Professional Documents
Culture Documents
_______________________________________
▪ TEKSTO ang wika o ideyang itinatawid o ELEMENTO NG IMPORMATIB
pinagpapalitan sa diskurso.
▪ KONTEKSTO ang mga kahulugang 1) Sanhi at Bunga – suliranin at solusyon
(berbal o di-berbal) kargado ng mga iyon. ▪ kadahilanan at kalabasan
▪ KATUTURAN (DEFINITION) kaalaman ay ▪ nagkakaroon ng kalabasan; itinakwil at
hindi nagbabago; salitang-ugat ang di-takwil (rejected and accepted)
titignan 2) Paghahambing at Paglalahad –
▪ KAHULUGAN (MEANING) ang laging pagkakaiba at pagkakatulad
nababago. ▪ tinitingnan ang mas mabigat at magaan
▪ paglalahad – kaibahan ng katangian
_______________________________________ (karakter)
3) Pagbibigay-kahulugan at Pagsasalamin –
LIMANG (5) PANLAPI nabibigyang kahulugan sa pamamagitan
❖ Unlapi (nasa unahan ang panlapi) ng gamit at kahalagahan nito
❖ Gitlapi (nasa gitna ang panlapi) ▪ gitling – dash (-)
❖ Hulapi (nasa huli ang panlapi) ▪ gatlang - (----); panghalili sa elipsis, may
❖ Kabilaan (unahan + hulihan) karagdagan pang impormasyon pero
❖ Laguhan (unahan + gitna + hulihan) ikaw ang hahanap
➢ Pagsasalamin – papasok sa RRL (Suring
_________________________________________ Basa ng Literatura)
• inihahambing ang kaganapan noon
PAANO MAKABUO NG ISANG PANANALIKSIK?
at ngayon
Teskto – tutulong sa paglinang ng pananaliksik
_______________________________________
URI NG TEKSTO
II. Tesktong Argumentativ
I. Tekstong Informativ/Ekspositori ▪ inilalantad ang impormasyon ngunit
▪ nagbibigay ng ideya/datos kinukuha ang opinyon ng mambabasa
▪ nagpapaunawa ▪ nagkakasalungat ang ideya
▪ malimit ang pagkakagamit sa loob ng ▪ tumutugon sa tanong na bakit
babasahin ▪ halimbawa: mga editoryal
▪ layong magpaliwanag at magbigay ng ▪ nangangailangan ng masusing
impormasyon imbestigasyon kabilang na ang
▪ naglalayong bigyang mukha ang walang pangongolekta at ebalwasyon ng mga
mukha ebidensiya.
▪ balangkas at masistematiko ang ➢ 2 ANYO: PROPOSISYON AT ARGUMENTO
pagkakagawa • Proposisyon – paksang
▪ naglalahad ng mga kuwentong pinagtatalunan
nakabatay sa mga tunay na pangyayari o kinapapasukan ng
▪ sumasagot sa tanong na kailan, saan, pinagtatalunan
sino, at paano • Argumento – katibayan at ebidensya
▪ napapaunlad nito ang iba pang
kasanayang pangwika gaya ng ELEMENTO NG ARGUMENTATIV
pagbabasa, pagtatala, pagtukoy ng mga A. Mahalaga at Napapanahong Paksa
mahahalagang detalye, at ▪ hindi nagpapalabas ng paksa na hindi
pagpapakahulugan ng impormasyon napapanahon
▪ halimbawa: mga kasaysayan, mga balita ▪ makikita sa introduksyon, pamagat,
➢ Baligtarang Tatsulok (mas mabigat ang background
ibabaw) ▪ kailangan ng kasalukuyan
❖ pamatnubay (lead) – [pambungad] B. Malinaw at Lohikal
introduksyon – kailangang makuha ang ▪ pagkilala sa awtor at panahon
interes ng mambabasa ▪ paglalagay ng panipi (quotation)
❖ facts (katibayan) – [pagpapatunay] ▪ nilalagay ng parama (parenthesis)
katawan – pagpapatibay ng paksa C. Maiksi ngunit Malaman
❖ references (sanggunian) – [pagbubuod] ▪ maiksi ngunit may punto
kongklusyon – pagbubuod sa ▪ maiksing pahayag ngunit piling-piling
introduksyon at pagbibigay ng katuwiran (puntong-punto)
▪ direkta ang punto ▪ halimbawa: Ang isang taong
D. Maayos na Pagkakasunod-sunod nanghihikayat na bumili ng kanilang
▪ nasusunod ang pagbibigay ng detalye sabon dahil ang sabon na iyon ay
▪ introduksyon: pagpapakilala ng paksa nakakaputi.
▪ katawan: ano ang suliranin ng paksa
▪ kongklusyon: solusyon sa suliranin 3. Pathos – ito ay ang emosyon ng
E. Nagbibigay ng Ebidensya mambabasa/tagapakinig.
▪ datos na nakuha sa mga tagatugon ▪ halimbawa: Ang pagsasalaysay ng isang
▪ galing sa katanungan sa pamamagitan kuwentong makaantig ng puso tulad ng
ng sarbey (karagdagang ebidensya) galit o awa ay isang mabisang paraan
▪ statistician – istadistiko upang mahikayat silang pumanig sa
▪ questionnaire – katanungan manunulat.
▪ grammar – balarila
_______________________________________
_______________________________________
PROPAGANDA DEVICES
III. Tekstong Persweysiv
▪ isang teksto na umaapela o pumupukaw i. Name-Calling
sa damdamin ng mga mambabasa o • ito ay ang pagbibigay ng hindi
tagapakinig upang makuha ang magandang puna o tagasuri sa isang
simpatiya at mahikayat na umayon sa produkto o katunggaling politiko
ideyang nilalahad upang tangkilikin.
▪ layong mangumbinse o manghikayat • halimbawa: Ang pekeng sabon,
▪ halimbawa: mga nakasulat na bagong kandidato.
propaganda sa eleksyon, mga ii. Glittering Generalities
advertisement • ito ay ang magaganda at nakakasilaw na
pahayag ukol sa isang produktong
KATANGIAN NG TEKSTONG PERSUWEYSIB
tumutugon sa mga paniniwala at
1) Subhetibong tono – paniniwala ng may-akda pagpapahalaga ng mambabasa.
• halimbawa: Mas nakakatipid sa bagong
2) Personal na opinyon at paniniwala ng may- Tide. Ang iyong damit ay mas magiging
akda – upang makumbinsi ang mga mambabasa puti. Bossing sa katipiran, bossing sa
3) Ginagamit sa iskrip kaputian.
iii. Transfer
ELEMENTO NG PANGHIHIKAYAT (Aristotle) • ang paggamit ng isang sikat na
personalidad upang malilipat sa isang
1. Ethos – ito ang karakter, imahe, o reputasyon produkto o tao ang kasikatan.
ng manunulat o tagapagsalita
• halimbawa: Pagpopromote ng isang
▪ “ethos” – salitang Griyego artista sa isang hindi sikat na brand.
▪ “etika” iv. Testimonal
▪ “imahe” • kapag ang isang sikat na personalidad ay
▪ nagpapasiya kung kapani-paniwala o tuwirang nag-endorso ng isang tao o
dapat pagkakatiwalaan ng tagapakinig produkto.
ang tagapagsalita o mambabasa ang • halimbawa: Ang isang taong
manunulat nagpapatunay na siya ay pumuti dahil sa
▪ halimbawa: Ang isang artistang ginamit niyang sabon sa pamamagitan
nanghihikayat ng mga turista upang ng pagpapakita ng ebidensiya. Kapag
bisitahin ang isang isla sa Pilipinas. eleksiyon, sinasabi at nagbibigay ng
testimonya ang kandidato na huwag ding
2. Logos – ito ang opinyon o lohikal na kakalimutan sa sambayanan ang
pagmamatuwid ng manunulat/tagapagsalita. kaniyang kapartido.
▪ “logos” – salitang Griyego na tumutukoy v. Plain Folks
sa pangangatwiran; nangangahulugan • karaniwan itong ginagamit sa kampanya
din itong panghihikayat gamit ang lohikal o komersiyal kung saan ang mga kilala o
na kaalaman tanyag na tao ay panlalabas na
ordinaryong taong nanghihikayat sa
boto, produkto, o serbisyo.
• halimbawa: Ang kandidato tuwing • Ang tekstong naratibo ay nagkukuwento
eleksyon ay hindi nagsusuot ng ng mga serye ng pangyayari na maaaring
magagarbong damit at pinapakita nila na piksiyon (hal.: nobela, maikling kuwento,
sila ay nagsimula at galing din sa hirap. tula) o di-piksiyon (hal.: biyograpiya,
vi. Card Stacking balita, maikling sanaysay)
• ipinapakita nito ang lahat ng • Maaaring ang salaysay ay personal na
magagandang katangian ng produkto karanasan ng nagkukuwento. Maaari
ngunit hindi binabanggit ang hindi ding ang paksa ng salaysay ay nakabatay
magandang katangian. sa tunay na daigdig o pantasya lamang.
• halimbawa: Lucky Me, pinapakita dito
ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIV
ang magandang dulot nito sa pamilya,
ngunit sa labis na pagkain nito, ➢ Paksa – maaaring malaya o di-malaya
nagdudulot ito ng sakit sa bato o UTI. - isa sa mga sentro ng tekstong
vii. Bandwagon narativ
• panghihikayat kung saan hinihimok ang ➢ Estruktura – maaaring tuwirang tatsulok
lahat na gamitin ang isang produkto o o baligtarang tatsulok
sumali sa isang pangkat dahil ang lahat - may kalayaan ang manunulat o
ay sumali na. mambabasa sa pagsusulat o
• halimbawa: Buong bayan ay nag-e-LBC pagbabasa
peso padala na. ➢ Oryentasiyon – nakadepende sa kaisipan
ng isang tao
_______________________________________
- edad, kasarian, lugar, oras,
IV. Tekstong Deskriptiv panahon, katayuan sa buhay
▪ nagtataglay ng mga kaukulang detalye sa (karaniwan o nakakaangat)
katangian ng isang tao, lugar, bagay, o ➢ Pamamaraan ng Narasiyon – depende
pangyayari. sa pagpapakilala ng pagsusulat o
▪ laging sumasagot sa tanong na ano pagbabasa
▪ kahit hindi ka pintor ay makakabuo ka ng - unang pananaw (first person)
isang larawan gamit ang mga salitang - ikalawang pananaw (second
magmamarka sa damdamin at isipan ng person)
mambabasa. - pangkahalatang pananaw (third
▪ nagpapakilala ng katangian at kaugalian person)
ng isang karakter ➢ Komplikasyon/Tunggalian – lahat ng
▪ sinusukat ang damdamin, saloobin, at teksto ay may komplikasyon/tunggalian
kaisipan ng mambabasa o manunulat - ito ang nagbibigay ng kasiyahan
▪ halimbawa: talambuhay at sabik sa kuwento
➢ Resolusiyon – sa bawat problema ay may
DALAWANG URI NG PAGLALARAWAN SA kaakibat na solusyon katulad lamang sa
TEKSTONG DESKRIPTIBO mga kuwento na may resolusiyon lahat
ng komplikasyon
• Subhetibo – nakabatay sa mayamang
imahinasyon _______________________________________
• Obhetibo – ito ay may pinagbabatayang
katotohanan PANANALIKSIK
_______________________________________
Grapikal na Presentasyon
➢ Layn grap
▪ Ginagamit upang ipakita ang pagbabago
ng baryabol
▪ Epektib kung nais ilantad ang trend o
pagtaas, pagdami o pagsulong ng isang
tiyak na baryabol
➢ Bilog na grap (circle o pie graph)
▪ Upang ipakita ang distribusyon,
pagkakahati-hati o dibisyon, proporsyon,
alokasyon, bahagi o praksyon ng isang
kabuuan
▪ Ang kabuuang hinati-hati ay maaaring
katawanin ng isanv simpleng bilog o di
kaya’y ng multidimensyonal na bilog na
kahawig ng isang pie.
➢ Bar grap
▪ Epektib na gamitin upang ipakita ang
sukat, halaga, o dami ng isa o higit pang
baryabol sa pamamagitan ng haba ng
bar.
➢ Piktograp