1.

A prosa no 1º terzo do século XX:

- Nos primeiros anos:
 Predominio da narrativa ruralista e costumista.
 Autores:
Francisca Herrera: Néveda.
García Barros (firmaba co seudónimo de Ken Keirades):
- As aventuras de Alberte Quiñoi.
- A prosa das Irmandades:
 Experimenta un avance en todos os eidos (na narrativa, no ensaio e na
poesía).
 Narrativa:
 Difusión a través das coleccións de Céltiga e Lar.
 Narrador máis destacado:
- Xosé Lesta Meis:
 Características:
 Realismo con elementos autobiograficos.
 O mundo rural e a emigración.
 Novelas:
 Manecho o da rúa.
 Estebo.
 O ensaio:
 Medio de difusión das ideas galeguistas.
 Autores:
- Xoán Vicente Viqueira.
- Ramón Vilar Ponte:
 Doutrina nacionalista.
 1º tratado sobre o nacionalismo galego.
- Antón Vilar Ponte:
 Pensamento e sementeira:
1) A defensa da lingua.
2) Artigos de critica teatral.
3) Textos de difusión das ideas galeguistas.
 Prensa:
 A nosa Terra.
- Na época do grupo Nós (1920):
 É o período da renovación e modernización da prosa.
 Narrativa:
 Características:
- Diversificación temática:
 Relato fantástico:
 Tema do mundo de ultratumba e humor:

1
 - Do caso que se lle aconteceu ó autor
Alveiras (Vicente Risco).
- O purgatorio de Don Ramiro (Otero
Pedrayo).
- Un ollo de vidro (Castelao).
 Combina o real e o imaxinario:
- Dos arquivos do trasno (Rafael Dieste).
- Incorporación de novos tendencias:
 Monólogo interior:
 Ruptura da secuencia temporal:
 Novela urbana realista (o porco de pé de Risco).
 Novela realista (os camiños da vida de Pedrayo).
 Novela psicolóxica (Arredor de si de Pedrayo).
 Novela e o relato experimental (Dos arquivos do
trasno de Rafael Dieste).
 Novela histórica (A romaría de xelmírez de
Pedrayo).
 Monólogo interior.
 Ruptura da secuencia temporal:
 Analepse (flash-back).
 Prolepse.
 Autores e obras representativas:
 Vicente Risco:
 Crítica da sociedade burguesa do seu tempo.
 O porco de pé.
 Animación sátira.
 Ramón Otero Pedrayo:
 Recrea momentos claves da historia de Galiza.
 Novelas:
- A romaría de Xermírez (Novela histórica).
- Os camiños da vida (decadencia do Antigo Réxime).
- Arredor de si (evolución cara ó galeguismo).
 Castelao:
 Tenta concienciar ós lectores sobre as inxustizas sociais en
Galiza.
 Brevidade, sinxeleza e humor.
 Creación orixinal ó combinar texto e ilustración.
 Cousas
 Ensaio:
 Características:
- Axeitan o idioma para a forma científica moderna.

2
 - Abranguen todas as áreas do saber (arte, etnografía,
historia, literatura).
 Autores e obras representativas:
- Vicente Risco:
 Teoría do nacionalismo galego, onde expón as
ideas galeguistas.
 Nós, os inadaptados, onde explica a súa
evolución ideolóxica e do resto do grupo coa conversa ó galeguismo.
- Ramón Otero Pedrayo:
 Estuda Galiza dende distintos puntos de vista
(xeografía, historia, a cultura).
 Ensaio histórico sobre a cultura galega. Historia
da nosa cultura coas súas grandes etapas: Castrexa, a románica, a barroca e a
romántica.
- Castelao:
 Sempre en Galiza, nel expón o seu pensamento
político e defende os valores da lingua.
 Diario 1921 (arte e literatura).
- Florentino Cuevillas:
 Dos nosos tempos, expón a evolución ideolóxica
do grupo Nós.
 A prensa:
 A revista Nós:
- Contribúe á actualización da cultura galega.
- Recolléselle nesas colaboracións diversas (criticas
literarias, traducións, estudos científicos).
 Rafael Dieste:
- Entre a terra e o ceo (artigos sobre arte e literatura).