Bub GB 5Xby3nxU3XMC PDF

A .
A N D R £ AE •V /
V E S A I I I
ERVXELLENSIS,
INVICTISSIMI CAROLI V. IMP.
MEDICI,
T>E HVMANI COTtTOT^rS F
L I B H. I S £ T T E U.
Cum Indice rerum & uerborum memorabilium locupletifiimo .
V E N E T I I S,
:
pud Francilcum Francifcium Scnenfem, & Ioannem Cricgher Germanum
M D L X V I I I.
•
'
yi a‘
,r/
A >’•’
Q
A. Cj i V
.q i& i .v i JlQaa d i m i 2 2 1 1 v*V^
.4J «i b 1 a 3 u
lyôôo \%uu.n\\ icr
.
'1 :i t «T i l 1 J1 1 1 .1
.«K^W^VWil Y\w\\^M^VW W* ' V\ vhVw\ fcV.O
t
4
/p£ h*
X 1 . ^ • •
-..; .-.v ; r
gfp^rt- 1
S
-
4?/'.
vvt •/•
&*/ » .-4 •<
_ K^, TV . gW*J
l
:c
X&J «2 i 1 T a
Jii
h h y
:
'
r m. ;
. r: y .
•
tinzO «afgahO monniol :Z ..Kuiosfrj? .. . :.i iai£vlf»:t.' — • • •
»>_
.i 1 i v z j. a •i •
|
t r •
<
./ vpdge.
I
AD DIVVM CAROLVM .
Q_V INTVM, MAXIMVM,

INVICTISSIM VM'QV E IMPERATOREM,
ANDREAE VESALII IN SVOS DE HVMANI CORPORIS B9
FABRICA LIBROS, PRAEFATIO.
TcvNq_v« uaria in artibus fcientijsq; tradandis grauiterob-

ftent, quo minus accurate perdifcantur,.minusq; foeliciterin
ufiim fuccedanc , Carole clementifsime Ci/ar , tamen haud me-
diocre difpendium quoque adferre arbitror , nimium didudam
difciplinarum ,
qui uni cuipiam arti abfoluendi famulantur, di-
uifionem & multo adhuc magis eius artis exercitiorum adeo
:
morofam ad diuerios artifices diftributionem , ut qui artis fco-

pumfibi pra: fixerunt, unam eius partem ita complexentur, ut citeris, qui ipfum ma
ximopere fpedant, & ab illo feiungi nequeunt, relidis, nihil unquam egregium pri-
ftent, ac propafitum finem nunquam attingentes , a uera anis conftitutione perpe-
tub declinent.Nam,ut cireras quidem filentio pnteream,& de ea qui fanitati homi
num prificitur,aliquantifper Termonem inftituam ,profedo in hac, reliquarum om-
nium quas hominis ingeni um adinuenit, longe commodifsima, & in primis necefla-
ria,perdifficiliq; , ac operofa, nihil peftilentius irrepere potuilTet,quam qubd aliquan
do,& pricipue poft Cotthorum illuuiem,Maforemq; Bochari in Perfia regem(fub

quo Arabes nobis adhuc cum Cricis merito familiares uigebant) medicina eoufque
lacerari coeperit, qubd primarium eius inftrumentum, manus operam in curado adhi
bcns,ita negledum (it, ut ad plebeios, ac difciplinis medici arti fubferuientibus neu-
tiquam inftrudos,id quafl uideatur eflfe demandatum Quamuis enim tres medicoru
.
fcdi olim extiterint, Logica uidelicct, Empirica, & Methodica, nihilominus tamen il
larum autores,uniuerfiartis fcopum.ad conferuandam fanitatem , morbos^; profli-
gandos dircxcrut.deinde huc omnia, qui Unguli in fuis ledis arti neceflaria exift ima
quorum primum, uidus
bant, referentes, triplici auxiliorum inftrumento utebantur :
fuit ratio : fecundum, omnis medicaminum ufus: tertium , manus opera, qui uel pn
citeris medicinam efle deficientium additionem,& fuperfluoru ablationem, elegan-

ter offendi t, ac nunquam non fui ufum in affeduum curatione pribet, quoties in re
medica obimus,quorum beneficio hanc generi humano faluberrimam effe, tempora
ufusq; docuerunt.Triplex hic medendi ratio, cuiufcunq; fedi medicis ique erat fa
miliaris : ipfiq; proprias manus pro affeduum natura curationi accomandantes, non
minorem induflriam in illis exercendis impenderunt, quam inft ituendi uidus ratio-
ni,aut medicamentis dignofcendis,ac componendis, quemadmodum prjter cjteros
diuini Hippocratis libros, ij liquido arguunt, quos de Medici
munere, de Ofsium fra-
duris, Articulorum luxationib. eiusq; generis malis, omnium abfolutifsimc confcri-
pfit.Quin& Galenus, poft Hippocratem medicini princeps, prjtcrquam qubd Per-
gamcnlium gladiatorum curationem fibi foli commiflam fubinde gloriatur, neq; in-
grauefccnte iam itate, fimias ab iplo fecandas, famulorum opera excoriari uoluit,cre
j * x bro
/ jidCarolum V. Imperatorem
brb Inculcat, quatum manus artificio oble&atus fir,quaq; ftudiofe id cum carteris A-
• fix medicis cxercuerit.Imb uctcrum nullus no seque attere curatione qux manu fit,
atq; caqu? uidu ac medicamentis perficitur,po Aeris tradidifle uidetur. Verum ma-
xime poAGotthorum uaflatione,quado oes icientix, antea pulcherrime florentes,
ut<|, decebat excrcitx, pedum iuere, lautiores medici primum in Italia, adueterum
Romanorum imitatione, manus opera faAidientcs, quae in aegris manu facieda duce
rent, (eruis pr$(criberc,ac illis tatum architectorum mo aftare, coeperunt. Mox quUm
fenfim exteri quoq; ueram medicinam exercitantium incomoda detredarent , qux-
ftui honoriq; nihil interim fubducentes,a prifeis medicis prompte degenerarunt, co
quendi modum, omnemq; adeo ui&us prxparatione aegrorum cuflodib. medicami-
num copofitione pharmacopolis,raanuum uero munus tonforib.reIinquentcs. Atq;
ita temporis fucceflu, curandi ratio tam mifeto diuulla eft,ut medici quidem, fe phy-
ficorum nomine uenditantes, medicamentorum & uidus ad rccoditos affedus prx-
feriptione fibi duntaxat arrogauerintireliquam autem medicinam , ijs quos Chirur-
gos nominant, uixq; famulorum loco habent,relegarint, turpiter a fc, q J prxeipuum
&antiquifsimum cft medicinx membrum, quodq; naturx (peculationi (fi modb qJ
aliud) prxeipue innititur, dcpellentesiid quod tamen hodie apud Indos maxime re-
ges exercent, Perix hxreditario iure fuis liberis, perinde ac quondam tota Afclepia-
dum famili j tradunt,Thraces cum plerifq; nationib.fumme colunt, ac uenerantur. ea
anis parte propemodum negleda,quam olim multi, tanquam eludendis interimen-
disq;hominib. excogitatam,? Republica profcripferunt : ut qux citra naturx opem
nihil penitus accomodet,imb & illam alioquin in morbo ale explicando fatagentem,
juuarc ftudens, frequenter totam peflunder,& ab officio prorfus abArahat Vnde e-
tiam illi potifsimum debemus, qubd tot couicijs in medicos iaci folitis , hxc facratif-
fima ars eluditunquum tamen ipfius pars, quam liberalib.difciplinis inftituti, a fc tur
piterdiuellifinunt,prxcipua laude illam perpetub illuAret . Quando enim ingenio-
rum fons Homerus medicum uiru multis prx Aantiore ede affirmat , & cum uniuer-
fis Grxcix poetis Podalyrium & Machaonem celebrat, hi diui Aefculapij fili; non i-
deo prxdicantur,quod febriculam, & qux fola Natura , abfq; medici auxilio leuius,
quam illo adhibito, plerunq; lanat,remouerent, hominum ve palato in recoditisde-
ploratisq; afledib.lubferuirentifed quia luxationum, fradurarum, contufionum,uul-
nerum,& reliquarum continuitatis folutionum,fanguinisq; fluxus curationi potiisi-
mum prxelfent,ac fpiculis, telis, atque alijs eiufmodi malis (qux bella in primis infe
Agamemno-
runt, diligentemq; medici operam femper expetunt) generofifsimos
nis milites liberarent. Verum haudquaquam unum medicinx inflrumcntum alijs
prxferre propofui,quum triplex di&a auxiliorum ratio minimi difiungi diflrahique
pofsit,& tota ad unum artificem attineacatque ad hanc ut debite exequatur, omnes
medicinx partes ex xquo ita conflitutx paratxq; fint, ut fingula co felicius in ufum
referantur, quo quis cumulatius omnia inuicem iungat.Quamuis etiam rarus omni
no morbus occurrit, qui non ftatim triplex prxfidiorum inftrumentum requirat: ita-
que opportuna ui&us ratio in Aituenda , & medicamentis , ac demum manu aliquid
moliendum fit.adco ut huius artis tyrones modis omnibus hortandi ueniant, ut illo
rum (fi Dijs placet) phyficorum fulurros uilipendentes,Grxcorum more, ac quem-
admodum artis natura & ratio penitus prjcipit, manus quoq; curationi admoucanr,
ne laceram deinceps medicinam ,
in communis hominum uitx perniciem con-
uertant
<iAndre& Vefali] 'Pr&fatio.
uertant. Atque hoc eo inftigandi funt diligentius,quo in arte integrius hodie erudi*
tos,amanus opera, tanquam i pefte,ideo praefcrtim abftinere cernimus, ne 3 medico
rum Rabinis apud indodam plebem pro tonforibus traducantur, ipfisq; poftmodu
neque par cum iftis uix dimidiato medicis quaertus, neque honor, neque apud impe-
ritum uulgus & principes quoque xftimatio accedat Haec etenim detcftabilis multo
ru opinio in primis remoratur, quo minus totum curandi artificiu,ucl hoc etiam fecu
loaflumamus,& interiorum affeduum curationem duntaxat nobis afcifcentes, ma-
gna mortalium noxa (ut femel ucreq; dicam) 'modica foldm ex parte, medici cfle ftu
deamus.quippe quum primum ad pharmacopolas uniueria medicamentorum com
politio relegaretur, mox etiam medici impcnfeipfisneceflariamfimplicium medi*
caminum cognitionem amiferuntratque ut tot barbaris uocibus , & fallis etiam phar
macis officina? fcaterent,totq; elegantifsimae ueterum compolltiones nobis pariter
deeflent,ac adhuc complures etiam lateant, autores fuere : &
inexhauftum denique
laborem pararunt cum aetatis noftra?,tum qui ante annos aliquot hanc praecedere e-
ruditifsimis uiris,indefertb rtudio fimplicium medicamentorum cognitioni (ic incu-
bcntibus,ut illam prirtino nitori reftituercconati,plurimumconruliflcuideatur. Cae
tcriim peruerfifsima haec curationis inftrumentorum ad uarios artifices didudio , ad
huc multo exccrabilius naufragium, ac longe atrociorem cladem praecipuae natura-
lis philofophiae parti intulit:cui,quum hominis hirtoriam complebatur, firmifsimuq;
totius medicae artis fundamentum, ac conftitutionis initium iure habenda fit, Hippo
crates & Plato tantum tribuerunt, ut illi inter medicinae partes primas efle adferiben
das non dubitarint.Haec namq; cum prius a medicis umeb excoleretur ,
ipfiq; in hac
adipifccnda omnes ncruos intenderent, tumdemum milere collabi coepit, quum ipfi
manuum munus ad alios reijcientes, Anatomen perdiderunt Dum enim medici lo-.
lam interiorum affeduum curationem ad fe pertinere autumabant, uifccrum dunta-

xat cognitionem fibi abunde fufficere arbitrati, ofsium,mufculorum,neruorum,ucna
rum, arteriarum quae orta mufculosq; perreptant, fabricam, ueluti ad ipfos non fpeda
tem, neglexerunt. Ad hsc, quum uniueria adminiftratio tonforibus committebatur,
non folbmucra uifccrum cognitio medicis perijt,uerilm etiam dilfccandi indurtria
prorfus interciditreo quod fcilicet hi refedione no aggrederentureilli uerb, quib.ma
nusartificiudelegabatur,indodioreseflcnt,quamut dilfedionis profertoru feripta
intelligerenterantum abeft,ut difficillimam artem, manu ipfis traditam , id hominum
genus nobis afleruaret,utq; haec deploranda curatiuae partis difperfio, detertabilem
ritum in Gymnafijs no inuehcrct,quo alij humani corporis fedionem adminiftrare,
alij partium hirtoriam enarrare confueuerunt. his quidem graculorum modo, quae
nunquam aggrefsi funt,fed tantum ex aliorum libris memoriae commendant, deferi-

pta ve ob oculos ponunt, alte in cathedra egregio fartu occinentibus: illis aute adeo
linguarum imperitis,utdifledafpedatoribus explicare nequeant, atque ex phyfici
praeferipto oftendenda lacerent qui manu fedioni nunquam adhibita, tantum ex
,
commentario nautam non fine fupercilio agit. Atque ut fic omnia perperam docen
quoque fpedatoribus in illo
tur, ac ridiculis quae Itionibus dies aliquot abcunt:ita
tumultu pauciora proponuntur, qudm lanius in macello medicum docere portet,
ut eas praeteream feholas ,
ubi de humani corporis compage refecanda uix unquam
cogitatur : uftîeadco uetus medicina a prirtino decore ante plures annos delciuit.
Porro quum illa iampridem in tanta huius feculi (quod tuo numine prudenter mo--
i
^ i derari
,
MCarolum Vituperatorem
derari uolunt fuperi) felicitate cum omnibus ftudijs ita reuiuifeere , atque a profun-
difsimis tenebris caput fuum erigere ccepidet, ut ueterem candorem citra contro-
uideretur, nihilq; illa im
uerfiam in nonnullis Academijs propemodum recuperaflfe
corporis partium fcientia,
penfius adhuc defidcraret,ac prorfus emortuam humani
exemplo prouocatus,huic pro mea uirili , ac ijs quibus
fpfe tot prxftantium uiroru
poflem rationibus opem ferendam duxi.& ne, omnibus aliquid
communium lludio
rum gratia tanto fucccflu attenuntibus,folus torpelcerem.aut etiam a meis proge-
nitoribus,non obfcuris fane mcdicis,dcgenerarcm, hoc naturalis philofophix mem
brum ita ab inferis reuocandum putaui,ut fi non abfolutius apud nos,quam alias un
quam, apud prifeos diffedionum dodores iierfarcturieo tamen pertingeret , ut
ali-
quando haud puderet afl'erere,noftramditre<aionis rationem cum antiqua illa con-

pofle:hacq; tempeftate nihil fimul ita collapfum, moxq; integritati reftitutum,
ferri
ac Anatomen fuifie. Verum id lludium neutiquam fuccefsifiet, fi, quum Parifijs me

dicina: operam darem, huic negocio manus non admouilTem ipfe, ac obiter mihi &c
confodalibus £ quibufda tonforibiin una atque altera publica fedione

uifcerib. ali-
quot fupcrficietenusoftenfis,acquicuifse.adeb enim perfundorie illic, ubi

primum
medicina profpere renafei uidimus,Anatometuctradabatur, utipfeinbrutoru ali-
quot fedionib. meo mane exercitatus, tertia, cui unqua mihi adede
contigit, fedio-
folito abtblu
ne (quae circa uifccra folurn potifsimuq;,ut illic moris fuit, uerfabatur)
addudus, publice adminillrarem.Quum
tius,& comilitonum & prxceptoru hortatu
uifceru didedione co
aute fecundo illa aggrederer, mufculos manus cu accuratiori
peruerfoq; or-
natus fum oftendere. praeter odo enim abdominis mufculos turpiter ,
dine laccratos,nullu unqua mulculu, ut neq; etiam os aliquod, multoq; minus adhuc
ncruoru,uenaru,& arteriarum ferie,qui(qua mihi (quod uere dixerim) comoftrauit.
Mox Louanij,quo ob belli tumultus mihi redeundum fuerat , quod illic dece & odo
annis de Anatome ne fomniauerat quide medici, utq; de eius
Academia: ftudiofis
bene mererer, ac ipfe in re prorfus abdita,& mihi ad uniuersa medicina apprime ne
ceffaria,peritior redderer, accuratius paulo quam Parifijs , humana
fabrica ita inter
refecandu enarraui,ut iuniores eius Academiae profeifores nunc magnu , atq; adeo
ferium in hominis partib.dignofcedis ftudium impedere uideatur, probe
intelligen-
tes,quam egregia philofophadi fupelledile earum notitia ipfis fuppeditet. Porro Pa

chirurgica: profcfsione
tauij in clariisimo totius orbis gymnafio, quiaad medicina:
Se-
mihi ia annis quinq; ab illuftrifsimo,& erga dodrinaru ftudia loge liberalifsimo
natu Veneto cocredita,Anatomes tradatio peninct , ea in hominis coftrudionc in-
quiredanauaui opera, ut modo fepiushacita adminiftrauerim, ridiculoq;fcholaru
more explofo,fic docuerim, ut in ipfa nihil quod a ucterib. proditum ad nos puenit,de
fiderare pofsimus. At medicorum fegnities nimium cauit,ne Eudemi,
Herophili,Ma
rini ,
Andre*, Lyci , ac aliorum difledionis procerum feripta nobis referuarentur
quum nefragmetum quide alicuius paginx fuperfit tot illulirium autorum, quos uej
Galenus fecundo commentario in Hippocratis librum de Natura humana, plures ui
ginti commemorat imo & ipfius Anatomicorum librorum uix dimidia
:
pars ab in-
teritu eft uindicata . Qui uero Galenum funt fecuti , in quorum cladem
Oribafium,
Theophilum, Arabes, &noftros quotquot legere hadenus mihi contigit , recen-
feo (illorum bona fcripferim ucnia) omnes,fi modo quid ledu dign ufti
tradiderunt,
ex ipfo id funt mutuati. & per louem ftudiofe fecanti, nihil unquam
minus ag-
sAndrex VefaJtj Trxfatio. ' ‘
grdsi uidentur,quam corporu fedionem : adeo mordicus horum primarij nefdocui

dicendi generi, aliorumq; in rcfecando ofeitantix fidentes, Galenu in difpcndiofa co-
pendia turpiter redegerunt, nunquam ab illo, dum ipfius fenfa aflequuntur, ne latum
quidem unguem recedentesiimo librorum frontibus, adijciunt,ipforum feripta e Ga
leni placitis penitus confarcinata/ua^; illius elfe omnia. Atq; ita huic uniuerii fidem
dedere, ut nullus repertus fit medicus, qui in Galeni anatomicis uoluminib.uel leuifci
mum quide lapfum unqua deprehenfum elfe multoq; minus deprehedi polle ccnfue-
ricquum interim(prxtcrquam quod Galenus fe frequenter corrigit, fuamq; neglige
tia in quibufdam libris comiffam,in alijs,poftea exercitatior redditus, non femel indi
cat,contrariaq; fubinde docet) nobis modo ex renata difled ionis arte, diligenti^; Ga
leni libroru prxlediionc, & in plerifq; locis eorunde non poenitenda reftitutione con
ftet,nunqua ipfum, nuper mortuu corpus humanu rdecuilfe. At uero fuis deceptu fi-
mijs (licet ipfi arida, ac ueluti adofsium infpe&ione parata hominum cadaueraoccur
rerint)crebro ueteres medicos, qui hominu confedionibus fe exercuerat, immerito
arguere. Quin etiam quamplurima apud illum inuenias,qux in fimijsquoq; minus re
de eft a(Tecutus.Vt tacca,mirandu elTc maxime, in multiplici infinita^; humani cor-
poris organoru ad fimia differentia, nullam fere nifi in digitis,ac poplitis flexu, Gale-
nu animaducrtifle:quam cum exteris procul dubio omififlet, nifi citra hominis dilfc
dione ipfi fuilTetobuia. Verum inprxfentia haudquaquam inftitui,falfa Galeni, dilfe-
dionis profelforum facili primarij dogmata perllringere multoq; adhuc minus in
, :
ipfum bonorum omnium autorcm,mox initio impius, fuxq; autoritatis parum obfer
uans haberi uelim.Haud enim ignoro, quam medici(longe fccus quam Ariftotelis fc-
datores)turbarc lolcant, quum multo fepius quam ducenties a uera hominis partiu
harmonix,ufus fundionisq; deferiptione, Galenu declina(Te,in unius, quam modb in
fcholis exhibeo, Anatomes adminiilratione, obferuant, torue interiin , & fummo de-
fendendi ftudio,difledas particulas expendentes . Quamuis & hi ueritatis amore du-
di paulatim inde mitcfcant,fuisq; oculis ac rationib.no inefficacibus plus fidei, quam
Galeni feriptis adhibeant: hxc uere paradoxa non ex aliorum conatibus emendicata,
neq; autoritatu congerie tantum firmata, huc illuc ad amicos tam fedulo pcrlcriben-
tes,& ad illoru infpedionem,ac demum ad uerx Anatomes cognitione, adeb folicit£
& amice hortantes, ut Ipes fit, hanc breui in omnib. Academijs ita excolenda , quem-
admodum in Alexandria olim exerceri confueuit.Quod quo felicioribus Mufaru au-
fuccedat,quantu in me fuit , prxter illa qux alias huius argumenti in luce edi
Ipicijs
di,& qux plagiarij quida,me procul d Germania abfente arbitrati , tanquam fua illic
emiferunt, iam de integro humani corporis partium hiftoriam eo ordine in feptem li
bros redegi, quo in hac urbe,& Bononix,& Pilis, in illo eruditoru uiroru coetu ipfam
pertradarc foleo.Hac fiquide ratione, qui fecanti adfiiere , demonftratoru habebunt
c6mentarios,cxterisq; leuiori negotio Anatomen oftcndent.Quanquam alioquin &
his,quib.infpcdio denegatur, minime futuri lint inutiles , quum cuiufq; humani cor-
poris particulj numerum, fitum, formam, fubftantia, ad alias partes connexum, ufum,
munus, ac ciufmodi permulta, qux in partium natura dilfecantes rimari confueuimus
una cu mortuoru uiuorumq; refedionis artificio, latis diffuse! perfequantur, & partiu
omnium imagines f crmonis contextui infertas ita contineant, ut ueluti diffedum cor
pus operum Naturx ftudiofis ob oculos collocent. Ac primo quidem libro omnium
oisium cartilaginumq; naturam enarraui,qux,qubd illis reliqux partes fuffulciantur,
jjs
4 & fecundum
zAd Qtrolttm V. Imperatorem
& fecundum haec defcribantutyib Anatomes ftudiofis primum cognofceda ueniunt.
Secundus liber ligamenta,quorum beneficio offa carrilaginesq; inuicem connedun-
tur,& dein mufculos,motus e noftro arbitratu pendentis opifices, comemorar . Ter-
tius,uenarum qua; mufculis & ofsibus,cxterisq; particulis familiare, quo enutriantur,
fanguinem deferunt, ac dein arteriarum, infici caloris lpiritusq; ui talis temperiem mo
derantium,frequcntifsimam feriem compleditur. Quartus non mod6 neruorum,qui
mufculis animalem fpiritum perferunt, fed & reliquorum quoq; omnium propagi-*
nes edocct.Quintus organorum nutritioni,qux potu &
cibo perficitur, famulantium
coftrudioncm tradit;acinfuperob fedisuicinia,inflrumentaetia continet, ad fpeciei
fuccefsionem a fummo rerum Opifice fabricata.Sextus cordi uitalis facultatis fomiti,
ipfiqjfubminiftrantib.particulis dicatur Septimus uero cerebri &
fenilis organorum
harmoniam ita perfequitur,ut illic ncruorum d cerebro origine ducctium feries quar
to libro expre(la,non repctatur.Quippe in horum librorum ordine digerendo, Galc
ni fententiam fumfequutus,qui poftmufculorum hi(loriam,uenarum,artcriarum,ner
uorum,& dein uifcerum Anatomen pertradandam duxit. Quantumuis no inepte, ac
potifsimum apud huius fcientix tyrone, aliquis cum uaforum diftriburione, uifcerum
cognitione perfequendam contendet, quemadmodum in Epitome prxftititquam
ita
ueluti illis demonftratorum indicem prxparaui ferc-

horum librorum femitam, ac in
tux filij,uiuiq; paternarum uirtutum exemplaris
nifsimi Principis Philippi, Maieftatis
fplcndorc decoratam. Verum hic quorundam iudicium mihi fuccurrit,qui no dunta-
xat herbarum, fed & humani corporis panium quantumuis etiam exquilitifsimas de-
lineationes, rerum naturalium ftudiofis proponi, acriter damnant: quod has no pidu-
ris,ucrum fedula refedione,rerumq; ipfarum intuitu difcioporteat.pcrindcfane,acfi
hoc nomine uerifsimas,& utinam a typographis nunquam deprauandas panium ico
nes,fermonis contextui adhibui(fem,ut ftudiofi illis fircti,a corporum fcdionc tempe
non ijs potius, quibus poffem modis, medicinx candidatos ad cofediones

rarent . ac
proprijs manibus obeundas hortarer. Profcdo fi ueterum , qui pueros domi in cofe-
dionibus adminiftrandis , perinde atque in pingendis clementis & ledione exerce-
bant, cofuctudo huc ufque deduda fui(fet,non piduris modo,uerum & omnibus co-
mentarijs, perinde atq; ueteres illos, facile nos carere permitterem : qui tum primum
de Adminiftrandis dilfedionibus feribere funt aggrcfsi, quum non liberis folum , fed
etiam uiris,quos uirtutis nomine fufpiciebant,artc comunicare,honeftum effe
alienis
ccfuerunt.Cum primum enim pueri non amplius infedionibus exercebantur, proti
nus neceflarib accidit, ut Anatomen infelicius difccrent, exercitatione, quam in pue-
ritia aufpicarifolebant, abolita. Adeo utquumars Afdepiadum familia excidiffet,
multisqj feculis in deterius uergeret,opus fuerit libris ,
qui fpeculationem ipfius inte-
gram cofcruarent. Quantum uerb pidurx illis intclligcndis opitulentur, iploq; etiam
uelcxplicatifsimo fermonerem exadiusob oculos collocent, nemo eft qui no in geo
mctria,alijsq; mathematum difciplinis experiatur. Vtcunq; uero fit, toto opere id uni
ce ftudui,ut in ncgocio longe reconditifsimo, neque minus arduo, quamplurimis pro
deflem, humaniq; corporis fabricx non dece, aut duodccim(uti obiter fpedanti appa
ret)led aliquot mille diuerfis partibus exftrudx hiftoria,quam uerifsimd &abfolutif-
libris, inter extera ipfius mo
fime pertradarcm,ac intelligcdis huius dodrinx Galeni
numenta,prxceptoris operam maximb requirentibus, non fpernenda fi ugem medi-
cinx candidatis adferrem . At interim non me latct,quam conatus ifte, mcx itatis,
.
- f (• qua
aAndrct, Vefalij Trifario. ^
qua uigefimum odauu annum nonduexcefsi,occafionc , parum aucoritatis habebit,
ac quaminime ob crebra non uerorum Galeni dogmatum indicationem, ab illorum
morfibus erit tutus,qui,perinde ac nos in Italicis fcholis , Anatomcn fedulo non funt
aggrefsi,quosq; iam fenes inuidia ob iuuenum red£ inuenta tabefcentes,pudcbit cu

citerisGalenum fubfecutis,hadenus cxcuriuiffe, ea<^ qui modo proponimus , erii
magn u libi in arte nomen arrogent, non animaduertiffe, nili magno alicuius numinis
patrocinio ex more comendatus,in luce aufpicato prodeat Veriim quia maiori nui
.
lo,quam diuiCaroli,inuidils.maxiroiq; Imperatoris, nunquaintermorituro nomine

tutius muniri, Iplendidiusq; ornari poteft,tuam Maieftatem obfecro, ut iuuenile hoc
meum ftudiii, multis rationib.caufisq; fibi obnoxium, fub iplius dudu, fplendore, ac
patrocinio, in hominu manib.tantifper uerlari finat, donec per reru usu, ac quod x-
tate crefcitiudiciu,eruditioneq;, hunc labore fummo optimoq; Principi dignured-
da,aut aliud no reijciendu alius ex artenoftra deprompti argutneti munus offeram.-
Quauis augurer, ex uniuerfa Apollinea difciplina , adeo'; tota naturali philofophia,
nihil tux Maieft.gratius acceptius ve procudi poffc,hiftoria,qua corpus & animum,
ac prxterea diuinu quodda numen ex utriulq; fymphonia,& nofmetipfos deniq;(q<T

uere hominis eft) cognofcimus. Atq; ut id plurio, colligo argumentis, ita inde in pri-
mis coijcio,quod in illa libroru frequentia, qu£ felicis memorix Maximiliano Rom.
maximo Imperatori, auo tuo,conlecrati fuere, nullus prgfentis negocij libello unqua
gratior extiterit.Ncq; unqua obliuifcar,qua uoluptate tabulas meas Anatomicas in
l'pexeris,quaq; curiofc de lingulis perefidatus fis, qua: pater meus Andreas, Maieft.
T.a pharmacis primarius iuxtd ac hdelifsimus, aliquando intuendas obtulit. Vt nunc
prjteream incredibile iliu,ut in oes difciplinas,ita etiam multo maximi in mathema
ricas,
& prxlertim eius quj mudi aftroruq; fcietiam pertradat amore, & in tanto he
roe admirabile eius peritiam. Adeo, ut haud fieri queat, quin ut mundi feientia unic£
tcneriSjita etiam aliquando omniu creaturaru abfolutifsimj fabricatione expeden-
da dclcdcris', & immortalis animj diuerlorio inft rumentoq; cofiderando uolupta
te capiasiquod quia pmultis nominib.mfido egregii correfpodet, ucterib. haud ab
jc paruus mlidus nuncupabat. Cjtcrum ud modo homini dignifsimam fui corporis
ftrudur? cognitione, ple loge comenda tifsima,& cui tantopere uel Romj fummos
uiros,tum rcb. tum diiciplinis philofophicis p omnia prjcipuos, operam impendere
iuuiqminimc hic pr$dicandam ftatui:ita quoq; Magni illius Alexandri, qui no nifi ab
Apelle pingi, a Lyfippo in xrc duci,& a Pyrgotele iculpi uoluit, probe memor, mul-
to minus hic laudum tuarum aliquid recenfendum duxi, ne ieiuna & parum exercita
ta oratione, illis pro luce tenebras offundam. pr jfertim quum prorfus improbandus
fit, nimium receptus in Prxfationibns ritus quo abfq; omni deledu , & ferti prxter
,
meritum,ucluti ex typo & formula quapiam, uilis alicuius prxmioli gratia, omnibus
aferibi fblent/ufpicienda dodrina,fingularis prudentia, mira manfuetudo , acre iudi
cium,indefeffa liberalitas,erga litcratos & fludia mirus amor, in rebus agendis matu
ra celeritas, omnisq; adeo uirtutum chorus,quo tuam maieftatem non minus quam
dignitate, ac felicitate, rerumdj; gcftaru triumphis uniucrfos mortales anteire, nullus
non (quamuis hic a me non dicatur) perfpedifsimum habet unde etiam fummi nu-
.
minis loco adhuc uiuus colcrisiquod ut Dij ftudijs & toti orbi non inuidcanqfed diu
tilsime mortalibus incolume, perpetuoq; felix feruent ac tueantur , precor. Patauij.
Calend.Augufti,Anno poft natum Chriftum M. D. XLII.
, n,
10. OTO%I^CJS LECTORI

Quoniam Epiftola,quam uni cum Tabulis,ad hofcc de Humani corporis fabrica libro* & ipfo-
rum Epitomen pararis, ab Andrea Vefaiio ex Italia miflam accepimus, plcratj; continere nobis ui
fa cft,quorum alioquin Leporem initio admonendum puca(Tcmus,quj?^; Typographis, prarripue
ita paruiPrincipum decreta pendentibus,& ad ea qua: in rei literaria: ufum cuulgantur deprauan-
da natis,fignificanda uidcbanturropenrprccium duximus , illam ita quoque, uti ad nos milia cft,
candidis Le&oribus communicare.
IOANNI OPORINO, GRAECARVM LITER ARVM

APVD BASILIENSES PROFESSORI,
AMICO CARISSIMO SVO.
C CITI ES propedim.mi Oporine, per Mediolanenfes mercatores Danonos,tabulasntdmeosde Hu-

mani corponsfabnca libros Cr eorundem Epitomen /culpent, rimam tamtntegri ac tuto Bafileam
perferantur, atque/eduli cumfculptore , &
iqicolao St opio , m humanioribus fludijt apprime uerfato
uiro.eaicompofui: ne aliqua exparte atterantur, aliud ve incommodum ipfit nedum inferat . In-
ter tabularum feriem exemplar fruliatim repluimus, ftmul cum imprejfo fingtianem figurarum typo,
cui quo quaque loto reponenda neniae , afcripfi : ne forte illarum ordo at dH/fiofuio tibi tuis re operit
negotium focefferet.figuraq; non ordinarim imprimerentur . In exemplari prompti difcemet, ubi genus cbaradcrum fit
immutandum quandoquidem fcriptura partem,qua organorum hifionam compledttur,conthmoq; orationis contextu fin-
gults capitibus abfoluitur. Irneis ab ea diflmxt.qua ad cbaradcrum qui in tabulis fculpti occurrunt, explicationem tuuat:
'oh idque figurarum &
car undem cbaradcrum Index appellatur . In continua orationis ferie , nufquam figuris indtcan -
dis interrupta, hlerulas expendes,

quas in officinisfiuperlmeares nuncupatis qtut illis rcjfiondcnt ormoSaltonibus, quas in-
:
teriori margmi non tanta induSina, quanto labore et- tadioutdbibui.us ledon uelut fmptorum effient commentarius , ex-
primens in qua nam potifiimum figura pariamus mentio nicidtt/pedori poffit : uti omiototiones m exteriori nurgme ob-
uia, eorum qua enarrantur feriem &
argumentum quodammodo proponunt . In interioribus , ne e/fiem prolixior , eam
rationem obferuaui , ut quotieficunque figura indicatur , qua capiti , ubi annotatio /pedatur , prafixa ed , nullum capittt
numerum indiecmiquen! alioquin appono , fi figura alteri proponatur capiti . Kptrfus, fi figuram libro ubi annotatio oc-
currit, muematur, hbrt numerum figura
baudjtibqcio . Quamobrcm ucro figuras hoc illo ve loco collocandas duxerim,
in librorum titulis, &

charadcrum feri indicibus explicatum reperte s . T/otarumcnim, quibus partes in delineatione
quapiam m[ignienda fu erunt Joco, cbaraderes , quorum m officinis perpetuo ufius tft,lH tsbubs fctdpfimus: primitm fieri
a maiuficnlis, & dem ahft Latinorum orfi : mfiuper Crocorum minoribus , mox ab eorundem grandioribus , qui Latmia
tum fiunt familiares . Quum uerb hi omnes non [officerent, numerorum typos affumpfimus , &
fi quo aha notulain com-
munibus typis occurrebat .In horum indicum deficnprione obferuatum efl , ut indicans , unamq; prtuatam explicationem
habens charoder , in margine liber collocetur fi utri peculiarem non habeat indicem , ac uelut i cum abo cboradere ex-
:
primatur, ipfl punilum m margine fubltcl , ut uni cum ceteris ledori inferie obuius fieret. Perum nunc fis quibus pof-
fum modis hortor ejr rogo pariter qtt
quam nitidiffimd
omnia &
ocyus excudantur , utq; in meis conatibus expedatio-
ni, quam omnes de tua Officina ,
nuneprimim magno fludiofiorum commodo , feliciq Mufiarum omine inftituta coneepe-
;
noit,fiatiifdcias. Trxcipuum f
ludium in tabularum impreffione erit impendendum, quod non uulgariter ac fcbolaflicidic-
bdqtfimphcibus duntoxat lineis fitnt expreffia : nufquam pidura ratione (fi interdum locumujuo res dthneeta fufulcire
tur , excipias ) negleda . Es quanquam hic mdic io ualcas, mhilquc non de tua mdudria c~ fcdulitate mihi poUicearJroe
senum pcrcupcrem, ut inter cxcudindson ui exemplar quam proxmc imitareris , qnod afculptorefpcctmmtsfuiloco mtr
prefjum,una cum ligneis formis rectufion inucmcs ita enim nullus charader quantumuu etiam m umbra reconditus, oeu
,
latum [ciulusnquc ledorem latitabit quod m hac pidura longi efl artifictofitflmum , mibiq; /pedatu perquam iiieun-
.
&
dum, linearum m quibufdam partibus eraffities fimul cum eleganti umbrarum obfufeatione apparebit. Perum non cii
quod hac tibi prtfcnbam,quum m papyri lenitate &
denfitateme m primis in ueflrarum operarum dihgcntia pofitum fit
ut fmgula nitidi/fiml ex tua Officina omnibus proponantur,nmltisquc fiant communia Dabo operam , nt non ita multo
.
non toto mpreffionis tempore faltem ahqnandm Bafilca commorer, meam formulam decre-
pofl ad uot proficifcar,& fi
ti Senatus Pcncti allaturus , quo
canetur ne quit tabularum aliquam abfque meo eonfcufu imprimat utut quauis ratio-
,
ne meorum [eripi orum qmequam mutetur . Cofani , quantumuu tu generale in omnes bbrcs.qucs primus imprimis , ha-
beas, mater mcaadtc Brnxdls mittet . duilum enim mihi impetratum fnitifid ut recentius effiet , ad plurcsquc annos
utile, badenus non curaumus defcnbcndum . Kygts Calbe/e milii adepturum recepit ipfius apud Penctos Orator.Mob
jpeffuU antifies . Licet hac exparte

parum fim anxius : tmo diplomatum exemplaribus ne paginam quidem occupandam
duxerim . 7\am quid Trmapum deo cta apud bibhopolas,& m omnibus angulis nunc denfitffimi fatos typograpbos na-
Icant , abunde m mas Anatomicis tabuliiutmc annos tres Pcnctqs primum impseffis,& poSluwdum mifiripaffim deprs-
uatis,mai o-
*
ET 1 S TO L ^
notis, mmoribusq; inierim titulii exomatis.efl anmaduerterc. Augufioenhn, met umtupatoriafibdudaepifiolaaie
feto quis rabulaGermanici eft profatus*!? proter meritum,ia Auicemiam , rtbqueui; trabes blaterans**
uuer nuof.
damfuccindos Calenos connumerat , &
(quo emptorgueum faceret) me coegife in fex tabulas falfo aferit , qua Cale
iuu pluribus quam triginta libris iiffitfc como Lexus elr. Dein latina fe Germanico iiiontate
donafe fubisa?etis,attella
tur Crocas e»- Arabicas uocesab ipfo adbibitas: quum inierim non filum tales omnmo
fubduxert , fcd eacxreliouo
orationis contextu omtferit, quo conutrtcrc nequiuit quorumq; nomine tabula in primis
, debebant efe commendatiores
fraterqudm quid renetamfcnlpturamperuerfe iHicfunt imitati . Hoc AuguSlano fculptore longi rudior imperitiori
extittt
,
qm Colonia tifilem tabulis manum admouit : quantumuisilbc nefeio quis in typographi gratiam fcribat.non
tan’
tum ex meis tabulis hominis consirudionem m ebus quam ex humana fabrico refedtone intueri
pofe , uerum etiam ipfos
ex elegaittifimis figurisfecife multo elegantiores.quum tamen &
pidurom ualdc corruperint , &
nemorum delineatio
nem parum feliciter imitatam adiecermt, quam ego charaderum adhibito indice, uni atq; alteri amico,
qui id raiuilher
dum ipfi eam ederem a me expetebant .ruditer delmeaueram
, Varifis tres priores eleganter expreferunt alusin -
.
,
tenm propter fiulptura (uti conficio) difficultatem e*p m latina &
Gallica editione , omifjii quum potius
Ruiioforum habenda erat ratio , abflmendumfuifet . Coierim apud9lr?entmenfis quidam plagiarius
: a prioribus fi
de /ludiis pef-
firne eII meritus, quid meas tabulas quo alioqum nunquam fisis magna fludiofis proponi poterunt tam
, , foedi contraxe -
nt,& turpifimi pidas, ucproter omnem rationem ctramfiriptal , cum Augufiam uerfione emifint . Huius
florio is
inuiderc utfis eR, qui undecunque cfira deleCium compilatis ex altorum libris imaginibus,
eius genens libros adhuc emittere pergit . Adeo ut iiuina illa ei
, Marpurgi &
Fraiicofirdia
r fseUaffima Italorum mgema leutter feram , fr ualdc
exofculcr , qu6d aliud in plcrifq; Germanis medicis indicium ob fordidornm quorumUm
typo^raphorum mancipia re qui
rasu, quo nullum non fertptigenus, miis alicuius promoti i typograpbis emungendi gratia
, abfq; omni deicBu contrahe-
re emutare , tranfiribere , fuoq; nomine, ut nouum quid editum uideatur, decreuq; Trmcipum
fileant, emittere audent
Hoc cdfirtbo , ut mtclUgas , qudm parum illa mprcfiiom tuo adhibenda putauerim qmn potius figmficandum
, duxerim
me multo lubentius rabulas alicui indu/lrio t ypographo quocunque tranfmifurum, quant umque me efet, operam
m meam
in reihterar.o ufum communicaturum quam ut ineptus aliquis cuipromea uir.li rationibut
: , omnibus obefe conabor,
tabulas tanto laborem communem IIndiorum ufum confidas miisaretur : illaq; turgido quopiam
profi xo titulo , cum di-
ficndiofa quorundam meo corporis humani hiRoriocontradionc mhomimmmamts ucnirent Atq; hoc potillima
, . eR
caufitsur tabulas meo fumptii paranerim ac nunc iterum atq; iterum abs te contendam ut
dififimo i tuis operis[eruentur. Vale.
:
Kenetfis* ono Colendas Septembres.

, qudm integerrimo mun- &
Tuus And. Vefolius.
K
ANTONIO MONTICATINO
doctori in Terrariensi
gymnasio claris s.
Francifcus Francifcius Scnenfis. S. D.
I quanta efi tui ac nobilifimafamilia tua dignitas atq\ am '
phtudo, rttntum in me effet u trium, ffterarem ego profecto

immenfam animi in te tuos met promptitudi-
fore , ut f
nem inftgnt quandoqi argumento ftgmfcarem. Caterum ;
utres omnes meas

-
quando &fflendonsquodmagnitudo.,
tui
maxime ac debeo pra-
longe exfuperat , &, ueitrn
,
flare ipfe non poffum-,quod pojjnm, Vir clarifl.&

quicquidtnme ejl,nunc toto
animi candore tibi offero, pergrati erga te tuostf uoluntatis,fummasfobfer-

uantu mea teflimomum. Vefalij uolumen, nomini tuo dicatum adtemitto,
prae larifimus ille Vir tn anatomen fummis altas laboribus ac
utgilqs
quod
nunc autem a me ex uafla illa mole
congept , &fecundo illuflratum edidit .
in angufitorem typum efi

redartum /ludioforum gratia, eorum prafertim
quibus res domi efi angufltor. Torro icones exculp/it Ioannes
Cnegher To-
meranus , iuuents diligent tpmus.catera uero quantisJludijs quantis no- &
Jlris fumptibus confertafnt
incredibile efffed arduum tamen hoc opus, quan
J
do diurno auxilio fuperauimus, quod fupere/l , operam omnem
meam rerte
utro , hacm
collocatam mihifempererit perfuafumfi tibi, grauifi'imi iudicij
re fatisfartum,ct hoc ipfum beneuolentia ac fludq tn te tuosff
metfignum, li-
benti animo fufeeptum futffe intellexero. Vale. Venetijs XV. Cal.
Februarij. Ai. ‘D. L XV

111.
. »
,
ANDREAE VESALII,
DE CORPORIS HVMANI FABRICA
LIBER PRIMVS.
I I S O-V AE VNIVERSVM CORPVS
fultincnc ac fuffulciunc ,
quibusque omnia Habili uncur
& adnaicuntur, dedicatus
Q^V I D OS, QJV I S Q^V E O S S I V M

vfus & differentia . Caput I.
QS M primum hoc Caput omnibus pariter opibus e R commune , ipft nulla iliorum praponitur delineatio
etiam hac ratione uUamfibi uendicat peculiarem , nifi quis forti omnes figuras arbitraretur hic prafigendas qux
, neque
,
fmgulorum ofiium Capitibus neceffano adhibebuntur , quibusque uniuerfus &

integer opium contextus , cum ua-
rijs eorundem nominibus, ad primi huius libri calcem exprimeturjêrum omnes huc reponere jtel ideo parum con-
duceret , quod tunc eadem fibique ftmiles figura paflim effient obuia , ac prater modum paginas occuparent quod-
:
que flat im mino de LeSoris in tonus operis leuiter pedandis imaginibus , totoque adeo librorum & capitum or-
dine curfim ante feriam leffionem expendendo , mduflna & fi udi o nimium diffidere uderemur .
S T M
C AE E R A R V hominis partium maxime cd terreum , ac proinde ari- OpJimjt*-
difsimum Adurifsinium. Eius enim temperamenti fummusrcrumopifcxDcus r*.
fubdanriam merito ctlorinauit » corpori uniuerfo fundamenti indar fubiicicn- Ofummfmt.
dam.Nam quod parietes Se trabes in domibus, & in tentorijspali, Se in nauibus ca
rinxfimul cum codis prardant , id in hominis fabrica ofsium prxbctfubdantia.
Ofsium ii quidem alia roboris nomine tanquam corporis fiilcia proercantiinc quo OfUmmiif
rum numero funt tibiarum Se femorum ofla , Se dorfi ucrtebrz , ac omnis fercof- fere»t*d fi
fium contextus. Alia ,prxtcrquam quod fudinent, reliquis etiam pattibus ueluti mf*
propugnacula , tutifsimiquc ualli Se muria Natura obijciuntur quemadmodum
:
caluaria,ucrtcbrarum ipinx , & tranfucrii carundem proccfliis pectoris o« , coftz . Alia tendinibus prxeipua
fui parte innata quor undam ofsium articulis prxlocantur , tendinum robori eleganter fuccurrentia , laxo-
,
“
a MratfM que arriculorum motui quodammodoprxflda. Hac etenim occafionc , 4 patella in genu occurrit , ipfa- i
quepariter b ofsicula lefamo femini a dilTcctionum peritis afsimilata fecundo pollici:

icis manus internodio»
quatuor reliquorum digitorum primis intemodijs , & primis etiam internodiis quinque digitorum pedis
&
X.
b tfrap. apponuntur. & &
Dentes porro incidendis confringendis atterendis molicndisuue abis pîuatim condu-
SfT.V.X. cunt, perinde ac duo auditus Indrumcnti c odicula peculiari ufu , audiendi officio famulantur. Verum
cuiufquc ofsis primanum mu nus » Capita quibus fingula offa fumus deferipturi , fufiusodendent quando-
,
3J* quidem in prxlcmia abunde fit
,
generarim ilJonim ufum recenfcrc quo ( ut fcmcl dicam ) ofla fulcrorum
:
c >t. C4f. 8.
modo uniucrfam corporis molem fudentant , Se ijs omnia adnafeuntur Se firmantur , & ab ijfdcm fufpcndun
tur , adeo fan£ ut cx ofsium ufu aut officio , non alia quam modo fere diximus , defumi pofsit illorum diffe-
rentia . In magnitudine ucro offa uariant , quod nonnulla quidem fint grandia , ut femur, tibia: os , hume- Mffirfii*
rus , &. ofla facii ofsis lateribus utrinque connexa : nonnulla autem panu exidant , ut brachialis ofla , den- imjjiutw-
tes , Se ofvicula qua: felarao comparantur . Alia rurfus ampla funt , ut offa facri ofsis lateribus coardata, fca
dm€& /#r
pular , facrum os , uerticis ofla , frontis Se occipiti; . Alia anguda Se gracilia Se longa , ut fibula , radius , ul-
na , Si codx . Porro latius erit omnes differentias , quas i forma petere integrum clfct ( cum innumerae oc-
currant ) ad priuatas ofsium deferipriones referuare . Arduuin quippe eflet , oisibus nondum enarraris afle-
qui , quxnam horum fint afpcra : ut ca qux lapidea in caluarix bili uocabimus , quod prxruptx rupi limilia
nideantur . item qux lxuia lint , ut uerticis offa , frontis os , pedoris os deinde qux triangulum referant , ut
.
icapulx Se quadrangulum , ut uerticis ofla Se qux cunei fpcciem obtineant , ut feptimum in capite enu-
: :
merandum os Se qux cribri ac fpongix » ut odauum capitis os : Se qux iugis afsimilcntur , ut ca qux iugalia
:
uocannir: & qux / nodrum imitentur, ut clauiculx :& qux cnfis effigiem offendant , ut pedoris os mfu- :
per qux v referant , ut lingux radici impolitum os : Se qux radi; quo latiores cordulx texuntur, figuram ex-
primant , ut cubiti os , radij nomine donatum & qux cubo tcflcrxquc & grandini comparcmus,ut pedis os
:
a cubi forma nomen obtinens & qux cymbx fcu fcaphx modo caua exidant , ut pedis os , cui cymbx ima-
:
go nomen dedit : & qux molx , fcuto , Se patcllx fimilia dicantur , ut os genu articulo prxpofitum : ad hxc
qux totius Italix circunfcriptioncm quodammodo proponant , ut femur: & qux fibulam rcprxfcntcnt , ut
tenuiusin tibia os»fibula appcllatum:&quz coccygis» lcu cuculi auis rodro comparentur, ut Gero ofsi fup-
A politum
: :
> aAnd. Vefalij , de corporis

potitum os, quod coccyx nuncupatur: dcin qux incudis, ucl molaris dentis effigiem leniter rcprxfcntcot,
ut prinus organi auditus odifulurq •*
&
qux malleum, ut grandius ciufdcm organi ofsieulym : prxtcrea qu.*i
ucrticuli forma nomen fortiantur , ut dorti ucrtcbnc : &
qux clauo corrcfpondeant,ut dentes : Se quae media
maiufcuhe pifx,fcu deeris fonnam prarfcfcrant, ut duo pedis odicuJa , primo pollicis internodio luppotita t
ei usque generis <vdium,qux forma inuicem uariant ,permu 1 a, non ita obiter aD illo, cui offa adhuc incogni -
1
VHjfntntU ta funt,intclligcrcntur. Atque hac c;iam ratiqne,qux in ofsibus proêfluum,apppndicum,capitum,fupcrcilio

nun,fmuum,S£ tuberculorum occurrunt imagines, in prxfcnci ncutiquam rcccnfendx ueniunt quenudmo :
dum neque aliuua qux ex hiicc fumi podit oisium differentia, quum quid procctius, appendix, ciusque ordi-
'baifrc. nis reliqua flnt, uactenus non gxprdfcrim,ida fecundo ab hoc Capite pcrtra&aturus . Ac proinde etiam difle
Ab efimm rentix ab olsium commitiurarum fpccichus pctitx,nifi commifluris accurate cxplicatis,obuix ctic non que-
fmmijfims ynt.Quod autem qu.implurimx tint,& cognitu non admodum f.icilcs, quartum Caput attctiabitur.Itcm dif-
X'
fcrcntias qux a cartilagine dependere poffum,nondum natura cartilaginis expoliu,haud prompti quiuis af-
fcqucrctur. Incognita enim cartilaginc,intelle&u difficile ed, auxnam otia cartilagine prorfus deff ituantur,
ut uerticis otia qux illa undique fcrc,ut quxdam brachialis otia, aut aliqua tantum ex parte, ut icmur,incru-
:
at dentur qux item in cartilaginem degenert nt,ut nati otia,cqftx,pc&ons os. His igitur differentijs in fuum
:
fubiUnti*. locum afleruatis,eas qux a mbdantia & of$ium conditutionc colliguntur, fermoni hic adijciamus.$unt enim
frtonfinu
Q fl j pi an ^ folidaîcquc quouispa&o cffra£fca,intcrius caucmulis finibusvc oblita uidentur: ut,prx-
' ter cxtqa,duo nati offa, & quod in oculorum fede minimum , ac fuperioris maxillx ofsium fecundum nupic-
rabitur & ea qux fefamo femini comparantur & duo ofsicula auditus organo propria qux omnia,nifi tem
: :
.
poris fuccctiu impcnft rcficcata, nullam omnino cauitatem intus odendunt . Nonnulla ucro exterius , quali
continua cruda aut lamina obducerentur, folida apparet,
fcd cffrafta . quxdam paruis tantum finibus caucrnulisquc 9£!j* T
m * ** tr^"* r *P‘*m ‘"fo*** Captybu*
totnpaftifsimi fpongix , ucl Lruifsimi pumicis foramina
*
fr*t1* cjj* oTimitmtibms , it* m
rriiej** q»s
quamproxime referent ibus, intus opplcta cernuntur, quan b*c C*p>tt prrtr*dhuttmr^**m eTl obmt*Juc *p
dam cxiccati fungi fpeciem exprimentia ut in minorum : pinximmt hmmeri ftumdmm lon£itntburm di[-
fefli dhtrum p*rum , ym* ipfi*> (jpitr ‘}*<4
ofsium numcro,bracnialis oti*a,& tarfi otia: in maiorum au .
*rxierd*tmr . t*u*ruml*s p+mstiimod*

tem,facrum os , uertebrarum corpora , pedoris os , calcis
A {/*$£**(*> <nt*
os, talus , deinde & uerticis offa
quxdam ucro prxtcr has
.
sJmoittm frfym*m*m illu C*u*ra*U> obdt*~
caucmulas, nulla feric aut numero potitas, amplum ali que fhm.fr B uot*t*m. C iMtaninftnhstuT par-
tit txuritritfmperfictti iftmt tfiii hic ttufri».
Se intignitcrcauum odendunt linum, qui folidifsiina uali-- ,
contemu**.l»f»per D fi
difsimaquc odis fubdantia circundatus, in extremis angu sutm ctmmoMiJr*: ampliter taimm, tjtn foiidif
lis, oticis ucluti lineis interdinguitur. Hunc tinum tingula fim* CTMjJaj; tfiii parte £ ac f taduaUt t ircum
offa, quibus obtigit,unicum feri adipifeuntur. Sunt autem datui, fecundum Immeri longitudinem txfurri
huius cladis inter minora otia,pcdij,podbrachialis , di- & gitur.Adfinuiuertfumumm, ubi G reponitur,
& fr imum ubi H uifitur , tjjea occurrunt It neu ,

gitorum otia atque ex his potifsimum primx
: fecundx
mtdutam hoc fum ementam intexente i.Cutu
In i.Je ufm digitorum acies, quantumuis fccus Galeno Anatomes pro rum fub humero ti cymbam rrfrrtuiûc undeci
uifum lit,olfa digitorum folida condi-
^Lbr^m denorum p^cipuo m* figura trigtfimi tertu Capitii exprimidu,
fr I fr K mfigni
btc mero per media iijjefhtm
menur. m tuenti, Grandiora ucro otia ciufmodi dnu
donata, funt, fe
fum deiinaauimui, utopii appareret fubUatim
HippvcrM. mur,tibix os, humerus, maxilla inferior, quartum fuperio-
pumiui inflor cenfhrufla Ac utrumfue <pu-
.
d* Ft4(in- jjj maxillx os, frontis os, temporum offa , &plcrunquc ip- dt L . (aurmeiifuagofam>t hutui tfiii notat
fum cuneiforme os.Dcntcs autem, qui omnium odium fa fubflantiam.H uero.fiptamam, qua tfhicoui
linum quoque obtinent
cilc funt duridimi, huius generis fiituitfuprrficiem, fr undique iit fumgofafub
flantia circumducatir. P rotare* hau efi unum
fcd interim didis nuper caucmulis , Se pumicis modo cf-
i
efUculorum fubiuuxtmui, qua prime podifii pa

formatis foraminulis,prorfus dedituuntur.Maiorcs idi fi- dii internodio coarflata, infecunda trigefimi •
nus,& illa pumici ac fungo non ablimilis condmdio , odi tertu Cap. figura eofr-\. offendentur. Atquq
bus contigerunt, cum quo motus nomine , quum ncccfla- hoc ideo.S notatum, integre per medium dmifi
mni.nt aliquod oi impanje folidum , fr canet-
n6 magni alicuius ufus occatione cratia,aut alioquin eran (2)® mnln pene iefhtutnmj» nnjpeclum qaoaii pa
dia cflc debuerunt, lcuiora redderentuntum ut medullam flo nem r et .
proprium ipforum nutrimentum illis continerent, autpri-
n uatim aercm,aliquamvc peculiarem materiam ( ut frontis os , Se temporum otia ) prxtcr medullam , ample-
dcrcntur.Ncque folum in maioribus ijs odium linibus,ut quilpiam forti arbitraretur,medulla reponitunue
MU* repo- rum illx etiam fpongix modo extrudx caucmulx,non minus qudm infigniores illi tinus , medulla infarciun
natur. tur.Prxter caucmulas Se tinus,quihus ofla intus fcatcnt, quxdam etiam amplis foraminibus funt pcruia:ut oc
Ab oju»m
Qpijj, QSJ& ucrtcbrx,qua dorialcm tranfmittunt mcdullam.pubis quoque ofTa,quo pondere minus graucnt,
exteris onmibus grandius foramen obtinent. Alia autem paruis perforantur foraminibus,ut pleraque capitis
fi maxillarum offi,ucnis,ncruis,artcrijs uiam prxbentia: & os quod inter capitis ofla odauum munerabitur,
odorum gratia tenuibus fpraminulis cribri , aut ut quibufdam placuit , fpongix mo Io perforatum cernitur,
Alia exterius ac in fupcrficic nullum quod fcnfu dignofeitur , foramen commondrant : ut brachialis olla , Se
dentes , Si digitorum ofsium permulta. Non paucis autem ofsibus foraminula obtingunt, qux exterius ac in fu
perffeie funt confpicua : non tamen uniucrium os penetrant , fcd tantum ucnis Se arterijs cradiora ofla fub>
euntibus pixparantur,Eiufraodi foramina in calcis oflc,& talo , & cradioribus facri odis fcdibus , & ingran-
dium uertebrarum corporibus padim occurrunt : quod uidclicet hxc corpulentiora fint, quam ut a uafis ipfo
A/u/k, rum fupcrficicm tantum perreptantibus, alimentum commodi pofsint atiumere . Ab ofsium fcnfu leuis ad-
modum pendet diffcrcntia.Solos enim demes fcnfu prxdicos , reliqua autem otia illo dedituu arbitramur
quamuis
Humantfabrica Uber I. '
3
«parmui non nimium temere ofsibus omnem femiendi irim adimere conucniat
quum in crebris quas ma-
nu obimus curationibus, interdum offa dolore allici, etiam priftantifsimi medici,
affirment: non ignorantes
lntcrtm membranam quandam o (sibus circunduci, quam ob id Grici «fc.n» ac (i circumoffalcm diceres )
(
uocarunt, cuius gratia aiijs olla (fi quid modo fentiunt fcnlu pollere uifum
) fiiit . Pntterca 4: (bli dentes to- a* m*ba-
« lede qua extra gingiuas prominent, nudi funt : reliquis interim o (sibus
omni ex parte tedis ,&amc fcdio "•”* •
nem latitantibus. Ad hic, dentes ubi prominent,coinmuni membrana offa inuoluente

dcdituuntur.ut St caJ a mrmtru
uarn Ulterior (upcrficies, qua cerebrum continetur .quam dura cerebrum induens
membrana proxime ftic-
an 8 K a “O t uln ca*cns olsibus difta prius membrana undique
:
l circumducatur, ii eas fedes exceperis '
quibus olla ucl articulantur inuiccin,ucl alioquin mutuo condruuntur . ‘
QVID CARTILAGO, ET QVIS IPSIVS VSVS

& differentia . Cap. I J, .,
l y yM
1
& fr*fau quoaue Caput omnibus,fmtul cirtilapnibus commune fitjiullas quibus illt Minant Krfitu-
ras ( t/uiafciliceC omnes altoi/umbic adlubenj* erant) tpfi prxpofiumus , tarum inurines adfinrula quibat priua-
tim deferibuntur Capita afleruantes. c
ARTILAGO mollior cft:tcrrcftris tamen > ac duriisima partium corporis

ofle
iccun- C4r/,
^P‘
dum os parti cula, proruis folida, nullis foraminibus caucrnulisquc ofsium modo intus op
&
pleta,& mcduli* ac fenfus fere «pers.Huius ufus perquam uarius cft.Primum
namq; idem Y/ii,
praltat quod ofla , quum uclut fulcrum quoddam proxima* partes adnafeantur
iit, cui ad
mMni
& wW
» fx-mf- ilabiliantur. * Cartilagines enim, quibus larynx conflat, ofsium tfe*
munere eleganter fungu
. *" r ’
teutiM.x. rla-
i
y nge m te
guixr uni
contcxtas.propius cuipiam imagini afiimiUucris.quam tuguriorum fabrici iamprimum erecte,
& nondum
ramis aut terra ornati . Pari1 quoque ratione cartilagines aiii otium uiccm obeunt,__ qui inibi reponuntur.
ubi nullo locatooffc.mufculi (uam infertionem tentant quod palpebris eucnit. In liamm enim extremis b
c :
jO.bb.l. oblongi confidunt cartilagines,in quas e mufculi palpebras moucntes inferuntur. Ad hic.naliali d car
i 4.mmfi. tilaginibus efrormantur.qui mutulorum infertionem perinde ac ofla excipientes, una cum e aiijs cartila-
ui- L. ginibus a nafi ( ofsibus prognatis, Micem nafi eleganter ofsium ritu fuffulciunt.criguntque.Pritcrca
e +Muft. rum offa in cartilagines K finiunt
coda
, furtulciendi munere diis ofsibus rcfpondentcs ueriim ex abundanti car
ut K.
tiliatnilnu oAium
f I.fa9- tilaginibus
uirrm hac in nartr
ofsium uiccm Parte uiKritnriKiK.npniliinc
fubcuntibus, peculiaris ni!» A
ufus.ob molliorem, magisque fcquaccm.quam_ v Csnl*n-
:
cuf-S.Z- ofsibus obtigit, temperiem, accedit, quo quam efformant cauitatem, promptius dilatari Se conftrmgi
patiun- •fi
K tur, quam fi rieidi.ofsisque modo duri effent. Atque ita huius etiam ufus occafionc, afpcrlirtcrir h "r
ejmjcttrem
catti ,
u[. I». A lagines C nodri imaginem exprimentes, in hoc
ab olsibus difcrepant.quod prircr id quod belle fudinent.ci
al tra narium articulorum contextum, fccus quam offa comprimi diftendiquepoffunt. Addc&
h 14, alium cartilagi- cmih-i.
nis ufum ncutiquam infi mum.quo hic ofsibus occafioncm pribct.ut in continuis frequentibusque
motibus «i> 4« u
attritu minus uiticntur.Ofsium namque commiffuri motus gratia excrudf.proptcr ofsium
ficcitatcm ex mu “nuM,.
tuo contadu,lcui opera rumpcrentur,nifi ofla, tota fede qua fc inuiccm contingunt, articulumquc formant,
cartilagine quadam uduti crufta fcorfim obducerentur, & hic cartilago fuo in duritie molliticciue
tempera
mento ofsium impetui relideret ,& una incidentis uim cedendo leuitcr exolucrct . Nequt folum cartilago io
olsium atfriftu.quo minus mutuo conta&u atterantur, commoda cd : at ita liuis planaquc uifitur, ut prom-
ptifsimc ofsis cajsut in fuo finu uoluatur.nullaquc afpcritas motus promptitudinem impediat. accedente huc
uifeido lubricoque humore, &
ueluti finegmate quopiam quo rotulas &
cardines , ut ad rcflcAcndum red-
,
i ff-tlpili dantur aptiores,ob!inimus. Quinctum lagax rerum Opifex adcbprrdantcm cartilaginis ufum in aniculis
>0. inferri. fore cognouit,ut non folum ad cum quem diximus modum, offa in mutuo
contactu cartilagine liui & lubrt
k 4-H-“- ea incrudauerit, ueriim in nonnullis articulis priuatorum quorundam motuum rrw‘ '*
gratia, tertiam infuper quan
axs.
dam adhibuerit, qui neutrius ofsis cartilagini , fcd tantum membraneis articuli ligamentis orbiculatimcon
1 4.fi-suf. "
n R. nafcitur,& ueluti cartilaginum ofsibus obductarum quoddam interditium cfficitur.utrinquc.qua inter ahas
iln,.
m 1 «) cartilagines confidit, liuc,
1, &
lubricum , Se multo illis cartilaginibus qui olsibus obnafeumur (quo prom-
,
f.c*. » 4 T. ptius comprimaturdld urgatque iterum mollius.Huiufmodi ‘ cartilaginem
) inferioris maxilli ad tempo-
n 9-fi.fjp.
rum offa articulos intercedere, fuo loco audies deinde k aliam pedons ofsis cum clauicula articulum, I
:
3*-
O 1* imtr- & nexum clauiculi cum fuperiori fcapuli proccffu , ln &ulni cum brachiali, " & tibii ofsis cum femo
re in quo articulo huius generis cartilagines, finus,quibus femoris capita excipiuntur , magna Natur* proui
:
«”» j.
dentia peculiariter augcnt.Huiufmodi itaque ufum cartilago in articulis fuppcdirat.ad quem rurfus accedit,
qubdinplerifquc ofsium commiffuris non ad motum inditutis cartilago quali glutinis uicc intcrucnit : °
"
,
ttrrl quemadmodum in pubis ofsiiim coinmillura fieri animaduettimus, P & pueris, in appendicis cum reliquo
q Porro de conglutinantis cartilaginis natura , ubi ofsium commiflurarum differentias perfeque- " jm
n*[drm offc coalitu. “V
mur.dcnuo agendum erit: uti St cartilaginis fpccics.quam ligamenta cartilaginofa aliquando ctformarc do-
t » ff.M. fj"
ccbimus.in ligamentomm enarratione pertradabitur. Sunt autem cius generis in corporum uertebrarum
4 9-M. x.V 4 cbn,Un-
oontextu, ’ in coxendicis articulo, * & in gcnu.Cartilagincs infuper quedam in lioc fabricantur, ut quip ,k,
ItsT' piam in iplis quod continuo eredum clfc oponuit , firmetur . Cuius generis palpebrarum funt cartilagines, ari
gtntti .
qui
. ,
.
nAnd. Vefalij , de corporis

^
corporis paniculi, & of-
£«„»!*« qur cilia fcu palpcbraram pilos crcSos fuftincnt prxtcrca nudi promincmcsAue
i
fjtrnimiu ri oisl non commifsi»cartiiaginc adaugentur , ut

tali conftent fubftantia , qualis neque frangi
j JUIn g ncs Î cc
cartilago non minus quam ungues
***“ mollitiem, neque rumpi propter ficcitatcm queat . Quod autem
"*mh propter maiufculara cartilaginei pifcis , aut uituli cartilaginem na-
ea formetur Cubitantia, ucl pueri nos docent , qui
reliliat, Iapidi cuipiam ini|ciunt. Is enim
ai.eam in globulum fcindunt,ac ut ualidifsim* frcquentilsimcquc
rcfultus liquido cartilaginis temperiem ita arguit, ac
quum cxfim pun&imque cartilago luperficietcnus cul-
nudis partibus contigerunt, numero, obfeniabis nali , r.fucaf.
tro pctmir,& ab illo dein rcfilit . In cartilaginum , qui
ofsis fine exacuitur, fpuriarum coftanim
u i»«
cartilagines, 1 eam qui in mucroncrogtadij modo i peftoris
“
& * eam qui ofsis coccvgis termino adnafeitur: & auris cartilaglncm,qul tenuis moUisqt CU,
cartilagines,
futfulcit. Citerum ifti cartilaginum inter G: uariantes ufus
OBilari- ac cute obdufta, auris corpus ofsis infliarpulchrc
cartilaginum formas, prolixius cnar „t
... carun J cm quoque differentias explicant, adeo ut nunc neque has.ncquc . ,» a .
conucniat, prifertim quum linguli cartilagines perinde ac offa a nobis pnuatim

ueniant deferibendz
rare
Quamuis forte aliquis hic adhuc additum uclit.in minoribus natu cartilagines molles effeiin femoribus uc-
referant. quod potifsimum laryngis accidit carti-
tbita fubinde indurari, ut fragilis ac friabilis ofsis naturam
laginibus, & illis quas fuperiores coftx educunt . enim temporis fucccffu , idque maxime in brtrtis,offea:
H*
exterius duntaxat cartilagine ucluti membrana quapiam obcinftx qui
ab oflea illa canilaginis fub-
fiunt, ,
frantia per clixationem leui uegotio abfccdit & diucllitur

NOMINA, QVIBVS OSSIVM CARTILAGIN VMQVE
partes, fc3csvc appellantur. Cap. III,
TERTII \
C OTITIS t l C K
TERTII CAPITIS FIGVRAE, EIVSDEMQVE

chara ftcrum index.
•Proposita &
medo faura, aliquot offi in hoc ramum delineantur, ut offiumpartes fidet , quarum nomina
uero hic occurrant offi , charaderum index
hoc Capte perfequaron nomuUis fili em ofiibus exprimantur . Cuiufmodi
appendices fisa fide <timoumms,ac ucluti quodam mterUitio d re

Jl Dextrum femur, cuius
j. Dextrum femur, cui
appendices fuis fidibus adhuc commiffa harent .
C Maxilla infcrior,und cum humiliori dentium ferie .

D Hic osdextro ficriqfiislatericoarticulatuni,externafideexprimitur.
M.t. 4 . Sub iam commemorato offi,& mfirlon maxilla, pedis dextri offi ita uidenturaU quatuor tarfi offa , chara
1 . 1.3.4 infigmta,cum offi
cymba non abfmuhru E tndicato,& talo T mfiripto,& coleis offi C fignificato, d qutnq;
£.f'c.
u . . . .. V . . . .. .
Humani fabrica Uber /

y
H. 1,U , ptisj opibus I, It. III, an. r uotatis,& digitorum ofltbut H&H oflenfis^deb remoueantur, utfides qua pedu ofh
w
Th.
/ 'Pcdifubiacet kmmns,aMttimim ipfsusfidem oSiendem
JC Scopule portsodn hoc ex dorfo poSlersanve parte depida, ut
que parcant c formata afltndcnt.JlcUquI cbanOmt,
t &c, Quot uor L m femore
jfhum ipfms cumfua appendite linei, mter!hnOa,uari,
partibus oiicndendu hZse in,nodssmfiruium
notato pojttts , fjuatttor femoru appendises
^
indicantur
"K\K. Stêrau « offcfamojin lat en cosnmfjo.appendicem notat offis ilium.inferins amem Tq,
appidicens oflit eoxtdicis
Q&<
T
-
±S£3£Ste
Humeri appendix.
Q, appendix Ipma feapule
Jl bncs.que piures fime fcapuU appendicii portiones intercedunt
S.S Iu utroque femore duo fcripfmksS, femoru notantes procefiiu.
T Trocefus acsausmfiTiortsnsaxilU.
V.F Duofunt proceffsssan offe aitertfacri offis Uteri eoarSato
X Vroeefusfuperiorit aopendieis pedu ojits.pano dt^tto prcpofsti
r,r Cnoproceffus, feu tuber inferiori,fidis humeri, qua cubiti offibus artieulatm i
’
M,xyi, In utroque femore ter a ponitur, tria femoris offendens
capita .
b Caput maxdUinfarictru dextrum,
e Caput tah,finum ofltt quod cymbam refert, fubintrans
i Caput laiiMicfiustm fubiens, quod & F notatur
*at,e,c, \Aliquoncs in pedis figura e oceurrit,capita notans pedu
& digitorum ofiium '
f Capsa humer, fuperius,quodfcapuU articulatur

?* l>uo capita mfenora humeri,fin pctms fcdes.qmbus ulna & radius art,culantur
k Cerusxmtalo
1,1 Ccruscespedq ofitum.
m Ceruix in humero.
’
n Jcctabulumin coxendicis offe,,cui femur marticulatur. !
0 Ucetabulum m humero, anteriorem ulna proeeffum

admittent
S uperpnctcnus exculpti fmui.qu, tar/i m
f,p,p ofiibus ludentur.
q,q Vedii ofiium mmisue extuberantia tnbercuU
1 ‘^^mibus frettor, poffmt, effigies cainlagmum tripfim oHam

clpniprepofitaeomtnoflrsbmt
VdtTMItJft C
:
nocet, tptdb.
mjiimmfJT-
11”
r’riSm arduam reddat
^ccicnpuonem “ii!5
udo ’
S u3riu5 iIhnlmn ' «n*tn authorem ufus.reram
nulla tamen xqueuanapuenamque
1
»H
:
didKonum clt tomr
tu
nim tamen kfcmta.wt nominum mvmdcs pafsrni ita lunt

obuix, utiain nobis feorfum unmnquo2que
Ciirconim nomen ilfunicndum uentat t&rquid ucteres j*
ul nn<»mc
• aut .rn* X* •
V
*
7’S P llcros domi ledulo diflceandi rationemdo-
t-nlgim,
Affabs.
m La
^ I
fr
, ,
d „ UO
celvnr illis inrelleYr-nm ,AA~.A
^r X ^r
?
x " dem
^^^
cumfmo<“ uocc nos quoque fimus ufuri,ftatuatur. tVfun
on^^dne,um,additameZr. adnafcentiam,ft
tupmfefto m<Ki. sredaunt.petpeu, 0 append.eem appeihbo
. Eft autem
al£ innume-
feu appendi* , o alteri ofri
C ,Cm
,io HlVmrra'^ nd ""i- ill.us ofsis cui comnmmr,
pars m! ^V™ T'M 'aT T°"
pare aliqua rncnlx apponitur,
n
,3Utuituli
difccre licet, ;
CJ rn,buM
bcmore'
- au
cmm, humero,
'^ rti .^î.»utalicuiusSîori,animî.
tibia, radio, ulna, aut alio hislimili
. l“
ellbcr-‘ to & nonnihil extremis partibus
attrcftato ab illo ucluti
oliud
aliud auoddimo^d*
quoddam ,
SS=,
os dieulere confpicimus appendicis
nomine donatum. Atque id in iunioribmdumixat
,
,n Cn " npr0 " cai a PPcn «U «* a <Jeo pertinaciter fuis

ofsibus adnafeumur,
uixtjuc conmnîioms ’
lineam exprimant , &ucrxfuorum ofsium portiones
dnlr^ !, nup * r nj " 5
°7
e(Tc I
,b ini! portionem inter appendicem ,\os eui ca a Jne-
™ pZZ
1
SiW '
t^^Sire Jidi f
*PP cn<* lfem ofsi glutinis modo conneftit Coalitus bic non a lCU a.
'f.
planaque ^T ^ r
clanaii.i contuiptfuperlicre
lucrum os cui anpcndix committitur,
. | ,
plcrumiuc finibus quibufdam &afne b
A } dc
k
, s
6 tAndVrfaltj , de corporis
de mollius , & in duritia infirmius >
quam circa ipfum connexum, cernatur Perpetuo enim os
. inibi pumi-
cis fpongixve modo multis caucmulis intus plenum cft . Aqiuunuisid lubinde reliqua propemodum iplius
longitudine unum finum ampliter cauum , A duntaxat medulla opplctum Tibi ucndicct , ac duriisimum ua-
lidifsimumquc fecundum finus illius longitudinem cxiftat: nihilominus tamen priufqnam appendici os an
ncftimr, finus ille deficit , A ipfum mollius redditum , caucmulis fcatct , quemadmodum A appendix ipfi,
Iu itJt qui reliqua ofsis paitc mollior femper cernitur . Atque id ita perficitur, ut Galenus appendices , finuum me
V/apsn»- dullam continentium opercula effe tradiderit. quafiucro appendicum caucmulx medulla, autfuccoipfi
if/mJun A
non quaniplurima offa finibus quibus medulla ofluolis fibris non interte-
p ror j us limjli deftituerentur,
xta continetur carenda, appendicem afeifeerent. Amplis enim ofsibus , qua: facri ofsis lateribus coardian
tumui no tur, ciufmodi Imus neutiquom adcfliniltilomirms tamen toti ilium ofsis fpiiix c appendix coalcfcit , que- c N.N.fi.
“•
'fitfmi- madmodum A
toti infimx fcdi coxendicis ofsis . Quin Afcapulx nullateri exparte incdullofx, d qua-
tuor appendices anncfhintur. dux quidem ad ipfiusbalim, unaad mucronem interioris fui proccfTus , K , A ’
quarta ad fuperiorem ijxfius proccfTum : c qux peculiariter ex pluribus paniculis extruitur. Dcmuindorfi tif.it."
ucrtcbrx eius generis finu carent : attamen ipfarum corpora fuperius inf criusquc libi * appendices uendi- * fix-
am . Imo non modo ucrtcbramm corpora appendices habent, fcd etiam tranfuerfomm in thorace aclum-
¥'
bis uertcbranim proceffuum St fpinarum mucronibus appendices annectuntur . Infuper A codarum radici
, * *
uertebris coarticulat* appendix committitur , etiam fi codarum osnullo amplo finu medullam recipiente
NtmfMm donetur . Cxtcrum ucrtcbrx A puerorum dentes, qui etiam appendicibus decorantur, non folum indicant
frUiht °f offa his finibus dedituta appendices obtinere : ttcruin etiam argumento funt , non folis grandibus ofsibus
jilmt tffm
Naturam appendices dediffe quantumuis antehac Anatomicorum prxeipui oppolitumafTcruiffcuidean-
:
tur i appendices magnis tantum ofsibus adferibentes . adeb fane , ut fi appendicum rationem recte feruta-
* "
bimur.cas non finuum opercula quoctinque tandem modo datucmus.ucrum illis rerum Opificem ufum cf-
fc , haud immerito afferemus , quum os aliquod parte quapiam mollius quam reliqua ipfius fede fabrican-
dum duxit, fiuccommodxopponunxquc articulationis, qux craffam, ac proinde non prorfus folidam
compaClamquc ofsis fedem requirebat , fine molliorum corporum iniertionis , cxortufvc , aut ciufmodi ali- ,
cuius occafionc. quantumuis interim Galenus undecimo libro de Panium ufu, appendicum fubdantiam
reliqua ofsium qux illis donantur fede folidiorem dunoremque ede ccnfucrit : appendices in nuper natis pa
&
rum expendens , quibus magna ex pane funt canilagincx , quemadmodum in fembus extera ofsium fe-
c.tlm. Ithr. de (uti iam
antea dixi) molliores rarioresque occurrunt. Ofsium itaque amplos illos Se ofluolis fibris non
dt ofuUu. undique opplctos finus habentium, femori quidem E quatuor annectuntur appendices: unus capiti quo Oattuot
, f»
coxendicis ofsiinarticulatur: unus inferiori ipfius pani, quxtibix committitur: Aduoalijduoous ipfius Lfi./t.tUm
procefsibus,quosfcrcroiatorcsuocamus.TibixofsiAfibuIxadgcnu A
ad pedem appendices adnalcun- 4 *t.yf.
tur . Radius quoque iuxra brachiale A humerum appendicibus donatur . Humero autem tantummodo fu-
perius , quafcapulam fpcflat appendix contigit quemadmodum ulnx duntaxat ad brachiale, quanquam
,
:
huic intci dum in admodum puerulis ad fupremam ipfius panem parua appendix adnata h occurrat , uti S
& humero 1
lota inferior pars cubiti, articuli portionem efformans.quibufdam appendice efformari uifa
eft . Atquehxcofla grandia funt, quibus infigncs Natura finus largitur. Parua autem, qut nos quoque i&
eius generis finu contra Galeni placitum donari diximus, haud quaquam appendice carent: quippe poft- N tnfiSHi
brachialisA 2 pedij offa ad unum omnia manifcftifsimam appendicem obtinent, ubi primorum digito- ‘'•/•“p.
nim ofsium finus ad aniculationcm fubcunt . Superius ucrb qua hxc offa brachiale & tarfum refpiciunt , fub q! ,
f’
indeappcndiccmquidcmadipifcuntur, at firmius femper quamima parte, ipforum ofsi coalitam Item •
.
-
omnia digitorum offa fuperius & inferius appendicibus plcrunquc decorantur, fi ultima excipias, qux fu- fiftdit-
itnti/ne peritis tantum appendices habent . dW*t«r,quem interpretes proccflum , cxccfTum, cxplantationcm , Se ne -
fcio quibus abis uocibus ucnunt , nobis proccfTus appellabitur eftquc ofsis pars , nihil d fuoofTc differens
:
quam quod tuberculi fcu gibbi inflar ex offc procedit , quemadmodum ex alboris trunco radices A' rami ex
tuberare p.occdcrcquc uidentur. Eiufmodi proccfTus , qui A txssWândoquc uocantur, in ofsibus funt
quampluiimi. Nulla enim dorf t efl ucnebra , qux non multis donetur . quandoquidem aliquot !)
ceruicis Ss.fi. tf.
ucnebras etiam plurcs undecim proccfTus habere, thoracis autem uertebras feptem , lumborum ucncbras “>•*“**
noucm , fuis locis docebimus . Deinde Se c inferior maxilla procefsibus utrinque duobus donatur, & d
.humerus quoque , Si omnia corporis offa proccfTus ollcndunt.qtioties cxtraplanam fuperficicm aliqua fui fc c.
^
Prvrfasm de extuberant Porro proccfTuum, ficut & appendicum , nonnulla funt differentix . Quibufdam enim pro- <1 vy/.r.
.
cefsibusappcndixadnafcitur.njmfcmorisproceffus e rotatores nuncupati, Afcapulx fpina (qux proccf- e

“ */"* fus fcapula efl ) appendicem obtinent quemadmodum A interior quoque fcapulx proccfTus . Alijs procef- *’
:
libus nulli funt appendices . nam maxillx inferioris , tali , A reliquorum fere fiingofomm ofsium procefsi-
bus appendices rarifsimd contingunt, modo A eorum quoque ofsium proccfTus fungofifint. Rurfus ipfi ap-
pendices plcrunquc fibi proccfTus uendicant.Vlnx enim appendici f proccfTus accidit quem columna, A f
,
quo feribinuu ffilo, diflertionum periti afsimilaruut .Tibia quoqucofsis inferiori appendici E proccfTus >4 *‘
obtigit, quem interiorem malleolum nuncupamus. Deinde A
pedij ofkis paruum digitum fuftinentis fupe-
rior appendix h proccfTum habet, cui 1 ottauus pedem monentium mufculus inlcritur. Appendix quo- h ximfm
queinhma femoris, in k duosproccfTusadcbinfignesdiuiditur,ut utrique capitis nomen fcorfimmcrcan-
tur.Ad appendicem itaque A proccfTum rcfcruntur,qux iam explicabimus ofsium capira, ccruices, finus, tu- 1
I
1' "f*-
bcrcul.-.,A lupercil ia. Quampiam tamen proccfTus nomen illis tantum proccfsibns adhiberi Tatius erit, qui al-
k , , if
teri ofsi non articulantur.} cinoris namque A humeri capita proccfTus fere non nuncupamus quemadmo-
: 30
dum fane acutos maxillx inferioris proccffus,A tubera humeri, qux ad cubiti articuli latera prominent. De-
inde
« 1
Humant fabrica Liber I.

7
inde &: proccflus appendicibus omatos>non appendices, (cd proceiTus (impliciter appellare', opportunius fo-
rc put a mus. Femoris &
enim rotatores, (capula «Se uertebrarum proccflus, etiam Ii appendices habeant pro*
,
cefliis aliorum Anatomicorum more (qui lubinde cum «’*•*«*« confundunt) nuncupahimus : Ap-
pend icis autem proccfTum (impliciter nunquam, non addito appendicis nomine, proferemus, quippe interio
rem malleolum, inferioris tibix obis appendicis proccfliim efle dicemus. At liare omnia, obiter tantum intcl
lectis nominibus, in ofsium deferiptionibus erunt obuia,ut & proccfliium quoque uliis in fingulisortibns ina
nifcftus euadet.Confcrunt autem proccflus przeipue ad commodam articulationem, & ortium commiflu- fnttfiam
ram.dcindc ad multarum partium cxortum>aut infcrtioncm.Si enim ofla nullibi extuberarent, neque coi-
lium ritu cduccrcntur,ac rurfus ualiium modo exculpcrcntur,paucirtima ex ipfss nalci , ipfisq; inferi poflcuc.
Nunc autem proccfliis montis inftar prominent, u quo plura quam ex plano pronafeuntur, aliaquc ei dcin in
fcrunturAfuperipfumcxxdificantur.Quinctiamproccflusquofdampropugnaculi uicc quodammodo cl-
fe, (capularum & uertebrarum proccfliis certabuntur, jufurw, fcu *»?<*/<, &
«fiwV , interpretibus quibufdam
cornix, alijs corona dicitur. At uctci es Grarci in ortibus hac uocc aditu fignificabant procdfu m quem ad ar-
,
I
1 T f.C*< cus cornu &
incifioncm, ubi nemus fedct,rcfcrcbant. Huius generis i unus utrinque in inferiore maxilla
habctur,cui temporalis mufculi tendo inferirur.Dcindc in temporum ofle m alius cernitur quem mam-
,
At H. marum papillis aisimilam.Sic A: in eodem ofle 11 alius confidit, qui gallorum calcaribus , Se feriptorio ftilo
ni 4,tf.
A.t-p.l comparatur.Vcritm Galenus non ciufmodi acutos procclfus, rmilculorum infertionibus & exortibus para-
tos,ita folum appcllaflc uidetunfcd & nonnulla ofsium capita,aliorum odium fimis articulationis ergo fub-
fi-»- cuntia.Occipitij enim ortis ° capitula primx ccruicis ucrtebrx P finibus articulata, non fcmcl eo nomine
;
o r appcllauit quum :mcrun>idquc potirtimum in hominc,acuti proceiTus nomen ncutiquam mereantur . ka9*~ ?&*!*
IfB. :
a» ic», Latinis nomine capitis cxplicantur:qui hac uocc appellam ortis tubcrculu,altcrius ortis cauum
P »/"?•
I f N. articulationis motusqj arbitrari; occafionc fubintrans.Et caput rurfus promines aut depreflum nuncupamus, e,/»*;
q MrtJr» ad ipfmsccruiccid referent cs.F cmoris enim S caput, coxendicis ortis r (Inui inarticulatu, prominens dici Capitum
fd * D *d
tur, ab ipfius ccruicc ad ucrticcm ufq; longus pertingat du£tus:qucmadmodu & humeri * caput fcapulx
r i /W- n /1. . . . 1 - . . T '
.1/*. ' _ ! . — 1
ndHliJtOMm
1
JO.
r
* 9 •>/>£
f Abmad neque in u trium interiorum tarli ofsium cum ofle cymbam referente
contextu, a finibus capita dirtmguc
re licet. dcin ciufmodi capitula in plcrifque uertebris x haberi, fuo loco admonebimus . In prxfcntia enim
e
dt. fufficitaddidiflc,GrxcosNaturx operum rtudio flagrantes, capita prominentia nimcupaflc,quxmanifc-
u Caufer ftum odendunt tuber A
ipforum medio ( quantum ad fupcrficicm (pectat) magis quam lateribus, aut in or-
Umtifi. biculo, eminent & extubciant.deprefla autem, qua: adeo oofcuro tubere gibbove prodita funt, ut num caput,
«• n-"»
numfinusca uocari debeant, non fatis condet. Atque hxcpoftcriora capita illiWVxw uidentur appcllal-
msnjfi. io
x 9/s.if. fc, priora autem fimplicitcr xscaA*** At de condylo non ita inulto pbftquxdam (quum i»uari£ a multis id
nomen ufurpetur) adhuc fubijciemus. «^ser.qucm nos Articulum dicimus, Grzei primum uocarunt, of- £o9pm.
jmtj itf.r. fiuni commifluram ad motuin paratam.Veriim Xrttatbtu
Hippocrates crcbro,idquc potirtimum in libris de FraCturi*
xr. Se articulis, ac Galenus etiam in eorundem librorum Commentari;s,arttculum nominarunt rotundam ortis
partem in proximi ortis cauum iinumvc immiflam A
capitis nomine appellatam. Huiufinodi caput , Latini \'irt*Lr*m
etiam ucnebrum fcu uertebram appellare uidentur, quando femoris * caput coxendicis ortis (inuinfub \nttkra»
a.b. lmmit
ingrcdicns,ita nomi nant. quanquam aii;s rurfus uniucrfum coxendicis ortis cum femore articulum ita uoca-
t» A l/.f.
lome.f, rclibuit.Satius tamen tuent , ucrtebrx nomen c dorfi ortibus tantum accommodare, ut nobis uertebra
idem fignificct,quodGrxcis ax*V/vA#r, nimirum quoduisdorii os :quod& ucrticulum nonnullis dicitur, a «wsrJWcf
*9 ucrticuli uidclicct, quo mulieres fufos aggrauant,forma.Ca:tcrum capita qux iam dido modo extuberant,
€$2*4". rr9M,Mt
quibufdam ortibus limp icia obtigerunt, ut femori qua coxendicis olsi articulatur, pedij Se d port brachia- Jj
14.lf.ltf.
»7- ortibus,qua digitorum prima ofla fubcunt.Ali;s duplicia funt,ac gemina,
lis &
finu quodam interrtinda , ut
d e femori qua tibix committitur, primis Ac fecundis digitorum ortibus^n inferioribus panibus, qua* fub
*
^^C. fcquentiumortium capitum alia rotunda confpiciuntur , ut lemons fupremum ca-

linus fubintrant.Rurlus
c l/f.Mf.
put alia a dextra fede iinirtrorfum longius ducuntur, atque ita quodaiumodo lata fiunt , ut maxillz inferio
:
JOEA/.
I ris 8 capita A
alia a priori fede rctrorlum longius feruntur,ut capita occipiti; ortis primae ucrtebrx (i-
»7G*H,L. nus fubcunria.prxtcr alias innumeras capitum ex forma differentias, in priuatis ortium dcfcnptionibus ex-
f i.ijt-f. plicandas . Porro ortium capita non fcmcl Galeno Hb9umt fcu appendices uocantur, fortartis quod eorum
t
104.
nonnulla appendice conftcnt Quemadmodum fcmoriscapita/upcrius humeri caput, pedi; A: poftbrachia-
:
fc 1 /^.
IMC «i lis ortium capita, quibus primis «ligitorum ortibus coardantur.Scdintcrim pleraque ortium capita ncuti-
* quam appendice tormantur.Talus enim prorfus appendice caret: quemadmodum & maxilla quoque infe-
rior capita, non autem appendices obtinet. Vnde non admodum recipienda uenit Galeni oratio > qua«wA«»,
hoc cft artuum capita , fnfdmt Se * uocari docuit.Porrb *«V/ vA#r, Latini nunc articulum , nunc nodum, u 1 M
nunc gibbcrum,nunc caput, nunc capitulum, nunc digitorum ofla uertunt: quod admodum uari£ hanc uo-
ccm a Grzcis haberi cognolcant.In Galeni enim iam dida oratione artuum capita eo nomine nuncupari ui
dentur. In libris autem de Adminiffrondis lectionibus, ita duo inferiora femoris capita uocat , Se tubera ca-
pitave inferiora humeri,perinde ac fi eo nomine indicarenturgcmina ortium capitj.quod & Hippocrates in
libro de Articulis iniinuat,ubi luxatum humerum Wvw,
hoc cft digitorum aniculis reftituere nocet . Veri
i fimile enim eft,digitorum ofla ita ab aliquibus fiiifle nuncupata, q» geminis « capitibus, quemadmodum fc
•¥»7- A
mur inferiori fede donentur potirtimum prima quatuor digitorum ofla, qux in luxationis reftitutione,
manu in pugnum ada>humcrum extrurfumA dcin iurlum prxcipuC ducunt. Gxterum Galenus in primo i
A 4 de
. a U .
8 Fefali] , de corporis
dc Mufculonim motu» */r/vAoappclIat,dcprcirum ofsis capitulum, quando fcu caput ,**TuAi>fcu acc
tabuio,prohindovc fcu alto (Inui confert wn/x»>. o» ucro , (cu deprcllum , minimeque extuberans A: planum
.•
capitulum/) Alu->,quam linum ede dicimus, adeo Icuitcrin offc cx!atutn,ut an linus, an capitulum lit , dijudi-
care uix pofsis.Atquc in hunc modum a primis diflc&ionum profedbribus, *»rJ U» nomon proculdubio in-
ftitutumfuit.quamuisinterim facili curauero,ne hoc nomen quicquamoblcuritatis alibi in noftra oratio-
ne pariacquum non minus promptum fuerit, obfcurc dc leniter extuberans capitulum, aut internum exter-
numvc femoris iuxta genu caput, dicere, quam ambigua uocc condylum, ucl nodum, ucl quippiam (imilc fer
fc£>ix*r. moni infcrerc. & asiyjvx Latini
, collum & ccruiccm nuncupant, his uocibus oisispartem , qux col-
«*vl
>“** lo noftro rcfpoudctdignificamcs.Collum namque fle ceruix tenues olsium funt proccdus , quorum extre-
04 »
CfnM*.
mum eralsius redditum, in ofsis caput finitur.Huiufmodi ccruiccs nullibi perinde confpiciunrur , ac in * fe a
morc>iuxtaipfius caput, coxendicis o(si inarticulatum. Dcin in maxilla inferiori adeo inlignis b ceruix fc BM..
b fi.CJ e*
olfcrt, tir &
caput inferioris maxilla:, ccruicis nomine ab Anatomicis fubinde donatum fiicrit. Quinctiam in
l.ifi.af.
Ue Ub.de of talo quoque c ceruix atjparc?,awe orbiculatum iplios caput confpicua , quod nauitbrmi olsi inani culatur. lo B.
p.u Adh.ee, d pedi j&poft brachialis o(fa, qua digitis coarctantur, ccruiccs offendunt. In reliquis autem ofsi- C pede
bus ili* non rque manifefto confpiciuntur.Gwcrum aliquando non modo tenuiores ofsium partes in capi K.
d imbmi*
ta extuberantes, ccruiccs dicuntur : quinctiam fic tenues proccdus ita uocamus, qui latiores dcin redditi , li-
l.L
num condituum, cui aliud os coarftatur.quod (i in aliquo ode condicitur, fan&in fcapulacft manifcftifti-
mum: cuius c ar&ior pars amc linum cui humerus inarticulaturpo(iu>ccmicis quoque nomen ab Anato- e t.ifg.
<.UC,U.
J^TtiAlK. mes profefToribus obtinuit. mtuaLu. & ctvm/Jm ac infupcr«ri&*a*, Latini in ofsium deferiptione (nulla
•£vC «r namque nobis modo menfurarum cft ratio) acetabulum & acccptabulum, flcuulgbpyxidcm , A* interdum
Actubvl», buccellam uocant:his nominibus finus indicantes, qui altius prolundiufvc dcfccmlunt ,c vcauan t urque,ac of-
fium capita cxciprant.Obferuarur autem ciufmodi linus f in coxendicis orte quo femoris caput admitti-
,
C»A- ».
tur : dcin& in g ofle cymbam referente, in quem tali caput ingreditur. Neque fan£ in uniucrio corpore alij 8 “fi
finus, quibus ofsium capita inarticulantur,illis duobus profundiorcscxiftunt . Vcnunnrbitror a primis dilTc-
Aioni* profelforibus,non folum inlignitcr profundos Imus acetabuli nomine appellatos «fle , (ea omnem Ii-
ffium alterius ofsis caput excipientem: modbquiuis illum pruno intritu linum dVe attcOarccur. yAiuhi au-
tem ab ocularis finus (quantum conic&or) forma linus dicitur , qui icuiter A* fupcrlicictcnus tantum caua-
tus cft ac talis occurrit, ut ignores num aliud os admittat, aut aliud os fubcat, nihilo fccus quam fi duo plani
:
h
Isuigatiqucal&rcsdnutccm imponerentur, atque fic y\loin deprefTo rcfpondcrct capiti , quod omnium pri- fri*& I»
mum «rJuMr nuncupatum clTcarbitror.Talcs linus habemur in b tarli olsibus, qua pedij offa iplis coar- /;«? n
ântur.ftcm » ofsiscymbam referentis fcdcs,quibus id tarli orta excipit, huiufmodi quoque funt ut fle k *>a. K.e.4i'
:
i JIj.ioa
brachialis ofsium nonnulla:, quibus poftbrachialis oflaarticulantur.Prarterca in prima ceruicis uertebra , 1
tibi h.TcdcprelTalircundjriicrtcbne capitula admittit, uix cauati illi linus occurrunt. Verum haec non ita di- k
6fig.1t
co, quali inhibere uclim, linus quofdam (qui ctli manilefti linus formam prxfcferant , tamen non admodum cep. M. L»
prot unde in (i nuantur) etiam appellari. Nollem enim contentiofe rixari, num tibia: ofsis ra finus, X.
* m•*
~ quibus inferiora femoris capita anfidcm,*«TvAjrr,aut ytJu*t nomen mercantur. Attamen ii articulationis fpc- 1 \<f
HJttU
fi c.tf.tM
cics diligenter difcu{Tcrimus,mcritilsimb «wAlwuocabimus apparentem linum: >xlu/*lu/ucrb, linum adeo dphtfem
* ©bfcurum,ut ambigamus an ucrc (inuum numero ucniat adfcribcndus.Quamobrem autem finus nunc Icui- M fit i
•
ter, nunc profunde infculpantur,fcquenti Capite, quod ofsium cora mi (lurarum differentias cxplicabit»oftcn O» 7/5«
dcmu.v:qiiandoquidcm articulationis gratia tam linus quam capita formentur. Hic autem futhrcerit nomina r*S- F.C,
SimiJsflt
®
^
duntaxar declaraffci&fi cui interim iulum fuerit , licebit fle alias qualdam finuum differentias hic quoque
oni ®^‘ wr ^^ < ^
^*Q^PPc P r crûam<Pli>dn alij **** »
coeundi orbkularcsquc funt, ut coxendicis ofsis
^ ^
ucroin Û P C C C tantum inciduntur, alij
'
linus, femoris caput excipiens , & digitorum ofsium ° n/.D.*

linus, quibus poftbrachialis olfa inaniculantur. Alij autem oblongi funt, ut radij P finus , brachiale admit- o i fgxt.
tcns:& primx uertebra: H finus, qui occipitis ofsis capitula excipiunt:& maxill.T fuperioris r linus,admit- »7 D.
tenda: inferiori maxilla* parati, in horum quoque (inuum numero reponuntur. Alij gemini fum,ut tibhr ofsis
limus. quibus inferiora femoris capita committuntur dcin digitorum ofsium * linus plcriquc gemini quo
:
q
que ccnfcntur.Alij trochleis rotulisq; rcfpondcnt.uthuincri 1 linus, ulnam mutuo admittens. AHj Crefe- *»».
runt,ut u linus ulnx,qucra humerus mgrcditur.Cetcrum ut linus & capita articulorum gratia eonftituun-
6h.
hv*<- tur,ica quoque fle /tv* r.cepw» t
, u
,q ua: Latinis fupcrcilia fic labra nuncupantur . Sunt autem procdlus •
»Al‘7
ad linuum orbem inftar labrorum prominentes, finuumque profunditatem augcntcs.Hi tametli in omnibus api. K.
OLfiCotU, articulis fere & ofsium commilfuns confpicui lint.cuidcmilsimc tamen ipforuin naturam in profundifsimis t l.lfi.lj
impertiit*.
imibus oftcndunt.Quarc etiam in coxendicis o(sis finu,cui femur inaniculatur, altifsima , maximeque pro- rsp.K, L,
M.
LaIta. minentia uidentur. * fupcrciiia,ut linum tmpcnlius cauum redderent , femorisque luxationem accuratius
«
(Ujpujtc- fM-ohibcrcm.Quo minus enim olla prompte luxcntur,fupcrcilia in primis conducunt. Adiui/tr, autem, linus a E.C.D.
\Wr -quidam clfc creduntur, qui balislirmamcntiquc ritu, ultra quam animami ex ufu fit, os moucri haudqua- limfig.D.
t **l
quam linum. In b anteriori enim humeri fcac,& in c pofteriori linus cxculpitur, ulme d procclTum ex- r,r.fr i,%
•
fix.\9 ij,
cipiens. Anterior namque limis priorem ulnx admittit proccffura, quando cubitus extreme deditur: pofto-
b t.figtM.
riorem autem linum pofterior ulmeprocclTiisin cubiti cxtcnfiombus ingreditur . Quoniam itaque pofte-
•rior linus in anteriorem non cft pcruius,hi ulnam ultra quam cxpedit,haudquaquam moucri finuntî enim C lfig*«
N. M
eUcnt pcnii j, neque proccfsibus obuiam irent, cubitum xqu£ in acutum angulum extenderemus, atque mo- MO.
do flc£timus.Atquc imprimi diflc&ionum profclTorcs,hos linus U9fiiJ <u uocarunt:qua mnis Hippocrati non j '/!£•«•
!(C D.
tantum linus ita appellentur, ucriim etiam reliqui, quibus alsium capita pafsim inarticulantur. e i
Vhroie huiufmodi 'fig^s.
F rtdmis . Vina: namque « linum»C modo cxcu]ptum,& quem humeri orbita fubit , UtspM'* nuncupauit , quemad- XfC.E.D*
v ~ modum
. : •
Humanifabrica Liber J.
modum ali/ totum cubiti cum humero articulum.IUiquospaulo ante in humero narrabam finus,idpriu.itim
/ibi ucndicant,qubd illi iere /oli omnium fumum altcnuso/sis proccfliisin articulorum motibus cxcipicntiu.
fus femoris obfcruatur,& in talo &

calce,in
interno latere magni extemique proccf
medio duorum arrjculorum,quibus harc ofla inuiccm eo arcta
™
€M. t. T-& tur* urc omnia(queqi»dmodum
* &
linus,quibus tendines uehuntur, atque ne fua aberrent fcdc,contincn-
7 t B/LVjV. tur, quales in externa radij fede iuxta brachiale non pauri occurrunt ) in priuatis ofsium deferiptionibus
”
h magis erunt obuia : fc li aliud quodpiam nomen,quo in ofsium deferiptione utendum erit hic prartermtfe-
,
»4 }> rim.id fcquentibus Capitibus rcccnfebo. Vereor enim ne ifta, utcunque utilis /it, ante ofsis cuiufquc enarratio
nem prolixitas , ab Anatomes ftudio aliquem propciandi cupidum deterreat, isque non mediocri di/pendio
. aliud perquirat compcndium.Quamuis non minus Galeni librorum occalionc,quam qu£ lubfequetur ofsium
deferiptionis gratia, in hunc modum nomina przlibaucrim
DE OSSIVM CARTILAGINVMqVE INTER

icftrudura& contextu» Caput I 1 I I.
SS Ahumani corporis inftarunius continuique ofsis, lapidea; cuiufdam ftatux modo,fimu1

confingi conftrui/jucncquierunt.Namctli ita quidem hominis fabrica iniurijs minus foret
obnoxia, & iplius o/Ta firmiorem adipi /cerent ur fcdem, neque luxari ac diftorqueri pollent
tamen quia homo motu(qui animali maxime,/i quid aliud, proprius ccnfctur)ncutiquam de
ftitui debuit & quum motus citra ofsium diui/iones commiflurasquc haud perficiatur , ho-
;
minem £ multis o/sibus fabrefieri admodum conduxit.Quinctiam ofla inuiccm componun

iui uoa cantum motus gratia,fed etiam alicuius corporis tran/itus occa/ione, aut fecuritatis, fcu noxas melius
ferendi cau/a,aut partium diucr/itatis nomine. Propter motum quidem digitorum ofla inuiccm committun- \t , i
rur,dcindc ulna & radius cum humero^ humerus cum /capula, & femur cum tibia,prxtcr eiufmodi inn ume paxU .
ros ofsium conncxus.Tran/pirationis uero fcu trufitus alicuius corporis gratia, futuras capitis cflbrmari, tunc
Tranfims
dicam, quand Aa* forte fuligino/a crtebri recrementa tranfmittcrc , Aidurar cerebri membranx fibris uiam aU,
prarbere docebo, ex quibus membrana caluariam obeingem conflatur. Pariter quoque fc in capitis futurarum **&•****-
fcrmone,cjluariam non uno ofle, fcd pluribus cflbrmari audies,nc forte harc quapiam ex pane I.tla, late nun- WI •
patur,uitiumquc ueluti in fictilem ollam longius quam ad ofsis circunfcriptioncmpeningat,fcd ut ipfum una
cum ofle ad futuram tcrminetur.Ad hste,proptcrpartium diflerentiam,ucnids ofla utcunq; mollia duris tem titmb.
porum ofsibus committi>in eorum ofsium cotnmiflurarum fermone intelligcs . Omnia igitur ofla limul cum Partium
cartilaginibus inter fe funt contigua, neque os ullum(ni/i aliquod in cordis oafi confiftat) fcoriim per fc habe *,JfeTt’***
r* u* *
tur fcd aut pars continui cft,aut aliud os, mediante fubinde cartilagincjcontingir »al terique adneditun adeo *
:
ut fagax remm parens Natura,ofsibus fimul cum cartilaginibus ipfis adnatis,tanquam uno conrinuoque,& ta
Q m^m
quam pluribus ad commemoratos ufus hominem uti uolucrit. Ceterum ut uarius compolitionis ofsium idtis wtfvrJrT
cft, ita quoque multiplex ciufdcm cft ratio.Primum itaque uoluntarij motus gratia, ofsium naturalis fit com- Arfernuiji
politio, qux a Cnecis &
«ffl^mobis articulatio articulusquc nuncupatur. Veriun motus huiufcc in om
nibus articulis non idem cft modus : quandoquidem alij motus euidentes funt, neque quenquam latent. Ne-
mo enim non caput liipcr collum moueri fcntit,fcmurquc ad coxcndicisos,& manum ad cubitum. Atque hec
articulationis /pedes cuidcntcm motum oftendens, dicitur, qua/i laxa eflet dcatticulatio quemad- t-m eJmut .
:
modum & Hippocrates eam «WfSjwvrir.quafi abart iculationcm,uocauit . Quorundam articulorum neque ua *ffy*>*
lidus, neque manifeftus , fcd obfcurus , adeoque difficilis latcnsouc motus fcntitur,ut is ncutiquam a lingulis
prompte dijudicari queat.Cuiuis enim poftbrachialis ofsium ad orachialis ofla coarticulatioms motus no cft
obuius fi tamen in planam fupcrficicm primum digitos extenderis, ac indicem dcin, minimumque digitum uk.it at-
:
medio fc annulari inftarX , fcu dccuflatim fubieccns , digitorumque radicibus ueluti lemicirculum ftatuerc **•
concris, poftbrachialis ofla non prorfus immobilia apparebunt . Atque idem quoque in brachialis ofsium in-
ter fc commifluris,& calcis cum talo, talique cum ofle cymbam exprimente, ac ruriiim huius cum tribus inte-
rioribus tarfi ofsibus,& calcis cum tarfi ofle cubum referente, tarfique ofsium cum pedi; ofsibus nexu , u/uuc—
nit. Harum namque commi/furarum uel maximos motus, nili mente fcdulo adhibita, anima duertes. Vo-
cata cft autem harc articulationis /pccics,ruMt^^tf>quafi coamculationcm dixeris, qux folius motus quanti-
nr '/y |U .
tate a dcarticulationc diferimen rccipit-Cartcrum utraraque articulationis /pedem Natura non fimpltacom 9 ( . ,
politionis genere nexuit , quemadmodum etiam neque omnibus articulis par motus forma attribuitur. Alij CvmkmU
enim fledumur & extenduntur, atque in hoc illudquc latus adducuntur , & abducuntur , ac demum ueluti in ** •
gyrum quoque circumucrtuntur.Fcmur enim & brachium hos motus oftcndunr. quippe brachium pedori ad om£} U0 %
3ucis,& retrorfum ad dorfum agis,dcin futium ad caput mones, deorfumque ad ilia fers : ac demum circum-
agis quoque, quum pollice in menfam fixo, reliquis digitis circulum quam potes maxime moliris. Ita & femur Uhu .
antrorfutn retroriumq;& introrfum ad aliud femur ,& cxtrorfiim ab a!ioducis,&rircuucrtis pariter, quu cal-
ce in terram firmato, quafi circulum fadurus,digitos huc atque illuc in latera agis.Hoc enim pado circuucr-
fionis motum fubaudirc conucnitmon aute quum brachium,modo antror/um,modb fur/um , modo retrar-
ium, modo dcorfum,fucccdcntibus motibus ueluti in circulu,ac quafi funda lapide emifluras,moucs. Alij arti
culi duntaxat fleduntur & extenduntur, at que in latera moucntur, omnis motus circumucrfionis expertes: ut
prima digitorum intcrnodiaj& ipfum bracnialc qua cubito iungitur. Alij ucrb fleduntur & extenduntur , ft-
mulq;
. . . t
IO j4nd Pefali) , de corporis

tnulque circumuertuntur, nullum intcrim in latera motum fibi ucndicantcs : ut
radius ad liumenim flcftititr
flr extenditur, ac etiam

cirrumucrtitur.fcu in pronum fupinumque agitur. Ali) folum flectuntur & extendun
tur ut ulna ad humerum,» tibia ad femur ,& fecunda » tertia
:
quatuordigitorum internodia A' tertium pol
licis. Alij duntaxat circumuertuntur : ut prima ccrutcis uertebra iupra fecundam, uclut ad axem cum umucr-
circumucrlionis motu du-
fo capite circumuoluitur : & radius Iupra ulnam.non ntfi in pronum fupinumque
citur.Quoniam igitur omnes articuli non limiti pollent motu,nequaquam mirum uideri debet, dtuerla quo-
que compolitionis forma feu fpccie cofdem neccllaao compingi. Ac Ipecies hic cft tripartita,»: d
uctuftifsi-
Tm mkt
lm firma. n ,is Grateorum triplici uocc fuit donata, <w 0r*«<uidclicet,«>Wi«,» Quanquam foitafsu hic no
mina d Dioclc,» illis qui primum rcfccandi rationem commcntarijs tradidere, polFmodum fuerint confufa.
iUfitm- iri&ix itaque articulationis fpccicm fignificabat.in qua excipientis ofsis cauum (inusvc altus, & acetabuli a ImmtfU
firfiapA
m- modo cxculptus cft,caput autetn quod ifli inarticulatur extuberans, adde & linum in hac articulationis dilfc
rentia iimilitcr ac caput cffefimpliccm, unicum feilicct linum, & unum caput,
a perinde ac in femoris arti-
b & in humeri cum fcapula, c »poftbrachialispcdijqucolsiumcuqipri~y

culationc cum coxendicis offc, & ,fi. ,
mis digitorum ofsibus fieri confpicimus.Commemorati modo articuli mamfeftis pluribusquc motibus do- 19 rafin
«.
nantur. Femur enim i humerus fleiS untur ac extenduntur, & ad latera ducuntur ac dcin circumuertuntur
b >»/£• . '
,
d brachiale in radio circumucrtitur, ctfi haud

Prima autem digitorum olfa non circumuertuntur, ut neque *
c radiusquan-
fecus quam illa digitorum offa flefiatur» extendatur,» in latera quoque agatur.Prxterca xfipnjm.
tumuis ad humerum flectatur & extendatur,» infuper circumuertatur,motu tamen deftituitur laterali, quod » 1.
c ' «Wa
Natura priuatim horum articulorum,qui etiam inarticulationc componuntur, capita non adamufsim extru-
xit rotunda.idque magni alicuius benefici;, ut fuis locis docebimus,cccalione. Natura enim ctfi hanc articuli
fpccicm in fimplicibus articulis tum femper machinctur,quum pluribus fimul motibus offa moucri cupit, n6 j
tamen omnibus mox inarticulationibus triplex motuum genus tribuit at tertium plcrunquc genus, quo no rfii
: ,
indigebant .peculiari It ruitura ipfis abffulit , qua intcrim articuli confulitur robori isque ualidior , & minus fi ’. "P-
1
:
luxationi expofitus redditur, quam fi ea conflaret fabrica, cuius ope triplic^motuum differentia polleret
Quanquam intcrim inarticulatio,non tantum in articulis manifcftilsimos motus edentibus fpcilatur , fed ,
1
ipecies articuli cft, qui imius otis cauum finumve lcuitcr tantum, ac ucluti fuperficictcnus cxculptum habet
£
& alterius oftis caput deprcffum,uixque extuberans adipifeitur,perinde ac fi plani quodammodo fuperfieies ,» k i t
f.
hunc contextum efficerent. Vti enim in cnarthroli.quis finus caputque lit,iudicatu eft facillimum: ita d diucr "‘fi'-
fo in arthrodia.utraquc adeo obfcura funt, ut ignores cuinam olsi finus aut capitis nomen oppommd debeas
8
*
aferibcrc. Hae fpccie committuntur • tria interiora tarfi offa , cvmbam referenti ofsi,» « pedij offa tarfi J m
ofsibus, • nonnullaque brachialis offa poftbrachialis ofsibus, ocin m
quartum brachialis os tertio bra- haefiEj
si,& n clauicula fuperiori feapulz procelfui.In quibus commiffuris adeo obfcuri funt motus.ut per ji.11.t91m
mnuntm
lue fentiri dimdicarique polsint. ita fand, ac fi Natura hanc articulationis differentiam in limplici
i ginglymos , quum mutuo ingrelfii ofla inuicem iunguntur

gibba,altcrius caua fubintrent : & rarius unius ofsis finus,altcrius gibba admittant.pcrinde ac oftiorum fene
ftranimquc cardines,a quibus tertia hxc articuli Ipecies nomen inucnit, contexuntur . Atque ut illorum dux
k
prxcipuifpcdfanturdiffcrcntix,ita quoque mutui ofsium contextus , duplex cftpotifsimum ratio.Cardincs „ afip.p.
cnim, quibus pleranquc duo afferes inuicem hirent.fic mutuo gibbi funt &
caui, ut unius ferri gibba in alte- ai I
11,1
rius ferri caua fufeipiantur,» unius caua alterius gibba admittant,& elautis dcin omnia fimul gibba permeet.
I *>
' 1 tMf‘
Ordines ucro quibus oftia aut fcncftrx parietibus firmatur,ita fc habent,ut ferrti recta parieti infixum, tere £'
ti & tanquam ex pcipcndiculo furfum dufto emineat tubere, quod cauu m 'fi.,ca.
Sxprritri fijrrrx tarda txprimiixr , js, hir ferri olfio orbem fubingreditur, adeo ut ea- s j Aar. 4
fcneftrxrc clauibus firmati
<{»«, affirn Itarrrt firtltxuu . at A xmm >»~
uus ille orbis Icu anulus aut uertebra teres excipiat tuber, & ferru ex quo ‘d i-
ditat fartum.*
uti"i.txutU
id educitur, uertebram illam mutuo ingreffu admittat. Ad imaginem ita- " 1^
ut C iuditata . uc priorum cardinum ( 0 pracipue ii alteram iplorum ferrum unum ,
admutnumif- 3 untaxat in fui medio gibbum habeat, »fupraintraquccxcifum fit: alte 0 uUuf»
firum rum ucro duo offendat gibba.in corumque medio cxcauctur) fecundi»
firmjntur
Imfmort fip- terti) quatuor digitorum manus» pedis committitur P articuli,» prx
M dtimrS ter alios quampltirimos, femoris ad tibiam S articulus. Vnum namque e™*
turaerdo horum articulorum os duo habet capita in medio finu quodam direpta: xymm-
quoD ferrum no Ut parieti infixum, E an te fer alteram uero duos obtinet finusdn
medio tubere quodam diftinCtos.at- ‘r c, H L ,
d ‘]»3 oThe aMtfeneflra daan afficitur
que ita duo unius ofsis capita , alterius ofsis binos fubcunt finus :& 11- "***•*•
nius ofsis finus , alterius ofsis tuber admittit Ad fecundi autem cardinis formam, r ulna uidetur hume-
.
fi.
roconiungi, quum orbicularis ulnx finus ad humeri orbitam rotulamve flectitur» extenditur feu alio- ],»*• ,
quin aduoluitur. quamuis infuper »inhoc articulo pleraque cum priori cardine conucniant. Molitur au- T.f.nlfi.
tem Natura mutuos illos contextus , quum articulorum robori in primis uult effe confultum , uniquetan- 1
M mitrdi tum motui illos prxcffc fat cft. quod nuper commemorati atteftantur articuli,quos tantum fl effere extende- * k’ l-M ,
dmrjfifii reque pofsimus, nullo alio intcrim indigentes motu.Cxtcram dictos haftcnus Natun in tribus articulorum a Jc,v, E
nbmiwm
(ammifit
|p ccl(;bus formandis Icopos , in articulis lubaudire conucnit, quilimpliccsac unici tantum in duorum nfi- p. 1 14.14« ta.i
Ut
Itum'
-
1 94 e 1
Humani fabrica Liber I. 1

<mm^lic«io«om,rrWt .Kon»u!pnscnimrub,ndcufU5 occ a fionc impedita,
duo ofTa fimplici articu
utiquam commmerepotuit/cd auos.ac interdum
quoqueplurcs i fc inuiccm diftantes , neque (ibi con
? exus "Uculof
Vt cmm n mcd,a ™biti longitudinr radius ab ulna plurimum
',e '
non leui Ia-
r ifi.cdp. n rdchJ rccm t p ra «T'-
»4*>i
l i .
9fc chiale, ?
elrixT, ulnz
r dupbcian.cuk),
dupllCl articulo * non autem limnliri
,
luxu cubitiquidcm flexum , radi, t capitulo «

capitulo in
:
|
nrr totam cubiti
fimplici per riikiri
loLitudinom tcnfo , ra-
finumulnzfiLumc, Ai, ,xta bra-
U. 14 m. radi) J finum anicqjato. quum intcrimduobusillis nexibus
radius tantum cir
U pronum fupmumquc ducaiur. Dcin propter dorfalis m eduli* trunfitum
cumucrtatur.fcuin
*
* , occipitis os
pnma: umcbrzdupbc. articulo nefiitur, utroque ad «.articulationis fpccicm
quodammodo extracto : atta-
men Illius beneficio, caput fupra pnmam uertebram, merito ob ftraftur* in
f
fc
y
»4*
Srrrr ?
C aufer 1 ru latera.duabus
brz quodammodo mart.cubtur attamen
0
TT r
ucluti arthrodijs,feu
ta m
TF
a
plamscontextibus.iungitunft
tur- Infe
P“
1
P rl ™ “"ebra, diftantibus inuiccm articulis ra
fupra feeund* uertebrar corpo-
fccundz ucrtcbrx dens
, prima ucrteT
s ZLZ dumaxat (ua contra Caleni fententtam docebimus)

frns locis
prima : tribus illis articulis uettebra
circumagitur. Ad hzc quia dorfalis mcdullr
cum capite lupra fecundam,
«f-
• C5/W 4 quoq»c gratia, cartcrx dorii uertebrar perforanda A ,
fi mul multa conflftuend* fuerant,
Natura non limpli-
firuram ni cibus nexibus art, culisque. n duarum ucrtebramm compofitione eftufa-prztcr
contextum enim rarum & pe
f.sqMf. culiarem,quo ucrtebramm coroora non larui lubncoque,ut cartcri omnes
articuli , attadu , compineun-
b /i-f 4 .
tur.a fecunda ceruicis uettebra ad
Kl.Aty*
1
duodecimam
ufque thoracis, arthrodia quodammodo fubditi uertebne
alcendentes nobis appellandi proceflus fuperpofitx fcu
ita itUKtft incumbentis uertebrar defeendentibus ptocefsibus
fubmittuntur. Verum mtcnrr hz uertebrar prztermanifcftam flexionem
fla <0* .
extenfionem, etiam moa.min 1» &
ir«n & tcra cxpcrtuntur.quernadmodum lumborum ucrtcbrz quz perinde ac& duodecima thoracis dcfccndcnti-
alta. ,
bus procefsibus,i n fubditz uertebrar afccndcntes procefliis enarthrof.
fOfer™- articulantur. Czterum quid Caleno
ttm fc» ta.
m mentem uenent,nefcio,quum «tenebrarum contextum adginglj-mon rcfcrt.namctfiprztcrprimam &
cer- ^t”r
mdprattfliil uias A.duodecimam thoracis (quz fupra mfraque fuis afcco£nt,bus
& defeendentibus proceLbus i pro- L« ’
dt ximis ucrtcbns excipitur uti pruna quafi lupra
illi , infraûe fibi contermina ofla admittit) omnes
fitm.
, ucrtcbrr
aina parte fufcpunturpiltera.ut,pnus di», recipiant non tamen hic ginglvmos,ut ipfe *
:
c tfr
arbitratur, eft rccen-
(cndus.Ncutiquam enim Calenus expendit, fe ita ad ginglymon
Harn j fi-
tribus c ofsibus, ca ratione opus habere:
pira ea. 1 pnmo uiilicetûod fuperiori fua fede excieretur fecundo, quod Wnorem
hanc fedem admitterer ter-
:
&T.V.WT tiomimd a primi ofsis mfenon fede fufeperetur. At iam tempediuumfuerit,

commifluras omni prorfus mo- 0«-»^.
frimmmfit. tu deftmua. aggredi rquarumprima^ru duuur. eftqucîm.
inftarclaui os ofsi infigitur, qua d den-
Xl.V).
«1 liMMnr
tes ad unum omnps maxillarum przfcpiofis unquam
claus adeo impinguntur, ut ne tantillum quidem
«eantunCxterum uctcres mterdum inftarclaui connexum, etiam ad
mo- — ~
draripMn /r
r*c A, Aw
articulum/cd alia ratione contulerant,
quum ofla imucem alterius ofsxs bcncfiao.tanquam claui cuiufdam interuentu, T “ ”*
f
coarftari dicerent, qucmadl „
imtfx-u. modum Ariftotclcs innuit.quum duo ofla caqa in medio clauum habere feribit e
il.unjmar , tibiam & calcis os finu. >.>eô
obtinere, & talum fuis tubcnbus cos finusdauintu ita fubirc
Ufigaa.6. arbitratus, ac fiduo afferes eodem fpiculo com-
C Eafeude mitterentur. Verum tngefimo temo Capite tab hiftoria tradetur, * Vmi
cuius connexus ad tibiam & calcem rinnlr
qmimiiM- &
mo,m hominibus, ut m quadrupedibus articulatur.Homincs enim talo non l
defti.uuntur, quamuis is iTol
Hgran fi. lipcdum ac bifulcorum ulo forma (non autem litu, uti fuo dicemus
n mrr appeUantômporitioqu{datncft,ad confutaram rerum fimilitudinem.
loco) difirrepet. Sutura, qiiam pnetr Cneci
Hanc nonnulli quiim explicare ftu-
nu. dcrKjicrTatam compagcin Arudhiramûc,alij in unguem
commUfuram dfc
hnjunt.Scd ilii nobis in memoriam reuocant,
do
mutuum ferramm contrario occur
Iu ingrcflum,cjuo dcntat.r alterius ferrar
partes in alterius iinus fubcunt . Hi ucro»
qux in unguem committi dicuntur, quum gibbx uidclicet
partes ad unguium fi-
guram “nidfcrriniinusquibusconcinnccxcipiponuntjinreainturjqua
connexu*
lene arcarum fcu Ic&carum ailercs fubinde inuiccm compingi
cernimus. Carte-
rum poftcnore*,luturx formam accuratius quam priore* explicant, quemadmo»
dum omnium proximi eam afsimilant,qui luturas ad limborum futurar effigiem
confcrunt,quando,ut de unguibus diximus, panni unius flofiruli in
alterius iinus
f 1 fi. 6 t*. mutuis ingrcfsibus confuuntur.Eiufmodi ^ futuris ofla capitis
magna ex parte
&A.B.C, compinguntur : & interreliquas fcinpcrfmurar locciem clegantifsimi ca oflen-
dit , quam A fiterx in occipitio comparamus.
B ofsium Uruftura p(t per fimplicem lineam, citra om
Buitrr
nem tuberis, finus, & afpcrit.it is mutuum ingreflum commifla Ad hunc h modum quzdam maxillar .
g fupe-
CM irntipa noris offa,& prxfcrtim nafi inter fc iungi putantur.Cartcriim quia harmoniar connexus
unquam ad omuf
uix
hm inltarfimplicis lincar perficitur, fcdnonnulLe afperitatcs mutub ingredientes perpetuo fere cum ofl*a
,
rumpuntur, in harmonia occummt,plcriauc futurarum urv-ettiam li«nn/,niiitnl.Mm.{m .«««u ..:j
1 J auvw UIIIUIIIUIJ UlLUJll.

’
tus linram uix comjcere qiieas.Hic quoque unione, ofliifacri ofsis lateribus
commifli , inuicein k in pube
coilcfcum.Dein admodum pueris umulquc lateris os tribus formari ofsibus apparet, quz tribus
lineis in co-
xen dicis ofsis acetabulum concurrentibus intcrftinguuntunut etiam in agnis uidcrc cft
in quibus , cartilago
lineas has ficut in pueris intercedix.in paulo
autem prouc^rioribus tres illa: partes adeo connafcuntur, ut ne li
ncarum quidem fpccics fc oflcrat ,At de his ofsibus, ipfis dicando Capite pertractabitur!
quemadmodum Ct
de uertcbris,quz in pueris quoque pluribus conflant partibus.qucmadmodum Sc occipitis
os , St alia coipo-
lis plcraquciquz alioquin unius ofsis nomine ideo habcmur,qubd coalitus imago plane in ztate proucfliori
bus
fd by LôqIg
1
'
l l tAnd Vefalij , de corporis

bus latcat.Ubri Introdudorij,fcu Medici, qui GaJcnoafcribituoauthoôfiiumdifciplinaminflitucns , non
ciufmodi unionem, quam nos iam ddcnpfimuMvV1**' 0* uocat,ucriim latura' ad harmoniam quodammodo
Qjtorumlc acccdentcs.MaxiIlxcniinfupcrioris&fsiumcommifluras»»^-'*»* (at non rede interim) appellat. Omnes
oQ*
0 f5 iuni con Aructurx lp edes, aut a licuim,aut nullius corporis beneficio committuntur . Vniucrfi namque ar-
* ligamentis inuiccm alligantur, qux orbiculatim ofla inucAiunt . interdum ucro & hxc in ofsium fcu. t 1
'miptwwi >
mcdioconiillunt, m ut in femoris cum coxendicis olle articulo , & in uertebrarum corporum n nexu, bb.i.
m fcxMf.
Urgmemt Hic ofsium connexus, ligamentorum auxilio commifliis,Grxcis»u*4<£f*™ nuncupatur; nerui interim uocc 4 9bb.x P.
nw»“. ad ligamenta proprie dicta, & ad tendines, neruosque qui a cerebro dorfaliquc medulla prodeunt , deducia. n
fbjmupat- Hxc namque omnia uctcrcs,ut &
milgus hodie, nerui nomine fubaudicrunt : & prxcipu^ AriAotclcs.cum KfL
alias fcmper,tum maximi quum ofsium rcccnfet contextum. Nonnulla ucro ofla camis etiam ope commit-
4 ie
fjrt.juum. tuntur , 0 ut generarim omnes articuli mufculis obducti. Mu fculi enim quum ab uno o(Tc plcrunquc prin- o Taftim
cipiuin ducentes alteri infcrantur,uinculorum etiam loco iurc habentur, offaque inuiccm nectunt. Cxterum im
Gxruh. U a nmfculi uctcribus plcrifqucA potifsimum Ari Aoccli, camis nomine appellantur, connexus qui mufeu-
j
q mt fep
merito nuncupatur.Porr6& dentes quoque in fuis alucolis came quapiam firmari uiden-
uh.Qjt.
tur,adco ut ea quali ratione , ofsium conftructio rcpcrirctur , in qua caro non dunuxat mufculorum modo
CmiUgi- connexum exterius ambiret, fcd & intemeniret quoquc.Infupcr alia cartilaginis medio connafcuntur. quip-
mu pe P appendices in prima xtate cartilaginis 'interuentu fuis ofsibus committuntur, quemadmodum & 9 P fix*. 40
ovyxfr pubis ofla Ar ofsis « imitantis ofsicula.Hxc connexus fpecies a cartilagine nyxorf?»™
uocatur. Suturx au Idf.lxbdrA
tcm & ârmonix nu Nius corporis beneficio, quam ofsium Arudurx coeunt. Nam & fi durr cerebrum inuc- Oerti 1« X.
Aientis membrati* fibrx aliquot futuras tranleant,non tamen ob id eas conncCtunt quemadmodum neque 4. f-
in ;
q I fi i**
trrnentu rf cartilagines in articulis ofla oblinentes, ad ofsium firmitatem & connexum quicquam auxiliantur . Prxtcrca pirum*.
mtunntnr. in fenioribus appendices non amplius cartilaginis,qux glutinis uiccm fubcat, intementu ofsibus connafcun r 1,1x4»
fi.
tur,fcd cartilagine prorfus deperdita, adeo committuntur* ut, quemadmodum iam antea quoque dixi, coali, IJC.
tus regionem obferuare arduum fit.Infiitutum modo erat huic Capiti finem imponere , atque ad lingulares
^ prifi ofsium dcfcnptiones fermonem dirigere , , nili magnopere Galeni authoricas me remoraretur
:
qux merito
prohibet, adeo Icuiter ea qux in prxfcnti Capite ab iplius placitis deflectunt, prxtergrcdi.Vt enim ex multis»
faTpUntit
Oijnt* prxtcr prius eciain commemorata, aliquid proponam , primum iplius dogmati non acccfsi , quo in libro de
dtcluuiH, Ofsibus, futuram, harmonia m A gomphofim, fynarthrolis fpecies cfle docet . Ego enim fynarthroii obfcu-
A
rum non manifc Aum afcripli motum, ijfdcmquc articulationis diftcrcntijs ac formis illam atque diarthro-
\ fin fieri commcmorauhdcinde futurx, harmonia* A gomphofi non obfcurum aut difficilem, fcd nullum pror-
fus motum dedi Ahas connexus fpecies nequaquam articuli nomine cum Galeno fum complcxus.quod pro
fedo neque ab ipfo faciundum fuerat, nili brachialis ,& poAbrachialisA urii , & pedij , & collarum cum pe-
doris ofle cartilaginum conArudioncm fuis locis cnairam,hxc per fynarthrolin committi fals6 alfcrcrc uo-
luifict.Quum enim inibi ucrc hxc ofla fynarthrofi coardari diceret , nonne animaduertendum ipli fiicrat,
hxc neque futura, neque harmonia, neque gomphofi conncdi ? Quod fanc fieret , fi modo fynartnrofis fpe-
cies harmoniam, futuram A’ gomphofim rede ltatuiflct . Verum per me cuiuis integrum erit , de fynarthroii
ex fuo arbitratu conAitucrc:li interim non ignoret, hanc long£ fecus plcrunquc a Galeno accipi, quam initio
libri de Oisibus.Nam ucl in XIII,XrX AXI, XXI III, Capitibus ciufdcm libn, aliter quam inibi, Galenus fen
tit.Dcindc 1 ntroductorij fcu Medici author,Galcni decreto non acquicfccns* & libi priuatim ofsium conne-
xus diuiden5,inqiiit:Ea aut ad motum componi , uocariquc eam compolitionis feriem fcu articulum:
aut ad nullum motum, ac tunc iwdtkmim appcllarircuius lpccics,futuram,gomphofim, A* fymphyfin cnumc-
rat.Vcrum hac ratione brachialis,poAbracnialis,tarli& pedi) ofsium compolitioni fynartnrofis accommo-
dari nequaquam pofsit,quum neque furura,ncquc gompholi, multoque mi nus fymphyfi inuiccm conncdan
tur.Inlupcr nugis a Galeni dogmate rtccfsi,quum omnes ofsium commifluras,aut alicuius corporis Benefi-
cio,aut nullius committi proponcrcm:quandoquidcm Galenus id foli fymphyfi , in libro de Olsibus tribuc-
rit,atquc fynncurolin,fynfarcofin A
fynchondrolin,fymphyfcos tantum fpecies cnumeraucrit. Qubd autem
illum non fim fccutus, primam occafioncm mihi iplius parum ucra prxAitic oratio, qua fungofj molliaquc in
ter fc nullis mcdijspcr fymphyfin connafci, ficciora ucro denfioraque nonnullis intcrmcdijs coalcfccrc do-
cuit.Comperio enim in mollitus adhuc & teneris olsibus,appcndiccs cartilaginis interuentu fuis ofsibus uni
ririn duris ucro fc afsiccatis A in fcnibus,nihil prorfus fympnyfin intercedere . Deinde nullaprorfus mihi fc
exhibet fy inph y!is,fcu unio, quam ligamenti interuentu ucre unitam liceret aflcrcrc.adco ut fynneurofis fub
fymphyfi comprehendi nequeat, dummodo nulla unio ligamenti ope perficiatur: uti fane articuli ad unum
omnes ligamenti beneficio coeunt, nunc (ut & antea dixi)orbiculatim obducti, nunc etiam in mutuo ofsium
contadu intcrucnicntis . Prxtcrca ad amuf&im mihi fingula perpendenti, multo adhuc minus fymphyfis fefe
obtulit, quam carnis interuentu committi quis rede aflcrcrct. In nullo enim ofsium connexu caro interce-
dit, nifi f onalsis m
dentium cum maxillis connexu, qui gomphofis,non autem fymphyfis ccnlctunquantum-
uis etiam ille dentium connexus nullum oAendat motum, non magis icilicct quam harmonia, aut futura. Ac
carnis interim, hoc cA mulculorum auxilio, omnes fere committuntur articuli quem connexum fymphyfis
:
C4/.9. fpeciem nemo dicere pofsit. Ad hxc, Ari Aotclis quoque locus fecundi libri de Panibus animalium , ut prom-
ptius a Galeno diflentircm»admoniut:ubi AriAotclcsofla ncruis, carne fi cartilagine committi affirmat, cum
connexum uniuerfim ad omnes ofsium commifiuras dodifsimc refercns.Quamuis etiam hanc Ariflotclis fen
tentiam Galenus haud ofeitamer prxtcrijt quando conun qux in libro de Ofsibus docuit immemor, ad fi-
,
nem fecundi de Admini Arandis ludionibus liori, ofsium conllmctioncs perfundoric , licet fime eleganter,
percurrit A
quodanunodo Ari Aotclis uerba rccenfet.Cxtcrum nunc tandem tempeAiuum fuerit,priuatas fi»
gulonun
Ifumant fabrica Liber J ,
; , i
guloram ofsium hiflorias aggredi, ijsquc i ftniftunc capitis ratione, & uarijs ciufdeni figuris initium ponere-
CAPITIS STRVCTVR AH RATIO,

quotq; ciufdem figunt. Caput r.
FIGVRA
PRIMACAPITIS, S EC V N D A» tertia
V.
QJ ARTA QJNTA.
qVINqjE FIGVRARVM QJ I NTI
Capitis index.
TtJMjt figura, naturalis capitii feu caluaria fbrma.otilongam fybaram utrinque leutter deprtjfom referens, ei
anterius pofteriusque extuberans, delineatur.
Secunda.prtm.tm non naturalem capitis figuram dcmonflratfin qua anterior eminentia periit.
Tertia,fecundam capitis figuram non naturalem oftcndit,ia qua anterior emittentia deperditur.
Quarta,tertia non naturalit capitii figura indic atur,in qua utrunq; tuber otntertus nimirum Cr pofl eritis, intercidit.
Qmntaujuartam tum naturalem capitis figuram exprej]lmus,in qua amba naturalisfigura emittentia ad latera, non
H
autem antrorfum retrorfumquefre flant.
ratis igitur
VMANVM caput, oculorum gratia efformari , cancrorum , locuftarum , & quorundam opan-
quz capite deftituuntur animalium oculos manilefto commonftrarc, Galenus docuit. His Unuugra-
fiquidem oculi fuper proccfiiis pralongos locantur, neque imi, quemadmodum os, nafus, &
aures in pc&orc ipfis eonduntur.Oculos enim alta egurfle iede, atteftantur hoftium incur-
fus, latronumque fpcculatorcs, qui muros,montesA altas turres eodem ufu afeendunt quo vfrpma.
nautx nauium antennas, terram ocyus, quim qui fubfunt in naui , confpe&tiri. Commemo-
animalibus tcflacca &
,
dura cutcobtc&is, integrum ruit oculos in oblongis proccisibus tuto repo

'“tAr S i,
ni, quod illi duriores erant futuri, &tunica extrorfum obduci poterAnt qux ab illorum anima ium cute pro-
,
:
gnara.limul durifsima tc teAacea eiTct.Homini uerb ,

propter corporis lub Aantiam , Se mollem tenuemque,
qua oculi inueftiuntur.membranam.exqullitioremûc fcnfum, totos oculos ncccflario molles habituro, hi
przlongis procefsibus citra periculum apponi nequierunt. Qinndo iraque in imo hominis oculos locare, non
erateorum funffioni commodum, & nudis ceruicibus cos adnedere haudquaquam decebat, Natura nec ocu <J« umtu
Iorum ufum prohiberi,ncquo oorundem fecuntatem uitiari uolcns, partem extruxit altam , 9t eleganter ocii-
mim" a ‘
8 los
•
j ^ eAnA. Vefa.j , </<? coipQW

los ab ulndlcantcm.Supcrius enim palpebras, fupcrcilia,& frontis os collocairit: inferius nero praeter
iniurijs
palpebras, mali etiam &gcnx oculos tutantur . Internis autem panibus nafus muri inftar oculis intcric&ta
cft, exterius deinde ualiditsimum os externum oculorum fcdis angulum occupat, adep ut editis ac cxtubcran
Cerebrum tibus undique partibus oculi fepiantur,uri}itcrquc ucluti in finuoia.uallc latitent . Cxtcriim honim qu.c ocu-
etnlere »r4
los muniunt coaccruatio & congeries, caput minime cft, quamuis etiam dia line capite confidere nequeant.
fl* A» (if*
Qui igitur fuit ncccfsitas, hic quoque alias componi partcs,quarum fabrica capitis nomen meretur ? Singu-
dtin ^crebri laTcrims organa,uifus nimimm>odoratus,guftus,& auditus, quxncruo indigent moilimcruo quidem , quod
m mi ne re- ille fit animalis fpiritus facultatisdjuc uehiculum:molli autem, quoniam alilici &
difponi quodammodo opor-
bfHlft** tet, ab extrarium incidente fcnfibili. Quando itaque oculj mollibus cerebri ncruis indigcbant,ac mollia om
{*.
nia fi ulterius procederent prompte diuulfa frangerentur, offenderem urejue , aut etiam uix longitudine plu*
iquo i ndurcl cerent, cerebrum iuri non procul ab oailis reponi debuit. Atque
ita colligitur, cerebrum in ca-
autem &[auditus guftusquc organa propter ccrcbiuin. Quanquam&
pite locari oculorum caufa, odoratus
nare organa alioquin altilsimam fedem opportune fortiantur . Aures enim quum fonum percipere debeant,
qui natura in fublimc fertur, rc&£ in altis corporum partibus locati funt,Item nares, eo quod omnis odor ad
nipcrioraducitur,mcrit6furfumfunt:&qu6droagnumcibi&potionis iudicium ad nares quoque pertinet,
non fine catifa uicinitatemoris ill* fcquuntur , Iam guftatus , qui fentire eorum quibus ucfctmur genera de-
bet, commodi habitat in ea oris pane, qua cfculcntis&poculcntis Natura itcrpatcfccit.Ta&usauccm toto
corpore xqualitci fufus cft, ut omnes i&us,omncsquc nimios & frigoris & caloris appulfus fentire pofsimus.
tutwrtUt Citcrum caluarii a figuram maximi naturalem concinnamquc omnes definiunt, qui inftar lphxnutrin I frimif.
ttfiutfoi « uc n anteriora leuitcrcomprcfli fpedatunae ucluti eomprclsionis occafionc , antcnori parte multo angu- &
j
™' 6 “tf.
Itior.quim poft criori, reddi tur, Forma: huius rationem Galenus ad cerebrum refert, caluariam, quum cerebri
fit
h receptaculum, ac ucluti galea & propugnaculum, illius debere formam exprimere aftrucns : & addens b Sppsrtt
pariter, quipofteriori cerebri parti cerebellum allocctur, dorfalisque medulla illinc prodeat : anteriori ucro ir
re cmmibmi
parte ad olfa&us organa ,& aa oculos 1 cerebro procciTus educantur, quum interi in nos facile in feptimo li-
Ubn 7 .
pro offendemus, cerebrum nulla peculiari eguiffe ficui a, fiepofteriorem cius partem rctrorfum magis quam
ipfum cerebellum c
prominere, ac prxtcrca olfadui fcruientc$,& uiforios ncruos ex cerebri C
procciTus illos MI it»
bafis quali medio, non autem ex anteriori ipfiu$fcde initium duccrc:adco ut cerebri ratione nihil obffiterit, /i,
4
quo minus caluariam inftar exacti globi, fpnxrx ve, utpotc figurx iniurijs repellendis promptifsimz,cfforma-
tam cernamus. Vcrihn maxilli fuperiorisA nafi,oculorumquc fcdium, «3c temporalium mulculorum haben-
da fuit ratio, &infupcr connexus caluarii cum dorfi uertebris gratia ,poftcriorcm capitis partem latiorem
capaciorcmquc fieri decuit, fi modo iufti ponderis haud negligenda erae occalio. Hippocrates porro natura-
uli. It a lis appellati nobis formi caufam in obftctriccs nutriccsquc uidetur reieciffc, quum ailerit quofdam oblon-
re,*<j»tist ga capita exiftimafTc effe pulchra, hosque ideo in puerulis ea compreftiftc, atque ita tandem natura in hanc
oblongam formam procreata cflcjco prope modo, quo plcrafquc nationes peculiare quid in capitis .forma fi-
bi ucndicarc conffat.Gcnucnfium namque, & magis adhuc Grxcorum& Turearum capita globi fere ima-
ginem exprimunt, ad hanc quoque (quam illorum non pauci elegantem^ & capitis quibus uarie utuntur tegu
mentis accommodum ccnlent) obftctricibus nonnunquam magna matrum folicitudinc opem ferentibus.
Germani ucro comprclfoplcrunqiic occipitio, 3c lato capite fpeCtantur, quod pueri in cunis dorio femperin-
cumbant, ac manibus fere citra fafeiarum ufum; cunarum lateribus utrinque alligentur, Belgis oblongiora
exteris propemodum referuantur pcrmancntvc capita, quod matres luos puerulos fafcijs inuoiutos,‘in latere
& temporibus potifsimum dormire finant. Vteunque autem fit, Anatomici eam capitis figuram appellant na
turalcm,qui ad oblongi fphiri formam potifsimumcxcruitur, priorem pofterforemque partem obtinens
Ptjhm uen magis proceram. Omnes autem reliqui ab hac cuariantes hgurx,non naturales ccnfcntur :
quemadmodum
ttatwrdlii ca,in d qua anterior eminentia a fyncipitc,frontifvc elatiori fede producta pcrit.poftcrior autem , qu* oeci a >/•«
uefkitfo pitiscft,rcfcruatur,Itcm c quxhuicnlan£ contraria uifitur, ac poltcriorcm, occipit ij ni mirum, eminentiam ' jAt-'
manente anteriore pcrdidit.Dcinde * tcrtia,na:urafi adhuc nugis opponitur, in qua ambx capitis eminen f /**"
T*
Steuni* .
TfflM. &
tii abolentur, caput ad amufsiin rotundum, &
inftar exaCtx fphiri, ac ucluti idlhc obleniatur qua figura
:
Therfites ab Homero foiffc traditur.h.inc enim ab ipfo *«£•> appellari, nonnulli afferunt quinquam plcriiq;
:
Qmtrtt. omnes acuminatas capitis figuras eo nomine, nuncupare libuerit. 6 Quarta fpccici non natu i f/i»~
ralis figurx ab Hippocrate quoque cnumcratur,in qua caput in latera ad utranque aurem infignms quam in
,
anteriori pofteriorique fede, prominet. Ac hic naturali capitis figurx omni ex parte difsimilis cft haud fccus ,
JJbr9.de quam Ii ad alteram aurem in naturali figura faciem, ad alteram uCrb pofteriorem ccruictf fedem fingeres. Vq
Vf»p*rtm. rum Galenus alibi hanc excogitari quidem, non autem in rerum natura confiftcrc pofle affirmat: quamuis in
Strrut tnfm terim Vcnctijs puer multis partibus deformis, & admodum amens, hac figura bodic conipiciatur. Imo apud
per CApitu
Bononienfes mendicus obambulatjcui caput quadratum, fcd latius paulo quam longius contigit, Prxtcrca
As-'- Genui puellus annos natus forte trcs,a mendica oftiatim circumlatus cft, & paulo pol t in nobilifsima Belga-
rum Brabantia ab hiftrionibu* foit propofitus, cuius caput in utrunque latus protuberans, duobus uirorum ea
picibus grandius extirit.Vcrumarbitrorillum puerum fimili affectu laboraffc, quem Auguftx Vindelicorum
in bienni puella obfcmaui, cuius caput in menfibus plus minus feptem ita incrcucrat,ut nullum uin caput un
quam uiderim, quod non molle ilh cederet. Fuitûc is affeftus, qucmucteres hydroccphalum uocarunt,ab
aqua qui in capite affcruatur,fenfimquc colligitur, Quanquam en non inter caluariam, & exterius ipiam lue-»
cingentem membranam, aut cutem (ubi alias aquam reponi, medicosum libri docent) huic puelli lucri; cok
IcCta-ucrum in ipfius cerebri cauit atc>adcoque in dextro finiftroque illius 1» ucntriculistqitittura cauius au\ h ff.U.7
pliiudoquc iu incrcucrat,ip|umquc ccrebnun ita extenfum fuerat , ut noqem fore a qui libra*» aut tresAugu 11. D& l.
E.
ffanas
i
, , .,
Humanifabrica Liber 1.
,
fi«i» uini menfuras (it. me ament Superi) continuerint. Ad hxc.ut
cerebrumin capiti, uertice, membra
n* ul m<**° cr,t *"*>* quodammodo continuum cum tenui iua
T '
membrana corpus ita ouoouc calui :
r.a ru.t prorfus membranea tamaque duntaxat fede offea, quanta cihurixpueli*
,
cra. amplitudo nriuf-
quam caput extra modum increfcerct ea fere ratione qua in nuper natis
:
, pucris.fromis os &• uertiris offa
conflare cernimus, ubi illa aboquin mutuo funt contermina,
* in admodum pueris, infigni intcmalio.am
plitudinequc uifunturmcmbranea.Ccrcbcllum interim, ccrebriquc
uniucrfabafis, fecundum naturam ha
bebant -ut' inemorum produfiiones. Dein nulli* prorfus fcdibus quam in cerebri
uentricui.s adeo at-
que dixi adauftispiquam repen A' puella ad mortem ulque fenfibus ,
omnibus integre eft ufa- tk quoties c i
put.quum illa paucis ante mortem diebus confpexi.ab artantibus
&
mouebatur, nonnibibquantumuis c-
mm icuitcr.erigchattir.grauis ilico tufsis pueli* molcfta fuit.cum
difficili rcfpirationc, & totius faciei mi
romborc.fanguimsque/uflufione.ft lacernarum proucntu.Reliquo corpore
mediocriter habuit ctfi la-
XH infirmisquc.fcd non refolutis tamen fuftit articulis,ncqueprxfcntc etiam :
infigni macie, aut etiam fe-

»ofo in membris tumore, aut morbi comitialis, aut tremoris
alicuius notis.Iccur quum paulo poft
fpcaaretur uppilidum.* nonnihil naturali alias lecore
mortem
coqtraftius duriusqnc occurnrl.cne interim mi
xirno Ac molli confpicuo, perinde ac Ii jecons mees aliquandiq
obiuiffet : adeo ut cum prxfcntibus
cu n.bUxque admitatusfienm , ac tantam aou* uim in cerebri medi-
ucntriculis abfque maioribus fympto-
Ib rf
J
T&
dU' f
a AT
CAjm ‘^
Cmjdm0
-
-n
COdcm ,cm P orc non uul gamcr nos mirari coepit,
nobiliisimi una doffifsimi uin cor.m cuius Imiftro ucntnculoglandulofe ( fcj fubnigric.imis interim)
canus libra, propemodum duas reperimus, corde inftar uteri ac
, pueli* illius cerebri , ad cius carnis moli
cxtenloA homine ante mortem habitu utcunque melancholico,*
admodum uigili , pulfi, prxdito mi-
&
ris Uni* modis lnxuuah * uano.qiuqueartcrix contractionem manifefte offendebat.
Ita enim multis mc
fibus ante mortcmfquum tamen ahoqum ucluti fanus
obambu]arct)pulfus aut arteria potius contrahi ui-
la fuit , ut tnum aut quatuorpulfationum iftuumvc
intcruallo contradia maneret uclutque
, cxpulfioncm
moliretur. Imo poftrcmis uitx fcptimams.cx nouem i&uum
intcruallo tres tantum aut dux dilatationes
arteiutytactui fubinde pccuirerunt.Dein animalis facultas cum
principis animx fiinfttonibus ad mortem
ulque latis conflabat qua: non tam ex cordis umo proxime obuenit
, , atque ex finiftri cruris grangrena
,
qup ab impedito arterix pulfu occalioncm perinde duxit, ac fi intcrmifsi
ilh ex cordis uitio pullus
, cnirii
Illius natiuumcalorcm parum apte eucntilairent
. potifsimum quum exfclopeti ieHu ante anno, aliquot
ipli uinata eflet > arteria qux fibulam petit. Cxtcnim eiufmodi
pcrquaminnuiucra alio Opere la,
uus pcrlcqi!cmur,auo difleftorum a mc hiftorias,ad morborum
cognitioncm.totiujcquc anis medica tra-
«ationcm apprime idoneas dcfcribcmusiquum interim prxfcnti Opere,
coippris humani affabre compo-
Jm tantum mltonam enarrare inftmiamus , monftmofa omnia , qux in male fanis
* xgrisque fojum oe-
pirrcruntdilcntioprxtcnturi.Capitisautem figuranim non naturaliupi
hic meminimus, quhd ili* a diffe-
ctionum profcfTonbus funt quoque pafsim pcrtradlatx: quodque non
naturales cupitis uocatx effigies
cnam in egregie pnidcntibusfquandoquidcm fcilicet cerebrum nulla uri iam
, innuimus , propria admo-
«um.mdigcat hgura)inrerdum fpeftentur.ctiamfi tales caluari*,ac potifsimum
futurarum Ipecie, ut proxi
mo dicetur Capue.a naturali forma diffcrentcs.nobis in coemitcrijs perquam raro feli offerant
. ut profe-
tto (Ubindc forfan occurrerent , fi alpium qux Stiriam fpedlant.aecolanim
cccmitcria ferutaremur: quum
Illos homincs,non didti* modo capitis figuris, fcd longe etiam
magis diferepantibus deformes effe audii
DJE OCTO CAPITIS OSSIBVS, ET SVTVRIS

bxc jnuiccm , Ac cum conterminis ipfis maxilla fiipcrioris ofsibps
committentibus. Caput V I.
K.I M^ S E X T 1 CJ T 1 T I S r / c V \jt,
qua duas Mtrticis opium pomonet inuicem nonnihil Jiunt-
das cottimonfirat, ut commodius arlificiqfif-
fima futura fabrica oculis
fubqceretur
S E C r D J SEXTI C A T l T t S E l C V Ifjt,
portionem quoniam ojlcniem utrticis opis, ferra a reliqua opis parte Juajammt
&
caluaria in fronte, uertice occipitio proponatur fubjlamia qua duabus
, denfu
folidis jue efformatur fquamisfeu laminis, quas ttulgb capitis appellamus tabulas
C*r dlploas.hu que ipjarumfupenor exterior re „ infijmtur, merior autem u.ln
barum medio canernofa ac Hclntifungqfa pjluloja ve ofris confiPit fubjlaiituuu, mjcrippmus .
1. B TE\TM
. . . . . . . . . . _
j4nd. Vefalij , de corforis

1 6
TtKTtJ StTTl Cytv Q^yAlfTA SEXTI CATITlfi
figura, caluariam finiftro lateri mugit incumbentem ex
edluanam
figura, integram alfque mferioi
frmiit,utet bafitcaluartain couffeBu nonnihil ucmrct.
maxilla m finfiro latere dep
i-
Aliquot uero futurarum caufa , ah bae figura ot iugale

6 am exhibens
ferra ademimus . wfam nama: fmermns maxilla oliibus
CHARACTERVM TERTIAE ET QVART AE

figurarum Index
V HAE SETfS charaOermn mder.tertia ac quarta figura communit erit, quodfcilicet eidem feri eharaBe-
ret i» utroque coUocentur.ctfi cafis quit aut tertia, aut quarta figura dmtaxat peculiarii occurret, ilb pro figura ra
tioneatut ;
aut 4 fubqctam. .
A, ® coronalis antenomee futura earum qua tranfuerftm ducuntur . Huius dextra pari in tertia , fimtlra ucrb in quarta
•
/pedatur.
C.D -pofierior futura tranuerfarum,qua a CracorummaiufcuLt litera afinnilatur . In tertia huius futura ftmetrapari
confpicitur,in quarta uero dextra.

E J Sutura d medio futura A referentis ad medium coronalit.feudD ad Bdeduda.
E Squamofa conglutinatione in tertia quidemfigura uidetur finidra , m quarta autem dextra Dem in ambabus a f .
C ad C internatium notatur, quod non mutuo incumbentium fquamarum,fed una futura cblh-udionem oflendit.
Quod
H d C ad H per F porrigitur, uerafquamxformis efl conglutinatio, uerticis ofii & temporis ofii communis,
a ntem Ab.
H autem ad A indicaturglutinatus fquamaformis, ofii uerticis & frontis ojfi communis
H S imitrum uerticis os.
E Dextrum uerticis os
E Frontis os, quod unicum efl.
M Occipitis os, fsmihtcr unum ,

* —
Id. Siniftri temporis os in te uia,dextri autem in quarta oflenditur
O os cuneiforme, quod unicum cfl.dr coniugis expers.
T Cuneiformis ofits proceffus,ucfpcrtilionum alis comparati. Hi utrinque duo funtjn quarta figura colfj icta , & pra-
l» ?i4 o terT,etianinumeris his notati>ac denique in quantafigura accuratiusfefe offerentes
<,
Trunum in utroque latere fuperioris maxilla os, quod pluribus Qinfignitnr, ne fortifcdcmQ, quodduichsius cfi,no
X- tatam, aliud os dprafcnti ejje arbitrareris. Linea inter duo Qconfijtcnsusc sf- infignita, proccffum eius ofits delineat,
qui eauttatem in tempore excidptam ualde auget
HA.<K Lenis tn frontis offe& uerticis afperitas,d qua [emicirculi modo temporalis mufculus pronafeitur
SS Quartum maxillafupenoris os:m tertia finiflrum,io quarta dextrum notatur . <. •
V,X J Catuarix fedes,quam os iugale appellamus Y

hic notat proccffum temporis qflisy ad lugalis ofits confli turionem edn
Z 5 Bum. X uero,proccffum primi maxilla fupenoris offis. z autem futura mdicatur,djBos nuper proceffus neCI ens, qui-
Y,X 4 bus iugale os efformatur. Torris y C? X m quarta figura notans fedesui quibus proceffus illosferra refeeuimus
a a Sutura cunei forma os ctrcumfcribentis internatium, illi offi ac temporis ofii commune
b Sutura cuneiforme os ctrcunifcribcMumtcruallum, liuic frontis ofii commune &
e 4 .Tore bae cuneiformis ofiis interdum peculiare uidetur (fiicuUtmJquama modo tenue, & linea d cuneiformi offe di«
q; remptiim,quam qua in quarta figura indicaumus.yerum hac non na crebro fc offert.

t Suturxos cuneiforme eircumfcribeiutt nueruallum , ipfi maximo fupenoris maxilla & ofii paulo anti Sinfignito
commune,
f,f4 In quarta figura fconficis , prafenti Capiti nihil feruent : notatur enim futura primo & quarto fuperioris maxilla
ofiibus c cmiwiiM, quam cum reiiquti itux.Ua fupenoris futuris perfequar , A
iv. .1 ^ Sutura
itized b
\
. . . . .. .. . . . . . .
Ifumanifabrica Liber J.
«7
gff Sutura,frontis os d cuneiformi &
maxilla fuperiori diriment
hq Sn s,eui eapitulwn inferioris maxilUmartitulalltr .
i Teupariioliisproccjjiis.firiptonjfiilimodoprommens.
L MammsUarts procefjnt.e torporis offe produdus. Quarta figura utriufquc Lueris proecffum \i notat.
1, 1 q>Capua occipito offis, qua prima ccruicn hc rubra /imbui articulantur In horum medio foramen occurrit dorfatis
.
,
mc .1 IU cattfa calatum. Ferum nt prxfentl Capite ofilum foramina enarrare tio mShtummsfic neque eadem hic cbs
*4 raOer-bus infhnicnda duxtmus.Quqmuis priualim in quarta figura* ponatur utd quod d duodecimo Capite
farami-
tniin dedicando remitteris.
i .\ T ^ SEXTI C A V I-
CHARACTP. RVM QVINTAE tis figura, bafim caluarix referens.
Vigura index
Qj' I figura multos clntraficres, tertia et quar

ta figuris commnncsnti hunc modum adhibuimus.
jl Coronalisfuturaextremuman temporis cauoconfiicuum
C,C Sutura A exprimens : atque hi charaCieres inferiorem Imius
futura crurum partem notant, ubi hac non amplius futura ef
figiem accurate coinmoiiflrai
F Sqiiamafomtit conglutinatio non omni exparte hic uifitur
quare etiam alios eharaficres tertia et quarta figurarum ip
fi non aceonmwdauiims.
K Ferticisfimfinm os,ucrum modica ipfius confiicitur portio.
1 Frontis os, e mus etiam modica pars hic occurris
Maximamoceipitq oflis partem hic ccmerc iicct , totam ni-
mirum qua in caluarix bafi confislit . (
TqfH Ftrjnquc unum temporis os notatur
00 Cuneiforme os.
TT Troccffiu cuneiformis oflis , uefiertilionum alarum imagini
refiondenees . Qui numero quasuorfunt , his cbaraficribus
J *i> 4 ,\noatti.
1,3, 4, 5.
jj, r Trimum maxillafuperioris os , quod £r r hic nolam
S, a Maximum quarlumvc maxilla Jupcrioris os, hoc quoque &
peculiariter aliquot A indicatur .
y, X Otiugalc.
F Sutura ofiis iugalis.
a, a Sutura os cuneiforme circunfcribcntii intcruallum,illi & temporum ofii commune.
h Sutura os cuneiforme circumflribeutis iutcruaUuiii.iUi ac frontis ofii commune.
d Hac feie occultatur futura 01 cuneiforme circutsfcrihciitis internatium commune tUi & ofii externum angulumfi*
dii ot ulorum conflituenli.
c Sutura os cuneiforme circunfiribentis tnrnuallum,illi dr quarto maxilla fuperioris ofii commune

Hac futura fuperiori maxilla peculians ccnfeturexc prolude hic non uenit expUcauda
f
2 Suturafroutu ofii & fuperiori maxilla communis
X Sinustcm capitulum inferioris maxilla uucttculatur
j Troccffusfcripionoflylononabfimilis,
k Mammillaris proceffiis.
fl Capita occipnuoffis,qua prima ceruieisuertebracoarfiantur.
msm, m ,,;s cbaraficribus, qui quinta figura,ut et fubfcqucntcs.proprii funt, notatur futura A imitatis additomen
Maria bafun antrorfim dedufia.atquc adfc inuiccm,nempc ad n tendentia
Linea, ditia nnne additamenta lungensqtc ofii cuneiformi & occipitis ofii communis.
c,p Sutura a linea n indicata, in dextrum Iasus repens .mlcr os cuneiforme drfmiftri temporis 01 . Ferum abnodo non
proprie futura cfl, quemadmodum neque ab anteriori madn; fed rima (j-ofitsab ofjc notabilis diftantia , ficus nimi
rum quam m alit, futuris harinonqsvc occurrit
Sutura os cuneiforme circtmfcribemis mtcruaUum , illi dr fextis fuperioris ma
q
n notatis commune. Feriata cuneiforme os futuris circunfcribas,
xilla offibus
hanc quintani figuram &
tertiam cum quartaintuere,finguhrum animaducrr
tens ch.lraliens .Ab n igitur ad o,bine ad p,a,u,H,b,d,e, & q procede, atque
ita utrinque cuneiforme os futuris terminatum fingito, fed non nifi hominis cal
uaria infpc Itioni adbibita, ut qua tn omnem partem prompte uerti poterii. quii
terim hic trcsfimul tabula infindenda fini, ut ucl m externa caluarix fede id
os eircunfinhaj. quod quo leutus profles.futuram ,\ Jpmlcm cum fuis additame
tis,& linea occipitis ofii & cuneiformi communi,futura denique cuneiforne os
cunfenbente,hic dcimcnuhufdcm cbaraficribus m bae figura,atque m ter-
tia, quarta, c? quinta undique adiefiit.
- f. B i
Oiaitii
. .
i e aAnd. Vefalij , de corporis
r In bac quinta figura, ut & in quarta, temporis offis lutea notatur, imbifutura modo os , put audit onif meatus inifiunt
infculphur, continens, & ucluti 4 rebquo offifemngent. occipitis offi communem,

f Offis temporis affluitas Cr pmeffus,qno id tranfuerfam rcfflifit Isneanheuneifbrmi offi Cr
Crn rutatam.
s Offaui capitis offit proceffusfeu feptum cauitatem narium intercedes, fitfiqm cbarafferes offendendis fupenoris mq
xiila offieus priualim conferunt.
SBXTyf SEXTI CytTITIS FtCyi(-d, $ E V T I M jt SEXTI C ^T b

reliquam interna fcdis caluarix
internam mluaria bafis fidem oculis fubqeiens. Hic
(is figura ,
ruma; c alnarum deline animus, in qua fupenor ip- panem commoi.flraus , figura
flusp.trs, fubfcqucnti figura exprimenda ,
ai eum fexta nonexpref-
modnm ablata cfl quo cerebri Jdbricamoflenfuri,

,
fam
(aputferra diutdcre confucutmut ,
CHARACTERVM SEXTAE ET SEPTIMAE

Figurarum index.
VVjce. proximi procedentes figura pluribus ornantur ehaxafferibnsjtrriim huc potifimumferuiunt matufeu,
li Crternum,
capitis ojjiiim futuras mdicantesiaua in interna caluarix fcde,qna cerebrum continetur, etiam fe ffle,
cbarafferes m bis figunt eonfflicui,caluaria foraminibus offendendis conducent.
(Ijndas offerunt. Reliqui autem
Corona lautura, non adeo exaBm futura ,
compagem , ac mtxterna caluarixfede,exprnnens .
Vcricm Cr infexta eu eam quoque induat Juturam .
‘ll Sutura Ineram referensautatur mfeptuna.
a
e f» 7 Sagittalisfutura.
, .g squamofaftmfiri temporii conglutinatio

Uteris futura a rmitantis.quod per caluarix baftm contendit.
6 Jtdditamcnt um fmftn
~
n g Linea cuneiformi offi Cr occipitis ofsi communis,qux duo futura A imitantis Utera additamentave iungit',
JS 6 Sutura os cuneiforme circumftribenhsmterujllumaUi Cr temporis offi commune.
f-Tg sutura cuneiforme os circumji ribentts
iiiteruallumaommune illi
& frontis offi , Cr offauo capitis offi. Si itaque i n
a dtz, Cr bine ad aliud s,hme uero ad
primum vae inde adfecundum t perrexeris, cuneiforme os m fmiflro latere in
temaiiue caluarix fede circumfcribes. y
ude fi eofdem charafferes m
dextro latere ad fuas futuras pom finxeris*! ••
dem modo ut in fmiflro Utere,per cbarafferes pergens, uniucrfum cuneiforme os complefferis.
OCTAVAE FICVRAE, EIVSDEM Q^V E

characterum index.
ny Ji styis modo tabularum frequentia ledon minime moleflus effe ueim.eoque potiffimum nomine fingu-
U capitii offa pnuatis mfuper figuris non exprimam : tamen quia oflis cuueo comparati , Cr dem offam capitis offis
circimfcnptn.ncn ita prompti ac cateroru capitis ofiiuminteUigitur, prxfcntt figura cuneiforme os cum offauo ex
omnibus liberum,ca facie exprmituryjua internam caluarix fupcrficiem rcfhictt. quod ideo ma-
pitis oJfe,a exteris
ximi prxffitimuspt caucnx m cuneiformi offi plerunque occurrentes, m conffleffu effentytti chara ff erum offendet
index.
Offauum
“
.
Humanifabrica Liber I. l9
OCUtssmcspiris os .uerim R pnuatmfeptum tnfignttur, olfalius OCTTAy A SEXTI CATITlS
org.uiommfcdti interilingncns. flcvn.
C>D lina pracipux cuneiformis o/iis cauernjt,
E Septum indicatas modi caucrms interdinijetu,
f Altcrnu cauernafcu antri foramenan narium amplitudinem per
tinens.
C Canitas in humiliorifciefepti pofita,i/uod duo potifimu antra
in
terfepit.
H Cuneiformis ojiis procejfus, uejpertiltomm alis fimilct.
rationis fcdcmfqti.rinlhr regis in akifsimo

corporis fita, duabus eon- Cm ' ""“C
cupilcibiltbus inraio dominatur ac prxeft) ruro quodam
munimeto cuftodiri tnagnoo*
recapcdit. Quocirca etiam prouidus rerum Opifex non foli
, cuti , carnofisqucparti-
bus , ur in abdomine : aut per intcrualla i fc inuiccm remotu ofsibus
, m
in thorace, ce.
t 1
rebri comimiit cultodiam, fcd undique os ipfi inftar galcar
circumpofuit. Verum et- ,!!* *****
li nulla oeca/ionc galea harc, totam qua cerebrum
continetur cauitatcm conftitucns,
uarijs extrui debuit olsibus,qux inuiccm articulata, motu
poilcrcnt uoluntario : nihilo-
.mmui ipfaoffo peculiaribus conflat, * ofsibus, qua b iiituranim, aut alio ualido
prorfusqueimmo- Zlf"'
’
blllA: tenaci contextu mutuo , & dcin alqs infuper duodecim maxtllx fuperioris olsibus compingun-
,.''r
fm,
tur A
unt cum iU« caluariam.uti in cirmitcri|s occurrit, conftituunt. Quum enim illa galea
dilFcrentibus
«r. /m ,i admodum fcdibus nccdlarib eiformatur.quumque ideo ollram ipiius (utftamiam & naturam infigniter
in duritie, crafiitic, in finibus proce(sibusquc,&
magnis intus caultatibus effingendis uariarioportuit, non
„ 2"^, unico tota potuit effingi ofie.ut taceam nos uulgo arbitrari .illam minus iniunjs clfc expolitam, «pluri-
um*», bus «truatur partibusiquum fcihcct ofiium frafturx,aliaquc nonnulla illorum uitia, cum iplis ofsibus ter
.
In. J,- minentur, neque per totam galeam, perinde ac fictilium uaforum fifiiirr, procedant. Dcin
frequens hic of-
fcr.ben.mi. (mm rnnrrmK.irl
fium quoque & fuliginoforum
uaporoforum ntinmirX'
contextus, ad innnrnrnnitn fnlioinn/Anim excrementorum
purgationem conducit, quip-
. i
pe quum caput tectum queddam calidx domus referat, excrementa ea qux kirfiim confcenduntexci-
piens,ac proinde copiofiorc indigens cuacuationc.necrlFum fuit duram lolidamque non ucro
imus ac fo-
ris cauernofam,& foraminulis inflar fpongix aut pumicis oblitam, ft; ideo prorfus infirmam,
e Cnimfm» nis partibus nimium afpcram & inimicam ofsiu ‘
& contermi-
iiibfiantiam.illi excremento alicubi cgrclfum prxberc,
di treartus
«almana ft •
quem prxflant uarix olsium futurx.Quanquam galea
ifsium futurar.Quanquam calca hxc , fcu caluaria ,. non di&is tantum occationibus
dsi fu fmb- luturas obtinuit, fed prxcipud,ut per illam membranea: tranfirent i fibrx, quxprxtcr « uaforum
quo-
ShtMsa, i fi randam fines, duram cerebri membranam ipli caluanx committerent: & huius
dcin intementu ac bene-
sfeaJi t. ficio.cercbrum quod prompte alias ob mollicicm
r »/
concideret, fuosqtie met f ucntriculos & cauitate*
con, r‘ in cret,admodu m concinne, uti feptimo docebimus libroduAincrcnt , ac ucluti fufpcnfum
P
’
feroa-
7 G.h,i’
• ‘rnjdm rent.adco ut dum
cerebri membranex fibrx.qux futuras tranfcunt,& dilaratx cxplicatxquc
membranam
jfe.F. caluarix exterius obductam conftiruunt caufa, luturas potifsimum parari, casquc pro cerebri
formx.ca-
olsium cauitatem imitantis,ratione digeri arbitremur. Quandoquidem igitur oblongum coipus uin
pitis
tUU|*7' & apprehenfionibus fecundum longitudinem iplius,& dcin tranfuerfim ductis, opportune liiblcua- N
culis
„„d u
f A7 , io!
tur ic ucluti lufpenfum continetur, naturalis uocata capitis figura primum tres futuras obtinet
'
duas qui- fit.r, „1 :
nfi.U.,. dem tranfucrfas,quarum S altera in fyncipitc cft , in occipitio b altera: • tenia a medio pollcrioris, ‘Ufimn.
I !•*/*• feu eius qux in occipitio conliilit,pcr capitis longitudinem ad mcdiumufquc anterioris extenditur. Ante c "“d«
1 r riorem coronalem uocant, quandoquidem coronx potilsimum
in ea capitis parte collocantur pofterio-
h M
te. rcm » litcrI
A imagine W»
nominantitenia per uerticem capitisque longitudinem procedens, «•-
nfJZ"'
:
D. imo. 7 Grxeis nuncupatur, quod uerb fagittxrc inftar recti inccdit.undc etiam a uirgx dudtu,t«CWw fuit sqMii
4 a. appellata. Hxc intcruum,&: in primis quibus Ia taangulolaque admodum frons obtigit, per k
frontisme
ij ' n. dium ad nafi ufque fummum,at non adeo infigni atque in ipfo “‘
ucrticc complexu , exquilitave adeo futurx j! *
*’
compage, prorepit. Atque id nonnulli uiris omnibus , alij autem mulieribus peculiare clfe ,
ee falfo contcn-
l t4.y.,d dunt:quum ranlsime m
uiris, atque adhuc multo rarius, aut uix unquam in muliciibus illud
accidere, non .,
llWu obiter animaducncrimus.Et hoc uel inde conijcias.qubd ex uiginti qux in ccemitcrijs occurrunt caluarijs
i ,
1,77^
uix duas, cui frontis os diuidatur.reperiasmcquc ulla,ctfi fccus tradiderit Ariftotelcs , in futurarum cnar- l:r.m
ratione prorfus abenans, uiris ac inuberibus hac in parte uniuctfim uidetur dilfcrcntia. Cxterum quadru- M
1 CaaiM pedibus a pofteriore futura A referente, fagittalis futura ad fuperciliorum ufque medium protenditur: *
id quod canum caluarix, cquorum.boum, & id genus animalium
,
quibus cum fronte
maxilla admodum HuiwT* i
ptotcnditur.manifcfteoflcndunt.Noncnimaudicndusctt Ariftotcles,quicanib.continuam,nullisqucl'u
turis diftinftam aferibit caluariam:quum canum caluarix commemoratas hadenus futuras , & qux hoc
to tun-uuim.
to Capite enumerabuntur feri omnes, eleganter exprimant.Non defunt etiam qui infantibus hanc futu-
,
*fl ram per medium occipiti) ofsis ad m foramen ulquc dorfali medullx uiam porrigens defccndcre to- Ui l i'' 7
t
».
'
,
tumque occipiti) os diuidercafietanttquod fani & nos quoque obfcruauimus ucriim potitis ea diuifioad
.
anionem coalitumquc.quam ad futuix fpeciem referenda tft: quum hxc cartilaginis beneficio in pueris '
fi perficia-
4
i 6
io Vepili) de corporis
,
perficiatur A in artate prouc&ioribus nullum #iits diuifionis rudimentum occurrat . Vnde etiam ciufmodi
diuifionis ratio non hic in futurarum fcrmonc>fcd potius in occipit ij ofsis dcfcripcionc enarranda ucnit.
I Jb. 9 - Quod autem Herodotus, ac prxrcr illum plcriquc etiam alij , in Pedta caluarias reperiri feribum , nullis
CMfitsfrntm
prorfus futuris imcrftin£hs,ipfcquc Aridotclcs fuo tempore uiri caluariam abfquc futuns repertam tra-
rit defluo-
dit, ncutiquam miror.quum ualdc fenum califllrtx nobis futurarum litum dunuxat, idqnc perquam obfcu
Mi
re , referant, nulla interim futurx confpicua imaginc.Ncque profedo mirum cd, fenibus futuras concrcfcc
rcjfiquidcm illis uertebras uniri connafciquc cernamus: Hc odium quoque fupcrcilia procelTusqtic ita ipfis
cxcrcfccrc condet, ut confuctis motibus illorum oflk agi nequeant. Cxterum tres iam enarrata: futurx, cal
cubante, litcram H,aut potius «(propter iplius extrarium obliquatas fuis apicibus columnas)
tiaria in latus
exprimunt. In capitum autem formis a naturali dructura euariantibus futura: ad hunc modum fe habent.
a Vbi anterior capitis eminentia pcrit,futura coronalis aboletur, ferunta ea qux A exprimit, una cum fa- »
Km mi»- xfae*.
r.ihmm (M- gittali,qux tunc ad medium ufquc fupcrciliomni porricitur. b At poderion eminentia deficiente, futu- b ifi.j to.
fttnfipr* ra A referens de*pcrditur,mancntc coronali, &
fagi tt ali interim per occipiti) medium ad caluarue ufquc
tmmfirntmr*
bafim du&a.Quaproptcrli hanc capitis figuram occipitio inniti finxeris, utraque remanentium futurarum
effigies T litcrar limilis crit:qucmadmodum & primi quoque non naturalis figun ,
quum illa fronti inni-
titur,futunT,autmagisfortc Y referunt. c Anteriori ucro poAcrioriuuc eminentia fimul concidcn-
tibus,bim qui tunc uidcncur futuri, ad redos angulos fe inuiccm intcriccantcs, X litcram rcpnfcntant. 4 fi-s «•
J f*
Vna namque tranfuerfa ab unius auris regione, ad alterius auris regionem, per medium caput deducitur t
altera autem a d foramine in occipitis oflc,dorfaiis mcdulli gratia ineifo, per capitis longitudinem ad f j/ZjSvI
fummum ufquc nafi pcrtingitdlbus ritu, quam fagittalcm uulgo dicimus . Hxc fiqtiidcm femperin tribus r <*• 6
prioribus capitis figuris
*
a naturali differentibus (eruatur dui autem tranfuerfr cum totius capitis figura A, A*
uaric intercidunt. e Quinta capitis figura, ut prorfus naturali cd contraria, lic quoque omnino pugnant®
tes A
cum ipla futuras nancilcitur.Coronalis enim illa qui A refert , fecundum capitis procedunt longi- j,
tudincm.rcAa interim (eu lagittali tranfucriim lata . Verum nunc & ad reliquas capitis commilfuras (er- cperf,H
KqtMMtfd
trmpcrum monem dirigam us.cftqi e primum f una utrinque a fagittali futura quodammodo iquc didans linea, ***•
(tmmujjmro pcrcapitislongitudincmfupraaurcmporrcfh.Huic £ principium ab humillima futurx A imitantisfc 1
de pendet, qua hic propter occipiti) inferiora uix amplius integram futurx refert effigiem. Hinc nonnihil J
pnlcns linea quodammodo rc<ita forande h mox lurfum a(cendcns,quafi indar fcmicirculi ad corona- 1 /i. A A . ,
lis futuritcrmir.um'pcrr.*pit.H.Tc maxima ex pane duobus ofsibus condat , mutuo libi incumbentibus, ni ifig. r.
connexisquctnon per fut uram quidem, fcdpaulatim 1 ucnicis os dclcendcns, indar fquami attenuatur, r *Â.0,
atque in os intia ab auribus afccndcns, fimilitcrijuc in fquamam attenuatum fubintrat, utrifquc ofsi- -
Smtmrat ts bus,qua inuiccm compinguntur, afpcritatcm quandam mutuam obtinentibus. Vnde etiam neque Hippo- a h di a!
fitn etiam crates, neque aliquis eorum qui accurate corporis fabricam expenderunt, futurarum nomine eas lineas di o j fig. l
in imirraM
gnatus cd:fcd a Iquamx limilitudinc, eas At x 4'm •0/0740^1^.10, hoc cd , fquamofas conglutinationes P ?*4 >*°*
(Amant ft
itceujput. appcllarunt.Non enim cum plcrifquc arbitrandum cd ,
1 has conglutinationes minus quam m tres %
futuras prius enarratas, in caluarix cauitatc qua cerebrum reponitur apparere, ob idque (liturarum nomi- r 4/f^.
ne neutiquam donari.Quamuis interim tres lutur.r,ipfaque potifsimum coronalis, non eam futurx , quatn oJl &o.
harmonixdfigicm inibi exprimant.Citcrumfquamolarum conglutinationum , de quibus hic fermo cd, 1
0 ofsi,& P illi quod cuneo afsimilabimus, 4

etiam communis J
* pars coronali futurx proxima, uerticis
ccnfcndacd.qucmadmodumctiammaximcantici conglutinationum S fedes, r ad frontis os & eu- peratum
£
Qmtimohri ncitormc rcfcrcturtpcrindc fanc ac fi Natura iplas potius, quam futuras hic conditui(fct,quod caluarix fe- potit mfiit
• » tempori des temporali • mulcuWanqium drato quopiam & puluinari tc&a, non xque crafla (ne fcilicct fruftra
pondere nimium grauarct) c(fe dcbuit,ac cxcamcs caluarix regiones , & iplius bafts , quam multarum c
imiffmamm
fepotnu or
«nrraur ci cauitatum A foraminum occaiionc inlignitcr uaricquc crafiam c(Tc oportuit: uti illi, ne nimium breuis ia u x’^ u 11
tinjtio uulncrantibus aut alioquin lxdcntibus occurrerent, eradi fpcctantur: quamuis tamen non prorfus durx Se oifuht m
'V • folidx,at inter duas denfas fquamas, ponderis potilsimum uitandi caufa, u caucrnofi. Quum itaque tota ttr n* u.
fm*T* . x 1^* N •
ea caluarix fedes, qua conglutinationes illi excurrant, tenuis fieri potuit, futurarum compolitio ampliores
cradiorcsquc ofsium fedes rcquiicns,hicfuidctinualida.pritcrauain quod * olfa a bali confccndcntia,
y \fi. ij.
duriora liint Y dcfccndentibus,adcb ut hac quoque gratia conglutinationes fic effingantur , ut duriorum a |. Vx-i 4
odium fquammar merito exterius confccndaut,mollioriim ucro introrfumdimittamur.acuclutiafolidio c«(G.
ribus in plana alioquin fupcrficicobtcgantur.Quod ucro temporalis mufculus prxciptia harum congluti- j* 4*A*d
nationum fit eaufa,ipfarura odendit a fedes, lutun A referenti contermina , qui tanto intcruallo futu- c
\
xx exprimit imaginem, quanta cxcarnb qua incedit caluarix cd portio, quantoq; intcruallo ip(a olfa cralfa l.
cxidunt.Quinctiam ad anteriorem conglutinationum b fedem, futuri illic fpccicm cernimus , ubi c d 6fir~md
olTa fuperiorem maxillam conditucntia,cum capitis ofsibus crafTa cuafenint, adeo ut toto ipfarum dutiu
Utmti o~
fi. tuum <4
conglutinationcsidinonprorfusfauamodroccurrant. Praêr didas hactenus futuras contextus , «1 & A#
fku oi tn~ alia m
capitis cauitatc cerebrum ambiente potifsimum fpctfatur, frontis ofsi, illique c odi communis,
p, A .
tmrnjcrtbem quod f
olfaftusorganonimfcdcscondituit,acindarcribripcruiumcemitur. Id enim os ucluti frontis fi yfi.jU.
W. ipfum ambiente in capitis cauitatc obfcurecircumfcribimr, aliam quoque fu lJn» d *
ofsis bafi infertum, hac futura
turamobtinens,ipfii>:fupcriorismaxilliodibuscommimcm.Pnfcnscnimos, 6 olTcum fcptuin , fora- P
9
mina narium interdiuidens producit, quod h (htura quadam per humiliorem fui fedem, ipfiusquc longi- .
tudinem ducta a maximis fuperioris maxilli ofsibus, qui dentes continent, & î)s qui ad palati ucrlus h i/t-9 f+
fauces terminum habentur^V: (exta fuperioris maxillx numerabuntur ofia,dirimitunpcruidc ac ab olle eu- />«.*£•
ncum
m 4. . ' .
Humanifabrica Uber 1. 2 l
m xfi.ii
netim referente m inibi etiam feparatur, qua narium foramipa in faucem pertinent. Cuiufmodi autem
tmpitn ft- hoc cTibri modo perforatum fit os,poftqoam alias infiipcr futuras pxprdTcro.in c.-ctcrorum capitis ofsium
(V/iJmnt y, enarratione pcrfcquar.Sunr enim A alia* idhuc futui * capiti cum alijs ofsibus communes , nimirum cum
fuperiori maxilla, A n eo offc ejuod a punci imilitudinc
f «V uocant quod fimi liter unicum ac ut
, ,
s " ,mr,t tM *
,
»J.4.»A-
o,r .& >• permulta corporis ofla,coniitgis cxpprs eft:ab aliquibus inter capitis ofla , al> alijs inter maxilla: fuperioris
***** l®** 1
Ufrri 8/. offa connumcratum.QuaimiistafiYcn capitis ofsibus longe ree tius quam fuperioris maxilla: aferiberur,
& 2£"
, m
0 j J5. C. quum haud minimam caluarircauitatis,quaccrcbnimrtppnitur, fedem cum eneris ofsibus conftituar,
C- m~
que ab omnibus Anatopiicis capiti attribuuntur.Quibus ucro id circumfcribatur luturis , rccenffK nime
triruft* m,
m. conabimur.Suturx A imitantis ° extrema, quziuxta occipiti) humiliora, non amplius cxz&am (uturz ut*r* \
$ti fottfii- compagem cxprimunt,ucrfus capitis inferiora bafimvc protenduntur, ac per mediam balis fedem (qur w&kmi
prorupta: rupiA imagine A duritia limilis cft) A qua caput primae ceruicis ucrtcbrx articulatur, in anterio
dkt 'lz: raprorcpunt,mutu6icn/im appropinquantia. Quum autem iuxta narium foramina oris amplitudinem
fhrum »•
fpctfantia penigerint, P tnnfucrfa linea fimul iunguntur, qua: nec futura nec harmonia merito dicipo
fm* Ume
tcft,fcd ad coalitum prorfus cft’ referenda. In pueris enim cartilagine in cum modum opplctur quo in illis
f*fir» , tifaptit
p */•»»• appendicum cum fuis ofsibus unio committi uifitunin natu ucro grandioribus prxfcns linea omnino la-
«ft r- tet, perinde ac unio appendicum in rtarc proucftis obfcurcfcit. Vteunque fit , hec linea fi occipitis ofsi,
<)»fA- ofsi cuneum imitanti communis eft.A <1 ab hac utrinque in latera, H futura per temporum caua obii
A
<«•
•
p»r •
frfinit* quis anfractibus furfum ducitur, uerfus S anteriorem fquamofantm conglutinationum fedem. Vbi ucro
lutura hxc r anteriorem illarum fedem attigit (quod notabili intcruallo a coronalis future in cauis tem
|r» ijtrrr l
lm ftniTi ponim extremo cft) in priora modici deorfum ad coronalis extrema ducitut. * Hinc rurfus parumper
frr«& * deorfum repit, qtioufquc fuperioris maxilla: contingat os, quod externum oculi fedis angulum
mi A. i" ?• conftituc-
frr»,
rc docebitur. * Hinc dccfiuis per cana quoq; temporum incedit: inde ad poftcriorc intimorum dentium
4 fi.
m»rrftu ft fedem duCta, u per totam narium amplitudinem tranfucrfimfcrtur.Hec lutura a tranfuerfa linea, quam-
' 5' 4ff. futur? A referentis extrema committere diximus, in hunc modum furfum ad caua temporum utrinque du>
r
Cia A
deorfum ad palatum tifquc ab utroque latete, eo quo feriptum cft modo, rurfus defeendens cunei-,
,
Xti i-
forme os exterius circumfcribrt. a Interius ucro in capitis cauiratc,huius ofsis circumfcriptioleuiori nc-
« ?.•!/• gotio,quam externa fcdcdcprchcnditur.fi modo quis accurate dide i?m future progidfum expenderit*
a k ptr 4 nam hec pafsim ac pluribus locis fedibusque fcfcoifcrt.Lipca enim primum olsi occipitis A cuneiformi- (Uibmife-
.At
communis, pariter & b exteriusA c interius apparct:qiicmadmodum A futurp etiam intcruallum,ali- ^
U l(M nca oblique furium per caua temporum ufquc ad anteriorem conglutinationum fquameformmm fedem- r< •“*»"«• *
a I n 6 fi.
ftemnium pertinens, etiam interitis^ * exterius cernitur
«1
A commune clt ofsibus temporum & cuneiformi , ac “ 'fpr’ w
r.LLt demum uerf future, non autem fquamarum nexus, fpccicm ofrendit Quod autem ab hac fede antrorfum cmm^crAiu
.
«*+• ad coronalis extrema ducitur, fquamofam refert conglutinationem, tierticis ofsi A: amciformi commu-
b f /*,«.
nem. Intcruallum ucro a future coronalis extremis ad olfa externos oculorum fcdium angulos conftirucn-
c*fer<
d 6 fi . r tia procedcnsjCtiam fqu mofe conglutinationis formam commonftrat , cftquc frontis ofsi & amciformi
.
P#r2.S. commtmc.Prpfcntis future ntcraalhim dudusyc conglutinationi fquamole rcfpondcns, exterius tanto
i
C lfi.*l» elatius, quam in interiori caluari? fuperheie, apparet, quanto intcruallo cuneilormcos inftar fquame atte-
ftr m,m mi
nuatum, frondis & uerticis ofsibus committitur. Ceterum luture cuneiforme os ciraimfcribcntis f* inter
A. m i ,
fi.u^jJn uallum,quod per caua temporum deorfum fertur, in imcmacaluaric fede non confpicitur, fcd tantum in
c*"/" I cauis temporum & S oculorum fedibus,in externis fcilicet carum fcdium angulis. Atque hoc future inter
«»• .A;— uallum commune cft amciformi ofsi , A: ofsibus externos oculorum fcdium angulos occupantibus h In .
TMihicf.*-
teniallum autem eius quam modo profequimur luture, iuxta pofteriorem intimi dentis fedem prorepens,
u.
f exterius apparet A
«n narium etiam amplitudincrcftquc commune cuneiformi ofsi , A fupenoris maxillc
h( 4 *A'. utrorumque laterum maximis ofsibus. intcruallum ueio^cius futura: in fuperiori narium amplitudinis fe-
f ' fX-9 de confpicuum, in * interna ealuarir fede melius quam in k externa, (pedanti 'occurrit:A commune
eft ipfi ofsi cuneiformi, A illi ofsi quod cribri modo perforatum dicitur. Porro interna caluarix fede
, non
*> 5* )>
folumpnrfcntisfuturseintcruallumilliofsi A cuneiformi commune obuium cft, ucrum etiam utrinque
ad id intcruallum, A aliud ciufdcm futunr intcruallum fefe offert, quod cuneiformi A frontis ofsi com-
2$:
**-* f/;-
mune cen fetu r. atque id etiam n hi oculi fedis radice liquido cernitur, iuxta eminentiorem illius regio
‘
nem. Adeo, ut fi ad amufsim oculorum fedes expenderis, n radicem ipiarum, A magnain externi carum
Miri.
lateris iuxta interiora portionem, a cuneiformi qflc conftitui fpedabis, fi modo in hominis fabrica huiuf-
1 «jf.+ .A modi etiam duxeris intuenda,

illisûc eapcris,qux ctfi ad anis ufum non magnopere conducant , immcnfi
irxtr.Utui tamen Creatoris admirabilem arguunt induftriam, A proeuldubio a uctcribus Anatomes
profefforibus fc
1 rt!«"• dulo ac ftudiofe frierunt cxaminata.C.Ttcrum hoe futura: intcruallum, quod A cuneiformi
m i/f*5> commune exiftit, magna pars alterius futurar eft duarum,quas capiti cum alijs ofsibus A frontis ofsi
W,. i. T.
Galenus communes Gml**i L-
B efle rctiilit:tunefcilicct,quum unius loco illam enumerat, qua: cuneiforme os inibi circumferibft qua id «*»« Ufirt
occipitis o&i A ,
temporum ac uerticis ofsibus contiguum cfTcnarrauimus: ° alteram ucro, i cauis tem- ** '*
porum per mediam oculorum fedem ad nafi fummum,fcu fupcrciliorum medium, peningerc ait.qucmad
MS?
D««* ij 9
modum etiam pcningit,illie incipiens, ubi cuneiforme os circufcribcns futura per caua temporum deor-
, vSTT/m
i*. K. I, fum ucrfiis intimum dentem primum defeendit. Atque h*c futura primo ipfius intcruallo, frontis os a fu- «-/«A.
y,xa*t- penoris maxilla: oflc externum oculi ledis angulum conftitucmefciungit; dcin magno intcrualb cunei- &t *>u ' '
ffr rt
formi ofsi A frontis ofsi communis efficitur, toto niminim du^tu, quo cuneiforme os frontis ofsi in oculo
fntmr* im-
ttrmmSU ft
mm
fcd ibus A ealuarir interna fugerfreie contiguum efle uifitur.Vnde etiam id intcruallum in futurs eu
v nciformc
i
JA aAnJ.,Vefalij d< torporis,
i jiciforroeoscircv iin fcr jb ent ;s dimenlionc , non autem in frontis ofsis d exteris maxillx ofsibus fcpara-
tionc.habcr ^y,,, ucim .Vti lino fubfcqucns futura tranfucrlim per oculorum fedem duitx imcruallum,
fjontis ^
i fecundo, tertio, quarto, quinto maxillx fuperioris
& m
altero latete ofsibus dirimens, frontis
ofsi (V iliis maxillx olsibus commune cxiftit.tota nimirum fede , qua prafcr.i futura internum fcdis oculi
apgulumA fupcreiliorum medium occupat . Verum de fuperioris maxilla: ofsibus futuiWjue nono age-
mus Capite, illic necclfarib rufius futura huius fermonem inftituturi . nunc autem odto capitis olfa , dictis
<
hafiemis futuris circumfcripta,priuatim funt aggredienda . quorum duo ucrticia funt , utrinque nimirum
unum duo item infra hac, ad utranque fcilicet aurem unum, qua: temporum uocantur ofla. quintum fron
:
tis cft os, ut frpius, unicum. fextum occipitis, limilitcr unum.fcptimum

cuneiforme, unum quoque, oftauu
cribri aut lpongii-rcfonur imaginem ,
1 Verticis itaque ofsibus in fuperiori parte ea futu
v mitii tf- id cft.quod ad
fumimum fecundum capitis longitudinem duCta, hxc olfa inuicem dirimit. In an s I f. i.fi.
ri peculiaris cft, qux recto tramite
vfm «-
/< autem fede uert icis olTa coronali futura, poftenore A imitante, ab alijs difcerniurtur . Inferiori- s K. I»
tcriore &
bus ucro fedibus,fquainofis conglutinationibus circumfcribuntunqtio Iit , ucrticis p fla quadrilatcra nide-
ri.undiquc fibi quodammodo (imilia.pratcrquam ubi indar fquami attenuatur, temporumque olla fub- ,,
eunt. Hic enim tcnuifsima funt.fcd lolidaA ncutiquam (iftulofa:qucmadmodum reliqua ipforum fc- o.A. B. C.
•>
de, qua temporalibus mufculis non obteguntur, filtulofa cauemofaque inter fuas fquamas cernuntur, can- n. c. c,F.
dcin crafsiticm undique ea (ede obtincntia.quanquam inierim qua frontis ofsi committuntur , tenuiora ,
quam iuxta occipiti) os apparcant.Si ucro aliquibus donantur linibus,aut foraminibusdlla duodecimo Ca „ (
c Frontis os circumfcribitur coronali futura, fi: ea quxoclauum capitis
pite iplis dedicando percurram .
irmiiif-
^
tcrm nit 4 jlla qua: a tcuipomm cauo incipiens, ac per medium oculorum fedium dufta, ad fupercilio rUffufal
j
.
rum ufquc congrcflum fertur, ac ffontis os a maxillx fuperioris olsibus feparat , inuue futurarum numero
"
libi uendicauit. Frontis itaque os quodammodo orbiculare cft.nullibitcnujus , quam
d
ultimum locum
ubi fuperiorem oculorum fcdis regionem conftiiuitA octauo capitis ofsi committitur. Hic enim ucluti
duobus tenuibus clformaturfquamisjin medio uacuis,& acre opplctis, quemadmodum Se iplius e Caui- c
c .n,nftri
tas , quam inter fuas fquamas ad fupercilia nafiquc fuuimum haberi audies . Vbi etiam hoc os cauitatis 5:
fornix cuiufdam.quam oculos munire debet, ergd,rcliqua iplius fede crafsius cft, ac ucluti protuberat. Ve-
t .'wiAr!
riim altera illarum fqttainarum.qux oculi fedem rcfpicit,cxtcriorqucellJxuis uifitur: qux autem interna jf.i. (ff,
capitis fpcflat amplitudinem, * inequalibtts nubis fere forma tuberibus eminet, qux cerebri rcuolutioni inJm.ir
bus mutuo correlpondcnt.In temporibus, ubi temporales mufculi conliftunt , frontis es tenue etiam cft,
mmw.Lt
aefolidii, minimeq; intus cauctnolum, B prxtcrquam ubi cum uqnicis olfe inibi jungitur. Natura enim
illicaliquo intcruallo utrunque os ucrlus interiora priuatim crafsius eSecit.nc forte nimia ofsium tenuitas , jj 4 .
caluariam ibidem plus xquo infirmam redderet. Cancrum frontis os in frontc,paulo lupra fupercilia ce- e <.7 /,.K.
1 Tafcjwd
A
liquatu dcin iplius fedem , qux cxcarn is cft , nullam inter fuas fquamas Caititatcm offendit notabilem , fit
multo crafsius Ipifsiusûc quam ucrticis offa fentitur. Qua tamen illud his committitur, h fit lagittaiisfu £™j'* ~
uua in coronalem incidit.lrontis os tenuius infirmiusque cft, quam in iplafromc.Hxc fedes, qua didtx ia 7 j,s.
i nu iccm committuntur,
totius caluarix pars mollifsima rarifsimaquc occurriucft enim illa qux in r < fa.U
,
nuper natis infamibus adhuc membranea, ac recenti cafeo litnilis tangentibus fcnticur , fit qux in puerulis ««“ !•
manducantibus relpirantibusquc mouctur. Qmmiam ucro hxc fedes Arabibus Zeudech nuncupata,intcr lA-*-
**
»cru
cxcarncs capitis partes tenuifsuna cft A
lutura nufquam laxius hxrcnt, medici huic cauteria uuigbdifla,
ucl candcfccntc auro,ucl ferro, ucl urente quopiam medicamine, pro aifcchis rationc(fcd parum tuto inte
nm, exiguoque adeo coinniodoiadliibent Locus autem ifte in nobis, apice medij digiti prompte conijci-
.
tur , brachialis principium luperciliorum medio quis accommodaucrit , ac medium digitum ad capitis
fi
• , uciticcmrcft»dcprcffcrit. 1
Occipitis os futura a fimiliA ciuldcm lutura additamentis A linea hxc iu
geme quodammodo lateribus conftat , duobus quidem a A imitantis fu

tcrminatur.Vndfi etiam quinque -
Jlrifi.t. tura cruribus ciformatis fit alijs duobus, qux ab ciufdcm futura additamentis lupiuntur, ac demum quin-
: i»r «w/i»
to a linea qux occipitis ofsi fit cuneiformi comunis habetur, deferipto. Hoc os in cralsitie admodum inx-
quale cft, neque rclpondct.Quicquid enim ipliw in occipitio cxcarnc,aca mufculorum
omni expartv (ibi
cxoitibus inlertionibu, que liberum cftdnlignitcr cralfum cernitur, tanto Icilicct olfe frontis cralsius,qua
.
to illud ucrticis ofsium crafsiticm uincit-Ncq; etiam occipitis os tpta «carni lede parem adipifeitur cral-
1 in medio longe crafsifsitnum apparet, * illa nimirum regione,
mtilrlpju l)tiem, uerum ad cius ledis radicem
*•. qua duos maximos dure cerebri membraujlinus , fanguinctn fit Ipiritutnuitalcmucnarumartcrianunque
J 1
modo contincntcs.iutigi.aliosquc duos linus educere, in cerebri uaforu enarratione audies. Videtur enim
Natura ofsis cralsitie huic fmuum concurlui prolpexiffc, tum quod ex ipfius Iffionc extremum homini im-
penderet periculum, tuui qubd hanc occipiti) fedem oculis dcftitutamjubindc percutiendam, ac crebro in
terram uarijs cafibus illidendam, haud ignoraret . Cralsifsima hfc occipiti) pisis fedes, funditer atque tou
m
excarni > iplius ofsis pars, intus cauemqlis confiant, utrinque ualida obductis fquama quemadmodum ucr
ra
:
conflare rctulimus.Vcrumrcliquaoccipiti) ofsis fedes, cuipo-

Tmd*
ricis fit frontis olla,ubi exearnia funt,
flcriorcm colli regionem fibi ucndicantcs mufculi partim inferunturA d quo partim principium ducunt , ifipit.
folida,admoduniqucdcnfa,fcd perquam tcnuis,ncquecaucrnulis donata, cernitur, tft amem heclcdcs , » i, 6 fi.
quam cerebellum implet, Ne ucrbob inligncm illam temutatem, ofsis robori male conlulcrctur, in huius k «d /'”*
‘ oblongum, fit inflarlincyexporreftum eminet tuberculum,
ledis, qua os tenue cft, medio, ofsis robur
inibi pluiinmin adauges. Porrbquia id in internam caluaric amplitudinem ucrgit,duos quali linus,utrinq; tm
pidc licet ununi ctf onna),quos cerebellum infarcit. Hoc tuberculum, quemadmodum & tenuis ilh occipi
... i
~
«)
J
1 ,
“k»p«s»p c rtinct i radice cxcamispartis.occipiti; o6ij,ad poficriornu ur<prc regionem

^ foraminis dor
c 4.5>r. «M^mwiJkUU, Ab antcrion enim parte tora minis dorlalcm rranfmiiccmis,& qua occipitis os ma
fa
44 sime m anguitum cogitur.id fcnfira ita craflcfoit.ut infignitcrctiam cralfum.lcd appendicis

modo rarum
umeatur , «pu cuneiformi ofsi committitur Hoc os in externa fede ad latera foraminis
.
medulla- dorfalis *f
grariicxcufptij c duo proponit fur tpitmlt.
i, capitula, qua prima ccruicis ucrtcbrx articulantur, quorumque
benefi -
c:o caput proprio
, . . 'f
10
.
m
otu flc&itur Se cxtcnditur.Hac capitula in puerulis , appendicibus conflant quarum
:
coalitus in lenioribus, uti Se reliquarum appendicum, latet
. Protcrca puerulis id os tribus extruitut parti-
d J.4.T fi-
bus,qu* lineis
tnbuscanilaginctmplctis dirimuntur. Atque harum una a lagitulis futurae te*Tnmo*d fo
*I,<T*** N «m*n« dorfali medulla parati poltcriorcm
pertingit fodem . ali* du* a foraminis lateribus tranfucifom
ut» .& jn futura
/\ referentis additamenta pertinent. Adeo, ut admodum pueris in occipite duo habeantur o
(iifr-bnwr
m»t.5 «ii ,
5* in U.fo
unum i.. :l' r -er • _ « .
baii capitis>aincifornii ofsi commi Ilum. Occipitis os imus litue minimeque alperu
i . . .
PJ ,
Jc />rrc, cltrpcrinde ac exterius tota ipfttl» fede cxcarni>ctiamlauc ccrnitur.Scdcautcm

huic fubiecla, Se ubiocci-
F mJH.de- pitis OS non minimam capitis baiis portionem conftituit, id egregie afperum inaqualeque fc offert, ut com
a ” ipfojigaincnta A; mulculi quidam pronalccrcntur Se rurfus
prmjlmd , quidam ali) tutius
firmiusûc illi
& JPWWentur. Temporum ofla circumlcribuntur fquamofis conglutinationibus , futura: qua* re- Trmp*™» &
m
ptrm.aad
tibnc
‘ c rt
\
additamcntis,itemquc lutura- cuneiforme os terminantis interuallo quod utnnq; a tranlucrla linea, 0^" m ar *
,
HrAx-ra 4 qua- occipitis o&i Se cuneiformi communis cft , fur/um per caua tempomm ad fquamofas conglutinatio- cmmfl
con tcndit , Hac ofla nqn perperam dicerentur circularia nili extra circuli deferiptioneni
, /• , ea
knuimfnt P? rj proinlfccrci,qu* ^
referenti lutura proxima cft, capitisque c mammillarem educit proccf-
M
i»r e 4 nm * um » S ul in utroque_tcmpons ofle unus habetur, non folum ad opponunam caput moucntium mulculo-
r„ praaffm
fn. uitL nim,qui a pectoris olle &
dauiculis principium ducunt,infcrtioncm protuberans, ucriitn ut auditus orga-
a ta bic conflitucretur fedes , magna cauitatc indigens
&i 6 fi"u. P . Ac proinde etiam temporis os , non hic mo- t rmpnt of
<*° inwnpuUan proceflu extuberat
aut
ut 8u /.ii,
Jg.
M, I .
,
*
*
r—
fcd etiam in capitis cauitatcm I
, ut
«,» ampla uacuaqtic
tS»HO<|ll1 ) IVMVI
fedes in
IIS iplo
ii<tw fi*
******* •
> rn n (r irni-n-rnr.nin auditus
comtuucrccur,qu» nrn-s nnm tum
annifin organum .nm luo
^ ncruo 1_ r iv* - i • - •
7 *• etiam dilatandorum finibus efficiendis, & pcculiari-
S M* f fibus ^.»•1^ opportunumnucum
reponendis, vf|7uiiuuiitii
olsiculis .vfxvM.vuui», locum aaipiiccrecur Cuiufmodi ucro
adipifccrctur .. v_uiuimodi hac ime
ucrb hae of sicula , Iccundo
fine ofsictila fecundo
ab hoc(ioc Capite cxcquar , nunc temporis ofsis hifl oriam abloluturus
cuius iam rcccnfui proceflu m , qui a
:
•y r- vr 4
cin ubc
A qn^ni \ *
P a P*b* fornia (jr?cis quideqifMr«H/irV,|iobis autem mammillaris nuncupatur.maior enim
f ut apte teneris muliercularum papillis ucl maxima etiam turgidulis alsimilari 1 "
**»f. im.(^ » pofsit Deinde

D« .
iimuf.u, temporis os S alio donatur proceflu, qui non longe a mammillaris praccflus interno latere: initiur initium du- Vrwetffus
c ” s,0 ^^ o psy s » lcn s uc
k ‘t fiam». f 3 r cr S u*” 1 wdni cft.unde etiam ab acus imagine illum Grarci Ct* tvui » uocat»
^ ^
a b ucto Icriptorq fpeciar yf*f**iJ* Se s-wA.w*fw,ac dcin a galli calcaris imagine «aJswjw,
1 3 Hic etfi folidus ui 1ty»fi*"*bi
1 J*4»f /
dcatur,quu tamen tenuis cxiflatA adtnodu promineat, leutq; occafionc abrumpatur,in caluarijs
c terra cf
x. fofsis raro occurrit. Kx hoc proceflu ad os i, referens, & ad linguam b
mulculi porriguntur,qucmadmodu
^ inferiorem maxillam, 1 illi nimirum, quorum beneficio ea deorium tranitur. Deinde t, referens os,
aut k oblongorum tcrctiumque ofsiculorum, aut ualidi tcrctisquc ligamenti interuentu huic proccfliii i
uf. m.
cominittuur.His 1 alius adhuc in temporis ofle accedit proceflus ncuiiquam ncuiiquami:infimus, qui mediani ofsis
o 4 .f M
iugalis partem cftbrmattquod proximo Capite nihil aliud cfTc audics,quam duorum ofsiuin
UJ m lutura i nui « cm nexos. Ad huius proccflu*. radicem ante auditorium n
proce fliisîbli
R -
tep. xoh. ?
meatum ° finusofsiin-
fculpitu vranfuerflm oblongus,cui infenoris maxill* p capitulum inarticulatur. & hic auditori) meatus /m»
q 4 .jjs. r .
rtjfg&i. ioitium,quod impcnfc craflum efl, ucluti futura quapiam exigua obfcuraquc a reliquo temporis olfc
* c /e alicubi^: poiifsimum anteriori inferiorique fede difccrnitur , Cartera ofsis amplitudo ucrticis
fpcftans
tm€alm
,
* os^mpla A: tenuis admodum, led lolida Se caucrnulis deilituta cernitur, exterius laruis, intus ucro inarqua»
bter c\tubcrans,fccundum cerebri r
rcuolutionum quar inteftinorum gyris comparantur efligiem. Ad
I4î.jr.
balim ucro capitis,hoc os afperum Se inhgnitcr iiuequalc cft,& potifsunuin ‘ ubi proceflus ritu tranliicr
rcfpicit lineam, occipitis ofsi Se cuneiformi conununcm. Hac enim parte inaequaliter
* 3»4»f A* extuberat, pumi
o. P. tt pri cixquc modo afperum occurru,tranfuerfo foramine pemium, quo foporalis arteria t pr.tcipium fobo-
1
r* ""
leni m
caluariam ferri audics.Carterum quibus futuris cuneiforme oscircumicribatur fuperius abun-
•* '
Y' diximus.Hocdi quod aliud, inligniteruarium ell-undc
,
c*mf
ttw m etiam non iniuriaa multiplici forma Graci id m Z.
n?* mm Superficiem cerebro, fcu dura cerebri membrana conccriTUiiam , Se eam qua oris cauitatcm rcfpi-
tap t/.i.
tAmdit im
cit,quodammodo inflar cauarum imaginum, quas c cera fundi cernimus, b uacuum cauumvc cxiftit,ad
piute frtn cain fere rationem, qua frontis os c ad lupcrcilicu uin fedcm,& quarta maxilla ftiperioris ofla, ubi na
** i 9fl*t . rium latera conflituunt, inania crcantunidquc tum uocis gratia, tum, ne fi tota fua crafsitie,quam nccefla-
*' *
ri6,uclcommunis oh tum ufus occafionc nanci/cuntur,cficnt lolida, nimio pondere horeincui grauarent.
eSjS^CjD.
Caua itaque hunc in modum ofsis cuneiformis fedes, duainfignia oAendit c antra, tenui quodam ofleo ..
{ lepto intcrflincfa:in cuius inferiori eriam fedc*qua ucluti bipartitur, exiguum con/iflit S antrum,non
f 8A*.E
g 8 fit. c. fccus quam (i feptum illud in hac caua fede ad totius olsis robur , inflar media alicuius in domo parietis *u> r
]tdet
^^w^rct.Cauitashac undique continua obducitur fquamma, ncquculquam cApcntia, quam ut na-
nmferl*
men hmfi- rium amplitudinem, ad quam auobus pertine^ h foraminibus aerem admittentibus. Nihil ctumpra-tcr
Ruitur, acrem in hac cauiutc continetur, eu tn molli quadam medulla, magnitudine luis quibus ampletflitur fedi-
bus non rdpondcfltcî quando ucro in quibufdam caluarijs antra hac non occurrunt* Natura lutu* ofsis
j crafsi-
^
a^ jind. Vefali) , de corporis

ratione profpexit.qua talus, .V calx.aut appendices ipfx ofsium
*
formimur. Ipfum namque I
crafsitici «a
pumicis ac fpongix tormam cffingmir , Bea us com
tum intus caucmofum ad folidioris compaftiormjuc
politionis fuperficiebus continiuE,quamuis
non craflx , obducuntur fquammx. Siuc enim hoc pa«o , liuc ^
cuneiformis olsis conftct,intcma ipfius k fupcrficies qux cerebrum ipectat, nun- a.i&J*-
antris illis,crafsitics
quam in integris,Ac carie non uitiatisofsibus mihi alpcra&cauemofa,
,
foraminulisvc plcnaoecurnt.at lx “^ M -
contermina capitis luperheies. Interior hic cuncitormis olsis ledes, finu

uis.pcrindc ac reiiqua ipfl
quodam donatur amplo, & m glandem continente, cui cerebri pituila inflillatur .Sinus huius cminen-
quibus dura cerebri membrana ualidi committi - fa. m.
tifsimc n partes,ucluti quatuor conftant proccfsjbus,
l
j
tur quique inferiorem lecticx mcnfx

&
ve partem utcunque exprimunt, xxmWer inde uocantur. Abipfo 11M.
“ finus.quibus foporalcs incumbunt P ancnx,& per quos
dein iinu.utrinquc duo diducutur oblongi
arterijs , fcu n eruis tranfmmendis prima-
“J*"
pituita uidetur ad 4 foramina defluere qux priiutis ucnis.feu n
Verum de
nocxculpunturAad r rimas quafdam cuneiformi ofii A: temporalibus ofsibus communes.
totius cafuarie foraminibus finibusque
duodecimo agam Capiteihic autem ofsis cuneiformis hiftoric gra r. Ufc j
“t • >
mentio, ut conflaret, id os mihi infua ad cerebrum fupcrticie
tia,lcuis hfc quorundam ncceflarib incidit
caucrnulis obfitum.aut citra fquamf lcuisvc ofsis obduftioncm|, pumicis aut fpongix talem re >"
non uideri f t
ferre fpeciem, qualem proponit

> ctfraaa appendix, aut uetticis os • inter fuas fquamas.quum interim
nonnulli autonim potius placitis, quam ucritati

addini.me ciufmodi foraminula non utile confpiccrc nu 7. t,F.
fabrice rclpondcntia (uti Ga-

Ecntur.cxiflimaines pituitam debere per caucmulas& foraminula fpongic
fenus docuit) tranfcolari.qiiumqucinlupcr aliqui,‘dum meam de repuiganda pituit#lcntent(am expen-
R (
^
dunt, Galenum ita non fcnliffe arbitrantur, quod libro de Partium ufu nono uoccm
•W quod eft cribro ,
aut colo, pro quod eft cuneo,a librarijs aut feriptoribus illic politam libi perfuadeant ubi Galenus n N.
:
pituite ad palatum cereffum docens, inquit,

glandem cui cerebri pituita inflillatur, ab o(Tc cribrum rclcten r At*" *
tortuofa, Sinon redo ductu peruia foraminula enuemulasf|ue pituitam
te excipi. perinde ac fi Galenus per
in cuneiformi olfe tranfcoiari.ne per fomnium quidem (u: ipfl aiunt) cogitaflct.li fcilicet legcrcturcib o£- ,
fe cuneum referente glandem eam cxcipi.Vcrmn hic in cuncitormis obis dcicriptione.uti neque unquam tn ,< u «.
alias, anius aut alterius d ictioms.quc
deprauata eflet, occalione, a Galeno non diflcntio Vtcunque
forti .
enim dicta nuper uox immutetur, non tamen totius libri feries ita ut Galeni lentendam non aliquo ad-
,
“ orga
huc modo aflequamur, poterit uitiari.Galcnus namque quum in cuftauo de Vfu partium, ollaifus
u nf.li.
* uentriculonim cnalci.At meatuum ’
na proceflus neniis fimiles, ab anterioribus Icdibus priorum cerebri ^
duorum tnflarpiruitain, quum paulo amplius iufto excedit , ad Y foraminula odoribus tranfmittcndis
exculpta diffundere (at non ucri interim) docuiflct.ac illam per eatranlcolari
dicens, fedulb tranftolan-
per cribrum recta pcrtulum aliquid transfunditur : in nono
m «,4 .
di moram, Jttanlitus tempore diftinxilfct,quo

* 'A'®-
inouam de Partium ululioro termonem uniucrfum deexcrementomm cerebri purgatione abfoluturus,
fuliginoforum adeoquete-
primum caufam perquirit, cur uerticis, frontis, occipiti) , At temporum offa ad y
nuiiim excrementorum purgationem debuilfent cllc caucrnofa A
foraminulcnta. dcin quum ciufmodi , ut
pote afperam.conftniftioncm inibi fieri non potuifle deducit, futuras ad eam

expurgationem auxiliari re- e ri- 1 lA-
D,a
pcntiSi fenfim rationes texuit, quamobrem in capitis bafi ad pituitx expurgationem offa oportuerit efTe
caucrnofa foraminulis plena, non ucrb continua fquama interius At exterius incruflata.Atquc ita quum t
& '
cxiftim.it .admodum callide inucnitimox, ut pituitam ad 7 cv (j. 7 .

eius compofitionis nccclsitatem.ut ipfc quidem
illam tifquccompolitioncm deducat, fubiungit.fc in oftauolibro
meatus duos (ipfa nimirum olfaftusor- f i
:,ue * alios duos infuper enarrandos qui in cerebri
"» *
gana) quibus ad narespituira cducitur.tradiaflc.hicque ,
fiibflantiacxculpti.St luis finibus mucub

1 coeiimcs, pituitam in b cyathum te infundibulum i tenui
:s,pit
nuod illa deinceps in c

glandem quandam defluit .Calenus , D,
cerebri membrana pronatum deferri m,pcr quod
itaque hxc commemorans, pituitam ufquc ad1
ollcam illam deducit fabricam,
I quam pituiri occalione ea- b mjdf.
m
ticrnolam A: foraminulcnta debere cflc.fuis argumentis collegit Dcin rurliis de uanfcolandi modo ha
.
agit.ut fermonem odaui libri cum nono communem

reddat, neque aliam dcfccnfqs pitult* ad palatum,
tf,
M-lAi
fe colandi per fpongiolum corpus modum (quem in Venetorum uocatisciftcmis fieri uidemus) ab eo qui
per cribrum fit,difcernit,ucteresquc, quali illius ufum ignoraflent,aiguit:cuiquc conflare debebat, queGa
leni Iit lententia, A: qui per magna &
rcfta.fcu utrinqueperuia foramina , qux nobis in cuneiformi olfe oc-
currunt, pituitam citra ridiculam prorfus inanificiolam moram deduci non exiftimaucrit quouis tan-
& :
dem pafto illa diffio, cuius prius memim, legeretur. Quod autem Galenus in libro de Partium ufu unde-
cimo, ubi os cuneiforme, quod alias in illis libris palati os (ctli palatum uix contingat) undique uocauit,
quodque ex ipfius fententia uulgus medicorum os colatori) nuncupat,cunco a(similans,dcnfum ac dunim
eflc tradidit , & nihilominus foraminulorum fuorum pituitam
expurgantium inibi non eft oblitus , eiuf-
modi ccnfetur,ac permulta in Galeno occurrunt. Vt enim taceam, quam pulchre libi confentiat, ofsis cu-
d fcdes,&antra,totiusqueadc6 ofsis hictabrica attcftantur quam fua ucritati
neiformis uacua inanisvc , j tjt.c;
fint confona,qui propter robur fibi confiftum Ain cerebri fubftantia,& infundibulo , tenuique membra- d,c.
na,& glande pituitam excipiente, &: aliys partibus innumeris potius quam in olfe ftatuendum, hic quidam
c quicuncifotmicoalcfcit, nullibi quam illic
rara At peculiaria imaginatur,non expendens occipitis os,
rariusAf minusdenfumA:dunimcualifl'cAappcndicumquodammodoJfiibftantiaiccircoextrui,qu6dini
&
denfum eflc debuerit, Verum quum hic ferino ijs qux mihi
c g ^
bi craflum,non tamen ideo quoque durum \
a quibuf-
i
.
Ffumanifabrica Liber I. 2 j
dquibufuis tandem obijeiuntur diluendis, non fit dedicatus, neque hic de piruirx expurgatione ferio uc-
I If * niat pertractandum, reliquam adhuc cuneiformi* ofsis hiftoriam modo ablblucmus.lnhumiiiori itaque
rpfius fuperfidc,ubfcunicx narium cauitatem fuccingcntis potiliimum nomine aiperum cft , & ofleo na-
thtrafl. t, rium * rcptocommicdttir,quatuorinfigncscducit g proccflus, utrinque binos , &udpcrriIionum ala- Cuntifjt •

*» J» 4* rum modo tenues A: prominentestunde etiam ab illarum imagine, nuncupamur. In duarum m: ttfiu pro
h 6 ii')hi tL, fi
mmft. alarum medio finus cauitasque occurrit, u qua italidus cnafcitur h mufailns, qui fui lateris maxillam in-
tsb D. mtltt .
feriorem mouentium tertius numerabitur. Adeo ut huius prxeipue mufculi exortus caufa.proccflus ifti et
• s*.a,
B A. m6 tuberent, cum ut is aptum ex illis duceret principium,tum etiam ut principium ab ipfis tuto muniretur. >£
,
fif.fecnnd» OCtauum capitis os tn frontis ofsis bafi comprcnenfum, futura illa circumlcribitur , qiur id a frontis ofle & Oflnum
•Ia. cuneiformi terminat, & illa fnfupcr,quam in humiliori narium fepti regione incedentem, hoc os a ma-
1
tOfttSlH.
i rjfc-u- xillae fuperioris ofsibus dirimere,antea diximus. Prxfcns os, preter narium fcprum ab ipfo cdu&tim , A: in
mediam nafi cartilaginem anteriori in fede terminatum, k olfa&us etiam
organorum fedesin cahnrue
IUm. cauitatc conft ituit,& multis inibi foraminulis odoruin & acris ad cerebrum ingrcflus caufa per uium cft.
7 'CiD.E. ,
qux quum pueros Anatomen docentium quidam cribri aut coli foraminulis comulcrutu,id os a cribri ucl
I figunt*. coli imagine,»'0/W ir appellarunt. Alij autem hfc foraminula fpongix potius, quam cribri foraminibus af
1 mftfiu fimilantcs,ipfum «o>; okJ »V uocandum putarunt.quamuis intenm tenue , fubftantiaquc denfum, ac ucluti
L.
folkfuni fefc otfrrar,non ucro,ut 1 interna cralforum ofsium fcdcs,fungofum & laxum. Defn ia caluaVix
m 6fir.u.
n jA-W. cauitatem oblongum cxcrit 01 proccfliim, fepti cuiufdain modo fedes interdiuidentem, quibus olfa&us
7». n& organa reponuntur. Quinctiam procefliii illi, quem gallorum criftx nonnulli contulerunt, durx cerebri n CMtttUgf
N. dtitt i X mcmbrancproccflu^ ualidc connafeitur, qui dextram cerebri partem a fini Ara dirimit. Quandoquidem M( «I IM It
//4.7 H. reirr.i
fi,
uero Galenus alicubicartilagincz ac oflcxcuiufdamfubAantix meminit, qui iuxtaocrebri ° glandcn»
o 7 fi. Lb. U. 4 de Ai/
7«- nutis pine e imagini adiflc&ionum periris afsimil.it. im confiAcrct , hineque forfitan aliquis in mea eapi-j mmilvan •
p g fi.lib. tis ofiium hi Aona quidpiam ucluti a me prxtermifliim delideraret , ftudiofos admonitos uclim , in cani» dttdfefik
7 R>A.R. ca]uarin,fccus quam in hominis, lattim tenueque admodum os fpc&ari,ab occipitis ofle pronatum, ac toti mimi
q lfi'b‘7
(uperiori ccrpbclli P fcdi non fecusinAratum, quam durx cerebri membrana: <1 proccflum in homini-
O, 0, 0.&
tfipM-7 bus cerebello obduOTm cerni mus, qui id a cerebro, qua cerebello innititur, diliungtt aefeparat, quique ea V.(V,
r parte c A durifsimus ac crafsifsiinus,qua In anteriores cerebri ucntriculos * iuxta didam
v,v. nuper glan-
r imxt*V dem, ex proprio ipli finu uafa c educit. Cuiuspartis fcdisvc durities quibufdam tanta in nonnullis ani- z.
Aj.7w.7- malibus ui (a cfl, ut cartilagineam, aut ctianvoflcam^liam appcllaucrint.nifl fortafsis tenue illud latumque
r 7 Aj-w.
7T. canisos.de cerebri cartilagine aut olfc difputantcs lubaudiucrint , ctiamliin homine ncutiquam occur-
t 6 fi. MI. rattquumfcilicctadcoconfufam multorum animalium anatomen plcrofquc uctcrcs, perinde ac Gale-
7 H. num, propofuiflt, neminem latere debeat.
DE OSSE IVGALI, ET OSSIBVS PRAE-

. t. rupta: rupi afsimilatis. Caput. VII.
//vi c Capiti nulla profigitur figura, quid iugalc os in procedentis Capitis tertia ejr quinta figuris r&Xno-
tasum fuerit quemadmodum eir ipf/us futura in tertia quidem Z,m quinta autem T indicabatur . ojjd uero quo rupi
prorupto affintilanturyfcu quo lapidea uocamus,etiam auinta procedentis Capitis figura oficnduniurjota fcdc,qua
CiC,M»MiMtTn,m,man^t,& buiufmodi in caluario bafi cbaraClcrcs occurrunt.
INTER coiporis ofla,qua:dam proprijs circumfcriptionibus tcrminisqite dcfl:ituta,non

fccus quam h peculiaria eflent ofla , diflc&ionum profeflbribus deferibuntur inque of- .th.m fOi
flll
,
fium numerum cum exteris rcferuntur.Huius generis cfl os iugalc Latinis , Grxeis uero hui perindt
* lAj".
67.
b ),lW
im (yy*t*iL ob
hoc nuncupatum, quod utraque ofla (funtenim utrinque lingula) boum equo at fi madi-f,
rumrc iugis comparcntur.Conftat autem os iugalc, aut potius caluarix fedes hoc nomi- cinumfcn-
ne di&a, ex duorum ofsium proccfsibus inuiccm a obliqua futim coeuntibus, h ac mmt
lrri:*r w
pofterior quidem cius pars, temporis ofsis procdluseft: c anterior autem pars, illius ofsis proccflus exi- m.
„f.X. ftit.quod uniucrfum oculi fedis externum angulum cflormans.maxillx fuperioris ofsium primum numc- 9*
C 3 . jAJ- rabitur. Vterque proccflus, fcu fedes, quam iugalc os dicimus, medulla- cft cxpcrs,dk folida ,fuaque duritie
if-
6 t.fi. V. pellendis iniurijs apta, quo d idoneum temporali mufeulo efficeretur propugnaculum, foris quidem gib fiimfm.
d , mmft. mt •-
linunt alu
oum, intus autem cauum.Qu^muis interim Natura non lic folum temporalem muniucrit, ucrum infuper
r* temfgfg
Ufrimium ipfum in capitis ofsibus magna ex parte occultauit, linum ofsibus infculpcns,illo recipiendo apprime ido- Itbutmufru
D. itit, T , ncum,& cum undiouc uicinarum partium tuberibus promontorijsquc circumfcpicntcm Atque id meri- . lit frejfitt
fil A. tiisimb Natura molit ur,quandoquidcm temporum mufculi male anc£ri,c6uullionct,fcbrcs, fopores, ime
tias inferant, quod ncruorum principio proxime accedunt ,& tantum os cos a cerebro ipftusquc membra-
C fi. ante t nis dirimit. Adde c quinos ucruoru cerebri furculos (prxtcr tres enim alijs notos Anatomicis , duos ad-
tmMk 4 po inucnijfingulis mutculis exporrigirob idque non iniuria diuum Hippocratem pronunciauiffc, plagas prx-
igulis mufculis
*
dpi»uas,ac ltuporcm induccntcs,cflc temporales. Sed horum mufculorum prxdant iam in fecundo libro eu
boA.
reliquis ad unum omnibus abunde profcqucmur.ubi ctiain docebitur, iugalc os in hoc prxcipuc forma*
rcli'
#
f H
cum, ut ab ipfo malTaer,fiuc manforius mufculus (quem inferiorem maxillam mouentium fecundum d<
fi.6tg.baft fetibemus) opportune principium ducar. Veteribus
*
oila uocabanrur qux petram & effractam Offa prrrm
,
/•mtbuig. rupem non duritia moab.uerinn etiam imagine referum.Buiufmodi autem cfl interior capitis pars qua p‘’v>A-
,
milia.
. C ilorfaiis
i
id by
. . . . ' , i
a6 <±And. Vefalij , de corporis
dorfalis medulla e caluariadclabitur, acubi g mammillares *> &

ftylum referentes temporum ofsium ft i.a-ifi.
procefluscxoriuntur.Eiuscnim regionis] ofla omnium uniuerfi corporis durifsima & folidifsima (audi-
rus organi, uti arbitror, occalioncj cxiflunt, commodi mufculorum exortus ac infert tonis gratia, prxruptx ^
afpcr.Tquc rupi quam fimUUma.Vnde etiam hanc partem meriti ita nominandam arbitror, nullumquc in
corpore os propna finitum circumferiptione petrofum lapidcuiuvc a ueteribus foiflc appellatum rcor.
Quanquam rurfus non ignorem plurimos temporum ofla hoc nomine priuatim tantumque indicauifle,
,
non quidem adhuc uniucria.uerum illam ipfomm portionem, qua: dictos ante procefliis cducit.Pcr me igi
tur ita temporum offa nominare liecbitrmodo neminem lateat, didam nobis caluarix balis regionem, cre
berrimi petrofum os nuncupari* dcin interdum olfa quasdam commemorari, ac fi propria donarentur
circumfcriptionetquum tamen nihil aliud ucrd cenfonda ucniant', quam duorum ofsium mutuo coeun-
dum (ut iam diximus) fines* aliquando unius alicuius ofsisunafcdcs: quemadmodum eueniffe audies
in 1
o£sibus,qux facri ofsis lateribus coardtata, triplex nomen pro fedium ratione aflumunt. i Tmjfj»
r* <*[. ty.
DE OSSICVLIS, AYDITVS ORGANI

conflruetioncm ingredientibus. Caput, VIII,
OCTAVI CAPITIS FIGVRAE AC OCTArt CATITIS FIGVIQA

ciufdcm charadtcnun Index uarus cformata partibus.
H A R c jigura.audttus organi offlcula cxprbnit.Traci

tua enim iUms figuroaffigies portionem ex dextri tempo-
,
exedam comnonflrat: qua dem per me dium dmfa,

ris ojje
duai qua in iUit oflis cauitate reponitur , membranas una
: uti charaderum index hunc
cimi ofiiculis ob oculos pon i
m modum explicabit.
At A Foraminis portio, quod ab aure introrfum ad membranam
B notandam pertinet.
B Membrana tranfuerfim foramini obduda, quod ab aure in
cauitatem fertur,in temporis offe auditus organi nomine exculptam ,
C ynum auditus organi officulumjnalcolo a/ltmilatum.

D Quinti nemorum cerebri paris neruus.
£ Quinti paris ramus, per cocum foramen ad mufculum temporalem potifsmum digeflus.
F Quinti paris ramus, per foramenprocedcns,quo uena auditus organum petens excipitur.
C Series nerui quinti paris ad planam cauitatls fedem Inc auditus organi occafionc calata.
H Sedes orbicularem circulum referens*uius anteriori feds auditus organi officulum iam t notandum committitur ,
I Alterum auditus organi officulum, quod incudi &
molari deuti comparatur .
K,K CauemuU mdieantur,quibus camtas auditus organo pirata, intusfcalet

L Mallet ab omnibus conterminis partibus liberi autenor factes,
M Mallei ab omnibus pars ibus Uberi poflerior facies.
•JJ Incudis,feu molaris dentis ab omnibus partibus liberi anterior facies. j
0 Incudis feu molaris dentis ab omnibus partibus liberi poflerior facies
J> Incudis ac malleisita ut inaure committuntur.fimul nexorum anterior faciet •
Q^lncuditae mallei una tundorum poflerior faciei

a logrirt-
I T AMSI in feptimo libro cum reliquorum fonfmim organis, auditus inftrumenti fa- fi~'ffigit
bricam (imus pertractaturi, nihilominus tamen ipfa ofsicularum quorundam illam fub- nm
cuntium occafionc, nunc obiter uenit deferibenda , ne forti in feptimum ufq; librum ea tmtfi.
f ruto*
m
ttp.
ofsicula prorfus afleruantes , in uniucrfa alioqtiin ofsium hifloria ilia prxterijflc uidea-
, t xmftTUu
mur. Quanquam neque Galenum, neque ante illum quetnuis alium hxc , uti & alia fani b tfiatf.
non pauca, obfcruaflc, hinc conijcitur,qubd r florum nufquam inciderit mentio. Tempo »«.
ucguriu. ri$ itaque olst magna admodumqucuariainfculpitur 1 cauitas quatuor a fc producens foramina, quoci.lfat.
,
• U.|s
01x11 ^ primum utcunque amplum, fedanfraCtuofum, in capitis fcacm, qua cerebrum continetur,fpecfcat,
uaAuqii d 'fiaaf.
„ alterius lateris quinti paris nemorum cerebri
c nemum
admittens, d Secundum foramen iam diito tat.
,j«^>rcuius,fod multo amplius^d aurem pertinet. « Tenium foramen anguftum rft.uaricûc implexum* e i figet.
—-
'•
"^cxcutn,uti fuodiccmirs loco.appcllatum.nerui quinti paris 1 ramum tranfmittit. g Quartum nunedi
fto nonnihil amplius occurrit* neutiquam perinde tortuofum.dcin antrorfum.uti illud rctroiifum, pro-
cedens, prxtcr alium nerui quinti paris *> ramum, cui iter prxbct;
‘U. 4r.
ucnam tranfmittit, auditus organu g 'figat.
‘
ai.
f 1,1 fiat.
petcntcm.V criim quinti paris nemus haudquaquam totus in binos illos ramos abforbetur , fed infigniori li V.
lua k portione, cauitatem temporis ofsi incifam, membrana- quodammodo ritu fuccingit & obhnitinon Ii t . fiat.
lld.,1,
quidem uniucrfam,fod nonnullas tantum iplius (edes, haud fecus quam Ii infignior nemi portio inplurcs
diduceretur membranas, aliquot cius cauitatis regionibus obduCtas. Inter exteras autem cauitatis fodes, i#;*-
quarum quardam planx funt A: lanies, quxdam ucrb laxioris pumicis S: fpongix modo caucmofx,admodii k i.x/Um,
que profoCib uarixifibique dilsimilcs, 1 una cfl orbicularis Sc plana>oIfooquc circulo lineo: in modumex
1 H.
tuberante.
VjOO
Humanifabrica Liber I.
»7
>0 c. tuberante, repta, ac prxcipui quinti ncrui demum
partione tantjuam membranula quapiam obdufta.
a 1,N,0.
Ad
circuli huius cxteriorem.aurique prox imam fedem, n ofsiculum reponitur , duobui tenuibus acu- & oftimlmm
tisprocclsibus,feucruribusfirmatuni,xftabifitum<]uc.honimextcrius,acauriuicinius,cft brcuiusA craf-
a“Ur‘ d'“
fiua,latiusquc,ac in acutum definit apicem. Alterum crus, quod interius confiftit , & membra me orbiculi-
rem illam cauitatis fedem fuccingcnti magis
ejuam extenus crus , innafeitur, longius nonnihil
, tenuius &
eft,ipfiusi]ue extremum tjuafi in unculum cefiat.quo membranx illi implicatur, firmiusque inncftitur.Of
ficuli huius pars extra membranam prominens, fuperiuspartim plana,partim rotunda ccrniturrquemadmo
dum minores nonnulli incudes effingi folent, quorum amplior pars plana cft : altcra.qux ucluti in mucro-
nem definit indar coni rotunda. Grandiores enim incudes penitus plani dcprelsiveA quadranguli fiunt.
Cxtcriim fi hoc o&iculum, quia tantum binis donatur cruribus , incudi afisiinilarc minus placuerit , nihil
o jfaa.it. profecto obftiterit, “ molari denti duabus tantum radicibus prxdito id conferre. P Alterum olsiculu ofW»
K tdifn a iam commemorato plurimum uariat,alteriquc innafeitur membranx. Foramen enim cauitatis, fcu antn »> ~
n temporis offe incili, quod aurem Ipcciat.ca parte qua cauitatis aniplitudini uicinum cft, q membrana *•*’••*• *'f
p**c ‘
lml
2latcnuifsima&prorfiispellucidaincummodiiobtegitur,quouasmofundoobturandicimiis.Huicita.
’
que membranuli tranfuerfim id ofsiculum innafeitur, itaque ipli intus tranlucrfim inftcmitur.ac in tympa
nis fidem unam atque alteram crafsiorcm membranx, leu afinorum pelli, obtendi confpicimus.Vt utro of
(iculum
f m ualidius
a «• l,r,M s r longum
firmaretur,
1 11 • 1 1 1 mniiumri k
lAnrtiim cenucmq;
l ,4 sb,.r nrn..„ll.
habet
I I ,
quo n.
proce (lum , AIIA M m k.
membranx .....
fecundum
* 1111. 1*
illius latitudi-
.. . 1 . I ’
rjfpriu.. nem innafcitur.Hunc proccflum liceret r femoris ofsis parti compararc,qax ab iplius proccfsibus, quos Ste9„jj
t
|o. rotatores uocamus,ad inferiora ufquc femoris capita pertinet . iino (i hxc interiora capita a reliquo femo- ruU ai
fe-
te rcfc&a finxeris, uniuerfum ofsiculum femori opportune afsimilabitur.Qncmadmo dum enim femur iu- mtpusti -
xta iplius ccruiccm duos afeifeit proccfliis/ic etiam ofsiculum hoc eadem fccfc proccflulos aliquot libi ucn M™**
dicat, quorum beneficio membranx fux firmius mnafcitur.Dein,ut femoris ofsis ceruix oblique uerfus cor
poris interiora , ad coxendicis ofsis finumuergens , in caput ad amufsim rotundum ccffat : ita etiam o(si-
culum a membrana introrfum abfccdit , in rotundum caput delinens, quod lxue minimeque afpcru cft. Se
tenui&imaru m embrana-
fuperiori parti alterius ofsiculi, quod molari denti, aut incudi afsimilauimus, ita
• P.q. rum interuentu 5
quam fi ofsiculum poftrc-
committitur, ac (i malleus incudi laxe alligarcturnon fccus,
mo enarratum, malleoli prxftarct munus, alterum uero incudis uiccm gereret , fcd pro mallei mole nimis
quam parui.Nuiu autem olsicula incudis & malleoli officio ita fungantur,atquc formam referunt, & leuif
fimo afflatu fecundum ofsiculum cum membrana cui innafcitur,inter dilfccandum mouctur, primo ofsicu
lo interim quodammodo <juicfccntc,a me haudquaquam alfcrtuin uclim, quandoquidem auditus ratione j,9 rmmmfmt,
non fatis ex lententia percipiam. Non qubd mihi animo exciderit, commune illud medicorum ad partium
tcmpcricin,ac formam demum c(Tentialcm,afylum, & aeris gyri , quos ex huius pcrculfu in aurem ferri Se ,
quondam membranam ferire, uulgb nobis e lapillorum in aquam ia&u perfuademus , interim organi hu-
ius conftru Aionis prorfus ignari. Longe enim diuiniora rerum Opifex callidifsimo artificio hic machina-
tur, quorum fabricam fatis dilucide in fcholis quidem commonftro, ufum autem Si operandi modum non
magis quam oculi iplius afleauor Verum quia de auditus organo poftea pertractabitur , hic (at lit of-
.
ficula rcccnfuilfc qux (i hoc lermone non fueris alfecutus , uituu aut agni, aut aiterius animalis capite in
,
:
menfam polito, temporum os nunc hoc, nunc illo modo diuidcs.Quanquam multo fatius lit, hxc in crudo
capite, quam in co&o aggredi idque in homine potius, quam alio quouis animali.Ncque folum hac admi
:
nmrationc,fpcdatu iucundifsimain ofsiculorum conftru&ioncm adinucnics,uerum infuperomnium pe-

ne mulicorum inftrumcntorum fabricx rationem ex auditus organi compage defumptam perinde admi-
raberis, ac ucl hoc in primis nomine, auditus organi harmoniam iumma uoluptate intueri lolitus cft , non
modo inulicorum abfolutifsimu$,ucrum & noftrx xtatis philofophorum eximium decus , Marcus Anto- Am
nius Genua, cui rerum naturalium ftudioli tantum debebunt, quantum frugis ex hoc ineo conatu iplisac- m,.™ ex-
cedet quippe qui ad hunc inchoandum primus autor, ac fcdulus monitor naud minus extitit , quam raru
:
uinutis exemplar Vuolphangus Heruuort , patritius Auguftanus , ob incredibilem erga litcras carumquc Krr
cultores amorem, immortalitate dignifsimus , ac mihi dum uiuam unice colendus , quod ad huius operis
•b(blutioncm,quantum in ipfo fiiit, nihil fecerit reliqui. <b,n,L &
alfautndi
DE DVODECIM SVPERIORIS MAXILLAE OSSIBVS,

in quorum claflcm nafi ofla etiam referuntur. Cap. IX.
P R I M AE NONI CAPITIS F I G V R AE,

ciufdcmquc characterum Index.
H AI c figura anteriorem caluaria fedem exprimit,maxilU fuperioris ofla, qudm datum eflaccurati(fimi,oflS
fitra Humans autem caluaria caninam fubiccimus,Ht Galeni fuperioris maxilla opium deferiptio, leuiori negotio d
.
quouis intelligatur . Trsterea ut oculorum fedes>ac in ijs apparentes futura ojfaquc apertius fpeflarentur, hominis
caluariam occipitio irmiti,& anteriori fede fuper caninam erigi oportuit.Trafentis aut em figura chara flerunt indi-
cem ita digeram,ut maiufcuh Grscorum,maxiUa fuperioris oflibus (qua fex utrmque erunt) prunum adhibeantur :
reliquis autem ojfibus &
futuris, ut fors fert, omnes accommodentur. Cat erum priores aliquot charafleres oflenden
dicandum opportuni referuabuntur . Sunt autem illi
dis foraminibus capitis tuuabunt, quare etiam illi ad Caput his
UtB,ufqueadl,
C x Frontis
Digiti;
. . . . , . . . . . ,,
i8 jind. Vefalij , de corporis
1>1 Fr ontif os . J etiam ponitur in oeniorum CATIT1S FICP\A.

fedibus, eam fimus ofiis partem notam,
qua fuperiorem oculorum fidium rcgtth
nemconflituit.
K Perticis os fmiflrum.
L Siniflri temporis os
ii Mammillaris procejjiss fpuSler , iurta
quem proccffus flylsm referens etiam oc
currit
Cuneiforme os , in fmiftri temporis cauo
Cr io dextri oculi feie V infignitur. Iu fi
nifiri autem ocuhfeie C& H reponun-
tur, idem os Micantia : quanquam illi
chara fleres huius feiis foraminibus ofli
didis peculiariter fubficruiatÂd hac,7^
quoque reponitur ad intimum finiSiri la-
teris dentem, notas cuneiformi olfis par
ficulam, &
dem futuram, idosafuperio
ri nux. Uahac in fide diu: dent em
r,r Hoc os nobis primum maxilla fuperioris
numerabitur. ac r in oculiJedcpqfitum,
huius ojfis parte Mtntfi» oculifide con-
fficuam
a Iu fimflri oculi fide A tantum apparet.fuperioris maxillafictmdum os indicans.
® In fsntflri quoque oculifide e tantum occurrit, tertium nuxUa fiptrions os indicans,
Quartum maxillafup moris os. is in oculi fide pofitum,buius ofiis partem notat, qua inferiorem ocnlifidis regionem
magna ex parte conSUtuit.
£ Quintum maxilla fuperioris os. Sextum nero m fecunda figura n notandum J>ic nullibififc offert.
0 jqarium fipium,quod odani capitis ojfis cribri modo perforati procefjus habetur.
"p Sutura duos mgalc os efformatur.
offium procejfus committens, quibus
OÂ £>.«< S futura notatur, cuneiforme os d primo maxilla fuperioris ojfc dirimens,ac hic in oculi fede conjpicua, m de
xtnque oculi fede ad choraflercm Sfclarius fere, quam m fimflri, apparens
K*S T,P,X,T,Z, Sutura frontis os d maxilla fuperiori &
cuneiformi aiuidcns-A b fienim ad S ,futura interuallum nota
tur,frontis ofiigf primo maxilla ofii commune. Ab S ad T futura huius mtcruaUnm indicaturfrontis ojii cunei- ©
formi commune. Jt Tai P interuallum metitur,tertio maxilla offi& frontis vffi cemniunc. Ab P ad X interuallum
&
mfigniturômmuncfrontis offi fecundo maxilla ofli. Inter XcrT intcruallim coifilht,quarto maxilla offi ac fro
tis offi commune. Ab T uero ad Z fignificatur interuallum commune frontis offi, 6' quinto maxilla ofii
a Maxillafedes afoera,maquabsque. Perum ab a ad b futura indicatur , pruno &
quarto maxilla ojjibus communis
ubi hac m anteriori caluana fide cfl confjncua
b Ab ad QJnturaemium os a quarto diuideutis pars indicatur, qua in oculi fide cfl confficua, quaque iu huius figu-
ra fini lira ocnli fede charaBcribus paucioribus occupata, esi manifcjlor.
t Ab P ad c futura notatur,fecundo ojii &
temo communis. Quicquidautcmfurfum per anteriora iuxtaC & x ad X
ufque ducitur,fecundum os d quarto dirmiit
d 11 jcruit deferibendo tertio maxilla ofii. T enim ad Pfuperiorem eius ofiis fidem defcribit,P ad c anteriorem, T ad i
pofteriorem.c uero ad d inferiorem,
t e ad T futuram mitat, quarto maxilla ofii quinto communem, &
&
f fac Z futuram mfinuat,quinto unius lateris ofii quinto alterius lateris ofli communem.
g Jn narium amplitudine gpoiuturffuturam indicons,qua fiptum nani a quartis maxilla fuperioris offibus diffugitur,
h Sutura, aut harmonia potius, quartis maxilla fuperioris offibus communis, cuius beneficio illa insucem m muftacis ut
cata regione dirimuntur.
i Ad fuperiorem foraminis B notati fidcm,i ponitur, indicaturum quarti offis futuram
,
qua elatius quam id foramen
confiflittipfiqne quarto ofii duntaxat peculiaris cfl.
k Ab hoc cbaralhrc, eorum qui in canis caluaria occurrunt primo,ad l ufque,futura notatur d malafurfum afiendes,
ad medium ufque inferioris ambitusfodit oculi.
I.m Abi ufque ad mfutura notatur , i medio inferioris regionis ambitur fidis oculi, ad fupercilia ufque iuxta internum
oculi angulum afecndens
n Sutura ab illa qua externum nafi offium latus circumferibit,inter caninum dente & inciforium ipfi proximi delata.
SECVNDAE FIGVRAE EIVSDEMQVE

char afterum index
SECPUjDA figura, caluaria bafim palatumque exprimens , cam maxilla fuperioris ofiiumfedemproponit
qua pracedetue figut a non fuu obuia.Quanquam uero bac pluribus infignitur characteribus, cos tamen hic tantum
cxplicabi-
Digitized by Goo
. . .
ifurnam fabrica Ltber I, 1-9

expilabimus, qui ad maxilla fuperioris offiumfpeHant bifloru.
SECHTfDjl J;0WI
v CjITITIS
t Hic modica cfiisfromis portio in confbefium uerut '
OOTT Cuneiforme os.
Qj,T Trimum fuperioris maxilla os
S, A Quartum fuperioris maxilla os.
y>X Caluariafedes.quam os usgalc Anxtomcs peritis uocanjam an
tea ditium cfl
T Sutura quaduosproceffus os iugale ejformantes committit.

4 Hic latitat futura, primo maxilla fuperioris ojft , & cuneiformi
communis demfutura prono
.
& quarto communisfedes
ofit , in
temporis cauo confpicua.
t Sutura quarto maxtUa opi & cuneiformi communis.
f Sutura primo maxilla o{fi & quarto communis pars, in anterio
ri maxilla regione apparens.
Sutura frontis ofji cr primo maxilla opi communit.

g
It Sextum maxilU fuperioris os.
q Ab e uerjus q futura fexte maxilla opi & cuneiformi communi,
indicatur.
2 Septum narium t &fedes qua id a cuneiformi offe dirimitur.
IJS Atadu tranfuerfa notatur futura,fexto maxilla ofli &quar -
to communis.
X .Abxad t futura induat urt duobus fextis maxilUfuperioris of-
fibus communis.
Sntnra notatur retU per palatum iu8a,
y fr quartis maxilla of-
fibns communis.
’
Pnuat '"‘ indicatur foramen m anteriori palati fede,pofleriorique dentium ineiforiorii
Z. regione apparens: ad euins U
* mttrdnm obfcura occurrit futura, tranfuerfmt aliquoufquc in quarto fuperioris
maxilla offe prorepens ,&.in-
VP °R EM
polt V
Iôrto capitis
mmillam in ofsium hiftoria appellamus, eam ealuarixpartcm qux
,
ofTa/cdem qua cerebrum contincturjimul cffcrmantia , fcduo utrtuf- rufanfm
<ûc auditus organi ofsicula, nobis adhuc commemoranda
fupercfl quxquc inferiorem Frr,*r
:
&
oculorum fedis partem, latera, magnamque illam narium cauitatcm Scaltiorcmnafi
,
'f
regionem, Se palatum conftituit.fupcriorcmque dentium fericmcomplcditur.
Hanc no c.r
unico quidem, fcd pluribus extrui credimus ofsibus, ut pellendis iniurijs
reddaturprom- <*> eri*
prior, noxisque minori fuftincat incommodo: quum
fcilicct partis fux alicuius uitium flmul cum iplitts eir "s*
eumlcr.ptione terminetur, ncqiie in totam maxjUam.ucluti perfictilc uas, pertingat.
Vcruin alia infuper < o '‘u
~ &U
pix ofsium habetur ratio, ipfa nimirum maxillx fedium uirietis.qux non undique o(Ta “ '
pariter aut dcnfa,
aut durajautcra(ra,aut mollia cxigitiutcunqucinterimhcc maxima exparteduris
conflet , fcd ijs admo-
dum Icuibus.nam prxtcr narium, quam cfformant,cauitatcm,illa intus ad cius eauitatis latera impcnfc
exi
Itunt paua.inligniaquc antra (ic continent, ut maxilla fuperioris compolitioncm
imaginibus pulchre afsi
milaucns.quas intus cauas e cera fundimmiqiio fcilicct ncceflarix ipbus magnx moli
peculiaris raraque
accedat leuit as,qux pondere non grauans,ctiam produeendx uoci miris modis
Iit opportuna . Haudqua-
J ji , , f,
quam enim (,alcno eft .rilcnriendum,qui fuperiorem maxillam incdullx expertem, durisque oisibus
, nec Xf.pmm.
Icuitatc indigcntibusjctformatam docet, quod hxc perinde ac
inferor non inoucarur Qmim interim hec
.
*™ Ululto fit ualidior,& ofle conftct iniurijs propellendis longi' promptiori . Cxtcriim maxillx fuperioris Om.ii mt
1 lP rztcr ' u cr’ orcs
P ^ cnte$ >^tcmuaquxdam,(ungofa A’ quodammodo membranea, cartiJagincaquc x‘ i“f'"- m
t °J!
°“ ,cu|?’ I 1 narium eauitatis fummo occurrentia) duodecim lunt, ab utroque latere lena quorum a
r. r. j pri-
b sfr.tx.
mum »fc dis 0 c ulicx tcmumc° n ftiruitangulum. b fecundum c tertium, ad oculi fedis .
&
internum refe
e i>.e. runtur angulum, d quartum omnes fui latens fufripit dentes, e quintum i duobus qux nafo
alcribi-
m
us ofsibus, alterum ccnlctur. f fextuni eum fuoconiugc ad palati
finem collocatur, qui narium S fo
ram na ' n oris amplitudinem pertinent.Hxc inuiccm & conterminis ipfis capitis ofsibus,pcr
, es
'
futuras har &
f » fr. r.
"lon ' as compinguntur. at quum Karmonix iftx magna ex parte,fi quando dhingunturdntus mutuum que
g */. u.
oam contextum referant >qucm futurz quodammodo comparare queas , illx futurarum etiam nomine in
maxillx hiftoria a diflcCtionum peritis donantur. Vtucro has omnes cum circum
feriptis ab ip-
(is ofsibus opportune cxpendas y quiquc Galeni hic obfcurar aliocjuin,
parumdue Hbi confcnticntcs dcfcri-»
ptioncs>canibus & fimijs potius, quam hominibus quadrent, oblcrucs, perinde atque
ego in fcholis ficcre
confueui, omnes humana: caluarix,quar tibi undique occumint/utitras, ouantumuis
leuiter confpicuas , &
harmonia: etiam fpccicm referentes, in altero latere atramento oblitcrabis: ita enim promptius
fic ueluti
incrafiatx & tin&x obuiam ucnicnt,lcuioriûc negotio uniueriam ofsium circumfcriptioncm, no(lra,qua
• modo fubijciam, accommodata hiftoria, comprehendes, canis & fimi* dcin fabricam conlidcratunis. ^
# •
Primum itaque fuperioris maxill* os,altcram ofsis iugalis partem conftituit, & nonnihil temporis fuper-
,
dlijquc,ac ledis oculi, totum uiddicct exteriorem angulum,in fc comprehendit non minimam
, male etii Thn*.
C 3 portionem
j o &And. Vefalij , de corporis
portionem efTormam.Coniungitur Autem hoc os, temporis ofsi,intcracntu b futurx, qux duos proccflu* b tfif.t
o* iugalccftormantcsiungit.Dcin committitur ofsi cuneiformi, c cius future bcncncio , qux per caua
tcinporum.dediuis du&a, d etiam in oculi fede confpicitur * hnicAue primo maxilla- ofsi & cuneiformi f# ^ JJ r’
communis cft.In fuperiori parte c ne&itur frontis olsi,ca fedcjqua fupcrcilij habetur extremum. Fit uc- d i jf.<^
ro hxc commilfura illius * future beneficio, qux a cauis temporu per oculor ii fedes ad fupcrciliorum me c > fi.K.
dium fertur, frontisque os a maxilla fuperiori & cuneiformi dilccmit. Interiori autem parte inligni ampli- ^ * * '•
tudinc primum os quarto ea futura compingitur, que tribus locis in confpicuoefb % incauo lciliccttcm £
poni fut> ofle iugali, h in anteriori maxilla regione iuxta mala, 1
&
in oculi fcdis inferiori parte. Sutu-
g
rx pars in cauo temponim confpicua.ab inferiori fine futurx>o$ cuneiforme a primo maxillx ofle diuiden w.f.f
tis incipit, obliquedeorfum nonnihil in priora tantifpcrdcfccndcns,quoufquc ad. k infimam malx fede, ** ^
ubi hac afpcra in xaualisdjuc cft,pertingat.Par$ autem in anteriori maxillx lede occurrens , a mala obii-
4
que furfnm contendit, ad mediam regionem inferioris ambitus hic oculi fedem circumfcribcnt is . Pan uc
ro in oculi fede appares, a medio inferioris ambitus fedis oculi, per humiliora cius fcdis rctrorfum obliqui k
^D i fig.a.
adinfimam 1 iuturx,cunciformc os a priino maxillx ofie diriment is regionem confccndit. Huncigitur j <v
’
A
in modum primum os circumfcribitur,quatuor (uti diximus) ofsibus commiflum: temporis fcilicct ofsis
Uemodum proccfiui altera ofsisiugalis parte cflormathdcin cuneiformi ofsi, frotisolsiA quarto maxillx ofsi. 4 Se a
rntutlU es.
cudu os exteris omnibus log£ minus A' fquamx quali modo tcnuc.in interno oculi fcdis angulo confiftit, b i fi. c.
ubi b foramen habctur,cui rui c caruncula prareft, internum oculi angulum occupans, in hoc crcaca,nc «/•***«•
|
&
quid pituita: ad oculi fedem a cerebro expurgatum, in genas defluat , led totum per id foramen in narium
amplitudinem procumbat, Ofsiculum hoc iuperiori pane, * modico lntcruallo futurx terminatur, fron
j f ,
.
tis os a fuperiori maxilla diAingucntis.unde etiam futurx illius inrerucntu , ofsiculum id frontis ofsi coinr v x.
mittitur. Ab hac futura, c alia fccundiimpoftcriorcm ofsiculi regionem dcfecndit,qux fecundum ofsicu e i fa. ab
li infcriora dcin [repens, per anteriorem illius regionem furfum in eam luturam denuo afccndit
t
quam V fnwJnm
, f
frontis os a fuperiori maxilla dirimere diximus .Ceterum futura, qux ad cum modum in orbem pene fer-
'
tur,in pofleriore ofsiculi regione ( qux oculi fcdis conum refpicit ) fccundoofsiculo communis cft , de illi
nrfmt
A
quod tertium maxillx nobis enumeratur. Ad inferiorem ucro ofsiculi panem fecundum anteriorem ip Jmrfmm ai
(tus regionem, lutura hzc communis cfl ipfi ofsiculoA quarto maxillx ftiperioris ofsi. Vnde etiam prxfcns
ofsiculum fuperiori pane frontis os,poftcriori tenium maxillx os, inferiori ucro anterioriq; quartum ma-
xillx os contingit.quod quia laxe hxrct,antcrioriquc pane quarto ofsi harmonia ucrius quam futura iun-
gitur,in caluarijs l terra cflolsis raro occurri t:pot i Isi mu m quum infuper tenue fit A huinida hac fede poli
tumâcilc putrcfcat.ln codis ucro caluarijs
4
A
ane ad ofsium difcinlinam paratis , abfquc negotio ferua-
tur. Tertium os limilitcr fere ac fecundum tcnucA fquamx inftar pellucidum, fi quando effringitur, t
TfttJmm \fgQ.
munuIU et. intus amplis finibus aere opplctis fcatcrc cernitur, paulo minus toto quadrangulum , in interno latere fe &
dis oculi repofitum. b Superius enim terminatur futura frontis ofri, &: fuperiori maxillx communi. c b
anterius communem futuram cum fecundo maxillx ofle adipifeitur. d Pofterius communem cum eu-
nciformiolfc futuram obtinet. c inferiori parte,cum quarto maxillx ofle, communi futura donatur. Vn
y
de etiam qua tuor ofsibus tenium hoc os conncditur,fupcrius fcilicct frontis ofsi, anterius fecundo maxil- j
Ix ofri,pofterius cuneiformi, inferius quarto maxillx oisi.lntcrius ucro ,
qua narium fpedat amplitudine, t add.
Qmtmuw cum inordinata ofsium compage intus in narium fummorcpolita, coit. 4 Quartum fuperions maxillx c * fiz- *
mduiiUti. os,rcliquonim ipfius ofsium longe maximum, omnes fui lateris dentes excipit, uarijsûc futuris circumfcti ***•
bitunquemadmodum Se ipfum quoque uarium cfl huc atque illuc in plura loca pertingens Primum itaq; A
, .
futura illa terminatur, qux primum os ab ipfo difcernit:cam dico, qux fimul in b cauo temporis,
*
&in b 4 fi.c*.
anteriori maxillx rcgioncA d in oculi fede confpicitur. Deinde quartum os terminatur futuris , fccun- 6f,f.
dum maxillx os & tertium ab ipfo dirimentibus: c qux fecundum totam fcdis oculi longitudinem inia *Â?-**
feriori cius fcdispartcA in anteriori regione fecundi maxillx ofsis, ducuntur. Ad hxc, iuxta fupcrciliorum .
mcdium,quartum osffuturxfuperiorem maxillam a frontis ofle difiungentis finitur f intcruallo, quod 4 ^ D .
ab anteriori fede fecundi ofsis>ad exterius quinti nobis enumerandi olsis latus pertinet, a quo quartum di e fi. ab x i
rimitur, g futura a nalifummo iuxta ipfius externum latus, deorfum adquinticius ofsis longitudinem A*"*"* 9
porrcda.Sccundum narium ucro a facie ad oris ufquc amplitudinem inccflum, quartum maxillx os ab illo
m
rum fepto b futura intcrflinguitur,pcr humillimam fepti fedem prorepente. In poflcriori fede quartum f x ,
os a cuneiformi dirimitur, 1 tum in oculi fede, k tum etiam iuxta intimum dentem , ubi futura cunei- *4y.
fonne os a fuperiori maxilla terminans confiflit.In palati fine, uerfus interiora , quartum os tranfuerfa g 1 1
***’
futura ab illo ofle fciungitur,quod fextum maxillx appellamus, quodque hic ad narium foramina cum fuo
^
coniugc reponitur. Atque has omnes futuras quartum os cum alijs fibi conterminis ofsibus habet commu
nes:ijsquc m alia accedit quarto ofsi dextri lateris A quarto fini ftri lateris ofsi propria/qux per palati 16 o.
gitudincru prorepens, non lolum in palato,ucriim & in narium amplitudine cft confpicua. n uti &
in an i ifi.MD
tcriori maxnlx fede fub naribus illic cernitur, ubi fuperioris labri fulculus conliftic : ctli interim illic linea
potius, quam futura ccnfcri debeat .Quartum itaque os fcptcmdccim conterminum cft ofsibus , primoûi- %
^
£
dclicct, fecundo, tertio, quinto,& fexto maxillx lupe riorisrdcindc frontis ofsi, cuneiformi A octauo capitis \ . fi.tbm
foraminum narium fcpto.ac demum quartum maxillx os fuo coniugi,lcu alterius bteris
ofsi, ipfi iiidelicct t.
quarto ofsi iungiturquemadmodum tk odo dentibus fibi ipfi infixis, quoties fuperior maxilla fcdccim de m x fa- *
tibus dccoratur.Prxfcns os magna ex parte latera & inferiorem fcdctn foraminum narium conftituitA ad
1
hxc latcra,non uulgari fane ad uocis productionem ui'u,cauumcft, Sl cereis imaginibus intus uacuis pct> J ifif.h.
quam
l
• •
Humanifabrica Liber 1. jt
o tfit. A cjuam limilc,ncutiquamuerb folidnm.Huic ofsi.prxtcralia ipfius foramina) ° unum accidit , quod abin
in orali Ji-
feriori oculi fcdis regione incipiens, deorfum in anteriorem maxillxpartcm porrigitur. Illud ubi primum
fietwftom,
dem B. in oculi fede inchoat ur.notabili intcruallo fupcrius,ueluti oflei conltat fquama:ubi autem in anteriorem
maxilla: panem pertinet, iam penitius in oife cxculptum uilitur: atque etiam intcruallum notatu dignum
apparet inter oculi ambitum Se fuperiorem foraminis fcdcm.Hoc intcruallum creberrime non continuum
p »/!•< cftjfcd P futura donatur, qux huic quarti olsis particulx (ubi foramen confiftit) propria pcculiarisûc
ucrb huius foraminis ufus ccnfcatur,in communi omnium caluarix foraminum fermone excquar.
cft. Cûis
in prxlcntia autem obiter in
illius mentionem incidi, quo aptius futuram quarto olsij propriam hic rcccn-
feremme quis forte, quum ipfam obferuaret, illam plura conftitucrc ol!a,ac altius quam at> oculi fcdis am-
bitu ad foramen ufquc ferri arbitraretur.Prxtcrca in anteriori palati fede , ad pofteriorem inciforiorum
9 »/ *. dentium regionem, aliud S foramen fc offert, quartis maxilla: fuperioris ofsibus commune , Se ex palato
r narium amplitudinem fpc&am.Ad huius foraminis latera interdum r futura apparet, aut potius linea, ia
t r
fi
cani
** tolaaria
poft dicam) canibus & fimijs porcisque accidit, in quibus lutui
in palatOjiicrum exterius in anteriori maxillx fede, etiam confpicuc cernitur, nullam appendicum cum
a i fig.E. fpccicm referens. 4 Quintum maxilla: fuperioris os,cx duobus naft ofsibus alterum Qv***
fuis ofsibus coalitus
cft,ofsiculum uidclicct durum, folidum, latum, tenue, oblongum,& quadrangulo potius quam triangulo li mattUa eu
b I fio eb mile. b Superiori enim parte non in acutum delinit angtilumiucriim adeo obtufum cft , ut inibi duobus
•tedz.
donetur angulis,ca ibidem linitum futura, que frontis os a fuperiori maxilla illic terminat . c Externum
VJH tum ucrb ofsis larus communem futuram nancifcitur cum quarto maxillx ollc,qn.e fecundum nafi lacus , tan-
dccliuis pertingit, quanta quinti huius ofsis cft longitttdo,qux in homine longe breuior quam cani-
d t fi.aZ bus & linujs uilitur. d internum ucrb ofsis latus, quo coniugi (iio committitur, luturam obtinet harmo-
•df. niarnon admodum difsimilcm,ac utrifquc nali ofsious communem. Hxc a medio fupcrciliorum ex futura
communi incipiens, dccliuis fecundum ofsium nafi longitudinem porri-
frontis ofsi ac luperiori maxillx
e tfo.A e Inferiori autem parte, quintum os futura haud intercipitur, neque alteri ofsi iungitunucrum hoc
gitur.
f't'
f 4 mufiu
unacumfuoconiugcafpcruminxqualcquc cft,& f in cartilaginem (init deorfum procedentem, coque
hrmm tabm molliorem, quo longius ad nali apicem defertur. Hanc cartilaginem cum reliquis nafi& totius corporis
la.K.L. cartilaginibus priuatimpoft ofsium enarrationem profcqucmur. 4 Sestum os , cum fuo pari non mini- Sextum t m
. actiiaet.
if.r.
mam palati A: narium amplitudinis portionem conftituit.Rcponitur enim ad palati extremum, qua nares
b ifiz-tt b pofteriori fede partim cuneiformi com-
in fauces pcrtinentrcftquc os tcniiCjled folidum, latumquc.Id
m nerfeic .
C 1,1 fi. r. mittitur of$i,partim liberum cft,fcmiparenthdis (formam referens. Vbi cuneiformi ofsi committitur , c
d x.x fi.V. illa circumfcriptum cft futura, qux iuxta pofteriorem intimi dentis fedem fertur, maxillamque fuperiorem
a cuneiformi olle dirimit, ea potifsimum pane, ubi os cuneiforme fuos educit «1 proedTus , uclpcrtiiio-
*dm.
{ ifi-.i
&
num alis limilcs. e Anteriori parte externo latere fextum os futura terminatur, ipfi quarto maxillx
&
Mi*. ofsi communi, ac tranfuerfum in palato duda. ( Interiori autem latere, quo fc coniugi fuo lungit, futura
t * fi> quadam terminatur, qux ambobus fextis ofsibus communis cftq>ortioquc g illius exiftit, qux per palati
longitudinem prorepens, quarta maxillx olfa inuiccm fcparat.Contingit igitur fextum os , cuneiforme os,
quartum maxillx A' itium coniugcmA' poftrcmb narium fcptum:quod etiam a fextoolTc,qncmadmodum
h i h
i- a quarto, ea dirimitur b futura, quam per fepti humiliorem fedem duci, antea commemoratum cft. Hafte Vnmerfa
ntis itaque fex alterius lateris dclcripfi o(Ta,qux fi fenis oppoliti lateris connumerentur.ofsibus , omnia fu- fnfrriorii
auxilia of-
perioris maxillx ofla conlurgcnt duodecim, quibus nullum o&o capitis ofsium adicci.Cxtcrum li ad amuf
fa ejfe inv-
l»m fingula qux hoc Capite pcrfccutus fum, excuderis, ac demum non perfundo ric Galeni fuperioris ma- ie* im.
i ijt.i» xillx deferiptionem cuolucris, permulta iam occurrerunt, in quibus ab illius placitis declinem, qux ctli om Neu omnia
homine ,ut
nia in prxlcntia (tux fidens inauftrix) non commcmoraucro,nonnulla tamen fubijciam, c quibus mcx di frefenuCa
cane k.
fite baftr-
1 4 mmfi.
ligentix Ipccimcn aliquod animaduertere qucas.Galcnus itaque in libro de Ofsibus, futuras maxillx pecu
u»i tradita
tab-A. liares delcripturus,canim feriem a malx infima & extima fede aggreditur,quam ego afpcrain inxqua- Caleni fla-
1
b 4 Ai- 6 lemque die recenfui,qubd 4 mafTeter mulculus fui principij ualidilsimam nerueamque admodum por- enn refiten
CM.fii» em
tionem illinc cducat.Hic igitur Galenus luturam deferibit, primum maxillx os a quarto dirimentem:
i iere. cjneT»
ferti cane .
qneiam ei
appellat cius futurx partem, qux b in cauo temporis cft conlpicua. c Scamdam ucrb nume-
C I fi ab a primam Cafitiinf
Mdbm I»- rat, huius iuturx partem in anteriori maxillx fede occurrentem, qux ab illa malx afpcritatc furfum ad me f*/!..™.
mune, in ea dium inferioris ambitus fcdis oculi pcrtingit.Hanc poft modum tripartito ak difeindi , ac primam hu- itnjtsttnr , *l
neakadL
ius fecundx futurx partem prope magnum fcu internum oculi fcdis angulum exteriori in parte ad mediu
d t fit in
ea ne ab l ad
fupcrciliorum,& communem frontis & maxillx futuram inquit proccdcrc.Hac futurx parte homines dc-
mi. ftkuuntur,ucrum in canibus caudatisquc fimijs cft manifeftiisima . c quamuis inierim non cxa&e ad fu
CI fi. ai X. pcrciliorum feratur medium, fcd ad eam tantum fedem, in qua quartum maxillx os a fecundo dirimitur.
non ai Z.
Vt itaque Galenum alTcquari$,hanc panem ex canis petes caluaria . Porro fecundam panem fecundx fu-
f finjetn I
turx,inquit Galenus, f per concauuum fcdis oculi fub magno angulo ad communem capiti Se maxillx
ab fer e
et i ai J ei futuram pcrtincre,hancquc eundem angulujrfcomprehcndcrc.Hxc pars ea clfct futura , quam fecundum
t urnam in Se tertium maxillx offa in inferiori ipfoi um Aie, quarto dirimere docuimus . Veriim hfc in homine ne-
a
ei faturam,
quaquam fecundx Galeni future committitur. multoquc minus primam partem fecundx futur? contingit,
nl in cane i
quum hxc in canibus tantum Se limijs,nc/n autem hominibus ccrnatur.Porrb S foramen ,
quod huic fe-
cunde parti Galenus fubijci fcribit,id dic opinor,quod in oculi fede oblongum , admodumque patulum
S
C 4 cft.
i *
3 1
sAnd. Vefalij , de corporis
quartum mixille os Sc cuneiforme confpicuum. h Tertum partem fecunde future Galenus ap- h fi*.* b
eft, inter
I
fandum O
pellatportionem futurz primum os a quarto diuidcntis,qucin oculi /ede fpefiatur, unicum illa que cu-
ptrQ^ds.
neiforme os aprimo maxillae ofle difiungit, atque in oculi fede etiam fpc&atur. Galeni enim cft fcntcnti.ii
fub diftisduaDus futuris (quf duc prime partes funtipfius fecundp futurf) tertiam ciufdcm partem infe-
riorem in fede oculi ambitum infccndenrcm, interius ad imum contcndcrc,ibiûc communi future capi-
ti ti & maxillo fuperiori iungi.His futurisGalcnus tria maxillf fuperioris ofla circumfcribi
,
poftea fubiccit,
, , quibus h$c capiti committitur.
1
Primum cffct,quod ego primnm maxillf flatui. k fecundum, eaquf i i/x-r.
• i mihi fecundum &
tertium numcrabanturiduo enim illa unius ofsis loco ex Galeni placito rccenfercntur. k ifig.A,
1 Tertium, pars ciTct noftri quarti ofsis,quicquid fciliect ipfius in oculi fede confiftit, ea nimirum pars , in . &Q
in
qua m foramen incipit, ab oculi fede in anteriorem maxillc regionem pertinens . Qu&d ucr6 Galenus oalifaUfm fi. \
I l
peculiaria conftituat otf'a,quibus inciforij dentes infiguntur,hinc accidit, quod fuis nimium faucns fimi js, fmm. «np
eas homini ftmiles en'c,plus fatis fibi pcrfuadcbat.ln canibus enim & (imijs,porcisquc, ac aiijs animalibus, idc, altui et
quibus canini dentes ualidi exertique obtigerunt, 0 duc (uti prius dixi) occurrunt futurf , aut harmonie quedumm*
d* iUictir-
potius, admodum confpicue, quibus homo dcftituirur.A futura enim quintum canine maxillf os a quarto
ntmfiribtn
diftingucntc,alia prodit futura, obliqui deorfum inter caninum &inci Ionum canino proximum delata A' tur b. C. C.
cum illa communis cuadcns,qu£ in palati extremo itixta inciforios dentes tranfucrfim in illis animalibus 4 II, D.
fcrtur.Hcc futura citra omnem cartilaginis interuentum adc6 infignis cft, ut quartum a me enumeratum m lfil-A
1 ucwftdlr.
maxille os.cancs in duo diuifum commonftrcnt . Verum non arbitrandum cft, futuram hanc, inter den-
n C.t
tium prefepiola in canibus aut fimijs ductam, a fupcrciliorum medio deorfum continuo progrcllu (ctii Ga uluarU m»
lcnus ita doceat) ferrirquum, uti iam admonuimus, ex medio fci e ductu illius futur? incipiat, que exter-
num quinti ofsis latus tcrminat.Quod ubi in cane fimiave infpc.vcris, accurati expendito, quam impofsibi
le fit, hanc futuram porrigi inter dentes hominis,maxillam adepti breuifsimam, Se dentibus caninis pror-
fus exiguis donati. Infuper animaducrtito,quid in libris de Partium ufu Galenus fibi uoluerit quum duo-
,
decim fuperioris maxillp effe offa obiter fcripfituiti Se Introduclorij fcu Medici autor , duodecim tantum
lH.it. Veterum indubii placito, enumerat: aut quum Galenus hcc
maxilIcofTa,^ offa prolixius commemorans,
noucm tantum rcccnfct,nullum<Juc os priuatim inciforijs dentibus tribuit, in eo etiam numero cuneifor-
me os haud complc&cns.
DE MAXILLA INFERIORI.
Caput X.
TBJOK n&%4. TOSTEtJOH.
VTRARVMQVE DECIMI CAPITIS F I C V-

rarum, &: carundcm chara btcrum Index.
fcu dextra huius Capitii figuraxnfcriorcm maxillam und cum fuit dentibus anteriorifacie exprimit.
Totterior figura, inferiorem maxillim fami cum bumltori dentium feric,poflrriorifede de lineatam exhibet. Figura
autem tertio huius libri Capiti prapofita,dr C infignitaonaxiUom d latere de lineatam oftendit.
jl i,a Iterum maxilla inferioris cepttulum,rjuo illa temporii ofli dcsrticulatur.
B 1,1» Cerutx,feu collum capitii al infigniti.

C i,i silterius lateris acittus proccflustfui temporalis mufculus mferhur.
C x Dem umbra latitat,fmjhra figura amplum indicans fmum,cui tertius maxillam monentium inferiturmufeubu.
E 1,1 ItfficriUs adpoflerioreminfirioremauc maxilla fedem conffiicuautd quam manforius mferitur.
f 2 Foramen jcrtq pans nemorum cerebri fobolcm admittens.
C I Foramen, quo diCti nupcrncruifnrcutus in bimulius labrum procidit.
Hj In hae tubercula maxillam detrahentes mufcuh impiantantwr , &
quidam lingua fubfcruitnics ab ipfts oriuntur.
NIMALIVM
r.
limamuf-e-ir- — omnium homo—
T r L
inferiorem maxillam, pro totitu corporis mole, breuif
•’
adipifcitur.Huiccnim facies obtigit rotunda, non autem longa, ut reliquis
....
libiis,qux
>3' cibum affumptura inclinamur. Duram ucrb hominibus maxillam fieri decuit,
quod!fo
lola mobilis fit,& uarios atque fortifsimos motus in mordendo mandendoquefu-
, | H H
ftincat.Cxtcrum ne fic dura folidaque nimio pondere ipfam moucntibus niufculis in- t
commodo foret ,finus Si cauitatcs notatu dignas, mcduliaquc infarftas oftendit, interim ui‘u
appendicis undique cxpcrs.Sinus hi non adeo in pofteriori maxillx pane homini ac quadrupedibus cxcul
UexiUm puntur.fcd amrorfum magis, uerfus menti regionem, & ad maxillx " eiatera.PIurimisanimaliumaxilladuo-
iatera.Plurimis ammaliu maxilla duo- 'q,
n fnf
U.mimfni bus confiat ofsibus in fummo mento, per unionem conncxis.Homini autem , unico confonnatur ofic , ac —
—*» tfl in furmeo mento lata & crafl‘a,non ucrb, ut in exteris animalibus, acuta cernitur. Nulla enim pane maxil-
txirni» *
U
,
. .
33
la difficilius quam hic difcinditur.Sc coftionc.aut nondum animaduerti Ca
carie in terra illam diffiolui,
num ucro, boumque & afinonim maxilla-, etiam atra coftionis beneficium
, inniccm paruo conatu inter-
d.un diuelluntur.Quamuis intcrim Calenus,* ali/ plcriqucpoft
Hippocratem diffcrtionum periti, maxil
lam non unicum enc os aflenierint.fcd cofhim in fiimma menti extremitate
laxari , obidque ipfum coal-
uiHc.maniteltum indicium cflc.Vtcunquc fit.haificmis mihi nulla gemino
coftrmSa olfc occurrit . Et licet
forte inter tot hominum myriadcs.in canino aliquo homuncione,
aut puerulo, talem quampiam maxillam
aliquando oblcruarem.non tamen ideo mox aflcram.hominis maxillam
duplici oflc conflare quin Cclfo
:
potius, aut illi Graico autori.cx quo Cclfiis,quicquid de ofsibus
prodidit, mutuatus cft, accedam qui cum
,
Galeno canes (nam de fimi/s tandem alia ipli fuit in libro quar.o de Adminiltrandjs
ffiaionibus fenten-
tu) pamm curans, maxillam limplici oflc componi docuit . Et quamuis
hac in pueris duobus ofsibus per
unionem commi Isis cflonnaretur, non ideo tamen fimpliciter duplici ofli
nuxillam conftarc.reiftc dice-
remus, nili etiam occiwtij os, uertebras,& olfa qui facri ofiis lateribus
coartantur,', pluribus effingi ofisi-
bus donaremus. Iiquidem hic in pueris compluribus ofiibus mutuo
per unionem coeuntibus cxtrui.ncmo
negaucnt. Inferior maxilla utnnquein duos definit proccffiis, quorum a
alter in mucronem productus,
‘emporalisinfetTionem excipit, totus ab illitus tendine complexus . i> Alter,
Zu.7:L qui poftcriorcft, in
qui ad iu« lis ofsisra U fw,0uu
b t.ifo capitulum tranlucnuu oblongum finit, libi corrdpondcnti c limii inarticulatum,
A. B. dicem St anteriorem auditus organi fedem temporis ofsi infculpitur.Huic finui.ut
fi maxilli capitulo, car
6 cruftT m do obducitur.ucmm priter hanc cartilaginem omnibus
Vx
'
* aniculis pariter commune, n,in
!• ?
ter Imum capitulumquc alia reponitur cartilago I luis, tenuis,
& mollis,ligamcntiquc na-
turi,tjuod ad fubAantiamipeaat, nonnihil compos . Hic ligamentis
articulum in 'or- Juliani ui m.n2.-
bcm continentibus, non autem ofsibus, connata, durorum prffcntis articuli ofsium impe
tus exoIuitA quo minus mutuo affriCtu in inlidis afsiduisquc maxilli
motibus ofli rum
pantur.fcitc una cum cartilaginibus linui & capitulo obnatis prxfiat . Dein
maxijladuo- -e--
i if-T. bus utrinque donatur foraminibus, quorum <> alterum in interiori jplius regione, HaxiUgf»
non
• IA c. procul a nunc commemoratis procclsibus, e alterum uerb in exteriori
(ede ad labri inferioris radicem
‘ ccrnItur* Interi us, quod & amplius & inzqualc.fcu afperamcft, uiam pnbct <
portioni ncrui tcr-
Un.rr.f,- *‘l P-
ms nmio: um cerebri ad dentium radices dilpcrfz.una cum ucnula At arteria,qui dentibus maxil- &
«“'T. Ix nutriendis hoc foramen fubcunt.Extcrius uerb, cius ncrui g fobolcm ex
maxilla in humilius labrum
g M.fi- linit procidere, eftquc longe minus intcriori.Porrb fi fetam exiccati
maxilli interno foramini indideris,
cam ? b hoc fofamine ad externum ufquc Icui opera protrudes.* fi maxillam cffrcgcris.continuum
FZfaZ m
uno foramine alterum canalis modo cxlatum obfcruabis.Prxtcr hic foramina.in maxilli externa
iter ab
mmiA.c. fuper .
ficie.al ia prorfus nulla reperiasmili forte & alucolos pnfepiolaquc illis annumerare lubcat quibus den-
,
tes inftar clauorum infigi, mox trademus. Quod ucro horam quoque finuum aluconimquc gratia, inferior
maxilla etiam cralsior cuafcrit.hinc potifsimum confiat, quod in uctulis.illisque
quibus dentes crati funt,
ac in quibus ipli dentium alueoli fitccreucmm.maxilla ab imo furfum multo tenuior &
angufiior cfficia-
tur.Maxilla, ubi dentes ipli non infiguntur, eaqucfcdc, qua commemoratos nuper educit
. , proceflus.latifsi MuAlUm
i i/Ie
ma ’* ,< latcra c ^“deniufsima, » intusûcac ‘ exterius quali amplo in fuperficictantuin cauato H>"itrif.
'
^ &
k 6 Lfi. finuinlculpta uilitur.qub aptius mufculi maxillam.przter temporalem mufculum attollentes, infertionem
uUUd. molirentur, k isque qui illorum in ore dclitcfcit, minus fua crafsitic ac mole faucium anguftiam infar- ui £
fiZT-
circt:adco,ut intus magis quam foris, maxilla merito infinuctur Quinctiam huic
latiori maxilli fedi id fe
. .
1 l.ifi.E. pararim accidit, quod afpera iniqualisque cernitur, idque potifsimum

iuxta fcdis illius 1 inferiorem po
ftcriorcmquorcgionem.quod etiam mufculoruminfertionis occafionc rerum Opifex machinatur
, non
“ m y^ ignorans
afperis iniqualibusquc locis promptius aliquid adhircrc,& adnafci.quam planis glabris. Pari &
tA. H.l.
ctiam ratione interior maxilli fedes ad mentum m
aliquot tuberculis afpcritatibusve extuberat, ut “
oi.ijt.ij mufculi(quorum ope ipfadcorfum trahitur) fuam infertionem ualidius conficerent, ac denique ° non-
tsMl.i H. nulli lingux pcailiares mufculi hinc aptius enafeerentur. Tale quid ctiam
ufuucnit in externa inferioris
D maxilli ledc,adfummi menti regionem, P ut nimirum labri humilioris mufculi commodius illinc
pro- r
' nalccrctur. ,
DE DENTIBVS. Caput X I.
VNDECIMI CAPITIS FIGVRAE, yUDECIMt CuiTITIS FlCyB.A.

ipliusquc partium & characterum Index aliquot conflans partibus.
Ha C figura tam fiuperioris maxilla, qudm inferioris Jentes, in

altero tantum latere , quum fellitet ulriufijue lateris eadem fit ra-
tio, exprimuntur. Si neri dentes maxillis adhuc infixos contemp la-
ti nifiaa fit , fuperioris Capitis figura inferiorem eommonfirant fe-
riem,quemadinodu tertia & quinta fiexti Capitis figura piperi ore, _ _
ubi & quarta eius Capitis figura alucolos prompti oHcndit
,
qui-
^^*al*
,
bus dentes inibi cuulfi infiguntur

-4 A Dextri lateris odo fuperiores dentes.
IB Dextri Uteris dentes odo inferiores.
i,i Duo dextri lateris tsitiforq. Dens
ode
i
3 4
Md. Vefalij ,
de corporis
? accommodare integri efl.

4>5 7*
^M^molarci dextri. Toni nmcrm hic tum inferiori quum fuperiori dentium elafft
C Baftt notatur molant dentit.
D Mcic dentit incifonj. .... ... „ -
£ Media molarii dentit fari bie delineuturjiiutm m
dentibut confficuum ojtenjura.
=* s S I V M folos dentes fentiendi uim obtinere, Galenus non'

pcrfunftoric attcllatur , af-
Jjj ferens fc dentium dolore uexatum, diligenter cxpcndiirc.num dentes ipli doleantifenlb-
pulfarc, carnibus inflammatio
fcquc manifcfto, dentem non modo dolcrc,ucrum etiam
radicibus a molles quidam ,
ne obfcfsis non difsimihter. Applantantur enim dentium
ncruuli.a tertio ncrucrum cerebri coniugio
propagati , quorum gratia dentes duntaxat Mr. + sd'
cuidemi inter olla fentiendi facultate donatos credimus. Noucrat

namque rerum Opi- xx-
< | |
fccant.ucl frangunt, rtel rodum, uel ualide excalcfitciunt.aut refrigerant,

ea hos crebro occurfutos i)S qui
omnibus dentes multo aliter, qua.n reliqua olla , nudi exponun-
uclalia quauis occaiionc altcrantrquibus
quia nudi funt.ab alijs ofsibus diftinguumunat etiam quia illos plus ci-
tur Verum hi non folum fenfu,&
D Titium 4
* ofsibns enutriri, & longiori
uiti tempore incrementum accipere, ideo prieipue arbitramur, quod de
eaeris M- ten dentium fenem fuccrcfcant:
oppoliti, fubinde in eruti detis locum extra reliquam
tes illis quos exemimus
Inu dtfftrt
amplius atterantur.Rel.qui enim demes tantum augentur
Vd. ob hoc uidelicct.qubd contrarijs dentibus non
autem dentes plurimum numero triginta duo, una lene in
quantum liuigandis cibis comimnuuntur.Sunt
chorei b Quatuor priores, aducrlivc, quia lecant, inctfo- b
utraque maxilla fedceim.inftar iuftifsimx
fiti. i.i D.
riiuocantunfunt enim lati & acutiûo oblatum ipfts cibum mordendo cultri modo prompte ableindat,
Cuuuut. diuidantque.Dcinccps canini uuinque linguli conftituuntur.ampii quidem fua bad gingiuis proxima: C rb eredi.
r
propter dimtiem ab incrfori|s non p: clauderetur, !•

iplorumautcm fine d gingiuis remoto, acutiiut fi quid
hoc illi confringcrent.Porrb ipfis id nomen
inditum elhquod exems canum (qui hos habent multos , &
corrcfpondcnt.Poft hos, d maxillares leu molares quini ab utroque la- d 4 . 1. 6.
M.»Lxru. hac fere fede inhgncs) dentibus
tere habentur, afpcri, ampli, duriae
magni.quo incifa ab incifonjs , effraetaque i caninis in liuorem exa- 7.8.
ftum terere pofsint.Si prorfus liues crearentur, idonei ad proprium munus mmime cxtftercnt: fiqui
cmm
dem ab imqualibus «fperisque omnia melius tcramur.quare &
molas.qulbus fruges moliuntur, temporis
Dem meU
procciru.ditmuc minuendo liuigatas.rurfus incidi atque exafperari uidcmus . Neque fi alperi quidem cL I
rit C iufi-
ient.non autem omnium ofsium durifsimi.plus
commodi ex ijs cffct.ut qui prius contererentur , quain ci- faitwr.
afpcn «: dun fafti.non clknt una St ampli , neque tales plus
bos in liuorem comminucrcnt.Qmnctiam.fi
illis concredito accommodarent
muneri, fi modii qui leuifsime atteri debeant , in amplis firmari bafibus
oporteat.Ineiforijs cniin caninis nili longifsima mora quicqtiam, propter ipforum (Indam
& anguftam &
maxiilarum finibus clauorum ritu infiguntur, qui propter
O •
i aciem comminuitur.Dcntcs ad unum omnes in
imaginem, quam cum brutorum prxfcpibus habent , Gricis»«W Latinis autem prilcpiola micupantur.
ft *a.r . quemadmodum & a foucarum fpccic fcfr* ,ac ucluti alucoli & foffuli quibufdam uidemur appellati , ita
flringcntcs continentcsqiic.ut non prompte uel tantillum hi commo
lant dentes ipfis inlcrtos,adamufsim
infiguntur finibus, quandoquidem par- In re. im i*
ucamur.CTtcrum dentes omnes non paribus radicibus.didis iam eum 9*4/41
radix, dux uero maioilbus, tres autem St
quatuor maximis obtigerant . Incilotij cmm lingulis lm-
1 pimi onrvr*
mittuntur radicibus.Canini quoque radices
habent !ingulas,qui incilorioram radicibus inulto altius infc fit reditum
runtur:tantoquc inaioics funt.quamnm caninorum
robur excedit, unde Sc inter inciforios duomcdijal- feritm «ar-
laterales, caninis proximi: nimirum quod medi) latiores grandioref- [rrfnmmu
tionbtis hirent radicibusquam duo
inter fe uariant.nam qui maxilli inferiori funt infixi,binis radicibus: qui fupe-
que lint. Molares radicibus
nori, ternis fubinde infiguntur.Diifcrunt tamen &
hi intcrdum.qui namque fupra funt.quatcmis : qui in-
fracte. nisradicibus immitti aliquando dcprchcndumur.nrifcrtim duo denti intimo proximi. Dcrnfre-
denti fucccdcntcs.duobus tantum immitti radicibus fpeda-
qucntifsime duos molares fupiriores, canino
duos inferiores canino proximos,una radice , tres reliquos duabus . Pritcrea
Jn, bis,tres reliquos tcrais:fic fi
Dentium
pni.U qb^ruubix quoque omnium intimos minoribus infigi radicibus, quam illis attiguos . Ineiforiorum & cani
muneri'
" *" rarb in hominibus.ut molarium, mutatur. I nterdum enim in utroque latere quinque;mo-
norum numerus,
larcs occurrunt, interdum
quatuorinonnunquam quatuor a finiftris,quinquc ueroa dextris : uel contra in
quaruoriucl infra quatuor.fupra ititem quinque, quam dirferentiam potifsi-
iii fituAris quinque,ex dextris
mum patiunt pofrrcmi dentes, quos plcriquc genuinos uocant.etumfl Cicero ita molares uocauerit. Sunt
-uteiniliimui primumpoft pubcnatem.uencrisûeufum.hominibnscnm
maximis fubinde cruciatibus
alios dentes cucllunt, aut humorum uitio eos infertari II
rodeunttid quod medici parum obfcraantes,aut
pofsit.idquod ipfc etiam modo experior, cui hic feribenti trigefinius lccuntius aens itatis mei uigcl:
fexto anno fucerefcit. Atque id etiam arguunt permulti caluarii in ccemitcrijs occurrentes, in quilsus po
ftenores illi dentes ueluti in eauea
quapiam adhuc reponuntur ac latitant , quibufdam fui balis apici-
nuper mihi exhibuit humani fabrici quam ftu-
bus ostcnuifsimum perforantes. Cuiulmodi caluariam
diofifsimus ac ualdc petitus iuuenis,Ioanncs
PaulusGuiducius Vrbinas.mihi amicifsimus.Clterum Ari-
{lotclcs,ali)duc complures, uiris copioliores
dentes quam mulieribus aflcribunt.quod cumis, num ucriu-
ticonfcutiat.non minus promptum cll experiri , quam mihi falfum id efle dicere , quum nulli non dente»
numerare
&
,
JrTumamfabrica Liber J.
numerare lieearex quorum frequentia plcriquc*etiam uit* longitudinem breuitatemque arguunt . Den-
tes non folum diftos nunc prarftant uius,ueium etiam ad uocis modulationem itiuant.quum dura lapidea
e imt E ia que conformentur fubfiantia. c exiguas, fcd notatu dignas cauitatcs intus obtinente quar ut dentes Ic-
:
fl-itwr. uiores fintjcommodiusquc enutriantur, occafionem prarDcnt.Huius cauitatis caufa,fi quando dentibus fo
‘
ramina ex humorum aenum crodcnciumûc influxu oboriantur, qux ad eam duitatem ufquc pertingant,
ocyfsim^ dentes ad radicis ufquc extrema croduntur.Dcindc puerorum dentes impcrfc&is & mollibus, lient ivm
quafi mcdullofis conflare radicibus, non prartercundum eft:qucmadmodum & pueris dentium partem ex- *tffmUktu
tra gingiuas confpicuam, dentis radici appendicis quali modo committi . Atque id quidem ucl feptennes
pueri didici mus, quum uadllantcs nobis ibcijsûc dcntcs,& prarcipuc inciforios , unguibus , aut fUo denti
circundato, eximere confucuimus.Quin &
in mulis quoque, ac multis canibus , dentium referuatis radici-
bus , ipforum appcndiccsprocidcrc indies obfemamus . Atque id fanc accuratifsimc expendendum cft
ticpueris reliquam cflfra&x alicuius ex cafu detis portionem unquam eruamus , fcd duntaxat appendicem,
jn cuius locum alia(modo radix fcmctur)promptc fuccrdcft.Dcin plurimum id quoque in pueris animad
uertifle conducit, quibus mox ab incunte xtate molares dentes erodi uitiarique (olcnt.In his namque ope
rarprecium cfl, molarium dentium appendices ( quar non itant inciforiorum procidere in iplis (olent) au-
ferre, qub nouar earum loco fucccdant,dcntesquc integri fcrucntur.Si enim appendicum unio, artatis pro-
rcflii Armabitur, appendix nunquam decidet, quinimo ucl pubertatis tempore aliquot dentes cum radici
fus,ob crolionis uitium,plcrunquc eruendi ucnicnt.
PE OSSIVM CAPITIS ET MAXILLAE SVPERIORIS FORAMINIBVS,

& multis in interna caluarix fede occurrentibus ofiium finibus. Caput X i I.
D O QV IDEM In ucnamm,ncruorum & arteriarum delrriptionibus, forami- Cmft*-

num caluarix ignorantia non modicum obfcuritatis adferret quumque in illis cnarran- miu»m «fc-
,
dis(quum cognitu fint difficillima) Anatomicorum prxeipui multum aberrarunt, operar- fjW' **“
*
precium fore duxerim, hoc Caput omnibus illis foraminibus dedicare. Vt ucrb id fiat coni
pcndiofius,quatuor figuras praefenti negotio famulantcs,huc reponam, unumquodque fo
ramen cum ipli prarfixo chara Aere feorfum ita enarraturus , ut fermo chara Aerum fimul
itis contextus uiccs opportune fupplcat .Indc,fi cafu,aut induftria aliquis finus uclproccflus
eorum qua; haAcnus deferipta funt ofsium, fuerit omiifus,illuni etiam nunc deferibam.
VPJMA DVOPZCIMI CATITIS flGVfÂr SSCrT^DA DVODUC IMI C AVITIS

anteriorem caluarixfedem exprimens , ac proinde om figura,exteriorem caluarix bafu faciem,
nia etiam foramina in tkuli fede%maxtllaque fuperio- qua palatum rejpicit pro-
,
ficie apparentia, oflendens. Caninum a* ponens .
tem caput humana caluarixfubicQum, iam prius ma
Jcillc fuperioris ofhbus futurisque indicandis unie j,per
jnde ac tota hac figurajuuit.
TEBJU
9
aAnd. Vefaltj , de corporis

T Ej{T l sA DyODtClMl CSTIT1S QjfU9JTo4 DUODECIMI C^TITIS
figura, internam caluarix baftsfedem figura,fuperiorcm interna caluaruc fedis
commonftrans • partem [j>c flandam offerens.
AI Age igitur chara&crum indicem aggrediamur, lingulis charaftcribos cius figura?, cuius funt peculiares»
numerum fubijcicntcs.Atquc ita A in prima figura foramen, frontis ofsi proprium notatur, ad medium fu
a ifi.ze*.
percilij incifum quo x ramus minoris terti) paris nemorum cerebri radicis ex oculi fede ad frontis mu-
,
lb. 4 X. 4r
icuiofam cutem difpergitur. Hoc in utroque latere non femper periedtum orbicularcquc exiflit foramen ,
4 mmjn lo-
fcd fubinde finus duntaxat femicirculi ritu exculptus apparet. Aliquando in uno quidem latere foramen , rum ni. H
in altero autem feipicircularis tantum finus, perinde atque hic, cernitur.
B I Foramcn,quo ditftx minoris terti) paris ncruorum cerebri radicis fobolcs, ex oculorum fede in ge- b i fi. t c*.
nas ad fuperioris labri & alarum nali mufculos procidit.Przfcns foramen infiar oblongi meatus in quarto 4- O-ot
/ii.
4 mmjimlo-
fuperioris maxilla: o(Tc fculpitun& in anteriori maxilla: fcde,ubi in prima figura B ponitur, foraminis hu-* rmmttb. L
ius du&us penitius in ofle carlatur.pcr oculi uero fedcm,ubi A in ipia occurrit, tenui tantum ac fqusoNB fi-
millimo ofle tegitur.
CI Foramen nunc commemorato amplius, quod ex magno intemove oculi angulo in nanum cauitatcm re
Aadcorfuin pertinet, fecundo fuperioris maxiliz ofsi Se quarto pariter commune. Hhid c portiuncula: ei fi.ze*.
Vr£cif,wum minoris terti) paris neruorum cerebri radicis uiam przbet,& nonnihil pituitz ex cerebro ad oculi fede con b&.f.r.
^ ucnt * s a<* narcs tranfmittit. Cztcrum prztcr id foramen , aliud quoque grandius pituitz ex oculi fedein
t, pini*™ narium amplitudinem, hineque magis ad fauces quam nafum defluxui nr.rparatur . Quod quii profundius
latitct,nequc ullo pa&o przpofitis iain figuris i ndicari pofsit, quanam fexti Capitis (pc&a figuram , a qua
4 iugalc os(quo canum temporis exa&ius oculis fubijccrctur)cxccuimus, illi figurz4afcribcntcs,uc faltem
foraminis huius in cuneiformi ofle incili fedes indicaretur • Quo autem id magis in caluarijs confpc£tum
fugit, eo minus quoque mirandum cfi, hoc quacunque etiam dignum fit animaducriionc , hactenus difle-
tfionuin peritos latuiflc.
D 1,1 Prafens foramen cuneiformi ofsi & quarto maxilla? fuperioris ofsi commune , omnium quz in oculi fe-
de confpiciuntur, facile maximum cft,ac inftar patentis rimz oblongum, commcmoratz iam fzpius mino
ris terti) paris neruorum cerebri radicis 4 ramulo uiam dat in b temporalem mufculum,& c manfo- » X fas*.
rium ex oculi fede digcfto.Dcin d ncruulo cuidam paratur, quem iuxta quinti paris ncruorum cerebri xbk
radicem exoriri nos primb rcpcrimus.Simulatquc enim ncruulus ille proprio du&us e foramine, ex cal- b 4 mmft.
ub. r.
uari.r amplitudine in oculi fedem procidit,foraminc nunc D indicato in nuper dictos exporrigitur mufeu
C 4 mrnje.
losA' * illum qui in ore dclitcfcens, maxillam inferiorem moucntium tertius numerabitur. Quinctiam
foramen, hoc pr.itcrquam quod externo fuo latere mufculi temporalis hinc quoque cdu&i initio cornnio a .ift-
i
dam unde id prodeat fedem otfert, pulchri una quoque iter przbct pituitz hac defluenti ad infigne in na- ttf.x /ai. 4
d /mm *.
rium cauitatcm pertinens foramen, quod in quarta fexti Capitis figura notauimus. c pamlu pofi
£ E in tertia figura pofito,& E in utrifquc oculorum fcdibus primxfigurzobuio,foramcn indicatur, in fe imfa* Jent
dis oculi radice fcu\icrtiec clatifsiniumA in cuneiformi ofle incifum , quod foris, qui oculi fedem fp^- uoubitmr
&at,prorius orbiculare cernitur, £ nemo uiforio (cuius gratia cxculptum eft) amplitudine rcfpondcns. H.
f 6 maft.
Verum intcrius,ubi cerebro propius accedit, iuxta externum ipfius latus, exiguum cundcmque acutum ab mJ-.D.
tinct angulum, qui ucnula? cum uiforio ncruo hac excidente paratur. Angulum hunc y nofat.,Is namque in
g It fi Ii.
y
tcrE&> in tertia huius Capitis figura coniiftit* 7 N* O.
Huic
. .
Humanifabrica Liber /.
H
Fj Huic cuneiformi ofsi hac in fede incifo,uiforioruni ncruoruin h coitu* innititur.
finui
G 1,5 G in primx figurx finiftra oculi fcdcoecurrit:in tertia autem figura,G dextrum cius figurx latus ideo
fa I lfi.lt.
occupat,quod in finiftro latere foramen G indicatum,nufquam obuium fit, eo quod huius figura: caluaria
7 **•
in latus ucl iftius foraminis aliquo modo uidendi caufa inflexerimus.
Qhmim prefen* fereme» ebfimri in hniut Infculpitur autem cuneiformi ofsi, ac humiliore fui pane paulo minus
Capua firmrn cerminr, /w feremini! dex- toto orbiculare cd, elatiore ueroin acutum longumquc & angudum
“ '
leni effiriem delines»*, aitjue Immilie

tri later
definit angulum.Foramen hoc,ctiamfi Galeno fccus uilum fit , ncrui ui Ub.^da
rem ipfmi partem
J Japenorem ne- forij foramen amplitudine uincit.& fi fimiliter atque illud prorfusor-
re,fe» emfdemft y&y bicularc cflfct, facile quadruplo efficeretur amplius. Verum in
triplo aut
ra minii surdum terim humilior iphus pars (quam paulo minus toto orbicularem effis di
iinfiemmaQnx»
ximus) uiforij ncruis his foraminis amplitudinem adhuc longe fuperat.
quam ntrmfyne laterit feratur» etiam p»l-
thre in dlanafexu Capit* » fi&ra i» cenjpi Prxfens foramen cxlatur 1 fecundi paris neruorum cerebri , in oculi
* M/fc-7 k minoris etiam tertij paris ncruo-
M*. G. tue fit. fedem progredientis
_ gratia:dcin
k eadem fi rum cerebri radicis, qux frontis & totius fere faciei cuti, bc occurrenti-
tfnall. bus fub illa mufculis,ac infuper ad nares & mufculos interiorem maxillam attollentes digeritur. Hxc qui-
1 /.<4.14 dem per humiliorem foraminis fedem procidunt, una cum infigni foporalis arterix ramo, ex interna
1
Lb. J X. caluarix amplitudine clabentc. Verum per elatiorem foraminis fcdein, m ucna ex oculi fede , dura: ce-
m eaitfi.
rebri menibranx hic diftribuitur,& fux didributioni in caluarix bafi finus exculptos habet, ucnularum tu
C.&\ i fi.
Ul.7 H. bcribus congruentes, & in ca caluarix fede confpicuos,cui in tertia figura £infcribitur.Ncq; profecto ncr-
<T
uis hic duntaxat, & ucnx, & nuper didx infigni arterix, amplum id foramen cxcauatur ucrum etiam pi- :
tuitx ex cerebro in oculi fedem,8c hinc in narium amplitudinem promananti.adco ut non iniuria forami- .
nis huius infignis amplitudo, ucnx 8c ancrix & ncruis infam tranicuntibus impar confoiciatur
Hi.j Foramen illud adamufsim orbiculare, multo quam duo proxime commemorata araius cd , ac in cunei
* i.»Ax- formi olfc, cui etiam infculpitur, longius procedit, 1 ncruulum tranfmittcns, quem quum haud procul i
tap.l hb. 4
quinto pari neruorum cerebri oriatur, minorem cius paris radicem tiocabimus , unaque cum quinto pari
et 'mxtaa.
b dcfcribcmus.Quia ucro foramen hoc nonnunquam amplius, & ucluti oblongius fefc offert ,
i.ifa-
fimul cum &
r4f.ll/i.4 dido neruulo b graciliorem tenij paris nemorum cerebri radicem, cum c fecundo alias pari exciden-
L inxta M. tem complectitur ipfum in ,
finiftro tenix figurx latere fub G, aliter quam in dextro expreffum con-
C eiufdcm
* fc
i,
fpicis.
Hac fede in odauo capitis o(Te * multa, fcd exigua (pedantur foramina, odorum & acris in infpiratio
a txfi.U.
nibus ad cerebrum ingrciVus nomine incifa.Hxc non ut nadenus diCta, ipfo dudu inccfluvc reda luntre
7 E. utrinque pcruia,fcd obliqua, & anfraduofa,fpongiammquc foraminibus fimilia. Inter reliqua tamen utrin
que unum cd rcdum,& grande fatis, quod primum quodammodo cft,& anteriori frontis ofsis fcdi proxi-
b tifi.U. mum, b uenam ad duram cerebri membranam ex narium amplitudine exporredam tranfmittit. Verum
7 extera interim huius fcdis foramina, etiam reda & utrinque pertufa uiderentur, fi modo interiora narium
"/• I4W.
ofsicula in ipforum fummo non pari femper numero rcpofita,& infigniter fungofa, & nonnihil membra-
} a Num ucro hxc foraminula pituitx
nea cartilagincaque eximerentur. cerebri expurgandx fccundario cf-
formentur,fcptimo libro pertradabimus.Inprxfentia tamen addendum duxi , his nunquam nili opplcto,
ac prxter naturam atfedo cerebro, pituitam excolari^ lcuifsima pituitx copia hac defluente , ea forami-
na obturari, aliaque grauedinis fymptomata induci. Inlupcr admonendus es, in omnibus caluarijs non x-
< que frequentia hic apparere foramina:<piemadmodum & c fedes, quibus <1 olfadus reponuntur orga-
lljt.7
Iit. E. na,non pariter amplx in fingulis confpiciuntur.Cxtcriim canis animal minime pituitofum , at exadilsi-
d mo odoratu prxditum,ut has fedes habet amplifsimas,ita quoque permulta , admodumque patentia in il-
tdlfmfi
gmt D. lis cernuntur foramina,antrorfum,non autem ut homini deorium/pedantia
K3.4 Cauitas inter duas frontis os conftitucntcs fquamas,a J fupcrciliorum regionem in fronte & in fuperio-
ri pane fedium oculorum repoficaA quibufdam reconditis foraminibus in narium amplitudinem perti-
nens, quam nonnulli olfadusorganum efTc aflcrunt, propter aerem in illa conclufum, quem odoratui miri
fice ncccflarium cfle non ambigimus . Quam ucro hxc cauitas ad frontis ofsis Icuitatem in necclfaria ip-
fius hic oculorum gratia cra&itixA forma,plurimum conferens capax fit, & qui ofleis ucluti fibris fquam
mulisq; interftinguitur, prompte obfcruabis,fi frontis os in fupcrciliorum regione fregeris: cft enim am-
plifsima,& molliufculum corpus membranula obdudum compleditur , quod mcdullx quodammodo rc-
e fpondctuiniucrfum tamen eiufmodi cft, ut nullum funilc in toto corpore reperias , prxtcrquam in c ca-
etf.C.U. ucmis antrisvc in cuneiformi ofle confnuruis.Prxtcrca quibus Gallico morbo anterior frontis ofsis fqua-
ma eroditur, aut tiulncre pcrfringitur,t Wto impetu in expiratione acrem cx cauitatc illa propelli cerni-
mus, ut is etiam candclx lumen promptifsimc exufflet.
L? Foramen, aut rima potius, talis fbrmx, qualem unguis apice quis ccrx imprimeret, qux f durx cerebri
f/UD., membranx hic firmandx cxtruitur.Nccdlum quippe erat, non hic foium, ubi ca membrana inultis forami
Wr«.
fe-7 nibus cft pcruia,ucrum alijs compluribus locis caluarix alligari, & duram membranam fibras uinculaque
per caluariam tranfmittcrc.quamuis etiam rimas has acri in cerebrum ducendo aliquid auxiliari intucDC
ns,ft illas intrufa feta, in nuperrime didam frontis ofsis cauitatcm,nariuniquc amplitudinem dcfincre ex-
penderis, ac denique in ofsis cuneum imitantis antra pertinere animaduerteris.
M3 Sinus iu cuneiformis ofsis medio incifus,ac glandulam continens, cui pituita cx cerebro defluens inftil
latur. Ab hoc fuiu,qui laniis cft, ac planus, & quodammodo quadratus,utrinquc duo deriuantur dudus, fi- emi pmr
D nuum
zedt
\ :
38 u4nd. Vrfalij , de corporis

Jitda em nuum modo cxculpti:quorum prior ad fecundum foramen nobis in
£<ri pittuU QaoniamliatfeptimoLlro petnliarii fiz*TJ • oculi ledis radice enarratum, ac G inligaitum tendit & pituitam in
,
âamamni* rudi* , prajrnti loco accnratmt <»-
fit au .
leSijêndo rmm ia»

oculi fedem, & hinc per foramina, qux prius C&* cvprclsimus, dc-
tibi ri7 , illam fcrt.Poftcrior linus ad afpcrum imqiialcqtic foramen , fcu rimam po
a Jiet i, A ilandn- tius dearfuin porrigitur, qua pituita ori palatovc potifsimum induit»
Um ludium ,(ui
& aer quoque inter fpirandum caluariam petit. Rimam hanc tempo-
N pituita infiait B
ris ofsi & cuneiformi olsi communcm,N notauimus in finiftro late-
ptiaim , ax unxi
membrana em - re fecundi figura, & in dextro tertii. Dudus ucro & linus non adeo
britxtntiUm. C, commode (quum non admodum caui uideantur) in tertia figura fe
D.E,T^natmorat fpedandos orfenint.quanquam interim priorem linum O, polccrio-
O.P. luu dutttn* Ûnir oatfwn potiat . <t*o eonti-
rem ucro P in eadem figura indicaucrimusuit his adiutus charadcri-
netnr.pitmtJtn dtdacentei.
bus, (inuum fedem in ueris caluarijs ocyus adinucnias . Proccfsibus,
qui orbiculatim circa finum M
infignitum apparent, ac inferiori menfar aut lcdiex fcdi ueteribus compa-
rabantur, * dura cerebri membrana firmilsimc adnafcitur,ac ucluti ea fede fuftmctur, qua hic a caluaric
bali abfccdit»infignioresquc foporalium arteriarum

ramos libi fubditos habet , qui commemoratis nuper Uk
pituitam deducentibus uqs fcu linibus perinde innituntur, ac Ii illorum potifsimum nomine cllcnt cxcul-
pti,ipfaquc pituita fecundum arterias difflucrct.Cxtcrum

mediam ofsis cuneiformis fedem , in qua qua-
dratus ille Imus M
notatus conliftit,limul cum linibus ramos foporalium arteriarum continentibus , non
elic extima fua fuperficic
cauernofam,& Ipongix modo foraminibus oblitam , multoque minus pituitam
itb opatij mora Galeni cft lententia) colare, in fexto Capite
jpp,i n fl ucn t C nitanquain per Inongiam longiori (uti
cum totius cuneiformis oGishiftoria comprehendimus.

Qj , ^\d j atus inaequalis alperxque rimae fcu foraminis N notati, uerfus anteriora magis, aliud occurr it fora-
mcn,in cuneiformi ofl*c incilum,quod laruc cft, A. non ad amufsim orbiculare, fcd circulo rcfpondct
utrm
que modice in longum compi eflo.Hac enim effigie foramen infinuari decuit , quod duo
teretia corpora
inuiccm membranis conncxa,f»mul erat tranfmiflurum. b Tertij namque paris nemorum cerebri craf-
b,c 14/.
lib. 7 I. K.
fiori ,prxcipuiquc radici limu! cum c quarto pari uiam prabet.
R 5
Rurfus ad externum foraminis Qmdicati latus, aliud multo minus illo,& exade orbiculatum, in cunei Cdf. 4 libe.
fonnioircccrnitur,quointcrniiugularisuenx d poriio a foporali abfccdcns arteria, caluariam fubin- M.Z
trat. Aliquando exiguum
foramen ad internum latus foraminis, duo nuper commemorata ncruorum pa- d fi. e*. 14
Ub. JF.
ria tran(rnittcntis,obfcruatur,ciufdcmucni
ramulo paratum. Verum id in uno caluarix latere raro uili-
tur,atque adhuc multo rarius in utroquc.Nos tamen id foramen (iniftro lateri hic quoque appinximus, ac
S. Sin fecunda & tertia figuris infigniuimus,quod una caluaria exteris quas unquam uidi clcgantior,uirique
medix xtatis longe formofifsimi,id foramen proponat.

T,T *
,4 Sinus a foramine R indicato,ner interiora caluarix ucnarum quaft ferie afccndcntcs , & conucxo dimi-
J linus in dura cerebri membrana ucnarum
*
diatxuenx corrcfpondcntcs,inquc hoc caelati,ne caluarix os <i tfi-y
modo duftos premat, conftringatquc. hb. D,D.
V i Foramen hoc in externa tantum infernaque caluarix balis fede (idque non admodum prompte) cft ob-
* in auditori; organi cauitatcm temporis ofsi in-
uium:hinc enim oblique uerfus exteriora protenfum, a P rseipt*
fculptam dclinit.Quare etiam id paulo poft cum aliquot cius cauitatis foraminibus delineatum, rurfus fub M” fc
r‘
b ramulo, ab audi-* Rtjptii.
iiciam.Eiformatur autem, ut uiam porrigat quintx coniugationis ncruorum cerebri
b ito.»
tus organi cauitatc hac ad
mufculos inferiorem maxillam attollentes excurrenti . Infuper hoc etiam fora- CApdUt.+ b.
c fobolesauditus organumpetit ac aer etiam in temporis olsisantrum audi- c fi. ea. 14
mine luqularisintcmx :
tus organo proprium, per id foramen fcrtur.Id quod facile pcrcepcris,li attrado in os aere, illum quali per Ub. } u.
aures propellere conaberis, in
auribus fonum percepturus ucntorum,aut aqux turbinum fonis parum abli-
m ^jC a ramo caluariam ingrcdicnticxcauatum, quod non reda
, n ^g nc foramen, maiori foporalisarterix a fi.tt.x4
*
caluariam pcrforat,fcd inftar oblongi mcatus,ex pofterioribus oblique introrfum in priora temporis ofsi Ub.lL.
infculpitur.Olsisparshoc foramine peruia, ubi deorfum ad fauces fpe-
Vrtfnufi^tforJminikttX &r mtt- dat,ac in fecunda figura cc notatur, inftar pumicis a (pera inxqualisque
JMMl. CtmfUtti
titfrmptim offendendi* uifitur.Cxrcrum huius foraminis progrclfiim commonftrant X in fccun
’
l»r emm mtrimfy

Ixtrrif fertmum da & tertia figuris politum, & deinde nxc quam modo adijeimus figura
dafhn.ee ferit pa in qua utraque X,ut & in maioribus figurisditu inuiccm minime rdpon
fitos,ijxtdU meel A
dcnt.Hunc ucro obliquum , in olle longo tramite procedentem du-
Bjn.ur. immiflit
dum, Natura fortafsis effinxit longioris obliquiorisque arterix fopora-
ex plam-
lis incclfus gratiamlmirum ut uitalis fpiritus hoc errabundo dudus itinc
bo filn ferrt em
VlfMfM i e, cerebro exquifitius prxpararctur.Quarc etiam Galenum in primis ad
nantur.
imitar X fixifhi miror, quem cum plcrifq; alijs foraminibus grande hoc foramen latuit
foramen
maximo fimjlra
notet .
& qui per foramen terti; & quarti paris ncruorum cerebri QJndicatum,
foporalcs arterias caluariam ingredi, in fuo de ncruoru diftedionc libro
foporali 1 arteria
ramo fura.um. \ trnmjne nm Y foramen feriptum reliquit. Et quemadmodum de hoc foramine, neque canes, ne
induat.foporali* arteria famulam in na que limias hic etiam intuitus, falfi pofteris tradidit: ita non mirum cft,
nam ampli tndwem e.\eurreuum tranjmit iplum mirabilem illum reticularem plexum fua imaginatione in homi-
ttm.
nibus quoque confinxifTc, ac uaforum cerebri feriem non undiquaque
I
. , . G . . . , ,
i fumani fabrica Liber 1, 39

ueram pofteris prodidiffe.
Y3 E regione foraminis nunc <ii«5lf,ac X inf igniti cauitatcm rc/picit > aliud foramen cu- finis,qui ea Iuarix
neiformi ofsi proprium nehoatur,refti antrorfum in narium ufquc amplitudinem, meatus oblongi rao<L>
i
*/•*«•* 4 protcnfum,& arterix a ramo uiam exhibens, qui a foporalisartcrix nuiori portione caluariam ingrodtf
M-lf* te,ad nafum ufquc exporrigitur, inibi cum alijs cb porreftis arterix furculis pulfum edens fcnfibilcm
Meatus * quinto ncruonim cerebri pari adaptarus,atiditoriusvc porus,cuius principm interius in ea I -
a » fig.cM. uarix amplitudine occurrcns,a notatur in tertia ngura pofito. Exteriorem autem ipfius partem, qux ab au
xULq*. re excipitur, ac auriculxquodammodo imagine rdpon Jct,afpcraquc uifitur, & fcaphtu nonnullis cft nun-
cupata, fccund.r figurx a indicat. Meatus iftc,ctfi intus admodum amplus cauusque f it,adco tamen corruo
fus & anfra&uofus,ac impcnfc uarius inucnirur,ut non nirt rarifsimc,magnoquc cafu, impulfam tranfinit-
tat Ictam. licet quo minus feta trafmittatur non ipfius meatus gvri anfra&usve in caufa tantii fint , ucrum
,
etiam quod is ad aurem, & dcin qua cerebrum rdpirit , ardior etiafe-
b fotu» H«f rtuUm fijrmrgm M h o< Mfif>«/»i . «f r it» quam in b medio, ubi admodum amplus latusqoc, fic impcnfc na-
ftrtmuutm imil »> in icnfttflm tjjet V
Ut. i. rius occurrit Verum interim haudquaquam audiendus cft Ariftotc-
.
er *&t
Mumn .
les
,
quum ab aure ad cerebrum nullum allcrit pendere meatum at in . , ,
Significet oris palatum ufqucfcmitam pertingere , ftucnam de cerebro eodem , ,

<lt»TT»~ defeendere inquit. In caluarix cniin amplitudinem auditorius meatus ,
cfut. i4 M tmrr- pertinet , & c uenam quoque admittit : non quidem illam a cerebro i #4 i ni-
Ut. }*. •Mjetrun-
afiumcns,ucriim ab interna lugulan caluariam ingrcdicnte.a qua au- /•«•-«••M-
qi m *•-
**?**•
ituri» me ditus organo ramus exporrigitur, per fora me iam antea V expreflum >
MI». V/#- & quinti quoque paris ncruorum cerebri liirculo uiam prxbcns. Prxtc
mfmptri» i V' iw/nn 4 talem , U fetd rea (i fetam auditus meatui exterius indideris, haneque modice in an-
fmt literm 4 exfUcsbuwf teriora introrfumque oblique protruferis,in foramen V notatum, Ula
multo facilius quam in caluarix amplitudinem ferri confpicics
biForamen ex auditus organi cauitatis in temporis o(Tc incifx medio, rctrorfum ad hanc extemx caluarix
* fedisiuxta a mammillarem proccflum regionem pertingens, inque internam caluarix fedem nufquam
tsf.6. k.
p Crt j ncns .
Hoc quia anfraduum & fui inccflus labyrinthorum occafionc impulfam ipfl fetam , aut plum-
beum filum, non prompte ad auditus ufquc organi cauitatcm tranfmittit , ti*a« rxee & cxcum Latine , F iww
b »/.«*. nuncupatur, b ramulo ncrui quinti paris ncruorum ccrcbriprxparatuinrqucm quum Natura indurcfccrc
a 1/4-4 f* uolnit, admodum callidi per durifsimi ficcifsimiûc ofsis anfractuofum foramen illum deduxit
(I . Foramen occipitis ofsi & temporis ofsi commune, ac * fexto pari ncruorum cerebri ,& b maiori in-
tix iugularis uenx ramo, c minoriqucfoporalis arterix foboliparatum.Iftud, quia hac tranfcuntiaor
*
a tcmxiugula]
// 4 N.
.
pina craflfa funt,amplum uifitur, tranlcuntium corporum fornix rcfpondcns. Non enim
b fi.CM.tq Hic fnrfim tfwed me examufsim circularccft,fcd quodammodo geminum intortumq;>& ipfius una parsfqux
Ut. ] C. tUfcnbutr ftr*-
interior cft)ncruo ex caluaria antrorfum quodamodo clabentiparatur altera ucrb(qux
C rmfJcm mrn «•
exterior cft) uenx A: arterix caluariam ad pofteriora ingrcdicmibiis ubf eruit f
(5TT)
d2,$ imteriert Foramen in occipitij offc gratia x ncrui feptimi paris ncruonim ccrcbn incifum
a 9 fi- Ut- 1*‘Jrmipfi»ifHTt>S quod quidem orbiculare cft ,lcd dudu oblongum, obliquumq; . Ex pofterioribus enim,
•jol&xfi txttritri Mutem !*• intemaque caluarix fede antrorfum defccndit , quo citius feptimi paris ncnr.ts hoc du-
rrn. c*f. :
dus foramine, fexto pari committeretur amboque : fimul cohxrcntcs, tutius aliquoufq;
Ut. 4 r.
proreperent.
e M Foramen unicum, carterisque omnibus facile maximum, quod occipitis ofsis medio b dorfalis mcdul
lx gratia infinuatur.
c
Non infigniter amplum foramen, quod ab externa caluarix fede, ex pofteriori nimirum fede capitis
occipitij ofsi$,quod primx ceruicis ucrtcbrx articulatur, incipiens, in internam caluarix fedem longo du-
du per os fertur,in elatiori fede foraminis, quod feptimum tranfmittit par,& d notatur, ceftans. Hoc «f uc
«I fi.cM.iq nx& d anerix gratia cxlatur, per tranfuerfos uertebrarum ceruicis procemus furfumconfcendentiom.
Ut» \ U& Cxtcrum in quibufdam caluariis id foramen in altero latere aliquando dccfll* reperies , interdum etiam
** in utroque ucrum tunc huius foraminis uiccs gerit feptimi paris ncruorum cerebri foramen , quod tunc
:
non adamufsim orbiculare cernitur, fcd oblongum , & ncruo fimul cum uena arteriaque tranf mittendo
idoneum.
Foramen id ad pofteriorem regionem proeeflus mammillaris,iuxta futurx A referentis a Iatus,in tem
6
b
b fijj. iq poris ofte cxlatur, &tranfueriim caluariam ingrediens, uiam extemx iugularis uenx ramo hac ralua-
Ut . } E. riam petenti oflcn.Animaducrti quoque interdum id foramen , modo in altero latere , modo in utroque
C
tmuUiU.
\Uthk defode.
c
.
tcrt a figura, non ofeitanter finus in interna caluarix amplitudine, qua cerebrum continetur ani-
‘
... ,
r
7 n no* maducncndus ucnit,in quem tria foramina c & f & e infignita , & ucnis artcrijsquc tranfmittcndis parata
p. rtitm 7 fubcunt.A foramine enim c notato, & interna parteforaminis finfigniti,in dextra finiftraquc caluarix (c- ndtmn.
j c pmus incipit, quem in finiftro latere h,h & h indicauimus, in dextro autem tribus i. Sinus ifti obliq ie in- h,h,h.
fi
Utr .7 P,
s
ft^quartx circuli partis furfum in pofteriora tantifpcr confccndunt,dum dexter finiftto inibi commitri- i,i,l.
ijnfmftr i tur,uoi K repofuimus.Huius enim coitus fedes in media regione occipitis ofsis uifitur , qux inter clatifsi-
fi.c.xfi.b. mam futurx A exprimentis regionem, & pofteriorem foraminis dorfalem medullam tranfmittcntis, ac
<1
d fi.\tMf. e infigniti regionem, media conmtit, & K inferibitur, ubi occipio* os crafsifsimum dcnfifsimumquc cfte, K.
D i in
4o t/Jtui. Vefalij , de corporis
in cius ofsis hiftorja retulimus.Ex hoc duorum linuum congrcflu,aIius reda furfum fertur, fub eminentif-
A
fima pane futur* a fimilis,A fub tota fagittali futura, frontis offe, ufquc ad olfadus organorum fcdium
1 1 feptum,* quodammodo in tertia iigura infignitum.Hunc finurn quarta figura aliquot 1 notatum gcrinccr-
m tia autem in frontis ofle,liccrj in eundem indicat.Cetcrum limis hi cxculpuntur durar cerebri membranz
gratia -cuius uafis ipfos, ne illa caluarix ofsibus premerentur, cedere tunc audies ,
quando cerebri uaforum
non minus elegantem, quam parum ab alijs difledionis profeflbribus animaducriam feriem , in tertio li-
bro cxcquar.
n,o t Animum accommoda fccundxfigurx palato, inquohischaraderibus ampla narium foramina fepto
x. quodam infigni X notato, ab inuiccm intcrdinda,A in faucium amplitudinem a nafo tendentia n ac o in ,
dicantur.qux etli homini ad plurima conducant,prxcipu£ tamen naturali* infpirationi uociquc ccnfcntur
idonea.
p i Foramen hoc iuxta poderiorem dentium inciforiorum fedcin ex palato in narium amplitudinem defi-
nit, quartisque maxill.tr lupciiotis ofsibus commune habctur.Dcindc hominibus unicum adeft , equis ue-
ro Acanibus geminum. Paratur autem gratia connexus, confcnfusque c tunica- palatum fuccingentis, ufîm
cum illa ( qux narium amplitudini obducitur.Portiuncula enim illius tunicxfimul cum uenula,A item ftrimZ
arteriola, id pertranfit. f timfltm
*•*
q i Ad palati Hncm,iuxta maxilla: fuperioris fexta o(fa,utrinquc duo uifuntur foramina: unum quidem alte Ap**
w ***
a. . &
ro prius, amplius. prius enim anteriufvc,ac a inlignitum, notatu djgn.tr cd amplitudinis, ex palato furf um
' *
in poderiora ad oculi fcdis ucrticcm radiccmvc properans. Inibi enim definit, ubi foramen occurrit,quod
alterum pituitam in nai es expurgantium ede rctulimuÂ fublitcra* iam antea dcfcripfimus. Poderi us
* autem, * notatur, cdquc exiguum omnino. A furfum afccndcns, aliquando in idem foramen cum anteriori
x infignito terminaturum eidum ucio peculiarem terminum, in fututa cuneiformi ofsi quarto fupciio- A
F cr4miim- rjs maxilla communi adipifcitur.Pnrtcr foramina hadcmis commemorata, fi caluariam in manus fumpfc
Uptritlu 4 ris,alia quamplurima (fcd exilia) obfcruabis,ucnis tranfmittendis A
membranarum nexibus cxculpta.Vi
funtur ucro huius generis aliqua e diredo maioris interioriive anguli fcdis oculi, iuxta futuram fecundo Se
fimo!***.
maxillx fuperioris ofsi Se frontis ofsi communem. Harc in cauitatcm pertingunt , inter frontis ofsis
tcrt ‘°
fquamas comprcncnf am,A K prius indicatam. Horum quoque fedes in prima prxfcntis Capitis figura, T
V indicaturrquibus characteribus nuper didam futuram fuo loco cxprclsimus . Deinde in frontis quo-
Si
que offe iuxta fuperciliorum ledem huiufmodi quoque occurrunt foraminularqucmadmodum A in utro-
que nafi offe, quod quintum fuperioris inaxillx reccnfuimus . Infuper in primo maxillx ode, quod exter-
num oculi fcdis angulum condituit,unum aut alterum huius generis foramen inuenitur. Prxtcrea ofsis eu
ncum referentis latera, qux temporum cana cum alijs ofsibus condituum , tali quoque foramine donan-
tur. Ad harc, in lateribus lagittalis futur* in ucrticis ofsibus,
Cf*
A potifrimum iuxta luturam A imilcm , talia
etiam apparcnt,quorum fedes in quarta figura aliquot f in umora latitantibus indicantur. Verum prarter
f
commemorata, unum notatu digna: magnitudinis habetur interius in frontis offe , qua octaui er. piris ofsis
anterior pars ipfi committitur, A anterior fepti olfadus organorum linuum pars cernitur nimirum inter ,
V* terti* figura: m & «conipicuum. Pertingit autem hoc foramen in frontis ofsis cauitatcm, upcrius K indi- i
catam. In quarto quoque fuperioris maxillz oflc, iuxta magnum intcrioremvc oculi fcdis angulum, didi
iam ordinis foramen etiam fc offert. In baf» ucro ofsiscuncum imitantis, cxtrinfccus, qua id fepto narium
P^* committitur Subinde quina numero uifuntur,ac tria quidem infignita podcriiis confidunt , utrinque
nimirum unum,& in horum medio tertium, qua: antrorfum indar ardifsimorum meatum produda, in na-
rium amplitudinem definunt.quamuis interim medi; foraminis » indicati tinis, fetam rarius admittat. Alia
autem dtio,qux » A • inligniuimus, anterius incipiunt, A redo tramite antrorfum quoque confccndcntij,
in oculi fcdis ucrticcm radiccmquc terminnntur.C ztcriim horum foraminum termini hic commode deli-
neari nequcunt.quarc etiam eo uchcmcntitis hortor, ut ex hominum caluarijs potius, quam ex nudis ofsiii
piduris,hxc difcas,foraminis cuiufquc fcdis conicduram hinc a characteribus fumens, conf iderate , an A
me aliquod foramen notatu dignum prxtcricrit,expcndcns.Super{unt adhuc in tertia figura A quarta Cire
ei maiuiculi characteres, quibus in futuris caluarix indicandis, iampridem uii fumus : adeo ut nullus prxtcr
Si in enim finus quidam in ucrticc notamur, quibus J duram ce
quarta occurrens, ucniatcnarrandus.Illo a ifi.bl.
rebri membranam innafei audies. Atque horum linuum non eadem femper ed feries quippe modo nulli, : 7 K.
modo pauci, modo plurcs,atqiic hi uarij,ccrnuntunprofcdb (fi quis me audit) illis animaducrtendi,qui ni
mis prompte hanc ofsium fraduris nimium intrepide ac confidenter terebrat.
uci ticis fedcin urunt, aut in
Huc quoque referrem b finus duos cuneiformis ofsis, in ipfius medio antrorum modo repoiitos, nili iain ^ % e (4U
ante in cius ofsis hidoria ipfos dcfcripddcmjperinde ac amplas cauicatcs in quanis maxilla: fuperiorisofri 6 C D.
bus ad nanum amplitudinis latera repo/itas.
DE OSSE * LITER AE IMAGINI

comparato. Caput XXII.
DECIM1TERTII CAPITIS FIGVRARVM,

carundcmquccharadcrum Index.
T.R / IA A fgura anteriorem faciem exprimit opis * imaginem referent is>unj cum minoribus elatiorilurre ip
ftus
I
. . 1
Humani fabrica Liber 1 . 4

TFJMA DIC IT EljT 11 pus illmlwii & cfiiculis ,
qua his ufq; SECrtjDA FIG^F.A.
Capitis figura. ad tempori offiian procejfus inftyli mo-
dum excrtoi comeduntur.

Altero figuro pojleriorem opis » refe
ren tis regionem conimonftrat , fimul cii
elatioribus coitu: ueriim interhn illis of
ficulis non deimeos is, qua adprocejfus

ftylijficciem exprimentes pertingunt
C i Grandius medsumque ofits u referentis opi culum , anteriorifede
conjfiicuum.trerum A&
l gibbam huiusfedis regionem indicant. In ho-
rum cbar acierum medio peculiare Imius regionis apparet tuberculum, sf.
notatum. C autem indicat finum tranfuerfim oblongum , & in fuperiort
medii iflius ojitculi fede obuium
Toflerior grandioris ofjicuh fedesfinuata & caua.
Humltora ojfis „ referentis latera , qua eum medio opiculo figuram v fs-
milem reprtfentant.
C 1,1 Connexus humilioris lateris, cum latiufculo grandiorique opis „ referentis opiculo.
H i ,1 Humilioris lateris apex, qui laryngis cartiLzgmis fcuium exprimentis procefiui alligatur.
I, K , i Superiora opis u referentis laterajiumboribus tonge renuiora.magisque teretia.
XjAl, i Tria ofiicula,fiipcrioribus lateribus utrinque ut plurimum
conumfia. Ceterum ad opis v referentis mjfiedio-
nem etiam facsunt.prater quinta ruufeulorum tabulam ad eharaderem L, priores aliquot figura duodecimi Capitis
libri fccundiadA,B,C,D.
M I NENTI SS IMAE laryngis parti os unitatis nomine comprcHenfum , fed uarijs Ofin v rrft
multiplicibusquc ofsiculis ext nudum, prarponitur, quod nonnulli a litcne u figura rattit fttus
ti tumioA .
alijruccindius>t/Wf'r appcllant:qua uoce difledionum rudes delufi, inGalcnoos fucm
referens ucncrunt.Alijs rurfus id os a a imagine Act/uC/WiV nuncupatur: quo etiam nomi-
* ?•«*?• ne interpretes decepti, * futuram capitis A litcrx fimilcm uertere confucucrum. eiufmo
6 tu. C. D. di tamen mendas pro noflra uirili nuper cx Galeno, in Italia A: Germania latin£ edito, fub
& i i»
«-
duximus. Hcrophvlus quoq; id os appcllafie dicitur, forte quod linguar,aut laryngi, aut faucibus
rrstntm B.
apponatur, ucl adftetiqueinadmodum ipii in organis generationi famulantibus quxdam b ,*#*** t*<
UnfMlU /mV,& c a/mWwV uocantur.No defunt etiam, qui quii in faucibus confidat, id **fv»«rsrnuncu-
\& pauere.Nos ucro pafsim,os v referens, aut uoce contradiorc.hyoidcs nominare inftituimus . Homo igitur
C «/»>- hoc
os longe aliter quam quadrupeda, qux hactenus aggrcfsi lumus , extruftum obtinet, ac maximum &
fmit £. &
ofsisw referentis ofciculum cftlatiufculum,& foris gibbum, priuatoquc tubere prominens: intus autem,
4 H?tMf’ M eJmm */
49^.1 K. fcu poderiori lcdc,cauum in anteriori etiam fede luperius quali in oblongum finum deprimitur , pro figu- fiiutrftri •
d I fi. A,tl, iit ofuatlm .
m.C.x/i.D
C 4m*fcu.
mUa
f 4 mmfen. mufculi.Expodcrioris.iutcm fedis cauo,mufculi g duo priores linguam moucntes, prarcipuc cnafcun-
tdi.s, T-cr tur.Prartcrquam quo gibba extrorfum, caua ucro introrium, atque ab iniurijs
4 cxtrinfecus occurrentibus
ttltq cimi of-
remotius opportune colloccntur.Grandius id ofsiculum paulo fupra laryngem confidens , tangentibus oc
fu m/nii
q.v.
ctirrit, ipfius interim lateribus penitius fere latitantibus . Huic enim latiori olsiculo utrinque b a lia duo Idittd •/-
uniuntur , quz ofsis b referent» latera cum Auicenna in Capite de Gutture appellamus quorum alte- fu u rrftrt
* :
tdf. 1 9 ltb.rum humilius cd,altcrum fupcrius.Humilius ofsiculum nonnihil breuius latiusquc fuperiori ed , nullique tu IrdimJid
x D. O. alteri odi committitur, quam lateri medij ac Iatiufculi ofsis u referentis ofsiculi, ad quod cartilaginis li
h VwM *
gamentique cartilaginei interuentu ualidc,& notatu digna amplitudine nc&itur.Vcrum k finis ipfius *
fil.Eaf. Al
tmm !JC. fuperiori mi lateris procefifui cartilaginis laryngis, qua: (cuti imaginem exprimit, colligatur. Humiliora h^c
! i,i fi. G. olsis u referentis latera, muiculis aliquot admittenais cduccndisquc apta, fimul cum medio grandiorive of
k XAfS*. ficulo, imaginem pulchre exprimunt.
v Porro fupenori olsiculo fcu lateri, quod magis teres uilitur,A: elatio SdftTMTJ
i i • 4
As- ri fcdi lateris medij olsis referentis ofsiculi,
id j 8 a , b . .
v tanquam cx pun&o committitur, 111 alia nirfus oblonga te IdtiTd Hti
m l fi. L» retiaque ofsicula tantifper continua ferie uniuntur,quou!quc ipforum finis, temporis ofsis compingatur n mijjd iffu
•fiumld.
H. H. procclTui,fcriptorij dyh imaginem proponcnti.Odicula ha:c non pari femperobferuanturnumero , ut plu
" l-afix- rimum tamen terna auatemave utrinque ccmuntur.quanquam etiam interdum idque maxime in mulie- ,
tidf. t.
ribus, illa uiderimus fimul cum fuperioribus ofsis w referentis lateribus omnino declfc,& ipforum uiccin te-
res quoddam, ualidum Sc oblongum ligamentum gerere, quod ab ofsis * referentis medio olsiculo ad dy-
lum imitantem ufquc proccditm pcrtincbat.Os itaque u referens, raro liberum, neque nulli contiguum cf*
fe ofsi, indicant fuperiora ofsis latera, temporum ofsibus concxa:& inferiora, cartilaginis fcuto fimilis pro-
ccfsibus commifia. Cartilagines enim laryngis,ut & codarum cartilagincs,olsium przbct ufum & quod :
ad contiguitatem fpe<dat,in ofsium quoque claflcm rcccnlcntur. At quum os v referens non adeo firma,
atque reliqua olla, nititur bafiqiroprijs id mufculis in omnem politionis differentiam ita trahi, in fecundo 2X.
tur.
libro narrabimus,ut neque in latera, neque furfum aut dcorliim, neque prorfum aut rctrori'um,fecm quam
homini cx ufu cd,(ua fede dimoucri qucat,raaximos fanc plurimosquc ulus , crii minimum fit , przdans: Iffuunfmi .
j D 3
quos
Digitized by
. . -
4* zAnd. Vefali) , de corporis

qum tunc reccnfcbinius, quum ° aliquot lingui mufculosab ipfo cnjfci, illudqnc Ungui fundamenti, °
,
»•* fgo
modo lubijciA
*c tutifsimi bilis f mufculorum laryngis quidam principia. porrigere oftendemus. j*
DE DORSO. CAPV T XI11I. n DECiutkrjiUJt «/’> 'ot

Capuis figura. X F dtimdt
DECIMIQVART1 CAPITI y R AE,

Ac ipliua characterum Indes.
HoiC figura tminrfi dorfi offa ex latere exprefiimut, ut primum integer il

lorum cernatur contextui, ac pofimodumfingulx dorfi. portet priuatit Capitibus
delineemur.
jl, B QoUumfeptetuconslans uertebris, qua mrmeris interna ipfitrumfeii appofuisfi-
gillatim notamur.
C, D Dorfi pars, thoracem confli tuent air duodecim formata uertebris.

E,F Dorfi pars, quinque complcflcns lumborum uertebras..
C.H Otfacrum.fex ofstbut feu uertebris efformatum.
I, K Os coccyx, quasuor extrudum ojliculu.
1,1 vdliquot uertebrat L infigiuutmut, nnnrrum in tota Jorficompage fecundam ,no-

nam,dccoi:amoflauam,c*r uigefimamquartam : ua indicaturi uertebrarum par-
tcm,fcufcdcmuiuamipfarum corpus nuncupamus.
M,M In uflem uertebris
.
M uifitur.tn quibat L occurrit , uertebrarum proceffns notatu
in latera exporreHot, atque ideo trxnfuerfotuvit laterales nobit appellatos.
jq,ya ,n totius dorfi fabrica uertebra Tf obfcruabis,dem in deamajeptima.ir ui
' gcftmxtcrlia.Tiotantur autem \ quidam uertebrarum procejius deorfum nutan-
tes quibus fiuperiores feu incumbentes uertebra fubditis articulantur uertebris.
,
Hosproceflus ab ipforumdudu, defendentes nominabimus.
o In uertebrisqua pcflrcmb con memoratis fiub qciuntur, 0 uifitur , indicans uerte-

0,
brarum procefiiisficrfum jpcBaracs, quibus fuperpofitafubiacouibus articulan-
tur apuosque afi end entes procejfus redi nuncupabimus
p, P Illis uertebris V infcrilitur,quas prius LM &

0 infigmuimus Tqptautur autem .
uertebrarum proctflus in corporis pofleriora exerti, cr aculeo ac flnaa conipa

rati.
n, n Trope eafdem uertebras Qreperis,quibus podremb enarratos

pfimus.Jdc l^nullam uertebra notat partem ,fied foramen m uerte
lient lateribus, &
nernos d dorfah medulla pronatos tranfinittens.
- g Cartilagineum bgamentumaicrtebrarum cor cora interueniens Catei .
tres figura. &

carum prtcipuc tertia, ad prafeniis libri calcem pofita, lorfum p,
nter commonflrent.non abs re illas etiam obiter liic intueberis , una cum tertii li-
bri figuns,ntruorum d dorfali medulla ongmem ducentium feriem exprimentibus
y
cy ad undecimi eius libri Capitis initium repofitis.
ERVM parens Natura homini dorfum, quod Gncis ;f

X" Si ruror dicitur, earini cuiufdam inftar , fulcri, ma- &
cft. Illius enim ope redii ambulamus , Se erefti co
chinata
fiftimus.Vcrum Natura in hoc duntaxat dorfum non fa-
Otrfum.fit
, fcd perinde atque alias fubinde membrum ali-
brefecit
fummede r o
quod ad uarios (imul ufus aptum reddit , ita nec hic quo-
que uuiuftrix (iix cft oblita. Dorfi enim ofsibus,nc tantum fuftinerent , cor a
Utor
pusq; communi olsium ulu iolum ftabilirent , magnum infciiiplit 4 fora-
ihfjm qmtntim Ca
ptitfali
me.quo idoncii hD dorlali
mc,quo dorfali medullo:
mcdullipcrdorfumdcfcenfuriiter,
pi acucluti
meiuHaap- (aera quxdam fiftula, Grarcis iffdtvfiyg nuncupata
, adaptaretur. Atque rii ii tSI «k
itsm part - hoc foramen fic cft cx latum, ut eius

gratia diflectionum periti a ucrticulorum quibus fufi aggrauantur mimm .
tmr itrf-
imaginc,ofla dorfi uertebras appclIaucnnt.Dcin.Natura non ex uno fimpliriquc ofTc dorfum conftituit,ct b Tr« fg.
capiti l I li
fiitaad ftabilitatcm,&magis;iluxationibus diftortionibusque tutam doriaiis mcdull.e icdcm,htiflctcom
Ui 4 tr°tf
Dcrf» tfum modumint uariontm motuum, quibus hominem ncccftari6 agi oportuit) oecaiionc pluribus ofsibus dor- fu.
,
"puttuf*. fU m
ewruxit, utcunque etiam fic luxationibus magis reddatur expolitum. Quamobrcm ucroid no cx duo c scrutim
bus aut tribus ofsibus tam longis,ac in toto brachio cft humerus, & ulna cum radio, in crure autem femur in fz*rm hu
nti Capitii
& tibi* os cum fibula, fcdquatuorlcrc&triginta cftbrmctur c ofsibus (quorum feptem ad ceruiccm,
duodecim ad thoracem, quinque ad lumbos,icx ad (aerum os,& quatuor ad coccyx os referimus) ipfa po* vuth mfi-
tifsiimim doriaiis medulla in caufa cft: quam , quum d triginta parium nemorum debebat effe origo, rmhs .
quumqnc inftar cerebri, partibus fub capite locatis, erat lutura, ab omni (ane comprcfsionc ac diftortionc d SpeftaM
ia funt im
muniri fcniariquc decuit libcram,nc omnes mox partes ciufmodi cuipiam doriaiis mcduhx uitio inferio* tnlmsfiru.
rcs,fcnfu tareant,motuquc deftituantur uolumario.Quam prompte autem dorfalis medulla coutunderc- capilU 4
I
I
Humani fabrica Liber I.

4*
« c.a<»- dorfum duobusaut tribus tantum ofsibus conflaret , cx an-
tur,aliasVe graui/simis noxia «flet cxpofita,fi
\
A. B. C.D,
gulari cubiti A
gcnuquc flexione cumfuis articuli magno laxoque motu prxditi ofsium tranipof Irione di-
icimus.adc6,utncccfliimfucrit,dorfum tot paruis ofsibus conftrui,quxinuiccm ruccedcntia , fenfimque
t.P & tu-
flmul ad motuin aliquid conferent ia,dorium moneri permitterent , &
interim nullum prorfus in acutum'
>| Itu c*m- angulum conlicercnt motum, dorfali medullae ob comprcfiioncm non leuiter noxium . Hinc itaque folers
mittitur 0,
Natura in omnibus animalibus, tam auibus,qium pifcibus,& rcprilibus,& quadrupedibus, tantam ciulino
iSirmr-
di paniorum ofsium femper inftituit feriem, quanta colli & totius reliqui corporis cfl pars qur dorfalem
fm* A* ,
f f *H complcftcns medullam, moucri debuit. Ofsium namque illa parcit multitudini , & magis adhuc laxx ipfo-
th*r. 14* rum compolitioni,qiium medulla fcdc quapiam continetur, quam moucri non erat neccflc: quemadmodu
g *4 tcftudincs pulchre oAcndunt»qux in collo tantum & circa cuudx initium uertebras ommentes, in immo-
«#* H. 1 .
h tmfdtm bili ipfarum tefla uiam nancifcuntur longam, qux dorfalem tnnplc&cns medullam,nullis coflat uc.tcbris.
tsi.k, L. Dcin aucs quoque idipfum,nc quid de hominis facro dicam ofle,attcflantur,quum illis tho-a\,fccus ac coi
i 13 muf. lum, paucis conflet ucrtebrisrtantaquc ofsis facri appareat in illis longitudo, (implici fcr£ unicoVc ofle fa- •
tai.<^ bricata. Mirum namque cfl,quim affabre Natura omnibus animalibus, ut iplis cx ufu erat, dorfi offa confli D»r/i
k C »mfrt
tucrit.quod ucl in coordinatione magnirudi neque ofsium infuper difeimus quum natantium animalium neu par m$
in ,
hfumi Cari &ferpcntium ofla mox a capite ucluti a bafi fcnlim diminui cernimus & grcfsilium animalium ofla ad ei
:
iil fecunda corporis trunci fcdcm.qux femoribus firmatur, iplis ve alias proxima cfl maximum ipforuin os habere ex-
, »
mertelram
pendimus:a quo,tanquam a bafi,ampliisjmaquc qua ucluti mftulciuncur fcdc, reliqua ofla ad caput con-
eum fabdi-
fcendcntia.paulatim redduntur minora.perindc ac illa etiam, qux a bali ca,max imoque illo ofle, a quo uc-
tu aut id
,
Jfiti m i» luti dependent, deorfum ucrfuscaudam.aut aliquid caucLrproportionatum, pertingunt, redduntur arctio-.'
10 & II ra.Sic itaque in homine, maximnm dorfi ofsium, e facrum cfl os,quod luis lateribus illis committitur of >
fifftf. tap. fsibus,qux una cum ipfo corpus concinne firmant, 6c femorum ad coxendicem articulationes fufcipiiint..:
1 C.1LI.
Neque fanc lacrumos ideo duntaxat,qu6d fex ucluti pcculiaribusofsibusfcuucrtcbriscxtruitur,&pcrin
K.d- <*m de ac fi flmplex unitmVe os tantum cflct, nominatur, magnum efle dicimusmcrum etiam quod «cx iplms of
i.t fetm. fium fupremum
18.
A
dcin illi fuhditnmdingula dorfi ofla lcorfum magnitudine uincunt , ipiumqtic f iiprcmu
ucluti bafis etiam in mole cfl Aatucndum.Viginri autem qua tuor ucrtcbranim ipfi incumbentium , f ca
m xfi.t*. occurrit maxima, qux facro ofsi proxime coarticulatur.& rcliqux dcin, quantum politu ab illo difredunt,
xxlii. 4.
. tanto etiam fpcvf antur minores. Hxcquc diminutio ufquc ad ipfum perheitur caput , prxtcrquam fi quan-
o do uertebra intcrucniat paulo maior f ubicCta.quod fan^ non abfquc magna occafione fieri , primx ccrui-
cbar- cis ucrtcbrxoftcndcc hiitoria,qux illam reliquis ccruicis uertebris latiorem efle docebit
I. 1 8. gratia commo-
,
di g quinti &
h fexu caput moucntiummufculorumjnfcrtionis,& » fecundi fcapulain attollentium
r h f.<*. mufculi cxonus.Qucmadmodum &
t fecunda ccruicis ucrtcbra,articulationmn caula, aliquot libi fubdi
If V m,r. •
amt /fecla tis ualidior crafsiorquc efle doccbitur.Qfla ucro fex, quibus lacrum os compingitur , quatuor ofsicula, &
xrt i fi t. quibus coccyx os conflituitur,ita in magnitudine fc habent, ut continua ferie ucluti in mucronem a lata ba
1 1 Lb- 4. tiorfaU*
, (i,adcoquc primo fccundoquc facri ofsis oflibus imminuantur . Cxterum etfi dorfi ofsium moles tam
1
L. L. medulla mia
q I-.
fit inxqual?s>ncquc illa a capite fcnlim minora reddantur nihilominus foramen dorfal is mcdullx caufa
,
r figurari ptefenir ,
**p- 16& exculptum.non ofsium magnitudini, fcd dorfalis mcdullx proportioni rcfpondct.quu enim illa gignendis
17 A. ncruis fcnfim ,n attenuatur, iuro in iuperioribus of sibus ampliora foramina, quam in dcmifsioribus fc otfc
* KKK. runt .Prxtcrca-ab hac dorfalis mcdullc in dorfi ofsibus uia,oibus ncruis ab illa pronafccfibu^ iter patet per f cram.ua
& fis»" n foramina iqtcr ipfa ofla flcinfculpta,ut duo femper ofla' ad unius foraminis conflitutionf aliquid confc- mmaura»
capiti 40
Z/J»ri 2 infer rant,quauis interim non in ijfde undique fcdibus.Ni ctli quainplurima offa in fuis lateribus fi.rc obtineat fm
M char. 3. foramina, in ° ofle tamen facro, 8c P lupremis ccruicis ucrtebris,illa anteri us poftcriiis conliftuAt.idq;
&
t mi frr- pocifsimum ( uti fito dicemus loco) ofsium dorfi tum inter lc,tum ad aiia contermina iplis ofla contextus diri.
(tas in S
occafionc.qucm Natura, totius dorfi roboris^: motuum «piius pariter rationem habcus,aduiodum profe-
mufcultab.
U N tnO. 6to fludiofe molitur. A mplifsimis namque ofsium *1 fcdibus,qux uertebrarum appellamus corpora ,tan- Vmtbra-
x 0,0,0. quam latis bafibus illa inuicem,ac fi unum fimul «flent os,uoaquc feries, commifit, non quidem Lruibus nmnrpt-
&lfi.ca. lubricis 0 fupcrficicbus.uti aJias fer^ femper in articulis fieri ccrnimusrucrum bales illaSjampIasVe fedes
lfchar.%,
exalperans, • cartilagineum iplis intcriccit ligamentum, quod illis fcdibus connatum, uerteorarum cor- .
+&*fix-
cap . 16 T, pora ualidilsimdconncdit.& quum impcnfc crafliim fit, molliorisûc cartilaginis temperiem fibi uendi- CaniUp •
\.& xfig. cet,hacquc ratione comprimi ic attenuari a prementibus A mufculoniniui aliquo alledis ofsibus queat,
X,T^-x & quumrurfus non comprcflum,in priftinam cralsiticm promptd cxurgat,in caufa fani cfl , ut uertebra-
fe“h*7 rum corpora cius interuentu conflricta, illis quibus indigent motibus agi pofsint:qui Icues funt>& circula-
J, K.
res potius, adinodumûc obliqui, quam quouis tandem pacto in reiftum angulum inclinati . Porro prxtcr imtenadH.
y N,N.W.
rarum hunc,& nullis fere quam dorfi ofsibus communem contextum, qui ad anteriorem foraminis dorf«
Xfthar.l. icm tranfmitccntis fcdcm,adcoquc ad totius corporis interiora * conliflit , iuxtapofleriorem foraminis
u articu1iim,qui lubricis & lxuibus exterorum corpons uni
cius fcdcmjNatura utrinque unum extruxit
ca. 16 a fi.
mifig.c*.
ucrfi articulomm modo ht fupcrficicbus.Ex elatiori enim uertebrarum fcdc, hic duo furfum, educuntur * Articuli a~
•
17 N. O. procelfus,quos ideo afccndentcs nuncupamus:^ cx humiliori fcdc Y alij totidem deorfum cxeruntur,dc j**»d**»
* Sfiflt frendentes proccfliis iccirco appcllati.Hisûcprocefsibusucrtebrxpoftcriori hac fcdc articulantur, uc-
XO.ttfil. rum non undique paribus finibus & tuberibus, codcmquc,ut.fcqucmibus iam docebitur Capitibus, ingref
'*b If-
a ' pefla t,
fu.ubi etiam audies, 2 prima ccruicis uertebram, quam fupra fecundam peculiari motu cilxumagi opor- bmparau.
Xfitm, 18. tuit, tribus his contextibus a exteris uertebris uariarc.&r quia facri ofsis ofla non debebant reliquarum ucr
#
tebrarum modo moucri, ideo ipfa liinul undique a connata coalita vc efle intclliges, J* Ofsiculoi uin au
D 4 tem
.
oAnd. Vcfalij , de corporis

^^
tcm odis coccygis comestum (qui (imples & unicus cd) illi relpondcrc (cribri m, quo iiertcbrarutn coipo b 5 At"-
quemadmodum Natura dorii ofsium motibus, quo e u'1 *
-
ra ligamenti cartilaginei interuentu attexuntur. Porro J,*
d
Heri potuit, ualidis.luxatiomque minus obnoxijs contextibus (ne quid de reliqua ligamentorum adfc- P_ cPf
prouidit : ita quoque dorfalis mcdullx inter hos contextus dcfccndcntis gratia , quo fcilicct ab d m.m.m.
ram ferie)
extrinfecus occurfantibus melius munirctur.ali) adhucdiftis nuper infigniores pioccirus , ab o (sibus illam e i, •><«.
D trp opii continentibus educuntur.Ex poderiori enim illorum fede , longi cnafcuntur in poderiora c proee(Tus,
quos (pinas appellamus, ab illis etiam totius dorii compagem, (pinam uocitantcs . Prxtcrea ex tranfuerfis ,
fl morti f- lateralibusquc fedibus alius utrinque promitur d procridu, quem tranfuerfum nuncupamus , in fuo mu- o, I'
ttffirt.
Irdnfmnfi erone perinde ac poderiores proce Ifus cartilagine eo ufu donatum, quo ofsiunt extremis .alteri ofsi non at .««• mw
prtttffiu textis, cartilagines obnalci fcimus . Ceteram hi procdfiis.non tantum ut dorfali mcdullx *
(ubditispar- iAp""-
tibus indar propugnaculi (int, creantur: ucrum infuper educendis frequentium mufculorum cxortibus,&
pro c
admittendis corudem infertionibus unice conducunt,* tranfuerli prxtcrea thoracis uertebrarum '
f ffgja.
cedus, codarum articulationibus funt accommodi.quemadmodum facri olsis tranfuerli procclfus conte- 1 1 x.
f molitur. Quamobrem ucro prima ccr h *Al-“-
xtui famulantur, quem id os cum odibus ex latere ipli commidis
h fpinxceruicis uertebrarum , ut* carunucmtran-
ilicis uertebra priuatim fpina 8 dedituarur,* cur
fuerfi * procc(fus,fpc6cntur bifidi, & cur thoracis ucrtcbrx (in primis ucro fuperiores) longidimas cdu fx #.
eant k Ipinas : contra autem, qux in

1
lumbis funt,* odis (acri m ofia, & “ demum quam proccf- ? dr t n.
k
fus hi omnes duftu formaque uarient,* quibus priuatim appendices obtigerunt , & qux corporum uerte-
"• • Ajt-
16
branim in fingulis fit forma,* qux appendices lupraindaquc peculiariter obtinent , quatuor fcquentibus
Capitibus enitar perfequi, unum Caput fingulis maioribus dorfi fedibus tribuens. Breui namque * fuccin ) i far*.
fio fcrtnonc complecti nequit, quam multa, rara, pcculiariaquc Natura in dorfi ofsium conii ructionc mo 17 c,o,r.
ftli.
liatur.
DE COLLI VERTEBRIS. CAPVT XV. n>
1 3
1 fi.cM.
A.d. J.
n 5» Mh9
XV. CUV. TlOV\A. SCCVVJOA. /mj ffitilm—
rt dijfitrm-
tm1 , (omfer
tfu.nuv' jmb
J rjmtutimm
H*-
Hi imttrft»
t
f-
Q^V jt r. r M H.V I M
OCTAVA.
Coo,.
. .. . . .
hTumanifabrica Liber 1. 45
VNDECIM CAPITIS DECIMIQJINTI

& carundcm figurarum characterum Index.
T Kl*,-* offisfxrtemabalnsofiffsusliberam , & inexterna caluarixb.fisfedcconfiicuam,

contine,
primam colliccruicisve nertebram
anterior on commonflrat faciem

QutrttaJecundx comicis uertebra
poilenoremfaciem «fa*-
ifxtafecunda ceruteis nertebr x
Sepimistfccundain comicis
uertebram inferiori facie [pe dandam offert
OS—.r'U-ccr«V„
•
ncfbrtdprafeMiCxpitinmnui tabula-
da cernitur
SZLprnnaruin cermc, nertebrarnm compago antenoriparte dtp,
•* m 1 Foramen i«
comicis nertebr* . Siniffrumuerbcaptulum . C.D, E
B i Dextrum ? ‘[
‘f MJ„ Umgdudmem , duChon quo longitudinem
feu ,
horum capnulo- m
£* Dem Emjinuat mernum U:ui ca/Uuli , ,nodmagls
deorfum ,
rpuamexternum F mfi.
ua ob, creti, cutufdam ligament, infert, onem cfrnermr-

tranfrmttentis [edet H
e, ^lumorforamirui dorfalon ,
<*» ^S*ss2s^3sssa^^
iJ J 7o sinus in pojicnonfcdc corporu
pnmx nertebr* meifutyic cartilagine tncruflxtus .
—
^««**-**«-« iliue^mummlaSusM
u2TooutZiZ7f,n^ « « **“• *-
pofimor, orocefu
x3 uertebra tuber e fignandum excipiens.
’t nth!ror„L uruuis nertebr a fmn,dextrum fecunde
internum ipflu, latus.b autem externum, ndieantes.
fiXZLaXm
L - Smiffrum
•< b
fmum a
autemjliumaa- &
b Jtanimns « quidem :
m r,2,t „ depreffum capitulum , commemoratum lam pnus pnmx uertebra

e !»« eXtr ”n uerum d priuatun latusipfiu t notat m-
d/eff-fmiffrum offendunt capitulum .
^ ?ZêUliuire 'favum fubmtred cn,
cuJcutcmum,
.
& 'depreffms.fautem eam capituhpartem.qua

adpofferlora uelun exlra arcu
Ucircunfcrcmtxmcducitur.
^ ideMj}jw ^ eiinrem „(ICJbmu,, quique etiam in qnmta figura &
k,/.
::
uertebra
d orfahs medulla paris
propagines admodum exiguas tranjmtttens . C ase. imfrramenjn c
**-* - ““
’
ZTdZilaterisnotaturalferadnterpriiiixiiertebrafuperiorem^^^
|(I
‘Mêe.ukfmamnnonûôn^cnur.
e^clliptuSt frcumfmu mori) notando commune
par, cfornatur.
„„ Trima uertebra [musmuoditliixm foramini,
comugi, mpoffenora tranfmutens
T toVi yufcuforamendextram portionemfccnndi
uerlebrx.
Tojlcnor proceffusfcufpinafccundaceruicis
l™*Zy,s<“nn^^
uertebra proce]]us .
foramen trxnfucrji fecunda cernici,
Vu 6, 7
. , . . . , ,
<tAnd. Vefalij , de corporis

4»
lateris procefjus,tertix ceruicis uertcbrx.yerkny internam partem, gautcm externam notant.
y»Tj9 t i O Tranfuerfus finiflri
*8> 9 foramen tranfuerfi tertix ceruicis uertebrx proceffus.
M 6 ,i,i x Dexter defcendensfecundxuertebrx proceffus, cusus finus formam feptima figura
indicat
>9,li Dexter defcendens tertia ceruicis uertebrx proceffus. uerum y in nona &
undecima poficriorem tpfius indicas fedcm.
Inferior autem ipfius fedes,feu finus,

imagine fima recondet in feptima 0 infigmt o
/ 9, Dexter afeendens tertia ceruicis uertebrx proceffksîc nona quidem figura ipfius tuber oflendit
1 1
• T .6,7. i o Sedes, qua fecunda uertebrx cornus deorfum porrigitur,

9 Sedes, qua tertix ceruicis uertebrx corpus decliuius fertur.
C
Superior tertix uertebrx corporisfedes finuata . & » quidem finum indicat Querb&s utrinque prominentem ipfius
proceffum,
xû r, i o interior fecunda uertebrx corporis fedes jn qua a prominens indicat tuber, u uerd & r
t ,
utrinque dtpreffa tuberu la-
tera .
*
*
C 8 Duo apices fi>inx tertix ceruicu uertebrx.
ucrtcbrxfedes.fupcrhr autem numeris i , i mfignitur.
8 Inferior corporis tertix ceruicis
partem conilitueus foraminis, quo tertium dorfi neruorum par exilit.
1 8,9 Sinus inferiorem
<rj7
- sinus fuperiorem difli iam foraminis partem eformans.
l»t»( Hi cbaraGeres m oHaua figura,proc effuum tertix ceruicis uertebrx numerum indicant. Quandoquidem t,\ notata
tur dux eminentes partes Juperioris fedis coporis uertebrx. 3,40*0 afeendentes proceffus. 5,6 duo defeendentes pro
7*8,9» * o tranfuerfi proceffus .
* 1
1 fima.
1
VL M ON IS
,
qui in thoracis cauitatc reponitur, occafione, homini collum dari, hinc
potifsimum conftat,quod hoc perpetub cum illo deperditur. Quum enim 3 afpcram a H*f 0flt
artcriam,quainfpirante$,acrcmattrahimus,&cxpirantcs , eundem rurfus efflamus , ab >«•
orc in pulmonem ferri oportuit, nccefiario quoque fpacium aliquod inter hunc fauces & ,|
tem prrcol
intercedere debuit, fiquidem homo opportuna per longum canalem, fcufiftulampo- l»m rtptn-
tius,cfflationc(qux uocis cft matcria)donandus fuerat : qui tantam colli nancifcitur lon tid.&fml -
gitud? nem, quanta afpcrx arteria: ad uocis generationem ex ufu cft.Prxtcrca quum panes (capulis conter-
monet, 6g.
b nenios a dorfali medulla collum perreptante adipi- c«2n libr.
& &
minas, brachia, feptum denique tranfuerfum ,
\
nppofun, mt
fci oponcbatjillorum quoque propagationis caufa,ncec(Tum fuit,in
fpacio inter caput thoracem medio & /”n
uenebras reponi, quibus collum ccruix'vc hominis tcxcrctur.Non enim hic auium quadrupedumque , qui 4 Ui.futi in
bus longa obtigerunt cnira, colli ufum rcccnfcrc propofitum cft: quamuis interim colle&u promptum Iit, fnttnr.
b
Naturam illis,quod manibu9carcnt,colli maxiilarumquc longitudine ad cibum aflumendum profpcxiife, I pTd
c ucr foti I
Cfrmicit
hacque ratione illis pluribus ucncbris quam homini collum extrui. Conftat autem humana eeruix fftu X, p »
mtntbttfi eam quoque occipitis ofsis d panem comnlcdar, aux primx articula-
fC ptem:in quarum hiftoria t. 7
tur ucrtcbrx,quxquc ad ambo e foraminis fui,quodorfalis medulla in dorfum procidit, latera, unum ob de in n •
Orr//w(jia/
futpituU, tinct f capitulum, magis ad 5 anteriorem foraminis fedem, quam pofteriorem uergens. Capitula hxc,
fi. C t*. I 4
A,
1*' f» h priorem 1 poftcrioremqucipforum fedcm fpedes, oblonga funt>& arda, ficquc prorfus cxtni&a,
fi triimi int •
prtintUtm caput(qualc femoris cft coxendicis ofsi k aniculatum)in duas panes difein
ac fi rotundum aliquod ofsis gritdblmd
mtrlfhrd
dcrcs,ac utrinque ad foraminis in occipitis offc carlati latera, unam illius capitis panem reponeres. Si enim K.
d totd 1 fi.
utraque occipitis ofsis capitula internis lateribus iun&a fingeres, cx ambobus rotundum quodammodo ea
t .ft.A.
put ubi con(urgcrct,adco ut conftet utrunque capitulum clfc oblongum , 1 interioriq; latere magis qua f dextrmm
m exteriori ad eum modum protuberans, quo rotundi alicuius capitis in tota ipfius fuperficic media, ma- I
Vriwu *«r- gisû?prominens pars, proceri iis, quam panes in orbiculo pofitx,cxcritur.Hcc capitula, uti mox dicemus, dume.
ttbrt fer*-
n articulantur uertebrx, qux reliquis omnibus dorfi ofsibus undique (olidior cft,& dcnfior, forma g nevfnt C
differt. 0 Foramen namque infi,dorfalis mcdullx gratia incifum,obti- 'H-
kmtZii/- quea exteris omnibus plurimum h ift.C.
pauau mt net amplifsimum, quod hxc etiam inibi reperiatur crafsifsima . Deinde ipfius corpus pofteriori fua fede i 1 f,.D.
dnhm qua dorfalis incedit medulla, admodum P cxcauatur, ut infignis fccundx uertebrx S proceffus, que den k i.xfix-
itf«»
tcm appellabimus, axis alicuius modo in primx ucncbrf reponatur corporc,hxcquc(uti poftea docebimus jo A.
ifr.T. I
uiTJifi *pcrtius)una cum capite ad illum circumucnatur.Quod ut fieret commodius,antcrior exeauatx in primx
m tfo.T.
emad***rt* uertebrx corpore regionis fedes Minum obtinet Icuitcrincifum,&chartilagincincruftatum, cui * an- n t.td x
brt d*ntr* tcriorcm dentis illius fedcm cxtubcrantcm,chartilagincquc oblitam,congucrc audies. Cxtcrum ne prima v*h* r‘-
exritiM .
uertebra in fuo corpore fic excauata ,& corpore propemodum hac occafionc dcftituta,plus xquo iniDccil- 0
r
^ &
mualidaque redderetur, 1 proceffu quodam tuberculo in anteriori fede augetur, cuius beneficio il V"
1.
T uUnmli . lakrxtra reliquam anteriorem ucncbrarum fedcm craffcfcit,robuftiorq; efficitur prxterquam quod ipfum q 7-10.« I
etiam accommodum fit fufeipiendx infenioni, u primi dorfum moucntium mufculorum paris. Galenus fx- r.
(icrp in quarto dc adminiftrandis diffcciionibus, tuberculum id in hoc exertum docet , ut nimium capitis t wM-
flexum prohiberet >caputquc in flexione fuft inertraur in caufa effet, ut flexum caput, alacrius denuo in po • i-
t 1 io fi.
ftcriora furftim reflecteretur, quum interim nulla ratione caput in ullo ipfius motu tam lax£ inclinari pof- M.
fit, ut tuberculum illud contineatstantum abcft.ut tuberculum ipfi a Galeno aferiptum ufum prxftct.QuS U irnnf*.
quam etiam quoufquc is capitis motus fit aifccutus, ad Capitis finem non lcuibus occafionibus fubijciam, up. A, »•
<hmi, tpei- reliquo toto capite oiationis contextum diflentientibus mihi Galeni placitis alioquin non interturbatu- 1 if.K.
bii«t*pttii
nis. Prima itaque uertebra ad latc*a * cauitatis,qira feeundx dentem admittit, cft ualidifsuna, & prolua T
tutu*»
•< tfj*
0t ttnu fi. dexmm
Imr p ro p 0rt i onc crafsifsima,& uuobique Y unum oflendit finutn» quo fui lateris occipiti) ofsis capitulum ex n.tdnt O.
cipitur.
i
..
47
**£**» cipitur.Vt liero finus capitulis acquiHcO rcfpQndcrcntjjpfiCfi * priora * pofterioraque (peiflcs ) oblongi
b\^ £ fiunt, &

b exterioribus lateribus affurgunt, c interioribus ucrocauantur, no fcciisprofrdo, quam
fiam t ^
c x bo linus ex uno rotundo profumioque finii cffcnt difeifisi Si enim coxendicis ofiis J * finuui diuideres , &
.
d t, x jfj. utrinque in prima ceruicis uertebra unam ipfius panem collocares , ifti prima* uertebra* (iniis tibi confti-
C4. 1 9. M, f. tuerentur, in quibus occipitis ofsis capitula Hcftuntur & extenduntur, fieu antrorfium retrorfiumque rc&ifi-
*• fimo>nulloque pado in latus inclinante motu aguntur. Ad exteriora horum finuum latera prima ceruicis Tranfuerfi
,
uertebra c tranfuerfos luos educit proccffiustquorum unus utrinque cft,multoprocerius,quam ceteri trafi prona u*nt
f 1 4 mnft. ucrfi ucrtcbramm ceruicis procclfus, cxcrtus,& cr.ilsiuficulus:non tamen *quc in hominibus, ac in canibus *** f"***
Mi.H.i. caudatisque fimijs inftar ala: cuiufdam amplus. Educuntur autem trafuerfi prima: ucrtcbrx proccflus inii-
£ n ‘“ 5 » ut cx abundanti, &: pneter reliquos ceruicis tranfiucrfios procclfus, commodam duorum mufeuiorum
h i
j
">*»/•
infiercionem finguli acciperent . Illis enim priuatiin * quinta & 6 fiexta mufeuiorum caput moucntium
tj,.
paria infcruntur.&non leuis portio h mufeuiorum ab iplis cnaficitur,qui (capulas attolcntium fecundi nu
i 1 fix-T. mcrabuntur.Proccftus ifti magno perforantur foramine,per quod “ arteria ftusna hic caluariam pe
1
Via primi
k minmafi. tcmcs feruntur. Ad pofteriorem quoque linuum, quibus caput inarticulatur , (edem , 1 finus ticrinquc in /««*»'"*•
uertebra cxculpitur, cui ,n alius in occipitis o(Tc correfpondet , ad pofteriorem utriufque capituli rmm or^*'
I i. «o £r. pnma lit mtimlU.
* fiedem cxlatus,& una cum prim.r ucrtcbnr finu uiamprarbcns n primo neruorum dorlalis medulla: pari
V.
m ijf.H. Canibus ucrb in prima ceruicis uertebra non (inus tanto ncruo cedens, ficd integrum foramen utrinque in
n ciditur,quod iliis prima ucncbra, quum inlignitcr ampla altaque (it, commodi perforari queat. Qîimuis
interim in homine maioruia; ncruum tran (mittet is portio in uertebra, quam occipitis ofTccxcuIpitur.Hec
o a T* ort ‘° n ucrtc bra occurrens, etiam ad pofteriorem 0 foraminis (edem pertinet, quo tranfuerfus pro
‘
P
p ultima j* ceftuseftpcruius:ut is non ncruo duntaxat, ficd P ucnar etiam & arterix iter porrigat caluariam fubeunti
labra /pin
curru tn }, aptum quo id duceretur itcr>ac ledem occupalfct. Ea tamen parte qua alia; ucrtcbrx in poderiorem pro-
,
4. 1 i j. > ccfTumlpinamVc delinunt, hxc 1 afpcracd,&ucluti acuta linea extuberat, quo facilius u quartumca-
t I. m*fc.
put monentium mufeuiorum par bine principium fumeret In inferiori primi ceruicis ucrtcbrx regione,
.
I4* A, ».
t 5.4.11
lubduobus,quibus caput cxcipitur.finibus « ali) totidem infculpuntur,leuitcracin fupcrficic tantum ea
ui.ob idque etiam appellati. Horum circumferentia orbicularis cft , y in medio ilix aliquid , ku-ipif-
ft-*-
u 14 muf quod dijudicari pofsit,caui obtinens, fcd 7 exteriora linuum fupcrcilia long^ inferius quam 7 interiora ^ l1'"***
dcfccndunt. His linibus cartilagine obcruflatis , b duo fecundi ceruicis ucrtcbrx excipiuntur capitula»
qui ad latus corporis cius ucrtcbrl habentur minimum prominentia. Horum circumferentia linuum quo
xtn yffwi
p n ,,) n que modo orbicularis cft.quamuis interim nonnihil c poderiori parte extra circuli conucxum deduci ui
mmr. dcatur.Ad hxc , d intenuun latus capitulomm elatius c exteriori latere alfurgit. Verum hiclatcrum
y ifit j* altitudo dcprclsioquc non adeo inlignis cd, atque fupcrciliorum primi ceruicis ucrtebn linuum. Deinde
'
capitula in medio leu centro non ique prominent, ac primi uertebra: linus inter fupcrcilia cauanrun non
a 4/5... fecus fine, quam Ii capitulorum latera procerius quam ipforum medium exurgerent. Vnde etiam Iit, in nu
b 1.) fadis o&ibus inuiccm adaptatis, finus non adamufsiin capitulis rcfpondcrc, & in illorum linuum medio Ipa-
Jniri ,fi
c
c ; um non p rorfus opplctum dchifccre.quod hominibus priuatim accidit: canibus autem & equis , alijsquc
mTh
Hf i animantibusplurimum caput circumducentibus , unum continuum amborum fecundi ucrtcbrx laterum
i cft caput , te linus quoque in prima ceruicis uertebra continuus apparet , capiti illi concinne rcfpondcns
e , .6 Jit. Hanc in hominibus inxqualitate Natura fubinde peculiari charttlaginc corrigit , qux prartcrchartilagincs
ofsibus crudi modo obnatas, linu & capitulum intercedit, ac ligametis in
orbem articulum continentibus duntaxat adnafeitur, & fuperius inferius
duc admodum uifeofo humore, tanquam fmegmate, oblinitur. I n medio
duorum fcciidx ucrtebn capitulorum, cx fuperiori corporis fui regione, fimum .
Q
f
p r oce(fusquidaminfignis&altus,admodumq;foliduscnafcitur,qucm
sA-,.». f
qnbd denti, ac potifsimum hominis canino afsiiniletur iltrrml i & ,V,Vr« Grxei iiocarunt: quo etiam no-
,
laitfr m ne Hippocrates fecundam uertebram nuncupauit.non autem (ut Iulius Pollux, «: Ccrlius, dilfcftionum
*
j"".
e \ft x. prorfum imperiti male rcccnfcnt) primam . Verum alij huncproccllum a turbini, ,fcu nucis pinei magi- DindtAr i
h ifx-L. nc> uroa/u: ali), quod cufpidis p)'ramidis'vc , aut etiam oliux nuclei modo extuberat , *0rmr nymUf jp-
•iAK' pedarunt. Procclfus hic primi ucrtcbrx S cauitatcm fubit , quam illic haberi fcripfimus , ubi primi
umc ^ rx corpus deberet conlidcrc , A' ubi h linum illi infculpi fcripfimus , qui cartilagine oblitus,
1 f-dAt".
kJ. anteriorem dentis partem Ixui & lubrico tubere capitiiloVeprominulam excipit. Poderiordetis pars,
1
i regione cius capituli k pofita,magisextubcrat,cralsiorqueed,quamubiprimum is a fecunda uerte-

braproducitur.Hicenimutrinqucadlatcrafingulos 1 linus, A •" tertium in poderiori fede obtinet.
D
ta tfr.i- Quiindentislatcribusconfidunt,unacuinprim.rccruicisucrtcbrx(inibus,qui iplis rcfpondcnt , n fora ^'^”
n 11/.». m
cn utrinque parant, 0 nenmlotranfmittcndo aptum, quem interdum hac in P niufculoscollumflc-
° u?~K Sentes procidere uidimus.fccundiquc paris ncruonim dorfalis medullx furculum ccnfemus . Sinus ucro usm.
p*S wmfrm. in poderiori dentis fcdeconfpicuus.in
hoc cxculpitur, ut ligametum inlignitcr ualidum ipli firmius obuol
uk.A.t. uatur, quod ab uno primi ucrtebn latere, in M interna iplius fedc.ad aliud tranfucriim procedit, den-
q t fi. K- rem accurate in cauitatc primi ucrtebn continens : &
canens prxtcrea.nc is fua fede aberrans , dorfalc
* medullam hic comprimat. Citerum ut ligamentum aptius cnafcerctur,prima uertebra * ea fede, qua
** id
. «
48 cdnd.Vefalij , de corporis
Qvtmii prtf*"/X“" mi. Uri pifn- id originem ducit,liuc inferitur, afpcra inxqualisquc cft, & fo
frUM ramen quoque non alte penetrans ofiendit. » Jiuperiordcn- * )•*/ »•
mucronem teftmiinis capitis modo ,,0, "^' r

tis pars.tcu lplius apex ,111
ImU ’n?Utn‘t
ntU/fiHUmJi. exacuitur, ut * aJtiusextra prinum untebran prominent, “
t^f.
<tmt -
f™ robuftum tcrcssjuc educeret ligamentum , quod occipitis ofsi ut, \.n.
ftmr iuf Oi
i«tA,b, C,pr,,i4
— ad “ camfcdcininfcritur , qux in anteriori parte foraminis r * A;- P*
eis. dorfalcin medullam tranfmittcntis, afpcra lcuitcruuc extube- *
termen vertebra, VJj r r . a tfirta.
• *.
. .
D & DfecmUa '^%Si ransccmitur, modtccquc inlcruoms nncia admittit * pnmi

vertebra.Gferute- dorfiim nioucmiun» muiculorum paris. Eiufinodi itaque pri- b 4 fir-
daenrfui. H ferum Vw mx ucrtcbrx cum fecunda contextus perficitur, qui nniucrfus e fA 7 >’
da tenebra ievu
....... „ . capitis fublcruic motui , quo id ucluti ad axem una cum affir-
hramentu a dente orti fitnefii tnfennm. k tranf 1
Iteret * . r r r t
* o t
verfvm Ugamentvmêntem in prima vertebra tlrtngeui. "lata
nma i
UCHcbr.1 , fupra fecundam CITCUnUgt-
,
P fi P Yfi. t ba
mus . qux in pofteriori prxeipuorum capitulorum , quibus rafferett.
&
Tetamr», primx ucrtcbrx articulatur, fcdclcuitcr Y cxculpitur » ut commune cum prima uertebra 1 foramen «• •/£».
fecundi far utrinque conftiuut,quo * fecundum dorfalis mcdullx nemorum par primaria fua portione in poflcrio- c *£’'*£
me ‘
derfali i
ralabitur. Verum maiorem huius foraminis partem prima clformat uertebra , infignitcr fatis ad pofto-
dnlla ner**
uertcbrz , b inlinuata . Reliqua in fecunda ceruicis nbnta,
rum inferiorem fedem ftnuum , quibus fccundx articulatur fi 7
fterinra trauertebra commemoranda, exteris ctiant quinque inferioribus uertebris magna ex pirte funt communia. fis jfi.nam
/ 'mittent. « Hxc enim fimiliter atque 9f- illx,fpinam obtinctrqux hoc priuatim in ceruicis uertebris libi ucndicat, "*
Spina fix
quod fuo mucrone d bipamtur,acprxcipu£ fecundi ucrtebrx,triumqucipfifubiaccntium fpinx. Sexta ,t
hvmihori
t micis ner
enim uertebra admodum obfcurx Alt fpinx diuifioncm oftcndic, atque adhuc multo minus feptima. qux tvUnt amt .
tebranm . priuatim hoc cum fexta fortitur, quod ipliusfpinaplerunquc donetur appendice, ac procerius educatur, n.o.P.o*-
quodammodoque ad fuperionim thoracis uertebrarum c fpinarum imaginem fuo mucrone accedat. Su f*™* 1 * *
'***
periorum ucro ceruicis uertebrarum fpinx appendicibus carent, & latx, inxqualcs, afpcra; ,& (ut ita dicam)
ramofx,& infcriuscaux,&fupcriusgibbxccrnuntur.Infupcrioridcinfcdcfccundum fpinx longitudine
&
longa extuberat linca,qucmadmodum fede inferiori, ut ambx educendo adinittendoquc feruiant liga-
mento, quod fpinarum occupat intcruaUa,dcxtrosquc fpinis commifTos mufculos a finiftris dirimit. Ce-
terum diuilionis in procclTulos potifsimaoccafio, mufculi ccnfcntur, in pofteriori ceruicis fede repoliri
ut enim hi promptius principium ducerent ,& ualidius quoque in uertebrarum fptius infertionem moli-
rentur, fpinx etiam in procclfulos dirimuntur. Atque id Natura in his colli uerteoris peculiariter machina
tur,quod non adeo longas fpinas a paruis illis uertebris, atque a thoracis lumborumquc uertebris produce
re tutum fiicrat.Dcinde maior muiculorum copia, caq; admodum uaria,in ceruicis pofteriori fede , quam
in alijs dorfi partibuscollocatur:qucmadmodum ubi mufculos, fcapulas, thoracem, caput & dorfum mo-
ucmcsperfeqiur,audituruscsfu/ifsimc.Porr 6 mufculoniinctiamgratia, fccundx ucrxcbrx fpina proce-
rius, quam aliquot ipfi fucccdentcs fpinx, cxcritur, exterisque latior & crafsior ui(itur,quod fcilicet hxc pri
ietuniXe uatim f tertio mufculorum caput moucntium pari, &
g fcxtoquoqucprincipiumprxbcat.Nctamcnf*4"*A-
uertelni Natura iniufte ex gracili uertebra prolixiorem latiorcmquc educeret fpinam, ipfa fecundam aliquot fibi
f
litjnot fibi
fvbdttn ma
fubditis grandiorem cffccit.quanquam id non tam fpinx producendi gratia, quam ut fecunda articulatio ££
itrrm ejfe. ni abunde
fufficcrct,quam cum prima molitur uertebra. Atque hoc illud cft,quod antea innuimus. Natu-
ram femcl ac iterum fiipcriorcm uertebram inferiore maiorem crcafTc.Sccunda enim crafsior, 8c maior ua
lidiorquc cft tcrtia:dcin primam ucl tranfuerforum prccefilium occafione, omnibus ceruicis uertebris latio
Tranfueefn rem dic, fupra docuimus.Cxtcrum tranfuerfi procefius in reliquis colli uertebris non admodum exporri-
rmm remt- guntur, h & in primis fccundx ucrtcbrx,cui breuis & fimplex utrinque Vi h rA 7 /
tranfuerfus obtigit procefius.
tenebra
octur autem ia in fecunda uertebra minua quam in alija promincrc.breuiorquc e(Tc,propter huiua ucrtcbrp i" r " • •
tit
rnmprncef-
capjtulorum>quar prima- finus fubcunt, amplitudincm.cralsitiemquc . Infupcr ea capitulorum amplitudo
fnvm natu-
ra .
foramen quo tranfuerfua fccundx ucnebrx proceflus perforatur, non recta, led obii ‘ f ' 7> 11
in c.iufi ctlain cft, >
Foramen quccxculptum uidcri,fecuaatquein prima ceruicis uertebra, k & quinque fccundx lubiectis, quarum yfjj..*.
tranfverfe-
tranfuerfua proccftus refto amploque foramine pcruiuscft.quofolxccruicia ornantur ucitebrx, ut * uc I
j
rnm frocef
Jnnm, nam arteriamque furfum ducant, qux dorfali medulla-, ac tandem ipli cerebro fanguinem fpiritumque de- U fa -f.
riuant.Prxtcrca quacuor uertebra-, qua- ftatim fecundam fcquuntur,hoc etiam peculiariter libi ucndicant,
quod illorum 1,1
tranfucrli procclfus ampli ft bifidi funtrnon tamcu,ut carundcm fpinx, afpcri&inx- m a.ioji,
qualcs.Tranfucrii enim proccirus.formainuiccmrefpondcnt.dc interior ipfonim para femner Jatior cft, )XjT 9f-
clatiusque ipfa pofteriori cltcrtur.Spinx autem paitium impar in omnibus quali uertebris cft forma , Jit il-
"7
lx perpetuo uarijs modis protuberant & cxafpcrantur. Quamuis interim hxc tranfuerforum proccflimm
' 8" 9‘
amplitudo ac bipartitio eadem ratione accidat, qua fpinas bifidas clfc, prius relatum cft, nimirum mufculo
rum in primis ortus infcrtionisijuc gratia. Vt enim alios huiua fcdisprxtcrcam mufculos, utrinq; tranfucr- 0 tm.fr.
n duos committi, in fecundo libro feribemus, quorum beneficio
fis uertebrarum proccfsibus priuatim I.t-.lirr c
collum, & poftea fccundario motu caput in latera ducuntur.Hi mufculi in utroque latere ita collocantur, rnunm. i
ut unus anteriori tranfucrforumproccftuumfcdi.altcr ucro pofteriori aferibatur. Septima intcrimccrai-
"
Aftenien- cis uenebra tranfuerfos pr ocellus (qui canibus & fimijs raro perforantur) latos quidem obtinet, at admo-
# , j f
ttnm CT dt-
dum ob felire bipartitos. Quum enim ampli procer ique lini, nulla incumbit ncccfsitas, coldcm sjuoqnc bili lt~
fitdrntivm
dos ficri.prxcipuc quando mufculi collum in latus duccntcs,non adeo ualidc fcptimx ac exteris commit- o 8> i.s-
feneeQuum
natura. tantunquod hxc obfcurc, non fccusquam thoracis ucrtcbrx, in latus moucatur. ° Afccndcutcs P de- P
" fs ^
fcendcn-
4
Humanifabrica Liber 1 .
49
fcendentesquc proccflus, quibus ucrtcbrx mutuo articulantur,in omnibus ccruicis ocrtcbrii fccund cfitb-
fecunda quqquc.defccndcntcs proccflus obtinct,alianim procclsibus non difsuni
icftis fibi fimilcs funt:&
les.Qui itaque deorfum fpc£fcanc,& fuodium admittunt uertebram, orbiculari finu ab an a
teriori fede tnfigniter oblique deorfum in pofteriora ducto>& nihil minus quam alt<* cxla
to incifoVc, ornantur. Afccndcntes ucro proccflus, qui incumbenti immittuntur ucrtc-
brx, capitulum orbiculare habent, quod adeo lcuitcr fupcrficictenusq; extuberat, ut igno
\
res finuum'ne id, an capitum numero aferibere debeas. Hoc capitulum afccndentium pro
Met. re ebli -
ccffuum finui cogruit:& cartilagine perinde ac finus incruftatum, ab anteriori fede deor-
tpm-m dmhem ei>
fum in pofteriora admodum etiam oblique fertur.id quod non obiter cofidcrandum cft. a adit.
Nam obliquus ille du&us in ccruicis ucrtcbris,qux thoi aci propiores funt, minor femper
ac fecundum corporis longitudinem reftior euadit,qubd illae uertebrar non adeo laxe ac fuperiores mo-
ueri, atque ob id etiam non tam laxe articulan debeant. Verum Natura non fblum his uertebris laxiores Ctrporum
communicauit articulos, fed ut collum promptiusomnino quam reliquar dorfi partes , infigni ufu numen em iit ner
pofsit,ipfa aliud infuper colli uertebris priuatim elargitur. Quum enim ucrtcDrarum thoracis & lumbox
tehrerm tem
fMt tcufer
texiut.
trruuis ner nim corpora inuicem planis minimeq; extuberantibus committantur fuperficicbus, ad eum modum , quo
tehrai. tho-
duo ampli afferes mutuo incumbunt, Natura S inferiorem cerni cis uertebrarum corporis partem obion
Tdtll & t»
gam, capitisque alicuius articuli ad motum cuidentem fa&i ritu, extuberare uoluit, ac r fuperiorem cor-
herum mer-
'tthrii fis». poris uertebrarum partem amplo finu ita excauauit,ut oblongum fuperioris ucrtcbrx corpus in hunc fub-
ditx uertcbrx linum ingrcdiatur,ucrtcbraramquc compago ad motum,potifsimum ucro lateralem, & qui
<i 9 At-
& *fa-h
s- uerfus humeros fit, promptior confurgat. Atque hxc compago,qux etiam, ut in thorace Se lumbis , carti #
c ffix-n. laginciA impenfe crafsi,pulchrcquc uicifsim cedentis Se adurgentis ligamenti perficitur interucnttt, in fe
$ . X- Ntn. cundx ucrtcbrx cum tertia, & deinde in aliquot fubiaccntium uertebrarum corporibus magis cft cotffpi-
4mifix»TM cua. Colli autem fcprima.primx thoracis quali omnino plana innititur fupcrficie, ac etiam iplitis corpus
PTM.X
elatiori fede non aaco atque fuperiorum uertebrarum cxcauaturidqucprxcipui accidit , quod fuperiores
K.K. laxius inferioribus moueri, ex ufu fit.Quod ucrd fccundx ucrtebrx corpus in 5 anteriori fede non pla-
t f.lofi. num reliquorum ccruicis uertebrarum corporum modo uifitur, at tubere fecundum longitudinem dn&o,
KM.,r. amplioris linex forma cminct,& utrinque ad cius tuberis latus deprimitur, « mufctilt illi in catila ccn-
C 8 mmfcu.
fendi funt, qui collum flc&cntcs,& hac fede coeuntes, in iftam ucrtcbrx corporis formam ualidius inferun
u&Ji. B.
tur. Verum quum tertia ccruicis uertebra fccundx fub»ceat>& utriufque lateris collum fle&ens mufculus
fupra hanc etiam inferatur, non mirum cft,anttriorcm corporis tertix uertebrar faciem fccundx ucrtcbr$
nonnihil cflcconfimilemrimo dictorum mufculorum occafione anteriorem omnium ccruicis uertebram
fedem ucluricompreflam, non autem ut thoracis lumborumquc uertebrarum, fcmicirculi , aut potius no-
ftri C inftar, protuberantem uidcri.Qux quum ita fe habeant, neminem latet , omnibus ccruicis uertebris Pretejfuum
non eundem proccftuumobtigiflenuinenim.Ne autem aliquid hic prxtermififlc uidear, ncccflum fuerit
uel Galeni nominc,alicuius ucrtcbrx ccruicis proccflus ita reccnfcrc,ut undecim numero in illis proccflus
adinucniasrtotidem namque his uertebris a Galeno aferibuntur. Aflumito itaq; teniam, aut quartam , aut Ijh.1l.de
OIfetuate V/l fian.e.
bk SAt*- quintam, aut fextam colli uertebram, ac primum duos numerato proccffus in fuperiori corporis fede, utrin
que uidclicet unum ad latus cauitatis,cui incumbentis ucrtcbrx oblongum corpus infidet. tertium autem
quartum rcccnfc duos afccndcntes proceffus, qui ineuhibentem fubcunt uertebram. quintum ucro&
&
fextum,duos dcfccndentcs,quibus fubditx ucrtcorx afccndcntes proceffus excipiuntur. Porro feptimum,
oftauum, nonum Se decimum, numerabis tranfucrfosprocclfustqui quum utrinque fint finguli , ac illi rar-
ius gemini bifidique cernantur, quatuor conftituunt proccflus . undecimus erit ipfa fpina . Verum quum
Ucrtcbnr, quibus geminus utrinque tranfuerfus accidit proccfTus , fpinam quoque u bipartitam gerant,
* M/ ';
nihil obftitcrit,cur minus hic duodecimum quoque fingas, Galeni numerum audurus. Item quia * ob-
&9H-C longum ucrtebnr corpus inferiori fede proceffus modo quoque educitur, quid prohibebit , & id pariter de
autem in prima ccruicis uertebra, & fccunda.fcptimaquc,
dnutertij proccflus loco, exteris adijeererQuod
alius procefluumobfcructurnumcrus,isûc adhuc uarius, citra negotium ex his qux hactenus lcripfimus,
f ararmirm
prompte colligitur. X Foramina in uertebrarum latcribus,ncruis a dorfali medulla tranfmittcndis , Se ue neturi IU U
J *•«•»
nis quoque ac arterijs ad illam admittendis parata, eadem ferie fub fecunda ccruicis uertebra ad aerum uf reta tranf
f
que os conftituuntur.Intcr latus enim pofterioris fedis corporis ucrtcbrx , Se afccndcntes dcfccndcntcsq; milleni imm
proccfliis/inus quidam 1 fupra 1 infraque in ambobus lateribus cxculpitur, qui cum proximxucrtcbrc
* MA* foramen cftbrmatjquo neruus profilit. Venim finus ifti in omnibus uerteoris non pari fe ha lw tMuer
» 7/X -T- finu commune
bentmodo: in ccruicis enim uertebris fcmicirculus in fuperiore uertebra,^: fcmicirailus in inferiore cx- lehrn .
culpitur, utraque uertebra parem operam ad foraminis conftitutioncm prxftantc . Aut fi quis adainufsim
lingula cxcutiat,inferior uertebra in ccruicc paulo maiorem portionem foraminis confiituit,ipfa fuperio-
O
b *.*yr.i. re. b Sinus enim in fuperiore ucrtcbrx parte, c inter proccflum afccndcntcm. Se proccffum quem ela-
c 9/x- « tior corporis uertcbrx pars producit, exculrtus, profundior cft «f finu qui c inter de fccndcntcm pro-
trrJ&S.
ccflum Si coipus ucrtcbrx celatur . In lumoorum uertebris contraria cft ratio : fuperior enim uertebra
<• 7 >X-t- * Inmhtri»
e 7 >x-"- fuperiorem foraminis
fedem latcraquc dformat , inferiore interim uertebra dunraxat inferiorem fo- I
ntrtehru .
urg&l. raminis partem , fcu ueluti tertiam folum 'circuli portionem , conftitucntc . Sinus enim in illis uerte-
bris inter corpus ac dcfccndcntcm proccflum cxculptits,mulris numeris eius cauitatcm fuperat, qui in fu-
periore ucrtcorx parte inter corpus ipfius & afccndcntcm proccflum occurrit Thoracis autem ucrtubrx U librarii
.
O
medio fe habent modo:quz enim ex illis collo propius accedunt, colli uertebris hoc neruorum foramine mertehr.i.
1 E rcfpon-
-
5
o cAnd. Vefalij , de corporis
rcfpondcnt:qux iuxta lumborum ucrrcbras confidunt, lumborum etiam uertebris in foraminis forma afsi
milamur.Quamobrcm ucro Natura, in alia fede ncruorum foramina f inter occipitis os & primam ucr- f x fc w.
H.
tcbram,ac rurius B inter hanc Se fecundam cxlaucrit,quam in reliquis ucrtcbris,cuiuis obuium die arbi- (
/i
l
4
tror,quiprimx ucrtcbrx cum cjpitc,&ciufdcmucrtcbre cum fecunda» articulorum compagem fcdcsuuc Hr -
intcllcxcrit.Hx namque liquido cominondrant in lateribus articulo occupatis, uertebras illas infcuJpi II U. 4 N.
ncutiquam potui(Tc,niii prorfus infirmum inualidumque Natura hic fccilfct contextum , Se mutuo ofsium <*• !>*•<•
h xjt. ea,
in afsiduis motibus affrictu, ncruos rumpi uitiarique cupiuiifct.Qua ucro prouidentia hxc foramina h in
1 U. 4 dia
1
facro o(Te cxculpfit,in cius ofsis hidoria percurram. Cxtcrum quod ad prxfens Caput adhuc ipedat , colli ratt.ii. ad
Vertehrari ucrtebrx aliud nihil fibipnuatimafcifcunt.Namctfi illarum uertebrarum fecundam fcqucntium corpo- jo mfc**
* f> pendi* eu ra fupcriits infcriusquc,& ipfius etiam fccundxcorpus infra appendices in minoribus natu odendant, id ifl-
Vertebram quoque omnibus thoracis Plumborum uertebris commune cft. Quemadmodum & uertebras non uno
f purrhpl» orte in puerulis cfformari,omnibus commune cft uertcbris.Prima enim ccruicis duobus condat ofsibus,
ribmi confla
inuiccm appendicum more commifsis,ubiprimx anecnor pars confidit, & k quaalix in lpinaincxa • ifr. M,
1
U cjhbml. Rcliqux autem ccruicis & thoracis & lumborum ucrtcbrx,prctcr appcudiccs,tribus extruun-
cuuntur. J
tui partibus. Vna enim linea cartilagine opplcta,u foramine dorfali mcdullx parato ad fpinx ufquc apice
1 [rima U
pertinet. Alix autem dux ab eodem foramine produdx, corpus uertebre a duobus tranlucrfis proccfsibus
7 fi.
reliquisque ucrtcbrf poftcrioribuspanibusdirimunr.Cxterum in ftate naulo prouedioribus, hec ofsium 4 foramina
frequentia abolctunappendiccs tamen etiam uigoris tempore aliquando non ita difficulter diltinguun- iRy per f J»
appendicum utrum cerrtmr.fr-
Verttbrar» tur.ln fenibus autem non folum connexus oblitcratur, uertebrarum corpora aiias ina
in fenibnt cnja autem
gnointcruallo ob cartilaginei ligamenti intementum difsita,adco coalcfcunt, ut modb tres , modo
merui* &i
tertia
qua tuor uertebras in iliis ita concrcui(fc,ac firnul in cccmitcrijs effodi uidcas,ut inuiccm diuclli nequeant. foramine
f
Coalitus idc quorundain tempore pronafeentium proccfluum fit interuentu, quos corpus unius ucrxcbrx T &7.
ab externa iplius fupcrficicin aliud producit.Cxtcrum coalitum hunc in caufa cflc,cur minus dorfum mo U» /fg.ou
14*-
ucant fcncs,5cquod nequaquam dorfum cxtcndant»ipfiquc magis incurucntur, neminem ambigere rcor,
prxeipue (i quis aliquando gibbofi uertebras infpcxcrit,hasquc incuruatas, quodam modoque luxatas, fuis-
que corporibus pcrtinacifsimc unitas.Quanquam ad hxc>diflicilcm in fenibus motum augent ofsium fu-
pcrcijiorum mira afpcritas,& ofsium cubcrcula»qux capita in fuis finibus moucri prohibent . Poftrcm6 Se
mfignis ligamentorum durities prompto uertebrarum motui obdat. Huic Capiti modo finem imponeret
QuaherCa
pnt Galeni fi in ceruicis uertebrarum
hidoria mihi prorfus cum Galeni feriptis conucnillct.nam ut pleraque taceam,
firipmpa quibus Galenum ex priinx ucrtcbrx trani uerforum proccfluum amplitudine, ex uijs ramos primi paris &
rtmceiu*- fecundi dorfalis mcdullx ncruorum tranfmittcntibus,ex fcptimx ucrtcbrx tranfuerfi proccifus perforatio
nrmnt •
nc,ciufmodiquc non paurisdiraias potius & cancs,quam hominem in illis uertebris dcfciipfiflc , leni nego
Lll>. tl.de
tio oftcndcrcm,ntutiquam prxtcrcundum cd,Galenum de Capitis fupra primam ucrtcbrain,& primjucr
\fn partti*
4 de Admi tcbrxfupra fecundam, & dem
reliquarum ccruicis uertebrarum motibus, longe fecus ac ego fcntirc.Quin
nflaliflett. imo id tanto diligentius ucnit expendendum quanto maiori dudio Galenus, diligentem Se eruditum lo
,
Ij.deOfr-
lertcmque & indudrium requirit auditorem, qui ea capere pofsir,qux in duodecimo de Partium ufu libro,
bm.caf. 8.
de capitis motibus pcrtraCtat.Quid multa ? tam paucos qux inibi docentur aifcquuturos contendit, ac uc
lut rei difficultatelc&orcm,«umq; in pi imis qui in Mathematis & dcmondrandi methodo parum cd acer
.
citatus, ita dctcrrct,utnemo non conari debeat iplius fcnfa eruere, ac denique num ex mento ab illis tan
Caleni de topere declinem, hunc in modum mccum obfcruarc.Galenus capiti duos motus aferibens, unum in an-
«mhibi- nuendo rcnucndoquc,altcrum in latera fieri docct.ac prioris quidem loco eum habet, quo caput antror-
t tini feni rn fum flectimus, inclinamus, annuimusq;,ac deinde quo caput retrarium reflectimus,# reclinamus, ea pror-
lia.
fus fun<ftionc,qua Thraces Se Crctcnliu m plcriquc hac etiam xutc abnuunt. Illi enim abnuentes, in pofte
riora caput reCta rcnvoucntjfublcuantVeinon autem ut nos, id circumagunt,fcu circumducunt . Cxtcrum
altero motu Galenus illum fubaudit,quo caput in latus inclinamus,ac ucluti humeris fcu fcapulisadmouc-
mus.Quod atucm hxc de laterali motu,atquc adeo de renuendo annuendoque ipfks fit fententia, ex quar
to de Adininiftrandis lectionibus libro doceberis, fi modo accurati expendas, quo ficu Galenus occipitis
ofsis capitula, qux priinx uertebre inarticulantur,Iocari,airurgcrc,innitiquc aflerit,quum in hoc illud' ve U
tus caput agitur,^ quum ex Galeni placito renuimus annuimusvc qui priorem motum, qui annuendo rc-
:
nuendoque ht,fccundx ccruicis ucrtcbrx beneficio, aut fupra fecundam perfici affirmat : poderiorem uc-
;
ro, quo caput in latera ducitur, fupra primam ccruicis uertebram fieri ait:qucmadmodum cum ex pluribus
iplius locis,tum prxeipue ex quarto de Adminidrandis feftionibus libro colligere promptifsimum cd. Vt
enim illos libros omnium poltrcmos fcripfit, ita quoque fuam fcntcntiam&brcuius & apertius in illis,
quam alias,cxpIiCl»it.Nuni ucro hoc eius placitum ucritati lit conionum,iplc nunc mccum inquirito : ali-
Alia ejmam ter midto quam Galcnus,capitis motus conditucns.Caput itaque aut primario motu quicfccnte folio mo
Galeni de ucmus,aut fccundario,quum fciliccc caput colli motum fequitur,ctiamli id in aliam panem, quam collum
rapitii meti mouctur, ducere conci is.Proprij capitis motus duo lunt.priore id antrorfum flectimus , rctrorfumque in-
hmjenthia
clinamus, extendimusve: quem motum conficis aut rigido immotoque collo,aut collo etiam fimul moto,
fiuc id pari niotu cum capite agas,fiuc contrario. Quamuis enim in anteriora collum ducas , caputque ne-
ceffario collum mfcqiiatur, nihilominus tamen caput proprio motu in poderiora pofsis redegere , & una
prompte obferuare, collum & caput fcorfum proprios & priuatos in flexu reflexuque motus obtinere . Al-
ter proprius capitis motus, is ccnlcndus cfl,quo caput ita quodammodo circumducimus, in gyrumvc agi-
mus, ac rou ad axem rcuoluitur, quemque etiam quicfccnte collo obibis, fi modo dextra, modo finidra ui-
cifsim
Coo
i
a h P
Humanifabrica Liber J.
affim intueri ftudueris.capinTC circumucrtcris.Prafcm
dcftituitur-uncic etiam
motu» capiti omnino cfi proprius,
quocunquc modo collum moucris, hic capitis
cirruma&m mmmnti « r<
«silum & L
Flexo enim collo.capiteq; cum illo inclinato,id
facile in gyrum ducis.fic etiam.
Ii collum fuerit êxtenfum
11 "1 '™ J dmot" m,cl
P u ' P ro*nP 1 circumagis.Cartenim ut caput uno motu, qui circumitu
.
fitlriil«iî J C ° U '“ ^
ccul,arcm nwtum.quoin latus ucluri ad
Jic« Caout cnrinTIP 3-T* m humcrosVitur.fibi uc'
" DC ° tUm,CIU “ ,n la ‘"? '"clmutur.fcd colli tantum
Sft^rioUWnrXt ; g« u?'ft.«P«fcw£ illi»e feapul*ueImi benefico, n,o-
der,c “ nimum, nif, collo
D»*'» ‘“9“' P r°pr.,s motibus caput donatunquorum
priorem, qui flexione ac re
1
1 PnlTU CCn uc ” cbra ,rt cu^ oruIt' beneficio,celebran
rior^Tnfot™ ITr,™"
Pg y im “Trra
r,
>J
CUndjm
d»imm: uti
'
CCnliciS “‘"'^"i.uelut »d avem

pofte
"aZ clt.
«tum erMeTnaaTf
Mea itaque lententia
en rn5 !] r
duplicibus capitis cim pnina r conficere.
uertebra atticuliscaput flcftitur& extendi- c,~,r
0 m0 N Ul 1 amcm r “ onc
'
dem
q idGaleno?
ir^f^ZZTsidG^
bri
n latct,
,
i
r
tot locis fit r

“lj
proditum. ;
Immoto namque
mou ercpofrumus.tt,l, caput fi, ptapomamuertcbmmin
na[,,r '
articulorum ope
collo, caput ne tantillum qui-
P" "*>*
'
latusagete, ut, quis ambiîô^-/

,mm «“n.Pctuan?limorU, in motu alterum .‘irticuli os
rAriC« in llbroTr' oportcrcquicfcc
demonftmuerit.Pnrtcrea quum prime uer-
rwtrm i*
trra.jmt a-
t ebra cum
tebra cimTcanlte anb-n ^
capite articulationes lintemfiiiodi, ut ne nummo quidem temporis momento
,
puuain exarti- Ltrr dmci.

culationem ac luxationem fuftincant.quin homo
mox rcfpirationis expers, mutus, & abfquc motu fen-
&
?-'
tantum, ut fateamur eam in digmfsimis
reddat
^ Ui
^.Crim “ CUm Gakno Ntturx tantam imponere olei
totius corporis articulis ita domutafTe.ut
nccelTum lit.ofsis quod
“ '«wAd ^plicem flexum ft reflexum tSlma

Crt artlCU "? otum
mm1*TS«cXione^
exculat lonem haudquaquam
d J?
Audeamus hic comminifei ab motum in latera illo
, intcl-
left.^.qucmegomgymm * circumaftu fieri dicomcouc etiam illum motum fupra primam uertebram
Cnim 9*5*1 Galenus illum motum minime
laterali, motus
° blon ° ccl P“ is ° fsis «pitula mutuo
diftantia, & duos pr.mx
uertcSmSos^ ^
6? IrofilndosA l,mil tcr oblongos,
^P ?i'
ac ab muicem '
lato intcruallb diduftos fulbcun-
a
SlrNtxTI
fin™
N
fingat, iTi,
, aeque ratione
Un<1Uam c,rcinu u utnf uc crl,ribus a fleri infixum
? 9
«9 ucc ft9“odqius Galeno patrocinaturus, occipitis capitula
'
circumduci
fibidcprcfli planabue con
,
caput fupra pnmam uertebram circumagi polTc contendat. quunYGabnus

Inter re
XmtrrnXrr^r u h unq,um Aisn r,t * pr,c,cr hrc nm
^
Z^T 'y^
-
° fm trjzz
Cl n ° n rcfic admodum)i uocat.eo nomine raros,
. qui in canibus potius quam hominibus oc
rl i /
^Su H^ T^° Tr
UCr° neS ,n uerb ad prim.v uertebra cum fecunda con
raurinu G P°^™, caput quoius tandem paeto illius auxilio flefti, fia.
a a" & U“
homm okium fabrica ncrquifiucris, fecunda cerui-
eT " L rctcrct *cm terra mfofTo axem inhg.mus.Ipfe
autem icnsUis eritmrima ucro uer ‘
lS„ r d
( P *" hc
,
c cum
“S?** motu, acdenti unum idemque fi illa cflit corpus, .ungitur) ttabi afsuni-
f™
' m"
labiturad axem rcuoluto.Dcin
l
ligamentum tranfuerfim
obductum , abunde coinmonftrat «runam Zl"2Z
fl c«i-fi modb quieto dente,
rCCUnd;,m prima uenebra antrorfum reftorfum ~«Xi"
in flev^XuXefrÔcnfm ambig.t.ligamentum id dentem in primx
1e laxitatem (etf. Galenus ipfi eam tribuat) aferibi
uertebra cauitate conti-
polfc, ut primam uertebra adeo
1 drmurifl U ‘ n
"'7 orifcmCnat * ut “FU' lu ft um «periatur flexum? Porrbiamduo apud Iulmm Zff*
PoCeTno-^ ” fU CUrrUnt ’? UOri m unum pnmx accommodat '
uertebra.alterum fecundat, ac pri
mlquidTm fl^*fC a
Otfi luemur
qui 17!
pueros in Anatomc
^7 u
iph nuncupatur.Hxc nominaproculdubib i
exercebant, hoc quidem nomine uertebram
ueteribus manarunt,
uolcntes flTnuerc , ad quam uelut ad
C mUC ° au, cmucnebram,qux tanquam ad axem circ.imuoluitur.Qubd
ribuTam r ICnUm
G r
Ur:
T '
uerb a uete-
U
r ™“
“i
h ' C n ° minj ufi
^ T“
cxlkllTlc m,p r atcr poetas, Ccl Ius
mihiautorelTqui, tametfi ip-
fi
Hmm
s
^ bl CC
"P I,cat uc tt cb ras,uit.atus l.t.ipfcque minime a fc mtcllcdta uerterit, attamen i
fcn' CntU m akum r nc mdetur.qux mex ac
autem Natura flexum tantum & ,
P '
ipfi demque ucritatieft proxima.
reflexummon ucro infuper alios duos motus, quorum
Qiibd
M" '“"‘f
w
alter in latera alter
C rCUm )UC fit fupra n a m «ttebram perfici ..oluerit
P ’
(quemadmodum brachium & femur
rtflSm
tnphci d^'‘
motuum diflerentia
't
aguntur)T hincpot.fsimum fabtum ducito, quod primam
uertebram macis ain
pliusque quam reliquas omnes, dorlal.s medulla:
caufa.perforari opera precum fuerit
quodq- obld unus u ‘“
duntaxat rotundus amplusûc finus in illa efformari ,
ncquiucrit.ncque etiam occipitis» fo.amnisfuioc
cafione unum tantum grande caput extuberare potuerit.quod in illo '
prima: uerfebte fimi perindeacfe
mur in coxendicis oliis finu, omni motus fpccc agcrctur.Quum ,
itaque duplici articulo dextro
Um tTa ^^°;‘9 ucprol«m<><bm. dupiexaniculm fimplici folum motu,nimirum ,
tocb^’isX
t
f‘l^
e
tllcinfigms efl) famulctur.racrito w
Natura caput fupra prunam uertebram fletii
ac
(quum
reflexi noluit . Nam fu
H i pra
j a aAnd. Vefalij , de corporis
pra hanc in latus moucri haud potuit:nifi Natura hic fui oblita, unum occipitis ofsis capitulum in uno utr
tcbrx finu flrmgi, aliud ucro capitulum egregie attolli, ac a prima ucrtcbra nrorfus difiungi cupitu (Tetrquc
alias fcmpcr ftudct,ut articuli offa mutuo lint contigua,ncquc ab inuiccm abfccdant , & ncfcio quam ua-
Lt&r. 4.V1 cuam a Galeno conli&amfcdcmftatuant.Prxtcrca minus adhuc caput in gyrum fupra primam ucrtcbra
AJminiflr.
moucri potuitoiiii Natura acutum proccifum in capitis amplitudinem, qua cerebrum continetur , a prima
tifca.
ucrtcbra produxi(Tct,ad quem caput perinde ac ad axem uolucrctur ac deinceps alia quamplurima nunc
,
Non ptnif condnnc ciformata,uitiarc propofuiilct.Super fecundam itaque ucncbram caput fummo artilicio in gy-
fttMfmtlm-
rum mouctur.fi enim Hcctcrctur, dens dorfalcm frangeret mcdullam.Cîura enim quiefeente dente , pri-
frrjtnmdi
urrubra fit ma ucrtcbra deorfum duceretur, poftcnorifcdc furfum clcuatattunc doualis medulla in prima ucrtcbra:
Ch & foramine prorlus coaretata,comprcflaquc abrumperetur. Dcin prima ucrtcbra lupra fecundam rctrorfum
rtfie
nullo modo rcflc«5ti pofl«,nili prima in anteriori fcdc,qua dentem continct,prorfus cxculpcrctur prima-
am mU-
:
|J
que tunc ucrtcbra i dente non pra^sedita, rctrorfum libcrc duccrctur. Adde’, caput neutiquam in latus fit-
tuiimU**-
ri.
pra fecundam moucri pocui(Tc:cadcm ratione qua probauimus,latcralcm motum fupra primam nequtuif-
1'e fieri. Alias enim neceffum e (Te t, primam uertebram in altero latere a fccimda plurimum attolli quod pe
,
Q »ibmt mtr riculum nunc in circumactu non impcndct.Latcralcm itaque motum Natura non uulgari induftria om-|
ttbrit mo- nibus ccruicis commifie uertcbris,qup fingule fcorium in latus moucri ncqucuntuicrum limul omnes fuc-
tui Lttrrs-
cedcntibus motibus illuc adeo concinne inclinantur, ut cjput fccundario motu in latus citra omnem no-
lh commit-
tatur .
xam ipfarum auxilio commode feratur.
DE THORACIS VERTEBRIS.
Caput XVI.
VBJMÂ XVL SLCVVJ*M TEBJU.

capitis figura
QVATVOR DECIMIsftXTI CAPITIS FIGVRARVM,

& carundem characterum Index.
DV 0 DEC IM thoracis ucrtchrarwn tas hic delin eauimns,quas oflendenda illarum defirtptioni fufficerc duxi
mus . Trima enim figura una ex medqs thoracis uertcbrts anteriori parte delmeatam ojhndit , cut decem fuperiores
thoracis ucrtcbra ferd correffondcnt.
Secunda, candent uertebram, qua prima explicatur figura,pofleriori facie ffe flandam offert •
Tertia figura, tlsoracis undecima ucrtcbra pofleriori facie oflcnditur.
Quarta, duodecimam thoracis uertebram pofleriori facie exprefiam continet .
1,1,3 4 In omnibus figuris A obferuatur,fupenorem corporis ucrtcbra partem notans, cui infenor imagine corrcffron-
det . uero m tertia figura pefitum,appendicem notat fuperiorem corporis uerrebra,qua adime poft 0fisum cothoni
dr emundationem ferd rclmquitur,& m humiliori corporis fede aliam habet fibt Jbtulcsn .
B I Medium eius ftnus,quem duobus uertebrarum corporibus communem effe dicemus, cuiq; colla radix inarticulatur.
C l EiufmodifinnApars in mferiori ucrtcbra corporis fede fculpitur, qua tanto minor eft fuperiori parte B inftgnita,quan
to communis ftnus ccfla articulanda paratus, ad fu b tacent em uertebram magis quam adJuperpofitam pertinet,
D 3
Sinus undecima ucrtcbra, em undecima dextri lateris ciffla inarticulatur .
£4 Sinus duodecima ucrtcbra, cui duodecima dextri lateris cofta coarfljtur.
F4 Sinus affer & profundus, ex quo ligamentum prodit, duodecimam cofiam fu a conneflens ucrtcbra •
C 1, 3 ,4 efferum foramen, pofleriori ucrtcbra corporis fedi,qua dorfalcm medullam refpictt,mcifum.

H etl 1, 1,5,4 Tranfuerfi proceffus uertebrarum thoracis,
K 1 Sinus m apice tranfuerfi proceffus,cui eo fla articulatur, confficuus.
L 1 Sedes tranfuerfi procefius, quam gibbam effe dicemus.
M 1 Sedes tranfuerfi proceffus cava.
7^, 0 , Ti z Spma,feu poflerior proceffus. ac infecunda quidem figura fuperior ffina exprimitur fedes
,mquaTff& 0 &V
tres Irneas notant , triangularem figuram fimsd conflituentes . &
mteruallum inter Tdac 0 una esi fupcrficies fupe-
rtor>& aliud interuallum inter T altera eflfuperficiesfuperior . rerum prima figura tertiam (finx fuperfi-
dem
Digitized by*C
1 \ , *
£Cumani fabrica Liber 1 SJ

eiem notat ,tjua inferior efl,ac meer 0& T con/iJht.Quod nuiem iuxta Tdjn prima figura uoe umbratum cernitur,
alterius fuperiorumfupcrficicrum di portio.
H i linea tn tertia fuperficte extuberansûa ajpera & inaqualv di.

HJ Spina undecima thoracis uertebra.
J4 Spina duodec ima thoracis uertebra.
T,y 1 Vertebrarum thoracis, qua fupra duodecimam confisiunt.afcendcntium proceffuum anterior [edes .
ar.r i, 3 -dfcendentium thoracis uertebrarum proceffuum poflcrior fedes.quaiUi proccjfus cxtubcraiu,gr esi tilaginc incru -
flantur.
a,bi, Defendentium thoracis uertebrarum proceffuum exterior [edes.
3
c 1 Hic uidetur dextri defeendentis proccffus anterior[edesûx cartilagine obdnCla [innatur.
t,fq vdfcendentes duodecima thoracis uertebra proccffus, undecimam [abeuntes uertebram.
g,b 4 Defendentes duodecima thoracis uertebra proceffus,i/ui afccndcntium prima lumborum uertebra proceffuum fini-
bus mar oculantur.
HORA CIS ucncbn numerantur * m qubd aliquan

duodecim, prxtcrquam iuando,tamct VUrm
fig.uf.
I4C.D an lilfSSI fi raro, aliquibus ucl dccft una,ucl fupcrcd.Scd dccflc rarius, quam fuperefle , inucnitur. th»
terra fi. K. Non fcmel namque trcdccim thoracis uertebra: mihi occurrerunt quum inccrim hade-
,
3 L. D rim nunquam uidcrim.Ncquc etiam lumborum ccruicisquc uertebra-

nus undecim tantum
totmt »enr
rum numerus tam crebro, atque thoracis, excedit, qui etiam omnibus fuis panibus inui-
brarmm ti-
ttxtui »,
ccm minimccorrefpondcm.Primum enim iplarum corpora tantum magnitudine inter qî,aru m
fc b dilcrcpant, quantum una, alia collo ed uicinior.atque ita primi thoracis ucncbn corpus magnitu- fttutetur
1 9-
f
b C Hanc dinc ad modu duodecima: corpori cedit. c Deinde corpus prime, fuperiori fua fede , qua feptimi ccruicis f* r4 *
m*Hl diffe- conncdit ur,non omnino planum ed,fcd modice utrinque ad latus extuberat, ccruicisq; ucncbrarn d cor
rentia ofii
pora obfcurc imitatur.Infcrior autem fui corporis pars, plana condat fuperficic, c uti & inferior hipcrior-
ditlfx-m
U*rtn.m que omnium thoracis ucncbrarum corporum fupcrlicics.Nullum enim thoraciiucncbrarum corpus infe-
,
, ucl Icuifsimc deorfum

aefju. 14 riori parte cxcritur>inquc fubfequcntis uertebra- corporis linum( f ccruicis ucnc-
<1 brarurku) delinit. Vtcunq; etiam aliter Galenus atteftetur, parem quali aniculationcm thoracis ucncbris
9 fac.
tribuens , qua priccdentc Capite ccruicis ucncbramm corpora moliri docuimus. Ad hic, primi fccundp
* T juS.
* !.*»}>• qf-
que thoracis uertebra: corpus non adeo anteriori pane orbiculatim prominet, ac reliquarum thoracis ucr fduap.?.
f ifa rs. tebrarum corpora , qui multo magis quam fupremarum corpora ad lemicirculi/cu potius litcn C con-
%& ’ uexi imaginem accedunt, proceriulquc in thoracis cauitatcm protuberant. Videntur enim dmfupcrio-
res thoracis ucrtcbn ccruicis ucncbrarum modo , in anteriori corporis lui fede dcprdfx, multoque ma-
gis conucxum fcmiparcnthclis (, quam C exprimere. Quod ipfis priixatim ciim articulationis laxo motui
l * "A- apti gratia, tum g

mufculorum collum flc&ctium occatione eucnit:qui ita primarum thoracis ,omniuq;
uluAa». ccruicis ucncbrarum corporibus utrinque indemuntur,ut liquido ea corpora ab illis in planum comprimi
conflet. Pntcrca omnibus thoracis ucncbrarum corporibus hoc commune accidit quod utrinque finus SJnmt
, f»/-
habeant, codarum capitibus inarticulidis aptos. Veriim ut hec in illo aniculo uariant , ita etiam ijidcro om i mt (0»M
nino finibus non omnes ucncbn decorantur. Vbi enim prima thoracis uenebra fecundi committitur,^ nerulrari
h finus quidam in ambobus
b ifat. fecunda tenii, atque ita deinceps ad noni ufquccuin decima connexum, "J^****
i9T or*'
C Sai ma- lateribus iuxta ’*
foramina ncruos tranfmittcntia infculpitur,utranimquc inuiccm colligatarum ucne-r f
miftSIms 1 brarum corporibus communis,ac panim in fuperioris ucncbn corpus,panim in inferioris excifus. quan-
fa-“h' 9 quam interim grandior ipfius portio ad inferiorem potifsimiim pertineat ucncbrarn Sinus idc cartilagi- .
X.i.
i 1 fa.ca.
ne incrudatus, obtuli anguli pene forma cilatur, quemadmodum &
collanim k capitulum linum ful>-
iens, anguli obtufioris modo cxtubcrat.Citcrum prima thoracis uenebra cum undecima duodecima &
l'S% hoc habet proprium,quod utrinque peculiarem otferat linum, proximis ipli ucncbris non communcm,in
CMf.L.
ipliusq; duntaxat corpore incifum. Ad fuperiorem enim fedem corporis primi thoracis ucncbri, linus u-
Hac petet
**4 fil-Z’ trobique cxculpitur rotundus>& latis infignitcr cauus,ac denique canilaginc oblitus , cui primi thoracis
«. codi radix rotundo capitulo inaniculacur.Dcindc ad inferiorenthuius linus fedem alius inlignitcr pro-
fundus confpicitur,afpcr,& foraminibus quibufdam imqualis,nullaq; canilaginc inundus : a quo ualidif
fimum prodit ligamentum, codam in fuo linu robudifsimc dringens. Pari ratione rotundus linus in duo-
decima tantum uenebra, duodecimi codi gratia infculptus,ad inferiorem ipfius fedem, alium quoq; alge
rum,fcd minus iniquali primi ucncbn finu, profundum adipi Icitur, ligamenti duodecimam codam hr-
mius ucncbn adnedentis nomine cflatum.Podrcino thoracis ucncbrarum-corporibus etiam fubdantic
ratione quidam accedit diffcrcntia.quanto cnin» cuiufquc ucrtcbrj corpus grandius maiusq; cd, tanto c- minA ^ ^
tiam minus apparet folidum,fcd fungofum,& multis iniqualibus uarijsu;
uarijsq; foraminibus
f incena ferie pun- tebnmi <
dum, in que ucne ancricq; corpus ucncbrarum enutrituri fubintrant. Nili enim uaforum furculi crafloru
ofsium fubdantic infinuarcntur,inipofsibilc cifct, mediam intimamq; , & 1 fuperficic rcinotifsimam ofsis
fedem, libi nutrimentum (quandoquidem ita a ualis ofla perreptantibus didat) allicere. Inter eptera huius
1 »»M/.
geleris foramina, nullibi inligniora fc offerunt, 1 quam in poderiori corporis ucncbrarum regione, dor
Lilem medullam rcfpicicntc.m qua plurimis ucncbris iuium peculiare cernitur foramcn,pro ucrtcbry mo
'
lc magnum,& afpcrum,& in multa cfca deltncns foraminula. Et quamuis Galenus hpc priuatim lumboru
k
u i ro je ^
ucncbris uideatur aferibere , fi tamen quis lingula dudiolc rimabitur , confpicict primam lumborum tlJ
thoracis duodccimamA undee imam,aliquotq; uenebras iplis liipci politas,ca foramina pro il larum nu
&
E j
gnitudinc
Qiîtized by Gc
54 oAnd. Vefalij , de corporis
gnitudinc infigniora, plura & altiora nancifci,harumq; ucrtcbrarum corpus illorum foraminum ocCafi*-
nc fungofitis quam exterarum omnium cflcrquod fcilicct magne line ucrtcbrp , &
caup ucne u ' caudice m fi 6
promptuarij cuiufdam modo libi innitcnccm non loniantur,acduntaxat n ucnxpari circntispropagini
Tranfmorfi bus hic fere exhauftis & ccflantibus implicentur . Omnibus thoracis uertebris ° tranfuerli obtigerunt fit
_
proceflus, qui in noucm fuperioribus uertebris uix quicquam magnitudine diderunr, codarum qux iplis ar ,, rffJfi*
*** ’
ticulantur,fubfcruicntcs contextui .Dccim* ucrb ucncbr* procclliis minus quam fuperiorum ucrtcbraru ftl** u.
cxtubcrantmt etiam decimx eo It x> qux iplis arriculantur,admodum paru* funt,&fpurix.Vndecim* autc
ucrtcbrx tranfuerli proceflus, minores funt dccim* procefsibus:& duodecim* proceflus , undecime ccdut
proccfsibus. quod fdlicct undecim* & duodecim* thoracis coftx ucrtcbrarum duntaxat articulentur cor •• .
poribus.Ad P apiccsataquctranfucrforumnrocclTiium,noucm fuperiorum thoracis uenebrarum linus '

g
cartilagine incruuati occurrunt, quibus quocldam codarum articulatur S capitulum . In tranfuerlis aute
J
decimx ucncbr* procclribusciulmodi Imus aut nulli>aut interdum obfcuri confpiciuntunin duarum uc-
rb infimarum proccfsibus nulli penitus occurrant . Prxterca finus in tranfuerforum proccfluum apicibus 1 4
**•
fculpti, omnes quidem anteriore proccfluum fede habentunuerum alij cius ledis medium magis occupat, **
adij regionem iplius fupcriorcm,alij inferiorem. Primx enim ucrtcbrx tranfuerforum proccfluum finus de*
Libr* it Of orfum foedant, non* ucrb furfum, medix autem medio fc habent modo. Quod Galenus quidem parum
^
an ^ ma<^ ucrt c uidctur,quum codarum nexus cxplicans.huiufmodi tinus omnes deorfum fpcdarc, acj in- ;
mfoiTt if- ^cr*ori

apicis tranfuerforum proccfluum fcdi infculpi arbitratur.qui decimam thoracis uertebram , & duas
frit. Huic fubicdas nequaquam tranfuerlis procclsibus in 1 ; .de Panium ufu,ob id debebar priuarc, quod illi to
tius dorfi in latus motum edent prxpcdituri.Si enim motus illius ratione Natura tranfucrlos proceflus illis
inlib,itOf uertebris abefle uoluiflct, non magis uertebras dccim* (quam Galenus afeendentibus luis ac dcfccndcn*
fiimk
tibus proccfsibus,utpaulo pbd dicemus apertius, a proximis ipli ucnebris excipi tradidit) fubditas quam ,
fuperpoiitas,dcbuiflct illis proccfsibus priuarc.Nam fi inferiorum uenebrarum tranfuerli proceflus mo*

txu laterali obdaculo erant futuri, profedo fuperiores non minus illi motui qttlm inferiores obftittflcnr.
,
Quemadmodum enim dorlipars,qux ucncbr* fuprainfi-aq;cxccpt*fubijcitur,furfuin in illo motu duci-

tunita etiam fuperiaccntem panem deorfum ferri ncccflum ed,fi modo ueluti in femicirculum d ortum in
c latus duci dcbcat,cuius femicirculi circumferenti* medium punctum ucrtcbrailla merito ccnfctur.qu* fu
pra infraque (qu.ecunquc ea tandem fit) fufcipitur.At quid opus cd huic fermoni, adhuc propter ucrtebrl
utrinque fufccptam intcllcdu difficili,immorari?quum decima, & du* ipli fuccumbcntcs thoracis ucnc r
br*,tam infignes tranfuerfos proceflus habeant, quam illorum ufui in mufculorum exortu infenioneq; ex
Timtlibi pedit. Quinctiam Galenus fui nefeioquam memor, pafsim omnes codas duobus internodiis articulari
r°didit,uno fcilicet ucncbr* corpori, altero aut tranfuerto procelfui.quod fi eflct(uti fan£ no ed) nunquid
mtximr*" P
Utut it Ad & decima thoracis uenebra,& du* ipfi fubdit*,neccirario tranfuerlis donarentur proccfsibus ? Quo autf
mitt.iifftO. dudu illi aut furllim aut deorfum porrigantur, tunc dicemus, quum thoracis uenebrarum fpinas knnoni 1
‘
lhtrtth S110*!110
addidcrimus.Natura enim omnibus thoracis ucnebris fpinam toto inccflu fimpliccm , minitneq;
r bifidam largitur, ctli interim in omnibus ucnebris non libi forma limitem . Superiores namque nottem
utrtebrtri
jpi* ucncbr* • longifsimas educunt fpinas,non admodum amplas, attamen ex ampla bali in mucronem fen
fim dcfincntcsjtnanguliq; imaginem ita referentes, ac li triangulari condarcnt pyramide . Superiori enim
r Vi* * *
fede * redam acutamq; odendunt lineam, fecundum ipfarum longitudinem cxporrcdam>& deinde u-
trinquead u latera iuxta inferiorem ipfarum fcdcm,confimilcmctiain obtinent bncam. adeo ut fpincu- NO!r.
nius,treslong*acut*^;linc*,tcrnaslupcrficicscd’ormcnt:quarum * duxfupcriorcm fpin* fedem con- t t/Tjr. k.
dituunt, y tertia autem infcriorcm.Tres id* eiufdcm fpin* fupcrficics,in noucm fuperioribus ucnebris «*
*
'»
ut plurimum pares &*qucampl* cernuntur, & du* fupcrficics cxa«ft^ Icues funt: tertia autem & inferior
afpcra cd,& ueluti 1 linea fecundum iplius longitudinem duda intcrdiuiditur.Abbac teni* fupcrlicici j,o*iN,
^
linea ligamentum prodit, quod line* duabus reliquis fuperficicbus communi inleritur,quodq; lmiiccm Ipi dur* tb U
nas colligans,intcruallumq; eorundem opplcns,dcxtros fpin* mufculos a linidris dirimit , illi rcfpondcns *i P*
ligamcnto,quod 1 inter ulnam &radiqm, b ac inter tibi* os & fibulam confidere dicam. Interdum fu 1
rr
periores fupcrficics inferiori ampliores apparent, ipf*q; fpin* a lateribus magis (quemadmodum in qua-
^ ,
drupedibus occurrit) funt dcprcflx.Dccima thoracis uenebra non ita prominentem, atque fuperiores uer- a ^ m„fn
tebrz, fpinam cxcrit, neque h*c triangularem illam imaginem adeo (citd commondrat. Dux enim fuperio uk s.T. V.
res fupcrficics amplx admodum funr.tenia autem inlcriorvc anguda cernitur, caq; non dep refla , mini-* b
*
mcq; xqualis.Prxtcrca fpin* huius mucro obtufusamplusq;cd, non, ut fuperiorum uenebrarum fpin*, <f
acutus &dridus.Vndccim* ucncbr* c fpina adhuc minus quam dccim* exporrigitur, & utrinque ma- c ifi.*,'
gis dcprimitur,ampliorq; (fi latera infoexeris) cfficitur.Deindc inferior iplius luncrhcics in lineam infignl d 4 /f.s.
ter extuberat, arda<^;& afpcra uifitur,huiusq; fpin* mucro admodum obtufus cd, ac fpiflus Duodecim*
.
d ipina adhuc magis a fuperiorum uenebrarum Ipinis tiariat , ad lumborum ucncbranim c fpin* ima- et fistf,
Spimjfv ginem magna ex pane accedens, qu* utrinque admodum deprefla cd,& lata & ampla . Cztcrum ut omni- 1 f
<W7»j.
bus ucnebris non eadem fpinanim forma accidit, licctiam fpin* inuiccm dudu di ferepanr. Noucm nam-
&
que fuperiorum thoracis uenebrarum lpin*,ut ccruicisinlignitcr decimes ferutur, Icu a fummo ad imu 4
.^;
tendunt. Dccim* autem thoracis ucncbr* fpina minus quam luperiorum fpin* deorium eonniuct , ma- « • &
gisq; reda retrorfum fcnur.Vndccim^ fpina adhuc redius erigitur, & huius reditudinem duodecim* fpi Ji"-*«*v*
"**
na uincit.Vcruminrctim harum nulla adeo reda fertur, quin iplius mucro femper magis deorfum quam r
furlum uergat. quod et um omnium in. lumbis uenebrarum fpmis accidit, deorfum magis quam furluior
fpedan-
.
Humanifabrica Liber I 55
/pedantibus. Atque h.rc in hominis dorfo fubaudienda funt. Canibus enim, fimi js, leporibus , Se alijs fere
quadrupedibus prorfus contraria cft ratio, Galeni dogmatibus pulchre quadrans. His enim decimat thora-
cisuencbrxfpinancqucdeorfumncqucfurfum ucigit:& dux deinceps, au? ftatim decime fubijciuntur,
fpinam habent obfcurc fuperiora fuo mucrone (pcdantem.Rcliquc ucro has adhuc fubfcqacntcs , fpinas
obtinent ab imo furfum porrectas. T ranfuerfi colli uertebranim proccflus, quemadmodum & noucm fu- Traufaarf*
periorum thoracis, ex Galeni fcntcntia,dccliucs,feu a fumino ad imum deberent porrigi :uerum id adc& JT ? JVH
.obfcurc leuitcrq; fit, ut uix mentione dignum uideatur. Quandoquidem fi tranfuerfos colli uertebrarum
** ^
f 8. tofi, >rocclfus non pcrfiindoric confideraucris, illos dices f externo fcu pofteriori eorum latere deorfum rc-
ttf. if *. {piccrc g interuo autem, fcu anteriori iatcrc,quod pofteriori latius cft,furfum tendere. Tnnfiierfi aure
:
g »«!*•- noucm fuperiorum thoracis uertebrarum procc(1us,toto ipforu corpore rctrorfiun furfumq; magis quam
,
h fuperior eorundem pars gibba uifitur, » inferior caua,& nonnihil finuata,
h l.i j5 L. deorfum feruntur. Verum
i ijS? M- quaii hac ratione dcfccnfus ad inferiora fpccicm proccflus illi rcfcrrcnt.Tranfucrfi autein duodtciin e tho
k racis ucrtcbrx proccflus non (olum furfum conniucnt,ucrum etiam egregii rctrorfum ducuntur, quemad
ug. 1 7 I t.
modum & undecim* & dccimx proccflus nonnihil furfum fpedant. k Tranfuerfi uertebranim in lum- .
bis confidentium proccflus admodum obfcurc furfum ducuntunquanquam uertebra facro o(si commilfa,
paulo manifeftius Cfteris, (uos proccflus furfum efferre ccmitnr. Porro in paulo anti commemoratis ani-
malibus, traniucrli proccflus colli uertebrarum perquam conlpicue & manifirfto deorfum tendunt, fhora
cis autem uertebrarum proccflus,aut rion deorium feruntur, aut admodum leuiter. Lumborum uero uerte
brarum proccflus infigniter in altum oblique porriguntur , & Galeni dcfcriptiOnibusadamufsimconuc-
niunt . Quod ucro fpinarum & tranfucrforuin proccfluum du Au ea animalia tantopere ab homine difere-* Tm alibi,
pent, mulculi dorfum moucntcs in caufa funt,fccus longe in hoc quam illis occurrentes, uti quoque admo
*
dum impar in utrifquc dorfi motuum fpedatur ratio. Quandoquidem ucro mufculorum hiftoria in fecun *
dum ufque librum nobis cft differenda , qui afeendentes dcfccndcntrsq; thoracis ucncbrarum fc habeant
proccflus, modo non inopportune aggrcdicmur.Vertcbrarum omnium qux fupra (aerum os habcntur,ar-
D ;ffrrritt ;A
ticulationu,qux iftis conflant procc!sibus,ca cft ratio, ut fuccubcns uertebra fupra iaccntc fubintret^c ab
illa fufcipiatur,aut fuccubcns fuperiore in fuos finus ita cxcip.iat«ut uniuerfx,dual>us tantum dcpu»,unn pat tdmt & de
te fufeipiant altera fufcipiatur.Prima .n.ccruicis uertebra, A: fuperiori & inferiori fede fufeipit. 1 fupenori
taf.X[»fii quidem occipitis ofsis capitula, m inferiori autem featndam ccruicis uertebram . ctli interim id ad pri-
P“'h<b mam pertinentes uertebram articuli, afccndcntibus dcfcendcntibusq; nobis uocatis procc(sibus(quum ni-
m 4 /f.if mirum hxc illis deftituatur ) non fint aferibendi. n Duodecima uero thoracis (nili alia quxpiam interdii rat
“f#- cius uiccs (ubcar)utrinquc, feu fupra infraq; fufeipitur , nullam interim admittens . Omnium itaque hac
g«»Ax >•
n uertebra fuperiorum, ad primam ufque ccruicis,elatior>inferiorcm ac fuhftratam exci pie, ut decima thorax
Wjrm m
i X (offam.
fulcipitur.Thoracis ucncbrx fupraaitrinque fuiceptam repofit.
dentibus dcfcendcntibusq; proccfsibus fpccicm cum 0 colli uertebris otninen .Sunt porri» hc thoracis
o 7/. *f
c-rp.& dmcbrx,fccundum Galeni (ententiam in libro de Ofsibus,noucm fuperiores: aut alicubi in libris de Vfii I*
partium, dcccm.Is enim hic undecimam, illic uero decimam thoracis utrinqtte fufeipi tradidit, uti
*«>*A infimijs& canibus cernebat. Mihi autem nunquam in homine decima utrinque excipi uifa cft, (cd
plurimum duodecima. Aliquando enim cum facrum os quinque tantum ofsibus eflormatum reperi, ^
undecima mihi utrinque fufccpta ocairrit . Verum Bononix Galli cuiufdam faccrdotis offa contexui-
mus, in quibus prima lumborum utrinque fufeipitur* & illa tranfuerfos fuos proccflus perinde (ibi
articulatos gerit, ut duodecima thoracis uertebra duodecimas coftas.Quum igitur frequentibime duode-
cima thoracis utrinque fufeipi appareat, ab hac fcqucntcm modo orationem inftituemus. Vndccim thora
cis uertebranim afeendentes F proccflus furfum extuberant, A in <1 exteriori pofteriorive fede , notatu
PtJfTiV.
<1 »• \fo-
digna orbiculariq; circumferentia cartilagine incruftantur.qux adeo leuiter ac plana fuperficic eminet, ut
x»r. num finus,num capitulum cenfcnda fit,uix internofeas. Dcfccndcntcs autem proccflus r interna ante-
t i^x-4* rior ive ipforum fede, qua foramen dorfalis medulla? gratia cxlatum rcfpiclunt, (inum adipi-
fcuntur quodammodo orbicularem, A leuiter ac fupcrficictcnus tantum exculptum,& carti-
4
\
laginc ineruditum, nuperq; dido capitulo adamufsim corrcfpondcntcm. Hi (inus Se capitu
la,a colli uertebrarum proccfluum finibus capitulisq; in dudu folum uariat .Colli enim uer-
tebrarum finus & capitula oblique ab anterioribus furfum porriguntur , aut contra obliqui
deorfum tendunt.Nihil enim refctt,fiuc furfum,fiuc deorfum porrigi dixeris, modo obliqui
4
# tatem iliorum intclligas,& cum thoracis uertebrarum finuum capitulorumq; dudu eam eo
ferasrquiquadantcmis redo perficitur tramite, quo firmior, minusq; ad motum fcquaxtho*
racis ucncbrarum eflet contextus.Qwim igitur thoracis ucncbrarum, ut & colli , alccndcn-
tes proccflus pofteriori fua fede protuberent, dcfccndcntcs ucrb interna fede c^lcntur,mcri-
tbalccndcntcsinfcriorisucncbrxprocdfus, fubintr.int dcfccndcntcs fuperioris ucncbrx
Ab a ai beti- proccflus, inferiorq; ucncbra a fuperiori cxcipitur.Cxtcrum lumborum ucncbrx alia ratio-
k umbrarum ne coordinantur. 5 Afccndcntescnimillanim proccflus interno latere, quo fcinuiccm illi
1
f % fiji.ro. v-'S- rcfpiciuntdinum habent oblongum, & ampliter (atis cauum Bc redum. ' Dcfccndcntcs au
17 k.l.m (Jmmt, nutitur a
1 .
latere fuo externo (modici interim uerfus anteriora) oblongo & ucluti redo
^^2»
* arra
r
tem proccflus,
addth» lmi
«Mf. 17 O. p rot uberant capityl o, quod inferioris uenc|>rxa(ceiidcntisprocc(fusfinu apte excipitur, taiam*.
£ 4 Adeo,
2d by C.onÎc
, . . 0. :
5 6 nAnd. Vefalij , de corporis

Adeo, ut in lumborum ucrtebris inferior uertebra fuis finibus fuperioris admittat capitula t fccus quam in
ccruicc & thorace, ubi fuperior fuis finibus inferioris ucrtcbrz capitula excipit. Duodecima autem thora-
cis uertebra
u afccndcntes proedfus fi miles gerit afccndcntibus fuperiorum illi thoracis uertebrarum 4 JW-
proccfs ibus, quos pofteriori lua fede extuberare diximus. Atque ideo duodecima illis proccfsibus undeci-
ma; thoracis ucrtcbrz dcfccndcntcs fubit,ipfaq; ab undecima excipitur. *Dcfccndcntcs etiam duodcci X Ax-k
4
mz procedi» extuberant, non quidem ipfius afccndcntium procefluum modo,ucrum ut defeendentes ucr
tebrarum in lumbis occurrentium proccfliis. Quum igitur ni, alccndcntium primz lumborum ucrtcbne
procefluum flnus fubintrcnt,quid promptius colligi pofsit, quam fupra infraq; duodecimam fufeipi ? Ve-
rum interim non ita multum refert, an hzc,an unate ima, an alia quzpiam utnnquc fufeipiatun modo nos
Q+tmobrt lingularis Natura hic non lateat induflria,quz in dorii medio uertebram effinxit flabilem, & utrinque ita r ijrmrahm-
fun »rrU fulccptam,ut in cameratis &
arcualibus zdificijs architcdos inter utriufquc lateris lapides unum locare mi Operit
cernimus, qui utrinque fufcipitur,ipfo interim nullum fufcipicntcruucmadmodum cztcri omnes unum la fronti
tri ia dorfi ndhi
medta utria luu, manti
pidem liifcipiunt ab alio cxcipiuntur,fuftincnturq;.Vt enim dorlum fibi dicatis ageretur motibus, hanc anni
V* fifi& e ilea
ofortmmt . uertebram utrinque fufccptam quicfccrc,quodammodoq; firmari neceffum fuit, reliquis interim omnibus Jit,
ab hac 6c a fc inuicc lcuitcr fccedcntibus.llla enim quicfcctc,quum dorlum flebimus, fuperiores deorfum
ducimus,! nferiores autem aliquo pado furfurn incuruamus.In tenfione ucro rurfus oppofito motu uerte-
bras agimusdi quidem hi dorii motus,& alij quos antea commcmorauimus laterales, circulari,non autem
prorfus angulan figura cclcbrcntur.Quam parum ucr&hzc cum Galeni in dccimotertio de Partium ufu,
placitis conucniant,fi mutuo loca contuleris, prompti animaduertes. Hic autem in thoracis ucrtcbris, ad
radicem afccndcntium dcfccndcntiumq; procefluum, adco<); ad poflerioris carundcm proccfTus feufpi-
nz cxortum,infigncs adhuc Y obfcruandf funt afpcritatcs,inzqualitcnfj; extuberantes proccflulidn hoc r
parati,ut ualida hinc pronafccrcntur ligamenta,tanto robuflius hrmiusq; thoracis uertebras inuiccm col- ana G.
thoracis uertebras, quam ccruicis moueri,cx ufu fuit . Quz quum ita fint, x
T horarii ligantia, quanto obfairiori motu
At-Hj.
urrrtbrxTM omnes thoracis ucrtcbrz feptem donamur procefsibus. * duobus nimirum tranfuerfis, * duobus afccn * ‘fis- T.
fncjjiinm dentibus, b &
totidem dcfccndcntibus, e unoq; pofteriori, fcu fpina. Qui autem foramina ncruos traf V-». i fl-
aamrroi.
mittentia, in thoracis fc habeant uertcbru,fuperiori Capite cxprclsimus. Xit.
b *• ifx-
•>h.
e
DE LVMBORVM VERTEBRIS. Caput XVII. K.O, I.
T\IMA XVII. CjiTITIS SlCVtipj. TERJlJt.

'tura.
TRIVM DECIMIS,EPTIMI CAPITIS FIGVRARVM,

& carundcm chara flerum Index.
Q^y SI omnes lumborum uertebra eadem forma conflant , unam duntaxat ipfurum triplici facie hic
txprrflmiu : Trima quidem figura anteriorem uertebra faciem , Secunda latu , Tertia pofleriorem faciem pr+-
ponentei
jl i , i j
Appendix fuptrior corporis uertebra.
£ i , i jtppendix inferior corporis uertebra.
C.D t.F.G llu cbqra&eribus non in eadem figuraobuijs,jfiina fimul notatur, ac ftngkli priuatim in Jfiina aliquid bum
in modum indicant.
Ct.l,} Indicatur fpina lumborum uertebra fuperior pars.feu lata affieraque ipfius linea
D 1 D latitat 111 umbrafnb {fima fecunda figuraaiotxns Uncam inferiorem fpina.
E i E non procul d D diflat, notans alterius lateris fmum,ad latus linea D infsgnita confiflcntem.
F, G i
?
Jtppendsx lpma,triangulum referensûi mbafsC notatur, in acuo autem angulo F infignittsr .
u 1,1,5 alterius laseris tranfuerfus proceffus
t i.i.j jtfccndcns alterius latens proceflus. rerum K,L&M infecunda figura & tertia expreffiis alterius lateris afet
K. L. dens notatur proceffus. K eiumfinus infigustur.L ueri anterms eiufdem finus labrum, feu fupercilium. 11 autem po
M. ilenus fuperedtum induatur
0 1,3 Defendens alienus latens proceffus . in tertia figura pofitum,dus proceffus caput notat.
Qrjtk
Dlaitized bv Goo
Humanifabrica Liber I. J 7
QTjlrJjl DECIMISETTIMI CJTITIS FICV\J.
procejjitm b:c Mtmft

Jljm nertebrd illius notant corpus.B tranfnerfem
proctflHi.quo humana lumborum luncbrxfriuaranr. ^ „

proinde illarum
ERE omni» qux ad lumborim uertebras fpcflant,antca reccniuimusiac rcfumcnni .dc
1
dd'criptiommodbprolixiusnonimmoranrc«,obitcrpriuscommemorau
in eaqux hoc Caput
priuatim (ibi ucndicabit/ubieSon. Sunt «»T
e
hadenus dcfcnplimus maxima: K.
£*£
tebrz numero quinque, omnium quas , «• nmr-
,
qux non penna fimt>at dunta
!
qiK>d«Umipfanim corpora mulw foramim_bu»opplentur, Cff
occaferae parata, boramen *«•

_J xatuaforum nutrimentum afferentium ^ Foraru.n4 •
i "i""" ”, ° aliorum modo porrigantur,

•
nertebrx proedfus , quibus quo minus tranfucrlim
corpori UK^nius accedentia quam
mediarum,» lumb„ uerte-
,
Icuntur profandum, & li animum faperiori & inferiori linus
^C° proedTum, quem ad ,n-

N.°- âtanUiratorelm^rwi^socabundantUirium
,
?4^H. fcrionnOTlmMmû^fD«roe n (itum fcribit,quo neruus a dorUli

utrinquetpibueret
medulla
'
^
Xîu'»-
i»?
STd fibt uXn “cio^n,nt H lc .uq'uc proceL me Untifper latuit , donec omnium partum,
J-g*
protenfu», 4s finiu qui nerui no*

. afx *• ^î^rioîpfieuftdet*
-
C confpicitur proceffiis.reSi deorfum
‘ , .H. Ius 'r‘"f' ' 0 ' P' “ S
H ac ucluti iutcruallum cum
defeendeme
„, c numlltu , quodammodo conftituen* ,
=ss ssSasssSa^
lupcrtonq, imcruo
fui Uteris acutis, uertebrarum inleiitur proceisibus ,
:ed by 3gle
•
3 $ aAnd. Ziefalij , de corporis

«flat, illi qu* utonque fufcipitur.mox fubditam.Infcriori extremo non pariter in canibus ae fiinijs
defcc
dit.quum in plures lumborum uertebras bis, quam illis inferatur. uti etiam fimiarii plures lumborum ucr-
tebrz hunc obtinent proceflum: qui tanto femper cft manifcftior.longiusq; c.ucrtebris cxcritur,quo hc il-
li au* utrinque fufeipitur ticttcbr* funt uiciniores.mufculusq; ille ualidiorcm in illas
molitur infertionc.
Adeo ut thoracis etiam ucrtcbr* inferius quam utrinque fufccpta, qu* illis animalibus plurimum cft de-
cima ,collocat*,hunc procedam (ibi perinde ucndicent.ac lumborum ucrtcbr* fupcriorcs.nam (aero of-
Lih. t i-i? (I proxim*,& mufculi huius infertionem non plene cxcipicntcs,proccflu illo priuantur.
Quod a Galcuo
ucncrat obferuandum.quum (ibi primum hunc procefliun innotuifle feribn, «equum alibi"
mutulos in
luJTlu
AiminiH. lumbis pofitos.dorfiq; motibus inibifamulantes.parum refte uctcribus cognitos (uifle iaiftitat fuas undi
,
que proponens nobis (imias,ubi accuratius, ac ucluti ftudio quidpiam perfequitur . Veriim intcriin omnes
a me ha&enus difleS* (imiz.qu* potifsimtim fuerunt caudata, non fccus quam cancs.in libis plures
quin
UC obtinucrunt uertebrasrncque fat fcio.num aliqua (imiarum genera breuiori corporis trunco, quam
ri* VT? 3 no
umdnL itr* b * donata, cafu reperiantur, quibus tantum quinque in lumbis, quemadmodum hominibus
/« , conliftiit
uettcbrx.auum Galenus quinque tantum pafsim enumeret, reliquum nihilominus fuum fermonem (imijs
(uti iam oftendimus) potius.quam homini accommodans.nili etiam forti polito hic a uctcribus
(imul om
nibus numero, ita acquicucrit,ut pauciores uertebras, quam ipli in (imijs otkrcbantur, poli eris tradiderit:
forfan in humanis ipli rari oblatis, at fanc.ut uerifunile eft, domum non allatis fcclctis quinariiun
,
obfer-
uans numcrum:& in reliqua interim fabrica, plcnioriq; ofsium hilloria, hominis uertebras Ii miarum ucr-
tebris limiles paresq; efle, citra diligentius cxamcn,(ibi(quemadmodum alias fepe) perfuadens.
DE OSSE SACRO, ET OSSE COCCYGE. Caput XVIII.

rUMU XVlll. CATITIS SÊCVUDoi.
figura.
T E I^T t jl.
TRIVM DECI M IOCT AVI CAPITIS FIGVRARVM,

&carundcm characterum Index.
P
ft ./SE SET^TESfigurx umuerpem dorfi opium , jux lumborum uertebris fubticimtur contextum
, expri-
munt. ac prima cjitidcm figura, tjux dextrum latur
occupat , anteriorem horum opium faciem jiebiandam proponit
.
b e nanti ucro tnlimltro confiftcns latcrc.ooflmorcm oltmdit tcinrm.mndrrJ in l.emr a
, , . O .
5 9
& qui poflmodum in pluresftnus & tuberafubdiuiditur.7q enim & Tgnotatur ipffus oblongusfmus,& anterior.
turo & 0 tuberculum indicant, inflor amplo
cuufiam hnex promincns.ac anteriorem pium 7q notatum , J po
flenori 7\» 6' QJnfignito dinmens.T enimfnpenorcm fmus poflertorisfinum
notatfffjutem inferiorem uerb tu-
berculum defignat.fuperiorem finum ab inferiori intcrdiuidcns.
&
S In prima fecunda ftgura,primi offis dexter dfcendcns notatur proceffus.
7,y,X ni chara Cieres in fecunda figura tantumapparent.ac T quidem notat finum afetndentis proceffus, cui capitulum de
fcendcntii dextri proceffus quinto
lumborum ucrtebrainaniculatur . uerb V &
X.fmus huius aiucnus pofleriusa;
notantfupcrciliian.qiunqiixm mterms etiam fupercilium infecundo figuro afeendente
fmiStri Lueris proccffnJC tn -
T Infecunda figura connexus frequenter apparens ftgnificatur.quo primi facri ofiisicfcendentcs

proceffus, afeendenti
bvsfccudi offis od eum modum committatur, tjuo baefede lumborum uertebras articulari,
tam multo antea dtdtcifli.
Z Ln pruna fecunda ffiguns connexus notatur tranfuerfi proceffus primi offis , cum tranfucrfofccuidt offis proeeffu !
• ‘^ptimafiguru &
fecunda , indicatur inferior extuberans fextt offis pars quo primo coccygis
<j; , coarttcu-offis offi
b,b In eribus figuris infmuatur cartilagmofum ligamentum, coccygis offis c amniiffuras intercedens
e Infecunda &
tertia infigmtur cartilago, mucroni coccygis
offis adnata
d,d In fecunda,facri offis offium Jfiino,pofferiores ve proceffus offenduntur.
c,fg. *«'> k HicbaraOms m fecunda figura admodum latitunt,notantesdorfalit medullo in
offcfacro iter , foramiiua‘
7
ffmarum mteruallafubtndc c onfpicua
hic inter .
Iil.Ji 4»5> s His umeru in prima &fccunda,mfcnbuntur foramina, nemorum J

dorfilt medulla in flero offc comple-
xa originem ducentum, quofex conffttuunl paria quorum quinque inferiora in anteriori
, ac poftcriori facri cfiisfe-
QVARTAE ET QVINTAE DEC IM10CTA- ^ ^tufigm"!'

ui Capitis figurarum, earundem characterum Jndcx.
QjfOWJ-dM in profemis Capitii contextu, Galenigratia,

fmuarum Cr canum facri &
offis coccygis mentio incidet, non ab re
duximus, Cr h:c quoque eaoffa, uti mfftmqs obfcruantur,exprime-
reiquarta quidem anteriorem fcdeiu facri offis
&
dem coccygis ex
plicantes, quinta uerb eorundem offium pofleriorem fedem propone
tes.iqumerus igitur ille i,'.,;,q,;, 6 indicat offdujuorumfexto car
ttlago prmattm fubnafeitur.
VB lumborum 1
uertebrisis b
dcccm reponuntur offa, quibus reliqua dorfipan. alum-
D*fm cfi*
bis«« anum uique
ad Oi.i.m ufquc pertinens
pvruncns ,, couintuicur honimq; c (ex
conflititirur >, horumcj; U penora inuiccm ita coale- dulhm i der
!cx |fuperiora
(eunt, ut indar unius fere ofsis ex fcpulchris (imul omnia effodi
(oleat) quod Grxcis, fi» nucr Ten-
latum ucro & amplum Latinis ideo uidetur appellatum) quod cius latitudo de.
y idq; potiisi—
muminhominc,cuiilludad" r''*'~~ ; r q-;iIfduri,
ftn Jmplmm
14 *r*n
3f.a6,i7,
^ ûa
uerfum alias dorfum,obti:
Operat, ijs bafi* tutifsimiq;
iplitudi-
nc omnibus corporis contulilTc ofsibus,quum ilium d 0 (Ta ipfo longe fint ampliora . Vndc uerb id etiam
****** , (eu facrum uocarint,non fatis mihi con(lat)nifi a rara quadam effigie formaq; id acciderit)
aut quod
r U»iC4 adeo cgrcgij,& cuiuis (qui uel obiter illud fux bafi innitens (pedat) uarijs modis obuij propugnaculi ima
ginem rcfcrat:aut quod diuinituSjcitra mufculorum auxilium, in partu illius cum ilium olsibus
A. B.C.D, connexus
referari,dchifccrcq;,ac denuo committi plcrifquc (at falfo interim) pcrfuafum (it : aut fort^
I. F. quod grande
d Utifimne magnumq; uilitur. quemadmodum apua Poetas Ilium>marc,famcm)& alia quxdam y (aera nuncupari crc-
ftruonet fi dinius. Verum &
tunc (uti dc amplitudine didum cft) (aerum os uertebris duntaxat eflet conferendum,
prini tau
quum o(la ipli utrinque coaidata,& c fcmora,& interna tibiarum ^ ofla,illo grandiora cxi(fant> Sta-
X9.u**xr.
men unico tantum offc cftormcntur>(acro ex fenis interim compado. Ali) huius nominis rationem (olici**
ky mtigr.fi te indagantes, nefeio quid dc ueterum
e comminifcuntur. prxtcrquam quod nonnulli alia iniitpcr
facrificijs
***A- ip(i indant nomina, cum omnibus cartcrorum o Isium nomenclaturis ad huius libri
calcem ideo fubijcicn
fmtrg.fi.
da)OC hic aut alibi etiam ineptis barbaris^; uocibus orationis cotextu plus zquo interturbemus,
Qua- g
QW nete
tuor itaque oisicula facro ofsi fucccdcntia,a quadam coccygis, fcu cuculi auis roft ri figura, ac ucluti 'JK,
ifi. CM.i 4 colore
Seeritfljt
ihrrnflrrei non focus quam unum aliquod etiam effent os,Grzcis uti 3c Latinis, « «vc prateipue appellantur quem-
11«
,
iefcriftit
l«***i* admodum nunc in uniucrfa dcccm horum oGium hifforia conflabit apertius. Sex igitur lupcriora oUa , Ia-
eram os c(formantia,inuicem ita conftruuntur, ut anterioris fux fcdis medio talem oftendant h conne- inter [e (tn
fi.
hmcwi CA.
C,H, I* K. xum, qualem ucncbrarum proponerent corpora,fi coufquc coaluiflcnt, ut niliil amplius cartilaginei li »
h in medii gamenti inter ipfa confpiccrctur.quamuis interimpueris, quibus hxc offa nondum pleni, aut xque ualide,
A.B. C/D, ac inproucdx xratis hominibus, coaluerunt, non (ccus quam in illorum appendicum nexu
r r/jf.
cartilago , qux
dam in hac unione ocairrat.In lateribus uerb anterioris fcdis, ubi tranfucrh fex horum ofsium uocati pro
I >.<a. 14
(L
non minus quam oisium corpora hti funt) mutub compinguntur, loge adhuc obfcurior, quam
ccflus (qui
Digiti
, 1
<&o 4nd. Vefalij , de corporis kuxpr

fn medio, connexus apparet fpceics. k In pofteriori autem fede unio prorfus aboletur, untinuj; ucluti os
ex illis fex ciformatumccrnitur.Nulla enim hic unionis fc offert linea, nifi interdum in primi ofsis cum fc u&o fi.
eundo coalitu. Primum namque os nonnunquam fecundo, pofteriori fede ea articuli forma committi-
1
«f- 14-
tur, qua afccnd entes ddccndcntcsq; in lumbis uertebrarum m proccflus mutuo (olet articulari. Verum
n MX- 2*
( *"
ctli illi facri ofsisprocefllis ita iungantur,tranfucrli tamen primi ofsis proccfliis omni ex parte Iccundi of-
fis n coalcfcunt proccfsibus:A: omnes ifti connexus adc6funtualidi, ut primum os ne tantillum quidem
p xfi. tlf,
ad fecundum moucri qucat.Mcmini tamen, facrum os non femcl in coemiterys mihi ohuium fuiflc, cui pri jJv.k.
mum os abryptum crat,quodq; ac fi lumborum penieflet 0 uertebra, fcortum inucnicbatur & nifi pri- . q bSs fr*-
mum illud os cralsis& amplis donatuin fuiffet proccfsibus, a lumborum uertebris forma uixdifccmi po-
tuiflct.Porrb in puciis,fcx horum ofsium coalitus, etiam in pofteriori fede eft confpiemts,qucmadmodum $ t \
in ijs anteriori quoque parte illum inlignitcr manifeftum dfc diximus. Prxtcrca ut nullis hominibus in an Ul-
terioris fcdis mcdio,coalitU5 fpccics locusvc omnino penitusq; obliteratu r.ita etiam perpetui in pofterio’ * /?»»«
ri facri ofsis fcde,coalitus imago fcoftcrt,quiofiium corporibus perficitur. Si enim P foramini dorfali
Ttrsmtn „
drrftli mt- medullat in omnibus fimul (acri olsis ofsibus incifo,animum accommodaucris, per foraminisprogrefium Ifl y
ofsium corpora italiquido inibi committi cernes, atque in anteriori fede. Vniucrfa fex horum ofsium M 17.
feries ex ampla bafi deorfum in mucronem ducta, eft ciufmodi,ut fingula ofia tanto reddantur minora, qua * {"F* *
to humiliorem in facro oflc.ipfaq; adeo ferie, locum (ibi ucndicant. Quanquam nihilominus r fccundu A*
Y
os, inter reliqua olsis facri o(Ta,priuatim amplioribus,c rafsioribusq;,& antrorfum retrorflim^; magis pro- {,/immitti
Skptrurf* minentibus tranfuerfis e\t ruatur proccfsibus.Primi fcu cmincntifsimi ofsis (uperior pars, (uperio- r»rC.
ert tfiitff n cuiuiuis lumborum uertcbrx fcdi forma correlpondct. In iui enim medio orbiculari protuberat * * A *
*4
isi nu*Ji
&
eorporc, appendice donato, inferiori quintx lumborum uertcbrx corporis fcdi in amplitudine congrucn
*
tc.Hoc enim illi perinde Y committitur, ac uertebrarum corpora in lumbis mutuo 1 era (si ligamenti a ilxfir.
cartilaginei intcnjcntuconnc&i cernimus. Dcinpoftcrior primi ofsis fedes duos afeendentes educit * s
proccflus, pari modo cxculptos, quo afccndcntcs uertebrarum in lumbis proccflus cxcauantur. Hiq; fa- v»x*
^ x'
eri olsis proccflus admittunt dclccndcntcs quintx lumborum uertcbrx proeclfus, eadem penitus ratione, I
inftritr n qua lumborum uertcbrx inuiccm ciufmodi proccfsibus coardantur.Scxti uero ofsis humilior c pars ad
htfmUi. modum gracilis (uti & ipfuin os exiguum occurrit) nullos defeendente? adipifeitur proetflus , quibus labi d ,,j p
fubdito ofsi coarticularctunueru m duntaxat in orbiculare, fcd paulo latius definit tuberculum, aut corpus £»• c.
quod primo olsis coccygis d ofsiculo non aliter committitur, quaui uertebrarum corpora inter fc ampli c 1
As*
'
imtTM oh cartilaginciq; ligamenti medio conftringuntur. I ranfucrfisofiis facri ofsium procclsibus in externo late-
rc, parumper uerfus pofteriora, c .finus cxculpitur, cui alterius lateris ilium t os ualidifsimd coarftatur.
Eft autem hic finus admodum a(pcr&inxqualis,ac primum quidem per ipfius longitudinem in medio ex fass, n,
tuberantem habet S lincam,autampliorisline.rinftarpromincnstubcrculum-» quodfinum ipfum rur-
fus ucluti in unum h anteriorem linum, alterum 1 pofteriorem dirimit. Anterior utcunque fimplex ** -
&
*0
eft,alpcr tamen, A: inxqualitcr admodum incifusccrnitur.Poftcrior altius cauatur: at in inedio k proccf o.
fum oftendit tranfuernm extuberantem, qui finum hunc pofteriorem denuo in unum 1 fuperiorem &al h * fi. n.
terum ni inferiorem intcrdiuidit.His finibus tuberibusq; conucniunt ilium olla» n mutuis tuberibus N ,
*
finibusq; donata.Vcrumintcrim finus iftiA: tubera, lcui luoricaij; cartilagine aliorum finitum eapitumq;
ad articulationem fabricatarum modo haud obducuntunquum nihil prxter cartilaginea educant ligamen ^ ifig.t,
ta,facnim os robuftilsim£ ilium olsibus citra lubricumplanumq; contextum ita fere adnc&entia,ut appen 1 a fig. P.
dices fuis compinguntur olsibus. Sinus ilii tranfuerfis lacri ofsis proccfsibus infculpti>& pofteriori fcacnlS m xfi.Q
"
ligamentorum educendorum gratia exafpcrati,]ad tria potifsimum luperiora facri of-
peruijs foraminulis
referuntur ofla.quippc inferiora proccflus habent tenues, at ampiosumen
lis A
mutud continuos, ex qui-
f
cdji/e!
bus 0 mufculus pronafcitur,qucm femur moucntium quartum Itatuemus. Verum tranfuerfus quinti of- f. c.
fis proccflus ea parte, qua tranfuerfo lexti ofsis unitur proceflui, P tuberculum utcunque crafllim A: pro- 0 1
minens in hoc educit, ut opportune duo q ligamenta hic facro ofsi implantarcntur: quorum alterum ab
acuto coxendicis ofsis r procclfu cnafci docebitur, alterum ab elatiori pofteriori^; * fede appendicis, q*,©»»/:
PtSInier qua coxendicis os donari audics.Cartcrum 1 fpinx,pofteriorcs ve proccfllis,ctum ofsis facri olsibus ob- ut. yrtf.
feJ<i cmmf- rigcrunt,unto in fingulis ofsibus proccriorcs,quanto os ipfum,tindc prodeunt, grandius fupcriusq; cft.Scx r * />• c*b
mo^ • tum tamen os,& quintum fcrc,ca u fede, qua (pinam alia educunt, quaq; dorfalis mcdullx porrigitur ter
imnus,dchifcunt,uaricq;,&nonomnibuspari(cmpcrmodo,apcrtafunt» A: (pinis denique deftituuntur.
V^tcunque ucro fit, nulla facn ofsis fpina,fi modo quid recte alfequor, ne minimum quidem furfum conni- et fiJJA
uct, at dcorlum omnes potius fpc£tant.& non aliter quam in exteris uertebris, cum tranfuerfis proccfsibus u a fpiA».
intcrualium quoddam A: fedem conftituunt,in quam nonnulli dorfum moucntcs * mufculi apt£ repo- * 1 *
nuntur,A: aquailliiufiifsimccum Y alijs hinc initium ducentibus mufculis cnafcuntur. Vnde etiam po-
ftcrior h.ec facri olsis (edes inlignitcr afpcra,ac ucluti cariofa eft, ut mufculorum fcilicct principia commo y , 0 m*f.
dius ab illa cum ligamentis cducantur.Totn dcin gibba & curua fpcctatur,quo ita tutius propugnaculi ri- t »»-
tu ijs quas facrum 05 continet panibus prxdfct. Anteriori ucr6 fede id leuc ac latius eft, non autem afpcru * 1%
fcd limum cauumqj,quo aptiorem illis organis, qux cum alijs ipfi commifsis * ofsibus inftar peluis eu-
iufdam complciftitur/cdcm clformct.ac infimam dorli regionem, ucluti fcinicircularcm , non autem re- *ini^r*r»
Torsmin*
ftamcum fubdito ipli coccyge ofle conftittiat.Intcrdum, neque id infrequenter, os facrum quinque tantu
extruitur ofsibus, in tota fere iplius fabrica nihil alias peculiare oftendens, quam in foraminum ncruos ip- wwr
troiitur*
u. fius tranfmittcntium,uti paulo pbft dicam,fcrie.A dorfalis enim mcdullx 1 parte in facro olfc rcpolita,
* 1 ”
lex
' .
Humanifabrica Ltber 1. 6 i
b fcx plcrunquc neruorum pullulant paria, corumq; b primum inter quintam lumborum uertcbram,& pr>
1
rafi.
1 li.+.cha
X f.
mum facriofsis os perinde egreditur, ac ncrui in lumbis & thorace e ucrtcbraruin profiliunt lateribus. A
tergo namque corporis primi ofsis,& ante priorem afeendentis eiufdem ofsis proccflfus fedem , c finus u-
C
charaH. I. trinque cauatur,qui cum quinta: lumborum ucrtcbrz finu commune foramen coftituit , quo fui lateris ner
uus elabitur>& uena arteriaq; dorfalcm medullam hic petentes ingrediuntur . Porri reliquis ncruortim pa
ntjus,forarniuA non paramur in facri ofsis lateribus fuperius ilium ofsium connexu occupatis, ftinferitis
ita per tranfuerfum tenuibus, ut in latera nimis longo du&u perforari ncquiucrint.adco,ut quando facrum
d M im om os icx ctformatur d ofsibus, in anteriori &poftcriori ipfius fedibus, decem orbicularia (pedentur fora-
mii. maftrit
mina, in utroque nimirum carum fcdium latere e quina, qua; inter ofla,qua inuiccm illa coale fcunt, ex-
fV™ culpta,tanto ardiora redduntur, quo humiliorem in facro o(Tc fedem obtincnt.uti &
ncrui , quibus uia
r
dwtr^. X, pr.ibcnt,non pari mole inferius &fupcriusconftant.Pari etiam occafione, foramina in pofteriori fcdecar
lata,illis funt minora, qua: in anteriori fpectantunquod hac fede crafsiorcs ncrui, quam iUa elabatur , ejuod
f S^< queplurcsinfignioresq; ucnz& arteria: per anteriora foramina,quam pofteriora, facrum os fubcunt. rora
MIMI , } modum fc habcntibus,fccundum facri ofsis neruorum par duos antrorfum & toti
minibus itaque hunc in ,
fc?" dem retrorfum educit ramos, per quatuor inter primum os & fecundum apparata illis foramina Dcin alia .
infuper paria cum in modum proliliunt,ut excidens par ad fubditum os, quemadmodum & in ucrtcbris,nu
S *>/£• mero rcforatur.Prztcr hzc autem foramina, ncruorum occafione incifa , m

pofteriori facri ofsis fede , 8
alia fubinde occurrunt, inter ofsium fpinas,in uiam,qua dorfalis medulla ducitur, pertinentia, & ligamen-
tis perinde opplcta,ac interualla foramina ve inter fpinas reliquarum uertebrarum confpicua. Cxtcrum fi
quando facrum os quinis tantum confiat ofsibus, tue in anteriori ipfius fede duo defunt foramina, fextoq;
pari in pofterioritantum fede (at uerfus latera magis) iter cxculpitur,alia tunc etiam obuia inferioris fcdis ""f**"*
facri ofsis cum coccyge olfc articuli fpecic.Suprcmum enim coccygis ofsis ofsiculum,tum finu elatiori fur
fcdiexculpto, quinti ofsis facri corpus non tantum excipit, uerum duos ctia infuper cxcrit procefTulos , qui {},.
furfum cdudi, quinti ofsis facri ofsis procefiulis deorfum fpedantibus coalefcunt: & exigua admodum li-
gamenti cartilaginei portio, reliquo nexui intcruenit,propemodum ofsis facri ofsium mutuz ftrudunt re cmmi •/
h clatifsimum ofsiculu
b 1.1.}/ fpondenti.quum suerim, quando fex facri ofsis fefeonferuntofla, coccygis Jofsis
i fi' «*jcri~
p-C. procefTulos nullos pofteriori in fede extollar, & laxe fexti ofsis facri ofsis * corpori duntaxat, ido; cartila
S I. 1 /.4. ginei * ligamenti medio, committatur.Ofsiculum hoc ad finus fui latera utrinque tranfiierfim lurfumq;
k l.l/i. 4.
& fecundo coccygis ofsis ofsiculo perin-
extuberat ,& hinc fcnfim uerfus inferiora anguftum redditur, 1
I 1.1.}/. m
H. de ut fexto ofsis facri ofsi firmatur.Sccundo ofsiculo dcin tertium & quartum fuccedunt, eodem peni
m } /} 4. tusmodo inuirem commifla,tantoq; ardiora breuioraq;, quanto unumquodq; in ipfa ferie humiliorem lo
*• }/..*. cum obtinet. Quartum n ofsicuIiimfuomucronc,quorcCTiintcftinipofticam,inhmamq; ° fedem con
o i mJ./J.
tingit , in P cartilaginem terminatur , eiufdem ufus gratia , qua uertebrarum fpinis , rcliquorumq; of-
«•m»** fium extremis cartilagines obnafei retulimus . Pnrtcrea his quatuor ofsiculis nullum inciditur foramen»
i«.
P 3>XJ- quo dorfalis medulla inccdat,aut ex quo ulli exiliant ncrui. Horum dcin ofsiculorum fub flanti a, appendi*
cum fubftanti je corrcfpondct.fongofa namque cft>& rara,& in pueris admodum cartilaginea. Ipforum in-
fuper uniucrfus contextus ex ampliori bafi in mucronem definit, introrfumq; infigniter obliquo flexu in*
curuatund laxi nexus occafione, in panu,ac interdum in magna ani apertione, cft mobilis.Quum itaque is
quatuor illorum ofsiculorum cotextus ueluti ex bafi quadam fcnfim in ardum ccflet, incuructurq; , & quo
Jammodo pedoris ofsis modo,priufquam cxarcfcit,obfcurc rubcat,ucrifimi!e cft , uctercs ,
qui pueros ar-
tem rcfccandi corpora docebant, hunc ad cuculi roftri cotuliflc fpeciem:hincq; iw<ou/>* prarcipuc,uti prius
& oftrxvytor quod contextus ille, mobilius in auiuin cauda ofsiculis, non uero qua-
diximus,appcllaflc,ut
drupedum cauda: initio,magna ex parte conueniat.Quam uero noftra hzc facri ofsis & coccygis ofsis hi*» q»;
ft ori a, Galeni congruat deferiptiombus, prompte expendes, fi illas (quum nimirum libi undique haud re- m*> famm
ipondeant) primum mutuo,& dcin cum noftris contulcris.In libris namque de Partium ufu , facri ofsis no
iemcl incidit mcntio:ida; inibi quatuor ofsibus extrui docctur,nullo interiin ucrbulo de coccyge oflfc aferi
pto.Et przterquam quod coccygis ofsis Galenus ijs libris non meminerit haud ambigendum cft , hoc ipfi ui , , , j.
illos libros fcriocnti,& iuftum neruorum numerum neutiquam tradcti,foiflc incognitum . Quatuor enim i f
ofsis facri offa eflc docens, talem illorum extremo cartilaginem adnafei fubiungit,qualcm nos coccygis of 4 ‘*
fis mucroni obtingere diximus,&in quam ofsium fines alteri ofsi non commifsi,pcrpctuo fere degenerat.
Prztcrca in duodecimo de Partium ufu,tranfuerfos facri ofsis procefliis tenues & fubtiles eflc aflcric:quum
in libro de Oftib.cos (uti mehcrculc funt) cralfos& amplos eflc doceat. Dcin hoc libro , facrum os tantu cap.tt.t
tribus efformari ofsibus pcrcenfct.ijs alia tria fubijci fcribcns,quz coccygis nomine donauit.In libris quo i x.
&
que de Adminiftrandis lcdionibus, facri ofsis coccygis fubinde meminit, quemadmodum nonnunqua
in Commenurijs in Hippocratis librum de Articulis:ucrum ea prorfus (quoad ipfius fententiam aflequor)
ratione, qua in libro de Ofsibus plenius quam alibi illa dcfcribuntur.Vt autem accuratius modo iudiccs,
num illic fimiz potius, quam hominis ofsium tradatur conftrudio,lubcns nunc enarrabo, qui ofTa fub lum
borum uertebris rcpofita.in fimi js & canibus occurrant.quod ucl ideo faciendum cft diligentius , ut illoru
«/•*. modis omnibus exccranda conftet impudentia, qui quum Galenum homines magis quam fimias deferi- o itriimim
q
r*/?.i,x, j. pfifle contendunt, ipfius libros ita indiesturpifsim^dcprauant,&nefcio quid non tandem librarijs feribis
**
&for* f duc imponentes, magis magisq; przftant,ut illi tandem Chimene cuiufdam modo,*neq; limijs, illis ve quae
P*flmorrm
•WtmLtft-
Galenus poufsimum fccuit brutis, neque hominibus accommodari pofsint.ln fnr.ia itaque cane, fub in &
fima lumborum uertebra, 4 os quoddam reponitur,tribus cflormatum ofsibus, ita inuiccm iundis, ut in mmbi.
F anteriori
Digitized by
1
e ,
61 jind. Vefalij , de corporis

anteriori (cdc,iuxta eortun mediam, talem connexus odendant (pcciem, qualem ucrtcbranim corpora inii
tuo compacfa exhiberent, fi quando fic coalui fient, ut nc tantillum quidem moucri pollent , Se in ipforum
medio omnis cartilago temporis fucccffu iam cuanuifict.quanquam Se in catulis, trium illorum olsiuin u-
nio, cartilagine etiam aliqiia,pcrindc ac appendicum conexus, repleatur. In lateribus antenoris did e nue
(cdis,h:rc ofia in artate prouctitis uix aliquam coalitus exprimunt imaginem , quemadmodum Se poderior
ip forum fcdcsjomnino (nili forte in admodum catulis) continua confpicitur. Primum os fuperiori fua le-
ae, non fecus ac qiirpiam lumborum uertebra, orbiculare obtinet corpus , infimx lumborum uertebra: ita
commiflum.ut lumborum uertebra: mutuo compinguntur. Dcin primum id os afccndemcs procefius exe
rit infinuatos,quibus infimx lumborum uertebra; deiccndentcs excipiuntur procefius . Inferior tenij ofsis
fedes inferiori cuiufuis lumboni ucncbrx fcdi in hoc rcfpondct,q» orbiculari corpore & dcfccndentibus
procelsibus, quemadmodum Se illa, donetur, quibus fubdito libi cuidam r olsioilo haud aliter coarticu- r 4 fi.
latur, ac ucrtcbrx in lumbis inuiccm componunt ur.Trium (torum ofsium latera, qua; tranlucrlis ipforum
i 4-
condant proccfsibus admodum amplis Se latis, fibiq; inuiccm continuis , linum quoque uerfus pol feriore
eorundem fedem habent infculptum,qui alper & inxqualis,iui lateris ilium olsis ad hxc ofia nexui famula
tur.Sinus idc ad proportionem tanto humani odis (acri finu breuior cd, quanto ilium os in homine multo
latius quam in quadrupedibus cernitur. Deinde cranfucrfi procefius fecundi ofsis in bis magnitudine non
excedunt primi ofsis procefius, fccundumq; os modis omnibus minus cd primo, ut & tertium fecundo., Tri
bus bis olsibus continuum etiam infculpitur foramen, quo dorialis medulla prorepat , & poderiori fua Ic-
dc lingula (pinam poderiorem ve proedfum educunt, (urium potius, quam deorfum , «Ii tamen non infi-
gnitcr,(peciantcm:& tanto minorcm,quanto os a quo exoritur, in Icrtc minus cxidic.ln (pinarum intcrual
lis nulla occurrunt foramina,neque ofia quicquam inibi deludunt , imo fpinx indar unius linex inuiccm
cootinux (imul plcrunqucprotubcranf.Foramina tamen neruis emittendis parata , in anteriori fede 2e po-
deriori, quatuor fc exhibent, ut rinque nimirum bina, quibus fecundi Se tertij parium neruorum,qui ad hec
ofia referuntur, ramis antrorfum rctrorfumq; iter prxbctur.Primo autepari foramen eo pa&o, quo in lum
Ciinfmfji borum uertebris, paratur, ad tergum uidelicct corporis primi ofsis,&huinillimx lumborum ucrtcbrx.Dor
MaUd im falis medulla his animalibus ncutiquam in tertij ofsis extremo finitur, fcd deorfum per alia infuper * of- * efth*-
‘
fimid &cm ficula incedit, uiamncruis,lumborumucitcbrarum modo ofierentia, ad poderiorem nimirum luorum cor rtS} ^’ 6
SpeSfditimr
mtfukftcn
porum fedem, non ucro etiam anteriiis,qao fecundum & tertium ofsis lacri ofsium paria prxeipuos ipforu ume» ei t»
efie eentr-
rjHt.dJtcjt educunt ramos. Ncrui itaque fub
tertio ofi*c exilientes, ac primum dorialis mcdullx in fubditis illi oisicu- 5 /i»
eo lis contentx neruorum par conditucntcs,foramina 1 inter tertium] os & primum id olsiculum perinde «4 fiJmtr
tyXiiojUsdd obtinent, ac ncrui h lumborum uertebris cgrcdicntcs,a tergo nimirum corporum uertebraruin . Sut> tertio tb * r ‘
finftf.
igitur ofsis facri ofle, u alia tria,imerdumq; in caudatis fimijs Se quibufdam canibus plura fucccdunt o(- . ,
ficula, lumborum uertebris conformatione iimillima. In nullo namq; ab illis imagine diferepat , nifi quod T4
h.mJ.
tranfuerfos procefius latiorcs,quam lumborum ucrtcbrx, obtinent , Se cofdcm magis deorfum , quam fur-
fum conniucntcs dcin quod (pinam aut nullam, aut perquam pulillam a fe porrigunt . Corporum enim
:
forma penitus illis refoodet uertebris, nifi fort£ pro ouiculoriiin mole ,Kxc aliquis, minima quxquc expen
dens, ampliora efie adrueret . In afccndcntibus ucro & dcfccndentibus procelsibus nc minimum quidem
uariant:pariq; articulatione contextu ve illorum fupremum cum infima lacri ofsis pane , Se ipfa dcin inui-
cem committuntur, quo lumborum ucrtcbrx inter fc.adeo,ut in horum ofsiculorum quoque corporum nc
xu,canilaginis,aut potius cartilaginei ligamenti notatu digna occurrat portio. Prxterca haud fecus quam
in lumborum ucnct>ris,uia dorfali medulla in his ofsiculis paratur, illaq; tribus neruorum paribus iter pe-
rinde ac lumborum ucncbrx accommodant, pod tergum nimirum (uti 8e prius diximus)fuorum corporu,
Se ante afccndcntcsdcfccndcntcsq; eorum procefius. Infimum * ofsiculum, e quo dorialis medulla quo- x ifichf
dammodo inconiugata fimp!exqucprofilit,non caudatis fimijs aliorum ofsium extremis fimiliter, in cani r*G. 6 .
laginem forte ccflat.Canibus ucro Se caudatis fimijs, quibus h.ec olsicula funt impenfc laxa Se mobilia, in*
GdUno fd- fimo ofsiculo alia permulta continuo ordine adneftuntur olsicula, dorialis mcdullx gratia non perforata
crmm os & &
fed (olida & oblonga, fuperius infcriusq;,qua inuiccm canilaginei ligamenti beneficio, quem admodum
tftygis et
ut im fimid uertebrarum corpora compingunrur,craisiufcuIa:in medio autem tenuia,caudamq;, ut fcmel dicam, con-
fehdkentde ditucntia.Quandoquidcm igitur in fimia Se cane , mox fub lumborum uencbns unum occurrit os , ex tri-
firifu bus y odibus,tanquatn e ucncbris quibufdam fic coalitum, ut ipforum nexus a ucncbrarum commiflu- y 4
ra potifsimum dilfcrat.quod in illo nullum canilaginofum ligamentum, perinde ac * inter uenebrarum
r f im. 14
corpora rcponatur:& quum os idud (pinas furfum magis quam deorfum uergentes profert, quumq; fccun-
1» fime t af>i
tii 1 1 mbi
do Se tertio fuorum neruorum paribus(ut hic Galeno aliquid conccdamus)foramina anterius & poderi us
etidm fri- cxculpta habet,arbitror inquam,illi id os in libro de Ofsibus facri olsis loco deferiptum. Item quia in (i- * tfixh*-
mcfdrsm- mijs& canibus lubido tria ut minimum fucccdunt 1 ofla,qux dorfalem medullam quoque tranlmittcn rdO .^,%,6
detmr eun-
dem efref-
et Ipdrum
corporum>non ucro antrorium quoque, emittant, mihi pcrfuadco,Galcnum illa coccygis ofsis nomine do b /0.14
Iere. nafic. exiftimoq; iplum inter facri lui olsis cum coccyge ofle , in nexu & neruorum cdudtionc ac foramini- &fi~
Cdf. 5 Mb. bus.pi xcipuas datuifle diifcrcntLTs.Quippc cum odis coccygis ofsibus plus cartilaginis,quam facro ofsi tri
de Ofi.tms. buit.c am lubauditndam duco b cani laginem, quam ueteres prxeipuum corporum uertebrarum efie uin ftnerbdrm
culum, lccus atque Galenus , affirmabant, quamq; ego fubinde canilaginofum (uti rcucra cd) appello li- de. j.
ga mentum
ffumani fabrica Ltbcr /, 6}
gamcmum.Nequaqnam enim cum nonnullis libi admodum peritis Galeni librorum corruptoribus exifti
mo, illum hic de ea loqui cartilagine, qua: ofsium adnafccrctur lateribus, quum plus cius cartiiaginis,ac car
c tilagincietri liga menti, i liii ofla excipientibus * finibus, idq; potifsimttm poAcriori ipl'orufcdc,quaiIifi
n,0/©j P, ^*
0 a nonnihil £ facroofTedehifcum,obLingat,quam ofsibus quejnox ihnm ofsium cura facro conexui, fiuc
i11 d limia, Ime in e homine fubfunt.Quoducrb corruptores illi, ne Galenus f fena humanoru ofsium Talit efl G*
d 4 fi.th*
leni liber,
rtfl. 4,1,6. prxtcrijflc aut ignorafle uidecetur foramina, in Capite ipfms de coccyge ofle adijeiunt , ncruos idius ofsis
cnm Sjl**/
e tfig. D, & anterius quoque educi, hoc a librarijs oniiflinn, intrepide contendentes,ideo uenit improbandum, qaod editui com-
uti antea in ofsium nexu coalitu re, fic modo in ncruorum dudhi egrefluq; omnem fccludant differentiam,
^
i-wi/iu qua Galenus coccygis fui offa a facri ofsibus perite adraodumq; anatomice ex Q miarum canumque fabri-
ni** aite- ea diftinxit,cui poflhae Galeni defeript iones neutiquam accommodari poterunt. Carterura qui uel fic ctia
rtmt loton i, adau<Ax,aut deprauatx potius, uitiatxq;, ad hominis decem ofla 1 umboni uertebris fuccumbcntia referan-
***•*•*' tur, nequeo Cuis colligere. Vt enim fex primorum ofsium qua; faori ofsis loco mihi deferibuntur , inter fe
,
coalitum, &in una feric ex ampla bafi quodammodo in ra.icroneceflante contextura , &
ncruorum parem
antroriuraretrorfumq;produ<AioDCin,&fpinashaudfurfumeinjnere,taccam, nefeio quamobrem qua-
% tuor S. ofla, qua coccygis ofsis loco a me funt pcrtra&ita.nullaraq; dorfali medulla: uiam prxbcnt , Ga-
G4f»UC lcnusncgIecHTet,quumdtiohorum fuperiora tam fintinligni.i>& illa conflent fabrica, tantuniq; cum re-
liquis fuppeditene ufum,ut ab humanum corpus fccantc non debeant facile prxteriri. Verum illi hbrofum
Galeni euerfores aiunt, no Arum coccyx os ab ipfo dedita opera prxeeritum , qubd i monumentis cum fa-
cro ofTe non cftodiatur.aut quod Galenus id perinde ac os w rcfcrcns,& cordis os, &ofsicula fefamo femi-
ni comparau,tyronibus non uolucrit in libro de Ofsibus proponere, aut quod omnia quatuor eius ofla,
linias cartilaginis loco habuerit* PoArcmumqjiAud in primis approbant, ne in libris de Vfu partium Ga-
lenus alijs fuis feriptis minus coaptari pofsit.ut f cilicet tria fui ofsis facri ofla trium loco • & tria ofla fui eoe
cygif ofsis unius tantum uice enumerarentur:^: no liram coccyx os cartilago ea eflet quam quarti ofsis, fa-
,
cn ofsis cxtr/rmoadnafcidnijs libris prodidit. Hxc quum referuntur, ac mcxfcntcntixobijci fentio, illos
mihi audire uideor, qui Galenum Bc Auiccnn.ini >aut nefeio quos tandem medicos & philofophos , aut pu-
gnantia ciufdcm au toris feriptA, inter fe non dilfentirc, conantur admodum ridicule magnoa; fupercilio
oAcndcrcicaq; autoribus ipfis imponunt, qux ne per fomnium quidem cogitarunt quxq; ab ulorum fen-
,
(entia funt prorfus alienari enim Galenus noflrum coccyx os in Capite libri de OfsiDus undecimo & duo
dccimo,idcirco omiflflct,qu6d illius tra&atio ad eos qui introducuntur, haud pertineret indubie in libri :
de Ofsibus tinc,noAricoccygispcrindcmcminiflct, ac aliorum ofsiculoram, qux alibi plenius dcfcripfit.

«jmim tamen in nudis Galeni libris, illius noflri coccygis incidat mentio. Quod autem id e monumentis
aut fcpukhrk i facro oflcdiflolutum occurrit, ipfiusq;ofsicula uertebrarum modo diflun&a fpc&antur,
Argumento efl, Galenum uctcrum deferiptiones fuis fimijs accommodaflc, qubd nimirum ofla ipfarum fa
croofsi lue cedentia inuiccmimarccfccntibus ligamentis d illo luantur, fccus quam tria noflri facri ofsis hu
•tniliora.Nccefliim namque efl cum hj$ hominib.de nullo facrc hominis ofle, quam quod fenis extrudam
ofsibus, fermonem inilitucrc.Nam quum quinque aut quatuor tantum in hominereperiuntur ofla, no-
-fit
Aru«n facrum os confli tuent a,tunc illa nullo penitus modo Galeni fex ofsibus accommodari queunt,
i
quum ne numerus quidem ofsium refpondcat, dorfali medulla: uiam offerentium . Dcin fi diflolutorum ab
inuicem in cecmkcrijs ofsium habenda «flet ratio, quid de ucrtebris,co Ais,manus,pcdis, pectoris , <fc om-
nium fere partiuin ccnfcndum eflet ofsibus ? quum hxc fecus quam noflri facri ofsis offa fefe offerant di-
rempta & didiufta ? Porrb quum nngunt Galenum coccyx noftrum os merito cartilaginis loco habuifle,
uod ipflus ofl*a in pueris mollia & cartilaginea fpcftcntur,&,ut ipfi aiunt, quatuor tantum cartilagines cf-
2 appareant ,cfl ciufmodi,ac fi Galcntn puerorum potius, quam medix artatis hominum, aut brutorum hi-
:
ftonam tex inflet. At hi nimis obiter expendunt, hanc in multorum ofsium fubflantia , in tota appendicum
ratione, & numero in primis, in coflarum cartilaginibus,& alibi fere ccntics/imijs & canibus , utpotc fle-
cifsimis,maximcq; o ficis, ut fic dicam, animalibus, elegantius congruere, quam homini,prar exteris fere hu
-midifsimo & molli. At per me integrum efl,quiduis ab illis hominibus comminifci , ac cum Galeni ab ip-
fis deprauata lententia fuis auditoribus imponere, modo pro mea uiriliucram hominis exhibeam Audio-
fls fabricam.qui tunc maxiin£ Galeni libros, tanquam facrofan<Aa,non duxerim emutandos quum in ma-
,
gno infinitoqj hominis cum fimijs & js brutis, qux Galenus poti fsimum aggreflus efl, diferimme Galeni
i ,
hiAoria illis quam homini efl conformioriprxcipuc fi quando diferimen illud, auantumuis infigne , a Ga-
leno non uideatur fuiffe animaducrfum,ucl alioquin cxprcflum.Quinimb ipfc audiendus efl initio tertij li
bri Commentariorum in Hippocratis librum de Aniculis, quum ait fe de Ofsibus librum confcripfifle,cu
figill.it im quaje unumquodque os eflet ,prxcipu£ quidem in ipfis hominum aridis cadaucribus , fin minus,
in fimijsccrtc,diligentcrinfpcxiflct:ita pulchre indicans, fe omni Audio faltem fimias cnarraflc hasq; ho- ,
mini in ofsium conArodionccfTcfimiliimas.Vndc etiam nullus omnium Anatomicorum Galeni libroru Vre ceterit
mihi magis,quam hic de Ofsibus illi uidetur afcribcndusrisq; fanc c A, quem toties prxdicat, grauitcrq; di- Ana temkit
gnum ccnfcf,qui fubinde legatur, totus^;, quum ita fiiccin^lus (it,mcmorix commendetur Et quamuis il .
Caleni U—
iritMbmm
lc exadiiis fimijs quam hominibus refnondeat, paucioribus tamen fallis fcatct deferiptionibus , & mendis Qfobmt
da
profe«A6,quam exteri omncs:uti in fcholis aperte,^ fanc (ita mea fecundent Superi) citra omnem pror-
lus aflectum, candide folitus fum in rerum prxfcntia oAcndcrc.utcunquc intcriin qnorundam fenum ma- ‘L
lcfcriatorum,&inuidia (quod hxc nimirum ipfos lateant) tabdeentium calumnias, faliifsimasq; obtre-
dauunes nequeam fubterfugere.
Digi
E . . . . . - . .
aAnd. Vefalij , de corporis

DE THORACIS OSSIBVS. Caput X I X..
PlflMA DE CIM rbfOWJ CATIT1S SEcrwj>A DEcnuupTi. 1 catitis

poflmorem mtcgra thoracis
figura , i/ut th oratu ofiium nuegra compago antcno figura,
rifacic exprimitur, duodecim nimirum thoracis uer

ofiium compagis faciem
tebra,ct duodecim utrisiquc ccfta, una cum pcCioru proponens
oJ]c pluribus eformato ofsibus.
tertia ricysÂ ex medus QjfABjA ficxka EXTKiMirrK costae

uertebrarum thoracis, tres continet ume - poderior & uertebns proxima portio , ut capitula e.rade in
bras,dcxtro latere expreffas , uni cum media conffledum uemrent quibus nouem fuperiores cofla uerte-
,
bris articulantur Praterea hu-
eiufdcm lateris cofla. Atque Imius figura be .
ncficiotcoliarum ad uertebras articulatio, de ius cofla partem effregimus, ut of-
in er casiarum quoque dudus ollenditur. fca coflarum interiori in [ede oflen

deretur jubilantia, * indicata .
dnKTA tJ GVKU
portionem exhibet duodecima
cofla poflenori facieat qua duo
uecima thoracis uertebra cojrdatur,dcpidxm llanc quoque, .
ubi * pofltum cernis, d reliqua fica portione effregimus, offeam co

flxfubflantiain oSlenfuri.
SEXTA PlCrtfA, SETTIMA TE-

E,t 1>
5 cartilaginea coflsrum fubflantia principium . linea enim B & anteriorem pedoris ' doris offis cartilan-
mbus coflarum libe-
A intercedens , eius fubflantia cum ojfca coalitum notat oflis J cartilagini-
bus coflarum ri polleriorem comr
C t •prima colla cartilaginis cum pedoris ojfe coalitus. liberi
D i Secunda cojla cartilaginis cum pedoris offe articulatio , aqua partem proponens. monflrans faciem
etiam prompte fHbfequcntium quinque costarum articuli /flectes

qoUigitur
E 3 Cartilaginis capitulum,quo fecunda cofla ac quinque fubfequen
tcsjicdoris
fesfedoris oli,
ofii marticu
marticutantur
E, i Terminus c.trtilaginis tllegitimaru coflaru,qui acutus ffledatur.
C I Sedes , qua undecima cojla t cartilago
c a decima cartilagine fire
quenter dcJnfcit
H t Seda, qua duodecima cofla cartilago ab undecima perpetuo di-
rindtur.
1,1 1 His fidibus coflarum cartilagines iuaqualiter protuberantfua in

tarualla plcrunquc opplentes
K,K t
4 Hac regione huerna mediarum coflarum fedi fmus oblon-
gus cXLutpiiur,cm ucna, arteria & neruits infident.
Capitulum
i
.. .. . . f «
L4 Capitulum, quo cofla uertebrarum corporibus articulantur.

M4 Capitulum, quo cojlx tranfucrforumprocejfuum apicibus articulantur.
Species capituli,quo undecima & duodecima cojlx uertebris articulantur .
O 4 » 5 Tubcrculum,m coftarum poflcriori fede tuxta apicem tranfuerfi ucrtcbrx, cui cojlx articulatur, praceffus
confiftcus, $
ad quod undecimus dorfuni monentium mufculus complantatur .
Inter Mallum, mter L & M apparens, quod affurum ligamenti producendi gratia efficitur.
quoque fcdes,tnfcrtioHis mufcult thoracem moucntium quarti gratia poti)'fimum exafberatur
S*T,V 3 Tres fmnl contexta ucrtcbrx.
X5 v mus duobus uertebrarum corporibus conmuotistcui colla capitulum inarticulatur
a 3 C otia ad ucrtcbrx corpus articulus.
b3 Sinus in tranfuerfo ucrtcbrx exculptus procej]u,cui cofla etiam articulatur
c 3 Cojlx ad tranfuerfem procrjpm articulus.
ii Infupremanertcbra S tufignita.etiam i tahsfmus mdicatur, qualem inter mediam & infimam nerlebiam X ex-
prcjftmus.
e i
Smus articulanda cojlx in tranfuerfo procefji cxlatus,ucrttbrx S mfignitx.
fi CoJU regio mpodenora maximi exporreda. jlb a iguur & c ad f cofla i uertebris itorfum obliqui m poflerio
ra fertur: ab uero & B ad Efurjum m anteriora circulattm refieflitur.
r
g.ba.k His charadcrtbus in prima figura pclioris os notatur ac

i
g quidem ad h,prmum pedori, indicator os.h aeri ai i u
.
quc.firundum. i ad k ufque.tenmm k autem mucronatam pedor,s offis notas cartilaginem. Vcrumiam

exadius
fetioris os m fexta etr feptima aggrediemur.
16 In anteriori frmti offis fede protuberans inflor trianguli pars, qua r pojfet drcumfcnbi.
m,n6 Sedes utrmque ad portet, eam protuberantem depreffa.
o 7 Tolierior primi ofiisfede,, qua utcunque caua cernitur,
p 6,7 Sedet prtmt oflis.cui prima cofla cartilago nmafatur.
q ,6
Sinus prmioflii.quibusclam culorum capitula arttculxnturtac r etiam
in feptima figura dextrum indicat finum.
f 6,7 S edes mrer duo s elaute ularmtt nomtne mjculptos fenus confflent, qua luna modo excauatur
16, 7 Hac fede primum os fecundo committitur.
u 6,7 &
Communis primi fecunde ofiis finus, cui fecunda cofla cartilago coardatur
X, y, g,
yj,.
Sintu fecundi eflii,qniu. cartilagines tertia, quarta,qumta,fexta
*f6,7 Httfcdibut mtcrdim, tnpuens
6,7 fecund, ojiudtfi,,, a, ones apparent
&feptima codarum inartieulantur.
per,ude acf, ,d cx plunbu, c/formaretur
,
ofs ibus,per unionem mutuo coalefc em ibus.
7 *• Hoc tertium pedori, ofiis os cenfetur.quod in cartilaginem enfts mucroni non abftmilem, ac » infexta & fcotima »o
tatam, finitur.Foranuna, quibus mtema pedoris ofiis fides abundar,etfi notu non
indicentur, jcfefacile demon/lrat
Iuueritmodo, tres quoqucfguras obiter ,n(fi,ccrc,qu,bu, adprafenti, Itbri calcem totus
ofitum contextus tripi,e, fa
Dande non mediocriter muent,odauamufculorum tabula,
c, proponitur.
e
contueri quodiUa ucnorcm thoracis formam, cedarmnq dudum oflendant.quam
&
decmanuart a tabula thoracem hic
: : ex iU,s ofhbus delmear, queunt
qua noflra mdnflrm rurfus compinguntur, &
non fati, obliquum coftarum dudum commonflram.unde
etiam mams
quam deceat mterualium,inter humillima cofla apicem <$• ilium ofii frinarn referunt
i
HORACEM opportune uocabimus, quidquid coftis interceptum circumfcriptumq; eguiiih-

eftinon autem cum Ariftotclc, 1 uniucrfum corporis truncum,
quem a iugulo ad pube «*.
ulquc metimur. Anteriorem ucrb thoracis fedem.Pcftus : Se b latum in ea l * ’'
fede conii-
Rem os, cui coftx coarticui.mtur.Pcftoris os rite nominabimus, quo minus trcsGrxco-
rum,»£ m primis Galeni uoces.k^xa.sAr,* cZ,„, ofeitanter uideamur confundere. Pe- p 7 «.
os,& coftx, itcmql duodecim dorfi ucrtcbrx quas thoraci haftcnus
floris itaque
, aferi- trihrii ?
autem admirabilis lummi rerum Opificis induftria qua totus thorax neque
Ii, thoracis fiint ofla.Eft "^“
, of- 0!
rcus.nequc camofus efficitur, tierum os cum mufculis uicifsim altematimq; commutatur, r’
quanquam inte- “-a
rimcaluaria quidem uniucrla oflca.abdomcn ucrb mufculofum magna exparte extmatur.
Cxterum de-
ect hxc accuratd.prxeipuoq; ftudio cxpcndcrc.quum enim tria fint principia hominem
difpcnfantia, os
quidem immobiltsac nullis interftinflum mufcnlis, primo principio circundatur mufculi ucrb tertio :
, at
fecundo ex ofsibus mufculisq; medium quid circumtcxitur. Cercbmm namquein nullos ufus
mufculis e-
H*t ctm-
miit.quum nulla caluarix pars aut dilatationc,aut comprcfsionc indigeat. Quare etiam merito
caluaria.ue
Mu/roi luti galea /c murus immobilis ipfi eireumponitur.Porro Ii organis iceori famulantibus, ucntriculo feilicct,
frurtt $M. & intcftinisA uefiex.ae demum iplt utero, non minimo fanc generationis inftrumcnto aliquod tale fe- ,
fgm. ptum circumponeretur, ubi cibum & potum ticntriculus fufeiperet ouorfum utero gcftantium tumorc-
?
mincret? qua edueercnturcxcremcnta.aut quomodo partus tcliei conatu propelleretur? nullo hic opem
C 6 mufe.
ferente mufculo f Thoracis autem motus,qucm maxime ad aeris infpirationcm requirimus omnino abo
,
ui.S.T.V. lcrctur.fi folisduntaxatolsibus thorax conftarct.Si uero is folis mufculis motuum opificibus conformare-
*• & 1 1. pulmoni S: cordi.nulla etiam re externa eos urgente, inciderent . Vt igitur aliqua thoracis
tur, ij
capacitas
ul. T.T,V. intus fiat, ac thorax etiam motu agatur uoluntario.mufculi r altematim ofsibus funt
HstUor- imerpofiti. Mox au
tem & hoc ad fecuritatem non parum cordi pulmonid; conducitmiagts enim nunc muniuntur quam Ii fo
ftc figura ,
1- T, mufculis thorax fabricatus clfet.Quinctiam ollca thoracis moles firmandis fiiflinendisq;
Iis
feapulis (qui-
ur.4. bus dcin brachia coaraantur) mirifice confen Jias enim folis inniti coftis, & clauiciilas nullo olle quam
,
E 3 feapulis
Digitized by \
r
66 . aAnd. Vefalij , de corporis

olsibus thorax condarct , nullus cfict locuS,
(capulis Sc pcfloris ode firmari.doccbimus.Prxterca fi nullis
unde fcapidis & brachijs 8c abdomini, ac alijs ouibufdam membris muTculi
pronafcerctur.ncquc ullis fiin-
ncccfsitatcm , fi quid aliud, pro
damentis mufculi hxrcrcnt,aut conliftercnt. Atque hac fane offei thoracis
domicilio, tamen in pc&oris & thoracis
fc&h teftudincs pulcherrime cdoccnt:qux ctii tam tuto fepiantur
fcdibus clcgantifiimum & iucundifsimum fpectatu olsium deinonftrant textum in hoc
duntaxat ,
laterum
incredibili artiHeio creatum, ut illi priora crura innitantur : utq; mulculi tcftudinis humemm moucntcs,
commode originem fumant.Quum igitur neque rcfpiratio, neque uox ablquc thorace fieri pqisitrquumq;
cor,infupcrq; cum ipfi> pulmo, thorace muniri debcant>ad quatuor uclut fcopos rerum Opificem in tho-
racis fabricapotifsimum attendere oportuit:uoccm nimirum, rcfpirationcm , cordis & pulmonis magnitu
d quantam pulmonis modii.x \fi.
dincm.Thorax enim, qui quodammodo ouali confiat figura,tam amplus cft ,
pulmonis . In pulmonis
lem c(Tc oportuit. At pulmo interim thoracis fcquitur formam, non autem thorax
neque quodammo-
enim hiftoria ipfum difccs nulla peculiari cguifTc forma, ut neque iccur,nequc lienem,
do cerebrum. Porro iam tcmpeftiuum erit , thoracis ofla lcriatim dcfcribcrc: & cum duodecim
ciufdcm
mulieribus ab utroque latere efi.es. 14
uertebras prius c cnarraucrimm, a coftis/crmoncmaulpicari, qux uiris&
f duodeno confiant numcro:a quo fi quando uariantjtrcdccim fxpius quam undecim lolum Icfc ofte-
runttqucmadmodum tredccim quoque thoracis uertebras fxpius quam undecim tantum occurrere, fupra
mu rctulimus.Singulis ucrtcbris>fingu]x in ambobus lateribus articulantur coftx.Quod autem £
enim thoracis ucrtcbris>fingulx ^
dcfiitutos,ac uiros unius coftx numero a muliere fuperan, uulgus opi cfa
funcranîiulgus n. «•
lierilmi idi
n e
*
uiros cofta quapiam in altero latere dcftitutos,ac
- • * ' n 4A
natur, ridiculum plane cft:ctiam(i tuam ex Adx cofta a Deo procreatam,
—
Moyfes w—J ‘dcr~ Quamuis c- » *
- prodiderit.
di v*{\.
d
1 *
cofta : non ob id ta
nim forfitan Adx ofla,fi quis ea in fcclcton compcgiftct,ex altero latere una caminent
Gmef. men omnibus quoque uiris unam deficere necciTc cft. Anftotclcs homini o<fto coftastantumtribuit:con-
creari, fi modo id alicuius idonei autoris tclti
ub 1 Hi- cefiiirus etiam, auofdam gentis Turdulorum feptenis coftis
fttr.ajum4.
I
mon i Q jpj] conftititfct.Vcriim ut hic Ariftotclcs aliorum duntaxat fulfiragijs fuum dogma firmaret,ita quo
uf.
non (jjps j |n j| c ucro c (V>illic odo coftas homini ex aliorum relatu eundem aferipfiflc , hacq; ratione rc
1
j.
lpfi non uifam parum rede nobis tradidific.Quanquam interim dum memoratum iam Ariftotclis locum
aliquando Patauij enarrarem, a fummx (propter fingularcm litcrarum ac luris ciuilis cognitionem) fpei
‘['jpri- pugna ftrenuus, optima quociue membrorum

tymmetna ac numero ut ipecxauisimus . ouik itaque pmri-
b*ijjn,m*- muin utrinque duodecim coux:ac feptem fuperiores pedoris ofsi &
uertebris, ut poftea dicemus, articula
tTU • tur:quinquc autem humiliores folis compinguntur uertebris, ad pedoris ufcpic os non &pcrtingum,fcd in
thoracis delinentes lateribus, fuarumc?~
;, -*~"*‘~ e mmmitr ,.nh,r dnnta. ?
xat excepta, qux ab undecima penitus

cimx non raro ufuucnit,dccimx cartila _
doris ofsi non articulantur,^® quali dicas fpurix & illcgitimx, Graecis appellantur. Omnibus coftiscom ?*[*?*'
CeTf-mm
mune cft, qubd k olTcafimul cait ilaginofaq; confient fubftamia,quodq;
1 m appendicem ea fede fi ‘
&
A- *ppen-
JlX.
biucndiccm,qiiaucrtcbrarumconncdunnircorporibus.Oircacoftarumfubftantianonomiiicxpanefi- 4tBtl
bi fimilis cft.ubi enim coftx uertebris coarticulantur, & ubi dorfum conftituunt ,
#
folidiores multo durio- a.b.

^
extruuntur fubdan- m 4 fi"-
0/7«M- resq; funt,qulmin thoracis lateribus, & iuxta pcidoris regionem, ubi magis fungofa
tenui fquama.fcu lamina obducitunhxcq; illic demum tcmufsima cft, ubi in cartilaginem dege- £"•
Cntil^x' • nerat. Cartilago etiam non parem undique odendit fpecicmunfcriorum enim collarum cartilago mollior
.... /Mi cft.unde etiam fortafsis nonnulli illegitimos codas priuatim Kfttr* quali cartilagincsldicas.uocari
tradut.
Superiorum ucri codarum cartilago durior ed,folidiorq;,ac in ualdc fenibus intus oflea efficitur: quem- d*.
admodum in ouibus& bobus, alijsq; fere omnibusciiu generis animantibus mediocris etiam artatis ficti
cernimus, quorum cartilago intus friabili condat ofTe.extcrius tantum cartilagine ucluti membrana qua-
piam obuoluto. Atque id etiam in limi/s& canibus, utpotc bcciori temperie quam homines
condantibus,
adeo ed manifedum.ut haud mirum lit, Galenum illorum praecipui animalium fabricam docentem, ucra-
rum codarum cartilagines, oflcasdpuriarum autem cartilagines, esquifitas cflc cartilagines fcripfiflc . Hu-
jus caruloginis moles in omnibus codis non eadem cd,ut etiam omnium
codarum noli par ed longitu-
i mi» hbr. Jo.prinu namque & duodecima brcuifsim* funt.mos fecunda & undecima, qux omnes breuibus dqnan-
i. oyMaa.
tur cart i]agmibus -Sexta ucrodcptima &
odaua.longifsimx funt.ac longifsimas etiam obtinent cartilagi-
ncs.Prima- codx cartilago amplifiima ed, quemadmodum &
prima coda c.rtcras quoque amplitudine fil
A
«L” "mn nerat: mox hanc fecunda deinde tertia in amplitudine fubfcquuntur.duodecima ucro undecima om- &
f.t ;»{,» nium funt tcnuifsimx,&: in tenuifiimas quoque
terminantur cartilagines . Medix autem medio fc habent
modorqiramuis harum quandoque cartilagines in progreiTu.ofTea fuarum codarum fubdantia efficiantur
<!•_.
si fxr n
j auorts
,Qni„n enim fex liiptriorum codarum canilagincs dchifccntia efforment intcrualla, tocoq; duftu
a b iiiuiecmxque didcnttdxcx tamen, (cptimx.oflaux, &
interdum non* codarum cartilagines uaricin
n implent. Ad lixe,qutn
progredu latclcunt,inuicemq; continuatx intcrualla ipfarum fuamet fubdantia
que ipurianim codarum cartilagines in acutum » mucronem dcfinunt.ucrarum autem cartilagines non n i/SJ.t.
° 'A- *
itcm.Primx enim codx cartilago, P fuo line qui pectoris ofsi ualideconnafcitur, amplior fit, quam qua
f , ^ C'
primum ab oflea codx cducicur fubdantia.Sccunax ac tcrtix,triumq:fubfcqucntium codarum cartilagi-
Urnui‘& nes modice in progrcldi aiftamur,& lingulx in 4 capitulum finiunt,quo lias pcftorisofiicoarticuiaripo . i/t^.o.
jjca doctbunus.CoJUs non umni ex parte eadem aded lxuitas.intcrna enim fede , qua membranam
4if<r,u>. iplas Lu >. E.
j
fimul
J
1 '
Humani fabrica Liber L 67

fimul omnes fuccingcntcm fpcdant,uniucr£e Ixucs minimeq; a/penr apparcnt.tcnia tamen , &
qua: illam Ctffarmm
rt,4£.K. ad decimam ufquc lubfequuntur,in interna ipfarum fede ucrius humiliora r linum odendunt ipfis fccu im> ' ,
'
dum carum longitudinem cxcu!ptum,non quidem per uniucriam coda: longitudinem conipicuum , fcd
A
maxime ea fede, qua primum a uertebris abfccdunt in thoracis latera ferri incipiunt . Sinus ille paratur
9 fi&. 6 ea. ramo, quem ucnaconiugc carens, codx exporrigitrdeinde etiam illo uchitur arterix ni agnx 1 fobo-
5
l*.\ C.G. Ics A' u nemus a dorfali medulla pronatus. Verum quia hxc uafa in medijs codis gradia fune, ac pari fem
t fi.CA.lt per incedunt fcric,in tribus autem fuperioribus mini ma»cadcmq; Ipariim ducta occmrunt:non mirum cd,
Ut. } V.lc.
medias codas his linibus magis quam fuperiores ornari. Porro tres codx hu mil iorcs,ct iamli magna illis at
u ifit u.
tendantur uafa, quum tamen tenues & interna fede depretia: cernantur, etiam citra magnam huiuimodi li
I tjbbri 4.
ftmcifmt ta nuum operam, illis

ualis tutum iter prxbcnt.Sinus ide ualis deducendis caelatus , inferiorem coda: partem
mi toflar» acutiorem tenuioremq; cfficit,quani lit fupcrior,qux obtufior magisq; teres ccmitur . Externa , cadcmq;
Jmflwm fer gibba codamm fcdcs,non omni ex pane
laeuis cd.ca enim x pane, qua codx uenebris alligantur, praeter
umutn .
quam quod capitula eiformant, quibus ucnebrarum inarticulantur finibus , etiam afpcrx inxqualesq; fele
* *Jx- ^
M. frd frA- olferunt, quo aptius hinc ligementa educamur, codas ucnebrarum corporibus & tranfucrlts caruudem pro
ccfsibus colligantia. Prxtcrca in hac externa codarum fcde,fnnulatq: a tranfucrlis ucnebrarum abfcedut n
J proccfsibus, y tuberculum quoddam afpcmm inxqualcqjuilitur, tendinibus z undecimi dorfum mo- mffierumtm
x ij4 uentis mufculi excipiendis pararam:qui partim in apices tranfuerforum proccfliium ,
& partim in hxc eo-
ut. r.
darum inlcrumur tubci cula.Dcindc,qua codx adhuc magis a tranfucrlis ucnebrarum recedunt proccfsi-
bus,in hac poderiori extemaq; iplarum fede ,.\e afpcrx inxqualcsq; funt, ac etiam ucluti tubere quodam
* 4/1*-
A ix mmf.modice prominenti donamur, ut in illas apta infenionis fedes cius * mufculi cfliccrccur,qucm in homi-
ne thoracem moucntium quanum nuracrabimus.Dcin hxcafpcritas non duntaxat illius mufculi infenio
b 1 mmf. ni idonea cd,imo etiam externi intercodalcs mufculi liinc cnafci docebuntur, qui hac iuxta ucncbras
1»
ut.V.
regione non folum ab inferiori fede fuperioris codx in elatiorem humilioris codx panem peninent , uc-
rum etiam ab externa unius codx fede ad externam alterius hic exporriguntur. Reliqua uero regione co-
ftx leqes xqualesu; lunt,nifi fonc quifpiam eas modici afpcras in fupenon & inferiori fede ede contende
rct,4 qua intcrcodalium mufculorum pendet origo, in quamq; eorundem etiam infenio perficitur. Prima
tamen coda fuperiori fede, qua Iatilsima cd,priuatim alpcra inxqualisq; ccmitur, ut c mufculus dorfum
t 8 mmfc .
tat. C. moucntium quartus hinc principium opponunt fumat. Codis omnibus non par ad ucncbras obtigit ani- CeTJarmm
dlfi-a, e, culatio.nouem enim fuperiores d duplici coardantur articulo, undecima autem & duodecima (impSici, lrff
quemadmodum & decima quoque rarilsimc duobus articulis fux committitur ucncbrx : utcunque etiam Utie.
e tfi.mnm
lccus Galeno iulum fuerit, qui lingulas codas duplici aniculo uenebris coarctari docuit Cxtcrum codx Tum alias
.
e duo odendunt capitulamnum quidem, quo f linui uenebrarura corporibus

L, miserum duobus nodis aniculatx
H. incifo inarticulantunaltcrum autem, quo g internx fedi apicis trauicrfi procclfus firmantur Atque hxc .
{ \f.xj. capitula finibus illis refpondcnt, quos uenebris, quum carum rcccnfcrctur condrudio, infculptos retuli-
Ur.ftLl.
1 1 mus. Prima igitur coda rotundo capitulo primx thoracis uencbrx corpori inaniculatur ac deinde tranf-
:
ucrium*ciufacm ucncbrx procdfumtantilpcrafccndit>quoufqucipfius apici alio capitulo inarticulctur.

Secunda ucr6 coda A
feptem fubfcqucnccs, communi femper duarum ucnebrarum corporum finui non ,
rotundo, fcd indar obtuli anguli protuberante capitulo inarticulantur.tranfucrlis autem proccfsibus perin
de ac prima coardantur coda.quanquam & hic quxdam in aniculis,proptcr linus no eadem fede in tranf
uerfis proccfsibus cxculptos, confurgat differentia . Superiorum enim uenebrarum tranfucrii procclTus,
fuos linus in humiliori pane internx illarum fcdis incifos gcrunt,infcriorum autem (uti fupra etiam con-
tra Galeni fuifragium admonuimus) in fuperiori pane: mediarum uero ucnebrarum fimis medio fc ha-
bent jnodo.Cxtcr um quod codarum articulario, qux ad ucncbrx corpus effici cur, tanto clarior fit illa qua
codx ad tranfuerfos procclfus moliuntnr,quanto apex tranfucrii procclTus dcmifsior cd,linu ucncbrx cor
pori cxcu!pto,hic etiam non ucnit ncgligcndum.Porrb trium inferiorum codarum articulatio, qux ad ucr
tebrarum duntaxat corpus pcrficitur,linibus quoque non admodum alte cauatis , neque ualdc protuberari
k f/ifrN. tibus h capitulis perficitur. Atque hac ratione codx uenebris committuntur, quam autem articuli fpc-
A
cicm cum pedoris ofle moliantur quo dudu a uenebris antrorfum contendant, tunc primum opportu-
ne cxplicaoimus,quum pedoris odis condrudioncmfcnnoni addiderimus qux profedo enarratu clTct
:
fadliijfi humanum os,fimiarum & canum Se uitulonim, ciusq; generis animantium olsi rcfpodcrct. In his .
namque animalibus (ut etiam inter edendum uidcrccd) pedoris os feptem 'condat ofsibus,non admo- iumpefh-
n**fi**if
dum inter fc forma diffcrcntibus.In canibus cnim,porcisAouibus,inuiccm conueniunt: iafimijs ucr&A
fciuris,proptcrclauicularumaniculationcm,primumfuprcmumq; os aliquantulo exteris amplius uido ^W# '
CT,
tur.Scptcm hxc olfa latiora, quam profunda cralTavc funt:& qua inuiccm committuntur, latiora nonn ihil,
quam in ipforum medio cxiitunt.Homm connexus cartilaginis interuentu interdum tam lax^ perficitur»
i fi.tA.14 ut i ucnebrarum quam corporibus fuis proponunt,
1
compage modicum diifcraticd tamen is connexus
ad fymphyfin fcu unionem ita referendus, ut appendicum cum fuis ofsibus conncxus.nifi quod hunc con-
nexum etiam in admodum decrepitis bobus cd cernere. Vnde etiam Galenum in libro de Ofsib. miror,
qui pedoris olk fynartbrofi committi:quum tamen neque harmoniaîcquc futura, inultoq; ad-
fcriplcrit
huc minus gompholi componantur, quas compofitionis fpecies in cius libri initio fub fynarthroli comple
Aitur.ln harum commifiurarum lateribus linus utrinque cxadpitur,cui cartilaginis alicuius , in quam co-
ftx degenerant, capitulum inaniculatur Ad primi enim odis cum fecundo contcxtum,fceundx utriufque
lateris codx cartilago immittit ur.Ad fecundi odis cum tertio
commiifuram , terti* utriufque lateris co-
r 4 ftx
Digitized by
, 7
68 esAnd. Vefalij , de corporis
ft* cartilago (ut Se reliqui fucccdcntcs

quatuor utrinque cartilagines fui ferie fuorum ofsium comr.iif-
furis) coarCtarur. Verum primi ofsis lateribus prim* coftx cartilago non articulatur, fcd prorfiis
,
exacuitur, ipfo olTc latio
adnafeitur-Septimum os, quod reliquis gracilius, magisfy teres cft.in cartilaginem
(ane pedoris ofsis in canibus &ftmijs eft ratio, quam
rcm.enfisq; mucroni quamfimilimam.Huiufmodi
Galenum fpcdallc annues, quum ipfius depedoris offc hiftoriam,his quat modo prxlibauimus,
contulc-
^ ri ,
nr generatim
n.ift.< ut
pedoris os (quod, dicam, amplum, & (i cum
nnni<nrim i1irTm.imnliim.Mi alinnim animalium
rtim aliorum .iniinalium
ris. k Verum (i humanum
i. (
H»»MW k tau 6,
fueris, multo aliter id habere animaduertes: uti etiam
flant cfut
ofsibus conferatur, longi brcuifsimtim cft) intuitus fi"-
quod ceno affirmare pof
dtfcfifiH.
homini pedus merito obtigit brcuifsimumA limul latifsimum.Nunquam enim,
fim.in pedoris orfc mihi feptena occurrerunt offa, neque etiam hac in, homine eodem femper nu
humano
primum quidem infi- 1 yfix-H
mero cemunturiln adultis enim tria fere confpiciuntur.prorfus inter fc uaria.ac
1
ai h. 6 aw
rniter amplum cft A
nonnihil etiam craffiimtita tamen, ut ipfius crafsitics ab amplitudine plurimum uin-
modice cauum cft-.in anteriori autem gib
tem fi. at 7
catur.Os id m pollcriori fcdc.qua thoracis rcfpicit cauitatem, akfait.
enim in ante- m
bumA in medio fecundum ipfius longitudinem longe crafsius, quam in iatcribus.uidctur ff
rioris fcdis " lateribus dcpicffum, atque ut apte
prim* coftx cartilaginis crafsitici » refpondcret, exte n
Superior etiam ofsis pars mul Ot.lf.f.
nuatum. In medio autem.roboris gratia, P triaguli modoprotuberat.
<1
6
tocrafsior ampliora; cft
r inferioreA utrinque unum 1 linum longum, ac uerfus pofteriora incilum, p h-t-
rj.
caput inarticulatur.In horum finuum medio, propter
& cartilagine tncrulhtum obtinct.cui clauiculx '
“ lunatum ccmitutA ueluti

q 6. Tfc.
extuberantia illorum interiora latera, primum illud os in fuperiori hac fede 1 ’f-
foueam oftcndit,quamre*7 »r «cingulum uocamus. * Inferior ofsis pars utcunque afpera cft
:& fccudo, r 6.7 fij.a.
s 6.7
quod iam dcfcribam,olsi cartilaginei ligamenti intementu adeo laxe committitur ut nunquam horum IX.
,
o&ium lateat connexus, imo & ipfius quoque motus in magnis rcfpiratlonibus interdum animaduertitur. t I
1 fuperiori fede, qua primo conncditurofsi.ftridius

y Secundum os multo amplius cft, quam craflum: ssA.
cft, i quam prope inferiorem. At nullibi
interim xque amplum cernitur, ac elatior primi ofsis ledes.Qua * 6.7 fi. f.
fecundum os primo comittitur.in utroque conexus latere “ finus inftar obtufi anguli infculpitur, ambo
X 6.7 f. t.
c trianguli
bus ofsibus comunisAcartilagi ne incruftatus, cui fecunde coftf cartilago inftar obtufioris
alios multos fibi ucdicat,inftar ob x 6 ,
VJt*
uenicis protuberas inarticulatur.Prjtcr hunc finu prffcns os utrinq;
<•
71(r.
rufioris anguli cauosA parib.intcruallis ab inuice
nequaqua diftatcs.Primtts enim in altero latere huicof- * 6 fis*.
initii,
fi proprius linus, qui tertie
coftj cartilagini paratur, a finu lecudx coftx gratia incifo logius diftat.quam fe
h 6,7 fi n.
eundus huius ofsis peculiaris finus, quanx coftx gratia cxlatus.a finu remouetur tertix coftx cartilaginem c i O.
fix-
fufcipicnte.Rurfus.plus intenialli confiftit inter fecundum linum Se tertium , quam inter tertium Se quar- d 6.7 p.x.
&
tunuadei Ut finus fextx fcptimx coftarum nomine in hoc ode fculpti.fc inuiccm contingant Se non ta
alte,atquc fuperiorcs.excaucntur.Sufcipit itaque hoc os priuatim tertix.quartx , quintx , (extx Se fcptimx
c modo protuberantes. Secundum os in pueris ex { e ifix-t.
coftarum cartilagines, fecundx coftx cartilaginis
Ufi.yJ.t
plurimis efformatur ofsibus, inuicem unione per cartilaginis interuentum contextis. Verum hxc unio, neu
tiquam canis aut fimixo&ium compagi uenit conferenda, quum longe magis lateat , inferioraq; qffa mul
lobreuiora fuperioribus ccrnantur.Et in coemitcrijs fecundum os integrum, A a primo difiundum ferd
femper effodit ur,qucmadmodum ucrtcbrx mutuo diremptx eximuntur. Se fi fortuito in fecundo offc ali
quam compaginis lpccicm,ac fi ex pluribus id conftaret.oblcruabis, ea potifsimum appatebit , S ubi ter R * fi >
tix coftx cartilago ofsi articulatur A
deinceps h ubi quartanim coftarum cartilagines pedoris ofsiiun- h 6fii.S.
i '*
Tertium ueri os exiguum cft,& inferiori fecundi ofsis fcdi interna ex parte eadem ratione eo
> fii-
guntur. 1
; jel k. 6, 7
mittitur, qua primum fecundo iungi relatum cftiillicq; fecundo ofsi neditur , qua feptimanim coftarum fx-C-
cartilagines infimx fecundi ofsis (edi articulantur.Hoc os modice amplum cft, ac tenue , humiliori^ fede
in mucronatam cartilaginem dcgencrat.Vcrum id non infrequenterA potifsimum in minoribus natu.de
r effe reperies A 1 mucronatam cartilaginem inde cnafei conlpicics,ubi feptimarum coftarum cattilagi- k ijUA
e, 2 Zfm
! nes mutuo feri coeunt, fecundo^; ofsi pedoris ofsis articulantur.T ria hxc pectoris offa fimul iunda, ma 7 fi*
itmpniH nubri) alicuius gladij imagiucm rcfcrunt.primi namque ofsis fuperior, admodumq; lata fedes , illi manu-
refpondet.quxlubparuodigitoinapprehcnfioncconfiftit.Sccundum autem os, illi parti con-
bri) parti
gruit, quam manus tota intus comploditur, in qua finus coftarum cartilaginibus parati , cum prxftant u-
fum.qucin in gladijs ex manubrij afperitatc quxrimus, quoties intortis nodofisq; funiculis , aut fcabra pi_
obduci curamus.Tcttium os,una cum cartilagine, (nifi hxc nonnunquam fuo mucrone bifi_
fcis cute, illud
da gemina^; occurrat) reliquxgladi) parti afsimilaturiadco ut nonnulli uniuerlam hanc ofsium ftruem £
e*u5«, ab cnlisimagine uocannt.alij.qui canes potius ac fimias, quam homines (pedarunt , mucronatam
cartilaginem duntaxat illo nomine dignanturiquod hxc fcilicet gladij mucronis formx accedat ipfumqi :
canum pedoris os, cnlis imagini non ita apte, ac humanum os conferri pofsit.Hxc imaginum collatio atte
ftatur.uctcribus illis hominum cadauera, Galeno autem fimiarum,diffedioni (uilfc adhibita. cui fententix
•! Cclfi quoque oratio, qua ille pedoris os utrinque lunatum cffe,ex uctcrum quopiam tranfcriplit, luffraga-
tur _j j cn j n) J c f, m ijs A canibus falfo protuliflet,quum tale quid in illis nihil apparcae. in homine ucrbpri
MtriiHjni l»
*“*"
' mum pedoris os (uperiusA fecundum inferius, inulto latiora <iint,quam ubi hxc inuiccm committuntur.
Ttfhrii Pedoris ofsis fubftantia admodum fiingofa mollisq; cftA anteriori fede magis continua fquama, quam
fiifmhflitu pollcriori obducitur.Pollerioris enim ledis fquama multis inxqualibusq; donatur foraminibus, qux haud
eru ' a funt,fed 1 ualis folum uiam prxbcnt.idos enutrientibus. Hxeq; foramina in primo offc tanto ma 1 fan
Prfhriisf
' P
gis funt confpicua, quanto huius olsis crafsitics fecundi ofsis crafsitiem excedit,. Quod itaque pedoris os, 6.6 fi. I It.
f, 6.
illis collis qux orbiculatim thoracis amplitudinem cfformant.ftabilicndis procreatum (it,ncmincin latere
arbitror.
i
t
Humantfabrica Liber 1 69
arbitronqucmadmodum neque, quod propugnaculi etiam uiccm fccundario gerat ,cosq; ufus homini prx M.rr,«a<x
det, quos generarim thoracis oda prxbcrc.in huius Capitis initio retulimus
. Cartilago, in quam pedoris
os exacuitur, fubdimnim quoque illi partiunt cl> propugnaculum..^ malum granatum' uulgb appcllaciy.tp '
(ut arbitror)unius balauftij apicis imagini illa accedat. qua etiam A

forma, uulgusipfamcpiglottalcm ap-
m ix, pellat cajtilagincm,ab imagine uidfclicet laryngis m opercuh.pcciorisofsis cartilagini
IpccicnOnadmo
fo*t- 58 . dum abtimilis. Verum huiulmodi nominum copiam adprxlcntis libri calcem una cum exterorum ofsium
nominibus (ubijcicmus.modb autem nihil in thoracis ofsium hi (foria addendum fupcreft , nili forte co-
n j/T-aia darum du&usmui longe in codarum ofsibus.quam in cartilaginibus cdalius.Codarum enim orta n
quii c,Jm,
M' udf. primum a ucitebris abTccdunt, egregie in pollcriora dcorfuin obliquamur, A ° hinc ad thoracis
latera Aflw.
deorfum fctnpcr oblique uerfus anteriora declinant , P quoufquc in cartilaginem delinunt; oblique
od A. ac
circularim furtum in anteriora confcendcntcm: adeo ut colle, ubi cartilaginem primum
p tairm fi. educunt, arcua-
oBodc. &
tim in angulum quodammodo furfum refledtantur. s Idr collarum thidus non in illis
folum, quxpc
q Hortule floris ofsi committuntur, cuidens c (lucrum Sf in reliquis omnibus, (i forte duodecimam exceperis cuius
,
JTO&penf cartilago admodum
obfcurd furfum fpcCtat.quanquam etiam hic inflexus porilsjmum in mcdijs.quinta ni
/’"* /«»
io.
mirum, lexta, fcprima,odaua A nona uifitur.
DE CARTILAGINEA QVAE CORDIS BASI ASCRIBITVR

lubdantia , fcu cordis olfe. Caput X X.
&
H AE. C figura magna arteria arterialis tiena radicet perfundam' exprimit,
ab omnibus connatis corporibus partibus ve diuifas, &
duobus circulis fimilimas.atc
quidem arteria magna radicem notat, B uero arterialis urna radicem. Cantatu
nexum, quo uafa ea tnuicem in ipfo exortu cotmafcumur. !'erum conduxerit liac ex
Je
xtt libri figurisipotijumum autem odaua &
decima,peteretquas huic Capiti prxpone
ron,Ji non qjdem figuris paginas occupare uererer .
E foriitan hoc libro os aliquod prxtcrmififlc uideamur.iam oflex cordis fubfljtix foeien
da eft mentio.Galenus namque ab elephantis corde , a quopiam fuorum familiarium os U.8 Je *J
eximix magnitudinis cxcctum prodidit:A grandium quidem animalium cordibus os,mi ""“ijlfitl.
norum uero cartilaginem aferibit. Ego autem hadcnus,uti in uullo corde, ita ncq;in Im- a —
mano(quod humida admodum,fi reliquis animalibus conferatur, eft conflitutionc ) eo- «r~r, .f-
quilitumos rcpcritcaquc fcdc.qua Galenus cordis os conftituit,fubdantiamabfcruocar fidrlhtui.
a 10 fi.U. rilagineam,qux meaquidem fententia nihil eft aliud, quam a magnx arterix A b ucnx arterialis radi- C“n **S'
tfmb B, C, ccs,a co. de principium duccntes.Qujppc radices hx,in quibus membranarum bafes confidunt.qux mate Wlwta.
D. ricrum e duobus illis uafis in cor refluxui prxficiutur, multo duriores funt, quam reliqua illorum uaforum
b 8/f<.k
6fJr F .F.
fub(lamia,adeo ut radices cartilaginis natura participare nonnihil uidcanturqux in bobus , magis ad- &
G. tpubui huc in ceruis,liccifsima ofleaq; temperie donatis, ita tempore indurefeit, ut quadrupedum collarum carti- ,
.
rixar ai i. me lagines in album & friabile os,cxtrinfccus cartilagine tanquam membrana obductum, degenerare fcripli-
trano ntu mus.Hx itaque uaforum radices c perinde ad fc mutuo (unt contermine, ac fi d duos circulos in pun-
tmr.
fto inuiccm committcrcs,continuarcsq;,ita ut dexter circulus ucnx arterialis elfct radix, (iniilcr ucro(qui
c c.
a a,b. amplior exiftcrctjmognx arterix. Vbi autem circuli mutuo committeretur, is locus eflet, quo hxc uafa luis
Orbibus limul conna(cuntur,uniunturq;,ac ubi prxeipua oflex cartilaginis confideret porri o,qux oblonga
& iicluti teres elfct: tota nimirum fede, qua illae radices inuiccm committuntur,
rum portiones eflent rcfcctx. Ac proinde per me licebit radices has pro animalis in quo incides tempero-
,
& reliqux interim circulo-
I
mcnto,A magis adhuc xtatc,aut cordis cartilaginem, aut os uocare, modo accurate ipfarum naturam quis
una cum Galeni fcdatoribus,ipfius fcnfa admodum ofeitanter eruentibus , tam dolidus
intueatur, neque
fit, ut cordis os indar a aut u cAormatum libi perfuadeat. Qui enim poli Galcnumhumani corporis hiflo-
« «.»& riam feribere aggredi funt, in humani cordis oali os quoddain cxtruCtum rcccnlcnt, quod laryngi e
p rJC
•1 “t- -polito, A ab u imagine uttelif nuncupato ofsi afsimilant.Ncquc fat luit illis hominibus^d hunc modum os
111 humani cordis bafi confingere quip imo fermoni adieccre.cordis balim , atque ideo etiam uniuerfum
:
cor, ab ipfo non fccus firmari, quam lingux radix illo olfe quod laryngi prxponitur . Arbitrantur namque,
corciulmodi ofle firmatum , mouerimon expendentes, cor etiam tali ofli donatum , ipfo non minus fuflful
ciri polle, quam fen eus palus leftum in acre fudincret, quando is ledo alligatus, limul dum iplo deorfum
cx alto proijcerctur . Quamuis interim qtiatuor cordis uaforum ad conterminas fedes connc- teiifmmm
xum nonnihil cor ludincrc , haud inficiari pofluinus . uti etiam cx uniucrfa Galeni *• * xW«“
dc cordis ofle hidoria , in qua ueteres , fuiq; temporis medicos qui id mTl.diJJeJI.
,
in homine reperiri negabant prxtcr meritum arguit : nobis
,
quoq; fatendum cd, Galenum id quod pertractat \
OS,in humano Corde,precetcris,uti mo
• nuimus, humido A molb,
t nunquam efle jg-
V
. , w> greflum.
• •t. -..VX». pOli- SUtO». 13». ,
DE
JT
Dlgitized by Googlc
,
. . . . . . . .
nAnd. Vtfalij , de corporis

7°
DE SCAPVLIS, Caput XXI.
TlCVfijl XXI. CjCP. S E C y H.D M T E H.T l U.
TRIVM VIGESIMI PRIMI CAPITIS FICVRARVM,

camndcmq; charidcrum index.
exprimit.
TB,lMrl figura internam,feu anterhremfeapuld dextrafedem
Secunda, dextrafc.epula extcrnampoflcrtorem ve fedem ofiendit.
exteriorisq; fcapula fidis proponeret, aut
Tertia,[capulam dextri lateris m latus depleam continet, utfmimgibba
inter elatiorem [capula coflam,& fcapula ffiinam coufifiit,
Scapula fmus.cui humeri caput articulatur.
at, B 1,1
f, n i,i Ceruix feu collum fcapula.
protuberantem notat putem,
r* r F m prima figura,& E F m fecunda, mtenorem rrf, nuant procelfum fcapula in quo F ,
’’
cui ctauuula alligat ur,& peni hmititur. E uerb.proceffus huius
appendicem, faut em,affieram commonfirat partem,
i qua ligamentum pronafcitur.hmc m fuperiorem fcapula procefjum pertinens.

Fadix ffitna fcapula,feu ipfa fcapula ffima.qua m hominefupcriorcmfcapulx educit proceffum,in
quoK&L mprl-
c‘ „
&
ma figura gr tertia, L in fecunda quoque,occurrunt,pnuattmaUqutd indicatum.
. Scapula fpinapars cra/Slor.inlerdum appendice decorata
’
_
’ ’
' yhi K m prima &tertu confifitt, coalitus incedit appendicis pnceffus fupenoris fcapula, cuius media fedi Kfccnn-
*
da figura mfiHit.
, Sinus fuperioris proceffus fcapula, Icuiter cclatus,gr articulanda claxicula accommodus.
1 , "/“r lutearum tubercula,<iuafinus perinde in fcapula cauo confluuunt, aefl illi i collarum cornu
xis effent tmprejit.
0. Sede, m mterna fcapula regione magis caua.qua fecuuda figura liter G & Hrcfponient
ii
Trotuberans craffiorq; inferioris cofiapars,qua m internam fcapula fedem prominet

'
‘
Hac fede mfenor fcapula cofia latus ve efficitur acutiusddeoq; magis prominet, ut tertius brachium moucnl ium mu
• [culus hinc promptius exornetur.
Scapula inferioris cofia affice flnus, unde interior cubitum extendentium prmafeitur mufculus
~ *Ad fcapula externam fedem protuberans mferioris cofia pars
i Impretjio & amplitudo mferioris cofia, unde tertius brachium monentium mufculus nafeitur
T,\ Hic externa fcapula fedes propter craffinem mferioris cofia mfignitcr caua cernitur .
y
jtppcndix bafit fcaoulautd prine ipium tpfius /fima coalita.
’
_ ’’ appendix inferioris anguli bafis fcapula. FIGE SIMI
’ ’• Superioris anguli fedes,mtcrnamfcapula regionem modice protuberam primi capitis figura
,
* Superior bafis fcapula angulus.
Z, ’
* ,
’’ Semicirculare foramen,feu finus.m fupenore cofia fcapula conffiicuus
, * sedes in externa fcapula regione, inter ffimam gr elatiorem fcapula cofiam eonfi flens,
|
rerum b prjuxtim fcapula fedem hic notat tcnutfiimam,& quodammodo pellucidam, c
autem forammuluraindicat bic frequenter apparens, gr ucnula inibifcapulam nutritu
rauiam p rabens,
Trafenti figura externam feu pofieriorem canis fcapula fedem in hoc delineauimus,
nt prompti expenderetur hommis fcapula ad cams,aul ouis differentia, quam in fum-
mo humero, aut fuperiori fcapula proceffu notauhnus.Significct igitur -d&B fcapula
gibbum,feu dorfum ac -i quidem ipfius inferiorem fedem, B autem fuperiorem. ani- &
mantis collo capiti ve propmquiorem. C&D ffimam fcapula notent fuperfcapula cer
uicem non excedentem.!, fcapula cerate em.
Scapularum
*
Humanifabrica Liber I. 7'

ICAPVLARVM, utrinquc una, poftcriori thoracis regioni uerfus fupcriora a in- YtafoUrU
nicitun&r occipitis o(si,ccruicis thoracisq; ucrt cbris, codis ac ofii » referenti , mu fculoru ^
tu ' °*' &
j
***’
duntaxat imeruentu copulatur. Occipitis quidem ofsi, beneficio b fecundi (capulam
moucntium,qui etiam hanc plurimarum ccruicis & thoracis uertebrarum (pinis com-
mittit, quemadmodum & e tertius illam tranfuerfis uertebrarum ccruicis nc&it pro-
cefsibusA d quartus ipfam aliquot thoracis & ccruicis uertebrarum fpinis firmat. Co-
f jul. l. ucro lcapuiam nectunt e primus illam monentium mufculus,& thoracem moucntium f fecundus,
gfu.i^s. Ofsi autem w referenti fcapula S fcptiini eius ofsis peculiarium mufculorum ope hxrct . In hominibus
h
rm Qad
praêrcaA' fimijsA fciuris A
fi qux alia clauiculis donantur, fcapula ligamentorum auxilio clauicitlx h
con rcxitur,illiq; cft contermina.In omnibus uero animalibus brachij os fcu humerus fcapulx * nurticu
numfiîTs latur. Ac
proinde fi hominem fcapula deftitutum fin\cris,nufcjuam uocatum humeri articulum opportu-
** "*
ad a. n£ conftitucs.Ad cius namque fabricam,ncceflumcft,hutncri caput alicuius ofsis linum fubirc, ac ut mo-
k 4«wfr. ucatur,in aliquo olfc ueluti in bali quapiam ftabiliri:adc6 ut nunc fcapulxufum ccnfcri oporteat prxri-
#
u.s. tu.
p uum . cuj a ii U s mox fubfcquitur,non
(ane pernitendus, partium nimirum thorace contentarum cultodia.
Natura fcapulas tanquam duos clypcos & fcuta obiccit . hinc rurfus alium u-
fui. l Pofteriori enim thoracis fcdi
i. i
&T&G. fum homini acceflurum minime ignorans, quo k complures mufculi motuum brachij ac thoracis &cu-
7 rab. l.6 biti autorcsjfedcm qua fuftulciantur,& a qua originem ducant, commode adipifeuntur. Magnar igitur fin
•*.(*, ma*.
/4.9i gnjlarisq;induftriarelt, fcapulas tam uarijsprorfiisq; nccdfarijs ulibus adaptare &undcquaquc non fccus ,
1IM. r'
V' rvM-urrr.niiim nrimrim ad iK.un mine
(inmilnc ulus,uti
rtA lingulos drlrrihfmu«.rr»nhn<*rf
fllinr dclcribcmus, Cnnnl, enim
nrnr. Scapula inrnm
rnim inxqua
cascxtrucrc,quam fi priuatim ili configerentur.
j tab.KS.
lis e(l admodum, omniq; ex parte libi difsimilis.prxtcr uarios namque iplius procc(Tus,finus, tubera, appen
dices, eiusq; generis reliqua, e quibus ofsium dilcrimi ru petimus, fcapula trianguli differentibus coftis la- , .
tcribus ve elformati imaginem quodammodo cxpnmit. Primum enim iplius latus , quod fcapulx ba- nTrialpt
1
X fim perpetuo uocabimus,ca fcapulx fedes cft, qux fecundum dorfi longitudinem , thoracis uertebrarum Uru.
i Z par
adY. fpinis proxime cxporrigitur,obliquaq;c6ftatlmca,fupcrius& inferius ad exteriora corporis ve latus obii B afufiap»
que tanquam in circuli conucxum inclinata,in medio autem paululum lunata & caua. Venim interim fca
pulxbalisnonnunquain continuo dudu , hunc fere in modum ,( homini perinde ac exteris quafi ani-
,
mantibus, gibba cft. Deinde bafishxc admodum tenuis fpc&atun quamuis inferiore tamen parte & fu-
periore nonnihil quam in medio crafsior appareat , inferiorisq; partis crafsities , partis fupcrioriscraf-
m *• — ^
sitiem adhuc uincat
ii." „
Huic 11 *
bafi plcru nque

m dux adnafeuntur
.j _r i j * iJ’
appendices: una quidem, qu£gran~
Huaffn * J
a\ *
T\.‘* dior ctafsiorq; & longior cft , ad bafis interiorem confidit angulum inf igni ter obtufum , ac ueluti or- ,
i
fe, e. bicularcm:altera
autem appendix aliquantulum fub fuperiore habetur angulo, illiq; bafis fcdi coaiefcit , a
i< luum. r ... . 1WMUUv«. .«v cartilago longe Breuior minorq; eft ,
quam in ouibus & bobus , alijsq;
quadrupedibus, quorum fcapulx thoracis potius incumbunt lateribus, quam, ut in homine, poftcriori tho-
P *•»/*• ricis fcdi uertebris proximi. Atque ita primum fcapula: talus fc Kabcctauo amem reliqua inccr fc uariant.
° Inferius cnim^rb humiliore bafis fede admodum oblique furfuin in exteriora ducitur: P fuperiusue-
T| . |M||
„ i.ify. ro(quod tanto breuius eft inferiore, quanto inferius cftipfa bali breuius) nonnihil deorfumin exteriora
a b . fcrtur,qucxlammodo tranfuerlim proccdcns.Duo lixc latera in «
- - 1 1 ‘
imtrr . S angulum coeuntia,
i
iatiufculam fcapu- I titnm dtf
la i*
r ad f r/ma firruti*
Jajpartcm fuis externis finibus complc 6iuntur,quam fcapulx ccruiccm dicimus, cuiq; finus infculpitur ar- fi .
7 rn fcafu-
ticulando humero apparatus.Cxtcrum duo hxc latera fuis finibus tertium cum fcapulx angulum condi- J
it m
anpUi ,
“imttr i jC.
folum dudu & breuitate inter fc difcrcpant,ucnim etiam cra&itic. Inferius enim latus , quo
tuentia, non Taunum
o. P, ? altilis ubafifur fu raconfccndit,co r crafsius A: multo fpifsius efficitur, non aliter quam fi Natura huius fUmu da-
f.
j atcri s bcncficio,fcapulx alioquin tenui & infirmx magnum robur additum uoluifict, ac deinde fecunda-
i imtrr x fi. •
C#H T
j quibufdam mufculis commodi exortus locum prxparafict.Prxtcr id enim, quod mufculorum quorun-
tf
* Sinmft gratia (ut mox fubijciam) huius lateris crafsities internam fcapulx iedem s
cauiorem reddit , & in
tab. K. <£- externa fede fcu gibbo, ueluti 1
finum clformat,ipfum quoque in fua externa fede prope inferiorem ba-
ub.iis. fu fcapulx angulum u comprcfsioncm obtinet, deorfumq; quadantenus educitur, ut x mufculus illinc
7 principium fumeret, cuius ope brachium ueluti a pedore retrorfum flectimus. Qninetiam interna huius
Lb. T. lateris fcdc,iuxta elatiorem iplius partcm,qua (capulx ccraicciu terminat, oblongus quoque foedatur 7
a xfiZ-C. finus,aliquantulum afpcr & inxqualis ,
1 mufeuloq; principium porrigens, quem cubiti extentionis auto-
b i.i/f.F. rem datuemus. Porro fupcrms lacus, tenue minimeq, cralTuin cft, ad eam ufquc fedem, qua fcapulx ccrui-
< 'fo*' cis a fuperior pars conlidit.ilbccmmimpenfecralfefcit,ipliq; priuatim mxta interioris fcapulx, quem
Hinc enati audies, b proedfus radicem, c finus quidam fcu medium foramcnindarfcmicirculiinfcul Ctrmxfu
ii bb*Ji,
t i.ifii. pitur,uiam porrigens qui nti,paris ncruorum dorfalis
mcdullx <1 furculo,hacunacumucnula arteriaque
C,D. pofteriorem fcapulx fedem adeuntiîcapulx e ccruix crafia cft ,ipfaq; fcapulxcx ampla tenuiq; b^fiad
f t.xfi.s hanc coarctataA fecundum latitudinem incraifata cernitur. Ccruicis tamen f longitudo fcu intcrual-
C
lum, quod a fuperiori corporis parte ad inferiorem metior, admodum ccruicis crafiitiem fuperat , qux ab
*t x
1 fi~* &
a,b! anteriori parte in pofteriorem pcrtinct.Ccruix hinc magis adhuc extrorfum duda, dilatatur ut ipfa ob-
h * As-C. longa cd,ita etiam oblongum dformat 8 finum,infcnori quidem parte circulari circumferentia termi- do faratm.
i 7 mmfim. natumjfupt-nori autem parte in acutum quodammodo cxporrcdum.Atquc id propter h imprefsionem
T * mufculi ducendi gratia , qui intro anrrorfumq;
intemx ccruicis fcdi fadam, tendinis cius
U h* accidit, hic *
brachium circumucrtit.Prxtcrca linus ccruicisq; fcapulx k fuperior pars, in hoc procerius extuberat,
k
*
quo
Digitized k
k
tiAnd. Vefalij , de corporis
7*
quo aptius hinc « duo ualidifsima huius articuli pronafcercntur ligamenta, 8e
m externum quoque « I f mmft.
I*b. mmm e,
I, eifu muCculi commode hinc principium duceret.qui cubitum dedentium ed anterior. Hic fcapuli li- I
J tib.uite
incruftatu$,non admodum alte cxlatur. neque cuam ip
nuj cartilagine reliquorum articuli finuum modo
r» V w •tJt.
longitudo A amplitudo refpondent, humeri

fius
" capitis quod ipli inarticulatus , longltudltu amplitu & m 6 mmf.
tmb.m.
dini, propter uarios cosq; admodum
laxos motus, quibus humerus ad hunc linum acidcbult . Quanquam
n i, xfc
fine maxima occalione exculpfiflct , illumq; non ual-
intcrim Natura, quum (capuli linum ita lcuiternon Xjrap.l.
artiaili ligamenta» qui infecundo libro una cum
CsniUg. de amplum longumq; crcaflct (prater peculiaria huius a.C.
proceffus, paulo infra explicandos) CMtilagmcm quandam U-
mlifcu | ls p ro fcqucmur:& quofdam fcapuli
frv*" pamenti fubftantix compotem, in hoc linu crebro effingit, qua ipfum auget , profundiorcmq; efficit , m-
enim finus ambitu ea eart ilago ponitur, (ca-
•
miarum luxandi promptitudinem impcnfe corrigit. In huius
ligamentis articulum in orbem amplexantibus ad
puli intcrim.neqtie etiam humero eonnata/ed tantum
ncxa,illiscj; » cartilaginibus proximi
refpondcns.qux indar crefcentis Iunx tn genu articulo lemperoe o rmut 6 fi
cd.fcnfimq; ad (inus centrum prssp Ji.
currunt.Huius itaque cartilaginis externa lcdcs crafla Htc figmrmtmr
quafiquis linum in ambitu anulo
*
dufca eracilefcit, ac multo ante centrum definit: tiUgtni fc*f'
illius trianguli externum la U fttmm eiam-
•ureret, cuius corpus inftar trianguli eflct contufum:&
latus finui incumberet; fu II gmurn «<»-
tus,extcriorem articuli ambitum refpicerct:inferiusucro
II
. f .io. . J Ji..k aAai» MmkatnM k^n^hrin . niiAtifl- jw eMptefU- -
prclsioniq;oisium racue ceaens>iaxuin muu, - tProceflus neri, quibus pre

.
uL«.Zi. fenti articulo Natura etiam profpcxit.duo

ccnfcmun quorum alter P fupenorcft, paulo pod latius de- P '.«.I fi
f»r. K.
r ampla radice ex fupenon fede ceruicis fcapuli pnna
na,,, .,pr. feribendus: q alter ucro interior 8t minor, qui q >vfr
parti , at magis uerfus fuperiora, » E. F.
"/** pium ducit,& hinc utcunque latus antrorfum fertur^nterion articuli
oppofitus. Inferior huius proccflus pars, indar antiqui
Grxeorum literiC,nodro non admodum ablimi C r t.xfL F.
S lilirjfM-
lisicaua cdiunde etiam is riyiatJni appellatur. Alij
ucro a quadam imagine, quam cum altera obtinet an-
r*
**-
terra infigitur, «>«*«*/ ipfum uocarunt. Nonnullis quoque a corniculi rodri fpccic,
»'
chori pane, qui

dicitur, inferna fede cauusA infigniter Ixuis.nc munus infertionemq; « mufculiimpedi.it .bra-
7 mmf».
C
chium in anteriora circumuettentis.Supcriori pane proccflus ide afper St iniqualis occurrit.in clarifsima tebT.bt*.
namque fui principi) 1'cdc, cratior quam reliquo inccflu cernitur, St iniquah prominet“ tubere , cui cla- H-
1 apice ucro, ubi appendicem libi ucndicat,& interno fuo late U l.l fi. F.
uicula fere innititur.ualidcq; alligatur.In X l.lfil.
rc.etiam afper cd,ut aptius internum anterioris cubitum
dedentium mufculi f caput ab ipfo exorire-
T 6 “*/»•
tur,St 1 ligamentum, quod peculiarium humeri articuli ligamentorum primum rcccnfcbimns, hincpnn
a Ii /•te.
cipium obtineret. * Inter apicem quoque fuum,& tubcrrulum/upcrior ipfius fedes exafpcratur, ut
I J mmje.
gamentum hinc promptius cduccrctur»ab interiori procclfu in fuperiorem fcapuli proccfliim pertinens, Ukl
infertio b mufculi fcapulam ad pefeus mouentis, cu- •
utq; in totam ipfius longitudinem commoda foret «£/•
ius fanc potifsimum gratia (fi accurate fingula
expenderimus) proceflum hunc a Natura homini datum ef a
f mnft.
fe fatebimur.Cxtcrum nunc tempediuum

erit.fupcriotcm fcapuli proceifiim aggredi , & cum ipfius hido
AMemr „a anteriorem poderioremq; fcapuli fedes pcrlcqui-Scapula itaque ‘ anteriori fede lima & caua ed, ut b f imfi.
ub.r.
commode codarum conuexis re(pondcat,ac fuper ipfas dabilita, debite moueatur. Deinde etiam , ut op-
xima r • -- — • — /* 1— C.
*
' v r c ifpr.
• • * •
UfUa-
i tubercula qindam obtinct.motlice indar obliquioris linei extuberantia d
xtalinferiorcm ipfius fedem * fgM,
qui quodammodo finus condituum, ac fi thoracis codx, quibus fcapula hac fede incumbit, temporis fue M,M.
cclfuin fcapulam comprimcrentur.ipfaq; fcapula
illarum effigiem cedendo aflumeret . Hi enim finus tu- C I
bcraq; in lenibus apparent magis, quam in iuucnibus,quibus

omnia minus adhuc confpicue cxcrefcunt. f mmfe. i X
tA.c.
Ad hic.fcapuli anterior fedes c ad radicem elatioris anguli balis fcapuli nonnihil protuberat, aptamq;
regionem efficit , cui < alter fcapulam attollentium mulculorum ualide infenatur . g
Pritcrca (capu-
R r
quem ex poderiori fcapuli fede educi, illiq; fedi indar fpini emuf- hkN.Ofi,
li anterior fedes , qua proccflui ,
primd am
dam ede audies.corrcfpondet, infignius quam alibi excauatur non fccus quam £ Natura, quum proccfliim
extraxiflet , ficq; iplius cauitatem dictorum lam HetC.fi. 1
illum fingeret, anteriorem fcapuli partem in poderiora h i/x C
ufuum gratia adauxiflct.Intcr reliquas tamen anterioris fcapuli fcdis rcgiones.ea maxime cauam fccxhi D.
poderiora inibi uidetur extrada, fcapuli etiam i ifit.V.
bct.qui ipfius ccruici ed proxima.pritcr id cnim.quod in
t• • C • n'. ....^^..nsn.nrnfiikemnc.lvinr rmiritrm non Irmrrr anirrr; nnrmadn k ifipr.
i xfii.C.
Irrier , .... - » H.I.
j *
miurijs ciua uu*-u. *vtum.a .uuiuinuuatu/iuu v.,v

fitfuU ft- fedes, gibba c(t ,
quod hanc figuram , .
m x figam
*,,/» irr-
jgnoraucrit, Verum fi prclsiu» hanc fedem
contcmplamur.dui in ipfa occurrunt cauitatcs, mufculis fufa- «rC.H.D,
1
proccflii quodam inligni, qui indar fpini ex hac fede educitur, dirempti.
m V- s.t,y.
piendis aptifsimi,&
na eniin ub eo proccflu nter inferiorem ipfius fedem,
I
i
&
cxtuberanriorcm crafsiorcmq; inferioris fcapule n ) figam-
teri, m, 1,
lateris partem confidit. »
Altcraucr6iiitcrfupcrioremproccflusfedcm,&fupcrius lcapulx latushabe.
C.cT- frm-
tur. Atquehanc quidem ° mufculusoccupat.qucm brachium circumucncntium primum datuemus: illi rifmeb, e.
etfi hic externa poderior ve fcapuli o 6 m*f(.
autem, P qui eiuldcm muneris opificum tertius numeratur. Porro
gratia, duas has quali cauitatcs odendit, nihilomi- teb. k. 1 1,
fcdcs.ciim illius fcapuli proccflus, tum (uomm laterum tmb.C.
nus uniuerfatquoniam extuberare ccrnitur)fcapu!x dorium a uctcribus fuit appellata, timilmidincm aue e m.;
ro hominis dorfo lumcntibus.Proccflum autem, qui
ab hoc fcapuli dorlbcnalcitur, fuperioris^; fcapuli »4.r.
\ proccflus
.
Humani fabrica Liber L 73

procdTus radix cxiftit, fpinamuoearunt, ad podcriorum uertcbrarum procdTuum (pinarum vc imagine. s*pmurf~
— humcnis ucro —
*Summus *- L: J:
nobis ' -:
dicitur, quod
1l,: - J — *-- 1 v **
illis dxfdfeut nuncupabat ur:quanquam non adeo promptum fit fcejjmt
5 Jem ,
,
m
Imatrnm m
diuinarc,quid quiique hac uocc intellexerit. Neque etiam ticl Hippocratis caufa nomen idnegligendum, '
!
ntxm
mtrrnixuiut
aut de ipfo obiter datnendum cft,li modo diuina illius de ofsium fra&uris & iuxationibus,idq; genus ma- , Am
tyrit
Iis oracula,ad nos quotjue pertinere duxerimus.Quarc etiam non ab re fuerit, Tcapulx (pinam , (urnmumq; “Jtimiilr
humcrom,utiuifumcrn,dcfcribcrc,atquctuncdcmumHippocratis&: Galeni (ententiam Termoni adijec
q c* re.Ex tota igitur propemodum latitudine dorli Tcapulx M ualidus crafliisq; enafeitur proccffus , non qui- T
"H. dem £ dorli r longitudinis mcdio,ucrum non procul a Tuperiori iplius fcdc.ProcdTus idc (qui fcapule Tpi
r Niimim
na cft) fcnlim magis magis^; augetur,ac 5 tandem iuxtafcapulxceruicem £ Tcapulx dorfo abfccdcns, te
ht Z &\
f. ijtlmj resq; quodammoiio apparens, modice antrorfum fertur, inlignitcr Tupra Tcapulx cum humero articulum
c latcfccns,& ampla donatus appendi ce, qtur in pueris pluribus olsiculis conformatur, cartilaginis in-
•*
1 «illwr teruentu coalcfcctibus.Huius procdluspars omnis anterior,

/«KjJ.t.
& pofterior,& humilior, Ixuis minimeq; aTpe
raccnuturdupcrtor autem iplius fcdcsncutiquam Ixuis cft,(ed rudis, &ToraminuIis quibufdam non per-
t
uijs dccorata.idq; potifsimum in Tuperiori Tui appendicis Tede A' x ubi non procul a Tcapulx bafi proccf-
X-.K.
U (us iftcerafsior apparet ,ac Tubinde appendicem quoque nanciTcitur.Nequc has fan£ afpcritatcs fruftra.ma
M. chinatur Natura, quum Y maximus fcapulan» Turium ducens muTculus illis implantctur, &
principium
x mA-I- prxbcant 1 digmfsimo brachium moucnti mufculo’qucm,qu6d brachij cum fcapula
articulum clegan-
jr 9 mmfi.
ut. r, a. terintegit, <T*pu/i (quemadmodum & hunc ipTusn aliquando proceflfum) dilTcctionum periti uocarunt.
X tOmmft. In anteriori proce(TusTcdc,iuxu iplius extremum, 4 (Inus adeo Icuitcr & Tuperficictcnus infculpitur, ut
tabnl. num capitulum, num linus fit,xgrc dijudiccs.Huic modice prominens clauiculx b capitulum articulatur
a i.ifi.L.
ualidifsimisfy ligamentis conftringitur.intcmcnicntc hic pecu liari cartilagine, illi prorTus limili quam in
b ,
maxilix interioris cum capite articulis obferuari retulimus, qux Tcilicct utri n que qua olTa (pedat , lxuis &
lubrica c(l,ligamcntisq; articulum amplcctcntibus duntaxat continuatur. Didi itaque mo
do proccflfus pars, c qux Tcapulx donc proxima cd,Spina,uti tam opportune nomi Vetuli ariitor-
1 Tcripli,
H. canibus, ouibus& equis ccrnitur.procdTus ucro c partem, qux a Tea Hiato lamnula
natunqu* etiam in <
cifmptritri fca
<1
D.
4 pula antrorTum uerfus exteriora abTccdit, ac Tcnlini diiatcfcit,inquc Tolis hominibus, &
ani- pmlaprectjjuar
e abiitut malibus clauicttla donatis, obferuari poteddummum humerum appcllamus:id nomen a Gre tuml*.
/•i K>. x. cis mutuantes, qui proculdubio brachij ofsis cum Tcapulis articulum , nuncupamnt . ac
proinde* hiOc proccflus partem uocarunt, quod articuli fuperiorem extremamq; eo eo
dituat Tedem,ac ucluti illius tutifsimum habeatur propugnaculum . Atque ita fane ab Hip-
pocrate perpetuo accipitur, cum alias lxpius,rum prxeipue quando in liorodc Articulis humemm (quem . v
mfc&nxh* uocat)ncquaquam ad fuperiora (impediente nimirum Tummo humcro)luxari docet, & quum
de eflffado Tummo humero pcrtradat,libros<); de Ofsium natura eundem c fcapula(uti fane ed ucrifsimu)
f iute^ra- enalci docet. Quanquam &
hic Galenus etiam libro de Ofsibus audiendus ed qui compaginem
,
prx- f
jenris proceOus cum clauicula eUf+t*»* nonnullis difledionum profdforibus uocari «flent. Vbi etiam fub-
quofdam tertium os prxtcrproccfTum hunc & clauiculam in folis hominibus poncrc,idq; acro-
iungit,hic
mion &**T^*/*uocarc.Tcrtium hoc os Galenus dccimotcrtio de Partium ufu, in hominibus rcccnfct, „
A limia*
illo priuat:qHCmadmodum & in libris de AdminiUrandis fedionibus ,& in Tuis in Hippocratis de
^
Aniculis librum commcntarijs^cribit enim , prxtcr hunc Tcapulx Tuperiorem proceflfum & clauiculam fm^nent
, ,
tenium quoddam os cflfc cartilagineum, quod clauicuix ad illum fcnpulf procciTuin contextui indemitur, fi epula pr*
& a quo mctnbranx ligamentaq; pronafeuntur , quorum bcnciicio contextus ifte ualidius committitur *•![•**"* .
Galenus in quinto de Adminiftrandis confectionibus libro , huiufmodi os Hippocrati d*pmpu>f uocari ait , TKtuf*- ^
ipfcq; eo nomine ibide id appcllat:qucad modum in libro de Ofsibus teftabatur, quofdam hic tertiu quod
dam os collocare, idq; ab illis dapdymt nuncupari quum interim Galenus Tubinde in libris de Panium ufu,
.
& in libqs de Adminidrandis fcctionibus,ac fere in omnibus in Hippocratem comracntarijs, hunc lcapu
\% procclTum,aut Talum huius Tcapulx proceflfus cum clauicula compagem , uocicaucrit adeo , ut .
non parum Galeni incondanuam hic admircr, mukoij; magis tantiiper admiraturus (Im, duin in homine
tertium jd canilaginofum os mihi occurrat.Ncutiquam enim arbitror, Galenum peculiarem fuperi As cq-
pu inoratam huius articuli cartilaginem ofsis loco habere, quum cius generis camlagincs ad ligamenti na
f
turam a uera cartilagine plurimum recedant, multocgminus oflex ullopado fintipr^tcrquam quod hxc in
Timia perinde ac in homine repcriatur.Et (i Tone ofsis loco habenda edet prxterquam quod Galenus ali*
,
ter huius mcminidct,&anifulumimcrucnirc, non autem ipfi infterni Tcriplifl'ct:etiam rcprchcnfionc non
g C radior carcrct,quod peculiare os in clauicuix cum pedoris ofle 8 aniculo,& rurfus in inferioris maxilix ad tem
f4TI 4 Ai*
racap. xx.
porum olTa h aniailis,& * in genu non datuiflet, quum interim illic huius generis canilagincs manifc
h /g. mar dius quam hic in Tummo humero appareat, ctiarnli ille Galeno prorTus incognitx & prxtcrmiliflfx uidean
guuira. i® tur.Ha&emis itaque pubi hic nunquam, quantumuis diligenter Tccanti , tenium os animaducncrc licuit.
Satisq; pcrfpcftum habeo, Galenum id nunquam etiam uidi(Te:& Ti auhm coufquc in ipfum impietatis pro
iw gtedi,afhrmarcm illum huiuimodi os conti nxifle a quadam cum ^ ofsium quxfefami femen rcfcrunt,li-
IfV.Vdr militudinc, qux quibufdam mufeurorum capitibus ucl tendinibus (innata , aliorum ofsium articulis con<r Qubut tam
»A-*fi} tcxtibuSq;prxpomaudics.Dcinmillum unquam animal, prxtcr hominem, limiam ,&(ciuruin,^(iredA
Jnim*
Uk mcinini, glirem, mihi occurrit , fupcrioicm hunc Tcapulx obtinens procdlum adeo ut uix ambigem cum
:
(***"'
,
tuptmta m
qui primus hominem duntaxat tupuuio donari icrip(it,intclIcxiUc Tolum hominem hunc proccduin obtine
I mmf. tab' rc.quando illum
in quubus,ouil>us,cJpris, leporinus ( qui etiam interiorem Tcapulx procdlum feparatim
G nancilcun-
^
t
. . . . . . ..
«Ani. Vefalij , de corporis

nancifcuntur) alijs quz mcnfz apponi folcnc quadrupedibus.nullum fuperiorem (capuli proccfTum (ut
&
j U- dumaxat fpinam)fpcCtarct,pzrum de fmiijs cum Galeno folicitus.Porro cuius ufus gratia is homini alijs &
potifsimum iuuat, * ut accedente clauiculadtumcri articulum a thoracis lateribus &

codis quam longif-
(
.
rcmoucat,illumq; in eo litu rcferuct.quo maxime ad luos

fuos motus indiget. Cztcrum
Ceterum Galenus ctiamfi
ctiamli „
lim* rcmoucatjillumq;
iim* ,
pafsim interiorem fcapulat procelTum dyuurm/i appellet, in decimotcrtio tamen de Vfu partium , fuperio- er a.
rem procelTum eo nomine donauittqucmadmodum Si is »x«Wwab
illo quoque nonnunquam cft perin
de appcllatus,ac libi undique Galenum conftarc cernimus. At iam opportunum fuerit, fcapularum fermo-
ni modum imponcretprxcipuf quum nihil narrandum
fuperiit.quam balim fcapulz, rjua appendicibus de
coratur, utcunque fungofam fiftulofamij; uideri A

nonnulla foraminula in fcapulz fpmam porrigi.quz ip
fi(quum crafla Iit) uenas deducunt, nutrimentum illi fuppeditaturas, Cernitur autem unum fubinde ro <•-
cofta cum iplius fpina clformat: ac etiam in interna fcapulz fc- n 1,1 fig.
in illa amplitudinc.quam fuperior fcapulz usxU C.D.
dc.qua h.tc impcnlius cauatur.Dcindc in ceruicis & 11
ambitu,ciufdcm ufus.produccndorumq; ligamen-
torum gratia, huius quoque generis occurrunt foraminula.
de clavicvlis. Caput XXII.
TRIVM VIGESIMI SECVN-

di Capitis figurarum A carundem TKJMjt VICESIMI
characterum Index fecundi Capitis figura.
pp M -d t prxfentis capitis figura, dextri
lateris ctauicdam anteriori externa ve Crfu- S E C V HD jt.

penori feie exprejfam habet
Secunia, pofienorem interiorem ve clauicu
U /aciem, una cum /upenori ipfmsfedc oRidit.
Tertia, inferiorem clamcuU/eiem common T E B.T / jL
ftrat.
jdt,l
tj ClauicuU cspitulum.quod pe floris offi ar-
ticulatur.
Capituli huius primus angulus.
Bl
Secundus capituli angulus
C 1,1, }
nuper commemorati tertius angulus, f n prima tamen figura, uniutrfa triangularis capituli circumferiptio eft
D i.t, 5 Capituli
coi jpicua lueris B,C & m
D,perinde ac figura, manifeftions doRrnu gratia , indici charadcrit D hic fuperpoftta.
/ede protuberans notatur linea, d dircdo pruni anguli B infigniti confifiens
Si.i Inaatenon clunicula
tertia figura.protuherans Irnea inferioris /edis clauscuU tndicatur.quam F&Cm fecunda figura ulcuucj;
F*.3 F&Gin
etiam oflendunt.
C*»J
G priuattm indicatur affieritas,ad linea F mfignita poReriora apparens.
ClauicuU longitudinis medtum,tjuod teres ejjct, nifi linea F mfignita , inferiori ex parte protuberaret
H t,i
III*
Hac fede clunicula ad fuperiorem /capula tendens proceJ}umahlatefcit,fupenoriq; fede (qua etiam laiK ufque n»
laturfgibba tfi.
jffpcruas in ea clunicula fede confficua, ubi bac anteriori fui parte maximd cana cernitur.
JCl
Lanufcula feds clamcula inferior pars Jeuiterfmuata,& ajfera.non autem fuperioris partis modo gibba
UM}
m
02, j
Hac fede clauuula etiam afperxejt, perinde ac iuxta M, ex qua ligamentum ad mtemumfcapulaprocejfum fertur.
Clunicula fedes maxime retrorfum mtrorfum ve protuberans, (r huius fedis peculiare tuber
inferiori clauuula fede con/ficuus,quafuperiori fcapulaproceffui coarticulatur
Locus mfigniter affer an
T}
interna figura Qjapitulum infigmtur.quo clauicula fuperiori /capula proceffia committitur. In prima utro figura
& fecunda, QJcdcs indicatur, qua i d capitulum confiftit.
QjfUBJ*d XXII. C UT ITIS riCVBÂ.
11 jlTfC figuram integrum erit prxfentis Capitis quartam conflituere, in qua pars fijn
fignita, cartilaginem exprmit articulo clauicula cum fuperiori/capula proceffu peculiarem. * (
cdltera aut em pars, S indicata, cartilago eft peculians clauiculacumpcflons offe articulo.
CLnudd- 1JN VTRISQVE lateribus clauiculz a (quz Grecis uxfdu nominantur) fingulz * "«r<-
&
conliftunt, pectoris ofsi feperiori fcapulz procefTui
coardatz. Peftoris ofsi in illis ani
culantur b finibus, quos in primiipfiusofsisfummzfcdislatcribuscxculptosdiximus.
hjfyjs.
E4Tundeni
>r-
ai faflorn
rioraduftiA antica fede quam poltica latiores, intemoq; latere altioi
oi artitaU-
- cemunturtita quoque fc habene clauicularum c capita, pectoris ofsi connexa . Hic e-
f a.
Humantfabrica Liber I.
75
&
enim finuum (in quibus deorfum furfum prxeipue uoluuntur) modo oblonga funt, ac dcprcfla:& fi quis
d l/jt- B. accuratius eorum circumfcriptioncmanimaducrtcrct>illam quodammodo triangula judicaret. d Vnus
c 1,1.1/. enim angulus in anteriori capitis parte ad humiliora confiftit, utcunque obtufus. c Secundus etiam ob-
C.
tufus cft , in fiipcriori capitis parte nonnihil uerfus pofteriora conlpicuus . * Tertius acutior longior^;
( «.*,}/.
D. cftfin pofteriori fede rcpofitus,dcorlumq; declinans. Porro ut prxfcntes anguli obtuli funt, ita etiam trian
e 'fit** guli linex inxqualcs,cxtrorfumq;obliquatx occurrunt, g Qux enim £ pnmo angulo ad fecundum du-
B*dC. citur,brcuifsimacft:afccundoautemanguloadtcrtium h procedens, illa multolongior uifitur. 1 qua:
h ui.ifi.
longifsima,maximeq; curua eft.Caput hoc clauiculx multa carti-
aCad D. ucro a primo ad tertium fcrtur,omnium
lagine incru flatur, Ixucq; cftrcartilaginc tamen una cum tcnuifsima appendice cfiVada , caput afpcrum ac
< «A-*»
ml D. inxqualc cemitur.Vcrum ctfi clauicula hic cartilagine non minus quam &
pedoris ofsis finus abundet, ni
k 4/T J' hiloininus tamen Natura huic articulo k cartilaginem intericcit, illi fimilcm , quam priuatim in inferio-
maxillx ad temporum ofla articulis reponi commcmorauimus.Inter pedoris enim ofsis finum,clauicu-
ris
caput, cartilago qu.rdam adeo ampla intcrucnit.atq; capit is &finus cft amplitudo. Hxca; tenuis un-
lxcj;
dccunquc eft, ac xqua omni ex parte confiat crafsitic:& qua finum & caput articuli rcfpicit , admodum lx- ‘uJ!!vUc£ ,
i w<*j.
uis cfi A
unduolo humore pcrtufa,& pedoris ofsi&claurculxnufquam connata ,fed tantum ligamentis, ftchr.itj-
articulum in orbem amplcxantibus.Clauicuia hinc non redo tramite, ad alterum ipfius porngitur ar- f*
1
*-»>*
m i.t/. riculum,quo fcapulx fuperiori proccfruiconncditur,uixq;manifcfhim morum expentur. m A pedo- iwn*'
«i A ris enim ofie procedens, extronum fcnfim curuatur,& anteriori parte gibba, pofteriori uerojconcauacffici
utm
H. tur. n Verum ilicopofi medium ipfius longitudinis, contrario dudu procedit, introrfum namque curua
n 1. *A-
tur,& gibba fit, anteriori autem fede concaua uiiitunin anteriora rurfus infigniter prominens , ubi fiipcrio
<1 H »«r-
ri fcapulx proccfiui proxima cftiadcb ut bis gibba, bisq; caua reddatur. Pars enim ipfius pedoris ofii con-
termina, & a iuguli uicinio dicta, rctrorfum,fcu ad thoracis interiora magis pcrtinet.qux autc fu
periori fcapulx articulatur proceifui,ac quia humeri articulo inftcmitur,l»»/*ir quibuidam nuncupatur,an
tiorfumuergit,& ab interna thoracis fede cxtrorfumrcmouetur, clauicula interimin medio dudu etiam
obliquata. luxta ipfius igitur cum pedoris ofl*c articulum, anteriori parte gibba eft, pofteriori autem caua.
non procul uero a fuperiori fcapulx proccflii, anteriori pane infigniter breuiq; flexu caua cernitur pofte- :
riori autem, gibba & conuexa. Atque utres Icdulo propter crebras clauicularum luxationes fradurasq; ex
pendenda breuiter dicatur,clauiculx dudus huic noftro frefpondet, prxeipue fi id in medio dudu paulo
magis maiufculi S ritu iu hunc modum i' obliquari fingcrcmus.Ncquc horum ullum temere & fruftra a re
cmmiutit
Hir tffi* rum Opifice fadum cft. ubi enim clauicula iugulum (pedat, merito pofteriori feu interiori parte caua cft, «/•#.
" /•*•* fi- quum hac prxtcr ucnas & arterias quamplurimas,afpera artcria,ftomachus,fcxtum par nemorum cerebri,
mmi »7i ra- Aiin primis infignium nemorum feries a dorfali medulla axillam petens, ferri debebant quibus potifsimu
:
dit mitnaa
ncruis clauicula uiam exporrigit,& propugnaculi etiam loco prxhgitur. Quia ucro a iugulo , aut potius 1
fiMi-i'-
m tUttma fux longitudinis medio clauicula in pofteriora porrigitur, neque alicuius ulus gratia hic in antenori fede
f*r gibba cfle debuit, ncccflario rurfus iuxta fuperiorem icapulxproccfluni antrorlum uergit , quoufquc pro-
o cefliis illius ° panem contingat,cui apt£ coaniculari poflct.lantum autem inibi antrorfum fcrtur,quan-
II t.
tum rctrorfum ante hunc innexum P ablcdlcrat.Si enim clauicula a fux longitudinis medio ad colli la- Hameriar
p *.*& tera prorepens, dunuxat in pofteriora tenderet, neque elatiori fcapulx proceffus apici articularetur , nihil
(mr
o.
<i
H « t- profedo inhiberet, totam fcapulam,clauiculx beneficio non firmatam, fuper thoracem cadere , thoracisq;
ime-
ttiak lateri proxime applicari, H aniculumq; humeri coftis uicinifsimum fieri, hacq; occafione quamplurimos tUmu*. &
r» fix^> brachij motus aboleri.Brachium namque ob id potilsimum in homine &fimia>&alirsqux clauiculis do- Uf»r*ri—
artu mimi e»
*. MSr» nantur animalibus, tam uarijs different ibusq; motibus duci potcft,quod ipfius cum fcapula articulus a tho
faflul, M €• racis latcreplurimum diftct.Si enim articulus ille thoracis collas contingeret’, ucl quauis ratione ipfis pro
Siit rem eae xime,qucinadmoduin in alijs quadrupedibus, locarctur,ipfas manuum circulationes &
iadationes ad pc-
dus,dorfum, collum, & ilia, nequaquam molircmunpcrinde ac euenire nouimus,quum luxatus humerus in
tar, propter
:r^ collas proriditjUclfcapulainftaralxobcflradamclauiculamdcpcndct.Nc igitur adeo neceffarijs defti-

tueremur munijs, Natura humeri articulum a thorace plurimum fciunxit,id prxftans fuperiori fcapulp pro cljiutm’*
cefl u, qui ita educitur, ut clauiculx beneficio a pedore dctrufus,fuftcntctur acftabiliatur,ipfcq; articulus *djy*r.»-
hac occafione procul a thorace abfccdat. Articulatur uero clauicula huic proccflui minimum extuberanti
r quod nam os fufeipiat , fufeipiatur-
capitulo, coq; latiore, quam longo:talisq; hic cofuigit aniculatio,ut
quam fuperiori Capite propter cos
ve, dijudicare uix qucas:intcrucnicntc hic etiam peculiari cartilagine,
quoddam os, prarter fuperiorem fcapulx proccfliim &clauiculam,
delcripfimus,qui huic articulo tertium
parum redeaicribunt. Clauiculx 5 pars, qux fuperiori fcapulx proccfliii conneditur, latiufcula eft, que- cUmnU
« «.i,
i/. admodtun
H. & proedfus quoque latus amplusq; cernitur Prxrcrca hxc clauiculx pars, ut fi illa qux pe- fahTUmia,
.
“ *• )A- doris ofsi committitur, imus fiftulofa, magisq; rara efl , quam relioua clauiculx portio, qux in fux lon- tabera*fre
f, c. gitudinis 1 medio folidilsima cft, quod etiam fit tcnuifsima, quoUammodoque teres . non enim pror-
'
X 4-./C. u
Ius teres cft , quum in humiliori ipfius parte ucluri in lineam protuberet , qux non procul in- r^rr«.
uU.
cipit a clauiculx capite, pedori articulato, iuxta medium fcilicct pofterioris Se anterioris cius capitis
r *« sAx-
c. angulorum. Pertingit autem hxc linea paululum ultra clauiculx longitudinis mcdium,in hoc parata, ut *
* ificf. mufculus thoracem mouentium primus ab ipfa principium duceret.Iuxta huius linex principium, propter
l 9 £. caput clauiculx, J afpcritas finuofa confpicitur,undc ualidum pronafeitur ligamentum , clauiculam pe-
1
doris ofsi illic colligans, 1 qua ipli primx thoracis coftx cartilago connafcicur . Quinctiam ad aliud nu-
b i.i /i-
M/.» I F. ius linex cxtrcmum,altcra occurrit * aipcritas,& ucluti afpcr quidam finus, quo clauicula b tuberculo
C X radie i q;
Digil
i
. . . . . ... .

76
ligamentum promitur, cUuicuUm illi tuber-
i quo
radicio; interiori, fcspulx procefTus pene incumbite
Unca illa definit, clauiculafe
clauiculx ledes.ubi
ampla C
culo pertinaciter colUgan». 1'orrb inferior hxc Lftt M.d
adfupa-.orcm fcapul* proccflum, Qjtraipmi
alperaud^ potifsimum iuxta connexum clauiculx
uifitur.finuofa fit,»:
quam fiipenon fcdc cnafcuncur. Superior totius cla **um P.
ubi ligamenta articulum hunc continentia, ualidiora
ipfiutaraculos.ub. ltEamcntonun produccndorumocca
uicul* regio lxuis omnino cdmrxtcrquim iuxta
nonnihil exafperatur.A cTamculx cnun fupenor. parte, mxta
fionc, quemadmodum »: mufculorum gratia,
cnafcitur.qui etiam a pedoris ofic pronatus,
in e mamilêm capitis pro- d 4 mmft.
pectori, os, J mulculu, ille
cla- ub. e.
ce (Tum imp!antatur,caputqj monentium mufculorumfcptim, paris alter numerabitur. Supenor, uerb
e !«.,/•
lilcmfmtur, qui fcapulam fiirfum ducen
mutuius f
uicula: paiti.fcapulx fupenori commiff* proccRui, xp.6 k. i
pnmi fui capiti, anguli. S Unca f

parte, ad radicem
timn primus reccnfcbiiur.In anteriori etiam clauiculx
quoque protuberat, ante medium longitudinis clunicula
ddmcm.a qua non minima pars h m..fcul. bra ub.Vo&d*
ia
clauiculx fede, ub. retrorfiim inflca.tur, ub. b.
Amm pectori adducentis principium ducit. Ad hac,in antenon
articulatione caua uilitur etiam afpcntas B
4
& ubi non proculab luperiori fcapulx proccflu

procul ab ipfius cum luutuoii
,
... L r h } mmft.
.
.
principi) magna pars hmc

principi, pronalci- tjL.^.deta
hinc pronafet-
notatu digna confidit, k mufculo [culo brachium attoUcntiparata.cuius
ht.inxqualc occurrit , prxtcr quoddam
1 tubcr- -K mJl.
tur.ln poncriori clauiculx fcdc,i:, nihil quod non ditium
hic protuberans, ubi clauicma inibi

clauicula n..„. maxime gibba cftnjq; tubercul um u eluti illius g-bbx fedis an i
v ,
culum,
culumlhic 6
gulum condituit, ligamentum* ad interiorem fcapulx proccRum cduc.t.Prxtcrca, maxime m
fol.da cla- K.
k 4 mwfc.
,
Siculx parteddq; potifsimum in poderiori ipfius

regione.duo, &
interdum tria non perula lpcftantur fo- ub .tbrjd
ramina, in hoc calata, ut ucnulas admittant, clauiculam

enutrientes. wxu S
{
X»r.O.
DE HVMERO, SEV BRACHII OSSE. Caput XXIII.
CHARACTERVM DVARVM VIGESIMI K1- S ECVT^DA

geftmi terlip C api huius Capitis fi-
terti. Capitis figurarum Index
tu figura, dextri gura, dextri hu-
j(t B, C, D,EJF,G,H Horum charaficrumalqin prima figura, aiuuero m liumen anteriori meri poileriorem
mdteautes humeri appendicem uti Modbfubtj- faciem referau . faciem proponis.

fecunda obuijfunt , ,
ciasn,ualde uanam
In ambabus figuris rotundum humeri caput circumfcribitur ,
quod
fcapula inarticulatior
humeri appen
D, E His characteribus in prima figura externum ajfierumq;
dicis caput notaturusni ligamenta articuli inferuntur, ycrim D na
fus externi huius capitis anterius caput tuber ve indicat . E uero
po-
ft crius, quod
in fecunda figura magis quam in prima eji con/picuum
f,C
&
Duo itU eboratiores in prima, C tantum in fecunda fuiitm indicant
patulum, qui interius humeri appendicis caput ab exteriori dirimit
H,li Sinus externum caput in duo diuidens , ac externo capiti anterioris
mufculuubitumfleScntiumparatus . udcH quidem ipfius fedem in
humeri appendice notat, l u ero eam qua m humeri ccrutce confiHit.
K,Z>M I,i Hmner: rotula, ad quam ulna flclhtur &
extendit ur.ac K qui-
M
dem finum rotula notat, Lucri interni ftnus latus, autem extemu.
•pa i Smus ad fupenor em rotula pariem in humeri anteriori fede iiicifis
1 Shuis ad fupenori rotula
partem in humeri pojleriori fede admodum
0
alti excauatus.
humeri tuberis
•pi,t Humeri caput,cui radius articulatur , cuiq\ exterioris
nomen tribuimus.
gj , i Hac fede humerus ad magnum ufquc fua l ongitudinis ini eruallum plu
rumi mufculorum exortus occafione,mtlxr acuta linea protuberat
Ra Sinus in exteriori humeri tubere, quarti manum pete ntium nerui gra
na cxculptus.
S 1, a Interius nobis appellatum humeri tuber, quodmufculorum educendo
rum nomine poujlfmium eminet
T1 Interioris tuberis finusaerlio neruo manum adeuntium paratus
Vi Sinus interioris tuberis, quo quintus brachium petens nemus uchitur.
X,T, Z x Toflcrior humeri fecundum fuam Longitudinem fcdesMC X quidem no
tat partem fupenori, qua fumata efl: i uero inferiorem, qua gibba comitier. T imprcflionem indicat, ad quam quar
tus nemus brachium accedens rtuolutim.
a,b,c,d I interior fedes hnmerwn qua b infirmat prominentem eius partem.-a uerb &
e locum, qui utrinque ad illam partem
deprimitur. Deinde tres iih eharaHeres jimut notam inferiorem anterioris humeri fedss panem fumatam : d uero fu
periorem, qua gibba uifitur. *
f 1,1 efferitas paulofupra medium longitudinis humeri conffiicua , drpraeipuam portionem educens mufculi cubitum
Hcilcnnum anterioris.
efferitas
U 1
I-fumanifabrica Liber J.
77
/ jtjperius in anteriori humeri fede,potijfinutm nero ad latus ipfius externum apparens, cui brachium attollens mu -
fculus pracipui inferaur .
VMERVS Cclfo,arquc alijs compluribus, * idos uocatur, quod fcapulx & cubico H»»*™.
articulatum, Grxcis (uti & Latinorum non paucis) Cp*/)"* nuncupatur. Vt ucro totam of
lis &
mufculorum molem, cum ncruis,ucnis,artcrijs, cute & a.lijs qua: brachij conflruutio BrTrf -
f ffffr ,
ncra forte ingrediuntur,ab ipfo ofle in fermonis contextu diAinguamus, quum folius of
lis mentio incidetdd Humerus, aut interdum Brachij os appellabitur quum autem rcli-
membri partes una cum ofl*c indicabimus, Brachij uocc , (quam Cclfus interim ap-
quas
pc liato nobis cubito tribuit ) clarioris dodrinx Audio, utemur. Humerus itaque , Galeni in libro de Olsi- Hiwm
bus fcntcntia,omnium totius corporis ofsium, femore tantum cxccpto,raaxinium cA: licet tamen in homi pM f
ne fibula & tibix os, humerum longitudine inlignitcr uincant.dcin tibix os crafsitic aegrauitate , perinde “f”**'
V*.
atque olfa keri ofsis lateribus coarticulata,pondcrc, humerum longe fuperant:adco ut pleraque nobis pre
ter femur occurrant olfa, quibus humerus magnitudine cedit. Verum id cum alijs permultis Galeni conce-
demus autoritati,quum quorundam ucnia nobis non liceat iplius placitis contrair?, & ncutiquam ucl hic
innuere, qux homini cum limia in lcmoris,tibix,humcri & cubiti longitudine fpc&ctur differentia. Hume s#*Ms
b conAat appendice, qux in duo diri- Immeriptr
b t/g.A. ri igitur fu mma pars, qua is fcapulx articulatur,admodum magna
miturcapita.quippch.ee interna ipfius fede c amplum,& in ambitu orbiculare, & paulo minus quam me
d ii *
u*'
dij globi modo protuberans efformat caput, quod lxue,xaualeq;,&cartilagincincruAatum, fcapulx
c *•
d nul articulatur.Hoc caput, appendicis internum latus conftitucns,fupcrioris ctia appendicis fcdis aliquan-
fi
1 1 A . B. tulo plus quam mediam regionem

occupat. Cxtcrum appendicis externum latus , in c aliud afperum &
e tfir.D. inxqualc protuberat caput,non quidem articulationi cuipiam crc<Aum,fcd duntaxat collis modo promi-
1. nens, in quem ualida multaq; ligamenta, humerum fcapulx nc&cntia, opportuni implantcntur. Ad exter-
num interioris capitis latus,quod in eminentiori & fumma appendicis fede habetur, & deinde in anteriori
*
ifi* C*’
poAcrioriq; huius capitis fetubus
f amplus quidam patulusq; finus orbiculati m
ducitur, interius caput
a b exteriori dirimcnsA idoneam quoque ligamentorum inlcrtioni fedem parans. In hunc namque finum
in anteriori humeri fede magis quam in poAcrion patulum, fcu amplum, prohindumq;, tanquam in uallc,
ligamenta inferuntur, perinde ac illa in exterius caput, ucluti in collem & promontorium aliquod implan-
tnri dicebam. Et cjucmadmodum omnium ofsium lcdcs,in quibus aliquid inferitur , aut principium ducit»
afpcrx inxqualcsq; lunttlic mioque & prxfcns linus, una cum exteriore capite, afpcr merito inxqualisq; ccr
~
mtur.Porroprxterquam quod exterius caput inxqualitcr prominet, uariumq; cft, alio quodam g finu uc
h ijf. D. luti in duo rurius capita diuiditur, in
nimirum.^
^ anterius nimirum , Pe
1
* auod anteriori multo cAgran
do Acrius, quod
poAcrius, e A er
a /i. e. dius.Sinus enim i Ac paululum uerfus exteriora in anteriori appendicis fede cxlatus, inlignitcr profundus,
6 mmfc
longus A
fecundum cauitatcm fcu concauum ad amufsim teres perinde uificur, ac corpu fecundum con- .
it •A- nexum teres cA, cuius gratia infculpitur,quod k externum caput cA mufculi cubitum Acuentium ante-
I mfrritrii
rioris.Cxtcriim hic finus non tantum ad appendicem pertinet, ucrum etiam peream humeri ofsis
1
fe-
hnmeri far
rar , tlpmi dem protenditur ,
cui appendix coalefcit , & qux humeri ccruiccm perquam breuem & impcnfc craflam l/i iefcn —
conftituit. Inferior humeri pars , qux m duobus in cubito exi Aentibus ofsibus , ulnx nimirum & pt**.'
1 'Ajt- ! radio 'articulatur, & obfcura appendice in pueris quibufdam conAat, longe magis adhuc uaria cA»
*
m Qujiter finuum> tum capitum ac tuberum copia & imagine. In medio enim inferioris humeri fcdis,
Hw .
n f, nus primum cum fuis tuberibus talis prorfus confpicitur, qualem in trochlcx rotula cA cernere»
ad quam funes uoluuntur.Nam ut rotula hxc rotunda oi bicularisq; in ambitu cA , in lateribus autem pia-
na A lata:fic etiam in iAa humeri fede orbicularis rotundaq; confpicitur pars, quam nullx imagini propius
n tmr'
quam rotulx afsimilaueris.Dein, quemadmodum rotula in ambitu, cui chorda aduoluitur , finu quodam
ut f‘ c dicam) tereti & lxui,ac lubrico cxculpiturA finus huius latera utrobique protuberant , funemq; in
p !*i (
q «,x>.P«*fc,guo minus
abcrrct,xquc amplexatur.ita ctiahec humeri pars in medio iinuata cA A
utrinq; protuberat.
In hoc tamc ab exquifitx rotule tubcrib.difFcrt,qubd rotul? finus latera xqualiter fere cxporngutur.hf c uc
rb humeri pars ° internoûide latere admodu inlignitcr prominet, & ad amufsim rotulf rcfpondet: P ex-
terno autc latere, multo minus cducitur.idq; S capitis humeri occalionc,cui radii» articulari audics,auod-
humeri orbitx politu, eminente ualdc produftionc, eleganter una eu radio ob
q; ad externum
latus citra fui
Aat,quo minus ulna extrorfum prompte luxetur.Cxterum in fupenori orbitx fcu rotulx huius fcde,Natu
duos infignes cxculpfit finus: r unum quidem anteriori in pane,
n alterum ucro in po Aeriori , qui
5
r tfcN.
s ifix- °* multo amplior, profundiorA' quouis modo infignior cA anteriori. Sinus hi auali fquama duntaxat direm
'
pti» 1 proccflus ulnx in fupenori ipfius pane confpicuos excipiunt. Atque horum anteriorem , quum cu-
x
pf
^ ’
oitus Ac<Aitur,antcrior finus admittit:quum ucro cubitus extenditur,poftcrior finus poAcriorcm ulnx pro
cefTum recipit.Sunt enim hi finus extremx flexionis cxtenfionisq; termini, tanta prouidentia faAi, ut cubi-
tum in acutifsimum angulum flc&ifinant,&uix ultra redam lineam eundem extendi permittant: quod
fcilicct nulla prorfus in angulum cxtcnlionc,ficuti fan^ flexione, indigeamus, prxeipue quum humerus ad
U prime fi fcapulam admodum laxe circumucrti,& in poAcriora inlignitcr duci queat. Quia ucro prxfcntcs finus in
j?**<*f 4 cubiti &
motibus ucluti bafes obflacula fune, qux ulnam non ultro ferri linunt, Hippocrates cos CxfyuV*, E xtermm
”f'«' a nun cupauit,cui etiam humeri orbita a quadam u cardinum imagine >/»/^«/111 appellatur. Ad extemu
.
* I pLjl humeri orbitx latus,uti iam prius obiter monuimus, * rotundum &
oblongum auodammodo habetur
\ 4 o. caput, quod fimilitcr atque orbita,cartilagmc incrufbtum & lxuc , fiipcriorcin radij y finum fubintrat, Ut»r .
G 3 radius^;
- . ‘ 1
Jnd.Vefaltj de corporis ,
?8
Ms fufius cxequar) ad id caput in ptom.m fupinumd; agitur.Dcindc «pj*
radiuscr (ut
capitis pars cartilagin

erret vc. Atque hac etiam occafionc»tota «
Vcruntamcn * i /r-P.
humer, felem
ft "fcdcZqubd fcilicct in nulla cubiti
cxtenlionc radius poftenorwn
mpuvcîmagincmôftendcns^m ifiOgr*.
&
protuberat, mantis
^cxtCTnum huius capitis latus, huuicrminfignitcr
opportune principium duca .
hoc paratz>ut quamplunmi mufcul, hinc apP cUabimi») ut.
(quam in muf™lorum.uenarum, arteriarum «e nemorum ^(^mir mufeu- a . i -fi
conlccnd.nte 1« en
furfum aliquoufq-.pcr crtemnm humen latus ,
ut. e.
& acuta linca,ab illa
interradam
...
j
M^™m '1Lu.&»lti(ii.»u,,«cWs latiorcft,*

bicorru tendine brachiale extendens.
omur.bicomi
Secundus fub primo «oritur,
<_
I craus is eu, VXit
,„i.z.
fupinum ducit!" b ipnumpamidigmexten!ionisau d,«MJ. 5
Qâmis,quemp
Qua P r.T c f
cuius ope index, medius &anulanscxtcnduntur. -untur. * >1
?wi. A.
l* oDifcxcft. f Sextus, e '
cxporrcftus.extcnfionis quoque b r.
cxporrcdus.cxtcnfion^ P n r».
thorem ponemus. *e Quintus, qui ulnx (-1 na f •••*»
beris fede , ma
'
1 I -
l rrr numerabitunqui etiam ab

:,inm alter infima externi huius humen tu
tnnma ^ .••«H?, -fi
radium in fupinum, aHacfmim ‘ *
regio * mufculis cubitum

extendentibus mtcfU, * i
Internum gna ex parte initiumm^mit.Pofterior autem
.
tuberis
i »l> T U*fe-
ri» Ttl fedii
linum tjucndam obtinet.
bcinct, illi iuxta * externum latus orbiw humeri
ucro externum humeri latus in e o
uchitur.Qucmadmodum
|
p exori *
$£
mA***
Immiti ,
externum, radioinarticulatum,prominct.:\bip
j” r ’ P
bra ,hialis authorcs . H*
rinde ac "> 1 >. --As-
.
.
manus cutem adltidcindc eu fl<. x

ius enafcitur.qui lato tendine internam
cius P mufculi exoritur, qu.
.radium m po»m —«nentium (une-
mou
infima uerb raberis huius fede, portio
rior habetur, cum obfcuraouonindam digitos fleaentium 1 propugna- "‘.j
uonim occafione, quibus tuber iftud
culum ijfdcm efficitur, m anteriori fua fede, iuxta
hume
commodam mfomminccfius (cdcmc^p
fj , « aliofinu,
autcipliu Icde
pollcnori autciplius a “ quin «b A.»,
^ P
Xndit, „ , -fi,
quo * tertius brachium petentium ntium neruus dingitur.In pofteriori f, ,, P 7 lat u-

•
ram bracffijiKraum deducit. ^««,1

r« AnAtt /-ir. x Porro ut cunauc internum humen tuber
grande Iit-
credendum cft , qui ld ext WtX
_ prompte deprehendatur, non tamen ob id Galeno ^ _on ipfius
P s
non ita atque internum
quunfexternum multo maius interiore lir.nam quMtaftm 7 p.. T
’
^ , .
U» itofi quantitas in caufii eft.ucrum radius, cui id amculatur,quifr

oj»o minus
U
nligaitcr *
r
'
VW
bct. Nihilominus, Ii (uniarum,c\ magis adhuc
canum, »; ,n u P cr mul ‘1’
' '
bl
^ ^^cni f
obtigitmdius^dtenuirsimamulnaitônmîto)humerumcrocndes,GaJOT^lra«n«^^^Jj^*^^ ^ ^ tcnnan , illi aptius
t v\
medias ip
coaptabis.Cartcruin humerus, ut cvrntuioa.j
‘
to, quam hominis humero coaptabis.Cartcrum
to.quam m amc
~ riori.Hu- > 1 1 “t 4 *•
amphor,»^;^.™^--
gitudinem teres niiodammodocft:ucrumpoftcrion
quodammodo eftiuctum pofteriori
&s namque fatisr medium, utcunque fecundum longttudmt™
Htltum lateribus nonnihil compnmitur.Latcra
W>r
autem humen
conlpic,uimir.H«q; accumbentium mufculorum
quam deprimi
tatmnc accid
^
cxtubcrarc> »
accidum,qui, quum ^
(ede
in x * otytn*
ipforum fa- Ste, Ji-

^^^^
fede amplior, magistj,
p i
^fr
C ros C omp
•j.m itfirt
bricam ratioucmq;habuerisperft>cCtain,fuouotocIcgant comprcfsio, ad X 1 *'
medium , ^ r xdini appa
pp
rct ‘
f"* •
u autem, in pofteriori humen fede, iuxta fux longitudinis ob liqu i deor-
quam x’ Jruus brachium adeuntium quartus, , interno
^latere 3 ,
imenorei
wnir.Oui ucro anteriores quidem & exteriores humen fedes
gib »1
»«*rritV
uocan debeat. • Afpcntas autcm.quiinantcnonbumcn fede,

exteriora conliftit.in hocpatatur.ut ualidior
mufculotum brachium moucntram
m
cubitum fteitcntium _ufculus hinc idoneum educat
pnnnpiutn^H^
fupra medium
Ig^
^ unt>
&
cft>
g
<f>
«».f-
t.
g pofterior r,mls l
brachium at- h ,o~f.
ut madmodum lembus hinc inligmsnrocciruscnafciconfpiciatur.in P “ raum mu
externum
ouo exte
linum, quo muf- »*i>»
dri»
tollentis inieftionem paratus. Prxter

hancafperitatcm, * aha occurrit iuxta __ ^ P.
culicaput uclmur, qui cubitum

fleftentium anterior efecuius l" terlori>
ritaticonnafcitur.Foramini notatu digna in humero
tl*
nulla occurrant , pt t
ualidira
r "°
P
ir
P
3
educerentur,
ja
,
;1
^ _^ „
' ‘
v
k
‘M
IJtbf. 9. "b*
uuuin capuum fuperaha.inhocincifa, ut hinc ligamenta

&
nonnulla, fed mra foramina,
aut eadem hic implantarcntur . Sunt etiam mcuntr.
longitudinem confpicua,
fecundum humeri
ucnis admit- &
tendis potifsimum in interno ipfius latcrc(qua
ma I fs~\
uaforum fertur feries) ex UpW u>Jit
xima fcilicct
A
lata in amplii
1 finummedul
lx aflemadx gratia hume A
ri lxuitao* occafione
paratum peni-
*
T
J nentia
DE
i
i
,
Humanifabrica Liber /, 79
DE CVBITI OSSIBVS, VLNA, ET RADIO. Caput XXIIII.
7>R_r M M VIGESIMI TERTIA. QV A RT A. QJINTA. SEXTA.
quarti capitis figura,fmiflri cubi-
ti duo exprimens offa, anteriori fa
cic dclmcata. Quo itero m hac, uti
&m fithfcqu entibus feri huius Ca
' pitis omnibus figuris, ftnifiri late-
ris offa fint obuia,quum tamen a*
fioqum quodammodo femper dex-
tra pomis, quim fmiffra expia ten
tur, fortuiti & cajit bine accidit,
ajuuJ in lignis fcu formis ,pro fini-
'
firis dextra hic dcpm.ecrimus.qua
dextrum ne
uis inierim in opibus ,
an fimflrum proponatur , nihil tn-
prima.
qVID DECEM FIGVRAE, QVAS SERIATIM

prima: huius Capitis figura; fubiccimus, denotent, ac omnium
characterum qux undecim figuris inicnbumur, Index.
SECVN.DM uigefiimquarti Capitis figura,utrumque ftnifiri cubiti os, radius

nimirum &
ulna, exteriori facie proponitur. Tertia,folus radius interna fidc.-qitarta
autem, radius externa fede delineatur Quinta internam ulna fedem,fexta uero exter
nam exprimit. Septima ftnifiri radtf inferiorem offendit portionem, cui brachiale inxr
ticulatur.-atque hac partem ucluti ex inferiori,feu altas ulnam /pedante facie, ita de
lineanimus, ut ftnus in con/picuo fu, quo ulna capitulum hic iuxta brachiale excipitur .Odaua figura , ad dextrum
cubitum, perinde ac tres tpfitmfequcntes, pertinens, inferiorem radi/ portionem exteriori facie fic dclmcatam conti
net,utftnu, pateat,cui brachiale marticulatur.Tdona fupenorem radit portiunculam indicat , m quaftnus obferua-
tur.qucm humeri caput fubnttrat. Decima inferiorem ulna portiunculam exhibet partem qua brachiale /pedat
,
offendensV «decimafuperiorem ulna partem expreffam
. offert, in qua ftnus tuberaq ; & proceffus occurrunt ,
qui-
bus humeri orbita feu rotula adaptatur.
M,B 1, » Interuailum bts cbarxdcribiu inclufum, Cubitus uocatur.ac A
fuperiorem ipfius notat partem, qua hume
rocoardatur: P. uero mferiortm,qua brachiale /pedat.
C !>}• 1 1 Mntcrior proceffus ulna,humeri finum fubiens,in elatioris humeri rotula fidis anteriori pane calatum. Et C quidem
m
quidem prima figura mternam proceffus notat fidem, cartilagme incrufiatxmtin quinta uerb &
undecima exter
nam fidem indicat, a/peram &
ina qualem.
Dt,l,q, Toflerior ulna proceffus,finum intrans, in humeri pofleriorifide ad elatiorem ipfius rotula regionem cxcnlptum.
II M Dm prima quidem,& fecunda,
poderiorem.
&
qumta, internam proceffusfidem indicat :m undecima autem externam feu
,
El»l»f. Vina ftnus, humeri rotulam excipiens. Hunc finum undecima figura exadius.ut modi fubi/ciam, notat. F <£rFtu-
F, F. ber, quodfecundum finiit huius longitudment fertur . C &
G, latus tuberis internum. H H, lotus tuberis&
G, G. feu, fi manis , finus nlna , externum. I &
k, fimus huius fides , qua in fuis lateribus infima ipfius parte a laui
H, H. circumferentia nonnihil intermittitur, bgamentorumq; producendorum gratia aliquantulum ajper modicifora &
l, k. tuscernitur.
I i> 5 »u Vroccffulifcu magna ajperitas in radice anterioris ulna proceffus C infigniti confficua.irquorundam mufiulorum
G 4 exortui
. !
8q And. Vefaltj , de corporis

exortui dr infectioni aptam friem parans.
M 1,1,3. 4>9 Ceruixfeu cotlumradij.
humeri caput ingreditur.Smum bule 0 in nona figura indicat. 0.
T<_|,1,3> 4,9 Hfdij capitulumscmfimus infculpirur,qul
•p i,i,3, «,10 ylnx ceruix.
Ci,i,3, <S,'0 ylna appendix notator.
13.1,1,3, «.IO ylnx appendicii proceffus,quem Itylo feriptorio comparamus.
S 10 Sinus appendicis ulmbcui cartilago iam T notanda adncditur.fcu potius hmafeitur.
T i«i« 3 « 4 > 7>8 Cartilago qua nlnx appendicis maximam portionem d brachiali dirimit. ac T quidem in prima dr odaua,
cartilaginis fedem indicat, qua primum d radu appendicis fimyc.y &
g indicando, pronafcitur. In fecunda nerifie-
dem notat.qua cartilagoraiu appendici adnafatur.In ttrtia,cartilagtnu (edes indicatur, brachiale reficiens . In
quarta,cartilagmisfedet,ulnaincumbens,occurrit.
y 1,6 Simu m ulna appendicc,& opis ulnx.cm appendix ainafcitur,feie,in hoc paratus,ut alterius brachiale extenden-
tium mufculi tendinem deducat.
x,yj. Hi tres charaOeres m fexla,& XacZin fecunda
jriangulum ctrcumfcribunt.qui in ulna excornis gibbusq; eflfyc
rum t priuatim trianguli notat utrticem. .
*uti,l,6 Trima protuberans ulna linea.

b,bt,i 5 Secunda protuberans ulna linea, ycrum priuatim in prima
E & quinta figuris, huius linea fedem indicat, obliquifk
eundum ceruicem ulna duClam.
g
f,c i,i >3 Tertia protuberans ulna linea.
&
i,, 6 ylna latus, prima Itnea fecunda circumfcriptum.
e 1,6 Pina latus,prima &
tertia linea circumfcriptum.
ftrf Latus ulna,

inter fecundam lineam &
tertiam conftflcns.
Unca illi ulna lateri peculiaris,quod prima linea tertiaq; continetur.
g,g 1,6
h,j 1
Duohi charaderes fedem utranque notant, qua radius ulna coardatur. ac quidem fedes indicatur fuperior,&- hu
b
mero proxima. 1 ucro inferior, tfr brachiali contermina.
jc> jc ,
Totahacfede (eo quod radius atcuathnobliauatur) duo cubiti offa inuicem dehifcunt.
l
t ,
Sinus ulnamcifus,in quoradq capitulum uoluitur.
I
capituli fedes, qua ulna finui,l mftgnito infidet.
m 3, ^,'9
n 1
’
Inferioris radu appendicis interior fedes notatur.-in reliquis autem figurisfecunda nimirum, quartafeptima
3
olla &
ua, exterior fedes extendituruilifs charaderibus ornata.
Sinus m radu, exculplus appemlice,in quo ulna appendix excipitur.
t-
et 10 Trotuberans ulna appendicis pars, radu fimum 0 indicatum ingrediens.
n 9 Amplus abruptusq; radii procefusxui tendo mufculi cubitum fle dantium anterioris tnferitur.
cicuta radii ImtaJpfius mfernafede.quafecundum cubui longitudinem ulnam reficit, extuberans,
Iniernuin Irnea r prius injignita latus,
fi, fi 1 , 3
t, 1 1,4 Externum linea r indicata latus.
«2,4 Hacfcde radius afir cfl,ut duo ex quatuor ipfs peculiaribus mufculis, bic ualidius inferertntur.
X,y,gi,& Simu in radu appendice, articulando brachiati mcifus.Et quidem notat finus tuberculum nonnihil prominens , eSr
fimum ipfum uclutigcminum confhtucns, cuius partes x &-y indicari poffunt.
l\adtj appendicis maxmii emmens portio,qua fimum cui brachiale articulatur.interiori fede adauget
1, 3,4, 6,7,8
y. His charadcnbus m fecunda quarta &
figurisgibba extenaq; inferioris radq appendicis regio , cum ipja ojfis cui
appendix coalefcitfede, notatur. irfmguh charadores aliquem huius fedis fimum priuatim indicant : > quidem pri .
> tuum fimum,} fecundum,, &
f tertium, r quartum. In fecunda autem figura 9 fimum indicat , radio ulnxq; commu-
nem. Smusifls uehendisferuiunt tendinibus.
NI VERSA i pars inter brachium

& brachiale polita.Grxcistntjri/r, Latinis ueriCu
bitmappcllatur.Hxc duobus conlfat olsibus , inuiccm incumbentibus & dearticulatis
quorum 8 inferius, quod & longius cH.xeyu quoque ac Cubitus uocatur.Nc autem ho
monymia fermoni aliquid obfcuritatis pariat, quoties integrat duobus illis olsibus extru-
di* partis mentio incidct,Cubiti uocc utendum duximus, inferius quidem os ulnam, c
fuperius ucrh,quod ««farr Graecis d icitur, Radium nuncupant es. Duo hac olTa, longa fune
vio.
Ut omni propemodum ex parte intci fe uaria. Vina enim ad humeri <1 orbitam, rotulam ve, apto in noces ti.hu.
culpta linu, A idoneis donata proccfsibus articulatur.ln fiipcriori namque ipfnis fede , admodum cralfa Si vi“ ^
folida, * duos inligncsadipifciturproccfliistquorum quum unus altero prior anterior ve eft, hunc qui-
i i.sjfr. dcmameriorcm.illumucrbpoftcriorcmhaudinopportuncuocabimus. Anterior itaque ( linum in prio
«p. ijK.
d/
t,M.
re humeri fede ad elatiorem rotulx ipfius regionem cxculptum refpicit, fuisq; tuberibus illi finui ad amuf- afm M
«1,1,1.11 lim coaptatur,relpondctq;.amplus enim clf.Aobtufo angulo (imilis.Jt perquam durus , ac fobdus . Pofle-
"•*
"'
f-.C4.lf riorautem procefliis, anteriori forma epiodammodo corrclpondcns , £ linum fubintrat qui in polterio- I1
,
n#r, D f*~
n humeri fede ad elatiorem rotulx regionem calatur, cum tamen finus ille anteriore linu multo profun-
Utri *r.
dior ampliorq; exiflit.proccffus etiam pofterior anteriore crafsior ampliorq; meriti cualit , Sc anguli ma-
f ifg.eu.
*,N. gis adhuc obtuli fpccicm referet. Procelfuin hunc Athcnicnfcs quidem dsaesae .,. Dores autem nufna, Hip-
pocrates uero jlcnus potTo iam •>i«*i»«>iam «>«“'« appcllanint Qux uoccs magno eorum qui
t .
»J0. Latina legunt incommodo, ab imciprctibus confunduntur, non bas folum unico cubiti nomine crebri
uerten-
}
-
Humani fabrica Liber J. «i

ucrtcntibus,fcd & &
ulnam, totam partem inter brachium ac brachiale (itam,&
humeri cum ulna ac radio
h m
3 IHn illi m
X l nrern i nmlHrm — r* . I 1 1 ' /1 /> > ! • «
C,D.in»
K.
(pondes. Primum enim inftar fcmicirculi.aut paulo ct lam profundius
quamfcmiclrculus
nollriq C,ac Gr*corum
C imagini accedit, unde etiam ab cius charadcrjs forma, Veteres hunc linum
ro<W. appellarunt. Deinde Imus ,ftc non tantum obiter ad C, eiusq; potifsimum
, cu. introrlum curuati
cauctiq; apices in hunc C
modum refccarcntur .imaginem cxculpitun ucrum ut ad amufiim humeri
ro-
ill/.FJ. tulo: congrueret,in ipfius medio, ' tubere obtufo
amploq; protuberat, quod fecundum limis iilius longi
k eoi* fi*.
tudincm tcrtur,& utnnquead k latera ita comprimitur.finuaturq;, ut funi
C , C. itin chorda vc ad trochlea rotu-
lam conuolutx,polsit conferri. Quemadmodum enim teres chorda, rotula (inui
pariter fecundum conca-
nmfrta c» uum tereti tnuoluitur,.ita quoquchoc ulna linus tuber linui rotula
conucnit: dcdeprclfafinuataq- rurfus
K,L.M 1*1 tuberis latera, rotula linus extuberantibus
aquantur latcribus.Quod ut fiat exaftius, internum ulna Cnul
latus altius lpio externo cauatunquum internum rotula latus
multo procerius externo promineat, extube
rctq;.Vmuer usluculnx Imus lauis eft,& cartilagine incruftatus, & una cum
fuis proecfsibus rotula hu-
men.ut leincl dicaindic coaptatus.ut eius beneficio cubitus duntaxat citra
, luxationis periculum , dola-
tur & cxtendatur.ad quod non folum fpectatu iucundifsimus illc.qui
mutuo ingrelfu perficitur, ofsium co
textus opitulatur.ucrum etiam ligamentorum articulum ftringentium
robur. Vtcnim ualida articulum
] Il/.C.D ambirent ligamcnta.proccITuum fedes linum non rcfpicientes, olpcr* inxqualcsq; funt
Quanquam
denuo non ligamentorum tantum, fed&mufculorum nomine procedis afpcri cernantur. .
Poftcnorcnim
poftcnonsproccllusledes, qua interdumin puerulis appendice conflare
uifacd, ac gibbi* gibberi no-
men apud nonnullos mcrctur,adinodum inxqualitcr protuberat, quodammodoq; linuata
conlpicitur , ut
BI I? *»/. cubitum extendentium mufculonim mlcrtioncm fortius exciperet.Iu & anterior prioris cubiti
tai.h.rJ
pro
ccflus parsjii hoc alpera cxiftit.ut ualidior » mufculi cubitum
n 8 mmfe. dedentium pollcrioris infertio efficere-
turAinufculi ° fecundos ac P tertios digitorum articulos deClentcs, hinc
t*. r. promptius originem duce-
O f mmfe. rcnt.Ncquc lolum hoc antenor prioris proccflus regio cxafperatttr, ucrum & iuxta cius procclfiis radicem,
tah.f). coruin mulculorum nomine alpens 4 quibufdamtuberculis Natura
ulnam dccorauit. Ad hac , ut uali-
? 6 mufe. dionbus ligamentis hic articulus amplexaretur, in infima ulna fimis Clitcrom referentis fede, r utr i nq .
ad latera linulusinflor anguli cuiufdain imprimi cernitur, &
ipfc finus Cfimilis i fua circumferentia inibi
q dc!imt,alpcrq; rcdditur.non alia (ane occalionc.quam ut cx hac ulna
L. parte foraminulis non peruiis oblita,
ru/.i.K. ligamentorum fontumpenderet exortus.Atquc in hunc modum ulna humero articulatur : radius
autem,
* qua humero mugitur, utcunque tenuis c(l,& ex * oblonga tenuiq; ceruice
g*r. M. ,
quodammodo in amplum or JUJ* sJhm
biculatumq; porrigitur « capitulum, quod ea parte, qua humerum merum ar-
afiam fi ipeOat, “ linum obtinet rotundum,
K
jprr.N.
&
non impense cauum,qucm humeri a caput, ad externum orbita fua latus exertam,
fubintrat . Ad hoc
ticulati* ,
u 9/ft-O. caput radius,quicfcentc ad humerum ulna.m pronum fupinumq; agitur:* intcrim.quo minus cubitus
fle-
x l&a». ctatur, cxtcndaturq;,radi| cum humero atticulus.ncquaquam obllat.Tanta
enim cft humeri capitis longi-
,}P. tudo,untaq; id fede laui & lubnea cartilagine incrullatur, ut radij linus in illo
quoque motu ab ipfo non
r ,» if-J ablccdat.uUavc cx potxe dchifcat.
A.rrf.i B. Cmcriim ulna a fuo cum humero articulo deorfum y reda pene uer-
Vina ai
X I.X.S.tf. lus brachiale fcruir,fcnfim gracrlclccns.tcmuorq; tantifpcr fada.dum ad brachiale ufquc pcrtingat.iUie e- Irothialriu
lojtr P. mm
ex c tenui longaq; ccnucejurfus nonnihil auda, a appendice
donatur indar capituli cmufdam ro riui.fr iufg
1 t unda, Icdintcnmuana.Hzc nam que inferiori iplius
.
parte b procedhm obtinet, quem, quia in acutum Tiirn tffiut
r„yi. C P rOCC ‘i " , '-’ rxc' dlflbao ™ s * fcriptonj djrliimagine
J
& nWi
appedant: in
friii Iuli*—
hoc formatum , ut fi-
num adaugeat, quo brachiale ad cubitum articulari docebimus, utq; ab ipfo t ligamen aniculum hic eo
C ix mmf. tinens pronalcatur. Verum huius proedfus ufum paulo pod.uclGalcni nimium illi tribuentis
nominc.ex-
tai.i. plicatius aggrcdiar.Infenor hac ulna appendicis fedes brachiale
rcfpicicns, ad internum latus acuti idius
<*
9fo- s- proccllusuiaqualemnoncilcitur « finum,m quem e cartilago
firmatur, quam a radio pronatam, ma-
gna cx parte ua inter braclualc fic ulnam reponi audics,ut neque brachiaU neque ulna
7-tfix-r. , adnafeatur , eiusq-
fi—* generis cartilago fit, 1 quam priuatim in maxilla inferioris ad temporum
olla articulis, g fit in clauicu
mec*p. io. larum cum conterminis olsibus nexu, contineri dudum
retulimus. Porro fi hunc appendicis ulna linum Sc
g 4 (Gap. acutum ipliusproccirumcxccperis.tota illius fedes brachiale fpedans,
xx JU- obtuli dcprcfsiq; capitis fupcrficie
rcfcrt>ad cuma: modum caitiLuriuc incruftatur.auo (imis rminn- amntUn.m ^k.4. J; i— •
h x,io fi-
:
M*
9m.fr.. '
A.
— • muicuiijijui poicoracniaii ante paruu digitum
inTertus»
brachialis cxtcnftonis autor habctur.Cartcrum preter hanc appendicem, ulnar
k «fr.X. per iplius longitudinem for
T.2&9 &
ma imprcixioncs quadam, iplius inftar linearum tubera, adhuc obfemanda ucniunt. Humilior
& enim
mmf.ui.V. ulnelcdcs ad podenoris iplius iuxta humerum procelfus radicem, qui cubito innitimur,
aliquoufquc k Quimlnaft
1 gibba cil.fuaamplitudmc triangulum refcrens.quiexcarnisA mufculis non intedus
, mox adempta cute euuJmm 10-
S.T. confpicitur.duntaxatneruofam tenuitatem mulculorum excipiens, quorum beneficio cubitus extendi JiutUmgim
I
mjritw
m iifx- it nemtjeba
iZ fora, tur.Hiuus,nonguli uettex deorfum exporrigitur.fic line* modo ob hoc maxime ultra medium
longi
aarti fri ludum ulna protuberat, quod huius linea latera a mufculis duobus comprimantur, ipfa
& ve ulna mufculis il
M fiat, a. lisccdat,quo.-um ' alter exteriori linea lateri exporrigitur, poflbrachiali ante paruum
digitum infertus,
n 9 mmft. ac brachiale extendens. ® Alter, qm interno linea lateri cvpotrigitur.A cui uln* os impenlius
tab.\. cedit, bra-
chioli ante paruum digitum infcntur.idq; flcdit-Pratcr hanc lincam.aliz adhuc dua
o tUtu. ccnumtur , cum nu-
a. per duSa fic ulnam cuulti tucu tcs.ut ipla ab humero uerfus brachiale procedens, non teres fcd
, triangula-
Digitize
i
1
8 *And. Defalt) , de corporis

ris quodammodo uideatur. P Secunda igitur protuberans linea, ab interiori latere radicis anterioris pro P *«*.*/•
ceflus ulnx reda deduciturA' commune l latus cum prima linea conftituit,quod ab illomufculo impref
l
fumcft,quem modo brachiale fledere diximus. r Aliud autem ulnx latus cnm fecunda linea , * tertia
cflormat linea, qux trium linearum acutilsitna afperrimaq; cft A
ab externo latere radicis anterioris ulnx s i *»,j fi.
proceffus longifsim£ proccdit:inq; hoc educitur , prominet yc, ut ab ipfa ualidum pronalccrecur x liga- <*•
mentum, quod radium ukx fecundum cubiti longitudinem robuftioris membranx inftar eonnedit. u 1 7
f4
Latus hoc inter fecundam lineam Se tertiam rcpo(itum,mufctUonim gratia comprimitur, qui internam eu u t \c r
biti fedem occupant , quibusq; hic ab ulna Se radio apta paratur fedes. Horum ante prxeipuus cft, x que * 6 mife.
tertium quatuor digitorum articulum fledere audies.Vcrum quia mufculi fecundum iftud latus occupan tsi.g.
tcs,in iplorum per ulnam progrdfu, etiam fui exortus portionem ab illa aflumunt , ipfum magis afpcrum
occurrit,quamlatusintericcundam lineam & primam conlpicuum:a quo nullus pronafdtur inufculus,ni
fi iuxta ulnx cum humero articulum,ubi X is principium ducit, qui radium in pronum ducentium fupe-
7 >'
rior eft.Latus tertia & prima liilcis circumfcriptum, reliquis duobus minus eft compreflum, & priuatim *
^
lineam obtufam,fed longam, & modice prominentcm,ac manius tertix lince,quam primxdcdudam,adi ,
pifcitur.Hanc Natura * trium mufculorum gratia produxit , qui ab ipfa triplici principio originem du- * iom»f.
eunt. Ac primum quidem cius mufculi cft, qui radium in fupinum ducentium breuior habebitur . fccundti u,AmBJL
autem A tertium pollicis ac indicis famulari motibus,in fecundo iibio docebimur, quem eo leuiori nego-
cio intclligcs,quo confideratius ea qux modo narramus,in ofsibus fpectaucris . Sunt enim hxc non minus
uifu cognituq; iucunda, quam cerebri & aliarum, quas hodie folum miramur, partium fcctio. ut interim de
fummo in artis noftrx operibus ufu nihil dicam, dum ad has lineas fcopum Agentes , tractum ac luxatura
os ritb nos rcpofuif^ccrtifsimbcognofcimus.Ad hunc itaque modum ulna multum etiam ultra medium
ipfius longitudinis fc habet. Vbi ucrb brachiali propinquius accedit, teres omnino effiet , nili fecunda linea
infignius inibi b protubcrarct>ac oblique deorfum protcnfa, fedem adaptaret c quadrangula» mufeu-
® t.f/A
lo,qui radij in pronum motus opifex,hinc principium fumerc docebitur. Porro fi quid de ulna adhuc di-
fjsiq obit- ccnduniTupcriitdd iam una cum radi) hiftoria perfequar, qui obliquus c(V, quatenus ulna reda. Radius na-
que d fupra c infiaq; uln.r committitur:in * medio autem, ac per reliquam longitudinem ita nrcua-
tim obliquatur, ut admodu ab ulna dchifcat.quod partim fit, ut radius obliquo ductu ulna iuffuitus, in pro- •* 1 A? .*"*
num fupinum^; prompte agcretur:partim,quo apta fedes mulculis conftitucretur, quos ncccflarib inter- J
nam extemamq; oibiti regiones occupare oportuit . Quanquam magis obliqui lui motus occa(ione,quam j.
mulailomni gratia radium obliqttari,plunmumq; in medio dududuo cubitiofla inuiccm abfccdcrc, illa
nos doceant animalia, quibus neq; radius, neq; radi; beneficio manus in pronum fupinumq; ducitur. Equus
namq;,ouis,ciusq; generis animalia,foiidis aut bifulds donata unguibus, tota cubiti longititudinc ra- cr.ti fi.L
dium ulnx adeb connatum aftabilitumq; obtinent, ut ne tantillum quidem citra ulnam radius moneatur, n -9 fi M
In canibus uer6 A felibusA ip animalibus quibus pedes inidigitos dirimuntur , radius mouccur quidem, &‘ m '
1 g
fcd tanto obfcurius ac difficilius,quanto nos manuum motus pcrfeAkxtt obimus. Diftat igitur in his quo 7*
que animalibus radius ab ulna,ueriim longe minus quam in homine A non adeb laxam articulationis [Jpc slqi firmrit
c icm in illis>afquc in homine cemimus.undc etiam naud miror, Galenum non accuratius radi; ad ulnam r ,lu
*t
njm srticu ex plic utffc articulos, inter fcadmodiun uarios:fupra enim ulna radium excipit , infra ucrb hxc a radio ex-
lauo . cipitur.Ad externum namque latus anterioris ulnx iuxta humeru procclTus, g linus quidam inftarquar- JJ**
tx circuli partis tranfiicrfim exculpitur,lxuis A
cartilagine incrultatus. Huic finui h internum latus ea- k 7/fj. •.
externum caput cxcipicns,appo(it£ c6gntk,ac lxuc Se orbiculatum f» »o/ p.
pitis radi;, cui finus infculpitur,huincri 1
nic factum, in illo ulnx finu uoluitur. Infra autem iuxta brachialc,ubi radius craHclcit,dilataturq; , &
infi-
m ,
gni appendice donatur,huius appendicis humillimxfcdi k finus infculpitur, illi non abfimilis, quem
1
paulo ante in ulnam incifum retulimus. In hunc finum cartilagine incruflatum , fuperior appendicis ulnx x*ri>+
ledes, capituli modo protuberans, canilagincq; obduda,rcuoluitun hacq; ratione radius ut riufquc arti o 6 m*fc.
1
culi beneficio tantummodo in pronum fupinumq; agitur. Non procul a fuperiori articulo, ubi radi; *n tab.e.
KM&jffT **'*'*
ceruix cofiftit, radius n afpemm abruptiunq; educit proccflum, qui internam cubiti fedem rcfpicitA in- 0
,
iffm
ludihtm Is fertioni anterioris cubitum fledentium 0 mufculi aptam fedem parat.Rurfiis reliquo ab humero uerfus
SJtMi &*- brachiale duftu,radius non omnino teres &rlxuiscft ucrum per ipfius longitudinem
q 7^.
: humiliori fua fede ri.T.v.s.
jfrwus.
P acutam &infignitcr extuberantem produdt lineam, qux tertiam ulnx lineam rcfpiciens, ‘1 ligamen- r *»?AS*
tum admittit, membranx ualidifsimx ritu ambo cubiti olfa, qua inuiccm dchifcunt, colligans. r Exter- M'
num huius linex latus, perinde ac 5 internum quoque, coinprcflum (inuatumq; cft : ut hoc internam 01- [ 5 mifes.
biti fedem occupantibus mulculis,illud ucrb i;s qui in externa habentur, cedat. Porro internum latus ex- ub.
temo alperius cit,quod
,quod 1 mufculus tertium pollicis os fledens, non infimam fui exortus portionem ab u
m
illo latere priuatim obtincat.Supcrior radij fedes ^ diredo didx nuper linex confidens, pene teres cft, Se 5 * •* -
iuxta medium fux longitudinis aliquouftjuc u afpcra occurrit, ut in hanc duo mufculi ualidiorem moli-
rentur infertionemrquorum * alter radium in fupinum agentium breuior eft, 7 alter ucrb radium in daajLe.
pronum ducentium fuperior, cuius potifsimum occafionc afpcritas ilia cxlatur, aubd ipfc ncrucam potius y 7
biferiora quam camcam infertionem cHidat,longiusq; in ofle producatur. In radij 1 fede , brachiali contermina,
tsii partit plcraq; cxamufsim inquirenda ucniunt.Primum enim hanc partem augeri, ac 7*
dilatari, incraffariq; oper- \
Mbrt* .
tuit,ut apta conftitucrctur fedes, cui •*
cum xjtrtmk
brachiale articulari qucat.nccdfiim' etenim erat, brachialis
cubito articulum, in hominibus paulo minus toto ad radium rcfcrri:li modo quicfcctc ad humerum ulna, r»m
manus radi; bcncficioA uclut fccundario,in pronum fupinumq; agi dtbuuî namque finus brachiale ex 1 *
*' lj
cipicntis
C. ,,
Humanifabrtca Liber L »S
cipicntis par portio, in ulna & radio cxculpcrcturA' ipfc intcrim finus fupcriorcm brachialis fedcm imitas,
ncccfVarib tranlucriim oblongus dTc deberet, prorfus foret impo&bilc , radium 6c manum fimul in pronfi
fupinum ve fcrri,ulna ad humerum quicfccntc,ac ucluti huius motus bafi ac fulcimento . Pars enim bra-
chialis.qux tunc ulnx finui inarticularctur, claui modo obflaret,quo minus ucl tantillum radius , immota
ulna,moucri pofsct.Opcrarprctium igitur fuit, inferiorem radij panem finus cui brachiale inarticularctur
occatione, admodum cralfelccrc. Verum quia tenue os nimium augeri,ncquaquam expediebat. Natura c-
k tiam brachialis portionem ab ulna fuflincri uoluit:at ita, ut ulua ex puncto, fuoq; adc6 acuto b proce (fu,
brachiale uix contingeret . Ne enim ulna, reliqua fui appendicis fede, brachiali citra alterius corporis in- c*niU&
c */r «. teruentum committeretur c finus in radij appendice brachialis gratia
, Natura ab inferiori fede cxcul-
pti cartilaginem dcduxit:qux ulnar aDpendiccm afccndcns , illam a brachiali dirimit, itaq; articulum
r,munt '
7. hunc aptat, ut ulna brachiale quidem fuftincat,ucrum proxime non contingat, totusq; fmus(uti fanc opor
tuit )ad radium fpc&et. Atque hxc fane tanto uclim inquiri diligentius, quo magis cum Galeni dogma-
tibus pugnant. non enim lubet in hoc ncgocio,alioqui fatis prolixo, pafsim Galeni loca , a quibus prudens
diffentio,fubne&crc,tationcmq; cur aliter fentiam fubijccrc,quum diligens Icdor etiam non admonitus
hxc abunde animaduerfurus fit. Verum ne nimium ipfius intcrim placita,caq; potifsimum qux a fludiofis
in publicis fcdionibus,ut expendantur, requirere folco,iam prxtcrijfTc uidcar.in radij ulnxquc Galeni hi-
ftoria, portionem & paniculam modo aflumam, prolixius fxpiusq; ab ipfo inculcatam.cfl autem hxc, acu-
tus ulnxproccflus, quem flylo comparamus. Vt itaque prxtcrcam,qubd magna m,&(quantumcx ipfius
môf-
feriptis alfcquor)dimidiam finus cui brachiale inaniculaturponionem,uInx aicribit, acuto huic proccffui fib. Vnm»
priuatum ad brachiale contexum inibi tribuit,ubi ulnam radiumque in libro de Ofsibus pcnradat. Vbi au
• 1.I.4.7 tem paulo poli brachialis offa rccenfet.contcxtus illius fpecicm exprimit, quando fcilicet c tertium fupe
*
A-**-»*. rioris brachialis ofsium ordinis os, quod paruum digitum fpcdat,fmuatum cfTc , atque in illud acutum ul-
ArWJ. |.
nx protefTura ingredi commemorat , ac ucluti duos brachialis cum ulna & radio articulos proponit quo- :
rum unum quidem atl radium & ulnam fimul refert, altero uero ad acutum ulnx proccffum. atque ad hunc
quidem articulum pertinere alTerit , brachiale in obliquum duccrc:ad illum uero , in rc&um , cuius opera
manum extendimus, inflc&imusq;. Arbitror autem Galenum per obliquum motum, illum intelligere.quo
manus in utnmquc latus ducitur, pai i nimirum motu, quo digitos inuiccm adducimus & reducimus: ita e*
nim obliquum lateralem ve motum alias fere femper Galenus intclligit.Quod fi c(l,quid dici poffet abfur
dius, quam hunc
motu acuti illius proccffus munere celcbrari?quu is,fl brachiale altius fubingrederctur, eia
motum haud fccus impediret, quam longus aliquis baculus fecundum ulnam ad cubitum ligatus, & ad ex-
ternum ufque poflbrachialis latus fuo apice pcrtingens,pulchre obflaret,quo minus in externum latus ma
f M.4'7 nus
abduci poffct.Porro fi Galeni locum in fecundo de Panium ufu excutere uolucris,inibi illum quoque
duplicem articulum reccnfcrc,ac eum qui acuto fit proce(fu,in hoc fadum dicere , animaduerfurus es ut ,
, manus illius ope in pronum fupinum^;, & deinde etiam in latus duceretur Hac fcntcntiam,rc ad amufsim
g «*"- .
tuh.k. cri.
pcrpen(a,non minus quam priorem ucritati repugnare fatcbcris.idq; tunc potifsimum, quando omnem fc
k 1. 1.4.7
re brachialis articulationem, ad radium ob hocprxcipue referri difces,ut radij inotum,qui in fupinu & pro
*d*tm i,i. num fit, manus fccundarib fcqucrctun& infuper colliges, illos motus debere impediri^fi acutus ille procef-
i ccrUem fus,cx Galeni fent entia, brachiali articularctur.quodoucs,boucsq; liquido oflendunt . nam ipforum bra-
k”- <**- chialis ad cubitum articulatio,Galem defcriptionibus,quantum ad acutum fpc&at proccffum, rcfpondcs
n/l.
neque in latera, nequein pronum, neque fupinum apte moucri potcfl. Illis namque animalibus acutus ulnp
k
1 »/**. appendicis proccffus oblongus cfl, &
finum priuatim in brachialis ofsibus fibi uendicat , nullaq; cartilago
peculiaris ulnam ac|>rachia]c interucnit,prxter cam qux ofsibus cruflx modo obducitur, cuiunnodi tame
n 7 nu*/i cartilago in homine (pe&atur,in<|Uo etiam proccffus ille non tantum cartilaginis illius altitudinem exee*
kx *
Mi.X
dit, quantum f fupenor illius qui in radij appendice fculpitur finus pars porrigi cduciq; cernitur. Eminet
6 mm~ autem illa radij pars eadem cum

acuto illo proceffu ratione, ut fcilicet finii cflorrfiarct brachiali aptum, S
1 &
f‘wLt*b. hincq; ualidiora articulum continentia producerentur ligament a.Quum uero huic radij finui non unicum
P t.lmrnf. tantum brachialis articuletur os , ucrum inter tria brachialis offa,qux radium ulnamque fpedare docebi-
mus, h duo ad folum radij finum referantur, 9c tertium cartilaginem illam 1 radio peculiariter prona-
1
mtri hdt ft
tam, & acutum ulnx appendicis proccffum rcfpiciat, radij finus k geminus effe apparet, eo qubd finus mo-
S dici 1 inibi protuberat, ubi fecundum brachialis os primo committi, Capite quod fubfequitur dicturi fu-
t 9 mmftu. mus. Nunc uero infuper confidcrandum ucnit, radij partem, cui appendix fiia hic coa!efcit,ipfamq; appen- shmnJif,
dicem m interna parte finuatam&leuitercauamuidcri,cum ut n mufculo cederent radium in pronum Jrdte-dii
* ..4
C lo mmf.
ducentium inferiori, tum ut cxaftum iter ° tendinum fcrici adaptaretur, qui cubito exporredi, digitorum
flexui famulantur.Extcrna autem huius radij fcdis pars, quemadmodum 6c externa brachialis regio, gibba
ftflrumtr»
“ J-4/X- cfl, quod ita(quum extra ponatur) iniurijs ferendis pertinacior reddatur. Ne tamen mufculorum tendines, <-
+f manum hac petentes, & gibba illa fede deducti, hinc inde aberrarent , finus multi huic fcdi iufculpuntur , ftL
,
X II mtf.
quibus tendines P trannicrfis obdu&i ligamcntis,tanquampcranu!ostraijci,in fecundo libro deferibe-
mA. A.
io—/. mus.Sunt autem huiufmodi finus numero quatuor . ac M primus quidem amplus clt ,
r tendinibus
jt
para-
tus , qui indicem , medium fc anularem extendunt . * Secundus
1 tendinem tranfinittit,indiccm&
M*.i. me-
X ».*>.»• dium a pollice in latus abducentem. u Tertius quodammodo geminus e fl, bicomem tranfmittcnst5~
x
X IO mmf.
dinem alterius mufculi brachiale extendentium, una cum tendine Y mufculi pollicem uerfus indice cucr-
k.mjt. *
dentis, extendentis vc, z Qtianus linus Icuiter admodum cxculptus cfl, uLx^; finus nomen meretur , afper
' 1
* l
tamen locus cfl qui ligamentum tranfuefim * tribus tendinibus obuolutum educit i quorum unus bra-»-
,
v . chialis
Digitized l )gle
. 1
g 4 eAnd. Vefalij , de corporis

primo pollicis ofsi, tertius amem
fecundo 8: tertio poMi
cHialis ofsi pollicem fuflincmi infcrttnr, fecundus
;
ligamenti illius gratia, non duntaxat afpcra cd, protuberat^;,

ucrum
cis ofsibas. Verum quarti linus fedes,
radium in fupinum acentium longi ls»mi.Pr*tcrho«Ii
etiam ut b tcndoilli ualidius implamaur mufculi
appendix iuxta brachiale appendici ulnz articulatur iede, « rinus £
^ J»*
nus.etiam in externa artictfli.quo radi)
uchit d mufculr.cui potilsimumbcnchcio j 9 «^;.
«titm confidit, qui ulna & radio pariter communis,tcndincm
qux ncruorum & mufculorum exortibus ,A.e.
ramus dinitus extenditur. Notatu digna foraminula.praterea
rubreruiunt, neque ulna:, neque radio obtigerunt:»:
undique.prxtcrquam ubi uppcdiccsitbi uon d ieant,io-
condant fubdantia.quamuis interim « linum,pcrindc ac humcrus,tcmiir& 11 ai* o jmr* emptfi
lida impcnfcq; aura
reponendi paratum , a: olsiunt
fa/ccundum ipforum longitudinem intus cxculptum obtineant, medulla:
lenitati accommodum
DE BRACHIALI. Caput
ytGEsnti Qjf
Capitii figura.
) y :.m\
siit' 1
,7..i
•aM0
>niil .cia.
IUM
SEX VIGESIMI QVINTI CAPITIS FIGVRARVM,

& carundcm charaftcrum Index.
DyjtZ priores figura non prafeuti tantum feruiunt Capiti,ucrim etiam tribui ordine ixmfubfequentibusaiui-
bus manus partes quoq; explicantur. Trana enim figura
intemammanus olfiumfedcm proponit. Secunda neri,
feriatimfiibfequentei,buic Capui Junt pro-
eorundem ofjum externam oSlendit faciem.Quatuor autem figuradras
pria, ac dnntaxat odo brachiatis offa uaria facie exprimunt. Ma
namq; qua tertia ,nfcribitur,oCU bracbulu oj-
cornmonfhrat . Quartatadem fi
0 a externa facte umeat compta
fiuni fimnl in fuafedc commiforum internam facie
continct.quacubitoarticulaniur. Sexta,braclnalis o/sum in-
Cluur. Qiiintafuperiormi brachialis o(fium partem
oSicndtt Jedem,cui primum pollicis os.quatuorq; poflbracbialit offa
coardantur.CbaraUcrum ucro mdex
ferium
numeri charaderibus, odo brachialis offam omnibus fex figurit infignnuitur.fi

modo inilU
™6r*f"o'dobis
fuperficiefinqua brachialefeafert, omnia in conjfedum uevant. j. . ,
_ '•H
4 . . &1
,
Humani fabrica Liber I. 8j

h IU III. IUI In primi & fecunda figura notamur quatuor poflbrachilis ojfa.
*A,B,C i, x Tria pollicis ojfa.
D,E,F i , x Tria indicis offa.atq; eadem ratio in catcris esi digitis.

C 3,6 Quinti brachialis offis finus,fcdesq;,cui prini vn pollicis os articulatur. Sinus huius longitudinem tranfuerfim in fex
a,b . ta figura ab a ad b metimur. Internam utro fedem c, externam autem d notat au d quidem in quarta figura etiam ejl
c,d. cor.fptcuum.
H 3, qt6 Sedes fexti brachialis ofiis, cui poflbrachialis os indicem fuffulcicns coarflatur. h uero in quinto offefedem indicat»
h. quamidan quoq;poflbrachialis os contingit.
K. 3 , , 6 Sedes fcpttrm brachialis offis , cui poflbrachialis os, medium digitumfuslmens , coarflatur. k uero eifdem figuris m
k. fedes indicatur, qua idem poflbracbialis os,fextum brachialis os contingit.
i 3, 4,6 Sedes oflaui brachialis offis, cui poflbrachialis os,anulari prxpoJitum,coar datur.
}{ 3,4,6 Sedes oflaui brchialis ofiis, cui poflbrachialis os,paruum digitum fuflinens, coarticulatur
, 1 Ofitcnlum fubmdc accumbens externo Uteri articulationis oflaui brachialis ojiis,od pojlbrachiale os, quo paruus di
gitus fufimetur.
O 1,1,6 T+oceffus oflaui brachialis ofiis,in internam brachialisfedem protuberans.
•p 1,
$
,6 Troe effus quinti brachialis ofiis, ex quo tranfuerfum pronafeitur ligamentum, quod in oflaui ofiis procejfum 0 nota
tum inferitonem ttntans,tendinibus obducitur,cx cubito internam manus fedem adeuntibus.
Qj, appendix poflbrachialis ofl s indicem fuflmcntis fuperior, qua brachiali coarflatur
2. Âppendix poflbrachialis ofiis indici prxpofiti inferior , qua capitulum conflitu:t,primi indicis offis finum fubiens
* quaq; longi mamfeflior efl fuperiori.
S t,z Interiullurn occurrens mter poflbrachialis os indici prapofitum , & id quod medium fuflinct . In catcris autem pofl
brachialis offibus cadent appendicum interuallorumq; efl ratio.
T i,x In prima figura, ex duobus fefanums ofiibus internafecundi podicis articulifedi prapofitis, internum os notatur : h
fecunda utro figura, externum.
t> u0 fiftwna cula, primo indicis articulo prapofita.
V»y *
X,X 1 Inferiori x officulum notatur fefammum fecundo indicis articulo prapofitum. Superiori uero , ofiiculum tertio indi-
cis articulo aimbiuum.ini at eris digitis eadem qua in indice boc ofiiculorum efl ratio.
IPP OCR ATI, quemadmodum & Galeno fubinde, manus (aut potius) uoca- *
a quod uulgo brachium appcllamus,quum hominem cruribus

batur, & brachiis do-
nari dicimus,idfcilicctuniucrfum,quod a fcapula ad extremum ufquc digitorum, un-
guiumq; terminos pertinet. b quod uero Latinis fcr£ omnibus manus nuncupatur,
ab infama cubiti c fcdc,laxoq; illo manum cubito iungente articulo, ad digitorum uf-
uc fummum metimur, Hippocrati d*t*/**,ac fi extremam fummarn vc manum diceres*
3iftindio,etfi Grarcis forte fit commoda, latine tamen feribentibus non undique po-
|
tcfl cfTc ufui.Manum itaque in brachiale tantum,& poflbrachialc A
digitos diuidentes , fingulis ipfius par
d partem dcfcripturi,qux cubito articulatur, & a Cnecis **p-
.
cibus fq| tribuemus Capita,pra:fcntccam
7of,a nobis uerb Cclfum imitantibus,brachialc uocatur,o&oq; ofsibus duplici ordine diflin&is conftrui-
tur:qux in natu grandioribus dura funtAparuula,intutq; parum fungofa, modicaq; medulla appcndicu b rsrhult
'
modo opplctamon autem prorfus incdullar,uti quibufdam uifum efl, experti a , & potiisimum qux horum qUmi
'
occurrunt maiora.Haud parem enim omnia fortiuntur magnitudinem, ut nec formam, ncc ficum: quum
cm r**"*
^
ex omnibus nullum fit, quod alteri omnino rcfpondeat A
ungula priuatim aliquid aaipifccntur,quo ab in
m difeerni queant. Porro utcunque fint uaria,nihiIominus mutuo tam concinne adaptantur, ad t
q; compofitionis accedunt harmoniam,ut eorum numerus non admodum inuentu facilis fit.
c ]
fi enim ualidifsima cartilagineaq; ligamenta, quibus obducuntur,fimul cum membranis refccucris, & ac-
curate abrafcris,unum effc tibi omnia uidcbuntur.aut cum Cclfo ipfa incerto conflare numero , inter &
( Cxtcrum cii&a ncrucis his cartilaginofisq; nexibus fimul conftri&a duas
fc cbnnata cfTc opinaberis. ,
integras fupcrficics una cffomiant, exteriori quidem regione,quahtum manui ex ufu eft, gibbam, interio •
r h
ri autem finuatam,quantumq;& hoc manui cxpedic,concauam.Hx tantum fuperficics ligamentis obuin £4 mtuiit 0
ciuntur. g fuperiiis enim, qua offa cubito committuntur, lamia funtA cartilagin
ilaeineincruit;ata:qucm tdmo
dum& h inferius, qua poflbrachialis ofsibus, primo pollicis ofsi coartantur. Quin etiam ubi ofiafc itgbtUhl»
& •
& &
inuiccm contingunt,lzuibus lubrica cartilagine incruftatis donantur finibus capitulis, quibus inuice •
coarticulantur.ln mutuo enim nullorum brachialis ofsium contactu , ligamenta .membrana: vc interue-
niunr,nifi in inferioris ordinis ofsium inter fc conncxu,ubi nonnihil, fcd uix animaduerfione dignum , li-
gamenti cartilaginei ucluti in punto intercedit: uti interiora etiam ofla non adeo contermine inuiccm,
atque fupcriora,conftringuntur.Quod etiam merito Natura molitur , in hor potiisimum duos brachialis
i tmnimm ofsium ordines confingens, quod 1 fuperior cubito, k inferior autem alia prorfus ratione poftbrachia
fzJr>: li & primo pollicis ofsi debuerit committi.His namque ut diilin6tis diremptisq; coarticulatur ofsibus, cu
bito autem unius ofiis inflar.adco ut hoc articulationis difcrimcn,potiisima inlupcr cenfcnda fit ratio co att.
».,.4-
k cmntum pi.e brachialis ofsiuin.cui diflcdionum periti fccundarib addunt patiendi difficultatem, exiftimantes bra-
.
>. ckntif. chiale iniurijs ferendis pertinacius ficri,quia multis componitur ofsibus , occurfantium uim articulorum
I*»7» 8 * caufa cedendo cxolucntibus,eo modo, quo hallam fagittam vc difficilius laxa quam tcnfa penetrare con-
fpicimus.Quanquam rurfus & ad innumeras manus motuum dilfcrcntias , hanc ofsium uim Sc copiam a
Natura H
Digitized
.
86 Slnd. Vtfili} , de corporis

Natura non poftremo loco extrudam cflc animaducnimus.Qiiatuor in fupcriori brachialis ordine,qui cti
Urathialii
0 Hamae— bitum fpcdut, repolitis ofsibus, ex ipfomm qua ordinantur fcric, nomina non ab rc imponemus: 1 pri- I
mumnerpetub uocantcs.quod fuperioris ordinis internum conftituit latus: « fecundum ucro, quod
*
n tcrtium,quod fecundo ad externum latus pro
huic (ubfcquitur, atque magis ab interno abfccdit latere:
ximumcft: ° quartum ucro, quod externum latus iam omnino occupat. Quatuor pariter inferioris or- m tama-
dinis P on*a,quintum,fcxtum,feptimum&odauumnuncupabimus,atqucinhunc modum Ungulorum dem fi#*.
trjilntln
ai ctthitum
hiftorhm aggrediemur. Primum itaque fecundum & tertium, inuiccm ualidifsimcproximcq; committun
artiitUai. turA uno ordine iun£ta,fupcriorcm brachialis fedem ita ctfbrmant,ut inftar unius alicuius ofsislati>&
£
tnmfuctlim oblongi capitis, in radi) linum concinne articulentur. Ac primum quidem & fecundum» in H j.
r cartilagini innititur, quam a radio pronatam o un U*
finu radij appendici iniculpto reponunturrtertium ucro
magna ex parte ulnam a brachiali dirimere fcriplimus.Quanquam externum tertij ofris latus etiam * a- A ^ra(t.
**
cutum appendicis ulna: proccffum tunc contingit,quum in externum latus manum inclinamus. Verum in
tcrim tertium id os, linum cartilagine oblitum,qui uifu dignofei queat, in homine nequaquam adipifeitur, emn ,Ui
quem proccffus ille fibi proprium haberet, quum etiam procelli» ipfc niti fecundum unus , quo brachiale fi. dmath
artfbtur, latus perinde extuberet, ac reliquorum linuum fupcrci!ia,iplc^; radij appcdicis in interiori finus *•
'* 8 Aj*
latere 1 apex. Atque id ucltadulcuitcr dijudicatur, fi manu in latus internum du&a inter brachiale &ul
J
Qm* qaar- namÛtcrius manus pollicis apicem infcrcrc quis fuerit adnifus. “ Quartum brachialis os ulnam Haud- r* t .x.*j 5
t*m 01 fili quaquam contingittat fupcriori fua fede eam huius articuli ligamenti portionem admittit , qux ab acuto fig.tap.
ptcphana T*
ulna: appendicis prorclfu cnafcitur.Dein fupcriori quarti ofsis ledi 1 tendo mufculi inferitur» qui brj-
mtmLm .
chialc ileftentium eft infcrior.Ex humiliori autem ipfius fede Y tnufculus pronafeitur, cuius beneficio
panium digitum a reliquis abducimus.Prxtcrca & * mufculusfuaroriginisportioncmhinc aflinnit, qui t t ,x,Tfi.
duorum primum parui digiti os flc&emium habetur cxtcrior.adco ut quartum hoc os neque inferiori, ne <*p. »
4 «.
fupcriori ipfius fcde,nequc etiam externo ipfius latere, alteri ofsi commitratunfed tantum interno ip- “ Nw»
Cmi «fiita-
r
latcrc,dcprc(fo admodum capitulojtcnijofsis externo lateri (magis tamen ad manus uolam)in cum
modum coorti culatur, quo offa per planas omnino fupcrficicsjcartilaginc interim lubrica oblitas , coftrui
JJJ
Îr-uHai
diximus.Hoc itaque quanum brachialis os,id peculiare libi ucndicat,qubd uni tantum brachialis ofsi iun notem
gatur,quodq; omnium brachialis olsium minimum fit,rcliquisq; minus procubcretdinucturq; . Eft enim i^meri
quodammodo lpharicum,ledpaulo logius quam crafium:quia Icilicct inferius mufculos educit , fu penus 'T
Cju ardiiu autem ualidilsimi tendinis inlcnioncm,uti diximus, excipit, caq; ratione furfum deorfumq; magis quam
aJfcrtbem -
^ cap. fi»
in latera protuberare debuit. Vnde etiam ueteres dilfcCtionum profcfiorcs,id (uti conijcio; Red um appcl jOu JU
brunt»ambig entes quem in ordinem ipfuui rcfcrrcnt.nos autem fupcriori oedini afcripfimus, quod tertio <*
x
huius ordinis olsi coarticulctur,ac rcucra in eo ordine confiftat . Nuncuparunt etiam Anatomici prariens
** ^
osârtilacinofummofecusquamMarinus 1 os genu articulo pnrpolitum, eo nomine donauit, quod mo
lam patcllamq; uocamus.Non fiuic (quantum rcor) quod id os molle, omninoq; cartilagineum dic arbi- t4^ r
lint,quum omnium brachialis olsium facile durifsimum
trati &
folidifsimum ficrat quod codum exterius x 4 t*b.£.
cartUaginc obdudum uilatur, propter niufculorum principia, tendinumq; fines, qui poft elixationem car- a *• Ai*
1
IA t.i, fpccicm rcfcrunt.Galcnus hoc os,odauum brachialis os uiactur rcccnfuiffi^d pro-

tilaginis molliukuia*
Vfit pari. *
prium ipfi tribuens , quod propugnaculum ncrui cuiufdam fit , qui ab interna manus fede ad externam
fecundum id brachialis os rcficditur . Hic ncruus me non latet , ucriim ad hoc ofsiculum in homini- b 1 fiuap.
bus non rcuoluitur.cft enim b ille ncruus, quem a quinto brachium petentium, paulo poft cubiti longttu iil#. 4 «*
dinis medium, ab interna cubiti fede in pofteriorem porrigi, atque duos furculos paruo digito , totidemq;
Trimam 01 anulari, unum autem medio dcriuarc>in quarto libro audics.Porro pra:tcr quartum brachialis os , nullum „,tX*fi-
qu*t »[l/kai penitus occurrit, non pluribus adnexum contiguum^; olsibus. Primum enim, praeterquam quod radio arti jmnu ufri
(titier mi»*
culatur, etiam fecundo brachialis iungitur ofsi, amplo utcunque capitulo in fecundi oisis linum fubiens. (*et,qaattf
Deinde alio capite multo ampliore, & ab inferiore ipfius fede cdudo, communem linum ingreditur, quem y—fe A^
uintum brachialis os cum fexto clformat. Verum Natura pnrcaucns, ne primum os undique aliorum of-
S um finus ingrederetur, & ipfum interius tyranni more nullum fufcipcrcc.inligncm in ipfo cxlauit Imum,
quo una cum fecundo brachialis ofic (cui is finus quoque communis cR) feptnni ofsis omnium facile nu
ximi grande rotundumq; admitteret caput.atquc ita primum os radio, & fecundo brachialis ofsi , & quin-
to,fexto,ac feptimo committitur.Sccundum os (quod tanto minus eft primo, quanto ipfum maius eft ter-
tio) connc&itur primo ofsi,& feptimo, uti iam diximus.tcrtio autem, amplo connexu planis fupcrficicbus
conftringitunadeo ut fecundum os radio, & tribus brachialis committatur ofsibus, primo uidelicct,fcpti-
Qmoi m~ moA tertiomeque etiam multum ab odauorcmouctur.Tertium os, cui quanum articulari, iam prius di-
tmm. ximus» modice protuberante, fcd amplo capitulo linum fubit oiftaui ofsismincq; facile conftat,id os & ul-
Qa 0i
linum libi cxctilptuni primi brachialis ofsis capitulum cxcipitA externo latere
C.
capitulum admittit. Verum pr«crca id d primum quoque pollicis os fuftinct. inferiori namque fua
ofsis
£ ajb.
Primi p*Hi c linum adipifeitur patulum
fede & f oblongum, ac in 8 interna h externaq; regione magis quam in
ti$ oflu , & tfiex?
medio cxculptum,cui primi pollicis ofsis capitulum ea aniculatiomsfpccie committirur,quz h 6 fii. L
lateribus ac
paflbrathia
Ut tfiii ai motu edit omnibus mamfcftumralitcr multo quam brachialis ofsium inter fc connexus, cuius motus ita la i >•»/•!*
braihial* t<*t,ut uix dijudicari queat. Atque hac etiam aniculi fpccic,obfcurifsimo motu prxdita,quatuor ‘ poftbra
chialis ofia»quatuor inferioris ordinis olsibus adncduntur.Primum enim poftbrachialis os indici prapo- 6
litum A
^ ’
.
HumanifabricaLtber 1. »7
k 5 * 4* 6 fi frtura,magna cx parte k fcxto brachialis ofsi co.trticulatur,
portionem quoque quinti ofsis attingens.
1
enim quintum 05 Texto coardatur,communis finus utrique oTsi exculpitur, cui capitis primi poftbra-
f"a4Ltf £ '
b, chialis o&is pars arueulatur.adco ut quintum brachialis os, prxter primum fextumq; brachialis ofla, etiam
primum pollicis os, una cum primo poftbrachialis ofTc conti ngat.Porr& fecundum poftbrachialis os , mc-
mj,4 ,6 fi dium fumilcicns digitum, dcprciTb,icd obliquo,capitc >n feptimi ofsis brachialis iinuilcuiisim£, at obli-
que intcrim,exculptoarticulatur,acutiorc fui partc,latcrcq; interno, n Textum brachialisos modice ctia
Jjf
* contingcns.Duo autem reliqua poftbrachialis ofla,ca fcilicct qtue anularem
& paruum fuftinent , dunca-
o \>4>6 fi. xat °& auo brachialis ofsi
0 lxuibus,ac in fupcrficic tantum cxcauatis finibus coartantur. Sextum itaque «/&-
IMu» m. brachialis os duobus committitur poftbrachialis ofsibus,illi nimirum quod indici praeponitur , & obfcur£ *"•
*l eomerml
illi quod medio fubijcitur digito. brachialis nutem tribus com mittitur ofsibusrpnmum enim os fuo finu
* fit.
cxcipit,& Tuo capite in quintioftisfinumfubimrat.dcinfcptimo ofsi leuifsimc protuberante capitulo,
aut potius plana fuperftcic articulaturcftq; inferioris ordinis minimum, quemadmodum feptimum maxi
mum. quintum autem & odauuin medio fc habent modo,quanquam octauum quinto paulo grandius cer
natur.Scptimum os fuo capite rotundo, ac impcnliusprotubcrantc, in commimcm primi fccundiq; ofsis
Tinum fuhit,hacq; ratione duobus illis ofsibus committitur.ab interno autem latere fcxto ofsi articulatur, m «
ab externo ucro articulatur odauo ofsi, ampla admodum articulatione,qux depretio fit capite , finuq; in
fuperficic tantum cxlato. Hanc articulationem aliqua ex parte cartilaginei ligamenti intcrucnit portio:
qua: etfi feptimum os uaiide odauo ofsi committat, attamc id omnium brachialis ofsiu creberrime uerfus
interiora luxatuntum 9» grandius fit, neq; ita facile, ac contermina , occurrent iu impetum fuftineat: tum
etiam, q> ligamentum interna fede hoc os uicinis colligans, non xqu^ crafTum fit.atq; in reliqua brachialis
pf mmftm. regione. Atque id hincpotifsimu accidit, quod Natura ligamenti mole crafsiticq;, P tendinibus iter pre
t*b+®-&6 pedire noluerit, qui frequenti multitudine, hac digitos flectendos ab interna cubiti fede prorepunt . Vteu
que ucro fit, feptimum os quatuor brachialis conncditur ofsibus, primo nimirum, fccundo,fcxto,odauo,
&
poftbrachialis ofsi, medium digitum fuftincnti.Odauum os, cunei quodammodo ritu feptimum &tcr- Wfa-
tiura fubintrat,illisq; duobus committitunfcptimo quidem, ut paulo ante retulimus, tertium autem, in fi-
num libi cxculptum admittit:dein duobus etiam poftbrachialis coardatur ofsibus, qux anulari paruo &
q * ,*fiz- prxponunturadco ut quintum os quatuor ofsibus conterminum fit. quibus fubinde paruulum accedit q
Kp ofsiculum,cx illorum numero, r quxfcfami feminis imagini afsimilantur. Ad externum enim latus coar
* ticulationis poftbrachialis ofsis paruum fiift inentis cum odauo brachialis ofle, cius generis reponitur of-
ficulum,fcdem quali oppletunim.qux ideo hic quodammodo uacua relinquitur , quod hoc poftbrachia-
lis os fua fuperiori parte totum odauo brachialis ofsi inniti nequeat, atque m
externum latus paululum ab
fccdat.Vidctur itaque id ofsiculum hanc articulationem firmare, ac poftbrachialis
fccdat.Vidcturitaqueidofsiculum poftf os,paruum fuftinensdi Irachulit
9 gitum, nonnihil fufriilcire.nifi

fui etiam communi fere fefaminorum munere acufu, 1 tendini fubfcruiat,
m» (hksl* *****
tol. d
-
quj huic poftbrachialis ofsi infertus, a mufculo brachiale moucmium tertio educitur. Quoticfcunquc igi-
fodi. A.
tur ofocuiiun jft odauum brachialis os ex abundanti illi quoque, quemadmodum & prius com
ud fc offert,
memoratis of$ibus,contiguum uifitur.Quinetiam & hoc adhuc odauum os fini proprium ucndicat, quod ofl-nw */-
* %.%4fi- ipfius interna fede, qua manus uolani fpedat, notatu dignum educit c proccfl'uni,ab externo latere ucr- fit
P** 0, indinantemA interno fuo latere C modo cxculptum , ut aptam conftitucrct fedem.
Ius internum latus
qua tendines mufculorum digitos ff edentium (qui ex cubito procedunt) opportune uchi contincriq; pof
fcnt.Vt ucro tanti tendinum moli fcdcshxc aptior redderetur, etiam quintum brachialis os interna fua _
ui,l*fi, |* j c u proccffmn educit, uerfus externum latus uergentcm,& in externo latere pariter cxculptum, eiufde
^ -f
w
omnino ufus,quo odaui ofsis proceflus gratia, nimirum ut tendinibus illis uia exhiberetur, ac poftmodum
x ex proccffuum illorum apicibus ualidifsimum * ligamentum cnafccrctur quod tranfuerfim tendinibus
,
tak.l circundatum,ipfos,nc a fua fede Y aberrent, exurgant vc,contincrct,amplcaercturq; . Hxc fedes tendi-
J num nomine excaua»,& ligamentis obduda, utcunque lxuis cftrqucmadmodum &
reliquos quoque fi-
fi 1 Jib.i m nus> U ihus tendines tanquam in anulis uchuntur,lxucs &
lubricos etic nouimus. Quum tamen ligamcn-
*
q
ta ex noc finu prorfus cuci limus, ollaq illis omnino libera fpcdantur,is quoq; fubafpcr educendorum liga
;
&
mentorum occafionc exiftit:qucmadmodum reliqua brachialis ofsium pars, extra hunc finum, casq; fc-
des, quibus offa articulantur,inxqualis,& infigniter latis afpcra cft,ut fortiora educat ligamenta, cadcmq;
ualiuius excipiat, quibus olla obuinciri,ac inuiccm colligari, iam antea retulimus.
DE POSTBRACHIALI. CAPVT XXVI.

TO ST BRACHIA LIS dt lineatio fimenda ejl ex duabus prioribus figuris iam procedentis Capitis , qm-
bus quatuor poHbrachialis ofla 1,1 UUUlili mfcnbuntur. Herum fubfequcntis Capitis prima figura ad A pofi-
brachialis os indicemfi-Jimcns exprimit ,omni oflc liberum.
ARS manus, a brachiali ad radicem ufque digitorum a pertinens, Grxcisq; twaidfirm

appellata, Cclfo A’ alijsGrxcorum interpretibus permultis, palma diciturquibufdam au
tem pedus & pecten (uti & Graecorum nonnullis cW*f, & unie, ac xriwW) nuncupatur.
Quandoquidem uer 6 in palma pleriquc etiam brachiale complcduntur , ac ali)$ rurfiis .
_ ,
palma idem quod uola denotat, quumq; pedis pedio, pcdinis& pedoris nomen etiam ^t
accommodatur, ego funudf-u.v modo , uti Si hadenus fcci, poli brachiale appellabo. mt*im m.
H l quod
Diqi rem
i
. a
88 Osdnd. Vefalij , de corporis

QgtyJtm q UOj Galeno quatuor conformatur ofsibusrEudcmo autcn),Cclfo & Ari ftotcli, quinque prout nimirum
:
p*nirrM*im ^n-
pollicis ^ i :_..i l:
b os, quinto brachialis ofsiarticulatum,hi :a
quidem poftbrachiali,, Galenus
( uci 6 digitorum olsib. b *• */jp-
«
In,ojft
WJJ tjun
tww!qJk»f adnumcrant.Porro nonnulli id .poftbrachiali adfcribunt>quod non ut .prima digitornm < of

ima reliquorum digitorum
. .
d*m •juinsjy fa nudum cxcratur,fed quodammodo poftbrachialis ofsium ritu lateat , uulgusq;ob id pollicem duobus
f
eamnrrari. tantum d ofsibus cxiftimctrquodq; primum pollicis os tota jpfius forma pollbrachiaiis ofsibus c
donari
multo magistquamprimisalionun digitorum ofsibus rcfpoadcat. Galenus autem id os inter digitorum c</>. *i i>,
ofla rcccnict,quod lupra iiifraq; pcrJt*& **n,hoc eft, laxam,
& quar nuniteftum motum edit, articuli fpc- *****
*»
^
cicm articulctunfupra quidem brachiali,infra ucro fecundo pollicis ofsi: quum interim quatuor po libra-
chialis o(Ta>infra tantum, qua digitis committuntur, ea articuli fpccic coniungantur . Supra enim, ucl Galc
ni fuffragio, brachiali per coarticulantunhoc eft, differentia articuli, qui perquam obfcurum , &
quem ientire uix queas, motum oftcndit.Ita namque arbitror Galenum fynarthrolcos nomine in Capite
libri de Ofsibus dcciinonono ufum.Haudquaquam enim exiftimadum cft,ipfum adeo pcrfun&oric poft-
brachialis olla ucl limia, ucl cane intuitum c(lc,ut aut futura, aut claui ritu, aut harmonia, hxc brachiali eo
ar&ari uolucrit.quamuis «a Galeni elfct fcntentia,ii illum fui dogmatis non oblitum hic dixerimus , quo
hinu/ob-
jn j c Ofsibus fynarthrofeos fpccics diffuse exeauitur. Vtut ucro fit, quo redius nos iplius placito ac-
commodemus, quatuor quidem poftbrachialis, quindecim autem digitorum olfa, femper enumerabimus.
iw,,, Sunt itaque poft brachialis ofla reliquis digitorum ofsibus longiora, A. magna ex parte teretia . Longilsi-
tJUraihut mum
tic er amisi mu m
indici proponitur, atque ita fcnlim fiunt orcuiora A: tenuiora, ut omnium facile bre-
f uiftimiimecnuifsimumq-.paruoproponaturdigito.Atquiaosindiccin fuftinens, magis e fuperius bra- e F.tpnJ*
tojjdcttimf
~
chiali articulatur, fuo ve inibi nexu ad cubitum uiemius accedit, quam os medio praepotitum digito, hoc /Mwrc/ *,rr
Tntoa^11*"
Jiat** n manu adhuc integra merito longius cflfc apparet, & dcorfum,adcoq; ad digitos magis dcducitur.Cf
‘
tcrum omnia poftbrachialisofla, digitorum quos ftabiliunt pulchre corrcfpondcntia, & longo in
a.~l:i:..~. numero «...lA-a —
.
^
e Inu.
t
tus finU:, quo medulla in iplis reponatur, quemadmodum bracliij os, donata ,
11 lupcrnis & g inferius ap- Muni m
1
pcndiccs obtincnt:quorum fupcriorcs,qu* iplbrum ad reliquum os coalitum in pueris nonnunquam argre 1 fi 1
oftendunt, brachialis ofsibus, mi antea diximus, coar&antur.ipfaq; ofla hic externa fede nonnhil latiora
*
quam interna occurrunt,ut poftbrachiale una cum brachiali fupcrticiem exterius gibbam , intus ucro ea-
Imdimho
uam, aptius hic conftitucrct.Quin etiam appendices har lateribus fcinuiccm contingunt, A: cartilaginei li f , fi. , 4p.
,exw '
gamam intcrucntu in uiccm alligantur. Inferiores appendices confpicuo nexu ofsibus coalcfcunt , gran-
desq; funt admodumA in rotundum,ac ab externa manus fede in internam oblongum caput delinunt: g tndemfi,
quod cartilagine obdu&um, primi digitorum otiis linum fubintrat.Hz etiam lateribus le contingunt, led
non adeo uicinc,ac fupcriorcs.nihilominus tamen qua inuiccm rcfpiciunt,linuata: funt , ligamentaq; car-
^
tilaginea educunt, quorum opera ualidc mutuo conneduntur. In medio autem dudu , & fecundum poft- frit, pnmi
brachialis longitudinem, quoniam ofla inibi multo quam fupra infraa; tenuiora fint,ip(a ab inuiccm diri-
t tflhrntbid
lutfummin muntur, & digno notatu
h intcrualio dchifcunt, idq; magni cuiuidamutiis gratia, in quolibet enim ”
’ m
4W^
urnniu. trium internatiorum , qu* quatuor poftbrachialis olla conftituunt, duo reponuntur mulculi illorum £ It
*
odo, qui prima quatuor digitorum ofTa fledunt quorum etiam unum ad internum latus ofsis poftbra- f*p.\ jj.
:
chialis incliccm (allinentis habetur , &

externo Uteri ofsis paruo digito przpoliti unus quoque exporrigi- *
tur> Verum quum hi mufculi uix poftbrachialis ofsibus fint longiores , olsiumq; interualla non tantum
'wbuLtt*
hient, diducantur ve , ut fufticiens mufculorum moles in ipfis collocari queat : poftbrachialis ofla merito,
conftituunt,omnia fimul caua apparent , didisq; iam miilculis aptam exporrigunt ledcrn , qua
\x ^
JdJt er
sptenimr. przcipua ipforum reponatur portio . In externam ucro ofsium fedem mulculi nihil prominent : &: parem
inibi cum ofsibus fupcrticiem conflit uentes, illorum gibbum, quod deprefTum magis, ac planum, quam te
res cernitur, ne minimum quidem cxcedunt.adc6,ut quemadmodum ulnam & radium attentis iplis cede- k i fi.cnp.
re oftendimus nuifculis,tic quoq; poftbrachialis ofla fecundum longitudinem angulofa,& lineis quibuf- xr
‘ hjrx^- 6»
dam pulchre cxtubcratia fpcdcntur,pro mufculorum uidc licet ,qui ipf is exporriguntur, ratione . uti etiam
poftbrachialis os, indicem fuftincns,in internam manus fedem, qua brachiali articulatur, notatu dignum *
educit k procclTum,cui 1 mufculus brachiale moucntiuin fecundus inferitur. Dcin poftbrachialis os, A .
paruo prarpoiitum digito, qua brachiali committitur,cxtcrno fuo latere, ucluud brachiali m protuberat, m utfc
commode tendinis infertionem admitteret n mulculi brachiale moucntium Infuper ofla indi- **•*
ut terti) .
cemd medium digitos tiiftiikicntia, iplbrum externa fede ad brachiale ° ampla quoque & afpcra funt, ,
ut bitidum excipiant tendinem P mufculi brachiale moucntium quarti, qui ideo potifsimum uideturbi-
partiriA' dcin latefccrc,qubdtimplex& teres uni alicui pcoccffui parum apte inlcrcrctur, qui extra bra- o xfi.uu
chialis A: poftbrachialis exteriorem gibbamqj fedem cxtubcrafTct. M
DE OSSIBVS DIGITORVM MANVS. Caput XXVII.
TRIVM TABELLARVM HVIVS CAPITIS FIGVRAE,

& carundcm characterum Index
OSSIUM tLgitoru firim dtttc priores figlirte ad mitikm uigefimiquhui Capttu rcpofiix t commonflrant: quem-
admodum o-lrts integrum rfiinui conte itum exprimentes figurc.ad imus libri calcem locanda. Figura autem bic
ji. occurrcnsrxc M tres ucluti tabellas digrfla,digiiurkiu articulos ocultsfukucu. Harum cium prona, duo exprimit of-
B. fa: quorum alterum st wfigmuiujlq; pojlbracbiahs o s, indu em JiiJbnau altarum B indicatur , cftq; pronum nidicis
.
os ab
. . , . . .
Humant fabrica Liber J.

89
os db externa fede, quemadmodum et illud poflbracbialis os, de- ElGV\jl PICES IMI SEVTIMI
linea tum.
Copaisjres contuam tabella,
C. Trxfenti itaque tabella, primi digitorum articuli effigies propo-
D, nitur. C enim caput rotundum nota: poflbracbialis
offis . D un o
filum primi offis, quo caput C infignitum excitur
E.F. S ecunda tabella primum indicis quoque os notat, E notatum,
& fecundum pariter Fmfignitum.-ut horum offfum delineatio fe
C. Ht eundi quatitor digitorum articuli (peciem proponeret. C itaque
I»K. cir li duo indicant capitula primi indicis offis. I nero K ftnus
L. fecundi offis,quos duo primi offis capitula fubintrant. L autemff
&
numftgnificat , in medio capitulorum prinu offis confiflentem
ac in quem tuberculi fecundi offis inter duos fnuts l&K nota-
M. tos prominens, et M infignitum Jubingr editur.
0. Tertia tabella fecundum indicis os Tsf infignitum , & tertium
0 notat um proponit, tertij cuiufque digiti articuli frenem oflen-
- fura, quam quia penitus fecundo auatuor digitorum articulo re
T H_I M^ SEOn^DM. TEEJIM.
frondet*,
II t cbaraftcribus 'IV'.
alt/s ' non I/ISM KIHWIHNJ.
oolueraunuus.
talorum imagines ctusm ex duabus pruna uigcfm, quinti Capiti,
Verion tflas
r arti
IJ IUS arti
labella.
figuris petere, mtegrum eft.I'ariat autem demorum

appellattones,cum exteris offium nominibus ad bmus libri calcem *
repenes.
* »•»/* MNES manus digitos «terni» conftarcofsibus.inftarbcuiufdam & agmini», aciei

t.mafenc polius, ftpenori Capite recenfuimus.Quid ucro neque op
pluribuj , neque pau- jrSrnfc»
cionbus cxtrui dcbucnnt.ucl hinc prompti colligitur, quod offa
li illum excederent
nu
.
6 * " k pugnant esa; nguras filos ae<
Cûia autem prarloeatum os poftpofito,aut lichen» ucSo, maius fieri operepredum
Natura quoque pn
cft: Tl
mum cuiufquc digiti os grandius fecundo,* id mrfus maius tertio, iure fabrcfccit, inferiora Df-entiUo.
o(Ta non folu rmm multi
b vumjfi. longitudine, fcd & crafiitic & latitudine minuens Jiacq; potifsimum ratione digitos ex ampliori bafi fen-
mucr0ncm co" a "»-lp<» ™'“> no» ieuiorem digitorum olsium numeri
IT"
fiZiZUZ nabmt.quam , magnitudinisq; ratione
integronim dig.tonim.quos merito qumos ex ijs quibus funguntur muni,s
.jp. cxtrui uidcmusi
JiTi.ua*. horumq; quatuor uno ordine collocatis, unum magnum quodammodo opponi, te inftarpromanus cuiuf
dam (unde etiama*//*** Gricis,ut nobis a pollendo potlex,uocatur)illis exiftere.Sic
pariter digitos adeb
mole ac robore inmccm dilierre cernimus, atque illorum officia mutuo uariant.uti
quamobrem longitudi
ne iniquales fint.fpeftamus.quotics rotundum aliquod corpus amplcdimur,
aut commifsis inter Icdigi-
tis,in manu aquam, uel emfinodi quid continemus, aut
coniunftos limuli^; extenfos dignos aliquo ui infe
nmus.Citcrum quo diligentius manuum ufus uni cum difieftionc expenderimus,
eo etiam magis com-
lUb.t.nomeandem penitus formam digitorum ofsibus,* integris obtigiffe
obtedis.adipemq: habentibus dunufculam.qui nerrns opplctus.in digitorum
digitis, adhuc cute unguib. &
coP la,,n ‘ntcrtm corundcinfedlbus.cutifubijcitur. « Integri enim digiti paulo
lateribus , maiori inliipcr & puram fi,
minus toto teretes cifoir /*"“•
mintur, 'l uo " aufinodi figura, nullis eminentijs uaricprotuberansdniurijs
fniautma minus fit obnoxia.Non ita au-
tem accurate adamufsiinq; interna ipforum lcdc,atquc externa teretes occurrant,
quod in hac duntaxat
propellendarum ini uriarum habenda fuerat ratio:illa uero digiti molliunt, fubigunt
, terunt Srapprchcn.
f Pir 1 tp r M M e re /1 /I f, -rt n i
duntiqui omnia deterius prarftarct.fi «ama* — — .....
I
hic redderentur teretes.
. 1
Ad hic,
a•_
quum U. .«1
digiti in’ lateribus minus lint
t 1
noxis cxpoliti.quumq; inuiccm addutfti.uarijs occalionibus conftringi.in ipforumq; digito-

medio nullim fedem
1*1 111 r,*
*1 nntiprp
I Sopnnsn» ill.p « I 1 L
uaoiam relinquere dcbcant,ilIosin lateribus teretes ficri,haudquaquam ex ufu
tta — ... a I t • IP * a rum ojtfm
crat.undc etiam pollex am WI-
frt <jr
bo latera, fed internum magis,tcrctia adipifcituriparuus autem externum duntaxat, index ucro
*** : —
ternum, teres obtinecrqubd his fcdibus illi digiti alios non contingant cxrcmiq; *
,
*
contra in-
propemodum digitoui
friXlmi
V"
ledi, quantum ad abigendas pertinet iniurias.rcfpondcant. 7*"“ **'
Citcrum nullum digitorum os ft otfertiquod
non fuprainftaqicrafsius&ampliusfit,
quam fecundum iplius longitudinem id quod omnibus fercetu :
longis ofsibus commune cernitur, ad articulationem perpetuo crallcfccntibus,

„
tnifuom 1
auctisq; . Si enim undique fi.7fi,fl-
mei.
atouein
r| atque aiTirulit <*<vn(isnHtr
in articulis IsAmin! noadcrcmolctj;
conflarent crafsitic,hommi •_ ‘
admodum incommodarent. . »• I l . i . « *
C ftgmmj P^ &ipliar- '&***>*.
A.t ticuli>nin amplioribus concinne adaptarentur

.
ba/ibus,&: non magis quam rclinua alias ofsium longitudo
.
Uh ^ ' 1
r augercntur.penitus edent infirmi , etfi digitorum ofla dura fint , & dcnfa
, non ta-
f Kft. men, ut Galenus arbitratur, mcduUi proras funt i expirtia.lhitct
id cnim,q“ubd (iinVIi^Varpcnd.
m rcre modo nonnihil hingofacxiftunt, etiam lingulis Imus contigit grandior, mcdull* adcmandi gra « .,*
4
uffi.M Uj™ ” ,mm •!/«

ut & n poftbrachialis ofsibus, paratus-Porro quibus nam articulorum
* '***"' «
»f.ataad >
formis digitorum olla articule-
i. tur.inodo enitar pcrfequi,fuo dcin loco quam hic per ipforum longitudinem
referant imaginem, explica "VuT""'
b .mfibm turus. e Quinti itaque brachialis oiiis t fedes, qui primi pollicis articuli gratia,
Iiui fe lubrica camla- «HZJ.7.
i amlilS.
6* nc '"froftatur.tranfucrlim oblongo amploo; prominet S tubere, h anterius
poftcriusq; (fed Ion & '
ge magis anterius) inlinuatur. k Primum ucro pollicis os fupratranfuctfim.feu ab interno

d. latere ad cs-
k i. > fit ‘"““.oblongo amploq; finu infculpitur,& anterius poftcriusq; (at magis anterius) c xtubcrat , difte quin f* “*
s^.x, A. U brachiahs olsis fcdi,inutno ingrelfu congrucns.quamuis tamen non adeo inligni
, ut bic articulus unico
Diqit
. .
90 a/4»^. Vefaltj , de corporis
tantum agatur motu, reliquorum fere articulorum eo ingreflu nexorum ritu. Is namque , edi potifsimum
laterali polleat motu, quo pollicem inciici admoucmusA ab eodem rurfus abducimus, iplcq; articulus ad
hunc prarcinuc motum cxtru&us uidcaturnihilominus tamen aliquantulum flectitur Se extenditur, tan-
toq; magis flectitur, quam extenditur, quanto aniculus ipfc in anteriorem manus fcdcin,fcu uolam, magis
1 Hic arti-
quam in pofteriorem externam ve fedem producitur.Primum pollicis* os fecundo ucluti inarticulatun tv
1
innuant
inferior enim iplius pars in unicum definit caput,unicum fimpliccmq; fecundi ofsis linum fubies. Vcriiin btl e*ffiodet
folluti Clft
tundo MTtl-
tulttUT.
id caput non adamulsim rotundum cft,nec pariter in orbem undique deprimitur. In pofteriori namq; ip- I txkellaad
fius fede Amagis adhuc in lateribus non minus fere, quam medi* iplius ledis uerticc extuberat , & ad inte Ce-o.
riorem tantum fedem cduAum, inibi deprimitur, itaque cartilagine obductum adaptatur, ut fecundum
,n
Qui/ten* * pollicis os>fupra id caput magis flcttimus,quam extendimus, aera latera ducimus. Tertius pollicis ar rn hic frrtt
/tu rtfitdn
dum terito .
ticulus A a primo & a fecundo conftrudionis fpccic admodum turiat: quippe inferior fecundi ofsis pars
femndau-
induo oblonga bipartitur capitula, ab externa fede in internam procedentia ,& in hanc priuatim cdu- beila.
n
fta&orbiculata.Hxc © linu quodam oblongo dirimuntur,non minus quam ipfa capitula cartilagine in n x m k C, '
cruftatoA in internam fedem magis quam in externam pertincntc.Siiperior uero terti; ofsis fedes , duos H.
o Xtak.L.
obtinet P Itnus, M tubere quodam oblongo difmnôsA duo fecundi ofsis capitula excipientes . ipfum
p 1 tx.lX.
autem tertij ofsis tuber finuin fubingreditur, in fecundi ofsis capitulorum medio ea uatu m . Hac igitur ra- tj X ut. SL
tionc,fcciindum os in tertium fubit A
uicifsim tertium excipit, amboq; offa mutuo ingreflu tam Icite co-
artantur, ut tertium os duntaxat extendi flctiq; queatrnequaquam autem, ucl minimum edam in latus
ducatur.Quandoquidcm uero fecundi ofsis capitula cum eorundem finuin internam fedem adeo atque
diximus pcrtingunt,confiftunt vc,tcrdum os in angulum flc&iturA intcrimuclut a flexione tantum cre-
tum, non ultra rctam lineam bene articulatis uiris extenditur. Pari prorfus articulationis fpecic, reliquo
M irflij 9«-« r compinguntur articuli,folamq; acutam flexionem ,& rctam tantu r mtfmm-
rura digitorum fecundi * tcrdjq;
tnerdt^no- dt u.C&
cxtcnfioncm, citra omnem in latera motum, experiuntur. Cxtcrum primus
quatuor digitorum 1 articu-
u. lus, unico perficitur unico item * linu.Poftbrachialiscnimoflain unum lingula dcftnuntca
u capite ,& 4< Sl4»L..
Qi» i /Jam» put,ab externa ofsis fede in internam multo longius, quam ab uno latere ad aliud, tranfuerfim ve latum Si S nt ?
btl-
iutubeiUx.
pnmmi amplum. Dein caput hoc in internam manus fedem long£ ntagis,quam in externam pertinet , longioriq; t*b. A
t |
inibi intcruallo cartilagine incruftatur.Sinus tamen in fuperiori fede primi quatuor digitorum ofsis carla- tmm B.
tus, utcunque orbicularis cfl,primumq; os fupra caput illud fletitur &
extenditur, ac in latera utrinque a- u 1 ut C.
gitur.non uero, capitis form*,quam ita oblongam efle diximus,occa(ionc, etiam circumucrritur.Prxtcrca X 1 ub.U,
huius articuli cxtcnfioA laterales motus, non seque ac flexio funt infignes, aut in acutos pariter celebran-
tur angulos , quod caput poftbrachialis ofsium adeo modice exterius Se in lateribus deprimitur . Quan-
to tamen id caput magis exterius quam fecundi
,
&
tertij articulorum capita , cartilagine obducitur»
tanto etiam magis extra redam lineam primi articuli , quam fecundi & tertij extenduntur . perin-
de ac index in internum latus & paruus digitus in externum latus magis quam exteri digiti inclinan-
,
A
N Mtmrt i» tunquod primi ipforum articuli capita in ea latera exporrieutur ucluti in orbem dilatentur . adeo fand,
» at ut undecunque lingularis occurrat Natur* induftria, tam iolicitc partium robori confulcntis, ut primos
tundit fct~ articulos circumucrti nolucrit,quum manus radij ve in pronum Si fupinum motus , abunde digitorum cir
t*- cumdu&uiaccommodcnt.Qucmadmoduminfupcrmotusilli,linuilcum humeri ad fcapulam circura-

adu,prxflant,quo minus seque digitorum cxtcniionc ac flexione indigcamus:fic quum primos digitorum
articulos in latera agere po(simus,nihil opus cft fecundos &
tertios tam laxe componi , ut eodem quoque
pollerent motu. At que ita, quo diligentius hxc,unum profedo Natur* artificium ex alio mox proponen-
likrt i. tia, expendo, eo etiam magis Galenum miror in libris de Partium nfu, omnes digitorum articulos ad mu-
tuum fere ingrefTum comparaifcA in libro de Ofsibus eandem articuli fpccicm omnibus ofsibus tribue-
*fim x
re, quum aitdupcrior is ofsis caput in fubfcqucntis linum ingredi, non fccus quam fi inarticulationc omnes y
xfixn.li.
fimul articulos committi arbitratus fuiflet. Deinde in libris de Adminift.fctt. ita mul culorum undiq; con Z 6 mrnfrm.
tra uctcrum placita inflituit hi floriam, ut tendines digitos in latera ducentes non minus fecundis &tcr- txh. 0. m»~
Tmjtixi- tijs, quam primis digitorum tribuat ofsibus. Vteunque uero fit, ucl articulorum ratione digitorum olla ab faUin.&y
torum ofitt mmfcnli S
integrorum digitorum imagine plurimum uariant.ft infuper tertium os inferiori fua Y fede qua nulli eo
.
extremum a Cifirhk ,
nptxcn ar&atur ofsi,

etiam protubcrat»afpcruniq; capitulum duobus quali exiguis uncis donatum obtinet, ut toti mndttpu
<*T fri
imfm&dt. intern* huius ofsis fcdi 1 tendo, qui ipfum licttit,adnafcatur,ae demum
fuo fine, ucluti in ofsis apicem, mamfi. en.
Intona «/*- qui nonnihil fuo extremo cartilaginoluscuadit,ualidifsimc inferatur. a Atque huius etiam tendinis oc- X 1 fecundet,
[tmm fodet mter
os tota interna fua fcdc,qua modice protuberat, afpcrum inarqualcq; occurrit . Cxtcrum et ojf*
caiionc tertium
cuiufmodi f'-
/nuntium ii
interna primi pollicis olsis fedes fecundum iplius longitudinem intemz refpondct fcdi ofsium poftbra- b 6 mmfe.
tuditum chulis,qux paulo acutius quam teres forma, cxtubcrat.quum tamen prima quatuor digitorum olla , uri txb. 0. mm- &
eorum fecunda A fecundum quoque pollicis tota regione inter articulos ipforum confpicua depriman- femUn.
tur A potius in plana fupcrficiclinucntur,quam cxtubcrcnt:idq; tendinum qui iplis exporriguntur caufa, C 1
mm/c.
tsbnomm-
qui quum teretes lint, tereti etiam corpori nequiuiffent inniti . Quinimo non tantum ciufmodi tendines
e.
fiwii &
ofsibus illis cxporrigumur,at ligamenta etiam ab ofsibus educuntur, in quibus tendines ucluti in anulit 6 mujc.tab.
repunt, quibusq; addepreflam ofsium fedem continentur,ab illaq; exurgere haud permittuntur.Conliftit J mmfc»l.t.
autem in fecundo pollicis ofTe b tendo, tertium iplius os flc&cns.in primis ucrb quatuor digitorum ofsi- d 6 mmfen.
uk. y mt-
bus, duo fc offerunt tcndincs,quonim c unus fecundum fui digiti flc&it os, d altcrtcrtium > qui etiam
fcmUZ.&
fecundo deducitur ofl'c,quum interim primo pollicis ofsi nullus ciufmodi alligetur tendo , quod fimiliter 6 ub.f mm
ac poftbrachialis offo externa fede latura deprefluraq; nugis cft,qulm gibbum: quamumuis tamen reli- fadtt.
l • ; .
quorum
Humanifabrica Liber / 9 i
P an ^*
—
quorum ofsium digitorum externa fedes fit prorfus gibba, &• teres, hisq; fcdibus indar membranarum ex-
" 1 ' *
licrantur « tendines, neque ulli teretes iplis uchantur.At tertia interim digitorum olla,
inlcran
***' cxtcrna ^c “ c teretia /int.ab articulatione tamen, quo fecundis committuntur ofsibus,ad ipiorum
mn m-f.uU extre
ri 4.S./. mum ducta, non iquc ac reliqua eminentifed unguibus cedentia, tanto minus protuberant, quantam fede
ungues occupant, ne fcilicct integer digiuis in tertio olfc procerius quam infeliquis ofsibuscxutgat. Late Latmo,
quodammodo tcrctia.Primorum uero olsium.qui
ra primi pollicis ofsis,uti Jt tertiorum olsiin latera, funt ‘nfimti.
& fecundorum ofsium quinque digitorum latera dimidia partis lateri rclpondent,
in quatuor funt digitis
quia tereti corpore per medium eflet rcfciftatqubd nimirumca o(Ta fede interna debuerint ede plana
externa gibba. neque hic quicquam pollicis, & indicis, parui digiti ofsium latera priuatim (ut integri a-
A
& ,
liasdigiti)(ibiucndicant:adcbutGalcnusparcmintcgrorumdigitorum > & eorundem ofsium formam,
minus reCte uideatur proponere.
DE OSSICVLIS, Q^VAE SESAMO SEMINI

comparantur. Caput X X V 1 1 1.
une
'C Capiti prxeipud famulatur prima figura,uigefimoquinto Cjpiti prxpofita , & internam manus 'em
feiei
mu cum oflicults hic Capite deferihendis commtmslransiad charaderet nimirum 7q,T,y,y,X
^ & X.quorum etiam
X Cr etiai .
Wjfr Tan fecunda emi Capitis figura cernuntur. Item huc tmpenii facit fecunda figura,trigefsmotertio Capiti pra-
loiandaMcharaRercs op Quinetiamfigurximegramo/hum compagem referentes ,
calcem poftta,haco(licula\t notata proponunt.
ad primi libri &
Caterim priuatim hac tabella duo delineatur ojiiculx,'primo A
tla,ac mfccuudatngefimitertq Capitis figura u&iinfignita.ac
ofiiculi inferiorem fedem, terra innuentem. B
pollicis in pede
U quidemhic notat
ciufdem ojhcuh fuperiorem friem
jmtemodio fubie*
interioris
qua caputfpe-
'***” 2tfSr
«B
,
Ciat pedte ofiis pollicem JuWnentis. C exterioris mmorisq; oflic uli fuperiorem fedem induat : D
«eia humiliorem. C D
IRAETER o(Ta tribus iam proximi pricedentibus Capitibus explicata ,
» alia qux-
dani exigua in manu occurrunt, fefamo femini a difledionum peritis comparata. Cuiuf-
Cmuputdi
modi tamen ea lint.&quibus fcdibus, quoque numero in hominc.aut etiam limia repo-
nantur, neminem oblcrualfe dcfcripliltc ve fcio.atq; adhuc minus illorum ofsiculorum f** i “ula.
1 i
ufus a quoquam cxaftc ucrcq; eft pertradatus.Opportune igitur quot huius generis of-
mufculorum tendinumq; examine haclcnus inuencrim, hic perfequar.
ficula diligenti
Mufculorum namque magis quam ofsium infpc&ionc>prxfcntium ofsiculorum non pernitendum nume
rum,tam in pcdc,qulm in manu compcritquum fcilicct maxima ex partc,ac tota fere, tendinibus innafea-
tur.uiuq; tantum lupcrficic.liui & lubrica cartilagine incmftata, alterius cuiufdamofsis lubricam liuem
b fguric* qucfcdcmcontingant.pcculiaribusligamcntisilliofsiniifquamcommilla.pcrindcfanc ac b osgenuar- fa-
fa. \\4tim ticulo prapolituin, ac patella nobis appellatum, tendinibus quibufdam tibiam extedentibus innatum ccr-
/Hia 6-- nimiis. Imo non aliunde fefaminorum ofsium conftitutioncmpromptius quam ex patella: fabrica petas,
mramiUn
,
fi*, tab. uidentur namque hic ofsicula tendinibus immerfa , innataq;,ut fua duricic in quibufdam motibus impe '<•
8 IWK-
ftmjai.k.
tum ofsis fuftineant,cxcipiantq;,cui tendo Iciufmodi adauSus munitusq; ofsiculo pntenditur. Atq; quu
,
impetum illuni ofsis reprimunt, una quoque in hoc ipfa conferre quis haud immerito putaucrit, nccuiprc
ponuntur os, facili ex fua articulatione proliliatiadco ut patella, utpotc os fefaminis longe grandius, horu
naturam feite oftcndat.Spcclantur autem hxc tanto infigniora,ac quodammodo plura.quo fenioris, nu-
gisqjolfuoli hominis corpus feftioni adhibcs.In pueris namque adhuc funt cartilaginea & non admodu
,
in luis, quibus contincntur.tendinibus confpicua.unde etiam in canibus & fimijs , Se alijs feri quadrupedi
bus, magis quam in homine, animali uidclicct humidiorc,minusq; duris olsibus pridito.fcfe oderunt. Ho
q„,
mo itaque, qui iufluin attigit incrementum, c bina in anteriori fede fecundi pollicis manus articuli ha-
bet ofsicula.capiti primi pollicis olsis.quod fecundi pollicis ofsis linum fubit pripolita , tendinibusqj <• /<««•*.
,
T. alteri X mufculorum innata, qui principium ex uola duccntcs,fccundum pollicis fleftunt articulum. Conlifiunt
fua. 1 1 T. uero hic ofsicula, fcrnugrici feminis molem uix excedentia,
ad anterioris articuli fedis latera , c tendi-
a 7 mmfu.
tak. \,x,\.
nemq; per ipforum medium confcendcrcfmunt, qui tertij pollicis articuli flexionis autor habebitur. Ac
C 6m»fc*. quemadmodum hic olsicula ad fecundum pollicis cernuntur articulumiita quoque ad primos quatuor di
gitonim articulos, f alia duo fpcftantur.dictis nuper minora , fed pari interim cum illis modo breuibus
fmlin-
£ mufculorum tcndinibusinnexa:quiapoflbrachialisofsibuspronati,primos quatuor digitorum llcCt ut
f tfp ta.
articulos. Infuper in anteriore tertij pollicis articuli fede unicum inucniturofsiculum, articuli medio pri-
1JV.V.
politum,ac lanii fua fuperficic finiti congrucns.qui inter duo fecundi pollicis ofsis cernitur capitula .tertij
g tmufiu-
ub.A. ofsi (i nus ad articulationem fubcuntia.lnnafcitur autem id ofsiculum tendini tertium pollicis os fledten
h i pg.it. ti,hicq; ad articulum latcfccnti. Hoc ofsiculo •> aliud minus multo, quali prorfus cartilagineum, infe-
tfX.X. cundo tertio quatuor digitorum articulis occurritditu &
A cum pollicis ofsiculo rcfpondcns & tendini in- ,
nattim,cuius beneficio articulus ad quem ofsiculum rcfcrtur,flexionem obtinet.Citcriim ofsiculis ad me

diam articulorum fedem occurrentibus adhuc minora fpc&antur,qux in duris extemeq; fenefeentibus ui
externam digitorum fedem nonnunquam reperimus, tendinibus dignos extendentibus ad omnes
ris ad
ferd articulos calli in modum innata,aut tendinibus ibidem ldgo attaftu ita indurcfccntibus ut olfei ctu-
H 4 fifle
. "
$% pAnd. Vefalij , de corporis

Quetinpe* fiflc uideantur.In pede * omnia cum manu funt paria, praeterquam quod in <juatuor pedis digitis harcof- * oSfmJm
dtpbfmun ** r ***
minora,minusq; confpicua, quanto magis manus digiti pedis digitos magnitudine fupe-
ficula tanto fiint
imrfirfum -
rant. Vt autem pedis pollex amplioribus quam manus pollex efformatur ofsibus , ita quoque multo gran-
diora ipfi,quam manus pollici obtigerunt ofsicula. Ac k duo latis infignia primo fubijciuntur pollicis ar- ± x fi.a+.
ticulo,capiti appofita pedij cftis,quod primo pollicis ofsi inarticu latur . Horum interius dimidio ferema-
j j
ius eft extcriori,ac indici pedis uiciniori»adc6 ut dimidiam maiufculx pifx iam cortice emundatx molem f™
quodammodo xquct,uti etiam forma illi non admodum eft di&imile. Innafcuntur autem hxc duo polii-
cis ofsicula neruex mufculorumiuxtainfcrtioncmparti,quiprimumpolJicisosflcdunt. *» Ofsiculum ] tfmmf*.

I
ucrbjfccundo pollicis fubditum articulo, inneditur n tendini lecundum pollicis os flcdcnthmultqq; ctia ul.fi.
Cuiufmcxti minus eft exteriori eorum qux ad primumpollicis referuntur articulum. Olsiculorum qux hoc Capite tra- m * /f- fi-
x
pfur»Ufef* damus clafii, quis forte adnumeraoit ° olsiculum, quod fubinde in manu confpicimusjiuxta connexum * * .
wwm 4 itm poftbrachia lis ofsis,paruum digitum fuftinentis, ad odauum brachialis os, quod ad P tendinem fere fpc- ° /
mtrun pvf-
dat, hic poftbrachialis infcrto,& brachialis extenfionis opifici . Deinde bina recenfebit in poplite occur- jv»/;
rentia olsicula, qux duorum primarum pedem mouentium mufculoruminnafcuntur ‘1 capitibus, mox in o i
illorum ex femoris olfc principio. Olsicula enim hxc Ixui fua & lubrica fupcrficic , qua extra mufculorum
1 *
r capitum,
fubftantiam prominent, elatiorem fpedant fedem pofterioris regionis inferiorum femoris
quorum impetum illa foluunt & fuftincnt,hoc priuatim fibi ucndicantia,quod mufculorum cxortibus.nd faUiA-
nero aliorum fere omnium olsiculorum fefamo comparatorum modo tedinibus innectantur. Prarterea his q 1 mmf. 1
*"• »*f
forfan adijcictur oftea pars, in fenum tendine occurrcs,qui ad os ‘ teflcram reterens, lingulari Naturx in- -
1 ofsiculum, non
duftria reflexus, fcpt imi pedem mouentium mufculi tendo cxiftit.lnfupcr his accedit fe
mclrepcnum ad externum latus articulationis pedij ofs is partium digitum fuftincntis,cum pcdio,ad infer t ' t fi. em*.
tionem nimirum u tendinis odaui pedem mouentium mufculi. Horum tamen omnium nullum xque ma jo e.f.
num durumq; eft, ac interius olsiculum duorum qux ad primum pollicis pedis fpedantur articulum, un- « « i «*•/.
te etiam fufpicor magos & occultx philofophix fedatores huius olsis meminilfi^quum in homine durum ^ *
4
J.
quoddam, et nulli corruptioni obnoxium, & ciceri imagine rcfpondcns olsiculum clTc traduntrid poft mor uhi/irm
tem in terra reconditum, inftar feminis, hominem extremi iudicij dic produduru affirmantes . Illud enim r* i
pedis ofsiculum in infima hominis fede collocatur, infigniter durum: quamuis tamen dentibus duritia cc- } j.
dat, neque ininusiplis dentibus corruptioni obnoxium lit:ipfamq; cuam x odauum brachialis os ctccris
1 *
n,u
&
imaginem melius, quam hoc pedis olsiculum cxprimat.Num tamen Arabes, ucrc occulti illi tenebrico- mjiam
fi
hlb*iar*n fiq; philo(ophi,cx hoc ofsiculo,iplis Albadaran nuncupato, hominem rurfuspropagandum rede fcntiant, x
tfiiatUm. Theologis difccptandii relinquo, qui liberam fibi de refurredione , animaruinq; limr.onalitatc ac cucatu «f. ijN.
difputationcm &
fententiam ucndicant.
DE OSSIBVS, SACRI OSSIS LATERIBVS

commifsis. Caput XXIX.
THJMA XXIX. S E C V A. TERTIA .
Capitis figura.
TR1VM VIGESIMI NONI CAPITIS FIGVRARV.M,

& carundcm characterum Index
HIS tribus figuris os dclmeatnr,dextro facri offis Uteri commiffumutc prima quidem anteriorem offis fedem eo
fitu exprimit, quo id m fceleto ab antertort regione infpcBo fe offerret.Secunda figura, huius offis fedem undecunque
exprimit, qux externa cft,corporisq ; ulteriora non jfe8at,eo nrnnru fitu, quo id nuegram opium compagem ex dex-
3 . . . . .
J-fumartifabrica Uber 1.
9i
tro latere intuenti occurreret. Tertia figura oppofito /itu internam huius ojiis fedem appofitifiime oHendit .Ceterum
ttfi omnes harum figurarum nota priualim aliquid, ut mox pcrfci/uar,indicent, tpfss tamen obiter integrum quod hic
delineatur csatfdium os,& coxendicis fubtsiq;,tanquam m peculiares ipfius fcdes,fubdiu:dere licebit. ut mmirum in
fecunda figura a c,per b,ad S:ae rurfus in tertia, ab S,per T^.od c lineam ducifingeres, ilium os a coxendicis esffe quo
dammodo terminantem.Quidenim fupra hos habetur cbaracieres,ilium osnuncupabitur.Qiiodautcm inter hos cha
m raderes, &
m Jecunda figura iutcr y,perf,& ls,ado:&in tertia inter per 0 ,&fad * intercluditur, coxendicis
y
ojlisloco nobis erit. Hglujua utres lotius offis fides, pubis os appellabitur quafcilicet in fecunda figura ad fiiufirnm
:
latus cbarodcrum y,fji>& * confsfistiin tertia autem ad dextrum latus y, 0 ,f,& .
B, C,C,D,D,E,F,Cm ; Sedes ilium ofiis notatur, qnafacri ofiis tranfuerftt nelittur procejfus .ac quidem A &B
pritiatim indicantur fiiws, quos anterior trium Juperiorum oflisfacri ojhum tranfuerjbrumproce/fuum protuberant
parsfubit.Ei B rurfus olfis ilium pars indicatur, tnfiar cultri acula, tcnuisq;.C dr C oblongum tuber ilium ofiis, pro-
eeffuumfacri ofiis oblongo fsnui congruens. D &
D longus ilium ofiis finus, quifacti ofiis tuber dorfi ffiina modo pro
tuberans adsmttit.E &F&C fedes ilium offis, non ad amufim facri ofiis finibus tuberibusq; refpondens. quamquam
F&F duo ueluti tubera indicentur,finusfacri ofiis obfcure ingredientsa . C autem finus notatur, qui ofiis facri tu-
ber admitteret, tranfueifini duos illos facri ofiis finus intercedens.
H./1, J Qjucqusd ad dextrum H&lmfecunda figura habetur, & m tertia adftniflrum,portioncm ilium ofiis indicat,pofle-
nns quam tranfuerforum facri ofiis proceffium amplitudo ciuBam.
EyKj f{,T tn pruna licuero, H,f{,H,V injccundaidr V, L,H,QJn tertia, appendix ilium ofiis indicatur . Ceterum L inter-
num appendicis latus priualim notatur. l(ucro &
externum appendicis latus, interno minus compreJJitm.T ante-
rius appendicis extremwn,QjKSicrius appendicis extremum
X,K Sedes ad horum charaficrum Jimjlrum latus, in ilium ofiis interna regione confiflensasono dorfutn monentium mufeu
3
loprmcipium prabet.
M,"H 0 3 Tubera quo principium decimi femur monentis mufculi pend et -dmplitndo autem,qux T,L,K,lCgil, 1q, S in
tertia figura etreumji ribitur, principium offert fepthno femur moucnti mufculo.
T i» i» 3
Stnusin elatiori coxendicis ofiisfede cxlotus^jr jexto ac feptimo femur monentibus mufculis, una cum primo crus pe
tente neruo,usam pr aiens.
S i,j,3 Tuber extenumlatMt dsliinunc finus conflituens,iliumq; ofii & coxendicis pariter commune
X t , i Tuber internum diOi nuper finus latus efformans.
, 3
Z,T i Trmiain ilium ofiis dnrfo admodum obfcuri apparens linea.
a,bi Secunda dorfi ilium ofiis linea.
f,g 1,1 Smusuu
e, itabulum ve coxendicis ofiis, cui femur inarticulatur.Torrb feparatim huius finus fedem notat fiaui carti
g
lagoic non mcrufiatammltiusq; quam reliquafinus fuperfieies inj cuipiam.
i, i i,i Supercilia acetabuli in coxendicis offe calati.
b 1,1 Sedes ubifuperedia mterciduntaic uelutifinis quodam mfigni donantur

1 1, Sedes, qua ncruus exterorum corporis maxtmus.atquecx pluribus neruis conflat us porrigitur.
d 2,3 Trocefjus coxendicis ofiism quo ligamentum adfacrum os enafeitur
V 1 ,1, 3 Sinus coxendicis offis md quem decimus femur moucnlium nutfculHs.ucluttad rotulam refieliitur.
l,m,n. o,p,q infecunda figuraj autem duntaxat m prima,coxendicis ofiis appendix notatur.ac quidem poflerior appen-
l
dicis terminus infigimur aq uero anterior: m autem prima appendicis imprefho,o fecundam tertia,p adq ufquc quar-
ta, qua fingula peculiarium mufeid orum parantur mitiji.
S I, 1 Sedes, qua dextrum pubis os,cartilaginis mteruentu finifiro coalcfcit. Sed « in prima figura pruiathn notat offis afpe
ritatcm.a qua cartilago abfccfiitiin fecunda uero, externa eius ofiis fedes uifitnr, qua mufculorum educendorum oc
cafioncafperacSl.
r 1,1,3 Tubis ofiis foramen, omnium ofiium forammumpatentiffimum
y i,i, 3 Smusjupcricn pubis ofiifcdi mcifus,quo maxima crus petens uena& ortenauu in niris femmaria uafa deducuntur.
f 1,1,3 m elatiori foraminis pubis ofiis fede infculptus, ac netu cuidam & arteria , tertioq; crus petenti ne ruo , uiam
ptmgens.
1 1,1,3 Hae fede pubis os nonnihil, ne nimium extenuetur, crajfcfcit,& in niris fecundum penis mufcdmn,ir alterum ipfuis
corpus, educit.
a nf.rap- RANSVERSIS trium fuperiorum ofsis facri ofsium * proccfsihus , utrinque unum
ti ifipf l»A. it of•
conncctitur b os, cui integro nullum nomen Galenus inditum affirmatmndc
rm* l-ftr ftl.tBJP. IO.
HsdL.Sf ac fi dicas innominatum, quidam id appellarunt. Verum lata ipfius, & fuperior , ac pofte- \lnm9i.
«MU MBttlf rior,{acrocj; ofsi comipiflt p.ir.v, liram os uocatunantcrior autem ofsis pars, qua in pubis Pmiu.
/“f regione cum alterius lateris olfc c committitur, amplitcrq; perforatum cR , Pubis os:
fiijt.o.r, media uero ciufdcm fedes, ad femoris ingrdfum polita, Coxendicis os appellatur . adeo Coxtadirii.
<^4 imiui luht.it Ar
tmr. ut unius latens os libi continuum, non lecus denominctur,quam fi tribus propria circumlcriptione icraii
ticuUu
b fU 1.1. natis cxtrucrctur ofsibus:poftcriori Icili ccr,antcriori,& mcdio:fcu ilium olle, pubis oifc,& olle coxendicis.
tfx- ‘»r C*tcrum Ccllb uniucrlum os, coxa: os:outori uero Introdudoi ij,ltu Medici , quemadmodum & Hippo-
fT-tru mrro
crati, nonnunqua«V M (quod cft coxendix; dicitur.quamuis interim & latiorem poftcriorcmq; huius ofsis
'
Ofimm ft-
Ppaar. B.
mutem partcm,ilminuntcriorcin uero, pubis os utcrq;,aliorum dificctionisprofclforum modo nuncupet. Hisof- CTI ofi.iU-
horam ofum iibusnonparuainufucumfcapulisjcftafiinitas. ut enim fcapul* potifsimum aiuculandis humeris for- trrttui tom
fedtt tirtm- mantur,it»fanc harc olla m hoc przcipuc fune accommoda, d ut femora iplis articulentur , horumq; ope mijfiri m-
homo r-
igitized by
.. .
$4 *And. Vefalij , de corporis

homo erigatur & fcdcat.Dctn,ut fcapulx cernuntur amplx,uarij*fy proccrsibus donata: quo mufculis p!u ,
ribus educendis aptiores cflcnttfic hxc ofla omnem fere conftrudionis rationem in cum modum fabrica
1
tam oAcndunt,ut ab ipfis omnes propemodum femur moucntes mufculi pronafeantur pnrter :
alios, qui p,tenji
ab illis principium ducentes, tibiarum & thoracis & dorfi motibus famulantur. Ce peni in niris peculiares e nutarer.
exiftum. At qui nam mufculi & ligamenta, penisq; coijpora ab his ofsibus cnafcantur, orationis feries , of-
(ium partes enarrans, fcnlim cdoccbit.Nunc autem minimi prartereundus eft ipforum ufus nequaquam
infimus, quo multis corporis partibus inftar fulcrorum fubijciuntur, A: plcrafquc continent & amplexan- 0,
( qux inteftina con- e
tur, * Duo enim hac ofla fimul cum facro oflfc ucluti peluim quandam etformant ,
>.©•«***•
cinncfuftinctA ucficamAin luminis uterum clcgantifsim^ comprehcndit,ac demum eas quas ample-
ft'. v_ ’ V IT n / - I C • /ini*rA *i /4
Tcfpondcnt, ut multis partibus mutuo ingrefli - -- —

quidem connexu ad motum conftru&o arbitrarium, aut finibus tuberibus^; l.ruibus, & cartilagine lubri- | * £
ea incruftatis:ucri»m connexu ualidifiimoA in fymphyfisfcu unionis claflcmquufi referendo: qui carri- F G '
laginofi ligamenti, aut potius puri cartilaginis intementu perficitur. Ilium ofsis limium, & tuberum, qui- b jjf.C.C.
bus id facro olsi committitur, forma, ex (acri ofsis deferiptione Ixui ncgocio petitur . Vt enim tranfuerfos & 4*im fr-
facri ofsis proccflus primum oblongofinu donari di«5tumcfi,tta etiam ilium os,
h oblongum tuber finui
congruens obtinct.A: quia proccfTuumfinus anterior pars,finus ve funcrcilia, fatis infigniter extuberant, ^
porriguimirq;, ilium etiam ofsi ad anteriorem oblongi fui tuberis fcacm 1 finusinfcuipuntur,quoscxtu- i jjf.A.A.
berantes illa: proccffuum partes fubcunt.Vbi autem humillima eorum k finuum fedes confpicitur, ilium k
os quafi in cultri aciem exacuitur, ut eandem cum quarti ofsis (acri olsis i
tranfuerfo proccffu conftituat j
fmmilrn» L-
fupcrficicm.Rurfus oblongo faeri ofsis tuberi, quoa inftir latioris lineii in proceffiium finibus eminere re
latum eft, m oblongus etiam ilium ofsis finus conucnit, tuber id ad amufsim fufeipiens . Porro duobus D .
proccfiiium finibus ad pofteriorem didi nunc tuberis fcdcmconfiftcntibus,& tuberi tranfuerfim in illo- n */*. E,
n refpondct,quum lacrum os ilium ofii non *•>» e.
rum finuum medio prominenti, ilium os non xque accurati ®
admodum hac fede fit contcrminum.-fcd plurima cartilago ligamenti natura participans , hxc ofla inter-
cedat, totam amplitudinem, qua inuiccm offa inibi dchilcunt, infarciens. Vniucrfa igitur ilium ofsis fedes p' ix mm ^ m
facro commifla,a(pcra eft, ac imqualis A

infigniter crafla:quemadmodum &
reliqua ofl*a illis fedibus, qui A.
bus inuiccm compinguntur,ampla craflamq; ideo efle nouimus.ut ualidiorem ampliorem^; connexum cf 4 1
I
ttimm tffn ficerent. Atque hic crafla ilium ofsis pars ° in pofteriora long£ magis quam tranfuerforum faeri olsis pro *
p*rt rttrtr-
ccflfuum amplitudo,porrigitur,prominctq;:tum quod ilium os amplifsimum latifsimumq; fcapuli modo U
x ^mnr
T> v 7
^ oponuit,ut femur moucntes A alios plcrofquc mufculos, paulo poft enarrandos, a
ut ad pofteriorem (acri ofsis fedem aptum conftitucrct locum, a quo P quartus hominis thoracem mouc-
fc pronalci finatrtu %
KK
^,
tjig.L*
ify.
cfri
inifiprMtf tium mufculus principium ducereruna cum dorfum mouentium 4 undecimo , qui fimul cum illo thora-
/•< txpont
c jj mufculcâb interno latere ofsis ilium (qua id in pofteriora ferri diximus) &
ab ofsis faeri pofteriori fe- H ^
de, originem nancifcitur.fimiliter ac r mufculusdorfummouentium dccimustcrtius, ab hac etiam ofsis t t
, faeri Ailium ofsis fede, initiumfumit. Tota ilium ofsis amplitudo plani fcmicircularifigun nonadmo- “ *•
* ppau!»!* dum abfimilis,fupcriori fna fede fecundum totam fcmicirculi circumferentiam, * appendicem obtinet,
J *
qui uctcribtts Spina ilium ofsis dicebatur. Ipfi namque dorfum ilium ofsis uocarunt, externam fui ampli- u y
spuu ^
v»rf»m
Ui.tdt Atl
furnis fcdcnr.quia hic ampla eft A
(i.cum interna conferatur, quodam modo gibba. Appendicis autem fc j 4 mmfem.
cxtror fum prominet, ac ucluti illius dorfi ccnfctur fpina.Vcriim ctfi ueteres hic nomina refte inftitue uiJl
mn ’
rint,& Galenus etiam eorum nominum, ut &

olsis fcdium quoque differentiam, apud illos fuifle animad- * >
ucrtcritinihilominus is fubinde Dorfum cum Spina in tibiam A: femur mouentium mufculorum deferi- “ my
ptionc confudit. quod nos, quoad licebit, cuitantcs, Dorfum ofsis ilium fui amplitudinis externam regio- ^ ptrKsd
nem appcllabimus:Spinam ucr6,fcmicircularem ipfius appendicem, qui afpera, iniqualisq; A 1 interno P.
h
u externoq; latere (uperiut comprcfla uifitur . Comprimitur quidem interna fede , ut inibi amplior red-
Jcmkt*pf*»
t" *
J/x ocepe- dita,carnolam * tranfuerfi abdominis mufculi partem, illinc aptius educat. Externo autem latere ap-
pendix comprimitur, ampliorq; fit, utnotifsima oblique Y afeendentis abdominis mufculi carnea pars c ljli
b pars
™
latera rcfpicit,antcriorq; eft, uni cum ilium ofsis fede, cui appedix committitur, cralsior eft, quam
mmjtmui.
ucrtcbris & dorfo proxima . c Anrerius nero appendicis extremum, anterior ve fpim ilium ofsispars u*J*j»*.
ideo eft crafsifsima, ac ucluti antrorfum educitur, quod pra^cr abdominis mufculos ipfi commiflos, duo- f 9
principium porrigattquorum d motorum primus, c alter autem fextus ccnfcbi-
bus mufculis alter tibii
tur.Ccterum ab ilium olsis dorfo f trcspotifsimumcnafcunturmufculi,fuisprincipi)sid uniuerfumoc-
^
cupantcs.Quantam ucro iplius fedem finguli oppicant, 8 dux admodum obfcur£ in hoc dorfo utcunque imiuA
afpcro eminentes indicant linei, qui inltar femiciraili duftx,totius dorfi amplitudinem in tres fedes di- 2.
ftcrminant:quarum primam,qui extra pofteriorem lineam in pofteriori potifsimum dorfi regione conii J*
|
ftit, mufculus fibi ucndicat femur mouentium primus.Sccundam ucro fedem, inter duas lineas confpicua»
raufculus obtinet femur mouentium fccundus.Ex tertia fede, a pricri breuioriq; linea , ad coxendicis ufq; lrr ,* r xmif
tm 4o articulum pertingente, principium porrigitur mufculo femur agentium tertio. Ab interna autem ilium oi- *i**U+’
fis fl*
i
s
) m
r
h 8 mmft.
ul.Z. Humanifabrica Liber 1.
S>i
i
fis fede, primum h mufculus cnafcitur,qui dorfl motorum nonus crit,quiq;cx i lxui
Ttrumlatm t fcd utcunque .im-
pia ilium ofsis imprchione»ad regionem tranfucrii quinta: lumborum uencbrx proccflus confpicua,cxor
«J. tus fui portionem adipifcitur.Dcin prxtcr hanc ilium ofsis coinprcfsioncm, k aiia inlignis in iplius inter
k tuter P, na minimum afpcra, mufculoq; occupata femur molientium feptimo que
fede cft amplitudo caua,& 1
,
carneo amploq; principio inftar fcmicirculi ex hac amplitudine pronafci,ac deinde fcnfim arctari, fimul-
N-sfe..).
I 8»„y 'uccum m fexti femur moucntium mufculi tendine, n primoq; crus petente ncruo, per ° finum ferri
Mi. A. 3 octbimus,fibi priuatiin in coxendicis oflc,fcu media uniucrli quod hoc Capite profcquiinur , ofsiv parte
cxculptum.In elatiori enim coxendicis oisis fede, linus inciditur amplus» qui in mundato olTc foraminulis sium c«*m
mA. 0
quibufdam in hoc opplctus cernitur, ut is ligamentum educat, cuius bcnchcio os inibi lzuc, lubricumq; duuÛtf»
n m».
St U. + th* ac ucluti oleo inuniftum cernitur, ut recte ad hunc linum feptimus ille femoris mufculus, una cum fexti mu P*
T ‘‘ rt
*ai-n- fculi tendine, reflecti conuo!uiq;pofsit.Vtrinquc ad linus illius latera, p unum inlignc prominet tuber,
j
o |,», 5 ^
linum augens, ac quo minus hac dcfccndcntcs mufculi ex ipfo declinent, accommodum. Dcin tuber ad ex .
T. ternum finus latus conliftcns,iliumq; olsi &c coxendicis olsi pariter commune, priuatiin 4 nonum tibiam
p moucntium producit mulculum, cuius etiam ufus gratia utcunque amplum inzqualxq;uifitur , r paruu
ler S i«fl— finulum inftar fcilTurz libi ucndicans,a quo mufculus ille fortius cnafcitur.Intcrius ucro tuber, plurimum
Jpw«r , /«. ad coxendicis ofsis robur confert, quod ncccflarib cralTum ualidumq; efle oportuit , tum articulationis ro
t eruunt ut-
nomine, tum etiam quod id totius corporis, uti mox dicemus, altilsimo finu, cui femur articulatur,
borisq;
ro X.
cxbndum fuerit. Atque huius etiam ufus occalione,ilium os interna iphus fede ad elatiorem fui cumfa-
q 4 meftm,
Mi-4. &
cro ofle connexus regionem, * cralTum ualidumq; redditur, ucluti ad interni tuberis internam fedem q-omodo
f Simfri- continuo tubcrcporrigitunquod non folum coxendicis olsis robur adauget, ucrurn etiam principium of '***!*" «f
m* ipn
fen 1 muf culo femur moucntium decimo, qui internam pubis ofsis fedem occupans, ex tota interna eo f“ rvV?T&
>«*»/• f«iw
xcndicis olsis lede etiam pronatus, fcmiu* extrorfum circumucrtit.Extcmx itaque coxendicis olsis (cuius
t»T.
robori tam foliate Natura profpcxit) fcdi u amplus rotundusq;,& omnium corporis finuum , cui offa ar
* ffrM. êiaiM
N,0. ticulantur,profundifsimus linus infculpitur,non omni ex parte lzuis,lubricaq; cartilagine incruftatus.ln femori arti
S l6m»fc. anteriori enim fede, non modica iplius 1 portio altius quam reliqua illius circumferentia inciditur, ac f*
tui. F.C.rt
afpcra,cxcisq; foraminulis quibufdam opplcta cernitur, y ligamenti producendi gratia , quod teres in
t 3
tab. r.
capitis femoris infcritur.Dcindc przfentis linus 1 fupercilia , qua: nonnullis puerulis appendi-
U l.lfc ucrticcm
•f-t-
ce efformata uidimus,in anteriori iplius fede lcuitis quam in pofteriori protuberant , quod fcilicct femur
X l.ljf *. fedentibus magis in angulum flc&i oportebat, quam flantibus, aut aliud quid agentibus extendi, aut in
r pofteriora duci.Pr.rtcrea in a humiliori coxendicis linus>acctabuli ve fupcrciliorum fede, animaducncn
49<<*.i P.
X l.l/.V*.
dum quoque cft, fupercilia non continuo du&u orbiculatim ferri, fcd incidi>ac intermitti, ac ucluti iter pa
a i, fi.h.
rare b ucnulz hac in afpcram & cartilagine no obdudam acetabuli fedem exporrc&ar articuloq; alime-
,
b fi.nf .6 tum fuppcditanti,a quo uifeidus adaptetur humor, cuius auxilio articulus prompte mobilis cuadat Ne ta .
ui.ip.t. men finus huius in fupcrcilio incili ratione, articulus nimium luxationi obnoxius redderetur , Natura uali
Jit* a.
C fi.e*f.i
dum cartilagincumq; ligamentum orbiculatim fupcrciiijsadncxuit,quod nullibi intermiflum apparet, a-
lib.t P. P. cctabulumq; adhuc magis quam fupercilia adaugct,& ucnulz illi uiarn przbct, inter os & pofteriorem ip
d a» fius ligamenti fedem tuto prorepcnti.Czterum nunc quoque perpendenda ueniunt czca toraminulapaf
c mA*** fim in coxendicis ofsis acetabuli fupcrciliorum externa fede in hoc parata, ut ualidiisimum educant c li-
t ilii. 4.
tharac. 71.
gamentum, orbiculatim femur coxendicis olsi colligans.Quinctiam modo d fedes animaduertenda cfl, $/«•
quz inter anteriorem ilium ofsis partem, quz facro committitur ofsi, & pofteriorem coxendicis regione (raffimmi
, ^
f MA? v -
— ‘ * * * — -
cxculpitur,ut c ncruo uiam przbeat,qui crus adeuntium quartus, omniumq; corporis nemorum ex pluri
* — '
corporiiuer
:or *-
?*
8
t*o.o. bus compofitus maximusq; cxiftit.Eft quoque hic obferuandus coxendicis olsis * acutus proce Ilus , qui
b t.ifc p ligamentum educit, in b tranfuerfum proccflum quinti facri ohus pertinens ,& qui »mufculo princi- ofna-.mi»t
€*». 1 8 X.
i
pium porrigit, quem aut decimo femur moueri mufculo aferibemus, aut priuatim undecimum femur mo frêjm.
I4.X *-f IS uentium numerabimus. k Neque etiam prztcrcundus cft linus, coxendicis olsis pofteriori externa^; re-
»<*-£• gioni fub dido nuper proccflii cxculptus,ad quem mira Naturz folertia, ucluti ad trochlez rotulam , de-
Hmui muf.
cimus femur moucntium mufculusrcfleditur.Infupcrnonpcrfundoriccoxcndicis olsis 1 appendix in-
« *fa*»» r
dagabit ur,toti in fimz iplius fedi,cui fede nt es innitimur, adnata,& olsis, cui coalcfcit , amplitudinem fer- mmfulm
klltolb-
flai^muf. uans:quod cum roboris gratia, tum mufculorum exortus caufa,infignitcr cralTum uifitur . Ab hac enim ap lu,tmr '
Mir/.Mb pendicc, ut minimum quatuor grandes exoriuntur mufculi, quorum fingula capita ® priuatim in appen
m O'Xi dicc imprcfsionem fcdcmq; libi ucndicant , in emundato integrz ztatis hominis ofTe latis confpicuam.
n Primus horum mufculorum, tibiam moucntium tertius crit,qui ab elatiore, A: maxime poftica cius ap-
fleriort ,9
pendicis fede principium ducit. ° Secundus, tibiam moucntium quartus habebitur, cuius principium mi
nus quam primi mufculi latum cft , magisque uerfus anteriora , iuxta extimum primi mufculi latus,
pronafeitur. P Tertius, tibiz motorum quintus numerabitur. 4 Quartus ucro, maxima portio cft
cius mufculi , quem femur moucntium quintum ftatuemus , quiq; maximam przfentis appendicis
m
fedem fuo principio occupans , totius corporis mufculorum facile crafsifsiinus cft . Sic itaque po-
fiom.fr»» ftcrior , lata ve, & dcin media cius quod deferibimus ofsis panes fc habent. Anterior ucro, quz Pu-
da 0, terti* bis os dicitur,tcnuis utcunque cernitur, & dextrum os liniftro r cartilaginis intcmcntu,quafi unionis mo
m. epojTtd a
do committitur.quo enim nomo ztate ht prouedior, eo femper connexus ifte minus canilaginc opplc- <, 9 .fu >,e-
O io m»f. tur, minus ve oftendit cartilaginis. Atque id uiris pariter ac mulieribus commune cft . ncutiquam enim eu «n» **
t*i plcbcijs medicis arbitrandum eft,pubis ofla uiris efTe continua, mulieribus autem in hoc canilaginis in-
O tiufirm
teruentu compad a, ut panus tempore rcmitti>inuiccmq; diliungi queant . Paryiricntibus namque mulic- .
ribus
i
m - .
$6 *And. Vefalij , de corporis

ribus (uti neque quadrupedibus) hzc offa inuiccm non difiunguntunueriim id mulieres in hocofsium eo » p» *
ucndicant ,quod iplis non tam longa linea, atque in uiris,comn)ittuntur. Deinde coxcn
alitu peculiare fibi
dicumafsium infimi partes (dextram dico &finiftram) in mulieribus mutuo longe magis di ftant , quam
£ 7/lri
uiris.Prxtcrca infimi pubis ofsium panes mutuo fub ipforum connexu dircmpt.T,multo etiam magis mu d &
lieribus quam uiris fciunguntur,ac ueluti finuatx,tcnucsq; redditi, inuiccm diftant.adco ut in mulierum ** nuk
ofsibus uacuafcdcs inter coccyx os & internas regiones infimarum panium coxendicum ofsium, multo
amplior quam in uiris occurrat.Hxcq; diflerentia tam cft inlignis, ut ucl ipfa abunde doceret , pubis offa
in panu nonrccludi:etiamfi netus inter paricndum,idcm non leui opera atteftarctur. Hac itaque ratione 1 1
(ne id quod de * coccyge offc fuo loco proditum cftjadijciam) Natura factui excludendo prolpcxit.Quo 8 C, H.f» »
autem minori ncgocio leuiusq; mulieres uterum gcrcrcnt»iiium offa illis multo ampliora funt, ipforumq;
r fpina in latera long£ magis quam in uiris educitur, &
etiam illa offa extrorfum infignius cauantur & ut :
fcmel dicam, hic commodam gcftando fartui fcdem cfformant.Quod autem nuper natis puellis , panus
facilioris gratia,apud nullas gentes pubis offa aut comprimantur,aut difiungantur, neminem diffcctionis u t.x, \fi
Cmfpmbii
f* candum didicere, qui nam mufculi a coxendicis & pubis ofsibus pronalcantunilii enim arguunt , pubis os 1 fi-,y *A 1
penumm, et
dem iffiui
amplam & aptam educedis mufculis fcdem ncccffario oponuiffc fieri. Ne utro interim fruftra animal gra- C
uaretjfcd ut icuecffct, eo quo diximus foramine donatur. Neque cft quod hac aliquis * uafa feminalia,
ber*.
aut maximas crurum Y ucnas& 1 ancrias, aut etiam a ncruos deduci arbitretur: quemadmodum nemo xfi.ro^tn
non credit, qui Anatomes rudis,nudam ofsium compagem intuetur. Illa enim organa aiiam nancifcun- LS-tf.
turuiam:quippc maxima crus petens uena, arteria^;, fimul cum b fecundo crus adeunte ncruo , proprium * xfi-fnp-
X
c finum oD:incnt>infupcriori pubis ofsis fede infinuatum, e regione elatioris nuper didi d
fcdis
nis.Porro feminarijs uafis etiam elatius quam pubis os prominet , in abdomine iter paratum effe audies. £
forami-
^ J&' ?
T
Deinde ingens illud pubis ofsis foramen tialida e membrana opplctur,qux ( mufculum interni forami th*r*e.6oi
nis fcdi proximum ab illo dirimit, 8 qui externam foraminis fcdem occupat. Neque profedo aliquid ,fo e
ramcnhoctranfit,pritcr h uenam,& arteriam,
1
neniumq;,nonadgcnu ufquc ramorum fenedige- 'j*
**
itX »\r
raminis medium feruntur: fcd in elatiori foraminis fede
ftos.Pritcrcahic uafa non per foraminis fmu* «1 j. 1
tur, illis uafis deducendis paratus.Citcriim iuperior pubis ofsium m pars, qua inuiccm committuntur, e ifiuMp.
.
idcirco exafpcratur, quod rectos abdominis mufculos hinc cnafci. Naturi uifum fuerit . Deinde ante- 4 9 ^* 0 ,
11
rior quoque ofsium (edes inibi afpcra cft, ut ncruofum caput ° fecundi tibiam moucntium mufculi hinc
6
rite pronafccrctur. Ad hic, in anteriori pubis fede, P a coxendicis ofsis acetabuli incerno latere , ad pubis
^
ofsium uique commiffuram, tuber, quidam ueluti prominentia confpicitur>a qua M oftauus femur mo
& g 8 ™fe.
uentium mufculus principium ducit.Qucmadmoduin ucro hic anterior pubis olsisfcdes protuberat, ita »«*.
quoque pofterior r acutam oftendit lineam, a qua mufculus femur moucntium decimus lui etiam exor- j*
tus * pomonem affumit. His omnibus accedit pubis ofsis * cra(sitics,iuxta infimam pubis ofsium conne ?
xus fcdem A' magni illius foraminis internum latus, ubi pubis os quodammodo teres craffumq; ob hoc in u. j ,
OJft ferri uiris uifitur,ut iplius ofsis robur adaugeatur ucq; hinc pritcr quoidam penis u mulculos, alterum corpus k x fi <*?•
efut i*t eu * eorum quxpenem conftituunt, originem duceret. Atque in hunc modum offa fe habent, (acri ofsis late 4 *••**•*
Imt toir mlf 6
ribus conncxa,quorum utrunque in nuper natis pueris, tribus conftat ofsibus, qui ternis lineis cartilagine ~
f*j» fmtrn opplctis diftinguuntur.Hi linei a coxendicis acetabuli ccntro,ubi inuiccm funt contermini, porrigun- ^
lu trtbut tf m Jfdm»
for au tf tur:una qiudem ad fuperiorem acetabuli fcdcm,fccunda ad externum acetabuli latus : tertia autem ad la- tri Utmt *
fUu tus internum, quz etiam per pubis os procedit, ubi id quodammodo teres cft.adco ut linei alterius late- fimnda fi*
neutiauam in eas ledes intcrfcccnt, auas ilium os,& coxendix os,& nubis os nuncunabimiu.
os.& pubis n
ris
tis os ncutiquam intcrfcccnt. quas nuncupabimus.
^
\6muf.
DE FEMORE. Caput XXX. IthOU-
P
CHARACTERVM, QVI DVABVS TRIGESIMI CAPITIS rurdsd ».
S 7—/»-
figuris adhibentur, Index •
»
i,i Caput femoris, aceta b ulum oflis coxendicis fubiens. t l6 rnujcm
ubG.
B i Sinus,femoris capiti infculptus,& teretis ligamenti infertionem d coxendicis offe excipient •
% t.l.^fi.t.
C i , i s.4ppcnJtas, rotundum femoris taput effornant is, cum reliqua femoris portione coalitus• « * fix»
D i,i Cerutxfcmons . — tAP. 49. 1*i.
Ei F i , i E quidem int emuni, F uero externum notat •

Inferiora femoris capita ac *UK.
X etrmmdi
0 i » i Hac Imea coalitum indicat appendicis, dito inferiora femoris capita conflituentis •
fl- A-*-
H* Sinus, qui utnfquc capitibus E&F ntftgmtis cft communisse quem patella fubit •
1 1 Sinus ac mterualluni,duo inferiora femoris capua inuiccm dirimens.
K i *Ab hac fede interioris capitis primus pedem moucntium mufculus nutium ducit.
L i H:nc fecundus &
tertium pariter pedem mouens mufculi exornentur .
M i Huic interni capitisfedi, quinti femur moucntium mufculi tendo inferitter .
i » i Sinus m externo mfer iorum femoris capitum exculptus latere, quo quartus tibiam moucntium mufculus nebitur .
0 i Hac fede internum latus interioris femoris capuis compreffum cji,ui hac tendines prmu,fecundi, tertu & quinti ti-
biam
1
1 . . . . .,:
.
*7
biam mouentium mufculorum aptius porrigeremur TA.1MU TflJ- s Ecru.D^t
Vi
Hac regione idem interioris capitis latus infigniter protuberat, &dt- gefimi Capitis fi figura , femoris
Oorum iam tendinum reflexui efl accommodum gura, dextri fe- dextri anterio-
fiiV. VJC,T Exterior femoris proeeflus. uerum fmguli charaSercs non in moris os po Ac- rem faciem ofien
utroque figura fimul obutf, aliquid pnuatmuut modi fubqctamflndical. riori facie deli- dens.
&
Qauidcmtn prinut fecunda coalitum appendicis huius proeeflus ai neatumreferis .
reliquum os.fautemm prima ,/inum interna prafattisproceflusfidi ea

latum. Stteri m prima figura.primam exterioris proceffus hnprefliont
X» T. C*tcrimT,T inprhna,infigniua affera linea, dtorfum a pruna tmprcf-
fotit du(!a:V autem m fecunda, exterioris proeeflusfecunda hnpreflio
M
X ucro,tertia tmpreflio. T m ambabusfiguris quarta indicatur im-
frefiio.
Otb l,l Interior femoris proceffus.yerum bpriuatim infecunda,hic appendicis
indicat coalitum.
I linea aflurra ,d radice interioris proeeflus icorfum obliqui gratia oda-
uifemur monentium mufculi procedens
id l Lsnca fecundum femoris longitudinem protuberans, & quinti femur mo

nentis mufculi infertione admittens
1 Hac fede femur amplum, ac ueluti comprcflum efl, quum interim reli-
qua feri longitudine teresfit.
f 1 effera fides, d qua odauus tibiam mouentium mufculusfui exortus ini
tium ducit.
EMORIS a os,quodf«f«VGricinocant,m*
gnituefinc cunftis humani fabricx ofsibus prx

(tat:in auibus autem & omnibus feri quad rupe
dibus.tibiz ofsi & fibula:, longitudine cedit, fu-
pri quidem coxendicis ofsi , autem tibia;
infra
ofsi*, diucrfa articuli ratione , omnibus pariter
Superiori enim parte , qua fimilitcr atque inferiori
appendice donatur, rotundifsimum c caput obtinet,prolixi d
ccruici ad interiora inclinati adnatum ,coxcndicisq; ofsis r ace
tabulo exquifitd congruens. Vhiuerfum Hoc caput , cuius gratia
femur fledti &
extendi , & in latera duci, & denique circumucrti
potcft,liuc, cartilagincq; incru flatum uifitur.at nonnihil infe-
rius , quam ipfius ucrticis medium conCftit , anguflum , profun-
f i/r.B.
dumq;,& iniqualcm obtinet f finum, cui teres g ligamentum,
a coxendicis ofsis acetabulo enatum , robuftisfime implatatur
C
49&A.1 P. Inferiori autem fede femur infigniter cralfum cft,& in duo oblon
b ga h capita omnium totius corporis ofsium capitum maxima
,
dirimitur, qusc in pofteriorem femoris fedem longe magis quam

in anteriorem porriguntur, & in lateribus non minus fere quam ipfbrum medio extuberant, lateribus re
**
u x dirimuntur, quemadmodum etiam iplomm cum tibi* olTc articulo ex ufu fuerat. 1 Hxc namque of
*
i tmnrt E '
fi tibiae mutuo ingrdTu ad cum modum articulantur, ut tibia duntaxat flecti cxtcndicj; pofsit: nequaquam
tfiuifi. 1
ad C.F.t 7 ucrb in latus, ucl tantillum quidem, duci.tttcunque etiam id Galeno uifitm fuerit qut in tibiar motuu exa
, j,
figxaf.il. mine, femoris ad coxendicis os motu deludebat ur.Cxtcrum ifta femoris capita retrorfuin ideo producun v/* fiart.tr
tur.quod tibiam in angulum flcdi,& no extra redam lineam cxtcndi,aut antrorfum erigi farius erat: adeo 1 dr a Jm-
ut motus illius rationc,fcmoris capita in anteriori femoris fede nequaquam promineant.Et quamuis hec,
in anteriori eorundem fede, k linum offendant utrifauc capitibus communem, & impcnfc patulum , lar-
k nfi.R.
1 ufix-ia. uiq; cartilagine cindum,is tamen aliquo tibia; ofsis tubere excipiendo non paratun uerum os orbiculare*
jl A.BiC. & breui fcuto non ablimile, apto tubere linum illum fubire, altero ab hoc Canite audies Inpoftcriori
1
.
Da femoris fede capita harc magno m intcntallo inuicem dirimuntur, atque in toforum medio amplum pro
m tfc I. fundumq; linum, utcunque afpcrum,& cartilagine nequaquam obdudum habent qui afperuin inarqua-
n 7 fit-**- ,
larq; tibia: ofsis n tuber excipit, quod in tibix ofsis flnuum medio protuberat, ° ligamcntumq; educit*
31 I.
• H-m-t uod ualidiisimc illi linui infcritur,unu cum alio admodum robuft o ligamento* a pollcriori tibia; ofsis (e
U.i X. 3c pronato.luuat etiam linus ftc, deducendo totius corporis maximo P ncruo, hac fimul cum 4 ucnafie
i
P IO»f arteria in tibiam contendenti. Humiliora enim femoris capita, quum tibi* flexus gratia adeo in pofterio-
dem
A
tah. C-
q mlttm* f
ra ducantur, etiam id pr*ftant,ut in illorum medio ncruiim illum limul cum uatis tutifsimo deorium repe
rc finant:atquc etiam procclfuum modo, aliquot mufculorum pedem mouentium principia porrigant. In
iwr.u. I u pofteriori enim femoris regione, ab elatiore interni capitis r fede primus pedein mouentium 1 cnafci-
m.
tur mufculus, cuius capiti haud procul ab exortu fclaminum inneditur olsiculum,quod lanii fua & lubrica
t Ifix-K-
SIX mrnfc
‘
fupcrticic,quaex mufculi fubftantia prominet, Ixuem interni femoris capitis regionem fpedat , duruina;
Mi.#. ipfius conttduin,cxcipit*& citra mufculi noxam, communi fefaminorum ufu>illms impetum difloluiu Ab
—
^8 <±And. Uefalij , de corporis

< f
externiautem capitis fuperiori 1 (cdc,fccundus pedem agentium educitur u imifculus, cui perinde ac
'
primo fefaminum obtingit ofsiculum.adco ut bina ad poplitem cius generis referenda ucaianc ofsicuhijin tJ ^
& leporibus, utpotc lieris animalibus, admodum, ut %k in fenio confectis hominibus , eoo-
ccruis, canibus
fpicua ‘Infuper ab cxtei
.
— ——
1 ' * — r~ A
.
J: ‘ :— !t - — y
*
» r.
prxfcriorum (latuimus*
portionem fumit , hanc
ex 1 ligamento pendere docebitur, didum nunc femoris caput tibia; potiisimum colligante. Deinde in r li-
ciatiorem capitis interni * regionem modice uerfus cius capitis internum latus b tendo inferitur , quin- «£
ti femur moucntis mufculi } cuius etiam infertionis occalionc hoc femoris caput inibi comprcfl*am ollcn-.
J
die c fedem, tendini excipiendo aptam. Atque ita anterior & inferior,poftcnorq; horum capitum fcdcsfc e
habentflatcra ucro eorundem, nulla cartilagine incruftata, multis excis foraminulis opplcntur, ut uainlif- *
(Ima genu articulum continentia ligamenta hinc apt£ pronafcantur.Porrb externum exterioris capitis la- f
tus,priuatim d (inum nancifcitur, oblique ipfi iuxta pofteriorem cius lateris regionem infculptum , ac c fJ&
juarti tibiam monentium mufculi tendini paratum.Quo minus enim tendo ille hac obliqui reflexus, a
Juo duriu aberret, Natura ipfl hunc finum, lubrico & Ixui ligamento obductum, prxparauit. Internum uc a,v,v
ro latus interioris capitis femoris, etiamfi ad ipfum plurcs conuoluantur rcflc&antur ve 1 tendine» , nui- 2 >•
lum tamen ciufmodi manifeftum adipifeitur linum. At ofle hgamentis emundato, iuxta pofteriorem cius
lateris fedem lata, fcd admodum interim profunda, apparet 8 coprcfsio,cjua tuto tendines deferri queat*
j| p|
a lua fede tuberis beneficio non reclinantes, quod in medio dicti nunc lateris late h protuberat , atque fe f.xfinu i
eundum ipliuspoflcriorcm fedem tendines opportune deferri finit. Tendines autetn hac deducti, trium qjr
Dm fm»~ primorum & quinti tibiam moucntium mufculorum ccnfcbutur.Ad femoris ofsis ccruiccm, cui fuperius k
rufnttfliu
feu rouio-
Femoris caput adnafeitur, duo con(piciunturproccflus:quorum alter externum fe inoris latus occupat,
'
omniumq; corporis proccfluum, nulli alteri ofsi commiflorum, facile maximus cfl, k inligni etiam aona
^
^
tus appendice, i Alter minor cft,& quod ad magnitudinem fpcdat,priori ncutiquam comparandus, mul j
toq; inferius in interno femoris latere nonnihil uerfus pofteriora confpicuus. Se m appendice limiliter m x fej
adaudus.Grxci ambos 7r^^riJ>*',quafi rotatores dicas,nuncupant: hunc interiorem , illum ucro exterio "
V «T*e**
rem appellantcs.quum tamen (Impliciter dicunt, perpetuo externum fubaudiunt: quem etiam ^ttv A
propter amplitudinem, &quanda meum nate imaginem, yivror uocarunt. Horum proce (Tuum idem ufus i, 4 *mt t
cum reliquis fere ofsiumprocefsibus cft:in hoc cnimj>arantur,ut collis ritu mulculorum infertionem pro uk*A*
°
bc admittant, alijsq; mufculis eleganter principi) fui (edem prxbcant . Interior namque femoris proccf- * ^vf*
fus,qui modici oblongus, neque admodum inxqualiscft, in hoc prominet, ut illi n lexti A: feptimi femur
moucntium mufculorum tendines inferantur. Ad huius proccflus radicem in pofteriori femoris fede >afpc q i
fa
ra quxdam ducitur ° linea, oblique deorfum in pofteriora aliquoufque dufta ,& o&aui femur moucntis r u ««/r.
***•«.•*«.
P mufculi aptata. Exterior femoris proceflus,intcrna fede, qua remoris caput rcfpicic,afpcruin inxqualcm
ûe commonftrat (Inum, cui r nonus & * decimus femur monentes mufculi inferuntur. Externa au-
<1
*\^ mu t,
f
tem fedes gibba cft, in oflcisq; hominibus & xtate prouedis quatuor imprcfsioncs fedesq; proponit, c ukr, *. *
ijuatuor mufculorum infertionibus excipiendis paratas.Ac u prima quidem ampla cft, & gibba in pofte- 7 .
nori proccflus fede apparcns>cui primus femur mouentium raufculus lata 'infertione implantatur. Ab hu 1
rr‘ m * i 9
ius comprcfsionis radice, afpcra quxdam x linea deorfum per femoris pofteriora nonni hil oblique dedu
citur,eui primus ille femur moucns mufculus ualidifsimc etiam inferitur. Y Secunda comprclsio in ante- ,0 «4 s.
riori proccflus conliftit latere, magis quam prima inxqualis&afpera,& utcunque linuata, ac demum fe- im. ur«.
eundi femoris motuum autoris mufculi (cniicns infertioni. z Tertia ad fupenorem proccflus regionem
uifiturdntcr primx & fccundx elatiores confidens fcdes.Hxcgibba cft , & infertionem terti) femur mo- ’
J*
uentis mufculi admittit. a Quarta, in apice proccflus fe oftert, reliquis tribus long& ardior , & quarti fe- x ,
fij.j.
mur moucntis mufculi tendinem excipiens. Horum fanc mufculorum infertionem exterior procclfus aflii
y xtfj.V.
mit:ab iplius ucro radice in anteriori extemaq; ipflus fede b mufculo principium prxbcc, qui tibix moto 1 rix.
»ritft- rum feptimus rcccnfcbitur. c Quod ucro ad reliquam femoris fornum fpedat, uniucrfum femur anterio * l **^jX*
ri ipliusfcdc,& in lateribus teres &
utcunque lxuc cft, undique ab d odauo tibiam moucntium mufculo io
/ri u lonît»
d.ium for -
circundatum:cuius gratia anterior femoris fedes iuxta ipfius ccruicis radicem nonnihil ampla cft, &
c a- ub.fju
(pera, quo ualidius & ampliori principio mufculusille cnalccrctur.In pofteriori autem fede
femur in acu- c
tum quodammodo fertur, & <
lineum infigniter protubcrmtcm.A: afpcrum mtquilcinc); oflcndit, qui i
femoris proceiruum radice aliquoufquc ultra medium longitudinis femoris prorepit. Huic lincz g quin T*,,
j.
tus femur moucns mufculus pertinaciter inferitun h ipfaq; duntaxat ex reliqua femoris amplitudine , ab d 7 mLf,.
o^tauo tibiam moucntc mulculo non circundatur.Porrb ad inferiorem huius lineo: fedem , ac iuxta in
1
feriorum femoris capitum radiccm.fcmur amplum dcprc(Tumqj,non autem teres cernitur, quo tutius hic
maxima tibiam petens ucna,cum arteria &ncruofcratur:acnc > fi femur hic gibbum cfTct, a femore em-
f
bunda declinet. Qimmuis & Icuitatis occafionc.Natura hanc femoris partem , qua nccclfario in latcra.in-
g
feriorum ipfius capitum educendorum gratia, latcfccrc debuit, non uoluerit poltcriori in fede efle teretem wi. 2 .Z.
& prominentem, quum fcilicct nullorum mufculorum productioni aut infertioni ibidem fubfcruiat, 8; in h 1 i -
iurijs non fit expolita, infcrioribusq;fcmoriscapicibus in pollcriora duCiis, quodammodo fcpiarur.adcb fa a* J , ,
ne, ut fpeCtatu iuciindifsimum
fit, qui Natura praterpartium funftioncm.pracipuumq; ufum
, roborisfi- ,
mul & rationem undique habuerit, qua etiam femori fecundum illius longitudinem k limitum « /Vafl.
Icuitatis
municauit longum & amplum, qui medulla oppletus,maximum iftud corporis os pro fua mole admodum ‘‘‘V f—
***•
lcuc
i
Humanifabrica Ltber 1.
99
jJ2& JePeef5*.Pntwe»ftB9* d u <ftuj,non reflo trfmittieoiendidioftis acetabulo dcorfum
J
tenditur:
p
„'q‘,. fcd Amoris cerant a capite ipfius ualdc cxtrorfum oblique A
quafi tranfuerfim fertur A
hinc femur rurfus
dMai ,JS aliquo ipfius corpore oblique uerfus interiora ad genu dcfccndcns procedit.Quam (ane figuram nonob
iter Natura excogitauit:quum omnes quibus a prima conformatione
i
femur rcSim quam fiominiexufu
COW ri *
c,m n W*“ ‘n
? entl ceddantur.Hoc autem quam non modo ad curfum, fcd ambulationem,
lt 'pnent nomum Iit, quotidie uidentes difcimus.Dein fi utriufquc
A^.xp.i " » ’<|;“ femoris cerni* non ftatim i
d. —
iangpa. coxendicis articulo, uu diximus, tonis *porrigeretur, qua: nam --
fedes internis femur amplexantibus mufeu
'
nualCf.1 II-
1
rr \ r npniic nrnit. nyosrn-ri,.'fn
mu- nirfifC .
J.A ‘l
uuucu-
is...
>x-a- nsIlS reliqua pfltrt ? qua:
reliti: L.1 ellet? mrfus neruis, ucms, ac arten;sm uniucrfumcrusdirtributis?
; a _
qu* item glandulis ho
nim inlitmm nrnninstiAni ,, 2 ._ __ «e , .
idoneus arti etiam ad multa qua: fedentes obimus munia, quando fcilicct unum femur
alteri inijeimus, i
modo taceam, quam eleganter femur mufculis cedat, poftenorem iplius fedem occupantibus.
DE DVOBVS IN TIBIA REPOSITIS OSSIBVS. Caput XXXL

CjlT. SZCKVjDjt. TEXJlut. QVAKTU.
xxxi. figura.
. TRIGESIMIPRIMI CAPITIS FIGVRARVM, ET

carundem characterum Index.
- fmptClM huius Capitis figura ad dextram fpc flant tibiam, ac prima utrimque m tibia locatum os anterio
ri facie exprimitaraflius nimirum jnteriusq;,quod tibia os uocabtmustir gracilius,quod exterius pofitumjibula na
his potius quam fura nuncupabitur. Secunda figura , tibia osfimul cum fibula pofienon facie appofiuifstmi delinea-
tur. Tertia .folius tibia offis anteriorfedes cornmonflralur. Quarta,tibia oflis pofterior facies oculisfubijcitur.
Quinta,fibulam anteriori facie exprimit. Sexta, fibulam pofienon fede delmeatam exhiict.SeptimaJtbia oflis fu
feriorem offendit fedem, cui femur articulatur. Oflaua,duas continet cartilagines, quafsnus adaugent, quibus fe-
moris capita in tibia oflis finibus excipiuntur. Tôisa, imam tibia oflis &
fibula fedem anteriori parte proponit, ut
conilas III confpeClum ucnirct,tali cum tibia articulationi parata . Decima, fotam tibia oflis infimam fedem pofle
riori ex parte delineatam offert, qua talus excipitur, yndecima , internum latus inferioris fibulafcdss common-
flrat,quod talo articulatur. Chara flerum autem index erit huiufmodi.
•*’* His duobus charaflrribus in prmsa figura, fuperior tibia oflis appendix notatur. In tertia utri &
fecundajudicatur
linea coalitum commonft rans appendicis cum reliqua oflis portione.
C Appendix fuperior fibula in pruna figura indicatur, in quinta autem coalitus appendicis cum reliquo offe mfignstur.
D In prima appendix tibia inferiorjn tertia appendicii ilUus coalitus indicatur.
I » ia
i
1 . . , .. ,-
, 0O aAnd. Ve falij , de corporis
E In prima appldix fibulam- Qj' IVJ A. SEXTA. S E T T l M A. OCTAVA,

ferior, in
quinta eoahtui ap
penditis -ut os notatur.
F,Gi ,4, 7 Sinus tibia ofiis, quibus
inferiora femoris capita ar-
ticulantur.
H, l, K7 Tt bia ofiis tuber, finus, qui-

bus femoris capita excipinn
tur , dirimens,
ac H quidem
ipfius anterior fedes Mica-
tur,! u ero media, & inipen-
ftits prominens. K autem po-
fl enor . Atque hi charaBc-

rts in eius tuberis fcdibus
qua fmuantur,obuq funt.&
horum K&
l infecunda fi-
gura, tertia & quarta, idem

quod in Jiptima, Micant.
18 Cartilago, externu tibia of-
fisJinum adaugens,
quo ex-
ternum femoris caput exci-
pitur.
8 Cartilago, internum tibia of
fis finimi
augcr.s.cm internis
femoris caput articulatur.
jj g Hac [ede cartilagines, tibia {
ofiis finus augentes , uider.o
tur cralfifiima
'ede nuper diCla cartilagines funt tenuifiima^te ante finuum
centrum deficumt,
0 8 Hac (i
m -p 8 His fidibus illa cartilagines in apees terminantur

fibula fimus leniter calatus, cui tibia offis capitulum iam EJndicandum coarticulatm.
’
^?
s
m
."'Io
Tibia o.sjfis capitulum, quod fibula fuperiis coarBatur.
Sinus tibia ofiis, quo id inferiorem fibula fidem excipit.
1 Internum fibula latus.quod tibia ofi, inferuss committitur,

T ?! 6,
Contextus fnperiorfibsila ad tibia os,
yj
Contextus inferior fibula ad tibia os
x ,
a tibia offi inter fisos articulos dehifeit.

y t interuaUum,quo fibula
Z]f’ . Hac fide fibula non rcBa duc it ur,fid introrfum nomuhil obliquatur, e xterioriq; latere fima fit,
* Anterior tibia ofiis fedes.inquammufculi tibiam extendentes inferuntur.
*’
•
i 7
appendicis proecffusxui t endo quarti tibiam mouentismufiuli inferitor,
^ Superioris fibula
’
Seda, eu fu perior tali pars Uteraq; arncuLntiir. ac d quidem ,&c,&f fupertorem huiusfidis regionem m
d’ t’ ft ^9
nomi & decima figura comrnonHrxnt.bcMc d notat cius regionis tuber e uero
rurfius &
f partem buius regionis
.
utnnquc ad tuberis d notati latus altius quam ipfum tuber infinuatam. Torri g fidis huius internum latus induat
quod ab externo latere confittmtur proceffus inferioris aopendicis tibia offis, quem * in prima figura indicat Cast- .
rum b m nona &

undecima externum huius fida, qua talo aptatur, latus oficndituib interno conSiitntum latere ap-
pendicis biferioris fibulanti prima figura E notata
*j in prima figura i proceffus ndicaturinfirbris appendicis tibia oflisnjui exterior cfl malleolus. Ceterum i in fecuda,
teri.a, nona & decima, eundem appendicii proceffum notat.
k 4i l o Sinus interioris mullcoli,cx quo cxritilagmeum ligamentum talo inferitur.
I ,, 5,9 sinus
afpertrmaquahim anteriori fide inferioris appendicis tibia offis conjpicuus , d qno ligamentum cartilagi-
neum ad sali ceruicem pronafcitur,
m 1,4, ,0 Hac JW* f""11 fpcBaniurnjui tres tendma ad pedis inferiora protenfos deducunt.
„1,5, 6,9 in pruna figura E externum notat malleolum, is nasnque aliud mbil cfl quam inferiorfibula appendix,
,
qui m
plcrifqur figuris n indicatur.
C,p 1,5 fmbrata hac fibula Icdetnsb oadp ufque pertinens, ea fibula pars cfl,qua mida, nullisq; mufiulis tcBauuuc fcBio
nem fitffcrt.
q,q i ,6
Hac fumata fibulxfidc,fiptmi &
oBaui mufiulorum pedem mouentium tendines refleBuntur.
appendicis,.! quo ligamentum in talum fertur,
f., 6 , 1 1 Sinus wf.rioris fibula
Trima fibula liiicafcuprmuts emfdem angulus.
ff 1,5
»,n,!> Secunda fibula linea.
5,6 Tenta fibula linea

x,xi,f Trimum fibula latus. Herum x&x priuatm huius lateris lineam indicant, inibi gratia mufiuli pollicem extenden-
tis modi, i prominentem.
Secundum
.1
Humanifabrica Liber h io i
«>« t, J Secundum fibula latus. £,£,i >6 Tertium fibula latus.

>»>!, j Trima tibia oflis Irnea. /,/1,1,3, 4 Secunda tibia oflis linea.
««i i,:, 3»4 Tertia tibia oflis linea. £1,3 Trimum tibia oflis latus.
i>3 Secundum tibia offis latus. 8 1,4 Tertium tibia offis latus.
« 2,4 effera terttj tibia oflis lateris linea,cui mufculus in poplite latitans inferitur.
N TIBIA, perinde ac in cubito, bina reponuntur * ofla, qux Hippocrates perpetui

horum b alterum interius cft,& crafsius,quod totius membri no-
tibix offa appellat, ac
mine un/m
St tibia nuncupatur c alterum ucro exterius locatur. St interiori admodum Tibia.
quidem **M*<Latinis autem Tura & fibula uocatum Ego cuidcn

cralsitie cedit, Grxcis .
fibula.
dodrinx Audio, crafsius os, tibix os appcllabofid a tibia, hoc cft , toto membro di
tioris Tibia «•
& cute hxc omnia ambien-
ftingucn$,quod his ofMbus,mufculis,ucnis,artcrijs, neruis ,
te formatur.Gracilius autem os, fibula opportune dicctur:ne,fi id furam uocarcmus , eam quis fubaudiat
mufculorum pofteriorem tibix fedem occupantium craisitiem & pulpam, qux etiam fura nobis appella-
tur, quamqj Grxci,quia ucluti tibix uenter nuncupant.Tibix itaque ofsi,& fibulx, quibus Tibia oflis
longus finus, afTcruandx mcdullx parat us,ad ofsiumq; leuitatcm accommodus , fecundum ipforum lon- & fibula
affeniieet.
d tibi* of- gitudine infculpitur,fupra infraq; appedix coalcfcitrac fuperior quidc tibif ofsis d appedix admodu craflft
fii lataq; cft,& anteriori fede magis qua pofteriori f deorsu ducitur.Huic * duo oblogi infculputur fi nus,inui
Solet nife
iitti firi- ce c afpcro inxqualiq; tubere diflindi,& lubrica cartilagine incruftati,quib. inferiora femoris f capita mir ad ti-
mmtn A. B
excipiiitur. Tuber autc finus diftingues, grande g finufubit, femoris capita inferiori ac pofteriori in fede biam arti -
t,\fi.4tin
D dirimctc.Dcin tuber ex fuperiori h mediaq; ipfius fede, qux afpcra St finuata,ncq; ulla cartilagine inuda emUtmr.
bula *mlem uifitur,ualidifi>imu emittit
it
1
ligamentu, nuper dido femoris capitu interuallo finui vc,m poftenon po-
C X, I fix- tifsimu ipfius fcdc,infcrtu.adeo lanc,ut media huius tuberis fedes in hoc afpcra finuataq; fit quo foelicius
,
H-f" E
ligamenta in femur porrigat, hxc c maxime protuberante fuafcdc,ac deinde ex k pofteriori ipfius regio
fiX"-
ne educens. 1
Ab
anteriori namque tuberis regione, qux minimum prominet, ctiamfi illa fimiliter afpc-
t »•}/•*•
* ».4 tfi- ra fit, ac late linuata, nullum tamen ligamentum femori infcritur.fcd ligamenta inibi producuntur, qux
gur.T.G. u ‘ cartilatrines anteriori huius tuberis fedi colligant, quas nunc tibix ofsis finus augere dicam
.
c- Cartilari- Quum
« ift, H. nim duo
titix ofsis finus, femoris capita admittentes, quodammodo fupcrficictcnus uet tpulmt
duntaxat infculpan-
I,K. tibia .fiitfi
tur, neque ad amufsim femoris capitum gibbis (ctiamli Galeno fccus uifum fuerit) fuis cauis rcfpondcat.
f I.»/-?»
uf. E.f. Natura mirabili artificio finuum profunditatem adauxit.quippc prxtcr lubricas cartilagines tibix ofsis fi
g 'f- ° nibus Se femoris capitibus cruftx modo obdudas, utrique finui unam adhibuit cartilaginem, neque femo Ub.i.da
ri, neque tibix ofsi aliter quam ligamentorum beneficio connexam . Hxc namque orbiculatim ligamen- Vfifurt.et
h t,J,4,7 in lommm
tis genu articulum amplexantibus folum connafcit ur>& prxterca ligamenti interuentu, anteriori pofterio
fit}- tanft i»
riq; fedi tuberis conncditur,quod tibix ofsis finus, femoris capita excipientes, dirimit . Iftx cartilagines,
H >ffiot. li-
Ut. 1 x. exade fimplici cartilagine molliores funt>& quafi ligamenti naturx participes. Dcin qua ofsibus applican brum do
Ii >.4*7 fi tur,impcnsc xqualcs,Tubricx,lxucs,ac denique unduofo humore oblitx fpedantur. Ad hxc, in articuli frschrii.
K.
jfur.
ambitu n craflx funt,& multo ante finuum centrum 0 extenuatx delinunt. Harum (iquidem figura luna
1 rfit-H-
m tota 8 fi
quemadmodum interioris finus internum latus,& exterioris finus externum. Prxterca nullibi craf.
ris cft,
n, ubi fiorcs,quam ad lateris fui medium cernuntur. P qua enim anteriori poftcrioriq; tuberis tibix ofsis finus
EItTM L. diftinguentis fcdibus appropinquant,tcnuifsimx funt,& in acutos apices finiunt: quorum qui anteriori e-
fmiTln i» commimmtur,iouiccm proximi funt,dcxtraq; cartilago finiftrx ibidem alligatur. Apices
ius tuberis fedi
xtm M
*»-
fanitir
ucro pofteriorem tuberis fedem accedentes, magis mutuo diftant, neque inuiccmait anteriores, commit-
n l/. N. tuntur. Ligamentum enim crafsifsimum,cx tubere in femur infert um.pofteriorcs cartilaginum apices di-
o 8 fi. O. ftinguit.Qux quum ita fint,icui ncgocio colligitur, quam concinne harum cartilaginum auxilio', ofsis ti-
P *&•*• bix finuum cauitas adaugeatur, non folum quidem in hominibus, ucrum in omnibus qux hadenus uidi
r.
quadrupedibus &auibus.His namque in genu articulo ciufmodi quoque cartilagines reponuntur, unde
etiam in mcnfacuiuis harum naturam contueri promptifsimumcft,fi modo exacte genu articulum quis
infpexcrit:ncquc pafsim cum AriftoteIe,& Galeno in tertio de Partium ufu , quadrupedum genu illic effe Lib.Jod
exiftimaueritjubi tibix inferior pars illorum talo coardatur. Atque hoc fane modo tibix os temori articu
mallifaf
latur.Fibula autem non adeo alte confcendic,tit femur contingat:ucrum fuperior ipfius appendix interno
/*•
q »/•<* fuo latere S finum gerit amplum,& lcuitcr admodum infinuatum, cui minimum protuberans tibix ofsis Imiaad ii 1 1
x 4 fi *- appendicis r caput coarticu!atur,quod ad externum tibix ofsis latus uerfus pofteriora confidens , carti- biaet *•—
* »/*•*•
laginc, fimiliter atque finus fibulx, incruftatur. Porro * ima fede fibula tibix ofsi diucrfa articuli ratione, «M.
« xfi-M.
u 4 .tofi- quam
1
fupracoardatur.cxtcrnumcnimtibixofsislatus,oblongumoftcndit u finum, cui protuberans
jwe.S. internum fibulx * latus immittitur, quod afpcrum nonnihil cft:quemadmodum & tibix ofsis finus afpcr
X 1,6. II quoque,&lxui cartilagine neutiquam incruftatus cernit ur.Sinus enim ille fibulam lubrico contadunon
fit T- cxcipit:ueriim
qua hxc ofia inuicem committuntur, ualidum intercedit ligamentum, non quidem dunta-
r »« Y-
xat in circuitu ipfa conncdcns,at etiam ubi mutuo fc contingunt.Pcr reliquam tibix longitudinem, fibu
inter V & 1 modo oblique ducatur, ac ucluti a ti- vbi fibula
Xcofiflen*. laatibixoffc y plurimum dchifcit.non quidem quod hxc radi;
X I fi. »4 bix ofle foras obliquetur:! cd quod tibix os fupra infraq; adeo crafTum fit, & in reliqua ipfius longitudine d tiblt ejo
Jthijidl.
gracile, ut fibula illis tibix ofsis fcdibus,quibus crafTum ccmitur,commifTa, facile a tota graciliori tibix fc
de multum diftct.quamuis tanto adhuc minus fibula a tibia dchifcat, quanto minus reda confpicitur . Fi-
a t.xfi.z. bula enim a paulo fub medio longitudinis tibix, introrfum ac uerfus tibix os nonihil curuatur,cxtcrnoq;
I 3
ipfius
. -
x oi .
•
j4nd.Vefali] , de corporis
ipfius latere fima.lcu concaua redditur. Cattcrum tibix ofsis fibulat]; dufturn ,& periplorum lonpitndi
nem extuberantes lineas, imprclsioncsipitum demum opportunius dcfcribam,ubi luprrnas infcmasd;iU
7 fi*
lorum partes, quibus alijs coartantur ofsibus, plene cxprcfTcro.Supcrior itaque tibix olsis appendix, ad di c 6
quem dixi modum femori libulxq; coar&atur.ac b anterior proccraq; ciulucm fcdcsj, una cum tibix ofi- t<6 rl>a-
Us anteriori fede, appendici proximaA a plcrifquc Grxeorum *iam uocata , utcunque afpcra fora- & f
minulcnra cernitur, ut ualidifsimos c mufeuiorum tibiam mouentium exciperet tendines: quorum etiam ™h^ '
tendinum gratia, fuperior fibula: appendi xinlignitcr externo iplius latere fuperiori parte d protubc- &
rat,robuftilsimum c quarti tibiam moucntis mufculi tendinem exceptura: prxterquam quod hxcfibulx d i.tfi*.
fedes caput educat ( leptimi pedem moucntis mufculi. Inferiores tibia: ofsis& fibula: appendices , fimul c
M
Tilia ofii K linum fcdcmq; cfformant,cui h talus mutuo quali ingreflu articulatur. In infima enim appendicis ti-
fiam, & t» bix oftis fede, finus infculpitur amplus, & quodammodo gcminus.mcdia namque fua fede, amplo, fcd f » mm c
1
f .
lera <jni-
modice prominente k tubere intc*minguitur,liquidoq; altius ad tuberis cius latera cxcauatur. Ad inter- t*l.?et6
6m tat» «r
tiadatmr.
num huius finus latus, inferior tibi* ofsis appendix, ualido mngnoq; 1 proccflii deorfum fertur qui exter ,
no ipfius m latcrc,quo finum refpicit,cauus>& limilitcrac linus ipfe, lxuis& cartilagine incniftatus cft: s
y
interno autein n latere, alterum crus rcfpidcnte,gibbus cft.ac quum ° excarnis fit,nullisq; mufeuiorum
h tota j 4
panibus obtc#us>in nobis tattu facile pcrcipitur,cftq; interior mallcolus.Proccfliis hic in infima iplius fc
Interior y . 6 fi^mr.
maSeolnt» dcucriuspoftcriora P linum obtinet aiperuin, ex quo H ligamentum prodit cartilagineum, tibi* os talo "NP
colligam. Atque eiufmodi etiam ligamenti producendi gratia , anterior appendicis inferioris tibi* olsis
1
9 » xo fi*
r fedes, in humillima iplius parte, etiam finum proponit tranfucrlim oblongum, A afpcrum
, tk inxquale:
± 9^0 fi.
a quo ligamentum prodit, tibi* ofsi * ceruiccm tali nc&cm.Pofterior etiam huius appendicis fedes , ubi r* r.J.
primum internum educit malleolum, r dcprdfa cft.finusq; oftendit, qui tranfucrlis obducri ligamentis, 1
» fi *
niufculortim tendines haepedem adeuntcs,tut6,nc fuis finibus aberrent, ferri linunt. Sunt autem illi nu- Xt
h9 - 10
TJmU n5 merotres, •» quintus fcilicct pedem moucntium,&duo pedis digitorum flexui famulantes. Porro exter- m 9 /• r*
talo artu*
num inferioris appendicis tibi* olsis latus, nullum educit proccflum interno malleolo rcfpondcntcm.uc- n xii»9
latio.
riim * appendix hbul* externo tibi* ofsis lateri adnexa, impcnfc hic craficcit, deorfunaq; magis quam in 10 fa-
0
terior malleolus fcrtur.ac in caufacft,ut rarius in externum pedis latus,quam in internum , talus luxetur.
Tanto enim fibula hic dccliuiusipfo tibi* olle dclccndit, quanto alnus tibi* os ad femur fnpra porrigi-
r ^ ii0 fi-
p
tunadeo ut fibula ne minimum quidem longitudine a tibi* olle uincatur . Inferior hxc fibula: appen lix,
externum 1 latus finus conftituit, talum excipientis. Veriim appendix interno ipfius latere adeo protubc s fi.cop.t
Telum an- rat>& cartilagine incruftatur,ut eam a * talo ucriusfufcipi,quam eundem excipere, merito quis dixerit. xfi
ctiamfi externum tali latus appofite tegat, atque in cum modum una cum interno malleolo talum comprc
te fefhont i.tfi
tofini non
prj.
hendat,ut nufquam in integris hominibus talus contingi queat. * Tibi* enim ofsis appendix fuperiorem t fi- ! f
ouurrtrc. V-
iplius integit fcdc,& intemu quoq;ipfius latus.fibula autc inferiori fua appedicc extemu tali latus occupat: !5 n '
anterior tali fedes qu* in nuda ofsiii copace oculis fubijcitur,tcndinib.occultatur,pcr pedis fuperiora ad 1... io
,
digitos dcdu&is. ita ctia pofterior ipfius fedes, qux non minus in nudis fcclctis cft colpicua, tcndinib.ob-
*
tegitur in calce infcrtis,& quibufda hac pedis inferiora fubcutib.Ima h*c fibul* pars, talo comifia, exter- ,
Ext orior
&
noq.fuo latere gibba, nulla prorfus mufculi parte b obteifta, exteriore conftituit mallcolu, que fimul eu *,j.
maUeolnt quibufdam talum perperam appellatum fuiflc,Galcnustcftatur. Atqui is error ad nos

interiori malleolo u
Ub.JrOf- ufquc manauit.Nam,ut c*tcros taceam, Erafmus nofter Rotcrodamus in fuo de talorum lufu Dialogo, T**
^
fi6.tap.ll. malleolos in hominibus talos limul cum Minio uocariinnuit.quod nonnullis Galeni interpretibus adeo
£^7«*»
arrifitmt hoc cft malleolos, fubinde talos rcddidcrint.Poftcrioritaq; exterioris malleoli fedes am- dmiO.ter-
plum oftendit c finum,quitranfucrfoobduftus <1 ligamento, fexti & feptimi pedem mouentium mufeu
lorum tendines deducit, llos,quo minus a fua fcxlc reclinent, continens. Internum ciufdcm malleoli latus
i
jn inhnu ipfius fedeuerfus polteriora, profundum afpcrumq; oftendit c finum, ex quo f ligametum pro
Exearnii fi dit cartilagineum, hic fibulam talo ualidifsimc connectens. Carterum ex uniuerfa lioul* amplitudine, mil y 9,11 fi.
Inia part. Ia ipfius pais nuda excarnis ve cft,pr*tcr infimx ipfius partis externum S latus quod etiam aliquoufquc h
,
fupra appedicem fibul* inferiorem cxcamc ccruitur.quum interim reliqua ipfius amplitudo mufculisob 1 ,c *
tcgatur,ita fibulam amplexantibus, ut h*cpalsim ipfis cedere, ab illisq; ueluti in angulos comprimi uidea
a colfafi
tur.Si enim fibulam cxaminaucris,cam fecundum ipfius longitudinem triangulam clfc confpicics , atque ^nratu.te-
F il-aia ft-
i nudum ip id porifsimum iuxta fu* longitudinis mcdium.In anteriori enim fibul* fede, acuta A: iniigniter protubc- *fi»
fini lottgi- ransapparct b linea, primum fibul* angulum conftitucns.In poftcnori autem fedc,fibuladcprimitur,pla ‘""fw
tndinrm tri
nascit, ac utrinque unam egregie extuberantem obtinet lincam:quarum interna fecundum fibul* an
*
anjnii.
gulum,cxtcma autem tertium conftituit:Kisq; tribus angulis, lineis vc,tria fibul* continentur k latera, ac 6*la i peda.
unum quideminter primam & fecundam confiftit,quodfimul cum tibi* ofsis externo 1 latere aptam fc- b 1 mmfe.
dem prxbct illis mulculis,qui a tibi* anteriori fede in pedis lupcriora feruntur. Sunt autem illi, pedem mo «* *•*•»*•
uentium m fcxtus,dcindcquatuor pedis digitos n extendens, limul cum 0 nono pedem mouentium, & s
illo qui pollicem P extendit, ac priuatim in primo hoc fibul* latere 9 lineam quandam fibi ucndicat,mo ^^7
dice protubcrantcm,a qua illi mufculo principium offertur.Sccundura latus, prima linea & tertia termina c l 6 *
tur:ik amplii, cgrcgicq; linuanim, r fcptimoac s odauo pede mouentibus mufeu lis locum przbet.Quin a x mJe.
etiam latus hoc utcunque afpcmm cernitur, ut odauus ille mufculus hinc uniucrfum ipfius principium tah.^J^M
H -
f»U a»
ti%&4 * i,i.ufijyr.r. f f.np. g i,r h t.tfi i I ,t ,
1,6. fi*.
fetanda linea, t, t notatur n rtia autem u.n.
.
k'}riin.mUui t.hfiz.fi. 1 1,1 fi.£. i Mi-f. n 4 mtje. ui. e o , uh.lt. p ; ut A.

Ij i.jpg.x.x. I 6 mmf..uh.Q. tbiah.V.
Humanifabrica Liber I. io*J
"
C » 4 u.A- pulchre cducat.Tcrtiiim latus, fecunda ft tertia lineis circumfcriptum, j
mufeu/is comprimitur portorio
rem tibix fedem occupantibus,* poufsimum ab eo tjuipollicis fecundum
Ui. 1 a. os dedit, ab hoci- fibulx Ia
* «.*/«• tere carneus cnafcitur.Secunda linea priuatim “
ligamentum educit, fibulam tibix ofsi tota illa fode,
qua
IJ. nare olla muiccm dcmfcunt,colhgans,& in » fecundam tibix ortis lineam infertum.Tibix
enim os, lirni- TAu
7 •}/>>. ltter ac nbula, Kcundum|longitudinem quadantenus triangulare cft. ac
prima iplius y lineain anteriori f.
>• olsis lede conliltit,
inligmterq; prominet, unde etiam Spina Anatomes profeiforibus
* i.M.4 appellatur. Haren- </&u/ ‘t.
adeo acute pomptur, ut nufouam potius concertantes pueros pedibus “
f inuicem petere uideamus, quarti'
a Hmtnii ad anteriorem tibia: fedem, ubi linea proximi cuti fubioSa.hanc cultri
modo fcindit, quoties ipfa impetu i" ,4.
fiut.
b ». 4 fS.
ad ttbur os colliditur. ' Secunda &
* tertia tibia: ofsis lineat, pofterioris
fui b fcdis angulos condituum,
actcrtiaqtudcm cius (edis internum cftormans angulum, non admodum acute
c i.j fi.f. produciturrfcd obtula.pro
J i.fjljt.
pemodumq; teres cft. Secunda autem externumj pofterioris fedis tibieofsis angulum
educens, paulo cft
e 1.5 A». acutior.hgamcntumq; admittit, fibulam tibieofsi.qua hxc inuiccdtftant.colligans. His tribus lineis,tria
« I nu/r.
tibi* olsis conficiuntur latera.ac c primum quidem prima fccundaq;
linea terminatur, (inuatumq; cft, ac
*,J. X
planuimcorundcmq; mufculorum occalionc cauatar, quibus primum fibulx d latus
fi,». cedere ditftum cft e
f ». 4A #• lectindum ucro tibix otis latus prima tertiaq; linea terminatur, & inligmter gibbum cft, nulloq; prorfus
g .4 mufi obtectum mulcmo:Grxcis «,<*,& frequentius adhuc «neu,,, nuncupatur, r Tertium tibix ofsis latus,
Utb.S. fecunda &
tertia circumfcriptum lincis.non ualdc deprclfiim cft, ac
mufculis occupatur, pofterioriem ti-
h if»./. bi.r fedem libi uendic. intibus:
prxcipue ucro 6 illo qui quatuor digitorum terti, ofsis flexus
lat.D.E. autor habe-
bitur, A 'illo quem pedis motorum quintum ftatuemus. Ad hxc, tertium
i 1,4 latus in fuperiori ipfius fede a-
k 4 ”*/- (peram oftendit lineam.obliqueexporrcaam.cui k mufculus inferitur.qucm in poplite
‘
latitantem uo
1.4.1. camus.Huiu(modi lanc fibulx ubixq; ofsis 1. nex 8c latera leui
negocio arguut.quam (ulfiilcicdis , educ* -
disq;, & admittendi! mulcubs hateofla conuemant. ArucuU ucro oftendunt
.
quim allabre motibus, quos

cruribus molimur, obeundis, Natura hxc curuxcntrqui tanto fanc
opportunius fui rationes oftnint. quo
omnes fimul cruris articuli, in coxendice nimirum, in genu, &• tali cum conterminis
ofsibus nexu, magis
cxpenduntur:quum unus Icilicet alteri prxftet.ut non xque multis omnes fubfcruire
debeant motibus.un
de etiam ht, articulos quoldam cxtrui potuifle ualidiorcs^S; luxationi minus expolitos.
DE PATELLA. CAPVT XXXII.

CHARACTERVM SECVNDAE TKJ SE
(igurx Index.
grfnnifecudi ca figura, poffe-
pitis figura, an riorem patella
A.B Dextri cruris patella tuber, finiim inferiorum femoris capitum Jubiens.
teriorem p.ttcl friem propo-
C Sinus,t]ut interno femoris capiti adaptatur. •
l* faciem often nem.
D Sinus palelU.gibbotxtemi femoris capitis congruens.
dens.
£ Hac parte patella inferiori fuafcdc tibia os (feliat , & proceffum
ueluti
educit, quifimtliter atrjuc tota anterior ipfius fedes, tendinibus tibiam
extendentibus innafeitur, quemadmodum pulchri offendit oftaua mu-
fculorontabuia.charaliercK.quitnnafatur charali eribus g,b,i. Fora-
minula ucro hac parte,ut &m patella anteriori fede confine ua, etiam ci
tra charaCltrum operam prompti obferuantur.
NTERIORI genu fcdi 1 os quoddam prxponittir orbiculare ,Sc breui fcuto non
ablimile.quod a molaris lapidis rotunditate Grfcis uex»,& ab ipfius fede Pateti*
fi-
»fo»r«T/>:Lati
nis &
autem mola, a patcllx imagine, patella potifsimum uocatur. Hoc pofteriori fua fe- lui &fir-
de, quafemur (peftatjeui lubricaq; cartilagine, magna ex parte obductum uil!cur,apto
tu
bcre linibusq; b anteriori inferiorum femoris capitum fcdi eleganter congruens.
Ci fi. A.%, Secun
dum iplius enim longitudinem c tubere amplo & mediocriter prominenti extuberat,
quod patulum femoris capitum linum in anteriori illorum fede cxculptum fubit. Vtrinq;ad tuberis <•
huius latera, unus habetur linus, prominentes de cartilagine incruftatas femoris capitum ledes excipiens.
Verum ut exterius femoris caput antrorsii magis quam interius caput, porrigitur, ampliori fede leni car
,
&
tilagine obducitunita lanc exterior patcllx linus, ad tuberis fui externum latus confidens , longe amplior
latiorq; interiori finu occurrit . Patella igitur illa parte , qua femoris os contingit , Ixuis lubrica, &
e t»u 1 fi pennde ac illud.ccmitur. c Anteriori autem iplius fcdc,dc in lateribus alpera , excis quibufdam fora-
&
fur4. minulisobfita fpctftatur.quemadmodum & in pofteriori iplius fede, i ubi infima fui pane, tanquam acu-
hft.i. to quodam proccflii deorfum ducitur, eia tioremd; tibix ofsis fedem rcfpicit afpera etiam, St foraminulis
:
t * —fi- illis ornata cft, quo aptius firmiusq; tendinibus tibiam extendentibus innafeatur. S Vniucrfa enim
patel- Q-j' f*ttl -
wLK. la, tota iplius amplitudine fedcq;,ubi lubrica cartilagine non obducitur,tcndinibus illis innafeitur,
neque U ftm«rii
femori.ncquc tibix aliter quam tendinum beneficio conimifla.Hoc enim priuatint patella fibi 11cndic.1t, t(h t ontxt
quod alteri ofsi ligamentorum ope non alligetur, fed tendinibus illis genu articulum tranfeendetibus in- thtur.
nata, 8i unica tantum fupcrficic ex ipfts quodammodo eminens , ad femoris os ualidifsimc conftringatur.
Patcllx fubftantia in natu grandioribus impcnfe dura & folida cft , utcunque etiam Galenus eam extrinfe PJlrtM f»
litatu.
cus cartilaginolam cllc a(ferat:ac Marinus quoque, cum alijs Anatomicorum prxcipuis.cam feparatim car
I 4 tilaginofum
h
104 u4nd. Vefalij , de corporis
tilaginofum os uocauerit, & fuum quod patellis dcdicauit Caput dc Cartilaginolis ofsibus
, inferipicrit.
Atque illi fortalsis animum adhibuere tendinum cui patella innafeitur fubftantix, que elixa, motliufculx
cartilaginis fpcciem obtinet, carum partiummodo,cx quibus ncruofa mufculorum capita , aut ligamenta,
principium ducunt,aut in qua: eadem inferuntur. Verum quando patella debite a tendinibus emundatur,
autfola in cotmiterijs occurrit,ncquaquam cartilaginca,fcd perquam folida fortisq; cernitur, non quidc
in hominibus tantum, fed in bobus ctiam,ouibus>& citeris quadrupedibus: quorum etiam genu articulo
rcnim Opifex patellam prxpofuit, multo quam in hominibus longiorem A anguftiorcm: quemadmodum
in plcrifquc auibus, inferiorum femoris capitum occatione, latiorem A breuiorem. Creatur autem patella,
P«i«Si #• quo minus prompte femur in tibixgcnu ve flexu, in anteriora luxetur. Verum hunc patcllx ufuin, quem ip
u folum dilfcftionum periti uidentur tribui(Tc,quis merito fecundarium indicabit, Ii haud fegniter expen
dat, qui hzcualidifsimi tendinis, cui inferitur, robori confulat, quoties genu impcnfc flectitur, ipfcq; ideo
tendb a prominente antrorfum femore premendus foret, Ii patella duritie fua femoris impetum , durumq;
cantaftum non fufcipcrct,innoxicq; pari ufu admittcrct,quo 11 permulta fefamo femini comparata ofsi- h t.ifig.
cula, rerum Opificem cxtruxilfc innuimus.

• 1 * T*
DE PEDIS OSSIBVS. Caput XXXIII.

51
TREDECIM PRAESENTIS CAPITIS FIGVRARVM,

& eai undem charadtcrum Index.
•p\lMjt figura integram dextri pedis 0{fium Rntem TBÎMJ XXXIII. s ee y h_d u.
fupenon facie exprimit. SccundaMsctrt quoque pedis of- capitis figura.
fium compagem ea fede dclmeatam proporut , cui nomes in-

nitimur. Tertia.dextri pedis talus anteriori facte ita ocu-
lis fubqcituratt ipftus fuperior pars in con/pedum ueniat.
Quarta,eiufdem tali inferior fedes ab anteriori facie expri-

mitur. Quinta, talus ab interno latere /pedatur. Sex-
tajalum conficiendum offert, externo latere defsgnatum.
Septima, dexrn pedis calcis os anteriori fede ita exprimi-
tur, ut externum ipfuu latus magis quam imernimt appa-
reat. Odaua,calas os ab mtemo latere odenditur . Tfp
naaalcis offis externum latus commonfirat, & perinde ac
dux praccedentes, fuptriorem calcis fedem dcpidam exhi-
bet. Decima , pedis os cymbam referens anteriori facie,
qua tarfs o/libus committitur, delineat um cernitur . Unde-
cima, ciufdcm ofiis peiicriorcm refert fedem. Duodecima,
qualum tarfi ojlium fimul nexorum anterior facies con/pi-
cttur.cui pedp offa coardantur. Dectmatcrtia , quatuor
tarfi ojSitm peficritnr facies /pedatur ,
qux calci CT ofii na-
uifornu efl loutcnmna.
T l.s Talus.
A l.s
Calx.
Cymbam TEBJI-4. Qjf-dfTJ. QyiHT-4. SEXTai.
e
_ I.s
__
referens os.
1, 1 , 5,4 llts numeri cbaraderi-

bus m prima figura , fe-
cunda, duodecima de &
cimatertia, quatuor tar-
fi
indicantur offa.
1, 11,111, llllS Quinque pedi/
offa m prima figura uo-
tantnr,qua m fecunda e-
tiam citra charadenem
appofitionem fun t conjpt
cua.
A.I.I.S Digitorum pedis offa.
S,B,C, D t,t ,6 Tali tuber m
feriori tibia ofiis appen-
dici articulatum ac -X .
quidem ad B, primum hu
tus tuberis latus indicat: SETTIMjI. OCTAVM
C uerb ad D , fecundum:
ad C, tertium: t autem ad D, quartum.
E, E ) Sinus diOiiam tuberis tali Jccundumipfius longitudinem' infculptus.
Dum
k
3
ifimam fabrica Liber /, ioj

F,F 3 Dux tali mitris partes , elatius quam fimus £ indicatus promi- DECIMA. VUDECIMA.
tumes.
C J Inieruumtaliiuberislatui,quod cartilagine incrujlstum, interno
malleolo committitur.
H 6 Tali tuberis finus, externo ipfius lateri infinuatiis, qui cartilagine
fimtliter obduClus , externum malleolum excipit,
i )
Sinus tali afper , cui ligamentum cartilagineum DUODECIMA.
ab interna procedens malleolo injeruur.
K6 Talifmus, cui ligamentum cartilagineum ab ex-
terno malleolo pronatum iunafeitur.
Puofuuis,q hos po/lcrior tali regio uerfus interni
latus jpedandos exbibet, qui deducendis reftetlc
disq ; mufculorum tendinibus paranturdiae pedis
inferiora fubeuntibus.
K.] Tabceruix.
oj. 4,5.6 Tait caput, ofis cymbam referentis fmum fublens.
P 7,8, 9 Calas ojfu caput, cartilagine obuolutuimcr in tali fmum Qjiotondum ingredi ens.
fj_4 Tali amplus fmus, calcis caput T iam indicatum admittens. »
8, 9 Calcis olfis Jiiuts, cui inferior tali capitis fedes S iam indicanda articulatur.
Inferior tali capitis, quod ojfi cymbam referenti articulatur,fidesxalcis fmum fubiens.
S 4
T,T 4 Affer tali fmus, ex quo cartilaginea ligamenta calci inferuntur.
v,y 7,8 9 Affer calcis fwusxui cartilaginea ligamenta ex nuper dido tali finit immittuntur.
X, Tyi 2 Calcis ofiu fedes, qux pede in terram firmat o,dcorfumffe dat. yerion r&Zin ficunda.tfr T in odana ,&Z in no
na,priuatim huius fidit proceffum notant, mufculis quibufdam educendis aptum, dr propinquius reliqua calcis fcdt
terra innuentem.
ai 7 . 8 9 Ab a ad bfuperioris calcis fidis interuallum notatur, a pofteriori tali regione ad pollicam calcis dedudum.
.
c 2, 8, 9 Toflica calcis fedes.

d, e 2,8 Intcrimmcalcis latut.ycrumepriuatimfedemiiotat,quatendmes quidam hdc refle(luntiir,pedisq; iuferiorapetut.
fig *» 7' 5> Externum calcis latus. ycrumg fcporatnn huius latens regionem mfmuat,cui feptimi dr oBaut pedem monentium
mufculorum tendines exporriguntur.
b,i 7 In fiptima figura, anterior calcis fedes efl confficua.& h quidem eiusfedem indicat, qua talo committitur, i ucro ei
notat, qua ofii cubum imitanti articulatur.
k ii Admodum cauus ofiis cymbam referentisfinus,tali caput Ofignatumfufcipiens.
l,m,n i o Anterior ofiis cymba ajiimilati fedes, tres perquam leniter prominentes commonBransfuperficies^juibus tria /me-
rior a tarfioffacoarticulantur.
o,p i i,tt o m IO Superior ofiu cymbam referentis fedes, qua pedit fuperiora/fedat.
q, r IO, &qin II Inferior ofiu cymbam referentis fedes, terram mtuens.yerum qpriuatim huius fcdis fmum mdicat.qub
fextus pedem monentium mufculus deducitur.
fit01 1
Tres plana trium interiorum tarfi oflium fuperficics,qua nauculari coarticulantur ojfi.
X 3 1 Offis cubum referentis fmus, in fuperficie lemterq; calatus, quo calci id articulatur.
«4 ii Ofiis cubum referentis fidesumi pedtj os utnularemfuffulciens digitum, &
dlud quod mmtmo praponitur, planis fu-
perficiebus coardantur.
7.11,1 1 Ofiis cubo affimiLitifedes, qua tertio tarfi eoardatur offi.
f.ti.tl Ofiis cuboafiimiluti fcdcs,cxtcmumpcdis jfedans latus.

• 1 1 . 1 5 Ofiis cubo affimilati fuperficiesdn pedis fuperiori confidens fede.
{fi.il Ofiu cubo afitmilati fides, terra mmtens.
n> Sinus ofiis cubo afiimilatiatd quem feptimi pedem monentium mufiuli tendo refledltur.
S ! ‘Procejfus terti/ tarfi offiunheui quintus pedem moucntiummufculus inferitur.
i > Sedes intimi tarfi ofiium,cul pedq os pollici prapofitum articulatur,
u 12 Huic fecundi tarfi ofiu fidi.peibf os indicem fuftinens eoardatur.
u > > Huic tertij ofiium tarfi fidi, os pedij articulatur, cui medius innititur.
f* Ofii culum ad externum articulationis latus obutum,quo pedtj os,paruo prapofitum digito, ofii cubum exprimenti
Committitur.
o.r 1,2 Inter ualla, fidesq;, quibus pedij offa muiccm dchifiunt.
1,2 Capitulapedii ofiium, fimus primorum digitorum ofiium fubeuntia.
rr 1 Troceffus pedi\ offis pollicem fuffulciensaui feptimi pedem moucntit mufiuli tendo hnplantatur.
t 1 Troceffus pedtj ofiis, minimo prapofiti, cui odaui pedem mouentts mufiuli tendo miplantatur.
t.rar 1,2 Tna indicis offa. Eadem ratio medsiînularisaninimiq; efl.
t-X '.> Duo pollicis offa.
+•» Duo ofiicula,pedij ojfi pollicem fufiinenti fuppofitaM in fefominorum numerum relata.
* l Ofiiculum fecundo podicis internodio prapofitum.B^liqua autem pedisfefamina ofiicula,nullit notis hfigniuimus.
qvEM-
'
«
1 06 *And. Vefalij , de corporis

QmtJrwpt-
dum citmho
VEMADMODVM canes, muAcLr, feles, cuniculi, Icpores,urfi, flmiz/ciuri, omnii-
que quadrupeda, quibus pedes in digitos (induntur, eandem cum hominibus, femoris ad
coxendicis os,& femoris ad tibiam articuli fpecicra obtinentrita (ane
,
par quoque in po- *
Acriorum pedum ofsibus illis, & huic cernitur contextus. Quippe fi illorum animalium
pollicisconfirudioncm a noAro differre, & magis minusq; ad illum accedere , ac plurcs
interdum pauciores ve digitos illis animalibus obtingere (ubaudias,nulioprorfus o(fc hu
manum pedem (cui talum, calcis os,nauicularc os,quatuor tarii, quinque pedij , Se quatuoruccim digitorit
ofla, prxt er non pauca fefamina ofiicula, * aferibimus) donari (pc«ftabis, cui penitus fimile, cum fitu, tum *
moucndi ratione, in didis animalibus non reperiasrquibus pes illic incipit, ubi Arifio- * ^ 1 Afr
articulatione, tum
C0mmm*
noAro genu articulum in omnibus quadrupedibus Aatuit.Vndc etiam liquet, ‘quam
tcles proportionalem
hoc meum de quadrupedum ofsibus paradoxum, AriAotclis,omniumq; (quod friam) philofophorum , Se
*ntcr Anatomicos facile principis Galeni de communi animalium grcflu,tn crurum flexione, cxtcnfione*
Sif fcfsione,ac femorum cum dorfo dudu,& corporis erectione, dogmata perturbct.Czterum ab hac ofsium
fm. in illis animalibus cum homine (imilitiidinc, pedis ofsium fermonem aggrcfliis fum,qud minus aliquis hic
Ubr.j.Ji mox initio a me requireret, qua: tot chartis in tertio de Partium ufu Galenus pcrfcquitur.quando hominis
Vjkfm. pedem (qui alioquin brcuifsimus e A) quadrupedum pede longiorem efle (eri b it , adeoq; ditfufe hominem b *»* fii-
in ofsium compofitionc ab alijs animalibus diAinguitrac demum tam folicit£,cur homo erigatur, fedeat-
que, ratiocinatur, in Pindaro irridendo magis, quam fpedandis ofsibus occupatus. Arbitror itaque, Audio
1
-
^
fos poAhac hominum A' quadrupedum, Se auium quoque ofla inuicem coi laturos , ac quo nam pado nos grari a
quatuorucluti cruribus innixi progrediamur, quaq; ratione felis aut canis (ne quid de fimijs Se fciurisft
currcntibus leporibus dicam) ledcat,aut eredus parieti innitatur,ac denique (ingula fcorfim , in quo con- *****?£
ucniant aut difcrcj>tnt,indagaturos:ut deinceps placita tantorum uirorum adeo late pertradata, redids a,B,c, D.*
euoluanr.tandcmq; admoniti agnofeant, quam manifeAo huiufmodi ofrium fimilitudo illa redarguat. 6
Hominis itaque b talus (qui fornu canum, urforum,fimiliumq; animalium, quibus pedes in digitos di
fih
nmuntur:&: fere, non autem bifulcorum talo refpondLt, Se tLr?<ty+xti
rimuntur:& dein folipedum fcrc,i &
Grxeis appcl f
hutfietfi latur) fub tibiz ofle
ûrfeetfi &
continetur, magna
fibula cont
0 fui fede ab illorum ofsium appcndicibus,utfuprarctuli,-
J
« rtfNm
b»la *rtk* comprchcnfus.Elatior enim tali pars,quz furfum, quoties totus pes terrae innititur , fpedat,infigni admo- \ 4d
fig.gi,
Utamur*-
dum prominet c tubere, lubrica cartilagine incruftato, ac denique inuerfr in balifla, ut uocamus , nuci, c.
19 nriJrm
*
aut quartae rotulz cuiufdam parti non abfimili.EA namque hoc tali tuber rotulz illius partis modo orbi-
J
culare ac lzuc,& quatuor lateribus fcucoAistcrminatum.ac d prima quidem &
e fecunda ad tuberis la
e!
tcra fecundum iphus longitudinem ucluti in orbem ducuntur: t tertia fecundum anteriorem tuberis ter l/i.r.r. j
minum, g quarta autem fecundum poAcriorcm fcruntur.adcb ut hoc tali tuber quadrangulare quodam k 9. 10 fi,
n
modo fir,obidq; etiam Grzcis w*?, Latinis autem quatrio appelletur . Neque ucrb coAis illis dunta-
xat przfcns tuber quartz illi rotulz parti corrcfpondct:lcd rotulz etiam, ad quam funis refleditur, modo,
h finu quodam in ipfius medio donatur, qui Icuitcr admodum czlatus,ad latera * utrinque magis protu- r.
?,
bcratjilli k fcdi cxadifsim£ conucniens,quam in ima tibicofsis appendicis fede talo excipiendo parati n *£g.H.
fcripfimus.Cxtcrum hoc tali tuber,non fuperiori fua tantum fede, illi rotulz pani afsiniilatur , uerum uti 0 9 » fi- >
rotulz latera, quibus ipfa ucluti in furcula, aut ut alijs placet, in trochlea,fuftulcitur, detrita & lzuia,undaq;
1
uifuntunita quoq; tali tuber ad latera, quibus malleolos contingit, coprimitur,lzuiq; cartilagine incruAa-
fo" t*p,
tum cernitur, quamuis non pari modo utrinque. In interno fiquidem latere, parua amplitudine Se fu- 31 E/fi*.
*
npliter finuatum. Se maiori intcruaUo cartilagine mcnilta

uSf .
tum apparet, ut aptam fedem conAituat,cui 0 internum exterioris malleoli latus concinne congruat, P s j p&A
qui magis dcorfum,quam interior maAeolus.cxporrigitur.Vniuerfo itaque hoc tali cum tibiz ofle Se fibu * *•
la aniculo, & mutuo ucluti ingrcflii, talus fleditur Se cxtcnditur^bfquc omni fere in latera motu:quo etia "^‘ C4* 1
canes tanto magis dcAituimtur,quanto illorum tali tuber profundiore quam in homine fecundum ipfius
% pJlu>
simt uli t longitudinem cxculpitur finu, magisd; mutuo ingrcflii tibiz coardatur. Quemadmodum ucro externum /j.j-.
exterioris malleoli latere cdudum.Huiufmodi quoque ligamentorum ratione, poAcrior tali (edes, ad de x, j.
feripti fam tuberis * radicem confiAcns,afpcracA,ut inibi ligameta exciperet, a tibia principium duccn * timfdtm
....
_ .
s/m». •jmi- tia,& rurfus alia in calcem porrigeret. At prztcrciufmodiafpcriutcm,po Acrior quoq; tali fedes, J finus
tmi tfnaints mm* m
0 ft cn dit,mufculorum tendinibus, qui hac pedis inferiora fubcunt, uchcndis parati. z Dcfccndunt autem
Mmu. L J f ..i: Sea. T-.i: C- J n: • - •••• •
*
quinti pedem moucntium mufculi
•
hac tendo : | :
, mufculi fccimdum pollicis os fledentis , Se illius tendo , «
Tji, nm ,f quatuor digitorum ofla inflcdit.Ab anteriore tali fede^dq; magis ab interno huius fcdis latere, /x* N
qîi tertia -
J ccruix,quz aliquoufque progrefla^n b caput

// cyr.Um oblonga pioducitur rotundum, lubricaq; cartilagine in- **
t*frrtnte *r cruAatum dcfinit,quod nauicularis olsis alto c lmuiinarticulatur,contcxtumcfformans,cuiusbcncficio ^‘°g
u
‘ pedem modice obf curoq; motu in latera agi circumduciq; arbitramur. Inferior tali pars , duplici articulo j 7.8.
tl
hic oblongo ,
*
cxculpitur,
. &
f 4 h
b ifix-o.
*.
Humanifabrica Liber I. iP7
i 4/. T.T.
exeulpitur,qui cartilagine incruftatus, 8 humiUorcm&tranfucrfim oblongo lxuiq; tubere gibbo/amjta
k 7 »,»/•
V,V. li h capitis icdcm excipit, quod nauicuJariofiiinarticulatur.In horum articulorum medio 1
talus k , & sinutmta
1 ralx pariter cxafpcrantur,profundosq; obtinent finus,cx quibus cartilaginea pronafcuncur ligamenta, t*-
#» i«m 7.8, j m calci
um ca c ualidifsimc
Jualidi
i connc&cntia. Atque ifti afpcri horum ofsium finus adeo alte carlantur ut in cinuo- ^Sl3u
41
,
rnrrt antrm
datis ofiibus,&poft modum inuiccmcommifsis,magnum inter talum calccmq; inibi pateat inteniaJIum,
in uiucntibus cartilaginolis illis ligamentis opplctum:qux adeo pertinaciter talum calci colligant,ut uix
m ijS.X, tantillum is fupra calcem nioucatur,fuaq; interiori fede tam fit immobilis, ut fuperiori, qua tibia; articu-
r.z. latur, occurrit ucrfatilis.Talus,quum pari undique prope modum indigeat robore , neque mufculorum in
B l/f.Y,
/ertionem excipiat, neque ijfdcm principium on*crac,nulla donatur appendice : quemadmodum & fi ma-
2.CM(/X-
V. 9 autem gnum fit os,nec finu quopiam amplo, quo medullam aiferuct.adco ut in tanto fice imaginis form.c ve dif-
HfTtZ. crimine, intus duntaxat rarus fungofusq; fpcdetur,inibiq; folidilsimus denfifsimusq; cuadat , ubi proccf-
a 14 “»/• fus conft icucndis aniculis aptos cxcrit.
,
1 Calcis os,Grxcis Hifm nuncupatum, omnium pedis ofsium facili maximtun cft, aefimili fere cum ta e k lc l s
P 14»»/- m caq; parte, qua ingrcdimur,non omnino teres fpcdatunucrum turxbafis, ftabi
tav.y.u. et lo conftat fubftantia, °Pil /M*
I J uL N. litatisq; gratia, nonnihil Iatiufcuium,& quorundam mufculorum occafionc afperum & iniqua Jc.Pr mmn
<1 7- s S> />- enim in inferie riiplius fede tranfuerfimiuxta pofterioradeorfum prominet, ac afpcrum educit n proccf-
i
^ *
«A 4 4<1 A.
fum, a cuius anteriori fede 0 mufculus principium ducit , qui quatuor pedis digitorum fecundum os fle-
r IJ—/'
talu.Aaut dit.Dcin illic P mufculofa fubftantia cnafcitur, quaternas producens paniculas , quibus quatuor digitos
14/4^. ir» pollici adducimus. Horum enim mufculorum educendi gratia,hsc inferior calcis ledes, latior & ln.tqua-
do exit, e ,lis cft,& proccfTus ille ob hoc prominet, tcrrxq; propinquius quam reliquum calcis corpus accedit, quo mi
rjtcfUtu'.
nusfdlicctillorum mufculorum capita inter calcandum comprimantur. Superior calcis fedes , q apofte-
»
riori tali pane ad pofticam ufquc iplius calcis regionem pertines, teretis corporis fpecicm refert, pnuatim Tufedet. ex
1 1 , %fj. nihil prxtcr exiguam afpcritatcm, in quam tibix ofiis & tali ligamenta infcnmtur,commonftrans, & a mu tra tibia rr
e at e fuma fculonim exonu & infertione & articulatione libera. Poft crior autem hxc calcis regio, extra tibi* ofsis re- *&**"«•
tam tuditat
ftitudinem admodum, in hoc rctrorfum educitur, ut tibia opportune inflar perpendicularis linex in pede, JJJJ;
fedem
u ultima b
tanquam in alia linea tranfucrlimduda,fuffulciatur,utq; totius corporis robuftifii mus r tendo * pofte
X ultima L tendo implantatur,

implantatur,ex
- J — - r- —
1 - •- * —
*rilfi.l. riori calcis pani inferatur. Huic enim dcprefTr,&: utcunque afpcrx pani (que in pueris appendice conftat)
A r '
a *—
exprimo, fecundo & quarto pedem moucntibus mufculis conflatus. In quadrupedibus
| 1
4ri 4 ft-a-
autem, ut canibus,ouibus,A'
canibus, ouii equis, pofterior hcc calcis ofsispars ex abundanti finum quondam oblongum
—
y 14 / (ibi ucndicat,quo tendo is tut6 ucmtur,qui in illis fccus ac tn homine latum tendinem piante cuti fubna-
144. a.
1 1 4 1*4. tum procrcat.Cfterum calcis laterum, quf ampliter funt dcprc(1a,lataq;,
1
internum latus lxue ,& inii- jHtn
i* gniterfinuatum conlpicitur, ut aptam conftituat fedem mufculorum tendinibus, hac pedis inferiora pe- coitu 1
» 7.«.9 A- t entibus, tutifsi moq reflexis. Deducuntur ucro ad internum hoc latus, prarterprreipuam pedis inferiora
L ;
petentem u ucnam,& x aneriam,& y ncruum, z tendo quinti pedem moucntis inufculi, & * tendi-
b i.tfi r.
e nes duorum mufculorum, qui ultimos pedis digitorum flccftunt articulos. Hi tendines potifsimum ad po-
«•4.*. fteriorem proccfTus calcis lcdem conuoluuntur,cui Natura ^ (Inum infculpfit , tali caput excipientem,
i 1.7.9/. anteriorem tali cum calce articulum conftituentem.adco ut is proccfTus, in internum pedis latus protube
fa- . rans, internum calcis latus impcnfccauumcfficiat,una hic opem ferente c interno pofterioris calcis fc-
z-
5 ».9/ ad pedis interiora prominet, ut d mufculus ab illo cnaicatur, cuius benefi-
f l metf.ta. dis latcre:quod ideo infignius
ri-rt 14 »4. cio pollicem imrorfum a exteris digitis abducimus.Extcrnum autem calcis c latus non finuatur,fcd afpc
latui.
r» rum &inxqualc, ac cxcamc cft,fi modo humiliorem iplius
fedem exceperis, qu e S mufculum educit,
f
g i» 7* 9 /-
paruum digitum a caneris digitis in externum latus abducentem. Deinde anterior huius lateris ® fedes,
E mufja.
aliqua ex parte lxuis,modiccq; admodum in fupcrficic finuata cernitur, tendinibus cedens feptimi & oda
tdeimV. ui 1 mufculorum pedem moucntium, qui ad pofteriorem k externi malleoli fedem reflexi, fecundum
i 6 tah.at- hanc calcis regionem porriguntur.Cxtcrum calcis anteriorum partium, 1 ea qux c regione magni digi-
Anterior
l 7/g.4. ti habetur, proccfTus modo in internum calcis latus cxccdit,talo, quemadmodum antea diximus , articu caLu
& f>ar,.
latur, nulli interim alteri ofsi contigua. At m pars minimo digito litu rcfpondens , in anteriori Tua facie
1 7,9>-*
m
n 1,1 0 Ixuis cft,& lubrica cartilagine incruftatur,dcprefTo amploq; prominens capite , quod ofsis tefleram imi-
> -
dr 10 tantis n finuicoarticulatunquifimilitcrlubricaobduttuscartilaginc,fuperficiecenus duntaxat infculpi-

(9 Itfi.iu tur,ca articuli fpccic calci commiffus,quam planis ueluti fupcrficicbus fieri dicimus.
tegraru a» 0 Nauicularc os, pofteriori fede admodum P profundo,&tranfucrfimoblongo, q caputq; tali (uti fu O s s is
tembcuOj
pra diximus) cxcipicntc,donatur finu:indc etiam a cvmbx,fcu fcaphx imagine, nucupatum. An
&d.:f.
© ii/5.lc. tcrior ipfius fcdcsjubricaquoque cartilagine incruftatmiA: tres admodum lcuiterpromincntcs common
y
P O. ftrat r fupcrficics,tribustarfi J ofsibus,qux ipfi articulantur, paratas,adcoq; modice protuberantes , ut
q
•M»-
10 /fj.i,
num finus, num capita fintjpen^ dijudeiare nequcas.Harum fuperficicrum intima, & interno pedis lateri fiifedn ,&
r proxima, reliquis duabus amplior cft:& infignius qulm illx ideo prominet, quod tarfi os ipfi coarticula-
&
tum,maius amplius fit,& profundius quoque finucturalijs duobus tarfi ofiibus, qux reliquis duabus fu- ry**!*}**
tat. pcrficiebus committuntur.Lxues has,adcoq; obfcurc protuberantes fupcrficics,dillcdionum periti, a pia
t ujUf. narum cubi teflerx ve fupcrficicrum imagine, cubos uocant,quum tria tarii ofta cubis eius ofsis quod cyra
io/uj/. bam refert,
coardari doccnt.Supcrior huius ofsis 1 ledes, gibba, quodammodo rotulx modo fccudum
' & uêriarfi
tranfuer fum orbicularis cft,cam obtinens figuram, qux pedi hac in fede fuit optima,iniurijsq; ferendis ner dei .
tt lOjS.J. tinacior.Atquc hxc fedes uniuerfa nonnihil alpera cft,quo tcclicius ligamenta educat, id os talo tarfi of &
r.&ti/i. (ibus conncctcntia.lnfcrior ofsis cymbc fimilis u fedes utcunque fima
*
&
anguft a uifitur , ut hac parte ea- ufator .
f-
• \ , . .
i q8 j
corforis
tiitatem pedi magnopere neceflariam adaugcat.Vcrum harcofsis pars, fuperiori parte afperiorac inxqtn
lunc ualidiora ligamenta, quam cx fuperiori cnalci debuerint. Prxtcrca inferior hxc fc-
lior ccrnitunquod
Qmj £«5 ff- des hixta ipfius latus, * linum obtinet, ad quem fexti pedem moucntis Y mufculi tendo appo-
internum
* ,d * n
Jn efnihi fitifsime rcflc&itur. Nauiculari itaque ofsi,ut neque etiam calci,nequc talo, in manu nullum proportiona y‘‘*
r mummuml
n r ^
Zkm rejfott Ic os confiftit.qux autem adhuc in pede rcccnfendafupcrfunt,nurius partibus aliqua cx parte
corrcfpon- u y t ^
dtat. dcnr.cuiulmodi tarli funtofla, brachialis ofsibus conferenda. * *»*.«**
IAUVJ. Vocatur autem Grxds 1
quatuornedis feriestquonim tria nauiculari coartantur, qtiir 1 1 A- ‘h
olsium —
tum ucrb calci.quamuis interim Crxci fubinde tarfi nomen, quo etiam remorum in nauibus fericm,& pal
pebrarum cartilagines cxprimunt,non his folum ofsibus accommodent , ucriim uniucrfam pedis fuperio- f9m fo
rem panem eo nomine plcrunquc intclligantiuti Galenus in libris de Adminiftrandis fc&ionibus perpe- f,
t*db.u
tub facit, tendincs,& ucnas,& arterias, ncruosq; fecundum tarfum ferri feribens, quar per pedis fuperiora
&*> *•
exporrigumur,digitosq; acccdunt.Latinorum quamplurimi hanc ofsium ftrucm, plantam nuncupantmc

nim quando planta nomen latius pater, non inepte tarli nomine, dum aptius fefc onerat, mihi utendum du
xi.Tarfi igitur ad J brachiale conftru&ionis proportio non cft obfcura : cx quatuor enim ofsibus tarfus, a figurari
cx duplicatis autem brachiale conftituitur . Ex plui ibus namq; & minoribus paniculis apprebendedi orga x r t*f.\ du
Tria tarfi T
num componi dcbuit:ex grandioribus ucr6,paucioribnsq:, ambulandi inftromcntum. ria tarli ofsium in ™ M*
tffa imiri *
ter iora, planis quodammodo b fuperficicbus nauiculari o!si coartata, proprio carent nomincrat nonnul
n.
<^/n»w lis fimul omnia yaj.uniri appcllantur.Quanum nutem, cxttinfccusfitum, acubifcuteffcrx forma (quum til(
C> txtnmm quafi lex habeat latera) uocatum cft .Atque unum ipfius c latuspoftcriuscft,quod :
calci com- e t\fi*n.
mittitur: c fecundum anterius, quo continua fupcrficic duobus pedij * ofsibus coartari docebitur. K <1
tertium interius cft, quo ipli prox imo tarli ofsi coaniculatur. h quartum pedis exterius rcfpicitlatus,uix- Ytpwmr.
ûc lateris nomen meretur, quum admodum oblcureplanum fit. quintum fuperius cft , nulli etiam ne- u,, v
‘ .
XLmofsijfcdpcdisfupcrioralpctans. k fextum terram rdpicit, nulli fimilitcrofsicommifTumjcactcrisq; j u.ijA*

lateribus longe inarqualius,t priuatim oblongo quodam J finu donatum , ad quem maxima Natura: fo- >•
lenia, feptimi pedem moucntis m mufculi tendo rcuoluimr.Quia ucro aliquot huius ofsis latera ad cum
modum obfcura & inxqualia funt,quodq; os non ad amufsim tcficTf imagini accedit, Arabes abinzqua- ,
li effigie,
& quadam grandinis imagine, id grandinofum appellarunt. A lij rurfus a multiplici forma illi idc ,
nomen cum cuneum referente capitis n olle indidemnt, id x*Ai>u9»*«#r uocantes Hoc tarfi os (uti & an- k x A-£*-
.
tca monuimus ) calci coaniculatur temrq; innititur reliqua autem tria fimul cum nauiculari furfum a *
,
: C
X
Tarfi efit terra fublcuantur, ut pedem hac fede cauum altumq; cor.ftituant ° Turii ofla quantitate & figura inter m ,
.
formam & fc difcrcpant.ncc fuperiori nec inferior: parte arqualiter porrieuntur.Os enim cubum referens,& primum taiY. x.
qujntittir os, quod interius pedis latus occupat, duobus qua: in medio habentur, multo maiora funt atque illorum n 8
.
6
turiamrjje
duorum rurfus grandius cft.quod cubum referenti ne&iturqucmadmodum & cubum referens, intimo of
fie grandius ccrnitur.Quinetiam os cubum rcfcrens,poftcrius,ad calcem fcilicet,ucrgit intimum ucro os
:
antrorium uerfus pollicem multo magis, quam ertera, eminet. Ex mcdijs,quod intimo ofsi proximum cft, j{
breue occurrit,non adeo antrorium, atque id quod cubum referenti com mittitur, 'prod udum Omnia fi- m* d * .
^ ^ fi.
,
mul iuncta,fuperioicm eorum lupcrficicm gibbam arcuatamq; efformant, inferiorem ucro cauam,fimam c- r
^
vc:qucmadmodum & pedi cx ufu cfte.ncmo non nouit.Duo media cunei accedunt imagini, qua enim pe
dis fuperiora fp-*dam,lataarcuata^j; nonnihil funt:qua ucro plantam conftituunt, non lecus acuta uifun-
^ ^
^rt 0^.
tur,quam fi cuneorum ritu inter intimum & extimum tarfi ofla ipfa inijccrcntur.Deindc tarfi os, ofsi cubo
fimiiicoanftatum,pi iuatim acutiu' & demifsiusin pedis inferiora porrigitur, quam fecundum tarfios,in-
timo commiftiim, quod ipfius huc dcdufto P proccffui tendo quinti pedem moucntis <1 mufculi ualidif p
fime infcratur.Tarfi ofla, ubi lateribus inuiccm committuntur , tota connexus amplitudine, l*ui lubricaq; ^ «I ••f*
cartilagincnonobducuntur/cdduntaxatin pofteriori laterum fede, ofsi cymbam referenti proxima:quip

pe in reliqua parte nonnihil mutuo diftant,carti!aginoforum ligamentorum interuentu inuiccm copula-
^ J£ ,E*
ta.Harc omina appendicibus dcflituuntur,& perinde ac nauiculare quoque os , fubftantia tali extruuntur.
PEDII Tarfum fubf equitur pedis r pars, quam Hippocrates a coftarum in pedore fortafiis fcricriTt«f,alij ucro
m^nn.
Jit na. f x t \t
Iit
Gra:ci««Jm,Latini plantam, & nonnulli pecten, ucftigiumq; appellant. Cacterum quum illa: Latinorum ytf (
uoccsin mufculorum narratione , in uaforum ncruorumq; deferiptionibus plurimum obfcuritatis (fi WJrtujfoa-
modo illis uteremur) adferrent: conduxerit profcdo,hic quoq; a ( irarcis nomen mutuare, cft enim & pia-
num (quo nomine alij -rUicr uertunt) in hac iignificationc, qua pedis partem fignificat, pene inauditum. h
Vtdii quin Pedien igitur, manus 5 poftbrachialircipondct:ucrumquinq;ofsibus,ndautcmquatuor,utpoftbrachia
, i, i fg.
que tfubttt
lc,confonuatur.ln manu namq; pollicem reliquis digitis opponi decebat, atq; hac ratione primum ipfius ».x 5 UL
uwjUxt.
os brachiali, articulo laxiorc,quam quatuor poflbrachialis ofla, alligatur, quare etiam primum pollicis os 1,1 * ll \ *l
digitis, non autem poft brachiali, Galenum lccuti,afcripfimus, pollici perinde ac exteris digitis tria ofla
tribiicntcs.Quinqi; ucro pedij ofla,qux tota fubftantia linu longo medullam complcdcntc, poft brachia t4 „ M4n . ,
lis ofsibus rcfpondcnt,

c
tarfi ofsibus planis,ijsq; Ixuibus fuperficicbus una ferie comittuntur. Pes enim, tmt <,«.*#
quum ambulandi fit organu,ftabilitatis fccuritas illi maxime conucnit, que in uno ordine locatis indiget
Tria ai non folum quidem pedij, ucrum etiam &
digitorum ofsibus.Fedij itaq; os,pollip prxpolitum,intimo tarfi
tarfum tf committitur ofsi:quod indicem fuffulcit,fccundo:quod medium fuftinct, teniooisi coaniculatur. duo au |,j
BTttmUuo. tem reliqua, ofsi cubtim referenti attexuntur: u perinde ac o&auo brachialis ofsi ea poflbrachialis ofla 8 .
committi proditum cft, quibus anularis & medius innituntur.Et quemadmodum aniculi, quo poftbrachia
x ttX fa.
lis os, minimum digitum fuftincns, brachiali nectitur, externo lateri x ofsiculum quoddam apponi dixi- S 4 p. \js.
\
Humani fabrica. Liber J, I Op
i mtu:ita etiam non raro in pede >'
ofsiculum uifitur.ad externum htus articuli pofitum,quo quintum pc~
dij os cubiformi ofsi articulatur. Porrb quemadmodum tarfi ofla non eadem linea anteriori parte finiuntv
lic etiam pedij ofsium aliud alio magis in pofteriora porrigitur.Pedij olla
illic, ubi tarfo commituntur, la-
teribus fibi proxima craflaq; funt, &aliqua ex parte planis lxuibas<j;fupcrficiebus inuiccm coartantur.
* t.i ft- Qui autem a tarfo ad digitos abfccdunt, tenuiora fiunt, atq; in illorum medio z interualla cflormant, qui Vedm ofu»
r.r.
bus x
mufculofa reponitur fubftantu, cuius auxilio primi digitorum anicuii fleftuntur. Atque ut pedij tnteruaila .
»
ut. 1~ offa illi fubftantie aptiorem fedem porrigant , non adeo acuta tenuiaq; fuperiori pane, atq; ea qua* ter-
b i ram autem digitis articulantur, omni ex parte poftbrachialis b ofsibus rcfpondcnt,
fpectant,uifuiKur. Vbi Veitf ai ii
17
D. Mtemfm-
& appendice donata, in unicum c caput delinunt, finum primi digitorum ofsis fubiens. Pedij os, pollici {.t 01 anxu
pnrpo(itum,quod exterorum omnium crafsifsimum cft,& caput magis quam reliqua orbiculatum (ut pol- Ut».
ftriOintdi
ritaram rt lex in latera magis quam reliqui digiti moucrctur) pofsidct, ea parte qua tarfo articulatur, in inferiori ip-
itefum fe- liusfcdc terne contennina, d proccllum exerit, cui feptimus pedem moucntium c mufculus inferitur.
te artu mia-
Et limili etiam occafionc pedij os, minimum fuffulcicns digitum, qua tarfo articulatur, infignein common
iiomtm.
ftrat f procellunt , in externum pedis latus excedentem , in quem odaui pedem moucntium S mufculi
C <•!»><.
tendo inferitur.
d »/ ... Pedij ofTa, b digiti fubfcquuntur,qui ex ternis 1
ofsibus omnes ad eorum qux in manu funt,fimiiitudi Pedis
Mf«4 nem extruftis conflant :
pollice tantum excepto , qui inter alios duplici tantum k ofTe extruitur , ut ante-t dtgitk
takv.xM
rior cauitatis pedis fedes firmius terrx innitatur. Cuiufmodi nero pedis digitorum articulis, 1 ofsicula fefa
i»Y.
i mo femini comparat a adloccn tu r, mu cum Ii 1 manus ofsiculis iam antea recenfuimus, quod eadem pro-
t «j—/- pemodum in iftis pedum manuumq; lit ratio.Cxtcrum illis fcclulis ofsiculis, pedem a manu uno olfc
uinci Veie mi
manifeftum eft hxc enim uigindfcptcm efformatur ofsibusrocto nimirum brachialis, quatuor ne» mi<
(uperari ve .
t. etatra
h i.ijf.A,
& quindecim digitorum. Pes autem uigintifex tantum donatur ofsibus: calce nimiru, talo,, tffe.
poftbrachialis,
G -lttti *>!a
S.imixr*-
nauiculan & quatuordccim digitorum. Atq; id Galeni nomine hic riftm, fnft
olTc, quatuor tarfi ofsibus,quinq; pedij,
tmm autem addendum duxi, qui in fecundo libro Commentariorum in Hippocratis librum de Fra<fturis(ubi is inquit,
id etd h,h. hominis pedem multis ac paruis ofsibus non fccus ac manum cltormari) feribit, pedi non aliter quam ma
i i.i /. r.
nui uigindfcptcm adeffe cftaiparum mchcrculc perpendes, fc bis cubum imitans os cnumcrarc:aut prxter
V* alia quatuor tarfi rcccnlcre. quemadmodum fanc facit eodem in libro quum quatuor tarfi ofla cu-
k «.»*. id os, ,
bum referenti ofsi, & illi quod cymbxafsimilatur,articulari (fcd parum profc&o anatomice) tradit. Car
*&4-. tcrura nunc tcmpcftiuum crit,imgucs, & qux adhuc rcliquxfum, cartilagines rcccn fere : fi modo omnia
qux corpus firmam,fuftincntq;, noc libro, uti inftitutum fuit, abfoluenda ucniunt.
mttu£.
DE VNGVIBVS. CAPVT XXXIIII.
HIS duabus figuris unguem ita exprefiimus, quemadmodum confpici folet , quum J manu
ad [celeti prxparationem colla,aut pede,diMfUitur. Ac dextra quidem figura, internam unguis
regionem , [en cauum ipfius denotat , altera interan unguis gibbum oflendcntc . Cat erum A
hic
unguis fedes indicatur, ante confc&ioncm ape arens. B uero fedes infignitur, qux mollis eSl,nulr
libiq; detegitur, acueluti radix unguis cenfenda uemt.
A N V V M pedumq; digiti unguibus decorantur, ut ipfis firmamenti uicc fint . Digiti

Or digni
fuis partibus eam cis, quibus in extremo donantur, mollia duntaxat corpora appre
enim
hendunt. Dura autem, propter hoc carnis naturam pcIlcntia,uiolcntcrq; a fc cogenda, detuli*
&
digiti fine unguium adminiculo nequeunt amplc&i.Ipforum enim caro, quam pofte*
ucluti duriufculam quandam adipem cuti fubftratam effc docebimus, tunc reflectitur,
fubuertitura;, ob id firmamento indigens. Quinetiam pleraq; dcin commoda cx ungui
bus homini accedunt, fi quando radere quid, aut fcalpcre , aut ucllicare , aut excoriare , aut eucllcre opor-
teat. Summus rerum Opifex iuftifsime unguium (qui & munimenta & propugnacula digitorum cefcntur)
n naram tf
duritiem effinxit. Si enim duriores quam nunc funt, inftar ofsis cuiuldam procrearentur, ita quidem ad
ft filam.
apprehendendum magis cfTcnt idonei , ut qui ne minimum rcflc&i rcclinariq; pollent : at rumperentur
promprifsimc , non fccus quam alia , qux dura fragiliq; conflant temperie . Itaque fccuritati limul
robori prouidens, illos mediocriter duros extruxit ut neque ufui , cuius gratia crcatj funt , quicquam
:
incommodaret : neque ipfi ( quod fua mollitie cxtrinfccus incidendum uim , cartilaginum ntu, cxol-
ucrepoffunt)lcui quaq; occafionc afficiantur. Ob
eandem hanc caufam gibba conftant fupcrftcic , quod
hac hgura iniurijs rcfiftendis melius comparentur. Quo minus uero fufpcnfi uacillcnt, ligamento quodam nexat.
extremi digitorum ofsi iuxta fuum articulum radici, eorum fuperiori termino colligantur. Quoniam au-
tem cami cutiq; illos connafci opcrxprccium fuit, hxc cxtrinfccus uniucrfx unguium radici circundatur,
illa interius ufqucquaq; ipfis fubnafcitur.In unguiii radicem, no modo arteriam, uciumq; , fcd etiam ncr-
uum porrigi, Galenus attcftaturipfosq; cx his fcnfutn,uita lk alimentum, aliarum panium modo,a(lumcrc Uhr.x.ie
feribit. Scio quidem,non folum duos a ncruulos ad unguium ufque radicem fem, fcd eofdcm cum b uc- AiInu. dijJ.
ft nis fub unguibus quoq; ad digiti fummum repere, uimucs autem fenfus omnis interim expertes efle arbi-
, 1 Itb. 4.
tror. Ac proinde non lcuitcr illorum, qui ungues cx ofsis,ncrui,cutis (quidam &: carnis addunt)concrctio-
b
jura Mp 6 nc gigni ccnfcnt, ement ix accedo. Quod uero ucnx, ancrix & ncrui, quemadmodum in honis alucoli,
f
in unguibus non difpcufcntur, ucl hinc conAat, quod pilorum modo ab radice procedentes augeantur.
K Satius
:
1 I O lAnd.Vefalij, de corporis
enim crat,&ho* pilorum ritu fcmperrcnouari,atquc quum indies atterantur, nunquam non incrc.
Satius
mentum admittere, quod potius in longum, quam latum & profundum afliimunt.
DE PALPEBRARVM CARTILAGINIBVS. Caput XXXV.

11^4 C figura fuperioris inferiorisq ; palpebra cartilaginem a reliquis partibus liberam de-
lineanimus•
T R I QV E palpebrat, tam inferiori, quam fupcriorl,una contigit cartilago, utcunq; mol

lis di longa: in palpcbrarumq; extremo, qua illar inuicem conniucnt, intercutem & mem
br.mul.im palpebras intus fuccingcntcm ,
repoflta . Huic cartilagini, palpebrarum pili
(quos cilia uocat)infiguntur,in illaq;,tanquam in durius quoddam (oluin, inferti erigun-
tur.Idco enim cartilagines pilorum fcric.rcmorumq ; in longis natubus,
h* (quas ab illa
feu galcns,(imilitudinc,7Mftf«v r uocamus)potifsimum creantur, ut pilos illos cre<ftos,nc-

que exteronim pilorum modo flaccidos dependentesq; contineat. Deinfuperior etiam creatur, ut a mu- a fi.ea.io
(culorum luam palpebram moucntium implantationi, &

opportuno palpebror motui fubfcruiat quemad :
1
modum in Iccundo libro, eorum mufculorum naturam explicantes, non obiter docebimus.
C ,D.
DE AVRIS CARTILAGINE. Caput XXXVI.
0 / AM auris cartilago a cute,qua obducitur, exquifiti libera, auris totius formant (ablata interhn
eius pinnula ) exprimit, illam hic non delineauimus .
VIS
potifsimum auris in excipiendis aeris conuolutionibusgyrisq; ufus ccnfcatur, qui-
bus^j; nominibus auris fedes donentur, in auditus organi conilnnffionis fermone, libro
feptimo cxcqucndum cft. Hic autem obiter auris rcccnfcnda uenit cartilago, qua: auris
formam referens, in hoc formatur, ut cute ueflita, auris corpus inllar uannt cooftituat,
i deme']; commode fudineat,& eredum fcmct.Eft autem hxc cartilago mollis & tenuis,
tanto lemper a capitis ofle uerfus auris extrema cuadcns mollior, quanto auris orbiculo
propius accedit, & quo minus fu ftincre aliquid debet. Ac proinde etiam in auris pinnula, huius cartilagi-
nis nulla exporrigitur portio, quod fcilicet hanc propendentem, neq; erigi neq; fuffulciri oporteat. Ad tem
poris igitur os liare cartilago durior fentitur , di ut firmiori radice h.rrcat,erafsior. cnafcitur enim in orbicu
lo x foraminis auditus meatui in temporis ofle carlati: cuius circumferentia ideo cxafpcratur,ut prom- a
t ifiuef
prius auris cartilaginem cducat.Quamobrem uero Natura ex huiufmodi cartilagine aurem conflituerit, n«.
non uerbofleam aliquam fubflantiam ipfl indiderit, infecundo Capite exeeutus fuin quum Naturam :
tanta prouidentia cartilaginis temperiem linxifle dicerem, ut h*c olsis modo nonnulla fulKncat commo
m
d£ di interi adeo mollis fit,ut occurfantium impetu non runrpatur,fcd cedendo leuiter eum exoluat
:
atq; ita extremas partes iniurijs minus expoJita,quam Ii ofle* cflcnt,rcddat.
DE NASI CARTILAGINIBVS. Caput XXXVII.

Qy^4?^Qy*4 M nafs cartilagines tattu propemodum ante feRionm debiti dignofeantur, nihilominus ta-
men quarta mufculorum tabula nafus bos literis K&L infignitas, utcunq; proponit.
FRVM Opificcm,nafi terminum extremumq; cartilaginibus eadem ratione extruxifle,

qua auris cartilaginem paulo ante procreatam diximus, quadrupedum nali extremum fc
re comprobat:quod ideo minori amplitudine, quam hominis nali terminus cartilagineu
exift it,q> non xque ac hominis nafus ex reliqua faciei fuperfieie extuberat Ab inferiori .
itaq; naii ofsiu a fede, qua hxc afpcra & latiora, quam fuperiori b fcdccxiftut,dua:cnafcu a tfixM
tur cartilagines, que deorfum in anteriora cxporrccfardnuiceq; coniun&f,fcnflm mollio *df*de.
res cuadunt:ac in naft extrcmo,ueluti in cartilagineum ligamentum degenerantes totam anteriorem nali ,
b tmdifi
regionem condituum, qua: a nali ofsium inferiori fede ad nafi terminum apiccmq; pertinet. Ab ofleo au- *ZU Y.
tem c fepto, narium foramina dirimente, quod oftaui Capitis d olsis partem efl*c, lupra commcmoraui- C ttufdr
mus, alia cnafcitur cartilago, qu* a tota anteriori fepti illius fede antrorfum procedens, intemx duarum >x-o.
primarum cartilaginum regioni fecundum ipfarum longitudinem adnafeitur, tanto magis ligamenti na- d Ifigx,
tur* compos mollis^;, quo nali extremo Iit uicinior.Hxc pari ratione in ea nali parte, quf ucluti ex faciei 6 A.U.A.
planicie porrigitur, nali foramina interdiuidit, qua ofleum illud feptum ipfa e foramina ibidem dilijun- e x fi.eet
git,ubi luper palati regionem, a nafo ad fauces ufq; ducuntur.His tribus nali eartilaginibus,ali*du* , u- It f,,.
trinque nimirum lingulc accedunt, qu* magis adhuc alijs cartilaginibis ligamentorum natura participant,
& oroiculatim lingulx unum nali foramen condituum . Cartilagines ha: internis fuis lateribus inuicem
coIligantur,& aliarum nali cartilaginum extrema integunt, fol*q; motu pollent uol untario, cuius ope fur-
f mmfe.
fum deorfum^; »& introriiim extrorfum^; uclluntur, proprijs in hoc donat* * mufculis. Harum cartila- 14. EJ uL
4
ginum latiores mollioj esq; partes in nali lateribus, uerfus pofleriora, confidunt, ac nali a nuncupantur K.
1
Humani fabrica Liber L 1 1
quod quali alarum modo nares occludant, rcfcrcntq;, homini ita inter rcfpirand um haud uulga rem ufum
prxbcnccs.
DE ASPERAE ARTERIAE CARTILAG INIBVS. Caput XXXVIII.

PniMa TRIGESIMI secvnda ficvra
tflatu Captu figura, /»
tim a/ptra arter u, 4 A
*ff**a arteria cauJtt ii tam TERTIA Illi VI VII Vllt
tam,ftfierior faciei debnea
ammbat peftihm li tur.ab rtetum fa* fiet, huic
kertAnieiUTtm etum fijurt. Mineri m fui
faciem esffi - mauit fmbTUntttm pertine
motu . tiumi fert em afftm^rre,<ju*
ilLtm fuma fijura abunde
anliifabtjtiat.
TERTIAE ET RELIQVARVM DVODECIM

hic lcriacim p , litarum figurarum, & carundcm
characterum Index.
HABJCM figurarum prima, qua terti/ inferibitur, primam laryngis

cartilaginem ex dextro latere expreffam oflmdit. figura, aut qua quarta
ordine efl , ciufdcm carlilaginis mtenamfcu pojleriorcm faciem proponit.
Quinta, eadem cartilago externa feu anteriori facie delineatur. Sexta,fe-
cunda Lryngis cartilaginis anteriorem commonflr at faciem. Septimafe-
L eundam laryngis cartilaginem ex dextro latere exprejfam continet. oBa-
’
ua, fecundam laryngis cartilaginem poBeriori ex facie deptBam offert.
Tqona, laryngis tertia cartilago ex dextro latere delineatur. Decima, ter-
tia cartilaginis anterior fides occurrit, Hndccima , eandem cartilaginem
poBeriori facie oculisfubucit. Duodecima, inferiorem laryngis operculi fe
dem oBendit, qua id laryngis exuit atem fbcBat. Decima tertia , fuperiorem
laryngis operculi fedem continet, qua palatum refjiicit. Dccimxquarta, u-
itam affero arteria trunci cartilaginem, C modo cxtruBam, anteriori exter
na ve facie udendam obijeit. Dccimaquinta , eandem cartilaginem poflt-
rhri facie proponit, qua internam affero arteria amplitudinem ffcBat.

-d,B J, Duo elatiores prima cartilaginis proceffus.
C,D 4,5 Duo humiliores prima cartilaginis proceffus.
E,Fi* fedei,quibus inferiores prima cartilaginis proceffus coalefcunt.
8,;n 7 uerb duntaxat l.Sccunda cartilaginis
0>H J, 4,5 Hac fedepnma cartilago xrBtffima brcuiflimaq; mfttur.fubmde lineam oBcndcns,qua dextram cartilagim
partem i fmiBra inBar duarum cartilaginum dirimit.
I S»7 His fcdibus fecunda cartilaginis regio fpcBxtur, laryngis internam amplitudinem rcjpiciens . Reliquis autem feds-
bus.qua Ius tnbus figuris conficiuntur,fecunda cartilago exteriorem laryngis regionem fcu amplitudinem con-
flituit. '
l,L 6, y inferiorfecunda cartilaginis fedes,perfcBum effirmans circulum ac K quidem Imius partis anteriorem notat re
gionem. L uerii poflcriorcm inferioris Imius fedis regionem indicatulcorfum proceffus inflor ciuBarr, ,acin oBaua
etiam figura L infignitam.
M 7,8 lanea, jjiinx modo m pofleriorifecunda cartilaginis fede protuberans.
Tg, O8 Sinus m poBeriori fecunda cartilaginisfede, ad linea illius M notata latera incifi.
7,8 Duo fecunda cartilaginis tubercula,feu capita,finus tertia cartilagtnis fibcuntia.
i 9, 10,11
R_. Dua tertia cartilaginis partes.
T 9 > 10, 11 Hac tertia cartilaginis regio nocua efl, ac duntaxat membraneis ligamentis occupatur.
y,X 9, 1 o, \ t Tertia cartilaginis fedes, quibus fecunda cartilagini articulatur.
T,Ty, 10 Tertia cartilaginis proceffus,qui lingulam laryngis eformant.
Z 9, io, it Tertia cartilaginis regio, uxforum parti a/iimilxta,quamanus lauaturis aquam affundimus.
a 11, 1} Laryngis operculi bafss.qua prima laryngis cartilagim continuatur.
b 1 a, I J jtpexfcu inpofleriora antrorfumq; uerfus dorfum eminens laryngis operculi regio. Tratcr quindecim figurat modi
exphcatasjinc cum primis faciunt figura Capiti uigefimoprhno hb.fecundi proponenda, quibus laryngis mufe uls ex
plicabuntur, mter ceteras autem, illas opportuni! non minus qudmfibic locarentur, injpicics , qua illarum figurari
tres poflrema babebtentur,quib.lacyngis lingula feu rima imago, qudm fieri potuit accurattffimi, delmcatur.
K a LICET
*
I II nAnd. Vefaltj , de corporis

vu •rt"‘ ICET fex tus liber, cordi refpirationisq; organis dedicandus, * afpcnr arteria naturi * inaret
r
triens na- tamen ipfius cartilagines explicanda- ucniunt » ne quic-
diffufe pcrtraftabit,in prafentia *t 9
tura pertra
quamofTeum cartilagineum^; hic non cxprcfTum, in murculorum enarratione nos remo
fhbtm.
wm _
rccur.Jnfcxto igitur libro docebimus , afpcram arteriam £ faucibus in thoracis cauitate
&
deduci, multiplici ramorum fobolc in pulmonem difftindi,ut aerem illi rcddat,& cun-
dem rurfus ab ipfo educat. Neque foluin nane rdpirationis inftnimentum ponemus, uc«
rum etiaih principalifsimum ip(am uocis dTc organum attcftabinuir , exade tum fua fubftanria ratione
pcrtraduri.Conftat enim partim cartilaginibus, partirn membraneis uinculis , fimplicibutq; membranis,
fcu tunicis, ac demum mulculis iplius capiti peculiaribus. Ac caput quidem hocafpera arteria (quodla-
ryngem potius quam guttur mihi appellandum putaucrim) primum tribus conftituitur cartilaginibus:
PRIMA uanim b prima, maxima amplifsima<5; & anterior cft, foris quidem gibba,intusautcincaua, fcuto quo- ^
laryngntar 3 ammodo fiinilis,non rotundo,fed pralongo, quali uctcres in pralijs ufos, A Turearum aliquot adhuc, in j fi^r fgn
uUi,; nauibus prafcrtim,uti cernimus. Atque hanc ob caufam difledionum periti eam SvftonJ (quali fcutifor- tanmtap.
,*'*•*£
mem.aut fcuto (imilem diceremus) uocarunt.Hac in homine funcriori fede amplior , quam inferiori con VJ
fpicitunquod tamen ad imaginis fpedat fpccicm,ipfa ambabus icdibus libi rcfpondct. Supra enim J c
‘
infraq; binos educit procdTus,utrinquc in lateribus fingulos.ac horum quidem duo fuperiores procerius a. b.
infcrioribuscdudi,mcmbrancbuinculis,ofsis«rcfcremis humilioribus c lateribus * alligantur.Infcrio <1 *n
,Ct u '
resautem, 8 lateribus fecunda: cartilaginis uerfuspofteriorem ipfius fedem uniuntur. Scutiformishac f
*
cartilago',qua uiris antrorfummagis quam mulieribus prominet, taduiq; magis exponitur , fuhinde gc-
b medio, ubi brctiifsimacft, maximcqjantror-
mina,idq; potifsimum in uirisobfcruatur.In ipfius enim f i.jfica,
fumc\tubcrat,fccundiimfuamIongitudincmcrcbr 61 incaducitiir,qua:adamufsim a membranulis re- xt U. x c.
8 ^- E » f*
purgata, duas cartilaginis partes mutud commi flas etiam ante fe&ioncm fuifle arguit . Atque id fanc ho- 8
minibus peculiare obtigit.boum enim cartilago limplex cft>& plurimum ab hominis cartilagine forma ua jj* j *
jj
riatiquam fcdulo ab architcdisfpcftariuclim. mirum namque cft, quam feite boum lentiformis cartila-
go propugnaculi forma: accedat, quamq; atfabrO id fpcculatoribus in iplius elatiori fede (ob priuatosipli
mcifos linus) accommodum litA quam apte bombardarum ictibus retorquendis comparctunhaud (ceu*
SECVN-
tU laryngis
tawlagt. bus fertur.Quantum enim fcutiformis cartilago a perfecta circuli figura deficit , hoc ip(a fuperiori pofte- d,m k.
rioriq; cius parte fupplc*.Ima autem ipfius 1 fede perfedum conficit circulum>cuius anteriorem partem k M**/*
lt/f
jub fcutiformis canilaginis radice, taau in antica laryngis regione percipimus. Interna huius cartilaginis
1 -
m amplitudo cxa&2 lcuis cft:poftcrior autem ipfius fcdcs,ftomacnum fpedans, longa extuberat '* li- "J;*
nca, fecundum cartilaginis longitudinem, fpina quafi modo exporreda . Hac duos prafentis cartilaginis a.B. c, d.
o finus dirimit, magnaq; ex parte con(lituit,in quibus duo finguntur P mufculi , refto duiftu a fecunda teifig-
I
cartilagine in tertiam inlcrtuSuperior huius canilaginis fcdcs,qua pofteriorem laryngis regionem crfor-
K *
mat, in duo definit M tubercula oblonga, &utrinquc (ingula,qua tertia canilaginis r finibus inanicula a i firili.
ri mox audics.Sccunda canilago prima: eo modo committitur, quem fupra expofui, quum humiliores pri si.jfig.bL
m* canilaginis proedTus ipfi uniri diccbam.Vt ucro firmior eorum procclfuum fieret connexus, fecunda o Zfig.H.
canilago inibi, qua proccflus ipfi coalcfcunt, modice 5 extuberat, crafsiorq; cft & in lue utnnquc protu-
: ?•
berante fede, finus uifitur, fui lateris proccflum ualidifsim£ excipiens. 1 Inferior canilaginis fecudipars,
ubi laryngis pofteriora conftituit, nonnihil tenuis cernitur,dcorfum magis , quam reliqua ipfius inicrio- , p.
ns panis lcdes,poncda:i<l^;, ut u mufculi ex remoriori fede initium ducerent, qui reda per canilaginis q 6,7
fecunda longitudinem expanfi, tertia cartilagini in(cruntur.Huic cartilagini nullum nomen cft inditum:
lo ^* v#
Annii, qna ac idcirco peculiari quodammodo nomine, Innominata uocari potcft.Si quis tamen fcdulo cius cftigicm
Torrefacit ^
infpcxcrit, atque alicuius rei forma: illam confcrrc,tandcmq; hinc nomen indere uolucrit , uix aliam ipfi ,
*g
tante* ntnn
tnr effigies.conformiorem adinuenict,il!o Turearum anulo, quem fagittantes dextro imponunt pollici, ut cius anuli t 6.7. 8 fi.
beneficio arcus ncruum robuftiiis trahant. Is enim anulus illapartc,quap
ri fccundz cartilaginis fcdi fimilis uifiturrqua ucro externam f
tilaginis regioni utcunque conucnit. x Tertiam laryngis carti ^

_
runt,qtiod quum integra adhuc cft,& membrana afpcram arteriam intus fuccingcntc adhuc obduciturdl- 1 0,1 1 /.it
TE RTIA li ollarum parti fimillima fit, qua aquam manus lauaturis affundimus , quamq; Graxi dNeuron & Latino^ figaranm
laryngit cor rum aliaui gutturnium appellarunt. Illi namque ollarum oris fcdi aptius congruitûam ligneis illis & Ion
4 ** 1 ^* %
J
ttiags. gis conchis, quibus nautas ucla, olitores autem hortos irrigare confpicimus, fiquidera &: ciufinodi obliqua *
p/|0bf|
tis uafculis Gneci hanc cartilaginem contuliflc uidcntur,non quidem toti uafculo, fcd iplius mucroni. Vt- fig/s.
cunque Ite, tertiam laryngis cartilaginem unicam fimpliccmq; omnes dcfcripfcre quum intcrim membra
:
x 6 . 7*t/L
nis luis liberata, perpetuo duabus conftituatur y cartilaginibus, ligamentorum & laryngem fuccingentis ^rp*
membrana duntaxat bcncficiodnuiccm admodum laxe commifiis. Ac harum una quidem dextro lccun- JJv**
da cartilaginis * lateri, altera ucrbfimftro innititur, 1 finumlxucm&alte fatis calatum obtinens , quo \> 9/10 fi,
fecunda cartilaginis tuberculum excipit ita^; articulatur, ut ad internam laryngis amplitudinem, ac rur-
: Y.
fus extra illam moucripofsit,hac<^; catcris laryngis cartilaginibus maxime mobilis cxiftat. Vtriufquccar c
tilaginis balis ampla c(r A' anteriori fede in longum b proedTum

finitdn interiora laryngis cxporrcchim. *
J* x
Superiores ucio harum cartilaginum c partes fcnfim abafi inuiccm & dehifccntcs, ac dcin tenuiores,
molliorcsq;
.
Humanifabrica Liber I. iij

molliorcs/j;, adipofx redditx, mutuo uniuntur:& dextrx cartilaginis fuperior pars , finiftrx cartilaginis
• |.*«o parti coni unda, eum laryngis e fcdcmextruit.qux illi uaforum parti congruit, qua aquam manibus affim
*'
di, paulo commcmorauimus.Hxc laryngis fedesadeo mollis flexilisq; eft, ut uomentibus in interna
ante
xi It.xl.
laryngis amplitudinem antrorfum redinctur,a(pcramq; arteriam adeo exquifite integat ut ne minimum ,
quidem ex uomitu artcrixipli illabatur.Cxtcrum etfi tertia hpc cartilago gemina (it, duabusq; merito fui
otticijcaufa cxtruaturcartilaginibus,ob id tamen eam duarum cartilaginum loco no enumerabimus : fed
unius tantum,aliorum Anatomicorum more, nobis habebitur, quo minus illorum placita (etfi cartilagi-
nes interim numeraucrint potius, quam dcfcripfcrint) plus pquo turbare uidear. His tribas laryngiscarti-
f MM tl , laginibus, f alia quxd am accedit, quz laryngis perelegans efficitur operculum , accurate prohibens , ne LAAYN-
quid cibi aut potus in illam dcfluat.Enafciturautcm hoc laryngis operculum ampla &
antrorfum curuata tit #vn»-
4.
S bafi, ab interiori fcutiformis cartilaginis regionc,iuxta partem ipfiuselatiorpm. Hinc introrfum l* pro-
ft-ur-u
Ul.lL. cedens, trianguli,aut ut Hippocrates pulchri docuit, hederx folij imaginem exprimit: cuius bafim opercu
iJbr.+al*
*»>'5 f li a fcutiformi cartilagine cxortus,ipuus ve cum ea cartilagine connexus efformat . Verticem ucrb ea pars
S MjrUt.
conftituit,qux introrfum ucluti ad itomachi regionem producitur.Corpus hoc, qua palatum relpicit, gib
biun eft,ac molliusrqua autem laryngi innititur, cauum,limumq;, ac multo quam iuperiori pane durius. In
H extremo autem iplius,quo ftomachum fpcdat,inlignitcr molle eftrpinguiq; obductum membrana , liga-
menti quodammodo naturam refert, fuperioriq; tertiz cartilaginis fedi fubftantia conuenit qua ucrb fcu .
tifonni committitur cartilagini,etiam multa abundat adipc:nequc inibi adeo durum, atque in fuo medio,
cernitur. Merique corpus hoc,prxcipuum uocis organum efle putauerunt, id temere Urjmfii
uocitantes:quitm tamen hxc nomina penitus pugnantes, diucrfasq; prorfus panes ucteribus fignificcnt. h»*el* f<t»
ttma.el ftt
I ItftMi.
rW/r enim laryngis rimam indicat, quam duo tertiz cartilaginis k proccflus, in media laryngis caui- tijmm
1
*j-
x Uk. x c. tate pingui membrana obdudi,conftituunt,& quam prxeipuum uocis dTe organum , fuo loco demonft ra fii orgum.
1
det» 1 1,1 ) bimus. Veteres namque ciulmodi rimam >*«#</«, (eu lingulam uocarunt , ab ea lingularum fimilitudine,
H*
k 9. io)E.
quas ex duabus arundinum laminis coinpadas,tibijs accommodamus. 1 autem nuncupatur la
ryngis operculum, dictx iam laryngis lingulx impolitum, & ne quid inter edendum in eam decidat,caucs.
r» r.
1 C#/lrr L
Quod uero hxc noftri fcculi medicos lateant, non ipfi tantum in caufa funt, nihil prxtcr amorum fcnfa, ci-
'«Mir£g». tra omnem difledionis ufum,fcdantcs:ucrum Si Celfus etiam ifta perperam (uti fan£ qua? ad Anatomen
> «f. i I (pedant permulta) intclligcns, laryngis operculum, lingulam appcllauit, non expendens, id Grxcis&»>A*r
i
U.x. 7<iW fuifle appellat um, quod laryngis rimar, quam lingula: fi Bularum afsimilamus, incumbat. Quinctiam
Ubr i.Je
Cclli (qui forian laryngis operculum, humanx linguz imagini contulit) errore Theodorus Gaza dclufus,
Vartibmtm-
in Arifloletc #»>a*tJ lingulam ucrtit,quum interim Ariftotcles laryngis intclligat opcrculu. Vt modo imaltmm
, «1
prxtcrcam, quoties apud Galcnum,tum interpretum, tum etiam grarci exemplaris lcriptoram uitio , >a«t '*? ?•
.
iu pro ac rurfus diucrfo ordine, legatur. Verum hxc latius fuo loco excquar . hic namque tantum P rsctpueim
iltb.dtV-
de laryngis cartilaginibus fermonem inftituifle fat cft, quanto ad mufculorumin fecundo libro tradatio
indigemus. Ac proinde etiam m cartilagines, qux CJnoftri formx magna ex parte conucniunt Si
m M4 14. nem
,
Rrlujud eat
mox uniuerfum afpcrx arteria: caudicem, & omnes iplius in pulmonis fubftantia digeftos
fub larynge per
*
/ ramos, feriat im occurrunt, una cum exteris ad afpcrx arterix hiftoriam pertinentibus , in fexto libro per- fter* arte -
**tt ru.cftmt-
tra&abuntur.
rti tamdut Ut.
& tamti f DE OSSIVM CARTILAGINVMQVE NVMERO Caput XXXIX.

A N D O QV IDEM parum dubito.plcrofque abfoluta nunc Angulorum ofsium & mrrmt .
cartilaginum hi(loria,hic alicubi illorum numerum, perinde ac in noltris fcholis ftudio-

fi folent,a me dcfideraturos:modo offa Si canilagincs obiter fic rcccnfcbo , ut qui nam
certo comprehendi queant numero, quifque prompte pcrcipiat.In prouc&x igitur xta-
tis homine, cui appendices iam fuis ofsibusnlcn^ coaluerunt, licebit ofla hunc fere in
modum numerare. Caluarix uiginti funt ofla,odo nimirum capitis uocata,<Sc maxillx fu
perioris duodccimrita tamen, ut frontis os unicum hic duntaxat ftaruamus, & dein iugalia Se lapidea pri-
uatim non enumeremus, quum quorundam illorum uiginti ofsium partes fedes ve tantum fint a>ropriaq;
circumfcriptionc deftituatur. Auditus organi ofsicula quatuor funt, duo fcilicet ad fingulas aufes. Dentes
utplurimum ccnfentur trigintaduo. Maxillx inferioris os unicum.Ofsis referentis ofsicula, funt feri un-
»,
dccim,ceruicis ucrtebrx feptem, thoracis duodecim, lumborum quinquc,olfa (acri ofsis fex , ofsicula coc-
cygis ofsis quatuoncoftx uigintiquatuor. Pedoris ofsis tria cnumerauimus olfa , alijs autem feptena rcccn
fenttu-.fcd ag£,hoc catalogo tria tantum fint:& alia$,quocquot ex tuo arbitratu uifum fuerit . Scapulx due,
totidem clauiculx, humeri duo,uInx dux,radij duo:brachialium o(Ta fcdccim, utriufquc fcilicet manus o-
do:poftbrachialium item olfa odo, in utraque nimirum manu quatuor. digitorum ofla triginta , utriufquc
fcilicet manus quindccim.Sefamina ofsicula in lingulis manibus ut mmirnum occurrunt duodecim, ac
proinde iam uigintiquatuor illa in manibus ftatuamus.OfTa facri ofsis l*eribus commifla, duo , utrinque
nimirum unum.fcmora duo. in utroque poplite duo fefamina ofsicula. duo tibiarum ofla. fibulx dux,pa-
tellx dux, calces dux, tali duo,nauicularia ofl*a duo:tarfi ofla in utroque pede quatuor , pedij ofla in utroq;
pede quinquc,digitorum olfa in utroque pede quatuordccim: pedis unius fciamina olsicula ucl minimo
numero funt duodecim. Ac proinde n hxc ofla in unum numerum rcijcics , uniucrfa erunt (fi rede addo)
trecenta Se fcptcm:quibus fi pedoris ofla quatuor adhuc adijei ucllcs,& duo maxillx inferioris ofla flatue-
K 3 res.
k
i‘4 u4nd. Vefaltj , de corporis
res>& cordis denique cartilagineam fnb flantia m in ofsium claflc unius ofsis loco haberes, trecenta A: cre-
decim confurgcrcnt. Porro fi priuatim omnes infuper appendices eo quod ofTa fint , propria onmijio in
,
pueris faltem circunlcriptionc tcrminata,cnumcrarc luocbit, facile dictum nuper numeruni fcmcl , ac rur
Ius dimidio duplicabis.quod ucl hinc colliges, (i ucrtcbras,fcapulas,fcmara,tihix ofla, alia qua; multis
,
appendicibus don antur,in memoriam rcuocaueris;ac dcin etiam recorderis, unam fubinde appendicem
pluribus quoque cfFormatam effe partibusiuti in illacucnit.qux fuperiori fcapulxobtigit proccllui , Rut-
ius, fi ofla, ut in pueris uifumur,fubduxcris,Dij boni, quantum ofsium acernum cumulabis ? quum occipi-
tis os fere tribus, & multa: ucrtcbrx,nan habita appendicum ratione, duobus, plurima: autem tribus con-
flent ofsibus:quumq; pedoris os in illis quoque pluribus,quam in ijs qui iu/lum attigere incrementum, of
fibus compingaturSc ofla, qux facro coardantur, etiam lingula tribus fabricentur oisibus.adco ut cuique
CtniUzb’ fuo uoto numerum ofsium confingere fit integrum.Quanquam in ceno cartilaginum numero diffinien-
immt do, plus adhuc fit opcrx,quum tam reperiantur uarix.ac non in omnibus xtaribus cxdcm.Nihilominus ,ut
m»i'i
Tmi '
num quauis tandem ratione in numerum redigi pofsint, expendas, ex primum reccnfcantur qux ofsibus ,
funt prorfus continuxuit utriufquc auris cartilago, ex temporis oflcpronata.duxnali, a duobus nafi ofsi-
bus cxortx:ca qux a narium fepto pronafccns,ad nafum quoque rcfertunuiginriquatuor collarum cartib
gincs:cx in quas totius dorfi ofsium fpinx,& multi eorundem tranfuerfi proccffus finiunt: ea in quam pe
doris oscxacuitunbafis utriufquc fcapulx cartilago:ca qux ofsis coccygis mucroni obtigit:cxigux,qux ul
timis digitorum manus & pedis obtigerunt ofsibus,Dein omnes Ixues & Iubric.tr canilagincv, quibus ofla
ad articulorum fabricam incruflantur,quxq; non fccus quam anicularum fupcrficics, funt quamplurime*
ac trecentorum & quinque ofsium numerum long^cxccdunt.Infupcr qux in appendicum cum luis ofsi-
bus connexu (pedantur, qux etiam didum ofsium numerum fupcrant,prxtcrcas qux oisium quorundain
panes mutuo in pueris priuatim committunt. Adduntur his,qux in facri ofsis oisium mutuo contextu iq
tcrucniunt,ca qux pubis ofla inuiccm nedit.Itcm illx,qux ligamenti natura participantes , etiam ofsibu*
funt continux:at ex quibus ofsis v referentis ofsicula compinguntur , ex qux ucncorarum interucniunt,
corpora, ex qux funt inter tria pedoris oflarex qux occurrunt inter facrum os,& ofla ipli commifla: e? qu$
ofsicula coccygis ofsismutuo iungunt.Cxtcrum carum qux ofsibus non funt continux , utriufquc oculi
flatuunturdux:quarum una in fuperiori, altera in humiliori confidit ipfius palpebra. alarum nafi dux, in
larynge tres prxcipuxrquarum prima fubindc,tcrtia autem perpetuo repentur gemina laryngis opercu- .
lum: cartilagines C imaginem exprimentes, qux in afpcrx artenx caudice, & ipfius in pulmonem digeftis
ramis funt innumcrx:cartilaginca cordis balis fubflantia,Poflrcmo,qux in aniculis funt Jiberx, ac ofsib.
non prorfus cone inux:quales noununquatn in duobus humilioribus primx ucncbrx ad fecundam nexibus
&
dux occurrunt, aliquando in utriufquc lateris humeri ad fcapulam articulo una. femper autem in anicu
lis maxillx inferioris ad temporum ofla,dux:in clauicularum cum pedoris ofle , & dein cum fuperioribus
fcapularum proccfsibus,quatuonin utroque genu dux.quxucro inter ulnam &

brachiale quodammodo
foedatur libera, radio efl continua. Quum itaque cartilaginum tam multiplex fit ratio, ofsiculorumq; fe-
famo comparatorum cum hxc adhuc prorfus funt cartilaginea &
induratx quodammodo callofieq; ten-
dinum fedes haud exiguus accruus referri huc queat, non facile ex cuiufque lententia ipfamm numerum
diffinire poflcm.ac proinde iam tcmpcfliuum erit, modum fubijcere, quo ofla & cartilagines ad dif&pli-
nam parentur,aut per Anatomen dilcanturrad eam uidclicct methodum,qua femper poli partium deleri
ptionem, illarum fecandi artificium (prout id fuo loco aptius fieri polle putaucro) fubijciam,
QVO ARTIFICIO HVMANI CORPORIS OSSA

& cartilagines infpcdioni apparentur. Caput XL,
O N S V E V ER V NT medici, Hippocratic? arti dign£ incumbentes, non mediocri

labore ofla,qug ad difciplinam feruant ur, apparare, line ea inuiccm iunda,fiuc lingula fc-
paratim eflent infpcduri. Solent enim fufpcnfum,ucl alias mortuum cadauer, magna c*
pane primum carnibus libcrarc:& uifcera, nullo foluto corporis articulo, exfecarc.poflc*
oblonex arex ita difledum corpus immittebant, hanc calce opplentcs,ac nonnihil aqu$
dcin afpcrgcntcs. Deinceps ubi arcam ad hunc modum odiduo obfcruaflcnt, eam un-
diq; angullis foraminibus pcrforata,rapido illigabant fluuio , ut calx unA cum marccfccntibus iam carniu
rcliquijs,tcporis fucccflii dcfluerct,ac undiq; ab ofsibus abfccdcrct.Pofl dies aliquot, exeptum cadauer paf
fim cultrorum beneficio emundabatur, mente adhibita , ne aliquis ofsiu connexus in eo opere diflolucrcT*
tur, ligamcntaq; ofla colligantia (quorum fcilicet interuentu in poflcmm adhuc hxrcrcnt) integra cuflo
direntur : ac demum omnia , prxtcr ofsium articulos, nitercnt.Emundatum cadauer, eo litu, quo id aut fc-
dcns,aut eredum, hacq; aut illa forma compofitum fpedari uolcbant, fbli exponcbatur:ut ligamenta folis
xflu rcliccata, ofsium articulos in eo politu continerent. Veriim hxc prxparandi ratio, prxtcrquam quod
molcfl.i,lordida,ac difficilis cfUfollos fere oisium oflendit proccflus, appendices, capita, flnus,& cius ge-
fpedanda quod fcilicet h?c omnia inlignitcr nigricantibus
neris rciiqua,in ofsibus prxcipuo fan£ fludio
:
ligamentis adhuc obducantur.adco,ut hic ofsiu mundandi repurgandi ve modus,ad dodrinam pene nihil
accomodct.Qucmadmoduin neq; ridicula mufculoru, tendinum, ligamentorum, neruorum,ucnaru & arte
riarurn uidendi ratio qua hadenus Mcdicinx candidatis noflrx artis profeflores impofucrunr,quicquam
,
commodi adfert: fed duntaxat fludioforum animos cohibet, ne eorum qux iam diccoam organorum dc r
monflra-
,
Humanifabrica Liber J. 115

mondrationcm a Rabinis illis expetant*. Hi namq; afferebant, ilia folum e corporibus in aquarum gurgi
tibus (fi Dijs placct)cmaciatis,non autem e nuper mortuis difccnda cffc.qiuft ucro quicquam eruditione
dignum, in corporibus ad eum modum coaptatis, prorfus ve hac ratione corruptis, dif ei nofsit . Ceterum
uonam pa&o aliar corporis particulx fint aggrediendx, fuis locis affatim profequar. Ofla autem, ut mo- Opinm ftr
3 6 fubijciam,lcui ncgocio concinnabis, fi difccndi faltem cupidus, Se quod in dilfc&ionum ftudiofo Ga- i ochoui fa
raudi mo~
lenus in primis requirit, laborum patiens, ac induflrius fueris. Alicunde itaq; na&us cadauer, qualccunq; dnu
id iit(quamuis tamen morbo emaciatum, long£ aptius cenfcbis) uas unum, carnibus Se uifccnous & cuti
reponendis, A fanguini denique admittendo, ad manum efle curabis,una cum magno grandiq; lebete, aut
cacabo, cuiufmod illi namq; coquendis ofsibus cft aptifsi»
funt, quibus lixiuium mulieres igni adhibcnt.is
mus,iJliq; ofla opportune inijcics. Preterca A ampla papyrus charta veinaffere quopiam divendetur, ut
huic cartilagines non clixandx applicari, feriatimq; imponi pofsint. Mox acutiori cultro orbiculatim per
frontem $ tempora & occipitium, fcdionem tcntabis,ad caluariam ufquc penetrantem. Ad huius dcin*r
ceps lectionis orbiculum,fcrra caluariam diuidcs,pamm folicitus, ctiamf cerebrum ui tics, aut paulo hu- i
milius elatius ve caluariam diuidas; quandoquidem nunc duntaxat oflaaccartilagncs intueri, feruare^;
a Uadni- propofitum cft 1 Diffecta igitur caluaria , cerebrum folis manibus ex ipfa cuuifum,uafi inijeiendu cft: ac
*
Jtfti caluarix pars,

a reliquo capite adempta, cacabo indetur , Uberata tamen prius ab illa ucrticis cute . lam
rnijS. u.6
Utranq; aurem proxime a temporum olle abfc<5tam,feorfum in charta, cui cartilagines adhibentur, collo-
iftxufii»
r* Uberata
cato, una cum palpebris. Se nafi extremo, quod cartilaginibus conflat, qua: uicinilsimc ab illis quibus com
mittuntur ofsjbus,fimul cum cute funt rclccandar. Deinceps maxillam inferiorem a fuo cum capitis ofsi-
t rrmtfttr.Vt
Tum mtJi bus connexu Uhcrabis:ac cartilagines, quas priuatiin in ipuus cum capite articulis haberi diximus, cultello
M Ubi mo- a ligamentis articulum continentibus difTccabis:cas charta: illi,cui prompte harrebunt, feriati m applicans.
di in ofiib,
C4Tttli£lni Quando interiorem maxillam adimis, & eam obiter cute & lingua( relictis, fi uolcs, muiculorum applanu
tmtj: frnit tionibus) liberas, actandem in cacabum rcijcis, integram quoq; laryngem, cum ofTe « referente, Se lingua.
ijhtuto, boe illi non aliter emundatam impones. Ia
Se ftonuchi afperxq; arteria: portione, e faucibus autcrcs,ac chana:
Gtpni ali
a pectoris ofsis mucrone ad pubem ufq; fc&ioncm molieris, ad omentum ufq; penetrantem, cui deinceps
tjmidadno-
ttm.foufu
aliam fcctioncm,qux tranfuerfim a dextro ilio ad finiftrum pertingant, adiunges , Se abfq; deledu omnia
qua: periton eo continentur, laniorum more eucllcs, caq; uafi inijcics. Abdominis cutem una cum iptius
/«• mufeu lis obiter ab ofsibus di(fccabis:& fanguinem fnongijs excipicns,cum in uas exprimes. Dcin a iugulo
rtitihomi-
ad pedoris ofsis ufq; mucronem, adeo profundam duces l'cdioncm,ut illa ad pedoris ufq; os penetrante,
bm alii—
qn in flutra
fimul eu cute mufculos thoraci inflratos a coftaru ofsibus, carundemq; cartilaginibus, adimere pofsis, Se
(Irrtt tfltut clauiculx fimul nudx, carnibusq; libera: appareat. Quippe hx acutiori cultdlo a pedoris ofTe ucniunt libe
adhibendi , radx,& cartilagines his aniculis proprix (qucadmoduin inferioris maxilla: cartilagines aggrclfus es) ac-
curate funt adimendx, Se dein charta* feriat tm adhibenda:. Pedoris os, una cum collarum cartilaginibus
(ludiofe a codarum ofsibus liberabitur , fcdionibus acutiori A' non admodum craffo cultro per carti-
lagines inibi dudis, ubi codarum offa in has degenerant . Atque id prompte obitur , fi modo memoria
non exciderit , prima: codx cartilaginem a pedoris ofsis medio nugis in latus , quam iccundx coflx
ferri . Neque tantum cartilagines pedoris ofsi coardat* , a codis funt dirimendx : ucrum etiam omnes
fpuriarum codarum cartilagines , qux ucl intcrcoflalium mufculorum interuentu fuperioribus carT
tilaginibus harrebunt . Diliunctis hunc in modum cartilaginibus , pedoris os a iugulo attolles , Se
iducnis& arterijsa iugulo ad ipfum porrectis. Se membranis quoque liberabis, qux thoracis cauita-
tem interfepiunt Poftrcmo cartilagines a fepto tranfuerfo rcfccabis, &ipfas fimul cum pedoris offc
.
non aliter inundatas, in charta reponcs.Dein alterius lateris fcapulam una cum clauicula a tnoracc diffc-
caturus, longam fcdioncm a fummo humero per brachium & cubitum ad pollicem ufq; duces, Se fcapu-
lam»humcrum,cubitum,& manum cute carnibus^; nudabis, non admodum anxius, ctiamfi aliqua tendi-
num camisq; portio olsibus adhuc appcnfa rclinquatur.adco.ut etiam fuffcccrit,relida manus cute, illam
aliqua? fcdionibus hic atque illic fcinderc,quo poflca lcuiori ncgocio manus clixctur. Modo clauicula a
fuperiori fcapulx proccffii fccabitur, mente adhibita, num prxtcr illum proedfum quein fummum hume
,
rum appellamini clauiculam, inibi aliud tertium os occurrat.Hoc ubi prxfliteris,ac peculiarem cius ar-
ticuli cartilaginem chartx adhibueris, clauiculam in cacabum conijcics,fcapulamq; ab humero, Se deinde
humerum £ cubiti ofsibus fcparabis:& cubitum cum manu connexum rclinqucns,fimul omnia in cacabu
quoque locabis.Priufquam tamen fcapula cacabo indetur, opportune feceris , fi cartilaginem .fcapulx li-
num, quo humeri caput excipitur, aliquando augentem, a fcapula dire meris, chartxq; cum exteris cartila-
ginibus applicueris. Ifludlimilitcr in altero latere cd prxdandum,ac iiico ad thoracem denuo acceden-
dum, ex quo primum pulmonem cum corde & fepto tranfuerfo exccabis:& priufquam cor in uas conijcias,
cordis bafitn per tranluerfum a reliquo cordis corpore diuides:& deinde bafim rurfus a uafis , qux ab ipfa
prodeunt, fic auferes, ut ucnx arterialis Se magnx atterix orificia illxfa habeas, ac poflmodum (fi uifum
hicrit) in cartilaginum numero illa feruaturus, chartx appliccsraut etiam, num mutua illorum duorum ua
forum radix os quoque in homine fit,expcndas.Vbi igitur reliqua qux in thorace inucniuntur, in uas rcic
ceris, cadauer in pronum ucrtcs:& utcunque licebit, ccruiccm,rcliquumq; dorfum,una cum tota
thoracis
amplitudine, carnibus emundabistdudiofe cauens,nc codam aliquam (utpotc fragilem) rumpas : aut ni-
mium uicinc carnem dilfccans,proccffum aliquem uities. Atque id adhuc magis caucndum cft, quum iam
fmgulas codas fcorfum a vertebris thoracis es libcraturus Etcnim refupinato cadaucrc , cultello acutiore
collxcuiulquc capitulum a ttOtcbr* corporis finuucnitfeparandum:& deinde ligamentis fcnlim diuilis,
4 a tranf- K
6
1 1 eAnd. Vefalij , de corporis
a tranfuerfis quoque uertcbrarum proccfsibus coftx funt adimcndx,obitcrq; repurgata?, in cacabum mit-
tcndx.Crura ad cu modum, quo brachia & manus aggreffus es , attrc&abis,fcmuruniucrfum carnibus e-
A
mnndans,mox & tibiam pcdcm.Quum tamen genu nudas, & ad pofteriorem radicis inferiorum femo-
ris capitum fedcm,num inibi fefamina quxpiam conliflant ofsiculn,cxpcndis, ex tendinibus anteriorem
genu fedem occupantibus,patellam cxccabisA in cacabum non fccus ac femur conijcies ilico, atque id i
coxendicis offe tibiatj; liberaucris ,& cartilagines rcfccu eris, qux tibix ofsis finus,fcmoris capita cxcipicn-
tes,adaut»cnt.quippc & illas non inopportune chanx agglutinabis ac deinceps tibix os, una cum fibu-
:
la & pedcjCacaDO indes. Id ubi in utroque crure prxftitum eritA ofTa facri ofsis lateribus coar&ata ali- ,
quantulum repurgata fucrint,cartilaginca ligamenta, uertcbrarum corpora intercedentia, ad amufsim ue

niunt cxccanda A cbartx feriatim accommodanda. Ligamentis igitur ,
qux uertcbrarum corporibus in
fupcrficic obducuntur,act!tiori cultro ademptis, inter ofsis facri lummum & cartilagineum ligamentum,
os facrum ac infimam lumborum uertebram intcrucnicns,fc&ioncm tentabis,qux ligamentum id ab of-
fe facro diuidat. Kurfus inter infimx lumborum uertcbrx corpus, & elatiorem didi nunc cartila-
ginei ligamenti regionem, fimilcm duces fcdioncm , hacquc ratione integrum auferes ligamentum*
quod ubi chartx impofucris,fcqucntia tantifpcr cxcindes,dum ad fecundam ufqjceruicis uctrcbam deue-
neris. Quum igitur uigintitria ligamenta cartilaginea ad hunc modum chartx erunt adhibita, dorfum in
tres quatuor ve paitcs caute & leniter difiungcnaumucnit, ne impetu id tentans, cafu aliquem ucrtebrx
proccffum confringas. Quare etiam cauendum cft, ne primam uertebram a capite negligentius liberare
Audeas. Licebit enim cum capite ceruicis uertebras cacabo imponere, ut & thoracis uertebras eum lumbo
rum uertebris: modb illas i facro offe prius difiunxeris. Os facrum aut,una cum ofsibus ipfi utrinq; com-
mifsis,qux ilium, coxendicis & pubis offa conftituunt, & dcin cum coccyge offe, nihil prohibet cacabo in-
derc:quum fcilicct ilium offa adhuc cruda, a facro difficulter At ardue fcparcnturA pubis ofsium cartilago
etiam tunc uiticturquam alias integram afferuabis , fi pubis ofTa non dirempta, cacabo inicccris. Ofsi-
bus ad hunc modum cacabo immifsis, aqua is uniuerfus implebitur, ut ofsibus alte in aquam fubfidenti-
bus, nulla ofsis pars cmincat.Hoc enim in primis toto codionis tempore obferuandum cft, ne os aliquod
aqua non tegatur multoq; magis, ne id ex cacabo prominens, fumum excipiat, cuius etiam occafionc gran
dem cacabum effe conucnit. Vniuerfx codioni nullum peculiare adhibetur artificium fcd ut in exteris :
clixationibus, fpuma fcdulo auferenda cft, quo ius clarius reddas, ipfaq; offa minus fordida extrahas.Pari
etiam ratione pinguedo omnis (qux plurima nonnunquam ijs qui morbis non fuerunt emaciati , fuper-
natarc folct) cft hauricnda,ac in uas aliquod uel uulgi nomine reponenda , quod illi in obliterandis cica-
tricibus A
neniis tendinibus^; producendis multum tribuit.Co&ioni nullum tempus prxfi ni tur, quum id
ex xtatum ratione plurimum uarict.Duabus enim aut tribus horis plufquam fatis lit, puerulorum ofTa eo-
quuntunquum fcilicct in illis Audendum fit, ne quum ofTa mundas, appendices decidant : quarum interim
coalitus in prouedioris xtatif hominibus uix unquam, quantumuis coxeris, dilfoluitur. Is itaque codionis
fcopus cft, ut offa cultrorum beneficio, uti inter edendunt fit, apte mundari queant . ut autem id facias op
portuniuspedetentim nonnulla offa inter clixadum forcipe eximes, ca<J; foliis repurgabis: nifi fortaffeftu
diofus adiit fodalis,qui una manus operi adhibcar.Summoperc enim cauendum cft , ne imperitior aliqui*
ofsium fupcrcilia,procdfus,capita & finus radendo uitict,aut alicunde cartilaginem Ixucm, & cruftx mo
do ofsibus obdudam imprudens aufcrat.hxc namque, quum eamemjigamenta, tendines & membrana*
offa ambientes adimis,accuratifsim£fcruandaucnit.Ncqucucro officium id hac duntaxat ratione ine-
pto alicui A
Anatomes parum ftudiofo, minus committi uclim:at ut unumquodque os priuatim purgans,
finus ipfius & capita A' potifsimum ligamentorum naturam A
tedinum inlcrtioncm , mufculorumq; exor
tum fcdulo contcmpIcris.NoncnimTacile dixerim, quantum cognitionis partium eo opere tibi paratu-
rus fis.Quando igitur hunc in modum feriatim olfa ex bulliente iurc extrahis , ac mundata terrx aut fpor-
tulx alicui imponis, non admodum anxie expendito, quod nam os prius tibi occurrat . Manum tam£ cum
cubiti ofsibus cxtrahcns,obfcruabis,nc uiolcntius brachiale a cubiti ofsibus feiungas fcd cultro articuli li
:
gamenta fcnlim diuidens, brachiale a cubiti olsibus accurate liberabis , uti & in poftbrachialis ofsium 1
brachiale fcparatione.Caucri enim cupercm,ne brachialis offa inuiccm dirimantur, unde etiam ilico atq;
id integrum a cubito A
pollicis primo offe A
poftbrachialc difiunxeris, obiter duntaxat tendines ligamen
taq;iph obnata diucllcs:id Audens, ne offa in interna extemaq; ipforu fupcrficic penitus ligamentis emun
dentur,fcdut ligamentorum beneficio adhuc inuiccm hxrcat.Brachialccnim ita igni adhibito, ligamen
ta inde fcnfim rcliccata, ipfius olla firmiter continent, lcuioriq; ncgocio in ofsium connexu illud cubiti &
poftbrachialis ofsibus committitur: nifi forte iungendis ofsibus peritior , brachialis offa mutuo dirimere,
ac ligamentis emundare, poftmodumq; cncis filis inuiccm committere audeas, aut etiam difiun&a affer-
uarc uclis.Mox ubi brachiale in cum modum igni appofucris, chartam ouamuis affumes, cui poftbrachia-
lis & digitorum offa, non pretcrmifsis undique fefaminis ofsiculis,exadtc emundata imponas :
quo minus
hcc illi chartginuoluta, neque alterius manus ofsibus confiifa, in committendis ofsibus negotium au-
geant. Conduxerit igitur, manuum pcdum^;oflafcparatim in quatuor chartas recludere. Priufquam ta-
men huius illius ve manus aut pedis offa chartx implicas, antea femper indagandum cft , num aliquod os
non mundatum fupcrfit:nc quum putamina & ius abijeiendum curas, una aliquot offa ofeitanter auferen
da porrigas. Si fonc unguem quoque afferuare uifum fit, illum, dum pedis manusq; digitorum offa expur-
gas, auellcs.Non minus enim humanos ungues , quam auium & quadrupedum Ungucs,clixationc,aut ca-
lentis aqux ui,abfcedcrc coufpicimus.Porrd quum ulnam & radinni emundas, cartilago non negiigetur,
que
Humanifabrica Liber I. 1
1 y
qux a radio profcda, magna cx parte ulnam i brachiale dirimit.Hxc namque ab ulna liberatur , ut radio
adhuc connata, in olsium connexu, rurfus ulnam & brachiale intercedat. Quinetiam quum caput purgas,
accuratifsimc caucto,nc membranam, qux auditus organi foramen fuccingit,eucllcns , ofsicula illa ncgli
gcnccr cximas,qux cius organi condrudioncin fubintram: quippe illa dylo quopiam in foramen mino,
lunt ftudiofceucllcnda,& pariter excuticnda.Harc ofsicula ad reliquam ofsium colligationem, aliquo rc-
condcs,& uertebras omnium poftrcmo e iurc cximcs,qucmadmodum fi: facrum osrnifi forte pod aliquan
t ulain clixationcm, coccyx os a facro liberare lubeatrquod fcilicct huius ofsicula, ob cartilaginea ligamen
ta,qux ipfa conncdunt,fi diutius coquantur, ab inuiccm fciungi foleant. Si tamen coccygis ofsis prxfcin-
dendi gratia, os facrum prius cxcmcns,id denuo cacabo cd immittendum , eoccyxq; os priuatim in char-
tam aut fpqrtulamconijcicndum,in quam minuta locabis olsicula: cuiufmodi dentes fune, li forte ipforu
aliquis exciderit, aut aliqua ofsis portio ofcitantcrctfrada fuerit. Verum ut pubis ofsium cartilaginem fer
uesjpriufquam ilium ofla a facro libcras»pubis ofla anteriori pofteriori^; fede leuiter funt a ligamentis ac
ambientibus membranis emundanda, ac dcin inuiccm lolis manibus feiungcnda, ut ipfa intercedens car-
tilago, ab altero olle abfccdat,uniq; dunraxat commifTa maneat , Icui negotio podmodum in ofsium con
nexu, cum altero pubis olfc iungcnda.Olfa hac ratione purgata, denuo numerabis , non quidem manuum
& pedum ofTa,qu.e iam (corfum chartis prius inuolui Ai ucrum rcccnlebis caluarix partem , quam ferra
:
a reliquo capite ademidi : in qua confiacrabis , num portiuncula temporum ofsium , quxindarfqua-
mx ucrricis odibus applicantur , atque ferra a extera temponim portione auferri folent , cxclixatione
deciderint, ne forte illas cum olsium fpolijs aut iurc dones rcijcicndas. Deinde, num dens aliquis cx fupe-
riori inferiori ve maxilla exciderit , perpendes : & uigintiquatuor uertebras , cocidcmq; codas enumera-
bis,duas clauiailas , duas fcapulas,duos humeros, duas ulnas , & radios duos : facrum os:a quo iam antea
coccyx os ademptum cd:duograndiaolTa,lacriolsis lateribus nexatfemora duo, tibix ofla duo, & fibulas
duas, item patellas fimiliter duas. Vbi omnia cnumcraucris,magnopcrc conduxerit, ofla denuo mundx &
bullienti aqux indere ac mox exempta, fcorfura afpero rudiq; linteo abdergerc :
: & fi que ligamentorum,
aut membranam, aut mufculorum mfertionis exonus ve fint rcliquix, eas defricare ac abdergerc Audio :
interim adhibito, ne lubrica, & crudx modo olsibus adhibita cartilago fimul auferatur. Interea ucro dum
hxc in orbe igni nppolita leuiter deliccantur, aurium cartilagines cute dctcgcntur,chanx cum reliquis car
tilagimbus applicandx. Idem quoque in palpebrarum & nali cartilaginibus moliendum cd : ac deinceps
acutis cultellis os » rcfcns.a mufculis ipficommifsis,qudm licebit exattifsimc, crudum emundabis. Purga-
to illo ofle, laryngis cartilagines fimiliter crudas accurati carnibus membranisq; liberabis, fimul cum una
atq; altera afpcrxartcrix trunci cartilagine, C imagini comparata. Iam pedoris os,ipfiq; connexas cartila
gincs,fcduio emundabis: quod eo minus prompte perfeceris, quo id pluribus obducitur membra ms,pin-
gucq; cd,& interim coquendum ncutiquam ucnit,uixq; calente aqua alpcrgcndum.Qinim nero carnlagi
nes carne fpolias,caucndum cd,nc membranam cartilaginibus proxime obductam, illiq; correi pond en?
tem aufcras,quam circumoflalem dicimus. Quippe hac membrana a cartilaginibus difccrpta , illr infir-
mius pedoris ofsi committuntur, & contradx,brcucsfi:intortxeuadunr. Inlupcrquo minus cartilagines
hx contrahantur, pedoris os ad ignem non cd cxiccandumried alicubi tantifpcr, dum olfa nedere propo
fueris, in loco non nimis humido reponendum, ne rurfus cartilagines plus xquo flacccfcant ac poAca de-
,
formem thoracis olsium fabricam con dituant. Nihil enim arque elegantem lcelcti Arucm uitiat, atque pe
doris os cum cartilaginibus,fi modo illx negligentius obferuentur, & non iam compadis olsibus pouus
quam antea cxiccari permittantur. Reliquas autem cartilagines, chartx adhibitas, licebit igni nonnihil ad
moucrc:at ita, ne nimium conucllantur:quum latius Iit A' nas quoque pod compadioncm ficcari . Iam in
tegrum tibi cd,ofla fic cartilagines ad cuin quem mox dicam modum contexere, aut difloluta afleruare:
quod longe etiam prxditcrit,fi modo aut connexis, aut diflolutis carendum eflet. Olla namque difiunda, 0 ff,
&in oblongam arcam feriati ni polita, quouis tempore fcorfum conlpici , ac omnia qux ad ofsium cogni- dtfeiju -
tionem fpcctant,cdocerc poflunt.qux autem crcda,fimul^; commilTa funt, finus capitaq; olsium non ad-
modum accurati commondrant:(cd ut uerc dicam, ad odentationem potius quam ad dilciplinam condu
cunt.Quanquam rurfus ad hanc illa ofla accommodatifsima fint, qux cx Italicis fubducuntur monumen-
tis, penus modo (ut hic fere omnia) extrudis, & fub impluuio aliquo, aut alioquin acri ita expolitis, ut hxc
pluuiaiem aquam quandoque cxcipiant.Prxtcr id namquc,quod monumenta ciufmodi humida lunt, «ii
aqua fubinde accedit, cuius beneficio omnia qux olsibus adnafcuntur,promptifsimc inarccfcunc: adeo ut
ilJa ofla pod aliquod tempus exempta, & dcin abluta, fint integerrima , nihilq; non in ofsibus (pedandum
commondrcnt ,modo in arcam feriatim citra connexum rcponantur.ad coniungcndum enim propter de
perditas codarum totiusq; corporis canilamncs,prorfus quodammodo funt inutilia, fi namq; illarum for-
te aliqux repcriuntur,ob putredinem funtfriabiiesA undique ab ofsibus liberx. Rurfus ofla ad huc ufum
funt inepta, qux e terra apud alias nationes eifodiuntur, & cumularim in cocmiterijs alferuantur. Prxtcr
hoc enim, quod illa carie ob terrz ficcitatcm afficiuntur, omnia ciufdcm hominis olfa nunquam , uclut in
didis nuper monumentis reperiasjucl Parifijs etiam in Innoccntum cccmitcrio: ubi,fi ufquam modo mc-
hcrculc,quamplurimos olsium qux e terra fodiuntur, habes aceruos:qui mihi primum cognofccndis ofsi-
bus uacami ,aUeo uberem fuppeditarunt copiam , ut longo indefeflba; fpedandi ufu edoctu s, «iam obuin
*
dis oculis cum fodalibus interdum deponere aufus fuerim, unius meate horx fpacio nuilu os c< tot accr-
uis porrigi polfc,quod, cuiufmodi cflct,tadu non dijudicarem* Atq; id eo faciendum erat dudiolius quo
,
difccndi cupidus, magis prxeeptorum opcra>in hac mcdicinx parte (quod uerc dixerim) dedituebar. Por
rb
1 .
1 8 u4nd. Vefalij , de corporis

imvUiu ,h quod ad cofiorum ofsium connexum crc&ioncmfy attinot.cabnox poft emundationem (ne nimium in
fubulis, quibus fuppinguntur calcei. citra
•ff‘ durcfcantj committenda funt.nam ftatim a coaionc, offa folis
t negotium perforantur, xncisq; filis mutuo alliganturiquod quifquc, prout manum nacfus cft induftriam,
& ad ca qui haiftcnus toto libro dcfcripfimus.minus obaudiuit.fuo marte perficiet. Verum interim ii qua-
do ofla alicui aridiora durioraq; obtingent.quam ut illorum qui coria fubulis perforant riru , illa ex noto
adhibere, quod aliquando in hunc usu,
terebrare poflct.haudquaquam abs re erit, id inftrumcntum operi
quum in durilsima quidam ofla.fpeftatuob ficcam hominis medix itatis temperiem iucundifsima, inci-
diflcm,ofsibus perforandis parauiifumptis uidclicct duobus ftipitibus, trium feri palmarum longitudine,
& crafsitic trium propemodum digitoruimqui deinde al
teta parte,non procul ab extremo orbiculari, & quod pol f{/ie fipne iufhmmtmtmm
id exprrfkmmi durior*
licem admitteret, foramine, perforabantur, ut axis in il- , <f*»
lis uolui poffct.quz longa erat

palmas fere tres A
fu is ex
ejje Uri neget/ o rerferemtnr,
%/gnijutwt itsqoe A fr B d**i
tremis crafsitic pollicis, in medio autem duplicata erat- Pipitrt,ift>. menfe e< t ftemni
fitic,tcrcs,ut fcilicct extrema, ftipitum foraminibus con eugnh pejjmat infi-
elicuit/ 1
gi. C » C et/m D ex// per-

ucnircnt,ac in illis commode uoluerentur: &l media craf .
trm,cmi ferrumJakmU m me-

fitudo axem ita cohiberet, ut ftipitibus fecundum cius dum ituLtmr h nere enu'»m^
crafsitici longitudinem ualidc alicuius mcnfz ucl fca- que ex// urtumueUrtUt»
mni angulo intrufus,& cum axe illis inditafirmatis , ipfa
duntaxat in ftipitibus circumduci poflet , nonautem an
trorfum autretrorfum ageretur. Atque iuunum axis extremum, ad trium fere digitorum latitudinem,po!
licis modo teres cratiad quatuor autcm.ucl quinque
digitorum latitudinem, duplo crafsius Se reliquum .
axis,pollicis crafsitiem ita iquabat,ut extra alterum ftipitemA ultra mcnfi fcamni ve
amplitudinem ali-
quoufque promineret jlliq; tcrruin immitteretur, quo olla perforabamimodo tenuius, modo crafsius, pro
rei ufu,iliorum ratione alfumcns.qui
fphxrulas,oi*ationibus Dominicis,*: ad diuam Virginem falutationi
bus fande enumerandis aptas.indics prarparant.Citcrtim media illa axis craftities , inter firmatos confi-
dens ftipitcs.exadifsimc fuit tcrcs,ut tenue lorum ipfi aptius circum uolucrctur, quod fcincl axi circumda
dum, oblongi baculi extremis tanquam arcui ne&ebatur.ut baculo furiam Se deorfum finiftra manu, tan
quam lyra ludcntc.uicifsim dudo.axis cum ferro ipfi indito, in ftipitibus circuniagcretur.ac os.quod dex-
tra manu adhibebam,per foraret. Hoc itaque inftrumcnto,aut folarum Tubularum ope ,
ofla pertorabutur.
& ad manum erit ineum filum, partim crafsius, panim tenuiiisiquod poftmodum , quo magis fcquax red-
datur,SC quo rarius,quamumuis intortum,frangatur,crit igni, ut aliquandiu candeleat.imponcndum.His
aderunt dux tcnaculx.fcu forcipesiunus quidem, quo filum intorquebiturialtcr autem, quo iam intortum
abfccabitur.inchoabis autem olsium colligationem a pedibus, ac primum calci talum iunges , Se deinde
cubifbrmc os calci dk cymbam referens talo,St tria interiora tarfi ofta cymbam referenti : deinde his com
mittcspcdijofla,hisq;fcriatim digitorum ofta, cum ofsiculis fefamo comparatis, quxideo cautius St te-
nuiori fubula perforabis, quod duriora lolidioraq; funt, Se ex fubuix impetu promptius diuifa difsiliunt.
Vbi utrunque pedem iunxeris, tibix ofsis tuber, quod finus femoris capita excipientes dirimit , tanto fora-
mine in libiz ulquc cauitatem,t]ua iplius medulla rcponitur.tercbrandum eft, quantum excipiendo durie»
n baculo fufticiattqui femori etiam intrufus.claui mu ita tibiam femori committat, uti fundi ualis afterca
abfquc glutine nedti ccrnimus.Eft enim in lemoris inferiori fede aliud foramen moliendum, illi c directo
conliftcns.qnod in tibia fieri uolcbam.ut idem baculus & femori Sctibix indatur , huiusqj ope articulus ge
nu inflexus mancat.Prxccr hunc baculum tamcn.fcmur tibix ofsi utrinque crafsiori filo committendum,
eft,nonprxtcrrnifsiscartilaginibus,tibi* ofsisfinusaugcntibus.quz quum hxcoflaiungcntur.fimul cum
illis conftriSa, in articulo genufcmabuntur.Moxfibula tibix olsilupra infraq;
alligabitur, Apatellafi-
mul femori ac tibix olsi firmabitur.Hoc ubi in utroque crure prxftitum erit,facri olsis lateribus ilium of-
facrafsioti filo funt neclcndaiac deinde pubis ofta,intcrucnicntc etiam illorum cartilagine, iungenda.lam
ad manum erit orbicularis aflerdn quem ofta crigcntur.conuenit autem, huius aflcris orbem tantum efte»
ut pedes illi eo fitu,quo ofta erigenda ducis, apte firmari qucant.In huius afleris medio foramen paratur,
ut quum ofla in ere Clam arcam recondcs.infcnor arex fundus axem habeat, qux foramini illi indita, orbe
conuolui finat.Prxtcr hoc foramen, aliud iuxta orbis circunfcrcntiam aptabitur, in quo lignum firmari
queat, quod inftar teli, aut haftx,aut falcis (utcunque uifum erit) paratum, fceleti manus liifhilcict.Extru-
Ctoin hunc modum orbi pedes imponcs»& aftantis alicuius ope iuper pedes reliqua crurum ofta inniti eu
rabisiaqdcindc femorum capita in coxendicum ofsium acetabulis indcs,ut rctfc filo aut uirgula intensal-
lum mctiaris,quod aborbe ad humiliorem fedem foraminis pertinet in facto ofle dorfalis medullx gra-
,
tia incili. Hoc etenim intcruallum edocebit, qua menfura fcmunfabricandum fit, quod orbi affixum,*! of
fis facti rtiiquarutnq; uertebrarum foramini dorfalcm medullam tranfmittenti inditum, uniucrfa
ofta pul
chre fuftineoit. Ferrum namque ita aptandum cft,ut ualidc orbis medio clauis affigatur St ab orbe ad in-
,
fimam ulquc nuper diefi foraminis fcdcm,teres aut quadratum fit.ab illa autem fede furfum latius quii»
crafsius efte ronucnit.ut poftmodum ad dorfi inflexum obliquari queat, uertcbrxq; ipfi ita latioribus quo
que adhibitis intrulisq; bacillis adaptcntur,ut immotx maneant, neque ad ferrum circumuertantur. Atq;
ideofemim inibi primum tenuius fiet, ubi facrum os, ne deorfum fubfidcat,fulfulcicndum uenit . Nili e-
nim hoc OS firmetur, fu ilincituri];, una cum ipfo reliqux ucrtcbrx fenfim def eendent, temporisq; fucccflu
fceleti crura turpiter obliquabuntur. Verum quia os facrum (quantumuis foramen dorfalis medullx gn-
I
Lfumanifabrica Liber 1 1 1 v
tiainillocxlatum , cultri ope rcdum agas, ut ferrum per ipfum tranfmittas ) in hac quam modo para-
mus ofsium Arue,non Tatis in poAcriora obliquatur, neque ad pubis os collatum fatis Jurium f pectat: fo-
* leo interdum ex x medio corporis fecundi ofsis facri oisis foramen reda furfumindcbitofacriofsri fi-
tu, ‘ n f° r,1mcn ufqucdorfalis mcdullxcxculpcre,ubi id in altifsima fede primi ofsis facri ofsis conliAit.Ac
curate igitur ab erbe ad facri ofsis fwaminis,fiuc id fit finis cius quod dorfali paratum cAmcdullx , iiuc
terti
f*** nouum prorfus ipfi ofsi,uti iam diccbam,infculpferis,prxparandi ferri longitudo metienda uenit. IX rcli-
q Ua autem ferri longitudine non adeb curandum eArquum hxc ,fi forte longior fit,poA ofsium compadio
nem facile prxfcindatur.Et ctiamli olTa arex imponenda duxeris, magnopere iuuerit , ferrum plus minus
duabus palmis longius quam uniucrfum fit fcc!cton,ficri:ut iplius portio extra uerticcm eminens »fupcrio
ris arex fundi -foramini pofsit indi.in inloq; conuolui. Ceterum olle facro , cum ipfi ucrinuuc nexis ilium
ofsibus,utiiam diximus, ad ferrum oroi fixum fufiiilto,crafsiori filo femoris capita coxendicum acetabu-
lis innedes : diligenter perpendens, quantum hxc aut extrorfum aut introrfum intorqueas, ne fo t£ crura
turpiter intorta cdmittasiaut pat cllc, interiora potius cruni,quain anteriora rcfpiciant.quod fanc futurum
cA,nili ad amulsim fecundum totius cruris lituin, femoris capita fuis finibus iunxeris. Vteunnue tamen fe
hoc connexu filum prorlus intorquendum non cA,priufquam pedes orbi Se tibijs eo litu commife
ceris, in
apparebit elcgantior.Hunc a baculi, quo manus Aabilicntur, forma, pocifsimuin petes : alium
ris, qui tibi
quippe litum melior ia falx, & alium luAa.auc Neptuni tridens, aut aliud quoduis iuArumentum expetit.
Modo ucrtcbtx omnes feriatim accommodandx fiint,quo cuiufquc fitum ordinemq; inuentu non ardua
oblenies. hunc namque uertebranim forma,& articulationis ratio prompti oAcndunr. Quum primum ita
que ordinatim omnes in menfamrcpofucris, quinque lumborum uertebras inuiccin committes duobus
ncxibus,in corporum lateribus fadis,qui una canilagincum ligamentum contineant quod uertebranim
,
corpora intcrucnit.Huiufmodi ligamenta feriatim a charta, cui illa applicaAi,funt affiimcnda eo fctnpcr :
rclido,quod eas intercedit uertebas, quas inuicem nunc non alligas.qucmadmodum in prxfcntia cA liga
mentum, fcu cartilago, facrum os & infimam lumborum intercedis uertebram, idq; quod fupremam lum-
borum & infimam thoracis uertebras intcruenit.Iundis enim lumborum uertebris , lex inferiores thora-
cis inuicem,
& poAmodum fex fuperiores una cum ccruicis humiliori conncdcntur. Kcliqux autem ccrui
cis mutuo non funt colligandx:fcd eas intcrucniens canilagincum ligamentum corpori inferioris uerte-
,
brx duntaxat e A glutinandum.quandoquidcin ccruicis ucrtcbrxjcrro tantum inditx, fuam feruant fede,
neque thoracis uenebrarum modo coAas fu Aincrc debent. Ilico igitur atque uertebras ad eam quam pre
cepi rationem, priufquam ferrum illis commifcris,lumbomm ucnebrasita connexas ferro im-
traijciatur,
poncs,idq; fcduJo ad eorum inflexum oblitpiabisrac infimam uertebram una cum facro oficita commit-
tcs,ut iam prius lumborum uertebras mutuo uinxiAi.Nlox his inferiores thoracis ad uges, perpetui quam
i
licebit accuratifsimc fcrrum,fccundum totius dorfi dudum,complicans, Se infimam thoracis uertebram

fuprcmx lumborum adncdcns.His pari modo fuperiores thoracis ucrtcbrx addentur Se harum infima fu
premx carum qux iam ferro appolitx fuerant, alligata, latiufculum& longum, nigroq; colore intindum
adaptabis baculum, qui poAcriori ferri parti appolitus, quam licebit demifsc inter ferrum &
uertebras in
trudetur, ut huius baculi beneficio ucrtcbrx ad ferrum firmius contineantur, neque ulla ratione uerfitiles
fint,ne po A modum uniucrfus thorax in hoc illud ve latus turpiter conuolui queat. Vt autem caluaria fer-
ro applicetur, neccfium cA uerticcm foramine quodam ad amufsim ferri amplitudini Si craf-
perforari ,
ficici corrcfpondcntc ne fi quando orbiculari alicui ucrticis foramini ferrum traijccrcs , caluaria quauis
:
occafione quoquouerfum circumucrtatur.prout enim faciem anteriora exade , aut uerfus latera fpedarc
uolucris, foramen ucrticis aut tranfucrfim,aut oblique infculpi oportet. Iam caluaria quoque perforanda
cA,ut ligulis ea fcdio,quam ferra in caluaria molitus cs,committatur:& quum tiifiim fiicrit, caluaria a fer
ro adempta, rarius diffolui qucat.fummopcrc namque conducet, internam caluarix amplitudinem, qua
cerebrum continetur, quoticfcunq; libuerit, intueri, quod ut fiat, utraq; caluarix pars tribus foraminibus
fibi mutuo corrcfpondcntibus perforabitur, ac unum quidem foramen opportune in occipitio perficie-
tur, & in utroq; tempore unum At inferiorem maxillam, nonnegledis me peculiaribus cartilaginibus,
.
xneo filo temporum ofsium finibus committes. Vcriim quu hic connexus non adeo firmus fit , ut
in iplius
accurate dentes mutuo applicet, fcd inferior maxilla dependeat, elegansq; fit,hancfuperion modo iungi,
& modo ab illa difiungi: prxtcr didu nexum, maxillx inferioris acuti proccffus ctia perforandi funt. Se fu-
niculus ipfis illigandus, qui fub iugalibus ofsibus traicdus , Se ucrtici inciibcns, nunc uerfus frontem, nunc
uerfus occipitium tendi pofsit, dentesq; ita collidi queant. Porro nunc tempe Aium erit, coAas uertebis
& fuis cartilaginibus alligarctquod fant ut ad amufsim Si fcdulo facias, primum omnes dextras coAas a
finiArisdifccrnes, conica ura'ucl a finu fumpta,quo uena, nemus & arteria fecundum coAas exporrigitur:
coAarum fede, qux latior (pifsiori); inferiori occurrit. Deinceps in hunc fere modu ((( )))
deiri a fuperiori
coAas mcnfx feriatim impones, ut dextrx fini Aris rcfpondcant, curans. Promptum enim crit,fingulas fuis
fcdibus poncrc:fi ea modo mcmoiix non exciderint, qux ad intcrnofccndas coAas fupra commemoraui-
mus.Ex nae coAarum ferie, primam utriufquc lateris coltam fux cartilagini ad pedoris os adned es,& de
inde fodali pedoris os cum adnexis ipfi cartilaginibus in fua fede tenendum porrigcs,ac deinceps primas
coAas primx thoracis ucrtcbrx tranfuerfis proccfsibusalligabis. Inlupcr fecundas coAas fux committes
ucrtcbrc,& poAmodum ipfarum cartilaginibus,atq; ita feriatim omnes obferuans intcrim,ut illas coAas
:
toto intcrualloprcrfus dchifccrc finas,que ante fcdioncm cartilaginibus inuicem diremprx fuerant. Nue
humeros fpilsiori filo fcapuhs nedes, Se deinde tenuiori filo clauiculas fuperioribus fcapularum proccfsi-
buit
1 20 j4nd. Vefalij , de corporis
bus.mox fcapulas coflis, & dauiculas peftoris ofsi. Quum tamen humere» fcapulis aduincics,cxpcndcn-
duin eft, C]u6 nam fitu manus collocandas duxeris. Hic enim multum refert, quomodo fcapulx finut, ca-
put humeri committatur. In quo etiam connexu cartilago neutiquam praetereunda eft, cuius auxilio fca-
pul* linm interdum adaugeturiatq; ita etiam cartilagines.clauicularum articulis pcculiares.no ncglcdx,
fuis articulis neftentur. Cancrum cubiti olfa humero uincienda non funt, priufquam
manus tota ipli fue-
rit nexa. Radius itaque, habita ad futurum manus litum ratione, fuprl infraq; ulna: eft
colligandus, deinde
fi brachialis olfa difiunda.fuisq; ligamentis libera funt, ea inuiccm ueniunt committenda:alias autem fuo
rum ligamentorum interuentu abunde continentur. Inferiori iplorum fedi primum pollicis os,& quatuor
poftbrachialis olfa, ac deindclhis digitorum ofla.una cum fefaminis ofsiculu adneftes . Poftremo autem
brachiale radio iunges, & deinde ulnam humero. Atq; ubi id in utroq; latere prarftitum erit, manus baculo
orbi infixum, inftar falcis,aut alitcrextruendum dixi . Eredis nunc ofsibus, ex
illi alligabit, quem ualide
olle u referenti, & audiius organi o (siculis, ac afpcne arteriae, auriumq;& palpebrarum cartilaginibus, &
unguc.cordisq; cartilaginea portione, monile licebit confingere: his omnibus catcnulx, aut cxiccato cru-
ris aut manus neruo adnexis.
DE INSTRVMENTIS, QVAE ANATOMES STVDlOSO

debent efte ad manum. Caput XLI*
^HfATomcoXy m. lWjTKr MfHjonyu delixeatio.
QVADRAGESIMI PRIMI CAPITIS FIGVRARVM,

ciufdcmq; charaftcrum Index.
7> SET^Tl figura, menfs cuidam incumbentem finximus afferem , quo in unorum feflionibus utimur:
drin huic affen omnia fropemodum accommodausmus, quibus indiffcSionumadminiftratiombus, adeoq; totalia*
tome quis uti poffet.
Jl, A M™fi,cui reliqua omnia modo feriatim indicanda fupcrffemuatur.
B,B Affer, urnis feCtiombus admimhrandis idoneus.
ytria foramma, quibus laqueos pro animalis mole adbibemus,quumfemora & brachia uincimur.
D0 ’
Eiufmodi anuli manibus pedibusq; bgandis adaptamur.
’
£ Huic anulo maxilla fuperior, libera infcrionyatcnula alligatur, ut caput immotum ferueturuu inierim neque uox,
neque reffnratio uinculorum alias occaftone prxpcdiantur.
F,F Dtuerfa nouacularumgencra.quibus ffongia accumbit.
C
Cululli nd tarum frenem formati, quibus calami adaptantur.
H yulgaris,quimcnfxadhibetur culter.
1 Grandis ac uahdus culter. ,
K Cultri i buxo parati. ; ,
L Hamuli.
M yarqffyb,und cumfiphone.
Obliquata
.
Humanifabrica Liber L ni
Obliquata acus eum filo cra/fiore, quibus Uterorum fafeieulot colligatum,
HiH.
n Minoret aeutûasuulsienbmfueuditaecommodamus.
0 Sena.
T Forficula.
ft. Malleus ligneus.

jfrundmescmjlando pulmoni & alqs quibufdam partibus idonea.
S Filum ancum,ofiibus nedendis aptum.
T Subula forandts opibus parata,
y yana fabularum ferramenta.
X Forpex amorRuendis filorum extremis comparatus.
T Forpex.quo intorti,& offa iam committentis fili reliquias prafeindimut.
V A N D O QV IDEM fuperiori Capite in nonnullorum inftrumentorum' mentio

nem incidimus, quibus ad Anatomen utimnr, quumd; no infrequens horum miliumq;
fi
fermo occurret haud aos re fore duxerim, ea omnia obiter, ut in

in fubfequetibus libris :
huius Capitis figura exprimuntur, utq; dcflc&ionum ftudiofis ad manum effe debent,
reccnfcrc. Primum itaq;plurcs comparandi funt
1 cultri, quibus tonfores in abraden-
_______ & quos uulgo nouaculas dicimus, ac harum quafdam acutas effe con-
dis pilis utuntur,
venit>quafdam ucrb rctufiorcs. quamuis iftarum maior femper, quam ipfe uelis, futura tibi fit copia. EK-
gendx funt minores & leuiorcs: quamuis etiam grades aliquot adcfic,ninil prohibeat .plurcs ucrb cocmcn
df funt, quod lcui quaq; occafione in membranis,aut tendinibus, ligamentisq; findendis corrumpant ur&
quum fragili admodum conftcnt fcrro,promptdcxiliant,przcipuc fi nouas,& acuenduo non detritas, ope
n adhibueris. Quibufdam ex his,& potifsimum minoribus, illud ferri tuberculum non inutiliter aufertur
quod cultrum extra manubrij rectitudinem extendi prohibet.atq; id tue in primis tentudum ucnit, quum
nullz rcperiunttir nouaculf obliquo extrude manubrio quales lllz funt, quibus noftrates & Galli tonfo-
:
res utuntur. Italis enim, ut & Anglis fere, rudes, & magnis erc&isq; capulis fcu manubrijs przdi: t noua-
culz funt in ufu quarum capuli lubinde in obliquis fc&ionibus, quo minus fcilicet manum ex fcntcntia
:
b paruos cultellos quibus calamos adaptamus addere oportet & ex his Parui tul-
b C. infiedas, obftacufo funt . His , , :
tjuihui
nonnullos orbiculato cufpidc, nonnullos uero oblongo acutoq; efie conucnit . Horum autem poriores tri ,
talami ad-
c I mmfi. funt, penitus ferrei : alijs enim, quum c tranfuerfa ligamenta feindere conamur, capulus prompte frangi* aptamur.
lababatur. turipiumq; ferrum imbecillius, e moli ita nimirucx calidf aquar lotione refina,in capulis hrmatur. Prorlus
refpucndi funt incuruad, ac falcibus fimiles: quonia folo prope modii mucrone inter diflccandum utimur,
O.CS.f.S.
qui introrfum in curuis illis cultellis reflcxus,difficulter tranfuerfis ligaincatis,& potifsimu per uniucrfam
fedemûbijcitur . Prarterea no inutiliter adhibemur d cultri aliquot illorum, quos
d RJ. interiorem digitorum Vulgat
menfz apponimus. quorum unum & alterum maiorem cfTc conucnit, fed retufum &crafliim, ferreuraq; nitri
potius quam chalybeum, aut faltem non impcnfe fragilem . Si uifum fuerit, poteris his adijccrc c duos c
Duxo,aut ligno guaiaca confidosiatq; ex his alterum tenuem & oblonga cufpidc fcindes, alterum ucrb la-
tum & orbiculari cufpidc effe fines. Vcrbm illos rarb admodum fe&ionibus adhibeo, quum rctufiorcs no-
uaculz femper fint ad manum. Licebit edam f hamulos duos effingere, illos rcfercntcs,quos Capitis ini-
f L.
do appinximus. Confueui autem illos parare ex furculis, quz Italoru menfz indi es apponuntur, & a pyra-
mide nomen fibi uendicant. Si enim utraque ciufmodi furculz crura magis lima attenuauens, 8c dcin eo-
rum apices oblique nonnihil inftar fc mi circuli inflexeris, hamulum tibi elegante paraueds, cuius mucro-
nes lima ex arbitrio acuere cfl integrum. atque ita unum hamulum obtuiiorem, alterum uerb acutiorem
comparare iuuerit . Quanquam interim relidis hamulis, ungues fubinde operi in clcuandis quibufdam
corporibus utilius adhibcres,nifi finiftrz manus umbra fc&ionc obtenebraret. Infupcr B flylos longos, bre
I “• SQii.
aics ,& crafsitic uanos, ex argeteo aut amco filo tibi dilTccan curabis,
& quofdi ex mollifsimo maximeq; fc
quaci plumbo , ab aurifabro quopiam educi trahiq; inftar filorum fines . Hi enim una cum porcinis ali—
.quot ictis, ad uanos ufus, & przfertim ad obliquorum du&uum foraminumq; naturam inueniendam,
mire conferunt. Iuuerit quoq; fyphonem addic, fi fortafsis illum per penem aliquando ueficz indere libe-
ret, ut in eo opere reddereris exercitador.Et quemadmodum nucleum fyphoni affinximus, ita quoq; qui*
hufdam flylis illum adhiben,& quofdam etiam fyphonis modo incuruan conduxerit. Ncq; profc&o me-
diocriter utiles funt flyli aliquot, inftar mediz canalis cxtrudi:ita nimirum, ut fyphones parantur, in quo-
jum cauitatcm fc&io tentatur, ex qua d ucfica calculus cuellitur : aut ad cam fty lorum formam, in quibus
pilofi fenei textores feneum in pilos fenadra fecant. Conferunt namque illi ftyli in fedionibus, quibus
membranam longa fc&ionc diuidimus,caucntcs,ne quid fubditorum aut in membrana complexorum lx
h Acus quafdam habere conucnit, inftar C litcrz, aut ( obliquatas . quod ilico prxftabitur, fi uul-
b N. datur,
m gares actis ignitas, ac ucluti dudiles tcdditas.obliquaucris. Conduxerit uero has efle magnas &
paruas,ut
i a. filum funiculosq; graciles trafmitant. Prztcr incuruas has,& rctufion quafi cufpidc przditas acus, tale* 1
quoque ad manum fint, quibus in confucndisuulnedbus utimur , aut quibus chirothecx aut pelles alio-
quin confuuntur ut cutem aliquando fuere ualcs, quoties metuis, te abfente, aliquid i fpc&atoribus di-
:
k tff.fiU fccndi cupidis uittandum.His acubus k filum adaptatur fcncum,quo oulncra committuntur, aut peculia j
dumfmmt im jrc aliquod,!» forte quzpiam confuta difTolui turbariq; ab alijs, quum abes,ucreris. Citcrum ad uafa rcli*
A** ganda,commmu illo uteris filo,quo literarum iafciculos colligamus, quod przftantilsimum cx Germania
L in
, . 0 ., -. &
J 21 iAnd. Vefalij , de corporis

in Italiam adfcrtur apud alias autem nationes imbecillius & cra(sius,minusq; intorta m-& laruc repemur
:
irfk$
m 6!
r orfiml*. 1 Forficula , abfeindendis poft ligationem funiculis cft accommoda , quod etiam quouis obitur
non nifi n q.
UmUuu cu l tro . m
Serra uero, quam interdum operi adhibemus, ea conducet, qua gangnena,-aut cius gcncruai&- o |.
ftibus uitiata membra prarfeindimus cui muneri illa: magis funt idonea:» qua: a pectinum artificibus pe-
:
*'*•
tuntur, quam qua: impeufie tcnucs»& ob id nimium uibratiles, apud chirurgos magno luperctiio (eruantur, q V.
x.
n Malleus, fi quando illo ad ° grandiorem cultrum impellendum, quum aliorum animalium ctfringcs
r,
;
i T.
caluarias, aliud ve os illo difcindcs.quiuis fere erit accommodus.Non inopportune cri.un ex arundinibus t s.
bJlnmm oblongi aptabuntur P calami, quibus minifter aliquis hoc illud ve corpus commodius quam folle infla- u u, em»
m nmttfif repofisit. M Forpicum ucrb,qui£>usa:ncum filum in ofisium compactione intorquemus,^
r aliarum, quij xt» m. 40 .
mt x- U, B
tms idpratfirindimuSjUti &
.
* fiubularum,& ' amcorum filorum, Cfc dein « inftrumcnti cuiufidam.quo ofi-
tU^ mi- fa prompte terebrantur, rationem, in prarcedente Capite complexi fumus.
x Afferes ucro, quibus magno.
f.mun rrtut
tn entem i
jiflfTti
mi ftihoni u fu uiuas obimus fictiones, paratu quoque faciles fuiit:& illos ad finem fieptimi libri dcficribemus, ubi ui- t M. 19. ii. 7
tms dtxom- uorum perficqucmur Anatomen. tutnfi-
umdi. m* feh fi-

CHARACTER VM, QV I TRIBVS VNIVERSVM £BTA Ut
fi»
te tperu p»
ficclcton exprimentibus hguris adhibentur. Index» una cum fit*.
turijs ofsium nominibus
TBJBVS figitris,quibut tota ofjimjirucs exprimiturûasq; integrat nuncupare foleo , ii dem fert inferibun-
tur clwaLsercs.quanquam fi quis iUontm altem tantum figura peculians fi* *x numero ptomptd objernabttur , q ui f
Jugulis (baratl tribus modo in Indice fubuciamûo potifi imum infbtui ofjiu nomina (fed citra tpfurum rationem)
afcribere.primitm ea collocaturus,quibus toto fermonis contextu pracipui utortdein Graea , mox (fi qua alta fini)
Laima,probatioribus recepta antcribus::dq; ita, ut ordo btc utm quandam habeat. Hisfuccedcnt Hebraa , utrum
aliqua ex parte adbite Arabiea*qwtm fctlicet ex Hebrso AuUenna interprete propemodum omnia , d familiari tm
bi amico U
iaro Hebrxo de Frigeu (cum quo tn Anicenna Ufttone mrfartfoko) fini tranfcnpia. .Atque illtt nomi
m
tubus ideo latinas lucras fubiur.gendas duxit quod horum pleraque Arabum libris Lilini. ate donatis adhuc occur
rant :ac proinde etiam merito pofi hac locum habebunt aha tn Latinis Arabum interpretibus pajjim obuta , fintul
cum iis qua noflra atatts manualium incdu orum libris leguntur.Ostaque Oxe is nominatur ifit , Hebrxis au-
m
tem oi» begem. Cartibgo autem ’Dipcp hafcccbufiin.Cat otim cfiwrn nomba opportune aujpicabtmur d
caluana,qua Grxeis iithur etoimAh itauJfua,******' 'Calua, cerebri galcaÂtque it a nonnull's t otam ca-
pitis molemtuti in aminrifs occurrit tuut alioqnm uulgd pingitur,uocare libuit: aliquibus uero eam dunuvat par-
teuhqua crmibus ornatur, e usus circulus steti* er akilptif, nuncupatur, pip? p’p tkccb bamoab, Pipaprrrp ebe
deroth Larti e ac b theca & dia capit isttefla capttis,& fcktella capitis, afuan.
Sntura,quibus capitis offa mutem committuntur,gentratim uocamur cofe fceUutm.fenan , dargan,a-
doren,complofa.
Ai,$ Sutura coronalis, ewicu*. hachblit,»pt p cbafctbii arcuahs,futura puppis.
B Crocorum nuiufculutn a refircusfutura, J enJVfccfr ab v fimditudine "7*5 Lvndq. laude, hypfiltfi
5
tura prora.
Cj Sagittalis futura Inflor tdUueruîut uirgofecundum capitis longitudinem prorepens futuro.
rpp cbecbtf 1
»»7 »D fcefbdif.seruahs,idq; potifi.mum,ubi boc coronali committitur : qui locus etiam geudecb» idq;
m primis flefu* uveatur.
D 2,3 hxc coinpago,ucraliitkrx imaginem nem cxprtmensycum [na coniugc uocaiur , contextus fquamxrum modo com-
miffitM'2'x •**h<a*t+7*4ioGtemporolc/Jquasa*fbrwies. o*Bh{r cbclaphijm.Corticalcs, mendofo. i{tLquo caluario fk
tvrs*& contexi us aitf ipfius i.tiuki propriis defla nuntur nominibus.
* l#3 Hccostpcr iide ac fuimcoruattxtuocatur os uerucisAtiyâi^f eruent Sunt quibus utraque, fynciphis offa nuncu-
pantur 7p7paou> bcgcmbacboticbod.7^crualuîaria,arcualia:quanquamaUf ttaiugalialtocnou offa. Taneto-
ha, quo 1 0uu ne uonnuihi ttntpcrum offa dicimtur.offa rationis,Jcu cogitationis. >
$ 1,1,3 frontis os%

u qhtbufdamJbicipitis pspp mp begem bamegjccb.Coronalc,os puppis capitis, os inucrc eundum,
osfenfus communis.
>2,3 qiwo om hegem bahorepb. Laude os,pyxis os, os prora, os memori* Sunt qui
Occipitis,fcu occipitii os,Inu bd- . &
fillare (quod magnaru capitis uafis portionem confbtuat ) nuncupent retiamfi id nomen cuneiformi ofli priuatim in-
ditum fuerit. •
J' 2, 3 Temporum offa utrinque ftngula,Ktrn*">up*»***e?u9jarrU4»tJ aliquibus etiam lapidea, lapidofa. wrrt»
bagidahiu., c":a6p haggamotb baa unum. aurium :ct tamfit id nomen duobus ofiicuhs accommodari pofitt, at
¥
. ditus organi lonilruh tonem ingrcdiaxibus ,<jr m fcano,cut fecunda figura cubitis innititur, q ; & * exprefiis.Qua
doquidem q; cfitcnlum notat me udi aut molari denti afiimlatum: * utro ad quod malleolo,aut femoris ofii compara .
mus Quia uero hac officula prifeis Anatonus pro fefior ibus fuerunt nu ognita,non mirum cfl , illa nominibus dcjlt-
tut. Caurum temporum ofja quibufdam tymparum tmcndofa,pariaalia,dura, annalia dicuntur,
t * In temporis ofje prociffus,flyh acus ycwiagwcmrefcrcus , J uV,/$tA<»Wkr,T>Jrx7jw. calcar capitis

pnp ipp chcmo marhegg.Os caluminum, fagu tale, ilaiule, ac mile.
(s , 1 , 1 T emporis ofits prociffus,ubcrts papillam referens, u* *W* c anamiliaris vppp 0» hegem potmii.
£2*3 Os cuneo comparatum .* u Galeno nara dw isuiZ (etiam palatum uix contingat
fi ) chrcun feribit ur,
m»*uiA*no%CHUciformc,palati os,bafiUarr. quantus fu aiam appellent occipitis os. pipojow mofcau bamoadt ,
d B axillare,
1
,
HumanifabricA Liber L
12J
. H y UA H.I C 0 H.T 0 H. / S 0 S S l vH S I My l
CumpiBoritm antcriorfuift
I.
L HrMjrii
1*4 nAnd. Vfjaltj , de corporis
HkMjCUl COHTOH,IS OSSlfM EX LATERE DELlXEJT 10.
-•
ff. Tin -rnmiy-^f
T.lliimiillRVTIW
V I V I T V R
'INGENIO,
CAETERA MORTIS
E R VN T.
i yt a £ J con,vonis
«
Humanifabrica Liber L
CO\TOKIS HVMWKlOSSA, TOSTERIOR1

f UC E T J{0 V 0 s I r «<. I
•« ^
Mta
RM
V*W.Vr>H
> .: 'v Ml ^
q« i u*uh- --j
t 4>
«U1UIL
«t tdcim
i J Edxillxres
MgiUZjXJ D
, . . . . -,
ivs *And. Vefalij de corporis

,
Ia.Xlbare,pe.x :ttxm,os eoIatorij,os crilralkm,cauilla:quanquam

& ita talum quoque uoeent.
'
'
' '
** Sedet caOsaria.qktmi lapidofam diurnus. _

Iu Cuneiformis offi, proe cjfusjteffiertiUimum alitaflimilatiedtFfsfns. "»3 e» bcggcm chenapbif
r, 1,1 ,} Hstefcdttffmtul cum fu* catingt in altero Utere usocatur offa tugalla cr comugaha.
Cuyurmu&mJn&utnam-
<W jmdpip» bagamotk tagpgb . Ojfa paris,paria, qn* uomina illi tuam
temporum affcnbunscffi-
numeratum os , quod enbrousut eo o,& «U-
buStJnl* um temporum,
areualta
o(l, OBauum capitis nobis
offa.
bufdam (pontus confertur, ob idq; Uyxiit &

auôOis nuncupatur cun&uutgo cnftalum i,c,tur*ulbb,fe)cot-
catuaruam
fert in iribus his integram offium compagem exprimentibus tabulis, quum tn interna tantum occurrat
narium fcptusn conjhtuit
pUtudme.qucmadmodum oRcndtt oBaua figura CaptosfextiuuU.B,^. Kffifnrti.quta
extra didam amphludinoii.idabqua ex parte mden quis
contendat.
. ..
Superioris maxilla duodecim otfibu, milium mfcripfsmus

cbaraBerem.audd pnuatts deflitiiantur nommibus.C*
terum fuperior maxilla dicitur mandibula p-iw -pSp balechi haheholl. qua nomna inferiori &
interpres priuatim Faucemuocat.
c maxilti.C in tribus figuris notata, accommodantur , quam Haiyabans
*
Dentes , iSirtts, 0"3G fanaum , plurimum in utraque maxillaJedccm figuntur quorum quatuor medq aute-
:
tioresq; tmiforuuocamur.rsirTu.tr^neisa.tins.ytkuri^
nforq, quaterij . emoveo hamubatecbtm . quadrupli.
proximus eSt .caninus uocatur.-Juntq;
Verum duo medu barbaris priuatim duales appellatur Qui utrmque mciforqs
0"l!a chelauqm , aut metalehotb. Mordentes, bos qui-
utriufque maxilla duo taniui . taciturni, snnbn lb
autem utrmque mfequentes , molares appellantur.
ttvs.hv.yiwuuolxr-
dam quoque riforios uocauermit.Qumque
qui poti pubertatem fericre-
resanaxiUarci,paxiUares,meiifsles,Cicerogenumos:quo nommcalq eos appellant ,
fcunt.ac Gracis iaofirirmctiitT:*c,bfi->ir><

iiocannirinojlris dentes fritfns ac fepienax &
mtclledus, ferotim .ala
uero, Hcbrats dicuntur momto-
tem complentes, dem concies, ribo naghuid,neguegidi,nauged^!balm.Molares
menfa depiBum ueei) <1 ImmtieffmlTe xuuCheMqpaVlfafvtiyrs^. os

V X 0^'!referent (quod infienda, figura
aut v
wagmemc.rprmens.mri * »! 0» began Ibami aut lamdq. tingua os, fulcrum,gutturis os,
a
os laude, &
os morfiu jidam.jilfaic . m , „ . , , A .
notatur, quod myjSfsaaUauswua

,w. jvi.TJ HIS charadenbns.idtribus figuris feri conffiicws.dorfim I?'-
cxtruiturucrtcbris.mutunsiixubis. prins cbultotb.
uajcrvum,bonitnts canna, bno fcidra nuncupatum, mullis
ym uubs,oliibusfufi,qaampofimorifedeaciitimediicuntprocefiim,quilfiina,itat^Sinunca,aifeiufcen,fena-
rti/ys.ss.ad/i, , collum. p’J * 7*0 gauor uelgbarron. Tenon,
[em uocatwr . Cate, usu ablaiK indicatur ccruix .
ccruicis uertebra dmtaxat tribuunt. Torri a KaiL
ucrtcbrx mfignuauurthora-
atbUsmuod nomen alufepuma
&
nT,js„ta,tis,peBoris,lnterdum dorfifimpiclter pip chage Uuerfcapilu
. . MbLadM
i i s fiJflc,s,aliquando
uertebra lumborum.isfi>i.izvM,'l*‘*’ renum. o'ipv mothnaim-Mlchatin Ab M adlffotfacrum proponitur. Iif”,
an latum prseo ’= olp begem pi Hatababath . Lumbare , offa clunium , claisium , alagas ,agn, abhans ,
eri ,
tr buiuitur. 7q itaque mfcnbitur

*bhaum, uetula, ojamimu ofanum,qua nomina fubfequenti lam offi d auibufdam
rcbqua, qua opfacro cx quoria-
coccyx os.tictci.ai.l-Jnc.JibrJym.iftJu. p» haagc. Cauda os,alhofos:dtin
dam interpretum fcatcniia affcrtpfmus nomma.
tihi nuncupantes 030
TcBors os.tifi.quo nomine iionniilbfupcriorem offis partem appellant inferiorem tunc
.
,
81 , 5,3 quaiugulum conSUtust uo-
sipp egini hehace . tboraxyafftiuaffos.fcutum cordis. S operior em huius offis fedem ,
’
,
caut furculam fuperiorcmVy fedem infer ierim, appellant furculam

humiliorem.
Pi.J.5 Muc ronata pcBoris cartilago , enfi comparata,. tfesJcc .enftformis jjn»j7,o» hegpn bedehf 'rachaucb . dpi
gheroni "15pS* alchangri.-quibus nominibus uniuerfmn pcBoris osfubmde donatur. Malum
granatum, cnfifoldis,
cultratis, cpiglott aha carlilago.fcutum,clypcus oris flomachijncdsum furcula

inferioris.
In tnbus figuris duodecm thoracis cofts.tam ucra ac legitima, quam notha, ffnsria
ye,uti men
&c.ufquc ad 1 1.
,,5>
^
defa indicantur. »*>»» pirSl zelahoth.Spuria
uocantur cnamfuti.
D ’’ , Clauuuin otitis claues.mgala Sunt qui &

has humeros appellaram. 0:» fcccbcm. Furcula.
^ 'ff'scapuU. Jêiti.-in.SbrJ-im.unnuffiox Hac Lumisplcrustquc etiam buoierxsnunoipaiwr.fcopttslum opertum,
1,5
fioptula. CP» ebatbcpbspaf.sla.clypcus &
fetuum tboracis.Cxterum * m tribus figuris, fupemrfcapula tnftgm-
/nem fummumbusncrumferi uocamus.dvdam aliquando autem Hippocrati nJ ia*pse
ictis Cale-
turproceff
id ,Jb agraffo cbar-
noelia unr runquamefnifsttiMuufsixstdisaiarsuxils.iuisuisdiBus.Summusarmus, onrv
toni, 311TD I» pi balxrcub. Roflrum protinum*:aputfcapula aUcbaramcmancharîlgorab,dellruBum.
Troceffus
t , ($• Caleno interdum nfu*slic,
p. aciem fcapula interior inferior ve,m prima figura u indicatus. dicitur
.i
enqtKS ni.jtncborseformis.C lueram referens proceffus. jppo p» baqn bacatepb. Oculusfcapula quo etiam no- ,
mine fc apula jfiina nuncupatur.

S 1,5.} Humerus,fcu braebq oitiruy. si.Brachiuiri.funt quibus ubta uoectur. ovtoosp chane bageroba, tio hagad.Tar-
uum bracbiumuidintorium brachqaasma bratiiu.afetb.
ulna:
T,y > 1,} Tota bat fcdes,cubitus nobis, Celfo autem brachnrm nuncupatur . uHyyetiulss.Ji.ins.r-jyti.Cubuiis ,
qua nomina rtiam inferiori huius fedis offi tribuuntur, prji ganilin, opi
geroba. 0’Tno 'FO fcete bamudim.Mfaid,
ajcld.alfabad.
Ti, 1,} Superna in cubito os.radws nobu appellatum. s.s(tii.-ruf aui-Am. p'ipp 7 |pp hamud haehou . Foeile muuis brachq
eamutuurundo minor braihq.
Ti, 1,3
Cubui inferuu os .uluanobis diBum, eifdemq; cum toto cubuouoeibus donatum, fnl/is,. pjwjip 7ipe bamnd
balachiban.Foelle maius bratbij,canna,ac arundo maior cr mfenor braehu. Huius proccflnm , infecunda figura s
tnJigmtutniGrsui nuncupant uneutor», miCrTsi.uîuJrui Latinorum quidam gtbberum.gibbum Mddittamentum ne .
catum.
i
b J , --
Humanifabrica Liber I i ay
f • catum.Troeefui tutem £ iu/ignitur, ac ftytum rcfcrcns,m>.*"dit nuncupatur.
*"* ' **l Brachiale.***-*" Tabna quibufdam. Jff» rafegb.l{qfcha,rafetaafcam,oJfarafete. ‘ /'
r i.» Toflbrnchialc.nna**rxm,alt?m,c&KunM*T,rimpcnnultis pabna,pcdus manus.peden. ?t» pio» mafrcch «
chaph haltd.alfclanuat.
Digiti.JtnMi pwaiB hcglsahoth.Horumoffadicuuturodmeyy,<,nimnlJ^<uu,h,>MMgmiua,aeiei,articuli,m
temodia.Deinfingjhs digitis priuata tribuuntur nomina.VoUex enhu,feu primus, dicitur hiyti.trriyjy, magnus,
fromanus.Sccundus^rriuiejndtx.Tertiusustns medius, impudicusjnfianisuicrpus. !iutrlus,*tttiunijtTr,ut a-
uularis,medicus, cordis digitus, drpotifiimumfiniJier.Quintui,i*i*fir,paruus,miniinusyiuricularis.
©»•»•? Ojjdfacri ofin Lateribus eommfja, quorum utrinque unum eft , in trei uclutijcdes (ctji continuum fit) idijfedionis
^pnfefjoribus dithnaum.ac orimaifuidcmo mfignitur, ilium os nuncupata, suy*,u,, Jb» b» hegem hacbefel.
‘
Mlbarta.anchmwterdum lumbarc.Sccunda autem fcdcs,mcdiaq;,ac * mfignita, coxendicis os nuncupatur , lyjcr
P
T”9B» hegem haiara h,co.xx os iquihus nominibus plerifque totum os etiam uocatur , uti £r dtdrv/iir. ^tllha
uorat,pixis os femoris os,fed ualde pcrper.im.Tcrtia uerb fedes,anteriorq;,ac t infignita pubis os dicitur, SBns,pe-
,
iimis, orto <33
moris os Jubindc appellitant. yerum uniucrfum os Hebetis dicitur orto 33

rt.t.f Coalitus pubis olfum.ucrwnpiiuatim cartilago hic infignitur.eorum ojiium unionem interueniens.
M
gabe haherua, fetoip belhaua/Penis os,pudibundum,& fenestratum os. hoc etiam barbari fe
hagamoth gbau haherua.
AW.| Femur.feufemoris os,fcmen.iai« 1 «0 reo pachadJtaiarech.Os coxa,coxa, agis,anchx os. Quibufdam cnu ap-
pellatur.
* **M Extenor femoris proce/fusu/ui rotator natis feri nuncupatur, rtr/arrif i*iyut,yumis. Malum granatum teHicu
*• lorum. tharuca.trac hametra maior Minor ucris msenorq:
procelfuir infignitur.
Bi.x,} patcUa.!*uiashu\jdeum>at*tuiuiir n,*i-
/ >y»s,Siryst*Tif.Mola,fcutifBrmcos,gcHHrotHla. 03Wbo hayn
au maghcn haharcuba.Oculus genu,polus, adaicon,rafgauslrafafcrtrtifatu.
n,£ i.«,| Huc pars unxuerfa Cctfo crus nuncupat ur.quanquam Galeno ouinse dicitur,quicquidd coxendicis offe , ipfis ve in-
guinibus, ad extremum ufque dignorum pedis pertnetifcnmr nimirum.nbia, &pei ipfe . Jdominatur itaque fecut
pars hac , U &3tsnicrfcpta,tibia,*’*i*n,
p» fcocb.Qjabus nommibus huius quoque fcdis grandius interisuq; or,
«. cui quod tibia ot feri nuncupamus , uromum,
ni]cripfimus,obuMu eft, &
interdum drmrifun appellatum jp '
bnn. hanc bagadol.Focile maius, arundo, & &

canna maior,feu domeSiica cruris. Caserim exterius graciliusq; os
f. W injigwtunuic fibula nobis didumatppeUalur xtfir*,**i*miiit,Surx. pps »p chaue bachaton . Focilemi-
Uus,cama,cr arundo mmor cruris.
0-X '*M Infcnorti t :bu offis <fr fibula fedei malleoli appellata,roofu,wisu Latmorum autem nonnullis mali tali appellan-
tur. BBpp >3 W
b5ob iiop 'PB frtccbeggauotb baboletonmifccnt hachaium.Claiuculs, cauilUnahabm
,
Mcf .
quidem interiorem mdical malleolum, y autem exteriorem.

il i,>. ] Talut, u<rayauuacn*i. Latmii mterprenbus quibufdam parum redi malleolus appellatur
,fortafiis huc quorunil
non Mnatomicorum fentemia duSis,qm il» nipas malleum , neutro autem genere rurovtu talos potius Jigiuficare
contendunt. JiB’pa hacharful, mp>» baarccbom.Bahflxos:feubabJUnux,cauiUaababab,alJachi.
**»? Calx.reii,*a<e***>t,t Calcitos. jp» baacbeu.Mrip,caUar pedis.
bt, i Os cymbam fcapham verefcrens.r*at*HJii'iqauicuiarc,nauifome. «DpwwBit bicbbi» heganbafcaucumt ft
phma chetana .
ffjfl.t.i Hae pedlspars.qualuor ejformata offibus,nobu tarfus, ut tjr Crocis, feri nuncupatur, ibi rafcgh. Bafeta pedit,
da,f. q*r<$arafetapedit.Triaautemmtenora,d,e,fm/ignita,priuatimxaium*fnqHibufdum appellantur, extimumue
g. rb.acg notatum,uocamut ot cubum tejferam ve rcferens. *eCmJit.nuiiuftm Cubifirmc, quadratum, rm chardsj.
Tinea hegem mphrod. Grandtnofum.uarism,nerds.
bjn,i, J *xli"plaiit4,planimhuclligiuBi,0-folum.t*n*iatmt*i},tTcdus,&pcden. ijn pvn mafrech bareghel-atlfe-
lameet.
ij 1.1.5 Tedis digiti.
k j. 2 .J Cbaradere kofficula notautur fefamina,nraiuHji. ptotRpJ» bcltliefaniiniatb.MlJcmfcminid.
LIBRI PRIMI FINIS.
- - i L 4 ANOREAE
oitizedt
I 28
ANDREAE VES ALII, |,i .t
I
si
DE CORPORIS H VM ANI }.<.« LJ+
fabrica Liber Secundus .
LIGAMENTIS OSSA CARTIL AGINESQVE

INVICEM COMMITTENTIBVS, ET
Mufculis, uolunrariorum motuum inftrumcnris, dedicatus:
& figuras ipli proprias, uti nunc dcfirjbttiir,
u' izr. proponens.
ABVLAE feriat iin modo fcqucntcsy-oirmi|>us ferd fecundi libri Capitibus

communes crunt.Primjtr enim quatuordccim, integros exprimunt homines: ha
rumrj; ordine priina,antcriorcm uiri faciem delinearam continctiiccunda Litus
oftendit:tcrtia>quarta,quinta,lcxta,fcptiina,oCtaua, anteriorem faciem quoq;
proponunt, in hoc illud uc latus, pro mui culorum, qui indicantur, natura& (itu,
magis rcpolitam.Scx ucro occanam conicqucmcs,poftcriorcm corporis faciem
rcfcrunt,omncs propemodum ita cfhgiatx,ut mulculi in prxccdctc tabula ora
nino confpicui,in lequcntercfc&i.ab infenionependeant. Deinde omnes ta—
bulx ita inuiccm congruunt, ut uni,qux anteriorem exprimit funem, alia fuccc
dere pofsit,poftcriorcm exhibens. Integrum namque crat,tcrtix fubiungi nonam, mox quartam,dcin ded
xnam:infupcr quintam, illi ucro undccimam:po(lmodum lex tam, ab hac duodecimam : deinceps fcptimz»
quam lcqucrcturdccimaterti.r cui rurfus fucccdcrct octaua,& huic dccimaquarta. Vnde etiam non inop-
portune feceris, fi utraque ferie has mufculorum tabulas intuearis, aeque quid liagulx potifsimum expri-
mant, ex iplarum carundcmq; characterum indicibus obiter rcquiras,qub promptius a Capitum contextu
ad eas rccttrras.Perpaucis enim fecundi libri Capitibus peculiares figura: pr.rponenturu/sniminimdunu
xat, quorum mufculi communibus liguris feite omnes exprimi ncquiucrunt.in quorum numero lunt, ocu-
lum mou entes mufculi, laryngis mulculi, peni peculiares A' redo inteftino & ccruici uclicx proprij . Dcia
primi Capitis fronti tabella adhibebitur, ligamentorum different js oft cudendis praecipue apta : & fecun-
i
di Capitis initium eas offendet fi guras , qux mufculorum compolioopu imclligcndx lunt idonex.
Porro no fuffcccrit,in una tabula mufculum aliquem tntucri,ctiamli dium charactere inligniutritn:fcd
ut uidcas,ubi nam quifquc cmincat,altcri ve fuccumbatypafsim tibi is ucnit inquirendus , & potifsimum
(pedandus.ubi totus fc offert. quod ferd fit, ubi peculiariter uni mufculo plurcs charadcrcs adbibentur»
prxripuc quum is extra aliorum ordine maiufculoGtxds cha radere peculiari notatur. Quod uero in in-
tegras tabtdas,mufculorumcfHgics ita digefTerimyneque lingulis Capitibus linguli articuli cum fuis mu-
fculis appicti fint,ca potifsimum occafionc fadum puta, quod illi, Hpriuatim articuli pingerentur, I nemi
ne, nili A nat ornes pcritilsimo,polTcnt dilf ingui.Nunc autem, quum omnia cohxrcant, cuiuis oburum cft,
qua fede quifquc mufculus reperiatunadeo lanc,ut prorfus faiflct opcrxprcciuin, integras ad hunc modum A*4
tabulas delineari, quantumuis etiam fcorfim articuli fuiflent exprclsi . Infupcr Ii lingulis Capitibus fuos
mufculos adhibere, ucl aliqua ratione necdfarium fore putan'cm,non hoc ufu ftudioli caruilfcnt:quando-
quidem pnrtcr fumptum, nullus labor infupcr mihi impendendus crac.Ex his namque integns tabulis ne*-
CclTario fculptis, particulas lingulas articulfes ve fcorfim tranfeindendos dare, non maioris mihi cflet ope-
rx» quam ex chartis, quibus tabulx iam imprclfx funt,nunc caput, nunc brachium, nue crus aut
thoracem utut uifum clTct,abfandcrc,& fculptori offerre. Ad hxc, idem femper la-
bor ledori in uertendis folijs impcndilTct,quum eadem pagina & mu-
fculorum effigiem ,& charadcrum indicem, ac deinde mu-
fculonim deferiptionem hiftorianuj; con-
tinere nequeat.
f -i PRIMA
f
Ifumanifabrica Liber II
I 29
T H_ I MA M y S C V L 0 M T A B V L jt.
PRIMAE
o
i jo (sAnd. Vefjij , de corporis

PRIMAE MVSCVLORVM TABVLAE CHA-
rjttenim IqJex, fi
tabula anteriorem corporis faciem exprhnitj quo cutis cum adipe, &
omnibus in fuperficic cxtanti
bus neruis,ucms,& arteriis refteui, milia ctid rehda carnea uocata nobis membranaportioneaicl m
libs fedsbus,qui
bus hac mufculofa cuadit, quasq; omnes in tertia potius tabula, tam multis locis difjeda, quam m hac exprcftmus,
ut ifla ftmul cum fecunda &
nona illis carnea membrana fcdibus non ira obfcurarentur : quin commode id uniuer-
fum proponerent, quod pili ores Jculptores m mufculorum ratione folumferi expendunt. y erum quid aha potif-
femum cormnonSbcnt tabula, ipfarum charaduum edocebit mdex.Vrafentu autem tabula characteres , ut modi
fubijciam.fe habent.
Glandula qiumplunma notantur, qua fnb auriimradiccMpofluioreminfuioris maxilla fedem repofita , cauita-
tem hic opplent,tutaq; luforum distributioni proficiuntur I lacfede, qua glandula reponuntur , citra cbaraderu ad
miniculnni,prafeiffahic auris foramen ohferuasu eft facillimum.
B SiniStri latuit mufculut,ab inferiori maxilla in os u referens infutut.

C Mufculus 4 pedoris offc pronatus, qui cumfuo coniuge iaferitur in os v referent.
D Mufculus gracilbmus,d fupuiorifcapula coftaan os t referens infert usiac in quarta mufculorum figura y,ht V&
quinta autem Rjlr S notatus. Scdes.quautrinquc ad litue D latera uifilnr, cauaij; eft , ncruos coni met fexti potit
tumorum cerebri, minioribus uenis iugularibus,& artcnps foporalibus concomitatos,
f Mufculus, a peBoris offe & c!auicula,m mamillarem temporis ofiit proceffum, carnea infertione implantatus , &
caput monentium fepttmi paris alter.
c Tortio mufcuh fcapulam monentium fecmii.Traftntis mufculi aliud nihil hic eft confpicuum , quam quod in cla-
ficulam, &
futrmu humeri fedem dtuieula connexam, mfcntur.yerum in nona figura totus apparet mufculus, \ &
cinfignitus.
H omnem mufcuh diflmBionem,in niuis (nifi forti

Sedes hac lugulares uenas exteriores tranfmittil. quare etiam citra
quijfiirilum ualidius commeant, iugularesq; turgidas reddant(folum cana apparet. y ena autem lime rcfcda,& mu
cofit quibufdam membranulis ademptis, die occurrit mufculus,qucm o in/igmui:& etiam unus, qui i prima tliora
eis coSla, in anteriorem tranfuuforum proetffuum ecruieu ucrtcbrarum fedem infertus, c in aliaua mufculorum ta
bula notatur.
I Clauicula anterior fedcs.qua excornis occurrit.
JC Mufculus brachium at tollens, cuius principium a clauicula,fummobumuo,& fcapula (pina cnafcitur: atque hic ip
fiusparsfpcdatnr,a clamcula 6' furnmn humno pronata,
1 Mufculus, brachium pedori addiscens.
M Tcdoris os, excorne apparens. mm
mufculus pedori brachium adducens ad offis latus, primitm comens effit incipit,
& quamuit dextuftmftrum nuuofo,& membrana modo tomi exortu commgat, ob hoc tamen m urnis adhuc bo~
minibus pedoris os non prorfus occultatur.
H. Sub axiaa m latitat,partem notant mufcuh, brachium deorfum uerfut dorfunt detrahentis, ac fcqucnti tabula r in-
dicandi.
0,0 Hac digitorum imago, mufcuh aliquot mfutiones indicat, qui in odo fuperiores thoracis codas infertut, infpiratio-
ni famulat ur,dr in odaua mufculorum tabulaF&f inftgnitur.
T,T Ida digitorum effigiet, exortus eft mufculi abdominis obhqui defendentis , quem pluribus charaduibus hic nota-
re non libuit iquemadmodum neque redo etiam abdominis mufculo notam adhtbui, quod prorfus adhuc fub obliquo
& m
rum ncruofis tenuitatibus, mufculo brachium pedori adducente, reconditus fit cunque etiam tubera, qua fccmt
dum abdommis longitudinem porreda confpicit, redi abdominis mufculi fmt. qua quo minus exlubircnt,obliquo-
rum tendinum tenuitatibus non inhibentur; quemadmodum neque eutu craffitics m non admodum obefu obftat afu
minus eadem antefedionem (pedentur.
Q^Mntcrwr cubitum felientium mufculus,
R. Sub axilla lyrecondiiur, notans didnam mufculi, interioris capitis carnofun partem, peculiaris mufcuh ritu hic ex-
tuberantem.
S,S Mufculus pofluior cubitum fledentium, quem duobus inftgniut charaderibus , ne fedes illis charaduibus notatas,
dtuufos effe mufculos qnis arbitraretur.
T Mufculus ab inferiori fcapula coda enatus,cubiti cxtcvfiont fubferuicns.
y Supi nor mufeulus eorum qui radium m pronum agunt. Catcrun quum prafentis figura cubitorum manuum non &
y
eadem fit facies, haud inopportuni dextro &rftmftro latui ac fubfequentes aliquot ebaradues adhibui.
X Mnfculus.ante indicem poflbraibiahiufutus,idq;fledcns.
T Mufculus, latum tendinem in manum producent. Sedes autem, quautrrnque ad huius tendinis Latus m cubiti longi-
tudine protenditur, nulloqt chorodue inftgnitur, mufculus eft,flexionis jecundi quatuor digitorum articuli autor,
quem qumta figurati indicat.
jn dextro cHbho indicatur mufculus, ab interno humeri tubere prmcipitm ducens, qui redo brachiatis
2 ofii infertus.
a m utroque cubito mufculus notatur, radium m fupmum duccnstqui ab humui offc natus ,
' ~
inferiori radii appendici
implaiitatiir.
b In utroque cubito mufculus inftnuatur, bicorni tendine brachiale extendens.

e lu Utroque cubito indicamur duo mufcuh, ex ulna originem ducentes; quorum unus tendinem brachialis
offt offut,
f pollicum
. h •
JtTumattifafrjwbffoi II. if f
follicem fuflmenthalter in binos ii/fcffus tendines, unum primo pollicis offi, alterumfecundo
d Mfmiflramamibicoceurm tendt^mufculitpoIhetmuHqiuandictqneuertfU^ -- si
tertio inferit. &
-
‘ ' y
1 '
e nunufpeUxsttur tendines,in
tnfimflra exteriorem mdictt felem exporreSi.
3*1» J» fi Infmllr.! manu notatur tranfnerfum hgam nilum, incubiti externafede confficuum . nerim numeri cbarallcret
Jeorfim indicant, quot m
hac manus fupcrfi, ic filus anuhq; dtffcc- ntibns apparere poffmt. Sunt ornem omnes
ana-
tuor radio proprijMsi); tendinibus adaptat i, m quorum regione numerum conflncis . In dextro cubitoletiam 6 fbc-
(htur>:don quod in Jintflro indicans . Jr
f Mufculus m dextra nunujpeaaturutxtermttH nola Latus occupans, ac paruum digitum a exteris abducens,
^td internum latus mufe nii fmflgntti.fc offer t portio tnufcuii duorum parui digiti primum
g OsftcUcntmm exterio-
/ ris, feit os illud in externum latus magis infle ciens,
b In/iuiilra manufedes mufcuh indicatur,poU:cem indici proximi adducentis.
i In dextra manu mufculus occumt,pollicem ab indice plurrm im abdaccnsiatque ad

iemijfsus huius latus, porlio e
ius mufcuh uifnur, qui primum pollicis osflcScntium r
cfl fuperior.
k Tunica, telicmac ipftus uafafeminaria muolucns.qux hac m uiru prorepunt. Muberibus enim lixc uaf/, cum reli-
qui generationi famulantibus orgautsdn alto corporis reconduntur.
I Mfnnflri tcjhs latus loccultatHr,notaiisglanlnLscau:tatem ;
c in mg-dmbus replentes qua
, infignis uenacum
arteria crus aiit.CUndnht enim rcfc3is,liic magnus cx urgeret
fims.
m Mu/culutri pubis ofle m femur procedens, &
m oliaua rabula i notatus, fernurq ; mou entium oclauiu.
n Hic prorepunt duo mufcuh, quorum alterfemoris motorumfextus habebitur, in oliaua tabula e notandus alter ut
rb feptimus,m eadem tabula a indicandus
0 ^b ihum ofle pronatus mufculus, qui tibia infertus, illius motorum primus rfl.
at pubis offium commijfura enatus mufculus,ac tibiam mouentiumfecundus.
p
*•»<“ m ‘t' ‘ibum monentes mufculus,cums carnofafubslantix bic
f confliciturttendo autem ipftus adeo tenuit esi,
utfubtcuorum iM muJcislocuntcircnfcriptionemHon obhteret. Quapropter etiam
priuatim hiefe non oflendit, que-
admodum neque m fecunda mufeulorumflgura.intertia tamen
nc ,ut cunque o: uhtfubiicitur,m hac quidem c hara Here .inillauerb
& <l»artaatlh:bitafc!hcctfc[honis quadam ratio-
j * notatus.
r Trafens mufculus, ttf, cum alus imh adfuperflckm rcpofitis, nuper dillo membraneo tendine fxt, t,b,am mouau
tium mufcuh obducat,.r, attamen fefc offendit: quemadmodum neque ,n
mufeulofn, integra adhuc ente , confbdhm
f autem r pruuttirn frpnmum tibiam monentium mufcuhmt.
Mufculus fupra coxendicis o/Sis articuhm principium ducens.Hr mter tibix
f neo obtegitur tendme t mujculi tibiam moucntium Jexti.
motores nonus. Vcriim hic membra &
t 01 ‘"“‘“''f™
1 lw,Ummodo an'pie3ens,tibiamq; moucntium ollauusefcxti ctiamqnufculi tendi
nctuobtiaZ™
u Sedes hac unotata,adfmiflrum /pellat ur genu, effq; quarti tibiam monentis mufcuh pars.
X,y Tota bxc tibix offis regio excornis cfl, nulloq; obtegitur mufculo.
blufculus,pedis motorum ordine fextusuic per tranfnerfum
K.
candum,dtfcc/;da:s,pediuj;
ligamentum inanteriori tibixfcdepof,tum.
^ &tmJU
ofii pollicemfkshnenti infertus.
Mufculus, quatuor peto d,g,to, extenderam fub mufculo
X înfigô, maxima fui portione occultatur.
m,‘ Meriora attollendo fuppaias ferens, pedem moucntium no-
* ™7c4ctT
1 tndo - C“ rro J
f **‘™™fculi hunc tendinem educ emis pars m aho aiq, fubqcitur mufcuht.
} rrtr7rT/"f” ,
C "po^tlius.qn, in pcdii os podicem fuflinens, infertionem

molitur, ac pedem monentium fettisnus
Mufculus, ab externo fcmoritcapitepronasui.dr pedem monentium

fecundus.
* <"“T rcpofui.quod ,lhs mdicand, mufcuh,, n eo
Otores. 5 itaque notatur mufculus^b mterno femoris
fmtconlbc-
‘
capite pronatus, pedemq; moucntium primus.
n Maximus furx mufculus, i commiffurafibulx ad tibix os enatu,.pedisq;

motorumfaciUrobuWflmms, &^
^
quartus
A Mufculus, auatuor pedit d,g,torum tertium osflcacns,modiiafnapar!c
hiefe offert
* <*•?« bic mfuuT.pedcm moucntium qumu.Vcimi bxc, ut &
™m
mufcuh paulo antl dextra totiBi-
mum tibia commemoratiMuctdius multo dextra fcquentis tabulx tibia, qudm
m bic modo confhiciumur
f ^
V Tranfuerfum liganientum tj tibia in calcem pertinens. *
f Mufculus pollicem in mternum latus agens, hia); interno pedis Uteri totus
cxporrcllus.
’ f r digitu adducens,fc„ ,Uum m
t
rT,tendinibus mufcuh
bxc,fub r lLT
quatuordigitos extendentis, ac . notati.tcndme,
latu, externum monens . Uppa ent
ad
ternum latus abducente,*qui commune fibi ucndicant caput cum
indicem , medium anularem in ex-
ca portione.qiu pollici feruit, ac «
&
mfcnbuur.
r ly.vo-t SECrjqD^t
u»
'
A 4nd. Veftlij , de corporis
ster 71 v A mrs c v lo nr u taiviji.
I..V.S U‘ .A 1
&.. nUtunUuA . <3
?A HTUal fcU Xtt?
-CVllM
»UMt « 'cj
,t tyjvv»*
ihrau vim «pt' .
,* .Kwft wh
.
ittmmsroA&tt iW
M»"'
IVTiV-S 4 UVj aî iVvt*
itroas» -A *ut«v't.V
j :.
SECVNDAE
,
ifumani fabrica Liber 11 ’
, ^
SECVNDAE MVSCVLORVM TABVLAE CHARACTE-
rum Index.
JE CFVJDA tabula prima, quod aififhcnrmlfeilat , ornnino corre/fionder , <*r in latui uerfs , collem
tum tUa eommonflrat mufiulos mi cum opium fidibus, tnfuperftcie prominentibus, quodammodnq; excanubu.
,
Facies uaque propnnodum umucrfa, ir caput quoque, quum paulo mmus roto fi: offium, lucris m i paucflimuin
hunc modum iufignstur.
-d Temporalis mujlulusJJuicjuidautem fitpra fimtclrcubuu bitite, quo ternporahsmnfiuli exortus circumfcr:bit,tr,
tonftjhr,prorfus ex carne efl.
g Os tugalc.Foramen illud ad olfis huius terminumfefi offerens,.vidttorius efl meatus.

C Mufiulus ai mandendo manforius prsteipui nuncupatus ,& inter maxillam inferiore monentesfecundis defcnbcdus,
D Mufiulus,buccanssn motibus fubfiraiens,tjui ex una maxilla in ait aram pronafeitur.
E Mufiulus fimslcr,ab inferiori maxilla in os t referens produClus.
F Mufiulus,! pefloris ofjc tn os u referens infertus.
C Mufiulus fimSler , afuperiori pefloris opis fiic principium ducem, <3- in humiliorem cartilaginis fcuti maginem
rcprafentaiuts regionem mftrtus.lt enim, quum fub mufiulo F injigntto latitet, non prorfus in latere hic cviilpcBu/n
fugit.
HiH Mufiulus afuperiori fcapula cofla ad os u imagini [smile properans, qui ab lato adipe, & iugulari externa hinc dili-
genter txcBa,suxta humilias H tfl confiicuus. Dcmdc Juperius H indicat etiam glandulas ad auris radicem &
, in-
ternam inferioris maxillafidem hic repofitas.
I M pefloris
offi
& elanicula principium ducens mufiulus, dr
mamillarem temporis oflis procc/fum infertus.
in
K,L Mufiulus fiapulam mouentium fecundus. ac K quidem notat fxpcrionm ipftua partem, qua fiapulam furfurn trahit.
L uerv infectoremûius beneficio fcapula deorfum agitur. Md dextrum latus L hic quoque dextri mufiuli portus fi
fi ita ofert,ut adfsniftram natem, dextram hac quoque figura conjpiamus. Ferum in nona m fixiorum tabula , u-
trtufque lateris mufiulus literis r dr * efiffxtiatijjimus.
ii Mufiulus brachium attollens', qui longi accuratius m quarta figura x,&in decima A indicabitur, quod ideo ad-
ditum uolui , ne quis hunc muf ulum multis donatum imprefiionihus ,
ptures cjfc ex uera bac integraq; deb neat to-
ne flht pcrfuadcat,prsctpuc quum ha imprefiiones, peritos fiulptores piflorcsq; ludant :quo> non li:cfo!um,fid&in
totoexterao bcocmi latere uclim tffe attentifiimos.qudd male muf, ulum, quem tam ff notabimus, uclutimcubtti
txteriora pcotrahanl.ifa.iiajujm fani difficile fit, mufiulorum initia, qua ab externo humeri tubere, Irnea ab tp- &
fefurfumduflafcriatimoriuntur, m mortuis pulchri
exprimere: quoducl leut filum inter excoriandum cubui
flexione &
extenfione , mufiuli ab illis capitibus eduffi , incubiti flexus regione flaccefiant , aliumq; inflexum
m mortuis quam uiuis oflendant. ynde etiam quumfuhfiquentes aliquot mufiulos explico, abs te quoque fpcBa
ri uclim nona tabula dextrum brachtumtuti & decima tabula brachia,cum fecunda figura ficundt huius libri Ca-
pitis.-qubd fcihcet in illis felicius ffaluram,qu.vn m prafimu braebtj mufiulorum S,T,F,X notandorum exortib.
unitasifuerimus.
2^ Quamquam cx fubfequentibui chxrafleribus

nonnullos in utroque brachio repofilos cernis, tantjper tamen finiflro
duntaxat animum adhibebis, donec &
dextri mcmmero.f{ itaque notatur poltcnor cubitum fle flentium, qm ni ul-
nis aliius fupra brachium attollentis mufiuli mfertionem enafei rndetur, quam reucra principium ducitilicct hic non
nimis inferiis incipiar,fid (quodpiflonbus ammaduertendum eil) fortaflis etiam elatiis quam deceat.
O Mufiulus cubitum extendens, qui ab humeri capitis fcapula articulati cerutcc principium adspifeitur.
•p Mufiulus cubitum quoque extendens, cuiui origo ab inferiori fcapula cofla pendet.
Q^Hac fide duo difh nuper mufiuli cubitum extendcntes,m unum coeunt, non amplius duplicis mufiuli imaginem re-
prafent antes. QM
autem hic infignius quam reliquo progreffu extuberant,praser ipforum partem fionme corno -
fittnalius cubitum extenier.tncm m caufa tfl, qui hic fub illis occultatus atb humero Jeu bracuij offe pronafeitur , in
duodecima figura Xan dccinutcrtia autem d indicandus.
llac parte cubiti cxlenfionis outorci mpoflenorem ulna proceffum,& articuli ligamenta hnplantantur , ntrueam
fua infert totus pariem tn triangularem hanc fidem porrigcntcsqua excarms ulna efl portio.
ab humero enatus, qui in inferiorem radif appendicem infertus, radium mfupmum ducit.
s Mufiulus
y Mufiulus, bicorni tendine brachiale extendens.
y Mufiulus indicem,mcdimn,ir anularem pracipui extendens.
X Mufiulustxtcnfioms parui digiti primarius autor.
j- Mufiulus brachiale cx tendentium inferior.
4 Mufiulus brachiale fUCicniipm inferior.
mufu.it, quorum fuperior b infignitus, brachiali inferitor: inferior autem , ad c mferiptum efl,
y>c Duo hic indicantur
in duos diducitur tendines, unum primo pollicis internodio uifcrcns,altcrum duobus fupcrionbns eiufdem iuternodqs
smplautans.
His numeris notatur tranfuerfum ligamentnmfin exteriori fide euhitirepofitum , in totq; rurfus anulos diui-
*•'» !>4
‘
fum, quot numeros [er ipfimus. 1 Cium indicat ligamentum radio ulnaq; commune. 1 ligamentum ulna proprium. 3
5)6 Hero infinuaut quatuor ligamenta radio peculiaria.
etiam nmfiulus,pollican indici proximi adducens.
4 Sedes mufiuli utut ipfi
e
Tendo mufiuli polluctu ad indicem euer tentis. Ferum moli tempeflinim efl > &
dextro brachio animum acemtmo
dare. ai parum etfdem notas, quas tn flmflro JfleBqftbpartim uero nouas intueri. Idem igitur fignifieant acTi.T, \
.1 Ajf Stip-i*
id
t
i j 4 aAnd. Vefalij , de corporis

S,T,a.fed uix hic mufcub a infamii linea confpieitur.dein b,c,crq,l, 6 ,ctdace idem in dextra, quod infiniftra m
nu referunt Cos erum pnxata dextra manui nota funi huiufmodi.
.
2 Antenor cubitum fieB entium mufculut.

Mufculus fuperior radium in pronum monentium,
f
Mufculus fuperior brachiale flrBemitnn.
g
b Latum m uola producens tendinem mufculut.
i Mufculut gibbam fcapula fedem occuponi, qui extrorfum brachium circumuertens , illud monentium feptimus mane
rabitur.
]( Mufculus brachium monentium tertius, quo illud retrorfum ad dorfum elotiuuqudm iam fanando mufculo ducitur.
r Trafentcm mufculum.qui brachium monentium quartus habebitur, nona tabula 0, cir detectum adhuc magis deci-
ma eosicndcntÂt quum externumfecundum ve ipfms latus nullibi opportunius qudminhac tabula ostendetur,
hic aliquot charnBcrcs adijeere erit operaprecium. E fi itaque mufculus hic , cuius beneficio brachium agitur deor-
fim, triangularis quodammodo figura, cuius internum latus jpmaruin apicibus exporrigitur (qusprafenti mufculo
Ijn. principium offerunt )
m
abi ad pertinens. Exterius uerb latus, quod afacro ojfe furfum obhqui ui priora ad infertio-
„ nemproperat, ab madn ufquc
' pertinet. n enim infmuat huius mufculi partem,fuamfertiom proxtmasn qua citra al
,
tertus mufculi diffcBionmi conjpici nequit -Atque hoc latui esi, quod m prima tabula Tfnotal , in fcquenti uerb V.
efrmrfus longi accuratius dextrum fcptimx tabula brachium 0 litera Isan c infert ionem commonllrat . Tertium la »
tus abi ad n porrigitur,quod tranfuerfim iuClum, humiliori bafu fcapula angulo inflernitur . -4t que l etiam indicat
huius mufcub partem,mufulo cui L infcripfsmusfubicflam.
Hp panium o in umbra ad peBoris fedes plusfalis later et, x inibi pofttum habes pnufeulum indicans, quo brachium
^
pcQori adducitur.
Huiufmodi forma,quafi anguli acutioris ritu procedentes, infertiones mufculi funt eius qui in oBo ftpcriorcs thora-
cis coflas, manus modo infert atur.
ppp. Exortus abdominis mufculi obliqui defrendentis, qui mutuo cum mufcub iam didi, & aliquot oinfaniti infertioni-
hus ingrediuntur. Quod autem in umuerfa abdominis fede confpicitur , obliquus ille cH mufculus : quanquamre-
Bus abdominis mufculus nonmbil propter obliquorum tendinum tenuitatem (quemadmodum csr ante feBioncm)
bie extuberet.
- "Principium primi tibiam monentium mufcub,qucm fcquenti figura z notatum cernes • Hic autem in dextro femore
“ indicatur.
q etiam
tibiam monentium-/ex tui, qui latum producit tendinem, omnibusfierifemur amplexantibus mufculis obdit
r Mufculus
Bum jtcrhmquum ifle membrana proptmodmn ritu tomis fit,fubditorumipfimufculorum inJpcBionem multo mi-
nus quam eutu ipfa hic occupat.Mufculum hunc in tertia tabula *,& in quarta cbaraBcrc 3 no tabimus.
r Tortio mufcub tibiammouentium noni, quem m quarta tabula * exprimam.
Mufculus tibiam mouentium fcptmuts,membranco tendinefexti tibiam monentis mufculi obtcBus.
|
Mufculusfimftrum femur monentium primus.Qui uerb dextrum femur agit, etiam magna exparte hic fe offert.
Regio maioris exterioris ve proceffus femoris, quem rotatorem dscimut.
Con]picua,iam ablata cute,feenndi femur monentis mufculi pars Reliqua autem primo femur monente mufculo ufu
J pertus indicato, &
illo quem latumproduccrc diximus tendinem, quemq; r notautmus, occultatur.
A Quartus tibia mouentiii mufculni, qui hic ex'emo ipfsus latere efi ffeBatiflunus, ac itidbbiin dextro crure apparet.
utroque femore tertius notaiux tibiam mouentium mufculus.
0 In
In dextro tantum femore mdicaturfccundus tibiam mouentium mufculus.
y
f 1 n dextro crure bis t pofui.mufculum indicaturus, quem quintum femoris motorem enumeraturus fum. In fsnifbro au
tem crure I utxta popbtem ponitur, quintum quoque ei ut cruris notans mufculum.
ln dextro femore indicatur qumt us femur mouentium mufculki.ac , quidem huius mufcub pofieriorem partem in-
dicat, (uerb pofteriorem anterioris partu portioncm,quanta fcibcet fefe hac figura (quod
gna ex arte latitantibus mufculis intelbgendum eft ) IpeBandom offert.
&
de catens adhuc m
p
a Mufculus lue extuberans, tibiam mouentium oBauus cenfebitur.
M) Excarnu tibia offis parsiucrum interior malleolus priuatim t notatur.
x ln utroque crure furam conftituentium indicatur mufcnlns,quem pedem mouentium primum numerabimus,
(i Mufculus m utroque nolatur crure, pedem monentiumfecundus.
, GrdciUunus totius corporis tendo. d mufculo enatus, qui pedem mouentium tertius habebitur.
f Mas mus furam couftitiicntium mufculusutc pedem monentium quartus.

t Mufeulus.tertioi quatitor digitorum pedis flcBcns articulos.
f
Tortnmcula mufcub,qui pedem monentium quintus erit.
, Tranfuerfum ligamen, ah interno malleolo in calcem pronatum.
•rMufculus polbi cm m internum latus ab alqs abducens digitis.
„ ligamcntusnpnufculo fecunda qnatHor digitorum internodia fUBcnti obnatum,» Uti manus tendinis uieem inpLm
tagerau.
, ln utraque crure mufculus modici confficitur.qui in anterior, tibia fede locatus,pedem mouentium eftfextus.
X Mufe ilnifibuU exporrcBus,qm pedi, motorum feptimus numeratur.
4 Mufculus nuper diBofubflratus.pedemq; mouentium oBauus.hu, ustendopet &feptim,fub tronfuerfo ligamento,
moxznotando,eflconfpicuus. *
• Mufculus quot nor digito, extendensaul lotus autemfmfirum ehoraBeri, u, occurrit buiiu mufculi
portio, bicorni
tendine
. . .. . . . . . . . . .
Humanifabrica Liber II. i jj

tendine in pedi/ os ante par
ta mufeuiorum tabula
m digitum inferta, quam pedem monentium mufeuiorum nonum appellabimus,
a aptius expreffium
iti juar
e Tendo mufcub,pedis pollicem extendentis.

A Tranfuerfum ligamentum, tibia offt & fibula commune, in utroque crure indicatur
M Exterior malleolus,feu fibula offis excornis fedes,triangulum quaft referens
X Tranfuerfum ligamentum, d fibula in calcem pertinens
n MuJculus,abdutlioms parui digiti d reliquis autor
TERTIAE MVSCVLORVM TABVLÊ, QVAM SEQVENS

proponet pagina , characterum Index.
T SAE SE TfS tabula, anteriorem c orporis faciem exprimens,m hoc a prima mufculori tabula differt
,
quid
mufculot ex camofa membrana conflitutos , & aliquot etiam faciei mufculos , ab adipe adamuftim liberatos, com.
monllret : quodq; magis ad mufeuiorum difciplmam,qudm priores duajit comparata , uti fubfequens cbaraffcrum
index nunc mfmuabit.
Jl Kgda fecundum frontem dufla linea, frontis & fuperioris napfedis mufculofam conflituum fub flant iam
B Temporalis mufculus , fupra quem carnea membrana fibris etiam carneis aliquando enutritur , dr aures utcunq;
monet.
C Mufculus,interiorem oculi occupans angulum, palpebram attollens,
D Mufculustpalpebram deorfum trahens, &
minorem exteriorem ve angulum ftbi uendicans
E Mutuus palpebra mufeuiorum fecundum palpebra longitudinem connexus
f Mufculus, media fui parte nafi alam, altera uerifuperius labrum petens. Quemadmodum fani narium mufeuiorum
fibrarum in labtfs implexum indieare non licuit fila quoq; cbaraB erum copia factem alioqutn fatis obfcuram , no fum
aliter hic occupaturus.
C Malum, ac tugalisoffis anterior fcdcs,quaprorfus excornia funt.

H Mufulus fuperiori labro proprius utc d malo quaft d G pronatus.
1 Mufculi maxillam inferiorem monentium fecundi origo , ipfaq; adeo iugalis offis fedes , mufculo iam r notando uix
obteda.
r Mufculusxamofa cor,lians membrana, & praciputes buccarum labiorumq; &
anterioris colli cutis motuum dux,
qui hic fubditu fidibus in utroque latere haret, reliqua camofa membrana parte, qua carnea non efficitur, d corpore
K.L. iam refeflu.Quod autem ad prafentis mufculi fibrarum progreffium attinet, KadL ufquc, mufculi principium notat,
i regione oftis pedoris, ac media clauicula fedis oflipedons proxima incipiens cuiusfibra redo tramite furfumad
,
M. M
exporriguntur. Ab L uerb ad Tf, principii pars notatur , i regione reliqua fedis clauicula fummi humeri fedis &
fq. incipiens, cuius fibra obliquifurfum in anteriora porriguntur. Deinde etft ea mufcub pari , qua in pofloriori cenacis
o fedt coufifht,non fefe /pedandam offerat jiibilomtnus 0 ad auris radicem pofitum , tranfuerfas fibras illinc prorepen
Quare etiam in mufculi lateribus deferibendis, primum latus tibi fingendum efl ab Tfad O.fem
tes utcunque oflendit.
eundum abOadH.K uero per L ad bf, tertium indicabit latus. A
K autem ad M,auartum habes latus. Intenftus e-
nnn nigricans linea, dKad M
duda, dextri mufcub cum finiftro interflitif loco habenda efl
•p Brachium attollens mufculus,que hic in anteriore corporis facie L,7f& Qcircunfcnbunt.quanquam inferius,quam
Qconfiflatffua mfertione prorepat
A Mufculus brachium pedori adducens ,
qui infequenti tabula fimul uenit infpiciendiis . ibidem namque d fuis Ubera-
tus inmji,x perinde ac hic notatur, iffdemq; feri charad eribus ibidem atque hic ita circunfcnbitur .KadL ufque,
principii ipftus pars,d clauicula originem ducis. K uerb ad l{,principij pars, ex media latitudine oflis pedoris prona-
Qumetiam /{notat mufculi membraneam partem,q«a ad mucronata cartilaginis latus, obliqui dtfcendentis mu
ta.
is
f, fcub
abdominis neruofa tenuitati exporrigit ur.S autemfignificat carneam mufculi partem, d fexta cir feptima cofta
rum cartilagmibus.proptcr obbqui defeendentem abdominis mufculum peculiariter exortam . Qprafentis mufculi
infectionis index efl,qua inter brachium attollentem (qulT notatur) &
priorem cubitum fle flentium , Z indic an-
&
dum,m humerum inferitur. Torro ft latera ipftus, fibrarum mfertionem intueri asumus fit.fequentem etiam m-
tabulamajua prafentis mufculi mfertioni,Qj3-T (qui cbarader illi tabula efl peculiaris ) notatam exhibet:
Ipicito
p,
quo ad hunc modum.ambarum tabularum cbaradcribus fimul iundis, quinque mufcub latera metiaris Trimum d .
Kad L Secundum dKad fl. Tertium ab L ad QJfuartum ab HâiT. Terian mprafcnti tabula lata mufcub infectio
occultatur. unde etiam fit quintum latus, d Qjd T pcrtmens,in quarta duntaxat tabula effe confpicuum
Mufculus brachium deorjum trahens, idq; monentium quartus.
y
numeris, infeniones aliquot mufcub thoracem monentium fecundi notantur, acfingub numeri earum coflarum,
1‘‘ i’ 7,8
’
in quas hic confpicuamfertiones fiunt, fedes denotatu.
0 Abdominis mufculus obbqui defcendens,qut cum fuo coiuge uniucrftm abdominis fedem cooperit, magnam quo &
nue thoracis fedem buegit.Trafcntis mufcub exortus, qui i coflis pendet, etiam quodammodo numeris indicatur, qui
bus fecundi thoracem monentis mufculi infeniones ftgmficantur,quumfcilicet exortus iUe mutuo his infertionibus re
frondeat. Ceterum !\ad X albam excamcmq; abdominu oflendit lineam, quam aliterfimplici colore non datur ex-
primere. & quanquam forte omnium exemplarium tabulasfuu coloribus difibiguere , effiet quidem operxprecium,
fumptus tamen quibufdam effiet non admodum mediocris
X Tenis,fua cute, quam preputium uocantMbcratus
T yafafemmaria,fua adhuc tumca,quam pentonaum educit antella
M X Mufculus
i i6 sAnd.Vefalij , de corporis
T E KT I MrS C r L 0 S^y M T A B V L A.
—
Humanifabrica Liber
Z Mufcuhu anterior cubitum ficfientium.
11.
....
l
n—
a,a Toflcrior cubitum fieficntium mufculus.
t Mufculus cubitum extendens, qui ab humiliorifcapuU cofta prmei pium fusnit.
e Mufculus, bicomi tendine brachiale extendens.
d Mufculus radium mfupmum ducens, qui inferiori radi/ appendici impiant atur.
t Superior radium m pronum mouentium mufculus.
A Mufcului braciuaic
fhli entium
tsût pojlbrachiali ante indicem mferitur.
jlef ipfius notat principium,? tendinis
*x mujcuu neture exortum:!) ftderu, qua tendo tiegligeutm fccannbus dcjincrc
figjj. putaretur.
n MufculustUtum minus producens tendmm, cuius caput i indicatur>tcndtws autem
ipfm
"'fi™*>*l>itcndo primumdUatefcere incipit.
r rprincipium
r k. at l locum
hYtL
’
m
n ^
Mufculus alter mferiorq; brachiale fleUcmium, qui quarto brachialis
m
0 ^xcarms pi nui pollicis murnodu fedes.
a
“fcH>°r‘ ‘' ‘/l‘0rkm al,tr krttbuli*b'*
ofii proripui hnplantatur
Pobici tendines offert ombuim decima
Mufcului,ab indice pollicem remotiffmi abducens,

p
Infignior duorum primum pollicis os flcdciuium.
q
r Mufculus minimum digitum maxime a reliquis in latus amouens
r.~ , m
"1<:r“ 0 ‘ Cacr‘‘
?*?• Cmm dUmfUfo*», t tendinis illius principium, n
-• 'nfcrtioncn,fecundi notat tibiam
moucnu, mufcuU : neri, mfertionem
1 ,}’. imi }
S£SB3SttiSEft^;3S
JrrssssstsxSG&ss^
a Mufculus tibiam mouentium nonus.
* nuentium, magumfinifiro crure.qudm m dextro
‘f™ Jfext» t,b,a motuum autore detedu, mufeulo.
P* 0*™ Texti tibiam moucntLcn-
«»^»^>drisfub cute,pmuierareijatur:bac ume, figura,nuUafuipowo-
,
> regio» indicantur mufcuh, quos femur mouentium

fextum &feptimum recenfcbimus.Caterum yglan
dulas quoque mgumum mfmuat,uud cusnfmu.ex quo
uafa crus petentia refecui.
1
t Mufculus
Mulculus femoris
feniorii mnrnrHtn
motorum otlauus.
nftetuur
i Mufculus, tibia motui opificum fecundus, cuius tendinem
char alter i c ommonslrat.
Excornis tibia ofiis pars.ucrum rpnuatim internum notat
malleolum.
-r Sextus pedem mouentium umfcuUtjmmt exortum indicat:,
j autem prmcipiumfui tendinis, cuius duSus citra
cha-
IS Mujcuh pollicem extendentis tendo,

r Mufculus qualuor digitos extendens.
i Mufculus polhcem d caleris digitis m internum latus abducens
f Trimus pedem monentium mufculus, <

t Tedcm mouentium quartus mufculus.
: 3±ss^;êr
* filufculus pedem mouentium quintus.
.-;i
CHARACTERVM QVARTAE MVSCVLORVM TABVLAE, OVAM

icquens proponet pagina Index.
>
“ b ponere fingenquorum tertms,C meatus,

fLtTLât >
tam cf obtufus,ut e-
M j Tremulus
i
Digit
, . ,
i j 8 -Ani. Vefalij , de corporis
H Tqeruufiu minoris radicis tertij paris nemorum cerebri , bdc frontis mufculofsm compagem & elatiorem palpe-
bram petens.
I "Neruulus dida modis radicis, ad fuperius labrum dr externam ala na/ifedem propagatus.
K quam fimflrum nafi os defsmt.
Cartilago, in
. tuter K&L, narium cute iam cum qui-
I Ala nafi fimflra,dida modo cartilaginis extremo alligata , incumbensq;
bujdam membraneis ligamentis ablata, in confbedum uenit anterior ala nafi mufculus, ntmifqudm lemis.
H Mufculus,! fuperion maxilla m inferiorem mfertusuxe buccas monentium m altero laterefecundus.
2^ Mufculus finifler inferiori labro peculiariumsutui fand corpus minori negocio , quam multiplex ipfius fibrarum in.
terfeQb delineari potdl: quod etiam in mufculo AI notato ufiucemt-Auris autem foramen citra 0 appofutonem ftfe
oflendit : ini etiam auris radici fubdita glandula, cum charaderem quodammodo exprimentes
O l'ix conflue ua efl eius mufi uli portio, qui inferiorem maxillam deorfum uellit.
•p Haefede oto referent reponitur.
O Mufculusoi temporum ofiis proeeffu flyfi formam imitante enatus, ac cfli o referenti infertus.
Mu fiulus finifler,ab inferiori maxilla moso referens, mfertionem lentans, cuius conmnx nonnihil quoque his fepe-
dandum prabet.
S.T Dexter drfimSlcr ofiis v referentis mufculij pedoris ofiis fumrno pronati.
y,V Mufculus gracilis &
longus, qui i fuperiesri fcapula ctflaofli o referenti mplantatur.
0 Mufculus capitismoubHsfubferuiensfquiab ojjcpt doris principium X notatum fumit : deinde aliam prinapupar-
ttm r indicat ama clauicuU(edc,pcdoris ofli proxima, obtiuct.Caterum l mfertionem ipfius infimat , qua uniutr-
xr ,
J ’
finn mamillarem capitis proccffum amplexatur.
Ctauicula magna exparte anteriori ipfius fede excornis.
£ Mufeuh
fcapulam molientium fecundi in latiorem ciauii ula partem &
fimmum humerum inferlio.
" Mufcutorum hic magnam obfcuritatempanuni uafa caput adeuntia, dr nerm m brachium excurrentes.
‘ Miifiulus.! clauicula ;n primam thoracis cofiam mfertus,thoracemq. monentium primus.
“ Mufeuh brachium attollentis asucrior pars : pofleriorem utri decima oslcndit tabula , adhuc m fnafede repofitam,
~ ac x practpui infignitam. Troximi autem fcqucns tabula anteriorem hanc partem ab exortu liberam, refkxamq;
e,f,g. ac y notatam commonflrat. Torro in prsfcnu tabula.c/<$ g confjncuam hic mufeuh brachiumattolientis partem,
triaguli ritu cnrcunfcribunt.
h Mufeuh brachium pedori adducentis infcrtio,quam ia dextro brachio T notaui , dr ipfi mu finio X quoque im
Qfr,es. poJui,ut hi cbaraderes ad procedentis tabula notas referantur, ad quam quoque K,L&i{ (pedant.
1 Tedoris os, liberum ab initijs mufculorum brachia pedon adducentium.
2 , 3,4 Secunda, tertia &

quarta thoracis codaatd quas reliqua feriatim fubfequuntur : atque in harum internatiis , exte-
riores mufeuh mtercoflalcs funt obuq.ljnea autem m
coflit dudo, atque ad cbaradcrumfinidram confifientes,offa
collarum ab eorundem cartilaginibus determinant : funt enim lUo nota cartilaginibus mfcripta.
k Mufculusfcapulam monentium promes.
I Mufculus thoracemmouenlmni fecundus.
m In dextra axilla m
latitat, mufculum notans, quo brachii deorfum trahitur , idq; mouentiu quartus nobis habetur.
„ Dextri lateris redus abdominis mufculusjsic altius quam obliqui afcendrnsis mufeuh ncruofa tenuitas cofc cudens.
mufeulus.obhqui defeendens, quem liic m pofleriora ab abdomine reflexum finximus.
0 Abdominis
H Abdomini: mufcuhis.obhqui afcendensau totam fui lateris abdominis fedemampledens. Hunc quodammodo cir-
cunfcnbut o.tt,paj,& linea fecundum inferiorem abdominis fcdcm,ad ilium os,& coxendicis , drpubisduda.
p,q Tortio abdominis mufculorii obliqui dcficndentium.qua ad albam m abdomine apparemem lineam efi rchda.Ctte-
rum q pnuatmi fignificat pcws cmflrudionon,qm ad pubis os, qua primum flaccidus, deorfum denuo propendet, df
Jedus c(l. Duo itaque uclut mfigniores circuli, duo ipfiusfunt corporaxtrcuha autem fub ilhs confidens, meatus efl,
urina femniq; communis.
r Ablatis iam tcfhum &
nafirufcminalm exterioribus muolucns, lefleshiceumfuis uafis reda deorfum propendet,
f Exterioris tunica t effis ea lue adfiruata efl portio,qua notatum teflis conjfitun mufculum.
t Mufculus cubitu fledentium anterior, cuius interioris prmcipij caroofc, ejr hic m dextro brachio ualdccbffiicuxpm ’
ti, nullum adhibui i haradirem :

quum ia hic, ut i itequc m fiquenti tabula, adhuc auferripofiit. Internatium autem ,
’
mter duo ipfius apparens prir.dpiajnmeri feu bracbij os exifht.

u Mufculus tubuum extendens, cui ab humiliori fi apula cofla prtneipium probetur. >
Xtf Tosierior cubitum fledentium mnfcHhu.

y Mufculus foperior radium in pronum ducentium.
U Mufculus radium mfupinuin agentium longior.
£ Mufculus quatior digitorumfccundos flcdcns articulos.
* Mufculus, qui ab interiori humeri tubere ortus, &
ulna longitudini exporredus, brachialefledit . ac quidem ip-
y
yj. fius denotat mitium : ‘ uerb, ipfius in quartum brachialis os mfertionem.
1 Alter brachiale fle. lentium mufculus, qui d cubito fcdiouis feric rcfcdus,dcorfum hic pendet.
( Mufculustprimum parui digiti mternodtum uerfus exteriora fleflens.
Hic mufiulus propendet.paruimi digitumarefiquis m ex ternum latui abducens.
6 Tranfucrfum ligamen, in interna brachialis fede obulum.tmdimbusq; hic repentibus tbdudum.
i Mufi ulus maici primum fo’l cis os fledtntium.
U Tropcndct hic ab infertione mufculus*uius beneficio pollicem ab indice remonemus.
i Latus
A
Humanifabrica Liber II, '39
t rt'.2*V£ 5»' -*
*V‘ ... .. V ^1 . t:
S^V A A MVSCVLQI^VU TABVLA

. . . . . . . :
i 4° \ And. Veptlij , de corporis

K latus tendo manus, und cum ipfius mufculo ^ fummis quatuor digitoru aciebus in dextra manu dependens. Trater ea
hic in utriufque manus nola tendines occ;trrunt,mucofis membratus mduti,atq; ad digitos ,quo dios fiettant, proteji.
fx Secundus femur monentium mufculus

r Trimus femur mouentium mufculus, nonnihil hic quoque fefe offerens : quod tabida huius imago, ut externam tibia
fedem magis ofle fideret, m latus fit pofita.
% Ofiis dextro facri ofiis Uteri commfii fedesU qua primum &
fextum tibiam mouentes rcfccuimus.
6 Charattere &
fedes infignitur, maioris exteriorisq; femoris proceffus.
Itonus tibiam mouentium mufculus, cuius initium fupra coxendicis articulum incipiens , o notatur t ucro tendinis
*/*4- ipfius principium: p autem fedes indicitur, qua prxfentis mufculi tendo fubditu connafcitur tendinibus .
t Mufculus femur mouentiuntfcptimus.hdc defcendensfe offert,
r Mufculus frmur mouentium fcxtus,fuo tendine cum feptimo mufculo hac prorepens•
v In ftnittro femore mufculus o infignitur,femur mouentium ottauus.
f Quinti femoris motibus ferut entium mufculi anterior portio b:c (pettatur.
y, Secundus tibiam mouentium mufculus •
4 Ottauus tibiam mouentium.
" Septimus tibiam mouentium mufculus, in dextro femore infignitus,qubd ibidem is fit confpcttior
i Trimus tibiam mouentium mufculus ab ilium offisJj>ina rcfcttusgr d femore anulfus,ib infert tone fua propendet.
3 Sextus tibiam mouentium hiufe ulus, ab ilium etiam offe liberatus,& d exteris amplexantibus femur mufiulis, cutis
modo abflrattus,ab ea fede propendet, cui ualidifitmi iuxta fiuperioremfibidx appendicem inferttur.
4 Sextus pedem mouentium mufculits,ab anteriori tibix fede rejettus , humi hic prodibit, ipfius tendin e ad infertionem
5 »6. adhuc rclitto , qux in finiftro pede magis quam dextro esi conjpicua , ad charatterem 6. quemadmodum fub dex
tro genu,tcndmis primi tibiam mouentium mufculi infertio e fl eadem ratione ajferuata,cbarattcrcq; 5 ingnita
7 Septimus pedem mouentium mufculus.

8,9 Excornis tibix offis pars,d cuius externo latere fexttts pedem mouentium mufculus ablatus eft. Perum 9 priuatim ia
feriorem notat malleolum
* Mufculus quatuor pedis extendens digitos. Charattere 1 o ipfius exortus infignitur. 1 1 uerb ipfius fedes , qua portio
I o, 11 . nem fuam emittit. quam noni pedem mouemis mufculi loco numerabimus * c'? hic si notautmus. Cxterum charattere
ii. ii mufculi 'F mfigniti fedes mfcribirur,quatuor tendines, quibus quatuor digiti extenduntur,pullulans.
n Vti & iam paulo atttdfcrrpfi,n mufculus notatur interpedis motor es nonus, qui bicorni tendine in petj os,paruum di
1 3. gttumfuflmcnsyinferttonem i 3 indicatam molitur.
14 M ufculus pollicem extendens.
15 M ufculus pedem meuentium ottauusJ)icfefe parum 0fert fpettandusn.
16 M ufculus pedem mouentium fecundus Reliquos autem m pojleriori tibix fede non notabimus
. ,
quod eadem hic c um
tribus tabulis prxcedentibus fit ratio.
1 7 Tortio mufculi hic fefe m pedis fuperiori parte ofert, qui pollicem indici adducit.
CHARACTERVM QVINTAE MVSCVLORVM TABVLAE,

quam fcqucns habet pagina, Index.
Qjf EM A DMOD VM quarta tabula multos difettos ablatosq; oftendebat mufculos qui in tertia tabula
,
erant integri conjpicui : hxc quinta fettionis ferie plurimos adeptos habet, quos quarta penitus detexerat
ita Jane
unde etia hxc plcrofq ; omnino proponit, quos fexta tabuh refettos comonUrabit. Intertm ucro haud negligendum ejl,
quod ttatim in huius libri mino monuimus, tabulas interiorem corporis faciem exprimentes, mutuo cum illis [ettionu
ordine refpondere » qux poflenorem faciem offendunt : perinde fciltcct , ac fi hxc decimam fubfequeretur tabulam •
Mufculos namque, quos decima tabula refettos continet,hxc nullibifacit obuios.
A Foramen, quo neruulus tertq paris nemorum cerebri frontis , cJr fuperiori palpebrx mufculofam petit fubflantiam,
B Temporalis mufculus.
C Hic magna ofiis wgahs portio cfl cxetta,ut temporalis mufculi cum mufculo nunc D indicando coitus m confpettum
uenirer .
D Secundus inferiorem maxiUam monentium mufculus, quem manfor ium fert appellam us.
E Foramen, quo furculus terttf paris neruorum cerebri, adfuperius labrum & alam naft deducitur.
F Amplus mufculus d fuperiori maxilla m inferiorem produttus , ac buccarum motibus feruientium in
» altero latere
fecundus.
C 'Merui utrmque ad huc charatterem ocurrentes , labro inferiori exporriguntur . Cxterum fuperior cbaratteris fedes>
fungofam labrorum fubflantiam infimat, ad utrunque labrum confpicuam
H,I Mu fculus, inferiorem maxiUam deorfum trahens. Singuli charattcrcsfingulos eius mufculi uentres notantjn quorum
med 0 excarnis teresq ; mufculi pars confislit
K Tortio mufculi caput monentis*qui d pettoris offe & clauicula enatus, toti rrumillari proceffui inferitur.
L Os v imaginem referens , d quo primum fecundum & tertium par eorum qui id mouent mufculorum rcfccuimus.
M Trimus & fecundus lingux mufculi ab offe 0 referente pronati .
7 ^ Laryngis cartilagoffcutum referens, & tam narrandis mufcul is adhuc obtetta.

0 Dea ter duorum mufculorum, qui ab offe 0 refercnte,tn cartilaginem ficuto finulem inferuntur.
T Dexter duorum mufculorum , quid pettoris offe fcutum imitanti laryngis cartilagini inferuntur . Ad huius
mufculi
I
*.
Humanifabrica Liber lj. 141
it^t a uvscrLor^vu t a b v l a.
t
. . . . -
-
I4 i udiuLVefalij, de corporis
ucnaiugularit.&fcxti cerebri nemori paris-
mufculi exterius latus, cogniti uifitur foporaria arteris, interioris
Singuli charadnesfingulosipfiut Micant

rfnmt!proprius , & d fcapulafupniori cofla enatus .
uentret.Tars autem in horum medio conftjlcns,eius mufculifedes efl, tendinisfubflantia non abftmtlis.
T Tortio mufculonmi fecundi paris caput monentium.
ceruicts uertebrarum procejjibus mutum ducens,
y Tertius fcapulam monentium mufculus,ex tranfunfis fuperiorum
x Quoruam hic locus nihil aliud peculiariter, quam fepttma tabula in homine odcndsffet: &
quia in Calem uerba iura
jententix, quum hac pmgnentur,plus stquo faumusmufculumhic ex

cane delineatum ccmis.quo homines
ti,ipfms
habetur, fequemi tabula integer r notandus,
prorfus defluuntur, <$• qui Caleno tertius thoracem mouentium
humero connexam , &ftbt adhuc mufculum
r Dextri lateris cUuiculam hic d pellor is offe auulfimus , adhuc fummo
feruantem, qui thoracis motorum primus mmerabiturjncq; Z infignuur.
z.
fcufcapula elatior proccjfus
a Summus humerus,
l Interior demifiior re fcapula procefius.
brachif ojits ad fcapulam articuli peculiarium quartum ab interiori fcapuU proccflufummum
petent
c libamentum
humerum. .
apice interioris fcapula proceffus, in anteriorem fcdem extern capitis humeri infcrtum,ac hu
g Ligamentum teret, ab
tus articuli, poli membraneum omnibus articulis commune ,
primum.
jlliud teres ligamentum, ex eminens ifflma fcapula accctabultfcdcutd externum
quoque humeri caput proccdcns^t
t
que huius articuli pcculianutu l «amentorum fecundum.
r Hac fede duo ligamenta, i &
e inflgnna,fms lateribus uniuntur, &
uelur tranfuerfum efformant ligamentumjranf-
' mittens caput externum mufcult cubitum fledentium anterioris,ac mox ( notandi
g Tclioris os, cui feptem fuperiorum collarum cartilagines utrinque conneUuntur.
b Trima thoracis coflanreliqua dem etiam, und cum ipfarum internatiis, citra charadnum opemfunt confiieua.
&
T Mufculus fcapulam mouentium primus i k humt mufcidi principium notam, quandam manus frenem perinde in
cxortu,ac mufculus \pfifuccumbcns,ir mmfignitus.mmfcrtionercprxfcntans.l tendinem prqfentis mufculi indi-
cat. Torro /,k &
l fimul, huius mufculi trianguli frenem quodammodo
oflendunt.
m Mufculus, qm d fcapula bafi pronatus, odo fupnionbus thoracis coflis inferitor.

c Dexter redorum abdominis mufculorumÂc n carneum redi abdominis mufculi principium, triangulo non abfi~
n’ o mile notat. principium cmfiem mufculi ncrueum infcribitur.pcnd uniucrfum egbnnans mufculum . Toto intnual-
o
'
lojpadq pntmente,rcdi abdominis mufculi internis fus lateribus muicem contingunt Tota autem fede fupra q,
.
aut mox jupra umbilicum confifcntc, tanto magit mufculi mutui feiunguntur, quanto altius confccndunt.Catcrim
etiam obliquorum abdominitmufculorum ncruofa tenuitatis, ad tranfuerfum abdominu mufculum, hae m
q notabit
pedoris ufque fcdem cormexum.Torro r linea injignitur,qua carneam redi mufculi partem finit , quaq; ul
r parte ad
’
m
inna ipfius mfniionis homine efl porlio.uti m
quarta tabula ad charadcrem u e fi cernere. Intercapedine igitur
r ab r ad fpertinente,fe offert redi fuma abdomims mufculi tendo feu membrana , excornis ve mufculi pars. t autem
t. mdicat carneam mufculi fedtrrhpnma cofla &
fecunda thoracis infertam, eflq; latus ille tendo &
carnea hae pare
hominibus hastdquaquam , ut m caudatis fi-
mufculus, quem Calenus quintum thoracem mouentium enumerat, in
'
is
mus & canibus, confruuus.Tips autem hic illum, Calenum iiltelhgendigratla.delineauimus , quod ahoquinhacpc-
„ doris des.fequemiutu duarum tabularum pedoribus erat abfque his mufcuUs refponfura. Toflrcmb,u,u,u nor an
fe
'
tur mfcnptioncs.fcu ncruca idmeamenta,tranjunflm
redo mufculo 'mpreffa, quibus obliqui afeendentis mufculi
ncruofa exilitas pertinacifiimi connafcitur.
lanea hac portiunculam notat mufculi abdominis obliqui afeendentis,
qua is tranfuerfo abdominis mufculo mtbi a-
x
deo italidi committitur, ut inter diffecasidum,nifi reltdo eiufmodifigno , d tranfuerfo liberari nequeat.
abdominis mufculus.
y Tranfucrfut
abdomine hic reflexus
» Obliqui afeenderu abdominis mufculusutb
porlio.Caterum tres illi quodammodo circuli, ad redorum mufculorum radicem, feu iuxta »
0 yajorum fcmmalium
droacp confricuiadem quod in mox procedente tabula, abfedi nimirum penis conflrudionem ac naturam , oculis
fubijeiunt.
y \cucrfa efl mufculi brachium attollentit anttrior parsiadeo ut fidet ipfius m

confricuoflt, qua anteriorem bimari
articuli regionem proxime integebat.

1 in fimflro 'brachio infert tonis pars adhuc reliqua efl, mufculi brachiumattoUentis.
• Excarns nunc humeri pars, inter duo capita apparcm,mufculi cubitum fledenttum anterioris.
C Mufculus cubitum fledentium anterior. •
* Mufculus, cubiti exiafionis amor, cuius principium ab inferiori fcapula cofla pronafeitur.
t. 8 Tofinior mufculus cubitum fledentium.
Supinor mufculus eorum qui radium m pronum agunt.
•
* Radium mouentium lemgiffimus,cuius auxilio radius m fupinum ducitur.

® Quatuor digitorum fecundem osfledensmufulus,cuiuiprcncipium fub mufculo radium in pronum agentium fupe-
u-U- nore ,& notato, reconditum, u mfigmtur.u utrbjnufculihsdusm quatuor carneas partes dtdributio indicaturam
1
poslmodum m Jingulos tendines dtgennant

»•£ Tranfuerfum inteiions brachialis fedis ligamentum, longa fedione diuifum , &
utrinque in latus reflexum . Vc-
rumepratereamufculum priorem primum pollicis os fledentium comrnonflrat . b aut em mufculum , cuius ope
primum parui digrn internodium extrorfum flcditur . Torri quod ad quatuor tendinum, fecundum quatuor
digitorum
i Humanifabrica Liber II. \
4}
digitorum os flcBcntiumfcricm attinet) amitis funt cor.fpicua.-quaniuis mtcrim tendinibus indicem® paruumdigi-
*• tum petentibus o infcripfcrim.
* Upiuul/il liic fefe offert mufculus, qualuor digitorum tertium flefiens os.
f Tortio mufcuh tertium pollicis os fieBentuûi in Jinilb o cubito cfl conffcBior.
“ Mufculus ulna cxporrcBus,quo brachialeflcBitur,bic ab exortu &
ulna Uberatusa fua pendet infertione.
t Secundus femur monentium mufculus.
7 apparet hic obfcurifemoris capus coxendicis offis finum fubtens,®- ligamento adbuc obduQum : fed » in lioc prt-
cipui adbibetur, ut ceruix feu collum femoris bic indicaretur,
v femoris magnus exterior ve proceffus.
0 Femur monentium fcptimus,ijui perinde ac tres modo fubfcqucntes, modica tantum exparte cfl conjficuus.
X Mufculus femur mouentiumfextus.
4 femur monentium oBauus.
* Quintusfemur moucntiummufcuUis.
A Septimus tibiam moucnitum mufcuks. CharaBere i ipfius amplum principium , d radice magni femoris proceffus
*' 5
enatum, indicatur, i bic in tendinem latum definit , cum oflaui ®noni mufculorum tibiam monentium tendinibus
* commixtum, umtumij ,.4 hac Unca illum in anteriori femorisfede terminat, ubi ollauus mufculus ipfi primum fubq
ei incipit.
* Ollauus tibiam monentium mufculus.
n oflauuiu tibiam mouensium mufculum indicat.fed priuatim finum ofiendit, cui nonus tibiam mouentium mufeu-
tUs infidebat ,quem mox cbaraflere notabimus. Maximamitaquc fsnus fedem oBauus mufculus couflituit:
5 ucrum
fcptimns eius tantam portionem efformat, quanta d linea, charactere 4 infignita, ad umbram feptirm mufcuh ufque
protenditur ::ta fani, ut ab utnfquc mufeubs finus ifle confurgat.
f
Hoc cbaradere mufculus inftgmtur tibiam mouensium nonus, qui d fuo exortu liberatus,®- femore auulfus, illic d
d
genu pendet, ubifeptimi ®
oBaui tibiam mouentium mufculorum tendinibus commifcetur.
Hic fuo Uberatus etiam initio,et d femore abflradus,ab iifertione propendet tibiam mouentium fecundus mufeubes.
X
ln hac tibta.tibix os an tenonfede prorfus excorne cernitur, propter haflenus refeQos mufculos: fuperefl emmex
omnibus 1U1 adnatis, tantum 1 s quem modo * notabimus,
* Mufculiisutb interno tibia ojhi latere &
bgamento membraneo in tibia longitudine offa coUigante enatus, ac polli-
1' cem pedis cxtendens.Huius tendinem mfcnptum conffueis.
7
* Septimus pedem mouentiummufcubts.
9 Ollauus pedem mouentium mufculus, parumfe /fellandum, quum feptimo recondatur,
offerens.
* Carnea molcsunfupcriori pedisfede rcpofitaiqua in quatuor carneas partes digcfla,quatuor educit tendines,®- pol
beem tresq; 1pfi proximos digitos in latus externum mouet.
1
f Hicprofternitur mufculus quatuor extendens dtguos.und cum ipfius portione, quam noni pedem mouentium mufeu
tr '
b uice recenfuimusytc cui iam ( ®) cbaralhrem mferiptum cerrus. Mufeubs pofleriorcm tibiafedem occupantibus
nullos adhibui cliaraBeres,qubd ipforum eadem cum procedentibus tabulis adbuc fit feries ®- copia.
SEXTAE MVSCVLORVM TABVLAE, QVAM SEQVENS PRO-

ponct pagina , characterum Index.
S EXT ME tabula caput in poBeriora reflexum cfl,® maxillam inferiorem in fummo mento diuifam, ®- utrin
que in Utera diduBam refert.
Hic eadem iugalis offis portio refcBa cfl, quam in quinta tabula quoque ademeramus . Tfptatur uerb M priuatim
temporalis mufculususblato iam manforio muf ulo.
b Mcutus maxilla inferioris proceffus,cut temporalis mufculus uahdifhmt inferitor.
C SimBramaxdU inferioris pars.
D Mufculus in ore debtefcens,qui interna inferioris nux illafcdiaibi latiffima cB.infcritur , eamq; mouentium tertius
habetur.
E Gurgugliofi palati fine propendens.
F clandula fuuflra, amygdala non abfimihs,ac eminentifiima laryngisfedi appofitamifi etiampaulo altius
mfaucibus
quam larynx, confitliat.
G linguaiucrum fuperior cbaraBcris pars, laryngis operculo efl contermina.
H Hac fede plurcs capitis &
colli motibus famulantes mufcuh confunduntur.
1 Mufi Ilius inferiorem maxillam deorfum trahens, bic ab exortu pendet.
A Tertius hominis fcspnlam mouentium.
E Clandula infigniter carnea, qua finiflro laryngis radicis lateri adnafeitur , ac in abero latere coniugem obtinet.
M Mfpera arteria, ipfi incumbcntibusmufcuhs iam libera.
H. Hac congeries, efl naforum & nemorum Uteribus affera arteria exporreBorum.quanquam & mufcuh dorfum mo
nentium primi aliqua exparte hicfeoflcndant.
r Quoniam hanc peBoris coUiq;fcdem,db fimilem delineare oponuiffetujuam
fequens ostendit tabula : non absrefo
re duxi.tx cane Imnc Calem mufculum cxprmercuiui a tranfuerfis uertebrarum ceruicis
proceflibus origtncmO
O. notatam ducens, ad quartam ufque coflamcanofus fert,srtubiT notatus,
in membraneum ceffat tendinem Qinfi-
TiQc, gnitum,& deorfum ad abquot adhuc coflas pertinentem.
Mufculus,
. .
1 44 nAnd. Vefalij de corporis

,
v
Jt Mufculus, r [capula ba/i principium ducens, thoracemq; monentinmfecundns,
TcUurii os cire c iaraderam impofidonem conjpicnum eSl ,
qucmad iodum &
cofla, <£ eorundem interualla,
tomen metet fmguUexpcndxt.fignificet S terna coda os, T

S. sena cum exterioribus mufcnlis intcn*dahbns.li*>
iiuercostslmm,ni terti*& fecimda cofUrurnoJl-m mteruallo
TiK. terti* cofla cartUagine/ihi’ mufculum extenorem
nero denotabit exteriorem inlercofldliimmnfculkm , inter fc-
’x repofuum, cuius fibra deorfumin prkrs ferm.t.ir.X
cmd* tertia ccflanim cartilagines confpicuum,cam fibra fnrfum in am
& tuori prorepunt Arteria uenafub &
ad abdominis fiperwra propagat a,bicq; i redis abdominis mufcnlis refed*.
* pedoris effit deor/nm
0, Tranfuerfus abdominis m' [culus, quem eo flarim
dufUts.feu fines , &
oflsfat ri ojitsfmifbro Uteri commifft regio,
afcender.tts mfcih tendo, trafuerfo abdominis mu
i abunde hic , icunfcnbunt.Cxtcrum b feiem notat ûa oblique
rCH l 0 pcrtitucifi nui aduafitur.priujquam redun conftndat, cautem indicat alpentatem.quam mufculorum obii-
C molitur, ub: redi mifciilifnpra umbilici fedem,uerfus pedo
'
qui ludorum eum tranfnerfis mufeults connexus mibi
ris os mutuo dehfcunt,
j Foramen, uafis feminarijs u rorum itiam prxbcns.
" yau arteria,in redos abiommumufulos, conterminasj; fedetfurfcm excurrentes , a magna uaferum crura
&
adeuntium difiributmue.
dependet uaforum podertori ipfiusfedi commifforum fe-
r Hiefmfiri Uteris ndus abdominis mufculuij pubis offe ,
‘ nem quoque proponens. .. .. r ...

Spina ojhs iliuiii.earnofis partibus duorum obliquorum abdominis
mufculorum liberata,
s scapidu fi.nilm brach o mentem accommoda. ibidem namque bfuperiorem
notat [capula angulum cui mufu-
& ,
* lus [capulam manentium tertius, & K mftgnilusanfruur.

Summus humerus,[eu [capula elatior proccjfus.
Mufcnlus brachium monentium quintus, [capulafmum occupans.qui
' inter elatiorem ip[iuscoflam,&[uperioris pro
* tejjits radeemfeu [capula frmam.ecnf illi.

,
Interior [capula procefususneliora imaginem referens.
1
Mufcnlus anterior cub tum fieClenuum.cums exterius caput, quoddfcapula acetabuli [upercilio nafdtur.m notat.
e enatum. Quo tamen buius capitii nerucam partem
n K.TU mdicat tuti rnum caput , ab interiori [capula proceffu
m,n brachium jpcdabisdn quo n nerueam partem denotat , o autem
. j carned exquifniis difcernasjtuius tabula dextri
cxmeain.cJioumpduorume.ipitum coitum indicattq utro tendinis, quem mufculus hic educit, principium.
y’ Mufculus poflcrior cubitum [edentium. >
r
r Mufculus, cubiti extcnfionis aut or, cuius principium ab humiliori[capula cofla enafeitur.
'
Mufculus radium moucnsium longi/jimiis, cuius altiffimam partem,qua htc oculis fubuci poteflj indicatiipflus enim
• ‘
A mulculum X infsgnitum habet, uti decima tabula illum Ii

ortui in nona mufculorum tabula jpedan poti fi,qua hunc
*'
ter a c olicndit.Cxtcrum in hac tabula uprafcnw
mufcuUiufcrtiouem notat, quamm inferiorem radsj appendicem
* molitur.
Mufculus fuperior duorum,qui radiusu in pronum ducunt.
- Mufculus tertium q-iatuor dignorum os fiedem.
, &
* quidem huius mufculi caput mfinuat S autem fedem , qua
.
mufculutm quatuor partes caneas dtfemditur, qua fmgulos poflmodum porrigunt tendines . Torro auaraiio-
tjs.
ue adtmiumufque digitorum internodium tendines Imius mufculi porrigantur , &
incumbentis mufculi tendines
Utraque manu cfi caidpicuum. Si uuncnaiodrmagr.itta, ytcnlo, tertium medij digiti os aece-
y , hic tn
tranfeant
t. autem tendo, qm fecundum os flcdit,ut nunc dicam,cum exterisfui mufculi tendinibus , ex nola ad mfertio-
f
mmufqueauulfus.
Mufcnlus fecundum quatuor digitorum fledens artic:ilum,quifuo principio, adeoq : d cubito liberatus , d tendin um
,
ipfttts in fecunda qoatnor digitorum offa

infertionc propendet
-x Hos cbaradtrcs referre oportet ai qn nuor mufcidos, quorum beneficio quatuor digiti adducuntur pollici , atque hi
interno Uteri tendinum tertium osfledentium exporriguntur.
«,SMufcnlus tertiumpoUicis os fledins,* notatur.i autem ipfius tendinem proponit, inter mufeutos primum pollicis os
pedentes, ir eos qu: fecundum paUtcit os fledunt,prmepcmem.
Mufculus maior primum pollicis os fledenuum,hu ab infertione dependet.
*
Mufc ulus minor primttm pollicis os fledauiumtquifnb maiori « indicato recondebatur. Inter xuerb &n ,
primum
pollicis osnudum excameq; apparet
Mufculus primum parui digiti os uerfiet exteriora flcdens.Tubereulumuerb ante huius mufculi initium apparens,
**
ulna eit fides, qua uahdiorem ligamenti exporrigit portionem brachiale cub.to colligantis.
Ternus femur monentium mufculus, hic magna ex parte eoufjncuus.
c Magnui exterior ve femoris ofi n proceffus.
femur monentium fepttmus.
, Mufcnlus
„ Mkfeulutfemur monent tumfertis.
Mufculus femur nwuentiuin odauus.
t
Quintus femur monentium mufultu.
n Odauus ulnam mounitiummufnlui.Hniuerfum femoris es quodammodo ampledens. 7 infimatur amplum huius
T wnful pituapuemriraiitcmxgnifemotrispTOceffns.tSrfemcriscollocnjtum. Demdcnpriuatim mdicat fmus il-
.
Lus pornoncnitquo nonus tibiam monentium mufculus eoi.tinetur.Caterim carnofa huius mufculi partis terminus,
billarfnuiglobiextuberanian utroque femore u infigimur,
. Dependet hic mufculus tibi tta uwucutum fcptimiu , cuius eauitas argumento efl» qui odauum tibiam monentium
amplexetur
/
Humanifabrica Liber II * 4J
SEXT^t it V S C V LO H.V M T ABV L A.
* 9 aSt-.
u .iw.Jtwrho^liVtl.All'- ’ V' >
bo»v . atôVaMp
ff. tvi«i < tnr.>4 y»tRM«ii \yiv\~-
t» .umtknfiAt-BoWviulVtttuuiTiv
.vwtRon» «Afm-ad»
O.vt»
gjfctrt ; t.
Ctw\^» 1 UKi* ISQVtW £ • —
«tr-itlvt t.. Yi^ .>.;Yv

inoro
IUU.W1 tfi
. .
’ «
; • «»
\
- v»\m •%vrL‘$fn ta w.ih^Vj »*.
*0»\ WjV.ii Wtt u 1

ViOf *. »r. rjâia. nu
•v -.'4 fp^.u^WU^Ksri BsnVwt «Maoiaijl uofrtiQtb s*a$m cb « ii 4«-^ •
wui
zed by
4
1 <S sAnd.Vefalij , de corporis

amplexetur mufculi, & qtu Imi tendines und coeant.Quod ut tammadiis expenderes, hi dextro gena feptmms mu
[culus adeo ab ollam mujcuh (cmlme diffclha cfl,ut (r patella fiu m*U pars ibidem mcemjpt&u uemat, * notata.
X4 »
Hac [edes, ad exterioremgei regionem nccurrens,oflcndit portionem quarti tibiam monentis mufcnli . atque bie y,
notat quarti mufcuh fedcm.tpfisi mfcrtiom proximam.4 autem eam partem abfedam oslendit , cui coxendicis ofiit
appendix principium prabct,quuru reliqua a femoris offc initium ducat.
S In fmilra nbia totum externum ubia ofiis Utus confpicuumcUld dico latus, quod ad externam fedem excornis e-
tiam ante fclhanem partis lubetunquam & dextra tibia totam aculis fubqcie. [Cxterum z pnuatim notat ligamtn
tum, tibia os tr fibulatu, qua hac mmcem debifeunt, intercedens.

&
• Externus malleolus, pars fibula excornis.
Mufculus pedem monentium feptimus CbaraUcr lipfius exortum indicat, f tendinis principium, quod anteriori
pofienor pane,ac dein interius, qua fibulam ffcClat, carne admarituruse q partem notat anteriorem carneam, ne
&
j
4*5- rb potteriorcm.
'I Oflauus mufculus pedem mauastium, magna fui proportione fub feplimo occultatus . Ceterum cbaradere 6 huius
6 '
mu[culi tendo, ad poslcmrem exterioris malleoli fedem reflexus, mdicatur.
° Mufculofa moles, cuius bem ficio pidlcx & tres ipfi proximi digiti in externum latus ducuntur.
Hic procumbit mufculus polhcctu extendens,fltxq; infectioni adhuc barens.
J
* Mufculus panium digitum m
cxrrttora abducens, baefede obuius efl.
9 Secundus mufculus pedem monentium.
* Mufculus III dextro pede injigntmr.pollicem in mtanm latus d exteris digitis abducens . Tofiniori dextra tibia
fi
di nullos adhibuimus chacali eres, quod ea cum procedentibus tabulis prorfus rcfpondeat.
SEPTIMAE MVSCVLORVM TABVLAE

chara Aerum Index.
SETTIM ~dF. muficularum tabula corput laxato funej quo imn pingendum pendebat jn pofleriora tantum
procidit, quantum refello iam peritoneo, & omnibus qua
illo amplexamur , uidendo fepto tranfuerfo
fuffleie . quod
etiam m prefemi tabula adfiniilram ea forma oppidum cernit, qua exeflumqsarietiq; fuo lentore betens , nobis ap
paruit imnus autem dextra fcapulayffradaaUritu deorfum decumberet , illamfuniculo Ua fu/pcndimus
, ut
uniuerfum ipfius cauum in e onfpctlu fit.
at Curgugho,a palati termino propcndens,mfiriori inierim maxilla prorfus amota.
B athquoi ceruicis uertebrarum corpora anteriorifcde,qiut mufculis non obtegunturJh bie oilendunt.
C, D •primum par mufciilorum dorfum mouentium.
£ Stomachi [eu gula hic prafcOe pars.
f effere arteria flomaebo mslratepars,bic quoque iuxta iugulum i reliqua caudicis fui portione bberata.CaSerim
uafa utrinque ad afpere arteria Ut era occurrentia, foporales fune arteria, cum internis tugularibus uems
nemorum ccrcl/n pari.
, & fexto
G Mufculus alter fecundi paris dorfum mouentium.
H Scapulam mouentium tertius, qui m dextro latere traufelhu efl.
I Mu/culus brachium mouentium quuitus , inter elatiorem fcajmla costam , & fuperioris ipfius proeeffiu radicem
repofitus.
r Muf ulus brachium mouentium fextusaptam[capula exuam anteriorem m
occupans fedem.Huius mfertio K infi-
K. gmur.rthquaqt ipfius forma cx [capula tmagme deprehenditur, quanquamfi prafemis mufcuh triangularem
figura
*
uolneris conii tuercjicebit K,L& Lfimul conferre.
L, L Mufculus thoracem mouentium fecundus, oBofuperioribui collis manus modo infertus.
M Brachium agennum tertius, & ab
hifcnori [capula cofla, iuxta bafis [copula inferiorem angulum
enatus.
TiiH. Mufcuh I e 'tbitum cxtcndcntium,cuiut initium fuperiari \infignitum,d [capula educitur.
0 Torto tendinis nmfchb brai hium mouentium quarti.
T Cubitum fledentium pcflerior.qui totus fcrcbsc efl confpicnus.
Badium m pronum coniiiluentium fuperhr.
BaK ointcricr cubitum fiUicntium, qui ab ofiibus . unde mitium duxit , liberatus, ae i brachio
mfertione.
auulfus , “
d‘fita dependet
S Badius.
T yha.
V Ligamentum inter radium &ulnam,qud inuicem debifeunt, intercedens.
X Budium in pronum monentium inferior mufcMlus.propemodum quadratus.
r’ T
fhpfr^hmlimiûZ
Her
^ ^f ,nifl,l,a,,otl,‘‘<rMcpeudtt i fisa inferi, me longior radium m
a Mmor prunum polhcii os flcBentium mufculus,fuo initio hberatus,ab illo cui mferitur tantum r
offe pendet
1|I|) Tribus Ini chara leribus mufcuh notanturfecundum pollicis os fteHenies.
b Dependet afua mfertione mufiulus tertium polhcis internodium fiedens.
c Mujcuhs tertq quatuor dignorum offis flexus autor , d cubito refcBus, deorfum
efl reflexus. Hunefedulb mtue-
d. b ere, quod lilutsiendmibus mufcuh attendantur, quatuor dgitos polhc,
adducente, : quorum is qui adicemmo-
uet.d mftgnitur, percude ac reliqui na, ab infer,tone dependens. Qumetiam teudmum mufcuLfecundum qua-
tuor
Humanifabrica Liber 11. »47
S E T T l MA UV S C r L 0 \V M TABULA.
wA-Wti i , wra .
l^hmnY l^nrTrn n*~r\i — -i-— *» ,

N »
3
' i
nksV' .:
,
-.«u.V4\ uu‘»uv*t'^r,T-
,
»>•
Ic
, . . .. . . .
/ ‘
\ , J-'
\ /
148 <±And. Vefaltj , de corporis

t. tuor digitorumos flcBcniispartiones hie adhuc linuntur ac portioni eudem indici proprii e infcripfi : tendini asc
a
f rem tirtium indicti 01 fluitem,f. Currum dextra manu dlCiorum muli niorum duntaxat conficiuntur mfertionet
g.h. aegin mdict infert tonem indicat mufculi indic tm pollici adducent is:h infert tonem tendinis fecundum indicis os fle-
i. Battuj tnfertionem irndin:i,qut tertif eius digiti offis flrxiom prafiettur.
Vrafentis tabula thorax, quod ad mtercoSlalcs fellat mujculcs.praccdcntis tabula thoraci refondctimde etii
cbaraBcribiis non uen it obltterandus.
A septum traifucrfmi, cuius membraneus circulus mfepto extra corpus expanfo,&fuo mucore parieti agglutinato,
k m, n, ciraaifcribitur V,l,m,n. quod uero extensis bos cbaralteres ambit, &
fons exflit, fibrisq; mterflmguitur , carneam
o,p. fepti partem efle putato. o,p Duo hgamenta,feu tendines fcpti,uencbrarum m lumbis conftflentium corporibus m-
q. ferti a Septi fcif)ura,guaiducrtebrarumincumbit corponbus,ac magnam arteriam, uenamq; coniugu expertem
tranfmittit,aut illis cedit, quarum orificia q in corpore huius tabula pofitum indcat, quemadmodum ariena ra- &
r. mos in feptum excurrentes, r Foramen fcpti,flomaeho uiam probetis, qui etiam r m corpore inftgnitur. f Foramen
in fepto tranfuerfo,uena eaua caudici par atum,qui lu corpore j notatus conficitur.
f.
t Mufculus femur mouentium fextus.
u Mufculus dorfummouentiumnonus.
X Femur mouamumfeptbnus.qui perinde ac fextus, propter ablatum peritoneum , magis qudm in procedentibus ta-
bulis fe offert,
y Sacrum 01 hic mflgniiurauruiqi aliquot ab ipftus medulla edulii, obuiffuut.

u Femur mouentium oBauus
t Quintus femur mouentium.
y Tibiammouemiumoliauut.
t Mufculus pollicem a caseris digitis amouent.fua tantum harct infertione.
• Dependet & hic quoque ab infertione mufculofa moles,pollicem & tres ipft proximos digitos m externum latus du-
cens. Qua uero m prafentis tabula tibijs occurrunt, illis rcfpondnit,qua pnortbus tabulis fuere obuta . hoBcnut nam
que ex poSlenon nbtafcde nutl use fi abfcllus mufculus : m anteriori tibia regi one , hoc figura fttn, rubil prater
excornem, etiam ante anatomen, tibia offis partcmxft obium
CHARACTERVM OCTAVAE MVSCVLORVM

tabui* Index.
Hjfl C tabularum anteriorem corporit faciem txprimentiumpoibrema el\,mufculos in anteriori hac fede ex fe
Bi ouis ferie adhuc reliquos proponens yt uero interiores intere oflalium oflenderet mufculos ,
. eos qui in mterna &
thoracis fcdcpcBoris oflis attenduntur lateribus, os illud und cum coflarum cartilaginibus cxcBum , &fub dextra
manus nidice ita propofitnm cernis, ut mternam ipftus referat faciem, thoracis cauitatcm reficientem .
*^)B Mufculi collumfupcriorem ve dorfi partem flcBmcs,dorfumq; mouentium primum comugium
C Mufculus J prima enatus coslafccundiq; dorfum mouentium paris alter.
D, D Fxtcnores mufculi mtercoflaUs,in coflarum oflium mteruallis conficui
E, E Interiores mufculi msercoflatei.in coflarum ojiium intcruaUis obuif
F F Mufculus 0B0 thoracis c oflis inferius, ipfiueq; motorum fec undus
C ytrmque fcapula mo do nuda cxcamisq; cfi, mufculi F mfigniti ope adhuc corpori h arens.
H Mufculus dependet, brachium antrorjum circumuertemffcapuUq; cauum occupans
1 Mufculus fupenon fcapula bafis angulo mfcrtus,ipfamq, agentium tertius asb mjertlone pendens.
f Toitcrior cubitum ficcieniium mufculus,cuiusprinciptt elatior exteriori); pars L mfignitur,dcnusfior uerb interior
que pars M. Inferlio autem prafcntumufculs induatur.
0 fladius.
T ylna.
Q^Tcndinis mufculi cubitum flcBentium anterioris part.
Mufculus ab infertione dependet, radium m pronum mouentium fuperior. '
S Mufculus d fimUra ulna dependet, radium in pretium ducentium mfenor.

T,y Sede T infigmia, ligamentum, brachiale ad cubitum ncBcns,craflius apparet, ut etiam fede y notata.
X Mufculi ab infertione propendent,fccundum pollicis internodium flcBcntcs.
A In poSlbrachiali dilucidihi exprimi nequierunt 0B0 mufculi ajuatuor digitorum primos articulos flcBentes. Ctte-
7 . m
rim dextra manus latus piBa eflast mufculus» T mfsgnstum offerret, qui primum indicis os introrfumflcBit.
4 Sextus femur mouentium mufculus,cuius minum i ucrttbrarum procedens corporibus us infigmtur.b turi ipftus fe.
tlb. des indicatur, qua tendmem educere incipit.

A Septimus femur mouentium mufculus.
z Mufculus dorfummouentiumnonus.
n Sacrum or.fr cuius anterioribus foraminibus ne rui profilire hic udentur.
2 OBauus femur mouentium mufculus, qm ut ualdc cfi carneus, nonnihil hic laxus propendet,
* Quintus femur mouentium mufculus. yerianc priuanm huius mufculi partem notat pofleriorem, c autem OM-
e. te rurem.
e Pubis oflis anterior fedes.qua hoc latere ex fcBicmis ferie,cane efl denudata.
t Mufculus femur mouentium nonus, anteriorem pubis oflis foraminis fedem occupans.
tnfmifln
Humtni fabrica Liber II.
OCTAVA MVSCVLOKVM T AB V l A.
Humanifabrica Liber IL +r‘ -i»
UVSCVLO\VU TjtiVl
Djgitized
. ,
M* nAndVefalij , de corporis
delineatione, petere optauerim.
commixtio mutius r.ofit eadUac cx uarijs fcdimb.tc potius quam ex bsc unica
pendes tmferuo autemdindicstaanpojl
A Mufculus brachiale extendentium, cuius principium c infamium, ab humero
e,d. braebiahs os perficitur, paruum dtgitumfujhnenr.
s In utre que cubito s snfegnitur mufculus, brachiale fleClens, quartoqt
brachialis offi infertur , ac m nulla mujculo-
rvm tabula aqui atque lue conffiicuus.Quenudmodum &

mufeculi latum manus tendinem producentis initium , hie
tertia mu
?>'• adeharaderem q ; efl obuiumûid cum exortumufeuh brachiale fUfUutis.quipqflbraebiah infeert us,.\ in
(culorum tabulanotatur.
alter unum tendinem brachialis ofli pollicem juffuktenti mjerit:
Mufeculi hac obliqui prorepentes, ilb Jusit, quorum
ah er uerb unum tendinem primo poUieis ofei offers, alium fecundo &
tertio pc Ilicis ofli inferens
f Mujculus tribus pollicis ojlibus externa feede mjertus,& pollicem uerfus mdieem eueriens.
S Mujculus pollicem indici proxime adduceris,
h Mufcului, parui digiti d reliquis abduflionis autor.
n Trimus femur mouentium mufeitlus,’,V,ljn &
n circunfcriptus.Qjtandoquidcm i ufqueadY.fui principii partem no
opisfc-
i,k,l,m,n exojiis ilium fjnna enxfcitur.Y autem ad hprincipif partem indicatuxb ojfe coccyge , mfimaq; fieri
mfertioms partem nan-
de pendentem, ubi etiam fimjicr mufculus dextro contiguus eSI.m indicat elatiorem ipfsus
.
penitius fe infmuat aecondst que

tem infcrtionis infimam notat parlemsqua quia inter mufculos tibiam monentes hic
omni ex parte non ejl conjfiieua.
0 Secundus femur mouenuum mufculus, magna ex parle primo adhuc abtedns.
f Sextus tibiam mouentium mujiulusun latum illum degenerans tendinem, nui femur amplexantibus mufculisobuo-
luilursattamcu non ad eam pertingit craffettem,ut fubd-.tos ipfe mufculos obfemrare poflitmdcb ut illis quoque char*
partis terminum,
?• Heres iam fim mfcripturus.Cxterum q notat huiusfexti tibiam mouentium mufculi camofet
r Septimus tibiam mouenuum mufcului, membraneo lendmefrxts tibiam mouentium mufculi obtedus.
f Quartus tibiam mouentium mufculus.feptmi mufculi poflenori fedi attenfus.
t Tertius tibiammoucntium mufculus, in utroque crure ( qu cmadmodum &
fnbfcquenses aliquot) notatus.
* Mufculus, quem qumti tibiam mouentuemloeo habemus.

x at pparct &
hic quoque portio mufculi femur mouentium qumti.
y Mufculus fecundus tibiam mouentium.

* Mufculus tibiam mouentium primus.
8 Odauus tibiam mouentium mufculus.
> -Honus tibiam mouentium mufculus, modica ex parte, ut & duo proximi procedentes mufculi , conjfikuus.
1 Hac fmu, tibia accedens arteria, und eum maxtma cruris ucna,& neruo quoqs totius corporis crajiiflmo nebuntur.
* Mufculus primus ptdem mouentium.
i Secundus pcdcmmouentium mufculus.

" Septimus pedem mouentium mufculus.
> Odauus pedem mouentium mufculus,fub feptimo occultatus, modici admodum fe btc fficflandum offert.
1
Excornis fibula pars,ipfeq; adeo exteriormalleolus.
* jthqua exparte portiuncula hic occurrit, mufculi pedem mouentium noni : bie emmipfeus tendo ad mfertionem
feutmfe offert.
K Mufculus paruum digitup d caleris abducens.
M /n fmftra jura, tendo terit/ pedem mouentiummufeulinotatur.
* Interior malltolus.
DECIMAE MVSCVLORVM TABVLAE, QVAM SEQVENS PROPONET

pagina, charafterum IrnTcx.
Itf HAC omnium tabularum decima, pefleriorem nero faciem exprimentium fecunda, mufculi aliquot, qui
in procedente tabula erane prorfis conjjncni,iam fedionis ferie adempti dependent: multiq, m illa non obuif , hiefefe
eornmonfirant.yerum mterhn prorfus ablatus e£ ille mufculus, quem nona tabula r&*
nfigniumus , quod mdeli
cetnufquam apti formam ipfsus dependens ofienderc potuijfct,quorundamqi mufcularum injfieChonem occupajfct,
A Dexter prtmi paris eapucmoucniiummujculus.
1,8 Secundi paris caput mouentium dexter.
C Scapulam mouentium tertius mufculus.
D ClaniculoffeClionis ferte mufculi s bie denudata.
£ Mufculus humani thoracis motorum tertius,fequenti tabula F notandus.
r Mufculus fcapulam mouentium quanus,cuius primum latus ai dorfi uertebrarum aliquot /fimos dedudum ,aCad
C,n. H metitur. Secundum uerb Utus,adj'capuU bafem perimens, ab I ad K protenditur. Tensum latus aCadI,& quar
AK* tum ab 11 ad K pertinet.
L Mufculus braebm mouentium quintus, inter fcapula j/inam ,& elatiorem fcapula costam locatus.
8i Scapula fpina,ac femmus humerus, j fecundo jcapulam mouentium mujculo liber.
A Mufculus brachium mouentium fci undus.quem m poflenori corporis fede prompti circunfcripferisffi T mufculi in-
T. fert tonem efe cognoucru.T namque ac Tf &
O,triang*limodo,di(lammufcubpartcmtcmunant, anteriori mtc-
Tj,0. rm i parte x. in quarta tabula mufe ulorum mfignita.
Qjiracbium monentium feptmms mufculus,gibbam fcapulafedem occupans.
Mufculus
1 . -
Humani fabrica Liber 11 ijj

Mufculus brachium monentium tertiui.ab humiliori fcapula cofla circa cius bafim natus.
& Hac feie aliquot dorfum moucntcs mufculi exporriguntur, uiu cum humanum thoraccmmoucntium quarto.
® Hunc mufculum fecunda tabula rmflgnttum proponebat :ell autem is, cuius beneficio brachium deorfum, uerfus
M* dorfum ucllitur , idq; monentium quartus. S &
T mufculi huius principii micant longitudinem; y partem ipfius in
,
ferttoni proximam, qua hic oflendi nequit merum m feptima tabula 0 mfignita.utcunque fuit obuia. X autem mufeu
x - latus eafede indicat, ubi ab ilium offe non amplius cnafatur. Ctrcmfcribcs nero prsfentis mufculi latera ab S ad
Ii
"T-
TtdeinaT per X ad y,infuper ab 5 ad y.Cattrumr notabit inferiorem fcapula bafts angulum lue extuberantem,
Cr tertio mufculi latere mtcHum.
% Oblique defendentis abdominis mufculi portio.
* Mufculus, ab humiliori fcapula cofla principium ducens ,& cubiti cxtcnfsoms opifex.
® Mufculus, i ccruicc capitis humeri mxta fcapulam originem duc ens,ac cubiti cxtcnfiomt autor.
c Tortio anterioris cubitum fledentium mufculi.
4 Tomo poflcrioris cubitum felientium mufculi.
* Mufculus radium in fupmum agentium longioraqui d brachio ad humiliorem ufquc raiij appendicem protenditur,
f Mufculustbicomi tendine brachiale extendens.
i Hac fede ligamentum con/picitur membraneum,fuperiorem radij partem humero tolligans.Suns uero ab hacfede re
felit trei mufculi, qui deorfum d manu pendent.
W> Hac fedeputer utrimque h, b oc e torrente,utna iam came omni,mufculit ve libera cernitur.
1 Mufculus brachiale flerfentium,qui quarto brachialis ojji inferitur.
Tres ifll charat}ercs,trta notant tnufculorumjirmcipia,ab ulna pronata. Trimum A infignitum, illud efl quod radio
,
ante medium illius longitudinis infertum, mufculum confhtuitsadinm in fupmum agentium breuiorem.
W. Secundum principium z indicatum, illud til.qnod tn duas portiones, k er l notatas dormitur, k emm eam ftgnificat
portionem, qua tendinem brachialis oflt pollicem proximi fuflinenti offert. I nero inferiorem influunt portionem, qua
m>n dein bipartita, unam partem,qua m mfcribitur,prnno pollicis offl mferit: alteram n indicatam , in fecundum ter-
-
&
tium pollicis offa implantat.Tond tertium prmeiptum, n infignitum, illud demum cR,qnodm duas quoque partes, 0
0,p. (f-p indicatas dif mditurtquarumfuperior o,notata,trtbus pollicis offlbus inferitur : inferior kero.p indicata.indice
ac medium d pollice abducere creditur, etfl potifttnwn indicem adeat,
q Tropendet ah mfertionemufcHlus,brachiale unico tendine extendens,
r Tropendet btc quoque ab mfertione mufculus.paruum digitum praeipui extendens,
f Mufenlus d dignorum radicibus hic dependet, qui indicem,medmm & anularem in primis extendit,
t Mufculus, pollicem indici proximi adducens.
2 Secundus femur molientium mufculus,cmus exortum,femicirculi forma quodammodo rejfiondentem ,*&x notant.
*>x. quanquam n in anteriora magis adhuc deberet exporrigifl prafens tabula in latus magis uerteretur.
y Catcrumy huius mufculi indu at infertioncm.undc etiam u,irx,gryoonucrfum mufculum circunfcribunt.
a Magnus cxtmorq; femoris proceffus.
0 Quartus femur monentium mufculus.
> Ligamentum d tranfnerfo qumti offisfacri offis proceffujn acutum coxendicis oflis proceffum pertinens,
d ligamentum d diOo nunc facri oflis proceffu m poHeriorem clatioremq; appendicis oflis coxendicis fedem infertum.
• Mufculusfemur mouentsum dee imus, qui bde d pofleriori pubis oflis fede reflexus , alsum ueluts mufculum fuprd in-
fraq; ipfi at t tofum commonflrat.
C Quoniam hac fides, quantum ad mufculorum ferietn attinet,fequenti tabula,perinde atque hic erit eonfpicua, nerui
ab hae tabula non refccuimus,quem quartum femur petentium numerabimus , eum ftcunda tertiaq; figuru , Capiti
undet nuo libri quarti proponendis, citorad ere 7 mdicaturi.Trtfens etenim nemus, is profcBo efl, fecundum quem
tx caluana cauitate,per dorfi uertebrarumforamen, quod dorfali medulla tranfinittenda paratur , defeendens hu-
mor, in pedet confluit, quem nonnulli haud iufrequenter inflor tepentisMq inflor frigida aqua demanare, ac in crus
• profluere fcntiuntÂd hac aundem neruum
*• "
dicet portionemtqua elfint alias quamplurnnai
•
fit
in poplite •
•
—
notatum cernis, quanquam spnuatnnipfiusgrandioremin-
foboles diffeminetur.prseipiia tamen ipfius pane ,
mm
pedis inferiora in
*• ter calcem
& interiorem malleolum petit. i uero prafentis nerui in poplite bipartiti minorem inftnuat ramum, maxi
ma fui parte in mufculot digeflum,extenus tibia latus, & anteriorem eiufdemfedem occupantes
1 qui mehercule non
minus quoque accurati, quam quinis corporis ntruus efl obfcruandus,fi non ob altui, faltem propter urentia medi-
tamina, qua fubir.de hic agris adbibenturast ulcus eorum ui inuflum , humorem fecundum hunc neruum decurrenti
expurget. Tfam quod inuritur uleusjsuie nerui ramo,! indicxto,uicinum eflicr quum paulo inferius fiat, quimft-
pertor fibula conflflt appendix,ramus ille pracipm fua portione contingi nequit. litque eiufmodifani pleraque crt-
bro fennoni adtfccrem,nifl ndsculum arbitrarer,reltquas medicina partes huic ^Lnatomtca mifccri, autego etiam
tiufmodt aliqua non effem priuattm fuo tempore, ut tam capiaxaraturut.
l> In utroque femore « occurrit, mufculum notans femur mouemium primum, qui in finiflro crure integer d fua fede re-
flexui cBfinfcrtionc duntaxat corpori comrniffus.qux in dextro crure folum inibi reliqua efl, ubi ualsdtflima fpeSa-
X. turtubi autem leniter, memb ran.tr tantum ritu inferebatur ,n aferiptum cernis,
is Septimus tibiam monentium mufculus, non amplius membraneo fexti mufculi tendine obtefius
Tertius tibiam metuentium mufculus,cumt caput e iiiflgmtur.fedet uero tendinem primum educens, e.lnfertionem au
r(. Iem tertia mufiutorumtsbulaproponebal,cbsrxBcre 3 inflgmtam.
t Quartus tibiam monentium mufculus.
mm Qmuus tibiam monentium mufluks.
\ Qumti
<±And. Vefalij , de corporis
1 5 4
*
. .u-tV. -a
f. Digijized by. \^0O

. . -
Humani fabrica Liber II, ijj

f Qjiinti femur moumtis mufcuh porlia,
r Secundus tibiam monentium mufculus.
t Torno odaui tibiam monentis mnj'aib,r.fe3o iam htterim primo tiliam monente, qui ahdihie morbt occurrrrrt.
Quod ucro ad nufculos in tibia pedeb; repofuot attinet, omnia procedenti cbueaiuiu tabulaju c' duodecimo, quam
imbi characteribus primum occupabimus
VNDECIMAE MVSCVLORVM T*A B V L AE

characterum Index.
A, A S ITdJ ST Elj primi caput rnoumtutm paris mufculus.

y
E.B Secundum psr mufculorum csput moueutam,iufinifiro tantum latere charaBeribiismfignitum.
* Mufculus hic obfcurc occumt,cuius beneficio inferiorem maxillam deorfum agimus.
C Mufculus fcapaimmouentium tertius.
D Clautcula,bac ia parte nunc mufculis denudata.
E Dependet hic mufculus* fcapula offi „ referenti inferius.
F Humanum thoracem moiicmtumtcrtius.
G Brachium mouentium quintus
r MufculuStfcapuUgibbum fub illius /pina occupans*c brachium mouentium feptimus , cuius initium ab H adi per-
lmct,infertionis uerb fedes K indicatur tatque ita lotus trianguli modo H,l&K ctrcunfcribitur.
L Mufculus ab bumihorifcapuU cosla ad bimuliorem bafts ipfius a ngulum originem ducens , bracliiumq; mouentium
tertius.
pt Htc mufculus brachium mouentium fccunduStxb exortu liberatusuaitrorfum tota parte refleUitur, quam proximi
procedens tabnU,0,Tdj£r T.circunjc nbcbxnt Atque ita interna mufcuh fedes, qua humeri articulo incumbit, hae
tabula in conffcBum uemt,& trianguli uertex etiam quodammodo proponitur , ad cuius fimthtudinem ueteres hu-
ius mufculi mitium defcribebantlq enim ea mujenhpars cfl,qua baftfcapuLt fut proxima : 0 autem illa, cuius ini-
articulo pendet . Dem ft D eam taujcuh partem
q. tium dfummi humeri cum clamcuLs
effi finxeris, cui clunicula initum
largitur, prompti alfequeris , mufcuh fuo exortu
liberi principium mflgnuer oblufum angulum referre , uti figura modo inferta com-
probat, qua tota tuuji uli m:cma,fcdes exprimitur, articulum proxime integens. At-
que hic A,B,Canufcuh indicant principium : ab A
quidem ad B , principi) portio-
&
nem* furum o humero fiapulifiina prcnatamid E uerb ad C , reliquam principij
partem , quo clauiculo debetur. Tojircmo D mufcuh inferiioms fedes tnfignitur.
Quod autem ad trianguh obtufum attinet ucrticem, nulli non obuiutn efl , B humi-
lius poni, quam A&C> quibus charaileribus triangulum terminari prompti ani-
maducttis.
T Didus nuper brachium mouentium mufculuuab omnibus, unde principium ducit, fedibus liberatus , ac ab infert ione
dumaxat m dextro brachio pendcru.putchri oJlendst,banc tranfuerfim m humerum Jieri.
Quitum, num thoracem moucnttum quartus.
R. Mufculus dorfum mouentium undecimus.
S Dorfum monentium decimusquintus.feu odaui dorfum mouentium paris alter.
T,T,y Charaileribus T,T,duas cofias cari quo tam feihonu ferte detegunturJufigmuimus, V uerb eorundem codarum in
tcruaUummt intcrcoflalium mnjiulorum exterioris ffiecies abferu4rctur,qut m cojlarum ojhu interuallis confijiunt.
X Mufculus thoracem mouentium fecundus.
Cs Quintus humanum thoracem moucMium mufcutusjsic uniucrfumji fjitBandum offerens.
o,b otfcuTH impenfeq; membranei mufculi obliqui afeeadentis abdominis initii, j ffimaru apicibus ater a ac b pronatu.
bic dependet,brachtum moucnttum quartus.
{ Mufculus ab infectione
e Mufculus cubitum extcndens,cuius mutum d inftgmtum ,d cerutee capitis humeri educitur , quodfcapula articula
. tur.e autem fedtm indicat, qudprafcns mufculus ab alto cubitum extendentium mufculo , mox f indicando , amplas
propter mutuum connexum dtflingui nequit.
Cubitum extendentium mufcnlusiab humihorifcapula cojls pronat us*c cum mufculo e uifignito ad ebaraQerem
f
e coiens.
cubitum flcBentiumpodcrior.
g Mufculus
h,b Longior mufculus radam m fuputum ducentum.
A Mufculus bicorm tendine brachiale cxtendens.esuus initium a dextro brachio i iqfignttur. fedes uerb, qua tendinem
educit, V indicatur, tendinum autem Ipfius mfertio,l notatur,
m Mufculus radam in fupmum ducentium breuior.

n Rjutiui,diJfeihonis ferie magna ex parte denudatus.
horum oflium medio ligamentum oecurnt.taiafede Ma offa intercedens,committcnsq ; ,qua inuicl dehifcut.
0 ylna.ln
x Secundum principii mi priuciptoripii,quibui ulnafenacim originem probet, ab ulna hic ejl rcfcllti Ontt commodi
eius feries tota conflaret,tllui.quafi quis manu id eleuaffet, depinximus :ne ab infertiombus deorfum pendit,
f obfcurarenaut fi per manus interiora depldtfjil.rpfummct obfcuru cuaftffct. Ceterum p eat pnmipy pars efl, quo te
q,r. dmi brachtah offert. q autl tido.primo pollicis ofii infertus. r uerb is tido.qui fecido et tertio pollicis inferitur offib.
f MuJculuspoUtcem indici proximi admonens.
Tertium
Jnd. Vefatij , de corporis
1
5 ®
> C4M Wtt* * *«
r^ciciM^ ur s c r lok? u taovla.
1*.
v A is h’#** •
uuaviu. * %U*W® :
.w x
<W»
A
-U«
m
biomt
. 1 «
Humanifabrica Liber II. i

j 7
n Tertium principium eorum qua ab ubu pronafcuntur,bic ab infertione fua pendens. Mc t quidem notat eiusprinci-
'•*•
P1* portiontm.qux indici ac medio prxcipui tribuitur m uero eam qua pollici efl peculiaris.
X Tertius femur monentium mufculus.cuius nutium gffnxctrcunfcribitur.Quod uero ad horum charaBcrum latera,
u.}a. fuperiusq;fjxBatur,ilium oflis dorfum efl,primo ficundoq; femur monentibus mufculis liberum,
a. exterum • tertii dhus mufculi infertionem proponit.
* Quartus femur monentium mufculus ,s tribus homilioribus fieri offis offibusinitium fument, &
illic primum tendi -
fi.nem educens, ubi e confluatur. Inferno autem ipfms fub * quoque conftflit.
3 Magnus femoris proceffus.
d Secundus femur mouentium mufculus.ab infert ione dum axat deorfum pendet.
• C Septonus tibiam moucntiummufculus.Quiduerb f indicetur, ad cbaraBercm tl paulo polf commemoraturus fum.
" Ligamentum ab offcfacrojn coxendicis oflis acutum pertinens proccffum.
9 M
ufculus decimus femur monentium, bde ab interiori pubis oflisfede reflexususc ueluti inter duos mufculos , , &
infignitos, prorepens.
* Caput tertii tibiam monentium mufculi,juodprimum eorum cenfetur,qua i coxendicis offis appendice pronafcuu-
tur.Mufculus intcrtmjpfcj femore auulfus, deorfum ab infertione pendet, mox e notandus.
/i Caput quarti tibiam mouentium.quodquatuor ut minimum capitum, a coxendicis oflis appendice pronatorum.fe-
eundum numeramus Mufculus autem ab boc edulius capuc,d femore efl auulfus , » paulo poli infigniendus.
»*£• Mufculus, quem quinti tibiam mouentium loco babemusûius initium • mfignitur, quod tertium eorum capitum lia
*• bctur,bmc a coxendicis offe eiuBorum.i uero prxfentis mufculi oflendit Jiman, cm tertius tibiam mouentium alio-
m tendmem dcJinit,anteriori tibia offis fedi hnplxntandum . Subfequenti tabula
quin uifldet.o liic quintus mufculus
&•& mufculum cxp!lcabo,.ji<em femur mouentium quintum rccenfcmus,charalirribus S , I &
n inibi mdicandum. In
prafenti autem ide mufiulusxharxBcnbus &
ac <& tu Cac n mfignitur,fingubsq; peculiaris mufculi pars indica-
tur. y terque eu im cbarafler &,poflcriorem notat mufculi partem, fuero & 1 anteriorem .C at erum fpriuasnn in-
dicat eius anterioris partis anteriorem portionem, n autem poflertorem fignifical portionem anterioris partis.
* Quartus tibiam minentium mufculus, hic ab ipfms panctum femoris os educit, quaq; t mfignitur,pendet, ipfms ea
t-puls portione adhuc m
exortu retiBa,ir ^ fupcrius notata.
f Mufculus tibiam mouentium tertiusutb infertione pendens, cuius capitis portio m ipfms ongme adhuc rcliSa.fupc-
rius x rfl mftgmta
x Mufculi tibiam mouentium ollam portia.Tibix autem nullum adhibui charaBerem quod fequenti tabula qdem,
,
qui bic modo, proponantur mufcuh,illic cbaraBeribus exfeBionit ferit occupandi.
DVOCECIMAE MVSCVLORVM TABVLAE,

Quamfctjuens proponit Pagina , chara-
cterum Index.
r S IhflSTEIf primi caput mouentium m nflutarum paris mufculusumius principium M

notat iBuerb c in &
fertionem,quam m occipitis as molitur. D autem fldem indicat,qua dexter mufculus a finiflro primum abfledit. To-
C,D. sirema E mftnuai internum mflrmms dextri mufculi latus. Quare fl ithon mufculum m trianguli formam agere ui-
fum fuerit, illum circunfcnbcs linelsÂ,B.M,C.B,C.Quincnam ft tnteruallum inter dextrum mufculum ftmflrum &
confisi ens, quoque trunguh modo frcBarc nolueris,circunfiribes id opportuni ,d B ad E, dem d B ad D, ab E &
ad D.
f> F Siniflri lateris mufculus fecundi (aris caput mouentium, qui uarqs mufculis, ut fequens tabula pulchri ostendet , efl
conformatus,
G ScapuLim mouentium tertius.
U,H Brachium mouentium quintus.
I Summus humerus fl connatis Ipfl mufluhs liberCxterum neque collas , neque eorundem mtrrutlla cbaraBeribus
inprxfcnte tabula mfigsuuimus,qubd m bac cadem,qux in procedente tabulamd charaBcrcs T,T,y fit ratio.
Mufculus humanum thoracem mouentium quartus, cuius initium K infigmtnr.-L uero fides indicatur qua primum
,
X,L longiffimo dorfum mouentium mitfiulorum,\mox notandorum amplius pertinaciter (qucmtdmodum inferius i K
M,M. ad L ufque) adsiaiiilur.Tcndtncs autem prxfentis mufculi aliquot M.Mmdicamur.
Tf Dorfum mouentium undecimut mufculus,feu dorfum mouentium ferti paru dexter.
0 Dorfum mouentium decimusquintut mujculusjnc modici confficuus.
u confiflens , modo esccamis efl, ob liberatum mufiu-
J> Scapula dorfifedes.fubfummt humeri radice,autfcapulx fini
lum,qucm nunc Qnotabo.
Q^Muflulus brachium mouentium feptmns,di3am nuper fcapulx fidem occupans Jicrim hic ab illa cxtBus, ifua de
pendet mfertione.
Mufiutus brachium mouentium tertius,
s Secundius iboractm mouentium mufculus.
T Mufculus cubitum exteiulentium,qui ab humiliorifcapulx cofla initium ducit.

Y Infiniflro bracbiomufiulus cubitum extendentium cxtcriarvsb ea fede propendet, qua cum interiori, T notato, im.
pcnfe comnufietnr. In dextro autem bracino propendens ca parsjrcfcBa cernitur.
X Bac fede ab humero carnea exoritur portio,quam fecundi mufiuionon cubitum extendentium loco habebonus.fi-
quentiq; tabulai notabimus.
0 Mufculus
1 . i -
IJ8 tsAnd. Vefalij , de corporis
Mufculus cubitum poflrrior.

T externum illius confifUt tuber , inibtcx*
© Mufculus raduim infamum ducens, qui ab humero multo facnksy fam
, ritur.ubi a af[cripfimas,ipfiiii infertionemûam
m bumihorem radu appendicem molitur, b uuiicautes.
a,b '
Mufculus altertotius ope radius m fupinum agitur. Huius mitium
c indlcatur,mfertio autem d infignitur. e ,i.
A
\tnica portio,feu afertionis terminus mufculi [apertoris radium m primum
ageiuium.’
t
e Radius,
yhu.
I
Livamentum.radiim ulnamq;,qua inuicem dehifcunt.conmit t ens
!! Hancfedem.fmuum uehendn m:,[iulorum tendinibus par.itormn,& cartilaginis ulnam J brachiali dirimciuis no-
fc *
mmc,pluribns omaffem charaBeribus,nifi dia fuperiori libro pulchrifuifient obma ,prscipui aut em infecunda &
quarta fig uris Capitis uigefimiquarti.
Hac fc,lc,um exfcOimis ferit mufculis tendinibus q; libera, aliter ligamenta,quibus offa compinguntur, proponi ne
I
m Tofibracbialis os, anularem fuffulciens dignum: quod ideo prmatim notauiinus.iit offa poflbracbiahs ab ipfontm m
tcrualhs,mufcubsq; illa occupantibus, mterjlmgueres.
„ Hic mufculus reponitur, poauem indu!proximi

adducens.
in dextra manu propendet: in fmiftra autemfu* infer
0 Mufculusjucomi tendine brachiale extendens,ab infert tone
tioms termini duntaxat funt afferuati.
Hic bona tranfuerft abdommts mufculi pars occurrit.
p
ofiiidorfum,nuncprorfusexcame,mufculi,q; liberum /pellatur.
q ihutn
* Femori, capur, coxendicis olfis acetabulum fubiennaut ipfum potius ligamentum, prafentem ambiens articulum,
f ligamentum,! f'ocroojfe in acutum

coxendicis ofhi procejfumdefmens.
1
Dependet Inc ab mfertione tertius femur monentium mufculus.
quoque ab infertione propendent.
u Quartus femur monentium mufeulusjiic
x Magnus exterior refemoris procefius.
a Decimus femur moucnnum mufculus, cuius prteipuam panemindechnafcrta mufiulorum tabula opportuni ffe-
liabis ,ad charaScret F,G,HVrsfens autem tabula eam mufculi partem commonflrat , qu* ad peculiarem ipfi in
coxendicis ofie calatum ftnum rcflexa,ad magnum femoris ducitur proceffim.
fi Mufculus gracilis, ab acuto coxendicis oflis enatus proceffu, elatioriq; mufculi a inftgniti fedi exporreOus.
> Mufculus Jimihtcr grocihs,! coxendicis ojfe etiam pronatus, &
inferiori exporreOus parti eius mufeuh, quem a no
tommus.
g, SJ1 Mufculus femur monentium quintus. Verum g priuatim notat poflcriorcm huius mufculi partem , cuius caput par
-
t, «• tim ncrneum*ic 1 infigmtum:& partim carneum, • notatum,! coxendicis ofiis appendice cnafcitur, bincq; prodeun-
£. tium capitum numero quartum cenfetur. (Hac fede
poHenor hae quinti femur monentis mufeuh pars, admodum
» carnea efl,ueri muris, ut ita dic xm, effigiem prafe ferens. u Hic poSlerior quum mufeuh pars m
tendmem degenerat:
interiori capitum femoris mfertum.Cxierum n&
2 ,auteriorem quintifemur mouentium mufchh indicant partem:
«f quidem eius partis pojlenorem portionem,s uero anteriorem. Quo autem hac non admodumfani obuia, prom
1
ptius pcrcipi*s,eofdcm illos Crocorum moiufcutoscbaraBeres in fequenti tabula repofsturus fum, in qua mufculus
fuitprincipi;i liberatus, duntaxat illa infertione adhuc fixuspropcndct,quamm interius fenunut caput circa popli’
tem molitur charaScret nubi ufdem quibus in prafeati tabula, mufculi quintifedibus, erunt obuq.
8 Mufculus tibiam mouentium feptimus.
u Mufculus tibiam mouentium oBonus.
n Mmpla depreffaijifem oris ofiisfedes.fupra radicem inferiorum ipfius capitum,pofieriori in fede confiflens.
V Quarius 1 ibiam mouentium mufculus, tn fimflro crure ab infertione pendens ate “ quidem partem illius indicat,! cu
xcndicis offe cnatam* uero portem,cui femur principium probet.

£ Tibiommoaenttum quimus mufculusui femore auulfus,&*b mfertione tantum pendens.
* Trimus pedem mouentium mufculus.
•T Secundus pedem monentium mufculus. Caterum huius mufeuh (perinde ac primi) principium duobus notatur cba
raB eribus ut duautnufque prmcipu partes melius occurrerent. Esi enim prmcipiumpartim carneum, ac • infsgni-
,
m, f,r. tuntiparttm neturum,ac s indicatum. , autem fedes figitificaturaibi primum duo ifli prim pedem mouentium mufeu
t h contigui fiunt., HaOenus mufeuh illi in fura extuberant, hieq; carnei effedeftauutmerihn bxc tubera , nona ta-
v- bula etiam accurati exprimuntur. u Tendinis, qui i duobus prafcntibus mufcuhs educitur, principium.
• Initium mufeuh pedem mouentium terti) xuius tendinem proponit choroBcr &,iu fustftra pofitus tibia. &•
DECIMAE TERTIAE MVSCVLORVM TABVLAE

charaftcrum Index.
ai, E c,D,E,F,O.G Dextra portio fecundi mufculcrum caput mouentium parisdn quo finguh charaCleres aliquid pri
uatim mfmuant-A tntm mdicatur mufculus fecundiparisauuto principio ex rranfuerjis quinta ir quarta thora-
cis uertebrarum proce(iibus enat us.B mufeuh huius fedes, qua comtus effe definit, ac uelut tn tendinem degenerat, ,
Torro E quoque mufculum ftgnificare debet,qui afepttma cetrwcu uertebra (pina enafatur , &
eum mufculo m A
fignito commiJcctur.Congreffia autem fedi,C inferio tum elhubi uterque exaBi rameus efficitur. D utriufque mu-
Jculi inferiiom m notat. ijocund pons tertius in attero latere mufculus mdicatur , cuius etiam principium m alto
latitat
Humanifabrica Liber II. IJ9
oroDEciMjt My.scrton.yti TUtvtM.
O 1 DtClMA •
1 6o tAnd. Vefalij , de corporis
D i UA T Z KT l A T AB VI A. \ o\ a
. . .
Humanifabrica Liber II. 161

Utital,mfcrt:one interim ipftus ad F conticua. ToSirmb C ac C,fc eundiparis carnea molet infignitur.
H Mufculufdorfummouotitium quintus
I Tortio mufeuti dorfitm monentiumfexti.
K Decimiisqutntiis dorfum monent ium,feu eorum mnfculorum oBaui paris alter.
r Vndeepms dorfim agentium,cuiui principium a ftcro ojfe pendens, L infignituriipftus nero anfulo, tendmesre, M,
L,M. It notantur,fnperiori inierint ad M

huius mufcult fimrntm repoftto.
, CharaBcr <Joco pcfttus,mnfculum dorfum monentium nonum indicat.

hominis monentium quartus.
Q Q Mufculus hic ab exortu propendetahoracem
7>,-p Ha collarum ajj>crilates,carum tubercula rcfcrmt,m
qua quartus thoracem monent iu mufculus inferebatur. Quod
'
autem ad cofias,caruhdemq; mt eruatis attinet, eadem hic atque in aliquot procedentibus tabulis f/i ratio.
Q^Scapulam monentium tertius.
Scapula,pofleriori parte prorfus iam mufculis liberata.
S Brachium monentium tertius Jnc pulchri conjpicnut.
T Secundus thoracem monentium mufculus.
V Tertium ligamentum peculiare articuli humeri.
X Dependet mufculus brachium monentium quimus.
r In utroque brachio policnor humeri pars, ex carnis prorfusjnufculisq; libera cernitur,
a Totterior cubitum /leBcntium mufculus.
b,c,d Mufculi cubitum extendemes Ac b is infignitur, qui abhioniliori fcapulo cafla initium iucitx ille , qui ab humeri
capitis cernue exontur.d aulem,camofa pars, quo ab humero ad mediumferi longitudinis ipftus originemfumit.
e Hadius.
f,o Mufculus radium in pronum ducentium fuperior, cuius infectionem priuatim g infimat,
b Dependet hic ab infertione mufculus radium infupiiutmmouentium brcuior.
i Vina. '«.
k Ligamentum, radium ulna, qua hac offa inuicem dehifcunt, committens.

I Hcjcflo rmtfculo, pollicem indici proxime adducente, hic notatur is qui primum indicis os introrfum flcBit.
1,1, j Tribus his charaticribus tres notantur mufculi,fecundum pollicis articulum flcBentes. Quod ad offa hic in monuit
ligamenta jpeflat, omnia procedenti tabula rejpondcnt.
m ilium effis dorfum,quemadmodum & coxendicis offis exteriorfedes, prorfus excorne occurrit.
n Coccyx os cxcamc,fcu mufculis ipft adnatis liberum cernitur,

c ligamentum i facro o{fc,coxenduts acuto proceffm mfertum.
Femoris caput.
p
Magnus exteriorq; femoris proceffus.
q
r Hic ab infertione propendet decimus femur monentium mufculus, internam ipftus fedem, quo oflibus undique atten-
ditur,common]lrxns Meque ita f,tat, huius mufculi tendinei notant, ad coxendicis os reftexps.
ftat.
x,y,g. Tribus his cliaraBrrtbusaarnofa indicatur pars.uagmo quafi modo decimum femur monentium mtifculum inibi de
ducens, qua ad coxendicis os rcflcBiturÂtquc ita x huius camofa partis fupremam indicat fedem, mediam, gau-
y
t em infimam.
monentium nonus,hdc ab anteriori offis pubis foraminis fede magnum petens femoris proccffum.
„ Mufculus femur
In dextro femore duo mufculorum notantur infert umes, m paruum femoris faQx proccffum.
f %> quidem wfertio- Mi
nem indicat mufculi femur monentium fcxti,y autemfemur agentium feptimi.
•
fj Mufculus tibiam monentium oBauusxmiuerfum femur propemodum ambiens.
i,i Mfjiera femoris indicatur linea, CUI quintus femur monentium mufculus mftritur.
as Quintus femur monentium mufcitlusuzb interno femoris capite propendetan quo s pofleriorem ipftus notat partem,
n iurb,& - amenoremustque hic rurfus priuatun n poilcriorc iudicat pontonem partis anterioris , - ucrb anterio
rem partit interioris portionem.
4 Mufculus m pedem monentium claffe tertius cnumcratus&c principium * indicatum*! femoris externo obtinens c*
(. pitcitendinan autem illic educem,ubi fmfignilur.
».« m
Mufculus quem poplite latitantem uocamus
f Quartus pedem monentium mufculus,cuius initium i indicatur. ipftus autem fedem, qua tendo duorum primorum pe-
dem monentium mufculorum illi primum pertinaciftimd adnafettur,, not animus A ucrb tendinis infignitur iiifertio,
*• qui i duobus illis pronis pedem monentibus & tertio confurgit.
^ Hac fede tibia os mufculis liberum confpicitur.qucmadmodum & magna portio exterioris capitis duorum humi-
liornm femoris capitum.
9
T endo mufculi pedem monentium o fiani.
* Tendo feptpmpedem monentium, quifecundum poBeriorem extenti malleolifedem, quemadmodum
gnitusjidc rcfleBitur.
& tendor infi-
e TrafenticharaBere indicatam nolui figuram^d dextrum integri hominis hac decimatertia tabula exprefii crus re
pofitamjapidiq; innitcntcmiquo tandem inferior pedis fedes oculisfubtjciatur,& fcBionis ferie , mufculi in hae ap-
parent es.fenjah in fcqucntibus tabulis proponantur.Significctur itaque primum, ligamentum jen membraneafub-
Bantia,primo digitos monent lummufculo obnata ffatiq; tendinis uiccmhspLmtafubicns.
t Mufculus, pollicem d roteris digitis introrfum abducens,
t Mufculus utbduBionts parui digiti d coieris opifex.
0 } Trimus
f*
lOOgk
t
, .
Humanifabrica Liber 11. l6}
v ^'C7 ^° ;Wy pedem monentium mufculi, qnt fm integro hominenotabatur,

Tertio quarti pedem monentium mufculi, quem rn integro homine
+ inftgnitum cernis,
X rendo <•> pirmo,fecundo &
quarto pedem moucnnum mufculu\conflxtM,calciq;
infert usequanquam v hic Briuarim
***** «fl£*
4»« Excamis,uullisq; mufcuhs, ucl ante felhonem,obieCla tibia ofln pari.
* Hic portiones occurrunt mufculi ternum quasuor digitorum articulum
fUacntis,ir quinti pedem monentium.
DECIMAE C^V ARTAE MVSCVLORVM TABVLAE

characterum Indes.
AEC1 V U &
™*X ‘‘-m, f' a oni,f'ne f™rndl’ brachiis caret, genua BeBit, ut plan~
tji" 0
&
Zn ‘
,,I'h'
tam J
altero crurefreffandam proponeret.
M
genua ucro,neaha quapiam uuegra delineanda efet tabula,
cum duabui primis ceruicis "crlebris repowtur.quaitum mufeJorum caput caput uni
monentium par oslenfurum Deinde .
<t'Xtropcdi(q“tfeaiorus femiU,fucccdt,quemfiguraiuxta
A. fun™ 7^kT Rnt) ^ a‘ CUmb,,

fe‘,rJ ’lia'
integriore,ndectmctcrtixtabuU
‘l
imaginem repoftta
om M V‘' orto* i«egrioru hic imagisjpedem fjsfc-
Tertium caput monentium par, fecunda ceruicis uertebra
a frina occipiti infertum.
C ManulUnspmccfus.tam ut eracipua mugine.quim illa qua adgcnua frefiatur confbicuus
“ f^fei“CaC,bU fiSU™ “‘StMlotntapropru.s efl,ir.mfucrfum prima
,
D h '
ceruicis uertebra
»77po7e77'
E Spinafecioula ceruicis ticrtcbrx^xt ane ka etiam E fec undam ceruicis denotat uertebram,
T»G Quartum caput monentium mufculorum par, prima ceruicis uertebra occipiti infertum,
i
H» l In ccruice prxeipua imaginis mjinuatur quintum par mufculorum caput monentium,
K,L Sextum caput moueutum parj (pina fecunda uertebra»tranfuerfisprtnu
procefRbus infertum,
M Mufcuu [capulam mouentium terttj pars,in primo mufculi exortu rehila
"bf Dorjiinimoucitttum mufculorum tertius,
0 Desrjwn mouentium feptimus mufculus,feu quarti paris alter,
•p CharaftcrVm lumbis reponitur, notatis nonum dorfum mouentium
mufculum,
T Dtatmsqumttu dorfum m•uatitmtuiusfuperiustxtrmum* mftgnitumfnb

Ccflss & tntcrcofalbus mufculu nullos adhibui charaClcrts.qubd hac
fettb p dorfum aohium recodttur
cum prae edentibus Iribus tabulis funt
smer.ia.atque eadem etiam ratione, offa iamfe(liomi ordine denudata non com
figuris fa petcnda.Conduxent tamen, huius thoracis,ut firoliaua tabula thoracis, formam
explicantur
,
quod hac cx «iri oGium
cum ilhs conferre, quod omua hic magis fuofstu exprimuntur, quam cx & cofiarL duOum
ofhbus,nolir.i mduflria rurfut como stlis de
%Z£ZZf^%ZZ^ Ûimacpfiaap.cmChumo^
hjs Ligamentum,fcu membrana, pubu offis foramen occupans,
c Mufculus fextusfemur moucnnum,ab infertione propendens.
1 Mufculus fc pomus femur moucutiumusb infertione quoque propendens.
t Hic mufculus propendet femur mouentium nonus.
Ta c ‘ hic carnea pars,fcu,fi uoles.priuati mufculi.dccnnum
femur mouentium deducentes
f.g f!
“ b “™>U“" ° aau
‘fcdcm Mtmtsttit mufculi tendo, cuius inferno m pedij os, pxruumfufthsens.fx-
j Bainnnfignttms
'
f
yd llu^ rt ptdit calce quatuor humipoflrat, pendent
mufculi,pedis motor, m
opifice,.n cnhn&o, duo, primos pede
***
r- T." * '"" mfimou’P
1 11 1 iernum,q uero quartum.Calerumrpriuatrmtertq
mufculi tendmem hic nTa
Lgamentum, feu membratu pcdu,a digitorum terminu pendet, qua lati
in manu tendinis uscem ferebat.
f Dependet 4
t
mufculus,polhcem a caseris digitis abducens.
Mufculus hic dfua infertione dependet, mimam digitum d reliquis m latus
„ abducens
Mufculus fecundum quasuor dignorum osficacns.x mfsus pr,napum
e d calce enatum , . illiu, m nuatuor tendme,
Xqt. P?™*"™ 1“* M^.tefsftndm,
A
timfiffuMitos tranfmutant tendistts, mdextro msegnons
hnagmu pe
n0,a'aMC *
tcTffq^f^ZTb^ mftrtionc propcridcn
U fTimm 'p
oUuuot ‘ mrorf‘ m fltBcn, : qm m uno pede , fuo loco efferuatu, m altero ab
, infertione de-
A pe“de“t“
1
yj - Mufculus , fecundum polhcis osflcllcns. y in dextra tibia huius mufculi notatur principium Ea fede, quafupniust
0 4 occurrit.
, 6^ Jnd. Vefalij , de corporis
* cecurritd»*fr*t "&*"
‘ h *«"•» Vf *m «*•“»* ?“ n ‘m4 #*' f-bHantia aliquoufque
,HS Lttere ,uda ‘ iso-
f
°“pcra iTuxu charaflerem
s.Humihus autem J m utroque etiam figura plantam referente, tendinem indicat, pollici
adhuc, qudm r.fub mufeuloin
n 'ZreX^ôr ditiorum tertium os fteaens.euiuspnnapium aliquam,fferaliiu,
eonfisUt., tendo illisu, ab mtersio etiam latere
camofafuafubflantia cnatusuuquc m pedis planta,
fr. ‘f stt letante
i m quatuor alios tendines m,bt,nbi)occurrit,diuifus.
motores quintum
inter pedis numeramus.
* Hic fete oflendit portio mufcuh.qucm
quatuor digitorum os fle fient ibus exporrigi-
a M Jrcu l 0 racaro,quaiu quatuor portiones didufla, tendinibus tertium
,JZ latucr pedis dignos ad pollicem mouet.yt uerb &tendines illos,& bos mufculofc fubflamia portiones ae-
ognojlas, tendinem, qui tertium indicis 01 ficfht,’ notatum coafficisiportioncm uero, indicem pollici addit-
r. curaliis c
is- ccntcm.tf
B E C I MA e^y IK T -* MVSCVLQK.ru TMtVLU.
DVARVM DECIMAEQJINTAH MVSCVLORVM

ubulx chara&cmm figurirum , carundcmq; Index.
mtegrions imaginis decmaquarta tabula dextra

DV Ut prafentis tabula figuram ea feruantur effigiefin qua
tibia fimul cum pede fefe exhibuit ~Atque prior hic figura in feBionis fer,e figuram fubfequuur.quam procedens ta-
uero harum figurarum ita
bula A notatam oSicndcrat.Toficrior autem huius tabula figura fucceditprion. fqota
fe habent.
Mi Tibioos.
B i
f, hula.
C i
Musculus a tibia offe dependet, qui iu poplite latitat.
tendinem , ab interno mujcuh la-
D,Et Mufculus quintus pedem mouentium.ac D quidem ipfius notat principium, fuero
tere pronaram
Fi sinus, quo tendo uehitur mufculi tertium quatuor digitorum osflcBcntis.
C i Sinus, cui tendoir.fidet,fecundi pellicis mtcrnodsi flexionis opifex.
H 1 Mufculus prdem monentium fcptimus,hic adhuc adfibnlam,u:i &fubfcqucns,illiq; fubflratus.fe offert.

I* Mufculus pedem monentium oflauus.
A 1 Sexti pedem monentium mufcuh tendinis pornousd ipfius infert lonem hic afferuata.
L 1 Mujculofa congeries, primum quatuor digitorum os fiedensutbfefla nimirum iam esus congeriei parte, primum pol-
licisoiffeBente.
H ' Ofiicula ad primum pollicis internodium rcpofita,quadfcfami feminis imagipe nomen snuenerunt , quaq; ab tra-
bibus G~ Occultis pbilefoplns dimidiati ciceris forma afiimilantur.
qqj -Pendet bic mufculofa fubjlantia,qux fmgulis quatuor digitorum internis lateribus portionem exporrigit Jigitos pol
lici adducentem.
O i Mufculus fecundum pollicitos flcBcns,humi proflratus iacet,infcrtione fua tantum liarent.
T i Mufculus tertium quatuor dignorum os fUBensutb infertione tantum bsrctusc humi extenfus uifttur.
-portio tcndmts Jccuiidum pollicis os fleflenti salli tendini conmuxtaûi tertum indicu os flcfht.
^ t
K_i Tibia os.

S i Fibula fmiilster ac tibia os poficriorifede iam prorfusmufculis libera.
Ti Ligamentum membraneum, fibulam tibia opi illic committcns,ubi hac offa inuicem deliifcunt.
V I Mufculus pedem monentium fcptimus.X hac fepthm mufcuhtendoffub offe cubum tefferam ve imitante rcflcBitur,
XT. & latefat quoque. T tendmis huius in pedif os pollicem fuflinens infertio.
a, i Mufculus fub feptinio occultatus, c? pedem monentium oflauus, cuius infertionem b notat, qua in pedit as , panium
fuffulciens
/
^ :
Humanifabrica Liber 11. iffy

fuffuleiens digitum, perficitur.
1,1,3 Tribus Ius cbaratleribusfin fecunda fmiflra >c figura, rreifinus Indicantur, tendinibus d pofleriori tibia
fide inferio
ra pedis fubeunttbus exculpti. Atque i ftnum notat, quo quinti pedem monentium mufculi tendo nebitur .
fmurn ten
dmi tertium.quatuor digitorum osfleClenti inftnuatum. 3 uero fmurn indicatmomine tendinis calatum, cuius
benefi-
cio fecundus pollicis articulus flcClitur.
c i Mufculus humi dependet pedem mouentium quintus an dextra figura D&E notatus , ac in fmifira figura ad infer~
d. tionemdinfignitus.
e 1 Mufculofa moles, primum quatuor 'digitorum osfie&ensjuc ab infert ione pendet, pedq ofiibus qua iam nuda ex-
d ,
carncaij;ff edantur, liberata.
DECIMAESEXTAE TABVLAE, DEC1MASEXTA MVSCVlQflYM

ciufdcmq; characterum Index. T A v L A.
DECIMAM SEXTAM tabulam licuiffet ftatim

tertiamufculorum tabula fubiicere :fcd quoniam corporis
duntaxat pars exiflit. Ime eam reponere magis uifum fuit,
qua Jiniflri fcmoris,tibia,pedisq; mema facies , nullo libera
enm offc furo ,
ta mufculo, exprimit ur,una &
ojfc ipftus fi-
niflro lateri c ommiflb,ut decimus femur
monentium mufcu-
lus ea fui parte alicubi in confle Cium uemret,
qua internam
pubis oflis &
coxendicis oflis fedem occupat.
-A os facrum.
B Offisfieri latus, cui dextrum ilium os com mittebatur.
C ligamentum d fuero offcjn coxendicis oflis appendicem per
tmeus.
J> Shuftri pubis oflis fedes,qtia dextro pubis vfli committeba-
tur.
E "Hotatur quartus femurfubiensneruus.
BtF,C Decimus femur mouentium mufculus, cuius tres ueluti par-
tes,E,F,G infignitaanfcriptionibus quodammodo diChnguun
H. tur. Atque his partibus ab interna pubis oflis fede, dr inter-
na quoque coxendicis oflis regione,mufculus ifie carneus pro
uaJcitur.Ad fedem uero
ad ftnum
H indicatam , ardior redditur, &
ftbi in coxendicis offe infculptum reflexus , ad ma-
gnum femoris perfertur proceffum.
I Confpicua cfl portio feptrmi femur mouentium mufculu
K Tortiofexti femur mouentium mufculi.
i Trimus tibiam mouentium mufculus, cuiusfedes quaiuxta
M internum femoris caput in tendinem ceffat,
,
M
indicatur,
tu Secundus tibiam mouentium mufculus. Tgjfr 0 mufculi hu-
3^,0. ius principium, ab offis pubis commiffura pronatum indicat.
M quoque atfimprtmo tibiam mouentium ponatur mufcu-
'
lo, huiusfecundi mufculi
tufcuh etiam fedem notat qua prorfusia
fi ,
tendinem definit.
T “Hornis mufculus tibiam mouentium, partta ipftus portione

btcconflncuus.
QJDdauus tibiam mouentium mufculus.
Trr,m “ hu,m mouentium mufculus.cums tendo, quemadmodum
fi-
[ & primi &fecundi tibiam mouentium mufculo.
™lfluftdZ
n,am & imucri,ubi nam mufculorum tendines in anteriorem ti-
S,T SS/ntu, femur mouentium mufculus uerumS p ofleriorem eius mufculi partem notat. T autem eius mufculi anterio
ns parti f posteriorem w dicat portionem, J
VtV Quintus t ibiam mouentium mufculus.

Excornis tibia. opis pars.uerum T interiorem notat malleolum .
a Trimus pedem mouentium mufculus.
b Secundus pedem mouentium mufculus.
t Tendo tenm/itmusdimq; fummi gracilis, qui J tertio pedem
mouentium mufculo educitur.
* Mufculus furam conflituenttum maximus,pedemq;
mouentium quartus.
e Mufculus, quatuor pedis digitorum tertium os
fledens.
f Tortio mufculi pedem mouentium quinti.
X Tendofexti pedem mouentium mufculi.
b T endmes digitos
Tendines dititos extendentes,
extendentes.
i Mufculus,pollicem d caleris digitis introrfum abducens.
T ABVtAEyM
.
I 66 nAnd. Vefaltj , de corporis

TABVLARVM MVSCVLORVM, ET EARVNDEM CHA^
radcrum indicum finii.
QVID LIGAMENTVM, AC QVIS LIGAMENTI VSVS ET

differentia. Caput I.
T1GV1{*A hiem latere pofita.uniuerfum femom ot exprtmitamd eu tibi* offe,& fibu C A VITIS
latquAm ea ligometa adhuc emuta h aret, qua primi Capitis cotexiu mtclhgendo jubftruiit, primi figuro.
A.B.C.D Femoris os.
B Femoris ofiis caput, finum coxendicis offis fubiens.
C,D Femoris offis humiliora capita, quo tibia articulantur.
I.F.C.H Tibioos.
F Eminens fuperioris fedistibio ofiis proceffus, qui finum fubingreditur , quem duo humiliora fe-
morisofiis capita in ipjorum medio continent, &
qui ligamentum mox X mfmuandum educit.
C ofiis, quo complures nebuntur tendines torum mufculorum, qui anteriorem tibia re-
Sedes tibia
gionem occupant.
H Interior malleolus.
1, K Fibula. utriem K exterior malleolus priuathn infignitur.
L,St Mufi ulus notatur m fura maximus, pedemq; monentium quartus, atque inter reliquos corporis
M
mufc ulos intenfifiimi huens. Ferum huius mufculi tendinem, calcis ofii mfertum , particula-
thn indicat. Tq autem portiunculam tendinis prmii gf fecundi pedem monentium mujculorum
oSlcndit.quo quarto pedem monenti mufculo connafciturucjimul cum lUo unita, calci tnfintur.
O Teres ligamentum, femoris os coxendicis ofii iungens
T, VLigamentum.orbiculatimfemoriscumcoxcndicisoffe articulum ampleOens.
Obligamentorum portiones, ex magno externoq; femotis procejfu tn mujculorum fubilantiom ab
fumpi*,ac potifimum in tibiam monentium Jcptimi.
R Tortione itla ligamentorum quoque,a radice interioris minorisq; proceffus femoris pronata, &
in oflakum tibiam monentem mufculum praeipui degenerantes.
S,S Membraneum hgomcntum,reliquis etiam omnibus articulis commune quod uniucrfumgenu ar
,
ticnlum ambiti ea tantum parte excepta, cui mola patellare proponitur.

T ligamentum,genu articulo propnum.qnod externo ipfius lateri attenditur.
y Lgamentum hoc, etiam genu articulo peculiare ccnfiturdntcmo ipfius lateri attenfium.
X lgamentum, ex tibia effis proceffu F notato,m femoris os infertum.
T lgamentum, juperiorem f.bnla partem tibiaofii conncBens.
Z Igatue ntum, inferiorem fibula partem tibia alhgant.
a Membraneum ligamentum,fibulam tibiaofii toto dufiu, quo mmcem hac offa debifcunt.com-
mittens.
b* Hic hgamentum notatxr,tciidinei anuli ritu otnplefiens,qui d tibia anteriori fede, m pedis fupe
riora pomgmtur.yt uero ipfius natura exaBiis ocuhsjubuceretur ,idfiB>one fecundum lon-
gitudinem dufia diuifiimainaqifui pane in lutus reflexum finximus.
d ligamenti,.! tibia offe ad calcem infertu, &
tedines hdc ad pedis inferiora defetdentes cotinis.
e hgamentum,d fibula ad calcem pcrrc£ium,& tendinibus hac pedis inferiora petentibus obduBum.
f ligamentum cortilagineum,ab interno mali colo, m tali internum latus mfertum.
cartilagineum, fibulam talo colligans.
g ligamentum
Huc fani &
tabulam rcikliflcm,trigcfimo'prafentis libri Capite proponendam, qua prima
uertebra ad
ceruicit
fecund«m,& prima fecundaq; ad caput connexum exprimit quam hic
modi, exhibui, omnem utcunque litamen
mifi
A
ti & ufum cammonfirarct.
differentiam
‘
jV AN DO QVJ DEM primus liber omnia qua; ad ofsium

cartilagimimq; (foriam hi
jlpcdarc duximus, rcccnumtprxfcm ipforum ligamenta,*
cosquibus mouctur mufculos,
QmHUxm- .peropportune profcqucritr. a Ligamentum itaqi.quod ncrui
gencratim didi nominee- '
nam conprchcndimus, Grarcisq;j» «uJui/w iiniixii|i.itui

l nuncupatur,j luipualll
corpus cft 11]
fimilare, primario ex
i* fam* ,
f
bliCi Drincipium dnrmc.
cartiumnc Dnncinium
mc, aut cartilagine rlnmm (cd tamen cartilagiinc mollius,
ducens, durum, .« . il
• Cepitit bm
album, ini init in
iifcTi » •^
.^,iin,.î
lariosq; Uti Ai, u D, Lu.iunpnoo,
colligando,
&
continendo, ootegendo,
obtegendo, dirimendo, mufculis
p
mufi &conftitucndis, yfimjjgu-
f
limjmrnta uluspr.tlbns. Niri Ii enim ofsium
alsium *
rarrilnninnm min. Ii non Icui fanc occafione
cartilaginum articuli, r .
extrudi , b ligamentis
rum nfia tu
tenerentur, nihil fani probmeret, illos quouis fere motu luxari *
i fua naturali fede egredi . Vnde etiam
,
miranda cft rerum Opihcis Del indullna.qui cx mutuo coartiailaris partibus b O.P. X.
1 »4 MtHti fubfhmiam quandam pro- T. V.
fublUntu. nalei ooluent, ita duram.ut eas fimul adamufsim tutoq; colliget,
* quo minus per uiolentos continuos, &
propemodumq; mdetcHos motus a (c inuiccm rumpantur* difsiiiant.pulchriprxftet.
*interim in mol-
Ime ita temperatur, ut tantum tendi remitti^; pofsit, ut articulorum, quibus lingnb cx
fila conftmdionis
itomum ratione agi debem, motus haudquaquam
im tendini
prohibeat,* quo minus concinni celebrentur, obftct.adco ut
ille prxcipuus pnmanusq; ligamenti habeatur ufus, a quo
bnt tentmi etiam fuuui nomen porilsimtim inuenit. c Se- e b, c.
ditnfnu cundo autem u(u ligamentum, tendines fuis, quibus uehuntur, linibus continet, ac ne cx ipfis declinent,
Humani fabrica Liber 1L i6j
aut ab iliis clcuentur,pr*cauet. Huius generis ligamenta in externa cubiti fede, qua brachiale illi articula-
tmmft tur, d fex uifuntur : in interna ucro brachialis regione,
c unicum in/igniter
ti ualidum. deinde in interna
tm.tharafl.
digitorum manus ac pedis fede, unicum quoq; in tota fere ipforum longitudine confiftit. In anteriori in-
fuper tibi* (ede, qua pedi articulatur, f unum guoq; occurrit, amplum Ac ualidum. A: S alia deniq; inter
taabaraft. tibiam &
calcem, ac inter fibulam Ac calcem obferuantur, omnia potifsimutn in hoc creata, ne tendo in mu
»»M*4*f* fculi contradi One £ proprio finu alfurgat. Nili enim huiufmodi ligamentum anteriori tibi* fcdi iuxta pc-
. . dem prxpofitum,intcr reliquos, quibus uiamprxbct, tendines, cos qui digitorucxtcnfionisauthorcsfunt,
tranf mitteret A: contineret: illi, quoties digitos tenderemus, antrorium a
f
i ub.y. tibiae A
pedis articulo prominerent nihilo minus fan£>quam fi funiculum
e x uL e. uni digito alligatum, ad genu ufg; protcnderc$,illoq; digitum clcuare co-
•
namq; ille,uerfus genu attra&us, plurimum a pedis cum
nircris.funicuius
^bia 3rt,a, l° abfcedcrct. At fi alium funiculum tranfuerfim infime tibi*
ru*fmHr
•wum *i<jt ledi obligaucris,&lub illo cum quo digitum extendi uolebam,traduxc-
alterum i» ris, funiculus ifte, ctiamli protrahatur, non amplius a tibia redus abfcc-
fmgUntxi j ct fc d tibiarpedamtranfuerfi uinculi occafionc totodudu exporredus,
.
4 *'
digitum clcuabit. Hanc Natur* (olcrtiam aurigas anulis iliis imitari cer-
ni mus, quos ccjuorum iugis conncdunt, ut oblongiori habena pcranultl
traieda, equos, quibus non infident, opportunius refledam. Quia ucro li
gamenta hf e, perinde ac anulus habene, tranfuerfim tendinibus obducun
tur, aut potius illos orbicu latim amplexatur , Grfeis i> fuere nuncupata.nos aut£ illa nunc trifuerfa,
nue anularia appellamus. Interior eiufmoiii ligamentoru fupcrficies anulis,per quos funes traijciuntur,pc
nitus rcfpondct,quum fecundum cauu (uti tendo fecundum conuexu)orbicularis fit, & leuis, Ac uifeido hu
more, ceu oleo quopiam, perfufa. Quippe h*c ligamenta non foliim tendinibus, qua cutem fpedant, ex-
trinfccus obducunt uruerum etiam uclut (Iratum ipfis fiunt, ofsisq; duritiem corrcdura,Jnter os fi tendi-
nes fefc infimum, tmdiquaq; in orbem cos, citra omnem prorfus connexum amplexantia, Ac ut anulus ha-
benam, tranfmittcntia. Horum ligamentorum fcr£ ordini affcribcnd*funt membran^rranfuerfim alicui
integr.e mufculorum cogcrici obdudc,ac ne illi inter fc impliccntur, fua ve fede aberrent, pulchri auxilian
- tes. huiufmodi enim membranas in tota cubiti, femoris Ac tibi* longitudine , mufculis prxcflc rcccnfcbi-
h fi%. ctp,
ûs.Infupcr Ac tranfuerfura prim* cerni cis ucrtebr* 1» ligamentum, dentem fucund.eucrtcbr* in fuofi-
|o k. nu continens,ac ne ille aliquando dorfalcm medullam conprimat, inftar ualli prohibens, in horum quoq;
i t numero haberi potcft.Pr*tcrca,fi non fidos penitus arbitrarer cerebelli procdfuum, qui uermibus coni
xfi.U. 1
7^t, DuJ. parantur,motus, inter hxc ligamenta quoq; enumerarem, tenuis cerebri membrane partes, qux anteriore
ccrebellifcdem,ccrebri k natibus, & pofteriorem I dorfali mcdullc conncdunt. Quandoquidem Gale- vA.td*
Viofi.U.
^ e.f.c.h nus illas membran* partes in hoc formari arbitratus cft, ne proccffus uermium modo extrudi, 4 fua fede v/i»
y rt .
I 9 fi. ii. 7 reclinarent. His itaq; tenuis membran* omifsis panibus, huc quoq; referam membranas, fcu ligamenta
H*mt E ad potius ex ofsibus pronata, Ac quofdam ofsium finus ideo fuccingcntia, ut,ctfi mufculum tendinem ve finui ***
incumbentem, anuli modo orbiculatim undiq; non amplcxcntur,nihi!ominus tamen (quum nullus clcua
tionis tendinis alioquin metus ingruat) iinum ita fubungant, Ac ipfa nifeido quoque humore fic oblincn-
tur, Ac Ixuia fint.ut pinguis rotul* &
modo, mufculum tendinem libi fuperuchi linant, Ac quo minus is at- " rejU/Un
mfrtGaw teratur prxftcnt. m Reperies autem non fine fummauoluptate huiufmodi ligamentum, in pofteriori eo- ur*
xcndicis ofsis fede, finui obnatuin, ad quem mufculusrcflcditur, qui in ternam pubis ofsis fcdcmoccu-
pans femur extrorfum circumagit: deinde etiam in fuperiori coxendicis ofsis n regione, qua ° duo mu-
«jwi./a!
iculi dcicendunt .primarij femoris flexus opifices. Huc quoq; fpedant ligamenta, cartilagineam ligamen-
ti t torum naturam fcruantia,qu*ofsiu acetabulorum cauitatem augent, cuiufmodi ad coxendicis flnus,quo
fiâf.
xgbb tT.
femur excipitur,fupcrciliumobnafcitur. EtforrafsishucrcponcndxcfTcnt ligamentof* P cartilagines, tabmU t
® u0
quas in genu articulo haberi, in primo libro retulimus. Videtur namq; Galenus Ac genu cartilaginibus, gmU
*
colligationem nimis quam parum(uti ad femoris capita cotincda u; x j*

P $ fi***, ligamentorum nomen indidifle, licet ad
..u .
S s!4. t. plurimu) conducant..... n i tertius hgamentoru ufus
Porro
1 i ..f... ».
cenfcbitur, quo illa inftar indumenti Ac propugn.i-
mim.fr/}.
Vfusli*d-
culi, corporibus quibufdam obducuntur,in quoru albo in primis tranfuerfa fccudi ufus ligameta eoo re lien- m„
S 4 dimus, A: priuatim mucofas quafdam membranulas, tendinibus tunicz ritti circundatas, H cuiufmodi in
mtm*
manu przcipuc obfenuntur.Tendincsenim mulculoru , qui ex cubito ad digitos procedunt , mcbranulis
*
proprijs obteguntur: Ac potifsimum ea tendinu portio, quz in brachialis finu, Ac manus uola, ad digitoru
ufq; radices habetur . Cztcrum h* membran* a tendinibus, ipfisq; mufculorii peculiaribus membranis
potius, quam ab ofle, primario ortum ducunt.unde et membranarum ordini non inepte aflcribuntur. fi ii
nuius generis membranas inter ligamenta eu Galeno cnumeraucrimus,rcliquf propemodu corporis mem t4 1 Jt a4
brane nue quoque non inopportuni referentur quonia quibufdam obducuntur corporibus,^ uelut uin-
:
cula eorum cxiflunt.Effcm autem ex harum numero, peritonxum przcipue, membrana coftas fuccinges,
interiepietes thoracis cauitatem meinbran*:dura,Ac magis adhuc tenuis cerebri membran*, una cum om
nTfi ^rl
y. 6 , 7 1*- nibus quos educunt procefsibus.Prxtcrquam enim non minus ab ofsibus feri, quam extera ligamenta,
brormm. cnafei confpiciuntur,ctiam in fe aliquid colligant,contincnt Ac amplexantur , proximisq; ofsibus aftabi-
r 7 takv.
liunt.Qnartus ligamentorum ufus haberi poterit, quo fepti alicuius ac intcrftitij uice illa mufculos inter-
r ligamentum illud profcdb cft,quod inter ulnam radiumq; fecundum cubiti longi-
thnimea. cedunt.cuius not*
fg. eu ludincm porrcdum,inulculos internam cubiti fedem occupantes ab exterioribus ineerdiuidit , Ac * illud trrflhi/ m.
quoque.
Didit
. *
i 68 jind. Vcfalij de corporis

,
quoque, quod tibi* ofsi fibulam, membrani* cuiufdam ualidioris

ritu, ubi inuicem ofi*a h.ec dehifcunt,con
ncftit.dcinpixter1
ligamentum in fpinarura intcruallo occurrens , Se dextros mufculos a finiftris diri- r 14 tub.
b.b.
mens, his quoque adnumerari pollent u mcmbranx,pubis ofsium foramina occupantes, mufculosq: ante
u xubfi-
li£*mrnto riori foraminum fcdi attcnfos,ab illis qui poficriori committuntur, ofsis quali mododifccmcntcs. x Quin
furatu 49
n» ufus,<jm«
tus ligamentorum ufus ncutiquam infimus cll : in huius enim ordinem ea ligamentorum portio reponen O. O.
mufculi mu
da ucnit,qu* mufculi confli turionem ingrcditur,mufculoq; non infimam fubfiantiam fupperit . Qua au- x
Jhufhoncm
fubruiU. tem ratione id fiat,fcqucnti Capite, quod mufculoru conft ructionem enarrabit, opportune profequemur. I
<!«%«- Hic ucr& fuffccerit addidifi*c,mufculum etiam ad ofsium cartilaginumq; colligationem plurimum auxilia e.
mtnut uni-
ri ,uuum capite fuo ex uno ofic aut carlagine principium ducat , Se ipfuis fine in aliud os ucl cartilaginem
tum I 4 III*
impfantctur.Hac itaq; ratione ligamentorum ufus commifcerc,promptum crit.funt enim primi duntaxat
prafljnt u-
lU.tfHdpl»- ufus omnia, que femoris os coxendicis ofsiA tibiam femoris coiiiganr.nullum cniin aliud homini, quam
colligandi officium proflant nili etiam forfitan aliquis tertio ligamentorum ufudpfa ofsibus obduci afle
:
rcret.Sccundi ucio duntaxat ufus nullum rcpcrics:quiun omnia tertio ufu infiar propugnaculi, aut ab ofsis
iniuria umdic is infiar, tendinibus fint . Verum ex his occurrent nonnulla, qu* aliud nullum beneficium,
quam Iccundi Se tertij ufus conferunt, neq; offa aut cartilagines inuicem nectunt qualia omnia funt, qu*
:
uni folummodoofsi propria continua ve ccnfcntur.ut J quatuor ilia, qu* in externa cubiti lcdc,radij ap- y zru.thu
pendici afferibuntur, & / unum uln* proprium . Ea autcin fecundi uius ligamenta, que duobus ofsibus ruc.\, 4*f.
6.
fune communia, primi etiam ligamentorum ufus uiccm fupplcnt . tendinem quem tranfmittunt, x Itd tl*
namq;,
tuentur A
ofia ctum inuicem ligant: ut a illud fex tranfuerforum cubiti ligamentorum, quod radio &ul i*n. 1 .
n* comunc diccmus.d :indc tranfuerfum quoq; b ligamentum , anteriorem tibi* fedem iuxu pedem oc- X xub. I.
cupans, & ad fibulam ribixq; os relatum, & tranfuerfum intem* c brachialis fcdis ligamentum, pluribus b 1(4. A.
omnino ofsibus commune. Tertij duntaxat ufus illa funt, qu* tendinibus fecundum ipforum longitudi- e uidt4 ub. Q).
d 6 tu
nem obuoluuntun nifi etiam primi ufus fint,qu&d tendines uicinis fcdibus commifios eruent, aut ligent,
f
Quanquam rudus ex his quxdam 8c quinti ufus uiccm gerant: ^ quandoquidem mucofe membrati*, tca
diuibus tertium quatuor digitorum os fic&ctibus,in barchialc & uola obdttdx, etiam mufculis gracilibus,
quatuor digitos pollici adducentibus, principium probent . Geteriim in quarti folummodo uius numero %'
propemodum habenda: funt e mcmbram.in pubis olsium foraminibus obuii. Id autem, quod in f cu- C >4 uk
bito &
B tibia habetur, etiam primi ufus ligamentu exifiit, quum ofsium connexum egregie auxilic b.b.
Se ad
{ 7 ub.V.
tur.quamuis et h?c omnia &
ad quinti ufus ligamentorum claficm , <p non obfcurc mufculis
reijci pofTent
g u-& I S
etiam principiumporrigant. Qui enim internam di externa pubis ofsis foraminis fedem obtegunt mufeu- ubuU 1 fi.
li,ab illius quoq; foraminis membrana partimenafei diccntunuti etiam ab ciufmodi ligamento intibi*
nonnulli mufculi originis portionem alfumunt . Porro ut ligamentorum non idem ufus cfi, Se plures in-
Ugdmrnto
rum difft- ter ligamenta cius gratia confurgunt differenti*: ita quoq; in ortu,infcrrioncq; A
partibus quas commit-
rmtiu . tunt iuarianttquum alia ad folasipe&cnt cartilagines, ut laryngis, Se nali alarum ligamcnta:alia ad fola of-
kbufu .
Abortu.
fa, ut genu, cubiti, humeri, &
alia permulta corporis ligamcnta:alia ad cartilaginem &
os pertineant, ut ea
que pedoris ofsi, collarum nedum cartilagines. Aliaucro aliam partem quampiam ofsi aut cartilagini
committunt, ut corporis mcmbran2 ad unam fere omnes: atq; h*c lcmpcr duabus partibus funt commu-
A purtibui, nia. Alia uero uni duntaxat ofsi priuata ccn(cntur,ut fex cubiti exteriorum ligamentorum, qu* tranfucr-
auai cohih
fim ducuntur quinqj.nam primu,quod uln* radioq; commune cfi, non ad unicum tantum os rcfcrctur.ln
fiunt.
A partibus, fuper Se qu* pubis ofsium foramina opplcnt membrano, huc quoq; fpedant, fi modo illae (quum non li-
tjiubui tom gent) in ligamentorum numero habeantur. Subftanria demum alia confiant molliori, magisq; membra-
mittuntur nea, ut omnia feri qu* in orbem articulos ambiunt : quanquam in illis rurfus qu*dam fit difercnria.Digi
Afubrtuu-
torum enim internodia mollius ambit ligamentum, quam humeri articulum & huius denuo duritiem,
:
coxendicis articuli ligamentum longi fuperat. Alia autem dura funt,racdiamq; inter ligamenta qu* arti
culos ambire dixiA cartilagines, naturam fortiuntur.unde etiam Grxei h*c rttôôr/ptUu evrJV/4*,quafi li
gamenta cartilaginea dicas,appcllant. Huius generis omnia propemodum funt, qu* cxtrinfccus articulis
non obtenduntur, fed inter ofia ipfa latitantrqualc illud cfi,
1*quod ex medio capitis femoris in coxendi- h o.
cis acetabulum fertur, & eaqu* uertebrarum corpora intercedunt, & k id quod ex media tibi* fcdc,qua fi.es. 14
1
i
h*c femur rcfpicit, inter femoris capita ducitur ,& 1 qu*dam malleolos talo ncdcnria,& quod facrum Ub. 1 K.
k X.
Aftu, os ilium&olTa intcrucnit , & generarim omnia qu* inter ofl*a fedem habent. Vnde etiam Se fitu ligamen-
1fi-
ta inter fc pugnant, quum alia cxtrinfecus ofsibus obducantur, ut molliora illa: alia autem inter ipia ofia,
Aformu. ubi fe inuicem rcfpiciunt,continguntq;, fituentur» quemadmodum cartilaginea propemodum uniucrfa.A
forma quoq; ligamenta differentiam mutuantur funt enim qu?dam prorliis lata, membranea &tcnuia:u-
:
ti illud, quod fecundum cubiti longitudinem inter ulnam radiumq; confpicimus: Se illud, quod pari modo
inter fibulam Se tibi* os, ubi h*c mutuo dchifcunt,obfcruaturA etiam plcraq; in orbem articulos circun-
dantia: eaque tandem omnia, qu* tendinibus mufculisq; obuoluuntur. Alia autem crafia funt A
ex his qu?
dam teretia : ut 1,1 ligamentum ex dente fecund* ccruicis ucrtcbr*. in occipitri os procedens : Se n id m ft . ,0.
pariter, quod tranfucriim denti obducitur, primzq; ucrtcbrz cfi peculiare: deinde Se ° ligamentum, fe-
moris caput coxendicis ofsi in articuli medio committens, teres etiam uifitur . Alia ampla lataq; funt, ut d eimfjtm
P tertium peculiarium humeri articuli ligamentorum: prxtcr membraneum quoddam, in orbem articu- H- H.
O
lum ambiens. Infuper genu articuli peculiaria omnia, crafia quidem funt, non tamen prorfus tcrctia:ut Se
49 P-
cartilaginea, talum tibi* Se fibulz colligantia. Rurfum qu*dam continua Anullo foramine peruia ccrnii- P*S“- V -
tur,ut ligamentorum maxima multitudo, quxdam uero aliquid tranfiniflura perforantur, ut ligamenta anu
li
At:
i
" :
Humanifabrica Liber 11. 16 ?

li modotcndincstranfmittcntia: ft membrana pubis ofsis foraminis, ncruo cum ucna & arteria uiam prte
bens: ut flemembraneum ligamentum, inter tibia: os &: fibulam conhltcns. Commune autem omnibus
ligamentis cft.quodobtulo admodum fenfu(nollcm enim dicere nullo) participent ne propter crebrum :
frequentemq; motum, & continuum a tinctum, dolore urcentur. Qua etiam fere ratione (quum fcilicct na
tura ficea funtj ne ocyus exficcentur, ligamenta mueofo quodam Tentoq; humore, ut etiam articulorum
*
carti lapi nes, oblinuntur.
QJi ID MVSCVLVS Caput II.

T I ii A
TK^l UA huius Capitis figura, mufculi jlrufhtra ratio , qua omnes dijfeflionic profeffores Secundi capi-
«,ft. mufcui.au formari halicam tradiderunt, utcunque exprimitur. Quod enim inter > et si continetur, tis figura,
ncrui cniiifdani efl porlio fuprd infraq; abtru-u ata.ucnim hac cbarallcrum indice opportunius
explicabuntur. S,
jt Tgerm m pluru fobclcs diflribucndi portio. fj
B 'Hqrui jl notat! [oboles, mufcuh conjiitutioncm fitbiens.
e Ligamentum, quod ab ofje ad mufculum confiituendum pronafeitur , cui aqua feri cum ncrui fo-
bole debebat ejfe proportio.
j) Ligamenti & ncrui ad mujculum efformandum congreffus,ac prima m fibras dijbributio , mufeu-
hq; caput.
£ Sedes, qua fibrarum maxima efl diuifto, & qua mnfexti uenter confiflit.
f Diuiftonts fibrarum concutfusa;ommixtioq;,& tendinis fu cauda mufcuh mitium.

C Tendinis pars, qua monendo ofii inferitor.
S E C V N D AE FIGVRAE EIVSDEM Q^V E

characterum Index.
SLcrVDU figura, mufculorum humerum, feu

braebq os,t*r cubiti offa, externam ma &
nui fedem ambientium fibrasm carne quodammodo Uberas , conrnionilrat , una cum
3ECVNDAf ,
BVKA.
quarto brachium adeuntium neruoiut hu,qudmfiertpojfet commodijfimc, mufcuh fa-
trica natura oculis fubqceretur.
H Humeri caput, quod [capula articulatur.
I Quartus brachium petens neruus.
K Principium mufeuh cubitum extendentis, qui ab humeri capitis radice exoritur.
L “Prini iptum alterius cubitum extendentis mufcuh , qui ab humiliorifcapula coflapro
nafcuur. .
M Sedet, qua quartus brachium accedetis neruus, duobus cubitum extendentibus mufeu-
hs propagines offert.
Cubitum extendentium mufculorum finis, feu eorundem m pcjlcriorem ulna procef-
fum inferno.
0 “Poflerions ulnaprocejfui pars.qua excornis perpetuo cernitur.
T Quartus brachium petens neruus, inibi confpicuiis, qua pollcriori fedi exterioris tube-
ris bMmeri innititur, ac mufculis hinc ab humero principium ducentibus ramos offert.
Q^lnitium efl cubitum fieOentium mufculorum poftenons.
Caput oblongi mufcuh, qui radq appendici mxta brachiale infertus , radium in pro-
num ducit.
S Mufculus, bicorni tendine brachiale extendent.
T Mufculus brachiale extendentium alter,qui i regione minimi digiti poflbrachiah im-
plantatur.
y Mufculus ubiaexporreOus,& brachiale fle flens.
X Mufculus indicemanedium &
anularem extendens.
T Mufculus, quo minimum digitum pracipui extendi docebo.
Z Carnea pars eius mufculi, qui in tres didudus tendmes, unum brachialis offi pollicem
fuslmenli infcnt,f'eundum primo pollicts offi,tertium fecundo pollicis ofli tertio. &
4 Mufculus, cuius beneficio pollex indici adducitur.
VSCVLVM motus uoluntari/, ex noitroq; arbitratu pen-

dentis proprium effe inltmmentum, omnibus conccfium ui-
detur difleftionum profeifortbus : idemq; ab omnibus mu-
fculi conii ruCtionis modus enarratur. Qui equidem proba**
bilis apparet , magnumq; Natura: artificium commonftrat
attamen quum in paucilsimis mufculis, aut potius in nullis
illum obferuem , fecus
ifc&o quam illi , de mufculorum conlbu&ionc
profefto conlbud' fen-
tirc cogor • Qua: autem omnium fere iit lententia, nunc quam potero breuiisime , & fi mul explicat ifsimc
P fubijciam:
, -
aAnd.Vefalij , de corporis
1
7o
fubijciam eorum placita in continuam orationis feriem , qui ucrirati proximi (it confona , congeftu-
:
(^mdmufcu rus . Diffiniunt itaque mufculum , panem dic inftrumcntalcm cx ncruo , ligamento , carne , ucnis&
H*
arterijs confabricatam,motusq; uoluntarij peculiare organum.in cuius frabrica ad hunc fere modum Na-
it . tfyutj; ne fui
tomf+fwo- •nnfiinrn.
Mit rtie.fr
tunr opus reccnfcnt Quum bina fint corpora, quibus in prxfcnti fermone (qui de mufculi conlfitutionc frrieump
.
cudam nilo cft) indigemus, ligamentum fcilicct,& neruus (ua

propria uocc didus: quumq; ligamentum fit duru , nen- tcl.
tum A«u» uus ucro mollis: mirada Creatoris cft induftria,quiin fingulif motui uoluntario prxfcdis p artibus, utioq;
micor fm •
utitur, neq; in ligamenti locum ncruura aliquando tranfponcns.ncq; in ncrui regionem ligamcntum.Con
Inuum.
Ll~jmrnti ceflum
enim cft omnibus, neq; durum ad fcnfum(utpotc quod non facile afficiatur) neq; molle ad motutn
fr JWTMIUI (quum
imbecillius fit)e(lc idoneum. Ergo neq; per lolosncruosmouccur aliqua panicula, neq; per liga-
mufcmie m menta. Neruus enim fcnfitiuus quidem clV, quatenus mollis : inualidior autem, quam ut moucrct & trans*
ferret totum membrum. Ligamentum ucro tuto quidem colligare, Ac interim membrorum motibus non
ttfutni •
obftarc poterat: ipfum tamen motus uoluntarij organum per Ic nequiuit produci, quum originem cx ofle
aut cartilagine, non autem ncrui modo,cx cerebro uoluntarij motus fonte obtineat. Nemo enim ambigit»
huiulmodi fontis fcu principij corpus molle oportnifle fieri quandoquidem neque cx molli pcrfcdb du-
:
rum, neq; cx duro molle quicquamcnafcfipofsibilc cft. His igitur occationibus, Natura neq; lolis ligamen
tis uti ad motus uoluntanos potuit: quoniam neq;
fenfu, neque motu prxdita lunt,ut qua: anima: pnneipa-
tus fcdinon continuentur, neq; ncruis ctii folis utendum fuerat, cum hi propter mollitiem tenuitatemq;
M ufcn!nm transferre tam magna pondera minime ualcrcnt. Permixtum igitur ex ambobus oportebat aliquod creari
M4 j«r4 /»-
Irr lijrjmt
motus organum, quod omnino ncruo clfet durius, Se ligamento mollius Se ideo quoq; participare fenfu,
:
tum fr ner minus qiudcm quam neruus, magis autem quum ligamentum, infuper decuit Se id quoq; in medio roboris
ni r{J'e mt- A: imbccillitari$,aliorumq; contrariorifiqua: ligirni :».tis Se neniis iruunt, cxiftcrc. Atq; hac occaiionc mo-
tus inftrumcntum,utrifq; ipfum componentibus fubftantijs communicat : non tamen exade alteram, ne-
dtum
que folam,ncq; eam impermixtam obtinet, led cx ambabus commifcctur. Verum quum nihil alicui per to
Liêmcnti
tum confundi potcft,non confradum prius m minimas parriculas,ncccflarium fuit utrunq;, neruum uidc
ttiunuptr
licet& ligamentum, in fibras tenues dilcindi, deinde fibi inuiccm eas copulari ad uoluntarij motus organi
generationem. Perficitur autem ncrui ac ligamenti in fibras diftributio in hunc modum neruus accedit
.
figamcntum,ac limul commixta in fibras duas quodam modo digcruntur,illx rurfus lingulx in alias, hx &
iterum in plurcs tantifpcr diuiduntur, donec m tcnuifsimas mcmbrancasq; fibras procedant, poftquam
hx ad extremum diffiilionis pcrucncrc, rurfus ut diuifx fuerunt, mutuo concurfu coalcfccntcs, Se coinixtx
* prima diuifio, mufculi caput conftitucbat: ita hxc ^ poftrc- a i/x-D.
Mufculi en in unum colliguntur. Et quemadmodum
b i>x .F.
f»r , ma collcdio finem mufculi efformat, quem Grxei unr&fotjn quali cncruationcm dixeris. Se ut nos quoq;,
,
c I^.E.
(
FfMi »/«• c Medium ucrb, in quo diuilionis lcricsconiiftit>mufculiucnticinnun
.
tucU.fr li
tendinem mufculorum appellant.
c
io .
cupamus,fimilitudinem a mure, A: lacerta, & pileis mufculi,aut alioquin communi pifeium forma mutua-
V«Wrr. res. Mufculi namq; fcu lacerti
caput, muris laccrtcij; capiti conferimus : tendinem autem caudx, At uentre
Cum** i» uentri. Cxtcrum li Natura folummodo ita neruum Si ligamentum diuififlet, nec medias regiones, fibrar
tnufcuU n~
rftinqjintcrflitia molli infarfiffet fubftantia,qux fibris, thori ac texturx alicuius, Se firme fcdis Ideo eflet,
/“•
haudquaquam mufculi ucl tantillo temporis Ipacio fibras illas infradas incorruptasq; feruarent Elt au- .
tem fedes ca.ac thorus,(implcx caro fibris obducta, qux non aliter fibris committitur,quam calathisalijs-
qucfifcellis lac, dum harum rerum periti id in illis coagulant Finge igitur fibras cx ncruo & ligamento
.
ditfufas, iuncis rcfpondcrc, lacti ucro ipli fanguincm,Ac calco carnem proportionali . nam ut ille cx ladc,
ita hxc cx fanguinc paratur .
Quanquam tanto ueriorem tibi confinges imaginem, quanto per cafeum plu
nincos funiculos ve porredos,& non folum ad cafci latera attenfos, imaginatus fueris.Ne
Vtnnfrrr res crcbnorcsq;
tori* in mu autein caro hxc,rcliquaq; mufculi
fubftantia/anguinc nucrimcntoq; indiga relinqueretur, Ac fuus innatus
/nlttHiif- calor non rcfocillarctur,ucnas acartcrias,tanqu am riuulos quofdam, mulculis immiiccri fuit ncccflarium. d nu.ti
io mufcuU
fiut Deinde quoque mcmbranam,uniucrfum mufculi corpus integetem , a ligamcntis,qux mufculi caput Se fi-
.
r
M*finii m« produci oportebat . Commemorata iam mufculi conftrudio , quantum-
itrena. nem ofsinus committunt , • tfitnk
Mufuieru uis concinna Se elegans difiediomim imperito apparere queat ad amulsim nulli prorfus conncnit mufeu- O h * 1*4
no repit ner lo quum nullum in uniucrfo corpore adinucnias, qui parem ligamenti, fcu cx ofle aut cartilagine .exor-
:
Nam taceam, d tendo in pofteriorem calcis fedem in- 16. 7 i>-

tus fui, & ncrui portionem
ut ne lt£M- fibi jfluitut. ut exteros
menti nnt» ctttrnfn
fertus, folus craisior cft quatuor femur petentium ncruoruradicibus,nrcunq; eas fimul collegeris. De- furvo «
r* furtm-
inde fi nunc omnes tibix iniertos tendines, ac reliquos pedis olla accedentes perpenderis qux nunc cum
:
tendine illo, in calcem inferto, erit proportio , ut illa fcilicet mediam tendinum portionem ncruo , Se me-
Unju*-
ijwrto4 <U‘
diam ligamento formari offendat ? Profedo fi tendines ncruis hic comparabuntur, ncutiquam nonagefi- rumfettoO
mam tendinum portionem ncruis conflare fatcbimur.Dcindc fi fortafsis aliquis mufculus parem ligamen
ti& ncrui portionem fibi ucndicare rcpcrirctur, effet profedo *
temporalis, Ac t> feptum tranfuerfum, TTu
r.
quippe iu noc h duo faris iaiignes ncrui implamantur: illum ucro etiam 1
quinq; ncruorum propagines K ub. a-
"
adire docebo, quiuis interim in neutro neq; trigecupla ncrui cum ligaincto uideatur proportio . Sed quid cjp.iiti.i
tantopere Galeni prxeepta, t.inquam oracula iubucrcntcs. Se ipfius libros de Mufeuioruin motuexofeu- n.
iantes,dc dicemus mulculis, qui latifsimo oriuntur principio, ac fcnfim in anguflom uerfus ipfomm in
illis i lf en.1
fcrtioncmdcfinunt?cuiufmodi,prxtcrtcniporalcm,intcrrcliquos,brachium k attollens cft deinde f :
is qui brachium pedori admouct,& femoris motibus famulantes propeinodum omneîn quorum exorti-
bU
k 4 tnbs.
bus ncruum,qui,ut Galenus ccnfct,cum ligamento diffundi pofsit, confingere nequimus . Nam flarim in i oiAO-
ciufmodi mufculorum onginc multo maior fibrarum cft copia, quam in mufculi reliqua parte: liquidem 1 juAu.
i
&c . .
hfumani fabrica Liber II, 1

7 1
in illis mufculis A
pr?cipue qui femoris motibus prxfunt, fibra: ab ipfo ortu non amplius in plurcs diuidun
diuidu
tur : imb fcnfun ad infertionem properantes, inuicem colliguntur, mufculos triangulari* figunr c/forman
cftorma
0 w
tcs. Vndc etiam confpicuum cuadit.fi modo illam, quf Anatomicis proponitur,ncrui ac ligamenti diuilio
nem commixtionemq; in mufculis fieri oporteret, lingulis fibris in onu ncruulu debere milccri quod neu Senum
tiquam accidere ipfa ncruorum feries commonftrat. Quandoquidem in plerifq; mufculis duntaxat ncruu
:
fiu"»hi m
fodujta mt
lum admodum gracilcm,ncq; magis quam uenam diuifum,ad luperficicm mufculi nunc interiorem, nunc aluiebjfe--
exteriorem, uenx ac arterix modo exporrigi, mcbranxq; mufculi adhzrcre confpicies, ncutiquam autem dhenu tre-
Towks! in fibras per mufculi fubflantiam difhmdi . Quod inter plcrofq; corporis mufculos in « illis liquido con- fejfonb.mi
s i tak l difccs»qui ab ilium oflc»fcmoris os acccdunt.ex quibus etiam quofdam reperias .quorum ne fuperficiei qui fnm futtati
mifeert
dem ncru us,ut neq; ucna & arteria, uix ut contiguus omnino fit, attendatur . Neq; id hic folu m obferua-
i
» 'bis, imoetiam in quadrato n mulculo, radium ui pronum mouentc, cui nunquam neruum, uenam & ar-
teriam exporrigi intuitus fum: prarter illos ncruos, ucnas ac arterias, qux cum tendinibus digitos flc&cnti
.. bus ad manum prorepunt: que ctli a mulculo illo non multum dident, ipfum tamen non contingunt mi A
• €ub£ nus adhuc illi adnafeunt uri inferuntur. Adde neq; ncruulu m obferuari infertum in graciles ° mufculos
ytah.d.\ quiquatuor digitos pollici adducunt: ut neq; in P illos, qui primi quatuor digitorum ofsis flexionibus
p Im.a. pnruinc.Adiungcprxtcr hos, abdominis etiam <1 mufculos (quos prius, quia omnibus notiores uidentiur,
rcccnfcre decuerat) nullam nerui cum ligamento proportionem odendere: quum nequaquam in fingulis
mufculorum, qui oblique & tranfuerlim fibras porrigunt, principiorum fedibus ncruus implantctur. quu-
"X” 5» 4*
j,6iahmia qucipforumcncruatiofcu tendo multo latior eorundem origine exidat , quod cum plerifq; mufculisha-
bent comunc.Non cd itaque mufculus inter ligamentum & neruum natura medius: neque etiam illa qua
,
vulgo imaginantur, ligamenti & nerui fit commixtio. Nam et fi forte neruum in mufculi alicuius caput in-
feri animaduerfurus hs, nunquam fanc nerui fobolcs, ligamenti fibrarum modo , ad tendinis ufque princi-
pium diffundi, aut aliquo paao ligamenti fibris uniri, uercu; permifccri reperies . Quod profe&o in nullo
t fld-TI. inufculo perpendes facilius,quam in illis r qui ab interno humeri tubere principium capiunt :illorum et
A nimcapiufunt acutaA ncruorum infeniones in iplonim fubdantia, non folum autem in fuperfiric adi-
s 6tuk.+. pifcuntur.Atqucidctiamin * illo animaduertes, qui a fibulx fiipcriori appendice principiu fumcns»ad pe
t IX tak. dem prorepit iic& in 1 ijs,qui ab inferiorum femoris capitum radicibus ad calcem feruntur. Non enim Omni» m»
.
.f» omnes inuiculi, nerui implantatione (quando in ipforum fu b flantia ncruus porrigitur) in capitis exortu a-i fucorum ca
filibmi ner
dipifcuntunfcd fubinde multo inferius quam caput habetur, & in medio fui quodamodo dudus logitu- &
n 6u. 9. ui non in-
dims.quod,prxccr temporale mufculu, u anterior cubitu fledentiumufculoriioflcndit, nerui primum * feri, e mta-
z
Ii li.+ cha propagine
allumcs.ubi duo ipiius capita in unu cocut.ldc in nonnullis femoris os amplcxatib.oofcruatur, hoquin at-
em. 1.6. A in abdominis mufculUA pleri fque qui in collo habentur, & in omnibus fere qui codis indemuntur. tendi, etiafi
olidi tpfe-
Verum utcunque nerui,uel in mufculi lubdanciam fefe infmucm.fiuc ipfius tantum fuperficiei attendan-
rpm fnbflS
J »>•«.» rur.fcmper fere fiufcric& propaginibus, fecundum mufculi dudum (quod &
y recurrentes nerui ar-
li.^m.f.o-
cuant) porriguntur. Rurfus tendo elixus, neque fapore, neque colore, neque fubdantia a ligamento uariat: inferatur .
molliorem, non quidem omnibus ligamentis, fcd tantum quibufdam ede quis contcn- Tend/rnem
nili fortafsis illum
imfen* q. h* umente,
s. deret.utut tamen fit,tendo mufculi capiti mollicie nequaquam ccdit:quamuis id datim in ortu purum,
n*n autem
«eruo minime mixtum ede ligamentum, nemo inficias irc pofsit.Ncqtic etiam mirandum cfTct,tcndincm ner— teffi
ligamento offa colliganti utplurimum molliorem, minusq; cartilagineum eflc:cum ligamentorum, qux of iere.
/a mutuo colligant,lubflamiar,in duritie eadem non Iit ratio. Adde etiam, tendinem elixum cum nento
non proportionari :hic enim elixus aut crudus,(i per tranfuerfum diuidatur, ex multis quali funiculis con-
jlrudus apparcbit,non aliter, quam fi chordam aliquam crafsiorcm diuilifles. tendo autem (olidior ma A
gisut ligamentum fimilaris,continuusq;uifctunpra:cipuc fi crafliim aliquem tendinem ex illis qui pede,
aut tibiam, aut manum adcunt,examini adhibueris. In latis enim & quodammodo membraneis tendini-
bus feries fibrarum aliquanto cd manifedionquo etiam nomine a ucris membranis inter diflecandum di
t Ceferat fringulimur, * quemadmodum in peritonxi cum obliquorum &tranfucrforam abdominis mufculorum
deme» 6 ia veruofis tenuitatibus collatione ed cernere. Ac licet id in quouis animante inter edendum intueri inte-
hala t»al<-
grum fit:in bubula tamen carne id fcccris apt Aime.cum pars aliqua mcnfir apponetur, quam infignis per
i
pnlA-f. reptat ncruus, qui plerunque cum ucna & arteria inter glandulas confpici conlucuit . Inucnto autem ner-
vo, nunquam tendo dccflc poterit, qui modo propofita non edoceat.'Vti etiam in auium excarnc in cruri-
bus l'cdc,nodro calci fimul cum talo tarfoq; & pedio in motus fpecic quodammodo rcfpondcntc, ac uclu
ti tibi* loco ab ali)sbabita,tendinum cum ncruis diferimen expendere promptum cd,quod fcilicct tendi
nes inibi (perinde ac in ofiiculis fefamo comparatorum alioquin regione etiam fere cucnit) prorfus oflei
reddantur, dylosq; illos condituunt, quibus repurgandis dentibus nonnulli utuntur.Dcindc id, quo difle- Excerne
dionum profeflorum plcriquc tendinem neruo mifceri, atque cx ligamento & neruo xqualiter , aut plus temfculice-
minus confufis fieri, maxime probare contcndunt,prius num ita ut illi proponunt, res fc haberet , perpen- fnu tendine
Urtj.lt dendum crat,priufquam aliquid inferrent. Dicunt namque,tendincm capite mufculi ob id crafsiorcm cf- —n femper
ma 14 M*. elfetean.ni.
fc,quod is non capitis folum mufculi fijbftantia,fed & neruo quoque conflet. * Quali ucro quis rcd£ af- binfculeru
,
b Confer fererepofsit,exortus mufculorum fune fimul collcdos, quod ad ncrucam generarim didam attinet lub- cepit-t, ma-
A.b.C/vm (lantiam, minores efle fuorum mufculorum tendine, qui calci inferitur , & perinde ac fi b brachium at- ximi caraii
D in figere tollens mufculus,pauciorcs fibras in ortu habcrct,quam ipfarum coilcdio ad infertionem oflcndit . Erat expertia ,
—a mi*ui
.itaque id prius probandum, quam falfa conclufio inducenda. Quemadmodum A hrc quoque inefficax a f- tfndm tendi
/tru. fumptk>c(l:Tcndo fcnfucxadifsimoparticipat,ncru* igitur & ligamento conflat . Quali ucro mufculo- nf Jrnt ire
P t rum
vind. Vefalij > de corporis
1J1
QmJ mi „,„1 capiu, pnrcipue ligamentofaA prorfus
cxcamca , minus ipfis tendinibus fentiendi ui pollerent , k
mmfMt M & capitibus mox in exortu ncruus no
conunllionis periculum minus quam tendines inducerent, etiamfi
attenfus occurrat, isq; etiam fubinde notabili intcruallo i capite remotus . Hacigi-
riffShi.
J n fcr:ltllf> { c d tantum
tur occalione A
huiufmodi pluribus, quas recenfcrc prolixum fbrct.cfficitur.ut fateri cogar, nullam pror-
fus aliam nerui in mulculos.quim ucni kaneri* dilhibutioncm eflcA pari etiam rarione nemum, qua
1 arteriamq;, mufculum acccderc.Nequc
ullam aliam in ucna arteriaq; cum ncruo differentiam fta
V v •
1
« /• C. ?_/. " /L.I. x.noiHm II» nlimmnrin illa iiaM tTtnIinfMIIIL
.
cat.Vt itaque uena nutriendo mufculo fubfernit A

arteria ipliux innatum calorem recreat: ita quoque ner (,/j
Qiuliiir uum animalem fpiritum continue ipfi deferre, ncruumq; illo fpiritu mufculum nunquam indigum relin- fix
m-f Wi/m>
c ucrc ar bitror, ut neque uena alimento
. &
mufculum deftituit. Deinde fpiritus animalis ui , debit* peculia
‘.
r
,
pcu |i conii ructionis,cflcnrialiscj; form* beneficio, mufculum
mu contrahi k
laxari fentio : neque ali-
“* .
' terliiummunus obire, quam oculum, rcliquaq; fcnfuum organa:qu* lingula propriam pectiliarcmq; fabri
eam obtinentA animali fpiritu (quem per neruos ccrebnim ipfispotrigit ;imbma,fuis funguntur munijs.
Non enim alius animalis fpiritus oculo,aut lingu*,aut audims organo, quam mufculis ditfunditun ucrum
fu* conftruttionis rationeA accedente fpiritu, oculus uidet, lingua guftat, auditus
organum fonos perci-
fane mufculus ipfe uoluntarijs motibus nr*cfl. Atque hac etiam ratione omnia, quibus
ncruus atte-
pitA
eorum fubftantia id prohibeat. Ceterum ut quamplurimos mufeu
ditur, fentiendi ui pollcnt,nifi propria
los arterianon contingit, quorundam autem fupcrficiei tantum attenditur, k aliquando adnafcitur.inter-
A
dum ucro etiam in mulariorum fubftantiam penitius ramos exporrigit interim omnium calorem tem-
perat, tam eorum fcilicct quos non proxime contingit, quam illorum
quorum fupcrficiei adnafcitur.ac in
quorum fubftantiam penitius dilfeminatunita profefto & neruis ufuucnit qui luam facultatem tam illis
,
mufculis cxporrigunt.quibusuixattcndumur.quam quorum fupetficici adnafeuntur, 8tin

quorum fub-
ftantiam aliqua ramorum ferie digenintur.quanquam neruos propinquius ucnis quim ancrijs
afsimilare
ueas. Pauciores enim mufculi ucnx.quam arteriarum attattu

inferuoneq; deftituuntur licett etiam
e : quof
queas.
3 am
'<w»rr i terim.utn
mfuU»ifn uoluntari) n „ „ w . . „
m Ic. interdu
.
diuifa, k came has continente firmanteq; fabncani,ucnarii arteriarum k neruorum lurculos

Ottj, trg- ncruorum beneficio animali fpiritu nunquam, dum fanum clfanimal, deftitutum. Atque
a (Tu mens, ac
t mif m»-
hanc carnem, non folum ftratum aliquod Aueluti therum A: fulcrum cffccxiftimo, quo mufculoru
fibr*.
fn.it /JfU (quibus mu-
neruc* ve generarim di Af diuiliones contineantur aut ctia carni cum Platone Jc Anftotclc
:
fculomm ratio penitus latuit) tam Icucm ufum duntaxat tribuo,ut adipis «t pinguedinis, ac ucftimenti ali
cuius modo, in *ftu calori obftare, k in frigore tngus potilsimum arcere
concedam: ucrum mufculoram
cuius bene
carnem, cui alia nulla in uniucrfo corpore cft limilts,pr*cipuum autorem cfle.mihi perf uadeo,
ficio (non deficientibus intetim neruis, animalium
facultatum nuncijs) mufculus crafsior effc<ftus,(efc bre
uiat k colligit, itaq;’, partem cui inferitur, ad fe allicit k mouct
k cuius dein occafione fe mrfus laxat k
:
educit, attraiftamq; partem remittit : perinde fane ac

ccrcbri,cordis,iccoris,pulmonum,licnis, renum, uea
f. tnmli k tcfttum propriam fubftantiam,

primanum fuamm funttionum autore ede, nobis conftat . Quod
mrw uct o mufculomm cami, atit cami limplicitcr, nullum adipem intexi, omnes haSenus falfo prodiderint,
H Um
•“*
obefi boucs.quos Brabanti falc condiunt, attcftantur, in quorum mufculorum
fibris per camera adeps at-
extendunt pinguitudine, adeo oppletos
•
tenditur. Adde etiam, obefanim mulierum mufculos, qui femur
intcrdiffccandum uideri.ut ambigas, num caro adipi, an adeps cami commifccatur. Neque hic de
mufeo-
rum fuperficie folinn loquor, ucrum dcintimaSc maxime carnea ipforam fubftantia, quam przcipuam
TmiWi mufculi partem effe aflerui. T endines autem, iccncruationes ili*, quas caro deftituit, in illis tantum mus
r " fpacij, quam carnea mufculi fubftantia requirit,
fculis habentur, qui longo duftu feruntur, plus(j: habent
f'“" BreiicscnimAIuccinCto arcto ve loco repofiti mulculi.tcndinecarcnt, S: undique carnofi funt : ut laryn
Zfi.hu» gisomncs/i
' duos reiftos exceperis, quatuor mufculorum tertiam cartilaginem prim* iungentium : illi
iimiUidu enim longi, in infertione ncrucam naturam obfcure exprimunt Demde inter cos qui offa moucnt, S qtii n w<j^ *»
primum pollicis fleftunt articulum A
*• qui pollicem indici maxime admouct , Inter magnos inmi.lf-
cft quadratus
autem huius generis eft mufculus, fcapulam dorio admoucs: k k mu-
1
X"* *-
iribus coftisimplantatur.Vc-
fculus,qui i fcapulx bali enatus.off o elatiori! g 6u.xJ~
I 1 1 uuf»
rum.de innumeris mufculis tendine carcntibus.Jtendinumî i iomT.
generibus, iam agemus, mufculoram differentias k
aggredientes , qux iniupcr mufculo-
tum conftrudtionis ratione,
a me propofitam,pul
chri doce-
bunt.
DE
-
Humanifabrica Liber ll J 77
DE MVSCVLORVM DIFFERENTIIS. Caput III.
I FFE RENTIA S mufctilonim non paucas reccnfcrc, prompti fsimii cft. ab illorum
fubftantia.ortu.infcrtionc, <]uam moucnt particula , forma , foraminibus
, colore , litu,
fibrarum fpccic, &

mufculi canite , ncnrre , tendine , ac denique ex mutuo inufculorum
fflTf
i,
concurfu.autunius mufculi uelut in plurcs feparatione. Qoxigitiira-fiibftantia
turdiftercnrix.ex uenis.artcrijs
nulculum rrperias qui
,
pctuii-
neruisq: potiisimum pendenti Nullum enim torporis A‘J
non aliqua ligamenti membranaq; portione infibr.ivdclcda, “*
M“
,
&
carne iilas continente hrmanrcq;, acprzcipua adeo mufculi fubftantia conftituitiir.
Verum przter
• tu. A. harc^lij ne; uum, arteria in & uenam in fuum corpus quoque didundiftnunt: ut a feptum tanfiterfum , *
b Itui. maximus totius cotporis b mufeulus, qui femur mouentni quintus crit.prxterca abdominis oinnei.acnrx
T+S. cipue e refti.In alios ncruus nullus, neque uena , ncuuc arteria (quod animaducrti poteft inferimr
« 6ub.f. ) : ex .
quorum claflc d mufeulus cft, qui latuin in manu educit tendinem . deinde prxter alios limplurirnos,
& i u. n. q
e 7 ta. Jf. uadratus * mufeulus, radium in pronum uertens: &
'graciles ilb.qui digitos ad pollicem latera agunt.
f *«4. £
%
S
alus neruusquibufdam propaginibus in illorum g muiculomm capita diftribuirur, qui a radicibus
capi-
” I
'tub i. tum femoris principium lumunt,atque ad calcem ducuntur . horum namque fuhftamix neque uena.ncq;
g !»*«., arteria penitius interitur. Latus in collo h mufeulus, qui genas mouet.ucnis abundat neruis , arteria in- &
h m. r. ierim deftitutus. Qui ueri folam nancifcitur arteriam, nullusoccurrit. Cxtcrum adeps , quem interdum
$
i 9ut. n. mufculorumfibrispercarncmdigcftiiattcndidiximus,inmacilcnrisnonrcpcritur. In obelis autem illi
(OliiS mufculi adipe potifsimu abundant, qui ilium ofsibus obducuntur, acclunes,& ucluti
1
fedentibus pului-
k iftiimfe
nariaconftituunt. Inortumagisadhucmu(culiuariani:alijcnimabo(1'eorigincmfumunt,ut kquiafc
iibmt, tjuai
moris olfc fit coxendicis olle ad tibiam procedunt, Sc plurima muiculomm multitudo. Alij a cartilagine A '"”'
ubmUnfnnt ipforum onum obtinent ut omnes laryngis mufculi, quos laryngisproprios nuncupabimus deinde
:
inter :
eitra m*tm~ coftales mufculi, I

qui intercoftarum cartilaginum habentur intcrualla. Ali) a membrana quapiam cna-
rnmtffti-
fcuntun cuiufmodi funt oculi omnes ™ muleull.a dura membrana uiforiuin ncruuin inuoluente nati:
JkktctUi.
7 6ub.x.
deinde duo " mufculi ftomachum retro amplesantcs.dt in fcuti formis cartilaginis latera inferti, his nam
n 0
que ab externa ftomac hi tunica principium pcdet.Idemdt de circulari ani Si ucficx ceruicis mufculo cen
taf. it. lendum ucnit. Alij a membrana tendines obuoluente cnafcuntunut quatuor graciles ? mufculi, quatuor
» f. manus digitos ad pollicem in latus ducentes. Alij ab alio quouis ligamento originem pctunt.iit s duo pol
Mp.sr |.
licis primum internodium flc&cntes qui atranfuerfo t ligamento tendines in brachialis interna fede
O t.lfa. ,
'1 <?« tranlmittcnte cnafcuntur. Tales etiam funt, * qui in fupenori pedis regione locati, pedis digitos e
stror-
liim ad latus moucnt qui a ligamentis tibiam talo , Si talum talci & nauiformi ofsi calccmq;
, cubifonni
,
0 < tab f. ofsi colligantibus cnafcuntur Alij ueluti ex altero mufculo prodeunt: ut t qui a circulari
.
ani mufculo.
tub.d.
ucluti digiti duo,meatum urinarium,qua fub penis corporibus ferri incipit^mplcxantur. Ali) uclut
ex nui
4M& Io corpore principium obtinentmerum membranez partes aliqua fui fede carnee, ac mufculofx fcu
r 9• , mu-
» 6 tab fculi euadummt omnes “ mufculi ex carnea membrana conftituci, qui in collo & faciem
fl. homimbusha-
1 r.t Jfier. benturdeinde & tcftis x mufeulus, in rubicundo tcflis & uafomm feminalium inuoiucro, inftar carnolio
ris lincxinnatus.Quinctiam l fepti tranfuerfi ortum.cx peritonxi Si tunicx coftas fuccingcntis
o jmA.a. partib.
iplius centro adnatismenderc fateamur necdTc cftmili illius ortum, contra aliorum mufculorum
r. ratione,
X XlfiM. ubi coftis inierit ur>cdc dicamus. Cxtcriim non omnes mufculi ab una duntaxat parte originem fumuiu:
S± permulti enim ex pluribus ofsibus enafcuntur.nam dorfum mouentibus mufculis plurcs plcrunque uerte
jr 7 »4*4. brx principium prxbent. Sic 4c abdominis 1 mufeulus, oblique dcfccndcns, a pluribus coftis exorditur. *
a 5 »4. 0.
Qui brachium pedori admouet.cx pedoris odc,& quamndam coftarum cartilaginibus , Si ipfa demum
• JI4. a.
b 4 k Z. dauicula enafeitunquemadmodum & b is, cuius auxilio brachium attollitur, ex icapula quoque iVclaui-
« o tab. A- c illa procedit. Pariter etiam e redi abdominis mufculi, i d cartilaginc.pubis offi intcruemcnte & ab ip
,
c f U. A. fu ofsibus cnafcuntur.adcb,ut quidam mufculi ex pluribus ofsibus, alij exode cartilagineq; non inepte
4 imtt^ra
principium habere dicantur. Alij ex pluribus ciufdcm ofsis procefsibus cnafcunturut ' prior dedentium
rwmfgMb.
It. cubitum, qui abcmincntiori fede ceruicis fcapulxA proccffii ipfius interiore educitur Ab infertione uc- Ai ‘ m! n“
.
9 6/4-©. ta integrum eft dicere,mufculorum alios in os.ut qui femur & tibiam, caputq; moucnt.infcri.alios uero in
canilaginemiut laryngis omneiA qui palpebrarum motuum autores funt , St qui narium alis alfcribun-
tur.alios in cutcm,ut labrorum mufculos.aiios in aliud quiduistut oculorum muiculos , in duram oculi tu-
nicamtdi penis quatuor mufculos,in penis corpora, St urinx mcaium:dcin tcftis mufculum, in uas femen i
tefte furfum deferens. Ad hxc, muiculos redo inteftino proprios, in eius inteftini exteriorem tunicam : &
circularem ucficx colli mufculunstad meatus urinx corpus applantari inferiq; ccrnimus.Cxteriim Si ab in
fertione mufculi ifto quoque modo didcrunt. Quidam a pluribus panibus enati, in unica inferutur : ut mu
fculus brachium pedori admoucns,A- is qui brachium attollit.ex pluribus orti fcdibus , duntaxat in hume
rum inferuntur.! ta etiam ' qui brachium deorfum trahit,cx plurium ucnebramm fpinis oritur , attamen
f lOM.f». in humeru tantummodo dclinit.Pari etiam ratione &
fcapulx motuum autores mufculi ad unum omnes,
K 7*4i.L. ex pluribus ofsibus initium fumum, & uni tantum fcapulx implantantur. Quidam uero ex uno ode exorti,
a fw.0. in plura inferuntur. B Mufeulus cnim,qui a fcapulx bafi prodit, refpiratiomq; ubminiftrat, in odo fupe-
f
6 u.S. f 4 quoq; generis funt, b qui quatuor pedis Si manus digitos cxtcdunt.de
riores thoracis coftas inierit ur. Eius -
»44.0. «//-
inde qui nafi alas , fimul & fupcrius labrum tnoucnt, in cutem cartilagincmq; impiat:intur: quemadmo-
*»S.
dum ti feptum uanfucrfum,quod alicubi ofsi,alicubi cartilagini innafeitur Quidam etiam a pluribus
.
P j enati
Digitized by
174 es4nd. Vefalij de corporis
,
ut k mufculus a ccruicisuertcbranimfplms enatus , quiin ait- k *'«•£

enati ofsibii5,m plura quoque inferuntur:
moucntiii in homine tertius habebitur. Prxtcrca
quot fucetiores thoracis coftas implantatur.thoracemq;
Item his diftcrcntijs ifir
£
aorfum moucntcs.mufculi ad unum fere omnes , in hunc ordinem
A ht*<p* referuntur . , , l 4i. j.
mottefr
confcntitir.r.qu* ab ea quam mufculus mouct.particula
defumi po(Tcnt:.quum omnes mufculi eius , cui,in
ftrtuuU. Pononbinfcnione&ortulimuhaliafumiturdiifcrcmia.qmirn
feruntur, partis uoltintario motui prafint.
illo oiijntitrofft , quod monendo,ibipfisofsicui etiam inferuntur ,
1
alligatumeft.proxi-
m jm.A.
n ju.IL
mouemium,quw a temoris oiic cnaiijUDi* implantantur. Alij ucro a lupcno
famulantes qui a magnis olsibus facro
inferuntur, proximo, originem ducunr.ui mufculi tibiae motibus ,
ofsi
tantum
FormaciiBiHviniMu. — —
A for -**_ .
t.
1
,/••» « •
des abfc&os finxeris) ac pifei mufcuJo,quem &

mytulum uoeant,& alijs mulus pilcibus appofite conferas:
muris capiti, uentrem autem corporis trunco, tendinem uc
ut fcilicct mufculi caput, laccrt*,autpilcis,aut
mufculus, 0 <jui ab interno humeri tubere enatus, ac o 3rtf.it
ro caudx a (similare queas. Eft autem huius ordinis iitfA-v
infertus brachialis flexioni fubferuit. Talis etiam eft, P P*
radici poft brachialis ofsis^juo index
fuftinctur, ,
loMtfW
ubf&M.
inprdr*»-
digitum
eleganter
*
accedunt. Vnde etiam aibitror,intcr reliquos corporis mufculos (quali nulli citent ali]'; illos,
q qui ad pollicis manus
primum arti<mlumhabcntur,Bruxcllcnfibiis,&:alijsquibufdam nationibusmu-
res nuncupari, alijs uero ita appellari
cubitum fleftentium r anteriorem. Italorum autem uulgus in qui- r
nomine indicans mufeuios , pifeisima-

bufdam corporis partibus , nefeio quem pifciculum cflc fingit, eo h-*?*'
i
nini non Vtcunqucfit.abriuhv.odifimilitudincomnesmufeuliaGracisa: Latinis luumno- ‘‘ «*•“

abiimilcs .
himfemh n . "‘J ‘
mttm mtu '•

men fortiuntur, ctiamfi quam plurimi mufculi illorum animalium effigiem nulla ex parte referant . Qui
isjmmflm brachium * attollens mufculus, & * is qui fcapulampcftori ad t r«*.r.
damfcnim figura conflant triangulari: ut
angulis ut fcapulam dorfo ad- “ "
ducit,qui brachium dccliuc ad dorfum ucllit. Alij quatuor ciformantur
&
:
monent * mufculus ,& 1 ui ad brachiale pofitus, radi) motus in pronum autor eft, qui amboctiam quo- 7 Mi X .
1 mufculus,qui ex carnea mem-
dammodo quadrati funt: ut & latus fub colli te genarum cute occurrens > )u|.r.
conftituitur. Ali) quinque angulos exprimunt, ittis t qai brachimn pe&oci adducit * Quietfca- t |«4«
brana
apparebit : at fi iplius
pulx bali natus, orlto fuperioribus coftis inferitur, fi obiter fpcftetur.quadrangularis
in cohas infertiones quis perpendant, tot
angulos fu* infertionis lateri tribuct,quot digitis illud implan- b ' „ e
dcfccndcndentis exortiuA quorandam & ,i^j.
utur. Atque huius etiam figura: eft, abdominis mufculi oblique
I’
monentium infcitio. Sed plures anguli etiam tribuuntur mufcolo latum tendinem fub manus t.j
thoracem
& alijs omnibus in plures tendines ccffantibus. Verum angulis his poftpofitis, mirabilis c “"-A
eute producenti,
forma eft mufculus , lingulis codarum radicibus tendinis exporrigens, quem
palmiti non inepte alii mi la-
ucris ut palmitis quidem lignofa pas , mufculi

:
camofa clfct portio folia autem ab altero duntaxat latere
:
J
cdufta.tpfi tendines. Qmnctiamntuus quoque ordinis eft .longifsimus dorfum mouentinm J mufculus, t
quiinapicestranfuerforuinptoccfUiumthoracisuertcbrarumpodlimiuminfcritur. ' Septi quoque tran- uf. 49M.

fuerfi figuraadmodum rara eft: accedit autem raiatlquem&sr» Graeci appellant) pifeis effigiei, fi modo f 4J(
prius caudam fecundum longitudinem diuifam finxcris-Anulis
uero refpondent, qui facium ex cretio- 4?fJ .
illi
f qui adaiiumfpeaat, quam K quiorbiculacim ueficxceniiccm am h: fau.
nibus praeficiuntur: tam is fcilicct
& h mufculus refert, inter oculi mufculos ordine femptimus. > Mufculus 11 °-
bit.Piramidcm uero turbinem
C
quem palpebram deorfum agere credimus , noftro fimilis uifitur. I11 tibi* etiam hominis pofteriori fe- ,
fimiles: ut mufculus
deduxta calcem, k mufculorum imagines occurrunt, laniorum fccuri aliquantulum , D
fecundum pollicis os flcficns,& qui tertium quatuor digitorum os fkctit.&unusqui fub planta tendinem k 1 /a.*,
uenter, fecuris ferro, 1 J n.E.O,
porrigens, ad pedis in pofteriora reflexionem iuuat Horum namque mufculonim
.
*
tendo autem capulo obfcure rcfpondct.Iam li utriufquc lateris I mufculum , qui fecundus imcrfcapulx
mototes habebitur, eonfidcraueris, non cum quibufdam parum rcligiofis,a fatanx qui lefum in deferto ten l 9 „4 r;
tauit.fcd ab horum mufculorum forma Francifcanos,Iacobitas,&
prxeipue Bcncdi&inos fu* cuculi* ima
ginem mutuailc contendes, quantum fcilicct cius,dorfum fcapuiasqucintcgit. Verdm ne in mufculorum
m 7n-U
6 '*£
figuris recefendisA potifsiuiiim eorum qui ad femur
tibiamque pertinent, in monachos alicubi impin-
°
jj
gam, duntaxat commemoratis a figura diftcrentijs adijciam.quofdum mufculos ampliorem multo habe-
"> ille eft, quia fcapula pronatus, ofto thoracis coftis inferitur: dcin ,0
rr infcnioncm,quam ortum.qualis
» tranfuerfus abdominis mufculus, quemadmodum &
0 oblique dcfccndcs. Alij latu obtinent principiu <j 100. e-
P mufculus brachium furfum agens, & q alius qui id deorfum

'
& fcnfim coarctati.in acutum fcruntunut
ad dorfum trahit, pnrtcrea omnes ab ilium olfc in femur inferti. Alij ortum infertkmi zqualcm nancifcun ‘ , ‘£ v
t qui fcapui* bafi infcnus.cam dorfo attrahit, deinde * intcrcoftalcs omnes praeterea quadratus
tur:ut :
t mufculus in cubitoduxtabrachialcrcconditus,radiumqi in pronum circumucacns. fixenareatis mu- u ju-S.

x
faiiorum dilFcrentijs liquido conflat, alios cflc longos & graciles: ut cum “ qui ab ilium olsis appendicis
anteriori parte in tibiam fertur,totiusq; corporis longifsimus eft , & etiam gracilis .
* Mufculus a fcapula *•
ad os v referens deduCtus, pro fua proportione fimiliter longus & gracilis eft, quemadmodum &teftium U-i-f.
1 mufcub.Alij autem amplimpli admodum funt: ut abdominis 1 oblique dcfccoacntcs mufculi, &f cfcptum a jm. 0
tranfucr-
' »
.
Humanifabrica Liber II. , 7J

quoque refarfpoffentinfcrtionisprincipijqjformx. nam aliud
. principium urlutpun-
b ?° UJ,tUm
1 J*
J m
m
“^ u l ,um tcn<bncm manu producentis principium» principia carum b & mu
11 •*.**,.
[eidorum, qui i coxendicis obis appendice pronati,in libix os & fibulam inferuntur . Quidam nero indar
—
fimphcishncxpnncipiuinobtincntiut
••IV.U» ‘ »•» quo UI4VIIIUIU
is V|UV brachium UCUIIL
deorfum, uerfus
1
‘‘capula; bafi infcrrus.cam durfoatirahiiidcindc.cuin ah,s

dorfum trahnur: & J is quo-
compluribus^ qui inter fcapuiamlhr
pr r milor<I“ c «cenfcb.tur. Ali, rurfus mufculi non line*
. i Jtl' V° fimplicis modo , ucrilm lat* fu-
‘ fcraacintucnafcunturiut « m tres,
v»,vjui ab iiiuui
qui ata ui»u aono remur
iliumofsisdorfo femur aacunt,&
adeunt, &
A. f i “V
f 9 Mi ri. feapulx iedem occupantes.qucrum onc brachium circumagitur.
iicrum ope
mufculi caium
6 mulculi
g
cirrnm.imnir. Quinctiam h* line*i: r.
c.iuam gibbamq;
c
eibbamu-
. • . •
fuperficicsq- in re-
&
,OM* *• Ctas, circulares angulares rurfus fubdiuidi poflcnt.at ne hxc curi onus quam decet,
aliquis me perfequi
Iiui-S. arb.tretur.ad alus differentias OI
«*oneên€CUm,li
orationi rcflesqam.fi pnus
prius addidero, inleniones
infeniones fimiliter alias,
ahas, rc&X
redi* linee*
C 7 tai r. tnltar.& ‘ccuiidum
J '
PfimHlim n Ult
.
UlimtiJanem I,,..-. -11
ofsis longitudinem ficn.cuiufmodi ed mufculi r I! L i n > •.
‘iM.r'c. brachium pedtori admonentis infer

i 41-i t^ uo:ahaspcrtranfuerfum,{lc lataapprchcnfione , ut k mufculi brachium attoUentis infertio. Vclutpun-
T. ctiun autem mlcntur.
tendoptiorismufculifleaentiiim cubitum. Cxtcriim&ad formam
quoque fo-
J
a” a V r*?“ na fottafsis fpcdtant.qu* quibufdam mufculis infuntmt “> fepto tranfuerfo bina obtigerunt fora-
m,n k*quioi»uenamcauam flomachummtranfmittitrqua autem magnx cedit aneri*
m 7 ut . & uertebris uiam
dtimr.f.st pmbcliiHxrorammc: penuum cft,fcti Icet lon c quadam inibi dmifum dici dcbcr.Prxtcrca n
orbicularis re
nl mU ' c " lu '*A ° ‘“c
* a
?‘ ln ' C fl" ue<ic* cendeem ambit, anulum referunt, perforatorumq; loco habendi
A.^ unus quoque peri oratorum is P «nufculus, qui a prima thoraci, colla pronatus,
anteriori tran-
f
fuer(orUm CC ,C,S abrarum proceffuum fed.
mferitur.ac uenam in brachium cum arteria tendentem,
oVAT ,™
una cum multis ncruis tranfmitut. Ahj foramine nullofunt peruij.ut corporis
4» n. reliqui fere omnes.nam for*
t a ?“* q u “ ‘""ccol «1« perforatos effe dixerit, quod uenas,ncruos & arterias,,
f _U ‘.
‘‘ r t ‘’ str m n 4*pc.r “Wommu

mitta " t f t aliquot ‘infuper
ad mufculos collis in-
m perforatorum quoque claffcm nonimme-
? ;
t0 ™" C "“‘"'cabuntur.quod
num rlbumur
'
T abdominis muicuii
0<i * jcmmahbus
- '-
nmfculi in nonimn
fmtz
ZhkSa ??'° 01,1 u
ora 11 dlcl
d,cl
Tr/ '*! mulculi.qui
,sint
,Jlnt
*T, femmahbus uahs
Ineundo
fecundo
uafis alicubi uiam in uiris prxbcnt
.
Qnanquam etiam pper-
digitorum quatuor manus & pedis ofsi tendines qui
*tA.
»14*. C. P°
.. id flectat,
fledl*,,
}
f ,
* largmnturiquum
i.T. largiunturiquum 4 h longa lectione
rlh (cvtioncdruih.fubditum
diuih.fubditum iplis tendinem ad tertium digitorum o? «
confccnde
confccndc-
rC fuu
g m lutc m m
In ml e n " ud,nc ««em mufculi
“fculi uariant.qubd ali, maxima condent mole
,M
rMij.ru' ?r mulculus.quitotipropcmodiim
, ;
r
mufculm,qu,
',
J
tot, propemodumfcmor.s femoris long.tudmi implantatus, C :
ut maximus corpori,
corporis
A magui-
:
femoris motorum quintus numera- tudime.

rum nonnulli, prae-
a principium obti-
-v.w a-a..,, vjui m
iw, u* cartuaguus laryngis Daii rcponuntur^k
* qui primam cartilagine
y
“Cund* copulantidcm propnj laryngis ferd omnes , ut penis mufculi Reliqui
. o«i.n. . &
in hbrum medio conf,-
“«nt » nun c maioribus, nunc minoribus accedentes . Omnibus mufcuhs fere communis obtigit
t , rai-A. color: ubi A c»/rr*
u 6 u. n. cmm carne uacant,ncruoh>nim corporum modo albent, quod in principijs cneruatiombus prxeipue &
IIJM.-P, acciditiubi autem carne a bundant, carnis quoque modo rubent, cui fibrxncrucxpcrmifcentur.
Porro ea
mbentpntcrdum candorem imi obunemtquod illis mufculisufuucnit.qui
tendinem , ptiufqiu
carrr^chnat.in fui ctiamuentris medio educere uideutur.Ed autem
a ..«Ai- tahs, qui a lrbula enatus, inter eal-
«p. » N. cem A
hbulam.fuo tendine inferiora pedis f.ibit,ac tandem in os pedij
polhci prxpofitum inferitur , pe-
+ *£? *<*V motorum Upumus ertt.Sunt etiam eius generis in tibia nonnulli, quemadmodum & i n cubiio. &
l int t
e , , «. V.
^
ulc <' u ,d ,n 'P fl
n ' onem .‘ n ‘" n » ‘"[“““"f
«
.
odendunt; b mufculus enim brachium furTum trahens.proptcr
W«n
fedc.qua os rcfpicit.candicat.cxtcrna autem magis
ipfam in-
mbet . Ab, mufculi aliqua
fui parte prorfus huidi plumbei ve conlpiciunturmt futx c mufculorum
faSli maximus , qui pedem mo-
<1.1 ».S. «“tium
quartus rcccnfcbiturrdcindc Sc nonnulli, ab ilium offc enati
, prxeipue d &
qui ex ilii, aniculum
. SarMtiM proxime integit.lcmurq; mouentium tertius erit: e praeterea *
ex tibi* motoribus aliquot, prxeipue au-
fc &
mus °“luus > ubl nonum tanquam in proprio finu contincnt.Uuor idc
rj.
'Vn
I'™ P“
>‘ans ipforum membianx gratumux interdum adeb craffa cd ut prorfus
mulculi. accidit, pecu
non uideatur pellucida, unde
,
quum craffa ncrueaq; fu,& caro fubtus nibeat,aut nigricet potius, tacilc colorlcx nigro albo &
permixtus
eonfurgit.quamuis uon idem carnu mbor in omnibus hominibus occumtiuti
fanc neque fanguinis.quo
caro enutritur, natura eadem cd.Porrb albam hanc mufculi fubdamiam.qux
adhuc excarms ed,in feru.o
1 14 u.T. nu con5”
“
tu ncru m, ‘l lul ‘ «‘ceremus ligamentofam, appellabimus ,hac uocc
illam a carnea didingueu- mmfimUru
g 1 6 im.il
tCKueruin qu* in h^m
panium media c(l,non inopportune liuida nobis uocabitur. Par etiam
litus om- M".
c.,jm. +. nibus mufculis non comigit.-quonum ali, ad corporis habentur fupcrficicm, Carnea.
cuciq; accumbunt, ut omnes iJtuda
n 6 im.k. «
ramea membrana vw.a.wsw^.aa.îiiimmtuûos
conitituri:& ali, innumeri, quos rere lemper
fere — —
femper inter aniculorum motores primos rc- «
.
Differentia
i y ix. Q.
ccnfebo.Ahj penitus recondit, dcl.tcfcuntiut in poplite latitans f mu
conditi dclitcfcunt:ut m
mufculus,
f pubis ofsium foraminibus sfit».
11 proxime g attgili.lub itomacho latitantes. Ali, rurfus fecundum membri longitudinem
>
locantur, ut
k 7 u.x. m
omnes tibia rcpohuiUlo tantum excepto, qui in poplite occultatur, obliquum?;
fitum lib. peculiariter
“ cnt* lc:«;“ t *£ 1 rad.) medix propemodum longitudini inferuntur,
L V!T n'
i
propnjsq; radi, motibus fub-
fcniirnt-rranfuerfimautemfcmtr, k qu. iuxta brachiale locatus.radium in pronum
. mouct. Quin etiam
o<u.a. diucrium muleu.orum fitum.feu potius fibrarum dudum^bdominU mufcuh eleganter odendunt: quum
‘ alq oblique deorfum in priora ferantur, n. ali]
furfum obhquc in priora ,» ab) rcfta furfum aln
S *«*• l . prorfus orbiculatim,tranfucrfimq;.f ibrarum genus omnibus fine mufculis unum duntaxat limplcxq- A fibrar
cd-
n, > P ">“‘cu o brachium pee‘loriadduccnti,& etiam ilh qui *1 fecundus genere.
r,M*. r.
H,f*4 uL
T; 7
|
genaru labrorumq; r
inter fcapulam
mufculis multiplicius adhuc fibrarum genus tribucrimus/mgulis
moucntcs
pror
UM. tus mufculis unicum tantum fibrarum gcnus,mufculorum dudui & fonnx magna cx parte rcfpondcns
af-
P a feribetur.
,
<S <*And. Vcfalij , de corporit l

j 7
fc habent . Mufctilus brachili
fcrlbctur.Mafcull autem.quos jb aliontm numero uldebamur fccluderc.ita
exteriora duitas adipilcitur : ouafdam
peftori admonens, fibras quafdam ex fuperioribus deorfum.ucrfus
Iicrb ab inferioribus furfum.etiam uerfiis cxtcriora.Qm
fcapulam moucnrium fecundus efl, quafdam cti.t
extrorfum protcnlas obtinerralias autem ab inferioribus furfum limi
• i fuperioribus deorfum in priora.fcu
liter in priora, aut cxtrorfum.Vndcillis
duobus duplex fibrarum genus accidit , quar in illo, cuius ope bra-
chium pcAori admouemus,in aliqua fui fc<lc,idq; potilsimum iuxta infertionem , inffar Xfc interierant,
feu decuflatim feruntur.Rurfus,fi labra

moucnrium mufculorum, cos qui ab inferiori maxilla fc malis or-
tum ducunt, infpcxcrimus uariam profeito librarum iuxta infertionem differentiam intuebimur Quem- ,
admodum & latum mufcu!um,qui carnea conflat membrana, fibras rc&as, obliquas ic tranfuerfas obtine
re confpicimus.& prout etiam diucrfac fibnr his mufculis
obtingunt , ita quoque diucriis famulantur moti
. Adhxc, quid de lingua dicemus , ‘
bus,ad iurum illarum ve fibrarum tcnfionisrcmifsionisq; rationem • J/. if
&
omni fibrarum genere intcrtcxt.ifaliud fani nihil, quam fc mufculis diuerias adclle fibras , has fcoriitm 'V'
fuis fubfcruirc moribus.Ncquaquam enim hanc
fibrarum in eodem mufculo contrariam feriem penitus
inficiari podii mus A
prxeipue in illis mufculls,ubi mutua perficitur fibrarum interfectio, feu ubi ftbrr de
I
CaWi cuffatimagunturradcb fani, ut prorfus aliorum Anatomicorum(qui omnibus mufculis fintplcx fc unicum
.hkfxfius fibrarum genus aficribunt; placito acquicfccrc ncqttcam.etfi interim per me licebit unumquemquede fi-
br arum genere fuoarbitratu (latuere, modbhasab

ipfarum incedii petitas mufculorum differentias, uti
nunc fere propofui.fubintcllcxcrit.ac etiam fibras non arqui in omnibus mufculi partibuscollcftas ftte-
jZH,{n nues ede didiccrit.In mufculis enim acuto capite cnatisA in craifum tendinem finientibus, in uentris mtl
tar* xin — fculi inedio, ubi iscrafsifsimuscfl.fibrxtenuiisimx, inuiccm propter camis interuentum magis didant,
u nuam in capitis Se tendinis initio. Alijs autem mufeuiis in principio & origine, plurcs, fc magis difsitx , la-
* "JifJt xioresi; obtingunt fibra:, quam in finciut omnibus fere, qui ex lato principio indar trianguli in acutum fe
mufculis in ortu libra- magis condringuntur, quam iu
a 6 biLm runturA ampla fupcrficic principium ducunt. Alijs
*.*"•*•
ipfa infertionciquod illi accidit ' mufculo.qui a fcapuhr bafi cnatus,o£to thoracis codis inferitur. Quin-
**• id in “ f epto tranfuerfo tifuuenit, cuius libra plurcs,magisq;

inuiccm remota funt in ipfa infertio- *
etiam , u ,
ne, quam in capite, ucl reliquo ipfius corpore. Alijs
propemodum aqualis undecunque fibrarumedratioi v <Su-W«
ut * illi, qui ad brachiale lccatus,radium in pronum ducit, T

imercoftalibus.&laryngtsprimam cartila- v.x.
pinem fecunda 1 nectentibus, & a mufculis orbicularibus, qui refto intcflino A’ ucfica ccniici obducun * Hfr
' 1 '
tur.Alij rarius mufculi toto ipfbrum corpore reda ferri

uidentur, obliquas tame habent fibras : ut dorfum
moucmium b fextumpar, cuius mufculi tendines in apices tranlucrforum proccfTuum pnecipue inferan- a
tur. Verum illis etiam mufculis aliquid priuatim
eucnit.qui duobus donamur uentribus ex quorum albo «{ ss m.
:
illi funt, ‘ qui inferiorem

maxillam deorfum trahunt:& d illi, qui a fcapulis ad os v referens porrigun-
tur.His enim in fibris accidit, ac fi duo, unus pod aliumfcilicct , politi edent mufculi » qui acutum caput & ,
odendcrcnt.In mufculorum capitibus cxortibtisq; quamplures confurgunt ditferen- j
A wmfixlx- teretem tendinem
rmm «fui t iac:qua!um prima a forma crafsiricq; mufculorum defumi podct,quam fuperius commcmorauimus. Se-
tm eunda ucrbafubltanria ad huncmodumaccipipoterit,qu 6 dalijpcnituscamci in exortu appaream , fi-
c qui ab ilium oflc femui accedunt. Ali) ncruciinortu e fu.tl
bris duntaxat raris & incompaftis interdinfti, ut
10 “^ 5.
apparent, & rarius quidam ex his ilico in ipfius ofsis contaftu carnei cuaduntiut f maximi in fura nuifcu ” 5
liorigoA in externa internaq; cubiti fede plurium mufculorum principia. Quidam uerb longo dudiu ner
uci permanent, priufquam carnem adipifcanturut inter reliquos tibiam moucntes, 8 qui tertium caput f
coxendicis ofsis h appendice aflumitA tibix motorum quintus ccnfcbitundcin >mufculus brachium a 1114.+.
a
ad dorfum trahens. Alij unico quidem capite oriunturucrum haud fccus,quam fi duo obtineret, n
deorfum '9 *• • 1
k
quidam enim lpforum principi) pars aliquoufquc ncruca apparet, qiutdam prorfus carnea , quod re ilis
abdominis etsenit mufculis,qud ex pubis ofsibus cnafamtur : dein
1
duobus ex radice capitum femoris
principium ducenribusA cale» infertis. Alifiduofortiuntur capita:& unum ncrucum prorfus efl, longoq; k j u. a.
duftu tale perroanctialteram ucro, ut rectorum abdominis mufculorum principia , carneum nerucumq; fi
muluifitur.Atqucidin “> anteriori cubitum fleiSentium mufculo ufuucnit, cuius caput afcapulx centi
ce enatum, prorfus ncrucum cernitur quod uerb ab anchoram imitante procedit cnafcitur, ncrucum car- m 6 u.'g.
:
neumq; timui cxifltt-Iflc etiam mufculus ilico commonllrat.quofdam mufculos plura habere capitafin ip •, 1.
fo exortu inuiccm neque continua, neque contigua:hoc

namque illi ultimo commemorato cucnit mufcu-
lo. Altjs unicum efl caput, ut uniucriis
qui tibiam cubitu mq; amplexantur, quibus omnibus aut in inferio-
ri, aut fuperiori parte capita
funt: fepto tamen tranfuerfo caput tn medio confiflcre credimus , non autem
in altero extremorum, Dein ofsiculorum qua:

fefamo femini comparantur ratione, ipfa mufculorum capi-
ta uuriant. inter reliquos namque mufculos, capita duorum
primorum pedem moucnrium, mox in exortu,
fefaminum libi priuatim innatum habent ofsiculum , quo inferiorum femores capitum uim reprimunt fc
A airntai, exoluunt.Qua: a mufculorum uentribus fuinuntur differentia, przccdcntibiis diderent ijs feri omnes expli
eati funt, quum mufculorum formas & fibras rcccnfcrcm.Ncquc hic aliud addendum efl, quam uentrem
mufculi illae proprii reponendum cdc,ubi fibra: mufculi inuiccm minus compinguntur.ac copioliorc car-
ne continentur. ac proinde quibuidam mufculis.in ipfo exortu uentres potilsimum habemur, ut qui ab
ilium ode infemorrs os iuferunturialijs ad fincm,ac ad infertionem magis quam ad caput , uentres confi-
" 1
fltumut fepto tranfuerfo, quod carnolius in extremis, atque ipfis adeo iniertionibus , quam alibi confpici-
tur. Alijs mufculis uentres ilatim pofl ortum incipiunt, ut
furam " conflit uentibus. Alijs mufculis uenter * 0 ,, g,
,’
longius ab ortu conlpicituricx quorum numero is efl , ° qui brachium dcorlum ad dorftun trahit : & P p 1 1 ia.+.
unus
J
, L
Humani fabrica Liber 1 *77

unus inter tibix motores, qui 1 coxendicis ofsis appendice enatus* fuum caput diu ncruofum obtinet» ti*-
biama; inouentium quintus mihi habebitur. Alijs uenter per uniucrfum musculi corpus permanet : ut in-
tereo (talibus, &: illi qui'ad brachiale repofitus, radium in pronum agit,& laryngis non paucis. Atque ita ali
qui mufculi tientrcm ad ipfam ufquc infertionem (eruant :ut nunc poftrcmo commemorati. Aliorum ucn
S * 3 **•* tres longe admodum ab infcrtione diftant : ut S mufculi illius, qui a femoris externo capite natus , in cal
C cem tenui fsimo longoq; tendine fcrtur.& illorum omnium, qui ex cubito tibia ve procedentes, digitorum
r 3
ub. i. motibus famulantur^ r cius qui membraneum tendinem, mufculis fecundum femoris longitudinem
protcnfisobdudum profert. A lij rurfus geminum uentrem oftcndunrcuius generis mufculi funt, quos
paulo ante inferiorem maxillam deorfum trahere A
quos a fcapulis in os „ referens pertinere dicebam,
s f m4 .a. Deinde * redo abdominis mufculo ex abundanti quxdam tranfuerfim du&ximprelsioncs infunt, qux M afctlon
&•*,». jjj um m ufculum ita exornant, ac fi pluribus cffonnarctur ucntribus.Huiufmodi ucrb imprefsioncs, feu li- impnfha—
neamenta, & circujifcriptiones,quasGrxci wiy?**** uocauere,funt uclutialbx quxdamlincx, in mufeu- mtt.

alicuius fubftantia impreffarquarum quum frequens nobis mentio incidet, non abs re feceris, fi has in re
li
t tui. A, dis mufculis, atque fis etiam * qui lub Itomacho latitant, in mulcuiorum tabulis intueri non grauaberis*
•• Qux a tendinibus fumi polfent diflercntix,ex commemoratis fere etiam
pendent Quidam enim inten- A .
ttaiimi-
r
dinem cncruationcin ve nrorfus non dclinunt:ut labrorum u mufculi, & * redum inteftinum Se Y uefi-
'
Jj
t‘i'/Uap. ex ccruiccm ambientes,!: laryngis omnes: illis tantum exceptis, * qui redo donanturfitu, ac fceundx
49 m. cartilagini tertiam committuntrni fiquidem in infcrtione ncrueum quid commonftrant. At non folum il-
jr 4 fi tap. |i s qoi aliud prxtcr os moucnt, tendinibus dcftituuntunucriim (ctiamfi fccus in primo de Mufculorum mo
tu,& alibi quoque Galenus fenei at j eorum quibus ofla mouentur, quamplurimi tendinibus carcntmequc
^
i F?
,n infcrtione magis ncrueum quid,quain omnes mufculi in filis uentribus commonftrant Eft autem cius .
a nii.fi clafsis in manu, 4 qui pollicem indici proxime adducit:dcin duo, b qui primum pollicis os infle&unt:a£
' ' * “
b 6m
' '
juA.
e 7M
d 7 tak.L.
f 1 ta. ab ilium o(Tc in uertebras lumborum & infimam coftam ducitur , flexionisq; dorii 'autor eft,
S. int mus,quii
ncrueum quid (perinde aedorfum inouentium alij permulti) oftendit . His accedit fepeum tranfi-
nullibi
g jmI *. nerucam lubftantiam exprimens, 6 prxtcrquam ubi lumborum ucncbris ex

uerfuin, in infcrtione nullibi
Neque etiam in homine redi abdominis mufculi, h ubicoftarum cartilaginibus implantan-
porrigitur.
£ ^
i fuk.ai
wr»tcndinem commonftrant: ut * neque in ftmijs& canibus, quibus ad primam ufauc coftam confccn-*
r ait. dunt. At in illis,qua pedoris ofsi exporriguntur, in medio dudu ncrucam naturam haoent, ac fi inter illos
prorfus repo nendi eUent ,qui duos commonftrant uentres . Neque etiam complures mufculi , in occipitij
os capitis motuum gratia inferti, tendinem magis in infcrtione quam in ipforum uentre oftendunt prx-
,
tt.ii, tcraliosfanequamplurimoscorporismulculos. Porro alfi mufculi tendines habent , ut eorum qui aliud
1 \tab.Q. quam os moucnt, * fex oculi mufculi :fcptimus enim in nerueam fubftanriam non definit. Ex mufculis
4 tah. n. olâ moi,cnt *bus omncs qui cx cubito manum adeunt, tendinibus ornantur. 1 emit num quidam lati menv
n 6 u a.
n 6 ta.yj. branciq;
funt: ut lex oculi mufculorum tendines , Se obliquorum, & m tranfucriorum abdominis. Alfi
i
n qui cx cubiio procedentes, digitos ficdunt.

0 qua. omnino teretes: ut Alfi paulo minus toto teretes, Se lario-
p ita\J. res nonnihil, quam protiindiorcs ut ° tendo in calcem infertus, Se P tendo in latum ccfians tendinem,
:
Pûfquam brachiale attingit . Et alfi tendines breues fune: ut S circumucrtentium brachium mufculo-
1
*7 rumicndincs,& radium moucntium, r qui circa mediam radfi longitudinem infertionem moliuntur •
r m. o.
j„„ , i H
Ali) autem longifsimos edunt tendines ut * mufculus ab externo temoris capite natus, & gracilem ccn-
:
kU‘A. dinem, priufquam genu articulum prorfus fupcrauit, educens, quin etiam is qui latum in manu educit ten«
*, 1 1 dinem, & omnes qui cx cubito Se tibia procedentes, digitorum motibus fubfcruiunt Se prxter nonnullos :
e **bix infertos,» etiam, 1 qui cx ilium ofle natus , in membranam omnibus femoris amplexantibus mu-
t f44.lt. feu lis obdu&am delini t, ac tibix ofsi fibulxq; inferitur. Mufculi qui tendines educunt, illos alicubi ab cx-.
x 7 tarha tremo porrigunt: temporalis tamen, ex fui corporis medio tendinem emittere, Galeno in libris de Vfupar
tat. 1,1,3
tium dicitur. Quid autem hac de re fentiam, Capitede mufculismaxillam inferiorem moucnt ibus feri-
.
bam.Priuatim etiam robuftilsimo tendinfiad tibif extenfionem auxilianri, os ip(a nimirum patella u in-
**\aL
x mufculorum tendinibus, quorum beneficio fecundum manus pollicis os,
0.* i s ta nafeitur : perinde ac breuibus
l*e«. Se primum quatuor digitorum manus, & primum quinque pedis digitorum os fletti docebimus, quibus fe-
T farno comparata X olsicula peculiariter ad infertionem propemodum innafeuntur. uti etiam alijs quibuf»
tendinibus, reliquorum digitorum ofiium flexioni prxfcCtis,cius generis ofsicula quxdam inferta in-
V nata^; audies. Sic & 1
tendo ex tibia inter fibulam calcemq;du6tus,&fubcubift>rmi ofle, priufquam in
(ixa. 3 3
U,
i4*«. pedi) os,quod pollicem fuftinet,infcratur,protenfus ,
qua lub illo ofTe refleditur , inftar ofsis , durioris ve
k xfi.tab. cartilaginis indurefeit, modici ibide dilatatus. Ad hxc,unus mufculus plurcs emittit tedines, fingulos qua
*
^ ** pnuatis fui uentris carnofis propaginibus cduccs:ut qui in cubito locati, ad quatuor digitoru manus
"Vwle
6 i£*s. flexionem auxiliantur. Alij unum quidem educunt tendinem, at is poft modum in plurcs dilcinditur ut :
a 14144*. a mufculi cx tibia enati tcndo,qui in pedis planta, tertfis quatuor digitorum ofsibus tendines exporrigit:
M.itmS. deinde h qui bicorni tendine in poftbrachialis ofla inferitur, Si ad brachialis cxtcnlioncm iuuat. c Qui
b 1 1 ta A« , nfrm indicem,
inrlirpm.mrtlinm
medium Se anularem manus extendit,
A* anul.irrm inrdm coniiftit.is
diftrrentiarum medio
in harum diflerentianim
rvtpndir.in n.imnuc
rnnfiftir.is namque
autem
nc S uc plurcs educit tendines , neque etiam ipfius tendo in plurcs diuiditur , fcd mediuum quid inter iam
d V4 tak.
m,,. q, dictos com monftrat Rurfus plurcs mufculi unum cfficiun^t endinem : d tres enim furx maximi , tendi*
.
ed
i
1 ,
>7® oAnd. Vefalij , de corporis

« mufculi in unum coeunt , unamij; fimul e i ] ulm.
nem unum in calcem inferunt. Infuper& cubitum extendentes tj,e.
infectionem etformint. f Prftcrei &
tres tibiam extendentium maximi>in unum quoque tendi nem, cui
f 8 tsb. r,
patellam innafei diximus, colliguntur. At de mufculoruin numero & concurfu aliquid nunc fubijcicn- Zm, dei» k.
dum ucnit: fi quid cx mufculorum differemijs omiflum fit , quum fcorfum fingulos percurram , in libri
&
A m(u huius progrelfu explicabitur. Quemadmodum & hoc cfle polsit, mufculos quofilam habere alios,qui fuo
mmfcmlori
motui opponuntur: ut deflentibus digitos opponuntur , qui coldcm extendunt . Sic qui caput inclinant,
contrarios fortiuntur.qui idem rurfus in poltcriora releuant. At quidam, motus fui nullum Jubent cotra-
pofiutne.
rium.tcftium
'
fum
L —
namque g mufculis nulli, qui tcftcs deorfum trahant,opponuntur. Neque etiam anum fur- g %% fiju
( l r. J:-:r
*» ucllcntes,qui eundem priuatim deorfum trahant, oppofitos adipifeuntur .
i/ *
Vt neque etiam circu- f4- —
lares inrcftini finem ,&ucfica: ccruiccm amplexantur :&poftmodum
illi, qui redi inxcftini
i
1
mufculi a nobis i n- h fi*f. f«
B.C.
ucnti>qui laryngis operculum furfum atque in anteriora moucnt, nullos quoque oppofiti motus focios ob i
».J,4 fi*
». tinent. Sic etiam a mufculorum munere differentia pendet: quumalij redis prxfint motibus, ut qui qua tMp. 1 1 K.
tuor Se manus Se pedis digitos extendunt. Aiij duntaxat obliquis fubminiftrant motibus, ut radij motores
omnes. AJij utrunque motum pneftanttfi enim k mufculus a pedoris offc Se dauicula enatus, ac in mamil k 4M.0.
larem occipi tij ofsis pr ocellum infertus, qui in dextro cft latere, una cum finiftro contrahitur, caput
flexionem redi Cumam experitur : fi uerois iolus, quicfccnte finiftro agit , caput finiftrorfum in anteriora
circumucrtitnr.
MVSCVLORVM NVMERVM NON PROMPTE

diffiniri. Caput 11 L
RDVVM difficilcq; effe, mufculorum numerum pcrfcqui,ac fcmel, quot uniucrfi cor-
Alui alium
pofsit cfle fententia. A liquis namque
mufmlor» mufculum, a qui brachium pcaon adducit , eo quod nulla fui parte libi non continuus
numen pro contiguusq; fit. Alius ucrb duoru mufculorum loco illum fortafsis ccfcndum contendet
pier fi£r*i
et metui fin
quod omnes ipfius fibra: non parem dudum obferuent , ipfcq; mufculus utcunque contrarios motus ob-
eat. Eius enim pars, cui clauicula, & media pedoris ofsis pars,clauicula:proxima,principium przbcnt,dc-
orfum oblique, uerfus mufculi in brachium infertionem , fuas fibras porrigit , & brachium pedori elatius,
quafi ad guttur dauiculamq; trahit. Inferior autem pars, qua: a reliqua pedoris ofsis fcdc,& quibufdam eo
itamm cartilaginibus cnafcitur, furfum oblique ad brachium fibras dirigit , brachiuq; humiliori pedori*
fcdi addunt. Vtrifque autem mufculi partibus in fc collcdis , brachium pedoris medio admouetur. Prae-
terea ad hac mufculorum continuitatem, Se unius inftar panis circunfcriptionem,fc nullam, ut inter duos
manus digitos , lectionem , fcd diucrfum fibrarum dudum, ac latum mufculi principium , uariumq; eiuf- b gtak.T*
dem munus, non folnm, quem nunc rcccnfuimus,mufculum quis referre potclt:ucriim & illum, b quem A.
fcapulam mouentium fecundum reccnfcbo,qui continuus quidem cft, attamen fuperiori fuapanc furfum,
uerfus occipitium fcapulam attrahit : inferiori ucrb deorfum, uerfus dorfum media autem fede, aut utraq;
:
ipfius parte, reda retro rfiim fcapulam mouct. Dcin huius mufculi fibri, fupra (capul x fpinam confpicux,
deorfum in exteriora feruntur : qux autem fub fcapulx fpina uidentur, furfum exteriora contendunt : uc-
rum nulkr interim dccuflatim fe mutuo interfccant. Item c qui brachium attollit , unus quidem conti- e 4 u. A.
nuitate clbucrum apud Anatomicorii prxeipuos non defuifle uidentur, qui duos hunc cfle dicerent, unum IO tui. A.
priudtm
a clauicula, alterum a fcapula oriri contendentes, ac motibus , non autem continuitati animu adhibentes.
et
Quinctii prxtcr alios picrofquc his adnumerari pofsint, femoris motibus famulantes omnes , d qui trian Ax*« uu
a 1 iiM*
1
gun hgur* proximi fum, & interim nullam diliundionis aut incontinuitatis nota referunt : ucrum fibras U infert*
ucluti cx latiori bafi ad conum tendentes, & ideo non pari prorfus dudu dclatasdibi ucndicanc. Fibrarum d 9tn.rU
10 teb. Z.
etiam dudus diucrfitas , alijs c quatuor intcrcoftalcs mulculos in uerarum eoftaru interuallis conftituit,
propter diucrfiim illarum inter coftarumoflafc cartilagines fcricm,nihilominus tamen continuitas ferua
1 1 r«4. L
8 tJ>. A.
tur unde etiam alijs duo tantummodo in toto intcrualio reccnfcntur. Sed & mufculorum dorfum moucn
: e 6ut.V,
tium f quamplarimi,varium mufculis alTcribi numerum indicant : quum alius continuitatem perpendes, X dem 8 te
unum utrmquc ftotnacho fubicdum cfle dicet : alius fibris & explantat ionibus implantationibusq; atten- UU E, E,
non ofsibus,fcd quibuf dr > mater
dens, tot mulculos recenfebit^x quot ofsibus is cnafcitur,& in quot inferitur. alius
petierit /r*
A bimprtj- dam Icuibus imprcfsionibus inferiptionibusq; attendens, tot mufculos enumerabit ,quot inferiptiones ui- deiMmuU
fweubuu derit. Atque id maximi in g fecundo caput moucntiu pari ufuuenit, quod cx pluribus cnafcitur olsibus.
f 8|4*.a.
Se multas oftendit fibras & praeterea in hominibus adeo uarias priuatorum mufculorum deferiptiones ob
:
B.I4M.O.
tinct, ut id par quibufdam ncutiquam duorum mufculorum loco haberi pofsit,fed pluri ii, neque id quidem
Cxtcrum & mufculorum capita numerum turbant . non enim dubita, g IJU.A.
adhuc eodem numero omnibus .
1XS.8
A upitibmt h mufculum a pedoris ofle & clauicula enatum , ac poftmodum in mamillarem temporis ofsis oroccfliim r.
infenum, duorum mufculorum numero nonnullis Anatomicorum proceribus comprchenfum miflc,qubd h .(«.a
eam principi) partem , quam a pedoris ofle educit, ab illa qua: a clauicula prodit, nonnihil diremptam
putarint,quodq; una aliquantulum neruolior altera fit,ctiamli reliquo dudu mufculos non fcparctur,neq;
diucrfam fibrarum naturam habcat.Pari etiam ratione ccmfsmum cft, non dcfiiiflc qui primum Se fe- 1 i I1H.A
, itim 'fjm.
cundum pedem moucntcsmufailos,a radicibus femoris capitum originem duccntes^corfum fingulos po f-fttT.f
fuennt
i
1 ,
Humanifabrica Liber II. i-j 9

k 5 m A. fuerint efle duplices
:
qubd unam originis partem ncrucam , alteram carneam , ut & k redi abdominis,
dtinm,».
proponant. Alij tamen eam originis diucriitatcm non tanti , ut cius gratia mufculortim numerus ipfis c\-
I 6 u. e.
dtio 44 crcfecret, fecerunt, & fingulos unius loco habuerunt. At hoc poArcmum magis adhuc ufuucnirct in ante-
,
riori cubitum fledentium mufculo qui crii nuliis,quod lciain, duorum numero habitus fuit,duo tamen
J
:
diflinda nancilcicur capita, magis quam nuper dictorum mufculomm capita inuiccm dirempta quamuis :
in communem conucniant mufculi uentrem,qui unicum tandem educit tendinem, adeo , ut ad capita re-
fpicicntibus,non idem omnibus placitum fucrit.Quanquam id illis conflitutum fui (Te uidcbatur,ut unum
dicerent mufcidum, cuius capita in eundem mufculi uentrem porriguntur, quod iam didis fit mufculis at :
que plurium mufculorum uicc cos habcrcnt,qui ctfi in unum coeunt tcndincm,ucntribus tamen non con-
m 14 ut. tinuantur. Quod exadifiime in furar mufculis obfcruatumcd , quum ra mufculos ualidum illum calcis
tendinem conftitucntcs, tot numero effe uolunt , quot uentres , qui tres uifuntur duo nimirum a femore
:
produdi, quos etiam quatuor alijs enumeratos dixi : & tertius, qui pedem moucntium cd quartus Idem
D f M. A. quoque maximis tibiam extendentibus n mufculi, fcptimouidclicct,odauo&nonotibiammoucntium
II contingit : qui ctfi unum tendinem tibic infertum una producant , tamen quoniam uentribus non conti-
f- nuantur,plurium mufculorum loco cenantur. Cxtcrum tendinum ratio talis cd , ut omnes imum nume- A ritdiiu- r
rent muiculum,qui uno enatus capite, unicum educit tendinem, ctiamfi ille poftmodu in plues diuidatun bm.
o S 4 MJ?.
quemadmodum 0 mufculo accidit, qui tertios quatuor digitorumj>cdis fledit articulos. Ita etiam mu-
fculus unum caput habens, & adhuc carneus, in plurcs tendines ddlcdus qui ciufdem motus autores exi-
,
p fM.0. dunt, unius mufculi loco comprehendebatur quemadmodum P mufeu lus quatuor manus digitorum fe
:
q 6u.S. eundos flcdcmarticulos:& is etiam, H qui tentos indedit a quo nos illum luo didinguemus loco, r qui
:
r 6ui.n.
pollicis tertium internodium fledit, quod is ab illo prorfus Iit (ciudus: Se fi alibi forte ipli continuus ccrna
tur,id obfcurc admodum in primo tantu ed exonu. In uidoru modb claflc etiam fere, prarter aliquot alios
s put.Z. mufculos habetur, > qui indicem & medium atque anulare manifc fle extendit. Verum fi tendines in diucr
£a fpccic offa inferantur, difTedionum penti mulculuin,qui tendines educit, plurium mufculorum numero
K 10, 11 rcccnfcnt.quemadmodum nonnulli c mufculum, qui pollia duos tendines , & unum brachialis odi pol-
tdLs. licem fudinenti exporrigit, duorum loco cnumcrarunt,ctiamfi omnes idi tendines ad euerftonem faciant:
pollicis quidem tendines, ad pollicis motum : brachialis autcm,ad brachialis. Verum tale quid in anterio
u 4 ut.*, ritibizfcdcmagisadhuccd confpicuum :ad medium enim longitudinis tibiz, a mufculo quatuor pe-
11
XX.
dis digitos extendente , camofus educitur mufculus , qui in pedij os minimo digito przpofitum inferitur,
ad pcJiu]; clciiationcin interiora iuuat,quum digitorum interim tendines digitos extendant. Adeo ut ali-
cui uideatur duos hic enumerandos cfl*c muiculos,alij ucro unicum prout hic exortus continuitati, ille ue
:
ro diucrfis tendinibus, A: in uaria olfa infert ionibus,diftcrcmibusq; hmdiombus animum adhibuerit. Ne A iw(M ei
que minorem in numero obfcuritatcm parit mutuus mufculorum connexus. * Qui enim a pedoris osiis nex».
* 4 M&. S.
T. lumino cnati,in os v referens inferuntur, internis fuis lateribus adeo inuicc adneduntur , ut quis hos duos
y •»*/*• cfTc,alitis autem unicum, non incpt£ dixerit. Quod
etiam illi commonflrant , y qui a circulari ani mufeu
«P* 49 H. lo enati, ueficz meatum, ubi primum fub penis corporibus exporrigi incipit, t aquam duo digiti, amplexan
I A M.
tur. Numeri etiam mufculorum obfcuritarcm auget eorundem concurius : ex quorum albo , fi quis alius, A rtmmrfm.
x 10 u t.
z quartus tibiam moucntium profedo e A, qui a coxendicis ofsis appendice enatus , ualidus deorfum fer-
IIM.« 4 >.
tur : & ad medium longitudinis femoris nerucus fadus, alteri carnolx parti connalcitur, cui femoris os ini
tium przbct . Dcin ambz hz partes , ea frilicet quz a coxendice ducitur , Se ea quam femori afleribimus
unum tendinem fimul efformant , elatifsimx fibulz parti robuAifsinui infertum adeo ut & unum Se duos
:
mufculos hunc rcccferi, nihil prohibeat, dummodo a ucra deferiptione non declinetur . Porro & ad hunc
x tu. o. uariarum partiti concurfum, 1 illi mufculi referri poflimt, qui cubiti cxtcnlionis habentur opifices: quum
P.<^K. 1 Se tres Se duo & unus, ante infertionem, tedinisq; productionem, connexus continuitatisq; ratione, cnume
ut 6 , />• rari poterunt. Vri & uario numero
b decimum femur moucntium mufculum habcri,nihil prohibet pro-
,
I 1 M.T.V.
pter carneas partes , quas fibi ucluti nouos mufculos aiiumit , ad ipfius fecundum poAcriorcm coxendicis
X. ijmJ,
olsis fedem, reflexum quos alius forte a decimo, propter uarium exortum , numero feiunget : alius, quod
•J- :
b itw.F, fimul cum decimo concurrant , & ante infertionem , totiusq; tendinis produdionem decimo cona-
fcantur,uniancur ve, hos cum reliqua decimi mufculi portione , unius tantum loco rcccnfc-
Ix M-cX. bit. Atque hinc fit,ut toto fermonis progreflu accurate mihi de mufculorum numc
y.0 I
) M.
ro ucniat conflit uendum , ad quos iam tempe Aiuu m cfl accedere , ne proli-
T,{>**>* 0>
xius in generali mufculorum explicatione hxfifTc uidear . Cztc- y
rum ne quid obfcuritatis fcqucos pariat oratio,& przci
pue quum cutis motores pertradaturus fum,
aut quoties crebra carnofz membra-
nz mentio incidet, nunc cu-
tis Se membranx cius
*
'
naturam pro-
- 1 v ». lcquar. V
\\
DE
. ,
180 Vefali] , de corporis

DE CVTE, CVTIC.VLA, ET MEMBRANA PER VNIVERSVM CORPVS
cuti fubicba, prxtcrca & adipe inter cutem membranamq; ilJam repolito. Caput V.
VtAI^T ES boc Capite defer ibendx, uigefima quinti libri figura utcunque exprimuntur, iuxta r,ft: dem & in
uigeftmaqumta figura ciufdcm libri, iuxta dextram mamillam
C VT IS V T IS, omnium corporis partium eft indumentum, corpori inftar natiui tegumenti ob-
v td ductum, non duntaxat omnium hominis partium, fcd uniucrfir fubftantii,quam genera
&
corruptioni fubiebam fcimus, duritie molliticq; media. Eft enim cutis.ucluti fan
tioni
Cmtit fmh-
guinc prxditus ncruus,ac inter neruiim mufculorumq; carnem quiddam plane medium,
flstitu
Cmtit difft perinde ac fi ex mixtis utrifquc conft tueretur. Hxc in horni ne, Herodoto nftp*** aut «r-
i
rtntit. dicta, boum & equorum tergoribus, ex quibus coria adaptantur, rcfpondct, de non
A coiumx»-
pari ratione omnibus fubiebis ipli partibus adhxret,concbiturq;. Secus enim in manus uola Se pedis plan
ta fubditis partibus adnafeitur aliter rurfus in fronte fibi fubditx mulculofir fubftanrixA aliter in labris,
:
palpebris, aui ibus, nafo,ano,ac pudendo , quam fere per uniiicrfum corpus , fubftratis partibus cutis com-
A mtrmtrm
mittitur, ac inter fccandum,diucrfa ratione a fubditis aufertur. Deinde in omnes cutis regiones non xqua
mf*t.
lis eft neruorum diftributio,ncc cutis etiain undecunq; eadem crafsitics interna: enim manuum cuti, plu
:
A molliti i . rimx neruorum fibra: porriguntw, uerticis nero curi paitcifsinuB. Quinctum faciei cutis mollior & tenu-
ior, uerticis autem planta: pedum durior uifitur Qux internam manus fedem inueftit (nifi labore cal-
& .
lofior euaferit) cxquifitifsimc in duritie molliticq; inter reliquam cutem ,Se omnia prorfus corpora , media
eft, quam proxime arquali ad pondus temperamento accedens. Vteunque uerb fit, cutis homini pro magni
tudine corporis tenuior, quam animantibus quadrupedibus obtigit: quanquam etiam homini profebo in
A met». ucrtice,dorfo>cruribusA pedis planta, crafia fit admodum , fcd non omnibus arqualitcr . Quinctiam alix
cutis partcAfferrfus immobiles funt A' circum abu difticilcsmt uolx & planta: cutis, alix ucrlatilcs quidem
funt,fcd nullo aguntur motu uoluntario:ut tota corporis cutis, ea excepta qux monetur, ut eft frontis& fa
cici uniuerfaA qux anteriorem colli fedem latcrnq; complebitur. A eque hxc motu participar,aut proprijjs
in hoc famulantibus mufculis, ut cutis frontis, colli, genarum labroi um:aut uicin* ipfius cutis gratia, ut
A filn . malarum cutis, qux mufculis dcftituta,fimul cum proxima ipli cutc(at obfcurîntcrim) mouctur . Qudd
quidem ut uerticis, axillarum, pudendorum, in uiris mctiralia autem penitus pilis
alia cutis fedes pilofi» fit,
A f$TMmi»i orbata, ut palmx pianti cutis, omnibus cofpieuum cnc arbitror. Quemadmodum neminem latere lcio,
liti.
&
cutcin maximam totius corporis partem
dic, perpetuo contextu cfformatam:nifi quod tenuibus forami-
excrementorum propulfionem A’ pilorum generationem paratis, peruia fit : atque
nulis,ad fuliginoforum
etiam in palpebris, nafo,auribus, ore, ano, pudendo, &• ubi unguibus uiam prxbct,intcrpcllitur,pcrforataq;
confpicitur. Ad hxc,cx extera cutis regione, interna manus cutis (ut Se pedis plantam inueftiens) maxi-
CVT1CV- me continua,
minimeq; perforata uifitunquod Si nuper natorum cuti aliquibus affcribcre libuit . Cuti alia
Lt qmid. tenuis A
prorfus exanguis cuticula obducitur, propemodum ceparum tenuioribus ac pellucidis rcfponde*
inuo!utiis:nili qubd alicubi ,& pnfertim in uola A
pedi* planta,crafsiorduriorq; occurrit. Hanc quum eu
tis(qux Jky* G ricis uocatur) uelut quidam cfflorelcentia fir,®^*/' illi appellant. Quod fi aliquan-
Cuti mAitt do attritu in fcabic,aut in uulneribus,cx unguentorum applicatione aut ignis admotione , aut feruentis
,
cr ttmitt aqux infufione,aut ex longo itinere auferaturA interdum ucficulx ac papuli inftar a cute abfccdat,prom
mt iwntcl
ptifsim^,aliterq; ac ucra cutis rcnafcitur,qux fola fanguinis & ui talis (pineus compos eft , ob quod ucna-
arrigi, ip-
f
J*»~
rum arteriarumq; alicubi A' neruorum tcnuifsimx partcs,fincsq; ad eam confluunt, ipfaniq; fimul concre-
fmrjjtiotn ti quibufdam cftormarc crcduntur.Ncquc fanc audiendus eft Ariftotclcs,ctitcm fcnlii deftituens , non fc-
foltm .
cus,quam fi camis cuti fubditx duntaxat beneficio tabus fenfus perficerctunquum cuti proprios , ccrtaq;
l_jAr. x. it
ferie ncruos exporrigi, ex Anatome difcamus,illi pricipue,qux in facie eft, ac brachio , cubito Se manu, de
Aiunt, M.
II* inde Se cruribus &
pedibus. Per reliquum autem corpus, ctiamli non ordinata fcricncrui ad cutem dedu-
cantur, atumen complures in illam dcfinunt,fubipfaq;Apotifsimuin ad thoracis latera exporriguntur»
membrana cuti fubdita (ut & ucni ipli) futfulri:quemadmodum etiam in quarto libro qui ncruis dedica
,
fum explicatius. Atque ita mufculorum (quos carnem Anftotclcs appellabat) gratia, eu
bitur, enarraturus
nequaquam fcntit:ucrum,uti diximus, propriorum neruorum oceafionc Et quamuis uerticis cutis ob-
tis .
fcurion fcnfu fit nndita, attamen fentit, utcunque etiam incommodifsimum Naturi fucrit,furfum ad ucr
ticcm ncruos di(tribuere,ipfii^; etiam cutis hic non admodum fcnfu indiguerit . Deinde quis non quoti-
diana experientia cdobus, cutem a fubditis mufculis, autofsibus quoque auulfam, & poftmodum fcalpcl-
10 ibam,iinguibusq;comprcfiam,fcntirc non didicit? Neque eft , quod Ariftotelis fcbatorum quifpiam
hic nefeio quam Tcrrcftcritatcm mihi aftruat:quum nerui a dorfiili medulla (Si potifsimum humiliori ip
lius fede) enati, ipfa cute duriores fint A
his adhuc ipli tendines, quos potifsimum facili affici , nemo inn-
ciatur.Imo Ii non minus rationi, quam experientix fimul fidcj habenda erit , aufim aflcrcrc , mufculorum
uentres quamplurimos (ut quorundam femur amplexantium) obtufius quam ipfam faciei manusq; cutem
afficuAtquc etiam mihi ridendi uidcntur,qui cutem ob hoc Icntirc polle aucrfantur , quod nullum hic fit
mcdium:quafi uero etiam ncruum proprijs membranis prorfus denudatum, aut etiam in medio diuifum,
erauifsimc cruciari non uidcrcmus,quotics ipfius denudati fubftantii aeriores pulueres in (perguntur. Et
CARNO-
11 medium etiam priter rationem in tabus fcnfu ridiculi defideraremus , non ne in promptu eft ipfa cuti-
»•/» «m»
bntut. cula cuti obnata A
interim (ut putamus) fcnfu priuata?At nunc membranam quoque aggrediamur, cuti
per
Irlumanifabrica Liber II. 18*1
per uniuerfum cornti«Tubditam,qux cuticula longe robuftior crafsiorq; cft fi fibris quibufdam bis rflris
,
qui fubftcrnuntur illi mufculii adhxrct,cuti ucro pertinacius committitur. Siquidem quampiurimx
quamplurimx ucnx.
ucnr
fi paucifsimx tcnuifsimxq; arterix, cutem nutrientes, & ncruorum propagines, cuti fenfum
communican
tcs, hJc membranam tranlcunt,ipfxq: inter cutem & illam prorcpcntes,hacfuflfulciuntur, membranamq;
cuti copulant, prxeercontinuam quandam«fibiq; proximam fibrarum membranearum feriem, cuius etiam
beneficio membrana ualidi(sim£ cuti connafcitur.Hxc non eandem in uniucrfo corpore crafsiticm ob- * '
tinctJucrum quibufdam corporis fcdibus,camofis fibris adaugetur^ crafsior reddita, adeb carnofa effici
• jmM*. tur,ut mufculi nomine donctur.Huiufmodi regio in tota * colli amplitudine habetur, & in b fronte, & trjmm.m*
b t
wi- A. in reliquapropemodum facicrquibufdam autem animalibus undecunque fere camofis oppletur fibris, & l"4n* cmK
-praefertim iLlis qux totius corporis cutem (ut nos frontis) moucnt.Audio & homines fuifle, qui in thoracis
Ult fsti*.
regione, & alibi etiam in corpore cutem mouercualucrint, quibus proculdubio membrana hxc, limilisc-
quorum afinommq; carnolis membranis contigit.Porro huic membranx, quam aliarum membranarum e e Amkm
nomine Cptr*. Grxei appclIant,non perperam uoccm Carnofa adictitam arbitror, quuA inter reliquas cor- »* Httrao.
poris membranas hxc fola propemodum carnofa apparcat,ucreq; talis cenfcnda fit Quod Arabes paulo caro or>p
.
exadius perpendentes,primi omnium,quodfciam, nane membranam Camofam appcliauifie uidentur. pJuJi»

Atque id fane penitius huius noftrx xtatis medicorum prxeipuis indagandum fuerat, qui panniculum caf OTq* #
nolum.a Barbaris quibufdam non mald mcherculcs eo nomine appcllatumâdo abdominis mufculosef* t ttr *
fc contendunt, fi contra Galeni fcntcntiam,ac rei ucritatcm,cuti membranam in uniucrfo corpore, fi irf
ipfo demum abdomine (de quo duntaxat lapcrc uidentur) fubtendi inficiantur. Alij, ctli per uniuerfum
coipus a me hanc membranam dcmonftrari conlpcxerint,adco ineptiunt, ut hanc non fateantur eam cf- t* .
p"
ic , cuius Galenus tum alibi firpius,tum in tertio de Adminiftrandis lectionibus meminit, eo quod ego adi PaanJ.+H
pem inter cutem & hanc membranam oftcndo,fxpc trium etiam digitorum crafsitudinc:quodq; hominis araafmi .
membrana tantum acute femper abfcedat,quanta adipis cft era fsities. Debebant profedo ciufmodi Na-
turx ucritatis hoftes perpcnderc/jalcnum de fuis fimijs, non autem hominibus locutum, quibus nullus
adeps inter membranam «St cutem interucnit:ipfaq; membrana non fibris duntaxat cuti continuatur fcd
prorlus undique citra alterius corporis interuentum ipfi contigua cft . Vnde aiam non adeo arduum cft,
sn homine cutcn\folam illxfa membrana diuidere,ac in fimijs, canibus,^ illis animalibus , ex quibus Ga-
lenus Anatomen defcripfit.Huic membranx ea parte, qua mufculorum proprias rc/picit membranas, len-
tor ille mucofus,qucm cuti Ariftotelcs tribuit, obducitur, ob hoc fortalsis ,nc ipfa fubicdorum mufculo-
mm motum prxpcdiat.Mcmbranis enim omnibus, qux corpus, quod litum locumq; aliquando mutat, co-
tinent, ambiunt vc,murofo quodam lcntoq; humore, qua coipus id rclpicium, oblini, commune habetur.
Sunt itaque tria, uniuerfum hominis corpus perpetuo cingcntiatcuticula nimirum, cutis, & membrana hxc
carnofa.quibus& quartum accedit, ipfa uidclicct pingucdo,fcu adeps, »#*»*» Grxeis nuncupatus qui, nili
ADEPl,
fmfimff*-
J
:
extreme homo cmacictur,undiquc propemodum inter cutem, & quam nuper diximus membranam, copio £!
fifsimc continetur. Exucniscnimcompluribus,&arterijs(fiqux reperiantur) membranam perreptan- vbiadtjt
cibus, atque inter illam cutcmq; propagatis, plurimus fanguis reludat, membranx frigiditate , calorisquc
inopia, in adipem, fcu pinguedinem, aut ut ali) etiam in cornutis animalibus uocant , axungiam de-
generans. Eft namque hxc adipis ad uniucrli corporis membranas , ligamenta , Se (ut fcmcl dicam) ad
omnia ianguine indiga, frigidaa; corpora,generationis ratio : uidclicct quod ex ucnis emanans fanguis,
frigoris ui congeletur, illisq; adhxrcat corporibus. Verum interima Natura cautum cft accuratifsi-
mc,nc adeps nafcatur,ubi noxia inntilis ve clTe pofsit. Non enim Natura adipem cerebri membranis obdu
xit,non ternum inuolucris , non intemx fcdi cordis inuolucri,quamuis rame cor hac non dcftitucrit non :
internx ligamentorum fcdi, qux tendinibus tranfuerfim obuoluunturmequc etiam palpebrarum, aut fron
adipem fubiecit,nequc etiam adeo multum manus pedisq; externx fcdi. quemadmodum
tis,aut penis cuti
profedo copiofifsimum clunibus obduxit, ut illi adipe,puluinaris uicc uterentur. Adeps humidis frigidisq;
animantibus ( ex quorum numero homo & porcus lunt ) plurimus colligitur ficcis ucro & calidis nullus,
:
aut perquam exiguus ut lconibus,& canibus ucnaticis,ipfiq; etiam Itmic.Quanquam prxter hominem, &
:
porcu & ericium, nunqua aliud tcrrcftrc occurrerit quadrupes, quod inter cute & carnea membranam, adi-
pem nancifcitur,utcunq; etiam alias oues & glires illi fubinde rcpcrianturprxpingucs. Albet autem adeps,
ctfi in omnibus animalibus non xqu£ A
in homine minus adhuc quam in exteris omnibus, quod membra
:nx,cutisa;,& alia, quibus adhxrct, corpora, alba,& non camis modo rubra iint : omnia enim qux in noftro
corpore ab aliquo emutantur, mutantis altcrantisquc colorem quam polfunt proximi etiam fortiuntur.Ec
ridiculum prorfus cft: , ob hoc adipem album arbitrari quod acrcx fubftantix compos fit : quum oltc , Se
,
: cartilagine Se ligamento, & tendinibus uix aliquid candidius occurrat
, quibus nihil xqu£ terreum in cor-
,
pore reperias. Adipi inter cutem membranamq; collc&ojcum ufum afteribere pofliiinus , quem uefti tri-
(mimus ut corpus fcilicct calefaciat frigoris tempore, & fi Soli homo exponatur , ucftis quoque modo rc-
:
• fngeret,calorcm,qno minus penetret, iidiibcns. Atque tam lcuis cft adipis ufus,ut homini ncccfTariaracor
poris partem aut fubftantiam nequaquam dccfTc putemus, Ii adipe fortafsis deftituatur •
Vnde etiam haud mirum cft, nuper natos pueros , aliorumq; animalium
fertus, nihil adipis, quibufuis etiam membranis at-
• tenfum adnatum ve oftendere •
qvi
1 8z *And. Vtfalij , de corporis
QV I CVTICVI.AE, CVTIS, ADIPIS, ET CARNOSAE MEMBRANAE
natura per fcdiioncm obferuari debeat, Caput VI.
TI pnccdcntclibro.poftquamofsiiimcartilaginumtphiftariamabfolui.ratloncm ma
duincj; tradidi, quo quis hic ad difeipiinam opportune (ibi parare queat : ita quoque hoc
libro.omnium qux feriatim tradentur, fecjndi artificium poftcuiufque enarrationem
l*'1 ' ficfubmngam,utquisinunocorporcomnemmufculorumacligamcntorum diflcdtio-
nc,n rc ^tc aggreflurusAt ordine abfoluturus eft.Vnde etiam alia modo mufculorum de
iw»r
‘"h,. - feribendorum tradendorum ve feries, quam in mea horum librorum Epitome, nonnun-
SUn*. quam incidet, in qua ujcini* potiusquam feftionis rationem in ordine digerendo habuimus adeo ut :
uarijsfcopis,uarijprifigaiiturordincs.Qnanquam& hic forti uicinitatis rationem habuilfcm mufculo- .
rumq; fccandi modum ad libri calcem ucTuti uno quopiam Cap.tc , unaq; ferie rciceiflfcm : nifi is longior
omnino clfet , & tibinde aliquid ad mufculorum hiftoriam pertinens contineret , quod alioquin ia
r ipfonim deferiptionibus findet complcftcndum.nc dicam Galeno (qui in mufculorum quam in aliarum
corporis partium hiftoria prolixior iSc diligentioreft) intclliccndo, nosdebere aliquando accommoda-
re.Varius itaque in eodem libto ordo non tantum cfTet ineptus ac incommodus, ucriim infuper prolixi-
tatem frullra augeret. V tcunque mterim per me licebit unicuique mea Capita lcftionc fuo arbitratu tranf
ponere, qui cos quoque fetre cogar.qui ne per fomnium quidem in feftiombus exercitati, & aliorum labo-
ribus quouis tandem prattextu (ibi uindicandis dediti, ac denique auream quandam incdiucritatcm fc alfij
cutos arbitrati, meos conatus Auigilias in epitomen , aut difpcndium potius aliquod turpiter concinna-
• bunt,pcftilcntiq; fuco ftudiolis imponent nuncq; mihi profedto autores funt,ut praeter animi fementiam
:
iubinde breuitati ftudcrc.ab ijsq; non fcmchquz alioquin utililsima forent, me temperare cogar . Ea igi-
c « ihtdmi tur ratiene, quam modo prxftamiorcm ducimus, partium pratccdcnte Capite traditarum anatomenaulpi
iuJImi».
tl tuni 5 ,nouacula acutiori, in abdomine, aut quacunque uifum fuerit corporis parte , adipe non deftituta.
Cutem ad adipem ufque refla feflioneA deinde traniucrfa (ut faltem unum , aut plurcs angulos moliaris)
incides, tam lcuitcr ac moderate cuti nouaculam admouens , ut folamipfam, illatfa interim carnea mem-
brana, diuidas. Quod line negotio in homine facicsA prxeipue pinguiori quum fubinde : A
potifsium in
mulieribus, adipis cral sities duorum digitorum latitudinem in thorace & abdomine fuperet in coxis au- :
tem ac clunibus etiam palma: latitudinem , in mulieribus non extreme etiam obelis uinccre , in pubbeis
fcdionibus uiderimus Ac proinde fefliones duccndz funt eo accuratius , quo macilentius obtigerit cor-
.
pus. Deinde etiam conandum cfi,ut hanc Tectionem citra negocium obire alfuefcasûm propter mufeu-
los ex carnea membrana conforinatos,tum ad difccndas nemorum ucrnarumq; feries , inter cutem mem-
branam^; hanc fparfas Poftquam igitur cutem ad adipem ufque ( non tafla interim carnea membra-
.
na) dilfccucris, hamulo aut unguibus, in aliquo ex fc&ionibus angulo cutem attolles & diligenter tran-
:
fucrlis acutiori nouacula ad cutem duflis fcdionibus, cutem ab adipe, quoufque libuerit, feparabis Cuti .
CuMi deinde reflexa ardentem candelam admoucbis, ut cuticula ignis ui ucficulc indar abfccdat.fcoriimq; cu-
Aifu. tem & cuticulam intuearis. Dum uero cutem ab adipe !ibcras,ncruulos indagare conuenit, & ucnas.qu*
fuper membranam in adipe prorcpentcs.cutcm adcuntidcinde ipla quoque membrana, fibris illis ffequcn
e», tibus cuti commifia,feduJ6 infpicienda eil lam fi obefum ad manum fit cidaucr,adipem a membrana li-
,
mtmirmu. Cerare contendito quod eadem prorfus ratione, qua cutem ab adipe fciungebas, pipilandum eft , Cauea
:
dumq;,nc membrana ofeitanter cum adipe auferaturfin quoGalcnura fecuti Anatomici aberrarunt,cam
membranam in homine reperiri inliciantes,hacq; potifsim um occafionc ncceflarib ignorantes mufculor»
ex carnea membrana confiitutos A
per illam expon-cdias uenas & ncruos. Ablato adipe, lcuem feflioncra
per camofam membranam ad fubicflosipfi wulculosul que induces Aparua opera. Tolis fere digitis per
tranfuerfum hinc inde adtis, aut buxeo cultello, aut fi uolcs,nouacula, illam a fubditis partibus feparabis;
aliamq; membrani a cute feparationem efle difccs,quam membrani ab illis quibus incumbit corporibus
nifrr'"*»
juullionenijquam Hcrophilus ^«fcrvnuncupauit.Hiccnimfadlu facilis eft, fjbyusq; perficitur, ilbopera-
tioni penitus re!ptifdens,qua bobus, uitulis.ouibus, leporibus cutem citra negocium auferri uidcmusiimq
uml mi nuullio haic adeo prompta eft, ut (olo flatu hccdis,agms A etiam iunioribus uitulis, membranam hanc cum
tfauam.dr cute a fubditis corporibus fiparari indies cernamus. Veriim cutis ab adipe aut ii membrana feparatio, non
i". intrr
frcquentiliiiiiu Tectionibus, acutifsimisq; nouaculis,longoq; fpacio cupietur . Quod etiam lani) no» &
docent, quoties fub axilis cutem auferre conantur,camofam membranam, corpori bouis adnexam (ne ni
u/tafii. mium carnis auferant) rclinqucntcs.Ncqucifta tantum apud lanios difeuntur, uerum etiam cutimli na-
tura, quu m
Ianij obuftos prius porcos deradunttaut potius, quum calidi aquz ipfos immergentes, una cum
,
cuticula pilos defealpunt.
DE MVSCVLOSA FRONTIS CVTEM MOVENTE S VBSTANTI A Cap.VH.

A R N E A M membranam, qui uniucrii cuti fubijcitur quibufdam corporis fcdibus
,
cxrnci$librisaugcri,&alicubi in mufculi naturam degenerare, prius commcmoraui.
&
Nunc autem per tradtabitur,cur quo nam pacto id fub frontis cute accidat, quam
x.T.AoGrici uocantiquemadmodum Se inlinuatas illi lineas , nxif** te appel
lant.Yt itaque fupercilia attollantur, A interdum deiiu(fa,oculi fedem anguftam reddat,
ipfamq;
.
Humani fabrica Liber 11. x 8j
^
ipfirmj; corrugata muniant.frontis cutu uniucr/j.qux depilis cft.fimul cum na/i cute, motu uolunt ario op
1 >t« mi portuni- Jgitiu-.t|uodcarnof*mcmbran* > totiusfromis&; na/i cuti fubtcnfc, fit beneficio: 1 hxc namqj
eamcis fibris augetur <]uimplurimis,& muficulofii rcddita.plurcs ncruorunv propagines mutiutur. Dein- tnmh
de frontis nifiij; cuti membrana hxc tenacius A
citra adipis alicuius , aut perquam modici interuentum
>mtiw connaliitur.quam per reliquum coipus cuti adnefti confucuit.Quod etiam alijs iinpofiiit Anatomicis,ar-
mdA. bitrantibus frontis cutem, carnofam mufculofamq; lubllantiam cfle:quum cutis non magis hic quam ali
,
bi,carniformi fubftantia donetur, fcd duntaaat prj.fi.rn membrana camofior reddatur, cuti ipli (quemad-
modum iam diximus) pertinacius, quam in abdominc,aut dorfo,aut cruribus connata, haud fccus.quam fi
membrana unum corpus cum cute eflet ctibrmatura:quandoquidcm fic refte idem motus amborum, me-
&
branx /cilicet cutis perficitur. Pori o huius mufculolx compaginis nbrx, mutuo ad latera accumbentes, FOrmmm
nafifunimo ufquc ad mediam frontis fedem (qux interprimas capillorum radices &
fupcrcilia conliftit)
&' ad huius quoque loci latera, carnoliorcs uifuntur.omncs furfum rciSo tramite procurrentes, fi modo
in-
ierim perquam raras exceperis, otrliquo ductu cxporreftas. Atque hxc fani refta fibrarum feries , non per- -
,
funitorie a medicis ucnit perpendenda, ne in fronte tranfuerfas potius quam reftas moliantur fcitioncs.
,
Accidit enim, quum tranfirerfim quandoque lc&ioncm inibi, A maxime iuxta fupcrcilia, ubi carnoliorcs /«7.w.iw
efle fibras dixi,aliquis tcnut.ad palpebrarum radices, tum fupcrcilia, tum contiguam ipfis cutem deorfum .
ita conuolui.Sc oculos, quibus incumbunt, aggrauare.ut neque aperiri ex feutentia queant neq; libere fuo
,
munere fungi,
se,
MVSCVLOSAE frontis svbstantiae admi-

> nili ratio. Caput VIII.
a Jldi.A.
E SCRIPTAE modo mufeulofx a fubftantixadminiftratio,dupIcx tibi erit. Vna o«*far sd
|uidem,qua fiinul cuin carnofa membrana cutcin a membrana caluariam cingente au- miuifhui*
?eres. Altera autem, qua cutem a mufculofa fubftantia fcparabis,carncam membranam
capiti affixam relinquens. Vt
ucro utranque in uno cadaucrc ex fententia perficias , de-
tonlis crinibus, a ucrticc rcifta per frontem Se fupcrciliorum medium , ad nail ufquc cx-
trcmum/cCtioncm nouacula per cutem duccs:dcindc aliam in (incipite, fecundum co-
- r onalis futurx duftum ,.id tempora Se aurium radices ufquc molicrc.Du&is (cdionibus,in
altero latcre,ha Pf/M
mu!o,aut (ummisdigjtis,cuu5proptcr fc&ionum angulos (qui in clatifsima frontis fede , Se Ipfo fere uer-
tice erunt) clcuanda cft,ac iimul cum caniea membrana ad fupcrcilia ufquc attollenda, eodem prorfus mo
p#Wrr**r
do, quo carneam membranam a fubditis mufculis feparar i, fugeritis relatum cft. At in alio latere, uarias caf
•
demq; tranfuerfas fcdioncs cxpcricris:doncc relicta ad caluariam carnea membratu, cutem commode ab
ipfa,ad fupcrcilia ufquc adimas, iam in palpebrarum b mufculos incidens . Neque id tam faftu arduum
cft,atqucaUjuidcncurimiucrcdiflcctionisprocercs:quum,utiantca tcftatusfum, membrana non copa*
v- dto cuti connafcatur,ut unum prorfus ex ambobus fitmil confufis corpus confurgat.
DE MVSCVLIS PALPEBRARVM. Caput I X.
QjfAMVl S tertia mufculormn tabula, ad charader es Ct D,E,lns mufculos utcunque

exprimat,bic tamen ijlau» peculiarem l ocauimus figuram, tn qua A primum indicat palpe-
bra mufculwn : b uero & C mufculi illius principium. D aut em fecundum mufculum wfi-
nuat, cuius mitium e notatur. Mutuus ucro duorum mufculorum connexus , F mfigmtur .
ALPEBRAM utranque, tam inferiorem, quam fupcriorcm,cfformat membrana, qux Palpebrari

a canariam fuccingcntc membrana principium ducit , Se unum continuum cuin adhx- CmJI IIMNi
rente alba ve oculi a tunica corpus exiftit, deinde Se cutis quoque cum carnea membra-
na. Atque hxffimul ad palpebrarum fipes,Se ubi b cartilago cilia erigens, & tarfusdi-
fta,confif}it,nrmifsim£ uniuntur. Per reliquam ucro palpebrarum regionem , cutis car-
nofr mcinbranXjUt in exteris Iere omnibus corporis partibus, quod ad connexum atti-
net, committitur : at nullus interim adeps, fcd un&uofus duntaxat quidam humor inter cutem membra- ,
palpe-
namq; iacct. In fuperiori quoque palpcDra,fccundiim uniucrfam ipfius amplitudinem ex abundanti, car-
bra mmfndi
nea membrana mufculofis adaugetur Gbris,ac uelut duos efficit mufculos, in medio cutis & cius membra
nar,quain adh erenti oculi tunicx continuam efle diximus, rcpolitos. Moneri enim oportebat ex noftro ar-
Supmarem
bitratu fuperiorem palpebram, alioqui in nulluufum nohis accommodaturam Etenim fruftrapalpcbras
.
palptbram
Natura largiretur,!! aliquando cxtrinfccus illato, ticrlus hominis oculos , fcarabxorum & cancrorum ocu-
lis longe molliores, quod percudunt m ipfos& lxfurum cfTct, ex noftro arbitratu eas non clauderemus.
cptrimrru
Dyos ttaquctcnucs,latos,mcmbrancos, ‘ac fubftantia propemodum omni ex pane libi fi miles mufculos
ponens angulo, alterum minori. c Qui portionem maioris an-
C A iti* Natum produxit,unum in maiori oculi in Vjmm mrpu
Cfc j w gu!loccupat,cx media anguli fede ad nali latus incipit, fuo principio etiam fupcrciliorum partem nalo pro Iu,.
**’ C’
ximam contingcns.Huius fmis amplus, quemadmodum totus etiam mulculus, cartilagini, in quam pili fir
d Ddfiue. mantur,applainatur,mcdiainipliusledcm,quit maiorcm.re(picit angulum , uniucrfam occupans, J Alter

+ ucro muiculus totum 'matrem angulum amplectitur, du&um quodammodo femicircularcm obtinens. A
w.t ia ^ 1 mcdio
t »4 Vefthjydecotforif
medidn anique inferiori» (islpcbr* «onus, per minorem angulum circundwkw,* in fuperioronpslpe.
br»m afeendcns.in reliquam cartilaginis dimidiam fedem fele inkrkprioriq; mirfculo , non ad cartitay-
1
nem tantum, fcd etiam per reliquam fuperioris palpebra: longitudinem ita c committitur, ut nili raao» e *&1
elfe apparcbit.Fibrx enim fecundi, noftro C. palpebra furtum ducta ,
te»
ambos difttnxeris,uterque unus
libra:, minus obii-
fpondenttca autem conniueiitc, acutum magis efficiunt angulum. Prioris uerb mufculi ^ ^
UimconipieiunturAuelutct duplici ducuntur principio: 1 nimimm ex angulo maiori, S ficlupcrciu)
-
&
pane nato contermina.Mnfeulus ifte fuperiorem palpebram attollit, fecundus uerb eam deorfum
agit.Si
mul namque femper attrahitur, tam altera tarfi pars.eui contrachis mufculii* non implantatur.quam reli-
quandi; tatfi.cui mufculi miefMnturc

qua:idcj;tariijcuim\i!ciili inferuntur cartilagmcx
^ conftitutionis, beneficio,
- fi namque is cflct membrano»
,
J i* » 1 31 r mnllir ni-ummu xim quod non
nlil BOII
nurui cilu
utSjUcl camofus,ucl quomodocunquc libet (ut reliqua palpebra: fedes) rnolJis,pnrtcrqHam
I t
referuaret Hui«,aiu.vmu. ...«/culi collectione partem reliqua haudqtia<juam(equeretur.Qucmadm®

e<» rtwfeul
ere&a,attra«5fc<im v
c»r mt/*i
rf»i dum enim fi baculum aliquem obliquum
obliqui retortum, utra uolcs parte apprehenfum, attraxeris, Ic totus fo
&
p€nu<U
f€rin<u mc
41 quiturrpari UTI.,
fluituPMrii tarfitt nunc utrunque etiam muftulum unincriu» oltematim (equitur.
modo tarfu* n
Quod ucro palpa ~
motus, eodem ritu,quoVeliqiH totius corporis motus, qui oppofitis perficiuntur mufculis, celebrentur!
f
mtlbi? omnibus confpicuum elfe debet, uno fcilicct
mufcnlo inlc contraito, altero ucro a propria fundtion»
,'tl
'
quiefcemcA
'
mufculusconuelleretur , &adfeiplumlibi
redditn.l.ixatoo:.Si enim uterque mufculusconuelleretur,
lonciorc redditoslaxatoq:.Si
‘I longiore
adfelpfum coiw &
tinuam tarfi partem alliceret, fttriitm quidcnl pars cim.qux magnum relpicit angulum, ratcllcretur.dcor-
fum autem tuberetur ca que paruo uicinior cft:ac ita no magis aperiretur oculus quam clauderetur:caqj ,
gratia
Difficilem uidcrctur palpebra, quam in Prxfagiorum libris retortam uocauit Hippocrates. Cuius fanc oraculi
i..™.."
ejje HI' - non ofcitnntcr palpebrarum mulculos i ftiidiofiroblcruariuclim:ctVcnitn, ut dmnium propiicmodumia
hrdl ibris de Aftcfla
motuum, eorum quoque fpcculatio ardua.Quod ucl Galenus facile arrcllarur,qui in libris
facie
I rum locorum cognitione, tres palpebrx mufculos lccus atque alibi rcccnfuit.Duos enim illos,qiluos iam e.
au
,“uunu. ftumcrauunnuit palpebram deorfum trahcrc:& tertium a fronte natum, du&us palpebrx ad {upcriqra
pellicula: illius, quam in aui
torelrt ponit Neque adeo adhuc palpebrarum motus admirandus uenit, atque
bus& tcftudinibus^lijsq; plurimis animalibus,cx maiore oculi angulo, quoties oculus cormiuct, toti ocu->
Io obduci confpicimusA quot aperto oculo, nirfus ad maiorem oculi angulum collecta , quid fimile com-
hffe,ier monftrat.noftrs caruncula, in maiore oculi angulo rcpofitx.Qux itaque ad fuperioris palpebrx mo- h i
Ii
ffiv
tum peninentjlic fc habent, infenori intenm palpebra optimis ritionibusSi minori &iinmobili. tjp.i+H.
7 *+
MVSCVLORVM PALPEBRAS MOVENTIVM A D-
minifiratio. Caput X.
1
t'*
mulculosuna cum cutcaa ipiarumuiqucinicrrioncmaurciasiacaein muicuios * vu«.v»
conccfliim crit.intcgros Icparcs.In alterius ucrd lateris palpebris, cutis a mi»

quod id tibi
*
ad ipfos ufquc tarfos cft autcrcnda,mufculis ad illam membranam integre aflerua
fctdis
F-u tis.aut dimifsls.qux abadhxrcntc alba ve oculi tunica pronafcmir ,&imcmam
palpebra
nim ledem conftituit.intcrq: fc A cutem mufculos fuperiorem palpebram moucntes comprehendit,

citra
&
omnem quemadmodum feri in fronte) adipis interuentum. Vbi igitur mufculos , aut potius carneam
(
membranam, hic ftiperiorispalpebrx motuum gratia mufculofam redditam, a cute liberafti , niterisduin
illam a fubaita ipfi membrana tranfuerfis undique fc&ionibus adimere, quo palpebrarum
motuum ratio-
nem, perquam fani obfcuram 3c difficilem .ablolutius perdifeasme quid iruerim de atfcftibus dicam,
his fc
dibus tam crebro oboriuntibus.diligemcmq; manus operam «petentibus.
DE OCVLO RVM MVSCVLIS. Caput XI.
VNDECIMI CAPIVIS FIGVRA- T R, I MA S E C V H, D A 0 C K-

rum,ct carundcm characterum Index. oculi mufculo- h mufeubrum figura.
rum figura.
QjrAti t)OC>rlDEM in integris mufculo-
rum tabulis, oculi mufculos defingere non dabitur,
ipfci: oculos ex saluana ad mofcklorum oflcnfioncm

(ucuendus fit, hic iffonrn deline asione extra relicuo-
rum mufculoruni proportionem repofuimus. cmha A
rum pruna tjuidem , oculus fismul cumfms mufcultt,io
ipforum fede
adhuc repofssss,ma facie delineatur. Se-
cunda nero fex pronos oculi mufculos, ab mferticne
humtprofirates, commonstras fcplimo adhuc ad u-
,
forium nceuum fua mfcdc ajfcruato .

i,i Anterior ocubfedei ,mijna iris ccmfiflit.
B i,i yifWns nermithnbi refedus , ijud prtmim ex calua- >xi b
ri* in oculifedem dclabitur. r*
Humanifabrica Liber 1 /• igj
C, D,E I Trts in hac facie mufculi occurrunt , nondum fcilicct aliquo mufiulofua fide liberale.
f,C I imer kaliorum mter fix frmioi mufculot confilicntiuin,cf adipe appictorum, duo m hae facie apparent.
•-' r,
H, l,K , LMM Trimi fix oculi mufiuli. Verum H niufiulum notat, quo oculus furfum atitur : Uquodeorfiim:
M& V M,
quibus Icuiter circumagitur : K , quo ad maiorem oculi angulum ducitur : L quo admmorem angulum
, fertur.
O Septimus oculi mujiulus, nulla cx parte d uifino ncruo liberatus,fid ab adipe ipfumalioqum integente
omumo de-
tcaus.
WM
neque cx lateribus, neque ali,s omnino fcdibus.quam ad pupilli rcftitudine.ocu- o
loram perficiatur uifio,paucilsima lanc uidertmus,li oculi penitus effent immobiles.
At
uia tres oculorum nobis occurrant motus : unus nimirum, quo hi intro uerfus
nafum ari
3 ucuntut>& quo extrorfum ad paraum angulum aguntur : fecundus.quo furfum tendun-
turucrfusfuperciliaAdcorfumadmalaj trahuntur: tertius, quo obfcuro admodummo
• tu circuntuenumur: merito lingulis motibus bini adaptamur mufculi, quotum
primus
internum oculi confidit lattu,introrfumq; oculum agit. *> Secundus autem ad externum latusrcpofi- ’*"««'•"
c s fia.
ducit. « Tertius fupranabctur,oculumq; furfum mouet :uti d quartus,
d j/r.t. tus.illum extrorfum qui infra lo-
' ’
c if2ia a catur.dcorlum . Hi quatuor mufculi ut reftis oculi prxlunt motibus , ita quoque rc<ftum litum obtinent,
«S-jAzjt fibiq; omni c* parte fimilesfunt. Capita enim ipfonunex dura cerebri e membrana, ncratim uiforium ob
saf.iaia. tegente
A
e neruo f fecundi paris ncruorum cerebri , mox in nerui uiforij d caluarix cauitate prolapfu
originem ducunt :deinipforam ucntcramplior.quamprofiindior, attamen propemodum teres uifitur &
( :
tofis Uk 4 quum ad oculi ufque regionem, qux inter pofteriorem

&• anteriorem media habetur
, uenter ille peracnit,
K. in latam membraneamque ccffat encruationcm, qux ultra mediam eam oculi regionem in anteriora per-
I f-i*& ficrtur.&durx oculi B tunicx.tanquam mouendo ofsi.non procul ab h iride, maioriq; oculi circulo in-
14
Oritur, reda fecundumoculilatitudmeminccdcutelinea.Porrb 1 quintus & k fcxtus,circumduftionis
M7T
h «n—if lunc opifices, diftisq; nunc quatuor forma quidem & ortu rclpondent at minores , A: duftu & inlertione
:
««i*.,*
ft-t ab illis differunt. Vnus namque a dura cerebri mcmbrana,uiforium ncruum ambiente , c regione minoris fim.
1 l
H
M anguli originem ducit , & in humiliorem oculi fcdcm,neruofa fua tenuitate iuxta iridem obliqua linea inr
- -
*«•“• plantatur. Altcrucrbauiforij ncrui membrana, c regione maioris anguli

;
cnafcitur.&durx oculi rum-

ex , ncruofam ipfmr tenuitatem obliqua quoquo lineam ad fuperiorem oculi fedem inferit Cxteriim ctli .
I tttofri-
“J*
ftu.ncrao connci2umur uiforioiquum in illorum quam una conformant
, multus contineatur
capacitate
uJ,p, tmli
m if. r. “•
adcpsduriufculus,&albusadmodum,quirarfusaltericuidamobuoluitur mufculo. Eft enim prxtcr **
n alius adhuc grandisA- undecunque *
• sfg.O. commemoratos oculi mufculos, ab illisit eo quem diximus adipe
circundatus,ac folus fimilem figuram illi quam priores fex fimul cffbrmabant,conffitucns.Nam mufculus mi/imioi?
ille paulo antcrius,quam fex ilii,a dura quoque membrana, ncruum uiforium inuoluente, principium allu
mit carneum, quod ncruum illum orbictdatim ambi ens, in priora^; porrectum, inftar turbinis tantifper di
abalijs
duorum, ab alijs triumiqttum interim mufculum hunc uix obiter omnes defcripfcrint.Acproinde etiam ue Stftimitf-
reor,ipfos non admodum apte illius ufum cxprclsifi’c,dum hunc priuatim retentionis oculi in fua fede au- famm •
torem effe affcrant.nuUum pritcrca illi ufum affcribentes.Qmim tamen fex priores mufculi id munus libi
apiitiusuendicarepofsint, quod externa ipforamfupcrficie,mcmbranz oculi fedem in caluaria cxculptam
'
_ cingenti, fibris quodammodo connafcantur,fcptimum
fuccingcnti, connaicamur,iepumum miuculum
mufculum undiqt
undiquet in Ic occultantes r, ac ne cal-
“ uariam
ullibi contingat, arccntcs.Quinimo forte non deerunt, qui fex mufculoram exortum non a mem-
brana ncruum inucftientc.ucram ab illa qux os fuccingit, pendere contendent quum interim feptimus
,
mufculus multis interaallis undiquaque ab os fuccingcntc membrana diftet quod profecto faftum non
:
fuiffct,fi modo huius beneficio oculum in fua fede retineri, ac quodamniodoad cerebrum trahi oporteret.
Proinde fi iplius naturam accurate rimatus fucris,illum inftar tegumenti uiforio ncruo obduci concedes,
& poftmodum etiam oculum rectis motibus agere fstcbcris,prout nimirum has illas ve fui corpori s fibras
contraxerit, laxaucrit rc.
OCVLI MVSCVLORVM ADMINISTRATIO. Caput XII.
ECTIVS mufculoram oculum moucntium adminiftrationcm,illoex caluarix a fi nn Ajmoijho

euulfo,pcrficics.EuelUtur autem prompte uniucrfus,intcgra adhuc caluaria , fi omni ex «• -» -ol,
parte oblongo cultello, ad os femper ductis in circuitu fcSiooibus , a fuo finu ipfum libe 4 " ,44" 4
raucris,& tandem nenium uiforium, ubi primum ex caluaria procedit, abfccucris.Si uero
caluaria forte ad cerebri inlpcctioncm prius fuerit dilfecta.ipiuimj; cerebrum auulfum, kmiki!
J conduxerit
18 6 sAnd.Vefalij , de corporis
conduxerit duabus lintis culuariam ferra diui dcrciuna quidem linea a regione maioris anguli, e
i.uerfusuilo
rij ncrui foramen faftuialtcrj autem a minari angulo, ad prioris fc&ionis,iuxta foramen illud , tcrmnuim.
Si enim ad cum modum ferram in oculi ufque fedem penetrare cocgcris,totam fuperiorem fcdis panem,
indar cuiufdam trianguli aufcrcsiac deinceps undique oculo a pinguedine liberato, illum adimesiaut fi ui
fum erit, oculum ab offc undecunque liberatum,folius uiforij ncrui interuentu , caluarix appendere lines,
Euullum fadali tenendum porriges fic,ut fummis dextra manus digitis ncrui uiforij finem (quem de cleua
bit) finidra autem manu uclitt in pugnum coafta.in indice ac pollice anteriorem oculi panem comprc-
hcndat.Mox adipem oculo circumpolitum,dc glandulas, ucnarumde arteriarum diuilionem interceden-
tes, adimita-Ucin confidentis nmicularum duCt ibus,&: quam fimul omnes condituum, forma,fc x capita
dmd
primorum a ncruo uiforio, cultello acutiori libcratoiac fingulos deinde mufculos leuiter fecando ad me- oftidit
td.Xtfi*»,
diam ufque oculi regionem dcducito,unumqucmque fupra Ixuam fodalis manum, quali dcllam effigiatu
rusicxtcndens.hac namque ratione cuiufque implantationem, formam, & ufum leui negocia candilccs.
Porri nihilxquidiligcntcrprxcaucndumucnit.ac ne b adlt-ercntem albam ve oculi tunicam a r cor- b tific*.
4/1.7 I
nea prorfus abradas, nimiumq; oculum cmungasqiriufquam fex mufculorum infertionem intuitus fueris; c njucM.
aliis enim (nili forte exercitatior fis) eam uitiabis.ncruofam alicuius mufculi tenuitatem una cum adhx- -7 *•
1
tente membrana incuriofc abfccans.Iam ubi adipem in media horum mufculorum cauitatc coaccruatum
unguibus aut cultello i feptimo oculi mufculo adcmplcrisdltum quoque aggredi integrum cd Qui itaq;
.
ocruum ainbiat,circulatimq; in oculi radicem implantetur,cxamina,ipfum i ncruo prorfus ad duram ulqj

oculi tunicam radcndo.Cxterum fi oculum, caluarix adhuc hxrcntcm, admimdrare animus fit , mufculo-
i« “r**' rum capita primiim liber ans,ad cum quem iam dixi modum,mttlculos attrecfabis , capita fcilicct a ncruo
adhuc fixo, ad infertionem ufque dcduccns.Commodius tamc,minoriq; moledia priorem lectionem obi-
Zr,"lL bis.In utroque tamen adminiurandi modo, oculi fitus femper perpendendus ed, quem, d caruncula indi- d iqfi.cM.
tu fcam. cabit, maiorem angulum in homine occupans, & (ut creditur) pituitam in genas defluere prxcaucns. Hic Hbk.7h>
namque ( dummodo cognofcas,an dcxtrum,an linidrum oculum in manus alfumpferisj oculi regionem,
qux magnum fpectat angulum, perpetuo commondrabit,a qua ilico reliqua oculi latera opportune petes»
Aut fi limet, neglcida caruncula, poteris cultello corneam membranam, priufquam oculum a caluaria re»
fccabis.punflim in aliqua parte radere, hincqtoculi regiones femper auguran.lntered autem , oculi regio
nes, propter obliquas mufculos potilsim um.cognolccrc,
DE BVCCARVM, LABRORVM, ET NASI ALARVM MV»

fculis. Caput XI 1 1,
IBRO fuperiore, 1 duo nafioflain b duas

definere cartilagines, atque horum extre- I 1
u.i ».ar.
mo fecundum latera alias c
duas molles delatas cartilagines (quasalas uocant) accnm-
b 4 * K.
bcre alligariqj/criptum fuit.Nuuc ucro mufculos.qui eas moucnt, fimul cum buccarum C 4 uLU
labrorumq; motonbus cxcquemur.buccanim de labrorum motus hic intelligentcs quos
,
Alteris U qtiicfccntc etiam inferioris maxillx olfc obimus-Ahjsliquidem mufculis maxillx os.alijs
terit prim»!
ucro buccx Iabraq;,inotu aguntur uoluntario. Duorum itaque primorum , qui buccas de
vmfnUi M
labra moucnt, in utroque latere <* linguli habentur mcmbranchadmodumq; ampli. Ex omnium enim ucr d ilM.mm
ttelfimmlom
*nmm pri -- tebrarum ccruicjs fpinarum rcgionibus.dcindc fcapularum,de clauicularum , de pecoris odis fedibus ori- femim! T m
Mtmr cirem
t*»l dcftci ginem ducunt, ufque ad faciei medium protenti Autq; hi aliud nihil omnino, quam carnea membrana, ear
ftnpun H.
dtU.
nofis fibris adauftaA: dictis iam regionibus mufculofa penitus rcddita-Cxtcrum fibra a nullo prorfus olle I.O, N, L»
originem (ut fortafsis quifpiam.ab alijs Anatomicis lulus,arbitrarctur) ducunt, neque etiam quis mufcu- K,M.
Ubr' 4 it
los hos ab aliquo olfc principium petere, non perperam di iturus cd. At quia 'fibris his multi c nemorum C H*f UfT
Aimittiffti morifinem
i» fethoui furculi cxporriguntur,qui a fubditis membranx corporibus in illam excurrunt , membrana fubdratis (ibi
Minjme pA-
nu. fedibus ualidius bic, quam in rcliqtto fere coq>orealnrmatur,uariumlanc fibrarum proponens inccffum. (Itoflemdit
Fibra: enim ( apcctoris ofsis fcdc.mcdiaq; clauiculx regione, peitoris os fpcftante.furlum uerfus faciem (ollum 1 fi.
confccndcntes, fecundum colli longitudinem redto tramite protenduntur, g Qux autem ex reliqua cla- Cd. II {<4.4.
& f lutm.A
uiculx fcdc,& fummi humeri, fcapuU fedibus, ad ccruicis ufque fpinain incipiunt , obliqui furfum con-
K ddL.
tcndunt.tantoq; obliquiore Aiifuntur, quanto ccruicis fpinx funt propinquiores . Omnes enim carncx fi-
g 1
bra, a ccmicis ucrtcbramm fpinarum fedibus prorepentes, furfum trifucrlim fcruntur,idq; eo magis, quo Ldd 0 .
mufculus occipitio uicinior exidit.Porrb ciulmodi fibrarum dtictus,in collo admodum confpicuus cdtnul
jaq; fibrarum mtcrfciiio.ut neque etiam in fmnmo mento, de in inferioris maxillx iiutta aurem regione fe
fc offert. Verum ubi fihrx iam labra 11 contingunt, inter fe adeo confunditur, ut rcftas de obliquas de tra» h «xmH»
fuerfas ia ampli us^didfngucrc, prorfus arduum & impofsibilc lit.idq; prxeipue fecundum totam inferioris *Ci
labri rcgionc.Superior enim huius mufculi
pars, ab elatiore fui priucipij quod per fpinx ccruicis fumit i
1
,
tb.dk
longitudine.fede.fccundu occipitij ofsis bafim tcnur,mox lub aure, ut ipfius radice perreptando cotingat, QddH.
incedens. mb interdii hic adeo carneis fuis fibris afccndit.ut
I &
auris iplius beneficio quibulda hominibus
&
KammBh uti fimijt,moucutur.Mulculus dcin ab autc in lacie duftus, l illu quein inferiore maxilla moucntiufc-
k m.A. 4
lw c ii n ei Lt datuemns, integit mufculiiide paulo ualidius ofsi in mala, quam
alibi in reliquo ipfius progrcflucon I
nafcitur.hincadnali ufque radicem pcitingens.undc etiam fit, primum quidem mufculi latus pereer- fidhoU
1
longitudinem , n fecundum autem ab occipitij medio ad fuperius ufque labrum opportuni N.

uicis fpinx >
m i Ul.dk
ac manifcdb diffiniri. Reliqua ucro duo iplius Utera (fortitut tmin quatuor) haud xque fime dilWl. , OddHsH.
QuM
,
Humanifabrica Liber II. 187

* r n Qupd enim i fpina ad fummum uftjuc pedoris ofsis, fecundum fcapulam Si elautctilam exporrigitur>in-
l«iN Prr
arqualc cft , ac viarium .
Quandoquidem non inftar reda: linex camofarum fibrarum hic apparet princi-
piupfcd inftar obliqux,admo<lumq; inaequalis, nunc paululum fub fcapul* (pina & dauicula incipies, nunc
O JM. «4
paulo fupcrius>& nunc e regione. Quartum autem larus, quod a fummo mento , ad fupcriorctn pecoris
M*/K.
ofsis fedem protcnditur,uix ob id diftingui poteft qu&d hominibus utriufquc lateris mufculihic adeo
,
coeant, ut duo mufculi unus cfte uideat ur quodque hac in parte camofiorcs longe , qtilm in reliqua ipfo-
:
& &
rum fede cxiftant. Hi mufculi buccas, totum inferius labrum deorfum retrahunt, ad Utera fimul cum
fuperiori labro abducunt aut, ut dicam uerius,rcliquam faciei cutem, qux a mufimlofa hontis Si nafi fub-
:
p .M.M. ftantia,& palpebra: mufculis non mouctur, circumagit, ad hoc opitulante P lato quoque, & quodammodo StnnJmt al
jut.t. orbiculari mufculo,a tota fcr£ fuperioris maxilla: longitudine, in inferioris longitudinem 1 ad gingiuanun ttriut Ute-
ris fn rm-
radicem inferto . Eft autem hic mufculus fimilitcr mcmbrancu$,& uaria fibram Ipccic intertextus , totam
eam buccarum fedem complcdcns,quam infiarc polsimus . Neque fane aliud corpus id uniucrfum , quod 4*
q itei r. inflatur, ccnfcndum cft quam cutis, cui immediate fuccumbit M primus iam commemoratus mufculus:
,
dcindc,prout obdiores homines funt,adipis maior minor ve copia:& poftmodii quidam fuperioris labri r
r jmLC,
H. mufculus, & * alius, labro quoque eidem, Si ale nali communis ,quos poftea defcribcmus.pretcrca orbicu
t ftei.F. laris Si amplus mufcalus,cuius naturam explicare iam contendimus, cui usq; internam fupcrficiem os fuc-
cingens tunica oblinit, ipfi^fadco connafcitur,ut nullo prorfua modo illaccra a mufculo aut mufculus ab ,
queat. Imo fecundus hic buccarum mufculus, uix aliud cft, quam camofaru fibrarum implexus
illa auferri
admodum tenuis, ac quodammodo membraneus. Cognofeesautem eam, quam diximus utriufque iam ,
commemorati buccarum mufculi,& potifsimum primi nm&ioncm promptilsimc, inferiore maxilla fufi
perion adducla,immotaq;, plurimum ad quacunq; partem, fede ve, labra & buccas duxerisrunaq; et obfer-
uaucris,qui anteriore colli cutc,primi mufculi bcnchcio,una eu buccis deorfum ucllcrc pofsis.Kurfus fi im
mota colli cute, tota buccarum lcdcm, qua infiarc integrum cft, nunc in oris amplitudine uolucris:nuncau
te extrorfum,nunc furfum,nuc deorfum, nunc prorfum, nunc retrorfum duxeris, (cciidi mufculi fimdionf,
t & motus, quos illius Si acris in ore ui obimus, plurimum admiraberis. Cxtcrum Galenus c primo utriufq;
lateris muiculo,qui ipfum,quu libros de Vfu partiu confcriberct,latuit, quemq; a fc tandem inuentum fiiif
fe,non fcmcl in libris de Adminiftradis fcdionibus inculcat, adeb fauit,illumq;,ut ucteru ofcitantiam ma
gis argueret, tanti momenti efle tradidit, ut in quarto de Adminiftrandis fcdionibus, ipfum duntaxat om
nium mndionum,quas labris fc ore, edentes, aut bibentes, aut difTerentes obimus,autore uideatur ftatuc-
u 4 tjk I.
rc, ncruis quoque huc concurrentibus monendi officium priuatim tribuens, & nullam fere (uti tamen
11
JmA.C & decebat) aliorum infuper mvifculorum mentionem faciens. Sunt autem ncrui ciufmodi utrinque bini:quo
rum unum ex foramine inferioris maxillx, ad inferius labrum clabi,fuo loco doccbimusraltcrum, ex oculo
U-4 0,V. per peculiare foramen dedudumjin malarum regionem decumbere audies Verum quum ciufi.
rum fede .
modi ncrui (fi modo motibus przcffe debuerint) mufculis indigeant, Se omnes labrorii motus illis * latis
X
aIteri ut fi
tenuibus tantum peragi nequeant, ipfiq; alios exiganr auxiliares, merito Natura alios y quatuor mufeu-
y
Utrrit *n»t ios moucndis labris conftruxit. Quorum principixjcuidcntia quidem Se manifefta funt,antcaquam labro-
C.H J ut. rum extremis pcrmifccntur
: concreta ucro illis, omnifariam redduntur obfcura, Se infeparabilia a reliqua
•lier
labrorum fubftantia. Vniucrfa enim labrorum cute, & oris amplitudinem fuccingcntc tunica, toti mufeu- Labrorum
4 ub.
N M(4f»r
lofa: natura: commixtis,ac mufculis, ut quifpiam non inepte dixerit, ibidem corruptis,una cum * fungofa, eonTfuuiie,
* ;m6 g.
quam poftea cxplicabimus,fubftantia,hominis labra procreantur. Quatuor itaque enarrandorum iam mu tuor
mafem
a unus habetur, qui a
a JU.C, (culorum duo primi, labro fuperiori peculiares funt, ipforumq; in utroque latere U labri f - t
H. maxilla: fuperioris olle, ubi mala confiftit,camofo principio enatus, deorfum oblique in priora fertur, quo phjfimfsl
b 4 ia Nt ufque in fui labri latus fefe infcrat.Duorum inferiorum utrinque etiam b unus obferuatur , fuperiori mu- tero latere
fculo latior, fed breuior. Exoritur namque carneus & hic quoque, ab inferioris maxilla: humiliori partc,ad
tertiat ei
1Ita tfaar-
f
menti quafi latera, hinc furfum oblique in priora protcn(us,latusq; permanens, in mediam inferioris labri tui.mtl em -
fedem implantatur.Sunt itaque omnes quatuor lati>ac quodammodo, quod ad fibras attincrduplici dona- asmm {, 6 ,
ti initio:ipforumq; fibra: circa infcrtionem,X modo fefe intcrfccant,pcrtinacitcr(uti admonuimus)
litera: 7.8-
labrorum cuti immixtx.His mufculis duodecim motus ut minimum obimus:quatuor quidem obliquos, in
Utroque labro duos:& alios odo rectos, in utroque labro quatuor. Duo quidem ad amufsim redi fiunt,
quando labraplurimum a feinuiccmdiftanr.hoc quidem a duobus :mufculis furfum agentibus ad nares
tenfo, altero autem deorfum ad mentum dudo,dum duo inferiores mufculi laborant, dein quando ad fc-
fc labra retrahuntur,& inuiccm coeunt, uno ex funeriorc loco deorfum » altero ex humiliore furfum pro-
tenfo. Cxterum ab internis horum mufculorum fibris, labra introrfum conucrtuntur & fubimplicantur,
ab exterioribus ucrb foras euclluntunut ita & duo alij in lingulis labris redi confurgant motus , qui paulo
minus toto ad obliquos quafi referendi funt.Quatuor ucro obliqui motus, unico duntaxat laborante mu-
fculo, reliquo intenm laxato, cclcbrantur.Si enim dexter fuperioris labri mufcuIusjrcmilTa finiftro, contra
hitur, dextra labri pars obliquo motu,finiftra dependente, attollitur.atquc hac ratione reliqui tres obliqui
Alarum na
motus labrorum pcraguntur.Vt ucro ualidiiis adhuc fuperius labrum moucrctur, & fecundum totam ip- mmfiulut
C i tat. F, c mufculi elargitur qui narium «1 alam fi
fius fubftantiam mufculis participaret, illi alia portio , extrorfum fraihis Ca
d 4Ui.L.
furfumq; agit. A mala cnim,iuxta proprium fuperioris labri * mufculum,camcus quidam, fed tenuis mem funi tn alte
f J «*.<*.
brancusq; cnafcitur mufculus, qui in ipfo modice uerfus priora dcfccnfudn duas portiones partitur, unam re Utere f,
nafi alx radici, alteram fuperions labri parti, quam Latini muftaccm,Gneci ucro jrluZu* uocant , inferens.
9&10.
Portio nafi alae exporredaâm extrarium furfumq; mouet:quae autem labro propria eft,id quoque furfum
• Q 4 ucllit:
i
U1
i88 jind. Vefalij , de corporis

ucliit:Jf tatus huius portionis rum alx portione cft conncxus,ut fuperius labrum, immota ala, (urium uclie
f alliis in interni narium amplitudine ha-
Im <liiro menter mouere nequeas. Verum prxtcr huncalx mufculum,
“
urt 6 tcturc]ui ad fux cauitatis externum latus, fub tunica nares fuccingcntc reconditus , impenie tenuis eft,ac
mcmbraneusiinn; interiorem alar regionem infcrtus,illam introducit & colligit: hicq; rarione cum oppo-
1
lito libi mufculo in repentinis infpirationibus & expirationibus homini accommodus

redditur. Sunt itaq;
,/Jtgu. hoc Capite nobis cnumciatiduodccim inufi;uli,li omnes utriufque lateris iunxerimusiduo quidem lati.oc
carnea conflantes membranaiduo admodum uarij.cx una quali maxilla in aliam pronati: & quatuor labris
proprij,& totidem alarum naii.nili fortafsis illum, qui labrum fuperius A: alam limul adit, propter ipfius * g /J
diliectionem inproercfliiA in diuerfas partes infertioncm.duos fingere, atque ita quatuordccim mulcu- „i.
los ftatuere ,uifiim fuerit . Sic etiam nihil obftat, & duos qui carnea membrana eftormantur, unum h jm*«I
h diuilionem nullam notatu dignam often-
dicere, quumadeoin anteriori colli parte continuentur, ut
dant. .
MVSCVLORVM BVCCAS, LABRA, ET NASI ALAS MOVEN-

tium adminill ratio. Caput X 1 1 1 i.
Trimi ucft
gumdi dmtdt
ORVM mufculorum adminiftrationcm.a 1 latis. Si ex carnea conflantibus membra a jmW.
namufculis,opportiuuisimeaufpicabcris,acprimiim acutiori nouaculain cute rectam
ompTJKtdi
fcdfioncm.a fummo mento, mediaq; inferioris labri fede (ubi cutis in ruborem dclinir)
Ut C*f*Ut
mrftmUri ad pe Sus ufquc, fecundum colli longitudinem duccs,ita quidem ad amnfsim.ut fola cu-
jumnujit* tis ad fubicctuin ufquc mufculum, carneam vc membranam diuidatur . Deinde aba du-
ccnda cft lcdio,.«d utriufque labri cxtremuindccundum ruboris finem, fic ut orbiculari
IcCtione os umuerfum obducatur.His alia per nali longitudinem addetur feOtio: & fi prius frontis mufeu*
lofam compagem, & palpebra: mufculos aggrcflus fueris,nulla prxtcr has (nili fub aure, ad medium nfque
occipitii) in facie cft duccodaialias enim ex
1‘ummo narium, fub inferiori palpebra Ut aure , uerfus occipi-
os d iftx.tranliicr
tium tranfticrfam moliri deberes feflioncm.Cxtcrum a fine fciftionis ad peiftoris ufquc
Ipina ad dorfum ufquc perficietur . Licebit;& his tranf-
fa una fub clauicuia,& fummo humcro,& fcapulc
uerfam ex faucibus.feu ex gutturis regione, ufquc ad fpinam adi|cere.His tematis fctSionibus, hamulo cu-
lcuabiturac in altero lat crc,acutiori nouacula, cutis i fubiecto membraneo mufculo, omni
mduftriali
tis
berabitur.quod nullibi feceris molcftiiis.quam ubi laqueus ccruicem comprcfsit: hic enim bilici occalio
ne, cutismembraneo mufculo pertinacifstme conata reperitur:Si etiam cutis inftar cornu adeo inibi mox
indurcfcit.ut uix nouaculam admittat.Quanquaiu mufculorum fectioni corpus opportunius adhibebitur,
Csrpm mrn
tunc non
jiuUrmm ft ex quo uenx prius fccfce.uniucrfum fangiunem in aquam calentem effuderint quandoquidem :
thamcp-- toties ucmr fanguinc inanitx.dunt amiculos diuidis,uenicnt colliganda, atque adeb frequenter fpongqs
F' abftcrgendx.Ex altero autem cadauens latere.una cum cute (quod faftu facillimum cft) mufculum latum
tenuemq; aufcrcsA utrinque mufculi naturam A fibras,ncruosq;,ac munia (Ii hinc inde fuas , quas prius
cnarrauimus, partes attraxeris) intueberc.Fibrarum autem huius mufculi feriem nequaquam
ofeitabun-
tota humiliore inferioris maxillx fede prxteribis:quin prius eas ftrumarum , ucl, ut uulgb
dicimus.
dus in
fcronhulanim gratia diligenter examinaucm,qtio in eo a Wcdfiu genere , quum ufus expetet,
exp« foelicius ac
ma
maciviiuiuftriatumcntcsglandulascxfcccs.AdminiftratioenimlcAionisin affc&i extra fibrarum
»ic i.nltiftria rumcntcsdandulascxfcccs.Admmiftratioenimlcdionisin hoc afft&u
igitur fcdulo
eat. Vbi hxcrisita
ductum tentata, admodum obfccrnc hinc inde colli cutem aut tenditût corrugat.
obfcruaucris,ciu5 lateris mufculum.qucm fubditis corporibus adempta cutcafJtxum
:c affixu reliquifti, <
ucniunt,
parte adimcs,adminiftrationcmq; ad proprios labrorum mufculos conucrtcs^qui in confpcCtum
Aimini/hs e
(i# J, 6, 7»
quamprimum adipem adcmeris,qui his prxeipue in buccarum regione incumbit, una cum lato, qui c_ & cx
^
8. b duo 4
carnea conftituitur membrana, pcrmifcctur inulculo. Liberabis iuq; ab inferiori maxilla primum
deducens.
rum, qui inferiori labro elargiuntur capita, Icnlirn ea ad infectionem ufquc , ut fibris examines,
Atque hic labra fungofx cuiufdam fubftantixintcruentu, maxillx olsi connata rcpcries,qux labris opi c jm*c.
c
tulatur.quotics diftrahuntur.tenucsq; fiunt.it quoties contraffa incrafiintur.ac corrugantur.Quippc ciuf

iUmlM. modi fubftantia omnino it inanitur, & repletur prompte:inanita quidem fubmittitur, repleta uero attolli
tur.Prxtcrbancfubftantiamoccurrentit J ncrui duo, maioris tertij paris nemorum cerebri radicis ramu
difTccas.mufcuIosdiffufi . Cxtcrum poftcaquam inferiores liberati
li.cx maxilla inferiori in cos quos iam
.
,
fuerint,! malis c duos quoque fuperiores diffecabisiillisq; ad fuperius ufquc labrum dedu&is, qtwtuor
mu 4 v.
fculonim funilioBcs,capita
fculorum Ipetlabis.Dcin f inulculo
fun.Hioncs, capita huc illuc trahens, tpcCtabis.Ucin mufculo alxnafi,
1
alx nali St lunenon labro com-
it fuperiori
,
c
e jmLJ
jut
AiminiJlTM
tu jfl io. mulli, a malis derafo,ac ad alam ufquc it labrum deducto, eius quoque ufum contcmplabcrc .
Hicuolcns
prrtcrmitto li ncruum.miuoris gracilioris vc tertij paris ncruomm ccrcbri radicis propaginem, ex fupe- j.,"
riori maxilla excidentem, ac nuper diitis

mufculis communicatum fiquidem ncruomm omnium ferient,
:
, p.
quam dabimraceuntilsimi in quarto libro profequar. Atque cadcin ratione hic nullam neque uenarum, iW-iS-
neque arterumin mentionem facio, ctiamfi lato mufculo
•> externa iugularis fit contermina quum ter-,
* *
tius liber ucnia trtenisî dedicabitur. Integram itaque cft.ut confideres membranofa ligaminxârium
a-
las exteris nali cartilaginibus colligantia, tlt

deinde mutuum carum cartilaginum connexum . nam de na-
‘
num tunica, in ncruorum diftributionc hmilitcr pertraftabitur. Inprxlcntia autem futfccerit, adhuc t
1
^
fetmoni adicciilc, tunicam illam,qux narium cauitatcm ambit, aliquoufcpic cultello a fubditis partibus ab p.
commode tenuem mcmbrancumqj k mufculumdntro alam moucntcm , intueiris.Hi* k auiJt.
radendam cffc.ut
• omnibus
*
Ifurnam fabrica Ltier II, 189

oirmibus refoiiij,fetimdus alterius latoris enarratus mihi i mulculus.cxecrnaiplmsfupcrficicfpcfhtifsi ximmjh*
musdl.Vt tamen ipfim naturam quoque cxamufsimobfcnicsyuidccunque unguibus hamulisqjcftdiucl "* 11 *
kadltstac poli modum a maxillis & dentium eingiuis dcrafus.a tunica,oriscauitatcm oblinente, quoad uc V '
-
u potefl commodc.ucnit Ubcrandus.Et quo huius mufculi rarior , magisq; admiranda cfl conlWlio, ii,
.
”
T'“
brarumq; mirabilior impIcxus.coUudioliusiiltmi in multas particulas nonmediocri
dclctSationc difccr-
pettli ad buccarum raotummon ucro maxillae uUcuons,uium auxiliari Jpcculabcris.
DE MVSCVLIS INFER,lQREM-,M AXILLAM MOVEN-

(ibus. Caput XV.
NFER I OR 1 maxilla homini, quicfccntc
interim immotaq; fuperiore, motu agitur
10U.1, uoluntariotqucmad modum animalibus ad unum omnibus, fi fluuiatilcm crocodilum
cxccpcris,cui unico fuperior maxilla mobilis uilitur, inferiore interitu cum temponun
ofsibus adeo uniujUt ne tantillum quidem moucri queat , ipfaq; duoslinus nancifcatur, »««/»»».
quibus fuperior lingulis utrinque capitulis latis-, nec b nollris admodum difsimilibus
inarticulatur, n.aena ex parte lacertarum tcftudmumq; inferiori maxilla rclpondcns:
quemadmutliun etiam totus crocodilus imagine {non autem magnitudine ,
& geniculatis caudx tuberi-
bus) lacerta: limilis uifitur.Hominis inferior maxilla ad (uperiorem, quum 01 claudimus inligni
ualidoqi ,
admodum motufurfum ducitur,* deinde manducantibus prorium ac retrarium in laterad; circumfer-,
tur:A denique quum os aperimus, nunc rcdti.nunc paululum in alterutrum latus declinans,
deorium agi.
ttu.Complcmus ucro hos maxillx motus, c quatuor utrinque mufculis quorum
t 4 mafm, unus.fui lateris tem- /hZmJit :
>1
»4.r«A. pus occupans,ac proinde temporalis ab omnibus nuncupatus,

principium ducit e a uercicis & temporis "•i'™'*-
^ D. A (mneic n/ttkm Jia /sfln îlna»,, m • mt» ,n.. iUasn n/T. auusJ —-
* - - C I • •• • * PrilWldff*
<f fui H. Timi luerit
t » Mufm/w .
d 4*-*.r. ... --
coromillurafquamxformis confidit fi /™„>ra- :
J.fMi. ». hinc fenum cram:fccns>& carnolior redditus,arclatusi|;, in cauitarcm inibiin capiu» ofsibus
concinni,
».6, 9 (ik magnae]-. Nature
tndtiftria.totius mufculi gratia exculptam, & uallis pulchri circundaram,
A.
foptamq; dc-
fccndit.a temporis olfc, ^cuneum imitante, & frontis, »c illo quod externum oculi fcdis
* anguium citor-
mar.toto fuo incrlfu cnatus.Quum ucro ad h iugaie ufquc os pertingit , admodumq; cralfu*(fod angu-
t*f. 6 Lh »
llus interim) cualit,lupcriori quoque jugalis olsis ledi adnafcitur , mulculo illi admodum k coiui—
birtlj 1*~ nuus.qucm lecundo
loco enumeraturi^ iugali potifoimum ode enafei docebimus. Vniucrlum itaque tena
Iru
poralis mufculi corpus, ad urnale ufquc os
carneum cft.ilt exteriori tantum Cede, propter proprix membra
f
nxcrafsiticm, perquam liuidum:idq;porifsimum ad exonus fui initium,* ipliu» ad os
B. C. iugaie connexum.
K 1.4 ft- Vbi ucro acutum maxillx inferioris
1 praedium
contingit, in breuem, quanquain inlignitcr ualidum,
up.6. Ubr.ncrucumq;, linit m tendmem , fua ampbtudinc proedfum ampicitemem.iliiqi
I F.
uaWikimc infertum.
k sr«i.B.
Ad tendinem hunc omnes temporalis mufculi fibrx.tanquam ex tribuscirculi partibus, ad fuum centrum
4><k D. procurrunt tcndincmq; hunc efformant illorum mufculorum ritu , “ quos gibbum
:
cauum fcapulxim *
• 4 « A. picte audies ,& qui ex dium offc pronatUfcmoris motibus famulatur.ita prolcffomt fatis
mirari nequeam,
k f M. C. quid nam peculiare illud Iu, tantopere in temportli mufculo i Galeno decantatum. Neq; fatis alloquor, . .
I 1.1/t. , It
ouamobrem is Naturam tot laudibus ederat , quaO hic magno lingulariq; amiicio ab alioru mufculorum
tap.tobb.
t C. &6 forma dcclinadct, tendine educens non ex mufculi extremo, ut alias fcmpcr,fcd ex mufculi mcdioiquu ego
ub. B. in tendinis productione hic nihil rarii , ac a cbtnemoratis mufculi fanc qtumplurimis diucrfum rcpcrianu
B1 6 ta A. adeo, ut non mirer, Galenu focus de tcporali mufculo in quarto de
Adminiftrandis fossionibus libro(dum
n iiM.r.
iam fectionum edet peritior) fcrmonem.quam in undecimo de Partium ufu inftituilfe. Quod uero tempo
fui. J*-9
ralit mufculi Iit munus, tum opportund cxplicabitur,ubi duos adhuc mufculos orationi
tti-n. 10. adieccro. « Sccun
M.S.IIM. dus itaque hoc Capitc<amcmoruudoru,tllc eft mufculiis,qiicm ad pofteriorem maxilU, inferioris fedem,
r^ZZe'
S. 8 M. A. fuboffe P iugali pofsimus manu amplcfti. Dum
enim pollice inter auris radicem inferiorem & maxiliam Z.
o {U.A. inferis, medium uero digitum genf admoucs.illumq; quali in oris amplitudinem protrudere
* $tab.C. tentas, totam
f tA. D. prxf entis mufculi externam fuperneiem comi nes. qua m
dentio taftu dignofccs , Ii mutuo addu&as prius
P 4 « D. maxillasrfdhuc u olidius comprimere adnifus fucrisiquia tunc mufeulus ille in fc magis collcdus , pollice
/fr« A. te indicem feriet,fcfc dilatans *
contrahens. Prxterca Se hunc quoque mufeulum in equis uides
fpeCtatif-
q W. D. fonumris enim cura <1 Ulo quem tertium in uniucrfa ferie
thcucmus,ij funt mufculi quos crebri in equi»
,
t 4 ui.E.
ample tltimur.obfcruaturi.num carneus aut ncrucus nobis equus proponatur , i» fauces mollibiu *num U
xis^tgfandlllis opplctas infarctasq; habeat. r Enafeituritaque ieeundus hic mufeulus neruco
t »/44.9 ic amplo
ub. ts. malarum » fode, qua infima pars futurx illius conlifoit,qux maxillx fupcria
ualidifoimos]; principio, ab ea
o*,totum minorem oculi fodis angulum occupans, “ mediamq; olsis iugalis portionem educens.
ris t
H-r maximo ciufdcm maxillx 1 ofsi coniungittquod dentium fuperiorum prxiepeob continere , ae nanum
» t- f At- amplitudinem magna ex parte conftitucrc,
fuperior liber edocuit. ? Deinde hoc mufculi principium
uf. 6 bb.1 i
malis in poft criora ducitur, e tota inferiori intcrioriq; ofsis iugalis fode ad aurem ufquc pronatum.
r. Vt ue-
t l/^4p. rb id in malis impcnfo naucum ede dicebam, ita quoque ubi ab inferiore exterioris iugalis olsis
fuperfi-
fi». 1 A. ciei parte prodit, nerucum liuidumq; confpicitur: a ubi autem ab interiore iugalis
ofits fode originem du
y 4 t*b-*b ciMC magna amplitudine inibi conlillcnti, tcndincmq; fuum producenti
1 WfiD mulculo temporali adnafcitur,
• >i4. C carneum ciLMukulus hoc cnatuspnucipto.dcorluut tendit , totaoiq; uifcrioris maxillx amplitudinem!
.
l$o •
jlnd. Vefalij , de corporis
in externa polterioriq; ipfiuV fede eonfpicuam ampledlttir,illi ualidifsimc partim carneus, partim ncrueus
latifsimaiiifcrtionc b implantatus. Ex tota autem infertionis amplitudine, nulla infignior, nuilan; unii- b
diorefi ea quam mufculus molitur in c afpcritatcm»in infima maxilla: inferioris fede uehit proccfluli* ali 9
£u
l
*‘
quot extuberantem d ubi mufculus etiam cftanguftifsimus , &obtufiorcm trianguli alicuius angu-
:
lum quodammodo exprimit . Totus enim quadantcntts triangularis cft . una namque iplius linea fc- miimiwm
eundum totam principi; amplitudinem porrigitur : fecunda a malis, fcu anteriori principi; parte, ad in-: fubmm-
finiam maxilla: inferioris fedem retrorfum ducitur , illam quam nuper diximus maxilla: afpcritatcm
4
contingens : tertia linea , ab aure , fcu pofteriore principi; fede i in anteriora deorfumad-demisfiorem
fecunda: line* fedem fertur , angulum ctrm illa linea tam obtufum conftitucns , ut fcr£ hic mufculo aliud
latus pofsit alfcribi . Vteunque ucrb fit , obtufus hic angulus , fcu, fi modo ita uelis, quartum hoc mufeu-
li latus, multo ftridius cft amplo illius principio.undc etiam ilico fibrarum ipfius quoque du&um uariarc
ncccfic cft. e Fibra: enim ab anteriore principi; parte originem fumentes, deorfitm in pofteriora ferun-
tur f qu* autem a poficriorc principi; fede prodeunt, oblique deorfum in anteriora repunt, oinnesex c 4
amplo principio ad obtufum quem rcccnfui angulum protcnf*,maxill*q; inferioris amplitudini citra ten iwc.
! f.h.i
dinis edudionem infert* Galenus hunc tantum maxillam moucntium mufculu , nullcrcFcm fcu manfo-
fUc.
rium undecunque appcllauitrquuq; in quarto de Adminiftrandis lectionibus libro illum deferibit, fatis ui
detur innuere, quoldam fuifle Anatomicos, qui duos maffeteresin uno latere enumerarunt y fibrarum
pr*fentis mufculi dudui fe lato principio (ut ipfc ecnfct) animum adhibentes . & dcin alios extitifle quo-
dammodo infinuat, qui tres mafleteres utrinque rcccnfuerunt , mufculi huius principijs & infertionmus
attendentes: perinde ac fi fingulos mufculi angulos , unius mufculi loco , prxtcr omnem fani ratio-
nem , enumeraflent. Verum mihi mufculus ifte unius tantum loco , quouis tandem pado habetur .. .
arbitrorq; , cos qui duos mafleteres (latuerunt (in quorum claflcfim Hippocrates) g unum quidem maf »
feterem commcmoraffc prarfentem mufculurn alterum ucrb mafTetetem, ipfum h temporalem , cum h itAT.
:
*
coquemin ore dclitclccntcm , tcmporaliq; admodum continuum efie, ac infuper ad manducan> * *t**.Di
dum apprime etiam conducere audies. Atq; quum ali; hunc a temporali numero diliungercnt, k tres maf
feteres con(htucrunt,qubd mordetibus manducantibusq; omnes tres (uti mox dicemus) fuppetias ferant.
quantumuis ego intcrim,didionis fugiens xquiuocum, fecundum maxillam monentium mulculum,maf> frCu-ti.
^
T ertirnt m* *r4 D*
/ttcrem pafsim cum Galeno appellaucrim . 1 'I ertius itaque mulculus principium perquam ncruofum 1
fimUi tp>i.
tm treUt.- affumit,cx tota cauitatc finu ve ofsis cuneum referentis

m proccfTum,qui ucfpertilionum alis comparati, m ’>• «*.
una cum eorundem finu in hoc cxtruuntur,ut mufculi huius principium concinne ambiant, idq;abiplis
opportune cnafcatur.Grtcrum ilico atq; ncrucum illud principiu dictorum iam proccfluu duitatem finu
ve egreditur, ipfum carncus,amplus &craffiis efficitur mufculus,intcrn* temporalis mufculi parti iuxta fili y,
pjtm lt ^
tendinis productionem inlcrtioncmq; admodum connatus, & magna ex parte mafTeccri,fcu fecundo ma-
xillam mouctium mufculo fimilis,itaq; in internam poflcriorcmq; maxill* fedem ampla Se lata, mpcnfcq; i
i
etiam neruca infertione implantatus, atque ille in externam maxill* fedem figitur. Vt ucrb tertius hic mu
(culus fua crafsiticoris fpacium fauccsq; minus occuparct,maxi!l*(uti 8e in primo libro cxplicuimus)am-
plusparensq; 11 linus nlcu Igitur , in quem mufculus commode reponatur , magnaq; fui portione latitet, n »jtup.
i
r efcritv- Tribus his mufculis,cum fuis in altero latere coniugibus,primario concreditur, ut maxillam inferiorem no «•& ‘
— bis mordentibus fimul furfum ducant Se contrahant.nulli.n.priuatim id munus comifTum exiftimo:ctfi for
«M '/'**- i? tcporalis & maflctcr,t!tpotc gradiorcs,ampliorcsq;,ualidius quam tertius id prcftcnt.CJuam ucrb mufeu
Urum
h ifti hoc munus alacriter ualideq; cdplcant, ctfi in omnibus hominibus fere fit obuium , hiftriones tamen
permulti id liquidb attcftantur, quorum quidam ferreos quofdam paJos dentibus perinde ac manibus ferb
tradant : quidam ucrb maximas trabcs,infcrioribu* tantum dentibus innitentes , miro robore fuftinent»
Vidimus namque Patauij Tridentinuin hiftrioncm , mira articulorum tamen laxitate preditum , qui fer-
reum palum uigmtiquinq; librarum, dentibus a terra fublcuatum,& aliquandiu in ore eredum , retrorfum
a tergo pundim parieti imccit, quem triginta pedum intcruallo ab hiftrione deftitifle , ipfc meritus fum.
Tureum infuper quendam, ut ik Mantuanum,non admodum procer* ftaturzhiftrioncm, u duobus addu-
dam credamq; uiris t rabe, (olis inferioribus dentibus futfulciflc,& aliquandiu gcftaflc , fepius uidi, quum (
imciim a flantium pleriquc trabem a terra (ublctiareuix poflent. Cxtcrum maxill* uerfus priora poiterio J
raq; motus, quem manducantes potifsimum obimus, fecundis fcu maflcteribusprccipuc conficitur, id- .
que latorum lucrum principiorum, ductus^; fibrarum gratia . Anterioribus enim principiorum panibus
contradis , inferior maxilla prorfuin ducitur , mentum^; in anteriora prominet. Poflcrioribus ucrb.
principiorum fcdibus in fccollcdis, retrorfum , ac uclur ad aures maxilla retrahitur : quamuis liuicc-
tiam motui temporales mulculi btis principi;» pronati , &
in acutum uerfus fuas infemones delinentes,
k
iuppetias nonnihil ferre uideantur, prout has illas ve fuorum corporum fibras colligunt, aut remittunt Jn-
fuper malfctcrum,^ in ore dclitcfccntium mufculorum in primis opera, inferior maxilla in latera circun- o Alteri*
ducitur : dextro enim malVctcrc duntaxat. Se finiftro in ore dclitcfccntc, fimul contradis, maxilla in dex-
Alterim U tru,n ^ atu5 agitur ! ftniftf» autem lateris maflderc,^ dextri lateris in ore dclitcfccntc , una contradioncm
terit mmxd moliciitibus,infcrior maxilla in finiftrum latus mordentibus manducantibusq;circunfcrtur. Enarrationi 11,1.4:^
Um msMN adhuc fiipcriiint duo 0 ulculi, ut nnque linguli&gracilcs& oblongi ,orig nem ducentes exprominen- 06ui.it
m i
nmm fj r- tibiis olsuim

temporum P proccfsibus,qui (ci-mrori; ftyli imaginem rcfcrunt.Hinc membraneo latiufcu
0
fm, M( #m . . 11
• •
1
.• . *
r •
r , - . -.1 ,4 6 ii.lt*
.
mtmrn 7&
ioq; capite exom,f fatim carnoli tcrctcsq; hunt : ac ucrlus pnora inaxili*,ubi fummu mentu habetur ,ob
'
s. iique procuncccMiucnori iiu. (Miti inferuntur s Se dexter mulciiluc finiftro > in e» inferioris nuxillx «I .le wh. Ul
de
.
Humanifabrica Liber //. i Sl

de unitur, ubi uel horii mufculoru occafioneea exalperatur.proeeflulosc); inzqualiter extuberantes gerit.
Mufcuii hi,quum ambo in fc colliduntur, os apcriunt,maxillanu]; inferiorem rcCt-i deorfum ucljunt.acd*
in obliqui iplbrii (itus duftusq; gratia
,
quum alteruter folum agir,is oblique, ac ad fuum latus dedu Aiooia
maxillr.autorcxidit. Ceterum utnfquehis mufculispeculiarcaliquid , A nulli totius corporis mufculo,
r y imI.k- prteterquam r uni, quem contra Galeni placitum ofii «referenti afleribam, commune obtigit. Hisnamq;
*" in » medio icinerc,quod ab exortu ad infertionem uique emetiuntur, pars camofa prorfas abo!ctur,&
, ex*
anguis neruoftq; efficitur, ceu tcndo,uel ligamentum quodpiam.camiformibus fibnsneutiquam enutri-
tum i ita fine, ac Ii quis ex duobus mulcatorum uentribus,in quorum medio teretis tendinis Ipccics cerne-
retur, utrunque mufculum conflari diceret. Verum hic no pcrpcram.ncquc ociofe a confacta mufaulorum
fabrica rerum Opifex dcclinauit.quod ego, perinde ac Galenus, no ad exortum ipforum referam, quem il- Vi- 1 r. &
le e direcio eorundem infertionis alias debuifle fieri (fi loci ratio id modo admiliflet) aflerit quum obii,
:
qui motus, cui etiam praede debuerunt, occafionc, is quem nunc obtinent caomis.ipfis fit impcnfc necefla
rius : isq; interim rectum maxilla: motum, quii ambo una laborant, neutiquam impediat.Ncq; ctia ad orga
noru in faucibus tc in maxilla inferioris amplitudine confi Acntiii frequentia (quafi hac mulculos illos in
iploruin medio carneos ede uctalfct)iftud rcru Opificis artificium adeo referendu duxcrim»atq; ad reflexfi
t a/.»?, eum.qucmufcfaifccunduminferiorc maxilla:
1
angulumolmntur.ubi" terti) maxilla moucntin mufcuii
10 U. t E. infimapars confidit.Quu.n,mufcu)i maxillam detranetes, ad angulu hunc in ipforii collectione inligniter
uCul.u. ualideq; contrahi debuerunt, quum graciles omnino funt, faatenfionis impetum innoxie non fudinuif
&
fenr, nili ibidem ncruci excamesq; aeduri fafli fuiflent, ac denique mufaulorum naturamadiimpfidcnt,
ui ncruci illis faltcm fcdibus cuadunt, quibus ad os aliquod ueluti ad trochleam rcficCtuncur: quemadmo
S um uidero eft in 1 fexto& f fcmimo A
magis adhuc in 1 decimo femur mourntiummufculis. Infuper
y 8 A. & roboris quoque caufa, 1 gracilis longifiimusij; ille mufculus, quia fcapula ofsi e referenti inferitur, in
t ijM.r, medio ductu prorius ncrucus cuaderc docebitur : nimirum ut impetum promptius repellat fullincatq;
ua
hdilsimi illi accumbentis b mufcuii, quem feptimi caput mcuentium mufaulorum paris alterum datue-
a rwi.il,
j. mus. Ligamenta inferiorem maxillam temporum ofiibus alligantia, ligamentis alios articulos membrana; V%*mmc
wUMj&aaf
b 4M.9. indar'ambientibus correfpondcnt, nihil libi quicquam peculiare uenaicantia titulorum .
M VSCVLORVM INFERIOREM MAXILLAM

mouencium adminidrario. Caput XVI,
ORVM
qui maxillam inferiorem moucnt.mufculonimadminidrationem a J tempo
» 4 lal.r. opportune aggredieris. Capite igitur in ljtus reclinato,grandiori cultro , & admoto Tm-furalu
ralt
etiam malleo, b iiigale os ad aurem &

malam excindes , & acutiori cultello undequaq; admitujba
a mufculo temporali liberis, exadli tum temporalis mufcuii ad illud os connexum , & M*»
madeteris exortum confiderans.Ablato iugali ofle , temporalis mufcuii principiu,quod
fecundum capitis longitudinem trtum feri circuli partium indar exoriri dicebatur, un-
decunque cultello proximd ab ofle abrades, quoufque totum mufaulu a capitis Sc maxilla: fuperioris ofsi-
bus ademeris. Iam temporali mufculo deorfum Sc extrorfum reflexo, intueoerc ncmofifsimum iplius ten-
dinem, acutum maxille inferioris proceflum amplexantcm.dcinccps qui is mufculo in ore dclitcfacnti , Sc
tnafleteri com mittatur, fpeftabis.podrcmb, aperto ore, mufcuii temporalis initia furfum trahere non de
ii
I4U.S tredtaueris , ipfius quoque munus prompti conaifaes Nunc integrum ed, c madeterem i iugali ofle Sc
.
Haffttmiu
malis liberatum ab humiliori maxilla fimiliter cultello deradere , atque illius infartionem munusi^; non
,
d 6 u. D. ofeitanter perpendere. J Mufculum in ore delitefacntcm ad amufsim.non nifi inferiori maxilla in menti
Muftultiu
regione per medium diflcfta,adminidrarc poteris : ac proinde grandiori cultro operi adhibito, ipfamd
fummo mento aufpicatus,per medium dentium inciforium diuides ; illamq; manibus apprchcndcns,ui u-
tranque ipfus partem in latera refleidcsA a temporis ofsis illi infaulpto c iinu luxabis. Mox circa maxil-
e «. t fe- 1* extrema.ons tunicam i fabditis libi corporibus, cutis indar feparabis, quoufque mufculus in ore recon-
taf.6 Itb. 1
ditus fefe omni ex pane olferat:qucm,fi uilrun fuerit, aut ofsibus comiflum relinques, aut ab ipfis derafam
abrjcics.ipfius quoque functionem non ofeitanter expendens, f Mufaulu maxillam deorfum trahentem,
Mufcuii mu
inferiori fcdianaxille fecundum ipfius longitudinem cxporrc&umAmaxillx in interna fummi menti fc- xiZtmdtcr
de infcrtum,modb reperies : quum is nulla peculiari opus habeat admimdrationc, mufculo madetere iam fum trahe»
cum g glandulis StucnisSt artcrijs,qux auribus fabijeiuntur , refefiis . Quanquam interim quarti huius
tii .
mufcuii, fuiq; coniugis, perinde ac tertiorum , feu in ore dclitcfccntium mulculorum factionem offici) A
muneris ve eorundem examcn,tum demum opportun ius aggredieris, quum lingux Sc ofsis e referentis Sc
laryngis mufaulos perfatutaberis.
DE MVSCVLIS OSSI v REFERENTI COMMISSIS. Caput XVII.
S ‘ c referens, in faucibus faperiori laryngis fcdiprxlocari, & radici linguz fundamenti MuftuUof-
IWi i.s uice,fapcr quod moueri eam oporteat, A- plurium mufctiloiflm uelut anchoram cfic,iam fi v rtfwrm
'I
.1.&1 antea diximus. Ex mufculis ucro qui ofsi committuntur, alij quidem ipfi funt proprijA li comauft,
fartm alvi
folius fui gratia condm&i qui omnes ab alijs ofiibus principium fumentes , ofsi fimili
,
t,
fcr* inferuntur alij autem ea ofle hoc procedentes, alijs organis famulantur Qui igitur ofsi
:
.
Jmbfrnunut
Rambus.
ipfi
1
191 oAnd. Vefaltj , de corporis \

ipfipecuHarrsproprijq;funt,potifsimiimprxftarccrcduntur, ncosnon admodum flabili firmatum baft,
hinc inde ad lacera, ucl furfum aut deorfum , ucl prorium aut rctrorfum prarter rationem conuellatur. Sunt
porro hi ad minimum numerum redacti feptem, ad maximum autem odo,utrinquc nimirum quatuor, ut
llfifnfrit uniucrfi quatuor conflituant paria. b Primus exteris ualidior Se crafsior, bifidus aut geminus cll, fcutifor- b 4
rmm primi ix &
in collo exporredus. Lato namq; & carneo piincipio ex cmincrio T 1 *•*•&
mi laryngis cartilagini A' afpcrx arterir *
ftr.fi, ,1- 1 **
trrimi Uir- ri
pedoris ofsis leae, ac partem magis internam exoritur : redaq; furfum tenfus, ac parem lemper ipfi origi .
c anteriorem ofsis v reterentis fedem inferitur,

ni latitudinem fcruans,in camolo innexu totam amplitu-
c emUmUt
di nem medij ofsiculi cui ofsis u referentis latera firmantur, apprehendens. Huic mufculo fecundum ipfius forimt*
longitudinem in medio linea incifa cfl, cuius occatione, ex duobus, dextro uicclicct & (iniflro tmifculis cd pni» 1 1 IL
(larc,non inepte dicitur : ac duorum mufculorum, fcu unius paris uicc enumeratur, qui os u reterens deor- *•
fum,li quando uiolcncius d fuperioribus uiufculis furfum ucllitur, retrahunt :& d fcuciformi cartilagini»
Se afpcrx arterix, propugnaculi loco haberi polfiuit. c Tertius & quartus, utrinque nimirum unus, his duo jtlm
f**- busopponunturfcampu,brcue$, ac omnijex parte carnei, a maxilla inferiori, fub fummo meto interitis ena e 4
fcuntur hincq; dcfccndcntcs,ac admodum modici ardiores redditi, b referenti ofsi duobus primis contcr
: 1 **» *• *
mini inferuntur, f eandem prorfus infertionis latitudinem in anteriori ofsis fede cum illis obtinentes. Ac
proinde hi os furfum, oppolito duorum inferiorum motu, deinde Se modice in exteriora protrahunt :quc- r4
T miiptr. admodum & illi quoque in exteriora os perquam ohfcurcpromouent. § Quintus ac fextus , ab utroque c.
^ * ei
uidelicct latere linguli, admodum graciles tercccsq; funt,inufculi, qui a *' proccffutifti,flylura & galli calca g 4«.^
ria referentium, radicibus explantari, t, referenti ofsi ad latus amplitudinis inferuntur, quampnmi quatuor h
mufculi occupanmt.cft aiit hxc rcgio,ubi ofsis latera cum medio ofsiculo coeant, Mufculi hi toto dudu ‘
illis exterius attenduntur, quos maxilla inferiorem deorfum trahere retoljiqiii et ab cifdcm ftvluin imitanti
5 hlv
^
bus proccfsibus,fcd paulo humilius, quam hi ofsis referentis mufculi, exoriuntur quibus ne os aut in dex
t/
:
tru,aut in iinillru rcuellatur, prohibendi munus concreditu cfl,& prxtcrea illud quoq; furfum nonnihil, in-
Qj. trorfumq; contrahunt. At k feptimus &odauus prxfentis ofsis mufculi, utrinque etiam linguli , graciles k jm-X.
I"s longiq; uifuntur nullus
: enim uniucrfi corporis his fimttl Se gracilior & longior occurrit. Deinde utcrq; v*
cncruationcm quandam, perinde ac mufculi maxillam deorfum trahcntcs,priuatim ucndicat. 1 in medio
J
namque ipfius audu carneus effe definit, tendinis aliquoufquc naturam offendens, a qua denub carneus | in ^T *
euadit.itaq; duos ueluti uentres nancifcitur. Principium etenim carneum , ex elatiori fcapulx colla , iuxta &s ui.j,
ipfius ccruiccm, Se proccffus anchorara imitantis »> radicem obtinet :& fub n mufculo fcapulam attoi- *£“•
lentium primo occultatus, furfum oblique protenditur, fub 0 mufculo a pedoris ofle A: clauicula in ma-
miliarem capitis procefliiminfcrto.qui ofsis t,rcfcrcntismufculum adeo comprimit, ut camofus fub illo cf
fc delinat, tendinisq; fpcciem ollcndat , perinde ac Ii digniori illi caput mouenti mufculo cederet, aut iplc o 4 1 aLq.
durior fadus, in contradionc impetum incumbentis mufculi facilius cxolucrct . Nam fimul atque illum
fupcrauit,rurfuscarncusapparctquoufqucincamofsis w refcrcntisrcgionemimplantctur,in P quam quin p
ptr/cjpvU
tum aut fextum infertionem moliri didum efl. Galenus quarto de Adminiftrandis fedionibus libro, illos
mi moti- quarti paris mofculos fcapulis proprios cfTc arbitratur, horu ope illas furfum ad guttur agi alfcrcns. Quam
Imt ucnjttb ucro id ueritati confonum fit,obfcruari peroptarim: mihi.n.ofsi » referenti, non ucro fcapulis, proprij uide
jtrnnt . tur,ncc quicqua his cum fcapularii motu comunc clTc cxiflimo. Quippe minores funt , nunusq; finna(quii
v referenti olsi comittantur)bafi flabiliuntur.quam qui fcagulas ( quinus brachia , cubiti Se manus appen-
dent) attollere obliquo motu polsint . Deinde fubflantiaformaq; exteris ofsis „ referentis imifculus, ne
quaquam autem fcapularum motuum autoribus, reipondent . Quod Veteres pulchre noruiu , ex quorum ^
lententia Galenus in librojundccimo de Partium ufu , hos mufculos ofsi „ referenti afTeribit licet rurfus :
fui oblitus, in decimotcrtio de Partium ufu,cofdcm inter fcapulx motores commemoret, facile in illis ; ut 1 1
&in alijs plcrifque fcapulx mufculis,aberrans.Qtiincciam os v referens his mufculis omnino indiget, fi de-
mum id contrario motu agi debuit illi, quem quintus &fcxtus mulculi perficiunt. Videntur itaque mihi
poflrcmo loco enumerati mufculi,dcorlum ac utrinque ad latera os ^ referens detrahere . & nili his illa con
crederetur adio, ofsis * referentis fitus prorfus fallax effet. Addc,mufculis his , ubi fcapulx committuntur, • *
<1 ncruulum applantari.ncqiuquam autcm,ubi ofsi * referenti infcruntur.Sunt igitur

, mea quidem fenten
q i r/nm |
tia,odo mufculi/olius ofsis v referentis occafionc dformati,in hoc fcilicet,nc hinc inde ex lua fede id tur
fe.
M ufcmlihj- bctur,fundamcntuinq; plus fatis inHrmum lingux,& ipfi quoque laryngi efficiatur . Cxterum mu- xcd.uiL
ait oft mi **
k*uli,quos huic olsi non proprios cfTc dixi, ex ipfo originem mutuantur . horumq; quatuor la-
r-fni-
ryngiA alij lingux porriguntur. r Primi duo laryngem adeuntes, lati & carnoli funt : Se
r Ifiaf.
ab inferiori ofsis ^ referentis fede enati , ac pollca anteriori fcutiformis cartilaginis >1*.
pani attcnfi, tandem humiliori cius cartilaginis fcdi fecundum latitudinem • ».jAr
inferuntur. 1 Alij duo paulo minus toto teretes funt, &
graciles: ex « t*p. xi K.
• if.ttf.
mediaq; ofsis v referentis interna fede principium ducentes, radid
1)1*1.10.
. . I laryngis »' operculi implantantur. Quod ucro hohim qua- U l.lft-
munu5,& quos ex his Galenus nrxtcrmi ferit, in
tuor fit (Ap. 1 1 L-
mufculorum laryngis enarratione docebitur. Lin » '-'H-
• gux autem * mufculorum fcrmo,mox t*p. ipA<
poflfublcqucns Caput
inilituctur.
PRO-
Humanifabrica Uber 1L \9i
PROPRIORVM OSSI » REFERENT MVSCVLORVM I AD- ,r 3
miniftratio. Caput XVIII.
OMMODE horum mufculomm fc&ioncm adminiftraturus, ccruici (ut in pollcrio- i

ra pendente capite, ea exporrigatur) trunculum aut oblongum lapidem fubijcics & ue- :
nis,artcrijs,ac glandulis, qua: in harum diftributionibus locantur, utcunque rcic&is, mi-

noribus cultellis fcdioncm aufpicabprc. Ac primum quidem ab inferiori maxilla, qux p*
adhuc intcgracft (nili illam a mufculi ipfamdeorfum trahentis, & b cius qui in ore de
litcfccns,maxillamattollit,occafioncfregcris)obliquos & latos mufculos,qui c terti) ft™**9 '
& quarti loco habebantur, dcradcs,eos ulquc ad regionem, qua ofsi « referenti implantantur,dilTccans.De « . .
d 4 ub.s, inde primi & fecundi capite a pectoris olfc libcrato,ucrolquc uerfus os deducito, iliosi c mufculisfc-
«1
T * parans, qui ipfis fubftrati,a pedoris olfc in fcutiformcm laryngis cartilaginem pertinent. Quum enim pri-
f lu. e. morum u referentis mufculorum originem aggredieris, (ludendum eft, ne initia f mulculonim,a pe
ftoris olle &

clauicula ad mamillarem capitis proedfum afccndentium , uitics:ac ne ex eadem fede natos,
nuperq; dictas fcutiformis cartilaginis mufculos una auferas. £ Quintum &
fextum fummis digitis, aut
exiguo cultello a conterminis panibus,ufquc ad ftylum referentes capitis proccflus deduces, illorumq: ini
prchcnfo,id a (capula cultello diuidcrc.Quanquam hos, donec mufculos fcapulam monentes aggredieris,
interdum feritandos duco:ut, quemadmodum non fcmcl ipfc tentaui, tti quoque experiaris , num mufculi
illifcapulam,omni prorfus came liberam, furfum agere pofsint: contcmplerisq; , quam belle primo quo»
que tcnllonis impetu rumpcntur.Mufculomm ucro olsi v referenti non propriorum fcdio , in cum locum
referuabit ur,qui carum quibus illi inlcruntur partium anatomen p crtra&aoit.
DE L1NGVAE MVSCVLIS. Caput XIX.
? H.1 MA D Z C l M SZCVT^DA.
Capitis figura.
.4. .^1 4 ,u
•*•*#*« .
TR1VM DECIMINONI CAPITIS FIGVRARVM, riGr\a.

&canindcm characterum Index.
V' 5
TlyiH^f figura linguam, mi cum ipfms mufculi:, a reliquo corpore liberatam,

«X dextro latere c<smrnouHrat,mufculorum dextri lateris suturam,ac fttum,quam fie
ri licet,proximi expriment.
Secuada figura eadem,qua prima, oculis fubucit .-utrum ut primi lingua mufculi, ac
, ,
item noni natura aliquo pallo hic magis, quam m prima confjnccretur, ternum fc- &
pltmum linguxmufcultufurfum refleximus, quinto intenm deorfum ab ipftus mfertto-
* ne propendente.
Tertia figura nouem lingua mufculos abfeClos habet: ac Ungua fecundum longitu-
dinem dtuija certatur, lingua ligamento hic ah utrifquc lingua corponbut dirempto,
1 . & corporum fupcrficic,qua ligamento contmuatur.hic apparente . utique eum in mo-
dum hominis (ut fcmcl dicam) Imgua conflruUio eSl cxprcjja.quo nobii hanc piBuris
ajfcqui datum fuit.
,A i>i>5 Lingua portio, ante cmfcdionem in hiante ore confj>icua,& tunica adhuc oh
tcBadpftuic toti ori,&fiomachodtem&ajficra arteria communi.
B,B 1 tfac Issica diBanuper tunica partem notat,fecundum inferioris maxilla latera ab ore
diffeBam. Ungua evhn portio fupra lineam confiSlcut, illa adhuc obtegitur tunica : qua autem fub linea cernitur
pars, hic (uti etiam nunquam) illa tunica non ftuctngttur.
C I lam diBa prius tunica portio, quam bic ab ustimo palati un.i cum lingua prafeidmut.
B,D I>1 Trsruus lingua snufculus.
Tertius
Dig
»94 oAnd. Vefalij , de corporis
.vj ..
t,i Termu lingux mufeulus.
.
E . .
F 1,1 Quintus bngux mufeulus.

Gx,i Stptanoshngox mufeulus,
H 1,1 Tônus lingux mufeulus.
l,t J Imgux IsgtmeMum&si tingo* corporum fibrX continuantor.
K.K J Dextri Ungo* corpons fibrarum jfecics.
1,1 Souflri liugox corporis fibrarum jpccics.ycrum haadcb conf'uniuntor, inuicemj; ptmifccntssr, otosfo, nedum pi.
j
Rora, eas tjoeamos aJJiijoi.
U*Z*s ua I NGVAE moles ori exquifiticongroit.in omnem enim cius fedem commodi- pertin
putudi tum gitiquod fand,fi minor cflct,ipfi ncgaretur.nequcrurfusprx oris anguftia impcditur.qui _
iufUm tffe,
uis tamen id facillimi contingit, Ii aliquando in magnitudinem pixrer naturam cxcreue
ilimf.uiu-
fiulnrîrtf
Quoniam ucro prompte ipfam noflro arbitratu , quocunquc agi conucnicbat , hanc
rit. ,
IJUOTU » «* mufculofam fieri fummus rerum Opifex uohimoperxprceiumq; fiiit , multos illi elargiri
lutito itffi
___ mufculos.qtii uariomm motuum autores cxiftercnt.Cxtcrum qui,qualc$q;,& quot num«
rtlu «11.
ro iplam agant, cognitu cfi quam difficillimum:adei> enim inuicem connefiuntur.ipfonsmq; fibra: rnutub
tamjuaric cocunt,ut iuftum numerum formam^; mufculorum, & motuum lingua: differentias cognofee-
rc.non iniuria arduum ccnfcatur.Imb lingux conitruifionem haftcnm a nemine ad amufsim pcrlpcftain
fuiffc, neque etiam oc/us fore metuorita, ut fateri cogamur, eo Conditoris noftri in effingendo ex terra
Adamo artem induftriamb; procelsille.ut tota hic non inucniatur, quantumuis longo tiporis fpacio, idq;
a uiris illulfribus, hient indagata. Quoufque tamen in lingux conftru itione Galenus eximium Nature mi
raculumartificiumîperfpexerit, minimi conftatieafiquidcm libri de Adminiflrandis fictionibus pars,
tn qua lingux inufctolosproculdubiorecenfuit, nobis una cum libris de Mufculorum refeitione intcrijtt
In libris autem de Partiumufu,pcr tranfennamdeuiterq; duntaxat de lingux motu, ablquc peculiari alicit
y .. ius mufculi enarratione meminit.Ego.quantum hactenus affi-cutus fum, linguam rarum quippiam, ac pc-
**"
culiare prxtcr exteros mufculos foniri obferuo. Ad radicem enim, qua ampla lataq; cft , ac ucluti ftabili-
f.uln r« tur (uti fuo fine, ut ad motum promptior exiftat,in obtufum mucronem definit , tenuisq; uilitur) proprios
oct, -mi. quofdam.ac fuis fibris utcunque diitinftos obtinet ittufcuk>s,& quorundam ipforum fines illic terminan-
tur, ubi lingua in longitudinem ferri incipit, cum fua radice quodammodo angulum illic conftitucns, ubi
a comus.laryngcm in ciborum uoratu obturans.fcfc offert. Alij eorum mufculorum hic ncutiquam cefi- a » fitup.
* |L -
fantifed mixti inuiccm, raram coiporis partem cffbrmant, nempe duorum ucluti oblongorum mufculo-
rum concurfum, qui ligamentum quoduamtcnuifsimum, membraneum, acadlingux crafsitudincm Ia- H ttftri
tum,in ipforum medio plerunque adipifcuntnr.fic fand.nt uniuerfum lingux corpus , ante fedionem no-
imiuf.fu
itna puri
umfiltiu- bis apparens, ex duobus illis mufculofis corporibus, liga mento hoc, accurrentibus ucnis , arterijs & ncruis, J”;
ouunoufri- ac binis hic omnia integentibus membranis conformcturiuna quidem mufculisomnibus communi, que “ ,. K l.
‘“•I"*" eftinterior: altera autem eius tunicx pars ccnfetur quxuniucrfam oris amplitudinem fqccingit, & ea- i. i.i.
,
dem conpnuaq; cum interna afperx arterix ac Itomachi tunica exifiit , priuatimq; terti) paris ncruorum
cerebri prxeipuas b ponioncsfil>iucndicat,quarumctiambeneficiolinguaguftatoriumcificiturorganu,
b xfi-cup.
xU^r.r.
Rarum ucro id, atque peculiare, quod duo hxc mufculofa comora obtinere diximus, adhunequali mo-
dum fefe habet. Quum exteri corporis mufculi unicum fere fibianim genus, aut rcCtum fcilicct , aut obli-
quum, aut tranfuerlum duntaxat obtincantihxc tamen corpora obliquas, tranfucrias,rcftasq; fibras fimul
xdepta mihi uidcntur,qiqr inuicem adei» coeunt,coinmifcentur^!,ut in his aliquod fibrarum genus feftio
c ftib
ne aficqui prqpcmodum fit impofsibile.imo mufculofa hxc corpora quippiam non abfimilc cordis ^
ftantitvn ea fibrarum contrariarum commixtione adipifeuntunquanquam non adeo , atq; cor,fohda con ‘ J J
flent (iibfi.imia.Nam carnolx fibrx in pinguioribus, & lam anate proue&is animalibus, pinguedinem in
lingua, fpongiofum quid & fungofum exprimente, adnatans obtinent: Ck fibrx multo quoque rarius in ha
gua conferuntur, quam in compaCtifsinia cordis fubflantia.Atquc hxc ucl inter edendum cuiuis eiudunt
perfpicua.quam fcilicct a uulgaris mufculorum carnis natura,formaq;,&guflu,linguxpars,quam in dcli-
cijs habemus, uarict. Verum ex quibus nam mufculis ea conformctur,ac unde mufculi lingux, quosinter j
• dillccandumobfcruaui,origincmducant,nuncopportuncfubi)cictur. J Duo funt rcCti,& impcnfc crafsi d.d.
infcrunrtir,hancq; contracti recta intro, cxuciuc aa puucrioraucuuni.

w iplius medio
Trrtmt& quartus, ex 8 duobus fupcnoribusofsis,, referentis olsiculisoriuntunqux ad ipfius latera haberi, ac ipfo ,, n c, i
i crtuis , a.
^ .
y.uuut. rum line ad ftylosufquc imitantes capitis procclfus definere diximus. Quanquam etiain interdum hi fo.c.
f ‘‘'A*
mulculi ab h humilioribus cius ofsis lateribus, qux fuperionbus fcutiformis cartilaginis procclsibus coi
ligantur, principium fumatu, tunc nimirum, quum fuperiora oisis latera non plane ollca, cum ligamento-
|
rum natura aliquid commune adipifcuntur, quod potifsimum m mulieribus obleniatur . Mufculi igir i,k.
tur illine exortum adepti , it oblique quodammodo proccdcntcsdingux lateribus' implantantur. Si horti b o*rmdl
alter, uno remiffb laxaioqt, contrahatur, lingua, tk poti (simum fua radice ,in latus deorium uellitur : at ii At-***-
fimul utcrq; agat, lingua in neutra partem inclinans, deorfum uerftis interiora quoq; mouctur. 1 Quintus
^
ac fextus.fimilitcrcamoly&utcunq; crafsi, duobus nuper diotis opponuntur: ac a temporum olsiuin
11
..Ui* ,l
Quinus &
pioccfsib.qui fi/liacusq; imagine rcferut,cspl.itatijinguf ad nuper 1 diefotu fines insulcutur.Hi,qitotics 1 i,s>.e.
. 7 > ambo
. » '
Humanifabrica Liber 1L *9f

ambo conuclIuntur,ucrfus interiora linguam furfum agunt:at fi alter duntaxat in fc colligatur, lingua fur-
•‘A- fum ti a&a,ad alterum latus inclinatur.Sunt & m
duo, linguam ad inferiora contrahcntcs,ad lateraq; septimu*
alij
dentium molarium radicem utrinque lato , A: ut- *&*"**•

imioIucntcs:qtti ex inferioris maxillzlatcribus,intus ad
cunque mucofo principio enati, lingua;, fecundum ipfius longitudinem, ufque ad ligamenti finem, quo
» >.*A- faucibus illa colligatur, fele inferunt, non quidom prorlus in lingua; medium, fed n duorum, quos primos
D,D. cnumerauimus,nuifculorumlatcra.Horum altero tantum fuas fibras colligente, confpicua ante fc&io-
nem linguzpars,in contradi mufculi latus conniuctrat utroque laborante, pertinaciter lingua faucibus re
o1,1 fi. H.
fto motu adigitur.Poft hos ° carnea quardam moles ab P interna quoq; inferioris maxillz fcdc,cx men nmn.
p »/"/>•
tok I H. ti regione cnafcitur,ab illis przcipuc proccfTulis,ipforumq; lateribus, qui inxqualitcr in interna inferioris
maxilla; ad fummum mcntumfcdecxtubcrant.Przfcns moles furfum rctrorfumq; ad fauces duda , in lin-
gua: radicem, amplam infertionem molitur, quemadmodum etiam lato principio originem fumit. Harc
moles linguam ad mentum contrahere uidctur,nuncexquifit£ ad labrorum medium , nunc autem ad la-
nw, prout nimirum has illas ve fibras laxat A: intendit :fibra\cnim ipfius, fecundum totam illius amplitudi-
nem, ab anteriori lede rctrorfum reda ducuntur.Dcinde mufculus iftc,prztcr fibras, uclut quafdam inferi
ptiones quoque reda progredientes ita obtinet, ac fi harum occafionc plurium mufculorum numero ctia
habendus cfict.Enarratos iam mufculos.qui undique attenfum habent adipem , inter difTecandum ad lin-
. sA-*» guam porrigi ccmimus,& horum plurimos circa ipforum fines inuiccm confundi, ac S duo mufculofa
K.L, L. ltngux cotpora conftitucrctauz triplex fibrarum genus adeo confufum permixtumq; obtinent , ut fibras
intcmofcere fit quamdifficilliinum. Reliquarum tamen omnium obliquxtranfucrfzq; in corporum me- (hotmc*
r j/t-LI. dio plurimz reperiuntur, qui mihi utrinque in proprium linguz r ligamentum long£ tcnuifsimum, d
&
membranz non abfimile,tanquam in ipforum nrmamcntum,hominibus , canibus fimijs fecus quam bo
bu$& ouibus pi opeinodum, delinere uidcnturrcdx ucro pauciores fefc offerunt , omnes propemodum in
externa illorum corporum fupcrficic cxcurrcntes.Tranfucrfarum fibranim beneficio, linguz corpus ante
fcdionem jpparcns,in fc contrahi, incraflariqj.A: rurfus egeri tcnuariq ,arbitror:id enim in ligamentum fi
a
brarum itifcrtio tibi dificcanti utcunque commonfirabitTRedis autem fibris, lingua in fcmicirculum ad ,
palatum fauccsq; conuolui fpcdatunprout nimirum aut fupcriorcs,aut inferiores collc&x fuerint . Porro
obliquis fibris in latera linguam agi omnino coi)icdor,fic une , ut alij interim mufculi linguz moueant
**
radicem ali) ucro linguz corpus, ante confectionem in hiante ore confpicuum. Ligamentum ucro, cui fi-
:
brx firmantur, lingueofsis uicc datum cft.Haud enim dee uiffet, linguz lccundum ipfius longitudinem os,
aut cartilaginem, quantumuis etiam in exiguasHtuifam uertcbras,innafci,quum tam.uarijs djucrfisq; mo-
ribus inter mandendum loquendiiq; moucri linguam oportuerit, ipfaq; interim nullum corpus fuffulciat,
ac quouis etiam ferpente agilior fiuduofiorq; cnc debeat. Atque hxc fane ita trado , ut mihi occurrerunt.
* *A-“-
lubcns,fi quid fefc notius ucriusq; mihi oiferrct,id impertiturus. Porrb 1 ncruos afeptimo przcipuc pari Ufammi»
1 //*. 4 wf
ncruorum ccrcbri,& a fexto, linguz mufculis motus principium przbcntcs,de nduftria, ut & cztcros ner-
i
uos,in quartum librum rcijcio:& iccirco etiam hic.nifi de ligamento linguam faucibus colligante, paucif-
fima reccnfenda fuperfunt Jift autem id quod ad palatum, refiexa lingua, aperto^; ore , fub ipfa conlpici-
ttir, magni ufus gratia cftbrmatum.Nifi enim idcfTctIigamcntum,lingua nimium aliquando rctrorfum in
fc colligeretur, nec facili exerta intrd trahcrcturprxtcica neque fedem obtineret ftabile de tutam, ut quz
undique cfTet foluta.Vtroque enim munere ligamentum fungi,cx artis operibus experimur, quoties id prf
fdndimus, aut propter nimiam humiditatem Taxum rcficcamus.
L1NCVAE MVSCVLORVM ADMINISTRATIO. Caput XX.
VSCVLORVM cum haftcnas commemoratorii in ore mufculorum

linguz fc&io ,
fcdione communis Deduda igitur, quantum licet,utraque maxilla, & 1 oris tuni- Aiminifira
erit.
ea, cutis modo a fubditis organis, quam licet exquifitilsimc cultello undecunque detra- **•
da, omnium primi fccabuntur b obliqui, quorum principium a proccfsibus Itylum imi.
tantibus ucnit liberandum. Iam hos ad linguz radicem ftudiofe fccutus, eam c carnea n#<w.
molem , quam nono loco reccnfui , ab inferiori maxilla liberabis : atque quam po-.
& ipfi immixtum adipem, deinde illius etiam exortus A: implantatio
tei is accuratifimc,ipfins inferiptiones
fpcdabis.Atquc hzc perfeceris promptifiimc,fi modo ad dentium inciforiorum radicem,
nis latitudinem
d •amnii
A: fub mento uicifsim fcdioncm tenuueris. Mox poft hos aggredieris, & qui ab internz maxillz fcdis la
saptimt &
tcribus cnafcuntur,A: linguam ad latera moucnt.Poft hos autem, aliorum c duorum obliquorum, ab of-
fit-C.
e tsrmnat fis v referentis lateribus originem ducentium, principia liberabis. Poftrcm^ autem f illi ab ofTe * referes
^
,
.E.
fiZ te adimcntur,quosprimos rcccnfuimus,qutq; maximam linguz radicis panem conllitucreuidcbuntur.In pnmi a ft
f tamnit
huiufmodi adminiltratione , exiguum cultellum liberandis mufculorum capitibus operi accommodabis : •
fil-D. D.
ad reliquam ucro feparationem, buxeum cultellum, quod niucofi admodum fint mufculi , adbibere , nihil
prohibet. Cztcrum linguz reliquum corpus ad hunc modum aggredi confulo . Ante omnia id ambiens
•na <"f-
crafsior membrana, toti communis ori deradetur firmiiis enim connafcitur,quam ut citra coAionem,cu-
:
aimuu -
tis modo a lingua auferri pofsit. Deinde illa membrana,quz mufculis omnibus cfl communis,quamq; fru Thaii»
ftra feparare contenderes, rcIida,fe<frio ad linguz medium, fuper id quod diximus 8 ligamentum, & fecun
S
19 1 . 1* dumi linguz longitudinem ducctur,non fupcrhcialis tantum , fed quz ad medium ufque linguz penetret,
rtiam uniucnam diuidar.Mox hamulis A: cultcllis,fibrarum corporis linguz naturam fcdulo inquires:
. i,
i ?6 sAmLVefaltj , de corporis
ac qui fibra; ligamento committantur.cxqj inuicem uarient & commif'ccaiitur,perlpicicr •
DE LARYNGIS MVSCVLIS, XXL

TH.IM-4 rxi.
c«r. ne. TREDECIM VU
gdimiprimi Capitia fi-
gurarum , & cjrunJcua
characterum Inde».
QVOUJAM m inte-
gris mufinior um tabulis, f»
prafinris libri mirio fcriaiirit
pofiris.omues laryngis mufeu
li oculis fubucl nequierunt,
non absrt fore putaui,m hu
tus Capttti fronte priuatm U
ryngis mufinlos bac figura-
rum copia exhibere.
Trima figura, offis refe-
rentis at hiefuis mufcubsom
nibuspropnts bberatt ante-
rior facies exprimitur,una c
anteriori laryngis , dr afpera
-yr m artent caudicis ( qui in collo
confith: ) fede , nullo inierim
ini
laryngis mufiulo refido.Qui

ueromufculi hicfmt confin-
em, charatlerum index dilu-
cide explicabit.
Secunda figura , eadem qua
prima ex dextro latere com-
monfbrat .quanquam hic non tantam afbera arteria caudicis portionem ( quum id fruSlra fadnmfuifftt ) ajjeruaut-
rimustdein fuperiora oflis * referentis latera hinc etiam refecuimus,
Tcrriajecimda penitus rcfpondetmift quod hac ex poftcriori facie eadem qua illa ex lateri commondrat . Ve-
ram dr htc Jhtdio fuperiora ojhs v referentis latera,perinde ac in prima,delineantur.
I£uartaantcriorimlxryngisfedem,cumportionecaudicisu/j>craartcriu proponit ,refeBo iam „ referente ofj e,
cum mufcuhs ab tUo dr d pectoris ojfc laryngi oblatis. Seruantur itaque adhuc ex communibus laryngis mufculis
quintus dr fextusute dem mufculi laryngis operculo proprij.
Quinta figura ai quarta felimus ordine nilul uariat,fid eadem qua quarta, ex fmifiro latere eleganter [pedanda
effert.
.
Sexta laryngem,! reliquo afpera arteria caudicis ltberatam,ita pofleriori facie exprimit, ut neque Homachi,ne -
que contmums altemus mufcuh portionem adhuc rehquerimdnterea tamen nulla laryngis cartilaginum fuafcdc di-
mota.
Septima laryngem ex dextro latere ita expreffarh continet, ut ipfius operculum iam refidum fit, una cum mufcit
lis pruna cartilaginifecundam neSentibus.Dein prima cartilaginis in hoc latere inferior proceffiu , a fecunda libe-
ratus efltipfaq; prima antrorfumea que dfecunda ftc reflexa occurrit, ut media prima cartilaginis fides , in poileno
ri regione nuda fi [pedandam offerat.
Ollaua d feptima in boc differt, quod hic refios mufiulos illorum quatuor, qui tertiam cartilaginem fecunda ne-
lbm,refcidimusfipfaq ; fecunda cartilago magis det eSa apportat.
Tqona ab ollaua in boc uar tat, quod prater mufculot nuper dtSol , etiam quatuor mufculorum tertiam fecunda
iungentium obliquos, & dem duosm tertia cartilaginis bafs pofitos,abjlulimus,firuatisdiwtaxat cum tribus carti-
laginibus lUis mufculu,qui tertiam prima alligant.
De cima, cx anteriori laryngis fede fi /pedandam probet, ablata iam prima cartilagine , & duntaxat cumfecun-
da & tertia apparentibus mujiulss,tertiampnma committentibus.
Vndeciiiiarn,ul & duatfiquentes,oflcndcnin laryngis Imguafcu
rimagratia dclnic auimus , Exprimitur itaque
bic larynxci reliquo afpera arteria trunco ,dr fius communibus mufiulis libera latque bac , afferuato adhuc ipjiur
operculo,poderiorifuafidi incumbit,fuperiorem faciem comrnondrans.
Duodecima in boc ab undecima itffertafubd bac inferiorem laryngit fidem delmeatam contineat
Decimat trtia hoc d duodecima habet uarium,quod laryngis rimam,fiu lingulam, magis coardatam occlufam re
reprafentct.Catcrim charaderum index erit ciufrnodi.
A /n prmu,fecunda & terna figunt, c referens notatur os, non prorfus fuu membranulis liberum.
B In prima,fecunda et tertiajsuuiltus offis c referentis latus,Juptriorifiutifomtscamlagtnit alligatum proccffui, qui
&
C Cin fecunda tertia quarta figi.rts indicatur.
In prima
1« . r
Humani fabrica Liber I/, ,

?
A In prima irtettia,fiiperUs notatur ofiito referentis latusffifecunda figura miti refctium, ubi
Eaffcriptumcemis
F Mufculus ab ofia » referentis inferior: fede eruens, ac humiliori prima canilagimsfcds infertus.
prima figura
In r de.
ter & finifter efi confj>icnus,in fecunda dexter duntaxat.
15
C M ufculus exfetiori offis fummoud humiliorem primx cartilaginis fedem dedutius . Trima dextrum
&jimjlnm
exprimit ut fecunda dextri tantummodo portionem.
H Cula,feu ftontachiisdnfecunda, tertia tT quinta confpieuus
1 Mujculus cxpoSlcnonfedc slomachi.prmu cartilagini i lateri infertus. tertu dextrum Unum feri uniuer
&
fum oSlenditsCr potifimum umkfqut mitium fecunda dextrum, mimmamfmiftri portionem , Ovinta uero
M &
mferuonan cxprmm.xt etiam prima &
quarta utriufjue mfenionem proponit
finifiri
.
11
X Duo mufculuah ojje v referente enati, ac m laryngis operculi radicem utferti.Hi occurrunt infecunda figura.tr ter
tia,& quarta. *
L Laryngu ooerculum^n fecunda figura.&deinm 3,4,5, 6,& 1 1 eonffiicuum.
M GlnuduLsJa ryugis radici ad affirra arteria latera adnexa, in 1,5,4 & f-
*( Mufculus i pruna cartilagine adfecundam protenfus, exterior ve prunam cartilaginem fecunda iun r entium.
Dextri uutfcuh gpjaijiri pars in prima uidetur, uterque autem integer in quarta.
0 Mufculus a fecunda cartilagine m prunam protenfus, alterius ve lateris interior fecundam
cartilaginem prima con 1
necieiilium In quinta fotus /infer exprimitur. ‘
T Mufculus ah mfmafecunda cartilaginis fede,potieriori in parte principium ducens

, tertia cartilagini infertus &
Sexta dextrum &
fmiiirum olicndit.fcptima dextrum^- quodammodo funflrum.
Q^Sedcsqam ditiiuu T mflgmti mnfculi,in otiaua & nona.
Mujculus d latere fecunda caruliginis, m tertiam cartilaginem infertus. Septima
K
e/lendunt.
& otiaua dextrum duntaxat
J
1 *
StnusjeciiiidacartdagmisanoBaua&nona notaturami inferior prima cartilaginis
procejfus, T in otiaua rtr nona
mfigmtuspcowufcttwr .
v M,ef mufculus duorum m tertia cartilaginis bafi locatorum.Sexta utriufque
lateris mufculum reprafentat.fepti.
ma dextrumaSr fituifin portluiiculjm.otiasu etiam dextrum. r
* tn nona figura fnuss indicatur, cui mufculus infidet, tertia cartilaginit hafim in altero Utere occupans, aeriam ex
prejjus.
f Mtflut ex tota prima cartilaginis longitudine enatus ac tertia infertus

, aut mufculus prima cartilagini tertiam
copulans. Deama dextrum a mjignitum,&finifirum h notatum induat,
ablata inter:m prima cartilagine. Septima
uvrocotiaua &nouaantegrum dextri Utens mufculsm a indicatum exprimunt
ob hoc quoque b litera in illis figuris notum.
, eUtioremfinifiri fedem , quam
7 &
* Lingula,feu rimafiu medio laryngis obma.fuperiorfedesan decima
figura conffiicitur.
* Inferior facies lingula, quam in decmatertia magis, qudm duodecima
apertam exprefimut.
•* Dmfimus, uinnque musajui claufa UnguU feu rima.r* humiliori ipfiusfedt ad latera cuadunt confbicui, m duode-
cima & deemutertu. v i
f Collus m medio rima laryngis apparens, uhi ipfa potiffimdm eormiuetjn dccimatertia exprimitur.
S Xefortajfe aliquid obfcuritatit cartilaginei literis tum infignita adferantulUs quoque notabimus
,g itaque prima
eSi carttlagoqn anteriori partefie offercns,m pruna figura,deiu i* s 1 f
,4, 5, 1 1, 1 3 ,
t> Trana eartiUgo.m tertia
figura.tr 6,y, 8,9 ,pofleriori facie fe ferens.
0
1 secundacartiUgoutnuriorifacieconjfiieua,mprrma,z,q,s,y,i,p,io,ii,tj
* Secunda cartilago pofleriori facie /pellatur,in fexta.y, 8,9,11,11,15.
i Tertia cartiUgo occurrit m fecunda, 3 ,6,7, 8,9, 1 o , 1 1.
i S*fhn-
RES laryngis
I: *
cartilagincslibro fuperiore deferipfi, tertiam
cartilaginem , etiamfi k
Lf-mtfc x fit, ne aliorum diflcflioms profrfforuin placita nimium
-emina
interturbarentur , uniuf
<A.\tbb.\ {oco enumerans.
lumcrans. Pratcrca his cartilaginibus r corpus
fimilitcrcartilaginofum.fedc adi
b 9.10,11 polar membranexq; fubftanrix etiam compos , incumbere retuli, tmod AyW.r
?* nuncu-
patur. <1
r^,J'»cnim,corpu S quoddam,aut potius laryngis fedem, in
Ur. 1 X.5. medio ipfius loca
c r»u 1 1
tam die rencenfiu, nmulx feu filTurx lingularum, quibus tibix inflantur,
perquim fimi-
km. Nunc itaque laryngis perfequar mulculos. Quum enim hpc ex pluribus cartilaginibus
, ut apti clau-
ll M. 1 . deretur, apcnreturq;,conttruitun quumq; fpmtus retentionis,»: uocis item
occafionc.motu eam aei opor
d Ctnjpt- tet uoIuntano,iure
mufculos cartilaginum motores Natura ipli communicauit quorum quidamêxor-
dtmim 1 , :
ubus Sc inlcrtiombus , folis committuntur cartillaginibus,proprijq; idcirco laryngis
appellantur- alii au-
tcmîb ali,s panibus cnati,laryngis canilaginibus.ipfiusq; operculo inferuntur,
ob id communes fere nun
e P«W« cupam ' 1’ropr.oi humana brynx duodecim nancifcitur horumq quatuor primam camlaginem fccun- :
, : .
dx ungunt, quatuor tertiam fecundx conncdtunt.duo tertiamprimx copulant, & duo in bali
1
’
tertix cani
aginis Icdjm habent. Communes autem 0S0 numeramus : lex quidem primx
cart.bgmi , duos autem ViyJv.
laryngis operculo infertos. Cuiufmodi ucro omnes lint.iam ordine profequar, ci
« **•
a propriis fumpto fermonis
inuio. Quatuor itaque primam fccundx jungentium ad inferiora laryngis utnnquc f
duohabentur in
,
pnori parte ipfms,nerfus btcra locati atq; bi brenes funt.fed lati,tenucs*c camoli:
.
bu,ac ambo fc muiccm fibru ad X UtcrxlimiUtudinemintcrfecant.Extcriornamqucab

unusu- alteri incum- ,' .TT
inferiori primx
cartilaginis fede fibrarum originem ducit, qux deorfum obliqui ia priora
proccdentes.fecundx cartilagi-
R I nis
Digi
. ^
198 -dnd. Fefalij , de corporis
nis parti,priora laryngis fipciSanti,infcnmtur. Interior huic

fubtcctns.ac forma exteriori fimilis.a fccund*
fcdi implatatus,& fibris
cartilaginis fcde.qux primi fubijcitur, origine ducit primi cartilaginis humiliori
intcrcoftalibus mufeu- e
ex poftica parte oblique in anticaafcendctibusprxditus.Quatuoriftimufculi, S
lis apprimerefpondcntes, primam fecundamq; cartilaginem inuice adducunt , laryngis rimulam claufuri,
: aliquando tamen unicum
Ad hunc fane modum hos quatuor mufculos locari non infrequenter oftendi
, , u tJj B
h
duntaxat utrinque rcpcri.duftum fibraru anterioris enarrati nobis mufculi fcruantcm,fcd interim
paulo n~ t
«a^mm.Pr^ûuma ltcrumdnMaaymkt- b »**
fp,*S**» W., c^fr*.,p.,4»
fc obfcruaui, no fcmcl , idq; praecipue in uiris.duos
mufculos qui
omni rt p*rt*<oTTtj}onJft. it'fi yod w
prituiim mm
graciles ,fed carneos aniinaduetti : [ndtifptfUndoi fihjhtl.qnoufetMwlt rartiLf^nut
ex media longitudine
1
fpim fecundi cartilagi- Jjunj, ad i»feri»Tti prima cartiUfiiHi pratejjmt ait-
Uh
H*x*dij4i*fht*iM.Aitx^**4t A prt*tJt4Tjn*noe i * S-
tandem dcoruim obliqui ducti , in in
nis enati, ac
txl*r txrliUî.H **o /}i*x f****dt *xrt>ixîmt.C x*
J* 1 **•
primi cartilaginis ** procclfus mfertio-

feriores« ..
t Ct\ ,
. ' Irm & D J*x m*fndi*i frtidx k J
nem moliebantur .atque hi manirclto prini, quo- fnmtnmxit >* pTtmxxt i*rvh'i*r*t i*f*ni. |SW>
que cartilaginem lecundi propinquius accom-
,c ’^ .
1 *•!?*•
Trfiirt modabant^nmula laryngis hac fun&ionc ar&antes. QuaroorucriJ mufculoru.fccundicartilaginis tertiam
t> 6 , 7 * t- committentium , duo quoquo utrinque habentur ac * unus nuidem exaftc in tota fui lateris nofteriori
:
aonee tertii caruiagiiio»au.s|i ............. —— — t

. - - „
mufculus.nunc diflo contiguus, & omnino carneus, a lecundi cartilaginis fede cnafcitur, qui primi catti i (,.<*. jl
laginis internam regionem rcfpicit, primzq; inferiorem proccfium admittit. Ex hac itaque fedepri M.ui*mk
t’
inferi “
lens mufculus.carnofum latumq; ducens principium, ac furfum oblique protenfus.tcrtiz carti.agim **
tur, totam fni lateris tertii cartilaginis radicis ledem occupans , a priori ac
rcCto mufculo non amplexam. ,, ,, ,„r_
Hi quatuor tertiam cartilaginem ad exteriora laryngis rctrorfumcucrtunt, lingulam, aut iplam , fi uolcs, in* ut.
fedem (qux gratia » 7. Ifk
laryngem aperientes. Aeduo quidem primi >poftcriorcm cartilaginis fecunde horuui
*‘
uti inque fecundum longitudinem <1 cxculpitur, tk in medio acuta ucluti ' linea, ac dorfi quodammodo
g
Ipina, prominet) occupantcs.rcdto motu id przftant : reliqui autem, ut obliquo fitu przditi uint, ita quoqj \ Jq!*
Tripi**
tcrt j;,ni cartilaginem inpoftcriora oblique reucllunt. Nonus & decimus, qui tertiam primi copulant, q 8.
g&io. ntnnquelinguli funt lati i; carnei : cnafeumur autem inuicem continui ex 1
media primi cartila-
tt j am ,
ginis fede, fecundum totam intemf fcdis longitudinem. Dexter (idem de finiftro fubaudi) uclut tri
ipfius
plcx fui principium oftendit, propter quafdam ipfius infcriptioncs,adcb imprclfas, ut harum occaiionc
tn-
g tf.txf-
ante
plex mufculus clfc uideatur, a principio oblique furfum afeendensA dextn tertii cartilaginis partis }
8 U.i M.
riori fcdi implantatus. Duobus his ualidis fane mufculis tertia cartilago prime adducitur,
lUorumq; bene- s r.8.?,n>
ficio duz tertii cartilaginis “ partcs,contraflis nimirum mufculis

conniuent,ipfaq; lingula horum potif-
1 Vndccimus ac duodccimus,in bafi tertii cartilaginis confifiunt, ea regio
Tnpriir* £ um m auxilio comprimitur. g
sirt-i».
nc> q U a 7 ftomacho larynx committitur, tertiaque cartilago fecundi coarticulatur. Suntautemab g g,. , e.
j
utroque latere linguli, quicx radice tertii cartilaginis, qua hxcprimcproximaeft, principium fumum H.
r
& fecundum balinr tertii cartilaginis modice furtum protcnfi , ad tertii cartilaginis medium ( ubidui "fd
“
-I
ipfiuspariesinuiccmcolligantur)finiunt,fcmutu6inibicontingentcs. Prilentes itaque mufculi bre-
ucs , exterius quodammodopyri modo rotundi , intus ucro omni ex parte cartilagini tertii connati ^ t.i.\ f.
&
fpcftantur ftubifc inuicem contingunt , latiores crafsiorcsque funt , quam ftatim in iplorum esor- V.
:
tu Ambo mufculi , tertii cartilaginis bafim conftringcntcs , duasque cius cartilaginis partes inui- 7 »!•*>•
.
cem compnmcntes , lingulam claudunt , arftantq; it una argumento funt , tertia cartilaginem ncccf-
:
g
1 duobus ter
fario clfc geminam quum, Ii fimplex cflct,ab illis mufculis conftringi nequiret uti neque a
:
t :
1 quatuor fecundi tertiam nectentibus aperiri potuilfct. Ex duo ,

tiam primi iungentibus occludi, neque a 7 fc P,
lu
dccim igitur laryngis peculiaribus mufculis,odto larynge anSant,quatuor,fcilicet prima fecundi ne rien-
tcs,&duo tertiam primi committentes, ac demum duo in bafi tcrtke cartilaginis repofiti: quatuor uerb
ipfam referant, aperiunt ve, illi nimirum , qui tertiam fecundi iungunt . Alij quoque mufculi, quos com-
munes uocamus.utriufquc etiam motus quodamodo duces funt,per qucmfpiritalis meatus lingula ve am- J
b luigtdi, ex tota propemodum inferiori c
*um" ’
plificatui \ comprimitur. Horum enim primi duo, utrinque 0 ^
0 | s j5 „ referentis fede principium ducunt ac lati & carnei, & internis lateribus inuice proximi, contiguiq; t ,,,
:
uifuntur. Hinc deorfum protcnfi, St mutuo internis lateribus abfccdcntcs, linguli in fui Uteris inferiorem
primi cartiiaginis fedem implantantur, tanta latitudine , atque iplorum originum eri latitudo . Toto au-
cartilaginis fcdi exporriguntur, ipfi fibrofis tantum nexibus in cum mo
Ctm*m*i* tem dcfccnfu,qua antetiori primi
lim hirem, quo alias incumbentes inuicem mufculi, mutuo committuntur. Adprzfcntium mufculorum d
slr» t,
j
(j.4 .
^
J ali) duo mufculi, xque propemodum am
infertioncs.qui non minus quam lui exortus carnei exiftunt,
, in iugulo carneis , fed non
c regione ofsis pectoris
pli.priun cartilagini implantantur, ab interiori latis
,
f • Aiii liiWiiin (nmn/ltim -mmnArAm nrtinv nrnr^mi .41 (iMInm l)« i.l • f
CMMMui
liomachi enim pofiica partc.ucrtcbras cctuicis relpicicntc, fecundum fiomachi longitudinem principiu
jA'
’ ’ J
fumunt.adco inuicem continui, ut utrorumq; mufculorum idem unitumfi; principium eflc uidcatur.Hinc
_ mph & camofi.ucrfus priora tranluctlim protcoli, lateribus primicartiiaginisdccundum iplorum Iare-
r
mm
,
Humani fabrica Libet 11 I 99

ongitudincm implantamur.tota amplitudine, qua flomachum contingunt, tmpen fi: ipfl connat»,c6-
jure Ione
tinutq;. Hia J pofteriora contrahunt prima cartilaginis latera ,lccunda cartilagini eam ita applicantes,ut Dtfcrift • •
laryngem tjuoquc,lcu lingulam coaritcnt.Qui ucro ab olle » referente procedunt , primam cartilagmem rumium ti
ioolUrioiibus furfitm quodammodo abducentes, laryngem dilatant. Verum his contrariam functionem muaiistnu-
JcuUnim
anipifeuntur mufculi.a pectoris ode prima cartilagini inlcrtkiUinamque humiliores prima cartilaginis fe futtclio.
Ii des contrahunt, caldcmq; deorfum ucllunt, nonnihil una contrahentes flringentcsq; ‘‘ afpcram
arteria,
ncquicquam,quum uoccm edit homo,rcduplicctur,ipla ve plurimum dilatetur. Prater hos fiat , alios ' D.*j mufeu
X.
duos animaducrti,propcmodumtcrctes,ac ex media interiori ofsis e referentis fede cipIamatos,& radici b lary.fit
k » M.f laryngis k operculi infertos.Hos Galeno, quum in nullis qua hodie extant operibus, illorum meminerit, 9ptrrt.il.
incognitos fuilTc opinonnon enim (quod torte quis arbitraretur) in Galeni communium laryngis mufeu
H>. 7 i*
lorum numerum funt rcijciendi.Quamuis enim hos ofto clTc dixerit, tamen fex tantum dcfcnbcns , om- I
V/.ftn.
nes oCt o prima cartilagini committi, poli modum fermoni fubnexuit . Duobus his id munus concreditum
1 t.jfi.A.
eft,ur laryngis operculum, cibis putuq;dcprc!Tum, dcnubclcucnt.ip(bnim namque principijs ucrfns os
i, referens traiiis.opcrculum illud erigitur. Vcruntamcnmufculos, qui his
duobus oppoftto munere fun-
gerentur, nullos obfcruaui.Ncque id mirum cll,quum cibus & potus fuo pondere euerfum clcuatumq; la-
n fss.fl ryngis operculum facile comprimant, % ipfummct mole etiamUIfua grauatum, laryngi prompte applicetur,
B.C im r. Quamuisnonhifolummufculioppolitisdcliituantur,fcd& illi, quorum beneficio rettum intelbnu
Thtu mufiu & telies furfum allici mus. Corpora enim, qua fua natura plus faris deorfum tendunt , nec peculiarem mo-
li mutatur,
tum in dtilf u,qui deorfum fit,cxigunt,ad eam actionem minimf proprrjs indigent mufculis. Laryx rarum
A"
muli». aut peculiare ligamentum prorfus nullum obtinet, prxtcr membranea , articulos orbiculatim cingentia: Z*mtMt.
Ltrymgi. li
f 4 »*'*•
adeo, ut priuatim nobis neutiquam ucniant defcribcnda.de fi quid forte I anni, propter membranam, qua
D Sftfla- oblinitur, fuccingitur ve, proprium libi ucndicct,id ad n lingula refertur hiftoriam.
tur i i,i»,
nh,r “-
LARYNGIS MVSCVLORVM ADMINISTRATIO. Caput XXII.
A B R ICA M laryngis in bouc primum > fi uifum fuerit deinde exercitatior redditus
in homine aggredieris. AUminiftratis itaque nunc fc&ionis ferie proprijs ofti v reterenti
a mufculis, Itatim tibi occurrent b duo , ab illo ofle ad primam cartilaginem proccdcn
Admiiu-
tes :
quorum ab ofle liberam, paulatimq; mufculos a cartilagine
principia paruo cultello flratffri-
pariq; ratione c mufculos , a pedo
radens, eos ad ipforum uique inlcrtioncm deduces
.
mt & ici
ris ofle ad primam cartilaginem dudos, primum ob
olle ieparabis ac poftea ipfos ab af-
:
cra arteria icuicer diucllcns,ad primam uique cartilaginem, cui inferuntur, cofdcm confcqucris.Quatuor nium t«mi
E is diligenter infpedis,fcdioncm per palati tunica, fauciumq; intima duces , ac laryngem cum ftoinacho &+
i faucibus eximes, ad eum prorfus modu,auo Janij boum laryngas cxccarc confucucmnt. Liberatam dcin,
&
a corpore cum afpcriartcrii&ftoroachi portione refeCUm laryngem, fodali tenendam porriges : ac
mox <1 mufculos ex ftomachi pofteriori pane ad prima: cartilaginis latera productos infpicies . quod ut
ds.j ,if.
fiat promptius, ipfos longa fe&ionc»ubi illorum capita fefe contingunt, diuidito:& hamulo aut fummis di
r.ium 5 &
Uf.lt 1 . 6.
gitis alterius capite apprebcnfo, totum a ftomacho ad primi ufquc cartilaginis latera accurate feparato.
Licebit modo lex horum mufculorum laryngi communium a&toncm difccrc, dummodo ipforum capita
e
e fct Af- huc illucjucrfus fua principia attraxcris.quoiado, omnes ilico a prima cartilagine liberabis , atque ad
rjnyfftr
utf. »i K. duos, quos operculi laryngis radici impiantari didum cft,fcdroncm conferes. Lingux igitur ( tunicam,
t»U.
i qui cum palati tunica, & laryngis Se (tomachi interiori, ipliusq: demum operculi communis cft, ad opereu
i^C.
li radicem lunari linea incides>ac hamo exceptam, cutis modo excoriabis. Mox enim illorum mufcolorum
lines in promptu crunt:quos poftcaquam ad os v rcfcrens,lcniter ipfos ab adipe illis proxime accumbente
/eparando deduxeris, ab ode cos dificcabis.Vt autem illorum fiindioncm difeas , laryngis operculum digi
to deprimcs:ipforumq; capitibus uerfus u referens os attradis, operculum euerti, antrorfumq; tendi Se clc-
uari confpicies.Modb Se hos quoque mufculos, &
ftomachum , ipfurn^; (fi libuerit) operculum a larynge
in totum adimes, ut tres laryngis cartilagines cum duodecim ipliipropnjs mufculis foli relinquantur .Qmi
tamen reliquam afpcrx aneri r panem a fecunda canilaginc ablccas, infpicito g glandulas , hominis la»
fiS.eMf.lt jryngi appolitas>& ut in fexeo libro cxcquar, utcunque carneas. In bouc autem harum loco carneam pror- fUmdfi,
Ius reperies fubftantiam.ad fecundi cartilaginis latera repofitam,& mufculo cuipiam limilcm , qui fepti- tjutrum U
kMt»
mus &odauus communium laryngis mufculorum in bouc ccnfcri pofsitrquum interim homo cius lub- <0 i»
funt mufeu
mufculorum uicc, quemadmodum nuper dixi,grandcs infignesq; obtineat glandulas. Canc-
ftantii,feu
It.
h tjuamtl
rum nunc tempus cft, ut ad amufsim linguli fcu rimi formam intucaris.ccmcs enim, laryngem fupe-
Jl
L*rym*it ri
m« ttr- riori parte Se inferiori amplam c!fc;in medio autem rimam oblongam habere , ex ea auam in primo libro mala ftu
Mft ef tu explicuimus fubftantia conformatam. Vt ucro hanc proprijs manibus fubinde diftendas , aperusq;,priuf-
m*Jo Jpt-
It, !»,»$ uam mufculorum feclionem aufpiccns.dcxtrx manus pollicc.mcdiocj; digito, laryngis latera comprchc- (iaatU.
2esindicc interim interiori tertii cartilaginis amplitudini inferto: limftriautcm manus pollicem ac in-
dicem inferiori laryngis orificio immittes, ac duobus illis finiftrx manus digitis fecundam cartilaginem
a prima abducere conabcris,dcxtrxu; manus indice tertiam cartilaginem ex trorfumcucrtcs . liquidifsime
enim hac ratione infpicies, qm lingula apcriatur.Si ucro liniftra manu fecundam primi adduxeris, Se dex-
tri manus pollice acindicc tertiam cartilaginem uerfus interiora protuleris, ac inuiccm duas iplius partes
conniucrc feceris, lingulam ad amulsim claudi intucbere.Scribo autem hic paulo fultus , ut Galenus ali—
R 4 quando
x
10d Jnd. Vefslij , de corforis

operculum, uocis principali &imn«n eârganum qui hodie fe-
nuanJo Intelilgaturtntt pofthac laryngis
,
Galcnicos pfofitcmur.contcndanti* idem corpus,

lingulam, * th>^,X*.feu laryngi» no-
?e lingulam in medio effe laryngis, ac tib a-
bis uncarum operculum exiftere opinentur, ignorantes profefto
fimifiimam.Quum luquc Ungulam tuis manibus, utcunque tnhim
llmhitu Im linguis, quibus ili* inflantur, quam laryngis mufcidosdi(lecabii,a quatuor prim* cartilagini fenm i xies.fi.
O, fr.fn. fucrit.-ulaulcrisyS: aperueris,proprio» 4 N Jstmf
i—‘.M feftione extenorem mufculum a pnma
Jam nectentibus au (picatus. Leui igitur ac tranfuerfa
* 4' llberabis,pr*caucns,ne interiorem fimul
conuulncres.hoc ablato, mtenorem fimiliter a fecunda cartila-
dixi fibrarum interfedtioni • Neque hoc
dumaxat ad amufnrni
gine abrades, mentem adhibens illi quam
ftomachum i larynge hbcras, diligenter txpendes,
mtm fcilicct unus duo ve finr,rim»bcris:fed etiam, dum
repertum» fis, qm i Iccundar cartilaginis Ipina III
num k eo. quos interdum obferuari dicebam, mufculos V fa. '*>
inferantur. Quatuor itaque fecundam cartilaginem pnin* ion* n x i
humiliores primx cartilaginis proccflus
latere 1 proccffum inferiorem pnmi cartilaginis a fecunda
liC.D.
gentibus i larynge refeifnsrin utero laryngis uT.H
aatrorfumreflertes, « duos infpcftnrus rnubulos, tertiam
I
fiberabiuae primam hac ratione i fecunda

examinaucns, integrum erit, acuttort cultello primam cartilaginem at.
rim eolligantes.Vbi hos utcunque
9 & aut li uoles.ad duos mufculos illi tertiam
nedentes appeniam feruare , ac poft- m j.t. 9,
, £ reliquis duabus adimere,
licebit a fuis principi)» , quxex fccun- i* Pt“h
modum te ad » quatuor tertiam fecundat neftentes conferretquos m lis.b.
teniam.cui infemntur, deducere. Poftremh > qu, tere.* car-
d, cartilagine fumunt, liberare, atque ad n ificsp.
I ,&i » . tilaginis lime bati, auferes, fimiliter
quoque eorum principia primum liberans, ac ad i.ncm uique , quo fc xi P.*-
feparabts.nec fien potent, ou.n nunc
mutui contingunt, deradens. Ablatis mufculis.cartilagines muiccm O 7.8/«.
perfpcftamiquemidmodum & naturam illius quoque,* ufum,& for tsf. x t V.
accurati liimul* fubftamiam habeas
proprijs manibus lamcs aggreflus.
niam.ex admnuftrationibus nimirum, quas
DE MVSCVLIS BRACH1VM M0VENT1BVS. Caput XXIII.
ICIN ITATIS quidem ordo,ante mufculos brachium mouentts, capiris dqrfi,* &
indicabit, fi demum partes iam enarratis pro
fcapul* motuum duces oportuifle deferibi
integris adhuc brachium mouttibu»
pinquiores aggredi , inditurum eflct.Vcrum quum
muiciilis/capulam moucntcs adminidrari nequeat, qutimq; multo
minus , illis nondum
oblaiis,aut capitis aut dorfi diflccare datum fit :
operirprecium me tacturum duxi, It bra-
im-eysyqi dcin fcapul* motoresîntc caput mouentes mulculos.fcctionis nomine, uti Cia &
Brachium itaque an-
Um leni ordinis quarto* quinto dc Adminiftrandisfcftionibus.occafioncpcrfcquar.
m
— &
<* 1« • trorfum ad pectus, «
retrorfum ucnu»
pedtus,* rctronum *
uui tum, ** furfum ad eeruicem
uerfus dorfum, 'r*" ’
caputq;.
t r:
deorium ad thoracis late
y;
‘ « u .... nnininmip
quacunque icne
fede ductum fit • auodammodo
quodammodo in gyrum
tn Quoque
tnmim quoque
ramoiietur: *pr*tcr hos motus.brachium, ,
e eircumucrtirur, ac fi baculum
tuitur, ita vc
aliquem m
utrafque manus non flexas , fed Iccundum longitu-
manibus , bacu
dinem tantum jm mutui appolitas accipcres,ac deinde altcmatim.prorfum retroriumq; adtis*
triplici motuum 6
adeo, ut mpuc»uiuiMu..» brachium
w.«va*«.~y-~--^-
genere agi -------
confla. PeSori brachium unicus adducie
lum uolueress : aaco, -
. .
A- I 14. L.
•r • h
b « amudinc,* idIi
medu pedoris obis laritudinc.i^r ipfi inlcrtis camlajmibusjdemde
mlca l s cartilaginibus tdeinde QUO
quo
mufculus, originem fumens b ; tsb. J
* cartilaginibus,* -* cx mediaclauicul* fedc.qua h-xc pector,.
quepriuatim * ex feptim* octau* coft* K sdK.
proccdcs.omnino camofa apparer, qu* uerb ex peftons ofsis fccundu C J xsb.sk
qs fpectat. Principii pars i clauicula
alteriusq; lateris mufculi mirio cotigua ed.ncruofior.mebranofiorq;, R mrrfmi.
dexcru liniltrumq; medio cnafeitur , d tsb. i
JO minus cra(fa Situr. qu* ex ofsis pedoris latere, ipfiq; inarticulatis cartilaginibus pronafcitur,
Acumen 5
K sdL.
feptim* ^*u^,
pnuacim cx icpunw
exiftit j qu* ucro priuatim
coibam caitilagimbus,mxta mucro
ortauxq; w.utyu
penituss iam camofa
i
camola exiitit ;
r -
... :
U— Miiimlut cx
rrminiririir. Muiculus ex his
hit fcdibu* oro»
icdibus pro-
lutam cartilaeinem cxoritur.mcmbranca & tenuis
-iliriiirkiiintif* conlpicitur.
aliquoufquc
areatur : atque in acutu tantifpcr procedit , q jouf-
ditos, & paulatim aafsior camof.orq; rcdditus.fcnfim
quoamplo&ncruco.admodumu; robufto,fcd breui c tendine, humero fcu brachi, ofsi fecundum iplius
ioneitr.dincm implagetur,
f fubter humeri capitis ccnuccm,m interiore ipfius regione , n6mhil lntcrim
in priora uergens. g Huius mufculi fibr* inuicemuariant:* paulo ante tendinis produdtionem , adhuc
totam tendinis amplitudinem fefc dccuflatim intcrfccant. f iuxtsf>
in carnea mufculi pareg , deinde * fecundum
lupcno-
Qu* cniin ex clauicula,* medio peSoris ofsis longitudinis clauicul* contermino cnaleuntur.ex tib. !•
tendinis partem , fecundum totam iplius am
dcqrfum oblique in exteriora procedente., liipenoiem g 6 4
plitudincm efficiunt carnofitq; toto ductu,
:
priterquam in mulculiad humerum inicrtionc , permanent: l t abs- m
Sed qu* c» reliqua pcifloris ofsis fede, ac priuatim cx
feptimg *
odtauc collarum cartilaginibus originem is mmfcmU
Arswms-
mutuamur,obliqiic lurfumprotcnfi, inferiore tendinis partem
(ccundum ipfius latitudinem conftituimti
fnUs^X 4 M
infarampjua implcntur,fuftulciunturq;,qium fupenores amittunt . Supcnus cmm ad m-
* citius camcm
interius autem, multo ante infcmoncm.liuidus ner
fcrtioucm ufqut mufculus carneam naturam referuat :
breuiorem dudum adepte funt.Id narnqi h prims t*

uemq confpickur : quod fuperiores fibr* proeuldubio, propter
tendine, quo luccinCtiori ductu, pro
•mnibus commune cllc duimus mufculi», ut tanto breuiori donentur K,i. {«*•
fcrtinpit > Cxtcrum fuperiora infcrioraq; in tendine uoco
non qu* humeri caput it sV si
motus iploruin ratione
. fed ad tendinis, qu* fecundum latitudinem perfici R. irrtis 4
propinquius accedunt, aut remotius ab illo reclinant
refero non fecus , quam fi hanc chartam fubdita al- tsU^T.
tur.infctioncm.has politionis ditteremias in pnrlcnti qssrts sk
tiorcm.aut etiam anteriorem diceres . Efl itaque
muiculus hic quodammodo qiunquilatns.lcd tnarquali-
bus eoflis confliiutus .

h Vnanpmquclecundum mediam clauicul* longitudinem duaturtlcciinda.ad ts sk K si
media
oflis pectoris longitudinem proecdit tcrtia.fqcundum iniettionis longitudinem fertur quarta , a
: :
T.
*
Humanifabrica Liber H. 20 I
clauicul* fcde,ad inferrionis partem.humeri capiti propinquiore m.proficifcitur
quinta uero a remotiore :
a j humeri capite infertionis parte , ad pectoris ofeu mucronatam cartilaginem
protenditur hrcu; colli, .
. X uL\. illa demum clhquz anteriorem cauiutis axillc kdero edormit
poderiore interim illo conditui* niur
10 lak fc>. ,
iculo.quem brachium deorfum dorfo admonere audies. Ceterum ut brachium pediori
adducens inufcu-
lui.diilerentet fibras,ac latum &
amplum.uariuinq; principium forti tur.lic quoque abjs atque alijspcdio-
tis regionibus brachium admouet. Si enim luperiorcs iplms hbrx,d
clauicula & fuperiori pectoris olsisfe
de cdudtz,concrahantur uctful pectoris fuperiora , Si ad clauiculam brachium adducitur iin
inferiores :
bm contendantur , prtfem mufculus humilioris brachij ad pedtus addudlionis opifex redditur , liquidemfi
k t tuncad * mucronatam pedtoris cartilaginem ,\i fpun.tscodas brachium fertur. Atfiutrxquc.&potifsi-
tfUkt k. mum medix Jaboraucrint.in neutram partem bracilium inclinans pediori adigent. Quia igitur hic mufeu
lus amplum, atque ex uarijs natum ofsibus principium obtinet, di: fibras fefe imerfecantes,contrariaq;
ferie
ductas ,& ad hate differentes etiam motus adipifritur nihil obditerit fortafsis, ipfum geminum
i
proriunci*
re.ac duorum mufculorum loco cum aliquot dlifcdtionis proceribus enumerare quanqui
unius duntaxat ,
uicc milii toto orationis contextu habebitur. Quandoquidem uero inferior mufculi pars qua humiliores
,
fibras producit, uerfus inferiora brachium pediori adducit, merito quoque minor, lecudum & profundum
tenuior fuperiori pane coalit, qui lurfuni agit.cuiq; uchcmcntior ualidiorq; fiindlio concreditur.
Prztcr
bunc mufculum (pace interim Galeni dixenm) nullus alius brachium pediori admouet . Nam quem is in-
ter brachij mufculos primum
cnumcrat.qucmq; iuxta mamillas exiguum, ad humeri articulum afeende- braii-iajke-
te.ac ad fpurias collas brachium adigere fcribit.in homine ncutiquam rcpcrics.Non enim nos fugere -
pof, (i*rt diali
fet.quum hunc oblique fub cute, in aliorum fuperficie extantem , furfum ad aniculum humeri prorepere
mia abun-
Galenus rcccnfcat,& illum in membraneam delinentem cxilitatcm,articulo inferi affirmet propter hu-
, dat-
1 ifa tM. ln
meri ofsis linum, exterius caput mufculi fledtentium cubitum anterioris amplexantem. Nec
1
Ubr.fM
ij U. i H. quif-
I.
piam fanc illum me ofeiunter cum cute auferre arbitrabitur, qui aut humeri articuli mufculorum lcdlio- A dmimSbr»
m 6 tah.m ucm aggrclfus fueritâut adininiftranti adllitcrit.Et quomodo, quxfo , mufculus aliquis ex mammarum re ffO. l J &
de RctIuum
gioneincipicns,&aJiorumfupcrticici incumbens, ctiamli ucl ribiat cuiufdam cralsiticm duntaxat xqua-
»fm.
a X t*bin ret.a quopiam in homine lgno(*ri polfct?li demum
n inter illum quem modo
rcccnfui mufculum , & ilici
trr&nP. quem bracilium attollere audics,ad aniculum coniccnderet.Nam etfi cius miifculi pars, cuti fubiecta, im
im Imra ab perite adimeretur, illa nihiiominuspars fefe offerret, qiue inter duos illos brachium moucntcs mufculos fe
L proxima At quorfum attinet,ofcitantix excufationem hic prxtcxerc quum
le inlinuans , articulo elfet .
,
Galenum funiaruin, me autem pro uiribus, hominum conlfnidtioncm deferibere, ucl hic brachij mu-
fculus attedetur f homines enim illo priuantur , & in ftmijs ad hunc modum obferuatur. Cute detra-
• dt.i ,quem nos in homine .primum occurrere
° is currere diximus pari modo in fimijsac hominibus confpici*
pntfrrltrt - - .
- - » -
,
5 tabula J.
tur , nullo pro rfus alio tedlus mufculo Verum fub huius humillima P coda, feu latere , fuper * obli-
. ^
• «4. qui abdominis mufculi ( quem defeendentero uulgo dicimus principium , gratile membrancumque
J0. )
mufculi initium reperitur , longe fub papilli regione confidens . Initium hoc carnofum cuadcns led
,
racilc interim permanens , fub magno illo brachium pediori adducente mufculo
, furfum oblique ad
fumeri articulum porrigitur.cam prorfus,quam Galenus tradidit;,infcrtioncm tentans . Ac proinde ne-
que huius mufculi infertio , neque ipfius dudtus , nift magno illo mufctdo penitus clcuato , in confpcct um
ueniunt quod non perfundtone , ut Galenum intclligas ucnit obfetuandum.
: Nifi enim hunc Galeni
,
mufculum, fuo progreflu ita occultatum, & tatum membraneo principio modice admodum extare cogno
ucris, erroneus omnino, atque admodum difficilis quintus de Admimdrandis fcdlionibus liber ftatimin
ipfa fronte uidebitur, quum is pafiim illum in aliorum,ac proinde etiam in cius,qticm nos
brachium pcdfo Mmf.mlmm
riattrahere diximus, fitpcrficie.fub cute exporredtum, minus rcdle tradiderit.Pr.rtcr hunc, Galenus alium
<f»i ftapmli
si tufr. deferibit <1 mufculum, quem altioris brachij ad pedus dudlionis autorc eflc exidimat. Ide profcdlb in ho ajitrarjum
4 <ai.k. mine nequaqua me fugitiat minime tamcn.ut Galenus autumat.brachiu pediori uerfus elatiora admouet, a%it. i C «-
imo fcapulx gratia, ut fcilicet eam ad pedtus ducat, creatus cdiquod & ipfius origo & dudfus, fuiq; tendinis haamaUf
brathu ma
infcrtio,lucc clarius demondrant. r Principium enim fub * mufculoquemcgobrachiumpcctoriacco-
ia k. tara balari.
• Jraf.A.
modarc retuli, fumitdlliq; omnino fubdemitur. 1 Hnalcitur autem carnofo principio i fecundi tertia, ,
t Hatf>etn quarta & quinta, nonnunquam (fcd perquam raro) St fcxta,fupcrioribus thoracis codis , non quidem (etfi
Galenus non fcmcl aliter affirmet,) ubi pcidoris olsi coardt antur,& ex ipfo pectoris olle, fcd anteaquam eo Ltbr.jA
darum offa in cartilaginem pedtoris ofsi inaniculandain delinere incipiuntmcc prorfus rcdko tramite, re- Aimi/fiA.
&k' da ve linea cnafcitur,fcd quali digitis quibufdam,ex codarum olsibus longius cxortisqirocedit. Hinc ad
u Iui». I exteriora porrcdtus.angudior&cralsior efficitur, quoufquc ad humeri cum (capula articulum, in latum
mxu k. Dcrucumq; u tendinem, carne mixtum finiat, quo * procelfusanchon imaginem referentis interno late
x luii. implantatur,illic ncruofior cuadcns, ubi
ri is procclfus ex fuo appendice * neruoliorcm interni capitis par
•Ml fi. a.
»1 Ui.l £,
tem e mittit, cius mufculi, quem inter cubitum fledtetes anteriorem rcccnfcbimus. Nequaquam autem ten
r-r do idc, articuli ligamentum in homine contingit, ut fanc, fed admodum adhuc oblcurd, in caudatis fimijs,
J 6uh.m quibus anchoram imitans procclfus modicd extuberat: deinde nullam fcapuli regionem uacarc, priter
•mfi.lt B. bunc procc(fum,rcpcrias,cul tendo ille commode implantati pofsit.
Ad h*c,fi mulcub huius fitbricam ad
'amufsim perpenderis, proculdubio fu* potifsimum infectionis gratia illum exeri adrues. Idius mufculi
x f. 4 ul.
fibrx fefe non dccullatim interfecant, quemadmodum ' mufculi qui nobis brachium pediori adducere
A. ,
* J.4S4*. didtuscd.Quitm iuquc hoc ficu ac figura mufculus idc a Natura creatus fit, qui oblccro ad altiora quam
,
XJL. primi mufculi 1 iupcriorpars,bracluum pectori admoucbitf Eius enim principium longe a prioris mu-
fculi
: » .
ao x <sAnd. Vefalij , de corporis

fculi fuperiori principio fuperatur:quum hoc 4 clauicula,& fupcriori pedoris ofsis fede insigniter etiam
,
deorfum obliqui feraturrillud ucro ex fecunda cofta,& tertia, primum, ut ucl clatifsimc procedat, longcq;
inferius habeatur, ac minus obliquum dudum ( qui & iam ad ® fuperiora fere pertinet)moliatur. Quam- h f
obrem fi hzc omnia haud fegniter perpenderis , Se Galeno concederis mufculi c infertionem, quzc re-
,
rionc humeri capitis in internum fcapulz proccflum perficitur, nonnihil articuli ligamentum apprehen-
dcrcmcccflario fateberis, eam quam mufculus ifte moliretur brachi; addudionem, neque humiliorem. ne i a<i
qJ
tmwl»s que altiorcm fieri ea quam a primo mufculo effici, dudum dixi.Vnum igitur J mufculum, omnium addu t*UU
culz pane, fecundum ipfius longitudinem, quz (capulam fpedat, principium ducit, mufculo brachium pe dtim i t*k
dori adducenti K contiguusrdeindc ex fupcriori fcapulz proceffii,feu himmo humero, h ubi iiclauicule K > r«.M. *
committitur, * & tota quoque fcapulzfpina, k prodit, continua ucluti linea, & principio ncrueo, quod *J**-P. f
uix bene pronatum, ilicocamofum,craflumq; admodum Se extuberans efficitur. Vlox a principio mufeu- J*,Tm 2#!
Ius camofus permanens, I in anguftum,tanquam in trianguli ucrticcm tantifper porrigitur, donec hume M.p
ro tendine amplo, & ex carne neruofafy fubftantia mixto, robuftoij;, ad humen ofsis latitudinem, non mo "1** fijp-
dicd fub ipfius ccruicc m inferatur.Ipfius infcrtio.qux intus quam extra neruofioreft, non ad amufsim ;*”^**^
im
fccnndum tranfuerfum pcrficiturfcd modici obliqua ab anterioribus, deorfum in pofteriora nonihil ner- m<f
y
git,nihilq; ininus qulmdcdiuis,reda ve (ctfi Galenus fccusattcftctur) occurrit, qui ip fi eandem in fertio- f
tiildtki nis formam tribuit, cum n mufculo brachium pedori adducente, quam fecundum rcdum.ac humeri lon **itr*f.
gitudinem perfici diximus.Totus itaque mufculus,fi quis illu m obiter intueatur , trianguli imaginem prx 8 ?
Lm
ic ferrae proinde a Afimilitudine,Grzci illum appellarunttqucmadmodum etiam ob id, quod hu
meri ad lcapulam articulo, quem uocarunt,inftemitur,ilIumq; quodammodo contegit, eundem m-h
nominarunt.Ego autem toto fermonis contextu, mufculum appellabo brachium attollentem, mufeu mmfi.li.t
lum ve brachium moucntium fccundum.Cxteriim coftz hunc dclcribcntcs, ita fefe habent. ° Prima, i %***•
media clauiculz longitudinis fcde,ad fummum humerum contendit, & hinc per fcapulz (pinam , ad eiuf-
^
demwfiiiic bafim.Sccunda,a clauicula oblique deorfum ad infertionis internum latus ducitur. Tertia , a p^tede.
•*wT2
fcapulz bafi , ubi cius (pina eminere incipir,ad externum latus infertionis oblique deorfum in priora con V \ot*b.
tendit.Cxtcriim uctcres Grzd uidentur Se exortum prxfcntis mufculi cuidam trianguli ucrtici afsimilaf- NprbtsJ
fc, quem mufculus uix antea offendit, quam fuoprindpio undique liberatus, in planum ponitur. Tunc e- . .
him principij pars quz brachium peaori adducenti mufculo proxima cft, & deinde qu* ad bafimfca-
,
pulx habetur, ambx magis ea principij parte prominent &attolluntur,quxdfummo humero pendet, Se infert* a,
i quafi ualdc obtufum trianguli uerticcm cxprimit.Huius fibrz inuicem non aliter uariant, quam qubd an- *• Crmr
teriorcs,quz clauiculz dcbcntur,deorfum oblique in pofteriora ferantunpoftcriorcs uerb , quz a fcapulz
rnnt D*
fpina pendent, oblique in priora dcfccndant.Quz autem a fummo humero, Se ipfius cum clauicula articu
*
Io pronafeuntur , reda deorfum procurrunt. Quamuis interim nullz fc inuicem fibrarum mufculi n 4u.1L
brachium pedori adducentis ritu,dccu(Tatim interfecerit ctfi tamen ob inferiptiones nonnullas obliquJ
:
dudas.fibrzpammpcrimplicariconfpiciantur.Siitaquc mufculi pars, a clauicula principium ducens,in °fix urtim

fc colligitur, brachium furfum ad anteriora colli Se faciem attollitur. Si ucro fibrz a fummo humero
, bsdtkXr'
tlauiculz fctie ipfi commiffa, originem mutuantes, contrahuntur, brachium redi, Se in neutram parte ucr- u a per n
gens, affingit. At fi pofterior mufculi pars,ex fcapulz fpina prodiens, in fe conglobatur, ad pofteriora cer- *d c prmi
uicis,ipfumq; occiput, brachium uergit.Mu fculi huius initia, ex tota amplitudine illorum quz diximus of-
fium non exoriuntur fcd duntaxat inftar crafsioris lincz, undccunq; a prominentiori ipforum fede , adeo
:
J t**.
ut parua omnino initij crafsitics occurrat. Neque id prorfus negligendu eftrquum przter hunc mufculum, d.
qui brachium motu proprio attollat, nullus fit, neque etiam brachium alio egeat , qui eodem cumjllo fun- fiU 4.10,
3 a_ c • /-.1 rj — ‘ !
gatur munere. Quanqtiam non ignorem, Galenum hic alios quofdam defcriberc,at iditam ucr£ , ut fibi in « tj/mUs.
1
1
n Um
dccimotcrtio de Partium ufu,& quinto de Adminiftrandis fedionibus,minim£ coftct cuius loca fi omnia *j f*
tid*
profcqucrcr,in nimia prolixitatem przfcns Caput cxcrcfcerct. Addam tamen cercopithecis prorfus eadem
fim.
J
eft*c fpccie mufculi brachium attollentis, cum hominu mufculo. Canes autcm,equi,boues,in hoc articulo, .
f
Tmbt br* no folum in ofsibus, fcd maximi in mufeuiis Se ligamcntis,ab hominis conftrudionc uariant. P Mufculus s 7 m. .
thiummtBt brachiu reda ad dorfum ages, camofus cft, A: craflusA' inter cztcros huius articuli mufculos utcunq; teres. 8 K
9 N.
IW®* — cameo
Oritur autem —— —— K.l*. O a ii
principio, ex inferiori fcapulz bafis S angulo, a bafi quidem modicam principimar- IO JUlI L.
.
lx **
tem affumens, fcd inlignem ab inferiori fcapulzcofta : ex media enim coftz illius longitudine , bafi fcapu *
Iz propinqua, A: ab externa gibba ve humilioris anguli bafi fcdc,cotinua carnofai); origine enafcitur.Iuxta M.
medium uerb longitudinis coftz inferioris, mufculus hic a fcapulz ofle abfccdit Se modice furfum in prio Y fede *»
: 1 •
ra tcnfus,humcrumq; accedens, in ualidum,brcuem<^;,fcd latum ccflat tendinem, qui no folu forma (quam & mm
ad latitudinem ^crafsiticm ac infertionem refero) r illius tendini correfpondet , quiadpedus mouett
uerum hi duo mufculi in eandem fere regionem iinp!antantur,in eorum medio internatium demittentes, t.
cui 4 tendo 1 mufculi inferitur, quem rctrorfum ad ilia brachium moucrc , paulo p&ft fubijciam. Qui- r 41** Q.
Lii. tj. d*
uis interim tendo mufculiab inferiori fcapulzcofta pronari paulo uicinius humeri capiti implantctur, T
,
quam illius tendo, quem brachium pedori adigere relatum cft. Hic rurfus non me fugit , prxfcntcm mu-
lib.f .dtAi fculum inter brachium circumuencntcs a Galeno perperam rcccnfcriîtquc ab illo u mufculum triangu
^ u to.
m»i. dsjft.
fcapulf gibbum occupantem,^ mihi in circumuertentium brachium piaiTen) ponendum, ab ipfp uiimJ.
tutorem
1
1 »
ffumarn firfmc* Liber ll %o s

t i ut.r. «morrm duftiis braclii] ad dorfum poni Brachium deorfum trjhitur,* * magno quodam, latoq; admo
, Qforr»,
io u^9 . i
,j um mufnjo quj i (pinarum apicibus , qux fcxca thoracis ucrtcbri fpina > »d ofiis facri ufquc medium
ii
ItjcIuH Mlf
,
habentur, principium fumit,omniaomaraiiiplx membrana; tenue, continuumq;, ac recta linea prona*

y
1 1, tum. Verum ubi mufculos dorfum monentes id principium perreptauit , camq; collarum regionem con-
y te r«.«A tingit, que extuberat, carnofum dcnfumq; efhcitur.it: uniucrfiis niufcu
maxime in dorfo,ucri'us polleri ora
,djT -
lus ad um tamilper procedit , donec tendinem lacum & ualidum humero
cum modum auctus, in 1 anguli
cerificem, fecundum ipfms longitudinem, inmcdio 1 tendinis brachium peftori

iinfiml “ferat, fubteriplius
Se
b tendinis qui brachium in policriora ad dorfum agit Hic itaque mufculus etiam trian*
loli j*i, admonentis, S: .
T.xaxfai gul.iriscd/cd plane inxquaiibus conformatur c collis. Duas enim longifsimas obtinet: unam, qui fccun
V. dum dorli longitudinem porrigitur alteram, qux ab olTc facro, per ilia & inferiorem thoracis partem, fur*
:
tendinis infertione conlcendit.altcrumq; axilla: cauitatisuallum conftituit .Tertia uero coda , ex

T
x teris multo breuioM fextx thoracis uertebra: fpina, d fuper angulu fcapulx, que ipiius bafis humilior pari
k 7 u h. ollenditwrd infertionem tendinis tranfuerlim uchitur. Pro trianguli collarum inaequalitate, etiam mufeu-
c io Iiim. Ii (ibra: dlrterunt qux enim per ilia & fpuriarum coftaru extrema furfuin porriguntur, prolixi fsi me , ac mi
:
nus oblique funt:qui uero ao interioru ucrtcbraru thoracis fpinis enafcuntur.breuiorcs funt A
trafucliim
a a T p*r
PUigis prorepunt. Mufculus ille, motus braehij deorfum opifex cfl, non quidem id limplici motu,fcd uario,
x .i v t pro fibrarum dcfcriminc.praellans quandoquidem prout fuperiores fibrx,aut inferiores in fe colliguntur,
:
W
.
at s v. contrahuntur ue, ita quoque deorfum, nunc ad lupcnora.nunc ad inferiora, brachium uerfus dorfum depri
mitur. Porro mufculum hunc, dum fcapulx humiborem c tranfecndit angulum, fibris quibufdam fcapu-
inligniori jpprcnlioncadnafci, Galenus icriptum reliquit : deinde non mo-
e ‘u/uim l*committi,atqucipli aliqua
V satao. do brachium duntaxat ab hoc mulculo moucri aficruit,imo et illu infenionis huius beneficio, dctradlionis Vtrtii f», *
fcapul-r ad inferiora autorem efle commemorat . Profecto etli quam maxime uerear, Galeni placitis ob*
f it Ad &
A
uiam ire lubens hoc Capite faltem unicum mufculu citra controuerfiam plene deferibere optcm;baudr
quaquam tamcn.ut res fele habet, hic fubticcrc queo . Prxfcns enim mufculus, dum humiliorem fcapulx
bafis angulum intcgit/capulx ofsi,non nili mufculorum,qui ab illo pronafeuntur , interuentu , contiguus
uifttur: ncutiquam autem ofsi connatus, ut neque ctiam,cui incumbit ibidem mufculorum regioni, aliqua
peculiari infertione committitur.cpnalciturq; . Non enim aliter uiibi fubditis adnectitur mufculis,quam
mufeuiis dorfum mouentibus , & thoracis & abdominis , qui huic mufculo non minus quam illi fcapulam
occupantes lubllcrnuntur. Quum itaque mufculus hic nullam in fcapulam moliatur inlcrtioncm, proprio
etiam motu una eum brachio eam ncquaquam.ut Galenus opinabatur, dcorfunruellii . Et fi illum tota ea
fedc,qqa angulo fcapulx fupcruchitur,fcapulx innafei , aut quouis tandem pacto ualidius hxrcrc aut neffi
da rem, id tantum mchcrculcs tranfuerfis perficietur fibris,illis inquam, qux in clatifsima fux originis fede
habentur A
a fextx,fcptimx, odlaux , nonx & dccimx thoracis uertebrarum fpinis dependent , qux fane
non deorfum fcapulam mouerent.fcd recta ad darium .Quod Galenus facile aninuducrti(fct,(i fcdulo pre
fentis muleuli initium obferualfet.Nam etli in quinto de Adminillrandis fcClionibus libro obiter fcriple
rit, mufculum hunc ex Ipinis uertebrarum, prxeipue autem quibus fpurix colli coarctantur , principium
ducerc:attamen (ut fibi undique pulchre condat) illum mufculum inibi exortus fui ucrticcm allumcrc
f tradidit, ubi 1 fecundus nollcr lcapulam moucntium mufculus ccfiat , cuius inferiorem partem Galenus
a. —rmhu dcmifsiorcm humilorcm ve mufculum uocat pollcriorum fcapulam mouctium, quemqjtn quarto de Ad-
miniftrandis fcdionibus libro, ad duodecima: ufquc thoracis ucrtcbrz fpinam pertingere aihrmac : etli ia
'J*
tHiutnui wim homini ad odaiur
propemodum thoracis uertebra fpinam terminctur,fuoq; ctum fine , notatu di-
qmm. gno intcruallo braehij mufculo incumbat, cuius modo hiftoriam inftituimus Quia autem de fcapulam a-*
.
gentibus mufculis,pcculiari pertractabimus Capite, ad braehij motuum opificcs,qui adhuc reliqui funt, fer
monem iam opportuni rcficdcmus,intcr quos Galenus alium enumerat mufculum, ciufdcm tere functio >r»fi
nis,cui nuper dictus praeft, gratia cftbrmatuni,ut fcilicct brachium deorfum trahat:atuue hunc quidem la
mu &r*-
nn jfHn-J.it
tum amplumq; efie rcccnfct,fcd tenuem interim. Membranam enim, quam nos carnofam uoeamus,fibris UL J l &
carneis augeri narrat, quum primum ilia contingit:ac fibras has furfum tenfas, carnoliorcs tamilper effici it A J uti. fit
f jmAT. tradit, donec membrana ampli &

tenuis g mufculi natura, quem buccas mouere diximus , rclpondcat,hu dtflc&ll
likr. dt
meroq; implantctur.Dcinde hunc mufculum Galenus omnes qui illum pr^ccffirrunt latuillc, atque ab ip- \J
f*rt.
fo in fimijs inucntum,nufquam non iaditat.Ecoprafcdo in limijs & canibus, plurimisq; quadrupedibus
ipfum obfcruaui.non tamen in omnibus aque latum» carnofum ve « At in limia ( ut id priuatim dicam) ad
nunc modum mihi apparuit:Mcmbranacarnofa, fecundum fpina totius longitudinem firmius fubditis or
ganis, quam alibi connafcitur,haud aliter, quam fi ex fpinarum apicibus, tanquam ex ofsibus aut cartilagini
Eus,principij fui portionem, aliorum ligamentorum modo educeret . Verum in ea fede , qua membrana c
regione quinque lumborum uertebrarum confiilit,iliumq; os contingit, carneis, fcd tenuibus, rarjsq; fibri*
aqaugcturrqua: furfum oblique uerfus axillam prorepentes, ac ex lata bali fcnlirn in ardum collcda , mu-
fculum amplum, at tenuem exprimunt, qui in mucronem delinens, obfcurc.uixq; admodum , in humerum
b |,4 m£v implantatur, tendini cius h mufculi continuus,qucm brachium pedori adducere commemoratum cft.In
canibus manifefiam infertionem in humerum non oAendit,& mdetur muleuli brachium pedori adducen
tis tendini aliquo pado admilce ri.aut potius propria; eius muleuli membrana; adnafei . In equis quoque,
bobus &ouibus,& id genus animalibus, admodum cuadic conlpicuus. unde etiam CQnlulo, illum in bouc
pociisimiim pcrpcndi:quod fiet promptilsimc,li excoriati bonis axillam infpcxcris . Apparebit namque is
amplus^c conterminis fedibus rubicundior.illiusq; maximam portionem ablatam ciTc compcrics , quam
lanij
104 jind. Veftltj y de corporis
lanij cuti adnatam relinquunt, co
1
quod camofam membranam una cum cute auferre inter excoriandam
confucucrc:atquc ideo etiam tamam przfcntis mufculi partem, quanta nondum prorfus , & inflgnitcr car
nofa apparet .autcnint.Qunproptcr etiam iuuabit,cxcoriante$ lanios uidere , qui longe acutiori cultello,
maioriq; mora in axillis cute adimut,quam in reliquo corpore, ubi membranam una eu cute a fubditis cor
poribus feparant.Non inutile quoque erit, excoriatam cutem iuberctibi exporrigi, ut &
cuti eorum mufeu
lorum portionem adhuc ndnatam eontcmpleris:obfcrucsq;,huic mufculofr cami paulo rediores fibras in
tertextas cflc,quam amplo illi mufculo,quem brachium deorfutn ad fpinam moucrctcftamur. Atque 101*. e. i
hxc in flmia,& qux proxime nominata funt animantibus didicitat in homine me eiufmodi quid rcpcrifle,
nequeo affirmare, quantumuis red£ cutem ab adipc,& quum obdius accidit corpus, adipem a membrana
carnola,& membranam a fubditis illi mufeu lis, per totum thoracem abdomenu; non laceram fcmpcrdil-
fcccm.Qui brachium circumagunt,trcs mihi conftituuntur mufculi, omnes ex (capula ducentes originem,
Q*intw> & laris tendinibus, an iculum continentibus ligamentis implantati. k Primus itaque , qui ordine brachili k 1 m. IT,
brtrium m moucntium quintus haberi pote ft, fcapulx Imum occupat, qui inter fuperiorem fcapulx coftam,& ciuf- If.ifX.tf
1
1
dem (pinum icu fuperioris procefliis fui radicem uifitur.Procedit enim a (capula; bafutt omnino camofus, K 7.10 L.
11 G.
totum, quem diximus/capulx finum implct,ofsi femper ualidc,ac (i ab ipfo toto progreflu cna(ceretur,c6
I
natus.Quum ucrb ad fuperiorem ccruicis fcapulx fedem pertingit, fub n ‘ ligamento ualidtfsimo , fumum SI U. I b,r.
humerum interiori fcapulx proccflui colligante, in anteriora contendit: &in amplum ualidumq; ceflans 01 f »«*• •
tendinem, humeri ad (capulam anicnlum fupcrat,cius aniculi ligamento pcrtinacifcimc , obliqua quoda-
modo infertione implantatus. L A itaque mufctilus hic oblongus , Se. exteritis gibbus : imus autem ilii re-
spondet ftnui.fcu cauitati,quam implet, deinde fibras fecundum fui longitudinem exporrectas habet:que
n mufculi fibris con ferantur ,tranfucrfx prorfus cxiftunt.Huius mufculi Galenum
li brachium attollentis
n 4 r*. S.
non meminiffe opinor, nili fort£ inter brachium attollentes (quos uarios, neque femper cofdcm rcccnfct) 10 ut. A.
illum reponatiquamuis ipfi brachij ad f uperiora contradio,quam obfcurc uerfus anteriora moiitur.prxci
pu£ demandata non fit.Dcindc Galeni deferiptionum nulla illi congnm,ctiamfl fcapulx emincntiori eo-
lix quendam exporredum obiter narrenquem fi quis hunc noftrum efle dixerit, non tamen ipfi infienem
SfJCMi br* eum brachium attollente mufculo connexum (imo uix contadum) tribuere poterit. 0 Sextus brachium o 7M.F.I
vnoucntiaui mufculus admodum eft camofus,ac concauam intemamq; fcapulx fedem opplct , ex P bafi tabH.
totius fcapulx carneam originem deducens^ in trianguli M ucrticem, ad fcapulx formam tantifpcr ar- p 7tab*b
LadL.
eatus, dum ad interiorem articuli regionem pertingat, cui amplo tendine quali in fcmicirculum implan^
q 7 t*b.*b
tatur,brachium introrfum eircumucrtcns.Huius mufculi fuperius latus r illi admodum continuum exi- L. Lmerfmt
it, quem poftrcmo rcccnfuuadcb (ane, ut niii diligenter animum adhibucris,utcrquc unus c(Te tibi appa-
K.
frebitrfcxtumq; mufculum ad elatiorem fcapulx coftam, inflexionem in pofteriora feciflc, atque ira por r 7 ukh
S i/5.r»p.
tionem gibbx fcdis fcapulx etiam ocaiparcA' cum quem quintum uocauimus,conftitucrc afferes . c Se- itM.nb
ptimus ucrb brachium moucntium mufculus ille eft, quo Galenus dccimotcrtio de Partium ufu(nam quin A fttUmi
tode Adminiftrandis(edionibus,omncs a (capula in humerum porredi mufculi mire confunduntur, Se Z.
prxfcns mufculus fer£ inter brachium attollentes inibi reccnfcn uidetur) brachium rctrorfum ad dorfum
t 1 1 uT.
s m i-9 M.
agi credidit: u illum enim, qui ucni id munus prxftat.qucmq; inter huius Capitis muf culos tertio loco re
ccnfui, Galenus ciraimucrtcruis ad cxtcnorauicc dcfcriplit. Cxtcrum hic lept imus mufculus, cuius ope U t\ M.5.
brachium ad exteriora circumagi fcic,uniucrlum fcapulx gibbum, x quod fub iplius fpina habetur, im- x
plet. Y Exoritur enim carnofus ex fcapulx bafndcindc ardior ad fcapulx formam
2 rcdditus,tandcmar
ticuli ligamento, tendine amplo,at brcui,tanquam in fcmicirculum extt infccus inferiturdta ut trium am-
m CrL H,
D.T.T.
iculorum brachium circumagentium rcndincs,in orbem quafi uniucrfum articuli ligamentum amplexet) y \u**i
tur,& qua ratione linguli fuis fungantur munijs, facile dcmonftrcnt. li, U
* 11 M d
MVSCVLORVM BRACHIVM MOVENTIVM AD- H.IorfK.
minift ratio. Caput XXI 111.

I hadenus ad brachium moucntcs ufquc mufculos, ceteros diflc&ionis noftre (cric , & in .
primis 2 latu illum, qui buccaru motibus prxcft,carnea«fj; mebrana cflbrmatur admini-
,
ItAS.
ft raucrisjcutcm quoque ex ftipcriori fcapulx parte , Se pedoris elatiori fede ademifti : ac
proinde hxc a brachio, abdomine , Se uniucrlo thorace, ufquc ad femora & nates, nunc ita
cum adipe auferetur, ut carnea membrana illxfa, corpori adnata maneat . Quod profc-
laborum fis paticro,difcct>diq; cupidus,molcftc perfeceris cum tot fcdionibiis
«fto.nifi :
cuti* pioi ius anter liberanda ueniat,quam li camofam membranam una cum cute adimeres. Ablata cute»
tinam rurfus lineam, a media pedoris regione , ad pubis ufquc os , in membrana carnofa duces : Se deinde
aliam a pubis ofle tranfueriim » fecundum coxendicis articulum , ad facri ofsis ufquc fpinam : & tertiam
11fummo humcro,adufquc mediam brachij regionem . Hft dudis fcdionibus, membranam camofam ha-
mulo aut unguibus apprehendes, & ab unnicrfo thorace Se abdomine auferes , ipfam interim glandulis,
qu* in axillis habentur adhuc, connexam fincns. Auulfa itaque ad axiilx ufquc cauitatcm membrana, hxc
ad lucem extendenda eft : ac diligenter animaducrtcndum,num ea fub axillis in camofum degenerer mu-
fculum , i lumbis A (puri js eoftis ( ut Galenus docuit ) incipientem . Verum interim fcdulb caucbis , ne
cb ruditatis ucnias , ut adeps , qui in thoracis lateribus , totoque dorfo occurrit , camis loco tibi imponat.
Vidi enim quoidain tam rudes, ac in fimi laribus partibus digtioiccndis adeo negligenter uerfatos, ut ptir
.
Humani fabrica Liber JL 20 j

mo intuitu adipem dorfi, carnem efTc arbitrarentur , quod multo magis illum hic, quam alibi propter in-
cubitum rubere cernerent .Quando enim cadaucr longo morbo non extenuatum una atque altera dic
,
dorfo incubuit , tota incubitus fedes, quali inflamationc obfclla mbet , atque ideo &
cius fcdis adeps.
&
Carterum uniucrfa iam membrana a corporis trunco media brachij regione liberata , brachium pefiori Trimi bra-
M* adducentem b mufculum aggredieris, ante omnia perpendens, num alicubi promineat iflcgracilismu- t hium ma-
m/mtimmm-
fculus,quo caudate (imix donantur,quiq; a mammillanim regionibus furfum oblique fertur . Verum quG
/otii aiimi-
ifto homines dcfticuuntur , iam mufculi brachium pcftori adducentis caput,£ clauicula,& tota ofsis pecto
ris regione, ipfiquc infertis cartilaginibus , nouacula aut cultello abrades, ac hamulis aut fummis digitis ap
prchenfum.ad humerum ufq; i fubic<ftis corporibus feparabis . Dum ucro mufculi huius caput nouacula
liberas,accuratc Itudendum e(t,ne quid aliud una cum illo aufcras.In canibus enim ac fimijs,ucrarum co-
€ st*h.*y
taif&t,
darum cartilaginibus c mufculus obtenditur, quem ferd d redi abdominis mufculi partem c(fc dice- U.’6 dt Ad
thoracis mufculi habetur, quemadmodum in inufculomm thoracem mo ~j) im-
4 JM. A. mus, & qui a Galeno uiccproprij
nentium enarratione difturi fumus latius.Nunc autem cius memini, ut ctiamfi ego in homine illum minus /«i.
rrpcriam,ftudioli tamen ipfumobfcruarcconenturcommilitoncsquc inter diflccandum fefc admoneant,
ciufmodi mufculum ex Galeni fcntcntia hic latere , ac proinde non ofeitanter mufculum brachium pe-
ctori adducentem oportere fuo principio liberari , aut liberatum , non deberi ncgligcntcrabijci. Ne-
que huic folum animus accommodandus eft , ucrum&illi , qui infimijs fubmufculo brachium adpe-
dus mouentc occultatus , ad articuli ligamentum exporrigi aliter atque in hominibus dicebatur . Cx*- A imimijha
tcrum magnum hunc pedori brachium adigentem mufculum in prxlcntia humero adhuc appenfum re* ti• ftxuaS
• fttlT, linquens , ad reliquos orachi) accedes : quos commodi adminiltrare nequis » nili prius ablato c mu-
[“Hi —
•entium, ut
A ’«il »»- fculo , qui ab occipiti) olle procedens , per totam ceruiccm extenditur , & f toti fcapulx fpinx» reliif fibra
/-/-i i/>*
fummoq; humero , una & huic proximat clauiculx S fcdi inferitur, quid; hinc per fcapulx gibba & ba- tb^fritiaj'
flamitirttm
fcnhiiwr
lim dtorfutn protenditur , donec mucrone fuo odtaux thoracis ucrtcbrx fpinx committatur. EU enim grtduTn.
f Ijf.Mf. mufculus ille ab occipitio, adodaium ufquc thoracis uertebram , fpinarum apicibus quodammodo
S l Ili. l C, connexus, ab ipfisq; principium fumit.Vcrum de hoc mufculo , & ceteris fcapulam moucntibus poftea
,
I. K.
agemus, nunc autem obiter cius mentio incidit, quod pofteriores brachium mouentes conlpiciaptd
C ncqueant,nili ille a fpina & occipitio ad iplius ufque infcrtioncm liberatus fuerit . Adminiftratur uer6 no
Uf.ttbb.
tdhmtr- uacula aut cultcllo,iccundum Ipinx dorli longitudinem fada feCiionc, que mufculum illum duntaxat ad
iubic&a ufque uulncrct.dcindc altera fecundum occipitium eft ducenda, que ibidem etiam mufculi prin
cipium ab occipiti) offc liberet. At fifonafsislubicdum aliquem mufculum illis fedionibus innandum
metuis, buxeum cultellum exterioribus mufculi lateribus fubdes,illi fcilicet lateri, quod ab occipitio ad
dauicuiam fertur & deinde illi, quod a fummo humero, fcuclauicula, ad oCtatur thoracis ucrtcbrx fpi-
:
nam dcfccndic. Cultello enim lateribus indito, & furfum deorfumq; ado, a fubditis mufculis illum
fcapulx mufculum abfccderc coges, atque iplius nenici principi) crafsiticm facile tunc conicdurabis»
muiculumq; a fubft ratis corporibus iam liberatum, paruo negueio ad iplius infcrtioncm perduces. Vc-
riim rurfus fub hoc, uti etiam in peculiari huius mufculi enarratione audies, obferuandum eft, ne una cum
ipfo mufculus ab occipitio in /capulam procedens auferatur, quem Galenus fcapulam quoque furfum tra
here prodidit.Ncquckocc6dico»quafi homines hunc cum limijs communem haberent ucrum ut non :
perfunctorie an illo quoque homines doncntur,animaducnas, & limia adminiftrationi limul adhibita»
,
nxc noftra cum Galeno (fi modo diligens Naturx lis admirator) conferas neque etiam canibus hic con-
:
fidas, quiquemadmodum equi , &boucs, & extera qux clauiculis carent animalia, plurimum »n bra-
chium & fcapulam moucntibus mufculis, a limijs uariam.Qux adhuc alium inlupcr habcnt mufculum , ab
4
externa fede tranfuerfomm procefluum quatuor primarum ccruicis uertebrarum enatum, & in fcapular fpi
nam infertum , quo homines etiam carcntrcfTct tamen &iftc quoque in hominibus, fi rcpcrirctur, iam
diflccandus. In limijs igitur, tribus his fcapulam attollentibus mufculis ad ipforuin ufque infcrtio-
kimimflr*
ncm eorundem principia dedudis, in homine autem unico duntaxat, quem is tantum ex nt ftundi
poft liberata
tribus illis fimiarum mufculis obtinet , uerfus infcrtioncm pcrdu&o, h mufculum, cuius beneficio brachia m»
brachium clcuamus» aggredieris, eius caput ab uniucrfa fcapulx fpina , fummo humero , & clauicular 1
media fede , nouacula aut cultello proximi olsi adic&o abfccans , donec illum tranfuerlam in humerum
infertionem moliri conipexeris. Eofteaquam ucro huius mufculi triangularem figuram, & fui capitis»
quod iam obtufum trianguli ucrticetn oftendet, formam perpenderis, non folum infupcrficic is un-
dique eft intuendus: fcd fumma diligentia inquirendum ucnit, num tota illa’ moles , articulum exterius
intcgens,quamq; nos unius mufculi loco habemus , plurcs mufculi fint , mutuo fibi incumbentes quem- :
admodum Galenus in quinto libro de Adminiftrandis confectionibus uidetur innuere, immerito , mi

aliis Ixpius, uetcribus diflc&ionisprofcfloribus (qui inhominum cadaucribus fefe exercebant) nefeio
quam ofeitantiam imponens. Examinabis itaque uniucrfum mufculi principium , ac quomodo craflc-
Kat, camo fuse']; fcniim mufculus efficiatur, conlidcrabis: acinfuper tendine etiam (qui fimplex eft)
cxaminato,pcrtranfucrfumundiquc mufculum hunediuides: ut aliquando fatearis» illum nihil minus
i fuLn quam duplicatum efle, neque illam referre fpccicm,quam 1 tres primi,ab ilium olfc enati, & femoris mo-
lOul. £. tibus famulantes mufculi , fimul mutuo incumbentes, pulchi c exprimunt . Cxtcrum duobus primis Q**rti ai'
nui. S. brachium moucntibus mufculis ab humero abfc&is , k mufculum, qui brachium deorfum mouct , a fub- minorati*
k iou.6.
illi partibus ad infenionem ufque libcrabis.quod tactu eft facillimum, fi fecundum lpinx longitudi-
ditis
nem» a qua principium allumit , lineam duxeris » qux membraneum iplius principium duntaxat pcrfccct.
S Quum
i
. ,
io 6 eAnd. Vefalij , de corporis

Quum itaque principium liberaueris, hamulo aut digitis id apprehendes, uniuerfum mufculum rctuliori
IOU.Y.
jiouacula i fubdiiis murculis fcparans.In hac admimftrationc, l qualiter mufculus idc balis fcapulx hu- 1
miliorem angulum tranfccndat,fcapulxq;adhxrcat,contucb<;ri5:& deinde, (i principium iplius uaric ad

originis locum protcndcris,manifcdd quo modo hic mufculus brachium deuahat , & nihil minu» quam
fcapulam primario moucatîddilVes, Porro quum lineam illam moliri» , qua cius mufculi principium a fpi
narum apicibus liberas,cauendum ftn t eft.nc una quoque diflcces m initium abdominis mufculi obU- m ii, at.
ue afccndentistA deinde " illius, qui tranfueriim a (pinis quoque uertebrarum enatus, in decimam & un a,t.
niiM.a,
3 ccimam thoraci» codas inferi diectur.Quaproptcr (I tuis manibus parum fidis, idem in hoc mufculo tcu
tabis, quod in illo experiendum probauimus,qui ° fecundus fcapulam nioucntium nobis numeratur: uc o prat.r.
fcilicct protenfam manum, aut buxeum cultellum externo mufculi lateri fubdas, atque illum tranfueriim A.
furfum dcorluinq; actum, tantifper moueas, donec ad fpinarum ufque apices mufculum a fubditis organis
tUuifumc(fcconieccris,hac namque ratione principi) fui membranei crafsiticm prompte cognofces, &
quam alte cultellus aut nouacuLa ad hoc feparandum immitti debeat, exquilite intclligcs. Verum omnino
Sa,& leniter obliquata, furfum/j; femper cum ftylo pratula , ad cnmfere modum , qu
chartam diuidimus. nili etiam eo artificio uti uclis,quod eruendis e uclica calculi» adhibemus, quum fipho
nem indar dimidia: canali» etiictum, uclica: ccruici indimus, ut dein in eius cauitatem fodio moliatur , ea
prorfus modo, quo pilofi ferici textores fcricum in pilos diuidiintthis enim rationibus omnia pulchre diui p ioia. 9 ,
rrrttj sdmi duntur.qu* Iccunqum dyli longitudinem dilfecanda, in poderum fubinde audies. Quando igitur P 4 11
r 1 1 4 r.
.
nfffnufe mufrulum,quo brachium dccliuc agitur, ad humerum perduxeris, tendinem iplius ab humero liberabis: I tt uU.
ac demum ‘! mufculo rctrorfum brachium trahenti te accingens, iplius initium fimiliter ab humiliori fca H.«.
pul* coda abfrindcs:& accurate indagabis, num Galenus u e ruis huic circumucrtcndi munus attribuerit, t riaLr.
Septimi, u 7 ut.
quam no, ' mufculo gibbam fcapulx fedem occupanti . Poteris itaquctmiqm brachi) motuum opifi- I.
a Har/ma
cem mufculum,tam diu humero appenfum relinquere, donec illum qui (capula: gibbum opplct , Si fepei- , IN ptlltJ
mus nobis enumeratur, a fcapula ad articuli ufque ligamentum abraferis , ut fcilicct eouerius lingula ex- • dr x /X-
Qirimtit pendas. 1 Mufculum, quifcapulecauitatiincumbit,qu.tintcr fpinam & fupenorem iplius codam uili- up.x j/j.i
A. B, C. D,
tur.a fcapula ad iplius ulqucinfertionem derades duabus lineis , una per fpinx (capula: fupcrius latus,altc-
Sesti. E.f.G.
irafecundumclatiorcmciufdemcodam, ductis. Brachium circumagentium ' mulculus, qui internam
b i,C.4 af.
fcapulx fedem fibi ucndicat.non nili prius fcapulam fcdionis ferie a clauiculis folueris , commode fc (pe- i 1 itb. I A.
dandum offert. Verum quia integris adhuc fcapulam moucntibus mulculis, inopportune hanc a claui- B.
cula fcparaucris.aut etiam una cum clauicula a thorace ipfam prxtcr rationem modo feiungcrcs , ab cius C l
miram iit.
mufculi, quem ordine brachium moucntium fextum clfc retuli ,adininidratipnc tantilper temperabis , du
1 4 A.
Jedtionis ferie cauum fcapula: tibi occurret, & mufculum hunc ex illo prompte deradere queas. Conduxe-
) .
d «^.4
rit quoque interdum Si u quintum brachium moucntium mufculum huculquc referture, ut qui fcxtocon exparte fu
finuus (it, pulchre Si commode perfpiciatur. brmIm* ms
W.
C
DE LIGAMENTIS HVMERI AD SCAPVLAM ART1CVLI. HStllsm ebti
Caput XXV. Hest ersfli-
tiem $fecmt
RIMOlibro 1 rotundum magnumq; humeri caput, Anonadmodum latum, neque

deUuesenu
inlignitcr profundum fcapulx

*> acetabulum (propter lurios, quos
brachio obimus, mo l.hc onmrrit
merito extmfta clfe retuli.
tus; Ne autem laxus adeo articulus male cudodiretur , Si ubt in tsbm
humerus quouis fere motu fua fede excideret , c procclfus quofdam fcapulx , & uaria Ut ejfs det e
fis Jpeflsu
deinde ligamenta , ininccinofTa colligantia , Naturam produxidefubiunxi. Cxtc-
i*r. st Sts
_ riim quum iam articulum quodammodo munientes procdfus.ac plcrofquc hunedrin
bnls.
entes “ mulculos ablolui , tempus lanc podulat , ut articuli etiam ligamenta Jcriatim nunc pertra- f sts. des
ieemettu
I
Immeri fr4
Stcm. Tria itaque robulta humerum in Icapulx acetabulum councctunt ligamenta , prxtcr com- e. *
pultroHi#- mune , omnes articulos indar membranx , nunc tenuioris , nunc crafsioris ambiens uinculum. c tlts.V.
fl entts. Quod igitur amplum & membranofum cd, omnibusq; aniculis commune , orbiculatim cxfupcrcilqs E b. i
5 ub.d.
Cster ii st- ccruids fcapuir principium alfumit , ac totum aniculum ambiens, in radicem interni capitis humeri pri k sifi.csp.
tiatUnem-
mtim infcriturA deinde totius exterioris capitis amplitudini , ac utriulquc ccruici impiantatur. Alio- >;lhlD.
P«Mi
( duo quidem ad amulsim indar nemorum teretia uifuntur, S tertium uero nonnihil 1 jtsb.e,
Jru pre- rum ucrb trium m fi. cs.
amplum.Enafciturautcm h primum cx * apice interioris procclfus fcapulx:& hinc procedens, internis
i
iibb.t A.
anterioribusq; k partibus exterioris humeri capitis circuntcnditur,ualidifsimc huius capitis fedis impref- n
fioni adnatum. 1 Alterum uero, quod cralsius maiusq; ido cd.cx ccruicis fcapulx fuperiori m
pane, ubi (4p. * J /l. I
fummo humero fubmittitur.omim ducit:& interius humeri caput fupcrins,infcritur toti illi exterioris ca E, mxts H
piris n regioni, qux ad externum latusciusfinuscxiubcrat, qui exteriori ° capiti mufculi cubitum de- hrnu
o 6ts. m.
dentium anterioris uiam prxbet. Huius ligamenti anterius latus, poderiori primi ligamenti connafeitur Ia mmfcnij d»
teri, P ac limul ambo uclut tranfuerfum ligamentum edormantâput didi nunc inulculi ia fuum linum
Tertimm P , Uk.T-
feruans. H Reliquum ucrb tertium, ex eadem ctifccundorcgionc principium nancifcitur ac oblique hinc q 1 ««.V. 1
porreClumdnfcmur in totam poderiorem exterioris, capitis humeri ' fedem, adeo uc prxlcns ligamen- r 4 i e U
tum poderiorem articuli ambut rcgiouem:ut enim amplii obtinet principiis > ita quoqj ampliore molitur nfi.up.
l,Ukl.
° P "
r
Humantfabrica Liber IL H 1o7

f uL*j
•
iWx =-
ssS^S 2 ?^^
6
fi
I
t «
ticulum humeri cum Tcapula nufquam contingens. Atque huic eidem
B muneri
imenom cubitum fleftentmm mufadi.quocrab cmmentifsima fcapulx fubferuit ncracumcanm Z.T'
acetabuli fede enatum, interaî
i.
ûmen caput tranlcendcrc illiusq; finiri incumbens,dcorlum ferri audies. Horum quoque «
leamtnutmm • C A-
entorum admmiftratio.non mfi fcapulam moucntibus mn****4
g mufculis , &
cubicum fledentibus thtfcftii
aggredienda cft,quxiuncriUtelJjsparuiilis,fcd acutioribus
celebrabitur, atque omnium primum m**lf*M
candum uemet.quod ex intcnon fcapulx procefTu exoritur id &
: deinde alia duopeculiaria^b
** infomm radice'
d hliweruin dcduces.Neqafhicfaterini ofeitanter animus adhibendus
r erit, ne
'8"" e i
ee re<Jlcni ’ u ni
"T
'
c3 ut
*"'" lon ’ rl< cindaturmifi fortalsis antea ademptum uniPcum
”
tcriu! cubitum flectentium
mufculorum
** * ,
toto mufculo effet Porro ligamentum

,ut>v “yo" fap ul« procelfu.in fummum humerum pertinens, x mufculo ab
brachium attollente abiato.citra
.
.
1 'fi- UCr°’ u01* kapulx acetabuli cauitatcm
fl aliquando auget, diuit,
prorfoj a^culo^co^f^dum uenit'.^
DE MVSCVUS SCAPVLAM MOVENTIBVS.

Caput XXVI.
±™
C L
eumuem r
,rdcm t' uo b «chium agitur motibus.fi illum
!
u itaque nector, admouet triangularis
d.xtmus.nanc
duntaxat exceperis quo id dr
a
,
,„ufculu?,illi fubftratus
,u(cuIo, cu ms beneficio bracUm pefton adducimus.Eft namque hic
culus.quem m u.gefimotert.o Capite ex fecunda, tertia, quarta primus fcapulx tmm JU
C quinta A interdum fe H-
- --
iddk.
i iuUU
Imi. tia.quxtota.nifi luxta brcu.fs.mum tendinem, carnea eftmeque i
infertio. quam in inter ui latus anchb-
ram im.tant,, proeelfiis mohturmeque fibranim dudus.qui ex amplo
principio in obtufum uerticem nuf
quam mrerfeftar feruntur.d.rtufius recenfenda ueniant . S. itaque Lus
,
mulLli altiores fibrx contrahat
ttius fcjpulam pcftori admouentuntcnonbus ucro
in fc ronmê
j % r .
•
* Hr—
v 0rTUS 10 n e" udo S' cn,m ocr
auns pinnuia tantum rcmouctur, quanta
ipfius mufculi ab occi
;
fk
fttii
Z p
r ,
-
'P‘''I '"tcn.allum.quod ab ipfius medio ad amem pminet.in
'1"^cs regiones diuifens, earum unam .qu* occipiti, medio uicinior dOa
eft.prxfentismulbuli principium
uod carneum, fed tenue in.etim ex.ft.t) occupare intueberis.
$
ftrum contingitiacambo muiccm mmft, unaq; ,
In occipiti, medio dexter m uFculusVn^
ucluti ex fpinarum uertebrarum apicibus h
I o tab.ab duccntcs.pcrccruicisthoracisa-. inimm.iifiinr * •
r-ifccvquaquooammc™ „ u... ap.t.uus

cnaicitur , membranolus tanta fere ampli-
m 1.1 fr. j apparet, juanta uertebrarum in fuo aterc eft
«*.»£ latitudoireliqua uerb tota regione carneus
(fi uni.
' Um dumixlt k ‘"t"1 "1 excepens) confiucitur.quempaulopbfl
~
**
L >- * U “"| (ni
,
T
explicabimus . Dux itaque huius mufeu-
X f l ' nC,'' <l ui‘ rum uni ‘ccundhm occiput, altera fecundum fpinas
“'j, a d “* Zr
HW
b ,Uf r“ nt:
.
j
* 1 " 1 «.A IUIIIII1IU
te
?
“
IUIHUCUZ
infucrii ™m
unci,
'incoquo
fertur. Prxter has au",
aurem fpeftat, obliqui deorium uerfus an
latiorem clauiculx m piitcm
r‘
«amifper
tant.fperprotend.tur,quoufque
C„A protenditur, quoufque latuuem partcm contin comingm^
mo humero coanw ,l
° 9ui
ladC.
^
nora oblique
p jubati cutum anguli
t
angulum
l
Alia a Imcx poftremo commemoratx nuc,quo
w nmdit.dum
tamiJpcrdciccndit,
f
rm conlVituat
dum una cura
finc,quo ipu»
conlhtuat.i regione oflaux thoracis uertebrx

ipla ciamcuiam
clauiculam tangit, dcorlumucrluspofte
reftx o ];
cuin termino rcAr np
|i„
deorfum uerfus pofte
» feC undSm fpinam
cr> cxporreftx, a-
X
HWl. - confidentem . Quamor his libeis mufeu-
liu cwcunfcnbitur.uerum prxter has , P aliam tranfuerfam
in ipfius medio quSdammodo
nancifatm'
Vidi au. q tot.
j"* ? «>“.
fcapulx • fp,nx,«t fummo humero,
. &
clauiculx latioriparti infenatur.Hac parte,
qua fuam m^!
«
c-m.K l.tur infertionem.neruoius nmu, carnotus uilitur: r ea uerb (ede.qua fcapulx ceru',ccm foedat quar
rf S * clauicula deorfum ad oftauam thoracis uertebram
A
.tu, h ’mhnncum u ™ 3C ncrucum commondrat, quali h,c (ne forte fcapulx
prorepit , femicirculum quodammodo
gibbum occupanto mufculo* ar
premat, aut minus pertinaciter illorum impetum fuftineatj carneus
m‘ 9 ,A. ac mollis dfenequiret . Reliqua
autem fede.uti lam admonuimus fmli quadorii fpinx committitur)
• omnino camofus cxiflit fed tamen
K " u,s fm ‘
de “ccpta.qua toti fiiperiori fummi humeri fedi
, & latiori clauiculx parti
:
^«^mcimplantatur. ^
« Fibras non uno omnes modo porrnRashabct.namqux
i ab occipitio, certhcis-
~ "fmK qû fpinam,
ucrtcb rerum '
protenduntur, obliquc.ut
fpinis
extenor mufculi fc
antrorfum ad fcapu
& fummum humerum, & orem clauiculx fedem defeendunt, tanto femper
Ut,
eius partis linea ,
gu vc traniucrfx,quo magis i cennets uertebrarum fpinis, thoraci n£ obliquiores,

propinquioribus .principium ducuns,
$ x adeo
Dlq
&
»0;8 And. Vefalij , de corporis

4*V* <CV A-M V I S ttmfemli hnmiJe qmainprxfrn
-
adeo ut ille, quas ccruicis radix exporrigit , iam paulo minus to-
*;v m |m djjumihtffaiet** nona uirU eJT A. Atft
hit cmmdnftn tfa(X4fietH*l
to tranfucrlx <int* Qux ucro a thoracis uertebrarum fpinis ucr£
j-,
ciwlcuntur,fiiriuni ucrim anteriora tente, unto quoque rcctio-
feti pojut lAniiminni rmhlmt
.
irnen m fnpmmi fa»ra bt( il- res, minusq: iranfucrfxuiiuntur ,quooctaux thoracis uertebex
Umi t*frtjU. funt uiciniorcs.Eiufmodi librarum feries cominoftrat, huius mu
inftrtori nero rffîe trapexjon, fculi beneficio non modo uniucriain fcapulam lurliim attrahi,
ijpjm sbfitnrr Calami in <j*ar-
-#> > fcd etiam deorfum uclli,rc&aqj ad dorfum agi . Si namque x fu«* ‘9**S.
te de AdminiThaudn fitfUeui-
bm libro proponet, dei aeaea.V er perior mufculi pars inter fccandum uerfus fuam originem traha -
tma iiJtfta ab A ad Btranfiaer tur, totam fcapulam 1'urfum At li
attolli cofpicis, ) humilior mu y 91* a.
fia Itnat fiet ndnm e*i ‘fttmm
pr» (culi pars, qua* inter fcapulx (pinam , & ortauam thoracis uerte-*-
tetfia. Ab A meto ad linea re- C
bram conlilrit,in
fc collecta fuerit , (Vapula d corium ucllitur.Dc
fla ab ecciphio, adeflana »fy*4
inde media mufculi parte inter diflecandum attracta , Icapular
* * u-
theratit nertrbra /}inam dn/la.
AB nero ad t>, irnea eUhpa ab molcm recta retrorfum duci cernimus. Atque hinc fit,prxfcntcm ***** *
occipitio ad cUmuoUm pertinci. mu (culum motibus omnino pugnantibus prxfici, tibrasq; con-
A D ad C . linea oblicpiiada^
trarialcric ductas obtincrc:qtumui$intcrim nulla prorfusfuifc -
picula adffnutm oflana thera-

mertebr a procedent. Pe Tlrtmb
de hunc difiundiim,incooiun£tum ve clTc, quis ucr£ dixerir. Pro
fii
a D ad i , u,jento mnfimli uajfii inde unitatis ratione, muiculus iite unius loco mihi habebitur;
namficapfla. crfnmmmm b»me quo minus autem hinttionis gratia is duorum aut plurium uicc
rum.&elat oreit, lUmimUpar a quopiam rcccnfcri queat, ner me non obftiterit . At Galenum
um fafla motator I nlmmiliert porro fora, finde miror, qui hunc mufculumdiliugcns,ad medium fere libri quar-
tat triamyph rrfhnJi »lnm.& bafittt) etum-C mero It
mam.te IU dnfjrn tq»< diUutm a Li fit .
VnimerfmHt tide Adminiftradis fc&ionib.fupcrioris inufculi partis prolixius
antem J}4cm*Jfe«d abfadC babetnr.tfuziâr, uam de aliquo totius corporis, cotra Lycti nimis profc&h inm-
Jem tnenfah mentam nitet,
d^neficimdismr a^mtifi
3 iofc difccptas,mcminit:ad calce ucrb cius libri, inferiore mufeo
jtmms frafieum truupeli an^nhujupra 0 tonfijlii.
lipane uix obiter nominauit,tuc fcilicct quii (capula duob. pro-
prijs mufcuJis ad dorfum agi infinuarct:quoru inferior, cft huius noftri mufculi humilior pah;ab ofto fupe
tioribus,n6 autc(ut Galenus inibi docct)duodcciin thoracis uertebrarii fpinis prxeipue originem afiumes,
qua et aUbidcmifsiorcm fcaplx mufculum appellauit.Vtcunquc lit,parua hic nobis cum Galeno futura cft
djlTcnlio,li ambos ipfi enanatos mufculos,unum cotinuum corpus clft annuerit. Nam ctii lortafsis mufeu
Jl huius 1 infenio,qux indar latx, ac oblique admodum procedentis line* perficitur (quanrumuis cuam x ?t*bA
*•
& in hac tota mufculu* cominuus fit) illum in duos diftinguere appareret, nulla tamdi^roriusdifcriminis
pota * intcrdoififpinam^ fcapulxbafim habebitur, ubi tamen diftinftioncmlincamqj,fecus ac res fc a frab-A

habet, confingere debes, fi modo fuperiore Galeni mufculum , traperix figurae quouispaao afsimilaturus i K.
b
fis. Ea liquide in
b linca,qux a ccnucis radice, IccundumfcapulxlpinamA luminum humerum, latio- &
rem cliuicuU fedem duceretur, comparanda ucnit bafi trianguli rcdanguli,in cuius fummo linea xque di
^
/lans a baliduita fit. Quemadmodum ea mufculi c linea, qua: fecundum lpinx ccruicis longitudinem fer
c Jf/j^
bncxalsimilatur,quxpcrpcndicularitcr trianguli illius bali incidit. d Qux autem ad oc- e 4 ^k.
tur,illi trianguli
cipitium tranfuci lim duci turdlli linex corrc fpondet, qux in triangub ucrticc xque cum bali diftat . At c <(9
E *d f
qux ab occipitio ad clauiculam procedit, obliquo trianguli lateri confertur . Cxtcrum nunc magis a Ga
^
'
Mmfcmlms
fup»Um *t leni dogmatibus mibi reclinandum cft,idq; praîpue propter limiarum ad homines diftcrcntiam.Primum F
rnitn,fi Galeno ere didens, tcipfum infeitix ofeitantixq; inter fccandum inlimulabis, quum deinceps alios
todenl . «p*
fxmea abttte
mufculos fcapulam attollcntcs,in homine fcdulo indagare conaberis. Ex Galeni namque placito, Lub emi
d*t.
nentiori nobis didi iam mufculi parte alium inquires , qui illo longe gracilior , minorq;, icd totus tamen
earuofusefle deberet & qui ex occipitij o(Tc,fub nuper dido mqfculo enatus, deorium modice uerfus an-
:
teriora oblique dcfccodcret,Ac altiori bafis Icapulx angulo cxporrcdus,in latum tendine dcfincrct,ad me-
dium ufquc bafis fcapulx interius infcrtum,c regione radicis lpinx fcapulx . Huic id munus concreditum
c(Tct,ut Icapulx bafim uerfus occiput attolleret. Verum hunc fruftra mecuip in homine (quod ipfc illo de
ftituAtur) indagabis ; quum inrcrim prompcif&imc is in caudatis limijs occurrat eam prorius iabricain, »
quam Galenus ipfi tribuit,quamq; ego iam dcfcripli,fcruans Kurfus in caudatis limqs alium obleniamus .
Tertia
mufculum, a Galcuo quoque enumeratum , qui carnofo principio , ex primx ccruicis ucrtcbrx tranfuerfo
(nlmftmU
fcetnli 4t- & ex tenix hi quartx ucrtcbr^ctranfucrfisprocclsibuscnalcitur, non quidem ex interna ip-
procclfujdcin
lbruin fcdc,fed ab externa magis. Hic mufculus,poftquam primum ex reliquis mufculis , qui ccruicis ucr- „
{cbfis adnalcuntur,cmcriit, teres, fcd tamen latior, quam profundior apparens, deoriuin in pofteriora , uer-
fus fcapulx bafis fupenorem angulum perfertur, illius^; intemx ledi c urnofus ac latior redditus infenatur.
fartus, Infuper limix alio quoque muiculo don jtur,qucm inter Galeni mufculos fcapulas attollentes , li quartum
tjnem fim$4
imdm
de Adminiftrandis lcdionibus adamufsim diicuficris, quarto loco enumerari rcpcrics. Atque hic mihi ab
fit» r
lim Jnmt
interna tranfucrii primx ccruicis ucrtcbrx proccflus ftdc , deinceps & tertix quoq; & quartx ccruicis uenc
(]«*> btmi brai uiu tranlucrlisprocchibus, carneo principio cnafci uifus cft quod prxdido nunc mufculo latius red- :
uei nendi
— din<m,dcorfum quoque, fcd minus in poftenora tantifpcr ducitur, dum carnea lataq; infeitionc in fcapulx ^
6 teb. k. t
fpinain inferatur^n ea fpinx fede, qua hxc fummum humerum producit , ac qux quodammodo c regione 1.10*4 * c.
ccruicis fcapulx conlift it. Cxtcrum ut homines ptorfus fecundo Galeni mufculo, qui ab occipite in limijs ** c- 1 j
Terti»} b*-
exoriri dj&us cft, deftituuntur, ita etiam & quarto. Vcriim tertium mufculum homo cum limi|s comis- *
«viSJ J fi J f» J
nem nancifckur.fcd nonnihil quam liinixualidiorcio. Exoritur enim homini mufculusualidus a i trauf u - r}fTrT r;
ucifopnmx ccruicis uertebre proccllu: deinde h tranfucrlo procclfu tertix ucncbr.t,quirtx& quinte,
t , , .
* quafi
Humani fabrica Liber II. ao'9
quali difiuniftis conftsret principijsruno nimirum, quod primi cctuicis debetur uCrtchrz altero autem, :
I quod tribus fircundzucrtcbrzproximcfiibicftisalcribitur. quanquam etiam interdum a tranfuerfo fc '
cap. i li. i
y
eundi ccruicis iicrtcbrz procclfu mufcnlus hic,fcd parna origine cnafci itifus Iit. Prineipia hic , fimulatq; '
»
k tfxtf. ex reliquis uertebris ceruicis amplexantibus mulculis emergunt, una coeunt , fc ualidum efformant murcu’
ltU6.lt. Ium, nonnihil latiorem, quam profundum , qui lata carnea^; infertionc in k internam fuperioris anguli
fcapuli balis ledem inlcritur, Icapulam furlum uerfus anteriora, ccruicisq; latera trahens. Non inopportu-
ne itaque hic mufculus nobis ('capulam attollentium alter dicetur, aut faltem omnium fcapuli motorum
tertius in hacnoftrj ferie locabitur.Galenus fuis omnibus Icapulam attollentibus mufculis,addidit oblon
I jul.lt, gumgracilcmq; mufculum.quemexofiisii referentis lateribus procedentem, Icapulz, propter iplius ccr
1
Ukfiwki,
* uicem, interiori ea parte inferi, leriptum reliquit,*: cius mufculi beneficio in anteriora colli Icapulam attol fif
li Opinatus cfi.Ego autem in Capite de ofiisu rcfercntismufculis, huius ofsisgratia
Um
, non autem fcapuli,
mulculum hunc eflorniatum a llcruiiac proinde cuius nam motus autor is cenlcri debeat , diligenti lectio-
ne ucntt indagandum. In hocenim limijs nullacum hominibus eft differentia , nili quod limijs toto pro- irfayu .
grelfit carncusuidcatunhominibus autem in medio duftu gracilcfeit, tendinis fpccicm commonftrans,&
duobus quali mulf ulorum utntribus donatus.quod fani Calenus, fi hominem unquam fccuilfct, non mi-
m ft4.Hr nusanimaducrtillet.quim “> mulculos inferiorem maxillam deorfum ducentes duobus donari uentri-
busobfcruauit. a Vnus adhuc mufculoru fcapulam mouentium reliquus eft qui hancrctrorfiim ad dorfi
,
iom r. fpinam, uerfus fuperiora nonnihil agit, blic mufculus amplus & tenuis, fcd omni ex parte carneus iiifitund:
a quarti,quinti, fext* & fcptimz cimicis uertebrarum , deindequatuor aut quinque primarum thoracis
m”
o mt*.*
C ad 11. ucrtcbrarumlpinis « principium ducens, toti propemodum fcapulzbafi carneus, ac zqui ut in exortu P
latus inferitu r, tibias obtinens non prorliis tranfucrfas,at nonnihil oblique a dorlo, ad (capuli bafim deor
p o ta.ab
I
lad K. fum dudas.Qjnbus ucri) mufculis hic quadrilatcris mufculus (cui Galenus nimium latum initium alfcri- ult.
pfit) & alij omnes tegantur,quibus ve illi obducantur, lectionis femper feries, & mufculorum tabuli lcui AdmimJif
fttsr*. negocio commonftrant.Quod profedb non olcitantcr in illo 1 mufculo oblcruandum priccpimus, qui
brachi) ad dorfum uerfus interiora motus autor eftrqucm Galenus in libro decimotcrtio de Vlupartium,
fcapitlam quoque deorfum ducere, parum rcCtc prodidit. Ego autem huius quoque modo mcmini.ne quis
'
in mufculorum (capulam mouentium numero , Galeni nomine alium infitpcr, quam luAcnus cnarraui
,
requirat.
MVSCVLORVM SCAPVLAM MOVENTIVM ADMI-

niftratio. Caput XXVII.
ORVM mufculorum adminiftrationem pari, qua reliquos omnes , methodo aggredie
ris. *Primi enim, quo fcanula peiftori adducitur, principium, nouactila acoftuTunde
prodit, liberandum eft:* deinde toto mufculo a thorace ad intemum ufque fcapulepro
cclfum fcparato.ipfiusq; attractis principijs , cuius potifsimtint motus opifex habendus
fit,inquircs:num Icilicct brachium potius,ut Galenus docebat, quam fcapulam uti ego
,
Stcmtdi.
dicebam, moucat. b Serandum mufculum.qucm fc fcapulam attollere, * deorfum tra-
here dtxi.in mnfralorum brachium mouentium adminiftrationc iam antea es aggtelfusrunde etiam hic ip
fius lectionem ncutiquam oportet repetere, quemadmodum nec eorum mufculorum obfcruationctn.qui
fimijs in collo priuatim tribuuntur, & a Galcno,pcrinde ac fi hominibus quoque communes forent, de (cri
e 7 m. n. buntitr. Vcrtiiu
1
tertius fcapulam mouentium, qui a ceruicis uertebris ad fuperiorent fcapuli balis angu !
Tm
ij t himducitur.fuo principio prorfus liberandus non eft, nili aliquot ceruicis mulculis antea nrifeftis.Acpro
indcoperxprecium erit iUu,tranfucrfim,ubi primum ex ccruicis mufculis emergit, abfcindereiipliiisq; prin
d iomT- cipio ad uertebras rclifto, illu a fcapula libcrarc.illius tamc funbtionc prius pcrpcnfa, d
Quartum mufeu- Qfmti.
lum hui longaq; feflione a (pinarum apicibus fccabisi* ubi iplius inlcrtionem adamulsim
adantulsim obferuaucris,
o
„ .. . .
• iota..1. eundem a fcapula amonebis,fedulbcauens, ne * tertium hominis thoracem mouentium mufculum limul
refeces,aut faltem imprudenter fuoexortu liberes. Deinde e longus ilic mufculus, quem contra
fi
Gale-
* fl ai. a, ni fententiam.ofsi i/ proprium elferctuli.adhucalfcniarus Iit, non ofeitanter fpcfh.num fcapule,
referenti
s.
an illius ofsisgratia, hunc retuin Opifex procrcauerit.Nunc cultello , quam licebit proxime, ligamenta i
i
fummo humero fc claitieiilis.qua inuicem committuntur, refecabis, fummum humerum a clatiiculis libe- wCT
r «A*.,,.
rans,* f peculiaremhuiusarticulicatTilagincmobfcruans,quiillilimiliseft, g qui in maxilli inferio-
Sllil.1 R. ris ad temporum olfa articulis, *
h clauiculi rurlus cum pefforis olfc nexu
adinucnitur. Deinde accurati
g perpendcs,num tertium aliquod os hic, puter clauiculam,* fummum humerum , eum iplius appendice,
M Ut. IO dictaq; nunc cartilagine exiftaticuius Hippocratem in libro de Articulis de brachij
, luxationibus dilferen
hi. I. '
tem mcminilfc, Galenus docet. Sed quid de illo olle Icntiam, primo libro fum exeeutus . Vbi itaque claui-
h 4 fi“f.
at U6. i
culam a fcapula diremeris,hic in fua fede diligenter feruanda uenit. Verum ualis ex thorace in brachium
promptantibus funiculis binis interceptis,*: deinde in funiculonim medio refesftis, fcapulam a thorace e-
i iu6.T. ucrtcs,ut iam cirramncrtentis brachium nmlculi naturam infpicias,qui cauam fcapuli fedem occupat.
1
Hoc itaque ab olfc undique erafo, atque ad articuli ligamentum dcdufto.Hr cius fimCtioncpcrpcfa, illum
k «M.r. quoqueabijciesîtnunclcapiiia nulli alteri firmata parti,a thorace maximi k mufculi interuentu hirear,
qui thoracem monentium fecundus enumerabitur.
S S DE
I by Cooolt
i
t ! V k
iio csind, Vefalij , de corporis

DE MVSCVLIS CAPVT MOVENTIBVS, Caput XXVIII.
cjpitit m0 JE j i P ERI ORI uertebrarum fabricam dcfcribcntes, &; Galeni fentemijs
libro, ccruicis
nos merito parum accommodantes, caput proprijs motibus A: lccundarijs moucri retu-
limus. Quot enim proprijs motibus ccruix agitur, totidem etiam lccundarijs caput mouc
tur:ac ccruix quidem extenditur, fcu in pofteriora uerfus dori um ducitur , & in anteriora
flcctitur:dcindc utrinque ad latera , ad humeros fcilicct etiam inclinatur. Caput autem
uno proprio motu,ucl quicfccntc etiam ccruicc,flcditur& extenditur fcuantrorfum& ,
retro rlum,iUq; lupra primam ccruicis ucncbram, fcrtur:& dem alio ipli ptorfus peculiari motu fupra fc- .
eundam ucrtcbram,ucluti ad axim circunducitur.fiuc flexum, huc extenfum cumceruicc, aut citra cerui-
ccm cxiftat.ln latera ucro,feu uerfus humeros, caput non, nili ccruicis bcndicio , ac ueluti fccundario, in-
clinatur:quum immota rigidaq; ccruice,nc minimum tjuidcm motu humeris adducamus.
caput proprio
Tempefliuuin itaque nunc fuerit, ijs mufculis,qui cenucis prafunt motibus, in fuum locum afleruatis, cos
aggredi, qui proprijs capitis motibus famulamur, feptenis complexi paribus,parcim caput, partiin primam
ccruicis ucncbram agentibus, quorum fex in pofteriori ccruicis conliftttnt fede, - quibus lermo modo cA
Iu 4. libro
inchoandus. Verum anteaquam ad horum enarrationem Galenus accefsit , duo alia nuifculorum paria ex
it \Anuni'
M difledionis ferie prarpofuit,fcapulz motibus feruienturquorum J

nancifcuntur,id lcilicet,cuiu* alterius lateris mufculus in fcapula; fpinam,
unum homines cum limijs commune
lummum humerum, &latiufcu
a 9ubj.
lam clauicul x partem inferi didus cA.altcro autem pari homines deflituuntur , cuius in altero latere nui-
Trimi f*
fculus ab occipitio enatus, ad altiorem balis Icapulx angulum in limijs protendi commemoratus cA. Atq;
mufndori
Iit, b primum caput monentium par Galeno tertia ferie inter mulculos ccruiccm occupantes cnu- b
SM l Ufft , hinc II »
c principium ducentibus ex apice quinta; thoracis uertebra: ipi-
*ut primi mcrari,quod duobus conflat mufculis, r.io. 11
Htrithrum nar.dcin etiam ex quarta:, tcrti.T,fecund* &
prima: uertebrarum thoracis fpinanim apicibus . Principium tjb. A.
hoc, qua primum ex quinta thoracis prodit uertebra, acutum refert anguium, qui futium tenius , fcnfim ita C Ulli
latcfcit.ut ad tertiam fecundainq; thoracis ucncbram iam porrectum, adeo amplincetur , ut externum ip-
regione tranfuerforum procefliium earundem uenebrarum conliAat. Ainbo mulculi hanc fer-
fius latus e
uameslatitudinem,furfumfcruntur,aquinqucctiaminferiorum ccruicis uenebrarum Ipims (fcd nimis
quam lcuitcr) exortum aflumentes. d Quando autem ad tertis ccruicis uertebra: ufquc Ipinam confccn li HM D.
ocnint,quum hadenus toto progrcflii dexter finiflro coniundus fuerit, utrique ab inuiccm fcnflm magis
magisqjtantifpcrabfccduntjdiimtranfucrfa e linea occipitis ofsi carnea latatj; infenione implantcntur. e um 4,
Eius enim infenionis tanta cfl amplitudo, quantum internum alterius mufculi latus a media occipitij fe-
C
de, &: externum latus ab auris radice remoucntur:adeo,utinfcnionis amplitudo utriufquc mufculi tanta
fit,quantu ab una aure ad altera occipitij cfl intcrualli,quod mufculoru iniertione non occupatur . Crete-
rum Aius mu fcu loru ab inuicc rcccflus forma, triangularis exade uifitur , fi modo una linea trafueriim f iiu.lt
i
*
ad occipitiu,ab interno unius mufculi laterc,ad internu latus alterius duxcris:& deinde alias duas ab cius li E.D.
nec terminis, fcciidum utriufq; mufculi internu latus, ad tertie ccruicis uertebre fpina, ueluti ad triaguli ucr
ticc porrexeris. Rurfusflnguli mufculi g triagulari forma coflat, li lineam fcciidum fpin.r longitudine ad g Itui.
occipitium ufquc dudam, unius lateris loco habueris :& fecundi lateris ilice , linea fecundum externu mu- a. A. C, A.
fculi latus exporredam & tertij lateris loco lineam , quo: tranfucrlim mufculi inlcrtioncm ad occipitium
C, B.
:
dcfcribit.Fibrx horum mufculoru m, a fpinis uertebrarum furfum oblique, quali ad tranfuerfos fuperiorum
uertebrarum proccflus tantifpcr ducuntur, dum funul omnes in occipitium liniant :prarfcntcs enim mufeu
limodicumprorfus& exiguum in tranfuerfos uertebrarum proccflus nexum moliuntur. Secundum mu h igid.
ptrimpr»-
leniorum par, admodum lanc u.inuin,& fccus multo in homine, quam canibus & limijs, obferuamus . His
f tsk T.
f'
namque ex tranfucriis tertio; quarta; ve thoracis ucncbre procefsibus, & infuper fccundx ac prima; quoque C.
10.11 HA
thoracis, & quinque humiliorum ccruicis uertebrarum tranfucriis procclsibu$,mufculi illius paris cnafcuu F»F.
tur,& ad earundem uenebrarum lpinasproccdcntcs,iplis nonnullis infenionibus applantantur . Deinde
dexter nulquam toto progrclfu a liniftro recedit, limulq; ambo in occipitij medium ainpla infenione inna
'fcuntur, nullibi nerneum aliquid,quod notatatu dignum Iit , oflendentes : edi interim obliquas quafdam
impicfsioncs exprimant, ex tranfucriis interiorum ucrtcbramm proccfsibus, ad fuperiorum quodammodo
/pinas excurrcnics.at illo: lcuiores ccnfcndar funt, minusq; pcnctranr , quam ut his aliqua ex parte mufculu
d uii di quis dicere qucat.Qu.mqua Galenus nonnullos dilfcdionu pvofcflorcs, no duos huius paris tantum'
mufculos enumcraflcjucruujqucfdu quatuor, quofda uero fex ibide reccnfuiifc, uideatur tcAari,qui aliter
&
ac Galenus homines aggrediebantur. In limijs enim canibus (de quibus hadenus in hoc fecundo pari
jocutusfum)unuindunuNatutrinqucraufcuium rccenfercm: quandoquidem li illis attendedu foret im-
prcfsionibus, totidem fere mufculorum loco uterque habendus cflet,quot fune ex tranfucriis uertebrarum
proccfsibus exortus, & in earundem fpinas infertiones
In homine itaque inulto aliter hanc coniugatio-
.
nem, quam Galenus illam dcfcriplit,aut enumerauit potilis , obferuaui. Apparent enim quamplurimi utrin
&
que mufculi, ferie multiplici inuiccm commixti, admodum naric principium obtincntcs,& diucrlis om-
nino rationibus infertiones in occipitium molientes . llieo enim aeque primum mufculorum par fubdu-
dumcA , inulculusoccuvrit , qui acutum principium ex medio tranfuerforum procclfuum quinta; &
1
i 1} UJU
quaita: thoracis ucrtebrf educit ,& ilico ab exortu carneus apparens, muris & laecrtx formam adipifcitun
quum nero furfum ad ccruicis initium k pcrrcptat,cat;nofuscflcdcfinit, ac uclutiin teretis tendinis natu |c 1 } ««. B.
iam ccflat, 1
mufculum imhaius,qui maxillam humiliorem deorfum trahit, duobusq; uentribus donatur. | ju- IU*
1 <* quando-
Ifumant fabrica Liber //, 2 r i
n v|«k. quandoquidem m inibi, qui mufculus ifte fecundi paris caput moucntium , ecnricis radicem fupcrauit,
C.
carnoius denuo clTc incipit .quoufquc in occipiti; ofsis mediu n in feratur. Verum ante ipfius infertionem
uk cum ilio alius 0 coit uikulus,
I
ft
IX
J
m qui ex feptim* ccruicis ucrtebrx (pina, nemeo tcrctiq; principio cnatusi
o niAi furiumq; alcen dcns.cnrnolus quoque cuadit,& una cum dido mufculo occipitio inferitur ubi dextri late- ,
CaJli. rismukulidmiftri lateris mufculis contigui funt,ncq; ab inuice (ut primum par ) rcmoucntur. P Alius de-
p f«.E.
i
$ inceps occurrit, qui ueluti alterius lateris tertius dfc pofsit, ac ex apicibus tranfuerforum fecunde A' primx
Ai.
thoracis uertebrarum proccfluum,partim carneus, part im ncrucus cnafcitun& furfum uerfus exteriora obii
que exporredus, carnoiusq; ac latior redditus , occipitio ad radicem ‘1 mamillaris in capite proccflus ua-
q r magna moles
up. 6 iil> l hdc inierit ur. Sub his
•
carnea conii ftit, fecundo in canibus pari quodamodo rcfpondcns, u .
k. quxatranfucrlis uertebranim procefsibus oblique furfum ad fpinas exporrecta, occipiti; ofsi implantatur»
r r ] l<eku. hbras obtinens ab exterioribus (urium intro oblique repentes. Huiulmodi itaque fecundum mulculorum 0
C. 6.
homini dl coniugium : in quo cuiuis integrum erit , utrinque quatuor collocare mufculos : primum fcili-
ect, fecundum & tertium , tres illos ante carneam molem enarratos Se quartum , ipfam carneam molem •
:
Nili fbnafsis quis denuo illam carne in tot mufculos fubdiuidere propomiflct , quot in ipJa imprcfsioncs,
aut exoiuis inlcrtioncsq; uiluntur. At confultius forearbitror,unicum tantu par ex omnibus his, unum &
duntaxat utrinque mulculum numero (Vatucrc , quum extera paria duobus tantum conformentur niufcu-
lis>& omnes huius fecundi paris mufeuii ciufdem fiindionis gratia procreati fine . Hoc enim (ut primum pnmiatf,
quoque par) capitis, & oblcure admodum ccruicis etiam cxtrnfioncm, aut in pofteriora dudum perficit, cuuApan*
»i igitur mufeuii utriulquc lateris contrahantur, caput redifsime extendent at fi alternarim laboraucrint, "“»•«
:
•
S T 4 tab*.
circumucrfioniscapitismoruifamulabuntur. * Tertium par duobus gracilibus conflat mufculis, quin.cu r"V*rKT'
A,». tiquamprxdidismolccorrcfpondent. Ex fccundx enim ccruicis ucrtebrx c (pinse extremo, duo cnafcun
I 14W.C. tur mu(cub,non admodum ncnici,qui furfum porrecti, in occipiti; medium teretes inferuntur, in ipfa infer
rionc minus quam in ortu inuiccrn contigui ab ipfo enim nonnihil oblique furfum ducuntur, fcnftm mu
:
tuo abfccdcntcs.Hi li funul contrahantur, caput quoque folum in pofteriora agunt: at li alter tantum in fc
I41A colligatur,luiinccffusrationc,circuucrtioniscapitis,ut duo priora paria, opifex ent. u Quartum par, capi Quartum
F.C. tis etiam cxtenlioni prxfcdumdiib tertio rcconditur,illi, quod ad lubftatiam , formam, dudumq; attinet, t* T
* V
4 t«* limilc.A polUrioii.ii.pl ima- ucrtcbrz * fcdc,ubi alixin fpinam delinunt, ipfaq; line* modo prominens tu
bcrculu procellit m ve obtinet ,utrinq; ad proedfus cius latera unus cnafcitur mufculus gracilis, & omnino
uL 1 x.
camcus.amhoq; huius paris mufeuii in exortu contigui funt Se furfum porrcdi»modice ab inuicem didu-
:
Quintum
cuntur : & nonnihil inutub dirempti, in occipitium inferuntur. y Quintum par, forma & fubftantia duo
r *4 far .
«•I. bus prxdiCtis iam paribus rclponciens,iuxta externum latus tertii paris, ab occipiti; o(Tc principium obti-
K I4<A netratque illinc deorfum obliqui dcfccmicns,in apicem 1 tranfucrfi primx ccruicis ucrtebrx proccflus in
IX
feritur, dexter quidem mufculus in dextrum proccfTum/iniftcrucrb in finiftrum. * Sextum par b afpiiu
a 141A Uxtup*.
K.u fccundx ccruicis ucrtcbrz cnafcitur:& oblique furfum procedens, in tranfuerfum quoque primx ccruicis
b «AE-k/ ucrtcbrz proceffum implsncatur>pari prorfus cum quinto coniugio rationc,formaq;. Sunt enim utriulquc
Di4uA*. paris mulculi oblongi, carnei,& paulo minus toto teretes. In cane ucro &iimi;s multo quam in hominib.
iunt crafeiorcs & in(igniores,ut etiam horum animalium fccundx ceruicis ucrtebrx fpina perquam ampla
iataq; occurrit, perinde ac tranfucrii etiam primx ucrtebrx proccflus ampli exilium ctfi inter im illis ani-
:
malinus xque ac Hominibus tertium par cum quinto Se fexto pares xqualcsq; triangulos utrinque forma-
C lbu*> r* re confpicitur.Si enim trium illorum parium dextros mufculos una contuleris, in dextro latere L triangu-
ff« 14 M lum £Utucs:fi ucro finiflri lateris mufculos inuicem comparaucris , etiam & hic triangulum fieri obferua.-
Mi/«r A. bistcuius unus angulus conii Ait in occipiti; medio, fecundus ad fccundx ucrtebrx fpinam, tertius in finiAri
H.K. «b»-
lateris tranfuerfo primx ucrtebrx proccfTu.Cxtcrum quinti & fexti parium munus cA, primam uertebram
«# autem
trtagmii eo una cum capite fupra fecundam circiumicrtcrctutriufquc enim paris dextris mufculis in Ic contradis, pri-
tia B. L L. ma uertebra in poAcriora dextrorfum circumucrtitunfiniftris autem laborantibus, in pofteriora finiftror-
d Alterius
fum conuoluitur. Atque ad hunc modum pofteriores capitis mufeuii habent, d anteriores ucro hac ratio
later n mune. c Vtrinque i media fuperioris ofsis pedoris fcdis regione, fecundum ipfius amplitudinem, & f cla- MuteU
fculus
4 (4. uiculx parte, pecoris ofsi ibidem coarticulata, amplum ac ncruofum mcmosancumq; mufeuii prodit ea- ptihrittf-
©.«uA-F- put,ncruolius ex pedoris olfc, quam a clauicula pronatum. Caput hoc oblique uerfus fuperiora procedes, /*&*'**••
tuk I.5 camofum,dcnfumq ,& paulo latiorem quam profundum efficit mulculum , qui carnolo crafToq; admo-
1
tA. D.
e 4 tal.X. dum B fine, h mamillari tcmporisofsisproccftuiinnafcitur.illumfua amplitudine uniucrfum amplexus:
f 4 tai. Y. fic fan£,ut unicus duntaxat utrobique in hominibus mihi repertus fit mufculus, membraneo latoq; in coi- ms ca/vtit
4«-Z- looccurrcntc mufculo proxime fubditus,ac citra fedionem omnibus fere hominibus confpicuus.Cx-
1
f
0 5 * 4 » f fi»
tap.6lsb. 1
tarum inquibufdam qiiadrupcdibus^nufculum hunc in medio dudu, quo furfum fertur, diuilum biparti- <4>
tum ve oblcniaui,una quidem parte mamillari proccffiu, altera autem ad auris radicem caluarix infertum
1 )iA.r. Tres ucro huius mufeuii fines ac infertiones hadenus in nullo compcri animante: multoq; minus princi- l .
pium a pedoris olle Se dauicula procedens, in duas tres ve partes manifefte dilTcdum, mihi occurrit.qua- i.
uis interim hos mufculos utrinque ab aliquibus Anatomicis trcs,aliquando Se duos enumeratos fuilfc, no
ignorem. Verum hic numen» pro mufeuii finium rationc,in limijs & canibus inter dilfcdionis peritos ua
nat:Ucct plcriquc hos a capite natos, pedoris olsi & clauiculis inferi , thoracisq; motibus prxfici contcn-
dcrint.At neminem interim lego, qui mentione digna deferiptione eos donaucrit , tantum abeft ut quis
ucrcipforum functionem naturamq; nobis cxprcflcrit.Vtriulque enim lateris mufculus contrari;s prorfus
muni;s quatuor primorum parium przficiturunnbobus enim contradis,caput in amerioiadiuc rigi Ja,fiuc fmUrmm.
S 4 inclinata
L
.111 eAnd. Vefalij , de corporis
inclinata ccrulcc,flcditur.Si nero dcxterduntaxat contrahatur, caput in anteriora finiftrorfum circumuer
k 8 ia. A, titurfiniAro autem folo IaborantCjCaput in anteriora dcxtrorlum circumagitur . Porro prarter hos , * ali)
-
on ^piciuntur murculi,qu«w
/v\nfm.'innrnr fetd fub *i ftomacho latitantes,
mufculi. nuos feri anncllafTc uidentur Hi namque
latitantes. uctcrcs appcllafle namotic qua-
atu- .
f 7 ub e ^
tuor P^marum tboracis uerrebrarum
«4 ‘fc
A
omnium ccruicis uertebrarum corporibus connai cuncur , ac par-
bi.*ja. ». tim aoijfdem principium ducunt, panimo; ip(is inferuntur, non nimis liquidb poftmodum in occipitis
os infcni,iuxta m anteriorem foraminis dori al em medullam tranfmittcntis fedem . At hos exadius in-
ifi.c*.
ter dorfum moucntcs mufculos rcccnfebimusdi edunt enim fuperiorem dorfi panem, capite interim pro-
1 f °*
prio motu horum ope uix fiexo.Quamobrem etiam inter capitis mufculos uix eucniunt cnumcrandi:qu 6-
o 8 «i. e admodum neque n alij adhuc quatuor (utrinque nimirum du* conjugationes) ad ccruicis latera rcpofi-
ijMi. H. tiûi cc ruicctn,non autem caput proprio motu in latus agunt. Et rurlus ° alia coniugario ceruiccm cx-
o 14 «4 0 ,
| Cn dens, hic prxtcrcunda cft,ac ad reliquum de dorfum moucntibus inufculis fermonem aderuanda quii
.
:
& illa quoque non nili fccundario caput moucat,ca nimirum ratione, qua brachium moucntcs muiculi,cu
bitmu manuinq; ducum.
CAPVT MOVENTI VM MVSCVLORVM ADMINISTRA-

tio. Caput XXIX.
ORVM qui capitis motibus prxfunt mufculorum adminiRrationem a •* primo pari Trimipt-
aufpicabcris, perpendens membraneum
h cuiufdam mufculi principium quod ex mfc rndm».
,
riorum ccruicis ucncbrarum Ipinis enatum, primo capitis mufculorum pari , rcliquisq; fi***»,
hic dorfum moucntibus mufculis inRcmitur: ac tandem aliquot lupcrioribns thoraces
coftisinfcrtum,rcfpirationisopifexcfificitur.Liccbititaquchuiusmm'culi (qui hominis
thoracem moucmium tertius erit) principium a uertebrarum fpinis cultello liberare:
& mufculo ad infcftioncm ufque a lubditis diuulfo, illum ibidem a coRis appenfum rantifpcr linere, dum
thoracis mufculos aggredieris. In praefentia enim cultellum rctufiorcm,aut buxeum, lub externo primi pa
ris mufculi latere fubijcics>& illum a fubditis liberare conaberis : deinde fecundum fpin-r longitudinem
duda fcdionc,ipfum ad
iufertionem ufque in occiput duces.quod ubi in utroque latere pr.rftiteris , huius
paris mufculos, ab occipirio non amputatos,ita ad latus aliquo refledes , ut reliquam fcdioncm non impe
c n m a. diam. Mox uarios c fecundi paris mufculos coniidcrabis,ea illos ferie, qua enumeraui, a uertebris able-
tt *f<pK*d
cans,& ad occipitium dcduccns,ut modo illorum tradis principi;s quarum fundionum potiisimum au- ,
m.
C.
tores (int,rcdcpcrfpicias:quod tunc demum optimduihcur, quum cerebrum
ex caluaria ademptum eR,
Teri*.
fit, abfeCta. d Tertium pari (pina fccundz cer-
ipfaq; inferior maxilla, quo caput lcuius.magisq; fcquax
d 1 4 tab.
A,B. ad occipitium ufque» c quarto pari lublcuans , prarca-
uicis uertebra: poRmodumlibcrabis,fcnlim illud <)umL
e 14 uh». ucnsq;,nc & id una imprudens autcras:hoc enim nunc a prima uertebra ieparandum ucnit , atque ut cartc-
c, r. ra,ad liiam, quam molitur,infcrtioncm ducendum . f Quintum infuper par, ab occipirio liberatum, ad <!?*
f 4 ubu.
1 Smu.
tranfuerfos prima: uertebra: proccfliis>qucmadmodum S lcxtiun a fpina fecunda* uertebra: ad cofdcm pro
H.I.
ccfluSjducctur.Rcflexo iain cadaucrc,a pedoris ofle & clauiculis, « anteriorum mufculorum principia >• <,*»-
L.K. funt acuto cultello rclccanda,mcntc interim adhibita, num plura mufculorum principia limul concurrat,
b 414.0. aut utrinque plurcs mufculi obferuari «jucant. Vbi itaque Se hos ad mamillares procclfus perduxeris , illo- «"H**-
rumq; inlertioncm rimatus fucris,cos a capite abiccator&proprijs ccruicis inulculis in prarlentia relidis,
ad ligamenta capiti & duarum primarum ccruicis uertebrarum pcculiaria,fcdioncm confer , quibus nunc
priuatum Caput dedicabimus.
DE CAPITIS ET PRIM AE SECVNDAEQVE CERVICIS VER-

tebrarum ligamentis. Caput XXX.
TRIGESIMI CAPITIS FIGVRAE, ET EIVS- CatVITIS TR./OEJ/-
dem characterum Index. mi figura.
T H^tES
i figura primamfecundamj: ceruicis exprimit uertebras,po-
{feriori fide deUncatas,nn,i cum eorundem ligamentis, hoc Capite defertbendis.
%A,B,C Trima cernas uertebra,fecunda connexa, Perum fnuatm dexter primauer-
tebrsfims.aui dextrum occipitis oflis caput fujctpit, indicatur. B autem /imfler fi-
'
mi, cui fimi irum occipitis offis caput mfidet . C nero prima uertebra[edes , ubi in
jpiaain aha terminantur.
D»B> C,H Secunda ccruicis uertebra.
E, E, E Membraneum ligamentum, primam ceruicis uertebram occipitii ofii colbgattsutli
una ex parte hic prima uertebra adhuc adnatum cernitur.
F, f Ligamentum membraneum, primam ceruicis uertebram fecunda ne fi ens uertebra.
C Corpus fecunda uertebra, dentem producent.
H Deus,acutus ve Jccunda ccruicis uertebra proceffus. > idyil,
1 Terei Ugamattathi deme tu occipitis os infertum, hic tranfuerfm abfeflum occurrit. y iaati
E Tranfuerjuin ligamentutihientem w finu continens, i/ui dentisgratia m prima ceruicis uertebra calatur. j
CA pitis
ibvCo
'
HumanifU/rtca Liber /J. »«*

A P I T I S cum prima ccruicis ucrtcbra articulationem, & fecundor it*m uertcbr* eu pri
ma,fcanidxquc rurfus cum capite coniundioncm,omni dignas cfle admiratione, libri fu
perioris decimum quintum Caput cxplicauit.Pncfcns autem ligamenta articulos hos con
• iu
tinentia pcrftringct. Quum itaque primam ccruicis uertebram capiti copulari nectfllim Ujpm i m
fuit, merito uniucrium articulum ambiens a ligamcntum(quod &carteris articulis com trT,mi mrr
mune ccnlctur)foitc robufhim^; Natura procrcauit rarum tamen nihil , aut peculiare,
:
b I. pia ter robur crafsitiemq;, id ligamentum adipifeitur. b Quod ucro fecundam ccruicis uertebram capiti
c H. coromitt it, teres & ualidiisimum cft,& cartilaginis naturam participat, Se ex ucrticc c demis cnatuin, oc-
a i fiaaf. cipitis olii inferitur, J qua anteriorem foraminis, quo dorfalis medulla dclabitur, regionem conftituit.Ri
ligamctom firmifsirac fecundam uertebram occipitis ofsi colligans, una cum dente ucluti axem efformat, '
fecundum quam caputqirima; ucncbra: fqu.e tum ucluti continuum os cum capite efficitur) intementu in
c gyrum agitur. Verum ne dens ille c internam prima: uertcbrxfcdcm occupans, ScdorfalimedulI* ibidem ;
t
1 **
f*K.
P«iowuM«ftnd°q uC ex fuo finu in uchcmcntioribus capitis motibus deuiet, luxetur ve, atque tunc dor- tnuSSm
lalem medullam comprimat,aut frangat, f aliud ligamentum rerum Opifex procrea u c,quod ex uno Ia- deuti, U*-
i
tere interioris regionis prima: ucrtcbi? prodiens, alteri lateri inferitur, pofteriori dentis fcdi tranfuerfim lhum *
!».*•
&
obductum, egregie robuftum , cartilaginisq: natur* compos . Reliquum cft g aliud ligamentum, pri-
mam uertebram fecunda: colliga ns,quod ei u /dem cum ali)s membraneis articulos continentibus ligamen
‘
ti* fabricar &ufuscenfctur. Vt autem harc ligamenta examufrim adminiftrcs, coduxcrit mufculos certti £*mf ,
ccm moucntcs prius cite differtos : ac tunc demum acuto cultello membraneum ligamentum, primam iJ£*mrui»
uertebram capiti colligans, opportuni diuidetur : Se capite ad anteriora inflexo , dorfalcm medullam quo- rmm
que pet tranfuerfum abfccabis,ut teres ligamentum, dentem capiti colligans, in confpcrtum ueniat. Quod
ubi intuitus fiicris , tranfuerfo quoque irtu id diuides : ac ligamentum tranfuerfim denti obuolucum,dcrs-
&
-temq; in fua cauitatc contines, diligcntcrobferuabis : mota omni ex parte prima ucncbra, qui motos fu
pra fecundam & primam complcntur.difccs . Poftrcmo membraneum ligamentum primam ucnebram
,
&
fecunda: copulans, in circuitu quoque acuto cultello aggredieris : auulla prima ucncbra , denuo dentis
linum, & ligamentum dentem coniplcrtero>& quod ex ipiius ucrticc procedit, confidcrabis.
DE MVSCVLIS ABDOMINIS. Caput XXXI,
E R E O R ne & hic pariter morofior quifpiam difciplineordincm culpatums fit, qubd
ante mofcuk» abdomen conftitucntes,aut cubiti, aut thoracis, aut dori» motores non ag
gredior : nihil enim prohibet, cubitum mouetcs mufculos modo pcnrartarc. Sed quum
hos,uicinitatis ratione dorfum agentes mufculi praccdant , & ante dorfi mufculos, quod
ad fertionis feriem attinet, thoracem moucntcs ,Sc ante hos illi quos abdominis uoca~
,
mus,difTccari debeant proximum cft, abdominis mufculos perfequi quibus i fibrarum

: ,
durtu nomina imponimus,quosq; ortonario numero comprchcndim»is,quatuor obliquos, Se duos rertos,
Se totidem tranfuerfos enumerantes. Obliquorum igitur in utroque latere bini funt ,qtii intiiccin incuni- o
a 3 t». r.
bunt,& contrarias, fcq; mutuo dccuftatim intcrfecantcs fibras obtinent. * Superioris enim fibra: deorfum »•'*" mu—
b inferioris ucro furfum obliqui ad anteriora tendunt. Rertortimab krg
b 4<«.n. ucrius priora oblique proccdu nt :
c unicus cft,fuas fibras fecundum corporis longitudine extenfas

c * Kn>fr> atcrc obtinens. d Tranfuerforu
it*.
d 6 ta a. fimiliterunus utrinque habctur,cuius fibra: fcctrndiim corporis latitudinem ,aut a dextris ad finiftra nullo
e 3 r«. r. obliquo durtu tranlucrlim feruntur. c Oblique dclccndcns, exteris abdominis mufculis fupcrftcrnitur, obleni i,
9 f &cx fcxta,lcptima,ortaua & nona coftis, priufquam in cartilaginem finiant, carnofumprincipiu fumit, ff**tew.
*j * proprer mufculum,qucm ex fcapulz bafi pronatum, orto elatioribus thoracis coftis inferi thoraccmq;
, mo
«t tai. o, Btre dicemus.
i
Hoc amplum principium non inftarrert-r prodit line?, iterum inftar manus, ille enim tho-
o.r.P.x t* racis mufculus, coftis,quali digitos lingulis porrigendo, nferitunex quorum intcruallis prominentiores o-
i
*•••»*• f, blique dclccdcnas mufculi panes, digitorum ritu cnafcuntur, non fccus,quam fi finiftrar manus digitorum
^ intcruallis,dextra: manus digitos infcrcrcs. Deinde poft nonam coftam a tnbus etiam inferioribus coftis
,
mufculus cnafritur, illam femper originem imitatus,quam ad magni thoracis mufculi inreruallaadipi-
ifte
g 11 fchur,noo quidem amplius cuin illo thoracis mufculo ingreffii mutuo commilfus, ucruin cum S alio quo
dam,qui ab inferiorum thoracis ucrtcbranim^c unius alterius^; in lumbis politarum fpinis enatus, thora-
cis decima: & undecim? coftis potiffunum inferi, in thoracis mufculorum enarratione dicetur. Is enim mi
nus quoque ritu coftis, priufquam ia cartilaginem ccffarc incipiunt, implantatur Se oblique dcfccndcntis
:
mufculi principium , manus quoque modo ex cius mu! culi intcrtiallis , ab ipfis coftis alternarim procedit.
Hoc obliqui mufeuii principium , undiq; carnofum quidem cft,fcd tenue: uerum mufculus ipfc lenlim car
nofior cralsiorq; cuadcns,dcorfum in priora fertur, ilia (que quali inania inter ilium os Se infimam coftam,
h %j[.e*f. **r«*V«f Se **>*<*< Gr*ciuocant)camofaipfiuspartcamplcrtcns,quoiiiqueadiliumospcrrcpferit,cuius h
H* Summitati fecundum totum cius ofsis appendicis durtum, carneus inferitur. Quum ucrb camofa mufculi
p
pars, ex ilium regionibus, ad corporis anteriora mediaq;, fecundum totam abdominis longitudinem pro-
perat, in ncruofam exilitatem, membranx quamfimillimam degenerat, qiur CcxizSe fcptimx coftanim car-
&
tilaginibus,^ pedoris ofsis mucroni, rectis mufculis expanditur, firmiisimeq; fupenori ofiis coxendicis,
i i ul.o.
&p»bb regioni, ubi hanc cxcarnem rcpcrit,impIancatur.Qua enim * fcxtus& k leptimus femur moucn-
k Sta. a. tium muiculi, lupcr coxendicis & pubis os dcfccndunt, obliquus hic mufculus ofsi proxime non commit*-
titur.
Digiliz
: .
»14 jind. Defalt) , de corporis

titur. 1
Secundum autem corporis longitudinem , in abdomini* medio dexter mufculus cum membfc- I
v**
Ksdx.
nca tenuitate limftri ita fanc coit, ut iimul utricjue dcfccndcmcs,ucluti tunicam quandam uniiierfo abdo-
m
mini obducam dforment. m Obliquus huic iubftratus,cx fupenori ofsis ilium regione quam ipfius fpi
4 M-n.
OiiitpH «-
, f loi-rf «.
fmdmi. na & appendix circunfcrihunt,camcus cnaicitur,ac fimul impenfc tenuem mcbraneamq; onginem a lum-
borum ucnebrarum & odis facri fpinis afliimit , qua* in mufculi progreflii carnofis fibris tandem adaure- tfmi \i
tur,enutritur yc. Mufculus ifte furtum tendens, ilia camofa fui parte integit , & quatuor infimarum ama-
H.t frduH
rum finibus camofus inferitur . Vbi autem abdominis priora & medium confccndit , in ncruofam definit
exilitatem, qua? inter rc&uin mufculum ,qui ipfi fubijcitur , & membraneum obliqud dcfccndcntis tendi-
nem, media intercedit, pubisq; olsi A' mucronate pedoris ofsis cartilagini inferitur per reliquam ucrb ab
:
t»Lu
dominis longitudinem, cum alterius lateris oblique afccndentis mufculi tendine fic unitur, ut ex utriufque .
lateris mufcuio,fimul toti quoque abdomini tegumentum efficiatur. Membranei horum mufculonim ten
dines, eundem fere cum reliqua mufculorum parte, fibrarum ductum fibi ucndicant.Cartcrum ea fedc,qua
tendines fuper abdominis medium inuicem inftemuntur, utrique firmifsime Iimul tanta amplitudine con
nati occurrunt, quanta media rc<fti mufculi cft latitudo atque id adeo ualid£ fecundum totam abdominis
:
longitudinem perficitur , ut hic in abdominis medio , quatuor obliquorum mufculorum tendines , unum
producere quis arbitraretur , nili duos utrinque haberi , accuratifsima fcdio , fibrarumqueduduscom-
«nonftrarcnt , Vbi dextri iiniftris uniuntur , nullam prorfus feparationis neque coitus lineam exprimunt
n (iiq
fcd paulo crafsiorcs redditi , ac fefc inter redos muiculos , » ubi illi inuicem didant, imprimentes, ro-
Jttfim.
buftifsirae tranfuerforum mufculorum neruofis tenuitatibus , ipfiq; adeo pcriton*o o connafcuntur. o 6 rtb. (.
P Quod etiam oblique afeendentium neruofis , tenuitatibus ufuuenit , fecundum externa rectorum mu- p jmL*
fculorum latera , priufquam illos confcndunt: per abdominis enim longitudinem, inftar linea* infertio- 6ukL
ncro ualidam moliuntur in ncruofas tranfuerforum tenuitates , & etiam ad quafdam redorum mufculo- q flat.*
rum S imprcfsioncs nunc commemorandas Sub obliquorum itaque neruofis tenuitatibus r redii ab-
.
r jui.a.
dominis mufculi reconduntur, finguli ex media ofsis pubis regione, » duplici quodammodo principio 4 tAu. b.6
ducentes originem , uno quidem fuperiorc interiorcq;, altero inferiore ac exteriore : non quod hxc «**/
t jwA.*.
principia fingulis mufculis difiundaincontinua ve fint , fed ipfa mufculi origo diucrfiim fubftantiam ad
n« Utar fu-
hunc modum exprimit. Superior originis pars,fcu,fupcrius (ut ita dicam) principium , introrfum nonnihil plTIUS,! <A-
uergens , exade carneum cft : priufquam ad mediam luminis regionem frrmfrur

ac ex lato in angufhim delinens ,
pertingit, in acutum quafi angulum terminatur . Inferius ucro quod & extrorfum paulo magis prominet,
,
ncruolum cft, carnis omnino expers uerum furfum porrcdtuin fcnlim affumpta carne dilatclcit , totumq;
:
rectum mufculum producere uidetur. Redi itaque mufculi , duobus eiufmodi principi js finguli ex pubis t fuUf
.i,.
olle nati, t inuicem contigui funt, reda furfum porredi, donec ad umbilicum peruenerint: u ibide enim U
t
nonnihil mutuo diftantes,modiccq; ampliores fadi,ad pedtis ufquc feruntur, cui fupra mucronatam carti furfum
lagincm,nd ofsis pedoris latera, illiq; connexas cartilagines, lati camoiiq; x unplantantur . Mufculi hi x f«kr.
non uno librarum dudu, fecundum totam longitudinem ferri uidentur: fed finguli in abdominis regione 4 tA.u.
y
diuerfa dclincamenta,fcu
>' inferiptiones tranfuerfim ,&incurua albaq; linea, ipfisindudas exprimunt,
non aliter fane,quam fi redorum imguli plurium mufculorum numero eflent habendi. Non enim reda ab
©fic pubis, ad pedus fibre nufquam inclinantes feruntur : fcd ad nunc didas circunfcriptidncs imprcfsio-
ncs ve nonnihil implicata: obliquantur, atque ex alijs alia: produci quodammodo apparent . Deinde mu-
fculis rcdis,non propter pubis os ncrui duntaxat inferuntur, fcd interiori quoque ex parte, ubi his impref-
fioaibus mulculi donamur . I ftarum imprcfsionum dua: plurimum fupra umbilicum confiftunt , & inter-
dum una fub umbilico in fuminc, aliquando etiam tres fupra umbilicum . Neque has Naturam mufculis
fruftra iargitatn arbitror, uerum ut commodiiis furfum in priora nonnihil uergentes porrigerentur , & fe-
trfh cundum orbicularem abdominis regionem obliquati,pcritonxum appofite premerent, coq; quod narratu t f i*L4
fidi pan
fimid
ri fumus munere opportunius fungerentur. Quum thoracem moucntcsexcqucmur mufculos , * unum
in fimijs& canibus cnumcrabimus,qui inter ipfos ordine quintus futurus cft , quemq; ucrarum coftarum
cartilaginibus ad pedoris odis latus expon edum , docebimus totum efle membraneum preterquam ad
,
prima; lecundxq; coftx intcruallum,ubi camofior redditus, in primam coftam definit. Profedo mufculus
hic in omnibus animalibus,in quibus fedionc illum deprehendi , pars redi abdominis mufculi mihi efie
uidetur A' redum mufculum ad primam ufquc thoracis codam in illis animalibus afccndere prorfus afii^
ro.quod in canibus, caudatisqj fimijs maxime cuadit confpicuum : in hominibus autem (ut uerum fatear)
hunc mufculum nunquam obfcruaui hominesq; illo, quum breuifsimo donemur pedore, facili dcftituun a 6 u. A.
.
:
tur . Omnibus modo commemoratis mufculis fubfunt a tranfuerfi , utrinque unus , qui ex tranfuerfis
lumborum uertebrarum proccfsibus, tenui mcmbrancoq; principio cnafcitur deinde in progreflii ex dor
:
fum moucntibus emergens mufeulisA carnofis adaudus fibris , fuperiori ilium ofsis regioni fpuriarum A
coftarum finibus exade carneus connafcitur,carnofaipfius parte uniueria inueftiensilia. Vbi ucro ucr-
b ad exterius redi mufculi latus ufquc prorcplit b (ui.k
fus abdominis medium, , in ncruofam finit exilitatem,
qute pubis odi & mucronatae canilagini implantatunpcr reliquam inter harc extrema longitudincm,mcm-
branofus ifte tendo ncruofa: exilitati tranfuerfi alterius lateris mufculi continuatur, ac fimul ambo tunicf
inftar uniucrfum abdomen circumcingunt, in hoc obliquos mufculos imitati. Verilm ncruofa horum mu-
fculorum tenuitas non «que atque obliquorum lata cft : tranfuerfi enim nonnihil fub redis mufculis , & c pimtf-
potidimum iuxta pedoris regionem, carnei confpiciuntur.Tranfucrfis mufculis c peritonxum,fcu mem- yU.
brana nutritiom famulantibus organis circumpofita,adc6 ualidc fubnafcitur,ut arduum iit, illos ab hac,id
que
i
.
tfumanifabrica Liber II, »ij

qucpoiifsimumin Korainwllafcroi
liberare. CirnofiuinJ mufculoru pirtfs uix aliter peritonzo comit
tuntur, quam
mutuo incubcntcs mufculi inuicchxrcrcfolcc-Tranfucrii.n.raufculi nropru mufoiioru mi-
- brana illic.qu I pcritonxo obducuntur, neuuqu.un(ctli plcnq; fecu* arbitrcmur)dcnituti fccantibui occur
runt.ncq; linqui alius mufculoru abdominis, quain nunc cnarrauimus, ficus uifitunuti forfiun aliquis, libro
.
.ruduntaxat ope nauta agens, prompte colligeret, pugnantibus nimini Galeni locis dclufus.Qnandoquide
hos abter rcccnfct in libris de Atteaoru lororum cognitione, rurfus aliter in libris de Partium ulu,& aliter
prorfus in libris de Adminiftrandis legionibus, ubi eos ita enumerat, ut in Texto libro curatius methodi ip
forum litum refte dcfcribit.Ofto abdominis mufculi.pr.rtcr communem omnium mufculoru ufum quo
,
corpori calefaciendo refrigerandoq; auxibantur^lc propugnacula quidam cenfentur, primario ufu thora-
cumotibusprzfunt,ucinpropriothoraccmmoucntiummufculorumCapitcdidlurifumusprolixius.Dc-
i 7M.A* inde homini ad durorum recrementorum expuitionem aptifsimdfubfcruiuntiquando enim omnes uni in
fc collcfti contrafiiq; laborant, d fepto tranfuerfo interim ex fpiritus retentione dcprelfo , ita inteftina
comprimunt, ut ex angullo loco in ampliorem (qui inferioreft) fxces protrudant , expellant^; : 4c rurfus
ad ticntriculum fupenora ve illas deferri, prxcaucanc nihilo fccus,quam Ii duabus ad brachiale iumftis ma
mbus,\ femper magis magisq; fcnfim ad extremam ufqucjdigitorum aciem di liantibus, madentem lpon-
• giamimponcrcs,manibusq;paulatim coeuntibus, aquam exprimere nitereris. Verum hoc mufcitlonim '-a
abdominis munus, nili cognita fepti cranfucrli functione iituq;, aperte percipi nequit . Pari etia nt ratione,
quo padto abdominis mufculi parientibus (ut commodius fectus propellatur) conferant, non apte cogno-
Icitur. Atque hic adhuc minus ab illis alfct|uuntur,qui feptum tranfucrfum,dum contrahitur, tnoracemd)
adaperit, deorfum pelli arbitraqtur,npn animaducncntcs.quum aerem intro ducimus,ac thoracem conti-
nuo, citra fpiritus retentionem, thoracisq; repleti comprelstoncm,dillendimus,fcptum tranfuerfum nullu
impetum itfcxcretione moliri, quodfcilicct perpetuo lurfum tradlum,non dcprimatur.qucmadmodu*» id
Iphitum rcrinentibusA ui interim thoracem comprimentibus, in lirma fede permanet Ceterum noftri
,
... .. ,
leculimcdicQS,uui hos tantum mufculosrecenfcre ita uidcntur,acli ah) in corpore nuUielfent,omnino de
uentrem attrahi,tranfucriis autem expelli, & obliqui*

lirare cxiftimaqdum cft: qui rectis mufculis cibum in
retineri contendunt, prurientibus mufculii attribuentes, quod ucri ucntriculi intcftinorumq; librjsaic ru-
bendum fucrat.Scd hic abfurdiora Ium, quam que in medium adduci debeant , quum aliz fibri uolunta-
rio motui.aliiuerb naturali, qui a uoftro non pendet impetu, famulcntur.Neuuquam fanc hxc ab ipfis eo
lingenda ucncrantiat laudandus erat rerum Opifcx,qui quum abdomen ofle deititutum ncccflario creari
Uoluit,iam affabras tunicas inuolucraq; ipli parauit,qux przterquam quod tegumenta & aptllsima propu
gnaculafum.ihoracis quoque motibus, uti monuimus, utililsime fubfcruiunt.
ABDOMINIS MVSCVI.ORVM ADMINISTRATIO. Caput XXXIL

DMINISTRATIONEM hanc, aut 1 mufculorum capitibus, aut tendinum termi
nisaggredi, nihil prohibctrucrum facilior cft, mufculorumq; naturam accuratius com- rjjf
monftrat.quxab exortibus aufpicatur.Qualitcrcunqucigitur feiftionem exordiripropo mafmltntm
fueris, cutem una cum carnola membrana, ab uniuerlo abdomine, & lumborum regioni- aJmsmStr*
a iou.© ,
bus, ad femora ufquc liberatam clTc oportet, unacum 1 mufculo , quem brachium deor-
fum trahere oftcndimus.quiq; iampndem ex feftionis ha Ct e nus commemorati feric ab-
latus cft. His igitur ademptis, & membrana inlupcr perquam tenui & fibrofa qui mufculis.prxter carnea,
,
obducitur, unguibus hinc inde leuiter (ut iplius naturam difeas) diuulfa, priorem feftionem hunc in mo-
ta
) M.;e. dum aggrcdicris.Cadaucrc ad alterum latus inuoluto,ut commode 8< lumborum uertebris , di abdominis A dmini/h*
medio manus adhibeas,! fextacofta niteris “ mufculi abdominis oblique dcfccndcntis principium par- Ii* 4 mofa»
• *- ,:l i— j-.cc:
: ’“ r
uo cultello, aut exigua nouacula liberare, leni fcdionc ducta fecundum rcliouasi collas , uerfus dorfum,&
’
fecundum fuperiorem ilium ofsis regionem, ad pubis ofsis ufquc mcdium.Hancfcdionemadco duces lc- O UMfmi i»
uitcr.ut nihil prarter pnefentem mufculum uulncrcs.Mox ab his ofsium regionibus eleuato mufculi prin- /epUtatu •
c 4«. n. cipio, conaberis paulatim ab c oblique afccndcntcdcfccndcntemcoufquc liberare» dum ad abdomini*

ulqne medium illum pcrduxcris>przcauens,ne una unquam oblique dcfccndcntis mufculi partem aufe-
duiAA. ra*>* cnucm ^ mufculum,qui ad decimam undecimam^; thoracis coftamcum obliquo mutuis interual-
* lis committitur*Si enim hunc fcopulum uicaucris, & in uiris quoque a c tunica tufa feminaria
t
inuolucn-
te abflinucris,mufcuium oblique dcfccndentcm, uerfus medium abdcvninis promptifsimc duces Carte- .
( Hacejjet,
mm ubi ad f mediam ufquc redi mufculi amplitudinem pementum erit, pertinacius cum afeendentie
mufculi tendine, oblique defccndentis tendo coire uideoit ur.quam ut intcgrum,& non uulncratum, lace-
mJjwt ve, ad lineam ufquc (quz in abdominis medio ambientibus merito, qu6d illi nulla fubftt caro, candi-
mukf. dior apparet) ipfum diflerare ualcas, utcunque acuta nouacula ufus fucris:rctufiori enim nihil penitus pro Ctmiiltt*
in abdomi-
.mou«Dis.Quaraobrcm reflexo pendenteq; a inedia redi mufculi amplitudine primo abdominis mufculo, ne linea
g n. g afccndcntem, qui fecundus cft,limiliter aggredieris, duda nimirum a pubis olfc, per fuperiorem ilium Obbqwi a-
4»*.
ofsis regionem, & lumboru m ucrtebras,& lines quatuor infimarum codarum fcdionc , qua: ab his omni- fcendtntn.
1» mufculoabftincat,quidecim*&undcci-
hiis*£» busmufculumfcpararcpofsiti&abilloctiamrcfpinuionis
mxcoftr potifrimuminferiuir.Poftfcdioncm>niufculi huius principia hamulo aut unguibus attolles, &
i jtA.y. a » tranfuerfo, cui infidet, inoriora procedens, liberabis.Quod k uiqucad exteriorem coftam , latus ve
k j ut.M. rClft i abdominis mufculi,mcdiocri ncgocio perfeceris, li modo in uiris uaforum feminalium amicis (qua;
ad
. .
216 • aAnd. Vefalij , de corporis

adtcftium *mufculonim fedionem fcroandarfunt) animum adhibeas, ne nna etiam il!r prxfcmcfantut. 1 u fiU.
Vbi ucr b membranofusoblique afeendentis mufculi tendo externum redi mufculi latus fpedat acutiori , * 4*
mofa initu- nouacula d fubditis feparandus cfttncque id quidem ofcitantcr,nc cum tendinem pertundas, ipCumq; hic
um olli— enim huius tendinis cum neruola tranfuerfi mufculi exilitate iuxra externum re-
finire arbitrcris.Tantus
q*t oftitltn
tu mmfatli di mufculi latus,occurrit nexus,ut aliquando oblique afeendentis tendinem diuidi putai:crim:j& unam ip
tmm itmf- fius partem, tranfuerfo mufculo connatam, fub redo mufculo procedere, alteram ucro fuper redum ex-
mrfo .1 pandi arbitratus fuerim, atque id potifsimtim fupra umbilici regionem cft manifeftius. Verum fi ad amuf-
fim oblique afeendentis tendinem a tranfuerfo liberaucrisrcdo mufculo illum fupcrftcmi comperies , a
quoad albam ufque abdominis lineam accurate feparandus ucnit: quod in carnolis redi mufculi partibus
taducft promptifsimum,atin m nemeis illis recH mufculi inferiptionibus idarduum cfle obferuabis. m fui*.
Hic modo doceberis, qui afeendentis defccndcntisq; tendines circa abdominis medium inuieem conna- «*»,•.
fcantur, ubi redi mufculi media; amplitudini (qti* interior cft) incumbunt: nec nili maxima indu ftria, te
acutiori nouacula,ad albam ufque abdominis lineam mutuo feparari queut . Carteriim pofteaquam unius
latcris,cnius iam lectionem aggrcdcri$>obIiquos abdominis mufculos ad albam ufque lineam perduxeris,
expende, n qualiter obliquorum tendines rurfus tranfuerforum tenuitatibus in ea abdominis regione ad n
lifli simi nafcantur,qua redi mufculi ab inuieem magis fciunguntur Vtroque obliquo mufculo in illud cadaucris
.
*“ 1
•tfirouo
latus, quod menfie incumbit, pendente, fola manu ° redum mufeulum a tranfuerfi ncruea tenuitate fepa 0
rabis, dextra; manus digitis ab exteriori mufculi latere inicdis, & fecundum abdominis longitudine hinc
inde fub mufculo dudis.Quum primum redus mufculus a tranfuerfo abfccfsit,integrum cft, cius fibras u-
nacum P tranfuerfis ipfius inferiptionibus contueri, ac tandem mufeulum a thorace nouacula liberatum, p fui.*
ab abdomine detrahere: H ita tamen, ut adhuc pubis ofii hxrcat, ipfiusq; hic initiu accurate examines. At ••
quum hunc a pedore in cane aut fimia adimes, ftudendum cft, ne r continuum illi membraneum tendi- 6
nem fimul autcras,aut uulncres,qui fecundam pedoris longitudinem, a redo mufculo ad primam ufque j-J
^ f'
r' ^ '
T umfuifi* thoracis coftamporrigitur,ac re ucra in ciufmodi animantibus redi pars efle confpicitur. ‘ Tranfucr- * 6u.&
fum pari modo,quo obliquos aggreftus es, opportune adminiftrabis,duda fimiliter a pubis ofl*c , per ilium
os,&tranfuerfosucrtcbrnrumlumborumproccfius,autpotius c mufculonim dorfum hic moucntium ex *
tcrius latus, «Stdemum ad fines fpuriarum coftarum lcui fcdionc, qu.r imadoperitonxe , folum mufculn r#
3
pcnctrct.Mox tranfuerfi principia hamulo eleuabis,& nouacula quam poteris attcntifsimc a u peritonaeo «u ii
paulatim libera bis, donec ad ncruofam ipfius deucncris cxilitatcm:quz maiori adhibita Cura, a peritonaeo ***•
ita feparanda cft,ut neque peritonxum, neque ncruofa ea tenuitas lacerentur quod quidem non adeo ar-
.
duum cft, atque opcrofum,& praecipui iuxta abdominis elatiora, non procul a pedore . nam in fuminc tco
Alt tu *l- do ipfc (ut etiam pcritonzum) nimis quam tenuis occurrit.Nunc ucro, ubi & hunc mufeulum ad medium
domiuitrr.it
abdominis perduxcris,ac a pcritonzo,ut licuit, optime liberaueris , rurfus in fuum locum quatuor huius la
fatltrwm *d
mmitlrutio teris mufculos reponesrae cadaucrc in dorfum rcfiexOjfccundam adminiftradi rationem aggredieris , quj
mtrfmt ipfo a tendinum finibus, in abdominis medio aufpicatur . Duces itaque d pedore ad pubem ufque per totam
,
r»m /tuitu . abdominis longitudinem, fuper medium redi mufculi cius lateris, cuim adminiftrationc.n moliris , adeo
O Uttpte de Icucm fcdioncm, ut nihil praeter x oblique defeendentis mufculi tendinem uulnerct. Atque hanc fcdio- *
f(ndcn:it .
nem ad mediam redi mufculi amplitudinem tentandam feribo , quod nollem fruftra per albam lineam»,
qua in abdominis medio occurrit, eam fedionem ficri.fiquidcm impofsibilcarbitror.dcfccndcntis tendi-
nem, non uulncratoillzfoq; afeendentis tendine, fcorfum hinc liberari pofTe. quanquam &ab alba line*
interdum fedionem inchoati experiri ve non improbaucrim, utcunque etiam laceratos tendines inuieem
fcpararcs.Quaproptcr hac illa ve fedioncduda,adniteris hamulo defeendentis tendinem attollere, ac^
fubiecto ipfi mufculo nouacula diffecarc,quoufqueuniuerfum mufeulum uerfus dorfi fpinam a coftis Aci-
O klitjmi 4 - lium offc liberatum deduxeris. Poft hunc, Y afeendentis tendinem d redo feparabis principium fepara- 4M.2
, y
fctadtmm
tionis ab alba linea exorfus. In hoc opere rurfus intueberis qui tendo ille tranfuerfis redi mufculi inferi-
,
ptionibus adnafcatur,ac cum ncruofa tranfuerfi mufculi tenuitate , ad externum redi mufculi latus coale-
icat.Quod fimulatquc obfcruaueris,d reliqua tranfuerfi mufculi pane , oblique afccndcntcm auclles ip-
fum a pubis &
coxendicis &ilium ofsibus,& inferioribus thoracis coftis,ad lumborum ufque ucrtcbrajrum
Kefli. fpinas abfecans.2
Redum fimiliter, ut alterius lateris redum in priori adminiftrarioncdifTccafti, a tranf * JM.A*
ucrlo mufculo attollcs:& ipfius capite a pubis offc abfedo,illum fuper thoracem rcflcdcs.Modo reda fc-
Irat/funfi. dionc fecundum albzlincz longitudinem duda,quxduntaxat ncruofam 1 tranfuerfi mufculi tenuita- a 6u.&.
tem ilixfo peritonaeo diuidat, conaberis eam a peritonxo diligenter fcpararc. quod quidem in homine, &
potifsimum iuxta pubem, b uaforumq; feminalium tranfirum,fadurus es difficillime, in porcis autem mi b jmW*
nimonegocio.Czterumtrahfucrlimufculitcndinead carneam ufque ipfius regionem a peritonaro libe-
ratorum quoque tantiiper ab ijs quibus committitur partibus rcfccabis , quoufqutt umucrlus mulculus a.
pcritonzo diifcdus pendeat. Integrum iam quoque cft,& huius lateris mufculos in priftinum locum repo
ncrc,& adamufsim eorum formam, fitum, A: fibrarum dudum cxaminarc:ac dcinun1 illis rcfcdis,ad tcfuu
muicuios continua quadam ferie te accingere.
DE VIRILIVM TESTI VM ET MV LIEBRIS VTERI MV-

lculis. Caput XXXI II.
Ll C y ISSET huc aliquot quinti libri figuras rcponere,ex quibus tejlium uteri mufculorum natura utcun
que
r ' ^ 1
Humanifabrica Ltber //
2 7
f **£**' pofftrt:Herim w et/iemfigUTM dixerf,, ,n locis propcr. miuj, b,c tantum -
° bu
‘“V* ^“ nonJbUênM.r 'cr„a ubuL 2 t-tltVJ
, .
AM - tempeftiuum tujrfu
eft.ad inuicuiorum
«mnem,
fboncm.pcntonium
inufculorum tuoi
thoracem & dorfum A femur monentium infce-
pcntonzum adminirtrare
admimrtrare , atque cum eo ouonue rrrt;„ m P,-
**>.« VIM,»-
ti.quara Dtritnnrn nrincmi..» j fh. «,/««-
u >‘ ,a
OJj *""«jcumtciiccominct.Mu:ccniiiunpoftcrioriruaf'cdc m n*in. nP L
exortu, longis, ac muiccm fibi proximis, pcnronro
in adaugetur
fmifrtptitu _
lisol ilongiej; mufcul, naturam exprimant, qui ilii teftis
carneisa: fibris ita
carneisq; „1 ut hbr.rri^r tT'
tunicat femper innatus deorfi.m nr , 8;r aci-
a
“"usiaummam icuisicdcm,una cum illa ae
b xijt.ii. .
tUm ‘ am cmcn aiTumit.idijifurfum in peritoniti ara

mc„T
‘
»«*•» if- cauitatcm deduces,
dcduccs,in
in uefic*
uclic* cctuicem e „
c profundit.Ne
profundit.Ne,
U-fmh. 3»c aliqua prorfus parte, terti aut feminario uafi tunica illa pertinae ter /J ,
c (culofa piius fubrtautia.inlcrtioiicm
ad ualis inflexum “? a cum nu '
,
tenta nui ad infimam' , IV TU™ .
»£••
UV-
no conflate principio uifus eft ) illis qui ex
wn«nDrr,uaionim leminauum & teftis inuolucro innat
eSIEy
de etiam murculusipfcnufquamtcftcmcontingit.RefpondetitauueteftTj
‘ cft,s r mufcu us ,
:dcn
? P crfi ™ur,un.
gemi
V-
CC. r.
icuh, carneis quoque fibris per membranam
fculi,carneis
JiWftU rrmftt* r./i- TT* "T*’™
r
membran*
* 1 d™
w* s»»au,ucumin,q;
penacntcs.nimioonen
quodammodo conuulfi,potifsiraumpr*ftit:fi enim tcrtesiufisfi-mm
ad inferiora protraftaJipetub
e
leminariis uafi, fint. Hunc ufi.m
/ •
»>n*r,,sonerHcmpcr efl-cnr,arquaiha:c
f "r
mufculi m coitu
•
tertium a mufeubsiam attrafionim nfml " eren '> at< 1,c modb.quii
pondere fublcuata.magis patcfaint V, )
Ios hos (qui iwWfir C

racis uocamurl ex eomm /uni
PfO™tAfeeunque uerb fit,conrtat murtu
contrari, motus autorem.NuIli enim, qui tertes ad
inicrioralcueflanf^
cio allici qucant.Quid ucrb AraHbusTn

lenibus,j; horum m
mentm ^ ro » S U1 ,n ^® 1 u, ns cuiufoue teftis mufcu
los,in mulieribus autem unicum haberi
fcrintnm rrlin » 'J
icftcs/cmpcr in mafculis obferuaui.Muiicribus h fi nus a<* “ n uIos porrigi
porrb^Ytura ""T I?^>, ^ S .
,b. peritonxi amptitudinc>ut Sc reliqua U
&Z
'
ip&n^^ncmionb reCTi3S^t tibiam °* Mmfalimm
& adulterum inftar f
* Jum rc ,OI dcorfuui oblic. U c,aa utc

f IO fiMK n iatcra,ipioscj; tcitcs perreptantibustadeo fanc^t^mi.hV^K .
^ l^ l,s
M. fimUcs, quibus uirorum tcftes
donamur.Et quamuispIerunque3ciês3Sea7nWfCUIi,
c:c tarncn cos aliquando in nonullis '^‘r
b\,A\ T fi°. mulieribus uteri cornea efli
iStoSto . rs~a
--âgisaXtrt^Tvriotau His uteri mufculi,

-
*'?*' piunt,quum ilia iuxta fiterumos trahere coi ligereq;
oSjtotumq; uterum penitius in peritonaii
conûr l^tquâdetirinficî
d '° fic d,ca1
1
^^ f
tun
t
^ utcn «rulcis
c rc
. ’r
I
I tf fipm. cauitatcm allicere ftudent.
Ib. U
MVSCVLORVM TESTI VM ADMINISTRATIO.
XXXIIII.
* mtifafl»
•Him x. k.
eula
u.,. r cntonaumd,u,dcs al,a rurfus fcct.one pci ttanfi.crfifm mrinque
“«‘•“ft»*M°*abfq u edeIefhi,,nuinsomn,aqu*pcriton*o ab^bificlremo-
b xcfi.li.
A 1 8
T ftmi b finem, & ucficam,aufcrcs. His ita ademptis, c
.
1,
&etiam ftoitoa rpft.h.,e

cinguntur
ur, nrrrrrrrfl'
P rartcrrc lint C’- “
cmimt o naipfi fubdita.libcrato, exiguum rtylum ab interiori
peritonai parte meatui J
IMu. m
t«S humiliori pcntonzircgione.admguinauiampntU.Pofteaquamucroftylum iudesTuirtmmar^^r'
adtlrtem uft r uc
i W/VJ. fens^tque ad illius latus, fcu (fi modo talis ftylus ad manum fit) in iriius ,T, , J
,P rotm
r™I
3
i» dideris Jonga feftione a peritoneo ad teflem ufquc £ccu ndfim Unl
ft^Toilgrtu^^^fâ
fM-eini. n,cam ve.»u cum terte inucrtiemem >, cijuulcs:
uafa ».uiiiitKtiiiuciucmem
quo tunica
.
diu.des : hacq; diduda
tumca ea uelut enutntur.confpicics. Hoc
Hocm„fi-nlo
mufculo
didutfa &extenfa,
extenfa , crarilcm
n,r c?-
ab humillima uafisi n Ic
A
gracilem teftis
teftiT c
.
e .*f
““fodnm.
f' ulu
i
• tXTm,„
3fT
m
^
fm. men Adeferentu
r
mfle
• »x f-li. xioneliberato,ciiunaturampromptifsimccondifccs,qualiteru' tcflrm fi.rf, l
trahat, intuebens.
modb.tcftibus cum fuis uafi, mufculisq;
» - 4 SftSihS^ Liceret
te hos integrum fi, A thoracis A dorfi Sc bradiq Sc
cubiti A manus diffccarc,ad
?am
ian
'r
conuertet
i
i i 8 jind. Vefaltj , de corporis
UuUtlrn conucrcet <?ratio. f
Ceterum mulierum mufculi, aperto iam pcritonxo,& intefiinis ad latera furfum<J;re f
mm7lr*ts*
mulieris tcOibtis quoque fublcuatis, in confpcdum citra aliam fedionem ucniunt , dummodo
^
uteri lateribus mcmbrantsq;,il]umpcritonxoalligantibus,animum accommodare non pigeat.
DE MVSCVLIS THORACEM MOVENTIBVS. Caput XXXV.

H O R A CE M cius motus, quo rcfpriantcs indigcmus,gratia , 2 non unico conformi a i.sfr.
tum oflc,aut omnino oflcnm efle fiipcriori libro declaratum cR . lam ucro proximum
,
»•
erit, thoracis motum ex noRro arbitratu debuiffc pendere non autem naturalem efle,
,
fermoneperfequi :dcin,fiuoluntariumcfTc,cx ufu homini fuerit, quibus is motus perfi-

ciatur mufculisfubiungcrc • Summus itaque rerum Opifex rcfpirationcm homini , ani-
malis fpiritus reficiendi, &: cordis occafionc largitus cR quod
:
&
ipfum quidem fubftan-
tia acris met gcar,& plurimum feruens in eo calor refrigerari expetat, thfpi ratio quidem corrcfrigcrat,fup
peditata ei frigida qualitatttexpiratio autem, feruentis in corde,& quafi combuRi & fuliginofi recrementi .
cffulionc cxpulfioncq;,illi ctii refrigerando conducit. Atque ita cordis potifsimum caula, rcfpiratio duo-
bus conrrarijs motibus perficitur : attrahit enim h.tc in diftentione & dilatatione, cuacuat ucro in conRri-
dionc.cifdcm fcilicct motibus, quibus & cor ipfum perpetuo agitur. Qua quam rcfpirationis cordisq; mo
n
tus alnis genere plurimum uaricnt.fiquidem cor naturali motu, uclimus nolimus, monetur: rcfpiratio au-
tem adeo ex noltra pendet uoluntatc, ut quofdam fpiritus retentione fefe nccauifle (atiamfi unde tandem
uires illis fiicrint fuppcditntx, mirer) legamus, atque id magnopere non ad bene uiucndiim duntaxat , fed
etiam ad ipfam uitam homini utile ccnfctur . Si enim idem rhythmus confonantiaq; rcfpirationis cum
cordis motu ncccffarib cfTct , neque ipfa rcfpiratio ex noRro impetu uoluntateq; penderet , multum diuq; , .
loqui ncquircmiis.nc quid de fubmcrfionc in aquam, per fumum,alium ve corruptum aerem, dicam tran
&
-. „ fitu. Cxtcfum quum pulmo thoracis motum, quoties ille comprimitur , dilatatur vc,uacui potifsimum ui
fcquatur,mufcu!os debuiRe extrui ccrtifsimum cR,qui thoracem dilatarent, ardarentq; . Erunt autem hi
no.tmmum in uniucr!um,una cum odo abdominis mufculis in homine, b oduaginta noucm, utrinq; fcilicct quatuor b 'ifimfi»
^ & quadraginta,ac pofl modum unus, utrique lateri communis . Veriim canes & fimix duobus abundant u- m *******
—
mens.
..... u.l i ‘« i: : r. r
truiquc.ut limul tres habeat & nonaginta, quos Galeni intclligcndi occa/ionc,in ferie fua enumerare haud v"
m: r... l_.. i (
grauabor. c Erimus iuqtic alterius latens lateris mufculus,

mufcu!us,cx intenon intcnoriq;
ex inferiori interioriq; clauiculf regione, fecundum c +ul
4 uUj
ipfiu* longitudinem, qua primam rcfpicit cofiam, exoritur, principium carnofum undique obtinens : & car- f ui. 2.
re '‘thurei
meuin*m nofo quoque termino primi coRx,qua pccloris ofsi committitur, ipfiq; etiam pedoris ofsi , ubi cius coftar
.
cartilaginem cxcipitdnfcrtus. Mufculus hic brcuis,fcd amplus cR>& tenuis , fibrasq; fortitur impcnfc obii
quas,A* propemoaum tranfuerfas huiusij; beneficio prima coRa furfiim uerfiis exteriora retrahitur, hacq;
:
sk modus, ratione thorax ibidem dilatatur. d SccundusmufcuIusgrandiscR:camofoenimprincipio,cxtotafcapu <* iu.o.

°' °* * u*
Ix bafi interiore in parte enatus, & hinc carnofus perpetuo procedens, ac coRis exporredus, admodum late
fcit,& odo, interdum ucro nouem fuperioribus coRis fefe infcrit,ad mediam potifsimum illarum longitu-
dinis fedem. Reliqua autem partc,qua mufculus coRis exporrigitur, ipfis duntaxat incumbit, exiguisq; tan- 6,7. ui. 4
tum fibris(ut mutuo inRrati lolcnt mufculi) iliis comittirur.Cxtcriim no reda fimpliriq; linea, ipfius infer- £ r i«/>. m.
6 K 7 L **
tio coRis implantatur fed mufculus hic tanquam in digitos difcrctus cR , qui per coRarum ofla longius
:
quam cius pars, quxcoRaruminteruallisconnafcitur, in priora procedunt c contrario nimirum modo, :
quam oblique dcfccndcns abdominis mufculus, ex inferioribus fex coRis fuamafTumit originem. Is enim c o Ifrrm*
ex coRaru intcruallis prolixius fuos digitos educit, cum fecundo rcfpirationis mufculo ferratam efformans r*r ii m. 1
compagem. Secundi huius inufculi fibrx,fi quando in fc colliguntur, uniucrfas

coRas, quibus mufculus in- °* p»
accm dilatantes. Hic mufculus in hominibus ita fere habet, in canibus
feritur, uerfus exteriora ucllunt.thoi
ucro & caudatis limijsfccus: non enim folumipfis in odo coRas inferitur, fed etiam ualidifsim£ tranfucr-
^ *
pf .f*
fis fcptimx & fextx & quinta & quarta ccmicis uertebrarum proccf sibus implantatur, aut potius (ut quif-
Trrtimit*- piam forte non ad modum abfuru^ contenderit) ab illis nroccfsibus fui principij portione afTumit . ^ Ter- ( 6uh.mf
l ‘ us >R u ' dodrinam in ferie occurit,mnfculus, homini nequaquam perinde ac cani & fimix com- *•
"trnmat»
munis cR idcoq; duntaxat i me dcfcribitur,il!oi!j; orationem, hominis fabricam enarrantem , interpello,
:
hemimn de ut Galenus promptius intclligatur ,& ne quis me aliquem in homine mufculum prftcrijfTc nugetur. Hic
flhusMmr. itaque fecundum anteriora infertionis g fecundi mufculi exporredus, ab interiori parte tranfucrfifecun- R 6u.K.
6 m. o.
dx ccruicis ucrtcbrx proccffus, carneo exonu h cnafeitur deorfumq; protcnfus,cx tranfuerfis infuperaE-
:
**
quot fubdirarum uertebrarum proccfsibus principium ducit , donec uarijs atidui exortibus , primx tliora-
cii coRx commi-ratur hic enim latior, fed tenuior efficitur, & quatuor fuperioribus coRis undique: camo-
: c «1
fus inijeitur. Vbi ucro qiurtam, interdum autem,

' canibus , quintam prxtcrgreditur
idq; prxeipue in canibus,
n,idq; prxtcrgrcditi eo- i 6t*h.T.
Ram,in k membraneum ncruofumq; tendinem definit, qui fubfcqucntibus coRis ad feptimam, aliquando k
& odaumn ufquc cxporrigitur.fingulis, quibus incumbit,coRis firmiteradnatus : quas quum attollit, dila-
tando thoraci pulchicpr.rcR. Hoc autem canes tanto inagis indigere uidcntur,qiunto longiori pedore
jrrtimh—
^ quin, h om i ncs donantur, iRo Galeni mufculo prorfusdcRittiti. Quartum in mufculorum hoc Capite
1
I iim.V.
deferiptomm fcric,homincs iuxta ac fimix eanesq; adipifcuhtur,fcd nonnihil diucrfum. Hominibus enim 10 mA. e.
murm iftur ex trium inferiorum ccruicis uertebrarum, ac primx thoracis ucrtcbrx fpinis, membraneum latumq; exori-
tmsefl. tur principium quod n primo caput monentium mufculorum pari,& hac fode n repolitis, dorfumtho-
:
'
nîtuk.
racemq; moucntibus mufculis inRratum, in priora, fcu fi dextrum fpedas mufculum , dextrorfum dcrliuc <^.a.s.
expor-
. 1 9
.
Humanifabrica Liber II. 2 1
txporrigitur.carneum euadcfu,Utiq; mufculi n juiram oftcndcns , iimulatquc primi illius paris externum
Canibus porro cx eodem principio mufculus idc prodit,

Vcriim ubi membraneum cius principium magis oblique, quam tranfuerfim de fccndcns,ad tertiam thora-
cis deucnit codam>mulciiliis ipfc carnofus latusq; inibi conlpicitur : ac tertix colla; , Se tribus ordine deor-
fum ipii fuccedcntibus implantatus, in priora, Icu in latus femper oblique tantifpcr dcfccdit,doncc aliquo-
ufquc fub 0 fecundi thoracem moucntis mufculi principio reconditus , atque in digitos difcrctus finiat
Mufculus ille , fi quando contrahitur, eas quibus iraplantatur collas furfum alliciens, thoracem manifedo
f dilatat, hominis thoracem moucntium tertius, fimiarum ucro quartus datuendus. P Mufculo, qui quinto C!•'#«'«
loco iam ucnit commemorandus, homines carent : isq; anteriori collarum pani, qua pexioris ofsi proxima; "“•l**
J»*
funt, exporrigitur :pau(o enim fupra latus mucronatx cartilaginis, tendo membranei ualidiq; ligamenti
raxdefhtmi
inflar,fupcr codamm canilaginum fmcs,furfum nonihil in pollcriora inclinans procedit, quoufqtic fccun- t mr.
dx coflx fuperllcm.it ur. Ibidem namque tendo ille camofis adaugetur fibris, cx iploq; carnofi Se tendinis
ritu latiufcula mufculi conllituiturponio, qua prime codx cartilaginis principio, & ipfius ofsis finiadna-
ta,ad fuperiorem eius colla: regionem terminatur, eminentiori fua lede femiorbicularis , A: externo latere
longius, quam interno carnofa. MufcuJum hunc (ut in abdominis mufculorutn cnarrationcadmonui) nui
lum peculiarem ede arbitror: nam recti abdominis mufculi portio, quantumuis accurate HilTccanti appa-
* fW.A. ret. Videtur enim carnofa S redi mufculi pars, qua; paulo fupra mucronatae cartilaginis latus confidit, in
hunc membraneum ualidumq; tendinem delinere atque ita furfum confccndcns,dcnuo camofo fine pri-
:
Tfta.Hjl. me coda* inferi : r ciusq; mufculi naturam referre, qui maxillam inferiorem deorfum trahit,
qui in medio
tendinis fpeciem exprimens, duobus uentribus donatur. Aut fi hxe collis exporreda portio, redi mufculi
pars non ccnfcnda (ir,ncmo illius tennino lirinifsime connatam, aut potius cx ipfo enatam, ibit inficias. Ve
cunque ucrb res habeat,liuc peculians fit mufculus , fiuc redi portio, ciufdc femper fundionis opifex erit;
nimirum ticrarum codarum terminos, pedoris odi coart i culat os, comprimenti i , condringcndiq u ob idq;
& thoracem ardandi . Cxrcrum quum in hominibus mihi nunquam uilus fit (uti neque ijs qui Galenum
prxccflcrunt Anatomicis, fefe in hominum corporibus exercentibus) hominis duntaxat tres mufculos ha-
denus rcccnfui,in caudatis ucro limijs & canibus quinqueatque id adhuc ea conditione, ut reclamantibus
9 ItM.A.
oculis,quintum inufculum a redo abdominis didindum , Galeni gratia reccnfcamus . s Sextus itaque li- Hsminii
It tab.
IJM.O.O. miarum,& quartus hominum, ad dorfum moucntium mufculoruni latcra,codarum radicibus, Se tranfuer- qnartmt.fi-
t UU.K. forum uerteorarum procelfum apicibus exporrigitur. 1 Originem enim ducit cum u longidimo dorfum 6.
u «jw-r. moucntium mufculo, cx poderiori odis facri rcgionc,& interiori ilium odis fcdc,quam extra facrum os in
litat. N poderiore prominere nouimus. Hinc cum undecimo dorfum mouentc mufculo, tranfucrlis uertebrarum
.
X 11 uA.
a Vi ad L. lumborum procedibusinnixus/urfum deducitur, tam pertinaciter * toto per lumbos duduilii mufculo
c6mixtus,conatusq; ,ut merito iplius pars cenferi queat, neque facite ab ipfo fedione dirimi pofsit. Quum
primum uero uterque duodecimam thoracis rcfpicit ucrtcbram,fcxtus hic mufculus a dorfum inouctc un
decimo, notatu dieno intcruallo abfccdit:adco ut inibi incuriofc fccantibus, cx illo principium fumere ui
dcrctur.Hinc modice obliquus furfum in latus confccndit,& decem fuperioribus codis cx camola fua fub
J lltal. dantia X tendines paulo minus toto teretes diffundit, non perpetuo carneis condans partibus: quantum
U. M. uis etiam Galenus hunc undique carnofis partibus condarc , in quarto de Adminidrandis fcdionibus li-
x 4
bro prodidcrit.Infcruntur autem illi tendines, codarum z tuberculis, qux cx ipfis paulo podea , quam 4
I9IA. 1 o
mrrfmi K tranfucrlis uertebrarum procclsibus abfcclTcrunt, extuberare relatum clt . Ccllat autem mufculus hic ad
primam thoracis ucncbram:intcrdum tamen adeo confccridit,ut Se tranfuerfo fcptimx ccruicis ucncbrx
proccflui tendinem quoque non minus quam codis offerat. Vndccim.r Se duodccimx codx carnofus dun
taxat inijcitunquocnim altius mufculus afccndit,co nunc didi tendines magis cuadunt confpicui ipfeq; :
mufculus, quafi a tendinum generatione abfumptus,fcnfim gracilior redditur, thoracis codas deorfum tra
• It M- A- hcns,easq; comprimens, ac denique thoracem ardans. a Septimus canum, & quintus hominum, in pode-
riori thoracis fede, fecundum inferiora coIlocatur,origincm ducens membraneam latamq;, cx undccimx
*
blitftifuu msm 7
M1
ftdl
A duodcciinx>ac aliquando dccimx thoracis uertebrarum lpinis,tum aliquot etiam primarum lumborum
mWs & uertebrarum fpinis.Principium hoc b mufeutis dorfum agentibus, & quarto humani thoracis fuperderni-
14 ttnrrit tur, tranfuerfim reda in priora porredum. Vbi autem prxiens mufculus hos tranfccndit , codarumq; ofsi-
bus committitur, datu» carneis adaugetur fibris: A tandem uclut in aliquot diuifus digitos,nonx,dccimf,
undccimx Se duodccimx codarum intcruaUis,ipfisq; codis fefe infcrit,multo ante, quam in cartilaginem
ccKant.Hic mufculus hominibus longe latior cft, quam limijs Se canibus quamuis etiam in canibus infi-
:
C 5 M. ©. gnior quam in limijs uilitur,& in omnibus ferratam quoque compagem, cum abdominis c mufculo obii
uc dciccndcnte cfformat:A quum rctradionis earum quibus inlcntur codarum opifex cd , thoracem di
4 %ub.£. d Odauus canum fimiarumq;»& fextus hominum, in
2 endemium numero etiam opportune aflcrxbicur.
thoracis cauitatc litum fibi pcculuritcûcndicatjcxtcnditurq; per uniucrfum pedoris ofsis latus, fub tota simii n s!
ucrarum codarum canilaginum regione, propemodum codarum os exteriori ipfius latere coting«s . Eft
autem mufculus idc triangularis, cx duobus longifsimis latcribus,unoq; breui condrudus, & tenuis , om-
uiq; cx pane carnofus.Fibras foniturobliquas,ex ofsis pedoris lateribus furfum in poderiora protenfis.
nili forufsia mauis a (Terere, iplas a codis ad pcdus,aj»odcrioribus deorfum in priora ferri, huncq; mufeu-
lum huius ledis intcrcodalibus annumerare. Adnafeitur autem omnibus ucrarum codarum canilagini-
T s bus.
.
ii6 And. Vefalij , de corporh

illas ad peSoris os, in finus nimirum, quibus ili* inarricnlantur.attnihfs,»
ctt rotWil thoracem qua e i /
bus, c
colligem. f Superfunt prater utrique laferi communem ad ?»**•”*
imumfi* q jt arclans.A collarum cartilagines inuiccm
I„ mmfmli huc,utrinquc tino & uiginti,ac deinde duodecim. In fingulis enim codarum intcntallii , qtf* Undecim in
ducuntur. h Et rnrfu* a fuperiori parte inferioris coda, alia fibra in inferiorem elatiori» coli* federn o-
‘
nlUJ
bliqui futrum procedunt, lic fime, ut in lingulis collarum interuallis duo imcrcodales rtiufeulf habeantur, \HUttpfi
qui mutitb incumbiint.ac fibras dcculTarim prorepentes fortiuntur.A peruniuerfum intcruallum firmper fum .
camofi permanent, nccob loci angtidiam in tendinem ccflant.ac proinde intereodalium mufculoruma-
B ***
Txtmu lios exteriores, alios ucro interiores non inepte dicimus. * Externi in lingulis collarum interuallis, fimu-
Mtmsfta- latquccod* * itranfucrfoucttcbrarumprocclTu abfccdunt, principium nabcnr,ac fibris condam, ex fu- g 8 E.
I»**
penori cofla.in inferiorem oblique in priora deorfum proreptantibus. Hunc librarum dutfum,pcr uniucr- x v. i
xSui.D.
Iafpuriarum codarum interualla, tam qua; inter olfa, quim qua inter cartilagines conlillunt, exteriores
• 1
mulculi fcruantrA uerarum coflarum mufctili.ufquc ad collarum partcrti.qua in cartilaginem finiunt , eu

quoque duflum retinent. 1
Vbi autem uerarum collarum olfit in cartilaginem degenerant , mox librarii lfli
ductus uariat.ab inferioris namque coda cartilagine, furfum in priora obliqud, ucrlus fuperioris coda car
tilagincm, fibra inibi procedunt, donec A in hac nane exterior mufculus pectoris ofsi committatur. Exter
I
nis Itis intcrcoflalibus mufculis id priuatim accidit, quodlonge magis neruoli cxcarnesq; uifumur in ca
coflarum fcde.quaa uertcbrisprimilm abfccdit.quam per reliquam intcriralli longitudinem: deinde non 6‘A'.b-
folum ab inferiori fede fuperioris cofla.in fuperiorem humilioris coda fedem ducuntur, uerum etiam ab x .
extemafuperioris cofla incipiimt fede.lt in externam inferioris inferuntur.

m Internorum intercofla- m Sh.e.
lium mufculorum fibra, (itum prxdiflis contrarium obtinentrqui enim ucncbranim corporibus proximi '
Imteriu l»-
funt.cx inferioris cofla fuperiori fede, in infenorem elatioris cofla fedem, fibras oblique furfum in priora
^£
m
protenlas mittum.Hanc hbrarum feriem interiores mufculi per tota fpuriarum coflarum interualla reti- n, TU
ncnt:ut & In uerarum quoque interuallis, ad cam ufque coflarum fedem, ubi in cartilaginem degenerant: .57««lr«
ibidem enim ilico ac interni eo dcucncrint, fibrarum duftum emutant, nam a fuperioris colla cartilagt-
ric,in inferioris cofla cartilaginem, fibra in priora deorfum oblique protenduntur.
Atque ut fcmel dicam (
.
.
in uerarum coflarum interuallis mufculi, qui inter coflarum ofla habentur, omnino
his qui inter cartilagi ,
nes exiflunt.contrario fibrarum (itu donantur, quod quumprefsiiis Arabes animaduetrerent.in lingulis
non duos.fed quatuor mufculos cflc,uctcrum quorundam Anatomicorum modo tradiderunt:
interuallis
quanquam de fex tantum uerarum coflarum (qua feptem numero ccfentar)intcruallis id ueri alfcruerint.
nam in fpurijs collis bini duntaxat mufculi numerari queunt. Quum itaque fex lint uerarum coflarum in-
terualla, nihil ex fibrarum fcneobflitcrit.in utroque latere quatuor &
triginta intercoflales mufculos enu
merare:qucmadmodum fc ego paulo ante, quum adhuc utrinque duos A uiginti aedeinde etiam duode-
,
cim.pratcr " mufculum ambobus lateribus communem, enarrationi dreffe dicerem. Intcrcoft.ilium mu- “ iu.a.
iUm mwfim fculorum beneficio Galenus plerifquc locis thoracem llringi A laxari cenfct:at quum duplices hi fmt,cx-
I ,um »»- terioresexpiritionem moliri prodidit.quod cfl coflasfimul adducere, thoracemq; compnmcre: interiori-
bus autem infpirandi munus alfcripfit.quod cfl collas ab inuiccm abducere, arnplioremlj; thoracis eauita-
tcm cfficcrejnterdum uerb non fibi conflans.exteriores infpirationi, interiores autem expirationi praref-
fcuoluit.Numucrbuel altera,qurcunque magi» tibi arridet, harum fententiarum ueritati fit confona, di
f„. ligenter (at fcpolitointcrimalledu) perpendas uelim.Ego enim, quantumuis Galeni doflfihl deditus,
nûtiquam ipfius placitis hic queo allcntiriiquandoquidem haftcmis.qua rltionc intercoflales fine irtte, ,
tn Jt m*i»
fiorts/.uc exteriores mufculi, collas diri mere, ac ab inuiccm deducere pofsint haudquaquim comneri:
,
""J ‘'
quantumuis etiam uiuas Galeni fcflioncs animaduerterim A-primd.n foliis mihi has A deinde in fcholis
,
eafdcmaggrcITusfuerimiquiprofcabcontrariumpotius Galeni dogmatibus probant , quam quod illis ,
fubferibant. Adhac.intcrcollalium mufculotum litus,figura, fibra, ahl^; omnia ad eorundem fabricam

fpcdanti.i.dilucidius hos mufculos inuiccm collas adducere, quim laxare fuadent. Exteriores quidem in-
ter uerarum coflarum olfa, A per uhiucrfa Ipuriarum interualla repoliri inferiorem collam fuperiori addo
,
cerc apparentunteriores autem, fuperiorem infcriori.bcinde exteriores mufculos , inter uerarii codarum
cartilagines collocatos.fuperiorcm cartilaginem inferiori, &interiores inferiorem cartilaginem fuperio*-
ri attranerc exidimo.quod fi fit, quid id aliud cd.quim fimul

omnes thoracem ardlare , angufliorem^; ef-
ficere ? Neque mchercule i ratione abfonum ed.ad expirationem, thoracis re arftarionem , Naturam orh
nes mufculos intercoflales produxifle:quum fortiori motu impetuq; ad efflationcm,uoeem,tufsim,deroa
utionem, licium excretioncm, ad partum facilids excludendum, breuherad thoracis comprefsionem,
quim ad infpirationem, thoracis ve dilatationcm,indigcamus:adeb, ut mufcidi infpirationis autores mc-
jc ritb inualidi paucify fim, quorum pracipuus nunc rcccnfebitur. Quum itaque haftcnus omnes unius late- a ju.z.
ris imi fculos, qui in altero hterc pares Kirtiuntur.explicauimm, opportunum modo erit, orationem ad
0 i fjILtU
m/nb, •- mufculum utnquc lateri communem dcfleacrc.Efl autem is, quem Graci w,V*r , & / & iwxWjW, i
nifnUu- & »«-»»W»d.atmi uerb feptum tranfuerfum.nonnunquam Apncordia utx^runt . Hic nctpiefitu , neque
%
forma, ulli totius corporis mufculo rcfpondctdiqnidcm amplus cd,A orbicularis, A in Ipfms medio P ca
put fuum, principium ve gerit. Inibi enim ampla latitudine cxadle membraneus exidir, ei: qua fibra indar p 7u a.i»
linearum cx centro ad circuli circumferentiam edurarum excurrunt, ijs quibus feptum inferitur, patribus »r kX»*-
exporredx.
^
Humani fabrica Liber 11. ZxI

mi' rCUl0 m“
mC aUa *’7 ,i,UJm mufcuIi ir,cm «mofim efficiunt,™.*
D^m^!^^ il
1' 7 ^
*lcnfiorcarnofiorq;,pro fibrarum ductus Jongitudinc
P
redditur . Procedunt i, aquiS
q uTm;. " 0 ' ad rniertorem ofsu pectoris regionem , iuxta mucronata
5
fam 7 *fl'*
r?!
cen», deinceps alie fefe fucccdcntcs
I
ordine,» d fpururu cofhrum extrema inferuntur
cartilaginis ra-
: non quidem exte^
non cartilaginum lcdc,at mtenon,ut coftarum cartilagines
fimul cum mucronata pctforisolis cartilaei
nc,tuti(iimumfcptitranfucrii propugnaculumicfficiantur.
Duodccimiautcm coda cartilagini nonfif-
‘j 1C1 ,tUr’ cd ,OU c° ft * locg.esacfio. carnoiu» adnafcitnrA ad inferiorum codarum
[r™
«tendente
.
, extremi obliqui
abdominis mufeuloA longe magis > tranfuerfo admodum unitur.
Catcrwn fepti libra\d
[
! 7
‘
,lt
uct,cb ™ prorepentes non ,n undecimam thoracis ucrtcbram.quam Ipcrtant,
moliun- infertionem
^r.quod
t magna arteria fubfepto tranfuerfo repens^ » fextus
«•*»£. femur mouens mufculus, adeo undeci
“•»5- “• “ertcbrxobducantur.ut leptum ipl, cormalci nequeat. Ac proinde lepti fibra.quas hic undecim e rho
' U C " cbriC CO " ncd ! opotebat.m * duos
*• ?'
1
“ ! mebrancos,fed perquam ualidos definunt tendines
* 7S~*. Ium ad magne atteri* latera protcnli,lumborum
, qui deor :
mufculis inibi cohjrcnt & fcufim : arftiorcs redditi, ac
35*robuftiGtme
nonnihil
pl.sq;
fob.jc.cntewainifper porriguntur, donec lumborum
lele
& longo dudu

uertebras excarnes reperiant.
inferantur. Vmuerfum itaque feptum paulo
fitumq; obliquum commonflrat r a pcrftorrs enim olTe.per
minus toto orbiculare «V
fouriarum collarum extretna.ad eam quam
ximus, in lumborum «ertebn. regionem protendi, ur.lnum^; di-
ob id a prioribus deorfum ad poderiora uer-
gentem obtinet . Quinctum 7 duos fortitur circulos : unum uicmbr^ncum
7 qui caput ipfius putatur al *
r~£ '^huncfocringaiteut.quicarneuseft.Verum quemadmodum

1 f^moôt efficiturt ita fle illc,quo fepti centro
,
hic.quocolitsp.op.nquittsaccedit/en
uicimoreft.membrano/ior cuaditrnon tamen arabo
(V* exa
fti circuli imaginem referunt, fed.ut ita dicam, Ia,
i A’ una parte in acutum angulum
cellintis . Mcmbrane
«isenim lurlum, atque m
an tenora acutum porrigit angulum carneus autem deorfum,
:
atque ad inferiora,
illis reticulis quam (iinillimus.quibus in pani*
pila ludo utnnur ,.V pracipuificius reticuli
capulus diflo-
lutus.mofoceq; patcfccns focrit ,
.
&
pium lignum (quo breuius & latius reddatur) non
fegniter parietibus
*" ufu "?- Caterum umueriiun fepti tranfucrl. corpus duabus obducitur
membranis, totam
enim inferio.
rcmjP rm ' ««Plttud.nem.qua nutmionis organa fpe<ftat,periton.*um
fuccingi, fuperior uerb uniuerfa U :
£-4.' Inudo, cor pulmonemq; relp.ciens, membrana colla» fuccingente obduci,

u?. Quine, iam contra aliorum
, lu c. mnfculorum naturam, ' paucis dcmptts, feptum tranfuerfum quibuldam>forammibus
Gslcnus ex H.ppoeram fententia duo effe reccnluit: • unum, quod
pcruiumcd.qua v
; V,'Ar
wncntrtculi orificium ftomacho uiam prarbet: b alterum,
uertebr.s.artenar rnagnx , & defeen-
quo ucnacaua in thoracem tranfccndit.
mZ
c 7 ut i-
d 7« 4
Nobis uerotna cireobferuantur: c p rlnlU m, ubi ab uiuicem deducuntur d
SnxrolamtranfmittuntartenamAfincmr ucnx pari carentis, * f ramos
tendinum iUorum principia.
deinde fex, i pans neruorum
W. , c. cerebn.qu. ad codarum radices, fub membrana codas fuccingente
propagantur,ac podmodum iecori lic
[if
S
T
nl » rcnl bus,mtcdnus & omento numerofo ferie inferuntur.
Si quis modb uertebras Ius cum Galeno
merare ucht,pcrmittoqn.dem,quanquam improprii admodum uertebris
feptum uiam prxbcrc uideatur
adnu
imo uix appofite.uiam.qua arteria fertur, foraminis nomine donamus quum
, hac potius femicirculum in
fepti tranfoerii circumferentia exeulptum.quam foramen referat , fcptumq; fuperiori feu anteriori uerte-
brarum corporum parti, non autem lateribus committatur, g r
ucucncio connaicitur quemadmodum t,

:
qrns quoque, quibus feptum iter prxbet, pertinaciter committuntur .
i 7 tak.t. Tertium foram~en7iXfo7™Vm
medum fepti fcdcs,ad limdrum latus modice uergens habetur, quo t
domachus.&fextincruorumparis
Idr. f Utm rami, ad ueutncult onfiaum dimittuntur : longe profcedb fecus.ac
Hippocrates, Galemn.cxtenq; Anato
T,V WG. micorum proceres arbitrat, funt. Mea huic fententia non fedio duntaxat.fed tk ipfa
ratio quoque adipu-
Utur. Arduus emm folflet domachl anfradus, fi dorfo propterduodeciuum thoracis ueitebram
in primo
foramine innixus, furfum ad pnora in ucntnculi fuperius orificiu m detorqueretur.
Hd enim primum for»
men paulo tnfenus.quam ‘ medra uentriculi fecundum corporis longitudinem me, i, a
JM.N. regii & ,pfc ucn :
tncufus ea parte, qua ftomachus illum mgreditur, teres cx.il, t : neque magis
uerfuspriora , quim poderio
ra.domachus cum ipfo continuum corpus efficitur i Catenim quum hac de fepti
fibrica dixiffi; fufficiat
mento nunc ipfius hindionem enarrabimus. Plato exidimauir ipfum duntaxat concupifcibilis.feu
natu-
sabs anima, St amrnofa feptum efle tranfuerfum. Aridotelcs uerb, quum
has animas, unius tantum in cor
ccpolita partes e(Te arbitrare, urqn hoc feptum a Natura procreatum affirmauit
~
, ut cordis fedem a uentri
dirimat, it anima originem inodcnlam a ciborum exhalationibus, &
caloris aduentitii copia ferucr. ue-
rum ciufmodi non modo pradat.fcd inter mufculos thoracem mouentes, ad refpirationcm,ac
ad propel-
lenda ucmns recrementa, in pnmu conducit.huius tamen officium, quo thoracem
moue, , obfcutum cd'
neque fat fcio.an quilpiam uere id fetiptum poderis reliquerit, aut etiam illud condigni
tradere aggreffiis
'
fit-Id emm Galeno (Ii aulim proloqui) peculiare cd.ut quum alioquin
p.oUxifsimuifit , id quod maximi
explicandum eft.nonnunquam tacitus,at non ucluti ex propolito,pratercat,& fabula
quapiam, aut aliquo
m catcros conuicio fefe fumpiat.Porro quantum hactenus alfeqqor, feptum
tranfuerfum proprio motu of
fis pectons interiorem termmum,& fpuriarum coftarum extremx.xd 1 .5
uum itaque i ti extrema quodammodo ad centrum

T j eolligit.
i
, 1 1
ut iAndVefdlij, de corporis \
coffltroto earribgmci
coDigit>io!am lnfcriorem,e4ndem<!tj anteriorem thoracis partemûam fpuriarum
confmuum,m'tat:ppficriorcm uerOiqu.T ab harum cartilaginibus ad ucrecbras ufqoc habetur
jnuicein quinque interiores foftm dirimit, una cum (exta (cptima thdracis coftis» quarum etiam cartill &
ginibus feptum applantatur.Hac igitur ratione inferiorem thoracis parteni fcpmm
trjiifucrfum dilatat, ao
diftcndit.Vt ncrb.quod dicb t a(Teqiiaris manifeftius,primum utranque

manum notharum cofhrum cartw
laginibus accotnmodatotA ui attrafto fpiritn,qu! intro furfumq-, cartilaginum
excrema ucliantur.fcnricoi
deinde hic una manu reliâ^lteram pofterion coftarum regioni cxrcnfam impone
: rurfus fpirhu aft &
fumpto, qualiter iuxta dorfum coft* dirimantur, cartilagines inuiccm conniucant, &
examinato : niit for-
tafsis canis, aliud re animal ad manum fit, cuius uiua feftio , fepti
tunsionem doceat. Atque in hac admi- :
arbitreris: quod fani faceres

niftrationc cauendum cft.ne dum animal intro fpirittim docit ,id cxptrart
promptifsimchfi dtintixat fyuriahim coftarum extremis, illisq; fcdibus animum adhiberes,
quibus Icptum
implantatnr.Ncqucmc latet, quofdam noitrar aftatis prxeipuos uiros , qui mihi admmiftrann aliquando
obiter aftitere, proprium fepti motum ad inferiora fieri adhuc contendere: quosprarter uiuam fc&ioncm
interim thq
longe cuidcntilsimam, docere dportuit,qu6d ahium exonerantes, fpiritum , ualidc comprcJlo
face, retineamus, non autertt continuo inspiremus, thoracem dilatemus, quod (ane rtim faciendum ef- &
thoracis dilatatione feptum deorfum duceretur, ut feilicct tunc cum abdominis mufculis
cxcrctiq
fer, (i in
fti opitularetur. Atque id etiam docet ualidifsima

infpiratio, quoties illam ita moliri conaris, ac fi fpuria-
rum cofhmim cartilagines furfum introrfumq; mpueri non (latuercs:quandoquidcm cum ui illas retines»
una atque altera infpirationc fafta, cartilaginum fedes non (ccus laborat, quam fi ui eam pugnis
collififlcs*
Verum opinor 9c te quoque uarijs modis fi ec exneritrquemadmodum & ego nunc adeo uarij* refpiratio-
nibus anento,ut prx lalsitudinc calamus e manibus ueniat reponendus. Addam tanten,
lurfocatos , aut &
aliaetiam ratione mortuos, qui extremum (piritum affiimunt , eundem non remittentes (quod
mirum &
fane cft) liquido meae fcntcntl* fubfcribcrc.His namque feptum tranfucrlum,
ad ftipcriora attraiSum co-i
ucntriculii
uulfum^; adeo, inter fecandum apparet, ut feptum in thoracis amplitudinem allatum , iccurfc
in thoractm trahat, difficilem^; illorum fe&ioncm nobis
exhibeattqua: tamen ilico prompta euadiedi tho
inftarmadidijjanni
rax alicubi inter codas aut ipfum feptum pcrforcturfid enim tunc ftatim flaccidum ,
1 r J!a ..kl». ..aIm .a a..» Q iNn.rl.ill.l m « n MfP I, I f „ 111,11 1111 n fl.l 1,1
* . 11 T1 ^ r • I • _ 11 1
M ufralori
t horiri tuo
mentium f-
ottnagintaquinquciin hominibus autem o&uaginta unus. Quum aero & his o&o abdominis mufculos,in
numeratio,
thoracem comprimentium claflcm prorfus reponendos fubne&imu* > in homine omnes (unt
o&uaginu-
dr ijujiido
lUifmofmn- noucm,infimijs autem tres & nonaginta. n Obliqui enim defccndcntes abdominis mufculi , fi tendatur, M**
**»<» vffi admodum humiliorem thoracis fedem comprimentes, thoracem artfant. ° Rc&i uero, cum P oblique o fu. At
4i«.n.
afccndentibus coftas deorfum trahunt, thoraccmq; non parum conftringunt. S Tranfucrii etiam, intrq P
6 u. A.
coftasadducentcs,adarciandumthoraccm faciunt.Porro cos qui brachium & fcapulam moucnt , parum q
ttiam thoracis motibus auxiliiri, aliquis arbitrari poflct,fi aliquando thoracem tortius
conftringcrcnt.tte
riim ita longe adhuc magis rcfpirationis mufdulorum numerus cxcrcfccrct,qui

omnes non in omnibus re
(pirationibus fimul operari crcduntur.Sunt autem primum rcfpirationis duo genera, infpiratio
(cilicct.tfc
naturalis»^; non uiolcn

cxpiratio:& harc rurfus fingula dupliccspartcs habcnt.Expirationum enim alia cft
ta,qudr nulla nifi naturali urgente necc(sitatefit:aliauchcmcns& uiolenta ,
quam efflationem nuncupa-
mus.Sic quoque infpiratio alia naturalis, alia ad uocis generationem, aut ad aliud quippiam uiolenta exi-
uariant. Naturalis infpiratio
ftitjatquc har rurfus differenti* plurimum maioris minoris ve ratione inter fc
nis expirationis r feptum duntaxat manifeftus autor ccnfeturnpfo enim cotra&o, tcnfo ve, medici tho
& r
raccm abundi dilatari, infpirationemq; illam perfici arbitrantur.deindc rurfus laxato fepto, thoracem (ua
A ^ ^ — 1: J A iniit* i/4 . niiAii ( .alptim
ubi
Ub.it Mo- ad uoctm, aliud ve munus maiori indigueris acre, mo* » pnmusi r <
ta nutpmln-
quintus, ac (imianim canumip f Icrtius.utrinque una cum fepto ad inlpirationcm operabuntur , ex Ga l jalL &
mm, frmli u IIU.F.
leni fudragio 1 interiores imcrcoftalcs mufculi quoque agent. Qiuiujuam
ncfciam, num » exterioribus,
f r nonnihil
X 1 M.A
* limbi Ub.an uero intenoribus mufculis intcrcofhlibus infpirandi munusGalcnus,quum itauarius liti afsignauerit. y 6t*bT.
8 do Admi- Si autchr maioris expirationis efflationis vc,ad uoecm, clamores, tibias ac tubasA id genus mftrumcnra in % t ukL
nifl.fefl.
flanda.nccersitas
< ingmerit.cxtcriores Imercoftabum mufculi fcfe operi accingent , una cum interioribus, E.
« t ubJ>.
nam & hos quoque coftas iituiccm adducere .thoracermparrtirc ( quicquidGalcnui interim D.
fentiat) autumo.His ftatim in opere fucccdet, k qui in limijs redi abdominis mu- b t utn
fculi pars cfle dicebatur prxterca c qui ad longilsimi dotfum moucn- i
tis
:
mufculi latus utrinque porrigitur, 4: 11 qui in thoracis ca- c ima

d « uU
uitate fub ucrarum coftatum cartilaginibus latitat:
poftrcmb ipli abdominis mulcilli , uix
autem aut brachium , aut
•
int.- -.uaab eu- - .at: jt
. fcapulam moucn .-n juratoria!
at rautnsqmunh»->).'run pjja.-n ni tiuniah-
•
:
•
-ajiutau--!. UO . simari •*
ejui. .•ip[ibj"l juiui i . •
.
.... «ion
' '
uj> i •
- MVSCVt-
t l
X.
J
.
Humani fabrica Ltbcr 11,
WVSCVLORVM thoracem moventivm admini-

ftrjit io. Caput X X X V It
M NI BVS mufculis.quos hucufquc diflfccarj docuimus, rciedis, thoracem mouctium

a 4 m** adminidrationem d J primo aufpicabcre,haudquaquam qmittens, quin Galeni dodri-
na: gratia, fimiam, aut fi cius non detur copia, canem una operi adhibeas. Acuto igitur cui
tcllo membrancum.fed impcnfe ualidum ligamentum, quo clauicula pectoris olsi necti clfculg ad
b ncnicamq; “ cartilaginem expendens, qu.r prarter cani. fmhrn oi
tur, primum difeindes, mollem
is. Pt imi «»-
lagincin oisibus obnatam, pedoris os St clauiculam mtcrucnit. Ad h*c, inter reliqua hu
finit aimt-
ius articuli ligamenta, ualidum quoddam ligamentum inquires , quod ab humiliori cjauicul* fede enatu, nifhaiia.
illic pedoris ofsi inlcriiur, ubi pri mi coftj cartilago pectoris ofsi adnafeitur. Mox clauiculam a prima tho
coda nunc furtum, nunc deorfum reHcCtcs.ac primi mufculi originem ft infertionem, limul cum ip-
racis
fibrarum ductu confiderabisift mufculo dcin a clauicula liberato, illumpcctori adhuc adh.trprc fines,
fius
e Secundus tnufcului, quoniam fcapulj modo d thorace dependa, totus fele oltcrt: unde etiam citra alia Sternali.
operam, d fcapuUbali dlltccandus clt.de ufque ad inlertiones,quas in collas molitur, deducendus . In hac
adminidratione fcdulh aqim sducrtcs,nuin fecundus mufculus,d fcapulz bafi in codas porrectus , thora-
cis motibus fuppetias feratmum ucro a collis initium ducens, in fcapulam inferatur, ipfamq; moneat. Atq;
ad hanc fpccularioncm non mediocriter confert, qudd in canibus tot tranfuerfis uertebrarum ccruicis pro
edsibus illum aut inferi.aut ab eifdcm enafei intueberis. Adempta nunc pariter cum brachio fcapula , ilU
aliquo repones, quo podmodum hac ad mufculorum brachium & cubitum & manum occupantium fc-
d tertium canini thoracis mufculum aggredieris, Atilio d uertebris li- Ttrtu canit
d 6t*b.T, dionem fubfcruiat.Cxterumiam
ai-
t 6ta. Q. berato, ac ad infertionem cjiuulfo, c tendinis iplius naturam ad amufcim examinabis. Quum itaque hunc
miniTlrati*
mulculum in cane obferuaaeris,in homine quoque cdquzrendus. quod ubi frudra aliquandiu prardite- TeftM htmi
f 11 lC.Fr ris,ad 1 quartum Canis,hominis urrb tertium mufculum fcdionem conferes : lilii lisA; membraneo prin- nii.^canu.
cipio d uertebrarUm, unde prodit, fpinis longa fcdione liberato.mufculum ad fuas,quibusinferittir, rodas
dfubiedis illi fedibusdetrahesinili fbrtafsis huius principii, quando capitis aggrediebaris mufculof.a Ipi-
diremcris,A d B primo illoru mufculoqipari auulferis. h Septimii canis, hominis autequinui, limili- Quinti ht-
g IUS.A, na
A. ter d fuis tptoqqunde cnafcitur.fpinis auferesiac ipfum a dorsu hic mouctib,mufculis,& canis fexto, ho- ubini, 7 ia
'
h Mi.
1 1 MmS.
minis aute quarto thoracem moucntiu,ad terminu ufq;,quo codis implatatur.liberatu, thoraci appendere
i nu^. fines. Podquam hos prodicta modo ratione adminidraucris, integrum ed, lingulosad fuum principiu tuis
manibus trahere, iplbrumfy motum , quo thoracem dilatare creduntur, obferua re, ac podmodum in to-
tum d thorace illos rciiccrc . Vtucro « quintum canis ad amufsim examines, dummodo abdominis mu- Quinti ca-
k f tab. r,
fculos aggredienti is iefe tibi non obtulerit, aut eofdem nondum difTecueris .optarim te traqfucrfa linea, nit.
f+ ,
) inter fn- reflimtitculicarnofam * partem, qu* pedus confccndcrc incipit, in totum diuidererae fuperiari parte
hamulo aut digitis eleuata , eam d codarum cartilaginibus nouacula liberare • Confpicics enim und cum
earnofa mufculi redi parte , latum tendinem a codarum cartilaginibus feparari , atque , ut dixi , a carnafa
redi parte enafciiac quintum nobis inter thoracis motores enarratum mufculum, 'redi abdominis mufculi
protionc ccfendum ede. Atq; id quidem in canibus & caudatis fimijs inucnics.in hominibus autcm(Mtpqte
quibus breuifsimum pedus contigit) minimi. Hzc intuitus, '> quarti hominis, canis uerb fexti mufculi Qmtnih
caput, ab " undecima dorfum monente diuides : ac illum d codis omnibus dilfcrans, qui iplis inferatur, in
minii, 6 ea
D I » li. N. «•i.
ucdigabis. Huius itaque fundioneobfcruata.Sr ipfo mufculo a thorace abfcclo, intercodalcs mufculi ex-
MMir.
Pe f r Itat ex teriores uniuerfi
manlfcdifsimc oculis fefe obijeiunt. Quo autem & interiores contuearis, Icui admodum
fedionefin uno codarum interuallo,fccimdtlm inferiorem codc fedem , conaberis exteriorem mufculum
diuidcrc,ac paulatim hamulo eleuatum,ab interiori feparareiilico enim intcrcodalium natura Ac fibra; oc-
current, inuicem contrario fitu incumbentes. quanqua m Ai interiores, aperto thoracc.rurfus licebit exami-
harc, Hortor interim, utcunque cos indagaueris,ut diligcnrifsimi inquiras , num interiores alijs quam ex-
teriores fungantur munijs.ac illi inlpirationi,hi ucro expirationi (aut contra) famulcnturian fimul omnes,
mea fententia, eidem muneri pr*ficiantur,omnesq; thoracem artient. Quoniam autem iam antea, qua pe Sefti iram
ritonzo obeinguntur, exempta funt,iccur inquam, lien, ucmriculus,intcdiua & renes, nulla fcdione adbi-
• ;u.A bita, inferior • fepti tranfuerli pars confpicuaeuadit: tibi mox duos infpicis circulos, membranea unum,
A( earnofum alterum : ad bfc tria, qua dlxi,fbramina,Ai tendines , lumbomm uertebris adnatos . Vt ucro
fibras ad amusfim.reliquamq; fedem fepti inferiorem exadius intuearis .peritonaum a Icpto manibus uc-
hit dirimendum : quod in porcis citra omne fiet negocium.in homine autem & cane non item. Czterum
nt fuperior fepti pars,thoraeis amplitudinem refpiciens , in confpedum
quoque ucniat , in homine cultro
tmif.n: aliquo mediocri, P d prima coda cartilagine, qua ofsi iplius coli* committitur, fcdioncm ad infimam uf
tJl imi ta-
que codam, per cartilagine* utrinque molieris : deinde mucronata cartilagine , linidra manu eleuata , ab
Ihfctiori ofsis pedoris regione, & huius loci cartilaginibus, feptum tranfuerfum abrades. Deinceps eredis
pedoris ofle cartilaginibus, M membranas interiori olsis ftdi connatas , ac thoracis amplitudinem
q IUcf- cum
m • »>*. intenepientes, A: uenas limul Ai arterias, d iugulo pedori cxporrcdas,abfccabis, donec pedoris os ab omni
bus liberatum, cum cartilaginibus d thorace commode auferas. Repolito itaque paulifper pedoris olTc.d
r
ftpto membran* thoracis amplitudinem intcrfepmtcs,A: cordis etiam inuolucrum.rcfcindcnrur. quod
t Sftftdft
longe fccus,qudm Galenus undique arbitratur, maena fui parte fepto
in hominibus adnafeitur, multo fani
tiuim c>
i
aliter, quam in canibus, & Calem fimijs.
Infuper dlcpto neruos ipfiinfcrtos,ucnam cauam, A: domachum
T 4 abfcca-
1
, ,
ll 4 sAnd. Vefaltj </<? corporis

sexti h*mi abfccabis,id a lumbis fcnfim cum fuis tendinibus abraderrt : liberatum ucro,ac mcnfr exporrc<ftu , rurfusi
mwMMu I. |j libuerit, examinabis. Ium pcftorisos inmanus aAumcns,in parte iplius interiori, fecundum illius longi*
tudinem (tngulos utrintpic ‘ tnufcu-os tenues, carnoios& amplos exporrigi confpicics. Licebit hos a pe * tuL$.
Proris o(lc ac cartilaginibus nouacula acutiori liberare, & cuius motus autores fuit inquirere. Vbi & hos ab
fccueris , interiores intcuoftaliuin contemplaberis ac corde, pulmone, ucnis, arterijs , Inornabo, & Ii quae
: • •
alia in thoracis capacitate habentur, ablatis , thoracis mufe olorum ad mim Arationi fumznam manum im-
pones .
DE THORACIS LIGAMENTIS. Caput XXXVII.

HO R AC I S ligamenta notatu digniora , preter ea qua: fuperiori Capite in clamculx
ad pe&oris os nexu dcfcriplimustunaq; didccuimus,ad duodecim thoracis uertebras fpc

dant unde : & hxc cum reliquis darii ligamentis examinanda ucniunt.
CoAis autem ad
uerrebrus nullum peculiare libamentum obducitur, pt arter membraneum > articulis om<
nibus comnmnc,quod hic tlunfsimum cA,& cartilaginis natura: particeps : atq; id potif-
(imum a inter tranfuerfi praccAus radicem , fcu primum coda: ad uertebram articulum. a j/T*.
Iplii.t eh
Ut mnfuerii proceAus apicem, ucl fecundum articulum accidit. Dcin prima coda, quod maius fcr£ exteris
4 ddc.Mtlf’,
onus fullinet , ualidiori ac ueluti peculari ligamento primx ucrtcbrx corpori quam decem infequentes iM exefk m
,
oeditur. Duodecima cnim.quum prorfus ab undecima undique 4chifcit,milloq; pado tranfuerfo fux ucr frdshmtjix*
tebrx committitur proccAui,ctiam infigniter ualido ac quali proprio nc&itur liga meto, cuius gratia duo- meus eni pe
decimam uertebram priuatum (inum(uti primam, fui ligamenti etiam occaiionc)nancifci diximus. Co- te luterem
& fu tmm mS
darum cartilagines fuis ofsibus non alligantur, quum hxc in illas degenerent. Vbi autem pedoris ofsi ob krJteefuit,
longis capitulis inarticulanturîulla quoque propria fibi ucndicant ligamenta ,prztcr mcbranca,alijs quo- piflern me-
que aniculis communia. Pedoris etiam os,in ligamentis nihil peculiare obtinet . nam ut &cetcris ofsibus ftrnfrep—
membrana qufdam , quam , quod os ambit,«fed«cwr Grxei uocant, pedoris ofsi obducitur, atque hcc uali-
da ac quali duplicata cd, fft hanc etiam ipfx codarum cartilagines, una cum codarum ofsibus communem
U~er*utto obtinent. Licebit itaque eiufmodi membranas & ligamenta exiguis cultellis in pcdoi is oAc & cartilagini
t*m 4 imu- bus obferuarc . que autem codas uertebris committunt ligamenta , non nifi ablatis durium moucnttbus
V?,4iW * mufculis, opportune aggrediuntur.
DE MVSCVLIS DORSVM MOVENTIBVS. Caput XXXVIII.

VSCVLORVM fime uicini tas,i!ico mufculis caput moucntibus illos qui dorfi moti
bus prxfunt,fubiungi oportuifle, nobis inlinuat ucrum quum ante thoracis
: &
abdomi-
nis mufculas,dorfum agentes mulculi apte adminiRrari nequeant, nunc primum Corum
quoque fermonem aggredi tcmpcfliuum fuerit. lnquomchcrculeffimodb in aliqua tigmtu.
mufculorum enarratione, ofsium cognitio neccflaria iit; memoriam in promptu habere
oportet eorum qui fuperiori libro de dorii fabrica narrauimus . Non altius itaq; uniuer t^PZ
funi do. ium in Ccruiccm, thorace, lubos, iicrum os ,& coccyx os particntcsmcq;diucrfam uertebrarum ar
ticuiationis rationem rcpctcmcs, neque etiam duodecime thoracis urrtcbrz,aut quicunque ea lit,qui fu-
pra infraq; fufcipitur,& oisis facn qiiicrcm enarrantes, quot motibus dorfum agatur , modo reccnicamus.
Vniuorfum itaque dorlum, a capite ad facrum ufqtte os , inflar fcmicircuii quodammodo in neutrum latus
inclinans, ilcflitur deinde in refla ueluti lincam,in neutram uergens partem, erigitur pollca in latus quo
:
, iM,, .
que, nec antrorfum,ncc rctrorfum exporreftum, inflar fcmicircuii quoque inuoluitur : ut lam quatuor lim
pliccs fint dorii totius motus, flexio fcilicctA cxtcnfio,& ad dextrum ac liniftrum latus inclinatio, atque hi
motusffi qui alij corporisjin obliquum quoque, feu in alteram panem uergentes fiunt.flcciimus enim dor
fum non folum recta, Icd etiam dextrorfum aut finiflrorfum magis inclinatum . fic etiam, quum uelut in fe
, , micirculum ad latus id iniioliiimus,ad anteriora quoque A
ad poileriora.non autem folum recta in latusa
illud ducere ualcmus adeo, ut etiam o bfcurus quidam circunaftus firnul toti dorfo adfit. Rurfus hos mo-
:
tus.uti iam diximus.fimul omnes peragunt ucrtcbrx aut dorii pane, qui fubccnucc ef>, quiclccntc , fols
:
a •
ccruix cildcm prorfus, quos am toti dorfo tribuimus, motibus poliet: quos non folum quiclccntc reli-
i
qua dorii parte ccruix obit , fcd etiam reliquo dorfo aut flexo, aut cxtcnfo , aut in latus inclinato quando-
:
quidem laxe admodum & priuatim ccruiccm nioueri , homini utiiifsimum fuit , ,V in primis quum in con
trarios oppolitos ve motus reliquis dorii panibus ccruix agitur. Vteunque enim lumborum uertebras uni
cum thorace in anteriora flexeris, atque in flexione refcruaucris,nihil obftiterit quo minus ccruix in po-
,
flcriora Italide reclinari extcndiqipofsit. Lumborum autem uertebrarum motus, a thoracis uertebrarum
motu non admodum diflinctuscfl: una enim feri- nioucntur.prltcrquam quod lumboru uertebris laxior * '
motus in omni differentia concreditus Iit : quod tum collarum uertebris , thoracis adnexarum occafionc
Stjnim i«r cuenit.tum etiam mufculorum, qui ipfis motibus pnfleiuntur. Totusenim thorax una quodammodo in a Utifim
/»• «— latus inclinatur,quum tamen fingulx lumborum ucrtcbrppriuatiin id magis pofsint. Verum ut hxc om-
n ‘ a °k' um articulatio c6monflrat,ita multo maxime hos motus ipli dorfalcs docent mufctdi , nimis quam
"r* “J “‘st
f rl fPae,& nequaquam omnes a Galeno deferipti . Enint autem omnes utriufquc lateris ‘ mulculi limul
J *,2c’*
frtmifir. in muumum numerum rcdaftitfcxdccim , ofto nimirum paribus complexi . h Primus itaque, qui parem o/
ia
» 6
Humanifodica Liter II.

in altero htere fecundo habet, uenebn corporis luere, ubi ipfi cofta coanicularur.prin-
i qnintzthorjcis
cipium fumit.quod carneum, tcnuc<);,((c «cuti inftar anguli mlitiir:* furfum obliqui conlccndcns ucrfin
,
medium magis quarti thoraris uenebr* corporis,obliquo librarum dudtuprohciicirur . III* namque ab
exterioribus, lurlum obliqui in interiora prorepunt adcc.ut iam ad reni* thoracis
uertcbrz corpus utriuf
que lateris mufculi amphoris laili,inukem quodammodo contermini fiant in «ortu autem tantu ab
: in
uicem diftant,qua nta corporis uertebre eft latitudo. Hanc feriem (ut fiilicctcx inferioris uenebr*
cor-
poris latere principium feu «plantationem ducunt, atque magis uerius
medium fiiperioris uertebre corpo
ris,(nfcrtioncm moliatur) perpetuo feritant, quoulquc fcnfim mutuo appropinquantes,ad anteriorem
pri-
c x,io fi. mi cernicis uertebre fidem ulque confcenderint cuius ibidem 4
extuberanti c procefliii ncruola inlemo
:
,
caf ljh.l ne
firmi! ambo coeuntes, tanquam trianguli uenicc inferuntur non admodum
.
M. manifefte occipitis ofsi ad

,
anteriorem dorfalis mcdull* foraminis J fidem implantati. Ego hos mufiulos, magna
d i fi-cap.
chofubditos, duorum
pane e ftoma «
lj Ut \ G . . duntaaat loco, ut fiiliect unns utrinque habeatur, numero: quamuij e* Galeni fin-
e 7 uti. tentia fingulos, duorum uice,aut trium criam, nonnulli enumerafle
uideantur, quod quibuldam (uti opi-
tt 14*1
fi. nor) infcriptionibiis,feeundtim ipforum fibrarum dufium exporrcftis,inftarq;albrlincx apparentibus,
U.j A n . .
animum attcndermt.quamuis interim hi neque femper cxdcm.ncquc um paucar appareant, ut eaium be
neficio utrinquefoliim duo tres ve reeenlcri poflent mufculi.dcindc etiam longi minus penetrant quam
,
nt in plurrs mufiulos alterius lateris mufculumdiftingucre queant. At fi forti mufculi principi)* mlcnio
nibusq; difleftionum proceres animum adhibuere, multo pluribuj, quam tribus mufculis hic nofter con-
fbrmarctitr.nam tres mrdculi ad tres fuperiores thoracis uertebras referrentur,^ leptem ad fiptem ccrui-
cis.quarc fatius lorigi eft.utrinqucunum enumerare mufculum.aut.uti iam dixi (quantumuis etiam prz-
ter rationem) decetn.Duobus bis mufculis proprio motu ccruix,\ uix admodum caput ipfum deditur: fi
enim utriitrqut mtifculi panes fimul omnes egerint, reila efficietur ceruicis flexio , uenebris fcilicct mu-
tui felefuccedenttbns^t fi altetuter tantum in fc colligatur, in contradi latus ccruix inclinabitur: uti etii
rtiulculoiiim cxOrtus, infirtio,* fibrarum d,ktus, mforumq; continuitas, luce clarius commonflrant. Cl-
tetumbi mufculi non foliim ccmicem creduntur (Wiere,atctiam,uti paulo poft audies, thoracis uerte-
bras fuperiores. Quod nero Galenus parum refti in decimotertio de Panium ufu , hos mufculos caput rc-
f 7 tat G.
leuare,»: furfum ducere docuerit, etiamfi non prolixius id modo cxcquar, neminem latere fit (irio, f Ter
• C
1 4 ta. Tm ;„ &
tius& quartus, quorum alter in dextro cft latere, alter uerb in (iniflro,ad hunc modum habent. Dexter ex
N. p».
fnperiori exteriorifi; primi thoracis colli f&lc.carnofus amplusq; enafeitur ex tot ius nimirum dextri la-
,
s 'Ac') terisprimt coft* fide, quia ucnebrisad eam ulque coftz ofsis 8 regionem pertingit , qui iam in canila
uf.ii.l A
ginem degenerantia cft..Mufiulus cxhsc enatus bafi, fcnfim anftamr.fcin omnium ceruicis ucnebrarum
B rldtijft—
tranfuerfos proceflus,imeriore ipforum fede implantatur, fibras furfum obliqui intrb producens .Fibri e-
him a cofli regione oenebris proxima principium ducentes, intranfuerfum fiptimz ceruicis uenebri
proccflum infernntur.Dtindc huiefedi prohime m ortu fubfiqucntcs.tranfncrib finiti uenebn procef-
fui adnafiunturrficq; continua firic infenionemmoliuntur,utilll tan-
Ttifnttifiwt.m. AK dcm,quxeoft* cartilagini proximi funt, primis ceruicis uenebris implan
ha Ctfnii jffli tentur.totusq; mufculus triangularem figuram referat cuius primum la-
,
h Ii expref tusprimi thoracis coft* evporrigitur:cui Sc id priuatim obtigit quod b

drfmem, «r latrra n» ,
fimmt MU Hier driintdtnm»i. Si-
foramine quodam pcrtiiutn Iit, quo ucnx & aneri* in bracilium excurren-
tmlitepiu- tibus iter exhibet. Secundum latus ad ccmicis longitudinem, ipfiusquc in
£H*fitet igitur A ad B.
Iffiktlaimi ametrii tranfuerfos proceflusinfirtioncmfcrtur.tcnium ucrb, i coft* canilagi-
etpomttmm. C ad It, nc,adtranfucrftun prim* ceruicis uenebr* proccflum pertinet. Huius mu
Utmifnrnmdmm cwfiam
finli,fuiq; conitigis funitionem orationi adijciam,ubi quintum 8c fextum
dutimu. Canum ,U a , latui ,q—d at
i 1 j/4 .h. expreflero. Quintus itaque, qui fextum in finiftro latere libi parem for- q-iwanJ»
animari ttTit fede , tUufuafnrfnm ad '
mufuA apicem cauttmdil. titur, principium indorlbaflumit, ex tranfucrli fext* thoracis ucrtcbr*
proccfliis radice, ad primum cius uenebr* pofterioris proceflus, fiufpi-
ni exonum. Hinc afcendens,ex reliquarum quinque fuperiorum thoracis ucnebrarum tranfucriis pro-
admodum pertinaciter in externam fi-
cefiibus cnafcitUTifcnfim crifsiorualidiortj; redditus, quoufquc
dem tranfucrli proceflus fiptimz ceniicis uenebr* infenionem tcnret huic enim primum mufculus in
:
It
9» 10 fit fcritur,& deinde reliquarum omnium ceruicis ucnebrarum tranfuerfisprocefsibus, ad b exteriorem eo-
eap.ifU.t
rundem fcdcm.quanquam in tranfuerfum prime uenebn proccflum inualidam, fic non admodum pa-
1
K&*fc
tktTMfl.f, tentem implantationem (ut neque etiam tenius mufculus) pcrficiat.Quinto itaque & tertio mufculo , qui Mnfimli J.
6. 4. 1. m*-
dextris uenebrarum procefsibus inferuntur, ceruix duntaxat in dextrum latus inclinatur recto quidem au :
ftu.utrifque mufculis una laborantibus : obliquo autem, alterutro duntasat fi colligente . Tertius enim,
S. quicfccnte quinto, in latus quidem , fcd magis anttorium ccruiccm inclinat • quintus autem in pofteriora
m 14 ut. magis. m Septimus mufculus, cui in finiftro latere odauus rdpondet , a fiptimz thoracis uertebre fpinz Septimmei
0.1 \ tM. I. radice, deinceps 3c d reliquarum fucccdcnt ium thoracis ucnebramm (pinarum quoque radicibus, ubi inui
m 1 4 tM.\. cem uenebn articulantur, principium (umitmon autem a fpinaru m lateribus, qnc mufculo occupatur,
1
quem dccimumquintum enumerabo. Quando feptimus hic mufculus,fenfim ad ccruiccm «porrectus, in

fimam ceruicis ucncbra contingit.uchcmcntius amplioriq; fede ab illa enafeitur, & obfcuram admodum
infenionem illarum fibrarum,qux a thoracis uenebris originem duxere, in illius uertebre fpinam molitur.
Reliquis autem ccmicis ucnebramm fpinis ualidd innafritur , atque ab carundem tranfiierfortim pioccf-
fuum radicc,noua femper initia educit, enatas perpetuo fibras , fpinz fuperioris uenebr* tantilpcr inferes,
donec
)igiti2
1
S 4 i
,
>26 <sAntL Vefalij , de corforh

donec ualidifsimc in totam 0 inferiorem fpine fecunde ccruicis uertebre fedem
impUntetur » dexterq; O 7 f.Cdf.
tfM. x/.
muicuius liniftro couiungatur , uti Si toto per ccruicem progrclTu mutuo
accumbunt , hcjrcmci; , duntaxat
ucrtcb rarum (pinis inuiccin dirempti . Horum mufculorum fibre non prorTus rcfta (urium
confccndunt,
ucrttm ab exterioribus fue funi modice intro feruntur : quare etiam &
hi quoque mufculi obliquis prefunt
motibus. Si enim feptimus una cum odauc contrahatur , rc&a ccruicis peragetur cxtcnfio at finiftro labo :
rantc,& quiefccutc dextro , finiftrorfum cxtcnfio fiet: quemadinodu fbiius dexri latens mufculo
cotracto,
iodextrum quoque latus ccruix magis extenditur . Atque hi omnc$>ccruicis potifsiraum famulantur mor
tibu5»ac iotcr mufculos caput agentes fubinde rcccnfcntur, ctiamli caput fccundano duntaxat
monent. P P 7 t*k*.
S uA.S.i |
Aoniis autem de decimus, quorum utrinque etiam unus cft , in illorum mufeu lorum habentur numero , qui «• *4 F-
&*A«;r*jMfGrecisdicuntur.uuanquam Clearcbus exteriores quoquc,quos <1 undecimum» 1 u.T.
q 1
& duodecimum, & r dccimuintcrtiumi&uccimumquartuminfcrmonisprogrcirunuracrabo,licappel- r 1410.1,

laucrit * Quam ucro dilucide ucrcq; Galenus hos mufculos» fcu lumborum carnes (ut interpretis uocc
utar) dcfcriplcrit, &num etiam fimic, aut cani (qui hic mufculis admodum ab homine uariatj ipfius cnar
wio. > lu uctcrcs > hominum corpora fccantcs , immerito arguit , conucniat , penes te cfto iudicium. ip-
gy (a enim limic non admodum quadrat & longe minus homini quod tum demum
,
do hec noftra , adhibitis legionibus, cum ipfius oraculis contuleris

abunde ntclligcs,quan
:
Nolo enim prolixius fermonem

.
i
qai mrn/at ucra narrantem ,& alias facis dilbifum , quibufdamdifccptationibushicintcrturbarc: id fati&eflc artus «li<*
biitMuitrio mea hec cum Galeno pugnare moneam . In lumborum itaque interna fede quando iam omnia inte- * tmmt 7 M
, j
n L s *
1
IrnmLvr»
fimul cum peritoneo rcfc£la funt , in hominibus utrinque tantum duo apparent mufculi , quorum bm. m siler ,
dei» t
alter femoris famulatur motibus, alter ucro huius Capitis»fcudorfum moucntiura', nonus erit . Qui
lenio-
U. O WMI,
ris motui precflyin Capite mufculorum femur moucntium fextus habcbitur.quarauis
nunc obiter , Gale- Z siler.
ni gr.uia, illum Se hic dcfcribcrc, nihil prohibcat:uc prelcns fermo Galeni de lumborum carnibus enarra
,
tioni abunde conferri pofsit. Ab undecime itaque & duodecime thoracis uertebre coiporis latere , qua s 8 tsl. 4.
colle tuberculum excipit, carnofus 5 oritur niulculus, qui etiam a duarum, aliquando & trium, fupcrio-
rum in lumbis uertebrarum corporibus carnofus limilitcr prodit , & teres effectus , ab interioribus deor^ «
fum uerfus exteriora oblique dcfccndit , femper , quoulquc coxendicis 1 os contingat , carneus. u ini- tsf.xpli. I
T.
bi enim areatus, & cxcarnis redditus , in teretem finit tendinem: qui tandem in x minorem interio- u 8 tsb.L
rem ve femoris proccfiiim V infcrtus,femorisficxiuauxiliarur.Hicmulculusmliimbis modo magis, mo- x i. x/x-
do minus appaicc liuidus,& potifsimum iuxta iplius tendinis ptodu&ionem Atque hic unus lumborum rsf.ioli.l
.
z Mulcuium autem, 4.
interiorum efbnon qubd lumbi uertebrarum motibus prelit,lcd quod hic fituctur .
qui ex ilium olsiscauitatc eandem cum predi&o in lemurinfertionem molitur, in lumborum mulculo- j isb. e.
4 1
rum numerum,utincmo»qubd fciaro,fecit hadlcnus, non repono. * Secundus itaque lumborum mufe*- X 2 is. A.
lus,inlignis,craffus Si carnofus eft,priori fubiculus,fcd illo longe breuior & amplior. Enafeitur enim ex
b A 8 14. S.
c Cedis pruni facri alsis tranfucr 1 isb. P.
pofteriori (upcrioriq; olsis ilium cauitatis fede, que e regione luperioris
b
E proccflus habetur. deinde etiam ex tota illa olsis facri quoque parte, muicuius ille carneo crafloq; admo lÛb. t
I fe
dum principiocxoritur.A: modice angulliof redditus, furlum ad duodecimam thoracis collam protendi- Jeisd Ls$»i
tur,^ carnea infertione inferiori in parte inferitur. Ab interno autem latere mufculus ifte d tranfuerfis futtThk K t
omnium quinque lumborum uertebrarum procdsibus»fecundum iplarum longitudinem, ab interna fede K cetjiWi.
c sd Z fu
inferitur, lateribus etiam ucncbrarii,undc ncrui pritWum emergunt, applan
1
et. 1 8 /;. r,
fttfnufar** tatusradeo ut quadrangulum mufculus hic conftituat , cuius unum latus in d Siexmm
maftmi » bk
ilium oflc,& facro,ad exortus radicem ccnfctur:fccundum,duodccime tho fenlerwm 14
fcrjftjulmur , ttt-
racis colle longitudinis pars-.tcrtium, ipfe lumborum uertebre: quartum tulit sfUw»
nojiTtpii+n**»
ucro, a duodecima cofta, ubi iam a duodecima uertebra aliquoufquc ab- feriem
M»
\
e sfleqmsrit
ou.& U tiU- fccfsit, ad externam exoaus partem producitur, que prope modum ad
ilis et tri-
m»io
j«j, tjxsti r>ri
medium ofsis ilium fpine longitudinis confiftit. Fibre autem ipfius, ab ex- bmt mlttmis
mum 4ff*iUl*r,
terioribus introrfum oblique ad fuperiora afccndunt:& que ab olle facro Ll>. i feteu
termi-Jt. C*J A.
Jtc»n4wm.\4db^tW»m . C *4 P, principium ducunt, quinte Si infime lumborum uertebre inferuntur : que csdeUtimt
l K \f“/-
fW»* autem has ordinc uerfus ilium os,cxtcrittsq; latus infequuntur, fcnfim ia fii
19 Itb. I.
periores uertebras delinunt. Huic muitulo,qui inter dorfum moucntcs no-
nus mihi enumeratur, & decimo, qui noni mufculi coniunx cft, lumborum uertebrarum fle&cndi munus
concreditum cft,ipliqs ambo duntaxat illius motus autores funt. Scdquumhorum utrinque unusconfi- f OTfetedit
ftat,& is obliquis donetur fibris,prefcntcs mufculi obliquam quoque flexionem moliuntur, prout hic illc- hoc 8 tsb.
fro-A.
vc folus in fc colligitur.Sola itaque inferior dorfi pars,& fuperior, proprios mufculos flexionis opifices libi R
adnatosobtinent:quorum etiam beneficio media dorfi pars, ipfe uidclicct thoracis uertebre, quorum h x } f4 .r.
*
XX tsb. N’
corpora funt cxcarnca, nonnihil inclinantur,fupcrioribus fcilicct una cum ccruicc, inferioribus uero fimul 4 «*- <ii
cum uertebris lumborum inflcxis.Quanquam non inepte fortalsis cmifpiam dixerit, thoracis flexioni (quf
Vw/rr;«*j
non n j^j uniucrfo thorace fimul inflexo perficitur) etiam S reftos abdominis mufculos, thoracem deor- i 6 tsb.L \
h Vndecimus Se duodecimus utrobique funt finguli,& foli duntaxat ex fex

fum tr3 hcntcs, fuppetias ferre. lif fertti—
Yd finom f adhuc rccenlcndis,in poftcrioriq; dorfi fede politis, Galeno cogniti quamuis etiam neque horum deferi- tjsm mos*
:
liUri ia Ad ptioncni rede nobis tradi derit. Vndecimus cnim,cx longioribus totius corporis cft mufculis, abinfi- leu
*
wu-fofl,
ma 0 s acr j fc d
(-,j (* c><4 d primam ufquethoracis uertebram cxporrcûs,iIli«IJ; tftoracis k mufculo imagine fi k 14*4.4.
milis,qucm ipfi in ex ortu, &: per lumbos progrclfii connatum, in omnium collarum radices infertionem
moliri diximus. iflc iuquc.dorfum moucntium mufculu$,cx totius olsis lacri fpine fummo, fecundum ip
fius
1
Humanifabrica Ltber 11. la 7

(Ius longitudinem, & deinde ex fpinis quinque uertebrarum lumborum, ncnico uatidoq; admodum prin-
1 14U.T. cipio cnafcitur,quod 1 illi, quem in tota ferie dccirauimcrtium appellabimus, inftcnmur: deinde a tota
uo(] uc dium interna fede, m qui extra^ranfuerfam obis (acri regionem rctrorfum prominet, prin
UtTtifiui S
J7nl» h.7 <5pium hoc camofum omnino educitur:^' ut (edes, a
qua inufculus hic exoritur, acuta eft, ita <pioq; acu 11
I /Lup.i tiinlhr anguli mufeuhis inibi uifitur.Hinc furfum afccndcns,carnofiorpaulatim ad externum ipfius la-
9
**•«• tus efficitur, tranfuerfis lumborum uertebrarum proccfsibus infertus, ac ucluti teretis mufculi imaginem
n «4M.J. o
carnofafuafcdccxprimcns.Si cnim& P ncruofo ipfius, quod ex uertebrarum fpinis pendet, principio
attenderes, latior multo quam profundior dicendus dfct.attamcn externa ipdus fede Ixuis «qualis ve cft:
p 14 uux~
interna autem parte, propter fui camofx partis crafriticm,& ncruofx tenuitatem , fecundum ipfius longi
q 141*6. tudinem S finusquodammodoilliincifusuidctur,quodccimotcrtionobiscnarrandomufculoccdit , ISc

inttt locum porrigit.Vbi ucro ad undecimam ufque thoracis uertebram eonfccndit, arctior longe rcddicus,nc-
que reliquis fuperiorum uertebrarum (pinis adeo connatus , fcnftm ad primam ufque thoracis uertebram
anguftior rcdaitur,:ranfucrfisomnibus thoracis uertebrarum proccfsibus innixus,quibus fingulis ex inter
r i\ub*. &
na itia fede, r tendinem inftar anfulx cuiufdam exporrigit, ipforum proccffiium apicibus, ucluti coftg
H.M.
$ ima. cum iplis articuli termino infertunupari omnino modo, quo * quartus hominis thoracem moucns mufeu
Ati» M, M. lus, qui coftis fingulis tendinem quoque offerebat. Verum is thoracis mufculus, ab externo ipfius latere c-
iufmodi tendines remotius a fc difpargit.dorfi autem mufculus, non ex altero latere, fcd potius ab interna
anteriori ve fede tendines emittit, no redo tramite, ucrurn oblique uerfus exteriora furfum cxpanfas,quc-
admodum etiam mufculi fibrx omnes obliqui funt. Vnde quoque cucnit,thoraccm lumbosq-, horum mu
(culorum, undecimi fcilicct& &
duodecimi ope, reda, etiam1 in latera
lati extendi . Ambobus enim «que con-
tradis,tota illa dorfi pars, cui pr«fcntcs mufculi inferuntur, in neutrum latus uergens extenditunat altero
e 14 r*.T. untum contrado,in ipfius latus fpiruextcnfioncm experta inuoluitur- 1
Dccimustcrtius , cui in finiftra
“ btere dccimusquartus re(pondct,fub u undecimo occultatur, ab illa olsis facri fede x principium obti-
1
4
(pina ad cius cum ilium ofTe connexum pertinet. Atque ut illa fedes (urium afccndcns*
v nens, qu.r ab ipfius
modice !atc(cit,ita mufculi huius quoque initium infima fede acutum cft, & latius modice effedum , tan-
dem ad tranfuerfum quinti lumbomm ucrtcbrx proccfliim ducitun& illic rurfus reliqua ipfius fede latior
redditus, A: a tranfucrlis reliquarum uertebrarum proccfsibus initium ducens y ad undccimx ufque tho
y 14U X.
,
racis ucrtcbrx (pinam con(cendit:& progrcfTugracilior tenuiorq; fidus, inibi in acutum finitur angulum.
Exortus, quem dccimustcrtius mufculus ab offcfacro* ducit, fui coniugis mufculi exortui contiguus cfh
quemadmodum etiam per reliquum in altiora progrdTum p radentes mufculi inuiccm committuntur, in- ’
ter fpinarum intcrualla tantum mutuo dehifccntcs, quanta ligamenti cft crafsities , quod in (pinarum in-
tcruallis reponi, fecundo ab fibrx, ab inferioribus furlum uerfus in
hoc Capifc audics.Horum mufculorum
tcriora oblique afTurgiint>& ex inferiorum uertebrarum tranfucrlis proccfsibus, & fpinarum radicibus ena
tx,in fuperiorum uertebrarum fpinx amplitudinem perpetuo fefe inferunt . Quotiefeunque igitur utriuf-
que lateris mufculus in fc colligitur, fuasq; fibras contranit, lumborum uertebrarum, (i qur thoracis fub &
uertebra utrinque fufeepta reperiantur, fpinx ad fc inuiccm conniucnt carundcmq; intcrualla conftrin-
:
punturadcb,ut fimul contn traai mufculi,totam illam fpinx partcm,cui committuntur, appofitifsim^ exten
tantum
<lant:at altero in Ce collcdo,iii obliquum hic dorfi pars extenditur, latcralemq; illam in fcmicircu
.t 14 u.T. lum quodammodo inuolutioncmpatitur. ' Dccimusquintus & dccimusfcxtus (utrinque etiam unus) ab Ilec/mej-
undecima thoracis uertebra aci primam ufque ipfius protenduntur, totam fpinarum amplitudinem, que ab &
16.
tpfarum radice ad apicem ufque confi(lit,amplcxantcs,&: fimiliter ac po (tremo didi, camci,fcd ualidifsi-
fibris admodum intcrtcxti.Hi mufculi
1 ad duodecimam thoracis uertebram, aut
a imxtaX mis interim ncruofisq;
14 *6.
b W
Y 14
ux fupra infraq; fufeipitur, tenues funt, quemadmodum dccimitcrtij quoque ad eandem uerte-
ad eam au:
_
/ •
(j r3 m inlcrtio tenuis prorfus uifiturrat furfum cxporrcftt,paulatim

Hili
vr- /
craflcfcunt,
—K
0
quoufq; ad
r-
id quinti tho-
tllo-
‘- —
fpinamn afccndunt. hic enim tota fua mole crafsiorcs cuadunt, & furfurn tcnfi,dcnuo
i,dcnu6 c ci-
cx-
fpt'r racis ucrtcbrx
* I4M*. tenuantur ,propter primx thoracis ucrtcbrx fpinam,parcm crafsiticm cum illa qui ad undecimam c fi, for
titi.His quoque mtuculis intcrualla fpinarum opp!cntur,& inuiccm inibi contigui funt quum inter illos
:
nihil mediet, prxtcr membraneum ligamentum,! fuperiori (pina in inferiorem porrectum . Kunftio ucro
horum mufculorum potifsima cft/pinas, quibus inferuntur, mutuo colligere , itaq; eam dorii partem, cui
adnafcuntur.cum reliquis mufculis extendere. Sed ut prxfcntci mufculi, inter reliquos dorii motuum au-
torcs,tcflis fibris magna ex parte donantur.Sc quoque admodum modice obliquis motibus prxfunt.
. •
MVSCVLORVM DORSVM MOVENTIVM ADMINISTRA,

tio. Caput, XXXIX.
ORSVM moucntium adminiftrandi ratio in promptu iam cft.fi hueufqtre feftionis

noftrx feriem obfcruaucris.In anteriori enim dorii parte, illi etiam citra feftionem con- p, 7
m, „
fpicui funt,quos * primum &
fecundum nominauimus.Si ucro horum ortum dtinfertio ».
nem lubet cxaftiiis condifcerc,itlos a fuis uertebris paruo &

acutiori cultello abradcs.de
inde b tertio a prima thoracis cofta liberato, qui tranfucrits ccruicis uertebrarum is in- Tani " 4
feI I n i
Tfsc-aar (erattrrprocefsibus,cxaminabis.In lumbis, quoniam peritonxum Afeptum quoque traf
c primum in lunrbis rcccnfuimus, ac femoris moti- N aur ,
« iue. ucrlumdudum ademi (li, licebit rnufculum.quem nos la
bus fiimulaii diximus,fuo principio a ucrtcbrarmn corporibus liberare,* ad coxendicis ufque os, a fubdi-
Digiti;
.
ii8 oAnd Fefalij , de corporis

toipii d mulcuto,quino{lcrlumbonim fecundus cft,dorfuin autem moticnrium nonus, folis inanibus di- d I*.
uclkrc,ut omni cx pane nonus mufculus in confpc&um ueniat,qucm ab ofle ilium & /aero ofle erafum,!
tranfucriis lumborum ucncbrarum proccfiibus,& carundcm corporibus, & duodecima thoracis colla acu
tiori cultello difeindes, cius naturam munuscj; non ofeitanter examinans. At fi canis , aut caudata fimia ad
manum fit, primo illum diflee abis, quem in illis animalibus membraneo ncrucoq; principio, a coxendicis
ofsis elatiori fcdccnafci conlpicics,quiq;obliquc uerfiis intenora furfum afcendens,ac carnofa a udus fub
flantia, in fu pedorum lumborum &
inferiorum aliquot thoracis ucrtcbrarmn corporibus inferitur, dorfi
Quoque flexioni fubf eruicns,quain canes in circulum nucis quam homines moliuntur . Si enim hunc in-
kifntm J dagaucris, Galeni de lumbo; uni c arnibus ena: ratio tibi aliquantulo reddetur dilucidior.Hocigitur quo
,
de A humi,
homines dcflituuntur, adempto, reliquos duos, canibus hominibus &: in lumbis communes, in cane quoq;
dijje.
difl'ccabis,ut nonnullam in illis quoque melculis differentiam, Galeni intclligcndi gratia, intuearis. Refu-
tritui et 6 pinato iam cadaucre, c quintum tnufculum a thoracis uertebris paruo cultello continuo derades, donec e ijmJ».
adauwUrs
illum in omnibus infertionibus ronfpcxcris.Huic * fcprimus fucccdct , fimiliter a uertebris deradendus. H.
Ho. f » 4 «. 0 .
At in hac tundionc c mendum cfl> ne g dccimiquinti mufculi portionem, feptimi loco abfeindas: inuicc e I4M.V.
Seftimu & enim pertinaciter hxrent»& decimusquintus Icprimi mufculi principium aliquoufque h fubit. Nunc no- h ad et 14
8 .
X minimi uacu la^cutiori ve cultello, fecundum fpi narum in lumbis &: in olle facro duaum,tcntanda cft feftio, que tibule.
& imoiuk- *
undecimi mufculi principium a, (pinis libcret.Nc ucrb fimul k decimumtcrtium (ut Galenus proculdu i 1 j M.r.
k 14M.T.
bio in fiinqsalioquin ad fi&utaein aptilsimis, fecit; imprudens auferas, ac undecimi partem efie arbitre-
ris, fc&io illa non altius inijcicnda clt,quam ut undecimi duntaxat exortum diuidat: cuius crafsitiem fa-
cik co:ucaurabis,lipaiuo cultello nuilculum a tranlucrfis lumborum uertebrarum proccfsibus diflcca-

fcis,& a . Hoc itaq; mufculo a lumbo-
dccimoteitio fublcuatum,ad (pinas quoque uertebrarum innateris
rum A: ofsis facri {pinis liberato, caucndum cfl,nc illum thoracis
uertebrarum fninis adeo connatum arbi
trerisjut dcciinumauintum mufculum una cum ipfo undecimo auferas, cumq; reliquis omnibus Anato * 14***»
1
rr.icishallucincris.Poftquam igitur internum quoque mufculi larus , utcunque a fubditis connatisq; fibi
partibus diremptum confpcscris,ab ilium etiam olle deradetur, principio ipfius apprchcnfo , fcnflm at-
&
tollctunut ipfum ab iliis quibus inferitur partibus liberans, tandem intuearis m tendines illos quos a fe tn 13 rai.
, M, H.
palmitis inflar.in tranluerforum thoracis ucncbrarum procefluum apices elegantifsima feric digcrit.Hoc
n
D "imiter- adempto, citra aliam leftioncm " dccimustcrtius.S: ° decimusquintus, funt in confpicuo. Vt tamen illo o 1 4 u.
T.
'
1 & M- rum naturam ad amulsim inquiras, neccflumclt&: hos quoque a uertebris fcdulo
deradere: quod fine in
if, 1 6.
fpinar mufculis eo opcrolius prxftitcris,quo ijdem pluribus ofsibus te innafeantur, & a pluribus onum du-
cant.Ob quod laudandus etiam ucnit rerum Opifcv.qui ita mufculos hos fabrcfecit.ut fcorfum unamqui
«juc dorfi partem fucccdcniibus motibus agere pofsimusmc limul uniuerfum, multas adiones impeditu-
n.fcmpcr mouere cogamur. Cartenim ubi ile hos abftulcris.tranfuerfam duces fedionem.quz facrum os Se
infimam lumborum uencbram.ab anteriori fcde.ad dorfalcm ufque medullam penetret: ut deinde infle-
xo una cum codis thoracc,dorfum ab ofle facro diuidere queas, uertebrarum ligamenta iam indagaturus.
DE VERTEBRARVM LIGAMENTIS. Caput X L.
tinni. Inter fccundaritaqucAitcrtia: uertebrar ccruicis, ac deinceps inter

reliquarum om-
nium uertebrarum corpora, c lubflantia
qufdam reponitur, quam Galenus cartilaginem
__ _____ uocat,& qua uertebras inuiccm haud colligari , contra eorum qui illum prcceflcrunt difle alejbiar
Cap.i.hb. ctioms I roccrum femcntiam>aflcrit,Nam non huius cartilaginis beneficio ipfis,committi uult,uerum ter rmfrspuf
i: ofltbm .
t jar dorfalix inedull* tu»ic.r,inttT uertebrarum corpora Ic infinuantis. Cuiufmodi ucro hxc fit, in dorialis
mcdullc fci mone perfequar, tunc nimirum,quando prarter duas cerebri membranas, dorfali medulla: pro-
xime a Jnatas, uertebrarum toramina , fcu cauitatcm (qtiz dorfali uiampnrbct) membrana quadam olsi- bn Ucm :
bus undique connata fuccingi audies . Harc mebrana nihil pror V**' «•**
Vl Iroiov * » l,K fxriroffe tfifkkb,
fus, nififortafsis crafsitic ab illa diifert . ciuam circumolfalem ***JJ* ltti
4 .
T •
, meriori funes fenis

duai nharote aerttiral
serpere deÔas f.dbt* . Itifoilm i ueiatfopeno- ulgb dicimus. Num ucroC f.ts. 14
T is orr tebis fary- ui in dilTcCtionibus, quantum Galeni feripta oftendunt , admo- ub. iLU
U^ntem J»s torfoe 3 um fuere fcduli , accedendum fit
,
penes te cfto iudicium. Nam
.afrutieemap-
ttS
ctfi humanum cadaucr ad manum no fit , non tamc fieri poterit,
ftndseem ytpfotsf,
quin tibi ia a lcdionc Turgenti, alicuius animalis dorfum mcnlz
te/pms isiei+cute»
feni . I ftsfce oer- adhibeatur , ucl ctiainfi pifcc ucfccndum erit , ac proinde ucl Iu
tebrs di caufa ( dummodo diuina illa Hippocratisinlibro de Articu
sppetsJ/ em f tsr
.
lis oracula no fafiidiucris ) unam uertebram ab alia feiungito i
h~amns
A: quacunq; etiam corporis adhibita Cartilagine, tecum perpen-
ImMjfofener.t su~
ferior* .'7; neusbr* appeitineiintmtlem 4 foperu .
dito, num illa uertebrarum cartilago, exnuifitz cartilaginis natu
ii uifiTtoriiHtrttti rs appenistm * cartiisxisrm, ram obtineat , num ucro ligamenti cartilaginofi . Hac enim ra
didant tnylio afuissem fms tenebro coflaiutM . j 0 nc manibus pcdibusq;Tn
Dcdibusd: in Vctemin
tionc
t Veterum fententiam
fenrrnriam ,. rrliftn nrn
rclifto pro^
cui Galeni placito, iturus Cfmcqucr tibi pcrliiadcri fines, membranam quandam , cuius beneficio uerte-
bnr
i
. M
Jrfumani fabrica Liber II, » 19

brz inuiccm connedcrcntur, duci inter ucrtcbrz os,A cartilaginem Hanc ligamcnto(am,fibrofam,mol-
lcm,mucolam , neque cartilaginis modo folidam, continuam vc,nc forte duntaxatdc duritie loqui ui-
deamur. Quum tamen hzc expendes, fcdulocaucndumcft,nc in agni, authoedi, aut uituli (pinam in-
cidenti , cartilago inter appendicem corporis ucncbrjr,&ipfum coipus occurrens, tibi imponat, illamq;
cartilaginem eam cflc arbitreris, de qua hic Termonem inftituimus. Quin potius in illis uertebris perpendi
to tres cartilaginum, ut lic dicam, ordines duobus ofsibus inter duas uertebras dircmptos:ac poft modum
,
illis ordinibus animaduerfis, cartilaginu naturas obferua , firmius^; adhuc Veterum dogmati fubfcribito
Confpicics enim duas cartilagines inter utrarunque uertebrarum corpora , A ipfarum appendices politas,
adamuTsim ede cartilagincs,nihilq; ab illis differre, quz reliquos appendices A ofla imcrucniunt. At carri
y
laginem inter appendices mediam, profedo ( nili Galeni nomine oculis paru fidas tuis ) nihil prorfus aliud
quam ligamentum cflc dices, quod Afclcpiadum familiz,quzpucros Tuos in cadaucrum fcdionibus tanu
cura exercebant , ritJtvjw appellarunt atuuc huius interuentu, non autem tertiz dorialisjmc
1 :
dullz tunicz, uertebrarum corpora colligari aflrucs, nulla interim interueniente membrana . Quapropter
fi Veteribus accedis, inter ligameta, cartilaginis natura pollentia, has uertebrarum cartilagines conumcra:
expenditoq; pariter magnam Naturz induflriam , quz cartilaginofum hoc ligamentum ita adaptauit , ut
dorfi quoque motibus (uti iam prius a me comprchcnfum cft) cedendo aflurgendoq; opitulctur.Czterum
alijs adhuc ligamentis uertebrarum corpora colligantur per totam enim dorfi longitudinem, ualidifsima
:
ligamenta toti uertebrarum coiporum ambitui obuoluutur : quz etfi undique crafla, fpifla A robufta,fcd
mucofo interim humore oblita (int, attamen in anteriori corporis fcdc,ad utrimque latus, ob fui crafsiticra
confpcdiora cuadunt. Quum itaque hec ligamenta, aut (fi unius nomine omnia complcdi uclis) ligamen
tum noc durum forteq; euaferit, A omnibus uertebris ex zquo obducatur, obftaculo (ane cft , ne in exten-
fionc dorfum nimium porrigatur,incuructur ve. Dorfum enim, fi plurimum rcflcdcrctur,ftomacho, arte-
riz magnz,A ucnz cauz finflct fumme noxium . Rurfus ex fingulis tranTucriis procefsibus in contermi-
Ur rmrn!M
dlutfedtlui
nos proccflus tranfuerfos membraneum ligamentum tota intcrualli amplitudine porrigiturA in fpinarum <pnim dittr
intcruallis,ab una Tpina ad alteram, membranea ligamenta continentur , (pinas inuiccm colligantia, A uc- p*Td m*rtr •
luti muTculoruin in:crftitia.Hz membranz in fpinaru apicibus adc6 craflcfcunt,ut ad apices limul coeun- irdTum [*fi
tes, quafi toti Tpinz dorfi ligamentu conftituant, cartilaginis ctia naturz compos.Dcindc ubi aTccndcntcs
uertcbraru proccflus dcfccndentibus coarticulantur , membranea quoq; ligamenta ( fcd perquam ualida)
articuluundiq; ambiunt. InTuperpriuatum quoddam, idq; fiibflauum ligamentum, ex interna fede forami
nis ucrtcbrz, quod dorfalis mcdullz cxculptu cft, ad radicem Tpinz, pofterioris ve ucrtcbrf proccflus, inter
duos aTccndcntcs aut dcTccdentes proccflus exoritur, Temper in TubTequentis ucrtcbrz eandem Tedem inTer
tum. In canibus, & illis animalibus , quz ridum tergo leui opera accommodant , & longe laxiores ceruicis
uertebrarum articulos,& etiam longiores ceruicis uertebras, quam homo, obtinent, ligamentum quoddam
obTcnumus,cuius naturam Galeni gratia hic non grauabor (ubiungcrc. In canibus igitur , fiinulatquc fc- PnprU e
cundum par mufirulorum capitis motibus famulantium agreffus es , in ccruicc ligamentum TeTe orfert ra-
rum, A nulli in uniucrfo corpore rc(pondcns,niii Torta fsis illis uertebrarum ligamcntis,quzpoftrcmoloco
rcccnTuimus id enim cztcris robuitius cft, A colore flauum,in fibras multas diflolui poteft. En afeitur au-
:
tem id ex apicis Teptimz ceruicis uertcbrz Tpinz latcribus:A furfum aTccndcns,nulli connaTcitur ucrtcbrz,
quoufquc ad fecundum ccruicispcrtigcrit,cuius Tpinz lateribus in fiimmo apice inferitur. aliquibus quoq;
animalibus, ut ouibus, occipitij ofsi inferitur . Ligamentum hoc peculiari inuolutum cft membrana gc-
,
minumq; apparet, ob imprcfsionem illius longitudini cxporrcdam.Porro huius ligamenti naturam dilcc-
menfz apponitur . Eft c-
re licebit, quoties uituli, aut porcelli, aut h(rdi,aut uctuftioris etiam bouis ccruix
nim ligamentum hoc,fiauum illud corpus,quod ex carnibus liberatum, canibus offerre folemus. nam inter
reliqua corporis ligamenta folum,tanquam cfui ineptum, rcijcitur . Vnde ctmm a robore BruxcllcnTibus
Vaft nuncupatur, qui huius cfum puellis ad comam prolixiorem conciliandam comcndant,hinc ( opinor )
ipfas ridentes, quod uclut in fiauam pallidamq; comam prompte difloluitur prf cipuo ufu accommodum,
,
ne uertcbrz ceruicis Tuo loco prompti exiliant, quum illz laxe admodum coarticulctur , A prx cztcris ucr
tebris admodum oblique agantur . Atque ita etiam in quibufdam quadrupedibus, fecundum totius dorfi
longitudinem fere, uti inque unum amplum huius naturz ligamentum , inter mufculos dorfum moucntcs
occultatum, fecundum fpinas ferri confpicimus, quale Galenus hominibus fere in libris de Partium ufu tri
buit. Ligamentorum dorli adminiftratio peculiare nihil obtinet, quum enim dorfales mufculi omnes ADMINt-
adempti (unt,in anteriori dorfi parte, fecundum omnem corporis uertebrarum circunlercntiam, membra- 7frMti»b£M
nea illa,duraq;,A mucore quodam imbibita ligamenta in confpc&u funt,quz cultellis paru is , tranfuerfim
ipfis fubditis,a uertebrarum corporibus liberare potes non prftcriens,haud unum hic, fimplexq; ligamen
:
tum apparere, at ucluti multas membranulas inuiccm incumbentes, adnatasq;.Poftmodum cortis a uerte
bris dcarticu latis, carum quoque ligamenta infpicies:qucmadmodum A membranea illa , tranfuerforum
procefluum A fpinarum intcrualla occupantia. Vt ucro ad amufsim cartilagineum inter uertebrarum cor-
pora uideas ligamentum, aliquot uertcbrz i nuicemfunt cultro aliquo dirimendz . Dum ucro uertebras,
quarum corpora iam (eiunxifti,rctrorfum rcflc&is >3i dorfalcm medullam extrahis , tunicam , membrana
vcjucrtcbrarum cauitatcm fublincntcm,intucris:atquc uertebris ab inuiccm prorfus diflc&is, ualidum il-
lud ligamentum occurret, in medio afccndcntium defcendcntiumq; procefluum locatum . Rcic&is nunc
uertebris,A aliquo quod adhuc ex reliquo corpore fupercft,rcpofito,fcapulam A brachium , quod reponi
antea uolcbam, repetes, mufculos qui numerum, cubitum A manu amplexatur , iam feriatim a?grciEirus.
v de
. . 41
»30 <*And. Vefalt) , de corporis
PE MVSCVLO, NERVOSA SVA EXILITATE MEDIAE VOLAE,

& interna; digitorum fcdis cuti fubnato. Caput X L I.
Qm erdime V A N D O Q^V IDEMmufculos ea doftrinx fcrie cxequi inftitutum cft , quo in uno
mufculi trs corpore omnes adminiftrarc folco, commodum fore arbitratus fum, nunc mufculosin
detur, m Cd brachio &. cubito & manu rcpofitos,priuatis Capitibus aggredi , ac poftmodum commi»
lene m i M. ni omnium capite, ipforum confe&ioncm fubnc&crc. Vt itaque Galeni ordini in his mu
Admini.
fculli,quos exteris omnibus prolixittsdcfcripfic,mcacc6modcm, a a mu fculo exordiar a iiAt.
Je
fefl.&im I X tsb.h. \
H X Jt V/i* ________ qui internx manus regioni, dilatcfccnte ncniofa ipfius exilitate fubtenditur , ac ncruofo tdi n td .
penium de tcrctiq; 0 principio,ex interioris humeri c tuberis apice cnafcitur , medio *1 duorum brachiale flc&cn- bu.A.
faitu. tium mufculortim (qui cx eodem tubere prodeunt) incumbens, adnatusq; , non ramen in illorum capitu b J tdb. i.
medio (ut ali; feribunt) repofitus.Principium hoc ilico carnofum crafsiusq; redditum, mufculi uentrem C I. 1 >x-
U.x
non impenfc craflum conft ituit.qui priufquam ad medium longitudinis cubiti , obliqui nonnihil uerfus tdp.xi
s-
medium internx cubiti fcdis duiftus prorcpferit, c dentio tenuis gracihs<J; tactus, in tendinem anguftum, d 4
fcd ampliorem, qulm profundum,& ncutiquam prorfus teretem ccflat. Hinc ad brachialis ufquc radicem mi A. slter
pcrtingcm,fcnfim in brachialis interiori fede f latcfccrc incipit»ac manus cuti, ad extremam feri ufquc m ,<jui eul
tsb Z im
digitorum aciem fubnafcitur.Atqueid fibrofis nexibus adeb ualidis continuisq; perficitur, ut internam 9
dicstur, ubi
manus cutem a ncruofa tendinis tenuitate, ucl etiam acutiori notiacula liberare arduum fit . Verum inte-
etidM fyt-
rlm Galeni fiirfrngio acquicfcendum minimi cft, fi hunc toti depili manus cuti in hominibus fubnafei (ut ildbti ibd-
de fuis docet fimijs) arbitratus fucrit.Siquidcm tendo medix uolx cuti in palma tantum fiibnalcitur,non refl.
k
autem cutem contingit, E mufculo obdu&am,qticm paruutn digitum d exteris in obliquum abducere do C $
tdb.
ddi
cebimus:ncquc etiam cuti fubtenditur, h mufculofam carnem inueftienti, qux primo pollicis articulo In f fmbl td
J
cumbens, ex pluribus muiculis conftituitur. Ad hxc,nullx huius tendinis portiones in digitorum latera ex buld.
currunttqui ni moprxfcps tendo perquam obfcure internx etiam digitorum regioni obnafei uifitur . Mu- E
fculus tendinem nunc produccns,gracilis cft, atque in cubiti mcdio,fuper reliquos huius regionis , uti mo
h l U M-
nuimu»>exporrigitunnon enim dccuifiet hunc magnum extrui,quum nullius ofsis motu illum prxfici crc
MMl
C damus.Vt enim cutis circuma&u pertinax dcpilisq; fieret, ac proinde manus ad accurati iis fcntiendum ap
interne fum
tiorcfficcrctur,cuti internx mauus hunc tendinem fubftcrni (fcd nimium fortd) nobis pcrfuafum habe-
md munmi
tutem fd id
mus.Conucnicbat namque, ut manus apprehendens inftrumcntum, internam ipfius cutem adipifccretur,
n dtiml non modo xgre mobilem, cum ob alia quxdam,tum maximd ob cxa&iorcm tutiorem^; corporum com-
prchenfionem.fcd reliqua totius coiporis cute fcnfu cxadfciori prxditam . Quanquam non huius tendinis
Dcncficio,manus accuratum ta&us fenfum nancifcitur.ucriim plurium neruorum auxilio, cx quibus ad fin
gulos digitos 'quatuor furculos propagari, fuo loco docebimus, duos nimirum extemx digitorum fcdi, i Mdmmt X
& totidem Intcrnx.Confcrt quoque non parum ad exquifitum ta&um, depilem cftc interiorem manus cu- fi-cd. 1 li.
tem, quod eam a tendine fub illa dilatato prxcipu^ obtinere Galenus affirmat: fi enim admodum pilofa fo 4 etidm
rct, nequaquam libi appropinquantia tangeret, quod pili nimirum tangendo corpori ante cutem occurrc-
libri mliimd
rcnt,illiusq;contadumarccrcnt.Quoniam autem tendo ifte etiam huius regionis cutem fubduram effi-
fix-
cit, cuiuis manifeftum cft,& id ad plurimos ufus nobis conduccre.Horum itaque gratia, tedo internx ma-
MafculSfuu
irndiue U te nus cuti fubnafei crcditur.Oftendi ucrb non fcmcl in fcholis, hunc quem narramus tnufculum , ceno de-
k tendinum brachiale flc&cniium, priufquam illi brachiale afccndant,in latum
fcemem, mi fuiflc, ac portionem tendi it
} tdlmJe
frmtl deef- nem dcfijfTc.Intcrdum ucrb non ab illis tendinibus portionem, qux lati tendinis uiccm gerit porrigi uidi &•«-
,
f- mus, utrum a * ligamento tranfuerfo,tcndinibus in interna brachialis fcdcobdufto: quemadmodum e- 1
4 tsb. 0.
tiam in hominibus fecus atque in fimijs,fub pede nullus tendo diiarcfcit.nam a calcis ofle «n membrana UUJM.X.
luter cutem
in homine cnafci audics,lati tendinis naturam appofitifsimc exprimentem. Cxtcrum interim ob nonnul-
(ir trudi ut,
mdifem re- la Galeni loca haud colligendum cft,hos tendines, ncrucamvc naturam, curi citra llicuius interuentum
fum. adnafci,aut nullo interuallo cutem a tendine fcmoucri. Inter tendinem namque & cutem inmanu&pe-
i* i.».} dc, adeps plurimus continetur, cuius naturam iarniam cxplicabomcquc homines hanc folum habent, imb
de \fmfdr-
timm, (*r I. canes
plurimam quoque obtinent, Vniucrfum enim tuberculum , quod ad illorum quatuor digitorum radi
» l*b. de Ad cem prominet, Si quo pedem prxeipue figunt, adipofx eius fubftantix prxfcntia extuberat, utcunque inte
puo.fetl. rim adipe inter carneam membranam& cutem fimix ac canes prorfus alioquin deftituantur,
DE CARNEA SVBSTANTIA, INTERIORI DIGITOR VM REGIONI,

ipforumq; radicibus, & medix fcdi uolx fiiperftrata. Caput X L 1 1.
SV B ST. /t VJ prxfmti Capite deferibendam* nulla figura expreflimMs , neque illam fecus delineare
Integrum erat ,
quam entem & adipem in dextro pecoris Utere fingere conatifumus uigefimaqumta libri quinti
figura
E R uniuerfam quatuor digitorum, & fecundi tertijb; articuli pollicis longitudinem , ac

quatuor manus monticulps,quos in Chiromantia ad quatuor digitorum radices reponi-
mu$,&ad uolx medium, carnea quxdam fubftantia reperitur, qux inter latum J tendi- a mufculi
nem \* cutem partim intcriacct,partim (fcd minori portione) tendini fubijcitur Cxtc- n i ulmlM
.
rum hxc fubftantia,mufculorum carni,aut proprix peculiari^; illorum fubftantix, auti
L
Humani fabricaLiler IT. ij I
Ut forte quifpiam diceret, fimplici jami,non rcfpondct: uerum fubftantia qurdameft fu balba ?< duriori,
ncruofo^; (quo id aptius explicem) adipi fcu pinguedini quodammodo fimilis . Opinor enim ab ofsium
neruofarumq; partium huic fubftantia: ac ucluti pinguedini accumbentium atta&u &uicinio illam durio
rem cffici,illius adipis quaii modo, qui in ofsium articulis fubinde colligitur. Quamjuam non duritia fo-
lum harc fubftantia ab adipe diflrrt, uerum 8c frequenti ncruofarum fibranim &: tenuium ucnarum imple-
xu. Ad hxc,in extreme emaciatis huius femper fubftantia: portio ouardam occurrit, perinde ac fi propria pe
culiarisq; corporis eflet pars,fccus fcr£,quam adcps,qui in admodum pueris, &
prorfus extenuatis , &
ma*
rafmodc mortuis liominibus,intcrfccandumuix deprehenditur. Verum Arabes mihi hallucinari uiden-
tur,hanc fubftantiam extra mufcuH corpus, carnem limpliccm immixtamq; cftc affirmantes , illorum mo-
quam limpliccm carnem in gingiuis ac pene collocant.Haudquaquam enim expederunt in-
do, aui nefeio
numeras neruorum fibras A’ capillorum modo tenues ucnas,hanc fubftantiam intercurrentes, iliamq; nec
colore (quum ad album potius quam rubrum uergat) nec fubftantia , nec squalitate continuitate ve ctia
snufculorum carnem (qua: alioquin tot fibris implicatur,nihtla; fcr£ quam fibra quardam cft) referre. Na^-
tura huiufmodi fubftantiam, quam non nili duriufcularconglobatarq; pinguedini cxamufsim alsimilaue*
ris, unquam ftratum aliquod, aut terram prxparauit, cui apt^ infiniti neruulorum furculi implantcnrur,
quos ob exquiiitum tactus fcnfum,a maioribus nemorum propaginibus, internam manus fedem adeunti-
bus, diffundi undique oportuit. C.rtcrum et fi hxc pinguedo durior , admoduma; ncruca iit, nihilominus
in uniucrfa rerum lubftancia mollis cftuc proinde occurfantibus cedit A
ad aliud quippiain, neque id mi u *•
nimum, digitis conducit.Mcdia enim inter tendines digitos ftedentesA dura, qua: appre hcndimus,corpo
rn reponit uriVapcifsime tendines, ne aut premant ur, aut contundantur, munit :undc etiam merito huius
fubftantia: qiumplurimum inferos pedis cuti fubijcicur-prxtcrca ofsium reditudinem tunc corrigit,qua-
do in circulum nunusquippiam cft comprchcnfura. Ac proinde externa: digitorum regioni Hanc rcrura
Opifex minime communicauit,ut qux ibidem inutile pondus digitis inferret; quum harc regio, neque illo
abfolutifsimo indigeat tadus fcnfu,ncquc quicquam in obliquum apprehendat, neque toties fubulas,fcal
pclla vcA id genus artium inftrumcnta propellat, multaq; molliat & terat . Quin etiam in interna manus
fedc,ip!is quidem articulis minimum,in partibus uero inter articulos mcdijs,plurimum huiufmodi fubfta
tia: induftrius rerum Conditor produxit.Haudquaquam cmm ofsium fcdcs,quibus illa inuicem coarticti-
lantur,huiiifmodi fubftantia indigticrunt,quum ftedi, atque ideo ab apprehendendo corpore abfccdcrc

debeant A fubftantia ea,prxtcrquam quod nihil commodi in illis praftarct, obftjculo motui fieret , tum
graiuns.ut fupcrfturtum etiam prohibens, quo miniis articuli in acutos angulos ftedi pollent . Lateribus
autem digitorum Natura tantum cius fubftantia: adnutriuit, quantum medias ibidem rcgioncs,qua: ob ar
ticulorum tubera uacus manfiflcnt,rcplcrc potuit, quo & inde manus, non folum ut diuilum in mulus par
tes organum, fcd etiam uelut uaric indiuifumduo munere fungcrctur.Addudis enim inuicem digitis , ita
. eorum media regio ab hac fubftantia opp!ctur:uc fi quid etiam liquidi manu fupina continere libuerit , id
non clabatur.Quantum uero huiufmoai fubftantia ad corpora fummis digitis apprehendenda auxilij prx
ft et, nemini non pcripedifsimum cft, quem minimi latet, ii ofsium ftnibus nihil, quod cederet , anpolitum
fui(fct,ca facili dcbuiflerumpi,ncc illis potuille plurima corpora cleuarirquod modo huius fubifantixA
renitendum ilii unguium opera obimus fcliciftime*
D5 MVSCVLI S, MANVS DIGITOS

moucntibus. Caput XLIII.
a Oristim
VVM fuperiore libro quinque digitorum ofsium conftru ftionem perfeci nerer, longe * DirU.
ham »71 en- aliam articuli fpccicm in primis quinque digitorum internodijs , Se in fecundo pollicis mtt.i
haberi fcrip(i,quam in fecundo & tertio quatuor digitorum, &tertio pollicis internodio.
Illa namque mutuo ea articuli fpecic ingrediuntur, quam ><»/.vu*rCjr*ci uocant. Supe-
rius enim os in fuum (inu inferioris ofsis tuber excipit , ipfumq; inferius os in fuis linibus
fupcriorisofsiscapitula admittit. Vnde etiam limpliccm tantu motu hfc internodia ob-
tinent, qui cxtcnfionc & flexione nufquam ne tantillum quidem in iatusdcclinantibus perficitur. At qua-
tuor digitorum prima olfa inarticulationc cum illis quibus fuftinentur ofsibus coarftantur unicus enim
:
digiti ofsis finus unicum poftbrachialis ofsis caput excipit . quapropter etiam illa prima digitorum olli, ut
& primus quoq; pollicis articulus, duplici motu agi poliunt, quo flectuntur extenduntur, tnfupcrq; ad la-
b roM.k. tera inclinantur, fciijUt femper loqui inftituimus, ad hos illos ve digitos adducuntur , ucl ab ijfcdcm abdu-
it ub.p.
motus, uiginti Se octo compleri doccbimusinufculis ar quum in illo-
C f 14. <T>« cuntur. Cxterum omnes digitorum
:
b mufculus quidam brachiali infertus, nfcefTario etiam pcrtraftandus ucnit, hocCapitcno *""
mrutrt
4 uh*.0.6 rumfermone X8.
Mlf. ucm Se uiginti deferibentur. c Primi mufculi «i principium teres, & flarim ab exortu grandc,ac ex carnea Vrinutf.
d j ul.A. ncrucaq; lubflantia mixtum , ab interiori humeri c tubere cnafcitur non quidem ex fuperiori , magisqi
:
e >. i fl-
t4.x}Uh' l promincntctubcrisfcdc ,
uerum ab interiori fub ( mufculi ad internam manus cutem latum tendinem
h illiusfcrj mufculi
porrigentis, & S duorum, quos brachiale flcftcrc audies, capitibus:prxtcrca&fub
f ,ui.n. origine, qui inter radium in pronum agentes fuperior enumerabitur . quanquam potius ex anteriori fede,
g )U. A. inferius illa origine.priinus hic digito.-u mufculus initium ducat, mox ab illo latior redditus , Jc ad ulnx
&
m.
h U*b. t radijq; medium perreptans
. :
&
quo quum peruemt, exaCte iain camoius teres (in amplitudinem tamen mo
dicc dcprellusjad brachiale fenur.antcaquam uero brachialis radicem contingit,notabili latis internallo,
r
V i ipfias
:
%j% *And. Vtfalij , de corporis

ipfiusucntec In anguftum magis > coa&us, in quatuor carnofas partes diuiditur, qux lingulf neruofioref i tiA.fi.
dritJ fen-
&
anguftiorcsq; faftx,ilico in cxa&os cciliint tendinesiqui examufsim teretes, fimul communi membrana
fm f utkm-
utcunque tenui mucofafj; inuoluti.brachialit cum cubito articulum,ipfutnq; brachiale tranfccndunt,com Iam et Jit 6
muni omnes ligamento in brachialis linu obdufti. Eft autem ligamentum id ualidum & tranfucrfum,a- a*.
nuliq; formam(quod ad eius cauitatcm fpeifat)prxcipuc referens , & tota brachialis finus amplitudinem, k **<M.
ua ex ipfa originem ducit ,fuccingcns. Simulatque ucro tendines ligamentum id preecricrc, inuiccm di -
3 ufti.trcs acutos &
& intem.il lis pares condituum angulos, Unguli unum quatuor digitorum (ibi prppofi,
& &
tum adeunt, latiores membraneiq; facti, (ccunch digitorum ofsis radici, dcin toti ofsis longitudini in*
idfreni em
feruntur. Dum ucro prima digitorum olTa perreptant, tranfuerfo quoque obuoluutur ligamenta , quod
1 I
primi me—
ex tuta internx ofsis fcdis amplitudine enatum, canalem oblongum (eu anulum effingit , quo primi mufeu tpiit.tjmim
ii tendo, una cum
n alio, quem huic fubijci dicemus , fecundum digiti longitudinem fccurifsimc deduci
'
tume ne fua fede a digito declinet, aut contraCtus,fuo ve munere fungens, cleuctur , pulchre amplc&itur bmLt iJpre
ita tamen, ut tendini liberum iter citra omncm.conncxum per ligamctiim pateat. Tendines enim qua pri ,
tn 6 ttuy,
inis digitorum olsibus porriguntur, neque tranfuerlis ligamentis , neque ofsibus , ucl quouis pafto adnexi
hzrcnt fed ligamenta uclut per lubricos & lanies anulos, fibi laxe cxculptos, minime impediti perreptant.
:
Cxtcrum his primi mufculi tendinibus , 11 ubi primo digitoru ofsi incumbunt Apriulquam fecundum eo n ai i f te.
eui JJtOif
liL.i.Jt fccndcrunt (quanqua fccus Galeno nilum fuit Jpcculiarc rarumq; accidi:, q, loga lectione diuili, alium ipfis
&y6tmk.
T/a fau fobftratii tranlmittant tedinem , de quo flatim ac prefentis mufculi funftionc fermoni addidcro,fum per
tractaturus, functio aute piius eft, fecundu quatuor digitorum os fleficrcjllud brachialis medio, ubi inui-
i
ci adhuc iplius colligantur tendines, quam poteft proxime ad inoucns.Kt quemadmodum minimi digiti fc
cundu os, exteri digitoru fecundis ofsibus minus eft, ita quoq; & eius digiti tendo reliquis tribus gracilior
lrri a.. uifitur ut Si camola mufculi pars, tendinem parui digiti promcns,cxtcras gracilitate fuperat. » Secundus
:
o 6t*.S.
mufculus, P primo fubieflus, ab interiore humeri tubcre.fub primi capite, fui initijuix aliquam portio
<1 7
p ftm.0.
nem alfumit fed ex anteriori ulnx r proctlfu (quo illa humero coarticulatur) potilsimum cnafcitur.idq;
:
q tfi,.,.
prxcipuc ab eius procclfus radice: quandoquidem iplius fuperior pars, fcu apcx,illius * mufculi excipitur 1)^.1 s.
infcrtionc,qui cuDitum flectentium cftpofterior.Sccundus itaque mufculus hinc prodiens, exacte car- r
nofus teres (nonnihil latus tamcn,& ut primus, modice dcprclfus) euadit ,
& &
mediam cubiti fedem co. tep.x+U.t
CMim L.
prehcndcns.ulnx adhuc adnafcitur,a qua exortus fui robur non modicum ea fede afcifcit,qua ulnx u rrf % r.
branco conneflitur ligamcnto,inter radium & ulnam tota cubiti feri longitudine canfiftcnti. Quando ue C 6 imI> A.
1 in qua-
r b mufculus parum ultra medium longitudinis cubiti defeendit , aliquanto anguflior redditus, u 7 ud».\
tuor carnofas portiones funditer ac primus finditur.Qux ante brachiale in teretes eclfant tendines, tanto
imter t
T.
primi mufculi tendinibus fpifsiorcs, quantum fecundi mufculi moles primi magnitudinem exccdit.Hi ten * 6 uLB-
dines communi membrana perquam mucofa,ac exteris omnibus no carneis membranis rubicundiori in-
uoluuntur,fimulq; cohxrcntes.lub primi mufculi tendinibus per y tranfuerfum intemx brachialis fcdis Ii 7««M.
7
gamentum,in manus uolam contendunt, in qua xquales angulos efficientes, mox inuiccm dirimuntur, fin
guli ad unum quatuor digitorum excurrentes. Quemadmodum autem per uniucrfani cubiti longitudine
brachiale fecundus mufculus primo fubftcrnitur.ita quoque primi tendinibus , fecundi tendines fubij-
ciunturA eodem linrul ambo fecundum primi ofsis digitorum longitudinem , tranfuerfo ligamento ob*
dufti,xqu£inibiatquc in uola&brachiahs finu fpeftantur, teretes. Minime enim ucritati confonum eft,
libi ii fecundi mufculi tendinem in
primo i ntemodio.ut Galenus alicubi alfent, dilatari. 1 Porro ut fecundi mu * Hic feri«
,/i. fculi tendines concinne ad tertium digiti internodium pertingerent, priini iam mufculi tendinibus in fe- iim freO*
x» eundum os ncceflario infertionem molient ibus, opcnrprccium fuit, fecundi mufculi tendines aut ad tendi extremmt
/,mi mwj mummt 6t
nu|n pfjmi mufculi latera porrigi, aut quum iplis reda liibijciuntur, incumbentem illis tendinem perfora-
f ,
7 Mtbmitm.
ri,hacq; ratione fubftratum fecundi mufculi tendinem tranfmitti. At quum ofsium latitudo , ut tendines
fecundi mulculi ad latus dcclincm,minimeadmittit:quumq;, fi forte ad latus ducerentur, obliquum fani
litum obtinerent, ac proinde obliquo etiam motui prxeflentireliquiun fuit.longa tectione fuperiorem ten
dinem mirabili induftria findi, ut ea feftione fecundi mufculi tendo ucftus , ad tertij ofsis radicem pcitin*
geret .iplius flexionis, ut poftea dicam, autor.Vcrum ctfi tendines primi mufculi perforentur, ob id tamen
• imferitu
li. i dt ^,m Galeno netniquam credendum eft, cos fecundi digitorum olsis lateribus inleri , quum maxime inter X i /for»
nx illorum fedi implantcntur, ac fuis apicibus poft perforationem, fub fecundi mufculi tendinibus colii- ruf Ibi,
"ttrtUk. ganturA perinde aefi non fuiflent pcrforati,fed tantum latiores rcdditi.infcrtionem moliantur, nonnihil b F /gar*
1 ofsiculura fibi
i,\fu f*ri. ante hanc infertionem in fcnibus.impcnfcq; o(Tcis,ut lic loquar, hominibus, innatum ue CMf. j i Lk.
b patcllx genu ufum for- -cr S mm-

dieantcs,quod «fsiculorum fefamo lemini comparatorum clafsi aferibitur. Si
I
fntl- ui.k.
&
mamq; quodammodo, ut reliqua fefamina olsicula, refert, fuaq; lubrica fupetficie (qux ex tendinis fub- c si.up
ftantia tantum prominet)
c rui prxponitur,intcr duo capitula occurrcnti,quibus primum quatuor digi
Ii i
7 U. 1 t.
torum os fecundi olsis <* finus fubit. Atque ut primi mufculi tendinibus ciufmodi innafeuntur ofsicula, fic imur G
obtingiuit tendinibus, priufquam digitorum H.
quoque alia fecundi mufculi tertijs ofsibus inferantur. Horii
j
tendinum « ofsiculumlinuiprxlocatur,refpondctq;,qucm in fuo medio habent fecundi digitorum ofsis
Mt. ,
inarticulata.Quanquam inierim 1 omnibus alias nobis confpicuis in manu fc e f-firri*

capitula,tcrtij ofsis linibus
faminis ofsiculis.hxc qux diftij iam duorum mufculorum tendinibus innafeuntur, fint minima, obferua- Xlfirmrt
ra.11 U. i.
tu<J; difficillima.Cxter iim ut in
brachiale, fi tota primi digitorum ofsis longitudine primi fccundiq; mu-
, f nm
fculi tendines tranfuerfo ligamento cinguntunfic quoque in tota fecundi olsis longitudine aliud ligamen
tum tendinem fecundi mulculi hac porrectum obuoluit,aut,ut fcoicl dicam,ciufmodi ligamentum toti in
lemx
J
i
Humanifabrica Liber II.

tcrnz digitorum fcdi obtenditur, quod n ulla membrana, nullo ve alio uineulo.aut fibra etiam, tendinibus
adnafcitur.ncc ibidem quicquam membraneum inter duos tendines inuiccm fuffiiltosintcracnit.
Inuola
tamen, priulquam tendines, digitorum lijramcntafubeunt.fingulinrorijsinduuntarmcmbranulis.queten
g «m». m. dinibm.quibufdam fibrofis nexibus adnalcuntur. B Tertius * h uvuiiuu aiiiin- tmaia
K takm e »
' '
* .... .
“ mufculusa fecundo mihi
milii piuriiu
prorfusdiftin- In
Eultur > non:ln ac intcnm lolicito.num fecundo illum adnumeres, ac fecundum tunc in quinque carnofas f“
'
Mi.i.
I t/fr.i fu illi duntaxatcohxrcns.Enafcitur quidem camco tcrctiq; principio cxulnx 1

fcdc.quahxc radi; capi-
14 Ut.
l/t I tulum in proprium finum excipit:& hinc prodiens, radio attenditur, illi tiniucrfa ipfius propemodum lon-
£ yui.x g* tu< *“ ca d n atusA' ab ipfo principium continue ducens, c.xcapotifsimum fede, ubi k membraneum li-
imtn s ,t,
gamen, fecundum cubiti longitudinem porrcdum.cx radio ad ulnam cnafcitur,quod etiam huic mufculo
principi; portionem otfcrt.Quum ucro mufculus radio ad hunc modum expanfus , ad brachiale properat,
J 6 t*l. $. in teretem ccfTat
tcndincmmcculiari membrana, quam mucor imbuit, obtedum: non autem communi
1
m 6ld ' E mcmbrana,quz in brachialis unu

' ,T1
fecundi mufculi tendines inueftit. QujneriamtCTtij mufculi tendo
° 4 nu ^‘ <luatuor fecundi mufculi tendinum fubijcitunquamuis interim per tranlucrfum brachialis feratur n
!’
j
fiUt
libamentum, illius attenfus lateri, epiod ad pollicis radicem confiftitrubi etiam brachialis os pollicem fu-
,
j» ftinens,
0 linum huius tendinis porifsimumoccafioncinfculptumhabct.ad
quem tendo reflexus, medius
utatur, ai ûc inter P mufculos primum pollicis os & fecundum fledentes occultatus, ad fecundum
pollicis repit in
tcmodium,ubi tranfuerfo ligamento in tota fecundi ofiis longitudine exceptus, tertium os accedit, cui la-
‘""m "um
tcfccns ualidc infcritur,cius ofsis flexionis, uti mox fubiungam, futurus opifex. Priufquam ucro tertiu pol-
fiatmr. licis articulum tendo iffc ad fuam ufquc infertionem omnino fuperat, illi fefaminum innafciturofsiculu,
p 6 tab.K, quod fua lxui Se lubrica fupcrfirie,qua extra tedinem prominet, anteriori finus fcdi prxponitur , inter duo
ca tul a confpicui, quibus fecundum pollicis o$,tcrxij ofsis finus fubingreditur. In caudatis fimi;s tertium
” l * hunc P*
* ‘
mufculum non rcpericsrucrum in uolx medio , R tendine fecundi mufculi, medium digitum peten
q* qusfia te, exigtia portio cnafcitur,quxtranfucrfim ad pollicem duda, ultimo ipfiusofsi implantatur. Atque iu
uiina > im hxc tendinis portiuncula peculiarem portionem camofam, ut exteri quatuor fecundi mufculi tendines,
6
“5 A*'* ncutiquam adipifcitur,aut etiam accedenti medium digitum tendini alligatunat ab ipfo prorfus cnafci-
tur,fupcr “dicis tendinem tranfuerfim ucfta.Cxcerum non caudatae fimix, magis humanx conltmdioni
fmr .
accedentes, r tertium mufculum hominis mufculo figura duiftucj; (nili quod etiam infignius * fecundo
r 6 tat. tu mufculo continuus fit) fimilcm nancifcuntur.ucrum uti illis quoque fimijs pollex multo minor inualidior
§ 6 S. <!jue quam homini obtigit, ita etiam tertius ipfarum mufculus ad proportionem minor graciliorq; quam
hominis mufculus fpeaatur.Quinimo,quum earum fimiarum pollex etiam adhuc breuioribus graciliori-
busq; ofsibus extniatur, quam exteri illarum digiti, tertius mulculus graciliorem merito tendinem in ip-
fc profert, quitn fecundi mufculi funt tendincs:quum interim in homine terti; mufculi tendo, fecundi mu
fculi tendines crafsitic infigniter uincat, quemadmodum Se humanus pollex mole 8e robore exteros anteit
digitos. Adeo, ut haud mirum fit, Galenum iam exactius diflediones aggredientem, in primo de illis Ad-
miniffrandis libro fcripfiflc, terti; nobis ita uocati mufculi tendinem ilfis tendinibus graciliorem cfTc qui
,
a fecundo mufculo producuntur.quod fanc haud feciflct,fi hominis perinde ac fimiarum hiftoriam polle- PrUmtiln
ris tradere fludiiiffet,aut homines alioquin fcdioni accommodaflct,ucl tunc prxeipue ,quum Epicuri phi
lofophos,& Afclepiadis medicos, ea qux Hominis pollici cum fimix pollice in magnitudine & robore eff
differentia, tam prolixe irridet, ipfcq; eos reprehendendo facile offendit, quam hominis pollicem nunqua
• fccucrit.Porro fi infuper nolfrum de ucra hominis fabrica fermonem permulta hactenus Galeni placitis
jn primo de Partium ufu libro renicentia adduxiffe expenderis , Se potifsimum illi figmento quo is adhuc
j[er ^
, GaUmfU-
in anatomicis rudior^nolliccm non ad brachialis mcdium,cxterorum digitorum modo , fcd fuper alios, *»u <•***
uerfus uolx medium fledi comminifcitur.non me infeitix,aut in Galenum communem prxeeptorem im
pietatis priusinfimulato,quam propri;s manibus (ut & id cum ipfo dicam ) fcdioncm obieris,aut alteri ac
eurat^ illam tradanti, admonitus iam alf itcris,rem uniucrfam diligenter in fimi;s & hominibus obferuas.
Repcrics namque, non modo nunc commemorata, Galeni fententix dodrinxq; merito rcludari:fcd& id
pJ&J
m, *
quoq; maxime, quod de fecundi ac terti; mufculoru fundionc fubnexurus fum Opinatur enim Galenus,
.
& cum illo omnis rcfcdionls profefiomm chorus, fecundum mufculu quatuor digitoru primu tertiumq;
os fledere:& quem nos tertium rcccnfuimus,fccundipollicis ofsis & tertij flexum moliri:quum tamen am
bo fuorum digitorum duntaxat terti; ofsis, ut primus fccundi>flexionisrcucra opifices fint.Nullu enim mu
iculum primario os moucrc,nifi eidem inferatur, Galeno exterisq; Anatomicis firmifsimi axiomatis lo-
co habetur.at fecundi mufculi tendines neque primis quatuor digitorum ofsibus, neque terti; tendo polli-
cis fecundo ofsi, ne obfcurifsime quidem infcritur,applantatur verergo neceomm quodpiam hi mulculi
agunt . Neminem enim fore arbitror, qui (ctfi Galenus id primo de Partium ufu aftruat) fecundi mufculi
tendinem primo ofsi dilatcfcentcm implantati didurus fitrquum Galenus in difledione temporis fucceC-
fu exercitatior , tribus intericdis de tranfuerfo ligamento uocibus , integram paginam ibidem rcftitucrc
conatus fuerit parum tamen fui memor, quum poftea infertiones tendinum in digitos, fimul in numerum
:
colligit. Ac proinde fi beneficio tranfuerfi ligamcnti,quod in primis quaruor digitorum ofsibus & fecun-
,
do pollicis cxiflit,hxc ofTa a fecundi & terti; mufculi tendinibus flcdi,quis pro Galeno ccrtans,illiutq; po-
x Jtat e. (feriora ucrioraq;fcnfa capiens contenderit, refpondcat is quxlbj cur minus & ' primi mufculi tendines,
V 3 prima
I
jind. Vefalij , de corporis
prima quatuor dictorum ofla Hettant ? quum « m codcm iigamcn:o cununcamu I .nvu
tendinibus prima internodia uccp > quis de
,u«i« r û-u,
prorfus cft, cuius beneficio potius fecundi mufculi, quam primi
monftrarc poflct.Quinetiam in medium adferat obfccro.quamobrcni
Galenus non fcolcru , lccundi qua-
tuor digitorum ofsis flexiones, tendines fecundi mufculi omnino autores clTe ?
quum tamen Si lccundi m
tranfuerfo obuelcntur ligamento. Ad hxcqllum me do-
ofsis radice, totaq; iplius longitudinc.hi tendines
cere optarim, quamobrem Se primus Se fecundus &
tertius digitos moucntium mufculi, cuain'bracl|ialc
non mediocri ductus lon- « 4 »1.8.
non deflant, quum in interna brachialis fede “ tranfuerfo ualidoq; ligamento
quamplurtmi tibiam occupan-
gitudine contineantur. Similiter rationem comminifci uclim.quaproptcr ssm.Su.
inter tibia: ofsis extremum de calcem , ac rurlos
tes mufculi.qui pedem adeuntes, > tranfuerlis ligamentis
inter fibulz apicem.exteriorem ve malleolum ac calcem
obuotuuncur , non illorum ligamentorum etiam
exteris mulculis,
auxilio pedem moueant, quum tamcnjin his omnibus par fit ratio uti etiam in omnibus
:
qui tranfuerfo ligamento in alio oflc.quam unde

principium duxere , induuntur. Ac proinde plcrolquc in
ligamentis ciiciindatos,in me- uuh*
y cubiti exteriori fede, &in • tibix anteriori regione , tendines ibidem
Jf X
rui l,t,J
ha&cnus ex digitorum mu-
dium, ad robur huic meo paradoxo conciliandum.non adfero. Vt itaque tres
fcuUs enarratos brachiale non flcdcrc.ccrto certius conftat.ita

quoque nifi luorum, quibus inlcruntttr.ol- * teab.f.
(ctfi prxtcrca Natura primis quatuor digi-
fium flexionis opifices cenfendi funt. Si quis tamc nihilominus l ttb. A.
torum lingulis ofsibus a duos peculiares mufculosA fecundo pollicis ofsi tres, eoru m ofsiuin flexionis au a y ta.fl*
rores elargitam clfc mox docebimus) tranfuerfi ligamenti

imeruentu, primo &
fecundo mufculo primum r*fl. i.t.f
m**A.
8
arbitratus luerit , non ofcitantcr
quatuor digitorum os, ii tertio item mufculo fecundum pollicis os fleai
primum internodium, quod ex iplius lentcntia.prmu ac
cuiufquc internodi) flexionis uim perpendat, nam
explicandis mufculis inflecteretur, uix fir-
fecundi mufculorum tendinibus.ac dcin alijs duobus paulo poft
etiam unicus tantum tendo hu-
mius flexionis robur, quam tertium internodium commonUrat, utcunque
ligamentorum beneficio flexum peragi contendet,
ius motus dux ccnfeatur. Infuper fi quis tranfuerforum
rationem fane adferat oportet, qui cueniat.tcrtia fecunda digitoru olfa.extcnlis & ‘mmtxis pnmis.pofle
&
flecti Ii enim tranfuerforum ligaminum auxilio
:
fecundi mufculi tendines prima ofla inflecterent , nece Ia
rio tertijs ofsibus flexis, prima quoque flexionem femper

experirentur , quum contraCtum tendine luum m
inoliri ncccflum fit. 1 res itaque nunc dictos mu b 6 tab. fr
quo obuoluitur ligamentum, perpetuo uim Si renixum ’
produxit ne Ii forte in ma- SM-

kulos,cx difsitis regionibus, per totam nimirum cubit i longitudinem Natura
:
aflumerent eam came obruentes magnam ponderofamq; redderent quod quantum ad

nu principium , , .
colligit . Deinde robur m fle

uaria,qux manu obeuntur, munia incommodi intulilfct,quiuis promptilsimc
trione maius requirebatur, quam quod breuibus mufculis prxflari
ualcbat, qui ex proximis ijs quz moucn-
fcilicct ualida flexione pol
da erant ofsibus principium ducerent. Atque hanc pariter ob caufam , ut digiti
proprios exigunt Illi
Urent, non unius tantum mulculi ope tres digitorum articuli fleduntur, fcd linguli
.
quidem articuli,quos reda duntaxat, Si in neutrum latus inclinante flexione agi oportuit unico codcmq; ,
ualido contenti fuere tendine : illi uero.qui flexu fuo in latera etiam inclinari debebant, pluribus tendini-
non admodum ualidis (ut etiam illorum flexio infirma cft ) eguerunt . Porro ten-
T rsnfutr - bus mufculisq;A illis
dinibus tranlucrfii ligamenta lccundiim digitorum olfa (utihadenus latis conftat)

obducuntur ne quo- :
forum bg*
meiHorum tiesfecundum aut tertium digitorum os infledimus,tendincs tanquam rcdiprotenliq; funiculi A* uirgulx
fecundum ofsium flexionem non incuruatx,a flexo iam oflc ad cubitum tcnfz exurgerent, &cutcm in
uf»h mi-
altitudinem cleuantes, manus uolam turpiter implerent. Ligamenta cnuiuctli tendines contrahantur,
ram
Miutfari cos tamen ofsibus,quibus non inferuntur, adiacerc cogunt. In
uola ucro Si brachialis fede mucofis mem-
membrano branis tendines induuntur, quo tutiores procederent , casq; membranas tanquam propugnacula Si muros
rmm ufm. fortirentur. Sed fecundi mufculi membranc alius quoque ufus exiftit fiquidem
c mufculos oblongos
:
& C 6 tab. £
paruos, quorum opera digitos quatuor pollici adducimus, ab illa cnafci audies. Cxtcrum iam opportunum ady. 7 ta.
Trtdtci"* dadf.
crit,niufculosprimaquatuordigitorum oflaA primum fccundumq; pollicis fletf entes, aggredi. Sunt au
fefi tertii
bini , Si ad fe-
im mmmtro, tem hi omnes numero trcdccim ad fingulos nimirum quinque digitorum primos articulos
:
ordmt\f»c- cundum pollicis temi. >1 Qui quatuor famulamur digitis, omnes redi fecundum poftbrachialis longitu d fui At
c ofsibus connati, & denique ulmla.
ctsltHtn.
dinem digitos adeunt omni propemodum ex parte carnei, ac poftbrachialis
th.tpKJ**
primorum olsium uitiunu
digitis ouium
trimorum in uigicis lateribus nuci tui m
interiori in «ut. inferi. Duorum igitur paruum
fede muni.
i uu... digitum flectentium
- ----- —— C l.xfig.
eap.XS li.
7 unus
f„nus ab exteriori latere fuperioris partii olsis quod pamoprzlocatur camofo principio
partis poftbrachialis ofsis ,
Utorfulfrr , I.I I. I 1 t.
muuit dig/~ oritur eria nonnihil inibi adnatus brachiali. Hinc reda afccdcns.ad
,
primum ufquc digiti hoscarnofusper I III.
tu. manet ubi ucro os contingit latiufculo tendine exteriori olsis lateri, uerfus interiora tamen , inferitur.
: ,
f
cxtrcmii,originem ducit:
Alter ex interiori ciufdcm poftbrachialis ofsis latere , ad iplius iuxta brachiale
& inter idos &libi proximum ad digitum tendens, carnofum quoque permanet , donec lato ac ueluti
membraneo tendine interiori lateri primiofsisparuidigitiimplantetur. Quando utrique mufculi colft-

gumur.primum digiti os in neutrum latus ucrgcnsflcftitur.fi ucro exterior egerit, interiore quicfccnte, *t*.+.
interiora p
digitus in exteriorem partcm-nonnihil inclinans fleditunat folo interiore laborante , digitus ad n I fi-cap.
conniucns, flexionem experitur. Ad hunc fane modum aliorum trium digitorum mulculi habent , adeo ut illt-iV.
bini in lingulispoftbrachialis ofsium intcruallis (quz tria funt) reponantur A
8 is qui indicis interiori ltt V.
teri inferirur,intcrno poftbrachialis ofsis indicem fuftinentis lateri

adnafeatur , in uolam magis quam in i xfrua.
%1 Itb.l
externam manus rcgioncm.ut exteri primos articulos flectentes mulculi, protuberans. Horum mufculo X.X.
K
b felamina olsicula illis ma-
rtim tcndinibus,qui admodum breues luntA.uti iam monuimus, latiufculi, k fu O.
nifcfliora innafeuntur,
1
quz k primi & 1 fecundi digitos moucntium mufculorum tendinibus pecu- i 6 tab. 3
liaria
Humani fabrica Liber 11
diximus.In mulieribus namqueA non admodum ciiccatit/cnibusq; aut odeis uiris , ea ofsicu-
liaria c(fc
diflccandum etiam facile occurrunt, qux latui iua A lubrica fuperficic.qua ex fuo, cui innafeuntur,
la inter
to i/t tendine prominent^nteriorem contingunt m capitis fedem, quod primo digitorum ofsii 0 finui inarti-
*7 ° cu^'" r: tJ Ut fmgulis podbrachialis ofiium capitibus unum ucnnquein anteriori iplius regione prtdiga-
'
.w-
tur oîtulum.cius ufus gratia, quem ioprimo libro, horum ofiiotlorum naturam explicans, commemora-
/(f &
c4m. x, ui.Catterum » mufculi, quonim beneficio primum pollicis internodium fieflitur , unicum P mufculo, i Ini i—.
a. qui pollicem a exteris digitis maxime abducere dicetur, carneam molem condituum, qux ad pollicis radi P*5 '"' V
P jtat p. cemrcpolita.montcm, quem chiromanticorumalij Veneri, alij.Marti alTcribunt, effingit. Galenus autem
***- P*- in libris de Vfu panium, hanc molem falfo unicum c(Tc mulculum arbitratus eft quem *
, pollicis ab indice
abduflionis autorem reccnfuit,cuiq; ualidiorem motumicrafsioremqj tendinem quam mufculo tertium
,
pollicis articulum deflenti, perperam alcriplit. Quemadmodum etiam uetitati parcens, S molem illam
u^ f
1 !lw l' carneam, quam chiromantici Lunae monti tribuunt, unum quoque mufculum, quo paruus ab alijs abdud-
iMfJ$ lur.cfli: ibidem docuit,quuin interim maiorem iplius portionem exterior mufculus primum minimi digi-
r 4 *•*<, ti os deflentium procreet. r Primus itaq; pol icis mufculus, ex fuperiori * traniucrfi brachialis ligamen-
6 tjrncus enafeiturA' toti primi pollicis ofsis longitudini interna regione attenfus, perpetuo carneus
**
‘i <1
id* inferitur, perquam obfcurc fecundum pollicis contingens internodium. * Secundus, qui nuper diflo
t tllb.h,‘
7 uL.i.
prorfusocculitur,longcq;minorilloed,ex tranliierfoquoq; liga mento, A “ ode brachialis pollicem fuW
u ciente enatus, in primi pollicis ofsis radicem impiant.itur , non ultra medium longitudinis primi cius ofsis
“PjM l i pertingcns.Sunt itaque hi duo pollicis mufculi inter digitorum motores duodecimus
1
‘ -
dccimustertius, A
‘
iimodooflomufculos,quatuordigitorumprimainternodiaficflcntcs,antclu>5enumeraucris.Porr6qui T
x7.i?m- fecundum pollicis os deflunt, 1 tres numero cenfcntur, magis differentem litum.ab illis quiquatuordigi
7*
torum prima odadeftunt.obtincntcs.quamduoprimi pollicis ofsis dexus opifices. Qui enim quatuorfa- ‘P4 f‘-
“ ’
mulanturdigitis,reflafccundummanuslongitudincmproccdunt:quiautcmprimumpollicisosficflunt
nonnihil oblique riucunturtfcd mufculi, fecundi pollicis internodij fictionis autores, quodammodo tranf-
ucrfi cernuntur. Opcrxprecium namque crat.quatuor digitos uerfus brachiale inclinari pollicem ucro il-
:
lis in functione oppolitum,ad ipfos inflcfli.Mcrito igitur tres mufculi, fecundum pollids os deflentes, ex
uo!a,tanquam e quarta circuli pane, principia fortiuntur: nimirum ad cius linex circunfcriptioncm,que ui
talisA cordis chiromanticis appcllariconlucuit.quamuis nonnihil ulterii», quam ea confidat linea, ex uo
Iainitium ducant, ad trianguli nimirum il!ius,qucm chiromantici in media uola collocant, fuperius exte A
rius latus.Primus itaque mufculus obliquum latumq; principium ducit ex podbrachialis olfc , cui medius
innititur,modice lubter iplius capitulum digito inarticulatum. Hinc carnofus prorepens , nonnihil angu-
ftior redditur, A membraneo tendine, fecundi pollicis ofsis lateri,quod indicem fpcftut, uerfus interiora fe
infcrit.Sccundus inferiore fuo latere iam diflo mufculo coeiguus, ex media fede podbrachialis ofsis, quod
mediopraq>oni(ur,origincmducit,nonnihiltamcn Aos,quoanularisfulcitur, contingens. Origo huius
quoque tenuis lataq; c|t,A datim carnea ad inlcrtionem ufquc confpiciturcqnam in medio interioris par-
tisfecundi pollicis intcmodi)tcntat.Tcniushuicproximui,ex podbrachialis ofsis anularem fudinentis
radice, qux brachiali coarflatur,origincm pariter la tiufculam fumittA oblique pollicem accedens , lateri
intcnon iccunm pomctsintcrnoaij ucrms priora impiantatur,tendinc etiam UtiulcuIo& breui ,cui prxe
, <
*A* puum maximum ve fefaminorum ofsiculorum circa manus digitos repertorum X ofsiculum innafeitunu
jJ***T.
ri&nriini fecundum nollicis os fledentium muhrulorum tendini tninn«.rtKri(rir z r.fxin
1 jUi.ir. Ium, Contingunt ucro, aut prxlocantur duo hic ofsicula.lxui A lubrica fua lupcrficic qua e ^tendinibus
,
prominent, anteriori fedi capitis primi pollicis ofsis, quod fecundi ofsis finuiirurticulatur: itaq; ofsicula
a 6 mmfe. nzc eius fcdis latera fpeflant, ut inter ipla a tendinem tereij digitos moucntium mufculi tuto ac citra eo
»*• i prtfsioncm, fallacem ve alias fedem, aa fcrtium pollicis os ferri linant. Cancrum tres idi mufculi, dum una
contrJh un[uri n fefeq; colliguntur, fortifsimc fecundum pollicis internodium deflunt primo autem dun
j
:
uxat agente,ad fuperiora uerfus indicem pollex dirigitur.dum ucro fecundus folus cotrahitur, ad medios
digitos pollexfieflitunquemadmodum infimo ad fuumprincipium contraflo, pollicis deorfum , magis A
uerfus paruum digitum flexio pcrficitur.Hos tres.ctli in limijs quoque obferuentur, Galenus non modo i- Tr„ («»„-
gnorauit, ucrum etiain falfas rationes in pruuo de Partium ufu adruit, quibus imperitior aliquis animum a—,
adhibcns,nc hos quidem inter fecandumaggrcditeniarct.Ncqucetiamucrifimilccd.quumfccundbAd •* /W™-
minidrationes anatomicas emitteret, ac in fecundo de, Partium ufu libro lineam unam de mufculispri-
pio* digitorum articulos flcdcntibus,poft illorum librorum indubie editionem, &
non ex totius in ipfis nmsiL
s
alioouin occurrentis enarrationis fcntcmia,intcrijccrct,hos mufeuios ipfi cognitos fuifle, quum illos nui-
libi dc(cripfcrit:qucmadmodum fecerunt A rabes, hos, quantum auguror,cognofcentcs,& duos, qui primi
pollicis ou>is flexioni pr*funt,ncgligcmcs.Vndccim namque mufeuios in manu digitis fiedendis extru-
«ftos rccenfucrunt,odo quidem ad quatuor digitos, tres autem ad pollicem referentes. Quanquam rurfus .
»mbigcm,num cafu ipfi Vndccim,loco Dcccm.cx Galeno fcripfcrint : quum citra abamtJcfcriptioncm,
mufeuios tantum Oribahj more cnumcrcnt.Quinctiam in primo de Admintftrandis fcdionibus Galeni
libro.omncs quos hactenus uidi codiccs,trcs mendas in numeris habent. Odo namque duorum loco illic
lcgitur,ubi manus mufculi, pollicis in latera moribus fcruicmcs cnarrantur.& rurfus ad calcem propemo-
dum libri, quo cubitum moucmes mufculi rccenfcntur,Trcs fcribitur,ubi Duo,infupcr Duo, ubi Tres feri
bendum fucrat:non fccusfane,ac male etiam Primi ufus,pro Secundi illic lcpitur,ubi Galenus in eodem
libro ligamentorum ufus comme morat. Verum hxc, cum innumeris fanc alijs pro mea uiriliin Galeno
,
V 4 candide
. .
.
»j6 And. Veftlij , de corporis

candidi funt rcflituta , quem nuper Italia & Germania latinum dederunt . Hadcnus itaque fede-
Vetimv ft cim mufculos, quibus digiti flectuntur, commemoratu ac proinde nunc b decimusfeptimus , digi- b ?u.
: z.
ftimut
tos extendentium primus futurus , opportune deferibetur , qui c principio ex carnea ncrucaq; fubfhn %
difji
tot moutn i
*MV. tia mixto, & utcunque lato , a prominentiori fede exterioris humeri d tuberis cnafcitur,& per mediam
\
pertingit, arctior redditus, intres portiones camotas finditur, qu* 1

9ul,b> 1
indut.r,fibrisq; tenuibus inuiccm cohzrcntcs, in tendinem ilico ab ipfarum a mufettii uentre didudu de-
generandae una per f finum, in radi) exteriori fede exculptum,ad brachiale contendunt. Eft autem (inus
ille, ex quatuor
lllp.fv illlflriinr m rvfprinri fede
in exteriori li'ni' appendicis ^vninfu., radij
mi ii excauatis
anncniliric radij rnm ulna
rnnn cum ir»ii-iilnnrrtvimns
S articulo
iilni S proximus.. Huic
J-iiii/*
f *
itaque finui utcunque amplo, admittendorum corporum magnitudini ad amufsim refpondcnti /tres ifti , y.
tendines incumbunt, tranfuerfix!); b ligamento ipfis peculiari obuoluuntur, ne aliquando cxfinudccli- g 1 fi txp.
nentA ne contrado ipforum mufculo in altum cxurgant.Vbi uero ligamentum pcrrcpfcrunt, brachiali»); ULtL M
iam infremuntur, latcfccntcsA ab inuiccm fcmoti,unus indicent, fecundus medium, tertius anularem pe
tunt. Mox autem atque filorum digitorum radices contingunt, adhuc multo tenuiores ampliorcsq; reddi- j, x ,
JVoVwu#-
(liUMl
re principium fumens, inter dccimifcptimi mufculi caput A
m exortum mufculi, qui poftbrachialis ofsi, ^
quo minimus digitus fufrulcitur,infcrtus,brachialc extendit. Hinc itaque dccimusottauus fecundum infc ub.
dccimucprimi camofus fcrtur,quoufouc cubiti Hncnt attingat , ubi in unuin cdfanj tendinem, k 9 &•
xius latus
communi radio & ulna: 11
finu&* tranfuerfo 0 ligamento utitur. Tendo iftcftatim atque brachiale fupe-
rauitt.id paruum contendit digitum : Pe latior redditus , nonnihilq; cum tendinis anularem i dccimofcpti t^
j
mo adeuntis portione, ad parui digiti radicem commixtus, & illi quodammodo tendini portionem una X j/i. « p.
D«imuw offerens, pofreriori trium parui digiti ofsium regioni implantatur, illoru extentionis opifex . P Decimus-
m 9 ub.
ams.
nonus, duobus ultimo dclcriptis in cubito fubfr ratus, obliquo du&u donatur. A pofreriori namque ulnae Ax
proccflujiifquc ad ulna: fedem, qua no multo ante brachiale ucluti cxa&c teres cuadit, continua ferie, tan
Trci •»mftm J
lorum rodi
quam ex reda M linea, r mufculi quidam cnafcuntur, omnes obliquo (itu przditi. Atque hi tres obti- „
(tv.dbultu nent radices, principia ve: ac primum quidem, quod clatifsimumA brachio uicinius cft, ad 1 mufculum m 0. i.
Ungiiudi- refertur radio peculiarem .Secundum autem, primo iam ordine fucccdens, ad pollicem & brachiale fpc- P 10
tu prixrdi- ^fat:cuius ductum, ac in plurcs ucluti mufcuJos dift ributioncm,mufculomm pollicem extendentium cnar
tnspmr»m J
mu, ratio docebit. 1
Tertium autem, quo inprarfcntnpotifsimum cgemus,quodquc fecundo principio ordi fM X4 ^.,.
t 19
mufiulml ne fucccdit,ab ulnx olTc ultra medium ipfius longitudinis, uerfus bracchialc enafeitur, exade carneum, & r reti.
Uip*TJ. inftar oblonga: linez originem ducens, paulo anguftius ab exortu redditur & oblique deorfum uerfus ra- A AIT»
:
dij ad brachiale appendicem confcendcns , in u duas camofas portiones difcinditurrquamm inferior de-
JJ®
cimumnonu efformat mufculum, a fuperiori illius principi) parte diftindum, quam dodrinc gratia uigefi- [ 0 ^ ,
muniprimum, & pollicem uerfus alios digitos cucrtcntcn mufculum appellaturus fum.Hoc igitur tertium u 10 u.*.
principum in duos mufculos diflinguam quamuis interim principi ratione non obflcm quo minus am- /P^r
: j ,
oas ipfius partes, unius mufculi loco quiuis rcncenfcrc pofsit Decimus itaque nonus, ab ulna eo quo dixi
.
^
modo enatus, oblique radij appendicem petit ac priuf quam hunc contingit, in duos inuiccm cohzrcntcs
:
finitur tendines: qui proprio * finui in radij &

appendice incumbentes, peculiari y ligamento tranfucr-
*
fim obuindi,fupcr brachiale expanduntur. Sinus autem horum tendinum nomine , in radij extremo fcul
4
ptus, inter 2 finum, dccimifcptimi mufoilj gratia incifum ,& illum confiftit, quo bicomis tendo cius * *,/.
mufculi uchitur, cuius beneficio brachiale extenditur. Hic bicomis tendinis finus b alteram quoq; portio y % tuU
nem tertij illius ex ulna prodeuntis principi) tranfmittit , quam pollicis moribus famulari audies. Haud
fntm ^
portiones iinim
*
enim arfiimiuliim
arbitrandum rfl.cft, ambas tertij nrinrtnn
principi) nnrriAni'» unico !!«••
tinu ac ligamento ...I
uti, huic dccimonono & * 4 fiX’
- g
mufculo ligamentum peculiare non obduci . Porro ubi iam dcciminoni mufculi tendines brachiale fupe- ^
^
rarunt, comprcfsiq; admodum funt, indicis &: medi) digiti radicem petunt, illi ut eorum digitorum , ac in tm
*' ut
&£
primis indicis, a pollice abdudionis autores fint, inferti. Obliquus namque totius mufculi dudus affatim
non nili obliquo pnrfici potuiffc motuiruti contra , dccimumodauum parui digiti exten- ** u.A-
attcftatur, ilium
J 10 14 9 . *
fionem potius,quam ipfius a cartcris digitis abdudionem moliri, redus ipfius per cubitum inccffusA ma-
gis adhuc ipfius litus aiguit,quifubparuo digito ncutiquam uerfus inferiora obliquus cernitur. Atque i-
ltud non obiter fan£ in ipfa refedione tibi fpedandum ucnit.ncquc uulgaritcrprofcdi animus adhiben ,
dus cfl u ari a- A

non omnibus hominibus pai commixtioni, quam tendines ad digitorum radices moliun j VjLtm*.
i
tur,a tribus poftrcmo commemoratis mulculis cdudirut diligenter cxpcndas,quam multa Galeni placitis x+Ub.i i!
I-ldrF-r pugnantia, ncccflurib in illorum mufailornm hiftoria fcripfcrim Is namque dccimumfcptimum mufeu- e .
litum *fw,rt Ium,antcaquam brachiale confccndat, in quatuor tendines fcindi tradidit, horum
unum paruo quoque di .
I dtAdmi-
gito ttibucns:quum tamen in tres tantum tendines cum mu/culum difTccan innuerim. Prarterca Galenus
mJi.ftl. rJ/T
tendines hos digitorum ofsibus illic tantum connafci fcripfit,ubi ad articuli compagem accedunt quum
, g 1 jtap»
tamen toti ofsium longitudini arqueadnafcantur. Ad hxc, c mufculum digitos extendentem per d fi- M M-iy
,
nura , tranfucrfuinq; c ligamentum frrri ait , quod radio A* ulna: cft commune : quum iddeciinooda- hron-n.
uo feruiat mufeu io , Seproprium ( ligamentum Pe 8 finum in radij appendice decimusfeptimus fibiucn-
dica. Deinde, quum dcciminoni mufculi fabricam enarrat , multo fccus quam res fc habet, huius h amo pTuat-
principium F+
.
i *ut.e.
Ifumanifabrica Liber II. **7
k I m/.j principium 1 toti ulna, aut ulnar (uperiori parte brachio uicina pendere commemorat: quum tamen trium
principiorum radicum ve, ab ulna feriatim prodeuntium, decimumnonum mularium terti; ac infimi prin-
cipi; humiliorem, ac brachiali propinquiorem dTc portionem (uti reticra eft) dcfcripferim
. Infuperdcci-
IM.%1 bb.l moo&auo duos tribuit tendines, iUumq; anularis & parui digitorum a pollice abdu&ionis autorem (la-
Aatmli. 4- tuit, nulla rarx illius a nobis
commemorata: tendinum mixtionis habita ratione quum ego interim deci-
1014«. mumo&auum,in primis paruum digitum :
extendere , di&is antea occalionibus contendam . Verum quia

Ittab.mt
paruum digitum (ne in contrarijs nuhi cum Galeno deferiptionibtis enarrandis nimius fim) adei ac uelut
*»••»/•
A IO. I| ex abundanti a exteris abduci oportuit, quoties rotundas figuras manu complebimur , quia huinfmodt &
u*.n. motus * decimoobauo mufculo acceptus ferri nequeat, rerum Opifex k mufculum breuern , fed oalidu
O |OMf. manu rcpofuit,illi motuiprxfeftum. A 1 quarto enim brachialis ofTc,quod rebum appellauimus mu-
in
P lltiii
,
principium prodit, quod per Lunx monticulum ad paruum digitum* pergens, totodubu car-
fculi huius
f«t-
0 1 1 neum uifitur, muris feu lacertx formam eleganter exprimens.quippe mufculus iite in exortu utcunque te-
ta.mn
fnl» An- nuis, in medio teres craffiisq; cd:in infertionc autem, quam in externum primi ofsis parui digiti latus mo-
uti
r »'4/x-
litur, gracilis, tenuisq; & nerueus euadit.lit itaque hic ordine uigefimus. Canerum m
uigelimusprimus, Mjtfiam
pollici peculiaris cenferunedq; ille altera n terti; ex ulna pendentis principi; portio, quam i ° decimo- f™"**
*.f.XAbL
nono, qui ad indicem potilsimum fertur, didinguimus. Ab ulnx itaque exteriori fede , luxta P ligamenta
i
1 l.tuk. membraneum, inter cubiti o(Ta,qua inuiccm dchifcunt, conii dens,& iuxta medium longitudinis cubiti i-
Acufl. 4. fte mufculus cnalcitur,ucrfus radium obliqui properans.Priufquam uero
radi; inferiorem contingit appe-
tlO.UU. diccm,in
paulo minus toto teretem cclTat tendinem, qui communi cum bicorni q tendine, brachiale mo
w, a. n. r
ftabm. uente linu,& * ligamcntoplcrunque(nancifciturenimaliquandoproprium)dedu6his,admanumc6
a.tuit.o tendit, & ilico latcfccns, totius pollicis longitudini inferitur,non quidem in medio exterioris regionis , fed
mU in exteriore cius regionis latere, quod indicem fpc&at.Quo tamen tendo magis ad tertium pollicis os con
vipfimmi*
* IIM.A.
tendit, eo magis quoque medium exterioris fedis pollicis libi ucndicat . Cuius autem motus hic mufculus ftcUu.fai
y iom/«
pm*r f*T- opifex fit,ilico fubijciam, atque duos fequentes nunc mufculos deferinfero . Ex * tribus itaque mufculoru fi
rmtai mr '
tuk.iuft- principi;s,qux ab ulna fecundum ipfius longitudinem exoriri relata funt, u medium principium utcun-
rUrl. L % que amplum, longa ve fatis linea enatum
uimur:& obliqui fuper radium confcendcns, illi in demitur *
ub.l, c.
mufculojqucm bicomi tendine brachiale extendere docebo.Simulatq; uero principium hoc cum mulca-
* »>.«/.
af U. |Hm
tam integit, in Y duas impares portiones diuiditur,! fefc nullo interuallo didantes , fed mutuo accuinbcn
r«fl. f. tium mulculorum ritu inuiccm hrrentes.Supcrior portio aliquandiu camea permanes, in teretem quoda-
a torm.m, modo
tendinem cedat, infertum exteriori brachialis z ofsis ledi, quod pollicem fudinet. Inferior autem
rn.it /Auj.
principi; portio, datim ac aliquoufquc in anteriora prorcpfit, in a duas mrfus carneas partes didinguitur,
k »<4Af- qux lingulx in tendinem finiunt, ac cum fuperioris portionis tendine, proprio b finui in radi; appendice
leuiter, fed lati incifo infident,pcculiariq; c ligamento tres limul tendines mutuo accumbentes obducun
*• tunetli interim nonnunquam lingulos tendines lingulis anulis, feu trafuerfis ligamentis donari uiderimus.
C Mtik Podquam autem inferioris portionis tendines brachiale fuperarunt, unus in primi pollicis odis radicem
choro/l. 6,
implantatur, illic in externam ipfius regionem iuxta internum latus finiens. Alter tendo, membranofo tan
«* IO, ||
M*.2T. tum nexu primi pollicisofsis longitudini adhxrcns,in fecundi ofsis radicem exteriori fcde,uerfus internu
c io u.a latus infcntur,non totus inibi ce(Uns,ucrum ad fummum ufquc pollicis apicem , fecundo tertio ofsibus &
mk&Lm pertinaciter, ac indar mcmbranxadnatus.Nobis itaque integrum erit, principi; fecudi, quod ulna pro
dtim l tmm
Fert, occafione, unum hic datuere mufculum:aut tendinum, ac ueluti camofi principi) e diuifionis gratia,
&•• f con
f miii» io tres mufculos enumerare, ut fcilieet lingulis tendinibus ftngulos aferibamus mufculos aut propter :
uh. mfr» tinuitatem inferioris portionis camofx,& g tendinum iplius in eundem digitum infertionem , duos tan-
tum rcccnfere licebit mufculos:ut fcilieet h fuperior portio ad brachiale fpc&ans , unius loco habeatur
L i
&
interior portio fuo inccfiu in duas carneas panes & totidem tendines diuifa , unius mufculi uicc com
I »*««• memoretur. Quod
r. Galeni etiam fententix inagis erit accommodum, quum is quauis etiam enumeratione
h toM.k. inferiorem portionem unius tantum mufculi loco rcccnfuerit, ut qui unicum ipfius tantum k tendinem UxlA.it
II Mi p. tribus pollicis ofsibus communem cognoucrit,defcripferit vc.quanquam & non caudatx fimix eo dedi- •
i IO Mi./ tuantur 1 tendine,

quem hominibus primo tantum pollicis ofsi infertum dTc diximus, imo caudatarum!»
M « «y». miarum,ab
k 1014.1. hominis fabrica magis adhuc quam non caudatx uariantium , totum fecundum feu medium
ii <#i.r. ex ulna prodiens m principium, unicum tantum educit tendinem, qui in brachialis regione modico in-
I i Mi.». teruallo primum diflc&us,parua portione brachialis ofsi pollicem fudinenti inferitur, maiori portione pol
II Mi.f. licem ita ac in exteris apparet fimi;s,accedcns.Sit igitur in nodro mufculorum numero ac ferie , inferior
BIOM.X.
ea medi; principi; portio, in duos tendines digcda,mouentium digitos mufculorum uigcfimusfecundusrip
• XOta.L
&m,m. II (a uero fuperior portio ad brachiale pertinens, mufculorum hoc Capite haftcnus commemoratorum ui- yfcfrrtit
gefimustertius:ctfi interim is digitorum uix famuletur motibus, ucrum cuidam brachialis extenfioni & ob mmfiali
• 1014.». lcuroradij circumduci opem fSmndarib ferat.Porro n uigclimofecundo(ut tandem ipfius munus expli
IIMi.O.
ccm) & qui prius deferiptus ed, ° uigelimoprimo pollex reda cucrtitur,cxtcnditur ve, quoties ambo mu
f »«*•«• fculi f
ûk-fLf una contrahuntunquippc uigcfimofccundo tantum in fe collecto, pollex obliqui ac ueluti in latus a Mmwj t ,
mmuaLtrru exteris abdudus digitis, cxtcnlioncm patitur, i uigefimo autem primo ad indicem inagis cuerti folct.Cx- & n mm
ri 1 1 M- /• terum adhuc reliqui funt P duo lateralibus pollicis motibus fubferuicntes mufculi: S ali) infuperqua-
ruor, quibus quatuor digiti ad pollicem ducuntur.Pollcx enim, quum indar alterius manus , reliquis digi-
tis opponi debuit, merito mufculos fibi ucndicat, quorum beneficio ab illis maxime abducitur , fe rurfus ua Jl,,,
I IMi-M
riarura adionum grati a,indici proxime admouetur. r Qui igitur pollicem maximi abducit, ab anteriori
fede
ed
,
V
aj8 <sAnd Vefaltj , corporis
fcdc ofsis brachialis, cui pollex innititur, ncruco principio, quod ftatim carneum cuaditicnafcicunac deor-
(um protcnfus.rccundo pollicis articulo, membraneo tendine inferitur. Hic mufcului, uiu cum 1 duo- • <»«*•«•
K'
bus, primum pollicis internodium flcfiencibus, quibus ille inIUrmtur, camolam uolx partem efformat,
qua: ad pollicis radicem confiftit.Galcnus autem in libris de Partium ufu , prxfcntcm mufculum non ad-
modum ucrc iu primum pollicis os inferi, feriptum rcliquitiquum notabili & ucra infertione ipli non ad-
nafcat ur.lcd dumaxat fibrolis nexibus inualid) hatreat, Verum non minim e A, Galenum ciufmodi infer-
tionem nos docuifle, quum id feribens, duos mufculosprimunipollicis os florientes ignoraucrit, ac illos
przfcntis mufculipartcseflcarbitratuslucrit.MufculusiAc 1
interioris pollicem euertentium, qui ordi- t louis
ne uigclinuisfccundus crat,aftioncm cxcipitiatquc ita quam maximd pollicem ab indice remouct ,id pri— "• 1 “*>
'
uatim adcptus,quod inter mufculos manu m&cubitum occupantes, folus quodammodo lineat, proprix
ipfius.qux cratior cA.mcmbranx gratia- " Alter mufculus, lateralibus pollicis motibus feruiens, ex inte , j. 9f lo
.
riorilatcrc.ucrfuspoAciiora tamen, * ofsis po(lbrachialis,quod indici prxponicur,initium ducit cameu, m i/ji»

& fecundum totam cius ofsis longitudinem cnatum.Mufculus ille inferitur camca implantatione, toti ex- * ' ‘fit-
temo latci primi pollicis ofsis, membraneum tendinem radici quoque fecundi ofsis porrigens . unde ctia
i JV-MM
huius fibrar tranfuerfx quodammodo funt,a poftbrachiali ad pollicem duftx, ac proinde etiam illum indi
ei proximi accommodantes, & mufculi pollicem ad exteriora T eucrtcmis(quiin noAraferie uigelimus- 0 «. «.
y ,
inmuseft) actionem cxcipientes.Porro 1 mufculi, quatuor digitos pollici adducentes, gracilesce teretes j 6,-4. $
f unt.lingtiiis quatuor fecundi mufculi tendinibus (qui quatuor digitorum tertium os flectunt) lingulicx- (tifittt.
*
porrecti oriuntur enim ex membraneo inuolucro.tendines illos,cum brachialis linum ,St 1 tranmerfum
:
,
* 1
Ipfius ligamentum perreptant, induente. Hinc limul cum tendinibus ad digitos procedentes , ac interiori
tendinum lateri attcnli , in digitorum radicem inferuntur, ad internum eorundem latus , uerfus inte-
riora infert ionem membraneam moliti.iAa namque fcdc illos inferi decuit , qui in latus ad pollicem qua-
tuor digitos erant inclinaturi. Prxlentibus mufculis hoc fane rarum, perinde ac oculi mufculis obue
*>
g i.xfo
f v mi* imi nit, quod non ex oflc.aut cartilagine, fcd ex membraneo tendinum inuolucro originem fumpferint. lamfi up.
***i dtftrl his quoque mufculis tuum numerum, difciplinx gratia auxeris, in uniuerfum uigintinoucm in hoc Capite
f>tn
deferipti exurgent quorum uigintiofto , digitorum duces funt , c uigelimotertio interim ad brachia-
:
e iora.li.
U 1,1 8 digi- »*.*.
torum moti Ic relato. Porro mirabitur forlitan aliquis, cur minus d mufculos, quatuor digitos pollici adducentes, i 1
tot famul4 & ' eumquiparuumacxtcrisabducit,primoquatuordigitorumofsitlixcriminfcri,nullaintcrimmcn-

J
rit tione fucccdentium internodiorum ofsium ve laiflaiquuiir tamen Galenus in omnibus digitorum ofsibus
Df lendum
fecundum totam illorum longitudinem , eorum mufculoriim tendines , membranx modo inferi
inferlieni -
fojMOM&C- connafciq;,in
primo de Admim Arandis fcctionibuc Audio feriori feriptum relique ritifccus quam in libro
de Partium uiu,ac illo etiam priores Anatomici. Ego nequaquam inficias eo, digitorum offa f ecundum
eorum longitudincm,cregione infenionis illorum mufculorum membranis obduci, ucriim non taiibus,
quales commcmoriati modo mufculi porrigere deberent. quandoquidem illae nullum fibrarum genus, fe-
cundum longitudinem excurrens offendunt , neque parem etiam durium cum f mufculorum excubito f Zi
in exteriorem digitoium fedem infertorum tendinibus retinent. Quinctum foliusprimi in quatuor digi e. iou.f,
tis articuli,
A primi fccundiq; quodammodo in pollice beneficio, digiti in obliquum A latus agunturcuius '!'•••
caufa.dum digitorum offa perfequerer, articulationis differentia ede commemorabatur . Si itaque quif-
piam ciufmoai membranas, mufculorum in latera agentium tendines cum Galeno ( quem articulorum in
digitis diferimina A dilFercntie latuerunt) effe cotendcrit.fruftra cos Si ligamenti tantum uicc fecundis A
hlnftuloru Kurfus Audiotior aliquis in Galeni libris ucrfatus,ilhiq;
tcrujs digitoru ofsibus comiflos fateatur oportet .
inftTttcuum
«Mho.
admodu contraria de infertione tendinum docere animaduertens operietur, donec omnes mufculorum di
gitosmoueutium infertiones in unum numerum redegero, Galenum in primo de Partium ufu imitaturus,
qui eas parum rerieperfequitur: quoniam K tredccim mufculos, qui in manu locati, digitorum flexus au-
g ttth.t.
tores funt.omittens , fallo *> fecundi mufculi tendines, primo quatuor digitorum olsi implantatos, inibi a-rnai—
tradidit. Delude etiam dcciinofcptimo mufculo,& k dccimooCiauoA
1
uccimonouo, alius tjuam e- rat7. I.r.j,
1
ducunt tendines,Galenus tribuit,ac proinde alias quoque quam moliuntur infertiones . Et fane nili uaria '
ilia tcndinum.quos tres dicti proferunt mufculi, ad digitorum radices commixtio, ac ipforum ucluti in plu-
t
res hirculos diuifa per externam digitorum fedem fcncs,obAarcnt, quo minus certum illorum ominum in ?u.n, j,
fertionum numerum Aatucrc ipfc breui oratione queam, Galenum imclligcndi gratia,nniucrforumdigi- I io tt.fi
tos moucntium mufculorum infcrtioncstccum in catologum rccenfcrcm . Si tamen lingulis quatuor digi >“*•<•
torum,ofsibus,ex tribus didi is mufculis quafi geminam (quum ego interim quibufdam olorum , & prxci-
pue parui digiti o(sibus,limpliccm fere alfcribam) in pofteriori ipforum fcdc implantationem , Galeni no
inmc,& fuccimftg orationis caufa, aferiberes, omniaq; deinde, ut ex noflra lententia habent , lubaudircs,
fexagima omnes uerx infertiones ( non accubitusdcucs ve annexus dico) erunt in primum fciliccc polli-
:
cis articulum quinque, in fecundum fcptcm.in ternum tres , in minimi digiti primum internodium fex , iri
reliquorum autem trium digitorum prima internodia duntaxat quinque, in quatuor ucro digitorum fccun
dum & tertium internodium tres. Qux porro ciufmodi fuit infertiones , ipfc tecum , ut mufculos rurfusin
memoriam i quali iu cpilogum contrahas , repetito : ac deinde rurfus perpendito , quot uniucrfx Client , Ii
etiam m mufculi larcralihus motibus prxlccti , qui in manu reponuntur , infertiones in fucccdeniia ofla, £ „
qurinlatus(niiilccundarib)nonaguntur,cxGalcnifcntcntiamolircntur:&dcmdcctiam,fi n uigcfi- u io,-. /.
snifccudi mufculi utrunque tendinem, primo pollicis ofsi inferi ucra infertione admiferis, ut nune primum J,m “
pollicis inrcrnodiuin fex admitteret uifcrtiuncs( 0 qui cnimpoUiccm maxime abducit, in primum iplius b 5“*'^
A
.
Humanifabrica Liber 11. xj9

*“*•»> osnon ucrJ inferitur) tertium autem pollicis os quinque , & fecunda tertia/j; internodia indicis , medij , &
J
inular“ ctijIn quatuor.panii autem digiti fecundum & tertium internodium quinque infertioncs obtine-
Qmthtt
rcnt.confurgent omnes feptuagintatres. Si etiam dein tranfucrfonttn ligamentorum beneficio fadlas ofsi-
ri m .|. Iu
irujo l itf- &
bus applicationes adnumeraiicns > fecundum quinque digitorum internodium una applicatione , pri- &
imitmr . mum quatuor digitorum duabus auxeris, imienies (mfi me additio fugerit) ofhlagintafcx . nam primo pol
iiiix «
licis internodio P terti) mufculi tendinem tribuere nequis :quamuis hic numerus adhuc s lati tendinis &
applicationes (ibi uendicare pofict.ut tria quatuor digitoru,& duo pollicis internodia, adhuc una augeren-
j ^ j «'
turcommifsione.numemsq; nonagintaoffoconilitucrct. Quem Ii ad utranque manum conferens dupli-
S.
b lf.ctf. caucris, quot numeris centum & ottodccim Galeni ittfinu tx modo fupcrafli ? ac facile expen- Liir. 1 M
tj fi*, i s.
dis, quam promptum lic.cognita hominis fabrica,in Naiurf laudes expaciari , mulcasq; paginas in panium y/i* pertiH.
ufu dilfufc rcccnfcndo ablumcre

i
4r 6 u.s‘. DE MVSCVLIS MOTVVM BRACHIALIS OPIFICIBVS. Caput XLI III.

VM manus pars fleftitur, ac extenditur deinde etiam in utrunque la-
brachiali reliqua :
maxime mufculorum beneficio. Quotum J primus ex b inte-

tus agitur, idq; quatuor BrirUdlr
riore humeri tubere C principium ex carnea ncrucaq; fubflantia mixtum affumit hinc numtiiimm \
,
ab ipla exonus fui robur alTumens.Expor pnmmi.

totius ulna: longitudini adnatus,&. in progrellii
.
autem hic mufculus inferiori lateri mufculorum, d qui per cubitum repentes , di
rigitur
gttorum flexionibus prxfunt.undc etiam internam ulna: fedem c magna ex parte ample
h 4 tai. a. cutur quemadmodum & medium quoq; inferioris fcdis cubiti occupat, cui feribemes innitimur . * Rcli
:
i
1,5. quum autem inferioris illius cubiti fc.lis.quod exterius ell, 8 alius mufculus fibi ucndicat, quem ante par-
h ' uum poft brachiali infertum illius cxtcnlioncm moliri audies. Duo enim illi mufculi , inuicem fi-
,
dwafl
^rofu nexibus ualidc hatrentes , uelut liratum quoddam & puluinar , cui commode totum cubitum inniti
k "milii
Aatar. 5. finimus, eflormant. Ceterum primus hic mufculus, quum ad ulna: ufque finem prorepfit paulo ante cubiti
,
1 ;m1. a. cum brachiali articulum, in h ualidum.A quodammodo teretem celfat tendinem .camiformi femperfub
t (« I X
X' flantia interiori fua lede ad brachiale ufque auctum : ubi ucro id tranfcendit.prorfus cxcarais ell ualidif-
,
lima infertionc luperiori 1 quarti brachialis ofsis fcdi implantatus : quod reftum cartilaginofumq; appel-
J,*' f k unico tantam olsi committi, primo libro diximus. Prefens
n ji.i.i. lari, ac tendo,qua ulna: appendice articuloq;
«•/<«!< n. brachialis fuilulcitur, peculiare ligamcntum.qiio ipli tranfuerfim obducatur, nullum obtinet: fed commu-
StemUmi.
quod nuper commcmorauimus, capiti proximus, A inilratum quoque habens " caput eius mufculi, qui in
— • 6 ut.
' manus cuti dilatcfcentem exporrigit tendinem. Secundus hic mufculus a fuo initio ingreflu obliquo
terna:
elatius 0 primi digitos deflentis mulculi latus contendit, ipli magna ex parte innitens, radioq; exporre
e 4 lA.i. ^
us P Ante brachialis autem radicem in teretem celfat tendinem qui limulatquc brachialead pollicis
' ,
:
u 911U. radicem H contingit, incuriofe illum fecantibus, ibidem brachialis ofsibus inferi putatur.uerum ubi 1 mu
iT.ioj. fculus ab indice pollicem abducens, una cum duobus primum pollicis internodium ficftcntibus,a brachia
e ft,hic brachialis mufculus conlpicitur internam brachialis
fedem pretcrirc.Sc latefcens in pofl
x 5 fi* J*P*
brachialis s olsis, quod indici
pr.rponitur.radiecm inferi, mtcrnxq; tranfuerli hic t ligamenti ualidc ad
t »t«!e.
«w «Uifl nafei Duobus internis alij totidem externi refpqndcnt. u unusab 1 exterioris humeri tuberis radice Tertmu
.
i» X u*. r principium capit, ad latus cius y mufculi, qui prsecipuus extenfionis minimi digiti autor ell.
Plurium enim
A"t«r ex eo tubere certa ferie prodeuntium capitum , hic brachialis mufculus humillimam ulne proximam fe- &
dem obtinet.unde etiam & ex 1 pollcriori ulnaprocelfu qui humero
, articulatur , hic mufculus nonnihil
iap.x4lc I principium ducit, illi inflratus 1 mufculo.qm originem inibi quoque fumens, radium adit , illumq; in fupt
n mins srtif Ifirtn/" tcffiiie kriclsillit mn («'it lite b rsrci.) i'«nr liiim ili/srnm 1. .. ! I
ttu.Mtt titur, 1
tranfuerfo lig jmcmo.qiiod unicum ulna proprium nancifeitur, obductus. Quum primum fupera
s&e. to ligamento, brachiali fupcruchitur, latior fafhis.porfbrachialis g ofsisminimum fullincntis radici infe
•/» tflinli
aut tcndincs,etli inuicem dirimantur, non tamen digno notatuiintcniallo difsiti , reftotramiteradio ex-
Nxwao. porriguntur, ad illius appendicem itma brachiale contcndentcsiqub quum pcrucnerint, illis cxculpto m
h iim.j. incumbunt
linui A
communi iplis& illi " mufculo, qui pollicem uerfus indicem cuertit, o ligamento
orc^dantur.Quod deinceps (uperantes, magis tum quam prius, inuicem dillant,in poflbrachiaic amplis
'
V *
of
inlcrtiombus (ne forti cra(sis& teretibus extra reliquam manus fupcrficicm hic emineant) P implantati:
i it ub.i. unus
k 1 iiu. k. ra » .4 14 bt.i •«£ n iomU o i,i p 1 1 ub.l.
i. »
a 4o Ad. Vejalij > de corporis

unus enim in radicem ofsis indicem fuftlncntlibalterucrb in radicem cius cui medius innititur, inferno- 4 Itth
M»f ultri ncm tcntat.Quartus hic mufculus>itnd cum tertia* brachiale , fi ambo in fc colligantur , extrorfum refle- 10 *
w"m>m fiunt, extendunt vc.hisq; auxiliatur 4 mufculus.qucm brachialis ofsi.quo pollex fuftinctur, inferi docui-
mus, quum fuperiore Capite illum in tota inibi deferiptorum mufculorum ferie uigefimumtertium nomi- f A. , , ^
naremus :& ut his duobus brachiale cxtenditur,ita etiam duobus interioribus fcu primis idem pulchri fle— > 9 ul. •-
ftitur.Dcincifdcm mufculis, quibus brachialis flexio cxtcnfioq; concreditur» brachialcad latera quoque *,*A*dw
ducimus. r Si enim interior mufcuius,& exterior , qui indicem fpedant, s reliquis duobus laxatis con-
trahantm .brachiale introrfum atque ad interitu latus agitur.at li his laxatis,alij duo , qui minimum rcfpi-
x ^
BrsckUU ciunt digitum, in fi:colIiguntur,brachialcadcxtcnorain latus mouctur. Carteriim prxtcr hos quosbra- e*.iittb.i
proprio mo
,
c hiali tribuimus, motus,Ga!cnus ipfi uerfionem in pronum ac fupinum adfcripfit peculiarem ab ea quam
,
fccun(ta r io manus radi) beneficio adipifcitur.Mihi tamen manus aut brachialis, quiefeente radio, in pro-
,* t »t
^
J'.*'**^*
msnsgi. num fupinum ve motum aliquem ncrfici.hadcnus percipere non licuit. c Deinde radij finus, cui brachia
Icinarttculatur.oblongusTfiîplum brachiale, qua finui imponitur, oblongum quoque, neque ut hume- ngfi.u.x 4
LAr.\. e
P MTtiitf» quatuor enarratos muiculos.illorum autores cllc contendi t:prout hic gurrm e**
quicfcat.Cuius fententiam fi non ofeitanter pcrpcndcris,harc iliim finxific.imaginatumq; citius, quam in t f li. t rhd
refeftione peripexifTe (ut alia in libris de Vfu partium per Iouem pleraque) animaduertts. rctf.i.l.;»
iuxj.ZJ.
DE M VSCVLIS RADIVM IN PRONVM ET SVPINVM AGENTIBVS. Cap.XLV,
8 e*, x 4 li.
C r*. 1 4 Ii.
I VMMODO in nrxfcnti eorum memineris, qtix a de radij ad rotundum

humeri ea- t/j » k.
put articulo, b & brachialis rurfus cum radio, c radijq;&ulna: inter fc commifiuris, fu
periore libro tradidimusmunc mediocri ncgocio percipies, qua ratione radius a proprijs
traftus mufculis, quiefeente interim ad humerum ulna, in pronum fiipinumq; circundu- y .xo/tiJi
catur,& quo nam paflo radij beneficio manus cofdcm motus fccundario obtineat. Quii 7 figur*
itaque radius ulnar & fuperiori ipfius & inferiori extremo articuletur , quumq; per rcll- 7 ‘Ax.
j
quam longitudinem duo illa ofia inuiccm diftent.opcrxprccium fuit/upra & infra mufculos illum motu-
5
i:
e
J r t*. mt
I quatuor, duo quidem fuperiori radij extremo fubfcruicntcs, reliqui autem duo in
ros cxtrui.Sunt autem1 hi ( ^ # j £ 6 it
fetiu m
jo internam cubiti fcdcm,alij duo externam occupant: interioresq; radium in pronu
QrnMtmH r* fcriori.atquc ex his duo pronii U. mmfmli
dimm moucnt, exteriores eundem ad fupinum conucllunt. d Interior, qui radij partem brachiali proximam mo S*t».
litrittrapt
ue tdcaindumulnxlongitiidinem,cxtotaamplitudincintcriorisipfiusfcdis,quabrachiali proxima cft,
cnafcitunhincq; camcus,ad interiorem radij regionem tranfuerfim procedens, ipfi carneus adhuc inferi- l * j * ^
Trimmt j
tur.Habct itaque mufculus hic, fi cum reliquis fecundum cubiti longitudinem expanfis conferatur , fibras f * 7 v. 9
trai;fucrfas,cx ulnanimirum in radium tranfuerfim confccndentcs.Ncque hic mufculus, ut uifum cft diiTe x. 10». 1
LUr. iA fHonisprofcfioribus,radium uinamq;intcrccdit:fcd fecundum cubiti amplitudincm,totam interiorem ra . .
jidmjn.dij]- dijulnxq;fcdcmcompIc&itur,adamufsimq;quadratuscft.Tantamcniin obtinet longitudinem, quanta

^ $
cft latitudo interioris cubici rcgionis,quam fimul cum radio ulna c6ftituit:dcindc tam latus uifitur,quam v . /»
longus.ad hxc omni ex parte carneus, A: in ipfius medio fpifiuscxtubcransq; obferuatur , inftar puluinaris 10 t*Lm. «
ipfum tranfccndcntibus ad digitos c tendinibus fubftratus.Huius mufculi fibrx , radij partem , quxbra- jpW*
chialc fpc<ftat,introrfum trahentes, radium in pronum adigunt, f Exterior muTcuIus , contrarij motus au J
tor,& huic neque fitu neque figura rcfpondcns.omnium qui cubitum perreptant longifsimus eft, quantum
T>M ^( x fi. c*p. j
fciiicct ad muiculi uentrem ,& longiorem carnis du&um attinet. Alias namque perperam illum omnium » 1 M. P. 1
longifsimum efie Galenus dixiflet, quum plcriqucad digitos protcnfi,fimplicitcr multo longiores fint. Ab ** ,OM*
Trmtii externa itaque humeri regione S elatius, quam mufculi bifido tendine brachiale extendentis caput conii J
AdmuftQ. ftit,huius radij mufculi h principium cducitunquod quia fecundum humeri longitudinem latmnnafci- txt*kk
tur.carncumq; eft,longc fupra exterius humeri 1 tuber elatiori fua fede reponitur . Mufculus hinc deor- 1 1 jS- <*p.
fum cxpanfus,& latus ualidusq; apparens, radio iiiftcrnitur, fuperiori lateri mufculi bifido tcdinc brachia- x *•* 4^
k
lc extendentis contiguus. Vbi ucro ad radij finem, cui brachiale coar&atur, proccfsit,incxadum finit
tendinem, qui membranx modo latcfccns, radij appendicis fuperiori 1 regioni inferitur, quadantenus in » v.a/Tj^
interiora produdhis.Mufculoru fuperiore radij partem moucntium m interior, ex interioris humeri tube 4y u **-
0 ex interiori ulnxlatcrc,qua humero articulatiir.carnofb ualidoo; principio cnafrituni 8 ^. »»«.
Irrtims. rj s n radice, lk
hinc admodu oblique interna radij fede cofccndcs, carnea P infenione ante mediu radij logitudinis ipfi
impliutur. A carnea hac infcrtionc,ncruea implitatio ad mediu ufq; radij logitudinis educitur, radijq; fu ” ,
y
icriori regioni ualidifsimc inferitur, peculiare inibi in radio 4 afpcritatc, cui firmetur, fibi ucdicans. Mu- ij U.
radium duccns.illum conflituit pronum. r Extcrior.qui peculiarium ofuiL ji.i
fculus iflc, quoties contrahitur, intro
Q*fnm radij mufculorum quartus cft, dudhi figuraa; nunc di^topropemodum par, * enafeiturab exteriori articu
c*
li cubiti regione, ex articulum ciraindantc ligamento, ualidc etiam ex ulnxpoftcrioris c
proccfius exter- Jj*
no lutere, pnncipij fui portionem fumens. Hinc ad radium in priora confccndit, Si radio propter interioris q x.
mufculi infenionem u applantatur.ucrum huius infertio non xque atque interiori ncruofa cft , neque a- »4 * »• ^
deo in radij longitudinem producitur. Attamen dudus breuitas hos duos, ut Se 1 primum, qui ad brachia- r
lc habctur,cxacto tendine deftituit. y M
ufirulus itaque, quem poftremo rcccnfui ,fupcnorcm radij par- £-*"***
tem 9 txtu.t.
fi
gusp.i4l.il. 1 D. u 1 xukdnncUt. x 7 ub x. J 1 4 *#»• M
. . e
Humani fabrica Liber 11. a^ r
tcm extrorfum obliqui conucIlcns,radiu m in fupinum mouct
DE MVSCVLIS CVBITVM FLECTENTIBVJ :
fle extendentibus. Caput XLVI,

V E M AD MODVM radius fui cum humero * articuli beneficio pronos fupinnsq;
conftttuitur,ita quoque ulnxcum humero h articulus appofitifsime cubiti totius
fiexio-
famulatur fle interim radius in cum modum humero cft articulatus, ut fi-
ni extcnfioniq; :
mul cum.ulna ad humerum flefti extendiq; queat. Mufculi ucro, horum motuum duces, OMtSw
in maximum redigantur numerum, duo flexionem ,A tres extenfionetn perficiunt, fi
(i mm '
au- J7T*
1
tcm a<^ minorem rcfcrantur,aut duo, aut unus, erunt extendentes : duo tamen utcunque
numeraucris, fle&cntcs . In canibus A caudatis fimijs nccclTarib tres extendentes perpetuo
,
rcccnfcntur j.
^
*
uorum etiam descriptionem ilico atque hominis mufculos cnarratiero, fubnc&am, quo accurati ds primi
3 e Adminiftrandis lectionibus Galeni libri calcem afTequaris . Atque hos ea tradam lege, ut omnia ac cu-
bitum monentibus tnufculis figmenta fecundi de Vfu partium libri non cogar reccnfcrc quandoquidem
.
quum ucram illorum mufculorum naturam didiceris, abunde ea tuo Marte refelles, ftupens profc&o , qua
ratione ciufmodi fenfui repugnantia Galenus pofteris tradiderit, ac poftea fe&ionc peritior fadus, ea cum
c *m.g. alijs quibufdam in libris de Panium ufu non rccognoucrit. c
Primus itaque fledentium, duobus ualidif- Trimu fh-
2 4» »C*7
fimis A mutuo diftantibus enafeitur principijs : »1
unum quidem cxa&£,ncrucutn,A ad amufsim teres,
eminentiori c partcccmicis lcapolz,fcu ex fuperiorcfupcrcilij ipfius acetabuli fede. Hocfub
K- 10 r.il xoricurab
f ligamentis humeri articulum continentibus, & huic principio
X- tranfuerfi inftar ligameti obductis , fuper
d di4. m. humci caput in anteriora procedit, g finuq; uchitur , ipfi in prioribus capitis
i ceruicis humeri regioni- A
C
bus priuatim carlato. h Alterum huius mufcul i principium, a tota inferiori fede A apice interioris 1 pro
at Lb.t A.
f %tab.i.t ccfTus
fcapulx,qucm anchore comparamus, duplex quodammodo enafeitur , non quidem difiundum , fcd
duplicem fubftantix fpccicm exprimens, A
dido nuper principio ( ctfi Galeno fecus uifum fuerit ) mul-
k
g to latius, principi) enim 1

pars, ab apice proccfTus initium ducens, exade neruea eft»A crafTa,Apropcmo-
a||i. 1 H,
dum teres : m pars autem huic continua, ac ex reliqua proccfTus fede prodiens, carnea lataij; uifi tur. Neu- a dmimJif
I.
principiorum, {fatim ab exortu deorfum tendens, humeri ofsi adnafeitur. Verum aliquantu-
h 6l*n,o. trum iftorum
i lo fub humeri capitis ceruicc,ubi ambo n inuiccm coitura, unum efformare mufculum incipiunt , carnofa
XlUbl E. pars interioris principi j, ab interno fcapulx proceffu enata , humeri ofsi lata & utcunque carnea infertione
k <M.«. aut nexu adnafeitur, priuatamofsis ° afpcmatcm, cui apt£ committatur, nancifcens. Confiftic autem
hxc
1 6tab.n.
m 6ta.». i afpcritas ad radicem cius P fimis, quem externo prxfcmis mufculi principio incifum diximus . Eiufmodi
bd. R. nexus adeo ualidus interdum mihi apparuit, A camofam illam interioris principi) panem adeb proceram
n 6iab.p. uidi,ut proprium mufculum £ fcapula: interiori proccfTu in humeru inferi arbitratus fuerim, qui Drachium
O etiam attolleret. Poftquam ucrb nic anterior cunitum fledentiu mufculus,ex duobus illis cffbrmatus prin
3 ii. l/.
p
J
W"” cipi)s,hunc nexum in humerum molitus cft, ab humero iam abfccdcns , ad amufsim teretis carnofiq; q A
mufculi cffigicm,antc refedionem in mufculofis egregie confpicuam prx fc ferens , alium confccndit r
e. mufculum , ipfi toto progrcfTu fubtcnfum non amplius enim , uclpundo etiam , humerum fcu bra-
:
r 6ut r. chi) os contingit.Cxterum paulo fupra cubiti aniculum, * neruofior excamisq; redditus, in robuftum Se
,i«i r.
era (Tum, A td amufsim teretem finit tendinem , qui articulo c\panfus,A fubdito ipfi mufeuio fuftiihus, in
r.
««i 9
t
interiorem radi) partem modici latcfccns * inferitur, nonnihil articuli ligamento adnatus. A
Vtuero
o • ,\h- commodior tendinis in radium efficeretur infertio, “ latum, A
modice prominentem, inxqualcmq;
ctf.U U.l admodum in radij fuperiori fine proccftum cxtrui,iam*ntca diximus. Atque hzeprimi mufculieft fc- *
ries,hoc fibi cum alijs quibufdam proprium uendicantis, quod liuidus comperiatur. * Secundus mufeu- t«aW»r.
% **4.r.
1SJ.1N. Ius huic fuccumbie , omnino carneus , A
nufauaminfigniter neruea m oftendens fubftanriam: pr.rtcrca /« JLffml
long£ primo mufculobrcuior,multoq;iuxta humiliorem ipfius y fedem latior exiftit. Ex humero enim l
K,M. f &• 6 ea lede principium ducere incipit, ubi infima mufculorum brachium moucntiumfit 7 infertio, quam ” #r*
7 **• 9 attollens brachium mufculus,cum illo qui brachium pedori admouct, molitur.
r. r.
latere namque exteriori A
IU 10 i.11
infertionis brachium attollentis mu fculi,fecundus hic mufculus carneum 1 principium ab humero fumit,
J-
« Bliti, tu quod acutum eft,A fcnfim deorfum obliqui in priora humeri tendens, fecundum attollentis brachium mu
trrT &N. lculi infertionis formam (qua: tranfucna cft) dilatcfcic > ac ab exterioribus introrfum modice uerfus
» 4 l-i|. inferiora declinat. Quum
autem principium id ad infimam infertionis brachium attollentis mufculi
fc. » I *- P-
fedem prorcpfit, h furiumdenuo ad internum infertionis latus modice fertur, non adeo alti confccn-
a 8 tab L
b Dmtut in dens, atque iuxta externum ipfius latus enafcebatur. Propter medium igitur longitudinis humeri, fecudus
cubitum monendam mufculus enafeitur carneo latoq; principio, quod c bicome cft, A in fui medio obtu
8 ui.«ltf»
ImmA 1*4 fum exprimit angulum.Quandoquidcm principi) exortus linea ab externo latere humeri in anteriora de-
M.
orfum obliqui repit, A hinc ab anteriori parte lurfum oblique uerfus internum humeri latus duciturtadco
e luiLi
ut unum princini) cornu in externo humeri habeatur latere, alterum ucro quodammodo in incerno , A an
gulus in antica humeri fede confiftat.Porro li przfentem obliquz huius lincz du&um , illaq; duo princi-
pi) cornua tanti xftimcs,ut duplici principio pofteriorem hunc mufculum cum nonnullis Anatomicis ena
Ici dicas,nunc me ucrifsimiA multo aliter quam ipfos, huius mufculi initia cnarraffc putato atq; mihi u-
fc ,
nius principi) loco duo, qu?ponis,principia haberi linito, ne omni b.latis mufoiloru cxortib.preter morem
plura principia cogar aftcribcre.Nili enim id mihi donares, omnia lata mufculorum principia geminanda.
1
»4» <t4ndVefalij,de corporis

aut.fi cum hoc fecundi mufculi principio conferam ur.plcraq; principia etiam decuplanda porter omnem
rationem forent. Prrfcns itaque mufculus hoc enatus principio, fcnfiin cra&ior carnofiorq; efficitur, deor-
fum refti prorcnlusA humero ualidifsimc adnatus.cx ipfoq; exortus fui robur toto defecnfii tantifperaf-
(umens, quoiifquc cubiti articulum contingat, quem J fua amplitudine camcaq; fubftantia in tota ante- d Iu. N,
riori fede integens, ualidifsimi articuli ligamento, & anteriori iiln.r ac radij fedi, ampla implantatione in-
feritur.ea pane, qua articulum tranfecnait, montis fpccicm appofitifsime rcprxfcntans.Cctcrum ut huius
mufculi ductus recto perficitur tramite , ita quoque prorfus rertas obtinet fibras , quemadmodum Se pri-
mus, quem nulla ratione lecumli muiculi fibris inltarX Uterxaut decufiatira incumbere , aufim aiferert.
rrimi&ft Et quantuinuis accurati horum mufculorum functione intueor, haud aliud colligo , quam utrunqueredif
“W** fima: cubiti Hexionis auiorc clfcdiuc ambos una, ime fcorfim fingulos dimtaxat cotrahi denius. Et cur,quz
‘ cr" m c
fo,Galcnidifiee tionisprofelTorum principis gratia, quas nunquam confpicimus, cubiti flexiones nos de-
cet confingerefut feilicet cubitum recta primum A
deinde in alterum latus inclinantem , ficeti dicamus,
ac dcin utriique iiinul mufculis rcftam flexionem A
infuper lingulis pnuatam ad latera flexionem tribua-
mus. quando interim Galenus libi non confiat, utri nam inufculo,m intentum latus, aut in externum > fle-
xionis munus alsignarc dcbcat.Alitcr enim longe in libris de Partium ufu.quam in libris de Adminifiran
dis confectionibus, de horum mufculorum dignitate ufub; fentit . In his namque pofteriorem mufeuium
cubiti flexionis in exteriora inclinantis autoiem efle ccnfctuntcriorcm uero.Hcxum moliri tradit, intro*-
fum ucrgentem.In illis autem, mufeuium anteriorem extrorfum magis , poficriorom uerb inrrorfum ma-
gis Acciere, feriptum reliquit. Verum non ignoro,quum h ec perpendis, te cubiti flexionem ledulb moliri,
atque quum digitos lumino humero adducis,arbitrari rectam flexionem effici: quum uerb ad clauiculain,
peCtonsq; ofsis fuminum,manum ducis.in internum latus flexionem fieri:dum autem ucrfits fcapuiant di
gitos agis, in externum latus inclinantem cubiti flexionem celebrari. Ac proinde, limiliterac ego quon-
dam, Galeno nimium fidens, foiebam, pulchre colligis, ipfum rccfifsiinc has flexionum Ipctics propofuif-
fc:quantumuis etiam in enarranda mufculorum functione libi in commemoratis modo fibris liaudqua-
,
quam confciitiai.Cxterum paulo pbft fecus autumabis, quando iam humeri quoque in fcapulx acetabulo
. motum una expcndcris.Couarc igitur nudis alicunde afcitis ofsibus,qux una pcrlpicicndo negocio adlii-
beas, ab omni circundubtu tuum iplius brachium immotum feruare , atque tum acinum Aude in eodem
brachij litu diucrfiun cubiti flexionem moliriiquam fi tunc obfenjaucris,tcmpus erit , fibrarum dccuflatio
nem feu interfectionem ,& diucrfum cubiti flexionis opificum mufculorum duftum cum Galeno (ctiam-
fi tale quid nihil fit) comminifci. Porro quum prztcr rcltifsimam flexionem aliam nullam fieri confpi-
cies.fiiRiini reruin Opificis folcrtiam cncomio celebrabis , quod huic motuiduos uaiidifsimos prxfccerit
mufcu!os,quia illum ualiduin A ad plurima utile homini fiituru cognofceret , ne infuper alias in medium
adferam rationes, Qui modo de flexione dixi, de extenfione quoque propolita arbitrator quam ctfi ua-
:
tijs modis experiri queas, nullo tamen melius cubitum ne tantillum quidem in Latus agi animaduertes.
am fi exalte protcnfiim.ucl pilo in alterum latus, quiefeente brachio , dimoucrc fruftra conatus fueris,
intercubitunutaquc extendentes mufculos, c primusualido latoqA ncruco prorfus principio, f ex
umfrimui.
J, um ilj or i fcapulx colla no procul ab ciufde ccruice exoritur, peculiare illic, unde prodeat , (inii obtinens.
mufculus primum humero connafcitur: aut potius •> aiia ex humero inibi enata carnoli mufculi pars ipli
10 ta,&.
eomifcctur.qua mufculus adauctus, deorfum rcfta fertur, medio interni lateris humeri, &
medio pofterio- ^, , t
Ctrmfi risfcdisliumcritamifpcradnatus.dumpartimcarncus.partimncnteiis.amphisiincin internuiatus po hura. M.X.
1
fan ftcrioris ulnx procedas inferatur, indcfcenfufempcrabca qui dixi humeri fede ad fine ufq;ipfius, hume-
.
frimumi roltfi ttis,accxipfoprincipijrobura(rumciis.Intcgrurnitaq;cft,in homine hunc mufeuium uniucrfum, * "'t' 1 ' fi*
u
denti *
aut unum diccrc,aut duos:ut k unus quidem a fcapula cnafcatur, alter aure ab humero qui cum illo eo
I
}ecm»2ifZ funditur,cui fcapula principiu prxbct. At Galeni nomine, illos duorum loco nane rcccnfc.unus, m ter-
fin *rt U- tiumcxtcndcntiii enumerantes, qui extendentium a pofteriori fede ccruicis humeri ncroofus
n ena fcitur, 1 takL
>;
(tt .
Lttr. I .it
& fcnlim retta deorfum dcfcendcns,& externa fedem pofterioris humeri regionis occupans, camofus cua ro *
J
° ~
jJmLM, dit,& pcrrinacifsim£ humero adnatus,ab ipfo principij fui uigorc mutuatur. Priufquuain ucro medium S. \
io A. I»
T erum! ex- logitudinis brachij fupcrauit, duobus nuper diftis ita commiicctur,& cum iplis adeo coit,
eo ut nullo prorfus V.ljc.
. .
qua unum ucluti cor n itux

iq; aliud quam
tideatium . pacto in hominibus ab illis ad infertionem ufq; integer difccmi queat, nihilo;
pus ex tribus mufculis con (litui uidcatur.quamuis interim tertius mufculus, (iium feruans inedTum , uali- o
1
difsimc in externum latus pofterioris ulme P proedfus partim carneus, partim ncrueus inferatur Atq; ita.
tribus his mufculis mutuo cocuntibus,:otuS ille pofterior ulnar proccfliis amplexatur, in fui ledis inferiori
p 1 *
parte, 1 cuiinnitimur,ncruofiorcminfcniomsportioncm,quuminlaccribus,&fupcriiis,airumcns. Mu- s 6f' cmh
Mk.itnJ
tuus enim ille mufculorumconcurfus, in pofteriori fede admodum liuidus confpicitur, tanto ncruofior
cuadens quanto ulnar procclfui propius accedit. Vteunque uerb inter fc mufculi hi concurrant, nullus ta
,
*
menab initio inceptum librarum duiftum dcpcrdit:fcd rc<ft* omnes deorfum, nufquam implexz , neque
Qmomoda icfc dccullatim intcrfccantcs feruntur , A: eandem omnes funtftionem obeunt , qua cubitum in neutrum
in cMwlms
tau* incJinaatcm extendunt. Conftat igitur, tres hos mufculos unius loco rcccnleri pofte , qui ex tribus
«onfcrmatus clfct principijs : aut duorum, fi uidclicct primum & lecundum unius loco habueris. At in
haheui. caudatis liinijs & canibus fieri id ncquit.nam his animali bus,pcrindc ac equo , 6c boui , Si aiijs plcrifquc*
ODC
j
Humant fabrica Liber 11 l4i
qu* anterioribus cniribus innituntur, atque in ingrcfTti ualida cubiti extenfione indigent, tres obtigerunt
mufculi» egregie confpicui,prxtcr unum graciUimum in caudatis limijs, a /capula ad ulnam porrcdttm , Se
penitus a Galeno pnctermillum. Quum interim canibus unicus tantum flexionis autor adiit, ut lan£ fi-
,
jau jsduo»illis prori uslimilcs, qui in homine uilunturtnHi quod pofterior nonnihil poflerius ab humero
in limijs proccditAncruofior in ipfainfertioneconfpicmir,adeoq; Caleni in primo de Adminiflrandis
fcdionibus Irbro hiftorix per omnia melius quam hominum mulculus conucniat. Cxtcrum caudatis
fimijs extendentium cubitum rauiculorum primus ex fcapulz humiliori cofla, ut hominibus, oritur:
fcd duo principia mox inuiccm coeuntia obtinet : Se dcorlum tenfus , carnofusq; admodum redditus»
nulli connifcitur mufculo: fcd paulo fupra cubiti articulum extenuatus , ncrucusq; fartus , internae
fcdipoflcriorisulnx proccflusinfcritur Secundus huic fubiacet , Si ubi homini (ccundus cnalci dirtus
.
cfLcxoruurôti humeri longitudini tantilpcr adnatus.quoufquc ualida infertione medix & poflic.r pro-
cellas ulnx fedi inferatur. Tertius , ut in hominibus, ab humeri ccruicc principium dueit:indc carnofus
euadcns,& nulli mufculo,preterquam fibrolis nex ibus, horrens, in exteriorem fedem pofterioris ulnar pro-
t 6 ccflusimplautatur. Atque hi funt mufculi,quos poft (criptos de Vfu panium libros Galenus diligcnccrfe
4 * n libris de Adminiflrandis fertionibus dclcriplit, ctiamfi interim prorfus nihila prima
»
ui.t. »/
J
editione libris de Panium ufu,ad mufculomm cubitum moucntium hiftoriam adiecific uideatur,uti alios
i iiffft ma flrpe Uncas quafdam fuo exemplari pofleris alTcruato mmifcuir ,qux taquam note illi fuerunt quibus per
i
,
t»mm 4 u- ocium temporisq; rationem libros de Panium ufu, perinde ac libros de AdminiArandis fertionibus, magis
ueritati confonos reddi di lTct.Occurrunt uero ciufmodi line* aut not*,in r mufculorum qui in manu Se
r ,
P c ^c poliri, nrimorom digitorum ofsium flexioni prxfunr,& intranfuerforu

* ligamentorum in digitis,
m*U. &in c mulcith in poplite latitantis icui&pcrfunrtoria (fcd feria tamen) mentione, & aliis mchercule far j 0 c *U»i
b Am rmt 4 piusiquemadmodum facile coflabit,meis in Galeni anatomica annotationibus , ia mp ride non infeliciter **tt»m*<*
-
cccptisîc fcorium,aut cura Galeni libris, multo quam antea emendatioribus, aliquando cudendis. •
LIGAMENTIS, AB HVMERI CVM SCAPVLA ARTICVLO AD

extremam ufquc digitorum aciem conii flentibus. Caput X L V 1 1.
NTER ligamenta in brachio, cubito &manu occurrentia , quidam omnium fcr£ Ugammfr
ligamentorum differentiarum ac ufuum occurrunt Qjtx in horum itaque numc- r m
.
J
ro finK x inuolucra ,
prius enarrauimus ,
quum Angulis tendinibus per brachiale & #
uolam ad digitos reptantibus , obducas diximus membranas, mucore quodam imbu> eurremtmrn,
tas,& ligamentorum ntutemiimbus circundatas. Qui ucrbfubditis corporibus muni- fu i*tt*r*
menta, & ne ex ipforum cauitatibus declinent, fimul quoque uincula eenlcntur,tranfucr
fa funt ligamenta, tendines in fuis finibus,ne ab illis a(furgant,aut uagentur, continentia . Horum uniucr-
.
fam v. aut propemodum interiori b fedi quatuor digitorum unum exporrigitur, & pollicis oriam fecundo & qua-
fle
9 m£.z.£- fl lcrti 0 internodio unu eius genens expanditunillis nimiru fcdibus, quibus e tendines digitos flertentes, 4» tmdum
interna brachialis regione d unuconlpici- "»**»•***•

ia ub.x. ab illis ligamentis amplexantur, &ucluti anulis cotinentur.In
fe . tur,omoesdigitoru tendines, qui hacprorcput,conflringcns.atq; hoc latu cft,& citeris omnibus huius ge
k a u th*- ncrjs robufliusrfcd interim neq; poftbrachiali.ncq; cubico commune. Cxtcrum in externis cubiti partio.
!***• ligamenta fefc offerunt, quorum beneficio tendines in olsiu lini
brachiali articulatur, c fex trafuerfa
* ‘ v
bus referiuntur. At hic, Ii in fupcrficic tantum Ipcrtcnmr, unicum efle uidebuntur , totius cubiti latitudi-
*
ni i,» t*b. niexpanfumquod differtum, lex fpertandos offert anulos, tranfeuntibus tendinibus obdurtos Vnde ctil .
tfunafl. j. id in fex ligamenta, perinde ac exteri Anatomici, di Ainguimus:non fane.qubd omnia iplis cognita fuerint
n tum» nam Galcnuut minimum duo latuerunt) fcd qubdipli hic tot ligamenta rccenfucrint quot rcpcricrc a- uhr.iJt
( ,
a ub
nulos. f Primum ex ulna in radiu procedit, & ad communem umx& radio g linum refertur, at non h Kim.fdl..
thtrH}. 4 tendinibus decimifeptimi digitos moucntium mulculi (ut Galenus arbitratur) obuoluitur : ucrum illi pc-
.
pi oub p. culiarccft 1 mufculo, quem paruum digitum extendere afferuimus, eum digitos moucntium dccimum-
t tub.
q oâuum enumerantes, h Secundum, ad externum primi ligamenti latus rcpofitum,foli ulnar, illiq; mu 1
****“*' f
fculo proprium cfl^jiii ante paruum digitum poflbrachiali infertus , brachialis extenfionis opifex ccnfe-
*
ftmliA' tur « ra Tenium,ad internum primi ligamenti latus habetur, folia; radio proprium cft, cos ampleden* *
s iom.». tendines, qui indicis, medij & anularis cxtcnlionibus pnfunt. ° Quartum, adintemam latustcrtij po-
t 1.1 ub. fl tnm>an guftilsimum efficit anulum: ut & tendo, quem tranfmittit , gracilis cft. ille enim a P mufculo
procc(iit,qiii indicem Se medium a pollice deberet abducere. S Quintum bicomi
r tendini, quo bra-
chiale extenditur, &

* illi qui pollicem uerfus indicem cucrtit,uiam largitur :quanquam interdum polii*
X H cis mufculo priuatum quoque ligamentum obducatur,adc6 ut feptem tunc ligamenta in externa cubiti fc
ituHifin-J de reponantur. Alioquin enim 1 fcxrom u tres tendines tranfmittit: quorum unus brachialis ofsi ante
& polliccm,altcr primo pollicis ofsi, tertius autem fecundo & tertio inferitur. San£ Si hos tendines, quum
Titldiitr J b* c
ligamenu ad amufsim,magnaq; cura perpendimus, lingulas fua ligamenta fortiri , non fcmcl obfer*
pntrt «r- uauimus.Pr*tcr hatcligamcnta.peruniucrfam cubiti longitudinem, omnibus mufculis ualida * membra m tmhun*
qmiummi ,
jmv,
^
obnafcitur,mufculos inuiccm committcns,atquc ne fua fede illi dimoueantur>aut inter fele implicctur
"* Um
mufimlii 4
tran fucr |; alicuius ligatneti ritu contincnsrcuiufmodi etia in tibia quandam haberi audies, omnib.illic re-
tot*
pofitismufculisclcgantcrobdudamQuum itaq;& himts membrani ligamenti ve natura inter ditlecan*

B
dum ad amufsim didiceris, id quoq; in trafuerfoni ligamcntosu c|aflc rcpoivto:quanqua non Lixc,fed petv
% X i tinacitcr
Digiti;
J
»44 j4nd. Vefalij , de corporis K ihttem

y
V^tmtnu rinachcr«iufculUAdn|fcltur>propri:j mufculorura mcmbranxmodo. Ligamcntiiqacofl» inuicem er*
inuici *
£*£ -
Ugam,in omnibus fum articulis, nullam peculiarem naturam a cartcris articulos ambientibus
nbicrr ligamentis -
•fl* 7
commincn*
fereforuta, y Membranei» enim ic articulum folum circundantibus ligamentis, digitorum nedluntur in- z
temodia.Pofl.brachiale etiam brachiali ualidi» ligamenti» per exteriora duttis colligatur . At pollbrjchia "N M w -
iis ofla, qua mutuo in iplarum radice iuxta brachiale fe fpefiatu, cartilagini»
ti« inuicem committuntur, que nonorbiculatim ofla tantum ambiunt,ucrum

naturam reterentibus figime-
Ain ipfonim medio nabeiz ln j^
^
tur,qua uti diximtU,ofla fe inuicem rcfpicium.Brachiali» ofla uaiidilsimis ligamentis , cartilaginis naturi /Unii .z
L 1 1 r 1 L * L ‘ rJ r" "L
referentibus dimulunii
dibus illa intercedunt-.i
qtiibuxq; poftbracbiale coiirftatur.Qui
ei nugis cartilagf
rem, quam ego aflcquor.ulum tnbuit.nam ad nullum mihi motum priuatim magis, quam uniuerfum huius
aiticuli ligamcntum.famulari uidetur . Ciuinotiam e» apice radi) appendicis fimfle it inlignius quoque T ij m
^ .
l /«k
^
i,S k
1
brachiale fertur, quod liquidifiimd cum ulumiquemGalcnus alteri aferibit ligamento , uanum cflc com- fcm
monftrat. Radius uerd it ulna, propter brachiale it cubiti cum humero articulum , ligamentis ualidis, in
<* 'f r*f'
b ***?!,“•
circuitu ofla ambientibus inuicem alligantur. At accuratilsimd tibi in mcmoiiam rcuocanda ucnit ea
cartilago, quam a radio procedentem ulnam a brachiali dillineucre diximus, que ualide etiam uln* ad ra fi-.,.,.
dicem acuti illius procelfus.quafi ligamenti naturam natta, inicritur. Per totam longitudinem, qua inuiee f « k.Zj.
*' !
radius de ulna dchifcuntjuabdumflt membraneum
c ligamentum habetur, ab acutiori ulne ! linea in ra
h
c lineam infcnum.Hoc non limplcxconfpicitur membrana, uerum (ut pleraque ligamenta)
dij quoque
«x conflatum fpeftatur.a radio deorfum in ulnam oblique proreptantibus. Huius beneficio, p reter-
libris h T ^'.,
ipfo ofla inuicem alligantur, interiores cubiti mufeuii ab exterioribus dirimantur,
quam qu6d ut antea & «wi «,/j,
monui, ex ipfo f mufeuii etiam nonnulli filorum principiorum roburafeifeunt: quemadmodum 3r ab in- l*n— /*
uolucris 8 tendinum tertium quatuordigitorumosfleftemiummufculiprodcuntgraciics,a<hosdigitos
pollici adducentcs.Radius humeri exteriori tuberi feu capiti ualidis, fcd membraneis ligamentis, pennde |,
ac ceteri articuli>alligatur. Ut quamuistutifsimus Iit ulnx cum lininero articulus, tamen robuftis quoque | i,
ligamentis Natura humenim ulne commilit.qu* fimiliter articulum in circuitu amplexantur. Preter hec
h ligamenta, que in mufculorum conftitutio *
ligamina, in manu aut cubito nulla funt:nili& horum albo
ingrediuntur, & proprias ipforum membranas cffgrmam, reponere ftatueris: que interdum in tantam
mmfpinm nem
pertingunt crafsitiem,ut quum mufeuii caro ipfis fubfit,liuorcm quendam mufculu inducant. Atque ciuf- b 7 td.chx
modi crafsius ligamentum uentri obducitur mufeuii, pollicem a ceteris digitis maxime abduccntis.Pre
1 rz/J.i.t.).
c
cubitum, uentrem quoque liuefccntcm.obmcmbranecrafsi-
ter hunc, k mufculus anterior Accientium 5
ticmadipifcitur.quemadmodum etiam illi (idq; admodum clare) qui cubitum extendunt,

1
multoante J ,
ipforum infcrtioncm.quam in ulne pofteriorem proceflum, moliuntur. e t

«*• r.
ADMINISTRATIO MVSCVLORVM ET LIGAMENTORVM BRA-

chium, cubitum Amanum occupantium. Caput XLVIII. «ju.n.
n |u.A.
VNC brachium id cum fcapula depromendum eft, quod ad mufculcrum cubitum, ra- • t «**. m.
dium, brachiale & digitos mouentium adminiftrationcm , quum thoracis aggredereris ^
f
mufculos, aliquo relocandum przccpi.Priufquam ucro fcdioncm aufpiccris, quot fingu
j
lis] panibus mufeuii reponantur, in memoriam reuoca. Vt autem id promptius facias, m

nunc omnes in compendium tibi digeram. In manu itaque uiginti nobis funt enumera- n 7*4.^
qui minimum a exteris ualidifsimc in latus rcmouet.poftrcmb * qua tuor illi graciles mufeuii, quorum « tou. «.
beneficio quatuor digiti ad pollicem laterali du&u aguntur. Internam cubiti ledem odo mufeuii occu-
1
u intrma h Tccundus& 1 tertius, quibus brachiale fleditur. h "j**
tubiiifedt. pant: quorum g primus latum educit tendinem. I t
(Cff.
quanu^, fecundum quatuor digitorum fledens os. 1 quimus , qui tertium quatuor quatuoi digitorum os fledit. u ioii.k.
m a
n fcptimus& ° odauus,
fextus,qui terti) pollicis olsis flexus cftautor.
r , o radium in pronum ducunt . Si ii uk.p.
ucr6 mufculum, ternum quatuor digitorum os fledcatcm,unum dfc cum illo qui tertio pollicis ofci famu x 1 UJ*~ ‘
"** A sIttt
latur,putaueris, interna cubiti
Jatur,putauens, feptem tantum muicuios
fedes leptem
cuoiu icaes mufculos naoitura cft. In
habitura cit. in externa eumti
cubiti regione ae-
de-
ccmddcriplimusiquorumprimuscft F dccimusfeptimus digitos moucntium:fccundus , q dccimusoda ? n tL
uusnertius, r dccimusnonus limilitcr digitos agentium. Deinde hic rcccnfuimus * unura , qui pollicem
«d indicem magis euertit: x alium, qui pollicem cucrtcns,cuodcm ab indice magis rcmouct: u alium il- »«r a-
I o 14. JT.
I . . , .. . . ^mk&l
altera pollicem petebat; unius mufeuii uicc enumeratum dfc uclis.hic reponentur noucmtdcindc Ii b fe «uu *JJ*
eundum piincipiuin iunxeris, c uniusq; muiculi loco habucrisjodo erunt, nam
bis unum, ubi nos duos
10 u
eonftituimus,
i
Humanifabrica Liber // 2 4J
4 tft*. ©. *onftituimus,rccenfcrcs.Inantcrioribrachij fede, 4 duo flcdentes cubicum funt: in pofteriori autem» ulracbio.
mmm , alter
«ut c tres i aut duo , aut unus , extendentes, pro ratione nimirum collcdionis in pauciores, uel diftribu-
ItaL.T.
C MIJM. tionis in plurcs quam tuo arbitratu proponere nihii obilat , li modo accurate iliorum litum , connexum,
:
&
amplitudinem, compolitioncm , functionem , id genus alia fccando didiceris . Eo itaque quod iam
,
prius dixi, brachio in manus aflumpto cutem primum cum adipe & membrana , quam carnofam uocare
,
**
"f“
1,1,1
infami 4
libuit , adimes atque
: id perfeceris commodilsime , fi ab externa brachij fede fecundum radi) du&um, J**"**”
,
& pollicis exteriora, fcdioncm duxeris: qua: cutem membranamque carnofam iimul diuidat.Dcin ad cu-
iufquc digiti latus alia ducenda cft fectio,quz depilemmanus cutem ab exteriori dirimat, ut illa cum bra
chij 8c cubiti cute auclli queat ea quz internam manus fedem integit , adhuc rclida. Neque in cute adi-
,
menda nunc alio indiges artificio , quam quo lanij boues excoriant. Quum tamen ad brachialis radicem Membrana
in interna manus fede peruentum fuerit, tranfuerfa fcdionc cutem nunc libcratam>ab illa quz in uola ad /Mitr c.tr-
r |un huc reliqua cft , refecabis harc namque latcfcentis ( tendinis nomine afTcruanda uenit. Priufquam ucro
.
mm ’
jMn. tendinem illum aggrediaris , accurate perpendito, totam cubiti fcdcm:paulo minus toto liuefccntcm , ob
mcmbranjiu,quar mufculis proxime adnata, illos inuiccm committit , neq; fua fede declinent, amplexi- admuuTb*
tur.ln confpcdum enim cubitum occupantes mufculi iam ueniunt,fcd ita commifsi,ut fohim lineas, que w».
ipfos dirimant, intucaris:qui tamen mutuo prorfus difiund i apparebunt, Ii lcues duntaxat fcdioncs fccun
dum didas modo lineas duxcris.Huius ucro membrana: naturam eo obferuabis diligetius , quo magis per
fundoric,im6 nihil prorfus Anatomici illius meminerint Cancrum ut latclccntem uideas tendinem, ani-
muni accommoda cubiti internz fcdi,in cuius longitudine iplius mufculuj,& tendo, quum adhuc gracilis
cft,cxporrigitur.Cultcllo itaque a brachialis radice fcdioncm Ieuem,ad tendinis, fui^; mufculi latus utrin fmt ;,
m
que, g uerfus internum humeri tuber molicris,&poftmodum iuxta brachiale tendinem, a fubditis orga-
| mtlfiui nis liberabis:& cultello tranfucriim ipfi fubiecto,& liniftrx manus digitis tendine clcuato, uniuerfum mu
\tnbmU.
fculum ad ipfius ufque caput a commifsis ipfi mufculis feparabis. Deinceps acutiori nouacula cutem ma-
nus adhuc reliquam a uola & digitis abfccarc conator, a brachiali fcdioncs fcmpertranlucrfasmolitus,ca
dem omnino ratione, qua cutem a carnea membrana diuiderc iamdudum alfucuift . Quemadmodum c- i
nim in illa fcdionc membranam corpori affixam feruas , ita quoque tendinem dilatefccntcm manui iam
harrere (inis. Quum ucro id tcntas,duriu (culus Icfc offeret adeps, cutem & tendinem illum intcrccdcns:qui
tanto accurati iis quoque animaduertendus cft, quanto tendinem magis a cute dirimit, & tendinem non to
ti cuti proxime a<tnatum,fcd duntaxat (ibrolis nexibus, membrana: camofx modo , & fuimet iplius inter-
«entu pcrtinacilsimc commilfum odedit. Examinata cutc, mufculi caput ab humero liberatum, a brachia-
li pendere lincs,latefccntcm tendinem i fubditis quoque aut nouacula,am paruo & acutiori cultello auul
furm.Si ucro aliquando uifum fuerit, licebit tendinem, priufquam cutem feparas , una cum cutc adimere,
at tunc arduum erit, tendinem a cutc integrum libcrarc:quamuis non adeo,ut Galenus arbitratus cft, nihil Ltir t je
h JU. A.
medium inter cutem & tendinem rcccnfens. Porro li hic mufculus fc in interna cubiti fede non ofterat, h Aimt.fefl.
duorumq; mufcu!orum,qui brachiale Hcdunt,capitibus,ad interius humeri tuber , nullum mufculum in-
cumbere inderis, prodentem mufculum,! quo latefccns educitur tendo, dcclfc contjcito: quod fanc non in
frequenter tibi occurfurum Icio.Non quod negligentia illum prarteriturus fis, ucriim quod prorfus deerit,
i \ub.m. eius uicem tunc fupplcntc inferiori, interdum etiam k fuperiori brachiale Dedentium mufculo, aut i
‘
k Ita. A. tranfucrli in brachiali ligamenti portione, quam pari modo, ut latum tendincm,indagabis.Iam itaque om
1 4 tabJI,
nia cutc libera funt:undc etiam & quofdam manus mufculos citra aliam fcdionem aggredi poliis, cum ui
dclicet, •« qui pollicem a reliquis digitis remotifsimc abducit, A: deinde n duos prunum ipliuv interno-
m ° mufailum,cuiusbeneficioparuusdigitusarcliqtiisabducicur, & P exteriorem pri-
m 6 tab. x. dium fl edent es,& .
A» mum cius digiti os fledentium. At opportunius feceris, (i, donec omnes manus mulculosuna adimere
• jMkr. queas, hos fcruaucris,ad internamq; cubiti fedem te rurfus contuleris, in qua nunc adminiftrandi ucniunt ,,*»<
M4M <1 duo brachiale flcdentes, quos primum ab ipforum tendinibus, iuxta brachialis radicem commode ag- >i»n.
l».
P 4«* C- grcdicris.Si enim hos a fubditis mufculis aliquantifpcr auulfos clcuaucris ac deinde tranfucrlis fcdioni-
,
<1 !«-A.
bus illos ad internum ufque humeri tuber a fubditis liberaueris,uniuerfim ipforum fere naturam medio-
cri ncgocio fpeda bis. Interioris namque capite abfcdo,& mufculo dcin ab ulna liberato, ut is duntaxat ab
r dependat, ipfum, ut uifum fricrit, illinc aut adimcs,aut adhuc appenfum lines. Sujperioris au-
m infertione
V *fia. .
a n»«m tem tendo a brachiali non cft abfecandus:ueruin
aut mufculus fuo liberatus capite , in latus clt reponen-
bmlafimpra dus, aut 4 tendo nonnihil ante brachiale uenit rcfccandus,ut in fcdionis feric, eius tendinis infertio red-
datur confpicua.Cancrum nunc 1
primus digitos moucntium fefc totus offert, quem ucl folis digitis a fub p rimi
fai
t ff-Ao.
ditodirimcsrqucmadmodurn etiam omnes, quorum latera non committit ncruofailla membrana, qux tot momem-
communis ligamenti munere fungitur. Vbi itaque ipfius capite adhuc ad exortum commilTo , quatuor ip- *"**•
camofas portiones infpcxcris,ualidus cultellus in tranfuerfum brachialis u ligamen-
fius ante brachiale
rimetalmla tum reda cft inijcicndus,ut huius acie antrorfum duda,id ligamentum diuidatur. Dcin eadem ratione fe
&jrf"h eundum indicis longitudinem, tranfuerfum interna: iplius fcais ligamentum diuides, mentem accommo-
medeai em a
dans,nc hac prorepentes tendines Lzdas: quod optime caucris , dummodo cultelli dorfum femper tendi-
/*T"»tm
M « Mi i» nes rc(piciat,ipfcq; cultellus
redus Iit. Eandem fcdioncm in tribus reliquis digitis moliri inpnrfcntia pof
fes, niu fcnliin magis nugis^; horum ligamentorum naturam aut difeere , aut alijs oftendere propolitum
wajTfam
cflct.ln indice itaque duntaxat, aut alio quouis digito hac duda fedione, primi mufculi digitos moucntiu
mibwjmftt-
caput liberato:# illo apprchcnfo,& ad te furfum trado , mufculum ex brachialis finu tantifper reponito,
tVi-m- quoufquc quatuor ipfius tendines ad quatuor digitos porrigi confpcxcris, & deinde priuatim illius tendi-
X $ nis
' .
»4« nAnd.Vtfaltj, de corports

fuarn fedem
nis inferi ioftcm obfcrunucrii.qui indici exnorrigitur.Hac enim infpofli,& mnfculo rarius In
repolito, eius caputtrahendum ucnit.ur iplius innmefcat munus,intuearisq;, qua ratione primo indicu ar«
tendi»
ticulo inflexu fecundi, tendo ille adniti nolitluti fani reliqui tranfucrli j adhuc ligamentis inuoluti
nes.fuis quibus accumbunt ofsibus innituntur.proximcq; attenduntur. Nunc ligamentis trium
rcliquoru
digitorum, ac cuiufquc tendini* infertione perforatione, qua fubditum tranfmtttit tediucm, notatis.mu
&
fculum a manu in anteriora reflexum mcnfx cxporrigcsiaut li in linu manum habueris, propendere a
digi
capito liberabis, quod nonoiltil a
snoJi. tis lines, s eum^l qui tertium quatuor digitorum internodium ficfrit/uO
occultatur lub J mufculo.liiperiorcm radi) partem m pronum ducente. Priufquam tamen id ab ulna ab-
&
radas, conducet ca brachialia linu quatuor iplius tendines attollere, animum adbibere, qui
citra omnem
z 6 ^^
operam mufculus hos tendines producens, ab 4 illo diucllatur^jui iplius fupertorl lateri accumbens , ter-
pollicis olsis flexionis aurur habetur, adeo ut utrunque mufcuiiuniut loco in homine habere
nequeas.
ti)
4 ligamcto alfumit (quod
Liberato itaque fecundi hiulculi capitc,& ipfius quoque ctortu, quem ab ulna: » jiat.V
inter radium St ulnam, ubi iuulccm harc ofladchifcunt , obuium cft) uniucrfum mulculum
ex bradaialis fi iwt «.
nu repones.eius mucolam perpendens membranam, & tendinum ipftus fctiem.Caucndum tamen cft ,
uc
“*«*•£
quum eos attollere (ludes .gracilem b mufeulum, lingulis tendinibus ciporrcctum.uiolcsiis enim > quum
tendini committituMtaue etiam primo digiti olki (cius ad pollicem adductioni lubftruicns)
implanta- V J
tur.ad tertium ufqucarticulum fecundi mulculi tcndincnvofcitantcr elcuare prohibet . Quum itaque
hos
g.
tendines c primi inufculi tendinibus traijci.arqucratcrtiumosinfcriuidcris.utninqucmufculuminfira
locum reponito, examinaturus, num fecundi mulculi tendines primum digitorum osfieftant foli , aut Ca J
«nui cum ipfis primi mufculi tendines,& cius generis reliqua, qux in horum mufculonun
huidioniscnar-
f (
V
ratione propoiuimus.Primo nunc mufculoadigitisrcfcifto.ac luis, fi qux habet, fefaminis olsiculis ait- l;lli ,
quantulum obferuatis, fecundum in brachialis linu tranfuerlimdiuidcs , ut ipfius tendines adhuc inuola p 7 '*-
T >«) Ajrf referuentur, illorum gracilium mufculorumcaula, qui quatuor digitos pollici adducunt. Modo
<* tertium *•
1 01 mtHen-
•- mufeulum, pollici fublcruicntcm,a radio liberabis.it: ad tertium pollicis internodium duces, ipftus tamen ' ‘
Itum ' tranfuerfo ligamento, ut in reliquis digitis.prius diuifo,Hunc ubi abilulcns , ac ipftus fdaminura oisiculu ^ r 6 ,
animaduerteris, c inufculi brachiale flectentium luperioris infertionem fpcculjberc , quam in radicem i 9 «i. A.
poftbrachiaiia f o&is indicem fuftinentis molitur. Atque nunc tibi in interna cubiti fede adhuc S duo
»***•.*•
tantum mufculi fuperfunt , radium uidelicet in pronum moucntcs: qui quum citra aliam operam conlpi-
Jtaufurrf» cui fint,doncc& horum oppo(itosuidcas,opportuniusfcruabuntur. Inprxfcnti itaque ad externam eu- i e."
h tranlucrfa ligaincnta.quxacfi unum edent, fefeofle-
biti fedem accedas, in ea primum obferuaturus 1 1.1 x.
1 A- “•
tarum iu ex rent.Verum dum tendinibus, quos ligamenta continent, metem accommodabis, ac fcorfum unumquod-
in-iunbu digitorum fede prxccpimus,dilfccucris,ut minimum fex numero occurrent, qux,ante-
q uc>ut in interna
quam mufculos fcparcs,diuidcrc polsis,nifi prius in cubito cuiufquc mufculi tendinem feparare ilatucrcs. „„
At commodius cnt,aut limul omnia ante mufculos, aut priuatim unumquodque ialtem ante fuum, quem m s »*•.
tranfmittil, mulculum aggredi. Primus autem cflcpoceft, * qui poli brachiali ante paruum digitum infer
‘ ,,£ ntl.i.
Ttrtij Ira Z
k clcuabitundc deinde acuto cultellouiut nouacula , totus mufeo- '
didi i tus, id extendit, cuiustcndoexfuo finu

“Jj'*'
lus ab ulna libcrabitur.accuratc interim ab illo, qui fuperiori iplius lateri committitur, quiq; parai digi
1
Imm. „
ti extentioni potilsimiim famulatur,
diuifus.Vbi itaque huius caput ab externo humeri tubae dilfccucris, 24/1». y.
,
illum pollmodum a poilbrachialt Ubcrabisinili appenfum ipli alfcruarc lubcat, quo eandem brachiale es. s tsUdu-
m isrxfno “ finu & lia ’*n <•
TMtimUtU tendentium & fledtemium mufculorum munus confpicari ualeas. Poft hunc
gamcilto attolletur , quem dccimumo&auum enumerauimus , parutq; digiti extenfionis autorem fta-
tu m u$ ,
j cuius tendo ad digitos ducendus non cft , nifi ab externo humeri tubere is , cum 0 fubfe- A.S,n.
quenti iam in enarratione mufculo (qui digitos moucntium dccimusfcptimus numerabatur) liberatus r 1 .
4 fa.
»^.s 4 /,.,
fiierit. Illum autem diligenter ex fuo, quem nosipli tribuimus , P finuattollcs: atque ab illis, qui fu.
perioti iplius lateri exporriguntur mul’cuiis,diuull"um,ab humero quoque rcfccabis,nunc fcdulo animad
ucrtcns,num in tres aut quatuor ducatur tendinesA quibus nam digitis illi inferantur , quarq; ipforum ad in> 1
digitorum radices fit commixtio.ldcm in illo qui paruum digitum prarcipud extendit, molicris,neucrum Juntl. 4
ab ipfis digitis abfccans.nili & modo S fubfcquentcm ad infertionem ufq; deduxeris. Occurret enim nue 9"t-z.
1
DKimimmi
limmShs t tria illa qux ulna producit , tntifculomm principia: quorum infimum Se brachiali proxintum , obfer-
,
“*• uandum ucnit.a quo mufculus pronafeitur, qui indicem te medium a pollice abducit. Huius itaque princi- „ , 0 * £
piiportioncm.quxillutn mulculum con(lituit,ab ulna diuides: de ex luo peculiari 1 linu & ligamento cic A/ofc, t\
uatam,fcnfimq; a brachiali A pofibrachiali,quibtu fibrofo nexu hrret, liberatam , ad digitos ufque dedu-
u.ut’i
CCs ( jj], nu fii m nunc * trium illorum mufculorum tendines &: infertionem pcrpcndem,i]uz multo accura
tios fc olfcict.quam ego illam (quum uaria fit) deferibere polsim.Cxtcrum illis a quatuor digitorum inter
y
i nodi|sadunguiumulqiicradicemrcfcftis,quipollicemcucrtunt,aggredieris.Abulnairaque, « reliqua 1 llt,'
«l.<lt
modo ptoifm cfi conlpicuus, nifi quod nonnihil fub y mulculoiongion radium in lupinum moucn- c „ u r,
lus, ,
cluat, «ruiium occultatur. Hic itaque fuo exortu libcratusuld poftbrachialc ducetur & iplius examinata tundaone, I ukT.
t :
4 duoradium in lupinum
etiam cum cytcris abijei poterit. Supetfunt adhuc in externa cubiti fede , agen ^ ' 1
tes.qui citia lectionem etiam, ut &

4 interiores radi) duccs,oc currum, longtfsimi .tantum b capitcesce-
•m/wad
"j"’”,,*,,
pto, quod penitius uonnilulintcr « poftenortm cubitum fleftenuum muiculum, & extendentium
‘a&r
rf- 'ZmUmt.
<1
^
reriorem
1
• :
> Humamfabrica Liber 11 .

247
• 7M&.V, teriorehi latitat, non tamen adc& MmfiuUm
impcnfe,iit non liceat ipfiui capite ab humero refero , illum at! in/ertio
»*trrS ,T minum oc-
I » tab. h.
nem ufquc cum reliquis radium nioucmibus perducere Si itaque nunc c ligamentum in cubiti longitu-
.
iufijnUmi0.
dine inter ofla obuium animaduerteris , repofttos in mami mufculos ordine aggredi tcmpcftiuum fuerit
ex quibus fquatuor ft atim gracile* euadunt confpicui,quos Natura g tendinibus tertium quatuor digito
rum os fledentibusexporrexu. Deinceps ille liberat ur, qui pollicem ab indice maximi remouct, mox «
7/.
duo primum pollicis internodium flcdcntes.Dcinde ^ tres fecundum pollici* os fledentes : quos eo dili-
b |M»7,
I
gentius obferuare oportet ,quo magis antehac diflcdionit profefloribus fuerunt incogniti, quodq; illorum
k l,»/fr tendinibus pnrcipua manus fefamma I ofsiaila lint innata. Hos fubfcquccur, t" qui pollicem indici pro
tof.ijU. I ximd accommodat, de in n qui paruum ualidifiim£ abducit: ut tantum ° odo adhuc lint reliqui, quorum
T. ope prima quatuor digitorum internodia fledimus qnorumq; tendinibus exigua innafeuntur P ofsicula,
,
1 7 Uk.cl*
qxtar fefamo c6paramus,qu*q; bic in primis funtperfcruranda. Carteriim nunc digitoru articulos diuidens, Li-Jtmrnto
m 11 wA. ipforum ligamentorum naturam, corundemq; Ipecicm perquires: ac brachialis poftbrachialisq; nexibus rnm rtiiq—
f- .
haud neglcdis,longc diligcntifsimc brachialis ad cubitum articulo animum accommodabis quod hic S :
a I r«. r. carnlago examinanda ucniat,ulnam a brachiali dirimens . Qui neti am perpende , obfccro , r
ftylum imi-
o //> ^8 tantem proccfliim.non procerius extra linum, quo brachiale excipitur, prominere , quam radij appendici*
* mucronem, Dcin expendito, parem ligamenti huius articuli in utroque latere * formam efTc,ut una mc-
P
»;&&.! V, cum omnibus quoque limilcm ufum afcribas ne forte quum Natura celebrare inftittiis , illi inartifleioflf-
:
V. u
(imam conftrucrioncm cum Galeno imponas. Reieda nunc manu , priorem cubitum flcdcnrium mu- CtLitSmo
q f,*/*. fculum fuis principijs liberato, quorum exterius ex fuo (inu eleuandum cft : &
* ligamento articuli hume Mfufinm j 4
tJf.X + h. I
T. ri.iplum continente, reda fcdionc diffcdo.id a fcapulx collo adimetur . Y Interius ualido quoque cultel- mnnjh*tt0
r eJriAtm lo ab interiori fcapuleproccfludiuidctur:& utroque principio deorfum reflexo , huius mufculi 1 camofa
f**;, infertio in os humeri animaduertetur,: qua difleda ad radia ufquc , fola manu a fubdito mufeuio ifte prior
$ rjd.fi. a.
auclletur. Vbi ucro huius infertionem intuitus fueris, i* A appcnlus feritabitur, & b poderior ab humero
tiiijJ.V.
u <M-e. dcrafus,ad infius quoque infertionem ducctur.PoftcriorumJcu cubitum extendentium, c illum primum
x «b humero derades, quem tenium nominauimus.dcin J primus a fcapula abfccabitur :ut illo poftmodum
y 6 um, 0 .
deorfum trado, c fecundum animaducrtasipli innatum, ac fub illo ab humero prodeuntem. Quando i-
X 114*. R.
taque hi ad infertionem produdi funt,ncquc ullam fibrarum intcrfcdjoncm animaduerteris, cubiti articu
a 7 m*.R,
R.
lum fubinde fledito & reiledito, examinaturus, num ucl tantillum quidem extra redum tramitem dimoue
b 8 uAT. ri qucat.quod quum in articulo folis ligamenti* h$rcnti,& iam propemodum luxato , obferuas, quid fieri
C II 14.0. in nobis arbitrabere, articu Io tot mufculisadhuc ucilito ? Vt tamen hrc omnia exadjus rimeris, ofla inui-
d II I4.T.
ccm feiungenda funt,non folum humeri cum ulna articuli gratia, uerum & radij eu humero, radij rurfiis &
e 1» mX cum ulna.Prartcr hoc enim , <j> nihil utilius fefe infpicicndum in tota refedione , luxationum gratia offert,
Iliakij
nulla profedo ciufmodi articuloru in fpcdionc,in uniucrfa Anatome mihi iucundior occurrit fpecuiatio.
DE MVSCVLXS PENI PECVLI ARIB VS. Caput XLIX.
QVADRA-
Digitized by
1
. 4 . . . , . . .
1 « «And. Vefalij , de corporis

Q^V ADRAGESIM INONI CAPITIS TABVL AE,
ciuidciruj; figurarum & characterum Index •
H UE C quadragefpniiumi Capitis tabula,quatHor compleftens figuras, numero infignitas, non huic tantum Ca •
pubuerunt e: sum &

aliis pUrifquc utilis critae ucrb det n pluribus prafigendafu Capitibus Juc omnes fisarum jio-
tarum indices fium expiscaturus.

I 'Prima figura,corporis in menfa proni femora oflendit,m Utera admodum difienfa , &
penis corpus , uniuerfio inie-
rim fcorr. cum tefhbus,cute, adipe, aenis, neruis,&- artenfs undique abficftis
i
X Secunda figura, nuda quodammodo consmonflrat offa,qux fieri ojlis lateribus committuntur, quibnsq;(hic femorum
§fiium portiones adhuc appendent,una cum ani &
penis muficulis, quos ab ipforum exortu dependere finximus, ut pe
nts corporum origo, urtnxq; &
femini communis meatus nubi in cojficttu efiet , qud fitrfitm fub pubis ojhbus fleSitur.
3
Tertia, penem traiifucrfim dijjcflum in hoc oflcndit , ut penis corporum fiubfiantia, eorundem cum urnue meatu &
connexus oculis fiubtj cerentur
4 Quarta figura sntegrum commontfrat penem^snd cum uefica hic exponeflum, ut proprius uefica ceruicis mufculm
aliquo patio intueri pojfit
jt,E Duo cvrpora,penem quodammodo uniuerfum constituentia*

C,C 2*4 Duorum pons corporum exortus .
Cl.it >>4 Penu glans.
£,£ } Fungofs rubruq; penis corporum fubfi.mtia .
•
&
p J Mutuus penis corporum connexui, neruea eorundem fubliantu, qua orbicuUtm fiuig ofam fubBantiam comple.
Bitur.
C i,:, 3»4 VcficamcatHs,mnafcmiiuq; genitali communis.

H,I i»i Dno primi penu mnj'culi,hi prima quidem figura fium feritantes fedem, in fecunda aut em ab eorundem principio de-
pendentes .
K,L i. 1 Tertius <jr qsutrtus penis nsufculi qui inprma figura integri ,in fecunda neri ab origine fua pendentes confi-
,
ciuntur.
M i.i Mufculut crbiculatmrcBi intcBini fisum ambiens,faciumq;cxcreuoniprnfeBus.

yeftcnccruicts mufculus, urinam, ne pr.ttcr nollrum arbitrium defluar,cohibens
7^4
Q tQ , Hembrana,pubis ofiium foramina occupans.
pt Teres ligamcnluuhdcoxendicis ojfe mrotundum femoris caput infertum
Vcfica corpus .
g
Chtndofum corpus, uaforum femen i tejhbus deferentium infertionem excipient
"Portiuncula meatuton,quibus urina c renibus in ueficam ducitur. .i
T,T 4 TortlsmcuU mcatuun.fmcn in uefica ccruiccm ciaculantium.Mufculos autem in prima figura femur amplexantes,
chsrafltnkus non njfigtuumus, quod liis mufculorum tabulis diligciinfimid annotati fuerint
T SE penis conftruftionis enarratio in quintum librum, ubi generationis organa com-

memorabuntur, opportune retentanda ucnit nihilominus cantam huius metionem mo-
,
do facere expedit, 'quanta ad mufculorum penis dclcriptioncm ex ufu cft.Pcncm itaque, aio
fiJA.
praeter a cutem, qua inuoluftur, h duo grandia & neruea, & c intus fpongix modo ca- *'•
uacfformantcotpora: quorum dextrum a pubis ofsis dextri J fede enafeitur, paulo infc b
rirn quim ubi inuieem pubis o(Ta debifeere incipiunt. Hoc uerfui finiftrum latus modi-
'tLat'
ce cxportcctum,aum iimftro cou corpore, a pubis oflefiniftro principium ducente. His corporibus
prxei- c ? jt. E.E.
pua penis conflat moles.atquc bxe coipora ad inferiorem ipforum fedem qua coeunt ueflex c meatum * *><*?
, ,
libi toto iplorum ductu ad glandis ufque radicem fubnatum obtinent, ubi meatum hunc urini feminiq; *>'** M-
•
communem, corpora illa in unum penitus coipus confufa amplexantur, quemadmodum quinto libro aud! !*?7
turus es prolixi ustad quatuor enim penis mulculorum deferiptionem, modo difla abunde fufficiunt.
r £
Ab c simZ
FrmUm anteriori itaque anularis S mufculi fede, qucin redo inteftino.ut excrementorum
prxfit egeftioni obna ,
,»«,»/<• tum efle docebimus, h duo carnei cnafcunturmufcuU, > illisprorfus fimiles
,
qui a peftoris olfc ad os„ *
referens porriguntur. Ambo enim inuieem proximi funt & internis lateribus mutuo committuntur tre-
,
.
mcatus/ub corporibus illis ad fuperiora reflexum afccndcntes eius
dlaq; furiunt in priora, ad urinarij *
, fr. D.
meatus lateribus interuntur* inuieem dirempti, corpora penis nonnihil digitorum modo
amplexantur. S
Alij duo utnnquc habentur linguli, ab " appcndiceolsis coxendicis, paulo inferius «'
Tmi.i& quam penis corpo
ra.principitnp duccntcsiquod camcum^c gracile, furfum oblique procedentem
efficit mufculum.qui car „7‘ * A '
Mrfirisr i nonis lemper permanens, fqi lateris corpori non procul ab exortu inferitur. Quatuor his
mufculis penis ra- iTm*. i ,
sf/uim, Jit uoluntario imnttu trahitur.hinc & erectionis tentiginis ve ouandam uim pnrter naturalem
, faculta- T.
tem ipli inlitain, pbtinens. Quanquam duo priores mulculi in urinx feminisq; cxcrctionibus communem k
,
illum urinx feminuj; meatum ucluti digiti quidam aperire uideantur, ne mcattu in obliquo
hoc inflexu re '‘f **
J
humorum cxptillionem prohiberet ,& potiftimum feminis, cuius eiaeulationem (etli u-
(Iribus, ciufmodi
m if ra.
fit) Natura impetu perfici uoluit.Nili enim fbrtc hi mufculi
rina inulto craisius
inferiorem meatus fedem
hoc reflexu dcorfqm ucllcrcnt.m penis tentigine torus meatus occluderetur, quod
in
iplius fuperior pars a
r
admini- difte nm corporibus adeo pertinaciter huc illuc alliceretur. “ 7 <“/"-
Hmn. Po«o ut mufculos hos commode aggrcdi.iris,rcbqua cadaucris pars, quz adhuc ex quadiagefimo Ca-
*•••- f - pite
i
Irfumani fabrica Ltber II, >4*
pitefupcrc 11, rcfumct ursae didentis quini maxime pofsis femoribus, orbicularem fefi ionem in ani ambi-
tu <2uccs,cpia curem ad adipem ufquc (quem hic habes copiofilsimum,maximcq; huinidum} diuidas. De-
inde longam fc&ioncm per futuram, in penis inferiori, lede ac Icorto conlpicuam, incutcpcrperinxum
(quod intcrfeminrum alij uoeant) molieris, qux ad anteriorem ufquc orbicularis line* fedem pertingat.
Poftmodum cutem hamulis aut digitis elcuatam.hinc inde a fubditis organis nouacula diucllcs : & mulcu
los.qui fefe abfcdta cute offerunt, paruo cultello a fuis exortibus liberatos , ad infertionem ufquc perdu-
ces,!^ per tranfennam fmgulos lcorfum expendens, cum calculorum eruendorum gratia , tum fmularu
ulccrumq; nomine, hac fede non infrequenter homines infcftantium. Deinde eo oblcruandi funt quoque
cxaftius.quo minus aliquid a Galeno de his proditum habcmus.Quandoquidcm locus, in quo illos in ope
re de Adminiftrandis feciionibus profecutus e ii, uni cum quinque Se dimidio cius operis libris, incuria to-
porum intercidit, limul cum iplius de Mufcuiispeculiari libro. Quantum ucro ex libris de Partium ufu au
• * h' guraripolfiimus.uidcnturhocCapitcamcdclcripti
“ mufculi parum a Galeno fuiflc animaduerfi, quum Vtr.iiM
* **•
H.I.K.L. mihi nullos ad penem referat, quam duos, fecundum ° meatus urinari/ longitudinem per torum penem
0 m/x*
digcftos,& a me haiffcnus (quod lubens fateor) non rcpcrtos.Vt modo taceam, Galenum penis p corpo-
p
rum originem non rcifltaflccutuip eflc.quumis unum duntaxat,idq;prorfuscauum , & nullo humore in-
A * B , dtit»
c.c. tus imbutum proponens corpus,illud ex fuperioribus pubis olsium (cdibus pronafei 1 doceat: non expen
qaufitrirt dens,penis prxeipuam molem inferius multo, quam humillima pubis olsium r commiflfur* conliftitfc-
i dcs,enafci,pencmq; mox • ad anum & per fcorti regionem xqueeraflum corpulentum^; cfle, atque ‘ ea
mmfc. t*t>.
t I fi.flu- parte, qu* a fuperiori
pubis ofsium fede propendet, aut crigitur.aded.ut quum penis origo Galenum late-
mtriL.it. ret, neque is fecus quam Anatomes imperitus aliquis de illa fenferit, ucrilitnile fit, ipfum quoque cos non
1 i/. C.C
aggrenum cfle mule ulos, qui peni non multo ultra iplius initium exporriguntur.
wm
M-
t •faC;»» DE CERVICIS VESI.C.AE MVSCVLO. Caput L.
HPirS mufculi effigiem in uiris quarti figura tabula procedenti Capiti prapofiu comrnonflratCN^htera no -
tatamiquenudmodum & uigefimafecunia & uigefimatertia figura libri quinti, ad cbaraScrem r. Muliebria uerb
nefiet mufculum proponit uigefpnaqumtt libri qumtifigura >.
b glandofum
D uirilis * ucficx finem, ubi in collum ccruiccm ve terminatur, quodda
cqrpus ipfi eboafci, quintus liber declarabit, e Mufculus autem iam nobis propolitus,
intcrglandofum id corpus & J reflexum prxeipue conliftit.qucm ucficx ccruix.poffca-
quam modice dcfccndit.furfum du&a.fub pubis ofle primum molitur . Mufculus enim
totam hanc meatus fedem ambit, orbicularis, St oblongi anuli, aut oblongi rotundique
meatu» effigiem exprimens, ac libris tranfuerfim circularibus intertextus, Se fuperius m-
ata glandolum corpus, quam infcrius.cralsior.In mulieribus ucro, quaru * uelicx
1
ccruici ciulmodi cor .
pus glandofum non adnafeitur, S mufculus totum meatum ambit, qui a uclic* corpore in fupcriofcm fc-
deiii colli uteri, non procul a pudendo *> fubingreditur.
Mufculus ille in mulieribus & uiris pare prxl tat ufum.in hocq; primario a Natura conditus cfl ,ut mea- su/iatt o-
/“• .
tui ucficx prxiiciatur.obflaculo futunis.nctranfuerfc uclic* fibr* motu fuo naturali urinam , quoties aut
copia, aut praua qualitate illi molcfla effct.prxtcr noftram uoluntatem & impetum excernant , & quouis
abdominis comprclTu,uahdaq; fpiritus retentione, illa mox profluat. Opcrxprccium enim fuit , egerendis
es corpore recrementis motus prxefle uoluntarios.fi cafu enim naturali duntaxat motui excrementorum
propulfio committeretur, continuo recrementa cmanarent:quod non duntaxat fredifsimuin eflet , ucriim
mfuper plurimis munijs.que tou uita obimus,infigncs noxas inferret. Quo minus igitur urina non noftro
i }K*.e.
sui. n-s
6a.
ea.
media fua (ut Ile dicam) habetur hgura.prcflx a fuperioribus corporibus urinx cedit, fcq; extra flguram il-
k ;K-a.
lam Se habitum ab ea educi laxariq; patitur. Quum ucro fupernarum partium ceflat comprcfsio, ipfa ve uri
na uniucrla effluxit, mufculus fefe colligens & conftringcns.quicquid ex urina reliquum meatui adhuc in
hxrct,protrudit.Relinquuntur autem tres quatuor ve guttula, qux cmifla continuo fluxu, A parente pror-
fus meatu urina, promanare folent. Atque i» urinx, qua meatui adhuc forte inhxrcrct , aut fenlim tantum
promanaret.compreirus.alter prxfcntis mufculi ufus habetur. Quod uerb ad cxcrctionis promptitudiucm
uelocitatemq; quicquam (ut Galenus afleriQ alioquin auxilictur.quodq; is prxeipuus iplius fit ufus , fatis ““
«flcquinequco.Quanto enimmagis remittitur, fuamq; comprimendi uimimpenlius laxat, fefeq; non fc-
cus ac quiefccntesdr ab alijs oppolitis produfli mufculi, educi dilatariq; permittit : tanto liberiorem red-
dit mcatum,qui apertus & amplus, maiorem urinx a fuperioribus fcdibus preffa copiam tranfmittit,quam
fi mufculus non prorfus laxatus,folutus ve.nonnihii fuas fibras.ad
expulfioncm fluente urina , intenderet:
ac ncifcio qua ratione per uuiucrfum egerendi tempus, mufculorum munere, quod contrafiionc fit,funge
rctur,meatum angnfliorcm ncccflario reddens, fceliciorcmq; aut cralsiorem urinx cxcrctioncm uitians:
quicquid hic tandem de urinx acrimonia, prauaq; qualitatc,laxiorem alioquin & magis folutum mufculu
requirentibus, comminilccmur.Caterufn quod ad urinx rctcntioncm,prxtcr hunc mufculum, meatus lon
gitudinem Se circumacium conducere Galenus attcftatur,in uiris fortadsis locum habcbic.nam mulier cu-
lanim
M*
. .
XJO jtnd. Vefalij , de corporis

larum 1 meatus breuis omnino ed,redaq; deoriiun protcnfu$,nufquam deflebitur, atit couoluitur. Quod 1 IA.
P rtUtmMtt Aridotelem latuiflc uidctur,quum t cerni narum ucficam, adeo in corporis alto repoli tam , non «ere arbi- f
ai ftflwi tfajiH-.
io.
DE RECTI INTESTINI MVSCVLIS. Caput LI.
QVINQVAGESIMIPRIMI CAPITIS FIGVRAE, OVlXQjsÂGE-

ciufdemq; caractcrum Index finuprmi Capi-
tis figura .
CTI inteflinihic delineatur portio, cum fu is mufculis d tortore refetta } quam alias feri,
dum reliqua c.xirnimus intefiina , m corpore adhuc relinquere folemus
peflum mu fimum, quod in hbrt tjuimi figuris euadet cor.ffuuum, prafertnq autem odaua figu
ra,& uigefima.
B,C Duo mufculi, intefiinum pofi egestionem furfum trahentes .
i
Mufculofa fubflantia, penis radiet adnata , m mulieribus porro ad infmupn pudendi partem com
mijfa .
V Infuper D [edes notatnr,d qua m penem mufculi duo pronafeuntur .
E Circulans mufculus,ne prater arbitrium excrementa demetantur, pracaucnu
AVDATA nunquam fatis natura, 1

rc&i intedini extremo mufeulos largitur, qui in
^
freium cxcrcrionc protufum redi intedini finem , alacriter furfum rcucUuntrdcin alium ^ tsd/.
ipfi dedit mufculum , qui in tempcftiuam involuntaria
mq; excrementorum egedionem &iofi.u.
H*f< fi- prohibet. b MulCuH itaque fedem furfum attrahentes, lati A
renues, neque admodum car f *» • Mc
dem attM nofi aut rubentes funt,uix ab aliquibus ofsibus originem ducentes. enim ex A ligamentis J?
j' *? 8
pubis ofsibus, A coxendicis olfc, A lacro exortis, qiix huius regionis mufculis obducutur, *
ipfaq; demum peritonaei intima fcde,utrinque fingtili cnafcuntur mufculi, qui deorfum protcnfi, r citum in
tedinum amplexantur, c extima» ipfutstunicx inferti. Pratentes inufculi,quum lati admodum lint, A fuis c 9 figi*-
finibus totam intedini latitudinem ambiant, ipforum *1 portio radici quoque penis, mulieribus ucro uteri T __
Collo adnafeitur. Quod nonnulli perpendentes, tres fedem furfum agentes inulculos rerenfuerunt . Vtcuu «1 o.
iue ucro fit, omnes horum mufculoruin partes pari prarficiuntur muneri, quo fede ilico ab cxcrctione fur-
Jutq alliciunt, qua* deorfum pellebatur ui abdominis mufculorum , A fcpri tranfuerfi auxiliantibus ctiatn :
fubinde omnibus thoracem ar&amibus,fpiritumq; continetibus mufculis. Ceterum his qui anumTurium
ducunt mufculis,nullus crcgione opponitur contraria: fun&ionis opifex, quemadmodum in omnibus feri
' •
alijs partibus, mufculi equidem opponi confiicucrunt Neque ofeitanter nic Natura priuatim ab alionitn
.
nrufculonim condrudionc aberrauit quum a mufculi* odo abdominis, una cum fepto tranfuerfo , fedes
:
, .
>ft
adeo interdum propellatur, ut ne i rcUtis quidem mufculis prompte queat retrahi . c Alius prarterca mu- e
w^j^
lUnUumm fculus extremum rediintedini amplectitur, qui pratdidisfimilitcr non admodum carneus, fcd mucore b.ysM »,
itthn, »*•’ quodam oblitus oxidit, fibras orbiculares tranlticrfas ve adeptus, A elatiori fede quam inferiori crafsior, A * /i
f«M9
1
4u0»u qua aiti (ut labrorum { mufculi) pcrmifcctur,communc cum ipfa corpus etformans . Cohaeret autem fi-
brofts nexibus g meatui ueflea in uiris, in mulieribus ucro b ceruicis uteri principio, qiunquam etiam *- c M.t. 4
duorum mufculorum, quibus in uiris principium porrigit, interuentu, peni committatur . Carterum pofte-
riori fua regione, k quacuor ad ofsis facri hnem locatis ofsiculis (qux coccyx os nuncupa uimus ) adnafcr g i.
tur. Ex lateribus conncditur teretibus ligamentis, a facro oflc,in coxendicis os pronatis.Prcfcns mufeu
*
' *
lus non adeo atque medendum uulgus arbitratur, breuis cfl fcd longus, fecundum^; magnum recti inte-
: y**
y
(lini longitudinis interna Ilum exporredusuifitur , mir£ fedem attollentium mufculorum infertionicom- ,
,*
x fa.
mixtus. Quod non perfundor^ ab illlsuenitpcrpcndedu,quifedisfiduljs Aexcrcfcentiasfubinde fcinde
k
re uerentur, huius mufculi muneris abolendi motu. Licet enim mufculi portio aut ferro diui datur, aut qua
pis alia occatione diuulfa laceretur, tamen quum latior fecundum intedini logitudinem Iit , eius ufus non
ita promptc,atquc u ulgo arbitrantur, in eiufmodi adminift rationibus deperditur . Mufeuhis idc circula- 1 iou>,
rim intcltinum ambiens, quum in media fua ftgura,ac ueluti quiete conliAit , intedini redi finem ita colle /.
dum, in fcq; concidentem feruat,ut excrementa fuo duntaxat pondere defluentia, A non magnu conatura
ad excrctioncin molientia, haudquaquam tranlmittat : dein li quando illa ab inccdinis , aut abdominis e-
tiam m mufculis,A n fepto tranfuerfo comprimuntur, uim^; ad egreflum tentant , mufculus propria fun m ?M .e.
dionc fua, extra mediam figuram A habitum ita colligitur, condringiturq;, ut non uoluntariam cxcrcmcn 4 m 4. n.f
(orum eductionem concinni prohibeat . Quar fi torte ed tempediua,mufculuinq; proprio munere fungi
noluerimus,» extra mediam figuram fic fefe exeuntium ui laxari educiq;pcnn nit,ut cxcrcmcn A *
n 7 **• Ck
t is egreffus pateat pod quem mufculus denuo cum cute ,intcdiniq; fubdantia , in
:
mediam reditfiguram , ceruicis ueflex ° mufculo,ut imagine, iubdaa- %jtm

tia & cpformationc, ita quoque fundionc rcfpondens,
fcduliq; ianitoris uiccs gerens, A perinde
^
ac ille spiymif Grccis, Latinis
autem cpnftridor A anu
lus nuncupa-
tus- COLLI
i
z
Humanifabrica Liber II. »5 »
COLLI VESICAE ET ANI MVSCVLORVM

adminiitracio. Caput LI I.
OLLI ueficxft ani mufculorum adminiftratio,ab ipfa uclica inchoabitur: * hanc enim l
a ncritonxo qua interna: pubis ofsis regioni obtenditur , cultello aut nouacula liberare "*"*&****
,
adeo conucnit,ut ipfa non amplius aliqua fua lede peritonxo lit continua . Deinde pene
a pubis ofsibus dirimere oportet ;
quod ubi inuiccm harc committuntur, mediocri nego
,
cio perficies, quum nerucis duntar.at Si fibrolis nexibus penis ibidem hfreat . At ubi in*
uicem olla remonentur, penisq; corpora b initium ducunt, acutiori cultello horum cor-
porum mitia proxime ab exortu funt abradenda, ut penis ab olsibus liber pendeat. Mox cultro aliquo pu-
pis offa inuiccm dirimes, lectione per ipforum c cartilaginem duda.q;u m fanc lcuiori opera, quam pleri
que autumant,pcrfcccris>li modo ofsiura medium ad amufsira tcrigcris.lixc fcct io, quoniam prius fcino
ra in penis mufculorum adminiftrationc erant diftcofa»ilico ut inuicc olla abfccdant.occafiocrit. d Quo
ucro remotius ofta diliungas,uehcmcntiiis quoque adhuc femora abducenda funt. quod feceris longe eo-
modifsimc.li uno cadaucns crure a mcnfa pendente,# reliquo adhuc illi incumbente , os facrura in men-
l latus acutum ve collocaucris,# deinde utrinque femoribus Se ilium ofsibus reflexis, ofTa pubis quantu
,
lubct,diduxcris.Nunc uclica uniucrfa cum pene in conlpcdu adeo iacct, ut etiam c mufculum uelicx coi
Joobdudum, prompte animaducrfunis fis. Vt autem fcdis ( mufculos pariter intucaris,cultcllofcnlim uc
fica fimul cum iplius ccruice a redo inteftino tranfuerlis fcdionibus feparanda cft . In quo opere fangui-
nem,fi is ex ucnis# arterias profluxerit, fpongia fcdulo elues. Vix enim (nili fortafsis admodum opero-
fe omnia uafauinculis ita intercipere pofsis) bet, quin inter dilTecandum, uas aliquod , aut cafupunctim
jdum , aut tranfucrlim ncccljario incifum , fanguinem profundae . Ablata igitur uclica , Si connexu re-
di inteflini mufculorum ad penis radicem , Se ad mufculum uciicx propenfo , iplius inteft ini mufculos ag
grcdicris qui fanc citra operofam fcdioncm fune fumme conlpicui , li modo diligenter ab iplis fangui-
;
nem , qui hic folct cire molcftifsimus, abfterferis . Hxc adininiftratio propcinodum Se mulieri commu- fmmlitri-
f »**•“• nisdfc poterit, ut enim uelicx ccruicis S mufculus in ipfa uideatur, uclica limilitcr ac in uiris, cft ape-
hj!
J ,
ritonxo &
pubis ofsibus iibcrandamt diuifts dcin didudisq; pubis ofsibus , in propatulo fit muliebris ucli-
•€ f*TA-
cx collum, quod fuo circulari mufculo potifsimum conformatur.Rcdo autem inteftino peculiares mufeu
uJL li, exedo utero, erunt perinde ac in uiris examinandi. Opcrxprcciutn nunc foret, ualidius adhuc pubis of-
fibus dircmptis,cultro aliquo acutiori ligamentum, facrum os ilium ofsi ronnedens , in finiftro latere di-
uidcrc.ut utrunque crus cum ofle,quod facro commi tticur,feorfum tradari pofsit , dextroq; cruri facrum
h Tdiift adhuc hxreat, aut h liniftro>prouc nimirum mufculos, qui adhuc reliqui funt, in dextro aut finiftro crure
aggredi uifum erit,
DE MVSCVLIS TIBIAM MOVENTIBVS, Caput LIIL

ROXIMVM quidem nunc erat, femur moucntcs mufculos deferibere , fi demum ex-
plicatis antea muiculis,!itu uiciniorcs aggredi inftitutum fuilfctiucrum quando fedio-
nis potius, quam uicinix fcricin fcqui propolitum cft, ante mufculos femoris motuum Ggleminti.
opifices, tibix motores in pratentia ueniunt pertradandi.nam quoufque hos afferuas in- 5* v >
tegros, commode illos adminiftrarc nequis . Cxtcrum quo tibia moucntcs mufculi infi- ^ “Z
JfJ**
________ gniores Se proceriores, magisq; confpicui funt , eo etiam minus Galeni fcnccntix pafiim
mmfm
queo, quauis interim etiam no omni ex parte is libi confentiat.Haud procul enim a calce terti) de litf, m titu.
aftcntiri
motuum opifices mufculos rccenfcns,cos hac breui oratione nouc enumerat. Tres, qui »
m nttitiui Vfu panium,tibix
ferit ttbit
anteriorem femoris fedem occupant , atque omnium huius loci mufculorum maximi funt , reda ad gc- „
nu feruntur: horum quidem unus impiant at ur patcllx camofa appreheniione duo autem reliqui unum »
:
fatltt fttr- maximum procreant tendinem qui latcfccns , implantatur toti patcllx , ftringens eam exquifite Se con- >,
, ,
linens cum fubicdis • Deinde autem prxtcrucctus articulum , anterioribus tibix partibus inferitur, ,,
tertrj-hh
eam, fi iubcatur , extendens , una cum toto ipfius genu articulo . Alij ucro duo mufculi , utraque »,
Tirtm r prxdidorum parte, hic quidem externus, ille autem internus , in tibix lateribus inferuntur , ambo obliqui „
motus opifices. Qui namque internus cft, crus intrb adduci galeer autem extrorfum abducit Enafeitur au- . ,»
Ut mtutem ille quidem ex commiftiira ofsium pubis,hic ucro ab extremis partibus ofsis coxendicis optime enim : ,,
wutrgim t
fic utrique crus ad motus obliquos abduduri erant. In medio autem inter hos fpacio,alix tres funt mufeu- ,»
lorii explantationcs,parui$ motibus ipfum genu moucntcs. Fledic enim genu,# ad interiora adducit tibia» „
is qui cft continuus iutcrioribus:abducit autem extrorfum fimul flcdendo,uelut inuoluens eam, is qui tan „
git extemos. Reliquus, qui Se medius omnium eft » in femoris caput intermi infertus, fledit quidem totum ,»
quoque femur, cum eo autem fimul Se totam tibiam eucllic,immittcns fe cis qux articulum ambiunt [liga- ,,
a alterum maximorum mufculorum, qui in tibia reponuntur ut fimul quoque tibiam ip
a Imt&ixn mentis j ufquc ad , ,,
9fum fn fam totam trahat.Rcliquus ucro noucm mufculorum articulum genu moucntium,gracili$}& longus, ex iliu
-
>,
mmmpfdrm offc enatus, tibiam furfum extendit, in ea potifsimum figura crus totum ftatucns,in qua mollientes, ac fubi ,,
gentes, pedem ad inguina alterius cruris furfum ducimus Poft hec uerba Galenus, Naturam in horum mu
.
„
m itu.»
iculorum conftrudionc laudaturus, proculdubio in primis exemplaribus fubiunxerat , Mirifice Se hic Na- „
famtum.
b ! 4 M.r. turam omnia prouidifle Se qux reliquo contextu fubfequuntur. At cum b mufculum , quem in poplite la
:
„
utare
4j\ «And. Vefalij , de corporis
itareinnuh,tcmporu (ueccffo,A: in refedione fimiaru peritior , cognofcens hxc quoque fiiojquod ad no*
» dcmanauitji xcmplari intcriccit : Prxtcr autem hos omnes , cft paruus inuiculus in poplite , genu quoque
» omnes ab ipfo hac ferie enarrati numero decem ccnfeantur. Hxc lanc ipfius oratio clarif
fledctis.uc (lniul
fima di, ex qua quinis etiam citra infpcdionc,cuiufmodi enarrat mufculos,imaginationc (ibi pulchri con
fingit : at quam fu ucrirad con(ona,partim ab ipfo in fecundo de Admimftrandis lectionibus, partim ucro
Gsltni i» i ex ipfa inlpcdione difcito . Verum quando ipfius orationis feries in fecundo de Adminiftrandis fcd o ni - i
dt Almi»*. j on ginr cli,quam ut tota hic deferibi debeat, ego femoris mufculos eo ordine , quo ibidem rccenfcn-
JiO.ftutt»-
tur>CIurratHrus funi, Galeni fententiam poft mufculi cuiufque deferiptionem continuo fere fubijcierv»ac
UT pariter addcn&,quo:um in prxfcripta ex libris de Panium ufu oratione unumqueque cnumeraucrit.Priuf-

quam ucro mufculos aggrediar, id fummo (ludio abs te contendo , ut quot motibus tibiam agas , accurati
rttm dtferi-
ptiMt o*r examines. Galenus enim in libris de Vfu partiun\>ut procedens attedatur oratio , tibiam extendi (implici-
r«*r.
ter dixit : non adiungcm,cam magis aut introrfum , aut extrorfum , aut prorfus in medium reda extendi.
Tibu
At flexionem uidetur triplicem enumerare unam, qua tibiam retrorfum , feu in pofteriora furfum uerfus
:
exteriora duci innuit altcracmqua introrfum illam lurfum tradam agi dicit : tertiam , qua tibiam in neu-
:
trum latus inclinantem > reda dedimus . quanquain tertium hunc ductum duntaxat flexionis nomine ,&
praecipue in fecundo de Adminiftrandis fettionibus donare uideatur. Deinde inprefcripta ipfius oratio-
ne, fccus atque in libris de Adminiftrandis lectionibus, tibiam in latera moueri affirmat, quum unum mu-
fcuhim hanc extrorfum abducere, alterum introrfum adducere feribit. Verum tamen in ambobus libris,
tibic motum afiignat,quo Hxc furfum obliqui, uclut ad alterius cruris femur ducitur: & quo tibiam agi ab
Illis confpicimus, qui pedibus coria in ligneis liratis emolliunt , aut quum pillorcs malum apud plcrafque
1
nationes calcant. Hos motus omnes ita Galenus cnarrat>ut proprios prorlus tibix illos efle arbitrctur,in-
fisq; peculiares mufculos afsignct : quum interim tibia, quiefeente femore , rcctilxima flexione A: cxtcnlio
ne folum agatur. Si enim tibia cum pede in latus digna aniinaducrfionc ducitur , id fanc femoris fit benefi
cio. Neque c(l quod huic paradoxo corroborando prolixius infidam, quum ipfc iam admonitus , luce cla-
rius animaduertas , tuam tibiam, immoto prorfus femore , duntaxat rcctifsimo tramite fledi , extendiq; *
Quanquam quum motus hos, adhibitis etiam nudis ofsibus , examinas , non perfunctorii animus femoris «
motibus adhibendus fit .nili enim gnauiter attenderis, te infeio femoris caput in conxc ridicis ode litum
mutabit, ir.oxq; alia tibix flexio cxtcnfioq;,quam prius. apparebit. Cxtcrum iam tempefliuum fuerit, mu-
n- (culos ipfos aggredi quorum c primus acuto exortu <1 principium, e ncruea(ubdaatia& modica came c
:
b>*m vtoM* commixtum ducit, ab c anteriori ofiis ilium fpinx (ede, (cuab ilium ofsls appendicis anteriori extremo,
**tm'
Hic mufculus non procul ab origine totuscamcmcuadic,& modici dilatefccns, gracilis permanet: cius t**' 1*™-
**
tomen latitudo^pfius crafsitiein fpifsitudincm ve duplo (ut fic dici )fupcrat . mulculusti; hac forma deor-
fum obUquc ucrius interiora fcnfi madeo prorepit, ut internum femoris latus juxta medium longitudinis d , t sk fi
femoris exquifiti occupet hinc adhuc magis in interiora retrorfum paulatim procedens , eregioni f in- e i
:
j fi.
terni femoris capkisxuxtatcnu tandem confillit : ad quod ucluti obliquo du^tu reflexus, & g angudior
excamisq; reddit us^mtrorfum defccndit,tcndincm cduccns,qui non latus, fcd ad amufsim ( quicquid Ga-
knusiins fidens (imi)s,afl'crat) teres ed, tibic ofii ad internum latus acucxfux h linex , fecundum ipfius
t
- ^
longitudinem exporre^be, infertus. HiwcmufculuinGalenusinfccundodcAdminiftrand.fcdioni- e.
*
j0 jj ^
Ubr tl
Admi.ftfl. bus
primum enumerat, in preferipita autem oratione nonum. & utrobique huius mufculi beneficio tibiam R 3 r.
furlum ad alterius cruris inguina, aut ad femur allici arbitratur? qui motus non huius folum mufculi opera, *•
Jq*
utrum femur moucntium Ac tibix mufculorum auxilio una perficitur. Tibia namque fuis mufculisflcxa,Se “y.y
femore deinde diorum muiculorum ope furfum in anteriora flexo, & fimul extrorfum ualidifi im c circuma i
?
do, motus ille fucccdit. Nifi enim flexa prius tibia, dictum iam femoris motum fequcrctur,ciufmodimotu
^.4 . tibia nequaquam alterius cruris femori aut tibix obduceretur. k Secundus mufculus amplo &
prorfus ne? k
uco 1 principiocx pubis ofle cnafcitur. Vbi enim pubis oflainuiccm m cartilagine committuntur, per
commiflurx longitudinem duo fibi contigua oriuntur mufculorum principia: quorum alterum ad dextrum 4 '/ r
cm\,.utcrum ucro ad finiilrum defertur, fecundum hunc mufculum conditucns. Tanta itaque huius mu-
fculi principij cft amplitudo,quanta fere pubis oJriumcommiflurx cft longitudo. Principium hoc non pro j
cui ab origi ne ftridius, fcd cralsuis,camofumq; prorfus ita efficitur, ut cius latitudini crafsitics uix cedat, m ultim*-
.
&mufculus paulo minus toto teres cuadat:qui deorfum per femoris interiora defccndens,feafimgracilior nmfiMLi
.
efficitur, ut iam internum temoris caput non procul a genu articulo contingens, in cxadupi tcrctcmq; n *• «
tendinem liniat, eadem fede, qua primi mufculi tcndo,tibix innatum : fcd tanto interius, feu poderi us,
.
quanta primi mufculi tendinis cd crafiitics.Hic mufculus inparumobefis mulieribus, fi quando femora u <,.**<*
diducunt, rigidum quoddam A. durum lig.imcmum,fcu ncruus,aut tale quid efle apparet , eo quod excar- fiiIit <*>***
nic quodammodo in illis mufculus ncrucam fubdantiam duntaxat habeat,nullo^; obtegatur adipe . Pfx-
^*a| *
fenus mulculi beneficio Calenus in prxfcripta oratione, tibiam ad intemum latus duci attcdaturdflum in
. feriequintum enumerans. Iu (ceu ndo autem de Adminillradis fcCtionibus,tibiam elatius interius mu &
fculi huius auxilio attollfprodidit.hoccd (fi modo rede ipfius fententiam affequor) mufculum hunc ti-
, biam maxime inclinantem flcdcrc.quoci enim attollere ipfc dixit, mihi flexum infinuat.
uerfus interiora
Perficeresautem ciufmodi motum.li credo prius corporc>dcxtram tibiam (inidro poplici, aut flexurx ge
nu nonnihil tranfuerfim lubijccrcs.-qui motus nuper dido,ac qucin Galenus primo mufculo tribuebat, ta-
to minus refpondct.qtlo femur in exteriora minus ed circumucrfumudeb ut &prxlcns motus, flexa tibia,
*
& femore in anteriora fublcuato,cxtrorfumq; fimul circumado, fieri debeat, quod fanc a Galeno haud T
Tew/ias. pcrtunctoric obicruandum fuerat. 0 Tertius, cum alijs ut minimum tribus mukuiis, ex infima coxedicis f.tSuK.
ofsis
1
Humanifabrica Liber 1 .
155
f ofsis (ede «udatur. Ab cius namque ofsis P appendice (qua: nobis flantibus, in cius ofsis infima fcdc:in fi
iLq Jeri m *j* ucr® ^ canibus,quum anterioribus innituntur pedibus, in extima , & maxime poflica lubctur) ordi-
tota-r. nata feric, multorum mufculorum capita prineipium ducunt, quorum tertius hic mufculus omnium S po
q
ttiaLk. Aremum obtinet. Ab elatiori cnim,& maximi po Acriori cius appendicis r fede, ncrucum graciieq; prin-
r cipiumeducitunquod deorfum defccndcns,aliquantulum fub origine carneum
fit, teretem quodammo-
Jo conftienens mulanaltimslao principio iam long^crafsiorcm.Hic deorfum

per femoris po Acriora prore
obliqui tantifpcr duftus, donec ad poAeriorem fedem interni femoris capitis propterge
pit, aliquantulum
• nu pertingat. * Ibidem enim extenuatus,& in teretem quoque (non ucrb,ut Galenus docet» ac in firaijs
tjû.eba -fere occurritjlatum) degenerans 1 tendinem, in tibia: anteriora refleditur,
eadem regione, qua nuper co-
‘ **
memorati, infettionem tcnuns.Scd cius mufculi tendo hoc libi priuacim uendicat , quod anteriori tibi*
fcdi ad internum amtx illius linea: latus h*rcns,ad medium ufque longitudinis tibi* properet, alijs tendi-
i 9 tab*. nibustibi*inferas»haud*qu£dcfcendcntibns.Galcnus nulli mufculo tibiam moucnti, LAt.xJt
adeo obliquum
**** adfignat dudum, atque huic tertio, non animaduertens, primum u mufculum long£ obliquius duci, quu Admi.fifi.
1 19 u. •
j, folicct ab ilium ofleantrorfum,& hinc in interiora femoris ad po Acriora ufque propemodum defecn-
.
dat,& inde rurfus obliquo duftu inoriora tibi* feratur. Deinde * mufculus, qui ordine quanus erit, obii
quior tertio uifitur.illum namque, fimilitcr atque hunc a coxendicis ofTe pronatum, in anteriora tibi*, fe-
cundum femoris externum caput, prorepere audies. Vnde etiam tanto obliquiorem ipfo tertio quartus i-
fle fitum nancifcitur, quanto coxendicis ofsis fcdcs,undc uterque principium fumit , femoris interiora ma
gisfpcdat.Teniusmufculus,inpr*fcriptaGaIcniorationcfcxtuscft,queminibi inquittibiam in inter-
num latus inclinantem fle&crc.In libris ucrb de Admini Arandis fe<5tionibus, ut obliquifsimum illi dudtu
afcignat,ita quoque obliquilsimi motus ipfum autorem Aatuit.Ncceflc enim (inquit) eA, tibiam hac tra-
ctam anfa,rctrorfum lurf umq; fcrri,& hac in orbem conuolui. Atque hunc quidem motum obimus , at no
quiefeente fcmoremcccffc enim cA,hoc motu tibiam fle&i ,tk femur cxtrprfum non leniter circumucrti.
Qmtrt*.
y y Quartus mufculus non *qu£ latumprincipium,atquetcrtiu»,cx coxendicis ofsis x appendice ducit. Hu
iic^.i *. iuscn m a principium gracilius cA,fcd fpmumtamcn.Dcindc ad tertij mufculi h externum latus, nonni
j
hilfub ipfo occultatum cnafcitur.Veritati enim parum confcntit, quod a Galeno in quinti mufculi cnar- lOr.tit
y;
^ ratione, de capitibus a coxendicis ofsis appcndiccprincipium ducentibus atteritur quum quatuor capitii, hinu.ftfl.
,
* xfi.taf. ab lUootte originem duccntium,quam huius mufculi extimum eflc,& deinde tertij mufcufc caput fucce-
xfLL * i
fcribit.C*terum principium quarti mufculi paulo fub exortu primum efficitur carneum, cxafti mu-
fculi formam multo quam terti; crafsiorcm referens, ac per femoris po Aeriora fcnfim deorfum uerfus cx^-
J
teriora defcendcns.Quum ucro mufculus medium longitudinis femoris fuperauit, tenuior redditur, & ex-
€ 1« UUf. terna fui fede ncrucus admodum, quatt tendinem educturus, apparet. In interna autem fede , c alia pars
1
carnofa,ex femore pronata, ipfi, ubi tendinem uidetur procreaturus, ita adnafeitur, ac !i alius hic oriretur
mufculus,qui quartum augcrct:fimulq; ex ambobus unus cfformarctur mufculus qui denuo craflefcens*
,
*
carnei cuiufdam mufculi imaginem cxprimit,& deorfum protenfus , exteriorid; parte admodum ncruo-
d fus^nfigni tendine Abul*implantatur,ualidaminfcrtionem in <1 proceffum fuperioris appendicis illius
«V 1
5*^*» pertinaciter molitus. Huius enim tendinis occafione, fibula acutum huiufmodi proceffum , qua tibixeoar
«flatur, cxerit.Quinctiam femoris externum caput, in externo ipfitxs latere oblongum e finum gerit ,tcn-
g
taf \ oifi huius occatione, ut apte ac tuto ueherctur,priuatim cxculptum, laruiq* &
lubrico ligamento incruAa
ii tum.C*terum fiuc quartum hunc mufculum unius loco, aut duoruin enumeres, nihil intercA : quanquam
Galeni gratia, ne ordinem perturbes, unicum opportunius Aatucs.Is enim, quum hunc mufculum in ho-
mine non uiderit, unicum duntaxat ipfum rcccnlct,utq; in caudatis fimijs illum ego repcri,dcfcribit. In ft-
mijs enim nulla 1 femoris ofTe enafccns portio, quano mufculo admifcetunfcd is unicus eA, admodum in-
(ignis&latus.undc etiam Galenus illum perpetuo latum, in libris de AdminiArandis fe&ionibus appel-
lat.Hunc mufculum prxfcripr* ex tenio de Partium ufu orationis,feptimum collocabimus , quo Galenus
- aderit tibiam extrorfum fimul cum Aexione abduci, & quodammodo inuolui. In fecundo autem de Admi
mArandis fc&ionibus,totam tibiam huius ope timplici motu in externam pane agi atteAatur , eorum qu*
in libris de Vfu panium tradiderat, oblitus,&procu!dubio huius mufculi naturam exa<flifsim£ , propter
curforcm illum, cui hunc in certamine auulfum putauit,cognofcens . Vcriftmilc enim eA , Galenum illo Ubf.X it
Aim.ftfi.
curibris (cui ali; tibiam flciflcntcs adhuc famulabantur) fyr ymptomatealle<flum,fcdul6huius mufculina-
curam ini fiinijs perpendi ffc, atque i
c (ut fani dcbuiifcc in omnibus) didicittcr, hunc fimplici, quod ad gc
nu aniculum Natura fuifle pr*fcdum,& flexionem in neutrum latus inclinantem mou-
ulum attinet, motui i Nai
f m*.'*'.
n,utcunque etiam obliquo du<flu quartus hic mufculus ad tibiam ororepatrquem fanc ofsium (itus compo
% m! /, /.
gtai.* io (itionis^; ratione, & femoris formx gratia, potius quam ut non reaopreettet motui, obtinet. VerAm inte-
rim ego Galeni fermonenv, quo in exteriora tibiam fimplici motu noc quarto mufculo ducifcribit, ita
i • interpretor, ac fi per exteriora, po Acriora intellcxifTct.ita^; flexionem, non ucro in externum latus du&um
UVMieret. Alias enim Galeni fententia a ucritate nimium declinaret quum tibiam in externum latus,
fgtfTr :
( Quintus mufculus etiam a coxendicis oGis ap-

QmMfrlti-
h HM.JU id^; fimplici motu,ncutiquam agi,certo certius fit. luam HW,'
ia pendiee pronafcitur,initiiun ducens inter b capita tertij & quarti mu fcu lorum tibiam mouentium , & 1
AH* »• caput eius mufculi, quem femur agentium quintum enumera bimus,cuiq; quartum caput eorum quibus eo
*cndids ofsis appendix initium pr*bct,afTcnbemus:uti huic quinto tibi* motibus pr*fcdorum mufculo,
tertium k caput merito tribuimus,quod prori us ncrucum cft, & non nili longe fub exortu carneum cua-
*
k iiM-r. dit,cra(fcfcitq; , hoc Abi pr* carteris corporis mufculis rarum & peculiare ucndicans. Nullus namque
Y alius
1
»5 4 zAnd. Vefalij , de corporis

alius tam longoab iplius principio ducftu ncrucusuilitur, priterquam quod in poftcriori Tua fcJe, etiam
ultra medium longitudinis femoris, impcnfc liuidus appareat ,
‘ linuinq; libi eleganter & concinne in- I
tbf"
fculptum habeat, Iccundiim longitudine mufculi tcrete , cui anterior m tertij tibiam moucmiii mufculi
“ 11 “
pars ita pulchre innititur, ut proriiis exiftirnem, tertiis inufculum cum quinto , unius mufculi uicc a multis j.
Anatomicis ablatum diifcffumq; fuilfc.Vt ucro tertius mufculus, mox ab exortu cra(liis,camcusq;,St teres m ,ou.»
denique efficitur, ac longe fupra genu articulum extenuatur, in tendinemq; ccflat : ita contra quintus mu- H<“m *•
fculus,ut fuperiori fede diu ncrucus permanet, lic humiliori fede cralTcfcit, ac ucluti carneus &
teres confpi *> *•
citur,ad pofteriorem primum regionem " interioris capitis fcmoris,iuxta genu, tendinem '> produccnstc n i
f.uf.
retem, qui ad id femoris caput cum tertij mufculi tendine reflexus, interiori lateri anterioris tibix olsisfc- ioul. i.
dis infcrtatur,non adeo in tibiam defccndcns,ucl etiam antrorfumprorepens , ac trium primorum tibiam
° 1 “*
moucntiummufculorumtcndincs,quoshacinfcdcinfertionem P molirifcriplimusxQuIquam ucro quin ,
*'
ti mufculi tendo non xque dcmitlam infert ionem, atque nuper dicti tentet, non tamen interno femoris e»
j
piti.iuxta S initium mufculi inferitur, quem pedem moucntium primum enumeraturi, ab interno illofe- rj ,, ut.
moris capite principium ducere reflabimur. Et quemadmodum quinti fnulculi tendo in illud femoris ea- >»«»« ».>
r
put non implantatur.ita neque tibiam femori committentibus ligamentis prxeipuo nexu lirmatur, aut
Ctleiu it inferitur. Quod fanc haud ofeitater Galeni gratia eft obfcruandum.qui quinto fuo mufculo,in fecundo de ^v.
** ^
• Adminiftrandisfcffionibus libro, in femoris caput & articuli genu ligamenta infertionem tribuit, Semi-
fmUfe • ris modis de huius mufculi officio & munere folicitus , fibi paru conflat. Primo enim ait, quinto loco enu-
meratum ab ipfo mufculum, tibiam fcnfim in exteriora circiiucrtcrc,ac motu tertij mufculi fungi , quant-
uis non eque magno. Secundo autem inquit, li hunc mulculum ad caput fuum tendas, cum femore etiam
tibia retrorfum introrfumq; ferri uidetur. Tertio ucro fcribit,fc propemodu dicturum, quintum ipfi enar-
ratum mufculum, tibix flexus folum autorem exiftere : addens, ipfum non magis tibiam ricctcrc , quam ad
internam regionem abducere uideatur. Quarto addit, hunc mufculum Icuiter Se obfcure quodammodo
genu articulum moucrc.aut fleftere, ac 5 alium quendam in poplitis articulo latcntcrrcpodtumcflc.qui , I4M.p.
ucl folus ipfum fleffere poteft, ucl maxima potentia prxditus eft : cum fubaudiens mufculum quem nos in
poplite latitantem fere nuncupamus, quemq; priuato Capite poft noucm tibiam moucntium mufculorum
nifloriam dcfcribcmus.cuiq; Galenus dignilsimum munus, quod primus illum obfcruaucrit, immerito afi-
feribit. Ad hxc, in fecundo de Adminiflrandis lectionibus libro, Galenus ucteres ( qui ‘ quintunoftrum I inat.
mufculum, limul cum tertio fortafiis.cum ita mutuo haereant, unutnq; quali mufculum cffbrmarc uidean—
Cur, unius mulculi loco,intcr diflccadum una abftulcnint) non fcmcl irridet, quod quendam femur mouen
tem mufailum, tibiam flectere fcripfcrint: illum inlinuans u mufculum,quiomiliu corporis mufculorum “ «* , '5
“• s' njc.
crafiifsimus eft, & femur mouentium quimus mihi, perinde ac Galeno in libris de Vfu partium, enumera-
bitunqui eundem in libris de Adminiflrandis fcdionibus, femur moucntium primum reccnfet,& in tibia
lion pertinere admodum ucrcaflcrit.Vndc etiam miror, qui tertium de Vfu panium librum in prxfcripot
tum non rcftitucrit, quum in poplite latitantis 1 mufculi, poft libros iam indubie
oratione prius editos, xifur.
mentionem fecit.In prxfcripta enim oratione, oSta ui mufculi loco, non fccus quam Veteres faftitaflc in-
nuit, unumenarrat, quem cgoprorfusarbitrorcflcipoftcriorcmquintifemurmoucntiummufculi y por- „
tt
tioncm,fuo tendine in internum femoris caput infertam, iuxta initium primi pedem moucntium mufeu- ut.z! *
li.quanquam interim illi cius quinti femur mouentium mufculi portioni cum tibix motibus nihil prorfus
fit coinmu neturi
1 quintus tibiain moucntium mnfculus mihi enarratus, foliustibixflcxioni, non ucrofc * rr u.%
moris motibus, Umulntur. Ac proinde fi quando (ne hic in Galeni fententijs rcccnfendis nimius fim) hu-
mani corporis fabricx cognitionem adeptus eris, una meeum prompte iudicabis, ex fedula dilfcctionc Ga
lenumpotiuspofl"cintclligi,quamcxipliuslibrisadcbdi(ronis,iIlampoflead amufsiin & ucrcdi/ci At .
nunc deinceps reliquos tibiam moucntcs aggrediamur, Galeni communis praeceptoris , & Anatomes pro-
caput obrincns.quod muris laccrix ve modo latcfcens, deorfum ad regionem b j ,i. £.

coxendicis articuli fertur, ubi rurfus caput id Icu mufculus anguflior redditur , Scpriufquam magnum exte c S'-**. -i
rioremq; femoris J proceflum perrcptet,non c amplius carneus confpicitur. adeo ut fextus mufculus a-
tandem iit, quam longifsima & latifsima membrana, tendinis naturam referens , cui nunc deferi-
'
Iiud nihil
{ o£$.
pta & camci exaftiq; mufculi formam reprxfcntans pars innafcitur.Statim enim ab initio in exteriori par v.Q. i
te,inflarlatxmcmbranxinconfpeaumucnit,aliquoufquccoxcndicis articulum amplexantibus mufeu- e flfy I

“*•
lis obduftx.Quum ucro membrana magnum femoris proccflum (upcrauit , totam anteriorem femuram-
plcxantium inulculorum fedem,deinde & pofteriorem & exteriorem cutis quali modo tantifpcr integit,
quoufquc ad genu articulum dclccndatiqucm ubi limilitcr quoque membrana obuoluit , ipfa anteriori m
tibix fedem & externum illius latus infentur.Cxterumhuius mcmbranx.fcu tendinis, utcunque appellare
lubcat.non eadem undique eft crafsitics.Tota namque pars,qux anteriori femoris fedi, A poftcriori obdu
citur,tcnuilsiraa cftiatque hxc tanto tenuior confpicitur, quanto interiorem femoris regionem uicinius
accedi t. Ea ucro membrani pars,qux extemo femoris lateri exporrigitur, ualida craifaq; eft, Se accurari U
ti tendinis fpecicmexprimit.Huiusfibrx reflo tramite, quoufquc anteriori tibix pani ad latus magis ex-
ternum Scari fibulam infcrantur.dccliucs dcfccndunt.T endo autem hic ad infertionis fedem illis tendini
bus commilitetur, qui cum ipfo quoque tibiam extendere diccntur.Przicns namque mufculus extendentiu
,
Humani fabrica Liber II. 2 5 ?
1
numero nenit afcribendus.quanquam infignem ufiim fcmurambicnribtis mufculis etiam
prxftet tranfucr
'
Iicuiufdam ligamenti ritu omnes quos amplcftimur mufculos.in fua fede ne aliquo
fcilicct permutetur)(
continens. Atque ita cius membran* uiccs gerit, quam cubitum occupantibus
mufculis circularim obna-
fci, prius infinuauimus.Quim ucrb perfunctorie Galenus hunc mufailum ddcnbat, tria quibus
,
illum di-
. guatur.uerba.in fecundo de Adminiftrandisfcftionibus oftendunt. Arbitror enim huncin
. . libris de Vfu
t P* rt '“ m Galenum laruiflc,quum in trium, quos ibidem recenfct, tibiam extendentium clalfcm iilumnon
.. . rmnlnenr^xiumA.murTinreOrinizonriqnis mulculi ortum fermoni addiderit
.Si enim (impliciter (ut
i infertionem St motum tantum
cxprcfsiffct , arbitratus fuiflim hunc
,
.iau&
----- ) haberi, quem in extemtim litus tibiam abducere
-
. tradidit . Quod fani
Z hic mulculus.li (itum iplius duftumq; lpcftcs,pra:ftaret,mod 6 tibia uel minimum in latus
agcrciur. Vc-
,
nim quum explicatius de quarto mulculo locutus.eius originem fermoni addidit , liquido Galenuscom-
monltrat.fe festum hunc non proponcrctquandoquidem hic non ab g appendice coxendicis
ofsis , cum
wt- n. h tcrtio.quarto Jt quinto nobis enarratis principium
ducittut ipfc tamc innuebat, ab extima fede ofsis
co-
,cnt,ici ’ abduccmcm mufculum exori ri aHirmam.adcb £mc, ut fateri cogamur
T/im» huncmufculum , Galeno
ti.gr ia inpratfcripta oratione incognitum fuirtetS: quemadmodum faKos tibir motus (ibi effinxit, ita quoq* mu-
M- II1. 1 » ftulum aliquem, fua imaginatione excogitatum, nobis tradidiflc. > Tres, qui adhuc enarrandi
luperiunt,
*• dilucidius fortafsisrcccnlerentur,(i quem Galenus poftremum numerat, nunc fcprimi
loco deferiberev-
mustucrum quum hoc Capite Galeni ordinem fequi uifum (it, eos etiam qui adhuc reliqui funt,
rJ)t fuafcrie
k
m ,ia „. aggrediamur. Septimus _iraquencriiea,lataq; A ampla 1 origine ab externo femoris ofsis latere nafci- Seft mme.
o tur, totam radicem magni femons ln rroredus in orbem amplexus. Origo h*c ftatim
ab initio crafla car
Tl nofaqi efficitur:*: ilico a femoris o(fc abfcedcs.ilii inftemitur n mufculo, quem octauum
nominabimus,
o ru.rfc. Is namque aliqua fui portione huicfcptimo fubtenfus.in
eaufa cft, quo miniis feptimus totafemons lon-
gitudinc iplius ofsi, quemadmodum iple uctauus.adnafcatur Septimus itaque mufculus fua amplitudine
p tiit. .
• • . s/ssiam sausamti m rr*m rxrie l-ssiic eise-a ,x,n n ..m na. I ] .
•
s iow*. huius leptimi externam fedem pne exteris femur occupantibus mufculis integit. Pofteriori
autem (epti-
«irir.rp. mi feji ‘ quartus tibiam mouentium mufculus attenditur.qucmadmodum
anteriori is qui > nonus om
* 4 “* 'dum futurus cft.Quotus uerb ordine feptimus hic mufculus in prarferipta Galeni oratione habendus
r Iit,
us,«M.n. nbi & duos alios adhuc abfoluero.ipfe auguraberc.

u OcHauus mufculus totam
propemodum femorisof- 0lUmu.
I u
.. J.p lis amplitudinem obcingit.In pofteriori enim duntaxat fcde.iuxta femoris longitudinis medium
, nudam
rcbnquit « lineam, cui maximus totius corporis r mufculus, fcu femur mouentium quintus,
inferi doce-
ti.10.11 bitur.Dein ad radicem quoque inferiorum femoris
capitum, pofteriorem ofsis femoris * amplitudinem
interit, cuius a principium d femoris ofsis ccruicc nenicum
ortauus hic mufculus non integit,
oftauus
16 exoritur fedfcn- :
x I (im carne adaudtum.a femoris quoque luigm procerius raaicc ipnus portio ita cnalcitur,ac Ii cius
obliqui
joi*. ductus gratia, duo principia obtinere no perperam diccrctunac unum quidem femoris ccruici,
alterum ue-
ro magno illius proccffui ferendum clfct acceptum. Vteunque (it, mufculus obliqua hac *
W si.
enatiis.dcorfumdcfccndit, femoris os, uri diximus, adeo ambiens, ut duo iplius latera in
« "ijl lAf.
‘
ampla origine
ris regione paulo minus toto (int contigua. Quo ucro magis dcfccndit, crafsior femper
camoliorq;
pofteriori femo-
cffici-
joU. • tur.quoufquc ad intemum latus anterioris in femore regionis, quodammodo in cralTiim &
i .
admodum car
* ncum
fcmicircuhimpropterpatellamcxtubcrct.cx quo latus ualidusq; enatus tendo, x patcllam.ficu-
>>
« ImJi p.
ri
P al, !° P ift dicam, amplectitur. Hic mufculus tota ipfius longitudine d directo femper illius carnei femi-
.
ni, mu- circuli & ceruicis femoris carnolior crafsiorq; apparet, quam qua <( feprimo mufculo fubfternitur: fub illo
tmr , t«d. enim tenuior eualit, attamen carnofus inibi quoque pcrmanct.Quando itaque fccundilm femoris
longitu
dinem in anterioris iplius fedis interno latere octauus mufculus procerius extuberat, & fcprimi quoq- an-
terior P* rs d direfto lateris exterioris eius fedis femoris, qu* anterior cft, exporrigitur in medio anterio-
t II. ,
ris femoris fedis feptimus una cum oftauo e
linum cfFormantimpenfcliuidum, cuitota femoris longitu-
uOmuim dine mufculus innititur, quem ordine nonum efle dicam, (imulatquc octauum mufculum in Galeni oratio
r'/“ ne proculdubio primum efte addideromuandoquidem adhuc quodammodo carnofus, molx fcu patella in
citur- f Nonus fcui Galenus exortus fedem pcqwram afsignat) non ex femoris oftc
cnafeitur ucriim ex N#w.
r* «T 'l . ,
dium ofsis g tuberculo, in anteriori ipfius regione, fuper coxendicis ofsis acetabulum prominente. Ab likri.b
r«. j.im. hoc enim tuberculo nonus mufculus " principium ncrucum acutumq; afTumit.&dcorium refta in femo- Aimi fil
/ !“*-« 9 ris anteriora defccndcns.laccrt* murisq; formam adipifcitur.carnea fubftantia auctus, & illi finui incum- 0- ahttrli.
> ,S P bens.qucm feptimum mufculum cum ocftauocfform irc nuper retulimus . Priulquam uero nonus medium f
'
de \fm i .
8 Ul f longitudinis femons defccndendo fuperarit,

fortium.
w Xx
ticulumiii ^ tendinem finit utcumouc amnium.
arctiorgraciliorq; fenlim efficitur, multoq; fupragenuar
L
tut.iLS, “W* fedem auclli pottft. Vteunque Iit, ex tribus poftrcmo enarratis mufculis , unus hic tendo
isa.k. cui patcllz corpus umuerfum innafeitur. Nihil enim patella: illo tendine non obdueitur,pi xter inici lot em
Y a pofteriorem ve
i
& . 1
1
aj<S Pi/xify' ; de corporis
poftcriorem vc ipfias fupcrficicm.qux Ixui cartilagine incruftata, linum inferiorum femoris capitum rcfpi
cit.mutuoq; ingreflu cum illo rcjpondct.Quum ucrb tcndoiftc ad cum modum patellam amplexus, & po
ftcriori ipfius (ede, qua femoris olsi non connafcitur, multo duriufculoq; adipe, & mucofo ac uilcido hu-
more imbutus, genu articulum tranfccndit,ardior ac cralsiorcfficitur.ualidifsimc in anteriorem tibia >>
m ifi.ee.
tltkii
JI * A»
fcdem,non procul fub articulo ,iuiplantatus.ln caudatis ucrb ftmijs non xque ardatur , neque etiam pari-
membraneus quodammodo, tibia inferi js multo, quam hominibus , inferitur. Deinde il-
ter cra(Tcfcit:fcd
quoque funijs reliqui tendines in tibiam implantati, mcmbranoliorcs latiorcsq; quam hominibus obti-
lis
Uh.xJ, gcnint.Quod ucl Galeni nomine «pendendum cft diligcntifsiml , qui omnes propemodum teretes tibia
Adm.f« mouentium mufculorum " tendines, ac (i lati ampliq; cifcnt.ut in limijs uiderat, deferibit, ac aliorum ue- D 1 teAe
luti Anatomicorum in hominum corporibus exercitatorum ofeitantiam prxtcr meritum fubnotat. Si igi- reto. !«»«$.
tur feptimum Si nonum fecundi & terti) loco in prxfcripta ex tertio de Vfu partium oratione enumera-
ri uolcs, per me quidem licct:fi modo
neque numero duntaxat nimium attentus, neque libris plus xquo fi-
dens, rem ipfam aggrediaris, aut alteri fcdulo adminiftranti aftcs.Quod non foliim in noucm enarratis ti-
biz motoribus prxftabis.iicrum etiam in ° mufculo fub alrjs in poplite recondito , cuius luturam fecun- o i|u.r.
do ab hoc Capite ipfi dedicando fum explicaturus.
TIBIAM MO VENTI VM MVSCVLORVM ADMINISTRATIO.

Caput L 1 1 1 1.
ECTIONEM tibiam mouentium mufculorum in illo crure aggredieris, cui , dum

pubis olfa in ani mufculorum adminiftrationc fciungcrcs.facrum os adnexum fiuifti.Ab
ilium igitur olsis fummo.ad medium ufquc tibiz, longa ducetur fcdio,curcm , adipem,
& carneam membranam diuidens : abfquc omni enim artecutiscum carnea membra-
na, laniorum artificio ad medium ufquc longitudinis tibiz auferenda cft Mox fecun-
,
Septimi mm dum femoris longitudinem in interna iplius parte obferuabitur a fexti mufculi mebra- a juIi
ftmli sdmi- na,itu tcndo.quem cutis modo a fubicftis liberare conucnit. Eius igiturpatte quz anteriorem femoris fc
,
miSijeu».
dem ambit, ad externum femoris latus deducta, eam quoque, quf poltcriorcm femoris fedem intcgit.limi-
litcr ucrlusexternum latus a fubditis dirimere ncccflum e fi : quo manu tranfueriim inter iplius tendinem
& b feptimum mufctilum intcrieda,& furfum deorfumq; mota, tendinis infertionem , & fui quoque mu- b
fculi originem expendas. Vbi originis locum inucncris,nouacula aut cultello hanc ab ilium ofsis fpina ab-
fccabis Si illam digitis attollens, ad tibiam ulquc totum mufculum aucllcs, accurate tendinis iftius amplif
:
fimi naturam, & carnofara huius mufculi partem infpicicns,& nmfcnlu a fua infertione pendente relinques,
quo poftea iplius fundio.pixtcr infignem illum.qutm exteris mufculisprzftitit,ufuiii,redius innotefeat.
Trimi. Poft hunc» c primi mufculi caput ao anteriori fummaq; ofsis ilium parte cultello libcrabis:& ipfius capite c jw.X.
digitis apprchcnfo,abfq; ncgocio ad infertionem ufq; a fubditis diucllcs.Mox nouacula a pubis olle, d qua d ultime ri
SaWi. c fecundi mufculi initiu dirimes
id alterius lateris pubis ofsi cartilaginis interuentu committebatur , at fi.Ui. If. :
e 6te.Cs.
illofimiliter digitis apprchcnfo, mufculum uniucifumad infertionem ufquc perduces. Iam f nonumag-
1
f 4 !<*..
Ftedi liceret ucium
: commdius feceris, fi uctfo crure, illos K qui a coxendicis ofle oriuntur, prius admini-
IOUA,
g
E«taM fi ftraucris. Quod ut re Ite fucccdai.nccclfc cft
•'
infignem mufculum,qui alteram natem conftituit, auferre: t.II tek
eeeetiUial
qui a fnina ofsis coccygis Se pofteriori parte ofsis ilium fpinz &dorfi enatus, magno femoris procclfui po-
efiit efpen- h 9M.n
iu» tuefii tifsimum inferitur, femur, uti fuo loco audics,motutus. Nouacula igitur huius mufculi carneum principiu
i te. A* 1
ab illis, unde prodit, ofsium fcdibus cft abradcndum.ut a fubditis mufculis quoque clcuatum, in latus com
i»
mode uerfus luambifeitioncm rcflcfti pofsit: alias enim «
coxendicis olsis appendice pronati mufculi, fc mU.
fc fuis capitibus non oftcndcrcnt,qux lua exortus ferie iam ucniunt dirimenda. Cztcium ut exaltius noti k lOMi
I IOU.+.
compos !ias,digitis in pofteriori femoris fede mufculos inuiccm fciunpcs, ut » capitum mutuo incumbcn
m 1 1 tek
Terti & tium ctafsiticm leuiort cura conictftan queas. Animum itaque hic adhibebis, num “ terti) mufculi caput,ut
f*ru. ego dixi, * quarti infternatur capiti : num ucrb terti) caput, quarti mufculi capiti , ut Caleno uidctur,fuc- n ttte.p.
Ijbt .1 ie
ctimbat .Se quo nam pallo crcgionc illa inuiccm magna ex parte fitucntur,connalcanturq;.Quod ubi prx- O I 1 14. A.
Kdtu.feil.
ftitcris,titninquc a coxendicis olfc abfccabis : & terti) capite in manum ulquc in- P I I M.f.
fumpto , illum ad ipfius
1 1 ie.-*.
fertionem a fubditis detrahcs,hoc folum perpendens, qualiter quinti a me commemorati mufculi finui q
r ii u.p.
incumbat. Quum uero quarti etiam mulcuii
ulculi caput iimiiitcr aiucnis , icaulo
fimiliterdiucllis, cft “
fcdulo attendendum clt UU camo t \x te.Su
" illi
fz parti, quzalfemore pronata,quartum auget.Hxc enim cultello a femoris olle liberanda cft , priufquam x.n.
totus mulculus ad infertionem perduci polsit.Poftcaquam igitur tertij mufculi ° caput ab olsis coxendi- t lys.cap.
quinto tibiam mouentium ad ipfius ufquc JOE.
cisappendice relectum totus P mulculus a
erit, ac 1 , infertio-
u fi.cep.l
nem diftralius, quinti r caput ab exortu liberabitur :& ubi uniucrfum mufculum a * quinto femur mo- S. V.
uentium diuulfcris, ipfius infettionem fcdulo cxpcndes,quo conftct,num in internum femoris > caput, Se X I* » I)
articuli genu 0 ligamenta, ut Galeni cft fentcntia : an in tibip os.uti ego fcripfipnufculus inferatur: modo tetS.
Galeni quintum mufculuni eundem cum meo clfe llatuas & non forte quinti tibiam mouentium loco,s
: r 4
x 4 tekg.
poftcriorem paitcm quinti iemur mouentium mulcuii, Galenum habuillc,haud admodum forti prztcr ra
Niai. tionem cxilliincs. Cxtcrum ucrfo nunc crure, y neni mufculi principium, altius nonnihil inter 1 quof- a f.M /•
dam femoris motores reconditum, ab ofsis coxendicis 1 tuberculo feparabis.quod ubi digitis attraxeris, cep.Xfli.t
ad genu ufquc citra fcltioncm adimcturclt liuida ipfius fubftantia,qu; b finui odaui &fcptimi mufculi in S.
b su. n.
Septimi. lidct,uua cura iplo liuu Ipcltandamldc exhibebit. Nono hoc mufculo ad genu relido, c feptimi mulcuii c U4.A.
J I
— . .
jiim >
Kumamfdbrua Ltber
> ii, *j 7
&
nonum ab oflc Icdulo derades i mutuli principio Icnfim in exteriora reflexo, ab oflauo mutulo illum
i tu.TL ad patellam ufquc liberabis. J Oftauumucrboperofiusi temore deradere conuenit.quum uodiqueferi oAa*.
olsi sdnafcat urnibi tamen ad patellam ufqj abra(us,unaq; cum femimo Sc nono a femoris olle refl esus erit,
operxprccium fcccris,fi fingulorum mutulorum motum expenderis; quod pari ratione atque in alijt mu-
fculis.prx Alturus es, illorum tilicct capitibus ad tdcs.undc pronafcuntur>attradis. Verum hic tibia; mo-
tuum conlidcratio propter frequentia in genu & temore uulncra,tibi tama ctic debet, ut pede a tibia abfc-
tto,Sc tibi* carnibus quam pouis cxamulsim citra mutulorum tibiam moucntium , in eorum intrtioni-
bua Ixfionem.ipfos nonnunquam aggredi debeas, ut num ego de tibix motibus immerito fecus atque ali)
omnts tnfcrim,ditas. Neque tunc lane pedem cum tibix carnibus ademptum dfe.fat foret imo nihil x- :
que conduceret jtque omnem carnem coxendicis articulo incumbentem una auferre , ne femoris motus
tibi cum alijt Anatomicis in hoc opere illuderet. Nudo enim articulo, femper una iiuncbcte.num femoris
caput ucl tantillum in fuo finu mutetur. EtquominusprxtcrrcCfamflcxioncm extenlionemq;, tibiam,
immoto femore, aliam ullam moliri coiripicabcris,cxpcndc quanto minus id in nobis tibia prxftet, quum
e Sut.n. tot carnibus undique femur circumucffitur.Porrb extendentium tibiam e tendinum permixtio nouactdx
inquirenda uenitiut fcilicet intuearis, quis mufculorum inligniorcm commixti tendinis portionem obtule
* rit. Quinctiam attedendum erit.cuiufmodi patclip in ilio tendine nexus fit: ac demum,qui nullius ligamen
V' ti beneficio, imo nullius prorfus corporis interuentu, patella femori inniutur
DE MVSCVLO IN POPLITE OCCVLTATO, QVI NON RECTE

Galeno prxeipuus tibix flexionisautorhabetur. Caput LV. •
* n«.r. NTER tibix motuum duces,'Galenum quendam * mufculum in poplite latitantem rq vlr.iAt
I|h1w. ccnfuiflc»ante diximus modo autem, qua fede is contineatur, cuiusq; fornix , dusflus , St aW/Wl
:
it ul.c magnitudinis Iit, narrabimus. Ex ligamftis itaque femur tibix connccicntibus (quorum
naturam peculiari Capite , una cum coxendicis articuli & pedis ofsium ligamentis per-
fcquar ) » in externo genu atticUli latere habetur, admodum ualidum St craflum, acu- as.mr
ius po Acriori parte ncrucum mufculi c principium exoritur quod fua amplitudine in
,
exterion latere poAeriorcm genu articuli fedem contingit, femoris ofsi nufquam lntcrim peninacitercon
natum. Bine carnofitadaufium fibris, admodum obliqtic deorfum uerfus interiora adfeendit , mufculum
d tsra&u. effonnanspauloadmodumlongiorcm, quam amplum. <1 Finis enim huius,feu infenio , iuxta radicem c
* appendicis tibix oEis,in ipfius po (ferioris ledis interno latere adeo ampla conlifti t, atq; totius mufculi udi
l)U.U,
tur latitudo. Deinde ut mufculus hic obliquus eA,obUquam quoque moliturinfertionem :a poflerioris e-
L
nim tibix fedis externo latere mufculus ille deorfum uerfus internum latus oblique ita defeendit, ut mini-
ma ipfius pars genu lieamentis,maxima uerb tibix cAmittatur. Prxfenti mufculo alius nullus , aut inexor-
.f -t* «*.. mmlertionc fubijcitur fcd articuli ligamentis & olsibus proxime attenfus,fub illis ( mufcolis oecul
tu, aut
ab in tenoribus femoris capitibus enati,furam cum 8 quarto pedem mouentium mufculo potii-
tatur,qsii
Mi 4 fimum elformant;adco,ut non iniuria hunc in poplite latitantem Galenus uocatierit. num uero huic tibi;
t u«-f- flcftendx munus refte' tnbucrit.iplc ratiocinator.Eoufque enim illi muiculo (quod forte ipfum primus in
ueni(Tct,aut quod ali) Diilcdtorcs illum flectendi opificem non recenfuiflent) huit, ut in («undo de Ad-
minilltandis fcftionibus,hunc folum polle poplitem liedterc, aut maxima potentia prxditum efie fcripfe*
rit.Mihiucro non modbhaeid maxima potentia ad tibiam fle&cndam ualcre uidetur, fcd nulla prorfus.
quandoquidem m ufeulns hic obliquus omnino,ac pene tranfuerfus, redo motui prxfici nequeat : deinde
adeo e A mualidus,ut ne tantillum tibiam furium uellcre pofsit. Ad hxc, nulla huic cum reliquis tibiam a*
h' !.».!>• getibus eA proportio,quum breuifsimus & tcnuilsimus lit.fcmoruq; pisi, & multo minus h illi ofsi quod y
facriofsis lateri commilfumuidcmus.nonconnafcatur.At hxc inter feeandum cxaCtlui multo obferua-
bis, quum hic mufculus inuentu facilis lit.ilico namque ac furx mufculi, e femoris capitibus nati, a femore
liberantur, deorlumq; reflexi pendent, is mufculus clt admodum confpicuas.Priufquam
uero ex diflc&io-
nis ordine detcgttur,femur moucntes mufculos deferibemus:quorum admini Aratione abfoluta, ncdit,4
deinde digitorum motoribus nos iccingcmuidn quotum anatome mufculus in poplite latitans fpc&an-
J»^ i(fon:ac offendit panter, num commune aliquod munus obeat cum 1 fuperiori radium in pro-
mente mufculo.
DE MVSCVL1S PEMVR MOVENTIBVS. Caput LVI.
EMV R decem, aut fi in maximum rediganturnutnenim,qnaruordecim proprijs agi tur

1
mufrulis,qui id extendunt.flccfum.introrfum alteri cruri adducunt extrarium in la'

, atus
amoucnt Atcircumagunt.FIc&itur itaque temur, nobis id furium antroriumA; ferentib.
extenditur autem, nobis flantibus, ac deorfum & uerfus terram, in pofterioraq; id dedu-
centibus. Vndc etiam msritA Natura magnis Sc fortibus multisq; inufculis extenlionem
u-’*» concredidit, quos iam enitar periequi,cum Galeni ordinem feruatunss, quem ad calcem
niquinti de Partium ufu eu fccutus.illc namque mihi longi potior, & ex aliorum dificCfionis proce-
fiifliragio magis deferiptus apparet, quam is quo coxx articuli mufculos in fecundo dc Admini Aridis
Y )
lectionibus
.n-uu
i
0X 9
» 8 A V And. Vfpdij, decorpbris I 1
fe&ionibus nimis quini obfciiriA ficu» qui»

hunmnaoftentfit fabrlcs.periraftat , uri Cspiriifimm U
Trimmf- obiter adijciain. 'Primas itaque iplorum
mox fub cutc coniiftit altcr.Uf lateris natem praclpuc «h*-
,
mmrmtiHn b Exoriturcnim lato A: admodum carnofo principio>cx

* tota fpint«dV».l.u.n poftmoo^- e Oftiicir-
eufiriptto-
etiam fpin* fupcnoru mgionispontoi.em ftm qiwqwgMW ntm fttrt
ucr rus o. facium magi. cm.nct, deinde
ofsisfacnofsis polienoti <0 tx 1
arorcbendii,
J nc Infimam autem fui ciortut partem a coccygis ufeis & jiumillimt
.PP' V ' ,. I»„/•„,!„ ,ft «imim.us.Hx his fidibus, uelrncx fcmicircuto piona »9 Ub. i.
ocaluimit d $ub 19.
tUS,in r „ n- z
e 9 m 4 «i*
mei».
('14
curproccflus amce , nonn.h.1 uerfus amertom molnuc jo iib.lS.
Principium enim infertiomspa.do febfi.pcr.ori
mîcede(ccnden5,&magnam4wndemq;qabd«nf» cendm.s * pomonem IO |4 i
dei» T.
hinc deorium in pofteriora g
Ucmniotft in proccdui ei u» radicem, longa linea ficunddm
fcmoci» pofttttora .nicrrasa » Secundus •«gnaexpara nrjbtx.
fiunx regione, Uto-quoque & carneo ci<mu«- IVM.S*
te primo fublteitus>ab antccioa fuperiori^jofst» ilium
I
nafeitur, k totam feri ilium ofsis fpmaefcdem

occupant qua pnmui initium nonmutuau., , VessSm » 4
«/*•!»•<
conrcntm.ab iliuraofiisdorfo,ubi primus mufculus ab Orte pri-
hac tantiimfcdc fecundus mufculus non
iniuum tmquam es femictrculo pro-
mum abfccditdubillo quoque malcitunadcu.ut huius quoque his ofns dium regionibus , mufculucde- ftibjt
*
I
primo mufailofubicctum.Ex k H« «m •
deat roftenori fua infinorii; fide

•
arclior redditus.primum muictilum totus fubit.ani- fero 9,10

orfum obliqui nonnihil ad latus defiendit:*: lenf.m “
membraneum , fid ualiduht ceflit tendmem, tr » wt» »
culum quoque eoieitdicis integenti duius regione in Ut iuttrft.

implantatus, - anteriorem quoq; procedis regionem al.quan- 1 io 14 n,x,
emi elatiori magni femoris psOccIlm parti
tulum comprehendit, latam'tranf..erfamq;infemonem (fi cum primo conferatur; mohtus-Quum ityue U loti}.
primi mufculi tlbrasquali tranfuerfimin latus,
minimum fcilicct deorium inchnati,prorcpant:fcCTW<ff au O V fuc*p>
admodum in latus propagemus , ntnufque im.lculi librae J» U.« VI
tem fibrt.teilo quafi duftu dediuesA’ modice O 1 1 M.L
fibi mutuo X litem modo
decuifatimmcumbum. Hic mulcuWtnulitcrac pnmus.nulla cx parte aux eraf 6». IS ».
fior,aut carnalior confpicitur, quim ubi

ab iltumofic (undeprmtnpiuroducnfptrmum abfiediâe ter
p lira-**
tanto nunoreilfccundûantoiecundusprmiO.Subijcjtur autem
peni- '
tioinllerni mutulo incipit, qtu ,
dcmtfsionbtuqi.oisis ilium dorii fidibus , ubili CMcadjcu *fyrf.
|P initium ducens ab 4 Meroia
«f
tus fecundo, 19 lib. I 4,
Bcfcnucircularcoft, St ut duo
nomen primum obtinctiatque id tertii mufculi inioumfimihtcrlatum
ofsis b, merfut i,
modmc dcorfum procedens, coxeudt
rum primorum principia, carneum, craiTumqi.PritutaJrocinpnora *
f.brofis nexibus.hjtrcc.ft arduus quoque
redditum , in latum robuft.imqrceffin
cis articuli f. ligamento
‘ pateatqueadeo apuunmtfc.taar.H.c
tendinem, qui maiori femoris procriliu expanfuMUtenor
. ipfius
& ttinbm.
mufculus aamodiimqdq; pracipui: in mufculof.s,&
non mbg.utcr obefil , luudus apparet:.* quibus fi- t » f :f.
iphus pars, pruno mulculo non obtedtaaspucnr».
cundusrtuitenio incumbit,patitcrliuet:ut etiam tou jo l>. t X.
Jnpcrion later, pnmi mufctdi pertinaciter ea fide U I I /4 0 .
terouim uubd liuet,etiam ualida membrana obducitur
-
pnpmguibus.nim.s quam parum huent imoplerunquener nif

connatus,qua illumfubit.Inobcfis autem &
:
*
per totam mufcub carnofau» partem, adipe coutn-
ure libra:, per bos mufculos cxporrc&aCiin mulieribus l8 frrJ.D,
“ Quartus mufculus, magnacua.ntinartc
Qutrtmt. cotripiauntur.ua Commodiis ftraum. fedc.mbus fimiri.
d.Cton.m modo amplus cufbt,ncquc exterorum ntuabibu ub&
huidus,& paulo minus tpto tcresnon autem
1 1
y
lateribus 1 trium inferiorum otisfien otin«nrfuub»ili0m ollanonco- z tji.tip.
olfi principium adipifciturtat i jolfi Y.
duntaxat ab iUoaiiaofsuLuicribusenatbm,afnon l
arttanuir,&amcu.ctallumq; educit caput, non quidem a u,t u.

fede prodiens, ut utrmique lateas mufirtb Ide tnitijs aliquando Mm.
j
nihil quoque ita ex illorum interna s,s.n,s
terna ea fide contingant.Hinc ad
firoorismagnumptoceffum tranfuerfimexciwtns , carneus ahquoufq;
redditus, priufquam femur contingat, in teretclhcdktt y tcndibam,
polbaio
. £*+.<.
ocrmaneu& tandem arftiot a
‘ lummumStaptcm Qyntusmufcului*fcb 4
Q*intuu
ri maiorisfemoris proce lius ledi implantatum, iutttaipfius &.
b tribus capitibus,qux acoxcndicis olsis appendice
proiuta,tcrauni,qtuftOT&nn«OOT*^nmocien b
J fcderfnbus au-
i iUJm
tes mufculos conllituerc
feriplimusduum oblinet ‘ miuum.A tota namqiappend.cn H.e.
regioncmûa mtcriorpabuofinm « comnullurpiedes C IIMi.
db diefiscapitibus non occupata.ad pubi. ufquc
totius corporis mufeuloruir craisilsimu»*,ut iemtl dicam , mole d ifi.up.
habetur, Qtnntus hic mufculus omnium 19 U6.1 9 f
appendicisrlHmampUrudincinppoicns, exadte carammmfi
maximus,pnncipmm duc. I quo fecundum
commcmorattstibjarmuiculommeaptttbiisproxiincluix«^
turea tamum f parte «ccpu,<ji« tribus
principio, 6 ftatim parui femoris *
&neruca,admoaumq; ualida exiftit. Mufculus iftc,ciufmodi enatus fit- i*-.,,
procefliis ad pofteriorem
radicem, ipfius regionem amplectitur,^- demde ab hac aytaro £pct^; m
fc- r 11 uj 1
.
‘ v “ ' A' *
6 izm- 2.
* e • .i i: iMfr-ririir : oii.-im in n/)(b
h 1,1 fixi.
lOhb.lM.
i l
fi C 4. JO
u.idj.
mons - -
-.-•-r- r.-- ,
icruco , acue...
.
ea, ne, exorsu k ixtx.S.
1 tiub».
otonata/mulcuUim quodammodo per fi erfonnatiquian

miram uenms amplitudinem dilatatus, deorfum oua 144+
poheiora tormr, doocc denuo gracilqfcens , teretem educat tendmem , “ inintemum n fi. u
refta per femori, 1 fi-
femoris caput inlenum. Ht nili lulie

quimi temur mououuum mufculi parti, reliqua mufculi pars » adna. lo li. 1 K.
uke omnibus merito haberetur. Nunc autem , quampofte. O Midi
^
fieretur, illa diftincri A peculiaris. uuffiuh i» 8 ub.
mufculi jdiam babeat partem, nihil obltabit, diucriis doctri-
rior hxc pars adnatam continuamq;e*uldcm p IIMa S
hactenus fecimus ) uniucrfum hunc raufculum appellare, aut primum in P dtfhmptm
nx modis, aut unum £ uti nos
duos » z&n.
i
,
- Humanifabrica Liber II.

<1(105 illum tii Amgucre : ut fcilicet unus effer, qui femoris interno capiti tendinem porrigat : alter ucrd,qui
q im* paruo femoris proccifui , & dcin scutx femoris linea: implantctiir . Atque hae una eft H infcnptio , iftam
pofteriorempartem ab anteriori diftingucisl . Prxtcrra r anterior pars priuatam quoque inlcriprioiiem
n . * I$. obtinet, non tamen adeo mamfcftam ac modo narrata : uerum talem . cuius gratia Hanc partem in duas
,
TUnfnnm portioncs,aut (i quis uclitdn duos mulculosfubdiuidctcuntegrum (it.Huiiis namque anterioris quinti mu
m n&S. fculi partis portio, qu* ena Icitur ab anteriori appendicis olsis coxendicis fcde,quz a pubis olsium commif
lura , ad infimam ufq; coxendicis partem pcrtinetj: ab illa anterioris mufculi partis portione jnferiptione
_
quadam drrimnur, que a reliqua appendicis fcdc,ulqucad pofterioris partis mufculi totius anteriorem rc-
,
eionem pronalcitur. Dein dux ha anterioris partis portioaes uon inicriptionc imprefsionevc Ibliimdia
ftingmitur>fcd etiam librarum duftmacitem infertione quemadmodum etiam
:
totius mufculi pofterior
i Cooftr in pars ab anteriore, librarum iidertiooisqioccalioncuariat.

s
Portio tumque anterioris partis, qua; pubis
tirfi i a olsium commilfurx proxima eft, admodum obliquas,
u &
fere traqfucrfas obtinet libras , quz ab exortu rc-
trorfum ad radicem parui temoris procelTus contendunt^ fuperiori parti acutar femoris linea: inferuntur.
Reliqua alitem anterioris partisportio. quajad infimam nugiscoxendicii olsis fedem principium ducit,
obliquas quidem naaicifcitur (ibus, ledpropcmodum recias , &
inferiori alperz prorainentisq;lincx fcdi
conunub implantatas, & poli crior dein pars penitus quodammodo rectas libi ucmlicat libras. Ac proinde
aut mccum unum condiunto m uno femore mufculum,aut Ii udum fuerit , ambas partes duorum mufcur
lorum uicc enumera to:aut(t maiora adhuc numero, jam in lectione peritior, caperis, anteriorem partem ua
*
duos mulculos fubdiuidito,tres tum cnarratumstca tamen r.itronc.nt memineris, itie de hominum, noqaH
temfimiatum mulculis,fccus quam Galcmimdoquimc forte aliquando illum lcgens,me pofterioremhiij
ius quinti mufculi partcm,quz radici interioriscapitis femoris implantaturmfchanter fpcculfr arbitreris,
quod illam icndincinfcrtioncm<rsolrnfcnplcrun,qiiumimerim carncanvinlcrtionem in Caudatis limijc
tenict. Hactenus commemoratis quinque mufculis, tendo femoris primario concreditur, d:ijdemquoq; pn'
femori m motu, qui in latusA qui circumactu fit, famulantur, t Primus enim ualjdz extenfionis amor /*-
t fu.n.
.
eft, femur rctrorium, ac quali extrarium inlalus magis agens,prput amplililfpdncipii haqcillanvvep.arrf, T'T*7 "*
uniucrfum colligit» “ Secundus autcmcjttcndit quoque oon liguriet; ic multo magitquin»
i soia.s. aut fe lirnul ii
x nu.2. prunuslcnuit uerfus exteriora iulatus/urfiim-agit. fTertiusdi i quartus furliim modice, ac in poltcrio • * ---a
y ii w*. r a trahentes, femur extcndunttUctumdi ad femoris in exteriora circumactum utccqucffcdmagisquartnO
pulchrciuuat.At inierim amboinfirmiusmulto Huic qiu in gyrum Ht motui fubmiuiftranti quam niufcur
a tltimtri modica tamen fcmocis ad interiota, ac ueluc ad aliud femur adductione. AltioreiuUrb libr*,.qua; oCiispu-
jLu.it. bis a cartilagini iiicinx funtuut potius anterioris mufculi partis prior ponio,introrium ducit femur, llc-
b 8 «-S. jtionisq;quodammodoautoreuadif>
“ Nunc enarratis quinque inufcuiisdkcicmcs opponuntur , qui illis pauciores funt; nemperres tantum
U-7MJ t- s'”“'
j/r.iA, proprij.quos fcxtutmfcptimuwidocTauum.mcmorixiuuand* gratia uoc.i bimus . b Sextus itaque is eft
e lui *. imiiculus,qucm,dvin dorfummoucntcs rtcenlcrcm, nedo lumborum mufculisfcrtno incidilfet , Galeni
tu.i &r
d •i'4 *• grauadcfcnpfuqubdisui lumborum uuufculorunidcn carruum cnatTatione, abhommum compolitione, it Admim.
l^ 4 fwridcicCUtmiabtrraucrtt.Hmigiiur mufculus, ex undecima de duadcriroaihoracis,dc prima: &fc- I-a. /w
\au'iT.
9
} i!iiat. cumU A
teaiaslurtibotumueraebraxum lateribus, carneo cnafcitur c principio:quodfimulatquepiodi)t,
jo U. i <. mufculuiq teretem couftituit.dcorfum oblique uerfus exteriota dcfccnddtcm. Procurrit enim per inteno-
9 9 9 t M M. M U a a lanx f* n aawa a/i a Sa
• 1 a aah« li Aaa ,\.a a iaA a .4 a na aI a r Afalaaal C vnnaAn.i aa
il i aa a ~ - ~ 1 , •aailinta
* n.a — — . -
6 ,.7 x. 14 utur, elatiorem procelTus partem occ«pans.Mufculihui<u gratia, ubi pubiscdsi expanditur , finus aliquis
.
d. «Isi infculpitiu, ligamento lauti St lubtko,ae ex ode nato.obductustut lunul tuto, nec crrabtindusdiac lex-
'
t4mu ub tendo defcendetetsneeintcnftia laxatus Veasftis duritie uitiaretur, b ieptimus e* tota interiori uy
k n»,
*W “jm
nisis ilium 1 regione, tanqtiam ex fcmicirculo quoque camofam originem accipit: delato hoc eductus
urf.L.tt,'
fi.S.o. principio, paulatimariftiorcraisiorqircdditur.dcorluminprioracorpotisproccdcns. Ex omnibusenim
k lati prvKSfijfibru^crct cfforuutui mulculus,qui peraltiorem ofsixcoxcndicis b regionem ucetus, adhuc ,
A- T ’ carnolusad minoran femoris proceftum dcfccndit. Vbi ucrbprocdfuiuicuuusappropiiiquat.in teretem

'*
quoque ccftat 1 tendinem, quihumiliori cius proccllus parti, prxdicto nunc teoami proximus inferitur. •- »»
m 8 iaS. Porto qua htc mufculus Juper coxendicis olsis elatiora deorfum tendit cauitatcm quoque quodammodo ,
us 44 & linum Ihmlttcr laniem dt lubticum, ne uagabundus fetatur, in olfc obtinet caq; rartc.qua mufculus ifte
1 :
? i 4 6 ( linum euincontingitdiuidus, netueusq;, se ualiduscft, ut facilius in hoc adhocrcncxu, quoties contrahi-

-
urdaxatut vc,ofsn impetum dt duntiem fuftmcac. m Oftauus mulculus,ofcitamer fucantibus lemutmo olUmtt
•^lai ' '
0 t. nentium n quinti portio ccnfetur^cx pubis olfecacnco amploq, initio in hominccnatus . Ex tota enim
O olsis pubis « linea, abanterk>ricoxcndicisofsisacctjbuUlcdc,adotxiumpubisufqucconimifruram ex-
tfU.ift tuberante, muk ulus hic principium ducit quod ad pofteriora admodum obi ique dcfccndcns, zqud am-
,
'vadZ*' Pl
um tanufpcr.aflcruatur , donec breui, fed amplo tcndioc femoris olsi P inferatur- Fit ucro ipfius infer-
tso ctegkvic parui fcmisrisptoccdus ,m Ulterius temoris latus oblique dcorlmn uerfus pofteriora ten- ,
p ,f%.
jou. i.a. dens, dlic inulculus in honuaiinu Umdum le fgeCtandum offert ; u non xque atque caudatis limijs m
y 4 quibus
•Digi
j
. 14o sAndVefahj , de corporis

t «x», 7 jr
qnibin mnfculo» ille minor,& non fimilitcr lato principio cnatux confpicitur. 1 Tribus his mufculit Na- q
tura,utlimuitcmurfle&crciitAintro!fumucrfasaltcrumcnisadmoucrent,conimifn.Scxtu5cnini,quero **
flectentium primum rcccnfuimui/urfum ualide femur irtrshtt , tlcctitu;,ad interiora id apem. Septimus
fimilitcr femur furfum attollendo flcCtit, fed multo minui fexto uerfut interiora admouct. Octauus modii
ce furfum femur contrahit, inhrmxq; flexionis amor cenfetunucrum femur ualide introrfnm ucllitiita pro
&
fedb.ut Hectctcs extendentes mulculoi, duob. quot); reliquis, ijsiji lateralibus ad interiora exterioraque
Kumtli^n motibus Natura prxfccerit.Galenus.quum femurflcCtcntium munus in libris de Vfu partium reeenfet, • * 4
au/m’ r»
unijm ri (,i.ini moucntium , femoris quoque flexionis opificem facit, equi uidciiccr,quem noi nonum cnu*
(
Z.rZlZ merauimus.quiq; clarius quim coxendicis cft articulus (tjuod 1 feptimo &
« ocrauo tibiam mouentibui
la*.tj. baudeneniOprincipium mutuatur: non audd proprio motu muftulus id efficeret , fcd feeundario. Nunf
uerb id ucritati confcnti.it, tecum expendito, una animaduertens , an caneris quoque tibiam mouentibus,
qui clamis quam femur confidit, aut nonabipfo lemorc principium mutuamur, aliquod in fomorismoti'
bus officium a(rcribereuelxs.tfro,quomini(s id faciam, ex multismufculis rationem fumo, qumon ex of- • - -
de, quod moucndo.aut cui inferuntur ofsi proximum c ft , originem ducunt: cuiufmodi in tibia & cubito &
brachio occurrunt permulti, quibus fecund.irium munus (ut hic fecit Galenusji nemine, id<^; merito, attri
bttitur.ut taceam, fi ucra eflet Galeni fententii , debuiffe femoris flexionem cum tibix extcnlione femper
concurrere, aut faltem homini femoris extenfioncm,cxtcnfa tibia, molcflam eflctqucmadmodum flexis in
nolam digitis,zgre brachialis cxtcnlionem ferremus: aut brachio rctrorfum aCto , non lubenter eubiruut
fle&crcmus . Pofthabiris itaque fccundarip illis, aut cx accidente cucnientibus Galeni mufculorum rima
dfionibus, duos, qui adhuc fupcrfunt,ac femur contorquent, mulculos lcmioni addamus, cos nonum &’ de-
^
umx cimum enumerantes. “ Nonus Igitur fub 1 oCtauo nobis commemorato occultatus mufculo, anterio- „ t J4 +
Sem v foraminis ofsis pubis regionem (ibi ucnd icat , hitdp ex oflis a membranx foramen occupantia it m(.«.
«tnpHtudiueprincipiuniducit carneum A anteriori fede liuens,clcgamisq; mufculi fpccictn prz fc terenst
qui tranluerfim in exteriori, fecundum poftenora Coxendicis articuli, & * ceiuicis femoris fuperiora du-
ctus.ac fenfim anguftior redditus, ualido fatis <fc utcunque amplo tendine infectionem molitur , in magni
femoris proerflus l>
finum, qui femoris eemiecni K caput, olsts coxendicis acetabulum lubintrans,£ dire- ir.
®" 11,1
ftorefpicit. c Decirmis internam difti mipei forxininis frdem occupat Anono longe ualidior, principiu 1 '4 uX
ducit a rota <• linea, qux ab interna ilium ofsisfcde, qua primi ofsis facti ofsistranlucrloproccfliueommh *
titur, per internam coxendicis ofsis & pubis ofsis regionem , ad pubisufque ofsiumcominiflurx elatiorem
0 /,.
panem procedit. Latum hoc principium, quod ueluri tribus lineis fcu infenptionibus infignitur,earnofum bj <tfim
totam inremam ofsis pubis Se ofsis coxendicis fedem occupatis , liuidumq; apparens, fcnflm adeb c At K
ardfatur , ut cius amplitudo coxendicis olsis i intcntallum non uineat quod inter acutum ipfiusproccf- c ',ou*
A ,
fum poft criorem fui appendicis fedem habetur. Ai hoc enim fmcruallum, quod amplum finum fibi in- jj J
Iculptum gerit, decimus mufculuscxrrorfum 8 refleflirur, magnum femoris accedens proccflum. Hunc c.a
fanc reflexu magna Conditoris induffria mufculus molitunqua enim ad h finum hunc circumuoluitur, ex- < : f :‘>-
terna parte carnofus eft:ea autem parte, qua finum tingit, omnino ncruofus eonipiciturA uduti ‘ treste
retes commoffrat tendines, ferie quadam ad linum reflexos . Tendines hi in mufculi fubftantia, paulo an-
r«a r.4‘1
K a q uim muftulus finum contingat, lati eviftuntifcd qua (inui obuoluuntur.flri&iorei cuadunr.f inguli rur
& cn*r
'
•W-- fusinmagnohocfinupcCTiliarcmfinum libi ucndicantes.Amphis enim finus duas Icuiter extuberantes o- fluwwW
ftendit lineas, qux traniueriimduAx , illum uelnti in tres partiuntur, tribus eius mufculi tendinibus cela- V-
«os. Tendines, ubi finum fiipcrarupr.inuiccm collecti , in unum liniunt tendinem, k finui magni femoris
* “
proceflusunacumnono mufculo implantatum . Qunm itaque reos bos tendines, qui exteriori parte carne )„i
Jp"
obnatam habent, intueberis facile colliges , hic Naturam decimo mufculoroburadditumooliriffc: ne (i g uia*.
,
urneos omnimo cflctfuri iidcfcptimo femur monentium mufculo fupcriusmanuimtM)in reflexu & mo- " '.nffi
tu, olm duritii compicIKis laceraretur. Vnde ttiatn finui ligamentum fcu eraflaualida^; membrana obna “/
fctror.nc olsis contactus mufculum in reflexu uitiarct. Adhxc, ligamentum id Ixuc admodum, ttuifeido
unttuOfo^; humore oblitum cfl,quotaciIiofmufculi ad finum efhccretur circumadfus. quod Narurxarri
y
ijmI/.
i
ficium in lotulis A: cardinibus fcduld imit.imur,nonfolum motum accclcrantes,ucrum ut ferius, qui refle
fiittw funis, attritu corrumpatur, ftude tues. I>ratcrea ut lolo rotulx finui funem 1
non committimus, fcd ro-
,ull,n ,n ttoclilca aut furcula(ne ex finu hinis labatur) firmamus: ita quoque Natura, ofsium finu non cortr
tenta, o fupeTiori finus parte 1 unum A ab inferiori altcTum eduxit mufculunv.qui ambo una eum decimo uSj.n}.
mmfcmU portcCli,iUum,quo minus fua fede dcclinet.quoda mmodo afferuam. Ab acuto enim coxendicis ofsis » i|»'if
proecflu carneus enaf cttnr mufeulus, fuperiori patti decimi mufculi , ad iplius ufque infereionem adnatur. , ,
Deinde ab > appendice quoque ofsis coxendicis, alius fimiliter carnolus CC gracilis prodit, inferiori deei-
mi mufculi fedi ad infetgioncm ufque exporreftus . Vtcrquc enim in tinum magni fcmorisprorclfus,infcr nii/M.
tionctn cum decimo molitur, & cum ipfo circundudfui femoris iubininlifrat . Cattcrum fubinde non fo- t il-
lum ciulmodi mulculos ad clariorem & humiliorem reflexus fcu orbitx fedem pronafci confpicies, “ imo n
etiam ab interna rcgione,ubi iam flexus aeorbita non amplius obliquatur.carnofam fubffantiam a coxe-
o
dicisoffe «nafcloblcmatumses: qua fi P tres illi tendines in S carneam i coxendicis ofli pronatam
pijuf
t*"/»- fubftantiam , pofl illorum circumaftum immitterentur , itaque inuoluti , ad magnum femoris proeef- '*
m" lrm COI>,cn ^ crc,,t • In tuoigiriireft arbitratu, aut hos mulculos, aut carneam molem , tendines exci- *> '!“*
}A“
P' <,ntcm 1 decimo mngere , haq; proprios femoris mufeulos decem enumerare : autfimauii , utntnquc
fiui. diflingucsA duodecim reccnlcbis.Kurlus fi quintum mufculum in trea diuiferisômnea erunt qltatuorde -t
i-
4 .
Humanifabrica Liber II. 26 t
<im. In noflro itaque numero decimus una cum duobus illis gracilibus femur in polleriora circumagit:
nonus ucro in anteriora, nihilo fccus,quamli baculumintcr dius manus cxtcnlas repolitum , altcrnatim
in priora Se polleriora du&is manibus,circumucrtcrcs. Hactenus itaque quam potui uerifsimc, femur mo
uentes mulculos rcccnfuirquos poftcaquam diligenti feftione uideris , ac limiam hic hominis fabric* ad-
hibucris,licebit fccundumllibruin Galeni de Adminiftiandis fc&ionibus accurate cuolucrc , augurariq;, ** m
quam is tandem feriem in horum mufculorum enarratione obfcruct.Diuinandum enim potius , Se conij-
ciendum inibi cll,quam certo aliquid ftatuendum, in primis, quum nemo non libi hodie conccfliimpu- umJmfht*,*
non dcroget,Galcni (cripta ex libito emutare, & non uulgaritcr deprauarc quum ahj iplius Icri-
tct.libuj; i» it
:
pta ncutiquam aflcquantur,ali; autem illa homini, non autem limijs conucmre cupiant: id tandem pr.rfli
turi, ut neque homini, neque fimij$,Galeni feripta a ftudiolis in pofterum accommodari pofsi.u. Quo ta-
r i»,i 5*4*.
S. 2.11. :,qucm quemq; polle. pici
• ttah.-Y.
C i {*&.£•
Poli hunc 1 o£tauiim,in limijs aliter quam hominibus conlpicuunt.pmr.icht :& infuper u lextum,8c
U 8ta.&. * leptimum fibi proponit, at uaric admodum, & ob hominis hic cum limijs diferimen , perquam obfcur£.
14 tak.i. Hisfuccedunt y primus, * fecundus, * tertius, &
b quartus,in limijs quoque aliter quam in hominibus
x s tM. A- fcfeofFcrcntcsracdenub c nonus, poftremo <1 decimus. Quam ucrc mtcrim& horum mufculorum hi
14 ut. i.
&
Horia &
munus X Galeno inibi commemorentur, prompte dijudicabis , li , quemadmodum prius monui,
7 9 u.n.
Z I0I4.Z. mea feripta cum Galeni fcntcntia,qua:cunque tandem finget ur^c quouis pacto iplius libri indies magis ui
a iim.L tiabuntur,fcdulo, adhibita quoque rerum infpc&ionc, contuleris.
b 1 1 u.
c 8*4.
•« s
) m. 4.
MVSCVLORVM FEMVR MOVENTIVM ADMINISTRATIO.
d iiK4i Caput LVIL
t,y.& 1 6
tab.F , G. 1 0RVM qui femoris motibus pnefunt mufculorum adminiftrationem,ab extendenti-
* bus merito in illo crure, in quo tibi* motores aggreflus es, exordieris . AiTumpta itaque p r,w m».
a pM.IL ex minus fragili ferro nouacula,quar ofsis impetum aliquando fuftincrc pokit , a priini ftmhaimi
mufculi caput (li modo, dum moucntcs tibiam mufculos diflccarcs, illud no abftulcris) •&'****
ab olTc coccygc,& ilium ofsis fpina dorfoq;,tranfucrlis lectionibus niteris abradere, quo
b 1014.2-
ufcjucin b lccundum mufculum incidas .Quando autem uniucrfi mufculi principium
&
ab olTc dcialum erit, licebit hoc reflectere, folis manibus (nili nouacula quoque uti uolcs) a lubditis par
C 10(4. x tibus ad magnum
ufque femoris proccflum liberarc.Qupd ubi pr*Hitcris, iplius longam intueberis c in-
M firnlflrt
fertionem, procul etiam fub magni femoris proccflus radice dclccndcntcm. Harc enim non uulgaritcr uc-
nit perpenaendaruti neq; huius mufculi forma, fubftantia, fibrarum duttus, & munus , ucl abfccfluum du*
nomine, quos crebro in ipfo,& prxeipue iuxta magnum proccflum, in illius tendine incidimus. Sccu uauUi.
taxat
dus dcin pariter ab ilium ofle nouacula dirimendus cft, mente adhibita , ne tertij quoque principium una
adimatur.cxortus enim continuitas, quar linea duntaxat intcrftinguitur,utrunquc mulculum una facili au
ferri linit.Vbi itaque fcnfim reflexo fecundi mufculi initio,& traniucrfis femper fecundum ilium ofsis dor
fum fattis fcdionibus,ad tertij mufculi principium dcucncris, fecundus iam totus ucnit rcflcdedus,& ma-
d 1114.2- nibus attra&us,ad infcrtioncm ufque a tertio diudlcndus. Tertius quoauc eadem ratione ab ofsis iliu
C «1 (4-P. 1
dorfo,poft fecundum abradetunatque hoc ad iplius etiam infertionem dcdu&o, c quartus ab olsisfacri I* **',
f II 14. X. lateribus cultello auferetur, & manibus apprehenfus, ad magnum ufque femoris proccflum , a ( ligamen-
v*i‘* * m
tOjeui innititur ,& coxendicis articulo, dirimctur.Facillima enim horum quatuor mufculorum pollquara
,
primum adminiftraueris,cfl aggrcfsio:qua obit a, licebit fingulorum motibus examinatis, omnes abijccrc.
£ 11.1} 14
g Qiuntum poli hos mufculum a coxendicis ofsis iniitna fcdc>& pubis ofle, acutiori nouacula limul totu Qwmti.
callide abradcs:& hunc ad fuam in femur infertionem perducens, eam accurate obferuabis, non ncglc&is
ipfius mufculi infcriptionibus,fcu dclincamcntis,fibrarumq; ductus diflferentia. Animum etiam , du hunc
h 1(4.2. prarfeindis, accommoda, ne limul quoque h odauuin mulculum, tanquam quinti partem , incautus aufe-
ras.Quinto itaque a femore rcfciflo,acutiori cultello a lateribus corporum undccimx , Se duodecim* tho-r sezti.
i 8 mA.©. racis ucrtcbrarum,& trium primarum lumborum, fexti mufculi caput ucnit liberandum : & capite ciu*
1
apprehcnfo, totus mufculus ad paruuin ufque femoris proccflum, a lubditis cft dirimendus: quod, fi uolcs,
lolius manus ope pcrfcccris.nilt forte Se hunc mufculum, quum dorfum moucntcs adminiftrarcs , iamdu-
dum infpcxcris.Poftquam ucro iplius tendinem,& quo fuper pubis os fertur, k linum indagaucris, 1 fc-r
;
pt imus opportune aggrcdictur.Hunc itaque nouacula tranfucrlis dudis lectionibus , ab interna ofsis iliu
>
lcdc,ad coxendicis uique os,quadcfccndit,cra<ics:& mufculo manibus clcuato , ad minorem ufque femo-
ris uroccflum, ipfius infcrtioncm confidcraturus, detrahes, non pnrtcrita interim linus fui quo deducitur,
,
infpe&ionc.Mox m o&auum tranfuerfa linea a pubis ofle abietum, ufque ad infcrtioncm, qux limilitcr ofhmi.
fuo principio lata cll,diucllcs:obferuans interca, ne n nonum quoque imprudens adimas. Duo qui adhuc
fuperfunt mufculi, quoniam pubis olla, dum ucficx Se fcdis !pc£tarcs mufculos, dirempta funt , atque iam i &
unum tantum crus>in quo tibiam moucntcs mufculi adminiftrabas, ad manum habes , facile fccabuntur.
© i6m.F, Nonum itaque & 0 decimum a pubis ofle Se coxendicis abrades , Se ipforum connexum Se in maioris
fe-
G.H.ji 1 .
moris proccflus linum implantationem cxaminabis,ncquaquam pcrhmdoric prxtericns decimi reflexu

p IJU.I»
Se qux ad huius lacera unoique nafeitur, P mufculofam fubftantum, cum decimo mufculo ad infertione'
ufque
16 1 <sAnd. Veftlij , de corporis
Qmormndi ufauc ipfius cxporrcttam.His femur dreumuenentibus refeftis, membrana fc fpcft.mdam offert» torG
«1 q 14 tak
iJ>.
w'^c ' P u °& s

°* s foramen comprchcndensA hoc loco libi utrinque incumbentes mtiicplos dirimens Similiter .
r low.y.
au
r
etiam ab acuto coxendicis ofsis proceflu, in quinti facri ofsis lattis durum ligamentum
produci contuc- 11 1.
bcris,cui i quartus femur moucnriummufcuJusinnitcbatur,quod4; hic ofTafifmiiis committit. Deinde S lota.fi.
r aliud iamdudum fefe obtulit, ab eodem facri ofsis latcrc,cui nuper di&um infcritur,enatum,atque in po II 4>.
C 1014./,
ftcriorcm,illici!j; elatiorem coxendicis ofsis appendicis u fedem infertum , quod * redi jntcftini , ut&
U tfi-Up.
mox in cnanationcpricedens. mufculorum firmamentum efficitur, Articuli ucro coxendicis ligamenta, Xplik I /,
uni cum genu articuli Se pedis ligamentis , in unum Caput rcijciam pedem Se iplius digitos moucntium
,
X Sfi.ti.f
muiculorum fermoni fubnedendum, ai \aia.
dsiukc.
DE LATESCENTE TENDINE, CVTJ PLANTA^ SVBNATO,

Caput LV I II,
M NES quos hadenus non commemorauimus mufculi, in tibia A pede reponuntur, pe

digitorum motibus famulantes.Quo autem & hi aptius pertradentur, pri-
dis ipfius^;
Ori» i» re~
btpuri ad-
mum pedis motores rcccnfcbimus A deinde qui digitorum duces exiftunt: ut tunc poli
ime rtmfiulo modum,quocquaq;lcdcrcponantur,unacolligcntcs,corundcm adminiflrationcmfub
ni traflxti* nectamus. Venim quanto Galeni oratio in fecundo de Adminiftrandis fictionibus ob
xolfr fcurior imperfedior^; eftA non undique fuis in tenio de Partium ufu placitis rcfpoir»
dct,tantocmfmodi mufculorum diligentior nobis fcrnioinflitucndus uenir.Nequc profecto cum Gale-
no arbiti ati conucnit,fimiam ab homine duntaxat in pedis digitorum diduCtu differre: quod fcilicct fimia
longiores CV magis difcretos digitos, quam homines, adipilcatur: Ainfupcr qudd * unico tantum tendine a iimmf.
tji V,<U*a
fimia hominem uincat,qucm Galenus*ad tarfum refleCti, camlagincum<!j; inibi fieri, ac in pedij os, pollici XV.
prxpofitum, inferi docet, mufculi tendinem intclligcns, quem nos pedem moucntium feptimum ftatue-
mus:quiq; talem in homine profert tendinem, qualem Galenus priuatim fimi* tribuit , A: quo hominem,
fallam proponens differentiam, priuattfacilcq; attcOatur,quam hominis pedem nunquam feCtione aggref
fus fuerit. Verum alus homini cum fimia in mufculis , corundcmq; tendinibus , magnum cfl diferimen:
quod fi non uniucrfum, ne prolixior fiam, explicuero, prout tamen orationis feries, in eorum qui adhuc cd-
memorandi fuperfunt mufculorum hiftoria,luppcditabit,id quod animo mihi obuerfabitur , lubens enar- d,
rabo, amice ftudiofos hic admonens , ut non lolum uera hominis mufculorum enarratione & infpcCtione
contenti, fimiam quoque aggrediantur, quo Galenum (qui nufquam arque ac in Anatome arduus cft) fa-
brius intclligantmc quum hunc (uti profedo debemus omncs)profitcn inftitucrint,fuos prxccpcorcs imi
tati,clcgancifsimam maximamq; iplius librorum copiam, qui Anatomica comploduntur, ncgliganr.fc fo-
lum illis quos quiuis mediocriter in liberalibus ftudijs eruditus, citra omnem prcreeptoris operam affequi-
tur,fcfe totos dcdant:mcmorcs,quim turpiter in Icuibus Galeni operibus pedem , qui fefe Galcnicos no-
dic appellitant, retrahere cogantur, quoticV in fcdionis & corporis partium mentionem Galenus incidit,
incidit autem creberrimi, tum quod diflcdionibus mirifice oblectabatur, tum quod medico in corporis
Simia ai h» quod libi curandu m proponit, mentionem fubinde fit prorumpendum At age , b tendinem piant* cuti b 1 ; u.v.
.
mi/u in ifJi •4/*

fubtenfum aggrediamur, in quo in primis homo a fimia cgrcgie diffi:rt.H*c namque proprium qui hunc
t
,
nato dtjjtri
producat tendinem, obtinet mufculum, ab externi femoris capitis radice in pofteriori fede, camo-
lo principio enatum & fub c duobus mufculis occultatum qui ab inferioribus femoris capitibus ena- C 1X14.4.
, ,
ti , prominentem in (urn partem efformare , atque in calcis os inferi dicentur. His itaque mufculis is fimi*
mufculuscoopcrtusjdcorfumcamofusfertur, d illi forma perquam fimilis, qui latum in manu producit d 5 »4. n.
tendinem. Poftquam ucro ad medium ufquc longitudinis tibi* dcfccndit,in gracilem ccfiat tendinem,
qui duobus illis mufculis non amplius obteritis, ad horum tendinis, quem ipfi producunt , internum latus
porrigitur, dccliuis ad pofteriorem calcis fedem dcfccndcns:qu* priuatim in caudatis fimiis,ut Se canibus,
finum fibi cxculptum gerit, quo hic tendo non errabundo duriu tuto uchittir: calcis ofsi interim, nifi
fortafsistranfucrfialicuius,quoobducitur,ligamentiintcrucntu , non adnatus: atque in hoc a Galeni
dcferiptioneinprimode Aaminiftrandis feriionibus libro uariarn, quod induas non difeindatur par-
tes, altera quidem calci infertus, altera ucro in latum tendinem explicatus. Calcem enim totus fuperat,
& in pedis plantam dilatatur, c mufculo, quem fecundum quatuor digitorum articulum flerierc audies, e 1414.9.
obnatus, manifefiiusq; in inferiorem quinque pedis digitorum fedem protenfus , quam latus manus tendo
digitos accedit. Deinde ut latus tendo manus cuti citra alicuius corporis medium non adnafeitur , ita
neque mpcdciquandoquidcm multus adeps tendinem Arcutcin intercedit, idq;potifsimiim in homini-
bus, quibus nullus^mtiino mufculus latum tendinem cducit.Vcrum ab infima calcis parte qua terrx in-
,
nitimur, f ualidum ligamentum prodit, totam inferiorem pedis amplitudiucm fubicns,fi unum utrinque f 1 3 tx.m.
ma(hllumcxccpcris,ctu id non obducitur. In interno quidem pedis latere is g mufculuscft, qui pollice >4 f
a c*tcris abducere dicetur in externo autem, I* qui minimum digitum a c*tcris amouct. Obnafeitur ita n 1
:
que hoc ligamentum longi manus tendine crafsius A: robuftius , toti inferiori fedi cius ‘mufculi quem i 1414.9.
*
,
fecundos quatuor digitorum articulos flectere docebimus. Atque id eo fit pario, ut quis propriam cius mu
fculi membranam hoc ligamentum diceret nifi iuxta digitorum radices, qua cius mufculi tendines tranf
:
uerfum quatuor digitorum ligamentum fuheunt , id a mufculo abfccdcrct & dcin tranfuerfis digitorum
:
liganiemu obductum, ac in quinque panes difcrctum,infcriori quinque digitorum fedi obnafccrctur. Cc-
3 .
Humani fabrica Liber 11. z6j

terum
etiam paulo ante monuimus)plurimaduriufculi adipis copia ligamentum idfaut utcunque ap-
(uti
uifum Iit) Se cutem intercedit : quanquam interim hbrolis nexibus admodum frequentibus ip-
pellare tibi
li committatur. Eiufmodi itaque ligamentum priuatim homines tendinis lati uicc fortium nr: quod Ii for-
te ab aliquo ducendum fuiflct tendine, profero illum ualidum era (fui mi; admodum procreari oporiuiflcu
Nam fi manus tendinem cum hoc coqrore ligamentofo contuIeris,quadrupia tendinis per cubitum expor
k ijuf redi crafsitics in tibia ncutiquam fudcccrit . Nihilominus tamen in pofteriori hominis tibixfcde k mu-
fculum reponi audies, qui camofo principio ab exteriori femoris capite enatus, & camofus, priufquam be-
ne poplitem fupcrauit,c(Tc ddincns,tcndincm producit, longe illo qui manus latum tendinem cmittit,gra-
ciliorcm. Verum hic tendo,pedis plantam hadenus mihi ncutiquain fubirc uiius cft at interno calcis la- :
teri >ad pofteriorem iplius fedem implatatur,ncutiquam fumme pofticam calcis fedem , ut ille caudatarum
limiaruin mu lculi tendo, attingens, multoq; adhuc minus linum in hac calcis olsis fede fibi ucndicans, quo
non crrabundusuichatur . Quod ucro mihi commemoratum in hominis pede ligamentum , Se limi? latus
tc»do,parcm ufum cum lato, qui manum fubit > tendine prxftent , conformationis limilitudo argumento
cILatquc id eo adhuc iirmiiispcrfuadct,lati in manu tendinis non infrequens dcfc&us. Haud feraci enim
I 4 iab 5 .
illum in manu dcdfc,& tranfuerfum in interna brachialis fede repofitum ligamcntu,fui portionem por-
1
m 3 u. A. rigcrc,qu* tendinis lati uiecm fupplcbat,in homine fccus multo quam in fimijs
compcri . Vti etiam a OT
tendinibus brachiale flectentibus, cum tcndincmproduci,intcrdum obfcruatum cft, nunc ab illo qui qtur
to brachialis ofsi inferitur , nunc ab illo qui per tranfuerfum brachialis internz ledis ligamentum duaus*
poftbrachialis obi indicem fulHilcienti multo ante inferi dicebatur
DE MVSCVJLIS PEDEM MOVENTIBVS. Caput LIX*
EDEM uniperium perinde ac manum fledimus 8c extendimus, deinde in latera du- & Vtiit mo-
cimus. Quibus autein id fiat articulis, in pedis oisium enarratione, fuperiori libro non tat.
e (OeSuI
obiter percurrimus : hic pedem moucntium mulirulorum hi floriam, pofteriorem tibi*
a
a ttu.*. fede occupantibus, opportuni inchoaturi. 1 Primus itaq; a radice interni femoris iuxta P rimas fe-
iS.ia.-3,- lem mtut»
cnu art * cu ^ um b capitis, unico cnafcitur principio,
Ii modo ipfius continuitate Ipedcs.
*,»•-' H timm.
(t autc fubftantix animu attenderis, id principium duplex apparebit :
c unu quidem fu-
e cnafci retulimus. Superior namque principi; huius mufculi pars, car-

do , quo redu abdominis mufculu
cft;& deorfum protcnla, paulo fub genu articulo cum reliqua initij parte confunditur, qu* exa-
C liM.f. nea lataq;
<| IS tab.p. di neruca liuidaq;
in exortu crat:& deorfum reda pergenti articuli pofteriora dcfccndcns,ualdc carneum
•e f crafliimq; efformat mufculum,qui formam cxadi(ut lic dicam)mdcult refert. f Priufquam ucro ad me-
f I Xub.f. dium tibi* longitudinis,iam anguftiorrcdditus,pcrtingat,camofus cflc delinit > & ex fu* inferioris partis
amplitudinem tendine latum educit, in cuius medium aliquandiu adhuc carnola mulculi parsporrigi-
g i»«t* tur. Hic itaque mufculus in interno pofterioris tibi* fcdis latere ducitur: in externo autem latere fecuri \£>
Stautdut.
(htrafL\6. dus mufculus conftftit,qui ab externo femoris capite enatus, deorfum fertur, omni ex parte primo mufeu-
6iab. tha- lolimiiis. Quum
ucro utrique a femoris capitibus deorfum tendunt, non procul ab exortu Icfc 1» contin-
rafl p.pta gunt,inuiccm Hbrolis nexibus hxrcntcs.& iam
quo magis deorfum prorepunt, eo ualidius connafcu tur : ut
tcndo,qucm ambo producunt, unus omnino cxtftat.Imcrior tamen, fcu primus inufculus,prolixius nd-
*
h*!l ]*.t. nihil carneus, quam fccundus,dcorfum ducitur:quod in raufculolis citra confcdioncm cft cuidcntiisimu •
i is ttl.if Duo enim in fura prominentes mufculorum ucntrc$,carncx partes fumprxfcmium mufculorum, furxraa
gnam molem ctformantium. Tendo autem ab ambobus mufculis enatus , Se paulo anguftior redditus , in
caudatis fimijs in pofteriorem calcis fedem ualidilsim£ inferitur. In hominibus ucro non multo fub carno
kijutt. Ia mufculorum fede, fubicdo cuidam k mufculo adnafeitur, quem quartum interpedis motores rcccn
1
1 i ita. ad (cbinms.Atquc hic connexus adeo cft pertinax, ut nulla ratione hunc tendinem^d. calcem ufquc a fubic-
u unum effor-
mijwa. &o mufculo dirimere queas,& alfcrcrc cogaris, ab hoc tendine Se quarti mufculi tendine
*
mtStab.r mari,in pofteriorem calcis fcdctn infertum. Acprouidc etiam fone Galeno fucccnfcbis,dum alios Ic&io- L ilrr.z. it
nisprofclTorcs falfoincrcpat, quod duorum primorum mufculorum tendines tertio cuidam tendini coin- AJmtn.Jtfl.
milccri, neque alrcn non connexos in calcem inferi fcripfcrinc. Hoc namque ucrc de hominibus illi prodi-
derunt,parum foliciti,num tendines fccus in limijs calci implatarcn tur. Duobus his mufculis hocpnuatiin
inter exteros fere totius corporis obtigit,quod in ipforum capitibus non procul ab exortu lingula innafcu-
qu* leui fua & lubrica fupcrlicic qua ex mufculorum eminent lubftantia»
tur fefamo comparata olsicula, ,
lxucm lpcctam inferiorum femoris capitum fupcrficicm,cui innituntur,cumsq; uim & impetum excipi ut,
communi fefaminorutn oisiculorum ufu ad robur mufculorum haud obiter conducentia. n Tutius
lic Ttrtims.
mufculus ille cft, quem fuperiori Capite tendinem infigniter gracilem producere diximus. Ab externo c-
'
nim femoris capite teres cnafcitur principium , iamiam ipfo exortu carneum Se gracile. Ab ortu tamen no
ita procul dilatcfcit, exalti mufculi uentrem utcunque crafsiulculu referens : ucriim mox fub poplite ucn-
: terifte ° gracilcfccnsjfunime gracilem tenuemq; educit tendinem, qui quemadmodum & mulculi uenter,
fub duobus nuper commemoratis mufculis occultatus,& fuper quartum cxpanfu*,fcnflm oblique deorlum
prorepit, quoulquc ad internum duorum primorum mufculorum tendinis latus P elabatur, ubi is quarto
mufculo ualidilsimc connc&i incipit. Terti; mulculi tendo hinc deorfum ad internum ufquc calcis latus
fertur, iuxta pofteriorem calcis fedem ipG implantatus,non autem pedis plantam fubicnsjiJius mufculi tfip
do,
3 1
»54 jtind.Vefalij, de corporis <)'»«»•

I U-K. I
Qjxnw. do 1 quem in (imia latum plantx tendinem educere, prius recenfui. 1 Quartus non io! iim furam eonfti- 5 < 8 ul t.
tuentium mufculorum,uerum etiam omnium tibiam amplexantium maximus , pofteriore tibi* regionem * 4 f* *•*
fua amplitudine occupat .
r Enafeitur enim ex pofteriore fede coarticulationis fibulz ad tibiam , ncr- 1 i{ u«4.9.
* 1 fi-
ueo & ualido initio, quod d corfum modice dubium, adeo dilatcfcit, ut latitudinem tibix ofsis & (i bule uin \iltb.t«f.
V.
catmon tamen xque craifus ell.ac Iatus>amplus ve. Ex hac ucro amplitudine.priufquam medium tibixlon t 1 ulwU
gitudinis fupcrauit , fcnfim arftatur , A paulo lupra calcis regionem in ualidifsimum A craflum degenerat a
tendinem, non folumabipfo 1 formatum, fcd etiam a primi & fecundi mufculi tendinis concurfu. Ex tri- tsrsy.jet
bus itaque his mufculisprocrcatus tendo, uniucrix pofteriori calcis u fedi implantatur.quam Natura.qtio u t , 8 fit.
facilior promptiorq; tendinis perficeretur infertio , dcprcfljm afperamq; effinxit . Cxtcnim quia calcis os tsf.nU.
1 prominet, Aipfc quartus mufculus propemodum toto progrclfu tibix of-
extra tibix ofsis reftitudinem I t.
fi&fibule incumbit, paulo ante infertionem tendo d tibix offc procul y abfcedit, triangulam ctformans z O bfirus
cauitatem, cuius bafis cil longitudo calcis extra tibix oisis rectitudinem prominentis : alia autem duo ca- )
sitimsrmm
uitatis latera eonftituuntur, unum quidem tendinis ipfius anteriori fede, alterumucro poilcriori regio
fiz.u.t.
«cillorum 1 mufculorum , qui fub quarto reconditi, polleriorem tibix regionem occupant. Atque
hxc ea demum eil cauitas , eui Homerus Achillem m Hcflorit crure funem traiecillc , illumq; ad
y
X l^ts. A.
‘w
S.
eumim religatum , circum moenia Troi* traxilfc cecinit. Quod etiam lanios , quum boues aut oues a tfM.n.
Jugulatas attollunt , imitari conlpicimus , baculum tranfuerfim fub hoc tendine tranfmittcntes. Por- Ea dsim 1.
rb quartus mufculus externa poilcriori ve fede, qua primi duo, illi incumbunt, admodum liuiduscft: fs.Xf.lf.
quemadmodum primus quoque, St fecundus, capotifsimum parte, qua quartum rcfpiciuntmufcu.
& 8 *. 14 «.
lum. Interna ucro , feu anteriori fede , quartus non admodum liuet : A
ipfius etiam tendo in anteriori • 6f.
b 141*4.
fede longius camiformi fubflantiaenutritur,quiminpofleriori. Nonenim afinc camiformis mufcu- A
.S.
li huius fubftantix, ad calcem ufque, inligne intctuallum in hominibus uifitur, quanmis &
id quoque no C 14 ts.m,
tatu dignum fit. Infimijsuerb quartus hic mufculus quodammodo criam carneus calci inferitur quod •f‘1-
:
uy.xJt Galenus animaduertens , alios Anatomicos infimulat, quos hominum cadaucra, non autem cumipfo d ifftr.T
AJm-f«• duntaxat (imiarum,fccui(fe,ucl ex ijs conflat, qux prarter meritum illis a Galeno imponuntur, digno fanc inter S. R.
e 1 r ts.V,
qui interdum (nili ipfius obftarpt autoritas , & quam illi tribuimus fides)! nobis notaretur, idque tunc merfnt E.
yfkftrm.
potifsimum , dum pro hominum Anatome, fuarum fimiarum hi floriam, fecus ac uctcrcs illi , nobis ob- f 1 fui.E.
trudit. 1 Quintuspedcmmoucntium mufculus, in poilcriori etiam tibix fede locatus, fub b duobus g «4 A. m
<Jwomi.
s. 1 f O.P.
mufeulis adhuc occultatur,quos digitorum pedis flexui famulari docebimus . Priufquam enim quintas in
b s. 4 >X-
confpeftum ucniat, c quatuor commemoratos iam pedis mufculos, pariter cum duobus illis , digitorum r*- 3 t U. 1
flexui fubferuicntibus, ademptos cflcconucnic.Quintus namque 11 ligamento membraneo proximd in- m.rt XI U.
tbsrsfl. 1 .
cumbit,quod fecundum tibix longitudinem, tibix ofsi fibulam colligat. c Principium fiquidem quinti
u. L
mufculi,! tibix offc A fibula,qua hxc olla inuiccm dchifcere incipiunt , exoritur, & flatim ab exortu car-
i 1 f
k «JMf
neum latumq; uifitur, eadem prorfus laticudinead inferiorem ufque tibix ofsis appendicem progrediens. deim I
4 O.
Hac latitudine prxfcns mufculus polleriorem illius membranei ligamenti fedem , A magnam quoque po- i
Jlerioris tibix ofsis regionis partem intcgitjigamcmo interim A interno fibulx lateri adnatus , ab ipfisq; st imdirte 1
1.9.&
toto progreffu, exortus fui roour afeifeens. * Cxtcrum ilico atq; inferiore tibix contigit fedem , A prope tf
tsb.L.
modii xque latus adhuc,atque in media tibix regione confpicitur,ab interno ipfius latere teretem profert 1 t#t« U,
tendinem, qui iam aliquoulquc in mufculi camiformi fubftantia incipere uidebatur. Efl enim hic mufcu-
lus ex g illorum numero, qui fua camiformi fubftantia non coarfiau , ex altero tantum latere teretem c- ILtig
prixtsm
mittunt tcndincm.Vbi igitur tendo prorfusexeamis eft,dcorfum fertur, h finui incumbens, inpofteriori 3
ihjTsHt. 4
fede appendicis tibi* proccflus.qui interiorem malleolum conftituit,excuIpeo. In hoc finu tranluerfum li &x.
gamentum tendini obducitur, hinc oblique pedis inferiora 1 fubcuntj. Sud omnibus enim b mufculisin- m fo
reriorem pedis fedem occupantibiu untifper prorepit , dum in inferiorem 1 tarfi ofsis fedem ualide infe- ts^jjU.
ratur , quod cubitum tefferam ve imitanti ofsi proximum efl quodq; cum alio fibi commiflo , cunei for-
:
n
mam appofitifiime cxprimcrc.prxfcntis^; mufculi gratia priuato m proccflu donari, in primo libro dixi- tata 11«
Uh.il' mus. Quinti enim mufculi tendo, non in " primum tarfi osmucmadmodumGalenusfcripfit, infertionem
0 Sextus pedem moucutium, in anteriori tibix fede locatur, omnium huius regionis anterior, &
afa!
7. tentat. rs£l.u
o JU.f.l
exafti mufculi formam rcprxfcntans. P Enafeitur autem ab anteriori fede coarticulationis fibulxcumci
bixoflc,cxutrifqucofsibus,A communi illorum S ligamento, exortus fui portionem affiimrns, qui acuto
Incipit angulo,A ilico dilatatus,mufculi uentrem conftituit nonnihil latiorem quam profundiorem. Priuf tsb.
t .
quam ucro mufculus medium longitudinistibix fuperat, fcnfim arctatur, A multo fupra pedem, in teretem P 5 uk§.
q/iss.i X.
finit r tendinem.quidcorfum per tibi; ofsis anteriora prorepens, tranfuerfum * ligamentum a tibix offc
r 3 tsb.t.
in fibulam pronatum fubit : A fimulatque id fupcrauit, deorium in pedis interiora defccndens,modicd pa-
X I ukJ.X
tenti finu, in intimi ofsis urii,
1
cum olle cymbam referctcjigamcntum impreflo, untifper uchitur,quo- t*i>. A-
ufquc ad internum latus pedij oisis pertingat, quod pollici prxponitur. Illius enim ofsis peculiari u pro-
ccffiii 1 infcritur,ualida fani applitationc ofsis pedij cum tarfo comraifliiram apprehendens Sexti iuquc
.
mufculi anteriori fedi alius nullus obtenditur pofteriore autem fede illis incumbic r mufeulis qui fub
:
, u lj
eodem tranfuerfo tibix 1 ligamento contineri, A digitorum extenfionibus prxeipue famulari dicentur. 334.
Verim fextus mufculus latere fuo interiore committitur lateri externo acutx tibi* ofsis * linex, qux ex- * *f
ternum excamis tibix fcdisIatusconftituit,quxetiam fecundum fexti mufculi latus introrfum obliqua,
tur.tum ut huic cedat mufculo,tum ut alijs quoque fedes exhibeatur , qui fub fexto reponi commcmora- sS
x u
buntur.Extcmum fexti mufculi latus, in ipfo ortu,& toto quo dilatcfcit progtcflu , committitur mufculo, a I a 3
quem
1
Humanifabrica Liber II. 26 j

quem iam deferiptun», pedem moucntium b feptimum appc!labo:qui quemadmodum Se c odauus,afi Sapiam»
b fr.l t:
’( bula principium ducit, totiusq; fibula: externo fere lateri attenditunadco.ut neque inter tibix mufeuios an
A.4t*.cha-
reriores, neque pofteriores rcccnfcii deberet, fcd priuatim in externo tibix latere reponi , apte diceretur.
taO. »7- f
Mirfar.S.
Septimus itaque mufculus nerneum ualidum^; d principium circa genu, ab externo c appendicis fibulx
8 14.*. r. latcrc,& ligamentis ofia hic conncdcntibus inibi afiumit, qua ‘ guartum tibiam moucntium mufculum
f
fo.t* m£. infertionem moliri diximus.Principium id non longo progrcfiii fibulx connatum , ab ipfa abfccdit , fibi
f. «4 k.if fubflratum obtinens caput 8 muf culi pedem moucntium odaui.Quum igitur feptimus mufculus a fibu-
y.
la abfccdit, externa iplius fede liuidus lcrnper apparet .'interna autem, qua alijs accumbit mufculis,rubicun
c 6tab.+.
d # M.f /x- dus,& exade quali carneus uiiitur.Non enim ita multo ab origine carneus fadus,dilatcfcit,muris fpecicm
ra/f.l. exprimens. Ad hunc modum
camofus.paulo ultra medium longitudinis fibulx reda dccliuis fertur, in ex-
C tfieap. teriori iplius fede non cxquifite carneus. Quandoquidem hic mufculus illud libi priuatim uendicat quod
,
1 Ll i C.
( 6 t*l> y.
in externa ipfius fcdc,ctiam fupn» medium longitudinis tibix, h utrinq; ad latera carneus fit , inter duo &
e6$A+. illa latera ualidilsimum i tendinem commonftret interna fcdc,& a lateribus carne cnutritum.Vbi autem
Ji 6ta.iha. mufculus digno notatu intcruallo medium longitudinis fibulx fupcrauit, totus cxcarnis efficitur , teretem
Ufl.l. 4* procreans tendinem, qui fcnfiin oblique retrorfum uerfus fibulx pofteriora contendit. Non enim amplius
i <5 ta.cha-
tendo, perinde atque camofa mufculi pars, totum externum fibulx latus intcgit:fcd iam in pofteriora refie
rmlt-l.
6uLm. xus, k externum malleolum cxcarncm nudumq; trianguli quodamodo forma rclinquit:A pofteriore infc
k
1 6/. caf. rioris fibulx appendicis 1
fedem adicm,hic linum proprium, tranfuerfum quoq; m ligamentum obti
&
}«W. 15 . nct.Tendo itaq; hoc ligamento inuolutus.quod a fibula in calce talumq; procedit, deorfum in priora ucr-
5 fuspedisplantam n ducitur, adeo fanc inficxus,ut in radicem pedi) ofsis inferatur, quod pollici prxiacct,
m il/ I.
quod ei; in externo iplius latere 0 proccllum ex erit, cui feptimi huius mufculi tendo apte implantarur. Ali-
n ifMX.
Y. quando tante non in hoc pedi) os feptimus mufculus infertionem moliri uifus cft, at in radicem pedi) P of
o m, medium digitum fufiulcicntis.Cxtcrum Natura non obiter, neque negligcntcr obliquum huius tendi-
jlU.it. nis dudum molitur, led tendinem inter oftaA mufeuios, pedis inferiora occupantes, medium M deduxit:
P ne fi forte inter cutem A’ mufeuios illum duxifict,ts furfum contradus, mufeuios in planta locatos compri-
3] /1.1 III.
meret, & ijs,quo minus fuo fungi pollent munere, oh ftaculo cfict.Cxtci lim quum non lolum ad pofterio-
q ofmdit
hac fituTira rem fi dem exterioris malleoli tendinem hunc refledi oportuerit, fcd etiam ad aliud quoddam in externo
/jp™ 'J pedis latere locatum r os. Na tura incicdibili artificio huic etiam refiexui prouidit In inferiori enim fe-
.
ijtttla ai
de ofsis tcficram imitantis, qux plantam A externum pedis latus fpedat, 5 linum latiufcuium, neque ad-
X.Y.
r modum profundum cxculp!it,qucm uifeido humore obliniuit,& perquam Ixui lubricoq; ligameto circun
>}£«*« dedit. Dcin ad hunc (inum Natura tendinem circumduxit, non cjuidcm,ut reliqua ipfius rcgione,tcrctcm:
Ub.iihar. fcd 1 qua tendo ad linum reficditur, illum dilatauit,ut eo firmius ad modice patentem finum rcuolucrc-
«•
t ifi taf.
tur& ne, fi teres permanfifict,hinc aliqub dcclinarct.Dcniquc hac latitudine nequaquam contenta, tendi
II. nem etiam peculiari artificio eoufquc inibi indurcfccrc uoluit,ut cartilaginis fpeciem cxprimatfiino inter
t ifux dum canilaginis duritiem uincens, tendo ibidem ofleus ac ucluti fefamino ofsiculo donatus , confpicitur,
quo i$ promptius ad acutum angulum ficxurx uim exoluat . Cxteriim quo diligcntiiis hoc Naturx anili- Hir. » .ia
cium intueor, eo etiam magis Galenum admiror, quod quum diferimen hominis digitorum in pede ad
fimiam in prxfentium mufculorum hiftoria propofuifiet , admodum aperte fubiunxerit , dilcrirainis
cius occafionc, homines illo priuari tendine, quem ad tarfum ita concinni induftricq; reflexi diximus.
Hac namque ratione, quum homines cum tendinem adeo eleganter proponant, Galenus facile attcftatur,
quam parum hominis pedem dificcucrit:quamq; nos turpiter demus, quando Galeni (qui etiam prxfcntis
mufculi officium parum cft aficcutus) hiftoriam hominibus conuenire uolumus. noftrorumquc aliqui
eoufquc infijper infaniunt,ut ad homines potius, quam ad limias.GaJcni doctrinam inibi referant , ubi li-
miarum cum hominibus inlignis occurrit ditfercnria,& interi m Galeni fermo fimiarum fabricx ad amuf.
fim congruit. u Odauus mufculus, qui fub feptimo prorfus (fi tendinis ipfius anteriorem fedem exci-
n
4 m8 . cfx- pias) rcconditur,cx fibula quoque prodit. Aliquantulo enim fub fibulx fuperiori appendice , ab exter-
?«/?. 1 j. r
«4. chara f?»
no fibulx latere, uerfus anteriora nonnihil cnafcicurA ad amufsiin carneus, fibulxq; femper attenfus, fub
9.6 tat feptimo deorfum prorepit. Quum autem medium longitudinis fibulx aliauoufquc fupcrauit , in tere-
96. «|f. tem quoque cefl*at tendinem, qui fimiliter atque feptimi tendo, deorfum uerlus fibulx pofteriora refledi-
14 /.m. lf tur. Verum hic tendo feptimi tendine omnino non intcgitunfcd in priora prominens anteriori fepti-
,
mfmtV t ui mi tendinis lateri ^tenditur, & finui in pofteriori fibulx appendicis fede cxculpto incumbens tranfuerfo
,
t.
% xfi.cap,
etiam ligamento circundatur. Hinc rurfus in priora dclccndens , x proccilui pedij ofsis ualidilsimcin
lllih. \f. feritur, quod tcficram referenti ofsi adnexum, paruum pedis digitum fuftinct . Verum hic tendo, aliorum
y Sta.cha hadcnusdi&orumntujnonfimpliccm >' infertionem perficit: ucriim nonnihil ante ipfius infertionem
rafl. 6. ima
tendo bicornis redditur, duplici & lata (ne forte tereti & fi mplici nimium extuberaret) infertione dido
m %&*% ofsi implantatus. Neque cft,quod quifpiam Galeno confifus, x fextum nobis commemoratum mufcu-
mU.
* I M*. * lum, in duos quoque tendines diuidi arbitretur. Hominibus enim ad eum quem fcripli modum, fextus mu
tttkt. fculus habet .aliter fanc, quam in caudatis fimi)s obferuaturmon enim in his tantum duplex tendo uifitur»
a 414* n. ucriim etiam duo funt mulculi, admodum conlpicui, quorum anterior pofteriore minor cft ambo in pe-
,
I 0.1 »114
di) os pollici prxpolitum implantati . Cxtcrum quando his (ctli ad Galenum intcliigcnduni iuuent) non
m- J churae.
& 9+ admodutn concinne fcrmoncinucra enarrantem intcrpcllimus, 4 nonum mufculum iam prxdidis ad-
bvdm damus: quem quis proprium per fc mufculum rcccnfcrc poterit , alius ucro cuiufdam b alterius partem
non inepte dicct:prout nimirum ille motui A infectioni , hic ucro connexui A principio attenderit. A
Z mufculo
1
a 66 jind. Vefalij , de corporis

c eamofa quxdam c 4<«4.fl
mufculo enim > qui in anteriori tibiae fede locatus , quatuor pedis digitos extendit,
portio iuxta medium tibi* longitudinis , ab externo ipfius latere cnaicitur:quz deorfum du&a , in tendi- d 1 144./.
nem degenerat, qui <1 tranfuerfum anterioris tibi.tr ledis ligamentum fubit &
fuperiori pedis regioni cx- e
:
suL*.
porreft usdibrofisq; nexibus c mufculisfuccumbcmibuscomimflus, in duas portiunculas bipartitur, (
*
quas pedij ofsi,paruum digitum fuffiildcnti>]ai£ inierit, noniprocttl ab cius ofsis fuperiori fede, qua imitan
r4i7.ij.
Xi Nihil itaque prohibet, hunc mulculum aut partem digitos extendentis rcccn-
tefleram ofsi alligatur.
fere, aut illum numero ab extenfionis opifice diftingucre,illumq; nonum
pedem moucntium mufculum
cnumcrarcuit haflenus dcfcripti.noucm ccnfcantur, pedis motibus famulantes quorum primus Se fecun- :
dus & quartus, g qui furam fcu tibi* uentrem praecipui efformant, robuftilsimi pedis motus auto- g
jatUnmft rcs funt r.t.
Calcem enim furfumin pofteriora trahunt , pedemq; terra firmant, fcu in pofteriora deor-
.
ismmmm fum rcflettunt.atque his b quintus fuppetias fert, pedem quoque terra admonens, & interdum, ut fummi* h i f ia4.
untum<jjgjtj| c rigi queamus , in pofteriora duccns.Quod ucro munus tertio pedem moucntium mu- D, E.
. 1
fculo concredatur, non ita affirmare poflum.nam latum tendinem inpcdcm non producit, &fancinua- i i)M.f
lidior uifitur,quam qui cum infignibus illis quatuor mufculis in pedis exteniione conferri queat . Si tamen
hunc tantam opus fubircpolfc quis crcdidcnt, id addendum prorius erit , cum obliquo Se in internum
latus, pedis motui fuppetias fcrrc.Czccrum k fextus& 1
fcptimus,unacum 01 o&auo& « nono>con- lc y »44.+.
6 ub. a.
quam primusdccundus, quartus & quintus mufculi, motus, quum limul tenduntur, duces funt:pcdem
I
trarij m 6 1*.?.
enim lurfum adtibi* anteriora flc&unt,motu fanc non zque atque pofteriores digno Se ualido . Si ucro 0 4M4.A.
altcrnatim cum mufculis pofteriorem tibi*fcdcm occupantibus contrahantur,in hoc illud ve latus pe o 5 «A. a.
illi
dem aguntratque ita, qui flexionis extenfioniso; autores funt, etiam motus in latera appoliulsimd obeunt, 9 "- &
A.1IM.A.
quemadmodum de brachialis ° motoribus abunde propofuimus.
de mvscvlis, pedis digitos moven-

tibus. Caput L X.
I G T
I
I
pedis ijfdcm prorius motibus aguntur, quibus quatuor manus digitos duci re-
latum cft.Pcdis enim pollicis (qui duobus tantum ofsibur» donatur) primum intemodiu
pari omnino ratione cum primis reliquorum digitorum intembdijs flectitur : no autem»
ut in manu,oppofito flexu alijs digitis obducitur. Atque hic primorum articulorum fle-
xus, aut re&us cfl,aut in alteram partem modice inclinans, quemadmodumprimos qua-
tuor manus digitorum articulos moucri diximus.Sceundum autem pollicis intemodiu,
& fecunda quoque & tertia reliquorum digitorum internodia,fimplici duntaxat, ac in neutrum latus uer-
gente donamur flexione ac extenfione, nullo interim proprio motu in latus pradita ,quum interim prima
internodia &
adductionis &
abductionis motum infuper nancifcantur.C*tcru ut motus digitorum ma m
sus & pedis par quodammodo cftratio,ita fere etiam fimilis mu fcu lorum in utrifquccft feries, undeetia a 14
b 1*4.0.
in illorum deferiptione non inopportune eundem ordinem, quem in manus mufculisobfcruauimus , ag-
c 1 1 14. r.
grediemur. * Primus itaque is luturus cft, qui quatuor digitorum fecunda flc&it internodia , in hoc £ d ttb.nB
;
manus b mufculouariaro,uuodbreuiorfit,&ptofuamolc amplior & deprefsior, quodq;non ex tibia fivji n.
(quemadmodum mufculus digitorum manus c cubito) porrigitur . Totns namque infernam duntaxat pe- C X
dis fedem occupat, uniuerf* ipfius carnof* fubftantiz pertinaciter fubnatum habens c ligametum , quod nw.lt,
2.
lati in manu
d tendinis uiccs gerere, iam antea proditum cft. e Ab inferna itaque calcis ofsis fede, Se an-
f 14 U. 4.
( principium ducit partim
teriori illius calcis tuberculi parte, quod terra innititur, primus hic mufculus g '4««-
ncrueum Apartim carne um,quod ilico ab exortu prorius carnofum cuadcs,fcnnm dilatatur, multo latius limum J td
quam crafsius rcdditum.Quum ucro mediam pedis longitudinem>ad digitos repens , g fu perauit , in qua
tuor camolas portiunculas dirimitur, qu* inuiccm didu<ft*,& *qualcs conftitucntcs angulos, fingul* unu 6 tdbmUy
roducunt tendinem, ad fibi prapoiitum digitum cxcurrcntcm.Tcndo iftc,fimilitcr ac in manu , ad primi («t.
Sigitom m internodij radicem tranfuerfo ligamento excipitur, quoufquc longa fc&ionc diuifus , Se lubic- I I414.A.
fto libi tendini h uiam prabcns,in fecundi internodij radicem implantctur A
toti ofsis fui longitudini la tyo.
k » 4 u.Ks
tcfccns innafcatur.Huius mufculi bcncficio,fccundum quatuor digitorum fle&imus articulum , eu quam
*yp.
poftumus proximi ucrius calcem protrahentes. 1 Secundus ucro Se k tertius digitorum mufculi , terti) I 1 { r4'P.
quatuor digitorum Se fecundi pollicis articuli flexus opinccs funt. Atque hi integri non in pedis planta re- 14144 .4 .
ponumurded in tibi* etiam poltcriori fede locati, totam illius fere longitudinem perreptant . Sum porro m 1 y t*L
hi, quos quarto pede moucniiu mufculo,qui fura conftitucntium maximus cft,proximc fubftcmi,& m
1
D.E.
O 1 4 uJ.
quinto pedem moucntium mufculo incumbere diximus.Vt ucro eandem cum eo mufculo fede occupant, »•
ita quoque illi forma admodu fi miles funt.latiores enim, quam fpifsiores uifuntur : deinde toti propemo- o 14Mk
A
dum carnei, in tibi* regione exiftunt quum ad calcem ufquc dclccndcrc, ab. interno tantum n latere A » JO.
non admodum prius ardtati,unum finguli teretem promunt tendine Eorum itaq; ° . pofterior, furaq; (ut P
j M.V*
moucntiu fecundus ccnfcbitur,a pofteriori fede conexus fibulz ad tibia P C- q
1
fic dica) uicinior,qui digitos r ift4.
nafcitur,ftatim ab onu carnofusA latus utcunq;,ucrfustibi* extremum prorepens . Toto hoc progreflu, &*•
maximo furam ctformantc q mufculo cotegituranteriore autem fua lede, pofteriori fibulz r parti atten S 1414 .*.
lyiaA.P.
ditur,ipfi etiam aliquandiu adnatus:dcindc qui ordine * tertius digitos monentium futurus cft , externo
c 1 4 14. M*
fuo latere ipli fecudo hic quoq; fubijcitur.Ilico ucro atque fccudus ad infima tibi* fedem dcfccndit^b in- s*
terno ipfius latere * tendine edit tcrctc, qui u prius aliquandiu in came pronafei uifus cft.Huius tendini* U 1414.!.
nomine,
i
4
Humanifabrica Liber Ih 4*7

ameto obdu
pedis in-
ttfJL. l$tJ.
9 „
primum digitorum internodium flc&cndi munus afcribirur, prorepit, totuspropemodum ad pollicem co-
cos quibus
N. tcndcns.A prxlcnti. n. tendine, circiter plantx medium, b portiuncula diffundit ur, que aliquot c tedini-
bus c *us tertium digitos monerium numerabo comilcctur,atq; ona cum illis ad tcitij indicis, lenium
b ) ,
& quali
e 14 mc Û quoq; digiti, articuli flexione auxilutur.Rdiqua aute tendinis fecundi digitos moueiuium mufeu
li portiof qux profecto ualidifsima efl)ad pol lice, uti diximus, oblique perfertur, IccuJumq;
pollice, iccuduimi: primi pollicis
olsis longitudine tranfuerfo lignmeto excepta, in fecundi pollicis olsis 16 g tt udinc lata inlcrtionc impiata -
d 1 f . tmf* tur, flexionis cius ofsisautor. Huic tendini, priufqua fecundo pollicis ouiinfcritur,fcfaminu accedit >1 of
floilum utcunq; grande, A; lubrica fua &
Ixui fu perfide tinni prxpofitu, que in fui medio habent primi pol
bcisofsis capitula, fecundi ofsislinusfubcuntia. c Tertius mufculus, qui quinto pede moucntiuinftcmi-
tur>P ar* prorfus eu fecundo digitoru mufculo ratione, in pofleriori tibix fede exporrigitur , ad internu ma »
v.
8 1 6t. gis latus, quam fecundus,rcfpicicns:Iongc enim ( magis tibix ofsi,quam fibubr innititur. Quu aut ad cal-
f mm.im cem fere defeendit, atque adhuc latus confpicitur, ab interno iplius g latere teretem promit tendinem,
cui peculiarem h tinum &tranfucrfuin ligamentum Natura faorcfech, in medio duorum qui hic quoque
habemur finuum.Tcnij iraque mufculi tcndo,hocduduslinii, teres adhuc pedis inferiora fubit, fecundi
g i ff4 <
h tfuuf, mufculi i tendini ucrfusplanrx cutem fubicdus,&cuin illo X liter* imaginem ctFormans. Secundi enim
&ih*TA.i. mufculi tendo ab exterioribus introrfum obliqui in anteriora fcrturttcrtij autem tendo quodammodo ab'
1 14M./. interioribuscxtrorfuincontcndit,obidq;inplantxmcdiocumfecundi tendine decurtarim conftituitur.
Tertij mufculi tcndo,pedis plantam hoc modo fubintrans,ac iam in pedis fere longitudinis medio repoli
k 1 1*. $. tus, modice k dilataturae in quatuor alios tendines digcritur,ad qua tuor digitos excurrentes, illisq;ma-
* 6 nus tendinibus rcfpondcntcs,quiterauin quatuor digitorum infttftuni articulum. Sub primi enim mu*
1
f*tr
fculi tendinibus occuItaa,djgitprum radices (ubcum, una cum ,n primi mufculi tendinibus, tranfucrfo]li
ffrXtZfi-
piu, gamcnto,ut in manu quoque, obdu&i. Vt ucrb ad tertium ufquc os proreperent, primi mufculi tendines fe
m 1 4 «4.0. dionc per longum diuifos pcrmcant:& latiores redditi, tertij ofsis longitudini implantantur. Cxtcrum ^
tendini indicem adeunti, & interdum illi pariter, qui medio cxporrigitur,hoc priuatim obtingit, ut in plan t .
»*•<&. txnwdio 0 portiunculam fecundi mufculi tendinis ad pollicem proficifcemisnancifcantur, qux cum il-
lis digitorum tendinibusonmino coit & pcrmifcctur.Intcrdum ucrA quantumuis accurate lingula obfer
ucs, a fecundi tendine nihil porrigi, fcd hunc totum in pollicem abfumi confpicics . Atque ira fanc tres di-
gitorum pnmi habent mufculi, quorum primus fecundum quatuor digitorum fledit internodium: reliqui
autem duo,ultimi quinque digitorum internodij flexionis opifle es firnt.
Verum hic non ambigo,fluuiofifsimum quemque, qui accuratifsim^ Galeni loca iampridem cuoluit,&
illum fibi haud conformia diccre,librosq; iplius hic quoque uitiatos ctfo intciligit, auidc cxpcdarc.quarn-
obrem a Galeno diflentiam. Cui in prxfcntiaaliod nihil additum efleudim, quam uerilsima me hade-
nus de pedis digitorum mufculis in hominibus enarrauilfc,& Galeni loca (ut iam, limulatquc aliquid de
mufculorum functione addidero, audies) uix limijs conucnirc. Trium itaque dictorum mufculorum fun- jiimj.fitl,.
• 14M.A. dioncm,cum manus digitorum mnlculis comirmncm clfc cenfai, Quum 0 fecundus mufculus fecundi
pollidsintemodi)flexiisautorponcrctiir,nullaprimianinili,quodaa flexum attinet, fada mcntionc.-quc
p 14 uJt» admodum P terrij mufculi beneficio terrium reliquorum digitorum internodium moucri, iam antea teri
pliiquum interim ex Galeni lententia, primos etiam articulos duobus po Acrioribus mufculis fletti, dictum
eflc oportuerit. Arbitratur enim Galenus, eandem hic atque in manu horum mufculorum fundionemef-
*V'-
«^1.1 fc.imo exade in fecundo de Admini Arandis lectionibus, fuum iplius perpendens placitum, quo tranfucr-
Ixli forum ligamentorum ope primos manus digitorum articulos fledi innuerat, dixit, ab illis qui tertio digi-
torum internodio inferuntur in pede , non fplum tertios primosq; articulos in flexionem duci , ucrimi '-•'•M
primuindccunduin &: tertium internodium iplorum ope flecti. quod fani ncccfliim cflpt , li modo tranf-
ucrfi ligamenti ui tendines illa quibus tantum incumbunt, non autem infcrunriir,ofla moucrc donaremus.
q 14 ia/, At ita non fufleciflct adlauc illis; M tendinibus, quos nos tertium internodium fledere diximus, a Galeno
inlignc illud fledendi munus afcribnquin etiam r primum mufculum,qui fecundis quatuor digitorum in *\
ri4K0.
ternodijs iulcritur, prima quoque internodia fledere, orationi addendum ucncrat quum H illius mufculi
, ’
tendines eodem cuin alijx tendinibus in primo digitorum oflc ligamento obuclcntur. Quia igitur tranfucr
forum ligamcntoruingratia,oportcrc oisibus motum aferibi , non admodum concedimus naud mirum :
quoque dfc debet, noltruin placitum a Galeni decreto diflcntire.Cxtcrum functione poApolica, qualiter
in caudatis limi js pnrfcmcs inulculi habeam, enarrare non grauabonhaud interim immemor Galeni loci, *
*»» -
_ .
quo tendines non eodem femper modo pcrinifccri tradidit: ne forte quis me iplius dogmata nimis perfun
n* f *% /«•-
^ orie arbitretur cxpcndcre.Sitnix igitur primfi mufculu,quo fecunda digitoru fledutur internodia, eu ho j-. l-i ^ #
°
roinibus commune habeutrat wnto longioribus donatii tendinibus , quanto interuallo fimix pes hominu
&
pedem una ciim digitis in longitudine pro proponionefuperat. Sec undus quoque tenius in tibia eo-
dem modo liim/s atque hominibus coiioc jntur.quum tamen tendinem educunt , non ex altero latere il-
lum promunt:fcd exterorum mufculorum modo coardati, illum emittunt:quod etiam in fimiarum quin-
to pedem moucntium mufculo ufuucnit. Vnde etiam haud mirum uideri nobis debet , fi Galenus ranc
illius pcculiarisq; tendinum cdudionis nullo prorlus modo] meminerit . Verum interim tendines cau-
datarum limi*rum,pedu plantam, ut in hominibus, fubcuiu :6c ubi X litcrx inftar inledioncm moliuh-
-
1
.. 1 Z 1 tur,
&
a$8 VituLVepdij,de corporis

tur, fecundi mufculi tendo tendini tettlj mufculi prorfus permifcctur,atque e* ambobus imus quodammo
do confingit tendo, aquo tranfuerfim portiuncula ad pollicem fertur , illi prorfus limilis , quam in cau-
datarum fimiarum manu,a tendine indicem accedente, c uolx medio ad pollicem ferri retulimus. Reliqua
uerb huius tendinum permistionis pars in mutuor tendines diuidicur, eam portionem, qui
pollici expor-
rigitur,moleuincemes.Hi ut in homine fub primi mufculi tendinibus deducti , di hos pcrmcanccs.tan-

dctnq; latiores rcdditi.tcttio internodio inferuntur. > Mufculi primos quinque dgitorum pedis
articulos ,
MafnUi pri flectentes, in homine illis refpondcnt, > qui in manu inter poftbrachulis olla repoliri,
primorum quatuor '«»*
""/"I™' digitorum otium flexioni prifunt quamuis interim in pede non ita cxafto mimero , atque in manu,com
< 1
prehendi dtflingui ve queant. Rudis enim indigcftaq; moles in planta confpicitur.quiad amulsim carnea
i. cft,& fibris reaisinterflinaa: deinde fecundiim
pedi) longitudinem dufla, ac tUius quoque “ mterualla
B
/« opplens.in quinque digitorum radicem implantatur>utrinquc ad primi tntcrnodij latus uerfus interiora m ,,,,, u .
. tri.w * feriora ve infertionem tentans. Hanc itaque carneam molem ex lententia in

mufculosproprios fubdiutde
" *"" *
7 ncquco.quantumuis etiam fibi implicatas quafdam infetiptiones commonfiret.Vtcunque tamc fic,hzc
re
non minus quam in manu tiaida cft, «e primorum articulorum flexionem perficit, quam pnmus pollicis ar
1
parsîd pollicem porrecta, x 14U-J.
riculusparem cum citeris digitis adipilcitur.Vndc etiam carnei illius molis
rcfpondct partibus, quf reliquos adeunt digitos. Atque huius etiam partis tendinibus
illis
admodum bre-
uibus &
latiufculis, maxima totius corporis fefamina innalcuntur Y
olsicula.quorum interius extenon Ion
1(f
g£ maius clTc diximus. Hic lubrica fua A: Imi fuperficic inferiorem terram ve fpcfbntcm contingunt fe- 4.
f dem capitis pedi j ofsis.quod primo pollicis olsi inarticulatur , utrinque ad eius ledis latera mutuo receden
* tendini iter quodammodo parantia. Hisdeinfefamtnis
tia,hacqj fecundi digitos monentium mufculi %
ofsiculislonge * minora reliquis etiam tendinibus carnei huius in pede molis innexa funttadcb, utad 4. „./,0,
lingula 1 cliquonim pedi) ofsium capita digitis inarticulata.duo
reponamur fefamina olsicula, b illis gran A.
»
diora.quaad quatuor manus digitorum radicem, mufculis coni prima olfa flc&cntibus innata fcrtpfimus. *" -
Quandoquidem igitur came? huius molis tanta cum mufculis quatuor digitorum manus primos articulos
digitorum aniculis tn b ,
( £ t
Deflentibus cfl fimilitudo, integrum fanc erit, hic decem mulculos, primis quinque
flexione fan- nlantcs enumerare ut bini ad Ungulos
,
referantur digitos, atque hi decem tribus reliquis fle- 1 j 0. 1 T.
c Dceimusquaitusitaqi, cui quatuor digitos extendedt munus concreditur, V.

jflonis autoribvs aferibantur .
d fexto pedem mouentiumniulculo reconditus, i tibii oflc.quaid *

in anteriori tlliz fede locatus,*: fub j
fibulz fub genu aniculo conneftitur,ncrucum fumit principiu, quod iltco ab exortu carneum
c coadcns,
f
< duflucarnofam quandamfui
reflo tramite deorfum uerfus pedem dcfccndit, in medio propemodum 4 ju.y.
B portionem ab externo latere diflundens : quf deorfum

protcnfa, ea cft , quam nonum inter pedem 4 mo-c
uentes mufculos rcccnfuimus. Poftquam ucro eam eduxit ponionem, reliquo fuo corpore camolus adhuc
deorfum tantifpcr fertur, dum tranfuerfum
h ligamentum, anteriorem tibii fedem occupans , contingat.
,
Ibidem enim in ‘ tendincmdcgcncrat.quipcridligatncntum.uclutipcranulumprorcpit-Priufquamta- . ,»fn.

uU.
men ligamentum ptxtcrgrcditur.in quatuor alios fcinditur tendines,qui imiieem diducti , ac per pedis fu- h
1
longitudini amplio
periora aquales angulos coiiftitucmci,ad quatuordigitos pertingunt, fle toti illorum ,
Dmjmhi- rcsredditi,inferuntur,trcsfimul ipforum articulos extendentes. * DccimusqutntiismufculusadpoUiccm b J ulit.

fpcftat,flc in anteriori tibii (ede cotiocatui.partim nuper commemorato mufculo (ubijeitur,
1 partim ue
ro illius interno lateri exporrigitur. A tibii enim olsis
m externo latere, ubi membraneum " ligamen- «!?* 4
tum longitudine fibulam tibuofsi colliganwb ipfa cducitur,hic mufculus principiu fumit , quod
in tibii
catnolum in ea lede exoritur, qua tibii 0« a fibula prunum dehifeit. Mufculus hinc deorfum
protenfus , ac
1
?
0 tendinem finiens,pcr traf
ligamcntnto illi pertinaciter adnatus, anteriorem tibii olsis fedem adit: ac in | 5 -r.
uerfum ligamentum, anteriori tibii regione conl'iflens,ducitur: deinpcr pedis fuperiora ad pollicem m i.jft.
P m 1 “*•
prorepens, toti ipfius longitudini inleritur. Huius mufculi beneficio, pollex in neutrum latus lnfignitcrucr "P- i
inferitur : ucrum 1 quidam to-
MWnbila gens, cxtcnditur.neque alius ex tibia homini in luperiorem pollicis fedem
ftfattri f» ri pedis fuperiori regioni fccundim longitudincropbduftus, externo fuperioris
pollicis fcdolaicn tendi-
JitfrJiUt* mfcrivuius ope pollex digitis adducitur, luxu latus enim tab, r ubi calcis olsi os teffcrain rcle «rxi.
ncm ali)s
rcns cornicula tut, ab c ius fedis ligamentis ampla moles carnea enafdtur,
qui anuotfum obliqui ucrfiis di ofukAt
^
!•>
”'
porrecta, in quatuor carnolas pattes dirimitur, qui fingulf teretem clfiismant tendine. Horum
qua-
gitos
X«u rurer tuor tendinum inritnps & maximus, nollieis externo lateri uerfus fuperiora inferitur : fecundus .indicis ex- q
frm rUw. tcrno lateri implantatur tertius ucro,mrdij digiti, quartus autem anularis. adeo, tit folus ponius huiulino sui. m
*
*"* ,<S '
” 1
:
j) tendine dcUituatur quanquam fcmel , &

admodum obfcurc , illi quoque exiguum tendinem exporrigi
7 ’
anini.iduencrnn. Tendinum illorum beneficio , quatuor digiti illis donati, in externum latus abducuntur.
Num ucio huiufmodi catncum corpus,in hos didufltum tendines, unius aut plurium mufculonun uice nu- , j u. , :L
merandum Iit, non uchcmentcr inllandum arbitror : quumin ortu unicus tridcaturcflc mufculus , St poli- n. «Wn.
modum, uti diximus,in quatuor tendines diuidatur. Vcriim ex Galeni fementia , duo hic cffcnt mulculit
quorum unus iudice St medium a pollice abduceret , alter ueto anularem & panium extrorfum in latus a-
moucrtnt deinde ex tibia in pollicem alius infcrcrctur.eius tendinis uicem lupplcns.quemab hoc carneo
:
ccpoic.iu pedis fuperiori fede locato, in pollicem inferi commcmorauimus. At non mirum efl.Galcni de
fetiptionun hic plurimum a no lira uariarc,uctciumq;plactiis cotradicere, quum fimii ab hominibus hae
in lede infgmtu dlifcrant.Illis namque in pollicis fuperiora a tibia duo exporriguntur mulcidi, quemad-
modum iri manu accidit:deindc duo in fuperiori pedis fede repoliri uifuntur, quatuor digitos a pollice ab
ducentes, quibus perinde ac mulculofo cotpori, luperiorem humani pedis ledem occupanti .obliquus ad-
modum
.
Ifumani fabrica Liber II, 169

modum /itas obtigit. Age igitnr,dodrinx gratia, in homine nobis enarratum iim mufculofum corpus, u-
•i u.n.9 nius loco habeatur, fitq; is dcciinusfcxtus pedis digitos moucntium. 1 Dccimmfcptimus igitur in exter-
Puijf. no latere pedis rcponitur,infignis utcunque mu (culus, & ab externo latere calcis ofsis , ubi id 1 tubercula tummu
« * * 9fc
quoddam gerit, ncruco principio enatus, quod non procul ab exortu camofura efficitur , cxquifici mu cu- 1
li formam exprimens. Priufquam ucro ad primum parui digiti aniculum pertingat , in teretem finit tendi-
/•
nem, externo lateri primi illius odis infert um.Hic mulculus , quum ualidus admodum (it , ctiamfi paruus
digitus a dccimofcxto nullum nancifcatur tendinem, cius digiti abdu&ioncm abunde perficit , quemad-
II 1,114.^ modum etiam in hominis manu facium efle affirmauimus. u Decimuso&auus , cuius beneficio pollex in
» U*. T 6 trorfum a car teris digitis abducitur, interno pedis lateri fecundum totam iplius longitudinem protenditur,
.
«Imuris quoque effigiem proxime rcfcrcns.a ligamentis enim calcem talo conncdtentibus , nerucumafiu-
p.«4«.
mit principium, quod crafsius camofiusq; cffedum,tandem in teretem degenerat tendinem , externo late
i mpla ntat u m. In (i mi js adhuc unus eft, i pedij olle indici przpoiito in pollicem
ri prioris articuli pollicis
quam poteft proxime admonens, quo homines merito dedituuntur, quemq; inte-
pronatus, illumq; indici
rim Galenus (ctfi digitorum in homine cum limia diferimen cognoucrit) infecundo de Adminiltrandis
fc(fiionibus,cum exteris in pede repolitis nmfculis rcccnfct, plane ac (ludio o (tendens, fc (imiarum undiq;
X 14 M.A. hiltoriam potius quam hominum proponere. Pofl decimum itaque o&auum, in homine x quatuor tan-
QurtMT
ju-lf 1« N.
tum adhuc enarrandi fupcrfiint mufculi, quatuor digitos in internum latus duccntcs:qui fimilitcr atque in tnufcmU.ii-
y 14 M.S. manu»iHis v tendinibus exporriguntur, qui tertium digitorum flectunt internodium quamuis
4ei*f. .
in hoc pe- Xi!'l 9*t-
ln«f fitlliei
dis mufculi k manus uaricnt,qubd illi non a tendinum inuolucris horum modo, fcd a calcis ofTe exorian-
adLtrnUi,
tur. A ligamentis namque o(la tarfi poltcrioribus pedis odibus in planta colligantibus , mufculofum cor-
/« 19 IO .
pus cnalcitur, quod in quatuor podea graciles didu&um mufculos, interno quoque lateri quatuor digito- 11» 11.
rum infcritur.Si itaque carneam hanc molem, quatuor mufculorum loco habueris , omnes pedis digitoru
in homine mufculi, duo erunt & uiginti:fi ucro unius loco id corpus numeraueris , tantum erunt decem &
x StM.n noucm.Rurfus, prout id
1
corpus, quod pollicem & tres ipli proximos digitos in externum latus abducit a
in plurcs diflccucris, numerum quoque augebis.
DE LIGAMENTIS, ILIVM OSSA SACRO COLLIG ANTIB VS, ET

coxendicis ac genu articulorum , deq; reliquis omnibus , qux in tibia & pede
habentur ligamentis. Caput L X I.
IGAMENTVM, iliu m ofsis ad facrum os contextum ambiens, membraneum qui- L

-
dem clt,fcd admodum robudum. Ligamenti autem portio, Ted ubi ofla inuiccm com-
mittuntur,infcrcns,itaualidumcra(mmq;cuadit ligamentum, ut cartilaginei ligamenti *
naturam prorfus rcprxfcntctrcuius bcnchcio,& demum

npn cartilaginis quoque interuentu,
nc&itur.Quemadmodum enim cartuaginis intcrccflu , &
(aero ualidifsime
ilium osslae liga
mento orbiculatim commiffuram ambiente,
ambi* pubis ofla inuicem contexuntur, ita e
ilium os facro coar&atur.Pnrtcr hxc facri odis ligamenta, connexus quinti odis facri eu
* aliud ex latere
fexto quodammodo teres cnafdtur,in acutum proceflum coxendicis ofsis infertum. Quinctiam ab eadem
facri odis fcdcdn ofsis coxendicis appendicem,aliud b ligamentum fertur , quod una cum prxdido ofla
hxc firmius connc&it,& pneterca redi inteftini A
mufculorum ipfius fulcrum exidit. Podremb , in pubis
c membrana uifitur, illi d ligamento omnino !imilis,quod fecundum cubiti longitudine
ofsis foramine
radiam ulnx colligat:fubdantia enim huic ad amudim refpondet, & fibris condat deorium in latus obii-
e unu
qud procurrentibus. Ligamenta femur coxendicis odi adnedentia, duo nugis prxeipua ccnfcntur, ^*,
orbiculatim articulum amplcdcns,cuiufmodi etiam alijs articulis cd commune . Cxtcrum ne aliquando fm*it
W
*
femoris caput luxaretur,quotics uarijs motibus femur, magnam corporis molem fudentans, mouetur,liga
robudidimumq; ligamento ex qux articulos circun *
men hoc quod diximus, crafsidimum cuaiit, nulli his
dant eradit ic fccundum.Et tanti momenti

,
ufusq; id ligamentum Grxei efle putarunt , ut etiam totius ar-
ticuli nomine illud appellare non dubitaucnnt.Quin etiam huic ligamento articulum ambienti , non
iolum priuata cradities duritiesq; acccdit:uerum hoc peculiariter fibi ucndicat ,
quod neque capitis femo
risîequc acetabuli odis coxendicis fupercilio inferitur,aut ab illis prodit : totam enim femoris ccruiccm
«unbitjilli nufquam quam ad magni femoris proccflus radicem orbiculatim circumnatum : rcliqux autem
parti tantum citra omnem connexum incumbit.deindc acetabuli fupercilio non adnafeitur, fcd paulo fu-
pra fupcrcilij radicem odi coxendicis. Atque hic prouide Natura ab aliorum articulos ambientium li-
gamentorum fabrica rcclinauit . nam fi hoc coxendicis ligamentum aliorum ligamentorum ritu fuper-
cilijs connatum fuiflet ,

neutiquam oblongum femoris caput apte moueri pcrmmflct . quod fane ad amuf-
fim fpc&abis , quum inter fecandum femora inuiccm adducere , & rurfus abducere conaberis. Mirum
enim dictu cd quam femoris caput antrorfum extra finum feratur , dum alterius pedis calcem, uelu-
,
ti perpendiculi lineam , medio interioris lateris alterius pedis adhibemus : quod inillo pedum litu fieri
cernimus, quum in choreis notam, quam bis fimpliccm uocant, hocqj figno jf. indicant , credi fingimus.
Ad hxc,prxtcrquam quod coxendicis odis finus admodum cauatus clt, aliud adhuc ligamentum, ct(i non
colligct,orbiculatim finus fupercilio adnafeitur, quod finum adauget ,& eorum ligamentorum naturxpar
ricipat,qux cartilaginea funt. Verum id cauitatcm non folitm auget, fcd etiam in caufa clt , cur minus of*
fis lupcrcilium in uclicmcntibus femoris motibus, quum fragile fit, abrumpatur, fua enim duritie ligamen
Z $ tum
170 Jind, ytftiij , de corporis
tum Impetui rcfiftit,&fua mollitie cedens, eundem cxoluit Porr6 f aliud ttffittftdicfl atrtatfo pccuMtft
.
f
ligamentum, teres eft>& adeb durum, ut cartilagineus ncruus merito ab alijs appellatum fuerit. Hoc ex tnt
dio capitis femoris enatum, non in acetabuli centrum inferitur, at in humillimam ipfifls' fedem , g ubi a* * A
!•*« dcps,non autem cartilago limii oblinitur, ipfumqj coxendicis ofsis acetabuli fupcrcilium * deficit. * In 1
ST
media, lingulis peculiare quippiam Natura prxpofuit.Antcriori quidem, qux membraneo ligamcntopror 1
fus dcftiruitur,& tamen regio admodum fallax,&fummoperc laboratura cft, I* mola patella ve fimul eu «fam»
quum abundi articulum ftringat, nullo hic opus erat li- * AV
illam continentibus tendinibus prxtcndityrjqux »
gamento, neque etiam (ut dixi) membraneo, omnes articulos ambiente, quod male inter femoris os & pa
J j
tcllamfiiiffetrepofitum.Poftcriorifimilitcrlaboraturx,robuftum ncruoliim^; ligamentum prxponicur,
quod ex media pofteriori tibix regione originem capiens , reda furfum fertur , A’ bifidum 1 utrorumque | ifr.ou
femoris capitum pofteriori fcdi.qua maximi illa dchifcunt,implantatur. Cxtcrum media: regioni duab. gofcfcis,
nuper didis digniori maiori^; egenti firmamento, Natura ualidifsimum &
cartilagineum fugitur liga- f ’
mentum, quod ex tota prominftiori inter duos tibia: finul m parte enatum, femoris pofterion parti, qui m 7
iplius capita maximi inuiccm diftant,cum paulo ante dido inferitur. Verum prarter hoc ligamentum, m» $• »•» w *
terdum adhuc mucolum quoddam & gracile rcperias,in medio genu articuli locatum , ad anteriorem iam ,rr f,c *
didi ligamenti rcgioncm»quod limilitcr a tibia in femur pronalcitur.F.xteriori genu regioni iniurijs ma-
gis quam interior patenti, cratium quoque & quodammodo teres obdudum cft ligamen , femoris & fibu-
lae tioix^;ofl*a inuiccm colligans. Huius ligamenti humiliuscx(remum, capiti " amiculi fubftcrnitur, n 6 ub.*.
cuius tendinem ad pofteriora inferioris fibulx appendicis perreptantem , ueriiis pedij os pollici prxpofi-
tum protendi relatum cft. Porro interior genu regio, qux exteris omnibus in tibix motibus minus debe-
bat dehifccrc,& ijs qux cruri occurfant,minus obuiam ire, ligamen nancifcitur , iam dido tum gracilius,
tum mollius.quodctli ex interiori femoris latere cnafcatur,in tibix tamen latus non infenatur, feduc*
lue ad aliud exterius ligamentum in tibix priora maiori fua portione contendit. Ceterum prxtcr hxc om
nia peculiaris huic articulo, quemadmodum fuperiori libro fcripli ,
0 cartilago inijeitur, qux duritia ex- °
quilitx cartilagini nonnihil cedit , & cum ligamento
quippiam commune obtinet. Quantum ucro ad 1 1
articuli genu Iccuritatcm ea cartilago ualcat, quoque diximus, nunc autem in exteriori ipfius circum- v
illic
ferentia, qua quodammodo ex articulo eminet membraneis ligamentis ex ipfa

, prodeuntibus , femori 8c
Lf tibix eam colligari, additum cfTc uoluimus . P Ligamen fibulam tibix iuvta genu articulum colligans, fof p fi.itsf,
lt_
bid *fm<tn te quidem cft : fcd ut in aliorum ofsium comminuris,ab exteriori tantam parte, ofsium connexum circun Y -
mittam*, dat. Qua ucro tibia fibulaq; inuiccm dehifcunt, per ofsium longitudinem 1 ligamentum membraneum H
habetur, illi par, r quod in cubito repofitum efie commcmorauimus . atque id a tibix ofle in fibulam por
ZtmiJC
rigitur, fibris intertextu, a tibix ofledeorfum oblique in fibulam excurrcnribus.Qucmadmodum ucro eo- r 7 u\’ *«
formatione hoc tibix ligamentum Cubiti ligamento rcfpondct,ita £r parem cum ilio ufum prxftat:Mbui.i *»T.
enim tibix alligat, & intcrftitij ritu anteriores tibiam occupantes mulculos a pofterioribus dirimit , illiso;
M* quiipfiadnafcuntur,cxortusroburporrigit. Pedis ligamentorum nonnulla prius expolita funt» * tranl- 5
mtntd trsf * ,4*
ucrfa nimirum, qux tendinibus obducuntur quorum quxdam ad ofsium commifliiram fimul faciunt,alia
:
ucro duntaxat munimenta quxdam tendinum ,& ne illi e fuis limbus exurgant,uinculaac anuli exiftunt.
Sunt uerb tranfuerfa pedis ligamenta, fi obiter confidcrentur , tria . 1 Primum m anteriori tibix iede , ad t i ttbJ,
ipfius cum pede articulum confiftit,& ad tibix os & fibulam rcfcrtur:hoc enim oflfa conneCtir,& plurimos A.
tendines tranfmittit.Jftud utcunque perpendas, unum fimpliciter cft. u Secundum ab intemo malleolo *
1 ”
in calcis os inferitur, ofsium^; etiam colligationi auxiliatur.fi ucro exadediuidatur, tres anulos, &ucluti
tria ligamenta cflbrmare uilitur, que priuatim ad fiios quofquc foedant * finus , trium tendinum nomi- i.|.
nc,ut ifcipfi tres funt,cxculptos quorum calci proximm, y mufcuh tendinem admittit, qui pollicis fecim y 14M./U
:
dum fledit intemodiu. Sinus huic accuinbcns.fccundusq;, * tendini niara ptebet , tertios quatuor digito 1
rum articulos flectenti. Tertius ucrb finus, una cum ligamento in pofterion interioris malleoli fede repo
fitus,aNatura illi tendini pr^paratus cft, quem * mulctiluscflormat. inter pedis motores quintus .b*Tcr- ,
tium porro tranfuerfum pedis ligamentum, 1 fibula in calcem fertur, itaq; ad ofsium colligationem iuuat: d. E.
qua autem duobus, quibus commune cft,finibus obducitur ([quam illi finus in uno duntaxat caucnturol*- b *<*•£*
(e) tantum tendinibus famulatur, e fcptimi& odaui mulariorum pedem moucntium. Ad hxc, in in* c w«Ly.
AlUptih ferna pedis digitorum regione, tranfuerfa ligamenta perinde confifttim>ac in manu. Verum prftcrtranf* d »14.4*
Ugmaud, ucrfa ligamenta, qux ctia prius cxprcfsimus.in pede alia permulta habentur. Primum ex tibix ofle in iibu-
am proccdcnsjinfcrius tioix ofsi fibulam colligat,mcmbrancu limilitcr ac aliorum articulorum ligamen
^
ta exiftens. Deinde & aliud quoque reliquis articulorum ligamentis rcfpondct, quod uniucrfum aruculum H"
tibix cum talo amplectitur. Poft hxc, quatuor funt ligamenta cartilaginofa,cx quibus nonulla in alto con
duntur,alia exterius ofla ambiunt qux fimul omnia talum quatuor, quibus firmatur , oisibus conncChim*
s
Primum ex internis tali partibus, quinus intemo malleolo cxcipitur.originem obtinet, & in tibi? ofsis par* IdimJtM*
tcm,que talum relpicit ,innafcitur,id os talo colligans. Secundum exterius cft , imerioriq; rcfpondct,hbu-
lam talo n edens. Tertium exteris robuftius,& admodum inlignitcr cartilagineum , ab inferiori tali (ede,
"
propter ipfius ccruicis radiccm,nimirum qui calci is committitur,principium ducit A
calci inter duas,qui
n
pus talo coarticulatur,comimlfuras inna Icitur, Quartum, tali caput ofsi nauifomii conncCtit : ex tali enim 1.
i
. 1
Humanifabrica Liber 11
cerni cis termino originem ducens, iam di&o ofci inferitur, uniucrfum^; ambit articulum . Vcrdm prxter
cartilaginea bxc , membraneum aliud ligamentum omni ex parte calcis cum talo obducitur connexui,*:
ualidum quoque aliud a tali ccruicc in tenera imitans os implantatur. Porro Jigamcn,calcis os huic tcfTcrx
fimili ofsi committens, robuftum quoque cft, Se cartilagineum, fcd duntaxat articulum ampleditur. Quf-
admodum manu brachialis ofla inuicem dunfsimis cartiiagincisq; ligamentis colligantur, ita
ucro in
quoque tarli tum inuicem committuntur >tum etiam ofsi cymbam imitanti Validifsimum autem &
ofla .
peculiare uinculum in inferiori parte tarli ofla obtinent, quod

non foliim extrema uincit, im6 penitius fin
quoque media inuicem conftringit. Pedij autem & digitorum ligamenta, manus li-
gulis infertum, ofsium
gamentis correfpondcnt. Sunt enim omnia membranea his tantum exceptis , qux fuperiori pedij ofsium
,
sntcruallorum parti immittuntur : illa liquidem cartilaginea funt , Se in profundo fcu medio articuli genu
repofiti, c ligamenti naturam referunt
t*
MVSCVLORVM IN TIBIA ET PEDE SEDEM OBTINENTIVM, ET
ligamentorum omnium qux ha&cnus non rcfc&a funt,adminiftrandi ratio. Caput L X1 .
I modo omnes mu fculos, pedis ac digitorum motibus famulantes memorixeonfirman

,
dxcaufa, in fuis fcdibus ordine rccenfcbis, in pofteriori tibix fede primum duooc- » im p, tt
a .
current, a radice inferiorum femoris capitum ducentes originem , Se liirx no mediocrem ubu
portionem cftor mantes. Poft hos fefc exhibet, b qui totius corporis longilsimumpro- f' 1*
mit tendinem. Sub hoc fi»rx c maximus, feu pedem monentium quartus confiftit,in cal
cem cum nuper commemoratis infertus . Huic liiccumbit , d qui pollicis fecundum in-
ternodium llcctit : deinde, e qui quatuor digitorum tertij internodij flexionis prccipuus autor cft. Om-
nium autem intimus habetur, * qui pedem mouentium quimus enumerabatur, uniq; tarli ofsium implan
f iy 14. D,
X. tatur. adeo, ut iam omnes pofterioris tibix fcdis mufculi feptenarium conftituant numerum , prxtcr S
g »4w.r. mufculum in poplite latitantem. Si enim & illum poft crioribus tibiam amplexantibus mufculis adnumera _
bxui.fr re uifum fuerit, odo tunc in pofteriori tibix fede conftitucs . In anteriori tibix fede , una cum illis h qui SiUri ii-
T* . proprie externum ipfius latus occupant, fex numero defcriplimus: primum quidem, qui pedij ofsi polii- lufUt.
1
k 4M.fi
cem fuftinenti inferitur, ac pedem mouentium fcxtusrcccnlcbatur: k fecundum, qui quatuor digitos cx-
1 4 Mi. a. cendit.huhn autem 1 portio, qux in pedij os minimo prxlocatum digitoinfcntur,tcrtiuserit. Aut fi hanc
portionem d fecundo non diftinxeris,iam duo duntaxat hadenus tibi in anteriori tibix fede habentur. At
m fM.*. age, tres effc donace m quanum enumera, cuius ope pollex extenditur n quintum ucr6,qurfibulxcx-
o porrcdusjpcdisq; inferiora fubicns,in os pedij pollicem fuftentans inferitur: ° lextum autem, qui iam di
o 6uuir»
dofuccumbcns , pedij ofsi ante minimum collocato implantatur . In inferiori pedis fede P ligamen-
P f J M.-l.
q 14 m €>. tum primum fefc offert , lati tendinis uiccm gerens poft modum S mufculus fecundum quatuor digito-
:
r * y m** rum os flectens : deinde r utrinque ad huius latera unus , hic quidem pollicem introrfum ducens in la-
s 1414./, tus , ille ucro minimum extrorfum abducens * Poft hos in conlpcdum ucniunt 1 tendines , tertia qua-
6 tuor digitorum internodia fledentes quibus exporriguntur * quatuor mutculi , quatuor digitos polli-
4M
:
C I A.
ci admoucntes . Omnium autem intimi illi conliftunt,
u qui pnmos digitorum aniculosftcdunt.
/a. « J M N.
D I y 14 . L* In fuperiori autem pedis fede illud duntaxat 1 mufculofum corpus reponitur, quod pollicem & tres il-
r li proximes digitos in latus externum abducit. Cxtcrum dida iam mufculorum feries , etiam feCbonis ra-
•
,
X 6 u.il. tionem commonftrat,quam in eo crure aggredieris,in quo iamante tibiam monentes mufculos rciccui- *
fti. Per furx itaque longitudinem fedioin cute & adipe Arcamola membrana ad calcem ufquc ducc-
tur deinde alia ab interno pollicis latere ad calcem ufquc , Se hinc per nedis exteriora ad paruuin ufque di
*tum tcntabitur.adc6,ut uniuerfam tibix Se pedis cutem auferre pofsis,ca tantum relicta, qux plantam ia
£ liuQmim primum igitur laniorum more hoc pneftkcris,acutiori nouacula a calce cutem adimes, per a- U^nenti
dipem tranlucrfis femper dudisfedionibus. In quo opcre,attcnto animo cutis connexus fpedandus uc- k*5iw**a
y ijm.». nit,qui ad liucfccntcm perficitur y fedem mufculi fecundum quatuor digitorum os fl edentis, num fcili-
cet tendo aliquis (uti quorundam uidetur efle fententia) citra adipis imeruentum cuti proximi adnafea-
cunae deinde, quum nullus erit tcndo,cuiufmodi ligamentum id cenfere debeas, quod ego nunc primus
lati tendinis in mana «ices gerere dixi. Vbi hxc (adhibita fedioni quoque limia) in pedis planta eo diligc-
ti os, quo ego hic plura rccenfucrim paradoxa, intuitus fueris, ad tibiam te conferes, ligamento illo,ucl me-
brana, utcunque id tandem appellare tibi uifum cft, a mufculo,qui fecundos quatuor digitorum articulos
X. | Mb.u, flediunondum denfo. Atque hic omnium pnmum fpeCtabis, qui ex tota cxcami tibix ofsis 1 fedemem
brancumoalidumq; ligamentum prodit, quod pertinaciter omnibus in tibia repolitis mufculis obnafei-
tur tSe eorum iummas lupemcics uni connedit,& ueluti uinculi ufum prxftat, cuius beneficio mufculi in
X 1X14.4. fua fedenon crrantcs^rontincntur.Mox nouacula aut cultello a femoris inferioribus capitibus, * duoru
«4. mufculorum principia liberabis, quos primos in pofteriori tibix fede dicebam occurrere. In horum capitu «Mi, />*/«
k »114.4.
diifcdionc aliud nihil caucndum cft, quam ne cum externo mufculo, tertij b mufculi caput ab externo fc
moris capite una imprudens auferas. Illud enim caput opportunifsitn£ feruatur, donec primos duos aquar
Tmtt'
tocoufqucdiuulfcrts,ut iam non amplius communem illorum tendinem a qaarto c dilTccarc ualcas. Re-
C • M.r *b
Hexis itaque hisduobus mufculis, & lcfaminis,qux illis innalcuntur,ofsiculis una quoque obleniatis , ter-
/•
J mufculo deorfum ucllcs. atque id
4l JM.t. tij quoque caput liberabis: quod in manu liniftra aflumens, i quarto
citra ncgocium unuiper fcccns,dum ad quarti mufculi internum latus pcrucnios: hic enim cultello acu-
Z 4 tiori
e 4
f.-ji aAnd.Vefalt], de corporis

calcem ufque eft diflccandus.Dcin ipfius infcrtio tanto accuratius eft animaducrtend»,
tiori a fubditis ad
quanto hxc in hominibus a limijs magis uariat.Hoc itaque mufculo a calcis oflc refefto , pedem
moucnr
tium quartum, & totius furat maximum fuo exortu libera, & utrinque ad iplius latus.qua fubditis incumbit
corporibus.longam fedUonem ducito, qux membraneum id ligamentum inuolucrum ve dmidat, cuius au
xilio mufculos inuicem externa fuperficic conncfti
diximus. Siquidem ilico atque mufculum luis latert-
k„, a, .-mire libcraueris.prompufsimum critolltim a fubditisad calcem ufque detrahere. Vt uero accura-
QllClcmClOalCnUSUiaciUrinnucic. il cuipwuuumuum.ni»,* - hiiumhw usgsxwss»» U4M.0.

Ut.
protuli. Dcin- f ijm.».
faUiulT internodium dedente, < ligamentum illud abraderc.quod ego tendinis lati uicem gerere
AJmimTl
externum latus abducit, flcfta- ,
I.
.
de fcdulo a calcis oflc S mulculus ille libcrabitur.qui paruum digitum in
Trimi
lmi
timille h qui pollicem in internum latus a exteris digitis amouettut
1
mufculus quatuor digitorum fe- h i| i. x
i > 4 «©-
'•
articulum flcftcns.fcfc oderat, isq; i calcis oflc liberati, ac poflmodum ad digitorum radicesdu-
eundum
qucat.In tendinum uero ipfius adminiftratione,pari modo, ut in manu
licriprxccpimus, cultello exiguo
mjfiftiml ei
DttfmiWJd tranfuerfum digitorum ligamentum pcriplius longitudinem diuidcstac deinde, qualiterid fubditos ten-
m
fecundos articulos illi inferantur, fpeftabii/ectioncm rurfusad tibix pofterio
dincstranfmittat,acqui
raconfcrcns-Iam enim in poplite latitans k mufculus, adeo pulchre occurrit, ut ipfius naturam non mi- £ M«.r
illam dcfcriocre pofsim, intueri ualeas:& non ofeitanter animaduertere integrum fit , num
“ nus, atque ego
i^lT'
intuitus,illum a genu articulo liberabis: S: nifi articulum
uel minimum tibia! flexioni opitulari qucat.Hxc
liberare, quo commo
ad ligamentorum infpcstioncm feruarepropofitum fit, nihil prohibet, itihia femur
dius tibiam & pedem poflmodum pertraftcs.Abfedo igitur, aut rclidfo,utut
lubetdemore, mufculum, 1
Stnmdi &
pollicis fecundum flectentem internodium, luo
principio libcratum,a fubditis ad calcem ufque detrahes.
1 1 u. A«
& illum quoque fimilitcrauelies, 111 qui tertium quatuordigitortim os fleftit: ut lam utrifquead
Deinde n 14 »
fuos fimus dcdudtis.tranfuerfa ipforum ligamentajonga
fcdione diuidere,ac poflmodum illorum lite X
ex luis finibus dctra&os tendi-
rx inftar incubitum examinare liceat. Ille enim eucftigid obuius cft.quum
n poniun-
nei pedis planta deorfum reflcflis.Ncque ita duntaxat incubitus ille confpicitur limo etiam B ’ < „
qui tertium indicis internodium
cula fe oflert,d mufculi pollicem fledentis tendine, illi admixta tendini,
flcxuruseft. Quinctum hac adminiftrationc occurrunt ° mufculi, quatuor digitos pollici adducentes; # , 4MJU
quos a calcis oflcfibcratos,atquc ad inlertioncm pcrduftos.una cum tendinibus, quibus illi &
MtfrdUri porriguntur, lf
adimere conucnit, ut P carnea moles primos digitorum articulos flectens, infpiciaturquam ex tuo ar- ut. n.
,
autprorfus a pedi) ofsibus abrades , aut illis connexam lines: neutiquamhic prxtcricns fefa— P
*“<•
fmiwiw.6* -bitratu ,
minorum ofsieulorum examen, qux carncx illius molis tendinibus diximus efle peculiaria . Iam mu-
roupua
<1
f/d,,
iju* fculus.qui adhuc inpoflcriori tibix fede reliquus cfl.quicj;
pedis motibus famulatur, afibula Sctlbix of-
{Jtmttmm.
horum membraneo ligamento , ad pollcriorcin ulqucinterni malleoli fedem liberabitur : ac pro- la.L
"'""'V. - r 0 j jpiûs tranfuerfo ligamento longa fcdionc dmifo,mufculus ille ad infenionem ufque ducetur . Cx-
"-•C” icrumiam opportunum clt,
terumiam cft, & anteriores tibix mulculos mcuut omnium primum tranfuer-
mufculos aggredi, hicuue
r ligamentum longa fcdionc diuidere. In quo ope-
fum in hmniliori fede tibix urna pedem occurrens f
5 ,«|,
m nl tcn dinum congeries fele cxlribcbit.quorum (ut Angulos ordine intuearis) primum attolles, qui
, firxto pedem mouentium mufculo producituncuius capite, aliorum mufculorum modo ab exortu li- ,
r*”
.... Îrrronemduciuvciit.isaucrcuictur, 7 qui poiuccm extenait: quem umuiter a tiouliucratum, x fut.*.

dtm meum
inarticulatum fuperat,
“^mimt- cis ofsi . . .
imti os (ubeuntem contingit. eo namque ufu.quo innumeris fanc tendinibus lefamo Comparata o (sicula
srimhmi innafcuntur,tcndo ifte cartilagineus,& in fenious pene qflcus,didis nunc lucis efficitur'. quod etiam ex- t
. tpLum i» jejjj tam manus quam pedis digitos extendentibus tendinibus inibi quodammodo eucmt, ubi ofsium lar-
ucm cattilagine obcruftatam tangunt fiipcriicicm.qux ofilbul at titulatur, quibus tendines , ut illa mo-
ucant, inferuntur. Superfiunt adhuc in tibia Y duo pedis motibus famulantes mufculi, qui fibulae exporri- gu
t
i— . mintur quotum adminiftratio a 1 ligamentorum tranfuerfomm , intercalcem fibulam exiflentium,
:
&
i„ Udfcftione inchoabitur :& deinde illorum tendinibus clcuatis,uniucrfum mufculorum corpus 1 fibula di i xw. X.
i*,, wmfi-
mctur>ut poflmodum ipforum inferttonem liquido uidcas.ac demum
1 mufculofum corpus, quod fupe
txt-
rj , g u .n,
fedem occupatjfuis pnncipijs liberatum, ad ipfius tendinum infertionem perducas: atque tu
C(fl,
p
i, fumi & uniuerlx mufculorum fabricx una nunc mccum fummam manum imponas, ac ligamcntorum,qux adhuc
Ifrfw reliqua funr, naturam fpcftci, quorum adminiftratio priuatim nihil, aut peculiare exigitû enim iam
b li- b io«c>.
pamcnta.cx latere ofsis (acri,uDi quintum os fextocommittitur.prodcuntiadtmul cum

c membrana, pu- /.
*
tnl bil ofsrs foramen occupante, infpcxcrii, integrum erit, ilium os a facro, impetu abrumpere, St comifliiram
— m, nx estnl smiinic im/*llftc inMlf*n. Mav Axi c/\vrn,l n X « » nrUi *
ambiens ligamen limul cum cartilagineis ligamentis intueri.Mox ad coxendicis articulum acccdcns,otbt
. I t! •
mtmhmm .
MV
tmm Ul>*
cularim iplum ambiens, <1 ligamentu acutiori cultello tranfucrlim diuidito.eiusq; crafiiticm 4t ortum & in j , ,
™
.
fertionem infpidto. Si modo femur in exteriora modice duxeris,cx acetabulo ipfius caput clabctur , & te- j. p
rtiitporwm
dimiuilhd res
e ligamentum fe fpefundum exhibebit quo tranhrcrlim diflcdo, acetabulum accurati obferuadum c xf.nf.
:
ucnit,propter iam commemorati ligamenti inicruoncm , & id ligamentum , quod linum augere diximus. 4 ; P.
Priofquam
1
* » - t
Humani fabrica Uber 11

WWqiiluCTigenu ( Iigamehta adminiftrcmur.oppdminuiTi eft prcpcndere, anteriori
? ^
i*?-' tCr 8 patellam, cum extendentibus tibiam tendinibus nullum
articuli fcdi, prx-
• «iJLk- linamentum preponi. id enim ubi
colUbit.
estenus ligamentum a femoris capite libcratum.ad fibulam deduces. Poft
boc, internum quoque a 1'cmo-
ns interno capite liberatum, fimiliter uerfus anteriora tibix diflicabis
:
pofterioris ucrb regionis ligamen-
tum,opportune a tibia didectum.ad ipl.us in femur infertionem perduces.
Diuifo poftmodum omni ex par
te ligamento articulum ambiente, latus tibiam pollmodum refleffe , ac cartilagineum
huius articuli li- m
h pmentum ad amufsimobferua, " cartilagines tibix ofsis linum augentes , ab articulo acutiori
cultello
jiW. 1 . leparans. Ligamenti , quod hic fibulam tibix alligat, natura.fi ad commifluram id
diuidatur , citra ne-
iAa4.1T. goemm conlpicitur . k Membrana quoque ifthxc odi oua
“ , , inuiccm dilfant, intercedens , fefc iam citra
ullam lectionem otfert . Tranfuetfa omnia modo difleftafunt, atque idcirco
fuperefiduntaxat , fibulam
a tibia difmmpere,& ligamen hac humiliori fede ambo oda colligans
inquircretadn acutiori cultello fibu
Iam a talo,,Vpo(lmodum a tibix odctalum liberare lita enim duo fefc oderunt tali
ligamenta, cartilaginis
fpccic donata. Duo autem reliqua difces,fi cultello talum ab olfc cymbamjtnitantc diuiferis, & a calce ta-
lum abraiens quod difficulter, idq; nili acuto cultello perfeceris. Ad hunc modum
: reliqua pedis ligamen
ta aggrediens, nempe ipfts fecundum ofsium commilTuras circumfcAis.
Quim ucro concinne hxe omnia
lim formata, ex cui ufqucofsisufu,&gcncrali.|igamentorum facultate, cuiuis notum
ede arbitror. Quapro-
*
pter neque hic, neque alias fiepius ad fummi rerum Opificis cncomia digrcfliis
fum ne eadem ,
fcmper aut de mufculis aut ligamentis repetenti, in nimiam molem hxe excrcfcc-
rcnt.prxcipuc quum nihil facilius fit quam prolixe in ufus
, ,
enarrationem excurrere modo partium : fi

S munus & officiu.a me fcmper
•
deferipta, non
lateant.
E a
»' f*hi ’
»3rBV 'bilfW .4*a:*»;icC'iCl
‘.'.dnc-Jf.Z
n . tu
«•UMtam 'Uiiqi* fijrmv .a,U-W- t 'J - . n-lmtuis.uj
' t.
$ ^riatiurjnxfli ith
i tn H- t,,. tubero _
xitudnn nitri
uaiu uttuAy* viutLsza cjauai.i .Ui • : a. ifs.
• nHjatnliimiljt ilttprafinfctur' •
vpnjfii» fmirsnufyrm*! Qir.*it
UJuiinTij£T.r.>'/ .*
Mmifioaci-J/n/,:, . ^3rnmrai;f fum;noi
midi t&cmbittbn*} .r>*\ i
i*q mdnr ! ! rr7$'x3,rpt/h;. im.T
Wl ni aâ aouiiurao • •
.
j mj , r
aexnesunium , au4t
ieala jltiu js- mai. LIBRI SECVNDI FINIS.
rtpnp.3Krei»:ix?q .... .
arftd
, itiu. 'V ;* r
i «r-jK.;». •
asimilf zs,r .
tfUil
-'•••< -jin - rjni-t.' -
. .
*9Vj aiiotywo t lrcl«i ismyn: Jb

$3bz
oWb uiuattit utiunyii. •
.‘tuituro jvrjmi
at
;*tlX2 H mtmu va 'tinii V-iui.*: v; UUKUJ JMJ.3 Jfif ,
ii .5q
iKSaaaunaupa/cn-iru r iaimny /..•*. . u .a u?ui v*..mn?ju
tu#.2ubii.3q3iai •
luitfnxi idU mxrrfi
tnudrj tadrxaetTf:^
r*$ (OmmrUi^ u rft^riL^nU i
A»:nultu'.if»V! rae
dtt «itu ^ :.ir^£u . jjts, uizt «m ni^jinvx-. iiic?
xJO,» Lyqprppiq muuuj «xs u ^ tu j i -i wnw zt/v
#« tQ,
.># .* -utY.imii ;utrnj:u,i
.
iiut:ir,.dlii’ r.'f( J j • 01 *! nrdrTje^.-.: j
‘t
r * ¥?*• ,i iWit***
1 3?t lio irutKirnrti n. A >;f;3wvtd|itno
fib*. najii «Mpsj/u /hinni*-.':
DfjiUoii’/ lwJjS? y i
r i • J, vi •i; ij;u*Skupu . . . .•.'.•nuiiauijjiiiia-x.Wki

’
ooon
ANDEREAE
*
?74
ANDREAE VESALII, A'*

’,T
DE CORPORIS HVMANI
FABRICA LIBER TERTIVS,
QVO VENAR VM ARTERI ARVMQVE PER VNIVERSVM \3\
CORPVS SERIES DESCRIBITVR, ET PECVUARES . i 4
ipii liguri,quibuJ potiisimuni conucniuntaCipitibtu

prxponuncur •
QVID VENA, ET QV AE IPSI VS SVBS TANTI A

& ullis . Caput I.
trrtU
SS I VM mufculorumq; hidoria fupcrioribus libris enarrata , proximnnj uide-
Lhr* i*t* tur, urnarum arterianunq; per uniucrfum corpus diftributioncm aggredi fiqui :
dem Galenus in primo de Adminidrandis lectionibus libro, hunc in Anatome

di Icenda ordinem obferuandum redte prcccpcrit . Nara alius fortafle qufpiam
* partium, qua* peritoneo Se coiias fuccingcntc membrana & caluaria *
continentur, deferiptionem, non uenarum modo, ac arteriarum , ucrura Se ner- »7
ufrrarm»
uorum quoque deferiptionem oponcrc ncccflatio prxecdcrc, haud inepte arbi fi
t rabitur quod abfque carum partium notitia, omni* de ucnis, artcrijs&ncruis

:
fermo tam difficilis futurus iit, ut ego nequaquam improbaucrim , hunc libru»
&)quanum,qui neruis dedicabitur, quinto libro, fexto ac feptimo fubijci , cosq; prxfentcm anteire : atque
id maxime, cum quis (editionum prorius rudis, in idos libros primum inciderit , Se non in nodra Epitome
ucl obiter fefe exercuerit. Ne tamen longius in prefentia a Galeni Se exterorum qui ipfum prxceflcrc dif«
fcdtionis profefforum placito declinem, hunc librum ucnis artcrijsq; confccrabo,a ucnis ,
qubd plurcs fine,
artcrijsq;magna ex parte indcmantur,fumpto Termonis exordio , liberaq; lenter ia lepori in nodris libri*
<>*id » tranfponcndisrclifta. b Vena igitur pars cd indrumentaria, teres, fidulxq; indar cauata , & Tanguinem, j,
Vnu ter- corporis panes enutriturum, una cum naturali fpiritu,inlignitcr((i quis modo (itJcallginofo,dcfcrcns.Hxc j fi.
fmt m «/**• < unica peculiari propria ve condat tunica, quae colore, ac quodammodo crafsitic Se forma membranis fe-
Tpondct.fcd alias abillarum natura plurimum difcrcpat.Mcmbrana natmp,, fimplex ac fimilarc corpus ccn
iiflatu
feturA omni cxpanc,quomodocumq; difccrpatur, perpetuo mcmbranc nomen retinet. Venar autem tuni
cd indrumcntarium,cx
ea, corpus uidclicct,c6f’ormatum. Quemadmodu
idrumcmarium,cx fimilaribus partibus, fibris uidclicct,coformatum. Que; enim
membranei mufculorum tendines fere unico fibrarum genere intexuntur, atque hoc occatione non in fi-
milarium.fcd indrumcnt.il um panium claflcm reponuntur ita ucnp tunica triplici fibrarum genere con-
,
dituitur Cuiufmodi fibra: Grarcis mr nuncupantur &; Tubdantia quidem , forma & colore mufculorum
. :
,
fM UtWi fibris rcfpondcnt, actione autem plurimum a bullii u*riaDt,Hxcnim pi-uima Cx pane , carnea mufculoru
imetmi pt* Tubdantia obfitx,arbitrario:iilx ucro nulla ciufmodi came implicitx, naturali motui prxficiuntur . quip-
jhmt. A p C ut motus e nodro arbitratu
pendentes, fibrarum in mufculis auxilio pcrhcimusrfic naturales motus,uni
*
9 ucrfo corpori fubfcruicntes, fibris quibufdam obcuntur,qux organis toti corpori famulantibus intenextx
dwt.Quanquam naturales morus non oinncs.fcdmatcrixduntaxat alicuius attractio, retentio & cxpul-
,14’. fio,huitifmodifibrisadimplcantur.Vocoautcminprxfcntiarumuim attradtriccm ,/ctcntricem & expul-
tricem, non qux fingulis partibus ad fui nutritionem a Natura ed ingenita, fcd qua quxdam corporis par-
tes commune aliquod uniucrfo coipori munus prxdant.Etcnim prorfus alia mihi ccnfctur attractio cibi
per domachum in ucntriculum ,& Unguinis e caua ucna in dextrum cordis finura acris ex arteria uena- A
li in finidrum cordis finum,& feminis in uterum, fancuinis in ucnas & A
fpiritus in arteria* quam attra-
,
£tio,cuius beneficio partes illx nutrimentum fibi familiare A
quo pnuatiin aluntur,ad fefe pclliciut . llur
fus longe alia cxcretnx facultas cd,qua ucntriculus cibum a fc conf cetum, intedina propellit m
qua rur A
fus iiucdina fuperiora eundem in inferiora protrudunt, & qua cor fanguinem in pulmones, uitalcmq; fpi-
ritum fimul cum fanguinc, impetu per corpus ruente, in magnam arteriam mittit A' qua fanguinem una uc
nxpars in fubfcqucntcm continuo deriuatA qua uterus foetum & ucfica urinam excernunt quam ea fit, :
qua nue di&x partes proprij nutrimenti recrementa a (e abigunt. Ad hxc, prorfus alia putatur cibi potusq;
in ucnfriculoA fartus in utcroA u rinx in ucfica fanguims in ucnis A A
fpiritus ac fanguinis pariter in cor
de retent io: quam ea fit, cuius beneficio cor, uctriculus, ucfica, utcrusq; familiare nutrimentu ftbi le ruant &
jctincnt.Motus igitur omnibus fi militer partibus proprij, atq; alijs non fiibminidrantcs,inlita partibus dun
opem omnino fiunt.Sed panes, quas aut attradioncm,aut retentionem, aut expuitio*
t axat ui, citra fibrarii
ncin panibus alijs,ucl toti etiam corpori fubfcruicntcm & commodam obire ncccfluincd, adcamfun-
Jytttn cJ
fmltdh».
r quidem .obliqui «pul
lioni.
1
, , .
Humanifabrica Uber 1 1 1. *7J

fjidit fibrarum fioni.Rcdx enim funt , qux fecundum organi longitudinem expan-
debneasie ia <J*a
,
duntur. Obliqux autem, qux fecundum obliquum organo obduncurt
A traufuerfti indi
Atque hx circulares funt fed quum in duplici fmt differcntia,in-
tur.
tat B autem cr C :
mtrmfque M<f»a- uiccm centuriantur, ac fc mutuo X litcrx.aut potius duorum inniccm

emm generis dijfe- implexorum circulorum modo dcculfatim intcrfccant , ita commode,
rentut Diterare- quicmiid organi cauitatc comprehenditur, retinentes . Tranfucrfe fe-
flat.
At E triplicis fibra
cundum coiporis latitudinem cxa&£ tranfuefim locantur,corpus^; or
nm grueris imple •
biculatim,qu*madmodum obliqua: , ambiunt quanquam tranlucrix
:
Kum ytadammade intcrim,circularcj orbicularesq; priuatim nuncupentur. Di/cet porro

exprimit ,f»i mea quiuis librarum naturam. Ii quum uctriculus,aut intcflina alicuius ani
Jmbtfcttmda aena rf
malis, rncnfr apponentur , unguibus illorum libras inuiccm diucllcrc,
figin anarattmip-
caq; corpora nihil prxtcr fibras quafdam inter fc ordine, & prout parti
cxufu erat, intertextas dic, expendere haud grauabitur. Idem fpeda-
bit,dum nuper ma&ati bouis ueficam,aut anferum ingluuicm inflari intuebitur quandoquidem triplex il
:
lud fibrarum genus in modice diflcnta iam ucfica manifolio fefc fpc&andum offeret. Contra, fi membra-
nam aliquam, ut qux coflas luccingit,aut pcritonxum,in manus quis afliimpfcrit,leuinegocio difcct,hanc
fimplcxlimilarcq; corpus effc omni cx parte fibi par, nulluq; ciufmodi fibris conformatum. Quum itaque vmniî
ucna organu fit,oniucrfo corporis in (anguinis adminiflrationc utiliter fubfcruiens , Natura corpus iplius fiuanunfat
membraneum, ac fillulx inflar cauum conflituit,ac certis quibufdam fibris, non autem ut fors ferebat, in-
tertexuit : ijs nempe , quas fanguinis adminiflratiom utiles fore cognouit. Quamobrem quum feiret , uc-
nam ncccffarib fanguincad fc admifTuram , redas illi communicauit
Vena eant foryo a dextra tirditfmaad
libras , quibus ucna fangninem in ipfius alliceret cauitatcm . Deinde
imgniu »fqut *oo-
frendis, tfna fibra
quia fanguinis ad fubfcqucntcm ucnx partem, tanqua per riuum,pro-
pulfionc opus crat,tranfucrfis quoque fibris eam donauit.Nc ucro fla
tim uniucrfus fanguis in proximam ucnxpartcm citra moram cx alia
definita gratia
.
alfumcrctur, propelleretur vc, obliquas etiam fibras ucne corpori im-
hwiuft f.UXI—
plicuit . Ex tribus itaque fibranmiigeneribus , ucnx corpus illas albx
mus. ii farti ia-
trrim ramari lm mcmbrancxq;,fcti neruex tunicx conflatum cfl, di flendi ,& rurfus (ut
fafitm abtnuua- cotcntx materiei appolitc congruat ) in fc collabi aptum. Prxtcr hanc AfritkUfr
term ratioaemt* peculiarem tunicam , ucna aliam fubinde afeifeit plcrifquc etiam cor ***
,
fetu, hanc urna
poris partibus communem. Quandocunquc enim ucnx longo trami-
fert icni tat erra
tama mena Jw«- te aliquo ducuntur, aut ofsi, aut duriori cuipia corpori incumbut , aut
alicubi fufpcnduntur, tum ex conterminis membranis aliaquxdam
Capit it fimifmbtf meinbranx tenuis tunica ipfis obuoluitur , cum tutioris dud as,
inflar
nenda <«nfer. ia
iBaqnidD F,C,H,I,K,N,S,T^' aiadkrt.
tum ad
uicinas partes firmioris nexus gratia. Cxtcriimucnx uifccri
ferfendent. , aut per mufculi corpus digeflx , huiufmodi tunica toto

alicui inferte
* , caq; ncutiquam indigent
infertionis progrcfTu dcflituuntur
,
qubd
abunde in illis corporibus firmentur quodq; ea tunica impedimento eflct,quo minus prompte fanguis ex
:
ucnis fudarct : aut ut fanguis in ucnis collcdus,fubftantix alicuius uifccris uim tardius cxpcrircmr.Omncs Vr*«nM»
ucnas primaria ratione, ut finguinem lingulis corporis partibus deferant, ac ucluti canales & dudus lint,cx
quibus partes omnes fuum alimentum fugant,rcrum Opifex procrcauit quanquam quibufdam carum ra-
,
c fig.utp. mis » ut porxx ucnx propaginibus,ad fucci in uentriculo elaborati ad iccoris portas attradione, ceu alijs,
c
S
j.fi.tibb. ad excrementorum (ut
d qux in renes ferofum finguinem deferunt) repurgationem quoque utatur, quas
omnes fuo loco commemorabimus. Num uero ipfc (ne fanguis fruflra nullam a ucne corpore elaboratio- an.
^ ^
d fig. ta.6 ncm fcnticns,pcr ucnas deflueret) quandam fanguificationis uim ucnis indiderit, non adeo prompte afTer y/»^
11,111 uc^ m > t luntumt, * s id omnibus confcffum fit difTedionis profclforibus . & fi fortafsis hxc uirtus ucnis
liki wrjt* l
tribuitur, ea non rubicundum parabit finguinem, fed ucnx corporis inflar album fiquidem in omni natu-:
rali corporis nodri panium concodionc,concodum ncccfTario fibi cocoqucntis colorem afeifeit. Verum
iam tcmpeftiuum erit, ex quibus nam panibus ancria fabricctur,pcrfequi.
QVID SIT ARTERIA, QVAEQVE IPSIVS SVBSTAN-

tia&ufus. Caput II.
RTERIA uascfl,fimiIiterutucna,mcmbraneum,teres,acfiftulxmodocauu, * quo Qnidarte-

• fxa.\\. uitalis lpiritus , & impetu ruens calidusq; fanguis per uniucrfum corpus dilfunduntur : ria.&ejmu
quorum beneficio, accedente ancrix ipfius motu (qui dilatatione ac contradionc fit) na
turalis lingularum panium calor , uitalisq; fpiritus rcfocillantur. Porro Hippocratis ad-
huc,& Platonis & Arillotclis tempore, arteria nuncupabatur , b qua infpirantcs , h nari-
bus aut ore acrem in pulmones attrahimus : quaq; rurfus expirantes , c pulmonibus cun-
' iii: ...... ....ii.k... . s —
educimus. Nobis ucro uocatas arterias, illi ucnas appellabam : atque ancrias a ucnis nonnulli ea xta
1 :
dem
1
te di(lingucbant,quu has quidem no pulfantcs,illas autc pulfantes appella

pocrati lccundo de Vulgaribus morbis libro, ancria uenx nomine donatur cuius agitatio, quii in infantis
panu uclox & magna & ualida rcperitur,ualidam,ac uegeto feruidoq; calore prxditi, in corde irafeibilem
uiin elfe
-
a7 5 <iAnd. V efalij , de corporis

arterias fubinde calidas uonas fuiffc appeUat* i -trl ar-
uim tortatur. Caterum Texto libro fatis innuit ,
ucm.flamim & fpmtuofum,ac per cornus impetu diftufum , & tenuis
efl'c
teria: etiam nonnullis nominabatur

uocare li-
fubtilistl- fubftantia fanguinem
uniucrfo corpori deducentes. Ita enim Platoni arterias , laenas
buit, quido in Timao attertatur,cor

Cmul & ucnarum fontem effeA fanguims,qui per omnia
de Animaliu partibus, & eorundem hiftona , fubinde
hemîcr circumfundiur. Ariftotcles autem in libris
arterijs ucnarum nomen elargitur. Nam nt reliqua praneream loca , «magnam anenam
Sed fucccflu tempo-
comparans, in tertio hiftoria de Animalibus, illam minorem ucnam crebro appellat.
‘ ris.camquKxorc in pulmones pcrtingit^rfpcram uocare uctc-
calorem re-
Arteritmegat.ifuiexttrieprotitfdinr oftrti 'res coeperunt uafa autem pulfantia, naturalcmquc
:
hic diffeiltm ieues arterias nunctipaucre.Verum nunc fola qua ab o-

creantia,
enent
flnximoi , mt
re in pulmones difttmditur.fuum nomen feroauit, afpcra^j arte-
to»J} terrentor tmuct,
ria uocatur. Arteria itaque, cuius modo hiftoriam inftituimus,
te A qtudem locum im
luet.tntjuo pptifli-m limilitcr ac ucna, membraneo conftat corpore .
comprimi , ac in
t
mime* oeturit tuiti fc collabi, &

rurfus diftendi idoneo: at longe folidrori,duriori,ac
M, cptjm erenet ttU ex pluribus tunicis conformato. Arteria enim
duas peculiares
r«ria«r (ibi ucndicat tunicas: quarum exterior
profefto robore ac craf-
(itic ucnarum peculiari tunica:
rcfpondct : interior autem, plu-
rium difleftionis procerum fuiffagio ipfa exteriori tunica quin-
corpus adue-
tuplo fere putatur crafsior :& dcin totum arteria
trteng m nam collatum , fextuplum cepfetur. Interior tunica quibufdam,
fido ptefolUi^t m it J J " f»
timt frxti UM
fiûrg quia durior, quauis membrana longe crafsior cxiftit,x" f*
&
*.C,D mottuitu Hic (eu cartilaginea appellatur . Vnde etiam Arabes foriitan , arte-
mero E &
t) iturum
riam ncruum pullatilem uocaucrunt.T unicx arteria/miilitcr
ut
toroueUi enerurum dunr
eHrniuet.
uenx, fibris conformantur : ac interior quidem tranfueriis
orientem
taxat intertexitur, exterior uero refiis ,
quibufdam mediocri-
&
firtmime tutem in
arterij tu-
meterit tmm t tiuer- terobliquis.tranfucrfis autem nullis conftat. Interior
ttlrtt deorfmm defle- nica, ceu cutem quandam interna: inteftinorum & ucntriculr fu
xo (tnf}itu* etrm pro
,
pcrficicimodo continet, lata continuxfy araneorum tela mant
felinum fuut ortuum arteriisprxeipue confpicua,
HfathUtt «fi
— ftfto pcrfimilcm,& in grandioribus
uero
r. >«« ifo**"- & a nonullis tertia artem: tunica loco deferiptam. Quarta
.w temt i> teruntur. V#- alia peculiaris nulla cft fcd ucluti
: quibufdam ucnarum, ita quo
uc arterijs alicubi membrana tenuis obharefeit &
rumhtcfuo loco emeti circumten-
itlmtUiurtMt prtftuti ve iplas proximis
emm fprt uu tum 3 itur.contcgens eas, aut ftabilicns.conncftcns
partibus, quemadmodum de altera ucnarum
tunica retulimus.
mrterit t»uJ(ti ebitet
mfum iuftilsime a fummo rerum Opifice funtextnr
Artrri t e en gdnotere —i
*— fuit. Atque hac omnia
fhufhmm
Tttio . C Vttetim*
9&tofle
fomc^t^^l^m ^^tanlbritund^recipicndoq; U.6,
, Natura prxfcSas c(Tc , dudum alfermmus.
Qâ
„ magnopere tranfuerfa conducunt, uuascxpullionl
autem Luitioni admodum obfunt
obliqua, ut qux materias retineant ac referuent ,
Natura pauc.fs.mas
ruentem fubftantiam,
uclocion impetu
obliouas arteriis elargitur.Qux quum tenuiorem ranoremqi. «e
uiuitanimal, perpetuo dilatanda, conftnngendxqj.mento
«lamdu
quim ucnx, erant amplexurarum
extruuntur.
nori & crafsiori.plunbusq; tunicis conformato corpore
QVIS VENARVM ET ARTERIARVM N.VMERVS. Caput III,
& ims&acsmerim fmalijs loeu opportmiis qlim

AD hoc Caput omnes fmul ueaanm
bic.riponoul* uemmt,ab m
mon margine ad illas commodi remittens.
item arteria dcriuentur.fi uniuerfa (oboles uafo-
VOT in unlucrfum coipus uena,&
,
fint, indicare arduum eft , propemo-

rumq- omnes prorfus diftributioncs enumeranda
cirranferiuttonem , ac pro a
dumd; impo (sibile. At fi ucna artervxq; propriam obtinentes & isjUi.
priis ucluti terminis finita
duntaxat, numero quodam fint complc&cndx , m procinctu S‘,k-
hominibus omnes ucna ut plunmUm qua b/.>r.«
illarum eft numcrus.In natis enim abfolutisqj
ternario numero comprehenduntur, qua
exterarum omnium radices ccnfcntur. Atque npu pro.
— intcft.na mefentenum&o-
r^ZeTcl uaT coris fede prodiens, in bibs ucf.culam.uentriculum.liencm , ex dextro, cordis ^ | ln or,-
qurbuldam mfum eft,
!-(*•& 1
fx-u.ee.
HTâ. mentum excurrit. > Secunda^ gibbis iecons, aut ut n,E.
exceptis pulmombus.mnumera ramorum ferre dilpen- m
enem fumens.in rebquum corpus/ol.s duntaxat
c Petet
fla.
huius rami, prima enumerata uenx propaginibus attenduntur, A qui r&tft-

fatur.ita tamen in iccoris fubftantia U.6.
mucronibus &tcrmmis urdentur, ut quidam
buldam fere fcdibus eum in modum conucnirc,uniri^;
f
loco lam i \f ctp.
cfih continuam, aftniere.utcunque duarum ucnarum
non dubirauerim,primam ucnam fecunda admodum pro-
il&tf-
J Tertia iuque e dextro etiam cordis finu pronata, frequenti Utril.er
dicta nobis rcccnfeantur.
hoc fibipriuatrm uendicarc audies, quod arienarum Sf-C.D.
paginem pulmones digeritur.Verum hanc ucnam
6
Humani fabrica Ltber III, 1^7

f
co nfiat ucna nuncupatatqu* ctfi caiur ucnx corpori citra alterius fubftan
e corpore, hinc etiam arterialis
g _/>. "fiti tix medium non cfl continua (quum

ambas ucnas,qua inuicem proxima- funt, cordis quxdam fub
fcilicct
ix prtpof, flantia intercedat) in communem nihilominus ambx fpevtant cauitaccm,quam dextrum cordis finum cf-
fc»in Texto libro doccbimus.His ( quarta forte adnumerabitur, qux ab um(>ilico,ut fi dicam,rcpcns,inic-
cur abfumitur,ad foetus enutritionem duntaxat animali fubfcruiens.undc ctiamjiic in uenarum claflc uix
b fi. tepui
1 xpTtpcfi- haberi dcbct,A potifsimum ucnx circunfcriptione propria fiaitx loco, quum fi ad atnufsim lingula exami
t*n to fi. nentur, hxc non minus in iecoris ucnas pertineat quam fatui peculiares g arteria, in magnum arteria
,
&&.6 A. truncum>ipfiusvcramosaperiri,actanquamtrunciilliusquodammodopropagincs die fpcaantur. A
1
commcmorat ‘ s i ta fluc ucnis, utcunque eas in numerum redigere uoles, totius corporis uenarum foboies di
Ub.6 e, e. ftributioncsq; pendent, ac ipfis reuera funt continux. Arterix ucro,in maximum etiam numerum redadf, Dm
a spefluid duntaxat binx cenlcntur. b una, qux ex finiflro cordis finu originem capiens, in uniucrfum corpus, prxtcr w*
quam in pulmones, difpcrgittir. * Altera ex eodem cordis finu pronata, infolos pulmones diflribuitur:
qui» ucnx conflat corpore, uenalis arterix nomen obtinuit.Cxtcrum fi fatus interim arterix Auc-
4«Jiuu «
r. hin i 10 nx
peculiare quid nanciicuntur,id luis locis,ubi uafohim fatus tradetur hifloria , fiet obuium . iam enim
figl& 1 operxprccium cll,a perfedorum ucnis exordium fermonis fumere:ac lingularum enarrata ferie , ipfarum
1
a.l.m.m. uiu m,diftributionisq; rationem fubiungcre,fimulatquc nonnulla de glandulis addidero quas Natura fc-
,
chtfvi ii ^
on^ s P^rionis vc uaforum robori prxcfTc uoluit.
DE GLANDVLIS, VASORVM DIDVCTIBVS ROBORIS GRATIA

immifsis, adnexisqj. Caput IIIL
d 7fJL7 Tf^JlES ET^TI Capiti nullam figuram duxiprxponcndam , quod qudmplurimx huc fimul locari debuijfent
M. n- quinti ac fexti &
feptimi librorum figura,prxtcr aliquot etiam mufculorum tabulas , ad quas ab interiori margine
e 4 fhb.j opportuni remitteris.
JC.L.M.N. AVD fceus quam Natura uenx A arterix,propter proprias ipfarum tunicas^diam fubin
iteMU de membranam circundedit, cuius beneficio illxcuntcrmims partibus apte alligentur, an&qri
m
f
fit-
loli. J tutoq; prorepant fic quoque, quum minime ignoraret, ununquodque uas inibi noxijs op
: h mefenm
portum us expolitum c(Te,ubi in ramos difcinditur,tutx fifsionis gratia , fubflantiam in- d^h**J*j*
r-.I.i.i -fi.
,1 A.
fuper quandatn utcunque mollem, & nonnihil cedentem condidit, qua nodorum inarbo
ribus ritu, uaforum diuaricationes fic pafsim rcpleuit , hanefy ramorum fcifsionibus fub-
J B,B. ulla ipfarum facile findi,uel inualida heri pofsit. At quoniam uiolcntiori motu
A— fiipcr molli mediocritcrq; cedente
' ***
* ** •• ' 1 C.LA.-.I.
S uaforum diuaricationes in i uri) s potifsimum patent , fubflaritia fua-
uius uafa quicfcunt,& demum eius auxilio , quauis moucantur uchcmcntius , impercufia intregrafy cuflo-
fi.xobkf diuntur : haudquaquam, ut fors ferebat, lingulis uaforum diflributionibus huiufinodi fubflantiam (qux
*dx, X. communi nomine Grxeis dfn & «>«*<,Latinis ucro glans & glandula & glandium , & interdum caro dici-
h x fiMk, tur) Natura intericcit. Quandoquidem illa paucifsimam,aut nullam propemodum diuifionibus , qux ne-
6 f inxu
que fufpcnfx feruntur, neque aniculis, uario admodumq; laxo motu pr$ ditis, incumbunt communicauit, ,
B.C.
•
| 1 mnftmL
quod illas uaforum partitiones ex uiolcnto motu nihil pafTuras,ci pcrfpcdum cfTct. Vcriim ubi diuifiones
Ml-A. quapiam membrana fufi>cnfx,aut fuper articulos,qui in acutos moucntur angulos, longius porriguntur,
k I
exq; plures in iftiufmodi fcdibus numero habentunNatura hanc, de qua agimus, fubflantiam non medio
rnnfc.
ii.I. a uti per uni uerfam ucnx portx diflributioncm cfl ccr-
eri copia illis uaforum diuifionibus circundedit:
ncrc,quod hxc nimirum uniucrfa membranis duntaxat fuffulta,ad uentriculum, lienem A inteflinacxcur
L b membranis cauitatem thoracis interfepientibus, A in c cerebro, fuper <1 ce
jtM.H 10 rit.Pari infuper ratione in
d far* rcbritcflcs,ac e in anterioribus cerebri uentriculis (quod inibi uafa in membranis fufpenfa ferantur)
fi.
f aliam,
hanc, qux diflributionis robori prxcfl,fubflantiamprogigni, ex rcfe&ione doceberis:perinde ac
non a£l mo ^ um difsimilcm,intcr uteri fupcrficicm,cxterius 6 ; fatum integens inuolucrum, contineri
H
V. audies, qux multiplici, uarixq; uaforum,dc nouo in fatus productione generatorum , diflributioni A du-
mfi.U.j Ctui implicatur^ttcxiturq;:ac demum illorum uaforum, qux membranis quodammodo fuffulcienda c-
x* rant, robori miris modis auxiliatur.uti A
umbilici g uafis ciufinodi fubflantia ufui cfl, qua ab interiori fbe
h fub fuperiori pedoris ofsis fine
tus inuolucro in ipfius umbilicum pcnincnt.Cxtcrum ,
» fub auribus,
k in inguinibusdn poplite, A alijs nonnullis corporis fedibus propter adiaccn-

>n axiliis,in cubiti flexu,
N.O, &?, ,
10 tium partium motus, nuracrofx uaforum diflributioni glandulofam hanc fubflantiam attexi adhiberiq;
ceraimu$:etiamfi illa cauiutibus quoque quibufdam implendis, infarcicn(Usq;,ca qua reponitur regione, ,
6 fubfcruiat.quemadmodumatglandulasquafdam.adualorumfecuritatcmac robur etiam auxiliantes, ali-

W 'a^
maiori» ufut, quam tuendorum uaforum gratb.i Natura procreata! icimus. Cerebri enim * glans,
u.. cuius
q fi
6
m partitionis *-»—«»•
W. sM. n uci pine* aut coni imagini comparata, & cerebri tcftibus incumbens, praterquam quod
» 1 SfJA jpfi incumbentium uaforum robori confert, in caufa etiam eft, quo minus ea uafa deorfum dependentia,
Untrnn m»
T obftruant.qui ab anterioribus cerebri uentriculis ad quartum per cerebri tcltcs natesq; neri fnbfn
mcacus "
6 [u
0 ducitur.Item P glans nonnihil quadrata, ac olsis cuneum referentis S
cauitati fcu finui in interna cal-
*& '
r adflratis ipfi atterijs iulis vc aliquid accommodat , fcd potifsimum eaeipiend*
.
wTVe.e. uari* fede incumbens,

t tmmf-u. cerebri pituita* gratia procrcatur.Dcin » glandula fuperiori afpctz arterix laryngis vc ledi in faucib.ap-
Lw, 'lA- pofux^c amygdalistopiratXjinfupcr t qua latyngis radici totj ptopemodu carne* accubunt, etfi uaio-
tmf.i 1I1.1 r
Aa runa
Diqi
t. . 0
178 nAnd. Vefalij , de corporis

ru diflributioni conducit, in hoc tarne magis creata- funt.ut faliuam parent .faucesfy humore imbuantiuti
& mamillari propria “ fubdamiaquodimodoglandulofa.ladiisgcncrationiprzcfl.imo * gladofxlub- msf.Ll.
ftantiar.in omento &
mefenterio paisim occurrcnti,a diflcftionu profcflorib.uis qua-da tribuitur, qua hu- 1 C.D. D.
*
morem qucndain-orandmntcRinisaptiiprogigmintmonfccus quam flomachum liumcftat * glando-
u. sra.it
fum corpus, in medio ttomachi duftu ad cordis fedem diiTecantibus fubinde occurrens. Rurfus mulierum fi.M-tid.
uterum adeuntium diftributioniconfulereuidcantur, attamen ad femi-
* teftcs.ctfi infigniterualorum & 10 .U
nis generationem in primis conducunt. Virorum ucro 1 tertes, quantumuis torte in glandularum clafle /ttlUX,
M.
rcccnfcri poflcnr,tia(orum tamen diflributioni parum confcrunttctli interim Ariftotcles hos ideo potifli-
T * 4.r JjS.
miim creatos attcftctur,ut tanquam textricum planulatuafa ercfta fle) dependentia feruarent. b filando ut. r f
fum autem corpus, ad uclicar ccruicem in uiris pofittim.ctli uaforum inibi uari* partitioni opem ferat , ex- itafU.
<5
nefer» tcr- cipiendis tamen uafis feminarijs , Se
peculiari humore procreando, potilsimum famulatur. Quando- SM&ll
fotn i » h* quidem ucro lingularum glandularum formam, fubftantiam,& propriu pritiattimq; ufum/uis locis fumus fi.r&st
ri dttriU A?t-
pertraftaturi.harum hic longior non cfl inftituendus fermo, oratione nunc ad uenarum feriem conucrtcn
fim,il traf- »“»)£
darlimulatquc addidero commcmoratisiatnglandulis, non duntaxat illarum diflributionis robori pro- M.»S
fill *iTM-
c crafsius compaftiusq; confpici, ubi ramus aliquis ueluti
i-m rai» r( fpcftum cflc.uerum etiam uenaru corpus inibi b r«r
Nsrsra />»• a caudice diducitur, aut truncus aliquis in ramos partitur adeo, ut protuberans quid iplis ramorum orid-
: HI
Cl.il 'j*.
,
i
fl-ueriS; cijs occurrat, d crafsiori ucntriculi fubdantiz non ablimilc,quam indarcirculi cuiufaam in ambobus ip-
fius orilicijs no lcui indudria, roboris occafionc procreatam audics.Imo uenarum hac cralsior fubdantia, interim A
quum uena fangnine inanita, intus confpiciunrur,flaccidxd; fecundum iplarum ductum difledz propen-
ce f. 6 in-
dent, ita uerfus uenarum amplitudinem connhict,ut inter fccandum adantium nonnulli eam indar ' mc- ;
ferte.
branei corporis procreatam, aliquando cbtcndcrint,quod urinam in 1 meatus, hanc a renibus in udicam
nonnunquam eminentem illam uenamm corporis fub- U.h.k.
d Hfl
deferentes, refluere retrudi ve prohibet : uti etiam
flatiam E membranis comparare fluduerunt,quz magna arterialis de uena aniculis, ubi hac c corde pro citfiMk
dcunt,fpcftantur orilicijs. perinde fane,ac Ii e uena line pari ,& c uenis brachia, caput, renes crura adeun ir-&
cibus, eiulmodiq; compluribus ucnis,fanguincm in caux caudicem, ucl in fanguinis milsione, tiarijs ani- i xxfiML
&
mi motibus,ciufmodiq; occafionibus remeare, refluere vc,fccut multo quam ego exidimo , foret impofsi- g M-
f
tf.L6
. . bilctqui crafsiorem eam uena corporis in ipfa ramorum diflc&ionc occurrentem fubdantiam, roboris eu E.F. C-&
iufdam gratia a Natura procreatam cflc.in lcholis contendere foleo,praui quorundam iudici) haud igna- fc 10 ••
cus,qui integris uenis ne flatu quidem d uena pari carente in cauar caudicem duci polle, turpiter confingat.
C ,D.
VENAE PORTAE PROPACINVM SERIES. Caput V.
NVDAE VENAE PORTAE DELINEATIONIS, QVAM SEQVENS

proponit pagina , charaflerum Index.
&C. Qj' I N QJ' JF his charafieribus,porta urna propagines indicamur , per iteoris carpus diffufe , hic
ueluti iecoris formam fecundum canam 1pftut fedem exprimentes
&
B yena portaoiud primum i iecoris fubslonua libera ampbflana cerniturvtc ueluti futan caudicem conflicuiu
C,C, Duo ramuli, bilis uefic ulam adeuntes.
D Ve na ad poflenorem inferioris onficrj uentricultfedem excurrens
£ Hac fede uena portu in duos maximos bipartitur truncos.
F Truncus ftwflcr &
elatior.
C Truncus dexter &

humilior maxima diftributionis uena portu.
H Vena dextram fundi uentricultfedem perreptatu , &
gemculatim iUifediae fuperioris membrana omenti dextra
parti ramulos probent.
t Vena duodeno mtcftmo &
ieium principio exprompta.
K Vena.m dextram regionem gibbi ucntriculi, qua ii dorfum reflicituiliquot furculis digeflu.
L Vena, 111 dextram fedem inferioris omenti membrana, & colum iiutflmum,iiud hac fertur , excurrens.
M
Soboles quadam a fimSlro trunco m glandofum corpus mferiorimembrana omenti mnatum,jparfu.
Vena mfignis fub uentriculo,ubi dorfo is innititur , uerfus elatius ipftus orificium obliqui con-
00 , . unam educit propaginem injignitasn,
fcendcnsiqub pnufquam pertingat, utrinque , m uentri &
T. culum bacfede,qua dorfo incumbit, digcjlm.T ucro indicat prufentis uena reflexum , quem per
dextrum urifit q ucntriculi latus m anteriorem ucntriculi fedem molitur. Qâutem reliquam pro-
fanis uena feriem notat, qua inflor corona id orificium amplexatur.
/{Ollius uena fuperius ucntriculi orificium ambientis , qui fecundum elatiira ucntriculi proct-
dcns,mfenori orificio furculos exhibet,fobolcs etiamfatisfrequentes in progrejfu ad anteriora

pollertoraij; ucntriculi dfpergcns.
S Grandis utcunque ue na,m mfenorem omenti membranam & colum inleflirmm , qua ucutriculo
exporrigitur, numerofa Jobolc procurrens.
T,T Sinifiri trunci, ubt is tam lienem efl acccjTurus, partitio.
v Venula in fin fleam fedem inferioris membrana omenti diflributa, cuius radicem in integra figu
ra ( quodfubtndc defit) duntaxat dclmtauimus, cius feriem hac peculiari figura quam margini
,
adhibtmuj,cxprmenits,iu qua T uaiqm ,quu lieni exporrigiturvommondirat utrmquc abtrun-
l
Humanifabrica Liber 111. 279
VENAE PORTAE, AB VNIVERSIS Q^V I B V S
COM MITTI TVR PA RT1 B VS LIBE RAE, INTEGRA DELIMEATIO,
in ca proportione exprefli , ad quam fecundum prxlcntcm figuram aliquis iecur, bilis
ueliculam.ucntriarlum, lienem, omentum, mefenterium Aintcilina, ex ip-
forum magnitudine , ac iniuper in illorum litu depingeret.
eatam.prefcns itera uen ula,y ntfignuur.

X, X yena ab illtt qux elatiorj Lenit petunt, infimslrum
uentricuti litus diffienfata.
T Etufmodi etiam ucna btc , qualem utrutique X mdicx-
botjufignitur.
z Tena infinifiram fundi ucr.tricull fedem perreptans,
multasq ; Jbboles iteatric ulo Juperioruj; omenti mens
braitx offerent.
a, a, a, a yenarummfienit fubSlantia didributio , adeo fre-

quens, ut hems imaginem facili oUendat.
b,b,b Trima dextri porta uenx trunci tu mefenterium fe-
ries, que dein Jani eii infinita, girimpcnfe uaria pnuf
quam fuis extremis in iutcflina mpheetur.

e yena colo intcfimoMiid redo continuatur, exporre-
Ba,ac x uenis dii uua fuuflram mcfentcr.i pariem po
tifitmum intercurrentibus.
d,d yenafub redo mtefiiuo prorepens , & ramulos illi in
progrejju offerens.
eje ycnularumjobdes, redi inteilini fine amplexantes.

Trxtcr hanc figuram, cuius modo cbaraderum
indicem jbfolaittha complures, quinto libro dedica -
tx.prxfcun Capitifubferuium.quibus illa exprmmn-

tur organa,m qux portx fobolcs diffunduntur. Trx-
cipui autembae jpeBant fecunda. tertia, quarta, de-
• ctmafrlnodeciinx,dcciniatcriia,deetmaquxrtx , deci-
ma quinta Qumetiamad prafentem bifloriam maxi-
mi facit figura ex horum fibrorum Epitome fumpta,
quam ad huius fibri calcem in hoc fubnedam, ui ae-
narum & arteriarum mutua feries oculis obutrfetur.
N iecoris fubftantia , ab omni

kJRI bus 1 dcinilsioribus , 8t quae Ttfft r«-
fh^l orbiculatim confidunt, extrt-

mis ipfius partibus, b exigu*
Jjafatlm.
admodum, numerofarq; ucna-
* 1 sfiU.
mm propagines incipiunt, qup
I imtr N. ucrlus iecoris medium
porredtx , fcnfim in maio
N (*-T. res (oboles, & inde in grandiores adhuc tantifpcr
d B.tris coeunt, donec omnes (qux profecto funt quam freqncntifsimx) in caua iecoris regione , uerfus eius 'me
/ig.U.fh.
dium,ad interiora tamen Apoftcrioraduxtadorfuni magis, unitx,ac in maiores ramos congredi, < una
a- sop. 1.
nobis portx ucna nuncupabitur Harc ad eum mo-
eitJPar- grandem & impenfc amplam conftituant ucnam,qux
.
Jirittf A. dum ex iecoris cauo enata, aut (fi non minus ucrc.qulm clare loqui uoles) omnes nuper diftos ramos, l'o- Veni su-
A.k. iecoris fubdantiam c difpergcns, obliqui liniftrorfum defeendit', in multos ucna-
boles & propagines in
f C.C& ’
rum furculos.ad bilis ueficulam.uciHriculum.intdrina, lienem, omentum, mefenterium, enarranda iam fc
•I f-U-1
riiV.M digcfta.Primttm f duos ualdc exiguos ramulos ex fupcriori.fcu anteriori fui corporis partc.bilis udi- Aiiiluw
rie
ait ai H
culx ccruici diftribuir.qui eam ceruiccm amplexantes, ac in furculos capillorum’ modo prartcilucs didu- fu.Um.
fii-SO. uniucrfumucficulx corpus copadocxcurrunt, quo in K alba adhxrcntc ve oculi tunica ucnulaspor
ffi, in
aspor A i mfur'f
adi humi-
g
14tr.7n.il- rigi ccrnimus.Poft hos aliquanto inferius ab elatiori quoque* anteriori uenx corporis fede, uerfussdex-
dea- Umliri ni
f
h D 1 J>. trum tamen latus magis, alius proruitur ramus, nuper commemoratis inlignior , qui humilius uentricu- p.n«,«t,
h
li. t*. li orificium, & uentriculi

portioncm.buic iuxta dorlum proximam, aliquot ramulis adit, nulla prorfus fobo ei, <* dm
i I puni- Ic anteriorem ucntricidi fedem pcrrcptans.Portx uenx caudex, poftquam hos diffudit ramos, deorfum ma
tur mi &
gis protenfus,
1
in duos maximos bipartitur truncosrquorum elatior (quem & fini(lrum,do&rinx (ludio
‘
C.
k opportune nominabimus) propemodum uniucrfus in ucntriculum & omentum , A qtiandam coli intedi- A j J, r„i
6.*fiJi.
f.iTd nt« regionem, qux fecundum humiliorem uentricnli fedem fertur, deinde St in lienem abfumitur. Alter, uemmul,
qui & humilior Hi grandior cft.ac dexter merito appcllabitur,totus,prxtcr unam aut
alteram fobolcm , in •
mefenterium &intcdina exhauritur. Ab huius namque dextro latere, iuxta ipfam caudicis portx in duos
JiMb f c.rl
truncos diftributioncm, utcunque inlignis fobolcs ucna ve ucntriculo exporrigitur, qux omenti metu-
1
Aa a brana
i *
a8o nAnd. Vefalij de corporis

,
brana fupcriori fiiffulta>& fub dextra uentriculi fundi fede tranfuerlito produ&a, m exiguas frcqucnte$q; m xfiU.
ucnulas certo ordin?»ac quodammodo gcnicularim uentriculo diuaricat , qui anteriorem
n
&
pofteriore * v -4 h
fundi uentriculi regionem multis furculis aliquoufquc intertexunt. Hxc ucna, ubi ad mediam fundi uc- n
ifizAk
triculi fedem proccfsit,in qtiofdam exiguos ramulos finitur, ° illi ucnx contiguos, quam non multo poft *dT. 1
reliquam funai uentriculi regionem occupare audics.Porro quemadmodum hxc ticna plurimas ucnulas o Z.
feriatim ex platiori ipfius fede ucntriculo offert, ita quoque innumeras ucnularum fobolcs per totam dex-
tram fuperioris membranx omenti regionem diffundit, illis fcr£ numero (quanquam non longitudine , &
uario per omentum implexu) corrcfpondcntcs,quas in uentriculi fundum Ipargi, paulo ante diccbam.Vc-
rum prxfcns ucna q intcrdum,ncquc id (antrinfrequenter,? portx ucna, fupra quam illa in duos grandes q atttll
truncos bipartitur, originem obtinetdmq quandoque a r finiftro ponas trunco non fcmcl hanc iplam pro
Ai imoit- nafei obfcruauimus.Quemadmodumucro hxc fubinde in ortu uariat, ita etiam ‘ uena, qux ipfam fubfc-
MF'
*
•mmiJhr quitttr,non idem femper principium exigit. nunc enim a dextro dextri trqnei latere , nunc ucrd a latere de ter 4 fi AA.
xtro ucnx ponx caudicis, priulquam is in duos eiufmodi truncos dirimitur, ucna quedam originem ducit» y.iifc
qux c
primum inteftinorum, quod duodenum uulgo uocamus,numcrofj ferie implicat. Hxc enim inte-
i r/f-B-T
ftinum id ad medium fere ipfius longitudinis primum conringcns,dcorfum ad reliquam intcflini longitu r, K.
dinem paulo ultra iciuni “principium exporrigitur^ fuperiori membrana omenti, Se 1 glandofo corpo u 7 f.u. t
re huic inteftino adnato fuffulta,gcniculatim inteftinorum fcdi, quam perreptat, ramulqs difpcrgit,non ne L.
x is fJi.
gligens interim glandofum,quoluftinctur, corpus, nam Se illi>& mcmbran.r, qua prorepit , furculos quof-
fM.
thmflri tri
dam impanitur. Y Sinifter ponx truncus tranuicrtim ad inferiorem omenti membranam , qua h cc pofte-
1
riqrj ucntricgli fubijcitur regioni, properat: ha cq; omenti fcdc,dcin Se * glandofo cprpori , huic membra-
.
tifmtu X-4/S-
nx innato,fu(Unctur,aptc<^!uffulcitus, in plurimas notatudignas (oboles digeritur . Non procul enim ab

ea fede, qua a portx caudice truncus ifte difcinditur,inferioriq; ornent membrana implicatur , ab elatiori
i
ipfius regipne * uenam germinat, qux non admodum frequenti ramorum icric in gibbum uentriculi, qua
a K.ifa.
dorfi fedem id (pectat .diffunditur. Ab humiliori autem trunci fede,
b alia diducitur ucna,nupcr
dextram lib. f l f
diiftx quodammodo in ortu rcfpondcns*xjuxdeorfum in dextram interioris omenti membranx regione

b 1-4 ft -
furculos aliquot dcriuat,& in colu inteftinu,qua hac omenti membrana id continetur, qmbufdam ramulis
Ub. f te.
pertinet, porro ultenus in finiftri trunci ucrius liene progreffu, prxtcr c exiguas fobolcs , quas is priuatim e MMt K
gladulofo ipfum fuffulcicnti corpori elargitur, ab elatiori fiia fede d uena promit, omniu qentriculu adeu- et Sfaprit
tiu facile capacifsima.qux inlenorc etiam omenti mebrana contjnctur,& oblique (iniftrorfura fub uentri tafr M.
culo, qua dorfo id innititur, cofcendcns, mox ucntriculo e duos comunicat ramos , utrinq; fingulosdn hac d N.4 (i
.
U.J). i,.
uctriculi fede multis ctia furculis dilpcrfos.Reliquum ucnx furium ad * elatius uentriculi orinciu,pcr uc-
IfAt-d.
triculipofterioracxporrcctum,addcxtruorifici; latus, ad anteriora ipfius orificij S emergit: &
toti ante- t 0.0.
riore (edem ambicnsjpcr finiftru cius latus denuo in pofteriora retorquetur , ac (ut fcmcl dicam) coronx f m-iiA
prorfus modo uentriculi fupcriusorificiu concinne (quodin canibus (pedatu cft iucundiftimu) h perre- hi. i a.
ptat, in progreffu ramos reda deorfum in uentriculi corpus gcniculatim offerens, qui magnam uentriculi
fedem occupant. A fupcriori autc fede, ucna hxc ramulos etiam diffundit, fcd exiguos prorfus,& in ftoma-
n
chi tcrminu,qua is ucntriculo c6tinuatur,excurrcntes.Porro inter exteras propagines , ab hac uena coro-
nx inftar elatius uentriculi orificium fuccingcntc exortas, utcuq; inlignis ucna ab ipfa pronaicitur, qua
1
i RJP-M
a pofteriori uentriculi regione fecundum dextrum orificii latus antrorfum contendit. Atq; hxc propago, fit-hkl.
ffextro cius ucnx latere nata, fecundum fuperiorem uentriculi fedem, inferius uentriculi adit orifianm,id cnirniml
frcqucntib.utcunq; furculis amplexans, & m progreffu geniculatim ramulos in priorem poftcriorcin^; ucn
.d H.
triculi fedem fpargcns.lam commemoratx ucnx tot propaginibus in ucntriculum pertinenti , k alia rc-
k I nftm
fpondct,ab humiliori fede finiftri ucnx portx trunci prodiens, ac inferiori omenti membranx implicita, d«N. 4 ^
m
que no longe ab initio duos ramos plurimu ab inuicc difccdcntcs bipartit ur,c.\ quib.dcnuo quamplurcs U.f y.
(urculi deorfum prorepunt, in coli inteftini partem(qox inferioris membranx omenti beneficio, tanquam
d mefenterio ad dorfum committitur) excurrentes , Se nonnullis propagipibus in partem inferioris mem-
brane omenti pcrtingentes,qux inteftinis incumbit, ac ucluti a colo inteftino pronafeitur. Atque hxc qui-
dem de hominibus me dixiffc arbitrator.nam i lini It ro portx trunco ne minima quidem fobolcs canibus
ad colum inteftinum digeritur, uti etiam in ipfis colum inteftinum nulla ex parte omento alligatur, adebj
1 a IL it Ve
ut neque mirandum fit, Ii hac orationis ferie interdum a Galeni placitis recedam , qui fimiarum ucnas ( uu
«w ritttr-
ttrurum Jt ipfc etiam ad Antifthcncm fcribit)ex proteli o docen$,hpminu ucnas non pcrfequitur.Cxtcrum poft quam
fluat. linift er portf truncus commemoratas eduxit propagines, ad lienem tranfucriun accedens , in m duos fc- eu T.T.
catur ramos, qui rurfus in alios partiuntur atque hi duo in alios tantilpcr dirimuntur , quoufquc inferiori
:
membrana omenti perpetuo futfulti,numcrola ferie in n cauamfimam ve lienis (edem rcfta linea fecun- n SftUu
dum totam ipfius longitudinem implantentur, Se ° infinita fobolc uenulas oppido quam graciles inui- LmUi/i.ig ,
corpus digerant. Ab infimo ramoylienis interiora petente, priulquam

U.f.
ccmq;implcxas,pcr uniucrfum lienis
o •
finifter ponx truncus in frcqiicn^fsimas (oboles illas difpargatur, interdu P tenuis ueha prodit, qux in li- P v -4
ftr
niftram inferioris membranx omenti fedem uno atque altero hirculo ilifpcnfatur : idq; tunc potifsimum, hi , J. .
quando primus
m
M maioris in humiliorem omenti membranam pertinentis ucnc diductus, a nguftior cft,
quam commode uniucrix membranx inibi furculos communicet . Prxterea a ramo quopiam illorum
W
qui ad tuperiorem lienis regionem repunt, quum is iuxta lienem confidit , r ucna exoritur , qux dextror-
r X, I.i4
(um lata omenti membranx fupenori intertexta , in eam uentriculi fedem pertingit qux elatiori lienis ,
(edi propinquior uifitur. Hxc quandoquc,fcd rarius, in uentriculi tunicas adeo excurrit, ut non admodum
I-
procul
i
A
Humanifabrica Liber III. z8i

procCil a finiftra fcde fupcrioris orificij ucntriculi diftet Qubd autem hxc ucna illud contigerit ( ut inge-
.
nue fatcar)uidi nunquam. Neque etiam prarfens ucna ab elatifiimo lienem adeuntium ramo promitur, icd
ab illo qui fere huic proximus cft. Quemadmodum ucro hxc iuxta eminentiorem lienis partem principiu
> t-lfo- ducit, fic u maiufculo ramo, imam lienis fedem accedente, * alia exurgit ucna, utcunque iniigni amplitu-
Id. f l-ifi. dine donata qux perinde atque nuper ( ditta dextrorfum retorquetur , & finiftram ucntriculi fundi re-
:
c gionem perreptans , u illi accuratO conucnit uenx, quam ad fundi * medium ufque dextram cius fedem
t X.
U H. amplecti retulimus amba enim iuxta hoc medium in exiguos delinunt ramulos , mutuoq; implicantur.
:
X t Julii. Dcin finiftra, perinde ac dextra in fuo latere, ad finiftram fundi ucntriculi fedem furculos gcniculatira an-
JT. trorfum retro rfuniq; difpcrgit,ac fuperiori membrana: omenti in finiftram iplius partem oblongas freque
tesq; fobclcs communicat. Cfterum canes ea quam fundi ucntriculi dextram fedem adire commcmoraui,
delibuuntur : & illius uicem ea fupplct,quz finiftram fundi fedem ramis confcrit . Atque ad hunc modum
frcqucntifsime finiftram porte ucna: truncum abfumi fpcctabis. non raro autem adhuc in hominibus , ex
y V. Mjt. fingulis fere ucnis concauf lienis regioni iam inferendis , y lingulas ucnas in ucntriculum ad cum mo-
bi-IXi-
l X.Z. dum digeri compcrics, quo 1 duas nuper commcmoratas,a ucms lienem accedentibus propagari fcripfi-
mus. Atque hic lcdulb obfaraandu ucnit,huiufmodi ucnas ab cis qua: lienem accedunt, in ucntriculum di-
geft.is,& lienem pertinaciter ucntriculo colligantes, neque diftributionis forma , neque eoiore, neque im
» C.«to- plantationis fpecic, quicquam ab alijs in ucntriculum excurrentibus ucnis differre . a Dexter ucna: portx
iii. 5 » M
truncus (quem in inteftina potifsimum didundi narrabam) qua primummclentcrio a dorfo nafccnti com- dtxtrltn
k-
to- mittitur, in tres praecipuos difeinditur ramos: qui in alias denuo munieras* ucnarum (oboles difbributi,
1*
t Mi.ii
io
inter duas mefenterij membranas producuntur ac inferiorem poilcriorcm ve inteftinorum partem , que
,
u. «to- mefenterio alligatur, & qua dilfcctionum profcfloribus cauam uocarc libuit, ampledetes, in ieiunum,ilcu,
lli, f.
cfcum,& dextram coli fcdc,qua id dextro reni & iccori adiacct,finiuntur.Et a tertio dextri portx trunci ra
CM.I1 /. mo, qui in linidram partem incdijmcfcntcrq potifsimum difeinditur, c infignisucna in fmiftrum me «1
IA. 1*.
i ttfM. fcntcrium,quod colon a lienis regione ad redum ufque inteftinum dorfo alligat, porrigitur atque nunc di
JX.J.T. dis ucnis, in inteftina diffufis fimilitcr,in plures deriuata ramos , eam coli regionem , qua: a ucntriculi fini-
ftra fcdc,ad re dum ufque inteftinum pertinet, adit. Cxtcrum omnium horum (iniftri mcfeutcrij ucna: ra-
* ii»>. morum , c unus iniigni magnitudine inter duas fui mcnfcntcrij membranas intertextus , fecundum coli
U. f IU. finem deorfum fub redo inteft ino prorepit, multas uenulas ex fuperiori anteriori ve iplius fcdc,ad eam in-
tcftini partem, qua porrigitur, depromens. Hic ramus, quum ad redi inteft ini extremum ufque contendit,
f #i*. non amplius reda lubinteftino deducitur :fcd in * plures utcunque exiles dilfufus furculos, finem redi
inteftini orbiculatim amplectitur . Porro ctfi frequenti! si me fint trium nunc didorum dextri portf trun-
ci ramorum fobolcs,tamcn plures numerofioresq; in gracilia, quam crafsiora inteftina diftribui , cuiuis ex
diflcdionc obuium cft. Quo enim inteftina ucntriculo funt magis continua , eo pluribus ucnarum impli-
cantur furculis quoniam ex iliis plus fucci,qu£m ex ledi uicinioribus lit exugendum . Quemadtnodu ucro
:
I J-4/X- nonnullis prius cnarratisucnzportzramis, fi corpora qu edatn glandulou , atque ad amufsim quodam-
iif iij-i»
modo carnea attendi circumduciq; dicebain:fie etiam ramorum per mefenterium ad inteftina diftufora fc
toi.
quardam intcriaccnt, proportionem in magnitudine cum diftributis propaginibus
h io.ii dionibus, ^ glandula:
to-u.fl. Jcraantcs.In grandioribus enim propaginum didudibus(qucmadmodum ubi dexter portx truncus in tres
primos iplius ramos finditur) magnx reponunt urglandulx, in fubfcqucmibus ucro horum ramorum diua
ricationibus minores :
qux omnes capillorum modo prxtcnucs ucnulas,a ucnis quas intcriaccnt, mutuan-
• C.C
k pagines numerofa fobolc in omentum ditfufx duntaxat,ut illud enutriant, multoq; adipe imbuant, a portp
rz** ucna deriuantur. 1 Surculi etiam, capillorum modo tenues, in glandulas digcfti.duntaxat fanguini ad enu
«n T.T. tritionem deducendo utiles funt. Propagines uero lienem petentes rerum Conditor fcciffc conficitur , ut
fimul lieni alimentum dcfcrant,atquc ex iccorc fxculcntum fanguinem , fcu melancholicum fuccum , in
ipfum expurgent. Quum enim craftius fanguiticationis recrementum his propaginibus in lienem uchatur,
& quum h£ illud lieni porrigant , fimul quoque occclTarib lieni
nutrimentum olferunt • Siquidem , ut in
quinto libro, non fine religione tamen quadam , & metu ( quum de his impcnfc dubitem ) feripturus fum,
X.t.2. lien atrum illud fanguificationis recrementum in fui nutritionem conficit, & lien per 0 ucnas, ab illis
quf ipii inferuntur, in ucntriculum profufas,quod illi ex fxculcntiori languinc reliquum cft, neque fibi con
coquere ac adaptare ua!ct,in ucntriculum cnidatdd non ( ut dillcdionum profeflores male arbitrantur)
O Z. in luperius ucntriculi orificium diftundcns,fcd ad fundum precipu£,quod huc ° maior ucna , a ucnis lie-
p D, LK.
nem adcuntib.cxorta, in ucntriculum pertinet. Cfteram P relique omnes portx propagines, in ucntricu-
K.C.
lum & inteftina digcftx, duplici nomine cxtruuntur,partim ut illis nutrimentum lubmimftrcnt,partim ut
fuis finibus & ofculis,in ucntriculum & inteftina hiantibus,confcdum a ucntriculo cibum, ex ipio ac inte-
exugant, atque ad iccur,tanquain concoctionis officinam toti humano corpori communem > transfe
ftinis
rat.Ingrdfus autem &afcenfus in hanc regionem, ex multis, qux nunc narrauimus,ftridis itineribus unus
prxparatur:iplcniminimportxucnx <1 caudex, quein uctcrum quifpiam Naturx operum peritus , ante
mmM*
* *
Hippocratem «Jaat nuncupauit,a quo in hunc ufque diem portx ucnz nomen ad nos manauit,ipfaq; ( ut
& Galenus tcftatur) a nonnullis porta iccorisab alijs ianitrix appellatur . Verum nonnulli totam ucnam Utr 6
,
hoc nomine donari nolunt , icd partem iplius duntaxat , que primum a iccoris fubftantia cernitur libera.
Aa j Dicitur
» .-
»8 u4n<L Vefalij , de corporis

Dicitur &: caudicis nomine «ai ytaU ? quod etiam nomen Galenus interdum cauas uena? , r qua iecori cft ’ fasf.e
proxima A
prxtcrca magnx * arterix,qua & corde pronafciturjtribuirtc uidaur;quemadinodum &in quin
• fi.liu.
vo libro dc Adminiftrandis lectionibus , quinto dc Partium ufu , portam ucnam Magnam appellauitw
& A.C.
Dcin pon x ucna ab a!l)s etiam iccoris manus nuncupatur, qudd iccurca ad elaborati in uentriculo cibi ac
traCiioncm tanquam manu utatur.Sunt qui labeam appcllcnt,qu6d luccus, quem hasc ab intdlinis iecori
foru umi dcfcrtdacicus Porro ucnam porta:, fuccum eu m,qucm e uentriculo , prxeipue autem ex inteftinis ad Tq
(it.
in iccur deducit, iccoris modo in iplo deductu concoquere, ac eidem praeparare , di in rudem fan-
et»;:.'
gn j ncnl muttrc.haud
facile concclfcro,qu.inti!muis grauiter ici m
quarto dc Vfu partium libro Galenut
aflerat. Nullam enim fanguificationisuim mcmbrancoA coriaceo uenar corpori alsignarc poflum : &(
<|uz cflct,illa proferto album pararet languinem,non iccus quam a uentriculo' emutata, lartcum colorem
Tcfcrummti St uentriculi fubltantiam albam, non autem iccoris modo concreti fanguinis inftar rubram
cfle liquido cernimus. Atque hoc Galeni pIacitum,non fcmcl ab ipfo repetitum, altius refellerem i nili Ga
lenus ipfe fexto dc Dogmatibus Hippocratis & Platonis, eam mutaflet fentemiam,fuijpfms,quo acrius A-
t u.
autniM' riftotclcmoppugnarct, oblitus. « Ramum port*, quem fubrcrtoimcftinodccliucm, ac mefenterio fufi-
lumfmcam fultum porrigi Icnpfiimts.nonnunquam ad fxculcnti fanguinisper ani uenulas.languinc interdum man 3-
ftr ptu tes, expurgationem plurimitm conducere arbitror.Quandoquiucm dum aut ob licnisobftrurtioncm, aut
tamufn-
quojcunqne iplitis uitium.firculemus fanguis non uniiftrfus, ticl nullus plani in lienem abfutnitur,
i ta
«cl lien eundem ad uctriculnm CKirtare nequit, huius rami beneficio, cenis quibufdam imcruallis, uti mu
licrum mcnftntar purgationes folent.per anum excerni credo.Rarius enim ex uniucrfo corpore , himor-
rhoidum uitio laborantibus, ad ucnx cau* " ramulos, in fedem pertinentes, lutofum ciufmodi fanguine “ fia+t.
regurgitarc.ucrilimilc nobis uidetur,dum ucrani ucnx ponar diftiibutionem pcrfpcrtam habemus.Qiup- ad 4-
pc ex hac conicrturari cft promptifsimum.qui is fanguis,a liene non attractus, aut ob meatuum obturatio
nem non admiflus, unde fluebat, rurfus regurgitet, atque fua grauitate per ramum ad inteftinum rertum
pertinentem, deorfum procubatribiq; tantifper refcructur, colligatur^;, donec nimiu turgentes uena;, ofeu
lis rcfcratis.per anum manare illli linant. JHuic me* lententi x magnum robur adiecit is, quem hoc fangui
nis defluxu per intcrualla laborantem, non ita pridem rcfecuimus.Huic enim minor, fcd durior lien fuit:&
uena fub recto inteftino excurres, pollicis quali cralsitic fupcrauittcoq; modo fanguine turgebat , quo iam
panutientium animalium nenas, uterum amplcxantes,inligniter amplas diftcntasq; ccmimus.Verum hcc
paulo latius a nobis relata funt in cpiftola,qua dextram axillarem in laterali morbo (fi modo dextram aut
liniftram feces, quiequamintcrfitjapcricntlamdocui.acproindc nunead ucnx cau* feriem eft acccden-
dumtnam port* ucnam feeandi modum, ad finem quinti libri reijcicndum duxi, in quo omnium nutritio-
nis generationis^; organorum adtniniftrationcm uni perfequar.
CH ARA CTERVM T OT IVS VENAE CAVAE DELINEATIONIS,

adeoq; Figunt Quatuor Capitibus iam feriatim fubfcqucntibus communis, Index.
jt»A jt TRES ifl>

charadcees,inregione,qua iccur in huius figura proportione confifleret.obuu, propaginem notat,
a uena cana m iccnr perquam numerofa ramorum ferie fnijirorfum diflribntam.^llcram autem propaginem, in de-
xtram iccoris fedem fomltttr diffifam,charadenbus non mfigiunhnusiuti etiam nullas dextras uena casu foboles,
&
nue pariter utrinque habentur, priuartm nihil in altero laterefibt uendicam , ne fortafiis cbaraBerum copia de-
lineationem obfcurarctnus.
a Gracilis foboles, i ea ua iecori fub grandibus illis propaginibus A indicatis digefla.
B Vena cana fcdesjnler iccoris gibbum Cr feptum tranfuerfum eonfiftens.

C SiniJIra propago duarum, quas cauajepto tranfuerfo offert, et i quibus etiam furculi m cordis instolsscnsmfepto ob-
natum pertingunt.
D caua uena orificium, m dextrum cordis finum pertinens, ipfumvefoifancaua mitium.
Z Vena, corona modo cordit baftm amplcBcns,ac deorfum per cordisfubfiamia exterioraad ipfsus ufque mucronem
furculnafedcriuans.
F,F yena comugis expers, qua i caua dextro latere fupra cor prodiens, decimis fecundum dextrum uertebrarum latus
ad fecundam feri lumborum ufque utrtebram defeendic.
G,G yena pari carentis propagines, qua coftarum offeruntur mtcruallisac poftmodum in dorfalem medullam, in mu~ &
fculot ucrtcbris,rpftsq ; coflu mflratoi.ac ellam in membranas,thoracis cauitaiem mterfepientesffurculos promit
H Caua fub pedoris ojlis elatiorifede iuxta iugulun, bipartitio.
1 yena,prima thoracis coda innixa, atque ad alam tranfuerfm perduda,brachijq; axillarem poflquam aliquot pro
,
pagines diffudit, confittuens.
K Ex:hs uena, m fui latcrisfuccingcntcm coftas membranam foboles deriuans,ai trium feri fuperiorum collarum in-
tcrualla.
L yena fub pedoris offis ftmdro latere ad abdominis ufque fuperiora defeendens, ramosa-, uerarum ccflarum cartila-
ginum intcruallismc demum thoracem interfepientifui luerit membrana,ac etiam mufculis pedori infiratis,& ab-
dominis cuti ramos exmbens.Vracipuum autem ramum fub redo abdominis mufculo differgit,quifupra umbilicum •* P
in aliquot fimensfurculos,alterius uenaub imofurfum afcendentis,ac r notanda,iemtinos refficil, ea nimirum fede,
M. ubi M afcripfimus.
mmtina tranfuerfts proteflibus uertebrarum cerui cis in fculptaMcalutriam properans , ac iorfalimt
t(T f
dffllf
J
r
I H.T E G \ A ET U B O M 1 B r S p u / b v %
Libera urna raua Jrlimr/ttit».
1. t *.**y < 4i >,i
S) ; Lactata ) \\ AAx.n e
UllvW^' . . iit.
. v
i
L ,
Humani fabrica Liber 11 4g j
fu Axillaris uena,cuins nomina paulo pbfl,perinde ac humeroria, recenfebmtur.

jtxillans uenx ramus Jn capita denuatus mufculorum cubitum extendentium.
0 Hamus nuper diliis mufculu Crpoflcriori brachii fodis cuti expone Cius.
Infignis propago, obliqui deorfum fub humero,brachq ve ojfe,uerfus exterius illius tuber duBa qua mufculis hinc
p ,
principium ducentibus ramos exliibensfoliquoufque in externam cubiti fedem cum quarto brachium petentium ner
uofertur. •
q,r Axillaris uenx in duos truncos diSlributioiquorum alter binis q infignitus,in alto femper, totoq; ipfius duBu occul-
taturae eodem prorfus modo,quo manus arteria digeritur, quam in totius magna arteria figura , duodecimo Capiti
praponcnda,hccbit intuen-Alter ucro axdLtrit truncus (cui r mfcnbitur.Cr qua tota orationis firie nobis axilla-
ris uocabitur) pafiimfub cute excumt,ac m
uariasfoboles diffcnfatur . Castrum hanc axillaris urna dtftributioni
etiam fupenus fitriajudm hic dclmcaumus,obferuabis.
f Vena ab axillari in anterioris brachijfcdis cutem,

&
nomuhil quoque in pofleriorisfedis cutem digefla.
t interior axillaris uenx ramus, cius diutfmts,qux hic iuxta interioris humeri tubcru cutem efi conjjncua . Trxfens
ramus, t infigtutus,obhqui ad inediam cubui articuli flexusfedem fub cutefert ursae eum humerana ramo Ii nota-
to coicns,conmunem efformat urnam,* indicandam.
u -dxiILtris iuxta interius humeri tuber bipartit tonis posterior urna, qua pluris eafdemq; uarias i fefobolcs dif-
fundit .
Xdc Tofleriorisuena u notata rattius,qmfub ulna deorfum ad brachiale porrigitur , &paflim in conterminam ipft cuti
digcftus,foholcm offert humerana ramo, brachiale iuxta mimmum digitum confcendenti.
y V
ena in poflerioru articuli cubiti fedis cutem excurrens.
Vptatur multiplex neturum feries, in micnorts cubiti fedis cutem dsffufa , &
dem in interioris manus fedis cutem
excurrens. ^c fupenus qmdem ^ ucnam nolalmb axillaris uena ramo t mfigmto principium ducentem.
Inferius autem -îndicat propagmesujuas axillaris uenx ramus, x &
X infigimus, interna cubiti regioni offert,
q. Venularum Veneris mor.tu.ulum implicantium, cum ramo J notando eoituj.e/l namque ramus is propago illarum ut
narum, qua externam numisfedem inter pollicem indicem perreptam. &
, Vena 1 omnuum, ab axillaris ramo t mfigmto,& humerana ramo, quem h notaumus, conflata : qua per internam
cnhiti fedem, deorfum oblique radium c onfccndcns,exporrigit unae tandem radium fupergrcjfs , in exteriorem cu-
biti fedem ,
propter mferiorem ipfius rcgionem,tx currit, ramuioi quofdam m progrcjfu ad proximam ipfi cutem di-
ffergehs.
f.
Communis uena iuxta humiliorem radtjpartem.qHa brachiale rtfticituhuifio,yaut r aut a no abfimilisicuius qui-
y dati alterum crus,y infignitum,exttrnam manus fedem, pollici ac mdici fiubuBam, ipfumq; pollicem indicem ac &
t. fcdit,& ramulum t mduatum,m mtemam manus fcdcmdigcrit-Ahcrum autem crus, t mfigmtum , uerfus medium
•. anularem pottffmtum abfimutur.
Hamis externam manus fedem adeuntibus, uaria d noflris medicis imponuntur nomina: qua quum inter fcadmo- Varia «u
&
dum pugnent, pafjim fmt obuia, aliquid dc ipfis tam dicendum arbitror, hunc charaBerum indicem lubentius bar riHucb. ,
baris nominibus occupat urus,qujm orationis, qua has uenas defcrtbam,feriem Croci igitur Latiniores medici,
. &
&
m cubito manu paucas uenas proprqs nominibus appellarunt.Venam namque per brachq interiora alamq; ex- “Zfumium
current ein.ae r,aut etiam m notat am,m utroque bracl.io,quia axillam feu alam perreptat , axillarem uocauerunt: mmim*.
quemadmodum et cubiti intcriorcm,qu6ifcihcct per cubiti interiora potifiimnm exporrigatur.Verum pnuaitm dex
j
tri brachii axillarem , icc orariam uocarunt ,
quod in iecoris affcBibus illam diuidere 'oleant . Sintfiri autem brachq
axilUrujiciuria ipfit dicitur, quod in lienis morbis hanc plcrunquc aperiam. Sic rufus <l>udj*ffeu humeralis, a tn~
figiuta,/impliciter fuum nomen ohtmuit,quodpcr humerum manum feratur. m &
cubiti etiam extenor efl nuncu-
pata, quoniam cubiti exterius latus perreptat. Hippocrates in libris de udrticuht,hanc uidetur craffam ucnam rua-
eupaJfe.Quia uerd hac capitis morbis mederi creditur, etiam capitis uena uocitatur .Hamos ucro h t notatos, & &
ucnam communem, quam * notaumus,conshtucntcs,niedias uenas nuncuparunt quii fctlicet adflexus cubiti me-
dium duceremurutut quod inter cubiti exteriorem ucnam &
mtenorem efflent media.
,
b obliquo autem ipforum

duBu, obliquas quoque illas uocarunt.Commuuem (quqa mfigndur) nuncuparunt, qua ab illis ramis h I nota- &
tis eonfurgit, atque meriori exteriori cubiti uents commums eil.Tr.tter hac nomina, utxaha apud illos reperus
M fi
trabum libros leget, nominum acerni pafiim occunrcm,etdem uenx uix unquam accommodatorum.! hio au-
tem aliquid ctrtiutdc his quoque depromam, iludtoforumgratia, qui me his nominibus in Anatomc remorari fo-
lem,nongrauabor uiuictiuia interpretis nomma lue recenfrre.qua Fenpnma libri primi > doBrina quinta , Capite
quarto legmtmr.lnquo Capite -iuicenna ex propofuo brachq uenas dejeribtt,earum feriem d Calem libro tertio de
Iddminiftrandis fciiionibus,aut potius ab Onbafio petens -uduicema igitur, aut ipfius interpres , Spatularcm uoeat
humer ar ia partem,a mgulari externa ad eam ufque fedem duBam.qua humerana brachq i uti prunum fuhit qua
,
pars duobus a in noflra delineatione complztiilur.Qû autem humeralis brachio exporrigitur , illam Cephalicam,
qnafi capitis uenam nuncupat. Hac imer inferius a vf
continetur. Humerana ramum, quem i mfitgmuimus , Funem
brachq apptdat-Axillaru ipfi Jdicitur.Commusus ucro,* notasa.Tqigraiubi autem hac obliqui ad radium
fellaris
contendit, BafiUca ipfi uocatur.uiltcrum commums uena diu;fiouis,quain e notatam, y aut T ajfumlauimus , erus •
tnfigiutum,ac anuLsrem & medium quodammodo pctcns,mpoftbracbtaUsfcdc Syelen uiuicenna appellatur . Ve-
rum altas fub bule apud -drabes &
barbaros illam Syclem uoeari obfcruabis.qua iuxta brachiale a b humerana ra
mo i notato, Cr axillaris uena propagine x infignitaaonfutuitur,efl notatur, em eadem qua axillari medicoruuul-
gus nomina impomtjianc quoque SaluatdLim cr Salubrem uoeans.liuanquam rurfus commums uena ramum y no
latum, uerfus pollicis & tndiets regionem exporrcBumyd q Saluat ellam uiicent, buie eadem qua humerana nonuna
largientes.
q . ,
a86 *And. Vefalij , de corporis

Urgientes-dd hac, avitaris medicit potiffvnum Bafihca,interdum &
7 ligra siliquando
\ &
Funis brachii nuncupa-
tur.Humcraria cium ocularii &

aurts,qubdjiibcet earum parttum mfiamaatiottibut medeatur . iqjft forti biuii
nominata impifttcrcs adeo jlulti fuerim, ut cum uiniiotcle,ir ilbs jut hodie uenas,i rue redi antea p.flas, turpiter
i
in lucem fico nonunt imifimaharbitratt futtjrumcraruc ortumfub aure primum cjje. Caurum commutui ucna,etia
Media, \(r<!iana,cr Corporalis uulgodicitur.
f /E ‘TfviE ciax portio,qua partibiiifubiecore repofttts nulrimenlum ailmmi/lratur.
• rena in pinguem membrancamqt firnfiri rerus luniiMn/omerm-nasq; fedet excurrent.
6 Grandis netu, ai dextrum renem exporreda.
i Grandis uena Jmfbrumrcncmpctens.
x -propago i sena i/> dextrum reiunrt ieiuBajn pinguem renis dextri nmicam excurrens.
uu Seminalis uenafnnflra.
POj. Seminalis ucna dextra.
r ha primam implicari, uarieumq; modo eomutlui incipiunt.
Seminali::!» notaram fcdes,qua
£ /enagemeulatimdeaua in dorfatem medullam, qua Iamborum ucrtcbns continetur , ac demum ad ipfas lumborum
uertebras,ipfisq; accxmbcncci mufcnlot Cr pentoiacum digefla.
• /enacauafupra ofiiifun minum m duos truncos dtflrtbutio,u, aut inuerfo i, aut V non abftmibs.
w Hamus tranfucrftm m peritoneum &

lumborum carncs,abdommsq; mujcaloi dflnbiitui
0 HamukalH/oordnfupcrtora ofiu facri foramina mtfli.
l-‘ Smtftri truci magna illutifaper os fiterum btpartr.ton sin duos ramos diHrlbutio,q:ioru interior t notatur, exterior t.
T.T Interioris rami, quem pnotauimus,exterior propago,:» mufculos e xt inorem ilium cjjisfeiem occupantes, &m clu-
nium ensem contcrmmaiq; partes frequenti ramor.mfcrtc tranfuerfim digefla.
u Interioris rami r iufigmti interior propago, ciusq; propaginis rami humilioribus facri oflit foraminibus d:s}nbuti,y
^4- nero & 4- reliquas Isuius propaginis foboles,uu ba: parua tabella eat delineare datum
ejl , exprimunt. Torriguu-
tur autem ilU ad ani mufcidos,iufica fundum & ccruiccmimuUcnbui etiam ad humiliorem fundi uteri fedem , ip-
f ttnq; adeo ultri ccUum.

• /ena ab e xtirionramo,quemr indicatum condicit, deprompta, atque cum rei quo interioris rami f
notati coierit,
qua idpubit ofss foramen perreptat.
„ hac fide uena.pubis oflts foramen permeans, prieter alios ipfiusfurculos,ucnulam in coxendicis acetabulum porri •
gitjn< q; in tflius rtgiotuhuufculos diffeminatur.
» /ena pubis offis foramen tranfeuntis ramus, cutem ad internam femoris fedem fubiens.
X CongrejYus ditia nuper uena, cum ramo nugna m crus diflributa uena,quem i notabimus.
r
/ena ab elatiori fede exte rioris magm ithiu trunct rami t infigniti,qud is peritoneum pt rforal principium ducens, ,
qua peritorum &

abdominis mufculis cutiq; ramos offert.-quorum prae pulti fub redo abdominis mufcuh furfum
confiendit/S- fnpra umbil-ci regionem in aliquot diffedusfureulos/as rejpictt[oboles, qua huc, ubi M confidit4 ut
nafub pedoris ofe deduda pertingmt.
c Tropago ucna m crus tendentis, qua tranfuerfim ad genitalia contcrmmaiq; fides excurrit.
e Trima magna erus petentis uenapnfago,pcr interiorem femoris tlbiaq; fedem fub cute deorfum adftmnuon ufque
digitorum pedis ptrreptans.
A Tropagnis « mf ignita ramus.femoris interiora ad inguina accedent.
x Dida propaginis ramusutd interioris femoris regionis cutem uerfus exteriora digeflus.
n Tropagmtt « mftgnita ratnut,primo tibiam monentium mufcuh oblatus.
2 Dida propaginisJobolts,m anteriorem & poflerioremgenu fedes dsjpenfata.
• Hac fede propago » indicata,perfedem tibia interiorem,fub cute m nanos multiplicet ramos ; difemditur, hicq; op
portum, dum finguMcrn mittimus, aperitur.
• Hdc ad anteriorem interioris malleoli fedem nuper dida propago ducitur,atque uti cernere cfl, in pedit fuperiors
terminatur.
11
Hamm i grandi uena erui petente, in anteriorem coxendicis articuli regionem cxporrcdus,eiutq; fcdis mufculis &
cuti [obolet utcunque frequentet deriuant.
1 Hamutfcptmo nanoq; tibiam monentium mufculis, $r cuti femoris iuxta externam tpfiusfedem' fur culos deducent.
I Grandis ramus, in quintum femur monentium miifculmn digeflus.
3,4 His duabus propaginibus murcem coeuntibus uena conJhtuuur,qua inter rnufculos pofleriorem femoris fedem oc-
m
5.6. cupantes excidcns.furfum femoris cutem ramos 5 nifignitos porrigir.frmaiort practpuaq; fua portione 6 tniica-
7.7. ta,fub cute per poplitem genu veflcxum fertur,.-)- in jura culem ad calcem ufque digeritur
7 7 notata. &
8 Vtnnque ad cbaraderem 8 confj»ctturfoboles,d magna crus petente uena mufculis oblata , qui ab inferioribus fe-
moris capitibus principium fumunt.Atque ita prafens charaacr ucnam inibi notat, ubi inter commemorata nunc fi
moris capita rcptns,m duos truncos dife inditur.
9 Exterior truncus biparittionis d magna urna in poplite fada.

1 o H/mulus extcrhns trunci 9 mfigmthadgenu anteriorem exterioremq ; reg ionem fub cute exponedut.
> I Tortio exterioris trunci fecundum fibulam internafepttmi (r odaui mufculornm pedem monentium fedi oblata.
Ii Tomocxttriorit trunci, externam ttbiapcdtsq;fcdcm fub cute perreptans Ceterum ubi Irae portio externa pedisfi
13. di cxpvrrigilnr,catcrisq, pedis cutem adeuntibus uenis commifcetur, 1 3 mferiptua obtinet.
14 Merior truncus iiuiftonis,quam magna uena m poplite molitur.
1 5 Hamus interioris trma 1 4 mfigmti,per internam ttbtafcdem,uerfus pofleriora tamen magis , m furatlos diffedsa,
.
pedisq;
; *

1 6. pedisq; internum latus fub cute accedens, ubi etiam 1 6 mfcriptwn habet.
17 Beamus interioris trunci,fccundian quartum pedem moucnttum muftulum in tibiam digeflur.
1 8 Interioris trunci propago , qua mter tibia os er fibulam, uerfus anteriores tibiam amplexantes mufculos duQa , per
tranfuerfum ligamentum in anteriori tibia [ede iuxta pedem occurrens fertur,ae in mufculos finitur, digitos in exter
num latus monentes.
ip Reliquum interioris trunci,quod inter mufculos reconditum,poti interiorem malleolum inferiora pedis fubitû tau
dem m omnes digitos abfumitur.
Vratcr hanc uena caua nudam delineationem, cuius charaBcrum indici modo finem impofui, ac deinplerafque quin
tijextt er feptmi librorum figuras, huc in primis ea ffieSat,qua adtertij huius bbri calcem, uenarum arteriarumq
ftmulferiem exprimere conatus fum.Quptiefcunque igitur tn qua tuor fubfequentium Capiti interiori margine ftm-
plcx cbaraficr occurret, illum ad nudam caua delineationem referendum putato.
QVONAM PACTO VENAE CAVAE SOBOLES IN IECORIS SVBSTAN-

tia,port* uenz propaginibus comittantur,quaq; ratione ucna caua iccori eas (oboles offerat. Cap. VI.
Qjf OTl ES alicubi in interioribus marginibus feribimus, fi. cap. 6.lib. $ . nuda uena caua delmeationem,modo
qua prae cfiit,indica7rws:non enim Jemper prolixi feribendum put animus , Figurafexto Capiti libri tertij prxpofita.
R O L I X E admodum dc * uenz cauz exortu agendum e(Tc,fi quis autorum controucr Troii** *m
a tota fi de
liam in medium adferendam arbitraretur, cum pleraque Galeni loca, ipfius operibuspaf
ra Imici* -
fim interieda,tum maximi Textus dc Hippocratis &

Platonis dogmatibus liber attcltan
tur,qucm uniucrl tim huic qu*dioni,ex quonam uifccrc ucnis origo ducatur dcdicauit.Si tepuai—i.
f
enim ex propoli to eadem difccptatio mini aggredienda foret, neutiquam Galeni argu-
menta oieitanter prarterire liceret : quin lingula feorlim c(fcnt accuratifsimo (ludio e\a
liunanda,& quz uera & quz lalla ducerem, enarranda. Haudquaquam enim adeo Galeni uerbis eft acquie c*Umi *r-
fccndum , ut omnia quz illic in Aridotclc congerit, uera indubitataq; cite ducamus uti iam in fermonis xnmemede :
progrcflu,qui ucram uenz cauf fcire enarraturus cd.cuiuis reddetur obuium. quippe relicta dc uene cauz
b «D. ortu contentione, ipfius didributionem aggrediar: quam quidem b a corde aufpicarer , fi modb a maxi- fimetiferi^
ma ampiilsimaq; uenz cauz fede hanc inchoandam opinarer. Nam contra Galeni placitum , in Aridote- p,*,*on »m
licz fententiz robur, uelimus nolimus, nobis quantumuis etiam ringentibus, fatendum erit , uenz cauz e • ****
P*dtdi£U.
ad dextrum cordis linum pertinet, multo d amplius e(Tc,auam uenz cauz corporis am-
6C
plitudincm, quacunque etiam cx parte hanc metiendam duxeris. Deinde fubfequcns Caput commentum
d Dem —
pb»i «>m Galeni falfum cfTc docebit, quo cauam,qua iccoris gibbo committitur , ampiifsimam efle adruit quodq; :
illam datim ab exortu in duos truncos, c arteriz magnz modo findi , ac unum fuperiora petere , alterum
ucr ° ^ corûm cx pbcari , & podmodum ex illis truncis cum qui deorfum (ccundum lumborum uertebras
c dnUdiler
ia i at Vei fertur, grandiorem efle tradit.undc etiam ilico in Galenum propria ipfius iacula , quz cx fontium fluuio-
rumq; au&ibus & arborum radicibus tanta indudria & callide texuit, repellenda ucniunt . Eodem modo
‘
D.
f Hiero*- Galeni dogma prorfus cd rcfpucndum , quo uenam cauam cx corde prodire inficiatur: f qu6d illic non
for i fibk finulitcr,ut magna arteria, enafeatur hoc cd , qubd mox ab ortu in duos truncos non diuidatur , fed redi
:
‘*
Q
xfamra 6.
\ fecundum cordis latus ducatur. Primum enim, ut falfum^cdidcdionisprofcflori indignifsimum cd,Ga-
leni axioma, quo uenam c iccoris gibbo pronatam, in duos triicos, perinde ac magnam arteriam, partiri af
Vnm/fofla firmat ita etiam non fua demondratiua methodo concludit, hac occafione cauam a corde no onri, quod
:
hame friem
fecundum cordis latus porrigatur . Nam fi quis arterizortum attenti cxaminaucrit , animaduertet
Profcdo , illam £ cordis ba(is medio , tanquam cx ipfius centro cnafci ac proinde (i arteriz pars aliqua :
* deorfum ducenda fuerit non ita multo pod ortum arteriam ncccfTarib diuidiopomiiflc. Venam autem,
quz cx cordis bafis latere f utpotc uas mollius quam arteria ) fecundum A ridotclis lentendam cnafccrc-
tur, duos truncos datim ab ipfo ortu difcindi:quum citra diuifioncm peropportune furfum
no oportuit in
deorfumq; repere pofsit»illaq; diuifio inrafium fieret ,prztcrquim quod prorfus eflet inartificiofa. Nam fi
hinc prodiens ucna,artcria modo bifurcaretur , primum ipfius origo & caudex aliquoufquc in dextram
thoracis fedem omnino proreperet, ac inde tadcni diuideretur, *
HAC fipum finxi cama feriem , amam neetffa • denuo finidrorfum deberent duci: (i mo
eiusq; diuilionis trunci ,• *
wio mobretmr.fi aao prmctpio alujaoaftfae pro+rrdi*

do uerfus corporis medium (ut nunc fit) cauz panes porrigi dc-
t* enatajn dnot imuei eordu dextram Utatdt-
feiadetetmr. Qn* amtem Ke Galeat argumentum fo~
buiflent. Accedit huc Galeni argumcntum,nunquam non gra-
tiei ai ipfo repetit» , & kafltaat opt m* demouftra uifsimc ab ipfo rcfumptum:Si cor ucnaru cflTct principium, om-
Uoati loto haittam, at nes ucnas ncccflarib oponuid*c ad corpcrtingerc , uti fanc ad ie
tmrattmt ebfrmet, toafer
cur pmingunt. quali uerb g arterialis ucna ad iccurnon minus,
. i en abonotfextt bbri ,&fe
quam h portz ucna ad cor,acccdcrct: quamuis interim ramulos
"f. non paucos uenz ponz cum cauz uenz propaginibus iniccorc
b fi.ta.f.
‘4"™ ?***.
& ettam tau ita uniri uideamus, perinde ac fi caua ucna quis no immeritb por
antmodaer-
fijmr* : mi
tz uenz cotinuam efle , hacq; ratione etiam ponz uenam cordi
t*i, fM ilitm citra di mi
communicari aflcrcrct, fccus nimirum, quam anerialis ucna ad
fieuem *Smt obbqaari
ortaorit. at t* dextro iccur pertingit. At fi forte Galeni Icntcntiz fuflfagaturi contcn
•f
dotfi Utero ad tffiat modiam taadem pertingeret . derimus, arterialem uenam ob id ad iccur no pertinere, quod ar
teri*
a8 8 -dnd. Pefalij , de corporis
terix condet corpore : concedamus rurfus oportet ,
1
uenalcm arteriam uenx corpore cffbrmart» k atqi *
ab illa finidri cordis finus fede principium pctcrc,a qua caua e dextro cordis finu nafeitur . Adde & hanc j*' c .
non fecus ab origine, citra unius caudicis aiiquoufquc productionem & inceflum, in dextram pulmonis fe
dem & in finidram duci, quam caua Turium ac deorfum a corde fcrtur.ac dcin adijcc, ucnam arterialem ali nm e 6/i
quandiu unum caudicem ab ortu feruare, ac podea in duos truncos diuidi perinde fane ac magnam arte- z» rf »
:
nam, qux fim iliter ut ucna illa arterialis e cordis bafis medio pronafeitur . quod fane Galeni etiam anato-
mici argumenti roburodendit, quo conatur docere, uenam cauam ancrix magnx modo dcbuiflcdiuidi, ^
fiiLla a corde, no autem a iccorc initium duceret. Quod ucroad Galeni rationem fpc&at, ucnas omnes ad e.
cor, perinde ac ad iccur, non pertinere afferentem , aliquid fan£ de 1 umbilici ucna in medium adferrem,
1
fi ucnam in humano fatu

examinaffem , qux in canum fatibus ab umbilici ucna, maiori fua portione ic- f '
cur petente , in mefenterium ac lumbos dirigitur . hxc namque doceret , umbilici ucnam non debuifle in
cor inferi, ctiamfi cor ucnarum datucrcturinitiu,pr*cipuc quum umbilici
m artcrixnonincorcdTcnt: m t \<Mp,
fed fat ipfis fucrit,magnx arterix illic continuas cualifTc,ubi hxc in crura cft deducenda . Pari quoque oc^
•• *> H
cafionc , de primo in fixtus generatione organo nihil dico quandoquidem ctfi exterorum Anatomico
:
rum inuiccm,fibiq; met ipfis pugnantium decreta facile in multis improbare rcfcllcrcq; queam , nihilomi-
nus quo mihi ipll undique fanum ac indubitatum uideretur,nihil adtcrrcm, adeo de fatus formatione, cor
disq; mcherculc ufu prarcipua qu.rdam mihi funt obfcura,& dubijs plena. Verum irrefutabilis illa (utGa-
lenus inquit) demondratio.quam in Aridotclcm de animalibus dextro cordis finii dedituris contexit, mi
nime cfncax cd quandoquidem illis animalibus caua ucna unico cordis finui cum in modum tunc com-
:
mittitur, ut in alijs dextro finui, quum A: his animalibus fanguis a iccorc ad cor, arteriarum faltem nomine
(ctiamfi non pulmonis occafionc) diffundatur. Et quis obfccro eo ucnit dupiditatis , ut Aridotclcm caul
ucnam ciufmodi animalibus ex dextro ucncriculo,quemnon habent, exoriri uoluidc , cum Galeno dicat:
& non cognofcat, Aridotclcm aliud orationis genus de animalibus pulmone deditutis, quam de illis qux
hoc non priuantur,indituturum fuiffc ? Ad hxc , quis ucl pcrfun&onc in diflc&ionibus ueriatus ambigit»
argumentum quod a n membranulis ucnx caux orificio prxfc&is ducitur, perucnalisartcrix ° menv 2*
branas dilui polfc ? Neque fat fit io, quid de auium ucnx caux didributione Galenus com minifcatur,quum 0 ffo.li,
nihil peculiare in uenx caux feri e in illisobferuem nifi quod iccur duabus fibris fcu lobis ipfis priuatim 6 ejf.
:
condituatur,a quibus fi caua principium ducit, profc&o ancrix magnx ritu ab origine in duos truncos no
diuiditur. Infuper Galeno, quum cauam a corde non oriri aifcrit,co quod ancrix modo no pullet, animad
uertenda ucncrat ancrialis ucnx ac ucnalis itidem arterix natura. Pariter quando obijeit, cor fanguifica-
tionis uim iccori per cauam non offcnc,qu6d illa coriacea fit, ipfi expendendum erat , quam breue inter-
uallum inter cor & iccur cofidat: & quo pa&o ipfc in quano libro de Panium ufu, toti ucnx ponx fimguifi
cationis facultatem, iccoris uirtuti fimillimam tribuent. Cuius uenx didributionis feriem Anatomici a ie-
corc incapcrunt rcccnfcrc,non autem ab intedinis & ucntriculo, a quibus confe&um ex cibo & potu fuc-
cum in iccur diducit : qui quum ex ipfo fanguis, urina & bilis, lienemq; petens recrementum , confurgant,
neutiquam proportione illi rcfpodet (anguini, qui per portx ucnam rcmcans,illis quibus hxc committitur
panibus alimentum fuppedit at. Adeo, ut plan£ rhetoricum fit argumentum, quoa Galenus a qUorundam
enarranda dc(criptionibus,concra Aridotclcm colligit . Sed ne hic Ga-
Vm r«M Anatomicorum in uenarum ferie
J.prtbmtto- leni difie&ionis,atquc adeo totius mcdicinx principis placita uilipendere, ac feriatim ipfius argumenta re
mi defert— fcllcrc uidcar,a iccorc feriem ucnf caux iam aufpicabor,quod ab hoc fanguinem in cauam dcnuari,autfal
fti 0 ni 4 it-
tem ex ponx propaginibus in cauf foboles aflumi adhuc credam: ctfi cauxonum hinc dTc, non ita annua»
iere imifti
neq; quicquam a me de ipfius origine affertum uclim,quicquid etiam cafu mihi inter feribedum exciderit:
ne hircofis quibufda medicis calumniandi anfan ipfc fuggeram,qui non nifi huius generis nugas moratur»
& odium inierim ac mufculorum cognitionem, & uaiorum reliquam feriem , unquam ad iplos nihil peni
nentem, rcijciunt. Verum & ideo de cauf principio ex iccorc nihil abfolutius fubijciam,qubd iccur mini po
lius e ucnis,quf ipfi intexuntur, quam ucnas ab ipfo,ucl etiam in prima fatus conformationc,origincm du
cerc uideatur. Aliud enim nihil in quinto libro iccur effe audies, quam uenularum infinitam fobolcm , cui
concretus fanguis (qui propria iecoris cd fubdantia ) obnafeitur : quum interim ucnf caux P os ad cor
p jfc.ti.
pertinensdi mile prorfus fit magnx arterie , & ucnalis arterif ,ancrialisq; ucnf orificijs quf a corde cnafci»
:
* e, e» e.
nemo fane mentis inliciari poted. Cfterum quemadmodum ( ne forte rurfus alio excurrat oratio ) ab ex- *tr,iuim -
tremis iecoris partibus, orbiculatim ex ipfius concaua fede, S exiguas uenularum propagines, paulathn ad ***" **•"
tertftrm
iccoris medium uerfus poderiora contendentes , inuiccm coire , maioresq; ucnas conditucrc diximus : 6c * *
'"fl
deinde ex maioribus illis rurfus grandiores tantifpcr effici, quoufquc omnes illf fobolcs in ucnf portf cau- ub.6.
diccmfiniat: r pari etiam rationc>adconcaufuenf generationem (ut ita modo loquar) ex fummis orbi- q
cularibusq; iccoris finibus,in gibba ipfius fede , innumerx uenularum propagines exoriuntur, qux fcnfim A A A« *
ucrlus medium poderioris fcdis iecoris prorepentes , in infigniores ucnas cocum : atque hf rurfus in am-
^
pliorcs cb ufquc colligunt ur, donec tandem in clariori iccons parte, cius regionis que aextram dorli fedem B.
rclpicit, in unam congrediantur * ucnam, quf ab infigni amplitudine Grfcis uocatur mukm & inter s B»{.
dum (quemadmodum & porte ucna) r»A»^«i<i,dcuidc & Ar«n*«: Latinis ucro caua, magna, & iccoraria, ra-
rius autem caudicis ucna nuncnpatur.Huius ucnf rami, per iccoris corpus exporre&i,porte ramis * incum
t
bunt, &utriufquc ucnc ramulorum extrema ofculis inter fe conniucnt , A multis locis congredi conti- jziia
nuariq; iam diliccantibus apparent . Ipfc autem ramorum in ucnf cauf caudicem extremus coitus & con- i» T.
gicdus , non in medio gibbi iccoris perficitur, ut Anatomicorum uulgus ridicule arbitratur : (cd , ut iam
prius
i
,
t . .
Humanifabrica. Ltber 111. 289

Trafmt figura tiocerijgibbum.poTIrritrrmj. ipfiutfeiem comtuon- prius admonui, in ca iccoris parte, t|ux dorfi dextro Ia
A quidem
firat.at
teri proxima cft.adch fane, ut nihil prorfus fubftantif
&A tuditant tU
Iiertm gibbi regi» iccoris , ucn* cau* parti , qua dorfum
toti pofteriori
mem,frpt»trauf- fpcftat, obduci ccrnatur.Ncijuc rarius, ctfi Caleno tc
merfe uerfut ante-
omnibus difledtionum profcflbrib. aliter uifum iit.ue Im quater»
riora tomteimiml.
n* cau* rami , ex iccore procedentes cauam in eum nt/ii» ca-
B utri & B regi» ,
modum confticuunt, quo radices ad arboris caudice ma taudet

mem humiliorem .
tenfjiat.ra
C MMMM/Uri pertinere colligiq; confpicimus. Nam cau* ramice fi
•ncij pri-
molatur qua hac
, ucnam perportemIcriorem iccoris fcdcm,rcda quodam- mum ;refe
t
frptum permeat ,
modo deorfum porredam > & duntaxat iccoris cuida rat.
r,
^ ifftj; ram*iexpor
njil. DWE./-
p. {Uil*Lt.l
4M r«w
finuiinnatam ingrcdcrcntur,ipfi continuantur . Sunt
autem hi u duo infigniores rami, propter iccoris ela-
utar. anteriorem cau* fedem, no autem latera, aut
tiora, in
M Jurumnu pni.K.Um infimat. CMttri pofteriorem fcdcm,fubingrcdicntcs,&ncutiquam ca
dura flem alii quamm ai prafeut
praft Caput referuntur
ucn* cau* amplitudine comparandi . imo fi non ni-
mis anxie in Galeni uerba mccum iuraucris ,
procul-
H* figura urna <aua portionem otnJiifubqtit, poflrritri ieterit dubio a fleres, ucnam cauam i corde deorfum per icco
feii exp»rrtflam,tjuam louga fefliene fecundum poflrriortm urna
ris pofleriora ferri, atque ab huius anteriori fede duas
feiem infla Aiflet ut,at Aetm difleudi+t propaginum foramina, qua
tama in tetur diffundit *ut qua tamam touflttuuut, in tenjfieflntm ua infignes ucnas pullularc,numcrofa ferie in iecoris fub
miret. At utrunqua A ,
pr»- ftantiam diflulas, port*q; ucn* ramulis continuatas
paginii.ijua 4 ta»a iu dex- Pr*tcr has infuper ucnas , qu* a caua iccori offerun-
tram tactrit ftdtm diflimi-
tur , in reliquo ipflus per uifccris pofleriora dcfcenfu
matur.erifitium t&iffam
ieuoque propaginem notat. (qui fane brcuifsimus cft) * paruulos etiam fpedabis
B utro B propagine iu-
c*r ramulos, ab anteriori cau* fede etiam in iccoris fub-
ditant, qua per finifiram ie ftantiam excurrentes, &
in omnibus hominibus nu-
mritfeiem /porgitur C au
mero ncutiquam pares. Atque h*c omnia hominem
tem et C paruatfobolet m-
accurate fccanti,adco funt obuia, ut nullus nunc ue-
,
qua mori etiam a
•ana, prater Auxi maaimat n* cau* feriem fpedans, non multo magis probaue-
frtpagintt. AiJfauAuntur . rit hanc, quod ad feriem attinet, oportere a corde pri-
" “
Mthol enim imtrrtffe utlim.
Utlnleuii
mum dclcribi,ac demum ipflus ad fuperiora inferio»
tu prapaginei hai, &
fobeles, a iteort matat,tauam tBnfitoert.au ductum cnarrari.Scd quum fanguinem, qui in ca
raq;
a tona in ieterit fubJfantiam dijfufatefle Auam Ceterum Deama .
tueua friet metatur^ma uapafsim continetur, a iccore confici, cum Galeno

batfrptum permeat , ipfif ramet irpronut.
adhuc arbitramur, ucn* cau* ramorum diftributio-
nem a iccore quodammodo cum ipfo aufpicati fumus,dcinccps eam uenz panem deferipturi qu* fupra ,
iccur conflft it.
EI VS VENAE CAVAE PARTIS, QVAE SVPRA IECVR CONSISTIT,

diflributionis feries. Caput VII.
I A V D QV A QV A M Galeno fatis fiiit , nefao quam uerum uen* cau* ortum ieco ii
1
re cominifci : ab Ariflotclis placito ucrius, magisq; cx merito declinare uiderctur,
ac,ut
fingere, ucnam cauam mox a fuo c iecoris gibbo progroui , in duos truncos, arteri* ma-
gnx modo bipartiri ,unumq; ad fuperiora corporis, alterum ucro ad inferiora duci : quin
tmb , ut etiam probarct,fanguincm in corde no generari , adijccrc non cft ucritus, tnm
cum qui fuperiora petit, multo Aridiorem efl*c, minusq; amplum illo qui deorfum por-
tr ~ 1 j: — J ““ J! * TT - — !
i ncutiquam confo
Caua par-
im , anguftiorem illa ui-

,
•
diflccandum obferuari au quafui
r
uelim.Nam fi quis obiter fedioni fludium impendat, & iccur,aut cor, aut aliud membrum inter fccandum iotor» teafi
moucnsjplus fanguinis in ucn* pancm,uencbris lumborum exporredam , quam in illam qu$ fupra iccur
•
habetur, propulcrit,is fane Galeni fentetiz fubfcribct :at fi uicilsim cx hac uen* pane fanguinem compref
fum,in illam furfum duxcrit,lcui opera Galeno non amplius aflcntictur . Quum ucro h*c fcdione confla
bunt,conduxcrit Galeni rationem prclsius expendere, qua conficit,afccndentem ucn* pane multo opor-
tere minorem efle defccndcntc,quod h^c fcilicet plures quam illapartes enutriat. Nam fi ifla Galeni ratio
uera cft, etiam citra fcdioncm ipfius commentu nulli non innotcfcct : quandoquidem afccndens pars plus
fanguinis,contra Galeni dogma, quam inferior, quf lumborum uertebris exporrigitur, rcquirit.unac etiam
mox inferendum cft, hanc partem illa anguftiorem merito oportuifTc confici Primum enim neque bilis
A : — r~ * * ’*
;la, neque ucntriculus,ncauc inteflina, neque omentum,ncquc mefcntcrium,neq; lien, ramulum ali-
tieficula,r
.
:
quem a cana aflumum,bzcq; fub iccore collocantur. Verum foli renes, altera ucfica tcftes & crura Sc in- , ,
terior abdominis pars,ab ea qu* defeendit cau* parte fanguinem adipifeuntur. Ab afccndcntc uero,fcpcu
tranfucrfum,& uniuerfus thorax , & fuperior abdominis fedes ad um bilicum ufquc alitur nam & thoracis .
:
f, p. panem iccori proximam ad fecundam ufque lumborum ucncbram pcnincntein a c ucna coniugisex-
, ,
pene nutrimentum obtinere audies, deinde brachia, collum, & caput uniucrfum , ab afccndcntc ucn* por-
Bb uone
^
190 aAnd. Vefialij , de corporis

tione alimentum aflumunt. ut taceam ntinc {anguinis copiam, in cerebrum tot ucnis fciturientcm , Si eam
que in cor defertur, non fo!um cordis & pulmonis, omnium maximi uifccris nomine , uerum &
omnium ar
teriarum,quas fanguinc ad ror delato impleri credimus. Sed quorfum fpcdat,eiufmodi rationes, ut Gale-
ni placitum fubuertatur, colligere ? quum fcdio iam admonitis ftudiofis abunde non hoc (olum infirmet»
& &
uerum aiia,quz in ipfius libris, de Hippocratis Plaronis decretis leguntur, qudm plurima, a medicis»
propter fccandi imperitiam, & nimia quam autoribus damus fidc,tanquam Apollinis oracula, libenter con
cella. Caterum nunc tandem tempcftiuu fucrit,cauxucnx
d partis fupra iccur confiftcntis ueram fcricra d B.
aliquoufquc perfequi ac poftmodu, ubi fermo a Galeni fentetia difTcnfcrit ( ne plus xquo ipfius autorita-
:
Cntfrr tem {pernere uideamur) adijcerc.| Vena itaque caua neruofam fepti tranfuerfi partem in dextro ipfius late-
frptmm ni
foramine e permeat, una etiam cordis f inuolucrum perforans, ac fepto g duas non uulga- e 7**ff
re, peculiari *
fitmt, *tip~
fius inftptm
TMWt.
Cnuia procedens, finiftro ipfius latere k adaperitur, atque in peri.
bafis latus
cerdii dex-
dextrum cordis finum pcrtinct:non quidem, ut Anatomicorum fex fcribit,aliqua propagine, aut ramo quo ( ifis-M
trum finum *>. E. F,
adapertio .
piam, uerum dunraxat foramine quodam , fcu fcifsionc tam ampla , quanta ex uenz cauz partis fub corde
confiftcntis, &
eius que mox fupra cor habetur , amplitudinibus in unum circulum dedu&is , confurgcrct. gcddnrt
Cordi i hj- Anteriori cauz ucnz f*cdi hic dextra cordis auricula conafcitur.A pofteriori uero cauz ad cor connexus
1
1
fim < fede, m infignis uena promitur,quz fecundum cordis poftcriora&finiftrum latus antrorfum ita porrigi- b ifi&6
tur,ut cordis bafim coronz modo fuccingat , ac ab inferiori ipfius fede n ramos deorfum ad cordis ufauc
^
mucronem difpcrgat: quorum prxcipuilunt, qui cordis fubftantiam illic petunt, ubi hzc cft 0 crafsilsi-
ma.undc etiam frequentiores uena finiftro cordis latcri,& ubi finum ipfius feptum confiftit, fparfas cerni- k*D .&y
mus. Hzc uena interdum gemina uifitur, grandiori quidem a pofteriori fede orifici; cauz initium duccn- fife.ktfC»
te, minori uero ab anteriori fede. Vena caua, a cordis bafi furfumafccnfura,cordisinuolucrum perforat :&
uerfus corporis medium fcnfim duda,multoq; quam fub corde gracilior, magnx arteriz P innititur non fJMA V
autem magis rctrorfum repens, uertebrarum corporibus infidct,ut quz a ftomacho occupantur ,cui rurfus, j fcM.
j
1
afpcra incumbit arteria, & huic non infima magnz arteria propago, cui ultimo caua inftemitur.adeo fani 6 b.
rtw»£!J r r
ut quum caua tantum a uertebris diftet, mirabili artificio illis uena fuerit offerenda , quz ipfis coftisd; fan m 7
portem me 1
guinem fubminiftrarct.Qiium enim feptum tranfuerfum impedimento fit, quo minus caua, S ubi fub ic
mx «ducit
pontum.
core exporrigitur, ac renibus fobolcs diipcnfat, uertebris ac coftis propagines tribuere queat: &
deinde, „
quum cordis bafis adeo a uertebris cleuetur,& uafa in pulmonem diftufa,cauam a uerrebris ita fublcucnt, 6 e,e.
ut etiam hinc ad ipfas caua nullos deriuare queat ramosrrcrum Onifex ab illa r magnam eduxit propagi 0
ncm,poftquam cordis inuolucrum tranfeendit, atque pulmonis dextra: partis cum finiftra * connexum
fupcrauit,ipfaq; dorfo propinquius quam antea accedit.Hzc propago, fcu uena, a dextro cauz latere pro- Hêt^fi.
nata, deorfum ad quartz propemodum thoracis ucrtcbrz corpus contorquctur:& decliuis fecundum acx-
trum uertebrarum latus porrcda,fuo 1 fine una cum magna arteria, u fub fepto tranfuerfo ad aliquot uf
que lumborum uertebras pertingit. Hzc ucna,caux uiccm toto progreflu gerit , quo ipfius caudex uerte-
^
bras ita * atque in lumborum regione nequiuit contingere, ac gcniculatim ramos ad uertebras, ipfasq; a- r ,, j.
q
deo dorfi partes offerre. Merito igitur caua hanc ucnam a fetam grandem deprompfit, y utarteriz ma- r f.f •*.
gnx ritu utrinque ad coftarum imcrualla z ramos geminare pofict,quos quidem a lateribus non diffudit, f/X*
iedex 4 media regione pofterioris ipfius fcdis,quz uertebris innititur.Quia uero coniugcpriuatur, neq;
,
in altero latere parem afeifeit a caua propagine m,Grxci eam nos uena abfquc comuge , 8c paris ex- fiJjji.1
pertem nominamus.Oritur autem potius a dextro cauz latere, quam a finiftro : quod fecundum dextram t infimom
dorfi fedem explicari debuit, finiftra nimirum fede, & media quodammodo a magna arteria dignifsimo e.
organo occupandis. Ab anteriori etiam cauz fede non cnafcitunnc fruftra tunc longiori dudu , quam mo u 7 ^’ m
do, uerfus dextrum rcficdi,itaq; fpinam accedere deberet. A pofteriori quoque principium fumere nequi- “ Xfi.n
uit,quod hzc fcdesalijs incumbat organis, quodq; hinc uenam coniugis expertem dextrorfum magis de- r q^»»
duci, quam nunc,opoituifict. Ab hac igitur uena utrinque gcniculatim pullulant propagincs,fingulf ad no
uem coftarum inferiorum fingula intcrualla perreptantes, quz in uerarum quidem coftarum interuallis ad 7
eam ufquc b fedem contendunt, ubi hz in cartilaginem degencrant:in fpuriarum uero coftarum intcrual ^
lis, etiam in anteriora magis abdominis, quam intcrualla pertinent, propagines hz pertingunt , abdominis z ’c,c.
mulculis etiam c implicicz.In ipfo autem per coftarum intcrualla progrefiu ramulos diffundunt, qui in a « duf'+
mufculos illi thoracis fcdi,quam ipfzpcrrcptant,incumbcntes,difpcrguntur.Przterea ab hac fine pari uc- «
na,ad omnes fecundum quas deducitur ucrtebras»foboksouzdam pertinent, quz in ucncbrarum corpo-
raA dorfalcm medullam, & in mufculos his fcdibus accumoentcs excurrunt . lufupcr <1 membranis tho-
raccm intcrfepicntibus,qua illz dorfo continuantur,ab hac uena furculi ctian*offcruntur . Deinde non b 1.
obaudiendum cft,ab hac uena, quum primum ab ortu uertebras contingit,fubinde ramum quoque educi:
A
cumq; in tenues propagines diuilum, etiam fui lateris fuperiores coftas adire , atque inibi in membranam ^ *
^
coftas fuccingcntcm numerofis,fcd gracilibus furculis diftribui. atque hi non feriatim ac reda fecundum e E>
coftx du&um fenintur, quemadmodum propagines inferioribus coftis digcftz , uerum errabundo incefTu f tfig.B.
VflMWM excurrunt. Atque id adeo frequenter in hominibus (quod his fcilicct multo breuior thorax, quam quadru- <1 H.M
pari «aren- pedibus, a Natura datus fit) anno in publica fcdione, uiro & item mulieri omnes tho
u(uucnit,ut przfcnti
ti tfiant .
racis coftas ucnz fine pari propaginibus enutriri, hic Patauij uidcrimus.Et Bononiz etiam (ut priuatas fi-
leam fcdioncs) quum primum illic difledtioni przcfTem,atq; de ucnz fcdionc in laterali morbo fatis per-
tinaciter
1 -
Humani fabrica Liber 111. 29

tinacirer contenderetur, una eademq; lectione tria nobis obtigerunt" hominum cadaucra , quibus omnes
thoracis codas huius ucnx ramis enutriri, nemo ex tanto eruditorum uirorum ccetu inficiari potuit. Atque
ut id fubindcobfcruatur,ita fanc interdum hanc fine pari ucnam. quum ad nonam fcr£ thoracis pertingit
uertcbram,in duos truncos diuidi ccrncs:quorum unus quidem dextri lateris collarum radicibus, alter au-
tem linllri exporrigi tur,fuiq; lateris codis, qua prorepit, ramos offert. Interdum uero a finidro ucnar pari
e f*tp.fi, carentis latere, in eadem propemodum regione, grandem ucnam pronafei obferuabis, c illi ramo prorfus
3 4Al* limilcm,qui a portx ucna inferiorem omenti membranam adeuntium facili maximus ed Harc enim ubi .
primum tranfuerfim uertebrx illius, cui exporrigitur, corpus tranfccndit,in duos ramos diffunditur quo- :
rum alter furium, alterdeorfum fecundum codarum radices fertur ac ,
DmIu fuarum codarum intcruallis propagines dcriuat.Nonfccus fanc, qua:n

hil figuris
fi Natura aliquando maluiffet, unum gradcin ramum a dextro latere hic
gemina 1 ne
na fati ca- ad finidrum porrigi, quam fuper fingulas uertebras unum tenuem graci-
rentis fe- lemq; ramulum ferri. Adco,ut mihi etiam pcrfuafum fit (quamuis id nu-
riet exprtf quam uiderim) interdum a finidro caux caudicis latere, ubi iugulu con-
fimnt , f** tingit, uenain depromi, qu* fecundum finidrum uertebrarum latus dc-
ab iUa va-
cliuis duda,fini(tris codis ramos offerat, illa quam fine pari ucnam nun-
riant , <\*i
integra ue cupamus, dextras codas duntaxat alente. Atque huiufmodi ucnx ortum
na cana de non tantum a iugulo primumjpofle fieri, fed paulo inferius, etiam agnus
linea ue ne attcdatur,in quo tale aliquid fcmel obfcruaui. Verum ciufmodi non ni-
Ne
decanit.
fi rarifsim£ occurrcntcsucnarum feries, A natomes dudiofo non aliter ex
Ut antrm
hicA na- pendendas putaucrim,quam fi interdum fextus in manu digitus, aliud ve
na fine pa- mondniofum fc fpeclandu offerret. Adeo, ut fi quando in publicis fc&io
rs trinum, nibus harc obfcruo.ea tanqua non effent, tacite prxtcrcam, ne artis cadi
btffintra-
dati inomnibus corporibus harc obferuari arbitrentur. Idq; tanto , non
• '
sn fini(Ira
infc&ionibus foltim,fcd modo in abfoluti hominis hidoriapcrfcquen-
in da, faciendum duxi dudiofius,quanto ipfosmondruofa illa macis admi
IAM, hi,
—
Jnflrni
f1
,
non femel didici. Porro iam fermoni adijeienaum ed,

rari, experientia
6lihri J .4
mihihadenusin homine nihil cifc prxtermiflum: uti fanc arbitrabitur,
qui Galeni placita fcdulo euoluens, primum a me quintam pulmonis fi
« " f”"'’
m "f' bramfculoDumrcquirct,quocauain interuallo inter feptum tranfticr-
Um Uri
fum& cordis inuolucrum,cx Galeni fententia fuffulciretur.Quippequu
MMlUr.. +"JV
raMpunat
Ube. 7. de
Admi. fed.
hunc lobum Galenus in fimijs reperiifirt, ofeitatix alios diffedionis pro
cana » ena
condicit
ceres arguit,quafi illum ignoraffcntuiti fanc & Galenum is laterer, fi ho-
partionem. minum cadaucra potius cum quam fiinianim fccarc aggreffus fuif-
illis,
fct.Quum enim in homine nullum fit interuaUum du&us ucnar caux a

fepto in cordis inuolucnim , fedhxeduo limul connata, una fcmclquc perforentur , nullus fanc pul-
monis lobus hie confidere poted,qui in illo interuallo ucnam fudincrct. ]n caudatis uerb fimijs, te
magis adhuc in canibus amplum occurrit interuaUum, inter feptum tranfuerfum, & inuolucri cordis
,
mucronem ac hic inter membranas thoracem tntcrfcpichtcs, inane uacuum ve ed fpacium per quod
:
,
, fibi fubdratum
caua prorepit habens pulmonis lobum quo is caux caudex mirabili Naturx beneficio
,
tanquam manu apprehenditur & fuffiilcitur. Proinde quando Galeni deferiptionem canibus , nodram Libr.6.de
flanti,, h.
autem hominibus confcreSjUtranqucucramcfTcfatcberc.Vcrum Galeni fententia nufquam non a caua, de Sed. ne
priufquamadcorpertingat,uenasinmcmbranasthoraccmintcrcipicntes, deduci ac didribui docens, na.hb.7de
( illis ramis, quos a iugulo ad has ferri
f i.» fiJi. ucriuti parcif.quum hx membranx ucnas affumant,partim ab aude A luunt,
4KK. q. dics,partim a uena fine pari. Cana autem , quum ad cor fertur , intcrfcpicntcs thoracis cani tat em mem- et i Come
tanorn i»
branas ne contingit quidemrtantum abed ut ramulos ipiis ita tenues , ut in illas digeri debent ,priuatim Hippeer. de
offerat. Prxtcrca alius, Galenum in libro de Venarum fcdionc prebe affccutus, mirabitur, qui,priufiiuam \U}m rat»
caua datim atque in cor pertingit, 9 ucnam arterialem in pulmo- in morbis
6 g u caux fupra corprogrcffum attingerem, a
6 1 tfijC, nem porrigi, non aicripfcrim quum interim illud Galeni fit dogma . quod quam ucritati confcntiat , ipfa aenus.
,
:
D. ualorum uicinia arguit.quippc quum nihil ab alio pronafei ucre dicamus , ntfi id ei fit contiguum , aut fal-
cem attiguum, arterialem ucnam a caua principim ducere, ncutiquam quis alteret. Prxtcrquam enim qubd
h tfiaap. artcrialis uena icxtuplo crafsion condat h corporc,quam caua, illa hanc non contingit, & non mediocris
1* c'
cordis fubdantix portio inter caux orificij elatiorem f edem, te dextram orificij artcrialis uenx, intercedit.
Dcin arterialis uenx orificium non minus in cordis dextrum finum , quam orificium cane orbiculatim libe
nimq; pertingit : nihilq; minus apparet, quam fobolcs aliqua, a caua ad arterialem produda Vnde etiam .
hzc,quia propriam obtinet circunfcriptioncm,non minus priuatim,quam caua ucnit pertradanda . Dcin
quis forfan me culpabit, quod coronalem ucnam dixerim effe (uti ejuoque profedo ex>dit,)infigncm:quum
in libro de Venarum arteriaramq; fcdionc Galenus illam fcripfentelk exiguam uti contra in feptimo li-
:
Caleni de
bro de Adminidrandis fedionibus,hanc perpetub geminam reperiri tradidit. Huc accedit Galeni, de ue-
nema fine
nx pari carentis principio, fibi non condans lententia Primum enim in commentario decimo fecundi li-
.
psri ertn it
bri in Hippocratem de Vidus ratione morborum acutoru.fibijpliiter pugnat.nain in initio fermonis de uc t entia.
nx caux per thoraef didributionc,umucrlim inquit ucnam odo inferiores codas enutrientem, a caua pro
iufci>amcaquam ad cor pertingat. Mox fubijcit,inquibufdam animalibus lupra cor hanc a caua depromi?
B b 1
Digitized b;
fi.ltb.
f
»
K 6m*f. Humatifabrtca Liber III.

29i
ui . 4. M glneslextra thoracis cauitatcm ad mufculos codis indratos excidere relatum efti fic quoque
*U rtM a ucnis ad car
mufiuLm tilaginum inccrualladiircminatis.ramuli notatu digniun mufculos pedori incumbentes, ipfasqj adeo ma
f mfirmiii millas propagantur, ft modo ad has a ucnis pedoris ofsi exponcdisdurculi dcriucntur Porrbquod ex uc-
.
frtfUbn.
nis fub pedoris ofTc deductis y reliquum adhuc ed, ad latus mucronate cartilaginis
X M. deorfum in carno-
a r. fam redorum abdominis mufculorum partem didribuitur.Venar enim c thoracis cauitatc
prolapfx.fub r*
b-Ar. dis mufculis ad mediam ufque abdominis fedem feruntur, ramulos quofdam in proximas partes
utrinque
c i fi. Itb. tranfmittcntcsrquorum prxeipuus ad abdominis cutem fubit,atque oblique
fecundum coltarum cartilagi
6q. num terminos propagatus, in gracillimas Sc capillorum modo fubtiles ucnulas cedat . Ceterum inlignio-
<1 i fi.ltb.
res uenarum rami.lub redis mufculis exporrcdi,in plurcs furculos 1 fupra umbilici fedem
6 P.P. terminantur,
e F. qui redorum abdominis mufculorum fubdantix implexi, a illarum uenarum terminos finesq;
fpcdantl
f i 8 /f.M. quas in fcrmonisprogreiru.abimofurfum fub redis mufculis confccndcre audies. Harum uenarum
fub
«4 M. 7 pedoris olfc reptantium origine, ex anteriori mediaq; in iugulo bifurcationis fede, utplurimum educi
u»+ ani
maducrti.intcrdum nero eas ab *> axillarium uenarum radicibus, podquam ili? nonnihil a iuguli
g Irf-ttw medio
in latera rccedcrant.enatas obfcruauitqttcmadmodum aliquando alteram ipfarum,& prefertim (inidram,
«• ab ucro ab ipfa bifurcatione pronatam uiditqucmadmodum etiam non infrequenter
axillari, alteram
oc-
1
lib.6.
currit ab anteriori urnar cauz fede, ubi in duos inligncs truncos partitur, unicam pronafei que furfum ad
h I. ,
pedoris os duda,in duas difeinditur uenastac unam dextro pedoris ofsis lateri, alteram (inidro exporri -
i n.NkI-
git. Ab his quoque ucnis, fecundum pedoris os dedudis , membrana; thoracis cauitatcm
*'"**
k x/f.f4.
££ interdiuidentes
primos mutuamur furculos;ac (ubinde etiam a caua , ubi nunc didas promit uenas, r graciles quafdam
If.fcl T. propagines libi uendicant, fecundum totam membranarum longitudinem, cum >1 neruisfepti tranfucrlt
«•»
7 fr exporrcdas.Quinctiam,ut 8c antea monui, a c ucnapari carente, in membranas thoracis cauitatcm inter
fepientes.lurculi accedunt, ucnis qui f adherentem oculi tunicam implicat, quam fimillimi.
I 1>.M^ A ucnis dc-
ixltb.i f. in has thoracis membranas intertexentibus, etiam fobolcs in cordis inuolucrum , ubi ili* g hoc continet,
m >. «;• pcrtingunt.Cxtcriim h ucna axillam accedens, priufquam c thorace procidit, non ita procul abipfiusini-
II F.
tio,cx elatiori fede, 1 ucnam utcunque amplam promit, qu* furfum oblique in poderiora tendens, mi ‘ mnm
n mlt.fi.t, ad tri
fuerfos ucncbrarum ccruicis procefTus dcducitunSt per k foramina 'illis priuatim cxculpta
t.&7fiU* confccndcns,
TQQi in mufculos uertebris proxime adnatos, fobolcs Ipa rgit. At pr*terillas,ccrto ordine , & ucluti geniculatiin
J!f
o o. lingulas fobolcs unicuiq; foramini neruoruin exortibus in ccruicis uertebris incifo deriuat dorfaliq;
, me- *«*<•“
p 8 mmfc. duilr.ipfisq; adeo uenebris alimentum fuppedrtat.Quod uero cius uen* reliquum cd in
caluariam con- f***"
-
t»b. C.dWt ,
tendit, 1 peculiare fibi cum m
fua coniugc arteria foramen obtinens, quod ad poderiorem
occipitis of-
ptiimi tfmd
rt tu mmfrm fis capituli ledemexcauatur.Cxtcrum quando ucna in caluarix amplitudinem pertingit, in » fecundum
Im im EM< feu fmidrum dur* cerebri membranz linum, uti podea auditurus es ditfulius, exhauritur. Prxtcr hanc ue-
meiubm. nam, ° alia adhuc ab illa qu* in axillam contcnditmriufquam e thoracis cauitatc omnino iabitur ex ip- ,
q fius poderiori regione principium ducit, qu* in mufculos, humilioribus ccruicis & thoracis elatioribus ucr
f mt ut mlt.
tebris adnatos, ac capitis doriiq; St thoracis motibus famulantes , difpcnfatur. Simulatq; ucro axillam pe-
Ultro 4 7^ tens uena.intcr primam thoracis codam St clauiculam.cx thoracis cauitatc ed egrclla , P mufculumq; per
4 oritur,
forauit.qui fecundi paris dorfummoucntium alter cd, S cam.uti pod audies, ' promit ucnam, quam hu
tfihti/i-
gmeabstt»
meralcm uocabimusiSt ilico atque declinis duda, glandulas in axilla ad firmam uaforum didributionem
p*m tue- a Natura procrcatascontingit.quas nunc dicam, a Ic diducit propagines.Primum utrinque lingulas emit-
ri» unior. tit ucnasad thoracis quidem anteriora » unam.ad poderiora autem 1 alteram. antrorfum Qu* exporri-
• P. pedoris ofle & codis ad brachij os & fcapulam peningentescfilfunditur
gitur, in “ mufculos a
, & pedo-,
*
cutem fimul St mamillas frequeti admodum ramorum ferie in mulieribus adit . Vena autem retrarium
ris
* «M.
a 4 tu. r.
cauam fcapul* fedem occupantes, uicinasq; fedes multiplici etiam fobolc digee
proficifceus.in mufculos
X P. ritur.Cztcrum nonnunquam a x priori, St qu* pedus accedit ucna, interdii ucro ab ipfo qui in axilla con-
1 alia grandis utcunque ucna exoritur,qux deorfum
7 *• fidit f trunco, fecundum thoracis latus exporreda,
X k.
potilsimum abfumitur in 1 mufculum, cuius beneficio brachium dccliuc dorium admoucmus.Prxtcr hos
a lornwf.
t*b. 0.
ramos, maiorucna.qu* in axilla habetur, b exiguos ablegat furculos glandulis & membranis, qu* inibi
bMirP uaforum didributionibuSjCorundemq; colligationibus pr.rfunt.Qua autem ferie axillaris uen* reliquum, cau f»
a-R. in totum brachium cxcurrat,peculiari Capite mox atque czteras alcendcntis uen* cau* panis fobolcs ab
c H.
a i.
foluero,expediam.Proindead iugulum rurfus fcrmoncconuerfo,c*tcros truncorum c magn* illius in iu
gulo diuilionis ramos aggrediar. Venaitaquecaua.adcumqucmdiximodum, priufquam pedoris oisis
«-•-
‘‘ ~~ ^
« j t.
t ult.fi.1 lummum tranfccndat,in duos truncos diducitunac datim a diuifionc nuper S commemorata uena,qtix
mi K. axillam petit, principium obtinct.quod autem alterius diuifionis illius trunci adhuc fupercd , a media in-
g/r.ll Z.
guli fedc.cui prius innitebatur, modice recedens, furfum extra thoracem protenditur: St fimulatque daui-
«M X. «J
pedorisq; oisis fummum fuperauit,in c duos impares ramos fcinditur. Interior namque exteriori
potimsfm 4 culam
(/'« hte/fit gracilior cdA Iccundiim afper* aneri* latus
f afccndcns, nonnullas ucnulas,
in fpedem capillorum exi-
famU.fig. les^tfpcr* aneri* contcrminisq; membranis cominunicat.Hzc interior cenfctur iugularis qu* cum fui Ia
“ ^ .
h I/S. ra. teris g foporalianeriaucrfusccrcbrumfcnur,acinafccnfugracilcsramuIos membranulis , nuiZ

1 fextincruo
M*
» kb. 4
deim j».
rum cerebri paris in collo A in faucibus etiam leptimi paris ncruos colligantibus digerit , uniuerfo dudu
«>£«.14 foporari* ancrie.ad caluarif ufque balim comi(la:quo cum pcruenit.in daos inequales amplitudincra
i
esf.A. mosdifeinditunae k amplioroblique rctrorlum, fecundum caluaripbafimdudus, caluariam fimul cum

k rtmfiem quodam foporalis foramine uiuu,i„u
fbporalis aneri? ramo ingreditur, 1- luiiuuu, utens, fexti uaimuui
ncruorum cerebri
ccrcon paris gratia excul-
ft-ctil.
1
pto. Qua ucro lcric incaluarifcamutcprelcnstamus digeratur, in cerebri uaforum deferiptione ne affatim '
illtb.lt. Bb J firrlermirr
perfequar:
Digitize jCi
£
Vefalij , de corporis
pcrfcquanmodb autem fat erit, ad ealuarif ufijuc cauitatem ucnas, que cb pertingunt , fermone deducere.
Ab ampliori hoc jugularis imcfnf ramo, quum (uti diximus) in pofteriora fecundum ealuarif balim is c6-
1’riufquam i
r fobalcm non admodum inligncm ad auditus organum depromit» eam 14 F,/a««i

totusq; in caluariam mergitur,
per !foramen quoddam tranfuerfum mittens, quod huic foboli& 1 ncruulo cuidam quinti paris paris ncruo-
rum cerebri commune ccnfctur.Porro “ exterior, idemq; grandior fupra iugulum fafle diuifionis ramus, *
i.jfr-
Fjrfrmri*
ab cxtcrioiiiplius latere, poftquam mufculorum dorfum moucntium (ccundi paris 1 alterum perfbrauit,
gmUrii bm
mrraruf,
jr
inligncm ex Galeni fententia profert uenam, que deorfum uerfus clauiculam rcuoluta, ad fummum hu-
mcrum.ipfumd; adeo brachium contendit, humerariamq; nobis nuncupatam uenam conftitnit. Quum ta
men propter Ariftotelcm.qui humerarix ortum fub aure dfc.falfo tradiderat: St Galeni locorum , quibus J
ucnarum in iugulo& collo feriem pcrfcquitur.obfcuritatem.ftudioiius folito humerarix originem inda- r 14
f.Ul jtTHl.
gatus fum, uenam hanc non ita ut Galenus cenfct.ab externa iugulari.fcu maiori, quem paulo ante narra- «/.«.
* *
re catpi.ramo, enatam uidirucriim ab ea ucna.quam tranfucriim fupra primam collam in axillam tendere
’ '
fcriplimus.uti fane rationi uidebatur confonum.qux tutius unum caudicem, quam duos ramos , mutuo x-
que di(lantcs,aliquoufquc limui progredi attcftatur.Oritur autem humeraria , ab cius UCOC medio fcrddu ,
ftu,qui a iugulo ad axillam metiri polfet. Atque hinc humeraria fub fummo humero tranfucriim brachiu • »»0«»
“ T.
petit, illa ucro fub humeri articulo magis obliqud in axillam idcfccndit . Cxtcrum priufquam humeraria
• ramum edit, qui
*
brachium fubcat.non procul ab iplius ortu in cutem pofteriori ccruicis fcdi obducta,
& externos cius fcdis mufculos, numerofa uenularum feric digcritur.I’rxtcr hunc, * alium quoque gran- y f. e rlL
diorem depromit ramum, in gibbam fcapul.r fedem frequenti etiam fobole difperfum. Deinde quando ad
b fummum pertendit humerum, atque lub illo in brachium prorepit, priufqua penitus demergitur, in fum-
e M(m
tnutim-
mi humeri cutem c propagines deriuat, quarum prxcipux in cutem digeruntur, qux d mufculum integit j
brachium attollentem. Eiufmodi propagines intcrdumddq; potifsimum in mubcribus , ad mamillarum uf fi-
que cutem * excurrunt, deorfum in priora fecundum clauiculam errabundo progrclfu dcdufta: , Stante m/hmm U
feflionem in plcrifque mulieribus uircfccntc quodammodo aut catrulco colore confpicux.Qiu autem fe-
rie eius ucnx brachium adeuntis reliquum digcratur.pollerius dicam, quando peculiari Capitc,iplius axil
lariitj; ucn* diftributioncm pcrfequar.Cxtcrum
1
maior ramus, quem fupra clauiculam haberi, atque ab
externo fuo latere, fecundum Galeni placitum, humerariamgerminare diximus, fub lato buccas moucnte *.
lltrrioril g mufcu!o,pcrcolb latus ad fauces porrigitur, exteriorem efformans iugularcm , qux non pari fempermo- «
*•
imgmUrtt do (uti in uocifcrantlbus,aut alias ui fpintum rctinetibus,& uctulis.indics obfemamus) per colli cutem fer
J
fgrUh tunfcdfcrcquadrupliccm,autmagisadhucuariamdillributionisfpecicmproponit.Prima(quamfrcqucn
^
tius cfl cernere) ea cll,qua unus tantum ramus hic fub cute ad fauces ufque procedit, in ipfo progrelTu nui e
Ubi inlignitcr difeilfusucd duntaxat graciles ramos, in mufculos, contcrminamq, cutem partim refla, par- <1 4 <mf.
tim oblique , fe interdum tranfucriim confccndcntcs.uarid fpargens. Secunda autem ea uilitur,qua in me-
E' *°
dio ductu iuxta colli longitudinis medium, iugularis in duos inligncs ramos dirimitur Slunus quidem in f
:
priora, altcrinpollcrioraquodammodofurfumpropcrat.Tcrtiamcofpicimus, f A,
qua propter clauiculam adhuc exterior iugularis in duas propagines diffundi— f T.
tur,quxfurfumfub cute inuicemdillantes feruntur. Quarta ex tertia paratura- g t "Wc-
***•*"•
Uquoties enim illx propagines inuicem perpetuo diilant, ac nufquam fe mutuo
contingut:intcrdum ucro ad humiliorem faucium fedem mutuo rurfus coeunt,
ac ex ambabus una conllituitur ucna,qux mox bipartita, uti modo fubiungam,
inramosccflat.VcrumiubindeSc ex tertia ferie alia adhuc confuigit differen-
tia. Nam aliquando altera, neque illa fane minor propago, cuti non fubtenditur,
h mufculo recondita, qui a pedoris ofsis fummo Stclauicula pronatus, mamil- h mmfi.
4
lari temporis ofsb proceffui inferitur.atque ea propago in cum modum fubmer- m*- e.
fa, frequenter adeo intignis occurrit, ut etiam nonnulli ditfe&ionum profefToret
hanc internam iugubrcmuidcanturappclbflcrilhm * ucro interim negligen- * s *

tcs,quz fecundum afperx arterix latus exporrigitur. Vtcunque ucr6 exterior iu
gu laris, aut unica utnnquc,aut in medio per collum dudu , aut ftatim a clauicu-
lisjgcmina afccndat,(cmpcrcuti,qua prorepit , infignes notatu^; dignos offort
frtmt nf- furculos.ac quum ad fauces ufque, iuxta

interioris maxilla: humiliorem fcdcxn*
drm tb*r4 fub aurium regione k portionem ad oris interiora Se duram et k t.
contendit, fui 1
(hrti.tput rebri membranam tranfmittit: ,n reliquum ucro infius»infadcicutcm,&illiu* 1 l

mufculos^k ad tempora & poft aures, & uniucrfam breuiter capitis cutem tranf- m *•
iiiir*Tt dt
Untutierti ,
«n 9 mod* - funditur. n Portio interiora oris fubiens, in primis fuis fciisionibus °

gbndu- n x.
m.rttmt t* bs obtinet intcricdas,quas tertium glandularum in faucibus confidentium ge- o i m»Ji.
til4 h*uc
nus in fexto libro numerabimus.His glandulis, quxuaforum hic przfunc ditari-
it* fgtiUmf
binionibus, ab interiori extemx iugularis portione ramuli difpcnfanturmox no
rir r*- tatu digni in laryngem, & P glandulas ipli prox ime adnatas, & mufculos ofsis v p 6 mmfi*
referentis, & lingux , & uniucrtira ad omnes faucium (edes, furculi dcriuantun li-
quorum
I
1 L &)
&
Humani fabrica Uber 11

quorum inligais (iib lingua, fccund u m ipfius longitudinem prorepit , in multiplicet errabundi ferie pro &
q WfubU repentes S ramulos feinus. Quinctiam ab hac lugubris portione, prxtcr ’ grandem ramum,qui in calui-
m-it
riam per * foramen fubit,ad poAcriorcm mamillaris proceflur fedem celatum rami etiam in palatum, :
itnfpioun-
«W. tunicam narium cauitati obductam, digeruntur, a quibus poA modum non negligendx 1 fobolcs caluarii
r /to .14 petunt.Vna enim per “ foramen, quod fecundo cerebri neniorum pari infculpitur, cibariam accedens, in
duram membranam abquot furculis excurrit : quemadmodum Se altera fobolcs dura; membrana affertur,
ma fi.*,.
caluariam ingrediens per grandius foramen 1 illorum qux in odtauo capitis ode, odorum gratia exculpun
* *>lH-
tur.Hx fobolcs, quum caluariam ingrediuntur,!Luculos quofdam oculo elargiuntur, in frontis cutem inter
nM.tfi.
t fub 9-& dum difleminatos. 1 Exterior externa jugularis portio, per capitis exteriora palsim repens , mox glandu-
•kfw las fuis quoque diftributionibus prxfcCtas obtinet ,qu* inibi fub aure reponuntur, ubi inferior maxilla fo-
periori articulatur. Prpfens portio inter has glandulas bipartitur & 1 uno ramo in buccas, narium alas,
:
C,H.
« Mft*
ad 1 frontem uarie exporrigitur, b altero autetn tempus & auris regionem adit. Hic enim ramus denuo m
Mf 1 lib. duos prxeipuos furculos diutfus, « unum in fui lateris tempus admodum errabundo Se inuoluto du Au di-
.
IC. gerendum offert : «1 alterum ucro poli aurem Se ad occipitis cutem diffundit. Exterioris iugulai is fobolcs,
X ifiuap. in faciem ac capitis cute digcAx.hoc libi priuatim uedicant,q> dextri lateris uenx, lini Ari lateris ucnis, qui
txUk 1 1.
bufdi fedibus pc:milccantur,ac inuiccm coeant, idq; potilsimitm in facic& uertice , & in primis adhuc in
y r.
f ronte. adeu, ut frontis ucna plcrunq; ab utrarumq; iugularium propaginibus, per internos oculorum angu
,* z.
* *• los furfum deductis, confletur. Ad hxc.pcr e exigua uerticis ofsiu foramina Se futuras,
futi f gracillimz ucnulor
:
b «.•. in caluariam procidunt non aliter atque rurfus ex caluaria in cutem alias emergere tum dicam , tjtundo
:
C a.
cerebri ua lotum ferie priuatim enarrabo. Quippe hxc opportune tantifperdum in caluariam arterias quo
a *,
C 4fi.c*f. que fermone perduxero, afleniabitur, quod uarta cerebri uenanun artenammqrlit commixtio quam in- :
cognito adhuc arteriarum ad caluaria dcdutftu.arduu foret pcrcipcre.Quanquam interim cuiuisintegrum

f ifi.lib.j Iit, Caput Jecimumqua ttum, cerebri uolis dedicandum, aut hic, aut fuo,quo id reponam, loco aggredi.
I. f.
VENAE AXILLARIS ET HVMERARIAE PER BRACHIVM

cubitumq; & manum feries. Caput VIII.
ENAS 1 duas a caua in brachium propagari, prius relatum

e A , quibus una cadcmq; ra-
dix a iugulo extra thoracem ufque exutit. Gracilior.quf ueluti ab alia cra&iorc b ena-
fcebatur.qubd c fub fumtno humero, ipftq; adeo clauicula , in externam brachij fedem
procidat.humcraria Se cubiti exterior dicitur crafsior autem, amplior ve, quod per axil-
:
lam internamq; brachij Icdem prorepat , axillaris interiore;; cubici ucna nuncupatur. Se
I) quanto hxc grandior ampliori;; humeraria uilitur, tanto etiam in ffcqucnriorcs numero
lioresq; lobolcs diffunditur. Humeraria namque d illos quos preccdcntc Capite reccnfuimus ramos di- H mmtraria
fpcrgcns,ad poAcriorem clauiculx fedem contorquetur ac fub fummo humcro,uti diximus, prorepens, e
;
f brachium
,
inter internum latus mufculi brachium attollentis, & uabdum tendinem mufculi brachium ad petitus du- iuctjjui.
centis, in brachium proccdit.Dcin carnea membrana fub cute fuffulcitur : deorfumq; porrecta, etiam ance
'
fcflioncm in omnibus cuadit confpicuatnili forte graciliores omnino ucnas homo obtineat, obeiior ve Iit.
Porrigitur autem redto tramite per anteriorem (uerfus exteriora tamen magis ) brachij regionem , fecun-
dum exterius latus I mufrulicubitumflc&entiumantcrioris.Indefccnfuucrbadcubitiufquearticulum,
i mm
fed O
digedas pertinere, cum illisa; coire uideantur, 1

Qinndohu Hamrrarig
k exterius [triti iuxta
meraria cubiti attingit articulum>iuxta humeri tuber, in tres rcre ramos tota diducitur • 1 Pri-
cubiti arti •
mus (quem frequenti Isi me, & potilsimum in hominibus^cciTc conlpicies) quotiefeunque (e offert , gracil
limus uilitur : & penitius quam fub cute immergens , exteriori fcdi capitum m mu fculorum prxeipue of-
fcrtur,qui quatuor digitorum fecundos & tertios fleci unt articulos,& interno lateri cius n mufculi, qui ra
dium in fupinum moucntium longior exidit. Ramus id e, mox in paucos furcuJos diflc&us , cedat : neque,
ut Galenus feribit, alicui axillaris ucna: ramo iu commifcctur, ut ° prarcipuu humeraria: ramum,qui cnar Lib 4r \'t
ratione fecundus erit, cum P quadam axillaris ucnc propagine , in cubiti flexu fub cute uniri mox audies. marum iif-
Vt enim Galenum axillaris ucna: Hjprfcipuam portionem, in alto inter mufculos reconditam , minus ucrc fti\ &ft-
ttfiimim i
defcripfiflc,cx fedula refectione oblentabis : fic quoque primi huius humeraric rami ( fi quando is unquam Ur.dcKi-
.
cernitur ,& Natura prftcr confactum fibi artificium,! cute ad corporis penitiora, non autem ab his,utpote mm.fefl.
fedibus ad uaforum cudodiara tutioribus,ucrfus corporis fijpcrficicm,cutcmq;, ucnas porrigi uoluit ) ferie
non cd a(fccutus,aut imaginatione illam fibi admodum inartificiofam confinxit, quanquam interim per-
eleganter ucrcq; eas Galenus cnarraucrit ucnas, qua: citra fc&ioncm in nudato ( uti in ucna: feCtione fit
brachio, plurimum &
frequenter illi occurrerunt . Qu.is quum fimiis conucnirc uidit,quam illarum corpus
humano ftmile fit, longa oratione inducere conatus cd,nullam,nifi ante diflc&ioncm omnibus obuiam,fi
bi pcrfpcctam habens diifcrcntiam:quum interim tara uarias & innumeras ha&cnus in ofsibus , mufculis,
& ucnis quoque propofucrim^nihiq; inde non uulgariter periuadeam , humanum corpus nunquam a Ga-
leno fuifle aggrdVum. 1 Secundus itaque & prarcipuus humerarur ramus, eorum in quos iuxta exterius hu
r k
1 1.
meri tuber ea difcinditur , oblique fub cute , ad cubiti cum humero articuli dexus medium dcfccndit ac :
r «• cum axillaris ucna: ramo, quem poftmodum commemorabo, coit : * unaq; ex ambobus ramis, humera
*
Bb 4 riznimi-
. 7
196 aAnd.Vefalij , de corporis

rix nimirum A' axillaris, uena conflatur. u Tertius humerarie ramus, * mufcidum qui radio iuxta brachh a L
%
Ic infertus , radij in fupinum motus autor cft,con(ccndit:paulatim
deorfum prorcpcns,obliquus per radiii
ul. A.ia
ante medium ipfius longitudinis in externa cubiti regionem perfertunquam ubi attigit, Y iurcuios quof- ub. 0.
dam,ut & reliquo, quem hactenus confecit, duiftu , in proximam flbi cutem depromit quorum non 1 in-
: y k.k.
qui ab ipfo educitur, qui humeraria in tresillos ramos iuxta externum humeri tuber parti x fmptrm»
fimus cfl*c (olet,
k.
tur. C.xtcrum tertius hic ramus fcnlim obliqui uerfus uln.r appendicem , brachialisq; radicem prorepens,
a *.*.
tandem * alteri cuipiam inibi *» commifcctur ucn.nhacci; adaudus.cxtcrnam brachialis fedein confccn- b L
dit & in aliquot furculos , errabundo inccflii fparfos , difledus , regionem intercurrit
:
quar anteparuum
,
digitum & anularem habetur,extcrna etiam illorum digitorum fede (oboles quafdam ab hoc ramo flbi uc
dicante. Cuius ucro ucnx propago illa demum (it, quam tertio humerarix ramo uniri iam fcripflmus, fub- 'f-
iungam.ubi primum aliquot axillaris ucnx propagines abfolucro: quippe a quodam axillaris ramo,fub cu-
XxULrriiin te per totam ulnx longitudinem cxporrc&o , illius propaginis initium pendet . Axillaris itaque, c quum d 1,1 1 m»
krdihto (M primum axillam fupcrat,brachiumq; fubingreditur, inter mufculos brachij os amplexantes dclitefcit, prxfc*. tub. T.
e $ tu. A.
fi Tinnitft- cipucucrb inter anteriorem fedem J primi cubitum extendentium, & pofteriorem fodem tendinis c mu f tui r.
fculi quo brachium pedori admouctur, & dein iuxta mufculorum cubitum Accientium f pofleriorem.
g !!“*
K
,
Hec primum capitibus g mufculorum, quorum ope cubitus extenditur, h propaginem offert, illis uc- *
I tuter P et
a.
temx brachij fcdis dignxamplitu- k •.
dinis propago difflinditur,obliquc deorfum fub humcro,fcu brachij oflc, ad m externum ufoue huius tu 1 1-
berdefccnacns,ac fub n mufculis cubitum extendentibus occultata: 0 mufculorumq; capitibus, abex- m 1 fi. uu
tl Uk. iP.
temo humeri tubere pronafccntibus,ramulosquofdamexhibcns:ac demum aliquoufquc lemper profun- n 9 rn.fi.
de occultata, in externam cubiti fedem prorepens, flmul cum P nemo, qui brachium petentium quartus ui.T.f.
opportune cnumcrabitur.Has propagines axillaris adhuc in alto latitans cdit,ipfaq; in M duos truncos dif Ort./Jfu.
L>i. \ d» fcinditur.quos fanc accuratifsimc examinatos uclim, non tantum Galeni nomine, quem hxc axillaris diui T.fce.A.
AdmuuSI
fio latuit, ucl quam iuxta cubitum.atquc adeo in brachij extremo fieri fcripfit: fcd eorum quoque occafio-
P »"»>*•
tjp.it ut.
frt.
nCjCjui fc opcrxprccium aliquod in Anatome arbitratur prxftitiflc, dum fcdionem fcmcl atque iterum ag-
grclsi, fimul cum axillari uena humerariam porrigi, fc aniinaducrtiflc feribunt , ofeitanter humeraria (qux
etiam ucl ante fedionem notifsima efle debuit) una cum carnea membrana i brachio auferentes , & poft- r.
Treip* modum
1 alteram axillaris ucnz partem (quam modo perfequar) humerarix loco dcfcribcntcs. Axillaris 'M*
4 xtJUris in itaque hominis uena, non procul ab ipfius c thoracis cauitatc in axillam egreflu, in duos quodammodo pa » h- “f-
res difeinditur truncosrquorum alter, qui fer<} & crafsioruifirur,toto dudu in profundo latitat, * arteric^*, IX N.
tilRrA* jn brachium exporredx perpetuo attcnfus,eadcm fere cum ea diftributionis ferie digeritur, fimul etiam t XfitUfi
*** I I U. 4 7V
t neruo brachium adeuntium tertio concomitatus.Intcr u duos enim cubitum fledentes mufculos , de-
u 6m*ft.
orfum ad mediam fedem flexus articuli cubiti porrigitur, illis mufculis, & dein membranis , quibus nerui 14. tatfT 0
induuntur, ramulos fpargcns.Quando autem cubiti articulum fupcrauit , atque inter mufculos digitorum & t*.
flexus autores ferri incipit,in * duos dirimitur ramos, qui modice ab inuicc recedentes, ac mufculos quos X Irtehuc
perreptant furculis implicantes, una cum tendinibus internam manus fedem petunt, qui per Y ligamen-
» 4tmts
ferit.
tum, in interna brachialis regione anuli modo con{picuurn,porriguntur.Rami inibi in alias foboles parti-
r 4 "V<-
ti, fub * tendine feruntur, qui latcfccns,uolx cuti iubnafcitur:atquc hinc ita in internam digitorum fede mU.
digeruntur,ut binx foboles pollici A totidem indici,& una medio offerantur , a ramo qui fecundum radiu X 4 tu tem
per cubitum porrigitur. Ab illo autem,qui ulnz attenditur, binx foboles anulari & &
minimo , una medio de mrnfcm-
i*n.
exhibentunao ramo furculus 4 mufculos adit, externam uolx fedem occupantes, atque ita ab alte-
illoq;
* 4 «•/«.
AxflUrh ro etiam furculus in b mufculospcnitius pertinet, qui primo pollicis ofii connafcuntur. c Alter lub. *.£.
ramo
Mni ferti» axillaris truncus fenfim ex alto ad intemx brachij fcdis cute emergit, uerfus humeri d interius tuber pro- b 5 m*ft.
mit tmtem ub.
perans, ac ante fcdionem fub media brachij longitudinis fede, non minus quam humeralis fupra cubitum, *, A.
febnmwfe tjbu. chu-
mu confpicuus.Vbi autem interiori humeri tuberi fere incumbit, ad elatiorem cius tuberis fedem , in c duas
rmi7.I,X«|
magnitudine propemodum xquales partitur ucnas: quarum anterior curi fubflrata (quemadmodum &
1 1 tttb.f
omnes prxfcntis trunci fobolcsj oblique deorfum ad mediam cubiti articuli flexus 1'cdem repit, ac cum f « r>
fecundo humerarix ramo ad humiliorem mediamq; flexus illius fedem coit, S unaq; inibi ex ambabus 1 1.»&.
mnmaii confurgit uena, quam communem, quia ex axillari &
humeraria conflituitur, merito appellamus, uulgus ta cAf.xiLL
15.
men medianam uocacetiamfi Grxci ,& Latinorum prxeipui, ramos qui hanc communem etformant»
,l
e
* medi as, ut & obliquas, nuncupaucrint.uerum interim Galenus in primo libro de Curadi methodo ad Glau MMaitri
concin,mcdiamuidctur appellare, quam alias communem uocitat. i Pofterior uena illius axillaris trund *M4U
f b.
iuxta interius humeri tuber bipartitionis,frcquentcs ramos deriuat inferioris cubiti fedis cuti , & interio-
ris itidem exteriorisq; fcdis humiliorum, ac fecundum ulnam fitarum regionum cuti . Ramorum per has fe
tr*.
des excurrentium, k unus primarius, fecundum ulnx inferiorem fedem, ad exteriora tamen magis decli- I m.
nans,ucr(us brachiale porrigitur, & ipfius foboles cum humerarix 1

ramo illuc contendente « coitreori k k.k.
furgemq; ex ramo hoc fle lobolc illa propago, perinde ac prius enarratum cft>in externam manus fedem di 1 i.
m L
rigitur. Interdum autem illohumcrarix ramo deficiente, ea axillaris ucnx foboles abundd cius rami uices
n *.
in manu gerit. Rurfux ramorum n po Acrioris illius ucnx trunci axillaris, qui fub cute confi Ait , 0 alius 0 >
haud ncgiigendus cutem adit, qua poflerior cubiti articuli fedes induitunquanquam is in externam cubi- p itfwm
tifedem non admodum procul pcrrcptct.Xnfupcr P alij etiam rami notatu digni f ab hac poAcriori uena
tfumoni fabrica Ltber III, z?j
in intcmx cubiti /edis cutem digeruntur, qui uario & admodum incerto implexu modo inuiccm permi-
,
1 »**• fccntur &coeum,modo iterum mutuo abducuntur,furculosaprirnario illo q ramo, quem ulna; exporrigi
dicebam, aflumcntcs,aliosq; rui l’us illi furculos impartientes . His furculis & propaginibus in cum modii,
r [affriat per cubici interiora reptantibus, r alia frequentissime accedit non contemnenda quam axillaris ucnx *
,
c ramus, communem ucnani cum humerarix ramo cftormans,ab humiliori fede & ex medio prqgrcflu emit
I u tit.Harc interdum reda, interdum ucro errabundo dudu ad brachiale contendit, alijsfy huius ledis propa-
ginibus comimlcccunqux adeo graciles funt,uaricq; inuiccm implicantur, ut interna cubiti regio non mi
nus frequenter quam ribix ucntcr,fcu fura,uaricibus moleftetur hicq; quidpiam retis imagini non abii mi
,
le commonftrct.Propagincshxncutiquam ad brachiale tcrminantunfcd partim oblique, panim reda»

partiin ucro tranlucrlimA' modo inuiccm commixtx,raod6 rurfus dirempte , totam manus internam cu-
tem perreptant, ipd cuti pafsim connatx.Porro harum propaginum, qux pollicis radicem, feu Veneris , aut
t A ut alijs uiluin eft, Martis collem accedunt, priuatim id (ibi uendicant quod ipfis c ramus ab illis ucnis u
,
u *. pcrmilcctur,(]uas a communi ucna in externam pollicis regionem diffundi, iam didurus fu m. x Comrau <
X *• nis enim ucnailico atque e X duabus illis axillaris & humerarix propaginibus conflatur, oblique deorfum * uftritu
y ducitur, ad elatiorem cubiti fedem paulatim contendens, quoufque radium paulo ultra ipfius longitudinis
medium tranfccndat hinc indc:ncquc id eodem femper modo, in progreflu ramulos diffundens, Se nonnii-
quam a propagi nibus,intcmam cubiti fedem fub cute perreptantibus, alios,qui cum ipfa coeunt , alfumes,
donec tandem in externam cubiti fedem pertingat. Vbi itaque communis ucna eam ledem attingit, * fu
»>* pra radium nonnihil ante illius cum brachiali articulum, in * duos ramos difeinditur, fetf ionemq; often-
•> >• dit,quam non inopportune Grxcorum>, aut Y,aut A , non autem rafsimilaucris . b Alter illius lectionis
«/. ramus, qui elatior eft, c portiunculam ad internam brachialis fedem, uerfus pollicis radicem difpefat,qux
* dictis nuper hanc fedem perreptantibus furculis d commifcctur Quod ucro elatioris rami reliquum eft,
li- .
exterius inter pollicem & indice furfum repitiatq; hic in uarias foboles , inuicc nue unitas nue aute rurfus
feiuCtas, difpcrgitur. c Alter ramus,qui inferius > aut Y caput coftituit, indicis & medi j,& aliquoufq; anu
laris fedem pctcns,in uariasquoque foboles exhauritur.Quippc hxc ucnarum in manus cutem feries adeo Varii ma-
tmttm
uaria cft,pugnansq;,ut hanc explicare prorfus arduum iit,prxfcrtim quum inter quamplurimos homines, nni imflitan -
uix duos xquali corrclpondcntiq; ucnarum in ramos diftributionc inucnias. Adde , ciufdem hominis dex- liam urna
tram liniftrx raro admodum congruerc.Opcrxprccium itaque fuerit , ucnarum in manum propagines no r*m tfft ft
hinc,fcd ex fcCtionc,& ante confcdioncm,tn brachijs uinculo interceptis, quum ucnam diuidimus , con- ritm.
difccrc:atquc ad amufsim expendere, quam in ucnarum fedionibus noft ri,li dijs placet , Acfculapij hallu-
cincnt ur,qui grauiter nuin humeraria, aut communis, aut axillaris in manu diuidenda (it, ridicule contcn-
dentes, humcrariamfcfc aperire exiftimant, quoties ucnam inter pollicem & indicis radicem aperiunt: &
axillarem, li ucnam ad anularem At minimum diditos exporredam incidunt. Ad hxc , quis non confpicit,
ti. ipfos in cubito propemodum nullam, prxtcr axillaris uenx 1 ramum, ad communem uenam exporredu,
diuidcre?utcunque etiam ante uenaruin fcdioncm (quod fanc abfonum eft, At paru anatomicum) de ape-
rienda ucna non fccus contendant, uuain ft peculiaris quxpiam ucna, a fingulis partibus , quas inflammatio
ne, aut aliter aifcdas fufpicantur,in brachium duceretur, & non, uti nos docuimus,ab g uno trunco, ex ma
•Uimtfix- gna caux ucnx in iugulo partitione cdudo, omnes quas hoc Capite dcfcripfimus ucnx pullulent . Quan-
ai mtaaftn quam ridiculx huic uulgi medicorum opinioni, Hippocratis,aut cius qui lioros de Morbis cohfcripflt auto
ritas fatis congruat,qua hepatitis At fplcnitis ipli uocatarum ucnarum duftus Se feries, imaginatione tantu
tradirur:& forte qua 'nos de uenx feCtione perpetuo difceptantcs,tantopcrc dcucxamtts, rectitudinis fun-
damentum iacitur.Cxterum ut in manus cute (ne forte alio quam ad humani corporis fabricam lubens Venarnm
frnemert-
noftra cxpacictur oratio) etiam in eodem homine ucnarum dift ributio uari at, pari quoque ratione & in eu
hhjada. bito fubinde diucrfam ucnarum propagationem uidere eft. Interdum enim h duarum mediarum ad com tra mana-
,
munis uenx generationem concurfus non in cubiti fit flexu, feci multo humilius,non procul £ medio lon-
gitudinis cubiti. Aliquando humerarix ramus,communcm accedens, occultatur, axillaris ramo uifum non
?ugiente«nonminquam rurfus contraria eft ratio.Contingit etiam non fcmcl, axillaris ramum , qui ad co-
munem fertur, humerarix ramo long£ aut graciliorcm,aut ampliorem cfl'c:Ac interdum hunc, aut illum ge
i l. minum uideri-Quandoque (& id non infrequenter) 1 tertius humerarix ramus, externam cubiti fedem
k *. accedens, omni no dccft, ipfius uicem ramulis tunc fupplentibus, qui a k communi ucna in cutem excur-
1 M<
runt,ac fubinde etiam axillaris 1 ramo,qui toti ulnx longitudini exporrigitur. Ne ucro hanc orationis fc
riem barbaris nominibus implcrcm,ac alioquin fatis obfcuram, difficiliorem redderem , in uenx caux de-
lineationis characterum indice, ei ufmodi nominum ratio mihi fuit inftituta.
VENAE CAVAE PORTIONIS AD PARTES INFRA SEPTVM

tranfuerfum locatas diftributx feries. Caput 1 X.
I M VLA T QV E ucna caua fecundum pofteriorem iccoris fedem deorfum * prore

pcns,non amplius iccori connafcitur, nonnihil obliqua ex dextris quodammodo corpo-
ris panibus introrfum, ad medium dorii fertur, ilico
b ramum non admodum grandem
ex (iniftro latere promens, qui potifsimum numerofa ucnularum ferie in pinguem racm
brancamq; (iniftri renis tunica digeritur, qux a peritonxo pronata, renem inueftit , cun ntlmram
demq; doifo alligatu continct.Hic ramus infrequenter ex dextro caux caudicis latere, ntna.
M .
198 uAnd. Vefalij , de corporis

ucmm congiugcm adiplfcitur :
quod c ucna dextri renis pinguem tunicam, conterminasq;ipfi pertione'
cius ucne,qita dextro reni >
fedes accedens, non a caue caudice principium ducat.fed ab clariori regione i
•*
ii mii ferofum fanguinem deferri audies. Caua enim, ubi iam medie uertebrarum fcdi innititur , ab utroq;latc- J I.
" rP“ amplilsimam propaginem in renes diftribuit .dextram quidem propaginem dextro reni , liniftram
c ,4.1116
re e
fo-M- 1«.
autem fimftro tranfueriim dcriiuns . Atq; ut litus renum uarius cft, ita quoq;harum propaginum exortus
**'
i directo libi ncutiquam corrcfpondct. Quando enim dexter rcn(utiplcrunquc accidnjfiniltro elatius lo- i”".*
catur, dextri lateris propago altilis quam (iniftri renis, principium ducit : Ii ucro (iniit er ren dextro fuperior
fit, propago quoq; in iplumrepcns.clatius quam dextra propago, a caue caudice exoritur. Atquetunc
etiam ucna liniltri renis, pinguem impbcans tunicam, ex medio huius propaginis dudtu originem fumit,
ea que dextri renis offertur tunice.a dextro caue uene latere initium mutuante. Heitaque propagines,
ferofum fanguinem ad renes, ut illum excolent, ac ab urina liberent, deferentes, ob idq; emulgentes uulgo
didtz, admodum cralfz funt:ac quamprimum concauam renum fedem contingunt, hominibus in duos f Siffiaid f
ramos parriunturtac dcin in renum fubltantiam, mirabili quodam artificio, hactenus nemini Anatomico- INI o,u,
rum cognito, digenintur. Quod nam ucro id lit.in quinto libro pcrftringam ,una quoque ratioftem additu m.mAi-
iiA.jwir-
SimiMlii rus, cur harum propaginum ortus nunquam e diretto libi rcfpondcat.Ceterim priuatun ab humiliori fc- naa, cama.
b ucna pronafcitur,in uiris
de 6 propaginis liniltrum renem petentis, luxtaduftusiplius fere medium,
'* •imfi- exiguosq; furculos in peritoneum, qui Ixu,
(inifttum teffem tota excurrenstpreterquam quod graciles
1
porrigitur, ac in membranas tunicas vc.liniftrum teifem & feminaria iplius uala ambientes, producat.H cc
i iofi.IL
fgakt-ao
lumborum 1 carnibus inft cmitur.adnata , deorfum fuper pubis os incedit,
enim ucna peritoneo, qua id de eti.i uti ,
quod quum fupcrauit, atque ex magna peritonei cauitate clabitur.in uarios anfractus gvrosqj conuolui
1
rx SI,
turquorum balis fuperiori celiis ledi connata, ra-
Qijwla», i,, ta*a «X*, luwariMn aj .
mulos in tunicam, teftis fubftariam proxime con hmimt MI
ftruptta.
rmaJtiniji
tsam*tc
m
di
piajTM
p*rh
t
ic dtmj
inttt
frmi-
•
tincmcm,digcrit,&alijsfTcqticntionbusramisin
tcftis fubftamiam pafsim difleminatur quemad-
:
k 8
xab.
4
0,5.
aahmm modum quintus liber, ubi generationis organa 1 tautjfit
angintm. ita aUf, pcrfequar,dirfuliiis docebit. Vena hxc> liniftrum Ha i»,l J
frenent*) ftcaa- tcftcm accedens, alitjuando propaginem a caux
ttMtrit , rx~ «.JWIJjl.
caudice , lub uenx ad Jiniftrum renem exporre- N.O.«*
prefhmoi: fr aptat i
fora pandam &x .principio enatum afeifeit: qux non procul ab /•(l&T.
diffvrrnttam , tjma exortu iimftrorfum dcfccndcns, cum reliqua te-
hu dtfcribilar, fun
ftem petente coit, unaq; feminalis ucna examba
£trt aifum tfl.Na
bus confurgit. Vena autem dextrum accedes m ft,u •**
In
ttt itabat A. A, a,
mt.i.K.i.u,
tcftcm, non a n ucna in cius lateris renem prote- tofiMkl
rt ii,i{
& xjdtm qatd im fa, originem lumitr at a caux caudice aliquanto f
,
uadx c.tMx figura. fsf*-
interius quam ucna: renibus oblata: principium n 0.
,
B atro r. unum, a e
ducunt. Huius feminalis ucna: exortus, non ut re-
oacaoditt ad fiat- 0 tifiJL
fhi Uteris fmtaet-
liquarum tere propaginum , in caux confiftit la-
1*4-
lam artum p*nrt- tcrcuenim ex ipfms eminent iori anteriori ve fe- P
(\am, ac eu m ipfa dc,ucrlus dextrum latus nonnihil, extuberanti ac f r.
toronirm c rama qtlo* 6f,

ueluti rotunda origine enafeitur. Prxfcnti uenx
lum figinfictt, A at Isb. f ha ei
Ita pronatum qua
ramulum quoq; ex ea qua: in dextrum renem f>ro-
.
oafiifla-
Lil.dt Ye- daxirc rcui ij}crt»r*tt<ptt hramui it utra ftmiuali oena commifatur. CU cacoiuifTc, Galenus Haatuf.
Currit,acccfsiiic,ac fimul
uaram ft- tibi fcmel obferuatum tcftatur . Et nos quoque to r fMfr.
Hiant. tam dextri tcftis ucnam,a ucna qux reni offertur pronata m,fcmcl uidiinus.In mulieribus alia ° harum te i6C.
MaUeritfi 1 timfJtrn i
ft cs adeuntium ucnarum cft diftnbutio.quamuis enim illis par cum uirorum ucnis fit exortus , ipfz tamen
fig.lrtll
r ex magna peritonxi cauitate haud clabuntur,ncquc ad pubis oft*a pertingunt: uerum ad mulierum P tc-
ornaro)m
ritu ftes, S pinguibus membranis fulfultxroniguntur,non uniucrtxin feminaria uafa ccfiantes , aut totz in
tcftcscxhaufta:.Nam priufquam ad tcftcsdcucniunt,utriufque lateris r ucna bipartiturae 5 una portio, l ,*mt
uenx uirorum tcfti implicitx modo,fcminarium uas efficitur. 1 Altera ucro , membranis quoque pingui-
U 11, 1)
a ra - bus intertexta, in uteri latera digeritur, elatiorem iplius fundi fedem potifsimum implicans . Prxtcr com-
memoratas propagines, caua, ubi lumborum ucrtcbris,ac magnx u arterix colligatur.ab iplius inferiori » £•
ram urrtt-
trii farui-£ bus
fedc,quzucrtcbrasfpc&at, ucnasgcniculatim
* per
cxculpta, ad dorfalcm medullam digcftas,& ramos dcin a
diffundit, V foramina, ncruis in uertebrarum latcri-
fc fpargentes in mufculos uertebris adna-
y fi- “t-
1411.1^.
UuâUa* X o-
ti. tos,a quibus rarius alix fobolcs in abdominis mufculos orbiculatim ad abdominis ufquc latera eonfcen-
a 6 aa. 14
04
arttruma
ama dunt A illis quas perreptant ledibus alimentum elargiuntur. x Quum primum ucro caua ad facri ofsis uf Isb.ldu-
4 fum mum dcfccndit, b atgue iam magnx arterix (qux ipfi prius ad finiftrum fubijcicbatur) tan-
q UC raO. lf»
aat C.
9 uam digniori organo cedens, ipfi
arterix fc fubftcmit,in duos xquales partitur truncos: quorum hic dex-
fatrirfn b Ofim-
tro cruri, ille finiftro Cubi eas quas modo dicam dcprompferc fobolcs) ofleruntnr. c Sini ft er enim trun-
initiifol- dii 4 to,
aaatur.ip cus, perinde ac dextcrquoquc,ftatim in ipfa partitionc,aut potius ubi caua in duos truncos fupraosfacru ai.ij.if
fimtflitcft diuiditur, ab exteriori d ucnam promit maiorem ijs quas
iplius latere ad lumborum uertebras, &abdo-
TMim
minis mufculos alios A
ibidem dorfo connexos, diflcminari diximus . Vena hxc etiam interdum altius ac
d m.
ante caua: fupra os facrum partitionem, principium ducens , tranfueriim lumborum c carnibus inftemi-
e 8 wuft.
tur,iplisc\: pcntona.oabdonjimsq;inufculis ramulos difpcrgcns,t\ in canibus mulco quam in hominibus tab. S. 0.
manifeftior.
i
Humanifabrica Liber 11 h 199
manifcftior. PoAeaquam fini Aer tnincus hanc dcriuauit ucnam,obliquc dcorfum uerfus exteriora Fertur»
figuram cum dextri lateris trunco A lucrar, aut Y in hunc /nodum inuerfi non abfimilcm confiitucns,
\ &
t *• aliquot f furculos fuperioribus ("acri ofsis foraminibus olfcrcns.Dcindc mox ( in progrcflii in g duos impa-
tuterier
g res ramos (inditur : interior namque gracilior cA cxtcriorc.ac mox
duas edit propagines, quarum alteram
f , exterite h
interiorem, alteram » cxtcriorcm,manifcAiorisdodrinxgratiaappcllarcconfucui.Extcrioritaqucpro
h pago tota quodammodo k inter facrum & coxendicis os , qua maximus ncruorum crus petentium du-
1
i t.
k iatrr
citur, in exteriora tranfueriiin prorepit A
numerofa ramorum ferie in omnes mufculos,ab ilium ofsis c ter
M nafcde pronatos,femorisq; motibus famulantcs,difpcnfatur, furculos etiam deorfum in mufculos diffun-
& •»
l
W-
dens , qui ab inferiori coxendicis ofsis fede principium ducunt atque ita articuli coxendicis olsis cum fe-
:
Lb.i. A
more poAcrior (edes clunium cutis , ab exteriori hac propagine uenas mutuantur m Interior autem .
1 iom /1 olsis quoque foraminibus difpcnlat : n

propago ab interiori iplius latere exiguas fobolcs facri A
alias his
maiorcs.in redi intefiini 0 mufculos.cuteq; ani digerit, qua; fcculctum languincm hac expurgant, fi quan
« It ii.4.
do is per ucnam cauam huc decumbat, eodemq; colligatur.Dcinceps hec interior propago notatu dignum
(/uri. 71 .
m w. diffundit P ramum, qui in uiris dextrum ucficx latus ampleditur & in plurcs friflus furculos , ucficx ccr-
:
o 4 . uice feu penem adit, in cumq; numerolc digeritur.ca femper ferie , ut ccruici uclica; crafsiorcs amplioresq;
o furculi,quam ipfius fundo, exporrigantur In mulieribus uero 4 prxfens ramus , ab interna didudus pro-
.
71 t.m»
C,E.
pagine, pingui membrana fuflii Icitur ;ac quibufdam furculis ucficam quidein adit,ucriim frequentioribus
inferiorem fundi uteri fedem intercurrit, ramulos quoq; fpedabiles in uteri ccruiccm dilpergens, per quos
p x- ...
q uirginibus me ft ruas purgationes defluere, hadenus medici funt arbitrati, hymene in puellis corpus quod-
»* &
dam libi confingentes , non peruium , obflans , quo minus quicquam ex uteri fundo per ipfius cemicem
defluere poGit.ac proinde colligunt, fanguinem illum oportere per uenas manare, lub hymene uerfus cer-
uicis uteri os,pudendum ve fpc«antcs:qui alioquin iam mulieribus, ac ex coitu , alio ve petulanti aifridu,
S 7 ^ lacerum abolitum ve hymenem obtinctibus,ab uteri fiindo,aut ueuis hymene luperioribus di Aiilaret. Ve-
t i #w-
»
rum li medicis hymenis fabrica, natura ve, quam quinto libro cum uteri deferiptione merito pertradabi-
Wf »
u H-
mus,cogniracflct,ncutiquam alias uenas uirginibus, quam mulieribus fanguinem menfiruum emittere
x 1 6tmf. contendcrcnt:qtuim Hymen carneam membranam tranfuerfim in uteri ccruice repofitam referens , oblon
U f.G, H. ga fcdione ita fitperuius,ut languincm illum facile tranfmittatrpcrindc ac album illud profluuium, inuo-
luntario feminis nuxui non abfimilc,quod etiam admodum puellis nonnunquam obucnirc Arifiocclcs uc
rifsimc docuit.Cxtcrum ut medici hymcnisconfirudioncm non funtaflccuti , ita quoque Arabum non- 7,«;^
I r.
X nulli parum red e, fcripfcrunt, quinque numero uenulas in medium longitudinis uteri ccruicis diffundi , Se bmi falf»
*- /*/• dextrarum uenarum ora cum fini Ararum oris conniuere, committiq;, ac ab illis puellarum hymenem con- **s>»*bmt
» /*•“/• Ait ui, quam uenarum huc pertinentium copiam, centonem nuncupant. Quod uero r interioris rami fini-
i»»,
Ari trunci cius fupra os facrumfadx di uifionis adhuc po A * duas iam ipfius commemoratas propagines
b if.ttf.
I I fck. 4. reliquum cA,ad pubis os contendit A1 ab externo ramo trunci ucnx caux fobolcm
alTumit , qua; cum eo n <
““
intcrioi is rami reliquo congrclfa,unain cum ipfo
u uenam effbrmat,qux primum
(Iijtj .6 6 . peritonxum, ac dein *
C 14 muf. decimum femur moucntiutn perforat mufculumA ofsis pubis Y foramen permeans, * proprium finum Verna fer . ,
tab b.
in elatiori eius foraminis fede fibi ucndicat, quo fimul cum fua coniugc
a arteria, ac item b neruofenun
d 8 mmfc.
Uti*. • ac foraminis eius c membranam A nonum femur moucntium mufculum tranfiens , illis quos perrep- m»r feto.
c fecundi tibiam moucntium
e 1 6 tab. tat mufculis ramos porrigit.Quando autem in crus pertendit, in elatiorem
A- mufculi fedem A in f quinti femur moucntium mufculi partem,a pubis ofle pronatam, ac poAmodum
A
a
f
in g odtauum femur agentium penis b mufculos, ramis nonnullis diffunditur, a quibus ‘ furculi ni-
K
h «.»/*. mis quam exiles in femoris intcmsefedis cutem in inguinum regione prodeunt. Pnrtcr hos ramos,
k unus
€*p-49M. etiam articulu coxendicis accedit, proprio finu coxendicis olsis acctabulu priuatim fubics.Et utcunque
1
X HK. multifaria haec in crus prolabcns ucna digeritur, modice tamc medium longitudinis femoris fuperat : in &
ramus quinto femur moucntimufculodifpenfatus, propagini m commifcetur, “
i*.
terduprxeipuus ipfius
k *dre%it
qux huc pertinet, a maiori ucna in crus dcdu&a. ° Exterior ucnx caux diuifionis fupra osfacrufadf trun
TZu ei ramus,quu obliqui crus accedit, priufaua peritonxu perforat , ab elatiori ipfius fede P ucna mediocris
Xflib | k. magnitudinis expromit, qux furfiim ad abdominis anteriora per peritonxu du&a,ipfi ramulos quofdam
m *i %.
utrobiq; comuntcat. Vbi hf c ad iAu modu peritonxo connexa, ad redii abdominis mufculu 4 cofccndit, i nferieri
n ch*r*.i,
0 t.
peritonxum permeans,in internam poAcriorcm ve redi abdominis mufculi fedem inferitur , & utrinque abdomuit
P r. uarias foboles in tranfuerfum abdominis mufculum A

ipfi incumbentes obliquos, reliquasq; proximas fc-
r Vbi
q < mtfi. des diAribuit, redo tramite furfum fub redo mufculo protenfus. uero ad abdominis medium pau
tab. t*df. extremum in plures furculos di(Tcminatur,qui ramulos (pedant,
lo fupra umbilici regione prorepfit, ipfius
1 M.
% L. quos a * ucna fub pedoris ofic ab elatiori thoracis fede dclata,diffimdicommemorauimus. Huius ucnz
c r«> interuentu, mamillis cum utero communionem confortiumq; exiAere uulgo creditur, cius quippe benefi-
aUiyjmt cio,ex mamillarum uenis in uterum, quum foetus cnutntur,fanguinis retradionemrquum autem mulier U
dat, ex uteri ucnis in mamillarum uenas menArui fanguinis rcuullioncm perfici, medicis pariter con-
**» pr*-
eulabj. ce fium cA omnibus. Quid uero me, cur minus in eam fententiam totus defccndam, remorctur,in mamil-
U A- larum Se uteri hi Aoria explicabo. Vena interim ab imo furfum confccndcns, c non ita procul ab uteri ue
X t. nis originem ducit : &
u alteram uenam in ortu quafi coniugcm fortitur , ad pudendum excurrentem . x
Ll;
h
Exterior enim uenx caux finiAri trunci,qucm nunc defcribimus,ramus , quando fupra coxendicis os in fe
-
procidens, peritonxum tranfit, ab interiori ipfius regione alum promit ucnam , qux ad olsium pubis
x »0 fJu mur
#»/• medium, qua iuuiccm Y cartilaginis interuentu hxc uniuntur, accedens, uiris in penis 1 iuuolucmm Se
fcortum.
<
1
3 oo Vefalij , de corporis
fcortum,mulieribus autem in pudendi colliculos, & in * coriaceas carunculas ( quas #'/***»’ uocant ) uid- *
nasq; fedes numerofa ramorum ferie digeritur. Porro reliquum b rami illius finiftri trunci» quod in crus
copiofa propaginum ferie digeritur , peculiari nunc Capite profequemur , illo uniucrfam cauz ucnz di-
ftnbutiancm abfoluturi. a Tr
b fi-
VENAE CAVAE SOBOLES IN CRVS DIGESTAE. Caput X. c

d tnmeui
Qm mm R AE TER cauz * propaginem, fecundum poflcriorcm coxendicis ofsis fedem , in fc *

nw» rmdi* muraliquoufquc propagatam, ad cras dufdcfcendunt ucnz: b una quidem gracilior, e r*
t* femur qium per pubis ofsis foramen ad quofd.im interiora femoris amplexantes muiculosper f *»*»?#•
feltut.
repent em, ad medium longitudinis femoris c ccffarc , iam antea narrauimus. d Altera ‘*M9**-
ucro crafsior, cztcraruniq; ucnarum in crus excurrentium caudex, ab c externo ramo
g esrmmdi
alterius trunci ucnz cauz fupra os Iaeram fa&$ partitionis pendet : & fimulatquc c peri
fa r.
tonzo elabitur,per f fuperiorem coxendicis ofsis regionem, ad internum latus S fcdis , qua fextus & fc- b 3 mrfi.
Hriorh ft longo graciliq;

morit miu
JrruU
na itaque huic caiutati incumbens , in plurcs ramos difeinditur : atque quo iniut ijs minus redderetur ob- 1 i ui.m.
noxia,primis fuis diflributionibus Natura
m frequentes glandulas (uti in axi Ilis,ac fub auribus) hic cir- m 1 ul-
cumpofuit, quz firmam ftabilcinq; ucnz propagat ionem redderent, & quam diximus cauitatem cum ucna
fimul,& n arteria, 0 ncruoq;hac dcfccndcntibus oppIcrcnt,propugnaculumq; quoddam his uafis effice 0
rentur. P Prima huius ucnz propago inlignis cfl.ac ab interiori ipfius latere principium ducens, ad cutem n
femoris interiora inueftientem properat ,& hac deorfum per genu interiora, & hinc rarfus per internam ti- *>.
biz regionem uerfus S malleolum interiorem fub cute exporrigitur ac demum in pedis luperioro defccn P
:
dcns,rarie inibi digeritur, alijs huc pertinentibus ucnarum furculis commixta. Hzc propago, qua interio- Xm/UA.
riexporrigitur malleolo, uniucrfim non eundem feniat du&um . quandoquidem nonnunquam ab interna ,
tibixfcdc, fecundum anteriorem malleoli regionem, ad pedis fuperiora r excurrit: aliquando ucro (fcd r i»,
coniccndcns . Deinde in ramorum ad pedis digi- * h

rarius) fub malleolo contorquetur, illae pedis fuperiora
Immrrit
&btt un
tos & fupra pedion ferie plurimum uariat aliquando enim alijs quibufdam ramis hic commixta, ad mi-
.
s
_
rimum digitum, ipfiq; proximum pnrcipue deducitur, a liquando uerfus pollicem & indicem excurrit. Bre- «3 /gari
uitcr,in eodem homine uix parem unquam reperias huius propaginis ramorum in utrifquc pedibus feriem. 6 <* p.frr-
Rami quoque, quos in dcfccnfu profert, rarifsimc inuice aut numero, aut amplitudine corrcfpddcnt fiqui :
&
dem inordinate ad cutem permeant . utplurimuin tamen in fuperiorem internz femoris regionis cutem, *
non procul a fuo ortu, utrobique unam emittit fobolcm . ac 1 interior quidem , femoris interiora Se in-
guina , ipfumq; quafi pcrinzum fcu interfeemineum accedit u exterior autem , quz Se crafsior efl , fe- u z.
:
&
moris anteriora exteriora fub cute perreptans, fimiliter ac interior, in furculos quofdam ccffat. Quum * * ©•
grandis hzc propago ad medium femoris longitudinis quafi dcucnit, notatu dignos ramos hic etiam in eu J
***-
tem difpergit,& inter exteros X unum 1 gracili longoq; mufculo porrigit, quem tibiam mouentium pri-
mum reccnfuimus. Cztcrum quando ad genu articulum, uclut ad poflcriora orhiculatim ea propago non a £.
nihil conuoluitur, a duas quoque emittit foboles, mutuo quidem mole pares, fcd exiguas una in anterio- b 6- -
ris genu fcdis cutem fccuna um patellam difpcrgitur : altera interioris genu fcdis, uerfus genu flexum , eu- V* “*
tem accedit. Hzc poflerior foboles aliquando penitus dccfl, aliquando impcnfc gracilis regeritur: tunc
fcilicct,cum b propria genu flexus cutem accedens ucna folito amplioruifirur. c Ad interioris fcdis ti- c rLtr. t.
biz cutem, a magna hac propaginc,&antrorfum& rctrorium ramuli diifiindurur,qui impari numero fpar- f 1
fi, rarius cum proximis ucnis uaric coeunt, inuiccmq; rarfus dirimutur. Praeter iflam propaginem, maxima
^
s amplexantes immergitur, & c infignem ramum ( fepti
biani moucntibus mufculis communicat, a quo etiam tenues furculi in cutem deriuatur. Deinceps b aliu
magis inprofundum diftribuit ramum, nunc commemorato ampliorem, qui per * quintum femur mo- k *f
uentiuin mufculum digeritur, fobolcsq; in b oiflauumtibix motuum autorcmdifpcnfat.Ab hoc etiam ra 1 «.
mo plurcs ucnarum furculi in uniucrfos propemodum hic femoris os ambientes mufculos propagantur : m
inter czteros autem przcipuus finem cius ucnz , quam per pubis ofsis foramen in femur delati dictum
* n 1
®
efl, ad fc <n aflumit:coq; adauctus, deorfum magis ad genu ufq; quodumodo, inter mufculos occultatus, de
fccndit.Czterum maxima ucna fcnfim ad femons os uerfuspoftenora contorta, ramulos oppido quamc- p dur. x.
xiles n grandioribus femur petentibus ncruis offert , qui in membranas nerais obducas digeruntur. Dcin q
° aliam emittit propaginem, quz in pofteriorem femoris cutem excurrens, furculos etiam furfum cutem
fubcuntcsdciiuac.Hiiicpropagmiffcqucntcra F ramo, quem in quintum femur mouentium mufculum
difpenfari diximus,fobolcs quzdam accedit, quz una cum ipfa commifccturA ucna ex duabus confluens,
ficuti relatum efl, cutem adit.Crebrius tamen M duz a gTandi cruris uena enafeuntur propagines, una hu £*«
mibor ait era, A' ex rofteriori magis fcde,quam ex latere enata.Hx in procrcflu inuiccm unitz , eam confli ** A*’
r,
tuunt uenam,quz hic in cutem promitur:ac ubi r ramulos furfum in pofteriorem femoris cutem germina
\ ^_ f
uk,rccio tramite dcoriiim per mediam flexus genu fedem, fcu pophtcm,ad furj cutem « dcfccndit, ipfi * t ,Ur. 7,
numerofam
J
4
14 . ,
Humanifabrica Ltber II 1. JO i
numerofam ramulorum fcricm porrigens, qu* fibi in omnibus minimi correfpondet. Verum ramulorum
alij rc£ta,alij oblique, ali) tranfuerfim in cutem excurruntA denuo nonnulli inuiccm coeuntes, permifixn
ii thtr. ,f tun& denique cum aliarum uenarum,quas fub cute u tum internum larus fur*, * tum externam tibi* re
x thtr ix
gionem perrepere mox audies, propaginibus, fubinde uniuntur. Atque ita pr*fcn$, qu* per poplitis flexum
yiUJmff 1 ub cute dclabitur,ucna,nonnunquam ad calcem ufquc
rtpr rluri.
duntaxat Y inccdit:nonnunquam ucro & ramu-
7 wfflil. los in extemnm pedis latus depromit , nullibi interim in aitum fubmcrfa . Cxtcrum grandis crus fubiens
X Hr/u<j*e ucna, pofleriori femoris fcdi, quemadmodum diximus, accumbens , exiguam fobolem 1 utrinque diffun-
adituri. 3
dit in exortus * mu(culorum,qui pedem moucntium tres primi enumcrantur,hicd; ex humilioribus femo
X IX mmf.
capitibus prodeunt . Vbi autem ucna in horum capitum medio iam fere b exiftit , in duos impares di-
ris
U. t.+M.
c exterior, qui d interiore longe cft gracilior,
b dd chtr. fcinditur truncos quorum :
oblique uerfus fibul.tr cum tibi*
8. oflciuxtagcnu connexum fertur, c ramulum in cutem extern* &
anteriori genu regioni obdu&amdige
c <6474. 9 rens : ac mox inibi in f duas portiones difledus, quarum
g precipua pofleriori interioriq;fedi b mufeu-
.
d (hir. 14.
e (hir. 10 .
lorum pedem moucntium feptimi fi odaui fefe infinuat , fecundum fibulam deorfum tantifpcr protcnfa,
f tucfutn. ac didi nuper mufculi carnei permanent, fccundumqjpoftcriorcm malleoli exterioris fedem refledi inci
ll&tt. piunt : inibi enim portio h*c ccfT.it, in progreflu ipfis mufculis fobolcs offerens', fe nullibi ad cutem emer-
g,lur.ll. gens. 1 Altera ucr6,eadcmq; tenuior portio uniucrfa cutem adit
h I4"*/-
A
fecundum externam tibi* fedem, exte
|4. ij-
riorcmq; malleolum, ad pedis fuperiora, uerfus extemii ipfius latus contendit,in progreflii pari cum b ucm
i (hir. I 1
fub poplitis cute furam acccdcntc,modo,furculos uaric diifundcns,ad conterminam, qua defccndit,ipfi eu
k (hin. 7 , tcm. Et quanquamciufmodifurculi proximis ucnulispcrmifccantur, 1 infignior tamen huius portionis
V coitus, & mutuus denuo didudus, in fuperiori pedis regione cum illius m propaginis furculis fpedatur
itW.ij.
m e*»*. quam a magna cms petente uena non
;
procul ab inguine pullulantem, per femoris tibi*q; interiora, ad pe
dem ferri narramus. Ab illius enim propaginisA illius quam modo narramus portionis ramulis, uarius il-
le ucnarum confurgit implexus, qui in pedis
fuperiori fede A
digitis ipfis, ante fcdioncm fub cute cfl con-
femper ucl in ciufdcm hominis pedibus rcfpondct.Vcrum interim,uti externum pedis la-
fpicuus,ncc fibi
tus ucnulas fibi nonnunquam a ucna;, per poplitis flexum fuo cute deduda , aflumit : ita quoque internum
pedis latus a calce ad pollicem ufquc ramulos perpetuo fibi ucndicat , ab ea n ucna!, qu* fola tibi* cutem
n (hir. f, adeuntium adhuc nobis cfl enarranda. 0 Interior enim & cralsior mineus
diuifioni$,quam grandis uena
16 .
in poplite recondita molitur, reda deorfum tendens, ab interno fcr£ ipfius latere P ramum depromit qui
o <W. . 1 ,
pcfcir.lf. ex alto emergens, per interni tibi* fedem, uerfus pofleriora tamen magis, ad internum ufquc calcis ac pol-
licis denique latus, fub cute difleminatur , & fuis furculis contcrminani ucnarum ramulis ita pcrmifcctur,
ab cifdcmq; furfus diducitur , utihadenus de tribus cutem implicantibus ucnis rcccnfcrc conatus fum.
Confurgit enim (ut fcmcl dicam) ciufmodi harum uanarum implexus & digeflio, ut crebrius cutem hanc,
perinde ac temporum fc cubiti manusq; cutem uaricibusinfeflari, haud mirum cenfcri debeat . Videtur
enim Natura fub cute undecunque propemodum multiplici illo ucnarum implexu feu coitu , & rurfus ca-
rundem didudu , perpulchri lufiflc ne quum uen* per cutem lat* , crebro multisq; occafionibus funt
:
uulncrand* A' tranfucrlim abfecand*,mox contermina & fubfequcns fcdionis cutis , alimento deftitua-
c 1 .
tur. PorroS interior ille truncus diuifionis, quam grandis uena in poplite tentabat ,po(lcaquam r ra
t riW. 1 !
I tbsr. 17.
mum ilium , quem poflrcnium tibi* cutem petentium cnarrauimus , a fe dcprompfit , uniuerfo (110 inccffu
, & in alto latitans , ilico
t 1 )"*/'• reconditus * ramum educit qui fecundum pofteriorem * quarti pedem mo*
,
ut.*- uentium mufculi fedem exporredus,cxiguosq; furculos a fe diflimdens, paulo humilius ceflat,quam u duo
U II nW.
rum primorum pedem mouenrium mufculorum tcndo|, quarti mufculi tendini commifcetur . Atque ut is
Mi.7/T.
I n—if. ramus ex pofleriori fer£ interioris trunci (ede pronafcitur,ita quoque fimulatque is inter quartu fi * quin
»4.D, E. tum pedem mouenrium A
Y fecundum 1 tertium^; pedis digitos acentium mufculos recondi incipit, ad
y '*“# camq; regionem pertingit , a ubi fibula k tibi* offc primum dehifeit , notatu dignx amplitudinis educit
M*.A- h propaginem , ab anteriori fua fede enatam. Hxc antrorfum du&a , c ligamentum fibulam tibi* ofsi, ,
X 14 mmf.
uls. qua mutuo didant, membri n* modo colligans, permeat A
fecundum tibi* longitudinem inter mufculos
X If»./. anteriorem tibi* fedem occupantes prorepit, prxeipue attenfa <1 mufculoVptatuor digitos extendenti , fe
f 4*». f c ilti qui pollicis extenfioni prxficitur. In hoc dcfccnfu propago nonnullos furculos proximis fibi mufeu
,
defit ib R.
lis exporrigit &per f tranfuerfura, quod m anteriori tibi* Tede occurrit , ligamentum du&a , in fu-
:
b (hir. 8 1 .
tnufculof* fubdanti*, cui pollicem tresq; ipfi proximos digitos in ex-

C IT mmf. periori pedis fede terminatur : fi 8
I4*.T. ternum latus ducendi munus afTeribimus, ramulos offert, ligamentis ofsium hac in pane attenfa , & cutem
a 4 *w/r. nullibi fubiens. Quod autem h trunci interioris, per tibi* pofleriora dcfccndcntis, adhuc reliquum cft, *
»4*.^.
e
& inter di&os hac in fede mufculos exporrigitur , fimul quoque cum illorum tendinibus inter calcem &
tib interiorem malleolum pedis humiliora petit, & modicas foboles in conterminas ipfi fedes digerit,
,
f I mrnft». inter * mufculum fecundos quatuor digitorum articulos fle&cntcm , fi

I
tendines repens, quorum be-
tibj. neficio ultimidigitorum articuli flexum experiuntur . Atque ita huc pertinens cius trunci reliquum , in
r; *-/f multos ramulos feriatim abfumitur,quorum fcr£ bini inferiorem cui ufquc digiti fedemperreptant . Hac
-
Mi.'»',
h 64 14. igitur propemodum
< .
ferie ucnam canam in crus digeri , fcdula refeAione didicimus . Quam ucro noftra Cilni di
i 1647 19 hiftoria, Galeni deferiptionibus undiquaq; conucniat, illi demum intelligcnt,qui hanc cum tertio libro de tum cimi
. .
rrmt fe-
t 14 «i". Adminiftrandis fc&ionibusA libro de Venaru arteriaruq; fcftionc,non ofeitanter confcrcnt,ac pariter ex
ni defert -
tlb.tr).
cndent,quam pulchre Galenus in duobus illis libris fibi confcntiat, non leuiter , neque uno tantum locq ftiimei -
p mi
I 14 "A- Longum namque foret , pugn antia ea loca hic
4 /,/. a ucra humani corporis ucnarum deferiptione abci rans .
>
6,r. commemorare, prxfcrtim quum prxtcr compendia, noftr* artatis medici uix quicquam perlegant , prolixe
c interim C
Diqiti;
3o i sAnd.Vefalij , de corporis
interim de fupcrficiarijs pedem adeuntibus ucnis,li quando carum aliquam aperiendam cxi(limdnt,perin ra qai»
Ai finm dedifccptantcs,ac li illi ab uno trunco inguina fubeunte tandem non deriuarentur, fed pcculiarcs,fibiq; tuifik ii
trsflsuo-
non continui effent riuuli,cxpriuatis uifccnbus, corporis ve trunci fcdibus cducli. Quum enim alicubi 111
m» Miur».
Ult» i* quatuor ucnas ad pedis fuperiora pcrtincrc,in Cialcnolcgcrunt, totidem ucnas pedi tribuunt , lingulis ta-
in
StOitm •* rum propriumq; (anguinis educendi munus aferibentes. ac primani (latuunt, qua; internum perreptat mal pu
turum,
trl.
&
lcolum A
Saphena Si matricis uena & uirginalis iplis uocatur-Secundam exteriori afsignit malleolo, Schia “*• "Ai*
“***
ticam illam nuncupantes. Tertiam in fuperiori pedis fede rcccnfcnt,cx uenarum ramulo quopiam, pollici
porrigendo cdudlim,illiq; Poplcticx uena: nomen accommodant. Quartam renalem uocantjpfam ex ra-
mulis quibufdainconfingcntcs.qui minimo digico funt proximi. Verum interim uenas in poplite Si fub ge
nu,in (anguinis mifiionc magis quam pedis ucnc aperiendas, negligunt, uti & omnes in corporis alto recon
datas. Qui autc uenx caui (enes rcfc&ionc fit pcrdifccnda.fedulb ad quinti, (cieri Si feptimi librorum finem * * A- E-i
E-
t6raemoi abo,ubi caru partiti, quas caui uenz (oboles implicant, peri eptatq;, adininiftratio defetibetur 5^ . J'
e A**.,.
DE VM BILICI VENA. C A P V T XI. d p es. IX
yu SILICI HtnamM ir ai.l eiufdtm uafj.qua in nati iam fatus corpore rclinquuntur.fccunda figura libri
quinti refet,ai literas E,f,G,icinK,L & M. Series uerb umbilici uena, qua extra fatum adhuc m utero repofstum, *
iaerdijJccxndttmcoi>lfricUur,in quatuor tabellis figura trigrefimx libri quinti occurrit , ad hieras E,E.I,l.L.T^l{, I i fi-up.
-
S,5>X &x. ij.
fi «7 f-b.
N uenarum hiftoria.diflcfUonum profclfores, umbilici 1 uenam nuncupant, qua ex ua h*'uiib

Uct NM Sf rijs uteri fimdum petentibus ucnis collecta, A tandem per factus umbilicum fubiens, in fi-ioU. f
ps&san. ipfius potifsimum iccur exporrigitur, fanguinemq; ad foetus enutritionem pcrindcdc- Flf n 1 u '
ertere matris uenz illis quas perreptant partibus languincm communicant. Qua- ?
fert, ac
peculiaris quidam ,&a b cauiiic e porta uenarum corporibus
doquidem ucro hxc er fifM.
quodammodo diflin&a putatur ac poli partum, quicquid ipfius in corpore adhuc rema j *, a. A.
;
nct,ariduni>ac ucluti exangue, folidiorisq;in(larfuniculi efficitur; non inopportune me tacturum exifii- * 1 "Ai-
mo.fi priuato Capite ipfius hilloriam ucl obiter faltem pcrfequar: quod quum umbilici etiam d arterijs, L°
que ftrtui quoque, du utero geritur, tantum funt utiles, nonnihil commune c(Te debet , ipfum (ani ad fine „ uT&
tifquc prxfentis libri aficruallcm A Capiti quod c uenx arteriali, ac l arterif uenali dedicabitur, adhibuif ;
i >. L*. j
Yai* muli
Uti »*nst- t«UUI|’SI » viujsavm .usviijmilU) CJIUU.I11 ICUipC
1 I
& J-
gwgtttim- rari, ac crus aliquod aut brachium mitris, fuis ucnis artcrijsq; frui nouimus . Quum itaque femen tam ma- lspUlupri
ttm.&q**
tpfimi ftrui
ris quam fceminz in uteri S finum receptum cfl,ac ucluti formationem integram in fe primum affumit,c- fuU
tiamabipfo mcmbranulagcneratur, qui femini tanquam crafsiori quopiam iam refrigefeenti iufculo
•'
circundata, alicui uteri parti ualidiiu nouo quodam uaforuminteruentu 1 adnafeitur. Vtcrienim k ue-
n* ac atterix fefe in huius nexus regione aperiunt A' communes ftatim fiunt cum uafis in membranula ea ,Jt.
(formationem affumentibus,que tot numero primum funt , quot uaforum ora in uterum tunc fefe aperiut, <xt ; u.ja
uafisq; illis nouis continuantur adeo, ut hic fere umbilici nobis uocatx uenx (latucndum fit initium.Fre- A u t 0.0
:
V'
quem es enim uenx, in uteri finum ita pertinentes, ac per exteriorem illam membranam ( que exterius fce- f
tum ambiens eft inuolucrum ) exportefte.fcnlim ( ne omnes fimuldiucrfisfcdibus fcetunilubeuntes.il- a\u. JE
lura innumeris foraminibus perforarent ) in fe colliguntur : atque ex pluribus gracilioribusq; propagini- ;ol,S.f v.
bus fcmpcrcrafsiorcspauciorcsq; eu in modum crurgunt , ut tande omnes in duas qua(i ucnas coaceruc- *•
proficifcctcs, ra interius inuolucru permeant : & pofieaqua illi
°
tur, quf ab exteriori foetus inuolucro 1
exiguos ramulos per ipfius amplitudine (parfos obtulcrut ( quicquid hac de re parureSi fentiat Galenus)
p
in una mox homini coeunt uena, qux tande ad tectus umbilicu longo n incdfu, indar funis aut cordi pro 1 c mer
perat, arterijs duabus °Ameatu, quo foetus urina cxpurgatur,c6cpmitata,& quali comuni corpore firma H > H -
ta . Poft ipfum autem per umbilicu ingreflum ,ucna ab arterijs eoq; meatu reccditA anteriori peritonxi fe “•
di in interna cius fupcrficic nexa, uerfus iccur cotcndit A
homini per propria peculiaremq; P rima, ac de-
wff CT
inforameiniecur (enur, ad ipfius ufq; cauu illuc ll pertinges, qua ’ porte ucnc caudex ciecorc labitur. r sof.t,.
Vbi hec umbilici uena bipartito fcifia ( fi quid indico ) in queda portf ucnf ramii interitur , illius ve ramis t ••
comunis efficitur, perinde atq; in canibusA quibufda alijs animalib.ab umbilici uena, pofieaqua umbili- ’ ' 1
eu fubijt.ramii quoq; ad mefenterij * centru deduci cernimus, qui portf ucnf « pricipuo trunco me- l m
fenterium difpcrfo committitur quanquam (ane obfcurius quam umbilici arterias , magni arteris com- c 1 , L
: 1 f‘
Vmlitki tr munes efie confpicimus. Duitis namque ucnis undecunque ab interna uteri fupcrficic , ad foetus ufquc um 1 k.
Itrurvmft bilicum ,artcrix attenduntur, prorfus eandem cum ucnis feriem feruantes quum tamen peritonxi cauiu- “ A- **•
. \
ritu
tedux ai tcrix ingrcdiuntur.ab inuiccni diduflx.ac anteriori peritonxi fcdi in ipfius interna regione nexi, 1
deotfum feruntur: ac fecundum “ ucfici larcra ( uti fuo dicemus loco ) prorepentes , in magni artcril » ,
f
propagines, paulo pbft per pubis ofsium 1 foramina prolapfuras,ita infcruntur.illisq; propaginibus ita com im nue J
munes fiunt, ac fi ab iplis principium ducerent, illarumq; rami ac fobolcs eflent . Citenim quia in quinto li *’
liro, ubi generationis organa profequemur, de ftrtui peculiaribus uafis & inuolucris r i^.jA-
, ciufmodiq; alijs qui-
magni arterif feriem opportune aggrediemur. *
bufdam agendum erit,iam totius
TOTIVS
& —

TOTIVS MAGNAE ARTERIAE DELINEATIONIS, ADEOqVE
, figujjc, duobus proxime Icrjucniibus Capitibus communi#, charaacmm Index.
a
Arteris magna mitium, quod ex fimtiro cor dii [mu iduatur.
B,B Diut artcrtsxordu bxfim corona modo fuceingemes.
C Magna arteria caudicis in duos truncos btpartuio.
D jtrieria oblique furfum ad primam finiflri Uteris collam contendens.
A Hamus,qui quatuor [apertorum ftniftri Uteris cofUrum intcrualhs [oboles deriuat.
f Hamus per tran[uer[os cerulas nertebrarum proccJ[us ad caluariam ufejue prorepens, crgemculatim dorfih medul
U uicimsq; mufculis[oboles offermsate in [iniltrum dura membranaftnian ceffans.
I C Hamus [ab fnuflro pedoris ofiis Utere ad umbibci uf/ut [edem excurrens *> quo [ureali digeramur in aerarum co-
ftarum cartilaginum interuaUa,& hinc in mu[culos pedori inftratostinfupcr m finijlram,qua thoracis cautas mtcr-
cipitur,membranam,eir abdominis mu[culos.
H Hamas pofleriores ceruicem occupantium mu[eulos accedens.
1 H?mas ad cauam[capula regionem ac adftratot illi mu[culos prorepens,
K Hamus ad humeri cum[capuU articulum &furmiu humeri inferiora propagatus, mifqua interna ad cutem excides.
L Tropago m mufcolos anteriorem tboraris [edem Megentes Iparfa.
M Tropago fecundum thoracis latera dcorftmprocidcnsutc mufculo brachium deorfmn trahenti intertexta. Inter L
& M ramulus occurritaorum unus qui hic in ala glandulas diffargimtur.
Artena fmul cum interiori axilUns ucna trunco m brachium excurrens: ac primi lUt furcult ,[ub mox conti-
cui, m mujculos humerum [cu brachij os amplexames propagantur.
O Hamus fecundum poflcriorem humeri fcdem.una cum quarto m brachium pertinente neruo , aliquoufque in externa
cubiti [edem reuolutus,ac undique in alto inter tm latitans.
T, V Hi ramuli articulo cubiti cum humero [uni peculiares.
QÂrtenx brachium petentis rariiiis,radiocxponedus,actandcmpclbci&indicimcdiotj; digitis [urculos offerens.
arteria ramo <i»iftgnito,ucrfus manus exteriora,inter primum pollicis os,& poflbrachialts
H_ Surculus ab os, quo in-
dex fuffulciturdedudus.
S Hamus ulna exponrdus.fr paruOutnulari,medtoq; digitis [oboles communicans.
* Hamulus mufculis clargitus,txtcrnum nola latui conlhtueutibus.
T Arteriarum ir. manu feries.
V simplior afeendentis arteria trunci portioafua reda ad iugulum contendent, in duos impares ramos
dirimitur.
X Smidergraciliorq; diuifonitm iugulofada ramus,[miHram[oporalem confhtuens arteriam.
r»Z Duobus bis charaderibus dexter in iugulofada dtuifionis inftgnitur ramus,ftmdro longi amplior, Perum t priua-
tim propaginem indicat, qua m dextro latere
prorfus m
cafdcm [oboles digeritur, quas arteriam D infignitxm in
m ,
fimftro latere dijfenmari confptcis.Z autem priuatim dextram [oporalem notat, quam, uti
interpretes apoplctic.tm,& fomni,& lctargicam,&fubeteni,& dccolationis ucnam appellant,
ftmdram, trabum &
qua nomina pleri-
queiugularibusuenis accommodam. '
SmtJlrs [cporalis arteria in faucium regionibus in duos ramos diflributio.

a
Exterior dide iam& a mfignitx diflnbutioms ramustm faciem tempora pofterioraq; auris excurrens.
£ ejr
Interiorem uero ramum,[ub charaderibus c&d nunc explicabimus.
Arteriarum ad laryngem, fauces Iniguamferici.
e
Soporahs arteria pars .caluariam oetens.arque luxta bafim cahuria in duos didributa ramosi quorum
4 alter , quift
nillrum
* _
dura membrana•[inum[uoit,hic
. ..
' - — qua
* - in caluariam mergituratbtruncatus
d
"
'
tjt.-qHodprsfcnti
efl.quc
"
figura eiusmcm
itu ftt 4 [mus
It tt ia t ttfitt ei te VW/lll ei \ me* t .1 er e rl en, ——
m# jmw cerebri
I /“
brana non duxerim delineandos, eos poflmodum
i tt t ei r\ t e- i
cum integra
> - ‘
.._ .
/'
uaforum [erit , ad frontem decimiquarti
Capitis peculiari figura cxhibiturusiex qua etid alterius rami.foporalis arteria caluariam
ingredi entis , dislnbutio
nempetcs:& fsuifemfucrit,huic delincationicxillacbxradercsadijcics, qui fcriejfcnt,!.
at',r,f,u,u,x,*,£,> J-
Propago rami paulo ante b indicati,penitius inter faciei mufculos excurrens.
t
® infignilifub auris radice diftributiotcmus anterior ramus,
fb g notatus,per tempora fertur t ‘poflerior ue ritui
tnfcnpft,fecundum auris pofleriora [ub cute pariter atque lUcffargitur.
ll
** )• T HPTfCVS magna arteria, deorfem ad dorfi uertebras explicatus.
Tropagiiiei utrinane ad odo niferioi u codarum intcrualla protefx, d quibus
’ k’k
iorfali etia medullate mufculis dorfo et thoraci adnatis, ramuli oferutur.
Septi tranfuerft arteria.
I
Peritus ne charadcru copia integra magna arteria delineatione, alioquin
bic fatis obitura,penitus corruperet.priuata hac effigie modo ut edi duxi.qua
fupcriusqtbi fepto rraficrfo arteria t indicata offeruntur, inferius uero ad fe-
nunaliu artcriaru.qqasi » indicabimus, exortu , ueluti cxmagna arteria
caudice diffeda cernitur/fnprafenti itaq; figurabam enarrandis propagiui-
ns. bus duas radices pinxi, quum mtegra arteria delineatio unicam (utfrequen
n,o. ter etia occurrit) lautu habeat. Indicet igitur m utriufq;,aut unius dunraxat
p. radicis exortum dextri ramu.o furculu m humiliore omenti membrana bic
q. expone dum.p propaginem in dextram uentriculifede, qua dorfum fpedat,
r. atq;injeriut ortficiucducit,eqccurrentem.qramu duodeno imc/lino leiuni w tnitio exporredu.r propagini addtx-
x Cc i tram
Digrt
j<?4 ^WjInd.Vefalij, de corporis
3^>03(TA ,iW01TA"/r,i;i ‘
t X, h M 2V1
/JtTEOH.^1 TOTiys M A OH. At Jt H.T t 1^1 AB At
mn bus partibus libera. delineatio.
in* /Jfctttigftti auH.VctJ»'
-
- t. taucf^t ‘i isr O
.
I
. IV» S . -
h
ti
A 4
.u
:i«i .1
i
Humantfabrica Liber 1 11. } o j
f. trafH fundi uptriculi fedi dedutta.uetriculoj; & fupmori mibrana omenti ramulos exhibenti
lienem
.
fbilis uefsculaar.
x propago fe
tqs,x. tcriolas.t arteriam icam diflributam.Caterum tt mjigmrurfsnitter ramus, qui potifiimum adit .
progrediens .y eius propaginis ramuli, in uen-

j. eundum pofleriorcm nesUna.li fedem, ad ipfsus ufqucclattui orificium
g. triculum,qua dorfo innititurdertuatl. xramus,onficiumuentriculifuperiuscoronamodocingens.aramus , fecun-
t n dum elatiorem fedem' inferius illius orificium accedens. grandit in demifiiorem omenti membranam excurrent pro-
S
y. pago.quaetiamcolointeshnomultisfurcuhsimplicatur.yfwrculus in humiliorem omenti membranam hicadfs-
I. nihrum latus excurrens. d& d arterixMenis couumfubeuntes.i arteria fmifiram fundi uenmculi fedem petens, ac
i. uentriculo ipfsq; fuperiori membrana ometuifoboles dcriuans. (ramuli ab olfis lienem accedentibus arienis, U- m
( uum uenmculi latus deprompti.
C In integra delineatione, ,'jr ea quamhic indici adhtbuimui,alrud (occurrit,quo infignitur arteria, in fuperiorem ac
propemodum uniuei Jam mefenterq fedem propagata, &fuss propaginibus in ieiunum uitejlinum,et ileum, coli par &
tcm,d iccore ad dextrum renem confine uamffiarja.
* Dextrum renem accedens ariena.
9 Mrtcrta.qux m fm (irum renem exporrigitur.
w Dextn lateris feminalis arteria.
• «-»Sun Sin tettis feminalis arteria.
• * Jtrtena humiliorem mefentent fedem fubicnsaic potifi imum m colon inteflimm excurrens, qud id i lienis regione ad
rettum mtclinucm pertinet, cui etiam dprafenti arteria fobolcs diffunduntur.
W* &
Tropagmes geniculatim lumborum uerrebrai accedentes, in perit onaum dr mufculot uertebris adnatos diliribu ,
tx.Tropago autem ad humilius u conflflens, eat crisi]; grandior,ad abdominis ufque latera excumt.
Magna arteria fupra 01 facrum in duos truncos dsflributio.y crisas ifti charatteres etiam fur cui os not ant , ab liumi~
lior: arteria regione in oflis facriforamina deriuatos.
1 Incenor ramus fsiuttri trunci iam ditia diuifsonis.

c Interioris rami exterior propago, in mufculos excurrens, qui externa ilium offis fede &
coxendicis articula integunt,
m Interioris rami i notati interior propago,m humiliorem offu facri fedcm,uefscam,& uefsca cerudcem , ipfumq; penis
in mulieribus uero,in inferiorem uteri fundi regionem,&- pariter in illius ceruicem,furculos diffundens.
. V Hic etiam arterias appinximus, quorum finiftra ab umbilico hic inter fidrs ad interiorem ramum i inftgnit um perin
. de pertinetote fi uerfus umbilicum ab ipjis der moretur.
’ Interioris rami t infigniti reliquum, quod ab externo ramo trunci diuifsonis quafupra os facrum fit , portionem afei-
fc ens,per pubis oflis foramen in crus delabiturtdr inibi in mufculos pubis os occupantes digeslumfuo termino cum
. alia arteria,f mox fsgnandaooit.
T Tropago exterioris ramufurfum adrettum abdominis fui lateris mufculum confccndcns atque pracipua ipfsusfobo
,
le umbilici regionem petens, reliquos autem furculos tranfserfsm in humiliorem abdominis fedem difienfans.
* Surculus tranfuerfsm fecundum pubis os ad pudenda prorepens.
* Sedes exterioris rami, qua is modo in crus delabitur,in ipfamq; diffeminari incipit.
X Hamus maioris crus petentis arteria, m mufculos propagatns,antenoremfemorts fedem occupantes.
"* Hamusod quintis femur moucntfmufculu;& eos qui internam femoris fede occupant, digeflus, unoqtipfsus furculo,
inibi ubi » repofitu ettau illius arterie coiens finc.quom per pubis olfis foramen procidere diximus,ac < infignsutmus.
r
. (
Hamus in mufculos pofieriorem femorisfedem occupantes excurrens.
Hic grandis arteria inter duo humiliorafemoris capita reconditur, & utrinque ramulum offert genu articulo & pe
dem moHcmtum mufculorum capitibus, htibi principium ducentibus.
. ® In poplite iamconfiflcns magna arteria,ipfsusq; m impares portiones diuifso.
A Hamus fibula cxporrcttus.fub fepthno & ottauo pedem monentium mufculis.
„ S Tractpua magna arteria crus adeuntn portio,per tibia pofleriora defeendens.
2 Hamus quarti pedem monentium mufculi poflcrtori fedi oblatus.
n Hamus, qui per membraneum hgamentum,tibia ofii fibulam colligans, in tibia anteriora excurrit, pedisq; fuperiora
* mtbt ubi * mflgnslur,per tranfnerfan anterioris tibiafedis ligamentum accedit,
f Tropago internam pedis fedem uerfiis eius fuperiora petens.
® Mrtcria in humiliori pedis regione ad digitos feries.
Subfequentibus modo duobus Capitibus non fotum hac,cuius indicem obfoluimus, figura conuenit :fed etiam huc
attinet,prater crebras quinti libri irfexti eir feptimi figuras, ea quam huius libri fini fubiungam.
VNDE ARTERIA MAGNA PRINCIPIVM DV C AT, ET IN QVOS

tainos iplius afccndcns pars digeratur. Caput XII.
Qy stlfDO in interiori margine alicubifcribitur,fig.cap. n.eafubaudiendaefl , qua integram arteria ma-
•" gnajeriem ante prafens Caput propofuimus.
ONGE minor medicorum philofophonnruj; proceribus , dc a grandis arteria:, quam Nm

ti*m it mt-
dc ucnarum ncruorumq; principijs,cft iliflcnlio. Hippocrates namque , Plato , Arifto-
trri* ipm—
tclcs ac Galenus pariter, cor arteriarum fontem ac originem (uti fanc cft) datuum . Et u trtmtf
Ji
falfaprorfuseft Pelopis Galeni prarccptoris fententia, arterias limnl& ucnas cum ner- Jt iifcrpt*-
uis c cerebro nafei docens , & abeo autorc propemodum tradita, quifpurium trafta— Uautsn .
culum dc ucnis , Hippocratis libro dc Natura humana intericcit . Quandoquidem

Cc j ut
Digii 4
. ,
$06 <*And. Vefaltj , de corporis

arui ut cztcra taceam .cerebrum uitilis fpiritm,& fanpuinis fcruidi.ac impetu per corpus ruentis, quemadmo'
n&n n*-
dum
uu cor, non v»
>» wuiûvu ubi ve corde proiufcitur,
cft principium:artcriaq;nullibi,quam •» «w. amplior occurrit. Dcin
proiulvitur.amplior hxc b A.&fi.
Deinhxi
extremi?' ûoq uc illomui d°^ma
iinprobAnt>qui arterias ab extremis fummis^; c orp° ris parribus non fccus pafsim
*
terpempxr oriri arbitrantur, quam ft quis ab extremis arborum uirgulis illarum mitium rcccnfcrct. Cxtertlm ctiamA
tiimimafa. philofophir& mtdicinx principes, corartcrianim fontem (latuerint , nihilominus tamen de cordis fimi» (tm l
aquo grandis arteria pronafccrctur>nonnihil inter le didentium: quum illi quidem ex cordis medio Anu, fnn -um y
hi autem ex Aniftro eam oriri contcndant.Quia ucrbciufmodi eomrouerfia, de cordis uentriculis finibus
im tfeitt .
vepotius,quam de arteria: exortu, accidit, quumq; duos tantum cordis dfc finus ucrc ccnfcamus.cx elatio
,
**
jJ
rifcdc c liniftri finus, propter balis cordis centrum, magnam arteriam J originem ducere atteftabimur. Q .
qua etiam fede ( c poft dextram nimirum membranam, arteria: uenalis orificio prxfcdam) Ariftotclcstcr e 9fi.li.6
tium cordis Amim ucntriculum ve repofuit,inftar peculiaris ac a reliqua Aniftri Anus amplitudine difere- * 1
Ettt *r
tx cauitatis.Ncutiquam enim Galeno in libro de Venarum arteriarumq; difTedione aflcnciri queo , quum
tertium cordis finum,cui Ariftotclcs arteriarum originem tribuit, ad dextrum cordis refert ucntriculum,
ciusq;,non autem uti egoiam Aniftri, portionem ede afArmat.Magna igitur arteria (quam Ariftotelcs, eo ur.
quod ncruobm ipfius partem tiel in mortuis confpicipofTc diceret, inflar uaginx fortafsis Macedonibus
CoTtHMltl
nuncupatx,«VT»i*appcl]auit)in hocortu orbicularis cft,hicq;ipliusamplifsimafcdcs A: durior
t
& tA.ua io
cartilaginoAor confiftit.lpfa aurem arteria Ainulatquccnafcitur, B duos graciles promit furculos, qui eo 6S * S *
A* ft -
erutu *‘
ronx modo, cordis baum una cum coronali ucna ampicdentcs,cordi fecundum ipfius longitudinem h ra 6 j*,?*
J
mulos transhindunttquorunipluresampliorcsq; inibi fc offerunt, ubi cordis fubftantia cralsior uifitur. cft p»Tl u.c.
autem id potifsimiim in ea cordis fede, ubi Aniftrum ipfius Anum continet, & qua feptum utrifque Anibus b */>
commune porrigitur.Coronaiium arteriarum ortus poft membranulas conAftit, quas refumptionem fpiri E E 4 *
tus fanguinisq; ex ipfa arteria in Aniftrum cordis Anum prohibere credimus. Verum ctfi utrarum que coro-
nalium arteriarum par quodammodo At amplitudo, ea tamen amplior longiori]; cernitur, quxcx dextro
magnx arterix orificij latere originem ducit. una namque hinc a tergo dextra: membranx pronafcitur,a!-
tera autem a poftetiori arterix orificij fede principium fibi ucndicat.a tergo uidclicct pofterioris membra
nx,a Aniftrx intcriin,ut Ac dicam»mcmbranx tergo, aut Aniftra orificij arterix fede, nulla pronafccntc
•
coronali artcria.Poftquam uero magna arteria coronales dcpronipAt,a cordis bafis centro furlum quodam
Csmiitit str
tniM bipar ttiodo

k fub uenx arterialis caudice confccnditrac cordis muolucrum I perforans, bipartito femditur, k
titio. ac m unam ipfiuspartcm,qux grandior cft,dcorfum ad quintam thoracis uerrebram , &
deinde per rcli-
^
6
q llim «fodi fedem detorquet, in omnes qux cordi fubfunt regiones, ramos exhibituram. At minorpars, fe- h p*rA.
Aftmitntii
ptruijcrin
^j5 US j*U p rJCOrrC p0 f] t i s diftribuenda,furfumcontcndit:acftatiminprogrcflu alperx arterix n innitens, m i.
n */•**•*
truruTmd ac uenx caux inter membranas thoracem interfepientes fubftrata,cx Aniftro tpAus latere ° ramum diftri
ftntfiri Ut* buit,obliquc (iirfum ad primam Aniftri lateris coftam cxporrcdum.qui quidem qui pulmoni accumbit,
,
at q uc Aniftrx thoracem interfepienti membranx alligatur,nullas deriuat propagines: ucriim Amnlatquc fajmu\dt,-
p r > mam
thoracis attigit c°ftam,ab humiliori ipfius fede P propaginem deorfum diffundit, qux eoftnrum memfi.fr*
'iZoJm1
radicibus attcnfa,in tria quatuor fuperiorum coftarum Aniftri lateris intcrualla Angulas fobolcs fpargit a f"*** *,kr# * :
°
quibus rurfus furculi in dorfalcm medullam, & mufculos thoraci ucrtcbrisq; hic inftratos cxnirrunt.Cx-
tcrum ab elatiori fede 9 cius oblique ad primam coftam confccndcntis rami, r alia enafeitur propago, ^ d.
nuper commemorata multo amplior, qux ad Aniftrum fcptimx ccruicis uertcbrx latus repens , m huius Ia- r r
teris tranfuerft proccfliis foramen (cinfcrit:ac deinde per tranfuerforum reliquarum uertebrarum procef- *
fuum * foramina confccndcns,pcrindc atque hac 1 excurrens ucna digeritur. Nam in progreffu dorfali *
r*
**
medullx furculos communicat,cafubingrcdientcsforamina,quxncruis emittendis rerum Opifex exetU-
pAt.Dcindc te mufculis ccruiccm hic occupantibus, ab illa propagine ramuli quoque fparguntur. Quod uc
£ *
t fi. 6 t*p.
0 foramen inpoftcnori fede Aniftri N
r 6 eius rcliquu cft,Ainul eu comite ucna per capituli occipitis ofsis in- •
fculptum,caluariam fubit, atque in 1 Aniftrum durxccrcbn membranx Anum exhauritur. Prxtcrhanc

propaginem uertebrisexporredam, T arteria primam adiens cofta, 1 aliam ab anteriori ipfius fede pul- x yfi!/y
lulat.qux pedtoris ofsis fummtun afccdcns,ac Aniftrx thoracem interfepientis membranx adhxrens , de-
cliuis perfertur fecundum pceforis ofsis Aniftrum latus, qua ipA coftarum coardatur cartilagincs.Hec pro T T* *
paeoincofdcmomninoramosdigcritur,inquos * ucnamhac repentem difpenfarirctulimus, prxtcr- y D*

quam quod nullx fobolcs a prxfcnri propagine cutem acccdant:nili forftran obfairifsinix , te mihi hade-
nus parun» rcpcrtx,in maniillx b corpus pertingant.Qua itaque hxc arterix propago pedoris ofticxpor- fi.up.6
rigitur,ucramm coftarum cartilaginum intcruallis ramos offert, a quibus ahj ramuli in mufculos aflurgut,
cartilaginibus incumbentes. Deinde d ab hac propagine in fui lateris membranam, qux thoracis cauitate b
inteifcpit.&in c glandium in iuguIorcpofitum,furculimittuntur.Quod autem ipfius d reliquum cft, fc

eundum Aniftrum niucronatx cartilaginis latus, thoracis cauitatem cgrcditun& redo hic abdominis mu 6 f.
fculo fubnatum,ad umbilici quodammodo regionem concedit, in progreflu utrinque ad fuperiores abdo «1
minis partes ramulos otfcrcns,& iuxta umbilicum in plurcs difTedum fobolcs, c altcriusq; arterix termi
nosrcfpicic ns,quainhuc ab imo furfuin contcndcrc docebimus. Vbi f arteria oblique ad primam proten
r
facoftam,hadenuscommcmoratascdiditpropagincs,Aniftramadituraaxillam,& g mulculum perfora- er.

tura dorf i motorum fecundi paris Aniftrum, ab ipfius elatiori pane, priufquam penitus ^ thorace labitur, f D.
tintTfr*m
nota tu etiam dignx magnitudinis h ramum deriuat, qui in pofteriores ccruiccm occupantes mufculos ad K 8
‘itit ZnU occipitium ufquc difeinditur, nullibi interim cutem fuoiens.At
i
quum primum illaancria , thoracis caui-
mtfirta. utun A: piiinaui coftam cuicit,iamq; inciiuor axillx redditur, ex pofteriori iplius fede 1
ramum utcun- , |,
que
1 j

k )C
1 fi.uf.t
< uc infignem fparpit in canam fcapulx regionem,
i &
cius fcdis mufculos abfumcndum . Pofthunc.exfu»
'
pcriori ipfius regione k aliam, fcd non adeo craflam, depromit fobolcm. qux ad humeri cum fcapulaarti-
ni L. culum, iuxta (ummumhumcium & fcapulxgibbuni,iti ramulos digeritur: quorum unus cum I humerj-
n tntrr L liuena,ubi adhuc in alto rcconditur>aliquoufqucprorcpit.Huicfoboli »
alius fuccedit ramus, nonnihil
&M. dcmilsius ab axillam petente arteria enatus, ac in mulculos anteriori thoracis ledi inft ratos, numerofa ut-
O M.
10 m,/.
cunque propagine digcftus.Dehinc " ramuli in glandes axilla: cauitatcm opplcntes, ab hac arteria admo
p
ut. e. dum rari fparguntur.Quinctiam priufquain tota arteria in brachium feratur , <* propago quxdam thora-
q »• cis lateri exporrigitur, potifsirmimin P mufculumexcurrcns.cuiusbcncliciobrachiiimdccliue dorfoadi
* gitur. 4 Quod prxfcntis arteria: iam fupcrcft, r axillari ucna concomitatum, ac in brachium procedens,
s
penitius occultaturi primum * graciles ramos intemx mufculorum humerum amplexantium fcdi, &
N. membranis ncruos hic continentibus diftribuit.Infupcrdcorfumfcnfim adhuc prorepens, & continuo 1
t f.tuf. interiori axillaris trunco attenfa, “ aliam emittit propaginem, qux fecundum
* pofteriorem humerife
dem, qua ipfi cubitum extendentes mufculi adiljfcuntur, oblique prorepit, ad externum humeri tuber c6-
J' J
x s 'frup. tcndcns.Hxccnimpropago.unacum y ucna, quam hac duci retulimus, & dein cum
1 quarto brachium
sj«. i frr petente ncruo,ad externam cubiti fedem pertingit, & fub mufculorum capitibus aliquoufquc deducta ccf
V »»r/.i P. fat.qui lue ab humeri externo tubere principium ducuntrft partim radij, partim autem brachialis partim
yfu.6p. u ero digitorum motibus famulantur. Vbi autc liniftri brachi) J arteria has fobolcs digcfsit, inter e ,
duos
np.‘\ i
cubitum llclScntcs mufculos rcconditadplisq; ramulum prxbcns,ad mediu m cubiti articuli flexus prore-
t. pit.hic utrinque c fobolcm ipli articulo exhibens, & mufculi cubitum fleflentis pofterioris <1 infertioni »
a N. inniteris hicqrlubindcpulfum cuidcntcni cdcns.Hinc arteria inter e mufculum fecundos quatuordigi-

torum articulos flc<Acntem,& illum qui tertios eorundem digitorum articulos fleftit, mergitur; ac ubi
*
nonnihil per cubiti internam fedem prorepfit, bipartito fcilfa, g unumramum radio, b alterum ulnx ex
c*P.P.’
<1 8 mufe. porrigit. Qui fecundum radium fertur, cuiusq; pulfum indies in xgris exploramus, non procul a brachialis Antri* n
ut. n mm- radice fobolcm dcriuat.qux fub k tcndiiiibuspolliccmextcndcntibus.admanuscxtcmamfcdcmpro "* <“•*
‘ .
/„U,r. currit.in mulculos digcfla.qui inter primum pollicis os, A: poflbrachialis os indicem fuflinens, collo-
1
^
f ‘ni a.
“"tnr.Qmindo ramus radio exporreftus.illamemilit fobolcm, tina cum tendinibus digitos flectentibus,
J'
1,1
tranfuerfum brachialis ligamentum tranfgrcditur,& fub “ dilatcfccnte in manu tendine , limiliterac
g
h s. pertinenshuc 0 ucna,& P nemus quoque illi attenfus, intres ramesdifcinditunquorumunus,induasdi
* *• remptus propagines, internam pollicis regionem accedit, fecundus uero duplici ramo internam indicis fe
deni iinplicatttcrtius autem indiuifus, internum latus interioris medij digiti fcdis confccndit. q Rainus
i«i!» r
| u ut.f. artcrix.qui ulnxcxporrigitur.fimiliterpcr tranfuerfum brachialis ligamentum , manus nolam fubit: r &
& 8 u. y. duos ramulos minimo digito, 8c totidem anulari, unum autem medio ofterttfcd interim nullam fobolcm
4 "“ft- in externam manus fedem difpcnfat.quamuis interim > unam 1 illis mufculis porrigat, qui externum la
“* , minimus digitus fufliilcitur.Rami ulnx exporreCti motum haud ma
tus poflbrachialis ofsis occupant.quo
uJmlfm. nifcfto percipimus, nili homo admodum gracilis ac macilentus, aut magno pulfu prxditus fuerit . Quippe Sattirnn
n. Natura, ut omnes propemodum arterias, hunc quoque ramum in alto retinet , tendinibus magis quam is artrrut rt
<o ujert.
° ‘ifl- qui radio exporrigitur, occultatuiruatquc ita nulqu.nn carum portionem Natura in cutem confpicui emit
"t’ 6 tit.qucmadmodumfobolcs a ucnis pafsim de frequenter perferri, prius commemoratum cft. Merito igitur
" 1
U.fhtrt. nu| k m u> externa manus fede aliam a nuper

“ didfa.quam pollici ac indici afcriplimus.reperics arteriam.
..
44 Ad hunc fanc modum 1 primus arterix magnx partis fuperiora petentis ramus diuaricatur , qui ad pri-
mam lini Ari lateris coflam contendit. Maior autem atnpliorq; afeendentis arterix partis portio,alpcrx
)'
Seriei ma-
X SftAsn- 1
innitens arterix,rcdia furfum ad a glandium in iugulorcpofitumpropcratiid enim arterix huic, fimili- ierit fertie
tmr l>*{ m»*
tcrac ueni.lcCtuli modo adftcrnitur.ipfiusq; beneficio ramommfcifsioiniuri)S innoxie ferendis prom-
U T.
ptior cfficitur.Quum uero in hunemodumarteriafurfum tendit, priufquam elatiorem pectoris ofsis fe- arteria par
S «.
tit.qeafm-
t 4 s»f». dem fuperat, adhuc in thoracis cauitate, in b duos impares ramos finditur, e Sinifler, qui graciliorcfl
ut.n^. (amplus tamen & ipfc) nonnihil oblique in lxuum deflexus, furfum cum interiori iugulari.lccundum a-
*•
u IU
X D. fperx arterix liniftrum latus, per ccruicem exporrigitur.ipfaq; foporalis cius lateris arteria cenfetur . Dex- s«i7ra /.
ter c ramus,finiftro crafsior.limilitcr furfum tenditiA limul.itquc primam thoracis coflam contigit, ex
y v.
ztfJHi dextru ipfius latere f arteriam premit, in cafdcinprorlusfobolesdilciflam quas a g ramo, qui liniftrr
,
axillxorfcrtur.diftribui fcriplimusiad fuperiorum uidclicct coflarum intcrualla, ad tranfuerfos ccruicis
* '
,umrU.
* uertebrarum procdfus,ad peCtoris osîdpoflcriore.' in collo locatos mufculos: & ut rem in
pauca conrra-
b tf.h.t ham, arteria illa dextrorfum dufta, in cofdem omnino ramos digeritur, in quos liniltri brachij arteriam de
i» X drS . linere commcmorauimus. h Quod uero maioris dextriq; rami illius in iugulo diuilionis adhuc fupcrcfl, Dtxtrtft-
* *• crafsitic illi congruit ramo , quem fecundum afperx ancrix liniftrum latus prorepere, paulo antd di- (ntin.
1
tuiiJu ximus.atquc ut iftc illae exporrigitur , ita & illud dextri rami reliquum, fecundum afperx arterix dex-
pni.itUi trum latus furfum confccndit, huius lateris foporalcm e (formas artcriam,qux, uti & liniftra.Grxcis ratmrit
sum f}i«- nuncupatur. Quum autem liniflri lateris arteria (perinde ac dextri etiam) ad fauces ufquc k pertingit
, in
‘•‘btr.tu duos diicinditur ramos quorum grandior,idcmq; interior fauces fubit ac mox laryngi
: , : lingux 1 fo- &
toles dcnuansîd caluarix balim “ propcrat:priufquamucr6incaluariammergitar,induasimparcsdi
tftliS “
r
iMumm rm ducitur propagines. n maior per ° peculiare foramen, nulla concomitantc uena,"caluariam inibi ingredi
1
x. tur.ubi P glandula,ccrebnpituiumcxcipicns,in quodam ofsis cuneum referentis T linu ponitur.Hfc pro
Ce q ‘pago
gD.n,-
tmhUfbsra nrriktunftTtirnrriam^C infifnitam. Ii 2. i X* k «. 1 r. n o I
, fi.ta, i j !b . I X.
p \6fi.U. 7 A. <J ifiuMf.ixbi.l M.
. Dic
s
. '
jo8 nAnd. Vefalij , de corporis

tfn.it
pago raox in ipfo mgreflfu utrinquc lingulas emittit fobolcs : ac r unam per * proprium foramen ad na- /•
rium cauitatcm difpcn fat,qux fuo extremo inter nali cartilagines, adeoq; ad nafi uique extremum ita cum *
motum inibi percipiamus . ' Altera maioris c- ixliLi f.

aliquot faciei arteriolis deperditur, ut taCtu, iplius quoque
*
liniftrumdurx cerebri membrana: u multipliciter difeinditur. * jpfaautc
ius propaginis fobolcs, in latus
propago, lam caluanx cauitatcm ingreffa, bipartitur & ea luarix baii luftulta, in anteriora nonnihil tanti- u xfi.U.y
:
fper repit, donec denub colligatur. Subinde ucrb hucufquc non diuifa , neque collega rurfus , fed limplcx D,D.
prorfus fercur.V teunque autem lit/iuc limplcx hucpcrtingat>iiuc prius in duas partes diuifa , hic fe rurfus x fi. ex. 14
tf dmtditmr
colligat,inibi 7 inligncm utcunque ramum per 7 fecundi ncruorum cerebri paris * foramen, ad oculum
im u, u. quu
& interiorem 1* temporahs mufculi fedem, diftribuit. Quod ucrb iplius c reliquum cft , duram cerebri (o enti» a .
membranam «1 perforat: ac c panim in tenuem cerebri membranam, f partim ad finiftrum cerebri uc AMt JfieOx
triculum confccndit, plexum inibi facicns,qucm fccundinis,potifsimum ucrb exteriori foetus g inuolucro 16 fiMLj.
tum comparabimus, quando cerebri uaforum lcricm fecundo ab hoc Capite perfequemur, inibi etiam pau 1 fn-lt
Iodiftulius nunc poftrcmb commemorata explicaturi, h Altera propago interioris crafsiorisq; rami cius
diuifionis.quam loporalis arteria in faucibus molitur, cum 1 coniuge uena in pofteriora fecundum calua ?C.
rix bafun fertur, A: k ramulum 1 mufculis ccruicis ucncbrarum anteriorem iedem occupantibus , iuxta *'•»>*«>
prima: fecundcq; ucncbrarum intcruallum offert, ac dcin caluariam ingreditur :& ® commune foramc C.
0 fexto cerebri ncruotum pari na£ta,(imul cum ucna in ° ImiOium/culccundiim dure cerebri mc-
b 4
cum ub r.
branc linum exhauritur. Pono cxteriorgraciliorqjdiiftx nunc in faucibus 4 diuiiionisramus,gcnisfcu c fi.iA. 14
1'
buccis fobolcm offert, penitius latitantem. * Inlupcrin duas propagines feftus , « unamfiniftrotcm
r
pori, u alteram fecundum liniftrx auris pofteriorem ledem digerit, pul lum etiam edentes fcnfibilem.At- d fi. tfU.
7C.
que in hunc fane modum afccndcns arteria: pars in ramos finitur c fixm. 14
$
AMPLIORIS D ESCENDE NTISQV E MAGNAE ARTERIAE TRVNCI f »4
in fuos ramos feries. Caput XIII.
V^qh
RVNCVS magnx arterie , deorfum ad thoracis uertebras * explicatus, ab inferiori fokjuJ
pofterion ve ipfius fcdc,qua uertebris incumbit, non K, K.
autc lateribus, utrinq;b propagines in odo inferiora ^
11 AC htrmuAtm
thoracis intcrualla dcriuat:qux limiliter ac c ucnx eo
tfEs^nt uT&fr
iuge carentis rami,fccundumimcruallorudui5tum, ad tinum- tup. i+i a
_
coftariiufq;cartilagincsinucriscoftisprorcpunt,fpu ^ ôfinxt- B.
riaru ucriim coftaru intcrualla excedunt
ipfx cofte pertinentes. Ab
, in abdominis latera magis
his propaginibus ramuli in dorfalc medulla,
q> fe»
^ 7**
m»i . v i tmftm»
• jniet uifdtm
eutj
per ^foramina, nemorii gratia in uertebris fcuipt a, ac dcin ad mu fculos
(x -
uertebris thoraciq; adnatos fparguntur, pari omnino ferie qua ucnam

,
rttwrxpH 1 8 mwfem.
coniugis expertem diffcminari,lupcrius proditum cft c Ipfe autem ar . hecTAmot txk.A, b .
tcrie truncus, liniftrx uertebrarum corporum fedi quodammodo inni- (»sl*rnm m

X, ifi.
interitui CA.ll hi. I
tens, deorfum * fub fcptotranfucrfo , qua id undccimx thoracis ucr- Iit ex r.
tebrx corpus rcfpicit, extra thoracis cauitatcm labitur ac mox utrobi- :
P erioti 1 ffintftde digerit. a 14 fi.li.
Ad Jeptmm que fcptotranfucrfo g unam offert propagine, qu* in pl ures fc&a fur- 7N.
tr.t/merfmm culos, in iedem prccipuc deperditur, exiguas fobolcs furfum ad fepti da- ° 9 fo' ^
humiliorem fepti iuxta uertebras
MTtWTU. T ’
tiora,adcoq;ipfumcordis h inuolucrum, qua id lepto adnafcitur,fpargcns . Poft commemoratas propagi- ’ j*
Arteut mu
•w rumi. ncs,magnaartcria,cxclatiorifuicorporislcdc
1
unum promit truncum doboles in ucntriculum,iccur, bi «. q
lis ucficulam,licncm,omcntum, & duodenum intcftinum,& colon quoquc,ubiucntriculo id exporrigitur, r «.
ntr, btlit •* hunc in modum offerentem. Prxfcns truncus iimulatquc k prodijt , elatiori fede inferioris membranxo- * /*
ficnlumjte»
menti fuffulcitur: ac in duos magnitudine propcmodumxqualcs ramos diremptus, hime 1 qui gracilior
tncubi.be-
nem, dueJt
paulo cft, dextrorfum, ,n illum ucro qui modice amplior uilitur,liniftrorfum mittit Dexter ramus ucnx * .
i.
*»»>.& €$• portx,iu " glandofo corpore, quod fub ucntriculijjoftcriori fede huic omenti membranx intertextum ccr b k, k.
li furti «• nitur, adnexus, furlum ad iecoriscauum contendit, in medio dudu ex humiliori iplius fede ° furculumin- c ^ f5* f
c edentet .
feriori omenti mcmbran^,ipfiq; adeo colo inteftino hic offerens. Poft hunc , ab elatiori parte P fobolcm
ucntriculo exporrigit, qux in pofteriorem ipfius fedem qua is dorfum fpectat pauculis ramulis digeritur,
, , d \a ,4
fi ,
Ex humiliori mrfus fede , dexter arterix ramus , ad iccoris cauum tendens, duas denuo profert fobolcs . S M.tq.
unam cum ucnx portx ramo inteftino diffundit, quod duodenum appellamus, fecundum cuius mediam e *•
longitudinem, Aaliquoufquc ad iciuniintcftini initium, ea fobolcs porrigitur. r altera fobolcs, nuper { 7 "“-f**
commemorata paulo amplior , ad dextram fundi ucntriculi fedem retorquetur : fuperiori omenti mern- !T &
branx innexa, ex elatiori fede in anteriora A: pofteriora fundi ucntriculi , ramulos frequenti ferie fpargit, h fi.U .6
j
perinde ac ab inferiori fua fede alios in omenti fuperiorem membranam educit . * Atque hxc arterie (o- C.D, W,
bolcs,cum portx ucnx ramo hac cxporrctfo, ad medium fundi ucntriculi ccflat. Quod ucro dextri arterie ^ - ,
rami adhuc fupcrcft,poltquam c duos infignitcr exiles furculos bilis ucficulxtranlmiiit, in u ramulosa-
mSl/iUte
liquot fertum, ad iccoris cauu terminat ur, non admodu alte in iccoris fubftantiam excurrens. * Sinifter ra rd dthmtA
x
mus,
r« iffimtm
k J , 4 f.h. f £.mnir rlitm Imim 1 nTXrrit frriem pnt!,utnA fori* remtt txferrrflam. 1 m. u. « m f r.n. O $.
f K*d\uut 14. 1 f
r r- * * Ajc t.*€nmfibdt imtpiiiHo iiinvjjt\i 4 rt»tf*m tttsttmrrno *d mtriinemtKTiM itfm—
P fi
H i’
i *t •'mimi in u-itJnCojim. I /. U I. I ».
/
Humani fabrica Liber 11 L 309

7 » mus,que
dextro modice enisiore dic dicebamus, inferiori quoq; ometi mcbranx,ipfiusq; glandofo cor
7
X m.
ramo ucne porta: hac cxcurrcti fociat,in t otide quot ille foboles digeirdus.Mox enim
pori comittirur,fcq;
*>
b *. «f prxfens arterix ramus ab eminetiori fede * propagine ucmricu!o,qua dorfo innititur, offert, qux primum
a fobolcm uni utrinq; in media ucntriculi fede eius qua: dorfo incubit regionis exporrigit:
deinde furfum
afccdens,ucnxportx 0 modo,fupcrius ucntriculi orificium coronx inftar appofitilsimc c cingit, ramulos
si uemriculi corpori A
graciles furculos ftomachi termino, quo is uentriculo continuatur, diftribuens. Inter -
e a.
reliquos autem ramulos, <1 unus fecundum ucntriculi fuperiora dextrorfutn cxporredus,ucntriculi humi*
1
te.
lius adit orificium, furculos quoque mprogrcflu, anteriori & pofteriori fcdibus ucntriculi depromens.
5 />. Sinifterdein ramus, rui lienem properans , ab humiliori iplius fede t propaginem in inferiorem omenti'
membranam dilfundit,qux paulo pofl exortum in duos ramos inuiccm ualde didudos difrinditur,mimc-
i* rofamarccriariarum obolcm deorfum in nunc didam omenti membranam & colon inteftinum propa-
f .
i
r/aj.
ganccs.t lac edita propagine, S fini Aer ille arterix ramus finiftrorfum magis ducitur, &
uenar ipfi attcnfx
m m. ritu, in duas diffunditur arterias:&hxrurfus in alias tantifpcr dirimuntur, donec h frequenti ramorumfe
n (mimi riejienis cauo fecundum redam lineam implantentur.Priufquam uero omnes arteria: in lienem cciTent,
ab humiliore parte eius qux demifsiorcm lienis fedem adit, plcrunque * ramulus inferiori membranxo-
M menti otftrtur. Deinceps ab illa arteria, qua: infimx lienis arterix proxima cft,priuiquamhxc in lienem de
fmU* | ,4,
perditur, ^ propago pul lutat, qux fuperiori membrana omenti futfulta, dextrorfum ad uemriculi ftindum
6 .j,t % ab- contorquctuniinilframq; ucntriculi fundi fedem perreptans, gcoiculatim ramulos anteriori pofteriori &
fcdibus, ac dein fuperiori membranx omenti foboles Ipargit . Item ab alijs lienem adeuntibus arterijs J
ramu b cnafcuntur.qui (iniftrum ucntriculi latus illo prori us modo adeunt, quo a uenis lienem petentibus
ffaraj .
o HtS' propagines eodem pertinere, fuperi^s commemoratu cft.Cxtcrum a magna arteria, paulo inferius quam P rarifm*
m truncus,cuius um fcricmabloluimus,principium ducit, ab elatiori quoque anteriori ve arterix corpo
nsparte, n alia promitur arteria, qux in fuperiorem mcfcnccrij fede in plurimas foboles diffufa ,ucnxpor
jtv.
’ tx modo excurrit in iciunum& ileum A coli inteftini partem, qux liecoris cauo ad dextrum renem ufque
0
r *.*. pcrtinct.Poft hanc, inferius paululum ab utroque m.ignx arterix latere, ampla educitur arteria , infui r nwni*W
* laterisrcnem, P quemadmodum & ucna, tranfuerfim prorepcs.Hx arterix ortu , quum una elatius quam "ri*.
t xx.tlfi* aftera, renum litus occalionc,pronafcatur,c diredo libi non corrcfpondcntcs , integrx in renes abfumun*
tur » u x4 ucnanimmotlo ramulos notatu dignos in 11 uc,tt renum tunicam dilfcminant. Infupcrab ^n*i**Ui
P' ng
û 'mmnii
x nfJrm
'
;
arteria finiftrum renem acccdentcdiniftra r feminalis arteria non depromitur: fcd frcqucntifsime <ut&
dextri tcftis * arteria) ab arterix magnx quafi caudice originem ducit. Aliquantulo enim humilius quam
JfaUaiurfi dextrx feminalis ucnx c initium i ea uacxurgit,ab anteriori arterix magnx fede, feminalium arteriarum
* u exortus pendet, qux fuisprincipijs exortibus re inuiccm funt contcrminx:ac dextra quidem caitx ucnx
corpus 1 wanfccndcns»d«tr* feminali ucnx attenditur, quoufquc pubis os fuperans, ac ex magna perito
v xifi.li. nxicaukatc excidensJpfi ucnx permilccatur, atque cum illa anfradusgyros^jefformct, quorum bafis,hu
*£•*• milior ve fedes, fuperiori teftis regioni implantatur, ac ttft is fubftantixft hanc proxime inuoluenti tuni-
Um/
4 tmj‘dem
,Um
ex ramos prxbet. Ad hunc quoque modum (iniftnrfcminalis arteria finiftrx congreditur uenx,& in mu-
licribus quoque v arteriarum feries * carundcin uenarum diftributioni penitus congruit: ut feilieet 4
/ijr.t. media arteriarum pars teftcs adeat, fcminaliaq; uafa conftitu.it, b altera autem fundum uteri implicet.
b eimfdem Enarratis hadenus propaginibus c alia fucccdit,infcriiis quam feminales arterix, ab anteriori etiam ma
f*** gnx arterix fede principium ducens, & in humiliorem mtfentcrij fedem diftributa, ac in colum intcflinu,
\.bi. f .k?
* bene ad rcaum ulquc inteftinum prorepit, ac dein in ipfum quoque redum in primis digefta. A pot trTH
d ftcriori autem fcu inferiori magnx arterix fcdc,qua hxc uertebris committitur, gcniculatim d rami utrin antri*.
e lumborum uertebras promuntur, qui deinceps in dorfalcm medullam & mufculos uerte- k *
iaftrm que ad lingulas
^' C a<^ natos cxa* rrunl *Atquc huiuftnodi rami inuiccm fere amplitudinis dudusq; fpccic conucniunt,
/fend"
bniodo e unicum utrobiqtic ramum cxcepcris,qui quum exteris infignior multoq; crafsior fit ac iuxta
—
,
Imcxoxx,
* j, âcr °^51s funimum prxeipue prodeat, non folum mufculos ucncbris attenfos accedit, uerum tranfucrlim m$% l*a-
*
lih. j. per peritonxum abdominis^; mufculos ad latera ufque abdominis exporrigitur, f Hadenus magna arte T* •
J ’ ~L "r
e rriain lumbonim regione (iniftro ucnxcaux lateri fuccubuit:quum uerb facri ofsis principiu attingit,
Artata quo
duos grandes truncos inftar Y ad hunc modum \ inuerfi bipanita. Fit uero htushu-
fupcrfteniitur,in E
ucne
<jme anni* ius permutatio propter arterix dignitatem:quum enim hxc dignior nobiliorq; ccnfcatur , non immerito r** for*
feriet* *b ipfam magis quam ucnam recondi, occultari
, A
in alto corporis ferri,ac demum iniurijs ferendis pertina- T**f» t **‘-
mlsim* h*> ccmcffia oportuit.Ne uero hic ab excarni ofsis facri initio ea in dorfi motibus prompte Ixdatur, fubdita
imtUbrip—
p^ UJ artcrjam | n ibi ucna fuperiorem c(Tc,illamq; hanc confccndcrc,pcrfuafum cft omnibus:ut feilieet uc t***aftm-
na i°^ ar fubftcrniculi cuiufdam arterix inibi 1 abderetur, b unde ctiim, priufquam uenx cum arterijs- m.
'Cfo r.v,r.
k 1 foap. in crus delabuntur.quum iam f aerum os uafa fuperarunt,ucnx arterijs fuperiores uchunturtartcrix^j.quo-
ttlLtd* n j ain digniores funt,fub uenis rcconduntur.Cxtcrum rami, qui a magnx arterix fupra facri ofsis iniernm
diuilionc prodeunt, uenarum ramis cxadifsimccorrcfpondcnt, (i exiguos fojrtc furculos fccluferis, qui
1
ab humiliori arterix fede, qua hxc primum biparritb Ici nd itu 1, deorfum dudi,aco(Te facro fuffulti , iplius
m k foramina fubcunt,hac dorfalcm medullam pofteriorcmd; lacri ofiis fedem petentes. Sinifter itaque,
1
a araif* quemadmodum & dexter, huius fupra os (aerum fadx diuifionis truncus, non procul a diutfione in duos j""*"^"
0 w% grandes partitur ramos, quorum m interior n exteriore gracilior cftracilico duas a fc diffundit propa-
"^**u '/*
C*ncs,quarum 0 unam ruriiis interiorem, P alteram uero exteriorem, dodrinx ftudio non inepte appei -
S Jr. e*p»
2 T. Lucris. Exterior ftrnul eum H ucna imex facrum os & coxendicis os, qua hxc inuiccm dchifcum , in exte-
j
i
-
3IO XU JndVefalij ,de corporis

frequenti uteiiq; fobole u.ufculos ilium os
amplexanto, ipfrimq; adeoco
riora tranfuerCm «porrigitur, & , iff i.
uir.s quidem ud.c* hmdo, St ecruic, ,pfius,feu >
"cXiTîculu implicat. Interior autc propago,fobolcs in
mulieribus aute(quibushjec propago gradior obtigiOinhu
r
Kni!& pour^wadinodum ctia podici olfenun

diftribuittir , mulicbrcqiud.cam Si
utencerutrframubsqmbuf
J ^
mfoarcûndi uteri regione numerofa ferie rcliquu cft, dcoiiunt re
„
binas nunc explicatas eduxit propagines, K.L.
da intertexit. Quod interioris rami, qui u Artenx etemm ab umbilico fecundum fun
Ymltiiddt artem, qu ? per umbilicum fcrt..r,ad mittes.
hominibus coriacee inanesq, rcdd.tx.fiu latens artcr.x,pon,oiu
wlex latera dcorf.un du£ f,ac in natis
ramo reliqua cffc.dcorfurm]; ierrt diccbam.Hfe namqi no minus
J-
inuitur.quainodoab
* continuatur, qua interiori illo
ucro id trani.t, * propagine aflumit ab exter-
Antri* f attcnfa.pitbis ofsis X
iuli attcnfa
fi ucna ipll
foramen petit priufquam
:
Ln afu fo-
u magnx fupra os diuilioms ramo
fatfx diuifioni.
factum taitx
o. facnim ramo,, udi ,s lam
ubi is ,am eius m
cft y, -r”;"-
crus e.,
“TJ- V"*
ri mm M» no trunci
i
i j/
f—
i—
fine cum alia d coit ' artcria.quamill.mufculo
a maxima crus
per pubis olsis foramen proc.dcns.fuo
ria
petente arteria diftribui, non itamultopift
fubljciam. Exterior namque ramus fimftr. trunci cius
dicebam , per inguina Ixuum crus ? delccndit l antcaquam ucropcnto- ,
f d,m-
^
bonis, qu im fupra os Cicrum fieri
h propaginem furfumipfi exporrigit, > qux ad reftum abdominis fui lateris mufculuiu ap
nxumpcrmcaf,
forculos 1„ conterminas fedes tranfuerfim
“edem utrinque digerm &
furfum ad umbil.c. ufque regione i
foboles *
,qui k arterix eodem a peftons regionibus tendentis
properans , in ramulos tandem difeinditur g
fuperauit , ramulum ad pubis of- tm
f-Xnt Quum uerb grandis arteria in crus dcfccndcns.pcritonxum Ipcrgnun «.,Wf
,
^
mittit, uui exiguus cft , neque ut eo
excurrens ”> ucna , in multas (oboles dilpcrgitun ,
peius -
quppiam in penis m dirtundatur-.In
inuolucrum u...».»..-.
" ...uu.ue.u... crure k Umf
Inarruirc
cutem fubit.nili torte
lubit.mli exilis quvpiam
forte exitis
A furidin quarum ne una
a quidem
femrtt fi- autem™ arteria P ramum in anteriores femoris
i : amnirvmrct mufculos
os amplexantes mufrulos dipcritsaui
digerit, qui et.amf. frequen-
ctiamli in rrcqi m f
£
educitur ramus , in m
(Mk
tes fcindatur foboles, nullam
tamen cuti exporrigit . Deinde agrandi artena q alius
qui internam femoris fedem occupant mufculos, ad
genu uf 4.
quintum femur monentium mufculum, Si eos « commixtus, uni-
illiu» ' artoc externo
ouequodammodo impropagine. Iparfus, quadam fua fobole &
quam per pubis olsis toramc in crus pertingere
fum prorepens, lecundum femoris os ita
fcripfimus.Cxtcrum ipfa grandis artena fcnfim deor #
conuolmtur, ut ab antenon inguinum fede inter duo ‘nfer,ora
^
hoc „.ju
non u ucna grandiori, qux crus accedit .concomitata. In
femoris capita in poplite feratur, nufquam
propaginem educit, <,up,n mufculos pofter, orem fcmonêde
twTfomoris poftenora dcfcenfu, arteria -
ucnarum y propaginibus'deducitur , quas ucnam ctformare
Mcupantcs excurrit, & aliquoufque cum illis
ipf.us fedem, in fune cutem fparfa fobole
pertingit,
docun qux per genu flexi pofteriorem , v.
ad cutem emergente. At grandis arteria
propa|ine aacuicrocuiwg«i»«..«kg»——
rim nulla propagine r-r-r
:
m
ipfopoplire.ut.
-
diximus . recondita,
1
, %
genu articuli latus penium digcftam, illisa; t<.
&m
trinque propaginem emittit, in alto
• OCCllltltim
quoque occultatam,
Dintrrir.tn llfn (IlinfltlC
femore imb. principium ducunt , ac U x, primos pedem —
^^
•
tres
mufculorum capitibus pariter communem , qux a
r ( |
b arteria tibiam pnmum fubit.ab externo iplms late-

monentium mufculos ciformant.Pofteaquam ueio
,i
Arttri* ftr
nli*m digne amplitudinis depromit
c ramum.fibulx ofsis externo lateri prxcmuc attenfum , ac fu
. v*Sr
rc notatu
ftdtm ii-
flnbmt**-
mufoiflis pcLm monentium feptimo & ofiauo reconditum
tem. Hic ramustantlfpcr dcorlum
, illorumq; mtcrnx fedi lurctdos exporrigen- ,
fcnur.ac mufcul, illi adhuc carncipcrmancnt.A
malleolum contorqueri rcuoluiq; incipiunt.

fccundum cxtcnorcm
Dem paulo humilius quam didus modo ramus miuurn duc t,
e propago, per pofteriorem f quarti pedis motuumau
i
^
^
grandioris arteriefede, alia educitur
cxpoftcrioi i ,
^
mu-
focum excurrens, quo duorum primorum pedem agentium
tora mufculMCgioncm ad cum ufque B arteria, fefe tuter quart
fcu lorum tcndofilli quarto
mufculo ualidc connatusccmitur.Ipfa ucro grandis
molientium, & n
cum pedem moucntiura,& fecundum Si • tertium mufculos , qu. pcd.s digitorum motibus P.«fo'“"-
b lecundum
& mn* limii atnuc cam
mox f.mulatquc tibii fedem
camtibix contingit, qiuti-
Icdcm continfiit,QUAti*
fubmergit • Ar
r..Unx«rnir
tur,& k quintum pedem moucmium
* i
:
ramum educit, qui per m membraneum hgamcntumtfoixîi- ,o 4

bix os albula primum fciungitur,
>
dehifcunt, colligans, m amenorem tib.f fedem

snufo. fortur,
bulam toto interuallo.quo muiccm bxc offa umqua
n fexto pedem mouentiu, Si alijsduobusiquorum
lis inibi repolitis
occultata.precipuc autem
pollicem extendenti munus concreditur.
P alteri
Verum foc ramus cum carnea iU
Lor pedis dignos, «U»
lorum mulciflorum fede liaudquaquam
fencficio digiti in externum latus

ccffat : quinimo cum eorundem tendinibus
eamentum in anteriori tibix fode obuium, ad

pedi, fopenora r contendit , oblatus
per H tranfuerfum h-
mufculis, quorum
abducuntur. Atq; hic ramus inibi non adeo fubmcrgttur,
reconditur «.
atterat
^
, s
4
quin motum pulfumq; taftu dcprchcndamiis.Quod ucro crafsiora
ple. unque hac in parte iplius
r
«i tertium pedis digitos moucmium

mufculorum , Si qmmumc
adhuc reliquum cft , ac inter fecundum
deorfum incedit , ac cum illorum mufculorunx tcndiab Ij*
rum qui pedis motibus prelunt, reponitur, refti
^^4
pedis humiliora fubit , mprogrcffu “ ramulum
imcrnxpcis
intercalcem Si malleolum interiorem , fcapham re
fc
1 mufculo pollicem in internum latus duccnu communicatus , ad olsis

repioui oflcrcns,qui r pnmumdigD
pedis perreptat. Ipfum autem ancrux y reliquum , mter
^
.
fefentis ulquc fedem, fuperiora

tos moucmium mulculum , 3i • tendines lccundi & tcraj
mufculorum digitos quoque moucmium ,M v——
riam
llUIII,w j ^
confiftcm
JjJJJ;
r J<«
o
in. m uHfod.rkel.fr. ni mhL,.k1r. 114 P ?
IS* u 'P. X 6^.ut.X , O.

X ,4 »»/<aaiAJ'.
.
Humani fabrica Liber 111. jii
- confidens,!» in furculos digedum cedit , ut bini fcr£ ramuli ad inferiorem cuiufquc digiti fedem conten-
dant. Hui ufmod itaque magna arteria per crus feriem diligenti refectione didicimus, quandoquidem uc-
-
rb Galeni feriptis hanc omni ex parte ncutiquam rcfpondcrc, facile expendes, opuuerim fcdulo obferuari,
: «quam Galenus in tertio de Adnmndrandis k&ionibusA' in libro de Venarum arteriarumq; fedtionefi-
bi rcfpondcat:ut dcin partium anatome fimul quoqu e adhibita,tandcm condet, quoties ex merito nodra
bumani corporis fabricx hi doria,ijs qua Galenus poderis reliquit, parum conucniat quod infuper mani-
:
fedius cerebri uaforum indicabit fcries,quam modo opportuna aggrediemur.
• VENARVM ARTER IARVMQVE CEREBRI SERIES. 1

Caput XIIIL
"*
% «iv liitte/itti', -i
DEClMiqVARTI D E C l M l Qj' U H.T l C AVITIS f l C V H.JI.

capitis figurx i ciuldcij;
chara&cruin Index.
PKMSETiTl figu-
ra,uajbrum cerebri nuda pro
ponitur delineatio , a aenis ar
lerijsq; mccepta ,
prmft/ndm
HU penitus m caluariamer-
guntur. Tê autem ramorum
fircquentia.pleraque obfiura
rentur, unius dunuxat late
rit uaforum feriem (» ifi qua-
doque res ficus exigat) deli-
neatani eonjpictt.
Interior iugularu , and iam
ealuaria proxima efi.
® Soporalis arteria.
® Pnmaealuartant petent ue-
m. C Secunda uena.
F Tertia uena.
'
* Quarta noni. C Quin
ta uena. H Sexta uena.
K Trima caluariamiugredieus
arteria. I Secunda arteria.
»1 Dexter feuprimnt dura membrana finus.
7i Smifier dura membrana fimss,quem fecundum nuncupamus.
O Trimi & fecundi finuumcongrejfus.
T,T Tertius dura membrana finus.
Sjrertif finus fimstofeo commijius fipto,quo olfaBus organorum [edes mterdiuiduntur.
Quartus dura membrana finus.
. S,S DuClus d dextro fim m dura tcnutsq; membranarum fedes ipfi proximas excurrentes.
T,T DuClus ex tertij finsu laterem tenuem membranam dtffufi.dr ac fi obtruncati ejfent.hic depidi.
vy Hamuli ab infimo terttf finus angulo in eum dura membrana procejfum deriuati.qui dextram cerebri partem d finn-
Srafeiungit.
X,X Tertq finus furcuhxum illit emunifii uafcults.quapcr uertieem caluariamfubingrediuntur.
T. T Exigua propagines, ab clattffimo quarti finus angulo m dura membrana procejfum altquoufq, excurrentes, qui dex
iram cerebri partem d finijira bic fupra cerebellum imerdiuidn.
Stat DuClus i dextro quartifinus angulo deprompti, &
w duram cerebri membranam, qud cerebello hic incumbit, ae dt-
& &
m in tenuem cerebelli cerebri membranam dtjfufi.
fi Durius d quarto pendens finu,ac fecundum lotam longitudinem, bumilioremq; fidem eius dura membrana procef-
Jus excurrens, qui dextram cerebripartem d finilira dirimis.
U,c,c Surculi fiurfum d commemorato iam du£iu,m diClum quoque dura membrana procejfum deriuati.
d,e -A. quarto finu propagati duChts,qui uenarum prorfus modo, tenui membrana Juffitlti , fecundum cerebri longitudi-
nem, fupra callojum cerebri corpus ducuntur, jtc unus quidem d mfignitut, parti dextra cerebri actenditur: alter ut
ro e notatusfmifira parti exporrigitur.
f m
Dubius d quarti finut humilioriJede tenuem cerebelli membranam propagatus.
DuClus f notati propagmper cerebri anfraClutgyrosq ; in humillimam dextri cerebri uentriculifidem pertingent, ac
g
cum hac afiendente arteria,qnamy notabimus, coiens.
b DuClusfnotati propago retrorfum repens, uaricq ; in tenuem cerebelli membranam diJfeClus.
Traapua quarti fimus propago, fub c cribri corpore, fornicis camera ve modo extruSo, ad interiore ufq; fidi tertif
uetneuh cerebri procurret.ir uarii in ramos dtjfc(la,rurfiuq; mftar reticuli cuiufdb m fi colicCla, ct carnea quadi
fubslamia mdiq; intertexta, qua dlt rrfrondet, quam inter uterum &
externum fatui tnuolucrim haberi cernimus.
f
I
•
k Tropaginis
a
M t . —
f
j t 2 Vefalij , ^ corporis
k Trocmis i notate in duas panes daffcOiotin qua I partem indicat
dextro cxporreBam centri uentriculo , m neri
l,m. eam qua fnuBrum aditjticq; abmmetta cenam-.
n Tertia caiuanam mgredtentis uena
furculusManditus organum cxporreBus.
membrana, in qnctn tenta uena exhauritur, ctuperpauo/inut attenditur,
0,0,0 Series fmus dura m quem tenta arteria ra
musr notandus abfumttur.
iam ultimi commcmorxutmus ftntum.tn tenuem cerebri membranam jparja.
p,p Propagines eorum quos
arteria, quam mox ab mgreffit molitur.
a Diuirio tertia & maxima caiuanam fubemtts fecundum cerebri latera excurrent?, & 0,0,0 notatu,
r Ramulus tenia arttriaxtui tn dura mibrana finum
abfumitur,
narium carnalem dtgcftus,& quodam furculot inftgnito ttaft ex-
f Hamulus tenia arteria, per proprium foramen
in ,
t. tremum accedens.
u,u Duo grandes rami eius dtuftanisam q mftribitur. .
x Tropa-’ 0 ex grandium illorum ratmrumajuos u&u notauhnus, coitu,perfecundi paris nemorum cerebri foramen,
ad oculum pracipui excidens

qua duram cerebri membranam perforat, ac mox m duos ramos bipartitur,
4 Tropago crafiior dtBt modo congregus,
mfignandos.
0 Ramus propaginis anotatxan tenuem cerebri membranam frequenti fobok
hic dilper/ut.
y Hamus
propaginis « infigmta, dextrum accedent cerebri ueutriculum, plexum efformans, quifecundinii confer- &
/.tur,& hic J notatur. %
Vrster hanc figuram, cuna modo charaflerttm indicem abfoluimus,hnc feri {peflant omnes feptimi
libri figura:
dr ea quoque,quam huius libri calci adhibemus.

1 ^
VM fuperius ucn* caux rami.caluariz bafim fubcuntcs.rcccfcbanntr,, utrinqne (ex cot
p
obfcruari relatum cft.Ancri.imm ucro diftributionis hiftoria, utrobiqnc tres earum pro b mh-fx-t
J prima quidem illius enarrationi» ue- mJctmih.
pagines caluariam ingrcdicntescnumcrauit. Ac
na, propago ca ccnfcba tur,qu* per tranlucrlos ccniicis ucnebrarum proccflirs confccn- ^
b rami erant: « u-
dens, caluariam pctcbat.Sccunda ac tenia intem* itijptlaris uena.- ,
nus,qui e*tcris caluari*immifsi$ ucnarum propaginibus crafsior amplior^; iiifitur, ac ..
caluariam ingredirur, prius e 4 f.U.
per d grande 1'oramc, quod etiam • fexto cerebri ncruorum pari paratum cft,
,
f propaginem in anceriorim ucnebrarum fcdcm.uerfusprimam 8c fccundimceruicis uertebram diffun- J "

dens, B Alter h peculiari foramine inxta terti) quaniq; par ium cerebri ncruorum foramen incilo uti- „
narium < ,
tur,cahiariamq; citra aneri* confonium fuljit, k Quarta extern* iugularis fobolcm efle fcripfi
,
qu* 1 R „ . .
m uBi A tmitans lutura, poftrcm*

loftrcmzpani commi (lura: iungitur. tmp.xx
parti temporis commilfura ha
"f * » Iit •
nriuato foramine caluariam petit,

|
‘ ^ n . C r\ r J •oM.lMt.m in />i 1 iiin«m nAtn/ri tli R
n Quinta cft, quam per 0 foramen P fecundo cerebri nemorum pari cxeulptum, in caluariam pomgi di
-t :
* «Xt 4
"”j(.
cebam. 1 Sexta caluariam fubintrac.pcr foramen in oflauo capitis o(Tc cxeulptum quodeorum
r fora-
Jltf ,
TU. «r
minum, qu.c odoris gratia ctclari pUtatnus, maxime anticum amplifsimumq; cernitur * Prima ueri ane- t Eab./I. .
,‘h ria.quum magnx aneri*

rrhitrtttl feriem pcrfcquercr.illa occurrit, qu* una cum prima caluariam fubcuntc uena, A~
utrum fuV- per tranfuerfos ccruicis ucnebrarum proceflus furfum attollitur,ac communi cum ca uena foramine in cal J
&
uariam mergitur fecunda amem tertia, rami ' foporalis arteri* ccnfcbantur.
“ Vnus, quem ucn* con
m ^ .fp.
iun&um,pcr foramen nentifexti paris cerebri caluariam ingredi, atque * propaginemad anteriorem ccr ra.sJ1.1C.
• r J t — (X A I.
I «n, i>nTnmi>m/tPSSo mm»r ramft ainnlmr inni>. n Ci jJl.B.
: '
.1
committantur dc coeant,rutfusq;dirimamur,ac uarii in cerebri membranas excurrat , hiccnitar perfequi: ,i b 1 c. .
cerebri 1 fttbftamiam ad eum modum in- P ‘*f L -

id ante omnia moncns,nul!amptorfus uenam aut anctum in
CmUfii texi, quo pulmonibus, lieni, iecori,& plcrifqtic etiam mufculis ciufmodi
uafa implicari notiimus.Nam uafa 7 ,
b nixq; ulltbi iplius fubftanti* adna-
ccrc b r i membranis duntaxat contenta, palsim cerebro accumbunt, J
Icuntur, quemadmodum in fennonisprogreflu audietur diftufius. membrana, ubi
c Dura igitur cerebri me:
/a.
uJ.i,ffd‘P ,
1
n iplius d portione fcuproccflu inter dextram biliniftram cerebri

panem conliftit 1aedein c ubi ,
t ifi.cp.
m.nrr— imer cerebrum & cerebellum implicatur.peoi tiusq; uclut feptum quoddam fubintrat , f Iil n -
obtinet, ucnarum modooblongosA ucms caluariam petentibus capaciores ,fed interim uenarum modo
ri.mrmlrs
- w.». ,, ffibf
ncutiquam teretes. Horumcnim finuumcauitas, fecundum ipforam duiftus
n» modjct VTERQVE IrraajW»,. :rJ. ;1 :C. : :—U —-_n:. i i
longitudinem infinuata,trianguli fpccicm exprimit , qui tribus coftis longitu- t fi. ulx%
1
n.f.
ttmfaptrifr/pum imftrttr , tri

x
hui ciflii q»*ru
&
dinc paribus, inlt.ir quartae partis circuli incuruatis conftat .Verum haec tri-
*
anuli furvi anguli coftarum obliquitas, fcu incuruatio,in omnibus finibus non eadem exi-
^
do nnuu' csflat, ftit . ipfa enim (uti pohea auditurus cs latius ) alicubi trianguli imaginem re- x .
1, 1 ,;
Xeritm fmperitr
dmo Utrr «,1
Uorfum oHnfutm
Dmritrrr- £rril: imium *»-
hi mihi- trm J infinitum, rttrorfum. In-
f
& fert, cuius una cofta cvtrorfum obliquatur, reliquis duabus introrfum flcxisrali j Lmluf.
cubi ucro trianguli formae cauitas hxc accedit » cuius tres limul coftz .rqualt-
m
ter introrfum obliquantur.Sinus ifti non folum ucnarum ufum , fcd & arteria-
rum auoqucprarftant.quanquam idaGalcno,cascrisq;diirc&ionumprofc{!o- x iuc£-
*
a
e
£
luerit, quum illi hosfinus uenarum
s,haud animaduerlum fuerit,
ribusjhsud ucnarum munere tantum mia 4 .“ I'
no finmmm ferior trttnpmini trit hier* t, ,C,7,I
fungi arbitrentunneque imus cos arteriarum ritu pullare , c uiuorum lectione, S. 1
nfmt- i,i matmUoimt rmrfmm tmmata b*
li, 9 de Ad hihrt. aut uulncratorum inlpciftionc obferuaucrint.Quinctiam ipfis non uidetur per J'
num fefl. .. IpciSum
,
t . f .
O. t nuffmimJpMumlmlA.'i^l4fJi 7. i jfM.i D.Dw* A, A &t.t. e tfM.jO.O. f s> J1.7 B.t-rJt.P.tJJt. s.T.
1
;
• Humani fabrica Liber 11 L 3 1 3

g fpcû fuiflc, in iftos finus & ucnas & arterias pariter exhauriri, fuamq;,qu3 amplexantur c6rincnt,matc-
1 fi. Ii. 7. &
d. d. D.
am i n fun<{ crc ucnas quidem fanguinem crafsiorcm,arterias ucro uiulcm fpiritu,una cum fanguine,im~
j r|
qq'
petu per corpus ditfufo. Prxtcr iftos finus, in durxmembranf proccfsibuscxcauatos,ipfa g alios quam-
h 1 fJK 7 plurimos obtinet ex quibus (quemadmodum & nuper commemoratis) h frequentes dudus in tenuem
:
D.D.G, e. cerebri mcmbranam,ac cum hac quoq; in cerebri uentriculos excurrunt qui omnes exalte teretes ucnarii
,
& 6 fi. H.
cauitates rcfcrunt.non tamen uniucrfi parem animanti ufum probent quum nonnulli ucnarum pa- :
^
e/
riter arteriarumq; munere fungantur, ali) ucnarum duntaxat,alij folum arteriarum .
rebri membrani
Atque hxc duo,cc-
inter reliquas corporis partes peculiaria , rara & priuata fortiuntur eandem nimirurt
:
1
m I. ipfarum cauitatcm , dultum ve, arterix ac ucnx pariter munus obire , Se interim in membranarum corpo-
“ M *
ribus paratos du&us,fcu (in «js, neque ucnam, neque arteriam proprie ccnfcri polfc :ucrum proprias quaf-
quando ftylos crafsiori cuipiam eo-
«*"to dam * wlesq; omnino fiftulas finus ve exiftere ,
quales quis formaret ,
s
rio fecundum ipfius crafsiticm in longum, quali ucnarum finus extrulhirus , impingcret.Horum itaque li-
f
j fi.csp.
1 x nuum,aut fiftularum,aut caui tatu m,aut ucnarum.aut arteriarum, li mauis , feriem enarraturo , uaric nunc
.
bLiifn- hac, nunc illa uocc, prout negeeio accommodum uidebitur, uti, quid prohibebit? In dextro igitur late-
(S uo< ^ ^
rc finiftro,quum utromnque eadem lit ratio, fubaudies ) caluariam fex ingredi diximus ucnas,
aut
r
imjl Jft - Se tres artcrias.ac
1 prima uena,fimul eu k prima arteria, deinde fecunda uena, Se m fecunda arteria, m rmbr*u1
Ha fednlc omnes fimul in dextri durf cerebri membranx n finus initiu confluunt, qui ad earu quas modo retulimus fi»» «•*/*«•
ultimi fi } ucnarum Se arteriarum in caluariam ingreifum ° incipit, ad latus nimirum maximi m occipitis ofle fora* ***•#•£
ftmtl minis , quo dorfali mcduliy uia prxbctur : deinde & ad eminentiorem foraminis fedem , quod fexti paris
fi""!*™*'
ncruoru m cerebri gratia infculpitur.Sinus hic occipitis ofsi femper attentus, fecundum P cerebelli circun
8 fig.
uJ 9 fig.
feriptiouem ex S prioribus uerfus exteriora oblique rctrorliim turfumq; confccndit, ilico in progreflu c &
B.C.D. quartam alTumit ucnam , quam ab externa iugulari proprio foramine caluariam ingredi rccenluimus*
7 Praefens finus hinc rurfus rctrorfum modiccq; furfum inftarquartx circuli partis protenditur quoufquc
,
cerebelli partem occipitis ofsi contiguam attingat: 1 ibidem enim dextri lateris finus cum P'rtmi&fi
ss «It!* clatifsimam
T.T. finiftro coit, atque ex ambobus una communis cauitar(cfficitur. Iftc amborum linuu congrdTus, occipitis fi ""4
r E. o(si»quemadmodum Se finus ipli , contiguus cft , non quidem ad amufsim fub 1 clatifsima parte cius fu-
% M,N io- u humilius,
euutadO
turx, quam a afsimilamus, ucrum multo & propemodum in media regione confimt,qux inter
"7 fi'
poftrcmam foraminis , quo dorfalis medulla ducitur , fedem ,
.
didx modo fururx ucrticcm habetur. &
7 *di coit Ex nuituo hoc
amborum finuum x congrcfiu,alij duo exoriuntur finus , longitudine cauitatis forma
Ttrtmtfi-
&
fumi? , P inuiccm uariantes quippe y unus longior cft , A: caluarix femper , quemadmodum predi&i duo, conti*
: __
cum gnus,fccundum capitis longitudinem antrorfum procedit. Ex cmincntifsima enim fede congrclfus dextri
Qj
6 t,nu5 & fcuifri principium <lucens , 1 fub clatifsima futurx A imitantis pane , &fub caqux fecundum
capitis longitudinem fertur, & deinde fub frontis ofsis medio , finus ille protenditur ulcpie ad * offeum fe
j fi
iU. i k. ptum , ab o&auo capitis olle , in caluarix cauitatcm dedudo . Quemadmodum ucro dexter Se finift er
x 0.7 /• finus (nili mauis illum primum , hunc ucro fecundum nuncupare ) inter cerebrum & cerebellum , qui
hxc ofsi proxima funt, in dura cerebri membrana feruntunita quoque tertius linus , quem priorem ex mu*
^P P
Jib.7
%
tuo duorum primorum congrcflii enatum reccnfui , in ea durx membranx conliftit
C, c«
b ficdc.qux in ipfius c -
% fi. b. B. partem a ii ni Arx dirimente, fecundum totius capitis longitudinem cft eminen-
7 procclfu, dextram cerebri
s. tifsima^t caluarix temper
tilsima^t contermina, d alter uero unus,
femper contermina. finus, ex communi duorum
uuorum primorum nnuu congrcf <^.1»,^.
finuu congrct
fi- q*
fj
imm
t f/tSdum
if
r.
P r 0 natul >^ ‘l
;^^„
n ;n uartui cnumcrabitur,dilfcdionum
11* opportune quartus profcfTorcs,quantum
enumerabitur, dilfcdionumprofcffores, quantum conicdor
conicdor,, latuit, —•
latuit. nui.
«uihin ab anteriori lede communis primi

rwiiigiiui autem
Porrigitur fecundi^; finuum congrdfus, redo tramite uerfus
1 1 Un u
tiUk I-
_r ._r
p
m ; /i juf. priora ccrcbri.nuloujm dcorlum neque Turium uergcm.Conlillit —| ^ A; enim in dura p
cerebri membrana,
membr: ““
e ubi
1 » W- 1 •. Tccundum cerebelli longitudinem id Si cercbrum,ad eas ufquc cerebri fedes intercedit qu uas tcftium 1
,
btfM-7 & clunium imagiini alsimilamus.Quartus itaque (njps fuo ductu cerebelli longitudinem , Se
fiqps luo & durx
du cerebri
C.C.C.
membranx inter cerebellum Se & cerebrum
cerebri procellum haud excedit, dextrx & liniftrx cerebri panibus & ce
c \fi.U. 7T
D.D. rebello xque contcrminusrac proinde id libi priuatim uendicans,quod fit brcuifsimus , & nufquam calua-
J k .7 fi li rix uicinus.Prxtcrca ipfius cauitas corrcfpondct triangulo trium xquaiium coftarum,qux omnes ex xquo c umfmoti
yTab k. Y f - ' : A = * *-
introrfum curu-imur. Infimam enim coftam imprimit 8 cxtubcrantior, ac <juatu*rfi-
— ?
t lfi-H-7 T1IANCVLI fi4* **

0,0.0.
f-JN
ffittnt eam tat i ejuar-
»fimt tumff tudeut.
niANCVI-VS,
A
teres quodammodo in cerebelli longitudinem prominens portio : duas uc-
ro fuperiores coftas incuruant h dextra finiftraq; cerebri partes , hic no in
acutu, fcd in obtufum angulu ccffantcs.Cxtcrum tres priores finus, duas eo
ftas introrfiim, tertia uero extrorfum obliquatas gcrunt.Horu enim finuum
cofta,ofsi attefa, extrorfum curuatunquandoquidcm iftorum durx mebra-
1
<m. i. V
nx finuu , Se rcliquoru ipfius uaforii fcu duCtuu, qui pafiffm per alias membra
AiSfl BiB. Ki v »1 <’. nx fedes excurru nt, occatione, Natura caluaria cxculplit
. •
,
, finus auofdi cf 1
’
• Tormjs/ccundTimfcmicirculicanuincilbs.quidurf mebrinf finus e> parte, qua ciluaria fpeftit, ât. * contic
xos gibbosq; ctcipiut Si admittutrac deniq; in caufa sm.quo minus mcbranz finus a caluaria coprimatur,
( j? ipToru ve motus, qui arteriarii modo fit, impediatur. Verum reliquar dux trium primorii finuu coftxtintror-
t i f. li.j lum curuatunin primo quide finu Se fccudo,a cerebello St cercbrotin tertio autc finu,a dextra Se finiltra ce
CiC.c. rebri partibus. Hx enim, perinde ac ccrcbcllum,qua ipfis finus accumbunt,obtufos Se ucluri in quarta circu
l 7 f- u 7 li partem cxtubcratcs angulos efficiunt. Quas ucro
propagines, quatuor nue commemorati finus, deinceps
p
in duram cerebri membranam attenuem, ac demum ad cerebri uentriculos didundant, fubfcqucns mo- 4
flq.iu do Termo enarrabit. A primo itaque & fecundo durx membranx finibus, in 1 uniucriamcius membranx ~e~.
Dd panem.
^
nAnd.VepHij , de corporis “ ,sj£,. T

3 1 4
panem t qua cerebellum operitur, m uarij furaili dcriuanrar, indar ucnarum finuati ti fparfi. Ab
his deinde furculit, Acipfis, dextro inquam fini ftroque finibus , extra duram cerebri membranam, " 1J..7C.C.
duCbus aliquot , ucnarum corpore donati , propagantur, in tenuem, qua: cerebellum ambit, mem- £.0 .
KJ
-
Prtf«£«ir f branam , & eam quae cerebrum , qua id cerebello innititur , implicat , excurrentes . Porrb i tertio (1
« ttrtio. nu 0 plurimi, ijdcmfy ampli du&usutrinquccx lateribus pronafeuntur , non quidem ulterius in duram m n, M„
imW
cerebri membranam, uenim in tenuem , qua hcc dextram finiftramq; cerebri panes fecundum elatiorem
cerebri fedem amplexatur & continet. Prxlcntes ductus, quemadmodum Sc ali), paulo anti commemora- —
f'«tm
fimulatquc tenuem membranam contingunt numerofa admodum feric , uarijsq;
,
anfractibus per eam i
ti ,
excurrunt,difpcrgunturq:. Qua uero id fiat rationc,quisq; ductuum Iit numerus f quia multiplex isnifitur,
raroq; eandem recinet feriem i bic non enitar prolixius commemorare , quum id etiam ex cerebri antra- qv.v.tjt.
*’, 7 H. H.
Auum,inftar P tenuium intcftinorom inuolutoram.forma numeroq; pendent. Prxter boa ductus , f tep-
tiofinu in tenuem membranam difcerfos, H graciles aliquot furculicxdcmifsiorc cauitatistcttijfmui fe
£ '
de, in cum dura membrani proccflum dccliues propagamur, qui dextram cerebri panem a
fini (Ira inter-
, 4 j[
’ tenues admodum portiuncul* illiscommittuntur ne-
diuidit. Deindecxclatilsimatertt) linusfcdc, tiL.i fi.
nis,qui ex ucrticis cute in caiunriampcr
1
exigua ipfonim occalione infculpta foramina procidunt. Quar i jfi.b. 7
fnW'* 1
quodammodo feric
« futrto. tus duri membranf finus frequentes etiam educit propagines, pari
quas clunibus & tefiibus comparamus , penin
perpetui dilfuias. Jtffi
' ^
Quum primum enim hic finus ad eas cerebri 1
particulas
, h^
git, atqueiam “ (ramulos quofdam exiles ex elatilsimaipfiiisfcdcineum quoque duri membrani procef- , k, i ft.
fum.qui dextram fedem cerebri i finiftradiftcrminat, ac dcin ex lateribus ineam dure membranefedem,
l‘k 7 f.
qui cerebellum integit, in progrefiii obtulit, ex fuperiori ipfius regione * propaginem educit, cauitate ne-
>
niifimillimam,& qui in humillimam difti iam duri mctnbraniproccflus regionem, fccuddm capitis Ion f .
1 furculose* elatiori
gitudinent , ufquc ad 1 Icptum linuumolfartus organorum pertcnur,& in itinere 7 c.C-
lua fede furlum in eundem dur* membrani procdlum diffundit . Prltcrhanc notatu dignam
propagi- a r' •* ; f •
*!•*•
ncm.quanus finus ex eadem fede, qua illam deprompfit , utrinque ferundhm dextram SrlmHbram cerebri ’
h callofocerebri nobis uocando corpo-
panem, 1 unum edit duCtum ucnarum corpori fimiilimum, qui t Jj
riproiimdfecundumcapitislongitudincmpropagaeus .tenuiq: membrana linhiltus , in progreflu tenui c f,
membrani ramulos aliquot communicat: ac dcxtcrquidcmduiftdsdcxtracerebri parti, Imiftcruerh lini- d 8/f.C. 1,
ftri exporrigitur. Quemadmodum uerh quartus fimis ad utramque cerebri partem nuper
diftasdeprom- 7 s. s.
ipfius fede, propter fuum iuxta cerebri teftes terminum,
c propagine» di-
fit fobolcs,fic quoque ab infima
ftribuitin tenuem membranam cerebellum amplcftcntem. Harum propaginum

d nonnulli retrarium
; fji 7
c nonnulli uerb per humiles cerebri anfraftus, qui iuxra TtamJfit
tenfi.fuperiorem cerebelli fcdcmperambulant:
cerebri teftes confiftunt, er iam ad anteriores cerebri uentriculos repunt plexui quem illic haberi
doccbi- jf 1 " <‘£
,
mus.commifcendi. Cjtcrum priter has quarti linus propagines , is aliam inligncmS: amplam educit,
f
qui ex finus ad cerebri teftes extremo, refto tramite antrorium uerfus cerebri uentriculos excurrit , § ple ^ y.
xum efformatura.quem Greci fccundinis fertus cornparantcs,;<v>«V» nuncupant. Hec namque propago, fi f l.
7/ h U.j
mulatque e quarto finuprodit.aut ubi ipfc finus in hanc propaginem degenerat, illa prfter proprium ipfius *- lo P-
membrana proce (Tus quofdam, feu membranulas adipifcitur,qui ipli obuolutz , tuti illius £
Corpus, a tenui
ramos atque implexus colligant,ac fufpenfos apte fuifuleiunt. Simplex namauc & abfque coniuge ex quar , ;
h tcftiu medio fupertcnfa quod ubi attigit, uclut in ‘ multos difeinditur fureulos,qui t fi.U.j H
Trtftjfin i tofmuenafcitur, :
tfturtt fi— unius retis texturi inftar inuicc dirimuntur & cocum. Hic propago
k glandula.ccrchriteftibusinmxam,
7 ‘'“ 7
im terebri
,
frtwNu*
& nucispinc*faxturbinisformihaudablimilem,tranfccndit,acfub ea cerebri particula prorepit, qu* ^ I
trindet.
caracn aut tcftndhiis imagini a ueteribus fuit comparata. Quum ucri propago ad anteriorem ufque com j gf,^ 7
m pertingit, bi A.A.*.<t-
munis deuri & finiftri ucntriculorum cerebri cauitatii, tertij ve cerebri uentriculi fedem
0 alteram finiftro.Cxtcrum quo nam mo- ?•< •‘•ifi-
panito lcinditur, n unam partem dextro oftcrcns ucn^ficulo,
do parres hi, retis femper torma quali contexti, & membranulis iplis adnatis, ac camea ueluti fubftantia
quadam contenti, P artcri|S eodem peninemibu» commifccantur, opportune fubiungam , ubi arterias
membrani f ™A«.
QwJ rrrr- iermone in illos quoque uentriculos deduxero. At arbitrabitur fortafsis quifpiam, in hac dunr
brttemtier finuuin enarratione aliquid a mc pritcrmilfum, quod nullaadhucmentio regionis inciderit, a torculari
n, V.tfi.
*W, Gncis nuncupattiquam (ane non priterijfTem.li modo qui nam pars ita apptllata fuerit , mihi ccr J * t*
* '
to conftitiflet. Apud Galenum namque ambiguum cft, an H communem primi fecundiq; duri membra-
”
K
nz limium congrciTum,a quo itemus & quartus prodeunt , ita primum Grici appelhiucrint numuero 0 m.6fa. :
quarti dur* membrani finus

‘ terminum, cerebri teftes rclpicicntein, atque in uentriculos exporrefium. M.7U
uidetur namque Galenus modo buic.modo illi parti, torcularis nomen accommodare uti fane utramque PT^fV :
torcular dici, nihil oOftat.Concurfus enim ille in quartum Sc tertium finum , fanguinrm tanquam uinum c /j
torculari promitqicrindc ac terminus quarti finus , in omnes quas emittit propagincs.fanguincm difpcnfat. f U.7 I.C.
adeo, ut per mc liceat, quamuislinuum fedem torcularappellare,acin illis regionem conftituere, inqua q 0’fl-
Arabes languinem extra ucnas confiftcrepuranint, modo limium ac cerebri uaforum feriem non pertur-
®*-7 A.
bes:quorum quia iam primi, fecundi A: quarti ucnaruin,& itero duarum primarum arteriarum diftribu-
rionem cxcquutus fum,modo proximum cft.rcliquatum uenarum & tertii arterii feriem fubnefiere. » y,
ramulum per u foramen
Terti * f*l- Tcrriaigtturucna,qu.eminoreftintcniiiugularisportio, fimulatquc ' ipfiR: s I.mltf-
urumpr- * netuulo cuidam quinti paris commune, ad auditus organum tranfmtfit, caluariam ingreditunac duram
tentu mm contingens cerebri membranam, in 7 finum iicniprorfusmodoeauaiumSprorcpcntcmccfiat , qui nui
feret*. ”
Iam ancrii fobolcm in fui)pfius cau' tatem admittit,lcd pafsiin alium finum (ibi comitem afcifch,in quem ,
V. x 1 tertie
u 7
. 4
Humantfabrica Liber Jll. i , j

* r*
ramum exhauriri mox dicam. quem
tcrtix artcrix 7 * Prxfcns finus, in tertia abfumitur ucna, uariasfo-
irOfifiUt
bolcs in totam durar dimmdit , a quibus denuo b dictus ali-
membrana: fedem, cerebri baii fubllratam ,
fimd mi- quot in tenuem cerebri membranam deducuntur. Inter exteras autem huius finu* propagines, per duram
mtfU tuum membranam cxcurrcntcs,una fecundum cerebri latus furlum ad ucrticcm ufque contendit, ucna.- modo in
multam fobolcm deriuata. Ad hanc quoque (pccicni c quinta ucna per foramen fecundi nemorum cc-
b rcbri paris ingrefla, deinde d fexta, per maius ottaui ofsis capitis foramen, qua illi olfaidus c organa in- Q**»*f« «r
'l+xfi.
Ul.7 e, e, cumbunt,caluariam petcns,in proximam fibi durx membranx fedem exhauriuntur . Harum utrarumque
flXlt «.#,14
r»#i finu.
A’ tertia: ucnarum (inibas (quia illi caluarix perpetuo attenduntur) caluaria aptis
e. ( cauitatibus cedit, quas
c c.13/.
jpp, clcgantilsime infcuIptas,primo libro rcccnfuimus. B Tertia arteria’, peculiari tranfuerfoq; forami-
TitiiM Mttl
dHi«£* &
ne in caluariam ingrefla, in duos graciles totidem craflos dirimitur ramos, h Vnus gracilium, qui exte- tu triti. f
7 ut c rior cd,tcrtixucnx mox attenditur,
ri,.. &
in durx membranx (inum exhauritur , illi undique attenfum com
tmoltm, - miflum,in quem tertiam ucnamabfumi diximus. 1 Iter gracilium ramus qui interior humiliori|; uili- A ,
r•
.
tur,per k
proprium &
duntaxat cxculptum foramen rcaa du&us,in narium cauitatcm proccurrit: at-
fibi
*
unum nali extremo offert. Verum m duo grandes rami in dextro late
S uc in P ,urcs
di(fc(ftus ramulos, 1
f ifie*p. re (quod, nili aliud fubiunxcro,de

lini (Iro quoq; intelligcndum cft) nonnihil inuice deduifti , adhuc cal &
1% It. 1 T, uarix inflrati,antrorfum prorepunt, & mox in
n unum denuo coeunt ftatimq; £ congrclfu in duos impa>
,
C
T
& res ramos diuiduntur. 0 Minorquidem, P commune cum S fecundo ncruorum pari foramen libi ucn-
dicans, tandem cum r uiforio ncruo ad oculum prorepit, intemxq; temporalis mulculi fcdi furculos com-
*l mlt fi
J sfrfi* niunicat. * Grandior autem ramus, furfum conlccndcns, duram perforat membranam ad latus glandu
1
htc fumer lx cerebri pituitam excipientis. Quum primum ucro in durx cerebri membranx cauitatcm contendit, in
u unus multiplici fobolc in tenuem membranam, hic cerebro ob-
16 fi U.7. duos denuo ramos partitur ac horum :
~
dudam, fparpitur: * alter ucro tenuis membranx portiuncula concomitatus, in uarios furculos inuiccm
complicatos difeinditur , ac in cerebri anfra&us tantilper afeendit , dum in humillimam' dextri uentriculi
S- fiMb. 1
fedem pertingat . Hinc in pofteriora primum furfum ad poflremam ufque cius uentriculi fedem fertur,
7 d, D. i n afcc nfu X portiunculam propaginis cuiufdam aflumens qux a quarto durx membranx finu , cerebri
,
j^/* . anfractibus inibi offertur. Quum ucro hic artcrix ramus, retis quali modo implexus, poftcriorcm dextri
1 ihiX. uentriculi cerebri ledem z fupcrauit, fecundum cius uentriculi du&um in anteriora porrigitur, donec ip-
1 fi » altera pars cius propaginis mifccatur, quam fub cerebri corpore , fomicis aut camerx
t
modo extrudo,
m . w. i quarto durx membranx linu huc pertingere, dictum cft. Ab hac itaque arteria , & dextra cius propaginis Vltxutim
f.r-
p arte,
plexus ille, implicato fibia; inuoluto reti admodum fan£ fimilis, ac hinc forfan aliquando primum^; fntnbmtct
difleoionum profeflbribus appellatus , in dextro cerebri uentriculo conflatur, tlbri men-
reticularis plexu a primis
trnmiii re
p t.xfiuM.
quem etiam Grxei >*•«/» nuncupant, comparatione aflumpta £ membranea inuolucrorum fcetus (ubdan fhlmtii.
s x ti. 1 c. tia,uaforumq; per illam excurrentium feric : dcin £ fufea quadam & fubrubra b came , glandulofa ve fub
9 *4 fiJi. ftanria,qux huic cerebri plexui quodammodo intertexitur, & aliquid commune obtinet cum c eafubdan
tia,qux inter uterum Se exterius foetus inuolucrum rcperitur,uaforumq; didributionibus pulcherrime prx
r ^ I fi
7 N. cft. J In finidro cerebri ucntriculo,plexusidcfecundinisafsimilatus,condituitur ex prxeipuo tertix' cius
* * .
1 1 fi. lateris arterix ramo,& eodem tendente altera pane eius propaginis, quam ad cerebri ucntriculos a quarto
U. 7 P. 1
m
4 f u pertinere, fuperius feriptum ed.Dc reticulari uero Galeni plexu nihil hic menticdum duxi , quod iam Q*it Gtlt-
E
u^fo™ m feriem mihi perfpedam efle haud dubitem. Atque ideo minus quoque modo aliquid con m rtlkmlM-
%
,ccrc “ r *
6(L lt
7 A .
fingendum ed,quod nouimus Galenum, boum cerebri difTc&ionc dclufum , non hominis cerebrum , uti rn fu pl—
«M.
u 0. i\fi. neque ipfiusuafa,fcdbouis,idq; etiam parum cxa&£, rcccnfuiflc. c Si enim tenix caluariam petentis ar-
M7 tcrix feriem in homine cxaminaucris,illam,uti ego nunc enarraui,comperies:interdum tamen unicum ob
* ramum, duos illos,quos aliquoufquc protenfos, inuicem coire dixi. Cxterum fi bouis arteria
feruabis efle
i»6,7,%fi.
indagaucris,duramq; cerebri membranam hixta glandis pituitam cerebri excipientis latera diuiferis, ali-
F ami e. quid Galeni reticulari plexui fimile compcries. Verum hxc ad (eptimum fpedant librum , qui principis a-
T 1- nimx fcdi confccrandus,horum uaforum dilTccandi rationem lucidifsimc perfequetur.
X /, 6fit. Ub. 7 fMnu M. a l 6fiM.7 K tdmflmm ab H I rtfentihtufub A.A. &
b ubeOi fi.ô Ub. f. c Kut alittr m» petuimmi txfriiacn ,
quam pantatlhf.&tfi bb.7 F,C.H.M.N. d i tab fig.^ltb.^ I.l.l. C Laiada 6 figuram Lb. 7.
DE VENA ARTERIALI, ET ARTERIA VENALI. Caput XV.
PRIMAE DECIMIQVINTI CAPITIS FIGVRAE, EIVSDEMQVE

charafterum Index.
figura exhibetur nu<U,& ab omnibus partibus libera uena arteriofie delineatio : cuius orificium a-
perttsm finxitUf tres membrana. fixtigumem d pulmone in dextrum cordis fsnum regurgitore prohibentes , m conjfie-
1,1, j. tlum uenirent. notantur
autem illa notis i ,a, f
jl Sedestcjua arterialis ucna ex cordis dextro finu ordinem ducit.
B ucna tumeat qumtuplo propria ucna tume a craffior.
Interior arterialis
C Extenor ucna arterialis tunica,peculiari ucnarum tuitu x er affine reffiondens.

D Arterialis ucna caudicis in duos truncos diuifio.ac E quidem dextrum truncum mdicat>multiplicifobole dextra pu
E,F. monis fcdi difiributum.F uero fimflrum indicat truncum.
G G ArteruUu ucna per pulmonis fubslantum feries .
t
Dd x SECVNDAE
.
31 6 Jnd. Vefalij de corporis

,
SECVNDAE PRAESEN- T E_l M A DECI Mi- SECyT^DA DECIMI-

figurx.eiufdcmfy cha quinti captus figura. quinti capititfigura.
tis capitis
rartcram Index.
HAEC figura nui* cmnsbusq;

deli-
partibus liber a ucnalis arteria
neationem proponit , ipfiutq; chara-
Bercs ita fc habent.
H yenalit arteriaa corde prtmafcenst-
tutium. Huius uafst orificii membra-
nas, quia m corie confifluntjsic fitmul
cum uaje, ut in arteriali ucna , no» ex
preflimui
fimplicts arteria
l Indicatur crajfitics
uenalis tunica.
in duos truncos
K, i Trima uenalis arteria
diufio.mox in ipfius ortu foda.
Series ucnalis arteria 1 per
pulmonis
M»M iigejU.
corpus innumeris propagmibus
ELI QV A adhuc in ucnarum arteriarumq; fermone duo funt uafa, qua: fingula duabus «
J ac unuin quidem ucnam arterialem , h fit-
uocibuTa differtionum peritis explicantur: b xfi
nimirum ab ufu, & appendicem ab ea
alterum nero arteriam uenalcm appellant, nomen
arterialis, c uas dicitur, ex elatiori fede
qua conflant fubftantia indcntes.Vcna itaque c 6 fi.lL6
dextri cordis ucntriculi in

pulmonem numcrolifsima ramorum feric digeftum , fangui- lu9fi.Cn
iJ ncm i : j n co c ordis uentriculo elaboratum, pulmoni fubminiftrans. Atque hoc uas non txopnudD prodam
'
T^tcri* unde etiam quia ldnrumuu
conflat corpore .. unae
arterix conitat
modo defert , uenx uuiu«u
fanpuinem ucnarum hiwuuuhhijusu* nomen
u, *
UJ illi adiicitiir.Porroalremm *
lu fima,
— tunicis conformatur, appendix ifte arterialis ilU adijcitur.Porro alterum
. \ iftr
Arttrid obtinuit quia ucro arteriarum i Sft-U
uentriculi cgrcffum.fparfa etiam lobole in pulmone difeinditur, ac e 1 ji.EiC
:
mht'
uasifiniftro latere baf.s finiftri cordis
uasjafiniftro
A
ucntriculi deferendo potifsimum famulatur, mtenm ucnart * corpo f
aere ex pulmone in finiit™ cordis c. 9fi.c.c
dedurtui fubminiftrat.fpir.talcq; organu eft, arteria appellatura fubftami»
re conftituitur.undc quia aeris rmdtom ex
conformatione, ucnalis dicitur.Quamobrc ucro hxc
uafa ortu & A
ufu ac fubftantix coformat.qne
pumt lii
aute' St
cuiufmodi mebranx ipforam onficijs prxficutur.m fexto libro, qui tu mmritwlo
>>
b ucna arteriaq; difcrepent.dcindc

uero huic libro fine .mponei.bus.ncm.m mirum uide i 'H '?
v N D E talis animx p Jtibus dedicabitur, exequemur.Nobis h S
* fubnecli.quod ..enas citra arterix confortiu in corpus diffufas,ite arterias ci fi.uk.
rl debet, prolixu Caput hic no 6 E.F.Ca
rcceferet. Quandoquide fi quis earum dcfi.dcrctf uti 6 ne debent omncs)enu
tra uene c6fottiu excurrentes, 9fi.i.f.
tabulis, cumbas mutuo coferet, fpedtabit. Integrx enim ma
merationciilico hanc e, ucnarum St arteriam
effigies proportione rcfpondet.ambasq; in eandem circumferen
—» f enz arterix delineationi nuda uenx caux
fiam dieefsimus. Cancrum quo minus hac
in patte meam operam quis requirat, ad terti, huius libri finem,
uenas& item arterias una exprimentem: ac proinde etiam
orefentis Operis Epitomes tabulam impono,
fit -i
tiLu citra arterix ccnfortium, &
qux rurfus artena abfque ucna
non obiter commonftrantcm.qux nam ucna
coniupe per corpus digeratur. Verum quum
ucnamm fenen. fupenus profequerer , non fcmel fane ad ue-
minuimus,traftationcm,fcrmo lubens prorapiflet : modo uenam huic Uli re
nx fectionis, qua fan Kuincm
uiciniorcm.moab remotiorem, camq; aut
grandem aut exilem, & fecundum certitudinem, undecun-
parti
tranfucrfaramconfenfum. huic aut illi parn cor-
de hxc tandem petatur, fibrarumq; tam rertaramquam
admonituras, fangu.nem c ferta ucna fluentem , in totius ue
?efpondcntcm, enarraturas:* non uulgaritcr
accumbentium fitum.fed ucnarum durtum atque (fiftn-
nz corpore complcrtfiidcoq; non partium ucnis
cft,rertitudine,ammaducrtendam:itaq; de uenx fcrtionc agendum,
butionem in illa qux omnibus in ore
proceffiis educeret, & mtenm unicus cotmuusq; cfTct.at fem
atque de utero quopiam, qui hinc inde uarios
ex uenx diftnbut.on.s enarratione, adeoq; ex
pcr.quantumuis inuitus.frnnonem cohibuiiquandoquidem
frenes , & prxfentu aut eminentis affeftus naturam
ucnarum effigie, cuiuis (qui modo tres euacuationis
promptifsimum fit dignofcerc,qu* nam ucna
hinc illa ve mcmbro,aut fini.aut durtu pro
minime ignorat)
pinquior lit.quxqi amplior.uel graciliondc.ndc,
qux leui aut difficili opera diuidi pofsit:poftremo,qu* fi-
bras& reititudinem cum laborantis membri ucnis participet.
CHARACTERVM OMNIVM IN SEQVENTI FIGVRA CVM SVIS
- partibus contexta occurrjntium Index.
Latinorum ffietlanii funt charaCleres , organa prater uenas arteriasi;

ir( Sequent i figura primum maiufculi
obuia notantes Significatur itaque.
jltA, A Septum tranfuerfum.
continuatur.
.
B Cordis wuolucriportioanibi a]feruata,ubi idfcpto
C CorJua fede repofitum.

^^
k
.
tfurnam fabrtca Liber //,

i« 7
DtD t D, o Qiunuer primani/ fturxMi re. £ utfrera arteria.
Fy F Gibbi ie coris magna portio
Cauum iccorts.
H ycficula, excipienda biti/Um parata.Si int erim ex cbaraQcrumferie aliqui omittantur , non ideo aliquid prsfent
mnotatam prat erujje arbitr aberis equum ex Epitomes uofirx tabulis huc
figura exprefJum t nos
duntaxat tantum
afjumpfirmius ,tjuantum ucnarum arteriarumq; digefliom oftaidatdxfufficcrc duximus.
0 Lienis cauafedcs,
T Dextri renis anterior[edes.
Q^Sintflerren.
"
S yinlu mftccjmd cum umbtlico,& uafis umbilico afcriptis,relitjuisj; fartibus, quasfbarftm in tbaraBtrms tx-
plicat iohc indicabimus.
y,X
T yerx cana caudicis fedesdntcr ficuum traufuerfum
y
& cor eonftSlciis.
nforum corcnorumritu cordis bafim ambientium fcdcs.atquc adeo cordis bafu.

T Cordis mucro. ?
Z l{ami ab arteriis ucrmij; coronabbus deorfum per cordis extariora
dtffufu
a Hac parte cana caudex m dextrum cordis fmumdeb ijiit.
b
Dextracordis auricula,
c Snulira auricula cordis mucro.
1 ycnaxrterijis caudex. ytoaUt autem arteria initiutn,quia infmflro cordis latere (ut hic
catta orificium in dtx-
**• ,n) cor/iRit, confluet hac figura ncquic.Tqotam tamen c&c ucnafis arteria
nis port emprogrefjus nondum pulmonisfubflantia undique circundatos.
,
&
ume arterialis iu dextram oulmo-
*
f Magna arteria caudex.

X Magna arteria truncus,partts cordifubditas peteru.
b Superiora pet entis magna arteria trunci portio,fmijiro brachio potifiimum oblata.
i Dtdi modo trunci infantor portiousiquc adeo tpfius in duos impares ramos
diShibusioitmonm alter , finiflra cfl Co~
lc.t. poraln, Ii notaiargrandtoruerb dextramformatJbporJcmJ wfanitam.ct
m. excunrcnum,& m notatam.
arteria potifiimum
r tu dextrum brachium
‘ ^
n, n Hac excurrunt fepti tranfucrfi neru.fuis principijs obtruncati.
• ycnx pari deflitut a initium lipfms uero feries in profatis figura tergo efl confbicua.
P
COM I» iugulo bipartiti** utrinqutad latcrap exortus apparat ucnarum peHoris
offi propriarum , ac ad nmU-
1- ••
y
ênsfuperngorlotta
V
* ercurrcnttum.Haxumaltcrafimul cum comugcfibi
a abquot c cflorum m terualla adeuntis mitium.
t
arteria * infamsaZuuoUtereonotfur.
‘
f.f ^,Pntwf'^«^sêbrarimpnt^nscaiiurw.pttais, aequemfecundum dura membrana fima»

titM,u. fm«l ‘“m coniuge arteria abfumpta. Tutatur enm primus finus t , t .fecundus u,u. tertius
tum y. x.x.qiurfm-
‘
XtX.y.
x,lLm petens tuna. qua Utere humerortam „ indicatam promit. In dextro autem
Kr
«•
f infiniflro
ab externa pendet tugulariidr delmeatio Caleni potius nuam
fententia,
Utere
ueritali rtfbondct
libus nuuum hic
axillam pctci. te urna , m thoracis anteriora

poSicriora & Utera di~
lntarior iugularis.
f
•ySSSSSixsS
Exterior iugularis.
1
(
“‘t™" ^^P/eae^r,
f f.ZT
ad
fo. &uert,ccm„pars
teanpus adfaciem &frentem,K
ad
excurrens
pofi aurei occ-pitium excurrens notatur , ipars excurrens
portlo accedensfecundum dura membrana fimum

Jf «"— elcbnf,
'
î^fubfeêschâBettsmdcxtropomunturlatereôporaluarteriaferiemindicames^tcmbic.itrte.
pts^pZftTurTdsgcn^
t SoporJu ra mus, primum dura membrana petensfinum.
• Tracrpuafoporatis portio,perprinutum foramen
caluoriam petent.
er yerfus nanum amplitudinem cxporrcBus ramus. ,
f
Ifamui in drxirum Iasus dura membrana excurrens,
t.r Hamifopcralss pracipni.
V Hornus Oculos pctcnsM procipuorumr amor
micongrcjfut.
0 Hamus tenuem adiens membranam.c crebri bafi obuolutam. 1 '
X Tlexus.quem fotus muolucris comparamus.

,
1 Sexti paris neruorum cerebri truncus

finiflcr.
»,» Hceutrms neruus fimSler.
} '\cruulus,cordis bafim accedens. .
Vi ] Poflcricra
. . -
- ,
jr8 aAnd. Vefalij , de corporis

Toflcriera emacis & tccifSti*’» *- vzw.u* k?m et item MfjEKtUKrM 0*nnv*
4 mtegra delineatio , in hoc potiflimum parata , ut in confriem effit
dicKS UCIia.
lierim quotum uena cum arterijs porrigantur, et quo abfq; arterit-
« Scapula poflcriorapetTs uena .
ttftpcflhararierium priuatim nonin-

rum confortio per corpus repantnvrurfus cuiulmodt ar
terias Votura coniugibut uenit defluueru.
figniamnt, prompte ex delineatione
Is-
quetiCui na nenx arteria «rparr/ijffOT.
(5 yena ad cutem qtu fiamus humerus

,
integitur, excurrens.
cutem [abis , cubituq;
7 Humcraria,qud
adit.
cubiti arti-
8 Humerurio ramus,\altiora
culi admodum raro petens.
/tomus ab humeraria ad communis ut
noconditutionem repens,
y erum modi conduxerit potius mino-
ret latinot cbaraQeres affiemrre,
ne
anum arithmetici cbaraQeres gemina-

ob luerentur.
di effiat, plura ipfss
ramus, per radium cubi-
aa Humeraria
ti q; exteriora adultu appendicem &
brachiale properans, axtUarisq; ramo
p tutando, iUic ubi » utfitur , auCia, &

paruum digitum, deinde & anularem
pracipud aecedens
Axillaris ramustuti anteriorem mtc
^
rsoremq; braebijfcdcm inuelhenti di-
Ipetifttus.
ulos cubitum extidentes ob-
c vddmufc
latapropago.
„
j
namus cjusrtum brachii neruu ad eum
tiuf/ue exteriora concomitans
t Axillaris in duos trunca partitio.
f,f Truncus m
alto latitans, &
arteria uti
dique concomitatus , &

per cubitifle-
xuum cubitum tendens,
g DiQi trunci ramus, radio cxporrtQus,
drfurculos pollici, indsciCr medio ex-
hibens.
b Arteria ditium ramum concomitan-
tisfoboles, externam
manus fedem in-
ter indicem ac poil cem accedens,
i /Reconditi illius trunci ramus, ulna ex-
porrclh‘3,& pxruo digito , anulari &

medio fobolts depromens.
lc subcute excurrentis axillaris trunci
juxta cubiti articulum diwfto.
I jtxilUnsramus , communem condi
tuens ucnam.
m Communis ucna.
n Communis uena inflar T diuiflo, ac de-
ni tf[us per externam
manus fedemfe-
ries.
0 Surculus communis ucna.internam ma

rues adiens fedem^r bis alqs commix-
tus ramulis.
îxilians ramus. ulna exporrcQus.ua-
p
' rieq; m cutem diffcQus, etfico extremo
eum quodam hume raria ramo coiens,
T . ubi x pofutmus.
urnarum internam cubiti cutem
q,q series
dr uolam implicantium,
r Vmbilsci portio.
f>ff y cna ab umbilico m itcur cxpamQa, Meatus,
. .
Humani fabrica Liber 11 1.

t Meatus.urinam fatu} inter exterius ipjius tnuolucrum C? interius deferens.
<,(•>« jtrteria futui pcculurcs.
i Tortiuncula ncr*i,:ccons cano d uentricult nantis deprompta,
u Me.itus bilts ueficula duodena inteflmo infertus.
t yena porta caudex. hllhttlk 1 «
v lecort inferta artcna,c<r neritus quoque illi exporrcQus arteria. t^mcTS
0 Mrtcria f!r ncruus, bilts ueficulam accedentes. xfj tiraH n
X yenxbihs ueficulam adeuntes. nUi\uH «

4 yena gjritcm arteria, pojlcriorcm uentnculi fedem iuxta ipftus inferius orificium accedentet.
• yena ucntnculum petens, qua poflerior ipfius fedes dextram jpedal regionem, H *« t
'
a y ena, arteria ateritui, dextrarn fundi uentricult fedem implicantes, ac 0 etiam notati,
b timor paru maxima diflribunonis truncus,
e Grandior truncus maxima partitionis uena porta.
v* A
.rsx,
d yetu C*r arteria, duodeno iutclhno pottftmun e.tporreSa, is- ipfts attenfo corpore glandulofo fujfnlta. .X*i. «
e yena cum coniugc arteria, dextram fedem odient inferioris membrana omenti.
p,
f,f
q,
Haiix arteria in iecur,ucnir:culum,lier.em &
ornent um,& bilis ueficulam digefla.
g yena cum emunge arscriajuperius uentrtculi orificium corouamodo tandem cmgens.

b yena &
arteria, prscipuam inferioris membrana omenti fedem petentes, &
colon, qua uentricult exporrigitur, im-
plicantct
M Glandulofum corpus, uajorum diftributioni hie prafeflum.
k inferioris omenti membrana Jinifir.m fedem accedens uena.
W l.l yafoeum feries ad lienem.

yafa ab illis qua liem mfcruuturfmSlrxm uentricult fedem adeuntia, yenmpraciptu n indicantur , fmiftram fidi
fandi uentricult implicantia.
iduo feries uenarum ir ttem arteriarum intcliinis propriarum.
p l{adixprxc:pux artent intefima petentis.

q Mmor arteria mtcjlims propria. . T.-.ttv nem
r, r Glandula in mefenterio polha,<y nuper narratos uaforum diductus corroborantes,
f foramen fepti tranfuerfiflomaebm tranfmittens, atque adn fmus ieconsfiomacbo cedent,
t lecoris ligamcntum,quo fimslra ipfius pars jcproneditur.
u Magna trieria,JeptHin permeans, atque adeo ipfius ramus, m dextram fepsi partem excurrens,
x Caua uena caudex.
renis pinguem accedens tunicam.
y yenaftmflri .\.wn*Vnio- 1
« yenags-aaeriarenidtxtrooblaca. i,
(j
yena, dextri renis pinguem tunicam intexens,
j,Sinfirum renem accedens uena fir arteria. r .vv '.in ,h ; s
1 Shrjbra feminalis uena. •AttnrfmnaHhim .«*»

i Dextra feminalis uena.
f Mrtcr tarum feminalium ortus.
&
u* Smflrafemmahs uena arteria congreffits.
u Siwflrum tcftem una cum tunica adhuc ipfi propria, atque J peritonao pronata, dr notata.dclincauirmis , ita ta-
men ea tunica bic cfl dijfeda,apertaq-„ ut nAil,quo minus tejlis apti cernatur fimpediat : imi etiam
mufculus
' illitu
«• nicxmnatuscommonflratur,’. indicatus.
.
* Hac uena& arteria fcmmales pcritona: amplitudinem egrediuntur,
& &
f yaruofum corpus,ipjaq; adeo uena arteria uaria admirabilis implicatio.
’ SiiuSlcr tejlis, tunica ipfi proxima obtedus.
l£ yafts femendeferentit,ad testem reuolutio.
M yafts femen deferentis afcenfus ad pubis os.
• Sintflri uafu femen defer emisit d pubis ofiis pojleriora reflexus.
* Dextri uafis femen deferensts reflexus.
x Dextri fintflriq; uaforum femen deferentium coitus.
* yaforum femen deferentium injertio.
X* Glandulofum e orpus, uajorum Jernen deferentium infertionem excipient.
"1*4 Meatus,urtna jcmimq-, communis.
Mufculus orbiculatim dido iam meatui obdudus.
*,* -penis atque adeb ipfius fi/lulofj corpora.
a* yena &
arteria, lumborum utrtebrisfiUisq; adnatis mufculis,&
abdominis lateribus txponeda.
1
b yena caua& arteria fuper os Jacrum partitio.
c,c Mrtcriolaftcri ofiis foramina petentes,
d Simjlri dida partitionis trunci diuifio.
t Interioris rami dida diuifioms propago, natet & coxendicis ojfi adnexa petent,
f Didi rami proDagOytandcm Mcfu*£r utero digefla.
13 J Tortimcua
4
'M
t
JIO fiAnd. Vefalij , de corporis

b Tortimeula exterio ris rami ditlaar.tea diuifiuiisatd reliquum aceedtn: mt friaris rami,
i fieltquum intertorti rami per pubn ojiis foramen m mufeuioi mtcrtcrem femoru fedem occupantes diflnbutum.
k & hic quoq, ex tabula prompti ammaduertn,qua-
Sedes, qua foboles dilh reliqui alccri uena commifeci ur.Vcrilm
& arteria[obaudiendum cfl,quum fciheet nent arteriam
do attendi cernis.
I Exterioris rarhi propagoutbdonanis inferiorem fedem ad umbilicum ufque perrepens,
m,m Vena perfemoris & fub cute ad
tibia inferiora ufque pedis diHnbuta,& inprogrejfuuarios edens furculas,
digitos
n Vena coxendicis anteriora fub cute tamen,
petens,
e Mufculos & cutem frmoris exterioremfedem occupantes intertexens uena.
p Vena mufculis anteriorem fedem femoris occupantibus digefla.
uena congrejfus cum ca qua per pubis ojiis foramen femur adit,
q DiOa modo
r Hdcpractpua femur petens utna fecundum femoris os mpoflenorarcfleOttur.
fitTropagmes mufculos pofleriorem femoris fedem occupantes , &
cutem huius fcdis adfuram ac ueluti calcem ufqut
accedentes.
u Diwfto in poplitcyttqut adeo rami in mufculos a femoris capitibus hiepronafeentes di/lributi.
x Maioris ditta diuiftonis trunci uena, externam tibia cutem adfummum ufquc pedis implicans,
&
y Vena arteria, fibula cxporrcBdpic mter mufculos latitans.
u, Maioris diffx diuiftonis trunci ramus, cutemjntemam tibia fedem integent em, ad digitos ufq; uaril fnbicns.
fi fiamus dilliirmci furam ad calcem ufque petens.
y Tropago grandioris trunci inter mufculos tibia anteriorifide occupantes, ad pedis ufq; fuperiora et digitos digefla.
t Trunci grandioris rcltquumMcr mufculos pofleriorem tibia fedem fsbi uendtc antes deorfum repens, mter tibiam &
ac calcem pedem fubiens, & ramulos digitorum infimor i fidi communicans.
QVOHJslM magna figura cumipfi annexis partibus auri unas ac arterias omnes proponit, haud me1ludh-
fis incommodaturum duxi,fi muliebrium suforurn tantam feriem hic proponerem , quanta d uirilibur uafis illa dif-
fert. Quod duntaxat infeminalium uaforum ad teftes ducis, perficitur!, &
ucnit arteriisq; uterum hnphcattbut.qua
omnia procedenti figura sp itifignitafimul cum muliebri ueftca proponuntur : uti tam fubfiquens cbaraSerum edo-
cebit index.
f &
fiamuli d uena arteria in membranam excurrcntes.qus illa peritonao committuntur,
i Tortio uena& eru ari Icjian adeunt tum,fuperiorcm fundi uter: fedem pclens.
u Commixtio uena & arteriafeminalium, qua mltar pyramidis efi,& uancibus aflbnilatur.
u Tcfllsfinilier. i.
pupi Vas femen d teflein uterum deferens.

f Obtufus uteri fundi angulus, in quem uas femen deferens infertionem molitur.
£ Hacfede fundus utcri(qucm fijndlcat) m emacem terminatur , hacq; regione ipfius eonfiWt orificium.
Vtericeruix.
f Hicuefica ceruix,cui x infcripfimus, m uteri ccruiccm producitur ac definit.
• Vafa inferiorem uter: fundi fedem & ceruicem impicantia.
t*t ceruicis uteri oris colliculi.
Meatui urinam i renibus in uefleam deducentes, quanquam hic abundi fit, uaforum rationem adsiotauijfc, ac non re
liquorum omnium chtraO erum huc non jfrt liatu tum rationem habere.
TERTII LIBRI FINIS.
H
»*»
r
«4wV.>\ nte»»4fc :•
witVfcijp «i Aa tr
T. v. ANDRAEE
. u,*, .
Vi
r
CHaA R^T<iA TÂ^VîS aALlQVOT F lGVTÂS
COMTLECTET^S, UTAE FICyi{AE AD C0mA0VJT\A1{p AM
Kcnanm artcriarimj; fmml nmmjfmm {criem paratae, ac m pagina,
tumero 3 1 8 mfignita obuia, ncniuit agglutinanda .
VT figeret hettherte itm-

frifliti , ttmmedi faitfriileu glm
tiuei, ittej; meUiieret r rideatur PRIMA
primiam prefeati e hirti mtmlr
mm fmbglutineli,.fmg»Ui<i_ it-
i* figetcu i fmperflme ftfyre re-
PRIMA ieia, <jee metu fe

fi certat ii iiflribmtianrm prape •
/igne terge iiu uernt
cammutmii , ah terne caeitx te
menem premit o i» mtnfijme fi -
gariifcnptem ffiedletar .
\
5ECVNDA» aliertdaa-
demti pe pyra dmuxife erit , imet
ferteuaaflitatt ,
quarumfaft-
fter menem erteriamj; dextri le-
trrit exprimit.fel petierit ejfefm
fenerem eliaauaii fedi pe tenui.

2!mm uetfi partu q, ei magne fi
4 M imgmle at cerrei figetur
*mr,remeqrn ei dextra letmi
& m i m magae figere iltie ectmr
fit. Cetere m humiliat fert, meai
mrteriemj; exfrimii.qma mftrie-

rem eUemiuii friem impi.tint ,
i£*r efl imn-mitjtbi rarum redi -
teiimxte 1 1 » dextri quadammjda
erum initia , erfmfre inguini ffie
{letatur.
TERTIA cetrriidignier.ee
*e ferte diflnimtiennn ,
firuni cie
urtertfnBemcaacomitentilei,me
gmej; inferiam membrana eme
ti portione & heu t feriter
txpri
meni, ei tiuem itteruftitm me
ien figere medietur, uh v
eamermuu eliquat heredi erei i» >
mtnfque figar 11 fptdlenier.

Q V ARTA, fornonem gib
be fedii letari 1 profanem t aaa iim
tlliter eelaati ex prandio illic gluti-
Behiuar, rabi A iuler

f & F mua
rn figere confiiht.
<£V INTA, frater teflet,
ipfonamj, immutuere, & uritur tot
meetui, ernei erterusj, frmine •
lei eflmites, ilik efi cammittede,

tabi u im ambebut figam abmium
efl uat ali ueaefemimeln arteria
pnmmm iaagitar. meetaaj; arram
rt] iUii futui cientur ,
SEXTA, qae ttfi nulle m!

Irine ipfi fubglutineturfetit ae -
hie exiflit ,
primam f»b $ E-
PTIMA metui glutinande. Se-
ptime em m taefue et feaii a nitri e
rtftii fr efotui, nae tm aefn ejue
mmbihca efcribimai . Sexte autf
humiliarem peait feferfitiam im
^ * fa* f
'»*. fV”‘ * -di .IluûJJfud, f„
aaemmjter s imfticen
OCTAVA tnra^mlmu Mpcua^-mmlOki >4wMnj mt.ta.rn fmimm tmtUuu, m*im m efl committenda, fei illi
"UlMfivfh. -apufar. mum
m
& •/{,.,* mritufimimmUt
truj; mlin
aefe cammonflrit ungetur harpae
I
‘7“/*!"“" r
, mru «wwiKnr.wjnu un fin „m.n, tu
fn .TM.r.. iunm mtuil.i, [Tiptnit.t i
"<i» nfrmU,,,
izedby
, i ;
"
o
r
rTAQA 1
v" ".'' > ks - * •> -Hi: ,%’/$ . •fWV i
:•» v** •
..\jti *$t* 1 »«**'“* •
* •- / J -
•
itja
/ y
/v>
\
* 7 $ Nr
AT.T^/p,
-**. iwssi
jf >
AVAT30 n
r* #&uL<M^lWi^:
[
•
. . m» *
* *
-*vvj
Vntttw
*
i
\\\ • :\*wJr\ ': .•’ T V.Jn.*»»-* a\4
tC-
Ur»4i.,V««*'*« M— ••5—- "• •'•
’-•' '
J
ir-iu.va ».. .*
';.
. .
ANDREAE VESALII,
DE CORPORIS HVMANI
FABRICA LIBER QVARTVS,
NERVIS PROPRIVS, AC IPSI PECVLIARES FIGVRAjS
in Capitum, quibus prxcipuc conucniunt, fronte exhibens
QVlBVS CORPORIS PARTIBVS NERVI NOMEN TRIBVATVR,

ac quid proprie nemus uocctur , & demum quid is (it , uni cum ipfius
differentia &ufu. Caput I.
ERTIO uenaram fanguiliem a iecorein uniuerfum corpus deferen-

libro ,
tium, & arteriarum quauitalem jpiritum (imul cum (anguine, impetu diffufo a
corde, corpori fubmmifhrant, diftributionis feriem completus fum nuncucro .
proximum eft, nemorum a cerebro animalem fpiritnm membris, qni illo ad ip-
fomm munia indigent communicantium propagationem pcrfcqui,a generali
,
nemoram differentia finnpto fermonis exordio Diffeftiomim enim periti tri-

.
plicem ncruonim different iam(uti & antea alicubi monuimus fflatuunt quan :
doquidem * ligamentis offa colligantibus, A' non minimam mufculorum por

a U^mrntM
U.x. tioncmconftitucntibns.nerni nomen, perinde ac uu!gus,accommodit. dcin b
cr
b jt-nrf- tendines, iV unmerias mufculorum encrnationcs.fubncruorum nomine, uulgi quoq; ritu complcftuntur. frtcefjmi <t
i
x Ubr. i F.
R tertium mfiipcr nemorum genus enumerant, quod nos in prafenti aggrediendum duximus c organa rtbri, iatjM :
& P4‘* tiidelicct longa, teretia, nullamq; intus cauitatcm.qtee fenfu dignofei queat, fortita St animalem fpiritnm lilf. mtiml
,
in mufctJ*- It mm»*i
rm ubuln «cerebro ad corporis partes deferentia Atq; hac organa difleiftionum profedores nerui nomine citra ap-
.
,
C fufUmm pendicem prreipue dignantur quod i Gnecis ad nos demanauit , qui I funffiouc (eu munere unicum in-
.
ftnimentii duobus nominibus nuncuparam, rd^w id a >**, St r S< n a tww appellantes, qubd mufculi ncr- Or%*
t.&t.if uoram potifsimum ope & nutareS tendere ualeant:quipj>c quid nnlla corporis particula neq; motum ar- iur»i no"»»
fUif. 1 • 1
nepriui, t
bitrarium, St qui i noftra pendet noluntate.neq; fenfum fine nento nancifcaturac qubd neruo praei fo, aut
i »
Sentorum
ori* t aut*
Alij enim cor neruorum iudicarant elfc principium, nonnulli duram craflamvc cerebri membranam nul- : tr».
lus interim iecur.aut aliud cius generis uifcus . Vcnim Hippocrates 1 Eraliftratus,Herophilus,Galenus,ce
terifjucAnatomiconim pracipui.ex his qua in corporum refeftione confpiciuntur ucrilsimc afferunt, ccrc
brum neruorum c(fe init ium St praterea ncruos ab illo fpiritum animalem affumere atque ad eas panes,
: ,
qux illo aut ad fenfum aliquem, aut motum arbitrarium indigcnt,dcriuarc,eft quoque fatendum. A corde
enim nenios (ut Ariftoteli potifsimum , St alijs non paucis tnfum eft ) ncutiquam principium ducere , uel Na» 4 for-
4*.
hinc liquido colligitur, quid diffeftione nullus nernus ab illo pronafei uideatur Nullus namque omnino
.
cordi committitur, prarter d unum impenfc gracilcm,ac uix tandem fummo ftudio i mc inuentum. St 1 (i
4 6S.Uk nemorum cerebri neruo diltributum. Qua cnimtncraus ille per finiftrum cordis latus de
thiJ&f- niftro fexti paris
fuflmm . diuis fertur, atque finiftrx pulmonis parti , ac item cordis muolucro ramufculos prxtcnucs offert, ' ncr-
e timfdim tramq; recurrentem finiftrum conftituu.a fc ncniulum deducit, qui cordis inuolucrum , ubi finiftrx f ar-
terialis ucna fedi id adnafeitur, permeat, in cordis bafim , iuxta finiftram poftcrioremq; arterialis ucnx fe-
dem abfumptus. Qiuim itaque nuiufmodi neruulus perinde cordi a fexto cerebri neruorum pari exhibea-
fi'-
tur, ac reliquis uifccribus uniuerfis neruulos offerri docebimus , quumij; cordis neruulus maxime gracilis
fit, prompte colligitur, cor ne finiftro quidem fexti paris
neruo principium dare.tantum abeft, quod exte-
rorum omnium nemorum origo neruulus ille haberi pofsir. Prxterca fibra , quas cordis cami intertextas
nouimus.non magis ncruis funt,qudm aliorum organorum, puta ucntriculi.intcftmorum, ucnanim ac ar-
Adhxc, fibra, qux in cordis finibusucntnculisvecxcamcs occurrunt quia duntaxat
s if u- tcriamm
fibra. f ,
K.L. membranarum proceffus fimt.in nemorum etiam numero minime ueniunt reponenda. Nam fibra in dex
**• & 9 fi
tro cordisnentriculo fe offerentes, trium membranarum proceffus renfemur, ucna orificio prffc&amm.
C.GJUE. cordis ucntricuio apparentcs.proctffuli funt duarum membra narum, quas arteria ue
Fibra aure in finiftro
«.
nalis orificium fibi peculiaret ucndicar.Qmim itaq; ciufmodi cordis fibrx ncutiqua in coram ncruora claf- NfnMiiwn
fem referenda fmr,qtii animale fpiritum tanquam riuuli quida ad corporis partes perferant : annuendum e Juri rert
quoque eft, fibrarum illarum gratia, non poffc cor neruorum ccnfcri initium, pracipui quum ab illis mem
bri mtmlfA
h tg tib. branaram proccfsibus, extra cordis fubfhntiam nihil proriiis alio educatur. Catcramquicx h duracerc etiaurt.
CJim bmtfir
7 A, A. B , bri membrana neruorum originem pendere affirmarunt ( in quorum numero ad extremum ufque fenium libmi uer-
B. l^rr.H,
H luit Erafiftratus) exterioremnerai partem duntaxat conlpexerc a dura cerebri membrana enatam. Vnuf- VMi onsiti. i
quifquc
i
j4nd. Fefaltj , de corporis
3 i4
triplici condat Jubilantia nimirum inedia quadam , Si intira* arborum mctjull*
1 tjfi.Cd.
quifqueenim neruus ' :
1 S
b. 7 «.
quam finillima.qujehaud dubie a cerebro initium ducit coagulat* induratxq; cerebri fubftantix omni-
,
e.y.
no rcfpondcns exterioribus duabus una , cadcinq; Intima: fubftanti* propinquiori , quam a k tenui
. :
k iyf.il*.
membrana cerebri altera, quam a dura oriri , compertum habemus . Non aliter enim quam cerebrum
: 7 E.E.J f.
duabus illis membranis induitur , ita quoque proce (Tus a cerebro propagati (ipti nimirum nerui) illis in- 00 . .
teguntur.fieq; inuoluti per corpus excurrunt. Adeo (and, ut nemo luis oculis fidem flon derBgans , infi-
ciaripofiit , neruorum principium a cerebro pendere, acproindcetiam uix ambigere licet, num neruis
v»V, mrr- a cerebro, anuerbatordcanimalisfpiritus , quem partibus deducunt , mHuat. Nonnulli enim (ut in
tcr cztcro5 Chryfippus Jetiamfi cerebrum neruorum darent efle principium , non tamen idfcoius
mii frtrtft motus
t i ue arbitrari) principium flatucbant . Quos profccSb uiua feftio plus fatis redarguit , ifi qua ' omnia 1 I Itfimml
a corde ad cerebrum pertinentia colliduntur , aut laqueis intercipiuntur, aut etiam prxfccantur. H*c tbri
namque, fi debite adminiilrct ur.uti in publicis fetftionibus non femel a me cft tentata, edocebit fanc.quan •himj fi. j
tum cordis munere , hoc cft , uirali fpiritu , cerebrum indigeat non minus fcilicet , quam cor illurti quem UubsUm.
:
infpiramus acrem , &

iccoris linguincm , ad fua officia exigit . Dcin ea feftio offendet , cor neruis non
magis animalem fpiritum porrigere , quara uitalcm fpiritum cordi a iecore deduci cognofcimus. Verum
^
mMu &
quia huiufmodi difccptatio ad cordis ccrcbriq; hirtorum potius quam ad neruorum naturam fpedfat, hac
modo pollpofua, neruorum proprie diftorum differentias aggrediemur. Quemadmodum igitur cerebri,
fi ex iplo pronafccntis medullat dorfalis fubftamia , omni
que nerui ab his
ex parte non eandem feniat duritiem iu quo-
originem fumentcs.inuicem fubrtantia non corrcfpondent , fcd duritie ac mollitie
:
pluri-
4rfcf< mumuariant. 1’rincipij enim, i quo nerui prodeunt fubftanti* occafione, m uiforijnerui.pctindcaeliis-
m t.s fig.
u,. * C.
f.m.r.in ° ubi h*c in facro offc confidit, origi-
„ uz inggnitcr n molles cenfentur: qui autem a dorfali medulla, n
L ne fortiumur.durirtimi funt. Deinde aut propter longiore uel fuccinfUorcm progreffum, nenti uel mollio H*-
„„ rcs uc ) durioies copcriuniur.uifus namq;,guftus fi auditus, P nerui
molles Iunt, quod brcuifsimbprorcpat °
! i *b F ad
nmid. i mcmallo. Gratia luneris
ucrii.uixq; Sil tractuum occafionc, terti) neruorum cerebri p.u is '1 ramus, uitis
C. ? *
aut cucurbit* capreoli inftar inuolutus, durior euadit.Prrrtcrea nerui per dumm aut molle
corpus tranii-
P '-afr
tus.ciufce ve corporis contaflus, illum molliorem aut duriorem efficit. Viforius
etenim nemus brcuifsi-
ttf.x o m. .
moduflupcr r foramen in offc cilatum fettur: quemadmodum & 1

prxeipuaquoque terti)[nemorum «.
cerebri paris portio,quz idcirco exortium contactu,perinde etiam ac uiforius
nemus minimum indura- q xfief.
,
sit.
tur. At quinti nemomm paris * furcuius,oui “ «cum tortuofumqj temporis ortis foramen perreptat A r
x unus tertij paris neruorum cerebri ramulus.ab oculi fede ad gcnas,ac y aliusitcm.adhumiliuslabrum liU.i E.
procidentes, quia longo itinere per os incedunt, ortis contactus beneficio magis quam iplbrum principia
> t.ifig.
M.
&
indurefcunt.Pari quoque caufa,ob itineris longitudinem, durarum membranamm contactum , omnes «
'•?&•
tMf. X
propemodum nerui mufculis cxporrcfki.duriores fieri confpiciuntur , quam ubi primum a principio pro- rxp. »r.
cax ais (leunt.Qu* omnia mirabiliinduftria a rerum Opifice funt excogitata, lenius namque organum nemo in- U ifdMf.
‘h‘ jj„ ct mollimcruo quidem, quia fenfu» cft inftmmcntum quodq; ad fuum munus obeundum multo ani- llfkli
,
maStcrn X xfi-uf.
indigeat:molli autcm.quoniam affici Si difponi quodammodo oporteat, Si pati aliquid ab ex-
aut durio- mali fpiritu X O.
^ rr
aa— trinfecus occurrente fcnfibili.Eft enim ad patiendum quidem
aptius molle , ad agendum uert) Se ad robur
7
mollibus , exterar fiViTfn
Wb»
*»r • (quo nemus in longo ductu indiget) durum . Propterea igitur lenius organa neceffario
partes, quas moucri neccffum cft, durioribus neruis donantur. V nde etiam fenfus inftrumcnta , quar motu
I ifdMf.
aguntur arbitrario, ut oculus & lingua, duplex nemomm genus fibi ucndicant:
' unum quidem fenfui, *
»C . itm
alterum ucro motui przfeftum. Meriti) itaque nemomm ex cerebro & dorfali mcdqjla proccffus,n6can, alM.r.
dem exortus fedem nancifcuntur, neque iydem dufi us mcatusq; mollibus ac duris neruis cxculpuntur illi :
a s f.nf.
enim ex mollibus & anterioribus cerebri bafis fcdrb.hr ucro ex pofterioribus ,ipfaq; dorfali medulla prin- il
Cxteruin Natura: iri
t im cipium ducuntimrfus illi quidem recta, hi autem tortuofe longoq; itinere prorepunt.
fenfori)» organis: fecun
plex in ncruofi generis diltributione uidetur furffc fcopus.Primus .gratia ienfus in
rtmtii occafionc motus ad partcs.quas moneri opentprecium fuit:tcrtius autem in citeris partibus uniucr- b iftOd
dus,
p". dignotioncm.nili forte cuipiam magis uifum fit, A tertium hunc fcopum quia ad Icnfum mtuutx/L
lis ad triftatium ,
cup. ||.
pertinet .eundem cum primo conrtitucrc.Scnfus igitur nomine,
oculis.lingu* , auribus maximi offeruntur
C'4,1
1 elatiori orificio ucntriculi, quzuclut propria prxcipuaq; ta-
ncmiuiti etiam b interii* manus fcdi.Sr 1/4. r v, t.
fhisfficut oculi uifus A
lingua guftus,organa non inepte cenfcrcntur.Pcr manus enim magis exatta, quam d ifijif.
per aliam partem, quamuis plurcs fentiant, cft taflus ipfius dignotio. In ore autem
ucntriculi fcnlum pc- »«•
e s fJMf.
nuri* credimus conuu quibus animal nutriendum cft.qucm famem nuncupamus in omnibus enim
tffc
:
X u.
ijs tanquam ienfus
inftrumcntis>maximiinferuiuur nerui. Motus uerbeaula nerui ad mufeulos arbitrari) (lf.,d^
motus inftrumcnta difpenfanturtqui proptcrca quod cotporis partibus mouendis extrudi funt , grandes ».*••>
neruosadmittunt.autialtcm circumtcnios habent. At quoniam ex ncccrtitatc taflus fenfus omni adeft R *
ncruo, propter hoc mufeulos A fenfus organa uirtus amplior, quam egebant ad taftilium
dignotionem, <sp.x C.K.
h I.f/fc.
cft. Reliquis autem partibus, taftus Icnfu tantum
fubfccuta indigentibus, ex proportione nerui offcriitur.
tu. X M. id
Vifceribus enim>ut pulmoni, * iccori, • licni.quia in alto latitant , graciles tantiim neruorum liircu-
<* 4.
li offerunturfin cutem ucro.quod prima extriniccus occurfantibus obuiam eat, complures fobolcs pafsim i t.xfitM.
X r.rutlijwr
hm tnibor
JftdTMt 9
1
&*
funiculi inuiccm connexi, ex cerebro prodcunttquaics funt tcrtij& quarti Si quinti paris nerui. Alrj ctii 7*
n
*
hTumanifabrica Liber ////

j 2J
in ipfo ortu furculos hos.ueluti funiculos inuiccm diffames ac
, lingulos propria tcouis membrani portio
ne circundacos habcntiqui quum caluariam egrediuntur, omnes inuiccm
commirsi, unica duriori mem-
k X/Ji i
fi. brana induuntur.atquc idpotilsimumin ‘ pluribus dorfalis medulla-
ncruis oblcruarur, ut &in fexto pa-
r^ iepumo neruorum ccrcbrr.ynde etiam m multorum neruorum diftributioms in ramos enarratione
prardidorum funiculorum frequentiam folui dicas, an totum
nihil intcrcflc uid«ur,fiuc
1 1,1 fijCM. ncruum in ramos
addiucrfas partes exporrettos d.fcindi. At nefrio qua fronte quidam
Anatomicorum principes aiTcrcrc au Meum*
/1 luerint, cxhuiulmodi (urculls funiculis vcalios quidem motui,aliorautcfcnfuiferuire: •«*“
haud fccus fanc,
/X4. quam (i qnofdam neruorum furculos taftus fenfu Natura deftituiffet. Atque huiufmodi
7k-
14 U.
funiculorum ima- (
' ‘
4
ginem Ulices, Ii inter edendum alicuiusanimalis ei axilla,autinguinediiTcec ‘"*'
m xfi.c*. tacaro,mcnCrapporutur,at-
1 w.
que in illa nenu aliquam portiunculam uena & arteria plerunque concomitatam
fpeSaueris. Cernes enim
n etmfda ncnii ex tremum alicui chordi «alsiori refpondcrc.ou* ex pluribus torta
fiiniculis , tranfuerfim obtufiori
/f.r. cultro diuifa ut.Cxtcrum a neruorum cauitate uix ullam aufim petere
differentiam, quum ne I uiforium
0 emfJtm
quidem nemum unquam cauum perforatumq; uidcrimietiamfi ncruos non minus
fK uala uocan,haud dubitem.uifonjq; nerui diffeftionum profclforibus forati
quim uenas & arterias, a 3!
P 4 *»A- dicantur . Ab ipfa autem fene,
wi.r. fcu dillributionc.huncip modum differentiam fumere licet.quod ali, integri in
aliquam partem abfuman
<1 ifi.t*. tur.ut uiiorij nerui m oculosialn in plures dirempti furculos quofdam
, mufculis ofcrunt, quofdamcuti,
* T.V.X. quoldam olsibus.quofdam fenius organo: "> ut tenium neruorum par, quod quum
f t.lfo lingui quodam-
'*p. 1 K.
modo fit propnum, “ etiam mufculis quibufdam , ut inter exteros P temporali , motus gratia, <1 & cuti,
1 i.»&. fenfus nomine, ad labra nimirum, & dentibus quoque dirigitur. Ali) rurfus lllcom
mixti, neque eu mali JS ner
uis coeuntes uniti ve teruntur: * ut fecundum cerebri par nulli ncruo
commifcctur , ac ucr* congreditur,
I *£wp. licet ipli « minor terti, paris radix in progreffu attendatur. Ali, uero inter fecommifceiitur, ut
iH. primi pari,
neruus dexter limftro pcrmifcctur.Alijalijscommifcentunut “ qui brachium adeunt nerui
0 V*4r /ici , fimulatq;
** »• e uertcbns prolilierunt.non fccus uniuntur, quam pidores galerorum funiculos
ifc' delineare folent . Verum
t*p. 11.& quum Kxc m pnuatu neruorum dcfcnptionibus abunde fim pcrfcquuturus,iam tcmpeftiuum fuerit fmgu
,
mU.fi.hmm 1lorum neruorum fcricm oratione complci3i:acprimumparia,qua:a cerebro cxoriuntur.dcinccps que dor
Urt-
falis medulla cducit.recenfere. Iiquidem nullus neruus neque i
X ciftri» cerebro , neque a dorfali medulla incon- Sente 1 epm
proditilcd pciuctuo alter ad dextram .alter ad liniif ram eadem
tfixy.x t ligatus prorfus ferie litum obtinet, CO- ">gxtm *-
itxtri aer demq; prorfus modo dextri ac fimftn nerui in ramos diffinduntur, fi
fextum cerebri neruorum par exee- “/"•
mmfimfir*. pcns,quod nonnihil fccus in dextro latere, quam finiilro, x
digeri audies.
CHARACTERVM DVARVM EIGVBÂ\VM, QVM. TôrEU

nouem fubfcqucnribus Capitibus com- fubfequentibns capitibus communes erunt .prior figura, qua to
munium figurarum Index. tius cerebri& cerebeUt a membranis ipfa muoluentibus Ube-
ror umbafis exprimitur, ut neruorum cerebri exortus oppor-
JuA 1,1 Cerebrum notatur. tuni oculis fubtjccretur. Hic enim ftmul cum primis illoru ster-
B,B l,t cerebellum. norum exortibus.tota ea dorfalis medulla pars delineatacR
,
e >,t Subii anna cerebri tuber, huius lateris, cui cha- eam ufquefcdem pertinet , qui
ra citrei adbibiti funtanamillarem cerebri pro-
ceffum uulgo nuncupatum efformans.
® * DorfaUs medulla principium, ex cerebri pedens
£ '»i DorfaUs mtduUa pars,iam caluaria amplitudi-

nem egreffura , & m utnfque figuris inibi ob-
truncata, ubi hac elaufltmam fubit uertebram.
E 1*1 OlfaUus organo fubferuierttes proccffus , ncruis
ftmilcsiat caluaria cauitate,qua cerebrum con
tmetur, notatu digna portione non egredientes.
C 1,1 yiforif nerui, feupnmum cerebri ncruorupar.
In prima figura fmfin nerui principium Ginft-
gnitur.m altera autem dextri nerui in oculife-
dem duOus.
H I yifor iorum neruorum coitus.
I 1,1 Oculi tunica , in quam uifortus neruus expan-
ditur.
E 1,1Secundumneruorimcerebripar.
£1.1 Tertq neruorum paris minor gracilior du- &
riorq; radix.
H •»! Tcrtu paris maior craffior ve radix.
7qji Minoris radicis tertu paris propago , frontis mu
fculofam cutem accedens.
0 1 Minoris radicis terti] paris propagoM fuperio-
rem maxillam procidens.
T,T 1 -Propago minoris ter tq paris radicis, in narium degenerans tunicam, qua humiliori T priuathn indicatur.
Ec Minoris
Wlr
. . -
T
jl<S tdndVefalij, de corporis

JM. Mtnoris radicis tertij paris propago , in temporalem
DVAAVM F1CVI.A*VM, NOVEM MODO S V B-
ft^mituthms CtptuUi ( cmmmni»mfinmU dexirwm Utmt fTtpmrtti
,
mufculum digrfla. itutfri crretri xc < mht!L .ddhj,M firitri Jwrfaln mtdmlL fixr
v i Maioris terni paris radicis ramus , capreoli uitis in- litium nudiftpttm (rrtin aenorum panttmfrril ,i» de*tn Utera
* flar conHolum>qui m temporalem mferitur mufcu- txfre/Ja.Qâu^tm & fttuflruftfumi fexli^: {utrum uenothie f»*
q*edetinejaerimBi.propieT»*rUmfextip*TH ut xirrcjnt Uteri fa-
lum :ac duos d quinto neruorum pari ramos , b&cno nem . Ceteram atuaerje pr*fervore dep.de efl mAfmUadt-
tandos>adm!ttcnsjn manforium mufcuktm t & bucca- ae^wMcerpattinmal'trtii*rn,iataiaefue t* infima faara fede ttnfi-
rum muJ'culos>& cutem quoque diff unditur. Ttem t &t»tmi thorax &*Momentx auterton pane toajfineretar.fa
tietntenm aerftn ftuijham Immeram ittmtrfx, prerfat^ tx dextri U-
- 1 Maioris tertij paris radicis ramus , fuperiorum mola-
ittejtjt tjfertaie.
rium dentium g mgiuis > ipfisq; adeo dentibus foboles
feriatim dijbibuens
Maioris radicis tertij paris propago » m maxilla infe-
Tz
rioris os prorepens.
Tropa^niis T mfignita ramusyinferiori labro multipli
yx cifobole oblatus.
Surculi a propagine T notata ordinatim m dentium
X** 1
inferiorum radices difufi.
„ v Maxima maioris tertij paris radicis portio > m tunica

TiT 1
lingux foliita.
Quartum neruorum cerebri par. y erdm humilius Z
^ 1 ,l
infecunda figura palati tumeam denotat.
Quintum neruorum parâudnui dicatum. * autem m
a 1
utraque figura prtuatim huius paris portionem mdi
catyqua m coneauitatem temporis ( auditus orga -
ni gratia mfculptam,cxpanditur.
Hamulus quinti paris , ex ipfsus anteriori parte ena-
b 1 1 -
tus.
ramulus, qui per cocum repens foramen,
f i >i Quinti paris
tandemact &
ramulus b mfignitus , eum terni paris
propagine, capreoli modo intorta , ac \tu fecunda fi-
oura notataaoit.
vur,
i 1,1 "o proeul J qumti paris principio enatus , i/ut

. .-XCi < :
ab aliis jtnatomes profojjoribus protentus , in mufCU

mufi —
las maxillam inferiorem monentes exponigitur , no-
biseji minor quinti paris radix quodammodo appel-
latur,
,1, sextum neruorum cerebri par, cuius utrorumqincr-

*
UOTUIII feriet m fe eunda figura exprmitur . ac finiSler
quidem nemus cll.qut utnbrofiisjub quinto pari quo-

dammodo ducitur. Dexter autem magis candicat, &
aliquot fubfequentes cbaraOeres pnuatim adbi *
ipfi
litos cernis.
rz Sexti paru ramus, mufulospoflerioran ceruicis fedt
I
occupantes accedens.
paris ramuli , in quofdam laryngis mufculos hic
_ j Sexti
* in defcenfu tranfuerfi» propagati,
Sexti paris ramus, coJUrum dextri Uteris radicibus
y z
expone fi us.
t
Tori tunc uU intercoflalium neruorum, fexti paris ra-
j j
’
mum bde defendentem adaugentes.
, . Hjjrm neruorum fexti paris , m mnfculorum deprom-
’ pti capita, qua afupenori pcQont offis fode, & claui-
culis principium ducentia,furfom feruntur.
I I Dextri ntrui fexu parit ramuli , rccuncntem dextri

lateris ncruum efficientes.
mi Dexter nemus rccuncns.feu reuerfucus,

ni Sobolcs dextri recunentit nersu, laryngis difoeiifatu
mujculis.
« 1 Siuiftri fexti paris nerui foboles » rtcunentem fimfiri

Uteris ncruum conii; tuentes
i Smifierneruus recurrens.
p
i Sexti paris ramuli jn pulmonis tunicam excurrentes.
q
r i l{ainub fexti paris , membraneo cordis muolucro tm-
:
pliati-A fimfri nerui furculis ajs quos r mtbcauimus,corre/f>ondentibus,cordis neruulus principium ducit.
Sexti
3 fginze
t1
Humanifabrica Liber II II. 527

fi Sexti paris neruorum portio,quaflomaehocommitritur,& feries quoque, qua utnufque lateris iterum bipartiti
fc.nditur . ac dexter flmflram fuperiorisuentrieuh orii fedem adtt , /infler uerb eim onficij dextrafuni implicatur.
1 1 Sexti parii furcultjn fiuperius ucturiculi orificium dr proximas ith uentricuh fedes dijfemmati.
H 1 \amus fextt paris neruorum dextram orificii ueutriculi fedem adeuntium, qui fecundum elatiorem uerttriculi regio-
X. nem duffusaaudchi in iecoris cautem abfiimitiir,ubi x aferiptum c onjptcis.
Uteris coflarum radicibus exporrigitur , atque ut proximi ali
y i Trima propago rami neruorumfexti parisa/ui dextri
quot cbaraScres oflcndentun ramuloc diffunditur.
5^1 Hamulos propaginis y notata,qut in dextram fedem inferiorit omen.' i membr.tna colon inteflmum hic digeritur. &
«> Soboles prima illius propaginis, duodenum accedent mrejUnum,& ieium minum.
$ » Soboles dextram fundi uentricult fedem perreptans^sc frequentesfurculos uentriculo &fupcriori omenti membra-
na differgens.
• 1 Trop.tgims y nodata feries, in iecur & bilis ueficiilam.
,» Tropago dcxtrumaccedensrcncm.
i 1 m dextram mefenteru regionem,/? huiusfedis inicfima frequentiferie diffufa.
• » ‘Pleniorum feries, dextram nejica regionem fubinde implicans.
f » Trima propago nerui fexti paris rami,finiftri lateris coflarum radicibus exporreCti.
8. 1 1 Dux propaginis (iiifigiutaf'-bolts,qux inferiori membrana omenti , & colo inteflino,qud fub uentriculo repit , of-
feruntur.
. 1 Street neruorum qui lieni inferuntur.
1 1 Hac cruce ramum propaginis fnotata inftgniui,quiftniflram fundi uentriculi fedem perreptans, uentriculo drfupc-
nori membrana omenti jure alos Jeriuat.
n 1 Tropago in ftniHrmt mefenterij er eiusfedis mteflma excurrens.
A» Smifirum renem accedens propago.
It 1 Series ramulorum fi niflrum nejica latus admodum obfcuri implicantium.
sui Septimum cerebri neruorum par. In jecunda etiam figura ambos huius paris neruos dclincauimus,, infignitos.
£ > Septimi pans propago ,m:ifcuhs dijpcnjataui fiylum mutante temporum ojiis proceflu enatis.
• 1 Septimi pani cumfextt coitus.
»* Septimi paris fcries,complurib'us lingua ac oflis -. referentis, £r laryngis mufculis intertexta.
*»*'} Tjumcrt charaBcres in priori figura ad dorfalis medulla principium luxta D conjbicut, tria indicant foramina •"?*#'
rum duo lateralia, \ & $ infignttaalla demum fient, per qua arteriarum foporahum ramiad dextrum &finijtrum
cerebri accedunt ucmrtculos. M cdtum ucro foramen, i indtiatum, illud esi, quo pituua ex tertio cerebri uentriculo
ad peluttn ducitur, qua pituitam excipit.
qVOT NERVORVM PARIA A CEREBRO ET DORSALIS MEDVLLAE

pane adhuc in caluaria confi(k'ntc,ori"incm fumant. Caput 1 1.
SI (juindo in totius Operis contextuum margine interiori fcripfimns,fig.cap. i Jib.+ duas , aut illarum alteram
indic au imus ,(juas prajenti Capiti ad primi Capitis finem prapofttas cernis.
a t.i fi.
A. aut yuid IBRO fcptimo,quu ccrcbri pcrtraflabiturcoftruftio, duplex id efle docebimus: a unum QuicertUi
qwdcrnln anterius fupcriusq; quod cerebrum dicitur, uniucriam propemodum implens caluariam: /f - r n 7* r *
m 7 Ubri fi ,
b alterum poftenus ac humilius, & cerebellum nobis appellatum , ipfoquc ccrcbro etiam
fUUl
rit, frater dccuplo minus . Deinde anterius cerebrum tota fuperiori fua fede c geminum clTc, dex-
certfniU 7 trum uidelicct & (iniftrum.aUcremus. & inferiori autem parte, qua caluaria: balis innititur
medio, unicum indiuifumq; d1c,& e dorfalcm medullam ab hac , non autem (ut Anato-
X.X.8A*. cerebello cnafci,& cerebellum potius dorfali mcdullc inniti, & tenuis mem-
R.R..R. 9
micorum pnecipui (cribunt)a
B.C. D. branx, parum ucro fux fubftantix inteructu, mcdullx committi, quam illius principium c(Tc, oftendemus.
fi.
6r tata 1 Ad hxc, addetur prxtcr alios quofdam ccrcbri linus,mcatusq;, duos ccrcbri exiftere ueutriculos f unum qd urutri :
fis quidem dextrum, g alterum ucr6 finiftrum qui ambo in h unam communem coeunt cauitatcm finum nbf—fi-
:
,
b t,ifi.B.
meatu quodam ad linum, inter k cerebellum & tmttnmr.
ve, qui tertius in ccrcbro ucntriculusrecenfcbitur, qui » 1
c JA-Ii-T
A, K, B,& dorfalcm medullam , ubi inuiccm committuntur,confpicuum , & tam cerebello quam dorfali medulla:
B. communem, pcrtingit.Gxtcriim ncnicx propagines cx caluaria procidentes, aut ab ipfo anterioris ccrcbri Vmdtnerm «
d Ni» I fi.
m cnafcuntur ba/i,aut a dorfali medulla, pnulquam uertebrarum linus ingrediatur, non autem a ccrcbcl nm .
rrT
f*
*
JfitOatur.
lo. Vt ucro cam dorialis mcdullx partem, qux a ccrcbri bali fub cerebello, ad foramen ulquc , quo 0 calua-
e . sfig- n principium nuncupare liceat , mihi conccffum uelim : cum quid ii
D.E. ria labitur,procidit,dorfalis mcdullx
f M
fi M.
lo intclligam principio,fatis iam explicuerim, ac item in feptimo libro dilfulius id fiin enarraturus. Per me
7 L.L. enim licebit, illi principio,fcu parti ccrcbri, quoduis nomen indere modo non ignoretur , qui illa a cere- :
g •*. f Ae- bello iurc dilringucnda ucniat. Porro nerui omnes a ccrcbro, illoq; dorialis mcdullc initio pronati, quia gc
ni. 7 M. il-
li 6pJ.t
niciilatim in caluarix cauitatc.qua cerebrum continetur,origincm ducum, Latinis ncnionimj>aria,rcu co
misi fomfifiit iugia, Grccix autem
avQjyiat nuncupantur qux Marini , ac demum Galeni etiam luftragijs leptena cnu-
:
Ha 1 fui A. mcrantur.quamuis,(i accurati lingula expederimus, plura etiam ccnfcri polsint. Olfactis enim ° organa,
huiufmndi enumeratione nerui non appellantur , qudd didam nuper caluarix cauitatcm non excidant.
i 7.8 fi.U.
Item par, quod nobis cxalioruin Anatomicorum lententia tertium conftituctur,ucrius P duplex, quum u- rumfdri*.
7 K.
k 11 fi.U. 7 E. 1 $/U/.7l.io>.{,M,N,0. m SftO*febUi fita.x. n xfiJtD/Ui. o x.xfi.f. p i.x/.L.M. Ec l nicum
m
318 nAnd. Vefalij , de corporis

nicum enumeraretur J)cin iuxta quinti paris radicem 9 aliud omnibus incognitum diflc&ionum ftudio- «1
iis par enafei, diligens fe&iomc docuit. Verum a uctcri ncruorum cerebri enumeratione haudquaquam •**“*
reccflurus, ordine feptem paria feptenis Capitibus explicare contendam : prius tamen quxdam de olfa-
ctus organis fubnexurus , quum non uulgarcs etiam medici illis primum nemorum coniugium aferibam,
illa ve ita nuncupent.
DE OLFACTVS ORCANO NONNVLLA. Caput III.
AR IA profero de odoratus organo,noftrsr tcmpcftatis medicis pariter ac philo/ophis

cft lententia : magnaq; inter ipfos,ob Anatomes mperitiam, oboritur dtflcnfio . Quof-
i
Hultif-litn dam namque reperias odoratus organum in illa J cauitatc conftitucrc ,

quam in frontis
de elfaflmt oflead fupcrciliorum regionem inter duas cius ofsis fquamas confpici , in primo libro
1 *
"**»• /«* rcccnfuimus . qui fi b duos etiam infignes finus , quos in ofsis cuneum imitantis medio,
nati a.
tanquam antra inter ipfius fquamas fubinde comperimus.adinueniflcnt, ac fubftantiam b ifiuf.
illam quodammodo mcdullarcm,in illis caucrnis rcpofitam,fummoq; (ludio hic expendendam, obferuaf- 6 1 c*
D’
fent.proculdubio & inibi quoque in ofle cuneum referente olfadus organum collocaflcnt Alij ucrb quo! .
dam cerebri anfractuum reuolutionumq;'/ apices, at ad frontis ofsis fedem uerfus fupcrciliorum medium -
protuberantia cerebri tubercula , olfactus organa flatuum : & tubercula illa , quod promineant , camisq;
quafi modo rubeant , mamillares cerebri procdfiis uocant, utrinq*, unum (uti etiam cfl)cnumcrantcs.Abj u. 1 j/j.
rurfus ex aliquot Galeni locis, przcipuc autem otf auo de Panium ufu,fimplicitcr d anteriores cerebri ucn cc » *
triculos, olfa&us organa clfc adruunt, perinde ac fi anteriores uentriculi , prarfentis duntaxat fenfus eflent 4'
^
principia. Alij quidem duos anteriores cerebri enumerant uentriculos ucrum deinde alios totidem con-
:
fingunt, quos olfaftus organa efle afferunt. Carterum quam probe Ki fentiant , ex diflc&ionc difeas licebit,
dextri finiftriq; cerebri ucntriculorum confirmationem formam ve infpicicns: quam mcherculc multo a-
Antrrieru
terebri uti»
liam efle, in feptimo libro intcl!igcs,quam ha&cnus diflcctionum periti tradiderunt. Quandoquidem ucn
truultrum triculi in pofteriori ipforum fede ncutiquam lati confpiciuntur: & in priora procedentes, paulatim in angu
deflui . flui ii coguntur,inibiq; olfadus organa educunt, neque etiam ad olfa&us organorum c lcdc pituitam ex- e tjjf.k
cernunt, multoq; minus ipfaolfa&us 1 organa inftar canalium cerebri pituitam, uclquantumuis maximi ?D, ac.
abundantem, eodem deducunt, g Prxfcntcs namque cerebri uentriculi, fecundum cerebri longitudinem,
*
fuperiiis ampli exifiunt , anteriori fede nequaqua anguftiorcs redditi , imo potius magis quam in ipfo me-
^
dio latcfcentcs.In pofteriori autem parte ampli quoque uifuntur : at hinc cornu modoper cerebri lubfian ft-
tiam deorfum dcfccndcntcs, atque antrorfum porrcai,tatifpcr angu liant ur, donec ad eam ufq; cerebri per ri* fttHa-
tingant h fedem, qua; * glandularpituitamccrebricxcipicmis 1*

Huiufmediferi dextrifimjhij; uentriiulemn d J"cll
regioni incumbit , ac fub qua grandiores loporalium arteriarum /«i*
(Iu eifuerac A rfr B fmftriertm finnlri uftriadi tu
<
J ,
duantfedi. A quid* aut trieri emi Jidn partt.B utrt

k rami duram cerebri membranam perforant , in ccrcbriq; ucn-
r*r. m .j .
fafltritri.C Tr^tene notat ,q triculos confccndcrc

1
incipiunt. Illi namque in hos ucntricu- «mj/x*
detlmii .intrer >* denturr ad lonim anendos fubcunt terminos , quos modo ad cerebri bafim j**-
D quod utnirKub extremi
,
delinere diccbam.Eiufmodi itaque dextri & finiftri ucntriculoru
terminum-], Imi in ferte in- j t 6f£iib.
cerebri dudus uifuntur. A fede ucro, ubi ucntriculoru anguftos 7 *.
duat. At Itat i» terebrum exprimentibai ftpiimiU-
Ini it buln fumi Un£t tuideuiiora , potifimum autf terminos definere dicebam, ni olfa&us organa, aut faltem cc- k t)
in quatit, CT quttuer iUtm ftritumfubftquiiibtu. rebri proccflus,'animalem fpiritum prarcipuo olfadh» in fi rume - f
to deferent es, ac n ipfi etiam uiforijncmicnafcuntur. Hinc enim utrinque a cerebro alba mollisq; prodit j
0 finus
fubftantia,quar in progrcflii etiam cerebro, tenuis membranx interuentu colligatur, quoufquc ad
m<^
7
Trotrffeum m ! .lll. Ll. ....//•liiltin i>v/-imr<ni ic nrimiim n uimur A/1 nndi^rinr^m pnim • •
qui amtel-
fallui erja :& adhuc antrorf
ni nguli porriguntur finum
‘jfi t“e~ teriorem illorum (idem delinunt, linibus fuftulti.ac cerebro interim proxime accumbentes . Nam ctii ce- _ i.x/fr
n _
Jmbmiui- - rebroin limium regione non amplius adnafeantur, nihilominus ipli perpetuo attenduntur, illiq; funt con- c. i
Urant, tr-
tcrmini.Hi cerebri proccfliis du«u, colore,form.i^; ncruis corrclpondcnt tjuamuis imerim longi ncruis
: 7 M
itu.
ipfis molliores lint,pauloq;(quod ad teretem fpcilat formam)latiorcs,quam profumliores.Vcrum quia illi ®
^
reliquorum ncruorum ritu, extra caluarix , ut neque etiam extra dura: membranae eauitatem , non proci- j,
dunt,ncnti nomine eos Hcropbilus haud dignatus cfl ut neque etiam Marinus.ncquc Galcnus.licct Ana
: 6UI.il.
tomicorum nonnulli hos interim in ncruorum habuerint numero , ipfos primum ncruorum par rcccnfcn- *•
tcs.Porrb in horum proccfluum.qui canibus & ouibus multo grandiores quam homini obtigerunt , natura
non nc^ligcntcr conliderandum eft, quo nam paito illi dura; membrana; fuis linibus adnalcantur ,& quz
foramina hinc a dura mcmbrana,& olsium linibus, quibus proccfliis innituntur, ad nuper commemoratas
frontis ofsis & cuneiformis ofsis cauitatcs pertingant. Ac demum expendendum quoque ucnit , quod nam
ucrum Iit olfa Cius organum , limilitudinc quadam fumpta ab auditus inlirumcnto , ^diflcctionum quoque
ac philolophia: piolclfonbus nimis perfunctorie cognito.Verum de auditus inlirumcnto, & olfactus quo
quc,& aliorum icnfuum infttumcntis,in feptimo libro abunde pertraciabimus. Modo autem fat fuiflc ui-
dctur.proccfliis illos cerebri commcmorafle.quos aliqui etiam mamillares &papillares nuncuparunt : qui
fcftioncm paulo diligentius aggrcfsi,difta prius cerebri <1 tubcra,inauiillarum imagine prominentiaîi- q tl/7L
hil ad olfactus orgam conii ructioncm auxiliari cognoucmnt. r G C.
1
Humani fabrica Liber J1JJ.

DE' PRIMO NfcRVORVM A CEREBRO ORIGINEM DVCENTIVM
piri. Caput 1 1 1 .
N I B I unde a proci flus albos , & nemorum inAar progredientes , a cerebri bafis mc-
initium fumere fc r ip fi mus, utrinauc 1*
unus exoritur nemus, omnium corporis ncr- Primi pa-
um facile molIifsimus,& circumferentia caneris ( dummodo illi ex uarijs non pcrini- ni ortui.
namque, & item in brachio c nemos quidem hoc pri-

fceantur ncrui$)cralsior.I n crure
mo pari crafsiorcs reperias , fcd qui ex pluribus conflentur nemis , inuicem coeuntibus.
Vterque primi paris nemus fub cerebri baii, qui d linui innititur, cui c glandula infi* Primiparis
]
det, cerebri pituitam cxcipicns,antrorfum nonnihil oblique fcrtur,dextro quidem nemo finiArorfum , li- mrruari im
1
niAro autem dextrorfum protenfo.In progreflu , moxq; ab ipfo ortu , ambo inuicem ( coeunt , atque in "Jus.
'
cum pcrmifccntur modum, ut dextrum a lini Aro nulla prorfus ratione queas difcemere.adco fane,ut uana
penitus Iit quxAio,num dexter ncruus in hoccogrcflii dextram obtineat fedem, an ucr6 finiArorfum con
tinuo du&u fcratur.Quandoquidcm ille nemorum coalitus non aliud cA , quam commune corpus, a quo
utrique nemi dicerentur pronafci,modo i Aius corporis ex cerebri fub Aantia origo non indagaretur , atq;
g nt 1* illic initia nemomm IciunCta non apparerent, g Nemi a congreflu c caluaria ducendi, inuicem mox di-
7 N, O. rimuntun&pcr b foramina,ipforum nomine infculpta, in oculomm ledes extra caluarix cauitatem 1
b »
procidunt,& k integri in oculos abfumuntur,non quidem accurati in poAerioris oculi fcdis centrum im
I E. **
i Coa/piam
nemus dextrum petens oculum, ad dextmm magis latus poAerioris cius fcdis implantatunqui
piant ati:fcd
lur facile im ucro finiAro oculo proprius cA,ad latus ftniAmm centri poAerioris ledis oculi ingreditur, ac (quemadmo
ifaf.il dum & dextri oculi ncruus) quando oculum
latam degenerat expanditur ve 1 tunicam , uicrco 4 'us+ti*.
fubijtyin *
ii.i. humori proximam,& mediam oculi fedem duntaxat ambientem, &dilatatx cerebri fubAantix admodu
k n fa.
fimilem.ac proinde mollem, nihilq; minus quam mcmbrancam.undc etiam Anatomicomm nonnulli hic
i44*.7k.
aut ftmml nS tunicam,
quxarctis quadam imagine dicitur, tunicam appellare haudquaquain dignati
mcmlrr.Tiui funt.Quod uerohxc tunica (aut quomodocunque ipfam appellare uifumlit) prxeipuum uilus organum
im 1 8 (. im a multis habeatur, in oculi conAru&ionis enat ratione perlcquar.ln prxfcntia enim nemos hos, aut oculos
17 prolixius aggredi, omnino prarter inAitutum forettquum hic fufleccrit dixifle, uiforios nemos illum quem
1 |.
aut ea.
rccenfitimus ductum citra omnein ramorum propagationem obfcruarczhoc enim (perinde ac dextri ner-
1 /1
mi^~
ui cum lini Aro mox ab exortu coitum) peculiare rarumq; uiforij nemi libi uendicant. Quinctum inter re ***?
e ircum C* liquos corporis nemos, hi duntaxat mcatu,qui fcnfu dijudicari polsit, perforati dicuntur, hineque Grxeis
m(pt timui nuncupantur. Cxtcrum ego huiufmodi meatum mihi aliquando occurrilfc, neutiquamqueoaf-
fcrcrc.quamumuis etiam canum adhuc uiucntium,& aliorum grandium animalium uiforios nemos, ucl
hac folum occalione aggrefliis fim:& hominis, cuius caput adhuc a dccolbtionc calebat , uixq; quarta ho-
rx pane, quum iam cerebrum pateret, abtmncatum fucrat,nemos non ofeitanter Ipectauerim , ac calente
aqua fcdulo foucrim. Aeque ut ciufmodi meatus toto nemonun progrcfTu me penitus latuit, iu fanc in mu
tuo ncruomm coitu ts ncutiquam fc obtulit.utcunquc tamen hunc inibi oponebat clfc inlignem, fi modo
nemi ob hoc ex Galeni fentenria congrcdcrentur,quo minus limplicia, nobis gemina clfc perperam uidc-
rentur. Porro ijs qui de congreflu hoc mcatuq; acriter citra panium infpe&ioncm indies altercantur, non
Nermjfmm
grauaborduo,qux in congreflu animaduerti,nicadijccrc,qud& hinc luarum ifugarum habeant ai gumen t^rejjmra
ta.Pataui) itaque adolefccns fufpcndio necatus, publicx feftioni adhibitus fiiit,cui ante annum dexter ocu tn.
Ius a carnifice cmtus fuerattdeinde mulier, eodem fupplicio aAeda, nobis obtigit , cui dexter quoque ocu-
lus ab incuntc xtate emarcuerat, finiAro interim integerrimo. Mulieri dexter nemus toto progreflu longe
tenuior finiAro uifcbatur,non folum extra caluarix cauitatcm,ucrum in exonu quoque, in dextra con- &
grclfus ncruomm fcdc.acprxtcrquam quod dexter tenuis erat, durior quoque & rubicundior cernebatur,
utifane&inadolclccntc:fcd dexter non admodum neque crafsitic, neque mollitie adhuc finiAro cede-
bat. His ille acccfsit,cuius nemos uiforios illo de quo hic fermo cft congreflu inuicem non connafci , neq;
fele contingere uidimucfed dexter nonnihil ea fcde,qua caluariam egreflums fuerat, lini Arorfum,& fini-
Aer nonnihil dextrorfum refiedcbatur.quafi non coalitus occafione nemi congrcdcrcntur,uerum ut com
mode per fuum foramen c caluaria procidercnt:potifsimiim quum etiam hoc du&u progredientes, in ocu
li poAerioris fcdis medium non inferantur . Quam fcdulo autem ac (elicite eius uiri , cui in eum modum
nemi dehifcebant,familiarcs,num illi omnia gemina perpetuo oculis ob-
Pr.ae senti Ok // uerfarcntur,interrogaucrimus , neminem Naturx opemm cognitione fla«
wdJhs crantcm ambigere lat fcio:at nihil aliud rcfcifccre licuit, quam ipfum de ui
ff
axbnmitar . ac a er - li iI Iu nunquam conquc Aum fuific,uifuq; prxAanti femper ualuiflc,familarcs-
rriri ptruumulsmin J) \\ que de uifonim duplicatione nihil unquam intcllcxiflc . Quod ucro Cafi>
riux,& alij nonnul i,quum caufam rimantur, quamobrem dextra cerebri fc
1
de uulnerata,autalioquinlxfa, corporis finiftra pars nemomm rclolutio*

ne infcActur,intcgra pane dextra^fTerant, nemos omnes in ortu dccuflatim ferri , fcu nemos a dextra ce-
rebri & dorfalis medullx fcdcpronatos,in lini Aram corporis regionem diAribui, & ccontra nemos £ fini-
Ara fede ortos, in dcxtmm latus fcrri,apud me clcgantilsimum, & inter fomniandum ab illis problcmatu
ro i/5. K.
interrogatoribus excogitatum figmentum habctur.quum m fecundi paris nemorum, ac dcin n terti j&
n 1 /i. «.
0 quam parium, dextn exortu i lini Aris aliquot digitomm amplitudine inuicem diAent: ut modo de alijs
L.
o Ijfc.Z. ncruis ninil dicam,idq; pariter iilcam,qui uiforios porcorum nemos fubinde non continuos , fcd perinde
Ec 3 ac crurum
L
»1 '
SJO \ oAnd. Feftlij , de corporis

ac crurum nemos.qnafi £ multis funiculis confl»tqjfpcflarim:nelji«|i»m quxmpilm prolixiorem dlfcc- ai. i/t.K.
ptationem Termo d cficft.it, pricipne cum illis dificftionum protefioribus, ejui dextrum cerebrum penitus f*
a finiilro diremptum, polleris hilo tradiderunt. <<4.7 0.
b . «t.c.
*M >i<kd
DE SECVNDO PARI NERVORVM CEREBRI. Caput V. ttfltrti «•
t.
ONIVGII 1 fecundi exortus, nequaquam ex infima mediae^; b quodammodo (quod c G *
ad latera (pectat ) balis cerebri fede , ut c uiforiorum pendet . Dcin prxfcntis conitigt
j ^ 1 * jj*
neruiplurimmnuifori)S crafsitic cedunt : quamuis interim duritia cos fupcrcnt,ufuq;ab 'Jf
illis multum uaricnt. Paulo pollerius enim quam uifori),cx cerebri balis latcrib. princi- e f.m. i.
pium ducunt, quod litte cerebri regio nonninil durior illa Iit , a qua uiforiorum origo Tu- *•} G.dri»
mitur. A tque id merito accidit fiquidem
iiutHit : fecundi paris ncruos
>n|uiuaiii tkvHiiHi imucuua tnferendos,
livi uva mufculis utikiviiuua, ipfa
i|/lia
* "
er. rs_c a a/x-n-tta- - “r '~ ^ ,
'
,
'*
*
:
--«plumer fermoqi
niforiisduriorescfleoponuit.Dcfcniu-cnimncruusdextcrCauodOidcIiniftro.niripcculiariter Termoni X!
quid addatur, in ncruorum feric femper fubaudiendum eftj) luo cerebri balis latere ad J foramen in oculi f
(edis radice libi cum alijs
, .
aliquot c ualis commune. Quamprimum
. ^ autem c caluari.e excidit cauitate, in nm*.
( mufculis oculo proptijs olfertur,illorum motibus fubminiitrans. *
ramos dilfecius.feptcm
*4 P
DE TERTIO PARI NERVORVM CEREBRI. Caput VI.

14 1.44-7
Defit* »-
KsaS ERTIVM par duplici radice in utroque latere principium fumit: «una quidem craf .
truMpe irr • fiorc,cui opportune tertij paris nomen accommodaucris: b altera autem longe tenuo*
te ferit re
£
dl*.
re & duriore, & neque in ipfo exortu neque euam in progrelfu,crafsiori radici commilfa. « ,„*( jfat.
Huius enim initium non modico in poficriora intcruallo,ab illius exortu difiat adeo fa *i» i :
t
hanc radicem peculiare par quam tertij paris portionem, quis ef ^

ne, ut ucrius graciliorem
Temugrit fc aflercret. At quum omnes Anatomicorum proceres hanc tertio pari afcripfcrint,nihil
~
rsdi(n #r- (ane obllitent,manifc(lioris dodrinx (ludio, & me etiam cum tertio pari tenuem illam pollcriorcmq; ra- , i u , a.
tm a ftriti dicem aggredi : prius tamen (ludiofos admonentem, in libro de Nemorum lectione ( quem Galeni libri h \
\ uix fragmentum
1
ccnfucrim ) parum rede tertium par fecundo mollius dTe tradi : & in nono de Partium
ufu libro Galenum parum ucr£ aftruxilTc, tertium par in duos truncos , aut in eas quas hic enarrare (latui- , 0
mus radices, tum primum dt(lribui,qutim duram cerebri perforauit membranam, perinde ac fi utrifque ra ^ mafje. i.
dicibus unicus tantum c(Tctcaudcx,unicum(J; principium. Exoritur itaque gracilior haec tertij paris radix k i /i.rap.
c initium ducere * B*
a latere balis cerebri, ubi dorlalis medulla ab ipfa aufpicatur.Hinc redo tramite fub ce- 1
rebri bali antrorfum progrediens, duram ccrcori membranam perforat: fle d fecundo dcin ncruorum pari
attcnfa, cum ipfo per c commune foramen in oculi fodem procidit, ilico in quatuordilleda propagines: m
\fi.p,
quarum ( prima furfum in adipe oculi mufculis obdu&o excurrens, per 8 peculiare foramen ad frontis n i fitef.
cutem fle h mofculofem huius (edis fubftantia digeritur, frontis cutis fle palpebra: fuperioris motibus prx- * * & * c.
° 1*’
fectam. 'Secunda propago deorfura duda, mox in b foramen libi priuatim cxculptum fertur, quoulque 'nj*'
i 7
in anteriorem fuperioris maxillx fedem prolabatur, ac multiplici fene difpcnfetur in 1 mufculos fuperius j, l ^ Jf'
labrum fle nali alam cxtrorifhu in fuo latere moucntes,ac dcinuin in ipfum labrum, fle inciforiorum dentiu rmt P.
gingiuas.m Tertia propago, n foramine etiam priuato utens, poli 0 carunculam in interiori angulo S
confpicuam, narium adit cauitatcm,inibi in narium degenerans P tunicam, & ramulum exporrigons ub. K.
culi
r ifix-Q.
q tenui fle membraneo mufculojintrorfumnafi alam contrahenti. * Quarta propago, lam didis cralsit sitic s
M/S44.
non inferior, per 4 foramen, fcu fcilfiiram potius, qux inter primum maxillx (uperioris os , fle cuneum imi 1 li. l D.
tans os,in extimo latere fcdis oculi confpicitur,ad internam fedem 1 temporalis mufculi contendit , tota t 4 mmfem.
CrefiMl in eum mufculum abi umenda, u Crafsior tertij paris radix,a latere bafis cerebri, anterius tamen , fle peni- M*. r.
reditu eri- u i.ijf.H.
tius, fcu iuxta dextri fle finiftri medium magi$,quam enarrata modo radix, principium fumens, reda deor-
X ifi.ee.
X», tl djfiri -
kmtieMi ft
cf y
1 ncruorum cerebri ramulos (quorum
quinti pans pofica rcccnfcbo) in *
confortium admittens, ipfnq; unitus, in temporalem mufculum infcritunacin b illum quoque , qui a iuga
li offc, enatus priuatim manlorius nobis dicitur,raraulosj>orrigit: deinde fle
c mufculis buccas moucnti*
b 4 m»fi.
bus,ipliq; demum faciei in buccis cuti etiam furculos ollcrt.Pollquam ucrb crafsior tertij paris radix pro- *«E n.
paginem hanc capreoli modo imorum cxprompfit, nonnihil deorfum magis defeendens, J furculmnde c
riuat,qui antrorfum repens, gingiui molarium acntium,ipfuq;adcbdcntibus fobolcs feriatim diftribuit.
Dcin priufquam maior harc tertij paris radix dccliuis duda » linguam contingat, « ramum pollcriori ex a xfg.i.
parte germinat utcunque infienem, qui * mufcitlo in ore dclitcfcenti, fle maxillam inferiorem attollenti c xfig.l.
infertus. inferioris maxilU S foramen adit, hic ubi is mufculus ipfi inferitur confpicuum . Ramus ille in fo f
ramcndc uipfus,amrorfiimfcrtur,fuiq;latcrisdcntiuminfcriorismaxiUa: udicibus h fingulas fere lobo
l
lcsoflfert, quorum beneficio dentes inter extera hominis olfa cuidentius triftantium occurhim fentire ere
dimm.Mequc nero ramus hic uniucrfus in dentes abfumituninfo non minima ipfius portio per k fora hxfi.xx»
»
men in anteriori maxillx fede infculptumcxcidit,dextnefcdi inferioris bbri) complures furculos deriuas. v » *
At maior portio cralsioris tertij paris ncruorum radicis, quando lingua: bali committitur, cum alterius
lateris ne ruo lingux tunicam dformat, aptum faporibus djgnokcndis mftxumcntum . Deinde & exiguos
quoque l 1 /. r.r.
1
. , :
Humanifabrica Liber III I.

j
fUrCU ' 05 u * rub^nti,m difpenfat.Horum enim & tunica lingua
P ' ni 5 in ,in
»
G.
,, fT ZT' Jtla >' crtlu
f
m parpotifiimumi
'r
‘
rerum Opihcc creatum

arbirramunatque ut
producendoru
m primu paruifui, > quin
f uc«> au dirui fubfcruit,fic hoc
,um r P S
n tertium guftui famulari annuimus.
DE QVARTO PARI NERVORVM CEREBRI. Caput VII.
O C * pat crafsiore paris radice nonnihil gracilius duriusd;

terti,
eft «oritur autem t .
dorlahs medulla b principio, pofterius paulo qulm
tertium par : (ed antrorfnm modie®
tcmum,po(terion terti; pare (edi committitur , atque una
cum illo per .c commune ip-
lis foramen ex capitis cauitatc, (eu cerebri
fide, ad palatum dabitur quo Gmulatque
: pet
uemt,in furculos quofdam partitum, in palati degenerat
tunicam : qua quumlingue- <1
" i
J tunica aliquantulo fit durior, ture etiam quartum par pofterius tertiopari originemdu-
i
c* rc,at proinde etiam palati tunicam lenfit hebetiore quim lingua c

'
^ tunicam donari credimut
QVINTI NERVORVM CEREBRI PARIS SERIES. Caput VIII.

V NT V M par nonnihil quarto crafsius.ac ucluti pluribu» enatum
I 1
furculis inuicem ,
mox ab ortu conncxis.pnnetpium
.j -T media |'m|iuiiUUlli;
ducit, ex iilXMia propemodum dorfalis medulla fide, b
qua a medulla
mia
cius partis,
i, medulla- exoau
exortu ufquc ad adeam
cam regionem pert
pertinet', qua hac a caluaria iq
uertebras labirur,ac «u.u.i,
.. . ijunuii, ue mcuuna
dorfalis {pinalis medulla ticre
ucri nuncupatur. Hoc quintum par uni
“ J,
nerrumpere
:r c
foramen fertur impcnfe
imnenfi. rr,rr,.n^..«
tortuofum , x...: r
A-prluatim ipfi incifum _
1
,
qooufque in
ar cauitatem pertingat, auditus organo pratparatam in qua
. D. t. , quintum paruaria difeinditur,
« tltrap. * ptopagines
-- . quaMam membrane modo d dilatatas, eius cauitatis
fidibus offert, auditus organi
1.
-I non in-
1 1 ub. 1 4
1. i a.. hmam
fimam partem conftituens . Pretcr has ucro uroDaeincs . duos eduri, nr„„,l„. r. r>
d i.ajf». prium f
> dicebam. auo luntncruun, quos UUtettii paris ramo

e r -r
«onim.frcn.fupenus
j- S . .
Porro quemadmodum " iuxta pracipuam terti, paris radicem,

! alia qua-
cn3fcl ‘ ur ' ,t ™° P arl > fc
,iU “t Ium ,
"P« fi ™'i «ism ratione iuxta quintum nemorum par, inreriis paulu-
:
° »>'* exontur radix, quinti paris radice multo gracilior.ac

I 4 -V™. quodammodo durior. Hac furfumuerfus
tab 2>. P nor > iuu
lub (.vibun aliquandiu ^luisuu
cerebri bali duxjuisiimu umara ccrcon
protcnfa ,.duram cerebri mc
membranam perforat ac per rP propnum fo- :
m x/L K. ramen.fub fecundi paris foramine cxculptum, i caluaria procidens, inTVcmpomlcm

mufculum ,il|um6;
“ dicentur, qui in ore delitefcens.infenoris maxilla ad fuperiora motus
uni cum aliis autorcenfitur . Hanc
' ndicem cum fuacomugi
liceret peculiatis coniugi, loco cenfere. quo
:
minus tamen aliorum Anatomico
/o,.,!..
o *• >// ™m
(‘l u, cu rldiccs P.rorf*» ignorarunt ) numerum pe rturbem, ipfas quinto pari
aferibam : ad cum uidc-
““ .
. «i licet modum , quo minorem tenuiorem ve terti; paris radicem tertio pari
fuperius adnumeratam reliqui.
temporalem itaque mufculum ' quinq; neruorum pertingunt propagines: prima
quidem i gracifio- »w
p ?
•
r*’ tcraJP 4ris radice, fecunda a maiori redice,..tertia autem

“ O: i,,ntiautcn,,s<* cmun,ncruusc amoi,
‘‘» qucni lam
quarta a quinti
xjss.,, a, paris primario
nari rnnniimmkam
——
niaii ucuucuiuur
educuntur ncr-
.
&
ner- uormm pT9-
Il/i.lk. - r s
p
-lt,qucm 'nto pari
quinto connumercbam. M»,.,. Neque fani C_./V
*
fruffa.atq; ut
palmei ti-
fert, tot neruomm foboles temporali mufculo Natura uidetur
sfe irah mu-
/4* 0. fors
porrexilfe : feiebat enim, hunc mufculu f
pr ° r,M JpU» tjfna
e c " r orlt mufculorum uahdifsimam funaionem
ilTT.
ta. unus T™!" elfent
«ret, quam molles
P
ncrui, quos I cerebro eduxit
obiturum. Item quum haud igno-
, fumma mchcrculc prouidentia illos
• illi
, quantum
alter D.
r ».>r.^ !f“««o[siumcontaflu,itinensq;longitudine,uoluitindurefcerc.Nullicnim non obuiumeft, quam cal
«a “d 4r“ rcul “ ln( " r «preol' inuolutum , duriorem effecit qubd is folus
,
ofsi minimo fpacio contiguus fit
aliosautem non inuoluit.quod longo interuallo ofsibus ancndantur.ipforumqj
nonnulli per tortuofos «c
tnuolutos ofsmm meatus etiam porrigantur. f
a i. x f.r.
DE SEXTO PARI NERVORVM CEREBRI. Caput I X.
ffiJj.j .V.
14^- N- N TE R cartera neruorum paria in caluaria; cauitate principium

'ium nuci
ducentia nullum a
,
,
b *.fAf que fparfam ramorum edit fobolcm, neque in tam multas cafdemq;
,4p.lt Ub. uarias inferiturpar
tes, atque a fextum cerebri neruorum coniugium
I r. ,
quod paulo inferius quam quintum
C f.U. 14 par, aliquot diffinitis & a fiinuiccm diremptis furculis
initium fumit qui mutuo mox
,
li.
J I
et C. ab mitto commilsi, unum efformant neruum qui per b foramen
caluanam egreditur,
d *ft f- — •
,
quod c minorem arteria foporalis ramum, tc grandiorem interna iugularis
uena ramu,
fimul admittit .Nemus hic nonprocul abegreffuin mufculos pofteriorem
cemicis fidem occupanto
f wh.fiM.
propaginem diffundit, numerofa utcunque fcrie in foboles digeftam quamm
:
precipue ' mufculo oexpor
ext
tk&t. nguntur fcapulam mouentium ficuudo . Ipfi au tem ftxti paris truncus, f
fopotaria arteria, &k intemat
inter
Ee * iugula-
[
331 *And.Vcfalij, de corporis
primi laryngis cartilagini dnntaxat proprij.cjui cx ftomacho, giil* vc poftcriori fcdc pronati,eius cartila-
af. i lui.
ginis lateribus inlcruntur.dcindc
1
duo, tertii cartilaginis balim occupantes, A m
duo primam cartila- »l-
ginem fecundi committcntium.Hinc uero fextum par , foporali arteria te interna iugulari 11
concomita- 1 7 ' */.*•
tum , ad thoracis iifque elatiorem dcfccndit fedem ac mox » infignem utcunque propaginem ad primi “y 11
,
thoracis uertebri latus deriuat.qui fub membrana codas fuccingcmc , fecundum codaruin radices prorc m ,(W
pero, a P ncruis in codarum inttrualla cx dorfali medulla porrectis, S furculos quofdam afTumit Quum
.
uerb hic propago ,ciufmodi adau&a furculis.fcptum tranmerfum pnrtergrcfla ' ed, in organa nutritio- n/umuts.
ni fubfcruicntia, uti mox audies, difpenfatur . Prirer hanqiropagincm , iexti paris ncruus iuxta fuperiore u k’
thoracis fedem » ramulos ‘ mufculootfert, ipcftorisoflcat clauitula ad mamillarem Capitisproccflum oi
^ *
tr.b.
deduflo,& capitis motibus fubferuienti.deindea: “ mufculo, qui hinc i pcftore os e referens accedit, pre p spfsi..
illi, qui hinc ad infimam cartilaginis primi laryngis fedem perfcrtur.Huiufmodi fanc
tCrca Si » utrorum '*' 1 fip-
“i‘
que fexti paris ncruorum.priufquam thoracis cauitatem penitius fubeant, occurrit feries Qui autem ad-. V
huc enarranda fupercd,mox atque hic figuram contextui intcricccro,dcfcribctur. "
mnuim
Qj' jtMVlS nuda feptem ncruorum cerebri parium delineatio , ad fini r .df /•*
primi Capitii pofita, omnem fexti paris feriem oftendat , atque ita pariter ner- 7 *“/••
mu recurrentei exprimat, non abi re me [silurum arbitror, fi peculiarem eo-

rum tabulam und cum arteria magna £r affer* partibus .quantum fcilicet ad JU ^/Tn
ipforum feriet oflcnfioncmattinct, hic contextui Capitii mtcriecero, quum bo- <«4.«.
rum ncruorum adeo frequens mcdicu fit mentio, &

multus pariter ob fum- A j >«iaks.
* ****- p-
mum jqaturx miraculum nulli non fit longe iucundifiimus. MF&T1 H
jt jlrtcnamama ex fimSlro cordis uentriculo exortus , ubi bac duas coronales
promit arterias.
B jtrterut magna truncus, deorfum ad fpmam reflexus.
C jtrtena magna ramus obliqui furfum ad pnmam finiflri lateris eofiam ten-
,
dens, ac in finifirumpoflea brachium excurrens.

D jlctcria magna portio,iugulum petens.
E jtrtena tranfuerfimin dextrum brachium procedens. Quas ueri hac, &illa
quam D mfigiuumms.foboles diffundant , ex nuda arteria magiuc figura, deci-
mo Capiti tertsj libri JubiunCla,petas licebit,
F,F Soporabs dextri lateris arteria,
C.C Simflrafoporalis arteria.
H effera arteria caudex.
j,KDuo affera arteria trunci, in quos hac primiim ad pulmonesfinditur.
L Larynx effera ve arteria caput.
M Glandula, laryngis radici ad latus utrinque connata,
yq Dexter fexti ncruorum cerebri paris caudex,

o Simflerfextiparis caudex.
T Dextri n erui ramuli,ad arteriam qua dextra exporrigitur axilla, reuoluti.dr
in unum coeuntes ncruum, qui mterdum unico conflat ramulo.
Qjff^Dcxter ncruus recurrens.
Srnfirifexti paris caudicisfurcuh,qni ad arteria magna truncum uerfus infe-
riora corporis deduttumarcfhCluniur.
Sm/fierneruus recurrens .Behquxucrbfextiparisncruonmpropagines, hic
paffuu dctruncxtxjn nuda cercuri ncruorum tabula jfeOaiulafiunt.
Dtustr ner Quum itaque dexter fexti paris ncruus , thoracis cauitatem ingredi-
•M “
rame- tur,ac inter arterias &ucnas in iugulo repit» ab interiori ipfius latere a modo tres, h modo duos inuicc a ?.&%
iucccdcntcs diffundit ramulos, c rcucriiuum dextri lateris ncruum conftitucntcs. Ramuli enim ifti ad «1
b 6fa.U.
arteriam, qua: in dextram alam exporrigit ur,uc luti ad trochlci rotulam reuoluti , flmul coeunt» ncruumq; 6 i.
unum dformant»ad dextrum afpcrz furfum excurrentem, mox namque cx illis ramulis (quo
arteria: latus e a
rum loco interdum fimplcx uifitur) unus conflatur ncruus, qui dextrum afpcne arterix latus petit:& mem- H-m.
d fr.fi. e*.
bratur intcrucntuipfi adnexus, ad dextrum ufquc laryngis latus properat, c glandulx incumbens, qux a-
r» U. jY.
lijs glandulis neque colore, neq; fubftaniia rcfpondcns,laryngis radici hic in dextro latere (uti in finiftro e M.&6
altera) connafcitur.llico autem atque ncruus laryngem contingit,in plurcs partitur /oboles , in fui lateris mmf.tM.Lu
mufculos digcrcndas.Qui ucro illi fmt,poftcaquam finiftrum recurrentem ncruum fermone ad laryngem f O.fit. <s
SinJIer n deduxero, ubiungam.
I Sini fler itaque fexti paris ncruus, iam thoracis cauitatem ingreflus , S aneri.r in
t
Ub. 6d.
g C.fiXM.
finiftrum brachium propagandx ramulos, qui furfum rcflc&crcntur,cxporrigcrc nequit : quod ca oblique illi, D.
j
furfum, non autem dextrx arterix modo,tranfucriim,in alam contendat . Haudquaquam enim xque tuta
ad obliquum atque ad tranfucrfum,chordx alicuius reflexus perficitur: imo hxc , fi ad obliquum baculum
rcuoluitur»
1 L
Humanifabrica Liber II1

*etJohi!tt!r,fcnfim furfum confccndit,eandcm reflexus fcdcm nunquam fcmans. ac proinde flnider neruus
b B. Iri. magna; contingat b
*anti(pcr ucrfuscordisbaflm dcfccndit, quoufcjuc extra cordis inuolucrum artenx
I lUi.lL truncum, ad fpinam deorfum explicatum. Atque hic mox * trc$,aut etiam k pauciores a ncruo educun-
I
tur furculi,qui ad arteriar truncum,qua is ad fpinam dcflcdieur,reuoluti,inuicem uniuntur, i iinidrumq;
k 6f.l&.
6r. recurrentem ncruum eondituuntrqui furfum properans , membrana: beneficio afpcrx arterix flniflro la-
I S,M fi. teri adneditunae cum primum laryngem contingit, non minus quam dexter neruus in ramos deriuatur,
qui omnes in fui lateris mufculos,dcorfum capita habcntes.cefTant.Sunt autem hi , fi utriufque lateris mu-
fculos iunxeris, m quatuor,fecundx cartilagini teniam nedentes, quorum beneficio tertia cartilago re
n
xtUbiT. trorfum atque in latera ducitur, & laryngis n lingula adapcritur.Prartcrca ° duo tertiam cartilaginem pri
JL mx iungcntcs,qui laryngis rimulam frii lingulam claudunt,ac foli propemodum tue expirationi obdant,
O imf.U, quum cgercntcs,ui fpintum retinemus, ac interim quantum poflumus , exteris mufculis expirationem mo
it, i) u.
limur.His praeter alios nonnullos accedunt lingux P mufculi,ab ofsisw referentis medio , ut linguam mo-
Xthl t.
o * 9fi- ucant,pronati.Qmim itaque prpfcntcs mufculi inferius fua lorthintur capita, atque moucndu corpus deor- Kneifm i
—f* ‘.fi- fum attraduri erant, ncccflum e fle credimus, animale fpiritum ab inferioribus partibus furfum quodamo- merui emr
failt credi
do ipfis deduci. Quod quanta indudria immcnlus corporis nodri Opifex in horum ncruorum ( qui Grae-
wr.
9 *•»&• cis mAjrJffjuuZrtf uocantur) conuolutionc molitus fuerit, ctfi ex ipfa diflcctionc, Se fuccinda hac ncruorum
eaf.tfltb.
X O. D. didributionis narratione dignofccrc pofsis nihilominus Galenum , qui hos ncruorum inflexus omnium
:
primum a le inuentos afl'crit,adcundu hortor, ubi in feptimo de Partium ufu , ueros deo celebrat hymnos,
1 magisq; attentam requirit mentem, quam fi Eleufinia & Samothracia , ucl aliam quamcunque celebratio-
-
q 'fi-
» » h
>
ne uiuinam,xquis auribus adans,intcntusq; ijs qux fiunt dicunturq; a facerdotibus,audias.lure enim Gale
• «>.(. 4 .
ih. nus fibi perfuadet , celebratione inibi traditam his nulla pane inferiorem cfTc,ncq; minus oftendere incre-
dibilem fapientiam uirtutcmq; omnium conditoris Dei.
/«• , Porro fexti paris ncrui, podquam rcucriiuos cxprompfcre, ac iam cordis baflm foedat , ramulos notatu
Krlifjus fe-
I,
dign? crafsitudinis M in puimonis tunica r Se membraneum cordis inuolucrum difpergunt. Item i ramu xti fari i w
lis finidram cordis inuolucri fede implicantibus, atque a flnidro fexti paris ncruo depromptis ,
1 fur culus theraiit am
V. qui da cordis inuolucru inibi pcrmcat,ubi id flniflro lateri 1 arterialis ucnx unitur. Atq; hic furculus op- fluunt fe-
* riet .
ut. r.
r • >* '
* propnus.'
paris u rciiquuclt,ctcorlum ad ltomacnumdcrcnur.* ac dexter quidem dextro ipfius atteditur lateri ,flni
X. fler autem fini liro. Mox ucro atq; ncrui flomacho , mebranx inteructu laxe adneduntur, Anguli in binos
.
I , fi x.rt
partiatur ramos, adeo oblique fccudum flomachum conuolutos,ut dextri ncrui rami liniflra ipfius fede in
"fi progreflu obtineant, flnifli i autem rami dextram fede amplexentur. Atq; ita quocuor prxfcntes rami feptu
T. « 1 Jt. Sexti faris
tranfuerfum una eu * flomacho permeat, nullos prorfus in tranfgrcflti lento furculos offcrctcs.ucriim lpar fertet tmmm
b t.
fa ad modii ferie fuperius ucntnculi os J ambiunt, radios in priora &poitcriora corporis ucntriculi fpar- rritiemtt er
c
d 7 »/<.
gentes . Ab ijs ramis , qui dextrum huius orifleij latus implicant , * propago utcunque inflgnis depro lama.
ut 7-
mitur qux per ucntriculi fuperiora fecundum ipfius latitudinem inferius ucntriculi orificium accedens,
,
« /*> in progreflu anteriori poflcrioriq; ucntriculi fcdibus fobolcs quafdam diffundit . Quum ucro illa pro-
DaiuffeUa pago inferius oriScium fupcrauit ucnx portx inflrata,in iccoris cauum a properat, ibidem in iccoris tu
,
feriatimj
nicam abfumenda. Dextri ncrui fexti paris b ramus, quem ante recurrentium ncruorum principia , coda
mbtcmmut- rum radicibus fub tunica coflas fuccingcntc exporrigi , aliorumq; ncruorum per canindcm intcrualla ex-
currentium congrcflu augeri docuimus, flmulatqucfcptum tranfuerfum una cum d grandi arteria prx-
c
tcrgrefliis efl, propagines diffundere incipit : ac c primam quidem inferiori membranx omenti oifert,traf
nrrit ferit t
ucrflm iccoris cauum adeuntem. Hxc in.'ipfo dudu inferiori membranx omenti f ramum exhibet ,
qui
f 'f-K,
deorfum tcnfus,& in furculos difleccus , tura ipfi membranx omenti in dextra parte implicatur, tum etiam
t 'fi*- colo intcflino,ubi id huic membranx tanquam ad mefenterium committitur.Dcindc g alius ramus ab il-
S la propagine duodeno intcflino, &
iciuni initio deducitur , adeo gracilis , ut interdum confpici nequeat.
i
Poflhunc alius long£ h crafsior fuperiori membranx omenti depromitur, |qui dextram fedcin fundi ucn-
fffii'* ucntriculo&ipfl omento communicat. Quod autem primf illius propa
triculi perrepta ns, inultas foboles
U. f.
* ginis adhuccauo Se bilis ucflculc furculos prxbct . Secundam ucro k propaginem fexti
1
fupercfl, iccoris
I xojfi.U. collarum radicibus attenfus, in dextrum renem & 1 pinguem membranam ipfi
paris ramus, dextri lateris
fT. obduftam digerit.
Tertiam porro diftis iam grandiorem diflundit ad dextram mefenteri) fcdcm,& in
111
m xf.t.
intcflina melcntcrio hic coiuu fpargendam. Quod autem eius rami Q reliquum eft, fubinde in uefleam,
B
O & in mulieribus in uteri fundum dextra ex parte nonnihil ccflat : ueflea enim 5: uterus fuos quoque ncruos
bmimtfrofa a dorfali medulla in facro olfc deduda mutuantur. Ad cudcm fere modum flniflri fexti paris ncrui ramus,
gtmit feri*
codarum exporredu^ radicibus , digeritur. ° Propaginem enim inferiori membranx omenti largitur,
tranfucrlim in lienis cauum porrc^lamqux in progreflu, anteaquam lienem contingit P duos diffundit
:
,
»•
humiiiorem omenti membranam, & colum intedinum, qua ucntriculo hic attenditur , difpcr-
furculos, in
fi-‘*
r xf. fos.Dcindc aliam fobolcm emittit, illis furculis crafsiorem,quxlinidram fundi ucntriculi fcdcm perre-
q 'fi- 1- membran^ omenti ( qua etiam foboles ipfa fulfulcitur ) per multa germi
ptans, ucntriculo ipfiq; fuperiori
* ' ft-« nadcriuat.Mo quoque a r propagimbusdienis cauo fc inferentibus , * exiles ramuli flnidrum ucntricu
• i jfM.
tl-i-
li latus acccdunt,illis concomitati ucnis ac artcrijs,quas a lienem petentibus uafls huc refledi , antea dixi-
* 'fi *• mus. 1
Secundam propaginem ramus ille flnidris exporredus codis, fili lateris mcfcmcrio,ipliq; commif
fis
- . •
33 4 Ani. Vefalij, de corporis

& poft hanc tertiam finiftro reni exhibet, ac demum ipfius * reliquo finiftrata ucfi- * *#*•
intcftinis offert, u 0 A.
fis
carac fundi uteri federa interdum amplc&itur . A propaginibus in mefenterium fpariis , interdum cum 7 .
feminalibus ucnis &

aitcrijs furculos ad tcftcs ufquc deductos me animaducrtillc arbitror. Huiufmodiita
yj
que fc xti paris ncruorum cerebri cft feries. y.
DE SEPTIMO PARI NERVO RVM CEREBRI. Caput X.
E R VO RVM cerebri a feptimum ac ultimum par, mi exteris paribus durius cft‘, fic a i.xfif.
j
quoque ex duriori cnafcitur principio: incipit enim aliquot inuiccm di dantibus furcu- 9 4 fi & •
lib.7 O.
lis a dorfali medulla,
b ubi modo caluariam cft cgrcflura.Hinc in anteriora modice tc-
b t,ajf.E.
furo,& ipfius furculis in unum coeuntibus, per c foramen procidit , (ibi priuatim excul- c i/«A
ptum.Siinulatqucucro feptimum idpar e caluarialapfum cft, d fexto cohxrct pari,& c 11 h. 1 d.
f mufculis qui a proccfsibus ftylum imitantibus princi- tl l.lfi.e.
propagines aliquot difpcnfat ,
' » h- S
pium ducunt ex quorum numero cft alter tertij paris mufculorum ofsi v referenti peculiarium, isq; qui in-
:
f 4 mnfiu.
feriorem maxillam deorfum trahit>& alius Ungue proprius. Septimum parliinc ad lingua: ufquc radicem taim. Qe*r
defccndcns,in plurcs diducitur S fobolcs,qux iu iinguxmufculos,& oisis v referentis , in omnes laryn- & j ub. H,I.
gis mufculos, fuperiori Capite non enumeratos, implicantur, corurnq; mufculorum motibus prxfunt. Ve
t*f, I
9 j .l
rum prxtcr iilas fobolcs, feptimum par non minimam ipfius portionem fexto pari ncruorum cerebri iuxta
lingua: radicem inibi oftcrt,fcxtum par illa portione adaugens.
PRIMA TRIVM FIGVRARVM, QV AE SVBSEQ^V ENTI B VS

capitibus communcshabcntur.
T\AES E 7^S figura duabus modo confcquentibHsfigunsrfUx ncruorum d dorfali mcdul

la prodeuntium nudam) enem oflcndunt,potifiimum fubfcruit. Hac namquefala dorfalu medub-
la,ab ea fedeajua i cerebri bafi principium fumit, ad extremum ipfius ufquc finem , ex humilio-
ri furi ofiisfede procidcntcmAciincatur.
JL Dorfalu medulla mitium * cerebri bafi pronatum .

B Hac regione dorfalis medulla, caluarix ampli tuditum egrcdiens,primam eeruicisfubit uertebra:
adeo, ut ipfius pars,adhuc m caluarta coifijlcns , ac quinque quodammodo ncruorum cerebri po
fieriora educens paria, ab A ad E metiatur.
C Hac fede dorjalis medulla non amplius fimplexate uelut fohdafiJcorfum ducitur: uerum imagi-
nem refert multorum funiculorum,quiftmul tovimtfii, refla tenduntur.
,6,7 His charafleribus ncruorum radices notant k rji dorfali medulla, prtufquam e caluaria labatury
prodeuntium. Sunt autem radices bx eorum cerebri paf1um,qux fuigults cbaraflcribus indican-
tur.Tqurr.cn autem in dextro figura laure r epofil i, triginta ncruorum indicant parta qua d dor
,
falimedulla,m dorfi offtbus tam confijlente producuntur, uti M
cbaraficrum adhuc reliquorum
indice modo exphcabnnus.
D,J Inibi ubi dorfahs medulla, tam dorfi offa fubiens, primum ipfius nemorum par educit, B confpici
tur,quod cum D m fimflro latere >e*r charaflere 7 m dcxtrofintcruaUum dorjalis medulla deno-
tat, eeruicis uertebris comprebcnfum,feptcmq; ex illis proferens paria.
£, 1 9 Duodecimo pari ncruorum, quos dorfahs medulla in thoracis uertebris contenta profert , E &
1 9 adbibenturait que ita etiam media inter D&
E, aut 7 &
1 9 confisicntta undecim parta, ci-
tra cbaraficrum operamfimi obuia .

E 14
,
Quinto pari eorum ncruorum, quos dorfalis medulla, lumborum uertebris complexa , emittit , F
C? 14 accommodauimusjxdev,ut inter E&F, aut inter 1 9 & 24 , etiam reliqua quatuor oc-
currant paria Jumborum uertebris aferipta.
C, 30 Sexto pari ncruorum, .1 dorfah medulla tn offefaero repofita prodeuntium\ 50 accommo- C&
daumuis,ita oflenfuri fex ncruorum paria, &
dorfilis medulla partemaid fac rum os relatam.
H
Dorfahs medulla extremum, quod mconiugatusn ab ofiis facri fine procidit.
CHARACTERVM SECVNDAE ET TERTIAE FIGVRA-

rum, quibus Dor falis mcdullx ncruorum feries exprimitur. Index.
Qjr A T^D 0 Qjf IDEM hic charaflerum Index ad duas nuncfubfequcntes pertinet fi-
guras jju a multos chara fler es und habent communes > (7 dem pltrofiuefeorfim proprios , non
inopportuni has notas : , 3 chara fleribus pro ipforum rjtione fubfcribam. &
luet numen chara fleres in figuris
paf
fim quoquefint obuq, notis tamen illis modo fubt ungendis parum obfcuruatis acccfiurum arbitror
A i,l Dorfahs medulla fedes,qua primum ea uertebras mgreditur.
4, 5, <5,7.1 Septem eeruicis uertebra.
8,9, io,n,n»t 3, 14,1 {,16*17, 18,19.1 Duodecim thoracis uertebra,
20 , if, 11,13,14-1 Quinque lumborum uertebra.
15, 1 6, 17,18,19,30.1 Sex Jacri ofiis offa.Qs autem quod coccyx nobis in homine diciturJsic non appinximus, quia dor-
ftdem
Humanifabrica Liber Illi.
33f
TUlGlTfTJ TUKjrti 1{EHrOHr M U DOHJSAll MEDVLLjt»
dorjt ojiibus contentu, originem duc unt ,nuda dclineati<h<jn£
trium JUbfequentibus Capuibus
tmmiuuMM figurarum fecunda numeratur.
/
•
jindVefalij de corporis
33 6 ,
falem medullam ro cttntinet,nullmq; nemus ab itfo dabitur. 7E n r w tkifm rtcrî^y»

fub/equcntibus capitibus communium, quaof-
C at erum numeri cbaraderibus, quibus tam dorfi offa infigni-
uimus, etiam doifalis medulla neruorum paria indicabimus, fium dorfi contextum pofttriori facie ita com-
qua ad elatiorem fedem eius /pedant offis, em numerus hifcri- mouSirat, ati/uc modo pracedent eundem ante-
bitur .Vriufquam tamen nemorum feriem nunc explicabt- riori facte oculu fubqcit Dem uniuerfa doifalit
muStdorf offa in terna figura notabimus. medulla nemorum feriet hac figura depingitur,
gi Prima ccrutcis uertebra. qua fuperiori figura minus apti /pedari potcd,
Cj Trima thoracis uertebra. atque ita iS ad Cfeptem ceruicis & cui charadcres non fatis commodi illic a feri-
notantur uertebra. ber elicuit Cateruminutrifquc figuris dorfalcm
D 3
Trima Limborum uertebra. a C itaque ad D duodecim thora- medullam adhuc in dorfi ofiibus repofitamfinxi-
cis uertebra indicantur. mus, ut neruorum parium numerus etr cgrcjfut
Trine: piumoffis ftcri. unde etiam d D ad E quinque lumbo- in proemdu ocyus effit , quodq; tam anti in pri-
£ ,
rum uertebra in conjpedum ucniunt, drfubf totius facri of- ma figura, doifalis medulla ofiib. libera effigiem
poderior fedes. propofuimus.
fis
pj Trimi paris nemorum dorfalis medulla iam in uertebris poft-

tapoderior propago.
Ci,i5 Poderioris primi paris propaginis feries, notatur autem pra-
eipu/ ramus ipfiutdranfucrfum prrma uertebra proceffitm ac
cedens, & inibi in mufculos aliquot digeftut.
Hi -Anterior primi paris propago.

paris pofltrior propago , atque hoc etiam charadert
1 53 Secundi
eius propaginis minor ramus infig nitur.
Xj Toderions fecundi paris propaginis craffior ramus.

Ij Coitus tertij paris rami, in fecunda figura Snotandi, cum fe-
cundi paris ramo,K iam indicato.
Jtf,M i, 3 Craffioris fecundi paris rami feries, ad uerticis & oc-
cipiti
j
cutem.
Tfi -Anterior fecundi paris propago.
3.1 Tertium par.

0 2, 3 Todcrior tertij paris ramui,rctrorfiim ad ffmamfecunda cer
ilicis uertebra reflexus, ac inter mufculos uertebris hac fede
adnatot latitans . Quando utro /pinam contingit , extrorfum

ftrtur per mutuum congreffum dextri lateris mufculorum cer
uicis poderiora occupantium, cum mufcuhsftmflri later is:at
que hmc nerfut obliqui in latera ducitur . Hunc fani dudnm
omnium parium J tertio hoc, ad uigeffmumquartum ufquc,

poderiores rami imitantur.
Ti -Anteriot tertij paris ramus, qui in quatuor dirimitur propa-

gi c gines.acQin fecunda figura primam indicat , mufcuhs cerui-
S, cem /{edentibus mjertam. Pjn fecunda &
tertia indicat pro-
quarti pani propagine T notanda congrc-
T. pagincm,qua cum
*
ditur.Sin fecunda figura tertiam notat, qua poflcriaris fccun
di paris propaginis grandiori ramo K notato inibi commifcc-
tur,ubi L in tertia figura ferip fimus. T in feciida et ter na quar

tam anterioris tertq paris rami infumas propaginem , mufeu
Ls infertam, qui tranfuerfis uertebrarum committuntur pro-
ceffibus.
4 »! Quartum par. F tritus ne charaderum copia prafentet ner-

uorum tabulas, neutiquamprcfedbcafuludoq; dme partas,
obiittraretûartl paris charadcres m fmiflrum latui reieci:
ut dextrum latus Jltaquin pluribus oneratum cbaraderibus,
hac faliemfede Lberum cffetjpfaq; quinti paris &-fubfequcn
tium parium nota opportunius accommodarentur.
F, 1,3 Toflenor quarti pari, ramus.
H,j -Antenor quarti paris ramus , iu ternas diremptus propagi-
T. nes.T in fecunda figura indicatur prima propago , tertii paris
a.b. propaginem K-tifgmtam admittens. a m eadem figura inffgnitur fecunda propago, m mufculos differ.fata, tranfuer
fos uertebrarum proceffus occupantes.b fmubtcr infecunda figura notatur tertia propago, quinti paris portionem e
indicandam-ad fepti tranpurfi ncriu con/Ltutionem accedatis.
5,1 Quintum par.
c j,3 Quintipanspoflcriorramus.
d :,3 Quinti paris anterior ramns^tb ipffns interno latere ramulum tmfcujis ccruicem fledentibus exporrigens, qui inter
d & cbaradercm 6 in fecunda figura esi confficuus.
Tropago
, A
Humantfabricet Liber 11 II. qyj

(i Tropago anterioris quinti faris rami.muximam coialituens fcoti tranfuerfi nerui portionem. =»
fi, > Înterioris quinti paris rami propago, q ua mtermufculos occnltasa,adfum>num perreptat humerum. CharaBcrcs
1
in tertia figura hoc modo 7,7 conjpicuiibuius propaginis
foboles notant,m»fculis {capulam attollentibus oblatas.
1 ,1 .
- J , -Propaginis f notata ramusdn cutemexporreBMs.qua fiumnum integit humerum & mufculum quo brachium at-
,
tollitur.
ramus, mufculi brachium attollentis parti infertus , qua d clauicula & fummo humero qua
bi,i Propaginis fnotata
is
,
cUuicula articulatur, principium ducit.

i ii 3 Propaginis quamfinfigniuimus ramus.brachium attollentis mufculi parti iufertus, qua d [capulajpina exorditur:fo
,
'
’
bohs autem rami 1 notati, qua in brachq cutem expomguur,cum braebq ncruorum notu 1 infecunda tertia figu &
ra indicabitur.
<5.1 Sextumpar.
Jc . Toflerior fexti paris ramus.
hm Tfefcioqux mcnria l&mm fecunda figura omiferhn t num fcilicet in apponendis charaB eribus eos prale 5I
nerim, quum in finiflro latere fbrtafhs illos adhibitos arbitrarer: an nero appofitos fculptor non expende- VM
cano morte adfcnbes !, ut fexti pans anteriorem mdices ramum.mue
rit.ftcusique fu-sd fimbirum latus KT A
furculo.qucm d fexto pari uerfus n.hoc eflfepti neruum , deduci confjncisiaitque
rb accommodabitur 1Ili
rjj
id figura hic inferta momtusauulto praWtcns fjcilius,qudin ego, delineationem forti nutaturus <5- nihil
‘
inierim promoturus, um fculpta ac pralo fubbeienda tabula,l &m

cateris cliar sileribus adsjcerc pojfem.
nat 2>3 Septi rranfuerfi ncruus,ex tribus furculis b,e &m

conflatus. Quod uero utriufque lateris neruus (j- in fecunda figu-
ra &
in tertia obliquo duflu incedat, hinc fit, quod interjepientes thoracem membrana , propter cordis imoluctum
quod inibi amplexantur,hac fede extuberant.
•4 1 Septi tranfnerfi nerui infepeumfenes.
p 3
Sexti paris ramus,cauam fcapula fedem petens, & narus oblatus mufculis.
z, 3 -interioris fexti paris rami cum proximorum parium ramis implcxus,portioq; brachium accedens.
f
7.1 Septimum par.
r 3 PcSicrtor feplinu pani ramusftmihter atque ahf huius fcdis rami ffarfus.
fl Congreffus Jeptimi paris cum proximis paribus, qui neruos m

brachium deducit.
I*M Tropagmes funi feptimi paris,feu potius nerui brachium petentu tertq,ac 7 notandi, qua in huiusfedismufculoifea
3
pulam &brachium monentes accedunt.
8.1 Oflauum parfeu parium dorfalts mcdulia tn thoracis ucrtebru repoftta primum.
u ToHcrior oBaui paris ramus.
3
* Zt oBaui pacis congreffus cumfeptimo pari,d quo in brachium aliqui exporriguntur nerui.
’ 3
*
oBaui paris propago,per fupenorem prima coflt fedem adpeBorts ufquc furonum prorepens.
dUi Surculi oBaui paris,feu potius quarti brachium adeuntis ntrui.mbuius fcdis mufculos dsjfuft.
5.1 -jqonumpar.
fi I Toflcrior noni paris ramus.
fl Tqe y uicinum ipfiy offenderet .anteriorem noni paris ramum d infigniuimus , hic quoque notantes eius rami propa-
gmem.prima coha cxporrcBam.
(1 Tropagmis d infignita fur culi, in mufculos thoraci hic mftratos protenfl,ferum huiufmodi ferculi in fnbfequentibus
foribus exprimentur dilucidius.

10,11.1» 13,14,13,16,17,18,19.» Taria ncruorum d nono pari ad uigrfimum ufquc notantur, quibus eadempend pro-
paginum, &
potijlimum ad coflanm mterualla eli feries.
w » Surculi inlercoftahum ncruorum fexti paris ncruorum cerebri ramum augltes.quifub tunica coflatfuccingente ha
tum radicibus exporrigitur.
HM » in dextro fecunda figura latere rami notantur,ab mtercoflahbus neruit in mufculot uaria ferie excurrentesajui tho
ij. ractmflcmiaaur. y arum infimSIro latere paulo expre/Jiis eiufmodi ramos inftgniui. Tfam , 1 ramos indicant m
elatiorem pariem exporredos mufculi brachium pedori adduccnlis, cuius fibra deorfum obliqui!, nt dr prafentu
mn. rami, porriguntur.» nero & , rami mdicaniur m humiliorem eius mufculi fedem excurrentes, ac obliqui furfum re-
» ji. flexi. Torri x dr x rami oUcnimlur.obhqui defeendenti abdominis mnfculo cxporrcBl . u& [sranu mfinnatur, in
l»qi. mufculum propagan,cmus ope brachium uerfus iorft humiliora ducitur.
, > In dextro latere , poniturdndscaturum nerui fohoUm.papdlt quodammodo elargitam.
M , Hamuli d decimoaliauo pari dr iccimonono,accedenies principium mufculi femur monentium fexti.
,,, i,| Trimui neruui brachium accedens, qui tn externa hracbq fedn entem digeritur, ferum infecunda & tertia figu-
ra, fecundus brachium fubingrediem nerunt erit, e tertius* quartus,' quintus„ fextus.
f
neruui, quem Caleni autontati nimium addiBus , graciliorem qudm oportuit exprefli,
f»,3 Secundus brachium petent
fecus acin figura huius libri calci mfuta,quam tunc detineam, quum meis ocuiss plus fidei, qudmCaleni libris tri-
buere capi.
s,si Secundi nerui pfOpaginet,qua capitibus anterioris cubitum fleBcntium mufculi digeruntur.
T»,| Tertius bracinum accedens nemusJQupduero fecundus &
tertius neruus paulo magis qudmnaturafe habent in
,
brachij exteriora delmeati fint,m hoc fsBum putato, ut nerui inuiccm in piBura magis quam natura diflaiues.om
nia adamuflim oculii fnhqeiant.
, 1 Tcrtij nerui propago, m brachii cutem ahqmufqut

excidenspnter mufculum pcBori brachium adducentem , & eu
qui brachium furfum dUctl, .
,
Ff Tertij
Diaitize
3 . .
3j8 Jind. Vefaltj , decorporis

t * Tertii neni ramulus,capiti oblatus mufculi cubitum fiet! entium pofterioris.
X* Tertii nerui propago. m cutem anteriarit brachij feits dtffufa.
41 Hic congreffus tertii nerui portionis cum fecundo notatur.uerum iamfepiut obferuauimus tertium neruum d fecun-
do augeri: ut l m figura etiam pmxi,huius libri calci adhibita.
• * Secundus neruus poli congreffum fut portionis cum tertio neruo deorfum prorepens.
r * Secundi nerui fur culus, c.iptti exporrcBus longi,®- radium tn pronum ducentis mufculi.
^3Al Tfieruifecundi ramus,fecundum radium ad brachiale ufque properans, ac externam pruni pollicis internodii fedem
fub cute inibi afccndensaibi humilius 3 reponitur.
®» Tdcrus fecundi ramusaxm dicio crafitoratut mox in duas propagines diuiditur.
A 1 Kami quem e infigmui elatior propago,fub cule fecundum internum latus repens longi, (fi- radium in pronum ducen
tis mufculi.
E» Hami 0 infigniti inferior propago, iam n & T. notanda.
rts» Inferioris illius propaginis t notata duopracipui rami, fecundum internam cubiti fedem ad uolomufiiiiefretiHCntcr
cxporrcBi, quemadmodum ®
m dextra dclmeatum cfi manu.
»! Quartus brachium fubiens neruus. Huius nerui propjgmcs.etiamfi accurati in fecunda ® t crtia delineat a ftntfigu
ra, tertia tamen duntaxat chara Seres adhibiturus fum,nc fecunda plus fatis hic obfufeetur.
i -
! Quarti nerui propagines,mufc uln cubitum cxtcndcntibusubffufe.
ft 1 Quarti nerui ramusfin cutem pofteriaris brachii &
cubiti articuli fcdis exporreSus.
2.3 Quarti nerui propago,cutem accedens humiliori fedi externi lateris brachij obduOam.
33*3 Quarti nerui foboles,ia exterioris cubiti regiorus cutem ad brachiale ufque protenfa.
34-3 biuifio quarti nerui, qua tam externa humeri tubert infidet.
33*3 Blatior dilla modo dmfionii ramus.
35 6 . Elatioris rami j 5 notatian exteriorem polUcis.indicis (fi- medij fedem propaginum feries
3 7' 3 lienu[lior ramus diuiftoms 1 4 indicata. qui ulna ad brachiale ufque exporrigitur.
58.3 -propagines demifiiorisrami 17 infigniti,qua mufculis mf,rumur,ab externo humeri tubere initium ducentibus.
39 » 4 ° 41.5 li s ootlspropagir.es notamur demijfioris illius rami, qui ulna exporrigitur , quas offert trium mufculorum
initijs,ab externa ulna regioni fecundum ipfius longitudinem pronatis.
41.3 Ijami 3 7 in/igniti fimi, ac furcuh, quos is articulo brachialis cum cubito probet.
* 2» Quintus brachium mgrediens neruus.
43.1 Tertij ®
quinti brachium accedentium neruorum fcriesdn mufculos internam cubiti fedem occupantes.
44. t Tertij nerui ramus,radio exporreSus,ac m mternam fedem pollicis, mdicis (fi- medij digelius.
43.2 Quinti nerui ramus,ulna atienfus ,® propagines deriuans interna fedi minimi digiti , (fi- anularis,®- medij
4 6.2 Hami 43 infigniti propago, externa fedi mmimi digiti,®- anularis,® medi] oblata.
• 2,3 Sextus in brachium pertinens neruus.
47.2 Sexti nerui finis, non procul a brachialis cum cubito connexu defsnens.
48.48. 2 SurcuhpaJJim i fexto neruo m cutem,cui is exporrigitur excurrentes.
10, 21, 22,23,24.1 Quinque paria neruorum e lumborum iicrtcbris egredienttum.
49.49. 2 Hamus duigejimo pari orinciptum ducens , ®
cum feminali arteria ad teflem plerumque exporrcUus.
50.50. 2 Series neruorum per a bdomims mufculos.
51.2 fiqsm d ncruts qui abdominis rnufcuhs offcruntur.m mufculum excurrentes , quo brachium uerfus dorft humiliora
ducitur.
J l, J 1. 3 Toileriores rami neruorum i lumborum uertebris procedentium. Torro ramuli qui in fecunda figura hoscha-
raUercs 10,1 1, 1 2 fpcBant,tlh funt, qui ramum augent fexti paris neruorum cerebri cofiarum radicibus exporre-
Bum, ac etiam ramuli funt in principium fexti femur monentium mufculi excurrentes. Hamuli autem 13 (pe- ®iq
B
ante salli funt,qui rnufcuhs hanc dorfi partem flcBentibns offeruntur.
*$» 1 6> 27,28,29,30.1 Sexftei 1 0JI11 neruorum paria. Hamuli illi qui numero proxanifuntalll cenfentur qui
ueficu , (fi-
at eri quoque ccruicibus unplicanturutniq; mufculos pariter accedunt-
7 3•1 Trimi paris offis facriffeu mgefsmiqumti paris propago, interna ilium ofsisfedi , ipftsq; adeo abdominis mufculi bine
ab ilium offe prodeuntibus exporrcBa.

U-l yigefinaquinti paris propago.gibbum offis ilium accedent, &
mufculis eam fedem occupantibusulumumq; cuti ra-
mos offerens. Huc (fi- d fnbfcqucnnbus quoque paribus ramuh pertinent.
5-3 Hama esi propaginis 5 4 mjignit.t,qui hic mufculis exporrigitur.
$6.2,3 horfalis medulla terminus abfque coniugc,indimfusq; procidens.
57-2 Trimus femur crus vefubiens neruus.
$8.2 Trrni cruris nerui ramus cutem accedens.
59.2 Trimi cruris nerui portio, mufculis exteriorem femoris fedem occupantibus implicita.
60.1 Secundus m erus prorepens neruus.
<1.1 Secundi nerui ramus,per interndm femoris er tibia fedem ad fummum ufque pedemfub cule
repent.
61.2 Hami 6 1 infigniti,in pedis fummum disiribulia.
63.2 Horni 6 1 infigniti, notatudgnafoboles, cuti anteriorem gemifedem,® interiorem quoque uerfus poplitem
ambien-
ti digefl-t.
64-2 Secundi crus petentis nerui portio,femoris profundiora fubmtrans.

6$- * Tortionis, quam 64 njiauimus,raniusfacilcprimar.us^tc qumto femur monentium mufeulo
infertus.
1
Tertius
J
11
Humani fabrica Ltbcr 1111. 339

66.1 Tertius in femur pertinens nenutt.
6-J.i Trriijicmurfrtei.nl ncruifobolcs.m mufculos digeflafubi,
offis foramen occupantes.
68.1 TertSffemn, nenti ramus, m cutem exporredus.
69 . Tertqfemoris nenti portio.in alto permanens, & mufculss implicita.
70.1 Praetpuamodo difla portionis fobolei.inufrulo diflnbuta tibiam monentium fecundo.
?'»«»} Quartus, idemq; cra/jijlimus tn femur procedentium nemus.
7 S,, »5 Quarti ueriu propago, in poflerioru fedts femoris cutem magna exparte diffufa.
7 J-* Quarti ucTuifobolespn muJculorumcapitadigclU,deoxcndicii offis appendice exorta.
74.1 Quarti nerm ramus,pnmbm quarti tibiam numesutum mufcuh portioni d femoris ojfe principium ducenti oblatus^c
mox tu cutem excurrent, qua inferiori fedi obducitur potlersorit regionis femoris efrgenu articuli.
^ 75 -> Quarti neriu rami,inuift mnfculorum ab inferioribus femoris capitibus pronafeemtum oblati.
76-1 Quarti nerui in duos crafittic impares truncos diu fiopiuer humiliora femoris occurrens capita.
77.1 Gracilior exteriorq; diiia modo diuifionis truncus.
78.1 Trunci n
mftgniti ramus, cunfubtenfus externam tibiafedem
&
externum pedit latus inucHienti.
79.1 Tracipua exterioris trunci portio,fibula cum liba offe connexum petens.
80.1 Hamus pracipu* illius portionis 7 9 indicata, qu, anteriorem tibia fedem fub cute implicat.
81. Pars pracipua portionu y 9 inftgmta, fecundum fibulam tnter fepttmiem
exporrcaa.
& ~
odonum pedem monentium mufculot
81.1 Interior crafltorj; truncus duufiomsûam quartus femur adeuntium ncruus in poplite molitur.
8 } .« Beamus mtemam tibia fedem uerfns furam cr internum pedit latus fub cute perambulans .
84.1 Hamus m cutemffarfus furx potifiimiun obduftam,
85,85.1 Propago,quam craffior quarti ncrui truncut m anteriora tibia mittit fer ligamentum fibulam tibia offi tota Cede
,
(mmiitens.quahMoffainmcemMifeuut.PropagoifUpertranfuerfuminanterior: tibiaregunKOccunen,
mentum fertur, mfitperioripeiis fede abfumpta.
La-
s
86.1 Propago inter quartum pedem monentium mufeulum,& duot primos pedem quoque moucntui
mufculo, excurrens
87.1- Kiûm
“dertons trunci quarti femur adeuntis ncrm,quoi tandem
fecundum interiorem malleolum pedis humi-
liora petens,jugulorum digitorum mfcriorijidt binos (ureulos
exporrigit
vmci figura, .quarum modo nidicem nhfoluimus.quudam adprafcntis libri reponetur nemorum marine
finem, ,
quam
grandior, fupcriorc, forma non ineleganter exprunem , & ad horum librorum Epitomen pracipud ap
W a4 U4"' > " UUCmn ** Capitum margine ucmas nonsLqL, rt-‘
^tndu?"
DE DORSALI MEDVLLA, ET NERVORVM AB IPSA
prodeuntium numero. Caput XI.
SI quando alicubi in interiori margine toto hoc Opere occurrit,figt^nt x*ut

funt.quat bute Caput prapofutmut.
3 wp.il
’ 1 HU confidenda
Ub. a, ‘
4 t/*"* O RSA L IS » medulla, ncruorum modo fubftanti* cerebri,

i qua originem fumit,cor. ts^f.u,
frnun <jut rclpondcnvjuanto magts a cerebro recedit protenditurq;, ” ri‘ lu ‘k
, tanto ( ncruorum etiam ri-
Uhtrtft tu) compaftior duriorq; efficitur. Variat enim plurimum
ab aliorum ofsium medulla im
pnu aC* i
pcnre humida, propemodumq; fluxili liquidem hanc,
:
\ prf cipuc molliorem ipfius fub-
fiujptiiit
itantiam pingued jm.ucl adipi afsimilcs Iicct,in ofsium
finibus caucrnulisd; nutriendi hu
rat,a a » c ruato . Quinctiam h*c ofsium
l> medulla nec cerebri , aut dorfalis
medulla: muolucru obtegitur, nec prxtcrca ipfi adeb dign e notatu arteria:
ac ucn* obtenduntur : nec per
““ “
rl T
fubftlnt ^«ndi«n» alba vc exiftit.Quapropicr
ccrcbro «i dorljli mcdull* limilUeft , neque ulla illi cum fenfus organis
quum intenm dorfalis medulla non paruam cum mufculis communionem libi uendicet
etiam nufla ratione
aut mufculis exiftit communio
.
Quippe Ii rerum ts.rf.Um
Opifex hanc, quam alqs longum cerebrum appellare libuit.non produxiflit,
duorum alteri iibfequcrc-
tur. aut cmm omnes rorpons nartes capite inferiores, ac i *> "•*** ~-
ncruis fexti paris ncruorum cerebri
propaei
nes nullas admittentes, motu dcftitucrcmur arbitrario, tri Aantiumtj; fcnfii ’
priuarentur aut neruufn in fin
:
gulas panes a ccrcbro denuari ncccflum eflet. Verum fl motu carerent

, tunc homo non amplius animal,
led Upid« lute* vc cotrcipodcret flatu*. A ccrcbro autem in lingulis panes
exiguum ncru.m porrigere!
artificu eflet ncruorum fecuntatem nihili pcndcntis.Nam non folum
gracilem ncruum, ut qui rumpi con
tnngiq; polsit, longo progreflu deduci non erat tutum : uerum nc
aliud quoddam ualidorum etiam orca-
norum, it minus adhuc ucnam aut arteriam. ‘
«At«» pl*q; enafccnres.mftar Hx
enim ut dorfalis medulla a propria origine grandes
am
u ) *>i-
.
arborum caudicis in progrcfTu uaric dilfcinduntur : 3r quum corporis
partibus ap
ta. 6 B U. propinquant
, furculos ipfis offerunt qui matenam libi a principio oblatam communicent
Cf.uf.lt latius luit dorfalcm medullam uclut fluuium
, . Vndc etiam
aliquem , ex fonte nimirum cerebro effluentem
, per eam fc
dem qua tranlit.gcniculatim ncruos tanquam animalu facultatis aut fpiritus ueiiores
germinare , uti mo
do rerum Opifex probe cft molitus.Cftcrum quando dorfalis medulla inflat
alterius cerebri omnibus pro
i iC.C4.l4 pemodum panibus fubcapitc politis cenfetur , hanc quoque oportebat , limilitcrac ccrebnim J ****
, duroSt
u.1. terendis uuurijspemnaci mummcmo,ac uclut ptopuguaculo cingi. Cuiufmodi ucro id lit.inprimo
libro, S!
Ff a dum
edby
. :
34 * sAnd. Pefalij, de corporis

cjftim.
dum dorfi uertebrarum ftru&uram profcqucrcr,abund£ dictum cft. Prxtcnea dux etiam membrani dor*-»
w<j utmUt
fidem medullam amplexantur, c ijs omnino fpccic rcfpondcntcs, quibus cerebrum obuoluitur, >ctiamfi di e iufntri
erit. flantia inuiccm non congruant.Duram enim ccrcbri membranam a tenui in caluaria dcbifccre, gratia di bufi.U.7.
ftcntiouiscdtra<ftionisq; ua forum tenuis membrani , 9t ipfiusadcb ccrcbri, in feptimo libro declarabitur.

In uertebrarum autem linibus, ubi membrani dorfalem medullam ambiunt, dura tenuem contingit. Afi$
hoc uno inuiccm membrani pugnant : ac coprptcrca , quod tertium quoddam inuolucrum egregii ua-
lidum membraneumq;, duabus xlHs qui dorfali obducuntur membranis, cxtrinfccus circunducatur: quod
dorfalis medulla uertebris quas uaric moucri ncceflum fuit,fecus quam cerebrum continetur, non moucn
tterfelitrer <Us feri ofcibus amplexum. Dorfalcm medullam unicam (uti & ccrcbri /edes , aqua f principium ducit, f l ctf.
f.
unica fimplexq; eft ) iufti a Natura fadam cflc, neminem latere arbitroriquum homini duo dorfa procrea l Dnr/u
ri fuiflet plane ridiculum , atque ad plurimas a&ioncs ineptum quodq; dorfalis medulla ualidior per uer- E.
,
I ilrr. 8 .it
tebras, ceu unicum iter, fimplex, qnam gemina prorepat . QuzUn uerO uana fit Galeni ratio, qua S cere- g tlfi.A
t/mferu
bellum fimplex cflc docet, ut unica fieret dorfalis medulla, in feptimo libro explicabimus . Quanquam fa- V
nc & hoc loco hbmiim medulla dorfalis adhuc infupcrucniat expendeda per •* totam nainq; ccruicem, h ifi.Mt
.
& ad thoracis ufquc medium, aliquando A: inferius nonnihil, fimplex, ac indiuifa mollisq; adhuc deorfum
, C.
Vki iarfa- fcrtur,ncruosduntaxatgeniculatimafcdiffiindcns. 1 quumuero thoracis medium pcrrcplit, ut duris dun i i fofil
C-WH.
ti i meiuti i taxat, ac motui potifsimum Icruicntibus neniis propagandis idonea redderetur, non fimplex amplius , fed
k p.it. 14
mmltii fmm in innumeras fecla fobolcs dcfccndit , non aliter profc&o quam fi frequentes muitasq; tcnuifsimas chor- U.
, |Q
mlii cepia-
dulas fimul reda tetifas membrani cuipiam illigares ac deinde per fingula uertebrarum dorfi ve ofsium
:
Jfc* I
£*tmr .
It foramina,per qu£ ncrur profilhmt , unam atque alteram chordulam ex mutuo illo connexu tantifper di- D. 4»t
dwM.7.
ftribucrcs,quou/quc unica tantum fiipercflet cnordula, dorfalis mcdtilli fini rcfpondcns Cxtcriim ner
.
Qfet neri» m i
r.im ftjriM tfi,quos dorfafis medulla per uertebras du&a , ac paulatim in progreflu gracilefccns diftribuit , refedionis dWejk
4 ehrfaltii profefibribus fexaginta , & interdum quinquagintao&o enumerantur, modb tringinta , modo uigintino- 4 iheret. 7
fuuUmmr. A dorfalis enim mcdulli fede feptem ccruicis contenta uertebris , feptena exi- 4 4 19.
ticm complexi paribus .
n )fe4
liunr paria . A mcdulli autem m fede per thoracis uccta uertebras duodena dependent paria n a
, :
£*it. 4mi
quinis autem lumborum uertebris quina abofTe facro fena, quamuisinterim quinque inferiora ofsisfa-
,
:
4effdte.jp
cri ncruorum paria , fi quando id fex cftormctur ofsibus , ° gemina (uti fcr£ duobus prioribus d ceruice *iii.
idu(ftisparibusufuucnit)quodammododicipofsint,quumncmiutrinqueantrorfum Ce rctrorfum P du o ifcJ
FeiG.em
cantur , ab una radice ufx enati . Dorfalis ucru mcdulli S terminus ex ofle facro procidens , nemus non
cher.lêd
cenfetur: neque in ramulos , qui ncruorum nomen merentur , ccflat.quanquam aliquando illum iam ex
facro ofle dcvidcntcm,in tres impcnfc breues furculos diffundi uidcrim,tunc facrooflc quinque folum of-
.
Ptleiie» p
fibus conformato. In canibus autem & alijs animalibus, pro dorfi ofsium numero , neruoruux dorfalis rac- * & ifc
q l H.
dulli parium copia differt fi.
l.lfiuU-
reti, j 6.
SEPTEM NERVORVM PARIVM E CERVICIS VERTEBRIS
profilientium feries. Caput XII.
ODO ha&cnus memorix non exciderint primi ccruicis ucrtebncum occipitis ofie, I Ut mem
& fecundi item ucrtcbricum prima fuperius tradit.r
articulationum fpccies , merito in fit*
Naturi prouidentiam admirabcris,qui primo ccruicis pari , Se fecundo , non enifxfigt
prifentia
ru cjf. 1 J
citerorum ccruicis aut thoracis ncruorum ritu, fed peculiari quodam, durum primarum lib 1. repe-
uertebrarum articulationibus impedita, uiam infculpfcrit , ac duos ucriufquc paris, que- r*bit.
modum & in facro ofie , utrinque machinata fit exortus : unum quidem anteriori cor-
Q**”1 ponsfcdi,altcrumucrbpoftcrioriexporrigens.Quippcut x pofteriori primi paris propagini concinne uia • iH-f-
m /Jrw pripararctur, Natura in primi ucrtebri eminentiori fede ad radicem,poftcriorcmq; regionem ipfius cum
c linum infculpcns , foramen ctfccit, b j. 11/.
capite articulationis b linum cilauittatquc hic etiam occipitis ofsi
tep.tjU.1
primi ccruicis ucrtcbrc,ipfiq; occipitis ofsi commune, ne fi fortafle integrum foramen tenui illi ucrtcbn V.
(uti in canibus, quibus trrandiorcft ucrtebra,cucnit)infculpfiflct, ipfa , quum alioquin magno indigeat ro- C l^.rW
bore, multis perforationibus inualida reddcrctur.Quinetiam quo foramen id ardius cflc pofsit, Natura po dem 14. H.
fteriorem primi paris exortum gracile effecit, cunuj; in mufculoc duntaxat diftribuit , d qui a pnma cerni d 14 mmf.
te. C, F. .
cisucrt£brain occipitisosinferuntur,& c cos qui ab occipitij ofle intranfuerfos illius ucrtcbn proccfliis
C 14 teU.
implantantur. ac dextra quidem propago in dextri lateris deperditur mufculos , fini (Ira autem in finiftri H. I.
quod etiam femper tota nemorum Icric lubaudiri uclim. Ab hac pntcrca pofteriori primiparis propagi- f C.
ne, f furculus etiam dcduciturinprincipium 8 mufculi a primi ccruicis ucrtebri, fle aliquot fubdita- g
wi.Q-
nwn uertebrarum tranfucrfisproccf sibus principium fumentis, ac fcapulam furfum attrahentis. h Altera h t£g.fl>
primi paris propago non femper confpicua, ab anteriori dorfalis mcdulli regione enata , excidit interpri-
JO
mam ccruicis ucrtcbram,fle occipitis os, iuxta latus ' teretis ligameti fecundi ucrtebri proccfium (que i fi.ee.
liki I.
denti aisimilamus) occipitio colligantis.Hic propago uti gracillima cft,iia etiam mox in k mufculosab-
k 8Hb
jffwii* pe- fumitur,qui anteriori uertebrarum fcdi obnati, dorium moucntium primum par rcccnfcntur . Secundum
tu ejrttfmt ncruorum par, quando prorfus ex lateribus fubfcquentium parium modo pronafei nequiuit , utpotc ab ar-
tjr{em*.
onc primi ucrtcbn cum fecunda offendendum, Se articulationis robore foramen inibi non admit
|j cu | 4t j
tente, Natura uertebrarumnoxam fugicns,id ut frcqucntius,binis propaginibus exoriri opcrxprccium pu 1 ifi.U

tauit.ac
1
“ anteriori 1long£ cft craisior (quanquam Se ipfa gracilis uifi- m ip.N.
pofteriorem propaginem, quz m anteriori
tur)
Humani fabrica Liber Illi
• 10. II tur) per latus po Acrioris fecunda* uertebra: procefTus,qucm fpinam uocamus , eduxit» ibidem opportunif»
/w 1 Ii. Arnum tutifsimumq;
1
n iter (uti in primo docuimus libro) machinata. Prxlcns propago fimulatquepro-
r fimmum
I
dijt>in duos crafsitic impares 0 dilcinditur ramos: ac P craisior a prioribus quodammodo adpoAcriora
"H/i. </.
furfum tranfucrAm tendit, ex fpina: nimirum fecunda: ucrtcbne lateribus, uerfus fpinx mediu , ubi mutuus
»MÎ) fi. cA utriufquc lateris mufculorum po Acriorem ccruicis regionem occupantium congrcHiis. Ramus i Ae,ter
V if r. ti) paris 4 fobolchuccxporrcda
r
coaudus, ac ex didorum iam mufculorum mcdioincxterioraprola-
S ‘A- 1 - plus, contrario penitus ductu ex pofterioribus furfum m priora ad caput contendit , atque inibi in uniucr-
» ?As <-
fam capitis cutem, tam qua,- circa aures, quam qua: poft aures in occipite ad ucrticis ulquc fummuinhabe
* «•!/.?
H, M. tur» * furculos ipargit. Huius rami progreffus accurate propter fubfcquentium parium feriem uenit per-
t VtUihat pendendus. 1 Ab iliis enim paribus rami a uenebranim lateribus ad ipfarum (pinas pertingunt» &hinc
«3 A*™ reda extrorfum per mutuum mufculorum utriufquc lateris congrcfTum, & rurfus hinc a fpinarum fcu po-
mOn.
Acriorum procclluum apicibus, dorfiq; medio, antrorium feu ucrfiu corporis latera afccndunt,& in mulcu-
“ f- lA los digeruntur a fpinarum apicibus pr incipium ducentes, uti fubfcqucns neruorum feries edocebit . Cactc-
far B.cl ai
fuafham I. rumpoAcrioris fecundi paris piopaginis minor “ ramus in proximorum mufculorurnprinripiadiuarica-
* x4 m*f- tur.funt autem illi, terti) &fexti parium * mufculi, eorum quos capitis motibus przcffc diximus. Y Ante-
t1. A.B.K,
rior fecundi paris propago admodum gracilis, ab anteriori dorfalis medulla: fede originem mutuatur , ac*?
L.
ite 1 inter fecundam & primam clabitur uertebra ad latus radicis,cius fecundat ucrtcbrx procdlus,qucm
r «A- N -
X 1
1 fita. 3enti comparamus. Digeritur autem h.rc propago mox in J mufculos anteriori ceruicis uertebrarum fc-
I f hb. i m di adnatos,primumq; mufculorum dorfum mouentium par conAitucntcs. b Tertiumpar, ex c commu
ai laus T
ni foramine fecunda* ceruicis uertebra: & terti* procidit» mox ab cgrcfTu in duos difeiffum ramos, d po- Tt-t^parU
•
a ItaLk,
AcriorrctrorfuiÂcditur,aC inter mufculos ccruiccm c extendentes > qui dorfiun mouentium feptimus f*™*-
B.
b \fLtba &. octauus enumerantur : ac deinde inter caput mouentium * fecundum par occultatus » ad fccundx uer-
rafl. j. tebra: fpinam contendit atque hinc ex mutuo mufculoru poAcnorcm ccruicis fedem occupantium con-.
:
c 7 fi «A- curfu excidens, ad ccruicis properat latera» 8 mufculo fufhiltus»qui ex carnea conAitutus mebrana, bucca
»jW. I t
ru motibus prax A. f Anterior autem tertij paris ramus, in quatuorfpurgitur propagines, ac 1 prima mu-
«• r 8 cJr
fculoru doriiun mouentium primum par implicat. k Secunda propago dccliuis duda, quartum adit neruo
»A*« v„
ru par, cuidam ipfius furculo commifccnda,in dictos nuper mufculos abfumpto. 1 Tertia autem furfum eo
r 14 M.O. tendit, ac po A crioris fecundi paris propaginis ramo in ucrticis cute excurrenti congreditur , una cum illo
f MM.A. (uti prius nidum c A ) difpcrgenda. ,n Quarta autem tertij paris anterioris rami propago in n mufculos
I. C.r*.
digeritur, qui tranfuerfis uertebrarum proccfsibus connati, ccruiccm in latera moucnt:& ° cum pariter,
e
t.
»A P. qui a tranfuerfis uertebrarum ceruicis proccfsibus principium duccns,fcapulam furfum ucllit. F Quartum
»A£
k ».» fu-
ccruicis neruorum par c communi tertix & quarta; uertebrarum foramine excides », tertio pari fimiliter » in
duos partitur ramos. 4 PoAcrior, aliorum qui rctrorfum ad fpinam inter mufculos occultati refleduntur Qgirtip*-
Knmmifi,
tarum T. modo, uerfus tertiae ceruicis uertebra fpinam contcndit,in progreffu illis quibus intertexitur mufculis, fur- *"/«***•
I l^S. culos diffundens. Quando autem fpinam contingit, per mutuum clabitur congrcfTum mufculorum poAc-
'—i fi; t» riorem ccruicis regionem occupantium, atque hinc in latum mcmbrancumq; digeritur mufculum, bucca-
rt K ad L .
rum motus nitorem pracipuum. r Antenor autem quarti paris ramus, ternas educit propagincs,ac * u-
.
m i.lfi-
T.
nam promit, cui tertij paris 1 propago comilcctur.quxq; in mufculos deperditur Aomacho lubAratos , ac
D 8 ta. C. ccruiccm fiedentes. u Secundam ucro propaginem in mufculos diAribuit uertebrarum lateribus adnatos:
cuiufmodi funt ,quoru beneficio ccruix in latera ducitur, ac is qui a tranfuerfis colli uertcbraru proccfsibus
0 IJM.^ principiu ducens, fcapula furfum allicit. x Tertia propago duabus nuper didis gracilior dccliuis fertur, eu
p t fi.
(ha
quinti paris X fobolccongrcfTura,ac Amul cumilla&lcxti paris 2 propagine, fepti tranfucrfi A neruueo-
raO. 4 .
{titutura. b Quinto pari quinta ccruicis uertebra eu quarta uiam pnebet : ipfum ucro fimiliter atq; quartu Qmuti p*-
q ».3 A-
V. in duos difeinditur ramos, ac c po Aeriore ad fpinarum apices retorquet ,codem prorfus modo digerendu, rufari*.
n.j/.x. quo poAcriorcm quarti paris ramum digeri diximus. At prior anteriot'uc quinti paris ramus, primum
• >/l».
e fooolcm fpargit mufculis ccruiccm flcdcntibus.dcin f grandiorem depromit, qui deorfum repens , ra-
1 iff. A.
“ mulos utriufquc uicini paris, quarti nimirum &fcxti excipit :& illis adaudus , 8 ncruum b fepti tranf-
‘fc‘-
x ifa.b. ucrfi ciformat,qui pnrcipua quinti paris conAat propagine , (i exigua fobolc quarti paris , & item exigua
T *>*'• fobolcfcxti. Interdum ucro&fcptimiârisfurculus fepti tranfucrfi neruo accedit, at tunequani paris
1
fobolcs ipfi nulla otfenur. Atque h.ec fanc regio admodum indullri£ fepto tranfuerfo ncruos clargitur.Va
a x.\fi n.
b ifidu. riat enim id a exteris mufculis non figura folum , uerurn & fundionc . Orbicularis enim form? ( uti in
»• fecundo rcccnfui mus libro) uifitur,& litu obliquo donatur . Mox caput ipfius, a quo Hbrz dependent, non
c SA«- Ut quifpiam arbitraretur, ex pedoris ofTc,aut collarum cdrtilaginibus , aut ucrtcbramm corporibus educi-
i x.xfid.
tur ; fcd in media totius fepti regione, quae ncruofa e A, id confiAcrc nobis perfuafum habemus . Ac proin-
e
aiebat. 6, de ncruos Abris illis motum largituros, eo prorepere ab alto opcra:prccium fuit , ut in uniucrfam iplius fc-
itfunderent. Si ucro Natura ncruos fepti partibus, qua: pedoris ofsi, coAis & ucr-
dem fuam uim ex xquo diffunderent.
1 ‘A
tebris connafcuntur , inferuifTet , fepti Anis in ipfius medio haberetur quum ncruos in mufculorum initia
: ^ Iramf
Sapti f
'
potius quam fines exporrigi, Anatomes profefloribus axioma Iit . Atque hac ratione feptum duntaxat ner- t
lft-U.6
uos a ccruicis uertebris mutuatur, longo enim progrefiu cos ducere, quu poflent ex proximis fcdibus emit rumccufii-
b ti»opificis effet ignoratis, quid magis in fabrica conduccrct.Hac itaque ratione , fepto ex altis partibus ner tBti ••
ui.A> uos exhiberi oportuit quos Natura, ne toto progrefTu , quem per uniuerfum thoracem mcliuntur , parum
:
concinne ducerentur, interfepientibus thoracem membranis adnexuit/fnuin ncruum Angulis membranis r4mi
i s,]/Lf. exterius Armans. Neque profecto minorem conditoris induAriam arguit 1 id quod adhuc anterioris uparu.
F f ’j quinti
Digitiz
k
-
541 tAnd.Vefalij, de corporis

quinti parU ncruomm ccruicis cft reliquum, atque in k mufculumprrdpu^ inferitur , cuius auxiliabra- k immfi.
tdkhi.
chium attollimus. Natura enim ab hac portione ramulos quofdam porrigens «1 mufculis (capulam at
1
1 }>.T,T.
tollcnribusmrimiim ab externo huius portionis latere n ncruum dcriuat,qui foris emergens , atq; in mul m su4.r.
cutem implicat, qua attollens brachiumjmufculus intcgitur.Dcindc reliqua portio in pro
tas fciflus (oboles tt «i.
fundo recondita, fimulatquc (capula: ccruici appropinquat , in duos magnitudine impares partitur ramos.
p Anterior, qui A: gracilior eft,fub fummi humeri eu clauicula P connexu porrigitur, & mufculi brachiu at n
0 i.jjSi-
tollentis parti loboles fpargic,qux i fummo humero Se clauicula inibi principium ducit . Atque hic ramus tltji.L.
p
cuti nullum exporrigit lurculum,nifi interdum extremi gracilem, aliquoufquc H humeraria ucna conco- 1
mitatum. r Pofterior ucro cius quinti paris portionis, quam in profundo reconditam, dccliucm ferri dixi q fi.
upA
mus,ramus qui anteriori cralsiorcft.poiiquam gracilem cxnrompfit ramulum * mufculo hinc a (capula U $
r i.
furfum ad os w referens proficifcenti,in(idct 1 foramini inftarfcmicirculi in (capula: elatiori coftacxfcul » T mfi».
pto.In hoc foramine poderior hic ramus ucna quoque & tenui arteria concomitatus,mox propaginem dif Ltl.KS.
fundit u mufculo (Inum occupanti, quem inter (capula: fpinam Ac elatiorem iplius cofta m haberi fcripft- t I.
mus . Infupcr in mufculi brachium attollentis fedem digeritur, a (capula: (pina & fummo humero prona- ctf.l lli.l
M.
tam. Verum hic ramus in prxfcntcm mufculum non totus difloluitur, fcd * furculo quopiam cutem U tiuk
cxrcrnx brachij fcdi obductam adit, quem fccundiim exterius latus Y infertionis ramus ille ab alto tranf- II. H.
mittit,quam mufculus is brachium attollens in humerum molitur. Eadem fane indudria & a fuccedcnti- x a.|A*
bus ncruorum paribus,fcu ncruis in brachium progredientibus ad mufculos fcapulam mouentes, * ncrui y
14. uteri.
Stxl i f*ri I tranfmittuntur,qui omnes intimis mufculorum fedibus potifsimum inlcrutur. Carterum nunc tcmpclliuu
&<L
/ctki. edjfexti & feptimi parium feriem fermoni fubitccrc. 4 Sextum par fub quinta uertebra excidens , eadem x
cum cartcris paribus ferie ad ccruicis mufculos ® pofteriorem ramum difpcnfat, tum cos£ui ccruicis A: ea tL, «•
piris prefunt motibus, tum illorum capita c qui rdpirationis opifices ex ccruicc thoracem accedunt, quan l iji.cht.
uam & hi pforum ncruos a feptimo pari, A: odauo quoq; fcu primo thoracis pari potifsimum mutuentur.
i
b lAl -k*
3 Anterior autem fexti paris portio, podquam c ncruum cxprumpfit, qui quinti paris portioni ud ncruum C llM-f.
fepti tranfuerfi conftitucndum pcrmifcctur,cum contiguis p .iribus, fcpnmo nimirum & octauo * coit a Si d i fis.L
uaric ruri us difeinditur, ncruos una cum proximis paribus cttormatur.i.qiii in brachium contendunt . Pri- e i p.mtd
f^dctafil-
uatim ucrb prattcrcattcra ccnticis paria, fextum par 8 portionem notatu dignam deorfum ad fcapulae cauu
miitMmm.
tranfmittit.St rami quoque tum ab hoc , tum & 4 cartcris coniugijs ad mufculos digeruntur qui fcapulam ( i.ifa.
,
furfum ducunt. Validis cnim.St magnam molem attollentibus mufculis , uarias quoque ac frequentes ner s )fi r-
Sifiimi p 4 uorum propagines inferi , quam maxime rationi cft confonum . h Septimi etiam paris ex communi fextar H ifidkk
Tllfttffi ,
& feptim* ccruicis uertebrarum foramine prolabcntis, magnus cum duabus proximis conjugationibus, 7-
i •*/•->
fexta uidelicct St oilatta, congrelfus perficitur, atque huius potifsinu portio in brachium fertur. Ab hoc
‘
enim pari,8i quinto St fexto ccruicis, St primo Si fecundo thoracis ncruoni parib.omncs brachij ncrui pro- iU Ji.uf.
p agantur. Qua autem ferie illi digerantur, peculiari Capite pcrfcquanmodo interim adhuc addens , fepti- I C«,f ,u.
mum par (uti & prius monui) interdum ramulum fepti tranfucrii nento otferre , St perpetuo k ramum in fifh
k ih-'-
pollcriora ad fptnam ducere, qui pratter ctttcras propagines in mufculos pofteriori ccruicis fcdi inftratos
1 t~|i.
digcftas, aliquot etiam offert ‘ lato mcmbrancoq; mufculotqui buccas moucntium, ex carnea membra- ui.r.
na hunc enim imifculum aquintiparis ncruorum cerebri "> propagineper “cxcumfo- m' l.lfl
conftltuitur.Itl
ramen excidente, ac dcin ab omnibus fere paribus uertebrarum ccruicis (fi pnmnm excipias) fobolcs per- uf. u.
n i
tingunt, uniucrfac fecundum mufculi fibrarum duttum experrecta, ac proinde etiam ad ucnas St ligamen-
iili.ib.
ta multifariam (ut dudtum illum feruent) rcflcxz,ac cuti etiam communica».
SERIES DVODECIM PARIVM NERVORVM DORSALIS MEDVLLAE,

thoracis complcxx uertebris. Caput XI IL
Dtrfdln
RIMVM thoracis ncruomm 1 par,intcr feptimam ccruicis uertebrarum , St thoracis
,
medmIUntr , primam, quinque humiliorum ccnticis parium modoexiliens, fi fuperioribus dorfalis me rxC/ s.
normm oO* dulli ncruomm paribus comparetur, opportune octumm nuncupahitur. Hoc itaque fi-
i pjru/r» ^ mulatque cxcidit.in duos impares diductu ramos, b poderiorem, qui St gracilior cft, re •> jAc--
tUrtcn f>* *—*
trorfum ad fpinam inter mulctilos uertebris hic adnatos reconditum detorquet,! quo in
rmm primi
/trio»
- , — progrclfufurculos accipit radix c mufculi a prima thoracis cofta in tranfuerfos ccrui- c
cis ucncbt arum proedfus inferti, ac ccruiccm in latus (uerfus anteriora tamen) inclinantis.Dcin
& qui cer
uiciscapitisq; in pofteriora motibus hic prificiuntur mufculi, ab hoe oftaui paris ramo futculos adipifcun
tur.Quod autem eius rami, feptima ccruicis uertebra fpinam contingit, extrorfum ducitur : Se nirfus tranf-
ucrfim a fpina abfcedcns.propagincs offert humiliori fcdi cius <1 mufculi.qui fcapulam moucntium fecun d 9
dus ac maior cnumcratur.Infupcr St c mufculo fcapula bafi inferto,fcapuiam(|; ad dorium trahenti, ac de M*-r< A
mum 1 illi quem hominis thoracem moucntium tertium rcecnfuimus. At anterior oiftaui paris ramus, po J
longe infignior, feptimi, fcd magis adhuc interdum noni paris non minimam portionem cum ip- .
fteriori
"jfc.
fo congrcdlcntcm 6 fitfcipit:totusq;uaric uicinis paribus commixtus, fi h unicam iplius dempfcrispro- i.ni/fr-
paginem, in brachium fertur.Exdcmifsiori namque ipfius fede, ubilam proximis paribus fc commilcuit, «*»/*'t*‘b
propaginem antrorfum emittit, qua fecundum prima thoracis cofta ductumad pcftoris ofsis ufquc fum- ,
mum per lata.in progreifu furculosdifpcnfat thoracis mufculo a clauicula in primam inferto coftam.
‘
{
Pratcrca huius propaginis terminus in illos digeritur mufculos ,qui a pectoris oisis fununo principium du ,.t. d.
*
L .
Humani fabrica Liber 111 343

k 4 tM.S. centes,furfum exporriguntur, k tum ad mamillarem capitis proccfTum*, * tum ad os imagini compar*
t/
) 4 Mi. S, tum,& m 1
ad laiyngis cartilaginem firuto non abfimilcm.quanquam intcrim& his mufculis a fexto par
mT.
a iu.?. ncruorum cerebri "fobolcs offerantur, ut & a primo intcrcoftali ncruo, quem mox noni paris ° propagi-
• Z fi^f. nem cfl’c dicam.Qu* autem o&aui paris in brachium fit fcrics,cum reliqua brachij ncruorum explicatio-
»k,k. ne perTequarud etiam hoc loco fub»ingcns,ab ottauo pari,feu potius quarto brachium petente ncruo, quy
> xfa.t,
alam accedit, ex poftenori ipfius regione etiam P ramos pullulare, in cauam fcapulx regionem digeftos.
is
!®£ ramum
Nonum S par inter primam & fecundam thoracis uertebras originem ducens, odauiqudquc paris ritu r K mi paris
in pofteriora ablegat, fimili quodammodo ratione atque poftcrioroftaui paris ramus digerendu. f,r***•
nh-e. Deinde non minimam fui panem octauo porrigens, uti Tuo dicam loco , in brachium fertur . * reliquam
1 rt- f-
ucro ipfius ponionem primo codarum intcniaflo offert qux fccund
Io offirrt
,
iim primx coftx dudtum
fccundiim duftum ad pedtus uf
que progrefTu,ut de reliqui coftarum intcruallis exporredti
ic fertur in progrefiii,ut exporrc&i ncrui , fobolcs
fobolcsditfundcns
diffundens in mufculos
C X fi aha- thoraci incumbentes. Porro
c decimum, undecimum, duodecimum de reliqua
, ufquc lumbo- krUtjmarS
liqua ad primum ufqu
rati- io.it-
rum,(cu uniucrfx dorfalis medulla* iiigdimum par,fubfcquentia, eadem quodammodo luodammodo ferie diidigerantur.
t. mftptt ad
(Quippe omnia mox atque £ uertebrarum lateribus cxilicrc, bipartito fcindu luntur, ac minor graciliorqjra- btnfrefdti
Jurat. 20.
inuvrctrorfum ad uertebrarum fpinas detorquetur, inter mufculos uertebrisadnatos latitans. Sunt ucro il rmmfahau
U IX ot/. li,
quos dorfi & thoracis motibus hic praefle retulimus. Videlicet humani thoracis motorum u quartus,
uk*. in canibus ucro de fimijs fcxtusidcinac dorfum moucntium fexti paris * alter , mox & r alter odtaui dor-
x lum moucntium paris , & circa fuperiores thoracis uertebras * alter primi & a alter fecundi paris caput
» 4M.fr
J alter terti) paris, de c alter quoque quarti paris mulculorum dorfum priuatim moucn-
moucntium,& l’
z ixM-r-
a 1)14.41
tium. In hos enim mufculos thoracis ncruorum pofteriores rami fparguntun ucrantamcn in illos toti non
BaK.otd f. abfumu murat ubi iam fpinaram attigere apices, extrorfum properant inter mutuum dextri liniftri^; la-
,
bi]M mufculorum congrcfium excidentes, atque in mufculos poft modum digefti , qui ab illanim quas con
H. teris
C 1444 0
tingunt fpinarum apicibus principium mutuature quorum cjaficfprxtcr aliquot nuper commemoratos,
. .
d iof4.r. prxeipue autem alterum primiparis mufculorum caput moucntium) funt, J mufculus fcapulam ad dor-
e 9<4.a> fum trahens, totiqi fcapulx bufi inlcrtus:& c hu milior pars eius mufaili, quem fecundum fcapulam mo-
ucntium enumeramus, ac monachorum cucullis cofcrimus , quiq; hac parte fcapulam deorfum ucllit,mox
f iim.a*
humani thoracis motus opificum quintus, & g is etiam qui brachium deorfum dorfo adducit Etprx-
1
.
2 lOM.b».
terquam quod a pofterioribus horum parium ramis furculi tn mufculos digerantur , etiam aliquot in cute
dorfo indratam contendunt at minus frequentes quam ncrui in brachij, autpefioris , aut colli cutem cx-
,
anteriores prxfcntium parium rami h furculos offerant fexti paris ncruorum cerebri
h z)S i*,w. porrcfti.Cxtcriim
I ramo fub tunica codas fuccingcntc codarum radicibus cxporrc&o,illisq; furculis adaucto. Dcin prxfcn
i
lh. tes rami codarum oblati intcruallis» k ucnaitcmq; 1 ariena concomitantur,& proprio m finu coda-
k
rum interiori inferioriq; fcdiinfculptouc<di,fccundum codarum dudum in anteriora properant Rami .
id jC G.,
codis, ad pedoris ufquc os pertingunt rami autem fecundum fpurias delati codas,
I/"J I» enim ucris exporrefti :
liklV.k. haud una cum illis ccifant,ucrum in abdominis ufquc anteriora fuper peritonxum repunt . Ab his ramis in
m 1,4/f. progrcfTu n fparfa admodum propaginum feries in mufculos thoraci addratos diffunditur, c quorum nu-
<4/. \p'ub.
&
mero ° ferumts cft thoracem moucntium, P qui brachium pedori admonet, &
M qui fcapulam pedo
«K. r qui brachium deorfum uellit,& 1 oblique defeendens abdominis mufcidus. In hos enim
ri adducit , de
n 1 fi. 9.6,
f. iaim tiua -
mufculospropagincs ab intcrcodalibus ncruis offeruntur, fingulx tanta indudria ad codas,& ucnas,& ar-
tafhrn ua- tcrii
riasA ligamenta reflexx.ut mufculorum quibus porriguntur, fibrarum inccfliis adamufsim quodam-
tqtnfuuflri modo
lodorcuncanr.Atquc ut his mufculis thoraci indracis ab intcrcodalibus ncruis .propagines
. v
exhibentur
fr». fic fupcrantibus/obolcs quoque abdominis mufculis communicantur, librarum
c a ncruis fpurias codas fupcrantibus,fobo]cs fibrarum e~
c-
o 714.L
)m.a. illorum quibus attenduntur mufculorum ingreffum utcunque obferuantes . A propaginibus mufeu-
tiam illoram
r
s f*4.r. ntious,ncrauli etiam thoracis curi
ios implica ntibus,ncruuli
los cuti offeruntur, non quidem certa, neque nunquam aberrante fe
offcrantur,non
r ioi4.©. ricifca fpar(im,coq; prorfus modo, quo errantes uaforum rami,™^«Ar Gricis nuncupati, digeruntur. Vt-
« JM.0. cunque tamen uana, neque fibi condans (it ciufmodi ncruorum cutem petentium feries, Nacura nihilomi uf
nus fubucritamc tenero adhuc infami lac familiare iplius alimentum, a matre exigenti , papilla nonnum-
quam atrocius denegaretur, cxadhim papillz fenfum impaniri uoluit,quo tenerorum infantuli labrorum,
mollisq; linûx contaftus illam uoluptate afficeret, qua homines illcdli, hanc promptius fugendam con-
t u-
trciSamlainq; offerant. Ac proinde a ncruis fere, qui quartum codarum perreptant intcruallum, « propa-
ifiialm
gines didunountur in mufculum, cuius beneficio brachium peCton adducimustatque ab illis propaginibus
s£,E. furculi in papillam pertingunt, limili “ qua penis efformatur f ubdantia condantem. Ceterum ut pratfen-
tes furculi duodecimo ncruorum pari quodamodo peculiares ccnfcndi funt, ita fanc dccimooctauo & dc-
K ad latmt
hara Cini»
|8. ip.
cimonono paribus id priuatim afcribcndumucnit, quod 1 furculos offerant principio 7 fexti femur mo-
f 8 muftn ucntium mufculi,quod hinc e uettebrarum lateribus pronafei, iam multo ante commemorauimus
ake.
NERVORVM PER BRACHIVM, CVB1TVM ET MANVM
feries. Caput X 1 1 1 1.
TUUESEWTI figHra nemorum brachium accedentium plcxum,dc quo in Imh Capitii contextu mox age
t nr,& qui fupra primam thoracis co/lam in colli latere conftflit, nudum exprimere ita conatus fum , quemadmodum
m poRrema diJJeSioue is mihi Tatauij occurrit, rt ucro delineatio ejfet apertior, omnes ramos qui 4 quinto fexto,,
fepttmo,odauQ & nono paribus alio quam in braeliium deducitur, refedoi finxi, uti contra omnes funt conjjncutm fi
Ff 4 gura
Digit
1
. i 1
144 tAnd. Vefalij , de corporis

rura huius libri calci adbibita, &
huius flexus imaginem ita expriment e,ut fe
ncutuftum pigere debeat &

illam quoque iftius flexus occaftone intueri. Cba
raderes autem, quibus hac figura mfiguiturjtafe habent.

I. «,7.8.9 JQulicei parium nervos qui
brachium Jubcunt coiillitucntium , illic refeda,
qua 4 uertebns lam procidere. Herui uerbbraebtj iUic funt abtruncati , ubi
fc»
iamin brachium f rotabunt Hr .
^
Torno quinti paris, qua tandem ncruus deducitur, qui brachium fubeun-
a -t
tiumfnmus numeratur.
8 Secundus ncruus. fc*
C Tertius ncruus.
Quartus neruusa/uihieexpofieriori fede prodit eongre/fusquiiui paris&fcxti .portionem •/; afiumit ex policrwri *-»*•»'
E. fede C onerejias Optimi paris :ac deinde fub odaui paris tontq, congreflu prorepens, etiam ramum E infignttum ab il-
lo ita atque hic exprefimus afiuvut.
f Quintus brachimnpetensneruuu
6 sextus bracilium petens ncruus.
D brachium a qMMo,fexto,feptimoccniicis nemorum 1 paribus» ac dcin a primo fccun a xf.tLi -
.
nlmt merui contentx cxftauo A: nono b paribus,
<ioq; thoracis, fcu totius dorfalis medulla: uertebris
*
in bratthi* < fexnenii digeruntur: quorum feriem profequar mox atque addidero, Demos brachia
*•»
Jtmuimr. adituros, ftatim ab ortu ad ucrtcbrarvm latera ita inuiccm pcrmiiccri coircq;,& rurfus in- c Xf
'
j fe
uiccm dirimi, ac denuo congredi, poftrcmo fcparari , ut ncutiquam dicere queas, quis «.f*,*,*,
& I
mpiermi t
1
nam brachi) ncruus ab hoc illo ve pendeat pari. at ucritis quodammodo fex prxeipuos »•
tenori brm
dum w» at dai ne ruos a quadam commixtione, ncruorumq; congerie, ac contextu reticulari , principium ducere adrues;
Atque hic implexus tam elegans eft,ut ab illius ctligie chordulas , Cardinalium galeris appenfas , artifices
primum mtfccre committcrcq; forfitam didicerint. Quod autem Natura artificio hoc peculiari, fpcftatuq;
•
i
iucundifsimo utatur, quo nrnmt IrtncrilVimn nror*rr(Ti7 drdurrndn.t.
nuo ncmoslongifsimoprogrcflu
_ & ad iniuriM
duriores . A’
deducendo», duriores, iniurias nellendas ner
pellenda» per !
r.JJ.rnrminrm
neminem ambigere cxiftimo.ootilsimum Ii J implexum ncruorum cru«
ambimrre cii(limo,pcwilsimum crus petentium uni
una * """f'
.
<
tinaciorcs reddat,
f
quoque fpcftaucrit, ac non nimium interim Galeno in primo affeftorum locorum libro acquicuerit. Car- ^ !
tertim e primus brachium fubiens neniui, cius quinti paria ncruoru ccruicis
f rami,quiin g mufculi bra , i
rhium attollentis fedem a fcapule fpina pronatam digeritur lobolcs cft , qux tantum in extern* brachijrc
-
»
gionis cutem paulo fub medio longitudmisbrachi)dilfiinditur,inibiq;ceirat. Quippe inferiorem huius T ' ^ t
regioniscutem h alia exilis propago implicat, qux nunc didi* fobolis modo ex alto emergens , ab eo edi j£
quartuserit. Atquebate propagonon idi folum cuti funrulc* oftert, 1
tur ncruo,qui nemorum braebi}
1
f ,,j f.i.
e «... nu.nm.m nnlf <-riArr<mri> riikiti nrl humorum rirtini (rrlrm imnlrvalur PnHrilirft O IQMBI.
fcd & illi etiam, qux externam poftcrtoremb; cubiti ad humerum articuli fedem amplexatur. Pnefentes
n
g tomof.
II'
1
* 1 * r
i
i;i
ncrui,ut& omnes quoque cutem accedentes, membrana , quam cum inultis camofam uocare libuit , pul-
.
— — mIUS»
f
JS
chre fuffulciuntur,& inter hanc & cutem prorepunt, in homine multo adipe etiam immerfi, membranam^;
Nrrwt m- illam cuti pertinaciter committentes, at pilorum interim modo graciles. Deinde non eandem perpetuo .
um feAetm in litu,numcro & crafsitie retinent feriem ficut in minoribus ualis,ncquc parem numerum, neque litum,
: t ».*/• .
;
itm frmper 4
Jtf.umf:
4
Somnii ner brarum latera ctfonnarc dixi,principium ducit, unde etiam nemo hunc ncruum alicui pari ucre aferibet : h t
mimgtejjms
quum non uno,fed pluribus neruorum paribus textus ille eonftituanir.Cxccrum ncruus ifte fub mufeu 14
1
10 cubicum fic&ctium anteriori brachium ingreditur. Vbi enim duo illius mufculi capita inuiccm funt coi
t ura, ncruus ille primum in brachium fertur
quo etiam loco ra mufculus brachium pecori adducens, m
:
^
infertionem fecundum humeri longitudinem molimr.uti etiam “ mufculus brahiumattollcns,tranfucr- n 4 u h.i.
<» mufculus tentat, oijm-s
fim inibi humero implantatur prxtcrinfcrtioncm, quam hac propemodum regione
:
p*ow*®*
qui ab humiliori fcapulxcofta pronatus, brachium in pofteriora allicit, aedemum cius quoque P mufeu-
11 infertio fetantibus
inibi occurrit, cuius beneficio deorfum uerfus darii humiliora brachium agitur.Secu
dus igitur brachium petens ncruus, priori cubitum dedentium fubditurmufculo:& fub M interiori eius q 6 uUm.
capite, quod a fcapule procclfu anchorx fpccicm referente originem ducit, occultatu$,utrifquc cius mufeu
#• ®
t furcuhun oflert ac dccliuisprorcpcns,fubpoftcriori nuper commemorari mufculi fede re-
:
\ ; j_:_ j:«n. i.. ..l: b. * — : i —

r i„j
propagines, dcin diffundat, ubi & 4 tertium ncruum huc fennone deduxero, fubi)- #
r..u:., r
Terti m- condirur.Quas ucrb
ciam : qui fecundo humilior,cx illo auoque complcxu,rcti ve, quod iam prius a ncruorum brachium adeun mlt-foT.
tiura radicibus confici diximus, proait;A: quum alam perreptat, ramum promit “ inter mufculumbra- t
1
chium pcftori adducentem, & illum quo brachium attollitur, cuti exporreftum , qux illorum mufculorum
11
l
Ser»mJi e» obduciturlatcribus,qua illi fc mutuo contingunt îmulatquc ucrb tertius ncruus humer», fcu brachij ofsi
tertio toto-
appropinquat, mox etiam cubitum flc&tnuum anteriori mtifculo cooperitur atque fimul cum
: fecundo
*”g
r s ncruo deorfum
lilr. i ie
properans, * ramulum capiti prxbct y mufculi cubitum ftc&entium poficrioris, quod % i >g.f.
8
Aimi. dsjj. etiam interdum & a fecundo ncruo propagine quadam donatur. Cxtcrum Galenus aAcrit , d tertio noth u
i y
r* '
numeri ncruo, poftquam is ramulum hunc in caput mufculi cubitum ftedentium pofterioris dcpromplit»
% tantam propaginem difiundi illamq; fecundo ncruo commiiccri, quata fecundi ncrui cft portio hac fub. % xfc 4-
anteriori cubitura flcnctcnriura raufculo prorepens. Deinde fubdit, fc fcmcl obfcnufTci a tertio nemo ad^
t fecundum
V
4 . .
hfumanifabrica Ltbcr J III. j^ 5
i •U.fi.t. fecundum nullam communicari propagtnem.Nosfancummquc quodammodo animaduertimurfed mu*

b *>£.*. to fxpius,& perpetuo fcr£ in homine, a fecundo ncruo * propagine notatu dignx crafsitudinis ad tertium
c xfil T.
neruu dedudam fpcdauimus,qiu tertius nemus crafsior ualidiorq; reddebatur. Vteunque uero ficjiuc ter KttiqB* ft
•U.fi.Y. cBMjtru» •
d l x M.6. tius fecundo propaginem impertiatur, liuc a fecundo (quod ucriusdu co;ad tertium propago pertineat, fi-
C 6ub».q uc etiam nullus lecundi cum tertio congrelfus fiat , b lccundus nemus perpetuo deorfum ad anteriorem’
mmfntli 0. articuli cubiti fedem contcndit,mufculo cubitum flcder.tium anteriore tedus, &
in progrcffii ab externo
f •u.ji. z.
ipfius latere c ramulum Ipargcns in caput d mufculi ab humero principium ducentis>& radio ad brachia
g
•U -M. lis radicem inferti, radiumq; m
pronum moucntis . Quum primum uero fecundus nemus ad anteriorem
h f.atf.6 ulquc cubiti articuli ledem, cubiti ve flexum pertingit, fecundum externum latus c tendinis mufculi cubi
ULxL tum fiedentium anterioris, ad carneam * ducitur membranam , in cutem dilsipandus. mox enim atque
i xfa.m-
ab alto cmcrfir,in duos crafsitic impares fecatur ramos quorum g unus , qui gracilior ac fuperior cfl ,ali-
fnim a
^
:
.
quoufquc cum humeralis ucnx h ramo, fecundum radium, ad mediam ufquc cubiti longituginem ex por-
e '
recto , ac dcin uerfus ulnx appendicem tendenti deducitur , uniucrfam cutem radio incumbentem prete-
nuibus furculis intertcxcns:quorum prccipuus, inferiorem radij appendicem fupcrans,ad fecundum uf-
1
que pollicis pertingit internodium hic , uti & toto progrcffii, inter carneam membranam & cutem repens,
m x^. a-
fobolesq; tcnuifsinus diffundes. Huic furculopollici exporredo, interdii ramuli acccdut,permifccnturq;,
n fi.isf.6
hi. } *. ab ijs fecundi ncrui propaginibus, quas modo internam manus cutem adire feribam. k Humiliorcnun
0 I tnmfi, crafsiorq; ramus cius fecundi ncrui diuifionis,quc iuxta cubiti flexum pcrfieitur,ftatim in duas quoque di-
t*l. 4.
rimitur propagines, fub media prorepentes ucna, ab humerali ad communis ucnx conftitutionem pro-
*
p 'k~: ficifcentc. 01 Vna harum propaginum, quam elatiorem appellare nihil prohibet, poftquam didx tam uc
S <&(•!• n ucnx communis ufquc originem obliquo dudu acccfsit rclida ucna cuti fubtenii
taadmmd* nr fuccumbcns,ad ,
alt.fi.Ub. tur : & in dcfccnfu elatius ad radij fedem nonnihil oblique confccndcns , fecundum internum latus ° mu
•f
fculi longi,& radio proprij,ad brachialis ufquc radicem perfertur. P Altera propago quam memori.* do-
,
drinxq; gratia in fcholis humiliorem nuncupo,magis oblique quam medium cubiti flexus, aut liene coin
> «ft.S.
C Qinutf munis origo confiflat,
deorfum fertur , ac tandem ucnx interioris cubiti ledis cuti potifsimum oblata: at-
tcnfa,ad brachiale ufquc «1 prorepit, in multos exiles furculos in progrcffii abfumpta. Nam priufquam Ion
in cubiti regionem feratur, in duos prxeipuos partitur ramos: quorum r unus quodammodo ra-
go ductu
nf. 6b.\.
dij regioni exporrigitur, * alter uero
ulnx: ac uterque crebro brachiale fuperat , ramulos in cutem inter
• fi.<j. i x
ne manus fedis diipargcns.Dcin ab illis ramulis, qui Veneris monticulum confcendunt, interdum fobolcs
>*• in externam manus fedem excurrunt, ncruulis
1
.commifccndx cutem primi pollicis intemodij extern* re
b. J arteria gioni obductam implieantibus.atquc in hunc modum fccundus abfumitur ncruus. Qui uero Galenus
hu- I m 3 Itb. i*
tmm Mtten- * arterix illi quoque adhxrcfccntcm, cuius ante brachia- A dimfttl.
ius ncrui propaginem quandam diffinnti /cribat
fatlb MM
* mtUMtmr le pulfum tangimus,non fatis a Aequor quum ea arteria in corporis ducatur alto,profundcq; incedat: non
:
t ljt.tfc*. ante, ut deferiptx nobis lecundi ncrui propagines, in cubiti quodammodo fuperheie . prxtcrquam quoi il
kt arteria fimul cum attenfa ipfi uena, toto inlius inccflu alium infignem libi in profundo corporis expor-
u. rcdum,acconiugcmadhxrcfccntcmq;ucndicct t nemum, quem prxeipuam terti; nenii brachium acce-
u Blt fi X.
«
dentium portionem cflc, paulo poft audies. Tertius namque ncruus , limulatque in brachij regione fecun-
*/xx-
i> «p. di ncrui u propagine adaugctuTjfrcquentcr * ramulum in cutem difpcnfat, anteriori brachij fcdi hic ob-
r
x j &£. i s. natam. Hinc in alto uti ab initio repolitus, cubiti flexum accedit , xquali propemodum interuallo in pro- Tertij ner-
X t mtf.
rcfTu a fecundo diftans,ac interiorem fedem fibi ucndicans. Tertius enim ncruus non adamufsim per me bi admtiti
»4i.r.
mftf»: jiaui
1 X J^»n Siam cubiti flexus fedem in cubitum dclabitur :ucrum anteriori fcdi infidet Y tuberis interioris humeri,
<f>4. ac fuper internum latus quodammodo uchitur infetionis * mufculi cubitum flectentium poflerioris. QuO
H'*- ucrb hanc tranfccdit infertione, in multas a dirimitur prop:tgincs,feriatim tunc rcccnfcndas,ubi b quin-
b mlt.fi.m
tum neranm ad cubitum ufquc fermonis ferie deduxero, qui una cum tertio in mufculos digeritur , fedem
Un. c Quartus itaque ncruus Qaxrti ntr
cubiti interiorem occupantes . a reticulari illo ncruonim iuxta uertebrarum la-
tulabra--
tera implexu principium quoque ducens , oinnium nemorum qui in brachium porriguntur longe eralsif-
ibiB i»yr*f
<i wivi f.. fimus cft,&limilitcr atque tertius occultatus cum ipfo in brachiumoropcrat , J axillari ucnx & magnx
Z mtrf.1
brachij arterix attenfus, moxq;
c inligncs utcunque fobolcs t miilculis diftribucns
quomtn minifterio [triti
,
^ cubitum extendimus. Priufquam uero pr^fens nemus ad medium ufquc longitudinis brachij pcrtingat,ob
J
Jfr* liqud retrorfum S ad humerum brachij ve os contorquetur, hoc & mufculos cubitum extendentes interce
f limmfe.
ttb.&.Mtt dcns.Veriim anteaquam penitius refleAatur,ab incerno inlius latere h propaginem emittit , qux 1 inter
mufculos cubitum cxtcndcntcs,&; pofteriorem cubitum Accientium in internam brachij fedem procidit,
t *irf. uniucrfa in illius fedis cutem abfumcnda.furculosq; partim furfum, partim deorfum multiplici lerie fpar-
! €4.11-1*.
I.
fura.Porro ipfc quarti ncrui truncus,ad eum modum fecundum humeri pofteriora reflexus , feniim ad ex-
h 5 /fc.n. ternam brachij ledem properat, ac ab externo latere k propaginem edit , qux 1
inter exteriorem cubi-
•A.fix-f. tum extendentium mufculum,& caput longi mufculi radium in pronum ducentis ex alto emergens, in cu-
ImttrVtt
tem difpcnfaturcxtcrnx brachij &: cubiti articuli fcdi obdu&am. Quum primum autem quartus ncruus
i
NlB*ftB.
in alto lemper latitans, exterius humeri cotingit tuber, poftcriori illius fcdi innititur,in qua huius n er-
SBk
k »>•**'• ui nomine n linum ^ Natura priuatimcxctilptum, diximus, quo neruusmufculis occultatus, atque hic in
frequentem fobolemfpargcndusjtutbuchcretur.Mox enim atque ncruus ille in cubitum ducitur, ° ra-
f IwrrrSrf
X 9 ,/‘-
mum proinit,qui ex alto emergens, errabundo du&u fub cute ad brachiale ufquc prorepit , frequentes fur-
llk eulos in progrcflu educens,;* quibus curis externam cubiti fedem obtegens intertexitur . Deinde quartus
m ncruus
n uaflfa.V. O J fifBTthtraU. \\ »ltfg.b.
,
14« And. Vefalij , de corporis

IKTYius in duos P difeindirur truncos, in profundo,Ut ipforam radix, reconditos. Horum 1 alter altero r
confiftjt, fecundum ulnam deorfum fertur.
elatior cft,ac radio exporrigitur: f alter qutem qui humilius 4
Elatior penitius * inter fuperius latus mufculi bifido tendine brachiale extendentis , &
exterius inferius»
t(.«fsft.
ve latus mufculi longi radium in pronum ducentis, ad brachiale eontendit , in progreflu
graciles ramulos M-
hic ramus brachiale accedit, r ffiU.
utrifq; quibus attenditur occultaturqj mufculis comunicans, Vbi uero elatior
per ttranfuerfum repit ligamcmii.in externa radij fede bifido* tendini brachiale extendenti obduflum. U-
H-
Mox aute atqt prxfcns quarti nerui lanius externa brachialis fedem “ contingit, in duas dirimitur propagi » Inter Y et
pcsiquarum altera dupUei furculq externa: pollicis regioni olfertttr: altera uero in duas fecla foboles , una X 9 U. m
indici porrigit, in ipfius externam fede duplici quoq; furcula abfumcnda.altcram aute medio
largitur digi /<w.
1 Demifsior ulnxq; exporre t l,t m/.
to,ea fimplicc indiuifamq; interno lateri exterioris eiusdigiti fcdis applicans. tdb ther J.
ftus ramusr quarti neruiM
r..i iim niKini
iam cubitu innmlipnrii bjn.irtitionis.ilico '1 fircaucntcs
v bipartitionis.ilico
ingredientis 1 frequentes educit fobolesrac nrima • 1 1 mmf.
lobolcsrac prima
capiti b mufculi, cuius auxilio mi tdb. k muf.
lat capiti J mufculi ipdiccm.mcdiu
donat &
anulare cxtcndcntis:fccudam
-
,W .
pimus extenditur digitusitertia aute offert e mufculo, brachiale fimplici tendine extcndcnti.In ipfo aute A-
U \fidh*.
fecundum ulna proceffu, J tribus mufculorii principijs ab hac origine duccmibuspropagincscxhibct.Ho
tum mufculorum primus eft, qui radium in pronum ducentium breuior uifitur.mox ille qui triplice diifun X fi Aut. ]
inncflit, fecundum pnmo pollicis ofsi,
dit tendinem, ac unum brachialis ofsi primum pollicis os fuilinenti v-
ofsihus infertus, pollicem ex- r i/afcj.
tertium fecundo pollicis ofsi Se tertio Dcin mufcult» , qui tribus pollicis
.
ii C M ^,ii,ir kiimibcininiirir.irinrfriliim niinniii* mniliiic i nn . M’

tendendo uerfus indicem ducit. Mox mufculus , cuius beneficio index, acinterdum quoque medius a pol- x fi.iU.
I’
)
lice in latusabducumur . Quod uero huius rami reliquum eft, brachiale non cqnfccndit , multoq;
f I»
4 minores abfumitur digitos fed uniucrfmn hic ad brachiabs radicem cedat, aliquot furculis bra-
: a fmmfm.
chialfs cum cubito articulum implicans-ad hunclane modum quartus neruus in ramos fpargitur. 8 ubZ.
b $u. O.
«wi m Quintus autem a commemorato iam fatpius nobis plexu inferius quain quatuor haflenus deferipti , prin-
< ytab. A.
JfT.fra- cimum obtinens ,
quartoqiattenfus peraxilUmm brachium fertur , nullas omnino foboles cuiquam
, d io tdb.
.krnimf btaehij parti diftribuens. Namindiuilus h inter mufculo, cubitum extendentium interiorem, &cubi- A,2, n.
/“ ijfai tum fl c & cnt j utn pofteriorem,
fecundum internam brachi/ fedem occultatus , tamifper porrigitur , dum • e ifi.th*.
{""“*"r t fi-
internum humeri contingat tuber , ad cniuspqftcriorcmrcfleflitur fedem, hic ptiuatim habens
r if.ii*.
num.quo apte in cubitu uchitur. Quemadmodu enim tertius neruus anteriore interioris humeri tuberis fc *.
pariq; quodj-
de occupare di «Sus eft.ita fani & quintus hic neruus in pofteriori fede eius tuberis confidit, e
rnodo Icrie cit tertio digeritur. A duobus namd; prffcmibus ncruis 1
propagines omnibus oiferutur inufcu • iUt.fi. m.
lis interna cubiti fedem occupatibus.qui &

ab interiori tubere humeri A ab ipfa ulna radioq; principiu mu
m mufculu fccudos quatuor digitoru
h 7 m»ft.
teb Y.N.
tuatur. Ac a tertio quidc neruo potilsimum foboles fpargutur in i ifi iMf.
n illi qui tenios eorundem digitorum flcflit articulos, mox ° illum qui tertij pol
articulos deflente, & i\h- i S.
licis ofsis flexus eft autor. deinde propago quoque a tertio neruo P illi porrigitur mufculo, qui ab interno k
humeri prodiens tubere, ac poftbrachialis ofsi indicem fuftinfti infertus , brachialis flexus opif« habetur.
V.
Verum is mufculus etiam a quinto neruo furculum fubinde afeifeit , ut & omnes ab interno humeri tubere
1 x
Udtmr. 4)
nuper commemoratum <1 is ccnfctur, qui tendine lato interne manus eu
pronati. ex quorum clade, prarter *Ufi
ufubnafcitupdcin r qui quarto brachialis ofsi infertus brachiale flectit , mox > qui radium in fupinum m s»m/;
ducentium fuperior longiorijj deferibitur. Porro quintus & tertius nerui, etiamfi fparfam hanc propaginum mS.S.
n 6tJ.S.
deriuent feriem, penitus hic non abfumuntur : ucriim utrorumque finguli adhuc fuperfunt rami , inligncs Q 6tdb.lt .
faneA in plures furculos diffundendi. Ac tertij quidem nerui ramus inter mufeutum quatuor digitorum
1
p 1 tM. X •
fecundos flcflctcm articulos,fc illum qui tertium pollicis os flcflit, radio exporrigitur, una cum
“ ucna ac i] l te. Y.
arteria hac dcduflis ad brachiale properans, &
* tranfuerfum permeans ligamentum in brachialis inter r i tdb Z.
tdb.V
na fede tendinibus obduflum. Iftc terti) nerui ramus furculos,led nimis quam obfeuros , quibufdam mu- t i
4 Ut 7 tdb*.
exhibere dicitur qui in manu repoliri, digitorum motibus quoque prxfunt.cuiufmodi Y is eft, quo
fculis :
1 quo pollex indici proxime adigitur, & 1 duo pollicis primum
0:
pollex ab indice maxime abducitur: dem t if.ikt.
b tres fecundi ipfius intemodi) flexus opifices, mox c qui indicem ac medium
deflentes internodium , &
pollici adducunt, ac J duo qui indicis primum fleflunt articulum , ac interior denique primum medij di-
U U.
giti os deflentium. Verum his mufculis, ut &
« illi qui radium in fupinum ducentium inferior eft, nerui
mlt.fi.
potius attenduntur, quam inferuntur, aut etiam fuperficictcnus adnafcuntur. Ipfc tamen tertij nerui ramus x 4«/r.r
U '
in uola tres notatu dignas emittit propagines quarum prima pollicis interna accedit fedem , in duos prius tdb.i.
,
diflefia furculos :fecunda etiam binis furculis interni indicis fcdi implicaturtertia uero firaplcx, interno y ,i —A
f ramus, ulna: attcnfusdnter mu tdb. fu
tantum lateri interior medij digiti fcdis exporrigitur. Porro quinti nerui X ii tdb/,
fculuin fecundos quatuor digitorum articulos deflentem, & illum qui eorundem digitorum tertios articu a (14.A..K.
los flcflit, ad brachiale ducitur, g ucna etiam &
arteria concomitatus, qua: ulnx exporriguntur , atque ad b ytd.dia.
volam per tranfuerfum brachialis ligamentum tendunt . Hic ramus fimulatque ligamentum id fupcrauit, i.a.J.
c 6tdj£.
unampropaginem in duos diuifam lurculos, minimi digiti interni’ fcdi communicat ac unam fimiliter in d Addit*-
:
duos furculos diremptam, interni fcdi anularis digiti oltert : mox unam quoque medio communicat, quz ri Itft ^
indiuifa externo applantatur lateri interna: medi) digiti fcdis.Prxtcr has quinti nerui propagines , nullas in 8 tdb.*.
manus muiculos Jpargi anima ducito, in & minimum ad pollicem ducunt, quj
b illos dico, qui anularem e 7 tdb.X.
trimum os minimi & anularis fleflunt, cum externo mufculo primum medij digiti os fleftentium, &
1 f l fi. J>d,
ll-
4lWl-As.
Io quiminimum a citeris digitis in latus rcmouct. Nam, uti prius monui , his mufculis nerui potius atten- •a*.
duntur, quam adnafcuntur. Porro prxfcns quinti nerui ramus.ulm cxporrcflus , ad bunc modum non to- g mit.fi.lt.
1+
h Exiwfrr/W/tiipmwwrlaW. i )f«4.r.
L
Flurnarii fabrica Liber 111 i 47

k i.faha. tiisabfumitur. nam non perfunctorie expendendam promit k propaginem, paulo inferius quam medium
tfth.fiX' ulne longitudinis confiftit.quii.n.ramus hic ulnf medium cmcnlus cft, ab externo ipfius latere propaginem
f'
9 rnmfn.
educit inter mufculum brachiale fledentiura inferiore
1 &
inferiore brachile extendentiumT Pro-
uhamin z pago h inc ex profundo clabcns, fecundum ulnam in externam fedem cubiti porrigitur & quum externam
:
&A- brachialis fedem contingit, in externam regionem illorum digitorum ramulos fpargit , inquam m ejuar-
* tUS ncruus nu M as fobolcs prompfit.Diuiditur itaque ea quinti ncrui propago in tres ramos, quorum primus
dmlffi
duplici furculo externam minimi digiti fedem adit , fecundus duplici quoque furculo externa; anularis fcdi
exporrigitur : tertius autem indiuifus,cxtcrno implicatur lateri exterioris medi) digiti regionis. Quoniam
ucro quintus ncruus hanc externa; manus fcdi exporredam diffundit propaginem , fubinde uidinuis quin-
tum ncruum tot atque dixi furculos in internam manus fedem non digerere. Haud fcmcl enim obferuaui,
a tertio ncruo etiam externum latus interioris ledis medij digiti , & internum latus anularis furculos aflu-
• mere, quinto tunc duas tantum propagines internx minimi digiti fcdi, & unam anularis interiori fcdi por-
rigente. Didam nunc neruorum in manum feriem non iniucundc in teipfo obferuabis, modo adamufsim (^ritrafr
ncruos alterius manus pollice aut cubiti innixu, ad os ita comprcflcris, ut anima'is fpiritus tranlitum com- tl. mammor
prcfsionc cohibeas , ac pars cui ncrui inferuntur ftupcfcat . Fit ucro id iuxta cubiti articulum non multis * ,ri "J 4 4 ’
intectum ucftibus,aut non multa adipe ( ut in obelis mulieribus ) inueftitum commodiisimc. nam li polii-
ce quartum ncruum aliquandiu comprcflcris, fenties externam pollicis & indicis fedem , & internum quo- u
f .
que latus exterioris ledis medij ftupciccrc. Quod autem quartum ncruum comprcfluro, pollicem inter po
Aeriorem ulnx proccflutn,& externum humeri tuber ui impingere oportcat,ncmincm latet, qui modo lur
da aure quarti ncrui feriem non obaudiucrit. Iam li quintum ncruum comprcflurus, pollicem ad pofterio-
rem interioris tuberis fedem ui adinoucris, mox interna extemaq-, fedes minimi digiti & anularis , & infc-
rior medij , (luporem experientur At li maiori conatu anterioretn interioris humeri tuberis fedem com-
.
preflcris,atquc iu tertium ncruum obftruxcris,ilico interna fedes pollicis & indicis, & pars mcdij,ftupore
laborabunt .
Quum ucro hxc exploras , perpende pariter , quam leuc fit, nonnunquam motum integro stmfmm far
adhuc fcnfu perire , Se fenfum quoque motu adhuc integro aboleri . Nam ut exteros taceam ner-
rur,,tt
uos ( & ne a reconditis magis exempla petam ) da uulncrc aut alio affcdu quartum ncruum , qua is fccun- t
dum humeri pofteriora reflectitur , aut etiam qua a reticulari plexu ad uertebrarum latera confidenti
exorditur, prxfcindi, aut alias ex humoris affluxu , ciusq; generis maJo quopiam ita uitiari , ut anima-
lis fpiritus cum ipfo non deducatur , & quintus ncruus interim illxfus ( uti fadu cft facillimum)ac integer
iit f non ne minimi digiti & anularis cxtcnfio perdetur , illorum fcnfu haud uitiato ? Nam quintus ncr-
uus fenfum fuppeditans , illxfus cft : at propter quarti uitium, mufculorum digitos extendentium mu-
nus intercidit . Quid flcafu quintus ncruus, integro interim quarto, contufus ,aut alioquioblxfusfuc-
rk; non ne paruus digitus & anularis ftupcfccnt, ipforum interim motu haud corrupto ? Atque ut hxc
de quarto ncruo & quinto , exempli gratia propolui ita lanc illi , quem neruorum feries , Se mufculorum
:
natura non fugiunt,cxpcndcrc contingcrcq; promptilsimum cft ,qui fcnlus illxfo motu aliquando abolea
tun aliquando autem icruato fcnfu , motus corrumpatur . Neque ncccflum cft eo defledi , quod maior «•*
uis animalis admotum , quam ad fenfum requiratur & multo minus admittenda cft Anatomicorum
:
quorundam ratio, qua illi confingunt quofdam neruorum furculos motui tantum, alios autem fenfui prx-
dVc.qiuf uerb quis neruorum furculus fcnfu udus deft itucrctur, Se non quxuis tandem corporis pars fua
i
eflentia conftitutionc ve fenfui haud repugnans, a quolibet neruorum furculo ipfam perreptante, tangen-
di uim obtincrcc.Quia ucro hxc alio fpedtant,fcxti ncrui (qui adhuc enarrandus fupcrcft) feriem quoque uxti ww'
d x.if.u. pcrftringcmus. n lltius principium ab infima retis iam fxpius didi fcdccnafciturAincoiugatus per axil- h ImM»
otL humeri
iam brachium
*'
in properat, nullibi in alto reconditus, fcd cuti internx brachij fcdis fubftratus,ad internum
accedit tubcr,in progreflu conterminis cius quam perreput cutis partibus ° frequentem depro-
Jtrttu
o fi.iaf.6 mens fobolem. Ad internum ucro humeri tubcr,in plurcs partitur ramos, ucnx axillaris f propaginibus
H. i mju fub cute exporredis partim incumbcntcs,partim quoque fubft ratos. Hi deorfum numerofa propaginum
ferie fecundum ulnam digcruntur,imcr cutem & carneam membranam dcdudi,& priufquam brachiale
q CiftrtM contingant cdfantcs,pcrpctuoq; fecundum inferiorem cubiti regionem fcu ulnam exporredi. S Prxfcns
ttrfa mar-
iKj-yip craisitic fecundo rcfpondct,ubi is cubitum accedit. Quintus autem neruus iuxta cubitum tertio in
2 crafsitic conucmc.in axilla autem tertius quinto gracilior uifitur,ipfiq; limilis tunc propemodum cft fccun
tofini*.
I* immUt. dm>priu(quam fcilicct fui portionem tertio commifcuit. Atque ita quintus, tertius Se fecundus ipforum in
axillam irigreflu fexto numeris aliquot funt crafsiorcs;omnium autem plcnifsimus cft , quem quartum cnu
mcraur.qucmadinoduin fumme etiam gracilis occurrit, qui primus rcccnfcbatur.
QVINQVE PARIVM NERVORVM E LVMBORVM VERTEBRIS

M Xfil& prodeuntium feries. Caput XV.
mUfiX Jha.
ORSA LIS mcdullx lumborum uertebris complcxx a ncrui, in hoc thoracis uerte-
brarum neruis magna ex parte conucniunt, quod a lingulis b rami rctrorfum ducantur
in mufculos uertebris adnatos. Committitur autem me uertebris c mufculus humani

C IX uim. motorum dorfum
quartus, dcin moucntium * undecimus, ac demum d qui
thoracis
mtmft.Ci.
* i|u.r. huic fubftcrniturdccimuxrcrtius. Atque his mufculjs propagines a pofterioribus ramis
d 14M.T. ofleruntur,quum illi adhuc reconditi ad uertebrarum ipinas ducuntur. Quando autem
i
348 nAtid. Vefaltj , de corporis
rami ex mutuo utriufquc lateris mufculorum connexu, atque ab ipfis fpinarum apicibus procidunt , ad la-
tera denuo excurrunt, cuti & c mufculo pricipu£ intexti cuius ope brachium uerfus dorii humiliora agi C IOM. 0
, ,
f X fi. ch*.
mus. Anteriores autem homm parium rami in abdominis mufculos,ac illum qui brachium uerfus dorii
*
JO.fO.lfc-
humiliora detrahit, ipfamq; adeo cutem diffeminantur, ut & in B mufculorum dorfum moucnrium nonu, 1» J I.
fc cum qui femur moucnrium h fextus mihi numcratur.Dcin a uigelimoprimo pari fcu fecundo lumbo- g8 tmfjM.
,
rum, una cum feminaria fui lateris arteria perquam * exiguus furculus ad tcftcm ducitur , fi modo a fexti h Xmmf. 1
Utb G,S.
paris ncruonim cerebri k ramis coftarum radicibus exporrcftis, atque in inteftina propagatis, nullar fobo-
I xfi.ebu.
lcs ad tcftcs pertingant. nam A: ab illis ramis interdum hirculos tcftibus exporrigi animaducrtimus.Quin-
49 49 * *
etiam ab anterioribus ramis trium primorum parium ex lumborum uertebris profilientium , 1 hirculi ctia k xfi.taf.
diffunduntur, qui nuper didos fexti paris ramos collarum radicibus exporredos accedunt, illosq; adauget. xb.
A tribus ucro humilioribus c lumborum uertebris clabentium paribus , non minimi fanc ncrui crus accc- 1 Ai Utut
dmruc. xo,
dunt:qua autem ferie in illo digerantur, fecundo ab hoc Capite cxcquar. x*,x Xfil.
NERVORVM e SACRO OSSE PROSILIENTIVM SERIES. Cap. XVI.
i VA M concinne Galeni inuiccm ac demum * hominis ofsi con

ofsis facri defeription es
* sptfl*-
gruant, primo explicuimus libro, addentes quoque inter fex hominis facri ofsis olTa ante- lur
hstfo
riori &poftcriori fede foramina cxculpiiadco fanc, ut hominis nerucrum feries a canum f4-i8 li. 1 .
& caudatarum fimiarum ferie plurimum diferepet. Ac l> primum quidem partam in ho- b ifcd-
minibus quam quadrupedibus inter os facri ofsis primum 8c infimam lumborum uerte-*' *U.<L*.xj.
,
bram ea prorfus ratione, qua neruorum paria e lumborum uertebris egrediuntur , proci'
dit,moxq; ab egreffu ramum in pofteriora non fccus ac fuperiora paria diffundit , qui etiam hinilitcratque
pofteriores illorum parium rami, digeritur. Priuatim ucro a poftenori illo primi paris facri ofsis ramo , c C J fi.d*.
propago utcunque inlignisin mufculos fpargitur, ab ilium offc principium ducentes, potifsimum autem in J 4-
d primum femur moucnrium. Dcin cius propaginis fobolcs non pccnitcndj in cutem clunibus obdinftam d 9 mmjt.
i« 4 .n.
.
deriuantur. Anterioris ucro prxfentis paris rami prreipua portio ncruis in crus deducendis pcrmifccrur.* c 1 >.<hd.
Is enim totus in crus non abfumitur , quum ab illo c propago fecundum internam ilium ofsis fedem ex-’ n-
porrigatur, furculos offerens abdominis mufculis,& illi pariter * mufculo , quem ab interna ilium ofsis fc
de pronatum, femur moucnrium feptimum reccnfui . B Czterum quinque humiliora fieri ofsis nemo- f Bl.i.A.
rum paria pcculiariprocidut rationc.nam priufqtiam ex ipfo offc elabantur , gemina ab utroq; latere funt, E
nuuUm fim
fc unus ncnms utrobique a lingulis paribus in anteriora procidit, fc unus item utrobique rctrorfum atque £».tmuu :
hic feries in hominibus uifitur. In imijs ucro fc canibus alia occurrit.uti enim tria tantum in illis facri of-
f
fis neruorum funt paria, hc etiam duo folum inferiora anterius poftcriusq; cxcidut. Dcin reliqua paria(qux
in canibus fc caudatis hmijs cernutur numcrofa)ab ofsis coccygis ( ut hc criam deillis animalibus loquar) 1
!atcribus( uerfus pofteriora tamen magis) in eu modum prodeunt, quo ex thoracis fc lumborum uertebri#
ncrui egrediuntur, quii interim ab hominis offc nobis coccyge uocato,nc unus quidc exiliat nemus. Adeo
fanc,ut'minim£ mirandum ht,fi ego in horum ncruoru paribus rccenfcndis,a Galeni fententia in libro de
Ofsibus procul declinem. Quinque igitur facri ofsis inferiora paria ncruos In pofteriora excidentes admir
fcttlos potifsimum digerunt , qui ilium ofsis & facri ofsis pofteriorem occupant fedem : ex quorum claffc
in dextro latere cft miifculus dorfum moucmium h undecimus, ac dcin ‘ dccimustertius , prftcr mem-
h
* t*lT.
braneum initium k mufculi brachium ad dorh humiliora agentis , fc quartum humani thoracis moto- i 1 4 fi.1
rum. Item 1 quatuor primi femur moucntium»ac cutis denique clunibus obdufta , propaginibus quoque k 9 *4. t
aliquot ab illis ncruis donantur. A meriores ucro ncrui uarie magis digeruntur, liquidctn tres fuperiores, * una
irimi paris modo in crus ( uti fubfcqucnti narrabo Capite ) properant . Duo aurem humiliores ncrui qui
tab. A.
, $tab. T
1
fe ti fcpimiq; parium propagines funt, in ani mufculos digcruntur.ad hic, in uteri ccrtiiccm frequenti 10-
»0 2.11
bole,uti etiam in uirorum udicz ccruiccm penem vc,pcrtincnt.Nam uclicz ac uteri item fundus nlcrun- dr*.
que m ncruulos ab illis mutuantur ramis, qui a fexto pari neruorum cerebri coftarum radicibus lubtuni m
ea cortas fuccingentc exporriguntur. n Terminus ucrO dorfalis medullz ex fexto facri ofsis olle procides, ‘•f- * ‘ t
ncrui ritu mihi luudquaquain digeri uifus cft,ctiamh hunc a quibufdam ncruum coniugc carentem uoca
» *,&
flW. J 6.
ri non ignorem. In homine tamen, cuius facrum os quinque tantum cflbrmari uidcbaturofsibus, medul-
la dorfalis terminus ab olTe procidens, unum utrinque diirundebat hirculum, hac ratione fexti paris facri
ofsis mees fupplcns.
IsJLRVORVM FEMVR, TIBIAM ET PEDEM ADEVNTIVM

diftributionis ratio. Caput XVII.
1 RVRI iuxta femoris initiu a dorh mcdullx lumborum uertebris , & olfc facro complex*
. ueruct aut
neruorum paribus , quatuor ncrui offerutur , a reticulari quodammodo plexu perinde a x/Leha.
a
fftCTt.
procedentes, atque pneipuos brachium petentes ncruos i>ronafci,bm antea relatum cft : f 7 ,60 46,
qtunquam magis uarius in ccruicc,quam hic ad lumbos lacrumq;os neruorum implexus **• "V**
occurrat.His ncruis non eadem obtigit crafsitics , multoq; minus par feries fc ductus, qui
enim primus actertius rcccfcbuntur , graciles funt Secundus autem duobus illis crafsior
.
fubmde repentur, licet interea tenuis quoque ht quartus ucrb illorum trium una complexorum crafsitic
.
longe
P :
Humanifabrica Liber IUI

b x ft.chd.
, t.
-
$49
&'
IVltfig.
Cft amcnorrj,nu! q<*ar •ifiniat.
«. . * Pr/»»M mt
C 8 mmfcu. to lumborum pari commifcctm. Nemus hic lumborum
incLbcns c 'Tmiub^
ub. 0, S. in femur procidit fccundiim extenus latuit er,tonJ:
tendinis d fexti femur moucn ?
femons motuu autore mufculo hac fupra iu m’,fr
mufculi,qui una eu leptimo m
coxendicis os ad c J;
Amoris proedTum contendit. Si-
e «<»/r.
“M<> bb. U
mulatq; uero neruusillc femur
portio in altolatitans,aiiquot
1
continuit, f ramum drnrnmi, '?!
reauni.qu* anteriori femoris fedi uctfus
externum iplius latusoWucnuTpom^r''’
prooamnes deri.ur «fori™
P °"° ,* or
.
f ei or
? *. P
fcnt “ ncr
^
®"
^ ^P«
&• luwcmomraaiceerulcicur :mox o ioan: k nnnr» riKi * J u * " u,oris procci- *
‘l
hui,,sn "‘" g«" diorportio decliu» !* 5 P

dutf a, elatius quam genu
«.
r.
ncruus fuummxBcipium inferius
quim primus adioifcitur
conlUhtTnkXVcrain' “"ff
culus, terminatur. 1
?
S.-cundu, , T'
“orum doriol^s mcdullc, fcu er -mone srticul ttionfs rrrri»’l T “ ,<lcI <cct uigclimifeeundi
paris ncr-
h pcritonxicrfim poderiori regioni
fubtenfus,(imul cum
* ‘‘ " cruut H :
n,
ucna & attc^ptrTnSfcm
u
crus porrigitur, ac mox ab interno iplius latere " ramum nj:
m
ccnfum,quam ab inguine per internam femoris fr^rm s
* P ct* IS ufquc polJiccm « at-
•
fubcutcad fummum ufque pedem protendi ,ntCrnJmi i ‘ ibi or, ,ncn»

commcmora^muTVtûni’* 3 ? g
greifu ad cutem illi conterminam diif.mdit ita faoc fobolc5
P ra ‘
I.
, «c hic fecundi crus n ,

;• me, Ili , .1 ledi toto duftu contiguus foboles 0ri
.
antcrion & mtenori uerfus poplitem,
, pafsim in cutem
ecnu reuionibu, oifirr M r "’r
fp4i^qu”rurn^^‘^
P Hfcluntprxcipux,
quas
fentemramum anteriori ofctanterobaudicndum ed/prj-
riorem malleolum mol,mur,fcapellu™lumX
P
^ ne “ c
• Aut, ncruuinprxfccct. Ceterum <| grandior P otfi,a>a-
mitantibus, reconditur,* in mufculos
fecundi nenii oortio fhlI!l CUm UCna * C a n<:rM“?“?
a lum conco '
anteriorem femoris Pedem ne . ‘P
autemin r
quintum femur moucntium,* odfauum tibiam
in >
^ UO<1 uc d,gcntur prxeipud
.
internum Ju, . noni tibiam 4“
primus nemus cclTat , in progreflu membranulis P B articulum no minus quam
tiafa collimnrih
005 ^ obo s U Verrius
“
ncruus fecundo fucccditullic Trrr» mtr-
potilsimTmênatmmbi quaâ "rnn^rum^rKbni^ ^ *|
m ucrtcbra qumtx articulatur.undc
pemonxo quoque lucciiinbcns,* x mufculo femur mn,
contendit, quod quum permeat, * nono*x
uero * b .3« mufculis.qui a pubi, olfe
pronati, peni peculiares
r
IZokZrZ T"
ccnfaTS
°‘ 5,S '
P ‘5»“ mox
nlcntur • At ubi pau o demifsius
^ :
*•feriat.
plp, duorum nemorum, quos iam prorc-

delcriplimus
c
U
•
nV^fupartti^cin eiusnemi d reli^mim^bbo.^^fet*e

,am m °ucnu mufcuJo,ac*j
fccimdoSSîMu ® *7
0r
”^?n 1Ult U
qiunn etiam txrmur moucncis mufculi nortioni i m.h,« «fl' 1
dem f |
gitudinis femoris
ramUm C t, *lc
*/ll P ra SI ,,le ^‘ uni lon-
tcrminanmr^S Quairmaruris ncruus tcrtôii;d e /|-
cn k^quttur,» fcxtuplo etiam
m • crafsior eft.atq; ex uigclimiquinti
I).
ac triu fucccdentiii Dariti imnr . V>rtu3m,, s
^ccrtim
7 «•»•!/• fohiin omniu corporis ncruorii OC, ^S * mumcoil ^ alunn
•at.xolib. crarsirsimus ucrumcrnmn W y |
f
f ^ **finiet.
'*r*9 piti ob, ineat, durilsi inus, termino princi
s lr.
0< 0*!' fubdlt “s .
* 1/4.*. tus, & tlitun os, qua horcofli inuiccm dehifcunt.tanquam pe? b 1 e '“ter facti olsis la-
„ pfi CCubar,tcr paratum
a 1 6u.f. btox ramum ex pofteriori iplius
I
fede puUulat , qurilmuLfoue f„TlI P ducitur,*
C,H.
Siulo.tandemad cutem prnridWbtKftnt^
b i.tft. c^Lori
•Cf.+fMb.
tK.L.
C X fi aha. litur.Poftcaquam igitur quartus ncruus huc
111
P ro P a8' n<: ramulos obtinere mox do
ad cmii denrrTnr"
buit foboles in inufculomnt n 1 * aU““'™^.'grandesdiftci
d xfi 69. capita^^rcnda^qt^/coxenchcisôli'? appendice
mm tna tibi.r motibus famulantur, ac tcVtium
&
qu-mum n „; n '- c a nl0UCm
pnncipiu ducunt.quo-
•b-Xt-9.
C 6 mmf. quartumuerb caput, quintum femur mouen,im^brmatlufmlum
C0 ft,tUUntmiircU,os - ”
1
pofteriorem femori, ledem

o !l
h nC inter
'
(ibi uendicantes
.
f Sta.**. mori, o 11 '*^
•
kuifijpt. fculus, ra^weducitinqoaitiribiatnmm^nirBlS^^ppm/SfanoTOolfc^^fi^cîa^rtff*c “ Pfculians cITct mti-
enatam. Ab hoc ramo propagines in cutem ’
7,
<64.71 W/. excurnm, L, ,i, A
e ^' Pf^cnons m
xta genu obdufiam . Simulatquc quartus femoris regioni, iu
nemus inferiorum fem0rU
fi-.
Vi IO m». unam edit propaginem, in r
•*£ Cûando autem quartus nemus in x finu
U,
femor?" 1 radicem fpcctat , M utrinque
rC5f, mi ccil ‘ mo ' orc!cnum
“P ^
P crat ur.
conliftit quemdurlmh-
Ue n 0I pCm0nS ca Ita muc
cmciunt.in u duo, cralsitic inxqualcs tmnem P| “c> dirempta
Uf.i 9 .Lb. partitm |rauiIms |jn^ iq'^
li
• i
'S
*/x*.
* 9 m. n.
I
nemi odemntur. Nullus enim in^tibiamnerm^s^middit^l
Aerati. 71 ramus non femel
s >a/,a.
fubire uifus ed.quem p,,,^
fub cute ad internu ufq; pedis latus didimdi
qî?o non
i.ifx* cms petentis nerui interiori femoris* tibix & pedis ledi cxDorrrftii c ^
CU U «“">
fcriba'.Cfterum neminem mirm

?, ?
’P
^
tlftu, r* tcr
“Jf?
f
ramumlecundi
« d“art. nem, y
mafc’' !)
tmt
meiaii
nerunt
fUri
Imi fimnieu-
Ut litcanTIart
lya-f-n- meatur.
n IO au/, Ubr. .ia
|
d- A dm.JtjJ.
toW.. I.
Z.
. .
Jnd. Vefalij- decorforis

31 °
,
•» *
a ifthu.
nemus prope femoris inferiora eapita bipartim (cudi-
ciam fit nccocio.fi damini ab ca fede, qua
»
duxem)cti.m hceb.t m quarnpim.mosnem^jfum
tur, fusfurn ad mediam ufque femori. longitudinem a \fi.d*.
reftomm fbmculom pro-
hac ratione diuidere quum is aliud
,enfi.& membranis circundati
nihil fit . quam plures neru. indar plunum
. Ac proinde ca
ratione . qua quis quartum nemum geminum
:
tot «pfius pomuncule kudrucu

*«» 71*1 A-r.
b
y2.mil
xfi.ih*.
A
de, ego illum decem St
orto nenua conflari allruam , quum aliquando c iji cJts.
dudiofe numeranti occurrerint

Quotcnque nero quartus nemus condet partibm Ifimi./Lr»
Ulos .
•
diccbauimuerius in duos impares dirimitur
truncos. 1 Exterior, qui & gracilior ed.uerfus hbuli cu d 6 mmft.
P, . mne b nmum a ic oroJcrttQui fecundum externum tibix latus >
extenoremej; 14. . 1 U*
i fqm.... C X fiuChMu
cuti toto inedtu olterens . - Pnecipua ucrb «tenor, s trunci portio,
cracilcsipfi contermimc S O.mlfi.v.
ex alto quoque difpargit fub cute , ultra medium
lon-
« ramum x f
redem monentis mulculi caput fubiens,
tiui. Ji.
anteriori tibix fedi obducitur. Ipium autem B pr^c.pu* pomonis re 8i.

Siri tibia- cxcurrcmcm.qui
-
odauuiêdemagc- g l/iuh*.
externum latus defccndit, inter feptimum eum
mufculum.Sc
liciuiiroduxti fibulx uerlusq, extenorc 79 -
ubi in exartos tendines illi mufcub delinunt,
tium occultata.rt illuc ufque prorepens,
P
quartus nemus poplite mo- m h x mufe.
u m reuolui
rcuolu incipiunt Interior idemq; crafsiordiuilioms , quam
'
* uL.+o
mallcolum \
"£> k ramum dipromit , fecundum internam ubi* i x /S. J>4.
&* hinc ad internum pedis latus ad pollicem ul- 2x.ali.fi p.

fcdcm^ô^fc^^ûs ^dî^ra^d^nteroum malleolum ,
jial*
perinde a fe edentem ac reliqui affucucrunt k i
ouc fub cute exporredtum , i utrinque

fobolcs in progrclfu ,
0
8 J*i*i fi. .
ciitcm carncamq; nobis uocatam

membranam excurrentes. Huius generis alius adhuc ra- 1 X (1)4.
rsmi inter 1 fi.
nerui trunco, humilius paulo quam nuper dirtus

’ emittitur,
8 4-ml.fi.x.
non 3 dcb infignis,ab interiore quarti lub m
Verinn ipfc truncus in tibiam nunc plene delapfus,ac x fi.d>4.
.Tcntem oux furam interit, uarie dilfeminatus ,n propaginem, u i
latitans poderiorcmtibixfcdem
occupantibus .notatudignaimiubi edit
mufculis 'f.
n I f mmf.
ub. f ia:tr
o J mufe.
1*1. +
P 4
ub. 'K-
dr tres ipfi proximos di-
pedis contendit, * mufculis potifsimiimdidribuitur pollicem, q x fi tb*.
U lupetiora uîuc
bifiipcriora uiq
1 p , , Ouemadmodum ueri • propago hic antrorlum ab interno mftrur 8 f
didribuitur, in- r i muftm.
dTs (fcd multo gracilior) ,n pofferiora ab illo mW.
S™t“
oumeidemmunen
lorum eidem
X quartipedem monentium. nufculifedem,&
anteriorem 1 duorum primorum mufeu-
prxLomm regionem coufque defeendens . fparfaq; ac tnumtrunco horum mulculorum :
•
M*.
f mafim.
interiore ad-
umun tu?. Porro 1 quod ex quarti cnis petentis nerui
p t xfi.ih*.
b quinto pedem monentium mdculo,«t « fecun- 8f.

W^cmTfecandum pofteriorem nbtx fcdem.cum U X fisld
deorfiun fertur : & illorum «nidulorum
tendimbus concomita-
monentibus, 26.
&
do J tettin pedis digitos
ta pofteriorem malleoli interiorisfedem

P
, ut duo
reuoluitur.pedisq; inferiora fubit, mufculis inib.
fete humiliori cuiufquc digiu
repolitis at t
communicentur fedi , totusq; ub. 4'.
«I mmj.
™fum & na in furculosdilTertum In cuius fene < pot.fs.mum ueio pcrtibum) y

tJ<i.i*l.
ttcms adeuntium ncruus cum in modum abfumatur

.
quartus T» T.
animaducttcns.non fit oblccro molcftum,
co itcr i Galeni placitis me dcclinaflc
, l a xfi.ih*.
fertione expende tc : ut una , necum difea. , quam
tinudd
S 7 .alnfi£.
^nl^Tdcfaiptimicm^tm^^rHiumanrcorporis
lplius dt ic p
autoribusueniat acquicfccndum . Quibus autem
modis nemorum om- m.
..pii
(uo loto L,tciu,<,uc cn:irTa ' b ifUm/.
r™ quarto huic Ubro Colophonem adicrturus.
ub. D>E.
bo nunc grandiore nemorum
imagine c M "*f.
:
ub.Au
CHARACTERVM INDEX. d 14 maf.

t*b.S-
eumin modum dcUneaumutajuÛ

,, touraeerebrumuni cumcerebe\loeerebr,ir.exombut
m apparenufi qu» rrcilut caput flete quammaxnnd
cI^m cidaii m Jus ia/i i,a conderetur, chararum ludex b . ic charta pulchri adh,bcr,pol)etûram ac
riTcum ^TorfuZ; ocl' aOuruWt utri klrituj; fit ratio,
deliucauhnui.pracipud quum cadent
Ci altero careret brachio ac crure
r ad narmmfummum prominulam , uounulUta;
ex altero late, cbafunoutur, ac ^
partmjfftut
a V r £cbn
C"'»"'*
jt,B,C
mmu Lum B ueri cerebri partm mftouat.ampUmcaluartafinumfubeuutm^m adla-
C^mthaxundpoibcamcmbrifcdcmât.
D,D prac/pucfubm.ntilrMU.
iuu/ier t rrciri procejjutiorgrtto oifaflut
it/Jbrif finifln
ortui.
"Herui MlUtp lh
IO‘»W "Kcruorum uijonorum coilal. noirviî
exoiuttur, degenerat pe*
•
Tunica. in ‘juam uiforius ucruus

- '•'t—d'"'
Secuudumiierucrumecrebripar.
I
parta.
K,K Minor radix tertif
"
L Crafiior radix terti/ paru.
./.J
\
'.V u Oletum
i
Humanifabrica Liber III 1. j j
« Quanumpar.
H;£ l{ r0 H_r M D E Ll TÊal T 10, HfM SETTESl
y* llrintipjris gracilior radix.
0 llninti paru infignior radix.
parium ner uorum qui a cerebro & dor falis mcdulLe initio pronafeuntur
ortus proponit/, <jr tbflnb titionem ferienuj; omnium parium qus
T Membrana , in qtiam qumi um par d dorfali medulla in dorfi ofiibus complexa originem
m auditus organo prxapud exoU ducunt, pulcherrimi refert,
uttur.
BiU. Maioris quinti paris radicis propa

gines, quarum hac per cocum eia-
buurforamcnolla uerb per aliud
fi
btpropnum.
S Sextum ncruorum par.
T Septimum ncruorum cerebri par.
Îque horum ncruorum progref-
ftuhic no delineari potuereatti cie-
gantifhmd proponuntur fecunda fi
gura , huius libri fecundo Capiti
prapofita.
V Dorfali, medulla ex cerebri bafis V'
medio initum. ahni.-.r. (•>
X Dorfalis medulla fedes, qua calua-

riam egreditur.
itl.&e. Tûmeri charsCleresfeptem cer
meis, duodeem thoracis, quinque 1
«.«
lumborum, &fex fieri offis indi- v«:*.v
v .3
cam uertebras, atque adeo triginta •i yr ,j
ntruorum d dorfali medulla lam in Tj

diis uertebru contenta profilien- >*i<r *>,
tium paria, quorum feriem quam •’:> .<r »
fotui aecuratijiimi dr fimplicifli-
mi in hac tabula meo morte expref w .vi <
fi.
Aerian quia hic locus exiguam
eharaficrum declarationem admit
tit/non omnes ncruorum foholes li- e-S
teris infigniturus fusu.
T Septi tranfuerfi fuufier neruui.qu?

citraalum eharaficrum opera ex
quarti, qumti &
fexti parum pro-
paginibus effomtari confluas.
Tqenkid quinto pari , culi fummu
humerum mueftiemi , dr dein nw-
jcvlo brachium attollenti prxcipui
dillnbutui.
‘Pranusbracbijneruus, ipfiusque
propagines hic in cutem excurren-
tes.
b Secudusbrachij nerunt, ipfiusq; in
anteriorem cubitum flellentii mu-
fmlumfoboles.
T Tertius braebtj ntruus , ipfiusque
propago, cuti anteriorem brachii
fedem induenti oblata.

V Tertq nerui propago ad poflerio-
rem mufculum cubitum fleSen-
tium.
* Secundi nerui portio, tertium acet
dens neruum.
T pomus fecundi nerui caput adiens
longiorisradium m pronum mouen
tium mufculi.
i Secundi nerui dflributio m duo
impares ramos.
* Mmor ramus fccundim radium en
Ii m! potitem ufijuc experrefius.
Digilized by G opale
m nAnd. Vefalij , de corporis
Crafhor ramus, mox in duas propagmcs dsuifus.quarum feries in confficuoefl,
occupanict digeflx.
Tertsj neruifobolet,m mufculos mtcrnam cubiti Jcdcm
Tertij ramus radio exporrefiusute dcin pollici
indici & &
medio furculas offerens.
^
cubitum extendentibus depromptos*

f} { Quartus brachii neruusustque inferius 0 ramos notat tnufcults
f Quarti ramus, internam bracbij culem adiens.
Quarti ramus, externam &
pofleriorem bracbij accedens cutem.
J Quarti ramus.cuti externa cubiti digeSlus.

i Quarti fracifua diflnbutio ad mgreffum
cubiti.
poUicis,iniicis,& medijfobolet offerens.
kik Quarti ramus radio cxporre(lus,& externa fedi
externa ipfiusfede initium ducentibus ramulos exhibens, ac ante
Id Quarti ramus, ulna cxpvrrcBus,& mufculis ab
brachiale ceffans.
m Quintus bracbij neruus.
n Quinti nerui feries in mufculos ab interno bracbij offis tubere pronatos.
e,o Quinti nerui ramus, ulna cxporrcHus,& interna fedi parui digiti, & anularis , aliquando & medu ramufculos ds~
fbergens.
p DiCli modi, rxmifoboles,ir. externam manus fedem reflexa, & externaparui digiti fedi & meivfurcu-
anularis
los diffenfans.
brachii neruus, ipffusq; fub cutc tantum duBa feries. Quis uerb brachq neruorumfit exortus , eorundemque
q,q Sextus
principiorum plexus,abfque notis prompte dignofatur.
1
r,r,r\cruifunt mtercoflalesclhc prxctft,qud cum codis antrorfum refleduntur.

’ s,s Kami m poderiora deduChdm etiam undique obuis.
t,t Huiufnodiferte nerui mufculos adeunt thoracis ojjibin infbratos.
,
Tropagine s indicant ur,fexti paris neruorum cerebri ramum codarum radicibus exporrethm augentes.
x ’r Tropagines neruoru ex lumboru uertebris exilicntiumajua abdominis & huius fedis mufculis & cuti dijftnfantur,
’ cruulus teli em frequenter petens.bicq; rcfeBus.

y
r Tropagir.es fextum femur monentium adeuntes mufculum.
gi Trimus femur petens neruus.
a Trimi nerui propagoauti oblata.
Trimi nerui propag obsitius mt er mufculos abfumpta. \
'
> Secundus femur petens neruus.
IJ Secundi nerui foboles, per internam femorisdr tibia fedem ad pedis ufquefuperiora fub cute excurrent. \
• Secundi nerui propagoanufculis anterioremfcmoris fedem occupantibus deprompta.
{ Tertius femoris neruus. . \
'
* Tcrtij propago, internam femoris cutem implicans. .
8 Tertu propago mufculos adiens.

ia Quartus femoris neruus, cuius exortus aqui atque trium fuperiorum efl confficuus. >
*>* Series anteriorumptopaginsminferiorumparismi facro ojfe prodeuntium.

*•DorfalismedulU extremum.
f* Quarti femur petemis nerui propagmet^td capita mufculorum d coxendicis offis appendice prodeuntium ffarfa.
* Quarti nerui fobolesan pofleriorem femoris cutem ad medium ufque longitudini s femori t excurrent.
£ Tropago preopud m
quartum libum mouentlum mufculum , ac dem m reliquam pofleriorem femoris cutem iuxla
genu digefla.
*'
Sobolesm mufculos fparffe ab inferioribus femoris capitibus pronatos. •.
t‘ * Quarti nerui m duos truncos diflnbutio asc * quidem minorem, f nero inffgniorem notat. i
<Minoris trunci propago,extema tibia cuti ad parui digiti ufque extremum diffufa.
t Tropago fibula inter mufculos cxporrcBx. i Vt 1
o famulus anteriorem tibia cutem implicant.
Grandioris trunci ramus, interna cuti tibia ad pollicem ufque digcflus.
X Grandioris trunci ramus.poUcriori tibia feufura cuti exporredut.
4 Grandioris trunci ramus,qui ligamentum fibulam tibia.qui bac offa mute em dchifcmtt, committens permeat, ac de
in ad digitorum ufque fuperiora excurrit.
• Tracipua grandioris trunci pornouater t ibia os & calcem pedis inferiora petensjinguluq ; digitis furculos offeris.
LIBRI ARTI FINIS.

• k ~ ”‘v
: «tl
.'saqfi?. «tuao.1 b . ,
1
Viti* ANDREAfi
e 2-
.
M t V
ANDRE AE' VE S ALIL

DE CORPORIS HVMANI
FABRICA LIBER QJ/INTVS,
ORGANIS NVTRITIONI, QVAE CIBO POTVQyE FIT, ET DEIN
PROPTER PARTIVM CONNEXVM AC VICINIAM
inftrumentis generationi famul antibus dedicatus, A omnes libi peculiares figuras
feriatuu fimulq; mox in initio oficndens,quo minus exdem figura
plcrifquc Capitibus pa&im praponendx ueniant
'
» .
- '
'•
• '
I
TKJUA QriVTl Lll\l flGy\A. SICVV^DA QjflVJl LIBEJ flGV\A.
v a .
PRIMAE FIGVRAE, EI VSDEMQVE CHARACTERVM INDEX.

r TI(AES ET^T l figura tanta humani corporis portio delineatur, quanta xd peritoneum ofiendendumfufficil:
exprimitur enim hic anterior peritoniti fries ,fedioms ferie ab nilo abdominis mupulis libera, nullaque ex parte
diffcda.
•AoA, g,c,b His ebaraderibus peritoneum mpgmtur.
W Irnea i mucronata pedoris o/iis cartilagine ai pubis ufquc opium commi/furam procedens , cui obliqui dependen-
tium &
oblique apcndcntmm,& tranfucrftm procedentium abdominis mupulorumneruofx tenuitates pcninacif-
fimi connapumur.
f ymbihcus.qucm inter difpcanium etiam ademptis abdominis mufculis, gratia opportuna umbilici uaforum denum- , i
flrationis.repruarc foletnus.
c Seminaria ftmfin latent uafa.fuu membranisapeas d peruonao mutuantur,adhuc obuoluta.
H Seminaria dextri lateris uafa.
1 yena ac arttria,qua potipimum inferiori fedi redorum abdominis nmpulonm exporriguntur, quorum & hic quo-
que propendet portio, pubis ofiibus adhuc connexa.
* yena Q- atterta,quxjub ojfe pedorticxporrc8x,m anteriorem abdominis piem prolabantur ,prxcipui rcChs ab- ,
Gg J
dominis
Digitlze
, 4
j5 4 j4nd. Vefalij , de corporis

dominis oblata mufculis,ac fuftriorm abdominisfidem ur.iuerfam quoque implicantes : quemadmodum illa quas I
isifigmuimiu,per humiliorem, cjr pubis ofiibus maniorem abdominis regionem cxpaciantur.
I St bolis aenarum m pentonxi latera cxcurrcntwmaic ab iltis aenis dednChnm,qux aut a eomuge carente uena,ant
i cana gcnieulatin pronafcurauuqud ip/iiu caudex lamiorum ucrtebris colligatur.
M Tranfucrfi abdominis mufikU porlio, a peritoneo diuuffa.riirorfumqi flexa.
ilium ofiis pies hic nuda con]picitur,cui obliqui tranfuerfiq; abdominis committebantur mufiuli.yerim quum pr
fenti figura, uti etiaipfubfiqucntibns omnibus, ea d/mtaxat organa explicare uifumfit, qua hoc pirtradabuntur li-
bro,non efl quoditlu quoque miiccm partes, qua figuris obbocaddunun-, ut defenbenda partis fides conjpedn m
promptior effettcutufmodi m hac figura cfl thoracis inferiorfides, abdommts mujculis Cr ijs qui brachia &fiapn-
ias agunt, libcraiut & (anorum mia,pute duntaxat denudata.
SECVNDAE FIGVRAE, HlVSDEMqVE CHARACTERVM INDEX.
HAE C figura primam fedlom: fi-rie fnbfiquitxr.bk namque pcriton.eum refla linea a pedoris offis mucrona-
ta carlilagine ad pubis ufque os ita diuifum efl,ut umbilici uaforum nullum uitiaucrhn: dem tranfuerfa fiClione a fi
niflroilio 'addexrrumdnda.quatuor peritonai/rnguli ab anteriorieorporisfide pofleriora reflexi confficmntur.
m
Trxtcrea umbilici quoque p.irs,uud cum ipftus uafis.qua peritoneo prius conncdebantur, oculis fubiacet hac', . Ai
prafens figura iecoris porlionem,Cr uentriculifidemutc omenti mteflims obdudi fitum indicat, quem omentum ob-
tinet, quummanibus ipfum uerfiu pubis os inter dificcandum trahitur, fi quando furfumuerfus fmflrum latus (uri
plcrunquc accidit) reiradumadmuemtur.
A,B, C,D Quatmr peritonei partes d.fTcdx^tc ui pofleriora rtflexaatdcd ut interna anterioris perhonni fidis regio hic
ex fidtonisliric m conjpeiium uenerlt.
E ymbilicus ,
i
peritoneo liberatus.
f Vena ab umbilico miccurporreda.
C yene umbilici m iceoris runam ingrejfus.
H,H Tortio iceoris, exgibba ipfius fide apparens.
I Trectpmm ligamentum ieeurfiptotranfucrfo comedentium, quoiuerfus dextrum latus mucronate cartilaginis
conftflit.Scutum enim id adfimflrum latus l cotl{ptcuuiii,mucroiuta efl pedoris ofiis cartilago.
X Dextra arteria ab umbihcofieundum dextrum uefice fundi latus ad ramum quendammagua arteria prorepens.
I Smifln lateris artcna,.ib umbilico fecundum uefice fimslramfidem, adfui lateris quendam arteria magna ramum
exporreda.
M Meatus, quo a uefice fundo fatus urina inter duas illum inuoluenlcs tunicas expurgatur.
H, V ejice fundus.
O Tiruonsi ad uefice fundum nexus.
T yentriculi anterior pars, que neque iccorc,ncque omento obtegitur. Ceterim hec uentriculi fides obboe amplior ap
parti, quod ucntriculus quem hic depinximus, impcnfc inflatus fuerat iqucmadmodum &
bmus cadaueru nefies pan
lo quoque elatius folito,Jupra pubis offa fuperion fua pari e efferebatur.
Omentum.
R, Vena io- arteria fimul eum neruo dextra fidi inferioris partis uentriculi exporreda.
S Siniflri lateris uaft,quafiniflram fundi uentriculi fidem amplexantur.
T Hac fide dextri latcrit uxfafini siris commttuniuruic proinde etiam l(,T&S futuram indit ant cuius Ariflottles
,
&
temo llijlone de animalibus libro.ut quarto de Animalium partibus, meminit , quum i medio utture omentum
oriri dcpeiulcrcq; afferit.
y,y yaforum uentriculifundum perreptantium fobotcs,buc genicnlatim in uentriculum fparfe.

XA ycnarum arteriarumq; propagmes,fuperiori omenti membrana exporreda, & multo adipe mdique cinde.
TERTIAE FIGVRAE, QVAM SEqVENS PROPONET PAGINA,
ciufdcroij; characterum Index.
TEflT IA figura fecundam adminislratioms ordme fubfequituraic humiliorem omenti membranam dfuphio
ri diu/tlfam laccratamff; geru.Supcrwr cium omenti membrana anteriori tharaasfidi hic efl exporreda,
cum uentriculo ex peritonei amplii uduie cuulfn,ut uaforum feries in confpedu foret , qua ad pofleriorem
& " fnr—
funi fimul
membrana omenti fuperiori parte admodum numeroja confidit , utq; etiam inferioris
uentriculi fidem in inferioris
membrana omenti onus ac natura promptius fpelt aretur, qua hic ita in fimflrum latus, furfumq; colle da cernitur,
atque uniuerfa omenti pars intiflmu alioquin obdnda.furfum connnlfa inter dtffecandsanplerunque occurrit. Inrefli
na aut an nufquam pcrlurbatafuo loca bic laecntinti& lien quoque, cuius etiam pars oculis kac figura fubucitur.
K,L, M,~H & O eadem bu atque m fecunda figura aotantur.nam K indicat umbilici arteriam dextram,Luero fmtftram.
M meatuni,quofatus urnu ia exterius ipfius innotuerunt exccrnitur,quiq; hic, ut & arteria, obtruncatus conflua-
tur. Ceterum 'bf uefleam notat: O autem peritonei cum antermiuefutfide eoimexum. In bac figura perito ma an
gnlos.qui fecunda figura A,E,C&D infigniti erant,reficuimus
a, a Superior» membrana omenti pofteriorfeda.qua inferiorem membranam integro adhuc omento /pedat.
b, b Extuberant hac fides, iientru ulus cfl,fuperio> i membrana omenti udus.
s* Inferioramenti manbiasta.letaum extuberans pars, cui duojuperioraedr c mfiribuntur , colum efl intedmum,
i qua
i
, ,
Humanifabrica. Uber V. j,,

qua lintriculi exporrigitur fiaido, ac inferiori membrana omenti, uice
mefenterif utitur.
* Hiehcn quoque, eift omentoobducitur^rotuberansfefeoBenditMquodetiampcIluctda
omcntii nuat fubflantia.
Inferior omenti membrana hic modoujua uentriculo fubijcitHr,qiismpluribus
notanda erat
cbarxBcriburucrum
auo minus illam cbaraacrum copia oblitcrarem.cot infubfes/uenti
figura ponendos duxi, pracipud quum lem opera
l(Bor eojdem cbaraBeres utrifquefiguru nubi adhibitos fingere
pofiambi ambx figura idem exprimunt.
QVARTAE FIGVRAE, EIVSDEM- TERJIat QjfllfTl LIBRI TIGVRjt.

que characterum Index.
Hat C figura omentum fuis quibus adnafeitur, aut po-

tius d quibusmitium dum, partibus liberum, dr nulla m-
tenm ahafede diuulfum delineatur, integra j;fua conjkit-
Cho,& pnecipui ucnarum , arteriarum &
neruorum per ip
fum feries, drgUndulofa corpora ipfi imula comrnonsWan
tmrjnfuper quam concinne omentum facculo, aut pcra,aut
minoribus pijcalorum retibus afiimiletur, hae quoque figu-
ra difcitur.
tst,c Omenti circulus,[eu orificium, quo id initium ducit.
f,f,f Omcntifupcrions membrana anterior facies.
gig>g Inferioris omenti membrana anteriorfacies, atbac non in-
tegrapit fiperiorismembrana anterior facies , hic conjpici
tur:quum ea tantum inferioris membrana fedes obuia fit,
qua ucmnculo fubBernitur , atque ad colon ufquc tntefli-
num .qiia id uentriculo exporrigitur,pertinet , reliqua inie-
rim inferioris membrana; parte adhuc dfuperiori membra-
na obtcBa,& fequcnti figura utcunque proponenda.
bfi,
p,
k Tribus his cbaraBeribus adfimflram latus fuperiorismem
brana omenti pofitis, omenti conSlruBio infignitur.
q, 7'{jam b omenti pariem notat membraneam, urnis arte-
rijsj; &
adipe quoque carentem, i uerb uafa indicantur k
autem adeps uafis attenfus aditat us ve exprimitur .^ttque
ut tfios cbaraBeres hac omenti parte repofiii.ita etiam qua
ais ipfmsfede eos potuifjc collocari , nemo ambigit.
I Vena porta caudex, qui ex iecore prodiens , inferiori mem-
brana omenti continetur ac fuffulcitur.
m îrttria.iccons canum dr bilis ueficulam petens , neruoq;
conccmnata.qut i dextri lateris fexti neruorum cerebri pa
risnerui ramo, dextri lateris coflarum radicibus cxporreBo depromitur,
ac iecoris eauum.bilisq; ueficulam adit,
n -Principium uenapoBeriorem inferioris uentriculi orificij fedem potifli- sivunjf A avn<ji libbj
mum accedentis.dr arteriam habentis coniugem. figura.
0,0 ^rtcna&uc na &neruus,fecundum fuperioris omenti membrana prmei
pium, dextra fundi uentriculi fedi exporreBi.
Illorum uaforum qua dextra fundi uentriculi fedi txporr iguntur fureuli,
p
corpus uentriculi implicantes.
q
DiBorum iam uaforum,qua fundi ultriculi dextrafedi exporriguntur pro
pagmesdnfupcriorem omenti membranam fparfa.
r y ena arteriaq; duodeno inteBmo tjr’ ieiuni intcjlini principio cxporrcBa,
neruulumq; foetum frequenter admittentes,
f Porta uenam duos truncos bipartitio. quod nero uenasr& o indicatas

elatius quam in nuda porta uena figura delineauerimus m
bic
, boc foBum
putato, quid earum aenarum onus in hunc modum fubinde uanet.
t Dexterfeugr.indioruenaportatruncus,inmefenlcriim,adeoq;inipfain-
tellina excurrens.
« Pena mpofleriorcm uentriculi fedem citra arteria confortium
diflributa.
* Vena cum aneria dr neruo in dextram inferioris membrana omentifedem
fparfa, ae colon quoque inteWnum hac parte accedens,
y Venafimul cum arteria in uentriculi poSleriora excurrens, & tandem co-
rona mflar fupcrius uentriculi orificium amplcBens. ueritm huius uena ar
teriaq; tanta duntaxat delineatur portio.quata inferiori membrana omen-
ti fulUnctur.
“ Hic grandior mefenterii arteria noimihilfe offert, etiamfi minimo mterual-

lo inferiori membrana omattifuffulctatur.
Gg 4 Truncus
. —
vind.VefaIij,dc corporis
t mucus arteria, qui mfbhri omenti membrana intenextus,uentneulo,iecori , bilis m/icuUfolojpsi ii uentriculo
expomgitur,ac iein liem rames depr onus, ner uosq-, bos fanes adeuntes concomitatus.
» rena fimul cum anena &
neruo,medtampotifismum fcdem fubteus mfenoris membranaomenti, & ramos quoque
efferens colo intcIHnor/ud ad uentriculs prorepit fundum.
* yena consugis arteria cxpcrsûa jtmfira feds inferioris omenti membratu pauculas foboles (ut& ipfa gracilis efl)
diffundit.
>
• fenancru.ertenarum £r ncruorum rpheuem feries.
C rena pariter cum arteria neruoq;,uentncubfundifmidra feii exporreda.
»> Clandulufum coipusjnfenon membrana omenti mnatum,uafonmq; robori praedum.
( Clandulofi corporis, quod duodeno tntcflmo fubnafcitur, portio.
uriuri lirini fi a. JIJtTA (JVINTI IUM FIGVRA. TUTUM

i
i .
» —£ ftfhonii fer se Jmffrtjmeni, tecur, tuttruxlmm cr imttfHm* ueprtprtfl
rfitndn jedtbmt.vmtmo uutrim,<jx* i utturuulo euafcebjtmr , colejj
im«Wuo cendtxtmm erMt.ptorfmi rtftcl». nt forti td rrltflum ,
xImm-
im» trgduuftdrm rUitmrrtt . Prtttrts ui (infula opfortmniiu ocmtii
fubmt tremar foliorum sltiptot fimtl (mu tuter ftmttnimm fdfti cJ7)
tfrtgtmut, ipfsti ani tum ptruouto Jtfuesj. irenfurrj « tUu fiunt» em
fuTistntM rtfUfienltt. V«pr« dutrm het rrjfioadtt terte u *c feaeeeds fi
gurarum uefica. Cett rum tjuu prefentet figere thereflrrtt magna ea
ferte tum duebmi meer fmcttdmubmt temmeutei fetem . nem et* re erit,
em» tiierum nixum explues iemem eee figeret proponerent dttrn (tat
munem ebereilermm texluem Juitjcne.
QVINTAE FIGVRAH, EIV.SDEMQVE

chiraacnuu tnjcx.
QV IT^T-d figura omentum aliter prorfus qudm quar

la figura expreffimus. totam namque coli haedini partem i
corpore re[etiam huc repofiumus,qux a iecoris regione ficu»
iumuentncuU funium ad lienem ufque pfrlmcl, atque tnbo
mntbinuoeata nobis inferiori omenti membrana aiiorfum
contmetur. Dan cum ea coli parte, inferior omenti membra
na oculis quoque ftbucitur, magna iamfuperioris membra-
na omenti portione dsdrada &
abfida, ut omenti ai colum •i»
hsteflmum connexus coalitsuq; quouis tandem modo demon
ftraretur, inferiori inter im membrana tmfila atque in ter-
MA B,C,Dtia figura in fift conuoluta, &

(upracolum quaft conteada
His charadcrtbus cius omenti partu portio infi-
gnitur,qua d dorfo pronata, ucntriculipofteriori regioni fub
cisur,ac mefentertj quaft modo duabus fibi inflratiimem-
ucntrtculi fundum
Zranis efformatur, coii parian fecundum
exporredam cominentibus.Caterum B, C,D pnuatim qua-
damam modo fnbiungam.mftnuantur.
* Trima uena d fmiSIro porta uena trunco in humiliore omen
ti membranam fparfa,mm comite fibi artersa,& atlt nfo ip-
fiplerunque neruuio.
* Secunda uena,eaq; lufignisj fmiflro etiam porta uena trunco in inferiorem omenti membranam diffufa, & fea ca-
lens huc pertinenub Mcnss,colo iniedsno oblata eu cornugc ipfs arteria, cui quibufdam fidibus neruulus attenditur.
& Htc uena fimihicrd porta tum omento offertur, quum uena nuper C mfignsta , banc omenti coli nucHsni fcdem &
non fatis implicat.
® Hicmnculo coli intedhu pars efl mtcrcepta,& poslmodum prafida, qua iecoris caut fubflernitur, aut dextra itea
ris fidi maximi efl contermina.
f Coii intcfbm porlio Inc quoque umculo efl intercepta, qua lieni incumbit, atque ita totam coli regionem affiruaui
G>G. musajua uent rlculi fundo exporrtgiturute.
Q&C
infignitur.
H,H,H t l)ar aderibus inferioris manlrana omiti pars sndicatur.qnafub ditia nunc colifide G&G notata, ceteris in»
, , . , cumbit
.
Humani fabrica Liber V. 317

tumbit intestinis, micai/t cSl membrtiu d colo iuteSlino quodammodo pronata, ubi [uperiora H,H conflieis. yafa
autem hanc partem paffim intertexentia ab illss pendeni,qua colo htteflino altoquin qua fecundum nent rienis fnu-
dimt incctbt,offcrmuur.
IBM Tortiom hunc modum hic rclida cft eius omenti partu, quam fuperiorem membranam uocamu : qua quum magna
cxfarte ejl dsuul;a, prompti etiam oflcndit,qui omentum[occulo aut pera confern queat.
CHARACTERVM SEXTAE, SEPTIMAE ET q_vinti Li«m

ociauz Figurarum Index. fjpra , <jua tenuium duntxxat intestino
rnm dmilum debueauanmi , aliqua etiam
uentruuli (Jreitli inteflini fimut tum cate
S y B S E Qy EJfS modo eborati erum Index [exta', fcptmta c!r otia aJ]eruat a partione , ut frreftm figuratam
ua figuris communit cd.Si quit neri interim cbaraRer harum alicui pecu- fjtjtquenti fatiUui tenftredmt. (Jaid a»
ii teli inteflini utilium paule mj»u quam
lians fit.ilh pro figura numero aut 6 aut 7 aut 8 adtjciam : charaderes ue-
par fit. ai ipfii ttnmbni inteflinit ebdn-
ris, quibus hutufmoit nuUafubiungetur notui: , tribus figuris communes
Clum multatur , ia betfaflum arbitrator,
ccnfibis. Ut felagrnedie i» confteihsm accurati me
A fi Mucronata pedoris oflis cartilago. uirent-petifumum
tum
quum coli uutThni or
tenuia ficum iugrtffumfcftxi* figu-
B,B fi Terit orneum una cum dfruptts cQtlitfiUitq; adnato firpto tranfuerforetror-
ra puLhre proponat.
fum atque in latera flexum.
C 6 Trnnarium ligamentum, quo iecur humanum firpto tranfuerfo colligatur.
D,D6 Cibbitecons magna fedet.
E fi Tortiuncula uena ali umbilico iecori inferta.
F,F fi ycetriculi anterior ficdes,qua hic ampla occurrit ,quodu iri huius nenlricu
lus cibis admodum erat turgidus.
C fi lienis ftniflrum latus,[eu ipfiuspars in corporis anteriora uergens.
H7 yeninculi portio,qua inferius uentriculi conflit uit orificium , feu interimo-

nem principium, quod h>c co dula ligatum finximus
l,K 7 Tars mtcUinorum ab I ad K protenfa,uulgato nomine nunc duodenum inte-
stinum, nunc intestinum duodenum digitorum longitudine , nobis uocatur.
L7 hinni inteflini initium , gracilinmq ; mteflmorum [edes
,
qua hac primum m
anfradus conuolui, mlrorfumq; ajfurgere incipiunt.
M 7,8 ilei iniefliiiittrmiHust.Uque adeo gracilium inteilinorum finis . ycritm qua-
nam [ede ictum inteflini terminus, aut ilei inteflmi principium fit ponendu, au
guran nequeoiquu toto dudu,qia ab L in feptima figura ad M ufq; pertinet,
nullibi inftgne dtferimen occurrat, quo temni ab ileo liceret tnterjiinguere,
jj Extuberant crafloruminteflinorum mitium.

0cT * Va QV 1 nT tIc y-
0 -dppendtculus lite admodum tenuis, & uermis in modum conuolutus ,ca
cum nuci linum nobu appellatur. t
7^T, CA- fi T .
fi , 8 Colum mteSimi his chara der, hus lufigmlur: nerim fsn- e.tnm, & imfcmhmlh m.lhu. pr.ys*-
guh pruattm aliquid notant . TflmmadT ufique coli inteflini dudumno-
cauum pertinentem 4 T nero ad
tat.a dextri renis [ede ad iceoris ufique
eoh dudus infirmatur, fecundum uentriculi fundum dircoris cauoad lienis
ufqsic regionem protenfus d Qautem ad tfdudus coi, occurrit, d lienis re-
.
gione ai pubis os fecundum finiflrn ile proccdens.Caterum ab H ad S (quod

in odaua figura priuatim mfttnr) coi, mdteatur afcenfus anfiradusq ; , que
fnrfi.ni si umbilici ufique regionem molitur. At S ad T ufique progreflnm no
tat,diBi nunc afcenfus ai redt ufique inteiinu initium.
fi, 8 Depiefa coli mteflini fecundum ipfms longitudinem [edes.
XtX fi, 8 Coli inleilini urrinque ad depreflam eam fedem y &y in/ignitam
extuberantes femiglobul:,quos cellulas uulgus uocat.
T fi, 8 1 intestini uaiiimi.liu cquid uerb fiub T confidit, rtdum cfl mefitium. V..U
27 Tortio meatus bilem m mteflina perferentis.
• 8 Mufculus redi mtefiim finem orbiculatim ampledens
, & tiitempefliua fa-
w/:
cium txcretiom prafcRus.
iyS Duomufcuh redum mteflinum pofl facium cxcretioncm furfim contra-
hentes .
d8 Hac feJe redum iateflinum utrorum pcni,& mulierum uteri ceruici, mufculofa fubflantia interuentu connafcitur-
*/fi Dux artar.xfixtui peculiares.
&
i 6 Hoc cbaradere ueftca fundus indicatur tuti meatus, quo fatus urina i corpore ipfius educitur, quemj; hic, ut &
nuper commemoratas arterias, abtrmicatum finximus.
NOMAE FIGVRAE, Ei VSDEMQVE CHARACTERVM INDEX.

HAC figura rcuin.tcsli:,:,<r eoh quoque, qud 1 d redo contmuatur,partem exprefltmns , intcflmortan tunicat
aliquo tandem pado conuiutiiftraturam.
Trhnt
k
.
JJ8 Ani. Vefalij , de corporis

b Trima inteflinonan tumcaaiust &m " J
"‘'
DFCtMA QjflTqTl LtBBJ FICrfiyC
lima efl, ac folii Pranfuerfis circulari-
bus re conformatur fibris.
tunica, i/ua tra
bi Secunda int(ftti\oium '•.I.W
fuerfts quoque conflat fibstsasttamen
redii ettam co donatur pluribus, quo
telhtMeflmo uiciaior efl.
Ut Mefentcrij portio, qua redumnurfli-

numojfijacro committit , ac tertiam
ipfi exporrigit
tunicam.
Tertia intefimorum tunicat nefimte-
rq pronata membranis.
DECIMAE FIGVRAE,
ciufdcm^T characterum Index.
VT decima figura ,quafcdkms ferte fextamfubfequitur,

mefenterq fttum quam appofitifitmi ocultt jabqceret , gracilia
mtefltna undecunque ad Utera firfum deorfumq; muicemma ..•1
cibus diduda continetiac proinde mefenterq commonstrat ci-

trum, & rationem qua mefenterium inteflimi uafi porrigitfin-
partem o-
teflinaq; dorfo conncdtt-Adbxx, mefenterq etiam
flendit.qua coli finem, &
redii quoq; intcflmwa dorfo alligat.
*d,B> c,D Tortiones peritanai, aperto um
abdomine in latera ex
trorfum flexa.
RE» E Tenuia mteSiina. . -ia
F Cacum mtcflinum. - mvb-r.
C,C, c Coloninteflinum. A ... ..i-jr
H Hediintedmi initium.
I Vcftcaaui peritonaum ea potifiimumfeie comafcitur, ubi al- •
3<rU
teram ipft offert tunicam.
E Mefenterq i entrvmyaq; dorfi pars , quautd peritanai mem-
branis minum ducit, qua magnam artatam & canam uevam
bic uertebrarum corporibus adnedum.
L,L corpus glandulofumjmoxinipfauaforum diflrtbutiont pofttu
quamefemeru cetum mferuutur.

MrM Glandula luforum d-flribuiiombus lutemdaajuasuaft m ipfo per mefenterium motiunrm
VNDECIMAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE VKJ>FClMad QJlTflTt It-

characterum Index. bri figura.
VUptCIM-d figura ipfum duntaxat delineatur mefenterium,
i corpore exemptum, omnibusq: partibus ipft connatis liberum, prater

quim ab inferioris membrana omenti portioneajua colon do
ligatur, ubi fecundum inferiorem ueturiculi fedem procidit.
K Charader K,ut & in decima figura, mefenterq indicat castrum.
i, i Hi quoque cbaraderet.fimibtcr atque m decima ,
glandulofum corpus
notant, totius mefenterq maximum.
hUM Glandula iliis interpofua uaforum diffedtombus . quaiamiuteflmis ap-
propmquant.
H, 0 His cliar ad eribus mefentcrij circunfcribitur pars, tenuia inteflma dorfo
alligant.
T T ad Qjjfque mefentcrij indicat portionem, colon isucfliuum dorfo affir-

mant an, qua id i dextri renis fede ad cauum ufque iecoris protenditur.
Q^Qjd \ufquc inferioris omenn membrana partem notat, qua colon tota «»
illa fede dorfo committit qua id fecundum ucntriculi fundi exporrigitur.
,
i\ad S ufque mefenterq mfmuat

portionem colo intejhno tora ea fede pro
priam,qua id d lians regione ad redum ufque mtejhnum pertinet.
S,T Qi'od S &T intercluditur, mefenterq pari efl, redum imedinum dorfo
neilens. • '•
< '
y Hac fede mefenterq naturam exprimere conatifumus,quandoquidem unam mefentcrij membranam ab altera ungui
X,r. bu; dsmlfam pinximunum qutdemX, alteri uero r adhtbentet In harum membranarum medio, mefentenj tufa ex-
currunt, &
ipftut adepsqu et glandula, etiam continentur, quemadmodum m wgefmaquarta huius libri figura quo-
qut
J
. . r
Humanifabrica Liber V.
fU tfl cemere,ad cbaradrres P,F& C,C. DVD DECIMA q^VIKTI EIBRI FICVRA.
•jtuiam practdrntilmt imtagr» figant Mitmii fertefiutt-
CHARACTER VM DVODECIMAE ET dtt.Ualtt num dijfrflum fttrtt*tuam, & amentum ijumpn

tu hac abUlum rfi ,&cofi*J xhqmol et tam luc tffregimut,
decimxtcrtiz figurarum Index. q»o uuiuerfum Morti ituum epperiumui delineari pojjrt.
Deiu utut /tuli quoque apparent tnfia 4 , quem perinde M
TH_ÎESE7{ S charaderimi lndex,duodeeimx decima & iuttflta* infimi(Irum Utut depteflimui, ut im temjfiefht ejjet
' ' * ‘
1
‘
mtfeuterq partit utut porta ia ipfam feriet . <jr mfmper rlm
terti* figuris bibetur communis.ac proinde quum cbarader oc- —
Ut meatui iu mteTUmum utferno. uti chtrt fletu '~J
c urret duodecim* figura peculiaris, ilh i fubiungemus, illis qui de qf/U/^mii medi
eimxsertixpriuatimiiifcribunrur,! adiedun.Si uero quis utrifq;
figuris fimul communis erit, illi i
& i addetur.
H,H 1 Ttrnonsiuud emneofiis eucrfi portio.
l>Ki Castum secortx
L 1 TortiuKcula gtbbx Iedis tecoris.
Af i Iecorisfediovui fatum alens ttena primum inferitor
ViK‘ Kjmx ae imprefiiones et tubercula m iecoris cano iuxta uenx per
t* exortum eonfpicua Tf ttcro fupertus,feu fimfirumjcu ipfo T «i
tinias,fedem indicat, qua ab umbilico procedens uena,iceorts ca-
tto, ubi portx caudex proditfinferitur.xlb M
erum ad finiflrum 'frf
ufque foramen pcrtmct,quod liberi quodammodo per iecoris cor-
pus umbilici tranfmittit uenam,adfedem illo Tqjnfignitam.
0 1 Ligamentum finidrxm iecoris partem (qttx iu angulum quodam
modo acutum definit) fepto tranfiucrfo hic colligans.
1 Sinus iecori hic incifus,ac fiomaebo cedens ubi is fiuperiori ucn-
,
triculi orificio continuatur.

W ll Ventriculus fimislrorfitm ucluti ex perit onxi cauitate preffus.
Ventriculi fuperius orificium,fcu flomachi finis , and cum uenis,
arterifs,& ncriiis id orificium amplexantibus.
S 1,1 Humilius ucntrtcuh orificium, ipfiusq; duodeni intcflini initium,
auodm duodecima figura ficus quamfecundum naturam fc ba-
bct,antrorfumrefleximHS,utinconjj>cOum uemret bilis ucficul*
meatus in ipfum infertus, ac mox c notandus.
T1 TqcruUs iecoris cauo infertus, & d ncruis didudus ucntriculi fu-
penus orificium implicantibus.
Vi Eilii utfiu nla.Hxc m utrtfquc figuris
cfl uerumpriua- eonfpicua:
t anillam dmtaxat in decimatertiafigura cbarader e nor nui. ac
promde pronum dccmixtcrtix, ac dem duodecimx mentem hic &

mfiibjiquentibhs aliquot ebaraderibus accommoda, quini duo-
decimam cbaradenbus haud obfcurandam duximus.
XJCi Btbs uefieula meatus per iecoris corpus mter porta nen* & ca-
ux nem ucnx ramos exporrtlH.
T 2 Vena porta propago m iecoris fnb flantium diffiufx.
Z% Vena caux propago m iecorisfiibfiantiam digesla. Volui enim hic DECIMATE RTIA «^VINTI EUR! Fl-
utcunque exprimere uaforum in iecoris fubfianru fisum, quifcili- gurg^mdam kUu ugjicmU, txjdrmp mutmm dtlugr*
lioatm txprimtm.
cet porta uenX rami propaginibus caux fubqeiantur quo nam ,&
facio in borum medio bibs ueficulxmeatus excurrant. Lfiumuis m
Ierim modo fecantibus,pcrtx uenx propagines, caux ucnx propagi-
nibus continua effit mdcxntur.
a 1 Concurfus coitus ve meatuum bilisMficulx,qui per iecoris corpus

digeruntur.
ii Veficulx bilis ceruixxui meatus ex iecore dutius, ac a notatus in*
feritur communisq; efficitur.
Bilis ueficula meatus, in duodenuminfertus inteWnum . In decima
i. tertia figura duodenumintcflinum humiliori fede apertum finxi-

mus, ne meatus illsus infertio d notata latera.
ti Arteria m iecoris cauum 6' bilis ucficulam digefla.
fi Hcruulus iecori &
bilis uefieuU commums , a ferti paris cer- & i
norum cerebri propagine depromptus, qua dextri lateris coflarum

exporrigitur radicibus.
Tenues portx uenx propagines, in bilis ueficulam excurrentes.
l\ Torta ucnx caudex.
Ut Gtandulafim corpus, quod duodeno intcRino adnxfcitur,uafaq; ipfi exporreda opportuni fuflmet.
M>mi Mefent erittm. Verum finguli char ali eres priuatim quid indicant, k enim uenx portx dextri fcu grandioris trunci di-
ftnbutionem mmefienterium notas J uero,glandnlofum corpus in mefenteno primis uaforum diflnbutioiubus
prxfc-
_ . . .
•
dum
E
J $ o s/ind.Veftlij , de corporis
Bum-m autemjnefinterif mftmut partem, em colon mttftmem tota illafide committitur, qua i dextri renis fidexd
iccons ufque esuum perluet Jitc namque colum inteflinum i mefenteno diuulfum ejl quo
mefcutcru centrum ap-
, ‘
tius delinearetur.
• i Ve na quxfiib po Aeriori refli intejlinifede ieorfum protenditur, ipfiq; redo inteftino fobolcs porrigit.
• i Vefica fundi fiipcnor pars citam bic efi conjjiicua.
p i Quod hic extuberat, dexter efl rethfua pingui membrana adhuc obteClus.
q i Meatus urinariusfi dextro renem urinam tnueficam deducens,
r i Vena <Sr arteria feminales dextri lateris.
t l Vasfemen 4 dextro tefle uerfus ceruicts uefica initium perferens.
DZCIMMCfVMBJM QjriT^Tl
CHARACTERVM DECIMAE QVART AE libri figura, anteriorem integri uentriculi
& dccimxquint j: figurarum Index. &flomachi faciem exprimens , undtusn
C HU l{U CT ERES hoc Indice explicandi partim utrique

uenisuxrtcrqs & ncruu u Utriculo infertis.
,
fisura communes funi, partim nunc huic,nunc tUi peculiares : ac pro
inde communes, hisnotis i &
i indicabimus: peculiaribus uerb de-
ctnuquintx figura cbaraflcribusaflam i fubifcicmus , decimafixta
autem figura propnjs chara flcnbus hanc i notam addemus.
Jt 1,1 Stomachi pars, in oris amplitudinem pertinens,hic d
faucibus prafe
da cernitur.
MB I.i MbM ad B ufque duflus flomachi notatur , refla fuperme-
diam uertebrasmm &
ceruicis quatitor fupertorum thoracis fidem
dcfiendtns.
B, C, 1.1 MB adCufj; duflus flomachi pertinet m
dextrum latus fuper quin
D I»1 ad'
tam & aliquot fiqutntes thoracis uertebras modici decimans,
C, C ad D ufque flomachi duflus infignitur, ex dextra fide fmflror
fumfupra magnam confcendens arteriam, &
perfeptum trifuerfum
in uentriculi fupenus orificiumpertinens.
E, l
Duxtonfillx,qux non procul a flomachi fide inoris cauitatem per-
tingente diflant.
r, f:>i Clanduloftan corpus flomacho
frequenter adnatum qua quinta tbo ,
racis uertebra corpori tnfidet.

Cl)l Superius uentriculi orificium,
H f»x biferius uentriculi orificium.
/i,x Superior uentriculi pars,
KfiCt, i Ventriculi demiffiorparsjeu fundsu.
L,Ll Mnterior uentriculi
MOi, O
fides. DECIME Q^V IT^TM
» Tofte rior uentriculi fides. quinti libri figura,mtegri uen-
Vt,'- Duodenum intcflmumujuod hic
ad ieiuni intefimi principium refiflum finximus. tricub flomachi posterio-
QjBilis ucficuU meat as, in duodenum inteflinum infertus. rem exhibens faciem.
K l
Hic charafler in intenta difli nuper intcftim fide uifitnr , infirtionem meatus tUius
notam, quem modo Qjnfigmuu
St cdandulofum corpus duodeno mteflino fubnatum , uafaq;illi intcftmo exporrefla
fuffulciens.
Tui Dextri neruifexti paris nemorum cerebri propago , ad fiomachum exporrefla, mul
ttpliciq: finem elatius uentriculi orificium diflributa.
Vt,i Tropagofiniflrinerui paris fixu nemorum cerebri fiomachum ample flens.
Xl Shuflrx propaginis ramus.ficundum elatiorem uentriculi fidemad iecur
ufque ex
r. currens,bieq; qua iecori proximus efl ,T mfsgnitus.
41 Trana (ut i do Trinafludio nuncupare eam foiemus ) uentriculi uenaev arteria.
bl Secunda ueutrtculum accedent ucna/qua comuge caret arteria.
f 1.1 Tcrlia uentriculi ucnaaum comuge arteria, & ncruo quoque ,_
uentriculi fundi regionem exporrefla.
d 1,1 Quarta uentriculi uena,comugcm obtinens arteriam, & elatius uentriculi orificii
corona ritu ample flens.
«I R,ami iatn diflx nena & arte ix,qui fecundum uentriculi elatiorem
.
fidem ad infe-
rtus ufque ip/ns orificium contendunt.
fbl Quinta uena.fmul cum comuge arteria
li perreptans.
& ncruo, fmiflram fidem fundi uentricu-
adluueux ac artcriaptbpllis pronata uafispqua lieni inferuntur.
DECIMAESEXTAE
1
. A-
Humani fabrica L iber Vt

DECIMAE S E X T AE DECIMuASEXT A DECIMUS ET T IMA
figura: , ciufdcmq; characte- quinti libri figura . qumti libri figura.
rum Index*
HAC figura uentriculum i flo

morbo ac inteflinis liberautmus , ac
irin mucrtimus,ut interior uentricu
bfedes.feufuperficies cibos & po-
tus ampUBtnt,in conffiedum ueni-
ret. Occurrit ucrb hic poflerior ucn
tnculiparsmon autem, ut ni fubfe-
quenti , aut dccimaquarta figura,
aruenor. /
b Circulare ucntriculi tuber, ea fede confpicuum , ubiflomaebus ucntriculo

continuatur, aut ubi elatius ipfius confis iit orificium.
k Tuber orbiculatum,, n humiliori orificio ucntriculi apparens.
DECI M AESEPTIM AE FICVRAE, EIVSDEMQJTE

duraiftcrum Index.
TfiAESE TiU figura ucntriculi tunicarum [cricm,mmcrumij; & naturam ,

quantum pi&ura affequi potui
musalocet.
k Tertia ucntriculi tunica, a peritoneo pronat a,at que hic i ucntriculo magna ex parte diuulfa.
I Secunda uentnculi tunica.mmus quam tertia i ucntriculo diuulfa.
m Trima mttmaq; ucntriculi tunica, liac m parte a duabus exterioribus tunicis libera.
DEC1MAEOCT AVAE FICVRAE, DE C l M AO C T AV
ciufitcmq; characterum Index. quinti librifigura.
DECIMAOCTAVA figura,iecoris gibbam policrioremij; fedem

una cum cauauena caudicis portione exprimit.
A, A lecorn gibbi fuperior pars.
lecoris gibbi poflorionsq; fcdis infima regio.
C Caua unafides, qua jeptum permeat, ipfiq; fobolcs exporrigit.
DsE Hoc inter uaUofedes notatur, qua caua caudex poflenori tecorisfedi btna-
fcitur.
F Tortio pracipui iecurfepto alligantis uinculi.
C Liganicutumaccoris partem in jfinijlra maximi exparrcBam fepto tranfuer
fo alligans.
H Tena portu portio.
1 Sinus, quo iecur Jiomacbo cedit, qud isfsniflro ucntriculi orificio continuatur.
VATVOR D E C 1 MA TÔTf A 1 TfT I IIBR.I F l C V \A

iccimxnonx fi- qus. quatuor complexa tabellis t fcu mugmtbusMenem omni ex facie contmon -
gura tabellarum
carundcmq; cha-
ftrat : ipfius autemfttum, & ex proportione magnitudinem,
uigefima qua mox fubif cietur figura, lue-
ra&erum Index ris 0,0, T explicabit.
TfiJMA effi- PRIMA. SECVNDAt TERTIA.

gies, feu tabella , lieni
anteriori facie expri-
—
mit , und cum omenti
portione,feu inferioris
fuperionsque omenti
membranarum parti-
A. bus. A
namque benis
— fmislrum indicat la-
tus, dextra inierim ac
B. B. media ipfius fidibus omento mtedis.B.E enim &
B inferioris omenti membrana portionem indicant , lienisuafade-
C. C. ducentem. C ucrb &
Cfuperioris omenti membrana portionem figmficant, qua ad uemriculum uafa perferuntur, ab
ibs uafts pronata, qua m lienem iamiam inferenda ucniunt
, S ECVTfDA tabella.benis caua regio exprimitur,ab omnibus qua illi committuntur partibus libera .ac hic
•D.EJXUt. D notat fuperiorcm lienis fedem, E inferiorem, F fimfbram,C dextram. U ucrb & H lineam indicam in caua lienis
• . Hli regione
.
iu4nd. Vefalij , de corporis
Ttrionc eonfiicuam.cui lienis napi inferuntur, & omenti membratu mnafiuntur.

TERTIA tabella, Italis gibbum commonllrat.
QK ART A henis quoque canam fedem delineatam continet. At bnic c pnuatim duas indid ifiBhnes, ut lie-
,
I,K. nis Jubilantia conformatioq; oculis

fubqeereiur-Xique bicl&K diBas modi Pelliones indicant.
VIGESIMAE FIGV RAE, EIVS- VICESIMA StVl7{Tl LIBRI FICVRA-

dcmij; chira&crum Indo.
T RAE SE TJ.S figura fedionis ferte duodecima

fuccedittab hac enim omnia intetima
exeenimus , reli-
Ba duntaxat uetriculi portione,fupertoris orificii uen-

ple-
tricub fedem comrnonjlrante. atque ita hac figura
raque indicat , qua nunc opportuni cum
cbaraBcrum
indicibus firiathn inftnuabuntur
una
A, A Portio fepti tranfuerft,peritonaofuccinBa , atque
cum collis aliquotfurfum reflexa.
B, B Casta iecoris fides.
C Iecoris ligamentum, quo ipftus futiflra parsfepto al-
ligatur.
D Vena per umbilicum iecori cxporreBa portio , ubi &

futus i Ile indeatur pronum
hac admittens uenam, qua
perpetuatum ipft in iecort himuno tncifum forante ad
iecoris ufque fidem perreptat a*bi bic C non procul d K
adbibitum conlfiicis.
E I lac fide iecur finum obtinet,
quo cedit ftomaebo , per
feptum tranfuerfum ad elatius uoitrtcull orificium
contendenti.
F superiusuentriculi orificium, uentriculiq; portio.
C, G linea, tmprefitones ve, tuber aq; , in iecoris cauo , ubi
porta uenam educitônjjncua.
H Bibs ucficula.
1 Porta oena caudex hic abfcijfus. Verum 1 quoque ra
dices exortus re indicat duarum urnularum bilis ue-
ficam adeuntium.
E Iecoris neruui,ab illis propagatus, qui elatiori uentri-
cul: implicantur orificio.
E îrtcnaieconfr bilis ueficulx communis.
M Tqcruus.afcxti nemorum cerebri paris propagine ini-
tium ducens, qua dextri lateris coltarum exporrigitur

radicibus, atque bic nemus iecori pariter &
bilis uefi-
cula communis ccnfitur.

Bilis ueficula meatus bic abtruueatus uifitur,qui ad
intcflina pertinet,
"K
0,0 Lienis anterior cauaq; regio,
p Lienis linea, cui uafa ipftus implantantur.
£i.Vena caua.
R_ Magna arteria.
S Radices arteriarum in uentriculnmjecur,/ienem, omentum,mrfenterium,ipfaj: demum mtefiiua excurrentium.
T Dexter ren,pingui fua adhuc obiuBus tunica.
V Simflcr ren,pmgui ipftus adhuc innolutus tunica.
X yena in finiflri renis pinguem diffufa tunicam.
T Vena pinguem dextri renis accedens tumeam,
a yena ars, r aq; dextro reni fiorfum fsnguinem deducentes,
b yena arteriaq; m fsniUrum renem protenft.
e,c meatus, ex dextro rene urinam in ueficam deferens.
d,d Meatus, quo finisiri renis urina in ueficam ducitur,
e Seminalis ucnafimslrum accedens teflem.
f Seminalis uena dextri tcShs.

g,g surculi i feminali bus ucnis,qui perit ouao cumittuntur.in ipfoq ; adeo uerfus tefies progrejfu, ai peritonau deriuati.
h Seminalis aneria,dextrum teflem petens,
i Arteria feminalis, qua fimjlro tefli esi propria.
k Arteria in humiliorem mefenterq fedem ad colon inteflinum &
rcBum excurrentis radix.
I Arseris magna fuper casiam uenam afcenfus,ac ipfsus magna arteria &
caua fupra oflis facri initium induostnm
nsdiusfio,
PracipuA
i
. , -
Humani fabrica Liber V. 363

hm Vradpux utna ac artaria earum qua geni culat im a magnis uafis lumborum carnibus , ipfij; perit onao offeruntur.
* Ariena magna foboles.focri offis foramina accedentes.
m
0 \cBi tntefh part,J colo l.bcrata,&,ut inter fecandum jit .vinculo intercepta
f Vcfica,iirinx receptaculum.
1 yafu femen i tejlc adpenem deferentis portio, qud fecundum pubis os deo rfum ad ueftca cervicis initii retorquetur,
7
r Cutis.qua penenunuefliebat.
f Scortum, d tunicis tetlcs involventibus refcBumJmeq; reflexum,
t Carnofe membrana pars.qua haudfecus atque fcortum.utrunque ambiebat
teflem.
u Tvruc4jprritonaoinibipronataq,biidfeimnxrijivafirjtcrprabct.cflq;hacteflistunica,earvmqttasttflibusfm-
gulis proprias pcculurcsq;afcribimus exterior.
X Denudati penis portio. ,
VIGESIM AVJflMA Q^VltjTl

TRIVM' VIGESIMAEPRIMAE FIGVRAE libri figura, qua tres propriat continet ta-
tabellarum, earundemq; chara&crum Index. bellas, feflionisferit inuicem fubfequentes,
ac appofmffimi renum jinut meatwmq;
MA
,
TR.I feBionem fecundum renis longitudinem

tabella urinariorum principia oSIendentes.
per gibbum ipftus tnduBom habet adeo profundam, ut infecun-
dum renis pertingat ftnum, interim nulla renis Jubilantia ablata PRIMA. SECVNDA. TERTIA.
mg- portione.StgniJicetnr igitur a dextri reius anterior pars,S uero po-
sterior.
>•> Orificia ramorum primi finus renis, feuipfsus membranei corpo-
ris, quibus invicem illi rami coeunt. Hic enim rami neceffarib per
feBionem m mutuo coitu dividuntur.

W Trmii finus renis corpus,feu membraneum corpus, quod vena et
m
arteria renis terminantur.
• Forominatum hoc.vrinarij meatus cfl initium.
R Vrinarij meatus pars.
Super membraneum corpus f &t mfignitum,fecundus renis confiflit finus: cuius interius e*r corpori dii membra-
neo proximum latus.m hacfcSlionc tantum apparet. Eius enim partes, qua m exteriora ad utrmque
fepti ex renis
fubjlantia conformati latus producamur, ipfumq; ftnum uelut bipartitumeffictunt, m
circuitu fub(hie
mfnffieciUo
& dednBo intueri nequu.Septum namque illud prafcntifeBtone in duas partes, anteriorem fcilicct
&
poHcrior?,
dtuifum cemiturtoc • quidem partem ipfius notat anteriorem, puero pollen orem.
SECybfDAE tabella omnia cum nuper commemorata funt communia : mfi quod uniuerfa pmpemodum re-
wsfubflantia,fcptum illud (cuius inprtma tabella indice memmi) conflituens, cultello orbiculatim adempta
ne fit.
que aliter Jand fepti illius figuram ob oculos ponere licuit. ConJpicitur hic itaque fecundus renis jinut uniucrfut,
at
no» quemadmodum externo fuo lateri eft bipartins,eo quodftptum abBulerm,ftnum hunc in exterum ipfius late-
re dlrtmcnsem.a igltur,dr h& >,& s,eadem hic qua m prima tabella notant . Circulus autem m hac tabella mter
I. a&S duBus,fecundum rms indicat finum.i) veri anteriorem partem primiftnus.feu membranei corporis, qua hac
t. m ramos difemditur., corporis membranei pofleriorem partem indicat.adeo uti&ifiinul membraneum notent cor
t- pus,feu primum renis ftnum., autem urinam meatus infignttur regio.
A
T E RJl tabella primifinus feu membranei corporis ramos omnes infuma t renis enim jubilantia qua fum-
mu eius finus ramis odnafeitur, penitus derafa cfl. Atque hae citra charaBerum operam funt obuta. ,
VIGESIMAESECVNDAE FIGVRAE, EIVSDEMqVE

characterum Index.
TfiAESETfS figura feBionis ferit uigefim.tfuccedit.in hac namque coflorum aliquo! fines cffraBi,&ex-
trorfumfurfumq ; retorti occurrunt, ut tccoris gibbum ita hic ffieBareturmt ipfius canum in uigcfima figura erat in
eonflncuo. Renes etiam pingui ipforum tunica denudati,fefe hic offerunt, &
urnarum arteriarumq; feminalium exor
tus duBusq; etiam oilcndimtur. Vcrim m bac figura priuatim d caua vena caudice ramulum pronafet effinximus,
fi
tbflra feminali commixtum uena.Vr.ttereaperitonaum.qud uafis femmariis iter prabet.und cum tunica ab ipfo pro
nata.leflemq;, irfm latens uafafemuiarta anpleHentcAiffcBum efl , unde etiam femmaria uafa &tefles cum Juls
mufiuhs obuia funt. Infupcr pubis offa inuicem ita dirempta.atquc odei reflexa videntur , ut inuicem mfigmter de-
bifcont,& ueftca, &glandofum corpus uefica ccruici proprium, und cum ipfius mufculo, & penis corporibus , eo-
rundemq; progreJfu.ocuhsfubqcuntur.Qudd autem profentifiguraA dextro femore cutem prorfus, &i fimflro ali
qua exparte ademimus,neminem ambigere reor.
•A veritoruci pars,cion fepti tranfuerfi portione,
b,b lecoris gibbum.
& effraBiscoflisfurfum extrorfumq; reflexa.
(A Caua iecoris fedes, aliqua ex parte hic confpicua.

i Tractpianiccoris ligamentum , ad dextrum lotus mucronata cartilaginis confiRcHs,& bic d iecoris
anteriorifede,
magna ex parte diuulfum.
t Ligamentum,quodiecoris partem in ftniflro protenfm fepto committit.
V &
f ena porta coudcxAiia cum ancna&ncruiuccvr petentibus, bihs vcftcula meatu mteflina petcle,hic vinculo
Hh i efl
Digitiz
. . . .
sAnd.Vefalij , de corporis
efl hitcrceptus,&- dem prsfcflus , y ICES l M^tS EC F\Djt Bjrttfft LIBH.I FlGFHyC
ycnacauxcaudcx.
f Arteria magna truncus , deorfum ad
uertebrarum corpora exporrcflus
i principium uen* pinguem fiuuflrirt-
nis tunicam adeuntis.
k Radices arteriarum m inteflina excur
rentium,& uentriculoflecoriAiUs ut
ficula Aeni, & ipfi demum omento ra
mos offerentium.
1
Initium uena dextri renis pingue inuo
lucrumpetentis.
m yew ac arteria dextrumaccedente
renem.
” y ena ac item arteria finifiro renifero
fum fanguinem deducentes.
0,0 Dextri renis pingue inuo lucrum, ab
anteriorifede renis liberatum.
p,p SinlSin renis pingue inuolucrum ,ab
anteriori etiam fede fui renis diuul-
fium,& pcriionaotundc principium da

cit, adhuc connexum.
q,q Et dexter &finiSler meatus, i]UO uri-

na e renibus m ueficam fertur, q infi-
gnitus efl.
t Seminalis uena , dextrum accedens te

flem.
u principium feminalis uena dextrum
teflem adeuntis . quod inflar rotundi
tuberis prominet
X Summalis uena,finifiro tefli exporrefla.
commixta, unita ue. Quamuis enim liac uenulara-
y yenula a runa caua caudice pronat a, ac uena feminali fiuiflrt
rius occurrat, tamen quum m ati/s figuris fimftra uena abfque hac delineaturAlaq; hic nihil obfcuret ,ipfam expri-
mere utfum efl.

* Seminalium arteriarum origo.
B Surculi, quos uena feminari* peritonao inibi depromunt, qua ipfi connexa, deorfum ad pubis offa contendunt. 1
> Dextrafeminalis uena,& item arteria, per pentenaumfupra pubis ofhs.coxendicisq, regionem dcfcenfus, & afeen
fius pariter uafis femen d tefle deferentis, quod •> i & * mox notabitur,
t yena feminalis & arteria commixtio,& corpus quod uancum mugim conferam, mitium.
• yaricofi corporis m teflem inferno.
C Teflis intimo ipfius iiinolucro adhuc obtelius.

n -principium uafis femen i tefle deferentis.
a Sedes, qua deferens femen uasfurfumfecundum teflis humillimam fedcmrefleaitur,& a teRc ipfi non
ampliusco»
natum abfcedere incipit.
porrigitur
n Hic femen deferens nas nullam amplius conuolutionum oflcndit ffiecicm,at furfim inflar nerui teres
t yefica,urm*receptaculum.
£ Clandulofum corpus, uefica ceruicis imlio adnatum.&femen deferentium uaforum infertionem excipiens.
f Circularis uefica ceruicem ambiens mufcului.
r.T Duo penem conflituemia corpora, quorum fimflrumd fuoprincipio,quod d finifiro pubis offe ducitur, liberatum efl:
dextrum autem corpus fuo principio adhuc pubis dextro ofii firmatur. Tratereabic S nofln figura in confjncuo efl»
quam penis flaccidus languidusq; cum uefica effingit
u y enari & arteriaci ncruorumq; penem adeunt iu feries, tam apti ac in hutufmodi figuris id moliri daturxxpreffa.
0-X Teculiarium teflisinuolucrorum exterius, inibi d pentonao pronatum,ubi » afcnpfinmsiubi ueri j. locatur, ea huius
iuuolucri fedes miatur,qua id infima teflis parti comafcitur.
4 Teflis mufculusiiam ddo muolucro innatus.
« Mufiutus femur monentium feptimus hic fe /pedandum offert, qud fuper coxendicis os deorfum ducitur.
• ReOi intefluu portio,qua m corpore, dum inteflma aliqua auferuntur, relinqui confiueuit. Supra hanc redi intcflini
portiontin, ner* cau* <j- arteria magna circa offis facn regionem difhributio eleganter quoq; uifitur.
V1GESIMAETERTIAE F1GVRAE, IPSIVSQVE PARTIVM

& characterum Index.
y ICE S IMBITE BJfjl figurasmultas peculiares obtinens effigiet, tabellas ye,fimul cum dia qu* mox
'
.
. . .
praccjfit,
Diditiied
.
Humanifabrica Uber V.
prae effit, ae ordine ni
vicesimatebjia nvruri libh.1 figv\a.
gcfimafecundafuit.po
ttffimumad mrilsum
Organorum generatio
nifnbferuKntmm in~
fpclhonem facit : &
ambas, qmmprmim
tharaficnbus infigni
remur , decimotcrtio
huius libri Capiti prx
ponedas ducebam, un
. de etiam in utrifq; ea
dem prorfus ellebora
Herum ratio, Verum
quod iam fatlusforc .
arlmrer , omnes prx-
fentis libri figuras hic
feriattm collocari,pri-
natum indicem huic
uigeftmxtcrtia figura
dedicabo, charaflms
qui huic & uigcfimx-
Jecuda comuncsfunt,
demto non granati cx
plicaturus. Torro m
hac uigefimatertia fi-

gura dux funt praci-
pua tabula, quarum
unamnoninopportu-
ni dextram, alteram itrrb fmfiram appeUabimus.ac in utrifque quidem tabulis renes,utficam,& fcmmar.a
organa,
cumuenacauadr arteria portionibus exeda i corpore finximus. At que hac quidem in dextra, anteriore facie : in
ftniflra autem,
pojlcnore delineamur. &m
dextra adhuc priuatim utftcam, tpftus cernuem & , feu meatum femini
tcrinaq; communan,apcruimut,quum hac in ftniflra adhuc fml tntegra;quemadmodm
in chara Herum explicatio-
ne diuitrusfum dfufius.fimulatque tabellas expreferoa/ux fisufirum latus,& inferiorem prafcutis
uigefimatertia
figurafedem occupant m
maiufcults Latmorum lueris in hunc modum notantur.
“**“ Duabus Ini tabellis dextrum teflem anteriori factem magisfecundum
finiUrum latus oftendentibus, idem exprimi-
tur. Verum fuperior tabella A infitgmta,ab inferiori B indicata in hoc differtûbdipfa femen deferentis uafis filum
inturbatum oflcnd.it : quum int erim inferior deferentis femen uafis partcm.quxfccundiim teflis anteriora furfum fer
tunneque amplius tefii adnafatur,txfiu fedeftniflrorfum habeat reflexam , detrufam re, ut inferno appltcatioq;
& uenx artent feminalium ad teflem m confficHum ucnirct.At hac charaHerum utrifque tabellis communium
o-
ptra,iam reddentur dilucidiora.
C Vena & fctnmalcs,
arteria illic obtruncata, ubi iam ex magna perilonaicauitate excidentes, inuicem
implicantur,
eommifcenturqirsc corpus quod uaricofum mihi appellabitur, ejfomtare incipiunt. Atque ita huius uaricofi corpo-
ris,quod pyramidi afiimilabiturxonus.C mfignitur.
D Bafis uaricofi corporis,feu fedes qua ucna & arteriafeminales tefii inferuntur, & ramulos in teflis intimum muolu
erum gr teflis fubflantiam /porgunt.
^ Vafis femen a tefie deferentis mitium.
* fiefiexus uafis femen defcremtsfccwidumjiumiliorcm teflis fedem.
® Surfum confccndens deferentis femen uafis portio,& ipfins regio,in qua tefii comafcl definit.
Vrafem tabella, deferentis femen tutfis portionem ofiendtt , qua teflis
la illa afperitatesq ; cernitur
intono connata erat inuolucro
qua post fcBionem m eius uafis fede confindamur qua inuolucro
: & foranimu-
,
,
illi comiafcebatur
1 Hac tabella, eadem uafis femendefcremisportio.qux&mox procedente, delineatur .ucrum hxc fedem eiusportio-
nis oflendit.quagibba cfi.tcflisq-, inuolucro non connajiitur.
1 Teflis, a quo femen deferens uas abfefliari cfi , ipfeq; adhuc teflis cum imimo ipfius inuolucro & uaricofo corpore
M Hac tabella, eadem cum tabella L notata indicat. ucrum ut iUa anteriorem teflis faciem exprimebat , ita hac
pofte-
1
riorem : &
dux fubfequcntes nota ueriq; fum communes.
Trima uenx &
arltrixfcminalium cornmixtiofcu uaricofi corporis conus.
0 Vartcofi corporis bafis, & in teflis fubflantiam , lpfinsq;intimam inuolucrum mfertio.
T Ttflisfuo imimo adhuc obduBiu inuolucro, fcd d uaricofo liberatus corpore.gr fupenorem ipfius regionem oficdens,
m qua uaricofum illud corpus mferitur. Apparem namq; htc foramina ramulorum uaricofi corporis ,qm( uti dice-
bam) tefii impiantaruur.
H. In hac tabella mimam t cflts tunicam muoluenm ve nouacula dijjecui, et ex altero Utere i teflis fubflantia eius in-.
Hh 3 uoluert
. . . . . . . ,
.
366 Jnd. Vefalij , de corporis

Hremi,h> poflenoraq ; reflexi, ut danat in conffeBum unirent , qui i raris
». ueltttri partem «. rutatam
teflts fubflanttam pertinent,
alteram aero imus muolucn partem S infigmtam, rjfir adhuc ccn~
S. intertexentibus in
l
uaforum per ipfmsfubslantiam diffuforum ,atV&V

mfiguitcrmt naturam,
T Mc™lhs p£ medium diffeBus iacet ,
ctpuis Higcfimsicrttt figurx tabulis proprij habentur

•
,
Hac numen nota indicatur anterior renis regio
i Toilcrior renis rtgio. #
Superior renis regio.
j
Inferior renis regio.
^
r Externum renis latus. ....
eius fmus tuber : fata
, _ . - .
quo 6, 7 drtfsnum eius lateris indicant. uerumSpnuatimnotat

l Internam renis latu : in
7.8. tcm&Sfmus cius angulos, mtprefiioncsq;.

. .. - _
medium ffetlat.
, Vena caua caudexanibi abfciffm,ubi primum fab iecare cmftsht dorftq; _,
Arteria magna truncus, mb, rt[cBus,ubi primim fub fepto tranfuerjo

m per tonat camtati mfertur
jj #
j Radices artcriarumupsx
mefenterw & inferiori mnr.br ana omenti digeruntur.
I
Vena pinguem dextri renis tunicam petentis principium.
m Vcm& arteria dextro renifcrofumfmgumcm deducentes
„ Vena & arteria fnuflro rem m feroft fsnguinisduBu
famulantes
0 Vena in pinguem fnullri renis tunicam excurrentis origo.

. Meatus urinam e renibus m uefica amplitudinem
deportantes.
„
! Meatuum urinam i renibus deducentium , inutftcam mfertio.ac m dextra
?> quidem tabida orificia , quibus ht meatus
prafc(ii,indleantur.ln fimflru autem tabula fedes fpcBatur
in ucficam pertinent, et membranei proeeflus bis orificqs
qua 1U1 meatus primim nefica applantantur
Seminalis nem dextra.
'
Tuberculum, feu protuberans feminalis uena dextri Uteris principium.
petens tefi em.
x Vena feminalis, Jinislrum
4 Seminalium arteriarum ex magna
arteria caudice initia. • . ,
qua ipfi fecundum lumborum regionem committuntur,

e Radicesfur culorum,quos uenafcminalet peritonao offerunt,
t Vena arteriaq; feminalium coitus, commixtio ve.&uaricofs corporis mutum.

Vena &
arteria fcmmalum ad reflo* mfertio,feu tuncoft corporis bafu.
Teflts, mtimoipfiusinuoUuro adhuc obtcClus.
(
* Tmcipiumuafts femen dtefle deferentis.
t Defccnfus uafn femen deferentis fecundum pcRencrem tefiu regionem.
1 Locus, quo deferens femen uas.rurfus fecundum teflts
humiliora furfum ferturjtcq; amplius tcfu connafatur , uti ab
u per) adi connatum cernitur.

n Sedet deferentis femen uafts.ubt primum ncrui modo citra omnem reuolutionemffnam vefurfum properat,
x Hacfede femen deferens uas ad pofteriorem regionem uena ac arteria feminalium reflexum , mpertionai causa-
lem contendit.
V Dextri femen deferentis uafts cum ftm tiro coitus propter uefica mitium
r Veftca. Hac m dextra tabula priuattm adaperta eflffuam commonflrans castitatem
£ Glandulofum corpus, uaforum femen deferentium mferttonem excipiens, ac ht dextra tabula longa fcBiont ad
snea-
tusufq; urinari) castitatem diffcBum.

Amplitudo cauitasq ; ematis ueftcx,in quam uafs femen a tellibus deferentia mfertionem moliuntnr.
•
f Mufculus uefica cermeem ambiens utc uruue

exeretioni prafeBus.
ter Duo penem potiflmsum conflituentia organa.

• » Vena ac item arteria penem eeruiccmq; uefica accedentes.
t Sedes notatur meatui urina feminiq ; communis, qua reliquo ipfius dudu amplior m penis glande uifttur
VIGESIM AEQVART AE FIGVRAE, EIVSDEMQVE

characterum Index.
usu cum abdominis mu -

HAC figura muliebris corporis truncus humi liratus exprimitur , cuint peritoneum
fculis adapertum ellusc in laterafuti inter fecandum fit) reflexum.
Deinde meflina omnia a mefenterio prafecui-
mi,s,n Bo tntcflino adhuc corpore rtliBo.fisnul cum integro mefcnteno,cuius membranas hic aliqua ex parte i»
m
uicem dircsmmus.ut mefentert) natura oculis fubsjceretur. Verum prafens figura m hoc poti/iistmm
delmeata efl , ut
uteri & ucftcxpofitum ita oftenderet, quemadmodum m

bac muliere, utero nobis nulla exparte moto, is occurrit.
Trulla esum hic ab utero diuulfa efl membrana:fed omnia integra ita hic uifmtur,
quemadmodum mediocriter 0- m
befts mulienbusyiam amotu mtcfiats.fecanti
obuiam ueniunt. Mulierer namqHC adeo pingues funt , ut longo etiam
&
morbo enecata, macilmti/iimx.nuUam uaforum ferient ( nift membranis mutuo diremptis ) oBcndant.
a.b.c.o Anterioris perilonaifedis interiorfuperfieies.
l.e Mefentert) pars, tensua intcflina dorfo cosmeticos.
i.f Altera mefentert) membrana notatur utb altera quam G&G mfsgmui diuulfa . Vtraque autem membrana uaforu
per
i
,
Humantfabricd Liber V 3 6-j

C,C per mtfinteriumfiricm,& glandularum uaforumdiflri y ICES l MjtQjf aflT A CtVVNJl LlZ\l
butionibut ini crpofit arum na uram indicat. figura.
H,H Hac mefintenj parte colon inteUmum , qui redo erat
proximum continebatur.
I Hac mefenterij parte, coli inteftim initium , dem cocum
quoque inteflmum confiflebam.
K Hefium mteflinum inibi prxfiftum , ubi colon definit,
L
C fodet rfleregioni connexus facri ofiis
horum uertebra.
cum
utnterior uteri fundifides, i qua nihil prorfius auulfum

infima
cernitur.
M Dexter mulieris tefiis.

Mulieris fimfler tefiis, cuius anterior pars hic tota ocu-
•
lisfubqcttur, quum interim dextri tefiis modica unica
tur portio; dq; ideo accidit, quod dextrum teftcm ita de
hneaiicrimiu, quemadmodum uterque tefiis membrana
tegitur,fimmana mulieris uafa deducente, atque a pe-
ritoneo natafinifirum uerotefiem illa membrana
fo-
lius manus beneficio deteximus. Hoc namque membra-
na anteriori tefiis fidi nulla exparte adnafcitur.fcdm
cumbit filum.
0»0 Membrana a peritonei dextra fide pronata ,
& teflem
dextrum una cum huius lateris feminalibus uafis ac it
lis que elatiorem uterifidem implicant,ucms & arter i)

dorfi committens
niq;
, utcrumq; pariter continens,
cum alterius lauris membrana fecundam
& de-
uteri t»
meam confittuens.
"P Hac in nuper ditia membrana carnee excurrunt fibro,
dextrum uteri constituentes mnfinium.
0jfi-,His eborati eribus finifire lateris membrana notatur
queiUi correjjionder.quam nuper 0,0 indicarunt.
HjS yteri cermcu anterior pars, mt er \<jr S ea adhuc obdu
tla tunica quam peritonei partes illi offerunt,
, queipfi
uafa expomgunitdcducuMq;, ac illum peritonao adne-
Bunt. Ceterum mtcruallum inter t(
riceruicis amplitudinem
&
S confillens, ute
quodammodo fignificat . fiuqt
uerb bicc onfpicuxdlUfuttt.quat uteri ccruix
fi colla m
pfa,neq; alias diSltnta,mter ficandssm commonftrat.
T yeficaxuius pothrior facies hic ponjjmiumfpetiaiur.Ua enim in figuro huius delineet ione oculum direximutute
fi
inprojtratocorporc.pojleriorem ucftcafidon.que uterum
fpeSat.potiffmumcemere uolmjfemus.
Si ausu prafius muliebre corpus fimilu er ac id quod modo fnbfequetur.eretlum
arbitrareris , etiam ficus atque ret
fi babet, uteri fundum multo elatius ipfa ncfica dclmcatum ejfe.nbi perfuaderes.
y ymbiuct portio fi peritoneo mtcrfceandstm liberata,& una cum
uafis fatui peculiaribus hic deorfum reflexa.
X Tortio ucne ab umbilico iccur petentis. ‘
T Meatus a uefice fundi elatifianafide ad umbilicum pertinens,

ac fatus urinam inter duo tpfius inuolucra deducens.
Z,tt& Huc und cum ceteris utnbi/ici uafis reflexefunt due arteriafecundum uefice latera prorepentes ac matna arteria
,
ramu,pubis ofiium foramine potifhmum adciouibus,tnferte,fiu
continue.
VIGES1MAEQVINTAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE

chiradcrum Index.
M dextra prefintis figuro mamilla cutem abflu!miui,utqu.im fieri

poffit proxime mamillarum natura hic octt
lofiibifctrctur.Demdc uentriculum,&
&
cum inteflmit mefentenum Lenem refecuimus.redo interim intcfhno non
fiem quam m mox procedente figura adhuc relido Mdhee, uterum fuo exteriore quod peritoneum
.
ipfi porrigit
tnuouicro quodammodo tpoliauimiu, omnes membranas quam licuit
accuratiflmi pafjim, ideo amputantes, ut uafa
fcniim i materiam tcjhbus deferentia, &
alia femen a tcfhbus utero deducentia, in conjpeftum uciurcnt . yeficam uc-
ro deorfum inftmslrum latus refleximus, una meatum qui ueftcx a dextro rene urinam
defert,abrumpentes , ut uri-
nariorum meatuum irifertio appareret, ipfaq; uefica,utcri infpcthonem non occuparet.
VoHrcmo, pubis ofiium por-
ttonem ab hac figura exfecuxmus,quo uteri cerutx ac ueftcx etiam collum
appefitd uiderentur .
V ena ad mamillas fub inde cxcurrentcs^xb tlhs qux cuti futrnno humero obdatis,
eruntur. off
B y ena ab illis pronat x,qux per axillam in manum porriguntur.
C Trxapuum tnarmlU corpus.
DJ> Glandula ac edept undecunque corpori iUiglandofo ac C infignito adfirata.
Hh 4 Tcritoiud
. .
368 jind. Vefalij , decorporis

M.C.H Tcritonxi mterioru fcdts interiorfupcrfiaes . rfl emm hic y ICES IMAQjf IV. TU QjflVJl L1BP.1
figura
anterior pentonai regioni Uttu, tp-furfum deorfumquC
I> K ^yenarumac item arteriarum fitb fetioris offedeorfum ai

abdominis fiperiorari iugulo repentium portiones.
S- Gibba iccoru [cies.
Ei jecoris cauum hic quoque aliqua ex parte conticuum.
H yena ab umbilico iecur petentis portiuncula, cauafe- &
dttiecorispars.
O Vena porta c audax Jucfimml cum uafis ipft attcnftspr a-
fedus.
"P V
ena catta.
Arteria magna.
K jtrteriarum ucntneulum, iecttr, lienem, omentum, ac hs-
t c/lma petentium radices.
S Trinctptum ttaia pinguem ftniflri renis tunicam impli-
cantis.
T yciu ac arteria, dextro rentferofum humorem deducen-
tes.
V ycnaac arteria,fmifiro remfcrofum humori deferentes.
X Trmcrpium ucna pmguern dextri rems tunicam adeuntis.
T Dextri renis anteriorfedes.
zinterior ftniflri renis facies.
‘ut Meatus d dextro rene urinam m
ueftcam deducens, ad &
b- bimulius a effraflus portio autem huius meatus reliqua,
.
ac ueftca adhuc continua, binftgnitur.

e, eMeatus urinam d fmiftro rene in ueftcam deferens.
d,d Dextra feminalis aena, cuius initium elatius d indicat,
e Seminalis uena,finiflrum petens teflem.
f Seminalium arteriarum ortus,

g Seminalis arteria dextra,
b Semmabs arteria ftniSira.
i.W Anterior uten fundi pars, ac i priuatim dextrum fundi
cbtufum indicat angulum k autem notat angulum fini-

flrinn. I uno inftnuat regionem uteri, ubi ipftusfuudi
con-
jiflit orificium, tpftusqt ceruix inchoatur.
m HeClum intcUtnum , hic d colo ceteris ve inteflinis abfe-
flum.Quo minus autem utrunque figura latus inibi ubi par utrinque tfl ratio, cbaraSeribus onerem, uni dmtaxat
lateri eas iam opportuni adhibebo.
n yena ac arteriafeminalis portto,fupcriorcm uteri fundi accedens fedem.
0 yena ac item arteria feminalium portionesacflcm adeuntes,& muiccm coeuntes, corpusq; inflor pyramidis ctn-
p. flituentencuius conum o indicat, p nero ipfsus bafun infiauat.t
esis comrmffam.
q A m
nuper di flo corpore,pyramidis formam exprimente, ciufmodi uafcula membranas excurrunt > teflem perit orne»
committentes,
r Teflu anterior facies.
f yafis femen a tefle tn uterum deferemis initium.

t,t yafis femen atifletn uteri deferentis reflexus, quos id uermis imaginipulcbrd referens,ebreu teflts latera conficit.
u 'yafis femen deferentis ad uterum progreffus.

x,x yteriefuix.
uteri fimdi fedem ac uteri ceruicem implicantia.
y yafis inferiorem
* yena ueficam ab illis uafis accedens, qua uteri ceruicem intertexunt. atque hic etiam cbarafler urinariorum mea-
tuum infert lonem notat.
B yefica fundi poflerior fcdtsjui etiam « infer iptum efl.
y ycfieaeCTHicis mufiulus.
d Hac fide uefica ceruix, uteri ccndci hnplantatur.
• Cuticulares c eruitis ut en orificq caruncula.Atque hic uteri colles, & ceruicu ipfius orificium , citra cbaraflerum
operam neminem latent.
( Ariena humillimam mefenterif partem accedentis radix.
1
yafis ab illis qua crus adeunt ucmi ac artenfsfurfitm ad abdominis mufculos , ad umbilici ufijue regioni afcendltia.
VICESIMAESEXTAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE

characterum Index.
-
T RAE S E VJ figura uterum una cum illum peritonao alligantibus membranis i corpore exfeflum commem
'iir.it.
l.jOO
i m
Humanifabrica Liber V. i *9
flra1.ipfiusj;eeruixadrb hicfiurfium efl conuolutadr yicESiMASEXTA Qyiriri libiî
cucrfa, ut fundi uteii orificium in confhcflu fit. Vcfica figura.
ucrb fundum er cornicem pariterfellione aperuimus.
ut uefica cauiraj ,meatuumq ; urinariorum inferno
propatulo efeni.
A Vtcrifundi anterior facies, nulla membrana prorfiu de
tefla.
B,B Vtcri ceruiXftiti iam d:ximns,extrorfnm inuolpta.

C Fundi uten pars, glandis in pene modo ad fuperiorem
uteri ccruicisfidem protuberans.
D Orificium fundi uteri.

VICESIMAXEPTIMA qVlNTI LIIRI FiCV&A.
E, E Membrana uterum pentonxo comedens, ipfiusq; uafit
continens.
F Simfleruteriteflis.
C Vena & arteria feminales.
H Tortio ucna ac arteria feminalium ,

fuperiorem uteri
fundifedem accedens.
I Tortio arteria dr ucnafeminalium, teflem accedens,
E Vas femen d tefle in uterum dedutens.
I Vcftcxcauitas.
Et Venturiorum meatuum infertio.
Vrmariorum meatuum fruflula hic propendent.
VIGESIMAESEPTIMAE FICVRAE,
uuUuiuj; characterum Index.
TUMES E"H$ figura uterum d corpore exem-

ptum ea magnitudine refert,quapodrcmo Tatauij dif-
feda,dr qua fepius pcpercr.ir,proccr-tij; ad modum fla
turafuit,mulierit uterus nobis occurrit, uulgarem ute
rorum molem utcunque excedens . Atque ut uteri c'tr-
cunferipuonem hic exprejfimus , ita etiam ipftus fundi
per medium diffecuimus,ut illiusftnus in conjbedum ue
ruret, una cum ambarum uteri tunicarum fubflantia in
non prtgnantibus crafhtie.
ArA- B,g .yteri fundi ftnus.
C, D Unea quodammodo indar futura , qua uirile fcortum
donat ur,m uteri fundifinum leuiter protuberans.
V, E interioris ac propria fundi uteri tunica crafiities.
F, F Interioris fundi uteri tunica portio , ex elatiori uteri fe
de deorfum m fundi finum protuberans.
C,C Fundi uteri orificium.
H,H Secunda cxteriorqi fundi uteri tunica, a peritoneo pro-
nata.
Uhl Membranarum d peritoneo pronatarum, dr uterum
continentium portionem,utrinquc hic afferuautmus.
E yteri cernitis fubflantia hic quoque conjpicitur , quod
fedionem,qua uteri fundus diuifus cfl.imbi incepimus,
L yefica ccruicis pars,uteri ceruici inferta, ac urinam m
illam proijcicns.
iqcicns.
yteri colles, & fi quid hic fpedandscm fit reliqui

r
, e-
tiamnon1 appofitts eborati albus , neminem Tflatur*
operum sludiofum
sludiofum latent.
VIGESIMAEOCTAVAE FICVRAE,
'
ciufdenuj; characterum Index.
HAEC figura canum, non pragnantem exprimit

uterum , quem propter yeterum deferiptiones hic hu-
mano utero adticerc uifian effuti magis adhuc nacci-
num, quem modo fubiungemus.
A ycna dr arteria feminales.
t,B Vena& arteria feminalium portiones , uteri fuperiori
1
t/$nd.Vefaltj,de corporis
31 °
ftdiuafa porrigentes. VIGESIMA-
C TeRis ac nas femen d tefle deferent. oBaua qumti li
t,t> Membrana utcrumpcritonxo committentes, &
fecundum exterius ve ipftus inuolucrum effor- bn figura,
mantes.
&
E Vena ac arteria*!eri cermeem humiliorem fundi fanem implicantes,
f Dextra fundi uteri pars, exteriori ipftus tunica adhuc umuerfim obduCla.
C Siniflra fundi uteri pars, quam media ex partcvxtcriore ipfms liberanimus inuolucro.\G enim ex-
B- tcrius muolHcritra,!! ucro interius notant.
I Smiflri Uteris uas,femen deferens,hic i telle liberatum, ac in ipftus fedeferuatum.
K Hegioujuxfundi uteri orificium confisbt.
L Vteri cerwx, etiam ftmflra ex parte exteriori incoluero ictcCla.
M. Tortio ceruicisuefica.
T{_ Cutis ad pudendum adhuc reliqua.
VIGESIMAENONAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE

charaficrum Index.
TlfAESET^Tl figura naccini uteri fundum , cr ipfms ceruicis portionem ita delineaui,ut
magna fundi ceruicisq; /edes exteriore uteri tunica fit deteda,interiorq; tunica oh id oculis fub-
ifciatur.
A Tefllsfimfler.
B Vas femen deferens i teHc in uterum.
C Sedes onficq fundi uteri.
D Sedes,qua uterus prhnumfua interiore tunica geminus fit, acuelutidua VICEStMAV.OW.A Qj'1'Hc
uteri partes coniiituuntur.qux fimul unaij; longo adhuc interuaIlo,exte ti libri figura,
riore uteri tunica obteguntur.
E Hac fedeprorfus dux uteri partes,etiam cum exteriore uteri tunica mui-
c em, anctum cornuum modo dirimuntur.
F,F Exterior uteri tumca.hu fcdibus adhuc feruata.
C Interior uteri tunica,innumeris ac uermium implexu non abftmilibus ua
fis intcxta,quaq; hic etiamC&D indicari poffent.
H Hic adhuc uifttur membrana porlio , uterum fsiullrainfcde peritonao
committentis.
TRIGESIMAE QJVINTI LIBRI FIGVRAE XV.

tabellarum > caruildcmcj; characterum Index.
U.1
T R.IG ES l MA figura quatitor tabellis,feu peculiaribus effigiebus
3.T
conflante fatus humani tunicas feu iiusolucra exprimere conatus fum,
qua de nou o cum fatu in uteri fundi canitote ac fmu generantur.
VV
T\t M A itaque tabella, uterum dextro fuo apice magis extube-
rantem *c ucltsti mafculmo fatu turgidum effinximus, quem in anteriore
parte una fcRionc longa, & ait era tranfucrfadi/fecuimus: ut dem uteri
tunica in latera extrorfumq; reflexas! i fatus exteriori muolucro diuul
fa,id in confpeElum uensat, fimul cum carnea illi obnata fubflantia, quemadmodum iam fubfequens cbaraBcrum In-
dex proponet.
AJS, c,D Interna fuperficies uteri.qua ante feclionem,ac ipfms in exteriora euerftonem ac inflexum , fatus inuolucris
obducebatur.
EA, E Sedes aqua uteri uena ac arteria fefe aperiunt *c noua uelutluafa illis adgenernntur , qua in utria multiplicia; eo-
rundem collelhone attextam habent carneam fubfLmtiam,quam prxcipux lienisfubflantit conferimus , quaq; fir-
mandis continendisit; uafss hic etiam prxficitwr
F,F Exterius fatus inuolucrumjiic quoque magna ex parte uifstur,ubi membraneum prorfus eft, neque diCla iam carnea
fubilifitia illi obnafeiturtadeb ut E,E,Efsmulcum F,F exterius inuolucrum fatus defignent.
G Vteri ceruicis pars, adhuc exfcfhonc reliqua.
H Vena &
arteria membranis utrmque uterum &
ipftus cenitem continentibus neBcntibusq; fuffultx , d magnis &
uafit pofi illorum fitprsfacrtyfi is J tamnum diuiftonem enata, urerumq; Uarii implicantes.
S E C VhfDA rabula fatus inuolucra ita refert *t que fe habent , quum carnea qua exteriori inuolucro obna-
fcitur*afaq; continet fubflxntta, ab utero efl diuulfa,ac fatus cumfms inuolucris altds non laceratis, inter diffcca»
dum exutero liberatus, cxcmpiusq;,mcnfc alicui aut pelui imponitur.
1,1,1 Carnea, lienisq; carmjimilisfnbflantiasxicriori fatus inuolucro obnata: & primain tabella F.,E t£r F. infignita.
E,K Exterius fatus muolucrum illis fcdibus hic uotatur,quibus carnea ea quam Cr
1,1 I tndicauimusfubfiaiitia non ob -
nafatiir. {iqaa autem inuolucrum his regionibus membraneum prorfus eil & exiguis tantum
, uenutis Cr arteriolis
proprif ipfms ufts gratia ornat umibaud mirum quoque efl, id pellucidum effe , merionsq; ueluti inuolucri effigiem
nonnihil
'N.‘<
a.
Humanifabricd Liber V. 571

mmnihilmodb tranffiartre. TRIGESIMA Q^VIVJl LIBERI FIGVEQA,
TERETIA tabella ,
feiiionis quodammo- quatuor peculiaribus complexa tabulis.
do fcrie exterius inuolucrum aperuimus, &ab
meriori inuolucro abflratlum, in latus repofui Tfl,lMA TBJGESl- SECrt{DA
mus , ut modo interius muolucrum adhuc inte- ma figura tabella. tabella.
W grum , cum fatu illi inclufo facild occurrat.

l,m Exterius fatus ituiolucrum ac L,L,Lcx
feriorem tpfius notant fuperfieiem : M steris in-
teriorem, qua alias interiorifatus inuolucro cB

proxima.
A Corpus, &ueluti finis aut corda quapiam, in
quam uesue & arteria ab utero in exterius fa-
tus inuolucrum pertinentes, ac per carneam lie-
tsisqtfubflaxtia fimilcm fubftantiamlfiarfa , ad
umbilici tandem uaforum conflit utionem colli-
guntur, & ab exteriori inuolucro mtenus hic
petunt , ubi meatus definit ,
fatus urinam inter
exterius inuolucrum & interius mediam dif-
fundens.
0,0 Interius foetum ambiens inuolucru, omnino mem
braneum.pratcr uenulas quafdam.ct arteriolas,
fjiarfimper ipfum excurrentes .Quandoquidem
uerbiflud inuolucrum exaQius pellucidum efl,
fatum quoque in fiuoferi, quo in utero conjiflit,

fit u proponit.
QJf A \T A tabella exterius quoque in-

uolucrum ab interiori reflexum habet. Verum
id interioris fua fisperfleiei ampliorem exhibet
fedem,qudm m tertia tabella: ut fcilicet carnea TZI(TIA TABELLA. Qjf ABJTA TABELLA
ipfius,& lienis carni non abfimilisfubflantia ef
figiet fefehic offerret, quam m
interiori inuolucrifuperficie per pellucidam membrana partem eafubflantia expri-
mtt,alioquin in externa tantuminuolucnfuperflcie confiflcns. Deinde hac tabella interius etiam inuolucrum lon?
fcBionc diuifum esi, &d fatu abflraBum , utranque fuam proponit fuperfieiem . Atque ita hic prater santsi-
lici uaforum duflum , interfatum & ipfiusmuolucra occurrentem , etiam fletus ffeflat ur , ea propemodum figu-
ra, qua plurimim in utero recumbit, & qua omnibus partibus pulchri udetur media , lafiitudsnufi ob id minus
obnoxia.
T,QÊxterius fatum ambiens muolucrum. ac T quidem externam ipfius notat fuperfieiem: Qjeerb internam, qua etiam
S &
S tnfignilur,etiamfi illis charaClenbus aliud quidpnuatim indicetur.
A. Carnea fubflantia exteriori fatus inuolucro obnata portio hic externa fuafede confpiatur, qua illam utero aliit
connatam reperimus.
S5,T In internam exter, oru muolucri fuperfieiem, qua lanis
&
lubrica , membraneaq; exiBit, hunc in modum tranffia-
retuaforum colleBio &feries,qua ab uteri uafis pronata,per carneam digeruntur fubflantiam , exteriori inuolucro
tbnatam.qua und quoque per pellucidam ahoqmn membranam bic fpcClatur.Ac S&S
uajorum feri orbem indi-
cant ,T autem extremam coUctlionem.
V,V Exterior fuperfiaes interioris muolucri.
X,X Interior fuperficies interioris i nuo lucri.
r,r yaforum umbilici progreffus, qui ab interna fuperficie interioris inuobteri bic in fatum pertinet aquem alias fatis eas
jjncuumxharaBcribus non mfigniuimut.
T{ibil obslaret,his trigefima figura tabellis illam adticcre, ac ueluti cum tertia tabella enumerare qua decism-
,
feptimi Capitis contextui mfcreturanembraneam,tmpenfcq ; mollem &
amplam oflenfura ueficam, qua non raro in-
ter duo fatum uniuerfum ampleCIentia tnuelucra confiflcns quodammodo d meatu foetus urinam ex umbilico defe-
,
rente produciturjcrtiaq; fatus membrana loco non paucis diffcBionum profcjjonbus recenfetur , illam farciminis
ffectei aliquo tandem patio conferentibus.
TRIGESIMAEPRIMAE FIGVRAE, EIVSDEMQJE

cluri&cnim Index.
TfiAES ETqT 1 figura, Galeni defcriptionumoccafione.escterius canini fatus inuolucrum delineatur: ut di-
Hac namque figura fcBionis ferie fecunda reffiondet
ferimen in con/pcRu effit, quo idab hominis inuolucro differt .
tabelU, trigefima figura, qua fletus humani inuolucra,pcrmdc ac fi integrasneque ulhbi dsfictla , ab utero euulfa ef
fent,cxpriMiuiitur.Trxicrqudm igitur quod hac figura fecundum proportionem ea tabella oblongior efl.etiampror-
fus aliam offendit imaginem eius carnofa fubflantia, qua exteriori inuolucro obnata, lienis fubilantu d mc sfsimila-
tur, hic A & A infignienda.
Carnea
. .
37 * yind.Vefalij , de corporis
jt*A C^rnoa fubihmtia exteriori fuperficki exterioris canini autpuDifatus inuolucri obnata, quatranf tatcejima
uerfim crbiculalrm vc cotum inMohicruin.Jecus quam m bomineaonbit &
c omplelht ur . t r mA <fmi
"fil”*-
.
‘
f»B Exterioris canini jutus inuolucrifcdes,carnea cafubfljntu.quamA&Amdicaumius , non obi e- .
Hafcivtcnibrtnca,& ueuules qnibufiam & arteriolis interftinfla apparens.
TRIGESIMAESECVNDAE QVINTI LIBRI FIG.VRAE,

& ciufdcm characterum Index.
HAC figura bubali fatus inuotucra in tum modum delineautmus quo ,
canini fatus muolucra
m trigcfmiaprima figuraS? humatu fatus inuotucra m. fecunda trigepma figura tabella exprmun
tur.perinde fc dic et, ac fi aperto perfeBionem ut ero,fatus inuotucra nullibi lafa, ab ipfo cjfcnt diftra
fla, achuc ab utero fcpoftta.
Adhibemus ucro hanc quoque figuram fis qua hominis partibus oflcndendis faciunt, Tff IC ES IA1 ASE-
ut diferimen appareret, quo uaccx,bnbala,caprx,cerux , comutorumq; adeo &
ace - eunda quinti libri
'
tabula in uteris post conceptum utre dcmonftrantium animalium fatus inuolucrauxb
hominis fatus, ac rurfus d cjuis,aut fuisysut alicuius plures fatus fimnl educentis , ac
m
ime inter diffefli animalis fatus innotueris differunt. AI irum namque efl aquam eiuf
modi diferimen autorumferipta perturbet, intcUefluq; ardua reddat ,quum in uteris
& muolucris animalium nullam flatuum differentiam : quumq; omnia inuicem rcfpon
dere autumantes, quod animal ipfi potiffimum diffccucrmt,dcfcripfcriitt ve, non expri
munt. Quandoquidem nero noflra orationis m partium hifioria contextus , quantopere g
tiufmodi figura etiam utiles fint, abundi tefiabitur , prafentis effigiei cliar alterum in-
dicem nunc tantum fubijciam.
ArA, A Exterius bubalxfatus inuolucrum, hic quibufdam fcdibus infsgnitur,quib. mem
br ancum conffncitur,& lUamfubflauriam non habet obnatam, qua nunc E,B @-Buc-
mt indicanda.
B,B,B Sedes.quibut exterius bubalx fatus inuolucrum utero eonneflitur,uafaq; admittit , &
carnea ea fubftantia confio
fht,qux lienis fubflantte comparatur thicq; ita ffiarfsm occurrit, ut nigra leopardorum pellis macula.
C>C,C Senes concurfusq; ucnorum arteriarum per exterius fatus inuolucrum ad umbilici uaforum produfiionem di-
geflariim.
D Scies, ad quam uena arttrixq;pcr exterius inuolucrum fparfa magis colliguntur , ipfisq; umbilici uafis conflitnendis
fient proxima.
QVINT1 LIBRI FlGVRARVM, ET IPSARVM

characterum Indicum tinis
HOMINEM, VT AVGERETVR, DIVTIVSQVE VIVERET, INSTRVMENTIS

eguifle uarix nucritioni famulantibus , ac demum qu.r inftrumcnta nutritioni circa
cibos potusq;ucrfanti>priuatimlintcxtru& 2 . Caput I.
T C V N QV E uarias inft iruendx nutritionis caulas commemorare liccat,ta-

men ea haudquaquam infima efl , quar augendi corporis gratia hanc utilem ne*,
ccfl ariamq; cite commonftrat: quemadmodum & illa quoque exiftit prxeipua
quar continuum fubftantix fluorem, ab inflto calore excitatum proponit . Quu>
itaque tota hominis moles, etiam poft iuftum ipiius incrementum , in perpetuo
fit fluore, quumq; nili altera fimilis fubftantia in defluxx locum accederet, uni «
ucrfa ilico cuaporata difsinarctur, fummus rerum Opifex homini infitas quaf-
dam uircs,dcficicns ac dcfidcratum femper appetetes, ab initio ftatim indidit •
Non enim fugere, uefei, bibere, aut rcfpirarc a quoquam difeimus ufquam : fcd
ttaum a principio facultates in nobis habemus, qua: harc omnia citra docentem pcrficiant.& cibo,quicquid
ficcioris lubftaiui.tr effluxit, rcftituimusq>otionc,quicquid humidioris: atque ita ad priftinam commcnlura.
tionem ambas reducimus. Sic uero & aerea: ignexq; fubftantia; modum, rcfpiratu arteriarumq; pulfu tue-
mur.Cxtciuin quum id quod lingulis panibus defluit, tale natura efle credimus, qualis ipfa cftjuniculaini
luflrnmm-
hil autem eorum qua: bibuntur , eduntur vc,aut infpirantur , eiufmodi prorfus occurrit: ncccflum fuit ani-
lon• tnpli-
omm MMtn- manti, ea primum aflumcre,dcin emutare & cucoouerc,ac quam maximi licet, corpori aledo reftit uedocj;
liOMdfmifrr ftmili.t cfficcrcrac demum recrementa, qux ncccflario has emutationes fubfcquuntur, expellere. Atq; hac
minuti»*- potifsimum occafiont Natura nutritionis inftrumcnta in corpore triplicia inftituit quxdam prima ratio-
:
ItfuidU.
ne ad id quod afTumitur concipiendum elaborandumq;,& in totum corpus dcfcrcndumralia fecunda, qux
excrementorum funt receptacula . Reliquas panes ratione tcnia,qux horum cxcrctionibus mittendis, Qc
ne inteir.peftiue profluant cohi bendis,fuoq; tempore expellendis luuferuiunt. Pono panes acri alfunien-
do,'conficiendo, deferendo, ipfiusq; recrementis ex concoctione alterationc ve fucccdentibus expellendis
a Natura conditas,fequens liber perfequetur, cordi omnibusq; rcfpirationis organis dedicandus Prxfcns .
ucro cibi ac potus inftruracntisA demum propter fedis uiciniam nexumq; generationi fubminiftrantibus.
organis
jy^
\'tfcZ ®%*2f* ^ f* *r
u » n ^m^cmam
, ®Jtore *t,
con e
T1fl,cr ft?m ,aindbuj&|>ot,«in » uentriculum.uelut in communem <&d fra-
l> ' t,
^
U-«.s q frupromptuarium affumitur, quod omnia que amplcftiturcogit,
confundit, &conco fmi Utri
°nc0 um !" b
>•'*
b do
^ icum‘ nhumidiorc
3 conucnios.una L
' cftm J pratmdttia quibus quod
cofti illius fucci melius eft fanguiniq-
. , cfficicn-
dtritJ», ac
fxnimm m
huius concoctionis recremento, c ucne portz
ramicxuguin.id iccoris tntiaru «
drfc " n '“' Recrementum ucrb ficcius.ac fcdioni ineptum.',
inteftina depellunt & hominis arbitra- (ibo fotmaji
li, m
i.,'.
,»
"‘J°
' ’ “
lntc {c orb ‘cutan podicis inufculo,& e abdominis
mufculis.Cmul accedente etiam < fepti tranf- fati* fama
:
" 1 ^'«ômptcbis, Cxccmunt.

l * * Ai- Iccur autem, poftquam cum fuccum cremorem
ve admilit, ilii omamc- lauti» brt
c tumadi,ctt,ad Unguinis perfefti generationem nccclTarium
, duplici recremento ipfum
expurgans flaua
T T T m •
rati»
reCr t IOrC&1cu,ore dcindc atro biliofo fiiccojceu .
m It U,dcm *‘>t>.lis
a cdlud k ?
licliculat
:
g meatus tranfmilfiim.in ipfam ueficulam

lutofo.terrcXi* crafsio"
Ut. I
^ “"«mn.cum durioribus fecibus egemur. Hoc autcm.utl i qua rurfus in imefti- defluit
l
a uulgo arbitramur.per h porta ucne ramos
d benis nutritioncm tranftnittitur
•*
:
& quicquid is conficere, ac in familiare nutrimentum adupta-
*
” nCt,U t ’ d m ucnmculum erudat.poftmodum cum imeftinorum excrementis
'
libi
7m.r<. fubducendum Ergoûi

CCOrC j
. .
dhominis "wnuonfpntpantur fanguis,illa duo rccrcmcta
J&„. ** urnaad
'
j partium quibus ‘lia

deponens portionemq; fui inpor-
±. 6 ±
,
digcmur.cnutnrioncm alfcruans, ruber iam ac k
1 purus ex ar&ifsimis ma
f ximeq; frequentibus eu, s uene rumis pcr iccons fubftuntiam
dirt ufis, ad gibbam ieconspartem
propagines fimilttcr innumeras anguftilsimasq; confcendit
incauê-
?
L , tenui adhuc
d ‘lnlSCUm °ptlnu CC1 n<:n nculoconfcai P° rtionc exugebatur aquoloque recremento,
m
t. ts.tr-
/•» fere in
a£ u 0
l
v {!
r,lrt
« [“
crfmcnu, unquam uchiculi cuiuldam rj
auxilio , ardtilsimas
,
uias ininori
,
. concomitatus ei usque
opera perreptans Quum
:
jWiij ucro unguis eos fupcrauit angiportus, m renes recrementum hoc ad fc feduio alliciunt i!lo6-. fanTuii-
" cm P urg lnt . ld cr urinarios meatus inueiicam huius conceptaculum
,
P depellentes a qua rurfus op- :
r rluno tcm pote,relaxato fue ceruicis o muleulo, excrementum
JrZJt P°, illud feu urina e corpore redditur San-
* pus autem pcr P ucnamcauamcopiolifsima ramorum fene propagatam
m , ad eorpons partes deducitur:
.
.
jM
xo fluod iplo lingulis partibus familiare ac idoneum
ell.illar libi attrahunt
, afsimiUnt,& apponunt du-
«J
plcxqnquotl m
hac concoctione confingit recrementum , a fc pcr
r
^^.^^. 9LSue*5^ri«:
«t
f
m P proprios duftus excludunt lita nui
nftr entiS
IftZ
fa.f 6 t
I
t e^±t^' 7
cx ““.ue"t,eo oidinc perfequar, quo ipfii nutmioni
tamulan commemoratum eft. A peritoneo autem
fermonis opportune ftatuetur mitium, quod id horum organorum
i.) s.Arf. commune fit inuolucrum
m
DE PERITONAEO. Caput II.
° ° °limin“io P lcrsj"' 1""i huius libri conducunt fixum, potijimim

* " 7* T
f ^ ^îfaemproponem.Seamda amem amer, orem &
ffiuf.6
Ui. J.
'
& uigtfmu./utnu.
vS
^ ^^ mt«“ CX
reSt'
prima , id intcrri
,pf
&
m partem
"**“
mteriorifede oflemto.
M™ •
TofierimeSZ
« uigefunafccunda
A7 1 N
nomen pentonei (quod abdominis membranam aliqui
I
nuncupant ) a Gricis
mutuanturillis namque id quod multis organis circuntcndatur,-..,r^.;«
f,,.',,,r,&
fntri» appellatur. Neque ita abfolutc
tantum, uerum a nonnullis hxc tota appellatio inf,
mditur.xun.i»» ^.nomine uidelicet i fubftantu ipfius,
que membranea notiliimum
. , ...
c, Meducto.a nonnullis hac Tuni,mm nm,i
X nonnullis ndwp* ab ufu feilicet n,uU
i] inferta LE lll lf>l«>* quo muo ucnactunicicuiufda modo omnibus prepemodu
quz quinto hoc libro profe-
&fcaf.x quemur, organis obducitur. Arabes communi membranarum
b li. abdo
nomine xiphac L limphae & chamel nccu-
liamcnd nominant . Pcntonxnm itaque ex limplicium «t primorum corporum
mia* j. 4,
,
que limilaria nuncupare Pr*m*
fqlemus, numero ccnlctur.Mcmbrana enim eft, nullis omnino fibristfecus
f, 6.m»fc. ac uenarum artcri.irumq- a ,u- UfmUM
nice, aut tenues membra neeq; » mufculorum cncruationcs intertexat,
cftq; inter ceteras eorpons limpli f""'” *
tab.
C ? mmfe. ces membranas amplifsu na & maxima.
Carnofa namque nobis uocata membrana etf.
tab.Tu , amplior ipfo peri-
toneo lit,ac immerfo corpori cutis modo obducatur,, amen limplex non eft quum
d Ita. A. quibufiam carneis do ~r«W.
c C0 1 0& d ,
C 7 14 4 ^ netur libris ,& mufculob inipfo fronte efficiatur . Porro peritoneum uniuerfam c
|
cauita-
molto f»b tera.qu* lub lepto tranfucrlo,ad os ufque coccygis, totius corporis
catiitatum facile capacifsima habetur,
fuccingu^c omnibus que illa continentur organis obtenditur ea conceptaculi
, ritu ampleSens : uentri-
fimminte -
culum Icilicct^ntclhiu^mcntum.mcfcntcnum, iccur, lienem , renes utranqtie
*riUl f , ueficam, uterum , & uafa
S d cmum queeunque inter feptum tranfuerfum A crura fitum habent. Atque hec
•-H- quidem peritoneum inter
f 7 14 I, na ipfius lede continet, externa ucro undecunque mufculis connafcitur
. Ex ligamentis enim, que
.
lumbo- °"“-
immM. &
nim uertebras conneftun,,St queficrum os ihum ofsibus comm.tt.mt .peritoneum
utrinque principium
16 «i.
ducit, membra ne late modo ab illis enafeens. Mox ab utroque latere
I ,
C. afrendens , lumborum < mukulis,

6lt.CS.
& ijs qui internam olsisiiium & coxendicis ac pubis fedem occupantes, femorum prefunt motibus, obdu-
E JM 7 ta. citur & hbns talibus, qualibus muice mufeuios committi uidemus, illis adherefeit . At
:
ubi hos mufculos,

fhtiwr . qui quaternario numero utrinque comploduntur, peritoneum fupcrauit,
interne g tranfuerforum abdo-
ac Aiufi—
minis mufculorum, \ umuerfie h inferiori fepti tranfuerf, fedi filbtenditur
X»tw. pc.tinacilsime iplis , potili,-
1 I fi.alti-
mum ucro ncruolis illorum tenuitatibus connatum, & quodammodo propri? ,
mufculorum Urmt- membrane ui-

manm hb. ccm gerens. Refert itaque pcritonc-um oblongum oui inftarutrcm.fcu fpheram aliquam.cuius
longitudo
i M»e. pemne, a fepto tranluerlo ad humilimam
amplitudinis cauitatis ve fedem, quam licrumoscumolkibus
Ii iplius
Dlqitize
4 a
,
$74 <zAnd. Vefalij, de corporis

ipfius lateribus comifiis cfformat A’ qucadmodu utres ex tergoribus parati,exterius hirti alperuj;, intus pia
ni ac lxucs ejuodi modo efle iolentuta quoq; peritoneum externa parte , ut aptius mufculis undiquaq; hx-
reat, afpcrum fibrofumq; ad cum prorfus modum uifitur,quo membranas mutuo connatas, inxqualcs e fle
dicimus. Interna autem peritonei fedes, uifccra qux complectitur lpcdans,impcnfclcuis& tcrfa,ac ucluti
aqueo humore oblita,fccantibus occurrit, adipis copiam libi interdum ( ut in luibus quali perpetuo ) adna
tam obtinens. Verum hu ne non omni ex parte xque copiofum reperies. Anterior namque fuperior ve in-
ternx huius peritonxi ledis k rcgio , qua ucntriculum contingit, ac dcinpoftcrior quoque 1 regioad k ‘fc-A.
lumbos facrum os pertinens , copioliori abundant adipe, quam fcdis cius internx *n latera, n parsq, t,
Vnttffms umbilico contermina. Prxterca hxc interna peritonei fedes quafdam portiones fcu proccflus ijs que con- U frehant
01* mutti*
t j nct organis porrigit lllisq; procelsibus ea organa inuiccm colligat , & libi quoque adnedit , ac lingulis
m prrnom*» 1
,
emlu t»r F.C.yl
prxtcr peculiares iplorum tunicas ( fi modo quas habeant ) aliud etiam inuolucrum tunicam ve obducit.
fr.P.
Atque hinc etiam ht, ut ijs organis que duas peculiares forriuntur tunicas , quemadmodum ucntriculus & I ai tttert
inteftina, ° ternx attribuantur :aux autem unicam duntaxat peculiarem tunicam obtinent , d quorum t' 1 *»#• ’-
numero funi uterus utraque ucfica, F binas nancifcantur. Verum organa , nulla peculiari donata tuni &r,<u-
A
ca,uticcur&licn, S camqux ipfis obducitur, a peritonxo adipifeuntur. Quonam pado autem, quibusq; ra
»4>x-
ex locis hofcc proccflus in eiufmodi tunicas dilatatos degenerantes ve , peritonxum educat , quo modo c.D. &
p nittmi ijjj muicem crafsitic dilfcrant,in cuiufque organi enarratione opportunius quam hic rcccnfcbitur Quem- n x /j»r4
uom undiq C.D.
admodum uero interna peritonxi fedes ab externa
uariat ex
fic neque omni
peritoneum fibicraf-
parte
^ fitic& ,
robore correfpondct. Qua enim ex uertebrarum ligamentis pronafeitur, cralsifsimuin deinde cll:
0 Vide 9
& 1 7
fiX"-
qua lumborum incumbit mufculis,craflum quoque cernitur . Anteriore uero parte , qux a mucronata pe- psptfla E,
doris ofsis cartilagine ad pubem ufquc pertinet tenuius gracilrusq; & inualidius occurrit . Ad hxc uiris E.H.H 17
peritonxum crafsius ualidiusq; cft iuxta mucronatam canilagincm , quam iuxta pubis fcdcm.in mulieri- fis^
E dtmr «
bus uero ad pubem crafsius ualidiusq; confpicitur : neque his , uti uiris , peritoneum hic ad inguina ucro- «U.GiS
Quilut p*r biqucfcminarijs uafis r uijmprxbct.Eft enim peritonxum peculiariter in uiris inibi foraminibus , ut ita fi
de.» B.B.
perit 9 dicam, permuni & tunicam utrique tcfti priuatim offert , quo is & ipfius feminaria uafa tuto obuoluutur.
: C. C I 14.
tu*m per-
.
D c j n j n u r j s pariter atque in mulicribus,pcritonxum qua fepto (ubducitur, * tria cum fepto quoque co-
j
fis-
r ifo
'9
C,
Jnun j a oftendit foramina primum quo ucnam cauam, fecundum quo ftomachum cum ipli cohxrentibus
:
H fi 1 p.
nemis, tertium qup magnam arteriam ucna coniugc experti A
aliquot lexti paris nemorum cerebri ramis 9 . 5 . n‘
1
4 -
concomitatam deducit. Prxterca c umbilici quoque uaforum gratia, & in muliere quidem finis uteri u mittit y, rt
rimatyti
ccmicis,inuiro autem x cornicis uclicx, in utrilquc uero y podicis nomine, peritonxum perforaturae de
20 ji. 0.
V*f*& mum * multis ucnis, arterijs & ncruis crus petentibus, deinde a iliis qux maxima portione in redosab-
P l " dominis mufculos
1 7
nfr '“ i
furfum tendunt , & alijs nonnullis qux dorli & abdominis mufculis , & cuti a uafis
1*
ltk.r.f-
, 1-
lulZnmrL lumborum uertebris incumbentibus olfemntur, peritonxum iter prxbct, ab ijfdcm ualis furculos libi allii t 1 fi. H
ejuur.
" mens. Qua enim fepto fubdudum cft , fepti uafis ad nutritionem utitur : in lateribus autem ab ijs ramis 1*1 }0 fil
X.
qui in lumborum regione gcniculatim a magna ucna & arteria porriguntur, c plurimas lobolcs quoque
u iffi*
mutuatur . In anteriori uero regione, peritonxum fupra quidem qua mucronatam fpedat cartilaginem, X I.t.tfi-
,
«1 uafis fub pedoris ofle ad redos abdominis mufculos excurrentibus foboles exigit: infra autem pro- 49
,
pagines afeifeit ab c illis uafis, qux furfum fub redis exporriguntur mufculis . Cxtcrum quod peritonxo in 1G.
r ’-'fi j
-
medici tadus lenium adimant, ridendum potius quam refellendum cft quum una cum illis qux tranfinic
:
M-
14f. C4f
tit organis, frequentibus quoque ncruis uiam offerat, a quibus furculos etiam adipifeitur , idq; ab ijs potifsi J U 4lt.fi.
mum C qui abdominis diftriDUuntur mufculis.& infuper peritonxum fua cflcntia conftuutioncq;ata- u-i&a '.
Veritttui dus fcnfu admittendo ncutiquam cft alienum .Peritonei uius complures enumerari folent .primus quidc, M‘-4-
a \fiS- 1
ut omnia ea que diximus contegat : ex quibus quum pleraque tendi rcmictiq; debeant, peritonxum ( quo
.
**/*•
17 4.444
aptius fieri ia pofsit) nerucum & membraneum merito fadum cernitur . ualidum quidem , ut opportune
fi
6 144f.ll. 4.
contineret : fcd tenue, quo minus pondere moleftum elfet. Secundus , quo omnia qux amplectitur ab cx- b fi.t*f.6
trinfecus ambientibus mufculis interftinguit, ne quando inteftinorum aliqua in media mufculorum fpa- U-l-b T4I
cia incidant : & dum ipfos premunt , aut ab illis premuntur , inteftina motui mufculorum obftent , ac ne
Illi.
fi*4.
it***•
Ul, t i, recrementa inteftinis complexa difficilius deorlum tranfmittantur. Tertium peritonxi ufum Galenus eu C 4 fis- i.
exteris Anatomes profclforibus rcccnfct , quo id licci alimenti fupcrfiua fepti tranfuerfi accedente opera d ,fi-X.
i propellit : quafi uero idem officium , quod abdominis mufculos una cum fepto in fxcium cxcrctionibus e 4 fit.
obire commcmorauimus,pcritonxum prxftct, & arbitrario motu , quo fc contrahat , diftcndatq; , prxdi- ( I. ifS-
(4. llif-4
tum fit, ac non tranfuerforum abdominis mufcuIorum,& fepti, quibus connafcitur , motum ncccflario fc- adabJnm-
quatur.adco,ut peritonxum non magis quam cutis, aut abdominis adeps, ipfum ve omentum , illi ufui fub 1 rrjiW»
ieruial. Miror membranam coftas fuccingcntein, qux peritonxo fubftantia , ufu & conformatione pcni~
tus corrclpondet, in thoracem ardantium organorum numero ab illis habitam non fuifTe : quum illa non
minus thoraci comprimendo , quam hoc fxcibus cijcicndis auxiliari deberet . His quartus peritonxi ufus
fucccdic , omnibus <|ux peritonxum ambiunt, & potifsimum abdominis mufculis communis , quo is ceu
inuolucrum exade circundatum, omnia ftringit,nc leui occafionc laxior ucntriculus , aut inteftina etiam
flatibus infeftentur . Erxeipuus autem peritonxi ufus cft , quo omnia quibus circundatum cft , ab eo
continentur A
ucluti a pelle quadam fingula fcorfum tccta,tuto colligantur , iuisq; fcdibus fixa hxrcnt.
DE
.,
Humanifabrica Liber V. J7 J
DE STOMACHO ET VENTRICVLO. Caput III.
STO MutCHr M & ucntriculum prxcipui oRendunt deamaquarta & decimaquinta fmirx : quibus in *?-
comuionUrando fucccdn decmafrxta t qua hunc umerfum refert : dem dccinufepimu
7rir«/o
,
que illiHs l unicas uti
commodijime eas effindere potuimus , exprimit . Infuper ucntriculumfitafede repo/itum proponit
fecunda firura
6 ,
fimul cum fexta tfuafede autem nonnihil motum refert duodecima .
E N T R I C V L V S, qui promptuarij modo cfculenta poculcntaq; fufeipere , caq; pri- Vmuiuim

mo labore concoquere ac mutare debuit , non ftatim poftos collocatus cft quanquam f“ >W»
,
“ (itus ad cibi dentibus attriti aflumptionem fuilfct accommodus Thoracem namque, .
contenta illo uifcera, rerum Opifex ucntriculo prxlocauit, ut is in

flt
dcmifsioribus fcdi-
bus excrementorum haberet effluxus, illaq; procul a fenlibus qui
,
fedem obti-
in clpitc
- nent, deducerentur. Thoracem nero acrem per os & narium foramina
attraauram , ac
rutius cundcin ncccflario
cmiflurum, ut uorisrefpirationisâutoreftccretur, elatius collocari
decuit.
Porro ne nimium ucntriculus aborc rcmoucrctur quumq; longus ab ipfo ad recrementorum
, Cxpulftonis
locum , uel inteftinorum occatione duftus efle potuit Natura illum quam licuit proximd ori
, , fubiunxit.
i 7 »/.. Sub thorace enim & • fepto tranluerfo inter iccur* lienem ftatim b ponitur, t uiamq;aborecibotad
«tA. lc deferentem obtinet quot ab ufu tinfaiyrt Grecis nuncupatur & communi
b f , , nomine quoomnemangu-
F iattrD ftum ductum, ifthmi fcu colli modo alicui ampliori uentri prxpolitum uocitant
)]] s quoque dici -
v j
D&C. <> Ui> ‘tocenos Cclfum & Ciceronem imitati

tur:
infrequenti dictione.
potius utdmur, quam gula ali/s(uti * meri Ite ucfcet)non
:
Hxc itaque uta linguam ad radicem cius herens excipit, Se utraque parte d tonlil-
JZTZ
A* BtC.U.
1 « w/A.
las attingens, apolati extremo principium lortitur: ac agitatione motibusq;
d lingua: dcpulliim, & quali de-
Ubm.t. 14 trufum cibum iufeipiens, illum deorfum pellit panibus iplius que funt infra id quod
deuoratur dilatatis.: 7“ * •
,
/f£.E. quasoero fupri^qmraan. Neruofa enim, membranea ve , ut facile dilatetur, prompte^;
rurfus concidat, ulSZo.
effetta cft :te hbns luo muneri famulantibus concinni intenexirur ac
* Harm it
reliquonim denique
:
duftuum ri- « (• r~«
ni teres. Se intus accurate Icuislubricaq; cernitur. * Duabus etenim proprijscohft.it tunicis,
Lutat ‘e ut fubltantia,
fnt txf-
duntic,crafsitic,& fibrarum fpccicuariantibus.Harum namque interior, & totius oris palatio- tunica; coi»
mtLtmiittt tmua,ncruoliorauidcm&durior,*paulotcnuioreft,&rcdtsfibris manuum inftar ciborum attraftioni
»“» fubfcruicntibus donatur.Exrerior ucro crafsior.inollior, propemodumq; miilculorum
natura participans,
^mrarum. carnolior mlitun&tranfuerlis tantum circularibus ve abundat fibris, qu* ciborum
interioris tunica: fibra
rum beneficio attra&orum fsliciorcm,magisq; fubitam in uentri culum propulfionem efficittt : Se fi quan
do uomentibus ucntriculus quippiam protrudit, ad cius quoque edudtionem fummopere auxibantur.Dua
bus Ius folum fibrarum ftomachus indiguit, ut reftz quidem attraheret.tranfucrf* autem
diffcrcntijs
peU
lercnt. Namfi obliquxaccclsiflcnt, cibus in ftomacho longiori mora
hxrerct iquod non foliim homini
inutilc,fcd& importunum molc(lumq;efiet:quando nimirum ftomachus cibo plenus, ita diutius
didende
retur,afpcnrq: artcnx.ac pulmoni,* magnx item arteria^dum ea dilatantur, longiori
mora oblhculo efi-
fct.Natura enim ftomachum tuto , * ea qux modo innuebam organa minus
molcftaturum.per ccruiccm , <r
* 7 “/'- thoraceqiaducntriculii porrigens, illu c
cxadlc<iipramcdiaccruicisuertcbraru,s*quatuorprimarutho-
racis lcdc.in neutra parte inclinante, afpcrxq; aneri* fubtcnfum < deducit. Ad
principiii nero quint* tho
racis ucncbrx * ftomachus, ut ampliori magn* arterixtruco fecudiim dorli
f H. !*.£• uertebras inferiora corporis
•A A ai 8. peteti cedat, nonihil in dcxtnilatusa mediaucrtcbrarii regione ablccdir.artcrie illi proximus, ad nona ufq;
1 "/ >x- thoracis ucrtcbra repens :
h quo limulatq; pertingit,
ab cius uertcbf* eleuatus‘corporc, arteria clatiiis
(nc
B utrjmt C. illa forti deuorato cibo comprimatur) alccndit.neruofam fepti tranfuerfi partem uerfus
a
mtitdtrrt t
liniftrum latus ubr t di
• peneirans.Non equidem, ut cum Hippocrate Galenus cenluit,artcri* hic
f co. l i L. ad inferiora corporis prolar sMu.frt.
bentis utens « foraminciucrum peculiari , quod ipli ncruisq; cum illo dcfccndcntibus
(dum feptum de-
1 17,14 feriberetur) prxparatum efle diximus. Ad non* igitur thoracis ucrtcbneufquc initium, ftomachus " J'“
uert e-
f.Ctrfmi b rarum corporibus intenientu membranularum ex
dorli ligamentis originem ducentium committitur,
D,C. at 'JI7/.7T,;
i jmmfi.»,
queab illis membranulis tertiam tunicam nullis omnino fibris intcrftinttam, uclut lecund* iplius tuni- fruminafa
*
lak.r. cx inuolucnim pofsidet.Quod ucro iuxta quintam thoracis uertebram ad dextra potius «neri*, quam !**•
ad
k 7 «njff. liniftra ftomachus cxplicetur.in caufa ipfa cft arteria , non adeo tyranni ritu Cquamuis multo Iit dignior)
•Mj, mediam dorli fedem occupansifcd quum a S fimftro cordis finu ortum ducat ,* per reliquum iplius
iftLIa tt du-
q dum ucrlus liniftrum cauzucn*
» ftubijciatur.liniftrorfum maiore fui parte neccllarib
tam 10 /l. uergens , ac piom
de aliquantulum ftomacho cedens, communicatorem ac uclut focium ledis ucrtcbrarttm
O. admittit: aded
mU. 6.
ut ftomachus & minus obliquetur A
firmiorem adhuc fedem auam in liniftra latere reperire pollet,
obti-
ncat.Dein ftomachus non dextram fepti perforat ledem, redafy in ucntriculum cx dextro
dorli latere por
f 11 fx-b
rigiturifed ai teri*, uti diximus , fuperucCtus, * obtufo^; obliquatus angulo liniftram
, petit, ne is uentri-
culum adeundo, iccur uniuerfam dextram fedem interioris regionis fepti occupans, perforare
cogaturue-
»'«'71*. rum illam fepti partem admueniat, qua minor icrorispars ipfi facilem aditum prxbitura , conliftit. Ta‘
D. .<r/. C. lis fanc eft tenuior totius iecoris portio, (iniftrx fepti ledi hic fubtenfa:
cui in pofteriori regione qua fto-
^Pdtr / J r«machus feptum permeat, “ finus inftar lemicirculi infculpitur, ftomacho(cuius ,
anteriorem fedem inibi

amplectitur) proportione congrucns-Ncquc
eft quod quilpiam ijs credat dilfectionum
K. to fi.oi profcfToribus , qui
E. E. feptum,* iplius in pnmis quod ft omachum tranlmittit fbramcn.ne cibus e ucntriculo fuperiora
repetat,
i8>. 1. obftaculo efle arbitranuinquum idem quoque tunc pari opera in ucntriculum cibi
defccnfum potius pro-
I « » hibcrct.
Digitiz«y b
, I.
j4nd.Ve(alij,dc corporis
3 76
hiberet.Qucmadmodum & mera quoque cft fabula, qua ali/ angudiorem domachum hic, qua ucntriculo
continuatur, quam in ceruicc clfe contendunttatra bile in ucntnculi fuperius os a liene cruflata.cum colf-
gi condringiq; falfo cxidimamcs.Cxtcriim obliquus ille ductus, quo domachus arteriam confeendens in
hmftram fertur, 1 ncruis cti am (ne fcilicet plus aquo extendantur) commodus cft, quos paulo pod ucn- x 14, tf
clii.li fi. triculo inferi audics-Ncquc profecto fufficit Natura:, (lomacho in eum modum obliquato ad ucloccm ci
,
> T.V.
«*« tr«- g orum tranlitum commemoratas tribuifTc fibras : ucrum ut iplius edeauitas femper humetfta ac uclut ob-
unftjjffc^gljudulasilliadiunxit, in faucibus quidem V quafdam domachoA laryngi communes, quae r '*fp-
1 Inmcdioau E, E.
faliuam hunioremqj illis organis, ne cxicccniur,prxparames,Latinistonliltx appellantur.
tem propemodumnomachi duclu, quaisafperxarterixin * duos truncos ad pulmonem diuifx fubijci-
* M. If
tur, binas alias frpe domacho non apponit modo, fed & in poderiore iplius fede & ad latera adncAit,
1 il
* fi.t.ftU
plani rclpondentes.quas uclicx ccruicis initio in uiris Natura circumdedit .
lis quemadmodum has uri- 6 IA. 4 IM-
&
na: feminisq; genitalis inpene meatum irrigare fuo loco commcmorabimus:fic etiam glandulx (lomacho ftru K ,1.
* X».
adnatx, illius cauitatcm irrorant , acne ob ficcitatem cibus in ucntriculum difficilius prolabatur , faliuali
quodam humore imbuunt. Cxtcrum fi quid de (lomacho adhuc dicendum fuperfit , in uencriculi deferi-
vtKTKI- ptionc id iam perfequemur. b Vqncriculum igitur (qui inter reliquos corpons uentres finus ve non mini b tjf.P.P.
nL mam cauitatcm obtinet , hincq; etiam >aoi*«txuxi«Grxcis, ut nobis uenter & ucntriculus potifsimum 6 fi. f,fM
”*• appellatur) mox fub thorace collocarfiiam obiter diximusmunc exadte ipfius (itum, reliquamq; hidoriam luffief}* 14
II.16&
pcrtraftaturi.Galenus itaque ucntriculum in corporis medio repofitura aderit: quod plcriquc didcdtionu
'
.
ijfauu.
profclTotcs ab ipfo mutuati, non fimplicitcr cnunciant, ucrum hunc fecundum omnes politionis differen-
Uutuuli tias ad amufsim mediam fedem, indar communis omnium panium officinx , &
regis alicuius , adeptum
/***• contcndunttpcrfunftoric admodum in hominis crcfti.aut etiam diductis maxime cruribns brachijs.uc &
luti in circulo politi proportione metienda uerfati. Neque etiam xqualis ucntriculi portio dextrum St fini
ftntm occupat, neque uentriculus in pofteriora adeo atque in priora corporis exporrigitur , quamuis fani
e elatius iplius orificium id libi non immerito uendicare pollet . Statim enim ac domachus feptuin in fi- e ttfi.K
nidraneruolxipfms panis lede penetrat, continuum cum ucntriculo corpus J efficitur, quod in finillro d *d C
xofi.r.
14
latere amplam lepti fedem contingens, totam regionem intcriccur & lienem uacuam complcftitur. In de &tlfi.Mt
xtro autem latere ucntnculus nufquam feptum attingit, fed iecoris duntaxat concauo fubtcnfus , tota ip- tf* IUM
fifmrtu. &
fius pane fupcriorc,& dextro item latcrca iccore occultaturtantumq; i dextra fepti fede pafsim abfccdit,
6,
quanta iecoris cd cra(sities,quum interim magnam fepti fede (uti modo dicebam) finidro fuo latere con- infmftt
I» ,&to
tingat. Neque id fanc admodum lien impedit, qui non ita ucntriculi finidro lateri attenditur , adeoque in rxftmint
corporis anteriora, ut medicorum uulgus arbitrator, peningit, fed potius in poderiora humiliora^; (tame
& ad latus nonnihil) fubdcmitur.Dcin,non folum in finidrum (ad feptum ufque fcilicet) magis quam in
dextrum (utpotc ad iecoris tantum cauum) uentriculus protendituRucrum ipfius forma in homine (nulla
enimnuncmi..i cum Galeno, neque canum, neque fimiarum cd confidcratio ) talis cernitur, ut maxima
ipfius quoque portio in finidro collocetur, haud lccus quam fi inibi maiorem qua apte contineri pofsit fc-
v ntri(*u
dem adinuenillct.idq; illius funiftionibusuidcrctur accommodum. Ventriculus enim forma perquam ua-
rius cd:at fi quis illum obiter examinet, rotundus,& a dextro in
finidrum oblongus , aut fecundum latitu-
dinem quodammodo teres, primum occumtuotundus quidem, quod rotunda omnia fint capaci (sima , Se
interim minimum noxijs expolitaioblongus ucro, quod id fedes qua continetur, & deinde bina ipfius
c o-
t M.iff*
rificia, alterum quo cibos admittit, alterum quo iam confectos in intedina protrudit, exigere uideantur. C.H.
Cxtcrum fi deinceps ucntriculi forma accuratius expendatur, in finidro latere multo amplior rotudiorq;
& ad inferiora quoque prominulus ccrnitunacdcin hinc uerfus dextra uctgens,paulatim in angudum co-
gi, St fuperiore quidem fua regione dcfccndcrc, inferiore autem afccndctc confpicitur , adeo ut in dextro
latere multo quiun in finidro cuadat gracilior.Sic quoque fuperiore quidem fede , qui ab uno orificio ad
alterum pertiner,driftior angudiorq; cd, inferiore autem latior ampliori];.
1
Anteriore parte xqualiter f mA*
IJL-
undique gibbus occurrit,nulla ex parte deformatus. Poderiore fede duos quodammodo gibbos common
h alterum dcxtrum,minorem, g ‘fM
drat, S unum finidrum, cundemq; magnum, proccriusq; extuberantem: M.
ac dcprcfliim magis. Atque hos gibbos finus quidam imprefsio ve parat , fecundum cotporis longitudi- h Ijjf-N.
1
Om tm nem poderiori ucntricul fcdi impreffa.Qtu enim uentriculus dorfi ucrtcbras.iplisq; cxporrcilos ucnx ea i lfjf.0.
i
nbwnfiti* magni defccndcntcs 1 truncos rcfpicit, ac fcdi quam fortitur fdc utctlnquc adaptat pode
UX St arterix ,
rior ipfius regio introrfum quali ad fuam cauitatcm nonnihil imprimitur :

quamuis interim uemriculusc
corpore auulfusin(latusq;,ciufmodi linum non odcndat,& perinde torus inibiac anteriori regione gib-
bus confpiciatur.Porro ad ucntriculi quoque formam duo iplius pertinent orificia , e quibus unum quo I S 4 .I»
1
cibus St potus alfiimi dicebatur., in elatifsima fmidrx ucntriculi partis fede ob hoc confidit , quod >•*
domachus inibi feptum commode perforant , illic primum ucntriculo connafci , commune ve cum
ipfo corpus fieri potuit. Et quanuuam fuperius ucntriculi os in finidra cius parte haberi dicimus,
propinquius tamen medix ipfius fcdi quam finidro lateri accedit quod tanto apparet manifetlius
:
quanto uentriculus occurrit turgidior . Alterum ucntriculi orificium cibos in cremorem emutatos
ad intedina tranfmittcns , Si inde Cirxeis , nobis autem ianitor Se inferius fcu dextrum os
appellatum , m in dextra ucntriculi fede confidit non quidem , ut reliqui difledtionum profedbrcs m i 4 .»t£
:
tradunt , illiqtexidimant , qui tam pertinaciter de ciborum afTuincndorum ordine altercantur, huicq;
H.11.M
orificio nomen a fitu non admodum apte impofucrunt , &
nunquam auium ingluttient & domachum,
rumiiutiumq; animalium uentres cxpcudcrunt,in cius fcdis inferiori regione, fed in elatifsima , dcxtroqi
ucntriculi
,
Humanifabrica Liber V. $77

ucntriculi lateri proxima .Non enim fat erat mutuo, c dircdoq; hzc orificia inuiccm ( ncocyus cibus ad-
huc immutatus e ucntriculo labcretur ) non opponi utrum inferius ex elatiori quoque ucntriculi fede cx
:
plantari oportuit , quo minus fua grauitate cibus ucnrriculum prrtcrfugcrcr : led tunc priiniun quando
,
confcftus,& in cremorem exquifite mutatus cft, ucntriculi potius excernendi robore , quam luo pondere,
in inteftina propcllcrctur.quorum principium, illud ucntriculi orificium conftituit , cxplantatq;: quare c-
a M» »f tiam n primum inteftinorum quod duodecim digitorum cft longitudine, Exortum plcriquc nomina-
,
runt. Neque profetfto iniuria alterum boc orificium dextram ucntriculi fedem occupat , quum hxc medio
la^K.
cauxiecoris lede contermina fit, in quam icctir Tuarum uenarum beneficio, e inteftinis , ipfoti; adeo ucn-
triculo, quicquid fucculcntum ab illo confc&um cft , arripit aedepafeitur. quod eo iecurprxftat facilius,
Orifit i er»
quo partes elaboratum a ucntnculo cremorem primikm excipientes , illi uicinius collocantur . Prxtcrca
no* parem
ucntriculi orificia non fitu duntaxat inuiccm uariant , Ted inferius quoque fuperiore ardius cft quod ru- plaude.
:
des, non tritas duras magnasq; moles homo fubinde deuoret , ad quarum ingrcfliim amplam ucntriculi
, ,
uiam clfc oportuit Per interius e contra rarius magnum , durum non conucrfum in Tuccum crudumq;
. , ,
tranlit quanquam lanc non adeo anguftum fit , ut iolum cremorem tranfmirtcre queat . quandoquidem
:
non pauci quamplurima firuduum olla impenTe etiam magna, crebro deuorata innoxie excernunt ^Ga- Lib.de Na-
lenus a quodam anulum aureum qui ore tenebatur, imprudenter dcgluticum cundemq; prompte cxcrctd
, tnraldmtfa
cnluttbni
narrat. Nccjucorificij huius amplitudinem Te ignprallc callidus ille HiTpanus docuit, qui Tuperiori anno .
Cliniaar cuipiam Bacchidi quadraginta uniones, cx illis quas hic nobiles matrona: collo gcftant,una cum
aurea cruce quinque gemmis inftruCiiTsima,& fide pariter qua hce continebantur, fn Auratus cft. Illa nan-
que quum huic noctem Te daturam, nili prius numeratis quinquaginta aureis, negaret, atque is heteannuif
(et : ipTa a patricio Veneto pathico luo, ut comptior ornitiorq:,& magis placida cflct,c]cgami(simum uxo
rislux monile obtinuit. cui HiTpanus, quo meretricula: uiccs reponeret, inhians , eam quam potuit faladf-
fimc,ut Tuauius tandem obdormiret , exercuit: ac poftmodu foluto monili lingulos uniones, & crucem, ac
n i tfr* poftmodum fidem ( ne quid Tuo furto obftarct deuoramt . Cancrum Galenus & omnes cius aficcke M
)
+ lfA-s. ganldofam carnem interiori orificio priuatim tribuunt I./A.4 S
, hanc ad cius orificij conftnctioncm auxiliari , ac de P er.ufu.
in quibuTdam animalibus maniteftiorem efle affirmantes. litam Tane in canibus primum qui ilia donan- C l.ndnlafa
,
tere nepre
O llfi.h. tur maxima, & carnis eoiorem inlignitcr prardita, deinde in homine examines uelim . Eam iquidcm hanc tui ab lufe I
clfc arbitror,quc duodeno inteftino adnalcitur,qua portx ucnx ° ramus eu coniugc arteria , illi fubtendi-
rien enfi-
tur. Verihn hxc non in hoc ut inteftinum illud, aut interius ucntriculi orificium claudat, ardet ve, procrea ci» dijlani
P ta cft: Ted ut uala inteftino exporreda luifulciat , ac parem cum glandio P iuguli& q mcfcntenj,& r
er. humilioris membranae omenti uTum prxftct . Deinde Ii qua: conftringcndi uis huic glandoTo corpori prx-
q io, it ter communem glandularum, qux conterminas fibi partes lubricas humedasq; reddunt , uTum , indita cT-
fct,ipTum orificium aut inteftinum ncccifario ambiret, fibraruinq; natura participaret , aiit «ranfiicrTarum,
r 4 fa mulculi ueiicz ceruicis inftar, aut obliquarum ueficz Se utert corporis modo : quum interim id fibris om-
«.*• nibus deftitutum, ad inteftini longitudinem reda duntaxat linea illi adnafiratur . Quanquam non deline,
Tolis libris edocti,fuoq; arbitratu Naturr opera comminiTccntcs glandofiim id corpus muTculum cf-
'
n ,
rribantyco inferius ucntriculi orificium orbiculatim amplecti nugacitcr affirmantes , atque hinc etiam
corpusid perinde fere ac Galenus odauo de Partium ufu 7 v*«*p* ianitoremq; appellantes. Porro (quod il- Prehebrrji
t6/Ladb.
lis animaduertendum erat hominibus ) * non Iolum in inferiore ucntriculi orificio, fcd &
in fuperiore,
•itriculi in
enficejt [*b
fubftantia ucntriculi crafsior fpi fsiorq; cft, ac orificia uclut in interiora cxtubcrantiorcm inftar circuli par
Piantia.
tem obtinent, ucntriculum membraneo: neruofxq; prorius fubftantix,non ucro uti hoc in loco Galeni no
mine quis fibi falfo pcrfuadcrcpofsit,glandulofz cuipiam , penitus rcfpondcntcm uux quidem inter difr
:
fecandum integro adhuc ucntriculo tadupcrcipiturîpcrto autem inuerloq; in coniptdum ucnit , mani-
fefte ucntriculi initium ftomaebi ve finem Se duodeni inteftini originem proponens Videtur enim tunc
.
ftomachus, idq; inteftinum cx ipfo ucntriculo quodammodo enata , alizq; omnino quam uentriculus ip-
fc, partes efic:quum tamen exterius niliil tale appareat, neque ulla ucntriculi portio prxtcr reliquam fuper-
ficicm cmincat.Hxc crafsior adaudaq; ucntriculi fubftantia ac fedes in internam iplius regionem cduda»
ad hocpotiftimum procreatur, ut ora ucntriculi robuftiora dcnlioraq; , quam reliquum cius coipus, trua?
dant, ne torte a tranfeuntium impetu diucllantur,rumpamurq;>& dcin fortafsis,ut quum ora conftringun
Ventriculi
tur huius cxtubcrantioris particula* introrfum conniucntis occafionc , citius ardentur occludunturq; . Et
fnperficm .
fan£ quemadmodum c exterior ucntriculi fuperficics Ixuis Se plana cft, fic& u interior quoque iplius
* UH'
6 fa amplitudo, Ii modo duo, qux ia diximus, tubera circularim prominentia exceperis. Ventriculus enim inibi
%
* M/X-» nihil prxtcr rugas quafdam,(i uchcmcntcr conftridus reperiatur, oftendit , inteftinorum x uefier caui &
uti rcfpondcns, quamuis interim obfufeum Se quali nubcculisintenfe rubentibus interftindum colarem
exprimat, quum tamen exterius omnino pene albica. Verum interim nonnunquam in admodum obelo
rum hominum ucntriculis, ut cunque copiofus, fcd lxuis & lubricus , adeps circa fundi in finiftro latere re-
gionem intemxfupcrticici adnatus repentur quam nonnulli , ruminantium omalis tot ucluti alucolis fa
:
modum interiori amplitudine oblitis ornatisq; deluit cellulis quibufdam & continuis finibus
ui quali in ,
abundarc,falfo fcripfcmnr. Ventriculi quantitas uaria cft admodummam e corpore exemptus ueficz
, fi , Ventriculi
modo infletur, haudquaquam miraberis tantam ciborum uim,uiniq; copiam uno tempore polle abfumi» «
juentitxi .
Neque in homine xque Icmpcr cft turgidus, fcd quum pro fua natura fc habet, conftridoriaq; ui utitur»
quamlibet exiguum multum ve fit quod continet, totum id undique complcditur, nullam uacuain fedem
rclinquciu.ac proinde pro aftuniptorum fc habet ratione, ut Se mulu ( ne perpetuo edere cogatur hom<fc)
.. Ii 3 afltimere
1
i 78 *And. Vefalij , de corporis

Vemtrhmli jITumcrc .impicftiq; pofsit :& rurfusfi modica offerantur, ei undique amplexetur ac concoquat. Huic
actioni ipfius congruit fubftantia nimirum maxima cx pane membranea, qua: commode ufu exigente am
m*t*r ib- plwri dilatariq; queat :& rurfus quum opus cft, colligi ac conftringi.Conflat enim ucncriculus duabus
)'
j
•icu. latis tenuibmq; tunicis fibi inuiccm iun&is , perinde ac ftomachus , fcd nonnihil difsimilibus .
Quando-
quidem interior uentriculi limilitcr, atque interior ftomachi , ncruola membrancaq; cft , & totius ltoma-
chi,oris& labrorum, uti fanc Se inteftinorum interiori tunicx continua duritie tamen ab oris ftomachiq;
: #r—
tunica modici differt. quod duriores afperiorcsq; cibos»priufquam in ucntriculum decidant ore conficta
,
frtjimm .
mus a quibus id contunderetur

: &
raderetur, nili dura denfaq; ciufmodi tunica cuafiflcc . Vnde etiam tur
nica ori,& ftomacho, &
ucntriculo communis , fcnfim ad uentriculi fundum accedens , mollior efficitur.
Fibris hxc duplicibus intertexitur, quo etiam ab interna ftomachi uariat • Interior enim tunica: pars , ucn-
triculi cauicatcm rcfpicicns, redis i/fdemque plurimis donatur fibris . Attrahat namque ucntriculus cibo»
& potus per ftomachum oportet , huiufmodi fibris ceu manibus alliciens : qux quum contrahuntur , fto r
machum ucntriculum^; breuiant: adeo ut inter dcgluticndum * larynx, dclccndcntc ftomachi inirio,fur
fum confcendat,quod mutuus ftomachi & laryngis lit connexus Se interior laryngis tunica, cum interio-
;
ri tunica ftomachi,adcoq; uentriculi, cernatur efle continua. Secundum ucro librarum interioris ucntricu <mmt
tunicx genus, obliquarum cft,in externa tunica: fcde,qua fecunda illam ampleditur.fitum.Qucmadmo- fira.n U.
li
dum enim cibi potusq; attradio, eorundem neceifario praecedi t retentionem , ita redas fibras interius ob 1 *bfi*m*
liquis Natura coordinauit. Deinde ut retentionem, ciborum iam confcdorum fucccdit expullio , ita quo-
que fecunda exterior ve uentriculi tunica tranluerfas fibras obliquis exteriores merito nancifcitur . Hxc
enim interiore crafsior & mollior, minusq: compada,tranfucrfi$ abundat fibris, fecunda: ftomachi tunicar
rcfpondens , nifi quod illa paulo minus quam hxc camofa cft , & aliquot etiam obliquis implicatur fibris*
iximvrtm Cur autem ucntriculum, aut hanc exteriorem ipfius tunicam adeo impcnfc catnofam fecundum ucntricU
uitrumb tm fi fundum, humiliorum uc ipfius fedem,dic plcrique fcribant,non fatu afTequor. Videntur enim fuis fom-
^
„;T
mofam.
n 'J scon fif*> a fundum ucntriculi,quo melius concoquat (uti & ftomacho, propter exteriorem ipfius tuni- a
eam utcunque mufculofam, conficiendorum ciborum uim tribuunt ) nfigniter carneum ftatuerc quum
i :
*
interim ucntriculus illic neque caraofior,neque crafsior fit, quam ad elatiorem ipfius fcdem.Imo fi ucrum b , 4
fateri licet, b fuperior uentriculi pars camofior cft inferioretut nunc tacca neruorum fuperioris fcdis fre-
‘
l
*
r„
’
qucntia,tunicarum cius fcdiscrafsiriem infignitcradaugcntc.Cxtcrum duabus his ucntnculi tunicis c ter c * 7 >-k.
tia accedit ,inftar operimenti & propugnaculi cuiufdi,tunicx exteriori circundata & peritonxo, d qua id ^ . .
J *
fepti panem ftomacho itcrprxbentcm integit, pronata. Hic enim peritonxi portio primum elationi uen- t4t£ tm
triculi orificio, deinde uniucrfo ipfius corpori ad duodeni ufquc intcflinioriginem obducitur. Atque hxc
ucna origine ducum. Nulla enim quant linis exilis a g caua u ena ucntriculo fecundum corporis longi cudi
nem fubftrata, ac peritonxi hac in (ede initio proxima, ucntriculum accedit. Quanquam forte quilpiam, J ij ’**
perinde ac ego aliquando feci,fecus arbitraretur, qui Galenum in fextode Adminiflrandis lectionibus li- f/fr ^
oro A quanoitem de Panium ufu , de caua , atque adeo magna ucna , non autem de uniucrfaport? ucna, 4 fir.f.
aut * iiniftro ipfius trunco loqui exiftimarct: quum peritonxi uarios enarrans proceffiis , & omenti exor- h fi.hUtd
"* 1 * ltm
tum cum mefenterij principio edocens, in ucntriculum ucnas uaric propagari feribit, a magna ucna fub uc A
tricolo, fecundum ipfius longitudinem delata. Cxtcrum ancrix in ucntriculum digcftx , omnes ab illis or
4
tum habent, h qux a magna arteria in humiliorem omenti membranam primum digeruntur , ac in id Ac fi*.B.
huic uenx coniunx , propago cius arterix ccnfctur , qux fecundum ponx dudum , iccoris cauum adit . 1 ub. j p.
Secunda ucna coniugcm undecunque habens arteriam, toti dimidix inferiori uentriculi parti fubtenditur, 1 fi- <*p-
fuperiore membrana omenti futfulta , a qua & anterior & pofterior fundi uentriculi dextra fedes furculos ll '
1 H * i
A*
* 1 f
mutuat ur.Prxfcns ucna frequenter ortum ducit cx dextra uenx portj regione , qua in duos grandiores ip- JKJ*
fius truncos finditur. T
m Arteria ucrb ab illa pronafcitur,quam in iccur deriuari diximus . ® ertia uen- m fir t*p.
triculi ucna impcnfe gracilis cft , comite carens arteria & a uenx porce graciliori ftniftro ve enata trun-
: ult. j r.
0 A-
eo, in poft criorcm uentriculi fedem ( qua dextrum ipfius gibbum inibi prominet ) pauca ramulorum ferie
f4P* f
difpcrgitur. ° Quarta ucna ab eodem quo nuper di&a trunco prodicns,toto inceflu P arteria , ab ea qux
j*’**
per inferiorem omenti membranam lienem petit, enatam, fibi coniugcm afeifeit , omniumq; ucntriculum f
occedentium ucnarum(ut & arteria arteria rum)facil£ cft prxcipua,ac in numeraliores ramos diuifa. Proce U. ? s. 1 4,
dit enim furfiim ad medium pofterioris fcdis uentriculi , ac priimim ut rinque ramum fpargit in plures fur- * f Ax* d.
1 *
culos per pofteriorem ucntnculi fedem diuaricatum . Dehinc furfum ad dextrum fuperioris ucutriculi o-
ris latus fcnfim confccndit , illi sdq; coronx modo ampledens , ramulos complures deorfum in uentriculi
corpus digerit : paucos,eofdcmq; graciles in ftomachi Hncm,quo is ucntriculos committitur, furfum oftc-
^
q 1 4 fig*
rens. Ab hac ucna,quum dextrum oris uentriculi latus ambit, M propago editur, fccunddm elatiorem uc- «WwH.
triculi fedem ad ipfius ufquc humilius onficium pertingens , ac in progrcfTu deorfum quoque gcniculatim
J
fobolcsaliquoufquc diffundens. r Quinta ucna comite arteria non pnuau , liniftram uentriculi fundi fc- 1 ifig.fZ
dem implicat: & luperiori membrana omenti fuffuita, ramos elatiore fua fedein uentriculi azueriora pofte fig.s.
rioraq;
M : ‘ “
. - 379
. / «li» ?^\tnu" ,tH "“P0n C0mltlm,jb
P ium dependet ab ampliore ueneport* ramo,
mm* T°
ra C
rinci
infimxfedi inferendo
nCm hic accc dcntc.Scx£a uent riculiuena.
lienis •
Se
L *' ' PUlluL,t
cad^^ncr
ea demum o?»l Anatomicis
qutfola A enet,
’
^
-
more ucrlatur |
quamq; a funcrius nm,rlr,,Ii„r.r , liene in •
ItXr' l'"r
1 ncs lftruum
,
- ta "a ™°°'
aeUntUr ucnas P r °nafc.,pr«cr quintam «me enumeratam, obfemo
X*
•Ifft’ ncmncul «STfifcdcb!!,Zf "’ l,cnl
prox.mamacccdentesuntcrquas fere ea folet eflb prreipua
, fm.ftri lateris
k ramo,alnori lienis parti inferto, principium ducit , qua: a maiori uenx lor
a qua raro furculi pilorum inftar :
graciles , qu ilfTd
uems liniltmm uentriculi latus adcuntibusS
,
fupcrius uentnculi qnficium perungunt. His
, comitts perpe-
tuo i unguntur aneri*, ab Ulis quoque qu* lienem fubcitnt
propagat* . Commune omnium ucntnculiTe
narum officium eft,ut & alimentum ipli adferant,* fucculcntioris
ab illo confecti cremoris ad iccoris ca-
uum.non ,ilitci{ac mtcflinorum uenc deducant . Proprium
uert> carum quas fexto loco
rum, &. poti&mum quinte munus, cum alqs dilTeftionum enumeraui uena
profelforibus clTc ( at timide imerim
«r pnrtcr
anitnipropemodum lentcnttam ) fatebor, ut Ii quid in ucntriculum ,
lien cruftct.illxeius fint uchiculum

id^.in ucntnculum hindant. Cxtcnim frequentes
uentnculi arteri* innatum iplius calorem
fucculcnti etiam alinuid f fiaufim modo proloqui
recreant Se -
tenas, uentnculo nullum aliud uasimplantatur

) ex ucntriculo fugere u, dentur . Prxter
:&li forti meatuum bilem deducentium
uenas* ar- »Sl :
aliquis in uentri h ”'««• ••

culi tundum pertineat , id fani fit quam ranfsimi
Se mihi femel haitenus duntaxat :
cius generis tenuifsi-
mus mcatulus occnmt biliolilsuno homine quem c* longis
,
m pontifici,. nauibus fection, adhibuimus
^*rul ucntr,c “!' n hunc habent modum . “ Prarcipua: fextfncruorum cerebri paris portiones, poftqut.n
\tf&
I iSu.f.
"j
®
dl mde ,n* neruos , ramulosq; cordis inuolucro
ftomnchuin properant,dcxtra quidem ad dextrum latus.liniftra
pulmoni co
autem ad Ixuum . Simulatq- ucro aliqu
& mLL™XlSm
ufpernenucum ftomacho defenderunt, fibrarum duntaxat imcrucntu
illi commifsi , uteuiue
ncruus bi-
partito tsndltur : &
dexter q, udem fuis ramisobliqui finiftrorfum
fertur , finifter autem dextrorfum
que '«ambo nerui ftomachum concomitati.fcptum tranfuerfum at- •
permeant, nullam interim (ut diffettio

i. U
num rudibus uifum fuit) lepto lobolcm olferentes . Vbi autem quatuor
duorum ncruomm rami ‘ clarius
1 ncmncul, orificium cont.ngum.multiplici propaginum ferie
id amplexantur , furculos
notatu dignoimer
uallo reitadeorfumprom entes . A hn.llro fexti paris nemo dextram cius orificij uentriculi
regionem im-
P ' CM .‘"''e" 15 ut 5 untI llc lecundum elatiorem uentriculi fedem , ad ipfius
\ ,um j 3
d,d “ c,,ur
ufque i ferius orifi-
. .ili f T. ctl ‘ ,n P ro S rdr“ ‘|T ot diflu " da ' propagine. , „ entriculiq; Wcrius"3uraL
a 1“ quibufdam lmplicct,non tamen inibi totius abfumitur,lcd in
iccoris a quoque cauum prorepit Cxtc-
—
«-
f%uf.
, C
"
g.oumcmiam, atque lupcnon
ut noxam a bil.ofo.cius ve generis humore aliquo inductam
mai
,
ut P cr 11 05 udu "
iplius
fentiat.adeo frequentibus neruis fcatere
<*«*'“,. «“'-nalis uis ipf, in primis difpcnLetur
crci'
ac cibo pm^j indi- ‘"Z
onhcio S inferti. Non
**
~f ™
,
f
gentum uentnculus fcnurct,ad fumendaq; cibana excitaretur. Atque
i U.*,. hi demum illi funt b
nerui , quibus
.
, „ Obliquum flomachi ductum conferre, pnus retul, . Molles enim
quum fint , & graciles , f. longa umredo
• * nentnculum cibis recipiendis
J. tr * mi,e !' ni
RjL €al ai
deft.natum , a fe fufpenfL habe ent
rnmpcrcntur, ni£ eiuimod.
implexibus & tortuofis duftibus
:
, atcmsmole
fSST°SHSr VcntnCuluS ,am 'P ,1US munuJ egrediar) ofto habet

NaturiTlSfct
omniC^fri-'
omnibus umuerfi corporis partibus qu* nutriuntur, communes
facultates ac quatuor quidem : «»«..
quatuor autem fibi peculiares .^quibus
,
:
imiuerfo corpori famulatur. Verum h*c nimium obiter
perpendunt integros libros hac quxrtionl \n ,
uentnculus luo que ,econ conficit fuccq.aut fanguine feorfum.an ,
fimul ambobus enu,riatur?c6maculan-
tes. Quandoquidem beneficio illarum lacultatum
quas ucntriculus cum reliquis partibus
,
pifc.turpropr.um ib, nutnmentum ex uems aUicit, retinet
communes adi
abigit. Munijs uerb , qmbus toti
, elabora. : fi q„id fuperfluum ipfi
fiitra fi &
corpori , cfcutcma quidem poculenuq;
redHs fibris per fto^nachum
ex ore alfumit , mox obliquis fibns aflumptum rct.net : totumq;
tantifper ampleflitur donec id
ingenita
fibi ucl cfll-ntiah tormadacultatc, m
fuccum cremoremq; colore fubftanti* (u* limilem
,
reddat acêmu :
Har ftw i ^ uod intcftinu exhibiturus , inferius onhcium luum laxet

, tranfuerfisq; fibris quod
amplexaba- Q~
|T
J
,de0rrul " P rotrudat - Cxterum uim ipfius alteratncem.undcquaquc
C,em nccs foa f» W*cale6e.entU, non parum adiuuare
P
cum circundantia organa, ac uclut ^
,^
cd ' n 0
‘T antCr 0ra
'^ d “' rum pfill ‘ h us > , urcon
credimus, totam enim fuperiomm e
« «
TZi [
',-
i
‘
l^
{m 0n:,C1 ' poIdcr.oremfedcmconlifiensAlm.ftrum
’P^«' t ur.ela,iorueto,pliuspars^dfuprriori
eiu, latus uniuerfum.fepto ambitur
: c ccpta fo bm
^''V^
^^'^^'qua” ad ^rum uentnculi latus humiliori poftcrioriq; pane
1
'fu r
inl
occupat. In polUriore a”
E
JJT*
'**'
‘ nfcri0rc
„ Dem fub hac fepu

obtinet. f
luenti membranam
7 ° parsA uena caua.A&magn* arteri*
tranfuerii
qu* illam excurrunt uafa prorimefubtcnfa «*
,
'
P—
truncus A nr r,.^ r
mufculoSjConfifiunt.&runiuerf* inferiori uentriculi 1'cdi omcîtumânrin^tt^d^mlpafrimiômiafc?'
nwafTsar*
Um ,ntc ^ nun lat *“ s tenuia ucro inteftina Jcmifiius
C°
tîâUKUMrioriunânh^^l^fcd ^^ a^nuidun wwalnw* »
rcd em omc ” to fomn““ quum tamen elatior omenti membra- ” •"*»
'
°
» i c ,
oarfea» duntaxat linea, infenor ipfius paru/ccundum anteriora adnafeatur,
! :
nulla interim omenti parte M’
i* 4 uentriculi
Digitized t
- *
380 And. Vefalij decorforis ,
Bcntricufi anteriori fcdi obdu&a. » Vacat itacjuc magna anterioris uentriculi (fi quando impcnfc tufget » J/W fi.
ac diftenditur ) fcdis regio , neque iccorc , neque fepto tranfuerfo , neque omento , neque liene obduaa:
* '* *
quanquam omenti uice aliud ucniriculus hic obtineat fubfidium
, in calefaciendo iam diftis auxilijs non
abfimilc. Prarterperitonxum enim, & 0 A 0 abdominis mufculos, k ucna ab umbilico iccori deducitur, fc
qua foetus nutrimentum accipit, quxfy poft partum exanguis inutilisq; cfficitur.Huicuenar,qua peritonaeo ddn cT
nexa ucntrriculoinftcrnitur,rn circuitu adeps multus, non tamen omnibus aque copiofus,udiu icitur : qui
ut & ucntriculus luo in concoquendo munere alacrius laboret , aliquid auxilij prxbet.Impcnfius enim con
ducit iccur,ltcn A
quz pofteriori uentriculi fcdi fubtenduntur ucna* ac arteria, ut & ipfum quoque feptum
indcfcflcvlao motu uentri culum minime negligit.Quinetum cordis fepto incumbentis calor, ad pertego
rem uentriculi functionem non ccnfctur inutilis.
DE OMENTO. Caput 1 1 1 1.
0ME7{TT delineationem m primis proponunt quarta & quinta figura , ac dciu fecunda & tertia ruti ex illa-
rum figurarum indicibus efi colligere.
ROXIMVM fort£ nunc erat, intcflinoram , ut qua confcftum a ucntricnlo fuccum

excipiant, enarrationem fubiungi:fcd quia illis omentum incumbit, Atuclut innatat (uit
de & a Gracis foiwkuu* & t&vmv, uulgoq; uentris mappa dicitur) &
quia difTccantibus
priusquam inteftina occurrit , ac demum non minus quim inteftina ucntricnlo conti-
nuum magna ex parte cft non admodum inopportune id hoc loco aggrediemur
, * . a lmlfiX.
Omentum itaque, Arabibus Zirbus nuncupatum, in peritonai amplitudine politum, C^.qL.q,
mox anteriori illius fcdi fubijciturA fuper b inteftina cxrcnfum, ad lienem quoqueAiccoriscauunr, ac mu i« dr
A.B.C.
pofteriorem uentriculi fedem propemodum uniuerfam, ciusq; fundum exporrigitur. Verum ctfi omen- fmi D.
tum iccori , ucntriculo , lieni , ijsq; demum icdibus,a quibus originem ipnus pendere audies , proximum b Confer
attenfumq; in diftc&ionibus perpetuo reperitur non femper tamen ad pubis ufqoe os , inteftini*
, l figurem
obductum uifirur.Hiiius enim portio, quz in homine alioquin inteftinis, perinde ac in canibus,porcis 8c fi- &/•
dnU JfitfiM
mijs, c infterni debebat, raro ultra umbilici regionem dimilTa, d fcd maxima fui parte liniflrorfum lie-
i fis**- &
nem uerfus rctrafta conuolutaq; fccantibus fele otfcrt.quamuis inierim omentum humiliori fua fede ma- 4 J.
nibus apprchcnfum,ac ucluti deorfum &
inSbtera diftentum, prompte ad pubis ofsis ufquc regionem po- C V*
,
ftcrioremq; ucficz e fedem, ac ilia procedat, intcftinaq; penitus obtegat. Neque hunc omenti ad fuperio ret in i fi.
d ite feri
ra retractum, in fufpcndio necatis tantum obferuamus,nc quis forfan id corporis concu#Tu,motu ve uchc-
inferior
menti ori in fefe conuolui cxiRimccat in ijs quoque non in frequenter i dem occurrit, qui aqua fudbcantur, mrmbrnnn
& qui morbo laterali, aut cerebri ini? ammatione,aut conflatili aliquo aftcdu placidi, 8c citra corporis agi- coamcimtd
wert in
tationem pereunt, & quibus thorax abdomenq; unientibus in publicis fuppticijs aperitur Quinimd in la- .
;
f.e.c.tij
nis,quod ad omentum attinet ,hominibus, id tam raro ad pubis ufque ofsis fedem defccndcrc inter fccan-
r mu.
dum animaducrtitur.ut noHnulli dubitauerint.num ramices ex omenti in fcortum, aut f exteriorem po- c (*t N/. .
tius tcftis uaforumq; feminalium tunicam dcfccnfu produci queantA nuin omento uteri g os ita fecun- (•ni, X-
f
dum Hippocratis fententiam in admodum obefis comprimi pofsit,ut conceptum impcdiat.Vcrum ego no «H ,1 t
ientcl fan£ omentum in eam quam dixi tcftis feminalium^; ipiius uaforum tunicam (cui pcritonzum h
f 10 /Er.
originem przbct) dcuolutum,ac miris modis extra mediocrem omenti alias conftitutioncm , adauctum
deprehendi. Nam quum tota omenti 1 pars alioquin inteftinis incumbens, in mediocriter pingui horni
>A-
nc,uix libra: aut fcfquilibrz pondus cxccdcretruidi tamen omentum ita prxtcr naturam in ea tcftis tunica f .‘H-
au&um,ut quatuor aut quinque librarum pondus penderet, A uentriculum ex fua fede ita deorfum di (tra- c.tjfc.
h >1
heret, ut uentriculi deficiente muncrc,uarijstj; obortis fingultibus, id pondus mortis occa fionem fuifte, in-
•i p.».
ter fccandum collcgcrimrquum in morbo quodam laterali, qui alioquin bene expurgatus fuerat , ferorum
ex more ab xgroaUamibiuq;fubligari neglectum fuilTct. Qoinettam quo exactius ramicum herniarum fnmti <jn»i
vc,uti uocamus, rationem perquiro, eo etiam magis omnes illos molles ramices, quos camofos uulgus ap-
pellitatae merito a uaricofls atfettibus diftinguit ,cx omenti prolapfu,incrcmemoq; progigni , mihi per-
suadeo. Atque ut omentum in fcorto ita nonnunquam augeri dccumbcrcq; fepitis confpeximus, ita quo-
que indubie Hippocrates quibufdam mulieribus id ita incrcfccrc arbitratus cft , ut cius incrementi molet
k inter uterum ucficamqjcollc&aafTcruataq;, fundi uteri os ita comprimere ar&artq; pollet, ut ad femi- k
nis conceptum fefe recludere aperire ve nequiret A' ccruicis uteri iuxta fundum amt>! itudo a pcnc.coq; po inter T (f
tifsinriim languidiore, minusq; procero, ita diftendi haud polTct,ut femini in uteri fundum aditus pateret, i.,KSndS
a ifi.mter
flrartcrca ab hac forfan omenti mole augmento ve, nonnulli primum #r»AiJUfueau , quali dicas, omenti gc-
» flatores, fuerunt nuncupati. uix cnitn arbitror omnes homines ita appellatos, quali inter cartera animantia
Q& l,M.
maximum, uti Galenus tradidit, nancifcercntur omcntum:quum quadrupeda fere omnia maioriA perpe-
tuo fupra inteftina undique diftento,cxplicatoq; omento, quam bene habiti homines, donari mihi uidean
Ommt > fi
• tur.Omcnti * figura proxime marfupifiaut facculi,aut perar imagini conucnit : ac in primis aucupum pe-
ra, quz orbiculatum habet orificium, pofteriori fua parte elatitis quam anteriori afccndcns. Huiufmodi nfltm» #•
Ometi fnh namque pera omenti figurar adamufsim congrueret, fi uno conflaret corio, aut ex lana texeretur, ac unde- iiendn 4 fi
Fientid brt
quaque inconfutilis A
unum duntaxat,uti lic dica m, corpus effet. cuiufmodi predecto cft omentum , quod x^+sfi-
fub Itantia cft membrana nuftis libris implicita, fcd multis abundans ucnis,artcrijs,ncruis, & aliqua fui rc-
gionc
1 r;
r— ,
fcioncglandofum fibi innaram habens corpus S: multum quoque adipem Vnde
riimuciunxcomn
*< ... , . :
. .
. uerb hac omnia e
ducat, inteliigcs promptilsimc.fi talem peram, qualem antea propolin, animo
eoncepcris.in qua unam par
tem,amcnorem fupcnorcmq; alteram, pofteriorem inferioremqj appelles. Ad eum namque
:
modum u-
h 4 f/.f. nam omenti partem, h fuperiorem anteriorem ve membranam, &altcramrarfus
, inferiorem fcupo- >
membranam diomus.ctiamli omentum re ucra dunraxat k unica (idqjpotifsimum in canibus;)

j f-U* r mfinbrana.antcriorq;
pars pofteriori.ut indifta nttperpera,
i 4
fi. i,,.
incumbat, continuaq; Iit, 4: omentum quo
laetuli modo qua: repleri pollet, eauitatem conftittiat . Inferiorisitaque
rfc-H, , mcmbranzomenriorigoa <
H.ifi.',', pentonao pendet ea iede, qua ‘ primum bibCcpto magna arteria dcfcendit.acprimumuen.im
r
cauamibi
’ co ' 1tln git.Peritoneum enim , qua i uertebraram ligamentis principium ducit , ac utrinque tanqu
n„u, ,
<u 4 fir.
corporibus abfcedit , membranulas magna arterie Sc ucnae caua offert quibus illa do
,
i? usauuiiuiu ivt.v/1 1» L 4 uijiii)Uii(icporidr ucna proaif)

e
erfcrtiir : aciccoris portioni alias alij nonnunquam adnafcjtur, ut Sc alicui '
fepti tranfuerfi fedi fpurijs eo-
S is inibi obduftc
at id rariusaeeidit.nequc cx ciuldcm colla; femper regione
:
Prefcns omenti membra- .
na a leeoris eauo ad dextrum ucntrieuli latus, cui etiam eonnafeitur procedit & ad duodeni
, intcllini cx- :
n H.., J. ortum , ali propemodum ad iciunum ulque intellinum etiam fubnaleitur n orbiculatim ad infi-
, hincq;
mamucntr ' culi P ancm continuo afccndit : quam limulatquc attigit , ac cx dextro ucntrieuli latere uerfus
fi~rnlX,
anteriora repit.ca omenti pars, quam luperiorem iplius membranam dicimus, a ucntriculo exoritur.
i. ; . r. °*Ter
Jtiixip. tu enim ucntrieuli runica,apcritonxo pronata fecundum totius ucntrieuli latitudinem P refla linea
,
&
,
“ 'i ut Anftotclci dicebat, lutura; modo cx humili fede ucntrieuli uerfus anteriora, fuperiorem omenti mem-
brananrcxfc de ducit. Qua cx dextris uerfus lini lira fecundum ucntrieuli fundum procedens caua; lienis
, l»s. j, ii;.
fidi recta lmea S implantatur, qud etiam inferioris omenti mcmbranarliniflra pars contendit ambzq; Jlm/rfra-
Ihrti ctn. :
Imm fuperior uidclicet &

inferior membranae, lienis cauofimul eommilfc innafeuntur . ita fand.ut commcmo-
mOi r/ni ratus iam omenti duftus orbicularem efficiat circulum a dorli medio ad iecoris portas,
& hinc fecundum
l ucntricul tund un ' a<1 lienis cauum, & inde ad dorli medium procedcntem.Totum igitur fcmicirculum in
*o‘ T7 k '
’
',
.
,cnorcm i 1‘cnis cauo per dorfum ad uentriculi ufque dextram latus pertinentem , inferiori omenti mem-
k.k.
branz aitribuimus.luperiori uerb membrana: eam circuli partem afcribimus.qua a uentriculi dextro late
KT.s.ifi. IV Mr
re infuit fundum
per iplius mumiliirirnr InlVriorm.smk.....»».:
lirmc fedem ducitur.
riiniinm ad cauam lienis A.
Inferior membrana toti pofteriori i: r i;
uentriculi fedi c
*: : •
H i fubtenla.dccliuis, ac uerfus anteriora fertur,atquead humillimam ucntrieuli ledem fecundum corporis Ia

, ' tu ‘lin<:m omenti membranam fuperiorem comingit.hincq; ambx mutuo (ibi incumbentes, deorium fu
r Virosa-
pcrintcftina.fubq; pcritonzoducunturSt fi in hoc fupcrintcllina ducftu membrana forti
non impliccn-
rascollcflz. Membrana ha nullis nexibus inteftinis connafeuntur, pnter inferiorem membranam

,
qua
inhominibuscolointcftinopcrtinacifsimc * continuaturpcrtotamciusintellini fedem, qua fecundum o mati A
ucntrieuli fundum prorepit. Neque id fegniter obferuandum uenit.quum inferior omenti membrana me
fenterijloco ipfi colo inteftino fit qua id ucntriculo cxporriglcur.Colurii enim toto illo duftu nullam ob-
,
multo quam in canibus & fimi js, quibus omentum uix colo connafcitur.quu
tinet mefenterij partem, fecus
tamen homini inferior omenti membrana.qua ucntriculo fubftemittir.non folilm mefenteri) quemad-
,
modum nunc diximus.uicem gerattimo fi accurati lingula examinaueris, membrana inferioris omenti
portionem inteflinis cxporreCtain quodammodo cx tertia coli intcllini tunica pronafei fateberis . Atque
d
eo expendi uelim diligentius, quo minus a Galeno, qui fimijs nimium tribuit, animaduerfum efliuti fa-
ni Hcrophilodt Ariflotcli uidetur foiftepcrfpcfti (simum, qui omenti partem colon dorfo colligantem, o-
menti loco non babucreifcd eam tantum partem, qua i uentriculi fundo & colo inrcflino enata, inteflinis
obducitur. Quanquam fatius fore arbitror, eam quoque omenti partem qua ucntriculo fubtenditur co-
, ,
lu mq; continet, omento attribuere, quum ea omenti reliqua portioni fere continuetur 8e cofdc ufus cum
,
infenori canum omenti membrana fuppcditcttquamuis imerim ex abundanti hominis colo, mefenterij ui
ce fitiac quum duplici propemodum membrana inibi fub ucntriculo extruirar, mefenterij conftmftioni
ac fabrica; plurimum rcfpondcat.Dcin fuperior quoque omenti membrana in homine inferiori membra-
nz ad coli regioncm.qua id uentriculo exporrigitur, adeo connata occurrit , ut quifpiam nonnullis nexi-
bus fuperiorem omenti membranam colo quoque inteftino fecundum uentriculi fundum connecti, haud
abfurdf dixerit. Quod autem Calenus omentum modicis, S: ijfdcm laxis nexibus idq; ad dextrum dunta-
,
l ltus colo inteftino committi prodiderit ,in caufa fuere limia, mediam inter
• f-“f- canes tc homines natur^n
^<m ' ,z, 0‘Tlcntum namque canibus nulla cx parte colo,alicui ve alteri inteftino adnafeitur. Simiis autem
'iinf* n ^ io modoilicet illa adhuc ad canis conftraflionem potius, qudm hominis accedant . Vena o-
’e
Vm4
< fiijtff
mento implicita, folius ucna porta funt fobolcs.nullz enim a caua in omentum,ucl ubi id principium fub
b-j a-aA- ucntriculo ducit (et Ii aliter Galenus fenferit) pertinent . Venas namque inferiori membrana omenti di-
* fpenfatas,fi ad amufsim lingulas examinaueris, ab eo potta trunco dilpergi inuenies, cuius pracipuapor
fi\*.y.i.
tio in lienem cxhauritur.qucmq; doctrina ftudio graciliorem & linillrum porta truncum appellamus. Pri
mumiuque omentum porta > caudicem cx iecovcprofkifccntcm excipit , libi iam commemorandis in ./. ^
fj,.
fi. j*.c,u
ipfo dudtu propagines alfumcns.Ac inferior quidem omenti membratu “ tres urnarum radices admittit,
ex humiliori
dby C
k'
i ,
382 u4nd. Vefalij , de corporis

ex humiliori fcde cius portx trunci, qui ad lienem fertur.Hcpromptas.Vrta notatu latis dign* magnitudi-
nis in dextram potifsimum cius membrana: partem multiplici fcric<Ufpcrgitur,quibufdamfurcuminco-
lon Quoque pcrtingcns.Sccunda ani commemorata amplior, aliquantulum pod originem in duos mutuo
i
inultum abfccdcntcs ramos diducitur, a quibus podniodum in mediam inferioris membrana: omenti fc-
dem, uerfus fini drum tamen magis, frequentes admodum fobolcs diffunduntur, qu* homini in colum m-
tcftinumca * fcricpcrtincnt,qua ucnas mcfontcriointertcxtas,alijs intedinis exporrigi noui mus. Tertia x te, n
radix exigua ,& non femper apparens, in fini (lran> humilioris membrana: panem aliquoufquc perinde ac fi
iwmtfm
,
Ut, iutjt
in ipfum quoque colum, deducitur. Porro fuperior omenti membrana ucnas mutuatura * duabus fecun-
dum inferiorem ucntriculi fedem in ipfa membrana cxporrcftis.Ab his enim innumera: foboles deorfum t f.uf.1
in eam omenti membranam excurrunt, non quidem refto proifus tramite, fcd obliquo quodammodo», & Ii- H.Z.I
errabundo, ac ita ut retium funiculos implicari cernimus, in fc nunc coeuntc, ac nunc rurfus abfccdcntc. f.Utim
Ac proinde etiam omentum Grxeis y*yy*tu* & **>&**. ut & uulgo rete & reticulum dicitur . Quanqua for- wj h-
Itn
te non a uario uaforum ductu ometum ita fuerit appcllatum:fcd quod ab ijs quibus committitur partibus
1*
a liberatum, &
deinde didentum, rete pifcatorium uni accommodatum orbi referat, b Arteriae omenti I o.mai,
ab illis pendent, qua: uentriculo, lieni, iccori,& bilis ucficulx didribuuntur. has namque omnes non fccus
b
ac ucnas omemum tuto deducit, ac ab illis fuarum peculiarium ucnarumconiugcs adeo numerofas adi-
t. ,
pifcitur,ut quam paucifsimi ucnarum furculi, citra arterix coniortium, ipfum perreptent. Item prxtcr com MllPUKM.
Kmi m
memoratas modo arterias, inferior omenti membrana aliquoufquc c grandiorem in intedina potre&am •tfijt.n
ai.
defert ai tcriam-Sic d ncruis quoque illis omentum intertexitur, qui a texti paris cerebri neruorum portio M. ) ujn
Adtfu. nibus fecundum collarum radices cxpcrrcdis,iccori, lieni & uentriculo implantantur.Cartcrum c adeps, f
nitet* i-
i:m ima
iuo omentum abundat,in obcfisprxpinguibusq; hominibus plurinius,in macilentis modicus, in extreme fnttt .
Jiccatis & &

marafmo mortuis, etiam aliquis reperitunisq; perpetuo ucnis arterijs omenti attenfus , ad ua- C 4 jG. 1l
forum quidem latera duotaxat quibus mediocris cfhluperius ucro,ac inferius quoque, quibus multus, acci fi.td.ll ti.
dit:adco ut illis etiam uafa alioquin gracilia pinguedine prorfus occultentur . In * ntermcdijs autem ua- i
iY.uijm
forum fpacijs,nullus adeps afTcruatur:ut ne c in alijs membranis, quibus adeps innafei confucuit . unde c- qn*&*rU
tiam promptius coi ligitur.hu ne ab exudante c ucnis languinc,& membranarum frigore incralfato,mutan rtfiie i,
Klniulem tisq; corporis colorem mutuante progigni. Prxtcr adipem, qui ambabus omenti membranis communi*
Mitui* f*r- eft, inferior ipfius membrana poftciioriuentiiculifcdifubftrata.priuatim i glandofum quoddam cor- demtmr.&
tfied.lS.
pus impcnfc magnum nancifcitur: quod quia (implicis carnis fpecicm quodammodo exprimit Grapeis *,
lutAAixf «ts & t appellatur, in canibus magis quam hominibus rubcns.Hoc prxcipuis ucnx port*, ar-
aut
teriarum & neruorum ramis attenditur, ut illorum diuaricatio inferiore membrana omenti duntaxathic ' .At»»
furfulta, reddatur fccurior,utq; uentriculo indar fubftcrniculi ac puluinaris etiam fubijciatur . Huiufmadi diu
plane h corpus fubdantia ve cd,qux duodeno intedinofubtenditur ,quxq; hactenus fallo ucntriculi hu-
Rmtmi *»-
milius orificium (ne quid inco&um efflueret) occludere credita cft. Atque is profc&o prxeipuus maxi-
t» musti; omenti ufus mihi cenfccur,ui fccui c ramos port* in lienem, ucntricuuim,& duodenum intcdinum» 1 *£*.*•
ac coli non infimam partem exporreftos fuffulciat,ac ipfi implexos dcducarac dein ut arterias quoque Se
nemus illis quas modo dicebam partibus infcrcndosfudcntct ac tueatur: & demum ufui potifsimum re-
fpondcat,in utero quidem 1
exteriori foetus inuolucro,in capitis /fOM-
autem cauitatc » tenuis qua cerebrum •
mcmbranx.Dcindc,quod haudquaquam minimum cd, omentum dorfo ucntriculum colligat, ImisilA

inuoluitur
Xtdb»
&mrlusiccurlicncmq;ucntriculounacum uaforum neniorumq; iutementu conncCtit : ut iam taceam, I.f.IJC.
quantum homini firmando colo officium feparatim fubminidret .ex accidente ucro uclut quoddam inte~ k toefidb
(tinorum inuolucrumtcgumcntumq; efficitur, ipforum calorem indar penicilli cuiufdam toucns ac conter fmkbri
V) menli fd tinciu.1 lis fanc ulibus omenti fabrica rcfpondct. membraneum namque cd,ut fortius ucnas, arterias, ncr-
br.cem fmii
mfibmerefre
uos^; ipfi implexos colliget, mcliusq; intedinorutn calorem rcdc&at , ac prompte cum intedinis fubfide-
itrt. rc extendiq; queat.Tenuc autem, & potifsimum qua intedinis innititur,ne pondere grauct . Vnde etiam
Bruxcllcnfi nodro idiomate pium* nomen meretur Quod ucro omentum fanguinc & fpiritu frequenti-
.
bus illis uenis artcrijsq; afleruato,intcdiiiorum Se ucntriculi, qua parte ipfi attenditur , foucndo calori ac-*
commodum fit,etiamfi non dicatur,manifcdum cllc arbitror. Cxtci um num adeps infita ac peculiari na-
tura calefaciendo profit,an tantum penicilli carnis ve aut membrati* potius ritu iuuet , non xque ab omni
bus conceditur, alijs quidem frigidum adipem, alijs ucro calidum prominciantibus.
DE INTESTINIS. Caput V.
VHJEST ITiptjr M iiMginm poiiffinrnmfcxtafgiira,&fepth>u, & oBaita ,&itoru exprimat muti ‘

fkmui .ijiuiujium but ttumfuut lertufigurj fimul atm dciutu er duoikc mu. .
NTESTlNORVM conftructioncm , iplumrn ofticio & ufui conucnire«tum de-

mum opportune narrabo> liinulatquc eorum litum tormam fubRantiam connexum,
, ,
e hir im quare)! ipfts implantantur uenas,artu ias & ncruo3,ac

Ii quid aliud ad eorum fabricar cnar , Kaui
S lioenm rationem reliquum erit, explicuero. Inteftinorum igitur, quxGrxcisirrif. dicuntur, no ih.fpnt
ininc.non omnia in prarlenticompiciftimur uifccqi, uel qu.r coftaa fuccingcntc membra
fietiduter.
na & pe ritonaro amplectuntur a organainequc ctiamucl lfomachum& ucntriculum,
tjx tjux nunc intcllina uocabuntur, alcribcmur quum b duCtus ab interiori orificio ucntriculi ad podice
:
ulquc
»*,
ufque pertinens, ac ulnas Italicas utplurimilm quattiordccim fi dimidiam longitudine xquans, peculiari-
ter nunc intcdinorum uoce ucniat comprehendendus . Et quamuis ille , ipfa ve adeo intedina continuum i *t*t1in*
idemq; fint corpus, quum tamen in uarios & multiplices & figura differentes anfradus fpirasq; circundu-
*
eant ur, neque omni ex parte eandem litus, fubdantif & formae naturam obtineant, ac denique alia alij fcdi 7 'f/Au
“
contigua cfliciantur, neque prccipuus omnium eorum ufus par clfc uideatur, ac li plura inteilina forcnt,dif raliuttii h»
« «fr fcdionum peritis ipfa enumerantur, primum in crafsiora& graciliora hxc diuidentibus , atque exii-
c d
* 7 /X- lis rurfus lingulis ternarium numerum, ut fex fint uniucrfa conditucntibus , ad eum quali modum, quo idc i
continuumq; perpetuo iter plura uarijsoccafionibus nomina fortiri conflat. Quemadmodum Lutetia; a di jA
Xum-
. ui Iacobi porta, ad eam ufque qua: fandi Martini dicitur, iter.ctiamfi pene reftum fit, neque per uarios gy - j- .•
ros procedat, nihilominus tamen fexies ( fi rede memini ) nomen cuariat primum a diuo Iacobo , inde a
:
paruo ponte, mox a templo bcatifsimx Virginis , & non multo pod ab eiufdem ponte , inde ab ccnopolio
quodam, & polirem iim ab xdc fandi Martini appellationem mutuans . Idem multo magis in fluminibus
non rcgijsA continuis, qux per multos gyros procedunt uijs, fieri cernimus . Cxtcrum utcunque intedina b rnit ha
inuiccm uarient, omnia tamen inter ucntriculutn,& qua excrementa egerimus fedem collocantur , forma
** ar“ ***~
tereti donata,fcd non omni ex parte xque capaci & orbiculata.Subdantiam habent membraneam, uerum
&
undique non pariter aut cralfam , aut tenuem deinde duas peculiares tunicas orbicularibus , alicubi c-
:
tiam redis fibris intertextas fortiuntur, tertiam ad has tunicam a peritonxo obtinentia . Venarum prxtc-
rca,& A
arteriarum ncruorum furculos fufeipiunt , fcd non ubique fimiliter numerofos :
quemadmodum i maari
e 14. if nunc perfequi enitar, ab ipfo intedinorum exortu fumpto fermonis initio. Ex c humiliori itaque orificit?
fi
H. 16 fi, uentriculi, quod in fua elatiori, & dextro ipfius lateri proxima confidit fede , f principium intcdinorum
*****
A
t
^
10/f.k.
1
exoritur, illi ve orificio, ubi id crafsiori fua t fubflantia introrfum protuberat, continuatur, &fimulatquc t
i ucntriculo prodit , in poderiora rctonum , fub fede uentriculi pofteriore fecundum dorfi dextrum latus
redadeorfum 8 proficifcitur, in nullos omnino anfradus rcuolutum. Quum primum ucro ad inferiori
g 7 fi. abi ufque uentriculi fedem intedinum idudfic occultatum, h pertingit, fub colo intcflino(quod paulo poft,
«4K.14, Jj^c 1 porrigi audies) latitans,mox liniflrorfum retorquetur, ac uclut cxaltoantrorfum adurgens , in fre-
*»:
qucntcsinniimcrosq; gyros & anfradus k rcuoIuitur,ac nullis omnino intcflinis obtcdum,(cdcm uniuer
h*^/S
l.
* fam qux fub ucntriculo ad pubis ufque ofla,& ad ilia utrinquchabctur,implct: ea demu excepta, qua huic
i
6.%fi.?. intedino colum indar orbis ad latera 1
circunduci,podea dicam Horum fan£ anfractuum feu reuolutio
.
num nullus omnino neque numerus , neque idem penitus ordo habetur, neque illp magis dextram quam
1 f* n ‘^ ram ucntr* s fedem occupant, prxtcrquam quod in dextro latere fupra ilium os ad pubem ufque, am-
iBff9 pliorcm fedem, quain in linidro infarciant, coli nimirum , ,n anfradu quopiam cum in iinidro latere lo-
I 6.ifi n. cum fibi priuatim ucndicantc.Vtcunquc ucro multiplices , uarijq; huius gracilis intedini confpicianturan
P.<>. K. s, fiadus, perpetuo tamen n c diredo medix fcdis dextri ilij iplius forman amplitudincmq;,& pleraque alu
T (uti poli ubi ungam ) cuariat, eandem nihilominus crafsiticm amplitudincmq; ab orificio ucntriaili infe-
I
*
** 5
^
riori,ad illam ufque fedem obfcruans,nifi aliquando huius intedini 0 pars fub uentriculi fundo ad dorfum
n ai 7. 8 fi proxime affirm.«a,imcrdifTccandum capacior, ampliorq; reliquo intedini dudu ( quemadmodum fubin-
de fit) occurrat. Huiufmodi itaque prffcntis intedini dudus uifitur,quod ter nomen, ac fi tria effent intedi c cUit **
fata m.
o ifftt ima
n3>U ariat. P Primum quidem confutuitur tota ea intedini pars,qup ucntriculo fubdrata , ab inferiore ip-
^
K7 ’
*/ *« fiu* orificio reda quodammodo coufque defccndit , ubi intedinum in anfradus orbesq; primum conuol- prrwrtrr .
abi ui incipit, ac de huius intedini nomine aniles admodum contentiones apud illos reperies , quirefedione
p 7 fi.
negleda, futiliter de uoce altercantur . Sunt qui totam hanc partem qux duodenum digitorum longitudi-
nem in uiro ut plurimum xquat,non intedinum, fcd exortum, feu proccfltim , uocandum contcn
dant. Alij, etiam fi ipfius principium e ucntriculo nafcatur,intcdinum tamen cfTc , ipfiusq; orificium t*4w-
<rw, reliquum ucro iplius dudum, intedinum uocari affirmant, integros commentarios nugaci difccptatio
W
ne implcntcns. Vocetur itaque nobis uulgato nomine tanquam fuccindiorc, duodenum , aut intedinum
longitudinem duodecim digitorum xquans:fiquidcm id Grads/»1 auxtvktr appellabatur . Secundum
q 7 fi *- intedinum M illic incipit, ubi iam commemoratum in anfradus gyros ve primum conuohutun& nrnr, feu
stenUm .
iciunum uocant,quod inter difTccandum reliquis intedinis inanius & magis uacuum reperiatur . Huius no
men alij explicare conantcs,tanquam nihil unquam in fc contineat, ac per ipfum 1 ucntriculo confedus
Ttwm" *
cremor nunquam tranfcat,aut momento tantum in eo hxrcat,fcriberc uidcntur.Tcrtinm intedinum uul-
eo nobis inter dilfccandum, uti &GrxcislA»*r, a frequentibus fortafsis quibus inuoluitur gyris anfradi-
busq; nuncupatur:& morbo nomen dcdit,qui ex huius intedini infiamationc obftrudioneq;, & interdum
G
implexu quopia obucnicns,xgrosq; miris cruciatibus torquens, Jaim necis, & uoluulus Latinispafsim di-
citur.etiaii nonnuli tam quam M*»r,non intedini cuiufdam,fcd didi riunc morbi, nome cflc contcn-
dant, gracilis tenuis ve intedini partc,qua nunc enarrare datuimus, comuni uoce , tenue intcllinu ad eum
modu appellantes, quo colon intedinu fubinde crafsi pleni ve intedini nominepriuatim donari nouimus.
Vteunque ucro prxfcntcm intedinorum portionem, interuallum ve, tenue intcftinu,aut manifedioris fer-
r id
L nionis gratia, ucluti peculiari quapia uoce uoluulii, aut iled nuncupare lubeat, in crafsi intediniprin-
Ncmmmstv
^ j u m j c fin i t .vbi autem ipfius ltatuendum ucniat initium, non fatis conijccrc ualco. Equidem me latet,
quantam totius gracilis intedini portionem iciuni nomine, grauiter de nominibus litigantes, comprchcn-
, manifedum aliquod indicium obfer-
5 a iciuni intedini initio,ad ilei ufauc finem
t 7 fig> ai di uclint : neque fane
LaUbi. uo,quo iciuni finem ileiq; initium intcmofccrc queam . Vbi enim duodenum intedinum in iciunum fioir
ic,iciunumq; intedinum incipere dicimus, copiofiorcs ucnx ac ancrix, quam propter ilei ad crafsiora inte
dina
Humani fabrica Liber V 3 g 5
fcriptio cani fortafsis accommodari hic pollet, cui cxcum inteftinum multo quam homini contigit am-
liusmcquc in illo,ut in homine, inane propemodum reperitur Quin etiam ucras glires
. fciuros cxcum 4
K oc wtcftinum adeo amplum naiftosfcimus, ut amplitudini ipforuin ucntriculi facile refpondcat,
feci-
busq; turgidum in fcftioncobfcructurratque hinc conftat, gracilem hunc appendicem
in Kominc cxcum
dic, quum uidclicct duftu ac (itu &
forma pariter (licet non amplitudine) illorum animalium exeo inte-
flino congruat, unumq; (unde etiam oecum primo diftum cft) nancifcatur orificiu.
Infuper fummus pro-
fcao Natura: admirator Galenus, fi hominis inteftina unquam intuitus fuiflet, hunc appendicem,
extu- &
4
berans illud coliinitium,ilciq; cumipfo unitatem, coli formam.Iongc fccus dcfcripldfct
quippe fi aliud
homo cxcum nancifccrctur.cuiu appendicem minime poetcrijITct Galenus quanquam ortu nonnihil in .
,
homine a cane uariet.nam ctiamli utrifque in dextro ileo collocetur, hominis tamen.occum
ex finiftra ma
gis coli miti) fcdc.quam dextra principium ducitrfccus ac in canibus,4 quam
Galenus attcftatur . Porro fi
cum nonnulhs.qui lecanti nulli aftitcrunt.in homine quidem ad cum ufum.quem Galenus caeco inteftino
tribuit, appcdiccm hunc a Natura primum formari dicerem A
ob nimiam hominum ingluuiem ex ileo in-
teftino a ucnrnculo contedum fuccum,abfquc eo ut is totus ea: cum fiibintrct.pratrudi atque hinc appen :
dicem in nobis.tanquam inutilem 4 marcidum, aliter forte quam in temperatis Galeni

hominibus, pende
re aflirnurcin^d nugacem illam tcrgiucrlationcm dcucnicndum foret, ejua alios
auandoauc quam modo
homines hiific fateremur, pracipuc quum amplum hoc coli inteftini initium in homine exci inteftini
u-
fum abunde lupplcat,4 notz duutaxat gratia cxcum in homine haberi uideatur. In dextro itaque ileo ad
' hum,1,orc ™ ‘ renis dextri fedem, extuberans u illud, & amplum rotundumq;
coli principium habetur, Crafti im te
quod hinc fcnfim reda ad iccur futium * contendit, iccorisq;cauxpartinonnihilfubftcrnmir, ft.iu duLhif
ac X bilis
UL'fICU ain ln homine contin{*it:cuius etiam contaflu, inteftinum hic quandoque
' finii-
i 6. Ifir. flauo colore tingitur. *
a n./p. inde «» dextro latere fecundum inferiorem ucntriculi fedem in finiftrum fertur ucntriculi fundo
, atten-
y ioji.lt. fumthaud tamen, ut alijs uilum cft, cum confccndcns:aut,ut uulgo dicitur, ucntriculi fundo fuperequitans.
Quum primum ucro ad hniftrum ucntriculi latus pertingit.fupcr demilsiorcm anteriorem ve a lienis par
tem anfractus quoldam leuitcrinftcxos obtinet, ac paulatim fupra b finiftrum renem per ilium finiftrum
»i.l. decline fcrtur.fccunduinpcritonxilatusad pubis ufqueofsis regionem e dcfccndcns . 4 Hinc rurfusfi-
f. niftrorfum, quali ad umbilici ufquc fedem alccndit, ac anfradum (quem a medicis
clyftcrum colicorumqj
a Sfif.c. cruciatuum occahonc perpendi optarim)
hic con ftitucns,ad ofsis (acri initium dentio fertur e reflade-
,
orlum ad podicem ufquc dcfccndcnsrac in f uiris quidem fub ucfica.in 8 mulieribus uero fub utero ofii
«
<i.J x. ucro & coccygis o(si mftratum.Huic intcftnio„ib ilei inteftini fine ad podicem ufquc pertinenti: 4: fi par,
4 »fs.a undique propemodum, prxtcrquam in initio, ubi multo capacius apparct,fit amplitudo, ipfum tamen figu
ra duftuq; uarutudeoq; tanquam m duo inteftina fubdiuiditur.ut
™
*r “ ‘
quicquid i dextro ilio fuper dextrum
renem fub icconscauo, deinde Iccundum ucntriculi fundum ad lienem properat, 4hinc rurfus
fuperfi-
Crjffam im
ttTfinmm im
- nigrum renem uerfus pubem fertur: ac alium anfraflum fupra internam ofiis ilium fedem faciens
t lix
ia.. en ufquc ofsis mitium prorepit , Latinis pariter ac Grxeis colon appelletur.
,|ad fa- fiam rt &
quod ucro ab ofsis facti H mm dmi .
‘
f initio ad anum ufquc pertinet .Grxeis dicatur, Latinis longaon , rciftum, 4prin- ii.
ceps. Colon enim in hominibus , non ad amufsim , ut in canibus , teres cft : ucrum per Coii a rr*
, |c fai uniucrfum ip-
(1 odifftri-
fi.us duftum fupenus iriferiusque k depreffum , xqualeque ac leucuif.rur
L , ad latera utrinque quadam
ti*.
h ifx-a lene , uclutin ‘ medios globos ccllulasquc extuberans. Atque hxc figura eo minus confpicua fit,
»(• '^1 ftuo colon rc&o inteftino uiciniusaccedit:quod exa ile teres , non autem coli modo deprefTum cxtubc-
ransque cernitur. Ambo itidem, ut 4 cxcum quoque, tunica extmuntur m dtiplicM quarum ut in gra- Crafftrmm
,
cilibusintcftims, interna exteriore neruolior, membranea ve magis, & durior cft. ucrum
rjz colon interim inttihimri
k t.lfix- utramque tenuiorem graciliorem^; quam reftum obtinet: Se quanto colon rerfto magis conterminum «ft,
v.v. tanto quoque iplms tumex crafsiorcs,mcliusq; cnutritx confciciuntur. Interna utriufque
inteftini
tunica
tranfuerhs duntaxat circularibusqj fibris.ijfdcmq; frequentifiimis abundatxxterna ucro
in colo inteftino
miuit. tranfuerfas Quidem nancifcitur,fcd &
redas quoque quamplurimas obtinet , non quidem fecundum uni-
re» ucrum inteftini fupcrficicm protenus, fcd inferius duntaxat fupcrius.ubi colon " dcprclfum effedixi-
«*»>. &
n 6.1 /x- mus.Sccundum enim eas coli imprcfsioncs refix fibrx protenduntur, &
coli tunicx ibidem (untrobuftif-
V,V‘ fimx,admodumq; fpifTxA ut Galenus de pluribus animalibus innuebat, colon fortibus ligamentis
utrin- Libr.+Jt
que fingulis inibi conftringitur.fccundum longitudinem defuper ad inferna porrectis quod
:
mchcrculc Vfmfurt. &
homini afcripliirct,nifi illius inteftina canum inteftiiiis ciufmodi ligamentorum fpccic carentibus, rcfpon
dercputaftet. Porri) exterior inteftini redi tunica per totum inteftini ambituraredis fibris admodum
tn i &X- “ c Vcnt“ P “lm abundat
>u* a
.
, adeo ut hxc nlures redas quam orbiculares fortiatur . Cxtcriim « tcr-
P 6 fit"-
tiacraflorum imeftinorum tunica ,
quemadmodum & tertia gracilium tunica , a mefenterio ipfis ua-
1 fa porrigente pendet. quanquam coli inteftini pars , ucntriculi fundo attcnfa priuatim in hominibus
,
f.x.A. ab P inferiore membrana omenti tertiam afeifeat tunicam , quod hxc coli fedes cius membranx bcnc-
dotfo affirmetur, atque reliqua inteftina mefenterij interuentu dorfo colligari nouimus.Co-
fic‘oitl Coli & rt
li itidem &refti imeftinorum ucnx 4 irterix, ouas pauciores hxc quam (li ***** e
H-fi. IO g* inteftina gracilia adipifeuntur,
.
arttruu
ix
A* * a portx 4
magnx arterix ramis pendent. Colo quidem inteftino toto progrcftu, qui a dextro ilio adfi-
* niftrum fere renem pertinet , arterix ucnxquc , non fccus quam ieiuno 4 ilio, implantantur
, ex al-
‘° fcUicct furfum conlcendcntes.at parti iplius inferiori a finiftro rene ad rciftum
ufquc intefti-
i jE.ac.ix
n “ m
ductx , 4 ipfi pariter rcifto, ucnx arterixque , perinde ac ‘I duodeno r porriguntur. * Vna
iXj A. *n*“> infignis uciu a portx ramis in mefenterium excurrentibus enata , 4 arteria etiam ab « illa
princi-
Kk pium
,
*8 6 sAnd. Vefalij, de corporis

pium ducens, quz ab magna ad mefenterium fub uaforum feminaJium exortu depromitur, fe-
arteria
cundum didam coli & redum inteftinum mcfcmcriofuifultz,rcda protenduntur, acinpro—
panem
greflu Hirculos feriatim unoque ordine
intcflinis offerunt . Verum de inteftinorum ucnis ac arterijs
Kmu. in mefenterij deferiptione rurfus pertradabitur Ncruos autem crafsiora hzc inteftina cum gracili-
.
$*** bus coramuncs habent , & utraque lento uifcidoq; humore intus oblinuntur . Exteriori autem coli in-
fi ru
tcftini fupcrficici,qua id redo proximum cft,& ipli quoque redo,pingucs quidam appendices magno nu-
Refli inte mero palsim fubinde ac peculiariter adnafeuntur. Deinrcdum inteftinum u mufculos uoluntarix far- „ ifi.mj,
Jlimi mmfa cium cxcrctioni prxfcdos fibi priuatim ucndicat:quos quum in fecundo libro fim pcrfcquutus, non eft ne fi.es.
U.
ccflc hic quoque reccnfcre. Sed admirabilis potius Natura: induftria nunc confidcranda ucnit , quz in- *1 x
XnttThum B<c' n *
tcftina primum potifsimumquc extruxit, ut horum beneficio quicquid in cibo ucntriculi opera elabora-
to cftct fucculcmi , adiecur (anguinis officinam duceretur: dcin ut fzccs,& qua: fudui inepta cftcnt»
debite cxccrncrcntur.prxtcrquain quod inteftina coquendi altcrandiq;ui modica etiam prodefTe credi-
mus, utauentriculofcilicetpriusconfeda, abfolutnis paulum in infoncr inteftina dudu emutarentur.
Atque ad hos fanc fcopos Natura rcfpiciensdnteftina artificiofifsime fabrcfecit. quod enim przcipuc ne-
que gratia cdudionis excrementorum, neque concoctionis , fcd ut id quod in cremorem uerfum eft per
,
ucnas aftumptum in iccur totum deferatur, inteftina ad cura quem diximus modum, fabricata (int , coiIle—
» du eftpromptifsimum. Primo quidem , quod in nullo animali conftnidus fit ucntriculus illis organis
contiguus, quibus egerendo idem cxpurgarur.quamuis non impofsibilc cftct, ucntriculum ad anum ulque
extendi. Deinde, quod plurimis animalibus inteftina in multos frequentesq; gyros tk anfractus inuoluun- 1
tur.Poftrcmb,qubd conftct ucntriculum cibum non antea demittere, quam probe illum confecerit. Ven-
triculum igitur ledi non cftc contiguum, aut illi redo faltem meatu dudu ve iundum , liquido common*
(Irat aliud concodionis cfculcntorum , aliud ucro redditionis digcftionisq; , organum Heri oportuifl*c.
Quippe H idem omnino exifteret, metuendum cftct, ne frequenter ucnz crudum inconcodumq;aftii-
mcicntciburft : qui poftmodum a iccore male confcdus, homini inutilis noxiusq; foret Sed & redditio-.
nis inftrumcntum,quod non reda a ucntriculo ad anum cxtcnditur,at quamplurimis orbibus &
anfra&i-
bus fpirisq; (ne ocyus hominis nutrimentum non exudum elabatur) inuoliitum uifitur, nunc dida
confirmat. Si enim alius uenter ucntriculo fucccdcret , cftctq; ille redditionis , ficut hic concodionis»
promptuarium , nequaquam exiguo tempore , plurimum alimenti per ucnas frequentes in iccur fufeipe- /
retur. Nunc autem per innumeras ucnarum fobolcs, ex uarijs illis copiofisq; inteftinorum anfradibus»
quicquid fucculcnti u ucntriculo confcdum eft, in iccur prompte tranfumitur . Alias ucrb fi raris ucna-
rum orificijs parum cibi in cremorem uerft,continuo incideret, tarda & diuturna fuccederct digeftio quu :
ncccftarium iit, ora uafomm elaboratum fuccum tangere. Si ucro alter magnus uenter priori fubtende
rctur,cibus omnino modicam cius uentris fedem tangeret , folam nimirum eam cuiproximus nrtiguusq;
fuis parietibus cftct:atquc ita prxeipua cibi portio, quantacunquc fcilicct cftct in profundo, (eu medio cius
uentris fpacio,ucnarum apprchcnfioncs fudusq; effugeret. Sed nunc demum tranfttus anguftia cibum
in exiguas comminuens particulas, cogit, ut is propemodum totus tangat inteftinorum tunicam , ad quam
ucnz fuis ofculis conniucnt. Etfi enim quid in tranfini primi anfractus, uafomm ora effugerit, per fccun
dum quidem tangit & fi hunc prztcrlabatur,tum omnino per tertium, aut quartum ucl alium eorum an-
: ,
firadiium qui frequentes numerofiq; fubfcquuntur ut tandem nullus effugiat , aut lateat , aut excidat ci-
,
bus ad nutritionem utilis, quando lege Nature & morbo liberam corpus difpcnfatur .Inteftinorum ita-
que anfradus, ut quicquid fucculcnti humidiq; in confcdo a ucntriculo cremore cftct, uniucrfum diftri-
buatur comparati funt. Et id przcipuc tenuium intcftinomm munus eft . Crafla cnim,& (i ipfa quoque
ad fuccorum diftributioncm conducant, priuatim tamen in hoc conferant , ne continuo, fcd per longa ut-
tcrualla egeramus. Hzc enim tanquam uenter aliquis ficcis excrementis , uti ucfica urinar, lubijciuntur,
cxcrcmentaq; ita in illis colliguntur , ut repente uniucrfa fimul educi queant fic tamen , ut & hinc
:
aliquis homini ufus accedat quippe fi gracilium inteftinorum fudum aliquid prarterfugerit quum
. ,
rr
hangiori mora excrementa in crafsis intcftinis rcftdeant ipforum uafa id exugunt .
, Quod autem com-
ttstlnfho memoiatisiam ufibus , quz de inteftinorum conftrudionc fuprafcriplt , omnia competant , obiter
mittetis .
quoque nunc fubnedam. Hzc itaque ad ucntriculum ftatim, a quo cibum accipiant opportuni locan- ,
siUHwii. tur: x Duodenum dcin, ctiamH id niiffct utile, in nullos tamen anfradus ducitur, quod fub ucntrictilo» * 7fi*t>i
*•
qua fenur , nullam omnino uacuam fedem obtineat , in qua apte in gyros fledi queat prxtcrquam qupd
:
y porta: etiam ucnz a iccoriscauo prodeunti cedere oportuerit. * Iciunuin ucro & ilium mediam uentris * Ifi.iJL
fedem iuftifsime occupant ,quod inibi mcnfcnterij a centro fint proxima, breuifsimoq; dudu & ucnz por pn msrit
tz rami,& arteriz magnz propagincsillishicdiftimdipofsint. Porro de b coli fitu nimis quam mifcrd fe **ft*0m 9
torquent diftedionum profeflores , quod id quum excrementorum uclut quoddam (it promptuarium , ad **
‘
ucntriculi tamen fundum iccorisq; caiium porrigi confpiciunt.Vnue etiam alius quidem colon, quia fcccs
0^ f
continet innatoq; calore dcftituitur,ad ucntriculum ferri uult, ut illius uicinaramq; partium cotadu id /Ll.l!
, ,
maiorem concoquendi uim aftumat. Alius autem fub iccoris cauo colon deduci contendit , ut ex bilis udi b 6 8 fig. .
cula in illud refudans bilis,incitando, excrementorum egerendi uim feliciorem reddat. Alius ucro aliud eo
minifcitur & interea nemo animaduertit , colon mefenterij centro non admodum debere uicinum
:
cftc, neque id ucnz portz ramos cauo iccoris proximos oportuifte afliimcrc , quum parum quod exugi de-
ceat amplexetur. Vt itaque c grandior dexter ve ucnz portz truncus breuiori dudu gracilibus inte-
c ^
(linis infcrcrctur,ac fuccindiori uia cibum in uentriculo confectu ad iecur transferret, colon imeftinugta uC-i c.
cilibus
i
.
Humanifabrica Liber V. 5*7

tilibus cedit, ac neluti perdiftantia
maxima i mefenterij centro loca procedit : atque hac etiam occafio-
ne.idprccipuafua portione finiftram corporis fedem occupat. Reftum autem
inteftinum illic commodif-
fime reponitur, qua opportune paulatim alTcruata egere re tandem queat . Forma autem tereti in hoc inte- I.«SW
ltrna crcantur.ut lint capaciora.mimreq; iniurijs occurfantibus
expolita . At angufta funr gracilia intefti- firma
na, utminima quique cibi portio ab ipfonim tunicis,adcoq; ipforum uafis tangatur.
CrafTorum intefti-
norum magna cft amplitudo, ut multa colligere pofsint, ac ne frequentius egeramus
opitulentur. Sub- .
a liantia conftant,facile qui continet amplectcntc,* rurfus a contentis diftendi apta, d Duplicem uero *'
ab ha -
bent tunicam , ut iniurijs innoxie ferendis magis lint idonea. nam interior
dmittrpa- aliquando in inteftinorum dif-
ficultatibus
fttAl* k,
, altjsq; diuturnis affeftibus putrelcit, exteriore
falua : unde & igri nonnulli cuadunt . Por-
k. ro interior gracilium inteftinorum tunica c interiori ucntriculi
tunica mollior cft quod nulla afpcra in-
,
e tritave illa.licut hic,recipiant. Exterior uero inteftinorum tunica
exteriore ucntriculi minus forte carno-
la clt, quoniam digeltioms potius quam concoctionis
organa funt. Ceterum exterior craflbmm inteftino
rum tunica.tanto gracilium interiore tunica durior cft,quanto illa materiam continent
duriorem, Se a fue
eo magis hbcram Quandoquidem qui graciUbus continentur inteftinis, liquida fluida aqueaq;
.
ad- , ,
huc lunt: qui autem cralsis , dura Vtraque inteftinorum tunica tranfuerfas fortitur fibras , ut ocyus
.
r,Sr*m
quod in ula defluit propellant, itaq;cit6uniucrfus fuccusad iccur exugatur. At
externa refti inteftini Se nu.
coU tumca.prxcipue quoque redas fibras obtinuit, ut hae uelut uinculUtn circularium
fibrarum efficeren-
tur ne forte quum illi dura excrementa crebrius protrudunt, inuicem
,
abfccdant , diucllanturq; . atque
hac potilsimum occatione redo inteftino, ut quod licciora excrementa
ampleditur, cius generis tribuun-
turquamplurimx.Quanqnam torcafsis non ob id folilm ut tranfuerfas colligent, redi fibri huic offeran-
tur,lcd etiam ut recrementa alioquin non admodum fcquacia.illi attrahant .Tertia inteftinorum tunica
f Mji» fecundi uelut propugnaculum clt, & copula,cuius beneficio inteftina < mefenterij interuentu dorfo coi
HjLio,
Citerum ucni arteriiq; (nam &hx mihi ex inteftinis aliquid eliccrecrcduntur)
ligentur.
non omnibus v
pan numero ac frequentia diftribut* funt, quod non in omnibus inteftinis eadem
exugenda fueeorum Iit mnerimi
copia. Quo enim inteftina ucntriculo incontinuitatc uiciniora funt, copius optimi
cremoris continent: ac rasi»
proinde frcqucntiora uala gracilibus inteftinis deferuntur, pauciora crafsis.A pari hac ratione
pauciores
ucnx ucntriculo, quam tenuibus inteft nis inferuntunqiioniam qui in ipfo continetur cibus
, non femper
plene confectus mutatusq; cft. Quemadmodum uer6ucn.u,uentriculum, ut fanguinem ad nutritio-
nem oftcrant,etiam implicare nihil dubitotita quoque cafdcm ucnas, qui cremori ex
doA eodem in iccur traijcicndo, famula ntur,ad pndpuam illorum pariter enutrit ionem fublcruirc, fan-
illi
inteftinis alfumcn- w
gumemq; ipfis commodum adterre exiftimo, cremorem inteftinis alioquin contentum,
ad ipfa alenda ni-
hil accommodare (quicquidalijfcntiant)arbitratus.Cxtcrum
inteftina neniis donantur, ut infcftantes
humores dignolcantiquandoquidcm fi fenfus penitus eflcnt expertia, nihil obftaret.quin
ex flaua bilc.aut
alio mordaci luceo inteftinum penitus fubinde corroderetur, priufquam
,A ' r
homo fentiret iamuero bilis S v «/«da
. (,
Li meatus in duodenum infertus, inteftina bilis influxu ftimulans, eorum adionem
uchcmentcradiuuat, ac U ‘
pituitam iplis infedentem expellit. Atque hicpricipua.pritcrfucci

tcnuitarem,caufa cft, cur iciunum in-
teftinum luum quem continet cremorem ocyus quam reliqua tranfmittat nam
dum bilis adhuc cremori
.
“°" mixta, imcllimlatcribus adlluit.fua acrimonia id magis ftimulans, ad ea qui continetur

uelocius pro- <"— « »
copia, frequentes ucni, proximus "J, "“ ""
pellenda imutat.Kcliqux.n.inanitatis iciuni cauli, ut fuccorii optimoru
lecon litus, & ante hic omnia deorfum reda tedes inteftini du&us,* ”7
liquidifsimus adhuc fuccuslduodcnu
magu iciunum debere efli, documento fum.Quaquam bilis in ipfum influens , Be illi idquoq-, J
ad fubitacxcre
tioncm irritat , impcUitq;. Sed de bilis natura, ipiiusq; meatibus fuo pollca loco
, accuratius pertradabitur.
de mesenterio. Caput VL
MES E?iT£t(lyM inter ctteras figurat ojlcndit uniec'mu,mox decmu & duodecimi neneerfaude
‘
tic ucgejimjqnarta.
O R P VS
/nnrtifm Se luetfmjn Cnei! nuncupatum, Gaza in Ariftotelis hiftoria de
Ani-
malibus ladcstppcllauit r Cicero autem in tenio de Natura deorum libro , inteftinum
aliquod ijsGrxcorum uocibus dici non admodum redi arbitratus, illas uertit interpreta- «.»,«4.
tur ve medium intcftinum.Quia uero hic deferibendum corpus , in inteftinorum numero
ncutiquam uenit comprehendendum,* quia lades non idem omnibus fignificant,& me-
dianum uox parum adhuc recepta uidctur,no inopportune a G ricis nomen mutuabimur.
Mefenterium itaque (quod etiam pinguis membrana, quun, etiam reliquis omnibus membraneis uniuerfi
cOrporis panibus obcfior pinguior ve cxiftat , priuatim nuncupatur) ad pofteriorem inteftinorum fedem
a- locatum cft,uinculum, cuius beneficio inteftina inuicem
Se ad dorfum colligarentur, futurum . Vt uero
a Vtimdt
id adeo inlignem ufum commode prarftet,duramcmbrancaq;conftat fubftantia . Ex b duabusenim mu-
rtiflim io
fi-& •». tuo attenfis accumbcnribusq; membranis, i peritomo originem ducentibus , pneipue extruitur , ipiiusq; Sintii*.
b formam inteftina ab illo colligata, propemodum effingunt, Se uariant. Vt namque inteftinorum omnium
non par anffaduum dudus cft , ita quoque non eadem undecunque mefenterij effigies Quam Galenus
nC. G.ft
.
forte animaducrtcns,etiam(i mefenterium omnino continuum fit, nihilominus tria menfcnrcria quodam F,r_<
« i>- JC- 1 .
modo in libro de Venarum arteriarumq; fedione recenfuit c unum medium , d aliud dextrum , e tC r-
: "*“•
Kk a tium
Digitlzod!
,
$88 Pefalij , de corporis
tiumliniftrumeircinfinuans, Ac ipfiint quidem medium appellare arbitror mefonterij partem , ieinmrm e n/f. n.
N' °-°
iliumqi inteftina dorfo colligantem quo; angufto orta principio , in miram amplitudinem latitudincmq;
:
ducitur, ut omnibus iciuni ilijdj; inteftini connafccretur .infra itibus , Dextrum ucro &
liniftrum appellare
potuit.quod colon inteftinumA rectum dorfo alligat, dextrum quidem in dextri ilij regione, finiftnun ue fji.
rqin fini liro ilio collocans, Mefenteri) itaque pars gracilibus inteftinis peculiaris, limilcm omnino cum e /.*, n
f infcriorc.&colonquafccundumucntriculifonnumexporrigitiircontincntc omenti membrana forti- *-T.
tur exortum. Ex g magna: enim arteria; St ucnxcaux tunicis, quas cauafa fecundum uniucrfum per Ium- j
borum uertebras ductum a perito naro obti nent, mamb ranca; finrx ad moduin frequentes exurgunt, llatim a,a.*'
in duas degenerantes membranas, quibus mutiib adnexis, mefenteri) pars gracilia intefiina dorfo colligas
g if r.q^
efformatur partes autem colon & rectum dorfo conncftcntcs , ab illis pe ritonxi regionibus principium
:
ducunt, fecundum quas hic inteftina exporrigunt ur.peritomo fibras quafdam, qui in mefenterij mem-
branas degenerent, illic continui emittente Verum mefenteri) fubflantia non in hoc folum , quo uali-
.
t* bfltntU h ue-
dius inteftina dorfo adnefteret, membranea cfliat alterius etiam magni cuiufdam ufus gratia quo ,
mfntrrtf
riiit *tm- nas omnes ex iecoris porta, Se
1
propagines i magna arteria ad inteftina excurrentes tuto continet: aene *> f- «M
/•*. illl,dum homo falit.aut cadit,difrumpantur,tut6 fecurdq; admodum fotfillcit . Grandior enim ucni por- £' G '
‘ *
ti truncus, qua mefenterium iuxta renum regionem a dorfo pronafcitur.intcr duas mefenteri) membranas
ducitur, arteriam habens comitem^jui a magna arteria, priufquam hic ad renes ramos difpcrgat, in hoc j g,
k duo ncrui, utrinque nimirum fingu
ut in inteftina diffundatur.origincm ducit.Huc quoque pertingunt b.)£a.
* *
li,ab illis pronati ramis, qui a fexto ncruorum cerebri pan collarum radicibus exporriguntur . Adeo ut in-
tu & m*r- * 4 ' J"
gens is ucni porti truncus, & dicta nuper arteria cgm duobus illis ncruislimul mefenteri) 1 centrum fu-
'
beant , atq; inter duas iplius mutuo cohxrcntes mambranas ingrediantur, tutoq; poftmodum peruniuer- | IO> , jf.
,
fam mefenteri) fedem numerofa fobolc ad inteftina procurrant Pnter commemoratam nuper arteriam,
.
t , i.
alia quidam magni arterii “> propago, fub feminalium arteriarum initijs exorta, eam mefenteri) parte (.
ingreditur, quilub renum rcgionca dorfoprincipium obtinct-Venasautem nullas.prxtcrdiiftum nuper m

ucniporti truncum,mefenterium admittit.Ncquc fatis aflcquor.quid Galenus fibi uelit, quando inteili- f.t f.
L>A»-4 it nis.ipfiq; adeo mefenterio ucnas offerri teftatur.in iecur non terminatas,aut (ut alij uertunt) ad iccurnon
traijcicntcs.nifi forte aliquas caux ucni propagines in inteftina difleminari indieauerit: quanquam & illae
in iecur tandem uel iplius fententia terminarentur, etiamfi forfan cremorem ex inteftinis iccori non otfer-
rent:at potius inteftinis meienterioq; cnutriendis,priuatim conducerent. Verum hactenus nullam uel tc-
nuifsimam fobolem a caua ucna in inteftina mefenterium ve pertinere, quantumuis diligenti refectione
deprehendi. Et quum Galenus in fexto de Adminiftrandis fcaionlbus.qucmadmodum de quarto de Par-
tium ul u, peritonei proccfliis,ac omenti mcfcntcrijq; ex illis initia fle duCtum, perquam ditfufe commcmo
rat ,& eum illis proccfsibus uenas diftribui deferriq; docet a magna uena fecundum ucntriculi longitudi-
nem defecndente, arbitror Galenum porti ucnam fubaudiremon ucro ° canam, adeoq; magnam, qui
11
dorfo inlidens.eum magna arteria ipli comite fub ucntriculo dccliuis fertur, inccditq;, ubi peritomum pre n ,« fg.
cipue oriturA omento meienterioq; poti Is imum originem pribct.Et fi forte quis (uti ego nonnunquam <*M
'<* i
w< 4/*.
fcchatqucameinterdiflecanduminfcholisaliquandocaui propagines in ucntriculum & mefenterium
^
excurrentes, ab aftantibus fruftra funt expetiti) allruct, Galenum ibidem de magna aliis, catta ve, non ue 0 » 0 /. Q_
ro porti uena.fermoncm inftitui(Tc:egq lubens conccffero .eiufmodi propagines quantumuis modicas <*•»» ,»t &
gtacilcs.mcadhuclaterc.DcinHcrophilifentenriam a Galeno in quarto de Vfu partium addufiam.deu- frgj—k-
niucrfa poi ti ucna cum in modum intclligcndam arbitror, quo nos de cius iifu egi mus,quum proponere-
tur, non totam porti diftributionem in hoc tantum licriiUt a ucntriculo confectus fuccus in iecur trai|cc-
rctur.ac ex uulgi etiam opinione melancholicus foccus lieni ofterrcturiucrumctiam ut plerifque infuper
partibus alimentum fuppedicaretur, quemadmodum uel illi porti ucni oftendunt P ramuli, qui uaric per
omcntimcmbranasinicftinisinftratascxcnrrunt,S; q qui In omenti de mefenteri) r glandulas terminan p \
famulantur . Porti ucro propagines in inteftina inferti , fi-

tur, neque ultra incedunt, folid; ita nutritioni
mul ad cremoris in iecur traiccium.ae fanguinis enutriendis inteftinis idonei dedutSum, fubfcruirc mihi 1 fi“tt
*,"•
uidemur, mutuam matcricrum tranfumptionem necelfario multisq; argumentis (uti alias docebitur Ia-
tius)conccdcnti.adtb,utp«tcreommemorat»suenas, nulli ali* in inteftina & mefenterium pertinen-
tes, hactenus mihi focrint obuii.Citcrum.ut in canibus (ne hic forte pnter fententiam in nugaces feho- t u «.
larum difccptationcs incidam) uaforum per mefenterium inceffum adinucnirc promptum eft ita contrd, :
ambi mefenteri) membrani in ijfdcm difficulter cxpcndunrur.qubd illis macilentius quam homini ob-
tigerit mefcnteriumiquodq; ideo ipfbrum mefenteri) membrani inuiccm omni ex pane (nifi qua uafa ad
mittunt) perinde ac Ii fimpiici unaq; membrana id conflaret, connati uifimtur. At in homine bini mefen
teri) membrani inuentu lunt perquam faciles, quum multa intercedente pinguedine, inuiccm di liant. Ve
enim homo copiofa undecunque abundat pinguedine, fic mefenterium quoque pripingiic adipifeitur, fan
tdtfu guine hic ex uaiis refudanrc, membranarum^; ui in adipem mutato. ftrxtcr adipem aliud quoque mefen-
terio accedit . non enim fagaci Natun fat efie uifum eft frequentem illam uaforum fobolem mefenteri)
CWrt- membranis contineri , quin glandofum corpus , fingulis uaforum fcifsionibus , ita undequaque filbftru cit
funul Aicircumpofuit , ut nulla ipfarum inualida heri, aut permotum quaflari polfct non ignorans,
:
uidurs ftileipiendis noxis opportuniftimum cfTc,ubi in ramos diducitur. Ac proinde ad mefenteri) qui-
3 erit S centrum, ubi prima uaforum fit diftributio , grande corpus glandofum extruitur , iufigniores ac lo.rrg.
primas uaforum difleCtiones fccurc admodum fulfulcicns . Per reliquam ucri mefenteri) fedem , lingulis CJ-nfh
prope
Humani fabrica Liber V. j8p
cio.ii fi. prop£uaforum didultibus Natura * glandulam quoque aliquam interierit , diuifionis robur fimul ac fir-
mamcntum futuram. Adeo ut fimul quoque glandulis illis accedentibus , meienterij membrana; uafa ucr-
fus inteftina tutifsimc dcfcrantjintcftinaq; omnia dorlo quam aptiisime colligent» ac demum u tertiam
fir?Jd££
e. G. intcftinoruin tunicam dformcnt.Quum enim mefenterij membrana; , uafa ad appellatam nobis cauam in
u 9 /i.k.k tcftinorum partem deducunt, iplas inteftinis fimul cum ualis adnaicunturatquc hic inuicem abfccdcntcs,
offa»/» L. teniamq; inteftini tunicam degenerant: hac occatio-
p Cr (uum inteft inorum latus contendunt, in
ne fortius inteftina ligan tcs,& ualidius uaforum propugnaculum conftitutx.
DE I E C O R E. Caput VII.
I £CyR pierSi]; oflendunt figurx : utrum inter exteras duodecima &uigefima cauam ipfius fedem m primis
factandam o ferunt. Gibuam uero proponit dccimaoflaua*& aliqua etiam ex parte fccumlafexta , ac uigefimafe-
cntda*& uige fimaquuita,qux& caux regionis nonnihil exprimunt.
ECV R
nutritionis organorum facile prxeipuum Se fanguinis crafsioris officina , ani-
, tutriifitmt
mxq; cibos ac potus, quarq; corporis naturx ncccflaria funt appetentis fomes , clatifsi-
,
mam miniftramium ipli panium regione libi ucndicat.Mox enim fub * fepto tranfucr-
fo b collocatur, maximam inferioris illius fcdis regione occupans.Tota namq; dextram
lepti partem contingit, parum admodum cius panis intaftum inibi relinquens, quafc-
__ ptum undecim* duodccimxq; collis adnalcitur, c fuaq; ligamenta, quib. ucncbris coi
“f ligaiur,porrigu*Mcdix autem
fepti pani uniucrfx icatr fubtcnditur,finiftrx uero pani non itidenrquan-
y quam huius magnam quoque fedem teneat, totam uidclicet anteriorem, ad eam ulquc fedem, qua iiniftru
sit * f rtt,0m
mlji. fepti latus collarum medio (quod ab ipfarum radicibus ad finem ufquc eorundem metior) incumbere in-
uk. cipit.adco fanc, ut longe magis quam noftris uifum cft medicis, in liniftrum latus iccur d peningat Nc- .
c uc ucr ° tran ûcrl latitudinem ullibi excedit: nili quod paulo dciniisius quam « mucronata con-
*
ix^tafc l ,
fiftit cartihgo nonnunquam,& potifsiiuum arctato thorace dcpcndcat.quod etiam tanto fit manifeftius,
fcxo.
e 6 fi. fmb quo maius iiomini iccur (quemadmodum pueris fere) accidit. Porro humanum iccur maiorem fui portio
a /nJr«r nem in dextro latere extenfam habet, propter * lienem, qui ipfo dignitate multo inferior, liniftram fede
>,D *
erat occupaturus. Vt igitur corpus redderetur xquilibre,fagax Natura minorem iccoris panem infiniftra
J
*
dcduxit:uti aucs manifefto audiantur, quibus iccur xqualiter in utrunque latus , ut St canibus propemo-
0t p.
• dum,conliftit.His enim quia gracilis,ncquc ualdc ponderofus contigit lien , magna iccoris ponio in fini—
ftram fenur.Qupcunquetarncndcducaturiccur,ctiamli fub fcpto,ipfoq; in peritonxo locetur, eam fedem
perpetuo obtinet.quxcoftisfuccingitun adeo ut cibi organorum litus magnam rurfus Naturx oftendat
prouidcntiam.Quum enim abdomen propter ea aux extendi fubfidcrcq; crebro debent organa, ofsibiis \ tttr mxt i
deftituatur, Natura eas panes, quarum gratia illua ofsibus carere uoluit,ab iniurijs minus texit: reliquas uc ma tx p*r-
H et*f<r x ro hac cxtcnlionc non indigentes, tutifsimc condidit, g Atque ita peritonxo inter dilTccandum aperto, tetafinfxe
u 6 fi. cmm primum occumint,ucntriculus,intcftina,uclica,& utems. Verum iccur,licn, renes, ucna caua,& ancria ma
to.xx,dr gna,tutiusrcconduntur.Forma iccoris uaria cft, &fuis quibus accumbit organis rcfpondcns, non aliter
u^rufw-
quam li id nullam peculiarem exigeret formam, & libi a uicinis panibus, inftar fidilis terrx quamuiseffi- ma.
»5*
,
h fi it*
giem indi lincret.Nam& fupri,& retro omni ex pane qua feptum h fpcdat,gibbum Ixucq, admodum ui
xx prae*— litur, nullis omnino extuberans proccfsibus:& cauitati lepti, qux in inferiore ipfius fede ncccflario con- '
pmi. ftituitur,adamulsim congruens. Videtur enim iecuruclut gleba illi inferiori fepti fcdi imprefium fitific,
i jmmfi». ac ab ipia hic formatum. ** Ne uero ucnx caux caudex fecundum pofteriorem iccoris fedem protenfus»
tab. A.
aut hu* 11 * g rau itatc,aut motu comprimeretur, tantus finus in pofteriori iccoris fede cxfcul
tranfucrli
k “'idutmm
• rxi8 ptus eft,
quantus ampledcndo innafccndoq; caux caudici lufficiat. Cxtcrum inferiori fede, iccur admo
I
ma.
figma
^ a dum amice ucntriculo cedit, ac ab illo (quem rotundum, fecundumq; corporis latitudinem oblongum ne
i ax/f.i* cellario procreatum cauumcffidtur&lxuc quidem hic etiam c.\iftit,fcd non undccunq;pro
efle diximus)
Kc«4» P, m tuberibus ve St finibus liberum. Quemadmodum enim organa quibus iccurcaua fui parte in
ccfsibus
m iifi.N.
cumbit, limplici quadam fuperficic neutiquam gibba funt:ita quoque iccur unica fuperficic haud iinuatum
n duodenum exporrigitur inteftinum & uc-
N ioj5.g, c ft,fcd rupis prxeipitio aliqua ex parte acccdit.Qui nanque ,
G. na o portx a iccorc prodit,iccur quodam P tubere prominet, fedem quam hic uacuam reperit adimplc-
° turum. Prxtcrca ubi nilis S ueficula caux iccoris regioni innafeitur, finus in illa exculpitur, medium cius
0 ixfi.l*.
ucficulx corpus eleganter excipiens.Ad hxc, iccur quoque ea parte r linum adipifeitur, qua ftomachum
wr n.^n. tangit,illiq; feptum tranfcunti,& luperiori orificio uentriculi continuando, locumprxbct. Adeo fan£ , ut
q xofi.H. iccur nullam peculiarem formam oDtincat,fcd eam qux a conterminis panibus ipli imprimitur. Velut ca-
*' 1 fc 9 num caprarumq; feftio pulchre attcftatur,in quibus lecur priuato linu luperiorem dextri renis fedem con
tK9r
1 cinn^ admittere cernitur. Atq; hoc re&£ a Natura fadum cft, quum iccoris munus nullam feparatam pro-
f. priam ve expetat figuramruti contra ucntriculus,intcftina, uclicx, St cius generis permulta , qux amplam * p* /*T-
*
cauiutcm camq; unicam nccclTario obtinentia, opportunilsimiJ quoad licuit rotunda aut interdum teretia
effinguntur , & feptum quoque tranfuerfum ob luam functionem dilatando thoraci in primis prxfcdam,
nccclfarib quam nunc fortitur formam obtinuit.Iccoris autem fubftantia & ucnarum per ipfum reptantiu
feries, facile tibi documento erunt, ad ipfius ulum quo fanguificationis cft officina , magnum id & crafiTum
oportuillc fieri organum:ac nihil intcrclTc, utrum rotundum an oblongum, gibbum ve an cauum cxtrucre
Kk j tur.
Digit
Kil
. . A
390 jfnd. Vefolij , de corporis

tur. Iccur itaque fupcrius poRcriusq; qua feptum fpcdat,prxtcr finum uenx caux caudici paratum, exad*
gibbum & Ixuc cR A qua ucntriculum amplcditur,omni propcmodum cx parte cauum ccmirur . Rurfus
ubi poRcriori ucntriculi ledi & dextro iplius lateri attcnditur,crafsi(simum cR qua uero fuperiori orificio
:
ucntriculi eiusî ledi fuperiori uerlus finiftrum incumbit, tenue apparet, & fcnfim hominibus illic in acu-
tum fertur angulum. In dextra uero parte rotundum quodammodo& orbiculare obferuatun& nufqoam
1
g ao t
tenuius eR,quam in ainbituA prxcipu£ in anteriori iplius fcdc.ubi interdum imprcfsioncs quafdam pro- c
;.« f ,
ponit, fcd omnes c iguas.prxtcr 1 unam patulxfc&ionis modo amerio: i iplius parti induftam, ac a mu- 1 iwH,
cronata pedoris ofsis cartilagine parum in dextrum iccoris latus uergentem , & ucluti u foramine quoda Ht/irm*.
ad ca iccoris fedem penitius pertinentem, £ qua portxucnx * caudex principium ducit. Atque harc ledtio p^^.^0
inftar foraminis cR,quo umbilici X ucna hominis iecori implantatur: cuius iam , non autem canis aut por 10 p*.
Hmmw' it ci iccoris formam enarramus Qua: enim dilTe&ionum profclTores de iccoris forma ac pcnulis fcu fibris «io fi.rpe*
.
terit firmi
4 (Alternet
(quas xo^rGrarciuocant) commentantur, ccanu potius &fimiarum lectionibus, quam hominum didicc- f'* D ?* G
par. ari ure runt. Humanum enim iccur in fibras, porcini , Sc multo adhuc minus canini iecoris modo, non difeinditur. *
riemi Nru Nam unicum continuumq;pracipua ipfius fubRantia corpus hominis (quemadmodum fere & bouis)ic- c.
d
rt. >
cur clbcanis uero iccur in quinquc,nonnunqu.im in fex aut quatuor tantum partes fcu fibras , folarum ut-
rarum interuentu inuiccm continuatas diliun&um occurru.Porcis autem iccur in pauciores fibras ucnis
duntaxat hxrcmcs,dirimitur:aut etiam in plurcs quatuor ucl quinque, fi fc&iones quoque impcnfc altas li
brarurn uicc numerare lubcat. Atque hinc natum cR illud medicorum commentum, quo ucntriculum
a iccorc quinque fibris manus apprehendentis modo,amplcd:i allerunt. Quin Grxcorum nonnulli, nc-
fcio a quibus ut tcRantur mathematicis medicis nomina mutuantes , illis fibris priuata (uti apud
Thcophilum illum, parum fanc Anatomicum, uidcrc cR) imponunt nomina. Quatuor enim quum fint, in-
quiunt, icccris fibra:, prima focus dicitur : maximi nanque ad fucci conco&ioncm facit , quemadmodum
concoquendis cibarijs focus. Secunda mcnfc nomen fortitur, quod mcnfc uiccs gerat nam membrorum
:
alimenta in ipfa apponuntur. T

crtia culter nuncupatur : diuidit enim , fcgregatq; inter fc humores aut li:
quid cralsius di Rribuendum fit, id fecat atque commutat . Quarta aurigx nomine appellatur nam natura
:
les uires iam excodos humores bene regunt,atquc in melius reda ducunt. Huiuf modi profecto eorum qui,
humanam fabricam imaginationibus, non fe«Rionibus,aut £ brutorum potius quam hominum corporibus
difccrc conantur, nugx hgmcntaq; funt. Quantumuis interim haud ignorem, iecori in libro de Naturajof-
fium ab Hippocrate quinque fibras, aut, ut interpres habet , extremitates dari . quod fanc non leuitcr mira
rer,nifi ucl perfundorie in Anatome uerfato A' autorum gratia fuis oculis ndem non deroganti plus fatis
,
conRaret quam multa in eo libro , ipfiq; prxfcntis argumenti conterminis libris occurrant , ab hominis
,
*
fabrica,omniq; prorfus ucritate aliena, & indigna pariter qux ad Hippocratem rcfcrantur,qucin nunquam
in Anatomicis lap fum fuilTc Galenus audader (at nefeio quam ucre interim) atteRatur. Nimio itaque er-
TrimtU.it
\fmp*rt. ga autores a tfcd 11 nonnihil rcmifTo,omnes qui mihi unquam fccanti aRitere tcRor , me iccur in fibras ali-
quo pado diuifum,nunquam infpcxifie . Neque cR cur quifpiam iccur duplici fibra conRarc aRruat pro-
,
pter 1 fcifsioncm feu foramen potius, quo ucna cx umbilico proficifccns excipitur aut ob cius iccoris * * * jf.Mtrr
:
portiunculam , fub ortu ucn.? portx extuberantem , id fibris aliquot CQnRare affirmet : fi modo unquam H . H
ucl per fomnium animalia, quibus iccur in fibras, ut cani,diuifum cR, contemplatus fuerit . non autem hxc
folumlcuincgocioobfcruabit,fcd&animaducrtctctia,quotquothadcnusucnx caux exortu, & ad icco- - •
ris gibbum in duos truncos di Rributionem literis prodidcrut,ridicule nugacitcro; admodum dclirafic.Dc ,„ Gt
magnitudine uero iccoris, quod fcilicet timidis gulolisq; maius obtigerit, & quod iuxta proportionem ho
mini, ut & cerebrum, inter reliqua animantia>grandius iccur datum iit , non prxter rationem a quibufdam
difiedionUm profefioribus didum cR : quanquam nonnulli noRratium medicorum ijfdcm crapula abfu-
mi iccur,ferio adeoq; contcnt iofe affirment : ut reru omnium imperiti, & uulgo A' libi ipfis pcrfuadeit,inli
leteris [stk- gnibus illis uini gurgitibus iccur ad nucis duntaxat mole reduci confucuilTc.Horro de iccoris lubRantia,uc
fltati*. nis,artcri)s, tunica, & ligametis nunc dicendu cR. Per uniucrfum itaq; iecoris corpus, ad humiliore cius fe-
dem,ucnx portx b propagines innumerx diffunduntur, in fuperiorcucrb iplius tede uenx caux c foboles b fi.rtp. f
numerofx ipargunttir: quas aut ab earum extremis furculis,aut ab ea parte , qua caudices ucnarum conRi- h.\ A. A,
V esurum tuunt,dcfcribcrcintegrumcR.Orbiculatimnanquc(utiintcrtiolibrocomplcxus fum diligentius; cx om c
ftritu -i A,A »
nibus extremis iccons partibus infiniti ucnarum furculi prodeunt , quorum ali; in elatiore uifccris parte,
A
alij in demifsiorc habentur, inuiccm propcmodum continui, & mutuis ofculis quodammodo commilsi. In
feriores furculi paulatim inter fc in alios paulo crafsiorcs colliguntur,& hi rurlus in alios . Atque ita dein-
ceps tantifpcr coeunt, donec tandem omnes in iccoris cauo in d unamucnam congrediantur: non equi-
dem ( ut quifpiam alijs dificdionum fidens profefToribus puuucrit ) in caux fcdis centro , fcd in humiliori x ^p, ^
eius parte, qua dextro dorfi lateri iccur proximum cR. Hinc prodiens ucna, eos quos lxpc rcccnfui ramos* e Alter h
in bilis ucliculam, ucntriculum, omentum, lienem A inteRina digerit. Sic ramorum qui fuperiorem iccoris
U
fedem occupant, tcnuifsimc foboles in grandiores paubtim ,& h? rurfusin maiores, ampliores ve tantifpcr l '
coaccruantur,quoufquc omnes in c duos maximos coeant ramos, in anteriorem ucnx caux fedem, qua
hxc iccoti innal'citur,pertincntcs.prxter aliquot etiam ( graciles furculos eidem ucnx caux fcdi infertos, g \ tp ,» .
IU'/ji
Neque rurfus hoc in gibbx iccoris fcdis fit medio, fed B in poRcriorc iplius fede , qua fepto incumbit po- trrDttD.
etefieu
U mttiMii tius quam adhxrct,dum refupinatum hominem intelligimus , *»

Indictorum ramorum medio aliquibus
£
terere in locis tenues gracilcsq; admodum deducuntur furcuh,qui caui funt,& ucnarum corpore donati,in unum ^ j
quoque caudicem mutuo collcdi dclinunt,in bilis ucliculam (uti poR dicemus) deducendum. Quin & in er
humiliore
>8
Humanifabrica Liber Vi
i 10 fi.L.
humiliore iecoris fide, ubi portx rami in fuum caudicem coeunt , ' exiles arterix in iecoris
&fi.ta. i» corpus expor-
riguntur, ab ea difliilx.qux dextrx fedi inferioris membranx omenti i magna arteria offertur
U.}i. .His omni- s-i/W.
bus ualls rubra mollis.]; aduafeitur fubftantia , nuper concreto fanguini quam limillima nili
quod durior,
&potif»imum in iecoris gibbo cernatur , ab Erafiftrato , quod ualis his
,
& propaginibus circunfiinditur, M

‘'
nuncupata. Hxc fubftantia iecoris uafa continet, Si amplcfiendo fulhilcit, totam propemodum
iecoris molem conftitucns.qux perquam tenui obuoluitur tunica, a ligamentis pronata, quibus iccur peri-
k itfi.T. tonxo,qua id fcptofubditum eft, autem hxc duo prxeipua: k unum quidem denfuin Se Im*kUgt
affirmatur. Sunt
l fi. 1.6 fi.
C tmxta A. ualidum
inlignitcr , membranx modo tenue quod peritonxi pars interiorem fepti ledem fuccingcns, "i " «"
led
\x fi.L paululum a latere dextro mucronatx cartilaginis educit, reda ex anterioribus inpofteriora
protentum, “
itfi.C. paucisq; omnino quadrupedibus ut qux perinde ac homo neutiquam eriguntur
'
1
commune Alterum ue .
1
IX O. xo ro.qua iecoris finiftra pars

in acutum delinit angulum.a peritonxo nafeitur hic enim fortifsimo
C.1» t.
. Si quda-
m 19X14 A, modo tereti ligamento iccur peritonxo alligatur. L'ein » qua cauxuenx caudex feptum permeatA dc-
A. », • 1
in Iccundum caux per iecoris pofteriora deductum, peritonxum iecori adnafcitur.fibiq; hac in parte iccur
/X- connertit. Quinctiam caux iecoris fedi, ubi porteeft principium, omenti quoque portio adnafeitur. Prete
rea iccur anteriori peritonxi fedi ( quod & alijs animaduertendum etiam fuerat Anatomicis)
connc&itur,
0 l fi f ne beneficio " ucnx ab umbilico in ipfum iecur pertinentis
. Hxc enim foetu e matre cxclufo arefeit
flebatur A , ac in-
ftarualidi efficitur uinculi, ipfum iccur, uti iam dixi, peritonxo colligantis.Ex his omnibus
B- attpte uinculis quibus
iecur peritonxo adneditur tenuem luam & fibi peculiarem fortitur tunicam in
ita H,H ad ,
, quam duo quoque infe-
A, B. runtur nerui ° unus quidem a fexti paris cerebri nemorum ramis, elatiori orificio ucntriculi
:
implanta- N ,
O lfi.ca.1 tis: P alter uero ab alijs Anatomicis ienor.uus,i fexti cius coniugij difcinditurpropaginccoftarum
dextri
lii.4 x.11 bteris radicibus exporrcifta.Ncruus Me
in iecoris tunicam raris modicisq; furculis dilpcrgitur, priore ncr-
fr T; uo in iecoris quoque fubftantiam pcrtincntc.Et talis quidem uifccris huius eft fabrica quod autem ad ip-
p xfiaa.x .
I* 4* *0 fius partium ufum attinet, lic fefe ordine habent fingula.Iccori quicquid humidum
fucculcntumq; a ucn-
i»- «• trini nfixnficiltir. Q lipnvnArtr mmi mln •nin/-nln .ti itixAlni. ! J r 1
i f .1
W.j.
ucnis.non his folum.fcd & omnibus caux ucnx propaginibus prxter proprij nutrimenti altcrationcm.alia
qux toti fubfcmirct corpori alteratrix uix, quemadmodum ucinriculo, incilet, ea fine non in rubrum, at in
V/i«i
album quod a ucnis amplecteretur, emutarct.liquidem altcratum i n nutritionc, alterantis colorem ut alfli
mat.nccclfiim Iit. Iccur itaque in omnes portx ramos per fubftantiam iplius digeftos, quicquid humidum
fucculcntumq; ucntriculus confecit, in fc admittit A
fubftantix fux ingenita ui altcratricc id emutans li-
,
biq; quam limillimum rcddens.fanguincin generat. Verum ut in omni concoftionc, ita
quoque in hac ic-
corisfanguificationc, duplex fit recrementum. Alterum quidem tenuius, alterum ucro crafsius. Atfatius
fueritcum Galeno ad fimilitudinem aftionis.humido liquori iam quidem prxeoCio , Si prius claborato,in
^
digenti tamen abfolutiorc adhuc concoctione fuccum alsimilare.aucm ucnx in iecoris cauum deducunt,
i
Sit itaqueuinum nuper ex uuis prclfiim,ac in dolia infiifum A
quod ab infito innato^; calore adhuc elabo
retur.fccernatur, concoquatur & fcrueat.eiusq; excrementorum quod quidem eft grauc Si tcrrcftrc
(fxee
uocant; in fundum uaforum fubfidat, alterum uero quod eft Icue Si aercti fupematet boc autem flos nun
,
cupatur tenuioribus uinis innatans copiofumjicut crafiioribus fxx relidet pluri ma.Ergo iuxta exempli
hu
ius fimilitudinem, fuccus a uentticulo & inteftinis in iecoris ucnas allatus , ab altcratricc iecoris ui conco-
quitur, ac inftar mulli feruens ad languinis benigni generationem alteratur. In hac autem ebulitionc
, re-
A
crementum quantumcunque lutofum cralflimq; cft.fubfidct in lienem (uti uulgo credimus) depellitur.
Quod Icue ac tenue cft.fpumx modo fanguini innatat A a bilis ucliculx meatibus fupra ucnx portx ramos
in iecoris fubftantia ftratis affligitur. At humidum illud quod uclut uentriculi elaborationis aqueum exi-
,
flit recrementum in iccur per ucnas cum benigno ad fanguinis generationem fucco aflumptum
, a fangui-
nc nondum in iecoris cauo rcpurgatur.fcd fui iam maximum prxftans ufum,nutrimcti uchiculum , ut Hip
pocrates ipfum uocabat,fc ede eleganter oftcndit.Sanguis enim in iecoris cauo confertus exilibusc por-
,
tx ucnx furculis ad caux ucnx ramulos uerfus iecoris gibbum procedit , ad cuius per auguftifsimosduiaus
tranlitum aquofus ille liquor uehiculi ritu plurimum auxiliatur.Caro igitur iecoris, qux proprium iplius
eft corpus, primarium fanguificationis eft organum. Venx autem per uniucrfum cius corpus difpcrlx
fi-
nus loco cenfentur.in quibus quod ab illa confici debebat appolite continetur, Si hi poftinodum languinf P”—
prxparatum, alijs partibus tanquam proprij iecoris riuuli pcrferunt.Eft autem uenarutn.qux in iecoris fub C" Tp*
ftantiam digeruntur, tunica longi tenuior, quam earum qux pcruniucrfum corpus diftribuuntur.ncfci-
uim fubftantix iecoris, cuius beneficio contentus in uems fuccus elaboratur , fua crafsitic retundant:
licet
quo fit,ut iccur etiam crafsiori fanguinc enutriatur, quem tenuis uenarum tunica a iecoris facultate allc-
aum tranfmittit. Porro ut fanguis diutius in iccorc moram traheret,ac pcrfcftam elaborationem experire
tur,utq;totusiccorisfubftantixsppropinquarct,nonunumucntrcm illi uclut lagenam quandam rerum /• m
J['"
Opifex indidit, ucriim ucnas illas omnes infinita ramorum fcricA in ardifsimos duCtus digcfsit. Meatio
autem bilis inter utrafquc ucnas locum obtinent, ut commodo ipforum fitu prius expurgatus fanguis in ue tiliima-
nx caux ramos alfiimcrctur.A iteriam autem caux duntaxat iecoris fedi arbitramur cxporrigi.ut huius tan «—m fi,.,
tummodo calorem eucntilaret,tcmpcrarctq;,fu periore iecoris parte, qux feptum contingit, ab eodem mo •
tum adipifccntc continuum.Nc uero iccur fenfus plantx modo expers cffctA a ui rationali concupifcibi-
lisanimx pars minus moucricohibcnq;, ut lic dicam,pofsit, Natura iecori ncruos cxprompfit, quibusceu tmxl*
K It
4 freno
J-
Digitized by oogle
e
y
sind. Vefaltj , de corporis

39 l
inuolucrum quoddam & tegumentum cdiuincuia ucro.nc
freno illa pro imperio uteretur.Tunicii iccoris
iecur quum grauc lir.al, quando dccidat, P Iura,cadcmq; uallda illi committuntur.
DE BILIS FLAVAE VESICVLA. Caput VIII.
uerd cauo adime hmexam referunt duodecima

HjtT^C pulchri liberam ostendit decmutertiafûraiiecom
truigefima.
bilis flaui a conceptaculum, in caua iccoris parte fedem

obtinet iccoric- a
bili i mfit» ESICA, :
Hfi.V.
mediat bi- it fi. H.
Idfitmu nim.qua dextrum uentriculi latus amplectitur, linum infculpi, antea diximus,
lis ueficuli portioni cxquilitc' congruentem.
Illi namque linui fuperior cius ucficule me
extra iccoris fubdan

dia portio fccundiim iplius laritudmcminnafcituninfcrior autem
tiam deorfum prominet, a nullo cui innititur corpore grauiiis prclla . Nam
uacuo peni
.. „ , .. ime r ftitio,ad dextrum uentriculi latus colonq; huc prorepens inteftinum confpictid b
1> 6 fi.?.
recrementum lufclpercddcmq; ad intedina de-

incumbit:»: lcdcm,qua commode flauum tetlucAf iccoris
huius ncficull oblonga rotundaq; eft.fenlim ad ipfius tundt
pellere poffct, opportunam adipifcitur.Formi
e e 30 fi. si
nfouc apicem longioris cuiuldam prri modo dilatefcens.
Quoenim dona iccons fede, ubt porti cau-
magis tertur, colcnlim magia magisq; am-
dex educitur, ipfiusd; ucliculi ccruix conlidit.hicantrorfum
neque intcnm globi modo adamuf
pliatur.Cum cnim.ut reliqua corporis receptacula, capax efle debuerit,
adaucta fuit, ita nullo a prefliiro ucntnculo altcCta
(im rotunda fien potuerit, iplius caultas fua longitudine
Vt autem inanita biUs udicula.appolitc (oblidere , ac im-
Smbfii incommodo, iploq; iccorc non nimis inlinuato.
quippclimplici & unica pecu-
,
extendi queat, membranea ncrucaq; condituitur lubdantia:

pleta uicifsim
liari condat tunica, tenui quidem.fcd dcnfa
foni.ac triplici.ut uulgo eredi mus , librarum genere inter-
»
texta.»: tectas quidem fibras intimas habet,
quibas fucccdunt obliquat, rectis multo pauciores: extimi uc
alia a iccoris tunica obtenditur, non toti ucliculi , fcd illius
ro orbiculares lunt.tranftierfi ve.Huic tunic*
- duntaxat parti.qui extra iccoris corpus dependet, folaq; propugnaculo &
inuolucro indiguit . Vcficula.e-
- tiamfi iccori fancuificationis of&cinc innafcatur,a portat ucn*

tamen caudica <1 duas admodum graciles d 'I t. h
e albam ve oculi tunicam ucnula» &h‘t i
aflhmitucnulas.cafcric in iplius tunicam diffiifas, qua in adhxrentcm Lk]C.
confpicimus. Ab ancria quoque cauo iccoris exporredta, 1 ramusperquam gracilis ucliculi ofter-
digeri e iSfidd.
ncruulis non dedituitur , nc lenius Iit expers, nam
tur.ad iplius ulquc fundi extl emum cxcurrcns.Dcin g
per humiliorem omenti membranam a dextra fexti nemorum
ccrcbn paris propagine co-
iccoris ncruus
in macilentis uix minus fq f.u
darum radicibus exporredta , diduttus, etiam huic ucliculi furculum depromit, r fi. (dt. il
allicit.rurfusqj alio depellit, ita le habet.
quam illius arteria confpicuum.At meatus, quibus uclicula bilem «•I/-
delinit meatum, adeam iecorisparte
ccruix fundo iplius multo durior, paulatim in angudum
ftfltftwtex-
Vcliculi 11 d ,
"rrif&
K 'ifi
lifdtnd* k hiic
f, nrotcnfiim,undc ucnaporticgrcditur.qub quum meatus pcrucnit.in duos diducitur procelTiis, f.nifitd.
UfMTJit quidem furlum, illum autem deorfum porrigcns.Qui furfum fertur, antenon ucm porti
1 ledi innitens, xb. 4 -**
h u/ji
in iecur confccndit:» in duas
primum diflcCfus propagines, unam dextrorfum, alteram linidrorfum in ie- i xojtl.
ipfo iccorc rurlus in « alios furculas,» hi in alios rurfns tantifper k
cur porrigit.Hi propagines,linguli in
condituantfencm.pcriecoriscorpusinter porti ueni ramos»
diecruntur, donec innumeram ramorum i|>rr. I
propagines diflfulam. Atque hi furculi.i) funt, quorum ope bilis in

udiculam defertur. At “ proceflus m
caui Ifimhdt
norrigitur.infcriorc membrana omenti fuftultus, parumper obii
nuper dlfli iicfieuli meatus, qui deorfum iu X, X »•
principio ® implatatur. Hic procclfus
quedeorfum properat, ac duodeno inteffino non procul a iciuni ter Z& 1 >
interim nihil ab illis neque crcmoris.nequc flatus.nequc ip n ljjtr.

dcpulfam ex uclicula bilem in intedina defert,
rcgurgitantis,adinittcns.Quod non folum tortuoli in intedinu ingrcITus, o jAt-d
fms denique, quam deduxit, bilis
•
duarum membranularum beneficio fit,qui utrinq; ad orificij latus laxi propendent,

'!«•
influentis bilis &
fcd Se q.X.1fi
regurgitare pofsit.itcr pripcdicntcsiquod fcilicct collcfti.ac
ponderi facile cedentes,»: nc quid in mcatii
*
:_a_ r..i —
meatus os primum fubcuntcs,id occludant. Non aut€
clc membrana ori huic pr.i
autf una aliqua clf pr.etefta, uti unus
A*-
14, mfu. j n follibus aflir, aut

fimplex in pilis,quas infiamus.lingula uilitur. Meatus huius in intedina implantatio, p Hf-Q
u orificio, quam Anatomicorum uulgus exiflimat, rcmouctiir . Anuerois
p l on gius ab inferiore uentriculi
" intcdino infertus,limplcx omnino lit,aut in progreflii
bipartito fcindatur.unam parte intedino , alteram
expedias opinor, cum hac de re in fcholis indies, fle in li-
uentriculi fundocxhibens,hoc loco me dicturam
' *
trti uU medicorum plcnllsimccontendatur.alijsaffirmamibus,hunc bilis ucliculi meatu mtcrduintcftims,
,,jf, bris
alfercntib.cum quandoq; bipartiri atq; altera portione in
fdi.
frequentius tamen uentriculi fiindj» infcri:ali|S ,
uentnculum, altera in intedina tendere : alijs uerb femper hunc bifurcantibus, ac perpctudalt erum ramo
didribuentibus. Interea omnes quotquot
rum.nunc tamen ampliorem, nunc angudiorem in ucntriculum
infpcttione.fcfc tuentur . Equidem ut femcl dicam:
funtiautoritatum congerie tantum, no rerum ipfarum
foleat.uerd affirmare poftiim , in uniucrlq corpore neque molc-
quid' hic mihi inter fecandum contingere
dioremmeque difficiliorem, mihiq; grauiorem lectionem obucnire, quam dum inferior omentiancmbra
aggredienda, maximi ucro in homine, aut animali q
na,» caua iccoris regio, organa^; contermina funt 1
I
exidimem. &'
quopiam pnpingui.adcb fanc , ut quemuis artificem , licet indudriuin, facile hic hallucinari ru ("•“
Nullam igitur (ut quod mihi occurrit,in medium adferam) ucl minimam bilis ucliculi meatus
portionem
in ucntriculum porrigi animaduerti,

prxterquam in uno pontificis triremium remige . Hic enim , ut alijs
quibufdam organis,»: pixcipuc circa thoracis codas » mufculos , ab aliorum hominum fabrica uariabat i
i
,
& meatum hunc in duas difTctftum propagines obtinuit , quarum minor gracilior ve ucntriculi fundo
ita
r tittt fi qua primum uena dextram inferioris ipiius fcdis regionem ambiens, uentriculo committitur, infercba-
r
J»r. I,d- tur.vir iftc calidi quidem, ficciq; temperamenti

fuiflc indebatur. Ve autem refcifccrcm.num uomitu bilio
fo.quem huiufmodi hominibus frequentem Galenus elfc tcftatiir.ucxari confucuiflct,ab eius familiaribus
diligentifsimc quifiui, ecquid eiufmodi in illo obfcruaflcnt. Allcrcbant itaque , fc nunquam illum nomen
tem,aut in maximis etiam procellis naufeabundum uidiife : uerum ut erat robuftifsimus.ab omnibus cum
prxdicari affirmabant, quod longi fsimo Ipiritu fubinde cornu infiarct,omncsq; commilitones graui uoce,
& uno ipiritu rccenfendis numeris longe luperaret . Verum non femper meatus huius , de quo i» prefenti E* M«'< •«
agimus, portionem in ucntriculum deduci, hinc mihi abunde pcrfuadeo.quod inter diflccandum, hoc a cA I*™' 1
terminis uafis membranisq; liberato, nullum foramen appareat, ex quo ad ucntriculum propago cius mea
tus deducatur.quod Icfc orfcrrcc,fi modo ucl minima qu.rpiam propago a precipuo meatu diducta, per in-
curiam prifcindcrctur. Nam meatum pertundas , ac bilis ueficufam digitis comprimas bilis ex
fi ucl acu , ««er»,
meatu defluit, qui citius ex propaginis cius (fi quam Natura condidiflet) orificio promanarct. Adftipula- <lr * bdum
tur itidem ratio.nam fi diligenter expenderis, cum meatum bilem intertinis ofterentem, non in quamcun
que fiuc ucntriculi, liuc intcflinonim fedem decenter inferi potuifle fcd in quam Se meatus ipic tuti) im-
:
plantandus , ucntriculoq; Ac inteflinis minus incommodaturusbiliofum iftud recrementum expurgare

,
poflct.non debuiffe ad ucntriculum ne meatulum quidem infcri.ucl citra feftionem fatcbcrc. Tuto enim
_
ducuntur, que neque procul, neque alijs organis inconcomitata procedunt: quod huic meatui ufuuenit,
qui nulla fuccinitiori uia.aut in ucntriculum, aut in aliam inteflinorum partem inferi potuit, quilm ea qua
nunc implatatur : At interim tuto porte uena: caudice, At inferiori membrana omenti deorium modice pro
repens fuifiilcitur. Quid fi ucntriculo inferendus fuiflet.non adeo commode atque nunc omenti membra
Eodem modo, fi biliofam hanc
nis furtinerctur : At obliquos anffafhis faciens, etiam longiiis abduceretur.
fiipcrfluitatemoblongo meatu ad fedem ufquc (ut in inteflina primum illic defluens , una cum fecibus ex
cerneretur ) Natura perduxiflet , metuendum erat , ne tenuis meatus quauis occafionc ocyus rumperetur.
Quod autem materia liare nutritioni inepta, duodeno autem inteftino aptifsima
, haudquaquam uentricu-
litundo innoxid immitti potuerit , primum ex bilis natura , dcin ex ucntriculi At inteflinorum muneribus,
poftrcnmm pituitx.quz ab utrifquc ncccflarib in illorum obeundis funftionibus afleruatur, examine , Aei
curatione quam huic exuberanti pituitzadhibcmus, difccrc licebit. Nam bilisflauar naturam tenuem flu
xilcmq; cflc.Ac dcin pituita: incidcntem,dctcrgcntemq;,ac expurgantem, fi quando nimium abundat, cura
tionem adhibcri,medicorum precipuis conccfliim cft. Deinde cibum, quoufque concoctus fit , retinendii,
ocyfsime uero cremorem confeftum per gracilia inteflina dcducendum.neino ambigit. Ventriculo itaq;
pituite iftius incidendi expurgandxq; gratia bilem deferens meatus utilis fuilfet : uerum quia ui retentri-
cc ucntriculo utendum maxime fiiit.fummo mala Natura nonnihil boni nequaquam p retulit. Nam fi uc-
trieulo bilis influeret, tumille ( uti Galenus refte affirmat ) huius mordacitate perpetuo ad excernendum
irritaretur neque tantifpcr.dum cibus probi confc&us cfTct.retentricc fija facultate fungeretur ; At bilem
:
illam refpucns,ciusq; occafionc naufeanundus,quod fibi oiFerretur, minus quam decet, ambiret , amplede
rcturq;. At quo minus in inteflina bilis influeret, nihil omnino obftitit. Hic namque pituitam, qui in gra Bdhlumt
cilibus illis dudibus ex inteflinorum munere coaceruatur plurima, incidit,dctcrgit, atque cxpuigat. dcin- fi"q’fim *mt
de inteflina irritans At mordens , ad fices excernendas inuitat At flimulat : Ac ipfi quoque una cum excre- "
mentis nullam (quum lege Naturi omnia in homine difpcnfantur)noxam,fcd, uti liquet , fummum ufum
preflans.c corpore tandem propellitur.Mcritb igitur inteflinis, non autem ucntriculo , meatus ille bilem
deferens implantatur, neque obiter cuiuis inteflinorum fcdi/cd fere duodeni tcrminoiqubd id primum in
tcftinorum iit,quodq; in eo bilis fuum , quem inteflinis priflat , ufum citius conferre poteft . Et interim
duodeni ad iciunum terminus tantum a ucntriculo rcmouctur , ut rarius bilem in ucntriculum ex intefti-
nis furfum confccndere contingat. Quanquam Ac id biliofis naturis familiare fit, quotic» his iciunus uenter
paulo diutius (ut ipfe quoque nonnunquam experior ) torquetur At homines qui bilis ueficula carerent,
,
quos Ariftotclcs enarrat, Ac poft hunc cum alijs permultis Plinius.hos uita firmifsimos efle affirmans , ha-
aenus nondum compcri.Quanquam facile fieri pofle arbitrer, ut ex iccore ad inteflina meatus aliquis bi-
lem deferat, ita ut ea in ucliculam quampiam prius non colligatur.lmb haud mediocriter inter difiecandft
mirari folitus Ium, cur minusbilis redo dudu ex iccore in inteflina pellatur non ignarus inte- .
rim fubtilis cius Anatomicorum commenti qui bilem in luam ucficulam afleruari
,
docent, ut iccur a putredine uindicet haud expendentes,
: quam innu-
meros bilis folliculos ccrcbro,licni, pulmoni, &p!crifq; alijs cor
poris partibus, ne ipfi quoque putredinem contrahe-
rent, Naturam adhibere oportuiflct. •
DE LIENE Caput IX.
Ll EX
potiffimilm quatitor tabella decimanona figura exprimitur, earum namque prima lienit cattum cum o-
menti portione illi connata exprhmt.feeunda lienii cauum omento liberum, tertia licniigibbum,quarta tiufiem Jitb
(lanium utcunque propowt.l>uanquam etiam lien in corpore adhuc (enatusjn fecunda figura ad eboratiorem d,et
infexta ai C,(r in uigcfima ad 0,0, P occurrat.
LIENEM
, Digitized by^roc
4
i
39 4 <±And. Vefalij, de co foris

Imitfm» IENEM ad ftramocnrricnUfcdcm, fecundum inferiora tamen magis, ac poAcrio
fini
antea rcccnfuimus.Non enim is, ut uulgo arbitratur, fano aliocjuin ho-

ra, a locari, iam
mini, ad abdominis quali medium, anterioraq; prominet, neque etiam taftu admodum a 6 e.
deprehendi potcft:qtnmuisintcrim medicorum plcrique illum an mollis,an durus fit, in *o/>QA

omnibus fele seque continge re, pcrfuafum habeant. Lien itaq; finiAr* parti b fepti tranf
7 c '
ucrli, medius fere inter finiftram uertebrarum corporum fedem , & fpuriarum coftarum u £/ i,
c formamq; obtinens fe
cius lateris cartilagines innititur,coftisadamufsim ceu tutilsimis uallis (cptus , c SftfUf
BM*
dis fu* effigiei congruentem, ac perinde ut iccori a uicinis partibus ipfi imprcfiam.Qua enim feptum con x
tingit, ut id leuitcr inibi cauum cft,ita etiam lien lcuitcr gibbus cernitur. Qua uentriculus lieni quodam-
modo innititur, ut amplus iLc,&inftar grandioris globi hic extuberat:lic quoque lien humanus modice,
ac in fupcrlicie duntaxat,cauas occurrit. Nam porcis, canibus ac bobus, quum longior, fed ar&ior inierim
lien obtigcrit,ac ucntriculi gibbo in ijs longiori intcruallo obtendatur, magis quoque cauus, magisq; ter-
Xihr.+lt
Vfmftri. ti* cirail partis modo uentriculum complectitur, iurcq; Galeno in illorum potius animalium ledione,
i
quam homir.um ucrfato,longus nuncupatur.Homo enim crafTum fle magnum# lacum, fed mulro breuio
rem quam illius generis animaliajicncm habet:non tamen cxa&e,ut quifpiam forte a fplcniorum forma
monitus arbitraretur, quadratura.Longitudo namque latitudinem iplius utcunq; fuperat , deinde fuperior
pars inferiore paulo latior uifiturût lingu* ad incilorios dentes tantum protcnl* imagini proxime aece-
d •JA
dat.undc etiam licn,linguofumuifcus nonnullis appellatur. d Humilior enim iplius pars, ad corporis an-
c
c fuperiorautem in obtuliorcm adhuc angulum, ac
tcriora magis protcnfa,in obtufum definit angulum:
ucluti latus quoddam adeo comprimitur, ut hxc pars utrinque unum obtufum exprimat angulum,
f Sini ( 19 fi F.
ftrum latus leuitcr gibbum cft, S dextrum ucrb duabus quodammodo lcuibus imprcfsionibusmodiccli |>
mum. Lienis magna, omniq; ex parte propemodum xqualis crafsitics,ab iplius latitudine, ac multo adhuc H
magis a longitudine uincitur.Cauum lienis profundiore h linea fecundum cius longitudinem rc&a ince
dente abundar.qux inzqualitcr extuberans, (inuataq;, lienis uafa (ut mox audies) admittit . At reliqua lie-
nis fupcrficics non ita exacie ut iccoris,aut renum, Izuis cft: led obfcuris quibuldam, lcuitcrq; prominenti-
bus tuberibus,ad eam fere formam, qua clcphantiali morbo inlignitcr laborantium cutis,uaric extumefee
lienis f*- re confucuit. Neque illi folum inxquali cutis fuperficici,licn tuberibus rcfpondct : ucn.nn, etiam colorem
ftrfum dt quoque illius affatim exprimit. Parilijs enim in diui Lazari monafterio , & in plerifquc fuperioris Germa-
ni* agris, & alibi quoque, clcphantiali morbo aftc&os uidi, nigricantem lienis humani colorem fupcrficic-
queita exquiiite rcfcrctcs ac fi quis ex liene cos confinxiflct.in homine namq; hoc uifcusatroquodam^c
,
perquam oblcuro colore nigricat, in cane autem fplcndidius plerunquc ipfo iecorc mbet .Sues ucrb & bo-
ucs albicantem magis lienem oftcndunt.Dcindc ciulinodi colorum diferimen, non in lienum tantum Iu»
perficic,ucriim&;inipforum quoque corpore utcunque occurrit,liuc crudi, fiuc co&i lienes cx*amini ad-
Heminis mi hibeantur. Hominis namque uilccra non inutiliter in aqua interdum lcuitcr elixantur,aut fiiltcm ,quo fan
[ter* di
feri fjtkri-
guis impenlius concrcfcat,in calidam aliquandiu fubmerguntur, quum fluxilis fcilicct adhuc fanguis, non
(dM kifrtn- nunquam obftarc folcat,quo minus iccoris, lienis & pulmonis fabrica adamufsim examinari pofsit . Cxte-
id l>d»di- rum lienem przcipue ita nonnunquam condcniandum duxi quod de ipfius ufu uehementer ambigerem,
,
ucnasq; & ancrias longe aliter iu illo, quam in iecorc, pulmone & renibus difperfas intuerer. Lienis namq;
umtilittT C$
** - fubftantia erado nigroq; admodum, fed folidioris fpongix,aut lcuioris pumicis inftar,raro tamen concrc-
\ jfir* fer
liem 1 r»r— toq; fanguinc conflare mihi uidetur , frequentibus fibris filamcnrisq; non inlignitcr ualidis duntaxat im-
fm/tridi. plicita. Vteunque enim multas ucnas fle arterias lieni inferi ceno cognofciinus,nullx tamen perinde ac in
iccoris & pulmonis corpore, per lubftantiam iplius difpcrfx animaduertuntur nili perquam rarx , czdcq;
,
admodum graciles: non aliter quam li,fimulatq; rcftam lienis lineam uala ingrediuntur, in innumeram ra i
morum fobolcm diffundcrcntur,adc 6 tenuium, ut cauitatc quodammodo carcntcs,fibr£ potius quam ua-
fa nuncupandi cfTcnt. Hifcc ramis fcu fibris undecunque in fe conuolutis, craflus admodum fanguis obdu
iJesuifmfi-
UdMVd.
&
citur,qucm Erafiftratus hic quoquc,quod ualis circunfiinditur,**f tr^wûri in iccore, appellauit. Neq;
profecto tenuis fanguis , quo lienem uulgo propter arteriarum frequentiam enutriri damus , fola raritati*
lubftant i* lienis caufa efle uidetur, fed innumerus ille fibrarum ( uix aufim enim arteriarum dicere , uc- &
qarum/implcxus. Talisjigitur mihi lienis in fanis hominibus apparuit fubftantia. In quodam ucrb elcpha-
tiafilaborante, qu* nondum penitius radices egerat , turgidiorem maioremq; lienem reperimus : in reli-
quis autem, fano limilcm. In ciue Patauino,qui annis tribus carccrc detentus, Ac tandem nigro arquato in
maximis moeroribus dcfunctus,pubiicx fc<ftioni abhibitus fuit, liene prfter Cftera minus craflum latumq;,
& exiguum omnino rcpcrimus,& gibb* cius parti adipem adn atuin , inftar candidi Isimi durifsimiq; lapi-
dis concretum. Subftantia uifccris huic erat arida, fli impcnfc dura . Qui Montiflclis fufênfus,ad Pataui-
nas fcholas in corporum penuria ^duc<ftus fuit, adeo grandem exhibuit lienem, ut modice admodum icco-
ris moli cederet, & anteriori iccons pani adnatus, anteriori quoque ucntriculi fcdi exporrigeretur . Lieni*
cius fubftantia, fanorum uifccris fubftantiz penitus rcfpondcbat . Adolefcens hic erat canoidifsima degla-
bra cutc,minimcq; natura melancholicus, aut alioquin ualctudinarius. Galli faccrdotis Bononi* in xeno-
dochio, aqiu fubter cutem monui, lienem albidum,fcd exiguum adinucni.pcrindc ac Augtift* in muliere
tcxtnccdn cuius utero ferof* aquf fupra fexaginta Auguftanas meniuras, qu£ fingul* tres pendent libras,
poft mortem, una cum multis medicis reperi , nullibi intcrim circum inteft ina prxfcntc aqua , aut laxo in
manibus aut pedibus tumore, aut etiam uifccrum , aut alterius cuiufdam organi cfc alioquin offerente ui-
I
tio :
praserquam quod magnus ille uterus , cuius fundi os miris modis occalluerat , to'ta anteriori fua fede
peritoneo
i
Humanifabrica Liber V. 39 j
pcritonxo ent connatus. & dextri tcftis glandula: miris modis non fccus exercuerant, quam fi noucm de-
cem ve anferum, aut ftruthiocamclorum potius oua uni incilent membrana: , fingula humoreouorii albo
non abfimiii,aut paulo cralsiorc oppleta . Bclloarmatus inlignis Iurifconfultus poftcaquam annis multis ,
palluit, & ucluti lienofus a medicis iudicatus fuit, ex paruo ucna: porta: caudicis erupto & uniucrfum corpo
ris fanguinem in peritonei cauitatcm tranfmittcnte abfceflu derepente mortuus,contradifsimum Se ma-
,
gna ex parte in caua ipfius regione confumptum,& agnini pulmonis modo rubens iccur, nobis cius uifccra
Pifis,ut Senas tranlportaretur, eximentibus oftcdit,cum molli magnoq; admodii liene, lanilsimi iccoris in-
ftar colorato. Profpcr Martcllu$,quu multis annis regio morbo iaDorafiet,& fubiro ex bilis in uctriculum
miro confiuxu Rorentie expiraflet , magnum Se durum Se uiridc cum molli ingentiq; liene,
iecur habuit ,
quorum hiftorias plenius reccnfcrcm,nifi hic xgrorum (quos a me dificdos non pernitendo ad morboru,
cognitionem opere, diftufe aliquando perfequar ) nullam mihi ueflcm efie rationem : qui ucl horum nunc
obiter mcmini,ut lienis fubftantia,dc qua non mediocres controucrfias in fcholis iam proponimus , a ftu-
L O T?e*Jit diolisfcdulbcxpcnderctur.Cxtcriim 1
ucnx, arteria^; & nerui lienis in hunc habent modum .
k Minor Vndr lienis
h*mm fi. feu finifter uenac portx truncus, in feriore membrana omenti fuflultus,tranfucrfim ad lienem tendit, pofte
rwm 4 fig. riori primum ucntriculi fcdi.ciuuj; elatiori orificio Se humiliori membrana: omenti, adeoq; ipfi colo, ria& mer-
qua
*&1 .ac uctriculo exporrigitur, ramos offerens quos ubi dcprompfit, reliqua ipfius portio in duos primtim ramos, as dmcatm.
:
imfiperxta
deinde hi rurfus in alios difilminantun ut tandem multiplici ferie per humiliorem ometi membranam du
Ufi 19. .
k £«m da, caua: lienis fcdis medio fecundum redam lineam implantcntur. Priufquam ucro in lienis fubftan-
1
64. f tJbf- tiam deperdantur , ab infigniori ramo uifccris humiliora petente , m ucna pronafeitur
, finiftram fundi
fmmdrnt fr
ucntriculi fedem ampledcns. Ab alijsucrb lienem adeuntibus ramis modo n tres, modo etiam plurcs ra-
rrmm K, L.
M N.Sjii- mi cnafcuntur,in finiftrum.ucmriculi latus, utifarpe prius relatum cft , excurrentes nequaquam autem ad
,
nUitmr im fuperius ufque ucntriculi 0 orificium (Ii quid faltcm fedioncaficquor) confccndcntcs. Quemadmodum
T.T .&hit ucro lienem petentes ucna: inferiore omenti membrana futfulciuntur,fic quoque rami ab illis ucntriculum
accedentes, lupcriore membrana omenti P ftiftincntur , cuius ut &
uaforum quoque interuentu lien ucn-
I tu.fo triculo connafcitur . q Arterie frequenti itidem ferie lieni implicita: , ortum ab illa ducunt arteria qua: d
I9H.iL ,
m fixa. 1 magna arteria, funra renum regionem pronata,in feriori membrana* omenti innafeitur ac finiftrorfum lie ,
ItklZ. ni potifsimum ottertur , pari prorfus cum ucnis ferie in ipfum pertinens. r Ncrui lienis d fexti ncruorum
n
cerebri paris fobole pendent, qua: finiftri lateris coftarum exporrigitur radicibus,
Afurculum humiliori
hi. f X.x,
membrana: omenti mittit in lienis potius tunicam, quam ipfius fubftantiam fpargendum . Lien enim non Limis nmi
l.&llfi.
minus quam iccur tenui quadam Se fimplici obducitur tunica, ab omenti 1 membranis, qux lienis reda: f4*
X'X-
0 14. If linea: imiafcuntur,orta. Ha: namque membranaslienis cauo inferta:, in ipfius degenerant tunicam.Et quia
f.a. a pcritonxo originem ducunt , cammlem beneficio interuentuq; peritonarum ipfum lieni tunicam offer-
p OFr#itjitrc,mcritb dicimus. Sed pexter lienis ad dorfum Se ad ucntriculum, omenti auxilio nexum,a pcritonxo, qua
I
-x.fi.lf.
feptum fuccingit, tenues interdum fibra: impari numero lienis gibbo adneduntur , ipli quoque fepto liene **<.
q 1 colligantcs.Vcriim ut in hominibus huiufmodi fibra: rarius reperiuntur, ita in canibus nunquam. Aliquan
M.,/./, do etiam lienis gibbum exteriori renis finiftri inuolucro,quod multa abundat adipe, fibrarum quamndam
«i m.M 4
medio firmatur,potifsimum fi ren lieni (ut non infrequenter fit) magna ex parte 1 fuccumbat. Atque hec Lienis mfms
h*. eft lienis litus>forma: , & panium hiftoria , quam iuftc ucro corporis noftri architcdus omnia difpcnfauc- ac fmmlht .
r
Ii- 4«. rit,licnis edocebit ufus>& fundio : de qua non medicorum modb proceres , ucrum Se philofophorum pre-
1 Ijf.B. cipui difTcnfcrunt. Erafiflratus namque uulgi opinione
(
quod curforibus lienem ponderis A dcin pundi-
B,C,C.
lis doloris uitandorum gratia, eximi ftultc credit pcrfuafus , lienem fruftra faduni dfc quodammodo at-
)
v
tcftatur.dum ait, Naturam timentem necubi artis fux obliuifccrcntur quum fatui uix dum concepto ie-
j£&
O.P.O.
,
.cur in dextris conformarct,in liniftro quoque latere aliquid molitam efie, Se confiftentcm in eo lienem ic
cori oppofuiffc perinde , ac fi ipfa ucntriculo paululum in finiftram produdo , creationem fupcruacuam
:
uitarc no ualuiffct. Ariftotclcs communem ufum, quem omnibus tribuit uifccribus , lieni quoque primum
aficribitjuidclicct quo ucna:, utpotc penlilcs , copia uifccrum fuftineri Se ftabiliri ad corpus polsint Quali
:
enim (inquit) anchonr partibus appcnfz.uifccra ad corpus iaciuntur. Deinde iccoris lienisq; ufum priua-
tim docens, fubiungit: Iccur Se lienem ad ciborum concodioncm auxiliari, & lienem uapores uagantes
diucrtcrc,& ex ucntriculo attrahere, cosq; poffc concoquere , ut qui fanguincus fit. atque ut fcmcl dicam,
Ariftotclcs lienem adulterati iccoris loco rccenfct. Eodem modo autor libri de Rcfpirationis ufu , quem
Galeno falfo tribuum, prxtcrqucdam de ucnis, qua: gibbo lienis inferi arbitratur , nugamenta , lienem ex
ucntriculo & intcftinisconfcdum cremorem per ucnas ucntriculi A: inteftinorum alTumcrc,ac fanguifica-
tionisorganum efie contendit. Huic fententix nonnulli «iam medicorum, perinde ac in quarto de Mor-
Hipp<x rates propcmodum,fubfcribunt, lienem iccorc male affedo, nomine iccoris fanguinem
bis libro
elaborare affirmantes. At qui ceteris difledionum profclforibus probabilior efie uidetur lienis ufus , in
hoc illum a Natura fabricatumdocct , ut lutofi fxculcntiq; in iccorc confcdifanguinislit receptaculum,
utd; quemadmodum tenuiori leuioriq; recremento bilis ucficula prxficitur , ita lien crafsiorc Se grauiore
fulcipiendo cxtruatur.quod lien ad fe per portx uenx tnincum,tanquam familiare alliceret exugcreta;:at-
tradum aute conficeret, elaboraret, ac fua: nutritioni aptum rcddcr«, fanguinem illum , & fi crafiiis fxcu-
lentus^; fit, rarum fpongiofumq; efficiens. Ad quod precipuc opitulari aiunt frequentes in lienem infertas
arterias, fuo calore ad exadam anguinis
I illius elaborationem ftrenue auxiliantes.Scd quod primarins pre
cipuusq; huius adionis opifex, lienis habeatur caro, etiam fi id non dicam, manifeftum efie, haud ambigo.
Atque ita etiam his autoribus conccfiuin cft , lienem non uniucrfum fanguinem quem a iccorc admittit,
• conliccrc.
. %
39<S u4nd. Vefalij , de corporis

eonficcre>ac in fui nutrimentum reponere : ucrum quicquid nutritioni ineptum c ontinet , fuzq; fubdan-
QiuJ lien tiz adaptari nequit, in ucntriculum magni cuiufdam ufus gratia reuomi,ip(is creditur. Primum enim om-
nes affirmant, fuccum melancholicum a liene in ucntriculum erugari, ali) quidem per ucnam a liene in u£
& qme mjt triculura pcrtincntem,alij per proprium quendam meatum, atque inde a ucntriculo in inteftina, &
hinc u-
ia. , na cum fxcibus e corpore expurgari. Porro ucnam il!am>aut mcattun, nonnulli (impliciter in ucntriculum
a liene duci fcribunt:alij infertionis locum intrepide exprimentes, illum in fuperius ucntriculi orificium
implantari adijciunt.Par etiam in cius excrementi ufu afxignando,intcr diflcdionii proceres occurrit dif
fcnli o.nam ali) per quam utile & amicum ucntriculi functionibus hoc cflc,licut bilem flauam inimicum &
hodcni pcrniciolifsimum adruunt.fed alij quidem contenti funt/i doceant , atram hanc bilem fua faporis
qualitate, quam acerbam & acidam cffcfarcntur,onines ucntriculi fiindioncs qux in amplexu quodam
,
confidunt, a ftringendo & colligendo corroborarc,ac proinde, ne inconfcCtus a ucntriculo cibus elabatur,
prohibere. Alij autem hoc tantum ufu non contenti, iam didis addunt, uim ucntriculi appctitriccm i do
excremento adeo incitari, ut cius prxeipue ufus gratia uenam meatuin ve a liene in fuperius ucntriculi ori
licium inferi ftatuantrimagi natione folum,non fc&ionibusita cdodi . Ego fine de hac recrementi lieni*
in ucntriculum cru&ationc,& cius ufu,nihil affirmare audco:ncquc etiam fc&io, hxc, qur tamen citra ul-
lam controucrfiam Anatomcsprofcflorcsaudacifsime afferunt, mihi luculenter commondrat. Primum c-
nim nullum meatum illi, quo bilis in intedina repurgatur, fimilcm cfTe haud ambigotucnx autem qux (i-
,
nidro ucntriculi lateri implantantur,non a lienis u prodeunt corpore, fcd ab illis qua: iam lieni in lcrun- u v iden id
tur.Ncquc alia penitus harum ucnarum per ucntriculum feries uifitur,quam reliquarum omnium , corpus
ucntriculi pctcntium.dcin nulla hic prorfus cd ucna,coniugc carens arteria. Podremo, fi quid in ucntricu * *'
lum a liene defcnur,id notius ucntriculi fundum pctit,quam fuperius illius orificium. * Vena namque (i-
nidram fundi ucntriculi fedem perreptans, omnium ucnarum ucntriculo ab illis qux lieni exporriguntur x fiftap.
oblatarum facile maxima occurrit. Quanquam neque harc uena,uti nec alia quxuis/inidrum ucntriculi Ub.\Z.
adiens latus, ullo alio turgeat fanguinc, quam rcliqux ucntriculum implicantes uenz. adeofanc, ut nili
multorum modo metuerem calumnias,quas hadenus non mediocri meo malo expertus fum nimium gra-
u es, hic mihi argumenta non deficerent, quibus uulgatam, omnibusq; nunc perfuafifsimam de lienis mu-
nere fementiam intcrturbarcm.Vcriim mtcrim nemini non conccflum ed , lienem fuo calore innato , ac
frequentibus qui illum intertexunt arterijs, ucntriculi concoctionem foucrc. Quod autem uulgo lien rifus
autor habetur, bine fumptum ede conijcio,quod cradum,fzculcntum & lutofum fanguinem au fc allicere,
rcliquumq; fanguinem agiliorem,ac, ut ita dicam, hilariorem reddere creditur. Porro lienis beneficio, cor
pixeipuo quodam ufu (uti fere de cerebro ccnfuit Aridotclcs) refrigerari (quod Arabum prxeipuis affir-
matur) non autumo: quum is cor non contingat, & fi quod illi innatum effec frigus, lienis ancriz id ad cor
haud deducerent
DE RENIBVS. Caput X.
f{E7ÊS fingui ipforum membrana adhuc indutos atigrfima commonflrat figura :uigefima autemfecunda, &
mgtfimatertia,ac uigifimaqumta figura,renes ea membrana liberos proponunt Vigefima ucro prima figura, tribus
tabtlhs internam renum fabricatn bamoniamq; concinni ffetUndam offert.
R G ANA bili Haux,& fxculcnto lutofoq; (anguini expurgandis facrata , fermo praece-
dens iam pcrtradauit.Hic ucro illis dcdicabitur,qux fanguinem in cauam ucnam ex ie-
core miffum/crofo anucoq; humore colant,qucin cremoris ex intedinisin uenz portae
furculos fumcndi,& elaborati (anguinis ex iccoris cauo in gibbum ciufdcm ducendi, ue
hiculum efle diccbamus.Hunc cmm,podquam proprium opus cxplcuit , neque fanguis
per plures ita angudos meatus ducendus cd, non decet amplius in corpore omnem affer
nm- uari.ucnis alienis onus futurum.Huius igitur muneris occafionc a renes, quod recrementum idud aqucu, a io/f.T.
&fi & bilem ipfam,& fzculcntum fanguinem copia fupccat,bini funt fa»fti,fitum, formam, totamq; codnidio- V.xjTA
nem illi muneri idoneam obtincntcs.Qiio ocyus enim renes humorem ferofum , quem urinam & lotium
uocainus,fanguini adimant, qudm fieri potuit proxime ambo iccori allocantur. Dexter enim b fuperiore b
fua parte humillimam iccoris portionem c contingit, in canibus ac capris fmum etiam in iccorc fibi, ut al
(
tius colloca rctur,infcuIptum,appofite fubicns.Simder ucro adeo altam fedem occupat, d ut & lieni ali-
c ufc.r
m uiumm eft
qua ex pane fiibdcrnatur.Vtcrquc ucroiuxta uertebranim coiporum latera, humiliori * fepti fcdi incum Uamjf
bit,qua id tribus humilioribus codis obducitur,ea poti fumum pane, qua illz in poderiora impendiis obii tdc.
quantur.Is enim codarum in poderiora Hexus,ita opportunam renibus fedem otfert, ut & tuto uallcntur, d tofi.y
/.i o.o.
& antrorfum promincntcs,cztcrorum nutri donis organorum fedem haud occupent . Quxnifi rcfpcxilfct
C 7 mrnfcB.
Narura,unum forfan femper eundenuj; maximum (ut interdum in habentibus uentrem impenie prominu ub.Ss.
lum,& uitiatum codarum duftum,illam moliri uidimus) t fuper uenz cauz & arteriz magnz corpora re f fmftr P,
nem collocaffct,brcuiori fuccinctioriq; compendio ferofum fanguinem attradurum.Non enim renes , ut
alijs feribitur Anatomicis, lumborum g mufculis,qui dorii & femoris hic famulamur motibus, prorfus in g 7 «*/<•
tsks.m.
dcrnuntur.inib non multo humilius quam codz fum,uel h infima fui pane uerfus ilia dcfccndunt, ctiain h JjAl-
fi alter altero femper fit clatior,nequc ad amufsim d directo mutuo opponantur
.
Quum enim lien demif- chsr. f
iius quam iccur dcfccndat,utcrquc autem ren uenz cauz, qua fub iccoris corpore ducitur,uicinus effe con
tendat.
. . •
Humani fabrica Liter Vs 39 7

tendat,merito dextrum finifiro elatiorem cfTcplcrunquc cernimus, tjuippc non raro etiam finifter dexfro
elatior obfcraatur,in ijs prxeipue quibus minor lien Se maius iccur obtigir : perinde ac fi id dextrum rene
deorfum deprimeret, ille autem finifirum altius afccndcrc,fibiq; fubijci lineret . Porr6 contrarium hunc fi
tum renibus non tam loci, quo apt£ locari pollent, occafione, quam ne h diredo utrique ferofum langui-
nem attrahant, ac unus in contrarium reuellens.alterius munus prohibeat, accidilTc confiat Neque etiam Libe.,.do .
in renum litu Galeni ratio probanda cft qua dextrum finifiro editiorem effc docet, ut fecundum reditu- Vfupart.
,
dinem magis trahat, quum ea quz dextro ucnx lateri afcribit,non magis illi quam finifiro lateri fine pro-
pria. Nemo enim fanat mentis ex iecorc in dextrum uenz cauz latus plurcs ucnas, quam in finifirum per-
i fijwrain tinere fatebitur, fi ad amufsitn cius uenz fecundum iecoris poficriora dudum contemplatus fucrit.Cx- 1
ferta cap.6
teritm utcunque renes litu inter fc difer epent, neuter tamen alterius altitudinem , quata media cfi illorum
U. J.
longitudo, fupcratunquam.Sunt enim humani renes k oblongi, & minus 1 lati,omniq; ex parte xquali- Renum fe*
i‘X tcrpropcmodutncralsi. m Anterius nanque & «nofterius comprimuntur, & in ° latere quidem extema.
I riore ad ainufsim orbiculares fle gibbi , paulotj; crafsiorcs apparent, in P interiore autem (quod exteriore
Ad. J ad 6.
mcdiqfnim interioris lateris fcdt 4 linum profundius libi im-
breuius cft) partim gibbi, partim caui.in
* »5 fis-
acutum angulum delinentem in medio autem extuberan-
prclluin ofiendunt,luperiu$ inferius q; uclut in ,
Aar.t.
0 »} fi&. tem. r quam * inferiore latiores funt, ea donati magnitudine, qua pro
Superiore etiam parte renespaulo
M agnitud*
Aar. i. be quantum fanguini ex ufucft,fcroio humore illum cmundant.Supcrficicm iccofe gibbo militer impe- fi
® ‘i fis* fc lzucm Si lubricam fortiuntur,ut Se colorem intcnfc rubrum Si rcfplendentem Subfiantia nanque con- .
Aar.f.
fiam carnea, dcnfa,admodumq; folida & dura,pammq; a cordis fubfiantia uariantc,prxrcrquam quod nui Subfiantia.
r mAz®-
Aar. 6. lis omnino fibris intcrtexitur.Kcnum enim fubfiantia fibrarum, ut Se iecoris pulmonumq; fubftantiu cx- ,
M fP- >crscfi:uaforumpcripfam dirfulorum fibris ad attradionem, retentionem fle cxpulfionem pulchre famu-
L .6.7.9. fantibus.Qmim enim renes fanguinis ferum excolare opporteret, neque commode uenz caue,magnzq; ar
Vena acor
&7.»~- tcriz 1
corporibus (ut u iccur ad ucnamcauain)adnalci potuerint, x inlignes rami a ucna ac arteria in terta reni-
rulotfinut,
bus eklata
ipfos deducuntur. Ac a caua
quidem duo grandes rami ,utrinquc nimirum linguli, adfingulosrcncscna-
& 6 tffsut
gibbum no kuntur,qm non c directo inuiccm prodcuntded pro renum litu, origine uariant, dexterq; ramus elatius fi-
tat*. nifiro principium pofsidct,fiquidcm ren dexter altius collocctunli ucro finifter fuperiorem dextro fedem
» l SfS"
libi ucndicct, finifter quoque ramus elatius dextro a caua pronafeitur. Ac par fan^ arteriarum cfi ratio,quz
tbar. J
fub ucnis protcniz,una cum illis tranfuerlim ad renum 1 finus,quos in internis ipforum lateribus gerunt,
< mA»*-
char 4* perferuntur. Cûum primum ucro in hominibus ad illum alterius renis linum ucna ac arteria pcrucncrint,
c n/x-x» in duos ramos, priulquam renem fubcant,ambz diuiduntur.unum ramum fuperiori cius finus angulo, alte
k mm
inferiori otfcrrcntcs.In ipfo autem uaforum ad renes proerclTu , arterix admodum raro a fc ramulos
u Sptda
difiiindunt,fcd totz in renes abfuinuntur.quum interim a linifiri renis ucna, * feminalis uena finifirum
b ramus in pinguem membrancamq;
x io/.i, petens teftemdcpromatunab ea autem quz dextrum renem adit,
ketxx.xi renis tunicam numerofa fobolc fpargaturrquod Se finiftra ucna interdum imitatur, dum ren finifter elatio-
fcm.m. rem dextro fedem obtinct.Cuiulmodi ucro hxc pinguis renum fit tunica, paulo poftcxcquar: c nunc e- R en» iit i»
I
nim uaforum per renis corpus dudum ac diftributioncm,una cum iplius finibus , Se meatus urinam e rene teruit ftdi-
fW.7,8.
but c. infor-
a xo jS.r. in uclicam deducentis ortu, propter continuum de uafis Icrmoncm.pcrfcriberc aggrediar . Atque utinara
matu >.
b xojS.Y® hzc ita ob oculos ponere poffeni , ac fi przfcns elfcmjcui admodum opera in renis fcdionc comonftrarc:
adT. maxime quum tot fabulz de renum officijt,linibus,mcmbranis,&quzin renibus difiribuuntur uafis , ha-
C ibfMm
natando tu
denus cztcris diftcdionum profefiorib. efficta- (int. Galenus limplicitcr ait, ucnas ac arterias per renis cor-
mimtfimff* pus diifijmli:&: per fpiffam duramq; renum fubfiatiam, retento fanguinc , urinam cum bilis quz fanguini
nattmjfe- adeft portione tranimitti,inq; urinarium mcatum>a rene in uclicam pertinentem, cfflucre.Noftrorum me
(labu tabm dicorum,flt qui Galenum fcquuti funt omnium, hzc exprimere ftudentium , alij perperam ofeitanterq; re-
Ut XI fil.
nis fabricam aggredientes, Se quz hzc uaforum fit diftributio
DVABVJ hit figuris medicorum it urina exco-
&: fittis nonoblcruantcs, nefeio quas colatorias mcmbianas
latione immmentum ttpTimer e conatus fum
at . fupt-
viort tfuidem figura reuem ab ipfiut gibba uerfus fini ementiuntur . Alij lectionem aucriati , & in altis cathedris fe-
fanum w iifjtdum finxi .1» Promethei, abunde fuo
dcntcs,ftbiq;ipfis mirifice placentes
feriar* autem reuttdutaxat munere fcpcrfundoscflVarbitrantur, fi difcipulis imaginatio
media /fodatur portte.Cd-
indue-
ne hominem confingant. Atque hinc illud cfi, quod prxeipuos
terum ijotd fingulil
tur figunt apfe charadtrum noftrx ztatis medicos Si docuiflc Se fcriplilTc fcio, nobis tripli-
ludex tu hume modum edoce- cem, quo urina a fanguinc in renibus difccrnitur modum exeo
bit .
gitari poflctnon addentes interim, quid in ipfa hominis fcdio-
A Vena et arteria fer efu m fan
nc appareat, fcd (ibi linus Se ductus luo arbitratu eftingunt. A-
gutnem rusi efferentes
M& littus jn ijutm mtdn i menam
arteriam nuper didat fe

deo fanc,ut nunc omnibus recepta probataq; fit opinio , duos
in renibus clfc linus,fccundum uifccris longitudinem fitos,cla
1
Tofum fangmnem profunde t iorem Icilicct unum,dcmifsiorcm alterum , qui tranfuerfa qua
re docent.
C,C Sinus, m <j»em urina ex iam
dam membrana intcrdiuidatur,fuperior dico ab inferiore De .
didofw» calaretur.
inde annuunt, in fuperiorem linum, renis ucnam arteriamq; fi-
D Renisfubfiatta. orbiculatim nire, casq; ferofum finguinem in illum funderc:infiipcr mem-
furni hui ampledent. branam duos finus intercipientem, tam ardis anguftisq; fora-
£ Beatum & nugaiipimumreuiicolatorium ,fe» mem- minulis peruiam cfic , ut aqueum illud ac tenue recrementum
brana cribri medo pauta et urina exfimn B indicato
in fsnum
,
C i/if^mtum, uua cum bile promauart finem & bilem quoque tranfmitut, fanguinc interim propter fui craf
Vernam e reae ad uefuam deferent meatui. ficiem non penetrante. Addunt prxtcrcaftupidiilli humanz
L1 fabricz
$p8 And. Vefalij , de corporis
/Arica; architc<di,ut tanto feilicct elegantius falfum opus confingant,ex inferiori finu meatum urinarium
explantari, illumq; urinam iam colatam cxcipcrc.Prolcdo lagacilsimus rerum Opifex tantum munus uni
membranula; criori modo perforata; non tribuit, neque in renibus eandem extruxit. quin renum fubdan-
tia facultate libi innata,ac propria ad iuditiam temperie, formaq; cflcntiali , exuenisae artcri;spcr ipfius
corpus dcduftis,fcrofum illud recrementum excolat,ac in luium qui urinario meatu excipitur , diffundit.
Vt uero inlienc illud artificium uideas, caninum, aut etiam caprinum renem, utpotc macilentum, & nulla,
quemadmodum humanus, aut etiam ouinus cd, pinguedine opplctum,ad manum tibi clTc uclim illum^j» :
uti renis adminidrationem ad profentis libri calcem fubiungain,teprimum aggrcdi.Pod aliquot enim o-
( dummodo prima
bitas fectiones non fuffecerit ) duos in renibus fmus adinucnics , /ecus multo ac noltri
arbitrantur medici, formatos. «1 Vena enim & arteria in renem fubeuntes, in unum degenerant corpus, d Vtifmf*
quod arteriarum tunicis duritia crafsiticq; refpondcns,cauum,& uena; arteria; ve cuiufdam modo per re- rm*
nis corpus dillributum ccrnitur.Primum cnimpaulatim latcfccns,in duas quodammodo partes diducitur
quarum unam quidem anteriorem, alteram uero poderiorem (renum figuro, quam fupra acfcrinlimus, per 'bJj/xi fi
^
petuo mcmorcsjdodxina: dudio uocabimus. Anterior tiqpfcric,unoq; dudtu,modo lex, modo fcptcm,mo
do plurcs etiam arqu^cralTos producit ramos , qui per anteriorem renis panem arqualiter a fc inuicem fe-
cundum renis formam abfccdcntes,ucrfus exterius renis latus properant , non quidem ad externam ufque
lateris cius fuperficici^fed interius multo in renis corpore permanent:& hic in aliquot propagines rurlus
dilfcCti, corporis membranei pollcrioribus ramis, quos nunc profcquar,commifcentur. Poderior enim cor
poris cius pars eodem modo quo & anterior, in ramos digeritur, ad externum renis latus contcdcntes. Quu
uero podcr.orcs rami eo ufque quo anteriores dcucnerunt, mutuo cum anterioribus cocunt:ac Unguli fm
gulis, ac fi unum idcnlq; corpus eflent, uniuntur, & mutuam cauitatcm condituum, elegansq; ille ramo-
rum coitus indar fcmicirculi,ad exterioris fcilicct renum lateris formam,perficitur. Membraneu cauuinq;
illud cum fuis ramis corpus,non undecunque renum adnatam habet fubltantiam.corpori enim ipfi,priul-
quam in ramos digeratur, anterius polle riusq;,& ad internum latus fuum, non autem ad externum , reni*
fubflantia adnafcitur. Ramis uero anterioribus duntaxat antcrius,podcrioribus uero tantum poRcridt re
nis fubdantia adnafcitur, quoufquc ad mutuum coitum rami ducantur.Hic enim, ubi in plures ramos fin-
guli diuiduntur,antcriofcsq; cum poderioribus coeunt, renis fubdantiam adnatam undique habent.quan
quam inter ramos ipfos,qua nihil adnafcitur ad renis interiora, uclut feptum quoddam procedit , ramis no
connatum, & ab illa renis fubllantia prodiens, qua; ramis, dum coeunt,connalcitur.Adc6, ut hic inter ante
riores poderioresq; corporis illius membranei ramos,altcr quidam renis linus exurgat, quodammodo bi-
partitus.Qua enim is exterius membranei corporis latus, ubi id primum ramos germinat, rcfpicit , unicus
efle apparet :quum autem fecundum feptum ex renis fubllantia pronatum, uclut ad exteriora fertur gemi-
,
nus confpicitur.Vna enim cius pars inter feptum & ramos anteriores, altera inter idem feptum & poderio
res ramos porrigitur.Sinus hic inter dilfccandum fubhumidus exanguisq; omnino occurrit , corpus autem
illud membraneum cum fuis ramis omnibus,aut primus renis finus (fi ita corpus id appellare uifum fit)fan
guine plenus femper inucnitur. Homines ut pafsimpinguctudinc,qucmadniodum & porci, featent, fccun
aum linum quoque adipe duriulculo,& quafi ferofo humore enutrito opplctum habcnr.qui non folum hu-
manorum renum fpcculationcm dificcantibus obfcurauit, fed quibuidam accuratius fc«flionem aggre-
dientibus ita impofuit , ut hunc adipem c urinari) meatus operculum quoddam clfe , & urina; in renibus e as. aj
cxcretioni feu colationi profici, & quoddam uclut colatoriumcfTcyfcriptum reliquerint. Qui enim fuis
imaginationibus & fomnijs non contcnti,plcnam operam una cum ratione fc&ioni quoque impenderunr,
fi nihil alhid,faltcm meatus urinarij
f initium uidcrunt,quod fanc ex fecundo
renis linu pendet, non qui f 11
dem ex humiliori fua fede, fed ex interni lateris ipfius medio. Incipit enim meatus ille ab externo latere
*"* membranei corporis, ubi primum in ramos fcinditur.dcindc per cius corporis medium procedens, ex renu
medio per internum renis latus, uena; cuiufdam indar procidit. Hxc mchcrcule renum ed confor-
matio, qua: in membraneum illud corpus ipfiusq; ramos lerofum fanguinem renis fubdantia; ui , & fibra-
rum cius corporis redarum beneficio attrahi commondrat nimirum ut fanguis ferofo illo humore ira
:
liberetur, ut fanguinem a portxucnx furculis in cau*fobolcs maxima ex parte alfumi tranfmittiq; credi-
mus. Cxtcriim renes non uniuerfum alliciunt ferum, imo ut fanguis ad fluxum per ucnarum caui-
tates aptior fit, feri portiouna cum eo per reliquum adhuc corpus ducitur, quam cxtra&oiamq; con-
creto fanguini innatare confpicimus . Quinetiam manifedum quoque cuadit , renum fubflantiam
a /anguine non folum in uena caua, fed &in arteria magna contento, aqueum illum humorem , &fi
quid biliofi excrementi adhuc ipfi fit admixtum , colare, atque in alterum illum linum protrudere, cumq;
indeper 6 urinarium meatum ad uciicam huic humori admittendo indar lagena; proparatam fenfimdc- 8 f***»*-
flucrc.Queucrb horum meatuum fit dru<ftura,ubi renum tunicarum explicationem procedentibus addi-
derojdatim audies. Renibus enim bina; funt tunicf, ortu fubftantiaq;uariantcs. h Prima,quf exterior cd, h iojC.t,
renis corpori pertinaciter non adnafcitur, nihilominus ipfi indar inuolucri circumquaque obducitur, & V.
hinc etiam renis fafeia uulgo nuncupatur, a pctitona;o humiliorem fepti tranfuerfi fedem fuccingcntc prin
cipium ducens. Qua enim ipfi renes incumbunt, membraneas quafdam fibras producit, in membraneam
tunicam, qua; renes ipfi colliget, degenerantes. Profens tunica frequentibus ucnis indar omenti interte-
xitur, multa pingucainci ut & illud; abundans, renumq; forte actionem penicilli cuiufdam ritu foucns.
Dextri quidem renis tunica a uena ad ipfum renem pertingente 1
propaginem obtinet, in membranam j
io * y
frequenti ramorum lcric excurrentem. Sinidri autem renis tunica k ucnam adipifeitur a fuiidroucnx i io jS.xl
ea ux
4
Humanifabrica Liber V. 399
1 10 fi.l- eaux latere, elatius quam renis 1 ucnacnatam:aIiquando etiam contraria eft ciufmodi tunicas implican-
tium ucnarutn exortus ratio. Altera renum tunica tenuior cft,Ac nullis ucnis , neque etiam adipe oblita , Se
ualidif*imc,ut iccoris Se lienis tunica, renum fubftantix connata. Hanc procreat tertia renem petentis arte
&
rix tunica, uenx item altera.nam duin hxc uafa reni implantantur,hx t uni ex ab cis abfccdcntc$,in hanc
m xf.tM. renis tunicam dilatantur.Cxterum renis n ' ncruus, quem quali prxtcricram,gracilis eft, neque uenx, ne-
i U.+ y.K - uc jrtcrixrcim,proporiioncrefpondcns.Illxcnimaltcriusufus,quam nutriendi calorisq;infiti rccrcan- IM *
di gratia, reni offeruntur. ncruuin autem fenfum duntaxat obtufum prxftarc oportuit: ac proinde a fexti pa
ris nemorum cerebri ramis, qui collarum exporriguntur radicibus, Natura lingulos ad utrunque renem dif
fudit, in internam ipfcrum tunicam potius quam in corpus illos difpcrgens.
DE VESICA, VRINAE RECEPTACVLO, ET MEATIBVS ILLAM

e renibus in uclicam deducentibus. Caput X I.
VIKILEM ueficamin primis oflendunt uigeftmafccunda & uigefimatertia figura , hanc ftrntd cum urina-
meatibus de te fiam prorfus exprimentes, ut i er ijuart a figura Capitis tjuadragefiminoiiiMbrifecundi . Superio-
riis
rem nero ucftcd fundi partem adhuc peritonao nexam,proponit fecunda figurajertu,fexta , decima, duodecima, ui
g efima . Ceterum muliebrem utftcam pulchri delineatam continent uigejimaquartaîigefimaquinta, uigeftmafex-
ta,uti ex illarum figurarum Indicibus petere licet .
E R I ND E fane ac renes fui* Rindionibus opportunam fedem libi ucndicant, tutoque

locantur.ita quoque &uc(ica,& urinari) meatus. 4 Vclica enim, quum urinxcxiftat re-
vtfiuftm»
ccptaculum , in quo hxc Icnlim a renibus colata (ne frequenter A: perpetuo , fcd raro Se
liniul nobis reddenda Iit) coaccruatur,eam fedem merito obtinet, qua commode , dum
uiinx copia aut qualitate molcllatur, illam excernere pofsit: quem locum non decuit ab
b eo quo licca excrementa cmittuntur,procul abeffe. Deinde elatiorem fedem alia nu-
tr itionis organa, hac uclica longe nobiliora, altumq; litum nccelfario expetentia, fibi occuparunt : adeo ut
iure quodam uclica non minus quam retium inteftinum, humilius collocetur. Ad pollcriorem enim c pu
bis olsis fedem coniiftit, elatiore fua parte fuperiorem cius fedem modo plus , modo minus , prout urina
di ftcnditur,cxccdcns.Eft namque oblongas Iphxrx inllar aliquantulum rotunda, & fuperiore parte quam v */*“
infcriorcjin d ccruiccm,anguftumq; meatum delinente, fpcaaturamplior s idq; litus propemodum occa-
,
“*
lionc.Quanquam enim, ut uclica capacior, iniurijsq; minus expolita redderetur , figura adamufsim globi
modo rotunda, ipli potius conucnillct attamen oblongiorem, fuaq; eminentiore parte ampliorem re-
:
rum Opifex hanc extruxit : ne Ii forte uclicx cauitatcm,quam ex fua fonitur longitudine , latitudini adic-
e iofi.9.
ciflct,hxcnimium a pubis ofle, A: c redo intcftino,& mulierum infuper f utero premeretur, caq; organa
f uf.1. uclicx
xquo obftarcnt: quum interim lupcrior iplius pars, pubis os excedens, pro-
diftentioni plus
a j JLi.kJ- pter cedentes abdominis mulculos, opportune diftendi di Utariq; polsit. Vclicam enim amplam, Si extendi ..
"
promptam fieri oportuit, quo rarius.ut didum eft, urina nobis reddenda ucniat.,Vndc etiam membraneo
ncruco ve conftat corpore, quod dilatari pofsit commodc:& rurfus,quum nihil continet , lubfidere Ete- .
h \tficam nim h ucfica lxui,dura,ualida,membrancaq; conftat tunica, qux modo crafsior,modo tenuior uilitur, pro
UffiCti pri
ut nimirum aut impeniius diftcnditur,aut ardatur:pcculiaritcr hoc libi ucndicans quod in elatilsima fui
,
fami de\u
" fundi parte , Si qua in ccruiccm definit , ob meatuum quorundam inlcrtioncs At exortus durior crafsior-
fau
que occurrit. Hanc triplici fibrarum genere intertextam, ucl pueri noucrc, unguibus, dum uclicam
gm.x6. promptius diftendatur, illam tricantes , ac ciufmodi fibras, additis interdum carminibus , diucL
inflant, ut
lentes, adeo, utcuclicis, quas puer, uti noftraubus moris eft, inflare, contundere, Ac unguibus ac di-
gitis terere folebam
,
quid tunicarum fibrx apud Anatomicos eflent , ilico intellexerim . Vclicam im-
plicantes fibrx , eadem qua fibrx uentriculi , At bilis ucliculx collocantur fcric.Rctix enim ntimxfunt, i
extima: tranfucrfx,mcdix utro obliqux,pro functionum ordine litus ordinem adipifccntes. Expullioncm
namque prxit retenuo , & hanc rurfus attra&io . Duramuero A: craflam uclicx tunicam fieri oportuifle ,
prxtcr extera argumento funt,quod in magnam molem frpe diftendi eam oporteat, quodque urini acri-
monia Se ulceribus ac calculis,idq; generis malis alijs frequenter uexetur qux, nili dura eflet , eam facili
:
lacerarent , eroderent , ac perforarent . Vt autem tunica hxc adhuc efficiatur ualidior, pcritonxutn
illi denfum robuftumq; inuolucrum peculiariter circundcdit , quod fecunda ucficx ccnlctur tunrifc,
i ,/fjf.O.
illic a paiton.ro procedens, 1 qua lupra pubis os Itficx fundus anteriorq; iplius fedes uniucrfa illi in no- •
lOfi.f.
minibus utpotc creatis, fecus multo quam in canibus ac CJalcni fere eft fententia , adnafeitur. In canibus
enim Si alijs quadrupedibus proccfliis tantum a peritonxo uclicx oflrrtur, neque tota iplius fedes anterior
peritonxo ne lax£ quidem adnafeitur, fcd ut &poftcrior ucficx fedes lxuis At lubrica cernitur . quanquam
I >«/5.T. m
hominibus quoque k pofterior uclicx fedes retium inteftinum & uterum rcfpicicns,lxuis At lubrica &
aqueo humore oblita occurrat. Cxtcrum cum urina uclicx (ut Ac biliofum recrementum fux uclicu-
I »»<»}/• lx; ad nutritionem inepta Iit, Natura uclicx ucnas quibus alatur, & arterias quib. calor iplius recreetur
1
Mf Ji.*- peropportune diftnbuit,ac primum utrinque in ceruicis uclicx latera unam ucnam, Ac arteriam item una, trTUt M Ufr
a caux uenx Ac arterix magna: m ramis per pubis ofsis foramen crus accedentibus dcriuauit, qux
«•
»nnfica.
LL i i.
hinc lurfum per corporis ucficx longitudinem confccndcntcs,in tcnuifsimos pilicj; modo graciles furculos
difsipautur. Neque ucruis itidem, quibus ob triftantium icnlationcm maxime indiguit , uclica deftituitur.
L 1 x Quantumuis
Digito
. A
400 *And.Vefalij , de corporis

Quantumuis enim urina ueficz,ut bilis minori ucficulz,tanquam familiare quippiam influat, neque qirum
ab illa noxam patiatunca tamen interdum tantum bilioii excrementi admixtum habet,
naturalis cft, ullam
mordaxq; & acris redditur adcb,ut nili urinz qualitatem ucfica pcrcipcrct,illam diutius continens, graui-
n ncruos non minimos lenfus
tcr plerunquc afficeret ur.Ac proinde inter exteras coiporis partes , uefica
tactus fojum gratia obtinuit, eos a fexti paris ramis coltarum radicibus cxporre&is , &
ab 0 infimis Ipina- n > fi.t*p.
M«m /3r lis mcduUz paribus afcifccns.Qucmadmodum uero hzc uafa ncruiq; uclicam petunt, ita quoq; ex elatio-
%
O
/* . 4.144.
mnmam xfi.tMf.
lui
re mediaq; corporis fui fcu ucnx tunica utcunque efforma-
fundi regione P meatus quidam exoritur, qui
rJmtai, & tus,per umbilicum duo factus inuolucra ceffat , huius
inccditrcxterisq; umbilici ualiscommifTus, M inter
11 b.+.ch*
r*.t 7 . iS.
fttlUI pfC»-
ijrti arte- urinam quae dum utero gerimur continuo aceruatur
,
, illuc deferensme fort£ hxc per foetos pudendum
, P *At- M
ria mefiti d reddita, ipfiusq; corpori circunfufa,tcncllam fcetus cutem fua acrimonia exulceraret Atque ut huius mea .
ahK-ti E.
mijfi
tus in natis hominibus nullus amplius cft in hac fun&ionc ufus,ita quoque is exarefeit, Ac uinculum dunta-
.
q ) uhfR*
xat uclicx ad peritonxum cfticitur : perinde ac bina: foetus umbilicum fubeuntes
r arterix,
fundo ucficz fi jo. inter
utrinque attcnft,ac ita adnatx,ut uclicam tunc quoque peritonxo pulchre committant, quum hominibus M.N O, &
in lucem editis funiculorum inftar rcficcantur,& natiuo factus calore rcfocillado, aut alias arteriarum
O. mu
r %f . K.
Mmihid nere obeundo, penitus funt mutiles. Porro in humiliorem ucfica: fedcm,prxtcr fuos ncruos Ac uenas arte t &
L i4Z.fr.
iriiMm e r* rias in cauitatcm ufquc ipfius,alij * duo inferuntur meatus ad urinam cx renibus deducendam formati. s 11
, I)
MM Quumenim renes quam proxime iccori ncccflario alloccntur, ucfica autem humilem libi fedem ucdicct, tet-
/» -m Jrdu
(entium hi meatus quofdam cfhngi oportuit , urinam cx renibus in ueiicam delaturos . Atque hos ucnarum corpori
rien*. quam fimillimos Natura conftruxit.quippc fimplici conftant tunica,ucnarum tunica paulo duriore , pau-
cioribus tamen quam illa obliquis fibris intertexta, ita namque meatus illi iniurijs ferendis redduntur a-
ptiorcsA tedi fuDlidcrcq; facile poliunt A
obliquae fibra: quo minus in uclicam urina ocyus delabatur, ni
hi! interim prxpcdiut. Verum quod his meatibus, quos Grzci ab officio •puri?**
«>****,& *•>»* «fariwV ap-
pellant, tama cum ucnisfit fimilitudo,quodq; illi iccusquam uenxfanmiinc turgentes, candicent, Cclfo
albz ucnz nuncupamur. 1 Horum principium cx fecundo mihi appellato in renum corpore pendet linu: C lijt. E.
mediaq; renum hincq; peritonxo fuper *. A-
& per primum eorundem finum cxporrcfti,c caua efferuntur fede,
u 7 "»{<•
lumborum u mufculos fupcrtcnfi,fccurifsimc deorfum ad uclicam prorepunt . Adnafcuntur enim in pro- ub.l. m.
grclfu peritonxo A ab illo fibras quafdam adepti, alteram alfumunt tunicam , ucnulis & arterijs ut perito-
nxum ipfum intertextam. Porro infcclfus ipforum,quum itineris longitudo nihil commodi adferre nic pof
fit, quam minime anfraduofus cft.ex renum enim finu deorfum modice uerfus interiora, ut ad ucficam per
tingam,porriguntur.Nc ucrb parum firmati A
omnino penfiles ucficz infererentur , aut obliquum nimis
I x fi. M.
dudumcfficcrent,nonclatifsimx parti ueficx,cx qua * meatus, urinam factus extra umbilicum deferens
pendet, X implantantur.fcd illi uclicf fcdi,quppoftcriori peritonei regioni, ad quam meatus toto dudu Xffi-—f
V f- ' M
fccurc firmantur,uicinior cft.Conliftit itaque infertionis regio in pofteriore humiliorcq; uclicf fede pau- ntl.b..l 6
lo antea quam in ccruiccm dcfinatA meatus primum ucficc adnalcuntur , Ac obliquo anfradu ipfius tuni- te*
cam a peritoneo pronatam penetrantes, undem in ueficf cauitatcm (alteram quoque permeantes ipfius
Anifiiiof* * <ite 1
tunicam) aperiuntur , ingrediuntur ve, modo fanS quam iimillimo , * quo bilis meatum in duodenum
meatum mri
nam dedte- inferi relatum cft : laxis nimirum membranulis utrinque ad meatus foramen non aliter appendentibus,
fi-^fl*.-
>t unum im quamliucficf internf tunicf inibi membranulz adnalccrcntur . Quarum ufus, membraneorum pro-
fert»* cefiuum bilem deducenti meatui adnatorum ufui rcfpondct , ut fcilicet urinz quidem ex meatibus in
ucficam defluenti cedant: &
dum ucfica diftenta urinam rurfus in cofdcm meatus regurgitarc uolct,
collcdz mcatumq; opplentcs , urinz tranfitum impediant . Id quod przfcntcs membranulz adeo
prxftant commode , ut ucfica ucl flatu plurimo repleta , nihil plane fpiritus per hos meatus reddere
queaf:pari fere cum follibus ratione. Per foramen namque quod a tergo illis adhiberi folet , aer quidem
attrahitur: fcd quum follis nirfus comprimitur , propter alterculum impetu acris foramini apprcfiiim, ni-
hil uenti per illud cxpiratur.Iucm quoq; in pilis quas flatu diftendimus A organorum qu.r follibus inflan-
tur fiftulisA multis aquzdudibus eleganter obleniamus, quanquain interim rerum Opifex non ita pen-
dulis latisq; ac manifeftis operculis in urinariorum meatuum infertione utatur, atque nos ipfius indu-
ftriam imitantes follibus adhibemus Ac organis St pilis,ac columbariorum denique fcncftris, quibus admif
fas furtoq; ingredientes columbas denuo egredi prohibemus. Cxterum A
obliquum infuper meatuum uri
nariorum in infertione ductum, etiam urinz per cofdcm regreffum cohibere, in illis quas inflamus ue-
ficls experimur , quoties relidas meatuum portiones furfum nonnihil attrahimus, meatusque quodam-
nJo diiigcntcs,aeri in ucficam per ipfius ccruiccm inflato, iter damus. Incipit autem ucficz , uti Ac paulo 1 *}&.«
r fitr 0
VificgctT -
admonuimus, 3 ccruix aliquanto inferius quam medhium urinariorum confiftit infertio. Humillima
/>.}•>•
enim ucficz corporis hindive fedes, fui medio in ardum finitur meatum , quem ucficz ccruicemfcu /.
collum nuncupamus : aliter in uiroquam in muliere protenfum , &alijs quoque in illo qu£m in hac b ix. 1 }
adnatum coagmcntatumcjuc partibus , & ufum denique ambobus diucrfum przbcntcm . Commune cft fif-xtfiS-
enim utrifqiic,huicceruiciucl meatui urinam cx ucfica deferenti b mufculum orbiculatim ciraimduci, >•
cil,*}
quo cauetur , ne urina prztcr uoluntatcm noftram effluat : cuius ufum, fitum & formam in fecundo libro fi-
dufufcpcrfcquuti fumus. Deinde uiris& mulieribus per illum meatum urina excernitur: feduiris ad d 1 \fi.pt.
feminis qucKjucciaculationcmfubfcruit. Vndcctiam hi peculiariter c glandofum illud coipus adna- c if f...
M.
tum habciu,icmcn deferentium uaforum d inlcrtioncm fufeipiens , quo corpore meatum urinz humc- f 1 miti
fi.
&antc& irrigante mulieres interim deftituuntur. Quinctiam mulieribus fuper uteri c ccruiccm mea- m*mmfiS .
tus hic fibris membraneis illi adnatus extenditur, ac ubi primum fub humillima
f connexus pubis ofsium
fede
& . 1 :
Humanifabrica Liber V. 40
fcdccum uteri ceruice confiftit , citra ullum ad fuperiora ( quicquid Galenus interim in quinto dc Partiu
h porrigitur, ac promi
g tf//. ufu libro doceat) reflexum, in illius cauitatcm finuinq; g ccllat. Viris autem ultra
» 7 />• L. net. quamprimum enim humillimam pubis ofsium commiffurp regionem fupcrauit,pcnis corporibus fub-
1* ^**r r
Jr natus, ad elatiorem ufquc pubis ofsium commilfurxlcdcmafcendit:&: hinc rurfus, prout rigidus flaccidus
tmp.\ 9 hb. vc penis, aut furfum fpcdat,aut propendet, nunc 9 Grarcorum nunc S Latinorum elementu exprimens.
A, At harc una cum generationis organis (quorum iam ob partium connexum uiciniamq; infti tuendus cft fer
** moj opportunius pcrtra&abumur
NATVRAM PROPAGANDAE SPECIEI PROVIDISSE. Caput XII.
N T O
I I librorum dc Sanitate tuenda , Galenus ex corporis humani primordijs homi-
nem ncceflario morti obnoxium efle, pulchre colligit. Imopretcrqium quod corpus
humanum mixtum genitumq; cfTe conflat, idipfum immortale incorruptibilcq; nequa-
quam potuiffc fieri, arteria:, ucnar,nerui, caro, & id genus partes reliqua:, c quibus confor-
matur, abunde commonflrant. Quando itaque ucl materiar occafionc hominem produ ,
ccrc immortalem non licuit, rerum Opifex ipfi ad immortalitatem quod notuit auxiliu
machinatus t it inftar boni ciuitatum conditoris, cui non prarfens duntaxat cohabitatio cordi cft , fcd mo
:
dum quoque prouidct,quo ucl in xtcrnum,ucl ad quamplurimos annos ea duret. Sed ciuitas quidem , qua
titmuis bene fortunata, qua: non una cum feculis xtatibusq; quandoque intercidat , nulla uidetur unquam
inftituta. Prouidi ucro folertisq; rerum Opificis opera, qua: multis annorum millibus iam fuffcccrunt&
perdurarunt, adhuc permanent , rara quadam ane ab ipfb inuenta , qua femper pro hominibus qui corrum
puntur noni fucccdant, perpetuaq; fpccici confcruatio fiat . Homines namque initio ita extruxit , ut unus p****,^
quidem porifsimum foetus principi) rationem exporrigeret: alterantem id fufeipiens, fretum enutriret , nrr*t.*f»l>
Sic uiro organa, ipfos icilicct 4 tcflcs addidit , qui femen, prxeipuum noui conflitucndi horni- finiitimm
a 11, t) foucretq;.
nis principium,cftbrmarcnt , uala illis adiungens duplicia:
b alia quidem materiam, ex qua hi apte illud
b n. aj conficerent , apportantia: c alia ucro confectum iam femen in unum d meatum , qui opportune id in c
fX- uterum proijciat, deducentia. Is enim mulieri datur, ut principium hoc concipiat deinde is quoque * ua- :
fis confcritur quorum beneficio genitura temporis fucceffu enutriatur , ac lingulari miraculo in nouum
c si • a) ,
fi. *,
farte, hominem prodeat. Interim &g tcfles, h ualacj; illorum funftionibus feruientia, uterus libi ucndicat,
d I sfix+, ut & mulier aliquam primarij principij rationem fcctui adijeiat . Quinctiam his omnibus non hominum
#• duntaxat, fcd &
exterorum animalium generationi famulantibus organis meras commifccndorum corpo- V *W/ ap-
c 14 fil-
rum libidines , peculiarem quandam deledationis uim ad procreationem, rerum Opifex copulauit ipfi ptiitmt -*• :
f *. uero anima: ea ufurar,

tlfiz
&
mirabilem quendam indicibilem utendi appetitum quoque clargicns : a quo ani-
**
fluita, aut iuucnilia,aut ratione prorfuspriuata fuerint, prouident tamen fuccefsio-
malia incitata, ctiamfi
f ni quam fi omnino eflent prudentia. Quum enim Opifex haud ignoraret , fubflantiam,
fpccici, haud fccus
h *?/**•
primum i
ex qua inflrumcnta harccrcauit.pcrfcdam lapiendam ncutiquam admittere , illecebram , uclut inefea- &
,
tionem,quam folam accipere potera t,ad falutem confcruationcmq; fpccici ijs indidit, deledationem uc-
tJA- hcmcntilsimam illarum partium ufui adijeiens. Atque hinc illa in Tim.ro Platonis, dc generationis amo-
re aDeo nobis ingenito dificrentis , cfl lententia Quocirca pudendorum natura: in uiris infita uis inobe-
:
”
diens ac impcriola, & quafi animal non exaudiens rationem, furiofarum libidinum uiolcntia,fubijccrc fibi
eunda conatur.Vulua quoque & uterus in ferminis pari ratione animal auidum generandi, fi intcmpefli-
99
ucdiuq; a generando abflincatêgrc fen moram, plurimumq; indignatur. Vt amorem nunc prarteream,
”
quo animalia filos profequuntur foetus : Si. temperiem a Natura mulieri priuatim conccfTam,ut non folum ”
utero adhuc contento foetui alimentum fubminiflrct , uerum natum quoque fuis mamillis fcdulo & folici
t£ enutriat. Quam ucro har,rcliquaq; generationi fubminiflrantia organa affabri extruda fint , iam paula
tim enarrare aggrediar, a uironim organis fumpto fermonis initio.
DE VIRORVM ORGANIS GENERATIONI

fubferuientibus. Caput XIII.
T1{y4E5 E7{T IA organa primum uigcftma figura , mox uigcftmaftcunda & mgefimatertia abfolutiflimf
exprimuntur .
ESTIVM in uiris a fitus nulli confpicuus, ut & binarius ipforum numerus,

non cfl +
unde etiam gemini appcllantur:quamuis interdum unus tantum, interdum &
fC tres fimul reperiantunat id rarius quam nonnulli exiflimant,tcrtium teflcm tuberculum mrrMf .
_
aliquod praeter naturam in fcorto reconditum enumerantes. I cflcs rotundi funt, fcd pau Ttftmmft
lo admodum oblongiores, quam aut lati, aut profundi: dcin humiliori parte obtufiores,
___ ampliorcsq;,quam fuperiori fede uifuntur: uerum Se. id ipfis accidit admodum obfcur£
ctiamfi tellcs,ouorum nomen a plerifque,& prarcipuc Arabibus inucnerint . In externa fupcrficic nullum
T "****’
finum,imprcfsioncm vc,aut inxqualitatcm obtincnt:fub(lantiaq; conflant alba,lactca,molli,&fi-
v
oi undecunque fimili ac continua, nili quod b ucnulis frequentibus, ijfdcmq; exiguis tcnuifsimis^; oppic-
e «pjf.r,
K. tur,obidq; rara caucrnofaq;, perinde ac lienis c fubflantia, apparet. Virorum enim tcftcs nullum omnino
L1 3 linum
Digitized by Goc
* M ,,
4oi jind. Vefalij , de corporis

finum cauitatem ve fbniuntur.prxtcr cam qux fccundario ipfis eiufmodi ucnularum gratia accedit . Vndc
autem uenx.uafcula ve, qux tertium fubftantix implicantur, ortum ducant , fimulatquc tertium inuolucra
T.IJiimm im cxpreffcro,fubiungam.'I cftcs itaque pluribus tunicis fcu inuolucris integuntur , alijs quidem utrique terti
™’
(•/uri.
A
communibus, alijs autem priuatim fiugulos tertes inuoluentibus. d Cutis enim carnofa c membrana d *e£r.
tofo
quibuldam icrotum,quibufdam ucro (qui fe Latinius loqu
e
citur.AItctum autem carnofa etformat membrana, hic perinde ac cutisjongc quam in reliquo corpore te-
nuior, fcd ucnisfrcqucntioribus intertexta. Prxtcr hanc ucro tenuitatem, cutis & membrana aliud qnoq;
peculiariter hic, ut A in fronte ac pene, libi ucndicant, quandoquidem nullus inter ipfas intcrucnit adeps:
non aliter profcCfc6,quam fi Natura uirorum tertibus laxius tenuiusq; uoluifict a cute & ea membrana ob-
duci inuolucrum, a uirommq; tertibus non minus quam e cerebro omnem abeffe pinguedinem. Nam ctfi
membranarum, qua: ucnis aitcrijsq; frequentibus intertexuntur, circa tertes adiit copiamullus tamen, ut fe
re in reliquo corpore effe foIct,hic confpicitur adcps.Tunicx fingulos tertes priuatim inuoluentes, ampli* [
Trmsufii»
pm oram te
falorum
UH)j nc> ft ru ft ura & tenuitate inuicem admodum uariant. f Vnacnim,qux A exterior cft, terte cum fuis ""
"V
4 ?'
litam ii
a( eam ufquc fcdcm,qua magnx peritonxi cauitati committuntur, induit, ualida quidem, fcd tenuis,
j
luCTM. ucnisq; abundans. g Qua enim ucnam artcriamfyfcminalcs,acdcin uasfcmcnateftcfurfum ducens, ex

perite nximagna cauitatc in inguinum regionem, ipfumfy fcoi tum duci audies, illic peritonxum hanc cdu
cit tunicam, qux peritonxi pars proccfTusq; merito ccnfctur,itaq; ab ipfo peritonxo prodit, ut fcortuma
^4 *
cute deduci nronafciq; ccrnimus.Hxc tunica b exteriori fuperficic,qua lpfam carnofa contingit membra *
na, fibris quiuufdam membraneis illi connafcitur,adcofanc frequentibus, ut interdum has aliam quanda i
tertium tunicam conftitucrc arbitratus fucrim.Atquc ita etiam, ubi dextri tertis tunica finiftri tcflis lpc- •.
6at tunicam ambx fibris mutud committuntur:ob idq; etiam externam fupcrficicm non admodum ieni b
habere uidcntur,fcd membranarum inuicem connatarum modo afpcram ac fibrofam. * Interior huius ômriu
tunicx fupcrficics,qua rertem ipfiusq; uafa rcfpicit,lxuis,A aqueo quodam humore obdu&a crt: neque ul j xs/.f
li penitus corpori connafcitur,prxtcrquam quod elatiore fua
k parte peritonxo illic continuatur adna-
, f4*%*
fciturq;, ubi ab ipfo principium fumit:quin A inferiori tertis parti ualidc 1 appIantatur,non quidem tertis *
*
corpori, fed humillimx uafis femen a tcftc deferentis parti, qua id furfum fecundum tertis humiliora rcuol
%% *
uitur. Ad hxc,ipfa tcnuifsimx membranx interuentu, interna fua fuperficic membranx adn artitur, qux a
peritonxo enata, m ucnx quidem feminali alteram conrtituit tunicam, n ancrix autem tertiam. Atque uri.
is connexus non orbiculatim ad uafa perficicur:fed fecundum redam duntaxat lineam qux ad pofteriore
,
m **•*!
mJ
uaforum fedem confideret. Huic tunicx aliquid cum carnofa corporis membrana commune obtigit : ut c- ^
‘
^ |
nim hanc carnofius quibufdam fibris ° aliqua fui parte augcri,intcrtcxiq;,ac in mufculi naturam degene- £.**,/*
Telhi
rare didumcrtificirta quoque tertis tunica fecundum totam ipfius P longitudinem pofteriori in fede, a
fcalaiextr~
tmi
.....
peritonxo ufquc ad humillimam tertis partem, S camofas na ncifcitur fibras, A longi ftri&iq; cuiufdam °
'imaclatroia mufculi refert naturam, quem tunicx innatum cernimus, nufquam ab illa abfccdcntem , fcd una eum ipfa
»j.
a peritonxo incipientem, A etiam inferiori parti uafis a terte femen dcfcrcntis,fimul cum tunica r adna-
tum:qux prxterquam quod tcftcm comniodifsimc integit, illumq; fufpenfum cotinct, mufculi etiam illius
beneficio, quafi uoluntario motu tcftcm, idq; pot ifsimu m coitus tcmporc,furfum allicere fentitur. Porro q is f-X‘
mufculihuiusoccafionc,qu6dfcilicctrubcr,utrcliquacaro,fit,hanctunicam priuatim appella— r
tam d Grxeis arbitror.aut etiam ob * ucnarum gracilium illam implicantium copiam,qux ruborem quo- #
que aliquem conciliat.Non defunt interim,quiipfum ab ihitfwi (quod uclamen uaginamq; , quam inuolu- s io /.«.
erum pulchre refert, Grxeis fignificat)fpccic, ita nominari aftruunt,* in p Atticorum mere conucrfumcf t lBoulbi
fe conijcicntcs. 1 Alterum ucro priuatum tertis inuolucrum,nihilprxter tertis corpus fubftantiamq; cum
implexis huic uafis amplcditur,tcftis figurx ad amufsim rcfpondcns,aut potius illam efformans . Quippe
dura A crafla ualidaq; admodum crt membrana, tertis fubrtantiam utcunque mollem ac fequaccm inuol- fmLteru*
uens. Atque is fancprxfentis tunicx prxcipuusccnfcndus crt ufus.dcin in hoc conducit, ut ipliusinterucu t*mi
tu A medio, uafa terti committenda ipfi adnafcantur.T unica enim hxc laxior, tenuior, molliorq; inibi cer *
nitur,ubi uafa illi committuntur,quam per reliquam circunfcrentiam . Ht elatiori quidem tunicx parti uc
J!
na ac arteria terti fanguinem fpiritumq; deferentes u adnafeuntur , ac quamplurimi ramuli cam tunicam ualfum ttt
hic * pcrforantcs,in tcflis (ubrtantiam y exporriguntur. Prxtcr hos ucro,alij quoque deorfum in tunicx tutar.
illius corpus frcquctcs,fcd perquam graciles z furculi a ucna arteriaq; feminalibus deriuantur, in tauris Se 5
arietibus inftaruitiscaprcoloni eleganter dcdudi.In porteriori ucro fcdc, tunica hxc per uni uerfam ipfius
^
longitudine ualidifsimc adnatos habet oes deferentis femen uafis 4 anfradus terti obduidos, inibi etiam x ‘ijjLP.
unaccunq; tenuibus ac uifum fugientibus foraminibus pertufa . Cxterum per reliquam exteriorem ipfius y xj/i.s
fupcrficicm,lxuis A aqueo humore pcrfiifamulliq; penitus parti connexa ccrnitur.lnterna ucro fuperheie, v» v & *
qua hxc tunica tertis fubftantiam continet, undecunque illi fubftantix b connafcitur. Porro hanc apri- ***/!•
mis AnatomcsprofdVoribus, qui tcftcm ///v/xor uocaucrc SbJ 'sJu/uf*, quali fupcrgcminalcm dixeris , apcl \ xtjLn,
latam fat fcio:quicquid ali) de tertis nugentur capite, qui quum tunicam hanc ignorarent , A apud uctcrcs Oj.&sL f,
Grarcos^W'^' /W* legerent, prxtcr c elatiorem tertis panem, Galeno tertis caput procul dubio nuncupa G *
1
tam, aliam effinxerunt paniculam,qux parui tertis inftar terti impolita, ipfius caput A uocare- ^
tur.Alij A
horum errore (quem alijGrxcorumintcrprctcs,^h/*iwAu/< tcfticularcm ucnamuencntcs, mi— j
*
rificc auxerunt) clufi,fcd lectionem interim aggrcdicntcs,quum huiufmodi caput non reperirent , Arabes o.
quofdam
.
Humani fabricdLiber V. 40 j
quofdam imitati»ua$ aliquod hoc nomine appclUdum finxerunt, quod inter reflem ucnam ac arteriam &
<1 i», a) fcminalcs,quzprxfcnti tunica: primum adnafeuntur, medium poiucre, J eam fonaife femen deferentis
f *>&*i particulam ita appcllantcs,quzipfiusefl principium, & in poflcriori tcflis fede elatiorem huius re-
uafis
gionem orbiculatim aliqua ex parte complcditur.Scd quum ex refedione horum nug* etiam lcui opera
c x». i) obfcrucniur,pofipofita nominum contentione, hanc ex proprijs cuiq; tcfli tunicis alteram habeto , & * *t- l
ts» etiam ucteribus Grxeis appellatam fciro,Jiuncuaiorum hillorix mentem alacriter accommodans. Ad
f X», *J
fi*"*.
g »»*M
p.
b lofi.r.
principium ducitinon quidem a dextro caudicis latcre,fcd ex fuperiori anteriori ve ipfiit. «« u.« -
modice declinans, idq; oblongo quafi & crafsiufculo g tubere. Siniftri ucrb tcflis b ucna,ex * ucnx fini-
^
*}** flro reni exporredx humiliori fede originem habet. Huiufmodi ucnarum ortus plcrunquc cernitur , non- meni.uim
t 1 *,»J
nunquam ucro,fed rariiis.afinillrocauar caudicis latere ^ ramulum exporrigi confpicics, qui deorfum ad
Ai»-
k “Au finiflra rcpens,fuiiflrx feminali ucnx coinmifcctur.Galcnus idem & dextra: feminali ucnx aliquando con
fm*r sdx- rigide tcflatur,quod fcilicet a dextri renis 1 ucna egrediens 1,1 furculus, deorfum protcndcrctur,& cum
1 SprfUfr
uena coiret a caux caudice principium obtinenti. At.ncfcio quid Prometheis in mentem ucncrit , qui fuis
id fi. eapiu
plU fomnijs hominem in cathedra fingcntcs,dcxtram fcminalcm ucnam a dextri renis ucna , finiflram autem
uruf
tmftru . ad ex came caudice toties cnafci docent, quoties fini fler ren elatiorem dextro fedem occupatrquafi ucrb dex-
C',*pUmi tra ucna non dcmifsius multo, quam renum ucnx, initium duccret:& quia plcrunquc dextri renis ucna ni-
fcetmru.
elata cfTet,tcftis dextri uena a caux caudice deriuarctur.Nos crebro cum renum obfcruauimus litum,
m tl.t) misdextri tcflis ucna: aliud principium fcmel duntaxat.quamuis tunc ambarfcminalcs uena:
fed a renum uc-
Ai» «>•
n xx. x) nis originem mutuabant. Vena: ab ipforum initijs deorf um in latus protcfx,pcriionzo fibrofis nexibus qui
jf- tiadmi- in alteram carum degenerant tunicam committuntur, coniugcs arterias fortitz . Vtrzq; enim arteria: hu-
tmr fab » milius quam, dextrum tcflcm petentis ucna: principium cofiftit,c directo & libi proxima: ex
anterioris ma-
abb n
gna: arteria: fcdis medio promunturiac dextra quidem caux ucnx ° caudicem (quod hadenus parum
O X»,XJ
a difledionum profeflbribus animaduerfum miror) confccndcns, deorfum oblique ad dextri tcflis uenam
fax-
p »*•** properat. Similra ucrb, fui lateris ucnam accedens, non fcmcl mihi defuiflc uifa cft , liniflri tcflis ucna fo-
lito tunc longe ampliorc.Ab arteria ucro finiftro reni communicata illam cnafci, uix unquam uidi quan-
a xx. xj :
quam id interdum accidere pofTc,non eo inficias.quod tamen crebrius par ucnarum & arteriarum tcllcs
A- A- v */* rw"
.
r iajA petentium (ut
pafsim Galenus docet) obfeructur exortus, nequaquam conccfTcro . Dextra uena & arteria
taf.xÛb. (idem de lateris finiflri uafis fubaudito) fefe inuiccm cont ingentes, peritonxo (uti dicebam) fibrofis me-
ll» brancis ve nexibus alligantur, dccliucsq; deorfum protcnfxjfupcr P urinarium meatum ex dextro rene u- fl»/.
• tmmfe.
rinam ucficx deferentem ducuntur,pcntonzo in progrcfiii ‘! tenues ac perquam graciles furculos diffun-
tab. A.
« >.»Ax-
dcntcs.Quum primum ucrb uafahxc ad coxendicis ofsisufque r fedem pcrucncrint qua * feptimus fe- ,
M.JOU.I mur mouentium mufculus deorfum uerfus minorem femoris c proccfium fcrtur,illa peri tonxum iuxta in
ternum cius mufculi latus u permeant :& ex magna peritonxi amplitudine procidentia, in * exterius tcfli TeUnatr-
U Sj/* pcculiarium inuolucrum quod hic a peritonxo principium ducit, pertingut, una cum ncruulo nimis quam
p-
X h » xo gracili &
obfcuro ad tcflcm contendente, qui interdum a fexti paris ncruorum cerebri y propagine cofla
As*"-
nim radicibus exporreda, * interdum ucro a uigefimo primo (pinalis mcdullx nemorum pari diducitur.
Porro peritonxi 4 foramen uafa tranfmirtcns non ita patet, ac Ii quis ori pennam inderet, aut illa chartam
Ubri 4 ab*
hanc pcrtundcrct:fed peritonxum cxadifsimc b uaforum lateribus connafcitur,tuto ipfa non fccus tranf
iuxtat.
mittens, quam feptum tranfucrfum,& quibus id fuccingitur membranx , flomacho & ucnx caux c uiam
X xfuap.
I I Lt.+ chx
ofTcnint.Simulatquc ucrb uafa illud peritonxi foramen fuperarunt , oblique deorfum ad elatiorem dextri
radi. 49 tcflis fedem d ducuntur, & arteria non amplius,ut in reliquo proccffu, ucnx duntaxat accumbit , fibrisq;
.
* xxj£.f, membraneis tantum c conncditur,fcd uaria quadam pcculiariq; ratione ucna cum arteria f coit,&am
yna eam
•»
bx inuiccm commifccntur , g corpusque unum pyramidis anterius poflcriusq; dcprclfx inflar elfor- artmata-
b xxf.y,
/• mant: cuius quidem conus inibi confiflit , ubi uafa primum inuiccm pcrmifccntur balis ucro , ubi ea- »«**•
: &
C 7 w»/f. dem elatiori tcflis parti committuntur . Per uniucrfum hoc corpus ramorum myriades inuiccm com-
, non quidem omnes reda deorfum procedentes , fed ali; partim reda, partimor-
tabr.f. plexi obferuantur
d Didiam
biculatim, panim tranfucrlim , ali; alio modo inuiccm implicari apparent impofsibilcquc cfl,unam
:
bStfete tu
l °Air* dudus fcricm,unum ve ordinem hic animaducrtcrc.Ncquc etiam, quod alijs traditum cfl rcfedionb pro-
t abiti fma fefioribusdbidem expendere ualco.quo nam pado maiorem uaforum dextrum teftcm pctcntiu,quam qu$
loca *H«- finiflrum adeunt, implexum fieri nugentur quum mihi hac ex pane uaforum nullum confpiciatur diferi-
:
du.
men & aliunde protcdo,quam a maiori illo,minori ve implexu , maf culorum ferminarumq; pendet pro-
:
e »»>•>
f >> . »)
creatio . Porro quum tot ramorum in h membrana illa, quam peritonxum uafis inibi offert , qua illi fi-
f.t. brofis nexibus in ipfis magna cauitatc,toto inccfiu hxrcnt, implexus fiant , corpus id nidum erucis aut lum
g »»•*» bricis opplctum referre uidetur , aut etiam fenioris ruflici aut baiuli furx , temponim ve cutem uaricibus
turgidim. Vt enim multifariam in illa ucnx uariccs ve inxqualitcr extuberantes, errabundo dudu fe-
«mA-» runtur ita quoque in hoc quod narramus corpore ucnx feminalis ac aneri.e in nu merx (oboles oberrant.
:
CaiD+at ,
NadO. Perquam raro enim accidit,uariccs capreolorum pampinorum ve uitis imaginem exprimere fed ipfx,uti :
b Auttilia dicebam, hic reda, illic tranfucrlim & oblique , uarieq; admodum prominem. Ab hac igitur iimilitudinc
aflotnadr
rcor parentes illos, qui pueros in cadaucrum confcdionibus exercebant, corpus hoc («f ctc<tTl«/,qua
anmafra diceres,appcllafic.non fccus quam in nono de Partium ufu libro fe-
fi uaricofumafsiflcntcm,aut adflitcm
tat /fria*
cit Galeuus,quum inibi in caluaria reticularem quendam coniminiiciiur implexum. Cxterum in reliquis
Digitized t )Ogl
« j
404 nAnd. Vefalij, de corporis

de Partium ufu fibris» una cum Hcrophilo , nomen id * alij fcr£ parti, neque illi fcmpcr( tit paulo pofte- {
rius explicabo) eidem attribuit.& in libris de Scminc,a uitis pampinorum ngura k coi pus hoc, cuius mo-
do hi ftoriam inftituimus,pampinoformc frequenter uocitat,ipfum a uaricola fpccic,cui alioquin proxime ,,m
acccd*t,diftingucns. Vccunqucucrb illud nuncupes, bali lua, elatiori ledi intim r tertis tunicz adnafri-
1
VrM«« tur: m ac multos ramulos reda hanc tunicam perforantes, elatiori tcftis parti diftribuit, multipliciter kxi.ij
pro jei efraqucntes,&ucnisinadhzrcntcocu!i n tunica fparlis quam ,* D

q. q
1
j; ,
inLcImrmm quibus dcnuo germina in tertis fubrtantiam pertingunt. Hxc ucnx ac arteriae feminalium cft feries, quas fi mitTUtm
imfertu.
uc jt fanguinem fpiritumq; deferentia, aut pnrparantia uoccs , nihil moror, modo ipfas a ia U put n
3 >fi uc U afa terti
\Mfnfrmen rcccnfcndo ° uafcprorlus ciftinguas.Ad externum enim uaricoli illius corporis latus q ia terti implanta-
i ufit *d tur> p aliud corpus album, &
durioris ncrui modo durum, intimz tcftis tunicz adnafcitur,hincq; incipit:
^ exterius, qua terti non committitur,gibbum,quodammodoq;teres cft, latius nonnihil quam crafliim fc
otferes qua ucrbtunicz illi cornautm cft, fecundum conucxuin tertis, cauum ‘! exirtit. Hoc itaque cor- o dutnf
:
pus ab externo uaricoli corporis latere incipiens , fecundum illius pofteriorem fertur fedem : & deorfum
modice uerfus interiora prorepens, fecundum pofteriorem fedem intimae tcftis tunicz ualidifsime tanrif-
peradnafeitur, donec ad humiliorem tertis r dcfccndcrit fedem a qua dcnuo furfum * reflcditur,inti-
:
a ‘Jl
mz tertis tunicz attcnfum,incumbcnsq; quidem, at non amplius illi connatum , neq; eandem ut ha&emss, **u ?> £
formam retinens. Per totum enim dudum , quo tertis tunicz coipus id neditur , propemodum zqualitcr ^ u
cra(fum,ciufdcmq; figurz cft, quam compado uitis aut cucurbita» capreolo Se pampino afsimilarc queas.
1
^^
J
quanquam tamen non in orbcm,(cd uclut in latera, huius corporis rcuolutiones fiant ad eum fere moduj ,
quo angues &: anguillas ocyus repere cernimus. Huius namque corporis anfradus Se gyri admodum inui-
ccm continuz Se connatz confpiciuntur, ut & lignorum uermibus eas afsimilarc integrum fit. Rcfpondct
enim illis, & deinde etiam multum referunt cerebelli proccfTus, quos in feptimo libro aucrmiumima- F<
1
ginc nomen inucniflc dicam. Atque hinc etiam fortafsis in Arabum interpretibus lumbrium nomen legi ij/Jl
tur ita enim prefens corpus, qua terti connafeitur, Arabum nonnulli uocauifTc uidentur nam eorum ali- e
; U.
. 1 x /J.
qui, etiam implexum uenzartcrizq; fupra fedem tcftis elatiorem confpicuum,ita nuncupaucrc. Porro
u 7 C»'*&
corpus hoc, quod uermi afsimilabam, nihil prorfus imagine uaricibus inzqualitcr, neque eadem ferie extu
H * 1,
.
bcrantibus, accedit. Quanquam fi bene Galeni (ententiam in libris dc Semine percipiam , is alibi has *
reuolutioncs ex Herophih fuffragio w*t>*+l* 9 tff«r<rilu,appcllari uclit alibi autem eo nomine appel-
;
d ks*do.
litct,aliam huius quod iam tradamus corporis y fedem, qua id peni inferitur.quxuerb ea fit, ubi corpus x ijjC.i.
Iftud fermone ad lpfius ufquc infcrtioncm,& illius cum corpore alterius lateris coitum deduxero, au dies.
2
Ad hunc itaque modum coipus id intimz tcftis tunicz connafeitur : Se x exterius , demptis rcuolutionu
imprcfsionibus,lzue cft b intus uero,
: quum ab intima tcftis tunica acutiori cultello adimitur , afpcrum, »
fcd nullis quz oculis fubijciuntur meatibus peruium cft. Neque etiam aliter ucnc aut arteri^ modo cauum x titflm
effe uifitur.non hic folum qua tcftis tunicz connafcitur,ucriim neque qua ab illa abfccdens,furfum fertur. fcb
^
Quum primum namque ad inferiorem tcftis panem dcfccndit, reda c furfum reflexum, fcnlim anguftius
J
emeitur Se non amplius inuolutum,in teretem quafi ncruum definit . atque id ipli maxime cuen it ,ubi cla
: c xi . x j
tiorem tcftis partem furfum fcandens fuperat. Quo quum pertigerit, anteriori illius
d corporis, quod nos
uaricofumcnc diximus, parti uerfus interiora innuitun&ipli tenuis mcmbranulz interuentu connexum, d *** M
c foramen, quo ucna & arteria fcminalcs ducuntur, in pcritonzi
tantifpcr afeendit, donec per pcritonzi
( atten
cauitatcin pcrtingat.In hoc tranfitu teres iftud coipus non amplius anteriori uenzartcrizq; parti Wifi.g,
diturfed in pofteriora reflcxum,fub illis in peritonzum tranfeendit. g Hinc ex dextro latere (dextri enim 9 tnjm*
tertis enarrationem profequor) ad pofteriorem pubis ofsis fedem rcflcditun&poftcriori pcritonzi parti taunl.
conncxum,fuper b urinarium dextri lateris meatum fub ueflea deducitur. Eodem pari omnino ratio-
1
nc,afiniftro terte corpus ftmile pcrfcrtur:& ambo fubpofteriori uclicz fede fuper
k redum inteftinu ad
uclicz ccruicis initium protcnfa, fcnlim mutuo appropinquanti latiora crafsioraq; fada , inter fc tan-
I
g
dem cocunt:unumq; corpus fub uelicz ceruicis initio conftitucntia, in m glandofum,quod paulo poft ex Ap-
n corpus a terte ad uclicz ccruiccm procurrcns,id fanc cft, quod
plicabimus, organum abiiimuntur.Hoc J
Hcrophilus jop/uatucoV ">*** appcllauittquodq; nos uas femen deferens, ad illius imitationem, aliquando Se
iadatorcm.uibratorcmq; dicimus.nam re ucra corpus hoc a tcftis fubrtantia femen afl*umcns,ad penem id i »» , *j
defert. Porro ut cauitas iplius uniucrfo fuo dudu perquam obfcura crt.raroq; admodum fedionc deprehe £•/»*»•
0 meatus foraminaq; funt,a terte per intimam iplius tunicam in cius corpo-
ditur.ita quoque oblcuriorcs
ris aut uafis femen deferentis
rcuolutiones pertinent. Prztcrca uafis huius in penem P infertio conlpcdu
quodammodo fiieit,& coitus,aut alias cxcrctionis feminis tantiim tempore aperitur , quod quidam Pata- £
uij difledus, facile edocuit, qui antcfufpcndium inuolunrario feminis fluxulaborans, hos meatus omnes
1- m n, ]\
pertos laxosq; habuit, cos potilsimum, qui exteftibusin deferentis femen uafis rcuolutiones gyros ve per- H<-
tingunt, & quibus dextrum & finiftrum deferentia femen uafa in uclicz ccruiccm terminantur . Herophi-
Ius, A: ex ipfius futfragio Galenus, M hic ubi dextrum uas (iniftroperniifcctur,amboq; paulo antea quam
coeant, latiora crafsioraq; reddi diximus, «lijs quibufdam reuolutionibus hzc uafa circumagi inuoluiq; ui p ijjf.*»
dentur innuere, quum & in hac fede przfcntia uafa fubinde Ijj ifm/i nominant. Vafa hzc inibi q
*
nunquam nili perquam obfcurc milii in hominibus inuolui uifa funt: Se fi quz Iit rcuolutio , ea penitus j^yf***
illi limilis apparet , quam
bax uafa obtinent, r qua primum ab intima tertis tunica non amplius illi tuni- • vi t^-4
fXkuMp.^ 9 U.xT. r 1 J fc* Gfmrfmm, CX
Humantfabrica Liber V. 465
ex connata furfumq; confccndcntia abfccdunt.talc enim quid canes , & magis adhuc caudati fimij & tauri
I IX . indicant, modice confpicuis rcuolutionibus ea fede frequenter donati. Cancrum corpus * glandofum,in c
f-i&fa quod deferentia femen uafa,poftquam coiere inferuntur, quodq; Hcrophilus dJiwtti* retûtiilw appellat»
X JL ad humillimam ucficx partem ipfiusqjeeruicis initium reponitur, cftq; unicum & fubinde utrifquc fimul X7ethmm$
tcftibus grandiuftat non ad ainufsim rotundum. anterius cnim& pofterius nonnihil depreffum, a latcrib.
C « JtrtTA autem rotundum inftar globi cernitur, per ipfiusucrb medium, ucficx 1 canalis procedit, qui hic paulo
/•»!*** quam in rcliquoprogremi latior, amplior ve exiftit:non tamen, quod manifeft£ confpici pofsit,a femen de
fertadf. ferentibus ualis foratus, fcd afpcr duntaxat,ac inxqualis & rugofustidq; potifsimum in pofteriori ipfius fc
de, ubi interdum deferentium uaforum ingreffum accurato ftudio fecantcs,confpicuc deprehendimus. De
inde ucficx ccruix,qua per glandofum hoc corpus fcrtur,diftinda ab illo neutiquam membrana cft . nam
foliis glandofi corporis finus communem hic urina: feminiq; meatum conficit, per reliquum autem proccf
u a», 13
fum canalis ille priuatumcft corpus, u orbiculari mufculo ftatim a glandofo corpore circundatum, & x
-
x i.x/r. dein duobus qua: penem prxeipue conftituunt corporibus adnatum.Qux uero hxc penis fine corpora, quae
que uniucrfa ipfius habeatur conftrudio,fimulatquc fingulorum qux iam complexus fum ufus , fuccinde
% C simm- afcripfcroqicculiariCapitcrcccnfcbo.Quumprimumitaquc hadenus commemorata diligenti fc&ionc ]***'"
fttimr A. R.
eris aggrcffris, ex iccoris, pulmonis, & renum fabrica,multorum autorum fibi pugnantium neglectis dog-
nutibus, pulchri doceberis, tcftium fubftantiam ingenita fibi facultate , ex materia quam uenx ac arterix
ilii deferunt, ac per totum tcftcm diffundunt, femen cfHccrc:& quemadmodum iccoris caro fanguificatio mi r*m, .
nis opifex ecnfctur,ita Se hanc teft ium fubft antiam feminis procreatricem , paremq; hic organorum con-
ftructioncm,ac in iccorcclTe.Pcrindc enim ac cibos nutritioni aptos ore alfumimus , cosq; ucntriculocon
ficimus,& quod confc&umclaboratumq; cft, Cxintcftinorumanfradibus longo du&u in iccoris cauum
fcrtur.ita quoque optimam fanguinis fpirituumq; portionem teft ium uenx ac arterix ipfis perferunt non .
quidem breui aliquo, aut non anfraduofo progrcfTu,ucrum longifsimo , Se innumeris rcuolutionibus fpi-
risq; tortuofo & oberrantetut materiam tcfti prxparatam, feminiq; efficiendo magis opportunam commu
niccnt. neque id in unam amplam tcftibus incifam cauitatcm,fcd in tenuifsima,cadcmq; tunica fubtili ad
modum formata uafcula,pcr tcftis fubftantiam frcqucntifsima ferie diftributa. Nimirum ut tcftis fubftan
tia (quemadmodum de iccoris came di&um cft) facultate fibi infita (anguini & fpiritui pcrfc&am feminis
naturam impertiat. Atque hpc facultas in mafculis roboris & uirilitatis,in feminis muliebritatis caufa exi-
ftitrcorpusq; uniucrfum ita alterat, ut id quod neque mas,ncq; femina per fc cfTct, mas ucl femina cuadat.
Rurfus ut in iecore uenx caux furculi ex portx ramis fanguinem afiumebant, atque in illis quoque is per- v*fmm te
fcdius elaborabatur fic etiam pori mcatusq; innumeri, fed gracillimi , paratum a tcftibus femen in defc-
:
rentisuafisanfradus tcfti connatos exporrigunt: ut hinc rurfus ex utroque tcftc femen in camfcdcin in
uiris deducatur, qua commode in uterum proijci Se ciaculari queat. Ad hanc fundionem conducit , dextri
teftis uenam 4 caue caudice fub renum uenis cnafci, qub puriorem fynccriorcmq; fanguinem tcfti offerat.
Sic Se utrafquc arterias a magna pariter oriri magnopere expedit: ut tenuioris , impetuq, ruentis fanguinis
& diuinam qux femini ineft an inam , fpiritum ve magis infxcatum deducerent . Quippe neminem iam
cfTc opinor, qui in arterijs fanguinem cum Erafiftrato non contineri, Se fcminalcs arterias nihil prxtcr fpi-
ritum tcftibus adferre autumct.quanquam etiam & hoc Ariftotclis fuerit dogma , fcminalcs arterias fan-
guinc uacuas effe falso docentis. Cxtcrum a finiftri renis ucna,chis lateris tcftcm , fuam uenam in hoc ob
tincrc Galenus cum alijs Anatomicis omnibus attcftatur , ut hxc ferofum fanguinem femini communica-
ret, cuius acnmonix & mordicationis ui in feminis cmifsionc pruritus , titillatioq; in organo multis ncruis
implicito, concitaretur. Eiufmodi enim hic deledationem Galenus fieri feribit , qualem ex falfis mordaci
busq; fuccis in his qui fcabic laborant, effe cognouimus, quando illi igne, aut ledi ftragulis cxcalefadi pru
riunt , fcalpcndoq; fuccis illis cutem ftimulantibus locum dant Hoc Galeni decretum , non admodum
.
probabile duco, quum mingentes ex tanti ferofi humoris copia pruritu non afficiantur , etiamfi rigido cx-
calefadoq; pene crebro Se prxcipu^ ijs qui calculo uexantur, urinam reddi noucrimus. Quinetiam putridi
feminis inuoluntario fluxu laborantes , primis diebus languido & flaccido pene pruritum etiam fentiunt,
nulla prxccdcntc penem cxcalcfacicntc caufa. Ad hxc, qui ex ramicum uitio, aut alia occafionc finiftro te
ile caftrantur, coeuntes, neque pruritu, neque uoluptate afficerentur quod falfum effe , indies ab his qui-
:
bus ramex manu curatur, audimus. Quod uero alij halituofum feminis fpiritum ad deledationis cauiam
etiam concurrere tcftantur , non mihi latis arridet , quum ea pungendi ftimulandiq; uis fpiritui ineffe ne-
queat . adeo ut ad fpccificam clfcntialemq; feminis formam materiamq; , ac dein ad corporis quod fcnfu
afficitur rationem hxc deledatio fit rcfcrenda.quum tota ueficx ccruicc hanc non percipiamus. neque pro
fcdo femen pari fcnfu alias corporis partes, ac uterum afficit . Cxtcrum uafis a tcftc femen deferentis ad
tcftcm applantatio , nifi tcnuifsimis 8c anguftis foraminulis , idq; intimx tcftis tunicx interuentu fit, quod 4tf„tneii
nas id durum, ualidum,denfumq; iniurijsq; ferendis pertinax fieri oportuerit, fubftantiam uero tcftis laxa, Thurtur*
mollcq; adeo ut prudens Natura hic, queadmodum etiam nufquam, nulla eflcntijs contraria in unum eoe ***•
:
gerit, nifi copula aliqua amicitx focietatisq; conciliatrice in medium coicda . Quantum enim a uafe feme
deferente, intima tcftis tunica denfitate duritiaq; uincitur, tantum ipfa teltcs fuperat , non quidem per uni
uerfam circufercntia qua tcfti obducitur,fcd eo duntaxat loco, quo uafa feminaria habet adnata hic enim
quam per reliqua corpus mollior cxiftit,&, ut dixi, tenuibus foraminibus perforata in hoc lianquc potifsi-
mum creatur, ut tcftis fubftantix cxquifitifsimum fit inuolucru.Vas uero feme deterens tot anfradibus fni
risq; fuper tcftc obuoluitur,ut citius & copiofius i tcftc feme affumat,& aliqua forfan elaboratione in ipfo
femen
406 And.V efalij , de corporis
femen obtineat. Poftcriori ucro tcftis fcdi,non autem anteriori nas illud connafcittir,ut quum iam femen
confectum porrigat, contiueatvc , tcftis autem folum conficiat » tutiori loco uas reponatur , tcftcpto-
• - j -•
y ingreditur» fub ucna & arteria me- 7
aratur» pcrfc&iuscontincat . Dex-
_ atque in ucficx
ccruiccm ambo infinuantur, ut utriufquc tcftis femen fimuJ,
Chndoft codt nuj; tempore in uterum ciarulctur. Glandulofum ucro corpus (,quod caudati limij obtinet maximfi,
torpor» ix-
fitatoUoad
& inftar nubium exterius rcuolutum ) urinar , feminisq; in ucficar ccruicc meatum humcftare certum cft;.
u mi •/•*. Et deinde uclut meatuum qui per ipfum a deferentibus uafis digeruntur» ficut & ucnarum»& arteriarum, & %
nemorum ucficar coipori & ccruici diftributorum, fulcrum cfle, & fortafsis etiam femini quandam perfe-
ctionem indere, ad feminisq; generationem conferre uidetur . Etenim in inuoluntario feminis fluxu labo
rantc,qucm Patauij diffecuimus,corpus hoc glandofum quum diuidcrctur , non minus quam tcftcs lplos,
femine opplctum con (peximus ; & fi tienim Fatendum cft, inter diflccandum in nulla penitus corporis par
te, tanta (eminis uisuiquam , atque in hoc glandofo corpore adinucnitur , quantumuisid ateftium fub-
CaUni Ara ftantia mollitie xqualitatcq; multum uarict. Cxtcrum Galeni de glandofo hoc corpore dcmonftrationc
t omua it- ad calcem fecundi de Semine pofitam admiror plurimum qui quum hoc diflfcdionis imperitos nepror-
:
moaflraiio,
fus quidem cognofccrc,pciitos ucrb uno ore omnes aflcrcrc femen illo conti neri, dixiflet , illorum fenten-
tiam improbaturus, hanc firpius inculcatam ucramq; & irrcfutabilcin ab ipfo habitam demonftrationcm
Jtmiui pa~ fubiecit . Si in glandulofis aditibus (ut interpretis uocc,»*f<«T « ddiwondtit ita uertentis , uur) femen
rJrule non gigneretur (ncriti tamen, quibus glandulofum corpus cognitum fuit, contineri tantum dixerant ) cxcrctio
prteQe tam
nem cius cartrata animalia appeterent, at hanc non uidentur appetere nullum igitur femen in his gigni
:
fiutmn
pcrfpicuum cft. Profcdb fi Galeni libri de Dcmonftrationc, ciulmodi crebris fcatcnt dcmonftrationibus,
iu£ ip(i ( fi modbaufim proloqui ) non infrequentes , ac potifsimum in qua plurimum cxcclluit Anatome
?unt,non cft quod tatopere cos libros cxpetamus,illisq; iplos intiidcamus,apud quos a tincis & blattis nuU
lum fui ufum prxbcntcs,dcuorandiaflcruantur. Prarter hoc cuim quod ciulmodi animalia fubinde ut pue
ri fpadoncsq; mcalfum ucncrcm appetunt, quo nam patto qux(b,ctiam(i tota (eminis generandi uis glan-
dofo huic corpori incilet, teftibus ademptis femen ea producent , quando refecti tcftcs uali adglandofum
corpus femen deferenti nihil exporrigent Id enim ex feCtionc certo certius cft, nullam omnino deferen-
i*
ti femen uafi cum aenis ac arterijs tertium communionem cfle , qua femen citra tcftium opus aflumerent.
etfi quid tale eflet, quod aliquando mihi cum plcrifquc Anatomes profefloribus pcrfuafifiimum fuit,ut fci
licet uena & arteria in deferentis femen uafis naturam degenerarent , exq; ucna & arteria illud conforma-
rctur, Galeni dcmonftratio duntaxat in illis animalibus locum haberet , in quibus induftrius caftratortc-
ftem illpfis feminarijs uafis (quod faCtu eft impofsibilc) ademiflet. Quancumuis enim ftuducris deferen-
tis femen uafis fuper tcftcm circumafius,& fpiras,g)rosq; ab intima tcftis tunica refeindere , id non prcfta.
bis, quin uafis pars qux tcfti adnafcitur,afpcra inxqualisq; rafa uideatur. Edi forte huius experientix ftu
diofus in caftrando animali intimam tcftis tunicam aliqua ex parte diuidcrcs,& tunicam ad feminaria ua-
fa adhuc conatam relinquens, folam tcftis fubftantiam ex tunica liberares, ncccflarib adhuc pori mcatusq;
feminalium uaforum di(rumpcrcntur,qiix certo per tcftis fubftamiam digeri nouimus . Huius namque ad
miniftrationis , &: expendendx Ariftotclis fententix , qux teftibus nullam feminis generandi uim tribuit
gratia, in cane pet iculum feci qui belle quidem conualuit , fcd generationi , ut reliqui quibus tcftcs eruti
:
iunt, ineptus cfle uidctur.nam hic, ut & illi quoque, obefus admodum & ingcncrofior redditus cft . Verum
ut reliqua taceam, mirum cft Galenum non animaduertifTe , quum huiufmodi texeret demonftrationcm»
ab Ariftotclis feCtatoribus illam, ut tcftcs ad feminis generationem nihil conducere perfuaderent , in huc
modum retorqueri pofle : Si femen in teftibus gigneretur, animalia quibus ucna & arteria fcminalcs, qua.
ex peritonxo clabuntur,uinculo ita eflent intcrccptx, aut prxfcClx , ut tcftis in fcorto adhuc relinqueren-
tur, feminis cxcrctioncm appeterent at hanc non uidentur appetere: nullum igitur femen in teftibus gi-
.
gni, cft pcrfpicuum Sed ut glandofum corpus , fi femen gen crarct , abfeCtis teitibus fuo munere ,utpotc
:
deficiente materia, fungi nequiret ita etiam tcftcs fuum non obirent munus, quum nullus fanguis&fpi-
:
ritu$,iam prxfcftis uafis, ad illos deduci poflet.
DE VIRILIS MEMBRI, PENISVE STR VCTVRA. Caput XIIII.
TE ? fabricam in primis ojiendunt figura Capitis quadragefiminoni, librifecundi : ut & uigefutu figura bu
tus libriy& uigcfnrufccunda>& uigefimatertia.
FFABRJE admodu Naturam penem extruxifTe , illius funCtiones pulchre attcftanttir.

Hxc namque, quum fatius fore duxiflet, duos qui commode generationi fubfcruircntho
mines procreare, uni quidem prxeipue ad feminis fufccntioncm , alteri autem ad eius cx-
crctioncm idoneas partes adaptauit . Viro igitur membrum femini in uterum fundendo
aptifsimum cft largita , quod concubitus tempore uarios ob ufus tumidum , rigidum &
lT "* i^ ~‘ , creChim prorfus cfle oportuit . At (i perpetuo ita tenfum prxlongumq; fcruarctur, tota
Tnis fbm-
(inrt t*uo. uita, prxtcrquam congrcffus tempore, moleftum foret prompteq; iniurijs non fccus afficeretur quam fi
, ,
Touftm* Cr manum circumferret protenfam. Quum itaque modo laxum,gracilc A: breue, modo uicifiim
^ u s cm p
j j
tenfum tumidumq; fieri debuit, laudanda cft Natura, qux membrum bis ulibus idoneum confinxit. Penis
enim
. , -.
Humanifabrica Liber V. 40 7
a i.a. 3.4 enimpotifsimum 4 duobus corporibus,nullam partem fnififortd papillam) fibi fimilem nancifccntibus'
fas. 49 Ii.
XA.B.&
congruitur quz :
fpiritu fanguinc^; rcplcta,crigi,produciq;, &
inlignitcr turgere poliunt : rurfus eodem &
hmmu l*tn fpiritu fanguincq; diftolutis,ardan,concidcre,llaccefccrc,brcuioraq; effici . Quod ucro Galenus hzc cor Gtletm fm-
**•»! fiS- pora nuncjuam refecucrit, nccjue illorum naturam pcrfpcdam habuerit , ipfius in dccimoquinto de Partiu mxrnj pentt
ftT* ufu orationis feries plus fatis tibi argumento erit , ubi uirilis membri fabricam abfolucro: cuius litum Ga- febriia ni
y»4i» /}>t-
lenus prolixilsim£& eleganter recenfet quod nimirum citra fcdioncm is illum non magis latuerit, quam
,
Usfft.
hominis digiti, & ad inguina Sc in poplite flexus,,quibus duntaxat locis hominem a limia differre
, Galenus Venitfitm
aropemodum Atque ut litus in confpcdu citra longiorem enarrationem uenit , ita quoque
arbitratus cft.
tieui opera colligitur, quam is penis muneribus obeundis cxamufsim quadret, neque aptius aliquo reponi
lsit : ita fane,ut moles ipfius & forma nulli non pateant. Conftrudioncm uero iplius fnbinrrant duo il- Vetui em
C n przcipue cffbrmantia corpora, meatus femini urinzq; communis , quatuor mufculi ad penis radicem fhwffimt
repoliri ac demum uenar, artcrix,ncrui, curis, &quz huic fubftcmitur camola membrana, & uinculum cu fnbenutU.
:
d t.l.j/. D »ef>T£-
tem hanc cum carnea membrana peni conncftcns. Ex dextro itaque pubis ofle, ubi id crafsius & quali
<1
Iphi.
ts/t. "pui.rfml
teres ad inferiorem e commifliirx pubis offa committentis fcdcntuiiitur, f teres quoddam corpus uali- curpera.
I I.
e I fi. miti difsimc principium ducit, ligamenti naturam prorfus referes, quod ab olle nonnihil lurfum rcccndcns, in-
rnjtrm Ub. I terno latere t> aliud contingit corpus, fimilitcrlliniftro pubis ofle pronatum. Hzc corpora in cum mo-
dum inuiccm committtitur , ac (i utrarumque manuum indices internis partibus mutuo iungcrcs,unitosq;
f »/.
fingeres. Vt enim interna indicum fedes plana, non autem gibba & teres, exterioris fcdis modo cft, ita ctii
4966 a B.
hfc corpora qua inuicem connafcuntur plana funt, externis autem lateribus & fuperiori fede teretia inui-
frdetni&i,
fmUtm C. ccm iundorura digitorum inftar qui fimul commilsi latius quam profundius corpus ad penis modum cf-*
,
e "WVj- ficiunt . Deinde ut inferior indicum , ita commiflorum fedes modici} dchifcit,planaq; uilitur fic & penis :
Art&Jmb
corporum inferior fedes patens dchilcit,ac h urinarium ucftcz meatum lubfc ita porredum obtinet, ac fi
Inm*C.
h calamum quo feribitur, inferiori indicum fcdi cxporrigcrcs,& indices tibi penis corporum loco, calamus au
(4.49 /«. X tem urinari; meatus uice edent. Mox enim a corporum exortu iplis urinarius meatus, fcu uelicar ccruix fub Mejtus mri
CfubA.t. tenditur , ac cum illis ad 1 glandes ufque initium in cum modum porrigitur mtfemJmif;
, ut corporum fubftanriam
I fijmrsti
mn
audies,
**
iD.
)/«f. pus, ex ncruca contextum
t lub!tantia,inltar conacc.c filtulz, cuius interior * lubltantia nibra prorfus
49 U. 1 t, nigricans, & fungofa,& atro fanguineopplcta cernitur, ad cum fere modum, ac Ii ex innumeris
arteriarum
L ucuarumq; furculis quam tcnuilsimis/imulq; proxime implicatis, retia quzdam cffbrmarcntur , orbicula-
tim a ncruca illa mcmbrancaq; fubftantia tanquam in corio comprehcnfa . Atque harc duo penis corpora
ad glandem ufque priuatim lingula ncrucum retinent inuolucrum, & fiingofam hanc fubftanriam , lum-
ina diligentia a Naturae operum ftudiofocxpcndcndam.Quum autem ad eam ufque penis regionem per
CLuu.
I «Vr>A- repfcrc,in qua iam glandem
I
cffbrmatura lunt,in acutum feruntur, & camola glandis fubftantia ipfis ob
gmrsrniJp. nalcitur,qu f meatum urina; feminiq; communem non fubnatum dunta at ut corpora illa obtinet
, ucriim
49^.1.
m cum in fc complcditur,mcatumq; ambit, qui hic reliquo iplius dudu m amplior cfricitur : & rurfus fuo fi
ne extremo ve ardatunnon fccus quam Ii Natura in concubitu feminis moram,acjproindc intenliorcm dc
ledationem in glande (quam atfriduspotifsimum occalionc adauxit) efle cupiuiflct.Vndc etiam inuolun
tario feminis fluxu laborantes, hac fede plurimum ulceribus infcftantur, propter putridi feminis in hac am
plitudme alfcruati acrimoniam, urinarium meatum impcnfc cxulccrantem:qui profluentis urinz mordaci
tatc,dum urina rcdditur,in glande inlignitcrinfcftatur,non minus fanc quam rigido pene ciufdcm mea-
,
tus fedes inter anum & tcftcs,ubi perinzum nobis uocatum habetur, coniiftcns, grauiter eo malo affedis
cruciatur, quod in primis meatus obliquitatis ac reflexus ,&infupcr dccliuis etiam fcdis ratione accidit.
n i fi.csp. Quum enim meatus n hac primum fub penis corporibus fu!fumrcfleditur,hzeq;fcdcshumillimacft,fc
49L. a G. mints copia i quo meatus cxulceratur,non minus hic quam in glande conliftit, ac proinde magis
quim in
reliqua meatus fcdccrodit:& deinde crofus meatus, quando uni cum pene tenditur, foiutionem unitatis
0 ss • X| uchcmcntius inibi percipit. Porro 0 ucnz ac arteriz ad horum penis corporum radicem accedentes ab il Veutuntt-
,
/Lm.&mU*
lis dcriuanrur ucnis ac arterijs,quz humilioris illius diuilionis rami funt, quam uafa os facrum prztcrgrcf- rU frner-
msjiM.if. M.
fa tentarc,in tertio libro prodidimus:& quanquam hzc uafa ad penis corpora pcrtingant,uix tamen (cdio
P nealfequor,quo itinere in P corporum illorum cauitatcm infcrantur,fanguincm cum nigricantem &craf
Jl.tA. 49 li.
1 A.B.
fum, quem fungofa corporum fiioftantia plurimum pofsidct, deductura. Rami tamen S cuti hzc corpora
ante fedionem confpicui offeruntur, illamq; intercurrunt. Ncrui quoque huc plures ab in
q lofi.r. induenti, etiam
f Ea fede fimis facri ofiis paribus pertingunt, fecundum corporum longitudinem diifuli: ac r duo tenues in humil-
mbmfbeils
lima penis fede exporriguntur, unus utrinque ad nicatus unnz feminiq; communis latera . Quinctiam &
alius fubinde conlpicuus cft, fuperiori corporum fcdi qua hzc inuiccm connafcuntur, * cxpanius.His ner
B Inter { et
uis accedunt mcinoranca uincula,fupcriorem corporum fcdein , qua primum furfum ducuntur pubis o f-
t t.lfit; fium commilTurz,ad eam ufque panem ncdcntia,quaprimum penis orbiculatim cute camofaq; membra
CA. 49 U. X C*th.
na obtegitur. 1 Mufculi quatuor penem adeuntes, in fecundo libro deferipti funt :dum duos unnz, femi- Cernes
HI.K.L. mi
u »0 fi.im nisq; meatui, &
lingulos fingulis penis corporibus aliquo ufque exporrigi rccenfuimus. Adeo ut nihil dc pe brsns M»-
urt&r. nis labrica modo dicendum fupcrlitrnifi quis Naturam laudare uclit,quod nullum adipem inter carnea Hi.
u
membranam & cutem peni obductas intcricccrit,quo tenuius, & couolui implicariq; Sc extendi aptius in-
volucrum peni ftatucrctur,quod praeputium uulgo nuncupamus:in hoc in primis formatum, ut penem te-
gendo allcruct lzucm,modiccq; mollem & lubricum,cgrcgicq; fcnfu przditum,no ucro callofum , cutisq;
inftar
Digit
408 zAnd. Fefalij, de corporis
indar aridum & dupidum.Si iuquc humanum penem rcfecucris , non unum concauum rtperies neruum
Utr.tf.it jut ligamentum enatum, quemadmodum Galenus docuit, fcd duo qux deleripli corporatu*
a pubis olfe
\f,pty non uacua&omm humiditate indiga,ut Galenus fcribh.cxillunt.fcit fungola illa & ucluti carnea , uti Ari
Lm. i dt Hi
ftotcles redte innuit, materia, & plurimo nigricante fanguinc inltar farciminum implentur. Deinde ad fc-
flt.uf.ll.
mioisuiimr<'i;mcatumnonali)cxporrigunturmufculi,c|uam * duo illi quos a recti mtcllini orbiculari mu t i.ifg.
fculoproiiafcioftemlimusiquantumuis inierim Galenus per toum penis longitudinem duos exporrigi re

” Hl4
cenlcat muiculos,fccimduin tirinx feminisq; meatum protenfos.Cancrum haud miram cft, Galenum pe-
1
j^
nis mufculos non probe affccutum, quandoquidem ncruofi illius cauiq; quod in pene (latuit corporis exor
tum non debite cxpcndens,aiVerat, id ex fuperioribus pubis ofsium fedibus f pronalci: haud fecus lalli, y vti?(
.
quam quis dilfcftionum rudis ludicaret penem iUic primum onri , ubi is ab oflepubis fupra fcortum teres
ac cute obduftus propendet, aut erigitur: non uero (quemadmodum nos fcripfrmus) ammaduerteret ,
1
b eotlimilfiuxconfillit rcgio.it
ncruofa penis corpora inferius etiam a educi, quam intima pubis ofsium
penem mox ad anum in tiocato nobis pcrinxo.uniucrfoq; ipfius per fcortum incelfu, St longo ad anteriore
pubis ofsium fedem ncxu,xque craflum corpulentumq; exili ere, ac in tereti illa & ucluti fua ex corporis tru itfttlt.
t '
eo eminente fede, quam uulgus penem uirgamq;appcilitat.Nequc illud folis obtigit hominibus,at uniuer ‘fit.
lis quoque quadrupedibus prarcipua penis portio molcsqi

infra pubis olsium commilfuram , anum uerfus, "M »“•
aufpicatunctianift hxc animalia in penis conii ructionc, non rara alioquin uulgariaq; proponant diferimi- ,
na.Cxtcrum Arabes quoque admiror, qui tres in pene enumerarunt meatiisiunum quidem urinx dicatum 4S /,. , e.
tertium autem uilcido humori quem a glandulolo c corpore ceruici uelicx circum e «na M.
fecundum femini, illi
,
nato parari arbitramur, quiq; humcflum penem fubinde reddit uiro iropcnliu» cocubitu appetente , quum
interim his omnibus unus cxtniatur meatus. Verum lacilc cxillimo hanc fementiam primum ab Arabe ,
quopiam fuifle inuedam, qui penis fcflioncmaggrcdus.ciusijj fabricam Galeni placitis non conucnirca- c
nimaduertens, d tres arbitratus Iit elfe penis mcatustduo qux dixi corpora, & meatu icmini urinxq;, & di- fit f-
fio etiam nuper humori communem.Quandoquidem Ii tranfuerlim penem
c rcfecas, neque nigricantem J I
£*
qui inter fccandum promanat fanguinem ablicrgis.prolcfio lingula corpora lingub meatus tibi apparent: |*£ t
uib. tertius acccdit,qui ucic meatus cft. At expreflo abftcrfoq; langumc.corporum fungola fe otiert fub c
3 antiadeui ncgocio commonftrans,corpora illa meatus non die ccnfcndos.Vtcunquc tamen fit , hic Pata Otfi.tf
uij adolefcens suris lludiofus.ac e nobili Symionum apud Foroiulicnfes famiba natus, mihi familiaris cft,
*
qui in glandis apice duos obtinet mcatus.unum femini, alterum urinx paratum. Verum quum ea qux non
nili rarifsimc accidunt, hic nequaquam commemoranda duxerim, qux prxtcr naturam fe habere compe-
ri.non lubens fcribo.Quarc etiam hermaphrodytorum fpccies,quas aliquot hactenus uidimunc non recen
fco:gcnerationis,non monliruofx mulieris organa, modopcrfcquuturus.
DE VTERO» RELIQVISQVE MVLIEBRIBVS GENERATIONI

famulantibus organis. Caput XV.
aiifci.
T HjsfF S E 7{T ItyS organis oflcndmdis feriatimfaciunt uigefimaquarta figura, & iugefimacjuinta,duacj; U
b
illas fubfequcntes . M. MUtfui
tpud G,
VVM
uteri enarramus fabricam,illum opportune in a fundum, & 1» eeruicem,fcti coi
fln /• *"•
K,K rnf *
lum, non fecus ac uclicam,diftinguimus.quandoquidcm , ali uterus illis ambobus con- c alum-
formctur,unumq; ex illis confurgat corpus:ca tamen litu, forma, magnitudine , fubftan- rifiM.lt'
tia,uaforum infcrtionc,& id genus alijs,in uteri hiftoria diligenter fpcdandis,admodura h.
d MfT.
differunt . Ccruix itaque uteri a mulieris pudendo furfum reda per pofteriorem pubis c
Vitri fumi
,
*l fit-
cST «»«*
ofsium A: d uclicx regionem, ac fecundum c redi inteftini anteriora, in peritonxi ( c ttf l'
!
tmmbitdmi cauitatcm tantifpcr afccndit, donec iere c diredo fcdis pertingat, qua c pubis olsibus redorum abdomi- U fit.*
i f*ru- mulculorum exoriuntur g initia.illic namque uteri ccruix in fundum, aut fundus ipfc in ceruiccm h f nfi-c-
nis
bms cenlA-
Clmi.
delinit, adeo ut & Hic humilior quoque fundi pars plurimum confiftat.Cxtcrtim fuperioris fandi partis,
c.a
& D. ll fit'
ciufdcm laterum fcdcs,pro magnitudine ipfius & mole uariant . Quanto enim fundus cum fcctu magis in-
g ("f:
crcfcit,tanto etiam elatius, ucl fupra umbilici regionem, fupenore lua parte proteditun fuisq; lateribus ad MJM *¥•
ilia fic accedit, ut nullum peculiarem ipli litum circunfcribere queam. in nullis tamen omnino mulieribus A.
utero non gcrcntibus,fundus,facri ofsis * initium infimx lumborum ucrtcbrx coarticulatum fuperat , ne
Sit L Mfi-
&
que in illis fundus ccruix pofteriori pane aliud prxtcr redum inteftinum tangunt, uixq; ipfius etiam uin
eunt amplitudinem, &clatifsima fundi pars non tam alte ac redi inteftini k fedesin colon ccfTansprorc- T**
pit.imo nane nunquam adeo alte atque uclicam ucl prorfus inanitam, confccndilfc animaduerti , nifi ute- M &f' 1
rum manu apprchenfum,iplius producta ccruice,furlum traxerim. Prout namque hanc in fe laxatam A: co- rtf-Uhl-
i Gtif-
uolutam linis, aut utero furfum attrado protendis, uteri litum plurimum uarias Is namque tam libere con k
.
»f .«»
nexus iacct,ipfiusq; ccruix, uti fuo audies loco, ea extruitur fubftantia,ut fundus Icui opera deorfum ac fur u T&t-
fum agipofsit.undc etiam (ne quid de uteri adieram procidentia) non admodum magna occalionc in qui ufi-o- I
bufdam mulieribus, praxipue autem .rtate proucdioribus,& quibus uteri ligamenta iam laxiora cualc- V.Qjtfi-
1
E. E-
rc, tundi m osadccruicisutcri n os ita dcuoluitur,ut mox in ccruids ore, iplo ve pudendo occurrat,ficq;
m i<fX'
fuprema fundi pars multo humilius quam elatior udicx regio dcfccndat. Qoanquam interim (uti iam D.
prius monui) puellis etiam, & illis inuberibus qux nondum pcpcrcrunt,& quibus fundi os altius adhuc re- n ilf-k
conditut.
«
Humanifabrica Liber V. 4° 9
conditur,utcnisq; fuis ligamentis detinetur, fuprema fundi pars, inter diftccandum,ucficam
minime exce-
i
dere uidc»tur:adco,ut uniucrfx anteriori fundi pani ucfica prxponatur . Hic tamen ° humillima omenti
fedein illis mulieribus intcrucnicntc, quibus id furfum uerfus lienem non conuolutum , omnibus intefti-
nisobducitur.Omcnti enim moles longitudoq; tanta cft, ut inter uterum ueficamq; aliquando implica-
ri, ac ut Hippocrates de obelis dicebat mulieribus, uteri fundi os,quo etiam minus apte concipiat , Icuiter
p »t f-e. comprimere pofsit.Cxterum P anteriori ccruicis uteri parti, ueficx quoque fundus illic incumbit, aut pr?
iacct,ubi uteri ccruix fundo luo cft contcrmina.per reliquam ucro fedem, quali ad pudendum ufquc, col-
thnmMur
lum ueficx ipii duntaxat exporrigitur. Verum quia uteri ccniix, ueficx collum latitudine plurimum fupe-
XX rat,tota anterior ccruicis uteri pars,uelica ipfiusq; collo non operta , eam pcritonzi fedem contingit, qua t
interna pofterior ve pubis ofsium regio fuccingitur.Porro latera ceruicis fundiq; uteri , H uafa quar iplunt
<1»f #••>
V- ,
adeunt A
r mebranx illu proximis partibus ncdcntcs,fpedat . Atque ita uterus fere non pnegnantiDUS
(i
r M/t.O. tuatur . in utero autem gerentibus , fuper 1 gracilia inteftina fub omento (nifi id furfum uerfus lienem
P-Q;<*i7
/U.I.
fit rcuolutum) &
anteriore peritonxi parte ducitur , ilia quoque , quum partui uicimor cft, impen-
• tata fere , inligniter opplcns.

fiusque turget Quinctiam uterus his non adamulsim (ut alias fere; mediam , quod
Tfl- ad dextrum & f iniftrum attinet, fedem occupat:fed quali elatiore apice in 1 dextrum magis, aut limftrum
(ViimA. uergit. Quod ctii fubinde fartuum fexusratione fiat, non tamen perpetuum eft. Mulieres enim dextram
/X-jo- abdominis partem magis prominulam graucmq; habentes , A: foetus impetum inibi magis ientientes, fce-
minas pcpcrilfc cognoui:& etiam in fimftro latere fa&a tcnlione ac motu,mafculos aliquando progenitos
o »T/f. cftcconftat. MuJebris uteri formam, uclicxplcrun que u afsimilamus ,&potifsimum * uteri prxgna- v terifer*
ftr&y.J. tium,quibusadamufsimpropcmodumucficxrcfpondct: quippe illis uteri fundus , ut & ueficx, amplus m*.
tami ,k,l,
cgrcgicimagnusq; cft:& ceruix , fi hanc ad fundi contuleris amplitudinem , aneufta. In non prargnan—
X.XJUI *4
jS.T (M L.
tibus autem, ccruicis latitudinem, fundi latitudo uix fuperat & fi ccruiccm ucl lcuifsimo conatu diduxe-
:
x i M>,- •ris,iam ipfius latitudinem plurimum tundi latitudinem uinccrc lpc<ftabis,quum tundi fubftantia,utcumq;
)“• manibus protaideti, haud fcquax fit.undc etiam tunc iniqua quodammodo uteri ad uclicam cft compara
tio . Deinde ucfica
,
quod ad latum profundumq; attinet , exacte orbicularis eft : uteri autem fundus non
prargnantibus, anteriori poftcrioriq; partibus ( ut latior quam profundior cuadat ) comprimitur . V eficat
etiam fuperior pars cxquiliti globi inftar rotunda clfct, nifi qua X meatus urinam c foetu per umbilicum
N. «M4 deducens, ab ipfa pronafcitur,uclut in acutum adurgeret : quum uterus interim hic 1 obtufus fit, quartam
> TiT \ que circuli panem , etiam nonnihil credam aut nouilunij imaginem referat , non aliter quam fi iuperior
x M It I fundi pars * utrinque obtufum conftitucrct angulum perinde ac frontem uituli iam primum cornua pro
:
Vttri ttr-
&kadl. ducentis, angulofam extuberantemq; cfTc cernimus, adeo, ut ab ciulmodi frontis imagine , comuumq; ex-
ortibus, arbitrer ambos uteri angulos, ac ucluti papillas, a uctcribus cornuum nomen obtinuific,& a nobis
d*k*
b XI fi ab quoque cornua nuncupari. b Ad his angulis,fcu cornibus, uteri fundus fcnfim ardior redditus , deorfum
iodkadl. ad iplius ccruicis originem fenur: ita tamen, ut totus fundus non multo fiat longior, quam eft latus, cerni
C x6fi-fun
ce interim inftar meatus cuiufdam longa & tereti. c Fundus uteri, omni ex parte, prarterquam in lateribus, E xtrtnau-
dat Utu i r
ubi exigua amplitudine uaforum membranarumque admittit applantationcs , externa fupcrficie Ixui &
ad A. affer
ad E . 7-o</ xquali,& madente ucluti limeo abftcrfa,fubrubicamqac conftat. Ccruicis quoque exterior fuperficics in
tftfraxtm» pofteriori ipfius parte ab uteri fundo nonnihil ultra medium fux longitudinis, & anteriori etiam parte fun
A. do propinquiori lxuis ac humeda ( magis tamen quam fundi fuperficics candicans ) conlpicitur. Per reli-
quam ucro externam fedem, propter quarundam partiu m adnexum afpcra exiftit , carum membranarum Eumdi utari
tatae A. A.
modo,qux inuicem adnafeuntur. <1 Interna fundi fupcrficies,non prxgnantibus xqualis quoque ac laniis, -f
1.4. C, D. ut & inanitarum ucficarum apparet. Sed harum e linus maioribus promndioribusq; rugis opplctur, illius
C l6 /» L. ucro pluribus quidem,at uifum quodammodo propter continuitatem dcnfitatcmq; f ugicntibus, non aliter
quam li cxadilsimc lxuis foret. Attamc fundi uteri linus, perinde ac inuerfum uirile fcortum, Icuiter & per
f » 7 >*C, quam modici extuberantem f futuram, fcu tenuifsimx linex inftar prominens tuberculum obtinet, fe-
D.
cundum uniuerfx finus fupcrficici longitudinem anterius & pofterius cimorredum, quali quoddam totius
fuperficici in dextram fuperficicm & liniftram interftitium, aut obfcurifsima potius quxpiam ccnfcri pof-
fet notula.Ncquc etiam aliud, prxtcr hanc uix eminentem lineam, occurrit fcptum,aur lignum, quo inter-
nam fundi fuperficicm, in duas fubdiuidere liceat, adeo ut tota fuperficics unica duntaxat fit .cauicas aut fi-
imrta G nus.auo genitale femen excipitur, fcetusq; in utero continctur.Sinus ifte formam fundiuteri magna ex par
g
»7 *-*»/• te referens, latior cft, Se albior, quam profundior, humi ilimaq; 8 fcdciuxta fundi foramen anguftus cerni-
tur : fuperiore autem fede latus , qua ucluti in duos celfat b angulos ad elatioris fundi partis latera cor-
1
nuaq; confccndciitcs. Media enim k fedes fuperioris partis finus non tam alte ac latera ipfius confccndut,
h atruujue
ad Uni f ob uteri fubftantiam deorfum hic quafi feptum aliquod & tuber in cauitatcm finus fpc&anccm. Hunc linu
in non pregnamibus,ut plurimum uifeido quodam & fubalbo muco illitum, & colore inter pallidum & ru
brum medio pcrfufum,& in fuis angulis fuperioribus ve ipfius apicibus,quam reliqua amplitudine rugofio
rem ac omnino illi 1 cauitati fimilcm compcri,in quam deferentia femen m uafa uiro ad penis initium
k"l7>.f.
inferuntur. Nullus enim inibi in mulieribus inuoluntario feminis fluxu, fcu albis , ut uocamus , mcnftruis
1 M*.t. non laborantibus, manifeftus ( quemadmodum neque in uiro ) fc offert mcatus,nifi ex n ualcTcmcn defe-
• *|X» rente ftylum acutiorem fecundum uafis infertionem ui intrudamus, ac fccus quam fecundum naturam ha
tui bet, meatum dilatemus. Cxtcrum interna ccruicis uteri ° fuperficies,quum conniuec,ncc alioquin diften
\uttnuetr
B mini uteri
« ditur, undecunque rugo Ia implicitaq; cft, ac in fc concidit : fi ucro admodum diducitur, exade lxuis & lu- fuperficiet .
9« brica per uniucrfam ipfius loogitudmcm,apparct,prxtcrquam ad eam panem , qua in pudendum termina
Mm tur.
i ,
4 1 <j oAnd. Vefalij , de corporis

VremiamU tur, Hic namerne perpetui prarter laxos implexus, illas cuticulares p carunculas non xqualitcr omnibm p
ia termiti
mulieribus initargeminx lingua: propendulas adipifcitur,qux Circeis iyjtyit & «Aflwpr uocau
onficto «-
merumU. tur.qui &
carum prxeifionem plus quam quis facile arbitraretur cruentam , cicatricem perinde ac reliqua
huius (edis ulcera difficulter fufeipientem , docuerunt quod illa: caruncula: nonnullis mulieribus ad taiv-
:
tam augeantur molem , ut pudorem deformitatemq; inducant > multis nationibus infignis quoque im-
argumento fint imo 4 ucftimcntis iugiter attrita:, ad libidinem irritant, Vnde etiam Aegypti)*
pudicit i.r ;
uifum cft,ut anteaquam illae longius exerantur & propendeat, tunc potifsimum amputentur , quum proxi,
me uirgines nupturi funt, Ad b$ec,uteri ceruix in anteriori fua fede , naulo lupra pudendum 1 ubi ueiirc S 9 *f AA
excipit collum , non adamufsim xqualis cernitur. Nampmcr fcroDiculosquofdamcranfuerfim du<dos,
***;
Iffimt fero-
W& quibus uteri ceruix hic contra pubis ofsis rcnixum,palaticuiufdam infla r,cxafpcratus,utrinquc ad inferno
mefi
td colii U nis colli ucfici latera, tenuis uteri ccmicis portiuncula excrcfcitdn ipfius cauitatem propcndens,ac illis me et e^n*
im
U infert io.
brancis r proccfsibus forma perqua limilis,quos regreflum urinat ad urinarios meatus i uriica»5c bilis con .
fc&i ve in ucntriculo cremoris ex duodeno inteflino in deferentem bilem meatum , prenedire innuimus. A
Haud fenis, quam fi uteri ceruix urinam prompte admitteret, penduli ucr6 illi procerius hanc aliam ve po- t Hfr.t.
tius materiam in ucficx collum regurgitare prohiberet. A tergo etiam huius colli ucficx infertionis , pau- itu fi-
UjmeW'
lo ve interius, carnea occurrit membrana, qua: hymen & eugion appellata.uirginibuscfl peculiaris. In eat- A. if m
teris namque mulieribus coitu, aut alioquin petulanti quopiam attritu diuulfa, lacerata ve aboletur, neque ^
inter fecandum alias ve liquido fefe otfcrtrquum interim ucl citra diflc&ioncm in puellulis, diducis nimi-
rum illarum, perinde ac fi cmidurc cflcpt, cruribus, periipe uifitur.Pcrindc enim ut * fcptuin tranfuerfum •
in homine reponitur, aut potius, ut uafis alicuius fundus tranfuerfim ipfi innexus commiflus ve eftfita quo-
que membrana hxc tranfuerfim in ccruicc uteri ea qua diximus fede confidit, & ccruicis fubflantix cum in
modum continuatur, ac fi ex ipfa non aliter cnafcerctur, quam cuticulares nuper diftxcarunculx exilia
prodeunt . Carnea h.rc membrana , tota fede qua e ccruicis uteri lateribus ena fcitur, modici crafsior cd
quam reliqua ipfius amplitudinc:qux alioquin infigniter tenuis, & non fccus quam carnea quipiam mem-
brana mollis exiflit , longa feftione indar rimr cuiufdam peruia . aded , ut huius feftionis occafionc,
hymen fanguinis mendrui purgationem in uirginibus ncutiquam impediat, & albi illius crudiq;humo
risfluxum quoqueprompte tranfmit tat: quem etiam admodum puellis nonnunquam accidere , Aridotc-
lesrc&c prodidit. Quod ucrb Arabes alicubi quinque ucnulas in ccruicis uteri medium pertinere , ac dex-»
trarum ucnularum ora»finiftri lateris ucnularum oris committi, ex his<^; Centonem iplomm interpretib.
pocatum,adco<^, hymenem efformari fcripfcrim>conie&ura magis, qu^mfcdula refeiflionc faftum mihi
perfuadco:quum fcilicct membrani huius nodrc Arabes haudqiuquam meminerint, fcd commiflas inui-
cem fuis ofculis quafdam in uteri ccruicc reperiri ucnulas,cx fanguinis fluxu imaginati fuerint cjui fand
,
in prima coitione, quam Terentius acerrimam duxit» copiofifsimcprofluit, modo tunc puella integrum
alias , & prius quauis tandem caufa non uitiatum hymenem habeat Quanquam enim nulli ucnulx ab
.
Arabibus traditap,fuis finibus conniucant, con nati ve fintmihilominus tamen rationibus aflequi eft prom
ptifsimum,qui membrana hic, impetu rupta ucl lacerata, & dcin continuo affriftu diuulfa excalcfactaq;,
Janguinem promanarc finacnon aliter quam in coitu ruptum prxputij uinculum,quod plus iquo excedes,
glandis apicem deorfum prcter modum intorquet. Cancrum, utuulgo (quauis falfo interim) ferut,
modo apud has , modo apud illas nationes, nuper natis puellis, quo facilius aliquando pariant , pubis
ofla, nefeio quibus modis fciungi: ita quoque ab obdetricibus matronisq; quibufdam interdum au-
diui, nonnullis morem efle» ut puellulis membranulam quandam, (eu pelliculam , perinde ac frudra
mulieribus datam, ita ctfringant, ut ludios uirilcm glandem detegere, prxnutiumq; refccarc adhuc ho-
die cernimus :utcfj; etiam fcdulas obdctriccs puerorum iamiam in lucem editorum ori indicem indere»
aclingux uinculum , fi fort^plusiufto in anteriora pertingat, eo ntrafti usque fit, dilacerare nouimus*
uod ii fit , hymenem tunc difrumpi, uitiarid;, & quibufdam nupturis non lcuc rarumque commea*' ,
3 andi uirginitatis aigutncntum prarberi , arbitror . adeo , ut hac quoque occaiione puellas abfquc
hymene non fccus naf ei contingeret, quam ludiorum pueros interdum recutitos in lucem prodire ccrtifi-
fimumcd: utq; raras quafdam capitis figuras, citra omnem qui ab obdetricibus matribusq; adbibetur
comprcfsioncm , nonnullis nationibus, uclutiuroprias iam efle fallas , non ambigimus , multaque pe-
culiaria in equorum pullis tempore cucnirc condat, Vteunque fit , nullus in uirginibus interni ccruicis
uteri fupcrficici laterum ad iuuiccm cd connexus, ab eo quem quis fort£ hymenis alias etiam perforati
beneficio , fieri diceret. Prxtcrca uteri ccruicis cauitas,ipfius uniucrfo duau , nullibi neque uirginibus,
neque iam coitu exercitatis mulieribus angudior,quod ad compofitioncm attinet, redditur: imo xqu£ ca-
Junii oleri
pax cd qua fiindo continuatur (fi modo inibi amplior diflendiq; aptior non fit) ac u
f
qua in puden* t »7/»*.
injiciam ,
dum ceffat.In elatiorem huius cauitatis fcdcm,cx humillima fundi uteri regione infignis fui fubftantix ,
exporrigitur x portio, qui penis glandem quali rcfcrcns,obtufofuoq; mucrone ceruicis uteri latera nuf- u
**
quam contingcnsjforaminc quodam peruia cdrquod uteri aut fundi ipfius os non fccus uocari (olet, ac
muliebre Y pudendum ccruicis os nuncupamus. Verum, ut hoc alioquin non didu&um aut dchifccns, fc-> % 16 f. C.
irionis fecundum corporis longitudinem ducti modo, aut indar I conniuct:ita quoque illud fciflura tranf 4«»p & •
uerfa & ucluti litcrx 0 centro litnili, (at non perpetuo xquali) donatur. Prcgnantibus enim rugofaadmo
dum perquam anguda efle, fpecillumqjuix admittere putatur. Qui nuper pcpcrcrunt, fcifluram hanc y
amplior cm,minusq; contraftam mgofam ve pofsidentmon prcgnantcs,mcdio lc habent modo. Qupd ta
men fundi orificium, quoties dehifeit, orbiculare (ut & ccruicis orificium) reddatur, manifedum efle arbi
tror.
i
Humanifabrica Liber V. 4' 1
tror. Aperitur autem in partu, quum factum illiusq; ir.uolucra emittit) Se quum mcftruis purgationibus uia
dat,dcin in coitu:no fcmper quidem, fcd quum uirile femen appetens , id naturali motu lugendo allicit: &
quando uterus non conceptu rus,uirilc femen una cum muliebri femine iterum cru&at aut quum in pollu
:
tionc,ucl aifrictu, muliebre femen cxccrnit.Nequaquam enim uteri ccruicc uiri femen admictentC) auta-
lioquin diftenta, innui quoque fundi orificium perpetuo rccluditur.quippc haud dccuilTct infatiatx mulie
ris arbitrioyCtiam poft conceptum, ucnercm procaciter minium dcfidcraturx.oriHcium illud fubijci.Vt in
tcrim prxteream, quanta conicruacionisfpeciei noxa, mulieres fubinde genituram prarter femen tiam no
refcruarent:quanta^;licentia,nullo conceptionis habito mctu,maritisparentibusq; imponerent , Ii inodo
fundi orificium ita ac ccruicis oriHeium ex mulieris arbitratu aperiri potuiflet. Vtcri magnitudinem quu HatiArit
,
iplius explicaretur litus, aliquo etiam patto rcccnfuimus : neque hxc Ia ne promptius quam ucntriculi mo mtt,t *
,
lcs,dcfcribipotcft.Fundi enim magnitudo pro contenti in illo genitura; aut factus quantitate uariat, Se
ccruix quoque modo complexa rugofaq; cbnniuct,modo in coitu ad penis , in partu ucro ad festus forma
diducitur.Et quemadmodum diftentionis ratione, non eadem ccruici adeft latitudo, ita quoque neque
par longitudo.nam nobis uterum inter diflccandum attollentibus, in miram longitudinem ccruix porrigi
tur.adco ut non minus ridiculum lit, uteri ccruicis quam penis (cui illa inftar uaginx ccnfetur) longitudt-
nem latitudinem ve dcfcribcrc.Quinetiam uteri ccruix pro mulieris libidine turgidior, anguiliorq; Se dire
&ior (prarterquam quod alijs natura fit Uri&ior) cfhcitur,ac proinde etiam haud miror, omnes quodam di
gitorum numero cius longitudinem dcfcribcrcaggrclTos, inter fcdifcrcpare: & hunc a pudendo ad fundi
imum undecim, illum duodecim , illum plures , alium pauciores digitos enumerare : & quod omnium ab-
furdifsimum cft , parem in non prrgnantibus fundi ccruldsq; ftatuerc longitudinem . Prxtcrca ute-
rus in cum modum a peritonxo ligatus pendet, ut iplius fundus furfum & deorfum plus minus in coi-
tu , quum generationem expetit, fefe ducere , ac ad penis fummum tanquam animal quoddam (ut
&
Plato dicebat) hiare pofsit. Infuper uctulis & ijs qux fipius pepcrcrunt, aut rudius ab obftctricibus
*' *
in fecundarum cuullionc luerunt traCtatx , fundi os in pudendum quali 'dependet , ac proinde breuif-
fima implexaq; in illis ccruix uidetur : qux tamen inter fecundum furfum tra&a,aut alias in uiuentibus in-
tro protcnfa , longe educitur. Quod autem puellis uteri fundus minor lit , quam illis qux iam diu coic-
rc,aut aliquando uterum gclTcrc, etiam alijs proditum cll Anatomicis: quanquam in his omnibus tcftium
fere ritudte fundus uarict,ut nullam iplius molem (quemadmodum neque uelicx) priuatim circumfcribc-
x re queam. Vteunquefit, nonprxgnanris uteri 1 fundus multo minor cft, quam difTedionum rudis
mti mnm- facile libi perfuaderet quum latitudine duos digitos parum excedat , Se longitudine uix unquam trium
.
Ktmajtfri digitorum latitudinem aequet Porro difTc&ionum profclforibus etiam
. , mcnflrux purgationis occafione
mitmr 17 fi
fundi uteri magnitudinis poni differentiam , legi quidem , quando uterum fanguine turgentem , Se pau-
X»*
lo poft cum repurgaturum , illo grandiorem efle docent, qui nuper uniucrfum fanguinem profudit. Ve-
rum hac ex parte nunquam mihi fc obtulit uteri difcrimcn:& de (anguinis illius collectione , & purgatio-
ne , infra quxdam fubijciam, nunc uteri fubftantiam pcrtra&aturus . Non prxgnantiuin itaque fundi
a C influi * fubftantia confpicitur ncruea membranea ve fcd interim admodum crafla Se non adamufsim ut
, , , ,
tmr ai E . '
extera qux generarim neruofa dicuntur, candicans, fcd carneum quid colore & fubftantia prx fc ferens, t J.
E.E.I7A*
b htxta G & pafsim denique continua , Se duritie libi xqualis , nili forte ad fundi l> os paulo durior collcCfiorquc
»7 f*tm- aut dcnlior cuadat. In exteriore huius fubftantix (qux utero , ut fcmcl dicam , quodammodo propria
xta C,D.
Se peculiaris cft) fupcrlicic , obfcurx gracilcsq; ucnx integro adhuc utero excurrere uidentur , inter c in-
ad/.
teriorem d exterioremq; iplius tunicas, incedentes. Sunt enim dux uteri tunicx, quarum exterior Ditari «i*
C >7 fi. E.
E. principium ducit a e membranis qux f uala uterum accedentia continent, utcrumq; pcriton.ro alii- n tunuarm .
1
,
d »7 fit- gant. A peritonxo namque, qua uaia ipli adnafeuntur , qux a magna uaforum S diftributione fupra fa-
'
H. H. proccITusvc exoriuntur, h membranis mefenterium

unt, partes quxdam proce!
erum os fada,ucrfus crura tendunt,
c /
8M0 ..
cftbrmantibus fubftantia formaq;fimilimi. Sunt enim hi procclTus inftar duarum tenuium membrana-
fi.
E.E.»7 rum in ipfarum medio ucnas & arterias Se ncruos aliquot deducentium, Se multo adipe opplctarum , qux
I. I. a peritonxo utrinque procedentes , totis ccruicis Se fundi uteri lateribus ad cum modum committun-
*
f tffi.i tur, quo inteftinis mefenterium applantari docuimus & quemadmodum mefenterium illis tertiam
* :
obducit k tunicam: ita etiam hxpcritonxi membranx in fecundam cxftriorcmvc uteri degenerant,
tOt.fi. Ii.
long£ ea crafsiorcm,qux a mefenterio inteft inis otfert ur,quod fcilicet quatuor peritonxi portiones, ut rin-
Infia. que nimirum dux , uteri ctformcnt tunicam, tertia interim inteftinorum a duabus tantum conftituta
C. membranis. Verum uteri tunicx crafsitics ob hoc duntaxat non tanta cft , quod ex tot peritonxi exur-
i fraflatnr
git partibus: fcd quia hxc in contra<fto,& non grauido utero, impcnfc collctta comprclTaq; dillccantibus
»10 /.
occurrit. 1 Interior fundi uteri tunica,ipli peculiaris Se propria cft, ab caq; compingitur fubftantia qua
k 9 fi- kJr ,
edmmti L fundum prxeipue conflare diximus. Hxc itaque tunica in non prxgnanti utero crafsitic omnes reliquoru
1
.
1 »7/. E. corporis organorum tunicas, ucl tres etiam ® ucntriculi & n inteftinorum ftmul implexas, uincit. Ipfa *
n 0
g ' ih tamen omni ex pane non pariter crafla uilitur. Vbi enim fundi eiformat oriHeium, crafsifsima cft , de-
inde in media P fcdcfupenoris fundi partis crafla quoque cft admodum,&(ut in fundi linus enarratione
o »fis-
e tjfi.C. dicebam) in ipfum quafi linum extubcrat.Cxtcrum qua uterus in obtufos angulos fua ve cornua defi-
'I
*o ijf.r. nit,hxc tunica tcnuior,minusq; lpilla ucl dcnfa dillccantibus quam in reliqua parte occurrit . In lateribus
fr.fi
tffi-h autem, &
anteriori Se pofteriori fede pariter craffa exiftit,adcoq; compa&a,ut nihil prarter iplius fubftan-
tiam cura fibrarum quibus abundat ditlin<ftioncm,& notatu dignum ucnarum arteriarumq; incertum, ut-
cunque tunicam iliam dilfcccs, intueri liceat. Verum in illis qux iam aliquandiu utero gerunt, interior hxc
Mm x tunica.
Digitized by Google
41 x <s And. Vefaltj, de corporis
tunica,triplex fibrarum genus, etiam multo manifcftius,quam nuper ex animate refeda , & qux modo in-
quidem habet intimas ,casq; non admodum numerofas: extimas autem or
flatur udica, proponit. ac rectas
biculares tranfuerfas ve, redarum copiam nonnihil fupcrantcs:medias ucrb nancifcitur obliquas cafdcq; ,
plurimas & uaiidifsimas.Dcin in prxgnantc utero ucnarum arteriarumq; hanc tunicam perrepeantium ma
naconfpiciturcopia,quxfuisolculis tunicam ingrcdicntia,in r fccundinas (uti in fertus inuolucrorum rtslmls/L
ficemus hiftoria) pcrtincnt:& ipia denique tunica tanto cft rarior tenuiorq; & magis nemea membranea 5 °*
urtfftfi- ve, ac minus carnea, quanto magis uterus ipfc in magnitudinem promouit. Cxtcrum ceruicis uteri * fub- « x7jf.1t,
,i4
*
ftantix aliquid commune cum uirili pene acddit.qucmadmodum enim duo huius 1 corpora, & u glans K.
prxcipnc,craffo inuolucro inter nemum camemq; fubftantia medio, & fungofa fpongiofaq; quadam fub- 1
ftantia infarto, x conftant:fic quoque ccruix uteri carnea ncrucaq;, fcd non impcnfc eralTa , conftituitun
B ,‘^4^
tunica, fub liantia: etiam illius fungofx nonnihil po&idcntc.Huius fubftantix beneficio, quum mulier uc-
fc, d.
nerem auid£ expetit, uteri ceruix penis modo extuberat, pudcnfliq; ipfius colliculi ac cuticulares illius ea- x Cw^m»
runculx extra prominent, ccruicisq; cauitas penem amplexura ar&atur;& quod ad redam uirilis feminis
euibrationem fat eft, dirigitur. A t iftud parum illi expenderunt, qui ccruicem uteri multis & orb icuiaribus \
^J
mufculis,nonalitcrquam ucficx y ccruicem A
redi inteftini x terminum ntertexi finxerunt. Quod, etfi
i
plerifquc mulieribus concubitus uoluptatem fori an augeret A' pariter in caufa effet, cur iiJx conftringcn- e.f.
tiumardantium^j; medicaminum copiam noftris officinis relinquerent: nimis tamen uoluntariam uim J
Natura genitalibus indidilTct Anefeio quo nam pado penem plus iufto uteri ceruicis arbitrio fubicciflct.
1
Poirb Anatomici ucrius fcripfcrunt, ccruicem in puellari xtate delicatiorem molliorem^; cflTc contra in
:
prouedioribusA ijs qux frequentius pepcrcruntjcalloliorcm temporis fuccefTu reddi, ut etiam cartilagini
afpcrxq; arterix illam in uctulis fubinde comparauerint.crcbro enim congrcdicntiuni attritu partiumq;
,
exeuntium collifionc ccruix occallcfcit 6c frequenti aftringcntium lotione, afsiduoq; menfium fluxu, haud
:
fccus induratur, quam ob aerem humorem continuo defluentem ulcera ad fiftulas permutari nouimus.|Vc
nx & arterix ccruici infcrtx,non prxgn antibus manifeftiores propemodum mihi femper uific funt , quam
funditdiucrfum tamen ut ero gerentibus accidere certum cft. At ucnarum arteriarumq; uteri feriem, iam
M mlitrwm A
unacum feminalium uafomm fabrica uteri ncruis, opportune aggrediar.Mulicrum itaque * teftes', ute a 14 fi.H-
itTin . ri accumbunt lateribus, non prxgnantibus quidem paulo elatius quam fundi fuperior conii ft it pars . utero 1 1 fi’
autem gerentibus eandem fere fedem occupant:at quo magis uterus extenditur, eo inferius quam ipfius
*
fummum habetur, ad latera illius fiti apparent. Innituntur autem peritonxo ea fede , qua ilium ofla iacro
committuntur, omnino laxi, neque aliter quam b feminalium uaforum beneficio « laxisq; membranis, b ##
peritonxo connexi. Hi uiromm tcftibus multo minores funt, forma ucro oblongiores Afecundum latitu-
A
dinem minus rotundi perinde aefi latiores quam profundiores effici deberent, anterius pofterius^; de- e x 6 fi.E,
prcfsi. Externa ipforam fuperficies inxqualis A
haud fccus quam fiplurcs exdemq; cxigttx una colliga- E *
rentur glandulx,multisinxqualibus tuberculis opplcta uidetur. Subftantia quippe non conftant, ut ui-
rorum teftes, molli, ac innato fibi humido Ixui, continua &xquali:ucrum duriori, mefenterijq; ac inferio-
ris omenti membranx <• glandofis corporibus non abfimili,& prxtcr exiguos ucnarum & arteriarum in d 10. *i
TeTfimmfi jpfa confiftcntcs plcxus,finuofa cauaq;. Habent enim mulierum teftes intus prxtcr uafa, finus quofdam te A-L* 4
mmt&md nu i aqucoq; humore plenos, qui prius non hefo tcftc,fcd ui comprcflo,ac inflatx uciicx modo crepante, in fa **
mj ram a ju JU di n cm inter di(fi:candum,non fccus quam ex fcaturioinc quapiam exilire folct. Vt ucrb is hu
mor uclut crafsiufcuium ladis ferum in fanis mulieribus albus cft,ita quoque illum mire luteum croccuq;
& paulo crafsiorcm deprehendi, in duabus non uulgantcr nobilibus pucllis,qux ante mortem , uteri ftran
gulam nexabantur, quibusque alterius tcftis finuum unus duntaxat inftar maiufculx pifx protuberabat
,
croceo humore illo infimus, & conterminas fedes non fccus tingens, quam in hominibus colon inte-
ftinum , qua fub iccorc fertur , a bilis ucficula luteum reddi cernimus Vtque huius humoris liquoris
.
ve varus occurrit color , ita quoque grauifiim£ olebat , ucncnofumquc quid & tetrum prx fc ferebat:
illorum cerebri fymptomatum indubie autor , qux in uteri ftrangulatu indies oboriuntur. Vna uirgo
annos nondum nata quatuordccim , ex pulmonum, ut uidebatur, inflammatione, &frequenti in eo
morbo uteri ftrangulatu perijt, qui non ita pridem moleftus effe coeperat. Altera annos iam attin—
ens duos de itiginti , poftcaquam uno aut altero anno infigniter palluerat , illisquc fymptomatibus fu-
Sinde oppreffa fuerat , quibus puellas modo ferd teneri conftat , qux perdite amantes , mcnftraa*
purgationes diu fuppreflfas habent , aut quibus albus ille & crudus humor longo intcruallo profluit : ex
Uteri inquam fuffocationc ita interijt, ut quum porredi ueneni parentibus incideret fufpido, ea mi-
hi mcdiciscjuc aliquot ad expetitam fcdioncm obtigerit, quaprarter ingentem pulmonum albcdincm,
molliriemque , actorius corporis exanguem habitum, nihil uitiofum , uel circa uterum ipfum » dc-
rchendi , prxtcr luteum illud miris modis olens alterius tcftis tuberculum. Muliebrium itaque te-
Sium (ne torte nd mulierem , cuius in Capite de liene obiter mentio incidit, & monftruofa alio—
quin&xgra prolixius excurrat oratio) finibus nulla peculiaris cft forma : inxqualcs enim , uti exterior
ipforumtcflium fuperficies , funt & non unus , fedplurcs , neque illi femper ijdem cernuntur. Tc-
Ttfftmm h :
boIhctm. ftium fubftantia membraneo inuolucro undiquaque circumdatur , quod ipfi ualidifsimc adnafeitur.
Atque hoc quidem , etfi durum fit , longe illi tamen c inuolucro quod uirorum teftes proximi am- e
bit , duritia & crafsitie cedit : neque adeo prompte a tcftium fubftantia inter fecundum diucllitur,
non fccus quam fi commune continuumque cum tcftis fubftantia effet corpus quam ea quoque ra-
:
tione quis etiam membraneam ede , merito diceret . quanquam interim prxfcns mulierum inuolu-
erum.
i
,
humanifabrica Uber V.
^
*™ m > eundem ufum Tuo tefti prxbcat quem uironim
f* ,
tcftis intimum inuolucrGfuo tefti prxftarc con-
g
™: , Vl(orum
r«U mn namque fcmhalium applantationcm excipit glandulofamq; tcftis fubftantiam
, uc-
mforma qnamam continet. Pmer hoc autem inuolucrum , muliebris teftis nullum aliud obti-
T.&i6f. net, nili f quodpentonxiprocefrusuafii feminaris utcriq; uenas & arterias in teftis ambitu eo, itincn-
“ n c T cr,l ,c>num alis forma longd limilimi , &
’ *
ab Eudemo retia non ineleganter nuncupati tc-
h so<^ n mediam ,
‘.e
xof 2“ L ftmtnatii
duntaxat partem integunt non uerb (ut
uafa) prorfus induunt .
: h exterior nirilis tcftis tunica
fuum tcftcm, illius*;
Citcrum uafa muliebribus tcftibus materiam ad feminis gcncratio- Semimaria
nemadferem.a, finulitcr ac in uiris, duarfunt k arterix , Si totidem I uenx, uafa mulle
utrinque nimirum
&llna exortu quidem uirorum uafis prorfus corrcfpondcnt : in diftributionis nbuicaiuf•
mi f it 9H*
tcm «ne8:progrcnii, ab illis differunt. Dextra enim muliebris "i ucnaacauxucnx
au-
medt.
Uir. pronata ciudi-
» Ifjij.
cc " mul ‘ um c °niugc fua " arteria, cui magnx atteri* truncus
: initium prxbct, pnufquam fui la-
tens ° tcftcm contingit , fimul quidem cum arteria ita implicari
pcrmifceriqj P incipit: ac uirorum
uafapoftcaquam i magna peritonxi cauitate prociderunt , <1 inuolui uidemus.
ucmm mulieris uafa
n un,ucrium ;pfonim coipus (perinde ac uiris eucnit) in implicationem
p W . t< J° lui partem
diam
eam abfumunt , fcd r mc .
infuperiorem fundi uteri fedem ficdigcrcndam porrigunt, ut * exteras
f, p». uterum peten-
tes ucnasac arterias multis propaginibus difeindi diftribuiq;
q SV.SJ audies Porroca 1 implicatio qux a reli-
,
.
fi.J. qua medbuaforumportioneconftat.paulatim magis magisq;, utin "

uiris, inuoluitur, uarlcofumque
corpus cHormat , lua * bafi.clatioritcftispartiadnatum, & ramos
,»( li in tcftis fubftantiam,& illum proxi-
1C ambiens muolucrumdilfundcns.Hac quoque rat one
• «l/ j- r Gniftra feminalis uena i caux propagine fini
JJ
«i,a4p ftro reni oblata, initium fumens, cum * (iniftra arteria a magnx
arterix pronata caudice diftribuitur.dcin
*> fx- utnulque teftis * uas femen ab ipfo in uterum deferens, teftis corpori
pcrindcacin b uiris connafci-
“ **•
M ,
niriQiianquam intcrimtcfti mapisorbiruLitim.mi.iiri in hrs/1 ITlrsri /nltin, I A L -
.
‘v
* T * uam 101 rcuolut,on,l) us lnitar
uermis xqualitcrprocc
dentibus, aua tclu adnafcitur,ac uirile* rr uas donatum. Porro a tcfte
.
** v -
nonnihil furfum afccndcns,& tefti no
amplius adnatum,rcuolutioncs eas amittit, ac S teres planumq; inftar ncrui
in uterum errabundo dudtu
!o ucm " c C Um u ' dlm **« contorto uitis pampino capreolo »c afsimilarunt) fertur,
'5 ? in mediam fui latc-
f. j |.
ra cornu Icdcm infertum. h His organis, qux peritonxi procefiibus membranis

• ve admodum pinguibus
• intertexuntur , tutoq; fuftulciuntur per mc quidem licebit quxuis nomina
, imponere : ego autem', quo-
b s j
)t. «. mam uirorum organis forma fubftantiaq; corrcfpondcnt, eadem nomina illis,
qux his.inter docendum in-
dcr ' ,olco -^crurn prxicr nuper 'commemoratas uteri ucnasfc arterias, quxamediauaforum tcfti Vttriant-
d if/.jf
matenam
adlercntiumportioneconftituuntur , alix multo crafsiorcs uterum a caua St arteria
magna
* na & mm
e iffijjpoft illarum fupra facn ofsis initium faiftam diuifioncmacccdunt.Poftquamcnim ea uafa primilm in I
duos inhgnes truncos diuifa funt.S: hi Rufus finguli in m duosgrandes,

fcd amplitudine impares ramos
diifcCTimnum quidem crafsiorciiMc per inguina crus adeuntcm,altcrum
tifl, ucrb humiliorem graciliorem*;
1U ’ ” Ilius perpubis ofsis ° foramen elabitur.uteri inquam
,™ uenx ac arterix oriuntur, i graciliori humi
&{*** ,° |B “* diuilionis ramo utrinque pronatx Ramusenim in dextro
.??, confidens Utere (quod .
1 M/X . arde finiftn latens ramo fubaudies) infignem educit propaginem uena : quidem uenam , arteria au-
P qux fimul accumbentes, dextrum uteri latus propter fundi
T Hic. 'n multas Iciflx fobolcs.quafdam furfum in
orificium accedunt , inibi*-,
k «»>.> humiliorem fundi (edem exporrigunt, quafdam per uteri ccr-
I J.»«>. ujccmdcorfum digerunt, <1 nonnullas etiam ueficximparticntes. Ab his uterum accedentibus uafis
(uti
Ione arbitraretur) r uenx \ arterix ncutiquanPbriginem ducunt,
c[uts
qux fccundiim rcflos abdominis
mulailos furfum feruntur, & ’ uafis perpofteriorem pefforis ofsis fedem defeendentib. contermini fiut.
;
o i.i.flb
nx cn, m onum [imu"t a prxcipuis uafis per inguina in crus dcduflisia quibus etiam ' furculi pronafcun
,Mf.i gUi.
tur.mulicbrc| i
pudendum colliculosq; ipfius petentes, una cum prxfcntibus uteri uenis ac arterijs. ab ofsis
Ir. iaenneruorum " paribus utrinque etiam nemi propagantur, tenuibus furculis in
uteri potifsiinum ccmi- Vuri irrui
cemA circa humiliorem fiindi fedem excurrentes. Ad elatiorem porro fundi regionem fubinde 1 ncr-
6 tott ,
P"ft“am graciles diffunduntur^ fexti ncruomm cerebri paris ramis di(fc£ti,qui coftanim exporrigun
cnrradicibusA^crum.ux hi neruuli praetenues albicantes*; funt ,*t 1 pinguibus membranis,
t m>.. uti 8: prius
* commemorati, fulfulciuntunita quoque inter fccanduin difficulter occurrunt. Nunc itaque
propemodum Quibat f>*r
mam fc( um u ai partes uterus tangat folum, ac quibus infuper alligetur & adnafeatur
', 'ft . Anterior
tibms mtrrut
c um »P°“ crloll & fuperior fundi uteri regiones, nullis quas contingunt partibus adnafeuntur aduafratur
mj,n. J i:
roconnafcuntur membranis uafa utero deducentibus, aedemum a carneis illis
, latera uc- & filum
uf-tU-i fibris intertextis: qux ‘juai ligai.
L m. W duos cftormant mufculos quorum beneficio uterus uoluntario motu

, nonnihil obfcurcquc futfum
6 dum mulieres ilia contrahunt
r
& quafi colligunt , allicitur , quique adeo oblique prorepunt : & qua utc-
u / 1 itf.
m accedunt, adeo interdum craflcfcunt, ut perperam illos
™ mufculos uteri cornua efle aliquando ar-
rtratus fuerim quod fcilicct 1 obtufos muliebris uteri angulos
nt,. 4 „.x , papillasTe cornuum imagini nonad-
modum accedere uidebam. Ccruix porro uteri ex lateribus b membranis quoqueA: uafis ipfiporreftis
adnafdtur^: illorum interuentu peritonxo (led, quemadmodum & uterus, laxe) connciflitur
. Pofteriorc
uf. * utcm ptee/ux longitudinis medio, quod fundo propinquius cft, e refto inteftino ita innititur, ut acrii-
i\X bentes.inuiccm intcltinonim * gyros mutu* allocari cernimus . Verum ad ccnjicis in pudenda finem,
» 14.,.
podici perinde connafcitur , ac fi reflo inteftino & ipfi communis quxdam cftct
illa
y s, f.o, tunica , uti ftomacho
(j-m ut. Sialperx arterix communem cftc tunicam non ambigimus. Rurlus ccruix anteriori fede , elatius
* x4 b 17 fi. 1 J.& Cl+fiK. *Sfe/iautur i»6 7.8 Jf. Mm ] C|uitlcm
Digitized by
u
,
4J4} ,
sind. Vtfolij , dt corpori}
fibris quibufdam
quidem ac iuxt« fundi orifidum.innitcntcm duntaxat habet ucficam fed paulo inferius
:
humillimam ucfica partem A ipfius ceruicem adnatam pofsidct.

J Vbi autem hac illi inferitur , uclut co- i ai/t A
mune quoddam utriufquc corpus A
tunica efiicitur.Sic quoque, qua uteri ccruix in pudendum delinit, co-
mune utriufquc, ccruicis fcilicct & cutis, quemadmodum in labris & palpebris, corpus cqnftituitur . Hac
duriufcula.limilitcr ae in mento, fubftcrmturpingucdo-.in uctu-
cutis, pratci quam qubdpilofa cuadit.ipfi
lis (ctiamli illis uteri ccruix occallucritj una cum mamillis flacccfccns , neque ita belle pudendi colliculo»
alas ve, ut in iunioribus.ac magis confidente
duraq; adipe obefis, fudi nens At quumhac citra mortuo-
.
rum fcdioncm fint obuia.quis omnium hoc Capite liattcnuscnarratorum (it ufus , explicare modocona-
complexurus, dum perficeretur , ac
Vitri offi- bimur. Vterus itaque concipiendo femini idoncusA foetum tantifpcr
tii i?fi»>jl
alijs quam fanguinc nutriri queat,
in htintiliima trunci corporis fi.de locatuscd.quaad concubitum femi-
ttnfttM4 - foetus augmentum , pcrfcftiq: partum , nulla aptior excogitari
nisq; fufccptioncm , & adhuc ad concepti
$ii*i ratio.
fiquidem longe a facie & nobiiifsima rationis arce lituatur deinde olfit nulla, quominus mfl-
:
Sitmi ratio- poflct.Hic

ern iter merus di (lendi queat, inibi
prxpcdiunt atque etiam ipfi parituro hinc ad inferiora, A uerfus crura
:
exitus facilis cd.Forma autem utcli fundo

conucmt rotunda proxima, quo is reddatur capacior, iniurijsq;
forma. minus obnoxius.Dein (undus unicus (implcxqi e (1, quod unicum foetum aropletfi debeat attamen latior :
uifitur.quatn profundior, quod interdum & gemellos concipiat. Paruus autem , ac magis quam facile cre-
c
miu deretur contractus in non pragnantibus mclctur, ut quam minimum alia tunc comprimeret organa, ft-
a.u.i.
genituram ampledi queat, nulla ex
numi; fuum adeo angudum redderet, ut quam uicinilsimc uniucrfam
pane eam a fc intaftam relinquens. Ac proinde commoda quoque ipfius
fundioni condat (ubdantia.qua:
5 ulfiaiUU.
affatim fcilicct contrahi colligiqi, quum nihil

complcaitur,pq(siiAruifus fecundum contenti augumen-
tumjcnlim in egregiam amplitudinem explicari. Atque hac non imbecillis, didendi ve citra diuullioncm
inepta uifiturrat ualida Aintutijs ferendis pertinax, fibrisq; non infirmis, neque i)s,,ut fors fert, intertexta,
pofsidrt paucas quod fe
fi irarum Vctiim redas habet intima s.quiid ante omnia (enien allicere debeat: Se eaidem ,
men ipfi ex temperamento ad iuditiam.adcoq; tota effentia placens, ac fluidum.aptoq; membro porrecti
in illum oevus labatur.Obliquas autem plurimas, cafdcmd]; redis.ordine (ucccdentcs fibi ucndicat , quod
nancifcitur , quod illas uterus tfi
ab ipfo conceptum, diutifsimi retinendum (it.Tranfuerfas ucrb extimas
primum maxime requirit, quando fatum diu fatis amplexum, in luccincd editurus. Quod unica, cadcmq;
crafla contentus fuerit peculiari tunica,
neque duas eum ucntriculo.carnoliorcin uidebeet unam, & ncruu
fiorem alteram obtinuerit, hinc fadum credimus, quod uterus
tantum continere amplediq; debeat , non
autem uemnciili modo aliud quippiam a proprio nutrimento concoquere & elaborare.
Fcritonxumilli
Superficiei
ualidam exporrigit tunicam, proprix ipfius tunica inuolucritm , Se tutifsimum propugnaculum

et nexus r< futuram.
!«•
Hxc externa fuperficic lauis aqueo^; humore oblita ed.aliarum partium ritu, qua (e inuicem tangere qui
dem, non autem mutuo connairi latius fuit.fi enim uteri fundus non pragnantibus incumbenti ipfi ueli-
caA quod ipfi fubiacct redo intedino ronnafccrcturA non laxis ipfius, (cd duris uinculi? i|s quibus ac- .
cumbit panibus alligarcturiquis inficias ibit, uterum commode tunc una cum ftxtu non poffc
diitcndi.aut
tutgidus, om
etiam in congrcffu,ticl partu, deorfum uclut animal quoddam repere ? Rurfus fi uterus ftxtu
nibus quas tunc contingit panibus connatus harcrct, quo
nampado obfecro, femen denuo amplexura»
in fc concideret, debitamq;
angudiam efformaret ? A quum minime fua didentione amplitudincq; opus
Orificii fua cd.intcdinorum fundtoni non fcropcrobcffct f Orificium fundi tale cd, quod (empcrconniuct , nifi quii
ii wm. naturali indindu femen admitterc.aut fatui
menfibus ve iter praberc debct.meritd enim ex mulieris ar-
occlufioq; haud quaquam pendet . Crafiiorc ucro & dcnfiorc»ac
bitrio, uti & antea dicebam, ipfius apertio
ccruicis amplitudjncm protuberante fubdantia, quam reliquum fundi
idcirco penis glandis modo in uteri
corpus, condituitur, ut in partu fatis didendatunutd; in
mira illa apenione, lacerari diuclli ve non pericli
Vlrr/ fffw in uteri ccruicis fubdantia extruenda Naturam uti , quis ignorat ? qui e»
tctur.I nfiipcr inliqni nrouidentia
(ij r*N«. fufccptioncm facile pofsitA rurfus ne uterus refrigeraretur, focusq; fcu atn
ut dirigi didendiq; ad feminis
nlitudo frudra inanis fcmarctur, colligi & conuolutim occludi
queat, efformatam confpicit . prxtcrquam
quod ceruicem fubdantia ad ucncris pruritum apta condart, A propteraflVidum ferobes quafdam obti-
nere, diximus. Vt ucro ipfius couolutio A inflexus, ne uterus frigore afficiatur, plurimum auxilij pradat:
quoque conniuemcs pudendi collcsA cuticulares ipfius caruncula, ccruicis opplcntcs initium , eidem
ita
Teffium & uliii! perinde fanc ac titillationi A pruritui, accommoda ccnfcntur.Vaforum feminalium in mulieribus or
Biferum fit
tus A dudus.ipfaq; tedium fubdantia A
conformatio, mulieres femen habere mihi utcunque perfuadent:
minabam.
Herum id humidiu» frigidiusq; nirili femine exidere arbitramur, quod tedes
ipfi Se minores fint , media &
duntaxat arteria ucn.tq; feminalium portionem afeifeant: quodqj mulierem uiro
frigidiorem effe crcdi-
mus.Ncquc etiam frequens fcortonim concubitus argumento cd, mulieri plus feminis, aut illius humoris
quem libidinis nomine Aridotcles mulieri datum fcribit.quiq; fetantibus copiofus in tedium finibus oc-
fimorum currit, quam uiro adcffciquum id non ex concubitus, fed ex feminis humoris ve illius cicdionis frequentia
copia (quibus illa a uins longe fuperantur ) metiendum fit. Muliebrium itaque uaforum A tedium fuii-
at uenaru
& arter
A
qua de feminalibus organis prodidimus, fatis comroodrantAic quoque, ut uterus,
rmm ratio. d ion
em ac ufum.ca uiri
MnJina A potifsimum ipfius ccruix, exado fcnfu donarentur ncruos illis frequentes infertos fuiffc is quem nunc
, ,
rw
neiqni rea
obtinent fcnfus,liquidi> attedatur. Caterum ucnas A arterias uterum implicantes huic A quum concepit
mulier fertui ctiam.communc uenamm arteriammq; munus
,
in alendo natiuoq; calore recreando pradi

tenentur
frunde
,
rc,indubitatum cd.Vti A
mendruas lunares ve putgationcs,cx uterum petentibus ucnis quoque cuacua-
ri condat.fcd qui id fiat,
A' per quas nam potifsimum ucnas , fundi fcilieet,an ccruicis perpetui , an nunc
:
ex bis,
Humanifabrica Liber V. 4'5
ex his, nunc ex illis , forfan H diligens Nature operum fueris admirator , neque in alicuius iuraueris uerba
magidri,& tu quoque non mccum modo, ucrum etiam cum cruditifsimo uiro Ioachimo Roclants prima-
rio apud Mcchlinicnfcs medico, Bclgarumq; lingulari ornamento, ambigis qui hac de re non fcmcl , tum
:
propter alias occafioncs , tum maxime propter Hippocratis Aphorifmum fcxagclimum libri quinti , Se
Galeni in eundem commentarium , ad me fcripfit . Non quod quis mcnltruus fit fanguis , & qua* iplius
natura, & quantus, A; qua ratione in muliere abundet , & qui fixtum enutriat , quaniq; falfa de ipliuspraui-
tate & tetro odore Plinius cum alijs plcrifquc tradiderit, nos lateat aut quod ignoremus, fanguinem illum
:
in fundi linum toto mcnlis interuallo fenlim minimi coaccruau , ac mcnlis periodo , turgente
iam utero ( licet quibufdain fccus uifum fuerit ) promanarc . Hoc enim ii accideret , fanguis mcnftruus
ncutiquam tenuis, fetidus, ac ilii perquam limilis cfTct , qui e naribus aut ano guttatim didillat : a quo men
ilruus neque manandi forma neque alijs omnibus ditfert , nili forta&is plcrunquc tenuior Se aquolior, alia
ve ciufmodi qualitate prxditus occurrat. Qui li in utero fcruarctur,quis dubitare polfet , illum fcr£ concrc
tum &fruftulatim educendum ? ut taceam , fundi orificium tum nili purgatis mcnlibus non polle in con-
grcflu recludi. alioquin quando mulier miretur, ac fundi ore femen cxcipcrct,aut id os feme unittcret,ctia
ianguini mcnftruo uia prxberctur,isq; proflueret . Quin & magnam huius rei conicduram mulieres qux-
damdant , nuper a partu neque fluidum neque tenuem emittentes fanguinem ucrum magna concreti :
(anguinis cum ferofo quopiam humore frufla, perinde ac fi fanguinem in ucna: fcdionc extractum , atque
in uitro horis aliquot a(Teruatuiu,in partes cultro diuidcrcs,ac illum tunc in terram abijccrcs.Eius namque
forme illis mulieribus fanguinem profluere aliquando confpexi,haud aliter fan£, quam li ucnx , que fccun
dinis innafcebantur,adhuc aperta* in uteri linum ( qui tum adhuc laxus cd,& patet, prompteq; ahquandiu
in fc coaccruat) fanguinem cfliindcrent Se is ita concrctus,non autem fhllatim, ut alias iolct,ex pudendo
:
manaret, adeo , ut facile in fundi cauitatcm fanis mulieribus fanguinem mcnflruum nequaquam fcnfim
colligi, certo pofsimus conijccrc, Se arbitrari ( ut in furtuum difleaione intuemur ) ucnas ad fundum cerni
ccmq; pertinentes, qua fuis fuffulciuntur membranis, fanguinem hunc maxima fui portione paulatim in fc
reponere : ac tandem turgentes, illum Angulis mcnlibus, apertis ipfarum ofculis emittere. Infuper id quod
in quodam, hzmarrhoidum uitio laborantc,non ilJubcntcr cxocndi,mihi ccrtifsimo.in ucnis illum liingui
ncm,non autem in fundi cauitatcm aecumulari,argumcmo e It . Hic namque ordinatis uicibus , ut mulie-
res fuis mcnlibus, (anguinis fluxu ex ucnis in anum pertinentibus uexari confucucrat : quum ex nigro ar &
quato, iccorisq; mira duricic per ijflct,num pons rami, an cauar hunc fanguinem cuacuarcnt , indagaturus,
f illum diflccui atque ucnx portx
;
( ramum fub coli intedini flne
, &
tota redi longitudine in mclcnterio
(« 4 . dndum, pollicis fere crafsiricm xquare>& fanguinc turgere animaducni, conterminis caux ucnx g ramis
i tx*t
i. I dem e,
nihil prorfus immutatis . Cxtcrum etli perinde in mulieribus fleri colligo, id umen fcdionc nunquam ob
•& * /S- I
fcruaui quum hadenus mulierem non przgnantcin qux ucnarum crafsitic ab alijs non prxgnantibus
gur. u, : ,
r A**M magnopere diflcrrct»haud inucncrim. quanquam tamen plcrxquc diucrfo modo afledx , mihi inter fecan
dum occurrerint, qux ciufmodi quid oltcndcrc potuiflent : nili etiam fanguis in toto uenofo uniucrli cor-
poris genere, anteaquam purgetur maxima ex parte, conlidat. Lutetix enim in publica fcdionc, prxdanti
forma & floridx artatis meretricem, fulpcndio necatam, primum fecui. Patauij quoque altera obtigit , qux
flbi laqueo mortem intulerat. Deinde monachi cuiufdam,diuo Antonio hic facri, elegans feortum repen ,
te uclut ex attonito morbo mortuum, Patauini Audi oli ex monumento ereptum , ad publicam fcdioncin
artulcre mira indudria cadaucr uniuerfa cute liberantes, ne £ monacho dignofccrctur , qui id ereptum eu
:
fcorti matre apud urbis prxfcdum conquerebatur. Prxtcrea fuperiori anno mulierculam utcunque fene,
Se fame ( uti conijeio ) in ea annonx penuria enccatam pari ratione fubdudam , in fcholis adepti fumus.
,
Qux autem poflrcmo nobis obtigit, rarx magnitudinis , medixq; xtatis mulier , fufpcndij metu fc graui-
dam falfo Anxerat Verum prxtoris iuflii ab obdctricibus (qux illam minime grauidam efle affirmabam)
.
interrogata, nunquam, quantum a mcnflruis purgationibus aocfTct , utcunque id fcdulo nos rcfcifccndum
ab ea curauimus,mdicarc uoluit. Cxtcrum nuic, perinde ac pucllis,cxtcrisq;, quas non prxgnantcs hade-
nus uidi, omnibus, ucnx pari fc habebant modo, rcliquisq; totius corporis ucnis ex proportione rcfpondc-
bant, nullo fcilicct redundante copioflorc ve turgentes fanguinc ita fanc,ut ex dilfcdis corporibus (quem
;
admodum iam prius quoque dixi) nullas rationes adferre queam . Verum interim ( ut ad id de quopotifsi
mum ambigebam, redeat oratio) non adeo de lunaris ac mcnflrui fanguiniscollcdioncaut coaccruatio-
nc fui folicitus, atque lubens infpcxiflcm,qui utero non gerentibus per cratiam uteri fundi fubdantiam ue-
nx fefe aperiant, ac mcnfinmm fanguinem flatis intcruallis emittant , potifsimum quum & hanc duritia Se
compadionc dcnlitatc ve uix magnopere dilfcrcntcm perpetuo in omnibus rcpcrcrim, quas non prfgnan
tes diflccui: nullo quoque infigni ucnarum uteri fundo oblatarum occurrente unquam difcriminc , cum
h »?£•*» ucnis & arterijs uteri ccruicem implicantibus.adco,ut uteri fundi crafsiticm cum ceruicis fubflantia *
l.F. conferens, nonnunquam mihi fere pcrfuafcrim,non prxgnantibus mulieribus per ucnas in ccruiccm ute-
» 7 /-k.
ri pertinentes, mcnftruas purgationes plcrunquc ficri.maxiinc quum uulgb confirmari feirem , uirginibus
»
K.
ex ucnis ccruiccm fub hymcnc,qualifcunquc is tandem cflct»adcuntibus, eas purgationes duci : quiim<J; in
nuper didi Aphorifmi commentario apud Galenum legerem, utero gerentium fanguinem, qui iplis inter-
dum indar lunaris purgationis defluit, non ex uteri ucnis, fcd ceruicis , promanarc. Quia tamen mulieres
uteri procidentia laborantes, ex ore fundi uteri fanguinem hunc excernere, indubitatum cfl , idq;non fc-
mcl iplc prxfcntis dilputationisgratiauidi,acquiaadgcnituramfundiutcri fubdantiam extenuari, ip-
fiusq; ucnas recludi ncccflum cdmunc non ambigo, ex fundi ucnis, non ucro ccmicis,m endruas purgatio-
Mm 4 nes fanis
1
4 6 And. Vefalij , de corporis

nes finis alioquin proucnire,etiamfi id fittionc nondum deprchcndcrim.Quod autem dc uirginibusadfir
tur , cx ignorata Hymenis cucnit fabrica : cjucm quum picrique ncutiquam peruium arbitraremur , fe nc-
fcio qucmceruicis laterum mutuum connexum, ipfum cflc putarent, ncecflum quoque dfe finxerunt, fan
uinem mcnftruum ex ucnis humilius quam Hymen conliftit,in ceruicem uteri deductis purgari .Gratii-
Sis autem, quibus forte fanguis profluit, Galenus eum non per fitndt ucnas manare putauit , quod illarum
ora fccundinx continuentur. Veriim hax (uti in fcetus inuolucrorum hiftoria dicturi fumus apertius ) toti
fandi finui non cft continua, multxq; ucnx in illum pcrtincnt,quibus ipfi non connafcitur. adeo, ut graui-
dis per fundi ucnas fanguinem defluere, non fit impobibilc, uteri qttoquc tum cra&itic , qua: in non prx-
gnantium purgatione aliquoties me H.rrcrc ambigercq; coegit, nihil prorfus obftante^ Neque etiam ute-
ro gerentibus tama oris fundi uteri cft commifsio , ut cius occafionc , illis fanguinem cx ucnis uteri ccrui-
ccm intertexentibus deferri, contcndcdu fit, quum multi id orificium nonnunquam femen tum quoque ad
mittere aftruant . Qttanquam interim fanguinem per ccruieis uteri ucnas quibufuis tandem mulieribus e-
tnanare interdum poflc,colledu promptilsimum Iit ud ex fanguinis e naribus.&ano , fe fiutdbus , & ucn-
triculo etiam fubinde defluxu : quodq; uterum quibufdam mulieribus uirginibus , annis aliquot mira fu
fex craflxq; aqux copia turgidum fttifle , iam ft&ionc non feme! deprehendimus : quibus alioquin men-
ftruus fanguis fxpius,ctfi non ordinatis omnino uicibus.ccrtisq; interua Ilis, ciufdcmq; perpetuo quantita-
tis, profluxit, nen aliunde fine, quam cx ucnis uteri ceruicem implicantibus . Quid ucro interim de Hyme-
ne Galenus ccnfucrit, ignoro, quum illitis nullibi .quod ftiam,mcmincrit:fbrr£ quod in illis animalibus , £
quibus uteri Hiftoria ipli potifsimtim traditur, Hymenem non reperit . Haudquaquam enim mihi perfttade
Ce UnS mu re polfum, Galenum uclfcmclfahcm humanum uterum infpcxiflc: at ^ uaccimtm,&dcin 1 caninum, k tau 19
Librem utt Vt ucro diferimen id ftudiofis conftct,ipfiq; fc
inter leuarios, fe miris modis a muliebri utero diferepantes .
tum neyut ttu t$

ii(f<KwQ'r ,
&
Galeni placita promptius aflequantur, me non immerito ab illis in humani corporis Hiftoria pafsim de-
1
fx-
f
U€<j\ it iri clinare expendant, obiter illos quoque uteros deferibam. Vaccx igitur , capra: , ouis fi bubalx , aliquot& m f.up.
cornutorum,qttx feeui, animalium uterus, fua comice 3 pudendo ad facri oisis ufquc m fedem pertingit} 4 /«4. i r
V utt imi aut n incipit
cui infima lumborum coardaturuertcbrathic^; primum uteri fundus ,
quidcinin lumborum rwwG.
tetpriui utt n iBti uk
n hijhrta regionem expanfus , externa fuperficie teretis corporis anterius pofterids comprcGi fpccicm ° longo
.
C UlUTTIt
intcruallo refert , fi dein P parte fuperiori in <1 duos mucrones diducitur , arietis cornuum modo in latus M I 9 f.&
incuruatos, perinde ac fi medium digitum & indicem fafeia quapiam mutuo al!igatos,fiimrfq; circundatos
fpettares, qui ante unguium radicem a fe inuiecm dirimerentur , &
in mucronem finguli cenarent , inftar f" Umf
arietis cornu 'conuolutum. imo potius Hic confinge duo arietis cornua longam Hebere bafim,ac ueluti lo-
gum & reftum corpus , aliquidquc hac in parte cum hirci aut capreoli cornibus , utcunque reftis , nancifci OtC ud l
commune fe dein bafes has.fcu oblonga corpora, internis lateribus committe , fafciamq; illis ad eam uf-
:
(•» •/»“
quc cornuum fedem obducito, qua in latera abfccdunt,& in mucronem coar&anrur. Huiufmodi namque
cornua inuiecm (uti de duobus digitis)commifla,tota fide, qua fimul fafeia obducerentur, fcfctjuc mutuo r
contingcrentjftindi uteri portionem imagine exprimerent, quam inftar teretis corporis cflc dixi quod ob : F.
comprcfsioncm anterius fe pofterius ipfi per longitudinem inditam , quodammodo latum cxiftst4ff abfic
dentes dein a fi intricem cornuum partes, fuperioris fundi fidis formam referrent, qua is in duos mucrunes
a fi inuiecm didn&ot cclfat. Externa fundi fitncrficics, membraneorum corporum fibi mutub tantum ac-
cumbentium modo, prorfus keuis & lubrica cft & fuis lateribus, tota ipfius longitudine, perinde ac Cemix
:
quoque, r membranis connafcitur, qux uterum peritonxo committunt, uafiq; illum petentia continent. r
Ipfi autem fundi apices, qua inuiecm dirimuntur, internis fuis lateribus etiam leues funt neque ullis con-
,
nafiuntur panibus externa autem ipforum latera iam dittis membranis continuantur Interna fundi fu
: .
perficies penitus figura diftprum arietis cornuum cauis fidibus relpondet duasq; ita cauitatcs obtinet,
,
,
qux ad unum fundi orificium, in uteri ceruicem pertinens, coeunt illudq; orificium libi commune uendi-
,
cant, non longam interim mutuam * cauitatcmantc orificium id oftcndcntcs.adco, ut duos omnino fi- i i c U
nus huic fundo tribuere oporteat qui fan£ non lxucs funt,& plani uerum fubflauis , ijsq; plurimis tuber- Dxffl
:
:
culis ita omantur,ac fi planx alicui exrx multas pifas cx dimidio fere impreflas , & in exra hxrcntcs fpeda.
remus aut perinde ac fi ea tubercula illis ucnarum exortibus cminentijsûc conferenda forent qux in a-
:
no protuberantes, fanguinem nonnunquam profundunt. Tubercula hxc m utero, qui non ita pridem con-
,
ccpir,fifi aperiunt, & finus cttormant , quales in cera confurgerent , fi quis dimidiatas pifas ipiipafcim im-
prefsiflct,cosûc illis fimiles conftituiflet, quos in polypodum fi loliorum cernimus promulcidibus,& acc t tfuu ex-
tabula quoque uocamus. Si quando his animalibus unicus tantum fertus in utero continetur, una tantum terar imi
uteri pars fitt cauitas dilatatur & diducitur : quum autem gemellos conceperunt, ambx partes incrcfiunt,
tu tx itme-
dtu frrtput
fingulxq; unum fertum continent. Fundi huius fubftantia , c duabus extruitur tunicis : una quidem inte- te iHijf i-
riori, ac ueluti propria altera autem, qux a peritonxi membranis, uterum illi colligantibus,& uafit uterum ablutu ttf $
:
accedentia deferentibus, interiori tunicx obducitur . Cxtcrum*quia totus fundus inftar ucficx non cft ro- utruffut
furnuxtt-
tundus, & non unica tantum confiat cauitatc, interior tunica duarum loco rccenfitur,fingulisq; digitis cor
r/erf
nibusA:, quibus fundum uteri conftarc diximus, una tribuitur, non tantum u ubi fundi partes a fi inuiecm tur P J.ta"
abfccdunr,fi£ in mucronem exacuontunucriim tota illa etiam x fide, qua fecundum longitudinem tanqui tener umti
fafeia quapiam ipfas fimul contineri fcripltmus. Quandoquidem ucro exterior tunica , per eam longitudi
C,D,C.
nem inter tundi partes non intercedit, fid anterius duntaxat fe pofterius fe fecundum latera ipfis oCnafei
u foprul
,
tur,exterior h$c tunica,tanqua una fimplex<^; habetur quanqui tamen fingulis uteri apicibus, cornuti aric ‘W,-
: u Uud C
z
tis modo obliquantisjtb inuiccq; abfccdcntibus,pcritonxupriuatim circundctur . Inter has uteri tunicas,
quum
, .
Humanifabrtca Ltber V, 417

quum inuiccm diuclluntur, etiam in non prxgnantibus naccis Se capris mira aenarum arteriarum^; occur
j
pedatur rit 7 feries Se implexus, longe quam in mulieribus inanifc(lior,& fanc ciufmodi, ut interior fundi uteri tu
tm detede
nica non immerito ucnofxtunicx nomen a quibufdaraobrinuidcuidcarur. * Tcfteshis animalibus con
tmtrt fieie
fiflunt ad uteri latera, mox fub apicibus illis indar cornu arietis intortis
, Venarum arteriarumq; tcftcs Se
.
'9 fi'
1 l9fi.A. uterum adeuntium ortus ac du£tus,cum muliebri fabrica fere rcfpondct,& J uaforum a tcftibus femen dc
» 19 fi- »• : &
ferentium par quoque cfl ratio nili qubd in uaccis capris iplorum in fert io in uteri cauitate Ut manife-
b 18 JS.L. flior,faciliusq; Ipccillum quam in mulieribus admittat.Cancs porro, & fues, uteri b ceruicem ad ofiis facri Catum* &
ufquc cum lumborum uertebris connexum, etiam habent porrc&am : ipfius autem fundus, non duorum di f mttri
b.Tlana.
< itjf.K. gitorum,limul aliquandiucommidorum, refert imaginem rucrum mox a fuo c initioin <1 duas partes i*
i >8 fi.F, ta bipartitur, ac (i duo extenti edent digiti, ab inuiccm diducti , Se fcnfim in mucronem adi. Verum interim
e alias nufquam in non prargnantibus ucluti m
gyrum conuoluti , ac proinde remoris quodammodo cornu
imaginem exprimentes : quum tamen fcctus multi in lingulis partibus feriatim contimmur, panes iflcpri
mum furfum,& dcin dcorlum,intcdinorum quafi modo, implicantur,obliquantur ve . I>ux hx fundi par*
e ubi K ro tcs,unum commune obtinent c orificium, in elatiorem ccruicis

fedem pertinens fingulxq; duobus con* :
fuhtfi.i 8. dant * inuolucris,fcu tunicis : una ac peculiari, dcin una h exteriore, a peritonxo pro
S interiore fcilicct
f (aufer C,
nmH nata, quod fuos 1
tanquam ad intedinum lingulis par-
procellas exteriori partium lateri olfcrtA dcin cos
iZ
tibus obuoluit. adeo, ut dux fundi panes , nullo fere intcruallo communem habeant tunicam exteriorem.
h-
% H. His animalibus k tcflcs ad elatiorem fcdem,mucroncmq; duarum fundi partium collocantur, & 1 uafo
h G.F.K rum parquodammodo cd undique cum uaccis feries, quanquam interim caninus uterus
ea in fuis cauitati
»8
/X- bus non proponat tubercula, qux ucnarum eminentijs comparantur, quibus fanguis ex ano nonnunquam
i x8 yf. D,
D. defluit. Quum itaque caninum uterum, & naccinum A’ muliebrem(nc quid dc alinino,aut equino, quorum Vmderrm-
k xZfi.C. Galenus non meminit, dicam) limul infpcdioni, quemadmodum ego in fcholis facere conlucui , adhibe- T! et. Caleni
1
bis,cupcrcm fanc diligenter expendi, num Galenus muliebrem uterum unquam fccuerit , fiuc libros de mul-rbrem
U£. Vfupartium,pr.rcipuc autem decimumquartum Se dccimumquintu,liuc librum dc Vteri difTed. euolues.
uterum hi
.
& quia longum e(Tct,a me omnes conicduras, quibus id auguror,perfcqui, aliquot duntaxat adijeiam. Ga- fetniffe
E*fit»
lic tradit , ut fuo fundo uclicam prorfus excedat , Se ucluti in lumbis contineatur,
lenus itaque uteri litum
tenuibusq;intcdinis conterminus fit.quod ut de muliebri utero parum ucr£cfl alienum, utpotc qui ad fa
-ri ofsis cum lumborum uertebris contextum non peningit : ita dc uaccino redcl profertur , eo ufquc in
peritonxi cauitatcui, atque diximus, confccndcntc. Dcin ctli muliebris uteri fundus , unico tantum done- E» fundi fi
tur finu, Galenus duos tamen fuo utero tribuit, tum fepius quando uterum deferibit , tum etiam quum in li
bris dc Pan.ufu rationes texere conatur, quamobrem Hip-

in dextris fcdibus marcs,in liniftris fcrminx,cx
pocratis placito, magis concipiantur. Tunc enim aderit
uterum ede geminum , Se duos dnus duosq; ucluti
uteros in unam ceruicem cdlare. Ac proinde fi Galeni mentem in hoc finuum numero pulchre adeque-
A
mur caprini muliebrisq; uteri hac in parte diferimen nos non lateat,facil£ conflabit , qui is ucra dc capri
no utero, non autem muliebri, tradiderit. Verum interim hic ignoro, unde 'nam natum fit egregium illud
commentum, quo in iurifconfultomm,& dcin fcholaflicorum theologorum libris , & Alberti illius magni
indodilsimo dc Virorum mulierumq; fecrctis libro , &apud incptilsimumqucndaMichaelemScotum,
& Gentilem noftrum ,& Nicolum,& Mundinum , atque adeo apua innumeros etiam Anatomicos legitur,
muliebrem uterum feptem cellulas feu loculos obtinere tres quidem in dextra uteri fede , mafculis lufci-
:
piendis aptos : tres autem in hniflra, (frcminis dicatos : optimum uero in horum medio cxiflere , herma-
1
phrodytisq; confccratum cffc.quum tamen muliebris uteri cauitas, perinde ac ego illam dcfcripfi, habeat,
nihilo; minus quam huiufmodi loculos feu finus offendat. Verum hos eum in modum effingere quibufda
,
non (at uifum cft imo infuper feptem illos finus ( quos Se ferobes uocant ) decem rugofos obtinere inde-
:
xus affirmant & feptenas quidem ferobes rugas autem feptuaginta enumerantes , totidem fimul concipi
:
polfc fcctus contendunt : parum per loucm in hominum , inultoq; etiam minus in brutorum , quxplurcs
fimul fcctus utero plcrunquc gerunt, fcdionibusucrfati. At quia Galenum harum nugarum autorem ncu- EjfH terit»
tiquam fuid*c,mihi perfuadeo , deinceps iplius expendamus de uteri tunicis enarrationem , qux uaccinum nicarum im
etiam uterum ab illo potius quam muliebrem dclcriptum attollatur. Interiorem namque tunicam , gemi- mrra^dn-
nam effe feribit: exteriorem uero unicam, & fimplicem : id non folum numero proponens, ucrum dilfulif- f.iottuauie
rt armat te
f
fim£ ita cxplicans,ut exteriorem tunicam, qux a peritonxo pendet , ideo fimplicem ede dicat » quod fimul
ntriufque fundi uteri partibus obducitur,easq; perinde continet , ac fi ambx una tantum edet pars qux tu :
m Vh74- primum gemina occurrit, quum exterior hxc tunica ab interiori m diucllitur , qux lingulis partibus cfl
flmmtfi m
propria &pcculiaris.adco, ut hac oeeafionc maxima Se notatu digna fefe offerat inter caprinum uterum Se
muliebrem differentia : quum interim Galenus in libro dc Vten fcdionc,uaccas Se capras mulieri fecun- Calenum ia
dum uterum fimiles cxiflcrc affirmet itaq; plus fatis in tanto , tamq; uario uterorum difcrimiuc compro- quarmndam
:
bet, fc muliebrem uterum nunquam infpexidc. Cxtcrum quum hxc obferuabis plurcsq; conicduras, qui uteri furum
bus iflud meum placitum corroborare queas, in Galeni deferiptionibus pafsim inucnics : haud prxtcreun defertftiene
admtdi
dum cfl,quam Galenus anceps & ambiguus fit, quum Herophili feripta fuo uaccino utero non conucnire effit amifuti fi -
animaduertit , & quum Praxagoram & alios quofdam ab Herophilo didentire expendit, quumq; omnes
non ciufdcm animalis narrant hirtorum , & Galenus denique Herophilo ( quem humana corpora fccuif- fidere.
H- M—
fc cognouit) multis locis prxtcr fententiam ferti affentitur , non lubens fanc annuens , a fc muliebrem utc-
Iu mttri far
mt txflke
ram,ctfi illum nunquam uidcrat,haud deferibi. Atque id profero pulcherrime ( ne quid dc uteri dicam titne
forma, quam Galenus primum rotunda,& dcin aliam proponit, & pccuriaribus uteri mufculis , quos uarios bUfinaltri
& fibi non
Digitize
*
a
4i 8 And. Vefalij, de corporis

& fibi non uifbs fxpius inculcat) obfcniarc licet,quum Galenus cornuum uteriita perplexi mcminit,ut fp
fiuscnarratioAobtulos muliebris uteri n angulos cxprimat,&uaccarumabfccdentcs a feinuiccm ° api n ilfaJ.

AtrtiMt-
ccs,comuum arietum mucronibus fimillimos,& dcin totius canini uteri fandi P partes, in quibus feriatim
o x 9fif+
\ nurum rt foetus reponuntur. Idem in acetabulorum explicatione Galeno accidere, fcquens Caput odendee: uti& uc F, F.
*ttrtutx» . nx illx & arterix quoq; id in(inuant,quas prxtcr h.utcnus commemorata*., Galenus utero tribuit.Simul P
‘1
atque enim in libro de Vtcri diflettione r ucnas& * arterias, qux una quidem portione tedes, alia ucro F, C*
uteri fandum adeunt, dcfcripfit, mox alia quatuor commemorat uafa quibus ex 1 ucnis
,
&
arterijs ad re- q llfim.
nes procedentibus originem prxbct,quxq; uterum non omnibus quidem mulieribus , at quibufdam tan- h.U.F..
tum, ingredi tradit. Atque id lanc Galeno ex Herophili fententia Ite adruitur, ut non dubitet , hxc uafa in r if fi.i»
mulieribus ita fehaberc:quas tamen mortuas, ab ipfo nunquam aggrcilas e (Te, inibi fatis (ctli in teri ioui m
tus) fatctur.addit^;,ea uafa in alijs animalibus, prxterquam rarifrime in fimijs,a fc ncutiquam inuenta. Ve
*
i>.
rum ego duas has^jalcni ucnas,& totidem arterias, neque in mulieribus neque al j
, animalibus unquam
t »,Jt T.
rcpcri.Ncque etiam fcio.quamobrcm Natura tam procul uafa uterum, nutritionisduntaxat nomine peten V.
tia, exoriri uoluiflet:quum ambas fcminalcs arterias, &
ucnam femina icm dextram , humilius a caux ucnx
& magnxarterix caudicibus, quam renum ucnas& arterias cduxcrit:finidra tantum feminali u ucna, ab n
ea qux in renem finidrum fertur ucna, initium mutuante.ctiatnfi Galenus in libro de Vtcri fc&ione , hanc 4iV.
quoque a caux caudice fub renibus cnafci, parum ucrc prodidcrit:alijs uafis,quomm iam mentio cd, qux-
que me adhuc latent, altiora,magisq; remota, quam illi etiam ucnx.tribucns principia, quum tamen uafis,
X »f>.
tedibus materiam adferentibus, longum ductum ex ufucflc, * uaricofusillorumantc tedem implexus A
»,
f-
tis arguat tuti contra, prolixior incernis alijs illis ualis eflet noxius, & periculis plenus. Ad hrc, Galenus prx
VjfcrwmJt ter y uafa, qux a

tedibus in uteri apices fcu cornua femen deducunt , quoruinq; infertionem Aridoicli,
y
mrm defert Hcrophilo.ac omnibus denique, qui fc&ionem ante ipfum aggrcfsi facrunt.incognitam fersbit , ex Hero- IJM.
phili inquam fententia, quxdam in libro de Vtcri fcdioncinlupcr commemorat uafa, a tedibus perinde
ac in z uiris ueficx muliebris a ccruiccm accedentia, Se prxiente glandulofo corpore in illam inferta: » i?/r...
haudfecus fanc,quam fi femen etiam ceruicem mulieribus nmiliterae uiris deferretur Galenus jj-J-
in ueficx .
ueficx femen excerni, hac ratione docuit at quam ucr£

* *»>>.
namque mulieri, Ac in uteri comua>& in ceruicem f.
:
interim, penes alios edo iudicium.Quantum ucro ad me attinet, nulla uafa a tedibus in ueficx ccruiccm
neque glandulofum aliquod corpus ipfi ccruici in mulieribus, quemadmodum nec in omnibus
inferta, uti
qux fc&ioni adhibita mihi funt quadrupedibus frrminis,adnatum reperi. ac proinde etiam femen mulieri
bus in ueficx ccruiccm ncutiquam deduci putaucrim:uti etiam illx coeuntes , neque feminis cxcrctioncm,
neque pruritum ex femine fuo aliquem in ipfa percipiunt. Velim itaque, ut hxc Galeni uafa diligenti refe-
Itionc exquiras, tum in mulicnbus,tum exteris quoqueanimalibus.intcr qux lepus hauded ncgilgcndus»
quum generationis organis a catulx fuis ve fabrica,ipfi alias proxime fimili, pereleganter uariet.Quod fi uc
ro uafa Galeno commemorata, tandem tibi non occurrerint, expendas qu.rlo,num forte Galenus hxc ctia
libi nunquam uifa,idco dcfcripfcrit, quod Hcrophilus parem uaforum feminalium in mulieribus & uiris
infertionem, ac ueJuti feriem cfTc,obitcr tradidcrit:qucm nihilominus hac ex parte Galenus in fecundo de
Semine libro, non longam prxfatus ucniam, mentiri affirmat.Cxtcriim ne hic in Galenum annotationes
potius, quam humani corporis fabricam, prxtcr inditutum deferibere uidear,, prxfcnti de utero Capiti fi-
nem imponam prxeipue quum Galeni placitis in acetabulorum Se fartus inuolucrorum Termone , iubfc-
:
quentibus iam Capitinus , parum quoque mihi ucniat acquicfcendum.
DE VTERI ACETABVLIS. Caput XVI.
ETE RV M diflcctionis profefforum de uteri acetabulis diffenfio ad nos quoque ma-

nauit.Grauitcrcnim in fcholis contenditur, quid nam uteri line acetabula qua etiam de
:
re tamifpcrdubitaui, donec in ouc,qux non ita diu utero geilerat, quid ucrc uteri aceta-
bula appellare oportcat,infpcxiffcm.Hxc enim altero uteri finu femen receperat: qui dif
fcdus,afperaminxqualcmq;odcnditfupcrficicm,muJtis 1 finibus opplctam: qui tales a HaifuHM
prorfuserant,acfi mediam pifx partem lingulis finibus quis non fccus imprclsiffct,quam frfhlit im
eut CM-
«T /Cm fi in ceram ciufmodi finus pifa
quapiam moliretur. Quum
itaque imus illos intuerer, ac Galeni loci ad fine Q+t,
umu*p*u. libri de Vtcri rcfe&ionc non immemor eflcm.quo acetabula linui foliorum herbx afsimilat, quam Grxei ce, ipu mom
ab acetabuli, fcu potius heminx forma, cymbali imagine «itfi&At/r//* & eC/eSoxit uocantmos «4 pridem
autem acetabulum, At Veneris bonum, fcu umbilicum nuncupamuspromptc collegi, hos uteri finus tn*—
An/^r*xGrxcis,acctabula ucio Latinis primum fuiffcad eum modum appellatos, quo altius incilis ofsiuni
finibus acetabuli nomen accommodamus . Si enim coxendicis acetabulum fpcifbms , illud ad bos ute
b i.tfx.
ri finus contuleris, nullas reperiet corporis partes xque ex merito ab imagine idem nomen obtinuifTe, atq;
acetabulum id conxcndici* ofsis, a quo iam paulo ante femur refectum fit,& hos uteri finus . Vt enim co- 1
w*
xendis finus, ita ac ii medius globus ipfi impredus fai(Tct,cauus cernitur : fic etiam Se hi uteri finus infinua-
1
tur. deinde ut coxendicis acetabuli fupcrcilia extra reliquam ofsis fupcrficicm prominent, ita etiam in
uteriamplitudincm,fuorum linuum fupercilia procerius quam reliqua uteri fuperficics extuberat. Ad hec,
•*£
ut coxendicis ofsis acetabulum mucoib humore opplctur , ita fanc Se uteri finus raucofo fanguinc mihi i td.
confpicicbantur infarti:a quo iani in nonnullis finibus teres Se infigniter mucofum uafculu uidebatur pro-
d x fi.es p.
natum, ad cum prorfus modum , quo «! teres ligamentum ex coxendicis acetabulo in femoris caput infai 1 9 M.l P.
i
Humanifabrica Liber V. 4'P
iui• navju», iiuj uuiiii uuri uutjin m pwi> jumuiu u iumnuin |iiuiiiuiuuiuu»
perquam fimilcs,infpcxi(Tcm,undc uteri acetabulorum nomen primum edet inditurum» nequaquam hxfi*
|
Vt autem, quo nam pa&o finus procrearentur, cognofccrcm , non prxgnantis ouis uterum mox aperui & , j
uteri cauitatcm multo aliter quam muliebris uteri, afpcram inxqualemq; adinucni . Per uniuerlam enim .
C tt hat illius fupcrticicm c fubflaua occurrebant tubercula, fcmiglobuli, tales omnino, ac fi dimidiatas pifas pia
n$ alioquin fuperficici pafsim quis aggluriiuflct. Atque hic primum difccrc capi, quid Anatomes profeflo
matnnp mtr
rc$ (ibi uellcnt, uteri acetabula extume! cetibus in ano ucruini capitibus coparantcs,cx quibus ia paulo phd
f petentia
(anguis cd profluxurus, Si enim non prxgnamcm uaccx,aut capri, aut cenie uterum lccucris , illo quauis
ratione aperto, nihil ciufmoî prominentibus capitulis erit manifeftius : nihilq; addubitabis , illa acctabu
lorum loco plcriiquc Anatomicis habita fliiflc.non forta (sis, quod illa ucris acetabulis afsimilarcnt,ucraq;
acetabula uteri dic arbitrarentur : (cd quod ex uteri fcdionc didiciflcnt , uenas ac arterias inter internam
( SptOa D, externam^; uteri tunicas admodum f multiplici 6c implexa prorfus 1'cric in illis cornutis animalibus didri
Qfi. 19. butas,fuis hnjbus in hxc capitula per uniucriam uteri cauitatcm extuberantia pertinere, ac demum concc
pto iam femine illa aperiri, femenq; amplc&i , & uafa quidam educere qui a ucnis & arterijs in capitula
,
t *f** pertinentibus pronata, ad feminis ufquc fuperfleiem infcrcrcntur illiq; implicita , ac uarieper $ fecundi - Ai epater
;
i* far*' pain digeda, tandem umbilici ucnam & arterias conft nuerent. Prxterca,ubi feduio in nonprxgnantc uac fit aettabn
ea harc tubercula expenderis, & rurfus in alia, qui nuper concepit , illos (inas quos tubercula fele aperien»- L nomi f*e
,
riliednd»
tia clform am , didiceris ac pariter obfcmaueris in uacca qui paulo diutius concepit qui finus illi oblite-
:
,
femur, & didento iam utero prorfus uifum fugiant, ac qui uafa tantum appareant ex (inuu loco, atque adeo
ab uteri tunica ad fccundinam porrclla etiam facile rariocinabcris,quid medici indicau?rint qui aceta-
:
,
bula uocaucrc non quidem (inus illos, neque tubera, ucriun uafa ex utero in fccundina pertinentia . Ea e-
Jiim Hippocrates tum alias, tum maxime in quinto Aphorilmonim libro,acctabuli nomine intcllcxiflc ui Afbtrif.
detur appellationem hinc fortafsis fumcns,qubd hic uafa ab illis uteri flnibus,qui primum acetabula uo
; 4f-
caxi innui mus, porrigantur . Atque hinc liquet, unde in Naturi operum hidoi ia totexurgant contrarii
prorfus autorum fcntcntix:qubd fcilicct Galeno, diflc&ionis ftitdioforum facile przcipuo, nimium in hu-
mani corporis fabrici cognitione crcdamus,& ipfi nodris manibus diflc&ioncm non aggrediamur: aut (i
hanc tcntcmus,ab iliis caiu abdincamus animali» us,cx quibus Galeni dogmata expendere li ceret. Frudra
h 17 fi. A, cnitu in muliebris uteri cauitatc tubercula illa,qux fubflaua & dimidiati pifx (imillima efle diximus, in
A.B, B.
dagabis:quum illa his penitus non donetur, uti neque afinx utcrus.Si tamen uaccinum uterum ex macello
tibi curauci is adfcrri,mhil his tuberibus (quocunq; etiam pa£to uterum aperias) promptius occurret. In-
fuper in muliere qui non ita pridem concepit, incaflum finus illos, quos coxendicis acetabulo confcrcba,
inquires. quod non folum hinc conijcio,quia non pngnantium mulierum uteri illis tuberibus prorfus cx-
pertes funtflcd quod refectione in mubcrc fu de a marito intcrfc&a , & qux non multo ante conceperat,
idjet iam didiccrim:cuius uteri interior fupcrficics,& uaforum iam in femen pronafccntium ratio , nullam
ciufmodi fparfim occurrentium (inuum imaginem prx fc fcrcbat.ucrum continua tantum in interna eius
I fM. uteri fupcrficie (pedabatur afpcritas, amplitudine continuo illi » connexu rcfpondcns quo exterius hu-
,
£ E.E.1 u mani fatus k inuolucrum utero hircrc committiq; doccbimus:& ubi uafa illa , ferie continua fibiq; com
mifla occurrunt, qui ex utero in illud fartus pertinent inuolucrum. Adeo, ut nihil in muliebri utero fefc ex
k 1 14. JO
fi.E,E.fX.
hibc?t,ciii Hippocratis occaflonc (ii modo
illi corporis humani fabricam pcr(pc&am hiiflc,uclimus a(fcrc
B B4.1AK, re) acetabuli nomen accommodare poteris, nili uafa hic ab ipfo fubaudita conicccrimus. In primo tamen
K. de Semine libro Galenus uidetur innuere, quofdamcxtitiflc, qui 1 carnem quandam ab Hippocrate ace-
1 Ita.fig.
tabula nuncuparam fuifle contenderent, quam uafis inter uterum & exterius foetus inuolucrum, denouo
50 E, E. B
ta J.l. cum foctu progenitis, circumnafci adabiliria; cernimus . Verum idi nomen acetabuli ad eam carnem , ut
Hippocratem interpretarentur, perinde deduxerunt, atque ego paulo ante ad uafa id didorft ; quod nimi-
rum in mulieribus caro hic, non fccus quam in cornutis animalibus (qui (inus , adedq; ipfa uera acetabu-
la, & tubera illa, ex quibus (inus producuntur, tantum obtinent) inuenirctur.quanquam (ane Hic in mulic
n> ji/x. nbus fit continua, unumq; ucluti corpus cxidat:in illis ucro animalibus m ita fparfa cd, atque (inus illos,
b.b.b. quibus acetabuli nomen merito cd attributum, fparfos,ac a fc inuiccm difsitos, occurrere prodidimus . Cx
(erum quum hic prorfus ad inuolucrorum fatus fermonem pertinere condet , eorum quoque tra&atio-
nem ad iubfcqucns modo Caput opportuni afleruabimus nunc pulchre memores,:
Wjc* quam (ibiundique confona Galenus (qui folis cernis & capris n car-
jo 1,1,1.« Ubr.1S.de
nem illam , cuius modb memini, aferibit) de acetabulis
) I fi. A, A*
«» pafsim tradiderit: quamq; in folis fere anato
i>fr ,
micis , illius fcripta interpretem

magnopere defidcrcnt,
PE INVOLVCRIS FOETVM IN VTERO TEGENTIBVS.

# Caput XVII*
FOETHS humani involucra, utcunque quatuor tabellis trigeftma figura exprimere conatus fum. Dem trigefi
maprima figura difcnmen oflcndtt,quo canini aut fuiUi fettus inuolucra ab humaru fatus innotueris differunt. Es m-
fuper t rigefimafecunda figura difcrunen jbe flatur, quo bubaU^tut uaccaût alicuius alterius animalis comibus do
nati,ac 4 me boBenus dijjcfli, fatus involucra ab hominis, &item canis fatus mvolvcris variant,
QVANDO-
^ i
420 JndVefJij , de corporis

VAN DO QV IDEM hoc libro, qui nutritionis ex dbo potiK^; fa&x organorum c&-
ftructioncm docuit, propter fcdis mcinum ea quoque inftrumcnta pcrfcqui uilum fuit*
qux immenfus rerum Opifex ad generationem extruxieproximum fanc crit,poft aceta-
bulorum fcrmoncm.hic quadam de fertum inuoluentibus tunicis inuolucris ve fubijcc-
rc,qux de nouo una cum tectu in utero generantur, & cum eodem in partu prodeunt, ip-
Quidftcun __ fumq; mox tere fubfcquuntur.Vndc etiam a totam horum i nuolucrorum molem Lari- *\lmm
iimMtaym
nisfecundam, feu fecundinam nuncupari arbitrorperinde ac fi fecundus ueluti cfTec panus , foetui ve in lu /» r* •
ftn*
ccm egredienti fucccdcrct.Grxcis ucro interdum (uti & Latinisquoque loculos) hanc in
ûST.
uolucrorum compagem appellatam duco, quod inftar lcculi,fpacijq;,ac aluei fit, quo foetus in utero conti- ^
netur ac amplcAitur.adeo fanc, ut neque fccundinx,ncqoe;c»P«» fcu loculorum nomen alicui priuariin in immo.
uolucro ab illius inftitutorc attributum cxiftimcmuicrum toti illi inuolucrorum fubftanrix,aut compagi,
qu*,poftcaquam cx ea factus prorupit,ac ueluti cdudus cft,illi in partu fucccdit . Quum ucrb dein Vete-
res illi, qui pueris domi Anatomen proponebant, non unum aliquod, fcd plura fertum ambientia obferua-
rent inuolucra, communi co/<»n* nomine haud contenti, lingulis inuolucris priuata nomina putarunt in-
dcnda.Atquc hinc fit»nobis adhuc duo hxc afTeruata effe nomina, *AA*rro«Ar,&d^;oy,feii dprnof : quorum
priore, ob quandam farciminis fpccicm, k exterius foetus inuolucrum:& poftcriorc,ob molliciem,cando ^
remq; abagnofumptam, c interius inuolucrum Veteres illi appellarunt. Vteunq; tandem permulti poft j 0£ia
hos Anatomen libris commendantes, illis nominibus fuerint aDuli,facilcq; fpccimcn dederint , quam Ve- f,f.j m.j,
teres multo fcelicius diligentiusq; illis, diflcdioncsaggrcdicbantur.Fcetum ita humanum , & caninum , &
*•
*•*«
latum dr*o M
tut umbtr i
bubalum, qux complcdunturmembranx,lcu inuolucra,in omnibus his fartibus fubftantia, & fcreconfor J* '
d dirterentiam
unolucrh . mationc libi rcfpondcntia. Si enim quandam exterioris fuperficici in exteriori inuolucro
c fubftantia quadam carnea, exterioriq; illi fuperficici ad-
in quodam uaforum per inuolucrum du«ftu,& c jisbf.
nata,confiftcntcm fiioaudiucris, eadem inuolucrorum in dictis iam fartibus eft ratio. Cxtcrum differentia joo.0.4
txtenorn
bt*lmrt 4ii
hxc ex uterorum fere difcriminc,cxtcriorisq; inuolucri ad uterum connexu, oboritur. Dux enim membra
*** VjV’ **
Utrum fit
nexui ufui, nx inuiccm obdudx,uniucrfum fartum ita ampleduntur,ac bombiccm duobus inuolucris,poftcaauam fe
fc aliquadiu inuoluir, contineri ccrnimusruno quidem, quod in fcrica fila ab
dr** cius rei peritis , ex calida aqua <j« nmi
dilfoluiturraltcro autem, quod membranx inftar bombiccm proximius obtegit. Infuper, ut exterius inno-
lucrum in nexibus, quos bombix primum ad ramulos quofdam,aut quempiam domus angulum , aut quod
1°
tiis tandem antrum committit, pro loci in quo texit dilcriminc,quandam ueluti
oftendit differentiam : ita
quoque exterioris fcetus inuolucri ad uterum ncxus,in muliere alius quam in canc,& alius adhuc in buba- e iu. j»
la au t uacca quam muliere ac canc,fpcdatur.Exrcrius namque
fcetus humani inuolucrum , etiamli utero > U4. ji
f unica tamen duntaxat utero hxrct continuatur ve amplitudine, qux quodam- £*•*•!*
undecunque ambiatur,
modo orbicularis cft,& neque tranfucrfim,ncquc fecundum longitudinem inuolucrum omnino comple- f JjVl
enim tantum am plitudinc utero id continuatur, qua bombix unicx tantum ac planx quali fuper
ftitur.Ea
qua nonnihil oblongior ccrx globus Icuitcr concauatx manus uolx hxrerct, firmare
ftcici attexeretur, aut ub. 30/g.
***•
turq;.Dcin amplitudo hxc,fcu exterioris inuolucri ad uterum nexus , non femper in eadem uteri occurrit
fedemerum modo in dextro, modo in liniftro latere, fcd pofterius fere quam anteriits magis. Exterius au-
tem canini foetus inuolucrum, g amplitudine quadam utero committitur,qux inftar latioris cinguli tranf g
1
ji/a,
uerfim h inuolucrum ambieperinde ac fi bombix fefe in latiori quopiam circulo tcxuiflct.Vaccx ucro fet
^
tus inuolucrum, unica non continetur amplitudinc,lcd k plures exigux fparlim ita occurrunt , ut leo-
*
pardorum pelles maculis diftin&as cerni rausmon fecus ataue li lingulx nexuum inuolucri amplitudines,
lingulis maculis cflcntcomparandx.talisq; fere huius inuolucri eft nexus (ut & illum ad fimilitudinem ali
,
a, a.
^
quam referamus) qualem bombix molitur,quurji tenuibus ramulis ipfum fparlim ambientib fefe primum . k
adncdit.Sunt itaque hx quas dcfcribcrc conor amplitudines, aliud nihil quam fedes locaq; , quibus exte-
rius foetus inuolucrum utero colligat ur.Quum enim femen in utero conceptum eft , illiq; ueluti in pulte,
iam rctrigcfccmibus membranula undique obducitur, ucnxac arterix uterum
alijsq; crafsioribus iufculis
implicantes, permulta ipfarum ora in uteri linum aperiunt, membranamq; eam, ipfum ve feme atnplc&un
tur.& perinde ac fi ucnx & arterix uteri augerentur, his oris noua uafa acere Icunt, mutuam cauitatcm con-
tinuitatemq; cum illis fcruantia.Ex his nouis ualis,ucnas ac arterias conftitui oportuit : quibus foetus iam ]îf j*
formandus*cnutricndusq;,non aliter toto tcmporc,quo in utero conliftit, uteretur, ac matris crus aut bra- buUji. jo.
chium fuisuenis ad enutritionem ,&artcri)sprxcipuc ad natiui caloris temperiem moderandam firuino-
omnitus fefe aperientibus ucnis m una fere conftituatur,& ex arterijs omnibus n dux exurgant: acue
,
L &^ tl
0 inferatur, ipliusq; ucnis communis fiat: arte-
na quidem per umbilicum du<fta,iccorisporifsimum cauo
rix autem fecundum ucficx latera prorepentes, magnx arterix propaginibus continuentur, qux per pubis 0 ,, f.n,
ofla in femora mox funt prolapfurx. Ad hxc, quum gracilium uafogim in crafsiora ampliora^; mutuus ille N. >0 /;•
congrcfTus, ac uaria illa uaforum feries de nouo fartus gratia inter uteri fupcrficicm, fertusq; umbilicum
formanda corpore quodam non fecus fuffulciri , implicariquc , & intexi debuerit, ac multas uaforum
, jVjfc
£
«iiftributioncs in reliquo animante (fiuchx in P mclcntcrio, fiuc S tenui cerebrum inuoluentemem- ^ lt t.
brana,fiuc r alibi (pedentur) contineri fciraus ilico fane exterioris quoque fartus inuolucri prxeipuus
, r 4^^
ufus, ipfiusq; ad uterum nexus ratio, nobis occurrunt. Ncccflc enim fuit* illud inuolucrum uteri ua-
forum
tfurnamfabrica Liber Vi, 411
forum ora excipere, nouaque ucluti uafa in ipfo procreari rhicq;, uti diximus, per id inuolucrum, ut tandem
umbilici conftituant uafa, in fc colligi . Quia ucro uteri ua forum cum inuolucn uaiis connexus inlirmi in-
ualidiq; cxtitiflcnt,fi nouis illis ac tenellis uafis Natura nihil, quo aptius continerentur, firrnarcnturq;,adic C.trnaft ce
cillet, carnea quidam fubftant ia connexibus illis acccfiic quam nulli in uniuerfo corpore fubftan tix pro
,
j mtix M*
xiniius quam peculiari lienis s cami conferre polium . Atque ut ea caro, lienis uaiis undique atteritur ac
trrun fm
ndttnr 4
circumfund tur : ita hzc quoque fubftantia uteri uafa in inuolucrum fefe aperientia ei reum plecti citurae t*t mmI«*
u. I9h m
continet, tanto femper copioliorcrafsiorq; apparens, quo tertus partui cft uicinior. Admfeitur autem hzc ttt obitJt*
fubftantia ualidifsiinc utero , Se externa: inuoiiicri fupcrficici.in partu ucro , aut quum alias in difle&ioni- HSxtjUtdi.
bus inuolucrum ab utero diucllitur,ipra inuolucn» cum uafis ipli intextis adnata manet . Atque huius fani
Cubitanti* amplitudo , qui femper exterioris fircus inuolucn ad uterum nexibus in latitudine ac Citu rc-
fpondct.ca demum cft, quam hactenus dcfcribcrc conatus Cum, quzqjin una tantum inuolucri fede in hu-
mano Artu orbicularis Iere Se unica occumt: in canino autem unica quoque lr»cdatur,fcd quztranfucriiiTt
tnftar latioris cinguli aut fafcij cotum inuolucrum in fui medio, ac ubi ampliuimum cft, comprehendit, in
uaccis ucro A
bubalis, alijsq; cornutis animalibus (uti & prius fcripli) exigui amplitudines fparlim per ro-
tam inuolucn fupcrficicm lefc olfcrunt , inuiccm non connati . Citerum cth ciufmodi amplitudinum
nexuumq; occurrat difcrimcn,omnibus tamen animalibus uaCa per hanc fubftantiam Se exterius fertus in-
uolucrum, uarii etiam diftributa.ita tandem coeunt, ut ex interiore exterioris inuolucri fupcrficic > ucluti
X
ex puni! to, c unum teres longumq; inftar cordi corpus prodeat, limul in Ce complexas continens umbilici
duas ancrias A
hic adhuc totidem ucnas. Ve ucro u exterior huius inuolucri fupcrficics , ob uaforum con
LSco&ge- nexum, fubftantiiq; illius lcricm,imqualis,ac quodammodo locis quibufdam afpcra exiftit ita contra. * :
nr^T. rxtt-
interior fupcrficics cft prorfus liuis Se. lubrica, quodammodoq; madens Si itaque inuolucrum hoc cum
. ,
Olotd 1 Ut. TUM MHfitm
Artu ab utero cxemptum,ac dcin ,poftcaquam a Artu amotum erit inuerfum finxeris , ut iam carneam ea erum* frr
,
I* & ?* fubftantiam A
craflum fubuiridcmq;,qui tum ex uaiis fubinde profluit, languincm, in fc amplcxctur,faci- nminn fj*
>!*• le auguraberis,qui a farciminis fpccic Veteribus tO.HuriotJit fuerit nuncupatum . Vt enim farcimen exte- rit nomi ob
i \u.fii.
JoM.^-4
ritif, propter &
internam intcftini,priulquam id inuertcrctur,iupcrflcicni, cxaiftc lubricum Ime , ac ucluti UMKTH.
membraneum cft :intus ucro , propter externam inteftini lupcriicicm , a qua ipfum accedentia uafa cura
1. mefenterij membranis refc&a funt,afpcrum,ac tandem carne, aut concreto fanguinc,aut alia quauis mate
ria infartum cft : ita quoque exterius tectus inuolucrum , inteftini modo ad farciminis conft itutionem in-
uerfum, externa tunc fupcrficic prorfus membraneum & lubricum liucq; exiftit , interna autem carneam
Interimi fer
J %ukf. illam, ac lienis fubftantii fimilcm obtinet compagem. Citerum Y interius fatum ambiens inuolucru,
J 0 0 .O .4 undecunque ab exteriori laxe circundatum exquiiita cft membrana, longe quam exterius inuolucrum mol
U.V.V. X.
lior, A* prorfus alba, pauculis ucnulis & arterijs , qui illam non fccus quam a adhxrentisalbx ve oculi
&
X.
M itfiun. -tunica: uafa, ad ipflus tantum enutritioncm,calorisq; temperiem perreptant, intcrtcxra.adco, ut a candore
»4 U. 7 M. Se «uoliicic «1ur/K^rc ucluti agnina, ucl ut quibufdam placct,amiculum Veteribus (ic nuncupata . Exterior
b si*/;. huius inuolucri fupcrficics exacte liuis & lubrica cft , exteriori inuolucro nullibi quam umbilici uaforum
J0 K- 4 M-
interuentu connata. Vbi enim hic ab interna exterioris inuolucri fede, tanqtiam ex punito, inftarchor-
T.
dx,aut alterius teretis corporis fimul implexa, membranis^; contenta prodcunt,fuccinaiAimo Se ncutiqua
errabundo du&u interiori inuolucro adnafeuntur Se exiguas ucnulas arteriolasq; illi exporrigentia, in in-
:
ternam dcin inuolucri interioris fedem tranfeunt ,ac chordi in modum ad foetus ufquc umbilicum dedu-
cuntur : qui fime oblonga hic eft,ac locis nonnullis,ucIuti tuberculis , nodisq; quibufdam inzqualibus or-
nata : ex quorum numero obftctrices ridiculi, futurorum adhuc puerorum numerum parturientibus pndi
i tfir. M cerc folent. Citerum hic
chorda,nunc in interioris inuolucri interna fupcrficic no tantum umbilici ucna Meftnt uri
frmedcinb* (qui hic modo unica & fimplex cft ) & duas ipfius arterias in fc complectitur : ucrum&
J meatum quen- nnm x:ut
f
N.
e «A-
da continet, affumitq;:qui ab elatiori fede fundi uciicx enatus A
fubftantia conformationcq; c meatibus, ntterJkoip
pmt innni» -
t' uibus urina ex rciuDiis in uclicam dclabitur,rcfpondcs, per umbilicum cxcidittac per dictam nobis chor- CTM perft--
I mrUN Sani ad externam ufquc
interioris inuolucri fupcrficicm procedens , in eam fefe f aperit : ac inter hanc Se
VsUUfi internam exterioris inuolucri fuperficicm, fartus urinam ( unde etiam «*>**•* Bc «for* appellatur ) defert,
Pr, l°' illic toto tempore, quo foetus in utero geritur, fcnfim mira profc&o Naturi induftria coaceruandam . Si
fcctus enim adhuc utero detentus, urinam, perinde ac ubi in lu
HAC fa** •*«•* mfium txfrtfit- ccm prodijt ,pcr uefici ccruiccm redderet, hic ipli Altui proxi
m»t, ifmmmfiztMi mmui inter
.
mnolncrn negam me obnatans , fua acrimonia Se mordendi facultate tenellam
l$b defleti . tx mtx foetus cutem cxulcerarctrhaud fccus profedo ,quam fi interius
t» nr.ee prr nmbi
fartum ambies inuolucrum hac potiisimum ratione cftormatu
litem deferenti ex
fiditne. Significet
uidcrctur,uti exterius inuolucrum, ualoru nexus coUciftionis();
Uej-.Aytxtmnift gratia in primisextrusu colligimus. Verum Axtus urina non TocelUn
tm umUeeremfe •
iemper undiquaq; uaga, pafsitn inter duo fartus inuolucra dif- interder 111
tenti em
U enundi- uolmrn fet
fluere manare uc conlpicitur : at meatus urina huc per umbili-
nem dtfltfhtm , & imi erinn
cum deferes, ucluti in membraneam, impcnfcq; mollem & te- roceptec» -
nb interiori mn»-
imrt b neuio , fr nuem , amplamq; uclicam ceflat qux inter ambo uniucrfum Inm.
:
mdhncluc integro, fartum nere amplectcntia inuolucra confidens, urinam libi ta-
dmelfnm.Q entem tifpcr dum utero infans continetur, afferuat & colligit, non pau
CIS d>ncftiom,m profefforibus quodammodo ad tau„mnis'fpc
’
Mt/Wnu .r »
•urt ejjmum . cicm (undecunque eam tandem aflumant ) relata Se in mem- :
Nn branarura
.
411 n/itld. Vefaltj , de corporis

branaru fretus occafione procrea tari! numero ita habita, ut illam tcrti;(fcd medi; interim)inuolucri fretu*
nomine donaucrint, exterius duntaxat inuolucru ucluti propria Se peculiari uoce fecundas Ac loculos nucu
«MUrfafl pantes.Fretus porro fudor, quu priuato aliquo meatu inter fretus inuolucra ,aut in peculiarem aliquam ucft
tr rtiupm cam educi ncqucat,intcr internam interioris inuolucri fupcrficicm Se fretum ipfum coaccruatur Sc ne fua :
itin tMtrt
ff.MM mit forfitan
acrimonia (quam nonnihil quoque libi ucndicat ) fretui noxius fit,crafliim , quod per infenfibiles
cutis meatus alioquin educitur, & alias cuti noftrz Se indufijs quali hxret, excrementum prxdat: quod glu-
tinis luti ve modo, fretus cuti oblitum, fudoris uim arcere cernimus. Videtur itaque fanguis,qui ab uteri ue
nis per umbilicum in foetus potifsimiim iccur defertur, ad commodam fretus enutritionem magna adhuc.
Ac alia fan£ quam reliquus matris membra accedens Se enutriens fanguis,indigcrc elaboratione: non fccus
fere, quam lipurifsimus tantum cfTct fuceus,cx uentriculo Se inteftinis fretui oblatus. Prf ter urinam nam-
que Se fudorcm,idq; cuius modo memini lutofum excrementum, qua* extra, fretum adhuc in utero confi-
dentem ducuntur, in inlius inteftinis, fi non dcrcus,faltcm eradam & uariam bilem una colligi, inter diffe-
candum,& alias mox a partu, quum illam fretus excernit, liquido fpedamus. Atque hzc excrementa , pro
matrum feri temperie ac ualctudinc,potUsimum quantitate, & nonnihil colore Se confidentia uariarc ex-
perimur, prout nimirum illis fanguis alias accidit fcro!ior,aut crafsior,alia ve qualitate ab optimo Se lauda-
Cuimfmodi to alienior. &
Quod ucro fudor urina, in cum quem diximus modum afl'cruata,cpium mox ante partum pro
ia
humcdane,& emolliendo didendi aptiorem efficiunt, ad facilio-
fluunt hic uteri fundi os,utcriq; ccruiccm
ritu Judt-
rifjt *< rem partum magnopere adiuuant,ucl me tacentcd js notum arbitror, qui mulieribus, alijsq; animalibus, ex-
pendendorum Naturx my Acriorum gratia, nonnunquam aftitcrc.Qmim enim in partu fundi uteri os qua-
fptjfitU li in pudendum dciabitur,ac miro Natura; beneficio dilatatur,uafaq; ab utero in exterius fretus inuolucru
inferta, ab illo,fuisq; unde pronata fuerunt uafis,cum in modum abfccdunt,quo maturos frudus , aut in au
tumno folia fuis pedunculis ab arboribus abfcederc abrumpiq; ccrnimus:tunc fretus ipfc interdum, frpius
autem bruta animalia fuis dcntibus,mu!icres ucro nonnunquam ipfar,aut obdet riccs, ambientia fretum in
uolocra difrumpunt,didiq; liquores profluunt, fretusq; in lucem egreditur, umbilico adhuc nexus, quem
mulieres forpicula aut cultello, bruta uero dentibus fere difcindunt,ipfcq; iam fretus fpiritum ducere , ae-
req; ipfum ambiente uti inr ipit:quum prius in utero umbilici arteria;, cordis pulmonisq; fretus fungeren-
tur muneribus. Ipfa autem inuoiucra,fretum mox cum (anguinis quodam , ob abfcedcntia uafa , defluxu
fubfcquumunqux mulieres quidem afpcrio fale fere exurunt, aut aliquo defodiunt : bruta autem permul-
ab adantibusprzripiantur,illadcuorant. In hoc pueri egreflu, nonnunquam interius inuolu-
ta, niftipfis
crum»adhuc in utero aliquandiu manente exteriore, prius cgrcditur,fretui aliqua ex pane obuolutum . a-
deo ut mulieres priuatim illi puero, fi mafculus fit, galeam aut thoraccm:fi fremina , uittam aut indufium
(prout nimirum huic illi ve fretus pani notilsimum in partu hxferit) a Deo datum gcdiant,mira illi puero
tunc promittentcs.quum interim omnibus pueris ea membrana lit communis , modo quis interius inuolu-
crum affumat,ac perinde atque illa; mulieres fuam galeam Se uittam, a fretu & externo inuolucro rcfccet.
Se ueficz alicuius indar afsicatum afleruct, quo iam adolcfccntibus in quemuis tandem ufum ciufmodi
membranula exhiberi qucat.Equidem mirum cft,quam religio! e mulieres, non minus fan£ quam uerc oc-
cultx philofophix fcCtatorcs,dc illa fcntiant.In hunc igitur modum fretus habent inuolucra , qu.r in cani-
bus, lingulis fretibus funt peculiaria, &
nulla ex pane fretus unius inuolucra alterius fretus inuolucris com
Qwi/irWM mittumur.$criatim namque, ucluti in longo quopiam intedino, fretus in cane &
fuc , in utrifquc uteri par-
ftnskup* cam feruantes rationcm:et!i forte quis Hippocratis Se Galeni occafione fccus arbi
tibus collocantur, non
iautlmcr* ,
/?-
trarctur,ut in dextra uteri pane omnes fretus fint mafculi,in finiltra uero for mine. In uaccis autem. Se bu-
mml ttctTli balis, & capris,quum unicus ed fretus, in altera tantum pane, altero ve uteri finu is reponitur : fin geminus
*
tiitu f*t*- utraque uteri cauitas (ut fic dicam) unum fretum cum fuis membranis comple&itur.Mulicrcs uero, quum
non connatos,aut mondruofos gemellos habent, cos quoque fingulos in proprijs membranis in-
alias fibi
uolucrisq; continent, par ed ad uterum amborum fretuum exterioris inuolucri Se camofz illius fubdan
&
tiz ncxus:unius nimirum fretus colligatione in unum uteri uero ad alterum latus fada.adeb
latus, alterius
ut magnum uterorum occafione in exterioris fretus inuolucri nexu in hominibus , canibus Se uaccis fit di-
fcrimcn.Quod quum obferuabis,hancq; nodram deferintionem cum Galeno in libris de Scminc>libris de
Partium ufu, libro de Fretus formatione, libro de Vtcri didcdionc,ubi fartus inuolucra perfequitur , con-
Veram kf feres, obuium profedo net, quam Galenus fibi undecunque confcntiat,& quam ucritati confona nobis de
mclmt rorum fretus inuolucris tradiderir.nc quid dicam de fretus formatione, mtiltisq; huc pertinentibus difputationi-
i
bus,quas ille potiftimum cum Ariftotcle indituit.Nam edi fretus inuolucrorum hidoriam mihi propone
hijforiAtn
Gdt*> fU-
ritu multi rc,& in hac procul a Ga lcni,a liorumq; dilkdionis profeflorum placitis d iflentire integrum fuerit : quum
fjjitrtmtli' tamen innumera circa fretus formationem me dubium & ancipitem habeant, quumq; mihi ipfl magna ex
pane in illis altercationibus neuciquam fatisfaciam, pleraque me prorfus ignorare lubens fateor , dique m
etiam non ofcitamcrdiflc&ionibusincubucrim:etfi brutorum interim pr«rcipu£, quum fcilicct hadenus,
potifsimumquc quando in Anatome paulo fadusfum exercitatior, atque non modica, de quibus me-
rito ambigam , mihi obfeniantur , in paucas mulieres utero gerentes inciderim, adeo , ut latius mul-
to fore duxerim , uniucrfum de fretus formatione, & qux huic proximx funt difccptationibus , fer-
monem (qui non nifiprolixifsimuscflcpodct) penitus hic omittere, illumqjin alium locum, ac argu-
mentum aliud referuare , fi quid forte mihi in podentm ex confc&ionibus , accuratioriq; ratiocinatione,
tradi dignum occurrerit
DE
i
Humanifabrica Liber V. 41J
DE MAMILLIS. Caput XVllL
MAMILLA\V M fabricam non aliter delineare licuit, /jiunt in dextro latae uigefimtijuinta figurx eam
exprimere conati fumat.
A M I L L AE , ctiamli pcritonxo nulla ex parte * contineantur quum tamen fartum,

,
ubi in lucem prodi)t,alunt, St in organorum generationi fubfcruientium numerum rc-
ccnfentur.hocjquoquc loco ipfarum fabricam opportune profcqucmur.Mamillarum ita \Mimilni
<|iicfitu5mil!iiionconfpicuuscft:fuperpc<ftuscnim ad ofsis pedoris latera locantur, par
ti inferiori brachium pedori admoucntis b mufculi fuperftratx. Verum
ut figura admo
dum uariant.fic quoqueparem non femper fedem occupant.ampliorcs enim mamilix Ia
tiori firmantur baliipropcndulx ucro ac flaccida:, a naturali loco dcclinantiAquibufdam mulieribus uici-
nius ad pedoris medium inuiccm acccdunt.quibufdam autem (quod &
pulcherrimum ducitur) inuiccm
recedunt, thoracisq; lateribus magis appropinquant.Forma illis pene propria fcmiglobum refert quippe .
:
exterius roiundx gibbxq; funt papillam (qux Graecis hi*» appellatur) inllar proccfliis obtinentes : intui
,
ucro.fcu poderi us, qua pectus fpectant, leniter fecundum huius gibbum inlinuantur, illi ampla bali com- >
miflx.Cxtcr um quando mamillarum moles a brachium pedori adducente mufculo abfccdit , illae qua po
tifsimum dcpcndcnt,ampliorcs quam in medio dudu euadunt.ut plcrifque fceminis fimul in bali d in ip-
,
farum extremitate ampliores ob concidentem earundem fubftantiam uifantur. Porro fubflantia qua con- toljaw-*-
ftant, glandulofa cft, multo adipe abundans, A ucnis utcunque fTcqucntib.A arterijs perquam paucis,pror-
fusq;gracilibus,.acaliquot denique ncruis intcrtcxta.Ncrui quidc femper ijdcm in mamillas pertingunt,
ac libs perpetuo liinilcs funtiucnx autem crafsitic & eontento humore admodum, pro mamillarum mole,
& quo tunc funguntur munere, differunt. Infuperin glandulofr mamillarum fubflantix forma, confi-
ftentia, multitudine A fitu, longi maior lingulis temporibus cft differentia. Viris namque multis nulla, aut
ualdc modica.cadcmquc arida.ciufmodi glandulofa obtigit fubftantia, uti etiam admodum puellis. Iuucn
culxucrb, quibus mamillz in molem iam cum pruritu attolluntur, auideque maritum expetunt, huius
nancifcuntur copiam plcrunquc compadam & duriufculam.nulloq; ladcohumorc (fccusfcilicct quam in
propediem parituris cucnit) opplctam, neque etiam fubflantix in anicularum mamillis cd
lactantibus, aut
e iffi G.
tenta modo, flaccidam , aut defluentem. Ad papillz igitur centrum mulieribus e U na magna , mamillz A
inllar effigiata habetur glans, exterorum animalium peculiari propripq; glandulofa uberum corpori,fub-
ftantia reipondens .cui J aliquot alix feri , fed parux A amygdalis a cortice liberatis iimiles in circuitu
,
D. D.
accumbunt glandulx,pro mulieris temperie nunc duriori adipc.nunc molliori , te uenamm & fibrarum ex
carnea mebrana in cutem pertinentium interuentu, mutuo commilfx connatxq; . Vniucrfa enim mamilla
rum fubftatia adipis modo, inter cutem & membrana illam continetur neq; collis incumbentibus mufeu
lis mamilix alio nevu committuntur, quam per reliquii corpus ea membrana fubditis fibi hxrct mufculis.
nifi forte hic paulo plurcs intcrucniant ucnx, a mufculis in mamillas digcllx. Vtcunq; tamen mamilix ali
uando molles ac flaccidx propendeant, carnea idcirco membrana a mufculis nunquam abfcedic at glan :
3 ulofa illa mamillarum fubftantia fimul cum adipe non amplius conftrida , fed defluens A laxata , a cara
nca membrana difToluitur. Mulieres enim ladantes. Se ultimis menfibus uterum gerentes mamillarum ,
ucnas ladcohumorc aut ladeopplctas habent, & ipfa etiam glandulofa fubftantia eo abundat &obid ,
mollior & fungofa admodum, neque ita dcnfa A continua redditur, ac tonum illum non amplius feruans,
& duriufculo adipe haud magis illam fuffulcicntc fcnfim flacccfcit propendetq; Quanquam interim ci
,
.
nunquam perueniat raritatis ut deuoratum a muliere pilum in fc (uti Ariftotclis c(lfcntcntia)rccipcrct,A

-,
ukr. n;.
pilarimorDOjGrxcis rtip-utm nuncupato, ucxarctur quandoquidem nulli dubium cft, per tot angiportus, J>a-
:
tenuesq; anfraciusab oi< ad mamillas, pilum nequaquam duci polTc ctiamli mamilix illum forte quum
: .
,
in ipfarum conliftcrct ucnis, amplexuri edent. Non cft tamen omni interim ex parte abfonum,quid pili fi
C tahmlifi milcinmamillis,qucmadmodumin « renibus, < urinarijsq; meat ibus, progigni polTc. Cutis mamillxob
Mlt. duSa, relique thoracis curi congruit mamilix enim fubflantix , ut reliquo per corpus adipi connafcitur,
:
rU •
pariterq; inibi crafta cft. At ubi orbiculatim ad papillam quodammodo nigricat, circulumq; conftituit.qui
Hi- ••rGrpcis nuncupatur,pertinacius precipuo mamilix glandulolo corpori connafcitur, plurium ncruorum
i if “- & tenuium uenarum inllar fibrarum albicantium interuentu.Quinctiam cutis interdum hic tenuiorquam
49 U. i E, alibi cuadit,fungofum quidpijm, ut A papilla, adipifccns. Huius namque conftitutioprxcipux penis
K
fa
*"***'
E.F. fubflantix accedit, hoccfl neruex quodammodo cuti fpongiofa intus fubftantia opplctx qux dirigi acui
,
cifsim laxari non minus quam penis ualet,A pari fcnfu prxdita cft Obituri illi tenuesq; in papilla confpi-
.
h fi.egf.6
cui meatus, librx prorfus ac nerui modo albicantes, uenarum furculi funt multiplici feric per gladulofam
,
Lbr-ipar»
wf mamillarum fubftantiam excurrentium. Atque harum mamillas implicantium uenarum nonnullx ab axil Vnuri "»
fufr«
laris ucnx iam thoracis amplitudinem egreflx b ramo dependent, qui in
m,llm f':
mufculos pedori fupcrllratos
dmtitnrp.rt
4*m l, f. & pedoris cutem, ipfamq; demum mamillam fefe diftribuit Item ucnx elatiorem fcapulx fedem A fum-
.
1
' ”
1/ 4 . J B.
mum humerum perreptantes
, dcorfuminplcrifqucmulicribusconfpicuosantcfcdioncm k furculosin
mamillz cutem , ipfamq; una mamillam deriuant Apparent namque crebro mamillarum cutis ucnx in
.
A. tui r
7 m4 .L* multis mulieribus, A potifsimum que aliquando ladarunt, infignes A fubuiridcs.crrabundoq; ductu, perin
k >(>.«, de ac in fura A temporibus interna^; cubiti fede progredientes. Prxtcr commemoratas mihi modo ucnas,
diflcdionum profedores , alias magis precipuas ac folas prope modum enumerant qux arterijs concomi
,
Nn 1 tate,
Digitized by GooqIc
I
414 Ani. Vefalij , de corporis

tatc,ab illis 1 ucnis initium ducerent , qux a cauaucna in iugulo prodeunt, Sc fub pedoris ofle uerfus ab- I fi. cep. 6
domen ad umbilicum ufquc,propcmodum limul cum attcnfts ipfis m arterijs n excurrunt , ac per coda- U.IL.&X
rum cartilaginum intcruallalurculos in antenora pectoris difpcnlant , internam potifsiinum 0 mufculi C.
partem implicantes, cuius beneficio brachium pedori adducimus. Numucro prficnccs furculi eum per- m fireef.
meent pcnctrcntq; mu(culum,unaq; cum fuis comitibus arterijs tandem in mamillas difleminentur, ledu iW.jC. I
n fi.cep.6
16 inter iccandum obferuari uclim.mihi namque ciufmodi mamillas adeuntes furculi aut ucnx repertu no
M. i M.<*>
funt faciles , uti minus quoque huc pertinentes arterias adinucnirc queo , ita fanc ut mamillis arterias uix
6muf.nr.
aderibere aulim.Cxccrum brutis, quibus alius mamillarum uberum ve, quam homini fitus accidit , ab illis o 1 mufe.
P ucnis propagines in mamillas dimmduntur,qux humiliorem abdominis partem fuis ramis intertexunt, t
rap.6
•e quarum utrinque una inibi a caua ucna initium obtinct«ubi h.rc prxeipua fua portione , fupra pubis os P fi.
U-iTj-4
in inguina fertur,» e in crus extra peritonpi cauitatcm primum procidit , longe nimirum a ‘1 ucnarum utc triturfub u
rum adeuntium exortu. Atque in narum quidem uenarum qux ad abdomen tum a iugulo fub pedoris of- q fi.cep.6
fc, tum ab inguinibus furfum deducuntur ferie , bruta ab hominibus uix quicqua dilfcrunt .illaqrin omnib. Ub. I vutmt
fere uaforum fpedatur didributio,quam in tertio libro exprefsimus,quamq; non obiter examinari uclim, conferfipe.
M cnitLn* uum hoc Capitc,aut unquam alias, de uteri cum mamillis ages contortio. Mamilla rum ncrui ab illis pen
tiM.
cumy.
m
uerui unde 3 ent
,
qui fubditis illis exporriguntur mufcu>is , neque alitcrni in mamillas quam reliquam thoracis cute
ducentur.
dcriuantur,prxtcr r unicum, qui exteris crafsiorcx quinto fere codarum intcruallo papillam adit,mul- r ifi.cmp.
bUmillsr»
fu re ulos ipfi ofFert.Quam ucro lingula primario mamillarum muneri idonea, rerum Opifex accura-
muunt et ei tosq; I Ub. 4 r.
Pnfhoait te fabrcfcccrit,intclligcs,fiTcrofum unumquodque fuoufui adhibueris. Pnrcipuum enim mamillarum of

r<«*> heium in omnibus uiuiparis ccnfcndum cd, tenero adhuc ac iam nuper nato fcetui alimentum prxpararc.
Non enim in hocprxcipue (quanquam in quarto de Animalium partibus libro Aridotclcs id attedetur)
ubera fuerunt creata, ut cordis fedem operiant, & deinde, ut in mulieribus ucluti fccundaric,aut Natura il-
lis quodammodo abutcntc,ad ladis generationem ,Se ad illud continendum fubfcruircnt . Quippe quum
neque pucris,ncquc alicui animali adgcnerationcm nondum apto,mamillx cxurgant,fcd ucluti notx eu**
iufdam gratia abfquc peculiari aliquo in illis corpore,quo a reliqua inter cutem & carneam membranam
pingucainc infigniter difccrni pofiint,duntaxat in illis habendx fint, certum ed, eas primo non propugna
culi uice heri, quum fcilicft prxtcr teneram papillam nihil habeant, quo propugnacula illis quibus meum
bunt organis, merito dicerentur. Ad hxc,!i quod incrementum in uiris manullx recipere appareant, & qua
(i alterius commodi caufa,quam notx cuiufdam habendx (int,id illis magna ex parte proucnit peracto an
no bis fcptimo,quum primum genitale femen ferre ac pubcfccre incipiunt, adeo fanc , ut ladis gratia po-
tius, quam munimenti ac propugnaculi intumcfccrc,cfibeminatiorcsq; ipfas mamillas fieri condet . Nam
& lac nonnullis uiris pod pubem exprimi , & per fudum frequentiorem crcbramq; ac multam contrcda-
tionem prodi jffc,Aridotclcs ipfc aderit, & nos quoque non Icmcl id confpcximus.Cxtcrum mamillas ho-
Sum reiio.
mini ac limix,in pcdorc,non ita autem exteris fere animalibus, percommode collocari , prxtcr hoc quod
ipfx brachiorum ac manuuin munia non impediunt,homoq; & limia latum pedus , neque ut reliqua fere
animalia m acutum prominens fibi ucndiccnt, mulier puerum laCtans abunde indicat, nobisq; in illo offi-
cio uarijs conieduris colligere promptifsimumcd, mamillis commodiorem regionem fcfsili animali Sc
inanibus ufuro (ut ucncris modos taceam) thoracis anteriore regione nullam excogitari poffe. Nam hic fi
tus ladis generationi propter cordis calorem non cd ineptus, & exabundanti mamdlx cordis propugna-
culum & uallum quoddam ccnfcri pofTunt, homini in primis pedus exporreduro, neque illo cartcrorum fc
re animalium modo humi reclinaturo.Dcindc prxfens quoque litus, reciprocum quondam calorem (qui
tamen magis fort6 ucntriculo&i intodinis ncccdarius fuidet) cordi rctribuit.Mamillxcnim lanci pcnicil-
li,aut ucdis,aut iplius in corpore adipis, aut carnis ritu, a corde caloris officina prius cxcalfadx , calorem il
Ium, reprimendo tegendoq; reuerberant. Item, cordis thoracisq; continuum motum, cordisq; inexpugna-
bilem calorem ad ladis generationem plurimum conferre , qui concodionis alterationisq; naturam per-
(pedam habet, abfquc ncgocio concipit. Porro mamillas homini elatius, exteris ucro animantibus humi-
lius,cx Aridotclis& Galeni aliorumq; philofophorum & medicorum furfVagio reponi , propter alimenti,
aut, ut ipfi dicunt, excrementi quod in lac conucrtendum erat penuriam, non omni ex parte ucrum clfc ar-
bitror. Primum enim huc fcopum dirigunt , quod foetus in utero inferioris corporis partis cxcrcmcntitium
fanguinem in nutrimentum affumicmiamillx ucro ad ladis generatione fuperioris panis fanguinem prx-
cipuc admittam alliciantq;.Dcin adijeiunt, homini in elatiori pane mamillas reponi , reliquis autem ani-
malibus non item, quod his cius panis excrementum in cornua & iubas,fccus multo quam mulieri, ex ipfo
rum fentcntia,conlumatur.Quali ucro ccrux,uaccx,cqux,ciusq; generis a.iimantia, ucnis qux a iugulo de
orfuin fub pedore feruntur, aut js pariter qux ab axillam petente ucna pedori indratis muiculis, ciufdcqj
i
cuti difpcnfantur,magis quam homines carcrcnt:& in illis ex fuperioribus corporis parrib. ad uterum fan-
guis minus quam mulieri pofiic tranfumi: & non multo plus mulieri , depili alias omnino , excrementi in
Jongifsimos capitis crines, quam alijs animalibus in cornua & iubas,idq;pro ponionc, deperiret. Sed profe
Tenne mj-
miiUrire- do nxc
Aridotclis ratio ilii corrcfpondct , qua pleraque de mendruis lunaribus ve purgationibus proble-
w. mata, nefeio an tam ucr6 quam audader, medici & philofophi foiuunt . Quandoquidem ucr6 hxc alio fpc
pjpitit rM dant, nunc reliquam condmdionis mamillarum rationem aggrediemur . His igitur forma exterius rotun
TlrtSheuii.
da, quo minus iniurijs effent obnoxix,pcrquam idonea fuitantus ucro ea parte qua pedori committuntur,
ettetini fub
Jtduiu *‘"f
planas latasq; merito illascffinxit Natura, ut firma inniterentur bafi.Tcncram quoque & prominentem a-
dem rene . dipifcumur papillam, ut lunc angudo tcncroq; iniantis ofculo inditam , isconfedim labijs molliufculis
condringat,
i
J
}. .
Humant fabrica Liber V. 4x5-

conAmigjtA' inferiorem deducens maxillam 8c buccas contrahens, lac fugat, ft linguam dein inftar cana
iisinflc&cnt ad Aomachum id a nemine cdodus propellat Vt uerb in illo fuCtu papilla turgidiorprocc-
.
riorcj;quam aliis (dum id fcilicct minime opuss ceft) redderetur , limitem ctim pene pofsidct lubftanti.im,
tjuz & laxari conciderem, &rrurfus a fuaui contaCtu intumcicerc erigit]; idonea exi Ait. Papilla autem fcnAi
concidereq;,&
exactiore, A'
: A' neruorum lurcul
furculis abu ndat.quo mamillis hac etiam ex parte cum genitalibus foret a Amitas
nim illis ad ucncrcum congrcffum^cncrisq;
Vt enim propagationem, illecebram ac uoluptatem
congrcAiimgencrisiupropagationcm, uoluptatcm indidit Natu
N;
rarfic quoque & ubcribus,potilsimumq; papillis,ut mater in lucem iam editi fertus tcncrulo & nondii den
tatoori papillam lubentius titillandam pruriendamq; inderet, ac fugendam offerret. Mamillarum uerb
glandulofafubffantia cius cft ad iuftitiam temperiei, ac formz,ut f.mguincm per ucnas ipli maena Natu-
rxinduftria addudum,in lac familiare pueri alimentum conucrtcrc cocoqucrcqjpofsit. Cxtcrum in uafo
Viwn fe-
rum mamillas petentium diffributionis ufu explicando, Galenus admodum cft diffufus quum hanc ex re- riet ratio*
,
motioribus & difsitis partibus deducam anfraduofamq; & gyris multis przditam dic affirmat quo fan - 1ur.-i tm ma
,
dudibus ac gyris commode przpararctur quum ego interim i- m

guis ad ladis generationem in longis illis
:
ht cifor
gnorcm,qua tandem peculiari priuata ve fanguis,priulquam mamillis offerendus (it , egeat przparatione,
uaforum nihilominus feminalium ince/Tuumduduumq; haud immemor. Neque etiam fuccinctiortiia c-
rat qua mamillis, aut homini aut cartcris brutis uafa tuto diffribui potuilVcnt , quum cauz ucnz caudicem
11 poti
laMlTf hic
mento dorfum occupare conftct,& Naturae adeo artificium fimul quoque cuides fit, quo anterioribus cor
fpram ca
poris trunci fcdibus, pedori nimirum & abdomini uafa cxporriguncur,fiue id ad iupulum, fiuc inguina, fi-
f*u6 Lh. I
uc ad illos etiam ramos /pedemus , qui a cauz caudice & ucna pari carente fecundum corporis latera dif-
funduntur. At non ita ua/orum Icricm oblongi dudus gratia, quem ucnz mamillis oblatz fibi ucndicant»
expendendam putauerim, atque difccptationum occatione inaies occurrentium, de uteri cu mamillis con-
fortio,dc ladis cum mcnftruis purgationibus affinitate, dc carundcm & lactis copia, dc abortibus, potifsi-
mumq; dc fanguinis mutuo nunc ad uterum,nunc ad mamillas dedudu. Mirum namque cft, quam ciufmo
di fpcculationum gratia, ( Jalcnus fefe interdum torqueat, modo ucnas abdominis inferiora petentes, ab il
lis quz uterum adeunt oriri (& fi rurfus alibi fccus tcltetur) fcribcns,modb prolixe tradens qui per cafdcm
t Sfefla 6 ucnas fanguis
circa uterum in przgnantibus abundans in mamillas furfum repat. perinde fane , aefi * uc-
mmfi.ta. a,
nf a iugulofub pedoris o(Tc abdomen petentes, &illz quibus inferior abdominis fedes intertexitur, folz
tap.6 bo .
L.M#r> &
fi. ea. 1 1 li.
iGf.etml
uma fi li
linis ad fuperiora dudum explicare contendit, n6
.
1 in crura,qudm furfum per abdominis regionem

^ ^
>minis a grauido utero comprcfsionc , &
nullo etiam prefente
orificio, quo humiliores abdominis uenas cum fuperioribus conniucre continuariq; confiat . Verum ne
hunc in modum Termo dc mamillarum ufu infiitutus,nimium cxcrcfcat, omnium quz hoc libro dcfcripfi-
tnus organorum di/Tcdioncm,nunc percommode aggrediemur.
0 M NI VM ORGANORVMQV NTO HOC LIBRO 1

deferiptorum adminifirandi ratio, ac nonnulla generarim de Anatomen
i?r 1 *’
"
difccndi, docendi ve ordine. Caput XIX.
N PRIMI quidem libri calce difccndorum affcruandorumq; ofsium rationem diffii-

fccxprcfsir& in fecundo libro mufculorum & ligamentorum fccandi modum , utres
inibi exigebat, pcrfccutus fum in tertio autem libro, qui ucnarum arteriarumq; per uni
: na
uerfum corpus difiributionem complectebatur, ac in quarto etiam , qui ncruis erae pro-
admimltrandz fedioms
prius, nullus adminiftrandz
pnus,nulJus lectionis incidit !ermo,quod
fermo,quod fcilicet illum ad przfcns ulque
ulqi
j Caput, ac proftremum fexti libri, & pcnultimum fcpt imi differendum patauerim.Quum
enim fingulis illis Capitibus, caru quas fui libri deferiptas habent partili Anatomen proponere uifum hiits
merito etiam cifdcm Capitibus ucnarum & arteriarum & neruorum ciufmodi partibus dedicatorum fe-
dio,ita hic tradanda efi,ut nullo pado in fuperioribus abfolutior integriorq; nfiitui potuiffet . Et fi for-
i
quarundam ucnarum & arteriarum ncruorumq; fcdio,fimul cum didis modb organis , feriatim ac ne-
ceffario non comprehendetur, eam ad finem penultimi Capitis libri fcptimi,una fuoijcicmus. Erit autem
hzc brachij potifsimum & cruris ucnarum, arteriarum & ncruoru dificdio.ita fane, ut fi pariter, cutis quo-
que adipis, carnofz membranz , mufculorum , ligamentorum ac ofsium denique mentio fuis locis obiter
incidet , uniucrla diffecandi corporis ratio his tribus Capitibus utcunque enarrabitur . Imb ipfa ( quod id
fcilicct, ei quam prorfus complcdi debent tradationi, pauculis adicdis uerbis fieri queat) fic dc/cribam,ut
quum fimul unaq; quis capita hzc connexa finget, inftar libri ac canonis fint quo humani corporis fabri-
,
czfiudiofi , eam fuo mane in priuatis uariisq; domi cum fodalibus tentandis ledionibus aggredientur»
aut in fcholis fccandarum oftcndcndarumq; panium feriem a przccptoribus expetent , aut quem illi ob-
feruaturi fint ordinem iam multo ante cernant, qui fane alius in corporum frequentia , quam cum unum orJs
aliquod tantum ad publicam anatomen obtingit, eft infiituendus. Ego itaque lzpius,haud denegata profe
do coiporum copia,hoc que modo fubijcia ordine anatome docui. Parato induftrij alicuius fabri lignari)
opera eleganti theatro» quod nonnunquam fupra quingentos commode /pedantes reciperet, in illiu&q; /« tmmAm
-
. l$n 5 medio
.
41 6 sAnd.Fefalij, de corporis \
medio mcnfa quadam cxAruda,quam negotio accommodilsimam fore ducebam » (cdulo effeci, ut uario*
rum hominum olla mihi ad manum dfent, quadam inuiccm attexta , qutdam fciunda ac in arculis polita:
puerorum dico,iuucnum,lcnum mulierum & uirorum olfa.qux tum mea » ramaliorum medicina candida
torum diligentia in Italia Icolis mihi magno numero A: copia adfuere > limul cum canis , A: nonnunquam
fimix .riiquotq; aliorum animalium olsibus Ha igitur ferie ofsium doctrinam , priufquam integrum ali*
*
quod hominis caduucr tn fcholas adduci curarem, Audiofis proponebam, [qua primum huius noAri Operis
librum comcxui.C^tcrum propter Anatomes adhuc impcricos,amc ofsium tractationem, fimulatque que
dam de humana fabrica cognitionis dignitate Ac qfu prout occalio ferebat , ac dein ordine quo hanc di-
,
fccndam putarem, ciuimodiq; aiijs quibufdam pt alatus eram, ac uarjas una, quibus dilfcdionum dodores
humanum coipus diuidere folcnt,rationcs ac differentias propofuera, qui id limilaribus partibus , ac dein
inArumcncarijs cfformarcrar,adnifus fui oAcnderc.adhibico operi cane aut agno quopiam , quem magna
ex parte primum cute liberaucram,ac aperto thorace A' perito»xo,ac inlitper caluaria, in eum modum dif
fecucram,ut fcr£ omnes coiporis partes fefe obiter fpedandas offciTcnt:ac facile quacunque tudem inter
SimiUrei docendum ucllcin partem, manu complecterer .Quum itaque de fimilaris partis ex primis Natura princi*
& irnTInh- pi}scv»Airationc,acpotifsimum edentuli forma (propter nouamqux modo non indocte proponi coepit,
mftjrtd cor morborum qui limilaribus partibus accidunt diuilionem ac numerum) egiflcm,os tanquam primam limi
foriifsnti
larem corporis panem propofui,qui id fcnfulimilarccfict oltcndcns,aciplius ufumin fultincndo iirman-
doq; exprimens. Huic cartilaginem fubicci,iplius creanda ncccfsitatcm addcns:ac obiter docens , qnx de
cartilaginis natura a me fuo loco pcrtradantur.His ligamenti hiltoria fucccdcbat,& uarijs differentibusq;
oftcnlis ligamcntis,ipforum ufus Ac procrcandoru ratio proferebatur. Mox cum ipfis ligamentis quid mc-
,
brana cffct,quidq; corpori praltarcc fermoni addebatur, cum aliquot mebranarum incane iam dido aut
agno dcmonltratione.Cûum itaque limplicium dein mcmbranarum,ad organorum tunicas ex fibris con-
Aantes diferimen docebatur,librarum quoque tractationem membranis adhibui, aliquot diucllens inteAi
norun» tu meas. A: fibras in ipfis indicans, ut qui ex libris quibufdam tunica nonnulla a limplicis membra-
na conArudionc differentes confingantur, in propatulo dlct.atquc ita deinceps cum fibris qua inuiccm
nedendx erant, carnis in uniucrfum hiAoria addebatur, quam limpliccm in iecore, pulmone ac renibus o-
ftcndcrammifccribus illis, quemadmodum ciufdcm quoque ufus gratia,Ac cerebro nonnihil diffedis . Sed
quibus modis caro fibras contineat, iplisq; committatur, in laceratis difccrptisq; quibufdam mufculis , ac
in cordis dilfcda fubAantia,obuiam reddebatur. Vbi autem glandulofi corporis , ac dein adipis quoque,
quam membranis fere obnafei cernimus, ac medulla in ofsibus affirmata , A; humorum qui in oculis ucl ne
gligenter adapertis fpedantur, tanquam partium limilarium habita erat ratio , incarpi quoque rcccnfcrc,
quo nam pacto inilrumcntarix partes ex limiliaribus illis confurgant:uenx fcilicct ac aneria & ncrui , ac
pofimodum cum fuis tendonibus mufculi,ac totius denique digiti ac manus cum cute efformationem pro
ponens, limulq; ea qua in magnis coiporis cauitatibus obuia in cane illo erant, commonfirans. PoAeaqua
igitur tyronum gratia hac docuilfcm, abiero cane, integram ofsium cartilaginumq; difciplinam fcicntiaq;
aggrcdicbar.qua abfoluta, humanum cadaucr in fcholas ferri curauimus,quod mulariorum ac ligamento
rum fpcculationi lubfcruirct.quam lcdulo enim, atque adeo ex noftro arbitratu in Italicis acadcmijs prx-
fcdorum diligentia, A: erga doctrinarum (ludia lingulari amore, ad publicam anatomen cadaucra nue lup
pcditcntur,non mediocri ufu difcimus:cdi loi t. ille illa non ita quadrata, xtatisq; media , ac nonnunquam
optaremus, cxillant.Poll ofsium itaque A: cartilaginum tradationcm,ca ferie mufculonim ,ligametoruq;«
ac omnium denique qua fecundo libro profequimur, doCtrinam in cadaucrc illo abfolui. Ad ucnarum au-
tem Ac arteriarum neruorumq; anatomen, aliud aflumplimus cadaucr , quod etiam illis partibus quorum
,
hiAoria tribus poAcrioribus libris tradirar,oAcndcndis accominodabatur.In cadaucris Aius fcdionc,co
i
utebar ordine, quem hoc Capitc,Ac ultimo Capite libri fcxti,Atpcnultimo feptimi , in uaforum didarumd;
iam partium fc&ionc commemoranda, potilsimum enitar pcrfcqui.Quandoquidcm ucro , unum fubinde
Prt editur
tantum cadaucr ad publicam anatomen nancifci potefi, in his Capitibus una quoque olsium A: cartilagi-
rum opptr-
i
ttnutMtt.fr num A: mufculorum.ac

cutis, cuticula, adipis, A: carnofa denique inembranx,ica ut prius monui , mentio*
ftioHii crdi nem faciam,urprxtcrcxquilicam eorum quorum difiTecandi modum hadenus non tradidimus oigano-
ueffemti rum admini Arationem, lenes iiinul pateat, qua in uno cadaucrc quis uniuerfam anatomen utcunque queat
abfoJucrc. Illam itaque aggrclfurus, Audiorum fodalibus potius quam mini Aris* qui fecantcm adiuuet*
adhibitis,acutiori nouacula orbicularem fcdioncm fecundum umbilicum adeo profundam duces, ut cute
pcnctrct.dcin a media pedoris olsis longitudine redam fcdioncm ad umbilicum ufque molieris, & ab in
Cutis, nti-
ntU, aifu fima
umbilici fede perges ad pubis ufque medium, uirilis membri ( (i modo uiri cadaucr ad manum iit) ra-
& (Mnrfd dicem conti ngcnssautifi mulieris corpus fccas,quoufquc pubis olsis fedem ad pudendi colliculos fupcrauc
lntmln-KM ris.ut fcilicct a pedore ad pubem ufque, una quali fcdio (integro interim umbilico) pertingat. PoA hanc,
M *hdomt utrinq; ab umbilici latere fcdionem tranfucrlim ad lubos ufq; duces : id interim Audens ut folam cutem
,
llrrito
pertundas, quod in homine, & potilsimum obcfiorc,fadu no adeo eA arduu, quu adipis crafsitics,nc carno
fam uities membrani, propt£ rcmorctur.Fadis huc in modum fedionibus,cutisanguhim, qui ex quatuor
rectis angulis umbilicum Ipcdantibus fuperior dextera; eA, lumulo, aut liniArx manus unguibus attolli-
to,acutilsimaq; nouacula cutem ab adipe fcccmcrc Audeto. Vbi.cutis portiunculam libcraucris , hac fini-
Ara manu clcuata , depofitoq; hamulo , paulatim cutem ad mamillas ulque uerfus dorfum tranfuerfis fc-
dionibus proxime ad cutem radis, ab adipe diuides . Hac abdominis thoracisq; parte a cute nudata, reli-
qua tres pari modo fum det cgendx,ac cutis A cuticulf natura ucnit inquirenda, qua in cute quidem nunc
;
• abfquc
Huruanifabrica Uber V. 4*7
tbfqnealio negodo fcfc offerrcuticulf ucro naturam non commode obfcruatm,ni/i illam ardentis cande
.
€ l*,quam cuti adhibcas,ui> urficulz modo a cute abfccdcrc cogas
fi.ttf .6 Cum cute deinceps & r oenis fub ipfa Vntmm
'
lib. \ 4M-
fecundum abdominis regionem , Se ab imo furfum & a pettorc deorfum excurrentibus adipe quoque exa-
dt<H»i me-
marumLrt minata, (i hac homo ( uti feri lolcnt omnes diuturniore morbo non enccati ) abundet, illam quemadmo- tmerLum
r. i*‘n *lidum iam cutem ab adipe libcrafti,a camofa membrana fciungcs.quod fanc nifi acutifsima nouaculanun- uruU &
(M rx psr quam apti confeceris . Si ucro macilentius obtigerit corpus , adipem caroofz membrana: adhxrcrc fines, memkrwai
te rium P,
adeps enim tunc,qu6d exiguam obtineat crafsiticm , quo minus carnofioris membrana; natura in confpc- tjentrrm~
Aum ucniat, nihil impedit. Vtcunquc feceris Jiuc adipem abrafcris.liuc ad natam membrana: reliqueris, l>mm '
ijfdcm per membranam du&is fe£tionibus,quas a pedore ad pubis os , & ab umbilico ad ilia in cute fctrien
das retuli , ipfa membrana retuliori li lubcat nouacula > aut digitorum feri beneficio a fubditis corporib,
cft 1 «.paranda , ut iam firaul cum magna thoracis parte uniucnum abdomen cute , adipe & camofa mem-
brana dctc&um occurrat* Ad hunc fanc modum adminiftrationcm in fcholis fubinde fum aggrcflfus:qua-
quam fi quis uclit,intcgmm etiam fit in una tantum abdominis parte cutem , adipem , & carnofam mem-
branam examinare, & a reliqua abdominis fede cutem fimul cum adipe Si membrana abfque ullo artificio
Uniorum ritu auellcrc . Vcriim de harum partium natura adeoq; adminiftrationc, in fecundo libro egi
,
i Itmfi. prolixius in codcmq; libro rationem qua optime d abdominis muiculos,qui utrinque quatuor funt , ag-
:
u. e.« u. grcdiarisA c peritonarum nudes, docui. Ac proinde fi feriatim fingula in uno corpore oftendere animus
n fwA cft,cx fecundo libro abdominis mu fculorum admini Aratio petenda ucnit, in qua etiam priuatim ucna fcuhrwm.
>; f mM T .
6 ub.±.
arteriarum A: h ncruorum feries cft examinanda, ucnarum quidem ac arteriarum, qux a pubis Vem**^* r
emtmtfi, rum Si S
f fi.tJt.6li. regione furfum fecundum redorum mufculorum po Acriorem regionem uerfus umbilici fedem contin-
1 *blet
r gunt A' earum qua; a pcCtore huc quoque pertinent , Sc in proximas fedes quemadmodum illa; furculos u-
g >•«.»» trobique dcriuantmcruorum autem ab illis produdorom, qui collarum fpuriarum mtcru.il lis oifcruntur, m * -l* r» < •
u.\iC&
Sc a lumborum uertcbris ad abdominis mufculos (ut fuo loco comprchcnfum cft ) uarie difpcnfantur.C?- f"" *’"-
r. M*fim 6 ? ' n £‘*
e
wmtf.Uk.rn, tcruin tranfucrfismuftulis undecunque iam a perironxo liberatis ,
1
tota illius exterior propemodum fu-
\
«/. perficies oculis fubijcitur.omni enim ex parte cuadit confpicu.i prxtcrquam qua k feptotrannfuerfoob , nnftcn lf t ,
,
h %fi.csf. nafeitur
I /,4. 40,
i
A
qua ex uertcbris Si oftc facro originem ducit.Getcrum hominis peritonxum confiftcntia craf* fi nmntiflu
fiticq; infirmius cxiftit,quam ut lcui negocio id undecunque a fepto dirimi queat quamuis interim folius i*ker*ut.
:
ft&*. manus beneficio pcritonrum,dum adhuc integrum cft, ad fpi nam ufquc a 1 fubditis illi mufculisA noni
i Qmtmwd hii quoque a carnofa fepti fede liberetur A
fphxram plane oblongam tunc referat. Porro fi minori nego-
mUm i fi. cio pcritonzum penitus a fepto auellcrc lubcat,in porcellis hoc preftiteris commodifsimcdi poftquam(ut
k jmmfc.
in homine) a pcncon.ro tranfuerfum abdominis mufculum feiunxeris, id ab inferna fepti fede tuis digitis,
tmk.b.
cultri uice fenfim feparare ftudcas.it a nanque a neruofa etiam fepti tranfucrii parte pcritonzum a bf ccdct:
1 7 mufcm.
tAk.tJtJC. & fi deinde in opere perrexeris, ab uniiicrfo ucntriculi corpore ad omenti m ufquc membranas , ac infu-
m Qu*">*d per a iccoris gibbo peritonarum aucllcs , difcesq; quonam pafto id illis organis tunicas inuolucraq; offe-
mUtp i» 1 7 rat.Poftquam diligenter pcritonzum cum fuis foraminibus, ucnis,artcrijs, ncruisq; exterius perpenderis, A ^ '* p m
fi.kwklii
n nouacula aut cultclloafiniftro mucronati cartilaginis latcrcdcorfum ad finiftram ufquc umoilici fc»
7.
O twfwwm dem feftio in peritonio ducenda cft:mcntc adhibita, ne cultello altius impa&o quicquam lubdi torum uul U
#z frimw fi ncrcs.Hinc ab umbilico eandem fe&ioncm modice finiftrorfum inclinantem ad pubis ufque rcgioncm(ut imw/fauM
P*+t*r*- aliquo intcruallo ab illius medio in finiftrum latus dcuict)tcntanda cft.Infupcr in hac fimftra peritomi fc
tmrui Jkwm
«lc c directo umbilici tranfuerfam fcCtioncm uerfus finiftrum ilium molieris, & fuperiorem cius perito-
mi fcdis partem ad coftas, inferiorem ucro uerfus coxam reftc$es.Lcuata autem nunc , furfumq; nonni-
o %fi.r.G hil rcuoluta,fcu dextrorfum inuerfa peritomi dextra fede, ° ucni ex umbilico in iccur pertingenti ani-
mum adhibebis, hancq; qua iccori proxima cftA ubi dunuxat a peritonio abfccdic, finiftra manu appre-
hendes, & acutiori cultello inter iplam & pcritonzum inic&o,tranfucriis lectionibus eam ad umbilicu fen
lim accedens a peritonio diuides.Qtib quum perucncris,non diJfcda ucna, ab umbilici dextro latere adi*
t \fi-k. lia ufquc fc&ioncm in peritonio duces, P eam pcritonzi panem, qui nunc Jibera cft , fuper dextri latcrit
coftas rcflcdcns.Citcrum iam adhuc una pcritonzi pars, qui in dextro latere inferior cft , umbilico con-
nata manet, nondum ve libera pcndct.quarc ut & hanc liberes, neque aliquid interim uities, umbilico fini-
nltim*-
q ftra manu coinprchcnfo,ab iplius dextro latere, fe^tio in hanc pcritonzi panem ad pubis ufquc regionem
rwmfi. U.l
facienda cft, qui digitorum aliquot latitudine u pubis ofsium S commiilura in dextrum declinet. Inuerfa
t*
r xJP-N. modo peritomi p.micula,qux triangularis adhuc ab umbilico ad pubem ac ucficz r fundum pertinet, s
tres quafi funiculi inuicem appoliti, atque illi peritomi pani interius adnati uifuntur,qui ftudiofe cultello
KA. acutiori ab ea funt diuidcndi,ab inuiccmq; poftea attente dirimendi,ne in homine uerfus pubis offa nimiu
liberi feCtioiicm producens, ucficz fundum uulncrcs.Hominis nanque uclica,co quod tota anteriori fede
peritonio comulcitur.multa^; pinguedine obducitur,difl*cdionum rudibus ita imponit, ut hic uclicam
collocat i ignorcntuicf icam quzrcntcs,qui ipiis in hominibus perinde atque in bobus & canibus libem oc
cunat.Quuin itaque hic non ofeitanter expenderis , medium funiculum ucficz fundi medio innafei , Se
C fu.lt nulquama peritonio abfccdcrc obferuabis : reliquos autem duos fecundum uefici latera deorfum pc-
,
t. }f f"-
nitiusque ad 1 ancrias per pubis ofsium foramina in crus dclapfuras porrigi confpicics, modo cos a peri-
tmr imtf £
&f» tonio acutiori cultello ad illorum ufquc continuationem liberare non pigcat.Mcdius funiculus , meatus
cit*quo c ucfica,quum utero gerimur, urina inter duas fcctnm inuoluentes tunicas excernitur . Reliqui
a S&M.
autem duo, arteria: fum, quibus pricipue naturalis foetus calor recreatur. Verum neque hic tria “ corpo-
KJU
x id quod iccori inferitur, ullam nunc cauitatcm habere mdebuntur, fcd plane emortua aridaq;
X x>.f ,C. ra, neque
Nn 4 &
Diqi
m .
4 i8 uind. Veftlij , de corporis

& multo adipe enutrita ac ucluti funiculi apparebunt. Vnde etiam alios Anatofnes latuerunt proceres ea ,
Vmklhi omnino peratusq; aboleri in natis hominibus, quemadmodum in canibus fere accidit , afferentes Cacte-
. *
m/Vi* prM pofteaquara ucnx ab umbilico iccori infert ar implantionem fcdulb infpcxcris,intcprum e It, cani cum
umbilico, quem hactenus feruafti, deinde & tres alios funiculos rcfccarc , animaduerfoq; peritonxi ad ue-
r- fitul
ficx fundum y connexu fcdionem ad omentum conferre Reliqua enim qux in peritonaeo adhuc uiden- yt.jjS.o.
•bjmnva. .
da fupcrfunt,nifi pauiatim organa hoc obeinda abft ulcris, uidere nequis. Porro priufquam aliquid loccx & x 4>-T.
dimoucas, ornent fitus ucnit obfcruandus,num fcilicct ut in canibus Se porcis , atque adhuc multo magis
i
in {imi}S,ad pubem ufque id fub ueficx pofteriori fede 4 exporrigatur an ucro (uti non infrequenter ob
:
a v*
feruatur) uerfus finifti um latus b rcuolutum , furfumq; etiam fupra mediam inteftinorum fedem contra- “ ,
dum occurrat. Si poftrcmum illud inueneris, utraque manu humilius omenti extremum modice eleua- Tltr mr^.
bis , ac fenlim xqualiter d corium detrahens , id omnibus intcftiim ad pubis ufque os obtendes . ita enim br* t . e
quantum fit,quodq; interdum c ad inguina & fcortum,ac d inter uclicam Se uteri ccruiccm deuolui pof- *• i
fit, condifces.Vt ucto omenti ad colum intcftinutn, qua ucntriculo id exporrigitur,

c connexum cernas, fa ur '
duabus rurfus manibus humiliorem omenti Hnem furlum ad pedoris os attolles : & priufquam inferioris * t
UteThmeri fyj/.
omenti membranx partem, qux ucluti ex tertia coli inteftini tunica cnafcitur>a colo liberabis , omentum d i w«t t
ft»t tx+-
quam pofsis maxime pedori obtendes, ac inteftinorum litum fumma qua poteris induftria folis utens ma & L mA*
nibus inueftigabis : & primum anteaquam alicuius inteftini locum perturbes, ipfa ut fe clcuato iam omen
to fpedada 1
offerunt , ad amuisim contemplaberis. Simulat que igitur id accurate ac non obiter profe-
/ ^
do obfcruaucris, dextram manum redo inteftino, ? qua id ofsis lacri incumbit initio, accommodabis, Se g Ad T «y
finiftra manu tenuia intcftir.a leniter in dextrum deprimes , non quidem omnia, fed eorum partem qux 1 6 mt/h
dextrx manui quum a redo confccndcs,in progrelfu erit uicinoir. Ad hunc itaque modum finiflra dextrx
famulanti, a rcao inteftino fcnfim dextram colo admoucbis, & h fecundum ipfius ductu reuolutionesq; h strmd»
ad fmiftri renis fcdcm,ac hinc ad lienem Se fundii ucntriculi pertinges, quo quum pcrucncris, mutato ma-
nuum minifterio, finiftra colum cft apprehendendum, dextra ucro tenuia inteftina in iiniftrum modice de N ^‘ 6 ^
pellenda , quoufquc omnem fundi ucntriculi fedeui , iccurq; fuperaucris,& colum fub dextri renis regio- .v.
nem (ubi finit) deduxeris, huc quum pertigeris, finiftra manu coli termino modici fublcuato , ac * exci »
*»7.*A*
r °*
inteftini fitu,fortnaq; li militer ooferuatis , dextram quoque manum huic coli termino accommodabis : & f"
utrifquc manibus fibi proximis, ijfdemq; ab inteftinis nunquam remotis , k a colo mox dudum ilei ime- M^
ftini,& dcin iciuni fcqucris, quod fadu longccft facillimum , ufque dum pcrucncris ad iciuni principium, mfym - {,
qua fub colo retorquetur, ac dorfo quodammodo alligatum, 1 duodeno continuatur. Quapropter ut uni I 7 *b
uerfus inteftinorum dudus tibi occunat, dextra adhuc iciunum compIcdcris,finiftram ucro inter iccur Si 1 4 * 11
dextram ucntriculi fedem intrudes, duodeni inteftini inquires principium:quod ubi inueneris, deorfumq; ™ j!
**
fecundum ipfius inccffum finiftra dcfccdcris, iciuni inteftini principium^: qux illi proxima cft pars » quia;
dextra adhuc amplcdcris,etiam innotcfcct.Si modo lubet (quod Se faciendum maxime confulo) poteris a
iciuno ad ileum, & hinc ad cxcum ac colum, & a colo ad rcdum contrario dudu , inteftinorum fitum fe-
cundo examinare, nulla interim (ne quid uulncrcs) fada auulfionc.Pcrpcnfo inteftinorum liture ijs utcun
que in fuum locum repolitis, omentum rurfus inteftinis eft obuoiucndu»»,ucntriculiq; Se iccoris Se lienis fi
Vmtrinli. tus ucn t
* cxaminandus.Primiim itaque inter feptum tranfuerfum Se iecoris gibbum, manum inferes , ut il-
ttttru et Uo lius gibbum
n ligamentaq; in confpcdum ucniant:ac quo nam pado ex przcipuo iccoris ligamento
*
te- » Sf-C.
mufititt e- nue ipfius inuolucrumnafcaturintucarisjmanumtranfucrfim hinc inde duccns.Dcinceps inter iecoris
ea-
uum & dextrum uentriculi latus finiftram manum, dextram ucro inter feptum Se latus ucntriculi Iiniftrum
B isjCX 1
iinpones:paulatimq; inuiccm addudis manibus,ad ucntriculi n fupcriusorificiumaccedcs. quod in con-
i
fpedum ucnict,fi modo iccur finiftra furlum nonnihil protnifcris,& dextra corpus uctriculi deorfum co-
prcflcris , atque una cademq; opera iecoris cauum ac uniucrfum ipfius fitum obiter examinaucris . Prxtcr
hxc,ca quoque operatio ucntriculi fedem etiam accurate commonftrabit, dummodo hinc inde nunc iccur
furfum trudens, nunc ucntriculum deprimens , manus ducere non detredes . Lienis porro fedem adinue-
nics,(i inter Iiniftrum ucntriculi latus Se feptum tranfuerfum finiftram manum immilcris , ucntnculumq;
cum colo inteftino hac cxcurrcntc,in dextrum latus attraxeris, fiquidem tunc fuperius lienis latus Se dimi
dium iplius caui fefeuifui ° offerunt:dcin fi dextram manum inter lienem Se f eptum tranfuerfum mediam
tran fucr fo m dcorfumconcid cn s,infigiMcrfiacccfcct:quamumuisctiaDi uchementer antea tenfum,

tl»r*cn t*
muti tr*- f“ m q; attradum>iecur &
ucntriculum in thoracis amplitudinem furfum duxerit ; difticilcm^; horum in-
as.inrm fpedionem ob id parauerit.Cartcrum omenti membranx iam inuiccm funt <\ dirimenda:, quod bet, fi dex
<Uiumb<T* tram manum omento fubicccris,hacq; inferiorem membranam , finiftra uero fuperiorem
apprehendere,
ftu^ ucr >**hx enim ocjrus inuiccm dirimuntur,marfupi),fcu facculi fpccicm commoftrantcs: qua
^
tra ^ crc :
ômnumm ^ j fy.
uifa, inuiccm membranas adeo diuclles,ut alicubi lacerentur, commodeqj manum in illarum cauitatcm in p*r*fn*
di iffmuj; feras,Se utrinque in lateribus,^ humiliore omenti Huc fuperiorem membranam ab inferiore difccrpas.
.
•m.» /me- Nunc inferiorem membranam inteftinis exporredam linere conuenit,& fuperiorem adeb pedori fuper-
fi non fucccfTcrit,fod alis manu id facias oportet,
.
tcnt| crCjUt elatius ucntriculum c fua fede clcuct.qubd ut r
commode iflfcrioris omenti membranx exortus, queq; per ipfum teruntur organa, in confpcdum r uc-
fi^/uHf^f-
fdtu. niant:ac diicas pariter,quo nam padobxc io hominibus culo inteftino mefenterij uicc fit, tota calide *
f nA qu4
1 «
Humani fabrica Liber V. 4*9

qua colum ucntriculi fundo attenditor. In hac enim membrana ubi ucntriculo fubftcrnitur , minor
i SftflM ponar ucnar truncus ferri,fuosq; in quos digeritur ramos cduccrc, 1 apparebit.Dcinde prxtcr portx trun-
cum conlpicictur aneri a quJcIicni,ucntricuio,iccori,biJis ucliculx,&ipfi demum omento furculos deri-
9~l &4 quoque hic occurret arterix rodix,aux fuperiori fodi mefenterij difleminatur: &dcin nerui duo,
& i fi&-
uat.fic
ru, chMTd- quorum dexter iccori bilis fbliculo * & dextrx fundi ucntriculi fcdi , & hac quoque pane omento fpar-
> p
fhril-iafi. gitur : finifter ucr& lieni Se liniftrx fundi ucntriculi fcdi , ipfiquc fimftrx omenti parti diftribuitur* an
te hxc, omnia in humiliori omenti membrana, qua ucntriculo iubiacet, corpus glandofum cernitur , ua-
forum Se ncruonim feriem in illa muniens. Hxc obiter, neque ullo adhibito culcro,in prxfcntia funt in-
“ 4 fi- t-h tuenda^ folis manibus fummisque digitis fuperior omenti pars ipfius ve u circulus diligenter cft inqui-
rcndusrqucm obfcruabis,fi ucntriculo,fodalis opera femper clcuato,ac uclut ad fuperiora trufo, ab i piius
X Quodam
mei» i s fi
fundo deorfum uerfus iccoris canum, ubi omentum funul multa colligat corpora , & hinc per dorfum qui
gari para- arteria magna feptum permeat, ac infitpcr fecundum lienis cauum ad ucntriculi fundam ufquc dcucnc-
tueuuxtyne ris.Hoc enim ductu fuperior omenti deferibitur circulus : aut fi illud facco mari unio ve afsimilaucri-
iu bicftt- mus, cius orificium. Quo nam pado autem iplius ortum adinucnias, paulo poft dicam. In prxfcn-
Clahit, qua
tiaenim ucntriculo in fuum locum repolito, illum in finiftrum latus cum inteftinis trahi z curabis: QalMjtf-
iJU fine,
•t t { chara iccur ucro , ut iplius cauum adamufsim uideas, in dextrum Se uclut furfum protrudes deinde poft- .
** M <***
(itribmt na quam obiter bilis ueliculam contemplatus fueris, fcdioncm omnium totius corporis mihi moleftiftimam V'
tami. unit maximeq; operof am aggredieris Bilis namque meatus , Se nemorum Se arteriarum uenarumq; rami ( qui
.
#
tu i ex tSn
omnes fiinui inferiori membrana omenti ad cauum iccoris colligantur ) nuncucniunt rctuliori cultello
fipm examinandi,
ne acutioris cultelli mucrone ucnam quampiam pertundas,licq; omnia cruorc oblitcrcs. Of-
fient i» na
tatferiaum fertur itaque primum ncruulus ab humiliori ucntriculi orificio iccoris cauo infertus, qui a fexti nemorum
cerebri paris propaginibus fupenus ucntriculi orificium adeuntibus pendet Vbi hunc a uicinis organis
.
diremeris a mcbranamm connexu diuidendus cft alter neraus,qui uno ramo iccoris cauum, altero autem
bilis ucficulam accedit . Huic nemo arteria attenditur parem cum illo efficiens diftributioncm , ac mox
poft neruum liberanda. Huius ucro>ut Se nemi initium, paulo poft inucnics.nunc enim fat cft hcc inuicc ,
luxta iccoris cauum fepararc,inibiq; eorum feriem difccrc. Sub arteria bilis ucliculf meatus confiftunt,
,
a portx ucna iam liberandi primum duo illi, qui ex iecoris cauo ex multis furculis colliguntur , & ilico in
:
unum coeunt mearum, qui una parte in bilis ueliculam altera in duodenum inteftinum fertur . Vbi hos a
,
portx ucna ad inteftinum ulq; & bilis udiculam diuulfcris , illam pollice adeo comprimes ut meatus bile
,
I Ef hanc turgentes commodius appareant, & num quis meatus ab hac ucficula in uentriculum pertingat animad- ,
f»*H fttet ucrtas:qucm fi noninucncris.acu meatum ininteftina properantem leuiter pertundes , ut profluens bilis
em l i fi.it
ime* \p.
argumcntofitmullumprocdTumabillomcatutibiincuriaprxfcdum.Poftrcmo ucna portx hic cft exa Teneram*
1
minanda^c ilico atque iplius ciminferiptioncm qua ex iccorc prodit animaduerteris, propagines illius ob muomut
aut inte»ra tufiori cultello funt inquirendx, fero per arterix Se nerui, qui ucnx per uniucrfam illius feriem attenduntur, trrti*
feneemfl- 4tt
diligenti habita rationc.Primum itaque furculos pone aggrediens, qui bilis ucficule exporriguntundem-
\
“f-f-V-l-
m i x fijj.
de cum qui fere citra arterix confortium in dextram ucntriculi fedem , iuxta iplius inferioris oriheij pofte #
riorem regionem modica ramorum ferie digeritur. Hunc lublcquitur , qui dextram fundi ucntriculi parte
“
O t*/-
Prerfms Se medium fupenoris omenti mcmbranc perreptat. Poft hunc, qui duodeno nobis uocato inteftino deriua
limite. tur, quem fecundum inteftini longitudinem in ,u corpus quoddam elandulofum carneum^; dcfccndere
P 4 fi t «' obfenubis/t modo (uti iam monuimus)retu!iori cultello ucnam, illiq; accumbentem neruum, arteriamq;
r»*i yl hic
motat rt.jmJ nudare ftuducris.Modo magnam portx n diftributioncm deteges, truncum, qui mefenterium adi:, obi-
ritjlLncm ter tantum expendens. Atque hoc in prxfcntia rclido,ad truncum qui lieni potifsimum exporrigitur, te
mtirmldr conferes. Vtq;iplum commode uideas,ucntriculus & inteftina tibi ucniunt ad eum ° modum aptanda,
4/ -fimeu quo fituabantur dum inferiorem omenti membranam fpcdaturuv, uentriculum fodalis manu furlum at-
ani em ) rt
4 Ulrerum tolli^ inteftina deorfum premi curarcs.Patente itaque nunc tibi fuperiore fede humilioris omenti men
fiXurit ne- branx, accurata cura ramos omnes minoris portx trunci examinabis, quos omnes aut uentriculo , aut lie-
ctat, antri -
nium ipfi omento, coloq; inteftino in homine exporrigi adinucnics. Interca ucro quum ramos hos inqui
tu atmat
,
rcs,ipfosq ;
a
glandofo corpore illos fuftulcicntcliDcrabis,omnibus feri arteriam, multis autem neruum
exprimenti
hau attendi ooferuabis. P Arteriarum radix fefc offeret in ciatifsima inferioris ementi membranx fede , ubi
q Parum etiam occurret magnx arterix in mefenterium dcduccndx origo deinde utrinque unus fefe o fleret ner-
:
nt tu tofi . uus,ad magnx hac dcfccndenris arterix latera cxilicns,acfexti nemorum cerebri paris propaginum , qux
panem ut
coftanim radicibus cxporriguntur,fobo!cs.cuius ramuli una cum arterijsdumuenas detegis, inconfpc&u
luti fi.
» jifijt-k femper ucniunt. I am Se grandioris portx tranci Se paulo ante didx arterix A: nerui per mefenterium ferie,
Se qux inibi diuifionibusprxfunt glandulas S inueftigare tcrnpcftimim cft. Primum itaque folis manibus M | NM ^
liltb. IA inteftina hinc inde inuiccm diduces, & nunc in dextrum, nunc in finiftruu» latus rcuolucs , ut citra fcdionc iuiaiauia.
ftJtt&K mefenterij naturam perfundorie contcpleris.Dcindc obtufiori cultcliulo maiorem ucnx portx tmneum,
ornatum.
• tofi.cie
& didam nuper arteriam Se neruum inuiccm liberabis,& dcin ut uniucrfum ipforum inccflum, Se glandu-
uH m&iUi las diuaricat iombus intcric&as intuearis, unguibus unam mefenterij membranam ab alia diuellcs. Quan-
proximum quam id per uniucrfum mefenterium haud uenit tcntandum.fuHfccerit enim in prxfenti a centro iplius ali-
G. ac il fi. quot ua fotum furculos ad tenuia ufquc inteftiua dcduxiifc.ac mox r alteram mefenterij arteriam aggre-
aant 1 fi
ffâbK ai
ai^ magna arteria ipli poft feminalium arteriarum ortum diftributam. Atque hanc prompte reperies, li
5 , itimai cum inteftinis mefenterium in dextrum latus reuolucris, unguibus^;, aut obtufiori cultello mefenterij mc-
T. branas, 4 qua id colo fub liniftri renis fede adnafcicur, inuiccm dirimere conaberis. Hic enim ilico cius
Digitized byi
430 -dnd. Vefalij , de corporis
arteria;rami ucnis comml/si fcfc offerent , rurfus fux artcrix radicem commonftrantcs . quam ubi inue-*
neris , ipfius
diuaricationcm profequere , utdifcas , qui ipfa cum ucna mefenterio fuifulta, redo inte-
ftino ramos exporrigat parum modo folicitus , ctiamfi ucnx huius extrema in rcdlnn inteftinum infe-
:
ri nunc non intuearis : io enim paulo pdft fiet facilius . Eiufmodi itaque adminiftrationc omenti > in-
0 »> imirTii teftinonim , ucmriculi,iecoris, lienis & mefenterij fitus , prxtcrca qua: his omnibus exporriguntur ue-
M* mtftn narum Se arteriarum de ncruorum liirculi funt cxaminandi.Porrb adminiftrationi,qun commode qux ad- 1 fi. "f. 7
trru rrfcxl
illis organis uidenda fupcrfunt,ccrnas,aljjsq; monftrcs,nunc me accingam. ' Mainfcular itaque in
da.&acr huc in
ftar fcmicirculiobliquatxacui filum, quo litcrarum fafciculi colligantur,trai;cics,& hanc per mcfentcriti T
fur* auftri
<u. fiib u &
redo inteftino, ubi facroofsi incumbit duces, cius inteftini fecibus furfum ad coli amplitudine hji&.
comprcfsis,rcdo inteftino uinculum inijcics.abfcdo iam quod fupcrcft hlo.fxccstiinailo proximas ex re
&
fto inteftino furfum denub comprimes, inter uailo trium digitorum plus minus interpofito, acum rur-
fus fubredo inteftino fupra prius uinculum traijcics, fecundo redum imeftinu ita ligaturus , ut inter duo x Y*i f*-
x uincula nihil excrementi fit rcliquum.Dcinccps nouacula redum inteftinum inter duo uincula diuides, 10
&fuperiorcmipfiuspancmfcn(imamcfenterio obtufiore nouacula (ncfortafsis ncgligcntiorintcftina ^

uulncrcs) rcfccabis:& dehinc colum, ileum, iciunum continuo a mefenterio ad ieiuni ulquc y principium Attidi»-
libcrabis,intcftinaq; in pcluimrcponcs.Inhacfundionc coli inteftini fupra renum z pingues tunicas eo ufltna rt-
animaduertendus,una cum uaforum frequenti ferie fefe in inteftina implicante. Vbi uc- * "«
nexus fedulo eft
ltitt?! luc- road ieiuni ufque principium pertigeris, id perinde atque rcdum,duob.uinculis intercipies , ita ut elatius
rum tunica
uinculum * iniertioni meatus ucficule bilis proximum fit, non autem elatius confcendat. Inteftina a uen - ufqnaJl
tre libera, alicuixgroru in xcnodochijs miniftro,qualcs hiefedioni adhibemus, abluenda offeres: ut li ui* Lfig f.
fum fuerit, ablutoru ia x tunicas & longitudine examinare qucas.Patauij&Bononix inteftina poftqua ab * iofi. 7,
luta,fcholaiumq;icamniscxporrcda cffcnt, aliquando inftaruclicx inflari curuuimus: ita enim non folu ^
longitudinc,qux omnibus uix eadem eft (quanqua quatuordecim ulnas ferb xquet) ucrum forma ac am- f ? ^
plitudinc facile didicimus. Intcftinoru quoq; tunicas, illis adhunc modii exporredis, inquirere eft longe fa
cillimu.apparct enim mefenterij pars inteft inis proxima, qux ex duabus conft at mcmbranis,una fuperio* a Vii* 9
ri,altcra inferioritquas fi unguib.ab inteft inis dirimcs,qui tertia intcftinoru efficiat tunica intueberis : ac Ai*
qua ratione h^c a peritoneo pcdcat,cx mefenterij ortu uifccs.Hac tunica ab inteftinis diftrada , obtufiori
nouacula fcdionem fecundum inteftini logitudinem duces, ftudiofe prxcaucns,nc id prorfus in iplius ufq;
cauitatem pertundas. Huius infuper fcdionis labra unguibus diuelles,& abfquc ncgocio fecundam intefti
norum tunicam ab intima liberabis, pr.rcipuc fi id iuxta rectum moliaris . in tenuibus enim inteftinis, tu- b 7fi.f*b
b dif- Z-& i fiz-
nicx non ita facile in confpcdum ucniunt,quas etiam illic, ubi prope uincula inteftina tranfuerfim
10
fecuifti nonnunquam examinare, nihil prohibet quum illorum :
, ac inprimis redi inteftini , tunica; in ea "V*
fcdionc mutuo foleant abfccdcrc.Imb nunc integrum eft, quouis tandem pado , ac ubicunq; uifum erit,
c quod nos cxcum nuncupatum ar-
inteftina diuidere: illisq; inuerfis, unicum cius inteftini, a uctcribus c g, 7 ,tfi
bitramur,foramen, orificium ve expendere. Porro interdum, priufquam uafa in iccoris concauo occurrcn £*.o.
tia, de humiliori membrana omenti fuflulta , aggredieris , ncccflum erit inteftina d corpore ad cum quem
dixi modum u mefenterio derafa, eximere idq; tunc porifsimum, quando publicam obibis fcdionem , in
:
VimMm
& Ut» & ua diutius quam tibi ex ufueffet, inteftina forte adornarentur. Vtcunqueuero feceris , iam uentriculus lc
ac 2donis ferie eft adeundus: quem tunc quoque , dum in fedionc diutius propter foedantium commoda <1 f4 »
tamen elatiori lpfius orificio infenis diligenter A >T V

*
mrfrutm» una cum cogor , J ncruis *
eft morandum , liene auferre ,
ijnjftmml t-
prius examinatis. Alias enim ucntriculum tanrifpcr relinquere confuctii,quoufquc omnia ferd in thorace
ximii*. ac
qua in n o- contenta organa abfoluiflcm,quo ucntriculi orificium, ipliusq; ncruiopporiunius commodiusq; una cum
frta tbfcT- ftomacho tunc cxpcndcrentur.Mcrito igitur in pra:fcntia,quo ni pado ucntriculum nue rite cximas,do-
ccbo.quum ucro ftomachum in thorace aggrediar, qui nam ucntriculum adhuc in corpore affenutum, de
bit£ adminiftrc5,fubi)ciam. Vnguibus itaque, quantum fieri licet in homine, peritonxum a fepto tranfucr c
c aucllcre conaberis, ut tertia; ucntriculi tunica; uideas princi-
fo ad ucntriculi ufque fuperius orificium
pium . Quod ubi paululum ab illo uentriculi orificio libcraueris,ftiMicbis eam ttinicam,utcunquc etiam
diuufam, ad ucntriculi ufque fundum f deducere , ut ab ipfa fuperiorem omenti membranam conftitui ^
oririq; difeas . Deinde acu fub fuperiori orificio ucntriculi traicdo , uinculum fedulo nexum ipfi inijeies,
paulo fupra uinculum ftomachum a ucntriculo tranfuerfim libcrans.Nunc ucntriculo fodalis manu c uen
tre elcuato,non tamen penitus (ncucnas rumpat)cxcmpto, inferioris omenti membranx & mclcntcrij ex
peritonxo originem difccs, folis unguibus hanc a dorfo fcnlim diftrahcndo utens , uinculis ucro plcraauc g
intercipiens. K Ac primum fimul hxc omnia, in cauo iccoris occurrunt, oortx fcilicct ucnx, artcrix, &bi-
lis meatui aut fi lubet » lingulis feorfum funiculos accommodabis polt hxc arteriarum radicibus , qux
:
: 10
mefenterio & inferiori omenti membranx primum digeruntur, illa fanc arteria non omilfa qux fub femi- ptr*um»h
mtZu
nalibusartcrijsoita in menfenterium fertur. Atque his omnibus unum duntaxat uinculum addi fat eft :
«J
quanquam duo (ut in inteftinis faciendum monuimus)inijccre,nihil prohibeat. Indudisin hunc modum ^
uinculis, ucna port reliqua qux interfepta funt, ita ut uincula in corpore maneant, diuidentur : de ocyus g#
htnii Imw
(a tjuiobfcr folarum manuum
munere uentriculus cum mefenterio, liene & omento, ex uentre exempta, menfx impo- b ca-
midsjtmnl nentur . ac ftatim h omenti pars lieni obnata, unguibus ab illo difccrpctur : ut expendas, qui lienis tunica fittp** 4
* J
nm ipfint ab omento initium ducat . Quod ucro attcntifsimc , fummaq; diligentia modo, uti 6e prius , quum lienis 'i?*
ai m*ntu>»
uentriculiq;fitum obfcruarcs,tnfpicicndum fit, num meatus aliquis a liene in elatius ucntriculi orificium
*
c
jubilantia- perungat, quxq; uxforum hic habetur
1
feries, ctiamfi taceam, neminem ambigere reor. Cptcrum ut lic- 14,1 1 fit-
Humanifabrica Liber V. 4H
k 'm 4 *
nis fubdantiam obfcrues, aliquot k fcdioncs ipfi induces : &illo inter duos afferes compreifo.ipfius fub-
ui-lffl. dantiam ab illi infertis uafis,quibufdam fcdibus fcparabishac ratione uafa aliquot fola lienis carne de- & v«*iwW
nudata fpcdaturus.Vcntriculumucr61auandum,&deinucriczindarinflandum dabis, ut iplius capacica
1 MM 17 tcm,quz lanc ed nuam maxima, intuearis: A: tunicas jpfius,ut in inteftinis faciendum przccpimus, 1 exa ™ '*
At*"' mincs.illurmj; poltmodum m inucrtas>ac bilis meatus n infertionem in intcdinum,quod adhuc uentri
a«« 16
culo appcndct,uidcas. Porro ubi harc omnia exemeris , (i quis fanguis alibi effluxerit , & quz in uentre ad-
n
huc reliqua funt,obliteraucrit, fpongia copiofiori aqua potius quam aceto imbuta» fcmcl atque iteruin c-
lucodus eib« nam fi lino abderferis » plus tingendo oberis . Solent enim plcrunquc exigui uaforum dudus,
multa adipe & membranulis obliti, di fhcultcr admodum in homine reperiri, idq; magis, ii fanguine obii-
terentur. Eluto itaque fanguine, ac obiter ijs*quzadhucin uentre reliqua fu nt, a bfqueledione mfpcdis,ic
cur non aggredieris ucrum illud, ucnz cauz exortus obferuandi gratia , tantifper integrum alTcruabis,du
:
x u:1
cordis fcduonem una es pertractaturus . Modo autem circa uerteorarum in lumbis regionem , membra-
nulas primum , quz uclut fecundam ucnz cauz hac Cxporrcdz tunicam condituum , ad facrum ufquc os
O iOfa.h audiere conaberis : diligenter prxcaucns,ne ° dextram fcminalcm arteriam, quz cauc corpus tranfccn-
dit,fimul cum membranis adimas. Ed enim hzc tenuis, & membranz modo albicans multaq; pinguedi- ,
H- tH" ne in homine obduda. Quapropter commodi admodum feceris, fi priulquam aliquid eorum quz in ucn-
T.
tre adhuc reliqua funt, aggrediaris, P arterias fcminalcs inquiras : ac deinde, ne Izdantur , in reliquarum
r tof b.
‘tffigfi. partium adminidrationccaucas.Vt uero id przdcs acu ratius, animum adhibebis S dextrz feminali ucnz,
, toyf. qua ex caua oritur: deinde &
r arteriz exortui, quz inferiorem mefenterij
fedem adit . Inter hecduoor- j ner£lb.
llfi-d- gana panim afccndcns , partim dclccndcns , niteris obtufo cultello cauam ucnam ex finidro iplius latere [«maud*.
t xojf.k.
ab arteria magna dirimere,mcmbranolis libris, quorum interuentu hzc uafa committuntur , di fle dis . In
hoc itaque opere duarum feminalium arteriarum radices in confpedum uenient , quz quo arteriz porri-
gantur, commondrabunt, Ii modo ab exortu eas ex membranulis, quibus inuoluuntur, au fcminalcs ufquc
uenas fcdul 6 ,nullaq; in trahendo fada ui libcraucris. Hzc ubi przditeris, ucnaq; caua , & magna arteria,
ut commodius in confpedum ucniant, membranulis , quibus pafsim integuntur, fuerint detcctz , ramos ^ arteria
^
S IO Ji.X, quos in ipfo per uentrem ductu emittunt, examina bis, » cos primum expendens , qui pinguibus renum tu »^«4 Je
T.
nicis membranis ve offeruntur : ac dein cauz ucnz propaginum, Cinguinem ferofum renibus deferentia 1 **•» •"
t XO /. 4,
initia, quz ubi inucneris , ucnz cauz propaginem dextro reni propriam fuis membranulis deteges : & de-
klM]/.
inde cius renis pinguem membranam unguibus laccrans,'quopado ren illi u inuoluatur, diligenter exa-
T,V. minabis. Denudato rene, * urinarius meatus , qua ex rene prodit , cultello ed inquirendus deinde & ar- [remanda. :
u Ciftrrt tcriz magnz propago, dextnftn renem accedens quo fimul integer rcn,& uena,& arteria, & urinari) mea
:
»*-
mtfixo/ifft
tus principium conlpiciantur Licebit autem modo totam renis naturam examinare , aut quoufque alia
.
T. * tmm rrai
bmt llfig. quzdam diflccueris, renem relinquere, y Vteunque uero id nunc, aut podea feceris, ucnz cauz, arterizq; £
X XOfi.c, magnz propagines uinculis iuxta dextri renis cauum intercipi debent : & deinde nouacula acutiore fcdio br«a tL~
lxx.x;/i. reda fecundum renis longitudinem in iplius gibbo uerfus cauum ed duccda:rcnq; ita bipartitus, ucnit ape »»«•
riendus fanguisq; , (i quis occurrat, (pongia madente clucndus.Ita enim ilico renis linuum natura, deinde
:
y Huftfht
•Jiftrttdi- & urinari] meatus in rene principium fefe offerent, nili cadaucr nadus fueris obcfms . Solet enim pinguedo
l/ft»trr ab in fecundohumani renis ftnu collcda,imp edi mento die , cur minus (tnuum natura integre fccanti Ipcdc-
fcruabu /4 tur. Quapropter opcrzpr ecium luerit, canis aut caprz renem diligenter prius examinare , & ex illo de-
ba/Uifii».
in humanum cognolccre. Diuifo igitur fecundum gibbum fcu exterius latus rene primum finus fecundi,
,
in quem urina colatur,latcra digito inquires & foramini quod in medio iplius, fcu in primi !inus,meinbra
:
nci ve renum corporis externo latere apparct,dylum immittes, qui in urinariu meatum uerfus uclicam fa-
cile protrudetur. Deinde ubi membranei huius corporis, primi ve renis linus anteriorum ramorum cum
poderioribus ramis coitum, qui non procul ab externo renis perficitur latere , obfcruaueris , ut illorum ra-
morum dudus, & primi finus reliquum corpus, & fecundi linus formam naturamq; adinucnias,dida ledio
ne diuifum & adapertum renem uicifsim claudes & recludes , quo mutuus nuper didorum ramorum coi-
tus manifedius appareat, dein dy lum fecundo futui indes : & ubi ipfius formam expenderis , ab anteriori-
bus primi linus ramis eam renis abfeindes fubdantiam, quz poderiori illarum fedi obnafeitur : apoderio
ribus autem ramis eam adimes , quz illarum anteriori fedi continuatur , ut modo primus linus integer ap-
pareat, cui mic dylos,quo illum adhuc exa&ius cognolcas, indere polsis:& admirari, quam ridicula ab Ana
tomes profefloribus de renum ofhcio fuerint hadenus prodita . Cancrum tunica prztcr pinguem mem-
branam, renem inuediens , facili tibi occurret , fi fcdionis in renis gibbo dudz labris animum adhibuc-
jris.Solct enim ea tunica ibidem tunc nonnihil a renis lubdantia abfcedcre, & dein prompte ad renis ufquc
cauum unguibus diuelli,ac qualiter hzc e renis ucnz & arteriz afeititijs membranis pronafcatur,confpici.
Hzc ubi in dextro rene intuitus lucris , finidmm quoque fua pingui membrana Uberabis , A ucnz cauz Se Vafonm
arteriz magnz ramum uerfus iplius cauum excurrentem inuedigabis animum priufquam aliquid diuel-
:
,
f‘"»'**f**™
las , * linidrz feminali ucnz adhibens quam ex medio ucnz cauz rami linidrum renem adeuntis dudu
,
X XO» >f cnafci,citra fedionem confpicics.

Vt uero rite intuearis, num a renis (inidri quoque a arteria , fcminale ium , pr »
fi’- uas originem ducat,obtufo admodum cultello ( nili forte fccandi peritior fueris ) membranulas a renis uc •
X XX. XJ na detrahes, &
accurate aliquoufquc ucnz fcminalisprincipium quoque a membranulis liberabis dein re :
nis uenam ab arteria nonninil dcorliim rededes numo; ex : toto arteriz dudu ramus qui cum finidra fe-
,
minali ucna exporrigatur, principium obtineat, inquires . Vbi uero hunc non inucneris , finidro rene pari
ratione cum dextro ( Ii modo illum fccuiilc non fudcccrit) aggrcdo,rcliquz feminalium uaforum conllni
/ dioni
j4nd. Vefalt) , de corporis
ftioni attendito . b Arteriarum itaque , &
c finiftrx ucnx originem iam prius indagafti ac d dextrxe- b 1
, 4fk
tiam ucnx principium citra fcdioncm a caua oriri conlpicis.Vbi igitur uaiorum ortum didiceris, ucnas &e io e.
ad arterias ufquc fcnlim, cx membranis ipfas liberans, deduxeris , li mafculi obrigerit corpus , penis cutem fi.
d xof.fi
Trflimm rt Se fc ortum a tcftibus adimes . Primum itaque a pubis ofle redam lectionem per penem in cute duces Se :
ponit u fuit deinde cius fcdionis labris hamulo aut unguibus clcuatis , cutem cum cai noia membrana a pene c auft t M
ioeluc iide
fM
rcs,adamufsini confidcrans in cutis cxtrcmo.iplius cum camofa membrana coalitu, Se camofr membrana: tfiiniofi.
teihe.
iub glande a penis corporibus abfcefliim.ad hxc, perpendes ipfius ad glandis radicem ligamentumrdeinde
Si cutem eam adeuntes tpoftrcmo, nullam pinguedinem adipem ve inter cutem Se carnofam mem
ucnas ,
branam,ut neque in palpebris,hic reperiri. Pene detedo, & didudis cruribus , a pubis offc inter inguina &
finiftnim tcftem fcdioad podicem ufquc ducenda cft: & deinde cum penis cute fcortum a tcitibus& in-
JtjUum fi -
terfeminio liberandum, fcdionibus femper uerlus dextrum latus deduCcis . Quum ucrb tcftcs cute carno-
faq; membrana nudas,nc illos fuo loco moucas,inucrtas ve, accurate obferuandum cft. Quum primum e-
nim cute nudati funt,iplorum litum, A qua nam pocrfsiimtm parte uafa feminalia illis appiantentur, inda
garc onortet ut Natura: dilcas prouidcmiam,qux tcftcs ita collocauic,ut ipfius uafa line tutilsima , illisq;
:
uclut propugnacula p rarpo nantur .

ipfi tcftcs la « m
dextrum tcftem cum ipfiusuafis& tunietsa liniftro
f fij Clutu»
: Si iundis
digitis aut cultello dirimes qux iam dtduda funt , cadaucris crunbus dextrum tcftem femon
,
, id , imtfm
impones: ac mox cultello £ ucnam Si arteriam fcminalcs dextri iatcris,uicinis membranulis ad peritonei io loci fi.
ufquc fedem, qua i llz h procidunt,detcges hic primum in interiori fede pcritonzi , poft modum in exte ix Mr«m
:
cenut,
riori, qualiter ti an (tam, io lis manibus confidcrans. Dcin ftvlum foramini, qua egrediuntur , ui ad teftis uf
EjrimVr/i
que intimam fedem protrudes, & pcritonxum ufquc ad loramcn illtid diuides. lnfupcr fecundum ftyli 16- E
teflinnoHU
uperue. uu gitudinem cultello loramini quoque indito , ad humillimam ufquc teftis fedem , cxtcnoi em iplius pecu- et i i» i mi
ferutnj; fe- liarem tunicam fccabis:hacq; diftenta» explicata ve, illius a peritonxo ortum, Se ualitium ad humillima
1 pTTf.flX
minei.» it teftis partem k adnexum A prxtcrea teftis 1lmifculuni examinabis . Eius namque mufculi natura, dufi' .
lifi.f
I
ttiho .
dus Se forma in conlpcdum iam pulchre ucniunt,una cum gracilibus ramulis,a feminali ucna & arteria in f-
exterior e m hanc teftis cunicam numerofa feric m cxcurrcntibus.Nuncitcquc teftcm Si uafa rurfus lunc k nfiJuu
inde diligentius fublcuansrcuolucnsq; , ucnam Se arteriam ab iplis contermino femen deferente uafc ad Id i ntfh-
\sferum fe n Vtucrbucnxartcrixq;inlcrtioncmad.muifsim examines,
teftis ufquc elatiora difccmes . uas femen
mmtlii ctr xx fi.
1
eeieffem , deferens ab intimo teftis inuolucrofeu tunica cft ° liberandum : non quidem uniuerfum , fed ad eam ra eiimit
«#•<*• duntaxxt ufquc partem, qux ucnx arterixq; finibus cft proxima . Liberabitur autem uas ipfum facile , fi re tTl m u
it. repite-
tranfuerfas lectiones inter tcftem & uas illud ad fuum ufquc principium acutiori nouacula duxei is.qua ad iofi.
xumru. n xx fi. di
minift ratione, uafis etiam illius antradusA ad teftis tunicam connexum , liusq; ucluti poros manifcftt*
mei Jdi
fi.
animaduertes Si ucnar ac arteriae furculos,intimx teftis tunicc oblatos, melius conlpicics . Vt ucr6 pror- tufified*.
:
fus in confpedum ucniant , fanguinem cx uaricofis ucnx arterixq; anfrndibus ad tcftem comprimes : Si o Hxfif
infuper anfradibus uinculo,nc fanguis refluat, intcrccptis,tcftcm fecundum ipfius longitudinem diuides: {lienem u-
puiln uti
Se dcin , qui a furculis per intimam teftis tunicam cxcuircntibus , & cx uaricoforum aniractuum bafi com-
.
X 1 fi.utde-
plures rami ad teftis fubftantiam pertingant , qualiterq; tcfti ea tunica committatur , quzq; demum ipfius re efl.ptf
Se teftis fit fubftantia,obferuaLis.Atque hac primum in uno quidem tcftc,dcin in altero funt examinanda. mum 44 A
Vix enim prima fronte omnibus erunt obuia,qua hactenus tam of cicantcr ab alijs funt perrradara. Atque &0,delu
hinc etiam pari perpetuo adminiftrarionc non cft utendum fed quum commemoratam in dextro teftc
:
tcntaucris, integrum tibi erit, finiftmm tuo arbitratu aggredi. Expenfis igitur adhunc modum tcftibus, ip-
Pernis mm- forumq; nihil rcicdo.pcfiis mufculi, &' ipfius corpora, deinde ucfica , Se urinarij meatus , & reliquus femen
mi erit ru deferentium ua forum dudus,infertioq; cum glandulofoafsiftcntcA omnium ucnis, arterijs Se ncruis, fc- cep P *»>&•
f 49 kl
canda ucniunt.Didudis itaque rurfus cadaucris cruribus,primiim P duos mufculos ab orbiculari redi in- H ,l4*M
Penii terpe
tcftini mufculo in penis radicem, & pqtilsimum in meatum urinxfcminiq; communem pertinentes, aggre ude.
rum artui ,
Mwn'i dicris.dcin q alios duos,qui ab humiliori pubis ofsium fede originem ducentes , penis corporibus infe- q l >*h-
fr c.tp.49l».t
trieriorum runtur, adimes: ac ilico penis corporum r originem examinabis, acuto cultello dextruin corpus ab ofle,
L. K M Ai
& nemori unde pronalcitur,quam poteris proxime diuidens . Deinceps ucro in penem excurrentibus uenis , arterijs fl.
Ime pttune
Ii um rxo-
& ncruis perfundorie hic pcrpcnfis,ofTa pubis inuiccm funt 4 fciungcnda.quod fiet ocyus,fi ucficx corpus r xfi.tup.
mem.
i
a periton ari parte, pubis os fuccingentc, cultello diremeris , &
deinde cultro quam minime craflo pubis of- 49 Ii. lC,
C.
Puhitefiu iium 1
eartillaginem reda fcdionc penitus diuiferis. NouacuJa enim, quum iufto crafsior fit , illi officio
uti fulto
ijui
id
i. urni cft accommoda. Mox uno cadaucris crure in mcnfa relicto
non xque A
alio ab iila propendente , ita cada
certo 1 11 fi
1
ucr in mcnfa reclinabis, ut ipfius os facrum mcnfa- lateri incumbat , Se ui didudis cruribus , ad trium qua-
Vrir.tri ori
meatu* ad tuor ve digitorum
latitudinem pubis offa inuiccm fciungas. parum enim apte feceris , fi pubis ofsium por- c ultimer*
uefi.sm, & &
tionem exemeris : ejuod id fiat molefteA praetcralia inultos uitict mufculos, neque ullus poftmodum of fi.Ub.x f.
U ii fi. f.
ueforum je fium ufusadfccletiprzparationcmfuturusf it. Quapropter pubis ofsium cartilagine difleda , dein ip- &
mem defert
fis ofsibus ui dircmptis,priniuin a renibus u urinarij meatus a fuis membranis , quibus obuoluuntur , funt x ii ,t\
iiumuif^lu
dtfnm mefi-
liberandi A
ad ucficz uique corpus perducendi deinde :
x
uafa femen deferentia, qua ad pubis offa d cor fi. U.I.U
uer
te terpnt uf fum in peritonei amplitudinem refl eduntur, pari modo ad glandofum afsiftcntcm uique,cx pinguioribus .
o opere , fodalis manu ucficam modo in dextrum.^ y J 'rteMc

quibus integuntur , membranis funt denudanda . in quo
exfi.tup. 6,
terit mu-
modo in fmiftrum comprimere cft necdfum idq; maxime , quum nenz cauz & magna: arterix Y feriem
:
& fi.
XU.W
jpd JiTin
hac in fede inquires. Ea namque iam ucnit expendenda ac primum rnmi,quos ucna Se arteria lumborum
: crmlt.il. j.
Un mu fmb mufculis A
fpinx,abdominisu; mufculisA peritonxo cxporrigunttqui omnes funt repertu faciles, fi ucna x infimi fut
culifi.1 tu.
ejfefdtrt. Si aitcrii nue in hoc nunc in illud latus ualidius rcftcdas,& 1 ncruos qui fub illis fcrumur,obtufo coltcllo
ilsh.4.
quoque
I
3 :
Humani fabrica Liber V.

quoque nquiras,ac demum ad ipforum quibus inferuntur organa deducas illos dico, qui tcftibus & udi
i :
cx fundo poti (simum exporriguntur. Poro rami, uenx ac arteria:, poft ipfarum fuper os (aerum bipartit io
nem excurrentes, in conlpcAum uenient,fi radicibus femper animum adhibueris, & cultello rctunorc , ne
fcilicct ramorum aliquem uities ipforum fequaris proecmim duAumq; & id eo Icuiori prxftitcris nego-
, :
>
•
cio, quo noftras uaforum delineationes diligentius operi accommodaucris. Verum ubi hxc accurate eris
intuitus, lini Arum penis corpus a pubis olTc etiam dirimito & quam poteris commodifsim£ ueficam , ip
:
fiusq; ceruiccm, a redi inteftini termino, cui fortium fibrarum interuentu hxrct,diuidito,abfcAis interirn
ucnis & aneri js in ueficam penem^; excurrentibus quas fi prius uinculis forte interciperes , parum profe-
;
Ao fcAioni obdTcs.Vcficam modo fimul cum pene exemptam, alteri cruri aut aflcrculo imponcs:& denuo
feminalis uenx ac aneri* duAum uerfus tcftcm, & a tcfte dcin femen deferentis uafis ad glandulofum af-
'
fiAentcmtprogrefTum oblcruabis, quo denuo exadius feminalium uaforum harmoniam fimul fcrutcris.
a xx. a i Poft hxc 1 mufculum ucficx meatui prxfeAum examinabis :& oblongiori Aylo penis glandi ad ucficx MmfraUear
At f* ufquc fundum impolito > ucficx meatum a glande ad ipfius ufquc fundum cultello fecundum ftylum por-
rc “° ^ <iiuidcs,uc fimul ucficx cauitatem,& ipfius tunicam, 6c urinam deferentium meatuum infertione,
ITiuTjtj"
dextra & meatum femini urinxq; communem intuearis. Alicubi igitur urinarium meatum ex renibus in ucficam termiti*
ra 11 pertinentem forato, Avlum^; ad ucficx fundum ufquc ipli indito, ut c membranulas, meatus illius ori in examen.
» > r. ucficx fundo connatas, fpcdes.quanquam etiam integrum fit, ex ucficx fundo ftylum ipfis meatibus inde-
re. Corpus ucro glando(uin,quod femen deferentium uaforum fufeipit implantationem, ut lubet, poteris
difcinderc,& quo nam pado ca ucficx meatui immittantur,pcrquirerc. Po (tremo ucficx ceruiccm , meatu
ve urinx feminiq; communem, a duobus penis corporibus ad glandem ufquc cultello fcccrncs : ac deinde
duo corpora, quoad poteris , inuiccm dirimes quamq; habeant formam , quaq; natura ad glandem ufquc
:
fintprxdita,confpicics. Vt uero admufsimiplorum excutias fubftantiam, peni nunctranfucrfas, nunc

d 8 fsajb, longas,rcAas ve fcAioncs induces. RcieAa modo cum fuis appendicibus uefica, d tres rcAi inteftini mu
t. dei ad. (culos, &
c ucnas exquires qux partim a portx ucna huc deducuntur &partim caux hac in fede funt fo- A"»' ”**/<»
,
,
m '
bolcs. Vbi id quoque prxftiteris,rcAi inteftini finem e corpore exfeAum abijeies. Deinde 8 cauamuc-
nam, qua primum fub iccorc confpicitur,& h magnam arteriam, qua feptum tranfit, deinde ipfarum pre
1
h ixfiJu cipuos ramos crus adeuntes, uinculo intercipies ut fimul cum renibus, fi adhuc cos in corpore reliqueris,
:
i 7 mufau ucnas omnes, artcriasq;,cx uentre auferre liccat.ita enim peritonxi difees ortum , & huius fcdis mufculos, Peritena*
tai q.
^
ncruos quoque crus petentes (fi fortafsis illos poftmodum aggredi ftatueris) incorruptiores longe habe ortas exa-
bis. recurantem, ut & antea dixi,tantifper illefum feruandum e(t,quoufquc cor , rcfpirationisq; organa ad
k mt faftm miniftraueris . Interea ucro quum caux uenx &

arterix magnx portionem in peritonxi amplitudine con-
efl t»iffi. fiftentcm aufers, & nihil fanguinis fluxu oblitcrandum amplius metuis, licebit uafa fecundum ipforum du
1 i if. a,
Aum longa fcdionc aperire , ut proprij illorum corporis crafsities ( potifsimum ucro , ubi ramos a J renes
a,b. &
crura educunt ) fefeotferat: & expendas pariter, num ca ad fanguinis refluxum impediendum potius-.
m j mmfe. tûarn ad uaforum robur, uti ego fentio, conferant. Atque hxc quidem organorum nutritionis generatio-
niso; in uiro cft admini Arandi ratio : in muliere uero erit huiulmodi . Prunum mamillarum uiluro natu* Cmafmedi
r
a 6 maf.. diflarm Mr
t tf
ram » k * n culc Ingulo deorfum ad umbilicum ufque ducenda efl fcAio:dcindc a iugulo fecundum
nam admi ^
© fi.d. elauiculam alia ad iummum ufquc humerum cutisq; a mamillis , non aliter ac fi in alia corporis fede, ea
:
e-fab- ab adipe diuideretur,uenit liberanda. Mamillis cute detegis , & uenarum ramis qui a ucnis brachium m mahere.
1
,
P *4/< petentibus, i His porriguntur, perpenfis, dextram mamillam a m mufculobrachiumpcAoriadduccntcau MamUttf
ferto, uenarum arteriarumq; (fi modo aliqux occurrant)examinans propagines ab illis qux mufculis tho-
,
amemadme raci incumbentibus deriuantur, in mamillam adurgentes . Vbi mamillarum corpus a thorace fuerit libc-
rumA' adeps undiquaque ftudiofifcime ademptus, uarijs per mamillarum corpus duAis fcAionibus , ipfa-
inm ea teli
»4 & nim fubftantiam condifccrc licebit. Quanquam hxc quoque in uiro inquiri poterunt, is namque, fi colore
habitu fit obefiorc,hic magna ex pane eandem cum muliere oftendee fabricam. Dcin n uenx 9c
\ltSuk
fatere beet,artcrix fub re Ais latitantes mufculis, pari modo in muliere , ac iam prius in uiro faAum cft , expendentur
rmemif reliquaq;adminiftratio, ad uaforum ufque feminalium ° ortum, mulieri perinde ac uiro communis erit.
hd"*' Simulatquc igitur mulieris feminalium uaforum originem didiceris, folis manibus adinucnicndus cft P vteriacme
P* "*
uterus & S ue(ica,infuper teftcs,& mufculi,& uenx quoque cum arterijs uteri fundo fc ceruici cxporrcAx: {**$*»* «f»*
"
diflcces,fuis ve quibus committuntur membranis detegas, quippe prius
l i ifi.n. priufquam fcilicct horum aliquid
%6 fa. H. diduais cruribus a pubis oflcutrinq; fecundum pudendi colliculos feAio in cute ad podicem ufq; ducenda
-»*
fa* cft, ut deinceps inguina aliquoufquc opportune cute dcnudentur:& qux feftionibus intercipitur cutis, ucr
fuspudendum a pubis ofsibus etiam fcparetur,uuluxq; adhuc appcnla maneat. Pubis uero ofsium cartila samiaediA
ginem,ut in uiris faciendum prxeepi, r diuides, ac illis inuiccm quam poteris maxime ui diremptis, mox meframt-
x cultello * ucnam ac arteriam fcminalcs dextri lateris ad tcftcmulquc ex ningui, cui obducuntur, membra
***& na nudabis, obfenians, ne c ramos ab illis, priufquam anfraAus fuos confutuant, ad elatiorem fundi uteri
. fedem exporrei tos uulncres. Poftquam ucro u anfraclus ad tcftcm deduxeris , perinde ac in uiris , ipforu
infcrtioncm,& x deferentis femen uafis proccfliim, ipfiusq; in uterum infertionem , & teftis fubftantiam
x ilfi.y- formamd; examinato, uas illud ex pingui, cui inhxrct, Y membrana liberans, qux uefpcrtilionum alis ima Vmanm
& -cinc multum accedit . Quando hxc in altero quoque latere obfcruaucris , animum adhibebis
itak.fi.
°
2 ucnis ac “‘"H;
H
H. ••
arterijs, inferiorem uteri hindi fedem,
«
& ‘r. » j.
a. adeuntibus
ceruiccm, ucficamq; :L..-
qux in grauidis animalibus
,Ultrt
%
*
, fede
a illx qux a feminarijs uafis in uterum porriguntur, utq; etiam omnia uteri reliqua, in1 COn tmtnpet,
ter &
b %f 5.X*«tU»imi,ut& ^
*
fpcAum ucniunt, quandoquidem Ilis fiipra modum uenx ancrixq; turgeant» b Vrinarij meatus, aa renibusren nam.
Oo in ueficam
5igrtizec
corporis
41 4
Vrimtritri in ucficam pcrtincntes.fimiliteracin uiru , ad ucficam ufquc a fui» membranulis funt
emundandi , de- &
mt-UHim .
inceps uterus cum uclica ex corpore ucnit eximendus, dilfcdis in ipfum udicam procedentibus uenaru, &
artciiarum te ncruorum ramis, &
membranulis utcru uafaq; illa continentibus, fibris etiam , ipfoq; adeo &
peritonao, quorum interuentu uteri collum intedino redo ualide continuatur, una amputatis. Exempti
c inuoluestquo una ucfica ccruicis in illum pertinen- e wtimlt
tam uteti formam comtemplaturus.ipfius ccruicem
tis foramen, uteri fundi orificium uideas te, modo opportune ucficam,
& : ipfius ccruicem, mufculumq; fip & «
ucficf ceruici prefedum, longa fedione diuidas.ucficz cauitatcm , &
urinariorum meatuum infertionem,
ccruicis cum uteri ccruicc coalitum infpcfturus . Quo opere fi puellam , aut aliouuin
ucficeq;
opinione ti-
bi uirgincm fccas,hytncnis baudquaquam eris immemor Inlupcr uteri quoq; ceruici code modo ad illius
.
ufquc os longam fcdioncm inferes ac acutiori nouacula uniucrfum uterum lecundum latera ab ipfius ori
,
J diuides ita enim illius linu.fubdantia.formamq; cxadlfsimb contcplabcris. Por mw>7

ficto ad cornua ufquc : d
ftmtq: >rmo-
lut rerum ro interdu tibi grauide mulieris cadaucr nado,utcru'duntaxat cum fectu, ipfiusq; inuolucris intueri ani-
fi
txdwtt*. mus fuerit, ilico a mucronata pedoris ofsis cartilagine, ad pubis ufqj os, acutiori nouacula fedione molie
ris,qucpcritoncum quoq; penetret deinde alia utrinque ab umbilico ad ilia duces . Hac namque ratione
:
fc' uterus oifcrct:& fi in altcru latus illu detruferis, ucne te arterif ipli inferte , fupra modii apparebunt
ilico
turgida adeo, ut ipfaru neque feries, neque ortus latere pofsint . His itaque ucnis te arterijs diligenter ob-
fcruatis,ac c ucnis per humiliora abdominis cofccndetibus(utfcilicct,nu una quoque turgeant, exquiras) t
1 tcntabis.caucns, ne altiits qujm
neutiqua ncglcdis,lcue fcdionem nouacula fccudum uteri logitudine <*t-
<tW. t.r.
uteri cd cralsitics.illa dimiltas.Pod hanc alias duas, utrinque nimiru unam molieris , cum loga
illa redo»
f uifM
angulos codituturas. Sedionu labra unguibus apprchcnfa,inuicc modici dirimcsid cui nam potifsimum fjt «, i u4.
uteri parti ftrtus hxrcat, expendes : ut fctlicct a crafla ea, qua lienis fabricf cbparauimus , fubllantia , uteri
:
• 1 : i mmlrn nonsni nptwiammn- i m
fn int i«. if r v ntrrr* inf.im lnlsff:inri<i nrrtinrr.Onnm hes ommU
ftritum*
fltniSt r*-
lupt ubd
guis S: liquor diffluere abluiq; pofsittqui plurimus ex ea fu b dantia , diiruptis ia laccratisq; uafis cmanattpo U timjip
ufsimum quado illam c6primcs,acucluti rurfus a fcctus exteriori inuolucro abrupere dudebis . leni Non
ter enim fubdantia ea uenit exquirenda , uaforuq; per illam feries animaducrtcnda.quod quu feceris, ac
cultellis ab exteriori fertus inuolucro ea fubdantiam utcunque abraferis , ftrtii cpm fuis inuolucris menC*
qui per umbilici uafa tanqua ex pundo duntaxat pcrficitur.Czterum dum exterius ftrtus inuolucru ab in-
teriori aufers, lotijq;, quod tantifpcr dum fcctus utero geritur, inter duo ipfius inuolucra colligitur locum ,
examinas, diligenter expende, num id uagu inter inuolucra pafsim diffluatian ucrb meatus, urinam ftrtus
per umbilicum deducens, uti plerunquc a fagaci Natura fadu fuiffe compcrimus.ucluti in przlonga quan-
dam ucficam dilatcturiqtiz impense molli tenuiqj condans mebrana, exiguis ucnulis oblita , inter duo ue
profclforibus fuit comparata, te in
ra ftrtus inuolucra complcditurA farcimini non uulgarib.difledionu
ftrtus inuolucrorum cla(fe,ctfi pani admodum tegat, commcmorata.His non obiter expenfis, interius fce
tus inuolucrum perforabis, id namque totuiniam fefe offert atque quum impense
pellucidum fit , prom-
:
pte contentum in ipfo fertum, & innatantem ipfi fudorem.fpcdandum przbct . Longa igitur fedione cd
diuidcndumtac extrado factu, cmifToq; fiudorc,inucrtcndum: quo omni undem ex parte eius intuearis fa
bricam.umbiliciq; uafa periti aggrcdiaris.Venam dico,& arterias, & meatum , quo ftrtus urina expurga-
tur qui mutuo iirnt accurate (eiungenda , ac rurfus ad inuolucra ftrtus referenda. Abfcifsis modo
Vimhilui :
iw/orwmr- umbilici uafis , una cum fertus inuolucris , & ftxtu in menfam cxtcnfo , a clauiculis per molles codarum
X*K.t>U cartilagines ad pubis ufquc os fcdioncm fcd in linidro magis latere , molieris qua in thoracem, pc-
,
& ,
titonzi ufquc cauitatcm pertingat, g Deinde ab umbilico ucnam in iccur , & arterias ad fuos , quibus
continuantur, magna arteria ramos, & meatum urinam ftrtus educentem ad ucfica fundum, paruo
admodum ncgocio, quum fcilicct nullo impedieris adipe, perduces, omnemque lectus adminiftratio- M.K.t.
h auc- h icfp
ncmabfolucs. Nili etiam uifum edet hic una inquirere, num in firtu peculiaris aliquis proccifus
* f r Ut*-6
na caua ad ucnalem arteriam, & • ab arteria magna in ucnam arterialem pertineat . Quandoquidem
ucrb pragnantes mulieres uix unqua ad publica anatomen obtinemus, hanc qua ad fertti prtuatim fpedat *b O I» I
fcdionc,m brutis animalibus cxpcrituri.ca fubinde in fcholis proponimus. quemadmodu Caleni etiam oc IfSwni
cafionc,toti alioquin fcdioni illa quoque adhibemus animalia, quib.fcripta ipfius in primis coucnirc arbi
AittxbuU- tramur. Atq; ita ad acctabuloru examen , quu uterum
muliebre qualemcunque tande tradabis , capra aut
rmm «4- ouis.quc nb ita pridem conccpifie colligetur, operi cd accomodandatut diffleto huius utero, finus illi appa
mSt.
reant, quibus acctabuloru nomen ex merito, primoq; a Vctcrib.fuit inditum.Tubcrcula uero illa, ex quib.
finus iiti cofurgunt,in uacce aut capre no prpgnantis utcro,quauis tande ratione adapcrto,funt inquireda.
Vaforu autem ab mero in Iccundina perrincntiu,& carnis illius qua ipfis circumnafcitur, inuedigatio , in
brutis que partui ia funt proxima, rede lentabitur, & in mulieribus, A Ilis, quod ego hac in parte propofui,
i
diferime perquiretur, pari omnino aggrc(fu,quo muliere utero gerente adminidrari uoluimus . Hadenus
itaq; parttu hoc libro deferiptaru dillccadi ratione abfoluimus,& corpus nobis precipub propofittidn ea fc
dioms fetic rcliquimusrut ad cctcraru paniii,quas fimul modb no plene infpcximus,dcmondratione,ncu
tiqua fiiturufit inutilc.qua ultimo fexti libri Capitc,& pcnultimo fcptimi.nos pcnradaturos promilimus.
'
LIBRI QVINTI FINIS. ANDREAE
ANDRE AE VESALIL
DE CORPORIS HVMANI
FABRICA LIBER SEXTVS,
CORDI IPSIQVE FAM VLANTIBVS ORGANIS DEDICATVS,
AC MOX IN FRONTE FIGVRAS SIBI PROPRIAS OFFERENS,
quo minus & hic quoque exdem flgurx uarijs Capitibus pafsim prxfiganrur.
V /^ / M A SEXTI L l B F 1 G V \ A.
VlO
PRIMAE FIGVRAE EIVSDEMQVE CHARACTERVM INDEX.

"P Ry<E SEJfS figura tantam hominis in dorfo cubantis partem ex fmiflro latere cotmnonftrat, quantam ojlen
dcnda thoracis fedi fujjiccrc arbitrati fumus. ^1b in teriori itaque thoracis fcdc,& lateribus, ac dem ab aliqua colli
cartilagi
regione cutem primum hic ademimusiac dein mufculis,qui cohis obducuntur, refellis, coflarum offa afuis
ilibus uni cum pedoris ojfe bberauimusidr codarum ofiibus ( ut inter fecundum fit) effraBis,coRarum cartilagi-
nes ftrfunt uerfus dextrum latus attraximusM thoracis cauitas,bancq; mtcrjcpientes
membrana,& pulmo,reli-
quaf, mconfpcdum uenirenr,qua modo in chtradcrum Indice figmficabumur.
JI,A SmiHri latens cofiarum indicantur cartilagines,uni cum pedoris offc,dcxtrorfumfurfumq; trada,
B, B lutercoflates mufeuh, mtcrualla cartilaginum occupantes.
C, C Cofiarum a cartilaginibus felundarum offa.
D,D latercofialcs mufcuh,mteruaUa ofiium adimplentes.
E Clauicula hic nuda, atque m fua fede adhuc affcruata,cernitur.
f yenarum,aTtrriarum,nermrumq; in axillam perreptantium feriet.
C Exterior mg ulans uena hic, mox auulfa cute.fecantibus occurrent.
B,H Sbujlra thoracis canit atem mterdimdens membrana,fuperficie ipfius finifira hic conjjncuatquam etiam L,Sl,Vjt
0 indicant.
j, l Septum tranfuerfiumya fuperficie hic apparens, qua fmifiram cauitatis thoracis fedem refpicit.
JC Sedes, ubi finifira interdsuidentuan thoracem membranarum,fepto connafcitur.
L Hac protuberans fides, cordis gratia hic in /inifirum adeo protmnet.id namque uni cum fuo htuolucro inter mem-
branas thoracem interdiuidentes comprehenfumjn finuirum longi magis quamtn dextrum porrigitur atque hu- .
ius potiffimhm tuberis occafione,prafinttm figuram ex futiflro potius quam dextro latere exprejfmms.
yenafsnifiro pedoris olfis lateri exporredayj- tandem m fupcriora abdominis diftributa.
qq atneru fimilro
pedoru ojiis lateri cxporrcda.eir fimilitir ac uena M infignita,abdominis petens fupcriora.
0 ,0 Hamuli bic notantur, quos uena M infigmta,& arteria lq_n elata, in fimltram pomgiuit membranam, thoracem in
urdiuidcmcm.
T,T Tqernusfepti tranfuerft fsnifier , bic conjfiicua thoracem interfipientis membrana fuperficiei in progrefifuad-
«alus.
i
Q^yrna in hominibus potiffimbm i iugulo uni cum fcpli tranfuerft nemo deorfum excurrens, & membrana thoracem
luierfcpicntt ramutoi deriuaus.
H)S,T, y Tubmmit pxrsfiimfiram thoracis caunatem occupans. ac H.& S huius partis fedem notant, qua ccflis, feu ip-
fas fuccingentimembrana proxima esi,gibba ve cernit nr.T uerd& y eius partis fedem indicant , qua prwfquanp
collaberctur,exuriorifupcrficici finifira membrana thoracem inierdiuideiiiis committebatur.Hurfus tjrT par-
tu huius pulmonis fiipcnorem infumam fibram,feu lebum-S autem &y inferiorem.

Oo i SECVNDAE
.

SECVNDAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE SEcrtiD^t SEXTI IIBEJ EICV
cluradtcrum Index.
T fi^fESETifS figura, qua eredum, non autem humi pro

liratam utram finximus, primam fidtonis fene fubfiqunur.e-
tenim anteriori thoracis jede,& lateribus cute et mufiulisa/ui
iUisadtiafcebantur, denudatis rtc cofiarum cartilaginibus ab of
ftbus liberatis fipftsq; ofiibiis extrorfum ejfrafiis.tantltm pedo
ris os una cum ipfi coarSatis cartilaginibus, ab utrifquc thora
cem interfepientibus membranis liberauimus ,furfutnq; dedu-
ximus ,ut illius interior fuperficies obuia cjjet , &
membrana-
rum earum fabrica accuratius adhuc quam m prima figura cx
perneretur.
cartilaginibus in
jt,A Tcdoris os, uni cum collarum ipficommifiis
terior,feu thoracis caudalem /pedans fuperficies
B, C Dux uen,t,d iugulo pedoris os petentes , & ad elatiorem abdo

minis ufque fidem excurrentes.
D,E Dux anens, limas nuper commemoratas ai umbilici ufque rc
oionem concomitantes.
ua
F GldduU fub elatifima pedoris oflisfede in iugulo repofttt,
fornmq; difiributionl prxfedx.
thoracem interdiuidentium mcmbranxru
C, G Dextra membrana
lateri ainafc ebatur.
fedes, qua dextro pedoris offis
U Dida modo membrana dextra , feu pulmonemfpedans fuper-
thoracis cauitatcm interdiuidentium mem
IJ sLflrx membrana
br anorum pars, qua fmifbro pedoris offis lateri ante fcdtoncm
connata fuerat.
A Didamodb membrana fmiflra feu pulmonem reficiens fuper
fidet.
l,L interuallnm indicatur inter duas thoracem interdiuidentet mi
branas inibi con/picuum.iibi humano pedoris ofp continuatur.
M,M nae protuberans regio, cordis indicat filum, cor enim una eum
ipfius inuolutro immotumfinter membranas thoracem mterfe
pientes hic collocatur.
rr.O.T, 'Pubmnis gibbum,fedes ve eoBis contermina indicatur . neu- .
Qura namque ex parte pulmonis partes in Utera rcficxmius.Vcrum Tf&O duat fibras dextra partis
pulmonis mfi-
elatiorem, 0 uerb bnmiliorcm.aiquc ita etiam mftmflro Utere T quidem elatiorcmdlautemhu-

nuantilsfquidem
mucronata pedoris ofiis cartiUgine hic S infignita,& dein i cartiUginum qua pedo
R.H. 's^titrmfuefi fedes, quam d
S. ns ofil non coart,culantur, mucronibus, Uberatu.
confpicua,qua mufculis obducebatur.
T,y Cutis deorjum ab anteriori thoracisfede euerfa,taq;fuperficie
TERTIAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE TEBJIji SEXTI LltBJ

characterum Index. figura.
Qy duxprxcedetcs figura,cordis ac pulmonis [itu abun

di indicant, prxfcntem figuram( uti Crfubfiquentes uniuerfas) tanquam
trunci cor
i thoracis cauitate emlfam delmeauimus: ne fi fmgulis figuris
redderetur. Tertia itaque
poris appmxiffemus.negocium fniftra operefius
figura, ademptu modo membranis
thoracem mterdtuidentibus,corfiuo ue-
fiitum inuolucro continet, uni cum pulmone, & fepti tranfuerfi portione,
cui in hominibus magna amplitudine cordis muolucrum connafcitur.

jg Mc ueM casta portionem furfum confcendcntcm , & magnam arteriam
prxfcidr>nns,tanta dunlarat uaforum cordis afer nat a portione, quanta
ubi enmi hic B afcripfifilUc in-
B. ipfius mniilucri origine ofiendenda fufficit-
uohicrum pcrtmactfimi cauxncnx& magna arteria eir uena arteriali
c. adrijfciturrab illis nafis non ficus
qndm a corde,toto illo interuaUo abfcedens, quod dBadC pertinet .Ccium coris
bafn fidem regionemve indicat.
D,E,P Cordis mnolueri anterior fides, cordis figuram nuci pinea non admodum ahfimilem referens D enim £ bafimno
. &
G fedes infignilur,qna cordis mnolucrorum fipto tranfnerfo in hominibus, ficus multo quam in canibus
G Jfb F ad
adnafcitnr.Cascrnm ncnnla hic in cordis inuolucro eonfjncua,non cordisutt ipfius irmolucrifuntid namque in humi
rubus
.
Humanifabrica Uber VL
nibut tam craffum uabdumq; uifitur,ut cordis color per illud uix tran/bareat. ' ' :
H Septi tranfuerfi pars.

M Septi tranfuerfi nerui.
UM, ‘HjQ Tulmo.at fingulicbaraBercsfiitgulas bonum pulmonis fibras lobos te infimat
QVARTAE figvrae, eivsdemqve QjfABJA SEXTIUBBJ

eharaficrum Index. figura.
HAC figura cordis involucri longa fcBionc diuifimustidqi m latera defle

Betesyoret cordis uafaantcrioriipforu fide deteximus, corde irnermmrmoto.
•A Sedes, qua cordis muolucrum,cordts uajis fupra illisu bafim continuatur > adna
' fatur ve.
B,B Cordis tituolucrumutb anteriori cordisfede m latera reflexum.
CtDjE, Ccrdss anterior fedes.ac C quidem &
D tpfius mdicantbaftm.E uerd mucroni,
f yenacaua.
C Arterialis uena.
H Magna arteria.yenalis autem arteria, n fi corde m dextrum latus (utifexta
cftcndit figura) reflexo, nulla ex parte confluet potefl.
I Dextra cordis auricula.
T
t Stntflrx cordis auricula apex. Wlfy
M £ctta ac artcriaj uafls bafim cordis cingentibus pronata^tt que huctxpoficriori cordis fedevtdcoq;
fimflro ipfuu
it,tij 0,V Tubuoms indicanturfibra, lobi ve. Qy ITqTA SEXTI L1BI{1

Q^Septi tranfuerfl pars.
figura.
QVINTAE FIGVRAE, ET IPSIVS

ebaraitcrum Index.
T VÂ ESET^S figura, cum pulmone cor exprimit, ab ipfms biuo-

luctro ismfcBionitfcriepcmtu, hberumtacmfiniflrum latus in hoc
re-
flexum, ut uena caua ad c ordis bafnu continuitas oculis fubif ceretur.
A Cordis dextrum latus.magnaq; tpfius poBcrioris [edis regio.
B Dextra cordis auricula.
C yena caua.quj in dextrum cordis uentriculum dehifcit,aut ab illo pn
nafcitur.
D Vena caua portio,feptum tranfuerfumpermeans.

E Septi tranfuerfi pars.
F yenacaua portiod«gulu.-. peteus, quam hic vinculo cum comiteipfius

arteriaexcep'mus,ic demprefecutmus.
SEXTI FIC.
C yena pari carentis imtium.
fl Artcnamagux radix.
I Arteria magna truncusujui deorfum ad flunam explicatur.
x Tortio nerui fmiflri.fexti pons ncruorum cerebri, a quo fubfcqucns fig
ra, cordis neruulum depromi oslendet.
LM, n, o Quatuor pulmonis fibra.
T Hic aliqua uaforum pulmonem adeuntium feries confluitur.
SEXTAE FIGVRAE, ET IPS

chimScrum Index.
T J(AE S E HS figura cor in dextrum latus ita deuolutum proponit,

ut mox procedens figura id adfiniflrum latus oflendebat reflexum Atque .
ut illa uena c aua ad cordis bafim continuitatem indicabat,fieprafens ur-

nalem exprimit
f*
Uultfm.Vt
arteriam,• v
urrn hui
o.ytuero
eprfntiflram cordis aurem,
Ut eidius
huius i.u/lu r effet
rfTlt manifeliior,
uiiwxi
•
&cordis
ius demq; ner
uii uiiiitfi
- _l.
ner
-
arteria magna aliquot pro
pagines, & quafdam aflera arteria & ncruorum fexti paris cerebri por-
tiones butc figura adnexas reliquimus.
AhB,C Cordis fiiiiftrumlatus,&. pofiericns tpfius fidis magna regio,
D yena cir arteria, cordis bafim cingente,.
QVtrMtaMMfffev i
.'Wbnsim ito-. htexbtttkl jnrt
"
: 'l
1
Arteria
fcigitized L
*And. Vefalij, de corporis .
4 i 8
Artent ucnalisfoboleixn finidramputmomi

panem excurrentes.qua uerb m dtxtrdm feruntur , oculis non pa~
HH
in arserit ucnalis orsu ai dextram pulmonisfeiem prorepat.
tentorii diarum radix fub corde mox
I rena arterialis principium. t
I ArttriMii “uailf&f.^xnx pulmonis parti i/lnbuti , ac fecundum pofteriorem caudicis magna arteria feiem
'
>
reflexa.
M Apex dextra cordis auricula. . '
7(fH renseaua.
0 Magna arteria caudex. ’
V Magn* arteris portio, deorfum ad dorfi uertebras detorta. /
Q^Magna arteria portio.finijlram axillam obliquo dudu accedens.

H Îrt enamagna portio, iugulum pelcnu
S Arteriamagnapnriiomsiugulumpetentisdextrapars.
T Dextra eius partis S inftgmts ramus fraxipuafua portione dextrum petens brachium.
Y.X Soporartaartcrut.fecuniumaftcrxdrttnx latera afeenientes.
T A/fierx arteria caudex,
a Dexter neruusfexti paris nemorum cerebri.
nerui constitutionem
b Hamuli,quos termes a inftgmtus ai dextri recurrentis
digerit,
c Dexterrecurrens feu reuerftuurneruus.

1 similer neruutjexti pani nernorum cerebri.
parti oblatus,
e Siniflri nuper commemorati nerui ficrcului.fmiflrapulmonis
f Hamuli fmiSlri nerui i mfigmthd quibus fmifler recurrent nemus conflituitur.
Simfler recurrent nemus.
h Tremulus fecundum unum arterialem
exporred ns,ac cordis bafn centrum adiens. :1
'
v .
Tulmonis indicantur fibra.
n,o Septum tranjuerfum.
SETTIMA SEXTI
SEPTIMAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE libri figura.
chara&crum Index.
"
SljttC figura cor i pulmone &fepto tranfuerfo liberum oflendit,cuius dextrum

utntricuUm imica fcdionc.ab anteriori feie orificij ucnx caua ad cordis ufque mucro
nemiuda,aptruimus,& quoad fieri potutt, eundem diflendimui : ut iduena caua in
hunc uentnculum perimens orificium, &
ipfi prxfcda membrana, m conjpcdum ue
*
rurent. Dein ut interior quoque dextra cordiiauncuUfupcrfictes oculis fubqceretur,

eam intro euerfam finximus.
A Vena caua pari.feptitmlranfucrfum permeant.
-
B V ena caua pars, iugulum petens.
C,C,C Orificium ucnx caua, in dextrum coriisfmum pertinens.
D,E Orificia afcendetuii &
defeendentis urna caua partium.
F Dextra coriis auricula mucr[a,£r maqualem fibrofamq ; ipftus internam notans fuperficiem.
C Coronalis ucnx principium.
H>H.H Trotubcransin ucnx caua orificio circulus.
K.L.M Tres ntcmbranula.ucna caua orificio pexfitdx.
Fibra ab mferiori fede membranularum ucnx caua ortficu.icorfum ai uentriculi dextri latera mucronemq; duda.
0,0 Carnea partes, qua fibras nuptr didas amplexantur,teretemq formam exprimunt.
;
T Hac uentriculi de xtri cauttas uerjut ucnx arterialis orificium /pedat.

0,R Cralliiieifubflantia dextrum cordis uentnculum conflituentis.
OCTAVA SEXTI LI-
OCTAVAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE bri figura.
charatftcrum Index.
OCTAVA figi"* ii i,oc * feptima diffcrtajubd infuper in hac ex dextri cor

iis uentriculi feie.quam Tm feptima figura notabat, fedtonem duxerim in ucnx ar
teriJis ufque cvntatemiquodq; eius ucnx orificium ua dsjlcndtrim , ut membrana
apt/ in eou/pedutu uemant.
ipfiMS
A Vena caua portio, iugulum petens.

B Arteria magna caudex.
C,D Vena arterialis orificium Verum fmguli charaderes indicant ftngula foramina ra
.
morum, m quos arterialis ucnx caudex primum difcmditur.

E.F,G Tres mcmbrana,arterialis ucnx orificio prxfcda.
H,H Cordis ucntriculorum notatur feptum,fcu fimilrum latus dextri cordis uentrieuliAque ita
......
Isic unmcrfs dextri ue*
trieub cordis comtas m ton/pedu ejl.
^
Humani fabrica Liber VI. 4 39
1 Vna membranarum uena eaua orificio adnatarum.
K Dextra hic f cudet coriis auriculauxdbuc muerfs,& cum c ordisfubflantiatuiproxima efl, reflexa.
NQNAE FIGVRAE, EIVSDEMqVE TipHat SEXTI Li-

characterum Index; bri figura.
T RAE SEIfS figunt cor refert, cui una /effio ex arteria uenahs orificio
ad cor
dis ufijue mucronem ita induBa efl,ut urnalis arteria orificium fimut cum fmiflro cor
dis uentriculo diflendatur.apparentibus una membrani iUi ortficio prxfcftis,&- inuer
i
fa cordis fmtllra auricula,ut & lixe internam ipfiusfupcrfictcmloflcndcret.

ofl
A Magna arteria caudex.

B Vensartenahs portio.
C, C Venalis arteria orificium.
D,D Trot uberans in uenahs arteria orficio circulus.
E, F Dux uenalu arteria orificio prafeBxmembranx.
C,c Fibra ab humiliori Miarum membranarum fede deorfum ad finiflri cordis uentricu-
ls latera proteifa.
H,H Carnea cordis fubflantiaaas quas modo G&C infigniui fibras amplcBcns.
1 SiiuSlra cordis auricula, tntrorfum muerfa.
K Septum cordis ucnsncidorum.aut finiflri cordis uentriculi dextrum latus.
L Hac finiflri uentriculi amplitudo ad magna arteria orificium confcendit.
M,M 'Substantia cor dis, qua fini licum ipfius ucntruulum couflituitaraffities.
DECIMA SEXTI IIBJtf

DECIMAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE figura.
characterum Index.
DECI MA figura, idem cor, quod m mox prxcedente, proponitur.ue.

rum hic amplius ex jiutHri cordis uentriculi dextra ehttoriq; fede feBiont
ad arter IX magna cannat em ufque duximus, ut distenso quoque eius orifi-
ciottres membrana illi prxfcBa una condicerentur.
A Arteria magna orificium.
B,C,D Tres membrana,in arteria magna orificio obuia . uerum harum trium (uti
inter dtjfecadum crebro fit) una, cui B mfcripfimus.per medium diffcBacfl,
gr utrmque altera tpfms pars confpicitur.

E,F Trimipia duarum coronalium arteriarum.
G Coronalis uena & coronalis arteria hic apparet portio per tranfuerfum di-
fciffa.
H Arteriauenalis orificium.
I,K Dux nambrana, uenahs arteria orificio appofitx.
L Sinistra cordis auricula mtrorfum inuerfa.
M Fibra ab bumthori membranarum ad uenalis arteria orificium occurrentium fcdcridfiniit ri cordis uentriculi late-
ra pertinentes.
7^ Carnea cordis fubflxntiauhBxs nuper fibras adaugensutmplcBensq;.
0 Tortio uena arteriofa.
TiQ^Cordis fubStantia craflities,ubi hac fcniflrum cordis cjfbrmat uenrricnlum.
t^ Cordis uentnculorumfcptumutus potius fintBri uentncuh dextrum latus.
S,S Hic ad arteria magna radicem dura &
uclutt cartilaginofa cordis uifitxr fubflantia, qua quibufdam animalibus e-
uaditofjea.
VN DECIMA SEXTI LIBRI FIG.
VNDECIMAE TIGVRAE, EIVSDEMQVE
characterum Index.
HAEC figura integrum alias cor per tranfuerfum diffeBum

qflcadit, ut cordis fubflamia fecundum ipfius ucncriculos crolfittes
in confleBum ucmrct,unaq; uentriculorum quaft effigies & pra-
flantia proponerentur.
A Catta uena pars.
B Dextra cordis auricula.
C Artena magna caudex.
D Vena arterialis.
E Smifira cordis auricula,cui portio appendet uenahs arterut.Atque bi cb.traBeres,cordis baftm infatuant.
F Cordis mucro.
G,G Dexter cordis uentriculus.
Oo 4 Sinifler
Digitiz.ed
44 ® oAnd.Vefahj , de corporis \
HiH Siniflcr cordis lintriculus.
'.•
Ii l Septum cordi i uauriculoruatiaut et eordu paritu* dextrum Litus finifirt uentricuii constituit, te m dextrum uen
- - -
umprotubcrat, illius finuUrum lallis cjformans.
triculun
•ii itxii v. ,r “ 3 *rp 1/. 1 & < u DyODECJHX SEXTI LIBKJ
DVODECIMAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE figura.
charaftcrum Index.
T PÂESEUTl figura anterior pulmonis fides, d qua cor eum ip

fi conterminis membranis prxfeclum fuit,delmeatur: qua inferiori , ter-
ramq; fjiellasiti bubuli ped'sfidi non admodum imagine abfimilis uifitur .
Stomachi, ,juo cibus muentnculum fertur,pars.
B ^fiicrx rtcrU trunci portio.
C yena arterialis.
D yenahs arteria.
E,F,G, H Quatuor pulmonis fibra,fiu lobi, yenim C &I! priuatim pulmo-
nis fidem indicant,qua fipti tranfuerfi gibbo, thoracis caunatemficBau
ti, congruit.
I Septi tranfuerfi portiojbic flaccidi propendens.
DECIMAETERTIAE FIGVRAE, EIVSDEM-

que characterum Index.
DECIMATE KTlat
TfJTEC figura.puhmnisex thorace cuulfipoUeriorem notat fidem, qua [ape- fixti hbn figura.
rtorem bubuli pedis regionem forma utcunque exprimit.
'jl Jtfpera ariena portio,pcftemn ex fide hic conjjiicua.
t,C, D,E Quatuor pulmonis fibra,fiu lobi.
SEXTI LIBRI FIGVRARVM, [ET EARVNDEM

Indicum falis.
QJ/AS partes rervm opifex aereae

fubdantiz reficiendi' fabre fecerit , & qu* priuatim uitali
fpiritui fubminidrent. Caput L
VA M affabri corporis noftri architc&us, cibi
potusq; organa extruxerit , rjucrmj; ipforum ufus
& a&ionis gratia numerum, litum, formam, con-
nexum & fubftantiam denique lingulis largitus Iit, quintus liber n6 ncrfun<5to-
Libri fexti
STymiti.
proinde prxlcns inftrumcnta aeream, quz cotinuo defluit, fub
ri£ cxplicuit.ac
ftantiam rcftitucria,& calorem innatum recreantia, opportuu^ compleretur.
a Sfi.uf.
Quod autem omnes rcfpirationi pulfuiq; famulantes particulx,in horum clak 6 It b. i A.
A.B-
,huc b ixf.U.
nofle datur) quenquam modo latere cxillimo.undc etiam nunc in illorum ufu explicando, non cft diu h* 7 C, D &
ljjS.L.1.
rendum:przctpue,quum in fecundo libro, ubi rcfpirationi fubferuicntes proponebantur mufculiA- in ter-
e lf.t‘ 1.
tio, dum arteriarum munus rccenfebatur, de rcfpirationis & pulfus natura ufuq; nonulla pertraftaucrim. II li.lil*
Abfolutam namque horum tractationem neque illic,nequc hic aggrediendam duxi: quod hanepriuatos, TjfltTfl si
cofdcmq; complurimos libros exigere, Galenus nobis abunde odcndcrit.Quando infpiramus itaque, om l ttrrs M f
fu.
Qim mer in ilibus corporis partibus fecundum naturam fefe habAitibus,& caloris ingeniti (quem Galenus animam, d if-trf.
rr/firsti» - aut primarium faltem ipfiusinfirumcntum cfie tradidit) qualitatc t nullaoccafioncadnu&a, tue acrem per txU.l»A
ne tiijters-
nares didenti thoracis beneficio attrahimusrcuius portio ad ccrcbrum.quum per 1 oftaui capitis ofsis fo e fiimft.
twrxvriihf,
organorum b tsk.l.
&Mmb- ramina, quibus pracipuz olfaftus deducentes^ partesincumbuntitum etiam, atq; id magis, per mea- f mfpri
c
miuitir a litus pituitam cx cerebro ad fauces fTumitur/pirirurn animalem nonnihil enutritura . Vcriim
sJfterMMST
tium partti copiolior per nares attrafti acris portio, ex amplis narium d toraminibus in fauces fecundum poderiore ieris expti
fumfhriut
ttutmcrxiit
e gargarij fedem ducitur, nonnihil ab illo tcmpcratadlinc f in laryngem A
dcin per totam afpcram ar- nentem te.
teriam infrequentes ipfius per pulmonis fubdatiam propagatas foboles fertur. Podquam ucro aer ab hac
ULr.i.it
quodammodo pneparatus ed,a g ucnalis arteria: furculis, pulmoni etiam intextis, cx alpc U 6 f- Y.
Arte «Mi. fubdantia cordi
h linidrum cordis ucntriculum delatus, tenui admodumq; feruido, quem 6 ifarr-
si Clemo- rz arteri* ramis clicitur:& in rt W. jat
eor inibi continet, fanguini commifcctur. Huius acris qualitate.contcnti in hoc uentriculo caloris quali- Utfa.C.
tas eucntilatur,fubdantia autem caloris (qu* acre &
fpiriruoft fanguinis exhalatione condat) idius acris & i* H-
U.
fubdatia enutritur Quqd ucrb uclut firliginofum cx hac peculiari cordis fun&ione congeritur , rurfus per
h Ayim
uenalcm arteriam in pulmonem ablegatur: de ab afpcr* arteri* propaginibus exceptum una cum reliquo ,
Oh.ofs-
acre, quem cx illis arteri* ucnalis germina, tanquam cordi ineptum, non attraxcrant,dcnuo per afpcram ar p» io.
, L ;
hfumam fabrica Liber V 44 1

feriam, &laryngcm,fauces<!J;,& nares,concidcntis contradic; thoracis opera , educitur . Huiufmodi fani
in naturali rcfpirationc,acnsdudwpcHicitur:in non naturali ucro, aer potifsimumpcros attrahitur, ef-
fertur^;. Vocamus autem uulgo non naturalem rcfpir.itioncm,qita alterius quam temperata; caloris inna-
ti qualitatis nomine utimunut quum ea qualitas aliqua ex caufa in cum modum incrcuit, ut per nares alia
non fufficiat:aut quoties cxufflationcm,uoccm, ciusq; generis reliqua , ad qui fecundarid
tus aer homini
Ab acris Cubitantia in liniftro cordis uentriculo fanguini ibidem conten-
rcfpiratio famulatur,tcntamus.
i to pcrmixta»ui talis rpiritus conficitur: qui ex hoc uentriculo in
io/S.a. magnam arteriam uni cum fanguineim
1
netu ruente ac feruiao dift’ufus,pcr uniucrfum corpus fecundum arceri* feriem digeritur, & calorem fingu
TxLLxl"
XXhb. j.
membris priuatim innatum reficit, temperatq;, quod ipfius diflufum cft inftaurans,haud fccus fane atq;
membrorum fubftantia a (anguine per ucnas addudo rcftituitur.Et quemadmodum rcfpiratio, & fangui-
k Pateti nisex k dextro cordis uentriculo in finiQrum affumptio (quantumuis lmcrimh.ee nobis lit obfcurifsi-
7JSO-8- ma) cordi ad uitalis lpiritus,calorisq; natiui re politionem faciuntdic pari ratione materia a linift ro cordis
uentriculo per arterias reliquo deduda corpori, aliarum partium fpiritum natiuum calorem recreat. At &
que huius etiam occationis gratia idem pulfus & rclpirationis ufus ccnfetur quod enim infpiratio mate- m$ er Af-
.
rici in finiftrocordu uentriculo repolit* prxft at, id reliquis partibus inpulfu arteriarum dilatatio largi- /•»*/«•-
cur:cxpirat io autem, arteriarum contradioni corrcfpondet. At quibus organis , incredibili diuinaq; artiti- f**'
cis ui fabricatis, hic omnia perficiantur, quaq; ratione hic admiranda Natura; opera compleantur, iam or
dinc enitar perfequitea interim non rcpctiturus,qui in primo libro de thoracis ofsibus , & a (peri arteriae 9
cartilaginibus, ac in fecundo de eorundem mufculis,& in tertio de arteriaru conftru&ionc ncccflario per-

fccutusfum.Cûaproptcr ut in libro huncpnccdcntc,a peritonio fermonis cibi ac potus organorum mi-
tiumoopportune inftituimusrita quoque & hic a tunica collas fuccingcntc, non immerito inltrumcntaac-
~~n
«xi fubitantix
fi nutriendi dedicata ,aulpicabimur.
DE MEMBRANA COSTAS SVCCINGENTE. Caput 1L
QV A HpOQy IDEM coflas fuccimcns tumca^tliud nihil quam membrana efl, neque ita integri i co-
Jhs.ac peritoneum ab ipfi comnnffis mufculis, liberari poteftieius imaginem aliunde [mure non licet ,
quam cxfigu
rit internam tboracn amplitudinem fuperficiemq; exprimentibusicuiufmodi inprimit occurrit odaria mufculorum
tabula, ae m oflium figuris ille, quibus omnia thoracis ojja fimul proponuntur, ut dux priores Capitis deeminoni li-
bri primi, & tres ultmueiufdem libri figura.
V N C AE
I membrani ve coflas fuccingcntis,ac aiminute Grzcis, uulgo autem plcurz &
didz,fitum, ipfius nomen imlicat. hzc namque omnibus codis (prztcrquim duodeci- fm uum-
1 fepti tranfuerfi implantatione prorms occupatz) przterca& toti pectoris *""?
mz,a ofsi
fubtcnfarthoracis ucro uertebrarum corporibus, & fuperiori fepti parti , thoracis ampli-
tudinem refpicicnti,obduda , figuram magnitudinemq; totius thoracis cauitaci corre-
fpondentes adipifcitur.Pcrrinct enim parte ipfius pollcriorc , a prima thoracis uertebra supiiW.
deorlum ad undecimam ufquc,c cuius regione fepti pars arteriam b magnam tranfinittens , confidit. an-
teriore autem ipfius parte,! iugulo ad humillimam ufquc pectoris ofiis lcdem,cui feptum innafeitur, de-
fccndit.In lateribus ucro, a prima coda ad fuperiorem fepti fupcrficicm, quam thoracis cauitatcm rcfpice
re diximus, fcrtur,hanc quoque uniucrfam.ut Se reliquam thoracis cauitatcm, fublincns. Hac itaque mem rigmu.
brana, perinde atque thoraciscauitas,figura admodum uariat-Superiorc enim parte, ut Se thorax, anguda
cft, ac uclut inacutum definininferiore ucro parte latior quam fuperiore cxiftit.at in laterib. thoracis quo
que modo, latior quam inferiore fede uifitur.Dein anteriore parte breuior cfttpoftcriorc autem multo 16-
gior,ad obliqui fitus fepti rationem, cxiftit.nam a pectoris olsis mucrone , ad undecimam thoracis uerte-
bram obliquo admodum inccffu pertingit.Rurfus anteriore parte, ut & in lateribus .membrana hzc exte-
rius, quemadmodum & thorax ipfc,gibba uifitur.at pollcriorc fecundum uniuerfam thoracis longitudi-
nem, uclut ad internam ipfius amplitudinem, impreisiunem, thoracis ritu,obtinet , idC|; uertebrarum & ra-
dicum codarum ratione. Vertebrarum enim corpora in thoracis prominent cauitatcm ut & coftarum ra- :
e I H dices, qu* a uertebrarum corporibus retrorfum eantifpcr rcflcduntur.donec denuo uerfus anteriora deor
Ax- »
I .1.0 x fumproccdcntcsobliquentur.Interiusomni exparte Izuis, & ucluti aqueo humore pcrfufacft: prztcr-
f.C.C H. quam ubi proceflus quofdam membraneos exporrigit, ex quibus aut alias educit membranas, aut corpus fc~.i/»,cr
& UX. aliquod fibicolligjt.Fitautcmidprzcipue fecundum uniuerfam pofteriorisfuz partis longitudinem, ad A"" T—
uertebranim nimirum progrcftiim.ubi c interfepientes thoracem producit membra nas,&
<* afperamar
e »4» »f teriam, « ftomachum, * magnam ancriam,& S fine coniugc ucnam firmat, & fibijpfi uinculis concedit,
illisq; afeititias tunicas offert. Pariter fc habet fecundum ofsis pedoris, & fepti quoque 1
ti.l A, pedore ad dorsu »»*•<.
ufquc dudum.ubi interfepientes thoracem membranz illi continuantur Nfinunquam.haud fccus quam
*,c. .
(
durior adnafeitunidq; przcipuc.ubi uertebris cft propin-
niti.}!. pcritonzo,intcrnz huius membranz fcdi adeps
g quior, quaq; ipfius infigniores ucn* porriguntur. Qui netum modo in uno, modo in altero latere membra
6U.i rj. neas fibras pulmoni applantat, quibus illum fibi admodum ualid! in hominibus, aliter fere quam in cani-
h i fi.Ul bus.fuibus fimijs.adncdit.Hoc enim non fcmelobfcruauimus.idq; potifsimum inlzuo latere, non qui-
&
*dv.
&
dem ad coftas duntaxat.uerum ad fepti quoque h panem pulmoni uicinam. Prztcrca in hominib.pri-
tutim,qua hzc membrana thoracis camtatcm luccingcns,fcpto obnafeitur, cordis inuolucrum
1
magna
‘ amplitudine
. 1 —
44 * <±And. Vejalif , de corporis

amplitudine ipfi haud fccus quam fi id hinc non minimam fui initij partem dti*
coalcfcit,continuaturq; ,
membrana fuperHeie externa, quod undique adiaccntibus partibus adnalcatur , afpcra, i-

ceret. Porro lixc
nxqualisq;,inuiccm connexarum membranarum imagine ui(itur>uix aliqua tamen piugucdinc inibi ob-
dutta.Qo.inquam interi tn non omnibus partibus xque pertinaciter connata hxrcat ‘uaiidius namque co-
darum olsibus ac cartilaginibus, membranx peculiariter unamquamque codam inuedientis (cuius mox
meminero) interuentu a dnafeitur, quam * interna: intcrcodalium mufculorum i"cdi % Sic quoque fepti car * 8 mufiu.
Semhrsms nofxparri longe rcmifsius quam neruofxcommittitur.Quafcpto membrana liare obducitur, k ternis fo uMdf»
tofintfmatm raminibus cd pcruia.u no quidem ucnx cauar caudici parato:fccundo aut cm,ftomacho,ipfiq; attenfis fex- 7.5.
go.tii ftt*
ti paris ncruorum cerebri ramisrtertio ucrb magna* arterixA ucnx pari carentis rini.In iugulo, non unico
* r
amplo continuoq; pertunditur foraminc:ucrum qux eam inibi perreptant uala, pluribus foraminibus eo- Ut. f
pIc&tur,ipfisq;adnafcitur.Tranfmitutucrbhicucnxcaux&artcrixmagnx 1 ramos, ad hxc m doma k 7 tmfe.
chum, n afpcram arteriam Aprxcipuas Texti paris ncruorum cerebri 0 propagines, cum fepti tranfucrii
P neniis Poftrcm6,fccundumpodcriorisfux (edis longitudinem utrinque ordinata ferie perforatur, S
Sub* orum. uenisac r anerijs codarum intenialJa petentibus uiam prrbcns.Sublbntia condat membranea, dura fci Ctnthot
licet A tenui, alba, aquali Arobore nonnihil peritonxum fuperame: ucrum limi lirer ac ipfius quoque pe- » ult.fiM.
Tenuium ritonxi, huius fubdantia ad dorfutn durior quam iuxta pedtus fentitun quum fcilicct ipfius origo d uerte- 5*
Kramm
b lioammric.illarum
rarum lij rnmnM conncdtcntibus,potifsimum
gamcntis,iilarum corpora npnrlnf. Porro
«*r*nnf*iHi.iinhii«.»w\t'ifcimi'»m pcndcat.Por SU namu
Pr»rrA uenis ac arterijs & ncruis
*** ^ mujf.
quoque alibundat.ac primum quidem inpoftcriore parte ipfi uena coniugis expers i c> adna&stur: deinde & n juA.f
tkf
magna at tcria.in
teri a lateribus ucio fubtcnfas habet longas, neque eas ualdc graci
laldc graciles ucnas & arteri as, qux fin 4.
o 6 fUJ. U
gulis codis exporriguntur. Priore autem parte, 5 uafa ipfi incumbunt, fub pedoris ofle deorfum ad abdo P 'A* 1 '!
minis fupei iora prorepentia A

ramos in codarum cartilaginum intcrualla digeretia . Ncruos quoque con
ungit quam plurimosmuippcin iugulo tranfmittiynaximas fexti paris nemorum cerebri portiones qux r A?c4.'ii
,
in pulmonem, ucntriculum & iccur didnbuuntur, c ncruosq; recurrentes germinant. Deinde etiam ibi— U .
)
kjc.
dem iter, uti diximus, prxbct fepti u neruis,a quibus innumeras foboles membrana hxc tnutuatur, qua fc *
ptum fuccingit. Atque hos quidem ncruos intus complcdituricxtcrius autem * magni, ijdcmq; una ferie D ' '
5
ad lingula codarum intcrualla dcdudi,fimul cum uenis artcrijsq; ipfi attenduntur. Prxtcrca in pofteriori
^ fcfhfir
fede utrinque illi fubtenduntur fexti paris ncruorum y prop.ipiiics.coltarum radicibus exporrea x,acttan
Sintiis eodem in nutritionis organa
a didiifx.Cartcrdm ,prxtcr hanc memDranam,codas thoracem ve fuccingcntc
! gentem *<*•
fin prcmlU lingulis codis z alia peculiaris obtigit, quam Grxeos alteram fuccingcntem codas membranam uocaf- u
Ttsmtmkr*
fc reor.Talc enim quid in libro de Conditutionc artis medica: Galenus , morbi lateralis fpccics fubdiui-
J.
dens, indicare uidctur.Ed autem altera hxc fuccingcns codas membrana, inuolucru quod omnibus pro- 1 U. 4 /#
,
pemodum ofsibus commune ccnfctunca nimirum membrana, quam, quod os ambit, circutnodalemnun- r
~~ L '
cupamus. Quemadmodum enim ofTa huiufmodi membrana obeinguntur, ita quoque & fingtilx coflx or-
biculatimipias ambientem membranam obtinent, peculiare nihil ab ciufmodi exterorum ofsium mem- .
Tfxg 1
branis libi ucndicantem:ct(i Galenus interim externx tantum codaru fcdi illam uidcaturafcribcrc,camq; u. 4*iim
Mtmbrmu non unicuique codx peculiarem. Cxtcrum thoracis cauitatcm fuccingcns oblincnsq; membrana , omni- njipitmf /»
toftntfucem bus qux thorax continet, inuolucrum quoddam cualit.undc etiam ab ulu tunica (uti a fubdaria,mcmbra- 1
jfrnl/j /*»>, na) dilTcdlionum peritis uocitatur. Ad nxc,ipfa quoque, ut & * peritonxum, ijs omnibus qux amplc&itur
& ipfuuto
organis tunicas exporrigit, cadcmq; firmata colligat. Quod autem cum thorace didendatur, arCteturq;, Mf> a,»m
slrufltouii
neminem ambigere arbitror.thoraci enim undique adnata,tali condat fubdantia , qualis & inuolucri lo- membrom*
eo habetur commoda, ac limul leuis fcquaxq; cd.His accedit, quod prxfcns membrana fepto tranfucrib te f*
nui, fcd robudointerim, opportune fado, non inefficax robur adjungat :& in ipfo, ut &in b intcrcoftali-
bus mufculis,mcn)branx mufculorum uentrem ambientis uiccm abunde gerat: quanquamft propriam
membranam intcrcodalcs mufculi aliorum mufculorum modo obfcur£ lortiri uideantur . Cxtcrum ucnx d*fit
& arterixA' ncrui.quibus hxc membrana committitur , ctjamli ad ipfius nutritionem fc fenfum ufui lint: a 1 *
non tamen cius prxeipue gratia, fcd uicinarum panium, illi adeo frequentes attenduntur . unde etiam ip- ^
(i crebrior cum magna tcnlionc,pundili<J; cruciatu, ut & cerebri membranis, inflammatio oboritur. ^ g ^pf(.
,
14i.E, £•
DE MEMBRANIS CAVITATEM THORACIS INTERSEPIEN-

tibus. Ciput III.
MEM B S thoracis cauitatcm intcrdiiudcntcsinon aliter oculisfubijccrc potuimus > quam id prima
eSr fecunda figura prxflarc cotuti fumus.
EMB R AN A ,
quam fuperiore dcfcripfimus Capite , uniuerfam thoracis cauitatcm,
im inbranx,quasGrxci J
fuccingit,iublinit<^;.at «*
r,nos ucro thoracem inter a
mediadinum nuncupamus, eandem cauitatc interdiuiduntyin duas |T4 C.C»H.
fcpicntes,aut uulgo
futitlrd !,I
momUiurj prxeipuas amplitudines eam di dinguentes, unde &:nomen fuum merito obtinent. Ha- &* &
Sument. bentur autem in thoracis medio utrinque lingulx, fecundum ipfius longitudinem pro- rwi"'-
cedentes, j iugulo enim ad totam b fepti tranfucnfi longitudinem pertingunt & a to- t> 7
,
et 1
ta pedoris olsis longitudine ad thoracis ufquc ucrtcbraium corpora exporriguntur . Atque his etiam ter-
minis membranarum amplitudo circunfcribitur, qux triangulum quodammodo ex inxqualibus &obli^ A-U.
M4xjwt«f«. quis lateribus codis ve conformatum refert-una enim coda, qux & breuior cd,a iugulo iccimdum pcfto
Humanifabrica Liber V 1.
44i
&
longitudinem ad cius ufquc mucronem, fepti hic connexum fcrturfccun-
ris ofsis HAC fijpratri*»'
d.tucro hac longior,a iugulo fecundum dorfi dudumnd undecimam ufquc thoracis fwlin iCe, Q*tm
drfi nbtmmi,
uertebram proccdit.-tertia, longitudine inter illas media, ab offc pedoris fecundum
proponitur fimi
longitudinem dediuis ad dorfuin defccndcns, duas priores codas committit*
fepti
Membrana: idxin mutua didantia Sc coitu plurimum uariant.fccundum dorfi enim
longitudinem, qui uenebris committuntur, inuiccm contigux funt A' angudam ual
$ lutra 1 fenalim
numeri thara-
(imbui notatas
Quo pa flo
interftpitn
tei membra exlttl en t.
de inter fc caui tat cm fibris membraneis oppletam cftbrmanr.Qua ucrb pedoris ofsi
IU IHUKtm
t 6.7 fx committuntur, in homine quidem inuiccm neutiquam contigux funt, fcd pro c ofsis pedoris latitudine ZSml
M. I plib.l
mutuo d didant. Superiori cniinp.inc>ubiid ampli fiimum cd, ac clauiculas primamcj; utriufquc lateris
.6 X/S.G.C
1
codam fudinct,membranc etiam inuiccm admodum abfccdiit:cauitatcm nihilominus uniuedam, quam
'I. inter fc continent, fibrolis mcmbrancisq; nexibus adimplentes. Vbi ucrb pedoris ofsi fecunda: codx car-
C • fi.iap. tilago c inarticulatur,qucmadmodum pedoris os illic ardius cuafit, ita quoque dextra membrana minus
19IA.I D rcmouctur.Hxc membranarum difiundio fenfim fecundum ofsis pedons longitudinem
inibi a finidra
adh.
dcfccndcns,capacior redditur, & perinde ac os ipfum dilatefcit:adco,ut tanta in homine hic membrana-
rum confurgat didantia, quanta undique pedoris ofsis cernitur latitudo Ceterum qua membranx fepto
.
f I fi. K. tranfuerfo » committuntur, omnium maxime inuiccm abfccdunt, inibi tantam efformantes c.uiitatcm,
f ab n adi quanta fepti tranfucrii membranei circuli undique ed g latitudo. Cauitashxc in hominibus nihil pror-
7 mmf.tab.
h ifrC,
fus complcditur, prxtcr cordis fl
inuoIucrum,ipfuma; cor A uenam cauam feptum penetrantem & dcin :
p. E.F.G.* in poderiore inferioreq; fede i domachum, fele hic a dextra corporum uertebrarum regione fubleuan-
<« </•* /irfA* tcm,acciiattcnlisipfi ncruis k pcrfcptumtranfucrfumadclatiusnicntriculiorificiucontcndcntcrn.lnca m^br***i
l*r iflB.l nibus ucro,& reliquis animalibus, lougius pedoris os,longiorcmq; thoracem pofsidcntibus , cauitas hxc
*
. multo capacior uiiitur, nullis membraneis fibris obduda.Dcin cius bafis.a cordis inuolucri mucrone inul ut "f*"4
1 14 .U/. mr*
U. , A. «,
tum,fccus quam in hoininib.didat.& illa quoq; in didis animalibus pulmonis lobu continet, qui fubder-
C. D . d,u, nicuii & manus cuiufda indar caua uenam hacprogrcdicntc futfulcit.Hoc enim homines, quu orcuiori du
T .V.fjrlm du ipfis ucna quam illis animalib.ducatur,carcnt.quanqua Galenus, ex fimijs Si canib.conicdura faciens,
MtU.llfi.
hunc lobu ctia hotninib. tribuerit. Prxtcr didantias,a mcbranis,qua dorfo, pectori & fepto committutur,
A.A.
k 7 mmftu.
cdormatas.ilia occurrit illi qux fepto continua ed, quodammodo communis, & ad cordis effigiem extru-
ui.r. da. Prxfcntcs enim membranx in ipfarum medio cordis inuolucnim,& in ipfo cor,uti diximus , complc-
1 ifik-i dunturA’ pro huius mole formaq; dextra membrana a finidra in thoracis cauitatis latera * abfcedit.His
f M.M. in m medio nulla, nifi perquam raro, adnafeitur pinguedo: n exterius itero qua quxquc fuam thoracis ^••«tnfe
ra
rcfpicitcauitatcm,muItofppe,acprxcipucinhominibus, adipe abundant, adeo ut 0 omento quibufdam
X.
B ifc-H. partibus fimilesA pinguiores interdum uideantur. Prpter adipem , ipfis adnafeitur P glandofum corpus,
K. uaforum didributionibus in iugulo prxfcdum. H Venis quoque ac arterijs abundant, fcd tenuibus, ac illis fube*-t.
0 qux per omenti membranas digeruntur perquam fimilibus. Venx quidem non a caua, r ubi feptum per Tmm*ubi
meat (quanquam ita Galenus docuit) initium ducunt, fcd potilsimum ab 4 illis qux deorfumaiugulo fy?*! tum
<"* «!*•«•
imfMl. pedoris ofsi exporriguntur. Jllx enim ucnx ac arterix fecundum harum membranarum ad pedtis connc-
P «f-P- xmn defccndcntcs,in progrcfTu furculos difpcrgunt ex anterioribus in poderiora pertinentes. Deinde ali- memt * ( »»-
I) 1 fco, quot fobolcs his membranis a 1 ucna coniugis experte offeruntur. At preter has plcrunquc, Sc potifsi mum fiapwju 6
in hominibus, u alia notatu dignxcrafsitudinis a iugulo fecundum utriufquc membranx longitudinem ^
r wxi 4 b fr* ^
deorfum ad feptum ufquc deducitur ucna , fepti ncruo concomitata . Septi enim tranfucrii ncrui extemx
6 li, ^^
1 MI hic f membranarum fcdi adnati , deorfum protenduntur , cquali fere interuallo a pedore Sc dorfo in progrelfu
far* D. difUntcs.Atquc hi foliim ncrui eu uafis & adipe * externx membranaru regioni,qux pulmonem rcipicit, 1nterfrpim
, & aqueo quali humore oblita uiiitur
« ifc.M, adnafcuntur,caq; Ixuis quodammodo interdum etiam aliqua ex n»mrmbr.
:
N.X&.B.
C,D,E. pane Pulmonem adnatum pofsidens. Y Interna ucro membranarum fedes undique afpcracd, tum pro- f"p*rfitin
« fi.t*p 6 pter fibras membraneas, quibus inuicem membranx committuntur, tum eas quibus ualidifsimc cordis in-
l*b-
J F. F. uolueroadnafeuntur.Membranx idxca mebrana qua codx fuccingunturaliquantulotenuiorcscxidunt,
« l^.<V4t " ‘
ab hac omnibus illis fedibus quibus ipfi committuntur cxortx,primarioqv ufu in hoc crcatx , ut cordis in-
t
*
uolucrum,ac proinde ipfum quoque cor, ne deorfum ac rctrorfum concidat in fua fede contineant id c-
, .
X. nuni& fi ab alijs minime animaduerfum fucrit)uiuonun Se mortuorum feftio luculctifsimc ( fi animu mo yjm
J X/.L.L. do adhibueris ) oflcndct , quacunque ratione has membranas aggrcflus fueris . Deinde ad uaforum fccu-
rioremdudum auxiliantur r&proftrcmo ex uniucrfa thoracis amplitudine duas efficiunt cauitatcs, qui
ufus haud quaquam minimus ccnfcri dcbct:quandoquidcm huius ocncficio altera thoracis cauitate ex uul
^
nere pertufa, Si pulmone hac fede propter aerem per foramen ingredientem a motu ccfTantc , a Itera caui-
tas adhuc illcfa animali famulatur, quemadmodum in uulncratis hominibus. Se c uiuis brutorum fcdioni-
bus frequenter difciinus.Num autem ab his membranis , an ucro a membrana codas fuccingcntc organa
in thoracis cauitate repofita, afeititi A tunicas inuolucraq; mutuentur, hic contcntiofc haiidquaquam di-
icepundum duxerim: quum plan£ idem ufus,quod ad ciufmodi tunicas uaforumq; connexus fpeCtat, inter
fepientium membranarum Si membranx coftas fuccingcntis cenfcndus ucniat Pra^crca neutiquam in
.
uefligandum ed, num prxtcr membranas lingulis codis perinde ac reliquis ofsibus orbiculatim circunda
tas,una tantum in uniucrfo thorace codas intus fuccingcns fit membrana , quemadmodum eam deferipiir
mus num ucro dux ftnt datuendx ut una quidem dextra cldt , ea fcilicct qux dextratn thoracis cauitate
: :
fuccingcret , una cum dextra imerfepiente membrana alia autem finidra , qux ibidem thoracis cauitati
:
obduceretur, & cius ledis interdiuidentem membranam limul eiformaret quod prorfus non dlct abfur-
.
dum.
Digitized t
1
9 1 »
sAnd.Vefalij , de corporis \ * fit*, u

444 A Jrtl/.
dum, cflciq; peculiari, differentia , qua fuccingcs codas membrana 3 peritoneo diftinfpwretur quum Id , b 1 . 1 ,,.
unicum reucra fit illa autem tunc duplex haberetur, quemadmodum etiam Galenus libro feptimo de Ad
: “•jS4. 1.
miniftrantlis lectionibus utcunque manitcftd cenfuit. c ,Lu
h
llL.in,,.
DE ASPERA ARTERIA. Caput II II.

& tmfi.
**•**•1»
*A E.
m
jt ntyrfljndim .[pmt aneri* harmoniam primii conducunt figur* trigefnmoditui Capitii libri primi , dtin dPtfinHU
ffti frttrt
ta tftut Htgcfimoprimo Cupiti tibn fecundi prxpontmtur.
N TERTIO libro, ubi 1 arteriarum e corde initium petentium completdcbarfe-

riem,traditum cll.qui b arteria , cuius hidoriam modo aggredior, fnnpli ener quod ae- «MfrLrt/,
dllrram n
rem cotinct, arteria uctcribus primum fuerit appellata, qui temporis fuccelTu.quum Se
&
uafa uitalcm fpiritum fanguinemty impetu ruentem ex corde deducentia, & in ucnarum pruni
H.
numero non amplius habita, artent etiam nomine donarentur, htc quidem uafa ltues e 7 •mfoM.
Aj}rrt*ru arterix, illa ucrb afpcra, ab inequali
qua conflat fubfhntia,lint nuncupata. Atque ita eo IfoUcilmr
immt
nom j nc acj |, unc ufquc diem afpcra arteria nobis efl obuia. nuam non homines modb ucriim A animalia f.tjatjpn-
W
,
Zim . m °nem nancifcuntur omnia, unicam habent longo audu, inftar caudicis cuiufdam, ex faucibus de /c, «interar
orium protenfam, A dcin frequenti fobole per pulmonis fubflantiam excurrentem . In faucibus enim c incamULu
duobus narium foraminibus in oris amplitudinem pertinentibus, d alia duo in humiliori faucium fede fuper B &
latus, ut illa, mutuo C,D.
unum altero prius cernun-
correfpondcntrqux quidem non fecundum contermina,fcd
f rfiup.
tur . Ac horum quidem poflcrius ftomachi fcu uix cibum potrnnq; ex ore in ucntriculum deducentis ini- xt li. x A.
tium cxiflit anterius liero afpcrx arterix principium cfl.qux hinc deorfum reda nufquam in latus decli-
: "/f- "4
nans, fecundum colli longitudinem ad quartam ufquc thoracis uertebram ducitur , tota poflcriori fede e uh PcilL
t^.S.T.V.
fubflratum habens flomachum,ucrtcbrarum corporibus , primoq; derfurn moucntium mufculorum pari
jHf-
abfque alterius organi medio innitentem unde etiam afpcra arteria a uertebris tantum rcmoucrur , quata %14 *. r.
vtfrtmmif ft omac hj c fl crafsitics. Porro anteriori afpcrar arterie fcdi non eadem toto dudu prxtcnduntur. in clatifsi *
yi, torjuiTd
4-f»
.
nanque fede, ubi oris fpedat amplitudinem, f os u imaginem referens cum luis mufculis A cute , ipfi M*.S,T.
prxIocatur.Hinc uero ad iugulum ac pedoris ofsis elatiorem ufquc fcdcm,prxt er cutem
*
&
illi g fubdi-
h f mafi.
14* iltrr ?
tum ex carnofa membrana mufcuIum,artcrixafpcrxobtcnditur bitidus mufculus,qui a pedoris oflec- matdlwr,dMl
nattis,ofsisu referentis anteriori parti infcritur,A deinde
h alij duo a pedoris quoque offc in humiliorem
I fi.up.il
faitiformis cartilaginis partem pertingentes, proxime arterix hic incumbunt. Vbi ucro thoracem ingre- li. xG i»g
ditur, principia quoque 1 mufculorum ex clauiculis& pedoris ofTe ad k mamillares in capite procefTus
dcdudorum,tanquam propugnacula ipfi quoque prxnguntur.Iniueulo 1glandium inibi uaforum diflri
14*. 0.
i
4
butioni fubfcruicns,A uafa ipfa prxter pectoris os illam obtcgunt.Quod tamen ipfius corpori proximum k
I-4.IA
cft,in iugulo quidem cfl glandium, A' paulo dcmifsius in thoracis rauitatc m ramus arterix magnx in B td.6k.ik.
fbporalcsartcriasprxcipucdillnbutus,quxunacum fexti paris cerebri ° neniis, A P internis iugulari- 1 *.,.
bus,afpcrx arterix lateribus uicin£ attcnduntur.dcinad laryngis radicem utrinque M glandulofun , fed
m 6fck
rubicans corpus (quod poflca cxprefsius deferibemus) ipli adnafeitur . Quum primum ucrb afpcra arte-
h**-
n fi. «fili
r dcfccndit,induosparesbipartitatruncos,unum *
ria ad quartx thoracis ucrtcbrx corpus ufquc dextris
pulmonis lobis,altcrum 1 finiflris exporrigit, qui pulmonis fubftantia undique amplexi, parem eam pul-
0 trnjdtm
Ajjnttnt mone fedem occupant.Vndc etiam alperx arterix u imaginem uix ulli ledius quam arbori d radi eu pro-
rt*farm*. paginibus liberatx afsimilaucris,cuius caudex in duos primum difeiffusfit ramos, Abi rurfus in innume- fi.
N &0.
ras fobolcs dilfufi. Huius nanque caudicis initium, laryngi rcfpondcbirttotus autem caudex reliqux afpcrx S4.
arterix parti a larynge, ad quartam ufquc thoracis uertebram protcnfirconucnictrrami ucrb,corundcmq; p Jiua.6 U,
innumera fobolcs, arterix in pulmonem didudibus conferentur. Vt enim caudicis initium radices edu- iS.mfi.
fidit* niti.
cens, uarium, neque pari undique conflans forma uifitur,fic A
larynx undique pugnantem difsiniilcm^; fi
nufiMk].
guram obtinct.Supcriorc enim parte prout aut depreffum aut eredum finxeris laryngis * operculum, acu *•>+»
ta aut dcprefTaobtufaq; cfl. Anterior autem laryngis pars, A latera quoque, anteriorem y pnmar ipfiuscar 3 4.
p.t xiu.
x H.
tilaginis fupcrficicm commonflrant,qux fecundum ipfius longitudinem in medio extuberat, illinc lateri*
bus oblique in pofleriora extrorfum procedens. Ad hxc,ut huius cartilaginis fuperior pars longe amplior
inferiore cxiflit, ita etiam laryngis fuperior fedes hic latior inferiore cernitur, imo 1 humillima laryngis
fcdcs,qux fecunda ipfius conilituitur cartilagine, amplitudinem latitudinem ve reliqui afpcrx arterix cau I.
'dicisdudus adxquat. a Poflcrior laryngis regio, prxeipua fua fede quodammodo plana cfl , propter infr- S I x fi.1.6
tixfiJJl
gnem primx cartilaginis ad pofleriora fuis lateribus progrdfum alias enim hxc regio fecunde ac b ter»
u HjtfiAa
tix cartilaginum laryngis gratia, paulo minus toto teres cflctrutifai^ cfl c humillima poflcriori* regio»
r i
Ufrfitfi-
nis fedes, occafionc fccunax cartilaginis humilius prima ^ procedentis. In poflcriori infuper fede , prout jr.Mll»»
tertia cartilago in laryngis cauitatcm contrahitur, aut rctrorfum porrigitur, ha quoque elatiores ipfius api- pu liLt &
*4.»I U.X.
ces in interiora exteriora ve magis prominent,laryngis figuram emutantes . Cxterum reliquus afpcrx ar-
x s.mA*
terix caudcx(ut A arborum caudices fere folent) ad ramorum ufque didributionem fibi fimilis cfl, non ta fJ.lt It*.
men abfolut^.Nam quum concidit arteria, neque aere difleditur, anteriore quidem pane teres cfl ucriim : L.
paulo uidetur latior ac dcprcfsior,hinc ad latera fic orbiculatim ducta, ut in pofleriora procedens, redda- y 4*f
Xib-Xg.
tur anguflior. Atque ita poflcrior fedes anteriore anguflior cfl Aplanamcrlusq; internam ipfius amplitu*-
^ 4' ‘°
dinem nonnihil orbiculatim imprcfTa.Qimm autc arteria diflcnaitur,ipfius poflcrior pars xque ac prior, fi.id. Xllh
A
U, 1 tt6f.tM.XX li.X. b 6. 7, fi.td.xxb.il. c ,x »* ifi.U.Xl li.l k. d+.lfiuM.Xl U.Xt hmnultmican{iflitfpjmjr. 1 $.
J
'
Humani fabrica Liber VL 445

& magis quodammodo latcfcit.&r in poderiora tumens, orbic ularis tcrcsq;,ut illa, efficitur . Eandem for-
mam (eruant omtics afperc arteria; in pulmonem fparfx foboles,qux arborum ramis adimilantur,& in om
nes pulmonis panes frcquentifsimis germinibus, ut iam diftum fuit , excurrentes uniucrfam feriem
, illius
tCnfir ' imagini rcfpondentem conficiunt. Externa afperx arterix fupcrficics
prancrdiftam laryngis fupcrficie
jSr»'- in " m,, “
fS ua ’‘ s interim ordinata fericproccdcns uilitur ; ac quum arteria acre didenditur , a tergo quidem
!>,i
I fo,
l*uis indar continua; cuiufdam membrani ed, a lateribus ucro &
anteriore regione inxqualis membra-
IA6. na fcilicet.qux cartilagines mcdiat.tunc ipfis cartilaginibus magis extuberante . contra ucrb quum lava
,
eonciditmam tunc cartilagines membranea fubftantia eminentioresprotuberant. Ad hec, inftan membra -/ftr* m.
narum qui alijs connafeuntur partibus, externa arterie fupcrficics a (pera cd. Podcriorc’ etenim fede fibro
iisaliquot nexibus ftomacho committitur, &fupcrior laryngis regio, quum communem cum domacho
tunicam fortiatur , ualidilsiine illius tunicx beneficio infi connafeitur quemadmodum & larynx doma-
:
'*•*•’*• cbo firmifsiinc t mufculorum opera conneditur.qui fWiachumamplecicntes, primi cartilaginis late-
•*
ribus imprimantur. Anterior alpcrx arterix pars & latera attenlis mu culis Se uafis, ac prxeipue S recur-
I
remibus neruis connafcuntur.Quinctiam ubi afperx arterie rami in pulmonem excurrunt, propter ipfis ad
if. afiii
nata pulmonis fubftantiam minus Icucs exidunt. Cfterum interior lupcrficicsetiafiinxqualisprocartila-
ginu extuberantia femper fit.lxuis tamen, ac uclut u nftuofo humore perfiifa , neque ullis hbrofis explanta-
'
wonibii* afpcra cvidit.& talis quoque,quod ad Ixuitatcm (pc&at, h interna laryngis ed fupcrficicsrquam
k ii ix
•»« interim neque orbicuriris,tcrcs ve Iit, neque tuberibus occurrat libera . In humillima enim parte , ut-
nfJ4.11
«.if«ni cunque aut ardetur, aut diducatur , orbicularis ad mufsim patensq; eodem femper modo , ob pcrfe&um
quem fecunda cartilago ctforinac circulum, euadit.in medio ucrb quum arffatur penitus conniuet, non
,
orbicularis quidem orificij ritu, ucrum rectx indar linex fcu rimx ab anterioribus in poderiora protcnfft
'
qux ii dirimitur,apcriturq;,ab anteriore parte fcnlim in poderiora tantifper latior efficitur , donec laryii-
gis interior fupcrficics tota quodammodo orbicularis teresq; intus fpeffetur Quando hec rima arffatur,
.
&conniuct,ipfaij;infcriorlaryngisparsnccc(faribterespenmanet,utrinqueadrimxillius latera unacon >
Ipicitur touea , altius quodammodo quam rimx fupcrficics confccndcns , unde etiam hic cornuta fuperfi-
ciesfub rima confurgit. Superficies uerb laryngis lupra rimam confidens, prout hxc aut recluditur, aut
comprimitur, etiam ditfert, nunquam tamen penitus ed orbicularis , fcd pro rimx compreffu ex poderiori
bus in priora magis minusq, arctatur. Inferior laryngis operculi fupcrficics concaua, fuperior autem con-
uexa cernitur. Verum ne longius in afperx arterix torma explicanda morer, ipfius aggredienda edfub-
ftantia.qux magna ex parte occurrit membranea A: cartilaginea. Larynx namque ('uti primo libro ex Kjfmm,
•
oT (jmf}4 plicatum ed non perfunCtone ) tribus condat cartilaginibus, prima nimirum , quam diffeflionum periti rix/lMJ»,
fpriuMp. fcuto afsimdarunt fecunda, quam quod nomine dedi tuitur, quafi fine nomine uocaucrunt tertia qux *** im,m '
:
:
,
)|W. 1. gemina cd.quamq; natorum orificijs,quibus aquam manus lauaturis affundi mus, rcfpoderc arbitrati funt.
““
Deinde laryngis operculum ipfius quoque conformationem ingreditur, ex cartilaginea mcmbrancaq; &
&
pingui fubftantia (quemadmodum tertii cartilaginis fuperiorpars ) conditutum . Reliquum afperx ar-
terix corpus innumeris conformatur cartilagini bs qux fingulx circulo correfpondcnt.cui quarta pars fit
,
exeffa. Propius enim ad anuli circuli ve perfodi figuram , quam nonnullis uifum ed accedunt , circumfc-
krifiri 4
rcntiamcorporumuenebrarum thoracis & lumborum k referentes. Cartilagines hx a Cfpccicv<>l'"^"«
cjrxeis appcllat.r A
Co0>;W4 ab illis infuper di&x quibus uniuerfaafpera arteria
,
nuncupabatur , in
di*- 1 ti orbiculo arterix figuram imitantur : corpus tamen ipforum teres non ed, fcd quodammodo quadrangu-
.
“
lare, multo interim latius quam crafsius. Dcin non eandem toto corpore feruant crafsitiem in medio e- ;
14.14(1. 1.
nim cra** iorcs * im< qui"> ,n cxtrcmis,quibus paulatim attenuantur, ac uelut in membranam degenerant.
Neque arbitretur quifpiam , illorum fententia dclufus , qui a perfecti circuli figura cartilagines lotum de-
linere prodiderunt, ne arteria domachum plus xquo compti merct.eas hanc formam fpccicniq; in caudice
ipfius arterix dun taxat fcruarc,in pulmonis ucrb fnbdantia completos effici circulos .quum in pulmonis
I yriw Sibilantia perinde ac in caudice fefe habeant, continua ferie xqualitcrq; mutuo didantes in arteria coi 1
— 1. »Ae- locarx, nae denique ex parte quandam dorfi ofsiumfuis corporibus contextus m fpccicm proponen-
&
dfil ***• in S tla cartilagines quidem ofsibus uciliunt comparandi
membrani autem inter illas occurrentes,
,
cartilagines ligamentis uertebrarum corpora colligantibus. Committuntur ucro hx cartilagines, primum

l,l^ L, proprix cuiufquc cartilaginis mebranx interuentu Quemadmodu enim omnibus fere ofsibus ut & laryn
.
tf-«. 14 gis etiam canilaginib. membrana quxda, eo qubdofsiu fit inuolucrii , circumolfalis nuncupata n obduci- mmiHi
tur,pan quoque ratione circulares afperx arterix cartilagines fimili mebrana integuntur, qux ex demifsio '•
“iv
”*’ US c atmrl ^ llsll' partibus procelfus exporrigens, illorum interuentu cartilagines inuicem conncftit,
'
Zami
”
«rf
uolut membraneum inter duas cartilagines fefe refpicientcs uinculum efformans Neque folum inter car .
'
1 ligamento a proccfsibus illis condatocbtinuum ueluti elferment circnlum.His cartilagi

„ branisq;alix dux accedunt mcmbranx.abufutunicxnonimmcritbappcllatx. Atq; una quide externam ^4444444
ttHMtf,,,- arterix fupcrlicicm undecunque amplexatur, mcbrancis illis cartilaginu uinculis pcrtiilacilsimc connata
. ff,
rrt ant-
» . 1S4.jp
Hxc tenuis ed,iliisq; ttmicispar.quaspcritonxu & fuccingcns codas mebrana qux ipfis affirmantur uafis ri*
"• tankM •
'
prxbcnt. Idius tunicc interuentu arteria conterminis panibus colligatur, ipfaq; in primis recurrentes ner rum txtt-
14 -
ritr.
uos arterix quodammodo proprios fccurifsime defert, ucnulasq; laryngem & arterix caudicem implicate Interior !•
‘
adumit. Altera arterix tunica, internam totius artern ledon fuccingu ,& ad cartilaginum inter fccol-
. Pp ligationis
Digitized
corporis
445
ligationis robur plurimum auxiliatur , exteriore tunica multo crafsiorficualidior*, raultisq; numeris di-
gnior A interna fupcrficic lxuis,pinguiq; quodammodo humore oblita.quamuis interim, non undccunq;
eandem feruet cralsiticm.quum enim linguzjabrisq; St palato, &
ipli demum ftomacho communis lit,in
laryngis cauitatc crafsior cuaiit A

pinguedine inter cartilagines St externam iplius fiiperficicm obducitur.
»
Vbi ucro rima lingula ve laryngis 0 conniuct,harc tunica utrinque ad latera dura callolaq; efficitur, ac eu
fubftantia colorem quoque immutat ut enim hic tanquam a frequenti, dum fpiritum retinemus, comprcf “£• x 1 w*
:
*'
fu callofior cuadit,ita quoque magis ibidem candicat, albefeitq; . Ea parte qua interior tunica ramos arte
rixper pulmonis fubftantiam ditfufos fuccingit , tenuior longe quam in larynge uilitur in caudice uero ai :
teris, medio fc habet modo . Per uniucrfx tamen arteriz cauitatcm , hanc tunicam redis fibris quodam-
CUniti Ia- modo intertextam clTc , ex fc&ionc didicimus. Quz etiam oftendit P glandulas alterutra parte lingulas p 6 mmp^
rr.r."
a 4 <ImI 6
ad laryngis radicem adnatas,qux magnx funt, & fungofx admodum , carnisq; propemodum coloris , fcd £4. x | ^
MaftmliU-
magis nigricantes , & ucnis fatis conlpicuis obdu&x quarum in fecundo etiam libro meminimus , quum j.s.f /rfc».
:
11
laryngis profequeremur S mufculos,hicmrfus ncutiquam, ne prolixior lim, repetendos. Afpcra itaque ar
w- *r- tcria omni prorfus fanguinc uacdiis,primarib ad acris in refpirationc tranlitum ductum ve animanti con- *
J
lrr.< /! i
fert : deinde & uocis organum facile cft przcipuum. quibus etiam ulibus uniucria iplius congruit fabrica. , g a.
<•*
V*—?-'
flndMtit
Aerem enim per nares aut os attractum, ex faucibus recta in pulmonem ducit , hunc per uniucrium pulmo s.
Tjlf. nis corpus ita numerofa iplius ferie diftribucns , ut pulmonis fubllantia illum prompti alteret , ac cordis
Sitms ratio. muneribus aptum cfficiat.dcin afpcra arteria rurfus omnem aerem cordi inutilem una cum fuliginofis ip-
lius recrementis inter expirandura per os aut nares commode, ita ut modo cft locat a, reddit. Ad quatn la-
nc functionem, hanc inftar membranei meatus, qui facile inanitus concidere, aeque rurfus opplctus diftcn
di poflct,extrui conducebat. Quod enim nili fuga uacui magnopere replendum cft, ac rurfus comprcfsio-
Ifttri ar- nis duntaxat ui inaniendum , dmendi comprimicj; aptum cite oportet . Quum itaque infpirationcm acri*
tertam nu-
ve attractionem dilatati pulmonis beneficio fieri omnibus concefTum fit, puimonisq; dilatatio aliud nihil
brtnt* fmb
finitu ofior
ccnfcatur, quam fuorum uaforum diftentio , non quidem fimplicitcr omnium, fcd in primis afpcra: arteriz
t»ijJ't e*- propaginum quumqjcxpirationcm
:
fieri conftct,quotics pulmo in fc colligitur, concidit &ardatur,caq;
ratione aerem in fua cauitatc ( uidclicct in afpcra: arteriae ramis ) contentum exprimit, propellitq; , cuiui*
ratiocinari promptum cft,afpcram arteriam, ut St diftendi in infpirationc St denuo comprimi in expiratio-
nc Verum horum munium occaiionc fat erat hanc ex membranea quapiam ner
pollet, dcbuilfc fabrefieri.
ucaq; fubftantia,ut ucntriculum ftomachum , aut arterias ipfas St ucnas conftrui , neque eam illis quibus
,
abundat cartilaginibus donari erat ncccfTe. adeo fanc ut nunc frufta,quod ad acris ratione uacui attra&ia
ncm,& afpcrz arteriz ex illo diftentionem A

quod ad acris ob ar&atam comprclfamq; afperam arteriam,
expirationem attinct,ucl aliquam cartilaginem rerum Opifex ipli largitus uidcatur.tantum abeft, quod il
ii Opificis induftriain oft
enderent , qui omnes afpcrz arteriz ramos in pulmonis fubftantia diftributos ex
cartilaginibus perfeftos circulos conftitucntibus fabricatos finxerunt , St aliam inibi afperz arteriz quam
qua ftomacho prztcnditurconft ru&ioncm enarrarunt haud perpendentes, fi afpcra aiteria ita cxtrucrc-
:
tur, pulmonem neque diftendi, neque laxari ita opportuni polfc aut faltem in longitudinem, ucl breuita-
:
tem duntax at, non autem in amplitudinem afpcrz arteriz ramos proficere educi ve polle . Neque minus
illi hallucinantur , qui arteriam
hanc apertam patentemq; , St non ftomachi modo concidentem clforma-
tam aflcrunt quo acris liberior elfct ingrelTus St cgrclfus quandoquidem hi preterquam quod laryngis
, :
ardationem dilatationcmq; ignorant , eo uenerc ruditatis , ut ipfos lateat , fi afpcra arteria cum omnibus
fuis propaginibus femper zque tcnla aperuq; clTct , pulmonem neque unquam conftringcndum aut dila-
tandum, mhilq; uacui tuga in afperam arteriam (ut quz prius non concidiflct) attrahendum. Nam boc ucl
‘
( t
ex follibus animaduertere debuerunt , quibus longe aliud artificium ad eam partem ejuz aerem reddit,
uam rcliquz follium amplitudini adhibetur . Hanc enim artifices diftendi comprimiq; promptam red-.
&
3 unt,ut opplcri inaniriq; pofsit non autem ita canalem, quem rigidum faciunt , uicifsim diftendi com-
:
primiq; inept um.cuius naturz fi totus follis cflct,auis omnem ipfius ufum nos perdituros , ac inftar lagenx j
uitrez follem futurum ignorat ? Atque huiufmodi membranez fubftantix arteriam conftitucntis cft ra-
C«r rartila tio, quz hanc membraneam debuiflc fieri eommonftrat. At cartilaginibus abundauit quoque, ut non mo-
do rcfpirarionis,ucrum & uocis quoque,uti diximus, organum fieret . Quemadmodum enim afperam arte
torta tottfti
tuttomS fm- riam Ixuium arteriarum modo , rcfpirationis nomine membraneam confici idoneum fuiflet ita quoque :
_
uoccm ampla, rigida, ditraq;pror lus fiftularum, tibiarum & cornuu ritu effingi dcbucrat.Quandoquide
ut uox fiat, lyinmctria quandi &
robur clTc oportet , acris &
fubftantix ab ipfo pcrculfx . Huiufmodi fani
fubftantia cft cartilago, ex qua uniucrfam arteria folius foni gratia,tibic modo extrui line ligametis St mc-
branis oportuilfct. Verum quu abfq; infpirationc ac expiratione uox fieri nullo oportuerit modo,illfq; co-
prefsiouc aediftentione nccclV.irio indigeat, merito laudabimus fummi reru Opificis folertia > qui a peri I
artena limul comodum rcfpirationis St uocis organu molitus cft. Imo tanta induftria in la^ngis conltru-
dionc oftcditjUt illa nue magis, niic minus claudi pofsit, & Ipiritu ex noftro arbitratu ad magnos ffpc ufus
retinere ualcamus A uocc nunc grauc»nunc lcucm, prout rima (quz profe&o uocis primarium cft in
illam
r» ftrumentu) arctamus ucl laxamus . Hzc nanque illa cft , quam tibicinaru coniunCtis arundinum fruftulis
ntanjuu coparauimusrac illi etiam rimz rcfpondct,quz fi ftulis illis ineft, nuas labris amplectimur. Congruit etiam
ufii,qu4imiis non forma, cornuum & tubarum orificijs,quz ori illa inflantes accommodamus . Deinde St
organorum quoque fiftularii rimisA illatum etiam fiftularu foramini, quas tranfucrlim inflamus, laryngis
rima comparatur . At hzc interim longe omnium ciufmodi foraminum aut rinurum in quibus fonus ef-
ficitur.
i
,
Humani fabrica Liber VI. 447

ficnur,artificium ulncit.ut qux ita extruda fit, ut modd minus, modb*magis,uti paulo ante dicebatur, ei
laxare, di uarias uoccs, non autem unicam duntaxat edere ualcamus & tanta demum thoraci uis inditur,
:
ut ex noftro arbitratu nunc multum , nunc parum acris ad folamrc/pirationcm, aut ut etiam limuluoci,
quam effingere Iubct,acr inter expirandum fufficiat,cmittci c queamus. Quam ucro fuerit necefium fccun
dam laryngis cartilaginem perfedum ciformarc circulum , & arteriam alpcram hic ad laryneis radicem
haud poire comprimi, animaduertes, fi diligenter uocis generationem ex acre ab ampla uia in ftridara , di
q tmufi. hincrurfus in latam impetu dedudo, fieri didiceris: atque fimul <1 gargarconem uocis pledrum pala- &
\d>. E.
tum inftarrotundi ampliq;fpacijconftrudum ,& cauitatcm fuper id in narium r foraminibus apparen-
r ifi.tafi.
\%Uk. l m, tem, &
utriufque lateris 1 quarti maxillae fuperioris ofsis caucrnas , ac dentes pariter linguam , & labra &
9* rimatus fueris ac dcniummufica artificum inftrumcnta,illarumq; partium ulumhis Naturx operibus di
:
S »,» / ea. ligenter contuleris. Neque hic in nominum difccptationem incidere uifum cft , rixofe certando de rimx \jn
>a»r. huius & laryngis operculi nomine, quod falfo uocis proprium,prxcipuumq; organum plcriquc reccnfcnt:. fmmUtfiu
quandoquidem hoc nihil uoci,nili fortafsis ad illius aliquam modulationem accommodat, cibi interim di
potus tranfgluticntibus,in laryngem cafum ( uti primo explicuimus libro ) prohibens . Imo praeterquam
quod fcnfu id ad uoccm nihil facere ex ucra fcdione peripedum habemus , ratione id alijs cognitum cf-
Ic oportuerat. Nullus enim unquam, quo operculum id ageretur , mufculus , ab alijs deferiptus cft neque :
etiam ullis mouetur , quam ijs

r
quos ab ofic v referente in ipfujn inferi commemorauimns , quum inte-
drttu.i rim reliqui laryngis mufculi ad unum omnes rimx illi dilatanda: ucl ardande fubferaiant . Vti etiam cius
K. gratia omnem laryngis cartilaginum fabricam extrudam cfie non fine maxima uoluptate cognofccs
, , fi
aliquo faltem Naturx operum cognofccndi ftudio ardens, ucl bruti alicuius laryngem in manus fumpfcris,
Carul*^-
artificumq; in ntulicis inrtrumcntis expenderis induftria, Naturx opera proximi ledantem . Reliquarum
etiam alperx arterix cartilaginum in iplius caudice litum non cfie uulgarcm,hinc fane conftat,quod craf-
fiormediaq; ipfarum pars in anteriore fcdciniurijsmagis,quampoftcrior, occurrente fpedetur: quodq;
cartilagines ubi a perfedi circuli figura in caudice arterix ncccfiario propter infpirationcm deficiunt, op-
portune ftomachum rcfpiciunt,quo minus illum comprimant, minusq; iplius in ciborum affumptionc di-
ftentionera prxpcdiant. Tunicas etiam alperx arterix Natura non ofeitaneer extruxit. externa enim car- Afrtr**nt
tilagines inltar inuolucri munit, ipfiusq; interuentu artena uicinis partibus colligata firmataq; fccurius de ri *
ortum prorcpit.Intcrna ucro non folum cartilagines firmius conncxura, fcd eafdcm quoq; fuccindura,&
a grauioribus iniurijs munitura, crafsior extema cuafit. Sxpc enim aliquid pituitx inutilis a capite per arte
na defiuit,nccnon potus aliquid di cibi inter dcglutiendu in illam illabitur. Prxtcrra acris qufdi qualitas
ucl fumi,uclcincns,uclcarbonum,uelaltcrius cuiufdam facultatis mcdicamcntofx,ctiam inter rcfpiran-
duin attrahitur. Adde, pus tufsi expedorandum quandoque cfie malignum & erodens: dcin alius quis hu-
mor, utpotc fiaua bilis, ac atra, aut pituita falfa intus putredinem experta, per afpcram arteriam interdum
cfierri debet :a quibus omnibus obduda cartilaginibus tunica, ne illx radantur , de rolioncm altcrationcq; »
ab his non lincgraui ipfarum uitio fcntiant,prxcauct. Atque ut larynx ciufmodi noxijs (nimirum ori uici-
nior) magis fubijcitunita quoque & tunicam hanc paulo crafsiorcm obtinet, quam extremi arterix (urcu-
li,in quibus tunica tenuior cualit,ne plus xquo pulmonis fubftantix aerem cordi temperantis uim obtun-
a i jS. t*f. dcrct,& acris in u ucnalis arterix germina alfumptioncm,& rurfus cordis fuliginoforum in alperx ramos
if&l' attractionem prohibcrct.Cxterum pinguedo inter tunicam hanc de cartilagines in larynge potifsimum re
polita, iplaq; etiam tunica hic pinguior .limul cum uifcido,quo undique oblinitur, humore , ad facilem ac-
ris dudum conferre uidenturatque etiam ne in magnis clamoribus, inuitisq; motibus cxiccctur,uoxq; de
bri
ficut,plurimumaccommodarc.Huc quoque faciunt alperx arterix ad laryngis radicem utrinque appo- £««*»#.
fitx glandcs.humorc iiquidem meatum imbuunt, non fiuido quidem, fcd uilcido & pingui, quemadmodu
& iplx crafsiorcs fpifsiorcsq; exteris humorem procreantibus glandulis funt.Quantus ucro ciufcc humo-
risad uoccm ufus fit,indics fiftulas humedante oleo inungi uidentes docemur. Neque profedo ciufmodi
humore procreando illx tantum quas diximus glandes fuf heiunt ,ucrum & alix laryngi accumbunt , qua-
rum hiftoriam priuato Capite fubijcicmus:fimulatquc hic infuper admonuerimus, humorem illum a glan
dulis continuo paratum, ad mutuam quoque illam laryngis & ftomachi clcuationcm & detractione qux
in dcgluticntibus di rcfpirantibus accidit, haud mcdiocritcrcx ufuefle : perinde ac miris modis illi etiam
opitulatur interioris afpcrx arterix, cum interiori tunica ftomachi nexus &
continuitas. Eius enim prope-
, .1
^W*
i» Tlomaehi
modum beneficio, quum ftomachus cibum aut potum tranfglutit,ac trahedo fcipfuin quafi deorfum ucl- «*.
U4 ’
Iit, larynxpulchre afiurgit,& ucluti in oris cauitatem ducta, pofteriori fua fede folida,& non ut, reliqua po-
ftcrior alperx arterix pars mcmbranca,acccdcns, illud ftomachi munus haud impedit, quemadmodum c-
tiam inlpirant ibus,artcriaq; alpera ucluti attradionem moliente, larynx deorfum fertur , fauciumq; angu
itia.quo minus iplius rima commodi aperiri queat, non obliftit.Vndc etiam larynx (qux expirantibus uo
ccmq; modulantibus furfum fertur) tanto magis ex faucibus uerfus iugulum dcfccndit , quo maiorem ip-
x mufculis,qui d pedoris ofic pronati primam
t f iw.fi* f ius nmx dilatationem molimunhuc fane opem ferentibus
ta.P. <Jr I» laryngis cartilaginem in ea fixndionc dcomimprotrahunt.

lfOMf.ll
uLi c.
DE FAVC1VM GLANDVLIS. Caput V.
TRJT LEX glandium genus in faucibus repofuum,uariji jpedatui- figuris . Ac prhman quidem geruss fexu
J
l
p » mufculorim
•
448 Vefalij , de corporis

mufcklortm tabula l btftgnhur:& m fetunda figura tert ia rfuarta>quinta Capitis uigcfimiprimi, librifecundi M.Se
%
eundum uero genus fexia quoque mufculorum tabula F indicat ur,& decimaquarta qutnti libri figura t,E. Tertium
autem in prima mufculorum tabula ji notat wr:& in quarta t mter G>Q^Z confiflit.
VONIAM nonnullarum a glandium afpcram arteriam humcCtanrium paulo ant£ a 6 mrnfcm.

tab.L.
mentio incidit» b alixq; ciufdcm funCtionis gratia crcatar illis accumbunt, non inoppor
b 6 mmfi.
r«xfi
Y tunc cas quoque hic fimul,dc nominibus interim haudquaquam anxie difceptaturi,pro- tab.s.&t
fcqucmur. Non minus enim modo, quam alias, ingenti nominum pelago fluCtuamusicx m.fjA.A.
quo ut emergamus, fauces nobis citra omnem contentionem uocari liceat uclim , uniucr
fumfpaciuab c inferiori maxilla intus circumfcriptum: illud dico, quod in profundita- C » fi. miti
uwriM U.
te ab interna mentis fede ad ccruicis ufquc uertebrarum corpora pertingittin latitudine uero , quicquid in
tmCadl.
ter dextram inferioris maxillx panem flcfinidram habetur. Hoc enim ucteribus Grarcis uocatum aut tjmed fi
arbitror : quo nomine & laryngem, tanqtiam huius (pacij dignifsimam partem, aliquando donarunt : Suid.e pltihtmr im
didinCtionem parum obfcruantes,qua mafculini generis uoccm laryngi accommodat, tacminini uero fau ejfraflama
xi&t fexta
cibus. Eundem locum & tefut ab angudia nuncupaflc uidentur , quod nulla in uniucrfo corpore fit regio
tjl>. mnfm.
arque anguda , & tot interim organis infarta . Hac enim fede narium d foramina in os dcfccndunt , e &
d VofiE6
hic reponuntur larynx uniucrfa, { domachi initium, lingux g radix cum oflcp imaginem exprimente, ac "-f"*-
numerofis illarum partium mufculis prxtcrca & mufculi maxillam moucntes.tum *» qui ab ofsis cuneum
:
e figurata
iili.i.
imitantis • proca sibus indar alarum eftormatis originem fumunt, tum k qui nonnihil huius etiam angu
pt.
f i.i.j/t
dic caufa in medio cxcamcs faeri inferiorem maxillam deorfum ucllunt. Adde prxtcr terti), fexti , feptimi ta. x 1 Liri
parium cerebri ncruorum 1 propagines, m ucnas iugularcs,& n arterias foporalcs,& quas nunc lubens x H.
0 unum quidem, quod iuxta laryngis ra
enarrare glandulas hic contineri. Ed aut harum genus triplex ac :
g tmrnfcM.
Tripli x im dicem alpcr^ aneri? lateribus adnatum , in procedenti Capite rcccnfuimus. P Secundum uero elatius tab. I.M.
h 6 ta. D.
laryngi apponitur quippe in fpacio quod nobis hiantibus medium inter narium foramina & laryngem ap
:
• 5*4*f>*
paret , utrinque in lateribus una reponitur glandula utcunque infigms , & glandi forma perquam limitis. ta.6 U. t P.
J‘rtmum .
SecnaJnm •
Oblonga enim cftharc glandula , ac fecundum longitudinem furfuin ac deorfum exporrigitur, communi k sta. H,
oris tunica, fcd ea hic quam alibi tenuiore fungofiorcq; ucdita . Subdantia condat alijs Iere glandibus li- I.
xfi.ta. 1 x
miti, at impcnfius rariore, in hocq; propria, ut laliuam procreet , ac afpcram arteriam Si ftomachum quoq;
U+T.V.e.
cum tota oris amplitudine humeCtet. unde etiam apud Hipprocratcm quarto de Morbis uulgaribus libro, gaunx.
fpongiarum nomen obtinuerunt. Vocantur autem infuper Grxcis**fiAMnbforta{sis non ta m fi. (a.6
wafl&fm glandulx id*
quod his angultijs conti neantur,ac quod «1 gargarconis latera rcfpiciant . Si enim hiantis oris cauitatcm Ub. 1 S.
n fi.ta.ix
foramina narium Se gargarconcm obicrucs, quid aliud hic foramina quam duo uclur ma-
intucaris,a eque
X aio. It.
autem gargarco indar angudx terrz inter illa deduCtz apparebunt tadcb ut nin il obditerit, garga 4 mt5 ffefla
ria, ipfc
rconem aliquando a Vctcm>us,qui pueros in cadauerum ledionibus exercebant, nuncupatumfuidc minimam fi.
enim fi ad loci angudiam,indrumcntorumq; hac in fede frequentiam , animum duntaxat U.i.
arbitrari. Alias
O 6 mafe.
adhibuerimus, glandes afpcrx arteria: adnatar,quum in maioribus angu(lijs,quam fecundum hoc glandiu
tab. L.
genus reponantur, uocitandz forent. ucrum quum illas ab Anatomes profclforib. deferiptas fuif-
p 6 vmf,.
lc,haftcnus non obfcruaucrim, magis fecundum genus (quod etiam nimis quam ofeitanter alij enarra- «*F.
runt) ita appellandum duxcrim.Cxtcriim fecundum hoc glandulamm genus amygdalis quoque afsimi- >!
latum.Grxci etiam drrml**t ab oppolito libi inuicem forlan fitu nuncupaucrunt , quam uoccm interpres tab. E.
) thUht-
tes tonfillas & amygdalas ucrtunt.Quamuisha:cpodcriora nomina
r
tertio glandofo huius fcdis generi r I mmfem.
quidam attribuilfc uideantur, ignorantes interim cum primo genere fecundum.Non tamen hic prxtercun ta. A. 4 ta.
dum ed, Graecos, quum tumores praeter naturam enarrant, gladularumqu? in faucium initio fibi opponun inter G , Z.
tur,ac fecundum glandularum genus condituunt, inflammationes drridJkf nuncupal1c,&*^/£/u« inflam-
Tertiam i mationem glandulamm, qux in faucibus funtinon adijcicntcs,qux nam illae ccn fcantur.Porrb tertium gc
famcibms />• nus, * inguinum Se axillarum glandibus refpondet . numerofum enim fub aurium radicibus Si uniuerlo
S mmfem. I
fitJramÛ
fpacio interiori maxilla circumlcripto continetur, accauitates omnes exa ftc implet, uaforumq; didu&i- tabd.
***•*«
,
bus didributionibus ve prxflcitur,has partes quoque fua hume&andi ui imbuens . Hoc glandularum ge-
nus nullo peculiari donatum ed nomineiuulgus tamen hic in ijs quibus uefeimur animatibus , Pe potilst-
mum in fyluedribus porcis, ut Se reliquas glandulas,in dclicijs has quoque habet,ac Animcllas fcu Labici
nia (perinde ac * glandium in iugulorcpo(itum)nuncupat.Num uero Aridas quoque Grarci TUfityueap t xfi.%.
pcllauerint.fciremus fanc,nili temporum iniuria Marini uiginti de Confectionibus libri, cum Grarcomm
omnium qui quicquam in Anatome dignum prxditcrunt operibus, maxima ex pane intcrcidiflcnt quar- .
tus enim Marini tiber inter extera glandulas traCtabat. Vteunque uero Iit, hoc tertium in faucibus glan-
dularum genus non minus quam extera duo ob uarios quibus implicatur alfc<dus,& fcrophula9przcipu£,
perpendendum ticnit:hocq; in primis tempore, quando non id folum genus, uerum & alia duo funul cum
palato Si gargarconc Gallicus niorbus inifere exercet.
DE GARGAREONE. Caput V I.
I hiante ore girgarcanem citra diJfcHicncm aiiere cjlûaiujuam infixu mnfiulorum tabula E infignutur,
in fiftmta neri A.
ISTA
— — -
Humanifabrica Liber VI. 449

STA quoq;corporis particula pluribus donatur nominibus.gir0^r.n.gurgugh'o,garga-
uocc ac fonitu nuncupatur.Quia ucro indar uux fupcrius an largam-
rc6>fibilus ac tintinabulu a
guda, inferius ucro globi indar rotunda aliquando, dum inflammatione corripitur , pro
'
pcndctjVuajfcurî-AaappclIatur.Dcindc quodcaudx muris, aut columna: modo cx-

tcnfa interdum cx humorum affluxu particula harc producatur, ut Sc affectus ille , ac
columnella dicitxir.Porro quoniam fecundum naturam fe habens, fbperitb latior » infe-
rius autem Aridior uifitur, fundibulum aliqui eam uocauerunt.at nomina fonitus occafione ipfi indita , a
1 tantum operculo, etiam accommodantur. Cancrum gar
• multis tou laryngi, ab aliquibus ucro laryngis
6 fiaap.n garconis (ita enim particula idain'.nodri$ lcholis frequentius appellatur) fitus, forma,color,ac omnia Fc-
***• 1
te huc pertinentia, non minus quam externa unguium fupcrficics euadent confpicua,(i alicuius hiantis os
infpieerc nonpingucrit.Vndc etiam horum enarrationi prolixius quoque haud immorandum cft.Oblon- C irjifw*
ga enim tunc fpe&antibus occurrit particula fungofa &: carnea a palati fine , ubi nariu m foramina fauces uitjmn.fir
“fi#-
fpc&ant, in oris amplitudinem propendens, fupcrius ubi palato continuatur latior, inferius pyramidis inna.
ucrfz indar acutior. Venulas quafdam cx uafis palati tunicam adeuntib. in ipfius medio afliimitmcruis au- V/m.
tem non admodum participat.Porro gargareonis primarium ufum uocis modulationem effe, ac illum ho
mini ad Termonem plurimum opitulari, argumento funt, qui huncprzfcdum alias ve derofum habent de :
in quod foli homines, auiumq; quxdam tantum genera hoc donari uidentur.adeb fanc , ut non immeritb
nelut quoddam uocis pledrum,ita ad cauum palatum pendens ccnfeatur.Secundario autem ad acris attra
dioncin,nc fcilicct nimium frigidus in pulmonem feratur, aliquid & homini accommodare creditur , quu
his quibus gargarco prxfcdus e d, frigidus aer impenfius quam exteris noxius cfl*c obfcructur . Sic quoque
& ad aeris expurgationem nonnihil conducit.nam pulucrem libi applicat,qui alioquin in laryngem fimul
cum aere erat afluincndus. At hic ufus,quum extera animalia ad terram magis quam homo fpirantia gar-
apte aliquid l
muris caudx forma propendet ,aut alio quopiam fibi grauifsimo uitio,dum fluxionem fufeipit , conflida-
tur. At nunctcmpcfliuum erit, pulmonis in quem aer per afpcram arteriam ducitur, condnidioncm
aggredi.
DE PVLMONE. Caput VII.
TVUdO%tM oHoidrt maior prdfentis libri figurarum pars,prima uidelicet ad charafieres p,S,T,F. Se
eunda ad 7^tO,T,QJTertia ad L,M,T^,O.Quarta ad MflÔ/P- i>umta adi,k.J*n. Duodecima E>F,C,f9 Decima -
tertia ad B.C,D , E. Vafia autem pulmonem implicantia partim exprimuntur prima figura Capitis trigefsmi ofiaui li
bri primi, partim duabus figuris Capitis dee mu quinti libri terttj.
ITVMpulmonis * dux infigniores thoracis indicant cauitates: in utraque enim ea- situtpulm •
uitate , inter codas& alteram thoracem interfepientium b membranarum confpicua,

pulmo locatur, perinde ac cauitates i!lx,gcminus . Huius nanq; pars dextram cauitatem sumtrut.
occupans , illi qux in finiftra (pedatur , proprix pulmonis fubflantix interuentu neque
continua,nequc etiam contigua ed : quum lcilicct ambx interfepientium membranaru
medio inuicem dirimantur , & c uaforum cx uno caudice in dextram ac finidram pul-
monis partes digedorum duntaxat beneficio, inuicem fint commiflx. Ac dextra quidem pulmonis pars
dextram thoracis cauitatem, finidra autc lxuam ita implcnt,ut nihil prorfus in uniucrfa thoracis amplitu
dinc, pulmonis fubdantia non opplctum fe offerat, prxtcr uniucrfam regionem quam interfepientes mem
branas <1 in fe complccti,ac in iplbrum medio conditu ere diximus. Verum ut medix huius regionis fe-
dcm,qtix fupra c ncruofamfcpritranfucrfipartcmconfiftit,long£alianiin hominibus, f quam fimijs
e 7*1/«. & canibus accurrere nouimusuta quoque hic uaria pulmonis obferuatur ratio.Homini namque in tota ea
td.VJ.m.n. regione nulla reponitur pulmonis portio, in canibus ucro Se fimijs exterisq; quadrupedibus longiorem ho
f Qmmni mine thoracem fibi ucndicantibus , ob idq; etiam inter fcptum& inuolucri cordis mucronem notatu di-
/mtpatf•-
gnam amplitudinem cauiutcma; in membranarum thoracem interfepientium medio demon Arantibus,
liari*** ip
fiat p*tti df
pulmonis pars in ea amplitudine lcfe oden, qux cauam ucnam hac procedente peropportune fulfiilcit&
frfUrar. complcditur.Hxc enim pulmonis pars,prxcipua fua ponionc uenx illi fubdernitur, & linum infuper ue-
nxconuexo admodum continue rcfpondcnccm,fibi infculptum gerit, quo manus fere modo, ucnam con-
tinet, ac neluti tuto dcducitifux alioquin qua collocatur libcrx amplitudinis formam perinde exprimens,
ac dextra Sl finidra pulmonis pancs,luas quibus continentur fedes cxamulsim referunt . Pulmo namque i»./***,
nulla peculiari indigebat forma, fcd pro accumbentium corporum effigie, ut & iccuripfum , cftormatur,
' “ j — ““
2 * L J r~ ^ 5— L:
Tcaui
firma.
ib
t ufx*
quam tm— UUIU. fcU.lll-uu. — »j f
f)*—
dextram pulmonis panem finidra iundam,bubuli,aut ccruini,aut alterius bifulci animalis calcibus , un-
gn 8 mafe.
tabula tha-
guibus ve fimul commifsis,rara quadam fimilitudine corrcfpondcrc,aiic alteram pulmonis partem unius
unguis fpccicm rcfcrrc.Tow enim 8 poderior pulmonis fedes, latcraq;, anteriori unguium regioni , ac
Pp 3 lateribus
450 And. Vefalij de corporis
, v
lateribus adatmifsimconuenhim.Qucmadmodum enim ungues anteriori parte libea imprcfsioncq; in-

uiccm dirimunturrita quoque ftpofterior pulmonis fedes huic linex limilcm omnino imprcfsioncm, pro
minentium in thoracis cauitatem uertebrarum corporum oc ea fionc, obtinet. Ct ut imprt frio hxc , fccun-j
dum unguium longitudinem gibbumq; modice obliquat ur.ita quoque & pulmonis hac i ede imprcfsfofc
eundum dorli in exteriora incuruationcm ducitur.Rurfus ut ungues anteriore pane magis quam pofterio
re, contigui uidenturrita Se pulmo ipfe,eo quod inccrfcpicntcs membrana: ab inuicc multo minus ubi dor-
fo committuntur didant, quam ubi pedoris ofsi proxima: funt . Deinde reliqua pulmouis pofteriorpars
& latera,propter thoracis codarum inflcxus,ut& ungues ipfi,gibba cernuntur. Porr6 unguium parti qu*
terrx innititur, pulmonis h regio feptum tranfuerfum lpc&ans,cxattifsim£congruit.Hxc enim, quemad h wfi.a,
modum & illa, lubcaua uilitur, propter gibbofam fepti hac in fede i magincm.Cxterura pulmonis ^ re
1 ?** •
gio pedoris os rcfpicicnsjiplius ve anterior pars,adamulsim refert podenorem unguium federa uni uer-
Jam,qux terram non contingit. Vt enim illautrinquc orbicularis eft,& amplo interdidodehifeit, itactia o,?,
hxc pulmonis rcgio:qux canto poderiore etiam ledo breuior cd, quanto poderior unguium regio terram
non contingens, longitudine ab anteriore uincitur.Cxrcrum alia adhuc imprclsio hactenus non comme-
morata pulmoni illic accidit, ra qua is lateribus interrepientium membranarum accumbit.Harumnan- m ifi.T.
que latera quum cor imbi contineatur, utrinque extuberant, n gibbumq; efficiunt , cui proportionatum v *
4
linum pulmo libi ucndicat,illi corrcfpondentem, quem inter ungues illic cernimus, ubi duriores pili in ip ?
** ^
larum medio occurrunt. Aeque hxc de humano pulmone fubaudita uclim,coq; non flaccido, fcd ut fccun
dum naturam thoracem implet, didento. 0 Alias enim quum concidit, atque in lobos fcu fibras iniigni- 0 Vr /« *
In <jvtt lo~ ter diftindus uilitur, elcgansli.ee propria^; pulmonis forma deperditur. P Vtrxquc enim pulmonis par- gtffaui*.
b*t pbrxn* tes in duos didinguuntur lobos,mebrancis libris in hominibus inuiccm hzrcntcs, neque ita inter rcfccan P
pmimedmi-
ddtHT,
dum fcparatu,ac in canc,promptos.Hoc loboniminterditium obliqua perficitur linea, eregion£ prope-
modum quartx thoracis ucrtcbrx incipiente, & obliqui deorfum in priora, quali ad pedoris ofsis mucro- durAleret
nem protcnfarlic ut humilior lobus fupetiore exidat longior. Neque etiam perpetuo in duos folum lobos in »*
fa*-
pulmonis partes fccantur, ucrum aliquando in tres, interdum in nullos,aut duos ita inuicc nexos, ut fc&io r "
I nhimint nis potius nota, quam rcucra didindio in quibuldam hominibus uideatur. ‘1 Lobum autem qui in canib. ^
itmilmm pul-
iiraijsq; caux ucnx caudicem fufFulcit,uti ia antea dixi.nunqui in homine obfcruaui , Se hunc illo deditui
moni» lobi q p f»r hic
1**4 C4udt certo certius fcio.Quamuis interim Galeni locus in feptimo de Adminiftrandis diffectionibus , milii me- « •«»«
ttm/•/*« raoria no exciderit, quo inquit:quintCi hunc pulmonis lobu cos non latere, qui rede ledionc adminidrant:
re. innuens, Herophilo Se Marino eiulmodi lobum foiflc incognitum.uti fanc fuit, quum illi hominum cada-
ucra,non autem cum ipfo fimi arum ac canum duntaxat aggrcdcrcntur,in quib.prxfcnti lobo nihil cft nu
nilcftius:qucmadmodii hominem fccanti pulchre etiam condat illum dccllc, tum quod id fenfus indicet*
tum quo# r ucnafcptum permeans fimul cordis penetret J i nuolucrum, neque ali quod prorfos fit inter- r t At- D *
uallum dudus caux inter ieptum Se inuolucnim , quale in canibus longifsimum uilitur: unde etiam in il-
Qiwlii pul- * •I*’ 8 '*’
lo,ucnacaua merito hoc quinto lobo tanquam a manu quapiam fufliilciriamplcdiq; debuit. Pulmo ex-
momitjmftx
terna fupcrficic Ixuis undique cd , & ucluti humore lento madidus, attamen in plcriiquc hominibus non
fititu
Pulmoni* inlrcqucntcr lixc luperruues afpcra carum membranam modo cofpicitur,qux inuicctn conafcuntunquan
(Oluttxni. doquidem in illis iam dextra pulmonis pars, ia (iniftra,iam utraq; etia pcrtinacifrimc thoracis lateribus fi-
brolaruin nexuum irteruentu colligatur, adeo ut id hominibus quodammodo peculiare efle uideatur, ut &
*
fufeus quidam, non autem candente rubore rubeus color , Se quadam indar nubium oblineatio , ac in eo-
lore inxqualitas, in hominum pulmonibus confpiciuntur non quidem in laqueo fuflbeatis folum , aut ali
:
quandiu mortuis ucrum Se in illis quibus adhuc uiucntibus cor cxccatur : quamuis tamen fcnlim mortuis
,
pulmones tnccnlius nigricent , concidantq; . In alijs itaque animalibus non nili perquam raro, pulmo ulli
thoracis parti membranearum Abrarum medio herct:conncxus autem qui uaforum ht beneficio, illis per-
inde ac hominibus ccnfetur communis. 1 Afpcra enim arteria dorfo colligata, Se in pulmonem profeda, t
omnibus animalibus cum xqucdorfo alligat, & u ucna quoque arterialis & * arteria ucnalis iimiliter il-
Vmlmcmi Ium cordi connc&unt. Pulmonis fubftantia.caro cft mollis, funôfa,rara,lcuis, aerea , ac uclut ex Ipumofo
Vsjk.
fanguinc fpuma ve languinca concreta, multisq; uaforum germinibus fcatcns . Vafa funt tria ac primum
%
w
1
x 6 fo.
- -
o-
quidem clt )’ afpera arteria, quam iuxta qurtf
qurte thoracis uertebrx
ucrtcbrx corpus in duos truncos diduci innuimus, iif.u.
C
quorum dextram pulmonis partem, ut finifter in finiftram , exporrigitur , & primum in duos ramos fc&us, J *P>
pulmonem intertexit. Secundum uas
ac hisrurfus in plures,hisi|; rurfus in alios diuilis, multiplici fobole
ucnalis cft 1 arteria, tertium autem a ucna arterialis , quarum in tertio libro cum reliquis ucnis ac arterijs **
vfi.es}*
neccdario meminimus. Adeo ut de illis hic nihil plane amplius, donec ad cordis condru&ioncm dcucncri
mus, repetendum fit. Hxc uala Iimiliter ac afpcra arteria in pulmonem ea digeruntur feric , ut arterialis ue D *
a
ne rami, afpcrxartcrix propaginum poderiori fcdi attendantur , uenalis ucro arterix fobolcs anteriori.
'*
Atque hxc uaforum digedio undecunque ad externam ufquc pulmonis fupcrficicm adamulsim feruatur,
non (itu modo lemper libi limilis, ucrum & magnitudine etiam . Vtenim multo maior cft arterix afpcrx
truncus pulmoni infertus, ucnx arterialis & ucnalis arterie primis in pulmonem implantationibusrita quo
que uniucrlo per pulmonem progrcfl*u,totaq; ramorum feric, fobolcs afpcrx arterix ampliores , patentio- . .
resq; ucnarum arteriarum luiculis cxiftunt.Huic innumero uaforum implexui, ea quam diximus pulmo
nis caro intertexitur , atque omnes uaforum amplcwtcns furculos pulmonem clformat: quemadmodum
Vulmenn propria iccoris lubftanria cum frequenti ucnarum fobole iecur conftituit
, Infuper uniucrfum pulmonis
. -
tmuud • coipus no aliter ac iccoris, tenui quadam incmbrancaq; obducitur tunica, principium ab illis uaforum in-
; uolucris
'V
— 1 .
Humanifabrica Liber VI. 45

«olueris ducens , qux afperx arterix alijsq; duobus pulmonis uafis ab interfepientibus thoracem membra-
nis/cu ca qux codas fuccingit,otfcruntur . Quum primum enim hxc uafa in pulmonis ducuntur fubftan-
btficap. tiam,ca tunicula a proprijs uaforum tunicis abiccdcns,in pulmonis tegmentum degenerat: cui ncruuli Ntrai. l>
a Icxti paris ncruis recurrentes ncruos condit uentibus , v\*podmodum inucntriculi fuperius orificium
^ *’
ditfufis communicantur. Nulli autem» aut perquam graciles in pulmonis fubdantia fcnfii non admodum
Pmt
indigentem difleminantur. Pulmo enim in hoc praecipue fadus cd > ut acrcnfcordi ( quo potifsimum ad
r ZT*
naturalis caloris non qualitatem foltim.fcd fanc& fubdaotiam indiguit)pnrpararct,ac demum cor,uifcus
p^h,^*
aliquod libi appofituin haberet, ex quo acrem fuis f un&ionibus aptum femper allicere poffet & ne quem* p/uu rati#,
: t
uis datim nos ambientem, etindemq; aliter non immutatum aflumerc cogeretur prxeipue quum Natura
,
non folum cordis occaiionc quam plurima animalia rcfpirarc uolucrit » uertim & uocis quoque gratia » ad
commodam animalis uitam naud mediocriter ncceflariar.Quod enim a pulmone inter expirandum reddi-
tur»uocis optima ccnlctur materia. Vnde etiam maxime rerum Opifex uniucrfa rclpirationis organa in eu
modum exdruxit»ut nodro arbitratu aerem attrahamus, eumq; rurfus nunc ualidc, nunc remifsc uariaque
copia cxpellamus,quum interim continuus indcfcdiisq; cordis motus ex nodra uoluntate ncutiquam pen
deat. Quandoquidem ucro hxc quoque alibi, ac potifsimum in thoracis mufculorum hidoria , ncccflarid
latius pcrfccuti lumus,ad pulmonis condru&ionis rationem nunc fermo accommodandus uenit. Pulmo
itaque indar promptuarij cuiufdam in afperx arteria: ramos aerem adumit,ut deinde cor per arteria: ucna
lis propagines ex alper.c ramis, adeoq; peculiari pulmonis fubdantia, illum fibi alliciat: &
rurfus quod Cor-
di inutile ed,per expirationem a pulmone rcddatur.Quis igitur afpera: arteria: lit ufus, neminem latet, que
j
admodum
_ 1
neque? ucnalis etiam arterix officium multis cd inco^nitumrli quidem id prxeipuum fit , ut ac-
jcm cordi aptum in fcpelliccat,huiusq;intcrucntu cor eundem mfinidrtun uentriculum attrahat.
ipfius
Arrrriiln urna ir1 hoc maxime fada creditur, ut pulmoni aptum fux fubdantix alimentum ex dextro cor
dis ucntricuio exporrigat, quod Icuc, aereum, fpumofumq; clfc oportuit, fi modo pulmo facile cupri mi coi
iigiq;,& rurfus didendi, fcquaxq; effe debuit. Ad quam functionem, ucnalis quoque arteria pulmoni puta-
tur clfc utilis.nam & bxc illi fanguinem fuo nutrimento aptifsimum defert.-quo pulmo tum propter ipfius
molliticm,tum propter continuum motum, tum propter caloris copiam , quam ex cordis uicinia adipilci-
tur,plurimo prx ceteris corporis partibus indiguit.Quod autem pulmonis tunica iplius fubdatix, qux for
dtan non uulcarcmA' quam modis omnibus a medicis grauiter expendi inquiriq; optaucrim, alterandi ae
ris uimpofsiact,ramorutnq; implexus firmat, inuolucri uicc lit, cumis perfpectum rcor. Sic quoq; hanc iu«
ftifsimc tenuem mollcmq;,ut prompte cum pulmone concideret, facilcq; dilaurctur,fadam ede, nemi-
nem decet ambigere.
DE CORDIS INVOLVCRO. Caput VIII.
HOC inuolucrum membranis thoracis amplitudinem interfepientibus liberum, nulla j, ex parte ditfcftutn,ter~
tiaoflenditur figura, ad cbaraderes E,C,D,E.F,G : uti apertum fpcflatur in quarta figura ad B,B. Dem ipfius
quoque portio in ultima tertif libri figura ad B occurrit.
a Vt ttmr EMBRANAM uniucrfum cor cum fuis auriculis & uaforum initijs indar arculx eu-
rit im 4 fig- iufdam aut thcc£ 4 inuoluentem, in medio thoracem b intcrfcpicntiu membranarum
collocari antea diximus.Vcrum in prxfcntia huius inuolucri fitum paulo altius reperi- imritordn
turi,cius effigiem pinei nucis formx quam fimillim.ini efle dicemus. Quemadmodum
enim ex orbiculari & non penitus depreffa bafi, pinea nux in obtufum, neq; impcnfc pro
mincte conu mucrone ve definit, omniq; ex parte orbicularis quodamodo fccudii latitu
dinf uifitur : fic quoque & cordis inuolucrum orbicularem baiim,& obtufum mucronem obtinet, pincaq;
nucem proxime refert. Cxtcrum inuolucri bafis haud continua cd,fcd ut minimum quinque foraminibus Qmbuma
C peruia: ac primum quidem c cauf ucnx inter prebet . qua hic feptum d perforat, fecundum autem il-
P. lud cd,quo eadem uena * furfum a cordis bafi jugulum petit. tertium porro foramen ( ucnam arterialem
d 7W«- cranftnittit. quartum uero 8 magnx paratur arteril, & quintum h arterix ucnaliuiam offert. Atque id ctrdnnm,
sufi.r.
e 4/.F.
quodammodo duplex cd, quod arteria ucnalis priufquam cxinuolucrolabitur,in duos truncos d Icindi- Imriimm. i
tur, bina in inuolucro foramina perpetuo fere adeptos quanquam St ucnx etiam arteriali duobus quoda-
f 6 fi
. 1. :
g 6fi-0. modo locis itcrprxbcatur. His uafis prefens inuolucrum ualidifsimc 1 obnafeit , quodammodo ab ipfis
h 6/i C. principium ducens, uidetur namque tertia arterix magnx & ucnx arterialis tunica , & fecunda ucnx caux
i
& ucnalis arterix , cordis inuolucri principium datucrc. Vafa etenim medio inter cor & ubi inuolucrum
ipfis committitur fpaciu,ciufmodi afciticijs fuis tunicis penitus dedituuntur , notat uq; dignum intcrual*
jum inter cordis bafim& inuolucri ad illa uafa coalitum exidit :& inuolucrum non magis cordis baiim,
quam mucronem aut latera illius contingit . quod Galenus in feptimo de Adminidrandis feltionibus li-
bro longe rcctius,quam in fexto de Panium ufu, expendit. Cxtcriim hxc qux modo cnumerauimus fora-
mina, inuolucri potifsimum bafis ncccdarioproptcripfam tranfeuntium uaforum feriem obtinuit, fefe hic
quam maxime licuit sotundam ctformans.Keliquum autem inuolucri corpus nihil tranfmittens,continuu
cd,& fibi undecunque, prxtcrquam in forma,qux turbinis quodammodo ritu eje bafi, uti diximus , in obtu
fuin mucronem tendit, rcfpomiens. 15 .ilis hxc lumino apice paulo altius quintx thoracis ucrtcbrx corpore J*~bcr:
lootur,huic non penitus, led duntaxat crcgionc incubciu.Bafis enim media cd inter pedoris os, & quar-
Pp 4 tam
4J a And. Vefalij , de corporis
tam quintamqj thoracis ucrtcbras,»]ualitcr ab utrifque,pcftoris dico oflc & uertcbris, didam. Item bafis
quoque a dextris finiftris^; coftis panter remota pcndct.InprogrciTu ucrojdefrcnfuq; inuolucri iitusua-
riatur.aealijsquidcm animalibus longiore (tedoris ofle quam homines donatis > inuolucrum ida deurit
ac fmiftris pariter fere icuictum defccnditdcnlim in anteriora porre&unrade&tiriam baiis poderior, aut
iianimal refupinum imcllcxcris.humilioripfo mucrone confpiciatur.In homino autem , cui anteriorem
k lfi. 94 -
rumfmi f .
racis medium attingat. In anteriora quoque adeo mucro procedit, ut finiftrum pedoris ofsis latus , quxq;
huic coarticulantur caniLagincs.contingat.lmiolucrum Hoc fubftantia conflat membranea , inq; fimila-
rium partium numerum cum reliquis membranis reponenda. nullis enim fibris intertexta , fcd fimplex eft
membrana, utcunque cratfa,& admodum dura,cauitatcmq; conftitucns,in qua cor facile dilatari conihin
eiq; queat. Cauitas hxc laruis omnino eft, tenui quodam humore oblita, ac adipe penitus omni deftituta.
impwrfititl I
^WIN. Exterior quoque inuolucri fuperficics adipe uacat.Quanquam fecus arbitratus fit Ariftotclcs, cordis inuo
lucrum pingue effe afrcrcnsrintcrfcpictibus thoracem membranis forte delufus,qux huic inuolucro obna
tx,prxpingucs,idq; potifsimum in hominibus, uifuntur. Cxterum exterior hxc inuolucri fuperficics pro-
pter fibroios ncxus.pci inde ac membranx inuicem connarx,afpera ccrnitur.Inuolucri enim lateribus in-
tcrfcpicntcsmembranx quodammodo orbiculatim obnafeuntur. Anteriore parte, cui illx membranx
I
1 Viifitk
non adnc£tuntur,fibrx mt mbranex earum membranarum cauitatcm implentes, cordis inuolucro adna- ifi.& i.
fcuntur.Poftcrior ipfius pars uniuerfa intcrfcpicntcs quoque membranas habet connatas. Cxterum inuo-
lucri mucro, A: dextri ipfius lateris egregia portio fepti tranfuerfi m
ncruco circulo ualidifsime , amploq; m Ttmefe.
U.Vijn*.
admodum fpacio connafcitur, quod hominibus eft peculiare. Simijs quippe & canibus & porcis inuolu-
11
n l fi-oG
crum a iepto multum diftat:tantum abcft.ut ipfi magna fui portione connederetur.adeo fand , ut hinc & mi F.
luce clarius conftct » Galenum hominis uifccra aut ofeitanter, aut ncutiquamfpcdalfc,fimiasq;& canes
nobis dcfcribcntcm,immcritb uctcrcs arguiffc.Prxtcrca homini priuatim anterior mucronis pars mem-
&
branx coftas fuccingenti fibrofis nexibus han-et, ea fede qua finiftri lateris fextx fcptimx coltarum car-
tilagines pedoris ofsi coardahtur.fed &
is inuolucri nexus ° intcrthoracem interdiuidentes membranas o Imftrmt
pcrncitur:nullibi enim ex illarum medio inuolucrum cordis excedit, neque pulmonem ulla ex parte nifi L mu C it
^ ,IM ' illarum i nt ementu contingit.Hoc nullas fere arterias in fe difpcrfas obtinet, neque etiam ucnas , nifi per-
mp tcn uifsimas, ab iliis fere exortas, q qux interfepientibus membranis tanquam in omentum dige
I.
p ift °-
{'wlmnun Su * E.
impluetur .
runtur.quum enim cordis inuolucrum cauam trafmittit,ab illa uix aliquid mutuatur qua autem fepto in
:
hominibus connafcitur, communia cum fepto uafa fibiucdic.it. r Ncruosquoq; adipifeitur nimis quam 0 .<£
obfcuros,ac ab illis differtos, quibus * recurrentes nerui iam pullularunt . Quod ucro cordi id fit quod r i
i»*o laeti
a xii- 4 r•
&iou dicitur,omnibus confpicuum cflc arbitror quum inftar domus & arculx cuiufdam acthecx cor luculen-
: * tntfdrm
rW/iwwi amplcdi,idq; interfepientium membranarum beneficio fuftincrc uideatur . Prxterea ut leuius cf-
“ofmfmoti fct,& una durius, ex ualida ipfum extrui membrana, neminem quoque ambigere putauerim . Cxterum an
<4*4 w n*- hominibus fecundum naturam fe habentibus inuolucrum id aquam contineat , quam ferofi humoris mo-
* ol-tro ei- do in ipfius cauitate inter dificcandum repofitam obfcruamus,mihi non admodum perfpcdum eft. Quam
Jermtiar
uis nullam fanc humani cordis fertionem unquam aggrdTus fim,in qua non multam ciufmodi aqua; quan
<
titatem rcpcrerim:quocunque etiam mortis genere, fiuc paulo, fiuc multo ante homo intcrijflct etiam fi
.
adhuc maiorem copiam in mulieribus, quam uiris animaduerterim:nifi illi natura admodum fuiffent hu-
mida,aut alias fcrolis abundafient fuccis.Quinctiam minus fere aqux in nuper mortuis adinucni, quam in
his a quorum fcdionc diutius tcmpcraftcm.Is cui Bononix cor uiuo eximi fpcrtauimus, aquam etiam in
inuolucro continere uidcbaturucrum id non admodum commode, utcunque etiam nos tragccdix adiun-
geremus, expendere licuit. Pacauij huius aqux intuendx cupidi , pullans adhuc cor eu pulmone reliquisq;
uifcciibus ilico atque ex his quos uiuos in quatuor panes difTecant, exemptum crat,in proximam pharma
copolx olficinam interdum deferri curauimus,ac in inuolucro aquam nonnullam repetimus . Viui canes»
inuolucri cauitatcm & cordis fupcrficicm humedas habet, in hisq; nulla diffluentis aqux obferuatur qua-
titasrquum tamen notatu digna (etiamfi fere femper mediocris) in aliquandiu monuis canibus occurrat*
In porcis ucro uiuentibus plus aqux quam in canibus fpedatur.uti etiam porci iam diutius monui , illam
utcunque copiolam proponunt. Adeo ut de uiuomm aqua nihil affercrc uclim:ucrum nullam penitus in il
lis contineri (ut hodie omnes ex fpiritu in aquam poft mortem conucrfo,hanc in monuis reperiri contcn-
detes affirmant) lallum efle noui.Quandoquidc(ut fxpc antea monuimus) membranx nullis panibus eo*
natx, neque inuicem bxrcntes, perpetuo madidx ac lubricx apparent, ut oculi palpcbrarumq; interior fu—
hunc quoque modum membranx cerebrum inucfticntcs,ubi mutuo infternuntur, & interna
perficies. Ad
membranx, & peritonxi fuperficics, ac iccoris quoque & inteftinorum, rcliquarumqj
coftas fuccingcntis
panium inuicem tantum accumbentium, non ucro connatarum fuperficics madorem lubrici conta&us
gratia femper commonftrant.Nunc autem quum cor in continuo uerfans motu , neque dum uiuit animal
unquam ucl momento in ipfius,quod alioquin non mouetur, intiolucro quicfccns , cali-
diftimu uifcus merito ccnfetur,cur minus non madorem duntaxat,ut rcli
qua omnia , fcd & aquam a Natura ipfipriuatim ciuf-
dem ufus gratia largitam nancifcctur ?
DE
.
Humanifabrica Liber VI. 45 i

DE CORDIS SITV ET FORMA. Caput IX.
SITV M cordis infua proportione oHendit ultima figura tertij libri : dein prima & fecunda prafauis libri fi-
gura idem quoque (flendum, quamuis in illis corfuo inuolucro adhuc obtc&um jit,ac inter membranas thoracis ca
uitatem interfirpiaites contineatur. In prima itaq ue figura id ad L jficftaturjnfecunda aurem ad inferius L&M,M
Torrd cordis formam ex quarta, quinta, & fexta figuris petere luet .
ORDIS «itum formamq;, ipfius proxime enarratum commonfirat * inuolucnim.Cor Crrdit fig»
namque pyramidalis etiam turbinata; ve quodammo figura: uifit ur,nuci pinea; utcunque ra.
rcfpondcns,quum fcilicct ex latiore h bafi in c mucronem ( at paulo quam nucis pinee
acutiorem, ac finifirorfum ucluti dctortum)fcnfim definat, multoq; longius quam craf-

fum (pedantibus fcfc‘oftcrat. Verum interim humanum cor, quod ad externam fupcrfi
totam ve ipfius molem attinet , non undique fecundum orbem xqualiicr craffum
occurrit. Sua cnirrmtitudo profunditatem non fccus excedit , quam fi quis cor in anteriore , pofieriorc<$j
fcd ibus egregie comprimi, ac in latera prominere aRmeret infiar media;, fcu qux utrinque aliam nucem
:
commiffam habuit, cafiancz quodammodo nucis. Hxc comprcRio in dextra potifsimum fede ita accidit
in(ignitcr,ut cor fecundum totam ipfius longitudinem inibi acutam potius , quam femitcrctcm fupcrficie
uideatur conRitucrc. quum tamen auium & quadrupedum corda , non multo latiora quam profunda fpc-
dcntur,nucisq; pinea; aut turbinis imagini longe cxadius,quam humanum cor,accedant . Quod fane di-
ferimen Galenus feribere ncutiquam prxtcrijisct, (i modo nominis cor perinde, ac fimiarum canumq;, ag
grefliis fuiflfet hic non fegniter Natura: expendens induRriam, qua, quum homini brcuis,fcd latus, thorax
:
ncccfiarib obtigit,tot differentias molitur, quibus hominem in pedoris ofsis breuitate & amplitudine , &
in pulmonis lobis, & ucnz cauz dudu,& inuoluci i cordis ad feptum tranfuerfum nexu & fitu a quadrupe-
dum fabrica differre oficndimus:& qua hic rurfus humanum cor fecundum proportionem multo fimul
latius & brcuius,quam in illis animalibus
peropportune cuafit.fc qua denique pnrtcr extera non uulgaria
,
paucaq; difcrimina,alium cordis (itum in homine, quam quadrupedibus longo ardoq; thorace donatis, re
periri doccbimu.v.limulatquc ea adhuc fermoni addiderimus, qua: de cordis forma ini uper commemoran-
da ueniunt. Tota itaque exterior cordis fupcrficics a bafi ad mucronis ufquc extremum, impenfc Ixuis ccr
d /fi. D. nitur,nulli prorfus parti connata, d Coronalis tamen ucnz c propagines a cordis bafi ad mucronem uf- CtrJii
C 6 /i. i. fmptrficm
quc cum coniugibus luis arterijs excurrcntcs,paulo magis reliqua cordis fupcrficic extuberant , inxquali-
ftaln.
tatemq; modicam cflbrmantrquum fcilicct non tota fui corporis portione in cordis fubfiantiam impri-
mantur.dcindc & adeps, quo humanum corplcrunquc abundat, aliquid etiam inxqualitatis adfert . Bafis,
propter uaforumcgrcffuminxquaUs utcunque cernitur, dextrx enim ipfius fcdi * dextra auricula fimul
cum g ucnacaua,& h arteriali uenacommittitunin fini Rraautc fede lzuam habet auriculam,& prx-7
1
Ctrijifitki
R 4 .A-M ter
k arteriam ucnalcm, magnx quoque arteriz initium. Porro cordis auriculas, uafa, ut & ipforum ori
1
AC; ficia & membranulas, cordisq; uctriculos feorfin ordine perfequemur, cordis iam fitum fubnexuri , de quo
h 4 fi.G .6 diffedionum profeflbresprolixe contcndunt:his quidem id in finifirum thoracis latus collocatum innucn
fit'-
tibus, illis autem in medio, quod ad dextrum acfiniRrum attinet . alijs ucro non ad hanc tantum politio-
i <S> F.
k 6fi.G. nis differentiam cor in medio cffc placuit, ucrum & fecundum thoracis anteriora & poRcriora , deinde &
I «/.o. fuperiora ac infcriora.alijs rurfus hxc quidem omnia toti cordis moli,aiijs autem duntaxat bafi aicribcn-
in i & i
tibus.Quod autem in przfcntia thoracem omnes appellent m quicquid collis & pedoris oflfc , & duode-
fit'V’9 cim thoracis ucrtcbrisintcrcluditur>manifcfium efle arbitronquum alioquin fi uniucrfus corporis trun-
lib.l.
cus cum AriRotdc ipfis thorax hic appcllarctur,plurimum in cordis fitu explicando aberrarent quamuif
,
alioquin ad ucramlitus deferiptionem non ualdc accedam. Quandoquidem quadrupedibus, non bafis fo-
lum,fcd& cordis propemodum mucro in mcdio,quod ad dextrum & finifirum fpedat, continetur. Dein
fecundum dorii longitudinem bafis uicinior longe cR primz thoracis uencbrz, quam mucro ipfi duodcci
a t fi-
s. mz. Infuper magis ab elatiore pedoris ofsis fede cordis bafis rcmouctur, quam mucro a pedoris oisis n
cartilagine gladi) imagini comparata.adeo ut hac dimcnlionc,quam in longitudine metimur, uniucrfum
cor mediam fedem nullis animalibus exade occupet. Quod ad anteriora poficrioraq; artinct, omnibus a-
nimantibus cordis bafis in medio fere cius thoracis fcdis,quam libi ucndicat,collocatur . Mucro autem in
anteriora magis exporrigitur, non tamen pariter omnibus.Cztcrum hominis cor fua bafi cxad£, ut in re-
liquis animantibus, dcxtrzfinifirzq; fcdis medium obtinet, atque quod ad anteriora poRcriora^; fpedat,
pariter fefe lubct. tantum enim apedoris diRat olfc, quantum a uertebrarum corporibus abfccdit.In tho-
racis autem longitudine, quzpoltcriori fede duodecim confiituiturucrtebris, quintz uencbrz corpus re
(picit.In anteriori ucro thoracis fcdc,quz pedoris ofsis longitudine terminatur, elatior bafis pars ad amuf
lim mediam fedem fibi ucndicat,tantundem a iugulo remota , quantum ab ea ofsis pedoris fede , cui fe-
ptum inferitur. A bafi, reliquum cordis corpus fcnfim in anteriora , &in finifirum latus coufquc obliqui
exporrigitur, ut mucronis poficrior pars magis ad pedusantrorfumq; quam ipfum bafis ccntntm uergat,
utq; dextra etiam mucronis pars in finifirum magis ipfo bafis centro protcnfa, medium pedoris ofsis in fi
nifinim excedat ipfumq; mucronis centrum fcxtz&fcptimxcofiarum finifiri lateris canilagincs rclpi-
ciat,qua pedoris ofii coardantur.Prxfcntibus terminis quibus cordis litus comprehenditur, illius quoque Ccrdil ma-
&
magnitudo innotcfcit:qux fane homini, ut cerebrum ac iccur,quam cztcris animantibus ex proportio-
nc obtigit grandior.Ncquc id folum homini peculiare cfi,ucrum Se illi quoque cor fepti tranfuerfi ncruo-
fzpani
•
454 */ind.Vcfaltj , de corporis
fx pani in Ixuo latere, cui cordis inuolucrum magno fpario ° adnafcitur,qu}m proxime accedit: fcctis 16 O *6*i F
re quam canibus & fimijs, quibus cor magno intcruallo a fepto rcmouctun adeo ut Galeni de cordis litu
icntcnrix canibus ac fimijs, non ucrb hominibus, conucniantrprxcipuc quum cor in thoracis medio , con-
tra Veterum placita,rcpoIitum contendit.ncq; cius omnino memor cA, quod in feptimo de Adminiftran-
dis fcdbonibusadc cordis ucrticc prodidit.
DE CORDIS SVBSTANTIA. Caput X.
C01{DI$ fubjlantia quoad fieri licuit ,tllis potifimum figuris dclmcatur,qux id quouis patto dijjcftum refe-
runt:ut Jirptimjt&quatuor illi proximi fequentes.
C*cditum RAECI PVA cordis fubAantia came conAat,mufcuIontm carne paulo minus rubra»
fibrarumq; quo intertexitur genere ab illa plwimum diucrla . Cor
Si duritia ac denfitate
enim caro longe durior cxiAit,& denlior,ac ucluti iniurijs feremus pertinacior, & ua
dis
denique robuAilsimarum librarum genere donata. quum intcnm unius mufculorura
rio
ledis caro unicam tantum librarum Iere fpccicm,camq; fparlim fatis difleminatam ob-
tincat.Porrb fpccies fibrarum, qux cordis carne continentur (non enim de membrana-
Cnikfi- rum uenx caux & ucnalisartcrix orificiorum * libris modo agimus) haud xque ac mulculorum confpi- 1 7/t-H,
cua cA.quandoquidcm nullum prorfus inucnias mufculum,qui ucl citra multam dificdioncm iiico atque mtmbrdiu
detedus e A, fibrarum fuarum differentiam non aliquo faltempado demon Aret, eam infuper accuratius ?
ri K.L.
proponens, li forte codus ucl crudus unguibus aut cultro difccrpitunquum interim compadilsimaru cor- &9h P
mrmlr4
C.
dis librarum litum A: fcricm conicdura potius quam (cdionc aJlcqu.imur.Quouis enim modo cordis carr HJfuiJ.
nem aut elixam aut crudam redis uel obliquis ucl tranfucrlis fcîonibus aggrediaris, ucl utcunque lubet
eandem unguibus dilaceres, uix unquam cordis notatu dignam portionem lccundum unum duntaxat li-
brarum genus diuclli polTc obferuabis,at omnem carnis partem diuerlis multiplici busq; (fcd tranfucrlis
potifsinium) fibris abundare aArues:non enim in corde, ut fanc in Aomacho,ucmriculo,intefiinis,&ipfo
etiam di Aento ad fcetum utero, fedionis beneficio fibrarum litum adinuenirc integrum cft . Quanquam
interim triplex fibrarum genus a Natura cordi largitum efiemobis pcrlu adeamus, quum ob nanum Si ra-
nim quem in illo uidemus fibrarum implexum, & nullum (impliccm carundcm ductum tum etiam pro- :
pter manif cAam cordis fundioncm,quam fibrarum in primis, ut mox diduri fumus, auxilio perfici opina
mur.Cxtcrum ctfi ratio fortafsis fuaderet redas fibras, quibus attrahendi facultas tribuitur, intimas, & de
inde his obliquas, qux in alijs organis naturali motu agentibus retentioni prxefie creduntur, politas dTc,
& extimam fedem tranfuerfas ac orbiculares, qux expellunt, obtinere : non tamen cordis fibris cum litum
aficribcrc pofsimus,quum fcdio ipfa triplex hoc fibrarum genus inuiccm commifceri oAendat, nunc re &
dns,nunc obliquas, nunc tranfucrfas,& rurfus redas & obliquas & tranfuerfas perinde fere common Aret,
ac li tres priores ditferentix lingulis ucntriculis peculiares efient,poAcriorcs nero toti cordi ambob usque
uentricuiis fimul dedica rcntiir. Appello autem m
corde redas fibras, quas in eo perquam elixato,ex iplius
bafi ad mucronis iplius ufquc centrum deduci, tam per cordis ucntriculorum feptum, quam reliquam fede
confpicimus.tranluerfas autem, qux orbiculatim &
una tranfuerfum cor uentriculosq; ambiunt: ob liquas
uero, qux quidem orbiculatim cor uentriculosq; ampleduntur, at oblique iccundum cordis logitudincm
procedunt. Suntq; hx in duplici differentia. Aliqux etenim in dextro cordis latere bafi funt uiciniorcs , in
iiniAro ipli mucroni:alix autem in dextro latere mucronem magis rcfpiciunt,in Ixuo bafim. Atque his fa-
nc fibris pro cordis molc,fi eam fcilicct ad mufculum conferas, perquam numcrofis,& came has contincn
te amplexanteq;,potifsima cordis fubAantia conAituitur,cui eadem fere cum mulculorum uentrium fub-
Aantia accidit compofitio.Vt enim fibrx in mufculis carnem undique habent circumpofitam: fic cordis &
fibrx peculiari ipfis carne continctiir,fulciunturq;. Qux porro per uniucrfum cor fibrarum Si camis fimul
fit cralsitics,ab alijs fane parum animaducrfa,tunc demum opportune explicabitur,ubi cordis uentriculos
oratione complexi fuerimus. In prxfentia autem fuffcccrit, carnis fibrarumq; cordis ufum,quxq; infuper
adhuc ad cordis fub Aantiam fpcdant,adijcerc:ac pariter innuere, cordis carnem in mucrone, quam in ba
fifpifsioremfolidiorcmq;apparcrc.Nonobhocfan£ (ut Galenus arbitratur) ne hic cor in fuis contradio
nibus pedoris os accedens, facilius Ixderetunucriim quod ea cordis pars tenuis fit, & quod ad eam librarii
redarum concurfus perficitur, qui carnem mucronis, & fi alias a reliqua non differat, compadiorcm com-
monAi .it, ad cum prorfus modum quo plcrunquc iolidiorem carnem in mufculi capite , aut tendinis prin-
cipio uidemus, quam in mufculi uentris medio, ubi fibrx non adeo atque in illis locis compadx , ab inui-
CxrniuBT-
ditmfmt
ccm magis dirimunt ur.C.imis itaque cordis non poAremus ufus,cum mufculorum camis ufuin fibrarum
firmationc corrcfpondct.Quod uero propria pcculiariq; iplius fecundum iu Aitiam temperie , ac clfentiali
pariter forma,ad prxeipuas cordis fundioncs,qux in (anguinis emutat ionc,& uitalis fpintus apparatu , po
tifsimum conliAunt,opitulctur,imo primarius harum fundionum autorfit,cx aliorum uifccrum fubAan-
iibanm tia ratiocinamur.Cxtcrum cordis fibrx alteri fubfcruiunt muneri, quo cor fcilicct tantifpcr dum uiuit ani
•/«. mal, Si dilatatur & contrahitur, At aliquandiu inter contradioncm dilatationem^; quiefeit Quemadmo- .
dum icitur cordis fibrx cum mufculorum fibris nonulla in compofitionc fortiuntur communia fic ctiain ,
sit At illx motui famulantur, fcd prorfus diuerfo.Mufculorum enim motus arbitrarius eA:cordis uero natu
ralis,ac abfquc lafsitudinc,infcrutabili rerum Opificis induAriapene indcfcifus,arbimoq; nollro minimd
fubditus.
k
,
Humanifabrica Liber VI. 45 j

fubditus, neque cx cerebri ncruis, ut mufculorum motus, ulla cx parte dependens Porro cordis dilatatio-
.
nem, qux mucronis iplius ad centrum cd attraftio,& omnium laterum cordis di dctiotfcdj: efficiunt
balis
£brx, mucronem uerfus baiim c6trahcntcs.Quod fanc ita perficitur, ac fi uiminco circulo orbiculatim ea*
demq; ferie complurimas iuncorum Icirporum ve radices connc&crcsA mucronibus illorum fimul colle
dis.uelut pyramidem quandam cfibrmarcs,ac demum funiculum cx illius uerticis medio per circuli cen-
trum dimitteres, quo deorfum tracto, pyramis brcuior,intmq; multo capacior (iuncis nimirum in exterio?
ra,ac in latera ab inuicem diremptis ac recedentibus) redderetur. Hinc (iquidem cordis dilatationem con
difccrc quam optime liccrct:quippc uimen quodammodo cordis bafi rcfpondcrct, iuncorum autem colle-
gio cordis mucroni:dcinde iunci ipfi & funiculus ille rectis fibris congrucrcnt.iunci quidem illis rcfponda
rent fibris, quar in cordis lateribus & anterius & poderi iis confiduntduniculus autem illis conferretur fi*
b 8/x-H. bris,qujr in cordis carneo b fepto inter duos linus polito tfcquentifsimz ha bcntur.qu a nquim quod om*
H *9 fis K - nimodam cum redarum fibrarum motu fimilitudincin obtineret, nihil confingere nofsimus. ranfuerfa* T
rum auccm ^cu circularium fibrarum adionem ad aliquid referre, facilius uidetur . hc enim cordis contra*
ItrHmQ.
dioni in primis prxfunt,qux mucronis iplius a bafi cd difccfTu$,& quxdam cordis produ&io, quam ilis
moliuntur fibrx, quoties laxatis redis impenfius ardantur colligunturq^haud fccus quam fi prius contra*
dum in pyramide illa funiculum iain laxes, ac manibus aut alio circulo in medio pyramidis iuncos introi
fum comprimas, itaque illius cauitatcm minuas, & interim tamen proceriorem rcddas.Nunc ucro qui obii
quz fibre quieti prciint,hoc cd aliquantifpcr, prout cordis fuudionibus ex ufu ccnfctur, fimul cum alijs fit
bris ad contentas materias undiquaque fc contrahant, imaginari non cd arduum prarcipue fi diucrfos coi
:
dis pulfus in uiuo animali cxaminaucris.Quod fanc fadurus es iucundilsimc ea admimdrationc qua fc-«
,
primo libro totiq; adeo operi finis imponctur.Cxterum cordis fibras interim non motuum cordis dunta*
xat opifices clfc uulgo arbiti amur.ucrum rectas ad attractionem, ad expuliionem tranfuerfas , & ad reten-
f fionem obliquas conducere, etiam nobispcrfuadcmus.Prxtcr cordis carnem & fibras, 8 ucnx fubftantii C.triiifub •
ipl* 115 enutrientes, & h arterix innatum lux fubdantix calorem foucntcs, hic etiam enumeranda* ucniut: Tiant u f>t
^ûTaiL
ipfa uidclicct coronalis ucnaA dux coronales arteriar per cordis fubdantiam quali mufculorum tufa di- nUiartt ut
-
h tf/r.D. utfrartt-
,
e. ftributx.Quis ucro ucnxartcriaruraq; coronalium fit ortus ac feries, in tertio libro abunde complexi fu-
& i* mus.(ûarc cordis ncruulo fermoni quoque addito, ad cordis tunicam cd accedendum: ac cum quidem
1
fi*.
Neronius
l **
n*iwiium in quarto libro a linidro fexti paris cerebri k nemo depromi retulimus , quando ab illo, ubi fi- ceriii .
^6 e
le « fi.dlt* nidri lateris recurrentem ncruum condituit ,fobolcm deriuari diximus, qux cordis inuolucri bafim pcnc-
thtmmif h trans A
linidro 1 ucnx arterialis lateri poderioriq; fcdi cxporrcCta,in cordis baiim (oppido quam obfcu
tb) pertinet. Verum cordis, de qua hic agimus, tunica illi membrana: prorfus corrcfpondct , qux mufculo- Tunita t»r
f *6fi.l. dnfubHan
rum uentribus pertinaciter obnafcitur,tcnuilsima nimirum membranuli , qux a mufculomm fubdantia tu abnata.
plene diuclli nequit. Eiufmodi nanque membranula cordis extima: fupcriicici circumnaicitun& in homi- C erdit a-
nibus,idq; prxeipue ad cordis bafim, durioris adipis copia huic adnutritur. aliquando etiam per reliquam dept.
m af.1,
cordis fupcnicicin ad mucronem ufque fecundum ucnurum 9i arteriarum per cordis fupcrficicm m pro-
6 fi E.
n omentum & membranas thoracem interfepien-
a hi.)i grefium ipfi mcmbranulr adeps perinde adnafcitur,ac
t fecundum fuorum uaforum potius ductum, quam reliqua fede , copiofiorcm adipem proponere noui-
es
° mus. Integrum modo edet & ad cordis fubdantiam referre ° tres membranas ucnx caux orificio, & P
duas artcnxucnalis orificio prxfcdas,deinde Se condis q auriculas,& r quatuor fu^prxtcr ipfum circun Qm infm -
* '
uolucntcsucnasartcnasq;,uafa:nifi nunc tempediuius foret, lingula fcorlumpriuat is Capitibus rcccnfc* fer ad tor
f m
•
dii fubflan
q re. Pari quoque ratione, & cordis f os canilaginofa ve iplius fubdantia hic edet rcccnfcnda , nifi hanc & tum rtfe-
<*• primo libro iu reliqua odium cartilagiqumq; liidoria dfemus pcrfcquuti.
j
J<J"
o,of DE CORDIS SINIBVS, SEV VENTRICVLIS. Caput XL
»V
D.D.ia/. SETT IM\A fixura & oflaua dextrum cordis ucmnculmi apntumpropoumt, nma autem & deama fmi-
ffirum : undecima, qua cor iranfuerftm diJJcSum oculis fibifeit, fabrica ucntr lotiorum etiam oflciutaitU pluri-
mum iHMiit-
VO NAM
pado cordis ucntriculi hominibus, ac proinde reliquis animalibus pulmo &
S Tatrt im habentibus conformentur , quoq; condent numero, nunc fubiungani , fermonem
nem
7 &*& i Galeni cum Aridotclcdc illorum copia difccptationc omnino cohibens. Humanum i- VentrUml*-
C.C»ll taque cor intus duas infigniter amplas obtinet cauitatcs, fecundum cordis latera iitas:un rmm
fit-
b Patet in de etiam 4 unam ucntriculum linum ve dextrum, b alteram finidrum merito nuncupa- ^^Mdem
9 •©«& mus^Horum dexter finidrum amplitudine uincit, amboq; inuicem forma plurimum ua-
HJUmti riTirOoctcrnanquc magis deoefum ad cordis c mucronem ipfo linidro defeendens, d cauitatcm indar
fit -
crefccntis Iunx paratam adipifeitunquandoquidem dextro iplius latere, antcrioriqj&podcriori fede in-
e 4 fi-ia
fit- e-
dar exterioris fcmicirculi,aut ita extrudi camerati fcdis connexa cd, exteriori cordis in his regionibus fu-
dHanema pcrficici, qux gibba cd,rcfpondens:in linidro autem latere huius dextri linus cauitas intemx fornicis auc
xmi tTitn Icmicirculi fcdis ritu, cana ccrninir^jroptcr cordis uemriculorum c feptum femiorbis modo dextra ip-
djtltfi.ad amplitudinem protuberans. Perinde ac fi crefccntis Iunx corpus ipfa ef-
fiusfupcrficic in dextri ucntriculi
C,G.
cauitas, ac exterior quidem Iunx pars a dextro eircumfcribcrctur conditucrctur ve cordis laterc.intc-
fiet
q «*/s« i»
1. 8 )5 . 11 , 11 . rior autem cius l»n.T pars ex cordis ucotriculorura fepto huc, uu diximus,protubcrant c , coadoret. Atque
hanc
Digitized by
45 « //»<£ Pi?/*/*/ , de corporis
hanc formam dexter cordis uenrrieulus a bafi ad mucronem ufquc feruat , fimul cum cordis effigie ex la-
Urmdfvit- tiori baii anguftior rcdditus.Simftcr ucntriculus ampla incipit bafi , fcnfimd; in ardum uerfus cordis mu-
t 1**
eronem definit, cauitatcm inftar coni, quod ad totam fuperneiem fpedat, orbicularem obtinens . Cordis
-nanque ucntriculorum * feptum g finiftroipfius latere , quo finiftri ucntriculi dextrum latus efformar, f ti/f l.L
cone auum, non ucrb ut h dextre latere gibbum cxtubcransq; uifiturA parem crafsiticm naturamq; cum g io fi.tu
cordis * fubftamia finiftrum latus& anteriorem poftcriorcmq; finiftri ucntriculi (edes conftituenteob-
H.
tincriraquc nrorius fe habet, quali finiffri ucntriculi potifsimum gratia cor conft nueretur, acut dexter
i 9fiMM
ucntriculus heret, k tenuis quxdam cordis fubftantia dextro fepti lateri adnafccrctur. 1 Vniucrla nam-
que cordis fubftantia, prxtcr ucntriculorum feptum, dextri ucntriculi amplitudinem conftitucns, tenuis
admodum cftrqux autem finiftrum ucntriculum orbiculatim ambit cffbrmarq;,dcxtri ucntriculi fubftan-
tiam multis numeris cralsitic fupcr.it A
undique xqud crafi.i uifitur,prarterquam in ipfa bafi ubi uaforum :
illinc prodeuntium dchiiccntiumq; gratia, cordis carnea fubft antia tanta amplitudine deficit, quanta ori- biimtim,
Vtutriculo- ficiorum eft ampIitudo.Vtriufquc ucntriculi 01 fiipcrficics perquam inxqualis eft, &
multis auafi foucis tfHdmacm
nmjitferfi jncamcam fubuantiam penitius imprcfsisobfita.Ncquciftx ad latera tantum confidunt , quibus dexter dnima.
m Hjt/S ii
ucntriculus finiftrum reipicit.uerum (ctli interim fccus exteris omnibus Anaromen profitentibus uifum
oi — fir»ru
per uniucrfam prorfus ucntriculorum fiipcrficicm,non folum in nuper occifis animantibus, fed perpe- H4 tii.tfU
fit)
tuo, tantifpcr dum cor ipfum fcruarc uolucns, apparentes, neque

unquam ucl in cxiccato corde conniuen- Uti ututri -
tcs.Vtciinquc interim hx fouex fintconfpicux.nullx tamen, quod Icnfu comprehendi poteft , ex dextro (*l> fitOs»
uentriculo in finiftrum per eorundem ucntriculorum feptum permeantmeque etiam mihi meatus ucl ob-
n 7 foo.
(cunfsimi occurrunt,qutbus ucntriculorum feptum (itpcruium,quamuis illi a diffedionum profefioribus 0-9 H.
fi-
enarrentur, quum fanguinem ex dextro uentriculo in hniftmm allumi pcrfualifsimum habet . Vnde etiam Riojf.N.
fit, (quemadmodum quoque alicubi monebo apertius) de cordis hac in parte officio, me haud mcdiocri-
o 7 fi-M-9
tcrambigcrc.Cxtcrum prxtcr inxqualitatcm quam fouex in ucntriculoru lupcrficicbus efformat , quxq; fit.GXi.i9
fig-bL
in liniftro uentriculo nonnihil infignioreft, ambo Q carneas quafdam cxplantationcs procclfus ve intus
P Ifig-*'
nancifcuntur,qui teretes funt A
graciles, & in ° fibras membraneas ccfiant , humiliori ledi P membrana l,M. 9 fit
rum in ipfis ucntriculis politarum continuas. Cernuntur autem carnei hi proccftus potifsimum ad uentri- E. i.
culorum mucronem, humiliorem ve fcdem:eos<!j; ad fibrarum quas continent robur facere offendam, quu q 7 fix-c>
,
C.C tfia.
fecundo ab hoc Capite membranarum cordis orificiorum naturam perfequar. In utrilquc enim uentricu- C,D imdex
lis q duo habentur orificia A
totidem uafa in eminentiori ucntriculorum fede, atque adeb in cordis bafi
occurrcntiaA fubftantia,quum unum quidem ucnofum,altcrum autem arteriofum fit, differentia. Dein- Imfiiu-
flro Muli
de ambobus ucntriculis r membrana- quadam infunt,quas uaforum orificijs paulo pbft prxfici commc- 9
fir,.c.c.&
morabimus.ac in dextro quidem uentriculo tres habentur, uenx caux os (pedantes in finiftro autc dux, :
IO A.
fi.
ucnalis arterix origini connata, adeo ut & hinc ucntriculis quxdam exurgat differentia, quemadmodum r 7fiX-*>
etiam & ipfo ufu Aquam continent materia inter fc differunt. Porro ufum ucntriculorum un£ cum cordis it t
uaforum &: orificiorum Se membranarum & * aurium ufu, priuato Capite merito pertradabimus, quod tr». Imfini-
Sin E. 1. fi
hxc fimul omnia cordis fundionibus famulcntur:quas,nifi harum panium conftruCtionc plenius deferi- 1^9-
pta,rcccnfcrc abfurdum foret. i A fp. i,
*.
DE CORDIS VASIS, ET EORVNDEM ORIFICIIS. Caput XII.
C01\plS uafit eoruntfcq; orificijs ffeBandis plerxq; conducunt figuratae quinta quidem prxapud uena catta
proponit ad cbaraCleres Ct D,F.Scxta autem uena arteriali / inftgmtam , er arteria uenale G notatam, & magnam
arteriam 0 indicatam oflcndit. Cxtcrum feprinu caux uenx commonftrat orificium ad C»C,C. Otlaua arterialis ue-
nx orificium ad C>D.7ôna uenalu arteria orificium ad C> C. Decima magna arteria orificium ad A,
VPERIORI Capire , quatuor cordis effc uafa A totidem orificia , obiter innuimus.
Ac in uaforum quidem numero funt, uena caua,ucna artcrialts,artcria ucnalis, & magna
arteria:qux omnia lingulis ad cordis ucntriculos (pedantibus donantur orificijs. * Ve 1 TMfc
l cjp. 6 Ui.
na ad dextrum cordis latus dextrum^; ucntriculum refertunnum ucro ab ilio
igitur caua
lue autem f
in hominibus originem ducat, non admodum contcntiofc friuolis quibufdam propoli- fi.c.D, F.
tis autorum fuftragijs, aggrediendum duxi, quum fedionc (ut rationes fubticcam) in na
tis hominibus nihil aliud quam caux ortum a corde pendere (non fecus ac reliquorum trium uaforum)
epicam colligere. Atque idem de fcctibus,quoad hadenus illorum fcdioni incubui ,tatcri cogor non inte f
nm Galeni fententix pafsim mihi reclamantis ignarus . Qux enim is de uenx caux principio in fexto de U-S D-lf-
c.c.c.
Hippocratis St Platonis dogmatibus contra Ariftotelis placitum adducit, omnia in illum (u modo id quis c 7 h. n
propofuiffet) retorquere cllet quam facillimum.Nifi forte illi cum Galeno conucnirct,quod iccur fangui- H.H.
heationis officinam effc,haud fallo cnunciaucrit.quanquam etiam Achillem hunc prxtcr quxdam alia, d 7
, tml D*E.
ancrixucnofr principium dcturbarct.Ex dextro itaque latere dextri cordis ucntriculi ad humiliorem ip * ww tfi
fius bafis fcdcm,ucna caua
b amplo patentiq; admodum orificio cxoritur,ac ilico ab cxoRu(qtii
totius uc gmratarmm
nx capacitatem amplitudine multum fiipcrat,ac uelut extuberans ad cordis fubftantix terminos , c cir-
culus uifitur) furfum ad iugulum ,& deorfum uerfus feptum contenditrnon autem, ut quifpiam forte ar- j .V"»-
«1
bitraretur, * uno caudice ab ipfius exortu aliquoufquc dextrorfum incedens, in duos truncos magnx ar-
c m»6]LO
teris c modo dirimitur.quum dextro baiis cordis lateri inftar redi pali attendatur, ac fuoucluti liniftro
dun taxat
M : . :
Humanifabrica Uber VI. 4 5 7

dumax.it latcrcncna ex dextro ucntriculo cnafcatur,ac facile citra alia diuifionem ( quod imerim arteria?
magnx ex cordis bafis centro quodamodo prodeunti negatum cft ) coniis inuolucrum permeet , furfu mq;
&deorfum prorepat. Neque profc&6 alia caux exortus, aut li mauis cG Galeno dicere, infertionis cft fpc-
cics,quim originis trium reliquoru nafonim cordis uentriculos fpcrfianrium . Cxtcrdm quona pafto toti
x
f f/E.s.7 anteriori caue exortus fedi fecundum illius logitudinc 1 dextra cordis auris adnafeatur, neo quod decor i
disaurib.fubnrxuri fumus Gmite, audies. S Vena arterialis dextro ctia cordis ucntriculo aferibitur eftq; 4 .
rM***
f f \!t ca uena, quam quidem quod fanguinem in pulmonem defert, uenxq; prorfus uicem gerit , Venam quod
‘^6
:
jLLtxfo ucroartcrix corpus nancifcitur,Artcrial£ appellari antea diximus. Hxc multo minori quam caua
h ori-
C. ficio ex dextri ucntrieuli bafis clatifsima parte iuxta dextrum latus ucntriculorum * fepti cnafcitur, & ma
h 8 fi- k nonnihil fuocaudicc inclinans, tande in 1 duos truncos difeindi-
g nx innitensartcrix*finiftrofum<^;
ad liniibum latus caudicis magna: arteria:, pofteriorema; cius caudicis fedem dextror
h tur Suorum d CTtcr VtaaUiar
10/f.i. fum rcflexus,in m dextros pulmonis lobos digcritur,finifterucr6 in n liniltros.Porro 0 uenalis arteria, terta.
k 6 f .i fm quam in tertio libro pariter cum arteriali uena perfcquuti fuimus, atque etia ab ufu , quod acrein continet
f °*
^
deducit ve, Arteriamta fubftatia autem, quod ucnarum corpori rcfpondct , ucnalcm nuncupari retulimus:
inter finiftri cordis ucntrieuli uafa connumeratur: ac ut ucnarum corpus adipifcitur,ita quoque ex mollio
m
k* ri cius ucntrieuli fede principium ducit. Ex liniftro enim finiftri ucntrieuli latere ad ciufdcm ucntrieuli ba
n 6 ft-i.m. fts dcmifsiorcm partcm,funili penitus modo quo caua ex dextro ucntriculo, uenalis arteria P patenti ad-
o xfi-tap. mo dum orbiculariq; orificio cnafcitur, ac ftatim etiam ab ortu, aut in ipfo potius ortu, in S duos truncos
if ut. 1.6 . quorum dexter fub cordis bali productus , in dextram pulmonis fedem difpcrgitur, liniftro in-
terim in liniftram pulmonis partem exporredo . Qui nam uero anteriori quoque exortus uenalis arterix
? 9 fo D' r
*
D- ei iifi. fedi
n.
»
'i . ..
r (iniftra cordis auricula committatur,fccundo ab hoc Capite, diligenter comemorabimus. * Quar
tum uas,quod adhuc enarrationi dccft, quartum^; cordis conftituit c orificium , magna cenfctur arteria,
teru.
er-
_
pari ratione ex liniftro uemrictilo*qua arterialis uena ex dextro, principium ducens. Ex dextro enim clatif
*1
’*
[J
*
fimx finiftri ucntrieuli fcdis latere, & es cordis bafis ucluti centro, arteria magna enafcitur,aiiquoufquc re
r 6fix- r. &a x furfum fub ucnxartcralis caudice tantifpcr prorepens, donec cordis inuolucrum permeans, in duos
* difeindatur truncos quorum unus corporis lupcriora,altcr inferiora perit . Atque ita profc&o durorum
iU. .6
:
cl a (fonim q; uaforum, iplius nimirum arterialis ucnx , ac arterix magnae principia adeo inuiccm correfport
t
j
t 10/f. a. dent, ut liniftrum arterialis uena: latus dextro arteria: magnae lateri in ipfa originem adnatum fu, amboq;
u »o>. s. uafa hic ex cmincmifsima cordis ucntriculorum fepri fede commune principium radicemq; pofsideant
s. quod coufque quibufdam animalibus, quanquam non homini, indurefeit, ut id Galenus rcueri os cfTc affir
met. Cxterum y ifte in liniftro cordis ucntriculo ad fepti cmincntifsimam fedem, adeoq; ad magnx
.
utr7.de
'm
\ L arteria: orificium afccnfus poft dextram orificij uenalis arteria: membranam inter diffccandum latens con AdmLfeft.
{ukL. fccndcnsq; , Ariftoteii
impofuit , ut inibi tertium cordis ucntriculum conftituerit, illum arteria: magnx *
principium elfc rccenfens.quod fane multo minus incufandum ucnit , quam quod ucntriculorum .ff.,
cordis numerum pro animalium mole uariari fcripfcrit.Quanquam non mediocriter quoque pendendum 4.
ucniat, Galenum in fexto de Partium ufu libro, arteria: magna: orificium amplius efle uenalis arterixori-
ficio, alfcmiffc: quum fcilicct hoc illo longe amplius cernatur. Neque fimpbcitcr Galenus magnx ar-
teris orificium, uenalis artenx contulit orificio : fcd id exteris etiam omnibus cordis orificijs latius ara-
pliusq; cfTc contendit ,adco in Ariftorelis dogmata incitatus , ut non animaduerterit uena: caua: orificium
« x fi-taf. ucl triplo amplius arteria: magnx orificio inoemri . Quandoquidem ucrd 2 uenalis arteria mox in ipfo 1* trifUie-
* ‘
f Ut. $ H orlu bipartitur, ac nullo ftr$

d ductu indiuifa prodit
'1
prodit, nonnulli dilfcf
ircfrionumprofcfibrcsipfius orificium tan «
geminum aliquod cxp]icuiiTc»ita^|; plura quam quatuor cordis orificia enumerafle uidentur. Vti ”
a /S C.
etiam lort£ orificiorum numerum illi inltipcr auxerunt , quibus ucra uenx cau? a orifici) ucncq; caux
mox in ortu diuifionis conftirit ratio . Eiuf modi namque aliquid ex feptimo de AdminifVrandis lectio- n .
nibus libro colligendum cxiftimo,quum Galenus Hcrophilum quidpiam illius Eraliftratiq; fententi r rc-
b f ft. B. pugnans,ccnfuifTc indicat. Nili etiam forfan nonnulli ampliorem orificiorum numerum proponentes, no
eir 6 fo t-
[ili proximo orificijs diduftui,aut uicinifsiinx illi uaforum bipartirioni animum adhibuerunt : ucrum ipfis
e ‘s
cordis h auriculis, qnarum una uena: cauac orificio A
altera arteria: uenalis orificio adnafeitur: ita fingulis
c auriculx extra orificij uaforum
*
H*H »h!e* auriculis lingula aferibentes foramina fcu orificia utcunque intcrim .
m9A.fr*- circulum, atque adeo extra cordis ucnticuiorum cauitatcm& amplitudinem conliftcre , ipfisq; etiam au-
ftTiu extra nculis finus cauitatcsq; potius quam orificia aferibi oponere,non multo poft docebitur
D»D.
de VNDECIM MEMBRANVLIS qvatvor ORI-

fi ciorum cordis. Caput XIII.
H At mtbrandferiatim in fcptima,ofljju,nonj & decima figuris occurrunt . S et ima ndq; tres proponite ena ea
tut orificio pfcflas,ac K, Lt M mfignitas.Oftaua tret,in uena arterialis orificio pofitas , et E,F* C notatas. Tôna duas
Renali arteria orificij , E&F indicatas. Magna aut e arteria tres mebrana , m decima B,C,D infigmta proponitur.
A CORPORA cordis membranas nuncupamus, qux cordis uaforum radicibus ,,ip-
fonim ve exortibus adnata, colore, fubftantia,crafsitic, prorfus mcmbranxcxiftunt, ma-
tcricrum regurgitationibus ( quantum conicftura afTequimur ) prxfeiftx. Sunt porrb hx
r
omnes undecim numero: ac tres quidem fingulis trium uaforum orificijs , dux autem Tu ^„J^
duntaxat uni quarto ve orificio adnafeuntur . Vena caua 2 fuas membranas , ut modo rm.
|
Q^q fubiungain,
Digitized
. v
45 8 , de corporis
C.tm* mtm fubiungam, locatas obtinet. Ipfius initio, quod uclut extuberans in cordis fubft ahtia,ex qua prodit! b cis-
t
br*»4 .
membraneus circulus proxime adnafcitur,qui pari prorfus modo ac caux initium, ex cor h, R
‘
culus cft: £ alius
dis fubftantia principium ducit: & queadmodum illa ab ortu extrorfum e cordis uentriculo fertur, ita quo e tritu-
que membraneus hic circulus introrlum, inq; dextri uentriculi amplitudinem procedit, infuper ut ucna ea «•"
ua ilico a cordis fubftantia abfcedit, folo exortu ( qui brcuilsimus cft ) illi adnata lic etiam membraneus
:
ille circulus minima amplitudine cordis fubftantix hic adnafeitur, ilico ab illa abfcedcns & exada & foli
'
,
da.citraq; infignem cralsiticm ualida apparens membrana Hxc in uentriculi cordis amplitudinem deor-
.
ium duda, non procul 1 principio in J tres ucluti proceffus membranulas ve fcinditur , qux ex ampla bali d 7 /fj.K,
in obtufum mucronem delinunt, a fcmicirculi conucxo uix differentes Mucro autem harum
. membranu- t.M.
larum paulo fupra mediam uentriculi dextri longitudinem ccffat Si ipfx nulla ex partc,quam circulari to
:
tius membranx exortu, cordis fubftantix adnafeuntur . Verum ex tota inferiori tamen trium membranu-
larum fede (qux reliquo ipfarum corpore nonnihil crafsiorualidiorq; efficitur) « tibrxquxdam frequen t 7 fj, H .
li ferie prodeunt qux deorfum per uentriculi amplitudinem duiftx uentriculi lateribus iuxta ipfius mu-
:
,
cronem adnafeuntur non quidem duntaxat.ut Galenus innuit, ad ucntriculorum cordis

: fcptum.at etii f Sfo H. *
H,H.it>.
ad reliquam uentriculi mucronis (uti iam diximus) circunferentiam. Omnis namque inferior membranu
1
larum pars illi uentriculi mucronis fcdi fibra exporrigit, qux ipli i directo conftituitur Hx fibrx.qua me- .
branulis committuntur,excamcs funt>& cordis fubftantix fuis lateribus minime adnafeuntur ucruin de- :
orfuin ad uentriculi mucronem ucrticcm ve perducta, fuis tantum finibus illi implantantur , prius aliquo-
ufque g camofa fubftantia adaudx.fuffultxq; : ac non aliter profcdb apparentes, quam fi camcx in cor- S 7fil 0,
°-
dis uentriculo effent uirgulx. Hfc itaque membrana, propter tres membraneos ab ipla cdudos proccflus,
trium ucnxcauxorificij membranularum loco enumeratur. Quia autem proccflus illi , quum clauduntur,
& inuiccm conniuent , fpicu lorum fulcis ftrudura li miles exiftunt , Grxci'.ro*»îMr , quali trifulcas dicc-
res,cos appcllauer:. Quum enim tres membranei illius circuli proceffus inuiccm crcgionc fui centri coci t,
formam effingunt triangulari culpidi non ablimilcm , illiq; potilsimum , quo in tclisTurcx utuntur , qui
triangularem quidem efformant cufpidcm fcd quo minus oblongum illud ferrum grauaret , utq; anguli
:
acutiores redderentur , ipli inter duos angulos Iuleum elimant adeo ut culpis ex bali in mucronem defi-
:
nens, fimul tres angulos, &

totidem fulcos oftendat uti etiam hic in corde fieri animaduertes , dum inter
.
diffecandum, tres membraneos proccflus inuiccm fuis mucronibus committes . Cxterum fi totius me-
branci corporis cum ipfius proccfsibus & fibris adaperti fimilitudinem petis , eam ex coronx forma quo-
dammodo fumes , quam regum capitibus antiquitatem infculpfiffe , in illis qux Romx e!f odiuntur ima-
quemadmodum •* ucnalis arteria, ucnx caux tum corpore, tum intromtttcn-
TwiljMr- ginibus uidcmus . Porro h tf. C.
ttris mttn- dis ad cor materijs , fi ortu propemodum accedit ita
quoque ucnalis arterix membranx cum caux orificij
:
membranis pleraque oftendunt communia. Ad radicem enim exortus ucnalis arterix , k membraneus 9&.D,
1
bfMtt. i
circulus ex cordis fubftantia cnafcitur , qui in finiftri cordis uentriculi amplitudinem introrliim (ut
i “
’
ucnalis arteria extrorfum ) ducitur , ftatimq; ab exortu a cordis

fubftantia abfcedit , ucnx caux orificij
,
membraneo corpore hucufquc quam fimillimus . Verum quum aliauantifper membraneus hic circulus, D ,n j/ij.
feu membrana potius,in uentriculi amplitudinem defeendit , in
m duos tantum membraneos proccflus jf.c.c. I
partitur forma quidem n illis qui ad ucnx caux orificium pertinent, rclpondcntes , fcd mole Se robore fu
:
m »A- £ >
periores. Ex ampla enim bali in obtufum mucronem finiunt longius in finiftri uentriculi cauitatcm,quam ^
caux orificij mcinbranulx in dcxtri,contingentcs . Horum procclfuuin unus dextrum uentriculi finiftri la „
tus,altcrliniftrumrefpicit. Anterius enim de pofterius inuiccm dchifcunt. SccAnduin uniucrfam corun- Ut
dem humiliorem fcdcm( qux etiam ut caux orifici) membranularum, crafsiorduriorq;exiftit ) 0 fibri
°
*
leriatim ex illis cnalcuntur , qux deorfum porreffx, tandem cordis fubftantix ad mucronis finiftri ucneri-
culi amplitudinem pafsim continuantur: (St quemadmodum in dextro uentriculo neri diximus, P carnea r vfe.H.
cordis lubftantia adaugentur, ftabiliunturq; . Cxterutd quia membraneus ucnalis arterix circulus in duos |{.io>.N.
tantum proccflus dirimitur , dilfcclionum proceres duas untum membranulas ipfius orificio prxfici affe-
runt quas mitr* cpifcopali non admodum inepti contuleris , fi modo partem caput amplef tentem ipli
:
membraneo circulo , Si huius proceffus anteriori poftcrioriq; mitrx cacumini afsimilaucris . quum enim
duo tantum hic cemanturproccffus , utcunque cos inuiccm conniucre fingas , rro^Jt/rxrcum Galeno
A rttrUlii ipfas appellare non poteris ,
quod fcilicct triangularis cufpidis imaginem nunquam referant . Venx ar-
•<M WW-
terialis q membranx, didorum modo orificiorum membranis neque fitu, neque
forma , neque etiam ro- q
brdUA. G
borc refpondcnt . A ucnx er.im arterialis exortu , hx introrlum in cordis dextrum uentriculum haud *jfr
pertingunt: fcd tote in cius ualis caudice conliftunt, ita ab orificio extrorfum dutftx , ut commemorat*
prius membranuli a fuorum uaforum orificijs introrlum pertinebant . Neque etiam his unus ccmmu-
nisqfcft circulus : uertim tres diftinQx,& non admodum ualide funt mcinbranc , lingulf fcmicirculi mo-
do principium ducentes . Venx enim arterialis orificium introrfum, atque in fuam ipfius amplitudinem
nonnihil in origine cxtuberans,fux amplitudini? fupcrficiem in tres femicirculos extrorfum a corde late-
fcentes diftindam obtinet : qui cralsiorcs redditi, in ipfam ualis amplitudinem protuberant , ac fuis tube-
ribus ucluti tres triangulos ita efformant , ut in pundofe contingentes circuli extra fuam fupcrficiem,
fupra infraq; contactus terminum, angulos conftituunt. Ab his fcmicircularibus tuberibus membranx
tota ipfanim amplitudine , quali fcmiplcnx Iunx imaginem referentes , pronafeuntur nufquam uafi ipli, :
prxtcrquam ad hxc tubera , adnate. Harum membranarum latifsimafcdcs.quf extrorfum a corde ma-
gis reliquis membranarum partibus rcroouctur , & fola membranarum latus cft , uafi ipli haud cornutum, ,a
800
J
, . .
Humani fabrica Liber VL

non ita inftarcirfuii diametri rcfta cernitur, utfinguli membrani dimidi) circuli amplitudinem prorfu*
exprimant ucrum ea fedcs.aut latus, modice introrfum obliquatur, & non adeo alte catrorfum »c in me'
:
dio confcendit, atque terminis, quibus utrinque uafi continuatur . Quum itaque id membranularum latus
dnftar dimidiati parcnthelis ad hunc modum ( inflc<3itur,& ipfarum membranulanim exortus, & ad uafa
connexus, fcmicncuIumadamifsimcircunfcribit/Grici has membranulas nyfutMe, ab illorum f ima-
r 10/5. B, gine nuncuparunt . : His tribus uem arterialis membranulis , r tres in artcrii magni oftiolo i Natu- Arrm«m4
C.D.&fi. ra acati reipondent, in nullo prorfus ab illis, quam in magnitudine
M. » tnfrr-
robore differentes. Magni e- g-umiUt- &
uU.fckt-
nim artcrii membranuli tanto grandiores ualidioresq; arterialis ucnj membranulis occurrunt quanto *“•
,
Tti/mt | eius ucnz corpus ab artcrii corpore duritia amplitudincq; uincitur.
,
DE CORDIS AVRICVLIS,. Caput XIIIL
COHfitS amicui JS quarta figura proponit, I &K in/ignitas, ut &fexta M & F notatas . Verum dextram
auriculam isuterfam ojicudit fcptms figura F,& oBaua K. Swtjiram autem auriculam muerfam offert nona figu-
ra I,& de.imx L.
V R T C V L AE cordis, diflc&ionum profeflbribus uocantur, appendices duo,bafi ipfius

Dm cordi i
idnati. a fimilitudmc enim , quam ilii in fitu , non autem in ufu ,cum proprie dittis auri- auricula
• afit-if
bus obtinent , aurium nomine donantur . * Dextra itaque auricula , dextro cordis bafis Dtjtirt m
lateri attenditur, b toti anteriori exortus ucnx caux regioni fecundum illius longitudi- ricaltfimtu
Itrma.
b sfi.nai nem itaobdu<fta,ut huius exortus fere longitudini , dextra* cordis auricula: bafis longi-
C. tudo rcfpondeat . Auriculx enim effigies pjrramidcm quodammodo refert : exq; od-
UW » Jirffti longa bafi in mucronem non ualde acutum , neque admodum fupra cordis bafim protenfum definit
mafi.adH
prcximum
Bafis enim longitudo , ipfius auricula: etiam infigniter diftcnrx latitudinem fcr£ triplo excedit : & bafis
quoque auriculx longior multo cft , quam progrdfus a bafi ad ipfius mucronem pertinens . Porrigitur
autem auricula a bafi furfum antrorfumq; : adeo , ut nulli auriculam forma ,quod ad bafim mucronemq;,
A’ deinde ad cauitatem ac comprcfsioncm diftentionemq; attinet, exquifitiiis contuleris quam coriaceis
,
tuberibus utrinqucTurcarum fcllis affinis ,qux equis fluuium tranfnataturi , ueficarum pilarum vcinftar
magno ufu inflant . Exterior namque auricula: fupcrficies pro illius repletione uariat quum enim ayri-
:
ctila in cordis conftri&ione turget , opplcta^; cft gibba undique Se aqualis cernitur. At inanita conci
,
denteq; auricula , fupcrficies hxcrugofa , acucluti plicis obfita, fpedantibus occurrit rinterim tamen
auricula exteriiis aqueo humore , ut cordis fupcrficies, obducitur . &
Verum quandoque , licet id rarius,
e r/. s.s
exterior diftcntx etiam auriculae fupcrficies inarqualis, propter adipem illi tunc obnatum, uifitur . « Inte-
/.K.afca-
lun fiffil rior autem fuperficics , qua: cauitatem auricula: circtinfcribie , ucntriculorum cordis fupcrficici quodam-
txntTttwl» - modo rcfpondet . Vt enim harc , ubi uafa educit , lxuis , tota ucrb reliqua fede afpcra , & foucis plena
nm cernitur : ita quoque illa , ubi ucnx caux exortui adnafeitur, lxuis quidem cft : reliqua autem amplitudi-
tmfitrrf-
ne foucis ac fibrofis implexibus adeofeatet , ut cordis fuperficicni propemodum inxqualitatc uincac.
Atque hxc cauitas in amplitudine prout auricula: corpus aut concidit , aut diflenditur , uariat foucz au
, :
tem nunquam penitus explicantur Auricula: huius lubflancia , triplici fibrarum genere, Se modica, caq;
.
D rrtrt au
admodum dura Se qtiafi cuticulari carne eas fibras amplcdcntcconftat : adeo ut auricula fibris cum cor-
, rumi t fuk-
dis fubftantia rcfpondt at,at carne ( qux , ut diximus neruca magis , cuticularisq; , & fubnigricans cft ) i
, fla mu.
corde diiferat . Neque ab hoc fibrarum cum carne ea commixtione , qua* uix cutis crafsiticm fuperat,
aliud peculiare auricula in fui conftiturionem afeifeit : non enim uenas arteriasq; & ncruos priuatim ipfi
infertos comprehendimus . Cxtcrum auricula: connexus propemodum ita fc habet . finirtrum fui bafis Nrm auri
cula.
btus extremo cordis fubftantia: , ubi anterior ucnx caux in dextro cordis finu orificij regio confiftit , ad-
nafeitur , aut ucrius ab illo extremo auricula prodit . Dextrum autem bafis latus , ucnz caux corpori
fecundum ipfius exortus d corde longitudinem , Se in anteriori illius fede connafcirur , ac ucluri cum uena
commune corpus efficitur, tota reliqua pane auricula ab omni prorfus connexu libera cft , de perinde ac
i tfit-r- cordis corpus, in inuoliicro quoque cordis continetur, nullis fibrofis nexibus illi commifla. d Siniftra SUittra cpr
4J5.K 9 fi. cordis auricula , pleraque cum dextra pofsidct communia hxc namque in anteriori fede e exortus uena
:
dii auriiuia
I. IO fi. L.
lis ar terix fecundum ipfius longitudinem confiftit Deinde ex bafi in mucronem quoque ccffat. uc-
.
e 6fi.c..9
fi-C.C. rum is mucro (qui acutior dextrz atiriculx mucrone habetur ) non adeb atque ille furfum , fed in finiftru
magis, ac in latus exporrigitur . Infuper finiftra in prouciftioribus xtate hominibus , dfptrx auriculx di
midiatx etiam magnitudini cedit ut& ipfum quoque ucnalisarterixoftiolum longe minus ucnx caux
:
orificio uifitur .
Quod ad externam intemamq; attinet
fupcrficies , auriculx utcunque mutuo rcfpon-
det : quampiam exterior finiftrx fupcrficies rugofior magis
, multoq; inxqualior femper occurrat . In-
terior autem dextrx auriculx, inxqualis , & foucis obfita cernitur.
ipfius fupcrficies fimiliter ac Sub-
ftantia etiam fimiles funt : ucriim finiftra multo durior, ac minus in conftri&ionc diftcntioncq; fcquax
uifitur . Quinctium fi illam dextrx conferas , uelut marcida cxiccata^; fpedabitur , adipe femper magis
quam dextra , exterius abundans . In connexu prorfus conueniunt. nam uti dextra ucnx cauz,& dextro
cordis lateri fecundum caux ortum adnafeitur ita quoque finiftra dextro fux bafis lateri, cordis fubftan-
:
tix , ubi ucnalis prodit arteria , conna Icitur : finiftro autem latere , ipfi ucnalis arterix corpori . Vfu , ut
Q^g i fuo
Digitii
&
4$o yind. Veftdij de corporis

,
fuo ordine paulo poft difluri fumus , parum admodum inter fc differunt . Nunc enim omnium cordis
particularum ufum & fundhonem feriatim fubijccrc enitemur : hic adhuc admonentes , in fartibus 4 nu-
per natis animalibus auricularum molem longe maiorem ex proportione occurrere, quam in xtate prouc-
dtioribus ac infuper in uiuorum feSionibus auriculas deficiente cordis motu, etiam aliquandiu palpita-
:
t -t re, moucriq; •
m
CORDIS, IPSIVS Q^V E HACTENVS COMMEMO-
i ratarum partium tunflio 4 ufus,iplarumq; adeo conftra-
(lionis ratio. Caput XV.
OR irafcibilis.fcu uindiftf honorisfj; appctitricis animx fedem elfc,Hippocrati,Platoni,

Galeno ,
ac Peripateticis pariter omnibus conccfliim fuit \'erum ad hcc Zeno,
Si Stoicis .
ipfiusq; corroboraturus dogmata Chrylippus, Pofsidonius,cxtcraq; Stoicorum familia,

AriftoicIcscumThcophrafto, rcliquisq; iplius afferiis , cor principium fontemq; effeuo-
non nunc didlx tantum irafcibilisfacultat is, fcd etiam cius qux ciborum potuum,
luere, ,
& ucncrcorum eit concupifcibilis quam altricem Ariftotclcs,alij ucro naturalem, ali; au-
:
tem limplicitcr concupifcibilcm appellare confucucrunt. Deinde ctia Stoici una cum peripateticis ratio- ,
in corde collocarunt, omnium id in animali fundionum

nis uim,c’c ut fcmcl dicam animi principatum
, ,
atque officiorum initium effe arbitrati . Quanquam inierim ijdcm inter fc

decretis pugnent . Ariflotclet
enim.Thcophraftus.ac reliquus Peripateticorum chorus, 4: ex Stoicis Pofsidonius, iralcibilcm uim,ac con

proficifccntis facultates efle afferunt animx
cupifcibilcm,4 rationalem unius quidem fubftantia- c corde :
autem Ipccics partes ve dic inficiantur,neque eas dillinguunt.Chrylippus ucro, Stoicorum non poliremus,
ficut in unam iiibftantiain.ita quoque in
unam facultatem & iram 4 cupiditatem cum ratione coegit . At
primarij Hippocratis , 4 inter philofophos e-
his omnibus refragatur, ex diurni atque inter medicos facile
mincntifsimi Platonis fententia, Galenus , quum in alijs plcrifquc locis , tum
potifsimum in noucm libris,
quos de Hippocratis 4 Platonis dogmatibus infcripfit. Illis namque libris tres animx fpccies partes ve na
tura admodum inter fc diferepantes docens
firmifsimis.A feientiam fuo iplius fiiffragio facientibus demo
Arationibus comprobat, iccur ciborum potuumq;4 ucncrcorum concupifcibilis aiumf, cerebrum autem
rationalis ac principis locum elfc.cor duntaxat irafeibilis animx crgaftulum effe, concedens Porro ne hic .
foriitan in aliquem hxrclis cenforem impingam, ab hac de animx fpccicbus.earundcmq; fcdibus difeepta
tionc, prorfus abftinebo quum tot hodie,acpotifsimum
:
apud noftratcs , ucrifsimx noltrx religionis indi
ces reperias : qui fi quempiam , ucl quum corporum refediones
aggredimur, ciufinodiq; in primis ferutari
oporteret, aut de Platonis,aut Ariftotelis, filorum ve interpretum, aut Galeni de anima fententijs , mufsita
re audiucrint.ilico illum de fide ambigere, ac nefeio quid de animarum immortalitate hxfitarc aftmunt:
non perpcndcntcs,nccclfe elfc mcdicis(fi modo non temere ad arte accedere , neque inopportune xgrota
Medico de
ti membro remedia inucnirc.cadcmq;
applicare uolucrintjdc ijs qux nos gubernant facultatibus confide
eiumefe—
t elimer» i rare, 4 quot numerofint gcncratim, 4 qualis
quique figillatim habcatur.quo ve in animalis membro fin-
mtfedeteefi
gulx conftitutx fint,fomcntumq; recipiant 4 prxtcr hxc maxime (fi modo id adipifei mente polfemus)
:
decendum
qux animx fubftantia edentia ve fit.Quafi ucro non citra impictatcm.nullamq; prorfus fidei labem , quis
de grauium illorum autorum decretis nihil proponcrc,aut etiam illorum rationes alijs nouis corroborare,
aut friuola quorundam argumenta refellere pofletiac quafi non multo aliter de famftifsima.quaq;
acccdcn
tibus pijs operibus fide faluamur.fclicemq; xtemitatem hominum animx adipifeuntur, quam de
his auto
rum dogmatibus, ac quas imbecillis 4 humana ratio fuppetit hoc in ncgocio opinionibus, loquendum in-
terrogandumq; forct.Nihilominus interim omni de animx facultatibus,funftionibus,fubftantia , natura,
fpeciebus, earum fcdibus inueftigatione remilfa, libere afferemus, cor facultatis, atque adeo fpiritus ui-
4
Cmi fuelUo
ni oh cordis talis
fontem, caloris natiui fedem fomitcmqjcxiftcre, acpulfuumautorcm clfc.fingulasq; cordis partes
4
penes fu-- illi ad calorem fpiritumq; fpcflanti ufui fubfcruirc
commonftrabimus. Quis itaque cordi* 1 inuolucri(ut » !/&•»•
C. D. E.f.
multatur. lingula ea fericlqua carundcm prius confini itionem cnarrauimus.pcrfcquamur) fit ufus, peculiare de in-
Inue lucri
uolucro Caput utcunque pcAraftauit.Dcindc cordis litus, antea comincmaratus, in ipfo thorace cft tu- n.44>x-
4 B.S.
•fui.
Siiut cordis
tifsimus,4 ab omnibus qux thoraci cxtrinfccus noxam inferre polfunt.remotifsimus. Prxtcrca cor in pul- b syrfa-
b confiftit.ut xqualcm prorfus ex om r.r/dj.4'
ruti». monis, id luis lobis ucluti digitis quibufdam amplexantis, medio ita
c urnalem arteriam moliatur attractio nem,4 rurlus fuliginoforum re
nibus pulmonis partibus, acris per
crementorum egeftionem in pulmonem tcnrct,4 iufta etiam portione per ucnalcm arteriam 4 uenam
J C 6 H.C.
arterialem puliiMiii langtiincm porrigat. Ad hxc.cor non admodnm procul ab ore , per quod rcfpirationc Ijbi. j.
perfici nctcffuiTMirat, locatum, cam corporis fedem
nihilominus obtinet, cx qua commode per c arterix d tfi. l&
magni ramos toti corpori natiuum calorem, Ipirituinq; uitalcm offerre queat. Quamuis etiam, quod ad to
IjGay.lf
It,,,
tum coipus attinet, a medijs partibus tantum luperius rcccdat,quantum a pubis ofsiurn 8 coalitus fupe- e fijd. i»
riori fede didat . hxc enim erecti adultorum
corporis exquiiitumfere habetur medium : non autem umbi lib.
J.
U. idrDt efle medium ccnfcbat.Quod porro propter bafim
licus, quem Galenus, cordis litum enarrans, adamufsim
cretis Hipp.
& Plete», quam latam amplamq; ob

h quatuor grandium ab illa prodeuntium uafomm initia effe oportuit , cor no iit
fermecr- cxa&c rotundum effectum fit.ctiamli non dicatur,omnibus manifeftum effe conijcio . Quanquam Natu-
I
b ifig-c.
dn rene. ferendis omnium pcrtinaci!simx,4 exteris omnibus capa
ra interim cor fphxricx figurx,iniurijs innoxie drin 6
ciori, adeo accedere uoluit , ut cor in
maximis ipfius dilationibus prorfus fphxricum appareat quemad- :
n,c;o.
’ modum
i
. t
Humanifabrica Liber VI. 46 1
modum in tpfitas contractionibus oblongum, & pinea; nucis modo productum cernitur Neque etiam alia
.
ratione cor oblongum eiTe dicimus, quam quod id in mortuis concidcns,produ&umq; femper offenditur.
Si enim diftentum obfcruarctur, quemadmodum in uiuis lectionibus id , quoties intensd
id in mortuis ita
dilatatur, breuius quidem, fcd latius &
profundius Heri fpcctamus;tunc merito non oblongum , fcd rotun-
dum, ac paulo minus toto fphzricum dfc ccnf crcmus.Cûis autem cordis fubftantiz lit ufus, in decimo Ca c«r4'i/»&*
pite, quando cordis cum mufculo communitatem, & rurlus differentiam profequebamur, ncccffario com- ?«***"{**
.plexi fumucprzripuc tum cxp!icantcs,cui porifsimum muneri rriplex fibrarum genus, cordis fubftantiam
i 6 fi. s. intertexens, dein & caro has amplcftcns A: fuffiilcicns,prxficcrcntur. Cxtcnim 1
ucna, cordis balim coro
nz inftar cingens, & ramos per externam cordis fuperheiem deorfum a bafi exporrigens , cordi nutrimen-
k efig.D.
tum fuppcdirat:& k coronales ancriz,eius quam perreptant cordis fubft antiz natiuum calorem contcm e er enati
tefi.E.f.
«*>"• » perant, inngnamq; Nature fuorum ramorum diftributionc attcflantur induffriam, quum horum plure» mena&ctm
u.) >, r. amplioresq; fecundum anteriora & pofferiora & liniftrum latus cordis porrigantur,quam ad dextrum, ubi <*"***»*&
I SfWJtfi.
dcxtcrcorduconfiftit ucntriculus,cordisq; lubHamu multo quam alibi occurrit tenuior, minusqjob
1
II.
id uenis&aRcrijs indigens. Cxtcriim n ncruulus bafi cordis oblatus, triffantiumduntaxat fenfus gra- C0rjit wr^
'
m
tia,non autem motus, cordi largitur.Cordis cartilagineam, aut fi uolcs dicere ofTeam fubft antiam , ucnx uf»t
arterialis & magna: arteria; n onginiadditam,aut ex qua potius illa uafa originem ducunt, ad cordi fulci- p«r<#r/K#r
1)
tircaStS
•fo/x-
mentum faccrc^liflcAionisprof effores arbitrantur.quamuis etiam caipfa fubftantia, nullum prorfus , cui “"f**' 7 "
infiftat,6rmamcntum habeat, nifi fori iran quatuor cordis uafa , cordis inuoiucrum penetrantia : qux non Dmmor
nugis tamen huic canilaginczfubftancix,quamrcliquz cordis bafi( fi quid modo ad Habilitatem condu 4ifw*mtrk*
o Tstetim <crcnt) firmamento cffent.Porrb cordis ucntriculorum officium ciufmodi fcr£ cfTc creditur. 0 Dexter, !*•[»»•
«o quod fanguinem prarcipnc continet,fanguinisq; elaborationi porifsimum dedicatur , fanguincus nun-
cupatur.is namque pulmonis duntaxat gratia, a fummo rerum Opifice, infigni iuftitia cordi infculptus pu-
itatur.Pulmo enim, qui inftarpromptuarij c&rdi circiiponitur.ut id ab illo aerem perpetuo allicere queat,
rarus, fungoius,lcuis, ac ad thoracis motus Icquacilsi mus fieri debuit. neque ciufmodi profcdb functioni
bus idoneo nutrimento a Ii potuit, nifi priuatiin illi anguis ex eo quem caua continet, leuis,acrcus, fpumo
f
fus, expurgat us, ni hilq; minus quam fxculcntus,ab alio org a no prxpararctur,atq; ita ipli pulmoni ad op-
portunam nutritionem deduceretur. At nullum organum corde ipfocalidifsimo,& pulmoni proximo ui-
ccrc,ad rd munus erat aptiusrncquc etiam aliud omnino iuftius pulmoni hac in re famuJari poterat . quan
f
doquidrmnirois quam ingratum cor habendum foret, fi pulmoni tam amice aerem (quo, nili ilico conci-
dere cmoriq. ucKr, perpetuo indiget) ipfius nomine attrahenti, ac obfcqucntiisimi famuli ritu przparanti,
& illius potifsimlim^ratia fabricato, nullas uiccs referendas putarcttac non modis omnibus cor , ut gratia
reponeret, pulmoni opportunum alimentum (quum id citra incommodum pofsit) conficere przpararcq;
«i ?a-;c
(luderet. Dexter itaque ucntriculus, in animalibus quz illo fimul cum pulmone donantur, a S cauaucna, v*m<vom
C.C.
quoties cor dilatatur ac diftenditur, magnam fanguinis uim attrahit, quem adiuuantibus forte ad hoc ucn rrr *
triculifouciscxcoquit:acfuocalorcattcnuans,lcuiorcmq;^tquiaptiusimpctu poftmodum per arterias

r I£C,D fem pofsit, reddens, maxima portione per ucntriculorum cordis fepti poros in finiftrum ucntriculum dc-
S l/.Mf.
fudarcfinit:rcliquamautcmciusfanguinispanem,dumcorcontrahiturar<ftaturq;,per 1 ucnam arteria-
tfii*.} B»
C lem in pulmonem dcicgat.Cur uero hxc inter reliquas corporis ucnas,arterix s tunicas adipifeatur, alibi Arttrialii
obiter cxprcfsiinus»quum eam craffam ualidamq; factam effc diceremus, tum propter continuos pulmo- mena ufmtn
nis & cordis motusrtum etiam, ncpulmo tenuis illius quem continet fanguinis,plus quam ad nutritionem *•*-•
(ufficcre pofsit <cti a mfi quam plurimo indigeat) fibi alliceret.dcin ut pulmo, continuo ipfius motu & calo
**
re fanguinem in ancriali ucna dcdu&um libi magis excoqueret, fpumofiorcq; redderet, qualis is iam pro-
fc&cl cft,qui per arteriam ucnalem ex finiftro cordis (inu pulmoni oftcrtur,quum is iam in utroque cordis
fimi elaboratus fuerit. Accedit huc- arterialem ucnam, organum foli nutritioni opportunifsimc lubferuies,
quodq; fecundum pulmonis comprefsioncm & dilatationem quicfccrc,atquc quam minimum moucri o-
portwit, magna Naturz prouidentia alijs corporis ucnis impcnlius rigidum, craifumq; , & compreflu dila-
tatuq; difficilius faduin cftc.Hac fiquidem ratione ucnz arterialis propagines, artem ucnalis & afpcrz di
Jftentionem A: dilatationem minus impcdiunt:quum intcrim,li illz propagines fcquaccs effent , atque le-
ni occafioncdiftcndcrcntur, magnam pulmonis amplitudinem illo dilatato implerent:& rurfus comprcf-
fopulmonc,promptefubfiderct.magnamq;uiminafpcrxaRcrizpropagincscx pulmonis comprcflu fie-
« f/f l.7 ri prohiberent. Atque hinc fanc>dum de uaforum robore loquimur, dextrz cordis auriculz ufumforfi-
1
>x f - tan petere potcrimus.Cûum enim cor ualido impetu diftentum, fanguinem in dextrum ipfius linum ex ca
Dt (0f
ua allicit, & quodammodo rapiens,cum abf'orbct:quumq; ipfa ucna caua, ut ex illa in alias corporis paaes
fanguis.non ita ac ille pulmonis tcnuis,gratia nut itionis rcfudaret,non adeo crafTo ualidoq; , atque ane-
t
riziconftat corporcrpcricJitarctur profcAo ucna in ualida illa cordis attrartione, rumpi, nifi fagax Natura /»•» <»»pru
dextram cordis auriculam crcaflet,qux ad cordis motus fcquax>& fanguinc plena, auum cor dilatatur, fan w'
*
guincin cum quem continet, in dextrum ucntriculum diffundere poflet :iplaq; quodammodo in ucntricu-
lum, attractionis impetum folutura,conuolucrctur,cordiq; inftarpromptuarij cftct Atque huic ufui auri-
.
culz corrcfpondct cuticularis conftrudio,qux IcuisA iniuri)s intenm perterendis contumax, & ad cor-
dis motus fequax cft.catu autem uifiturût continere materiam pofsit:& fibris conftituitur, ut attradioni,
retentioni &cxpulfionifubfcruiat.Ncquc etiam carne, quz fibras illas amplcditur, dcftitutaeft: ucrum
* quod cordis fubftantix,ipfius auriculz fubftantia adeo conucnit,uidctur oftcndcrc,& innata fibi faculta-
'*• A'
te ad /anguinis leucm quadam cordis ucntriculo przparationcm conducere. Ceterum ne inita cordis , du
4 Qjj } dilatatur.
Diaitized bv
,
4<Ji <iAnd. Vefaltj , de corporis

dilatatur, in dextrum ucntriculum {anguinis ex caua ucna fiat attra&io, eodem feilieet rurfiis, dum cor ex-
SUmbrtn» primeretur, per idem orificium Euripi ritupropulfo, “ tres membranulas caux ucnx orificio Naturaprz »
7fa r,
Urum tju* *• **•
pofuit.qux quidem fanguinem dilatato corde in ucntriculum ex caua influere admittunt : at coprcflo cor-
9rificit fnt
ftfhru u- de, ne idem in cauam refluat, proliibent-Quum enim dexter cordis ucntriculus diftenditur(quod fit, quo-
ties breuior redditus, in latitudinem profunditatemq; inlignitcr proficit; tunc membranx iJlae laxiores fi
ucntriculi latera concidunttac fanguini.rcclulo eam ucnx orificio, aditum p rabent. At uftri-
flat, ad cius
culo rarius conftricto.lcu (ut in conftriiftionc fit) longiore faSo.Sc interim arftato, membranarum fibrx,
ipfieq; membranx propter cordis mucronem ab ipfius t>afi magis abfccdcntcm tenduntur . &
quum uctri-
culi mucro in eum modum anguftior cfficiatur.mcmbranularum quoq; fibrz mucroni ucntriculi potissi-
mum adnatx.inuicem colligunturtac proinde etiam cregione centri ucnx eam orificij, fuis extremis inui
ccm accedentes, orificium ia occludunt:& quo minus fanguis rarius in cauam profluat, obftaculo funt. Ve
rum & ad hanc a titionem, fanguis ip(c a ucntriculi lateribus comprcflus,auxiliatur. is namquc,quum ucnx
caux onficium petit, ad pofteriorem membranularum fedem impetu ruitteas^; uerfus orificij centrii tunc
comprimens, ut illx magis inuiccm conniucant,autor eft:ac libijpli.nc hac illi aditus detur.obftat: ucnxq;
tunc atteriabs orificium acccdit.quod in cordis contractionibus patens, (anguinem uerfus pulmone tranf
1 tres membranx
M rmltMM* mittit.at quo minus fanguis rurfus, dilatato cordc.in dextram ucntriculum regurgitet, x
r*m xr terta arterialis ucnx orificio prxfcitx caucnt. Illx etenim, quia principium cum ucnx arterialis origine ducunt, C.
Ut ac furtum tcnfx.in ucnx cauitatcm cedant, atque ad ucnx latera concidunt, fanguinem in cordis contra-
fu l/ rui*. uenam quum ob cordis dilatationem ad ucntriculum uacui
ctionibus prompti in fluere finunt.at is rarius
fuga retractus, aut etiam in pulmonis comprelsione uerfus ucnx arterialis caudicem protrafus, ad cor im-
petu ucrgit.pcr ucnx latera dcfccndcns,intcr ucnx corpus, & pofteriorem membranularum fedem conci-
dit,fpacium quod inter corpus ucnx ac membranas cft,implcns.Vnde etiam fanguis ncccflarib membra-
nas deorfum protrudens iplis.ut ad orificij ucnx arterialis centrum inuiccm conniucant , orificiumq; clau
dant.occafio eft:adeb,ut quanto uchcmcntiiis cor fua dilatatione fanguinem retrahit , ipfcdj; pulmo inter
expirandum comprimitur.tanto exadtius membranx arterialis ucnf orificium obturantes , fanguinem in
cor refluere prohibcnt.quanquam non ita accurate id prxftcnt, ut nihil prorfus fanguinisin primo retra-
SJmTlri ior
itt utntnat ctionis impetu in
cor rarius defluat. y Sinifter cordis ucnmculus, quod fpiritum uitalem prxeipue conti- J P«*i«
U *[ut t» neat Ck conficiat, aeremq; ampleCtatur.diflcftionis profeflbribus fpirituofus aereus ve nuncupatus cft : ac
& 9 10 1* *
jhuflunit quemadmodum dexterex caua fanguinem trahitdta quoque ifteacrem ex pulmoncin ‘ arteriam ucna-
ttfi,. r
r aut .
lem attraftum,ad fe dilatato corde allicit, illofy ad caloris innati refrigerationem, & fubftantix ipfius enu p fi e, e
triuoncm.fpiritumq; uitalem utitur,hunc acrem excoquens Hi prxparans ut is una cum fanguine , qui ex
:
dextro uentriculo in finiftram per uentriculorum feptum copiofus refudarc putatur, in magnam arteriam
totumqs adeo corpus delegari pofsit.Quod autem ciufmodi altcrationibus, cordis caro prxficiatur, quoad
V trudit #T-
irttattrpo-
diuinam hominis fabricam cognofcerc pofsimus,fatemur.Cxtcrum fi qui fuliginofa recrementa ex hac
rit T*t*t acris in finiftram ucntriculum attrafti emutatione, ipfoq; innato calore producuntur, ea rarius per arteria
ucnalcm,conftri£to corde, in pulmonem excerni arbitramur. Atque hzcpotifsima arterix ucnalisin tuni
cxipftustcnuitatcconftru&ioniscftratio.namcontinu6indcfcflcq;acrem ex b afperx arterix ramisdp- b i
f*».
flent, in quo hxc cordi accommoda ccnfctur.non tamen arterix pro iplaram mole tantum aeris (qui illis
non ipfis cauitates a corde una cum fanguine offertur) aflumere,
per occultos mcatus,fcd per patentes in
rarfusq; propellere, ac arteria ucnalis.debcbant.adcb fanc.ut hxc ncccflarib tenui &
ucnarum corpdre tu
nica ve conformctur.Quanquam Natura interim adeo fux fecuriuti.ac po (sibile fu it, prouiderit : quippe
longum ex finiftro uentriculo ad pulmonem duttum (qui arterix ucnali nocuus fuiflet) prxcauens, flarim
inipfoortueam c diuifit.atque brcuifsimo prorfus incclfu illam in pulmonem digefsit utbxcilico pul- t lfiap.
:
monis fubftantia undique fumilta,implicitaq;,a ruptionis periculo redderetur fecurior. Deinde & ex uena ifbk.iH
lis arterix corporis tenuitate (quam Natura.nifi illa maxime indiguiflet .facile uitaflct) alius accedit ufus, “*• L
pulmonis nutritioni accommodus.nam hxc arteria fanguine tenui ac fpirituofo appicta , etiam pulmoni
idoneum fuppeditat fanguinem , id pulmoni fupplcns , quod nimium fcuera rigidaque arterialis uena
ob corporis lui crafsiticm, & fanguinem minus quam arterix ucnalis fanguis leuem aereum^; pulmo-
Simiflrs r*r
ni denegabat. Porrb d finiftra cordis auricula, ucnali arterix adnata,idem officium huic & finiftro cor-
amrkuU ^ ^
iit
disfinuiprxftat.quocauxucnx&dcxtrocordisucntriculodcxtram auriculam ufui cfle diximus. & fini-
•f-- pfi.\*
ftra auricula tanto minori donaturcauitatc.quanto etiam arterix ucnalis orificium, caux orificio angu-
ftitis uilitur. Dcin Si aer ipfo fanguine fcquacior cft:adco , ut & hac quoque occafionc finiftra auricula
iuri minor dextra crcetur.Nam quum aer ita prompte attrahatur, non tantum periculum erat ex attra&io
nis impetu (qui potifsnnum uacui fuga aerem trahit) uenofxartcrix corpus, ita atque caux,couclli.Quod
autem finiftra auricula pro ipfius mole paulo carnofior,ac etiam crafsior & pinguior , St ad motum minus
prompta, quam dextra auricula occurrit, argumento quoque cft,ad quandam matcricram prxparationcm
M tmbranu auriculas cordi famulari, & auriculas ipfas proportionem quandam cum cordis finibus fortiri . Porro ut
Urum mena auricularum par ufus cft, ita etiam finiftri ucntriculi mcmbranulx ufu penitus cum dextri ucntriculi
Ut arteria
& M*u membranulis conucniunt . * Dux enim ucnalis aitcriz orificio commiflx , ac introrfum in cordis t 6fi.lJ.
arteria ufat ucntriculum deducta, corde quidem dilatato, aerem ex ucnali arteria in ucntriculum feni admittunt , ip-
farum
'J,do
Humani fabrica Liber VI. ^6 j
firum fibris propter cordis mucronem uerfus bafim magis adductum laxatis, ipfisq; membranulis ad uen-
concidentibus .
triculi latera Quum autem cor conftringttur , ob Aactilo funt , nc aer rurfus in uenalem
arteriam ruat,irritusq; cordis labor cAiciatur.quanquam interim credamus, has membranulas, quum dux
duntaxat lint, luum orificium, cui proficiuntur, non ita adamufsim obturare, ut fidiginofis excrementis per
ucnalcm arteriam exitum in cordis conftridtionc prxpcdiant. Quinctiam magni arterix orificium occu-
r io f. t. pantes f membrani , ijs omnino fiin&ione correfpondcnt quas in ueni arterialis orificio
haberi retuli-
C.D. ,
mus. Hxfiquidcm in cordis contradionefpiritumuitalcm una cum fanguinc,qui impetu ruit, in magna
arteriam profluere linunt.at corde rurfus dilatato,fpirituq; ac fanguine denuo ad uctriculum trafto, illius
regurgitationem in ucntriculum prohibent, fanguine nimirum eas uerfus magni arterix orifici) centrum
(ut in arteriali ucna fieri nouimus)comprimentc. In cordis itaque conflruftionis ratione, ipliusq; panium
ufu reccnlendts, magna ex pane Galeni dogmatibus fennonem accommodaui non fane, quod undique :
hic ueritati confona exiftimcm.ucrum quod in nouo pafsim panium ufu officioq; referendo, adhuc mihi ‘
diffidam, neque ita pridem de medicorum principis Galeni fententia uel latum unguem hic declinare au-
B «fe-H. fus fuerim. Haud enim Icuitcrftudiofis expendendum eftucntriculorum cordis
H.iojt.K. 8 interftitium , aut fc- TJLtfrm"
t jf.l. I. ptum.ipfum ve finiti ri ucntriculi dextrum latus, quod fquecraffitm compaftumq; ac denfum efl, atque h 8.».
reliqua cordis pan, finilirum ucntriculum complcflens. adeo ut ignorem ( quicquid etiam de foueis hac
in fede commcuter Aucne portfex uentriculo A intcllinis fufiionis non fim immemor qui per fepti il-
)
lius fubllantiam ex dextro uentriculo in fini (irum uel minimu quid fanguinis a (Turni pofsit precipue quu
:
tam patentibus orificijs uafa cordis in fuorum ucntriculoru amplitudinem dchifcant: ut modo taceam ue-
tum ucne caue ex corde progreflum. Atque quum hec animo obucrfantur,fimul fefe multa in ancriarum
fericolfcrunt.dcquibusnon immerito uenit ambigendum nimirum nullam feri ucnam abfque comite
:
ancria ucntriculum ac intcllina.licncmq; adeo iplum petere , Se fere totam portf ucnam fua feric comite
fibi atteriam afcifccrc. Deinde renibus arterie tam grandes communicantur, ut ncutiquam ad illorum ea
lorcm duntaxat temperandum , eas produftas clfc queamus affirmare uti minus adhuc folius caloris na-
:
tiui gratia tantas arterias uentriculo, inteftinis , lieniq; infertas clfc .pofsimus aflcrcre.His accedit quod
,
per uenas ancriasqj mutuos matcricrum fluxus &refluxus cflc.ac nihil prorfus grauitatem Se pondus mate
ricrum in ucnis artcrijsq; age re, plurimis argumentis oporteat fateri. Cordis infuper mcmbranule, etli di-
dto iam prius ufui fere fublcruiant, non tamen omnem materierum regreflum occupant Quod uero au-
.
res, corde in uiuonim feftionibus per tranfiicrfum diflefto, &

cordis motu prorfus quiefccntc , adhuc mo-
ueamur ac palpitem, quod^; infcetibus Se nuper natis tam grandes occurrunt , cui non conflare debet ma
ioris alicuius benefici) occatione, quam
uaforum roboris gratia, eas efformari ? Atque ita quoque longd *-
ne quid de orifici) uenalis arterix ad magnx arterix orificium collati amplitudine inlinucm) partium
lia (
i cJ/wq.
dextrum ucntriculum Se liniflrum conflit nentium f diferiminis in crafsitic efl ratio , quam materierum
M*»™" in ucntriculis alternatarum. Qiunimo alia haud pauca undique fefe
hic proponunt, qux uulgata Anatomi
9- eorum placita in dubiumluocant.que quia omnia referre longius cfTet , ipfcq; nihil priuatim innouare(quu
fimul in omnibus mihi haudquaquam fatisfaciam ) modo (latuerim , partium aerex fubflantix reficiendi
fabricatarum hiflorix nunc finem imponam: ipfarum admini Arandi rationem ea ferie iam pertractaturus,
qua proximi prxcedcnte libro cibi potusq; & generationis organorum feftionem abfolui.
CORDIS, PVLMONVM, RELIQVORVMQVE RESPIRATIONI

feruientium organorum adminiftrandi ratio. Caput XVI.
RAESENS Caput, quopotifsimum carum qttxhoclibro traditi funt partium refe-
ftionem complecti ftatuimus.inorationis ferie, ultimo quinti libri Capiti nunc cll fub-
ijcicndum. quandoquidem hxc Capita cum pcnultimo fiptimi libri Capiiite , cum in mo
M. A. C.D, dum digerentur, ut fingula partium qux fuis libris explicantur adminiftnrandi rationem
£.f.c.r« proponant : Se interim eum ordinem ( quum fcilicct paucis infuper additis ncceflario a-
4M. K.M. lioquin fermoni uerbis.id commode prxftari pofsit ) una exhibeant, quo quis in corpo-
N.
b rum penuria, integram anatomen fludiofis demonft rare queat, aut quo hi illam opportune luo Marre ag-
) mmftu.
ui. r. grediantur. In eodem itaque corpore, quo luperiori libro ufus es, admini Arationem cotinuaturus, illius ccr
C ^mmfcw. uici fulcrum aliquod fubijcies , cuius ope ea exporrigatur , caputq; in polleriora reclinatum , Se fulcro non
i*b.Q. innitcns,ucrfus menfam dependeat. Mox, ut in fecundo libro docui faciem Se uniucrfam anteriorem coi
,
* J«4&- lifcdemcutenudabis.acprimumfacici 1 mufcolos.qui frontis cutem Se palpebras, Se buccas Se
labra ,Sc
**p.6U>. i
narium alas mouent.aggrcdicris in quonim etiam numero b ille efl, quem labra Se buccas moucntium
:
C 4 •»/'*- primum recenfui. Quum igitur Se illum quoque adminiflraiicris, c mulculum a pectoris ode A' clauicula
rcfccabis,qui fcptimicaputagcntiumparisaitcrhabctur,acin <1 mamillarem capitis
proccfTum inferitur, ‘,7'
T.V.V.
a quo illum nunc dependere firtesA aa omnes feri ' mufculos ofsi v imaginem referenti proprios, fc&io
f immftu.
td. P t» M.
nem conferes : una^; i pedloris offe * eos liberabis, qui ab illo pronati, pnmx laryngis cartilagini inferu-
s w»
»qui fcapulam pc&ori admonet, hac interim obfeniata ratione, ut
fmgulos mufculos ab infertione horrere permittas, quo poftmodum cum exteris mufculis in examen ueni
liT* re pofsint,qui adhuc fccandi in illis ad quas ipfi referuntur partibus/unt reliqui. Atque hanc mufculorum
Qq 4 adminiftra-
:cd by C
'
4 64 ndndVefalij , de corporis
«rlminill rationem in ano latere moliri fuffcccBt : altero latere ucnis , arterijs & neruis , eMi/iib twc A fe-
k lenes memo-
cundum mufculos rcpunt,infpicicndis ollcndcndis ve accommodato, quorum , li forfan
ria exciderit, ex tertio libro

fi quarto cll petenda. Hrccnun lermo m iramcnfum excrclccret ,
(i tllam quo
fi<
«
CUmkmU. que rut)c totamrcccnfcrcm. Modoigituripc&orisoflc
I
clauiculas acutiori cultello liberare conten- w .
mmdftflo i.qmbuiilUpcctorisofsi colligantur, ligamenta diuidau:.it mtcriniaccuraulsime caucns, nc . mmfim. |
UU 3 CS ro[ H1 rt iniccto,quz huic articulo Jublimt uufii uulncrcs. Atq; hic « cani laginem cxaminabis,qux «k
cultello altius
intercedit & aliquo reponenda ett,
clauicubmmcaorisq; olsis linum.pratcr alias articuloru canilagrocs
:
luerit ; uti queas . Liberatas autem clauiculas nitens ur a Ul

ut illa poftmodurn in Icclcti connexu ( Ii uifum
r
pC( (otjs 0 ,pc attollere, ac ab illo primaq;
colla in exteriora refl celere . ita enim
jaoo qua collx olsi continuatur in confpeclum ucmct : qua

,
prima: thoracis coli*
cultro non admodum erado a fuo olfccft
protundiiis dcinerllrs.quicquam in iugulo uitiet.Vbi pn-
cani ,!J.
M
ai liberanda: hic quoque mente adhibita.ne culter
ordine reliquas omnes i coiturum olsibuscultro drrnnes, „ mlrrrl,
i/fmnm. que coda: dillccucris cani laginem , deinceps
ufquc capacitatem ® diuides. Separatas nunc
^Qn tt n oaqj linea intcrcoftalcs hic rrutlculos ad
yiiai iiltrd thoracis ifim/mm i
liniftrum latus P C» tft-
limul cum pectoris olle nonnihil attolles , eas modo in dextrum, modo in
lini «
canilaeincs
r
una rum
tM.1QU.1m
. C.
Ci thoracem lntcricpicmcs
:
y "
finn ,.imi
n.mnis/inric .,ici ninvinu- funt
intcrfcpicntcs membranas , qua pecoris ofsi proxima 1 cum mnlii
cordis litu ’» 1 J '•
defi^cns7& ^ ^
.mplj. examinans 1 Deinceps craufucrfa
.
fc&ionc '
feptum tranfucr fumi pedoris o(Tc, A commifsis huic ad-
dlritlH luttt
• •• •
I
1 o.-.A.urolf.. /t.« miiernnsrs esmlsnan* fiip/iim rlniisPA. mnmlirt r.-l I .
|
fepteMUtm
MXMmen •
cultello inter membranulas inquires, quas ubi lingulas uinculis interceperis ,os petioris cum iplius limul }£££.
uafis a thorace auferesrae mebranx cortas (incingentis fpccicm, ' intcrcoflaliumq; mufculorum.qur m- amum .
ter cartilagines habentur, naturam perpendes. Aut mufculis illis non aliter examinatis , os pectoris alr- r ift.U
lur
limul omnes poli cordis adminillrationcm oden *
quantifpcrirepones, dum thoracem moucntcs mufculos
aggredienda fuperfunt , commodius commonllrarcntur, ^"*>’
dere uifum cm. Qno autem ea que in thorace
confucui primum hamulo hinc inde codas
fuccingentcm membranam aucllcrc:A manibus pulmonem, li , „mfl
inluper perforato codarum quopiam intcruallo, cui pulmo >.
alicubi illi fibris cohzrcrct, ab ipfadirimcrcrac
"*:
adnexus ed.dcmondrare.quo nam pado hominis thorax fubinde pertundatur : non abolita interim redii
jitionc.ncquc motu pulmonis quiclccntc. “ Mox diuilis intcrcodalibus mufculis , codas ad medium (e-
manu fortiter ap-
« longitiulrnisipCirum frangere folitus lum.quod panio fit ncgoeio.fi lingula leorlum
podeaquam facilem illam parandi fedeti rationem adin- u fitimfm
yiw.ui.
prehcnfa-.ui cuertantur.inflcdantur vc.Vcrurn

«“*
ucni.ut olla cadaucris illi compingendo (ubfcruiant.codas referuari malim integras & manib. fimul om ,
aliquoufquc diuilis intcrcodalibus mufculis , inui-

1 & K * '
nes codas, quantum licet, extrorfum retorqueris dcin

fecundum dor-
cem codas lenfrm dirimi.iu enim latis patens thoracis edicitur ampbtudo,potifsimum ii
fr longitudincm,ac
ad thoracis fere medium, lapidem aut globum aliquem lubicccris . cuius ui dorli gib-
cauitatem ducatur, grandirtsg; inter dextri fini-
bus extra thoracis cauitatcm prominens, intro in thoracis
Kinrrmm
| atcru co ft J5 fiat
> intcrditiuin.Codis itaque hoc modo didudis.aut ilio modo dilruptis , pari femper
thoracis organa funt aggrcdicnda.ac primum a glandio ad fepti tranfucrli nerucam ufquc fedem
ratione t lWfcr
»»» • x dextrum ipfius nemum i dextra thoracem intcricpicntc membrana culte Ilo liberabis: dcindc.fi uolcs i i., f. p,[>
nidrum quoquc.qucm ubi fimul cum r uena a iugulo pronata exporrigi uideris, illum iuxta feptum rum
‘r * A... Z ...,ninem M rxv mnmnnnK inrnrlnninnrM 1-1,1 ii
IIS olfc.coi dei;adhuc immoto, membranarum xntcrfcpicntium caufa fieri uolui. Pulmonis quoque lobi c.
inanibus iam funt contrcflandi.ut & ipforum numerus, litus formaq; indagentur : ac tandem cognofcas,
b inter feptum tranfuerfum & cot conbdit , in hominibus fub- b rft “
nullam pulmonis partem ucnzcaux, qua
ftcrnirimb ucnam limul,citr.xq; intcmallum aliquod, feptum A cordis inuolucrorumpcnctrarc: A qua uc-
D *
lr &
'
na hac ducitur.inuolucrum
c magna ampbtudinc hominum fcptopriuatimconnafci. Quod utfpcfics f
accurati us,inuolucruin cordis longa fcHionc
J druidetur A
Uquor ipli innatans fpongia extergebitur ac i «ftfli :
demum a cordis uafis inuolucrum redeabitur^dhibito dudio,uc e fmidri recurrentis ncrui principium sk
rniuu unietur. Vt ucro caiut ucn* per feptum tranfuctfum
tranfitum , ac iplius per thoracem duclum examines,
Ji/int.iu-
fijîonem fepto ad ucnz ufquc caudicem induccs:prxcaucns,nc
i duorum cauc ucne f propaginum inii- f f.af.t
,
Miiprrih.- paularim con!ccndcns,qui cauadcxtr* cordisau
eicurrcmium radices fimul uulnercs:dcin furfum E (,x r c.
ricul* committatur, citra ullam lectionem

oblcruahis.Sic quoque fupra cordis balim, a cauz dextro latere g I fl- c
«»». h Utium fine coniugccnafci inucnies:cuius ramos duflumq; melius difces,li primum dextram pulmonis " - c .
p
panem ucriusfinifirum latus elciuucris,A'podmodum finiflram in dextrum latus reuolucris.hic namque
citra alicuius fcidioncm,modo redduntur obuiarquanquam exempto corde A pulmone, illa licebit adhuc ui. | ^
exactius intucri-Ncque Ctnc hzc obiter funt fpcftanda.at gnauiter Naturse animum in ucne coniugeea
rentis ductu principioq; indagandum cftrdiligcntcrq; obferuandum, num, ut in agnis A porcis aliquando
occurrit, uena quapiam in finidruni quoque latus portigatur,iuxta cauz ad cor connexum pronata. Porri
cana
1
1
J-fumamfabrica Liber VI. 465

i fte/M. cauxiniugulo * diftributio.rctufiore cultello, quo incumbens illi k glandium adimetur, inquirenda
cft.
ii circa H
neque fanc alio tibi utendum cft artificio, quam ut noftras ad manum habeas ucnaram delineat ioncs:mcn
lyait fa
rameafi. 6 temq; lumina cura accommodes , ne ucnam aliquam pertundas. Vbi uero cauc Icricm adinucncris , utraq;
li.
} aut fu
time ultima
iugularisA brachium accedens ucm truncus A
deinde caua ucna,ubi fine pari promit ucnam, uinculii in
tcrcipienturtac quicquid ucnarum inter uincula confiftct.c corpore adimctun&r deinceps abluto fangui-
figmiU , nc.ilico ad arterix magni propagines, ncruosq; recurrentes adinucnicndos,fc&io conucrtctur. Corde ica
mjct.f,
k a>.F. que in manu aflumpto, uene arterialis
1
A
m arterix ucnalis.ipliusq; " magn* arterif radices, qua cor Mm, mt
1 6 dis bafi proxime funt, intueri s.quod faftu cft facillimum,!! cum ipfarum coloribus, tum litui mentem ad- P’*!"'1.
H- 1 -
m 6 fi e. hibucris. Dextrx enim auriculcuicina eft arterialis ucnaA albicans, ac quodammodo finiftrorfum profici
n fcens uifiturA inter cordis uafa eminet. Arteria autem lienalis, uem modo nigricatA exteris ualis Hemif-
X/hi-
fior, propter liniftram auriculam latitat,ipfiusq;progrcfl'us minimo interuallo fc offert Magna uerbarte-
. :
ria,in cordis bafis medio, lub arteriali ucna quodammodo occultata,occurrit Hanc ubi primum intuitus
o tfy K
fucris,omncs ipfius ramos inquiritoiquorum 0 fupcriorcs.ac iugulo proximi, citra aliud opus iant funt co-
.
Q^S.T.V.
fpicui,nififortafsisglandi|aliquotrcliquixadhucrcfccandxfupcrfint. P Truncusautcm, quiaddorfum
p’«ft r. retorquetur, non nili liniftra pulmonis parte in dextrum latus clcuata, commode apparebit. Cxtcrum ut re
& Ji.fa.il currentes uideas
ncruos.poftquam laryngis mufculos, M qui a pedoris ofsis elatiori fede procedentes, in
fi mx lentum imitantis cartilaginis fcdi implatantur,ad infertionem ufque ab afpcra arteria diuulferit,
dex
q J inrnfrm.
ta. P i* trum lcxti paris r ncruum a loporali arteria cultello fcnfim libcrabisiac ubi thoraci appropinquaucris, hu
N*.
r «> */<- ius nemi * ramulum.qui collarum radicibus exporrigitur, & quos hic mufculis ex pcftoris ofsis funimo
nmlmnV. ncruum ad 1 arteriam dextrx axillx porrigendam
enatis deriuabatfurculos.perpcndcs.SimuIatquc uero
s i fica .
deduxeris, « tres quos ad illam reflectit furculos (nili > duo, aut unus tantum fit) quam poteris ftudiosd
Itb. 4 fc.ir*
«m k, k. uicinis membranulis acutiore cultello dirimcsinc forte retuliorc, membranulas inter fcindendum trahes,
t tf/tT. furculos uiolesiquanquam dcnuo.nc acuto furculos fimttl cum membranis incauti rcfeccs caucndum fit.
,
u A *•£ 9 Inuentis lurculortim principi|S, T ncruum alpcrxancrii.Iateri exporrcftu.a
, fua cui neftitur membrana,
lib.+ uifrr- ip
fisq; afpcra arteria, libe rabis, loga lectione inter neruii S: afperam arteria acuto quoq; cultello fada. Libera
ta V ad E»
X 6fi.IL tu hocpaCio ncruu, luminis finiftrx manus digitis apprchcndcs,illu modice ab afpcra arteria attollens: fex
ff,
J fi. ea i ti ucrb paris truncum, qua fonorarixarterix exporrigitur, dextra manu clcuabir.ac manibus deinde mutuo
9 li. 4 infer nunc lirrlum.nunc deorfum ductis.ncru recurrentis reflexu naturaq; perquires. Ad eunde fani modum, po
1
ta<m & ftcaqua 1 furculos quofda pulmoni cordisq; inuolucro a dextro fexti paris neruo dcin diftributos examina
6 fi*.
» finiftni fexti paris ncruorii cerebri rnmcu a finiftri lateris foporaria dhrcllcre cAucnitA ipfius fur
x xfiua.i ucris,
L. 4 *e,r. culos ,quos mufculis a pcftoris ofsis elatiori fede cnatisA coftaru radicibus cxporrigit,indagarcatc poft-
a 6fiUab mmlu b obfcruutis.quas pulmonis tunicxdcriuat, propaginibus
X.
A
eo e furculo,que fecundum uenx ar-
terialis trunci liniftru latus, cordis bafi offert ,ctia accurate perquilito,ad magnx ufq; arterix <1
t runcu.qui
b 6 fi. r.
C 6fi.lt.
ad dorfum reflectitur, fexti paris huius lateris nemus
eft dcduccndusA acuto fimiliter cultello c fobolcs f
d 6 fi.?. recurrente ncruum hic ctformantcs funt adinitcnicndx. Has ubi uidcris,obtufiorem ftylum fub eo arterix
e 6fi.fi trunco ucrliisliniftniraafpcrxartcnx latus protrudesA Icuato nonnihil ftvlo, truncum arterix a dorfo,
f 6 fi.
cui lirmilsimc committitur, modice dirimes.Dcindc ab afpcra arteria,rceurrcntcm ncruum ad arterix ma
gnx ufque truncum liberabisA utraque inann.mutuoq; tractu, ipfius reflexum, ut in dextro latere , offen-
g »4» «f des. £ Reliqua uero lextiparis ncruorum ad ftomachum feries,
fi.Ui. 5 T,
non nili exempto pulmone aggredietur,
V. ac proinde, fi uifum fuerit, foramine nunc inter afpcrx arterix cartilagines faCto, illiq; fiftula quapiam in-
dita,& alpera arteria fuper foramen comprcifu, pulmonem inflari curabisiinflatus fiquidem fuam formam pafaiw/i
manifefti iis commonllrat,corq; ex toto amplexatur.Dcmilfo dcin puimonc, cordi a dextrx auriculx radi fcflx» •
h Mfifli ce ad ipfius ufque mucronem, nouaculafcftioncm h induces,in dextrum iplius uentriculum ufque pene- ®'* m
JhmJ fi. ttantem.Mox ucntriculo digitis diftentodpongia languincm fcmtl atque iterum elues. Vena enim caua,
JSJgU
& arterialis uena.ut fanguis rn uentriculum fluat ,isq; poli modum fpongia exugatur , comprimendx funt. anjio.m,
i 7fx-K. Exterfo languine dextri ucntriculi amplitudo cft indaganda deinde Itylo
, :
1
tres membrani ori uenx mrmhrM.
UM.
caux prxfcctx,obiter ucniunt fpettandx. Vt uero prorlus in conlpcftum ueniant , cultello ex dextro ucn "*"* *“"
triculo in cauam ucnam intrufo , lectionem a ucntriculo per auris coipus in ucnam ufque duces qua dillc
mm '
:
k mfiay ta, membrani omnino uidcbuntur& auris cauitas, naturaq;, fi iplam k imierteris facile
, hac adminiftra-
H- tionc cognolccntur. Deinde quum uenx caux expendes orificium, coronalis uenx origo etiam appare I
I
7 fi. e.
ftylum ex molli plumbo indideris, quo nam pafto cordis balimcingat.ramosq;
bit : cui fi illius corporis
m jfi. C. fuperficicm dcriuct,obfcruabis . Hic uclim quoque ex uenx caue amplitudine ftylum in 111 ucnam con-
m
&/><.f.« iugcdcftituram inderes, ipfius acaua originem, ridiculamq;
Ii. noflrorum Acfculapiorum rationem confide
rarurus.qui in octo utriulquc lateris inferiorum collarum inflammatione, Hippocratem, non mittendum
efle fimguincm,aflcnii(fc contendunt quod cor ex ucna fine pari languincm adeo rapiat , ut nihil fangui-
:
nis mifsionc ex ucna hac educi polsit. Quali uero nunc tibi fecanti non longe effet clarifsimum , cor in fan
guinis mifsioncunflammatis uCto inferioribus collarum intcruallis , nihil obllarc , ac proinde fanguinem
tunc quoque mittendum ffc Hippocratem non adeo fuitfc ftupidum , ut octo humiliores collas fub fepto
1
tranfuerlb dic arbitratus focrit, te inflammationem huius fcdis ad clauiculam ufque tenfionem etiam pro
ducere ignoraucrit. Verum hic fermo, ne prxter inftitutum , ad meum de ucna in laterali morbo fccanda
placitum longius expacietur.rcfrenandus uenit . quanquam mcrhcrculc nunquam magis hac de re ucrita
Cinumrn4
tcm.quam prxfentibus ucnis, indagandam arbitrer inon autem citra ucnarum cognitionem, folis autorum .
diflortis lutfragijs eruendam . Porro limulatquc coniugc carenti uenx ftylum muniferis , oblongus craf-
fusqj
Digitized
i
4 66 oAnd. Vefalij , de corporis

fusq; baculus caux uenar cft 0 imponendus quem quum abfquc negodo redd per c.iuam ad imum ufquc n fn n 7
:
uentrem protrufcris,quam belle Galenus & exteri diffedionum do&orcshucuiquc hallucinati fint,difccs, fix-
qui cauam ex iecoris gibbo, uno caudice enatam, 0 fimiliter ac magnam arteriam in duos truncos, quoru
r
*f' 6
'
hic infcriora,illc ucro fuperiora petit, diuidiccn fuerunt. Verum hxc, quum paulo poft iccur aggredieris, 0 M 0 im
uifurus explicatius, quanquam nihil prohibet modb,fcptum tranfuerfum e corpore, quantum poteris , re- p K fi- &
fccarc iccurq; in finiftrum latus adeo reflexere, ut poltcrior ipfius fedes in confpcdum ueniat. Quum
: ita &r*
que baculum a uenar caux fede, qua cor fpedat, ad eam ufquc regionem qua renibus ucnx offeruntur , dc-
trafum.aliquajiu in ucnafcniaucris»animaducrtcrisq; iecoris fubftatia toti caux poftcriorifcdi no P ob- p „ fj
duci, cultello fccundiim baculi longitudinem dudo cauam diuides , ac ucnarum a caua iccori exporreda- H*tm im
rura S ora inueftigabis. Dcin ijs qui nimium pertinaciter in Galeni Anatomes profeflorum primarij ucr-
1
ba iurauerunt appellatis, fineula ipfius argumenta de ucnarum ortu refumes : atque ftudiofos , ne ex com- J ^
Arteriti, mentarijs nauigare difeant, hortaberis, unicam ueritatcm,non uerb autoritatem commendans . Porro fc- 6 (afni
mm enfi * dioncrurfus ad cor conucrfa, dicito aut ftylo in elatiore dextri ucntriculifcdc, arterialis ucnx orificium Imi 1 infer
t$j 4( tnem- r inquires : & cultello illi intrufo , ex dextro ucntriculo aliquoufquc in arterialem ucnam fedionem du- u ** A B * *
tr 4 narum
ces. Qua ucnx orificium fimul cum fuis *
fada,fanguincq;»fi quis inibi occurret, eluto, uifui fefc arterialis
membranisoffert: quas, ut exadius contempleris, ftylo attolles, codemq; arterialis ucnx ductum in pulmo
nem examinabis. 1
T unicx etiam iplius, ex quibus arterix inftar conformatur, facile expenduntur, modo $ 8 fi%. E.
Ssuiflri cor quis dudx iam fcdionis lateribus labris ve animum adhibuerit . Siniftrum cordis ucntriculum fimiliter W*
* 1
dnfinmt.ip longa fcdionc a finiftrx auris radice adeordis ufqttc mucronem fada aperies At fanguinem perinde atq;
,
fmlf —/i- in dextro exterges. Huius primum intuebere amplitudinem, deinde cordis fubftantix in hac fede u cral- c
B<
r,m df mi
poft modum ftylo xduas arterix ucnalis orificio prapofitas membranas facile adinucnics, aequi u 9 fip**
brjntnm fitiem :
inuicem in cordis conftridione conniucant,obferuabis. Vt ucro exadius fc offerant , cultello ucnalis ar- m, m.
x
terix ori immiffo , fcdioncm in ipfius ufquc cauitatcm y molieris :& adaperto diftcntoq; ore, membra-
nas denuo conteplabere,pIubco ftylo primas uenahs arterix in pulmone diftributioncs inquirens. Magnx .
autem art er ix 1 orificium,&membranpipfiprcfcd£inucmcntur,fipoft A alteram anenalis ucnx mem z tofi. a.

branam.quf cordis ucntriculorum fepto uicinorcft , digitum in clatifrimam (iniftri ucncriculi regionem a misi» 9
protruferis : is namque magnam fubibit arteriam. & dcin cultello fecundum digitum in arterie orificium Al* uJ
r
utat
inuufo,cx cordis ucntriculo fcdionem in arterie amplitudinem duces. Quando enim hanc tcntaucris , 8c
arteriemagne b membranas in ipfaru fede, qua uafis corpori incubunt, infpcxcris, coronalium arteria- b lo Ax*
mm c ortus tibi occurret, adeo ut nunc nihil m
corde fpc dandum fit reliqui: nift forte illo uari£ difledo,
J **
ipfiusfubftanriam ,& arterip magnx,artcrialisq; ucnedifTcdis radicibus, os inquirere ftatucris,quod cordi E#E>
CmtBspe priuatim ab Anatomes profcfloi ibus aferibitur . Si igitur nullum os , prf ter cartilagineas didorum modo
meo tordit uaforum radices, in homine adinueneris,illas a reliqua cordis fubftantia rcfccabis: ut fimul cum cartilagi-
fubTItutlt
ereme».
nibus, dauicularum articulationibus, &
aliis quibufdam articulis peculiaribus , ad ofsium compofitionera
.Kj} re e er- referuari recondiq; ualeant. Corde nunc at>iedo,afpcram artcriam(feruata interim larynge) examinabis:
unt. primum quidem ipfius cartilagines, C imaginem cxprimcntcs,& mcmbranas,quibus ille inuicem colliga-
J 'mlmuut. tur & dcin iplius primam in pulmonem feriem. qua inuenta,aliquam pulmonis fibram fcu lobum integrd
:
a reliquo pulmone abfecabis ac in ucnp arterialis ramu,& arterie ucnalis & afpcrc ramos ftylos intrudes:
: ,
homrnq; ramorum propjgincs,diftributionisq; naturam inueftigabis. ad quod mirifici conduxerit unde-

cunque rupta diuulia ve lobi illius membrana, ipfum inter duos afferes adeo comprimere, ut pulmonis ca-
Uommh. ro, iplius ve peculiaris fubftamia,a fuis quibus obnafeitur uafis abfccdat. Licebit modo^fpera arteria ab
iplius capite diuifa,caquc deorfum a ftomacho trada, pulmonem omnino c thorace auferre , &: ftonuchi
«fprogreffum adinuenirc qui citra aliam fcdioncm pulmone reiedo , una cum neniis fexti paris illum 4
:
,
amplexantibus, confpcduilefc offeret. Tamen ut neruorum in uentriculi orificium feriem intuearis, fc*. fwr 14 &
ptuin tranfuerfum a ftomacho liberandum cft ipfaq; infertio, fi fort^ ucntriculus adhuc in corpore afTer- « f fiUb.j.
:
uatus indaganda. Infupcr foramine alicubi in ftomacho, qua collum perrcptat,fado, ftftulaq; illi indi-
fit,
ta, ucntriculum quam poterit maxime inflari curabis & deinde ftomacno iuxta laryngis radicem diuifo,
:
e glandulis illis * * 4**f/>

illum cum ucntriculo, aut folum,fi prius fcilicet ucntriculum ademeris, c corpore trahes ,
* ** *
qux in medio ipfius fere dudu plurimum confiftunt»fimiliter examinatis. Iam quoque tcmpcftiuum effet
(iimodo id antea non pnrft iteris) iccur a fepto tranfuerfo fcccrncrc,ac tandem ex corpore auferre. Quod
ubi feceris, ipfiusq; formam diligenter contemplatus fueris, cultello ucnx eatix iam flaccidx indito , hanc .
longa fcdionc apcrics,ut exade pateat ipfius per iecoris fubftanriam tranfitus, deinde ramorum a caua in
iccur ingrefTus. Vbi itaque duo prxeipua illorum uidcris orificia , alteri ftylum quam poteris pcnitifsim£
indcs*& ablato ucnx portx, quo iam antea eam intcrccpifti, uinculo illius quoque ramo fecundum ucnx U. f expri
,
^
caux rami,cui iam ftylus incft,dudum in iccur procedent i, alterum ftylum immittes Se poftmodum ob- ,
m*twr
ut ucnarum per ie-
tufo cultro iecoris fuoftantiam ab illis ramis, qui ftylos continent, niteris abradere ‘ :
^
coris coipus fcricm,ipfiusq; fubftanriam difeas, ac demum inter duos qui ftylis diftenduntur ramos, bilis j FjC IX
tUit Oeft-
tuU. ucficulx mcatulos obf erues , &
bilis ucficulam a iecoris corpore crafam inuertas , folamq; fcdulo,fi adhuc fi M *d n.
E xMWumeo fuerit afleraata, contempleris. Poftrcmb, K ucnx ab umbilico in iccur dedudx ingreflum infcrtioncmq; h
1
r invtmer- expendes, mente dcin thoracis uertebrarum corporibus adihibita , ut cultello grandem arteriam fccudum 1 •
J
l Araro m
longitudinem aperias, ramorum quos utrinque in coftas lpargit,uifurus orificia. Ramis his difTedis,ar- t4U 6 ,
corporibus
e* porrigu»
terram ex corpore adimito,& ucnx coniugc carentis * propagines expendito, ut Si hanc quoque a uerte- Ub. ; g,G
brarum corporibus liberes. Quo in opere non parum conduxerit , expendere internam ucnx pari carentis ** t*
infuo
t .
Humani fabrica Liber VI. '4 <?7
in ftfo exortu fuperficiem : uti & illorum ramorum ,

qUi $ caua uclurtn Tccui^ eipoiTigiintiir
:
quo proprii
penx corporis membranea illic occurrat crafsitics,roboris in uaibrujn didudibu* gratia cflormata.Qaan-
quam interim hic negligi nolim , Audioforum nonnullos quum de (anguinis mifsionc inter diflecandum
,
agere /olemus , aliquando contendi/Te , membranea illa uniorum eminentia , fanguinis in caur caudicem
truncum ve regreflum penitus prxpcdiri. Refodis mod& in thorace occurrentibus ucnis &: arterijs in pro ,
k xf tMp. patulo cAutTiufquc lateris fcxti paris ncruorum cerebri k camus f qui radicibus collarum exporredus,
» Ub. 4 b. fub tunica collas fuccingentc au organa a peritonaeo circumplexa contendit . Vr ucri ncruulos cernas» 1
rtufdrm
quibus ramus ille adaugetur» a thoracis uertebris tunicam coAas fuccingcntem detrahes: quam tibi & a
1
/x*»*
eo A is quoque diuellcs, didas uenaru arteriarum^-, propagines , & ncruos coAis exporredos, prompte ob-
feruabis :& cultelli mucrone ad coAx alicuius os proximi adado, tunicam expende;, quxprhiarimfingti
lis coAis obuoluitur: eam dico >quam fecundant collas fuccingcntem tunicam nonnulli dilledionum peri
ti nuncuparunt : quxq; membrana .cA» illis refpondcns» quas» quod olfit ambiunt, uulgo circumolfitlcs
dicimus . Quanquam interim hic circa dorli uertebrarum contextum , prxeipue obferuandum fit » num
dux coAas fuccingcntcs tunica: ita ucniant conft it nende, ur una in dextro rtccnfeattir latere , cum dextra
thoracem interdiuidente membrana : & altera in (iniAro latere, cum interdiuidente cius lateris membra-
na : quum & ita nonnulli (uti fuo diximus loco) duas tunicas, coAas fuccingcntcs cnumcraucrint. Abfolu-
tis hunc in modu omnibus qux ncritonxo &
tunica coAas fuccingentc inuoluuntur»fi uifum fuerit quam
,
Fj far poteris aptifsiinc coAas in luas fedes reponere conaberis : & m
ofle pedoris quoque cum cartilaginibus m ufcnlari
ti/fut int-
tti manui
lpfi coardatis aflumpto , & clauiculis etiam in fuam fedem repolitis , quam licebit Audiofi(sim£ mufailos buduum .
fubmulur 8 cos, quos iam antea ab infertione pcndcr£ linebas, fuis locis lituabis: n primum dico thoracem moucntiu, f^H***9
V.«». ° primum brachij motuum opificem, fcapulx motorum P primum » S eum qui a pedoris ofic &clauicu
a 4 ub i. Ia in mamillarem capitis proceflum fertur . Quod ubi prxAiccris » ea prorfus ferie quam in fecundo libro j.
,
O u/A.
{
docuimus» omnes brachium &fcapulam moucntes mufculos ex altero latere aggredieris mox omnes qui ***•
p f* 4-r. mev '
s 4«e-
thoracis motibus prcfunt,& qui capitis, ac dcindorfi motibus famulantur :poArcmo r temporalem, 4
&
r 4<4&. r. malTctcrcm. cubiti enim &
brachialis , digitorumq; motibus fubminiArantes mufculos , licebit etiam poA
• 4M&.A. cerebri anatomen diflecarc . Neque cA quod hic prolixi commemoratos mufculos, feriatim ac ligillatiin r„.
rcccnfcam,quum id difliife in fecundo libro fadum clfe, minime ignores. Cxterum in altero cadaucris la-
ncruorumu; fericrn licebit fedulo exquirere quum id fadu fit faciUimum,li illorum defert-
tere, uaforum :
ptio te non lateat, in mufculorum^; fcdionc probe uerfatus fis. quanquam & ego manus u.ilorum ncruo-
mmq; admini Arationem, utputa paulo difficiliorem, etiam poAca perlequ ar . In prtrfenri autem os adeun O m aptr-
dutltr&quadoquidc ii faciei omnia cxtrinfccuspcrfeeutuscs.ut id aperias necclTumeA.quod nulla ratio
“ V# fodi
ne perfeceris melius, r quam robuAo cultro infimx maxilla: inferioris (edi appofito:& polrWodum huius,
if» 6 m
mallriq; opera, maxdlx inferioris oflediuifo. Verum ad cum modum offa, qux feclcto prxparando alio- rmm ^
faU.tib.
uin apta eflent, propter fradam inferiorem maxillam, uitias: & li illxfa maxilla, illam in altero latere in m.
mufcf
Ub £.
2io ad temporis os articulo difloluerc conatus fueris,atque ita maxilla in alterum latus reflexa qux in ore ,
* funt adminiArare propofueris, fedionis claritati utcunque oberis

.
Quapropter diuifo ad eum quem dixi
» Cfc 4 S. modum, maxillx oflc,ipfius nartes manibus extrorfum deorfumq; ui torqucbis,osq; aperies. Infupcr c na -
T.r. rinforaminib. obliquatu in Aar fvphonis Aylum in oris ufquc amplitudine protrudes, u garearconis na-
y * £«p. tura examinas. Mox
cultello a gargarconis radice ad inciforios ulquc dentes in oris tunica fcdionc duces,
xLb. 4 r,«
1 umjjtm ea cutis alicuius mbdo OOriihibbiocub^tibris
:
organis liberans. In hoc opere tertium r ntruoru terebri
h+- par fefe offeret, qua lingua: &

inferiori maxillx deriuaturdein y lcptimuccrcbn ncruorupar * fextoco-
* fi-ti. n
rnilsu,un.t eu A fuporali arteria, b intCrioriq; iugtilari ucna.& fi aliquatulu alcedcris , c qu.uto uuoq?ncr
uora cerebri par,& ramos quofdi tcrti| paris & quinti paris.teoorali exporredos mufeaio uidcbis,fi fno
S&,t do anu organa ab aliofeollm fepararc no piguerit . Ad iuee linguae c mufeuii, uti in fccudo docuimus Ii-
€ XRjuf. bro,adinuenicntur : in ouoru adminiArattone, ne ruorii in lingua cxcurrcntiii propagiucs.ac ucnr limul 8c
* iib. 4 z. arteria: fefe oflicret.Mu(aili ctia inferioris maxillx rccoditi,hic paruo negocto occumit: * U uidclicct,qui
d timfdtm
in ore dclitefcens,cu teporali &
madet ere maxilla furfurn ducit: &
g is qui a proceflu Aylum referente ena
&"<*.**• fummu mentum inferiori tnaxillf implatatur. Praeterea h tonlillx, aliaeq;glandcs,uafommdiAri-
b*.
tus,ad ‘
€ fiX ur*
butionibus in faucibus prar/eda:,tibi hanc adminiAratione molienti pulchre occurrent. Laryngis autein
fi.iQli.l. k mufeuii, iu prorfus atq; in fecundo monuimus libro»fuuc aggredicndi:ipfommq; ncrui, dum diflccattur,
i 6 mmfcu.
non perffindiore uemut animaduertendi. Ablato itaque nunc una cum lingua , ofle « imaginem referen-
Ub. D.
te, Uryngcq;,ac Aomachi initio, inferiore maxilla a fuperiori prorfus liberabis, no negledis interim pccufla
S J M - H,
L rib. hic repolitis 1 cartilaginibustquaspcnndc ac cartilagines clauicuJaru eu pedoris ofle articulos inter
h 6 uut. cedctcs,ad fccicti coftmdtonc aflemare nihil prohibet. Atq; ita etiapari ratione os v imagine referens ,fc
t tab.A,I
laryngis,na(iq; m alarii cartilagines, eu auris palpebram cartilaginibus , ad eude ufum aliquo repones.
&
6ub L.
k fitwrt
nexu-Si u
&C.1I ti.x.
*>*•«»»
/mc caput
tentia ne ,
,
. w
. —— .-r —
fiq; motib.prcfcdos mufculos,tatifpcr integros afleruare nihil prohibeat , quoufq; inferiore maxilla , caq;
IO Lb. I.
qua: faucib.c6tindur,ledionis ferte adcmcris.Quaqua hcc omnia ex fccudo libro cuiuis obuia efl*c debeat:
-4 -A qitcmadmodu quoq; ex primi libri calce diicitur.qui colle a uertebris ad fccicti preparatione Itnt auferedp,
ub.L.
n 8 mufc. pedorisq; os,& cartilagines ipii comtflf ,fcruandx. Adeo ut nihil obAet , io propolito cadaucr caput a pri-
Ub. A,B. ma uerteora nunc libcrarc,in illoq;,qu.T fcqucns liber cnarrabit,codifccrc: in cuius pcnultitno Capite, om
xiia qux in nobis propolito cadaucrc adhuc uidenda funt t eliqua, commemorabo
LIBRI SEXTI F INIS. ANDREAE
468 wm
ANDREAE VES ALII.

DE CORPORIS HVMANI
FABRICA LIBER SEPTIMVS,
CEREBRO PRINCIPIS ANIM ALlSQVE FACVLT ATVM SEDI,
ET SENSVVM ORGANIS DEDICATVS:duo
MOXQ.VE IN INITIO
omnci propcmodum ipfius figuras , uti & proxime prx-
ccdcntcs libri , commonftrans.
TRIMjI SF.TT1MI LIRRJ flCrÂ- SrTHR10RlS CJirJKIJt -PAH:

t is, quam a prima figura feffionis ferit di
uifimiis, interior f perficies.
PRIMAE FIGVRAE, EI VSDEMQVE CHARACTERVM INDEX.

feptimi libri figura,humanum caput ita adaptatum exprimit,
quemadmodum id cerebro oflenden-
TRIM^t
tantam e ulnaria partem orbiculata» ferra
do,concinni i collo inferioriq; maxilla diffecantibus liberatur.Traterea
abfhdnnus, quanta quoque omnium qua in caluaria
continemur eamtate mdendorum gratia, auferri fria, tue- r
quoque occurrent ,feptmumfexti Capitii libri prmii figuram prafemt figura fubie -
ri eius ablata partis imago hic
exprimatur : qua uniuerfrm id ame fethonem
cimus,qubd hac interior illius caluaria panisfuperficies adamufrm
integebat, .tmple(lebaturq;,quod prima figura
potifhmum proponit. Hac namque duram ccrcbn membranam ad-
ve,oculit fiibiicbsquamuu tnterm dltus membrana uac»
huc iUafam.ncqHC aliqua ex parte periufamaiulneratam
per caluaria futuras, membrana illam exterius cmgemisgrana eformanda, porriguntur. Dem cu
Ia diuu/fimus.qua
dura membrana âcilli
h„ fibris Pariter uafculaJmteffrafimqua per cahuriafrramiuuU erfmurat ded»3a,rpfi
duorum qui figuram ambire confpictumur orbum humilio
aua catuanam obetng :t, communes cenfcntur.Catcrum
rcm.cutu & membrana ipfi fubdita confhtuunt.elatior autem ipfa eft caluaria . ytuuerfum ueri hoc orbe complc-
xum.mHhnq-.tharaOcribus mfigmum, duram cerebri membranam refert.
eius membrana pars, dextram cerebri regionem ambiens.
jl*A Dextrum dura cerebri mrmbrana Utus.fcu
B,B SintRrum dura cerebri membrata latus. „ ...
C, C,C Tertius dura membrana fmus, Jccnndum capitis longitudinem exporreflus, &
bic nulla ex parte per Jettmem
, . .
urnarum modo in duram cerebri membranam fecundum ipfius uniuerfm latus ex-
D. D.D Dnouniiccmappo/itiduOus,
caluarum ingrediens exhauritur uena.

£ 'venam 'referens dura cerebri membrana duRus,in quemfexta
dura cerebri membrana per caluaria foraminuta ad capitis cutemanembra
F.F.F His cbaratlenhus urnula mdicanturj
narnq; caluarum obcingentcm,trar,fmi/fa, quarum
frequcntiorcs&cra/fiertsiuxtaFmaximt! latitatis fedem ple-
runqueobfrruautur.
.
i/jjsa/A d i n 1 i‘ 1'TXjJ iarij
Digittzcd by C*dogIe
f\e U • i ^
. -
bfumani fabrica Liber VlL 4<fp

C, C.C "Portiuncula fibrarum# dura cerebri membrana per coronalem futuram ai caluariam obtingentis
membrana eoit
(Ittutioncm profilientium.
H,H TorttuncuLc fibrarum, quibus fagittalis futura uiam offert.
1,1 Sedes, d qua fibra porriguntur per futuram A Crocorum fmilern.
K ynum dura membrana tuberculum eorum qua inaquahbus caluariafinibus pterunque iuxta fagittalis
, futura et
coronah coitum obmjs.adnafcifolent.Caput.cx quo hanc prrmam depinximus figuram tribus eius
, generis donaba-
tur tuberibus, quorum unum K infigniuimus,e<r utrinque ad anterius H unum quoque
fe offert.
I Comtas frontis offi iuxta fuperciliorumfedem propria, qua inter fecanisaufubmdc aperitur.fi
quando fontis os non
procul dfupercilqsferra diuiditur.
SECVNDAE FICV- SECVtfDU SEPTIMI LIBBJ FICVI^J.

tx (quam Coquens pro-
ponctpagina) ciufdcm
que cluiactciu Index.
SF.C VTq_DA figura,

primam fitbfe-
fcHionisferic
quens, tertium duramembra
nafatum longa fechone fecuu
dum capitis longitudinem du
fla, adapertum commoflrat.
Infuper ad huius ttrtij ftnus
Utcra,per capitis quoq; lon-
gitudinem duas deduxi fcBio
nes, utrinque nimirum ai fi-
num fingulxs,qux duri mem-
branam duntaxat penetra-
runt, & dura metn braua la-
tera ab eo membrana fepara
nmtproccjfu , qui dextram
cerebri partem dfmiftra diri
mit.Vrater tresiam comme
piorat as feClionesfin utroque
at ere alia molitus fum qua
,
. ab auris regione ad uert icem

"
’ pertingens,folamqUoquedu- *
ram ituifit membranam, ut il

la pqfbnodu apti i tenui me-
branjpojjct diduci, deorfumq; (ut bic fattum cernis) rcflcfluOccurrit itaque hic tenuis
cerebri membrana prorfus
•*» Â ulxfa,cerebroq; proxmui obdura, &

uaforum ipftusfcriem in badenus denudata regione eleganter commonjlrans.
Elatior [edes durx membrana proce/fus,dextram
&
fmifirxm cerebri partes intercedentis , atque hxc[edes
notata,ter ttj durx membrana [mus cofis efl,caluariam contingens,
&
bic per medium diffccta.
A&
Hic tertij durx membranx ftnus comtas cfl in propatulo.
CtC Orificia, uaforumq; mitia, cx tertio durx membranx [mu in tenuem membranam pertinentia. Atque
hic quidem ua
forum orificia m conflnc uofimtj Uuo huius ftnus latere m tenuis membranx partem pertmemium nux
, fmiftrx cc-
rcbrifcdi obuoluitur. Orificia autem d dextro latere pronata, hic non confinduntur: ucrum
mu ia occurrunt uaforu
m tenuem membranam, qud dextrx cerebri fcdi obuoluitur, propagatorum*c D,D
t &
D infinitorum
£*E» &c. Tenuis membrana, c er ebrum inuefiiens.
T>F,R Duflus, uafave in tenui membrana fecundum cerebri
inuolutionumferiem excurrentia .
<j>C£ Tropagmcs notantur d duBibiu fecundum durx membranx latera
cxcuncntibus , m tenue membrana pertinentes
H»H,H Durx membranx portiones,! tenui membrana diuulfx.dr deorfum
reflexx.
TERTIAE FIGVRAE (Q_VAM SEQVENS PROPONET

paginaJ ciufdcmq; characterum index.
IH tertia figura J tota cerebri parte fisprafcBionem confiflcnte (quam, id olienfuri, orbiculatim ferra in cal-
uaria molimur) taranque cerebri membranamjemem nimirum & duramatmlfimus: ac dura membrana procef-
fsmjextrsm cerebri partem dfmiftra dirimentem, &m
fecunda figura adhuc m fiuafede feriatum , ab offeodiutfi
V musfepto.quo odoratus organorum fimus i: stinguuntur. Demprocefium hunc, ut ipfius /pedaretur
rtltlram cerebri fedemexplicatumreliquiinus, dextra y-fiutiitra cerebri partibus adeit ab mutcem
effigies,fuperfi-
manuum opera
‘
diduBismt callofi corporis fuperiorfeies fe bicfftfl* ndam offerat.
Dextra cerebri pars, , .
IJiB Sinifira cerebri pars.
Rr Hic
Digitized by
aAnd.Vefalij , de corporis
47 °
CtC>C Hic paflim cerebri
conuolutionci,gyri & anfiradus TEHJ~l*t S ET T IMI LIEIfl FIGPflU.
indicantur. .
proccJjMs , dextra cerebri

DfDyD D*rd cerebri membratu
partem &fwslnm intercedens , htcq; ex fuafctk
Jttperfaafbrtm
cerebri fortem produdus.
E,E,E Quum primum difjccantci, dextram cerebri partem

a finfira diducere contendimus, tunc manu
ca uafa
effringuntur , qua cx tertio dura membrana ftnu

tn
tenuem membranam utrobique pertinent, ac

proin-
de quum in huius figura adntitiifiratione id quoque
nolis faciendum fucnttffrada cm.m'pia[orumim-

tia hic oculis fubifciuntur.
dura mem
f Dudutmcno modo m humiliorem fedem
brana prccefjus excurrit, qia dextram cerebri par
tem a ftmfira dtdermmar.atquc hic dudut d quarto
dura membrana fmus anteriori [ede enafcilur.
CC C
'
Dudut tornanti Finfigniti propagines , in eundem
’
dura membrar laprocejfum aUquoufqucfurfum ex-
currentes.
Surculi ab humiliori angulo tertii dura membrana
HHH quo
fmus propagati in dura membrana proccjfum,
dextra cerebri pari d faudra dirimitur.
Principia funi duduum, quia quarto duramembra
y na ftnu, ucvaxumprorfut modo in tenuem cerebri
membranam fecundumfupcriorem calloft corporis
regionem perferunturicq; una cum tenui membra
nafuntaiiulfi.
initium uafis i quarti dura membrana fmus term-
r
no pronati, & fub eo cerebn corpore, quod tefludmii
feu camera mStar arcus confindo aflimUamut , in

tertium cerebri ucntriculum, &
dehinc ad plexus conslitutioncm excurrentis , quem ficu
comparamus.
.. Cerebri callofum corpus.
Sinus utrinque ad cMoft corporis latera m cerebro confiicui.-quos bic aliter quam modo prtSlitimus, exprimere ni
queas, quum angufh fint, angufborcs
rimas plurimum referant. -A }\_T S E T T 1 M I
X Dura cerebri membrana proceffus,dex-

eram cerebri partem d fitufira mterdiui-
dentis.portio.quafiptofcu odaui capi•
tis offn proccjfui comafccbatur,olfadus
organorum fmus dirimenti.
Ternus membrana portiones, d cerebro
°'° diuulfa.
Dura cerebri membrano portiones, buc
T,V
deorfum ex fidionisfiru deflexa.
QUARTAE FIGVRAE,
ciufdcmcj; charaderum Index.
, IX. quarta figura omnes dura te-

rmiti); mebranarumpartes,quainprio-
ribus figuris occurrerunt, rcjccuimus : ac
dcin dextram fmtflrasuq; cenbrl portio-
nem [cdioiuiferie ita ademimus , ut utm
cerebri uentriculi in conffcdum ucnirc
incipiant. Trimum namque fecudim dex
irum calloft corporis latus, ubi fatus alte
toMin tertia figura notatus confifht, 16

gam moliti fumut fedionem ,q*aperdex
trum cerebri ucntriculum duda, dextra _
cerebn partii eam portioni abiiulit,qua

fupra fedionem habebatur , qua orbicu-
141 i/»
v l i l
i
:
Humanifabrica Liber V 11.

^ (
luim caluariam ferra dimfimus.Atouc quum idem quoque infsnidro latere abfoluimus
.finidram cerebri partem
'u bicrcpofitunus.utfitpcrioremfiniflrt uauricuUfcdem aliqua ex parte commonRrct, callofo
mterim corpore neca
A, A, ~a Cerebri adhuc in caluaria relidi pars dextra.

B, B,B Tarsfiniftra cerebri adhuc in caluaria relidi.
C, C,C Tonio cerebri fmflra,auofediomsferie a reliquo cerebro ablata.hic refupina iaeet.
D,D D Lineo partm cerebri anfradus,& partim narium cerebri fubflamia
colorem commonstrantes quietmidenim
extra Uncas confidit, quafi luteum &
fiubcmerietum magis efl.-quicquid intra lineas
habetur,adamnflim album u,-
.
£,F. fitur.Hac itaque ratione Jedes E&

Fmftgnito, apparent lutcxajuibut ueroC&H mferibuntur,
prorfus alba funi,
C,H. &
nonnuncjium rubris 7tucuhs iNurjt:nc7x. r
1. 1.1 Callofium corpus, utrinque a cerebrifubdantia,cuialioqui contmualiir.exfedione Uberum

K,K calloft corporis portiimcula,adbuefuiutra cerebri parti.qua adempta esi, continua.
1.1 Dexter cerebri uentriculus.
M,S1 Smifler cerebri uentriculus.
Sinidri uentricuU fuperioris fedis portio.
qq ,7^
0,0 -Plexus cerebrnib musgmc quam cum feeimhnafeu fetus
hmolucris firmlcm obtinet, mmcup rtlis
T,-P ArantarummodograesUs ueu+dcxtritr fmtftrt uentrieulonmfubdantia
hot in loco connata, ac ah dlisdidufla
uafis.aua nuper commemoratum plexum extruunt.
QVINTAE FIGVRAE, EIVSDEM- QjflVJA SETTIMl

ûc cluraCtcrain Index.
LIBBJ FIGV1{_A.
Qjf I\T A 'figura, quod ad relidam in cal-

uaria cerebri portionem attinet, nulla ex parte cum
procedente figura hariaf.atque id folum habet pro
pnmn,quodcallofum corpus hic anteriori fuafcde
d cerebro primum hbcrauimus : ac dcin clc natum,
in policnora refleximus , feptum dextri ac fmidri
ucntriculorum diuellcntes,& corporis mflar teftu-
diltis extrudifuperioreut fupcrficiem ob oculos po-
nentes. •
;
;
Ab -4ad AuAnA itaque & B, B,B, ac dein D,D,D,& E eir

Qjtfq;. F,& G & H, eadem hic indicant, quam quarta fi-
guraSic quoque & L,L, 6' M, M
eadem uifinuant.
HiKiK. 7\0tatur inferior calloft corporis fitperficies. esi e-
nim id fuafcde motum, atque m posteriora reflexu.
S,T,V Superior corporis inflor fornicis fcu tefludims ex
trudi fitperficies , & ut luti ipfius triangularis cir
cunfcnptio, quam ab S adT,&aTadV, & ab

ad S metimur.
X,X Dextrum uentriculum & fmislrum intercedentis
fepti inferi or pars, corpori tefludinemreferenti con
tinna.
T,r Septi iamcommemorati fiupenor pars , callofo cor-

pori continua. Hoc namque frptum non aliter quam
modo difruptumcilalepingi licuit . Es alta quoque
parata fuit figuraan qua duo manus futi inter fe-
candum facere confutui) callofium corpus nondum
in anteriori ipfius fede hbcratum,rmdtce attollebant,quo fpeculum fcu feptum adhuc integrum oculis fubiiceretur .
Verum quum nonadeb concinni negotiu m m pifiura, atque m ipfa fidiore,fiuccjTerir, eam figuram,
gmam obluerarct.rcicii. ~
ne fruftrapa-
SEXTAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE CHARACTER V M INDEX.

HAEC fignratquod ad cerebri portionem in caluaria relidam ffiedat, etiam quarto correfjnmdet d quinta in :
hoc differens, quod corpus tcftudinis modo fabricatum, anteriori fua fede d cerebri fiubjlanua liber auerimus,
id fur.
fum tnpodenora rcflcdentcs,ut inferior ipfius fuperfiaes m conjpcdum uenhrct,& uas illud etiam cerneretur, quod
a quarto duro mcmbrauxftnu pronatumjub corpore tcftudinis modo extrudo fertur, plexuum tandem non mi-
nimam partem constituit, quorfteundarum imas> mi uct eres afiimilarunt.
A»A, A Corput tcftudinis modo extrudumflne inferiori ipfius fuperfieie, qua tertij uentricnli
fuperiorem conllituitfe-
Rr i dem.
1
* . «And. Veftlij, de corporis

47
dem,confpicuum. S E X T ad S E T T I il l L l B \ l FIGI' B^^d-
t,B Toulio corporis mSlar tcfluimis effor
mati in dextro uentriculo, d cerebri
ducens.
fubflantia bic principium
C Tortio corporis tcjludmem forma &
cercbn
ufu referentis, qua exfimflro
uentriculo protujcltur.
t>.D Dexter cerebri ucsurkulua.
£, E Cerebri fimifler ucntriculus.
F Arteria p< ' inferiorem pofhrioremq;
dextri uentncub fedem a dextrafopo
ratis arteria ramo, duram cerebri me
branam perforant e, huc indextruue-

triculum confcendens.
c Arteria in finiiirum cerebri confcen-
dent uentnculum.
H Vas d quarto in dura cerebri mlbra-

na fmu principi u dncens.acfub corpo
rc mSlar tcfludtnis effbmate , in com
munem dextri &fimflri ucntriculo-
rum cauitatem,fcu tertium lOntricu-

lum propei is,toioq; mc effit miris rno
dis implexum.
I Vafis H infigniti in duas portiones di-
uifto.
K VxfttH infigniti diuifionis altera por
no, dextrum cerebri petens uentricu-
lum.
L Tortio nuper commemorati nefis fi-
niflrum accedens cerebri uentnculi.
M Tlexus dextri ucntriculi.ficundina-
rumimagini comparatusattque ab arteria F infignita,tjr uafits
....
Hindicati portione, quam Knotammus, coflidutuf
H Tlexus fiiuHrum cerebri uentriculum occupans,ac exuafis G& L mfignitis conflatus.

0,0 Huiufmodi ucnuU cerebri fubslan-
ab illn prolu-
SZTTlMjt s ETTIM I FIGV *../#.
tia hic obnafeuntur ,
do uafisajua K&L notautmus.

T -X unus qua cerebri fubflantia bic
offeruntur, ramufcuh extra uctricu
lorum amplitudinem hdcxdtcnucm
cerebri membranam pertinent.
Q^Mcatus ex communi cenitate dex-
tri ac fimflri uetnculorum.fcuater
tio cerebri uentncuio relld declinis
pertinens uerfus peluim, qua cerebri
pituitam excipiens, eam infundibuli
modo defert.
Canales fimis ve leniter in uentricu-
lorum fubflantia cxeulptl, pitui- &
tam ad meatus nuper liffnpgmti ori
fleium deducentes.
SEPTIMAE FIGVRAE,
ciufdcmq; chara&cru Index.
T Jfjtt SEtfS figura d tri-

bus proxime procedentibus pluri-
mum uariat.in hac namque ea cere-
bri Jubilat ia, quam m illis adhuc ex
fedionis ferie reliqueramus, pari ab
lata cernitur, qua dextri fiiuSlriq;
uentriculorum Jedem m ilbs figuris
confiiicuam efformabax . dem tota
quoq; cerebri portio , qua cerebello
'V
i
1 . ,
Humani fabrica Liber VI k 47 j

adhuc innitebatur, hic quoque refcBaeflmt dura membrana occurrent proceffiuêrebelltart ac cerebrum interce
denslnfuper dura membrana hic confiflent es finu s, etiam bae figura aperuimus: &uasd quarto dura membrana
finu in cerebri uentriculos per linens ,cx tertio cerebri uentriculo fubleuat um,& d plexibusfecudina finulibus auul
fum*in po si eri ora refleximus :ut tertij cerebri uentriculi,feu communis dextri fimflriq ; ucn luculorum concauita-
tis fedes in confpcftum melius ueniret t und cum eius cauitatis meatibus.
jt>jl Cerebri fubflantia adlsuc m ealuaria reliqua dextra pars.
B,B Cerebri fubflantix adhuc in ealuaria afferunt* finiHra pars.
CtCtC Lmex hic paflvn obuixjllis correfpondentrfuas tres modi procedentes figura fimiliter commoflrarunt. Verum quia
buiufmodi lineafubflantix ve cerebri diuerfitas inibi duntaxat confiflit, ubi cerebrum tenui membrana uicinius efl,
procedent es figura eamfolumm lateribus ollcndcrunt:hxc autcm,qunm tantam cerebri portioni ablatam habeat
ut utm apparens fuperfuies in bafi non procul a tenui membrana dislet, etiam hoc cerebri fubslam ia in colore diferi
D* D. men,& dtftx nunc linea in bafi jfeftantur.Qpod itaque hieis hic intercipitur, ac D,D, D infignitur ,fublutcum cR,
I, e,E. & fubpaUidum:quod utri extra lineas confijlitûiq; E, £> £ mfcnbunturflbum efl, prorfusq; candicans.
f Tortio foporalts arteria fecundum humiliorem anguRioremi/; dextri uentriculi fedemfiurfum ad plexus fecundi -
nas imitantis conRituthnem prorepens. Catcrum fi perpenderit, qua nam fede hic F reponatur , &
qua nam in fexta
figura occurrat *promptdobferuabis,qui dexter cerebri ucntnculus (quemadmodum &
finificr) ex poflenori fua
fede inslar cornu arf1atus,deo>fum in anteriora per cerebri fnb fiant tam ducatur. Hic namque , ubi plus fubflantia
terebri tqudm infexta figura abflulimus*prafens arteria portio F notata*antrorfum magis uergit , quam Fin fexta*
eandem quoque infinuans arteria portionem abi tam poflenorem uentriculi fedem coufcendst.Jitquc id fub- F&G
fequentis figura msgts liquido oRenduru,iM qua huius nitricuh dullus nomine,adhut plus cerebri fubRanlix*qudm
in hac qux ordme feptima cfl,abfluh.
C Veteria foporalis portio,fecundum humiliorem pollerioremq;fimflri uentriculi fedem furfum prorepens. ,
H Humillima fedes tertij uentriculitquam,ut aptius cerneretur aionnibil diRcntam finximus.

I Meatus re EU decliuis ex tertio cerebri uchtriculo pcrtmens*eerebriq; pituitam ad peluim huic excipienda paratam
deferens.
X Meatus ex tertio cerebri uentriculo tuter cerebri tefles natesq; *m camt at em cerebello & dorfalt medulla commu-
nem pertinens.
I Glandula nue: pinea non abfimilis*& uaforum ex quarto dura membrana finu cerebrum petentium fulcrum.
M»*>( Hanc cerebri partem jenui adhuc mnnbraua cercuri obduci am .tefles &
nates cerebri appellamus.
0*0*0 Dura cerebri membrana proceffustportio ve,mter cerebellum &
cerebrum rcpofita.Qui hanc accedunt * aut per
ipfam excurrunt inflar ut narum dutlus,partnn d primo fecundoq ; dura membrana finibus * parum nero d quarto
pronafcuntur r t * \ I 1- 'A c r
?
T*T pura cerebri membrana dexter feu primus futu s.
Ojjl^Dura cerebri membrana fimsler feu fecundus fums.
K. Trimi &
fecundi dura membrana finuum congrcfius,quem Gracoru nonnulli ihuSv , quod efl torcular, appellar ut.
S Tr incipiunt tertij dura membrana finus.
T Quartus dura membrana finus fimiluer atque alii hic per feffioucm adapertus.
V Vas d quarto finu dura membrana m cerebn uentriculosporrcflum * hic autem m poRcnora ex fua fede reflexum•
X,X Hac fede cerebellum dura cerebri membrana non obt ellum,fefe ofert.
T Duflus, urnarum modo d quarto dura cerebri membrana finu m tenuem membranam pertinentes *qud cerebellum ip
fiq; cerebri tefles induuntur.
Z*Z Dura membrana fcdes*aua ojfi omnium totius corporis oflium d.iriffimo,& auditus organum intus continenti* adna
fcitur Jsanc namque ealuaria regionem incumbente ipfi cerebro deteximus.
OCTAVAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE CHAR ACTERVM INDEX.

OCT A M &
V jt figura d feptima hoc uariatrfiiod hic adime cerebri plus refecuerimus, cerebri tefles longa
JcRione m hoc diuijcrimus,uc meatus occurreret ex tertio uentriculo in quartum pertincns.îd hac, dura membra-
na portio cerebello obditfla,btc dijfcfla, atque in pc fler tora reflexa cernitur . Quum itaque prafens figura pleraque
ufq;cumfeptima habeat communia, m hac .A ii,& B i*& C C,& J)D,&EE,& Fer G&H* idem quodmfepti—
ad H. ma,mdicam. Verum arter ia F&G
inftgnita *tanto magis hic quam in fepttmaamrorfum uergunt, quanto nugis
cerebrum uerfus bafmi m feptima quam m fexta ablatum esi.
I Meatus retld declsuis defiendens,cerebnq\ pituitam ad peluim deferens.
X Meatus pituita deducenda paratus, qui interdum ab illo deducitur meatu, qui ex tertio uZtriculo inter tefles in quar
tum ucntricultm pertinet.
L T^c Lin umbra prorfus latitaret, aut fi fuo poneretur loco,& eius nomine,quo in confpcBu effet, umbra uenhrtex
fculpenda, taque delineatio hic omnino uitianda,id L ad anteriorem cerebelli partem repofui,foramen meatumq; no
tat urus, qui ex tertio cerebri uentriculo in quartum fertur.
M Glandulam hic adhuc reliquimus, qua pinea nucis formam oflcndcns,uaforum ex quarto dura membrana finu in ce
rebri uentriculos pert mentium fulcrum efficitur .
Quatuor his charaQeribus corpus idiudicatur quod ante fcBionem unicum efl,atque in feptima figura
,
M&
mfignitnr.bic ucro exfc&ionisfcric dimfum dtdutlumq; occurrit. ac 7^& 0 euts corporis fedes wdteant , quibus
teJUum nomen accommodatur.T ucrd & Q^tllas infinuant fedes, quas nates fert nuncupamus
v.
4 Rr } Cerebellum*
Di<
. , a
t
474 *And. Vefalij , de corporis

cerebellum , te/mi adhuc obdudum OCTAVA SEPTIMI £ I B *_/ FIGVH_A.
membrana.
S,S,S Vafa ,unurmi modo tenuem cerebel-
li membranam implicantia.
T,T Tropayr.es uaforum tenuem eerebel

li membranam implicantium , adeat
produda arterias, quafecundum dex

-.a
tn & fmiftn uentriculorum cerebri
poderiora furfum cmfcendunt .ple-

xus effomatiira, quos fccundina diffe
diorum proceres contulerunt.
.3,
V,V Dura membrana proce/Ius, quifitpe
rioiem cerebelli fedem ii cerebro dim •Wi
* ,
rimebat.
X,X "Propagines notantur J ua/is, didum
nuper dura membrana procejjum m
plicantibus , m tenuem membranam,
qua cerebellum uefiitia-, excurrentes.
Z,Z Idem hic Z &
Z notant, quod in fe-
ptima figura; duram uidelicet cerebri
mcmbranam.oflt adnatamyn quod au
3
dttus organum reponitur.
U
NONAE FIGVRAE, l
ciufdcmcj; charafterum Index.
Itfhac figura.eadc cerebri portio,

qua in odaua,/eruatur utrum pra- .
[ens figura in faciem prorfus repofita,

eum dura membrana procefum ab-
fciffum habet ,
qui cerebrum i cere-
bello dirimit . deinde cerebellum liic
deorfum e fua caluariafede manibus

protradumyte deorfum modici muer
fimpropendet.ut ipfius regio, calua-
ria alsas cotigua.oculisfubijccrctur,
& dorfalis medulla comtas uidere-

tur, alteram quarti uctriculipartem
conflitues.Adl>ac, prster urnarum
quarundd &
neruorum progrejfus
etiam prnnus & fecundus dura irem
brana finus hic aperti adamuffim ex
primuntur
AA Cerebri portio adhuc in caluariaam
plitudme reliqua, & hicmfuafede
adhuc ajferuata.
B,C,D Tnbus his charaderibus cerebellum
deorfum ex fua fede reflexum indica
tur, tenui membrana adhuc tnuolu-
tum,ac dorfali medulla connatum.
Verum B priuatim cerebelli dextra
indicat fedem,caluaria fmul T notau
do eorrcjjiondentem. D nero finifira,
aluaria fedi mftdet, cui Bjn
S
ilii i
iam.C ante cerebelli media pars

'mfignitmuermi non abfimilis,ctfuis
finibus eos coUituens proceffus,
quos
uennium imagini comparamus.
E Vcflenor 1 emimus media partis ee-
rebelli,qui itcmuformium proceffum
poflenor recenfebitur.
F,C,H Dorfalis medulla pars, adhuc in cal-
uaria confidens, ac F &C huius
furtis
k
L
Humani fabrica Liber VI 47J

partis feu dorfalis medullafedes indicant, quibus cerebellum connafcitur.H uero fidem dorfalis medulla figtuficat,
i caluaria amplitudine procidentem.
I Dorfahs medulla fims, calami quo feribimus mucroni non abfmilitjtc mediam camtatem conllituens uentriculi me
dulla dorfali tSr cerebello communis.
K yafa feu dudus urnis quam firmlltmi , drbdcm cerebellum ab illis uafu pertinentes: qua in primum fecundum &
dura membrana fmsts exhaurmnturastque ut hi dudus frequentes admodum fiat, ita etiam non femper pari propa-
gamurfine.
L B hac quoque dudus aenaftmihs in tenuem cerebelli membranam porrigitur , ab illis uafu' qua hac in parte du-
ram cerebri membranam intertexunt.
hl Quintum cerebri neruorum par.
Sextum cerebri neruorum par.
0 Septimum par neruorum c crebri attque hic tadere efi , quot furculis duo pofhrema cerebri neruorum paria princi-
pium a dorfabs medulla initio, nequaquam un o d cerebello,ducant.
Sinus occipitis olfts,qmbus correjpondet cerebelli figura nam B cerebello mfcriptum,V congruit. C autem, Q.D ue-
ro,K.
S, S,S Dexter feu panus dura membrana fmus, hic cukelli mucrone adapertus.
T, T,T Similer,feu fecundus dura membrana fmus. In nulla autem cerebri delineat ionumjiorum fsmnan inceffus ita confri
cui, ac in ps]enti,ocubs fubqcitur.
DECIMAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE DECIMA SETTIMt

characterum Index. libri figura.
HAC figura eam cerebri portionem cxprefynms.qua dorfalis medulla educit ini
tiimidcsn cerebellum d dorfalis medulla hic confricua parte ademptum cfl: &
cere l
bri teflcs,& nates, &
glans, pinea nucis imaginem refrr ens. ac poftremb comtas r<il
dorfalis medulia.qua c ism cerebelli cauuate quartum cerebri efformat uentriculii,
hic pariter exprimuntur.
Cerebri pars jorjalem producens medullam, hicq; ex reliquo cerebro refeda.
B Meatus ex tertio cerebri uentriculo in quartum Jub cerebri natibus tendens: cuius
C. terminum, in quartum pertinentem uentriculum,C infigniui.
D Cerebri glans, nucis pinea imagim d diffcdmis profejforibus afiimilata.
E,F,G, U H'* charadenbus cerebri tcflcs ac nates mdicantur.uidcneur namq; diffedionis pro
ceresgrata linea inter EacF,& inter G &H
confricuafuperiora tubera EgrGin
fignitartb inferioribus F&H notatis diihnxijfeiac fupriora tesler uocauiffc quid
,
itlisglans,penis quaf modo incumbit nnferiora autem, natcs.quod meatus ex tertio uentriculo in quartum pertmen
tis terminus,podici confempofiit.
jr Sedes dua,quibus dorfalis medulla initium cerebello adnafeitur.
Cauitas dorfalis medulla initii Ateram partem quarti uentriculi conllituens, calamiq; cauitati apbnilata, qui
L, M, W. 0
feribentes atramento intingimus. Sedes eum L infig mla.eius calami camtatu parti refrondet , qua mdicifcnbcntis
proxima efl.M autem &
ifanguhs ilhsalltmilaripojfunt,qua in cautatis calami lateribus confifluru.O nero mu-
cronem, quo charallercs formainusaxprimt.
p Dorfalis medulla bic prajeda cfiajud m uertebras pocidens,caluariam egreditur.
VNDECIMAE FIGVRAE, EIVSDEMQVE yTiDECIMA SETTIMI

characterum Index. libri figura.
HAC figura cerebellum d caluaria, ipfaq; adeo dorfili medul-

laauulfum cr fupinum iacet, humiliorem fuamfedem, qua dorfalem
frell.it medullam, commonfrons -Ac proinde regiones ipftus, quibus
dorfati medulla commuaturxic funem mfuper ollendit , qui alteram

portionem efformat quarti uentriculi , cerebello & dorfali medulla
communis.Torro ad bunuliortmprafentis figurafedem,tanquam ex
abo quouiscercbcll a exfedos pinximus fines inedia partis cerebelli,
ut cxalhus proceffuum uermis imaginem referentium natura con-
fricrrctur.
A Dextra ccrcbcUipars.tcnui membrana cerebellum inucflienti libe-
rum,uti etiam totum cerebellum hic ea membrana denudatum ap-
paret.
B Smiftra cerebellipars.
frf Media cerebelli parsatcC notat huius partis anteriorem regio nem, c uero pofteriorem.
Dat Futis termnuq; media partis ccrebelb: quorum anteriorem D indic at,pofleriorern uero d.
E Cerebelli fmus, qui cuw dorfalis medullafmu quartum uentnculumconflituit.
C,G Hisfcdibus cerebellum dorfali medulla adnafeumr.
Rr 4 Anterior
Digitized by C
.
47<s ndnd.Vefalij , de corpora A

olit cerebeBois rcfiButeflct, txpreffuta
}(
interior finis medus fartis cnebtUibic,ac fsab
quopiam cerebello cxcHus. •> i
l Toflcrwr jtmi media partu cnebelh, i
dvodecimae DVODEClhiA SEVTIMI LtBF.1 FIGVK^

figura 1
» ciufdemrj; cha-
racterum Index.
H.AC figuracaputdfta
niSlro Utere exprimitur, ilex
Iro nonmbtl fubleuato . Ex
caluana autem casat at e ce-
rebellum hic euulftmm, ea,
tantum cerebri reltBa por-
tione,qux tii ociaua CT nona
figuris adhuc feruabatur.
yeritm illa cerebri portio hic
non confiflttfedc sfed.
in fua
denata efl,&m posteriora
ab ipfa c ulnaria bafi aliquo
ufquc reflexa : ut tandem ">

confpcflum uemrent cerebri
proceffus .forma ner ut t non
abftmilcs,& olfaBusfubmi-
nijlrantcs: quorum fiiuBcr i
fiafede cu-l ipfo cerebro e-
Uuatus efldextro adhuc Ju-
ra cerebri membrana, qua o-
Bauo copius ofli obducitur,
connexo.
utaA Cerebri pari dextra. *
...
E,B Smifira cerebri pars, tenui membrana adbuc,qucmadmodum&Jextrapart,obuolute.
, ,
iCT-Ol ,•)
a
‘
C Dextrum olfaBus organum.in fuafedc adhuc ftruatum.

D siniflrum olfaBus organum,
und cum cerebro in poflenora reflexum.
indicatur, qua odoratus nomine hoc
E Sedeiaui fmiUrum olfaBus mcumbit organum.eaij; regio dura membrana btc
m [ede mulus,Jcd exiguis for ominibus pcruia cernitur.
E yena caluariom pet entium fextajiic m duram cerebri membranam aliquot furculis
excurrens.
interdiuidens.
C Septum.fedes oflaBus organis mcifas .'1
H Dura cerebri membrana proceflus porttoo/ul
dextram cerebri partem i finiftra dsrirmt. «vr.ua
^
Ul cc rcbnrm.quod paflnn excauau ftbi
m caluaria causati rejpondetjnc quoq; ad frontis ofhs regionem fsbt mfcul-
uocarunt proceflus.
ptss caucrnis congrut,& lenibus tuberibus prominet ,qua atq maimllares cerebri
K ycna caluariom petentium quma.cui iter prnbel foramen fecundo nemorum pari exfculptum.
umbra occipttq cauitoess latilat.&paru euamefl momentis quandoquidem
L Lau V riibfequentes cbaraBercsjn
dextra cerebelli pars congruit. Mfedem.qua mediam cerebelli partem reffiicil.
M. caluaria tantum indu at fntim.cui
reponitur. 0 uerb dextrumfeu primum fmumindicat duramembratsa.T a»
Ji-O. 7g fmum,m cpumfmislra cerebelli pars
T-Ue, tem tertium.djecundum.feu fimflrum.
decimaetertiae figvrae, eiysdemqve

charadcrum Index.
1 ^"j
'
'•**; '0
j
... x. •
s
ii. u ' • *•».» «».;».. •
prorfusbmititurtuniucrfaq; cerebri fubflantia, qua aSsuc reliqua erat, inpofleuurt

H ~JEC figura occipitio
deorfum deflexa pendet :ut olfaBus
organa, &
coitus uifortorum nanorum , &
maximi foporaiis arteria rami ,m
coilk-Bum ucmreul.
jtÂ Dextra cerebri pars, quam adhuc teiuus cerebri obtegit membrana.
B, B Similra caibn pars.
maimllares proceflus uuncupata.
C, C Cerebri tubera, a papillorum firmhiudmc
D, n sinus feu fedes olfaBus organis parata.
E Septum, olfallui organis paratas fides iutcrdutidcnt. - ’
,
F,F Sinus caluaruc,qiiibus mamillares ctrebn proceflus C&C snfigmli congruunt.

C,C Virmque notatur uena caluariom ingredsentiumfexta.
H Vota caluariom wgrediei.ttum qumta.
I Vas uena correffiendcns , quod in
tenuem cerebri membranam a uafss excurrit m dura membrana confiflentibut.
K Triiicipium eorum duBuum.qui per dura membrana latus excurrunt, perinde ac fi uena eflculartcrijt cotnmfa.
L,L OlfaBus organaJuc und cum cerebro d dura membrana deorfum dsuulfa.
Tperuorum
. .
Humanifabrica Liber VJL

477
If T^rruorumuiforiorum cohus. DECIMATEBJTIA SETTIMl LlB\l FIGV\A.
7( yifonusncruus, dextrum petens ocu
lum.
0 yiforius ncruusfinittrum petens o-
culum.
T Soporalisarterixrjmus, duram ce-
rebri membranam perforans , ad la-
tus glandis cerebri pituitam excipii -
tis.
Q^ Arteria V notata propago, dextrum

accedens cerebri ueniriculum.
R uirteria T notata propago, hic in te

nuem cerebri membranam Jparfa.
S Tortio peluis » cerebri pituitam cx-
cip&ntis.
D ECIM AEC^VA RT AE
figurar,ciufUcmtj; charadc-
rum Index.
CJTVT hic infi.iifhram au-

rem reclinatum iacet,caluaria caui-
tatis bafim exprimens , dura cerebri
membrana adhuc fuce inttam, Atque
tanta tume duntaxat cerebn dorfa-
listf; medulla afferuntur portio, quan
ta certbri nemorum paribus wden -
dis fufficit.yifononim porro nemo-
rum exortum coitum q; refecui , ne
peluis nimium lateret, quo cerebri pi
tuita excipitur.
A*A Modica cerebri portio, una DEClMAQjfAHJA SETTIMl LIMINI FIGVFÂ.
cum dorfalis medulla initio.
B, B 7qerut uifonj,ea parte hic ta
tum confinem , tfua caluarut
cauitatcm egreduntor.
C, C Tcluis, cerebri pituitam ex-
cipiens.
D Hic in peluim pertinet mea-
tus, cerebri pituitam ex ter-
tio uentriculo deducens
E Dextra foporalis arteria ra*
mus , duram membranam ad
laxus dextrum
rans,c\ua cerebri pituita ex-
cipitur.
F Suiiftrafoporalis arteria ra-
mus, duram cerebri membra
nam perforans.
G Secundum cerebri ncruorun
t** y
II Terti] paris neruorum cere-
bri gracilior radix.
I Tertt] paris neruorum c cre-
bri crafiiar radix.
K Quartum neruorum cerebri
par, terti] paris crafiiori radi
ci conterminum.
L Minor radix quinti paris ner
uorum cerebri.
Quintum neruorum cerebri par,feu maior cuinti paris radix.
otfS Sexti paris neruorum cerebri vrincipia acjurculi.
Septimi paru ntruorum cercbrt principia ac furculi. Si quid in hac figura ftcRandum fit reliqui tidabfquecluh
raflerum
Digi
.
ttAnd. Vefalij , de corporis

41 s
percipitur,
rarierum opera promptanti tx proximi pruedentsbus figuris
decim aeqvintae figvrae, eivs- DECIME Qjtlt^TU

dciuj; cliauctcrum Index. feptmu libri figura.
TRAESEUJ l figura portionem tam caritatis caluaris dura cerebri mrm-

imitantis medium habe-
bcaiuxdbiic fuccinriamdcpmximiti.quxfupra oflis cuneum
tur, und cum modo indicandis orgmis-Abs re namque fui fet , integrum caput harum
particularum gratia delineare

Jl, B \cruorum wfonorum portiones.
Smiflri lateris arteria, qua duram
membranam hic perforans,parttm w tenuem cere-
c
bri membranam,parthn ucrb in dextrum cerebri
uentriculum digeritur.
D Dextri lateris arteria.

qua cere
E Hic peluis colic(ia,& d tenui membrana cerebri omnino diuulfa.propcndct,
bn pituita ex tertio illius defluens uemriculo excipitur.
extruOsfmisglandcm petit, cerebn pituitam excipientem.
f Foramen, quo peluis infundibuli modo
cerebri portiones.
C,G Secundi farts neruorum
DECIM AESEXTAE FIGVRAE, EIVSDEMQVEI DECIMASEXTA SEr-

chiraftcrum Index. ptimi libri figura.
HJlC figura nudam depinximus glandem,qua cerebri pituita excipitur, und

quodq; hic flaccidum propen-
cum pelui,[eu mfundibulo,quo pituita huc defertur,
lateribus ucrb,arterian,m foporahum oorlioncs ,
qua rcticularcmplcxum
det St
uobts inter fecandum occurrere,
e formare dicuntur, ita hic cxprefltmus,mi
fetantibus offerunt , ita quoque usrii
jit que ut es arteriarum portiones fefe uarie
eas dclmcaumuis.
A Clans, cerebri pituitam excipiens.
B Teluis.jeu infundibulum, cerebri pituitam fuper modo
didam glandem deferens.
C,C Arteriarum portio, qus fecundum foraminis ipfius gratia m caluana exculpti du-
bium obliqui fertur. ,
D Smiflra arteris ramus in dura cerebri membranafimforum latus excurrens.

E frieris fmiHrs portio,per propriumforamen ad narium ufquc amplitudinem pertingens.
duriam, utbic
F,F Hisfedibut diuerfam arteriarum fodem diUaeauimuiju dextrum quidem F arteriam notat eaferie
m ramos non dirtmatur.ftmflrum autem F arteriam hanc in duos ramos , qui mox in unum rurfut coeunt , diffedam
C 'Jtrtcris fmillrs portio, duram cerebri perreptans

membranamute partim in ftmSlrum cerebri uentriculum, 'partim
in tenuem membranam hic cerebri bafiebdudamdigcfla.

ncruusn dein mforum
H Tropago flmflrs artcns.pcr foramen fecundi paris neruorum cerebri catuariam egrediensuu
oculumq; petens,
HAC figura reticularem plexum finximusxuiufmodi is effle deberet, qui Caleni

DECIM A S ET TI-
A,B. defcriptiombusconucmret Significat itaque A&B,
arterias caluariam flubcuntes, ma librifleptimi figura,
C,D. nioxq m mirabili illum plexum diffufas.C ucro &D ramos, in quos plexus iUius pro
i
pagines codiguntur.quiq; illis prorfus arterifs magnitudine refpoudcnt, quas A &Bin

dicauimus. cst erum E glandem notat.pitiutam cerebri excipientem.
T R.AES E7fT t figura.artcriantm adglandis cerebri pituitam admittentis la- ‘
tus reptantium fleriem depinximus, m

quam ouium ac boum capitib.fcrl obfleruamus.
Hanc’aut em proponere libuit, ne quis nos Utere arbitraretur , qus illorum animalium
A. hic cum bommefit differentia. Significat autem m hae figura A didam iam fapiusgla
B,c. dciuiB & C arienarum fodem, qua primum caluariam ingrediuntur.
TAyA hae figura crcriamfinxtmui pclutm,feu cyathi.

r ‘
*o cerebri pituita m glandem ipfijubditam dtflilUt . ac dem hic
<7 |iri.
per proxima glandi
finximus quatuor durius, d glande pituitam
A, B, C. foranima deferentes. Indicet
igitur A gUndem, cui pituita inflilla
D,E,F. tur.B pelum.qua hsc ducitur C uero ii' D,

E, F meatus ad faci-
liorem pituita huc decumbentis egreffum paralos Torro prstcr
.
cognitionem foe-
has feptmu libri figuras, ad eorum ponflimum
Datcsrius in eatuans habentur cauitate. etiam huc faciunt dua
libri quarti addit s,& feptem parium neruorum cerebri delineationem exprtmen
flgurs tnox ad finem primi Capitis
iis. quum taro tiU earum indu
imnon admodum fueemUum nutffarib complexi funus, abs re prorfus ejfet,cafdem
i
1 L &
Humani fabrica Liber VI 419

hic quoque reponere:Vrater ea figurx,oculi conflruftionem exprmentes,etiamft ad feptimum referantur librum: ta
mai C*p'ti dccunoquarto 9 quod oculorum fabhca d(dicabitur,ilUs praponamûum nulli alteri quam illi famulen-
tur Capiti.
SEPTIMI LIBRI FIGVRARVM, E T

carundcm Indicum finis.
CEJREBRVM GRATIA PRINCIPIS ANIMAE, QVEMADMO-

dum & fcnfus quoque, ac mocus cx noftro arbitratu pendentis,
extrudum clTc. Caput I.
NSTRVMENT A nutritioni famulantia, duobus proxime prxced entibus

librisutcunqucaggrcfsifumus.Priornamquc cibi & potus organa (in quorum mtiUr &
prxcipuouifccrcconcupifcibiIcmanirnamrcfidcrcdiximus)cnarrauit. Poftc-
"*™**
rior autem eas panes rcccnfuit,quibus acrcx fubftantiz rcficicndx,ac innati ca i"4
loris augendi rccrcandiq; munus concreditur in quorum primario uifccre uim
irafcibilisanimx infitam cfTc innuimus , inibi Stoicorum & Pcripatcticoru fuf-
fragijs non adeo acquiefccntcs,ut & animz principatum in corde collocari, ner
uosq; ab illo originem duccre,donarcmus. Quapropter quum fenfus motusq*, Senimi U~
____________ nrmrinK animz
«rkifri nLSf principis
arbitrarijA f nunc beneficio
anima* (cuius imininimiir r.MAMn.m»r
Ivn^firin imaginamur, m. ari
ratiocinamur fO me &
1 1
. * 4* moramus) fomes adhuc rcccnfenda fupcrlit,przfcns liber illi opportune conlecrabitur, cerebrum ipfiusq;
b A fJ* 1 x panes uniuerfas una rum fcnfuum organis pcnra&aturus.Qucmadmodum itaque cordis fubftantiz , ui-
(tiamm
Lb.1
talis animz uis,proprizq; iecoris cami, naturalis animz facultas induntur : ac ut iccur crafsiorem fangui- be*-
ncm>naturalcmq;fpiritum>& cor fanguinem impetu per corpus ruentem, una cum uitali fpiritu confi- mi
d <*•*- ciunt, & perinde atque hxc uifccra per dedicatos (ibi canales omnibus corporis panibus uas exhibent I
fic quoque cerebrum in proprijs fedibus , fuo^; muneri appolite fubminiftrantibus organis,
at.t-
materias :
fjT animalem fpintum longe clarifsimum tcnuifsimumque , & qualitatem fere potius quam coipus parat:
'quo ad diuinas principis animz operationes panim utitur, panim autem ad fcnfuum motusq; inftiumcn-
tt fe. E, ta.pcr ncruos,tanquam per funiculos, continuo diftribuit,ca nunquam fpiritu, qui przcipuus eorum inftrti
mentorum fun&ionis autor ccnfctur, deftituens: non minus lan£ quam iccur cor nullas corporis &
panes fuis quas illis impertiunt materijs (tantifpcr dum ualct homo) indigas relinquunt, etiamfi non fem
’ l ‘
'
1 Ncrui igitur cerebro id przftant
A
' per cum qualitate, tum copia eafdcm diffundam .
,
quod b magna ar-
g p fum tcria cordi ,
,
&
c caua iccori ut qui paratum a cerebro fpiritum illis quibus hunc mandari oponct inftru-
,
ima Mfa. mcniis-dcducant, diligent esq; ccrcbri fatel lites &

nunci) cenfeantur . Carterum animali fpintui materiam
fuppetit uitalis Iniritus, in ajtcrijsnumcrofafcric d duram membranam & e tenuem quibus cerebrum
,
inuoluitur accedentibus abundans :&dcin aer quem uerfus cerebrum tum per foraminula priuatim odo-
jj y p-
rumoccaiioncin f oCtauo capitis ofTe exfculpta , tum comprimis per ca caluanz g foramini quZ pala-
i 4. f fatum & fauces fpedant, interspirandum attrahi multo ante diximus. Ac aer quidem undequaque ubi adi-
tum reperit, in cerebri h dextrum & fmiftnun,& horum k medium ucntnculosfcfcinfinuat. Vitalis au
1
1 t tui fi*.
tcm S*** 0 * ct^ copiofifsimm in omnibus ccrcbri membranarum uafu finibus ve habeatur, attamen in
1
«.142/3* dextrum &finiftrum ccrcbri ucntriculos plurimus i przcipuis arteriarum ,n ramis fertur, quz ad 0 glan-
m %6f.C dis cerebri pituitam excipientis latera porriguntur. Ab his namque non minimz 0 foboles tdhuis mem-
C '** branx proccfsibus fufiultz , per humillimas dextri finift riq; ucntriculi fedes ingrediuntur, tandem per to*
< 1
*
S
tum ucntriculorum progreflum in illorum amplitudinem incedentes . Verum przter has arterias , a P
>
*L.
ni6.it/ quarto dure membranx finu <1 uas quoddam fub
r corpore tcftudiniscamcrx ve indar arcus extrudz
gura a. imaginem referente, in anteriora cerebri per communem dextri finiftriq; ucntriculi cauitatem contendit.
0 1 4 fi 1 quod poft uarios implexus, in * dius tandem portiones bipartitum, una ad dextrum, altera ad finift rum
-
8 T* f c
&
«cntriculum diffunditur, cius loci arterijs commixtum, 1 rete efformat .quod foetus inuolucrorum fub-
’
T# ftantizpotilsimum
comparatur. Ab acre itaque in cerebrum ingrcfTo , ac uitali illo fpiritu ob frequentes
P
q 7 fa. v. fanc anfraftus ad cerebri ufus magis magisq; adaptato,
in ccrcbn dextro finiftroq; uent riculis , ipforum A
aut 6j\£». communi concauitatc tertio ve ucntriculo animalis fpiritus a cerebri uirtutc elaboratur . Huigsq; portio
H *** ab eo ccrcbri u ucntriculo per oblongum meatum inter * cerebri corpora quz clunibus &tcftibus afsi-
t
A
/^‘ milanturporrcftum, in cerebelli ucntriculum fertur, quem partim cerebelli finus, panim dorfalis mcdul-
'
s
6fa. ia lz initij cauitas dfomunt. Ab hoc ucntriculo in 7 dorfalcm medullam , atque ita in neruos ab alia propa-
K.l. gatos , animalis fpiritus non mediocris portio digeritur . A reliquis autem ccrcbri uentriculis , fpiritus in
ncruos diis proxime principium duccntes^c fic in fcnfuum motusq; arbitrari) organa difpcnlatur. Vc-
Hf«r K ia r“ m interim non admodum anxii difeeptamus, num fpiritus ille per aliquos neruorum meatus ( ut uitalis
1 fig.
»ona. per arterias) an fecundum ncrui corporis latera luminis modo ad columnam dirigaturan ucro neruorum
tjr £ figu. duntaxat continuitate ccrcbri uisad partes pertingat . Atque hadenus fani cerebri fun&ioncs in uiuorum
* &
animalium fc&ionibus admodum probabiliter ucri quodammodo pofTum afTequi. Sed qui in imagina-
*
tionc,ratiocinarione, cogitatione, memoria (ut quomodocunquc aliter, nefeio quoru dogmatibus acquie-
7 9Pl - H ^ccns t
* principis animz uires fubdiuidcrc,aut enumerare uclis) cerebrum fuo fungatur munere, haudqua-
quam
Digiti
1
480 eAnd. Vefaltj , de corporis

Brutorum quam cx lententia npprehendo.ncquc quicquam ittfupcr ab Anatomico ucl theologorum omnent rltio>
,
n ** u m ac totara cr « principis nobis uocatx animx facultatem brutis animalibus adimentium occalioncv
' f"
"nfZn
sk btmuMt
indagandum puto quum cerebri nimirum conftru&ionc fimia,canis,cquus,fclis,& quadrupeda qux ha-*
:
*m differ- denus uidi omnia, & aucs etiam uniuerfx,plurimaq;pifcium genera , omni propemodum ex parte homini
w. corrclpondcant neque ulIumTceanti occurrat difcnmcn, quod fccus dc-hominis , quam illorum anima-
:
lium functionibus ftatuendum clfcprxfcribat:nififbrtcquismcrk6dicatccrcbrimolcm homini, perfe-

diisimo lanc quod nouimus animali, obtigilfc maximam , ciusq; cerebrum etiam tribus boum cerebris
: & dcin fecundum corporis proportionem mox limix , dcin cani magnum quoque non
grandius reperiri
lccus obtingere cerebrum , qnam fi animalia cerebri tantum pncftarcrit toiolc, quanto principis anirnx ui-
ribus apertius uiciniu* ve donata uidentur. Verum quo magis cordis, iccoris, tertium, nisq; iubminiltran-
tium organorum, quorum functionis (ne quid de generatione &: corruptione dicam) nos cum multis ani-
malibus certe communes obtinere non ambigimus , naturam examino , quantoq; minus dcprincipis ani-
mx munijs aliter quam fanCiifsima ucrifsimaq; noftra docet religio , rtatuendum mihi perluadeo : tanto
T%*m*,u* fanc magis admiror , apud fcholafticos theologos perinde ac apud plcbcios philolophos legi, hominis
11, a Hnti cerebrum tribus donari ucntricillis ac horum primum fronriq; conterminum, fenfus communis uocari
:
& cmm tu- ucntriculum quod ab hoc quinq; fcnfuum ncrui fuis inrtrumcntis deferantur: quodq; dcin horum ncruo-
:
rum beneficio > odores , colores , fapores , foni & tadiles qualitates in ipftirn pertigant Ac proinde , illi.
homines prxeipuum primi ucntriculi munus clTcccnfent* ut obic&a quinque fcnluum is recipiat, illaq;
irmlii opi meatu quodam in fecundum ucntriculum, in capitis medio repofitum tranlmittat, ut ifte de obic&is ima-
ginari,ratiocinari & cogitare pofsit . Secundo enim ucntriculo cogitationem, fcu rationem tribuunt ter- :
tium ( qui occipitium fibi ucndicat).mcmorix confccrantcs . In hunc namq; , fecundum ucntriculum om-
nia qux ex obic&is illis,dc quibus abunde ratiocinatus crt , memorix mandari itatuit, commode depone-
re artruunt . fubijciciucs dcin, tertium ucntriculum ifta , prout humidior ficcior ve crt , aut ocyus , aut tar-
dius fibi , uelut in ceram , uel contra tanquam in lapidem duriorem , infculperc : & pro Iculpturx Icuitatc,
aut difficultate, qux ipli delegamur, aut breuiori, aut longiori temporis intcrualloalfcruare. Cxtcrum
hunc tertium uentriculum illa non libi aut retinere autinfculpcrc docent, fcd fecundi ucntriculi gratia:
nimirum ut quoties hic de aliquo memorix finui concredito , ratiocionari inllicuit , ille ocyus hoc quic-
quid crt , in lccundum ucntriculum mandet , ac uclutiin rationis officinam uerfandum exporrigat . Hu-
iulmodi fancopthcis rerum Dei in corporum fabrica artificium nunquam mfpicientium,tibiq; liberas un»
dique lente mias arrogantium fiint figmenta , non abfquc graui profecto impietate excogitata, quam enim .
illi in cerebri conftruCtionc enarranda aberrent , fcquens Icrmo ortendet , eadem methodo qua in quinto
& fexto libris ufus fum,poft pcrfim&oriam hanc cerebri dcfcriptioncm,ipfius partes fcorfum lingulas una
cum omnibus fcnfuum inlirumcntis explicaturus*
DE DVRA MEMBRANA CEREBRVM AMBIENTE, ET MEM-

branula fub cute caluariam obringente • Caput^ 1 1. a 7 ""fi-
tsk. a.
b f
T>V\jI cerebri membratu in multis occurrit figuris, in prima enim, externa ipfius exhibetur fedes unater- f A,*.
ftffupra fciffuram eonfiflens , qua cerebrum oflcnfim , caluariam dissidere folemus . Secunda utro , eam membrana C.D.
partem interna commoslrat fede • uti etiam nona, duodecima , decimatertia , &
magis adhuc deama quarta inter- c Hxete-
tmrrhfmal
nam dura membrana fedemiUis regionibus proponunt , a quibus cercbrrm aut cerebellum miliis figuris iamfeffh-
nis ferie cuulfum cfl . Cat erum membrana proccfium tnter dextram fjrfuufiram cerebri partes dedntlum , refert ruri t txp.6
tertia figurti ad D» D. Illum autem qui cerebello mjlernitur,feptona figura 0 , 0 , 0. st t que in tllu etiam figuris dura liLt.
membrana occurrunt finus , uti etiam optimt figura Capitis decimujuarti hbrt tertq. Porro membranam caluaria 6 I fi. A. A.
B.P..I Ar.
exterius obduSam nullibi priuatim dchncaumus , quum tensus fit , acojh undiq; an undetur totaq; ex ofitschr-
cumferiptione petenda ueniat, tu 10 tx tui-
mxru Itfi
V E MA D M OD V M fanc uniaerfam corporis trunci cauitatcm fub * fepto tranf- ™ nfi*

ucrlo confpicuam» b peritonxo contineri, idq; inftar faeci cuiufdain omnia ipfi impoli-
C Qn* m
extutuli cui
ta amplc&i roccnfuimus , ac pariter ut cortas fuccingcntcm membranam omnia qux mxfU rvtm
in thorace coliocantu r , ambire commcmorauimus : ita etiam uniucrfa caluarix c caui- krritftits,
tas cerebro excipiendo adaptata, quadam 1 ubducitur d mcbmna,quam propter crafsitic m6*7fe
qua Cftcris,non cerebri modo,ucrum totius etiam corporis prprtat membranis cratiam, guriteupa
Ttmrt mrm U. 1 frtilxm
krunu fttut, & ab inligni duritie duram,uti A: cuticularem, nuncupamus. Hxc non minus quam peritonxum. Se cortas tmr.
fuccinecns membrana, unica continuaq; uititur,adco ut ipfius litam , At externe fue lupcrficici formam ma ( Siuntfjw
m agnua -
gnituaincmq;,oGiuin cognitio eleganter edoceat . Nullum enim caluarit* os priuati alicuius ullis gratia, tfut m*tfdi
nrwniji-
in caluarix cauitatcm c extuberare fcriplimus,cui hfc membrana non ccdatdcq; ab illo introrfum premi
MM. Xxrit.
( linum, quem hxc quoque membrana non impicat, prar-
Duri mrm linat. Rtirfus nullum in ea cauitatc narrauimus
brumt jJ tcr cuneiformis ofsis 8 linum,cm h glans pituitam cerebri excipiens incumbit, cos 1 finus, qui prxei- A
tulmurium puis foporarie arterip ^ propaginibus ad glandis illius latera excurrentibus cedunt, ad
pituitxqtdcnuxura h 1 6 fi. A.
nexui , e?
celentur accommodi. In horum namque limium regione, dura membrana a caluaria abfcedie>& inter mc- i 6fftu.fi
extern e ip liU.1 0,P.
fiufrtnfi
&
branam caluariam glans ea , dictfq; arteriarum propagines confirtunt . quum interim per reliquam cal- k
16 f,«.
A
mi j} tsni. uaric cauitatcm,it;cmbrana ofsibus proxime citra alicuius corporis medium iit attigua , cuinq; in modii F.
V
illi feri
i
Humanifabrica Liber V 11. 481
fere primum committatur, quoinuicem accumbentes mufculi mutuo hxrerc eonnc&iq; (olent. quan-
illi
quam co connexionis genere in capitis bafi membrana firmius, quam in lateribus, & ucrticc , & fronte , Sc
1 Ethit/me
occipitio, ofsibus affirmetur. Deinde uniucrfis acutioribus in caluariecauitatc deferiptis * ofsiam procet,
i" •* h’
CM.6.U. I. (ibus, uti caluarie m foraminum in hanc cauitatcm fpe&mtium orbibus, pcrtinacifsimc non fccus con-
&
fua feti 4. nafcitur,quam (i ab ipfis originem duceret. Adhfc caluarix etiam adne&itur futuris,at connexu non equi
m I» ea di ualido , atque is eft quem ad ofsium proccflus molitur quod nimirum ille inftar fimplicis tantum lineat*
, :
fmiflimmm
autem notatu digna amplitudine, huius modo , accidat Verum interim dura membrana , non folum
(&* non .
n i fg.c, futuris connafcitur,fcd tenues membrancasq; fibras, etiam per illas uerfus capitis exteriora tranfmittit,qu£
a KilL fuperiori caluaria: pane a diff ccantibus abft racta, in dura membrana fimplicis inftar linee n extuberant,
.
" ipfiusq; fupeHicicm afpcram

bt- offendunt, futurarum fitum in illa quoque rcfcrctes. Cxtcrum prxtcr fibras*
o i/C.K.
externam durx membranx fupcrficicm minus etia xqualem reddunt 0 tuberculaqucdaminucrricciux-
&f*i H.
tafagittalisfuturx cum coronali P coitum,fubinde inxqualitcr prominentia, parcsq;fibi in caluaria q fi-
nus obtinentia, quibus ualidc innafeuntur. Vnde etiam hxc non obiter , neque per tranfennam expenden-
P 'f da ucniunt, ne minus cauti in cauteriorum adminiffratione & capitis contufionibus caluaria perforemus,
H. Hrua- etenim nulla
horum tuberum habita ratione , membranam una cum ofle haud leui malo pertunderemus:
M C, quod in his locis,uti in futurarum quoque regionibus,illa ab ofTe difficulter abfccdat , 9c non infigniter ab
C-“* ?./(.
cj.tf.it. I.B externa caluarix fuperficiercmoueatur. Prxtcrea membranx ad caluariam connexum , 8c exterioris ipfius
S fuperficiei afpcritatcm , r ucnulx quxdam adaugent , per caluarix futuras & quadam foraminula partim
II Ii. 1 ex dura membrana ad caluarix inuolucra partim ab ipfis inuolucris ad duram
.
membranam pertinentes.
A A- ,
Porro hxc non toto fuo corpore, ad hunc quem diximus modum, caluarix ofsibus eff attigua , fcd 5 ma-
I l#.FJ.
gnam (ui portionem inter cerebrum ac cerebellum infinuat , qux uniucrfam cerebelli fuperiorem fedem
It J.X.X. integens, cerebri regionem cerebello incumbentem ab illo interdiuidit , ac ucluti fubleuat . Quinctiam a
I 7 AS- media fede huius durx membranx portionis,ubi dextra cerebri pars finiffram refpicit, & fecundum totam
O.
O.O, O. I. 1 terti) durx membranx fmus (quem cum exteris illius u uafts in tertio libro rcccnfuimus
) longitudine,
At-V.v.
t
alia quoque durx membranx * portio proccffus ve educitur, dextram cerebri panem i iniftra dirimens. f
l/fr.C,
ClC.x.fc Hic procclfus falcis mefforix imagini aliqua ex pane accedit nam pofterior ipfius fedes illi durx membra
:
I. 1. nx portioni continua, qux cerebellum integit, falcis bafi corrcfpondct. Y anterior uero , qux x feptofi-
U MJjfj.
nuuinolfactus * organorum connafcitur,falcis mucroni afsimilaripotcff :isnanquc membrano durepro
ta.t+ii.;.
t J.jf. D. celtiis a pofteriori capitis fedeantrorfum duftus , fenfim falcis ritu anffatur. Deinde proccffus fmius pars
D.D. tenio durx membranx finui continua, falcis dorfo non abfimilis fccantibus occurrit, liquidem extrorliim
7 li>.a, curiuturA' terti; durx membranx finus occafionc crafsior uifitur Proccflus autem pars b callofum cere-
.
H.
bri refpicicns corpus intro obliquatur, falcis aciei formam referens. Hi durioris membranx proccflus, ni-
I tf/f-CJ.
6/l.I ».
hil omnino a reliquo ipfius corpore, nifi una dutaxat fede in crafsitic duritiaq; uariant. Vbi enim proccflus
a tx.p.C, cerebellum integens natibus cerebri d proximus eff, triplo fere quam in reliqua fede crafsior durior^;
c
D. & prope modum cartilaginea euadit>ade5 fanc,ut canes hoc loco os pofsidcant fuperiorem cerebelli regio
b ift-^ nem integens,ccrcbrumq;,nc id cerebellum premat, futfulcicns . Verum interim neuter horum proccliuu ul.pcite
L Galenus rem parum expendes fccus docuit) duplicatur, fcd uterque fimplex eff , quemadmodum & ip
(etfl A dmin.iif
c 7 /fe»a
M.N. fa membrana, qua cerebri lateribus aut caluarix attenditur. Nam
ctfi tertius durp membranx fmus cultel-
[M,
d 7 -Aj^d lo per longitudinem c difledus, primo intuitu membranx f procedunt inter utrafquc cerebri partes in-
femuttremli
tercedentem geminum cfle,ac ueluti duplicata membrana conflare offendit, id tamen finus duntaxat oc-
O, O.
later
i-it X ...
catione uifitur. Quantumuis namque inferiorem tertij tinus angulum dirimere ftuducris,membranam ta-
fiTimttm. men extra fmus amplitudinem nunquam in duas fubdiuides. Ceterum, ut tertius finus in hoc durx membra
C VtMl. nxproccffii,noadamufsim fccanti imponit, ita quoq; in K proccfliicciebcllu a cerebro dirimete, h primus,
/J.B.B.
f j.&wj
& fecundus, & k quartus durx mebranx tinus fallam duplicationis proponunt imaginem.Horum durx
1
Dura n/n
D. D.
membranx procefluum fuperticics fpccie cum reliqua interiori totius membranx fupcrficic congruit, qua brtat iutt
uix inter omnes corporis 1 upcrficics aliam magis fplcndidam lxucm ve , 8c ( quod non obiter expendendu rierfmprrfi
e 7 >x°-
O. 0. omni adipe, quemadmodum omnia qtif
uenit) & m
caluarix contiffunt cauitatc, deft ituum reperias. eia In.
II 7-Ap™ Quinctiam interior hxc fuperticics aqueo humore longe magis quam extenor perfunditur, 8c multo can-
P. P.
i 7 *. «t
& quum fibris omnibus quibus alteri parti adnafccretur, uacct, impenfius lubrica terfaq;
didior apparet :
quam exterior fuperticics confpicitur. Porro quemadmodum exterior fuperticics ofla caluarix refpicit»
ita & interior tenuem cerebri fpedat membranam, cui nullius corporis interuentu, quam
1
ductuum 1,1
rafei inftar ucnarum ab ipfa in tenuem membranam pronatorum ope comittitur . Quandoquidem dura mc- fi
E. E. 8 ./SX.
UjV brana pari modo tenui mcbranp,ipfiq; adeo cerebro, ut caluarix conafceretur , ipf a quo minus, tenuis me-
n a./.O, branx uafa didendi contrahiq; pofsint impedimento foret.quod prxcaucns Natura, durx membranx ca-
D. 6 .G. 8 uitatcm, nonnihil ampliorem ipfa cerebri cum tenui membrana mole, produxit , non fccus ac cordis n in-
HX‘X- uolucrum,ipfo cordp infigniter amplius uifitur. Quanquam interim Natura duram membranam a tenui Dari mtm
n «JU*. brjui (mm
6.»,».nr-
non adc6,atquc cordis inuolucrum a corde, libcraucrit, quum innumeros ucnarum inftar ductus dura me-
teumi cui
im>C,D, brana tenui membranx exporrigat, mirabili induft ria horum beneficio illam tibi ita affirmans ut duCtus ,
E. illitimui ucnx arterix^; , &

uinculi etiam uices gerant . Cxterum prxfens fermo nunc fan£ exigeret,
O f0tifli~ ut 0 finuum uaforumq; durx membranx numerum , fitum &jnaturam explicarem : fcd quum id in tertio
mrnrn ecrmr
libro una cum reliquis totius corporis ucnis ac arterijs haud obiter attcntaucrim non abs re hic chartis
eunt tela fi
pepercero , ac durp etiam membranx foraminum, qux modo fubiungenda cft , enarratione , foramina il-
%?"' la , fcu uias potius & du&us preteribo, quibus dura membrana ucnas arteriasq; in fuas cauitatcs & tinus, uc
Sf narum,
Digitized by Coogk
1»
'
4 82
And. Vefalij de cor poris
,
pauca hinc inde profert. Cetcrilm

tortmin* * narum & arteriarum ufum praebentes, afiumit,& ex illis finibus uafa non
non P modica occurrunc.ubi hcc p a^ e r
ucrorum foraminumûibus dura cerebri membrana cft peruia , inibi
enim id odoattngratu exiguis multis^ torammibus >• » J /• &
q oftauo capitis connafcitur ofsi . Quemadmodum
donaturdta pariter & dura qux ipfi infremitur membrana , cribri in
modum cft peruia . Dcin leptem ner g W(
^ ^
foramina. ho- 6 ltL , A#
uorum cerebri paribus ita uiam prxbct , ut horum gratia inutrotjj latere o<fto exhibeat
ruma; r primum, primi paris alterum tranfmittit ncruum
* fecundum foramen, alterum fecundi paris b,a.
emittit ncruum: 1 tertium ucro minorem deducit
radicem terti; paris, qua: in dura mcmbrana(ctfi fccus r
‘
inexluarii “ accidat) cum fecundo pari nbprocidtt . *
quarto foramine pracipua terti) paris radix cum
quinti paris radicem cnafcitur,& quinto pan a , , 4
quarto pari ducitur. V quintum ncruulo paracur.qui iuxta fp.
portioni cedit. « feptimum fexti paris, ,„,dk
nobis adnuracratur. 1 Scitum foramen prxciptir quinti paris
uno incomugato & orbicu- «
& b otUuum fcptiiniparisgratia ciculpuntur. Adhxc > duia membranaexcipienti
e
infundibulo cerebri pituitam uiamprxbct. Infuper

lari ucroq; foramine pertunditur, quod
iuxta huius foraminis latera ‘ aliud utrinq;
fpectatur foramen, maximum arteriarum cerebrum petentium R
dorfalcmdimit- u
ramum tranfmittcns.Adhxc.dura membrana maximo,eodcmq; pari carente foramine
1
inuolucru quodda obducit , adeo i

im mr. u t mcdullicui perinde ac ncruis ipfam tranfeuntib. proccffum ac uclut
tegminis & tunicat il
fere ac ccrcbru cotincat,& inftar
ht*tu
ut ûra mebrans ncruos Horfalcq; medulla no fccus
dura mfbrana etia prxeipue cxtruilur.ut aptis quibufda finib. omnes caluani petetes »t ,
ijs cuadat. Verum
modo ramos dcmpfcris)artcrias cxcipiat,ipfarumq; matenam in fuos linus aflumat,
nas,omncsq;(fi 8 duos ^
«amita deducentes, ut hic propaginibus inftar uenarum ab
iUislinibus depromptis in tenuem membra- r ‘
membrana ,&dcin
nam commodilsimc deferatur &dura membrana lagenam imitetur, ex quatenuis
cerebrum materiam libi alliciant,in uenis & atteri)! ucilus caput tranfmiffam. Ad
hxc, propagines a tertio
membranam dcriuatx, cerebrum ne deorium eo L
^
durx membrana linu utrinque innumera feriein tenuem .
, ut dura membrana
pariter cerebri inuo- x p.M f-
cidat.ucntriculid; ipfius comprimantur.lic fufpenfum fudinent
fummopere conducunt fibra per futuras a dura membrana pro
”
lucrum & fulcrum
cuadat. Ad quod
rurfus
fatis connafei poterat) caluanx firmant, quo mi- &
Mrmiran. repentes, qux illam (quod alioquin.durifsimo ofsi non 4 jj,
«i» c-t
nus cerebri grauitatetrafia deorfum labatur, autores funt
. Neque idlandpreftitiffcnt.nili Natura pecu- t
9 ., 4 fi-
liare artificium extra caluariain moliretur :
quod indies fabri imitantur , quoties clauorum acies , quando y«o.
ne uno affere trado ex altero clauus prompte ucllatur . Ipfa ‘ ***•?
"""""Z fiuos iimul compingunt afferes, reflediunt , ,
&
obliquitatis etiam nomine firmantes ducHus tranlinifitiue-
namque fibras has, non folum per reflexos, e
rlim tranfmiflas rurfus
dilatauit,auxit,atquc in unum omnes adeo commifcuit, ut in membranam quanda <„ D .
nuncupatur . Quamuis intcntn hxc f tfit-r»
tenuem degenerent, qux quod caluarie obducitur ,*«f«i'»<Grxcis
alterius corporis medium caluarix adnafeatur : fub ipfa enim alia
adhuc tenuis confidit
omninonon citra
mcmbrana,alijs,quoquc omnibus propemodum ofsibus commums,ac ab
amplexu quo offa ambit.Wtoru. V
appellata.Inter reliquas autem ofsium fedes
membrana hac priuatas, caluarix interna ed cauitas, cerebro 4iJrrt
contingit, eiufmodi membranula obnafei-
excipiendo adaputateui nufquam.ubi duram membranam
fedes, quantx dura membrana non connafcitur, hac quoouc mem »“» «*£-
tur,adco ut unta etiam huius cauitatis
branula alijs ofsibus communi litobcinffa.Vifitur

autem illa fedes k ubi durx membrani glandula cere B E>K r
;
bri pituium excipiens, & maximi arteriarum

cerebrum petentium rami fubdernuntur. r c H- , ,
DE TENVI CEREBRVM INVOLVENTE '»•*«=

membrana. Caput III. ££7
mmbrjr.i cerebro o WxfiFa m fecunda quidem occurrit figura, itmlfa lutem in tertia .Mqueita
TET^yiS
etiam cerebello oboeluta fretiatur m odaua.
EN VIS cerebri mcmbranadimiliter ac dura, unica duntaxat& fibijpfi continua ed:
nullam fiquidem prorfus fux natura portionem aut ad cerebellum , aut ad utramque ce a Hm »
rebri pattcm.aut in ipfis cerebri uentriculis anfraftibusq;, ac ut fcmcl dicam , tota caui- J&JjjV*.**
utc.quam dura membrana condituit,inuenias , qux non ur.ius tenuis membrani ad eu

modum fit portio.quo in animalis cute iam a corpore dctrafta, partes quibus aures, pe- r „ frf,
&
^ des cauda induebantur, reliqui cuti continuasJ effe
T
dicimus. cnuis membrani litus /«puwii»,
5, ‘*''
ex cerebri acTcrcbelli cognitione defumendus
ed.Nulla etenim exterioris fupcrficiei cerebri cere- &
belli & dorfalis mcdullx & ncruorum portiuncula confpicitur.quam tenuis membrana uieinifsimd , ei- & * _*
'* 1 *
tra alterius fubdantixinteruentum

non intcgat.fi modo b fuperiorcmcailolicorporisfuperficicm exee- b x/tji.1.
fit,haud continetur Praterea omnes cerebri ac
peris.qux foia eiufmodi membrana, quum dura utcunque
. c j/fj.c.
cerebelli c anfractis, in quos tenuis membrana undicunquc fui partes proceffusvc ingerit, cius litum o-
c- c "Mf
dendunt.uti fani &ipfius quoque figuram &
magnitudinem. Hxc membrana exteriori J
lupcrficie ue- ^{+7
extuberans, ipfa namque uix alibi 'j
Iut D humore oblinitur, fecundum partium quas ambit eminentias
crafsitiemuariat.tcnuifsimxfcmpcr membrani innumeris uaforuin ductibus obliti imaginem commo- «,.S «9.
c mefente- *
vfcl ftrans.Qiiippcuaforumpotifsimiim gratia illam rerum Opifex condidit, nimirum ut inlfar
TM„rn, ri) fere 'humilioris membrani omenti, ea uafitutbdcduccrct.fiithilcirctqi.Qiiinctiam ccrebnAcc-
naM- rebelli ed inuolucrum quod ipforum
&
fubdantiam proxime continet firmat , non Iccus quamcafeorum WII/t.
formi lac pauloante coagulatum fudincnt,& fingunt. Hisufibus rerum Opifex hanc apprime idoncan) f
ouimbus anfrafubus litubiLsqi fefc ad pio- «.«•
produxit. tam mollis enim tenuistj; & (cquax cft , ut aptilsimc
fundifsiina
A '
Humani fabrica Liber VII. 48 j

g Jf.rj.14 fiindifsima ufque ingcrat:& quarcunquc uafa cerebrum expetebat, ea tuto deducere pofsit Quinetiam a- .
deo lcuis cernitur, ut fua grauitate ncutiquam uim cerebro infarat:& tam ualida interim duraq; exidit, uc
T. T. & x.
/UrnmiU. a dura cerebri membrana furfum trada non diucllatunimo illum fufpcnfionis impetum a frequenti nume
O.D. G,C. rofaq; & continua g uaforum ferie indutum eleganter fudi net , a plcrifquc eo quod uafa cerebri indar
Sjf.x.x. i» inuolucrorum fertus eomplc&itur,£«f»*/«r nuncupata. Quamuis interim * plexus quidem in dextro \Wr|lr-
h Ejr fri- &finidro cerebri uentriculis,& magna quoque ex parte in media ipforum cauitatc repofitus, eo etiam no IfMf metm-
mine donetur, non tam, qu6d is ucluti in membranula quapiam uarias ucnarum arteriarumq; contineat
^ ^
brand
^ ena
lO&f.
propagines, ac quod carneam infuper quandam commondret fubdantiam ualis etreunatam, illiq; k car-
I %f UHr ,
M.N. ni limilem quam exteriori fertus inuolucro obnafci,uafisq; furfulciendis & amplcttcdis idoneam efle feri-
k xtal.fi.
pftmus.adebut eius fubdantiar gratia, plexus ille potius, quam tenuis membrana fecundinis fuerit ab illis
ZobLjl.
comparatus, quos Galenus propemodum arguit, quum fc mirari inquit, quamobrem nonnulli omnes te- L«6.8*
U. ,
nuis membrana: partes nolint £«f*M/*ruoeari:fic lanc,ut li tenuis membranx & plexus illius fubdantiar di Y/i^jw.
foimen accurate expenderimus, ac dcin fertus inuolucrorum uera compolitio nos non lateat haud leui- ,
ter illorum autorum dilige tiam cxofculabimur,quorum rationem Galenus fibi Jfcnbit fuifle incognitam. n
• T«m 1
&xfi.ca.
xM. 4, frj
DE CEREBRI AC CEREBELLI NVMERO, SITV, FORMA, ^
W mtimi.
inuolutionibus A' fubdantia. Caput 1 1 1 1. t
• lA,*.
X.tf. B, B. HIS
qua prxfcnti Capite pertra flantur oflendendis potifjimum feruit tertia figura>ac dcin omnes feri ad decima
•A Mf.>. quartam ufque:fedpotifiimimprimafiguraCapitis fecundiAbri quarti, baftm cerebri ac a cerebelli cumdorfalisme
•i
lf-4-A.il.
duUa hutio proponens.
b tfeju
A, R fotj
1 » A- cif • ISSECTIONVM profeflores, uniucrfiim *
cerebrum in * anterius , quod cere- Cerebri mu
fi.
<a x l,b
brum, & in b
poderius,quod cerebellum uocant deinde anterius in d dextrum :
c (i merut.
4 »* nidrum diuidere folcnt.non quod uniucrfum cerebrum omnino diuifum, & non aliqua
f »-At*
A.A. faltem ex parte libi continuum lit:at quod, ut unica manus in digitos, ira quoque id in di
• i As- uerfas partes difcrctum uideatur. Quemadmodum
temadmodum enim priiis de tenui cerebri membra
prids dei
I»!. na retulimus, lic f etiam dextra cerebri
*bripars,&
p lini dra,& cum his cerebellum , 6c dorfa-
f QbmÛ
lis medulla, ncruiq; ad unum omnes, infupcr& g nates tedesq; ccrcbri , deinde 1» callofum corpus , &
*
frater offa
id quod indar tedudinis effigiatum cd:prartcrca dextri linidri^; uentriculorum k feptum,& 1 uermifor
.
•ult.fi deli-
Meatur Iti. mes cerebelli procelTtis,& fi quid cd eiufmodi,inuiccm continua partes exidunt,cadem^; fubdantia con
4 * diruuntur, in duritia folum colorcq; aliquantulum uariante.Infuper omnia qux modo rcccnfcbam litu, ,
J jf.tt. ufu,conformationc,magnitudinc,ft alijs quibufdam in panium condruttionc cxpcndedis,ita mutuo dif-

U.
h ?Al*- ferunt, ut non aliter
qulm Ii uarix difiun&arq; clfcnt partes, plcrifquc Veterum feripta euoluentibus turpi
a. ter impofucrint. Cerebrum igitur quantumuis tora fede, m quaccrcbcllo incumbit, n qua frontem Qbi gi /J-’ &
iibmi iex-
i «ft-A. fpcftar, penitus in duas panes difTc&um fit,& eadem le&io per totam cerebri longitudinem in ipfius ela- ^
ira itrtM'
A.A. tiori regione admodum profunde ducatur, non tamen ob id in medio ipfius iuxta 0 bafim prorftis diui- parfpnijba'
I tf.X, enim cd quoque
XT,r. fum ccmitur.Quanta callofi corporis P longitudo, tanta fedes fecundum cerebri longi- (itimmnur. *
I nA-c, tudinem confidit, qua dextra eius pars finidrar continuarur.atquc ita ucl huius corporis intcrucmu,& citf*
’
D.U q quod indar tedudinis extru&um cd,& r fepti dextri finidnq; uentriculorum, fupra communem illo-
m |A«* rum ucntriculorum cauitatem,tenium ve uentriculumduat cerebri panes inuicem funteontinur. Prx-
*
Ornum L.
mrf.Xf*
terea in bafi eas quoque eiTe conti nuas odendit, cum magna &
fecundum longitudinem & profunditate
/—
»&**
L
infer teri
n ontinuantur regio, tum cerebri tedes & nates, omniumq; maximi cx ccrcbri bafis medio pronafccns
ilismcdullx r initium, quod amplum cralTumq; ed,& perinde ac illa: duar cerebri panes hoc in loco
continuum unumq;.Deinccps,ctiamfi dextra finidraq; ccrcbri panes aua cerebellum integunt , nihil mi- Crrrbelmm
ad Sdeer-
nus quam cerebello continua; fint, tamen inferior cerebelli fedesiam dido dorfalis mcdullz initio duo- •jtu terebra
fum.
o a lh- bus locis u continuatur,qi»os perinde ac omnes paulo anti enumeratas panes, fcorfum enarrabo. Qu* l
fjenuriul enim nuncprxccirerc,hadcnus complcCti libuit, nc in ccrcbri numero quis illud mododifledurus, mcu-
na cum alijs plcrifquehallucinatum arbitretur. Ac proinde nunc ccrcbri ccrcbelliq; fitum opponunt ag- C erebeOi fi
4 .&htci» grediar, quem ipforum mcmbranx,& * interna caluariae aiqplirudo cauitas vc doccnt.Quicquid enim c-
im $& ma-
7. gmtuda.
ft-
ius cauitaris duabus cerebri membranis &
Y glande pituitam ccrcbri excipiente, & ramis quibufdam ma-
r ify 1* ximarum caluariam ingredientium arteriarum non occupatur, id uniucrfum cerebro ac cerebello adim-
L- Apt-L pletur. * Cerebellum decuplo aut undccuplo minus cerebro ed, atque una cum dorfalis medulla: princi
1.1.
pio eam caluarisr cauitatis fedem fibi uendicat,qua: poderiori pane J tuberum in caluaria* cauitatcm, au
«i jAx- 5- &
deinde duobus occipitij ofsis b finibus circunfcribitur , qui ut
T.V. ditus organorum caufa prominentium,
• fAx dextro &
linidro durae membranx c finibus, os cedat, caiuarixcauitati infculpuntur.Hac enim indar cir-
X. I. T. culi ductam circunfcriprioncm,ccrcbcllum nulla ipfius parte excedit idq; hominibus in occipitium non :
• 7.*A-H adeb porrigitur,ut poltrcma ccrcbri pars in poderiora no magis quam iplum cerebellum uergat , nobisq;
C I A-rj.x
uocatum occipitium implcat.Quippe podrema fk clatifsima humani cerebelli pars uix eb ufquc afccndit,
j i. « D-
u 1
1 fia. ubi infima occipitij panis mufciuorum exortibus inlcrtiombusq; liberae d fedes confidit:adco ut nullam
Sf t excamcin
K
10. X fUmfir»pmit6&7firuT*ra*.6lib.t. JteUl6fc t Het efirmimnt 9.9. 1 1 figura. X i.tfiguZ.Z. b ifi^caf.illib.i.
fi rufa
c &TJ- a p tuwji. tab. £, F.
e ^ '
,
484 '
-dnd. Vefalij , de corperit
exeamem ocdpitij ofsis regionem digitis complecti liceat, quam cerebellum infarciat: mia nili Anatomici
illius (itum ita reccnfcant>ac fi totam in occipitio prominulam regionem (ex cuius gibbo uulgtis wcino-
ii* ingenijqi uim metitur) cerebellum occuparetiimb clatifiima iplius portio ad inediam duntaxat t re- e )/•«.
gioncmcmsintcniaUipertingit,quodapofieriori fede 1 foraminis dorialcm medullam tranfmittcntis, '•"•'•b
ad fuperiorem ufquc futurz nliteram referentis s fedem exporrigitur: quum interim permulti ad illam .
ufûc fcdcm,ccrebellum eonfccndcrc/uis bobus &afinis&ouibusdcluli, tradiderint, quod illis fcilicct S.si.f’
animalibus cerebellum fuperiori regione rotundum acuminatunq; fpcctctur,non autem humani cercbcl D.
inllarplanum quodammododt Jcprt(lum,rainimumq; in fuuncdio prominens. Caluariz igitur fedes

Ii
h*•f*”*
cerebello dcdicatadpfius litum, cirainlcriprionero.fiormam ac magnitudine edocet . Cerebellum etenim,
CmUU quemadmodum & fua fedes, latius e A quam longius aut profundius:& humiliori ipfms regione , idq; potif ,, .fy.
f‘ rm^ fimumiuxtaipfiuspoAcriora,latioruglob>inxigmcmcxprimit:incuiiumcdioacuu,nequcadmodumla 1 9fif
BriB
ta habetur 11
imprcfsio,quam illi inducit (..«uberinfiar
I crafsifsimx linea: in occipitij olfc prominens, e- k ?&£ •z->
* ftiftK
iusq; ofsis robur infignitcradaugcns.Porrd in anteriori parte, h qua cerebellum ad cerebri natesexporri
&4JC
gitur, id quali in acutum fertur, undique fi« ledis formam accurate referens. C-rterum cerebri formam ac
Cerri n ,
,f,
uuruitwdo magnittulinem.ofiendit reliqua caluariz eauitas cerebello non opplcta. Vnde edam cerebrum in fua oxfr -
1 I-
&f~me. bali admodum cA mzquale A: narium. m Vbi enim oculorum ledibus St olfaftus organorum futibus in- *'
nititur, ad finus illos antrorfum
11
cxtubcratrutrinque autem ad (inuu latera, propter olsium in caluariz ea “f' 1 '
'J
uitatem oculorum gratia extuberantium promincntumlana quali fuperficie 0 comprimitur.Dcindc op- e
plet duas grandes P cauitatcs,quzad ofsiseuncuin referentis ‘I quo glans cerc-
finus latera fpcdfantur , 4. A
bri pituitam excipiens fu Ainctur.Vndc etiam cerebrum hic ofsis quo continetur formam, glebx ritu , libi '«'a
-
ucndtcans.utrinquc in iplius bali r tuber inAar medi; globi prominens, conAituit. In horumtubcrum
medio cerebrum s imprclTum cernitur, cuneiformis ofiis proccffuum occalionc hic circum finus glande
„
eam contincntislatera produdtorum.Qninctiam fimili prorfus mododsalis cerebri reliqua iplius fede, of- n I J >c.
, ( ^
fium tuberibus auditus organa continentibus, & fuperiori cerebelli regioni figura correlpondet, omnibus e.
finib.fcfe inferens, & amicd admodu tubera admittes. Atq; ita quoq; in latcrib.5c anteriore de poAcriore 3c ° ito*
CerebrSee fiiperiorcfcdibus caluariz cauitatis effigiem concinne exprimic , inibi infiaroblongzfphzrz utrobique
J
tertfttlhtm,
uerfus anteriora propter temporum cauitatcm deprcAz, rotundum cuadens, Se in poAcriore parte multo /w h.q.
BtxpnpM
quam in anteriori latius redditum, ficq; ut fcincl dicam formatum , ac Ii id & cerebellum nullam peculia- s.£»».TaC
rem exigerent formamiac abunde iplis elfct,li propria illotum fubAantia magna mole, & timui quouis mo
do,ut in fe finus ucntriculos ye cerebri ccrcbdliq; fundiionibus aptos habere portet, collc&a , in capite re- ^ v
poneretur. Eiufmodi enim quid caluariz balis finus tuhcra^;oAcndunt,8cimprcAiones in temporibus 1 r
temporalium mufculorum gratia (ne quicquam interim de tara uarijs capitum adferam formis ) conlpi- Uum\&
cuz, Caluariz igitur cauitascxtemz cerebri fuperficici imaginem commonArat ,ad quam “ febrio cerc-
Seftieiex- brum diuidens,& innumeri quidam 1 gyriac circumadtus quoque referantur. Vniuerfa enim cerebri fe- A ^
t rttnmolnt
des illa fcdlionc diuifa, atque ut bifulcorum pedes in duos quafi ungues illius beneficio diliunfta , extimz s. t
cerebri fuperficici magna habetur pars , quamuis interim dictam cerebri formam parum interturbet , quii cj.i ui- 4.
fcilicct dextra cerebri pars fini Arx accumbat neque reda illa linea diuiff partes inuicem magis dchifcat, * Qro* ”
« fmiSh :
dirtmrmji quam quanta durz cerebri mcmbran;,& tenuis dupIicatzeAcrafsitics. In homine etenim ( fecusquam
terebri eu-
in ouc j fectionem hanc occupat durz membranz portio praecisus ve , duas cerebri partes fepti ritu in-
>’
f,
fretheu
terAinguens.dein utramque cerebri panem tenuis membrana fcorfum ambit, & implicat. Ceterum gyri f" 4 »/<,
1 tenuium intcAinoraminfradribus Veteres pulchre compararunt, per uni
acinuolutioncs cerebri, quas
“
uerfam cerebri fupcrlicicm undique eadem frequentia habentur. Sunt ucro inuolutiones illz finus pcrnuil
ti penitius in cerebri fub Aantiam penetrantes, &profc&6 imagine inceAinorum tenuium inuolutionibus
Neque opinor illas alicui aptius quam ftis,aut etiam nubibus quas rudes picorum difcipuli , aut
limillimi. x 1 />x»
; ^
in fcholis pueri delineare folent, conferri pofie : quanquam in fimilitudinc indaganda non admodum fit C.C.C.
laborandum, quandoquidem homo hos in cerebri fubAantia apparentes circuma&us cum afinis, bobus,
J, £
Cerebri eu
&
alijs quz hactenus uidi animantibus communes obtineat. Nm
forfitan aliquis hinc diderent iam a (fume
J 7 'fo. '
fr*(Uu- re Aatuilfet.quod tanto profundiores homini illos gyros Natura infinuaucric, quanto ipfius cerebri fubfta- ukf.
/». ria copiofior uifitur. Porro in illorum ufu rcccnfcndo non medici modb,ucrum Si philolophi fe excruciat,
Uk.t.de contendentes, numipforumbencficio hoimys intclligant : quemadmodum Galenus contra ErafiArats
V/»pm.
placitum pugnans, in hunc modum illos ad intclligcndum nihil conducere ccnfuit . Quum alini etiam ad-
modum multipliciter cerebrum habent complexum, quos deceret, quantum ad morum ruditatem attinet,
omnifariam limplex,& minime uanumnancilci cerebrum. Melius autem arbitraretur bonam fubfiantix
temperiem corporis intelligcntis ( quodeunque hoc fuerit > prudentiam fcqui,4i non uarictatcm compo- • •
fitionis. Verum Galenus hic fibi dum maxime iplius operam requirimus fimilis, orationem uelut freno l'
cohibens,alib,quum inuoluttonum ufiim exprimere debuiAccfillam reflexit : latis dfc arbitratus, fi eas in- ;
tclligentiz non przefle indicauerit. quod fane non inficiamurjcdintcrim ipfos non ob aliud quim ad ce
rebnfubAaniiecnucritionem procreatas eflc,a Galeno additum oportuit. Cerebri nanque fubAantia ci-
’
tra omnem membrinotarum fibrarum plexum continua, neutiquam adeo firma fuerat , ut per illam arte-
rix ucn.rq;,ut in reliquis corporis partibus , digeri po(Tcnt : &
tam multa crallaq; cA , ut ucnz de arterix ia
tantum excurrentes ipfi nutrienda: , illiusq; infito calore rcfocillado neutiquam fufficcrdt.
fiipetficicipfius :
Quod prxuidcns Natura, finuofos illos implexus pafiim cerebri fub Aantizimprelsit, ut io hos ( tenuis f
membrana frequentibus uafis opplcta fefe inltnuarct , ua cerebri fubAamie alimentum appolitifsimc fub- ea £-
miniAratura.
i
1 .
Humanifabrica Liber VPI. 485

8 ?At*. miniftratura. Atque huius etiam nutrimenti potifsimumoccafione cerebrum in g duas partes difleftum Certbrifb-.
A.&B. I. fuit ut fcilicct tenuis membrana fefe in ipfius medium implicaret ac inibi in reflexus deduda, cerebri fub
, :
**-
t>0 ‘
ftantiam contenta in fuis uafis materia enutriret. Haud enim citra ciufmodi cerebri diflc&ionem, &pro-
h Sptffa» fundifsimas inuolutioncs,il Ia cerebri fedes, qua dextra liniftram rcfpicit , enutriri potuiflet . Huic etiam
tmr im 11.
h
C rrth*ili
fententix fuflragantur ccrcbclii inuolutiones , qucncutiquamxquc ac cerebri inuolutiones alte pene-
H- , trant,fcd paulo minus quam fupcrficiarix at frequetes interim admodumq; continua fenededude uifun ruti» et fct
I lljt.E. ,
k «A**. tur.fupcrhciarix quidem quod exigua pars alenda fit , quodq; facile cerebellum a profundioribus antra- ««•
,
dibus ad ucntnculum ufquc ipfius perforaretur, frcqucntcsautcm, ut copia aliquantulum Icucm illam
*
A»b, C.<Jr
penetrationem fupple^t. Porrb harum feries quodammodo k triplex cft, effigie cum cerebri inuolurio-
I fi. A. B
«*-C.D, f, nibus ncutiquam conucniens. apparet nanque cerebellum ob fuas inuolutiones & impreflum illum, quem
I
d. ab occipitis ofsis tubere in poftenori fede obtinet, tribus partibus ctformari, dextra una , & alia finiftra & ,
I sAjr-c.
tertia media . ac dextra quidem finiftraq; cerebelli partes duos quodammodo globos inuiccm appofitos
“"A-
C,D.U
rcfcrunt,in quorum inani fpacio, ubi fcilicct globi fac non contingerent , tertia cerebelli pars reponi-
1
tur, quae ligni cafei ve uermem imagine exprimit, ob fuas inuolutiones, que tranfuerfim fecundum cerebel
m li At- li longitudinem mutuo xque diftantes ducuntur. Partis huius apices uerfus inferiorem ccrcbclii fedem re
C,D(^f, flexi, uermiformes cerebri ni proccfliis fuo loco cflbrmarc docebimus Dextra porro finiflraq; cerebelli
.
£if«i 1,1. pars in fuperiore ceicbelli fede parallelas quoque, & fecundum cerebelli latitudinem dudas inuolutiones
!
n Ad a, a obtinet, quar deorfum n protcnfx, quafi in centrum colliguntur, ad ccrcbclii 0 fedem dorfa lis medullae
,
° "A- initio adnatam contendentes. Tres igitur he ccrcbclii partes nequaquam inuiccm difcrctx funt, fcd in-
uiccm continux unicum corpus, ipfum fcilicct cerebellum conflituunt.quod unicum non autem cerebri ,
modo geminum, Galenus a Natura cxtru&um cfTc docet, quod duo dorfa neque totidem dorfales mcdul- c*Um!w
,
P *>•«• las hominem habere minime dccuiflet quali ex cerebro ( quod ncccflario ucluti in duas partes diuifum,
,
:
II fci. 4
& fubflantia non efle continuum aflcrit) P unica dorfalis medulla produci nequiuiflet,ac proinde cerebel
.
cr,t ~
«? i£«p.
a/<4.4. D.
lum ut cordus unicum ncccflario procreatum fuiflct,quo unies dorfali mcdullx aptum redderetur princi- “
X tofi. Li pium. Verum nichercul£ cerebrum in fue balis medio unicum, & non ut in fuperiori parte diuifum,cerni-
KN.O. tur,& unicam dorfalem H producit medullam, in cuius fuperiori fede mox ab ipfius exortu , Natura r fi* i>«folii
a* fi. E.
1
numinlculpfit,qua mediam quarti cerebri ucntnculi amplitudinem confl itui dicemus * reliquam enim mtda&timi
t c,c/x-
cius ucntriculi amplitudinem, cerebellum fuppIct,quod utrinqueduntaxatad dorfalis mcdullx finuslate tmmm
II ntttm/t
tamtwr l<jr- ra quali duabus circularibus applantationibus dorfali
c
adnalcit ur, continuum cum ipfa corpus cfFc&um.
K 10 At», media nanque u poflerioris cerebelli fcdis pars, ut neque etiam x anterioris dorfali mcdullx continua, ,
u Teirtid connata ve cft, fcd tantum tenuis membranx interuentu pofterior cerebelli pars dorfali mcdullx commie
im 9 fi. E.
titur,& anterioris fcdis media oars dorfalem medullam ne contingit quidem. No aliter, mihi erede, quam
X Putri id
udLifix. fi Natura cerebellum condidiuet,utdorfalimedullxtranfmilTum a cerebri finibus fpiritum magis adapta
y spra*- rct,tuercturq;. A
cerebello etenim, quantumuis in differentia ipfius duritiei a cerebro afsignanda,& ratio* j„ u. 8 L
tar id im
l
iccurid a cerebro diuifum fit expendenda folicitusfiieris,nullius omnino ucl minimi ncntuli propagi-
icm X oriri reperics.& profedo nulla cft cerebri, qua frontem fpcdat,& qua in occipitium fertur, in duri
ttcditfcrcntia:ncquo etiam adeb notatu dignum cercbclli,quum tenui membrana id liberatum cernitur,
cum cerebro in duritia cft diferimen. At ut cerebri bafis,unde dorfalis medulla ortum ducit, exteris omni* ra j. , rtut .
bus cerebri partibus, & lpfo quoque cerebello durior uifitunita quoque dorfalis fuo principio fcnfim du- Cerebri, re
rior cuadit,ncquccolorc,ncquc duritia fupemato ipfi cerebello corrcfpondcns. Cerebellum enim magis "kfc
%’ ixfL E.
fiauum, cinericium ve cft, perquam paucis albefeentibus lineis interftindum, & duntaxat in fui z finusfu
•
^
pcrficic candicans. uniucrlum ucro dorfalis mcdullx initium cerebello adhuc in capite fubnatum albifsi-
mum cft, ut & cerebri bafis ipfi originem prxbcns:qux omni prorfus inuolutionc ac anfradu , quibus ce-
rcbellum fcatct,dcftituitur.Porrb qux horum omnium fit fubflantia, ucl in mcnfa etiam ex uituiorum,aut eenbnfmb
leporum, aut auis alicuius cerebris difccrc integrum crit.cft autem fubflantia quxdam cum fua efTcntiali
&
forma peculiaris propria, qualem in uniucrfo corpore fimilem nullam reperias,ad ingenitas cerebro far 2»iu difiti
diones idoncarnon minus fanc quam cordis fubflantia, & pulmonis A
iecoris,& lienis A’ renum, & tcftiu, «u.
ipforumq; adeo mufculorum, fuis quibus prxfunt munijs aptifsima ccnfcntur. Cerebri fubflantia, quam a-
l<j capit is,alij albam medullam appellarunt, ab ofsium medulla dhfcrt, tum alijsplcrifquc accidentibus,-
m I fWfr tum quod liquefieri ncqucatmcquc inedix tempore, aut alijs occalionibtis,ut reliqua corporis pinguedo,
in ex abfumatur, minuatur ve. a Hxc non uniucrfa candicat, ucrum quicquid b reuolutionibus proximu cft,
diffe
Oe terebri
fubflauum aut fubcincricium cft,xquali femper ab inuolutionis fuperficie diftantia'. quanta nanque inuo
ObftStidiM
lutionis profunditas eft,tanto quoque intima inuolutionis parte interna! !o,in cerebri lubftantia , is quem
fpm. diximus color obfcruatunquafi rurlus color ille in fubflantia, qubd ad colorem attinet, inuolutiones dupli
br lAi-c. carct.Quicquid autem cerebri norrita coloratum cft, id albifsimum & candidum prorfus uifitur . Verum
C.C. ut permulta ccrcbclii funt inuolutiones, ita quoque uniucrfum propcmodum,uti paulo ante admonui, fla
uumoccurrit.Quacunquc igitur ex parte cerebri ccrcbclii ve fuDftantiam tenui qua proxime continetur
membrana detexeris, hanc lubflauam ac uclut aqueo humore oblitam, & nunquam ucnis implicitam adin
& ucluti fanguinca pumfta in illorum cerebri fubflantia potifsimum ob-
ucnics:ctiamfi interdum rubra
fcniatunufis,quiphrcnitidcantcmortemlaboraruntAquifurpendiopericrunt Verum ciufmodi pun- Cerebri f»b
â nullam ucnx exprimunt imagincm.Cercbrumânquc ex nullo uafc alimentum allumit, quam ex his
qux tenui membrana: fuftulta ipfi circundantur.ut autem illi frequentia uafi undique obducerentur, cerc- qîter/-
bniro in tot quot diximus partes prxopuc diuifum fuit :quan quani etiam diuiliones illx , ut &
anfrattus, jfec w
u Sf j ad mollem
'
'
* «And. Vefalij, de corporis
48 s
id mollem cerebri fubfUntiim ne concidat fulUnendam,*quaIitcrq; fuffulcicndint , non mediocriter au
* * xilicntur. Parum enim Galeni rationi, cur cerebrum diuifum,aut,ut ipfc I<X)uitur,gcminmn Iit, tribuo, in-
'
V?'
cerebrum hac occalione geminum clTc.ut quemadmodum uno oculo uitiato , aut uno tclte
q U j, nanque,
'
exeflo, alterum feruamusdta etiam dextro cerebri ucntriculo lifo.lini fler adhuc fuo munere fungeretur.
H*c fiquidem Galeni ratio aliquem in copia ucntriculorum rcccnfcnda locum fortaiiis haberet non au- ,
in enarranda cerebri diuifionc.quum id nifi fupra uctriculos geminum diuilum

ve (it. callofum enim
tem
nobis uocandum corpus, quod cerebri partium continuitatem commonflrat ad elatilsiinam dextri & li-
,'
niftri ucntriculorum fcdcm conGftit.Carterum nunc

tcmpcftiuum crit,cal!oli cius corporis, ac uentricalo
hiftoriam aggredi: atque ita internam cerebri fupcrficicm, qorq; iplius panes adhuc abfolu-
rum cerebri
tius cnanandat fuperfunt.pcrfequi.
DE CALLOSO CEREBRI CORPORE, ET DEXTRI SINISTRIQVE

cerebri ucntriculorum fepto. Caput V.
SVTEK10HJ.M callofi corporis fcdcm nulla ex parte diuulfam^legantcr proponit tertis figura charafte~
ribus L,L. Infuper hanc fcdemfcd a cerebri fitbjlantia in lateribus liberam, oflendit quartaad 1,1,1. Humiliorem
nero callofi corporisfcdcm (palandam offert quinta,ad ubi etiam ad X,X, dcin T,T , fep tum (peflatur hoc
Capite pertrattandum.
A. V LO antcjomncm cerebri ccrcbclliq; fubdantiam exterius tenui membrana circun

CsBtfnef- membranam rcfpicit,fubflauam & quafi cinericiam ede retuli At
datam, ea parte qua .
porti ftdet
quidam cerebri * pars in externa iplius fupcrficic fele offert, tenui membrana non ob-
& aon.fi».
uoluta.uerum intimi cerebri fubdantii modo,cxtcrna fupcrficic candicans , albaq; &
a
reliqua cerebri fubdantia ad fupcrficicm confidente durior.undc ctia uctudifsimi Grx-

_____________ eorum partem hanc t appellarunt: quos imitatus in orationis ferie , eam partem
b inferiori fe-
callo Ium coi pus femper nuncupaui.DeindcGricorum nonnullis id etiam a forma, qubd b f/fj-R.
de duorum arcuum modo finuatum fit,& ab ufu quod fudincat, 4*aac«Jb uocatun quanquam in cerebro It, R.
aliud c corpus rcccnfcbo,hoc nomine a pluribus magisq; ex merito donatum. Cxtcrum callofum cor- c
pus in medio cerebri confidit, fi cerebri dextrum finidrumq;&bafis cerebri medium in humiliori ipfius t.v.6>j.
fcdc,& clatifsimam cerebri in uctticc regionem fpc&cs,& quodammodo etiam ad priora poderioraq; at- a.a, a.
tcndas.Callofi enim corporis podrema pars anteriori cerebri fcdi paulo uicinior cft,quam antica poderio ^ v<j
. ,
ri.In confpcftum autem fccantibus uenit, dextra cerebri parte a finidra manibus leuitcrdircmpta.quic
«1
nmmtp „
quid enim ita didu&o cerebro, partes ipfius unire committcreq; apparet, albu & candicans uifitur, ipfiimcj; j fo
adeo callofum cd corpus, longum quidem, fcd ar&um.Prarfcns corpus illa fupcrficic, quz primum didirido
cerebro in confpcdum uenit, gibbofum cernituncoquafi pafto,quo capitis uertex fupra clatifsimam fion
csdltfi t*r~
tis& occipit ij fcdcm, A: capitis latera protubcrat.Qucmadmodum ucro cerebrum ita ut dicebam direm-
perii miti» ptum, fuperiorem callofi corporis fupcrficicm egregie liucm iqualemq; odenditrfie quoque indicat , cor
ftm ti reli- pus id communem cum cerebro partem dTc,& non ex cerebri fubdantii fupcrficic qui mollior & fubfia
om* crrtbri
JnkfhmtiM
ua cd,fcd ex intimiori fubdantia qui durior & alba uifitur, enafci.Obferuantur enim utrinque ad callo-
r m/wfeti
S(MJ *d cnl
UfittrfoTit
Utrr* •£-
JMf.
ne quodamodo finuctur,ncq; ut fuperior gibba fit, haud tamen fimplex fpcdatur.na fccundu ipfius longi genere.
tudinc £ dui indar quarti circuli partis cxcauatx fuper ficics ducutur,& in illaru medio tuberculu quod rejUxi rf7.
dani indar linei exporredum uifitur, perinde ac fi altero auidem extremo duas quartas circuli partes in
callofi cot poris medio iun<ftas,rcliquo autem extremo ad latera furfum protcnfas,intclligcrcs. T
ubcrculu
hoc deorfum prominens, fcnfimq; extenuatum, tande dextri finidriq; ucntriculorum cerebri h feptum g vm«r,
cfficitur:& tota interna callofi corporis fupcrficics,tanta dextri finidriq; uentriculorii cd portio,quanta u-
jiiuct ia cd fupcrficics.ac dextra quidem fiipcrficici portio dextrum ucntriculum ; finidra autem iinidrum
Dextrifini
rcfpicit. Poi ro dextri &
finidri ucntriculorum feptum eadem cum cerebro condat fubdantia , fed in me- ^
flrij, neutri & inferiora attinet,adcb cd tenue, ut quum clara luce diffcdioncm adminidramus, i mauiu$
dio quod ad fiipcriora
tantum latere candelam admoucmus , fplcndor ipfius tanquam peruitrum aut fpccularcm
celem ir fe- aut in altero
ftl lapidem pclluccat.Commodius tamen hanc fepti regionem madidi hoftii, qualem faccrdotcs Miflcad-
Iu i 10'
hibere foIcnt,quani.durisillis lapidibus comparaucris . In fuperiore parte qua feptum toti corporis callofi
continuatur longitudini, & interiore qua fuperiori regioni cius cerebri corporis , quo fornici camcr£ re fi- x .x uf-
miliimum cflc dicemus, unitur.ipfumcrafsius quam in media fedeexidit. humiliorem namque fepti pane ^niwrxlu
coipus tedudinis modo effigiatum ex fuperiori fua regione educit : quemadmodum fuperior fepti pars ab r* r * T
’
inferiori callofi corporis regione cnafciturproduciturq;. Callofum coipus una cum fepto nullis ucnis , ut
neque etiam tenui membrana, ucl aliqua etiam ex pane attextum cd , fcd £ uicinis fcdibus nutrimentum
affumit. Non enim adeo grandis,crallaq; cerebri cd portio, ut priuatis uafis indigcat,quamuis interim rna*
CxHfcer-
pruntft- gnum animanti
ufum pridet. Huius fiquidem imeruentu , dextra cerebripars finidra: continuatur : dcin
punfnu &
de dextri finidri ucntriculorum cerebri feptum productt,idq; etiam 1 fublcuat,ac demum illius mcdio<
& auxilio
*
Humanifalrica Liher V /Z 4&7

i
tf. 1.1 & auxilio corpus tcftadinis imagini potifsimum comparatum attollit, quo minus id magna omnium cCre-
&tfi*, brifun&ionum noxa, communem duorum cerebri ucntriculorum cauitatem comprcflurum delabatur. 1
A.H/M- k finus in cerebri fubftantiainftarprofiindioris line* ad fuperiorem corporis callofi fuper

uii,r. Cxterum duo
X, X. «»/. ficicmincifi ,
prarter hoc quod extima fupcrficiaruq; cerebri pars callofo corpori producendo inepta lit,
fi«frv.x idq; ex penitiori adeoq; duriori fiibftantia cnafci debeat, ad pituit* defluxum ex fuperioribus cerebri par-
sutUm s, tibus facere creduntur quam excipientes per gibbam callofi corporis fuperficicm in anteriora profluere fi
,
T.VnwfiL
nunt.Vcrum de pituitam expurgantibus meatibus fuo loco agendum erit : nunc autem ucntriculi oppor-
At*«
A . A i A tf tune pcrtraftabuntur.
fiUfrw,,
H. I. < /t/.
«m H 7 <£-
DE CEREBRI VENTRICVLIS. Caput VI.
1/tjpM.
k }/X M, DEXT\V M cerebri ucntriculum offendunt quarta & quinta figura L,L, &fextaD,D. S ffrnm autem ini
M quarta & quinta figura M,M,cr pnuatim quarta 7^,7^. dein fexta E £ Communem uero horum concavitatem
, .
Jcu tertium uentriculum exhibet Jeptima & oflaua figura H cuius meatus ad quartum tendens ucntriculum K m-
»
fignitur : quartus ucntriculus partrm undecima figura E notatur, & partim nona & decima £,A/,7^,0.
ipfeq; l,
ENTRICVLORVM cerebri numero qui cerebello dorfaliq; medul-

is aferibitur, VtntrimU
le communis cft, ac quartus etiam ucntriculus dicitur.tres nanque prarter illum in cere-
bro, Hcrophilum imitati, enumeramus , unum quidem in dextra cerebri parte , alterum
in finiftra,& tertium in cerebri, feu duorum primorum ucntriculorum medio rccenfcn-
tcs. a Dexter h finiflro,pror<us('rtu,fornia, magnitudine ,alijs<j; omnibus qua: in par-
D*»in dr
tium conftrudionc examinari folita funt,corrcfpondct:quarcctiafingula qu* de dextro fiuiflri hi
e jjS.a,A fci quoque nos dixifle arbitrari conduxerit. In dextra i^que cerebn c parte fecundum fteria.
ibcntur, de liniftro
1 X longitudinem dcxtcrconfiftit ucntriculus, tantum anteriori fede a fronte, quantum maximi pofte-
l £ u'
c f /i .x. riori a b
occipitio, remotus : tantumq; illis fcdibus ab externa cerebri fuperfiric feiundus , quantum ipfius
x. &
v, v! ucntriculi dextrum, exterius ve latus a funcrficic cerebri diftat, fuo caluari* lateri contermina . Internum
f o Ujiw- uero dextri ucntriculi latus fecundum ® callofi corporis longitudinem finifiri ucntriculi interno lateri
proximum cft: neque aliud interftitium ambos feparat, quam c tenuis qu*dam,&uclut quodadfubti- ,
litatcm attinet, membranea cerebri portiuncula, quam feptum uocauimus. Verum ubi ucntriculi in ea ce
*Lj,\ j
l& *b m rebri parte confiftunt,qu* prorfus diuiditur,ut iila qu* cerebello incumbit , & qu* fronti proxima cft , ibi
«</.m rt*b ipforum latera maxime dirimuntur inuiccm nam prarter cerebri membranas hancfc&ioncm fubintran-
:
tes, etiam plurima cerebri fubftantia uentriculos fciungit , hacq; ratione ucntriculorum inceffiis ( obli-
n»il”J quitas quxdam in

lateribus fefe effert. Geterum 5 anterior ucntriculi pars obtufa cft rotunda, non uc- &
n. ro,ctfi omnes mihi fccus feribere uidcantur,in acutum uerfus olfadus h organa, aut * uiforios ncruo»
h ij fi.L, delinens. Nequeetiam hac parte aliquem dudum meatum ve a fc porrigit, nifi quod interno latere, ut
J-
no
^
mox dicam diftufius , dccliuis ad k tertium ucntriculum pertingat, i Pofterior autem ucntriculi regio
& rotunda, ac deorfum fenfim in cerebri fubftantiam uerfusprio
occipitium rcfpicicns, obtufa quidem cft
•
V^f.fub ra paulatim cornu in modum anftata tantifper ,n dcfccndit, donec illuc perueniat, ubi olfa&usorgano-
s.T.v. & rum&uiforiorum nemorum confiftitprincipium,& qua maximi foporalium arteriarum n ramiincere-
6 fig».vb brum feruntur. Cxtcrum hic ° du«5tus fuo mucrone in fui lateris olfafius organum &uiforium ncruum
JWL h’ ncutiquam ccflat.multoq; minus quadam continuitate illud olfafttis organum perforat , ucrum in unam
1 pmftnnfi cerebri inuolutionum ibidem ad cerebri bafim P terminatur, & in fe maximam cerebrum petentium R
l et n 4 fi. arteriam cum tenuis cerebri membran* proccffu illam fuflulcicntc admittit , pituitxq; portionem in ipfo
m Ccnfrr collc&amad r infundibulum & cyathum defert, quem hac in fede pituitam excipere transfundereq; au-
F.G. 6 ,t , j- c$< VmoaUa

s Hxc q Uum di COj innumera Galeni dogmata mihi reclamare haud ambigo qu* olfactus organa ce- ,
Calani fa-
nii fi.?. rcbri anteriores dfc uentriculos uaric docent , & coldcm uentriculos tenues fenfim fa&os in uiforios ncr- ri nara do£
o sptfl * fi uos fuo mucrone finire : &
quod longe alienifsimum cft, anteriores hos cerebri uentriculos uerfus 5 os eri mata lue
gurem » r bri aut fpongix modo innariuin fummo perforatum, pituitam per cauaolfadus organa , tanquam per cani dtfmbi.
fitt infrru
nalcm^cduccrc atteftatureiufmodiq; non pauca, qu* potius ex refectione, quam prolixa quapiam difee
ptatione difei confulucrim.Vniucrfa ucntriculi fupcrficics lubrica Pe aqueo humore oblita , & inter diffe-
p
x h.+ chlr. candum fubinde eodem oppleta confpicitur.Dcindc uniucrfi c dudus ucntriculi fecundum cerebn lon-
j m i- gitudinem incedentis fuperior u pars,omnisin*qualitatis cft expers . Inferiorem uero eius x partem cf-
S A Qi j, c j t inarqualcm J finus quidam, ex pofterioris ucntriculi fcdis externo latere antrorfum oblique ad com
* !
7 ‘ !'
C' munem ucntriculorum cauitatem prorepens, & ad ieuiorem
'
pituit* defluxum paratus. Dein ad inzquali*
r
c. tatem facit ea ucntriculi * pars, qua: deorfum e pofteriore ucntriculi fede prorepit . Ille nanque ucntricu-
i f fi.E.
• 8 fi.(*f. Ii reflexus una cum finu illo in caufa cft, ut * monticulus quodammodo in anteriori poftcrioriqjinferio-
6 Lb.tA,
A
^
pC(jj s UC ntriculi regionibus cxtubcrctrqui i dextro latere dccliuis ad finiftrum latus , ucrfusq; commu*
e* /f ab
ncm ucntriculorum cauitatem fertur. Inferiores enim ucntriculi dextri & finiftri partes , qu* tota callofi mtntTHnlt’
b uifuntur,ucrfusutriufqucmcdium communem^; illam cauitatem dc- rnm dextri
L*dL .& corooris longitudine continu*
ab s. orfurn inclinant, & non ut fuperiores ucntriculorum partes & latera, orbiculat* , Se ab inuicem fepto ali- df finiftri
•
u 4 Sf 4 quo dirempta tmnamta
tu.[em ter-
* ty neutrum
t fv~ b
U L, L. J 6fign.XgwtS.&interL&Lfin.i, f. % fig. taf. j /<i. 4 infma 8, C, D. a f jfg L.L b Qnaf ab It ad Tfig. 6. Infleti*.
iized by
n
48 8 aAnd. Vefialij , de 'corporis \

c communis ucntriculorum cauitas quim inferior# f tl' f.l
uo dirempta fpc&antnr.Nequc profefto aliud cA ,
<• corpore tcAudinis imagini comparato defccnfus concur- HA.j.lfi-
3 cxtri&finiArt ucntriculorum partium fub ’.H.
fuscj;,
qui inferiori parte oblongam uallcin duorum uicinomm montium exprimit , acutum ve per fuam f
tfJ.T.
longitudinem angulum cffbrmat.Supcriori ucro fcde ad tcAudincm imitantis corporis effigient cauitas A.
Mmhv • illa fecundum concauum orbiculata, teres ve uiiitur.Cuiufmodi ucro

corpus illud Iit , fcqucnti Capite cx- A, A.
terti» mei plicabiturtnunc interim ucntriculorum fcrinonc tantum in Aituto, quorum iam duos dextrum uidclicet &
trumU tdi
Urum rccenfuimus,& propemodum etiam tcrtium,qui communis amborum c(l cauitas, binos i fe cdu
lini
(li.
cens meatus, quorum c unus ex humiliori ipfius fcde, ubi acutum angulum per totam fui longitudinem 0.
1
uallis cuiufdam ritu exprimit, reda deotftim uerfus cyathum cerebri pituitam excipientem porrigitur. f 7.tf.l
Alter autem meatus qui pqfferiorcfi,ccrtij ucntriculi non minirua pars cenfcndus ucnit, & inter cerebri
f 7.1 f.K.
S. .itnM
£ tcAcs A nates, ac fuper dorfalis medulla: initium dcdiuis,ad quartum
ucntriculum rctrorfum pertinet.
rti.m I.10
Meatus huius initium non adamufsint orbiculare uilitur,fed quodammodo triangularc.fcruat enim in in-
feriori fede acutum fux cauitatis.unde prodit, angulumtin fuperiore ucro meatus
parte, qua: *> glandi ua- R 7 fX- «•
forum tertium cerebri ucntriculum petentium dtuilioni prifcftjr, proxima eonfpicitur, tranfuerla linea N 8 fix- N.
P.^.IO
anguli illius latera conneftit,ipfaq; cum illis alios duos angulos confiituit. Atque huiufmodi etiam mea- F.C.F, H.
tus huius > orificium cA.quo is quartum ucntriculum fub cerebri natibus refpicit . Ex inferiori meatus i- h 7/f.L.io
k meatus alius raro educitur, qui per cerebri
Aius angulo, qua primum inter cerebri tcAcs ferri incipit, At-D.
fubAantiam acorfum in priora protcn(us,ad * finem cius meatus tandem ccfTat.qucm ex humiliori tertij i tofrr.
C. TtfpM-
ucntriculi fcde reftadcorfum duci, atque in cyathum terminare diximus, in quem ambos iftos meatus, cedent nttm
Qmenti *(-
rebri pituitam deferre audics.Clterum "> quartus ucntriculus, ex dorfalis medullx & cerebelli finibus htt orifi *
trumU btflo
componitur, non fccus quam fi utraque manu unam fingeres cauitatcm. Dorfalis itaque medulla ex cere- fiet fimfmii
0 meatum uerfus quartum ucntriculum primum porrigit, tcAcsq; n tnsmfB*
bro n prodit, ubi tertius uentriculus
cerebn & nates dorfalis medullx principio continuantur, ac meatum illum tertij ucntriculi cum dorfalis
1. fix i.f.
t l*-!**-
medullx initio xqualiterfie deducunt, ut meatus fupcriorfcdcs illis,infcrior autem dorfali medullx inci- ferit.
la fit. Poftquam uero meatus ille nates fupcrauit , eius portio qux dorfali incifa uidetur , dilata- kVkiKti
ri incipit , ac P finum efformat ufqttc ad cum feri
dorfalis medullx ‘I locum , qua caluariam hxc fJbt $» $
egrcffuracA , pertinentem. Sinum hunc Hcrophilus cauitati rcftifsimc afsimilauit calami quoferi-
1 tfi.cm.lL
bimus.nam li huic ftnui eam calami partem, quam atra meto intingimus, comparaucris.animaduertcs pro- 4 tlim.ltt
r fini re-
fefio calami orificium, ubi adhuc calamus teres c A, dc fc&ioni uicinus , tertij ucntriculi meatus
fpondcrc,fub natibus promincntiidcindc cufpidcm quo literas fingi mus, limilcm oblcruabis intimi linus n* PAX* L-
pani, qua is in dorfalcm medullam iam ex caluaria cxcifuram, ucluti porum anguAumq; meatum produ-
10 L.M.V.
cit .duos autem calami angulos, quos inter

mucronem Si clatifsimx fcct ionis initium fingimus,ipfiusquc O n* M /•
E
calami cattitatis latera, (inus lateribus fimillima offendes. Ad huius dorfalis medullx linus cauitatisvc late- ijmmrt» t
ra, ubi anguli illi conii Aunt, unus

* utrobiq; dorfalis medullx orbicularis proccfftis habetur , cui dunta-
xat cerebellum adnafcitur,& ad quem id continuum cum dorfali medulla corpus efficitur . Huiufmodi igi
n 1
Lb. 4 D.
tur dorfalis medullx cauitas cA, alteram quarti ucntriculi partem con Aitucns. Qux autem in cerebello (pe o 7 tfiK.
fiatur ' cauitas, inter
u duas orbiculares cerebelli fcdes.quib. dorfali medullx continuatur , &inter cius
10 fit.
cerebelli 1 panis quam ucluti tertiam ipfius portionem rccenfuimus,& uermis imagini
comparattimus T p tofi. L
extrcma,exculpitur,latior quam longior , non tamen admodum profunda . Hxc alteram quarti ucntriculi M N.O.
/*• h.
panem conAituit.qui in anteriori Si po Acriori fcde, quantum ad cerebri ccrcbelliq; fubAantix continui- 9r 910 fix C.
tatem fpcfkat.dchifcit.quum fcilicct neque anterior, neque poAcrior cerebelli pars dorfali medullx adna- % tofi.l.K
fcatur.quamuis interim ucntriculus i Ac tenui cerebri membrana, anteriori & &
poAcriori pane quodam t II fi. E
,
modo occludatur.In 1 anteriori enim pane tenuis membrana, qua cerebellum cerebro &
cerebri nati- uttfi.G
QniJ fu**m bus committit, ucntriculum obuoluit, 1 poAcriorcm ucro illius fedem nb Aruit, tenuis membranx ponio G.
X i fif me-
cerebellum dorfali medullx ibidem colligans. Quanus ucntriculus nihil in fe prxtcraqucum humorem,
Ut tftjit ut»
diam K.f
trkmiii.
continere animaduertitur, quemadmodum neque
alijs uentticulis communis c A, inter dilfccandum
qui in LA*
meatus cx tertio cerebri ucntriculo in quartum pertinens. At dexter Sc lini Aer ucntriculi, pxter huiufmo- ynfs-C.
humorem, etiam b plexum quendam in fe continent , quem diffeclionum periti fccundinis foetus ve
c I)a ...
di x-
d ucnofum illud uas deducit, quod multifariam com- 17 fx-
inuolucris comparant. Tertius autem ucntriculus Xm.n M
plicatum plexus illius con Aitucndi gratia a quarto durx membranx finu propagari , in tertio libro docui- K.
mus. Deinde anterior quoque horum ucntriculorum pars ab illo uafc ucnulas impcnfc graciles interdii a 9 fir*:
«
f adhxrcntcm oculi tunicam exornari confpicimus.atquc huiufmo-
a(fumit, illis quam (imillimas quibus
mrttnn.
facilius, quod durior Si quaft cailofior cerebri fub Aantia
di ucnulx ucntriculorum fupcrficici adnafeuntur
Trti firimct
terebri me
bf.tf- 0..
fupcrficic.quam alibi, occurrat. Cxterum Galenum , exterosq; omnes qui poA illum in o.tfxr
triatUilf in ucntriculorum
ubi miben- Anatome nobis quicquam prodiderunt , miror feribere, trium primorum cerebri ucntriculorum fupcrfi- r. M.N.
ns mr fime- ciem tenui membrana, uti ipfum cerebrum , cingi obduciq; , quartum autem non ita quum nulla prorfus
:
«*»• alicuius ucntriculi meatus ve fupcrficics tenui membrana obuoluatur. Quis enim, obfccro, diligenter hu- iifMJ. 1
mani fabriexpartes examinans, neque alicuius feriptis folum addictus, non ucl hinc confpicict, Galenum & 7 h'/
namque tam mollem cerc
pleraque, A prccipuc in libtisde Vfu partium, imaginatum fuiffc? Arbitrabatur
tenui membrana
rW7*»4
bri cfle fub (fantiam.ut incili ipfi ucntriculi in fe colligi debuifTcnt.ft intus non fuccinge-
r.M- T-
rcntur.dein duriorem cerebello tribuens fubAantiam, libi pcrfuadcbat.cius ucntriculum citra membra nc, ffi.O.O.
qux ipfi fulcri loco cflct jbcricficittm.poAc contineri. Ego fanc arbitror Galenum , quum illos libros feri- £.«>•«..
bcrct.apud Hcrop hiluro,aut A ndt caro,aut Marinum , aut alium quempiam legi Ac , in tres cerebri uentri- 14Mb
* •
culos
.
Humani f'obrica Liber Vil 48*

culos tenuis membran; procclfus panes ve porrigi, non item uero in quartum ucntriculum qua oratione
.
illi ucntriculos membrana quapiam ucluti pcritonxo.aut tunica codis fubdufta fuccingi non indicabant:
t tfg.H. uerum tenuis membranz £ partes intclligcbant.uafa in ucntriculos deducentes, a quibus fecundarum
1U1.1. modo e&rmati plexus fabricantur, cuiufmodi pars in quartum uentrjculum nulla exporrigitur Quinctia .
prxter id quod uentriculi membranis neutiquam fuccinguntur, illx obllaculo cflent quo minus cerebri
,
fubdantia inrcrditio quodam prxpcdita , materiam fuis uentriculis oblatam , in animales fpiritus emuta-
ret. Cxterum prxfcns Caput, ut uniucrfum ucntriculorum ufum iam recenferem expeteret quidem at
, : Vntrkml,
(quicquid propemodum adducere feriptisq; mandare aufus dfcm,in huius libri initio, ubi cerebri ufus obi
ter enarrandus crat,reccnfui. Nihil enim in prxfcmia uentriculis aliud tribuere datui, quam illos cauita-
tes linusq; dic, in quibus attra&us per infpirationcm aer, uitalisq; fpiritus a corde ipfis tranfmiifus priua-
,
tx cerebri materiei formf^;ui in animalem fpiritum emutatur, qui poftmodum per ncruos ad fcnfuum
motusq; organa didnbuitur, ut illa huius fpiritusbcncficio, & apta luis munijs condru&ionc peculiari ,
fungamur officio, quo mufculi moucnt.oculus uidet, olfaclus organa olfaciunt, auditus organa fonos per-
cipiunt, & lingua fapores dignofeit, & demum omnis fere pars cui nemus exporrigitur, taSiles qualitates
dijudicat. Hunc itaque in gignendo animali fpiritu ufum uentriculis aferibere neutiquam ucrcor: atdc
principis anime facultatum in cerebro fcdibus nihil enarrandum duco. Quandoquidem omnes quibufeum
uiuimus,prxcipuas principis anima: uires limijs, canibus, equis, eiusq; generis ammantibus , ut & auibus &
pifeibus omnino adimunt :& ut exteras taceam, foli homini ratiocinandi faculcatcm, eamq; omnibus,
quantum ab ipfis capere podiim,parcm tribuunt quamuis interim homines nuUo linu permulta animalia
:
lupcrarc inter diflccandum conlpicimus: neque foluin numerus idem cd,at extera omnia(li modo molf &
temperamenti fone ad iuditiam integritatem excipias) inter fcfuntiimillima. Liceat itaque ucl illorum
hominum gratia me ab alio ucntriculorum ufu inquirendo abdinerc neque ucl hic Caleni placiti menti-
:
'
& Platonis dogmatibus libro, medium ucntriculum : in libris autemde

nifle.quod in tertio dc Hippocratis
Partium ufu podremum , principalifsimum clle docet . Ac proinde Ileo rerum omnium opitici hymno*
cancntcs,pmias agamus, quod nobis rationalem animam, quam cum angelis ( ut Plato etiam maic tra&ft
s «Afri. torum pbilolophorum haud m memor innuebat) communem habcmus,largitus fuerit : cuiui
i
modo fides adiit, .Ttcrna ilia fcclicitatc fruemur, quando anima: fedem ac Tubdantiam non corporum refer’
"ifii.S. ftionc.aut nodra corporeo adhuc uinculo obruta
T. 6 fa. B.
, &
cx bona corporis lanitatc conditutiuncq; pendente
C ratione inquirere ncccifum erit. nam is qui ucra cd fapicntia,nos no hoc generabili &
putrcfcibiii corpore
b jAx-l. amplius,fcd fpirituali fuoq; quam dmillimo condantcs.cdoccbit
«••W*
DE CEREBRI CORPORE, TESTVDINIS FORNICIS VE
imagini comparato. Caput VII.
S V T E R/ 0 RE AI huius carperis fedem ofleadu quinta figura S,T,y. quanquam &

cius fidis medicam par*
tem ctiampropon.it quarta figura LM-6'fixia,figura B,C. ukt etiam wfiriorfidet Jjxflasur ad A,A*A.
d fto.s,
Ti/V.
ORNICIS fciftcdudinis niodb.cstrucium corpus, in illarum cerebri partium nume-
ro reponitur, ucl quarum etiam interuentu dextram cerebri panem linidrx cfle conti-
ZajcSft
« I»I4P
&
nuam nequimus inheiari. Ed itaq; id unicum, in cerebri medio rcpolitum,ac pariter u- 7'fr’m..
trifquc cerebri panibus commune. Ex poderiori enim dextri dc finidri ucntriculorum (e tAft-ui*.
tfpm,.
f «Afr '* dc,qua hxcdcorfuoi in priora rcflcSitur, datim in ipfo reflexu corpus hoc 1 cnafcitur,
iU T. fimilem prorfus fubdant iam cum cerebri ucntriculorum fubdantia fonitum , nifi qubd
C.
‘
'
paulo quam ucntriculorum fubdantia candidior ,
,
&
b callofi corporis modo durior exidit nullibi etiam
,
tenui membrana cerebri obdufta.Huius corporis c pars, quam dexter ucntriculus educit, ei continua cd,
tifi-ls
cuius principium cx finidro pendet : ac fimul ambx panes latum quoddam coipus efficiunt quod datim
,
At* * «ad ab onu a reliqua ucntriculorum cerebri fubdantia abfccdit , fcnflmq; i|l acutum d definens , antrorfum
perfertur, ad cum ufquc cerebri locum pertingens, quo anterior terti) uentriculi pars e ceflat. Ibidem nan
h ,f.i T
WV.n <6 que acuto quodam angulo coipus hoc fubdantix cerebri rurfus unitur totoque fuo ductu triangularem
,
A-icyp dgurara inequalibus lateribus condantcm refen . cuius ( primum latus , quod &
brcuifsimum cd, a
poderiori (cdcdcxtriucntriculiadpoderiorcmfmidriprotcnditur. S Alterum in dextro confidit uentri i ,fnin ft
1 ,6 figura
culo, a poderiori ipltus fede uerfus interiora ufquc ad priorem terti) uentriculi panem protenfum . *> Ter- in.
-
M.A.
k
cium in finidro politum uentriculo^ccundo lateri longitudine corrcfpondct. Atque ita corpus idud infe-
»|A-»
U mmniu riore ipfius fede unica donatur 1
fuperficie, triangulari tedudini fornici ve quam (imilluna.undc ctia cor-
I tfX.X pushocabimagine,qucinadmodum&abufuGtrcis4fAaiiwrJYr8cxa/uiri,,nuncupatur • Cxtcrilm k fu
fw tb*ra- perior huius corporis fedes gibba, ac pro inferioris feciis fcu fupcfficici cauitatis ratione conucxa uifltur,
, iu.
fhru in/n
hgn ai- non tamen ut illa flmplcx Se continua. Superior nanque fecundum corporis huius longitudinem in fui me-
W tttehro dio latioris indar line;
1
cxiubcratjCuiuiniuq; cum dextri dt finidri ucntriculorum fepto efficitur, adeo
itum* iit ut in utroque fuperioris fcdis latere una haberi uideatur iupcrhacs,quc in ipfo corporis cx poderiori ucn-
amX.Vt- triculomm fede exonu impcnfc orbicularis,ac oblonge fphxrx fupcrhcici tara limilis confpicitur,ut non
aullis hi m exortus eo ufquc impofucrit, ut illos cerebri nates a V cteribus appellatos efle exidimauerint.
xr*-
Tres itaque corporis teduainis modo conformati fupcrficics,qu; lpucs omnino funt, & aqueo humore per
,
%» fufficcrcuri untliquc Ipcftam ucntriculos . tota enim inferior ipfius fupcfficics tenij uentriculi fupcrio-
rem fedem
Digitized
>
a .
Jnd. Fefalij , de corporis

49 0
dextri ac fmiftri ucntriculorum fit commimio.dcxtra autem fuperiorisfedis
rcm Cc J cm conficit, «i fub ipfa
dextrum rcfpicit ucntriculum, finiftra uero finiftrum . Natura igitur coipus
iftud cum in mo-
funcrficics
illa corruant, fuftinentis, ter-
dum crcauit, ut inftartuftudinis,fupcrionimcorponimimpetum,auo minus
ipfum haud concidere linat, ad quem ufum , prarter aptam
tium cerebri ucntriculum amplum fcruct.fcfcq;
cius anguli quibus fe tripodis modo fuftinct, auxiliamur, quinctum
feptum uentn.cu
eonftructionem.tres
callofi corporis beneficio lurfum tradum ,
hoc corpus quoque fublcuat , & attollit. Quod iniuper
lorum,
in dextrum »lini
n „as quoddam uarii implexum,» a quarto duri membrani finu pronatum, ac'tandem B 6ffK
ftrum cerebri ucntriculos bipartitum, lub fe deduci
finit,
& quo minus id a cercbn illi incumhcnti lubltan , 7ft .
* T
tia prematur, continui prohibet
. ^
DE CEREBRI GLANDE NVCIS PINEAE IMAGINEM
exprimente. Caput VIII.
OSTE\D ny\ hac feplhna figura U& ofiana Ma*r decimi D.

I
VXTA pofteriorem teftudinis modo formati 1 corporis fedem, qua
J>
uasncnofum *_
‘
qua no dun membrani finit in tertium cerebri ucntriculum , primum porrigi inci
I
ex c A A A. ,
CUuJu fii- I
glandulam Natura condidit nuci pinei aut turbinata fipurar fimilcin , ac proin-
pie, d
b <>. H.
Graecis appellatam Reponitur aurem fub uafis illius initio, mu-
l
ntt umi fi- I de iwf»oJ»&
. •
^
su ibi fimi.
erone fuo furfum fpcftans : bali uero incumbit cerebri fubftantix, paulo pofteriiis quam J y£fjt
& fcaTiru — dT — 1 .1 .
— — — — —
.
*
,1, -i
! — ,l,v en ne e et
* - - ^ I* IS* M r*rt —
meatus uificurmitiurn,<jui ex tertio cerebri uentriculo in quartum procedit. Nccp pro-
res nmr'1'il r - e 1 1 I - - • . /1
(Ut.
^ftâlhcr huius glandis fttum exprimere pofsim>nin etiam cmincntifsimx & anteriori
{ tertium cerebri £»r*a
homine, glans potius innititur, quam fubftanti* quadam
parti illam inniti adijccrem.Huic enim
parti in
haud cftct ccn-
communitate uniturperinde ac fi glans continua quarpiam cerebri fubftanti* portiuncula
harrct:frcqucntifsimeq;,nifi quis mentem operi accommodet , in N tofah
fenda. In hominibus nanque cerebro uix
rcfc&ionc una cum ucnolo cui fubftcmitur uafc auelli confueuit. In agno
autem , aut prouc&ioris aetatis t, e.
ouc,non tantam cerebro hxrct;ucrum etiam cerebri fubftanti* quodammodo continua cernitur. Infuper
. . II 1 * - * -- ••Unniir Inrrirur.lll1r1l> Mim nilV inhin.tlim Qllff
(quiccrcbri fubftantia durior, magisq; adglandis quam ad cerebri naturam accedit)

mea-
^xndcm hanc
tui a tertio cerebri uentriculo
in quartum porrefto prxcflc,& (quod aliquibus dmeftioms uifura erat pro-
prorfus neg«t:non eundem huic glandi cum
fc(Toribus)glandem hanc meatum illum occludere, aperireq; ,
tribuens, quod fub dextro ucntnculi orificio, duodeno inteftino connafcitur, gttf-jj.
g elandolo corpore ufum
quodqjconftniCTioniciusucntriculiorificij prfcfTe arbitratus eft . Verdm ut idftlius muneris gratia
haud
fabricatum efie.fuo loco oftendimiuufic etiam hic

cum Galeno teftamurqrrxfentcm cerebri glandem eum
nequaquam obturare, uel ob hoc pricipue.quod haudquaquam meatum adeo con
quem diximus meatum
nngat.ut ante ipfius orificium conniuere polfet.Veriim
ob id fidam opinor , ut quemadmodum alia: cor-
poris glandula: pcrmultx, firmamentum eflet
' uafi quod tertium cerebri ucntriculum accedit , ab
h 6 fAl
& an
contextos diuiditur.aprarlcntiq; glandula fuffulcitur : ne di-
Slitim in frequentes ramos tenui membrana
ftatim fuo in cerebri cauitatcm ingrefiu, proxime incumbens, cum obftrucret, anima
di meatus principio
lemq- fpiritum ex cerebri uentriculo in quartum Ferri prohiberet. ift A '
lemq; tertio
1
*• ~
DE TESTIBVS ET NATIBVS CEREBRI. Caput IX. b lfr*>
CEREBRI refici & nates primim in feptima proponuntur figura ad Mt^dcinm oSauaai Tif.0 & k.Io/j»
potiremi in decima ad E,G & F,H.

Tiflmm & ANC quoque cerebri portionem fedem ve illarum partium clalsi annumeramus, qux ,,
Bttnm <*- a dextram cerebri partem b ftniftrx continuam efle arguunt. Sunt autem teli es hi na- x x
Wi\ S
tesq; aliud nihil prorfus, quam quidam cerebri portio in hoc fabricata , ut
c meatus ex e
tertio cerebri uentriculo quartum accedens, tuto citra aliquem d fuperioribus cerebri
par »*
ob
£
tibus comprcffum deferreturneqj etiam, ctfi multitudinis nomine pars hic donetur ,
ii
t&S&j id in plures difiundasq; partes diuili cli.nam unica cernitur, eleganter a quadam
fimili- bmt. /•*
d Reponitur enim inter anteriorem cerebelli fedem, *.*./•*
Sint. uJ3inc!ut^nmrdicam, hic nomina fibi ucndicans.
uentriculi regioncm:dcinde inferiori fedefpcfhtdorfalismcdullt * initium, fupe-
& pofterioremi tertij
t
^ '
rio’ri eam cerebri pattem que cepwdloiam

inniti incipit.ConthWlttilrautcm cerebro, aut (ut re&iils di- fy.u
g 7
eam) a cerebro enafeitur tota anteriore fua fede & infcriore.in lateribus uero fuperiorc & pofteriore ip- „jtix A *
fius fedibus, nulli particult cerebri continua eft, fed tantum tenui membrana ut reliqua cerebri fuperficies b
fubftantii cerebri corrcfpondct, qui proximi tenui mem
l- e>- 7PI-
obducitur-Subftantia ipfius fubflaua eft, illiq; f
sMm* anteriora, ipfi g glandula incumbit, quam paulo ante mi-
’
brani accedit.In fuperiori pane iuxta *> uafis
I.rma. rum in modum implexi dcduftni prifcctam oftendimus.Pars hic, effigiem quandain exprimit, duabus fibi
glan- »
commifsis natibus quam limillimam.Vcium quoniam * fuperior ipfius regio teftcs magis , propter
dem
1
, t L •
Humanifabrica Liber VI 491

dem illam qux peni afsimilatur, refert, uctcres qui pueras iurc Kxrcditario domi in confeelionibus ex?rcc-
ImKiM4<u eam appcllaucre.Nos itaque illos imitati, tcftcs ipfam gemellos nucuparaus. Cxterimi quia
&
k IO/p. in 1 pofteriori inferioriq; huius partis regione 1 orificium prominet 111 meatus qui ex tertio uentriculo
,
F.H.
quartum petit, quodq; id orificium fpecicm ani referre uidcatur,& in poflcriori huius cerebri partis regio-
1 tofi.C.
m I/.K. ne n imprcfsio quzdam inltar lincz tranfucriim feratur/uperiora quodam modo ab inferioribus diltin-
a io fi. i» guens.huic pofteriori inferioriq; regioni >a»r<« nomen uctcres indidifie arbitror nos autem natulas , aut
%,C& clunes dicere pciterimus.Cztcrum temporis fucccfiu uidentur Grzci hzc nomina confudiflc > partem
ter
&
f.li.
hanc,qux (uti diximus) meatum ex terno uentriculo in quartum dcducitjcouanetq;, modo ftidfus, modo
yKrm appella uilfc.
DE CEREBELLI PROCESSIBVS VERMIS IMAGINEM EXPRIMEN-

tibus, ac demum tendinibus illos continentibus. Caput X.
PRO CtSSVVM horumfabrica poti/fimum petitur ex undechnafigura C,D,&c,d-aedein ex H,U 03a «-
au nero figura huc quoque confert, ad medium Kûerjus L,& nona figura C.E.
•
V P E R I V S quum ccrcbclli forma explicaretur, cuiufmodi uermiformes
,
cerebelli fint C»rjtf n»ii
a 8 fi.mt- proedfus, innuitnus.Dicebamus namque a unam quodammodo cerebelli panem a prio fimi mctmi *
4mK.9fi- orbem duci,eamq; talibus implexam inuolutionibus, ut uer- firmet frt

ribus in poficriora,ucluti in
X*ri C. tjjmu
mis in ligno nafccntis effieiem appofitifsimc commoneret Duo itaque huius partis api-
.
ccs.procdfus vc, quorum » hic anteriorem uentriculi cerebello & dorfali mcdullx com-
b »i/.C.
V& H. ^ munis fedem re fpicit,
c illcucrbpofteriorem,adiiftanupcrlimilitudincGrarcis/*<vAJ»-
C Mje*i*f nuncupabantur. At non fatis fcio,cur Galenus uermiformem procclluin inferiori <* meatus ex ter-
Vmnifir
&*• tio uentriculo in quartum pertinentis c orificio prxfc&um dic tradiderit, ac udut alterius tantum pro- mmm fn-
dtfy.K. ceffus apicis ve munus cxpUcucrit.Quamuis etiam mihi haud conAcr, utrum ipforum , anteriorem uidcli- c/J.mjmufnl
e io/.C Gmlnei»
cet an pofieriorcm,indicaucrit.Nam ii priorem intclligit,is fuo mucrone, fi quando educeretur , ad mea- 4
8 MM\+
f io /. tus orificium nequaquam fefe pollet produccrcrquum tunc retrorfum magis dirigeretur, f communem ce a
1
fi jnr.|r*
M.N.O.* rebelli & dorialis mcdullx ucmriculum potius quam illud meatus terti; uentriculi orificium occupaturus. .ditmi. ‘
B < i /x*’ Pofterior autem procclTus feu apex, qui antrorfum ex poAerioribus protenditur, prxtcrquam quoa fuo mu
erone in ccrcbclli finus fub Aantiam magis quam prior confundi uideatur, neque ut ille promineat , nettti-
quam ad poAcrius terti; uentriculi meatus orificium ufquc produci pollet Sed quorfum harc commemoro?
quum neminem ambigere exifiimem, meatum illum nunquam debere occludi, quandoquidem nullum ob
ftru&ionis ufum (quicquid nobis confinxerimus) indagare ualeamus:quum interim , ut animalis fpiritus
continuo indorfalem medullam confluat»iJlum meatum perpetuo patere conducat. Neque qucnquam,ni-
fi forte ab Albcrto,Thoma,Scoto,illiusq: clalsis theologis edonum, clfc opinor, qui alterum uermium (na
utriufq; par ufus in unius orifici; claufioncdfc nequit) meatui huic prxfcdum cfie libi pcrfuadcrct,utphan
tafmata in memoria: fedem (quam illi in cerebello dic confingunt) ingredi lincrct:& rurfus fures, ut lic di-
cam, in memoria: carccrc colligatos,in medium uentriculum (quem rationis fedem dfc aiunt) tranfmittc-
rct. Siquidem frufira tunc rerum opifex Deus ciufmodi uermiformes proedfus cani,ouibus , &id genus ani
mantibus, quibus illi nullam ratiocinandi uim afcribunt,clargirctur.Scd undc,obfccro, huic (quilquis un-
dem ille cA) proedfui i Ac cx uolunutc fua pendens motus ootingcrct?Dcin fi aliquis forte motus, peculia
temperiei ratione illi afsignandus eflet , non tamen uermis modo procef-
ris alicuius dfcntialis forma:,aut
fusis educi contrahiq; poflct,quum inuolutiones, quarum gratia proedfus i Ai uermibus comparantur ,non
orbiculatim ipfos ut uermium gyri ambiunttquumq; quo fefe proedfus illi rependo firmarent , nihil aliud
occurrat, quam qua fecundum ipforum etiam du&um, cerebelli fub Aantix continui funt.Vtcunquc fit, mi-
hi in prarfentia fat cA, locum con Arudioncmq; horum proccfliium indicauilTc:illis interim nullum motum
aut officium aliud tribuenti, quam reliqua: ccrcbclli fubAantiar.imo fi quid confingere liberet , non unius
tantum proedfus, quem Galcnusaliquaodo duntaxat co^no uilfc uidctur,fcd duorum, quos rurfus lolo mul
nomine nonnunquam indicauit,ufum nugaci (sime cmentircr.afiercns anteriorem quum elonga
titudinis
tur,atquc in poAcriora magis ducitur, fefe extenua re, principiumq; quarti uentriculi , cuius fuperiorem ic-
dcmconAituit,ampIiusapcrtiusq; reddere. PoAcriorcm ucrbproccfliim fimiliterin anteriora aliquando
4 10/.0. produci
,& attenuari, obidq; g uiam aperire confingerem, qua: cx quarti uentriculi in dorfalis mcdullx re
gioncm,qux modo ex caluaria procidit, inllar meatus cuiuldam terminatur. Atque ut proedfus quoties cx
tcnuarcntur>apcrtioni pratefic diccrcm:ita rurfus eofdcm collcdos,ob idq; incralfatos, meatus illos,quibus
prxfunt,anguAiorcs reddere afiirmarcm.At mihi non libet paruam aliquam, camd; falfam Creatoris indu Teniiuet
Ariam recenfere,& interim reliquum cerebri artificium propemodum uniuerfum dcArucrc . Vndc etiam qu.tutmrr-
m firmet
K Viter M. multo maxim£ Galenum miror, qui tenuis membrana: partes cerebellum cerebri tcAibus b colligantes, frrotejfit tf
N.&XX uincula & uduti tendines appcllaucrit,qui utrinque latera uermiformis proedfus complcderentur, ne for-
7fit- ti dum is mouctur,in obliquum dcclinet.Nihil enim aliud funt illi Galeni tendines quam nunc didx te-
,
i nuis membranx portiones Mirum quoque cA,cam tenuis membranx 1 fedem qux dorfali medulla: po-
,
fit aiLad Acriorcm ccrcbclli partem, qui uermiforme cerebelli corpus intrb ac ad anteriora uerfus quartu m uentri-
» 9fi- culum refleditur, colligat, in tendinum numeto Galenum non rcpofuifldquum illa membran* portio po-
Acriorcm cius corporis proccfium cxadius,quam priorem lux fcdis membranx pars, di rigeret.
DE
jr-
Digitizec) by Gcfoole
K
491 tAnd. Veptbj , de corporis

DE INFVNDIBVLO, ET GLANDVLA IN CALVARIAE CAVITATE
ad cerebri picuitx expurgationem paratis, rcijtjuls dein duriibus pitui-
ta: cxcrctioni tamulaiuibus. Caput X I.
nyc prinum {pedant tertia figura M,Mflnus notantia ad callofi corporis Utera fuperiori ia fedepofitos. de-
in ftptmit &
oClaua figura l, meatura indicans, qui ex tertio cerebri uenericulo pituitam reda deorfum ducit . Tra-
terea K odaua figura , ad cuius intimum Ut us meatui occurrit ex meatu i tertio uentnculo ad quartum produdo
tmtmm Jumens, & obliqui ad em meatus finem per cerebri fubflantiam duClus,qui refld
cbaraQcr
ex tertio uentnculo defeen
i {pedatur . in qua etiam
dilute I infigniturjuibiq; ccffat, ubi ia pruna figura
Capitis fecundi libri quarti
charaflcres,'-,! ,terminot notant reflexuum quos dexter Cffinifler uentricuh d pofienoribus ipforum fedibus mo-
liuntur, quiq; buc pituitam quoque mandant ad cyathumfeu infundibulum, quod exprimitur S decimat ertia figura,
CjrC,C dccimaquarta.cy £ deama ]uinta,er B decimafexta ac dcctmaofiaux Citus ucrb in qua hac dem defluit,
.
notaturi decimafexta, &

E decmafeptima,& A
etiam decimaoClaua : ubi C,D,E, F obiter quodammodo du- &
Ous notam, pituitam dglande deferentes Foraminum autem irfmuumper offa pituitam deducentium nota, ex ficu»
da c}- tertia figuris
Cap. t ijib.primi uauunt petenda.
•
A L V A R I AE a excrementorum tranfitum fummo-
futuras ad fuliginoforum ccrcbri a s»#0.M
pere opitulari, primus liber, ubi illarum ufus rcccnfcbatur , oftendit. Przfcns autem lo- twr firn*
cus exigit, ut partes fingulas pituitofc(qua cerebrum propter ipfius molem , & fubllantic r«.tf Ii. i*
fux afanguinc diferimen, abundat ) cxcrctioni tumulantes explicemus. Sunt ucrb hxpo
tifsimum, duo in cerebri fubllantia infculpti meatus , dcin tenuis membran* portio in-
fundibuli inftarcfformata,poftmodum glandula infundibuli huius mucrone excipiens,
& mea: us ac toramina a glandula hac ad palatum nariumq; cauitatem pituitam dcduccntia.Duos equidem
cerebri meatus, quum tertium ccrcbri uentriculum proicqucrcr, antea rcccnlui . ac
b unum quidem inli- b 7.1 M
gni fatis amplitudine cx media ipfius fede rcfta deorfum in cerebri fubllantia cxculptum dclccndcrc di-
c partis confi Itat, qux tinum d glandulxqua c jp. i»
xi,ita fanc, ut prxlentis meatus hniscregionc cius caluarix
c Alter meatus, quem ranlsimc obfcruaui,qucmq;
ccrcbri pituita excipitur reponendz aptum, conflituit.
hic mJ D
Galenus etiam in nono dc Adminiflrandis fcAion ibus libro pr*tcrij(Tcuidctur, iam dicto longe arctior
*4/X- .
fccantibus occurrit , ac ex ( meatu illo progreditur , qui a tertio ucntriculo in quartum per ccrcbri tcflcs d id.it/
natexq; pertingit . quamprimum enim meatus is ccrcbri tcftcs fubire incipit, cx anteriori inferiori ve ip- gwrt A.
meatus educitur , fcnfim deorfum in anteriora tantilper e luuX
fius fede, alter is pituita: expurganda: fubfcruicns
in ccrcbri fubllantia protenfus, dum in finem primi meatus terminetur ,|idcmq;cx ambobus meatibus 8 }br»;
f 7.1/
Vrluiut orificium confurgat. Ad huius orifici) latera, tenuis membrana rtiam hic cerebri bafun fuccingcns > orbi- to/.B.C.
,
ejdihmi . i» culatim a fc educit fui h portionem proedTum ve , fubflantia prorfus cum reliqua tenui membrana fimi- imtih per
1** mem-
Icm : nili quod gracilibus prorfus uenis,quanquam interim frequentibus, intertexitur . Prarfentis proccflus E,fi. f. H.
bri pifritM '4 f.»
initium accurate refert clatifsimam regionem infundibuli, quo uinum in anguflioris orifici; lagenas infiin t
dfflmtt. & I /. M.
ditur. efl enim amplum, & orbiculare ac dcin ab exortu fcnfim in ardum, infimdibuli quoque modo co- 1 ii. 4 ihd.
:
gitur, donec tandem ucluti in anguflam oblongamq; liftulam fimiliter atque infundibula finiat, qua: deor X.
lum protcnfa, per peculiare libi in dura ccrcbri membrana cxcifum 1 foramen dcfccndit,ftio mucrone ad h 14/-C.
C.IJ/.E.
landem qua ccrcbri pituita excipitur, definens.Adcb ut uniucrfum hoc membraneum corpus infundibu- 1&18/.S.
Eli imagine & ufu quam fimililmum ccnfcri debeat, unde etiam Grxeis '/**» * nuncupatur . quanquam c- i »j fch
tiam a fcyphi,feu in qua in balneis lauamur concha: forma ( quam fuperior huius corporis pars concin-
.magnaq; ex pane uiforijs ncruis,qua illi b *?//*•

fus integrum hoc membraneum corpus, tvia* nonnullis uocacnm uideo glandem autem in quam pituita
:
StTifmbti
U.0o
c Uniis pi- diftillattX^f^
:
quali forma quxpiam cfict,tn quam aliquid infunditur. Verum Ii uctcres , qui fuos pueros
iwunw* docebant, id nomen glandi illi non attribuerint eam inter omnes in caluarix cauitatc rcpoli-
«Mmm hi Anatomen ,
iitrid.
nomine
indigam rcliquifle uidcbuntur.Locatur
tas partes folain priuato aurem hxc glandula fub dura ce-
rebrimembrana, in proprio ipfi in olle cuneum imitante exlculpto linu, cuius etiam effigiem quodam-
1
5/^1« 1
modo exprimit, depreiu nanque cfl,& in humiliori parte gibbofa,in fuperiori autem concaua , & linu quo 6.1 M.
dam infinuata.dcindc fecundum orbem non prorfus circularis confpicitur , ucrum paulo minus tora qua-
drata Sub flantia conflat glandulofa,fcd exterarum glandium corporis fubflantia longe duriore ac com-
.
m U pt-
!««*»*/>•
patliorc. Omni ex parte tenui membrana obducitur, qua: aut ab infundibuli termino glandulxYinui inna Q |8/.C*
to exoritur, aut etiam d membrana caluarix os tota illa fede fuccingcmc , qua io hac regione dura ccrcbri D&lnt,
membrana a caluarix ofsibus abfccdit ,diflatq;. Huius caluari? inibi obdu&z membra ne interuentu , gla- &if“-
U, lO,
dula ofsi fumat ur,& etiam duabus infignioribus foporalium ancriarum propaginibus adheret, que ad ip- ix
fius Utera m prorepunt. Non fccus profcfto,quam & illarum propaginum gratia
fi , hec glandula effinge O
P.
rctur,ipfisq; cum ptzberet ufum , quo rcliqux glandulx uaforum dillrioutionibusdidudibusq; firmandis I&ll. I c.
CMHdUii &
fulfulcicndis prxfunt. Ad huius glandis latera deorfum utrinque n canales duo in ofTe cauati defccn- P fio- M
tUmce dt- dunt,ac unus quidem uerfus anteriora prorepit in 0 foramen delinens, quod P fecundum cerebri ncruo- q tf »
4M<h. lXltb.il'
rum par deduc it, quodq; contra Galeni placitum H foramine uiforium ncruum tranfmittcntc multo ma-
ius clfc innuimus. Altero ucro in poilcriora magis dcfccndit , & per inxqualc afpcrumq; foramen feu rima
ducitur.
Humani fabrica Liber VII. 49 J
* ducitur i qux ad anteriorem fedem latcraq; r foraminisquod foporalis arterix infimiorem » ramum in
M. 1 1. bb.
I X.
caluarix cauitatcm tranfmittit, habetur.Atque hxc omnia pituitae cerebri cuacuandx miniftranr quippe imm f*r
.
ultima fi duo meatus, quos in cerebri fubftantia incifos diximus, ex cerebri uentricuiis humorem illum dcfcrunt,ad «** *“<
ImMt. ! infundlbulumq; defluere linunt. Ipfura autem infundibulum fuperius amplum latumq; cxtruitur.non ho-
t tfi.ta.l
rumduntaxat meatuum, quiinunuin tandem orificium dcfinunt,occafionc,ucrumctiamut finesillos 1
Itb4 -char.
I.}.
dextri finiRriq; ucntriculorum cerebri contineret , quos ex pofteriori ucntriculorum fede deorfum in an- Lomtii
tenora reflexos , inter cerebri reuolutiones hic delinere comme morauiinus quandoquidem Ac hi fine fe-
:
dis pituitam deducunt ,At in infundibulum exporrigunt Praeterea infundibulum ea confiat amplitudine,
.
u JJf.L.L.
ut fi quid pituitae fuper “ callofum corpus & 1 finus illos colligeretur, quos ad callofi corporis latera fu-
*
u.
HM i >
periori fua in fede , confpici retulimus , idipfum in infundibulum tenuis membranx beneficio procumbe-
ret. Siuccniinciufmodihumorab anteriori callofi ac infiar arcus protuberantis corporis fede , huc a po-
fierioti defccndat, ad tenuem mcmbranam,ccrcbri balim inuefiientem defluere, & hinc paulatinr in infim
dibuli amplitudinem prolabi potcfi.Infiindibulumucrb ab omnibus his du&ibus pituitam excipiens, in
anguftumcogitur,ut tandem hanc per unicum At priuatimfibi in dura membrana patens foramen ducat,
innoxicq; in illius glandulx centrum promanarcunat.GIandula autem quadam fubflantix familiaritate
defluxus impetum fufiincns.St quantum conqcerc polium, os foriitan ab iniuria uindicans pituitam hanc
, tnmtXfr
admittit, leni mq; citra flillicidium a lateribus fuis eam undiquaque defluere finit, per omnia foramina hic
i
m/r»
in caluarix bafi tu ucnis tum arterijs tum ncrujj ipliscxculpta No enim hic eu Galeno in nono de Vfupar «/•{«»•
tium libro, in quo de cerebri cxcrcmctorum purgatione potifsimum& ferio agit, fateri queo capitis balim ”
caucrnol am,At pumicis in modum extruciam,nuliaq; continua fquama obductam dfcihacq; ratione a fron
^
risucrticis.occipitijAt temporum copofitionc multudiflcrrc, ut per illam, ueluti per fpongiam pituita Ion- /ari.
giori mora, A nclcio quo tandem raro At peculiari Natur* artificio, tranfcolarctur :ncqucpcr patentia alio
quin hic ncceflario foramina, non amplius coalferuanda, recta deflueret, uti in primo libro quum ofsis cu-
,
neum referentis fabricam pcrlcqueter: diflufe propter quofdam fcripfi, qui me caucrnofam illam A: multis
foraminib.fpogi* in modii oblitam ofsis finient, etiam nolle cotueri fingunttA propter alios quofdam, qui v
uocc cribri aut coli in cunei uocem unico in loco tranfpo(ita,aut immutata, Galenum non fccus atque ego
fcntio,dc pituita- per offa dufiu.totaq; adeo ofsium compolitionc iudicafle colligunt). Decumbit itaq; pi-
tuita A in palatumpcrcaquxpalatum fpeftant foramina,& non minima profecto portione per foramen
r fecundi paris ncruoru ad oculorufcdis radicem, hincq; per 1 amplum foramc eu alijs quaplurimis forami
t»r Jubila
raflrrt
nib.ct teris ignotu Anatomicis in narium amplitudine fertur. Verum no ambigo, aliquem hic admiratu- . & . .
1 organorii i linus
iulKa.h. ru,quaroobrcm nullus lu&cnus meatus pituita ad olfiflus deducentes, cum Galeno
I. in oCiauo poti (simum Ac nono de Vfu partiu.cnarrauerimtquod lanc non ob aliud accidit quam quod nui ,
* «j/u. prorfus pituita per hos linus oCtauu ve capitis os expurgari autumcimircr^,- plui imu
,
Gaicnu per tenues

la , f"
j-
illos ac ncruis no ablimilcs cerebri proccflus,quos olfaCtus organo tribuimus,ab anteriorib . cerebri b uc rififaiur
i IJ/S.D,
C&V.G, triculis pituitam qualitcrcunq; tande excedentem ad nares deduci, fcripfilfc quum nullus omnino in iplis
:
b meatus lit,ncq; etiam in homtnib.ca confient crafsitie.ut ucl meatum quo pituita deduceretur, continere ».<„7,111.1
poflcnt.Addc nullu prorfus pituitx duCtum ad olfactus organoru linus imaginari polle, nili fortafsis c an- «„f»ij„n-
c iafrrtui
teriorc callofi corporis rcgioncm.qux pituitam (ibi influentem in illam finuum olfaCtus organorum am-
t-ifiz-
plitudine dimittere queattuti fortalsis accidit.fi quando cerebrum nimia omnino pituita uexatur unde c- .
tiam prorfus non naturalis per nares pituitx fluxus tunc perficitur, Ac pruritus, calor, dolor A odorandi uirtu
tis noxa.c-iusq; generis fymptomata oboriuntur quam plurimatquemadmodu indies in dertillationib quae
.
ad nariu fumma pertinent, ac grauedines nuncupamus, accidere cxperimur.adco fani, ut fi adamufsim lin-
gula perpenderimus, ncceflario per olfaCtus organorii finus foraminula ve aut cribri aut fpongix modo fo
rata, quum lege naturx homodifpcnfatur.nihilpituitx defluere fatendum crit:& fi forte cafu defluit, longi
magis prxtcr natura fluxu illum efle donabimus, quam qui foramina qui ad glandis cerebri pituitam exci
d picntisfculpuntur latera, totam pituitam non plene deducunt , hxcq; deorfum uerfus J foramen dorfali
dunur H mcdullx tranfinittendx paratum decumbittac cum dorfali prolabcns,in dorfum, & dcin fccundtlm nemo-
9fori. rum ductum modo in brachia, modibin crura, modo in lumborum mufculos,modo alioquouis promanat.
ut nunc tacca.quam grattiter Natura ucnirct incufanda.qux tam patentes amplosq; expurgandi pituitx in
cerebro & ciuldcm membranis, dum icilicct adhuc tenuis aqucaij; cft, ductus fcciflct adeo autem retortos
.
f tfiau.6 anguftosq;
M. I A.B,
& inflexos in c odauo capitis oflc,aut etiam in cuneiformi ofliproduxilfct.
DE QVIBVSDAM VASORVM PLEXIBVS CEREBRO
aferiptis. Caput XII.
H re facit tota feri iccimitjuarti Capitii libri tertij figura,& huius libri figura quarta tfu inta ai 0 , 0-fcx-
tu ai H, I,K,L,M,\:zr dcin umucrfa propemoium iccma[cxta,& iccmafcptma.
VANTVM Galeno diflcdfionis profeflorum facile principi i medicis illum fccutis

nonnunquam prxtcr rationem attributum fit , ucl beatus ille & mirabilis plexus reticu- iLm [Sn
,
quem is nullibi non in fuis libris inculcat, quoq; nihil frequentius medi- «Sr. »„
laris attefiatur .
HUfr,lU. ore habent nunc , ctiamli illum nunquam uiderint , ex Galeni fententia enarran-
ei in
u
ktvOn
:
;
17
tesNihil enim minus a foporalibus arterijs , quam ciufmodi reticularis plexus, quem
«u/Effui .
i
" ’
“A*'". Galcnusrcccnfct .perficitur, multoqjmtnusartcrix, foramen caluarix, quod iplctra-
T c dit.
Digiti >*!e
k
. - t . .
494 nAnd. Vefalt], de corporis 1

dit,ingrcdhtnnir, aut tot* etiam in plexum aliquem abfumuntur. Primum enim a tota foporalis arteria * / rtf.ii
dextra (cll autem par utriufqucrat 10 ) caluariam petens, per unum foramen indiuifa » uti Galcnu* com- Ii- i Z^tf.
4 t*. 1 Ubt
memorat , non ingreditur , uertim ubi ad caluarix ufq; balirn confcendit , inf ignem fui propaginem ad b
foramen ncruo c fexti ncruorum cerebri parisexculptumtranfmittit, qu* una cum grandi d ucna (ibi — iumr im
coniugc in dextrum , primum ve durx cerebri membrana: finum exhauritur . Secundo, fopora lis arteria F. C.
nequaquam commune * forant en cum f tertio ncruorum pari obtinet ucrum longe maiori indu Uria, b *.fcgt :
t*p. i M>.
quamCiaJcnusaibitrabatur, rerum Opifex ufus cll. prxeipuo nanq; foporalis arterias ramo obliquum &
I
te.
in ofTe diu procedens E foramen machinatus eft in cuius dudu id foriitan fieri uoluit, ob quod Gale- e
1
uxfo
nus plexum ctfbrnutum contendit ut enim uitalis (piritus in multis gyris anfradibusq; arteria! excoque- C 4 .lU. 4 t.
.
xctur, aptaq; animali fpiritu efficiendo materia redderetur , Galenus arteriam ilico atque in caluarix caui- d Jhtd.iA
tatem jngrdla cll, h in innumeros ramos diffundi dicebat qui inuiccm ita imponuntur commifccntur ve, Ub.iC.
, e i.ifr
ut plexum ctformarcuidcantur illi fimilcm, qualem in coIlcCto pifcatorio reti fieri cernimus: aut illi ple- cjp. 1 ub. 1
xui,qui ex plurib inuiccincumbcntib.rccib.confurgerct.Atq; hunc implexu inter os & dura cerebri mem-
brani fieri affcrit:interim tamc durar mebranx portiuncula, quar os fuccingcrct,plcxui fubO rata. Deinde ur f rr.fr
cjp.i Ub.4
plexus ille ex uno uafc,aut fi Galenus dextrum ftniflro comundii fingit, ex duob.coplicari incipit :ita quoq;
M.
plexus huius furculos poft multam fibiq; fuccedcntcm in ramulos fericm,fennm colligi, ac tandem in duo
g Mfr
rurfus uafa delinere atteflatur, cerebri ucntriculos petentia, & mole illis uafis rcfpondcntia , qua: initio ple- up. x UL 1
xum efformare dicebantur. Quam ucro hxc ab omni prorfuîcritatc lint aliena quantamq; Natur* olei- ix.
,
tantiam arguant, is demum percipit, qui ueram cius arteri* foporalis rami feriem didicit quem per oblon- h Vr ftt-
, tU.ur 1 7
gum illud ofsis foramen in caluariam penetrare diximos:& ut pleraque taceam , expendit pariter, quam im
fo-
pofsibilc Iit uafa xque grandia cerebrum petere, atque in caluariam primum pertingunt quum tam inii-»
:
gnes rami durx membran* larera,& per foramina fecundi paris ncruorum cerebri ad oculos, ac ad na- I if.C4.14
1
rium amplitudinem ab illis ualis,priulquam tenuem accedant cerebri membranam, difpcrgatur . Cxtcrum llb-l T,xf.
qu* horum uaforum,foporalium ve arteriarum uera fit feries, in tertio libro, dum cerebri uafa non minui
quam reliquas totius corporis ucnas & arterias perfcqucrcr,adc6 ucrc? 9c adamulsim deferibere conatus fui
P Imi m ut hic locus ncutiquam cius fcrici enarrationem expetat. Ac proinde etiam b plexus illius explicationi hic k jf.c4.14
frUnb.cere non cll immorandum, quem aliorum animalium cerebra Ub. j
cum hominis cerebro prorfus communem, acue hc+ffc
bri me utri
luti eundem, in prioribus cerebri ucntriculis oftcndunt,ab illis efformatum I arterijs qu* infimas dextri 0.6
tahi occur- , foto.
re» i & finiftri ucntriculorum ,n fedes fubeunt,qua ill* deorfum uerfus priora, atque adeo ad cerebri bafis fe- N.
re medium 11 pcrtingunt.dcinabilIo 0 uafc, quod a quarto durx membran* P finu in tertium cerebri u6 I
Ub. < yh*

**tl 14 /f.
npofitionem f, e.
*1 inuolucris comparantes, hunc plexum ob id meritb “ &

x 0***'" quemadmodum antea monuimus , appel- U. lafertt
lauerint.Num ucro ipfi eundem plexum, retibus fimul complicatis,inuolutisq;,ac,uti magna pifcatorum re 4
C ai D.
tia iam fxpius quercus corticum dccodo Iota, apparere folcnt,rubentibus,ctiam afsimilaucnnt , &
HtmkiyiiM. nuncupaucrint,cx plexus colligendum cll imagine, qu* dido modo rubet ,complicatiq; retis ef- 1 ui>. 4 <Lt
figiem proponit:quum plexus nulla ex parte motus,in cerebri ucntriculis inter fecandumoccurrit.Si quan- T*fl. I,}.
do ucro tunc expanditur, &uc!uri explicatur, nihil xque didudo reti conferre poteris, ac didam uaiorum o fi**. 14
Ukiijb*
plexus fcricm.quanquam interim nullam mihi de nominibus uclim clTc contentionem, qui modo plextjum aairm 6
fi.
quoque obiter memini, ne quid forte in cerebri conllrudionc hoc libro prxtcrijlTc uidcrcr. Atque quo mi-
nus id etiam fiat,lingula fcnfuum organa feriatim nunc aggrediar. p.V
P 7fig T.
DE OLFACTVS ORGANO. Caput XIII.

q Veitlto-
nem es U-
ERT I V M libri Caput dcfcribens,ac ncccflario propter ncruorum feriem , ol-
quarti
fadus organi conflrudioncm profcquens.arbitrabar me in prxfentia prolixius ucriusq; TM jokj.
dcolfadusinftrumentoprxccpturum , quam illo Capite nudam ipfius conflrudioncm

enarrans, faciendum duxeram. Verum quum aliud nihil certius mihi, iludiofe admodum
odoratus organi naturam inquirenti, hadenus occurrerit, prxfcns Caput cum illocom-
• ixJtC,
mune clfc uclim. Prxtcr a duos enim illos ncruis non abfimi les cerebri proedTus , qui in
o^t.iui capitis olsis finus pertingunt, A frontis ofsis e linus, & fub liantia miliis contentam, t.L.
& durx cerebri membran* ac o&ium d foramina, hic penitus nihil rcccnfcrc pof- b ^
fcin.Nolo namque hoc loco de odoribus , A huius fenfus medio , & dem 6 Ub. 1 A.
B, A.
tcmpcric,aliquid pertradareme meus ille conatus,qui prxtcr
«
opinionem iam exercuit, impenfiu^,atquc '•
fsp.ixLb.
adeo in immenfum crcfcac IK.
a m>.d,
MlWr. D&e.t.
& fy
n«4
•i.
it) ,U1
uuaip .
uiliit :oqoi s euuin man tot A *st DE
•VI
-It? trlq UJlHino* "Z .. ... dum . i'.:t -it?*: t ia?:;.
«lab
Humanifabrica Liber V 11. 495
DE OCVLO VISVS INSTRVMENTO. T\IMA DECIMI-
Caput XI1II. quarti captus figura.
H AE
C figura, earum qua prxjcnti Capiti proponuntur prima , aberam oculi par-
temexprismt, undjctttom ab anteriorifedeper poflcriorem ,atq;ita per ner tum, in-
fertum diutft : penndefcilicet , ac fiquisdiuifit fecundum longitudinem cept alteram
partem eafuperficie delinearet , qua alteri parti connata contmuaq ; fuerat. Atq; boe
etiam modo colos, &
quatuor elementa, in plano depingere folemns.
A Humor nyfiallmus.
B Tumca anteriori humoris cryllallini feii obdufia , icnuijiimsq; ceparum pelliculo in-
flor pellucida.
C Humor nitreus.
D tqerui uiforip fubfiantia.
E Tunica, quam rutt^jltimlamus , quamque refoluta dilatata ve utforijnerui efficitfub-
ftantia.
F Tenuis cerebri membrana portio ,
quancruo obducitur uiforio.
C yuea tunica , m quam tenuis tufarum neruum induens membrana degenerat , ac expanditur.
H Hacfedc uuea tunica inpcfteriora comprimit ur& corneam lUs obditQam non contingit tunicam.
1 TupiUn,fcuforainen,quouHcac{lpcruia.
K Tunicaabuoeuinitiumdu-
&alijsfcu pdpebra-
cent,
SECVNDA. HI IIU V VI
rum pilis imagine correfpon-
dens ac iaterihtiim pariter
;
mtrei humoris ab aqueo.

L Dura cerebri mcbraiu por-
tio, neruum uiftrium obuo-
luertt.
M Dura oculi tumcaopuam du-

ra cerebri membrana confti- VII viti vim -x: 3«
tuse.
Dura oculi tumexpars, qua
cornu
tur.
0,0 Humor aqueus.

inflor pellucida utfi-
4S &
T,T Mufcuh oculum monentes.
Q_Adbarens,alba ve oculi tu-
XII XIII XIIII 3ZLV
DECEM ET OCTO
figurarum hic feriatim
primam fubfcauetium,
& carundcm cnarafie-
rum Index.
SECHW.DA figura
eryflallinum dnntaxat hu-
morem anteriorifedtita ex-
primit Atq; is omnibus illum
ambientibus partibus libe- Xvi XVII JXVIII
ratus , i dhretlo minenti oc-
curreret.
TERTIA figura nu-
dum prorfus cryflallmum hu
morem commonstrat , eafc-
defe oflendemcm,qua ex la-
tere ab aliquo fpellaretur.
ytritm /(_ afpcritatefcdanq;
cryfiaUim humoris notat, cui
oculi tunica,palpebrarumq;
pilos referens, connafcitur.
QPABJA figura hu*

morem uttreumita effidum commonfirat quemadmodum is
, , fsfuam , quam in oculo obtinet, formam refenaret in
S. anteriori ipjmjede confttcuus effet
quum cryUaUimu bumor ex illo euulfut ejfet. S enhn cauitatem ipfius indicat,
,
Tt a inquam
, ,
49 « ctAnd. Vefalij, de corporis
in quam media cryBaBini humoris pars reponebatur.

IdJ' l "HTA fisrn-a nitreum humorem eadem facie ,
qua quarta , exprimit : sierim adhuc ipfs cryflaBinus bu-
T. marTmixtusimalat.
y. S EXT A
uitre um humorem ex latere exprimit, und cum cryfiaUino, qui ipft innatans, V notatur.
A
SETTIM figura aqueum humorem (etft ah.is fluidusfit ) ex latere ita exprimit , quemadmodum in oerf
X. Io couftsin , d’ adhuc anteriori crjflaUmi humorisfedem integit . X namque cryilaUmum humorem in prafenti fi-
T. sura noras. ac T eam humoris aquei fedem indicat , qua uuex tunica pars in ipfo ( dum mteserefi oculus ) conti-
netur , qua a cornea ahfcedit , dillalq;.
a,b. OCTA VA fisura nitreum humorem a notatum , &

aqueum b infigmum, fimul ctmmonfbat, itamutcem
g, dijjitos,quemadinodiim ea dirimuntur tunica ,
quam palpebrarum pilis non ptrptrdm in effigie affimilamus. Huius tu
c, isiculafedes inter hos humores confiilens , c indicatur.
0 TfA figura tunicam anteriori cry Halimi humoris fedi obnatam , & infigniter pcUucidamJsicq ; ab ipfo bn
more Uberatam , a latere exprimit.
DECIMA figura cr\ /lalli num humorem a latere oflendit, adhuc ea tunicula inteBum, quam nona figura ex-
ite. preffit . atq; hic d tuniculam indicat, e u erb cryflallini humoris partem infimat pofieriorem , illa tunicula non &
obduBam,fed in uitreo humore,quum intrger efl oculus natilantem.
VN DEC MA figura anteriorem feu pofleriorem partem
l indicat tunica, quam uuea producit, quxq; palpe-
g. brarum pilis affimrlatur.Caterism
hac circulo g &
g notato ab uuea pronafettur : circulo autemfDrf tnfignito, hu-
mori cryfiaUino mferiturutdnafcitur ve.
fif
h, h. 0 DY DEC f M A
figura tunicam , quam undecima oflendit adhuc cryfiaUino adnatam continet . h enim b &
i tunicam notant: i ucro, humorem cryflaUmum. ,
DECIMATE RfT l A
figura tunicam oflendit, quam reti diffcBionum periti comparant ,
quaq; hic a late re
k. exprimitur, una cum netrui utforij fubfiantiaV infigmta,& cerebri membranis hbera.
A
DECIMA QJfA UT figura uuea tumea mternam oflendit fnperficitm.bic enim ipfam euerfam , uti inter
/. fecundum nonnunquam muoluitur, evertitur ve,delmeauimus. I itaq; portiunculam notat tunica, in quam uiforij nere
m .
uifubflartia diffolunur. m fedem,in qua anterior uuea regio introrfum feu in pofleriora comprimitur.
DECIMA Qjf IXTA
figura externam uuea tunica fupcrficicm ex latere delmeatam continet, und cum ner
D. ui utforu fitbflanna , tenui adhuc membrana cerebri obducta n enim nerui utfuru fubslxntiam notat, hic a tenui qua
.
o. muoluitur membrana hbcram. o tenuis notatur membrana , nerui utfortj fubflanttam integens, & hic a dura mem-
brana,qux ipfam quoq; ante feBioncm obuoluit denudata p, p aenarum arteriarumq; a dura oculi tunica in uucam
.
p p,
perimentium fune portiuncula, iam exfcQionisfcric cffrxBx. q,q fedes, qua uuea tunica amcrioriinpartc comprimi -
q, q-
r.
tur,& a cornea ahfcedit. r foramcn,uuex pupillam confiitucns.
DEC IMAS EX TA figura duram oculi tunicam ex latere (ommonflrat, tranfuerfa fe Bione in hoc diuiftm,
ut feries in confficBum ucniret uaforum ab ipfa in uueam pertinentium. Significet igitur f neruum uiforiumatndcum
fi
f ti
duabus illum inuoluentibus membranis obtruncatum, et urnis arterijsq; concomitatum, tucrb&t uenas arter ixsq;
u,u. P" duram oculi tunicam excurrentes, u autem 6~ u uueam tunicam, hic propter dura fci(fionem,confj>icuam,& ra-
x mulos duretunicauafbrum exctpientem.Caterum x fidem indic at, ubi dura oculi tunica mfla, cornu lauigxtur.pct-
lucidat) cernitur. Sedi autem y notata,pupilla refjtondet foramen.
;
}
DECIMAS ETTIM A figura integram nudamq; dura oculi tunica externam’fupcrficicm ex latere esthi-
t . $. bet,und cum magna uforij nerui portionem qua a notat ipfius fubflantiam , q ucro tenuem qua obducitur membra-
>. i. nam, y autem duram cerebri membranam, i uenas arteriasq; neruum usfortum concomitantcs.fPorro x, C- dein y
x,y. idem hic atq; mdectmafixta indicant.
DEC l MAOCTA VA figura oculum a palpebris hberatumattq; ex fua in caluaria fide erutumamd eum ip
»» fini muf ulu nondum difiunBit a latere exprimit , . atq; < neruum indicat uiforium mufiuloi oculum moucn-
Jf/jf
tet. *&• adbarentem ocuh tunicam. 9 maiorem ocuh circulum , feu iridem , ubi adherens membrana drfinit , eor-
”
nexi); luniiapertinaciffimi adnafcitur.u autem fidem uotabit,eregion( pupillofeu minoru circuli confiflentan. ,
DECIMA HP H_A figura anteriorem ocuh integri , egr a palpebris tantum Uberi fidem exprimit. atq;bie
u. x carunculam infimat, m maiori ocuh.fidis angulo rcpofitxm • • utri, & &
® dein * , idem hic ac in procedente fi-
»&*. gura mdicant. Cxterum fi alicui ocuh enarrationem ab extimis ipfius partibus primum perfiqui uifumfit , is inuerjo
figurarum ordine dtamirmonxm fecunda Loro habcbtt,Cr dtamxmoBatum lertixâq; ita dotneeps. .
OcmlcrSfi- A TION EM ftrudurz capitis primo libro perquirentes, oculorum fitum dcfcripfi-
mus.in fecundo autem libro , eorundem numerum , Si ipfos moucntcs tnufculos , uti Si
palpebrarum quoque naturam , ncccflario tradidimus . In przfcntu ucro , oculi fpharras
modo rotundi fabricam enarraturis, cam a centro , aut ab ultima extima vc ipfius circun\
ferentia auipicart integrum erit perinde ac (i quis oui conft ru&ioncm , ab ipfius luteo
:
ad album, & dein ad tenuem membranulam albo obdu&am , & poftea ad putamen cru-
ltam cruAa ad tenuem membranulam , ac dein ad album , hinc ad luteum,
vc, aggrederetur : aut illam a &
nimirum modo, quo mundi partes, ucl a terra ad aquam, acrcm>ignctn , lunar ccclu*
enarraret : pari prorfus
ac fic deinceps ad extimum ufque coelum, ucl ab hoc coelo uerfus mundi centrum, rc ce n feremus Mundo .
namque & ouc, oculi fabrica, quod ad conftru&ioncm fpeft at, conferri poteft Quam , ut exadius trada- .
tur,ac poflmodum memori? brniius horreat,! Qentro primum ad extimam fupcrficicm , & poftmodum ab
l -.,
i hac ad
, „^
Lfumani fabrica Liber V Ii, 497

1 I fit- A.
hac ad illud opportuni pertractabimus. Eft itaque oculi centrum a humor, quem Grxci KpvraxxetilS’ uocat: H* m*r ny
6- >•>*>.]
uti& nos quoquc,qui Se glacialem illum nuncupamus, a fiinilitudinc nimirum, quam cum lucidifsima gla - •
fc-
cie Se cxadifsimo cryftallo obtinet, non quidem in confiftcntia aut duritie, ucruin in colore , fcu luce po-
tius. Eft enim is humor,optimi cryflalli inftarncllucidifsimusA omnia quibus iam exemptus , uitri alicu-
ius modo imponitur, impcnfc quorundam utrmquc extuberantium fpecillorum ritu adauget. Ea autem eft
confiftcntia, ut a exteris oculi panibus per fc&ioncm liberatus , humoris liquoris ve cuiuldam modo non
diffluat fed molli ulcular inftar ccrx,fuam afferuet fornum.quxctfi rotunda appareat , non tamen globu
:
adamufsim rotundum refen : fed globi fpccicm exprimit qui anteriori Se poflcriori parte non fecuscom-
uscom-
,
pri meretur, quam ft ex lignei globi penitus cxaticq; rotundi medio , fecundum xquidiftantcs lineas
crafsiufculum ferra cxcmilfcs,dcin duas globipanes denuo conglutinares adeo ut prjfcns humor in an-
:uorbc
orbe / \
: an- f )
teriora & pofteriora minus protuberet, quam fecundum latera, & fuperius Se inferius quodammodo
,
do fcili-fcili- V y
ect ad lentis fimilitudinem.unde etiam hunc humorem **«»«/* Grxeis nuncupatum fuifle arbitror. Super-
b tfig.t.
ficie conflat lxui,& infigniter lubrica : uniucrf^; ipfius anteriori fcdi b tunicula obnafeitur, inftar tenuif
tau 9 fi. at fima ceparum pclliculx (quam inter crafsiores ceparum orbes rcpcrimus)tcnuis,exadeq; pellucida tra- /_
*
A —4
xofix-l fparens. Verum hxc tunicula, cius generis ceparum pelliculis durior eft , nulla parte c pofteriorem humo V V
e 10fii-t. ris cryftallini fedem contingens fed inibi ccffans,uoi ille d amplifsimus cernitur ac ubi ipfius capacifsi-
Tmiai^
: ,
d !&•*
mus confideret circulus, fi cum multis rauidi flantibus circulis orbiculatim obuolutum fingeres. Huic tuni
culx nullum priuatim nomen inditum efic uidetur : nifi forte a continuarum aranex telarum imagine ip- modeptU-
fam » Grxei uocaucrint.rcfpondct enim tenuitate, quamuis ncutiquam robore Se duritia , illis ara <***
lm '
ncatum telis. Ego illam inter diflccandum, uti iam dixi, ceparum tcnuifsimis membranulis confero : cornu *****
etiam illam collaturus,fi modo id in laminas diuifum , Se lucernis adhiberi folitum , tam tenue ac tranlpa- jZdi
rens & lxuc, atque hxc eft tunicula, reddi pollet. Huius enim fubftantia, a cornu fubftatia nihil differt . Sit eiajia
igitur ipfa fecundum in oculi conftrudionc nobis enarratum corpus: quod quum anteriori tantum centri,
fcu cryftallini humoris fcdi obducitur, uelut fcmiglobustantumin oculi fabrica cenfcndu ucnit.Cxtcium
t tfil-c. pofterior humoris cryftallini fcdcs,in alio cotinctur c humore, qui uulgari quidc albo uitro iam refrigera
** *
& iaia 4.
to, colore fcu luciditate corrcfpondet : ac non adeo lucidus eft, atque cryftaflinus humor , aut exadifsimu
.*fi*-& cryftallum. Confiftcntia autcm,humorc cryftallino longe mollior uifitur : Se ab oculo cxcmptus,fuum ter
Ifil-M.
minum formam ve ncutiquam retinet, quamuis interim aqux modo non diffluat fed ita coniiftat, quem-
:
admodum uitrum in fornacibus fufum,quodq; ferreis canalibus , quibus id ab artificibus inflandum for-
mandumq; a fornace eximitur, obuolui cernimus . Huiufmodi uitro hic humor confiftcntia congruit at :
non colore, quum humor,uti prius dixi, refrigerato uitro luciditate fimilis fit: fufum autem, liqucfa&umq;
uitrum, candenti ferro quim imillimum occurat Quando itaque prxfcns humor confiftcntia fufo uitro,
f
.
autem refrigerato formatoq; iam uitro rcfpondct,

luciditate Grxeis , nobis ucro uitreus mcrit6
nuncupatur. Hic humor multis numeris molem cryftallini humoris fuperans ,quum adhuc in oculo repo
nitur,(emiglobum imagine refert cuius plana fuperficies,oculi anteriora fpe&at : rotunda autem, feu co-
:
f ifii-s- uexa, in pofteriora protendit Anterioris ledis,feuplanxfupcrficicimcdio finus imprimitur tantus, qua-
1
ta pofterior eft humoris cryftallini pars. Is namque humori uitreo ita immittitur, ac fi globum in aqua na-
tantem fpedares , cuius media pars in aquam prorfus mergitur , altera fupra aquam confpicua . ut q; inter
eiufmodi globum & aquam nihil mediat, ita quoque inter cryftallinum Se uitreum nihil omnino interce-
dit neque illi humores i nuiccm fecus committuntur, quam globum aliquem in duriufcula pulte comple-
:
8 <f t« xum fingeres. Porro rcliqux regioni fcdis anterioris uitrei humoris cryftallino non occupatx g tunicam
It et 11 fi.
quandam obduci , fuo loco audies, qux cilijs palpebrarum ve pilis afsimilabitur , quxq; orbiculatim line*
h tlfi.h,
tantum crafsitic (ut fic dicam) cryftallino humori,ubi is amplifsimus eft, h adnafei docebitur. Nunc au-
h adna.fi.»
tmei.
tem * inuolucnim mihi ucnit enarrandum , quo pofterior uitrei humoris fedes proxime continetur. k
i i£»-E. Nemus itaque uiforius, tenui duraq; cerebri membranis. Se aliquor ucnis ancrijsi; concomitatus, ad pofte mgrmi
& t.ra 1
5 riorcrn oculi fedem fertur: ac illi nonnihil uerfus externum oculi latus infertus, Fua fubftantia in cnarran-
fit • dtin l
dum iam inuolucrum difibluitur.tcnuis autem membrana, ncruifubftantiam obuoluens, in f aliam de- u* /•<**.
generat oculi tunicam,qu£uueauocabitur:& dura quoque membrana in m aliam ccfiat, qux dura dicc **""*f*
»
lib. 4 I edm- r4tum *
. flumrxC. tur &uenx pariter Se artcrix(uri feriatim enarrabo) oculi conftru&ioncm fubintrant. Quum primum igi-
v
k ITftH. tur ncrui uilorij fubftantia in oculum mergitur , mollior reddita , dilatatur in latum quodda inuolucrum,
—A»-r. poflcriori uitrei humoris fcdi obdu&um , & no multum ultra mediam oculi fedem in anteriora pertinens,
«m/
eir&l.
1 fir.D
& extreme gracilibus & obfcuris ucnulis , ac item arteri/s intertexta : qux a tunicx huius radice, ac fede
I lJg..C.
qua ncruus primum expanditur, ipfi exporriguntur . Galenus in decimo de Partium ufu innuit , hoc inuo-
&iau 14« lucrum a plerifquc tunicx nomine non dignari : foriitan quod exterarum tunicarum modo membranea
«»>*• non fit, fed mollis, Se ucluti mucor aliquis ex naribus procidens . quum enim hoc inuolucrum fccantibus
m 1 yf.M.
in unum colligitur A £ fua radice propendet, mucore m,aut cerebri fubftantiam aqua quapiam dilutam re-
ww/l*
ri 1611 17 fen : non enim ita foiidum craflumq;,ac cerebri fubftantia uifitur. Vtcunque ucro fit , fiuc tunica nuncu-
pandum ueniant,fiue minus, conflat Galenum quoque in libris de Hippocratis & Platonis decretis , Se ite
in o&auo de Panium ufu, hoc inuolucrum tunicam appcllaffc . Neque ego fcio , quod nomen illi aptius
uam imiolucri,aut tunicx,indi pofsic:quum,uti diximus, toti poflcriori fcdi humoris uitrei proxime ob-
3ucatur, illunie]; integat, perinde atque tenuem oui pelliculam, oui album tunc continere diccrcmus,quum
dimidia oui partem at ajia effracta A adhuc opplctam,manib. feruaremus. Eft enim hoc inuolucru forma
dimidiato tantum oui putamini comparandum aut minori pifcatorum reti , quod uni accommodatur ba-
:
Tt 3 culo A
Digitized*by
:
498 aAnd.Vefalij > de corporis

culoi& cx ampla bafi, dimidiati globi modo in obtufum mucrone fertur. Ab huiufmodi enim retis imagine
arbitror inuolucrum illud Grxcis dpt&x mfetrlif nuncupatum fuific . nam retis formam , non autem ple--
xum refert, cjuum undique fibi fit continuum. nili etiam forti ucnulas & arterias ipli uaric intertextas, quia
reti alsimilandas contenderet. Haiftcnus igitur quatuor oculi partes reccnfui duos nimirum humores , Oc
:
totidem tunicas.ac proinde iam merito n eam aggrediar ?quf a tenui membrana , nerui uiforij fubftan- n i faa
Tu icm •»- tiam concomitantc, producitur . Mox enim atque hxc membrana limul cum ncruo oculum fubit , in tuni- eb Fleufr- edertn
me*, i tf cam degenerat, non tantum pofteriorem oculi fedem, tunicx qux a nerui confurgit fubftantia modo , oc-
&
re 14 . If
mmi cerebri
membra n*
cupantem , uerum & anteriori etiam fcdi obduftam. Hxc tota pofteriori oculi iede tunicam proxime in- H-
ueftit, a nerui fubftantia pronatam : & in harum conta&u nihil prorfus mediat , neque ambx etiam inuici
rtmu.
aliquo ncxu,prftcrqu£m accubitu, committuntur.qua autem tunica a tenui enafeens membrana, anterio-
ri oculi fcdi obtenditur, interna fua fupcrficic undique ° humorem contingit& complcAitur,qucni aqued o ify.o.
& albugineum paulopoft uocabimus. Externa nero huius tunicx fupcrficics P ea tunica obducitur, quam o.&lfi.
't.&tfU.
a dura membrana uiiorium induente pronafei dicam . Vcriim interim huic tunicp quam tenuis profert
,
p ‘ fi- **
membrana, priuatim accidit quod cxa&i globi modo non fit prorfus rotunda quum icilicct anteriori emetmm eb
, :
regione nonnihil introrfum comprimatur , aliqua fui parte planam fuperficicm pro conucxa & rotunda L-emi 11i et
commonftrans. Quando enim hxc tunica ad eam ufquc anterioris oculi fcdis regionem pertingit , fecun- 'i fy-
dumquam r maior oculi ducitur circulus, quem iridem uocamus aut quo album oculi (ut ita loauar) a H 4 i/J-H.
,
nigro di ftinguirur,& » ea tunicx a dura cerebri membrana prona txpars confidit, quam cornu inlucidi-
-• >
h •
tate & fubftantia quoque comparabimus , ipfa inquam ab hac abfcedit , quam dura procreat membrana r l6A7li
neque amplius illam contingens , inibi in pofteriora comprimitur, qui illius pani , quam cornu afsimila- rer. u. 1 3.
m us, fuerat fubduccnda fi modo undique a tunica, quam dura producit membrana, atque proxime obuol-
:
> l/l ».
ui cingit^; debuifiet. Neque hac duntaxat comprefsione tunica a tenui membrana cerebri generata dona
tur: uerum etiam in huius cumprefsionis medio, * foramine quodam peruiaeft , quod u minorem ino- t l>.U4
tmpiB*.
culo apparentem dformat circulum, pupilla nobis appellatur, adeb ut hxc tunica , uux folliculo , a quo
&
pedunculus, quo is affirmatur, euulfus cft, quam fimillima
fit prxlcrt im fi uuam
:
parum concidific ,
illic &
U ltf .17
(uti etiam fit) uacuari intclligas,ubi pedunculum cxtraxcris.Totusenim uux folliculus tunica: huic rcfpon
/>«*. 19
dcbirca autem concidentia illi afsimilabitur comprcfsioni,quam in anteriori pane hxc tunica fibi uendi-
fi*
cat;foramcn ucro, quo pedunculus firmabatur,ipfi pupillx comparabinir. Atque ab hac fimilitudincGrxci
prxfcntcm tunicam p«t> «4« &pr>«,nos autem uucam appcliamus.Quoniam ucrb ipfa a tenui cerebri raein
Drana,/V«^ «retiam ditta,conftituitur,Grxci illam quoque nuncuparunt . Quandoquidem ucro
pafsim qua uuca tunica, illa obducitur, quam dura cerebri progenerat membrana , x ucnarum arteria- * >i f-h
rumque furculi ab hac in uueam pertingunt, illi ita uucam cxafperant , ut hac quoque externa ipiius f.nft*.
fuperneie, interna? folliculi uux uipcrficici accedat, qux fibras illas continet, quibus uux caro & aci-
ni fuftinentur. Prxtcreaquum ab ea tunica, quam dura cerebri membrana procreat , complures, uri
iam diximus, uafonim furculi fparfim in uucam producantur, eorum quoque furculorum interuentu uuca
illi tunica? connafcitur.Qud ucro uuca tunica ab illa fecundum iridis circulum abfcedit, introrfumq; premi
Vme* f*«i-
circuli duttum ualide ipfi adnafcitur,& colorem euariat. Vuca namque tota fuperficie,
u colerer • tur, uuca per totum
qua dura tunica proximi fuccingitur,pcrpetu6 nigra cft,& modice humeda : in anteriori autem fux com-
preisionis fede uarie tingitur, eumq; femper exprimit colore, qui in oculi iride,fcu maiori circulo, lanis ho-
minibus oc currit, cuiusq; gratia oculos nigros, aut cxfios,aut glaucos dicimus.Neutiquam enim is color ex
Ex hmme-
rem emtfti oculi humorum copia, aut defedu,aut tenuitate, aut pupillx etiam collcdionc ucl dilatatione, aut oculi uc
luti profunditatc,aut tenuitate confurgit, alicui ve conlimili caufx acceptus forri debet . Quod ctfi magnu
fi* eemleri
illis forti uidebitur paradox um, qui integros libros de oculorum coloribus confarciunt : non aliter tamen
celerem me
id probatum uclim,quam cum qui lingulis hominibus (quantumuis is uarius fit A' fibi in utrilquc oculis, &
in uno etiam oculo interdum di&imilis) obtingit colorem, perpetuo eundem in uuca apparere, fiuc integro
oculo,fiuc effluxis ex dimidio, aut in uniuerfum humoribus, fiuc ipfa uuca tunica per reicdioncm i contcr
minis liberata, diuullad;, hunc cxaminaucris.adco ut de oculorum coloribus haud fecus difputandum arbi
&
trcr,quam de nigra, fulca alba,in ipfo etiam utero, hominibus data cute,ac rufis flauisq; & nigris capillis:
uri etiam parem iere cutis & oculorum coloris in uarijs nationibus rationf obleruari cernimus . Cxtcrum
interna uuex fupcrficics diucrfis,fed omnibus interim hominibus ijldem,intcrftinguitur coloribus. In po-
fteriori enim oculi fede, qua hxc tunica primum prona fcitur,fubalba cftrmox uiridis , & dcin cxrulca indis
in modum cfficitur.atque hos colores adhuc in pofteriori oculi fede interna hxc fuperficies pofsidct,in an-
teriori autem oculi fede uniuerfaimpcnfc nigricat. A: non adeo laruis hic atque in pofteriori fede uifirur
quod illi potifsimum accidit prqptcr proce(lus,quos a fc hac in parte educit, Y tunicam conftituturos,qup r
anteriori nitrei humoris fedi obduciturA ucluti * interftitium cft uitrei,ciusq; quem aqueum nominabi- & II , IS
Tente* cimus. Hxc itaque tunica planis duntaxat donatur fupcrficieb.non autem concauis aut conuexis . Eam
fiqui-
fv-
Itfi&pel-
> lAjt-K.
Urermpi
dem conftitucrcs,fi cx tenuiftinu arancxtcla tantu orbem cxcindercs, quanta cft anterior fedes uitrei hu- inter C&
iit cemf*-
moris:ac dcin in hoc orbe alium orbiculum cxcindcrcs,foramcn faturus um amplum, ac cryftallini humo O&iff.
ris cft amplitudo.Huuifmodi namque orbi prxfcntcm tunicam conferre pofles, fi illum circularim ab uuca
t inter *&
b.
tunica prona fci,& fuo foramine e ryft allino connafci fingeres. Verum hxc tunica tenuitate aranex telas fe-
ti (iiperatA procclTuiis ab uuca pronatis talibus conftat,ut nigu cilia, fcu palpebrarum pilos forma infigni
ter exprimat. Num autem tunica, aut aliter nuncupanda fit,non admodum moror modo qua nam fede ro-
ponarurA quibus committatur,quaq; fit imagine &fubftantia,cxpliccm.Ncque mihi ullum occurrit no-
men.
|
X
Humant fabrica Liber V 11. 4 99
mcn .cjuod ipfi aptius indam, quam tunicx:aut,fi noles, mtcrftitij uel fepti, inter uitreum humore , s\' eu que
tfx-U albugineum aqueum ve nuncupabimus, rcpoiiti.Iam tcmpcftiuum fuerit,
3 duram
m quoque oculi tunicam Dora oc*{t
•Jmfhmab Termone complcditquama dura cerebri membrana, uilorium n eruunt inucflicnte,pronafci ac dilfolui crc- t»*ua* <lm
L & tua ilimui.Quu m primum enim hic membrana pofteriori oculi fedi > applantatur.dilatcHit
.
A
era (Vior ac du ra imbri
f*ri rioripla cerebri dura mebrana cuadeitOrbiculatim undiq;ocu!oobduciturita in anteriora quam in polle-* mrmbrana
b tdaila .
riora pertingens. quanqua inierim no palsim libi limitis Iit, neque limplici donetur nomine Qua enim po.
.
Aeriore ociui fede coftttuit,& in anteriori fede ad c maiore oculi ufq; circulum pcrtingit.cralla & dura cft
C l».I tf
r.i.
& &
(unde nkfi-nt nuncupatur) dcin duri cerebri mcbranz modo opaca,& minime pel lucida. d Ea ueti
ifrK- lede.qsia oculi nigrum conliAit,hic tunica in cornu imaginem degenerat, quod exaiSc leuigatum, uitri ali
cuitu loco lucemi accommodatur. Neque hic prifentis runicz pars, cornu in luciditate qua id etiam fu-
pmBl &J. ,
pcrat.folum rcfpondcr, ucrum &
fubftantia quoqueteA enim hic tuniexpars cornu mododura , cornu &
H
inAar in laminas diuidi radiq; poteft, perinde ac ii c> laminis aliquot fcu fquamis inuiccm
^ m Mr
inu compa&iscon-
fti tueretur. Atque hinc cft ea oculariorum medicorum cura,qux fenibus hanc tunicx partem attenuari pre
cipit:quain a tanta eum cornu fimilitudinc *J'!i Grxci,nos ucro corneam nominamus Quanquam ui
.
deantur Graecorum pleriquc non hanc tantum durx tunica; partem ita appclIafTe , ucrum uniucrfam quo-
que (quum ipfa infipniter cornu in modum dura lit) tunicam.Intcma huius fuperficics , tota ea fede qua
,
cornu modo non pellucet } uucam tunicam abfquc alicuius fubftantix intentent ti fuccingit , ip/iq; c ucoa-
r i fi fip.
rum ancriarumq; beneficio, uti prius diximus, adnafeitunquemadmodum etiam illi pertinacifsimc ac or-
biculatini a dneditur-.fecundum maiorem oculi circulum, fcu iridem* Porro ea fede, qua hzc tunica cornu
inftar pellucida cernitur »ipfa uucam non contingit:& tantifpcr atque oculus fanus cft , ab uuea notabili in-
( mi f*. tcruallo inibi diftat,qua uuea anteriori in fede comprimitur.Hocintcruallum ,&uniucrfutn f fpaciumin
ildJI. teranteriorem cryftallini humoris fodem &
pupillam confiftcns, g humore illo adimpletur ,qui,adhuc c- IImm$r *-
g 'H°- narrandus fupcrcfhac ucrus humor ccnfctur.nam aqux modo tenuis fluidusq; quodammodo fccantibus&
O.tetaft-
aquz modo pellucidus cerniturumdc etiam iiPa-Tfnlat Grxeis,
futfulioncs curantibus occurrit ,& infigniter
•M nobis ucro aqueus noininatur.quanquam pleriquc hunc albo oui humori comparantes , illum albugineum
nuneupcnt:ctiamii arbitrer Grarcos hunc humorem oui albo non contulifl'c,quuni ncutiquam xque cralTut
liti& multum illi accedat humori, quem ex recentibus integrisq; ouis igni appolitis refudare cernimus. Hu
mor iftc.tmcx tunica; panem corncx in fano oculo non contiguam fuftinet, & (uti dixi) in priore ac in po-
ftcriorc cius panibus continetun& quum in oculo conii ftit,tcrminoq; inibi alieno concluditur uitrei hu-,
moris modo dimidium exprimit glonum, cuius poftenor pars, qux plana conftat fupcrlicic , tantum habet
linum, quanta antrorfum protuberans cryftallini humoris cft pars. Anterior autem cius aquei humoris fc-
dcs»gibba,dimidutiq; globi inftar fecundum oculi formam rotunda cft.Cxtcrum externa durx tunicar fu-
pcrhcics,tota fede qua pellucida,ac reuera cornea exiftit, admodum laniis cft,& lubrica : ucrum extera fede
itaafpcra inxqiulisq; uifitur, quemadmodum inuicem connatx membranz ad mutuum contaftum cxafpe
rantur. Pofteriori enim durx tunicx lcdi,prcter h ucnas Se ancrias ipfi implicitas, 1 mufculusinfcritur,
b itfi i-
I ijt.P.P. quem mufculorum oculum mouentium feptiraum numerauimus:dcinde lateribus, fupcriorifyac inferiori
aml pflBt externx huius fupcriicici fcdibus,neruofe tenuitates mufculorum inferuntur, quos fex primos oculum mo
mmfnUtri. uentes reccnfuimus . & deinde anteriori quoque durx tunicx parti ad iridem ufquc ^ tunica obnafeitur,
imapuif*
qux adhuc commemoranda fupcrcft,ac Grxeis ^SnrspwJtaifjLaanis autem adhercns,quod oculo obnata, ad- AdJureut
U-Jifl*-
/ii tafitu nata ve, illum contincat,uicinisq; panibus committat, alba etiam a colore quem polfcdit , nuncupata.Hxc alba >r $rm
II lA.l. membrana anteriori tantum oculi fedi ad iridem ufquc obdu£ta,tenuis cft,illiq; continua , qux internam U I
palpebrarum fedem inucftit,oculid; partium numero aferibittin quemadmodum Se ipfx palpcbrx , fi mo-
18/-».».
do cui id uifum Iit, his quoque partibus adijei pofTunt.Fuit itaque hxc oculi panium feries : ‘ humor cry-
1 tft.A.
tn
ftallinus m tunicula,ccpis pclliculx tcnuifsimx modo pcllucida,antcrioriq; cryftallini humoris fedi ob-
:
i
fit.
n ijhaC. nata: n humor uitrcus,in pofteriori oculi fede tantum pofitus: ° tunica, in quam uilorij ncrui fubftantia
o ift.E. refoluiturA qux pofteriorem humoris uitrei fedem tantum amplectitur: P tunica uuea, a tenui cerebri
P
H.
&
membrana principium ducens : H tunica fcu orbis,arancx tclx modo tenuis nigricans, imcrflitiuin ui &
trei humoris ab aqueo: r tunica dura qux in anteriori oculi fede cornu modo pellucida redditur: 1 a-
q »/**• ,
r tfiM.N queus humor. 1 lepeem oculum moucntcs mufculi: u tunica adhxrcns, fcu alba, anteriori ramum oculi
* »*.o, ledi ad iridem ufquc obnata:pa!pcbrx,& demum ucne ac an cric. Cancrum Ii quis modo oculi conftructio
o.
nem ab extimis ad intima aggredi uelic,iam promptihimum cft retrograda illum ferie caspcricqui:& dein
« i/x-P.
feparatim humores Se tunicas commemorare. Ego autem nunc ea oculum enarratione pcrlccutus lum, qua
p. Oculi par-
adeo ftudiofe dcmonftrarc conlucui,ut fpc dantium nemo in
in fcbolis uti folco. Verum jut oculi fabricam
limm rnfatm
spla quicquam ddidcrarct:ita in iplius panium ufu explicando hic prorfus obmut deo, quod mihi ipfi de pri
mario uifus ioftrurocnto non fatisfaciam,atquc hac in pane aliquid quod fanum undique ht, a me non ad-
ferri polfc,mihi pcriuadcam.Non fane quali cryftal linum humorem , prxeipuum uifus inftrumcntum cllc,
& ut hic alatur,uitreum produci, & huius gratia oculi reliquas panes dtormatascfle, quemadmodum Gale-
nus in decimo de Partium ufu diftufe pcrlcquitur, commemorare, aut hic prolixe etiam feribere nequirem;
fcd quod mihi ccno,qui uifus liat,non conftct,hincq; reliqua oculi conftrudionis ratio dependeat .quodq;
potiUitnum de huiufmodi philofophorum Se medicorum controucrlijs priuatim quxdam aliquando milii
ieribenda duxcriin»hoc labore ad luftam nunc molem perdudo.
Tt DB
ligitized
'
by
^
Coogl
i
—
joa '
j4nd. Vefolij , de corporis
D E AVDITVS INSTRVMENTO. Caput XV.
V AE de auditus organi fabrica modo enarranda eflent, fupcriits in primo libro ita expli-
cui, ut in przfcntia>ii inibi nihil commemoratum fuiflct,ca pcrtra<Rarcm . In o&auo enim
cius libri Capite» 1 cauitatcm auditus organi gratia in temporis ofic cxfculptam para- a
»
tamq; A
deinde cauitatis illius foramina » membranas & ofsicula rcccnfui. In trigdimc,-
fexto autem Capite)» auris cartilaginis , & relicuarum ipfius partium conRru&ioncm » uti
r,rr
tunc occurrit,modoq; animo obucr fatur, pcrlccutus fum. Nihil enim certius ac auditu, fo
nitui]; percipiendo hic,quam inibi, attexere pofiTummifi etiam modo plus, quam dum ilia enarrabam, ambi
gcm>mihiq; longe minus (atisfaciam:& non latis mirari queam, omnes de auditu, ipliusq; obicdis,tatn pro
: r“n‘ 1 11
ltx^ citra organi ipfius ucl maxime fuperficiariam e cognitionem feribere: ex quo tamen prxcipuz ad hanc
difeeptitionem dcmonllrationcs petendi fuerant,
DE GVSTVS INSTRVMENTO. Caput XVI.
I NGV A M guftus efle inftniracntnm, medicis iuxta & philofophis conccfiuin cft omni
bus.Quandoquidcm ucro uniucrfam linguz fabricam , exterarum corpori» partium con-
ftruftionc mihi minus, ut ucrum fatear, cognitam, fuperioribus libris ncccilario , ac ucluti
quadam ferie compleri fumus, hzc modo prolixe haud cft repetenda . In dccimonono c-
nim fecundi libri Capite, J noucm lingua; mulculos,& uatiam illam fibrarum & rara fub a HitttHf
ftantiz compofitionisq; in iplius parte, quam hiante ore e i ira fc et ion em conlpicimus, fpe-
_
cicm.unacutn illius inuolucris.fcutunicis.rcccnfuimus. & in tertio libro b ucnarum 1 arteriarumq; iin- l p rii m*.
Ut. x
guam petentium frequentiam dcferiplimus:in quarto libro ipfius ncruos minime negligentes, quorum d b
alter pracipua maioris terti) ncruorum coniugi) radicis numerabatur portio,guftus potifsimum occatione 6 Ut. j nr-
c alter ucrbfcptimi ncruorum cerebri parisnon minima propago, mufculonim caufa lin- maU ebX.
lingtix oblati;
guam multis furculis implicans.adch ut nilul cxadtiiis hic modo, quam ditiis nunc locis praftitum cft.com C fo. "f.
t Ut. 3 r.
memorare queamtqui non magis hic de faporum dftfcrcntijs & qu.uitatibus , quam prius de odoratus, uifus
1
:
d Xficaf.
& auditus ooicftis,i’ermoncm duxerim inftituendum. »W.4 r,r,
e x fi (Mp.
de TaCTVS INSTRVMENTO. Caput XVII. X hk 4 ra-
malia er.
T tadus quoque inRrumentum in qnarti libri initio me perfccutum arbitror, quum nuU
lum ncruiun tadtus fcnfu non prxdicum,pcr corpus digeri aflcrcrcm, & Naturae lcopos in
ncruorum diRributionc,quantum is locus cxigcDat,cnarrarcm illorum fubridens femen
:
tiam,qui unam ciuldcm ncrui portiunculam ienfui, aliam motui abfquc fcnfu prxefledo
QaHalfl. cncrunt.Ac proinde totius humanar fabricarpartiumenarrationepro mea uinli abfohi-
hu amae i t a, nunc fupereR, omnium partium qux praetenti libro aggrcfsi fumus,fc&ionis rationem
j
"partii rpr-
feribere: A' it alieniuspartis in aiijs libris tradicx fccanai ratio non fit expreffa, etiam illam ad huius libri
-perii iifcri
ptitutinft
calcem feriatim fubi)Ccrc,poRrcmoq; de uiuorum fcdionc nonnulla proponere.
qweniit» i
Cjtfitikfit CEREBRI, AC OMNIVM QVAE PRAESENTI LIBRO TRADVN-
prafiadmm. tur organorum adminiRrandi ratio, una cum ucnarum A arteriarum ac ncruorum
denique brachia & crura perreptantium examine. Caput XVIII. »
Qticaf+t VMMODO mufculos ccruiccm occupantes, & ncruos a ccmicis dorfali medulla pro-
ad centri (ilicntcs.incoroorc quod nutritionis uitalisq; facultatis organis infpicicndis haCienusfub
ta/fiedhaai
fcraiuit,aggrcflus fueris, fuadeo nunc caput ita ut ad nrxccdcntis libri finem reccnfui»ift
faTaudnW.
liquo corpore auterri. Ablatum enim longe commodius , minoriq; molcRia attrectabis,
unde etiam capita detruncatorum hominum ad hunc ulum fum accommodatifsima: pr*
- n— cipue quod illa uix bene mortua, (edinterim (quod ad uaiorumin primis inlpcciioncm
eR incommodum) magna ex pane exanguia, Ratim a fuinpro iuppiicio, minus moroforum iudicum ac prf
Qalaaria fetRorum opera obtineri,poRunt. Qualecunque igitur caput obtigerit, nouacula aut cultro in capitis cute
a molieris fcClioncm, que pollicis latitudine
ad metri ad os ufquc orbicularem elatius quam fupcreilia (unt, non
a fm/t
aaaiomm inopportune aufpicabitur& hinc per tempora ad cmincntifsiinani maximeq; poRicam occipiti) fedem, & modmm
fi-
illinc rarius per tempora ad frontem perducetur. Dcin (erra, qua membris in gangrena auferendis uti con- pw 7
tfaalttcr 4•
ferienda.
fucuimmût alia ab eburneorum peainum artificibus petita , caluariam fecundum illam lineam diuides: 6 Ut. mb i
lata eft a 6
prxcauens,nc altius quam os iit,fcrra dcfcendat.In
Rudiofe hoc opere conduxerit capitis crines nondum
abrafos,ncqnc etiam aures prefeCias cflc:quo lcuiori ncgocio altera tua manu,& fodalis utraque caput , ne caf.acai v
ferrx cedat, eontincatur.Vbi caluariam or biculatim diutferis,obtufo cultelli mucrone fecundum fcdionl
du6o>num aliqua ofsis pa n adhuc diuidenda fuperiit, examinabis , ut 6c eam quoque ferra diuidas . Pon6
ne feftionis finem ipfius principio elatiorem dcrmlsiorcinyc reddas, nihil obRiterit, funiculum colore
aliquo inunftum,caluaria: fortitcr,illorum qui traBes in afleres diuidunt modo, circundarc : ut color is or-
biculaicm lineara>ûa ferram dirigas,caluai if intingat.Funiculum hunc oRi obuoluerc conucnit,poRqua
. L .
Humanifabrica Liber VI S°i

ani cutem 'orbiculatim diflecuifti quippe cutis fcdio te manu ducere nequit, quum ipfius latera, dum ca-
:
put ualidc cpntiuour,hinc indc,ablcedentc nimirum cutc,diuclJantur . Diuila ad hunc modum caluaria,
li a ccruicc inferioriq; maxilla caput habueris liberum , illud fuabafimcnfx impones :utrinquc, fiuifum
fuerit, nc in latera concidat, lapidem , aliud ve limiic collocans . Si uero caput reliquo corpori quauic tan-
dem lectionis ratione adhuc hxrcat,tot ceruici occipitioq; quadratos lapid es, aut truncum aliquem fubij
cies, ut caput in anteriora reflexum clcuatumq;, ac fi bali inniteretur, tibi aflurgat. Infupcrfcftionipcrcal
uariam fa&x, ualidioris cultri dorfum tranfuerfim ad fronte primum impones: & illo modice furfum deor-
iumq; a&o, fcdioncm aliquoufquc dirimes. Idem quoque in occipitio temporibusq; tantifpcr laciendum
cft , quoufquc fu perior cm caluarix partem a dura cerebri membrana liberam dfc conicccris: tunc enim
ucrticis crinibus apprchcnfis,attrahcntcm manum os fubfcquctur. Adempto olfe , cutem fimul cum adipe CutUadi -
& carnea membrana folis manibus facile diucllcs & deinde cultelli mucrone Grxcis uocatum <&uf4rm, P'»* »«*«-
:
b i fiStT. ipfumcj; hac in fede deaitm indagabis : ut &: b ucnulas ex uerticis cute in caiuariam uerfus duram cerebri,
membranam, aut ab hac in illam profedas . Iam dura cerebri membrana , aliqua ex parte cultello cft per-
foranda : & calamo, fiftula ve, aut quo in elicienda urina utimur fyphonc, foramini indito , fcdionis latera U-n
ad illum dicitis funt comprimenda ut poftmodum inflato lyphonc, quanto dura membrana cerebri mo- fM*u ad-
:
le amplior iit, condilcas. Suffecerit autem in altero tantum latere ciufmodi foramen fieri, namcopiofus
qui inflatur fpiritus,undiquaquc duram cerebri mcmbranamdiftendit,inflatq;. Verum fi quum caiuariam
ferra diuideres, duram membranam alicubi ofeitanter diflccueris , illa quoque fcdio,dum membrana infla braaa an
C Ex ffi- f
tur,nc acrem tranfmittat,opportunc comprimetur. Dimifla mod6,concidcntcq;,ubi iam fyphonem ex- pimd* qui
ma forra
fotiti fttmm traxeris, membrana, acutioris cultelli mucronem tertio ipfius finui , per totam capitis longitudinem in cla- 'j*'****»
iam. tiisima eius membrana: lede procedenti intrudes, longaq; fedionc uniucrfum , quoad poteris , diuides : &
* » fit C, diftcntofinn, ipfius formam, &
J ramorum qui utrinque a fuis lateribus, ex inferiori eius fede pullulant* &
C.& D,D. orificia infpicics. Porro ut cerebrum dura ipfius membrana nudes iux ta frontis os eam ad dextrum terti) Tr "“ '
m*~
,
illius linus latusperforabis & deinde ftylo in foramen indito , fecundum hunc cultello ad occipitis ufquc “*•
:
os continuo ad dextrum finus cius latus fcdioncm dcduccs:ac dein rurfus duram membranam cultelli mu
erone propter au rem, qua ofsi proxima cft, perforabis : hincq; reda furfum ufquc in fcdioncm , fecundum
capitis longitudinem dudam,lccando perges . Poftrcmo in capitis uerticc duos mutuo fibi incidentium fc
C l jura
fi dionum angulos unguibus attolles , & deorfum tra&os a cerebro refledes , habita ramorum ratione , qui
GC. ex tertio durx membrana: finu,& c ijs uafis, quibus dextrum durx membranx latus implicatur, in tenuem
f %H- *>,
cerebri membranam pertinent. Poftcaquam uero Sc in finiftro durx membranx latere hxc prxftitcris, ac
D imttrAj
A & B,B. dextram cerebri panem a finiftra modice manuum beneficio diduxeris, f feptum a dura membrana in-
ter utranque cerebri partem exporredum , & fobolcs a tenio durx membranx finu utrinque in tenuem
membranam dilfuix , quantum fieri poterit attollentur , ut qui illarum interuentu cerebrum erigatur , ut- 4
6hk >•»• cunq; intuearis, ac dein acutiori cultello illis propaginibus a fuo finu liberatis, feptu illud ab odaui capitis
ofsis d proccflu in caluarix cauitatem cm inente difcindas,ac ucluti ex cerebro clcuatum in pofteriora re
fttmm£m
C.G.
flcdas,luo h finu qui ucnx inftar toti inferiori ipfius fcdi exporrigitur infpcdo , longisq; in tenui mem-
*
brana obferuatis uaforum dudibus,qui per capitis longitudinem in illam ex quani durx membranx finus
i
k
££ 7>x—*
4
termino hic inter duas cerebri partes inccdunt.Horum ortus in prp fentia curiofius non ucnit inquirendus,
nc forta&is quum cerebrum nimium ftudes difiungere, aliquid incuria rumpas. Alias enim hortarer, ut utra
0 0, 0
. .
que cerebri parte quam maxime in pofteriori fede difiunda , duram membranam qua cerebri partes in
I r jfc.T.
m fisa. 14 occipitio intercedere incipit, quam polles proxime ab k illa durx membranx pane qux cerebellum ac cc
,
rebruni intcrucnit, acutioris cultelli mucrone diuideres . tunc enim 1 quartus tibi appareret finus, & quas
M i»4A ille educit m propagines. Verum harc cerebri portione ablata infpiccrc longe erit latius . ac proinde illis
/•*
dudibus qui fecundum capitis longitudinem in tenui membrana fupra n callofum corpus feruntur ex- r ,i nrtW0 .
a 3jEl*L.
penfis , cultello aut unguibus alicubi tenuem membranam diucllcs, ac deinde fcnfim a cerebro ipfiusq; 0 ImtUmAmt
C.C. anfradibus ea digitis darahes. Cerebr ii hac liberatum mebrana fuos oftendit anfradus : argumetoq; cft,
n/x-Li qui a tenui membrana cotincatur quum fcilicet hac detrada , impcnfcdilatcfcat, & concidens prorfus,
& (Uim N,
:
quodammodo diffluat . Porro cerebri anfraduum altitudo ac profunditas digitis aut ftylo ucnit indagan-
M. JJj™’**
oa.atq; ita ctii fi>lo digitorii munere P elatior callofi corporis icdcs,& qui utrinq; hic cofiftunt finus, inqui
q Taratu- rn fl^Jfi-
»^4AX»* rcnturîmulatquc uero hos inucneris, utrinq; magna cerebri S auferesportionem, primum magna acu utit.ami. &
ram.amam riori nouacula fcdioncm per dextrum, qui ad callofum corpus confidit, linum deducens qux totam ccrc- t>r*m
( ,
&
ImfJub
bri panem finu illo fuperiorem, a fronte ad occipitiu ufquc fimul in dextro latere adimat.plurib.cn
a:
rei- i m
teratis fcdionibus,opcratio turpiter uitiatur. Ademptam cerebri panem in menfam ita repones, ut elatior
t
*vx* confpedu fit. ea enim quam fieri precepimus fedio, dextrum ucntriculum diui-
dextri ucntriculi fedes in
» dit,fi modo rede fecundum linum qui ad dextru callofi corporis latus uifitur,adminiftrata fuerit . Dextra
Ufaumm cerebri pane ad eum modum ablata^n finiftra idem quoquc(ut & finifterpateat uentricuIus)molicndum
fiaratii
«jumtam cft, per imiftrum iuxta callofum corpus confidentem finu fada fcdionc, callofoq; corpore quam fieri lice
\ Vhiiuji- bit maxime immoto, diuulfoq;. Id enim poftquam finiftj-u quoque cerebri ucntriculum infpcxcris , uiden
yamm I <•?- do uentriculorum c fcptofcu fpcculo, fcnfim, inquam accuratifiim^fummisutriufquc manus digitis mo
\T î9rum
firt&ifi dicc xqualitcrq; attollendum ucnit. Septum namque, fi ad cum modum callofum corpus cxcris , &dcin fiftt »«
pro. mra
candelam contrario cius quod infpicis lateri ( nili illi clarior dies obluccat ) adhibendam curaucris , cua- *
u
* x, det confpicuum .
y>x-
5 lam callofum corpus c anteriori pane a cerebro liberabis , & furfum digitis attra-
Ctu diuullumqj in poft eno. a refice tcs.it a naque u elatiore iepti ucntriculorii fede callofo corpori, * infe
x* *J
e d
yoi j4nd. Vefdlij , de corporis iA

illi cerebri parti quam tcRudini ac camerato atinulamus, connatam cernes . Y Camerarum
riorem ucro y r/f.s.T.
CtTfrriitt autem (cuius nunc iupenor ledes undique obuia e A) obtulion Itylo uvnit examinandum, ac primum qul-
fledmii me dem Rylus ad fyphoms formam obliquatus , fub camerato ex dextro ucntriculo in lini Arum mutetur . A
Ja ejfomut • camerati perpcnlislxtcribus,antcrior iplius pars cerebri fubAantix connata, cultello 2 diuidetur, digi- A
X Ex tjeim
exemeu.
ti
tis deinde cleuata in poAcriora rcHcCtctur, ut &
iplius interior lupcrticics qux tcAudinis modo caua cft,
,
occurrat. ReHcxo itaque camerato.qui id poAcriori fua parte uclut ex dextro AniArbq; cerebri ucntriculo rjb.i Jtxti.
cnalcatur.immifsis Ityli* pcrucltigabis A deinde id in priAinam iplius ledem repofitum longa fetiionc
diuides aut potius cultello uniuerliim radicitus pra Icmdcs . Conduxerit tamen priufquam pra lccctur,
Dextri & ,
fub ipfo Rplum ad 1 eam ufqucpartctn.quacx quarto durx membrana limi b uala ductus vc,ad
anterio * 7 fis*r
frrnjhi ttm-
trkmlerum, res cerebri uentriculos fub camerato pertinent (ubijccrc , ac adamulsim iplius ulum con AniCtionisq; ra- exi.
b 6 fig.VL
(UnMferwm tionem longe clegantilsimam examinare . Statim ucro atque ademptum , longa vc fcctionc diuifuni , ae
iaipfniexfi
L
poAca utrinque diductum erit, attendes c plexui aiccundurum imagine aut AibAantia potiusy.wu/n' Grf c 4. JA.C-
Jlemtii tXA
cis diiAo,A ductibus pariter a quarti durx membrani linus Ane exporrectis. Ac proinde Ipettabis qui per 0,0. 6)Sj.
,
poReriorcs dextri A liniAri ucntriculorura IcdcscxpoAcrioribus deorfum in priora dciccndcntcs, d ara W.N-
d 6.7-8)!
terix afccndont.qux antrorfum prorepentes , una cum ductibus a quarto durx membranx linu prolicifcen.
Z*. F.Cm
tibus cos plexus clfonnant quos num retibus quoque comparare liceat, modo dilccs. Cxterum quum his c 6
: H fie.
ductibus animum accommodas, 1 illi quoque fpcctandi funt , qui tenui membranx A
humiliori durx &l fete»
Imrm K.L.
CUhJmIe ir membranx proccllui dextram cerebri partem a liniAa interdiuidenti, a quarto linu oAcruntur . Vbi enim
Thtmt imi hos expenderis, ductus qui a quarto Anu m
cerebri uentriculos pertinent , ea ledc cultello Aint diuidendi, ( fice. 14
Y.Y.&
.
qua in uentriculos bipartiuntur. Hinctlcuati.in poAcriora IcuitcrrcflcAentur, ne S glandula nucipincx JLj

comparata limul audiatur, hxc Aquidcm illis ductibus fua fede remotis, in conlpcftu iacet . Verum hxc g 7/X-l-
tentui, ouiilnm cerebrum ad manum elTc uclim.qubd id glandulam illam & cerebri h teAcs.natesq; aper
nonnihil quam humanum caput commonArct. Glandula hac in litum locum rcpolitx digitis com- b 10/LE, 1
Tertu xem-
tiiis
C& F, H.
mli
munem dextri lini Ariqjccrebri uentriculorum cauitatem.qux modo inltar rimx fpcCtanci occurrit diAcn i
malfi. des, ac mox k meatum quo pituita uerAis pcluim ex tenui membrana extrudam defertur, una cum m k
1
j-
meatus principio intueberis , qui ex tertio ucntriculo communi re hac concauitatc in quartum ucnincu- 1 i.fi.C.
lum pcrtinct.quibusinlpcdix, P totam cerebri portionem cerebello incumbentem tranfuerfa in cerebro Ca«l,>
X-E-
dufta feftione adimes, idduntaxat hic prxcaucns, ne S arterias per poAeriorem dextri AmAriq; cerebri m 7 f.K.
uentriculorum regionem alccndentcs,una dilleccs. Apparet modo durx membranx r proceflus, cerebel- ».) U
lum ab ipli incumbente cerebri portione diuidens A » ille puriter proceflus , qui inter dextram cerebri
:
p V.T.hit
partem A lini Aram ducitur, quapropter tempe Aiuum cA , ut quatuor durx membranx linus limul exami-
q t.7.Sf
D ara mem ncs.Tcrtio itaque durx mcmbrancllimii quem dudum per longitudinem 1 difVccui Ai , plumbeum inferes F.G.
itJtiu JUmi Aylum, “ quem facile in tres reliquos cius membranx linus hinc protrudes.' Ii modo utrinque ad latera r r/tf.O,
primum, ubi cerebelli clatiorpars olsi proxima cA, illum impulcris.ita enim dextrum A AniArum, feu pri- O.
mum ac fecundum inucnics. Deinde A fub radice durx membranx proceflus dextram ac lini Aram cerebri s ifx-D.
D.
panem intcrucnicntis Aylum dctrufcris,quanum Anum compcrics-Quo tamen cos uideas exactius , acu- I tf.S.B.
tioris cultelli mucrone longis feftionibus omnes funt aperiendi : A deinde cultello totus durx membranx 1
-Yk-
proceflus cerebello in Aratus,orbiculari fcctionc fecundij os duSa.ucnit prxfccandus, a aut fc&ionc fccu .i s M a
dum longitudine dutta diuidcndus,rctrori umq; reflectendus, ut cerebello obiter infpcdlo,ccrcbru denuo h*
CerrUUde aggrediar is.comunc dextri liniAriq; ucntricub cauitate diAcndcns.cxaCtiusq; pituite ductu immiflo Ario in t.
teflie . P mUi i.
examinans. Vt uero tertij cerebri uentriculi meatum in cerebelli cauitatcm pnrrcCtllin obferues , obliqua- me -
tum Aylum meatui indes, Icuitcrq; in cerebellum concidere Ancs.Stylus enim grauior,(vphoniiq; modo in Joim T.
cumatili, etiam non fecundum meatus du6tum,in cerebellum dcuoliutur. Manete adhuc in mea- X Vtr fk m
itnpulfus
flem e?h <a
tu Aylo, digitis cerebellum nonnihil a cerebri tcAibus dirimes, quoad fcilicei Aylum inter cerebellum fe te
« fi-
Acsipfosintucaris.tunccnim(idq;prxcipueinouiscerebro)quipani Y teAibus, A qux 1 natibus flmi-
Y tof.I.
lior lit.difccs.Qupd quum obferuaueris,cultello te Aes ipfos natesq; fecundum Aylum 2 diuides , ut mea- C.
Ttfiium fr
BMtmm e* tus ille ex tertio ucntriculo ad cerebellum porrcCtus, euadat confpicuustpauloq; accuratius meatus obfer- X to^. F,
uctur a cerebro ad pcluim hinc nonnunquam pertinens, pituitamq; eo deducens. Poteris modo tenuem ce H.
a Vu/arM
rebelli membranam hamulo difccrpcrc, A b ucnam qux ab illius dufttbus in poAeriorem humilioremq;
anteriorum uentriculorum fedem pertinet, cxaminare.Quippc hanc reperies facillime, modo illam iuxta b ifig.T.
anticx cerebelli partis cum cerebro connexum inqui!iucris,qui prxlentis ucnxpotifsimum At intetuentu. T.
DorfJitma Vt autem c coalitum cerebelli cum dorfali medulla cognolcas, caput quafl in faciem d reclinandum eR, C lofijr.l.
dm!U tice - K.W llfi.
rrkeXecd-
A manu inter cerebellum A duram cerebri membranam occipitis ofsi commiflam , impoflta , cerebellum 6.C.
litet.
in priora, deorfumq; detrahi debet, quoufquc uniucrfutn d dorfali medulla liberatum dccidat.in ea enim ad dVi ,f.M
miniflrationc nihil obAabit,quo minus c ucnulas ductus vc ex primi fecundiq; durx membranx Anuum
principijs: aut f uenis arterijsq; per tranfuerfos ccruicis ucrtcbranim proceflus repentibus, in cerebellum e 9fX- '
f Xltim 1
porrigi uideas , ac dorfalis ex iplo cerebro ortum , formam , A Anum cum cerebelli Anu g quartum effor-
Qeerti een mantem ucntriculum cernas. Deinde cerebello in h pronum conuerfo , iplius intueberis Anum , A partes
g 10/tL.
Ul. «D t\A- fcdcsq; quibus dorfali mcduUx connafccbatur, A prxeipue iplius inuolutionum anfraffuum vcpulchram H. N. o.«a
imagincm.a quibus ilico uclut manti duceris ad duos inuolutionum apices uermibus afsimilatos, A ue-
1 I , ft.
h XttfiM
luti reuolutionum per cerebelli medium fecundum iplius longitudinem dcdu&arum terminos . Atque id
X armifer-
mi.m pre- apparebit clarifsimi,(i per eam longitudinem utrinque longa fe&ionc ad carum reuolutionum latera du- I llp.c.
ttfjemm. dta,cas a reliqua cerebelli lub Aanualibcraucris , cxedlasq; in menfam exporrcxcrit • ita nanque unus tibi d&‘,4
apparebit
hfumanifabricA Liber V 11 5°>
auam fimillimus,qui ucris tempore c filicibus decidere fo!cnr,aut bombicibus priuf
apparebit uermis > illis
quam feie folliculo includunt & adhuc multo magis,quum iam aliquandiu inclufi fuerunt, folliculum ta
:
men nondum corrofere At fi uniuerfas illas cerebelli medias rcuolutiones limul non abftuleris fcd dun-
. ,
commonftrarc ucrmifbrmcs cerebelli procefius:unum quidem prio

taxat extrema cxecucris,duos poteris
rcm,poftcriorcm ucr6 alterum. Porri» non foliim exedis ad hunc modum uermiformibus proccfsibus,ip-
forum imago examinanda uenit : ueriim etiam quando cerebellum a dorfalis medullat initio aucilitur,ip-
forum ufutn prxeipuo (ludio expendere eonduxcrit.Infpcdis itaque cerebelli partibus , neruorum paria
k Vtifdfli coniugiaq; inueftigabuntur . quod ut fiat ocyus , k manu inter cerebrum & frontis os inferta , cerebrum j
fenfim attolletur, ut primum a plcrifquc uocatos cerebri mamillares procefius ,& dcin olfadus ni or-»
1
fttrimm «-
I IX/.I.F.
ganaquz c fuis finibus ftylo quopiam aut digito ucniunteuellenda , & una cum cerebro furfum in pofte-
nC.C. nora dedenda in quo opere caput non inutiliter in occiput n reclinabitur, ita enim reuolutum , eorum
:
in U/.C, organorum initia pulchre oftendet. Atque hic pariter in confpcdum uenict
0 uiforiortim neruorum exor
**jM> tusA eorundem congrcflusAfab illis P peluis pituitz cerebri expurgandx parata. Mox H arteriarum &
L. in dura; membranz amplitudinem ingredus occurret, quz partim in tenuem abfumuntur membranam, Sc
n Xtfjtl*
•• i; A.?»-
parrim in dextrum & finiftrum cerebri ucntriculos properant . Vt uero exadam earum (pedes feriem , &
0 nic quoque tenuem membranam 3 cerebro diuelles ,& ucntriculorum terminos inibi in reuoIutiones,non
N. O. autem in olfadus organa uiforios ve neruos finire, nihilq; minus quam a uentriculis in ea organa pituitam
p n* «. excerni, .ic per illa uerfus r odauum capitis os deduci animaduertes . * Nunc uiforios neruos a cerebro
*•< m/x-
c,c.
diuides A
totam ipforum portionem in caluariz cauitate tibi confpicuam,(ludiofc rcfccabis, ne nuper di-
q I)*-!*.
dampcluim limul auferas. cananquc hac ad mi ni fi ratione tota occurit ,pulchreq; cernitur, qui 1 meatus
MfE.F. ex tertio ucntriculo ad hanc pertinet, qualiter illa in u glandem cclfct, quz durz membranz fubijcitur,
r 8jf. rj
&
6 facilcq; iam proprio durz membranz dilatato x foramine fpedabitur. Conduxerit tamen membranam
/i.i A.». A.
S Vtiftfhi
inibi tantifper illzfam (cruarc , dum reliquos cerebri neruos examinaueris . Capite igitur in finiftrum la-
•0 “ ./•
tus X reclinaro, & cerebri parte quz adhuc reliqua cft,in fuum locum utcunque rcpohta, cerebrum poftea
1 14/. D. in finiftrum latus deorfumq; refledes A z fecundi paris originem contemplaberis, perinde ac * mino»
M rem tertij paris radicem: qua diunlfa, cerebrum adhuc magis in finidrum dcflcdesA mox b terti) 9c quar-
* ti paris exortum intueberis, infuper &
origo fefc offeret , quam fimiliter diuidere competit,
c quinti paris
y V*w 14 ut d ncniulus occurrat,
fis*"-
qui iuxta quinti p.ins radicem principium obtinens c temporali mufculo in o- A
1 I4> C. re f dclitcfccnti,maxillainq;attollentididribuitur. S Sextum quoque par AfeptimumcuadentconfpU
a I4>.H. cuadiuarqs ipforum quibus ortum ducunt propaginibus animum adhibueris. Cztcrtim quum paria hzc
b. M>-l.
' perquiris, b dudusquoque ucnarum modo ex durz membranz finibus in tenuem excurrentes obferuan-
K.
c 14 f M.
di ucniunt A
neruorum exortibus in finidro fi uifum erit )atcrc,fimiliter adinuentis , quicquid dorfalis me
d 1 4 f-l. dullf,aut cerebri in capite reliquum cd auferes, ut duram membranam qua cerebri bali fubiacet, adhuc in
• 4 mmfiw.
«ai. r.
tegram uideas A
olfadus organorum finus foraminulis peruios & undique egredientes neruos intuearis)
',
quibus infpcdis, primi ac fecundi durz membranf finuum originem ,&in illos fubeuntia uafa ‘ examina
f d na. 14
bis,acutioricultcllimucroneipfosapericns . k Dudus autem fecundum durz membranz latera, & in ip- tmmfu
.
S.
M/fN, fius iuxta frontem bali ucnarum modo excurrentes , uel citra aliam fedionem funt obui; . ut ucrb glandu- , * m J
g
lam, AqucmdilTedionisprofcfibres ementiuntur reticularem plexum uideas , animum adhibebis durz
[•tini feri*
Um
membranz l foramini peluis infundibili ve medium excipienti A
adhuc peluis portionem adnatamha-* mfn ,
fr*0* benti :non negligensinterim m arteriam, qup ad foraminis illius latera utrinque duram membranam pe cUaJitpi-
ST
h A f fur it
1-
nctrat. Vbi hzc obiter intuitus fueris, n acutioris cultelli mucrone fedionem ex illo foramine utrinque
ad arteriarum ufquc tranfitum duces : & didentis fedionum labris, glandula fefe offeret , una cum arterijs
J
iny/i.ddt.
ad ipfius latus dratis. Verum hz magis reddentur confpicuz,fi hamulis & acutioris cultelli mucronc,quam ar
in i «4l.
)
poteris maximi duram membranam hic libcraucris,apcrucris ve, ac ab arteria duram penetrante membra tt/urm*
i Vi/*/7»
nam plumbeum ftylum ad (oporariam ufquc arteriam in ccruicx adhuc confidentem,impellas.Id nanque
fc IjfH, in homine fadu promptum cd , fi modo tuis oculis Galeni nomine fidem derogare nolueris . Hic enim,
X. quam<pulchra de reticulari plexu in hominibus commenti fint hadenus omnes, obferuabis potifsimiim (i :
i «,frr.
ouillum aut bubulum cerebrum hic quoque fedioni adhibueris. Przterea glandulam fua fede diinoucns,
mifl.C.
ac ut duritiem ipfius experiaris eandem comprimens , perpendes quid Galeno in mente uencrit , quod per
D. ^
n Infrtflm crafsifsima m olsis cuneum referentis fedem, (quam fpongix modo peruiam & citra fquamz obdudionem j*,,.
tat caucrnofam A
a ucrticis ofsium fabrica diucrlam efie fcnbit) pituitam ad palatum longa mora colari ccn-
fuerit. Rclida modo interiori caluarif fede oculum aggredi conucnit,ad atius fedionem humanus, fi re-
centius adhuc fuerit cadauer,fufleccrit alioqui enim bubulus quam nancifci poterit reccntilsimus , limul
:
quoque operi adhibebitur. Primum itaque 0 palpcbrarum:& deinde P oculi mufculos, quemadmodum onlitimi
O fijd.10
U.x. in fecundo docuimus libro, inquirestin quo opere neruorum quoque & ucnarum arteriarumq;pcroculoru atUnoia.
P /?"'• fedem ductuum habenda cft ratio, S fecundi dico neruorum cerebri paris ,& r minoris radicis tertij paris.
1 1 /ii. 1. •quorum ramulos facile .idinucnies, fi eos in pinguedine oculi mufculis obduda perquifiucris , &przcipwc
q 1 fi.td.i
fi olfa ad fcelcticonftrudioncm integra referuare nolens, ferra frontis os fuperiorem oculi fedem confti-
U. 4 K.
tuens, inftar trianguli prius cxccucris:& deinde prim um neruos illos A
poftea extrado oculo ipfius mufeu
los indagaucris.alias enim oculus cum mufculis illxfo ode cflct eruendus, acutiori cultro in oculi circuitu
proxime ad os dudis fedionibus,ufqjcad ncrui uiforij i caluariz cauitate qua cerebrum conti net uregref
> l8/x«. fum.Vtcunqucucr6 oculum cuulfcrisjconduxeritfcmpcr * adhxrcfccntctn membranam qtiam licebit ni
M** ciai&m£ ab ofTc dirimere, uno etiam cius portionem qv* internam palpebrarum dformat fedem , bcu\*
appenlam
Digitized by
o4 -And. Vefalij , de corporis
5
xppcnfam feruare.ut interdum adhuc intaftis oculi mufculis.cultello acutiore ad iridcm ufqueab oculo,
1 *
'«•-
ac Ii cutem a corpore auferres,illam cxcoriarc,& deinde unde ortum duxit rimari poliis . Aliquando ucro
ipfain membranam non nili ablatis oculi mufculis aggredieris, perpendens femperhac totam
anteriorem
oculi fcdem, preter corneam tunicam fcu pclluccntcm dura: tunica: panem amplcAiullis ucrb,toram polle
riorcm.Cztcrum oculo de mufculis & adhxrefccntc membrana “ libero, * uilorium contemplaberis ner „ vtimis
uum.unacum T uenis atteri JS& fecundum ipfum ex cerebro in duram ufquc tunicam Csporrcctl-'. demde : & 1
4 fi*.
portionem uiforij ncrui longa lectione diuides,& cultelli muerone dura cerebri membrani, & tenuis mem *
1 inquires), ut uclut trium preci-
branx port iones ncruum inucftientcs > & poAmodum ncrui fubflantiam
J
puarum oculi tunicarum initia ollendas, Ainluperuiibrium ncruum aboculo diuidas, ut nihil prxter y tjfi.t*.
duram, ceu cxa&ifsima quipiam fphzra.apparcat.Sphzram hanc fummis digitis limlirx manus ita appre- i
a t-
* t A"-
hcndes.ut pollex quidem pupillam, reliqui autem eam fcdem inquam uiforius ncruus implantatur compre
hcndant.dcin dextra manu acutiori nouacula feftionem quam poteris longi fsinum in dura oculi tunica
tranlucrlim duces, ut citra comprefsioncm omnes oculi humores excidere pofsint . Hi enim hac dudta fe- ju „^, l4 .
ftione, oculor’]; in dextram manum afTumptoJn manus fiaiftra uolam ita funr demittendi , ut cryftallinus
uitreo elatiorem locum ha bcat:ncgociumcnimconfudcris>fiuitrcusfupcrciyllallimimrcuoluarur. Atque
id ne fiat uitabis,fi quum in uolam ex oculo humores prolabi finis, oculum non admodum a uola clcuatum
teneas, fcpoficrior oculi pars, qua uiforius ncruus inferitur, uolam magis refpiciat . Sufccptis ad hunc mo-
dum hu moribus, & repolita aliqtiandiu illa oculi parte ex qua humores prolapJi Ium, manum lcuiter modi-
b referuetur . Mox
ce ve inucrtcsjut aqueuse uola liniitrx manus profiuat,folusq; uitreus cum crylialltno b VI fi**r*
conliderabis c tunicam palpebrarum pilis quam limillimam, qui orbiculatim cryftallino humoriconna-
i * <
-r
- 1 •*
*
ta, anteriorem uitrei humoris fcdem inuc(lit,intcgitq;.T unicam
hanc cultelli mucrone a cryflallino hu-
‘bjfcfc
uitreo fublcuatam.fupra chartam aliquam , cui & reliquas oculi partes
more primum diucllcs,& deinde a J, Mll
fcriatiraadbibcbis.cxtcndcs.CryftallinumhumQremdigitiscx uitreo quim minime comprclfum cxiincs:
6 uitreo in fuum locum incharta rcpo(ito,illxfum humorem cryflallinum fcripturi alicui primum impo-
nes, & deinde cultelli mucrone ipfius lateri modice indito, fcripturi nunc altius
nunc dcmilsius accommo
J
dabis, qui omnia fpccilli non excauatiinftar longe quam fint maiora rcddat,conlidcraturus. Porro iplius d tofij*.
tunicam, quam tcnuifsimx in cepis pelliculx modo tenuem ac pcllucidam.fcd duriorem clfc diximus, ex ip ‘i*
&*
fius primum lateribus cultelli mucrone dirimere conuenit:& deinde
unguibus ab humore auulfam , ad fuu
in charta locum reponere. Vt ucrbcryftallini humaris difeas duritiem, poteris illum inter digitos premen-
do confringere, Alpollmodum charti adhibcre.Citerum ut tres adhuc reliquas contempleris tunicas, ocu
li partem ex qua humores dccidcruntduperfimftrum pollicem cuertesîilicb
e quzcx uiforij ncrui fub- e *tA-“-
(iantia dilfoluitur tunica fefe o(ferct,aut cxtcnfa adhuc, aut uti plcrunquc Iolci Jntlar muci collc&a . qtu-
propter tunc Itylo rurfus uenit extendenda, quantam habeat amplitudinem, cuiusq; caloris
& &
fubitamie
fit, inquircndum.Dcinderurfuserie
colligenda, ac dcniqueafuo 1 principio ubi duntaxat firmatur abfe- f r«jt.ra.
fla,in chartam rdboncnda.Iam interna uucttunici e fcdcsundiquaqnccilconfpicua, in qua primum ip M'-
piaberis ad corneam firmifsimum connexum, & k pupillamicuiusq; coloris uuealit.qua a t ,,

dlt, atque c cornei regione confiftit.Vueam hoc modo diuulfam,& a fuo exortu ubi hrmifsime duri tuni UP-P- a
cz committitur, differtam, in chartam repones, &foIamiam duram tunicam cum pellucida iplius inftar
cornu parte contemplaberis, ipfius examinans crafsiticm,& eam partem pellucidam. Vbi& hanc in fuum
ordinemin charta locaucris,memorizomniacommcndaturus,uclutaboculiccntroad extimam ufquc fu J.
pcrficicm,& hinc rurius ad centrum fingula cnumerabis:& poflea.niii moleftum firerit , linificum aggrcdic k »><«. '
Alk¥tU ris, a quo ’ adhirentem membranam, 8t mufculos.ut in dextro adminiftrabis.ucrum in duram qui u- t*'-
^
gdmmib* ucam limul penetret, fertionem nullam duces, fcd quam minime comprclfooculo nouaculz mucrone fcn-
y.
H**
fim n fertionem in dura molieris, nonquiprimoiniertueamdiuidat, fcd qui fzpius iterata , ad uucam uf . 7 ». i;
queperringat.fcftionideinccpstcnucm.fedretufumllyluminfcrcsjacfcnlimuucami dura dirimes, ut ii fit* 14«.
commode lorpicula dura tunicz fcrtioncm.qux orbiculatim oculum ambiat, illifa interim uuca perficere m 'fA**-
queas, ut uenarum ex dura in uucam tranfitum.St uuca pollmodum dillcrta, humorum litum paulo melius
KtJitm tr contemplcris.*bfoluuoculianatomc, auditus 0 organum.fi minus duxeris, erit aggte- „-,yf
olfa referuanda
diendum. & primum auris natura cuadit confpicua,li a cartilaginea qua conformatur fubilantia, cutis utrin fiyt*f. '4-
que leparctur. At auditorij ncrui procclfus difficilius adinuemtur, ferra tamen maxima olsis portione , qui 0 Exftimi
lupra meatum habetur, & deinde cultro fortiori reliquo olfc ad meatum ufquccxcrto, membrana in quam g*^,
ncruus degenerat A huius organi ofsicula cuadunt cofpicua.Si enim ferra meatu tetigeris , omnia uitiabis,
& cultro etiam fubinde nihil promoucbis,qubd in angufio & anfraduofo meatu, mollis tenuisq; ncruus fa
cilc cum ofsibus diuc!latur,contundaturq;.Omnia tamen mihi percommode fucccdunt , fi ferra totam of-
fispartcm,quc auditus organum continet, a reliqua caluaria libero & deinde tranfuerfim ualidiori cultro
os uniucrfuni impetu dificco.Conucnit autem ita fcdionem moliri , ut ea olsis fedes quz ncruii a cerebro
procedentem primum cxcipit,abilla leparctur, em auris connafcitur.Imb , Ii tn uno latere negotiu paruci
lententia ccllcrit.nihil fane prohibet alterum quoque aggrcdi,& brutorum caluarias.ut bouis & ouis , ope-
ri adhibcrc,quum illis animalibus organum auditus non multum ab hominis fabrica diferepet Kurfus fi
olfa haud rcleruanda putas , fuaferim ut frontis os qua fupcrcilia fpccftat , pafsirn effringas , P linum illum , 4*
quuft continet accurate cxaminaturus.idcm quoque in olfc cuneum iniitaate moliendum cfi,ut ipfius quo
que
1
Humani fabrica Liber V 11.

que *I antra*CTcbro‘.ipparcmia,&quei!Iiscontincturmatcria in confpicuo fInt,nihi!q;feptimohocJr
q t fi ea. 6
Ut.i C,D,bro deferiptum lateat. Ceterum nunc aliquot mufculorum adminiftratio (dummodo in uno corpore uni' MufaUorU
o.
uerfamabfoluturascsanatomen)adhuc ftipcrcfl, quibus uidcndisaltcrum latus fuffcccrit. Aggredieris ita- /«, prrrfitm
rf.c4.6h.
ji que mufculos cubitum moucntcsA’ qui radium, & brachiale, & digitos moucnt mox tibiam moucntes, & tahmuurr:
• ific.1i qui femoris motuum amores ccnfentur deinde pedis & digitorum motuum opifices ita fimul cum liga-
:
***
%%”u '** ^
mentis rcfecabis , quemadmodum in fecundo libro iam multo ante commcmoraui Prorfus enim abs re „t .
ducerem, fi illos mufculos, corundcmq; adminiftrandi rationcm,ucl obiter etiam hiepertradarem. Quod
«
1 ) muf u.
ucro ad brachij & cruris uenas,arteriasq; &
ncruos attinet, quum horum duntaxac adminiftratio nondum
iutr P exprefTa fit, eam nunc aggrediar.Primum itaque a fummo humero ad pollicis ufquc unguem in cuce fodio- Vmanm.
&. nem adeo leuiter duces , utcamofam membranam non uulnercs: deinde fedionis labri inuicem direm- onarianm
y xfixu ptis,omni (ludio laborisq; patientia cutem a carnea membrana ita auferes, ut adipem omnem membran* "»"* &
adhjrere finas. ftudiofcq;obferues , ne uenatn quampiam aut neruulum cuti connexum finas. & forti
, fi
chtr. \ i.lt
rimati a*. aliquem ramum cuti exporredum negligcntia diuiferis , & cum cute aliquoufquc a carnea membrana fc-
iunxeris, illum a cute fcdulo refeca, & camcx membranx ita ut prorepebat,obtcdito,ac dein cutem quem-
cbar.
•
n .
admodu ccepifti adimito, nullibi cutis aliquid, neq; in brachio, neq; in cubito, neq; in manu relinques Iam .
1
lfia .11 r uenulasft * neruulos obfcruabis,camofxmcmbran£ qua brachium attollentem integit mufculum obla-
^4*>
a fi. ea. 6 th tos: primum brachij ncruum, qui camofxmembranx aliquoufquc in externa brachij fede expor-J
dein 1
| imfrciut rigitur , infuper u

ramulum terti; nemi * inter mufculuin brachium attollentem ,& cum qui brachium
a Atia e, f. pedori adducit, in camofam membranam hic in anteriori brachij fede difTcminatum.Inpoftcriori autem
bAuffih brachij fede Se inferiori regione externi lateris brachij 7 ncruorum furculos expendes camofx membra-
,
c i.
nx a quarto ncruo brachium ingrcdicntcdcriuatos fimul cum 7 ramo quem is externz cubiti fcdi obli-
,
•rrfinl.uti que offert. Mox

* fexti brachium petentis ncrui feriem uniucrfam expendes, ea enim tota camofx mem
fmftifk *, branx duntaxat exporrigitur. Iam humerarix fecundum internum latus mufculi brachium attollentis *
CgrefTum fpcdabis,& ramulos quos hinc inde,donec cubiti attingat articulum,difpcnfat. Ad cubiti autem
irmf.fi.^.
e «»/fi r.
articulum, h ramum obferuabis obliqui deorfum ad communis ucncconftitutioncm , ab humeraria dif-
f nmf.fi.t. fufum:dcin c cum qui fecundum radium in pofteriora cubiti ad paruum ufquc fertur digitum , axillaris
ai A. ucnx ramum fibi afcifccns. <1 Ramum ucro quem humeraria ranus ad articuli cubiti profundiora mittit,
g *w>». fi modo adfuerit, etiam citra fcdioncm expendes, axillaris ucne e portioni animum accommodans , qua:
fub media longitudine brachij camofam membranam fubit. Hanc enim f ramum ad communis ucnx
h riuf.fi. g.
fi.yJafi’
conftitutioni m promere cernes dein B alios ipfius ramos fecundum ulnam, fcu inferiorem cubiti regio-
:
i l/r.ii nem, ad brachiale ferri fpedabis & etiam animaduertes huius portionis foboles per interiorem cubiti fc-
:
W-4 A.O, dem uaric admodumq; implicite ad brachiale ufquc & manus uolam excurrentes. Dein h communis ue-
A.F.r.5.
nx feriem uniucrfam quoque intueberis , ad fecundi brachium petentis nerui » propagines animum diri-
k «irfif-
»*«• 4?.
gens, qux ab illo producuntur fimulatquc in cubiti articulo carneam membranam ex alto adit . adhxc k
,
I \ ramum quarti ncrui etiam fpedabis , qui per externam cubiti fedem ad brachiale ufquc fpargitur. Ncruos
U&.&. digitos implicantes, aliquo pado etiam modo ccrnis.ucrum magis conduxerit , cos tum primum expende
m 4*»/. re, quum radices ipfomm ad digitos ufquc perduxcris.Poftquam itaque hxc omnia non refeda adhuc car-
m.jt.
0 fwi.r. nea
membrana diligenter non fine magno ufufpcdaucris, illam una cum ipfis annexis ucnis& ncrui si •
p pi.r.A- fuccumbcntibus mufculis auferes ac mox

1 mufculum,cuius beneficio brachium pedori adducitur , ad
:
q Vf I* f ipfius ufquc infertionem ab illis quibus adnafeitur partibus libcrabis.idem& in m illo molieris, qui bra-
mufctrb.
chium attollit, &ijs quoque qui fcapulam moucntium primus & fecundus habentur dein clauiculami :
f 4 tat.f>,
fummo humero q rcfecabis, & r mufculum auferes a pedoris ofTe & clauicula mamillari capitis proccllui
t 91 M&.C. infertum, & 1 cum qui a (capula ofsi «/referenti mplantatur,& 1 cum quoque qui a primapronatus , co-
i
U Vt imi fta,tranfucrfis proccfsibus ccmicis uertebrarum inferitur . Cxtcriim quum hos adimis mufculos , parum *
fia. 1 U curandum cft.num illos auferas illzfos , nonnihilq; uulncratos . hic enim non mufculorum , fcd uaforum
4. '
*
« mltma fi natura ucnit difccnda & perpetuo cauendum cft, ne uas,non autem mufculus uitietur . Si itaque ad hunc
:
X*U-4-
X xfit.ll modum accurate hos mufculos ademeris , in ceruicis ucrtcbraruin latere neruorum u radices feriesq; ele-
U.,f. ganter occurrent , qui ab illis profiliunt uertebris atque ita etiam plexum nemorum in brachium excur-
:
1 'W/fP' rentium obfeniabis,a quo feriatim cuiufquc nemi digeftionem perfequeris . Ac x primus occurrit qui . »
,
dr mlt.fiM.
mufculo brachium attollenti prxeipue offenur deinde 7 fccundus,& 7 tertius . quorum feriem coramo
:
4 *- a mulculi cubitum fledentium anterioris illinc unde prodeunt liberaucris,& mu-

• rimf.fi.r. dius fpcdabis,fi capita y
b mufculo ad infenionem ufquc ipfius detraxeris. Mox enim ita prxtcr fecundi & ter
druh.fi.T. fculum i fubdito illi
M6tai.fl. tij nerui ad brachium ingrefTum, etiam c quarti Se quinti & fexti nemi, Se dein d arterix& c axillaris, &
b 7 tat.?. f
humerarix aenarum ingrefTum adinucnics,fcnfimq; finguloram diftributioncm fequcris,qux in fecun-
C xfi.t.H
lit. 4 <M»- do
nemo obfcmatii cft prompta : &
tertij quoque ncrui fc» ics ad cubiti ufquc articulum in propatulo cft,
lam.Jnn*. uti etiam & quinti nerui A: fexti.Quartus autem nemus, qua fecundum bracni; os uerfus externum illius tu*
<J fi. (J. l
bcr retorquetur, non occtirrit,nifi oblique fecundum nemi dudum B mufculos cubiti extenfionis autores
x
Lt. J N.
diffameris, ncruiq; progreffum ita uitiatis mufculis perfcquutus fueris. Vbi autem hunc ad externum cubiti
c /5jc- r«- 6
h ramosq; quos hadenus in progreffu edidit examinaucris, * mufculis ab
w., *. articuli latus ufquc deduxeris, j
f 4ftU. externo humeri tubere principium ducentibus, a fua origine liberatis, ramos quani nemi expendes, qui il- .
c ..
g 9 /'• — mufculis offeruntur & eam fequeris k propaginem , qux tandem extemx pollicis regioni ut & indicis
lis :
,
utS.T.
quoque & medi j furculos cxhibct.hanc enim lcui negocio reperies , fi mufculo attenderis bifido tendine
1
ktfrlt
Uktt.CU i $wi.Z,©,A. k J^llW4di.ff. f ntat.A.
&iba.} s. Vu brachiale
Digit
. 1
50 « *And. Vefalij , de corporis

brachiale cxtendenri . Jam quarti nerui
m
propago fimilitcr inquirenda cft, qua: ulne exporreda, ad bra- ro \fi.c*.
chialc ufq; excurrit, &
n mufculis ab externa ulnae (ede initium ducentibus furculos depromit. Vt ucro rcli- nU.^tk.
&
quum 0 terti} quintiq; ncrui, dcin P reconditae axillaris ucnx ponionis, Se ‘1 manus arteriae in cubito Se '
manu progreffum uideas, r mufculoru m ab interno humeri tubere originem (umentium capita ucniunt li
}g ? f
bcrandaritaenim in anteriori cubiti articuli fede ucnx Se arteriae, &: terti; nenti in cubitum ingrefius occur- n IO 'mmf.
ret: &
clcuato fecundos quatitor digitorum articulos fiedente mufculo, ipforum ad brachiale u/que pro- t*. A jf.n.
s
0 * /*• 1
greflum etiam obfcruabis,una cum quinti ncrui (qui fecundum pofteriora interioris humeri tuberis in eu-
c •
bitum fertur) portione ulnx cxporrcda,& fub medio longitudinis ulnx 1 ramum fpargente . qui in eu- IV 'VlL
biti exteriora reflexus, externae ledi parui digiti Se anularis Se medi j furculos offert: quem Icui ncgocio,quu
\
in fuperficiepropemodum ducatur ,adinucnies, reliquum ucro quinti ncrui &

tertij progreffum reperies, <\ fi.
e* u
fiu tranfuerfum in interna brachialis fede rcpolitum ligamentum diuiferis, ac dcin exiguo cultello ucna:,
N *
VflUT»*.
illorum ncruorum feriem ad extremos uique digitos pcrduxcris.Cxteriim priufquam cruris ner- *
grtnumtm arteriae, xTi*
& mn—rii uos& uafa inquires , etiam diligenter oblcruabis ncruorum ex thoracis uertebrarum lateribus profilien- i
L.
CTItTU txd’ tium 1 diftributioncm.quam tunc demum opportune inucnics,, quum fcdulo illorum diftributionc ucl in e.
his noftris commentariis pcrlcda , mufculorum diffedionem pcrfpcdifsimam habes , qua hic non minus
* *JU.t 1
«*»*
indiges, quam ante mufculorum adminift rationem abfolutifsima ofsium cognitione. Quum itaq; ad lum-/^ 4
borum uique uertebras deuentum erit, ab inguine ad pcdisufouc pollicem, fimilitcr atq; in brachio, fcdio- J ^ maj-{
nem duces, cutem ad carneam ufq; membranam diuidens: ut dcin uniucrfam femoris, tibia; &
pedis cutem $.
illaefa carnea membrana Se ucnis de arterijs Se ncruis , inter hanc

, &
cutem excurrentibus ad iplam relidis, x coaftki-
quoad licebit commode , auferas moxq; y quatuor ncruorum crus petentium radicis exortusq; inquiras ** rX
:
c
ncruos e lumborum uertebris & facro ofle profilientes, fecundum ipforum feriem fubfequcndo. Dedudis y % Vjfi
ucro hunc in modum fcdionis ordine ad crus quatuor iplius ncruis,primi ncrui
2 fobolcm expendes car-
u^cUtm.
nex membranx in externa femoris fede cxporrcdam.dcin fecundi ncrui * fobolcm in anteriori femoris n. 60,66.
b ucnam quoque oblcruabis per femoris fttibix
fede ad carneam membranam plcrunqucdiffufam.Hic
7,
\
interiora ad pedis ufquc fummum, funul cum fecundi ncrui fobolc exporredam . Terti; ncrui
c fobolcm
carncx membranx oblatam inucnics,li inguini animum adhibueris. Vt autem quarti ncrui ramus in car a emf.fi^.
e primum femur niouentium mufculum ab ilium olfc Se facro eoe-
neam membranam diffufus occurrat, * rU. 6 1
cygcq*, ad infertionem ufquc liberabis, moxtj; quarti ncrui truncum cumq; ramum fpedabis. Quo inuento b fi-r.6 U.
etiam { ramum quarti ncrui in carneam membrana m iuxta poplitem, femorisq; humiliora ditfufum in-
quires, & dcin quarti ncrui ramos tibix cuti multifariam fimul cum ucnis depromptos, in carnea membra- 4 ( hxr.
mur petentes, difledis uitiamq, mufculis fcnlim adinucnics:& obferuatis ipfarum ramis,progrcnum corun dkn.
8 — i—— J
Vbi tria
t
fifixd.it
ilis liga- ti**. 4 «&**
| fcmclta
t
tum repetita noftrarum deferiptionum lcdionc,& prompta imaginum ipli refedioni adhibitione iuuabe- tfaxr
ris,ipfo ufu facile ex o(sibus,qux iam ex prxfcnti corpore tibi funt reliqua , fcclccum t>**r*if*~
cxpcrieris.Cxtcrum li
clFormarc,aut alias illa ad ofsium dodrinam infpcdioncmq; alfcruarc uifum fuerit, noftra parandorum of ritm «*
et,
(ium cartilaginumq; uteris ratione, quam ad calcem primi libri tradidimus, itaque uniucrlx mortuorum ^ . ‘
.
**
difledioni colophoncm adhibebis.
^
DE VIVORVM SECTIONE NONNVLLA. Caput XIX
ER I NDE mortuorum fcdio cuiufquc panis numcrum,fitum, figuram, fubftan
fan£ ac
tix proprietatem Se compoiitioncm accuratilsimc docctrita quoque uiui animatis fcdio
interim fundioncmipfam manileftb offendit, interim ad huius inuentionem ratiocina-
tiones percommode cxhibct.quarc etiam merito in mortuis animantibus primum (lu-
dioli ucniunt exercitandi, ut poftmodum adionem ufumq; partium inquilituri, prompti
_ uiuum animal aggrcdiantur.Cxtcrum quum corporis pcrmultx fint particulx differen- ,
tibus actionibus ulibusijjdi<;atx:multipliccs quoque uiuorum fedtones cfi*c,ncmincm decet ambigerc.In

ofsibusquippe,utfcriatimfingulapertradcmus,auiuqrum Anatome petimus, nuin corporis hxc optimi»
fulcrum ac firmamentum fint,numq; omnia his adna(cantur,adftabilianturq; quum enim uiui animanti*
.
os aliquod ruptum cernimus, uniuerium membrum fradurx fubicdum collabi, neque amplius firmari in-
tuemunquod quia crebrius cafu obucnit,in ofsium ufu indagando, uiuomm fcdioncm non magnopere re
quitimus. Cartilagines quoque fimili ratione quxdam hmbre,quum franguntur, dilcimus: in articuli ucro
alicuius di(Tcdionc,uidemus quid cartilago prxftct, etiam fi hanc in uiuo animante non obeamus, atque M
ita etiam ligamenti ofla colligantis ufus in.mortuis quoque uifitur , ut & ligamentorum etiam tranfuerlim
4
enim J tranfuerfum in brachialis interna (ede politum ligamentum diuidi t*bj!.ftd.
&£*manc tendinibus obdudomm.dum
rmmmfiu. mus, b mufculumq; digitonim fecundos aut tenios articulos fledentem ad fuum principium trahimus, id ©•
uidemus in hoc poufsimum fadum,ut tendines, quo minus c fua fede exurgant , contineat . quanquam id c J "J®**
in cane uiuo etiam licebit cernere, fi obiter cutem a cubito & manu libcraueris , Se cultello tranfuerfum in rn " t J
* **
brachiale ligamentum, & c alia qux in externa ulnx Se radi; fede ad brachiale habentur , diuifcris.mox c-
1 : m
Humanifabrica Liber
A
V 11:
nim quum canis fuo impetu digitos flc&ct extendet, tendines e fuis finibus fubicuari cernes. In hac ctia
4 n M*fiwl*ru
adminidrationc mufeuiorum a&ioncm fpcculabcre,quum illos in fe,ubi maxime funt carnei, coi ligi craf- *f* f &f»*,
fcfccrtq; A rurfus produci gracilcsq: fieri partem attrahunt , aut remiisi cdu&iq; ea
uidebis, prout collcdi
ab alio mufculo incontrarium uelli linunt, aut etiam alioquin fuam collectionem non exercent. Neque id
hic in cubito duntaxat cd obfcraandum,ucrum altius ab eodem cane cutis eft adimenda, ut braebiu uni-
uerfum axillaq; denudetur, & ncrui per axillam in id prorepentes appareant : ex iliisq; aliquem laqueo in-
tercipias, cuius feriem in mufculos quofdam pertinere cognoucris . Veram quum canis nemorum numc- Ntni
rus didributioq; non admodu cum homine conucniat,fuafcrim,ut quum hanc fcdioncm in uiuo cane obi nm>ui/jh-
tums es, mortuum quoque ad manu habeas , in quo nemora per brachium & cubitum excurrentiu ferie di-
diceris, at que ita ncruu aliquem inueneris,qui in mufculos quofdam digeritur: utifer£ illi erant, quorual-
«1 i tcrin homine d tertius cft, ac fecundum anteriore cubiti articuli fcdein cubitu fertunaltcrucrb c quin-
/i.jrrf
1
tus, fecundum poderiore interioris humeri tuberis regione in cubitu properans . Huiufmodi enim ncrui in
’
T
' cane etiam obferuanturA illis alicubi priufoua ad cubiti articulu pertingant ligatis , motus aboletur mu-
e », fculorudigitos&brachialcflcdcntium.undcfi&illum ncruu etiam uinculo interceperis', qui in homine
mihi f quartus numeratur, & fecundum humerum ad externum ipfius tuber porrigitur, etiam motus abo
mlt.fc m.
icitur mufeuiorum brachiale & digitos extendentium . Conduxerit autem huiufmodi neruos laqueis in-
* tercipcrc, quo illis modo in hoc , modo in illo ncruo f olu tis , mufeuiorum motum reditui obferaes. Iam
•It-fa-e.
mufculo alicui muris forma donato ( quales hic in cubito occun unt plurimi ) longam fcdioncm induces,
quae ticntrcm totum nenetret, ut mufculi illius inotum , huius fcdionis gratia non nerdi expendas . Dura
autem tranfuerfam fcdioncm uentri induces, tantum mufculi motum aboleri uidebis , quanta erit fcdio-
nis profunditas. Quum ucro uentrem prorfus diuides , mufculum ad inferxionem ipfius una parte , alia uc-
ro ad exortum colligi rctrahiq; obferuabis. Quod fi alterius alicuius mufculi tendinem prxfci ndcs,mufcu-
. > lum uerfus exortum conuclli cernes. Item fi caput diuiferis, is ad infertionem contrahetur . Si ucro infer-
tionem & caput una abtruncaucris , mulculus ad fuum uentrem fcdcmq; qua maxime carneus cd conglo-
babitur itaque mufeuiorum fiin&io tibi hxc molienti erit obuia. Si autem priuatim ncrui alicuius, aut pe
:
r
culiaris mufculi functionem inquirendam duxeris, cum ncraum & mufculum , ut iam in brachio & cubito.
faciendum prxeepi, aggredieris . Neque cd quod hic prolixi commemorem , qualiter in his adminidra-
tionibus canes aut cius generis animalia ligare conucniat,quum quifque pro fua indudri a,li modo in mor
tuorum fcdionc adamufsim ucrfjcus fuerit>hfc omnia redifsimc fit obiturus. Adeo ut de uiua ncruorum
mufculorumq; fcdionc, nihil dicendu fupcriit»quanqua & de neruis recurrentibus paulo pod quedam no
8 t» fefe offerente occafione fubijciam . Vt autem uideas num g ncrui fubdantia, aut membranae illam in-
•**-
duentes, animalem uim prccipuc porrigant, opportune feceris , fi cutem femoris tibi* 8e pedis auferas , ac "f**
mtm '
tii' M»- h primo femur moucntium mufculo a fuis exortibus liberato , 1 quartum femur petentem neraum inqui
flat mebra T2S & huius membrani s a ncrui fubdantia detradis , expendas qui pedis digiti ipfcq; pes adhuc mouean-
m oflrJk
tur> ipfc q ; nemus concreditum fibi munus adhuc utcunque exerceat . Veram fi quis mcdullx, dorfalis mu-
ea lxfa , partes lxlioni fubditx fenfum motumq; perdam , huic licebit ea-
hLk! Uri nus rimari dacuiflct, uifurus qui
^jLy. nem ita afTeri cuipiam aut trunco alligarc,ut dorfum ccraiccmq; porrigat , quo dcin grandiori cultro ucr-
h vr m i o tebraram aliquot fpinx prxfcindi queant, tandemq; dorfalis medulla ea fctic nud an pofsit , qua illam quis
^. can<i am arbirrabicur.nihil enim facilius cd,quam tunc uidere motum fcnfumq; fubditaram fcdioni par
mmfta.bb*
yVfttwr tium aboleri. Cxtcrum in ucnaram ufu inquirendo, uix quoque uiuoram redione opus cd quum in mor- v,M nm. :
tuis affatim difcaraus,cas fanguinem per uniucrfum coipus dcfcrrcA partem aliquam non nutriri , in qua
£
» M infignisucnainuulncribuspr^fcinditur. Item in arterijs, uiuoram fcdioncm uix requirimus, quanquam
k arteriam in inguina procedentem nudare, uinculoq; intercipere, ac intueri, partem arteria:
jj cc hit alicui
7* & mit.
u j ncu 0 fu btCn fam non amplius pulfarc . Atque ita lcui negotio ooferaatur in arterijs fanguinem natura
|
’
PJ.M.U contineri, li quando arteriam in uiuis aperimus. Vt autem catiores fiamus,pulfandi uim non arterif inefTe,. Antriar»
Ut. j f* aut contentam in arterijs materiam puifuum opificem cxidcrc,ucrum a corde eam uirtutem pendere, pre-
terquam quod arteriam uinculo interceptam non amplius lub uinculo pulfarc cernimus , licebit inguinis
&
femoris ve arteria: longam fcdioncm inducere, canaliculum ex arundine tam cradum afiumere , quanta
aneri* cd capacitas :& ita illum fcdioni indere, ut fuperior canalis par» altius in arteri* cauitatcm per-
tingat, quam fcdionis fuperior fedes & ita inferior quoque canabspars , deorfum magis ipfa inferiori fe-
:
dionis parte protrudatur ac dcin uinculum artari* circundetur , quod ipfius corpus fuper canalem ftrin-
:
gat. Quum enim id fit, fanguis quidem & Ipiritus per arteriam ad pedem ufquc excurris , ucrum tota atte-
ri* pars canali fubdita non amplius pulfat . Soluto autem uinculo arteri* pars canali fuccedens , non mi-
nus quam fuperior pulfum odendit. Quanta ucro uis a corde per arterias cerebro deducatur, podea uidebi
mus nunc Cialcni uiuam in hac demondratione confcdionem fummopere mirantes , qua omnia prxfcin
:
l ftu. is di fuadetqu* cerebro Se cordi funt communia femper omittens arterias, qu* per tranfuerfos uertebra
:
1
rumCcruicisproccfruscaputpctunt,&etiamnonmcdiocrcmportioncmuitalisfpiritusin m primos du-

xx membranx finus.atquc ita etiam in cerebrum deferunt adeo ut non mirum lit, cerebrum diutius in il-
:
p/. s j& ia adminidratione fuo munere fungi,quam

commode Galenus fieri arbitrabatur rcfpirat enim in hac Ce-
.
T,T. tiionc diut ilsimc animal A’ alias mouctur.fi ucr6 curri t.itaq; multo fpiritu indiget , non multo pod con-
cidit :
quanquam adhuc podea cerebrum animalis fpiritusfubdantiam recipiat , ab illis arteri is quas per
tranfuerfos ccruicis uertebrarum proccfTus caluariam petere rcccnfui. Cxtcrum hoc loco,ubi de uiuot um
•v ’
i
* Vu i feciionc
Digitized by Goo
Hamanifabrica Liler VII. J09
fum artcrix uenalis truncum manu commode apprehendas . In huiufmodi quoque adminiftrationc noi
’***
inutiliter cordis bafimamplederis , unoq; uinculo uafa abipfa prodeuntia hmul&ocyus intercipies, ac
dcin fub uinculo cor cxccabis,folutisq; quib.anima) colligatum cft laqueis, currere lines. Vidimus enim ali
&
quoufquc etiam ita affedos canes, led przcipuc feles, cucurrifle. Cxteriim cordis motus , ut arteriarum,
r Vi/ p*r* reditis fpedabis,mox atq; cancin a fleri alligaucris,fcdioncm a iugulo per codarum cartilagines, qui
r fi
u tSiiJi.
illa: oftibus continuantur in utroque latere acuto admodum cultro duces , ac mox ab unius fedionis fine
,
U.6.
tranfuerlim ad finem alterius fcdionls, tertiam fcdioncm in peritonxi ufquc cauitatcm molieris , leua- &
to pedoris ofl*c cum ipfi coardatis cartilaginibus A
fepto tranfuerfo ab ijs liberato , pedoris os ad anima-
lis caput furfumrtflcdes: ac mox diuifo cordis inuolucro,una manu cor apprehendes ,& alia ancrismma-
gnam dorfo exporredam continebis Quanquam & hxc omnia melius obibis in ea uiua fcdione quam
. ,
*
inter alias ut pote uberiorem in fcholis exhibere confueui. atque hanc ideo , fimulatquc nonnulla de ce-
rebro (ubiunxero, perferibam prolixius , ut ab alijs Icuiori ncgocio quoque aggrediatur . In cerebri igitur
ipliusq: partium examine, parum omnino in uiua fedione uidendum cft, quum hicuclimus nolimus uel ,
theologorum noftratium caufa, memoriam, rationem & cogitationem brutis animalibus adimere debea-
mus, utcunque illis cum homine eadem fit conftrudio : atque ita Anatomes ftudiofus , & in mortuorum
fedione uerfatus,nullafy hxrcii infectus, probe intclligit, quam male mihi confultum uclim , fi quod alias
longe lubentifsime facerem, de cerebri uiua fedione aliquid inftitucrcm. Quod tamen ad fenfum & mo-
tum attinet, uiderc cft, cerebro ablato utrunque perire. Atque hic eadem indagandi cft ratio, quam in ner-
uorum adminiftrationc prarccpimus . Num ucro cerebrum fentiat , in homine ucnit inueftigandum qui :
quum id fcinditur>aut prcmitur,indicct num dolore afficiatur,num ve quo cerebrum alteratur, fentiat: uti
in capitis uulncribus indies experiri integrum cft. Rurfuscaluariam canis poflc frangi ,& cerebri uentricu
lum aut dextrum aut finift rum aperiri, ac qui animal motum perdat, illumq; denuo occlufo ucntriculo re-
cipiat, neminem ambigere arbitror. Porro fcdioncm quam me deferipturum paulo ant£ pollicebar, in prp v itu fi •
gnante cane, aut fue aggredieris : quanquam uocis occafionc fucm accipere magis conucniat. canis enim *
aliquandiu ligatus, utcunque illum aificias,(ubindc neque latrat, neque ululat : itaq; uocis ablationem aut
refolutionem interdum expendere nequis. Primum igitur animal ut fupsnum iaccat,antcriorcmq; colli fe fibmbi r»u
dem,&: liberum corporis truncum porrigat , afleri ita quam poteris uaiidifsim£ protuainduftra rcrumq; p'»n *£»-
copia,alligabis. Nocnimarduu
H iT' n 1
— _ cft»aflcrem quempiam fumere, cui • •
fhjuu!n pjrsrt f alii

foramma inlmt ligandis cruribus
m* primi Lbri tmpk* tm rA>- jB&KL i a P ta 1 aUl " nu ^ a a<*“ nt loramina,
jum Mutomjc/j mTImmitii prompte afleri duo baculi lubijciu
tur,illisq ; crura aduinciuntur . In-
ter Cftera autem, fupenoris maxil
ne fdrttfi*
tittbuidi. Ia: prxcipua habenda cft ratio, ut ,
illa ualicfe afleri firmetur, quod fe- 1
corda quapiam robuftiorc ante dentes caninos ligata, ac dcin cuipiam afleris anulo, aut
ceris catennla^tut
foramini, aut ut fcilicct collum cxporredum,caputq; immotum fit , & in
commodius duxeris commifla.ut
tcrim animal libere rcfpiret clamctq;. Priufquam ucrb animal ita uinritur , (penatoribus iam in mortuo-
rum Anatome uerfatis reccnfcre folco,qux nam pocifsimum prxfcnti fedione fint uidenda, ne prolixa in-
Sptfld fidi
ter fecandum dcin enarratio operi obfit, idq; foriitan dicendo interturbetur. Mox itaque longam in collo
M mwwwt
f»m fiurit
fifwrtm t*
&
fcdionem acutiori nouacula duco , qup cutem fubicdos illi mufculos ad afperam ufquc ancriam diui-
dat id caucns, ne feftio in latus aberret , ucnamq; notatu dignam uulncrct . dcin manibus ancriam afpe-
:
mpfium. ram comprehendo , & illam ab incumbentibus mufculis digitorum duntaxat opera detegens , ad huius la- /«.7«** 4-
tcra foporalcs arterias, illiq; attenfos fexti paris ncruorum cerebri ncruos perquiro dcin recurrentes ner-
. WWfc
uos lateribus afpcrz arteriz adnatos etiam obferuo, quos interdum laqueis intercipio , interdum pra:fcin-
do idq; primum ex altero latere, ut ncruo hic intercepto prarfc&o ve dilucide oblenietur, qui media uox
:
pereat, tota^; ambobus neruis lariis intercidat : & fi laqueos foluo , rurfus rcdcat.id enim citb citra infi- &
gnem (anguinis fluxum expenditur, ac pulchre auditur, quam ualidam efflationem animal citra uoccm mo
Datur, recurrentibus neruis cultello diuiiis Hinc ad abdomrm ucnio & acuta ualidaq; nouacula fub fpu-
.
riarum coftarum cartilaginibus,mucronataq;peftorisofsisfcdc fc&ioncm inftar fcmicirculi uno du<ftu ad

peritonxi ufquc cauitatcm moDor: ex cuius (cdionis medio ad pubem ufquc aliam tento , quz prompte
cultrum aut nouaculam peritonxi cauitati indem , itaq; inteftina & uterum fertibus diftentum
fuccedir,fi
a 6 mmfe. duabus illis fe&ionibus detcgem,id fcdulo ftudcns.ut aftantium quidam pollicem 2 uafis obdat, qux fub
ui.M.
pedoris ofl*c dcfccndctia abdomen pcnmt^lla enim fola hactenus multum fanguinis fundunt. Hic modo S,P*‘
lectioni uiciniores hortor, ut manu “ fepto tranfuerfo adhibita, ipfius motum experiantur : difsitos aut,ut 7?
b 7 •*{<•
Uk.A. uentriculi &
iccoris ueluti in thoracis cauitatcm aflumptioncm& dimifsioncm fpedent . Interca in altero
thoracis latere longam fcdioncm ad coftarum ufquc ofla duco, ad eam fere regionem , qua coftx in carti-
e Imtrr T et laginem c degcncrant.& dcin fecundum coftarum offa tranfuerfas fcdioncs molior, ut ofla incumbenti-
Sf M fiU. bus mufculis aliqua cxpattE tibc^cpi : d(infupcr fi operofiorem ad minift rationem fcqui uifum fit, intcrco-
ftales mufculos in duobus coftarum intcruallis a tunica coftas fuccingcntc auferam, ut dcin mediam inter
illa interuallacoftamfolarum manuum auxihod tunica coftas fuccingcntc aucllam :illa<^; afua cartila-
gine frada,& deorfum in latus inftexa , magna tunicx coftas fuccingcntis appareat amplitudo , qux pcl-
Vu 3 lucida pul-
;
.
, o eJnd. Vefalij, de corporis
5
huius Uteri» put-
lucidi pulmonis motum utcunque commonftrct. Hic poftmodum pertuli, uidcturqui
moconcidat.thoraccinterimxqueutpriusmoto. VtucrbidniigHrcddicurconlpicuumjp^ricoftirum ^
polTum maxime hoc thoraci» latus apenem , »» ^mmodi P«
orti i fui» cartilaginibus libero , quam
membrana» thoracem interfepientes, altera pulmonis pars,qur m
thoraci» cauitate nondum ulchre Waf
pertuli» hxc quoque mox a perforatio-
cum thorace mouetur, fefe orterat : ac deinceps illi» m embram»
,
^
' Nunc in altero etiam latere acuuoti «Itromna (e&one
coftaium of.
ne concidere & collabi uideatur.
pcaorisq; ofle feptum tranlucrfum refecOsOt cum carfilagi-
fad cartilaginibus libero, & a cartilaginibus
nibus , os illud diuulrts thoracem interfepientibus
membranis, furfum ad collum reflcfti queat , cordisqj
cft.ohferuandumq; quintum aque contineat,
Acprn inrrr inuolucrum in cofpcctii lit.quod ilico cultello aperiendum ,
quin potius animali lam ferepropter

du mmtlm- & oui cor amtturi* Verum cordis motui non diu animum adhibebis ,
m rtptfi-
concidentem undique pulmonem furtocato fuccurtes : ut
dcin adamufsim rurfus cor arterias <!|; , 8t fottus
liâm in utero contentos.quamdiu uifum
erit , examines . Haftcnus enim fanguinis fluxus parum incommodi
repunt ‘ uafaaftans aliquis obturbent, ac peflons ea f t
animali intulit. Ii modo illa quat fub pcftoris ofle
obliquitatem illa nihil amplius fundant . quod ».Cd>.E. &
iam furfum ad collum reflexum iaciat.itaq; ob uaforum
in uafis coftis fingujis exporreais fit,
quum coftat cflraa* deorfum euertuntun ipfeqt.dum feaioncm ad-
. Vt ueto una animali
quodammodo
miniftras , uafa tantifper dum obliquentur occludere adnifus fueris
cft.cui canalis ex calamo aut arundine indetur,
rcftituatur.foramcn in alperx arterix caudice tentandum
isd- inflabitur ut ipfumq; animal quodammodo aerem ducat . lern enim inflatu in uiuo
pulmo artiirgat ,
erat cauitas intumet , corq; uircsdcnuo artumit , &

,
motus ip-
hoc animali pulmo tantum quanta thoracis uifu tactuq;
pulmone cordis motum
Nmm car- fius anit •. Inflato igitur fcmel atque iterum r
dirtcrcntiapulchrc cuariat .. .
• 'i
du &*rtt quantum _L.I. irrrrir magnx

a* arteria
lubet examinas , A:
dorlo explicatam
manna* caudicem dorfo , m
aut in thoracis cauitate , aut ad
turum par , St Ipcflas
pariter : ruhilq; tibi mamfcftius occurrit , quam
cordis H
Uimborum uertebras comprehendis
fulfutfit,*- obfcruato,pulmo rurfus inflandus cft : hocq; artificio, quo
arteriarum pulfutim rhythmus.quo aliquandiu
mihi gratius in Anatome nullum compcri,
magna pulfuum dilfitrcnturum cognitio paranda uenit.Qiium
pulfus imo.
undofus .formicans Se ucrmiculans cordis arteriaromq;
enim pulmo diu flaccidus concidit, ,
proponit:
tus ve fpedtatur. inflato autem
pulmonc.magnus rurfus St uclox efficitur, mirasq; inxqualitatcs
adminift ratio ciufmodi cft, qua omnium optime pulfuum
naturam medicini can-
St ut fcmel dicam.hatc
gratia nunc non diu harreo, led m aliqua
bi-
foleo Verum in horum examine fcetuum
didatis proponere .
ad g exterius iplms ufq; muohumm gjHJ*/

.
ve uteri fcdc/c&ioncm fuper fatum aliquem duco

comi carus luis cffraftq inuo-
‘
penetranterntquo deinceps ab utero diuulfo, foetum

cum fuis inuoluerts eximo, St exteriori
mtetlon quoq;
fuero, per intenusualde
pellucidum oftendo, qui foetus rcfpirarc conetur, quamq; pulchre r< u
pirteab
fcctum, quantum pofTum detego, uterum nulla ex
inuolucro fraflo aerem ducat. Mox proximum
ita femus uaforum natura examinetur, uti
prius muam frrruum dilic-
exteriori inuolucro diucllcns,ut hic
interuallaq; pulmonem tnflan curo , nondum
cordts
faciendam prxcepi.Quum hic moUor.per
Arti***»*- aionem fuccurntur , St cordis
m*Ut, &** St arteriarum motus
latet ucrum longo admodum tempore animalis uiti
. h 4)S. Ij-S
ac 1 arterix uenalis. St uenat arterialis: I.K.

maaniria- auricularii motus etiam prompti expcnditur.pcrinde
pulmonis fibra ipfius lublfantiam a i
6.ft Mln
bs quas fi non fat fit proxime ad cortedgifle, in aliqua f e.
n animaduertendu cft.obfenian fino, dextrum
uafis unguibus difccrpo, St quod hic k t.f.1*.
illo etiam patcntc,nl
poftea cordis aperiens uentriculum.quo confter.qui cor 6 1. .
hilominusmoueatur. m Siniftroinfuperuentriculo una adapcno,aut 1 ra, «tu, 7

media cordis pane tranfuerfa feftione
n ablau , fpcdlatores mo- fi.Ul.6.
m fsutm
neo, ut auricularum cordis motum nondum quicfccrc
intuc-
tf.U.f.
antur.Dcin fi animali ante feffionem potum colore ali n
quo infeftum porreximus, idq; cibos uarios fetia- tflim ui
hi. 6.
tim ingeflerit.cuiufmodi humor in pulmo-
nis afpcre arterip ramis occurrat, queq; d: : ii
ciborum in uentriculo fit feries, xttSm

perquiro:hac diflef bone,to n iiHodtfcr
u Anatomici fpecu-
lationicolopno .
nem in no i rxrntfo
ftris
fcholis perinde addens ,atq; huic

mei de Humani Corporis
Fabrica hiftorip nunc
illa finem im- m m J
pono. X M
SEPTIMI ET VLTIMI LIBRI FINIS.
V
I
A ., . .
rervm et DEverborvm
HVMANI CORPORIS
IN PRAECEDENTIBVS
FABRICA LIBRIS MEMORABILI VM INDEX,
fuperiorem &
in quoliterx a & b numeris adiedte,
inferiorem pagina; partem fignificant
A dfenafcem 1x6.*
I
E AR T1CVLA dant, deformitas li-b
Aegyptiorum mos in uirginibusproxt
9-b Acetabulum 8.4
tio
Acetabulum femori articulando para- me nupturis obferuatus 410.4
Abdomen cur fum-
mus rerum Opifex tum A egypttorum pudendi muliebris earun
Acetabulumberba 418.6 culas amputandi mos 410.4
ofle deSitutum neu
Acetabulum in coxendicis ej hu- Aer qui in refpiratione digeratur, cor
ccjfand creat uou o(fe
^luent ii?* mero 418.4 disi); V ipflus fubminijlrantium par
Acetabuli nomen ad que tertii fuerit

tium funCllonn enumeratio 440.6
Abdominis membrana 575’*
ll$J> dedudum 419-* Aeree fubflantie reficiende quas par-
Abdominis mufculi
tes natura fabrefecerit, er quepri-
Abdominis mufculi trarfuerfl 114.6 Acetabula.qux fecundo a ueteribus fue
uatim uilali jftritut jubmnl&rcnt
Abdomtmsmufculi Iranfuerfl 4 perito- rint appettala 419-4
neo feparalu difficiles. ibid. Acetabulorum uteri examen 434A . 44°-*
Aetatem complentes dentes 1 16.4
Abdominis mufculorum admitvflratlo Acies digitorum que 117.1
85.6 Agis 1x7*
duplex 114.6 prior, qui fit u mufeu tiofbjifq
Agit OS 1 x6.b
lori exortu oblique drfcendenllS ibid. A'«p*fu„ 7J.4 I16.6
Alacbaram ibid.
116.6
Alter modus ab tpforum terminis obliu A'afaifcl9vdfUr
‘bid-
que defeendentis 1 1 ? .6 Acuale os 11 1.6 A lagas
Abdominis mufculorum altera admini- Acus uarie feflionibusaptx.cum earun Alenafl U ob
uerfus ipforum initu oblique dem delineatione 11 1 Alarum nafl mufculus prefentts capi-
flratio ,
l >7-4 tis in altero latere 5,4«
omnium 9
defendentis 1 1 6. 4 oblique a/cen • Adaicon
11 6.4 cr 1o. 1 87.6 in altero latere 6,
dentis, redii cr Iranfuerfl ibid. Adimi morfus os
omnium 1 1 cr 11. ibid-
Abdominis mufculorum delineatio obliu Additamentum f A aut
Additamentum necatum 117.4 Albadaran ofltculum 9 i-*

que defendentis 15 6. 4 ufeendenu
Adeps ftu pinguedo -nfcsxe 181.6 Albcrtus,Tbomal,Scotusjitnu/q; claf
tu 1 J 5 -A reS 1141.« trenfueru
Theologi, de omniformium prou
ibid. Aldrquid 177.6 fls
fl
ctffuum ufu.notati 49' -4
in, Abdominis mufculorum deferipeione tilarmlaceeafueivn 4°5-4
xiya Adeps quid 181.6 ubi jit eopioflor. Alberti,Tbome,Seoti, de cerebri lin-
tunus Gulenus
triculis opinio qualis 480.4
Abdominis mufculorum funliionem me- ibid. quibus fis eopioflor ibid.
Albeni Magni de fecretis mulierum
pie medicorS uulgus afleguare 11 ib A dtp 1 cur albeat ibid.
Adeps mefenterif 388.6 indodhJSimus liber 4 '7-*

Abdominis mufculorum odio administri
Atchalln ll 6 .b
tto 4*7"* Adeps omenti 3 81.4 eiusufusMd.b
ibid.
Abdominis mufculorum odo defcnptio Adeps inteSims obdu/lus 386.6 Alfakios
Algorab ibid.b
. 1 1 j.b oblique defeendensis . ibid. Adipis admimjiratio , flue refettio
Albam ‘ b‘d-
ofeendentis 1 4.1 redlorumdefcri 181.6
1
Albana i»7-4
ptto.l bid.b tranfuerforum X 1 4.6 Adipi* copia quibus animalibus attri.
181.6 Albofos 116.6

Abdominis odio mufculorum breuis enuu buta
-4
merjttt 115.6 Adipis delineatio 181.6 A'xnlmta<uont nerui 3 3 3
Adipis ufus qms. 181.6 Asoereanlat ftcundum fatus inuolu-

Abdominis mufculorum uene, ueerteu
Adipem elid carni pajlim attendi 1 71 .6 erum uetenbus cur appellatum .
ne )fi-b
Abdominismufculorumufus Adipem in thoracis lateribus dorfocfr 410.4 41 1 -4
Vutiik mufculi 1 1 6.4
Abdominis mufculos folos noutjfc mdcu oc curctem ne carnis loco habeamus,
canendum 104.6 Alrafafe

Bub GB 5Xby3nxU3XMC PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bub GB 5Xby3nxU3XMC PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

A .

Cum Indice rerum & uerborum memorabilium locupletifiimo .

.«K^W^VWil Y\w\\^M^VW W* ' V\ vhVw\ fcV.O

&*/ » .-4 •<

tinzO «afgahO monniol :Z ..Kuiosfrj? .. . :.i iai£vlf»:t.' — • • •

Q_V INTVM, MAXIMVM,

TcvNq_v« uaria in artibus fcientijsq; tradandis grauiterob-

morofam ad diuerios artifices diftributionem , ut qui artis fco-

do,& pricipue poft Cotthorum illuuiem,Maforemq; Bochari in Perfia regem(fub

citeris medicinam efle deficientium additionem,& fuperfluoru ablationem, elegan-

lam interiorum affeduum curationem ad fe pertinere autumabant, uifccrum dunta-

nunquam aggrefsi funt,fed tantum ex aliorum libris memoriae commendant, deferi-

quando haud puderet afl'erere,noftramditre<aionis rationem cum antiqua illa con-

ac Anatomen fuifie. Verum id lludium neutiquam fuccefsifiet, fi, quum Parifijs me

confodalibus £ quibufda tonforibiin una atque altera publica fedione

quot fupcrficietenusoftenfis,acquicuifse.adeb enim perfundorie illic, ubi

tes,quam egregia philofophadi fupelledile earum notitia ipfis fuppeditet. Porro Pa

grdsi uidentur,quam corporu fedionem : adeo mordicus horum primarij nefdocui

ueluti illis demonftratorum indicem prxparaui ferc-

non ijs potius, quibus poffem modis, medicinx candidatos ad cofediones

aggrefsi,quosq; iam fenes inuidia ob iuuenum red£ inuenta tabefcentes,pudcbit cu

lo,quam diuiCaroli,inuidils.maxiroiq; Imperatoris, nunquaintermorituro nomine

ac prxterea diuinu quodda numen ex utriulq; fymphonia,& nofmetipfos deniq;(q<T

10. OTO%I^CJS LECTORI

IOANNI OPORINO, GRAECARVM LITER ARVM

C CITI ES propedim.mi Oporine, per Mediolanenfes mercatores Danonos,tabulasntdmeosde Hu-

dis interrupta, hlerulas expendes,

in librorum titulis, &

jpeffuU antifies . Licet hac exparte

Kenetfis* ono Colendas Septembres.

Francifcus Francifcius Scnenfis. S. D.

I quanta efi tui ac nobilifimafamilia tua dignitas atq\ am '

phtudo, rttntum in me effet u trium, ffterarem ego profecto

utres omnes meas

flare ipfe non poffum-,quod pojjnm, Vir clarifl.&

animi candore tibi offero, pergrati erga te tuostf uoluntatis,fummasfobfer-

in angufitorem typum efi

benti animo fufeeptum futffe intellexero. Vale. Venetijs XV. Cal.

Februarij. Ai. ‘D. L XV

Q^V I D OS, QJV I S Q^V E O S S I V M

fmgulorum ofiium Capitibus neceffano adhibebuntur , quibusque uniuerfus &

quepariter b ofsicula lefamo femini a dilTcctionum peritis afsimilata fecundo pollici:

> aAnd. Vefalij , de corporis

VHjfntntU ta funt,intclligcrcntur. Atque hac c;iam ratiqne,qux in ofsibus pro^efluum,apppndicum,capitum,fupcrcilio

*rxierd*tmr . t*u*ruml*s p+mstiimod*

& fr imum ubi H uifitur , tjjea occurrunt It neu ,

efUculorum fubiuuxtmui, qua prime podifii pa

nem latitantibus. Ad hic, dentes ubi prominent,coinmuni membrana offa inuoluente

QVID CARTILAGO, ET QVIS IPSIVS VSVS

ARTILAGO mollior cft:tcrrcftris tamen > ac duriisima partium corporis

nAnd. Vefalij , de corporis

fjtrnimiu ri oisl non commifsi»cartiiaginc adaugentur , ut

conucniat, prifertim quum linguli cartilagines perinde ac offa a nobis pnuatim

frantia per clixationem leui uegotio abfccdit & diucllitur

TERTII CAPITIS FIGVRAE, EIVSDEMQVE

appendices fisa fide <timoumms,ac ucluti quodam mterUitio d re

C Maxilla infcrior,und cum humiliori dentium ferie .

Humani fabrica Uber /

f Capsa humer, fuperius,quodfcapuU articulatur

n Jcctabulumin coxendicis offe,,cui femur marticulatur. !

0 Ucetabulum m humero, anteriorem ulna proeeffum

1 ‘^^mibus frettor, poffmt, effigies cainlagmum tripfim oHam

nim tamen kfcmta.wt nominum mvmdcs pafsrni ita lunt

rxierdtmr . turumls p+mstiimod