СЕМИНАРСКА ЗАДАЧА

ОДРЖЛИВО ПРОИЗВОДСТВО
 ОДРЖЛИВО ПРОИЗВОДСТВО

SEMINAR PAPER FOR THE SUBJECT:

SUSTAINABLE DEVELOPMENT
 ОДРЖЛИВО ПРОИЗВОДСТВО

АПСТРАКТ

Одржливиот развој му нуди на човештвото

квалитетен развој, развој во кој се
избалансирани човечките со природните

вредности, развој кој е модел за праведен и

напреден свет. Тоа подразбира врамнотежување на економските, социјалните
и целите за заштита на животната средина и нивно интегрирање секогаш кога тоа
е можно преку креирање политики и практики кои
взаемно се поддржуваат. Поаѓајќи од фактот
дека во овој момент не се наѕира друга

концептуална теорија која може поквалитетно

да ги ситуира интересите на сите општествени чинители, современата научна
јавност со
особен интерес ја третира оваа проблематика.
Токму затоа, одржливиот развој се наметнува како концепт што ќе ја определува
иднината
на современото човеково општество, а негова
најсилна страна е принципот на интегралност.

Клучни зборови: одржливост, производство, животна средина.

3
 ОДРЖЛИВО ПРОИЗВОДСТВО

ABSTRACT Sustainable development offers humanity quality development,

development in which human beings are balanced with natural values, development
that is a
model for a just and prosperous world.
This means balancing economic, social

and environmental goals and integrating

them whenever possible by creating mutually supportive policies and practices.
Starting from the fact that at this moment there is no other conceptual theory that can
better situate the interests of all social
actors, the modern scientific community
treats this issue with special interest. That

is why sustainable development is

imposed as a concept that will determine the future of modern human society, and
its strongest point is the principle of integrity.

Key words: sustainability, production, environment.

4
 ОДРЖЛИВО ПРОИЗВОДСТВО

ВОВЕД
Одржливиот развој е глобално прифатена филозофија на развојот и напредокот и
ги сублимира духовните идеали на целото човештво во единствена логична
целина. Филозофијата на економскиот раст сфатена како кумулирање на
материјално богатство потклекна и ја изгуби битката пред етичкиот концепт на
одржливоста на развојот. Како врвни вредности, одржливиот развој на прв план ги
става еднаквоста, праведноста, етичноста и одговорноста кон сегашните и идните
генерации. Факт е дека човештвото отсекогаш се соочувало со голем број избори
поврзани со квалитетот на живеење и состојбата со животната средина. Секој
избор има влијание врз светот што се остава на идните генерации. Некои избори
ќе придонесат кон креирање на свет во кој економските и социјалните потреби се
урамнотежени со капацитетот на природните богатства и екосистемите; другите ќе
доведат до свет со девастирана животна средина, во кој сиромаштијата и гладот
царуваат. Правецот на глобална одржливост треба да е вкоренет во
препознавањето на јасната поврзаност на заштитата на животната средина и
развојот. Имено, луѓето ги користат природните ресурси во секојдневните
активности: јадење, пиење, облекување, користење на електронски и електрични
уреди, топлење, осветлување, возење автомобили. Но кои се ефектите од
потрошувачката? И дали смееме да продолжиме со сегашните потрошувачки
навики? Непријатно сознание е дека колку побогато станува општеството, толку
повеќе богатства се користат и толку е поголем притисокот врз животната
средина. Токму затоа, германскиот научник Рајнхард Демол рекол „Најзначајно е
човекот да увиди дека неговите сфаќања мора да се променат: при планирањето,
да не е на прв план желбата за власт и поседување, туку почитување на законите
својствени на природата, ослушнување - за да се сфати како да се придонесе кон
нејзина хармонија наместо да се разурнува. Со еден збор: единственото нешто
што може да нè спаси е луѓето да бидат полни стравопочит кон божествената
природа“. Очигледен проблем е капацитетот на животната средина за
обезбедување на ресурсите што ни се потребни. Земјата е материјален систем во
кој додека едни ресурси се обновуваат (шумите), другите се необновливи (метали,

5
 ОДРЖЛИВО ПРОИЗВОДСТВО

нафта, земјиште). Друго прашање е способноста на животната средина да ги

прими резидуалите на нашата потрошувачка - исфрлањето на хемиски загадувачи
и штетните емисии во воздухот. Затоа, доколку сакаме генерациите што доаѓаат
да живеат во свет без деградирана животна средина, треба да се прекине
поврзаноста помеѓу економскиот растеж и зголемениот притисок врз животната
средина, Последователно, мораме да преземеме коренити активности за да го
промениме нашиот животен стил и потрошувачко однесување. Одржливиот развој
бара промени на политиките на многу сектори, а бара и нивна усогласеност.
Зашто, човекот на 21 век е мудар: тој знае дека економскиот развој не е доволен
за квалитетен живот на сите. Преку одржливиот развој се презема колективна
одговорност за унапредување на економскиот развој, социјалната еднаквост и
заштитата на животната средина на локално, национално, глобално ниво.
Одржливиот развој е континуиран економски и социјален развој без исцрпување
на природните ресурси, од чиј квалитет зависат човековите активности и идниот
развој. Покрај неговите легални аспекти, одржливиот развој има чисто
филозофски, научни, економски и политички димензии. Тој е глобално раширена
идеологија за спас на човештвото и судбината на планетата. Основата на
одржливиот развој уште од самиот почеток беше политичка и легална.
Меѓународните организации, формирани од суверените држави, го поставија
темелот на одржливиот развој во Декларацијата за животна средина и развој , и
паралелно, поставија механизам за имплементација и мониторинг преку
Комисијата за одржлив развој на ОН, која го следи напредокот на земјите во
приближувањето кон одржливост на развојот. На таков начин поставени се
темелите за функционирање на глобален правен и политички систем за одржлив
развој. Земјите членки на ООН имаат обврска да изработат своја, национална
стратегија за одржлив развој, која треба да ги опфати ресорите врз кои секоја
земја поединечно го темели својот долгорочен развој, но развој кој е континуиран,
социјално одговорен и кој нема да ја влоши состојбата со животната средина.
Ваквиот стремеж треба да е последица на висок степен на осмисленост кој ги
опфаќа државата, невладиниот сектор, бизнисот и различните организации и

6
 ОДРЖЛИВО ПРОИЗВОДСТВО

здруженија. Сите тие во содејство имаат капацитет да постават и реализираат

високи развојни цели, како што е целта за постигнување на одржлив развој за
благосостојба на граѓаните.