Pagbasa - karanasan ng tao para mabuhay.
maibigay ang katumbas nitong tugon
- proseso ng pag-unawa sa mga mensaheng
nais ibahagi ng may-akda sa babasahing
kayang isinulat.
- hindi lamang sumasaklaw sa kakayahang
kumilala ng mga titik, salita pangungusap at
baumubuo sa tekstong binasa kundi
sumasaklaw din sa pag-unawa ng
mensaheng nakapaloob sa teksto sa tulong
ng dating kaalaman at karanasan ng
bumabasa.
Kahulugan ng Pagbasa ayon kay;
♡ Mc Carthy, 1999 - pagbasa ay may isang
proseso ng pagbibigay kahulugan sa mga
titik na bumubuo sa mga salita na
nakalmbag sa bawat pahina.
♡ Lapp at Flood, 1978 - lahat ng
pagpapakahulugan sa pagbasa ay patungo
sa dalawang kategorya:
- 1.)pagbibigay kahulugan sa mga kodigo at
simbolo at 2.) sa nabasa.
♡ James Dee Valentine, 2002 - pagbasa ay
ang pinakapagkain ng ating utak o
tinatawag na mental food.
Teoryang Pagbasa
Teorya ng Bottom-Up
- teorya ni Gough na isang tradisyunal na
pananaw ng pagbasa.
- bunga ng impluwensiya ng teoryang
behaviourist na higit na nagbibigay pokus
sa kapaligiran sa paglinang ng
kompresensyon sa pagbasa.
-pagbasa ay ang pagkilala ng mga serye ng
mga nakasulat na simbolo (stimulus) upang
(response).
✧Bottom - nagsisimula sa teksto
✧Up - patungo sa mambabasa
Teoryang Top - Down
- pagbasa ay nagsisimula sa isipan ng
tagabasa dahil ang dating kaalaman niya
ang papapasimula ng pakilala niya sa teksto
at kung wala ito, hindi niya mabibigyang-
kahulugan ang anumang babasahin.
Teoryang Interactive/Transactive
- Rumelheart (1980), kumbinasyon ng
naunang dalawang nabanggit na modelo.
- nagkakaroon ng ugnayang ang dalawa.
Teoryang Skimming
- layon ng mambabasa ay kumuha ng
pangkalahatang impresyon sa teksto
gayundin ang lawak at sakop na ideyo niyon,
ang pagbasa ay nasa uring pahapyaw o
skimming. Ito rin ang ginagawang
pananaliksik sa internet.
Teoryang Scanning
- pagbasa ng nangangailangan hanapin ang
isang partikular na impormasyon sa aklat o
sa anumang babasahin, detalyado.
★ Bago magbasa-inihahanda muna ang
bawat mag-aaral sa pamamagitan ng
pagganyak na Gawain at mga nakabiting
katanungan bilang gabay.
★ Habang bumabasa - isagawa ang
pagtatala at pagsagot sa isip sa mga
katanungang ibibigay sa simula.
★ Matapos ang pagbasa - handa na ibahagi
ng mambabasa ang kanyang mga
nalaman sa pamamagitan ng
 pakikipagtalakayan o di kaya pagsulat ng
kaugnay na tekso.
Pagsulat ayon kay;
♡ Villafuerte, et al, 2005 - Itinuturing na
lundayan ng lahat ng iniisip, nadarama,
nilalayon at pinapangarap ng tao ang
pagsulat.
♡ Bernales, 2001 - pagsasalin sa papel o
anumang kaasangkapang maaaring
magamit na mapagsasalinan ng mga
anbuong salita, simbolo at ilustrasyon ng
isang tao o mga tao sa layuning
maipahayag ang kanyang kaisipan.
♡ Xing at Jin, 1989 - naglalaman ng
kakayahang panggramatika, wastong gamit
ng salita, pagbuo ng kaisipan at retorika.
♡ Badayos, 2000 - totoong mailap para sa
nakararami ang pagsulat sa unang wika o
pangalawang wika man.
Layunin ng Pagsulat
Personal - na gawain ito kung ang pagsulat
ay ginagamit para sa layuning ekspresibo sa
pagpapahayag ng iniisip o nadarama.
Sosyal - na gawain naman kung ito ay
ginagamit para sa layuning panlipunan o
kung ito'y nakikisangkot ng
pakikipaguganayan sa iba pang tao sa
lipunan (layuning transaksyunal).
Ekspresib - paggawa ng tula ng mga
makata
Transaksyunal - paggagawa ng mga liham.
Layunin ng Pagsulat ayon kay Bernales, et. Al
(2001)
● Impormatib na Pagsulat (Expository
Writing) - pagsulat ng report ng
obserbasyon, mga istatistiks na
makikita sa kibro at ensayklopidya,
balita at teknikal o bisnes report.
● Mapanghikayat na Pagsulat (Persuasive
Writing) - mga editorial, sanaysay,
talumpati ay maaaring may layuning
makapanghikayat.
● Malikhaing Pagsulat (Creative Writing) -
maikling katha, nobela, dula, at iba pang
malikhain o masining na akda.
Hakbang ng Pagsusulat
1. Prewriting Stage / Gawain Bago -
kinakailangang maging mapagmasid upang
makapili ng paksang susulatin. Ang internet
ay
2. Pagsulat ng Burador - tuloy-tuloy na agos
ng diwa at babalikan niya ang sinulat upang
ayusin, baguhin o iwasto ang mga kaisipang
naisulat sa sariling pamamaraan ng isang
nagsusulat.
3. Revising at Editing
Revising - muli niyang babasahin.
Editing - iwawasto ang mga salita maging
ang ideya .
Pananaliksik - maagham na pagkuha at
pagpapalagaanp ng mga tala upang
masubok ang teorya nang sagayon ay
malutas ang isang suliranin.
Kahulugan ng Pananaliksik Ayon sa Iba't
Ibang Awtor Good, 1963
♡ Kerlinger, 1973 - sistematiko, kontrolado,
emperikal at kritikal na imbestigasyon ng
mga prosisyong haypotetikal.
♡ Good, 1963 - isang maingat, kritikal, at
disiplinadong pagtatanong ng
impormasyon sa pamamagitan ng iba't
ibang paraan.
♡ Aquino, 1974 - detalyadong kahulugan at
isang sistematikong paghahanap at
pagsusuri sa mga importanteng
impormasyon tungkol sa isang tiyak na
paksa o suliranin.
♡ Manuel at Medel, 1976 - proseso ng
pangangalap ng impormasyon o datos para
masolusyonan ang isang karaniwang
problema sa paraang siyentipiko.
♡ Parel, 1966 - sistematikong pag-aaral o
imbestigasyon ng isang bagay na ang
layunin ay mabigyan ng sagot ang mga
katanungan ng isang nagsusuri o
nananaliksik.
♡ E. Trece at J. W. Trece, 1973 - pagsubok
para makakuha ng mga sagot ng mga
walang katiyakan. Pag-ipon ng
impormasyon datos sa isang kontroladong
kalagayan para mahulaan.
♡ Calderon at Gonzales. 1993 -sistematiko
at siyentipikong pamamaraan ng pag-ipon,
pagsusuri, paglilinaw, pag-aayos,
pagpaliwanag, at pagbigyang kahulugan
nga isang datos o impormasyon na
nangangailangan ng solusyon sa problema.
Ito rin ang palawakin sa mga limitadong
kaalaman at pagpakita ng pag- unlad sa
buhay ng tao.
♡ C. Francisco, 2017 - iskolarling gawain
kung saan maiangat at sistematikong
kinakalap, ang sinisiyasating datos tungo sa
pagtuklas ng bagong kaalaman.
Katangian ng Mananaliksik
1. Masipag at Matiyaga - kailangan ang
walang katapusang paghahanap ng mga
datos na gagamitin sa pananaliksik
Kailangan din ang tiyaga at lubos na
pasensiya, malawak napang-unawa sa mga
nakakasalamuhang tao habang
nangangalap ng datos.
2. Maingat - kinakailangang maingat niyang
maisa-isa ang mga nakalap na datos na
may kaugnayan sa kanyang ginagawang
sulating pananaliksik. Kailangan din niyang
mabigyan ng angkop na pagkilala ang mga
too, awtor, at iba ang pinagkunan niya ng
datos at maingat niya itong maisama sa
kanyang inihahanda ng sulatin.
3. Masistema - maayos at may sistema ang
kanyang mga hakbang upang walang
makalimutang datos detalye na kailangan
sa kanyang isinusulat na sulating
pananaliksik.
4. Mapanuri - kailangang na magkaroon ng
batayan upang mabigyan ang
magkakaibang bigat ang mga datos na
nakalap
Intellectual Property Rights - kailangan ang
mahigpit na pagsunod sa mga probisyon
nito upang makaiwas sa anumang kasong
sibil at kriminal na maaaring kahantungan
ng isang mananaliksik
Narito ang ilang Matatawag na Etika ng
Mananaliksik
● Paggalang sa Karapatan ng Iba - kung
gagamitin bilang respondent ang isang
pangkat ng mga tao anuman ang antas
na kinabibilangan nila, kailangan ang
kaukulang paggalang o respeto sa
kanilang karapatan.
● Pagtingin sa lahat ng mga datos bilang
confidential - kinakailangang tratuhin
ang lahat ng datos at detalye na kuha
mula sa sarbey, interbyu o anumang
paraan na confidential.
● Pagiging matapat sa bawat pahayag -
sulating pananaliksik ay nararapat na
matapat at naaayon sa pamantayan ng
pagsulat. Hindi maaaring baguhin ang
anumang natuklasan para lamang
mapagbigyanang pansariling interes o
pangangailangan ng ilang tao.
● Pagiging obhetiko at walang kinikilingan
- isang mananaliksik ay dapat walang
kinikilingan. Kailangang matapat niyang
mailahad ang resulta ng kanyang
pananaliksik nang walang pagkiling sa
sinoman.
Mga Hakbang sa Pananaliksik
● Pagpili ng tamang paksa - Ang Reperensya
isinasaalang-alang ang interes ng
mananaliksik. Sinusuri kung ang paksang ✿ Pangkalahatang Reperensya (General
napili ay napapanahon, makabuluhan, References) - artikulo, monograp, aklat at
atkailangan ng mananaliksik nito o ng iba pang-uri ng dokumento na agad na
higit na malaking kliyente- ang lipunan o tutugon sa suliranin ng pananaliksik.
ang bansa sa kabuuan. Makikita ito sa mga indeks at abstrak.
● Paghahandang balangkas - inihahanda
✿ Pangunahing Batis (Primary Sources) -
ng estruktura ng buong organisasyon ng
saan inilalahad ng mananaliksik ang resulta
gagawing pananaliksik.
ng kanilang pag-aaral. Karaniwang
● Paghahandang bibliograpi - masusing
halimbawa nito ang dyornal.
hinahanap ng mananaliksik ang pagpili at
pangangalap ng aklat, magasin, journal at ✿ Sekondaryang Batis (Secondary Sources)
iba pang mga mapagkukunan ng datos - inilalarawan ng awtor ang resulta ng pag-
para sa gagawing pananaliksik. aaral na isinasagawa ng ibang
● Pangangalap ng mga kinakailangang mananaliksik. Halimbawa nito ay mga
datos at materyal - binabasa ang teksbuk.
nilalaman ng mga aklat, magasin, at
journal na binanggit sa itaas. Nowtkard -dito ay isinusulat ang buong
Pinagpapasyahan ng mananaliksik kung impormasyon tungkol sa bibliograpiya
ating mga datos dito ang mahalagang (awtor, petsa at lugar ng publikasyon, ang
makuha at maisama sa gagawin niyang pabliser, pahina: kung hinango sa internet
ulat. ilagay ang URL, petsa kung kailan na
● Pag-oorganisang nilalaman batay sa access, petsa kung kailan binuo o binago).
balangkas - aayusin ng mananaliksik ang
mga nakalap na datos ayon sa uri ng
paglalahad o batayang gagamitin sa ulat.
Konseptong Papel - unang ipinapagawa sa
● Pagsulat ng pananaliksik - maayos na
isang papel pampananaliksik bago
isinasagawa ang pasulat na ulat batay sa
pumalaot sa pagsulat upang
mganaunang ginawang preparasyon ng
mapagpasiyahan ang isusumeteng
mananaliksik.
proposal.
● Pagrereserba ng papel -dumaraan ang
unang draft ng isinulat sa masusing -pinakarestrikto sa proseso ng pagtanggap
editing upang matiyak na may ng anumang proyekto o proposal.
kawastuhan sa paggamit ng wika at
estilo.
● Pagsulat ng pinal na papel - linis at pinal
na sulating na papel -pampananaliksik.

✿ Primarya o Pangunahing Sanggunian -

orihinal na dokumento na naglalaman ng
mahahalagang impormasyon ukol sa paksa
o pag-aaralan. Maari itong nagsisimula sa
sinasabi ng nakasaksi.

✿ Sekundaryang Datos - archive (artsibo)

materyal mula sa Aklat, palabas, manustrito,
pahayag ng isang tao o buod ng anumang
akda.