اﻳﻨﺠﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻰ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺻﺮ‪ :‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم اﺗﻔﺎﻗﺎت را آنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻮده ﻧﻪ آنﻃﻮر ﻛﻪ‬
‫ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﻢ وﻟﻲ وﻗﺘﻰ ﺑﺮاى ﺑﺎر دوم ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪،‬‬
‫دﻳﺪم ﺑﺎز ﻫﻢ آنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎز ﻫﻢ در ﺑﻌﻀﻰ ﺟﺎﻫﺎ ﺧﻮدم را‬
‫ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻛﺮدهام و در ﺑﻌﻀﻰ ﺟﺎﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪام اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮدم را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫‪٢٤٨‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺷﻜﺎﻻت ﺗﻜﻨﻴﻜﻰ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ‬
‫ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﻰ در ﻣﻮرد ﻣﻦ در ذﻫﻦ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻰآورد‪ .‬اﮔﺮ روزى‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﻛﻠﻴﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎت زﻧﺪﮔﻴﻢ را ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺷﺮﻣﻰ و ﺗﺮﺳﻰ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ زﻳﺎد‬
‫ﻓﺮﻗﻰ ﺑﺎ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪام ﺧﻮدم را از دﮔﻢﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﻛﻪ در زﻧﺪﮔﻴﻢ داﺷﺘﻪام ﺑﺮاى ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺧﻼص ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫ﭘﺎی ﺖزﯽ ﯿﺎ ﯽ‬
‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ رﺳﻢ ﻋﺸﺎﻳﺮ‪ ،‬ﻧﺎﻓﻢ را ﺑﻪ اﺳﻢ ﭘﺴﺮ ﻳﻜﻰ از ﺑﺰرﮔﺎن ده ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎدم‬
‫ﻣﻰآﻳﺪ ﻫﺮ ﺳﺎل‪ ،‬ﻋﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ و ﺑﺎ اﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪى ﺑﺮاﻳﻢ ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ‪،‬‬
‫ﻫﺪﻳﻪ و ﻟﺒﺎس ﻣﻰآوردﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦﻃﻮرى ﻫﺮ ﺳﺎل ﺑﻪ ﻣﻦ ﻳﺎدآورى ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺰدم ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻳﻚﺑﺎر ﻫﻢ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدﻣﺶ‪.‬‬
‫در ﻳﻜﻰ از ﺑﺨﺶﻫﺎى ﻟﺮﺳﺘﺎن ﺑﺪﻧﻴﺎ آﻣﺪم‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻟﻚ ﺑﺰرﮔﻰ وﺟﻮد‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ‪ ،‬ﭘﺪرم ﻛﻪ ﺧُﺮدهﻣﺎﻟﻚ ﻣﺮﻓﻪاى ﺑﻮد‪ ،‬در آﻧﺠﺎ ﺟﻠﻮهاى ﺧﺎص‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎدرم ﺧﺎﻧﻪدار ﺑﻮد‪ .‬او ﻫﻢ از ﺧﺎﻧﻮاده ﻳﻚ “ﺧﺎن” ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺑﻮد‪ .‬دﺧﺘﺮ‬
‫ﻳﻜﻰ از زورﮔﻮﻳﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ زنﻫﺎى زﻳﺎدى داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎدرم را داﻳﻪ ﺑﺰرگ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ دﺧﺘﺮ آن ﺷﺨﺺ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ زن ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮزﻧﺪان‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ارﺷﺪ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﭽﻪي ﻗﺒﻞ از ﻣﻦ ﭘﺴﺮ ﺑﻮد و‬
‫ﻣ‪‬ﺮد و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺑﻌﺪى ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺳﻨﺖ‬
‫ﻣﻌﻤﻮل آﻧﺠﺎ داﻳﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪي ﺑﻪ “داﻳﻪ ﺳﭙﺮدن” ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻃﻮر دﻳﮕﺮى ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪٢٤٩‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ درس ﺧﻮاﻧﺪن ﻛﺮدم‪ .‬در ﻛﻼس ﻣﺎ ﻫﻤﻪ از اول ﺗﺎ ﺷﺸﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺮ و دﺧﺘﺮ‪ .‬ﻣﻌﻠّﻤﻤﺎن ﻣﻼ ﺑﻮد‪ .‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺮﻓﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮى ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ زﻳﺮ ﻧﻘﺎﺷﻰﻫﺎﻳﻢ اﻳﻦ ﺷﻌﺮ را ﻣﻰﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫“ﻧﺸﺎﻧﻰ ﻛﻪ دارد از آن ﻧﻴﻚ ﭘﻰ‪ ،‬ز اﻓﺮاﺳﻴﺎب اﺳﺖ و ﻛﺎووس ﻛﻰ‪ ”.‬ﺑﺮاى ﭘﺪر‬
‫ﺑﺰرﮔﻢ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻧﻘﺎﺷﻰﻫﺎﻳﻢ را ﻧﺸﺎن ﻫﻤﻪ ﻣﻰداد و ﺗﺸﻮﻳﻘﻢ ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮى ﺑﻪ درس ﻧﺸﺎن دﻫﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ از ﺳﺎل‬
‫ﺷﺸﻤﻰﻫﺎ ﺳﺌﻮاﻟﻲ ﻣﻰﻛﺮد و ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻣﺮا ﺻﺪا ﻣﻰزد ﻛﻪ‬
‫ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﻢ و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺳﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﮔﻮش آن ﻃﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺧﻨﺪهام ﻣﻰﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻋﺠﻴﺐ ﻇﻠﻤﻰ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺗﺎ ﻛﻼس ﺷﺸﻢ ﻫﻤﻪاش ﺷﺎﮔﺮد اول ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺪرم ﻋﻜﺴﻢ‬
‫را داد در روزﻧﺎﻣﻪ ﭼﺎپ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻦ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺷﺪم‪.‬‬
‫در ﻛﻼس دزدىﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﺪادﻫﺎ را ﻣﻰدزدﻳﺪ‪،‬‬
‫ﭘﻮﺳﺘﺸﺎن را ﻣﻰﺗﺮاﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﻮد ﻣﺎل ﻛﻰ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ و دﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮى‬
‫ﭘﺪرم ﭘﺸﺖ ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻴﻢ‪ .‬او ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ ﻣﻰآورد و اﻟﺘﻤﺎس ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ‬
‫ﺑﮕﺬارم از روى دﺳﺘﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ .‬ﻣﻦ و ﻳﻜﻰ از ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮﻫﺎﻳﻢ ﻳﻚ روز‬
‫دﻓﺘﺮﭼﻪﻫﺎﻳﺶ را دزدﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ دﻓﺘﺮﭼﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﻠﺪﻫﺎﻳﺶ را ﻛﻨﺪﻳﻢ و‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ روى ﭘﺸﺖ ﺑﺎم و اوراﻗﺶ را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮﺗﻘﺎل‬
‫ﻣﻰﺧﻮردﻳﻢ ﭘﻮﺳﺘﺶ را ﺟﻤﻊ ﻣﻰﻛﺮدم و روز ﺑﻌﺪ ﻣﻰﺑﺮدم ﺗﻮى ﻛﻼس ﺗﺎ ﺑﻌﻀﻰ‬
‫از ﺑﭽﻪﻫﺎ وﺳﻄﺶ را ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﻳﺎ ﻣﺎدرﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑﺮاى ﺳﺮدرد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﭘﺮﺗﻘﺎل را ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬ ﻋﻮض ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺪرم ﭼﻨﺪان اﻫﻤﻴﺘﻰ ﺑﻪ درس و زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎ ﻧﻤﻰداد‪ .‬ﻓﻘﻂ آﺧﺮ ﺳﺎل ﻣﻌﻠّﻢ را‬
‫ﻣﻰدﻳﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ را ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬او راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻢ ﺑﻰﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻣﺸﺮوب ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﻜﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺗﺮﻳﺎك ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺮﻳﺎﻛﻰ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻢ ﺑﺎ‬
‫زنﻫﺎى دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻣﺸﻜﻼت ﺧﺎﻧﻮاده ﻛﻼً ﺑﻪ دوش ﻣﺎدرم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ وﺿﻊ ﺑﺪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﺰدﻳﻚﻫﺎى ﻋﻴﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ آن اﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻓﺎﻣﻴﻞ و در و ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺘﻠﻚ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎدم ﻣﻰآﻳﺪ‬
‫ﻳﻚ ﻛﻔﺶ ﻧﻮك ورﺷﻮ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن اﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺮاﻳﻢ آورده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮى‬
‫ﻛﻼس‪ ،‬ﮔﺎه و ﺑﻰﮔﺎه ﺑﺎ آﻫﻦرﺑﺎ ﺑﻪ آن ور ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﻚ ﻳﺎ ﻫﺪاﻳﺎى ﺧﺎﻧﻮاد ه‬
‫ﻧﺎﻣﺰدم ﺑﺮاى ﻣﺎ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرم ﺑﺎ ﭘﺪر او رواﺑﻂ ﻛﺎرى داﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﭽﻪﻫﺎ راﺟﻊ‬
‫‪٢٥٠‬‬
‫ﺑﻪ ازدواﺟﻢ ﺣﺮف ﻣﻰزدﻧﺪ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪ .‬داﻣﺎد را ﻫﻨﻮز ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻳﻚﺑﺎر از دور دﻳﺪﻣﺶ و ﺧﻮدم را ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ وﻗﺘﻰ ﻣﻰآﻣﺪ ﭘﻨﻬﺎن‬
‫ﻣﻰﺷﺪم‪ .‬اﻳﻦ اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﻛﻼس ﺷﺸﻢ اﺑﺘﺪاﻳﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻢﻛﻢ ﺷﻬﺮى ﺷﺪم‪.‬‬
‫در ده ﻣﺎ ﻣﺪرﺳﻪاى ﺑﺮاى دوره ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪم ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‬
‫ﺑﺮوم‪ .‬ﺗﻮى ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻪام ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻫﻢﻛﻼﺳﻰﻫﺎﻳﻢ را رﻫﺎ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﺠﺰ دﺧﺘﺮ ﻳﻚ‬
‫دﻛﺘﺮ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻳﺎ ﻋﺮوﺳﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ و ﻳﺎ رﻓﺘﻨﺪ ﺳﺮ ﻛﺎر‪ .‬اواﻳﻞ زﻧﺪﮔﻰ در ﺷﻬﺮ ﺑﺮاﻳﻢ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﺟﺪﻳﺪ و ﺑﺰرگ‪ .‬و ﺗﻨﻬﺎ دوﺳﺘﻢ ﻫﻤﺎن دﺧﺘﺮ دﻛﺘﺮ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ روزﻫﺎى ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ و ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻰآﻣﺪ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ده و ﻓﺎﻣﻴﻠﻢ را‬
‫ﻣﻰدﻳﺪم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮاى آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ روزﺷﻤﺎرى ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ده ﺑﺮﻣﻰﮔﺸﺘﻢ‬
‫ﻣﻘﺪارى ﺳﻮﻏﺎت ﺑﺮاى ﺧﺎﻧﻮادهام ﻣﻰﺑﺮدم‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﻫﻢ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ از ده ﺑﻪ ﺷﻬﺮ‬
‫ﻣﻰﺑﺮدم‪ .‬ﺑﺎ ﺧﺎﻟﻪام زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺸﻜﻠﻲ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ درس ﺧﻮاﻧﺪﻧﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪاش ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﭼﻘﺪر درس ﻣﻰﺧﻮاﻧﻰ؟” اﮔﺮ دﺧﺘﺮﻫﺎﻳﺶ ﻛﺎر ﻧﻤﻰﻛﺮدﻧﺪ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ اﮔﺮ ﻣﺜﻼً ﻳﻚ روز ﻣﻦ ﻏﺬا ﻧﻤﻰﭘﺨﺘﻢ ﻫﻤﻪاش ﺑﻬﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻔﺘﻢ را ﻗﺒﻮل ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺮاى ﻛﻼس ﻫﺸﺘﻢ ﻣﺸﻜﻞ اﻗﺎﻣﺖ و زﻧﺪﮔﻰ داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از دﻋﻮا ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪﻫﺎﻳﻢ آﻧﺠﺎ را ﺗﺮك ﻛﺮده ﺑﻮدم و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدر‬
‫ﺑﺰرﮔﻢ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﭘﻬﻠﻮى ﻣﺎدر ﺑﺰرگ و داﻳﻰ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﭼﻤﺪاﻧﻢ‬
‫را ﺑﺴﺘﻢ و رﻓﺘﻢ آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺧﺎﻟﻪام ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ و ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮد ﻣﺎدر ﺑﺰرﮔﻢ ﻣﺮا ﺗﺤﺮﻳﻚ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬آﺧﺮ ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻣﻦ ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﻮدم از ﻛﻤﻚ واﻟﺪﻳﻨﻢ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ .‬در‬
‫واﻗﻊ درآﻣﺪى داﺷﺖ‪.‬‬
‫داﻳﻲام ﻛﺎرﮔﺮ ﭘﻤﭗ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺸﻮﻳﻘﻢ ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ درس ﺑﺨﻮاﻧﻢ و‬
‫ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮد از رﻓﺖ و آﻣﺪﻫﺎى زﻳﺎد ﻣﻦ ﺑﻪ ده ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻋﻘﻴﺪه‬
‫داﺷﺖ وﻗﺘﻢ را ﺗﻠﻒ ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ .‬ﻧﺎﻣﺰدم ﻫﻢ ﺣﺎﻻ در ﺷﻬﺮ درس ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬او ﻓﻘﻂ‬
‫ﻳﻚﺳﺎل از ﻣﻦ ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎه ﺑﻪ ﮔﺎه ﺑﺎ داﻳﻲام ﺗﻤﺎس ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ دﺧﺘﺮى ﻛﺎرت ﭘﺴﺘﺎل ﺑﺮاﻳﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎرت ﭘﺴﺘﺎل را ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد و آنﻣﻮﻗﻊ اﻳﻦ ﻛﺎرش ﺑﺮاى ﻣﻦ ﻣﺎﻳﻪ آﺑﺮورﻳﺰى ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪام‬
‫ﻣﺸﻮرت ﻛﺮدم ﻛﻪ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻛﺎرت دﺳﺖ ﺧﺎﻧﻢ ﻣﺪﻳﺮ ﻧﻴﻔﺘﺪ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ ”.‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻛﺎرت ﭘﺴﺘﺎل را ﺧﻮدش ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻛﺎرت ﻗﺸﻨﮕﻰ ﺑﻮد ﺑﺎ‬
‫‪٢٥١‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﻚ ﻃﺎووس و ذرات اﻛﻠﻴﻞ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﺳﻔﻴﺪ اﻃﺮاﻓﺶ‪ .‬ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن‬
‫ﻛﺎرت ﻣﺴﺌﻠﻪ داﺷﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻔﻰ ﺑﺮاﻳﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻣﺪ دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪام ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻃﺎووس!” ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ‪“ :‬ﺑﮕﻮﻳﻢ؟”‬
‫ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻳﻚ روز ﻛﻪ از اﻳﻦ وﺿﻊ ﺑﻪ ﺟﺎن آﻣﺪه ﺑﻮدم ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﻴﻦ ﺧﺎﻧﻮادهام‬
‫ﻣﻄﺮح ﻛﺮدم‪ .‬ﻛﺎرت را ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺧﻮدم را راﺣﺖ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﻛﻼس ﻫﺸﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻮدم روزى ﻧﺎﻣﺰدم ‪ -‬ﺑﺎ داﺋﻴﻢ دوﺳﺖ ﺑﻮد‪ -‬ﺳﻨﮓ زد ﺑﻪ‬
‫ﭘﻨﺠﺮه‪ .‬آن روز ﭘﺪر و ﻣﺎدرم ﺑﺮاى دﻳﺪن ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻤﮕﻰ در‬
‫ﺧﺎﻧﻪ داﻳﻲام ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﺰدم ﻛﺘﺎﺑﻰ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﭘﺪرم ﻛﺘﺎب را ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﺎ‬
‫آن را ﺑﺎز ﻛﺮد ﻧﺎﻣﻪاى از ﻻش اﻓﺘﺎد‪ .‬ﭘﺪرم ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻦﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟” در ﻧﺎﻣﻪاش‬
‫ﮔﻠﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﺎﻫﺎش ﺑﺪرﻓﺘﺎرى ﻣﻰﻛﻨﻢ و ﻫﺮ وﻗﺖ ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎن‬
‫ﻣﻰﺑﻴﻨﻤﺶ ﺑِﻬِﺶ ﻓﺤﺶ ﻣﻰدﻫﻢ‪ .‬ﭘﺪرم ﻣﺪﺗﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ از ﺗﺮس‬
‫ﮔﺮﻳﻪام ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرم ﺳﺮش را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬آﻓﺮﻳﻦ‬
‫دﺧﺘﺮم‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﭼﺮا ﮔﺮﻳﻪات ﮔﺮﻓﺘﻪ؟”‬
‫ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻳﻚﺑﺎر ﺧﺎﻧﻮاد ﻧﺎﻣﺰدم ﺑﺮاﻳﻢ ﻛﻔﺸﻰ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و آورده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ دم ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﭘﺮو ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻓﺤﺸﺸﺎن دادم‪ .‬آﻧﻬﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻔﺶﻫﺎ را ﺑﻪ‬
‫ﻣﺎدرم دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﭼﻪ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﻛﻔﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻳﺎ ﭼﻰ؟‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻛﻔﺶﻫﺎ را ﺑﻪ ﺷﻬﺮ آوردم و ﭘﻮﺷﻴﺪم‪ .‬ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚروز ﻧﺎﻣﺰدم‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﺳﺮ ﭼﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ‪ ،‬ﻛﻔﺶﻫﺎ را ﻣﺜﻞ ﻣﻮش ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد‪ ،‬و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫“ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﺪ؟ اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﭙﻮﺷﺪ‪”.‬‬
‫اواﻳﻞ ﺑﺪ آﻣﺪﻧﻢ از او ﺑﻰﺧﻮدى ﺑﻮد و ﺑﺪون دﻟﻴﻞ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻤﻰآﻣﺪ او‬
‫ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺪﻫﺪ ﻳﺎ دﻧﺒﺎﻟﻢ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮ ﻛﻢﻛﻢ روم ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ او‬
‫را ﺑﺎ آدمﻫﺎى ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻰﻛﺮدم و ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻰﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺖ‬
‫ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬رﻓﻘﺎش اﺻﻼً ولﮔﺮد ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﺟﻠﻮى ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺟﻤﻊ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ و ﻳﺎ‬
‫در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ راه ﻣﻰاﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮد ازش‬
‫ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه روزى ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺮﺧﺮهام رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫“دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى از او ﻗﺒﻮل ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ”.‬آنﻣﻮﻗﻊ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ در ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺜﻞ اﻳﻦ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ آدم ﻛﻔﺮ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻼس ﻫﺸﺘﻢ ﺑﻮدم و ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎﻳﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام‬
‫‪٢٥٢‬‬
‫ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮد اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﭘﻨﻬﺎن ﻧﮕﻪ دارد‪.‬‬
‫ﻫﻢﻛﻼﺳﻰﻫﺎﻳﻢ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ راﻫﻰ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰﻫﺎﺷﺎن ﭘﺎﺳﺪار ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪدار ﺷﺪﻧﺪ و از وﺿﻊ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﺸﺎن اﺻﻼً‬
‫ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎى اﺧﻴﺮ‪ ،‬ﻓﺮﺳﻨﮓﻫﺎ ﺑﻪ دور از اﻳﺮان‪ ،‬اﻳﻦ دوﺳﺘﺎن‬
‫ﻫﻤﻪي ذﻫﻨﻴ‪‬ﺘﻢ را ﭘ‪‬ﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎى روﺳﺘﺎ را ﺑﻪ ﻳﺎد دارم‪ .‬آن‬
‫دوران‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ دوران ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻪﻫﺮ ﺣﺎل در ذﻫﻨﻢ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ آنوﻗﺖﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدرم اﺧﺘﻼف داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺎدرم ﻫﻢدردى ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﭘﺪرم ﺑﺎ زنﻫﺎى دﻳﮕﺮ راﺑﻄﻪ داﺷﺖ و اﻳﻦ ﺑﺮاى ﻣﻦ‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎدرم ﻛﻪ ﻣﻰداﻧﺴﺖ در ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺳﺨﺖ ﻣﻰﮔﺬرد ﻫﻤﻪاش‬
‫ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮد ﭘﺪرم را راﺿﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﻮﻓﻖ‬
‫ﺷﺪ او را راﺿﻰ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﻗﺘﺎً ﺧﺎﻧﻪاى را در ﺷﻬﺮ ﻛﺮاﻳﻪ ﻛﺮدﻳﻢ و ﻣﻦ ﻛﻼس ﻧﻬﻢ را‬
‫در ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻮادهام ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم آﻧﻬﺎ را راﺿﻰ ﻧﮕﻬﺪارم‪ .‬ﻫﻤﻪاش درس‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ وارد داﻧﺶﺳﺮاى ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻌﻠّﻢ ﺷﻮم ﻛﻪ‬
‫ﺷﺒﺎﻧﻪروزى ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻼس ﻧُﻬ‪‬ﻢ را ﻗﺒﻮل ﺷﺪم‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﭼﻮن ﺳﻦام ﻛﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮى داﻧﺶﺳﺮا ﻗﺒﻮﻟﻢ‬
‫ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺪر و ﻣﺎدرم ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ ده ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺧﺎﻧﻪاى‬
‫در ﺷﻬﺮ ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻼس دﻫﻢ را در آن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدم و ﻫﺪﻓﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻳﻚﺳﺎل را درس ﺑﺨﻮاﻧﻢ و ﺳﺎل ﺑﻌﺪ وارد داﻧﺶﺳﺮا ﺷﻮم‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب داﻧﺶﺳﺮا ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﻳﻚ ﻣﻜﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮاى‬
‫اﻗﺎﻣﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪ .‬درسﻫﺎﻳﻢ ﺧﻮب ﺑﻮد و ﻧﻤﺮاﺗﻢ ﺑﺎﻻ‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ داﺷﺘﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺧﻮدم را ﺑﺮاى داﻧﺶﮔﺎه آﻣﺎده ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭘﺪر ﺑﺰرﮔﻢ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوى‬
‫داﻧﺶﺳﺮا‪ ،‬ﭼﻮن اﮔﺮ دﻳﭙﻠﻢ ﺑﮕﻴﺮى ﻣﻰﺑﺮﻧﺪت ﺳﭙﺎﻫﻰ داﻧﺶ‪ ”.‬ﺳﭙﺎه داﻧﺶ ﺑﺮاى‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهام ﻋﻴﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻻﺧﺮه رﻓﺘﻢ داﻧﺶﺳﺮا‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﭼﻬﺎرم‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدم و ﭘﺪرم دلﺧﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﺮا ﻧﻔﺮ اول ﻧﺸﺪهام‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎم و ﺗﺸﺨﺺ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪاى ﻛﻪ ﭘﺪرم ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮد ﭘﺎ در ﻫﻮا ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﻳﻜﻰ از ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎ آنرا‬
‫ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻪ ﻛﻠﻜﻰ در ﻛﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺧﺎﻧﻪ را ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‬
‫او ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺼﺎﺣﺒﺶ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪرم ﮔﻔﺖ‪“ :‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻤﺎن‪ ”.‬و ﻳﻜﻰ از‬
‫‪٢٥٣‬‬
‫زنﻫﺎى ﻓﺎﻣﻴﻞ را ﻫﻢ آورد ﻛﻪ ﭘﻬﻠﻮى ﻣﻦ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬اﺳﻤﺶ ﺳﻜﻴﻨﻪ ﺑﻮد‪ .‬از اﻳﻦ‬
‫زنﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ اﻳﻦ و آن ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ زﻧﺪﮔﻴﺸﺎن را ﺑﮕﺬراﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ او‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺻﻤﻴﻤﻰ ﺑﻮدم‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ ﺗﺎ دﻳﺮوﻗﺖ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﺣﺮف ﻣﻰزدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺳﺎل اول و دوم داﻧﺶﺳﺮاى ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻌﻠّﻢ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﺎً راﺣﺖ ﺑﻮدم و ﻣﻌﻤﻮﻻً‬
‫آﺧﺮﻫﺎى ﻫﻔﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ده ﻣﻰرﻓﺘﻢ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاى ﻛﻪ در ﺷﻬﺮ داﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺷﻠﻮﻏﻰ داﻧﺶﺳﺮا‪ ،‬ﺑﻪ اﺗﺎق ﺳﺮاﻳﺪار ﻛﻪ ﺧﻠﻮتﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻮد ﻣﻰرﻓﺘﻢ‬
‫و درس ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬ﺑﻌﻀﻰ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ آﻧﺠﺎ را ﻛﺸﻒ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدر‬
‫ﺳﺮاﻳﺪار ﻛﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ ﭘﻬﻠﻮﻳﺶ و ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﻧﻨﻪ ﻣﻦ ﻓﻼﻧﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪”.‬‬
‫و ﺧﻮدﺷﺎن را ﺟﺎى ﻣﻦ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻰزدﻧﺪ‪ .‬او ﻫﻢ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻤﻰداد‪ ،‬و ﺑِﻬِﺸﺎن اﺟﺎزه‬
‫ﻣﻰداد ﻫﻤﺎنﺟﺎ درس ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻼس ﻫﺸﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻮدم ﻛﻠﻤﻪ ﺳﺎواك را ﺷﻨﻴﺪم‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻓﺎﻣﻴﻞ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﺧﻴﻠﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد دوﺳﺖ ﻳﻜﻰ از ﺷﻬﺪاى ﺳﻴﺎﻫﻜﻞ ﺑﻮد و ﺳﺎواك‬
‫ﺧﺎﻧﻪاش را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪ .‬در ﺧﺎﻧﻪ او ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﻢ ﺳﺎواك را ﺷﻨﻴﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ اﻳﻨﺠﺎ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ زود ﺑﺮوى‪ .‬در آنﻣﻮﻗﻊ‬
‫ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﻋﺰﻳﺰ ﻧﺴﻴﻦ را ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬ﻛﻼس دﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻮدم ﻳﻜﻰ از دﺧﺘﺮ‬
‫ﺧﺎﻟﻪﻫﺎﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮد )ﺣﺎﻻ ﻣﺠﺎﻫﺪ اﺳﺖ( ﻛﺘﺎب “ﭼﻴﻦ ﺳﺮخ” را ﺑﻪ ﻣﻦ داد‪.‬‬
‫ﻧﺎﻣﺰدم ﻛﻪ آن ﻛﺘﺎب را دﺳﺘﻢ دﻳﺪ‪ ،‬رﻓﺖ ﺑﻪ ﻣﺎدرم ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺳﻴﺎﺳﻰ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﮕﺬارﻳﺪ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪”.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﻮدن دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪﻫﺎﻳﻢ ﻛﻢﻛﻢ ﭘﺎﻳﻢ ﺑﻪ ﻓﺎﻃﻤﻴﻪ و ﺟﻠﺴﺎت‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬رادﻳﻮ ﻋﺮاق ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬رادﻳﻮ ﻣﻴﻬﻦﭘﺮﺳﺘﺎن ﺑﺮاﻳﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ‪ ،‬آنوﻗﺖ ﻣﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻌﻀﻰ ﻛﺘﺎبﻫﺎ را از داﻧﺶﺳﺮا ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼً “ﺟﻤﻴﻠﻪ ﺑﻮﭘﺎﺷﺎ” را‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎ را ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻛﻰ‬
‫ﻣﻰرود ﻃﺮﻓﺶ‪ ”.‬ﻳﻜﻰ دو ﺑﺎر داﻧﺶﺳﺮا ﺷﻠﻮغ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻈﺎﻫﺮات و ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺷﻴﺸﻪ‬
‫ﻛﻪ ﻋﻠﺖﻫﺎى ﺻﻨﻔﻰ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻏﺬا ﺑﺪ ﺑﻮد‪ .‬آنوﻗﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﺸﻜﻮك ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻤﺪﻫﺎﻳﻤﺎن را دو ﺳﻪ ﺑﺎر ﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎل ‪ 54‬ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪم‪ .‬ﺳﻌﻰ داﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﺮﻧﮕﺮدم‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻢ آﻧﺠﺎ ﺗﺪرﻳﺲ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﺪرم اﺻﺮار داﺷﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﺑﺮوم و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻢ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺮاى ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻤﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫‪٢٥٤‬‬
‫ﻣﻦ ‪ -‬دﺧﺘﺮ ﻓﻼنﻛﺲ‪ -‬ﻣﻌﻠّﻢ ﺷﺪهام‪ .‬ﺳﺎل اول و دوم اﺑﺘﺪاﻳﻰ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻰﻛﺮدم‪،‬‬
‫ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻛﻼس ﭘﻨﺠﻢ و دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻧﺎﻇﻢ ﻣﺪرﺳﻪ ﺷﺪم وﻟﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً اﻳﻦ‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻧﻔﻮذ ﭘﺪرم ﺑﻮد ﻛﻪ در اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺤﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎل دوم ﺗﺪرﻳﺴﻢ ﻳﻌﻨﻰ ﺳﺎل ‪ 55‬ﻳﻜﻰ از ﻣﻌﻠّﻢﻫﺎى اﺻﻔﻬﺎن آﻣﺪه ﺑﻮد آﻧﺠﺎ‬
‫ﺗﺪرﻳﺲ ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻣﺪن او ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ آﺷﻨﺎ ﺷﻮم‪ .‬ﻛﺘﺎبﻫﺎى‬
‫ﺻﻤﺪ ﺑﻬﺮﻧﮕﻰ و ﺷﺮﻳﻌﺘﻰ را ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ داد‪ .‬ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و از ﻓﻘﺮ و روﺳﺘﺎ‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻧﻘﻼب ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬از ﻫﻤﺎن اواﻳﻞ‪،‬‬
‫اﻋﺘﺼﺎب راه اﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ و ﻣﺪرﺳﻪ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻛﻼس ﻫﺸﺘﻢ ﺑﻮدم ﭘﺴﺮ داﻳﻲام را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑِﻬِﺶ ﺣﺒﺲ اﺑﺪ‬
‫دادﻧﺪ‪ .‬او ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺮام ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﭘﻬﻠﻮى ﻣﺎدرش ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻢ‬
‫از ﻓﺠﺎﻳﻊ زﻧﺪان ﺣﺮف ﻣﻰزد‪ .‬ﭘﺴﺮ داﻳﻲام ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب آزاد ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎل ‪ .56‬اﻣ‪‬ﺎ‬
‫ﭘﺲ از دو ﻣﺎه دوﺑﺎره دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﻣﻌﻠّﻢ ﺑﻮدم‪،‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺮم و ﺑﺮادر ﻛﻮﭼﻜﻢ را ﺑﺮﻣﻰداﺷﺘﻢ و ﻣﺜﻼً ﻣﻰﺑﺮدم ﻣﺸﻬﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮم از ﻟﺒﺎس‬
‫و طﻼ ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻰآﻣﺪ و ﻣﻦ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻰﺧﺮﻳﺪم‪ .‬اﮔﺮ در‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻛﺴﻰ اﺣﺘﻴﺎﺟﻰ داﺷﺖ‪ ،‬اﮔﺮ از دﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﻣﻰآﻣﺪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻛﺎرى اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻰدادم‪.‬‬
‫ﺳﺎل دوم داﻧﺶﺳﺮا ﻛﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻏﻴﺮﻣﺬﻫﺒﻰ ﺷﺪم‪ .‬ﻋﻠﺘﺶ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎى‬
‫داﻧﺶﺳﺮا ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮادرش ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﻧﺸﺴﺖ دﻻﻳﻠﻲ ﻣﻰآورد ﻣﺜﻼً از ﺳﺌﻮال و‬
‫ﺟﻮابﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺣﺎﺟﻰ ﻣﺤﻞ و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ رد و ﺑﺪل ﻣﻰﺷﺪ ﺑﺮاى ﻣﺎ‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪ .‬و ﻣﺮا ﺑﻪ ﻓﻜﺮ واﻣﻰداﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺪود ﺳﺎل ‪ 55‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪم ﺑﻪ ﻣﻌﻠّﻢﻫﺎ وام ﻣﻰدﻫﻨﺪ‪ .‬وام ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﻳﻚ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻗﺴﻄﻰ ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ و ﻣﺸﻜﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻗﺒﻠﻲ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﺎﻧﻪام را ﺑﻪ رﻫﻦ‬
‫دادم‪ .‬ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻠّﻤﻰ ﻫﻢ ﻛﻤﻜﻰ ﺑﻮد ﺑﺮاى ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎﻳﻰ را‬
‫ﻛﻪ ﺧﻮدم داﺷﺘﻪام‪ ،‬ﺑﺮادر و ﺧﻮاﻫﺮم ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﺪرم ﻫﻴﭻ وﻗﺖ راﺿﻰ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘ‪‬ﺮ ﺗﻮﻗﻊ و ﻗﺪرﻧﺎﺷﻨﺎس ﺑﻮد و ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑﻪ روى ﺧﻮدش ﻧﻤﻰآورد‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ‬
‫در ﺟﺮﻳﺎن اﻧﻘﻼب‪ ،‬داﺧﻞ ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪم‪ .‬دو ﻧﻔﺮ از ﻫﻢﻛﻼﺳﻰﻫﺎﻳﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻣﻘﺪارى اﻋﻼﻣﻴﻪ در ﺧﺎﻧﻪات ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف‬
‫‪٢٥٥‬‬
‫ﻣﻰزدﻳﻢ و ﻣﻦ ﻛﻢﻛﻢ ﺑﺎ ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎﻧﻢ در ﭘﺨﺶ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﻰ ﻫﻢ اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎ را ﺑﻪ دﻫﺎت ﻣﻰﺑﺮدم‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﺷﺎﻳﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫اﺳﻢ ‪ 15‬ﻧﻔﺮ از ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺳﺎواك دادهاﻧﺪ‪ .‬دﺳﺘﮕﻴﺮىﻫﺎ آنﻣﻮﻗﻊ زﻳﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ﺑﻪ ده رﻓﺘﻴﻢ و آﻧﺠﺎ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬از ﭘﺪرم ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻤﺎقدار ﺑﻪ ﺷﻬﺮ‬
‫ﺑﻴﺎورد ﻛﻪ ﻣﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﭼﻨﺪان راﺿﻰ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ اﻳﻦﻛﺎر‬
‫را ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬آنﻣﻮﻗﻊ روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن آﻧﺠﺎ اﻛﺜﺮاً ﻣﻮاﻓﻖ ﺷﺎه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺣﺰباﻟﻠﻬﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﭘﺴﺮﻫﺎى ﻓﺎﻣﻴﻞ ﻛﻪ آنﻣﻮﻗﻊ ﻣﺮا ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻛﺘﺎب‬
‫“ﻣﺎدر” ﮔﻮرﻛﻰ ﺳﻴﻦ‪ -‬ﺟﻴﻢ ﻣﻰﻛﺮد ﺣﺎﻻ در اﻃﻼﻋﺎت ﺳﭙﺎه اﺳﺖ‪ .‬اﻻن ﺗﻤﺎم‬
‫ﻣﻌﻠّﻢﻫﺎى ﻓﺎﺳﺪ‪ ،‬از زﻳﺮ ﻛﺎر در رو ﻛﻪ آنﻣﻮﻗﻊ ﻣﻮاﻓﻖ ﺷﺎه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﻛﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮوﻫﻰ را ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدم‪ ،‬از ﻧﻈﺮ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژى‪ ،‬درﺳﺖ ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎﻧﻢ در ﻣﻮرد ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﺨﻢ ﺷﻚ را در ﻣﻦ ﻛﺎﺷﺖ و‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﺮوه‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ “ﺷﻔﻖ ﺳﺮخ” وﺿﻌﺶ ﻣﺸﻜﻮك اﺳﺖ و‬
‫ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪم‪ .‬آنﻣﻮﻗﻊﻫﺎ ﺷﺎﻳﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ “ﺷﻔﻖ ﺳﺮخ” را ﺳﺎواك‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻫﻤﺎن ﺳﺎلﻫﺎى ‪ 55 -56‬ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﭼﺮﻳﻚﻫﺎى ﻓﺪاﻳﻰ آﺷﻨﺎ ﺷﺪم ﻛﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻓﻌﺎل در آن ﺷﻬﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺎﻣﺰدم ﻫﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻳﻚ ﺟﻮرى ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻮدﺷﺎن اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ را ﺑﻪ‬
‫وﺟﻮد آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﭘﺪرم ﭘﻴﻐﺎم داده ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺎ او ازدواج ﻧﻜﻨﻰ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪات را ﻋﻮض ﻛﻨﻰ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺷﺎﻳﻌﻪ ازدواﺟﻢ را ﺳﺮ زﺑﺎنﻫﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮدم ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬اﮔﺮ ﺑﺎ او ازدواج ﻧﻜﻨﻰ‪ ،‬ﺑﺪﺑﺨﺖ ﻣﻰﺷﻮى‪”.‬‬
‫روزى ﻧﺎﻣﺰدم ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از ﻣﻌﻠّﻢﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪“ :‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن دﻫﻨﺘﺎن را ﺷﻴﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ”.‬او ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪“ :‬وﻟﻲ ﻓﻼﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﺪ‪ ”.‬ﻧﺎﻣﺰدم ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪“ :‬ﻣﮕﺮ‬
‫دﺳﺖ ﺧﻮدش اﺳﺖ؟” اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﮔﺮان ﺗﻤﺎم ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪام ﻫﻢ ﻧﺎﻣﺰدى داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ‪ ،‬از ﻛﻮﭼﻜﻰ ﻧﺎﻓﺶ را ﺑﺮاى او‬
‫ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ او‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪام را ﻋﻘﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد آﻣﺮﻳﻜﺎ‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪام ﻧﺎﻣﻪاى ﺑﺮاى دﻓﺘﺮ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻧﻮﺷﺖ و از آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑِﻬِﺶ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﻨﻮﻳﺲ‪ ”.‬ﻫﻤﻪ زدﻧﺪ زﻳﺮ ﺧﻨﺪه‪.‬‬
‫‪٢٥٦‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه داﻳﻲام ﻧﺎﻣﻪاى ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬و ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد و از آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮا‬
‫ﻳﺎرى ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﺎﻟﻪام رﻓﺘﻴﻢ ﺟﻤﺎران‪ .‬وﻗﺖ ﻣﻼﻗﺎت ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ زﻳﺮ ﻧﺎﻣﻪ‬
‫را ﺑﺮايﻣﺎن اﻣﻀﺎء ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روز ﺑﻌﺪش ﻫﻢ رﻓﺘﻴﻢ ﭘﻬﻠﻮى ﻣﻮﺳﻮى اردﺑﻴﻠﻲ ﺗﺎ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺷﻜﺎﻳﺘﻢ را ﺑﻪ دادﺳﺘﺎﻧﻰ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﻪ دور از ﭼﺸﻢ ﭘﺪر و‬
‫ﻣﺎدرم اﻧﺠﺎم ﻣﻰدادم‪.‬‬
‫ﻳﻚ روز ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺰدم ﻛﻪ ﺣﺎﻻ در ﺷﻬﺮدارى ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ زده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ازت ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﺎىﻤﺎن ﺑﻪ دادﮔﺎه ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﺰدم ﻫﻢ آﻣﺪ‪ .‬ﺣﺎﻛﻢ‬
‫ﺷﺮع ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻳﻜﻰ از ﺟﻼّدان رژﻳﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن دﻳﺪ ﺧﻮدش ﻣﺮا‬
‫راﺿﻰ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻧﺎﻣﺰدم از در وارد ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﻪﺑﻪ ﭼﻪ ﺟﻮاﻧﻰ‪ ،‬ﭼﻪ ﻫﻴﻜﻠﻲ‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﺎﻟﺖ اﺳﺖ؟” او ﻫﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚﺳﺎل ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻔﺎوت ﺳﻨﻰ دارﻳﻢ‪ .‬ﺣﺎﻛﻢ‬
‫ﺷﺮع ﭘﺮﺳﻴﺪ‪“ :‬اﺧﻼﻗﺘﺎن ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﻤﻰﺧﻮاﻧﺪ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺧﻼق ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﺸﺎن‬
‫ﻣﺮد ﺧﻮﺑﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﻦ ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻢ‪ ”.‬ﻧﺎﻣﺰدم اول ﺳﻌﻰ ﻛﺮد ﺑﺎ ﺧﻮشروﻳﻰ‬
‫ﻣﺮا راﺿﻰ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ دﻳﺪ ﻧﻤﻰﺷﻮد‪ ،‬ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ را ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻛﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫آنﻣﻮﻗﻊ ﻣﺴﺌﻠﻪ “ﻛﺸﺖ ﺧﺸﺨﺎش ﭼﮕﻴﻨﻰ” ﻣﻮﺿﻮع روز ﺑﻮد‪ .‬رژﻳﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‬
‫دوﺑﺎره ﻛﺸﺖ ﺧﺸﺨﺎش را ﺷﺮوع ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم و ﮔﺮوهﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﺰدم ﻛﻪ دﻳﺪ ﺗﻴﺮش ﺑﻪ ﺳﻨﮓ ﺧﻮرده اﺳﺖ ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻦ دﺧﺘﺮ‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺪا را ﻗﺒﻮل ﻧﺪارد‪ .‬ﺗﺎ دﻳﺮوز ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮد ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ”.‬و ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺿﻤﻨﺎً او از ﺳﺮدﻣﺪاران ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻛﺸﺖ‬
‫ﺧﺸﺨﺎش ﭼﮕﻴﻨﻰ اﺳﺖ‪”.‬‬
‫ﺧﺎﻟﻪام ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻦﻃﻮرى ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ زﻣﺎن ﺷﺎه ﻛﻪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰى‬
‫ﻣﻰﺷﺪ ﻳﺎرو ﻣﻰﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﻋﻜﺲ ﺷﺎه را ﭘﺎره ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ”.‬وﻟﻲ او ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‬
‫اداﻣﻪ داد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻦ دﺧﺘﺮ ﺟﺰو ﻛﺴﺎﻧﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ‬
‫را ﭘﺎكﺳﺎزى ﻛﻨﺪ‪ ”.‬ﻳﻌﻨﻰ ﻛﻪ ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺮع ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪“ :‬دﺧﺘﺮم ﺗﻮ ﺧﺪا‬
‫را ﻗﺒﻮل ﻧﺪارى؟” ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪ ”.‬دﺳﺖ آﺧﺮ ﻣﺘﻦ ﻧﻬﺎﻳﻰ دادﮔﺎه‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ رﻳﺶ ﺳﻔﻴﺪى و ﻛﺪﺧﺪاﻣﻨﺸﻰ ﺣﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ ﻣﺎدرم ﻧﺸﺎن دادم‪ .‬ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺪرم ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ ﺷﺪ وﻟﻲ اﻫﻤﻴﺘﻰ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎﻣﻪ ﻧﺪاد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﺑﻼﺗﻜﻠﻴﻒ ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﺎل ‪ 59‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻌﻠّﻢ ﺑﻮدم وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻣﺸﻜﻞ‬
‫اﻳﻦ ﻧﺎﻣﺰد ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ ﺑﺮ ﺷﺎﻧﻪام ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫‪٢٥٧‬‬
‫ﺳﺎل ‪ 59‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎوه آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر در ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻳﺎ ﺟﺎﻫﺎى دﻳﮕﺮ‬
‫دﻳﺪه ﺑﻮدﻣﺶ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬در‬
‫ﻣﺪرﺳﻪاى ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﺎﻇﻢ آن ﺑﻮدم درس ﻣﻰداد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪ ﻣﺪرﺳﻪ را‬
‫روﺑﻪراه ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاى ﻣﺮاﺳﻢ ‪ 19‬ﺑﻬﻤﻦ ﺑﺎ ﻫﻢ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﺮوﺟﺮد‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﭼﺮﻳﻚﻫﺎ ﻣﺮاﺳﻢ را ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪“ :‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺎﻣﺰدت را ﻣﻰﺧﻮاﻫﻰ ﺣﻞ ﻛﻨﻰ ﻳﺎ ﻧﻪ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬آره‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺑﻰاﺣﺘﺮاﻣﻰ ﻧﺸﻮد و ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺎراﺣﺖ ﻛﻨﻨﺪهاى ﭘﻴﺶ‬
‫ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ ”.‬ﺳﺌﻮال ﻛﺎوه ﻛﻨﺠﻜﺎوم ﻛﺮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮاى ﻣﺮاﺳﻢ ﭼﺮﻳﻚﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺮوم‪ ،‬ﻛﺎوه ﻧﺎﻣﻪاى داد ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ رﻓﻘﺎى ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ ﺗﻬﺮان ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺮدم دادم‪ .‬روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻞ‬
‫راﺟﻊ ﺑﻪ ازدواج ﺑﺎ ﻣﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻦ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎوه در واﻗﻊ در‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺸﻜﻴﻼت در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻴﺎﻧﺠﻰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ آنﻣﻮﻗﻊ ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﻰﺗﻔﺎوت ﺑﻮد وﻟﻲ وﻗﺘﻰ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬روى‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ و ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖﻫﺎى ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻚ‬
‫دﻳﺪ ﭼﺮﻳﻜﻰ از ازدواج داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﻣﺜﻼً ﻣﻰﺷﻮد ﺑﺎ ازدواج ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﻢ رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاى اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺎﻣﺰدم را ﻛﺎﻣﻼً ﺣﻞ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺧﺎﻟﻪام را ﻓﺮﺳﺘﺎدم ﺳﺮاﻏﺶ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ او ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ او ﺑﻪﻗﺪرى ﺧﺎﻟﻪام را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار داده ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺧﺎﻟﻪام ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻪ اﻓﺘﺎد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﺮﮔﺸﺖ دﻳﺪم ﺑﺎ او ﻫﻢدردى ﻣﻰﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻣﺰدم ﺣﺰباﻟﻠﻬﻰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮى ﺟﻬﺎد ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ ﻣﺮا دوﺳﺖ‬
‫دارد و از اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﺎ ﻛﺎوه ازدواج ﻛﻨﻢ ﻧﺎراﺣﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﻛﺎوه‬
‫دوﺳﺖ ﻗﺪﻳﻤﻰ ﺧﻮدش ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ ﻧﻤﻰﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ او ﻧﺎرو ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻻﻳﻨﺤﻞ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه دوﺳﺘﺎن ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻣﻦ و ﻛﺎوه ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﭘﻴﺶ ﺑﺮود و ﺣﺘﻰ او ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎرﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫وﺣﺸﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﻣﻦ و ﻛﺎوه ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف زدﻳﻢ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ اول ﺑﺎ داﻳﻲام ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﭘﺪرم ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪“ :‬ﻛﺎوه ﻣﻌﻠّﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻦ اﻧﺘﻈﺎر‬
‫داﺷﺘﻢ ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﻳﺎ دﻛﺘﺮ ﺷﻮﻫﺮش ﻣﻰﺷﺪ و ﻧﻪ ﻳﻚ ﻓﺮدى ﻛﻪ از ﺧﺎﻧﻮاد‬
‫ﻓﻘﻴﺮ اﺳﺖ‪ ”.‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ وﺿﻊ روﺣﻰ ﭘﺪرم ﺧﺮاب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬و ﺣﺘﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ‬
‫‪٢٥٨‬‬
‫ﺧﻮدش را ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎوه ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺧﺎﻧﻮادهاش را ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎرﻳﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرم از ﻛﺎوه‬
‫ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر در ﺟﻠﺴﻪ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻰ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺣﺎﺿﺮم ﺗﺮا ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ‬
‫ﺧﺎرج درس ﺑﺨﻮﻧﻰ‪ ،‬ﭼﻮن ﻗﺮار اﺳﺖ ﺗﻮ را ﭘﺎكﺳﺎزى ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﺮوى ﺧﺎرج درس ﺑﺨﻮاﻧﻰ‪ ،‬ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻢ زن او ﺑﺸﻮى‪”.‬‬
‫ﭘﺪرم ﺗﻤﺎم ﺗﻼﺷﺶ را ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺮا ﻣﻨﺼﺮف ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ رﻛﻴﻚﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﺣﺮفﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﻦ زد‪ .‬آنﺷﺐ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ ﺗﻨﮓ آﻣﺪه ﺑﻮدم‪ .‬آﺧﺮش ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺑﺎ او‬
‫ازدواج ﻧﻤﻰﻛﻨﻢ‪ ”.‬و رﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬ﺧﺎﻟﻪام آﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺮﻓﺖ ﭘﺪرت را‬
‫ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻛﺮدى‪ ”.‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻟﻪام آﻣﺪ ﻛﻪ‪“ :‬ﺑﺮو ﺑﮕﻮ از آن‬
‫ﺣﺮف ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻢ‪ ”.‬آنﺷﺐ ﺗﺎ دﻳﺮ وﻗﺖ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه از رﺧﺘﺨﻮاب ﺑﻴﺮون‬
‫آﻣﺪم و رﻓﺘﻢ ﭘﻴﺶ ﭘﺪرم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﻪ آن ﺣﺮفﻫﺎ را ﺷﻨﻴﺪى‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ‬
‫ﺑﺎ ﻛﺎوه ازدواج ﻣﻰﻛﻨﻢ‪”.‬‬
‫ﭘﺪرم ﻣﺮا ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻛﺮد و ﻣﻦ ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪ ده ﻧﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ ﭘﺪرم ﻳﻚ‬
‫ﻟﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاد ﻛﺎوه داده ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ازدواج اﺳﺖ‪ .‬ﻟﻴﺴﺖ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻮد‪ :‬ﻫﻔﺖ ﻗﺒﻀﻪ ﺗﻔﻨﮓ‪ ،‬ﻟﺒﺎس‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻮﻣﺎن ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ‪ ،‬ﺧﻠﻌﺘﻰ و ﻗﻨﺪ‬
‫و ﭼﺎى و ﺣﻨﺎ‪ .‬ﻗﻴﻤﺖ آﻧﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻰﺷﺪ و ﺧﺎﻧﻮاد ﻛﺎوه ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﭘﺴﺶ‬
‫ﺑﺮآﻳﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ آنﻃﺮفﻫﺎ رﺳﻢ اﺳﺖ وﻟﻲ ﭘﺪرم ﻋﻤﺪآ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎر‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ روى دوش ﻛﺎوه ﺑﮕﺬارد ﻛﻪ ﻧﭙﺬﻳﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺗﻮى ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺟﻮك‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ داﻳﻲام ﺣﺮف زدم ﻛﻪ‪“ :‬اﻳﻦ ﭘﺪر آﺑﺮوى ﻣﺮا ﺑﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻛﻨﺪ؟” ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻗﺮار ﺷﺪ داﻳﻲام ﻟﻴﺴﺖ دﻳﮕﺮى ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ در‬
‫آن ﻗﻴﺪ ﻣﻰﺷﺪ ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺷﻴﺮﺑﻬﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﺪرم ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد‬
‫ﻛﻪ‪“ :‬ﻋﻘﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎﻋﺚ آﺑﺮورﻳﺰى اﺳﺖ‪ ”.‬ﻣﺎدرم ﻫﻢ‬
‫اواﻳﻞ ﻛﺎوه را دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ او آﺷﻨﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‬
‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫آنروز ﺑﺎ ﻛﺎوه و داﻳﻰ و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻓﻘﻂ اﻣﻀﺎى‬
‫ﻣﻦ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺘﻮﻳﻰ روى ﺳﺮم ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﺪرم ﻛﻪ از در‬
‫وارد ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻣﺒﺎرك ﻧﺒﺎﺷﺪ آﺑﺮوﻳﻢ را ﺑﺮدى‪ ”.‬و ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ اﻣﻀﺎء ﻛﺮدم‪.‬‬
‫‪٢٥٩‬‬
‫ﺳﻪ ﭼﻬﺎر روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻋﺮوﺳﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻬﺮ ﻣﺎه ‪ 59‬ﭘﺪرم ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻦ‬
‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ آﻣﺪهاﻧﺪ اﻳﻨﺠﺎ ﺷﻮرش راه ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ ”.‬ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﺟﺮات ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺷﻌﺮى ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺜﻼً ﺑﺰن و ﺑﻜﻮﺑﻰ‪ .‬ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎى ﭘﺪرم و ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎى ﻣﺎدرم ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آن ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ ﮔﺮﻳﻪ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‪“ :‬ﺑﺒﻴﻦ دﺧﺘﺮه ﭼﻄﻮر ﺑﺪﺑﺨﺖ ﺷﺪ؟”‬
‫ﺑﻌﺪ اﻋﻼم ﺷﺪ ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﻨﻘﻀﻰ ‪ 56‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎزى ﺑﺮوﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎل‬
‫ﻛﺎوه ﻫﻢ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺳﺮﺑﺎزى رﻓﺘﻦ او ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ ﺗﺎ دم ﭘﺎدﮔﺎن‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ او را ﻧﻤﻰﺑﺮدﻧﺪ و ﻫﻰ ﻋﻘﺐ ﻣﻰاﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪاى دو اﺗﺎﻗﻪ ﻛﺮاﻳﻪ ﻛﺮدﻳﻢ و زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺸﺘﺮﻛﻤﺎن ﺷﺮوع ﺷﺪ و ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‬
‫ﺣﻜﻢ ﭘﺎكﺳﺎزى ﻣﺎ آﻣﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﺎدرم وﺿﻊ ﻣﻦ را ﺑﺎ وﺿﻊ زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﻢ‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻰﻛﺮد و ﻣﺎﺗﻢ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﺿﻊ ﻣﺎ اﺻﻼً ﺗﻌﺮﻳﻔﻰ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮادر ﻛﺎوه ﺑﺎ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهاش ﻫﻢ وﺿﻌﺸﺎن ﺧﺮاب ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ در ﻫﻤﺎن‬
‫ﺧﺎﻧﻪ دو اﺗﺎﻗﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً آﻧﻬﺎ از ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺧﻂ ﺳﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و‬
‫ﻣﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺨﻔﻰﻛﺎرى داﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن اﮔﺮ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﭘﻴﺶ ﻣﻰآﻣﺪ‪ ،‬ﺟﺎن ﻫﻤﻪ در‬
‫ﺧﻄﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﺳﭙﺎه ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺮاﻳﺶ‬
‫ﻳﻚ ﺗﺼﺎدف ﺳﺎﺧﺘﮕﻰ ﺑﻮﺟﻮد آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮدم‪ .‬ﻳﻜﻰ از‬
‫داﻳﻰﻫﺎﻳﻢ ﺑﺮاى ﭘﺪرم ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻼﻧﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﭘﺪرم را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‬
‫آورده ﺑﻮد وﻟﻲ ﭘﺪرم ﺟﻠﻮ در اﻳﺴﺘﺎد و ﺗﻮ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﺎ ﭘﻮل ﺧﻮدم ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدم ﺗﻮى ده ﺑﻮد و ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﻴﺎورم‪ .‬ﭘﺪرم ﻧﻤﻰﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻳﻚ روز ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭼﻨﺪﺗﺎ از دوﺳﺘﺎن رﻓﺘﻴﻢ و‬
‫ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ آن وﺳﺎﻳﻞ را آوردﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎدرم ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮد وﺿﻊ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎ را‬
‫ﺑﺮاى ﭘﺪرم ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺟﻠﻮه دﻫﺪ وﻟﻲ وﻗﺘﻰ آﻣﺪ و زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎ را دﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻓﻜﺮ اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﻧﻪ را ﻋﻮض ﻛﻨﻴﻢ و ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻣﻴﻮه‪ ،‬ﻗﻨﺪ و ﭼﺎى و ﻟﺒﺎس ﺑﺮايﻣﺎن ﻣﻰﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺧﺎﻧﻪاى را ﻛﻪ ﻗﺒﻼً‬
‫ﻗﺴﻄﻰ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﺣﺎﻻ ﻣﺎل ﭘﺪرم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎوه ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺟﻴﭙﻰ داﺷﺖ‪،‬‬
‫ﻓﺮوﺧﺖ و ﺧﺎﻧﻪاى ﻛﻮﭼﻚ در ﻣﺤﻠﻪاى ﻓﻘﻴﺮﻧﺸﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ و ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﺎدرم‬
‫ﻛﻪ طﻼﻫﺎﻳﺶ را ﻓﺮوﺧﺖ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ دوﻳﺴﺖ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ‪ .‬زﻧﺪﮔﻴﻤﺎن‬
‫وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﺷﺐ اول ﻋﻴﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻋﻴﺪ ازدواﺟﻤﺎن و‬
‫‪٢٦٠‬‬
‫ﻧﺎن ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ و ﻣﻰﺧﻨﺪﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاى‬
‫ﺧﻮدﻣﺎن ﭼﻨﺪان ﻣﺴﺌﻠﻪاى ﻧﺒﻮد اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺮاى ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 1360‬ﺑﺎ ﻛﺎوه در‬
‫ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬
‫اﺻﻮﻻً ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪن ﻣﻦ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻓﻘﺮى ﺑﻮد ﻛﻪ در روﺳﺘﺎ ﻣﻰدﻳﺪم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﺑﺎ ﻛُﻠﻔَﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪﻣﺎن ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻳﺎ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎى ﻓﻘﻴﺮ اﺣﺴﺎس‬
‫ﻫﻢدردى داﺷﺘﻢ‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ زﻧﺪﮔﻴﻢ را ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﮕﺬراﻧﻢ‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﺣﺘﻰ ﭘﻨﻬﺎﻧﻰ‬
‫ﻧﻔﺖ ﭼﺮاغ ﺧﺎﻧﻪ را ﻣﻰﺑﺮدم و ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺑﻔﻬﻤﺪ در ﭼﺮاغ ﺧﺎﻟﻲاش‬
‫ﻣﻰرﻳﺨﺘﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً وﻗﺘﻰ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎزى ﻣﻰﻛﺮدم ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰدﻳﺪم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﺎدم‬
‫ﻣﻰﻣﺎﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻋﺮوﺳﻚ ﭼﻮﺑﻰ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺮوﺳﻚ ﻣﻦ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻰ ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ در‬
‫ﻋﺮوﺳﻚﺑﺎزى ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﭘﻮﻟﺪار ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺮوﺳﻜﺸﺎن را ﺑﻪ ﻋﻘﺪ ﻋﺮوﺳﻚ‬
‫ﻣﻦ در آورﻧﺪ‪ .‬آنﻣﻮﻗﻊ ﻣﻦ ‪ 12 -11‬ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد وﻟﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻰﻛﺮدم ﺑِﻬِﺸﺎن‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺰدﻳﻜﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪﻫﺎ وﻗﺘﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪم‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻢ در آن ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ‬
‫دﺧﺘﺮ “ﺧﺎن” ﺑﺎﻗﻰ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ دﻻﻳﻞ دﻳﮕﺮى ﻫﻢ داﺷﺘﻢ ﺑﺮاى ﺳﻴﺎﺳﻰ‬
‫ﺷﺪن‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﺧﻮب ﺑﻮدن و رﺷﺪ ﻛﺮدن‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ وﻗﺘﻰ “ﺣﻤﺎﺳﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ” را‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬ﻣﻰﻟﺮزﻳﺪم‪ .‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻈﻴﻤﻰ روى ﻣﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم اﮔﺮ ﺑﻪ‬
‫زﻧﺪان ﺑﻴﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻼن ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻬﻤﺎن ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﻪ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻰ ﺗﻮده ﻣﺮدم ﭘﻴﻮﻧﺪ‬
‫ﺑﺨﻮرم‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺳﺎل ‪ 60‬ﺑﺎ “اﻛﺜﺮﻳﺖ” ﻛﺎر ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻗﺒﻞ از دﺳﺘﮕﻴﺮى ﻛﺎوه در‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻰداد ﺳﺎزﻣﺎن دارد ﺑﻪ ﻃﺮف ﺣﺰب‬
‫ﺗﻮده ﻣﻰرود‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﻰﻗﻴﺪ و ﺷﺮط “اﻛﺜﺮﻳﺖ” از ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻫﻢ ﻣﺨﺎﻟﻒ‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎن از ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺸﺮوط‪.‬‬
‫آنﻣﻮﻗﻊ ﻛﺎوه ﺑﺎ آن ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﺎن ﺑﺨﺸﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺣﻤﺎﻳﺖ از رژﻳﻢ و ﻣﺨﺎﻟﻒ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺣﺰب ﺗﻮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺟﺰوهﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﺎ رﺳﻴﺪ در ﻣﻮرد “ﺳﺎﺧﺖ” و ﻳﺎ “اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﭘﺮوﻟﺘﺮى”‪ .‬ﺗﺸﻜﻴﻼت‬
‫اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﻠﺴﺎﺗﻰ در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ اﻓﺮادى ﻣﺜﻞ ﻣﺎ‬
‫روﺑﻪرو ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎوه ﻣﻬﺮﻣﺎه ‪ 1360‬دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ‪ 16 .‬آذر ‪“ 60‬اﻛﺜﺮﻳﺖ” رﻓﺖ‬
‫‪٢٦١‬‬
‫ﻃﺮف ﺣﺰب ﺗﻮده و ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان “ﻓﺪاﺋﻴﺎن ﺧﻠﻖ اﻛﺜﺮﻳﺖ” از آﻧﻬﺎ ﺟﺪا ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺿﺮﺑﻪ اﺻﻠﻲ وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎى آن ﻣﻨﻄﻘﻪ وارد ﺷﺪ ﻛﻪ اﺳﻜﻨﺪر اﺳﺪﻳﺎن‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎل ‪ 1360‬ﺑﻮد‪ .‬در ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزه ﻣﺮدم زﻳﺎدى ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﺻﺤﻨﻪ ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰي ﺑﻮد‪ .‬در ﻳﻚ دره دﻓﻨﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼﻗﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ “اﺳﺪﻳﺎن”‬
‫ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد ﺑﻮد‪.‬‬
‫در ﻣﺮاﺳﻢ ﭼﻬﻠﻤﺶ‪“ ،‬اﻗﻠﻴﺖ” اﻋﻼﻣﻴﻪ داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ را در‬
‫“ﭼﻐﻠﻮﻧﺪى” ﺑﺎﺷﻜﻮهﺗﺮ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ‪ .‬از ﻫﻤﻪ ﮔﺮوهﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪر ﻛﺎوه ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ :‬روى ﺗﭙﻪاى ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻔﺮ‬
‫از ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ و اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺎه آﻧﺠﺎ را ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻛﺮد‪ .‬ﻋﺪهاى ﻓﺮار‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪهاى دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﻜﺎرى‪ ،‬اﻗﻠﻴﺘﻰ و ﮔﺮوهﻫﺎى دﻳﮕﺮ‪ .‬ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺑﻴﺶﺗﺮ‬
‫از ﻫﻤﻪ اﻗﻠﻴﺘﻰ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺷﺐ زن ﺑﺮادر ﻛﺎوه ﺑﻪ ﻣﺎ اطﻼع داد ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮادر ﻛﺎوه ﻫﻢ در آن ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزه ﺑﻮده و دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻋﺪاﻣﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آنروز ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﻛﺎدرﻫﺎى اﻗﻠﻴﺖ را زﻳﺮ ﺷﻜﻨﺠﻪ‬
‫ﻛﺸﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻰ از ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎﻳﺶ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺟﻨﺎزهاش را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫“ﺟﻨﺎزه؟ ﻣﻰداﻧﻰ ﭼﻰ ﺗﺤﻮﻳﻠﻢ دادﻧﺪ؟ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ذﻏﺎل‪ ”.‬ﺑﺎزﺟﻮﻫﺎى ﺣﺮﻓﻪاى‬
‫آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬رژﻳﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪“ :‬اﮔﺮ ﻣﺪتﻫﺎ ﺗﻼش ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫راﺣﺘﻰ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻳﻦﻫﺎ را ﺑﺪﻫﻴﻢ‪”.‬‬
‫ﻣﺎ ﺧﺎﻧﻪ را ﻋﻮض ﻧﻜﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻋﻠﺖ ﻋﻮض ﻧﻜﺮدن ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻤﻰ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺧﻮنﺳﺮدىِ ﻛﺎوه ﺑﻮد و ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮى ﻛﻪ در ﺗﺸﻜﻴﻼت‬
‫روش ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﺷﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد‪“ :‬ﻓﻌﻼً دوﻟﺖ ﺑﺎ ﮔﺮوهﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﻛﺎر دارد‪ ”.‬ﺑﻪﻫﺮ‬
‫ﺣﺎل در اﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﻦ ‪ 9‬ﻣﺎﻫﻪ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﻛﺎﻏﺬى از دﻛﺘﺮ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻰداد در ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ ﻓﺎرغ ﻣﻰﺷﻮم‪ .‬ﭘﺎﺋﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 11‬ﺷﺐ زﻧﮓ زدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدر‬
‫ﻛﺎوه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮادرم ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬از ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺠﺮه دﻳﺪم ﻟﺸﻜﺮى دارد وارد ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻰﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻔﺮ اول و دوم ﻟﺒﺎس ﭘﺎﺳﺪارى ﺗﻨﺸﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲﻫﺎﻳﺸﺎن را ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬آﻣﺪﻧﺪ‬
‫ﺗﻮ‪ .‬اول ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬زﻧﻬﺎ ﭼﺎدر ﺳﺮﺷﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ ”.‬ﺧﺎﻧﻪ را ﺷﺨﻢ زدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺳﺎزى ﻟﻮ‬
‫ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺷﺶ ﻧﻔﺮ ﻣﺴﺌﻮل ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻮارﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮارﻫﺎ را ﻳﻜﻰﻳﻜﻰ اﻣﺘﺤﺎن‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻮار ﺧﺮﺧﺮ ﻣﻰﻛﺮد ﻓﻮراً آنرا ﺑﺮﻣﻰداﺷﺘﻨﺪ‪ 4 -3 .‬ﻧﻔﺮ ﻣﺴﺌﻮل آﻟﺒﻮم‬
‫ﻋﻜﺲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ و ﻣﺎدر ﻛﺎوه آنﻃﺮف اﺗﺎق ﺑﻮدﻳﻢ و ﺑﻘﻴﻪ اﻳﻦﻃﺮف‪ .‬ﺷﺨﻢ‬
‫‪٢٦٢‬‬
‫زدن ﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ و ﻧﻴﻢ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺣﺮﻓﻰ ﻧﻤﻰزدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﮔﺎﻫﻰ‬
‫ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ اﻳﻦ ﻋﻜﺲ ﻣﺎل ﻛﻴﺴﺖ؟‬
‫ﭼﻴﺰى را ﻛﻪ ﻣﺪتﻫﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻰﻛﺸﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎن آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬از ﺻﺪاى‬
‫زﻧﮓ ﺣﺪس زده ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﭙﺎه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﺧﺖﻫﺎى ﺑﭽﻪام را زﻳﺮ و رو‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪاى ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬آنروز ﭼﻘﺪر ﺑﻪ ﺑﭽﻪام ﻓﻜﺮ‬
‫ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬راﺳﺘﻰ ﻋﻜﺲ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺗﻮى آﻟﺒﻮم اﺳﺖ؟ ﻧﻜﻨﺪ ﻳﻜﻰ دوﺗﺎ را‬
‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻢ و ﻫﻨﻮز در آﻟﺒﻮم ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﻜﻨﺪ ﺟﺎﺳﺎزى ﻟﻮ ﺑﺮود‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﺘﺎبﺧﺎﻧﻪ ﻃﻮر داﺷﺖ‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﺮا ﻛﺘﺎبﻫﺎ را ﺧﺎرج‬
‫ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﻓﻬﻤﻴﺪم ﭼﻨﺪ روز ﻓﻘﻂ از ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﻟﻴﺴﺖ ﺑﺮﻣﻰداﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫دورﺑﻴﻦ ﻋﻜﺎﺳﻰ ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﻢ ﺗﻮش ﺑﻮد ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎﺑﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﻴﻜﺎر ﺑﻮد و ﻳﺎ ﺗﻘﻮﻳﻤﻰ ﻛﻪ ﻣﺎل ﺳﺎزﻣﺎن ﭼﺮﻳﻚﻫﺎى ﻗﺒﻞ از‬
‫اﻧﺸﻌﺎب ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎدر ﻛﺎوه ﻣﻰﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺣﺎﻻ ﭼﻪﻛﺎرﺗﺎن ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ؟”‬
‫دﻟﺪارﻳﺶ ﻣﻰدادم‪ .‬دﺳﺘﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬زاﻧﻮﻳﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻧﻠﺮزد‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪاش ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬و ﻣﻦ ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﭼﻴﺰى ﻧﻴﺴﺖ‪ ”.‬و ﭘﺎﺳﺪاره ﻣﻰﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫“دارﻳﺪ ﭼﻰ ﻣﻰﮔﻮﺋﻴﺪ؟”‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻛﺎوه ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬آﻣﺎده ﺷﻮ‪ .‬زﻧﺖ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ آﻣﺎده ﺷﻮد‪ ”.‬ﻛﺎوه ﮔﻔﺖ‪“ :‬زﻧﻢ‬
‫ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ روزﻫﺎ ﻓﺎرغ ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻛﺎﻏﺬ دﻛﺘﺮ ﻫﻢ دارد‪ ”.‬ﻳﻜﻲﺷﺎن‬
‫ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻣﮕﺮ دﺳﺖ ﺷﻤﺎ ﻳﺎ دﺳﺖ دﻛﺘﺮ اﺳﺖ؟” ﻛﺎوه ﺷﻠﻮار ﮔﺮم آورد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫“آﻧﺠﺎ ﺳﺮدت ﻣﻰﺷﻮد‪ ”.‬دم در ﺣﻴﺎط زن ﺑﺮادر ﻛﺎوه ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻨﺠﺎ ﺗﻮى ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪاﻧﺪ‪ ”.‬ﻣﺎ را ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﻦ دوﺗﺎ ﭘﺎﺳﺪار ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻧﻴﻤﻪ‬
‫ﺷﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﻠﻮت ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﺜﻞ ﺟﺖ ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﻛﺎوه ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻟﻄﻔﺎ‬
‫آرامﺗﺮ ﺑﺮوﻳﺪ‪ ،‬زﻧﻢ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻣﺎه اﺳﺖ‪ ”.‬اﻧﮕﺎر اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺣﺎﻟﻴﺸﺎن ﺑﻮد! اول ﻣﺎ را‬
‫ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎواك ﻗﺪﻳﻢ‪ .‬ﭼﺮاغ را ﻛﻪ روﺷﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬دﻳﺪﻳﻢ ﺑﺮادرﻫﺎى ﻛﺎوه ﻫﻢ‬
‫آﻧﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آﻧﺠﺎ ﻣﺎ را ﺑﻪ زﻧﺪان اﺻﻠﻲ ﺷﻬﺮ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬آنﺷﺐ ﻓﻜﺮ رﻓﻘﺎ ﺑﻮدم‬
‫ﻳﺎ ﻓﻜﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﻣﺤﻞ‪ .‬از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﻪ ﻣﻰﮔﺬﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬از ﻣﺤﻠﻪﻫﺎى آﺷﻨﺎ ﻛﻪ رد‬
‫ﻣﻰﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ اﻻن ﺧﻮاﺑﻴﺪهاﻧﺪ و ﻧﻤﻰداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻰ‬
‫اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪاش روى ﻛﺎﻏﺬ دﻛﺘﺮ ﺣﺴﺎب ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﻌﺪ‬
‫از دﻳﺪن آن ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ ﻓﻌﻼً آزادى‪ .‬راﻧﻨﺪه زﻳﺮ ﻟﺐ آﻳﻪﻫﺎى ﻗﺮآن ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎوه‬
‫‪٢٦٣‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻧﺘﺮﺳﻰ ﻳﻚ وﻗﺖ!” ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻰزد‪ .‬ﻟﺒﺨﻨﺪش ﺧﻴﻠﻲ روﻳﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ آن ﻧﮕﺎه و آن ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪ .‬اول ﻣﺮا از ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫ﭘﻴﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﺮف ﻛﺎوه ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺗﻮ ﭼﻰ؟” ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺣﺎﻻ ﺗﻮ ﺑﺮو‪ ”...‬اﻳﻦ‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎرى ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﺪﻣﺶ‪.‬‬
‫وارد اﺗﺎﻗﻰ ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻗﺪم ﻛﻪ رﻓﺘﻢ‪ ،‬آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ را ﺑﺴﺘﻨﺪ و رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺪاﻫﺎﻳﻰ ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬ﺻﺪاى ﭘﺎ‪ .‬ﺻﺪاى ﺧﺶ ﺧﺶ زﻧﺠﻴﺮ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻗﻔﻞ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻜﻰ‬
‫دو ﺳﺎﻋﺖ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬در آن دو ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻤﻪاش ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ در ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬آﻣﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫اﺳﻢ و ﻣﺸﺨّﺼﺎت را ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﺷﻐﻠﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺧﺎﻧﻪدار‪”.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﻗﺒﻼً ﭼﻰ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻣﻌﻠّﻢ ﺑﻮدم‪ ”.‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﭼﺮا ﺣﺎﻻ ﻧﻴﺴﺘﻰ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫“ﭘﺎكﺳﺎزﻳﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ”.‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﭼﺮا؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪”.‬‬
‫ﻣﻰزدﻧﺪ ﺗﻮى ﺳﺮم‪ .‬ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰرﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻰزدﻧﺪ ﺗﻮى ﺳﺮم‪ .‬ﺗﺎ ﺻﺪاى‬
‫ﭘﺎﻳﺸﺎن را ﻣﻰﺷﻨﻴﺪم ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺗﻮﺳﺮى ﺑﻮدم‪ .‬ﺻﺪاى ﭘﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻰﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮم‬
‫را ﻣﻰدزدﻳﺪم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻰ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺧﻮاﻫﺮ دﻧﺒﺎل ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‪ ”.‬و ﭘﺎرﭼﻪاى را ﺗﻮى دﺳﺘﻢ ﮔﺬاﺷﺖ‬
‫ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً داﻣﻦ ﻛﺘﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﻰ ﻛﻪ رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﭘﻠﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻓﺘﺎدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬اﻗﻼَ ﺑﮕﻮ ﭘﻠﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ ”.‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻻن ﻣﻰرﺳﻴﻢ و ﻣﻰروى ﭘﻬﻠﻮى ﻳﻜﻰ از ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎ‪ ”.‬ﻣﺮا ﺗﻮى‬
‫اﺗﺎﻗﻰ ﺑﺮد‪ .‬در را ﺑﺴﺖ‪ .‬ﻛﻨﺠﻜﺎو ﺷﺪم‪ .‬ﻛﻪ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪم را ﺑﺎز ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭼﺸﻢﺑﻨﺪم را ﺑﺎﻻ‬
‫زدم دﻳﺪم ﻳﻚ ﻏﻮل ﺑﻰﺷﺎخ و دم ﺟﻠﻮم اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬داد زد‪“ :‬ﺣﻖ ﻧﺪاﺷﺘﻰ‬
‫ﭼﺸﻢﺑﻨﺪت را ﺑﺎز ﻛﻨﻰ‪ ”.‬دوﺑﺎره ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ را ﺑﺴﺖ‪ .‬آنﻗﺪر ﻣﺤﻜﻢ ﻛﻪ داﺷﺘﻢ‬
‫ﻛﻮر ﻣﻰﺷﺪم‪ .‬ﻛﺎﺳﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ ﺣﺴﺎﺑﻰ درد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻜﻤﻢ درد ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﻴﺰى ﺗﻜﻴﻪ دﻫﻢ‪ .‬ﺻﺪاى زﻧﻰ آﻣﺪ‪:‬‬
‫“ﺗﻮ ﻣﻌﻠّﻤﻰ؟” ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺷﻮﻫﺮت ﺗﻮى اﺗﺎق ﺑﻐﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺎرى دارى‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﻢ ﺑِﻬِﺶ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﻣﺮا ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﺘﻚ زدهاﻧﺪ ﺣﺮﻓﻰ ﻧﺰدم‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺎرى ﻛﺮدهاﻧﺪ‬
‫ﺑﺮوز ﻧﺪادهام‪ ”.‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻧﻪ ﻛﺎرى ﺑﺎش ﻧﺪارم‪ ”.‬اﺻﺮار ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺳﺮم درد‬
‫ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻮﺻﻠﻪ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ را ﻧﺪارم‪ ”.‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎراﺣﺘﻰ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻧﻪ‪”.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﭽﻪات ﭼﻰ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﭼﻨﺪ روز دﻳﮕﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻰآﻳﺪ‪ ”.‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻣﻰداﻧﻰ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﻰدﻫﻨﺪ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻧﻪ‪ ”.‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﭼﺮا؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ اﺳﻼﻣﻰ اﺳﺖ‪ ”.‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺮا ﻫﻢ ﺷﻜﻨﺠﻪ دادﻧﺪ‪”.‬‬
‫‪٢٦٤‬‬
‫از ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﺎوه ﺣﺮفﻫﺎﻳﻤﺎن را ﻳﻜﻰ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻰ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ و ﭼﻰ‬
‫ﻧﮕﻮﻳﻴﻢ‪ .‬از ﺳﻠﻮل ﺑﻐﻠﻲ ﺻﺪاى زﻳﺒﺎﻳﻰ ﻣﻰآﻣﺪ ﻛﻪ ﺳﺮود “ﺧﻠﻖ ﻛُﺮد ﻣﺮﮔﺶ‬
‫ﻣﺒﺎد” را ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬آنروز زﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺪود ﻇﻬﺮ ﻛﻪ دﺧﺘﺮك رﻓﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻨﺶ ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم دوﺑﺎره ﭼﺸﻢﺑﻨﺪم را ﺑﺎز ﻛﻨﻢ‪ .‬اﺗﺎﻗﻰ ﺑﻮد دراز‪،‬‬
‫دﻳﻮارﻫﺎش ﺳﻴﻤﺎن ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه ﻛﻮﭼﻚ ﻫﻢ ﺑﺎﻻش ﺑﻮد‪ .‬و ﻳﻚ ﭘﺘﻮى‬
‫ﺳﺮﺑﺎزى ﻛﻒ زﻣﻴﻦ ﺑﻮد و ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﭘﻨﻴﺮ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه ﮔﻮﺷﻪ اﺗﺎق‪ .‬در اﺗﺎق‬
‫درﻳﭽﻪاى داﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻚدﻓﻌﻪ دﻳﺪم ﻳﻜﻰ دارد ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻰ‬
‫وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ آﻣﺪ ﺗﻮ و ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺟﻤﻊ ﻛﻦ!” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﭼﻴﺰى ﻧﺪارم ﻛﻪ ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻢ‪ ”.‬ﻣﺮا‬
‫ﺟﻠﻮ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻘﺶ آدمﻫﺎى ﻣﻬﺮﺑﺎن را ﺑﺎزى ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻠﻪ‬
‫ﻛﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﭘﻠﻪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ راﻫﺮو‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﭘﻠﻪ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﭘﻠﻪ اﺳﺖ‪”.‬‬
‫ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻨﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺪود ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ و ﻧﻴﻢ ﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﺟﺎى ﭘ‪‬ﺮ دﺳﺖ اﻧﺪاز ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﺑﻰﺷﺮف!” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻣﻦ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ”.‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﭘﺲ ﻣﺎ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ؟” ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﻓﺤﺶ ﻣﻰدادﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﻚ‬
‫راﻧﻨﺪه ﻫﻢ ﻣﺴﺨﺮه ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻨﻬﺎ را ﺗﻮى ﻛﺮدﺳﺘﺎن ﻧﺪﻳﺪهاى ﺑﺎ آن‬
‫ﻗﺮﺻﻬﺎى ﺿﺪﺣﺎﻣﻠﮕﻰ و رواﺑﻂﺷﺎن ﺑﺎ ﻣﺮدﻫﺎ!”‬
‫از ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎد ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬زﻳﺮ ﭘﺎﻳﻢ ﺳﻨﮕﻰ ﺑﻮد‪ .‬دوﺑﺎره ﭘﺎرﭼﻪاى‬
‫ﺑﻪدﺳﺘﻢ دادﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﺧﻮب ﭼﺎدرت را ﺑﻪ ﺧﻮدت ﺑﭙﻴﭻ و روﺳﺮﻳﺖ را ﺳﻔﺖ‬
‫ﺑﺒﻨﺪ‪ ”.‬و رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬وارد اﺗﺎﻗﻰ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻏﺬا ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺪاده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺳﺌﻮالﻫﺎى دﻳﺸﺐ را ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺪرم زﻣﻴﻦدار‬
‫اﺳﺖ ﺳﺮزﻧﺸﻢ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﭼﻄﻮرى ﺷﻌﺎر ﻣﻰدادى ﻛﻪ زﻣﻴﻦ از آن‬
‫ﻛﺴﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ روش ﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﺪ؟” ﺳﺌﻮال ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻰزدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺸﺖ‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﻟﮕﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ دﺳﺘﻢ را روى ﺷﻜﻤﻢ ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬روزﻫﺎى اول و‬
‫دوم ﻫﻤﻪاش ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺿﺮﺑﻪﻫﺎىﺸﺎن ﺑﻪ ﺑﭽﻪام ﻧﺨﻮرد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﭽﻪات را ﺑﻴﺶﺗﺮ دوﺳﺖ دارى ﻳﺎ ﺷﻮﻫﺮت را؟ ﻳﺎ ﻣﺜﻼً اﺳﻤﺶ را ﭼﻰ‬
‫ﻣﻰﮔﺬارى؟ وﻗﺘﻰ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎزﺟﻮﺋﻴﻢ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﻳﻜﻰ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد و‬
‫ﻣﻮﻫﺎﻳﻢ را ﮔﺮﻓﺖ و ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪاش ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﺗﺎ ﺷﻜﻨﺠﻪﻫﺎى اﺻﻠﻲ ﺷﺮوع ﺑﺸﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﻨﺘﻈﺮ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى دﻳﮕﺮﺷﺎن ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻰ ﻣﺜﻞ ﺳﻮزاﻧﺪن‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫‪٢٦٥‬‬
‫ﺗﻔﻨﮓ ﻣﻰﮔﺬارم ﺗﻮ ﺳﻴﻨﻪ ﻛﺎوه‪ ،‬ﺗﻜﻪﺗﻜﻪاش ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ”.‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﭼﻜﺎر ﻛﺮده؟”‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﭼﻜﺎر ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻰ ﺑﻜﻨﺪ؟ ﻣﺮدم را ﺑﺪﺑﺨﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ”.‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ‬
‫اﺳﻜﻨﺪر اﺳﺪﻳﺎن ﻓﺤﺶ ﻣﻰداد و او را ﺑﻪ ﻓﺌﻮدالﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻰداد‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫“ﻫﻤﻪﺗﺎن ﺑﭽﻪ ﭘﻮﻟﺪار و ﻓﺌﻮداﻟﻴﺪ‪ ”.‬دو ﺳﺎﻋﺘﻰ ﻓﺤﺶ‪ ،‬ﻛﺘﻚ و ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫دﺧﺘﺮك آﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‪ ”.‬دﻧﺒﺎﻟﺶ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺻﺪاى ﻋﺪهاى ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬ﺧﻮابﮔﺎه‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎﺳﻪاى ﺟﻠﻮم ﮔﺬاﺷﺖ و ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻏﺬاﻳﺖ را ﺑﺨﻮر‪ ”.‬دﺳﺖ ﻧﺰدم‪ .‬آرام‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ ﻫﻤﺎن ﺑﺎزﺟﻮ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻋﺘﺼﺎب ﻏﺬا ﻛﺮدهاى؟” و‬
‫ﺣﺮﻓﻬﺎى رﻛﻴﻜﻰ زد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻦ ﻓﻼن ﻓﻼن ﺷﺪه ﻛﻪ آدم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻳﺎدش‬
‫ﻣﻰدﻫﻴﻢ ﭼﻄﻮر ﻏﺬا ﺑﺨﻮرد‪”.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺻﺪاى اذان ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬و ﺳﺮ و ﺻﺪاﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﺷﺐ اﺳﺖ‪ .‬داﺷﺘﻨﺪ‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺮوﻳﺪ ﻧﻤﺎز‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ آن وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ ﺷﻜﻢ ﺑﻪ دﺳﺖﺷﻮﻳﻰ اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪“ :‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻛﺎرى دارى دﺳﺘﺖ را ﺑﺒﺮ ﺑﺎﻻ‪ ”.‬ﻳﻚﺳﺎﻋﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺘﻢ‬
‫را ﺑﺎﻻ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺻﺪا زدم‪“ :‬ﺧﺎﻧﻢ‪ ”.‬دﺧﺘﺮى آﻣﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻨﺠﺎ ﻧﮕﻮ ﺧﺎﻧﻢ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻤﻪ ﺧﻮاﻫﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ”.‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ‬
‫ﻫﻤﺮاﻫﻢ آﻣﺪ ﺗﺎ ﺗﻮاﻟﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻦﻫﺎ را ﻣﻰﺑﻴﻨﻰ؟ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻪﺷﺎن ﺑﻴﺮون‬
‫ﺑﻠﺒﻞزﺑﺎﻧﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻗﻠﻴﺖ‪ ،‬اﻛﺜﺮﻳﺖ‪ ،‬ﺑﺮادران ﺟﻨﺎب وﻟﻴﻌﻬﺪ‪”.‬‬
‫ﮔﺮﺳﻨﮕﻰ ﺑﻪ ﻗﺪرى ﻓﺸﺎر آورده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﺮﻣﺎﻳﻰ ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺧﻮردم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫“اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻗﺪم زدن دارم‪ ”.‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻣﮕﺮ ﻧﺒﺮدﻣﺖ دﺳﺖﺷﻮﺋﻰ؟” روزﻫﺎى اول‬
‫ﻣﺪام ﺑﭽﻪ ﺗﻮى ﺷﻜﻤﻢ ﭼﺮخ ﻣﻰزد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﭘﻬﻠﻮى ﺑﺎزﺟﻮﻫﺎ ﺑﻮدم ﻃﻮرى ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻪاش ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم ﭼﺎدر ﺑﻪ ﺷﻜﻤﻢ ﺑﭽﺴﺒﺪ ﻫﻤﻪاش ﭼﺎدر را ﺟﻠﻮﺗﺮ از‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﺷﻜﻤﻢ ﻧﮕﻪ ﻣﻰداﺷﺘﻢ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ در ﻣﻮرد ﭼﺸﻢﺑﻨﺪم ﺗﺨﻔﻴﻒ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﻛﻤﻰ ﺟﻠﻮم را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎى اﻗﻠﻴﺖ اﻣﺎم ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺑﻮد و ﺑﻘﻴﻪ‬
‫زﻧﺪاﻧﻰﻫﺎم ﭘﺸﺖ ﺳﺮش‪ .‬دﺧﺘﺮك ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻧﻤﺎز ﻧﻤﻰﺧﻮاﻧﻰ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻧﻪ‪ ”.‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫“اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻰ ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﻰ اول ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوى ﺣﻤﺎم‪ ”.‬روز ﺳﻮم دوﺑﺎره ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ‬
‫ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮ ﻋﻮض ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻣﻦ ﺗﻮ اوﻳﻦ ﺑﺎزﺟﻮى ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ‬
‫ﺑﻮدهام‪ ”.‬ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺣﺘﻰ روﺣﺎﻧﻰ و ﻛﻠﻪﮔﻨﺪهﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫‪٢٦٦‬‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺳﺮم ﻛﻼه ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎى‬
‫ﺧﺮمآﺑﺎدى ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﭘﺨﻤﻪ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺣﻮاﺳﺖ ﺟﻤﻊ ﺑﺎﺷﺪ‪ ”.‬و ﻫﻤﺎن ﺳﺌﻮالﻫﺎى‬
‫دﻳﺮوز را ﭘﺮﺳﻴﺪ و ﻫﻤﻪاش ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺗﻮ دﻳﺮوز اﻳﻦ را ﻧﮕﻔﺘﻰ‪ ”.‬ﻣﺜﻼً وﻗﺘﻰ از‬
‫دﻫﻨﻢ ﻣﻰﭘﺮﻳﺪ ﻛﻪ‪“ :‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﺣﺮف را ﻧﺰدهام” ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬راﺳﺘﺶ را ﺑﮕﻮ‪ ،‬ﺗﺮا ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎن ﻟﻨﻴﻦ‪”.‬‬
‫از ﺳﺌﻮالﻫﺎﻳﺶ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ ﻣﺎ روز ﭼﻬﻠﻢ اﺳﺪﻳﺎن ﺑﻪ‬
‫“ﭼﻐﻠﻮﻧﺪى” رﻓﺘﻪاﻳﻢ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪهام ﻛﻪ ﻣﺎ از ﻛﺠﺎ ﻟﻮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪﻫﺮ‬
‫ﺣﺎل ﻣﺎ را ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﺪت ﻫﻤﻪاش ﺑﻪ ﻛﺎوه ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدم‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﺎ او ﭼﻪﻛﺎر ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪“ :‬ﭼﻨﺪﺗﺎ اﻣﺎم دارﻳﻢ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻋﻠﻲ‪ ،‬ﺣﺴﻦ‪،‬‬
‫ﺣﺴﻴﻦ‪ ”...‬ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻫﻮى‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم‪ ”.‬و وﻗﺘﻰ ﺑﻪ اﻣﺎم دوازدﻫﻢ‬
‫رﺳﻴﺪ زد ﺗﻮ ﺳﺮم ﻛﻪ‪“ :‬ﭼﺮا ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﺪى؟” ﺑﻌﺪ ﻳﻚدﻓﻌﻪ ﺻﻨﺪﻟﻲ را از زﻳﺮم‬
‫ﻛﺸﻴﺪ و اﻓﺘﺎدم زﻣﻴﻦ‪ .‬ﺷﻜﻤﻢ ﺣﺴﺎﺑﻰ درد ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﻠﻤﺎت رﻛﻴﻜﻰ ﮔﻔﺖ‬
‫ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻰﻛﺸﻢ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺑﻴﺎورم‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺗﻮ ﻛﻪ ر‪‬ﺣ‪‬ﻢ ﻧﺪارى‬
‫ﭼﻄﻮرى ﻣﻰﺧﻮاﻫﻰ اﻳﻦ ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎورى‪ ”.‬ﻳﺎ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺧﻮب ﻣﺎ ﻛﺎوه را‬
‫ﻣﻰﻛﺸﻴﻢ ﺑﻌﺪ ﺗﻮ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻳﻚ رﻓﻴﻖ دﻳﮕﻪ ﻣﻰروى‪”...‬‬
‫ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد اﻣ‪‬ﺎ ﺗﺼﻮ‪‬ر ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻛﻔﺶ ﻧﻮك ﺗﻴﺰ زرد ﭘﺎش‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن ﻟﻤﭙﻦﻫﺎى ﻣﺤﻠﻪ از اﻳﻦﺟﻮر ﻛﻔﺶﻫﺎ ﻣﻰﭘﻮﺷﻴﺪﻧﺪ‪ .‬و اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻮك‬
‫ﻛﻔﺸﺶ ﻣﺜﻞ ﭼﺎﻗﻮ ﺗﻮى ﺑﺪﻧﻢ ﻓﺮو ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻢ ﻣﻰزد و ﻳﺎ ﻣﺮا‬
‫ﻣﻰاﻧﺪاﺧﺖ و روى ﺳﺎق ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ راه ﻣﻰرﻓﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺳﺌﻮال ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﺑﺎ ﻓﻼﻧﻲ ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬او ﻫﻢ ﺳﻔﺎرشﻫﺎى وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد ﻛﻪ در واﻗﻊ ﺑﺮاى ﺗﻀﻌﻴﻒ روﺣﻴﻪ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺧُﺮدم‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن اﻳﻦ و آن را ﻣﻰداد‪ .‬و ﻣﺪام ﻫﻢ ﺣﻮاﺳﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﺎدرم‬
‫ﭘﺲ ﻧﺮود‪ .‬ﻣﻰزد و ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻣﻮاﻇﺐ ﭼﺎدرت ﺑﺎش!”‬
‫ﻣﺪﺗﻰ ﺟﻠﻮ ﻳﻚ دﻳﻮار اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﺮم روى دﻳﻮار ﺑﻮد‪ .‬دﺧﺘﺮى ﻫﻢ آﻣﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻴﺰى ﺷﺒﻴﻪ ﺷﻼّق دﺳﺘﺸﺎن ﺑﻮد و ﻣﻰزدﻧﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮك آرامﺗﺮ ﻣﻰزد‪ .‬دﻳﮕﺮ‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻓﺘﺎدم زﻣﻴﻦ و ﺣﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮرد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﭼﻰ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺑﻰﻫﻮﺷﻰ ﻳﺎ ﺧﻮاب‪ .‬اول ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم ﺻﺪاﻳﻢ در ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬
‫‪٢٦٧‬‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺑﻰرﺣﻢﻫﺎ ﺑﺲ اﺳﺖ!” ﻧﻤﻰداﻧﻢ‪ .‬آنروز در واﻗﻊ اوج اذﻳ‪‬ﺖ و آزارﺷﺎن‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ وﻗﺘﻰ ﺑﻴﺪار ﺷﺪم‪ ،‬دﻳﺪم ﻳﻚ ﭘﺘﻮى ﺳﺮﺑﺎزى زﻳﺮم اﺳﺖ و روى ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ‪.‬‬
‫در اﺗﺎق ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺑﻮدم‪ .‬دﺧﺘﺮك آﻣﺪ و ﺷﻤﺎرهاى ﺑﻪ ﻣﻦ داد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺗﻮ اﻳﻦ‬
‫ﺷﻤﺎره ﻫﺴﺘﻰ‪ ،‬وﻗﺘﻰ ﺻﺪات ﻛﺮدم ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻰﺷﻮى و ﻛﺎرﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻰ‪”.‬‬
‫آن روز ﺧﻮنرﻳﺰى ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ .‬وﺿﻌﻢ ﺧﺮاب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﺧﺘﺮك ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫“ﻣﻰروم ﺑﺎﺷﺎن ﺣﺮف ﻣﻰزﻧﻢ‪ ”.‬رﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﺗﻜﻪ ﭘﺎرﭼﻪﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻰدادﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻮض ﻣﻰﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ از ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪه‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ اﻳﻦ ﻛﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪“ :‬ﻫﻴﭽﻰ‪ ،‬ﺗﻮى ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﺮﻓﺘﻴﻤﺶ‪ ،‬ﻫﺮوﺋﻴﻦ‬
‫داﺷﺘﻪ‪”.‬‬
‫ﻛﻼً ﭘﻨﺞ روز آﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻛﻪ روز آﺧﺮ وﺿﻊ ﺷﻜﻤﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺮاب ﺑﻮد‪ .‬روزﻫﺎى‬
‫آﺧﺮ ﺻﺪاى آژﻳﺮ ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬ﺧﻄﺮ ﺑﻤﺒﺎران ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺪهاى از زﻧﺎن ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﻦ‬
‫ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻣﺨﺼﻮص زﻧﺎن و دﺧﺘﺮان ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﺑﺎزﺟﻮ ﻣﻰآﻣﺪ ﻫﻤﻪ‬
‫را ﺑﻪ ﺑﺎد ﻓﺤﺶ ﻣﻰﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ‪“ :‬ﺑﻪ ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ!” وﻗﺘﻰ ﺷﻤﺎرهاى را ﺻﺪا‬
‫ﻣﻰزدﻧﺪ‪ ،‬زﻣﺰﻣﻪﻫﺎ ﺷﺮوع ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﭼﻴﺰى ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ .‬آﻣﺪﻧﺪ دﻧﺒﺎﻟﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺒﺮﻧﺪم ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ .‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ دراز ﺷﺪم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﻣﻰﻣﻴﺮم‪،‬‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺮوم!” ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام از ﺑﻴﺮون دارﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﻰآورﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻰ از ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎى زﻳﻨﺐ آﻣﺪ و دو ﻗﺎچ ﭘﺮﺗﻘﺎل آورد ﻛﻪ‪:‬‬
‫“اﻳﻦ را ﺑﺨﻮر!” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻧﻤﻰﺧﻮرم!” ﻛﻤﻰ ﻣﺮا دور اﺗﺎق ﭼﺮﺧﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬دﻟﻢ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ دراز ﺑﻜﺸﻢ و ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن زﻧﺪان اﺟﺎزه ﻧﻤﻰداد‪ .‬ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎدم‪.‬‬
‫روز ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺮا ﺑﻪ اﺗﺎﻗﻰ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎزﺟﻮ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﭼﺮا ﺑﺎ اﺳﻼم ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟‬
‫اﺳﻼم ﻫﻢ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰ را ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ از ﺷﻤﺎ ﻣﻰﮔﻮﺋﻴﺪ‪ ”.‬ﻣﻦ ﺧﻮدم را ﺑﻪ‬
‫ﺧﻨﮓﺑﺎزى زدم‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺎدى داﺷﺘﻢ ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﺧﻮدم را‬
‫ﺧﻨﮓ ﻧﺸﺎن دﻫﻢ‪ .‬ﻣﺮا ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻨﻰ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﺻﺪاى ﺗﺮاﻛﺘﻮر ﻣﻰآﻣﺪ و ﺑﻌﺪ ﺻﺪاى ﻣﺎﺷﻴﻦ و ﻣﻦ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﺗﻮى ﺷﻬﺮ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﭼﺸﻢﺑﻨﺪت را ﺑﺎز ﻛﻦ!” ﺑﺎز ﻛﺮدم‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ دادﮔﺎه ﺷﻬﺮ ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﻪ دادﮔﺎه‬
‫رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬دادﺳﺘﺎن آﻣﺪ‪ ،‬ﺣﻜﻢ را ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﺎكﺳﺎزى ﻣﻦ ﺑﻮد‪ ،‬دﺧﺎﻟﺘﻢ در‬
‫‪٢٦٨‬‬
‫ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ “ﻛﺸﺖ ﺧﺸﺨﺎش ﭼﮕﻴﻨﻰ” و ﺑﺮﮔﺰارى ﻣﺮاﺳﻢ ﺳﻴﺎﻫﻜﻞ و‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎى دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻧﻈﺮت ﭼﻴﺴﺖ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻫﻴﭽﻜﺪاﻣﺸﺎن درﺳﺖ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ”.‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺷﻜﻨﺠﻪات ﻛﺮدﻧﺪ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻧﻪ” ﺗﺮﺳﻴﺪم ﺑﮕﻮﻳﻢ و دوﺑﺎره‬
‫ﺑﺒﺮﻧﺪم‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﻳﻜﻰ از آﺷﻨﺎﻫﺎﻳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺒﺮدت دﻛﺘﺮ‪ ”.‬ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﺷﻮﻫﺮ‬
‫ﺧﺎﻟﻪام را دادم‪ .‬زﻧﮓ زدﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺎ دوﺗﺎ ﭘﺎﺳﺪار رﻓﺘﻴﻢ دم‬
‫ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻧﺪ آزاد ﺷﺪهام‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎ دوﺗﺎ ﭘﺎﺳﺪار ﻫﺴﺘﻢ‪ ”.‬ﺷﻮﻫﺮ‬
‫ﺧﺎﻟﻪام آﻣﺪ دادﮔﺎه‪ .‬آدم ﻣﺴﻨﻰ اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﻬﺮ ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮى دادﮔﺎه‬
‫ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ داد و ﺑﻰداد ﻛﺮدن ﻛﻪ‪“ :‬اﻳﻦ اﺳﻼم ﺷﻤﺎﺳﺖ؟” ﺑﻌﺪ رو ﻛﺮد ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻛﻪ‪“ :‬ﺷﻮﻫﺮت ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﭼﺮا ﺑﺪون ﺷﻮﻫﺮت آﻣﺪى ﺑﻴﺮون؟” ﻣﻦ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫“ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮوم ﭘﻴﺶ ﺷﻮﻫﺮم‪ ”.‬ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻲﺷﺎن ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻋﺠﻠﻪاى ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻓﻌﻼً‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوى ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ ”.‬آن ﻳﻜﻰ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻛﺎوه ﻫﻢ آزاد ﻣﻰﺷﻮد‪ .‬ﻓﻌﻼً ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎ‬
‫زﻳﺎد اﺳﺖ‪”.‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﻴﺪ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﭼﻨﺪﺻﺪ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎﻧﻰ آزادم ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از زاﻳﻤﺎن دوﺑﺎره‬
‫ﺧﻮدم را ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ آزاد ﺷﺪم ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻋﺪهاى از ﻓﻚ و ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎ دم در‬
‫ﺳﭙﺎه ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و دﻧﺒﺎل ﻛﺎرم را ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎى ﻛﺎوه رﻓﺘﻢ‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎدرش‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻣﺪﻧﺪ و ﺷﺨﻢ زدﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮادرم ﻛﻪ‬
‫ﻗﺮار ﺑﻮد ﻓﺮداش ﺧﻮدش را ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﺪ‪ ،‬در رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ دﺳﺘﺸﺎن ﻧﻴﻔﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎن از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون‬
‫ﺑﺮدﻳﻢ‪ .‬وﺿﻊ ﺟﺴﻤﻰام ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺮاب ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦﻫﻤﻪ در ﻓﺎﺗﺤﻪﺧﻮاﻧﻰ ﻳﻜﻰ از‬
‫ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدم ﻛﻪ وﺿﻌﻢ ﻋﺎدى ﺟﻠﻮه ﻛﻨﺪ‪ .‬آنوﻗﺖ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ در‬
‫آن ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮده را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدﻧﺪ و ﻋﺰاى ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪاش از‬
‫زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﺌﻮال ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻣﻦ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم ﭼﻴﺰى ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ‪ ،‬از ﭼﻴﺰى‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﭽﻪ از ﺷﻜﻤﻢ ﺧﺎرج ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﭼﻪ ﺑﻼﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺳﺮم آﻣﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺐ دﺳﺘﮕﻴﺮى‪ ،‬ﻣﺎدرم از ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺪرم ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد اﺗﻔﺎﻗﻰ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ وﻟﻲ‬
‫ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻪ ﭼﻰ ﺷﺪه‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد ﻏﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ آﻣﺪ و رﻓﺖ داﺷﺘﻨﺪ اطﻼع دادم ﻛﻪ آنﻃﺮفﻫﺎ آﻓﺘﺎﺑﻰ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪٢٦٩‬‬
‫ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻢ دﻛﺘﺮ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻗﺮار ﺑﻮده ‪ 9‬روز ﭘﻴﺶ زاﻳﻤﺎن ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻰ‬
‫ﺷﺪه؟” دﻛﺘﺮ ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻰﻛﻨﻰ‪ ،‬ﺗﺎزه ﻫﻔﺖ ﻣﺎﻫﻪ دارى‪ ”.‬ﮔﻮﻳﺎ دوران آﺧﺮ‬
‫ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺟﻨﻴﻦ دوﺑﺎره ﺗﻜﺮار ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫آنروزﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺒﺮﻫﺎى ﺑﺪ‪ ،‬و ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺮا از ﭘﺎى در آورده ﺑﻮد‪ .‬زﻧﺪان ﺑﻮدن‬
‫ﻓﺮﻳﺪون‪ ،‬اﻋﺪام ﺷﺪن ‪ 15‬ﻧﻔﺮ از آﺷﻨﺎﻳﺎن دﻳﮕﺮ ﺗﻮاﻧﻰ ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در‬
‫آن وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ ﺑﺮاى آزاد ﺷﺪن دوﺗﺎ از زنﻫﺎى ﻓﺎﻣﻴﻞ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻼش ﻣﻰﻛﺮدم و‬
‫ﻫﻤﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻛﻼﻓﻪام ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﻫﺮ ﺣﺎل ﻋﻠﺖ ﺗﺄﺧﻴﺮ دو ﻣﺎﻫﻪ زاﻳﻤﺎن‬
‫ﻫﻤﺎن ﺿﺮﺑﺎت روزﻫﺎى اول ﺑﺎزﺟﻮﻳﻰ ﺑﻮد‪ .‬روزﻫﺎى آﺧﺮ اﺻﻼً درد ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎرﻫﺎى ﻛﺎوه ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎش ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻧﮕﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎوه اﻧﮕﻮر ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬اﻧﮕﻮر و ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ و ﮔﻼﺑﻲ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪،‬‬
‫ﻣﻰرﻓﺘﻢ دم زﻧﺪان‪ .‬آﺷﻨﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺣﺘﻰ ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎ از ﻣﻦ دورى ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن از‬
‫زﻧﺪان آزاد ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ وﻗﺘﻰ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﻪ ﻛﺎوه ﻣﻰرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫“او را ﺑﺮدهاﻧﺪ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻳﺎ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‪ ”.‬ﻣﻦ ﻣﻰﻣﺎﻧﺪم و آن ﻣﻴﻮهﻫﺎ در دﺳﺖﻫﺎﻳﻢ‬
‫ﺧﺸﻚ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬زﻧﺎن دﻳﮕﺮ دلدارﻳﻢ ﻣﻰدادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﻮهﻫﺎ را ﻧﮕﻪدار ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ‪ ...‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬دﺳﺖ ﻛﻢ اﻳﻦ ﻣﻴﻮهﻫﺎ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺒﺮﻳﺪ!”‬
‫ﻧﻤﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻧﮕﻮرﻫﺎ را ﭼﻨﮓ ﻣﻰزدم و ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدم و آﻧﻬﺎ ﻫﺮ روز ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از‬
‫زﻧﺪانﻫﺎى ﺷﻬﺮ ﺣﻮاﻟﻪام ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻫﻤﺎن روزﻫﺎى اول ﺑﺮدﻧﺪش ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ ”.‬ﮔﻮﻳﺎ ﻳﻜﻰ از‬
‫دﻧﺪهﻫﺎﻳﺶ را ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ او را ﺑﻪ اوﻳﻦ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰرﻓﺘﻢ دم‬
‫دادﮔﺎه‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻫﻤﻴﻦ روزﻫﺎ زاﻳﻤﺎن ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻛﺴﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻛﻤﻜﻢ ﻛﻨﺪ‪ ”.‬ﺧﺎﻧﻮادهام ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﻧﺮو!” وﻟﻲ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻫﻤﻪاش‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎى زﻧﺪاﻧﻴﺎن و ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﺑﺸﻮد ﺧﺒﺮى از ﺷﻮﻫﺮم‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻴﺎورم‪.‬‬
‫ﻛﺎوه از زﻧﺪان اوﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺮم زﻧﮓ زده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪“ :‬زﻧﻢ زاﺋﻴﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻳﺎ ﻧﻪ؟” ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪“ :‬ﻧﻪ” ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪“ :‬ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺮود ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن!” ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫“ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﭽﻪام ﺑﺎﺷﺪ!”‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺎ ﻣﺎدرم و ﺧﺎﻟﻪام رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ .‬ﺧﻮدم راه ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﻫﻨﻮز‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺗﻮ ﻫﻔﺖ ﻣﺎﻫﻪ دارى‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻓﺎرغ ﺷﻮى‪ ”.‬ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎ دوﺳﺖ‬
‫‪٢٧٠‬‬
‫داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬زنﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﭼﺮا درد ﻧﺪارى؟” دﻟﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻨﮓ ﻣﻰﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮﻳﻪام ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﭽﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬اﻳﻦ ﺑﭽﻪ‬
‫‪ 11‬ﻣﺎﻫﻪ اﺳﺖ‪ ”.‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﻫﻔﺖ ﻣﺎﻫﻪ اﺳﺖ؟” ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﺳﺎﻟﻢ‬
‫اﺳﺖ!” دﺧﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد اﮔﺮ ﭘﺴﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﻤﺶ را ﺑﮕﺬارﻳﻢ ﻛﺎوه و اﮔﺮ دﺧﺘﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻏﺰاﻟﻪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ آرزو داﺷﺘﻴﻢ آزاداﻧﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﻨﺪ‬
‫اﺳﻤﺶ را ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ “آزاده”‪.‬‬
‫ﺑﻪﻫﺮ ﺣﺎل ﺷﺐ اول‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺮﺧﺼﻰ از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاى در ﻫﻤﺎن‬
‫ﻧﺰدﻳﻜﻰﻫﺎ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺳﺮى ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺰد‪ .‬ﻧﻪ ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎى ﻛﺎوه و ﻧﻪ ﻣﺎدرش‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪“ :‬دﺧﺘﺮ آورده؟ دﺧﺘﺮ؟” ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ ﻳﻜﻰ از آﺷﻨﺎﻳﺎن ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻴﺮﺑﺎران‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬و ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻗﻀﻴ‪‬ﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ او ﻣﻌﻄﻮف ﺷﺪ و ﻣﻦ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻓﺮاﻣﻮش‬
‫ﺷﺪم‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺎدرم در آن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻳﻢ زﻧﮓ زدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدرم ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺳﭙﺎه‬
‫اﺳﺖ‪ ”.‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻓﺮار ﻛﻨﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﭙﺎه ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﺎﻧﻮاده ﻛﺎوه‪ ،‬ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺸﺎن‪ ،‬روى ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻦ ﻫﻢ ﺗﺎﺛﻴﺮ‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬دوﺑﺎره ﺳﺮﻛﻮﻓﺖﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ ﻛﻪ‪“ :‬ﻧﮕﻔﺘﻢ اﻳﻦﻫﺎ اﻳﻦﻃﻮرﻧﺪ؟ ﻧﮕﻔﺘﻢ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻰﺳﺮوﭘﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ!”‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻛﻪ دﻛﺘﺮى ﺑﺮاﻳﻢ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫“ﺷﺎﻧﺲ آوردهاى ﻛﻪ ﺑﭽﻪ اﻳﻦﻃﻮر زﻧﺪه اﺳﺖ‪ ”.‬ﭘﺎى ﺑﭽﻪ ﻛﻤﻰ ﻛﺞ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‬
‫از ﺧﺎﻧﻮاده ﻛﺎوه ﻣﻘﺪارى طﻼ ﺑﺮاى دﺧﺘﺮم آوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻦ‬
‫ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﭽﻪام دﺧﺘﺮ ﺑﻮد ﻧﻤﻰآﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﭘﻨﺞ روزه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺑﻰﺗﺎﺑﻰ‪ .‬زﻳﺎد ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬اواﻳﻞ وﻗﺘﻰ‬
‫ﺷﻴﺮ ﻣﻰﺧﻮرد دﻫﺎﻧﺶ را ﺑﺎز ﻣﻰﻛﺮد و ﻣﻰﺑﺴﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻰ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺧﻦﻫﺎﻳﺶ رﺷﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﻫﺎى ﺳﺮش رﺷﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﻛﺎوه ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺘﺶ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻨﺎرش ﺑﻴﺪار ﻣﻰﻣﺎﻧﺪم‪.‬‬
‫روز ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪاى ﺧﻮاﺑﻢ ﺑﺮده ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﻴﺪار ﺷﺪم دﻳﺪم ﺑﻐﻞ‬
‫ﻣﺎدرم اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎدرم داﺷﺖ آرام و ﺑﻰﺻﺪا ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ در را روى ﻣﻦ ﺑﺴﺖ‬
‫و ﻣﻦ در اﺗﺎق ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﻣﺮده اﺳﺖ‪ .‬آنوﻗﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺮوع‬
‫ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻓﺤﺶ دادن ﺑﻪ رژﻳﻢ و ﺑﻪ ﺧﻤﻴﻨﻰ‪ .‬ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻰﻛﺸﻴﺪم‪ .‬ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدم‪.‬‬
‫‪٢٧١‬‬
‫ﻓﺤﺶ ﻣﻰدادم‪ .‬اﻟﺘﻤﺎس ﻣﻰﻛﺮدم ﻛﻪ‪“ :‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﺒﻮﺳﻤﺶ!” ﻫﻤﻪ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آنوﻗﺖ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﻮى زﻧﺪان ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻦ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﭽﻪ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﻨﻰ!” ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺑﭽﻪ؟‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻓﻦ ﺑﭽﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﻛﺠﺎ دﻓﻨﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫رﺳﻤﻰ داﺷﺖ ﺑﻪ ﺟﻮاز دﻛﺘﺮ اﺣﺘﻴﺎج ﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ او را در‬
‫ﺑﺎﻏﻰ دﻓﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻳﻚ ﭼﻴﺰش را ﺑﺮداﺷﺖ و ﻧﮕﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻣﻦ ﺣﺘﻰ ﻳﻜﻰ‬
‫از ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﺎر ﻧﮕﻪدارم‪ .‬ﻳﻚ روز وﻗﺘﻰ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﺻﺤﺮا‪ ،‬ﻳﻜﻰ از‬
‫آﺷﻨﺎﻳﺎن ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﭽﻪ را اﻳﻨﺠﺎ دﻓﻦ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ”.‬زﻳﺮ ﺳﻨﮕﻰ دﻓﻨﺶ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪم‪ .‬دوﺑﺎره ﻧﺎراﺣﺘﻰ ﺟﺴﻤﻰ زﻧﺎﻧﮕﻰ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻓﺮارى ﺑﻮدم‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻰﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دادﺳﺘﺎﻧﻰ ﺑﺮوم‪ .‬در‬
‫آن زﻣﺎن ﺳﻴﺼﺪ ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻪ ﻛﺎوه رﺳﺎﻧﺪﻳﻢ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻧﺎﻣﻪاى از ﻛﺎوه آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‪:‬‬
‫“ﻋﻴﻨﻚ و ﻋﻜﺲ ﺑﭽﻪام را ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ‪ ”.‬ﺑﻪ او ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﻣﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪﻫﺎ در وﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪاش ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﺳﻌﻰ ﻛﻦ ﻛﺎرى ﮔﻴﺮ ﺑﻴﺎورى ﻛﻪ ﺑﻪ ﻏﺰال‬
‫ﻓﺸﺎر ﻧﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫روزى ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻪام ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻨﻰ ﺷﺪ‪ .‬از ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﻟﻪام ﻓﻬﻤﻴﺪم ﺧﺒﺮى ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ دلﺷﻮره داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﻰدﻳﺪم ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻪ و ﺷﻮﻫﺮش ﻗﺪم ﻣﻰزﻧﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎراﺣﺘﻨﺪ‬
‫وﻟﻲ ﺣﺮﻓﻰ ﻧﻤﻰزﻧﻨﺪ‪ .‬آنﺷﺐ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬ﺻﺒﺢ زود ﺑﺎ ﺳﺮوﻳﺲ ﻛﺎرﮔﺮان‬
‫ﺧﻮدم را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺎﻣﻴﻞ ﻛﺎوه رﺳﺎﻧﺪم‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﺑﻰﺧﻮد دﻟﺖ ﺷﻮر ﻧﺰﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ‬
‫ﺧﻮدﻣﺎن ﺗﻬﺮان ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺳﻴﺼﺪ ﺗﻮﻣﺎن را ﺑﻪ او دادﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪاﻳﻢ ﻛﻪ‬
‫زﻧﺶ دﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎﺳﺖ‪”.‬‬
‫ﻫﻤﺮاه آﺷﻨﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان رﻓﺘﻢ‪ .‬دور و ﺑﺮ اوﻳﻦ ﺑﺮف ﺑﻮد و ﻣﻼﻗﺎﺗﻰﻫﺎ ﮔﻠﻪ ﺑﻪ‬
‫ﮔﻠﻪ آﺗﺶ روﺷﻦ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺮوم ﺗﻮ‪ .‬زن ﻋﻤﻮﻳﺶ و ﭘﺪرش‬
‫رﻓﺘﻨﺪ ﺗﻮ ﻛﻪ ﺧﺒﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ در ﻣﺤﻮﻃﻪ زﻧﺪان ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ‬
‫ﻋﻤﻮﻳﺶ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﺮش ﻛﺞ ﺑﻮد و ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﻛﺎوه دﺳﺘﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎدم ﻣﻰآﻳﺪ آن‬
‫آﺗﺶﻫﺎ و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻫﺎ و ﺑﺮفﻫﺎى ﻣﺤﻮﻃﻪ را ﺑﻪ ﺳﺮم ﻣﻰرﻳﺨﺘﻢ‪ .‬ﻳﻜﻰ از آﺷﻨﺎﻫﺎ‬
‫ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺷﻠﻮغ ﻛﺮده ﺑﻮدى‪ ”.‬ﭼﺎدرم را ﺑﻪ ﻛﻤﺮم ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و در‬
‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎى ﺗﻬﺮان راه اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺑﻬﺸﺖ زﻫﺮا‪.‬‬
‫دﻓﺘﺮ ﺑﻬﺸﺖ زﻫﺮا ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺷﻤﺎر ﻓﻼن‪ ،‬ردﻳﻒ ﻓﻼن‪ .‬ﺧﺎﻛﺶ را ﺑﻪ ﺳﺮم‬
‫‪٢٧٢‬‬
‫ﻣﻰزدم‪ .‬ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ زن ﮔﻞ ﻣﻴﺨﻚ ﻗﺮﻣﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ دادﻧﺪ‪ .‬ﭘﺪر ﻛﺎوه آﻧﺠﺎ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺘﺸﺎن را ﻣﺎچ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺌﻮال ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎورم ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮرى ﺳﻌﻰ ﻛﺮدﻳﻢ ﻳﺎدﻣﺎن ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺠﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫آن روزﻫﺎ ﭼﻠﻪ ﻳﻜﻰ از رﻓﻘﺎ ﺑﻮد و ﺧﻴﻠﻲ از آﺷﻨﺎﻫﺎ در ﺗﻬﺮان ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢدﻳﮕﺮ‬
‫را دﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﭼﺮا ﺧﻮدت را ﺑﻪ اﻳﻦ روز اﻧﺪاﺧﺘﻪاى؟ ﺳﺮ و وﺿﻌﻢ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻋﻮض ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺎ آن ﭼﺎدر و ﻣﻮﻫﺎى ژوﻟﻴﺪه و ﻟﺒﺎس ﻧﺎﺟﻮرم‪.‬‬
‫در ﻣﺮاﺳﻢ ﻋﺰادارى ﻛﺎوه ﻣﺎدرم ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮدش را ﻣﻰزد‪ .‬ﻋﺰادارى ﺑﻴﺴﺖ روز‬
‫ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬از دﻫﺎتﻫﺎى اﻃﺮاف ﻫﻢ ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎدر زﻧﺪاﻧﻴﺎن دﻳﮕﺮ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻰآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ اﺣﺘﻴﺎط را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺮدم ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺘﺶ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﻣﻰآﻣﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف‬
‫ﺑﻬﺸﺖ زﻫﺮا‪ .‬ﻳﻚﺑﺎر ﻫﻢ از دﺳﺖ ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ ﻓﺮار ﻛﺮدم‪.‬‬
‫از ﺗﻬﺮان ﺗﺎﻛﺴﻰ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺴﺮ داﺋﻴﻢ ﺑﻮدم ‪ 200‬ﺗﻮﻣﺎن دادﻳﻢ ﺑﻪ ﺗﺎﻛﺴﻰ‪،‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻬﺸﺖ زﻫﺮا‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ آنﻣﻮﻗﻊ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺴﺮ داﺋﻴﻢ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻰﭘﺮﺳﻴﺪ‪“ :‬ﺣﺎﻻ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪت؟” و ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺪارﻫﺎ‬
‫ﻛﻪ در ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﻰ ﺑﻮدﻧﺪ اﺷﺎره ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ در رﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫وﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮﻫﺮم‪:‬‬

‫“ﻫﻤﺴﺮم‪ .‬ﻣﻦ ﺣﺎﻟﻢ ﺧﻮب اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم ﺗﻮ ﻫﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻓﺮدا اﻋﺪام ﻣﻰﺷﻮم‪ .‬ﺳﻌﻰ ﻛﻦ ﻛﺎرى ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻰ ﻛﻪ ﻏﺰال ﺑﺪون ﻣﻦ اﺣﺴﺎس‬
‫ﻛﻤﺒﻮد ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬از دور ﺑﭽﻪام را ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺪﻳﺪهام ﻣﻰﺑﻮﺳﻢ‪ .‬ﭘﺪرم و‪ ...‬را ﺳﻼم‬
‫ﻣﻰرﺳﺎﻧﻢ‪ .‬ﺑﺪﻫﻰﻫﺎى ﻣﺮا ﺑﺪه‪ .‬در آﺧﺮ‪ ،‬از ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ اﻣﺮ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ ﺟﻨﺎزه‬
‫ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪرم ﺷﺠﺎع ﺑﺎش‪ .‬ﻣﻦ‪“ ...‬‬
‫در ﺿﻤﻦ ﻳﻜﻰ دو ﺳﻄﺮ از وﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪ را ﺧﻂ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﻰ ﺑﺎ ﻣﺎدر آن ‪ 15 -14‬ﻧﻔﺮ رﻓﻘﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻴﻨﻰﺑﻮس‬
‫ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻰ ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ ﺑﻬﺸﺖ زﻫﺮا‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚﻫﺎى ﺑﻬﺸﺖ زﻫﺮا‬
‫آوازﻫﺎى ﻣﺤﻠﻲ ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ و ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ روز ﻗﺒﺮ ﻳﻜﻰ از ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﺑﺎز‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ زنﻫﺎى ﺳﺎدهدل ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺸﺎن ﺗﻴﺮﺑﺎران‬
‫‪٢٧٣‬‬
‫ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻃﺮف اوﻳﻦ ﺳﺮازﻳﺮ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ و ﭘﺮس و ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﻋﺪهاى از ﻋﻮاﻣﻞ رژﻳﻢ آﻧﻬﺎ را ﭼﺎﭘﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻰ ﻓﺎﻟﮕﻴﺮﻫﺎ و رﻣﺎلﻫﺎ وﻋﺪهﻫﺎى‬
‫دور و دراز ﺑِﻬِﺸﺎن ﻣﻰدادﻧﺪ و ﺳﺮﻛﻴﺴﻪﺷﺎن ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ و اﻳﻦ زنﻫﺎ ﮔﺎو و‬
‫ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و روﻏﻦ و ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻪ دﺳﺘﺸﺎن ﻣﻰآﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻰﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ و آن‬
‫ﻣﻰدادﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ ﺳﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺸﺎن ﭼﻰ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻮاد ﺷﻮﻫﺮم را ﻛﻪ وﺿﻊ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان آوردم و در ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﺧﻮدﻣﺎن ﻧﮕﻪداﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﺼﻒ ﺣﻘﻮق ﭘﺎﻛﺴﺎزى ﻛﻪ ﻣﻰدادﻧﺪ زﻧﺪﮔﻰ را‬
‫ﻣﻰﮔﺬراﻧﺪﻳﻢ‪ .‬وﺿﻌﻢ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ در ﻓﺎﻣﻴﻞ ﻛﺎوه‬
‫ﻃﺒﻖ ﺳﻨﻦ ﻋﺸﺎﻳﺮى‪ ،‬ازدواج ﻣﻦ را ﺑﺎ ﺑﺮادرش ﻣﻄﺮح ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﻦ ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ زن ﺑﺮادرﻫﺎى ﻛﺎوه ﻣﺜﻞ ﻫﻮو ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬و ﻣﻦ ﺑﻪ‬
‫اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑِﻬِﺸﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﻦ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻮﻫﺮﻫﺎﻳﺸﺎن ﻧﺪارم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻰ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﻛﺎوه ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و رﻓﺘﻨﺪ دﻫﺎت‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهام ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺟﻠﻮ ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﺮا ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ را‬
‫ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪام را داﺷﺘﻢ و ﺑﻌﻀﻰ وﻗﺖﻫﺎ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻰرﻓﺘﻢ‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﺑﺎ زن‬
‫ﺑﺮادرم ﻣﻰرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ زﻧﮓ زدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺪار ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻳﻜﻰ آﻣﺪه‬
‫ﺧﺎﻧﻪﺗﺎن‪ ”.‬آﻣﺪ ﺗﻮ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﺴﻰ ﺟﺰ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬از ﻫﻤﻪ ﻧﻈﺮ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻮدم‪.‬‬
‫از ﻧﺎﻣﺰد ﻗﺪﻳﻤﻰ ﻫﻢ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺷﻬﺮدار ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﻛﺎوه‬
‫ﻫﻢ راﺑﻄﻪ درﺳﺘﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﺮدم ﺑﻪ ﻃﺮق ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑِﻬِﺸﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻚ روز ﺑﺮادرم ﺑﺎ ﺗﺮاﻛﺘﻮر ﺗﺼﺎدف ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او را ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺮدم‪ .‬ﻃﺮفﻫﺎى‬
‫ﻛﺮج ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺪارى ﺑِﻬِﻢ ﺷﻚ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮادرم را ﮔﺬاﺷﺘﻢ و در رﻓﺘﻢ‪.‬‬
‫و ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﭘﺪرم و داﻳﻰﻫﺎﻳﻢ را ﺳﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ زﻣﻴﻦ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ آزاد‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎدرم ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺸﺎر ﻣﻰآﻣﺪ‪ .‬ﺳﻌﻰ ﻛﺮدم ﻫﻮاﻳﺶ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﭼﻪ از‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﺎدى و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻌﻨﻮى‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺧﻮدم ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ و ﻣﺤﺒﺖ‬
‫اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫روزى ﺑﺮادرم ﺧﺒﺮ آورد ﻛﻪ ﺳﭙﺎه رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺧﺎﻧﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻦ ﻣﻰﮔﺸﺘﻪ‪.‬‬
‫آنوﻗﺖ آوارﮔﻰ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﺧﺎﻧﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﺧﺎﻧﻪ آن‪ .‬ﺧﺎﻧﻮادهام‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﺧﺎﻧﻪام را ﺑﻔﺮوﺷﻢ‪ .‬ﭘﺪر ﻛﺎوه ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﺑﺮادر ﻛﺎوه ﺑﻴﺎﻳﺪ در آن‬
‫‪٢٧٤‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻨﺪ‪ .‬آدم ﻣﺰﺧﺮﻓﻰ ﺑﻮد ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﺎن ﺣﺮفﻫﺎى ﺳﻨﺘﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﻊ‬
‫ﺑﻮد ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮدم‪.‬‬
‫وﻗﺘﻰ ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻔﺮوﺷﻢ” ﺧﺎﻧﻮاده ﻛﺎوه ﺟﻠﺴﻪاى ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻴﺎل ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ ﻣﻦ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮوم و ازدواج ﻛﻨﻢ و آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﺮا از‬
‫دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﻦ ﻳﻜﻰ از ﺑﺮادرﻫﺎى ﻛﺎوه را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺘﻰ در ﻏﻴﺎب ﻣﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﻬﻠﻮى داﺋﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎرى‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ‬
‫ﺷﺪم‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻓﻜﺮم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮى اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲام اﻳﻦ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ زن ﺑﺮادر او ﻣﻰﺷﺪم‪ .‬و ﻫﻰ ﺟﻠﺴﻪ‬
‫ﻣﻰﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫آن روزﻫﺎ ﺣﺴﺎﺑﻰ ﺑﻰﭘﻮل ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺑﻤﺎﻧﻢ و ﺑﺎ اﻳﻦ وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ‬
‫ﺑﺠﻨﮕﻢ‪ .‬ﺑﻪﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻰ از رﻓﻘﺎ ﻫﻢ ﺑﺪهﻛﺎر ﺑﻮدم‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﻧﻤﻰﺧﻮاﺳﺘﻢ‬
‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺗﻢ ﺑﺎ ﭘﺪرم ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮن اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺳﺮﻛﻮﻓﺘﻢ ﻣﻰزد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺣﺴﺎب ﻛﺘﺎبِ ﺧﺎﻧﻪ را روﺷﻦ ﻛﻨﻢ و ﺑﻔﺮوﺷﻤﺶ‪ .‬ﻣﻮﻗﻊ ﻓﺮوش اﻣﻀﺎى‬
‫ﻣﻦ ﻛﺎﻓﻰ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭼﻮن زن ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻓﺎﻣﻴﻞ ﻛﺎوه ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه آﻣﺪﻧﺪ و اﻣﻀﺎء‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ ﺧﺎﻧﻪ را ﻓﺮوﺧﺘﻢ و ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮوش ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻠﻲ ﻣﺴﺌﻠﻪ داﺷﺘﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺎ ﺑﺤﺚ و دﻋﻮا و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺒﻮل ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻔﺮوﺷﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻣﻦ‬
‫ﺑﺪﻫﻜﺎريﻫﺎﻳﻤﺎن را ﻣﻰدﻫﻢ و ﺑﻘﻴﻪاش ﻣﺎل ﺷﻤﺎ‪”.‬‬
‫در ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎرىﻫﺎ ﻳﻜﻰ از ﺑﺮادرﻫﺎى ﻛﺎوه ﻣﺪام ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﺮا ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺮاﻳﻢ ﭼﻨﺪشآور و زﻧﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺧﺎﻧﻪ را ﻓﺮوﺧﺘﻢ‬
‫و وﺳﺎﻳﻠﻢ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻣﻦ زن ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻗﺎﻟﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ!” ﺑﻪ زن ﺑﺮادرﻫﺎى‬
‫ﺷﻮﻫﺮم ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺎم دو زﻧﻰ اﻋﺘﻘﺎد ﻧﺪارم‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮﻫﺎﻳﺘﺎن ﭼﺸﻢ دارم! آﻧﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺳﺮ و روﻳﻢ را‬
‫ﻏﺮق ﺑﻮﺳﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﻢ ارﺗﺒﺎﻃﻢ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﻗﻄﻊ ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز آواره ﺑﻮدم‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺐ اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺐ آﻧﺠﺎ‪ .‬ﻣﺎدرم ﻫﻤﻪاش ﺳﻌﻰ‬
‫ﻣﻰﻛﺮد دل اﻳﻦ و آن را ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻴﺎورد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻓﻼن ﺷﺐ را در ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن‬
‫ﺑﮕﺬراﻧﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر ﺳﺎل از ﺷﻬﺎدت ﻛﺎوه ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎل ‪ 64‬ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺎﻣﻴﻞﻫﺎ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫‪٢٧٥‬‬
‫“اﻳﻦ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ ﭼﺮا اﻳﻦﻃﻮرﻧﺪ؟ ﭘﺲ ﻛﻰ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻮﻫﺮ ﻛﻨﺪ؟”‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرى ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺳﺮاغ ﻣﺎﺷﻴﻦﻧﻮﻳﺴﻰ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺸﻮد‬
‫ﻛﺎرى ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﺪﻫﻰﻫﺎ را دادم ﺑﻘﻴﻪ ﭘﻮل ﺧﺎﻧﻪ را ﭘﻴﺶ داﺋﻴﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻢ و‬
‫ﻛﻢﻛﻢ ازش ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬در ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻼت‬
‫در ﺷﻬﺮﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺑﻮدم و ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎل‬
‫‪ 64‬ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮى در ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻣﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎرىﻫﺎى ﺟﺴﻤﻰِ زﻧﺎﻧﻪ‬
‫ﻫﻢ دوﺑﺎره اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻧﺎراﺣﺘﻰ ﻋﺼﺒﻰ‪.‬‬
‫آن روزﻫﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ ﻋﻮض ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺨﻔﻰ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﻛﻨﻮن ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻰﻧﮕﺮم ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﻰ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ‬
‫اﻳﺮان در ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺑﻮده اﺳﺖ وﻟﻲ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ آنرا ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺑﻴﺎورم‪ .‬اﮔﺮ‬
‫اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ اﺻﻼً ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﺎﻻ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪ .‬دﻳﺪهام ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫ﭼﻄﻮرﻧﺪ ﻳﺎ اﻓﺮاد رﻫﺒﺮى ﻳﺎ اﻋﻀﺎء ﭼﻪ ﺟﻮر آدمﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﻣﺸﻜﻞ ﺷﺪن وﺿﻊ اﻣﻨﻴﺘﻰ از ﻃﺮف ﺗﺸﻜﻴﻼت ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪ ﻛﻪ‬
‫اﻳﺮان را ﺗﺮك ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻳﻜﻰ از رﻓﻘﺎى ﭘﺴﺮ‪ ،‬اﻳﺮان را ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺮﻛﻴﻪ‬
‫ﺗﺮك ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻋﻠﻲرﻏﻢ اﻳﻨﻜﻪ در ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻧﻈﺮﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ در ﻣﻮرد ﺗﺮك‬
‫اﻳﺮان وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻈﺮ ﺧﻮدم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ اﻳﻦ وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ را‬
‫ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آن رﻓﻴﻖ از راه زﻣﻴﻨﻰ و ﻛﻮه ﻓﺮار ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬آن رﻓﻴﻖ‬
‫ﭘﺴﺮ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎ را ﺑﻪﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺎﺳﻰ ﻣﺎ ﺟﻮر ﻛﺮدن ﻣﺤﻠﻲ‬
‫اﻣﻨﻴﺘﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬و ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻪاى‬
‫ﺑﺮاى ﻓﺎﻣﻴﻠﻢ ﻧﻮﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ در زﻧﺪان ﻧﻴﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺒﻮل ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻦ ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺮوم و ﺣﺎﻻ وﻗﺘﻰ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ آﻣﺪه ﺑﻮدم ﺗﺼﻮ‪‬ر ﻫﻤﻪﺷﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ازدواج ﻛﻨﻢ‪ .‬اوﻟﻴﻦ‬
‫ﻧﺎﻣﻪاى ﻛﻪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪“ :‬اوﻟﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮدﻳﻢ وﻟﻲ ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺧﻮب ﻛﺎرى ﻛﺮدهاى ﻛﻪ رﻓﺘﻪاى‪ ”.‬آﻧﻬﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻓﺮار ﻛﺮدهام ازدواج ﻛﺮدهام‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻨﻮز از آن رﻧﺞ ﻣﻰﺑﺮم و ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺑﺎرِ اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻪ دوش ﺗﺸﻜﻴﻼت‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﻪ را ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺑﺮ ﺳﺮ زﺑﺎنﻫﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪٢٧٦‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﻫﻢ در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﻋﻮارض اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺮا آزار ﻣﻰدﻫﺪ‪.‬‬
‫و اﻣ‪‬ﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ‪ .‬ﻣﺎ دﻳﺪ درﺳﺘﻰ از ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺸﻮر‬
‫را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻳﻜﻰ دوﺗﺎ آﺷﻨﺎ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻘﺪارى ﭘﻮلﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﺮاى ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻠﻴﻂ و ﭼﻴﺰﻫﺎى دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً روى اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﺣﺴﺎب ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ و راﺣﺖﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺶ‪ .‬آزادى ﻫﻢ ﻛﻪ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪﻫﺮ ﺣﺎل‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺟﺎزه ورود ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد و ﻳﺎ اﺻﻼً ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺎﻧﺰده روز در ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت ﻛﺸﻮرى رﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ در آن ﻣﻘﻴﻢ‬
‫ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻳﺰا ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت دو ﺳﻪ ﻛﺸﻮر ﻫﻢﺟﻮار رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺳﻔﺎرت ﻫﻠﻨﺪ و‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺪام ﺟﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﺲ اﻋﺘﻘﺎد ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎ از ﺧﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ وﻳﺰا ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻰ ﺑﻠﻴﻂ ﮔﻴﺮ آوردﻳﻢ‬
‫ﺑﺮاى اﻳﻨﺠﺎ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻜﻰ از ﻛﺸﻮرﻫﺎى اروﭘﺎى ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ و ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻦ‬
‫از ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﻏﺮﺑﻰ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮﺳﻴﻢ‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﻣﺴﻴﺮ دﻟﻬﺮه و اﺿﻄﺮاب‬
‫داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ اواﺧﺮ ﺣﺴﺎﺑﻰ اﻋﺼﺎﺑﻢ ﻣﺘﺸﻨﺞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎرى از ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﮔﺮدن رﻓﻴﻘﻢ ﺑﻮد و اﻳﻦ ﺧﻮدش ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺠﺒﻮر‬
‫ﺑﻮدم در ﺗﺮﻛﻴﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻤﺎﻧﻢ و او ﻛﺎرﻫﺎ را راﺳﺖ و رﻳﺴﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺮص‬
‫ﻣﻰﺧﻮردم‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ زن ﺑﻮدن ﻫﻨﻮز دﺳﺖ از ﺳﺮم ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻋﺼﺎﺑﻢ‬
‫ﺧﺮابﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ ﻣﺸﻜﻼت ﻛﻨﺘﺮل داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬از آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ‬
‫ﺑﺎ اﺷﻜﺎل زﻳﺎد ﺧﺎرج ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬زﺑﺎن ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻛﻤﻰ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺳﺎكﻫﺎﻳﻤﺎن‬
‫ﮔﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻫﺮ ﺣﺎل رﻓﺘﺎر ﺑﺪ ﭘﻠﻴﺲ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ از آن‬
‫ﻛﺸﻮر ﺧﺎرج ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺳﻌﻰ ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻰﺷﻨﺎﺧﺘﻴﻢ ﺗﻠﻔﻨﻰ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ‬
‫ﺟﻮاﺑﻰ ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ﺻﺒﺮ و اﻧﺘﻈﺎر و دﻟﻬﺮه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺳﺎكﻫﺎﻳﻤﺎن ﻫﻢ ﻛﻪ از‬
‫دﺳﺘﻤﺎن رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد آﻳﻨﺪه ﭼﻪ ﻣﻰﺷﻮد و ﺗﺎزه ﻫﻨﻮز ﮔﺬر از ﻳﻚ‬
‫ﻛﺸﻮر دﻳﮕﺮ و ورود ﺑﻪ ﻛﺸﻮر ﺑﻌﺪى را ﭘﻴﺶ رو داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎرى از ﭼﻴﺰﻫﺎ‬
‫ﺑﺮايﻣﺎن ﻧﺎﻣﻔﻬﻮم ﺑﻮد ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﺻﻼً ﻧﻤﻰﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ دور و ﺑﺮﻣﺎن ﭼﻪ ﺧﺒﺮ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ آﻟﻤﺎن ﻏﺮﺑﻰ ﺑﺮوﻧﺪ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﻠﻴﻂ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻫﻤﺮاه ﻫﻢ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪.‬‬
‫‪٢٧٧‬‬
‫ورود و ﺧﺮوج از ﻛﺸﻮر ﺑﻌﺪى ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺧﺎﺻﻰ ﻫﻤﺮاه ﻧﺒﻮد و در ﻓﺮودﮔﺎه‬
‫ﻛﺸﻮر ﺑﻌﺪى ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺸﻮرى ﻛﻪ در آن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬در ﺻﻒ اﻧﺘﻈﺎر آﺧﺮﻳﻦ‬
‫ﺗﻼشﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺮاى ﺗﻤﺎس ﺑﺎ آﺷﻨﺎﻳﺎن ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﻛﺴﺎﻧﻰ را ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻴﻢ از وﺿﻌﻤﺎن ﺑﺎﺧﺒﺮ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﮕﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻛﻤﻜﻰ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﻓﻖ‬
‫ﻧﺸﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ زﻧﻰ ﻛﻪ در ﺻﻒ ﺑﻮد ﺳﻌﻰ ﻛﺮدﻳﻢ اﻳﻦﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎز‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺟﻮاﺑﻰ ﻧﻤﻰآﻣﺪ‪ .‬ﻛﺴﻰ ﮔﻮﺷﻰ را ﺑﺮ ﻧﻤﻰداﺷﺖ و ﻣﺎ در ﺻﻒ‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ و ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺑﺮايﻣﺎن ﺳﺎلﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد و اﻋﺼﺎب ﻣﻦ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺮاب‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه وﻗﺘﻰ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪“ :‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮﻳﻢ‪”.‬‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎ اﺧﻢ و ﺗﺨﻢ ﻣﺎ را ﮔﻮﺷﻪاى ﻧﮕﻪداﺷﺖ ﺗﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮان دﻳﮕﺮ ﻛﺎرﺷﺎن ﺗﻤﺎم‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﭼﺮا ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻧﻤﻰروﻳﺪ؟‬
‫ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺴﺘﻴﺪ!” ﺑﻌﺪ از ﻳﻚﺳﺎﻋﺖ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻏﺬا‬
‫دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ را ﺳﻮار اﺗﻮﺑﻮس ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً زﻧﺪان ﻳﺎ‬
‫ﺑﺎزداﺷﺖﮔﺎه ﻣﻮﻗﺘﻰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ را ﺗﻮى ﺳﻠﻮلﻫﺎى اﻧﻔﺮادى اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺑﻮد‬
‫و ﻫﻮاى داﺧﻞ ﺳﻠﻮل ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮد ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺐ آﻧﺠﺎ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﺎ ﺻﺒﺢ‬
‫ﻣﻰﻟﺮزﻳﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫روز ﺑﻌﺪ اﻧﮕﺸﺖﻧﮕﺎرى و ﭘﺮسوﺟﻮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎى دﻳﮕﺮى را ﻫﻢ‬
‫دﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ آوردﻧﺪ و ﻣﺎ در ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ آرام‪ ،‬وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﻋﻘﻴﺪﺗﻰ‬
‫ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﺮاى ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻠﻴﺖﻫﺎ را ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺗﺤﻮﻳﻞ دادﻳﻢ و ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ‬
‫ﻛﻪ از ﺗﺮﻛﻴﻪ آﻣﺪهاﻳﻢ‪.‬‬
‫آدم وﻗﺘﻰ وارد ﻓﺮودﮔﺎه ﻣﻰﺷﻮد ﭼﻴﺰﻫﺎى زﻳﺎدى ﻣﻰﺷﻨﻮد ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﭼﻪﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت را ﭘﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻠﻴﻂﻫﺎ را ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮد و ﭼﻪ و ﭼﻪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﻰﻫﺎ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫دﻳﺪ درﺳﺘﻰ از وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ اﻳﻦ ﻓﺮودﮔﺎه و ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﭘﻠﻴﺲ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻰ ﺗﺤﻮﻳﻞ دادن ﺑﻠﻴﻂ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﺘﻞ ﻟﻮﻛﺲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎل ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﺳﻮﺳﻴﺎل ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﺗﺤﺖ‬
‫“ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ” دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺪاﻣﻤﺎن ﺻﺪ ﻛﺮون ﺑﺮاى آن ﭼﻨﺪ روز دادﻧﺪ‪.‬‬
‫‪٢٧٨‬‬
‫ﺳﻮﺳﻴﺎل ﻳﻚ ﻣﺘﺮﺟﻤﻰ داﺷﺖ ﻛﻪ وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ آﻧﺠﺎ را ﺑﺮاى ﻣﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد و‬
‫ﺣﻘﻮق ﻣﺎ را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﺘﻞ درﺟﻪ ‪ 2‬ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ و رﻓﻴﻘﻢ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ ﻳﻜﻰ از‬
‫ﻫﻢوﻻﻳﺘﻰﻫﺎ رﻓﺘﻴﻢ و در آﻧﺠﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ را ﭘﻠﻴﺲ دﺳﺘﮕﻴﺮ‬
‫ﻛﺮده‪ .‬وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ از رﻓﺘﺎر ﺻﺎﺣﺐ ﻫﺘﻞ ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ وﺿﻊ ﻣﺸﻜﻮك‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺻﺎﺣﺐ ﻫﺘﻞ ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺗﻠﻔﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎ در زدن ﺷﺪﻳﺪ وارد ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺳﺎكﻫﺎﻳﺘﺎن را ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻴﺪ!” اول ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ ﺳﺎكﻫﺎﻳﻤﺎن ﭘﻴﺪا ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ دﻳﺪﻳﻢ دﺳﺖﺑﻨﺪ ﻫﻤﺮاﻫﺸﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ دﺳﺖﺑﻨﺪ ﻧﺰدﻧﺪ وﻟﻲ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ اﻳﻦ رﺷﺘﻪ ﺳﺮ دراز دارد‪.‬‬
‫ﻣﺎ را ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺮدﻧﺪ و دوﺑﺎره در ﺳﻠﻮلﻫﺎى اﻧﻔﺮادى‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻳﻚ ﻛﻼم‪ ،‬روى ﺳﻠﻮلﻫﺎى ﺷﺎه و ﺧﻤﻴﻨﻰ را ﺳﻔﻴﺪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻌﻰ ﻛﺮدﻳﻢ داد ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ آن اﻳﺮاﻧﻰﻫﺎى دﻳﮕﺮى ﻫﻢ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬رﻓﻴﻘﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد اﮔﺮ در ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻰ ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﻛﻪ اﻋﺼﺎﺑﺖ ﺧﺮاب اﺳﺖ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﻧﺸﺎن ﺑﺪه‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫وﺿﻌﻴ‪‬ﺘﻰ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻦ داد و ﻫﻮارى را ﻛﻪ ﻣﺪتﻫﺎ در ﺧﻮدم ﺣﺒﺲ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدم ﺑﻴﺮون ﺑﺮﻳﺰم‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر از ﻳﻚﻃﺮف اﻧﮕﺎر ﻣﻮرد ﻧﻴﺎزم ﺑﻮد و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺑِﻪ‪‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﺣﺮﺑﻪاى ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻰﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎ را دﻳﭙﻮرت ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ اﻳﺮان‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن و ﻫﻤﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬روﺣﻴﻪﻣﺎن‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺮاب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﺎﻣﻰ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران و ﻋﺪهاى‬
‫از اﻋﻀﺎى ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎى ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ در ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻳﭙﻮرت‬
‫ﺷﺪن ﻣﺎ ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎى اﻳﻨﺠﺎ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﺪﺗﺮ از اوﻟﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬زﻣﻴﻦ ﺳﺮد و ﻧﻤﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻠﻮل ‪2‬‬
‫ﻧﻔﺮه ﺑﻮد و ﭘﺴﺮﻫﺎ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮى در ﻳﻚ ﺳﻠﻮل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮى ﮔﻨﺪ و ﺷﻜﻞ و‬
‫ﺷﻤﺎﻳﻞ ﺗﻮاﻟﺖﻫﺎى ﺳﻠﻮل اذﻳ‪‬ﺘﺸﺎن ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺗﻮى ﻳﻚ ﺳﻠﻮل ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﻧﻤﻰﮔﺬاﺷﺖ ﺑﺎ وﻛﻴﻞ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﺣﺘﻰ ﺗﻮاﻟﺖﻫﺎ را ﻳﻚ ﺗﻮرى ﻓﻠﺰى‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰى ﺗﻮش ﻧﻴﻨﺪازﻳﻢ‪ .‬ﺣﺘﻰ ﺗﻮاﻟﺖﻫﺎ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻋﺼﺎب ﻫﻤﻪﻣﺎن ﻣﺘﺸﻨﺞ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻗﺮص ﺧﻮابآور اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪﺧﺼﻮص‬
‫‪٢٧٩‬‬
‫ﻣﻦ ﻛﻪ در اﻳﺮان زﻳﺎد ﻣﺼﺮف ﻣﻰﻛﺮدم وﻟﻲ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﻴﺶ از ﻳﻜﻰ‬
‫دوﺗﺎ ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﻣﺎ ﺧﻮدﻛﺸﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه وﻛﻴﻞ آﻣﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﭘﺲﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﻛﺎر ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ اﺳﺖ‪”.‬‬
‫وﻟﻲ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪“ :‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻛﺸﻮر ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻤﺘﺎن‪ ”.‬ﭘﻠﻴﺲ راﺳﺖ ﻣﻰﮔﻔﺖ‪ .‬ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﭼﻘﺪر ﺳﺮﻳﻊ‬
‫ﻫﻢ اﻳﻦﻛﺎر را ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬وﻛﻴﻞ از ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﺸﻮﻧﺖﺑﺎر ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺷﺐ ﻗﺒﻞ ﻣﺎ را ﻫ‪‬ﻞ ﻣﻰدادﻧﺪ‪ ،‬داد ﻣﻰزدﻧﺪ و ﻫﻴﭻ اﻫﻤﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ‬
‫ﻣﺎ ﻧﻤﻰدادﻧﺪ‪ .‬ﻣﻰﮔﻔﺘﻴﻢ‪“ :‬اﮔﺮ ﻣﺎ را ﭘﺲ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ ﻣﻰﻛﺸﻨﺪﻣﺎن!” اﻧﮕﺎر ﻧﻪ اﻧﮕﺎر‪.‬‬
‫ﻣﻦ دﻳﻮاﻧﻪوار ﻓﺮﻳﺎد زدم‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﭼﻬﺎرم ﻫﻢ ﺗﻮى ﺳﻠﻮل ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ .‬ﺻﺒﺢ روز ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺎ را ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﻛﺮدﻧﺪ و از زﻧﺪان ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮدﻧﺪ ﻓﺮودﮔﺎه‪ .‬ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻏﺬا ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز از ﻫﻤﺎن ﻏﺬاﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻫﻤﺮاﻫﻤﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺴﻜﻮﻳﺖ و ﻏﻴﺮه اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬دو ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻊ ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮى ﻣﺎ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺑﻘﻴﻪ‬
‫دﺳﺖ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻮار ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺷﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﻏﺮﺑﻰ‪ .‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻣﺪﺗﻰ آﻧﺠﺎ ﺗﻮﻗﻒ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﭘﺴﺮﻫﺎ ﺗﻮى ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﺸﺮوب ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ .‬در آن‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ اﺟﺎزه ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﻓﺮق داﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻏﺬا ﺧﻮردﻳﻢ وﻟﻲ ﺗﻮاﻟﺖ رﻓﺘﻦ را ﻫﻢ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺟﻠﻮ در‬
‫ﺗﻮاﻟﺖ ﻣﻰاﻳﺴﺘﺎد‪.‬‬
‫در آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﭼﻬﺎرده اﻳﺮاﻧﻰ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ از ﻛﺸﻮرﻫﺎى دﻳﮕﺮ دﻳﭙﻮرت ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻴﺶ از ﻣﺎ ﻣﻀﻄﺮب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑﺎ ﻳﻚ ﻟﺸﻜﺮ ﻃﺮف‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎر در ﺟ‪‬ﻨُﺐ و ﺟﻮش ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ و آن ﭼﻬﺎرده‬
‫ﻧﻔﺮ را ﺑﺎ ﻫﻢ دﻳﭙﻮرت ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻰﺗﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﺸﻮد ﭘﻠﻴﺲ‬
‫و ﻣﺎ ﻛﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺴﺎﻓﺮان را از ﭘﺮواز ﺣﺬف ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد دژ‬
‫ﻳﺎ ﻳﻚ اردوﮔﺎه ﻳﺎ زﻧﺪان ﭘﺮﻧﺪه‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﺎ در اﻓﻜﺎر دور دﺳﺖ ﻏﺮق ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬دﻟﻤﺎن ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎش‬
‫ﻣﻰﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﻨﻴﻢ‪ .‬ﻧﻤﻰﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ و ﺑﻪ‬
‫‪٢٨٠‬‬
‫ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎى ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ و ﺑﻪ آن ﺑﻼﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در اﻧﺘﻈﺎرﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎ اﻟﺒﺘﻪ در داﻧﻤﺎرك ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﺳﻌﻰ را ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻳﻚﺟﻮرى ﺧﻮدﻣﺎن‬
‫را ﻧﺠﺎت دﻫﻴﻢ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ اﻳﻦ را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻣﺎ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻰﻛﺮد‪ .‬از‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻛﺸﻮر دﻳﮕﺮى ﺑﺒﺮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﻪ آﻟﻤﺎن ﺷﺮﻗﻰ ﻛﻪ ﻗﺒﻮل‬
‫ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻫﻤﻪاش ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻪ ﻧﮕﺎﻫﺸﺎن ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺑﻮد و ﺑﻴﺰارى‪.‬‬
‫ﻗﻮل داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ را در ﻓﺮودﮔﺎه ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎ زﻳﺮ ﻗﻮﻟﺸﺎن‬
‫زدﻧﺪ و ﻣﺎ را ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﭘﻠﻴﺲ ﺗﺮﻛﻴﻪ دادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲﻫﺎى ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻣﺎ را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاىﺸﺎن اﻫﻤﻴﺖ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻛﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬وﻗﺘﻰ اﻳﻦﻫﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ از ﭘﻠﻴﺲ ﻓﻼن و ﺑﻬﻤﺎن‪ ...‬ﭘﻠﻴﺲ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرت‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ!” ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﺲ از ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﭘﺎﺳﭙﻮرت‪،‬‬
‫ﻫﻤﺮاﻫﺎن ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ و رﻓﻴﻘﻢ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﭙﻮرتﻫﺎى ﻣﺎ را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﭘﻠﻴﺲ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﻪ دادﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻰ را ﻛﻪ ﭘﺎﺳﭙﻮرت اﻳﺮاﻧﻰ داﺷﺘﻨﺪ و از ﺗﺮﻛﻴﻪ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬دو ﻧﻔﺮ از آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ را‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﭘﺎﺳﭙﻮرت ﺟﻌﻠﻲ ﻳﻚراﺳﺖ ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻪ زﻧﺪان “اﺣﻤﺪ ﭘﺎﺷﺎ” و ﻛﺴﻰ از آﻧﻬﺎ‬
‫ﺧﺒﺮى ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺎ ﻳﻚ ﺷﺐ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ رﻓﺘﻴﻢ و از ﺷﺐ دوم در اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ﻣﺨﻔﻰ‬
‫ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻣﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶﺗﺮ از ﻗﺒﻞ در ﺧﻄﺮ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺳﺮ و ﺻﺪاى‬
‫ﻓﺮار و اﻓﺸﺎﮔﺮى و دﻳﭙﻮرت ﺷﺪن ﻣﺎ از ﺣﺪ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎى آن ﻛﺸﻮر ﻫﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﭘﻮﻟﻲ در ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎى آﺷﻨﺎ و رﻓﻘﺎى‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻰ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ در ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺗﺎب ﺑﻴﺎورﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‬
‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎ ﻣﺎ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﺎ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻛﺸﻮرى ﻛﻪ دﻳﭙﻮرﺗﻤﺎن ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮد ﺑﺎزﮔﺸﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫در ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻪ در ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻰ‪ ،‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران‪ ،‬و ﻛﻼً ﮔﺮوهﻫﺎى‬
‫ﻣﺘﺮﻗﻰ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن و ﺗﻌﺪادى از اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻣﺒﺎرز‪ ،‬در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر اﻓﺸﺎﮔﺮى ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه دوﻟﺖ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﻫﺮ ﻃﻮر ﺷﺪه ﻣﺎ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ آن ﻛﺸﻮر‬
‫ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺣﺪود دو ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﻴ‪‬ﺖﻫﺎﻳﻢ ﻛﻢ و‬
‫‪٢٨١‬‬
‫ﺑﻴﺶ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اواﻳﻞ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺼﺒﻰ ﺑﻮدم‪ ،‬اﻓﺴﺮده‬
‫و ﮔﻮﺷﻪﮔﻴﺮ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ وﺿﻌﻴ‪‬ﺘﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﻰروم‪ .‬ﮔﺎﻫﻰ ﻛﺎر‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻢ و در ﻛﻨﺎر اﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮﺧﻮرد دارم‪.‬‬
‫وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ ﺧﺎص و ﻣﻌﺮوﻓﻴﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺪﻧﺒﺎل دﻳﭙﻮرت ﺷﺪن ﻣﻦ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ را ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺑﺮ دوش ﻣﻦ ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن‬
‫ﺳﻌﻰ ﻣﻰﻛﻨﻢ آﻧﺮا ﺣﻤﻞ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﮔﺎه ﺑﻪﮔﺎه ﻧﺎﻣﻪاى از ﭘﺪرم ﻣﻰآﻳﺪ ﻛﻪ در آن ﻧﺎﺑﺎوراﻧﻪ اﻋﻤﺎل ﻣﺮا ﻛﻪ ﻳﻚ‬
‫دﺧﺘﺮ ﻫﺴﺘﻢ ﻣﻰﺳﺘﺎﻳﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻟﺒﺘﻪ در ﻧﺎﻣﻪ آﺧﺮش ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ “ﺑﺎرﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪام‬
‫ﻛﻪ ﺗﻮ ﭘﺴﺮ ﺑﺰرگ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻰ‪ ”.‬وﻟﻲ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﻢ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﻗﺒﻮل ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻢ‪:‬‬
‫“ﻣﻦ دﺧﺘﺮ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬دﺧﺘﺮ!”‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ازدواج ﻛﺮدن ﻳﺎ ﻫﻢﺳﻔﺮ ﺷﺪن ﺑﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻮﻫﺮ آدم‬
‫ﺑﺎﺷﺪ دﻳﮕﺮ ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻋﺬاﺑﻢ ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ واﻗﻌﺎً ﻋﺬاﺑﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﻨﻮز‬
‫آزارم ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ رﻳﺸﻪاى ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﺶ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻪﮔﺮدن ﺗﺸﻜﻴﻼت اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﺧﺎرج از‬
‫ﻛﺸﻮر رﻧﺠﻢ ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬ﻣﻦ راه ﻓﺮار ﺧﻮدم را ﻣﻰداﻧﺴﺘﻢ و ﻳﺎ اﻣﻜﺎﻧﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮدم ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﻓﺮار ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺮا آزار ﺑﺪﻫﺪ؟‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺷﺎﻳﻌﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻗﺒﻞ از ﻓﺮار در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﭘﻴﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪،‬‬
‫ﻋﻤﺪه ﻛﺎرﻫﺎى ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺮارﻣﺎن را آن رﻓﻴﻖ ﻫﻢﺳﻔﺮم اﻧﺠﺎم داد‪ .‬از ﻫﻤﺎن اﻳﺮان‬
‫ﺗﺎ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ .‬اﻻن ﺧﻴﻠﻲ از اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺎراﺣﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ از زنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً در ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻰ ﺟﺮات ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ و ﻛﺎﻓﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ‬
‫ﭘﺴﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ و دﻳﮕﺮان ﭘﺸﺖ ﺳﺮﺷﺎن ﺣﺮفﻫﺎى ﻣﺰﺧﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫زﻧﻰ ﻛﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﺗﻴﺮﺑﺎران ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﻘﻂ از روى اﺟﺒﺎر ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهاى راﺑﻄﻪ‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر روﺣﻰ اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻤﻊ ﻣﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻰ از زنﻫﺎ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺣﺎﻻ در اﺳﻜﺎﻧﺪﻳﻨﺎوى ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫اﮔﺮ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺜﻼً ﺑﻪ ﻓﻼن ﺟﺎ ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﭽﻪ ﻫﻤﺮاﻫﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ‬
‫ﻫﻤﺮاه ﻓﻼﻧﻲ ﺑﺮود‪ .‬ﭼﻮن زن اﺳﺖ و ﺗﻨﻬﺎﺳﺖ و دﻳﺮوﻗﺖ ﺷﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﻢ‪ .‬ﭼﺮا ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﻨﺎر ﻣﻴﺰ ﻛﺘﺎب ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ‬
‫‪٢٨٢‬‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺮفﻫﺎى ﻣﺰﺧﺮﻓﻰ ﭘﺸﺖ ﺳﺮم زده ﺷﻮد؟‬
‫ﻫﻨﻮز ﻫﻢ در ﻛﺸﻮر ﺧﺎرج ﻫﻤﺎن دﺧﺘﺮ ﻳﺎ زﻧﻰ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎى اﺑﺘﺪاﻳﻰ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻧﺴﺎن ﻣﺴﺘﻘﻞ و‬
‫اﺳﺘﻮار ﺑﺎﺷﻢ وﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﺘﻠﻚﻫﺎى اﻳﻦ و آن ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻰﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﻰﺷﻮم‪،‬‬
‫ﻧﻴﺮوﻳﻢ ﺑﻪ ﻫﺪر ﻣﻰرود‪ ،‬ﻓﻠﺞ ﻣﻰﺷﻮم‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ دارم ﻳﻜﻰ ﻫﻤﺎن‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﻫﻤﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن اﺳﺖ و ﻳﻜﻰ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻋﻤﺪه اﺳﺖ‪ :‬زن ﺑﻮدن‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﻧﻤﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻗﺒﻮل ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻰﺑﺎﻳﺴﺘﻰ ﺣﺘﻤﺎ ﻳﻚ ﺣﺎﻣﻰ ﺑﺎﻻى ﺳﺮم‬
‫ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ‪“ :‬ﻓﻼﻧﻲ ﺷﻮﻫﺮ داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺧﻮب ﻧﺎﻣﺰد ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﺪارد‪ ،‬ﭘﺲ ﺣﺘﻤﺎ‬
‫ﺑﻠﻪ‪”.‬‬
‫دو ﻧﻔﺮ از دﺧﺘﺮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎاﺳﺘﻌﺪاد‪ ،‬ﺟﻮان و ﺧﻮشﻓﻜﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮه ازدواج ﻛﻨﻨﺪ و اﻻن ﻣﺜﻞ دو ﻧﻔﺮ ﺧﺎﻧﻪدار ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺎ‬
‫ﺷﻮﻫﺮﻫﺎﻳﺸﺎن زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪﻗﻮﻟﻲ ﺧﺎﻧﻪﻧﺸﻴﻦ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮ ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺮاى ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺪارم‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ دو ﺳﺎل ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫از اﻳﺮان ﺑﻴﺮون آﻣﺪهام‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻋﻤﻼ در آن ﺑﻮدهام و‬
‫ﺧﺒﺮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪهام و ﻣﻰﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮدم ﺑﺮاى ﻳﻚ اﻋﺪاﻣﻰ ﭼﻪﻛﺎر‬
‫ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و ﭼﻄﻮر ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ از زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ...‬اﻋﺘﺮاضﻫﺎﻳﻰ‬
‫ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻣﻰﺷﻮد و ﻓﺸﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدى ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﻰآﻳﺪ‪،‬‬
‫اﻻن اﮔﺮ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻰ ﺗﻮده ﻋﻈﻴﻤﻰ از ﻣﺮدم ﻧﺎراﺿﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ‬
‫رﻫﺒﺮى ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺳﻒ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﭗ در اﻳﺮان ﻫﻨﻮز وﺿﻌﻴ‪‬ﺖ‬
‫درﺳﺘﻰ ﻧﺪارد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﭗ اﻳﺮان ﻳﻚ وﺣﺪت درﺳﺖ و ﺣﺴﺎﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻢﭼﻨﺎن اﻳﻦ رﻧﺞﻫﺎ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻴﻦ ﺧﻤﻴﻨﻰ و ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ‬
‫ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻓﺮﻗﻰ ﻧﻤﻰﺑﻴﻨﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻈﻮرم رﻫﺒﺮى ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ ﻣﺮدم اﻋﺘﻤﺎد زﻳﺎدى ﺑﻪ رﻫﺒﺮى ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺖ آﺧﺮ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻢ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ اﻧﺘﻘﺎدى را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﻢ و ﮔﻤﺎن ﻣﻰﻛﻨﻢ ﺗﺎ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺎت ﻧﺸﻮﻳﻢ ﺗﺎ وﻗﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺣﻞ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاى ﻣﺜﺎل ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻳﻢ زنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪﺧﺼﻮص آﻧﻬﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻰﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﻢ و ﺑﺮاى‬
‫ﻣﺸﻜﻼﺗﻤﺎن ﻓﻜﺮى ﺑﻜﻨﻴﻢ و ﻣﺜﻼً ﭼﻴﺰى ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻧﻮن دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚ زﻧﺎن داﺷﺘﻪ‬
‫‪٢٨٣‬‬
‫ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬
‫روز ﻫﺸﺘﻢ ﻣﺎرس‪ ،‬ﺗﻼش ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺟﻮرى ﺟﻤﻊ ﺑﺸﻮﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻰ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﺑﭽﻪاش را ﺑﺒﺮد دﻛﺘﺮ‪ ،‬ﻳﻜﻰ ﻧﻤﻰداﻧﻢ ﻣﻰﺧﻮاﺳﺖ ﭼﻪﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻊ ﺑﺸﻮﻳﻢ و ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاى ﺑﺮﺳﻴﻢ‪.‬‬
‫اﻣﻴﺪوارم روزى ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮﻳﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰﻛﻨﻢ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ زﻧﺎن ﻣﺎ ﺟﺪا از ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻃﺒﻘﺎﺗﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
٢٨٤
Side 283
٢٨٥
٢٨٦