Disa tipare të personalitetit sportive

Motivimi-Vetbesimi-ndërtimi i karakterit

“ Nëse një sportist e sheh veten si konkurrent në një garë, atëherë ajo “konkurrenc” ka
gjasa të rritë motivimin e tij për fitore/sukses! “

(Cratty, 1983). thoshte se: “Hulumtimi mbi personalitetin nuk na tregon shumë në lidhje
me ate se kush ka më shumë gjasa të jetë i motivuar nga strukturat konkurruese gjatë garave”

Megjithatë, ka disa hulumtime që sugjerojn se suksesi konkurrues është më i mundshëm

në mesin e njerëzve me ambicie të larta për arritjen e suksesit,(Cratty, 1967; Ogilvie dhe Tutko,
1971).

Kjo duket se ka kuptim, pasi suksesi konkurrues është më i mundshëm në mesin e

sportistëve që duan të kenë sukses, dhe nuk shqetësohen aq për konkurrencën, që i ndërhyn me
për të qenë i suksesshëm.

Në varësi të rrethanave, konkurrenca mund të rrit motivim për shkak të “etjes” apo
dëshirës së një sportisti për ta shmangur dështimin e tij,ose për të mbajtur nivelin e suksesit të tij
të arritur më heret(e cila është cak i konkurrentit tjetër).

Shanset e perceptuara për sukses.

Motivimi në përgjithësi varet nga vetbesimi për të arritur një qëllim të caktuar.

Natyrisht, trajnerët janë ata që duhet këshilluar dhe motivuar nxënësit e tyre duke u
bazuar në një konceptim të thjeshtëzuar për të formuar bindjet motivuese të një garuesi .

Vetbesimi ndërtohet gjatë stërvitjeve të drejta dhe mbi përvojat e kombinuara mbi
përkufizimet personale të natyrës së ushtrimeve.

Prandaj konkurrenca mund të shkatërrojë motivimin vetëm kur keqkuptohet përceptimi i

suksesit dhe i garës së caktuar, dhe nga mos bindja e bollshme motivuese e trajnerit për arritjen e
pikes së vetbesimit dhe suksesit.

Aktivitetet e thjeshta sportive janë zakonisht ato që kërkojnë vetëm përdorimin e forcës
fizike, psh.ngritja e peshave, biçikleta e fitnesit,që duhet përcjellur seri të njëpasnjëshme të
numrimit,e të cilat shpejtë bëhen nganjihere edhe të mërzitshme për sportistët.

Kurse aktivitetet e komplikuara sportive janë të gjitha veprimet e kombinuara të forces

fizike dhe mendore,ku kërkohet: durim, force,vetbesim dhe motivim për të konkurruar në gara të
caktuara.
 Është ironike nëse themi se tendenca për të arritur përsosmërinë bëhet vetëm nëpërmes
me konkurrencës së fortë.

William G. Sumner, një nga sociologët e parë amerikan, thoshte `` nëse nuk e pranojm
mbijetesën e më të fortit, neve na mbetet vetëm një alternativë dhe ajo është mbijetesa e
dobëtit. ''

Ai mendonte se konkurrenca ishte e pakontrolluar duke krijur një kërkim të pafund për
përsosmëri, pra këto ide ishin shtylla kurrizore e një orientimi politik që thirret social darvinizmi.

Ky orientim politik është bërë shumë popullor në shumë shoqëri perëndimore, duke
përfshirë Anglin, Shtetet e Bashkuara dhe Kanadan, e që bazohet në besimin se konkurrenca çon
në përsosmëri.

Ky besim është i saktë vetëm nëse përsosmëria është e përcaktuar në drejtim të

sukseseve.

Konkurrenca në përgjithësi i inkurajon ata që janë të suksesshëm në gara,për të rritur

aftësitë e tyre edhe më tej,kurse për ata që janë të pasuksesshme, konkurrenca shpesh krijon
frustrim dhe pakënaqësi,e që mund të çoj edhe deri te tërheqja eventuale nga pjesëmarrja.

Prandaj, në qoftë se përsosmëria përcaktohet në bazë të arritjeve të përgjithshme të

sukseseve sportive, konkurrenca tenton për të krijuar elita sportive.

Konkurrenca mund të kufizojë arritjen e përsosmërisë në mënyrë selective në sporte të

ndryshme.

Për shembull, në shoqëritë më të industrializuara, suksesi konkurrues kërkon që atletët të

specializohen dhe të përqendrojnë vëmendjen e tyre në një sport të vetëm. Specializimi i tillë
mund të çojë në përsosmërin në një aktivitet të vetëm, por ajo parandalon zhvillimin e aftësive në
një sërë aktivitetesh.

Kjo përsëri ngre një pyetje tjeter në lidhje me përkufizimin e përsosmërisë: a kishte qenë
më mirë të punohet në specializimin e sportistëve apo është më mirë ata të marrin pjesë në
shumëllojshmëri të aktiviteteve sportive?

Konkurrenca nxit përkufizimin e parë të përsosmërisë.

Kjo nuk mund të jetë një problem për sportistët të rritur të cilët me vetëdije zgjedhin të
kalojnë të gjithë kohën dhe përpjekjet e tyre në një sport të vetëm.

Por kjo është një problem për të rinjtë, të cilët pa vetëdijen e tyre, specializohen në një
sport të vetëm nën shpresën e arritjes së suksesit konkurrues.
Konkurrenca dhe ndërtimin e karakter

"` Sport ndërtuar karakterin '-.... Vjetra-timers thoshte se për të rinjtë, mësimi nga sporti
është se sjellje kalbur, lakmia, dhe vendosmërinë për të fituar me çdo kusht të trupit dhe shpirtit
janë virtyte.' ' Kjo deklaratë e bërë nga Russell Baker (1984), një kolumnist për New York
Times, tregon qartë se disa njerëz tani në dyshim rolin e sportit si një ndërtues karakter. Por,
besimet e vjetra ende vazhdojnë. Prindërit shpesh presin programet sportive të japin fëmijëve të
tyre me karakter-ndërtimin e përvoja. Dhe të nivelit të lartë lojtarët të përforcojë këto pritje me
deshmitare për atë që sporti ka bërë të bëjë atyre atë që ata janë sot.

Kur ne shikuar atletët demonstrojnë aftësitë e tyre fizike në fushën e lojës, ne shpesh në
përfundimin se suksesi i tyre gjithashtu duhet të jetë e bazuar në tipare të karakterit të
admirueshme. Në studimin e perceptimit personit, kjo quhet `` efekti drite. "" Kjo është sepse
njerëzit priren të përdorin informacion të kufizuar për një person për të bërë konkluzione të
përgjithshme në lidhje me karakterin e përgjithshëm të atij personi. Kjo ndodh shpesh në lidhje
me sport. Ne duam të besojmë se atletët që të arrijnë gjëra të tilla të mëdha në fushën e lojës janë
thjesht njerëz të mëdhenj. Është shumë më e lehtë për ne për të mbajtur ato si heronj kur ne
mendojmë në këtë mënyrë. Megjithatë, konkluzionet e tilla nuk janë gjithmonë të sakta. Për
shembull, Tracy Sundlum, një ish-trajner i kontrabandist distancë të mesme Mary Decker
Slaney, vë në dukje se për shkak Slaney përdor arritjet e saj në rrugën e duhur si masë e vetme e
vlerës së saj si një person, ajo krijon probleme për veten e saj. Sundlum vazhdon të thotë se
shumica e njerëzve harrojnë faktin se `` natyra konkurruese ne kështu admirojnë në [Slaney]
është në fakt një e metë e madhe personalitet. "" Por, kur njerëzit identifikohen me një atlet i
suksesshëm, ata hezitojnë të pranojnë ekzistencën e këto difekte.

Sipas të dy lojtarët dhe shkencëtarëve të sjelljes, sport nuk është i strukturuar në mënyra
që nxisin formimin e karakterit. Për shembull, ish-lojtar i NFL Merlin Olsen (1981) ka vërejtur
nga përvoja e tij në futbollin se `` atlet nuk duhet të rriten, sepse trajneri jeton jetën e tij për të. ""
Ai vazhdon duke thënë se `` Gjë e trishtuar është [se] ai në fakt në dobi të ekipit për të mbajtur
lojtar naiv dhe e varur. '' Chris Evert (Mill), ka bërë një përfundim të ngjashëm në lidhje me
përvojat e saj në tenis. Ajo thotë: "Ju e dini, unë mendoj se ajo merr tenistët më shumë për të
rriten sesa njerëzit e tjerë. Ne jemi aq pampered. . . mbrojtur kështu nga bota reale. Unë jam ende
duke u përpjekur për të rriten, dhe, unë besoj se unë jam marrë atje "(në Collins, 1984).

Dorcas Susan Butt (1976), një ish-numri-një \ lojtar -ranked tenisit në Kanada dhe tani
një psikolog klinik, pajtohet me Olsen dhe Evert. Ajo shpjegon pozicionin e saj në këtë mënyrë:

Sjellja shoqërore pritet prej një atlet i ngjan në shumë mënyra që priten nga një të riu, të
sëmurë, ose të papërgjegjshme. Atletët janë të shpërblehet në një ekstrem për sjellje të mirë
(fituese) dhe ndëshkohet (shpesh të paqëndrueshme) për sjellje të keqe. Atlet nuk pritet të
vlerësojmë dhe të përvetësuar arsyen e rregullave dhe rregulloreve; ai funksionon sipas një
sistemi të gjobave dhe dënimeve të vëna kundër tij që të detyrojë atë, si një fëmijë, të sillen.
 Kjo, ajo përfundon, nuk është mënyra për të ndërtuar karakterin. Rregullat e ngurta të
zbatuara nga shumë trajnerë të japin vëzhguesve të jashtëm përshtypjen se karakteri është duke u
ndërtuar, por në realitet këto rregulla privojnë atletët e përvojave shumë të nevojshme për t'u bërë
përgjegjës dhe të pjekur njerëzit.

Në përputhje me këto deklarata, një studim i studimeve në sociologjinë e sportit ka çuar në

përfundimin vijues:

Ka pak, nëse ndonjë, dëshmi të vlefshme se pjesëmarrja në [organizuar] sport është një element i
rëndësishëm apo thelbësor në procesin e socializimit, apo se përfshirja në sport mëson ose
rezultatet në. . . Ndërtesa karakter, moral, një orientim konkurrues dhe / ose bashkëpunuese,
qytetaria e mirë, ose disa tipare të personalitetit vlerë. (Loy et al., 1978)

Që nga ky përfundim është bërë, nuk ka pasur studime që do të çojë ajo të rishikohet (Coakley,
1987; Kohn, 1986 McCormack dhe Chalip, 1988; McPherson 1985, Sage, 1988).