Reviewer in FIlipino o Nasa teksto o titik lamang ang kahulugan at
ito’y tinatanggap ng pasibong mambabasa.
Mga Batayang Kaalaman, Teorya at Teknik sa Pagbasa
Pagbasa
o Ito ay isang proseso o paraan ng pagkuha ng
impormasyon o kahulugan sa mga simbolong
nakalimbag o nakasulat.
Mga Kahalagahan ng Pagbasa
o Pangkasiyahan—sa halip na mabagot sa mabagal na
takbo ng oras o tumunganga kung walang ginagawa,
makapupulot ng siya sa pagbabasa.
o Pangkaalaman—maraming impormasyon ang
maaaring mabasa—trivia man o makabuluhan—
tungkol sa mga bagay-bagay sa mundo at
kapaligiran.
o Pangmoral—mababatid ang mga aral sa buhay mula
sa pagbabasa upang mabago ang pananaw,
magkaroon ng direksiyon , o harapin ang problema.
o Pangkasaysayan—mababalikan ang mga pangyayari
sa nakaraan upang magsilbi itong leksiyon sa
kasalukuyan at mapaghandaan ang kinabukasan.
o Pangkapakinabangan—makatutuklas ng mga
kaisipan sa paglikha ng mga bagay- bagay na
makatutulong sa pang-araw-araw na pamumuhay.
o Pampaglalakbay-diwa—sa ating pagbabasa,
mararating ang malalayong lugar, makasasalamuha
ng iba’t ibang tao, at magkakaroon ng pamilyaridad
sa mga banyagang bagay o gawa sa tulong ng
malarong imahinasyon.
Ang Proseso ng Pagbasa
o Pagbasa sa akda—gumagamit ng persepsiyon o
pagkilala sa mga nakalimbag na simbolo
o Pag-unawa sa binasa—pag-unawa sa kaisipang
nakapaloob sa mga simbolong nakalimbag o
komprehensiyon
o Reaksiyon sa binasa—paghatol sa kawastuan ng mga
detalye, kahusayan ng pagkakasulat, at halaga ng
teksto
o Pag-uugnay ng mga kaalaman—pagsasama-sama o
integrasyon ng bagong kaalaman mula sa teksto sa
dating kaalaman at karanasan sa utak
Ang Komprehensiyon
o Ang pagbasang may komprehensiyon ay ang pagbuo
ng mambabasa ng mga tulay na mag-uugnay sa
kanyang dating kaalaman at karanasan sa bagong
impormasyong kanyang makukuha mula sa tekstong
binasa.
Mga Teorya sa Pagbasa
o Tradisyunal na pananaw (Bottom-up)
o Nagsisimula ang pagbasa sa pagkilala sa
mga letra na bumubuo ng salita, parirala at
pangungusap, hanggang mabasa ang isang
akda.
o Ang teksto ang pinakamahalagang elemento
sa pagbasa, kung saan dito nagsisimula
o (bottom) patungo sa mambabasa (up).
o Behaviorist, data-driven, outside-in, one-
way
o Kognitibong pananaw (Top-down)
o Nagsisimula ang pagbasa sa taglay na
dating kaalaman at karanasan (prior/
background knowledge) ng mambabasa na
ikinokonekta niya sa tekstong binabasa.
o Ang aktibong mambabasa ang
pinakamahalagang elemento sa pagbasa,
kung saan dito nagsisimula (top) patungo
sa tekstong binabasa (down).
o Sikolinggwistik, Gestalt, cognitive, inside-
out, one-way
o Interaktibong pananaw (Bottom-up at top-down)
o Kombinasyon ng ibaba-pataas at itaas-
pababa, kung saan nagaganap ang
interaksyong awtor-mambabasa at
mambabasa-awtor.
o Ginagamit ng mambabasa ang kanyang
dating kaalaman at karanasan upang
unawain ang teksto na kumakatawan sa
kaisipan ng manunulat.
o Ang pagbasa ay proseso at hindi produkto.
o Interactive, bi-directional o two-way
o Iskemang pananaw (Schema)
o Walang taglay na kahulugan ang teksto—
input lamang ito.
o Bawat bagong impormasyong nakukuha sa
pagbasa ay naidaragdag sa dati nang imbak
na kaalaman at karanasan (iskema) ng
mambabasa.
o Bago pa lang basahin ang teksto ay
mayroon ng ideya ang mambabasa sa
nilalaman nito.
o Sa pagbasa, nalilinaw ang iskema ng
mambabasa kung ito ba’y tama, mali,
kulang o dapat baguhin.
o Metakognitibong Pananaw
o Tumutukoy ang metacognition sa
kamalayan ng tao sa proseso ng sarili
niyang pag-iisip habang gumagawa siya ng
pagpapakahulugan o pagbasa.
o Lumalayo ang mambabasa sa kung ano ang
nakikita sa teksto, at iniisip kung paano
nagaganap sa kanyang isipan ang paraan ng
pagbabasa.
o Inaalam ng mambabasa kung paano siya
magbasa—pagmo-monitor sa sariling pag-
iisip.
o Thinking about thinking

Mga Elemento ng Metakognitibong Pagbasa
o Pag-unawa—pagtukoy sa kahulugan ng binabasa sa
pamamagitan ng pagtatanong at pag-uugnay sa
nabasa na, nakaimbak na kaalaman, at dating
karanasan.
o Kahusayan—nababasa ang teksto sa maayos, mabilis
at tamang paraan; naiintindihan ang ibig sabihin ng
mga bantas; nagagamit ang guni-guni upang
bigyang-buhay ang binabasa.
o Talasalitaan—nakatutulong ang pagkakaroon ng
malawak na bokabularyo upang madaling
maintindihan ang mga salitang nababasa; ang
paggamit ng diksiyunaryo upang alamin ang
kahulugan ng mga salitang di-pamilyar ay
makatutulong din.
o Palabigkasan—tumutukoy sa maayos, malinaw at
tamang pagbigkas ng mga tunog sa mga salita,
parirala at pangungusap; tinatawag ding
palatunugan.
Mga Paraan ng Pagpapalawak ng Interpretasyon
o Denotasyon—ang literal na kahulugan ng salita na
nakukuha sa diksiyunaryo; nakapaloob dito ang mga
sumusunod:
o Bigkas—kung paano isinasatunog o
isinasaboses ang salita pag sinabi
o Bahagi ng pananalita—kung pangngalan,
panghalip, pandiwa, pang-uri, pang-abay,
pang-ugnay, pangatnig, pang-angkop, atbp.
o Etimolohiya—ang pinagmulan ng salita na
nagpapahiwatig din ng kultural na
kahulugan nito
o Kasingkahulugan—synonym
o Kasalungat na kahulugan—antonym
o Kayarian—ang mga bahaging bumubuo rito
gaya ng salitang-ugat, mga panlapi, atbp.
o Konotasyon—ang pahiwatig o asosyatibong
kahulugan na maaaring magsaad ng kultural o
kontekstuwal na ibig sabihin.
o Kolokasyon—ang pagkakasunud-sunod o
pagkakasama-sama ng mga salita sa isang
parirala o pangungusap
o Klaster—ang pagkakaugnay-ugnay ng mga
salitang ginamit sa isang akdang may
kaisahan
o Kultural—ang kahulugan ng salita ayon sa
kultura o karanasan ng mga taong
gumagamit nito.
Mga Kaantasan ng Pagbasa
o Batayang antas—tinatawag ding panimulang
pagbasa, nakatutok ito sa aktuwal na pagkilala sa
mga letra at salita gaya ng sa elementarya; literal ang
pagkaintindi ng mambabasa at umiikot lamang sa
mga tanong na “ano,” “sino,” “saan,” at “kailan”—na
sa mismong teksto rin makukuha ang sagot; sa
ganitong antas, ang mambabasa ay maaaring
nakakapagbuod, nakakakilala ng mga pangunahing
kaisipan, at nagagawan ang mga ito ng simpleng
balangkas.
o Inspeksiyunal na antas—panahon ang
pinakamahalaga rito dahil nakatakda sa limitadong
oras ang pagbasa; superpisyal o paimbabaw lang ang
kaalaman na kinukuha ng mambabasa sa teksto gaya
ng kung tungkol saan ang akda, anu-ano ang mga
bahagi nito, anong uri ito ng babasahain, atbp.;
tuluy-tuloy lang ang pagbasa at hindi pinapansin ang
mga di-nauunawaang salita dahil nga madalian (pre-
reading); inilalaan ang interpretasyon sa muli o
pangalawang pagbasa (re-reading) ng teksto.
o Analitikal na antas—aktibo, interpretatibo at
mapanuri ang pagbasang ito sapagkat iniintinding
mabuti ang pahiwatig at pakahuluguan ng teksto;
binibigyang pansin nito ang mga tago, di-lantad at
nakapaloob na kaisipan sa akda; nahihinuha ang mas
malalim o implisit na kahulugan ng teksto at
nasasagot ang tanong na “bakit”; natutukoy ang
katotohanan (fact) sa opinyon at kawastuan o
kasapatan nito; napaghahambing ang ideya ng
manunulat sa sariling ideya.
o Sintopikal na antas—dahil kritikal, integratibo at
komparatibo ito, dapat ay marami nang librong
nabasa ang mambabasa para makapaghambing,
makapagtulad, makapag-iba- iba, makapagsuri,
makapuna, at makapagpahalaga sa akda o aklat na
binabasa; nakikilala ang implikasyon ng teksto at
nahuhulaan (prediksyon) ang magaganap;
napagsasama rin ang mga natutunan (integrasyon)
at nagagamit sa kaugnay na sitwasyon (aplikasyon);
kumplikado at sistematiko ito.
Mga Teknik sa Pagbasa
o Iskiming—(skimming) madalian ang pagbasa para
magkaroon ng impresyon sa akda kung dapat ba
itong basahing mabuti o hindi; kung hangad
makakuha lamang ng pangkalahatang ideya sa
nilalaman ng teksto, sa halip na detalyadong
impormasyon
o Prebyuwing—(previewing) pag-iisip bago magbasa
ng mga isyu tungkol sa paksang sasaliksikin; sa
pabalat, pamagat at mga subtitles pa lamang ng akda
ay natutukoy na kung dapat o di-dapat itong basahin
o Sarbeying—(surveying) pagtingin sa iba’t ibang
bahagi ng aklat para matukoy kung may kaugnayan
ito sa paksang sasaliksikin; binabasa ang mga
sumusunod:
o deskripsiyon, maiikling rebyu o
rekomendasyon sa pabalat
o paunawa ng pabliser sa dyaket
 o impormasyon hinggil sa pagkakalimbag
(copyright) at awtor
o paunang salita at pambungad (foreword,
introduction)
o talaan ng nilalaman sa mga unang pahina
(table of contents)
o indeks sa mga huling pahina
o pamagat ng mga tsapter, mga litrato at
kapsiyon nito, drowing, tsart, atbp.
o Oberbyuwing—(overviewing) pagbubuod ng mga
kaisipang natunghayan sa ginawang pagsarbey sa
akda
o Iskaning—(scanning) tulad ng iskiming, mabilisan din
itong pagbasa para agad makuha ang sagot sa isang
tanong, matagpuan ang susing salita (keyword) o
hinahanap na numero, o makita ang partikular na
impormasyon sa teksto; madaling magagawa ito
kung malalaki ang letra o tipo ng pagkakalimbag;
mahalaga ito kung nagrerebyu dahil di na kailangang
basahing muli ang lahat ng detalye, bagkus yung may
mga marka o salungguhit na lamang na salita.
o Kaswal—magaan, pansumandali at pampalipas-oras
ang pagbasa habang naghihintay nang hindi mainip;
ito ang pangkaraniwan, laganap at di madibdibang
pagbasa.
o Komprehensibo—intensibong pagbasa, kung saan
iniisa-isa ang bawat detalye, sinusuri, pinupuna,
kinukwestiyon, tinataya, at hinihimay na mabuti ang
bawat ideya sa akda; hindi lamang pangkaalaman
kundi pangkarunungan; nakakapagod, matrabaho, at
mapanghamon ng kakayahan at panahon.
o Kritikal—malikhaing pagbasa sapagkat tumutuklas
ito ng panibagong konsepto para magawan ng
bagong pormang maiuugnay sa kapaligirang sosyal at
kultural; tinitingnan dito ang katunayan at
kawastuan ng ideya bago isabuhay.
o Pamuling-basa—(re-reading) may mga
impormasyong di agad nakukuha sa minsanang o
isahang basa; may mga akdang nagbibigay ng iba’t
ibang interpretasyon o kahulugan habang muli’t
muling binabasa (hal., Bibliya, klasikong akda, atbp.);
lumilinaw rin ang paksang sinasaliksik sa patuloy na
repetisyon.
o Basang-tala—(note-taking) pagbasang sinasabayan
ng pagsulat o pagmamarka para madaling balikan at
dahil na rin sa di kayang tandaan sa memorya ang
lahat ng importanteng bagay sa nabasa; pag-angkin
na rin sa binasa upang ipakita kung sang- ayon o
salungat ang mambabasa sa awtor nito.
o Istruktural—sa mga pagbasang
inspeksiyunal, ito ang pagtatala sa pamagat
o sa lugar na kinatatagpuan ng
impormasyon; may kinalaman sa ayos o
organisasyon ng akda, hindi sa nilalaman
nito.
o Konseptuwal—gamit din sa pagba-sang
inspeksiyunal, ito ang pagtatala sa margins
ng pahina ng mga kaliwanagan (insights) na
nakuha sa akda o ng mga tanong na nasagot
o di-nasagot ng tekstong binasa.
o Dayalektikal—gamit sa pagbasang
sintopikal, ito ang pagtatala ng bilang ng
mga pahina na kinatatagpuan ng kaugnay
na impormasyon mula sa ibang libro;
naglalaman ito ng puna sa anyo o paraan ng
pagkakatalakay sa mga kaisipan ng awtor
o Suring-basa—(reviewing) maituturing itong maikling
kritika na naglalaman ng pagsusuri at pamumuna ng
isang akda o aklat para pahalagahan ang kabuuang
porma at nilalaman nito; di lamang ito simpleng
pagubuod, kundi isang pagtataya sa mga katangian—
kahinaan at kagalingan—ng teksto; para epektibong
magampanan ang rebyuwing, maingat at
masinsinang busisiin ang buong akda (cover to
cover); basahin at muling basahin ito.
Kasanayan sa Pag-unawa
o Pagkuha ng pangunahin at tiyak na detalye—
maglista muna ng mga impormasyon o susing
salitang kailangan o sinasaliksik bago magbasa
o Paghihinuha/Pagbuo ng palagay—maaaring
nagpapahiwatig ang awtor kaya kinakailangang
manghula o magbigay ng prediksiyon ang
mambabasa
o Paglalahat/Paglalagom—isinasaayos ang mga
importanteng impormasyong nabasa sa teksto
o Pagwawakas—ginagamit ito sa pagbubuod ng
kuwento o sanaysay na binasa
o Pagkilatis sa katotohanan at opinyon—maaaring
ang nabasa ay isang katotohanan/tunay na
pangyayari o opinyon/ kathang-isip lamang ng may-
akda
o Pagtukoy sa layunin ng teksto—maaaring nang-
aaliw, nanghihikayat, nagpapaliwanag, o nagbibigay
lamang ng impormasyon ang akdang binasa
o Pagsusuri sa mga teknik o istilo—gumagamit ang
manunulat ng iba’t ibang paraan sa paghahatid ng
mensahe o kaisipan
o Pagsusuri sa mga ebidensiya at pangangatwiran—sa
pagmamatuwid, mahalagang malaman ang
katunayan ng isang pangyayari at mga katibayan nito
o Paggamit ng grapikong pantulong—gawing biswal
ang pag-iisip at gumawa ng mga mapa, drowing,
grap o tsart hinggil sa tekstong binasa
o Pagbabalangkas—isaayos ang mga ideyang
nabasa ayon sa pagkakasunud-sunod o
herarkiya/kahalagahan
o Pagmamarka at pagtatala—madaling balikan
ang tekstong binasa upang rebyuhin kung
markado o nakatala ang mga importanteng
ideya o salita nito
o Pagpapalawak ng bokabularyo—bukod sa
diksiyunaryo, gumamit ng mga pahiwatig na
kontekstuwal upang maging pamilyar sa mga di-
kilalang salita