POJAM MULTIMEDIJE

SEMINARSKI RAD

MENTOR: STUDENT:

Dr Slavko Đurić red. prof. Radivoj Trninić 1046/15

Doboj, 2019

SADRŽAJ
1. UVOD.........................................................................................................................3
2. NASTANAK I RAZVOJ MULTIMEDIJE................................................................4
3. POJAM MULTIMEDIJE...........................................................................................5
 3.1. VRSTE MULTIMEDIJE....................................................................................6
3.2. OBLAST PRIMJENE MULTIMEDIJE.............................................................7
4. PRIMJERI NAJBOLJIH MULTIMEDIJALNIH UREĐAJA DANAŠNJICE.........9
5. ZAKLJUČAK...........................................................................................................14
6. LITERATURA.........................................................................................................15

2
 1. UVOD
Tema ovog seminarskog rada jeste pojam multimedije. Multimedija podrazumijeva
objedinjavanje različitih multimedijalnih sadržaja (tekst, slika, zvuk, video, animacija) u
jedinstvenu cjelinu. Razvoj multimedije je započeo sa razvojem prvih računara, i usavršava se
čak i danas. Zahvaljujući napretku informacione tehnologije dolazi do naglog razvoja
multimedije i njenih uređaja. U nastavku rada govori se o nastanku multimedije i njenom razvoju.
U narednom poglavlju data je definicija multimedije, navedene su karakteristike multimedijalnih
sadržaja, predstavljena je podjela multimedije, kao i njena primjena. Na kraju rada dati su
primjeri savremenih multimedijalnih uređaja današnjice.

3
 2. NASTANAK I RAZVOJ MULTIMEDIJE
Živimo u periodu velikih tehnoloških promjena koje su omogućene razvojem i širokom
primjenom računara i telekomunikacionih tehnologija. Ovaj proces je različit i brži od svega što
smo do sada doživjeli. Pojava računara omogućila je da se razni složeni poslovi odvijaju na
najbrži mogući način. Razvoj se ogledao u tome da se čovjeku olakša i omogući pristup
ogromnom broju informacija, ako id a se omogući čuvanje tih informacija na medijima koji
zahtijevaju mali prostor i nisu podložni spoljašnjim uticajima i uticaju brzog starenja. Čovjek od
davnina zapisuje i prikazuje svoje misli i ideje. Najstarije sačuvane prezentacije iz pećine
Altamira u Španiji, potiču još iz mdlenske epohe (10 000-30 000 god. p.n.e.). Glinene ploče (3
000 god. p.n.e.) nastale u zemljama drevne kulture (Mesopotamija, Egipat, Vavilon), kao i zapisi
na papirusu, i kasnije na papiru, bili su od vitalnog značaja za upravljanje ljudima, politikom i
kapitalom. Danas, informacije značajno utiču na svjetsku privredu, međunarodne odnose i razvoj
društva u cjelini. Informacione tehnologije se razvijaju brzinom koju nisu mogli naslutiti ni
genijalni stvaraoci prvih računara. Brzina stvaranja informacija, njihova pristupačnost i
raznovrsnost korišćenja, utiču na promjene u privredi svih zemalja, kao rezultat tehnološke
konvergencije industrije telekomunikacija, računarstva i masovnih medija. Granice koje su nekad
razdvajale različite vrste mreža za prenos glasa, podataka i video usluga, sve više nestaju. U
digitalnom svijetu, ove usluge se mogu kombinovati i ponuditi putem jedinstvenih prenosnih
mreža. U 21. vijeku nalazimo se u svijetu udruženih medija ili svijetu multimedija. [1]

Multimedija, kao fenomen današnjice, nastala je prije nešto više od 20 godina. Na to je

uticala pojava novih standarda i ekspanzija razvoja sve jeftinijeg hardvera, posebno personalnih
računara i odgovarajućeg softvera. Multimedija se može definisati kao bilo koja kombinacija
teksta, grafičke umjetnosti, zvuka, animacije iv idea, moja dolazi putem računara, ili na neki
drugi elektronski način. Pronalaženje novih medija za snimanje podataka sa velikim kapacitetom,
razne magnetne trake, optički mediji, itd. Otvorili su puteve ka razvoju multimedijalnih
prezentacija. Svoj puni zamah multimedija ostvaruje sa razvojem svjetske globalne računarske
mreže (Internet). [1]

4
 3. POJAM MULTIMEDIJE
Multimedija je pojam koji se sastoji od dvije riječi: multi = mnogo; medija = sistem
prijenosa i predstavljanja poruke. Dakle, predstavljanje korisniku sadržaja koje može
istovremeno percipirati koristeći raspoloživa čula i mogućnosti (vid, sluh, njuh, dodir, okus;
pokret, radnja). Može se utvrditi da začeci ovakve percepcije sadržaja datiraju još iz dana
nijemog filma, kod kojeg se kao zvučna kulisa koristio običan glasovir, u svrhu stvaranja što
zanimljivije, privlačnije i stvarnije poruke koja se prenosi. Kako je riječ o ugođaju prilikom
poimanja ovakvih sadržaja, jasno je da je svrha multimedijskih sadržaja da se zaokupi što više
ljudskih čula, najviše glede zabave, mada mogu poslužiti i u naučne, umjetničke, edukacijske,
reklamne ili neke druge svrhe. Običan koncert nekog ,,benda”, s mnoštvom šarenih reflektora i
isprepletenih i ,,veselih” laserskih zraka, takođe je multimedijski doživljaj. Pa i protestni skup s
raznolikim transparentima, uz upotrebu megafona, svojevrstan je multimedijski događaj. [2]

Multimedija koristi višestruke forme informacionog sadržaja i njihovo procesiranje da

informiše ili zabavi korisnika ili publiku. Ne ograničavajući se samo na to, možemo reći da se
multimedija odnosi na korišćenje elektronskih medija za skladištenje različitih tipova podataka i
generisanje pobuda putem kojih doživljavamo neki multimedijalni sadržaj kreiran pomoću teksta,
slika, videa, animacija, zvuka i drugih oblika medija koji stimulišu naša čula. Definisanju pojma
multimedija se može pristupiti na različite načine. Jedna od opštijih definicija multimedije je
sljedeća: Multimedija je oblast koja se bavi kompjuterski kontrolisanom integracijom teksta,
grafike, crteža, slika i videa, animacija, zvuka i bilo kojih drugih medija gdje se bilo koji tip
informacija može predstaviti, zapamtiti, prenijeti i obraditi u digitalnom obliku. Unatoč ovoj
definiciji multimedije kao naučne oblasti, riječ multimedija se koristi i da označi multimedijalni
sadržaj, koji predstavlja konvergenciju teksta, slika, videa, animacija i zvuka (elemenata
multimedije) u jedinstvenu formu. Snaga multimedije leži u načinu kako su te informacije
međusobno povezane. Multimedijalna aplikacija osim multimedijalnog sadržaja obuhvata i
procese koji se nad njim odvijaju. [3]

Osnovni elementi multimedije [2]:

 Tekst – skup šarenih slova koja smišljeno upotrijebljena odašilju nekakvu poruku,
ali je statičan i lenearan, i mora se čitati. Modern računarske tehnologije, kao što
ih koristi web, koristi hepertekst – dio teksta može se aktivirati (npr. klikom miša)
da bi se izvršila neka radnja;
 Zvuk – jedan od osnovnih elemenata multimedije, bilo da se radi o glasovnom ili
instrumentalnom zapisu. Dinamički sadržaji, kao muzika, mogu biti veoma
impresivni;
 Slika - Kao crtež ili fotografija, ima značajnu ulogu u multimediji. Spada u
statičke sadržaje, ali dobar crtež ili fotografija može prezentovati poruku
učinkovitije nego stotine riječi;

5
  Video - Niz slika sačinjen i prezentovan posebnim uređajima, uz dodatak zvučnih
sadržaja; kao film, najinteresantniji je dinamički multimedijski sadržaj. Osjećaj
realnosti prikazanih sadržaja vrlo je velik. Naravno i najučinkovitiji glede
prenošenja poruke korisniku kao dinamičkih sadržaja. Uz stereoskopski video,
koji zahtijeva dva kanala za prijenos sadržaja, ili dva preklapajuća video sloja, uz
posebne naočale može se dobiti i osjećaj prostornosti prikaza.
 Animacija - Niz crteža (10-25 slika u sekundi) koji se brzo izmjenjuju, te ako se
izmjenjuju dovoljno brzo (preko 50 slika u sekundi uz ponavljanje pojedinih),
dolazi do kvalitetne optičke iluzije kretanja zahvaljujući tromosti našega oka. Ono
što se ne može prikazati na filmu ili je praktički u životu neizvodivo, u animaciji
je moguće. Zato djeca obožavaju ovaj dinamički vid prezentiranja poruka, jer je to
praktički svijet mašte.
 Interaktivnost - Ako je nova poruka povezana samo s prethodnom porukom, radi
se o reakciji. Ali ako se radi o više poruka i među njima postoji međusobna
povezanost i dopušta korisniku kontrolisati način na koji se prikazuju onda je riječ
o interakciji. Korisnik može upravljati dolaskom i odlaskom potrebnih poruka;
dinamički ugođaj.

Cilj multimedije [4]:

 Da što zanimljive, privlačnije i stvarnije predstavi i prenese nekakvu pojavu,

prizor ili događaj;
 Da zaokupi što više ljudskih čula kako bi doživljaj prenesene poruke bio što
potpuniji.

3.1. VRSTE MULTIMEDIJE

Analogna multimedija – fizičke pojave, tj. signali (zvuk, slika…) se pretvaraju u drugi
odgovarajući fizički medij. [4]

Digitalna multimedija nastaje pojavom računara. Ona takođe spaja, kombinuje više
raznovrsnih medija, ali ovdje se mediji (fizičke pojave) pretvaraju u digitalni, tj. binarni oblik, što
omogućava da se dodatno obrade na računaru (digitalna obrada zvuka ili digitalna obrada
fotografije. Digitalna multimedija obuhvata fizičku opremu i programsku podršku na računaru za
rad s digitalnim multimedijskim podacima. Pod time se podrazumijeva stvaranje, snimanje,
obrađivanje, prikazivanje, prenošenje i čuvanje multimedijskih podataka. Za digitalnu
multimediju je potrebnan [4]:

 Multimedijalni računar;
 Dodatna multimedijalna oprema;
 Program za kodiranje i dekodiranje zpisa;
 Program za obradu digitalnih multimedijalnih datoteka.

6
 Multimedijalni računar sadrži dodatne komponente za rad s digitalnim multimedijalnim
podacima. Osnovna operma su [4]:

 Zvučna (audio) kartica i zvučnici;

 Grafička (video) kartica;
 Monitor u boji;
 Uređaji spoljne memorije velikog kapaciteta;
 Brz processor;
 Puno radne memorije.

Dodatni multimedijalni uređaji su [4]:

 skener,
 grafički tablet,
 mikrofon,
 slušalice,
 MIDI klavijature,
 sintetizator zvuka (Synthesizer),
 hi-fi linija,
 televizor,
 videokamera,
 digitalni fotoaparat itd.

Programi za kodiranje (pretvaranje) digitalnog zvučnog zapisa u određeni format zvučne

datoteke (engl. Encoder) i programi za dekodiranje zvučnih datoteka u oblik pogodan za
reprodukciju (engl. Decoder) obično su objedinjeni u jednom te istom programu koji skraćeno
nazivamo kodek (codec, od engl. coder/decoder). [4]

Elementi digitalne multimedije [4]:

 tekst;
 hipertekst;
 slika;
 animacija;
 zvuk;
 virtuelna stvarnost.

3.2. OBLAST PRIMJENE MULTIMEDIJE

Multimediji se koriste tamo gdje se čovjek pojavljuje kao posmatrač ili korisnik
elektronske informacije bilo kakve vrste. Multimediji kod korisnika poboljšavaju, pojačavaju i

7
pospješuju razmijevanje i prijem informacija. Dobro dizajnirana i realizovana, multimedija može
da bude zabavna i korisna u isto vrijeme. [5]

U poslovnim primenama postoje multimedijalne prezentacije, obuka (treninzi), marketing,

reklama, simulacije, itd. Multimedijalne prezentacije mogu da razbiju monotoniju, pokrenu i
zainteresuju publiku. Novije verzije softvera za projektovanje prezentacija obično omogućavaju
dodavanje zvučnih i video klipova. Obuka radnika u mnogim oblastima (saobraćaj, zdravstvo,
proizvodnja....) mnogo je brža, jednostavnija i ekonomičnija primjenom raznih vrsta simulatora.
[5]

U obrazovnom procesu (školama) multimediji omogućavaju gotovo potpunu

ravnopravnost siromašnih i bogatijih sredina (škole veoma često materijalno zavise od sredine u
kojoj se nalaze). Multimedijalna rješenja u nastavi omogućavaju prelazak iz pasivnog u aktivno
učenje. Otvorena je i mogućnost daljinskog učenja, daljinskog prisustva nastavi, čime mogu da se
minimizuju mnogi problemi (selidbe, putovanja, opravdani izostanci, itd.). [5]

Mnogi primjeri multimedijalnih usluga već su prisutni u kućama. Osim preko računara,
multimedijalne usluge mogu da se vide i u TV programima, raznim vrstama uređaja za igranje
(npr. Nintendo, itd.). Mnogi namjenski programi (programi za kuvanje, održavanje domaćinstva,
putovanja, itd.) sadrže u sebi multimedijalne elemente. [5]

Na mnogim javnim mjestima, u hotelima, željezničkim stanicama, aerodromima, tržnim

centrima, muzejima, pa i na ulici, dostupni su terminali, uređaji ili kiosci na kojima korisnici
mogu da dobiju pomoć, obično u vidu različitih informacija, planova, uputstava za kretanje, itd.
Danas se mnoge od tih informacija mogu dobiti i na mobilnim uređajima. Ovaj način pružanja
informacija smanjuje potreban broj službenika, na raspolaganju je obično 24 časa dnevno, i
značajno popravlja utisak koji ostavljaju institucije koje koriste ovakve uređaje i povećava
zadovoljstvo korisnika. [5]

Virtualna stvarnost (VR, Virtual Reality) je proširenje multimedija. Obično je povezana

sa potpuno namjenskim hardverom pomoću kojeg korisnici mogu da igraju razne igre. Specijalne
kacige, rukavice, naočale i druge čudne naprave korisnika uvode u prividan svijet koji liči na
stvarni svijet. Obično se korisniku prikazuju pokretne slike, kombinovane sa zvučnim i drugim
(ponekad mehaničkim) efektima. Da bi VR bila relistična, računari koji se koriste moraju da budu
veoma brzi i snažni. [5]

8
 4. PRIMJERI NAJBOLJIH MULTIMEDIJALNIH UREĐAJA DANAŠNJICE

Slika 1. TLC 65R617 [6]

Televizor dijagonale 65“donosi 4K rezoluciju sa HDR 10 i Dolby Vision podrškom, kao i

gomilu drugih funkcionalnosti. Uz sve to posJeduje i podršku za Roku TV smart platformu koja
kroz jednostavan interfejs obezbJeđuje mnoštvo besplatnih i komercijalnih streaming kanala za
svaku priliku. [6]

Slika 2. Amazon Fire TV Stick 4K [6]

9
 Trenutno najmoćniji TV stick sada podržava 4K rezoluciju, Dolby Vision i HDR 10 te-
hnologije. Kontroliše se preko Alexa daljinskog kontrolera, a donosi ogroman broj programa,
streaming servisa i drugih vidova zabave. [6]

Slika 3. Epson EX3260 SVGA 3LCD Projector [6]

Epson-ov projektor je prvenstveno namijenjen za poslovnje ljude, ali i za edukacione us-

tanove. Možda ne nudi najvišu rezoluciju na tržištu, ali u svojoj klasi donosi daleko najbolji kva-
litet projektovane slike, kako za prezentacije, tako i za reprodukciju video-sadržaja. Glavni „kri-
vac“ za to je osvjetljenje od 3.300 lumena u kombinaciji sa zasićenim bojama. [6]

Slika 4. LG OLED 55E8PUA [6]

10
 Organic Light-Emitting Diode (OLED) tehnologija bila je i tokom 2018. rezervisana za
televizore najviše klase. A LG je proizvođač koji je najviše odmakao u primjeni te tehnologije.
Model 55E8PUA je TV dijagonale 55 inča, koji cjenovno stoji na granici srednje i visoke klase,
dok po svojim karakteristikama nedvosmisleno pripada samom vrhu. Pomenuta OLED tehnologi-
ja donosi „pravu“ crnu boju, fantastičan kontrast, jake i precizno definisane boje, dok o dizajnu
televizora ne treba trošiti mnogo riječi – on je vrhunski. [6]

Slika 5. JBL Link 300 [6]

Možda nije najljepši zvučnik, ali JBL Link 300 ima jak adut – veoma kvalitetan i snažan
zvuk. U malom pakovanju smješteni su stereo-zvučnici ukupne snage 50 W. Pri tome, obe-
zbijeđen je i dobar kvalitet niskih tonova, koji kod ovakvih zvučnika često ne uspijevaju da zado-
volje kriterijume. U pitanju je, naravno, Bluetooth zvučnik, a opremljen je i Google
Assistant-om, digitalnim asistentom za glasovnu kontrolu. [6]

11
 Slika 6. GoPro Fusion [6]

Na polju 360 kamera nema baš mnogo takmaca, a GoPro Fusion je jedan od najboljih
uređaja za tu namjenu. Uz njegovu pomoć napravićete sferični video koji može da se gleda na te-
lefonu ili televizoru, doduše uz pomoć OverCapture tehnologije koja će ekstrahovati 16 : 9 frej-
move iz 5,2K sferičnog videa. I zvuk se „hvata“ sferično, zahvaljujući većem broju mikrofona
koji su ugrađeni u kameru. A pošto je kameru napravio GoPro, jasno je da se odlikuje čvrstinom i
dizajnom koji je otporan na sve vremenske uslove. [6]

Slika 7. DJI Mavic Air [6]

12
 Osnovna funkcionalnost drona je snimanje fotografija ili videa iz vazduha. Zato se u kate-
goriju kamera uvrštava i DJI Mavic Air. To je najmanji dron kompanije DJI, ali to ne znači da se
štedjelo na komponentama. Za se može reći da je u kompaktnom kućištu objedinio vrhunske vi-
deo mogućnosti i moćan sistem letenja. Mavic Air posjeduje kameru koja je u stanju da snima 4K
video sa stabilizacijom ili da fotografiše panoramu u rezoluciji 12 Mp. Let je osiguran redundan-
tnim sistemom motora, pozicija se prati putem GPS-a, a putanja do zadate lokacije dinamički se
mijenja ukoliko senzori detektuju prepreke na putu. [6]

Slika 8. Sony Cyber-shot DSC RX10 IV [6]

Sony DSC-RX10 IV je foto-aparat koji izgleda kao klasičan DSLR, ali nema izmjenjive
objektive, već jedan superzum objektiv koji je permanentno fiksiran za tijelo. 24-600 mm objek-
tiv donosi veliki opseg zuma, senzor od jednog inča obezbjeđuje kristalno jasne fotografije, brzi
autofokus sistem mjeri 315 tačaka na sceni, dok su ostale radne karakteristike kao i kod
DSC-RX100 VI modela. Dakle 24 fotografije u sekundi, 4K video. [6]

13
 5. ZAKLJUČAK
Računarska tehnika se brzo mijenja, i u konstantnom je razvoju i napretku. Multimedija
predstavlja konvergenciju teksta, slika, videa, animacija i zvuka (elemenata multimedije) u
jedinstvenu formu, formirajući odgovarajući multimedijalni sadržaj, u zavisnoti od toga u koju
svrhu se formira. Kada je u pitanju multimedija, na raspolaganju su mnogobrojne mogućnosti. Od
nas samih zavisi šta ćemo i u kojoj mjeri iskoristiti od onoga što nam multimedija nudi. Samo
primjena svih mogućnosti i permanentno praćenje računarskih inovacija omogućava cjelovit
pristup i mogućnost maksimalnog korišćenja pogodnosti multimedijalnih sadržaja. Da bi se to
ostvarilo potrebno je konstantno unapređivanje i usavršavanje saznanja iz oblasti multimedije.

14
6. LITERATURA
1. http://elibrary.matf.bg.ac.rs/bitstream/handle/123456789/1882/multimedijalna
%20sredstva.pdf?sequence=1
2. https://informatika.buzdo.com/pojmovi/player-1.htm
3. http://dsp.etfbl.net/multimediji/2015/01%20GI%20Uvod.pdf
4. https://pocetakrada.files.wordpress.com/2014/02/multimedija.pdf
5. http://vtsns.edu.rs/wp-content/uploads/2016/03/Multimediji1.pdf
6. https://pcpress.rs/najbolji-uredaji-2018-godine-multimedija/

15