‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ و درﻣﺎﻧﻲ‬

‫اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان‬

‫ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺗﺼﺎوﻳﺮ رادﻳﻮﻟﻮژي‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ ‪:‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻛﺮﻳﻤﻲ‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس رادﻳﻮﻟﻮژي‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن آﻳﺖ اﻟﻪ ﺑﻬﺎري ﺑﻬﺎر‬
‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫‪3‬‬ ‫‪ -1‬ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر‬
‫‪4‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﺮرﺳﻲ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ‬
‫‪5‬‬ ‫‪ -3‬ﺟﻤﺠﻤﻪ‬
‫‪10‬‬ ‫‪ -4‬ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ‬
‫‪26‬‬ ‫‪ -5‬ﺷﻜﻢ و ﻟﮕﻦ‬
‫‪51‬‬ ‫‪ -6‬اﻧﺪام ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ‬
‫‪71‬‬ ‫‪ -7‬اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ‬
‫‪84‬‬ ‫‪ -8‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ ‪CT.Scan‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪ -9‬ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫‪٢‬‬
 ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دو ﭼﻴﺰ دﺳﺘﺮﺳﻲ دارد ‪:‬‬
‫ﻛﺘﺎب و دوﺳﺖ اﻫﻞ ﻛﺘﺎب‬
‫وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر ‪:‬‬

‫ﻣﻬﺎرت در ﺗﻔﺴﻴﺮ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮدن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﻫـﻴﭻ راه ﻣﻴـﺎﻧﺒﺮي ﺟﻬـﺖ‬
‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻋﻼﺋﻢ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻳﺎ ﻛﺴﺐ ﻣﻬﺎرت در ﺗﻔﺴﻴﺮ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در دﻧﻴﺎي وﺳﻴﻊ رادﻳﻮﻟﻮژي ﻗﺪم ﻣﻲ ﮔﺬارد‪ ،‬ﻣﻬﻢ ﺗﺮ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﺗﻔـﺴﻴﺮ ﺻـﺤﻴﺢ‬
‫ﻛﻠﻴﺸﻪ رادﻳﻮﻟﻮژي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻛﺎرﺷﻨﺎس رادﻳﻮﻟﻮژي ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻜـﺲ از‬
‫ﺑﺪن ﺑﻴﻤﺎر اﻛﺘﻔﺎ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻛﻨﺎر آن ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻛﻠﻴﺸﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه از ﺑﺪن ﺑﻴﻤﺎر را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻـﺤﻴﺢ‬
‫ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ و اﻳﻦ ﺧﻮد ﻳﻚ ﻫﻨﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤـﻪ‬
‫ﻣﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﻫﻨﺮ و ﻣﻬﺎرت را در ﺧﻮد ارﺗﻘﺎء دﻫﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻛﺮﻳﻤﻲ‬
‫ﺑﻬﺎر ‪91‬‬

‫‪٣‬‬
 ‫ﺑﺮرﺳﻲ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ‪:‬‬
‫اﮔﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ روﺷﻲ ﻣﺘﺪﻳﻚ و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي روﺗﻴﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺻﺤﻴﺢ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻫﺎ‬
‫آﺳﺎﻧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري ﻫﺎ ﻛﻤﺘﺮ از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺻـﻮرﺗﻲ اﻣﻴﺪواراﻧـﻪ اﻣـﺎ‬
‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ ﮔﺮاﻓﻲ ﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬روش زﻳﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻫـﺎ‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ را از ﭘﺎﻛﺖ ﺧﺎرج ﻛﺮده و آن ﻫﺎ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺤﻲ ﺻﺎف ﻗﺮار دﻫﻴﺪ )ﻓﻴﻠﻢ ﻫـﺎ ﺑـﺴﻴﺎر ﻟﻐﺰﻧـﺪه‬
‫ﺑﻮده و ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺤﻲ داراي ﺷﻴﺐ ﺟﺰﺋﻲ ﻗﺮار داده ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻟﻴﺰ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮرد(‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ را در وﺿﻌﻴﺖ آﻧﺎﺗﻮﻣﻴﻚ ﺑﺮ روي ﻧﮕﺎﺗﻮﺳﻜﻮپ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪ .‬ﻋﺪم رﻋﺎﻳـﺖ وﺿـﻌﻴﺖ آﻧﺎﺗﻮﻣﻴـﻚ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﺷﺘﺒﺎه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮده و آن ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ از ﻛﺪام ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺪن و از ﭼﻪ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻠﻲ داﻧﺴﻴﺘﻪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ‪ ،‬از ﻧﮕﺎﺗﻮﺳﻜﻮپ ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﺧـﻮد‬
‫ﻗﻀﺎوت ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ آﻳـﺎ داﻧـﺴﻴﺘﻪ ﻃﺒﻴﻌـﻲ اﺳـﺖ‪ ،‬ﻛـﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘـﻪ )‪ ،(Rarefaction‬ﻳـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘـﻪ‬
‫)‪ (Sclerosis‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻮﺿﻌﻲ در داﻧﺴﻴﺘﻪ‪ ،‬از ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻛﻮرﺗﻜﺲ ﻫﺮ اﺳﺘﺨﻮان را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ و ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل اﻧﻘﻄـﺎع در‬
‫ﺗﺪاوم ﻛﻮرﺗﻜﺲ و ﻧﻮاﺣﻲ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﻳﺎ اروزﻳﻮن ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻛﻮرﺗﻜﺲ را از ﻧﻈﺮ ﺿـﺨﻴﻢ ﺷـﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻧـﺎزك‬
‫ﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻳﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ اﺳﺘﺨﻮان ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻣﺪوﻻي ﻫﺮ اﺳﺘﺨﻮان را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺑﺎﻓﺖ و ﻧﻮاﺣﻲ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻳﺎ اﺳﻜﻠﺮوز ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﻣﻔﺎﺻﻞ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﺎرﻳﻚ ﺷﺪن ﻓﻀﺎي ﻣﻔـﺼﻠﻲ )ﻛـﻪ ﻟﻔـﻆ ﺻـﺤﻴﺢ ﺗـﺮ آن ﻓـﻀﺎي‬
‫ﻏﻀﺮوﻓﻲ اﺳﺖ(‪ ،‬اروزﻳﻮن‪ ،‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﻳﺎ ﺧﺸﻦ ﺷﺪن ﺳﻄﻮح ﻣﻔﺼﻠﻲ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ اﺳﺘﺨﻮان ﺟﺪﻳـﺪ ﻣﺤﻴﻄـﻲ‬
‫)اﺳﺘﺌﻮﻓﻴﺖ( و اﺟﺴﺎم آزاد ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم را ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﻧـﻮاﺣﻲ اﺳـﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺷـﺪن ﻳـﺎ‬
‫ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻪ ﺷﺪن‪ ،‬ﺳﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﺘﺮاﻛﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ آﺑﺴﻪ ﻳﺎ ﺗﺠﻤﻊ ﻣﺎﻳﻊ ﻳـﺎ ﻳـﻚ ﺗـﻮده‬
‫ﺑﺎﻓﺘﻲ ﺟﺎﻣﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻧﻮاﺣﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺷﻔﺎﻓﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﮔﺎز ﻳﺎ ﭼﺮﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﺑﮕﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ اﺷـﺘﺒﺎه‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮد در ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دو ﻳﺎ ﭼﻨـﺪ ﻧﺎﻫﻨﺠـﺎري ﻣﺠـﺰا ﻣﻮﺟـﻮد ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫روش روﺗﻴﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮاﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ ﺿﺎﻳﻌﻪ اي ﻛﺸﻒ ﺷﺪه ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬اداﻣﻪ ﻳﺎﺑـﺪ‪ .‬در‬
‫ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ زﻣﺎن زﻳﺎدي ﺻﺮف ﻛﺮد ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻓـﻴﻠﻢ ﻫـﺎ‪ ،‬در دام ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫ﮔﻴﺮي ﻫﺎي ﻋﺠﻮﻻﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻧﺸﻮﻳﻢ‪.‬‬

‫‪٤‬‬
 ‫ﺟﻤﺠﻤﻪ‬

‫‪٥‬‬
 ‫ﺟﻤﺠﻤﻪ )‪: (Skull‬‬

‫ﭘﺮﺗﻮﻧﮕﺎري از ﺟﻤﺠﻤﻪ و ﻣﻐﺰ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﺳﻴـﺴﺘﻢ اﻋـﺼﺎب ﻣﺮﻛـﺰي در ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫ﻣﺘــﺪاول ﺻــﻮرت ﻣــﻲ ﮔﺮﻓــﺖ وﻟــﻲ اﻣــﺮوزه روش ﻫــﺎي ﺗــﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري ﺟﺪﻳــﺪ ﺳــﻪ ﺑﻌــﺪي ﺑﺨــﺼﻮص‬
‫‪ CT.Scan‬و ‪ MRI‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻋﺼﺎب ﻣﺮﻛـﺰي در‬
‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ارﮔﺎن ﻫﺎي ﺑﺪن دارد‪.‬ﭘﺮﺗﻮﻧﮕﺎري ﺳﺎده از ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺑﺨﺼﻮص در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻫـﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ ﺳﻞ ﺗﻮراﺳﻴﻚ و ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫـﺎي داﺧـﻞ ﺟﻤﺠﻤـﻪ اي ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﮔﺎم در روش ﻫﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري ﺟﻤﺠﻤﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﭘﺮﺗﻮﻧﮕـﺎري ﻣﺘـﺪاول از ﺟﻤﺠﻤـﻪ در‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﻫﺎي روﺑﺮو )‪ (PA‬و ﻧﻴﻤﺮخ )‪ (Lateral‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻪ روي ﺗﺨﺖ‬
‫ﻳﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﻳﺎ اﻳﺴﺘﺎده در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻮﻛﻲ ﻋﻤﻮدي ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ روﺑﺮو )‪ (PA‬ﺟﻤﺠﻤﻪ زن ﺑﺎﻟﻎ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻛﺮﻳﺴﺘﺎﮔﺎﻟﻲ ‪ -2‬ﺳﻴﻨﻮس ﻓﺮوﻧﺘﺎل ‪ -3‬ﻣﺠﺮاي اﭘﺘﻴﻚ ‪ -4‬ﺷﻜﺎف اورﺑﻴﺘﺎل ﻓﻮﻗـﺎﻧﻲ ‪ -5‬ﺳـﺎﻳﻪ ﻏﻠـﻴﻆ‬
‫ﺑﺨﺶ ﭘﺘﺮوس اﺳﺘﺨﻮان ﺗﻤﭙﻮرال ‪ -6‬رأس زاﺋﺪه ﻣﺎﺳﺘﻮﺋﻴﺪ ‪ -7‬زاﺋﺪه دﻧﺪاﻧﻲ آﻛﺴﻴﺲ ‪ -8‬دﻧﺪان ﺛﻨﺎﻳﺎي‬
‫ﺑﺎﻻ ‪ -9‬ﺗﻴﻐﻪ ﺑﻴﻨﻲ ‪ -10‬ﺷﺎﺧﻚ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ‪ -11‬ﺻﻔﺤﻪ ﻏﺮﺑﺎﻟﻲ ‪ -12‬ﻟﺒﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺑﺨﺶ ﭘﺘـﺮوس اﺳـﺘﺨﻮان‬
‫ﺗﻤﭙﻮرال‬

‫‪٦‬‬
 ‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻃﺮﻓﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ زن ﺑﺎﻟﻎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﻴﻨﻮس ﻓﺮوﻧﺘﺎل ‪ -2‬ﺳﻘﻒ اورﺑﻴﺖ ‪ -3‬ﻧﺎودان ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي ﻗﺪاﻣﻲ ﻋﺮوق ﻣﻨﻨﮋﻳﺎل ﻣﻴـﺎﻧﻲ‬
‫‪ -4‬ﺣﻔﺮه ﻫﻴﭙﻮﻓﻴﺰ ‪ -5‬ﺳﻴﻨﻮس اﺳﻔﻨﻮﺋﻴﺪ ‪ -6‬ﺳﺎﻳﻪ ﻏﻠﻴﻆ ﺑﺨﺶ ﭘﺘﺮوس اﺳﺘﺨﻮان ﺗﻤﭙـﻮرال ‪ -7‬ﺳـﻠﻮل‬
‫ﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ ﻣﺎﺳﺘﻮﺋﻴﺪ ‪ -8‬ﻗﻮس ﺧﻠﻔﻲ اﻃﻠﺲ ‪ -9‬زاﺋﺪه دﻧﺪاﻧﻲ آﻛﺴﻴﺲ ‪ -10‬ﻗﻮس ﻗﺪاﻣﻲ اﻃﻠﺲ ‪-11‬‬
‫زاوﻳﻪ ﻣﻨﺪﻳﺒﻞ ‪ -12‬ﺳﻴﻨﻮس ﻣﺎﮔﺰﻳﻼري‬

‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻃﺮﻓﻲ )اﻧﺪﻛﻲ ﻣﺎﻳﻞ( از ﺳﺮ ﻳﻚ ﻓﺮد ﺑﻲ دﻧﺪان ‪:‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ زﻳﻦ ﺗﺮﻛﻲ در ﻧﻤﺎﻫﺎي ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1‬ورﻳﺪ ﺗﻤﭙﻮرال دﻳﭙﻠﻮﺋﻴﻚ ﻗﺪاﻣﻲ ‪ -2‬ورﻳﺪ ﺗﻤﭙﻮرال دﻳﭙﻠﻮﺋﻴﻚ ﺧﻠﻔﻲ ‪ -3‬ﺗﻨﻪ ﭘﻴﻨﻪ آل ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻪ ﺷﺪه‬
‫‪ -4‬ﻧﻮاﺣﻲ ﻧﺎزك اﺳﺘﺨﻮان اﻛﺴﻲ ﭘﻴﺘﺎل ‪ -5‬ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻫـﻮاﻳﻲ ﻣﺎﺳـﺘﻮﺋﻴﺪ ‪ -6‬ﻛـﺎم ﺳـﺨﺖ ‪ -7‬دﻳـﻮاره‬
‫ﻫﺎي ﺧﻠﻔﻲ ﺳﻴﻨﻮس ﻫﺎي ﻣﺎﮔﺰﻳﻼ ‪ -8‬ﺳﻴﻨﻮس ﻫﺎي اﺳﻔﻨﻮﺋﻴﺪال ‪ -9‬ورﻳﺪ دﻳﭙﻠﻮﺋﻴﻚ ﻓﺮوﻧﺘﺎل در ﻧﻮاﺣﻲ‬
‫ﻧﺎزك اﺳﺘﺨﻮان ﻓﺮوﻧﺘﺎل‬

‫‪٧‬‬
 ‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻃﺮﻓﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ در ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﺎﺳﻪ ﺳﺮ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﺻﻮرت ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -1‬زاﺋﺪه ﻛﻠﻨﻮﺋﻴﺪ ﻗﺪاﻣﻲ ‪ -2‬ﻓﻮﻧﺘﺎﻧﻞ ﻗﺪاﻣﻲ ‪ -3‬زﻳﻦ ﺗﺮﻛﻲ ‪ -4‬ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎي دﻧﺪاﻧﻲ ﻣﺎﮔﺰﻳﻼ‬

‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ در ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻓﻮﻧﺘﺎﻧﻞ ﻗﺪاﻣﻲ ‪ -2‬ﻓﻮﻧﺘﺎﻧﻞ اﺳﻔﻨﻮﺋﻴﺪ ‪ -3‬ﺷﻜﺎف اورﺑﻴﺘﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ‪ -4‬ﺟﻮاﻧﻪ ﻫﺎي دﻧﺪاﻧﻲ ﻣﺎﮔﺰﻳﻼ ‪-5‬‬
‫ﺳﻨﺘﺮوم ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﻬﺮه ﮔﺮدﻧﻲ‬

‫‪٨‬‬
 ‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ روﺑﺮو )‪ (PA‬ﺟﻤﺠﻤﻪ ‪:‬‬
‫ﺳﺮ ﻛﻤﻲ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﺳﻴﻨﻮس ﻓﺮوﻧﺘﺎل ‪ -2‬اورﺑﻴﺖ ‪ -3‬درز ﻓﺮوﻧﺘﻮزﻳﮕﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ‪ -4‬اﺳﺘﺨﻮان ﮔﻮﻧﻪ ‪ -5‬ﺳﻴﻨﻮس ﻣـﺎﮔﺰﻳﻼري‬
‫‪ -6‬زاﺋﺪه ﻛﻮروﻧﻮﺋﻴﺪ ﻣﻨﺪﻳﺒﻞ ‪ -7‬ﺣﻔﺮه ﺑﻴﻨﻲ و ﺳﻴﻨﻮس اﺳﻔﻨﻮﺋﻴﺪ ﻛﻪ روي ﻫﻢ اﻓﺘﺎده اﻧﺪ‬

‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ در ﻋﻜﺲ ﺳﺎده رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺟﻤﺠﻤﻪ ‪:‬‬

‫‪٩‬‬
 ‫ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ‬

‫‪١٠‬‬
 ‫ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ )‪: (CXR‬‬
‫اﻧﺪازه ‪:‬‬
‫در ﻳﻚ ﻛﻠﻴﺸﻪ رادﻳﻮﻟﻮژي از ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ‪ ،‬اﻧﺪازه ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻗﻠﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘـﺮ از ‪ %50‬ﻋـﺮض ﻗﻔـﺴﻪ ﺳـﻴﻨﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮدرﻫﺎي ﻗﻠﺐ ‪:‬‬

‫آﺑﻨﻮرﻣﺎﻟﻲ ﻫﺎي ﺑﺮدرﻫﺎي ﻗﻠﺐ ‪:‬‬
‫ﺑﺮدر ﭼﭗ ﻗﻠﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﻌﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺤﺪب ﺷﻮد )ﻓﻠﺶ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ آﺑﻨﻮرﻣﺎﻟﻲ در ﺑﺮدر ﭼﭗ ﻗﻠـﺐ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺰرﮔﻲ دﻫﻠﻴﺰ ﭼﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎي ‪: AP‬‬
‫در زﻳﺮ ﻗﻮس آﺋﻮرت و ﺑﺎﻻي ﺷﺮﻳﺎن رﻳﻮي ﭼﭗ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻲ از ‪ Lymphadenopathy‬ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﻳـﻚ وﺟـﻮد‬
‫دارد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﻓﻠﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١١‬‬
 ‫ورﻳﺪ اﺟﻮف ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ‪: SVC‬‬
‫اﻳﻦ ورﻳﺪ از اﺗﺼﺎل دو ورﻳﺪ ﺑﺮاﻛﻴﻮﺳﻔﺎﻟﻴﻚ ﭼﭗ و راﺳﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻧﻤﺎي ‪ ،PA-CXR‬ﺑﺮدر راﺳﺖ ‪ SVC‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم ﻋﻤﻮدي درﺳـﺖ در ﻃـﺮف راﺳـﺖ‬
‫ﻣﻬﺮه ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻨﺎره داﺧﻠﻲ ‪ SVC‬از ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم ﻣﺪﻳﺎﺳﺘﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ورﻳﺪ اﺟﻮف ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ‪: IVC‬‬

‫در ﻧﻤﺎي ‪ IVC ،PA-CXR‬را ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻧﺮم ﻣﺠـﺎورش ) ﻗﻠـﺐ‪ ،‬ﻛﺒـﺪ و دﻳـﺎﻓﺮاﮔﻢ (‬
‫داﻧﺴﻴﺘﻪ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ دارد‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺷﺮﻳﺎن ﻫﺎي رﻳﻮي ‪:‬‬

‫‪١٢‬‬
 ‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ي ﺷﻜﻞ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﻠﺐ از ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال ‪:‬‬

‫ﻟﻮب ﻫﺎي رﻳﻪ ‪:‬‬

‫رﻳﻪ راﺳﺖ ‪ :‬داراي ﺳﻪ ﻟﻮب ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﻲ و ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻟﻮب ﻣﻴﺎﻧﻲ راﺳﺖ در ﻣﺠﺎورت ﻛﻨﺎره‬
‫راﺳﺖ ﻗﻠﺐ ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫رﻳﻪ ﭼﭗ ‪ :‬داراي دو ﻟﻮب ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ و ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻘﺎق ﻫﺎي رﻳﻪ ‪:‬‬

‫ﻟﻮب ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ و ﻣﻴﺎﻧﻲ راﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻜﺎف ﻣﻴﻨﻮر ﻳﺎ ﻋﺮﺿﻲ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻮب ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ رﻳﻪ راﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻜﺎف ﻣﺎژور ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻞ از ﻟﻮب ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ و ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺟﺪا ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻟﻮب ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ و ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﭼﭗ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻜﺎف ﻣﺎژور ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻞ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪١٣‬‬
 ‫ﺷﻜﺎف ﻣﻴﻨﻮر ﻳﺎ ﻋﺮﺿﻲ ‪:‬‬
‫ﺷﻜﺎف ﻣﻴﻨﻮر ﻳﺎ ﻋﺮﺿﻲ دﻗﻴﻘﺎً از ﻣﺤﻞ ﻧﺎف ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻳـﺎ اﺻـﻼً دﻳـﺪه‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١٤‬‬
 ‫ﻛﺎرﻳﻨﺎ ‪:‬‬
‫ﻛﺎرﻳﻨﺎ در ﻣﺤﺎزات ‪ T6 – T7‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و زاوﻳﻪ آن ‪ 60‬ﺗﺎ ‪ 70‬درﺟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﻳﻦ زاوﻳﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 90‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ رخ داده ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺰرﮔﻲ دﻫﻠﻴﺰ ﭼﭗ‬
‫‪ -2‬وﺟﻮد ‪ Lymphadenopathy‬در زﻳﺮ ﻛﺎرﻳﻨﺎ‬
‫‪ -3‬وﺟﻮد ﺗﻮده در ﻣﺪﻳﺎﺳﺘﻦ‬

‫زواﻳﺎي ﻛﻮﺳﺘﻮﻓﺮﻧﻴﻚ ‪:‬‬

‫اﻳﻦ زواﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼً ﺷﺎرپ دﻳﺪه ﺷﻮد و اﮔﺮ اﻳﻦ زواﻳﺎ ﭘﻬﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻪ ﻋﻠـﺖ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ رخ‬
‫داده ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬وﺟﻮد ﻣﺎﻳﻊ‬
‫‪ -2‬وﺟﻮد زﺧﻢ ﻳﺎ اﺳﻜﺎر‬
‫‪ -3‬وﺟﻮد ﺗﻮﻣﻮر‬

‫‪١٥‬‬
 ‫ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه در ﻛﻠﻴﺸﻪ ﻧﻴﻤﺮخ ‪:‬‬
‫ﻓﻀﺎي ﭘﺸﺖ ﺟﻨﺎغ ‪: Retrosternal Space‬‬
‫اﮔﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﺑﻄﻦ ﭼﭗ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﻤﺎري اﻧﺴﺪادي رﻳﻪ ‪ COPD‬وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻓﻀﺎي ﭘﺸﺖ ﻗﻠﺐ ‪: Retrocardiac Space‬‬

‫وﺟﻮد ﺗﺮﺷﺤﺎت و ﻣﻮاد ﻧﺸﺘﻲ در اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻪ دو ﻋﻠﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﺧﺘﻼﻻت ﻣﻬﺮه اي‬
‫‪ filled up -2‬ﺑﻮدن ‪ IVC‬ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻄﻦ ﭼﭗ‬

‫اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ و ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم ‪:‬‬

‫اﺳﺘﺮﻧﻮم و اﺳﻜﺎﭘﻮﻻ ‪:‬‬
‫در ﻧﻤﺎي ‪ ،PA-CXR‬ﻛﻨﺎره ﻫﺎي اﺳﺘﺮﻧﻮم ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﺮه ﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺪﻳﺎﺳﺘﻦ ﻣﺤﻮ و ﻧﺎﻣـﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﺮار دادن ﭘﺸﺖ دﺳﺖ ﻫﺎ ﺑﺮ روي ﻟﮕﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﭼﺮﺧﻴﺪن اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﻛﺘﻒ ﺑﻪ ﻛﻨﺎره ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻨﺎره ﻫﺎي داﺧﻠﻲ اﺳﺘﺨﻮان ﻫـﺎي ﻛﺘـﻒ روي رﻳـﻪ ﻫـﺎ ﻧﻴﻔﺘـﺪ ﻳـﺎ در ﺣـﺪ‬
‫ﻛﻤﺘﺮي ﺑﻴﻔﺘﺪ‪.‬‬

‫‪١٦‬‬
 ‫ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎي زن ‪:‬‬

‫دﻧﺪه ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮدن دﻧﺪه ﻫﺎي ﻗﺪاﻣﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻧﺪه ﻫـﺎي ﺧﻠﻔـﻲ ﺑـﻪ ﻓـﻴﻠﻢ‪ ،‬در ﻳـﻚ ﻧﻤـﺎي ‪PA-‬‬
‫‪ ،CXR‬ﺳﺎﻳﻪ آن ﻫﺎ ﻛﻤﺘﺮ دﭼﺎر ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲ ﺷﺪه و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺎرپ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﻳﻚ ﻧﻤﺎي ‪ ،PA-CXR‬دﻧﺪه ﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬در اﻣﺘﺪاد راﺋﺪه ﻋﺮﺿﻲ ‪ T1‬روي ﻫﻢ ﻣﻲ اﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﻠﻪ ﻫﺎي دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ‪:‬‬
‫دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻨﻔﺲ‪ ،‬داراي ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻲ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ راﺳﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﻤﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻫﻤﻲ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﭼﭗ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٧‬‬
 ‫ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ارزﻳﺎﺑﻲ ‪: CXR‬‬
‫‪ -1‬ﻧﻔﻮذ اﺷﻌﻪ ‪:‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻣﻬﺮه ﻫﺎي ﺗﻮراﺳﻴﻚ را از ﭘﺸﺖ ﻗﻠﺐ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫اﺷﻜﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻔﻮذ ﻛﻢ اﺷﻌﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻫﻤﻲ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﭼﭗ و ﻗﺎﻋﺪه رﻳﻪ ﭼﭗ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ دﻳﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺎﺧﺘﺎري رﻳﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ واﻗﻌﻴﺸﺎن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﺗﻨﻔﺲ ‪:‬‬
‫در ﻳﻚ ﺗﻨﻔﺲ ﺧﻮب در ﻳﻚ ﻓﺮد ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 10‬دﻧﺪه ﺧﻠﻔﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ وﻟـﻲ در ﺑﻴﻤـﺎران‬
‫ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه ﺣﺪود ‪ 9‬دﻧﺪه ﺧﻠﻔﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﺷﻜﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻨﻔﺲ ﻧﺎ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ‪:‬‬

‫ﺗﻨﻔﺲ ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ ﺷﻠﻮﻏﻲ ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺎﺧﺘﺎري رﻳﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛـﻪ ﻣـﺎ ﻓﻜـﺮ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ دﭼﺎر اﺧﺘﻼﻻت راه ﻫﺎي ﻫﻮاﺋﻲ اﺳﺖ در ﺻـﻮرﺗﻴﻜﻪ واﻗﻌـﺎً ﻫﻴﭽﮕﻮﻧـﻪ اﺧﺘﻼﻟـﻲ در راه‬
‫ﻫﺎي ﻫﻮاﺋﻲ او وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪١٨‬‬
 ‫‪ -3‬ﭼﺮﺧﺶ ‪:‬‬
‫اﮔﺮ زواﺋﺪ ﺧﺎري اﺟﺴﺎم ﻣﻬﺮه اي از اﻧﺘﻬﺎي داﺧﻠﻲ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﺗﺮﻗﻮه ﺑﻪ ﻳـﻚ اﻧـﺪازه ﻓﺎﺻـﻠﻪ داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮﺧﺶ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻴﻤﺎر ﭼﺮﺧﺶ ﻛﻤﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ دارد‪.‬‬

‫اﺷﻜﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭼﺮﺧﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬

‫ﭼﺮﺧﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺷﺮﻳﺎن ﻫﺎي رﻳﻮي ﻛﻪ دورﺗﺮ از ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺑﺮﺳﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺪﻳﺎﺳﺘﻦ ﻋﺮﻳﺾ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫‪ -4‬زاوﻳﻪ دادن ‪: Angulation‬‬

‫اﮔﺮ اﺷﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺮ زاوﻳـﻪ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ )ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﻧﻴﻤـﻪ ﺧﻮاﺑﻴـﺪه ﺑـﻮدن ﺑﻴﻤـﺎر ‪Semi-‬‬
‫‪ recumbent‬ﻳﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﻟﻮردوﺗﻴﻚ(‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎي ‪ Apical Lordotic‬ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﺛﺮ زاوﻳﻪ دادن‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي ﻗﺪاﻣﻲ ) ﻣﺜﻞ ﺗﺮﻗﻮه ( روي ﻓﻴﻠﻢ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي ﺧﻠﻔﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣـﻲ‬
‫اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫اﺷﻜﺎﻻﺗﻲ ﻛﻪ در اﺛﺮ زاوﻳﻪ دادن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ‪:‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻗﻠﺐ ﻧﺎواﺿﺢ ﻣﻲ اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫وﺿﻮح ﻫﻤﻲ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﭼﭗ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎﻫﺎي ‪ AP-CXR‬و ‪: PA-CXR‬‬

‫‪١٩‬‬
‫ﻳﻚ روش ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ) اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ( ﺑـﺮاي ﺗﻔـﺴﻴﺮ ﻛﻠﻴـﺸﻪ‬
‫‪: CXR‬‬
‫‪ Adequacy-A‬ﭼﻴﺰﻫﺎي روﺗﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻛﻠﻴﺸﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭼﻚ ﻛﺮدن اﺳﻢ ﺑﻴﻤﺎر و ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺠﺎم ﮔﺮاﻓﻲ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﻋﻼﻣﺖ ﭼﭗ و راﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﻧﻤﺎي ‪ AP‬ﻳﺎ ‪ PA‬ﺑﻮدن ﻛﻠﻴﺸﻪ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻳﻨﻜﻪ زواﻳﺎي ﻛﻮﺳﺘﻮﻓﺮﻧﻴﻚ و ﻗﻠﻪ ﻫﺎي رﻳﻪ در ﻛﻠﻴﺸﻪ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭼﻚ ﻛﺮدن ﺗﻜﻨﻴﻚ‪.‬‬

‫‪ Airway-A‬راه ﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ ‪:‬‬

‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ راه ﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ در ﻛﻠﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ راه ﻫﻮاﻳﻲ دﻗﻴﻘﺎً در ﺧـﻂ وﺳـﻂ ﻧﻴـﺴﺖ‪ ،‬آﺑﻨﻮرﻣـﺎﻟﻲ ﻫـﺎ را ﺑﺮرﺳـﻲ ﻛﻨﻴـﺪ‪ .‬ﻣﺜـﻞ ﭘﻠـﻮرال اﻓﻴـﻮژن‪،‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﺗﻮراﻛﺲ ﻛﺸﺸﻲ‪ ،‬آﺗﻠﻜﺘﺎزي‪.‬‬
‫زاوﻳﻪ ﻛﺎرﻳﻨﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ‪ 90‬درﺟﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺑﺮوﻧﺶ را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﻴﻤﺎر ‪ Chest tube‬دارد‪ ،‬ﻣﺤﻞ آن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 4-3‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻛﺎرﻳﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻳﺎﺳﺘﻦ را از ﻟﺤﺎظ ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺮ ﺑﺮﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ ‪:‬‬
‫ﺗﻮده ﻫﺎ‬
‫اﻟﺘﻬﺎب‬
‫ﺗﺮوﻣﺎ ﻳﺎ ﺿﺮﺑﻪ‬
‫آﻧﻮرﻳﺴﻢ ﻋﺮوق‬

‫‪ Bones-B‬اﺳﺘﺨﻮان ‪:‬‬
‫اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ را از ﻟﺤﺎظ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﺳﺎﻳﺮ آﺳﻴﺐ ﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﻗﻮه‪ ،‬دﻧﺪه ﻫـﺎ‪ ،‬ﻣﻬـﺮه ﻫـﺎي‬
‫ﺳﻴﻨﻪ اي‪ ،‬ﻫﻮﻣﺮوس و ‪...‬‬

‫‪ Cardiac-C‬ﻗﻠﺐ ‪:‬‬
‫اﻧﺪازه ﻗﻠﺐ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮدرﻫﺎي ﻗﻠﺐ را از ﻟﺤﺎظ وﺿﻮح و ﻋﺪم وﺿﻮح ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫آﺋﻮرت را از ﻟﺤﺎظ ﭘﻬﻦ ﺷﺪﮔﻲ‪ ،‬ﭘﻴﭻ ﺧﻮردﮔﻲ و ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ IVC ،SVC‬و آزﻳﮕﻮس را از ﻟﺤﺎظ ﭘﻬﻦ ﺷﺪﮔﻲ و ﭘﻴﭻ ﺧﻮردﮔﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪٢٠‬‬
‫اﮔﺮ ﻻﻳﻪ ﻧﺎزﻛﻲ از ﻫﻮا در اﻃﺮاف ﻗﻠﺐ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدﻳـﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎل وﺟـﻮد ﭘﻨﻮﻣﻮﻣﺪﻳﺎﺳـﺘﻴﻨﻮم را ﺑﺮرﺳـﻲ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪ Diaphragm-D‬دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ‪:‬‬
‫دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ در ﻃﺮف راﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻃﺮف ﭼﭗ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد اﻓﻴﻮژن‪ ،‬ﻛﻼﭘﺲ و ﻓﻠﺞ ﻳﺎ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدﮔﻲ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ دﻳﺪه ﻧﺸﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد اﻓﻴﻮژن ﻳﺎ ﻧﻔﻮذ ﻣﺎﻳﻌﺎت را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ در ﺣﺎﻟﺖ اﻳﺴﺘﺎده ﻫﻮا در زﻳﺮ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳـﻮراخ ﺷـﺪﮔﻲ ﻋﻨﺎﺻـﺮ‬
‫داﺧﻞ ﺷﻜﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ Effusion،Esophagus-E‬ﻣﺮي – اﻓﻴﻮژن ‪:‬‬

‫دﻳﺪن ﻣﺮي ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺮ از ﻫﻮا ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﻓﻴﻮژن ﻫﺎ ﻣﻮارد زﻳﺮ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫زاوﻳﻪ ﻛﻮﺳﺘﻮﻓﺮﻧﻴﻚ را از ﻟﺤﺎظ ﻣﺤﻮ ﺷﺪﮔﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫اﻃﺮاف ﭘﺮده ﺟﻨﺐ را از ﻟﺤﺎظ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ و وﺟﻮد ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﺎﻳﻊ در داﺧﻞ ﺷﻜﺎف ﻫﺎي رﻳﻪ دﻳﺪه ﺷﺪ‪ ،‬آن را از ﻟﺤﺎظ وﺟﻮد اﻓﻴﻮژن ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪ Fields-F‬ﻣﻴﺪان رﻳﺘﻴﻦ ‪:‬‬

‫در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺮ‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﺮرﺳﻲ ‪ Infiltrates‬ﺑﺎﺷﻴﺪ‪:‬‬
‫اﮔﺮ ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﻗﻠﺐ ﻳﺎ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﻣﺤﻮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻟﻮب ﻣﻴﺎﻧﻲ رﻳﻪ راﺳﺖ در ﻣﺠﺎورت ﻗﻠﺐ اﺳﺖ ﻧﻪ ﻟﻮب ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ آن‪.‬‬
‫ﻛﻼﭘﺲ‪.‬‬

‫‪ Gastric Air Bubble-G‬ﻫﻮاي داﺧﻞ ﻣﻌﺪه ‪:‬‬

‫در ﻳﻚ ﭘﻮزﻳﺸﻦ ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮﻧﻲ ﻫﻴﺎﺗﻮس دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪ Hilum-H‬ﻧﺎف رﻳﻪ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﻧﺎف رﻳﻪ ﻫﺎ از ﺷﺮﻳﺎن ﻫﺎ و ورﻳﺪﻫﺎي رﻳﻮي و ﺑﺮوﻧﺶ ﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻟﺤﺎظ اﻧﺪازه‪ ،‬وﺿﻮح و داﻧﺴﻴﺘﻪ ﻳﻜﺴﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮي و اﻧﺪازه آن ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت دوﻃﺮﻓﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪٢١‬‬
 ‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﭘﺎﻳﻪ اي ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي رﻳﻮي‪:‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ‪ -‬ﻫﻮا)ﻋﻠﻞ( ‪:‬‬
‫در رﻳﻪ‪:‬‬
‫ﺗﺮوﻣﺎي ﺣﻔﺮه رﻳﻪ‬
‫آﺑﺴﻪ رﻳﻮي‬

‫در ﻣﺪﻳﺎﺳﺘﻴﻨﻮم‪:‬‬
‫اﻧﺴﺪاد ﻣﺮي‬
‫آﺑﺴﻪ ﻣﺪﻳﺎﺳﺘﻦ‬
‫ﻫﻴﺪروﭘﻨﻮﻣﻮﭘﺮﻳﻜﺎردﻳﻮم‬
‫ﻓﺘﻖ ﻫﻴﺎﺗﺎل‬

‫در ﻓﻀﺎي ﭘﻠﻮرال‪:‬‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺣﺒﺎﺑﭽﻪ ﻫﺎ‬
‫ﻫﻴﺪروﭘﻨﻮﻣﻮﺗﻮراﻛﺲ‬

‫در دﻳﻮاره ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ‪:‬‬

‫آﺑﺴﻪ در دﻳﻮاره ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ‬

‫‪٢٢‬‬
 ‫آﺗﻠﻜﺘﺎزي‪:‬‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ آﺗﻠﻜﺘﺎزي ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫داﻧﺴﻴﺘﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه رﻳﻪ ﺑﺪون ﻫﻮا اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻼﺋﻤﻲ دال ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ رﻳﻪ ﻫﺎ‪.‬‬

‫آﺗﻠﻜﺘﺎزﻳﻬﺎي ﭼﺴﺒﻨﺪه‪:‬‬
‫ﺳﻮرﻓﻜﺘﺎﻧﺖ ﻛﺸﺶ ﺳﻄﺤﻲ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ و آﻟﻮﺋﻮل ﻫﺎ را ﺑﺎز ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارد‪.‬‬
‫در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻛﺸﺶ ﺳﻄﺤﻲ دارﻳﻢ‪ ،‬آﻟﻮﺋﻮل ﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﻛﻼﭘﺲ و اﺗﻠﻜﺘﺎزي رخ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫آﻣﺒﻮﻟﻲ رﻳﻮي ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻓﻘﺪان ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن ﺑﻪ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺳﻮرﻓﻜﺘﺎﻧﺖ آﺳﻴﺐ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫آﺗﻠﻜﺘﺎزي رﻳﻪ راﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ‪:‬‬
‫داﻧﺴﻴﺘﻪ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ در رﻳﻪ راﺳﺖ‬
‫ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ﻣﺪﻳﺎﺳﺘﻴﻨﻮم ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‬
‫ﻫﻤﻲ ﺗﻮراﻛﺲ راﺳﺖ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ‬
‫ﻣﺤﻮ ﺑﻮدن ﻗﺴﻤﺖ راﺳﺖ ﻗﻠﺐ و دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ‬

‫آﺗﻠﻜﺘﺎزي ﻟﻮب ﻣﻴﺎﻧﻲ رﻳﻪ راﺳﺖ ‪:‬‬

‫در ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ در ﻧﻤﺎي ‪ PA‬دﻳﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ‪ :‬ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﺷﻜﺎف ﻋﺮﺿﻲ‬

‫‪٢٣‬‬
 ‫ﺑﺮوﻧﺸﻜﺘﺎزي‪:‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺑﻴﺸﺘﺮ ‪CXR‬ﻫﺎ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ‪:‬‬
‫ﺳﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺑﻮﻻر‬
‫ﺧﻄﻮط رﻳﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺳﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺣﻠﻘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎ دﻳﻮاره ﻫﺎي ﺑﺮوﻧﺸﻴﻮل ﺿﺨﻴﻢ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ‪ -‬ﻫﻮا‬
‫ﻓﻴﺒﺮوز رﻳﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﺮاﻛﻨﺪه‬

‫دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ‪:‬‬
‫ﻫﺮ دو ﻧﻴﻤﻪ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻤﺎي ‪ PA‬و ‪ LATERAL‬ﻗﺎﺑﻞ دﻳﺪن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻴﻤﻪ راﺳﺖ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺎدرزادي ﻗﻠﺐ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺒﺪ در ﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻗﺮار‬
‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻧﻮك ﮔﻨﺒﺪ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ در ﻣﺮﻛﺰ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ راﺳﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﭼﭗ ﺗﻤﺎﻣﺎً ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻲ ﺷـﻮد ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﻗﻠﺐ روي روي دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫وﺟﻮد ﻫﻮا در ﭘﺮده ﺻﻔﺎق ‪:‬‬

‫‪٢٤‬‬
 ‫ﻓﻠﺞ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ‪:‬‬

‫‪٢٥‬‬
 ‫ﺷﻜﻢ و ﻟﮕﻦ‬

‫‪٢٦‬‬
 ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﻮارﺷﻲ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ )‪:(Upper GI‬‬

‫ﺣﻠﻖ و ﻣﺮي ‪:‬‬

‫اوروﻓﺎرﻳﻨﻜﺲ ‪ :‬در ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎﻳﻮﺋﻴﺪ ﻳﺎ در ﻧﻮك اﭘﻴﮕﻠﻮت ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑـﺪ و ﺗﻮﺳـﻂ ﻛـﺎم ﻧـﺮم از‬
‫ﻧﺎزوﻓﺎرﻳﻨﻜﺲ ﺟﺪا ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﺎﻳﭙﻮﻓﺎرﻳﻨﻜﺲ ‪ :‬در ﺣﺪ ﻟﺒﻪ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻋﻀﻠﻪ ﻛﺮﻳﻜﻮﻓﺎرﻳﻨﮋﻳﺎل ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣـﻲ ﻳﺎﺑـﺪ و در ﻗـﺴﻤﺖ ﻗـﺪاﻣﻲ آن‬
‫اﭘﻴﮕﻠﻮت و ﺣﻨﺠﺮه ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫وﻟﻜﻮﻻ ‪ :‬ﺣﻔﺮه اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ اﭘﻴﮕﻠﻮت و ﺳﻄﺢ ﺧﻠﻔﻲ زﺑﺎن ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫ﺣﻔﺮات ﻫﺮﻣﻲ)‪ : (Pyriform‬ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ﻫﺎي ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻣﺮي ﺑﻪ ﻣﻌﺪه‪:‬‬

‫ﺣﻠﻘﻪ ‪ : B‬ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻣﺮي و ﻣﻌﺪه را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ )ﻛﺎردﻳﺎ(‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺣﺪود ‪ 2 cm‬ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻳـﺎ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از ﻫﻴﺎﺗﻮس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻠﻘﻪ ‪ 2-4 cm : A‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﻠﻘﻪ ‪ B‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼﻧﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دﻫﻠﻴﺰ ﻳﺎ وﺳﺘﻴﺒﻮل‪ :‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺮي ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ در ﺑـﻴﻦ دو ﺣﻠﻘـﻪ ‪ A‬و ‪ B‬ﻗـﺮار دارد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫اﺳﻔﻨﮕﺘﺮ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﻣﺮي ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﻔﻨﮕﺘﺮ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻣﺮي ﻳﻚ ﻋﻀﻠﻪ ﻣﺠﺰا ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻳـﻚ‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺮﻓﺸﺎر اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٢٧‬‬
 : (Barium Swallow) ‫ﻣﺮي‬

٢٨
 ‫ﺑﺮآﻣﺪﮔﻲ ﻳﺎ ﺗﻮرم ﻋﻀﻠﻪ ﻛﺮﻳﻜﻮﻓﺎرﻳﻨﮋﻳﻮس‪:‬‬
‫ﻋﻀﻠﻪ ﻛﺮﻳﻜﻮﻓﺎرﻳﻨﮋﻳﻮس ﺣﺎﺻﻞ ﻳﻚ ﺑﺮآﻣﺪﮔﻲ ﺧﻠﻔﻲ ﻣﺸﺨﺺ در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺸﺖ ﺣﻠـﻖ در ﺳـﻄﺢ ﻣﻬـﺮه‬
‫ﻫﻔﺘﻢ ﮔﺮدﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻠﺖ ﺑﺮآﻣﺪﮔﻲ‪:‬‬
‫ﻧﻘﺺ ﺷﻞ ﺑﻮدن ﻋﻀﻠﻪ )‪(GERD‬‬
‫ﺿﻌﻒ در ﻋﻀﻼت ﺗﻨﮓ ﻛﻨﻨﺪه ﺣﻠﻖ‬
‫اﻧﺴﺪاد ﻣﺮي‬
‫آﺳﻴﺐ ﺑﻪ دﻳﻮاره ﺣﻨﺠﺮه در اﺛﺮ ﺟﺮاﺣﻲ ﻳﺎ رادﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ‬

‫آﺷﺎﻻزي )‪:(Achalasia‬‬
‫در ﺑﺎرﻳﻢ ﺳﻮاﻟﻮ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ دم ﻣﻮش ﺻﺤﺮاﻳﻲ ﻳﺎ ﻣﻨﻘﺎر ﭘﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ و ﭼﻴﻦ ﻫـﺎي ﻣﻮﻛﻮﺳـﻲ ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻴﺎن ﻓﻀﺎي ﺑﺎرﻳﻚ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٢٩‬‬
 ‫دﻳﻮرﺗﻴﻜﻮل ﻣﺮي ‪:‬‬
‫‪ : Pulsion‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻي داﺧﻞ ﻛﺎﻧﺎل ﻣﺮي اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ : Traction‬وﺳﻂ ﻣﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﻓﻴﺒﺮوز ﺷﺪن اﻃﺮاف ﮔﺮه ﻫﺎي ﻟﻨﻔﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ‪.‬‬

‫اﻟﺘﻬﺎب ﻣﺮي )ازوﻓﺎژﻳﺖ( ‪:‬‬

‫ﻋﻠﺖ ‪:‬‬
‫رﻓﻠﻜﺲ ﻣﺮي )‪ 1/3 : (Reflax Esophagitis‬ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﺮي ﻗﺎرﭼﻲ )‪ : (Candida Esophagitis‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺒﻬﻢ و ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮﭘﺲ ﻣﺮي )‪ : (Herpes Esophagitis‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ 1/3‬ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ و ﻣﻴﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﺮي ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺷﺪه ﺑﺎ دارو )‪ : (Drug-induced Esophagitis‬زﺧﻢ در وﺳﻂ ﻣﺮي‬
‫ﻣﺮي ﺳﻮزﺷﻲ )‪(Caustic Esophagitis‬‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي رادﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ‪:‬‬

‫ﺿﺨﻴﻢ ﺷﺪن ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻃﻮﻟﻲ ‪ :‬ﺑﻴﺶ از ‪3 mm‬‬
‫ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻧﺪول ﺷﻜﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ وارﻳﺲ‬
‫زﺧﻢ ﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ‪ :‬زﺧﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺼﻮرت ﻛﻴﺴﻪ ﺑﻴﺮون زده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻇﺎﻫﺮي داﻧﻪ داﻧﻪ ﻳﺎ ﻧﻘﻄﻪ اي ﺷﻜﻞ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻜﺎر‪ :‬ﭼﻴﻦ ﻫﺎي داﺋﻤﻲ ﻛﻪ از ﻛﻨﺎره ﻫﺎي زﺧﻢ ﻫﺎ ﻣﻨﺸﻌﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٣٠‬‬
 ‫ﻓﺘﻖ ﻫﻴﺎﺗﻮس ‪:‬‬
‫ﻛﻴﺴﻪ ﻣﻌﺪه ﺑﻴﺶ از ‪ 2 cm‬ﺑﺎﻻي دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ ﺑﻴﺮون زده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺎ ﻧﻪ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪) B-ring : B‬ﺣﻠﻘﻪ ‪(B‬‬
‫‪) Stomach : S‬ﻣﻌﺪه(‬
‫‪) Hiatus : H‬ﻫﻴﺎﺗﻮس(‬

‫ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﺧﻮش ﺧﻴﻢ ﻣﺮي ‪:‬‬

‫ﻳﻚ ﻧﻘﺺ ﭘﺮ ﺷﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﺑﺮآﻣﺪﮔﻲ ﺑﻪ داﺧﻞ و ﻳﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻛﺎﻧﺎل ﻣﺮي‪.‬‬

‫‪٣١‬‬
 ‫ﻣﻌﺪه )‪: (Barium Meal‬‬

‫زﺧﻢ ﻫﺎي ﭘﭙﺘﻴﻚ )‪: (Peptic Ulcers‬‬

‫زﺧﻢ ﻫﺎي ﻣﻌﺪه )‪: (Gastric Ulcers‬‬
‫در ﺣﺪود ‪ %65‬از زﺧﻢ ﻫﺎي ﻣﻌﺪه ﻳﺎ ﮔﺎﺳﺘﺮﻳﺖ ﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻠﻴﻜﻮﺑﺎﻛﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زﺧﻢ ﻫﺎي دﺋﻮدﻧﺎل )‪: (Deodenal Ulcers‬‬
‫در ﺣﺪود ‪ %95‬از زﺧﻢ ﻫﺎي دﺋﻮدﻧﺎل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺎﺳﺘﺮﻳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع آن ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ از زﺧـﻢ‬
‫ﻫﺎي ﮔﺎﺳﺘﺮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫زﺧﻢ ﺧﻮش ﺧﻴﻢ ﻣﻌﺪه ‪:‬‬

‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﻛﻮﺳﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٣٢‬‬
 ‫زﺧﻢ ﺧﻮش ﺧﻴﻢ دﺋﻮدﻧﺎل ‪:‬‬
‫ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺨﻤﻠﻲ دارد‪.‬‬

‫ﺳﺮﻃﺎن)ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي( ﭘﻠﻲ ﭘﻮﺋﻴﺪ ﻣﻌﺪه ‪:‬‬

‫در اﻧﺤﻨﺎي ﺑﺰرگ ﻣﻌﺪه ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي زﺧﻤﻲ ﻣﻌﺪه ‪:‬‬

‫در اﻧﺤﻨﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٣٣‬‬
 ‫روده ﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻚ )‪: (Small Bowels‬‬

‫ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﺳﺎده ﺷﻜﻢ ‪:‬‬

‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ‪:‬‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﮔﺎزﻫﺎ‬
‫ﻫﻮاي ﺧﺎرج روده اي‬
‫ﺗﻮده ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم‬
‫ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎ‬

‫اﻟﮕﻮي ﮔﺎزي ﻧﺮﻣﺎل ‪:‬‬

‫ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻣﻌﺪه ﻣﻘﺪاري ﻫﻮا وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻗﻄﺮ روده ﺑﺎرﻳﻚ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 5/2 cm‬ﺑﺎﺷـﺪ و دﻳـﺪن ‪ 2 - 3‬ﻟـﻮپ‬
‫ﮔﺎزدار در روده ‪ Non-distended‬ﻃﻴﺒﻌﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻮا ﺑﺼﻮرت ﻧﺮﻣـﺎل ﻫﻤﻴـﺸﻪ در ﺳـﻴﮕﻤﻮﺋﻴﺪ و‬
‫رﻛﺘﻮم وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ‪ -‬ﻫﻮا ‪:‬‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ‪ -‬ﻫﻮا ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻣﻌﺪه دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺟﺰ در ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﺳﻮﭘﺎﻳﻦ‪.‬‬
‫در روده ﻛﻮﭼﻚ ﻧﻴﺰﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺮﻣﺎل ‪ 1 - 3‬ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ‪ -‬ﻫـﻮا دﻳـﺪه ﺷـﻮد وﻟـﻲ در روده‬
‫ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ دﻳﺪه ﺷﻮد و در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٣٤‬‬
 ‫ﻛﻠﻴﺸﻪ ﻫﺎي ﺳﺮﭘﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ اﻧﺴﺪاد ‪:‬‬
‫‪Supine (1‬‬
‫‪Pron or lateral rectum (2‬‬
‫‪Erect or left decubitus (3‬‬
‫‪Chest : Erect or supine (4‬‬

‫ﻋﻜﺲ ﺷﻜﻢ ﻛﺎﻣﻞ )‪: (Supine‬‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﮔﺎزﻫﺎ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﻮارﺷﻲ و ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎ و ﺗﻮده ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺖ ﻧـﺮم اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻴﭻ ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ آن ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻋﻜﺲ ﺷﻜﻢ ﻛﺎﻣﻞ )‪: (Pron‬‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺎز در ‪ Rectosigmoid‬و ﻛﻮﻟﻮن ﺻﻌﻮدي و ﻧﺰوﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮان از ﻧﻤﺎي ‪ Lateral rectum‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻋﻜﺲ ﺷﻜﻢ ﻛﺎﻣﻞ )‪: (Erect‬‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﻮاي آزاد و ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ‪ -‬ﻫﻮا در ﺷﻜﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻧﻤﺎي‬
‫‪ Left lateral decubitus‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻋﻜﺲ ﺷﻜﻢ ﻛﺎﻣﻞ ) ‪: ( Erect Chest‬‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﻮاي آزاد و ﭘﻠﻮرال اﻓﻴﻮژن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻣﻲ ﺗﻮان از ﻧﻤـﺎي ‪Supine‬‬
‫‪ chest‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫وﺟﻮد ﮔﺎز ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﺷﻜﻢ ‪:‬‬

‫ﺑﻪ دو دﻟﻴﻞ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪-1‬اﻳﻠﺌﻮس ﻳﺎ اﻧﺴﺪاد ﻋﻤﻠﻜﺮدي روده ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اﻳﻠﺌﻮس ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻪ در ﭼﻨﺪ ﻟﻮب ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ب‪ -‬اﻳﻠﺌﻮس ﻣﻨﺘﺸﺮه‬
‫‪-2‬اﻳﻠﺌﻮس ﻳﺎ اﻧﺴﺪاد ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ روده ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ -‬اﻧﺴﺪاد روده ﺑﺎرﻳﻚ‬
‫ب‪ -‬اﻧﺴﺪاد روده ﺑﺰرگ‬

‫‪٣٥‬‬
 ‫ﻋﻼﺋﻢ‪:‬‬
‫اﻳﻠﺌﻮس ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ‪:‬‬
‫وﺟﻮد ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﻟﻮپ ﮔﺸﺎد ﺷﺪه در روده ﺑﺎرﻳﻚ‪.‬‬
‫وﺟﻮد ﮔﺎز در رﻛﺘﻮم ﻳﺎ ﺳﻴﮕﻤﻮﺋﻴﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻠﺌﻮس ﻣﻨﺘﺸﺮه ‪:‬‬

‫وﺟﻮد ﮔﺎز در روده ﺑﺰرگ و ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺎ رﻛﺘﻮم‪.‬‬
‫وﺟﻮد ﺳﻄﺢ وﺳﻴﻌﻲ از ﻣﺎﻳﻊ ‪ -‬ﻫﻮا‪.‬‬

‫اﻧﺴﺪاد روده ﺑﺎرﻳﻚ ‪:‬‬

‫ﮔﺸﺎد ﺷﺪﮔﻲ روده ﻛﻮﭼﻚ‪.‬‬
‫وﺟﻮد اﻧﺪﻛﻲ ﮔﺎز در ﻛﻮﻟﻮن ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در رﻛﺘﻮم‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺴﺪاد ‪:‬‬
‫ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﻫﺎ‬
‫ﻓﺘﻖ‬
‫وﻟﻮوﻟﻮس‬
‫اﻳﻠﺌﻮس ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي‬

‫‪٣٦‬‬
 ‫اﻧﺴﺪاد روده ﺑﺰرگ ‪:‬‬
‫ﮔﺸﺎد ﺷﺪﮔﻲ ﻛﻮﻟﻮن ﺗﺎ ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺴﺪاد‪.‬‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﻳﺎ ﻣﻘﺪار ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﻲ ﮔﺎز در رﻛﺘﻮم ﻳﺎ ﺳﻴﮕﻤﻮﺋﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﻳﺎ ﻣﻘﺪار ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﻲ ﮔﺎز در روده ﻛﻮﭼﻚ‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺴﺪاد ‪:‬‬
‫ﺗﻮﻣﻮر‬
‫وﻟﻮوﻟﻮس‬
‫ﻓﺘﻖ‬
‫دﻳﻮرﺗﻴﻜﻮل ﻫﺎ‬

‫ﻫﻮاي ﺧﺎرج از ﻟﻮﻣﻦ و ﻋﻮاﻣﻞ آن ‪:‬‬

‫ﻋﻼﻣﺖ ﮔﻨﺒﺪي ﺷﻜﻞ)‪: (Cupola Sign‬‬
‫وﺟﻮد ﻫﻮا در زﻳﺮ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻢ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ رﻳﮕﻠﺮ)‪: ( Rigler،s Sign‬‬
‫وﺟﻮد ﻫﻮا در دو ﻃﺮف روده‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ رﺑﺎط ﻓﺎﻟﺴﻴﻔﺮم)‪: (Falciform ligament Sign‬‬
‫وﺟﻮد ﮔﺎز آزاد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺷﻜﺎف رﺑﺎط ﺗﺮس ‪ Teres‬ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺗﻮپ ﻓﻮﺗﺒﺎل)‪:(Football Sign‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﻧﺴﺒﺘﺎً زﻳﺎدي ﮔﺎزﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻜﻢ روي ﻳﻚ ﺗﺠﻤﻊ ﻣﺎﻳﻊ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ‪:‬‬
‫ﭘﺎرﮔﻲ ﻳﻚ ارﮔﺎن ﺗﻮﺧﺎﻟﻲ‬
‫زﺧﻢ ﻫﺎي ﺳﻮراخ ﺷﺪه‬
‫دﻳﻮرﺗﻴﻜﻮل ﻫﺎي ﺳﻮراخ ﺷﺪه‬
‫ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي ﺳﻮراخ ﺷﺪه‬
‫ﺗﺮوﻣﺎ‬

‫‪٣٧‬‬
 ‫ﺗﺮاوش ﺳﺎب ﻣﻮﻛﻮﺳﺎل)‪: (Submucosal Infilteration‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻧﻮع ﺗﺮاوش ﺷﻮﻧﺪ ‪:‬‬
‫ادم‬
‫ﭼﺮك اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ‬
‫ﺧﻮن‬
‫ﺑﺎﻓﺖ ﻟﻨﻔﺎوي‬
‫ﺗﻮﻣﻮر‬

‫دو ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺗﺮاوش ﺳﺎب ﻣﻮﻛﻮﺳﺎل ‪:‬‬

‫ﻣﻴﺰان راوش ﺳﺎب ﻣﻮﻛﻮﺳﺎل ﺑﻪ دو ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻴﺰان ﻛﻤﺘﺮ )‪: (Stack-of-coins‬‬
‫ﺟﺪا ﺷﺪن ﻛﻤﺘﺮ ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ از ﻫﻢ‬
‫‪ -2‬ﻣﻴﺰان ﺑﻴﺸﺘﺮ )‪: (Picket-Fence‬‬
‫ﺟﺪا ﺷﺪن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭼﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ از ﻫﻢ‬

‫‪٣٨‬‬
 ‫‪: ERCP‬‬
‫در ﻃﻮل اﻳﻦ روش ﻳﻚ ﻛﺎﺗﺘﺮ از ﻃﺮﻳﻖ آﻧﺪوﺳﻜﻮپ ﺑـﻪ داﺧـﻞ ﺷـﻜﻢ ﻓﺮﺳـﺘﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد و در داﺧـﻞ‬
‫ﻣﺠﺮاي ﭘﺎﻧﻜﺮاﺗﻴﻚ ﻳﺎ ﻣﺠﺎري ﺻﻔﺮاوي ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ ﺑﻪ درون ﻣﺠﺎري ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲ ﺷـﻮد و‬
‫ﻋﻜﺲ )ﺗﺼﻮﻳﺮ( ﺟﻬﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ اﻧﺪازه‪ ،‬ﻃﻮل و ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺠﺎري‪ ،‬ﺗﻨﮓ ﺷﺪﮔﻲ ﻫـﺎ‪ ،‬ﺳـﻨﮓ ﻫـﺎ و ﺗﻮﻣﻮرﻫـﺎي‬
‫داﺧﻞ ﻣﺠﺎري ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٣٩‬‬
 ‫ﻛﻮﻟﻮن )‪: (Colon‬‬

‫ﺑﺎرﻳﻢ اﻧﻤﺎ)‪: (Barium Enema‬‬

‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻢ اﻧﻤﺎ ‪:‬‬
‫ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﺨﺎﻃﻲ ﺧﻮب‬
‫ﺷﻜﻞ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﻮﻟﻮن‬
‫اﻧﺪازه ﻗﻄﺮ ﻛﻮﻟﻮن‬

‫‪ : (SCE) Single Contrast Enema‬ﺑﺎرﻳﻢ اﻧﻤﺎي ﺳﻴﻨﮕﻞ ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ‪:‬‬

‫‪Spot films‬‬
‫ﻧﻤﺎﻫﺎي ﻗﺪاﻣﻲ و اﺑﻠﻴﻚ از ﻛﻞ ﻛﺎدر ﻛﻮﻟﻮن ﭘﺮ‬
‫زاوﻳﻪ دادن ﺗﻴﻮپ ﺟﻬﺖ دﻳﺪن ﻛﻮﻟﻮن ﺳﻴﮕﻤﻮﺋﻴﺪ‬
‫ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال از رﻛﺘﻮم‬
‫ﻓﻴﻠﻢ ﺗﺨﻠﻴﻪ‬

‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻲ در ﺗﻜﻨﻴﻚ ‪: SCE‬‬

‫ﺗﻤﺎم ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي در دﺳﺘﺮس ﻛﻮﻟﻮن در ﺣﻴﻦ ﻓﻠﻮروﺳﻜﻮﭘﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻛﻮﻟﻮن ﺑﺪون روي ﻫﻢ اﻓﺘﺎدﮔﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻜﻨﻴﻚ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻔﻮذ ﺑﺎرﻳﻢ را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻛﻮﻟﻮن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ : (DCE) Double Contrast Enema‬ﺑﺎرﻳﻢ اﻧﻤﺎي داﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ : Spot films‬رﻛﺘﻮم‪ ،‬ﺳﻴﮕﻤﻮﺋﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻢ ﻫﺎي ﻛﻮﻟﻮن و ﺳﻜﻮم‬
‫ﻧﻤﺎﻫﺎي ﭘﺮون و ﺳﻮﭘﺎﻳﻦ ﺗﻤﺎم ﻛﻮﻟﻮن‬
‫ﻧﻤﺎي اﺑﻠﻴﻚ از ﻛﻮﻟﻮن ﺳﻴﮕﻤﻮﺋﻴﺪ‬
‫ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال از رﻛﺘﻮم‬
‫ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال دﻛﻮﺑﻴﺘﻮس دوﻃﺮﻓﻪ ﺑﺎ اﺷﻌﻪ اﻓﻘﻲ از ﺗﻤﺎم ﻛﻮﻟﻮن‬

‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻲ در ﺗﻜﻨﻴﻚ ‪: DCE‬‬

‫ﭘﻮﺷﺶ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎرﻳﻢ در ﺗﻤﺎم ﻛﻮﻟﻮن ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻮﻟﻮن ﺑﺎ ﮔﺎز ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٤٠‬‬
‫ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ از ﻛﻮﻟﻮن در داﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻧﻤﺎ در دو ﭘﻮزﻳﺸﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻴﻔﻲ در ﻫﺮ دو ﺗﻜﻨﻴﻚ ‪ SCE‬و ‪: DCE‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻓﻠﻮروﺳﻜﻮﭘﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﺪون‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﻚ ﭼﻚ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت اﻛﺴﭙﻮز ﺿﻌﻴﻒ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺿﺮورت ﺗﻜﺮار ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي رادﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﺸﻜﻮك‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﺗﺮك ﻣﺤﻞ ﺗﻮﺳـﻂ ﺑﻴﻤـﺎر اﻧﺠـﺎم‬
‫ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺎرﻳﻢ اﻧﻤﺎي ﻧﺮﻣﺎل ‪:‬‬

‫‪٤١‬‬
 ‫اﻧﺪﻳﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﻳﺒﻮﺳﺖ‬
‫درد ﺷﻜﻢ‬
‫ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ‪ GI‬ﻳﺎ آﻧﻤﻲ‬
‫دﻳﻮرﺗﻴﻜﻮل‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﺘﻲ ﻛﻮﻟﻮﻧﻮﺳﻜﻮﭘﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن ‪:‬‬

‫رﻳﺴﻚ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﺳﻦ ‪ 50‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ در ﻛﻨﺴﺮ ﻛﻮﻟﻮن ﻳﺎ رﻛﺘﻮم‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺷﺨﺼﻲ در ﻛﻨﺴﺮ ﻛﻮﻟﻮن‪ ،‬رﻛﺘﻮم‪ ،‬ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬آﻧﺪوﻣﺘﺮ ﻳﺎ ﺳﻴﻨﻪ‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﻮﻟﻴﭗ در ﻛﻮﻟﻮن‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻛﻮﻟﻴﺖ اوﻟﺴﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎري ﻛﺮون‬

‫ﻋﻼﺋﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن ‪:‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻋﺎدات روده اي‬
‫ﺧﻮن در ﻣﺪﻓﻮع )ﻗﺮﻣﺰ روﺷﻦ ﻳﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻴﺎه(‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﻳﺒﻮﺳﺖ ﻳﺎ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻛﻪ روده ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد دﻓﻊ ﻛﻤﺘﺮ از ﺣﺪ ﻣﻌﻤﻮل‬
‫دﻓﻊ ﻣﻜﺮر ﮔﺎز‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﭘﺮي و ﻛﺮﻣﭗ ﻋﻀﻼﻧﻲ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ وزن ﺑﺪون دﻟﻴﻞ‬
‫اﺣﺴﺎس ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻣﻔﺮط‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ‬

‫‪٤٢‬‬
 ‫ﭘﻮﻟﻴﭗ )‪: (Polyps‬‬

‫ﺳﺮﻃﺎن ﻛﻮﻟﻮن )‪: (Colon Cancer‬‬

‫آﺛﺎر ﺳﻴﻨﮕﻞ ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ ﺑﺎرﻳﻢ در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺮوﮔﺰﻳﻤﺎل ﻛﻮﻟﻮن ﻧﺰوﻟﻲ ﺑﻌﻴﺪ اﺳﺖ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻳـﻚ‬
‫ﺗﻮده ﻟﻮﺑﻮﻟﻪ ﺷﺪه ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎرﻳﻢ را ﻣﺴﺪود ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زاوﻳﻪ ﺑﻴﻦ دﻳﻮاره و ﺗﻮده ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم ﻳﻚ زاوﻳﻪ ﺣﺎده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻳـﻚ ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻧﺎﮔﻬـﺎﻧﻲ در ﻟـﻮﻣﻦ ﺑـﺎ‬
‫ﺿﺨﻴﻢ ﺷﺪن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ دﻳﻮاره اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٤٣‬‬
 ‫ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي ﻛﻮﻟﻮن ﺳﻴﮕﻤﻮﺋﻴﺪ )‪: (Carcinoma of Sigmoid Colon‬‬
‫ﻳﻚ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺗﻨﮓ ﺷﺪه در ﻛﻮﻟﻮن ﺳﻴﮕﻤﻮﺋﻴﺪ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﺳﻴﺐ ﮔﺎززده دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دﻳﻮرﺗﻴﻜﻮل )‪: (Diverticulum‬‬

‫‪٤٤‬‬
 ‫ﻛﻠﻴﻪ ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺐ و ﻣﺜﺎﻧﻪ ‪:‬‬

‫‪: KUB‬‬
‫‪ KUB‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ اﻛﺜﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري از ﺷﻜﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫اﺻﻮﻻً ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻨﮓ ﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ادراري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎ در ﻓﻴﻠﻢ ‪: KUB‬‬

‫ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ادراري ‪:‬‬
‫در ﻛﻠﻴﻪ ‪) Calculi :‬ﺳﻨﮓ( ‪) TB ،‬ﺳﻞ( ‪Arterial ، (Renal Cell Carcinoma) RCC ،‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺐ ‪Schistosomiasis ، TB ، Calculi :‬‬
‫در ﻣﺜﺎﻧﻪ ‪(Transitional Cell Carcinoma) TCC ، Schistosomiasis ، Calculi :‬‬

‫ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎي ﺧﺎرج از ﺳﻴﺴﺘﻢ ادراري ‪:‬‬

‫اﺳﻜﻠﺘﻲ ‪ -‬ﻋﻀﻼﻧﻲ ‪ :‬ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎي ﻏﻀﺮوف دﻧﺪه اي‬
‫ﻛﺒﺪي ‪ -‬ﺻﻔﺮاوي ‪ :‬ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻛﻴﺴﻪ ﺻﻔﺮا‪ ،‬ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮم ﻛﺒﺪي‬
‫ﭘﺎﻧﻜﺮاس ‪ :‬ﭘﺎﻧﻜﺮاﺗﻴﺖ ﻣﺰﻣﻦ‬
‫آدرﻧﺎل ‪ ، TB :‬ﺑﻴﻤﺎري آدﻳﺴﻮن‬
‫ﻃﺤﺎل ‪ :‬ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮم‬
‫ﻋﺮوق ‪ :‬آﺗﺮوﻣﺎ‪ ،‬آﻧﻮرﻳﺴﻢ‪ ،‬ﻓﻠﺒﻮﻟﻴﺖ‬

‫‪٤٥‬‬
 ‫رﺣﻢ ‪ :‬ﻓﻴﺒﺮوﺋﻴﺪ‬
‫ﻟﻨﻔﺎﺗﻴﻚ ﻫﺎ ‪ :‬ﮔﺮه ﻫﺎي ﻟﻨﻔﻲ ﻛﻠﺴﻴﻔﻪ)ﺑﻌﺪ از ﻋﻔﻮﻧﺖ(‬

‫اوروﮔﺮاﻓﻲ داﺧﻞ ورﻳﺪي )‪: (IVU‬‬

‫اوﻻً ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ‪ KUB‬ﺑﻪ دﻻﻳﻞ زﻳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎي ﺗﺎﺑﺶ‬
‫آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﻴﻤﺎر‬
‫ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ ادراري‬
‫ﺳﺮي ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﺳﺎده )ﻋﻜﺲ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد( ‪:‬‬
‫ﻓﻮري ‪:‬‬
‫‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ ‪:‬‬
‫‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪ ‪:‬‬
‫ﭘﺮ ﺑﻮدن ‪:‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ادرار ﻛﺮدن ‪:‬‬

‫ﻧﻜﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ‪: IVU‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻴﺪراﺗﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ آﺳﻴﺐ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫آﻣﺎدﮔﻲ روده اي ﻏﻴﺮ ﺿﺮوري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از آزﻣﻮن ﭼﻴﺰي ﻧﺨﻮرد ﺗﺎ در اﺛﺮ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫اوروﮔﺮام ﺗﺮﺷﺤﻲ ﻧﺮﻣﺎل ‪:‬‬

‫ﻛﺎﻟﻴﺲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻓﻨﺠﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻮك ﻫﺮم ﻫﺎ در داﺧﻞ ان ﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد )ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫ﻓﻠﺶ(‪.‬‬

‫‪٤٦‬‬
 ‫ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻛﻠﻴﻪ ‪:‬‬

‫‪ (Transitional Cell Carcinoma) TCC‬در ﻟﮕﻨﭽﻪ ﻛﻠﻴﻮي ‪:‬‬

‫‪٤٧‬‬
 ‫‪ IVU‬ﺳﻨﮓ ﺣﺎﻟﺐ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ‪:‬‬

‫‪: VCUG‬‬
‫از ﺑﻴﻤﺎر در ﺣﺎل ادرار ﻛﺮدن در وﺿﻌﻴﺖ اﺑﻠﻴﻚ از ﻗـﺴﻤﺖ دﻳـﺴﺘﺎل ﺣﺎﻟـﺐ ﻫـﺎ‪ ،‬ﻣﺜﺎﻧـﻪ و‬
‫ﻣﺠﺮاي ادراري رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪٤٨‬‬
 ‫دو ﺣﺎﻟﺒﻲ )‪: (Uretral Duplication‬‬

‫درﻳﭽﻪ ﭘﻴﺸﺎﺑﺮاﻫﻲ ﺧﻠﻔﻲ ‪:‬‬

‫‪٤٩‬‬
 ‫ﺑﺰرﮔﻲ ﭘﺮوﺳﺘﺎت ‪:‬‬

‫‪٥٠‬‬
 ‫اﻧﺪام ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ‬

‫‪٥١‬‬
 ‫ﻣﻔﺎﺻﻞ ﺷﺎﻧﻪ‪ ،‬آرﻧﺞ و ﻣﭻ دﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ )‪:(Shoulder Joint‬‬

‫ﻧﻤﺎﻫﺎي ﺷﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﻧﻤﺎي ‪ AP‬در ﻫﻤﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎ ﻧﻤﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫وﻟﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻣﺘﻨﻮع اﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﻪ روش اﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﮔﺰﻳﺎل ) ﻧﻤﺎي ‪( Armpit‬‬
‫‪ -2‬ﻟﺘﺮال اﺳﻜﺎﭘﻮﻻ )‪ AP‬ﻳﺎ ﻧﻤﺎي ‪(Y‬‬
‫‪ -3‬اﻳﭙﻴﻜﺎل اﺑﻠﻴﻚ )‪ (Modified Armpit‬ﻛﻪ ﺑﺮاي وﻗﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﻧﺘﻮاﻧﺪ اﺑﺪاﻛﺸﻦ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎي ‪: AP‬‬

‫‪٥٢‬‬
‫آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ رادﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ در ﻧﻤﺎي ‪ AP‬ﺑﺎ ﭼـﺮﺧﺶ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ‬
‫ﺧﺎرج ‪:‬‬

‫در ﻧﻤﺎي ﻗﺪاﻣﻲ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس و ﺣﻔﺮه ﮔﻠﻨﻮﺋﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮي روي ﻫﻢ اورﻟﭗ ﺷﻮﻧﺪ ‪:‬‬

‫‪٥٣‬‬
 ‫ﻣﻔﺼﻞ آﻛﺮوﻣﻴﻮﻛﻼوﻳﻜﻮﻻر)‪: (AC Joint‬‬
‫ﻧﻤﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻣﻔﺼﻞ ‪ AP External ، AC‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ رادﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ در ﻧﻤﺎي ‪ AP‬ﺑﺎ ﭼـﺮﺧﺶ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ‬

‫داﺧﻞ ‪:‬‬

‫‪٥٤‬‬
 ‫ورﻳﻴﺸﻦ ﻫﺎي ﻧﺮﻣﺎل در ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ : AP View -1‬در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ اﺳﻜﻠﺖ ﺑﻨﺪي ﻧﺎﻗﺺ ﺧﻂ اﭘﻲ ﻓﻴﺰ رﺷﺪ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ﺧـﻂ‬
‫ﻟﻮﺳﻨﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ : Axial View -2‬در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﺳﺮ آﻛﺮوﻣﻴﻮن و ﻛﻮراﻛﻮﺋﻴﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺷﺪه و از ﺗﻨﻪ آن ﺟﺪا ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎي ‪: Axial‬‬
‫ﻣﺰاﻳﺎ‪ :‬ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻗﻄﻌﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﺟﺪا ﺷﺪه از ﮔﻠﻨﻮﺋﻴﺪ و ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﺑﻜﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬
‫ﻋﺪم ﻣﺰاﻳﺎ‪ :‬اﺑﺪاﻛﺸﻦ ﺑﺎزوي اﺳﻴﺐ دﻳﺪه ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ دردﻧﺎك اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا اﮔﺮ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮد از ﻧﻤﺎي‬
‫‪ Modified Oblique‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎي ‪ AP‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﭘﺮوﺟﻜﺸﻦ زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ارﺗﺒـﺎط اﺳـﻜﺎﭘﻮﻻ و ﺳـﺮ ﻫـﻮﻣﺮوس ﺧـﺼﻮﺻﺎً‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دررﻓﺘﮕﻲ ﻣﺸﻜﻮك ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎي ‪ Lateral Scapula‬ﻳﺎ ﻧﻤﺎي ‪: Y‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎ‪ :‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس و ﺣﻔﺮه ﮔﻠﻨﻮﺋﻴﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺪم ﻣﺰاﻳﺎ‪ :‬ﻗﻄﻌﺎت ﺟﺪا ﺷﺪه ﻛﻮﭼﻚ از ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﻳﺎ ﮔﻠﻨﻮﺋﻴﺪ اﻏﻠﺐ دﻳﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد )ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻧﻤـﺎي‬
‫‪(Axial‬‬

‫‪٥٥‬‬
 ‫دررﻓﺘﮕﻲ ﮔﻠﻨﻮﻫﻮﻣﺮال )‪: (Glenohumeral Dislocation‬‬
‫اﻧﻮاع دررﻓﺘﮕﻲ ‪:‬‬
‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ‪ %95 :‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺮوﻣﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دررﻓﺘﮕﻲ ﺧﻠﻔﻲ ‪ %5 :‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺳﭙﺎﺳﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ‪:‬‬

‫ﻧﻤﺎي ‪ : AP‬در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﺑﻪ ﺳﻤﺖ داﺧﻞ اﺳﺖ و زﻳﺮ ﺣﻔـﺮه ﮔﻠﻨﻮﺋﻴـﺪ و زاﺋـﺪه ﻛﻮراﻛﻮﺋﻴـﺪ‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻧﻤﺎي ‪ : Axial‬در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﮔﻠﻒ ﺑﺎل )ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس( در ﻗﺪام ﻣﺮﻛﺰ ﮔﻠﻨﻮﺋﻴﺪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫ﻧﻤﺎي ‪ : Y‬در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗﺪام ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺣﻔﺮه ﮔﻠﻨﻮﺋﻴﺪ ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﻲ ﻧﺪارد‬
‫)در ﻣﺮﻛﺰ ‪ Y‬ﻧﻴﺴﺖ( در ﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻔﺮه ﮔﻠﻨﻮﺋﻴﺪ را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٥٦‬‬
 ‫در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي داﺧﻞ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬

‫دررﻓﺘﮕﻲ ﺧﻠﻔﻲ ‪:‬‬

‫ﻧﻤﺎي ‪ : AP‬در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮد و ﻣﺘﻘﺎرن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ ﭼـﺮﺧﺶ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ‬
‫داﺧﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ در ﭼﺮﺧﺶ ﺑﺎزو ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج ﻣﺸﺨﺼﻪ اﻳﻦ آﺳﻴﺐ اﺳﺖ‬
‫ﻧﻤﺎي ‪ : Axial‬در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﮔﻠﻒ ﺑﺎل در ﺧﻠﻒ ﮔﻠﻨﻮﺋﻴﺪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‬
‫ﻧﻤﺎي ‪ : Y‬در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس در ﺧﻠﻒ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ‪ Y‬ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‬

‫ﻣﻔﺼﻞ آرﻧﺞ )‪:(Elbow Joint‬‬

‫ﻧﻤﺎﻫﺎي آرﻧﺞ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﻤﺎي ‪ AP‬ﺑﺎ اﻛﺴﺘﻨﺸﻦ ﻛﺎﻣﻞ‬
‫‪ -2‬ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال ﺑﺎ ﻓﻠﻜﺸﻦ ‪ 90‬درﺟﻪ‬
‫‪ -3‬ﻧﻤﺎي ‪ : (Capitulum) Radial Head‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﺳﺮ رادﻳـﻮس اﺳـﺖ‪ .‬ﭘﻮزﻳـﺸﻦ‬
‫ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال اﺳﺖ وﻟﻲ زاوﻳﻪ ﺗﻴﻮب ‪ 45‬درﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻔﺼﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎي ‪: AP Elbow‬‬

‫‪٥٧‬‬
 ‫ﻧﻤﺎي ‪: Lateral Elbow‬‬

‫آﺳﻴﺐ ﻫﺎي وارده ﺑﻪ آرﻧﺞ )ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ(‪:‬‬

‫‪ -1‬آﻳﺎ ‪ Fat pad‬ﻫﺎ ﻧﺮﻣﺎل اﺳﺖ؟‬
‫‪ -2‬آﻳﺎ ﺧﻂ رادﻳﻮﻛﺎﭘﻴﺘﻮﻻر )‪ ( Radiocapitular Line‬ﻧﺮﻣﺎل اﺳﺖ؟‬
‫‪ -3‬آﻳﺎ ﺧﻂ ﺧﻂ ﻗﺪاﻣﻲ ﺑﺎزو) ‪( Anterior Humeral Line‬ﻧﺮﻣﺎل اﺳﺖ؟‬
‫‪ -4‬آﻳﺎ ﻣﺮاﻛﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎزي )‪( Ossification Centers‬ﻧﺮﻣﺎل اﺳﺖ؟‬

‫‪٥٨‬‬
 ‫‪: Fat pads -1‬‬
‫ﻋﻼﻳﻢ ‪:‬‬
‫‪ Fat pad‬ﻗﺪاﻣﻲ ‪ :‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ و ﺑﺎﻻ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ)‪(SAIL Sign‬‬
‫‪ Fat pad‬ﺧﻠﻔﻲ ‪ :‬دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪: Radiocapitular Line -2‬‬

‫ﺧﻄﻲ ﻛﻪ در ﻣﺤﻮر ﻃﻮﻟﻲ ﺳﺮ رادﻳﻮس و ﮔﺮدن آن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از وﺳﻂ ﻛﺎﭘﻴﺘﻮﻟﻮم ﺑﮕﺬرد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺧﻂ از ﻣﻴﺎن ﻛﺎﭘﻴﺘﻮﻟﻮم ﻋﺒﻮر ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﭘﺲ ﻳﻚ دررﻓﺘﮕﻲ ﺳﺮ رادﻳﻮس ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺪس اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﺮﮔﺎه ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ اوﻟﻨﺎر داﺷﺘﻴﻢ اﻳﻦ ﺧﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﻮد)ﻣﺜﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ زﻳﺮ(‪:‬‬

‫‪٥٩‬‬
 ‫‪: Anterior Humeral Line -3‬‬
‫اﮔﺮ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 1/3‬ﻛﺎﭘﻴﺘﻮﻟﻮم ﺟﻠﻮي اﻳﻦ ﺧﻂ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ ﺳـﻮﭘﺮاﻛﻮﻧﺪﻳﻼر ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه‬
‫ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻗﻄﻌﻪ دﻳﺴﺘﺎل ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻠﻒ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫در ﻧﻤﻮﻧﻪ زﻳﺮ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ‪ Supracondylar‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ‪ Fat pad‬و ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻗـﺪاﻣﻲ ﻫـﻮﻣﺮوس دﻳـﺪه‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪: Ossification Centers -4‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎي اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي رادﻳﻮس‪ ،‬اوﻟﻨﺎ و ﻫﻮﻣﺮوس ﻏﻀﺮوﻓﻲ اﺳـﺖ و ﺑـﺎ اﺷـﻌﻪ اﻳﻜـﺲ اﭘـﻚ‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫از ‪ 6‬ﻣﺎﻫﮕﻲ ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ‪ 6 ،‬ﻣﺮﻛﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎزي دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻮاﻟﻲ و ﻧﻈﻢ اﻳﺠﺎد آن ﻫﺎ ﻣﻬـﻢ‬
‫اﺳﺖ )‪(CRITOL‬‬

‫)‪: (CRITOL‬‬
‫‪Capitellum -1‬‬
‫‪Radial Head -2‬‬
‫‪Internal Epicondyle -3‬‬
‫‪Trochlea -4‬‬
‫‪Olecranon -5‬‬
‫‪Lateral Epicondyle-6‬‬

‫‪٦٠‬‬
‫ﻣﻔﺼﻞ ﻣﭻ دﺳﺖ و دﻳـﺴﺘﺎل ﺳـﺎﻋﺪ) ‪The Wrist Joint & Distal‬‬
‫‪: (Forearm‬‬

‫ﻧﻤﺎﻫﺎي ﻣﭻ دﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻧﻤﺎي ‪PA‬‬
‫‪ -2‬ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال‬
‫‪ -3‬ﺳﺮي ﻫﺎي اﺳﻜﺎﻓﻮﺋﻴﺪ‬

‫ﻧﻤﺎي ‪: PA‬‬
‫اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﻣﺠﺎور ﻫﻢ ﺳﻄﻮح ﻣﻮازي ﺑﺎﻫﻢ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻫﻢ اﻧﺪازه ﻫﺴﺘﻨﺪ )‪(1 - 2 mm‬‬
‫آﺑﻨﻮرﻣﺎﻟﻲ ﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻚ ﺷﺪن ﻓﻀﺎي ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺑﻪ دو ﻋﻠﺖ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﺤﻮه ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﻴﺮي‬
‫‪ -2‬ﺗﻐﻴﻴﺮات دژﻧﺮاﺗﻴﻮ‬
‫آﺑﻨﻮرﻣﺎﻟﻲ ﻫﺎي ﻋﺮﻳﺾ ﺷﺪن ﻓﻀﺎي ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ آن آﺳﻴﺐ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺎ و ﺻﺪﻣﺎت اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال ‪:‬‬

‫در ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال اوﻟﻴﻦ ﻣﺘﺎﻛﺎرﭘﺎل ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٦١‬‬
 ‫ﻟﻮﻧﻴﺖ ﻓﻨﺠﺎﻧﻲ ﺷﻜﻞ اﺳﺖ و ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺮوﮔﺰﻳﻤﺎل آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺳﻄﺢ ﻣﻔﺼﻠﻲ رادﻳﻮس ﻣﺤﺪب ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺎﭘﻴﺘﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻣﺤﺪب ﺑﺮاي ﻟﻮﻧﻴﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻟﻮﻧﻴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﻬﺎرﮔﻮش در ﻧﻤﺎي ‪ PA‬دﻳﺪه ﺷﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻪ ﮔﻮش دﻳﺪه ﺷـﻮد ﻧـﺸﺎﻧﻪ‬
‫ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٦٢‬‬
 ‫ﺳﺮي ﻫﺎي اﺳﻜﺎﻓﻮﺋﻴﺪ ‪:‬‬
‫‪Semi-pronated Oblique PA View -1‬‬
‫‪) Semi-suoinated Oblique AP View -2‬ﺳﻮﭘﻴﻨﻴﺸﻦ ‪ 45‬درﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﻧﺤﺮاف اوﻟﻨﺎ(‬
‫‪ -3‬ﻧﻤﺎي ‪ PA‬ﻣﭻ دﺳﺖ ﺑﺎ اﻧﺤﺮاف اوﻟﻨﺎ‬
‫‪ -4‬ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال‬

‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻟﻮﻧﻴﺖ )‪: (Lunate Dislocation‬‬

‫اﺳﺘﺨﻮان ﻟﻮﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ دررﻓﺘﮕﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال ﺗﻘﻌﺮ ﻟﻮﻧﻴﺖ ﺧﺎﻟﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻛﺎﭘﻴﺘﻴﺖ و رادﻳﻮس در ﻳﻚ ﺧﻂ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺋﺮ ﻧﻤﺎي ‪ PA‬اﺳﺘﺨﻮان ﻟﻮﻧﻴﺖ دررﻓﺘﻪ از ﺷﻜﻞ ﻣﺜﻠﺚ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺮﺑﻊ درﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻗﻮس ﻫﺎي ﻣﭻ دﺳﺖ)‪: (Carpal Arcs‬‬

‫ﻗﻮس اول ‪ :‬از ﺗﺤﺪب ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺮوﮔﺰﻳﻤﺎل اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي اﺳﻜﺎﻓﻮﺋﻴﺪ‪ ،‬ﻟﻮﻧﻴـﺖ و ﺗﺮﻳﻜـﻮﺗﺮوم‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﻮس دوم ‪ :‬از ﺗﻘﻌﺮ ﻗﺴﻤﺖ دﻳﺴﺘﺎل اﺳـﺘﺨﻮان ﻫـﺎي اﺳـﻜﺎﻓﻮﺋﻴﺪ‪ ،‬ﻟﻮﻧﻴـﺖ و ﺗﺮﻳﻜـﻮﺗﺮوم‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﻮس ﺳﻮم ‪ :‬از ﺗﺤﺪب اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﻛﺎﭘﻴﺘﻴﺖ و ﻫﺎﻣﻴﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٦٣‬‬
Disruption of 1st - 2st - 3st ) ‫ﺗﺨﺮﻳـﺐ ﻗـﻮس ﻫـﺎي ﻣـﭻ دﺳـﺖ‬
: (Carpal Arcs

٦٤
 ‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺿﻤﻴﻤﻪ اﻧﺪام ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ‪:‬‬
‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ﺧﻠﻔﻲ ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺎﻧﻪ در ﺳﻦ ده ﺳﺎﻟﮕﻲ ‪:‬‬
‫ﺧﻂ اﭘﻴﻔﻴﺰﻳﺎل ﺑﻴﻦ ﺗﻮﺑﺮﻛﻞ ﺑﺰرگ و دﻳﺎﻓﻴﺰ دوﺑﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﻛـﻪ ﻗـﺴﻤﺖ ﻫـﺎي ﻗـﺪاﻣﻲ و‬
‫ﺧﻠﻔﻲ ﻏﻀﺮوف اﭘﻲ ﻓﻴﺰﻳﺎل در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺧﻂ ﺗﻴﺮه ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ(‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴـﺎﻧﻲ ﻳـﻚ‬
‫ﭘﻠﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﺧﻂ ﺗﻴﺮه ﺑﺎﻻﻳﻲ( و اﻧﺘﻬﺎي ﻣﺨﺮوﻃﻲ دﻳﺎﻓﻴﺰ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﺧـﺎرج ﭘﻬـﻦ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺑﺪون ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -1‬زاﺋﺪه ﻛﻮراﻛﻮﺋﻴﺪ ‪ -2‬اﭘﻲ ﻓﻴﺰ ‪ -3‬ﻗﺴﻤﺖ داﺧﻠﻲ ﺧﻂ اﭘﻲ ﻓﻴﺰﻳﺎل روي دﻳـﺎﻓﻴﺰ ﻣﺨﺮوﻃـﻲ ‪ -4‬ﺗﻜﻤـﻪ‬
‫ﺑﺰرگ ‪ -5‬ﺗﻜﻤﻪ ﻛﻮﭼﻚ ‪ -6‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﻄﺤﻲ ﺧﻂ اﭘﻲ ﻓﻴﺰﻳﺎل ‪ -7‬دﻳﺎﻓﻴﺰ ﻫﻮﻣﺮوس‬

‫اﺳﺘﺌﻮﻣﻴﻠﻴﺖ ﺣﺎد در اﻧﺘﻬﺎي ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﻫﻮﻣﺮوس ‪:‬‬

‫در رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﺷﺮوع ﺑﻴﻤﺎري ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺎ ﻧـﻮاﺣﻲ‬
‫ﺗﻜﻪ اي ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺷﺪن زﻳﺮ ﭘﺮﻳﻮﺳﺘﻲ ﻓﺮاوان ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٦٥‬‬
 ‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ﺷﺎﻧﻪ ‪:‬‬

‫اﺟﺴﺎم آزاد ﻣﺘﻌﺪد در آرﻧﺞ در ﺑﻴﻤﺎر ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎﺗﻮز ﺳﻴﻨﻮﻧﻴﺎل ‪:‬‬

‫ﺷﺎﻧﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﺗﺮﻳﺖ روﻣﺎﺗﻮﺋﻴﺪ ‪:‬‬

‫ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺪﻳﺎل ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ اﻧﺘﻬﺎي ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﻤـﻪ‬
‫دررﻓﺘﮕﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٦٦‬‬
 ‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﻌﺪ از ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺎﻧﻪ در ﻳﻚ ﺷﺎﻧﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺳﺘﺌﻮآرﺗﺮوز ‪:‬‬
‫ﺷﻜﺎف ﺳﺎب آﻛﺮوﻣﻴﺎل ﺑﺎزﺳﺎزي ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻗﺮارﮔﻴﺮي اﺟﺰاي ﻣﻔﺼﻞ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳـﻄﻮح ﻣﻔـﺼﻞ واﻗﻌـﻲ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺧﺮد ﺷﻮﻧﺪه ﻛﻠﺰ ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﺮد ﺷﺪﮔﻲ ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٦٧‬‬
‫ﻧﻘﺺ ﺷﺎﺧﺺ در ﺳﻄﺢ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﻛﻪ در اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد دررﻓﺘﮕﻲ راﺟﻌﻪ‬
‫ﺷﺎﻧﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫ﻇﺎﻫﺮ رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺑﺎزو ‪ 80‬درﺟﻪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﭼﺮﺧﻴـﺪه اﺳـﺖ ‪ .‬ﻧﻘـﺺ اﻳﺠـﺎد ﺷـﺪه در رﺑـﻊ‬
‫ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺳﺮ ﻫﻮﻣﺮوس ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ﺧﻠﻔﻲ از ﻣﻔﺎﺻﻞ رادﻳﻮاوﻟﻨﺎر در دو ﺣﺮﻛﺖ ‪:‬‬

‫‪ : A‬ﺳﻮﭘﻴﻨﻴﺸﻦ‬
‫‪ : B‬ﭘﺮوﻧﻴﺸﻦ ‪ :‬در ﺣﺮﻛﺖ ﭘﺮوﻧﻴﺸﻦ‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ رادﻳﻮس ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠـﻮ و داﺧـﻞ ﺑـﻪ دور اﻧﺘﻬـﺎي‬
‫ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ اوﻟﻨﺎ ﭼﺮﺧﻴﺪه و دﺳﺖ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٦٨‬‬
 ‫ﻣﭻ دﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ : A‬اﭘﻲ ﻓﻴﺰ اﻧﺘﻬﺎي دﻳﺴﺘﺎل رادﻳﻮس )‪ ، (R‬ﻓﻠﺶ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺻﻔﺤﻪ اﭘﻲ ﻓﻴﺰﻳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ : B‬ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﻲ ‪ Displacement‬اﭘﻲ ﻓﻴﺰ‬

‫رادﻳﻮ ﮔﺮاﻓﻲ ﻫﺎي ﻟﺘﺮال از ﻣﻔﺎﺻﻞ ﻣﭻ دﺳﺖ در دو ﺣﺎﻟﺖ ‪:‬‬

‫‪ : A‬اﻛﺴﺘﻨﺸﻦ‬
‫‪ : B‬ﻓﻠﻜﺸﻦ ﻛﺎﻣﻞ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺘﺨﻮان ﻟﻮﻧﻴﺖ روي اﺳﺘﺨﻮان رادﻳﻮس‪ ،‬و ﻛﭙﻴﺘﻴﺖ روي ﻟﻮﻧﻴﺖ دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -1‬اﺳﺘﺨﻮان ﻟﻮﻧﻴﺖ ‪ -2‬اﺳﺘﺨﻮان ﻛﭙﻴﺘﻴﺖ ‪ -3‬ﺳﻄﺢ دﻳﺴﺘﺎل رادﻳﻮس ‪ -4‬اﺳﺘﺨﻮان اﺳﻜﺎﻓﻮﺋﻴﺪ‬

‫‪٦٩‬‬
 ‫ﺑﻴﻤﺎري ﻛﻴﻦ ﺑﺎخ اﺳﺘﺨﻮان ﻟﻮﻧﻴﺖ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ داﻧﺴﻴﺘﻪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﺷﺪن و ﺷﺮوع ﻛﻤﭙﺮﺳﻴﻮن اﺳﺘﺨﻮان ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪٧٠‬‬
 ‫اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ‬

‫‪٧١‬‬
 ‫ﻟﮕﻦ‪ ،‬ﻣﻔﺼﻞ ﻫﻴﭗ و زاﻧﻮ ‪:‬‬

‫ﻟﮕﻦ )‪: (Pelvis‬‬

‫ﻧﻤﺎﻫﺎي ﺑﻴﺴﻴﻚ‪:‬‬
‫‪: (AIIS) Ant.Inf.Iliac Spine‬‬
‫ﻳﻚ اﺳﺘﺨﻮان ﻛﻮﭼﻚ ﻃﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ در ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ اﺳﺘﺎﺑﻮﻟﻮم دﺑﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪: Iscial Spine‬‬

‫اﻏﻠﺐ ﻫﻢ ﺳﻄﺢ ﺑﺎ ﺳﺮ ﻓﻤﻮر ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫در ﺣﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺗﻴﻚ ﺑﺰرگ و ﻛﻮﭼﻚ ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫‪٧٢‬‬
 ‫‪: Iscial Tuberosity‬‬
‫در وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺨﻮان وزن ﺑﺪن را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﭘﻮﺑﻴﺲ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ اﻳﺴﻜﻴﺎل آﻧﺎن دﭼﺎر ﻧﻜﺮوز ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻔﺼﻞ ﻫﻴﭗ و ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺮوﮔﺰﻳﻤﺎل ﻓﻤـﻮر) ‪Hip Joint & Proximal‬‬

‫‪: (Femur‬‬
‫ﻧﻤﺎﻫﺎي ﺑﻴﺴﻴﻚ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﻤﺎي ‪ AP‬از ﺗﻤﺎم ﻟﮕﻦ )ﻫﺮ دو ﻣﻔﺼﻞ ﻫﻴﭗ(‬
‫‪ -2‬ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال )ﺑﺮاي ﻣﻔﺼﻞ ﻫﻴﭗ دردﻧﺎك(‬
‫‪ -3‬ﻧﻤﺎﻫﺎي اﺑﻠﻴﻚ‬

‫ﻧﻤﺎي ‪) Frog Leg‬ﻟﺘﺮال ﻫﻴﭗ(‪:‬‬

‫در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﻛﻤﻲ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎي ﮔﺮدن در اﻳﻦ ﻧﻤﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٧٣‬‬
 ‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻋﺮﺿﻲ ﮔﺮدن و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ اﻳﻨﺘﺮﺗﺮوﻛﺎﻧﺘﺮﻳﻚ ‪:‬‬

‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻣﻔﺼﻞ ﻫﻴﭗ )‪: (Hip Dislocation‬‬

‫ﻧﻤﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ‪AP :‬‬
‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻗﺪاﻣﻲ‬
‫دررﻓﺘﮕﻲ ﺧﻠﻔﻲ ‪%80 :‬‬
‫درﻓﺘﮕﻲ ﺳﻨﺘﺮال)ﻣﺮﻛﺰي(‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از دررﻓﺘﮕﻲ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ‪:‬‬
‫دررﻓﺘﮕﻲ داﺧﻠﻲ‪ -‬ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ﺳﺮ ﻓﻤﻮر ﭼﭗ‬

‫‪٧٤‬‬
 ‫دررﻓﺘﮕﻲ ﺧﻠﻔﻲ ‪:‬‬
‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ‪-‬ﺧﺎرﺟﻲ ﺳﺮ ﻓﻤﻮر ﭼﭗ‬

‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻣﺮﻛﺰي ‪:‬‬

‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ دﻳﻮاره داﺧﻠﻲ اﺳﺘﺎﺑﻮﻟﻮم‬
‫‪ Tear drop‬در ﻃﺮف ﭼﭗ دﻳﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻔﺼﻞ زاﻧﻮ)‪: (Knee Joint‬‬

‫ﻓﺎﺑﻼ )‪: (Fabella‬‬

‫ﻓﺎﺑﻼ ﻳﻚ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺰاﻣﻮﺋﻴﺪ در ﺳﺮ ﺧﺎرﺟﻲ ﺗﺎﻧﺪون ﻋﻀﻠﻪ ﮔﺴﺘﺮوﻛﻨﻤﻴﻮس اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻠﻔﻲ ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻪ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻳﺎ ‪ Loos Body‬اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٧٥‬‬
 ‫ﻟﻴﭙﻮﻫﻤﺎرﺗﺮوز )‪: (Lipohemarthrosis‬‬
‫ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ داﺧﻞ ﻣﻔﺼﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال ‪ Cross-table‬ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ‪ -‬ﭼﺮﺑﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﺮﺑﻲ در ﺑﻮرس ﺳﻮﭘﺮاﭘﺘﻼر )ﺑﺎ داﻧﺴﻴﺘﻪ روﺷﻦ( ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻂ ﺑﺎرﻳﻜﻲ در ﺑﺎﻻي ﺧﻮن )داﻧﺴﻴﺘﻪ ﺗﻴـﺮه(‬
‫دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻴﺒﻴﺎ را درﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪:‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ آﺳﻴﺐ ﻟﻴﮕﺎﻣﺎن ﻃﺮﻓﻲ ﻳﺎ ﻟﻴﮕﺎﻣﺎن ﻛﺮوﺷﻴﺖ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎﺷﻴﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺗﻴﺒﻴﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﺎي اﺑﻠﻴﻚ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٧٦‬‬
 ‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ اﺳﺘﺨﻮان ﭘﺘﻼ ‪:‬‬
‫در ﻧﻤﺎي ﻟﺘﺮال زاﻧﻮ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٧٧‬‬
 ‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺿﻤﻴﻤﻪ اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ ‪:‬‬
‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﮔﺮدن ﻓﻤﻮر و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺗﻨﻪ ﻓﻤﻮر ‪:‬‬

‫ﻧﻜﺮوز آواﺳﻜﻮﻻر )‪ (Avascular Necrosis‬ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﻮﻧﺮﺳﺎﻧﻲ ﺿـﻌﻴﻒ ﺳـﺮ‬

‫ﻓﻤﻮر ‪:‬‬

‫‪٧٨‬‬
 ‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ﺧﻠﻔﻲ ﻣﻔﺼﻞ ﻫﻴﭗ در ﺳﻦ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻟﮕﻲ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻟﺒﻪ اﺳﺘﺎﺑﻮﻟﻮم ‪ -2‬ﻏﻀﺮوف ‪ Y‬ﺷﻜﻞ در اﺳﺘﺎﺑﻮﻟﻮم ‪ -3‬اﺳﺘﺎﺑﻮﻟﻮم در ﻣﺤﻞ ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ اﺳﺘﺎﺑﻮﻟﻮم ‪ -4‬ﺗﻨﻪ‬
‫ﭘﻮﺑﻴﺲ ‪ -5‬ﻏﻀﺮوف اﭘﻲ ﻓﻴﺰﻳﺎل ﺳﺮ ﻓﻤﻮر ‪ -6‬اﭘﻲ ﻓﻴﺰ ﺳﺮ ﻓﻤﻮر‬

‫آرﺗﺮوﭘﻼﺳﺘﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﻫﻴﭗ ‪:‬‬

‫ﻛﺎﺳﻪ ﻧﻴﻤﻜﺮه اي ﻛﻪ از ﺟﻨﺲ ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد اﻣﺎ دﻫﺎﻧﻪ آن ﺗﻮﺳـﻂ ﺷـﺎﺧﺺ ﺳـﻴﻤﻲ‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎﺗﺮي ﭘﺮﺗﺲ ﻫﻴﭗ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﭼﺮوﻛﻴﺪه ﻫﺴﺘﻪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ اﭘﻲ ﻓﻴﺰ ﻓﻤﻮر‪،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻖ ﻓﻀﺎي ﻏﻀﺮوﻓﻲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﺗﻜـﻪ اي در‬
‫داﻧﺴﻴﺘﻪ و ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﺷﺪن ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬

‫‪٧٩‬‬
‫دررﻓﺘﮕﻲ ﻛﺎﻣﻞ و ﺑﺴﺘﻪ )‪ (Complete Closed Dislocation‬ﻣﻔﺼﻞ زاﻧـﻮ در‬
‫ﻳﻚ ﻣﺮد ﺑﺎﻟﻎ ‪:‬‬

‫رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ آﮔﺰﻳﺎل از ﻣﻔﺼﻞ ﺑﻴﻦ ﭘﺘﻼ و ﻓﻤﻮر ﺟﻬـﺖ ﻧﻤـﺎﻳﺶ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﻓـﻀﺎي‬
‫ﻣﻔﺼﻠﻲ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻛﻮﻧﺪﻳﻞ ﺧﺎرﺟﻲ ﻓﻤﻮر ‪ -2‬ﻏﻀﺮوف ﻣﻔﺼﻠﻲ ﭘﺘﻼ و ﻓﻤﻮر ‪ -3‬ﭘﺘﻼ ‪ -4‬ﻛﻮﻧﺪﻳﻞ داﺧﻠﻲ ﻓﻤﻮر‬

‫‪٨٠‬‬
 ‫ﺟﺴﻢ آزاد داﺧﻞ زاﻧﻮ ‪:‬‬
‫اﺟﺴﺎم آزاد ﻏﺎﻟﺒﺎً در ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ﺳﻮﭘﺮاﭘﺘﻼر ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫آرﺗﺮوﮔﺮام ﻣﻔﺼﻞ زاﻧﻮ ‪:‬‬

‫آرﺗﺮوﮔﺮام ﻗﺪاﻣﻲ ﺧﻠﻔﻲ از ﻣﻔﺼﻞ زاﻧﻮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺰرﻳﻖ ﻫﻮا و ﻣﺎده ﺣﺎﺟـﺐ در ﻓـﻀﺎي ﻣﻔـﺼﻠﻲ زاﻧـﻮ در‬
‫ﺣﺎﻟﺖ اﻛﺴﺘﻨﺸﻦ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺣﺪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺳﻮﭘﺮاﭘﺘﻼر ﺑﻮرﺳﺎ ‪ -2‬ﻛﻮﻧﺪﻳﻞ داﺧﻠﻲ ﻓﻤـﻮر ‪ -3‬ﻟﺒـﻪ داﺧﻠـﻲ ﻓـﻀﺎي ﻣﻔـﺼﻠﻲ زاﻧـﻮ ‪-4‬‬
‫ﻣﻴﻨﻴﺴﻚ داﺧﻠﻲ ‪ -5‬ﻏﻀﺮوف ﻣﻔﺼﻠﻲ ﻓﻤﻮر و ﺗﻴﺒﻴﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻻﻳـﻪ اي از ﻣـﺎده ﺣﺎﺟـﺐ ﺑـﻴﻦ آن دو ‪-6‬‬
‫ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ در ﺣﻔﺮه ﺳﻴﻨﻮوﻳﺎل ﻣﻔﺼﻞ زاﻧﻮ ‪ -7‬ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ در ﻣﻔـﺼﻞ ﺗﻴﺒﻴﻮﻓﻴﺒـﻮﻻر ﻓﻮﻗـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ در‬
‫‪ %25‬ﻣﻮارد در اﻣﺘﺪاد ﻣﻔﺼﻞ زاﻧﻮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ -8‬ﻣﺎده ﺣﺎﺟـﺐ در ﻗـﺴﻤﺖ ﺧﻠﻔـﻲ ‪ -‬ﻃﺮﻓـﻲ ﺳـﻮﭘﺮاﭘﺘﻼر‬
‫ﺑﻮرﺳﺎ‬

‫‪٨١‬‬
 ‫آرﺗﺮوﮔﺮاﻓﻲ ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻔﺼﻞ زاﻧﻮ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ در ﺣﻔﺮه ﻫﺎي ﻣﻔﺼﻠﻲ در ﻗﺴﻤﺖ ﺧﻠﻔﻲ ﻛﻮﻧﺪﻳﻞ ﻫﺎي ﻓﻤﻮر ‪ -2‬ﺳـﺮ ﻓﻴﺒـﻮﻻ ‪ -3‬ﺗـﻮده‬
‫ﭼﺮﺑﻲ اﻳﻨﻔﺮاﭘﺘﻼر ‪ -4‬ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ در ﻓﻀﺎي ﻣﻔﺼﻠﻲ در ﻗﺴﻤﺖ ﺧﻠﻔـﻲ ﭼـﻴﻦ اﻳﻨﻔـﺮاﭘﺘﻼر ‪ -5‬ﭘـﺘﻼ ‪-6‬‬
‫ﻣﺎده ﺣﺎﺟﺐ در ﻗﺴﻤﺖ ﺧﻠﻔﻲ ‪ -‬ﻃﺮﻓﻲ ﺳﻮﭘﺮاﭘﺘﻼر ‪ -7‬ﻫﻮا در ﺳﻮﭘﺮاﭘﺘﻼر ﺑﻮرﺳﺎ ﻛﻪ آن را ﻣﺘﺴﻊ ﻛـﺮده‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫آرﺗﺮﻳﺖ ﺳﻠﻲ زاﻧﻮي راﺳﺖ در ﻳﻚ ﻛﻮدك‪:‬‬

‫زاﻧﻮي ﭼﭗ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛـﺎﻫﺶ ﺗـﺮاﻛﻢ ‪،‬ﻛـﺎﻫﺶ ﻓـﻀﺎي ﻣﻔـﺼﻠﻲ‪،‬‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ك‪.‬ﭼﻚ ﺧﻮردﮔﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺧﺎرﺟﻲ ﺳﻄﺢ ﻣﻔﺼﻠﻲ ﺗﻴﺒﻴﺎل دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬ﺗﺨﺮﻳﺐ در ﺣـﺪ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻄﻲ ﺑﻮده و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ درﻣﺎن ﻛﻨﺰرواﺗﻴﻮ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪٨٢‬‬
 ‫ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ – دررﻓﺘﮕﻲ ﻣﭻ ﭘﺎ ‪:‬‬
‫‪ : A‬رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﺪاﻣﻲ ﺧﻠﻔﻲ‬
‫‪ : B‬رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻟﺘﺮال از ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﻨﻪ ﻓﻴﺒﻮﻻ و ﻗﻮزك داﺧﻠﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دررﻓﺘﮕـﻲ‬
‫ﻣﻔﺼﻞ ﺗﻴﺒﻴﻮﻓﻴﺒﻮﻻر ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ و ﻣﭻ ﭘﺎ‬

‫‪٨٣‬‬
 ‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ‬
CT.Scan

٨٤
‫ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن و ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ CT‬ﻧﺸﺎن داده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﺗﺠﻤﻊ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻣﺎﻳﻊ ‪ -‬ﻫﻮا ﺑﻪ راﺣﺘﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻠﺶ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ – ﻫﻮا اﺷﺎره دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن )ﺗﺸﻜﻴﻞ آﺑﺴﻪ( ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻛﺘﺮﻳﺎل در داﺧﻞ ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺘﺮاﻛﻢ‬
‫رﻳﻮي رخ دﻫﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎي ذﻳﻞ ﺑﻮﻳﮋه در ﺑﺮوز ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن دﺧﻴﻠﻨﺪ ‪:‬‬
‫اﺳﺘﺎﻓﻴﻠﻮﻛﻮك ﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻠﺒﺴﻴﻼ‪ ،‬ﻣﻴﻜﻮﺑﺎﻛﺘﺮﻳﻮم ﺗﻮﺑﺮﻛﻠﻮزﻳﺲ‪ ،‬ﺑﺎﻛﺘﺮي ﻫﺎي ﺑﻲ ﻫﻮازي و ﻗﺎرچ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪.‬‬
‫آﺑﺴﻪ ﻫﺎ ﻓﻘﻂ زﻣﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ درﺧﺖ ﺑﺮوﻧﺸﻴﺎل ارﺗﺒﺎط ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ و ﻣـﺎﻳﻊ ﻣﺮﻛـﺰي‬
‫آن ﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﻓﻪ ﺗﺨﻠﻴﻪ و ﺑﺎ ﻫﻮا ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﮔـﺮدد‪ .‬ﺑـﺮاي ﻧـﺸﺎن دادن ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳـﻴﻮن‪ CT ،‬اﺳـﻜﻦ ﺑﻬﺘـﺮ و‬
‫ﺣﺴﺎس ﺗﺮ از ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ ، CT‬اﻓﻮزﻳﻮن ﭘﻠﻮرال و ﻛﻼﭘﺲ رﻳﻮي را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ‪:‬‬

‫ﻟﻮب ﻛﻼﭘﺲ ﻛﺮده )ﻓﻠﺶ ﻫﺎ( را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر واﺿﺢ در زﻳﺮ اﻓﻮزﻳﻮن ﭘﻠـﻮرال وﺳـﻴﻊ ﭼـﭗ ﻣـﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺣﻀﻮر ﻫﻮا ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻊ در ﺣﻔﺮه ﺟﻨﺒﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻛﻼﭘﺲ ﺷﻮد‪ .‬در ﭘﻨﻮﻣﻮﺗﻮراﻛﺲ ﺗـﺸﺨﻴﺺ‬
‫واﺿﺢ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﻼﭘﺲ رﻳﻪ‪ ،‬اﻓﻮزﻳﻮن ﭘﻠﻮرال وﺳﻴﻌﻲ ﻧﻴـﺰ وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ وﻗﻮع ﻳﻚ ﻛﻼﭘﺲ ﺑﺮ روي رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ دﺷﻮار ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣـﺸﻜﻞ در ‪CT‬‬
‫ﺑﺮوز ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ وﺟﻮد اﻓﻮزﻳﻮن ﭘﻠﻮرال‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻼﭘﺲ رﻳﻮي ﺑـﻪ آﺳـﺎﻧﻲ ﺻـﻮرت‬
‫ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬

‫‪٨٥‬‬
 ‫‪ CT‬ﻳﻚ ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮم اوﻟﻴﻪ رﻳﻪ ﻛﻪ ﻛﺎوﻳﺘﺎﺳﻴﻮن اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ ( a‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ دﻳﻮاره ﻛﺎوﻳﺘﻪ از ﻋﻼﺋﻢ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ آن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻊ ‪ -‬ﻫﻮا ﻧﻴـﺰ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮد )ﻓﻠﺶ ﻫﺎ(‬
‫‪ ( b‬ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮم ﺳﻠﻮل ﺳﻨﮕﻔﺮﺷﻲ اوﻟﻴﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﺎوﻳﺘﻪ اي ﺑﺎ ﺟﺪار ﻧﺎزك )ﻳﻚ ﻧﻤـﺎي ﻧـﺎدر اﻣـﺎ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه(‬

‫ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺮ ‪:‬‬

‫‪ CT ( a‬اﺳﻜﻦ ﺗﻮده اي را در ﺣﻔﺮه اﻳﻠﻴﺎك راﺳﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪) .‬ﻓﻠﺶ ﻫﺎ(‬
‫‪ ( b‬آﺑﺴﻪ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ‪CT‬‬

‫‪٨٦‬‬
 ‫ﺑﻴﻤﺎري ﭘﻠﻮرال ﻧﺎﺷﻲ از آزﺑﺴﺘﻮز ‪:‬‬
‫‪ ( a‬ﺿﺨﻴﻢ ﺷﺪﮔﻲ و ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن )ﻓﻠﺶ ﻫﺎ( دوﻃﺮﻓﻪ و وﺳـﻴﻊ ﭘـﺮده ﺟﻨـﺐ ﻛـﻪ در ﻃـﻮل دﻳـﻮاره‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ CT ( b‬اﺳﻜﻦ ﻛﻪ ﭘﻼك ﻫﺎي ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻪ ﺑﻲ ﺷﻤﺎري را در ﭘﺮده ﺟﻨﺐ‪ ،‬ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﺮ روي ﻫﻤـﻲ دﻳـﺎﻓﺮاﮔﻢ‬
‫راﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻃﻮل دﻳﻮاره ﺧﻠﻔﻲ ‪ -‬ﺟﺎﻧﺒﻲ ﭼﭗ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻴﺴﺖ ﻫﻴﺪاﺗﻴﺖ ‪:‬‬

‫‪ CT‬اﺳﻜﻦ ﻛﻴﺴﺘﻲ )‪ (C‬ﺑﺎ دﻳﻮاره ﻫﺎي ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻪ را در ﻃﺤﺎل ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪٨٧‬‬
 ‫ﻓﻴﺒﺮوز ﺧﻠﻒ ﺻﻔﺎﻗﻲ ‪:‬‬
‫‪ CT‬اﺳﻜﻦ ﻛﻪ ﻫﻴﺪروﻧﻔﺮوز دوﻃﺮﻓﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬آﺋـﻮرت را ﺗـﻮده اي از ﻧـﺴﺞ ﻓﻴﺒﺮوﺗﻴـﻚ در ﺑـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﻓﻠﺶ ﻫﺎ(‪ .‬وﺿﻌﻴﺖ ﺟﺪار آﺋﻮرت ﺑﺎ ﻛﻠﺴﻴﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن آﺗﺮوﻣﺎﺗﻮي آن ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻴﺒـﺮوز‬
‫ﺧﻠﻒ ﺻﻔﺎﻗﻲ در ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ دوﺷﺎﺧﻪ ﺷﺪن آﺋﻮرت ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﻴﺒﺮوز ﺧﻠﻒ ﺻﻔﺎﻗﻲ ‪ :‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﻫﻴﭻ ﻋﻠﺘﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﻓﻴﺒﺮوﺗﻴﻚ ﺧﻮش ﺧﻴﻢ ﻛـﻪ ﺣﺎﻟـﺐ‬
‫ﻫﺎ را در ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺴﺪود ﺷﺪن آن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬در اوﻟﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺑﻴﻤـﺎر‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺐ ﻣﺴﺪود ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻴﻤﺎري ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً دوﻃﺮﻓﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻧـﺴﺪاد ﻣﻌﻤـﻮﻻً‬
‫در ﺳﻄﺢ ‪ L4/L5‬اﺳﺖ‬

‫ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮم ﭘﺮوﺳﺘﺎت ‪:‬‬

‫‪ CT‬اﺳﻜﻦ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ )‪ (P‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺮورﻓﺘﮕﻲ در ﻣﺜﺎﻧـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮﻣﻮر ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﮔﺮه ﻫﺎي ﻟﻨﻔﺎوي ﻟﮕﻨﻲ را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻮده ﺑﺰرگ ﮔﺮه ﻟﻨﻔﺎوي )‪ (L‬دﻳـﺪه‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ : B .‬ﻣﺜﺎﻧﻪ ‪ : C ،‬ﻛﻮﻟﻮن‬

‫ﭘﺮوﺳﺘﺎت را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺗﻮان در ‪ CT‬دﻳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ‪ CT‬ﺑﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﺧﻮش ﺧﻴﻢ و ﺑـﺪ ﺧـﻴﻢ ﺗﻤـﺎﻳﺰ‬
‫ﻧﻤﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ اﻳـﻦ وﺟـﻮد در ﻣـﻮارد ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه ﻛﺎرﺳـﻴﻨﻮم‬
‫ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪ CT ،‬در ﺗﻌﻴﻴﻦ وﺳﻌﺖ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮﺿﻌﻲ و ﻧﻴﺰ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﺑﻪ ﮔﺮه ﻫﺎي ﻟﻨﻔﺎوي ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٨٨‬‬
‫ﺗﺠﻤﻊ زﻳﺮ دﻳﺎﻓﺮاﮔﻤﻲ ﭼﺮك و ﮔﺎز )ﺗﻮﻣﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي در ﻣﻘﻄـﻊ‬
‫آﮔﺰﻳﺎل( ‪:‬‬

‫ﺗﻮﻣﻮر ﺳﺮ ﭘﺎﻧﻜﺮاس )ﺗﻮﻣﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي در ﻣﻘﻄﻊ آﮔﺰﻳﺎل( ‪:‬‬

‫از ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺎﻳﻊ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري اﺳﺘﻔﺮاغ ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺮاغ و ﻛـﺎﻫﺶ وزن )ﻛﺎﺷﻜـﺴﻲ( در ﺑﻴﻤـﺎران‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺪ ﺧﻴﻢ ﻧﺎ ﺷﺎﻳﻊ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻴﻤﺎران دﭼﺎر ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮﻣﺎي ﺳﺮ ﭘﺎﻧﻜﺮاس ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻏﺬا ﺧﻮردن‪ ،‬ﻏﺬاي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻫﻀﻢ ﻧﺸﺪه را اﺳﺘﻔﺮاغ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٨٩‬‬
 ‫‪ CT‬اﺳﻜﻦ ﺳﺎﺟﻴﺘﺎل ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻳﻚ ﻛﻠﻴﻪ ﻟﮕﻨﻲ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫وﺟﻮد ﻛﻠﻴﻪ ﻟﮕﻨﻲ ﺑﺎ ﺟﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﻴﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ ﻫﺎ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎ ﻛـﻪ در‬
‫ﻣﺠﺎورت ﻣﺜﺎﻧﻪ در ﻟﮕﻦ ﺟﻨﻴﻦ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬در ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻜـﺎﻣﻠﻲ و ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﺪن‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﺮ ﻳﻚ از ارﮔﺎن ﻫﺎ و از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻀﻮ ﺑﻪ ﻣﻜـﺎن اﺻـﻠﻲ ﺧـﻮد در ﻣﺠـﺎورت آﺋـﻮرت‬
‫ﺷﻜﻤﻲ و ورﻳﺪ اﺟﻮف ﺗﺤﺘﺎﻧﻲ در ﺟﺪار ﺧﻠﻔﻲ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺷﻜﻢ ﻣﻲ رود‪ .‬وﺟﻮد ﻳﻚ ﺗﻮﻗﻒ ﻳﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از اﻧﺘﻘﺎل ﻛﻠﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻜﺎن ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮد ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٩٠‬‬
 ‫ﻫﻤﺎﺗﻮم اﻛﺴﺘﺮادورال ) ‪ CT‬اﺳﻜﻦ آﮔﺰﻳﺎل ﻣﻐﺰ( ‪:‬‬

‫ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي اﻛﺴﺘﺮادورال در اﺛﺮ آﺳﻴﺐ ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭘﺎرﮔﻲ ﺷﺎﺧﻪ ﻫـﺎي ﺷـﺮﻳﺎن ﻣﻐـﺰ ﻣﻴـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﻏﺎﻟﺒﺎً در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭘﺘﺮﻳﻮن رخ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺤﺖ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻟﺨﺘـﻪ ﻫـﺎي ﺧـﻮﻧﻲ ﺑـﻴﻦ ﻻﻳـﻪ‬
‫ﭘﺮﻳﻮﺳﺘﻴﺎل ﺳﺨﺖ ﺷﺎﻣﻪ و ﻛﺎﻟﻮارﻳﺎ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در ﺳـﺎﺑﻘﻪ اﻳﻨﮕﻮﻧـﻪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎران ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺪﻛﻲ ﻓﻘﺪان ﻫﻮﺷﻴﺎري ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺿـﺮﺑﻪ و‬
‫ﻳﺎ ﺟﺮاﺣﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻴﻤﺎر ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺧﻮد را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آورد و ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳـﺎﻋﺖ در وﺿـﻌﻴﺖ ﻋـﺎدي‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ زﻣﺎن ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﻲ و ﻓﻘﺪان ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺳﺮﻳﻊ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺧﺘﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎﺗﻮم زﻳﺮ ﺳﺨﺖ ﺷﺎﻣﻪ اي ﻣﺰﻣﻦ ) ‪ CT‬اﺳﻜﻦ آﮔﺰﻳﺎل ﻣﻐﺰ( ‪:‬‬

‫‪٩١‬‬
‫ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﺳﺎب دورال )زﻳﺮ ﺳﺨﺖ ﺷﺎﻣﻪ اي( در ﻓﻀﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﻴﻦ ﺳـﺨﺖ ﺷـﺎﻣﻪ و ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻴـﻪ رخ ﻣـﻲ‬
‫دﻫﺪ‪ .‬ﺷﻜﻞ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻫﻤﺎﺗﻮم در اﺛﺮ ﺧـﻮﻧﺮﻳﺰي ورﻳـﺪي در ﺟـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ورﻳـﺪﻫﺎي ﻣﻐـﺰي ﺑـﻪ ﺳـﻴﻨﻮس‬
‫ﺳﺎﺟﻴﺘﺎل ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ وارد ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬رخ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﺟﻮان و ﻣﺴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻌﺮض ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻫﻤـﺎﺗﻮم‬
‫ﻫﺎي ﺳﺎب دورال ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻀﺎي ‪ CSF‬در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ دﭼﺎر آﺗﺮوﻓﻲ ﻣﻐﺰي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫اﻳﺠﺎد ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮ روي ورﻳﺪﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ وارد ﺳﻴﻨﻮس ﺳﺎﺟﻴﺘﺎل ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﺟﺮاﺣﺖ ﻳﺎ ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻔﻴﻒ‪ ،‬ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ﻓﻘﺪان ﻫﻮﺷﻴﺎري ﻳﺎ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻓﺮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮن رﻳﺰي زﻳﺮ ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻴﻪ ) ‪ CT‬اﺳﻜﻦ آﮔﺰﻳﺎل ﻣﻐﺰ( ‪:‬‬

‫ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي زﻳﺮ ﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻴﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺑﻴﻤﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﺷﺪﻳﺪ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬رخ دﻫﺪ‪ .‬اﻣـﺎ‬
‫اﻏﻠﺐ ﻧﺎﺷﻲ از آﻧﻮرﻳﺴﻢ ﭘﺎره ﺷﺪه اي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﻠﻘﻪ ﺷﺮﻳﺎﻧﻲ وﻳﻠـﻴﺲ و ﻳـﺎ ﻋـﺮوق ﻣﺠـﺎور آن ﻗـﺮار‬
‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٩٢‬‬
 ‫ﺗﻮﻣﻮر در ﻏﺪه ﭘﺎروﺗﻴﺪ ) ‪ CT‬اﺳﻜﻦ ﻣﺤﻮري( ‪:‬‬

‫ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﻏﺪه ﭘﺎروﺗﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻮش ﺧﻴﻢ ﺑﻮده و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺨﺶ ﺳﻄﺤﻲ ﻏﺪه را درﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ آدﻧـﻮم ﭘﻠﻮﺋﻮﻣﻮرﻓﻴـﻚ و آدﻧﻮﻟﻴﻨﻔﻮﻣـﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻫﻤﻴـﺖ اﻳـﻦ ﺗﻮﻣﻮرﻫـﺎ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ‬
‫آﻧﺎﺗﻮﻣﻴﻚ آن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺠﺎورت اﻳﻦ ﺗﻮده ﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺐ ﻓﺎﺳﻴﺎل )‪ (VII‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﻮﺻـﻴﻒ‬
‫ﮔﺮدد‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺎرج ﻛﺮدن آن ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﺼﺐ ﻓﺎﺳﻴﺎل )‪ (VII‬را آﺳﻴﺐ ﺑﺰﻧـﺪ‪ .‬ﻋـﻼوه ﺑـﺮ اﻳـﻦ اﮔـﺮ‬
‫ﺗﻮﻣﻮر ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻋﻤﻘﻲ ﻏﺪه ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ در ﺧﺼﻮص آﺳﻴﺐ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻋﺼﺐ ﻓﺎﺳـﻴﺎل‬
‫)‪ (VII‬از ﺑﻴﻤﺎر رﺿﺎﻳﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ CT‬اﺳﻜﻦ ﻛﺮوﻧـﺎل ﻧـﺸﺎﻧﮕﺮ ﺷﻜـﺴﺘﮕﻲ اورﺑﻴـﺖ و ﺟﺎﺑﺠـﺎﺋﻲ ﻗﻄﻌـﻪ‬

‫ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬

‫از ﻋﻮارض اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري دوﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٩٣‬‬
 ‫ﺗﻮﻣﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي )ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ( ‪:‬‬
‫ﺗﻮﻧﻮس ﻋﻀﻼﻧﻲ در اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎر ﻛﻨﺎره ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻫﻴﭗ ﻫﺎ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺑﺮد و ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺰﻳﻨﻲ را ﻣﺪور ﻣـﻲ‬
‫ﺳﺎزد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻳﻜﺪﺳﺖ ﻋﻀﻠﻪ ﺳﺮﻳﻨﻲ ﺑﺰرگ از داﺧﻞ ﺑﻪ ﺧﺎرج ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺗـﺼﻮﻳﺮ ﺑـﺮش‬
‫ﻛﺮاﻳﻮ ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﺧﻠﻔﻲ ﺻﺎف را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑـﺎ ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي دروﻧـﻲ آن ﻣﻄﺎﺑﻘـﺖ دارد‪ .‬ﻧـﻮاﺣﻲ‬
‫ﭼﺮﺑﻲ دار ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺎﺳﻴﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﻏﻼف رﻛﺘﻮس‪ ،‬ﻧﻮاﺣﻲ دورﺳﻮﻟﺘﺮال ﺑﺎﺳـﻦ ﻫـﺎ‪ ،‬ﻗـﺪام ﻣﺜﺎﻧـﻪ و ﺣﻔـﺮه‬
‫اﻃﺮاف راﺳﺖ روده ﺣﺎﺟﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮاﺣﻲ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ اﺳﺘﺎﺑﻮﻟﻮم‪ ،‬ران و ﺧـﺎﺟﻲ روﺷـﻦ ﺗـﺮﻳﻦ ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﭘﻮﺳﺘﻲ روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﻴﻨﺎﺑﻴﻨﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٩٤‬‬
 ‫ﺗﻮﻣﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي )ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ( ‪:‬‬
‫‪ ، CT‬اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﻋﻀﻠﻪ‪ ،‬ﻋﺮوق ﺧﻮﻧﻲ و ﺑﺮﺧﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲ را در زاﻧﻮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻓﻘـﻂ وﺗـﺮ‬
‫ﭼﻬﺎر ﺳﺮ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﺸﻜﻚ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺎز ﺑﻮدن ﺷﺮﻳﺎن و ورﻳـﺪ ﭘﻮﭘﻠﻴﺘﺌـﺎل در اﻳـﻦ‬
‫ﻓﺮد ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪٩٥‬‬
 ‫ﺗﻮﻣﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي )ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ( ‪:‬‬
‫‪ ، CT‬اﺳﺘﺨﻮان و ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﻲ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻮﻗﺎﻧﻲ ﺳﺎق را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﺗﻤـﺎﻣﻲ اﺳـﺘﺨﻮان در‬
‫اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻔﺎف و ﻇﺎﻫﺮاً ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬ﺗﻤـﺎم ﻋـﺮوق ﺧـﻮﻧﻲ و اﻋـﺼﺎب ﻣﻬـﻢ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﻛﺪورت ﻫﺎﻳﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮرس وﺗﺮي اﺳﺘﺨﻮان ﻛﺎﻟﻜﺎﻧﺌﻮس ﺑﻪ دﻟﻴﻞ روي ﻫﻢ ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﺑﻪ ﺧـﻮﺑﻲ‬
‫دﻳﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٩٦‬‬
 ‫ﺗﻮﻣﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي )ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ( ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺮش از ﺳﻄﺢ ﺑﺎزوي ﺗﺸﺮﻳﺤﻲ )ﺑﺎزوي ﭼﭗ( اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻔﺮه ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﻮﻣﺮوس ﺑﻪ ﺧـﻮﺑﻲ دﻳـﺪه‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٩٧‬‬
 ‫ﺗﻮﻣﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي )ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ( ‪:‬‬
‫در اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻻﻳﻪ ﺿﺨﻴﻤﻲ از ﭼﺮﺑﻲ ﻛﻪ ﻋﻀﻼت ﺑﺎزو )ﺑﺮاﻛﻴـﻮم( و ﺳـﺎﻋﺪ )آﻧﺘـﻲ ﺑﺮاﻛﻴـﻮم( را اﺣﺎﻃـﻪ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻔﺎف دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ورﻳﺪﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ و ﻋـﺼﺐ ﻫـﺎي ﺟﻠـﺪي درون ﭼﺮﺑـﻲ ﻳﺎﻓـﺖ ﻣـﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٩٨‬‬
 ‫ﺗﻮﻣﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي )ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ( ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﺮﺷﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در وﺿﻌﻴﺖ آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ از ردﻳﻒ ﭘﺮوﮔﺰﻳﻤﺎل ﻣﭽﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗـﺼﻮﻳﺮ‬
‫اﺗﺼﺎﻻت ﭘﺮوﮔﺰﻳﻤﺎل ﻓﻠﻜﺴﻮر رﺗﻴﻨﺎﻛﻮﻟﻮم را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫـﺪ‪ .‬در داﺧـﻞ )اوﻟﻨـﺎر( آن اﺳـﺘﺨﻮان ﻧﺨـﻮدي‬
‫اﺳﺖ و در ﺧﺎرج آن ﺗﻮﺑﺮﻛﻞ اﺳﻜﺎﻓﻮﺋﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﺗﺴﺎع ﺗﻮﻧﻞ ﻣﭽﻲ و ﻓﺸﺮدﮔﻲ ﻋﺼﺐ ﻣـﺪﻳﻦ در ﺳـﻨﺪروم‬
‫ﺗﻮﻧﻞ ﻛﺎرﭘﺎل ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ دﻳﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٩٩‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﺰوه آﻣﻮزﺷﻲ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﻠﻴﺸﻪ ﻫﺎي رادﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ )ﺑﻪ زﺑﺎن ﻻﺗﻴﻦ(‬
‫‪ -2‬اﺻﻮل ارﺗﻮﭘﺪي آداﻣﺰ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﺎف ﺑﻴﺪﮔﻠﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬
‫‪ -3‬اﺳﺘﺨﻮان ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻔﺎﺻﻞ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺑﻬﺮام اﻟﻬﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬
‫‪ -4‬رادﻳﻮﻟﻮژي و ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ آرﻣﺴﺘﺮاﻧﮓ‪ ،‬دﻛﺘـﺮ ﻣﻬـﺮداد اﺻـﻼﺣﻲ و ﻫﻤﻜـﺎران‪ ،‬داﻧـﺸﮕﺎه‬
‫ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬
‫‪ -5‬ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﭘﺮﺗﻮﻧﮕﺎري ﺟﻤﺠﻤﻪ‪ ،‬ﻓﻀﻞ اﻟﻪ ﺗﻮرﭼﻴﺎن‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬
‫‪ -6‬آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ ﮔﺮي )ﺟﻠﺪ ﻳﻜﻢ‪ ،‬ﺗﻨﻪ(‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺑﻬﻨﺎم اﻟﺪﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ‬
‫ﺗﻬﺮان‬
‫‪ -7‬آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ ﮔﺮي )ﺟﻠﺪ ﺳﻮم‪ ،‬ﺳﺮ و ﮔﺮدن(‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺑﻬﻨﺎم اﻟﺪﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻲ و ﻫﻤﻜﺎران‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم‬
‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬
‫‪ -8‬آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻋﺮﺿﻲ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺑﻬﻨـﺎم اﻟـﺪﻳﻦ ﺟـﺎﻣﻌﻲ و ﻫﻤﻜـﺎران‪ ،‬داﻧـﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم‬
‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﻬﺮان‬

‫‪١٠٠‬‬