Проект

Сирота мала богата драма (драматично или патетично)

Македонско-хрватски драмски интерсекции

Кажи „Вориос“ и влези

Автор

Ирма Башеска Ристовска

TUNELI
Autori
Vid Adam Hribar
Nina Bajsić

1
Оваа книга е посветена на сите чудесни и непредвидливи тунели
на развојот и иновативноста, меѓународната препознатливост и
релевантноста на современата македонска драматика и
театарската режија

2
Кажи „Импресум!“и влези во тунелот

Проект: Сирота мала богата драма (драматично или патетично)

За авторите:

Кажи „Вориос“ и влези, Ирма Башеска Ристовска – драмски текст

(Reci “Vorios”i uđi, Irma Bašeska Ristovska)

TUNELI, Vid Adam Hribar, Nina Bajsić

(ТУНЕЛИ, Вид Адам Хрибар, Нина Бајсиќ – драмски текст)
За издавачот: Македонски центар на Интернационален театарски

институт/ПРОДУКЦИЈА

Контакт: АСНОМ 20/2/28, 1000 Скопје, Република Северна Македонија

УРЛ. https://www.iti-worldwide.org/macedonia.html

Тел. 075 288 143/macedoniаncenterofiti@gmail.com

Покровители: Министерството за култура на РСМ, Министерството за култура на РХ,

Град Загреб

Едиција: Театар и изведувачки уметности

Авторските права за создавањето и поставката на овие драмски текстови ги покри

Хрватскиот ИТИ Центар

Авторските права ги поседуваат драмските автори

Правата на оваа електронска книга ги поседуваат Македонскиот ИТИ

центар/ПРОДУКЦИЈА и Хрватскиот ИТИ Центар

Уредник: вонреден професор д-р Иванка Апостолова Баскар

Превод на хрватски јазик (Кажи „Вориос“ и влези): Мирта Јуриљ

Превод на македонски јазик (Тунели): вонреден професор д-р Иванка Апостолова

Баскар

Дизајн/прелом: вонреден професор д-р Иванка Апостолова Баскар

3
Јазична редакција: Лидија Митоска-Ѓорѓиевска

Фотографии: вонреден професор д-р Иванка Апостолова Баскар

Тираж: 300

Скопје, 2019

4
CIP - Каталогизација во публикација
Национална и универзитетска библиотека "Св. Климент Охридски", Скопје

821.163.3-2(086.76)
821.163.42-2 (086.76)

БАШЕСКА Ристовска, Ирма

Кажи "Вориос" и влези [Електронски извор] / автор Ирма Башеска
Ристовска ; [превод на хрватски јазик Мирта Јуриљ]. Tuneli / autori Vid
Adam Hribar, Nina Bajsić ; превод на македонски јазик Иванка Апостолова
Баскар. - Скопје : Македонски центар на Интернационален театарски
институт - Продукција, 2019. - 1 ЦД ; 12 см. - (Едиција: Театар и
изведувачки уметности)

Системски побарувања не се наведени. - Кажи "Фотографски импресии!"и

влези во тунелот: стр. [77-84]. - Кажи" Кратки биографии" и влези во
тунелот : стр. [85-87]. - Публикацијата е во рамките на проектот:
"Сирота мала богата драма (драматично или патетично)". - Библиографија:
стр. [88]. - Содржи и: Reci "Vorios" i uđi / autorica Irma Bašeska
Ristovska. Тунели / Вид Адам Хрибар, Нина Бајсиќ

ISBN 978-608-66217-3-5
1. Hribar, Vid Adam [автор] 2. Bajsić, Nina [автор]

COBISS.MK-ID 111611146

5
 Нина и Ана, Грожњан

Кажи„Благодарност!“и влези во тунелот

Голема благодарност до екипата на 20. Меѓународна драмска колонија во Грожњан

(1– 7 јули 2019 г.) – прекрасни организатори, инспиративни драмски автори, креативни
режисери и талентирани млади актери и актерки:

Жељка Турчиновиќ, Нина Крижан, Дубравка Чукман, Ана Мрсиќ, Драгана С. Гунин,
Ирма Башеска Ристовска, Вид Адам Хрибар, Нина Бајсиќ, Оља Лозица, Марта
Чаржевец, Ивона Булешиќ, Ена Јагец, Клара Модриќ, Тони Кукуљица, Иван Рафаели,
Александар Фило, Маријан Јосиповиќ.

6
 Драгана, Иванка и Ирма, Грожњан

Кажи „Содржина!“ и влези во тунелот

- Кажи „Вориос“ и влези (оригинален драмски текст)

- Reci “Vorios” i uđi (хрватски превод на драмскиот текст)
- Tuneli (оригинален драмски текст)
- Тунели (македонски превод на драмскиот текст)
- Кажи „Фотографски импресии!“
- Кажи „Кратки биографии!“

7
 Кажи „Вориос“ и влези

Автор: Ирма Башеска Ристовска

Ликови:

МАГДАЛЕНА

ГРЕГОРИЈ
ВЛАДО
СОЊА

Минималистичка сцена.

Црн под, црни ѕидови, на средина на сцената

голем кружен прозорец низ кој влегува бела
светлина.

На работ од прозорецот седи машка силуета.

Рефлекторот на левата страна на сцената полека

осветлува легната женска фигура облечена во
бел фустан (наметка) со црвени детали и црн
појас. Има златна трака во косата.

8
 МАГДАЛЕНА

(Се буди, се протегнува, збунето разгледува наоколу, полугласно се запрашува)

Ова е тоа?

ГРЕГОРИЈ

(Рефлекторот ја осветлува неговата силуета, носи бела кошула и сини панталони. Си го

прочистува грлото.)

Кхм!

МАГДАЛЕНА

(Се сепнува, се врти во насока на ГРЕГОРИЈ, станува и се упатува кон него. Возбудено
прашува)
Чистилиштето? Да?

ГРЕГОРИЈ

(Безживотно ѝ одговара, гледајќи си во ноктите.)

Да!

МАГДАЛЕНА

(Самоуверено и радосно тргнува кон прозорецот.)

Одлично!

9
 ГРЕГОРИЈ

(Наеднаш, речиси панично срипува на нозе, застанува пред МАГДАЛЕНА, свикува)

Стој! Каде си тргнала?

МАГДАЛЕНА

(Збунета, се повлекува чекор наназад. Со несигурност во гласот.)

Како „каде“? Каде што треба да бидам! Рајот...

(Покажува со рака кон прозорецот.)

Ова е влезот, не?

ГРЕГОРИЈ

(Се намуртува, продорно ја гледа директно в очи, застанува строго пред неа, молчи две
секунди и неочекувано прснува во смеа.)
Не, не, не...не!

(Почнува да се движи некоординирано и да мавтасо рацете.)

Не...не...

МАГДАЛЕНА

(Збунета)

Што не?

10
 ГРЕГОРИЈ

(Застанува во едно место, го повишува тонот, луто и отсечно.)

Не!

МАГДАЛЕНА

(Се повлекува уште поназад.)

Што не? Не е Рајот? Не те разбирам...

ГРЕГОРИЈ

(Со заканувачки став, полека се доближува кон МАГДАЛЕНА и застанува исправено

пред неа. Со мирен тон во гласот.)
Една работа ќе ти кажам...

(Ја чукнува со показалецот по чело.)

Не се влегува онаму така лесно како што те лажеле.

МАГДАЛЕНА

(Занемена, неколку секунди без да трепне гледа во него. Безгласно, со раце покажува
дека не знае што тој зборува.)

ГРЕГОРИЈ

(Полека трепка и одречно врти со главата.)

11
 МАГДАЛЕНА

(Постепено го менува изразот на лицето од збунет во лут, го губи трпението и почнува

да оди кон него. Луто и гласно.)
Аааа, брате не!

(Бесно ги соблекува чевлите од нозе и ги фрла покрај ГРЕГОРИЈ, но го промашува.

Вика.)

Не знам кој лаже веќе. Правам сѐ што побараа од мене, а тебе веќе долго време ти се
удоволува повеќе отколку што треба!

(Тргнува кон вратата.) Тргни ми се од патот, ајде!

ГРЕГОРИЈ

(Ја запира, ја фаќа грубо за раката.)

Сѐ? Мислиш?

(Ја стегнува посилно и ја повлекува кон себе, заканувачки.)

А најважното?

МАГДАЛЕНА

(Ја обзема лутина, ја истегнува својата рака од раката на ГРЕГОРИЈ, почнува да вика.)
Нема шанси! Кој си ти да го бараш тоа од мене?

(Ревносно го турнува по рамена.)

Кој ти дава право?

(Почнува нервозно да кружи низ просторијата.)

12
 ГРЕГОРИЈ

(Се смее цинично, ги прекрстува рацете, суптилно покажува со прстот заднего, во

насока на прозорецот и намигнува без да изговори збор.)

МАГДАЛЕНА

(За момент застанува, го погледнува со гадење и продолжува лута да врти пред него.)

Одвратно! Ниту се чуло, ниту видело!

(Се упатува кон него, со лицето речиси директно пред неговото.)

Нема да ме мен...

ГРЕГОРИЈ

(Ја прекинува со гласна воздишка.)

Ако сакаш во Рајот, мора да почнеш да ги почитуваш правилата.

(Суптилно зачекорува наназад.)

Мора да сме сите сложни!

(Се сепнува, повторно се враќа кон МАГДАЛЕНА, се загледува во златната трака во

косата, агресивноја зема и си ја става в џеб.)

13
 МАГДАЛЕНА

(Вчудоневидено се фаќа за косата.)

ГРЕГОРИЈ

(Отсечно.)

Тоа беше мое!

(Продолжува со лажен пријателски тон во гласот, се враќа на темата.)

Мора сите да сме „за“, разбираш?

(Полека се движи наназад.)

Знаеш... „за“... „против“... Доколку еден од нас е против... (пука со рацете) Ништо не
правиме!

(Го менува изразот на лицето повторно во сериозен, повишува тон.) А јас имам против!
И тоа имам многу против!

(Се врти и се враќа кон прозорецот.)

И имам многу право!

МАГДАЛЕНА

(Си ја фаќа косата во бес како да сака да ја откорне од глава, речиси во очај почнува да
вика.)

Како???

14
 Се слуша трескот на врата. Осветлувањето на
сцената станува црвенкасто.

На сцена со несмасно трчање се појавува

повозрасен маж, со побелена коса и густи
мустаќи. Облечен е во црвено палто и црвени
панталони, портокалова вратоврска, бела кошула
и залижана кратка коса.

ВЛАДО

(Забревтан, застанува, се потпира на колениците и ѝ се обраќа на МАГДАЛЕНА.)

Те чув како викаш...не го слушај! Има други начини!

(Тргнува да ја фати за рака.)

Ајде да си одиме сега!

МАГДАЛЕНА

(Збунета го погледнува но не го задржува вниманието долго на него, не се помрднува

од место, без разлика што ВЛАДО се обидува да ја повлече со него, повторно се врти
кон ГРЕГОРИЈ и нервозно тапка в место.)

ГРЕГОРИЈ

(Се смее и седнува назад на своето место на прозорецот, цинично.)

Е ајде да ве видам, многу ме интересира како мислите да го изведете тоа...

15
 ВЛАДО

(Се врти кон ГРЕГОРИЈ. Се обидува да звучи строго, комично се заканува со

показалецот, внимателно погледнувајќи во МАГДАЛЕНА, оценувајќи ги нејзините
реакции.)

Праведно! Никогаш нема да ги играме твоите валкани игри!

ГРЕГОРИЈ

(Си ја крие устата со двете раце, пробува да сокрие дека се смее.)

Аха...

ВЛАДО

(Продолжува со повисок тон, повторно погледнува во МАГДАЛЕНА додека таа не го

трга погледот од ГРЕГОРИЈ.)

Нема да играме според твоите измислени правила!

ГРЕГОРИЈ

(Прекинува со смеењето, свикува.)

Не, чиче, не!

(Го смирува тонот.)

Измислена личност не влегува низ оваа врата, што не ви е јасно на сите вас таму?

16
 ВЛАДО

(Отвара уста да се побуни.)

МАГДАЛЕНА

(Го прекинува ВЛАДО, се трга од неговата рака, бесна се упатува кон ГРЕГОРИЈ.)
Измислена??? Кој ме исмислил, кажи ми?

(Му вика в лице.)

Јас сум МАГДАЛЕНА отсекогаш, а кој си ти?

ГРЕГОРИЈ

(Станува од место, полека со движи кон неа со ладен израз на лицето и туркајќи ја
наназад.)

Некој со МНОГУ поголемо право на глас од тебе овде! Очигледно ти треба

потсетување, а јас немам време пак за истото.

МАГДАЛЕНА

(Врти со главата во неверување, се тресе, со рацете на гради.)

Мене ми треба потсетување... мене?!

17
 ВЛАДО

(Се обидува да не гледа во ГРЕГОРИЈ, полека ја трга МАГДАЛЕНА

од него и се обидува да ја смири.)

Ти реков! Не слушајго! Пробува да нè манипулира и не му е прв пат. Со години е

истото, обиди се да не му дозволиш да ти влијае... Диши полека, смири се и слушај ме
МЕНЕ! Ти мислам најдобро!

(Го врти нејзиното лице кон неговото и ја гледа в очи.)

Ти си МАГДАЛЕНА и засекогаш ќе бидеш МАГДАЛЕНА!

ГРЕГОРИЈ

(Го слуша разговорот и дрско го прекинува ВЛАДО обраќајќи ѝ се на МАГДАЛЕНА,

извикува најгласно до тогаш.)

МАГДАЛЕНА не си и нема ни да бидеш! Знам многу добро која си и која си била!

МАГДАЛЕНА е дел од мене!

(Го смирува тонот, се доближува до МАГДАЛЕНА додека таа се тресе.)

А ти... ти си никој и ништо. А додека ВЛАДО и нему сличните ти го перат мозокот, влез
во Рајот нема да добиеш! Затоа знаеш што ти останува да направиш.

(Се врти и повторно се упатува кон прозорецот.)

Црвеното осветлување се претопува во сино.

Се слушаат гласни чекори со потпетици.

МАГДАЛЕНА, ГРЕГОРИЈ и ВЛАДО застануваат в

место и занемуваат.

18
 На сцена се појвува СОЊА. Нејзиниот ôд и став се
цврсти и доминантни. Облечена е во син фустан.

Поминува покрај ГРЕГОРИЈ, го одмерува од глава

до пети. ГРЕГОРИЈ дрско не го трга погледот од
неа. Нивното држење наликува на двобој.

ВЛАДО и МАГДАЛЕНА се вкочанети, збунети ја

гледаат со недоверба.

СОЊА се доближува до ВЛАДО и му шепоти

нешто на уво.

ВЛАДО со наведната глава веднаш се повлекува,

застанува неколкучекори задМАГДАЛЕНА.

ГРЕГОРИЈ гледа со задоволен израз на лицето,

насмевнат повторно се враќа назад на своето
место, седнува и детинесто си ги клати нозете.

СОЊА

(Со поглед вперен во ГРЕГОРИЈ, доаѓа до МАГДАЛЕНА и се потпира со лактот на

нејзиното рамо.)

Сега ќе ти кажам што ќе правиш и има да ме послушаш. А ќе ме послушаш затоа што

знаеш што следи доколку ми се противиш и до каде ќе те одведат инаетот и гордоста.
И знаеш дека ти мислам најдобро!

МАГДАЛЕНА

(Ја турка СОЊА од себе.)

Не сакам...не заради него!

(Се оддалечува во најдалечниот агол од сцената. Повишува тон, револтирано.)

19
Можеби е подобро да не влезам во Рајот никогаш! Ме рушеа безброј пати и повторно
се кревав исто толку пати, секогаш МАГДАЛЕНА!!!
(низ солзи)

Не можеш ниту ти... (погледнува кон ГРЕГОРИЈ, со поголема горчина во гласот)... ниту
тој да ме натерате преку ноќ да заборавам на сѐ, на сето мое минато, на сѐ она што сум
градела со векови и векови, на сѐ она по кое ме паметат, на сите битки што сум ги
извојувала благодарение на она што сум! Ако не сум МАГДАЛЕНА, тогаш воопшто не
СУМ!

СОЊА

(Полека се доближува до МАГДАЛЕНА и клекнува до неа.)

Ама ти си!

(Ја фаќа за раменици и ја затресува, со милост во гласот.)

И ќе бидеш, ќе останеш таа што си, нема да се промениш, ние те познаваме добро и
знаеме која си, нам ќе ни бидеш иста, засекогаш МАГДАЛЕНА, верувај ми, ништо нема
да се смени!

(Се исправа на нозе.)

Биди помудрата во овој случај... слушај ме!

МАГДАЛЕНА

(Како мало беспомошно дете седи и си ги прегрнува колениците.)

Што? Што сакате од мене?

СОЊА

(Тивко и решително.)

Само ќе додадеме Вориос пред твоето име!

20
 МАГДАЛЕНА

(Молчи неколку секунди, ги брише солзите, со неверување се погледнува нагоре кон

Соња, се чувствува гадење во гласот.)

Колку... одвратно!

ГРЕГОРИЈ

(Дофрла, непомесувајќи се од своето место.)

Еј, слушај! Не е идеално решение ниту за мене...

МАГДАЛЕНА

(Гневна, се врти кон него и му свикува.)

Заќути! Затвори ја устата за момент!

СОЊА

(Во позадина додека МАГДАЛЕНА и ГРЕГОРИЈ се караат, се врти кон ВЛАДО и безгласно
му кажува нешто со знаци на договарање.)

ВЛАДО

(Климнува со главата.)

21
 ГРЕГОРИЈ

(Се смее.)

Тогаш...знаеш!

СОЊА

(Ја врти главата на МАГДАЛЕНА кон себе.)

Ало! Слушај ме! Дали си свесна кои сѐ врати ќе ти бидат отворени по овој чекор?

ВЛАДО

(Зачекорува кон МАГДАЛЕНА.)

А размислувате вие која е цената на сето тоа?

СОЊА

(Строго се врти кон ВЛАДО.)

Ти од сите најде да продаваш памет во овој момент? Јас и ти знаеме дека го мислиш
истото! За разлика од тебе, јас ја зедовработата во свои раце!

ГРЕГОРИЈ

(Го слуша разговорот и гласно се смее.)

22
 МАГДАЛЕНА

(Уште погневна, гледа во ГРЕГОРИЈ, но им се обраќа на ВЛАДО и СОЊА.)

Не можам да поверувам...кој може да е толку луд?!

СОЊА

(Со тивок, заканувачки тон, низ заби.)

Сакаш да продолжиш да гниеш?

МАГДАЛЕНА

(Со шепот)

Каква глупост! Колку бесмислено!

СОЊА

(Бесна, почнува да врти кругови околу неа.)

Бараш смисла? Логика?

(ѝ вика над глава)

Што е подобро, ајде кажи ми, сама да се решиш или други да те решат?

23
 МАГДАЛЕНА

(Собира сила и станува на нозе, се гуши во солзи, ја фаќа СОЊА за раце.)

Не! Не терај ме да го правам тоа. Не сакам, не сакам ниту во Рајот. Нема да биде ништо
подобро таму. Особено не вака!

СОЊА

(Се обидува да остане цврста, не оддава никакви емоции.)

Заборави на сè што си знаела! Мора вака!

МАГДАЛЕНА

(Губи сила во нозете и се струполува наземи, си го покрива лицето и го задушува својот

крик.)

СОЊА

(Се исправаи се врти кон ГРЕГОРИЈ.)

Задоволен?

24
 ГРЕГОРИЈ

(Удобно легнат на рамката на прозорецот, со задоволен израз на лицето се врти кон

нив, пукнува со прстите. На МАГДАЛЕНА ѝ се лизнува белата наметка, сега е целата
завиена во црно. ГРЕГОРИЈ злобно се насмевнува.)
Да!

Се затемнува сцената, се слушаат гласови.

МАГДАЛЕНА

Ќе влезам сега?

ГРЕГОРИЈ

(Се слуша тивко смеење.)

Има време...

КРАЈ

25
 Reci „Vorios“ i uđi

Autorica: Irma BašeskaRistovska

Likovi:
MAGDALENA
GREGORIЈ
VLADO
SONJA

Minimalistička scena.
Crni pod, crni zidovi, na sredini scene veliki okrugli
prozor kroz koji ulazi bijela svjetlost.
Na rubu prozora sjedi muška silueta.

Reflektor na lijevoj strani scene polagano osvjetljava

ležeću žensku figuru odjevenu u bijelu haljinu (ogrtač)
sa crvenim detaljima i crnim pojasom.
Ima zlatnu vrpcu u kosi.

MAGDALENA

(budi se, proteže, razgledava uokolo, poluglasno se zapita)

To je to?

GREGORIЈ

(reflektor osvjetljava njegovu siluetu; nosi bijelu košulju i plave hlače. On si pročisti grlo)
Khm!

MAGDALENA

(iznenadi se, okrene se u smjeru GREGORIJA, ustane i krene prema njemu. Uzbuđeno upita)
Ovo je čistilište? Je li?

26
 GREGORIЈ

(ravnodušno joj odgovara gledajući si nokte)

Da!

MAGDALENA

(samouvjereno i veselo krene prema prozoru)

Odlično!

GREGORIЈ

(iznenada, gotovo panično stane na noge, zastane pred MAGDALENU, poviče)

Stani! Kamo ćeš?

MAGDALENA

(zbunjena, napravi korak unatrag. S nesigurnošću u glasu)

Kako „kamo“? Onamo gdje trebam biti! Raj…
(rukom pokaže prema prozoru)
Ovo je ulaz, zar ne?

GREGORIЈ

(namršti se, prodorno ju gleda ravno u oči, strogo zastane pred nju, šuti dvije sekunde i
neočekivano prasne u smijeh)
Ne, ne, ne… ne!
(počne se nekoordinirano kretati i mahati rukama)
Ne… ne…

MAGDALENA

(zbunjena)
Što, ne?

27
 GREGORIЈ

(stane na mjestu, povisi ton, ljutito i odrješito)

Ne!

MAGDALENA

(povuče se još unatrag)

Što ne? To nije Raj? Ne razumijem te…

GREGORIЈ

(prijetećim se stavom polako približi MAGDALENI, zastane i uspravi se pred njom, mirnim
tonom glasa)
Da ti kažem jednu stvar…
(kažiprstom ju kvrcne po čelu)
Tamo se ne ulazi tako lagano kako su te slagali.

MAGDALENA

(nijema, nekoliko sekundi gleda u njega bez da trepne, bez glasa, rukama pokazuje da ne zna
o čemu on govori)

GREGORIЈ

(polagano trepće i niječno odmahuje glavom)

MAGDALENA

(postepeno mijenja izraz lica iz zbunjeno u ljutito, gubi strpljenje i krene prema njemu.
Ljutito i glasno)
Aaaa, brate, ne!
(bijesno svlači cipele s nogu i baca ih pored Gregorija, ali promaši. Viče.)
Ne znam više tko laže. Radim sve što se od mene traži, a tebi se već dugo vremena
udovoljava više nego što je potrebno!
(krene prema vratima) Hajde, miči mi se s puta!

28
 GREGORIЈ

(zaustavlja ju, grubo ju hvata za ruku)

Sve? Misliš?
(snažno ju stegne i povuče prema sebi, prijeteće)
A ono najvažnije?

MAGDALENA

(obuzima ju ljutnja, istrgne svoju ruku iz GREGORIJEVE ruke, krene vikati)

Nema šanse! Tko si ti da to tražiš od mene?

(žustro mu gurne ramena)
Tko ti daje pravo?
(krene nervozno kružiti po prostoriji)

GREGORIЈ

(cinično se smije, prekriži ruke, suptilno pokaže prstom iza sebe, u smjeru prozora, i namigne
bez izgovorene riječi)

MAGDALENA

(na trenutak zastane, pogleda ga s gađenjem i nastavi se ljutito vrtjeti pred njim)
Odvratno!Potpuno šokantno!
(uputi se prema njemu, licem gotovo direktno ispred njegovog)
Neću ja nikad…

GREGORIЈ

(prekine ju glasnim uzdahom)

Ako želiš u raj, moraš se početi pridržavati pravila.
(suptilno korakne unazad)
Svi moramo biti složni!
(začudi se, ponovno se vrati prema MAGDALENI, zagleda se u zlatnu vrpcu u kosi, agresivno
ju uzme i stavi u džep)

29
 MAGDALENA

(osupnuto se uhvati za kosu)

GREGORIЈ

(odrješito)
To je bilo moje!
(nastavi s lažno prijateljskim tonom glasa, vraća se na temu)
Svi moramo biti „za“, razumiješ?
(polagano krene unatrag)

Znaš… „Za“… „Protiv“… Sve dok je jedan od nas protiv… (pljesne rukama) Ništa nismo
napravili! (ponovno mijenja izraz lica u ozbiljan, povisuje ton) A ja sam protiv! I to jako
protiv!
(okrene se i vrati prema prozoru)
I jako imam pravo biti!

MAGDALENA

(od bijesa si hvata kosu kao da ju želi iščupati iz glave, gotovo u očaju krene vikati)
Kako???

Čuje se tresak vrata. Osvjetljenje na sceni postane

crvenkasto.
Na sceni se uz nespretan trk pojavi postarij muškarac
posijedjele kose i gustih brkova.
Odjeven ucrvenikaput Icrvene hlače,
narančastu kravatu i bijelu košulju, zalizane kratke kose.

VLADO

(zadihan, zastane, osloni se na koljena i obrati se MAGDALENI)

Čuo sam te kako vičeš… ne slušaj ga! Ima drugih načina!
(krene ju uhvatiti za ruku)
Idemo sad, hajde!

30
 MAGDALENA

(zbunjeno ga pogleda, no ne zadrži dugo pažnju na njemu, ne miče se s mjesta unatoč tome
što ju VLADO nastoji povući sa sobom, iznova se okrene prema GREGORIJU i nervozno tapka
u mjestu)

GREGORIЈ

(smije se, sjedne nazad na svoje mjesto na prozoru, cinično)

Hajde da vas vidim, baš me zanima kako mislite to izvesti…

VLADO

(okrene se prema GREGORIЈU. Nastoji zvučati strogo, komično prijeti kažiprstom, pomno
pogledavajući MAGDALENU, procjenjujući njezine reakcije)
Pravedno! Nikada nećemo igrati tvoje prljave igre!

GREGORIЈ

(objema rukama si prekriva usta, pokušava prikriti smijeh)

Aha…

VLADO

(nastavlja višim tonom, opet pogleda MAGDALENU dok ona ne skreće pogled s GREGORIJA)
Nećemo igrati prema tvojim izmišljenim pravilima!

GREGORIЈ

(prestane se smijati, poviče)

Ne, starče, ne!
(smiri ton)
Izmišljena osoba ne ulazi kroz ova vrata, što nije jasno svima vama tamo?

31
 VLADO

(otvori usta da se pobuni)

MAGDALENA

(prekine VLADU, otrgne se od njegove ruke, bijesno krene prema GREGORIJU)

Izmišljena??? Reci mi, tko me izmislio?
(viče mu u lice)
Ja sam MAGDALENA oduvijek, a tko si ti?

GREGORIЈ

(ustane s mjesta, polagano ide prema njoj hladnog izraza lica, gurajući ju prema natrag)
Netko s MNOGO većim pravom glasa od tebe ovdje! Očigledno te treba podsjetiti, a ja
nemam vremena za to.

MAGDALENA

(vrti glavom u nevjerici, trese se, s rukama na prsima)

Mene treba podsjetiti… mene???

VLADO

(nastoji ne gledati GREGORIJA, polako povlači MAGDALENU od njega i nastoji ju smiriti)

Rekao sam ti! Ne slušaj ga! Pokušava manipulirati nama i nije mu prvi put. Godinama je isto,
nastoj mu ne dozvoliti da utječe na tebe… Diši polako, smiri se i slušaj MENE! Ja ti mislim
najbolje!
(okrene njezino lice svojem i pogleda ju u oči)
Ti si MAGDALENA i zauvijek ćeš biti MAGDALENA!

32
 GREGORIЈ

(sluša razgovor i drsko prekine VLADU obraćajući se MAGDALENI, viče najglasnije dosad)
MAGDALENA nisi i nećeš ni biti! Jako dobro znam što si ti i što si bila! MAGDALENA je dio
mene!
(smiruje ton glasa, približi se MAGDALENI dok ona drhti)
A ti… ti si nitko i ništa. A dokle god ti VLADO i njemu slični peru mozak, ulaz u Raj nećeš
dobiti! Zato znaš što ti ostaje za činiti.
(okrene se i iznova se zaputi prema prozoru)

Crveno osvjetljenje pretvara se u plavo.

Čuju se glasni koraci u potpeticama.MAGDALENA,
GREGORIЈ i VLADO
stanu na mjestu i zanijeme.
Na sceni se pojavi SONJA. Njezin hod i stav čvrsti su i
dominantni. Odjevena je u plavu haljinu.
Prolazi pored GREGORIJA, odmjeri ga od glave do pete.
GREGORIЈ drsko ne skreće pogled s nje.
Njihovo držanje nalikuje dvoboju.
VLADO i MAGDALENA su nepomični, zbunjeno ju
gledaju s nepovjerenjem.
SONJA se približi VLADI i nešto mu šapne na uho.
VLADO se pognute glave odmah povuče, zastane par
koraka iza MAGDALENE…
GREGORIЈ promatra zadovoljnog izraza lica, uz osmijeh

seznova vraća nazad na svoje mjesto, sjedne i djetinjasto klati

nogama.

SONJA

(pogleda uperenog GREGORIЈA, dolazi do MAGDALENE i laktom se podupre o njezino rame)

Sada ću ti reći što ćeš napraviti i ima da me poslušaš. A poslušat ćeš me jer znaš što slijedi
ako mi se protiviš i kamo će te odvesti inat i ponos. I znaš da ti mislim najbolje!

33
 MAGDALENA

(odgurne SONJU od sebe)

Ne želim… ne zbog njega!
(udalji se do najudaljenijeg kuta scene. Povisi ton, revoltirano)
Možda bi bilo bolje da nikada ne uđem u Raj! Bezbroj puta su me rušili i ja sam se isto toliko
puta dizala, uvijek kao MAGDALENA!!!
(kroz suze)
Ne možete me ni ti… (pogleda GREGORIJA, s velikom gorčinom u glasu)… ni on natjerati da
preko noći zaboravim sve, svu moju prošlost, sve ono što sam vjekovima i vjekovima gradila,
sve ono po čemu me pamte, sve bitke koje sam izvojevala zahvaljujući onome što jesam!
Ako nisam MAGDALENA, onda uopće NISAM!
(*op.prev. Na ovom mjestu bi možda trebalo umetnuti didaskaliju da Magdalena u jednom
trenutku klekne ili sjedne na pod)

SONJA

(polako se približi MAGDALENI i klekne kraj nje)

Ali ti JESI!
(uhvati ju za ramena i zatrese, dobronamjernim glasom)
I bit ćeš, ostat ćeš ta koja jesi, nećeš se promijeniti, mi te dobro poznajemo i znamo tko si,
nama ćeš biti ista, zauvijek MAGDALENA, vjeruj mi, ništa se neće promijeniti!
(uspravi se na noge)
Budi mudrija ovaj put… slušaj me!

MAGDALENA

(sjedi poput malog, bespomoćnog djeteta, obgrljenih koljena)

Što? Što želite od mene?

SONJA
(tiho i odlučno)
Samo ćemo dodati Vorios ispred tvojeg imena!

34
 MAGDALENA

(šuti par sekundi, briše suze, s nevjericom pogleda gore prema SONJI, u glasu se osjeća
gađenje)
Kako… odvratno!

GREGORIЈ

(dobaci, ne mičući se sa svojeg mjesta)

Hej, slušaj! To ni za mene nije idealno rješenje…

MAGDALENA

(ljutito se okrene prema njemu i poviče)

Zašuti! Zatvori usta na čas!

SONJA

(u pozadini, dok se MAGDALENA i GREGORIЈ svađaju, okrene se prema VLADI i bez glasa mu
nešto govori gestama koje nalikuju na dogovaranje)

VLADO

(kimne glavom)

GREGORIЈ

(smije se)
Onda… znaš!

SONJA

(okrene MAGDALENINU glavu prema sebi)

Halo! Slušaj me! jesi li svjesna koja će ti sve vrata biti otvorena nakon ovog koraka?

35
 VLADO

(zakorači do MAGDALENE)
Jeste li vi razmišljali koja je cijena svega ovoga?

SONJA

(strogo se okrene prema VLADI)

Od svih, ti si se našao prodavati pamet u ovom času? I ti i ja znamo da misliš isto! Za razliku
od tebe, ja uzimam stvari u svoje ruke!

GREGORIЈ

(sluša razgovor i glasno se smije)

MAGDALENA

(još ljuća, gleda u GREGORIJA, no obraća se VLADI i SONJI)

Ne mogu vjerovati… tko može biti toliko lud???

SONJA

(tihim, prijetećim tonom, kroz zube)

Želiš nastaviti truliti?

MAGDALENA

(šaptom)
Kakva glupost! Kako besmisleno!

SONJA

(ljutita krene kružiti oko nje)

Tražiš smisao? Logiku?
(viče joj nad glavom)
Što je bolje, hajde, reci mi, da se sama spasiš ili da te spašavaju drugi?

36
 MAGDALENA

(prikupi snagu i stane na noge, guši se u suzama, hvata SONJU za ruke)

Ne! Ne tjeraj me da to činim. Ne želim, ne želim ni u Raj. Tamo ne može biti ništa bolje.
Osobito ne ovako!

SONJA

(nastoji ostati čvrsta, ne odaje nikakve emocije)

Zaboravi sve što si znala! Ovako mora biti!

MAGDALENA

(gubi snagu u nogama i stropošta se na tlo, pokrije lice i priguši svoj krik)

SONJA

(uspravi se i okrene prema GREGORIЈU)

Zadovoljan?

GREGORIЈ

(udobno se nasloni na okvir prozora, okrene se prema njima zadovoljnog izraza lica, pucne
prstima, s MAGDALENE padne bijeli ogrtač, sada je cijela zavijena u crno, GREGORIJ se
zlobno osmjehne)
Da!
Scena se zatamni, čuju se glasovi.

MAGDALENA

Da sada uđem?

GREGORIЈ

(čuje se tihi smijeh)

Ima vremena…

KRAЈ

37
 TUNELI
Vid Adam Hribar
Nina Bajsić

LICA:

NATALI (26)
MAMA (50)
DORIJAN (28)
IDA (9)
TOMA (32)

38
SCENA 1, rustikalni apartman, bračni krevet, dva nahtkasla, i NATALI, djevojka od 26 godina,
naizmjence sjedi i leži u krevetu, hoda po sobi. Zvoni joj mobitel.

NATALI
Hej mama, nisam se stigla javiti prije.
MAMA
Draga, jeste li živi? Rekla si da ćeš se javiti kad stignete.
NATALI:
Rekla sam da ćemo se, da ću se javiti kad se
smjestimo.
MAMA
Pa kad ste stigli, prekjučer?
NATALI
Da, ali evo, sada smo se smjestili.
MAMA
Mogla si barem poruku poslati. Da ste stigli.
NATALI
Smještaj je divan.
MAMA
Je li?
NATALI
Imamo veliki balkon s prekrasnim pogledom na šumu. I svi su nekako dragi. O hrani
da ti ne govorim.

Kratka pauza.

MAMA
Draga, nešto se dogodilo?

39
NATALI
Nije, mama, što bi se dogodilo?

MAMA
Nemoj, molim te, da se brinem.
NATALI
Prestani s tim!
MAMA
Oprosti, neću više. Samo pričaj sa mnom, molim te.
NATALI
Pričam, mama.
MAMA
Kako je on?
NATALI
Dobro je, valjda.
MAMA
Nije s tobom u sobi?
NATALI
Evo sad je izašao. Išao se prošetati. Paše mu to.
MAMA
Kako ste putovali? Ti si vozila?
NATALI
Jedan dio. Vožnja je isto bila divna, prekrasna priroda i to. Stali smo putem po
maslinovo ulje i vino.
MAMA
Pustila si ga da vozi?
NATALI
Jesam, osjećao se... spremno. Čini se da ova priroda na njega djeluje terapeutski.

40
MAMA
Voljela bi da i na mene nešto djeluje terapeutski. Ne zvučiš mi baš svoja.
NATALI
Ako se ja ne brinem, ne moraš ni ti. Vrijeme nam je super, uopće ne osjetiš vrućinu.
Nadam se samo da neće kiša, nešto su najavljivali za navečer.

MAMA
Hoćeš me nazvati ako nešto ne bude u redu?
NATALI
Što ne bi bilo u redu? Govorim ti da je sve savršeno, slušaš li ti mene uopće? Osim
svega, sada razgovaramo.
MAMA
Slušam, naravno. Kako god, tata i ja smo doma. Tu smo, uz tebe, što god odlučila.

SCENA 2, šuma,DORIJAN, muškarac u kasnim dvadesetima, sjedi na klupici. Do njega se

dokotrlja lopta. U daljini se pojavljuje devetogodišnja djevojčica IDA

IDA
Striček, striček, dodate mi loptu?
DORIJAN
Nije li malo opasno za loptanje ovdje?
IDA
Mama mi je dopustila da budem ovdje dok je ona na limunadi sa gospođom Zoricom.
Eno je tamo sa žutim šeširom.
DORIJAN
Ne vidim nikakav žuti šešir.
IDA
Vi ste jučer svirali klavir u onom kafiću.

41
DORIJAN
A ti si me vidjela?
IDA
Čula sam kako svirate.
DORIJAN
Svidjelo ti se?
IDA
Ne sjećam se.

DORIJAN
Hvala ti na iskrenosti. Ja sam Dorijan. A kako se ti zoveš?
IDA
Ja sam Ida.
DORIJAN
Jako smo visoko. Nije za loptanje. Pogotovo ne za ovako lijepu djevojčicu.
IDA
Ja se ne bojim visine.
DORIJAN
Znaš koliko smo visoko? Skoro tristo metara iznad razine mora.

Djevojčica šutke promatra Dorijana.

DORIJAN
Mogu se ja loptati s tobom?
IDA
Ne mogu, striček, jer me tamo čeka sladoled koji se topi i loptam se s Anom.
DORIJAN
Pa vi djevojčice imate prepun raspored.
IDA
Mene ne bi bilo strah ni da smo tisuću metara iznad mora.

42
DORIJAN
Vidim ja da si ti hrabra djevojčica. Hodaš bosa, znači da te nije strah ni škopriona.
IDA
Kojih škorpiona?
DORIJAN
Ne znaš da ovdje žive škorpioni?

Djevojčica odmahne glavom.

DORIJAN
Znaš kako izgleda škorpion? Ima četiri para nogu, dva kliješta i jedan otrovni žalac.
IDA
A što s njime radi?
DORIJAN
Ako te se preplaši, može te ubosti. Ili ubode sebe.
IDA
Sebe?
DORIJAN
Aha.
IDA
Zašto bi ubo sebe?
DORIJAN
Ako procijeni da se nalazi u bezizlaznoj situaciji, na taj način spasi samoga sebe.
IDA
Tako da se ubode?
DORIJAN
Tako da se ubije.

Djevojčica pogleda u svoje bose noge, zatim prema mami, kod koje je ostavila cipelice.

43
SCENA 3, soba apartmana

MAMA
Nakon onoga što je napravio za Uskrs, bože mi oprosti.
NATALI
Dobro mama, svi smo popili koju čašu previše.
MAMA
Ne znam jesam li ikad vidjela tvog oca toliko uzrujanog.
NATALI
Tata se uzrujava oko svega.

MAMA
Nisam mogla spavati tu noć, kad ste otišli.
NATALI
Nije smio piti, uz lijekove. To je sve.
MAMA
Lako za njega, bojala sam se da tebi nešto ne napravi.
NATALI
To je moj muž, mama. Volim ga.
MAMA
Zašto?
NATALI
Znam zašto sam ga voljela.
MAMA
A sada?
NATALI
Jel znaš možda kad ti se dogodi da se toliko brineš da, ne znam, kao da izgoriš, da ti u
jednom trenutku postane u potpunosti svejedno?
MAMA
Mogu zamisliti tvoje brige, draga.

44
NATALI
Ne kažem da mi se to već dogodilo. Samo se bojim.
MAMA
Možeš se boriti, ali ne moraš draga, uvijek možeš otići.
NATALI
Gdje bi ti dospjela s takvim stavom?
MAMA
To je drugo, vi nemate ništa što vas veže, nemate više ni -
NATALI
Što nemamo?
MAMA
Nemate više razloga za spašavanje.
NATALI
Mama, molim te.
MAMA
Temelji su vam izgorili. Sada plutate u neizvjesnosti.
NATALI
Hoćeš prestat? Došla sam se ovamo odmoriti, biti u miru, a ti otkako si nazvala ne
prestaješ paranoizirat. Ne mogu te slušat više.
MAMA
Kakvi su to zvukovi?
NATALI
Otvorila sam balkon mama. Neću skočiti bez brige. Samo ću zapaliti.
MAMA
Mislila sam da si prestala.
NATALI
Eto… život je pun turbulencija.

45
SCENA 4, šuma

IDA
Voliš li vosak?
DORIJAN:
Obožavam, nikud ne idem nigdje bez njega. Niti bez šlaga.
IDA
Ja obožavam šlag.
DORIJAN
To si mi već rekla. A gdje ti je tata?
IDA
Tata mi je na poslu.
DORIJAN
Voliš li ga?
IDA
Aha.
DORIJAN
Naravno da ga voliš. Tate se obožavaju. Što najviše voliš kod njega?
IDA
Bradu kad ne pika. I kad pravi kolače.
DORIJAN
Pa ti si prava sretnica. Moj tata nikad nije kuhao. Zato ja pravim odlične kolače.
IDA
A tko vas je onda naučio raditi kolače?
DORIJAN
Sam sam se naučio. A tata ti nije nikada rekao da ne smiješ pričati sa strancima?
IDA
Ti nisi stranac. Vidjela sam te jučer s nekom ženom. Sjećam te se. A di je ona?
DORIJAN
Ona spava. Ili čita. Ili telefonira. Odmara se od mene.

46
IDA
A zašto?
DORIJAN
Ljudi se umore. I ja sam umoran.
IDA
I ja sam umorna.
DORIJAN
A da? Od čega?
IDA
Od igranja.
DORIJAN
I ja isto.
IDA
Idem ja.
DORIJAN
Nemoj ići.
IDA
Rekli ste da ste umorni.
DORIJAN
Ali sad će doći škorpioni i volio bi da si sa mnom. Oni se boje djece tako
da ćeš me čuvati.
IDA
Čuvat ću vas. Samo, mama će se brinuti.
DORIJAN
Poslat ćemo joj goluba pismonošu koji će joj reći da se igrate i da ti je lijepo.
IDA
Vi ste blesavi.

47
SCENA 5, soba apartmana

NATALI
Pušim, da. Propušila sam ponovno. Nisam ni pila dugo, pa sam počela za vikende, pa
sam počela piti i poslije posla. Pušim i pijem redovito zadnjih tjedana. Zamagljujem
granice.
MAMA
Čega?
NATALI
Svog života. A možda samo uživam u ideji nekog početka. Bilo kakvog.
MAMA
Nije problem koji put popiti. Ili zapaliti. Nemoj si predbacivati.
NATALI
Ne predbacujem. Paše mi.

MAMA
Tata i ja smo prestali sa svime. Sada živimo u paklu kreposti.

Nasmiju se obje.

NATALI
Dođe na isto.
MAMA
Ti možeš. Ali budi nježna prema sebi. Kad već on nije.
NATALI
Nježan je. Pa znaš ga mama.
MAMA
Sjećam ga se kad sam ga upoznala. Da, bio je divan tada. Ali ljudi se mijenjaju.
Nesreće se događaju. Ne nose se svi jednako dobro s vremenom. I strahovima.

48
NATALI
Ja više ne osjećam strah.
MAMA
To ne znači da nije negdje u tebi. Samo što ga kontroliraš.
NATALI
Ja bih isto mogla puknuti.

SCENA 6, park

IDA
Vi ste ludi. Tu nema nikakvih škorpiona.
DORIJAN
Nisi dovoljno dobro tražila.
IDA
Pretražila sam sve, i nisam niti jednog pronašla.

DORIJAN
Oni se najviše vole zavući u kuće.
IDA
A kako tamo uđu?
DORIJAN
Kroz pukotine u zidu. Uostalom, teško da ćeš ih sada pronaći. To su noćne životinje.
Uglavnom se tada kreću.
IDA
A što rade preko dana?
DORIJAN
Većina ih provodi vrijeme zakopana ispod zemlje.

49
IDA
Zar im nije mračno dolje?
DORIJAN
Mračno je, ali mrak im odgovara. Pod zemljom ili pod kamenjem u tunelima koje su
si sami iskopali.
IDA
Ne sviđaju mi se škorpioni.
DORIJAN
Zašto?
IDA
Zato što im smeta sunce. Meni su draži ježevi. Oni nikoga ne bodu namjerno. Ali
svejedno ne bih voljela da me se neki škorpion prepadne i zato ubije samoga sebe.
DORIJAN
Ti si dobra djevojčica.

SCENA 7, soba apartmana

MAMA
Nemoj se žalostiti.

NATALI
Neću, neću više.
MAMA
Reci mi, i nemoj mi govoriti da sam paranoična. Je l’ ti nešto napravio?
NATALI
Mama...
MAMA
Reci mi, odgovori sa da ili ne.
NATALI
Ne mogu. Nije to toliko jednostavno.

50
MAMA
Voljela bih te vidjeti.
NATALI
Jer ne znaš jesam li u masnicama? Bože dragi, ne, mama, ne tuče me, nije me nikada
taknuo ako te to zanima. Misliš da bih trpila i bila s nekim takvim?
MAMA
Ljudi kad se boje, šute.
NATALI
Ja se ne bojim.
MAMA
Ali ne zvučiš mi dobro.
NATALI
Kad vjerojatno nisam dobro. I znam da ni on nije dobro. Mislila sam da će nam ovo
dobro doći. Ali samo se ponavlja. Sve se ponavlja.
MAMA
A doktor Brlek?
NATALI
Nije nam pomogao. Nije on htio ići više. Nisam ni ja, osim svega.
MAMA
Onda ste oboje krivi.
NATALI
Nisam rekla da nismo. Samo, ne znam više kako...
MAMA
Morate pogledati tome u oči. Ili se raziđite.
NATALI
Misliš da ne gledam, svaki dan, mama. Svaki put kad zažmirim, svaki dan kad se
vozim na posao pored parka.
MAMA
Voljela bih ti reći da će to proći. Ali takve stvari, bojim se... Treba ih prihvatiti, i živjeti
s njima. Živjeti dalje.

51
NATALI
Zar ne vidiš da pokušavam? Htjela bih to više od ičega, ali on... Ne znam. Ponekad me
uhvati toliki strah.

SCENA 8, šuma
DORIJAN
Čuješ li ovo šuštanje?
IDA
Aha.
DORIJAN
Nije li to lijepo? Znaš čega je to zvuk?
IDA
Hoćete sad opet o škorpionima?
DORIJAN
Bude se polako. Sunce će pasti, a oni će krenuti u svoj noćni život.
IDA
Ne bojim se.
DORIJAN
Ako se ti ne bojiš, ne bojim se ni ja.

Ida se glasno nasmije.

DORIJAN
Hoćemo li?
IDA
Gdje?
DORIJAN
Dublje u šumu.

52
IDA
Po što?
DORIJAN
Da pronađemo tatu škorpiona.
IDA
I onda?
DORIJAN
Onda ćemo ga prepasti.
IDA
Zašto ste mi dali pusu?

DORIJAN
Zar jesam? Sunce me udarilo. Oprostite mi gospodična.

IDA
Ne želim ići dalje, već smo otišli predaleko.

DORIJAN
Ti baš ništa ne želiš danas vidjeti?
IDA
Želim sve vidjeti.
DORIJAN
Onda idemo.

IDA
Mama me mora vidjeti. Brinut će se.

DORIJAN
Te mame su baš vještice. Ja idem dalje, na sam kraj šume, vidjeti tatu škorpiona. A ti
kako hoćeš. Samo, onda se moramo pozdraviti, jer ja se neću više vraćati.

53
SCENA 9, soba apartmana

MAMA
Draga, ne očajavaj. Ne prihvaćaj neizvjesnost.
NATALI
Napravit ću kako ja osjećam. Ne zato jer mi ti nešto
govoriš.
MAMA
Što ćeš napraviti?
NATALI
Ono što mislim da je ispravno.
MAMA
A što bi po tebi bilo ispravno?
NATALI
Čujemo se mama.
MAMA
Nemoj prekidati, Natali.
NATALI
Telefoniranje zrači, a ti si previše ovisna o tim mobitelima.

Kucanje.

NATALI
Netko kuca.
MAMA
Tko kuca, je li to on?

54
NATALI:
Ne znam. Čujemo se poslije, mama.

Natali otvara vrata, na vratima TOMA, 30-godišnji muškarac.

TOMA:
Boca biske?
NATALI:
To ste vi? Kako ste znali da sam ovdje?
TOMA:
Šesto čulo. A i šesto čulo mi govori da volite rakiju.
NATALI
Meni šesto čulo govori da sam vam to rekla jučer.
TOMA
Samujete?
NATALI
S telefonom.
TOMA
Tko je bio?
NATALI
Moja mama.
TOMA
Majke se brinu. U čitavoj galaksiji mame su iste. I u većini slučajeva postoji neki
razlog.
NATALI
Kako vama ide? S knjigom.
TOMA
Počašćen sam, zapamtili ste.
NATALI
I?

55
TOMA
Pišem. Ali mi je trebao predah pa sam otišao u šetnju. Usput, vidio sam vašeg…
NATALI
Muža?
TOMA
Je li dobro?
NATALI
Da, zašto ne bi bio?
TOMA
Samo pitam. I vama treba predah?
NATALI
Ne znam što nama treba. Ovdje smo već tri dana, a jedva razgovaramo.
TOMA
Možda i to ima nekog smisla. Otputovati da bismo se ignorirali u dostojanstvu.
Ignoriranje u dobru i zlu.
NATALI
Nisam baš raspoložena za cinizam.
TOMA
Nije cinizam, vjerujte mi. Lijepo je svirao sinoć.
NATALI
Da, ima snažnu karizmu, dok svira.
TOMA
Ne slušate ga više?
NATALI
Kako ste primijetili?
TOMA
On je svirao, vi ste sa mnom bili na terasi. Ne čini mi se da je dolazio do vas.
NATALI
Sve teže se razumijemo.

56
TOMA
Koliko je prošlo?
NATALI
Od čega?
TOMA
Otkad ste se prestali voljeti?
NATALI
Zašto me to pitate?
TOMA
Vjerujte mi, nemam nikakve namjere. Samo moram izgovarati što vidim. Pisac sam.
NATALI
Prošlo je dvije godine. Voljeli smo se. Voljeli smo se mnogo i dugo. Onda nam se
dogodilo nešto, nešto nakon čega jednostavno nema natrag.

TOMA
Netko treći?
NATALI
Da. Ali ne, ne u tom smislu, ne... Bože, bili smo ludi jedno za drugim. I onda je netko
treći ušao u naš život. Bili smo presretni.

Trenutak šute.

NATALI
Oprostite, ja, nisam još ni sa kim o tome pričala. Nekako smo se osamili. Sami u svom
žalovanju. Takve stvari ne možete očekivati da netko razumije.

TOMA
Jasno. Oprostite, ako ne želite pričati.

57
NATALI
A onda je i on prestao sa mnom o tome pričati. Izjedala ga je krivnja. Izgubila sam ga.
Izgubila sam oboje. Tiho zaplače. Pogleda kroz prozor, pa se sabere. Bože, vani je već
mrak. Kasno je. Gdje je? Kad ću se prestati brinuti?
TOMA
Vidio sam ga na klupici na početku šume. Činio se dobre volje. Zadovoljan i pričljiv.

Natali obriše suze.

NATALI
Pričali ste?
TOMA
Ne.
NATALI
S kim je onda pričao?
TOMA
Ne znam s kim je mislio on da priča, ali iz moje perspektive činilo se da priča sam sa
sobom.
NATALI
Bože. To nije do sad radio. Moram ga pronaći. Moram. Ako vas mogu zamoliti... da
me sad ostavite, moram se presvući. Moram krenuti -

U taj čas zazvoni joj mobitel.

NATALI
Halo? Ne mogu sad, ne mogu sad mama.

Natali s haljinom u ruci i telefonom na ramenu odjuri u kupaonicu.

58
SCENA 12, šuma

DORIJAN
Onda, ideš sa mnom ili se vraćaš na limunadu kod gospođe sa žutim šeširom?
IDA
Idem s tobom. A striček, ako je taj škorpion tata, to znači da ima djece?
DORIJAN
Tako je.
IDA
Male škorpione?
DORIJAN
Male. Poput tebe.
IDA
I oni će narasti u velike?
IDA
Tako je. Kao i ti. Znaš, da bi rasli, oni moraju odbaciti staru kožu, da bi dobili novu.

IDA
Čudno.
DORIJAN
Nije to ništa čudno. Tako je i sa ljudima.
IDA
A što ako ne žele novu?

DORIJAN
Onda ne mogu više rasti. Onda škorpioni polako umiru.

Tišina. Vjetar se umirio, a s njim i šuštanje krošnji.

59
DORIJAN
Idemo? Pada mrak.

SCENA 13, soba apartmana

Iz Nataline kupaonice začuje se jezivi vrisak. Toma je još uvijek ovdje.

NATALI
Upomoć!
TOMA
Što se zbiva? Natali? Otvorite!

Natali izlazi.

NATALI
O bože. Dobro da ste još tu. Prepala sam se. Škorpion je u kupaonici. Skoro sam stala
na njega.

TOMA
Bez brige, ovdje ih ima puno.

Toma ulazi.

NATALI
(na telefon): Sve je u redu, mama. Škorpion mi se zavukao u kupaonicu, prestrašila
sam se. Nazvat ću te kasnije.

Nakon nekoliko trenutaka Toma izlazi.

60
NATALI
Jeste ga?

TOMA
Ne. Izgleda da se prepao. Ubio se sam.

61
 ТУНЕЛИ
Вид Адам Хрибар
Нина Бајсич

ЛИКОВИ:
НАТАЛИ (26)
МАЈКАТА (50)
ДОРИЈАН (28)
ИДА (9)
ТОМА (32)

62
СЦЕНА 1, рустикален апартман, брачен кревет, две наткасни и НАТАЛИ, девојка на 26
години, наизменично седи и лежи на креветот, оди по собата. Мобилниот ѝ ѕвони.
НАТАЛИ
Еј, мамо, не успеав да ти се јавам порано.
МАЈКАТА
Мила, живи ли сте? Рече дека ќе се јавиш штом стигнете.
НАТАЛИ:
Реков дека ќе се јавам штом се сместиме.
МАЈКАТА
Па кога стигнавте, завчера?
НАТАЛИ
Да, но дури сега се сместивме.
МАЈКАТА
Можеше барем порака да пратиш. Дека сте стигнале.
НАТАЛИ
Сместувањето е прекрасно.
МАЈКАТА
Навистина?
НАТАЛИ
Имаме голем балкон со прекрасен поглед кон шума. И сите се некако мили. За
храната да не ти зборувам.

Кратка пауза.

МАЈКАТА
Мила, да не се случи нешто?
НАТАЛИ
Не мамо, што би се случило?

63
МАЈКАТА
Те молам, немој да се секирам.
НАТАЛИ
Престани со тоа!
МАЈКАТА
Извини, нема повеќе. Само зборувај со мене, те молам.
НАТАЛИ
Зборувам, мамо.
МАЈКАТА
Како е тој?
НАТАЛИ
Добар е, веројатно.
МАЈКАТА
Не е со тебе всоба?
НАТАЛИ
Еве сега излезе. Отиде да шета. Тоа му годи.
МАЈКАТА
Како патувавте? Ти возеше?
НАТАЛИ
Еден дел. Возењето беше прекрасно, преубава природа и така. Попат
застанавме замасло и вино.
МАЈКАТА
Го пушти да вози?
НАТАЛИ
Да, се чувствуваше... спремен. Изгледа оваа природа делува терапевтски на
него.
МАЈКАТА
Би сакала нешто и на мене да делуваше терапевтски. Не ми звучиш баш
присебно.

64
НАТАЛИ
Ако јас не се грижам, не мораш ни ти. Времето е супер, воопшто не се
чувствуважештината. Се надевам само дека нема да заврне, најавуваа нешто за
вечерва.
МАЈКАТА
Ќе ми се јавиш ако нешто не е во ред?
НАТАЛИ
Што не би било во ред? Ти велам дека сè е совршено, ме слушаш ли ти
воопшто? Меѓудругото, сега разговараме.
МАЈКАТА
Слушам, серазбира. Како и да е, тато и јас сме дома. Тука сме, за тебе, што и да
решиш.

СЦЕНА 2, шума, ДОРИЈАН, маж во своите доцни дваесетти, седи на клупа. До него се
стркалуватопка. Од далечината се појавува деветгодишно девојче ИДА.

ИДА
Чичко, чичко, ќе ми ја подадете топката?
ДОРИЈАН
Не е малку опасно за играње со топка овде?
ИДА
Мама ми дозволи да бидам овдедурие таа на лимонада со госпоѓа Зорица. Ене
ја таму со жолтиот шешир.
ДОРИЈАН
Не гледам никаков жолт шешир.
ИДА
Вие вчера свиревте клавир во она кафуле.
ДОРИЈАН
А ти ме виде?

65
ИДА
Ве слушнав како свирите.
ДОРИЈАН
Ти се допадна?
ИДА
Не се сеќавам.
ДОРИЈАН
Ти благодарам за искреноста. Јас сум Доријан. А ти како се викаш?
ИДА
Јас сум Ида.
ДОРИЈАН
Многу сме високо. Не е за играње со топка. Посебно не за вака убаво девојче.
ИДА
Јас не се плашам од височина.
ДОРИЈАН
Знаеш колку сме високо? Скоро триста метри надморска висина.

Девојчето молчејќи го набљудува Доријан.

ДОРИЈАН
Може да си подаваме?
ИДА
Не можам, чичко, заштотаму ме чека сладолед кој се топи а си подаваме со Ана.
ДОРИЈАН
Па вие девојчињата имате преполна агенда.
ИДА
Мене нема да ми биде страв и да сме илјада метра надморска височина.
ДОРИЈАН
Гледам јас дека си ти храбро девојче. Одиш боса, значи не се плашиш ни од скорпиите.

66
ИДА
Коискорпии?
ДОРИЈАН
Не знаеш дека овде живеат скорпии?

Девојчето одмавнува со главата.

ДОРИЈАН
Знаеш како изгледа скорпија? Има четири пара нозе, две клешти
иеднаотровнабоцка.
ИДА
И што прави со неа?
ДОРИЈАН
Ако се исплаши од тебе, може да те боцне. Или себеси да се боцне.
ИДА
Себеси?
ДОРИЈАН
Да.
ИДА
Зошто да се боцне себеси?
ДОРИЈАН
Ако процени дека се наоѓа во безизлезна ситуација, на таков начин се спасува
себеси.
ИДА
Така што ќе се боцне?
ДОРИЈАН
Така што ќе се убие.

Девојчето погледнуваво своите боси нозе, потоа кон мајка си, кај која ги оставила
чевличките.

67
СЦЕНА 3, соба во апартманот

МАЈКАТА
После тоа што го направи за Велигден, боже прости ми.
НАТАЛИ
Добро мамо, сите испивме понекоја чашка повеќе.
МАЈКАТА
Не знам дали некогаш го имам видено татко ти толку вознемирен.
НАТАЛИ
Тато се вознемирува за сè.
МАЈКАТА
Не можев да спијам таа ноќ, кога си заминавте.
НАТАЛИ
Не смееше да пие, поради лековите. Тоа е сè.
МАЈКАТА
Лесно е за него, се плашев тебе нешто да не ти стори.
НАТАЛИ
Тој ми е маж, мамо. Јас го сакам.
МАЈКАТА
Зошто?
НАТАЛИ
Знам зошто го сакав.
МАЈКАТА
А сега?
НАТАЛИ
Може знаеш кога ќе ти се случи толку да се грижиш што, не знам, како да
прегоруваш, во еден миг како да ти станува сеедно ама баш за сè?
МАЈКАТА
Можам да ги замислам твоите грижи, мила.

68
НАТАЛИ
Не велам дека ми се има случено тоа. Само се плашам.
МАЈКАТА
Можеш да се бориш, но не мораш мила, секогаш можеш да си заминеш.
НАТАЛИ
До каде ли ќе стасаш со таквиот став?
МАЈКАТА
Тоа е друго, вие немате ништо што ве врзува, немате веќе ни -
НАТАЛИ
Што немаме?
МАЈКАТА
Немате веќе причина за спасување.
НАТАЛИ
Мамо, те молам.
МАЈКАТА
Темелите ви изгореа. Сега сте препуштени на неизвесноста.
НАТАЛИ
Ќе престанеш? Дојдов тука да се одморам, да бидам на мир, а ти, откако ми се
јави не престанада бидеш параноична. Не можам веќе да те слушам.
МАЈКАТА
Какви се тие звуци?
НАТАЛИ
Го отворив балконот мамо. Нема да скокнам, без гајле. Само ќе запалам.
МАЈКАТА
Мислев дека престана.
НАТАЛИ
Ете... животот е полн со турбуленции.

69
СЦЕНА 4, шума

ИДА
Сакаш восок?
ДОРИЈАН
Обожавам, никаде не одам без него. Ниту без шлаг.
ИДА
Јас обожавам шлаг.
ДОРИЈАН
Веќе ми кажа. А каде е татко ти?
ИДА
Тато е на работа.
ДОРИЈАН
Го сакаш?
ИДА
Аха.
ДОРИЈАН
Секако дека го сакаш. Татковците се обожаваат. Што сакаш најмногу кај него?
ИДА
Брадата, кога не боцка. И кога прави колачи.
ДОРИЈАН
Па ти си вистинска среќница. Мојот татко никогаш не готвеше. Затоа јас правам
одлични колачи.
ИДА
Па тогаш кој ве научи да правите колачи?
ДОРИЈАН
Сам се научив. А татко ти никогаш ти нема кажано дека не смееш да разговараш
со странци?
ИДА
Ти не си странец. Те видов вчера со една жена. Се сеќавам на тебе. А каде е таа?

70
ДОРИЈАН
Таа спие. Или чита. Или телефонира. Се одмара од мене.
ИДА
А зошто?
ДОРИЈАН
Луѓето се изморуваат. И јас сум изморен.
ИДА
И јас сум изморена.
ДОРИЈАН
Да? Од што?
ИДА
Од играње.
ДОРИЈАН
И јас исто така.
ИДА
Си одам.
ДОРИЈАН
Немој да си одиш.
ИДА
Рековте дека сте изморен.
ДОРИЈАН
Но сега ќе дојдат скорпиите и сакам да бидеш со мене. Тие се
плашат од деца така што ти ќе ме чуваш.
ИДА
Ќе ве чувам. Само што мама ќе се грижи.
ДОРИЈАН
Ќе ѝ пратиме порака по гулаб писмоносец кој ќе ѝ каже дека си играте и дека ти
е убаво.
ИДА
Вие сте будалест.

71
СЦЕНА 5, соба во апартманот

НАТАЛИ
Да, пушам. Повторно пропушив. Долго не пиев, па почнав за викенди, па почнав
да пијам и по работа. Редовно пушам и пијам во последно време. Ги
замаглувам границите.

МАЈКАТА
На што?
НАТАЛИ
На својот живот. А можеби само уживам во идеата за некаков почеток. Било
каков.
МАЈКАТА
Не е проблем понекогаш да се напиеш.Или да запалиш некоја цигара. Немој да
си префрлаш.
НАТАЛИ
Не си префрлам. Ми годи.
МАЈКАТА
Тато и јас престанавме со сè. Сега живееме во пеколот на доблеста.

И двете се смеат.

НАТАЛИ
Исто му доаѓа.
МАЈКАТА
Можеш ти. Биди нежна, внимателна со себе. Кога веќе тој не е.
НАТАЛИ
Нежен е. Па го познаваш мамо.

72
МАЈКАТА
Се сеќавам кога го запознав. Да, тогаш беше прекрасен. Но луѓето се менуваат.
Несреќи се случуваат. Не се справуваат сите исто со текот на времето, со
стравовите.
НАТАЛИ
Јас веќе не чувствувам страв.
МАЈКАТА
Тоа не значи дека го нематаму некаде во тебе. Само што ти го контролираш.
НАТАЛИ
И јас можам да пукнам.

СЦЕНА 6, парк

ИДА
Вие сте луд. Овде нема никакви скорпии.
ДОРИЈАН
Не ги бараш доволно добро.
ИДА
Пребарав сè и ниту една не најдов.
ДОРИЈАН
Тие најмногу сакаат да се протнат во куќите.
ИДА
А како влегуваат таму?
ДОРИЈАН
Преку пукнатинитена ѕидовите. Поточно, тешко дека сега ќе ги најдеш. Тоа се
ноќни животинки. Главнотогаш се движат.
ИДА
А што прават преку ден?
ДОРИЈАН
Повеќето го поминуваат времето закопани под земја.

73
ИДА
Зар не им е темно долу?
ДОРИЈАН
Темно е, но мракот им годи. Под земја или под камењата во тунелите кои сами
си ги ископале.
ИДА
Не ми се допаѓаат скорпиите.
ДОРИЈАН
Зошто?
ИДА
Бидејќи им смета сонцето. Јас повеќе сакам ежиња. Тие никого не бодат
намерно. Но сеедно, не би сакала да исплашам некоја скорпија пазатоа да се
убие себеси.
ДОРИЈАН
Ти си добро девојче.

СЦЕНА 7, соба во апартманот

МАЈКАТА
Немој да тагуваш.
НАТАЛИ
Нема, нема веќе.
МАЈКАТА
Кажи ми, но немој да ми велиш дека сум параноична. Да не ти направи нешто?
НАТАЛИ
Мамо ...
МАЈКАТА
Кажи ми, одговори ми со да или не.
НАТАЛИ
Не можам. Не е тоа така едноставно.

74
МАЈКАТА
Сакам да те видам.
НАТАЛИ
Бидејќи не знаеш дали имам модрици? Боже мој, не, мамо, не ме тепа,
никогаш не ме допрел ако те интересира тоа. Мислиш дека би трпела и би била
со некој таков?
МАЈКАТА
Луѓето кога се плашат, молчат.
НАТАЛИ
Јас не се плашам.
МАЈКАТА
Но не ми звучиш добро.
НАТАЛИ
Па кога веројатно не сум добро. И знам дека ни тој не е добро. Мислев дека ова
добро ќе ни дојде, но само се повторува. Сè се повторува.
МАЈКАТА
А доктор Брлек?
НАТАЛИ
Не ни помогна. Не сакаше да оди повеќе кај него. Не сакав ни јас.
МАЈКАТА
Тогаш и двајцата сте виновни.
НАТАЛИ
Не реков дека не сме. Само што веќе не знам како ...
МАЈКАТА
Морате да се соочите со тоа, или да се разделите.
НАТАЛИ
Мислиш дека не гледам, секој ден, мамо. Секојпат замижувам, секој ден кога се
возам кон работа покрај паркот.

75
МАЈКАТА
Би сакала да ти кажам дека ќе помине, но таквите работи, се плашам дека...
треба да се прифатат, и да се живее со нив. Да се живее понатаму.
НАТАЛИ
Зарем не гледаш дека се обидувам? Го посакувам тоа повеќе од било што, но
тој... Не знам. Понекогаш ме фаќа таков страв.

СЦЕНА 8, шума

ДОРИЈАН
Го слушаш ли ова шушкање?
ИДА
Аха.
ДОРИЈАН
Зарем не е убаво? Знаеш ли од што е твој звук?
ИДА
Пак ли ќе зборувате за скорпиите?
ДОРИЈАН
Се будат пополека. Сонцето ќе зајде, а тие ќе се втурнат во својот својот ноќен
живот.
ИДА
Не се плашам.
ДОРИЈАН
Ако не се плашиш ти, не се плашам ни јас.
Ида гласно се смее.

ДОРИЈАН
Ќе одиме?
ИДА
Каде?

76
ДОРИЈАН
Подлабоко во шумата?
ИДА
Зошто?
ДОРИЈАН
Да го најдеме таткото скорпион.
ИДА
И потоа?
ДОРИЈАН
Потоа ќе го исплашиме.
ИДА
Зошто ме бакнавте?

ДОРИЈАН
Зар те бакнав? Сонцето ме заслепи. Извини госпоѓице.

ИДА
Не сакам да одам подалеку, веќе предалеку и отидовме.

ДОРИЈАН
Ти не сакаш ама баш ништо денес да видиш?
ИДА
Сакам да видам сè.
ДОРИЈАН
Тогаш да одиме.
ИДА
Мама мора да ме види. Ќе се загрижи за мене.

77
ДОРИЈАН
Тие мајки се вистински вештерки. Јас одам понатаму, до крајот на шумата, да го
видам таткото скорпион. А ти како сакаш. Само што ќе треба да се поздравиме,
бидејќи јас веќе нема да се вратам.

СЦЕНА 9, соба во апартманот

МАЈКАТА
Мила, не очајувај. Не ја прифаќај неизвесноста.
НАТАЛИ
Ќе направам како што јас чувствувам. Не затоа што ти ми кажуваш.
МАЈКАТА
Што ќе направиш?
НАТАЛИ
Тоа што мислам дека е исправно.
МАЈКАТА
А што според тебе е исправно?
НАТАЛИ
Се слушаме мамо.
МАЈКАТА
Не прекинувај, Натали.
НАТАЛИ
Мобилните зрачат, а ти си премногу зависна од тие мобилни.

Тропање.

НАТАЛИ
Некој тропа.
МАЈКАТА
Кој тропа, тој е?

78
НАТАЛИ
Не знам, се слушаме подоцна мамо.

Натали ја отвара вратата, пред вратата е ТОМО, 30-годишен маж.

ТОМО
Шише ракија?
НАТАЛИ
Кој сте вие? Како знаевте дека сум тука?
ТОМО
Шесто сетило. Шестото сетило ми вели дека сакате ракија.
НАТАЛИ
Мене шестото сетило ми вели дека тоа ви го кажав вчера.
ТОМО
Самувате?
НАТАЛИ
Со телефонот.
ТОМО
Кој беше?
НАТАЛИ
Мајка ми.
ТОМО
Мајките се грижат. Во целата галаксија мајките се исти. И во повеќето случаи
секогаш постои некаква причина.
НАТАЛИ
Како ви оди? Со книгата?
ТОМО
Почестен сум, сте запамтиле.
НАТАЛИ
И?

79
ТОМО
Пишувам. Но ми требаше пауза па отидов на прошетка. Попат го видов
вашиот...
НАТАЛИ
Сопруг?
ТОМО
Добро му е?
НАТАЛИ
Да, зошто не би бил добро?
ТОМО
Само прашувам. И вам ви треба пауза?
НАТАЛИ
Не знам што ни треба нам. Тука сме веќе три дена и едвај разговараме.
ТОМО
Можеби и тоа има некаков смисол. Да се отпатува за да се игнорираме
достоинствено. Игнорирање во добро и во зло.
НАТАЛИ
Не сум баш расположена за цинизам.
ТОМО
Не е цинизам, верувајте ми. Убаво свиреше синоќа.
НАТАЛИ
Да, има силна харизма додека свири.
ТОМО
Веќе не го слушате?
НАТАЛИ
Како забележавте?
ТОМО
Тој свиреше, вие со мене бевте на тераса. Не ми се чинеше дека ве допираше
неговото свирење.

80
НАТАЛИ
Сè потешко се разбираме.
ТОМО
Колку време помина?
НАТАЛИ
Од што?
ТОМО
Откако престанавте да се сакате?
НАТАЛИ
Зошто ме прашувате?
ТОМО
Верувајте ми, немам никакви намери. Само морам да го изговорам тоа што го
гледам. Писател сум.
НАТАЛИ
Поминаа две години. Се сакавме. Се сакавме многу и долго. Потоа ни се случи
нешто, нешто по што нема враќање назад.

ТОМО
Некој трет?
НАТАЛИ
Да, но не во таа смисла, не ... Господе, бевме луди еден за друг. И тогаш некој
трет влезе во нашиот живот. Бевме пресреќни.

Некое време молчат.

НАТАЛИ
Се извинувам, јас, со никого не сум зборувала за тоа. Некако се осамивме. Сами
во своето тагување. Таквите работи не можете да очекувате некој да ги разбере.

81
ТОМО
Секако. Извинете, ако не сакате да зборувате.
НАТАЛИ
Тогаш и тој престана да зборува за тоа со мене. Го гризеше совеста. Го изгубив.
Тивко заплакува. Погледнува низ прозорецот, па се созема. Господе, надвор се
стемнило. Доцна е. Каде е? Кога ќе престанам да се грижам?

ТОМО
Го видов на клупата на почетокот на шумата. Делуваше расположено.
Задоволен и зборлив.

Натали ги брише солзите.

НАТАЛИ
Разговаравте?
ТОМО
Не.
НАТАЛИ
Тогаш со кого зборувал?
ТОМО
Не знам со кого мислел дека зборува, но од моја перспектива делуваше дека
зборува самиот со себе.
НАТАЛИ
Господе. Тоа досега не го правел. Мора да го пронајдам. Морам. Ако може да
ве замолам... сега да ме оставите, морам да се пресоблечам. Морам да одам -

Во тој миг заѕвонува мобилниот.

82
НАТАЛИ
Не можам сега, не можам сега мамо. Ало?

Натали со фустанот во рака и телефонот на рамо истрчува кон бањата.

СЦЕНА 12, шума

ДОРИЈАН
Тогаш, доаѓаш со мене или се враќаш на лимонада кај госпоѓата со жолтиот
шешир.
ИДА
Доаѓам со тебе. Чичко, ако е тој скорпион татко, тоа значи дека има деца?
ДОРИЈАН
Така е.
ИДА
Мали скорпиончиња?
ДОРИЈАН
Малечки. Како тебе.
ИДА
И тие ќе пораснат големи?
ДОРИЈАН
Така е. Како и ти. Знаеш, за да пораснат, тие мора да ја отфрлат старата кожа, за
да добијат нова.

ИДА
Чудно.
ДОРИЈАН
Ништо не е чудно. Така е и со луѓето.
ИДА
А што ако не сакаат нова?

83
ДОРИЈАН
Тогаш неможат повеќе да растат. Тогаш скорпиите пополека умираат.

Тишина. Ветрот се смирува, а со него и шумењето на крошните.

ДОРИЈАН
Одиме? Се стемнува.

СЦЕНА 13, соба во апартманот

Од бањатана Натали се слуша ужасен вресок. Томо сèуште е тука.

НАТАЛИ
Помош!
ТОМО
Што се случува? Натали? Отворете!
Натали излегува.

НАТАЛИ
О господе, добро е што сèуште сте тука. Има скорпија во бањата. За малку ќе ја
згазнев.

ТОМО
Не грижете се, овде ги има многу.

Влегува Томо.

НАТАЛИ
(на телефон): Сè е во ред мамо. Една скорпија ми се пикнала во бањата, се
преплашив. Ќе ти се јавам подоцна.

84
По некое време Томо излегува.

НАТАЛИ
Успеавте?

ТОМО
Не. Изгледа се преплашил. Самиот се уби.

85
Кажи„Фотографски импресии!“и влези во тунелот

Фотографии на Иванка Апостолова Баскар

Извор:https://www.facebook.com/pg/MacedonianCenterofInternationalTheaterInstitute/photos/?t
ab=album&album_id=2895160663859993

Читачка проба – Кажи „Вориос“ и влези, Грожњан (Имагинариум)

Читачка проба – Кажи „Вориос“ и влези, Грожњан (Имагинариум)

86
Читачка проба – Кажи „Вориос“ и влези, Грожњан (Имагинариум)

Сценска проба - Кажи „Вориос“ и влези, Грожњан (Имагинариум)

87
Сценска проба за светло и сенки - Кажи „Вориос“ и влези, Грожњан (Имагинариум)

Премиера, сцени од претставата - Кажи „Вориос“ и влези, Грожњан (Имагинариум)

88
Премиера, сцени од претставата - Кажи „Вориос“ и влези, Грожњан (Имагинариум)

Премиера, сцени од претставата - Кажи „Вориос“ и влези, Грожњан (Имагинариум)

89
Читачки проби – Тунели, Грожњан

Читачки проби – Тунели, Грожњан

90
Читачки проби – Тунели, Грожњан

Премиера – сцени од претставата Тунели, Грожњан

91
Премиера – сцени од претставата Тунели, Грожњан

Премиера – сцени од претставата Тунели, Грожњан

92
Премиера – сцени од претставата Тунели, Грожњан

Премиера – сцени од претставата Тунели, Грожњан

93
Кажи„Кратки биографии“ и влези во тунелот

Ирма Башеска Ристовска (Македонија) – сценаристка, драмска авторка и новинарка.

Во овие кратки биографски тунели Ирма работи како новинарка за весникот Нова
Македонија и е авторка на следниве филмски сценарија и драмски текстови: Мојот
татко, Асфиксија, 13 мај, Кафез, Алтернативна нација – стрпливост, Смени, спаси.
Е-пошта: irmabaseska@yahoo.com

Оља Лозица (Хрватска) – театарска режисерка, драматург и професорка по глума. Во

овие кратки биографски тунели, Оља е реномирана театарска уметница; живее и
работи во Ријека. Tаа ги режираше следниве театарски претстави (2019 – 2017,
селекција): Регоч; Моја нуклеарна љубов; Дармарземска; Сега всушност сè е во ред;
Прасето кое гледа во сонцето; Рецес и јас; Смеа и солзи на стариот Сплит;
Винсент; Гозба и други. Е-пошта: erikahloe@gmail.com

94
Вид Адам Хрибар (Хрватска) – Во овие кратки биографски тунели, Вид е композитор и
драмски автор. Некои негови музички композициисе следниве: Дрекавац,
Континенти, Јадрански брегови, Сесии на Лонг Ајланд, Шумата и Дамац Медески.
Вид е член на успешниот музички бенд Малике. Е-пошта: adam@adamhribar.com

Нина Бајсиќ (Хрватска) – кант-авторка, драматург и драмска авторка. Во овие кратки

биографски тунели, Нина е креаторка на повеќе драмски текстови, сценарија и поетски
дела кои се објавени во списанијата Критична маса и британскиот StepAway Magazine.
Работела на претстави во ХНК Загреб, Драмски театар „Гавела“ и Rough Magic Theatre
Company во Ирска. Со својата музика Нина настапува на многу филмски, музички и
театарски фестивали. Е-пошта: nina.bajsic@gmail.com

95
Драгана С. Гунин (Македонија) – театарска режисерка. Во овие кратки биографски
тунели, Драгана ги режираше следниве театарски претстави (2016 – 2019: ФДУ, МКЦ,
Кино Култура, Турска драма): Прво лице еднина, Енималс, Ана и Хана, Никој никогаш
не ме праша, А што потоа?, Каде одат претставите што не се случуваат.
Е-пошта: pandaugarazha@gmail.com

Иванка Апостолова Баскар (Македонија) – уредник, програмски продуцент и визуелен

драматург. Во овие кратки биографски тунели, Иванка е уредник на следниве книги/е-
книги (2013 – 2019): Јавни политики/Личен футуризам, Сирота мала богата драма,
Преведување на визуелната драматургија, Петтиот чин. Таа е раководител на
Македонскиот центар на ИТИ/ПРОДУКЦИЈА и визитинг професор по историја на
уметност на Факултетот за арт и дизајн, Европски универзитет, Скопје. Портфолио:
https://eurm.academia.edu/ivankaapostolova; Е-пошта:
macedoniancenterofiti@gmail.com

96
Извори

1.Ирма Башеска и Драгана Гунин на драмска колонија во Грожњан, 2019г.

https://www.facebook.com/events/275586756720543/

2.20th International Drama Colony Grožnjan, Croatia (HR&MK), 2019

https://www.facebook.com/pg/MacedonianCenterofInternationalTheaterInstitute/photos/
?tab=album&album_id=2895160663859993

3.Croatian ITI Center, 2019

https://www.facebook.com/pg/croiti/photos/?tab=album&album_id=870829933004678&r
ef=page_internal

4. Međunarodna dramska kolonija, Grožnjan, 1. – 7. 7. 2019

http://www.hciti.hr/hr/medunarodna-dramska-kolonija-groznjan-2019-4684

5. Видео (Тунели): https://www.youtube.com/watch?v=zq_UvZyZj2I

6. Видео (Кажи „Вориос“ и влези): https://www.youtube.com/watch?v=5uTooUKsjeo&t=46s

97
98