ARALIN 1: KAHULUGAN AT KAHALAGAHAN NG kaisipang hango sa tekstong binasa.

Isang
PAGBASA prosesong paulit-ulit buhat sa teksto, sariling
panghuhula, pagpapatunay, pagtataya, pagrerebisa,
Kahulugan ng Pabasa pagbibigay pa ng ibang pagpapakahulugan o
prediksyon.
Ang pagbasa ay isang uri sa mga kategorya ng
pakikipagtalastasan ng awtor sa kanyang mga James Dee Valentine. Ang pagbasa ang
mambabasa. Tatlong mahahalagang sangkap ang pinakapagkain ng ating utak at sa maraming
sangkot dito: ang aklat o anumang babasahin na pagkakataon, napatunayan nating marami sa mga
nagsisilbing tsanel o midyum ng tao, ang awtor na nagtatagumpay na tao ang mahilig magbasa.
sumulat ng akdang babasahin, at ang indibidwal na
babasa ng kanyang mga isinulat. Maituturing ang James Coady. Ang kaisipang ibinibigay ni Goodman
pagbasa na isang proseso at isa ring uri ng na nagwikang ang dating kaalaman ng tagabasa ay
kasanayan. Proseso ito ng pagtuklas ng nais kailangang maiugnay niya sa kanyang binabasang
ipakahulugan ng awtor sa kanyang mga akda, at isa konsepto o kaisipan at kasanayan sa pagpoproseso
ring kasanayan sa pag-unawa sa pamamagitan ng ng mga impormasyong masasalamin sa teksto.
pagsasalita o wikang ginagamit dito
Pagbasa at Pag-unawa
Ayon sa UP Diksyonaryong Pilipino (2012), ang
kalidad o kalagayan ng pagiging marunong at may Mayroong dalawang paraan ng pagbabasa ang isang
kakayahang bumasa at sumulat ang palatandaan ng tao:
literasi. Mula naman sa artikulo ni Juan Miguel Luz
(2007), kanyang ipinahayag na “ang Pilipinas ay hindi 1. Ang pagbasa nang mag-isa at tahimik ay madalas
bansa ng mga mambabasa kundi bansa ng mga na nangangailangan ng komprehensyon o
mananalaysay.” pag-unawa.

Katuturan at Kahalagahan ng Pagbasa at Pagbabasa 2. Ang pagbasa naman nang malakas ay maaaring
isagawa nang may pag-unawa o wala. Maaari kasing
Ang masining, maayos at tamang pagbabasa ay mabigkas nang tama ang mga salita kahit hindi ito
nagiging kapaki-pakinabang sa mga bumabasa at nauunawaan
mga nakikinig. Ito ay nagpapalawak ng kaalaman at
nagpapalalim ng pang-unawa at pag-unawa. Ang Ipinahayag nga ni Rubin (1993) na ang pagbasa ay
pagbabasa ay isang paraan din ng paglalakbay ng isang komplikado at dinamikong proseso kaugnay ng
diwa, kaisipan at maging ng imahinasyon ng tao. pagpapadala at pagkuha ng kahulugan mula sa isang
Ayon nga sa isang kasabihan sa Ingles “Reading nakalimbag na materyal. Inilahad naman nina
makes a man,” ang pagbabasa ay nagpapaunlad sa Anderson (1985) na ang pagbasa ay isang proseso
personalidad ng tao. Sa pamamagitan nito ay ng pagbuo ng kahulugan mula sa mga nakasulat na
nabubuo ang kanyang pagkatao. Kailangang teksto.
pag-ukulan ng maraming panahon ang pagbabasa
sapagkat mahalaga ito sa pagtatamo ng karunugan. Sina Gray at Robinson mula pa rin kina Lapp at Flood
(1992) ay naglalahad naman ng mas higit na
Narito ang katuturan ng pagbasa ayon sa ilang mga komprehensibong kahulugan ng pagbasa sa
eksperto rito: pamamagitan ng pag-iisa-isa sa mga pangunahing
komponent ng pagbasa.
Leo James English. Isang awtor ng English-Tagalog
Dictionary, ang pagbasa/pagbabasa ay pagbibigay ng ● Persepsyon – ito ay pagbasa sa akda o
kahulugan sa mga nakasulat o nakalimbag na mga pagkilala sa mga salitang ginamit sa akda. Ito
salita. ay maaari sa tahimik o malakas na paraan ng
pagbabasa.
Kenneth Goodman. Ang pagbasa ay isang
saykolingguwistik na panghuhula kung saan ang ● Komprehensyon – Ito ay pag-unawa sa mga
nagbabasa ay bumubuong muli ng isang mensahe o salita ayon sa kontekstong kahulugan ng mga

1
 ito. Ito ay maaaring literal o di-literal na mag-aaral na tulad mo ng mga gabay sa pagbabasa
pagpapakahulugan. upang maunawaan mong lalo ang mga binabasa at
● Reaksyon – Ito ay pagbibigay-puna sa mapalawak ang iyong pananaw sa pag-aaral sa mga
binabasa mula sa nilalaman hanggang sa naturang teksto.
pagkakabuo ng teksto. Ito ay maaaring sa
paraang intelektwal kung saan ang bumabasa Narito ang apat na teorya ng pagbasa:
ay nagpapasya sa kawastuhan at lohika ng
binabasa, at sa paraang emosyonal kung saan 1. Teoryang Baba-Pataas (Bottom-Up) – Ang pagbasa
ang bumabasa ay humahanga sa estilo at ay pagkilala sa mga serye ng mga nakasulat na
nilalaman ng nabasang akda. simbolo upang maibigay ang katumbas nitong tunog.
● Asimilasyon – Ito ang pagsasama-sama at Naimpluwesyahan ang teoryang ito ng sikolohiyang
pag-uugnay ng mga kaalaman mula sa binasa Behaviorist kung saan ang pagkatuto sa pagbasa ay
at sa mga dating kaalaman. Ito rin ang nagsisimula sa yugto-yugtong pagkilala ng mga titik
integrasyon ng personal na karanasan sa sa salita, sa parirala, sa pangungusap, at sa buong
binabasa. teksto, bago pa man ang pagpapakahulugan dito.
● Akselerasyon - Ito ay kabilisan na tumutukoy Tinatawag ito ni Smith (1983) na outside-in o data
sa magkakaibang tulin sa pagbasa na driven.
nakabatay sa dami ng mga bagong salita,
haba ng paksa, at ang bigat ng konsepto ng 2. Teoryang Taas-Pababa (Top-Down) – Ang
tekstong binabasa. pag-unawa sa binasa ay nagsisimula sa isip ng
mambabasa (top) patungo sa teksto (down).
Layunin ng Pagbasa Naimpluwensyahan ang teoryang ito ng sikolohiyang
Gestalt na nagsabing ang pagbabasa ay isang
Narito ang ilang mga layunin ng pagbasa: prosesong holistiko (holistic process). Hinihikayat ng
teoryang ito na gamitin ng mambabasa ang kanyang
1. Nagbabasa tayo upang maaliw. context clue upang maunawaan ang mga salita at
konsepto. Tinatawag din ito na inside-out o
2. Nagbabasa tayo upang tumuklas ng mga bagong conceptually driven.
kaalaman na maiimbak sa ating isipan.
3. Teoryang Interaktibo – Ang teoryang ito ay binuo ni
3. Mabatid ang iba pang mga karanasan na David E. Rumelhart. Binibigyang-diin ng teoryang ito
kapupulutan ng aral. ang pag-unawa bilang proseso at hindi bilang isang
produkto. Sa prosesong ito mangyari ang
4. Napaglalakbay natin ang ating diwa sa mga lugar kombinasyon ng dalawang naunang teorya: Teoryang
na pinapangarap natin na marating. Baba-Pataas at Teoryang Taas-Pababa kung saan
makikita ang interaktibong proseso dahil ang
TANDAAN: mambabasa ay hindi lamang nakabatay sa kung
Anuman ang nais malaman ng isang tao ay anong mayroon ang teksto ngunit ginagamit din nya
natutuklasan niya sa pamamagitan ng pagbabasa ang kanyang dating kaalaman at karanasan pati na
kaya hindi mapasusubalian ang kahalagahan nito. ang kakayahang pangwika para matamo ang
Napag-aaralan natin ang kultura ng ibang lahi upang komprehensyon ng pagbasa. Sa madaling sabi, ang
mabatid ang pagkakatulad at ang pagkakaiba nito sa pagbasa ay parang interaksyon ng dalawang naunang
kulturang ating kinagisnan. teorya, ang manunulat ay parang kaharap ng mga
mambabasa na may patuloy na tanong-sagot bilang
ARALIN 2: TEORYA, URI AT PROSESO NG interaksyon.
PAGBASA
4. Teoryang Iskema/Iskemata - Ang lahat ng ating
naranasan at natutuhan ay nakaimbak sa ating isipan
Mga Teorya ng Pagbasa
o memorya. Ito ay nagiging dating kaalaman (prior
knowledge). Ito’y nakakaimpluwensya nang malaki sa
Bilang isang mag-aaral sa Ikalabing-isang
pag-unawa kung ano ang alam na o hindi alam ng
Baitang, dapat mong mabatid ang mga teorya ng
mambabasa.
pagbasa. Layunin nitong mabigyan ang mga

2
Mga Uri ng Pagbasa Pagkokonteksto ng teksto – Dapat maikonteksto ng
nagbabasa ang teksto sa kanyang sarili, kultura at
1. Iskaning – Ito ay isang uri ng pagbasa ng maging sa kasaysayan.
nangangailangan hanapin ang isang partikular na
impormasyon sa aklat o sa anumang Pagtatanong upang matandaan at maunawaan –
babasahin. Ginagawa ito ng isang bumabasa sa Tumutukoy ito sa pagbuo ng mga katanungan
pamamagitan ng palaktaw-laktaw na pagbuklat sa kaugnay ng nilalaman.
materyal at
pag-uukol ng mabilisang pagsulyap sa mga ito. Paghahambing ng mga paniniwala at pagpapahalaga
ng mambabasa sa nilalaman ng teksto - Sa
Halimbawa nito ay: paghahanap ng numero ng pagbabasa ay maaring lagyan ng tanda o marka ng
telepono sa direktoryo, nagbabasa ang taliwas o iba sa kanyang paniniwala
paghahanap ng isang katuturan ng salita sa at muling babalikan upang makabuo ng argumento.
diksyunaryo, paghahanap ng isang tiyak na sagot
mula sa tanong ng isang teksto Pagbabalangkas at paglalagom – Pagkilala sa
at iba pa. pangunahing ideya at muling pagpapahayag ng
mambabasa.
2. Iskiming - Ito ay mabilisang pagbasa upang Pagtitimbang sa isang argumento – Ang mambabasa
makuha ang pangkalahatang ideya ng buong teksto. ay kailangang magkaroon ng bukas na isipan at
Maaaring ang binabasa handang magtimbang ng mga argumento at
lamang ay ang una o huling pangungusap ng bawat magpasya kung ano ang kanilang paninindigan
talata sapagkat dito karaniwang matatagpuan ang
pangunahing Pagtutulad at pag-iiba sa mga kaugnay na babasahin
ideya ng talata. Sa ganitong uri ng pagbabasa, - Pagsisiyasat ito sa pagkakatulad at pagkakaiba ng
mahalagang matukoy ang pangunahing ideya ng mga teksto upang higit itong maunawaang mabuti.
bawat talata at pagkatapos
ay pagsama- samahin ang mga ito sa pamamagitan
ng paglalahat. TANDAAN:
Ang pagbabasa ay nagbibigay ng impormasyon
3. Analitikal – Ito ay tinatawag na at nagiging daan sa kabatiran at karunungan ng isang
masinsinang pagbasa. Ang isang mahusay na tao.
mambabasa ay hindi lamang kayang unawain
ang kanyang binabasa kundi kaya ring himayin ang
teksto at namnamin ang importansyang hatid nito sa
kanyang sarili,
sa ibang tao at sa buong lipunan mismo.

4. Kritikal – Ito ay tinatawag na mapanuring

pagbasa. Tinitingnan at sinusuring mabuti ng
nagbabasa ang katotohanan at
kawastuhan gayundin ang kahinaan at kalakasan ng
tekstong binabasa.

Mayroong pitong (7) pamamaraan ang kritikal o

mapanuring pagbasa at ito ay ang mga sumusunod:

Pagbasa nang pahapyaw – Ito ay mahalaga upang

magkaroon ng pangkalahatang pananaw sa
nilalaman at kayarian ng teksto.