GEHIGARRIA // 14.
zenbakia · 2020ko azaroa · Doako alea · Harpidetzak: 944213031 telefonoan · Lege Gordailua: BI - 0371 - 08
Bilbok 2021ean
aurrekonturik altuena
izatea lortuko du
Bilboko Udalak bere historiako
aurrekonturik altuena aurkez-
tu du datorren urterako: 585,5
milioi euro. Juan Mari Aburto
alkatearen hitzetan, “beha-
rrezko baliabide guztiak he-
rritarren eta koronabirusaren
krisiak gehien kaltetu dituen
sektoreen eskura jartzeko au-
rrekontua da”, zerbitzu publi-
Gazte langabeen
enplegagarritasuna hobetzeko
bidean Barakaldon II. orrialdea
koak, auzoak eta “gure etor-
kizuna definituko duten”
proiektuak alde batera utzi
gabe.
Gainera, zorpetu gabe egin-
go du hori –harrigarria, bere-
ziki, garai hauetan, adminis-
trazioaren diru-bilketa gogor
erori baita–, diruzaintzako ge-
rakinak erabiliko ditu-eta.
Koronabirusaren ondorioz, 800.000 euro, mingain
Getxoko turismoak atzeraldi urdinaren Nafarroako
handia jasan du III. orrialdea agerraldia gelditzeko IV. orrialdea
ACBk bere jarduera geldi lezake, zamaketarien grebak aurrera egiten badu
Sestaoko ACBk ez du baztertu bere ekoizpena Iturriek azaldu dutenez, urrian hasi zen greba,
murriztu behar izatea, Bilboko Portuko zamake- eta abenduaren 9ra arte deituta egon arren, jada
tarien greba konpontzen ez bada. Izan ere, txatar “kalte handia” eragiten ari zaie, “arazo larriak”
hornidurari lotutako arazoak izan ditzakete, kon- izaten ari direlako bezeroekin, materiala "atzerapen
painiako iturriek jakinarazi dutenez. handiz" jasotzen ari direlako.
Elorrio gizarte-bazterketari aurre egiten ari da
Gizarte-bazterkeria pairatzeko arriskuan dauden
pertsonei laguntzeko eta haien garapena eta on-
gizatea bermatzeko, Elorrioko Udalak ezohiko
egoerei erantzuteko laguntzak ematea onartu du.
Hasierako kreditua 10.000 eurokoa izango da
(200.000 euroraino igo liteke, eskaeren arabera),
eta eskaerak aurkezteko epea abenduaren 30era
arte egongo da zabalik. Idoia Buruaga alkateak
azaldu duenez, “neurri hau pertsona ahulenekin
dugun konpromisoaren isla da”.
II
Langabeen enplegagarritasuna hobetzeko bidean, Barakaldon
J. L. //Barakaldoko Udalak in-
bertsio handia egingo du lanik
gabe dauden gazteen enplega-
garritasuna hobetzen saiatzeko.
Udalak 55.314 €-ko aurrekontua
bideratuko du Gaztedi Ezkerral-
dea izeneko hitzarmenaren ba-
rruan sartuta dagoen ekimene-
rako. Gazteria Arloko zinegotzi
Jonathan Martinek eta Enplegu,
Hemeretzi proiektu izan dira sarituak, eta 8.500 euro banatu dira sarituen artean.
Banatu dira enpresa-ideiak
biltzeko Ezkerraldeko
lehiaketako sariak
J. L. // Urtero egiten den en-
presa-ideiak biltzeko Ezkerral-
deko eta Meatzaldeko lehiake-
taren hamabigarren edizioak
baditu irabazleak. Sari-banaketa
eskualdeko zortzi udalerrietako
alkateen presentziarekin egin
zen.
Lehiaketa Portugaleteko Uda-
lak antolatu du aurten, Ekono-
mia, Sustapen eta Enplegu Sai-
laren bitartez, gainerako uda-
lerrietako Behargintzekin elkar-
lanean. Pandemiak eraginda,
aurtengo edizioan proiektuak
aurkezteko epea bertan behera
LAGUNTZAILEAK:
Ekintza honek Bizkaiko Foru
Aldundiaren Kultura Sailaren
laguntza jaso du.
Gizarte Kohesio eta Aniztasuna-
ren Kudeaketako Juan Antonio
Pizarrok ekimenaren nondik no-
rakoak azaldu dituzte prentsau-
rreko batean.
Zehazki, aurtengo proiektua-
ren xedea udalerriko adinekoen
arteko eten digitala murriztea
da, eta lan esperientzia zehatz
bat egin ahal izatea eskaintzea
geratu zen, eta berriro martxan
jarri zen ekainaren 1etik uztai-
laren 21era arte.
106 enpresa-ideia aurkeztu
dira edizio honetan, eta, guztira,
182 pertsona inplikatu dira; ho-
rietatik, 123 emakumeak eta
59 gizonak. Ideia horietatik guz-
tietatik, 19 proiektu aukeratu
ditu epaimahaiak, eta, horien
artean, guztira 8.500 euroko ba-
lioa duten sariak banatu dira.
Edizioak igaro ahala, parte-
hartzaileen batez besteko adina
jaitsiz joan da; azken edizioetan,
23 urtekoa izan da.
ELKARLANEAN:
parte hartuko duten gazteei, lan
kontratuak dirauen bitartean
sostengua izan dezaten. Jarrai-
pena egitea ere badu xede proiek-
tuak. Barakaldoko 35 urtetik be-
herako hiru langabek hartuko
dute parte; udalerrian erroldatuta
eta Lanbide-Euskal Enplegu
Zerbitzuan lan eskatzaile gisa
izena emanda egon behar dute.
Bilboko Portuak trafikoaren
erdia baino gehiago galdu du
grebaren ondorioz
J. L. // Bilboestibak ziurtatu
duenez, Bilboko Portuak mer-
kantzia orokorraren % 67 eta
edukiontzien % 54 galdu ditu
zamaketarien grebak iraun duen
bitartean. Zamaketarien enpre-
sak ordezkatzen dituen elkar-
teak salatu duenez, lanuzteak
“oso kaltegarriak” izaten ari dira
portuko eta, oro har, Bizkaiko
ekonomian.
Ohar baten bidez, Bilboes-
tibak adierazi du grebak iraun
duen hilabetean 43 eskala gut-
xiago erregistratu zirela (% 21
gutxiago) aurreko 30 egunekin
Portuko langileen grebak kalte handiak eragiten ari ditu Bizkaiko ekonomian.
2020ko azaroa
Adinekoen arteko eten digitala ere murriztu nahi da. Argazkian, Amaia del Campo, alkatea.
Urduñak zergak eta
tasak izoztu ditu;
Orozkok jaitsiko ditu
J. L. // Urduñako Udalak erabaki
du ez dituela udal zergak igoko
alderatuta; hau da, kaietan ma- datorren ekitaldi ekonomikoari
nipulatutako karga lehorraren begira; beraz, indarrean jarrai-
tonak % 55 murriztu dira. tuko dute egungo ordenantza
Bilboestibaren ustez, “datu fiskalek. Alor horretan, osasun
horiek portuko dinamikatik ha- krisiaren eta krisi ekonomikoa-
ratago doaz, eta eragin oso ne- ren aurrean hartutako neurriek
gatiboa dute jarduera ekono- bere horretan segituko dute,
mikoan, enpresa eta erakunde hala nola terrazen tasak or-
ugarik adierazi duten bezala”.
Bilboestibak uko egin dio
daintzetik salbuestea urtea
amaitu arte.
sindikatuen proposamena ba-
loratzeari, “indarrean dagoen
Bestalde, Orozkoko Udaleko
osoko bilkurak aho batez onartu
legedia urratzen duelako eta
zerbitzu komertzialak egungo
hitzarmenaren antzera” man-
du Orozkoko udal zergak eta
tasak jaistea. Zehazki, 2021eko
zerga-urtean % 0,4 murriztuko
tentzea proposatu duelako. dira udal-zergak.
Mungiako Udalak
2021eko zergak eta
tasak izoztuko ditu
J. L. // Mungiako Udalak ez ditu
udal-tasa eta zergen zenbatekoak
areagotuko 2021. urtera begira.
Udal-korporazioa osatzen duten
zinegotziek aho batez onartu zu-
ten kostu-izoztearen inguruko
ordenantza, urtean zehar gizar-
teak pairatu duen osasun krisiak
ondorio larriak izan baititu he-
rritar eta familien ekonomian.
HARREMANETARAKO TELEFONOA:
94 421 30 31
E-MAILA: info@ekonomiarenkz.eus
POSTA HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila,
48008 Bilbo
EUSKARA ARDURADUNA:
Labayru Ikastegia
EGILEA: Leizaola Fundazioa - Mediagune
HARPIDETZAK: info@ekonomiarenkz.eus
 139. zenbakia · 2020ko azaroa · Doako alea · Harpidetzak: 944213031 telefonoan · Lege Gordailua: BI - 0371 - 08

Jarraitu ezazu
es.scribd.com­en
www.ekonomiarenkz.eus Berreraikuntzarako aurrekontuak ELKARRIZKETA

Konfinamendua,
hondamendia
ekonomiarentzat
Confebaskeko idazkari nagusi
Eduardo Arechagak onartu
duenez, ezin da ekonomiaren
suspertzeaz hitz egin susper-
tutako pandemia “kontrolpean”
izan arte, baina lehentasuna bi
arlotan paratu du: enpresen
etorkizuna eta ahalik eta lan-
postu gehien mantentzea eta
berreskuratzea. Onda Vascan
egindako elkarrizketa batean,
Arechagak irizpide bateratua
eskatu du murrizketak eta neu-
rriak ezartzeko orduan.
4. orrialdea
Europako Batzordeak Euskadiren
Ministroen Kontseiluak onartu-
tako 2021erako Aurrekontuen
proiektua iritsi da Diputatuen
Kongresura. Pandemiaren kri-
siaren ondorengo susperraldia
bultzatzeko gastua inoiz baino
handiagoa izan da: 383.542 milioi
euro ordaindu dira guztira,
2020an baino % 33 gehiago.
Pentsioek eta langabeziak –
163.000 eta 25.000 milioi– hartu
dute aurrekontuaren % 50 baino
Eva Ferreira
EHUko errektoregaia
“Prestakuntza
duala oso
arrakastatsua da”
8. orrialdea
I+G+b
gehiago, pandemiatik berresku-
ratzeko Europako funtsen 27.000
milioirekin batera. Diru-sarrerak
222.000 milioitik gorakoak izango
dira, inoiz baino handiagoak. Smartpmk plataforma
10. - 11. orrialdeak bat garatu du
mekanizaioa hobetzeko
7. orrialdea

eraldaketa digitala nabarmendu du

GRAFIKOAK
Ursula von der Leyenek, Europako Batzordeko lehendakariak, EAEko
Gobernuak Basque Digital Innovation Hub (BDIH) proiektuaren EAEko industria
bidez garatzen duen digitalizazio-politika jarri du adibide gisa, eta jarduera % 9,8 jaitsi
berariaz aipatu du eraldaketa digitala babesteko euskal ekimena Es- da 2020ko irailean
kualdeetako Lantaldearen osoko bilkuran. 3. orrialdea 6. orrialdea
2 2020ko azaroa
ADITUAREN
IRITZIA
Mikel P. Ansa
Idazlea eta kazetaria
Maskara erantziak
Maskarak erantsi direnean
erantzi dira maskarak, eta bistan
gelditu da zer den funtsezkoa
eta zer ez. Euskal Autonomia
Erkidegoko Arartekoak ere argi
ikusi du euskara ez dela fun-
tsezkoa zerbitzu publikoetan;
pandemiak erakutsi du euska-
rarik gabe ere bizi daitezkeela
instituzioak. Pandemiaren la-
rritasunean, erauzi egin ditugu
funtsezkoak ez diren jardunak,
eta euskarak presentzia galdu
du agerraldietan, testu ofiziale-
tan. Mezu inplizitua: larrialdietan
euskaldunak ez dira funtsez-
koak.
Baina ez da gertatu hizkun-
tzarekin bakarrik. Udan turis-
moa eta zerbitzuen sektorea
salbatzeko egin den ahaleginak
erakusten du zenbatekoa den
herri honetan hirugarren sek-
torearekiko mendekotasuna. Eta
nazioarteko garraioa bermatu
beharrak erakutsi du lehen sek-
torearen ahultasuna. Eta egoera
edozein dela ere lanera joan be-
harrak eta eskolak irekita edu-
kitzeak erakutsi dute zeintzuk
diren sistema honen joskurak.
Jantzarazi dituenak baino mas-
kara gehiago erantzi ditu CO-
VID-19ak.
LAGUNTZAILEAK:
KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILAK (HIZKUNTZA
POLITIKARAKO SAILBURUORDETZAK) DIRUZ LAGUNDUA
GORA BEHERA
Voxek bi helegite aurkeztu ditu
alarma-egoeraren aurka
Jon Larratxea // Voxek bi helegite aurkeztu ditu Auzitegi Kons-
tituzionalean, Gobernuak ezarritako alarma-egoera “gehiegizkoa
eta legez kanpokoa” dela uste duelako. Alarma-egoera ezinbesteko
tresna da pandemiaren zabalkundea kontrolatzeko. Horren
bidez, neurriak aiseago ezarri ahal dira. Santiago Abascalek
Gorakada alarma egoeraren amaierarengatik eman da. Argazkian, Nadia Calviño.
alarma-egoeraren eraginez ohartarazi du, “betikotasun asmoz”
ezarri baita.
BPGd-aren igoera % 16,7koa Sozialisten eta komunisten Gobernua
izan da hirugarren hiruhilekoan Izan ere, adierazi du “terroristen eta golpista separatisten
Jon Larratxea // Estatuko ekonomiak atzeraldia utzi du urteko babesa duen sozialisten eta komunisten Gobernuaren noraez
hirugarren hiruhilekoan, uztailetik irailera Barne Produktu totalitarioan” beste urrats bat besterik ez dela. Voxek azpi-
Gordina % 16,7 hazi ondoren; izan ere, Estatistika Institutu Na- marratu du “espainiarren oinarrizko eskubideen babes han-
zionalak (EIN) darabilen urte tarte horren serie historikoko go- diagoa eta eraginkorragoa” lortu nahi duela. Babes helegi-
rakadarik handiena eman da. Orain arte, BPGd-aren hiruhileko tearekin, Auzitegiaren jurisprudentziaren arabera, alarma
gorakadarik handiena 1972ko hirugarren hiruhilekoari zegokion, egoera hori berehala etetea lor daiteke.
orduan % 2,2 igo baitzen. BPGd-ak hirugarren hiruhilekoan
izan duen gorakada handia dela-eta, alarma-egoera amaitu on-
doren, Estatua atzeraldi teknikotik atera da; urte horretako
bigarren hiruhilekoan sartu zen atzeraldian, bi hiruhileko jarraian
negatiboan erregistratu ondoren.
BPGd-aren gorakadak aurreikuspenak gainditu ditu
Hirugarren hiruhilekoan BPGd-ak izan duen gorakadak
(EINk abenduaren 23an berretsi beharko du) Gobernuaren
aurreikuspenak gainditu ditu, izan ere, % 13 inguruko VOXeko alderdiburuak helegitea Auzitegi Konstituzionalean aurkeztu ondoren.
hazkundea izan du.
Komikia STAFF:
HARREMANETARAKO TELEFONOA: 94 421 30 31 Banaketa:
POSTA ELEKTRONIKOA: ekonomiarenkz@ekonomiarenkz.eus
POSTA HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila, 48080 Bilbo
EUSKARA ARDURADUNA: Labayru Ikastegia
EGILEA: Leizaola Fundazioa - Mediagune
HARPIDETZAK: ekonomiarenkz@ekonomiarenkz.eus
Aldizkari hau USOA LANTEGIAK eta EGUNON
POSTING ZERBITZU PROFESIONALAK banatu dute
Egin zaitez harpide!
Ekonomiaren KZ etxean hilero doan jaso nahi baduzu, bidal ezazu ondorengo
kupoia honako helbidera:
612 Posta Kutxatila. 48080 Bilbo,
edo idatz ezazu ekonomiarenkz@ekonomiarenkz.eus posta helbidera, zure
izen-deiturak, helbidea, telefonoa eta posta elektronikoa adieraziz.
ABIZENAK: _______________________________________________ IZENA:____________________
HELBIDEA: ____________________________________________________________________________
TELEFONOA: _______________________ E-MAILA: _____________________________________
HERRIA: ____________________________________________________ P.K: _____________________
ELKARLANEAN:
2020ko azaroa
Siemens Gamesak
918 milioi galdu ditu
2020ko zerga-ekitaldian
Jon Larratxea // Siemens Ga-
mesak 918 milioi euro galdu ditu
2020ko urte fiskalean (irailean
itxi zuten), COVID-19aren kri-
siarengatik. Beste faktore batzuek
ere eragin dute enpresaren po-
rrota aurten; besteak beste, Sue-
diako eta Norvegiako proiektue-
tako gainkostuak eta Indiako
merkatuaren motelaldiak.
Bizkaian egoitza duen aero-
sorgailuen ekoizleak 9.483 milioi
euro fakturatu ditu, % 7,3 gut-
xiago, konpainiaren arabera; izan
ere, pandemiak 1.000 milioi eu-
roko eragina izan du salmentetan,
merkataritza-jarduera txikiagoa
izan delako eta proiektuak gau-
zatzeko atzerapenak izan dire-
lako, zenbait herrialdetan lante-
giak ixtearen eta jarduera aldi
baterako uztearen ondorioz.
Ustiapenaren emaitza gordi-
nak 113 milioiko saldo negatiboa
eman zuen; 2019ko zerga-eki-
taldian, 899 milioi izan ziren po-
sitiboan. Ustiapenaren emaitza
Andreas Nauen, Siemens Gamesako zuzendari nagusia.
garbia -233 milioikoa izan zen,
pandemiak eragindako 181 mi-
lioiko inpaktuarekin.
Ustekabeko kaltea
Pandemiak eta Indiako onshore
(lehorreko eolikoa) merkatuaren
beherakadak markatutako urtea
izan da. Biek ustekabeko kaltea
eragin dute taldearen jardun eko-
nomiko-finantzarioan, eta hori,
gainera, murriztu egin da Nor-
vegian eta Suedian onshore (i-
tsasoko eolikoa) proiektuak gau-
zatzeko erronkei lotutako kostu
gehigarriengatik eta Indian har-
tutako berregituraketa- eta ope-
ratibo-neurriengatik, konpainia-
ren arabera.
Aurreikusi bezala, laugarren hi-
ruhilekoan emaitza positiboa
izan da; salmentak % 2,6 igo
dira, eta ustiapen emaitza garbia
positiboa izan da (31 milioi),
baina ezin izan dira lehen be-
deratzi hilabeteetan pilatutako
galerak konpentsatu.
Ursula von der Leyen, Europako Batzordeko presidenteak, Eusko Jaurlaritzaren lana goraipatu du.
Europako Batzordeak Euskadiren
eraldaketa digitala nabarmendu du
Jon Larratxea // Ursula von
der Leyenek, Europako Batzor-
deko lehendakariak, Euskal Au-
tonomia Erkidegoko Gobernuak
Basque Digital Innovation Hub
(BDIH) proiektuaren bidez ga-
ratzen duen digitalizazio-politika
jarri du adibide gisa, eta berariaz
aipatu du eraldaketa digitala
babesteko euskal ekimena Es-
kualdeetako Lantaldearen osoko
bilkuran. Europako arduradun
nagusiak egindako erreferentzia
horrek garrantzi berezia du;
izan ere, Europako eskualdeek
eta herrialdeek Euskadiko Di-
gital Innovation Hubaren hel-
buru berarekin bultzatutako
200 ekimen baino gehiago dau-
de Europan.
SPRI Taldeko Teknologia,
Berrikuntza eta Jasangarrita-
suneko zuzendari eta ekimen
honen arduradun Cristina Oyo-
nek azaldu duen bezala, euskal
enpresa txiki eta ertainek Bas-
que Digital Innovation Hub
delakoaren bidez eskura di-
tzakete teknologia-zentroen,
unibertsitateen eta enpresen
Ikerketa + Garapen zentroen
teknologia- eta azpiegitura-
eskaintza. Eskaintza hori en-
presen eskura dagoen akti-
boen katalogo batean dago es-
kuragarri, eta SPRI Taldearen
webgunean kontsulta daiteke.
Aktibo horiei lotutako zerbi-
tzuak, gaur egun, eremu hauei
dagozkie: fabrikazio gehigarria,
3
ALBISTEAK
robotika malgua, makina adi-
mendun eta konektatuak, zi-
bersegurtasuna eta material
aurreratuak.
Basque Digital Innovation
Euskal estrategiaren eraldaketa
digitalaren euskarria Basque
Digital Innovation Huba da, so-
luzio digital eta jasangarrien
testatzea eta baliozkotzea erraz-
teko tresna gisa. Europako Ba-
tzordeko lehendakariak ba-
lioetsi egin du estrategia hori,
eta aintzatespen handia eman
die ekimen hori osatzen duten
21 bazkideei eta azken lau ur-
teetan Eusko Jaurlaritzak di-
namizatu eta koordinatzeko
egindako lanari.
4 2020ko azaroa
ALBISTEAK
Euskal ekonomiak %9,6ko atzeraldia jasango du aurten. Argazkian, Cristina Herrero, Airefeko presidentea.
Cepredek eta AIReFk EAEko BPGd-
aren aurreikuspenak hobetu dituzte
J. L. // Estatuko bi ekonomia
agentek, Ceprede Ekonomia
Aurreikuspeneko Zentroak eta
AIReF Erantzukizun Fiskaleko
Agintaritza Independenteak,
euskal ekonomiaren bilakae-
rari buruz dituzten zifrak eta
kalkuluak jakinarazi dituzte.
Datu horiek baikorrak dira
Euskadiri dagokionez, bertan
azaltzen baita Euskal AEak
koronabirusaren krisia beste
erkidego batzuek baino hobeto
eramango duela.
Cepredek aurreratu due-
nez, haren aurreikuspenen
arabera, euskal ekonomia %
9,6 jaitsiko da 2020an, CO-
Hainbat euskal higiezin agentzia espedientatuta prezioa finkatzeagatik
Enpresei balizko akordioak eta hitzartutako praktikak jorratzea leporatu zaie
VID-19ak lurraldeko jardueran
izan duen eraginaren ondorioz.
Eusko Jaurlaritzak espero duen
jaitsiera baino bost hamarren
txikiagoa da ehuneko hori. Iñi-
go Urkulluk zuzentzen duen
Jaurlaritzaren iragarpenak irai-
la amaieran iragarri ziren, eta
horiek jada berrikusi ziren,
pandemiaren bilakaera ezko-
rrarengatik eta ondorio eko-
nomiko berrietara egokitze-
ko.
2021ean, BPGd-a igoko da
Aurreikuspenak berrikusi bai-
no lehenago, Lakuak adierazi
zuen EAEko BPGd-ak % 10,1
egingo zuela atzera zerga-eki-
taldi honetan, eta osasun-krisia
garatu ahala sor zitezkeen
egoera desberdinen arabera-
koa izango zela esan zuen.
Kalkuluen barruan, 2020ko
beherakada ez litzateke guztiz
arinduko hurrengo urteko bi-
lakaera ekonomikoaren on-
dorioz.
Izan ere, 2021ean, BPGd-a
% 8,9 igoko da, estimazioak
betetzen badira. Iragarpen Eko-
nomikoko Zentroak adierazi
duenez, azken emaitza koro-
nabirusaren aurrerapena gel-
diarazteko hartuko diren neu-
rrien araberakoa izango da.
J. L. // Lehiaren Euskal Agin-
taritzak (LEA/AVC) zigor-es-
pedientea ireki die higiezinen
sektoreko zenbait enpresari.
Espedientearen atzean, alo-
kairuaren euskal merkatuan
lehiaren aurkako praktikak
egin izana leporatzen zaie en-
presei, erakunde horrek jaki-
tera eman duenez.
Informazioa bildu ostean,
Lehiaren Euskal Agintaritzak
zehapen-espedientea ireki die,
Konfinamendua
hondamendia izango
litzateke ekonomiarentzat
J. L. // Confebaskeko idazkari
nagusi Eduardo Arechagak onar-
tu duenez, ekonomia ez da sus-
pertuko pandemia “kontrolpean”
izan arte, baina lehentasuna en-
presen etorkizunean eta ahalik
eta lanpostu gehien mantendu
eta berreskuratzean paratzea es-
katu du. Onda Vascan egindako
elkarrizketa batean, Arechagak
irizpide bateratua eskatu du mu-
rrizketak ezartzeko orduan.
“Pandemiaren kontrolik han-
diena bilatu behar da, ekonomian
eta enpleguan ahalik eta eragin
txikiena izan dezan. Ezin gara
martxoan jasan genuen konfi-
namendura eta itxierara itzuli,
hondamendia izango litzatekee-
lako ekonomiarentzat. Jarduerak
behera egiten badu, enpleguak
bide bera segituko du.”
Arechagak gaineratu duenez,
pandemia kontrolatzeko gakoa
Eduardo Arechaga, Confebaskeko idazkari nagusia, Onda Vasca irratian.
etxebizitzaren alokairuaren
prezioak edo beste merkata-
ritza-baldintza batzuk ezart-
zeko “balizko akordioa, hit-
zartutako praktika edo nahita
paraleloa” egiteagatik.
Organismotik adierazi du-
tenez, Lehiaren Defentsari bu-
ruzko Legearen lehenengo ar-
tikulua hautsi izanaren “arra-
zoizko zantzuak” daude. Ha-
laber, LEAk azpimarratu du
halako jarduera iruzurrek be-
ez da murrizketa berriak ezartzea.
Adierazi duenez, herritarrek in-
darrean dauden neurriak bete-
tzea jarri beharko litzateke ar-
datzean. Confebaskeko idazkari
nagusiak ziurtatu duenez, osta-
laritzan murrizketak badaude,
neurri konpentsatzaileak hartu
behar dira.
Lanpostuak zaindu
Eduardo Arechagak esan du lan-
postuak zaintzeko tresna nagusia
dela. “Desberdina da pertsona
bat Lanbiden egotea talde berri
baten bila, edo ordezkoen aulkian
egotea”.
Azkenik, Confebaskeko idaz-
karia oso kritiko agertu da za-
maketarien grebarekin. Haren
esanetan, gatazka luzea da, eta
lan eskubideak erregulazioaren
gainetik mantendu nahi dituen
sektore batek bultzatu du.
reziki ahulak diren kolektiboei
eragiten dietela merkatuaren
barnean, hots, etxebizitza be-
har duten pertsonei.
Leiharen Euskal Aginta-
ritzak azaldu du espediente
hau irekitzeak ez duela iker-
ketaren azken emaitza aurrez
epaitzen. Izan ere, oraindik
hasita, gehienez 18 hilabete
iraungo duen epea irekiko
da, espedientea izapidetu eta
ebazteko.
2020ko azaroa
Getxoko ekintzaileek sinergiak batu dituzte krisiari aurre egiteko
J. L. // Inork ez du pentsatu
nahi herri bat dendarik eta ne-
goziorik gabe, hau da, etorki-
zunik gabe. Horregatik, Getxoko
ekintzaile talde batek kanpaina
bat bultzatu du hurbileko mer-
kataritzaren garrantzia eta uda-
lerriko eragile ekonomiko gisa
duen balio soziala aldarrika-
tzeko. Osasun krisiak lurrikara
eragin badu ere, bat egin dute
sinergiak bilatzeko, zubiak erai-
kitzeko eta errealitate ekono-
miko gogorrari aurre egiten
saiatzeko.
Lankidetza-sare bat, talde
eragile batek bultzatua eta Ge-
txolanen aterkipean ehundua
–Getxoko Udalaren ekonomia
sustatzeko zerbitzua–, merka-
tarien eta ekintzaileen arteko
lotura eta eragile dinamizatzaile
gisa. Hala, konfinamenduaren
ondoren, euren negozioak be-
rriro irekitzearekin batera, era-
baki zuten basamortuko bidaia
luze honetan beraiengan kon-
fiantza izaten jarraitu duten
pertsona horiei guztiei eskerrak
emateko unea zela, eta, aldi be-
rean, pertsianak betiko itxita
egongo ez diren bizitzaz beteriko
herri bat aldarrikatu zuten.
Horretarako, hainbat sek-
toretako hamabost establezi-
menduk bideoklip batean parte
hartu dute. GetxoAktibatu kan-
painaren barruan dago, espe-
rientziak eta ezagutza truka-
Lantalde honen helburua tokiko merkataritza bultzatzea da. Argazkian, izurritearen aurretik herriko merkataritza bultzatzeko ekimena.
tzeko auzo-sarearen barruan,
eta komunitate digital handi
bat eratu du.
“Aldaketa handiak norberak
hasten dituela eta elkarrekin
hobeak garela adierazi nahi
genuen”, laburbildu du Josu
Abeytuak, bidaia turistikoen
kudeatzaile, ekintzaile eta kan-
painaren zuzendaritzaren ar-
duradunak. Raquel Onzain –
Reitxel O.– abeslariak konpo-
satu du kanpainaren musika.
“No hay Getxo sin ti/Ez dago
Getxo zu barik. Hemen gaude
zuretzat” lelopean, kontzien-
tziak piztu, kide izatearen sen-
timendua sustatu eta hurbilen
dauden saltokiei balioa eman
nahi diete.
Ildo horretan, bizitza osoan
berrasmatzen jakin duten sal-
toki horietako bat Algortako
Lindau Tejidos da. Oriente En-
riquez arduradunak azaldu
duenez, egun batetik bestera
bere negozioa konfinamenduak
ixten zuela ikusteak shocka era-
gin zion. “Lehen astean, an-
tsietatearekin egon nintzen. Ez
genekien zenbat denbora egon
beharko genuen horrela”, go-
goratu du. Maiatzaren 10ean,
jarduerara itzuli zen, baina,
denbora horretan, Ori –haren
bezero gehienek izen horrekin
ezagutzen dute– bere nego-
zioaren alderdiak hobetzean
zentratu zen, berriro ireki ahal
izateko. Adierazi duenez, “bi
hilabetez prestakuntza jaso
nuen Getxolanen bidez, nire
negozioaren digitalizazioarekin,
sare sozialekin eta abarrekin
lotutako alderdiak hobetzeko”.
Ikaskuntza horri esker, bultzada
bat eman die bere webguneari
eta on line salmentari. “Aurre-
koan jokoz kanpo harrapatu
gintuen; orain prestatuago gau-
dela uste dut”, laburbildu du.
Eskaerak Internet bidez izapi-
detzen ditu, eta komunitate
birtual bat sortu du bere be-
zeroekin, bere produktuei bu-
ruzko informazioa eta aholkuak
emateko. “Konfinamendutik
jende gehiago hasi da josten,
entretenitzeko eta ihes egiteko.
Jaietako mozorro eta jantzietan
5
EKINTZAILETASUNA
salmentak galdu ditugu, baina
maskarak egiteko oihal gehiago
ere saltzen dira”, gaineratu du.
Kontzerturik gabe
Reitxel O abeslariak COVID-
19aren kalteak nabaritu ditu.
Kulturaren sektorea izan da
kaltetuenetako bat, kontzer-
tuak, jaialdiak eta abar bertan
behera utzi dituztelako. “Ga-
rrantzitsua da kultura babestea.
Musikarik gabeko bizitzak ez
du zentzurik”, azpimarratu du.
Horregatik, bere taldearen en-
tseguekin jarraitu nahi du, bere
abestietan lan egin eta berriz
dantzatu ahal izateko prestatu.
Zaila da, halaber, turismoaren
sektoreak bizi duen unea. Josu
Abeytua Zona Norte enpresa-
ren arduradunak gogora ekarri
du iaz esan zuela "2020a gure
urtea izango zela, eta drama
izan dela". "Gure bezeroen alde
lan egiten jarraitu dugun sek-
tore bakarra da, kudeaketa era-
baki bakoitzak hondamendira
gehiago hurbiltzen gintuen
arren", deitoratu du. Udan au-
kera berriak bilatu zituen, baina
une honetan KO teknikoan dau-
de: “2021eko lehen hiruhilekoa
igarotzen denean azterketa bat
egiteko zain nago, baina, fak-
turatu gabe, beste urte baterako
prestatu behar dugu”. Hala ere,
berriro bidaiatu ahal denean,
boom bat egongo dela uste du.
6 2020ko azaroa

HILEKO GRAFIKOAK

2020ko hirugarren hiruhilekoan Euskal Autonomia Erkidegoko BPGd-a % 15,2 handitu da

J. L. // EAEko Barne Produktu Gordinak (BPGd) % 15,2 egin du gora 2020ko hirugarren
hiruhilekoan, 2020ko bigarren hiruhilekoarekin alderatuta, Eustatek egindako hiruhileko
kontuen aurrerapeneko kalkuluen arabera. Datu positibo horren aurretik, bi hiruhilekotan
tasa negatiboak izan dira: 2020ko lehen hiruhilekoan, -% 4,7koa, eta 2020ko bigarren hi-
ruhilekoan, -% 16,4koa.
Urte arteko datuei dagokienez, BPGd-a % 7,7 murriztu da 2020ko hirugarren hiruhile-
koan, 2019ko hirugarren hiruhilekoarekin alderatuta, eta bi hiruhilekotan tasa negatiboak
izan ditu, 2020ko lehen hiruhilekoan (-% 3,2) eta 2020ko bigarren hiruhilekoan (-% 19,5).
2019ko hirugarren hiruhilekoaren aldean, BPGd-ak % 7,7 egin du atzera.

Iturria: EUSTAT

EAEko industria-jarduera % 9,8 jaitsi da 2020ko irailean

J. L. // Euskal Autonomia Erkidegoko industria-ekoizpenak % 9,8 egin du behera 2020ko
irailean 2019ko hil berarekin alderatuta, lan-egutegiaren termino homogeneoetan, Eustaten
datuen arabera. Iraila eta aurreko hilabetea (2020ko abuztua) alderatuta, EAEko industria-
ekoizpenak % 2,5 egin du gora, urtaroko ondorioak zuzendu ondoren.
2020ko lehen bederatzi hilabeteetako balantzea industria-jardueraren % 15,1eko uz-
kurtze metatuarekin itxi da.
2020ko iraileko indizearen bilakaera, 2019ko irailekoarekin alderatuta, negatiboa da in-
dustria-sektore handi guztientzat. Energia % 23,5 jaitsi da. Sektore horretako jarduera ai-
pagarrienen artean daude energia elektrikoaren hornidura eta petrolioa fintzea.
Iturria: EUSTAT

Langabezia-tasa % 10ean da, eta biztanleria landuna % 0,3 igo da

J. L. // EAEko lan-merkatuaren 2020ko hirugarren hiruhilekoari buruz Eustatek emandako
datuen arabera, 916.300 pertsona landun daude, aurreko hiruhilekoan baino 3.100 gehiago
(+% 0,3). Urteko hirugarren hiruhilekoan 101.800 langabe daude Euskal AEn, aurreko hiruhi-
lekoan baino 8.600 gutxiago.
Bestalde, EAEko langabezia-tasa % 10ekoa da, 2020ko bigarren hiruhilekoan baino ehuneko
0,8 puntu gutxiago. Biztanleria landunaren eta langabearen bilakaeraren ondorioz, jarduera-
tasa % 54,5ekoa da 2020ko hirugarren hiruhilekoan, eta 0,4 puntu jaitsi da aurreko hiruhile-
koarekin alderatuta. Hamar familia-etxetatik ia seitan pertsona aktibo guztiak lanean daude,
aurreko hiruhilekoan baino 4.300 gehiago.

Iturria: EUSTAT

Txikizkarien sektoreko salmentak % 2,1 hazi dira hirugarren hiruhilekoan

J. L. // Euskal Autonomia Erkidegoko txikizkarien merkataritza-sektoreak % 2,1 areagotu
ditu salmentak 2020ko hirugarren hiruhilekoan. Datu hori aurreko urteko hiruhileko be-
rarekin alderatuta lortu da, egutegiaren ondorioak kenduta eta prezio konstanteetan,
Eustatek emandako datuen arabera.
Sektoreko salmentak, zerbitzuguneak kontuan hartu gabe, % 2,6 igo dira. 2020ko bi-
garren hiruhilekoari dagokionez, eta dagozkion urte-sasoiko ondorioak kenduta, 2020ko
hirugarren hiruhilekoko salmenta-indizeak % 19,8 egin du gora prezio konstanteetan,
eta 2020ko 2.hiruhilekoko % 11,5eko atzerakada gainditu du. 2020ko lehen hiru hiruhi-
lekoen jarduera laburbilduta, merkataritza-jarduerak % 5,7 egin du atzera.
Iturria: EUSTAT
2020ko azaroa
Makina-erremintaren inguruko prozesuen automatizazioa maximizatzea da helburua.
SMARTPMk plataforma
bat garatu du mekanizazio-
prozesuak automatizatzeko
Unai Gandarias // Makina-
erremintaren sektoreko joere-
tako bat fabrikazio-zelulak ga-
ratzea da, fabrikazio-prozesuen
faseak automatizatu ahal izateko,
hala nola pieza sortzea, egiaz-
tatzea edo biltegiratzea. Auto-
nomia, produktibitate eta kalitate
handiagoko prozesuak.
SMARTPM enpresa elgoirbar-
tarra 15 langile ditu eta 2019ko
martxoan martxan jarri zute
makina-erremintaren eremuan
automatizazio prozesuak ho-
betzeko xedearekin.
SMARTPM soluzio bat ga-
ratzen ari da mekanizazio-pro-
zesuak dituzten enpresei auto-
matizazio industrial handiagoa
errazteko, aktibo guztien pro-
duktibitatea hobetuz. Egile tal-
dekoa da, eta, beraz, ibilbide lu-
zea du eta oso ondo ezagutzen
ditu doitasunezko mekaniza-
zio-prozesuak, eta, horrekin ba-
tera, mekanizazio-prozesu ho-
rien kalitatea maximizatzera bi-
deratutako metrologia ere bai.
Ezagutza horretatik abiatuta,
enpresek automatizazio horre-
tan aurrera egin ahal izateko
software irtenbide bat garatzea
da helburua. Kontua ez da soilik
robotak prozesuetan integratzea,
baizik eta big data, machine lear-
ning, ikusmen artifiziala, adimen
artifiziala, sentsorikoa eta ko-
munikazioak bezalako tekno-
logietan irtenbide palankatua
da berea, produkzio-prozesuetan
autonomia areagotzeko, den-
borak murrizteko, kalitatea ho-
betzeko eta malgutasuna eta
autonomia irabazteko.
Soluzioaren bidez, ekoizpen-
prozesu bati, makinaren para-
metroei eta inguruneari lotutako
funtsezko informazioa harrapatu
nahi dute, eta hortik funtziona-
mendua optimizatu.
Zibersegurtasunerako Euskal
Zentroa Foro Nazionalean sartu da
Jon Larratxea // Zibersegur-
tasunerako Euskal Zentroa
(BCSC) Zibersegurtasunerako
Foro Nazionalean (FNCS) sartu
da. Gizarte zibileko kideek,
sektore pribatuko ordezkariek,
aditu independenteek, elkar-
teek eta sektorearekin lotutako
hainbat erakundek osatzen
dute erakunde hori, eta Se-
gurtasun Nazionaleko Kon-
tseiluari ekimenak proposa-
tzea eta sinergia publiko-pri-
batuak sortzea du helburu.
Horrela, BCSC eta Euskadiko
zibersegurtasun-ekosistema
Estatuan zibersegurtasun-sek-
torearen garapenari buruz har-
tuko diren erabakien erdigu-
nean daude. Gaur egun, bere
Xabier Mitxelena, Cybasqueko presidentea, Arantxa Tapia, sailburua, eta Javier Diéguez, Zibersegurtasuneko Zentroko zuzendaria.
izenean parte hartzen duen
zibersegurtasun-zentro auto-
nomiko bakarra da, eta haren
ahotsak aukera onuragarriak
sortzea ahalbidetuko du sek-
toreko tokiko industriarentzat.
Hiru lantaldeko egitasmoa
Zibersegurtasunerako Foro
Nazionala joan den uztailean
eratu zen, eta une horretan
bertan gonbidapena egin zi-
tzaion Zibersegurtasunerako
Euskal Zentroari eta, zehazki,
Javier Dieguez zuzendariari,
"Industria eta I+G+b bultza-
tzea" lantaldean parte har-
tzeko. Lantalde horrek helburu
ugari ditu: zibersegurtasun-
zerbitzuen eskaintza eta es-
7
I+G+b ALBISTEAK
karia areagotzea, nazioarteko
merkatuetan zibersegurtasun-
industriaren eginkizuna area-
gotzea, autonomoen eta en-
presa txiki eta ertainen ziber-
segurtasuna bultzatzea, eta
sektore publiko eta pribatuen
arteko lankidetza.
FNCS egitasmoa hiru lan-
taldek osatzen dute. Lehenik
eta behin, aipatutako “Industria
eta I+G+b bultzatzea” taldea
dago. Gero, beste bi lantalde
daude: “Zibersegurtasunaren
Kultura”, non Ingecom euskal
enpresak parte hartzen duen,
eta “Prestakuntza, Gaikuntza
eta Talentua”, non Xabier Mi-
txelenak parte hartzen duen
(CyBasqueko presidentea).
8 2020ko azaroa

ELKARRIZKETA

Eva Ferreira EHUko errektoregaia

“Ez dago presentzia fisikoa ordezka dezakeen beste ezer”

Barakaldon jaioa (1963), Eva Ferreira Euskal Herriko Unibertsitatean (EHU)
Matematikan lizentziaduna eta Ekonomian doktorea da.
Era berean, Probabilitate eta Estatistikako masterra egin zuen New York Unibertsitateko
Courant institutuan, eta Ekonomia Aplikatuan katedraduna da 2005etik. Kudeaketan
eskarmentu handia izanik, Ferreira pozik agertu da, gaur egun EHUko errektorea den
Nekane Balluerkaren lekua hartuko duen bigarren emakumea izango delako
Unai Gandarias // tatzea dela, eta irakasle guztiek Bide horretan ibilbide luzea
Zu zara aurkeztu den hau- ez dutela denetarik egin behar; dugu eginda, eta sustatzen ja-
tagai bakarra. ikerketan eta prestakuntzan rraituko dugu. Alde batetik, en-
Niri, hautagai gisa, askoz erra- ezinbestekoa den gutxieneko plegu-zentroak daude, non
zagoa egingo litzaidake proiektu bat lortuta, uste dut gero ka- aholkularitza handia dagoen
bati buruz hitz egitea, beste bati rrera profesionalak, pizgarriak lan-hastapenetan laguntzeko.
kontrajarriz; beti da errazagoa. eta motibagarriak birdefini- Hala ere, unibertsitate gisa, zu-
Baina hautagaitza berririk ez tzeko gai izan behar dutela. zenean dagokigun eta dagoe-
aurkeztea konfiantzazko botoa Berriro diot, ahaztu gabe pres- neko egiten den zerbait da
dela uste dut, besteak beste, ez takuntzaren atzean ikerketa prestakuntzan zehar enprese-
delako sekretua beste errekto- eta kudeaketa daudela. tan praktikak egiteko aukera
re-talde batzuetan instituzio- izatea; alde horretatik, presta-
nalki inplikatuta egon den per- «Enplegu- kuntza duala oso arrakastatsua
tsona bat naizela eta gaur egun izaten ari da, eta hori bultzatzen Ferreirak unibertsitate hirueleduna bultzatu nahi du, non euskarak garrantzi handia duen.
oraindik euskal unibertsitate zentroak ditugu, jarraituko dugu.
publikoaren buru den pertso- non aholkularitza ere, kontua ez da egonaldi guz- ziometroaren arabera, balora-
naren babesa dudala. Ingelesa bultzatzearen alde tiak aldatzea eta birtualak egi- tuenetako bat da, baita aintza-
handia ematen agertu zarete. Nola egin nahi tea, baina badago hutsune bat tetsienetako bat ere. Beharbada,
Zer neurri hartzea plantea- diegu ikaslei» duzue hori? lankidetzak lantzeko aukera ez dago behar bezala azalduta,
tzen duzu ingurune digitalari Unibertsitateak beste hizkuntza ematen diguna; lankidetza bir- Unibertsitateak graduatu gisa
eta nazioartekotzeari lotu- Zer proposamen aurkezten batzuetan ikastea bultzatu be- tual asko egon daitezke. Aurrez etorkizuneko doktoreak era-
tako irakaskuntza sustatze- ditu zure taldeak irakaskun- har du. Ikuspuntu horretatik, aurrekoa birtualarekin uztar- tzeaz gain, ezagutza gizarteari
ko? tza- eta ikerketa-talentua argi dago ingelesa funtsezko tzea lortu behar dugu; eta transmititzeko iturri ere baga-
Eboluzioaren kontzeptua az- erakartzeko? pieza dela ikerketa lanetarako. egoera normalizatzen denean, rela. COVID-19aren gaiarekin,
pimarratu nahi nuke, EHUk Giza eta lan-arloko erabakietan Errealitate saihestezina da, eta aurrez aurreko zatia azpima- komunikabideetan eta ezta-
jaio zenetik eboluzionatu egiten pizgarri ekonomikoa ere gure hor dago. Bultzatu nahi dugu, rratzen utzi behar dugu, fun- baida-foro garrantzitsuetan
duelako ezagutza sortzeko, bizitzaren parte da, eta errea- batez ere, graduondokoen ar- tsezkoa baita. Egonaldiak au- gure profesional asko entzun
transferitzeko eta beste pres- litate hori ezin da ukatu. Baina tean askoz nazioartekoagoak rrez aurrekoak izatea litzateke ditugu. Pandemian adituak di-
takuntza-zentro batzuekin er- unibertsitateko irakasleen eta izatea, non ingelesa, osorik ez egokiena, Euskal Herrira iris- ren pertsonak, hainbat arlota-
lazionatzeko forman eta mo- ikertzaileen artean dena ez bada ehuneko esanguratsu ba- ten diren ikasleak, ezagutzaz koak: osasun arlokoak, osasun
duan. Ildo horretan, belaunaldi dago lotuta faktore ekonomi- tean, komunikazio-hizkuntze- gain, gure herriaren alderdi publikokoak, datuak biltzekoak,
digitala da orain trebatzen ari koarekin; garrantzitsua da, ha- tako bat den; berdin graduetan. kulturalaz, linguistikoaz eta funtsezko teknologietako es-
garena; iraultza azkarra eta le- laber, aintzatespenaren fakto- Badaukagu ingelesezko gradu idiosinkrasiaz ere busti behar pezialistenak.
hentasunezkoa da, baina lan- rea, gustatzen zaigun horretan oso bat, eta bai, ingelesezko baitira. Hori mantendu egin
ibilbide eraginkorrak lortzeko lan egitea eta ikerketak bal- eskaintza handitzen jarraitu behar da. Eta kanpora atera- Zer presentzia du euskarak
helburua du, banaka erakar- dintza egokietan egin ahal iza- nahi dugu, edo, behintzat, in- tzen diren euskal ikasleentzat, EHUn?
garriak, motibagarriak eta uni- tea, bai eta irakaskuntza be- gelesezko irakaskuntzaren zati gauza bera. Une honetan, osa- Euskarak oso presentzia handia
bertsitatearen helburu globa- rritzaile eta atsegingarri bate- nabarmen bat egotea. sun-krisia dela-eta, ezin ba- du EHUn; ez dut uste gure uni-
lekin bat datozenak. Ikerketa rako sarbidea izatea ere, uni- dugu aurrez aurre egin, bir- bertsitatetik igarotzen den per-
gehiago baloratu behar dugu, Europako beste unibertsitate
bertsitate-politika ona egiteko tuala izateko aukera izango tsona-talderik dagoenik –
eta jendea ezagutzak sortzeko eta hedapen- eta transferen-batzuekiko lankidetza area- dugu, behintzat. 60.000 inguru: ikasleak, ira-
gai izatea behar dugu, baina gotzea proposatzen duzue.
tzia-lanak egiteko lankidetza- kasleak, prestatzen ari den jen-
ezagutza horiek zabaltzen eta taldeak izateaz gain. COVID-19aren eta Brexit- Ezagutzen al du euskal gi- dea, aldian behin datozenak...,
gizartearekin elkarlana egiten aren artean, ez duzu uste zarteak bere unibertsitate non euskararen presentzia eta
jakingo duten pertsonak ere Zer proposamen zehatz egi- hau zailagoa izango denik? publikoa? komunikazioa hain zabala den;
behar ditugu. Ezin dugu ahaztu ten dituzue ikasketak amai- Egia da ez dagoela presentzia Ez dut uste ezezaguna denik graduko prestakuntzaren ter-
unibertsitatearen oinarrizko tzean enplegagarritasuna fisikoa ordezka dezakeen beste publiko handiarentzat. Izan minoetan ere normaltasun
eginkizuna ikasleak bikain pres- errazteko? ezer. Errealitate bat da. Hala ere, erakunde gisa, 2019ko so- osoan dago.
2020ko azaroa 9
10 2020ko azaroa

ERREPORTAJEA

Estatuko aurrekontuen nondik norakoak

Ministroen Kontseiluak onartutako 2021erako Aurrekontuen proiektua iritsi da
Kongresura. Pandemiaren krisiaren susperraldia bultzatzeko gastua inoiz baino handiagoa
izan da: 383.542 milioi euro ordaindu dira guztira, 2020an baino % 33 gehiago. Pentsioek –
163.000 milioi baino gehiago– eta langabeziak–25.000 milioirekin– aurrekontuaren % 50
baino gehiago hartu dute, pandemiatik berreskuratzeko Europako funtsen (NextGenEU)
27.000 milioirekin batera. Diru-sarreren aldetik, Gobernuak maximoak ere aurreratu ditu.
222.000 milioitik gorako sarrerak aurreikusi dira, errenta oso altuetarako PFEZaren igoerei
esker eta beste figura batzuei esker (Google tasa, sozietateen gaineko eta ondarearen
gaineko zergen igoera, fiskalitate berdeko neurri berriak, etab.).
Jon Larratxea //2021eko Au- Krisia saihesteko inbertsioa. PFEZaren igoera txiki batzuk
rrekontuen aurkezpenean, Ma- Susperraldia sendotzeko, Go- egiten dizkiete errenta altuko
ria Jesus Montero Ogasun mi- bernuak, inbertsio publikoari zergadun gutxi batzuei. PFE-
nistroak esan du aurrekontua dagokionez, errekorra haustea Zaren igoera bi puntukoa da
“ezohikoa, argitaragabea eta aurreikusi du. Aurreikuspenen 300.000 eurotik gorako lan-
historikoa” dela pandemiagatik, arabera, inbertsioa 2020koa errentak dituztenentzat, eta
eta “koltxoi soziala” eta zerbitzu baino bi aldiz handiagoa izango horrek 16.740 zergaduni era- Pedro Sanchez eta Pablo Iglesiasek, Aurrekontuak aurkezteko ekitaldian
publikoak “blindatzea” duela da, 39.000 milioi eurotik go- gingo die, aitortzaile guztien
helburu, baita hazkundea bul- rakoa, inbertsio errealen eta % 0,08ri. Gainera, 200.000 eu- ziurtatu du Gobernuak kon- ritzen dieten dirua, inbertsioak
tzatzea eta ekoizpen-sarearen kapital transferentzien artean. rotik gorako kapital-errentak promisoa hartu duela hori ez egin ditzaten. Kopuru hori orain
eraldaketa eta erreformak biz- Azken horiek handituko dira, hiru puntu igotzea aurreikusten egiteko. Horren truke, mahaian arte erregistratutako altuena-
kortzea ere. Europako laguntzek inoiz ikusi da, eta horrek 16.000 zergadun eseriko da kontuen alde nego- ren bikoitza da, hau da,
Ministroak azaldu duenez, ez duten mailaraino. ingururi eragingo lieke. Igoera ziatzeko eta osoko zuzenketarik 2010eko 15.123 milioien bi-
kontu publiko berriek eralda- horiek ez dira PSOEren eta ez aurkezteko. koitza. 29.168 milioi horietatik,
keta handiak bultzatu nahi di- Diru-sarreren errekorra zi- Unidas Podemosen arteko Go- 19.325 Europar Batasuneko
tuzte, trantsizio ekologikoaren klo-aldaketagatik. Ziklo eko- bernu akordioan aurreikusita- Pentsioak, inbertsiorik han- berreskuratze funtsetik etorri-
eta digitalaren alorrean erre- nomikoak zergen diru-sarrerak koak bezain altuak. diena. Biztanleria zahartu aha- ko dira, inbertsio errealetako
formak egin ahal izateko, lan % 13 igotzea eta 222.107 mi- la, pentsioen faktura hazi egiten 10.172 milioietatik 1.884.
merkatuaren prekarietatea mu- lioira iristea ahalbidetzen du. Dieselaren zerga igotzea? da. 2021ean, lehen aldiz Europak eskainiko duen
rrizteko, ekoizpen sistema Joan den urtean, zergetatik lor- Aurrekontu-proiektuak gaso- 163.000 milioi eurotik gora adibide garbi bat industrian
“erresilienteagoa” lortzeko eta tutako etekinak 213.625 milioi lioaren Estatuko tasa orokor egongo da, Gizarte Segurant-
ahulenak babesteko. Hurrengo eurora iritsi ziren. zaren prestazioak zenbatuta,
lerroetan, Aurrekontu Oroko- Aurrekontuek 143.046 milioi, % 3 gehiago; Hezkuntza BPGd-
rren atalik esanguratsuenak Aberatsei zergak igotzea.
10.172 milioi euro
klase pasiboenak (funtzionario aren %5eraino
aztertuko dira: Diru-sarreren arloan, kontuek publikoen erretiro-pentsioak,
aurreikusten alarguntza-pentsioak, zurzta-
handitu nahi da
dituzte sun-pentsioak eta gurasoen al-
dekoak), 16.979 milioi, eta ez- dago. Sektore ekonomiko ho-
Estatuaren kotizaziopekoak deiturikoak, nek joan den urtean esleitu
inbertsioetarako 2.573,04 milioi. Kotizaziopeko zitzaion diruaren bikoitza ja-
pentsioek % 0,9ko igoera izan- soko du aurten (2020an 5.543
bat jasotzen du, 34,5 zentimo go dute, eta kotizaziopekoak milioi euroko aurrekontua;
litroko –30,7 zentimo gaur ez direnek, berriz, % 1,8koa. 2021ean, 11.166 milioikoa).
egun–; horrela, erregai horrek Diru-sarreren igoera Brusela-
duen hobaria litroko 3,8 zen- Inbertsio errekorrak Euro- ren kargu geldituko da guztiz.
timora murriztuko da, gasoli- pako dirulaguntzari esker. Beste adibide bat azpiegituren
naren fiskalitatera hurbilduz. Aurrekontuek 10.172 milioi arlokoa da. Jarduera honek
Aldaketa horrengatik 500 milioi euro aurreikusten dituzte Es- 11.527 milioi euroko ordaina
euro biltzea espero da, baina tatuaren inbertsio errealeta- jasoko du Aurrekontu Oroko-
horrek ez dio erabilera profe- rako, 10 urteko kopururik han- rretatik. Ordainaren % 40a Eu-
sionaleko gasolioari eta hoba- diena, baina, gainera, kopuru ropar Batasunak pandemiari
ridunari eragingo. Dena dela, horri kapital transferentzien aurre egiteko sortutako diru-
neurria ez zaie gustatzen Go- 29.168 milioiak gehitzen zaiz- laguntzetatik etorriko da.
bernuko kide batzuei, EAJri kio, hau da, Administrazio zen-
kasu. Ciudadanosek ere ez du tralak eta bere erakundeek bes- Kataluniak, Andaluziak eta
Pentsioek aurrekontuen zati handi bat hartu dute. neurria begi onez ikusten, eta te erakunde batzuei transfe- Madrilek inbertsioak egingo
2020ko azaroa
dituzte. Europako funtsei esker,
erkidego guztiek Estatuaren
inbertsioak jasoko dituzte. Ka-
taluniak ia 2.200 milioi euro
jasoko ditu, kopuru osoaren
% 17,8a, Andaluziaren (2.146
milioi euro, % 17,7) eta Ma-
drilen (1.250 milioi, % 10,3)
aurretik. Estatuko inbertsio pu-
bliko guztiaren ia erdia hartuko
dute hiru erkidegoek.
Hezkuntza, oinarri. Gober-
nuak hezkuntzako inbertsioa
handitu nahi du BPGd-aren %
5era iristeko, eta aurrekontue-
tan lehen urrats bat jasotzen
da. Hezkuntzako aurrekontua
% 70,2 hazi da, 2020an 2.876
milioi euro izatetik 2021ean
4.893 milioi izatera igaroz, neu-
rri handi batean Europako fun-
tsen 1.803 milioiko injekzioari
esker. Inbertsio gehigarri ho-
rren onuradun handienak be-
kak (514 milioi gehiago), haur
hezkuntza (200 milioi) eta Lan-
bide Heziketaren moderniza-
zioa (370 milioi) dira.
Baita zientzia ere. Pandemiak
bultzada eman dio zientziaren
finantzaketari, eta 2000tik au-
rrekontuetan izan den hazkun-
derik handiena izango du. EBko
funtsen injekzioari esker,
2021erako, Gobernuak 1.200
milioi euro gehiago inbertituko
ditu zientzian, 2020an baino
% 60 gehiago. Guztira, 11.483
milioi euro bideratuko dira
I+G+b zibilera, hainbat minis-
terioren artean, 2020an baino
% 80 gehiago.
Funtzionarioen soldaten
igoerak. Kontuek % 0,9ko igoe-
ra aurreikusten dute Adminis-
trazio Zentraleko, Gizarte Se-
gurantzako eta erakunde au-
tonomoetako hiru milioi langile
publikoentzat. Hala, erosteko
ahalmenari eutsiko diotela ziur-
tatu dute, Ekonomia Ministe-
rioak urtea ixteko aurreikusten
duen inflazio datuaren arabera
zifra finkoa delako. Guztira,
25.018 milioi euro sartu dituzte
langileen gastuetarako aurre-
kontuetan, 2020an baino %
4,5 gehiago.
11
ERREPORTAJEA
Gobernuaren soldata igotzea.
2021erako kontuen arabera,
Gobernuko kideen soldatak %
0,9 igoko dira, 2021erako fun-
tzionario publiko guztientzat
hitzartutako igoera bera. Sán-
chezek 85.608,72 euro kobra-
tuko ditu; presidenteordeek,
80.463,96 euro, eta ministroek,
75.531,84 euro. Gainera, Errege
Etxeak 8,5 milioi euro jasoko
ditu; 2018tik indarrean dauden
kontuen % 6,5eko igoera da
hori. Hori da partida globala,
Felipe VI.ak gastu ezberdine-
Next Generation EU diru laguntzak pandemiari aurre egiteko Bruselan eratu den ekimena da.
tarako libreki banatu ahal izan-
Etxebizitza- eta birgaitze- pegitik birgaitzera ere bide- guztietako bigarren hazkun- go duena. Lehen aldiz, Joan
politika. 2021eko kontuek e- ratzen da. Horietatik 1.550 derik handiena da, Lan Minis- Karlos I.a errege emerituari ez
txebizitza partidara bideratu- milioi erkidegoek garatuko di- terioaren atzetik. Funts gehie- zaio emango esleipenik.
tako gastua ia bost aldiz bi- tuzten birgaitze planetara joan- nak kontziliazio programetara
derkatzea aurreikusten dute. go dira. eta indarkeria matxistako mo- Funts gehiago kulturari. Kul-
2.253 milioi euroko gastua ten aurkako borrokara bide- turaren munduarentzat lasai-
esan nahiko du aurrekontue- Bultzada handia berdinta- ratuko dira. 2021ean, amata- tasun eta itxaropen pixka bat,
tan, inoizko kopururik altuena, sun-politikei. Irene Monterok sun- eta aitatasun-baimenak pandemiak gogor jo duen sek-
2018ko 481 milioietatik (orain zuzentzen duen sailak 451 mi- parekatu ziren lehen aldiz, 16 torea baita. 2021eko kontuetan,
arte luzatuak) urrun. Europako lioi euro izango ditu, aurreko astekoak. Horrek Berdintasu- 948 milioi euro sartu dira, iaz
funtsek bultzada hori bultza- ekitaldian baino % 151 ge- neko partidaren 300 milioi baino % 3,7 gehiago, eta, gainera,
tzen dute, eta energiaren ikus- hiago; hain zuzen, ministerio euro esan nahi du. Europako funtsetatik datozen
200 milioi euro sartu dira, diru-
hornidura 1.148 milioira era-
Next generation EU mateko. Horrek esan nahi du
% 25,6ko igoera egon dela
Maiatzaren amaieran, Europako Batzordeak penak ateratzeko, merkatu bakarra indar- 2020ko kontuekin alderatuta
Next Generation EU (NGEU) berreskuratze- tsuagoa eta erresilienteagoa izan dadin, eta (egiaz, 2018koen luzapena, iaz-
proiektua aurkeztu zuen. Uztailean, Europako trantsizio ekologiko eta digital bikoitza biz- koa). Horietatik 211 milioi ki-
Kontseiluak akordio politiko garrantzitsu kortzeko. rolera bideratuta daude.
bat lortu zuen, 750.000 milioi euroko funtsak Europako dirulaguntzak jaso ahal izateko,
onartuz (390.000 itzuli behar ez diren la- zazpi urteko iraupena izango duen programa Mendekotasunerako oxige-
guntzetan eta 360.000 maileguetan). Akordio prestatu da. Programaren lehenengo bi ur- noa. Estatuko Aurrekontu Oro-
horrek Europar Batasuneko estatuen eta es- teetan, herrialdeek laguntzen % 70 jasoko korrek 2.354 milioi euroko
kualdeen ekonomiak eraldatzeko aukera ema- dute. partida aurreikusten dute
ten du. Neurriek helburu argia dute: estruktura Espainiaren kasuan, injekzioa 60.000 mi- mendekotasunari aurre egi-
ekonomikoa energiaren eta ingurumenaren lioi eurokoa izango da; soilik Italiak gainditzen teko, 2020an baino 603 milioi
ikuspegitik jasangarria, inklusiboagoa eta du diru-sarreren kopuruari dagokionez. Ko- (% 34,4) gehiago. Europako
erresilienteagoa izatea, etorkizuneko shocken puru horretatik, Pedro Sánchezen Gobernuak funtsei esker, 708 milioiko par-
aurrean. Lehentasuna klima-aldaketaren aur- 43.500 milioi euro inguru jasoko ditu hu- tida dago iraupen luzeko zain-
kako eta digitalizazioaren aldeko inbertsioa rrengo bi urteetan. ketetan inbertitzeko planeta-
izan behar da, 672.500 milioi euroko hornidura Euskal Autonomia Erkidegoan arreta ja- rako, hala nola telelaguntza
duen errekuperazio eta erresilientzia meka- rrita, Gobernu Kontseiluak, Ekonomia eta aurreratuko proiektuetarako
nismoaren bidez bideratua. Ogasuneko sailburuaren proposamenez, Eus- edo bizitegi-eredu berri bat
Next Generation EU programan sartzen kadiko Erresilientzia Berreskuratzeko Pro- sustatzeko. Guztira, 1.300 mi-
diren neurriak hiru zutabetan oinarritzen grama (PRRE 2020-2023) –Euskadi Next– lioi euro baino gehiago bide-
dira: lehenik, beren onera etortzeko, kalteak landu, koordinatu, gauzatu, jarraipena egin ratuko dira oxigenoa behar
konpontzeko eta krisitik indartuta irteteko eta ebaluatzeko Sailarteko Batzordea sortzea duen sektoreari airea emateko,
estatu kideek egiten dituzten ahaleginak onartu du. Programa honek Europar Bata- 2012ko murrizketa gogorren
bultzatzeko tresnak hornituko dira. Era be- sunari aurkeztu beharreko susperraldi eta ostean itota eta pandemiak
rean, inbertsio pribatua bultzatzeko eta zail- erresilientzia Planarekin lotuta EAEri da- eragindako krisi ekonomikoak
tasunak dituzten enpresei laguntzeko neu- gozkion ekintzak integratuko ditu, eta Eko- jota baitago. Guztira, 5.201
rriak ezarriko dira. Azkenik, EBren funtsezko nomia Suspertzeko eta Enplegua Sustatzeko milioi euro aurreikusi dituzte
programak indartuko dira, krisiaren irakas- Berpiztu Programaren osagarri izango da. Gizarte Zerbitzuetarako eta
Gizarte Babeserako.
12 2020ko azaroa

AHOLKUAK

Telelana eraginkorrago bihurtzeko trikimailuak

Martxotik presente egon den pandemiak hitz berri bat
sartu du egunerokotasunean: telelana. Konfinamendu
garaian, hainbat langilek bulegotzat hartu behar izan
zuten beren logela, egongela edo dena delakoa.
Oraingoan, COVID-19aren bigarren olatuko
mugimendu murrizketak direla-eta, ematen du
udaberriko ohiturak berrartu beharko direla. Etxetik
lan egiteko egoeran bazarete, hemen dituzue aholku
batzuk, etxetik lan eginez gero, motibazioa eta
Etxetik lan egiteko leku espezifiko bat sortu behar da
produktibitate maila mantentzeko
Jon Larratxea // buruak ezartzeak eta horiek betetzeak
Telelanerako espazio esklusiboa denbora hobeto kudeatzen lagunduko
Produktiboa izateko eta lanean ari ga- digute. Egokiena da ez aritzea lanean
rela pentsatzeko lehen araua da ohearen 24 orduz, gauez eta asteko zazpi egu-
gainean edo eremu horretan ez egitea netan.
lan, ez eta familiako gainerako kideekin
batera egitea ere. Ez du balio ordena- Atseden hartzeko eta jateko etenal-
gailu eramangarria hara eta hona era- diak ezarri behar dituzu
matea: orain, egongelan; gero, sofa gai- Etenaldiak egin ditzakezu, eta, izatez,
nean, telebista ikusten dugun bitartean. egin behar dituzu. Hamaiketakoa har-
Telelanak langilearen erantzukizun tzeko edo korrika egiteko ordu erdiko
propioa eskatzen du, eta, beraz, ho- tartea hartzea ideia ona da. Bazkaltzeko
Lanerat joango bagina bezala janztea hobesten da
rretarako espazio esklusibo bat behar ordu erdiko atsedenaldia har dezakezu,
dugu, etxeko gainerakoetatik ondo be- eta hartu behar duzu. Une horretan,
reizia. guztiz debekatuta dago ordenagailua
Ondo argiztatutako gela bat, mahai ondoan izatea. Egokiena idazmahaiaren
bat, aulki ergonomiko bat eta kon- eta ordenagailuaren aurrean denbora
tzentrazioa sustatuko duen espazio luzez ez egotea da.
lasai bat. Horrek guztiak emankorra-
goak izaten lagunduko digu. Komunikazio-kanalak zehaztu
Telelana egiteko beste gomendioetako
Etxean egon arren, inoiz ez pijaman bat da lankideekin eta nagusiekin ko-
Etxean gaude, egia da. Bertan, eroso munikazio-kanalak ezartzea. Posta edo
egotea gustatzen zaigu, egia da. Hala bideo-deiak erabil ditzakegu. Halaber,
ere, telelana egiteko eta saiakeran arra- baloratu behar dugu ea komeni den
kasta izateko gomendioetako bat “lan alderdi pertsonalak eta lan-arloak bat Ordutegi bat bete behar da
egingo dugula sentitzea” da. Horregatik, egiten duten Whatsapp edo berehalako
pijama edo estiloko arropa jantzita joa- beste mezularitza-mota bat erabiltzea.
teak ez du laguntzen. Modu formalagoan Hori erabaki egin behar da.
janzteak askoz gehiago mentalizatzen
gaitu zereginari begira. Deskonexio digitalerako denbora-
tarteak ezarri
Ordutegi bat bete behar duzu Telelana amaitzen duzunean, mugikorra
Posible da enpresak berak ordutegi isilduko duzu. Ez berrikusi etengabe
finkoa ezartzea. Kasu horretan, etxeko zure posta, mezuen jakinarazpenak eta
lanekin antolatu behar da, eta argi mu- sare sozialetako jakinarazpenak. Lan-
gatu behar dira lan-denbora eta fami- eremutik atera ondoren, gure gailuek
lia-denbora. Bestalde, enpresarekin gehitzen diguten buru-karga estres-
edo bezeroekin ordutegi bat ezarrita iturria izan daiteke. Ikas dezagun era-
ez badugu, guk geuk egingo dugu. Erru- biltzen, eta, batez ere, telefonoa noizean Komunikazio kanalak hautatu behar dira
tina finkoak ezartzeak, eguneroko hel- behin alde batera uzten.
2020ko azaroa
Jon Azua
EAEko Ekonomia
lehendakariorde ohia
Komenigarria litzateke Sánchezen
gobernua “bere aurrekonturako fun-
tsak lortzeko” egoera oportunistatik
aldentzea, eta bestelako etorkizun
baten aldeko apustua egiteko kon-
promisoa hartzea. Bere kontu tradi-
zionalak koadratzeko zein diru “ukitu”
dezakeen pentsatu aurretik, etorkizun
desiragarri batean jartzea begirada,
estrategia eraldatzaile baten alde egi-
nez, eta ez instalatutako iraganarekin
bat datorren aldi baterako adabakiak
jartzearen alde.
EBk eskatzen duen hazkunde-bi-
deak, gastu-sabaiak eta koadro ma-
kroekonomikoak aurkezteko muga-
egun ofizialerako egun gutxi batzuk
falta dira, eta estatu kideen aurre-
kontuak horien gainean formulatu
beharko dira Bruselaren gainbegi-
ratze-onarpenerako. Espainiako Go-
bernuak gainerakoei proposatzen
dien guztiari atxikitzeko “estatu-kon-
«Next Generation
EU; mirarizko
manaren zain...»
promisoa” eskatzeko estiloarekin ja-
rraitzen du, edozein negoziaziok es-
katzen dituen zorroztasunetik eta
edukietatik urrun dauden mezu me-
diatikoetan oinarrituta.
Hori da kontu publikoen, 2021eko
aurrekontuen eta etorkizuneko planen
eta dagozkien finantzaketa-eskemen
kasua. Nork edo nortzuek onartuko
duten eztabaidatzeko hilabeteetako
eztabaida mediatikoa, edukia eta iris-
mena azaltzeko gai den inor ez dagoen
arren. Gobernuak txeke zuriak eskatu
ditu, eta Europako funtsen gozokiari
heldu dio, ozta-ozta, denetarako ba-
lioko luketenak: ekonomia “berre-
raikitzea”, atzeraldiaren eta langabe-
ziaren ondorio negatiboa arintzea,
osasun eta hezkuntza sistema publi-
koak berreskuratzea eta funtziona-
rioen lantegia mantentzea.
Oportunismotik aldentzea
Beraz, artikulu honen hasierara i-
tzulita, komenigarria litzateke Sán-
chezen gobernua “bere aurrekontu-
rako funtsak lortzeko” egoera opor-
tunistatik aldentzea, eta bestelako
etorkizun baten aldeko apustuarekiko
konpromisoa hartzea. Horrela, zer
egin nahi den jakinda, nola eta zer
baliabiderekin egingo den landu be-
harko litzateke.
Joseba Madariaga
Laboral Kutxako
ikerketa zuzendaria
2020. urtearen hasieran hasitako
osasun-krisiak aurrekaririk gabeko
shocka eragin du ekonomia globalean.
Konfinamendu-etapak eta gizarte-
urruntzearen ondorengo neurriek,
bereziki zerbitzuen sektoreari eragiten
diotenek, eragin negatiboa dute jardun
ekonomikoan. Horri gehitzen badiogu
Espainia bigarren olatuan dagoela,
eta horrek neurri gehigarriak hartzera
bultzatzen duela, testu honetarako
aukeratutako tituluaren arrazoia uler-
tuko da.
Baina zerbait gehiago zehaztu de-
zakegu, Euskal Autonomia Erkide-
gorako hiru hilean behin Laboral Ku-
txan egiten ditugun enpresen eta
kontsumitzaileen konfiantza-inkesten
emaitzei begiratuta. Enpresekin hasita,
hiruhileko honetako emaitza aurrekoa
baino hobea da, baina oraindik eremu
negatiboan dago, edo, bestela esanda,
lagindutako 400 enpresetatik erdiek
13
IKUSPEGIAK
«Zalantzaz beteriko
etorkizuna»
baino gehiagok etorkizunari buruzko
ikuspegi ezkorra dute. Jardueraren
bilakaerari buruzko itxaropenei da-
gokienez, enpresen % 59,3k uste du
murriztu egingo dela, eta hori datu
harrigarria da, ekonomiaren irekierak
normaltasunera itzultzea ahalbidetu
beharko lukeela uste baita. Logikoa
denez, inkesta osatzen duten gaine-
rako parametroak ezkor ikusten dira.
Zehazki, panelisten erdiek baino ge-
hiagok uste dute fakturazioa eta es-
kaerak murriztu egingo direla, eta
apustua egiten dute kobratutako pre-
zioetan ez delako aldaketarik egongo;
horrek eragiketen errentagarritasu-
nari buruzko itxaropen negatiboa
dakar.
Azkenik, enpresen gehiegizko gai-
tasun-egoera dela-eta, ez dute igoe-
rarik espero inbertsioen eta langileen
bolumenari dagokionez, uneko hi-
ruhilekoari begira.
Sektoreak bultzatu
Kontsumo- eta inbertsio-eskariak di-
namismorik erakusten ez duen in-
gurune honetan, sektore publikoak
aurrerapausoa eman behar du. Be-
harrezkoa da ekonomiaren eskari
erantsia suspertzea, kaltetuta dauden
sektoreak dinamizatzeko, eta galduko
den enpresa-ehuna ordezkatuko du-
ten proiektu berriak sortzeko bideak
artikulatzea.
14 2020ko azaroa

TEKNOLOGIA

MacBook Air, lehenengo

MacBooka M1 sistemarekin
J. L. // Applek ARM arkitekturan oi-
narritutako M1 prozesadoreen be-
launaldi berria estreinatuko du. Mac-
Book Air prozesadore berria, eta
errendimendu hobekuntzak dituen
lehen eramangarrietako bat da.
Applek plataforma aldaketa aur-
keztu du; izan ere, hamarkada batez
baino gehiagoz erabili izan dituen Intel
prozesadoreen ordez, ARM arkitek-
turan oinarritutako M1 prozesadore
berritzaileak erabiliko ditu aurrerant-
zean. M1 prozesadoreak Intelek baino
prestazio hobeak eskaintzen ditu, baina
kontsumo txikiagoarekin. MacBook
Air da M1 erabiliko duen belaunaldi
berriko lehen ordenagailu eramanga-
rria. Hasierako MacBookak ekoiztu
zirenetik, eramangarritasuna eta arin-
tasuna izan dute ardatz, eta belaunaldi
berriko gailuek filosofia horri jarraituko
diotela hitzeman dute Appletik.
M1 berriaren ezaugarri nagusie-
tako bat potentzia handia da, bate-
riaren gutxieneko kontsumoarekin.
Konbinazio bikaina da Apple Mac-
Book Air bezalako eramangarri ba-
tentzat, 1,29 kg-ko pisua baitu.

IKASTAROAK

Python: ikasi programatzen

J. L. // Ikastaro hau baliagarria
da Pythonekin programatzen ze-
rotik hasteko, programazioaren
oinarriak jorratuz, hala nola al-
dagaiak eta konstanteak, baldin-
tzak, begiztak eta moduluak eta
funtzioak, testu-kateen tratamen-
dua eta, azkenik, fitxategiak sar-
tzea. Horrela, ikastaro hau amai-
tzean, ikaslea gai izango da hainbat
iturritako datuak prozesatzeko,
programa erabilgarriak egiteko
eta ondorioak ateratzeko.
Ikastaro hau Valentziako Uni-
bertsitate Politeknikoak (UPV)
eskaintzen du, edx.org platafor-
marekin elkarlanean. Ikastaroa
guztiz online da, eta ez dago or-
daintzeko beharrik.
Hala ere, titulu ofiziala eskuratu
nahi bada, 41 euroko ordainketa
egin behar da. Ikastaroak 8 asteko
iraupena du guztira, eta astero
4-5 ordu eskaini behar zaizkio.
Ikastaroak ez du ordutegi finkorik,
eta norberak bere erritmoan egin
ditzake eginkizunak. Ikastaroa
azaroaren 18tik egongo da esku-
ragai izena emateko eta momen-
tuan bertan hasteko.

JATETXEA

La despensa eremu zabal eta dotore batean

New York estiloko estetika aur-

del Etxanobe
J. L. // Euskal sukaldaritza tra-
dizionala ardatz duen jatetxe
hau Bilboko zabalgunean ko-
katzen da. Bere sukaldean, ka-
litate handiko eta freskoa den
produktua protagonista da.
Euskal sukaldaritza tradizio-
nalaren zaporeez gozatzeko,
ingurune moderno, erakargarri,
eta erosoa sortzen da bertan.
Lokalari berari dagokionez,
kituko dugu, euskalduna den
sukaldaritzaz gozatzeko. Jate-
txeak bi menu izar ditu, bertako
sukaldaritzan barneratzeko:
Despensa eta Bilbao menuak.
La Despensa del Etxanobe ja-
tetxeak eskaintzen duen espe-
rientzia %100ean gozatzeko,
beste aukera bat dago: El Atelier
del Etxanobe jatetxea, baita
Bilboko zabalgunean kokatzen
dena ere.
https://ladespensadeletxanobe.com
2020ko azaroa
KULTURA
Extremodurok data berria iragarri du 2021ko kontzerturako
J. L. // Extremodurok 2020rako aurrei-
kusitako azken birako kontzertuen datak
eta hiriak iragarri ditu. Robe Iniesta eta
taldeko beste kideak uztailaren 17an
izango dira Kobetamendin, Bilbon. Bertan
izango da taldeak Euskadin eskainiko
duen kontzertu bakarra.
Extremodurok beste hiri batzuetan
egingo dituen kontzertuen datak ere eman
ditu ezagutzera. Taldearen agur bira izango
dena beste zazpi hiritara ailegatuko da:
Valentzia, Murtzia, Santiago, Madril, Cáceres,
Sevilla eta Bartzelona. Guztira, birak 14
EKONOMIA HIZTEGIA
Euskara - Castellano - English
Atzeraldia – Recesión – Recession
Aurrekontua – Presupuesto – Budget
BPGd – PIB – GDP
Greba – Huelga – Strike
Inbertsioa – Inversión – Investment
Langabezia – Paro – Unemployment
Muga zerga – Arancel – Tariff
Ogasuna – Hacienda – Tax Office
Ostalaritza – Hostelería – Hospitality sector
Txikizkariak – Minoristas – Retailer
Pentsioduna – Pensionista – Pensioner
Udala – Ayuntamiento – City/Town Council
Zamaketaria – Estibador – Stevedore
Zibersegurtasuna – Ciberseguridad – Cybersecurity
taldeak berak kaleratu ditu bere sare so-
zialetan.
Nahiz eta gaur egungo pandemia egoe-
ra “ez den batere ona”, Extremodurok es-
pero du bira hasteko falta diren sei hila-
beteetan “hau guztia konpondu izana”.
Aurreko ohar batean iragarri zutenez,
2020ko kontzertuetarako erositako sa-
rrerak, tartean Bilboko kontzertukoak,
kontzertu izango ditu, eta heldu den urteko “data berrietarako baliagarriak izango
maiatza eta uztaila artean izango dira. dira, eta, jakina, nahi duenak dagozkion
Kontzertuen data eta kokapen zehatzak kanalen bidez itzuli ahal izango ditu”.
SUDOKU
ERANTZUNAK
Zenbat denbora eman duzu
sudokua ebazteko?
Hona hemen erantzunak.
Enpresa albisteak eta ekonomiaren bilakaera interesatzen al zaizkizu?
Har ezazu parte ekonomiaren eremuko euskarazko lehen elkargo digitalean.
Bultza dezagun euskara!!
Aldizkariaren zenbaki guztiak webgune honetan dituzu eskuragarri
www.ekonomiarenkz.eus
15
LAN ESKAINTZAK
ELEKTROMEKANIKARIA
Ibilgailu industrialen elektrome-
kanikaria (kamioia). Mantentze
-lanak, matxura elektrikoak diag-
nostikatzea eta konpontzea
kamioietan. Hondakinak biltzeko
eta hiri-garbiketako ekipamenduak
konpontzea (Ros Roca, Geesink,
OMB, Farid...). Gutxienez bost
urteko esperientzia ibilgailu in-
dustrialeko elektromekanikari gisa.
Automozioko adarreko presta-
kuntza. C gidabaimena baloratuko
da.
ARKITEKTO TEKNIKOA
Arkitekto tekniko bat kontratatu
behar da Hondarribiko Udalerako.
Hondarribiko Udalak abian jarri
duen COVID-19aren eraginpeko
enpresentzako laguntza-planaren
barruan, eta hura kudeatzeko,
prozesu hori egiaztatzen, haren
jarraipena egiten eta Hirigintza
Sailean izapidetzen lagunduko du,
Jardueren zerbitzuari lagunduz eta
txosten teknikoak eta jarraipena
eginez. Baldintzak: 30 urtetik
beherako langabea, GJn
inskribatua eta Hondarribian
erroldatua. Titulazioa: Arkitektura
teknikoa, Eraikuntza, Eraikuntzaren
Zientziak eta Teknologiak eta/edo
Eraikuntza Ingeniaritza gradua. 12
hilabeteko iraupena duen obra-
kontratua eskaintzen da.
HIRIGINTZA TEKNIKARIA
Lanbideko zuzendari nagusiaren
2020ko azaroaren 5eko ebazpe-
nean jasotako baldintzak: langa-
bezian egotea eta Lanbide-Euskal
Enplegu Zerbitzuan alta moduan
inskribatuta egotea. 30 urte baino
gazteagoa izatea. Titulazioa: arki-
tekto teknikoa edo ingeniari tek-
nikoa. Gazte Berme Sisteman
inskribatua egotea. Euskara: 3.
hizkuntza-eskakizuna. Errenterian
erroldatua egotea. 8 hilabeteko
kontratua. Amaieradun obra-kon-
tratua. Jardunaldi osoa, astelehe-
netik ostiralera (ordutegia: 08:00-
15:00). Soldata: 2.672,56 euro
gordin hilean.
INGELESEKO ETA EUSKARAKO
IRAKASLEA
Ingeleseko eta euskarako lanaldi
partzialeko irakaslea behar da
eskolaz kanpoko eskoletarako,
arratsaldeko ordutegian. Ingeles
Filologiako edo Irakasle Ikas-
ketetako titulazioak (Advanced) eta
Euskararen Gaitasun Agiria (EGA).
TORNULARIA LEGAZPIN
Tornulari arrunta behar da Legazpin
(Gipuzkoa). Ezinbestekotzat hartu-
ko da planoak interpretatzen eta
tornu konbentzionala erabiltzen ja-
kitea. Baloratuko da: esperientzia.
Kontratu mugagabea, lanaldi osoa,
ordutegi zatitua
Lan eskaintza gehiago lanbide.euskadi.eus
euskal enplegu zerbitzuko webgunean
2020ko azaroa
Atzeraldi handia jasan du Getxoko
turismoak, koronabirusaren ondorioz
Camino Santiagua ekimen turistikoaren aurkezpena. Goiko eskuinaldean, Irantzu Uriarte, Getxoko udaleko turismo zinegotzia.
Jon Larratxea //Getxoko tu-
rismoak kalte handiak pairatu
ditu uda honetan, koronabiru-
saren pandemia dela-eta. Aur-
ten, ekainetik irailera bitartean,
iaz baino % 59 turista gutxiagok
bisitatu dituzte eskuinaldeko
herririk handieneko instala-
zioak, hala nola Bizkaia Zubiko
oinezkoen pasabidea, Turismo
bulegoak, Kirol Portua, hotelak
eta pentsioak, eta abar.
Halaber, ostatu-establezi-
menduetako okupazioak behe-
rakada nabarmena izan zuen.
Osasun krisiak, besteak beste,
Petit Palace Tamarises hotela
abuztuan ixtea eragin du; hala
ere, 2021eko martxoan berriro
irekitzea espero dute.
Turismoko zinegotzi Irantzu
Uriartek adierazi duenez, “per-
tsonen mugikortasuna muga-
tuta dagoenez, Udalak Getxoko
turismoaren komunikazio- eta
sustapen-estrategia egokitu du,
xede-publiko berriari helaraz-
teko, hots, publiko lokalari eta
hurbilekoari, kontsumoa uda-
lerriko turismo-enpresetara bi-
deratzeko asmoz. Sektore eko-
nomikoarentzako laguntzak ere
jarri ditugu martxan, baita en-
presa turistikoenak ere; izan
ere, Getxobono kanpainaren
parte dira lehen aldiz, eta horrek
gastua sustatzea ahalbidetzen
du”.
Ereagako Turismo Bulegoak,
ekainaren 21era arte itxita egon
zenak, eta Bizkaia Zubia ITGk,
ekainaren 24ra arte itxita egon
zenak, 9.532 pertsona artatu
zituzten (-% 64,5). Ereagako
bulegoak % 70 arreta gutxiago
jaso zituen, eta Bizkaia Zubiko
ITGk % 53 gutxiago.
Atzerriko turismoa
Turisten ehunekoa (Bizkaitik
ez datozen pertsonak) % 73koa
da. Jatorri guztietako bisitarien
kopurua jaitsia da, batez ere a-
tzerriko eta erkidegoko turis-
tena, mugikortasun-murrizke-
ten eraginez. Estatuko turismoa
bisitari guztien % 59 da; 5.627
turista (% 49,9 2019an) –atze-
rriko turismoaren beherakadak
eragindako igoera–.
III
Abantok bultzada eman dio
hurbileko merkataritzari
J. L. // Honako hauek dira Abanto-Zierbenako Merkatari eta
Ostalarien Elkarteak abian jarriko dituen ekintzak: erosketa-txartelen
zozketak, Gabonetako saskia, poltsa berrerabilgarriak ematea edo
Mari Domingiren harrera. “Udalak herriko sare komertziala bultzatu
nahi du. Horregatik, 2020 zail honetan laguntza zuzenen pakete
bat ateratzen ari gara, eta gure lankidetza esparrua berritu dugu”;
hala adierazi du Maite Etxebarriak, Abanto-Zierbenako alkateak.
Greba mugagabea Bilbok bonu-kanpaina jarri
Igorreko Kelvion du martxan, koronabirusak
enpresaren itxieraren gehien kaltetu dituen
aurka protesta egiteko sektoreei begira
J. L. // Igorreko Kelvion Thermal J. L. // Bilbok lehen aldiz jarri
Solutions lantegiko 73 langileek du martxan bonu-kanpaina bat;
greba mugagabea hasiko dute, 9 milioi euroko eragina izango
enpresaren zuzendaritzak aur- du merkataritzan, kulturan, os-
keztutako enplegu-erregulazio- talaritzan eta turismoan. Guztira,
ko espedientearen aurka. 185.000 bonu banatuko dira
LAB sindikatuko hiru ordez- auzo guztien artean, eta % 50eko
karik eta ELA sindikatuko beste diru-laguntza eskainiko da eros-
bik osatutako enpresa-batzor- ketetarako. Bonu horiek batera-
deak azaldu duenez, “greba ho- garriak dira halako beste bonue-
nen helburua da enpresak es- kin erabiltzeko. Bonuak azaroaren
pedientea bertan behera uztea 18tik martxoaren 31ra arte eros
eta enpleguari eta lan-baldintzei daitezke, eta apirilaren 30erako
eusteko elkarrizketa irekitzea”. erabili behar dira.
EAJk Durango Kirolaken
prezioen igoera kritikatu du
J. L. //Durango Kirolakeko zerbitzuaren arlo berriak ezagutu ostean,
EAJk kritikatu egin zuen EH Bilduk eta Herriaren Eskubideak
taldeak gidatutako gobernu taldearen proposamena, Durango Ki-
rolaken batzarrean eztabaidatutakoa. Ildo horretan, Mireia Elkoroiribek
azpimarratu zuen “iaz Durango Kirolaken prezio publikoak erabil-
tzaileei igotzea onartu zuen gobernu-taldearen koherentzia falta,
eta beste igoera bat onartu nahi du, % 5 eta % 15 artekoa,
zerbitzuaren kalitatea murriztuko den arren”.
IV
AISIALDIA
Bertan behera gelditu
dira Bizkaia Zubiko
Goming jauziak
J. L. // Bizkaia Zubiak 2021eko
ekainera arte eten du pasabide
panoramikotik goming jauziak
egiteko eskaintza, koronabiru-
saren pandemiak sortu duen
“ezohiko” egoera dela-eta.
Prentsa-ohar baten bidez,
Transbordador de Vizcaya S.L.
enpresak jakinarazi du hile ba-
koitzeko bi asteburutan egiten
ari ziren jauzi horiek bertan be-
hera uztea erabaki duela. Erabakia
Eusko Jaurlaritzak ezarritako
osasun arloko segurtasun neu-
rriak betetzeko hartu da, “gure
gizarteak bizi duen koronabiru-
saren pandemiarekin lotutako
egoera ezohikoen aurrean”. Jau-
ziak bertan behera uztea beste
kolpe bat da tokiko turismoa-
rentzat, jarduera garrantzitsua
baitzen turistak erakartzeko.
800.000 euro mingain urdinaren
Nafarroako agerraldia gelditzeko
J. L. // Nafarroako Gobernuko
Landa Garapen eta Ingurumen
Departamentuak txertaketa kan-
paina bat jarri du abian, derri-
gorrezkoa eta doakoa, Nafarroako
iparraldeko ustiategi batean ani-
malia bati mingain urdinaren
gaitza diagnostikatu ostean.
Guztira 800.000 euro bide-
ratuko dira, 350.000 animaliari
txertoa jartzeko. Saileko tekni-
kariek Mingain Urdinaren Zaintza
Serologikorako Programaren ba-
rruan egiten dituzten ustiategie-
tako laginketak burutzean atze-
man dute kasua.
Nekazaritza, Arrantza eta Eli-
kadura Ministerioak (MAPA)
txosten bat argitaratu du kasua
argitzeko, eta azaldu du Nafa-
rroako agintariek mingain urdi-
naren birusaren “8 serotipoa”
Albaitero batek behientzako txertoa prestatzen ari da.
atzeman zutela sintomatologia
klinikoa duen behi batean, Baz-
tango ustiategi batean.
Frantziako mugatik 12 ki-
lometrora dago ustiategia, azken
asteetan 8 serotipoko kasuak
atzeman diren lekuetan. Joan
den uztailaren 20tik, eta batez
ere irailean zehar, 8 serotipoko
43 foku detektatu dira zaintza
pasiboaren bidez, sintomatolo-
gia klinikoa duten behi eta ar-
dietan. Fokuak Frantziako Piri-
nio Garaiak, Landak, Ariège, Ga-
rona Garaia eta Pirinio Atlanti-
koak departamenduetan atze-
man dira. Horrek esan nahi du
infekzioaren jatorria Estatuan
kutsatutako eltxoak sartu zire-
nean eman zela.
2020ko azaroa
AGENDA
Portugaletek
ekintzailetza-programa
bat abiarazi du
J. L. // Portugaletek gazteen ar-
tean kultura ekintzailea susta-
tzearen aldeko apustua egin du.
PortuEKIN proiektuaren bidez,
“nahien alde borroka egin dai-
tekeela eta egin behar dela trans-
mititu nahi da. Gazteei beren
ideiak garatzeko baliabideak eta
tresnak eman nahi dizkiegu”;
azaldu du Txema Ezkerra Gazteria
zinegotziak.
Udalak BFAren laguntzarekin
jarri du abian ekimen berritzaile
hau, eta edizio honetan bi lan-
ildo ezarri dira. Lehenengoa, da-
goeneko martxan dagoena, sei
ikastetxetan egiten ari da, 127
gazteren parte-hartzearekin. Bi-
garrena, lan-ibilbidea modu au-
tonomoan hasteko eta proiektu
bat aurrera ateratzeko interesa
duten guztiei irekita dago.