You are on page 1of 14

ARTEVELDEHOGESCHOOL

Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent


Educatieve bachelor lager onderwijs


Naam student: Dieter Van de Vyver Leergroep OLO1 B4
Naam mentor: Liesbeth Van Sande Klas 4B Aantal lln.: 21
School: Vrije Basisschool Sint-Franciscus Evergem

MAANDAG 11/05/2020 Handtekening mentor + datum:

Van 10:30 tot 11:20
Leergebied(onderdeel): Wiskunde (meetkunde)
Lesonderwerp: Vierhoeken - diagonalen

Leerplandoelen: Leerplan: ZILL – OVSG – GO! – andere
• WDmk2: Inzicht verwerven in meetkundige objecten:
1. Vlakke figuren:
- Onderzoeken en vaststellen van vlakke figuren door zich te bewegen in de ruimte, te
kijken naar en te handelen met voorwerpen uit de omgeving en met vlakke figuren,
en daarbij woorden gebruiken zoals rond, driehoekig, vierhoekig
- De eigenschappen van de hoeken en de zijden van vierhoeken onderzoeken, kennen
en gebruiken om vierhoeken te benoemen als vierkant, rechthoek, ruit,
parallellogram, trapezium
- Regelmatige veelhoeken herkennen en benoemen
2. Punten lijnen en vlakken:
- De termen zijde, overstaande zijde(n), omtrek, hoogte, basis, diagonaal, kennen,
onderzoeken en gebruiken.
3. Hoeken :
- Bij vlakke hoeken de begrippen, hoek, hoekpunt, benen, overstaande hoeken (in
vierhoeken) kennen en gebruiken.


• WDmk3: Inzicht verwerven in meetkundige relaties
- Loodrechte stand: Onderzoeken en vaststellen van loodrechte stand in de omgeving,
in vlakke figuren en in ruimtefiguren en daarbij de term loodrecht kennen en
gebruiken
- Evenwijdigheid: Evenwijdige en snijdende rechten herkennen, benoemen en daarbij
evenwijdig en snijdend kennen en gebruiken.


• MZkm1: Zelfredzaam zijn in het uitvoeren van manipulatieve handelingen in verschillende
situaties; deze handelingen nauwkeurig, gedoseerd en ontspannen uitvoeren.
- MZlb3 : Bewegingsenergie en spierspanning doseren en tot rust komen

• MEmw1: Media enthousiast en positief aanwenden.
- Bereid zijn om eigen mediatalent te tonen en in te zetten bij eigen leren en spelen
en dat van anderen.


Leerinhoud:
• De diagonalen van een vierhoek - veelhoek


1
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

• Deze figuur is een : vierkant , ruit, trapezium , parallellogram, rechthoek
• De kenmerken van de diagonalen:
1. De diagonalen staan loodracht op elkaar.
2. De diagonalen zijn even lang.
3. De diagonalen snijden elkaar middendoor.

Lesdoelen:
1. Bij vierhoeken de eigenschappen van de zijden en de hoeken onderzoeken en verwoorden.
(WDmk3, WDmk2)
2. De eigenschappen van de zijden en de hoeken van vierkant, rechthoek, ruit, parallellogram en
trapezium verwoorden en die figuur benoemen. (WDmk2)
3. Het begrip ‘diagonaal van een veelhoek/vierkant’ kennen. (Mdmk2)
4. De diagonalen van een vierhoek tekenen en de eigenschappen ervan onderzoeken en
verwoorden. (MZkm1, MZlb3, MDk2, MDwk3)
5. Nauwkeurig werken met tekenmateriaal. (MZkm1, MZlb3)
6. Actief gebruik maken van media in de klas – tablet, computer en de verschillende tools.
(Memw1)

Beginsituatie specifiek voor deze les:
Situering in het leerproces: aanbrengen inoefenen
Voorkennis van de klasgroep:
• De leerlingen kennen de namen van de verschillende vierhoeken, de verschillende kenmerken
hiervan.
• Het begrip diagonaal werd geïntroduceerd in het derde leerjaar.
Leerling specifieke gegevens + acties:
• Berke maakt aparte oefeningen, de oriëntatiefase en verwervingsfase wordt meegevolgd
waarna hij aan de slag gaat met eigen oefeningen.
• Basri, Mazhar, Louise, Aline, Hrach; extra begeleiding geven tijdens de les wiskunde omdat deze
minder sterk zijn binnen dit leergebied.
• Er wordt tijdens de verwerkingsfase een nieuw groepje gevormd met Basri, Mazhar, Louise,
Aline, Hrach zodat een extra instructie kan gegeven worden.

Bronnen: volgens de APA-normen
• Depiere, M., Gerrits, S., Gijsbrechts, I., Govaerts, E., Hugelier, K., Mortier, D., Vanbedts, P.,
Vandenberghe, K., Van Iseghem, H., Vingerhoets, V. (2011). Rekensprong plus, handleiding B.
Geraadpleegd op 6 mei 2020 via https://www.bingel.be/teacher/my-
methods/grade/4/yearbooks/39D59D1F-B829-4B11-AA79-04AAFE379572/manuals/4493aa51-
a431-41e0-9de7-04b1d9bda4ad
• Depiere, M., Gerrits, S., Gijsbrechts, I., Govaerts, E., Hugelier, K., Mortier, D., Vanbedts, P.,
Vandenberghe, K., Van Iseghem, H., Vingerhoets, V. (2011). Rekensprong plus, werkschrift C.
Geraadpleegd op 6 mei 2020 via https://bordboeken.bingel.be/#/boardbook/37e8b0c1-980a-
42fb-bf1b-7f1c400e3440/subbook/b33c0ea0-f8a8-42d1-9545-
6aa7fd5f63eb/pagespread/1?viewState=DOUBLE

Bijlagen: bordschema, ingevulde werkbladen, teksten …
• Prowise bordschema:
https://presenter.prowise.com/share_J7NmnzCGCaob7RMQwQaxwrbzNDrtfWxycKlPKygXZV9fxV
7uvgrsYSsvgjpMFmLs
• Bingel werkbladen: Rekensprong Plus C: pagina 82 – 83

2
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

• Bordboek Rekensprong Plus C: pagina 82 – 83


• https://www.plickers.com/set/5fd279c3b19dda0012c89342
• http://meester-dieter.weebly.com/
• Poll: http://etc.ch/MDLA = link leerlingen
https://directpoll.com/c?XDVhEtmg32O1CEYfYByDMu6uSb7Y6S = werkplaats poll
https://directpoll.com/r?XDbzPBd3ixYqg8EDihxUMbikV81Mo9YR7XyPqNp = resultaten


Materiaal / locatiewijziging:
• De locatie wordt gewijzigd in de verwerkingsfase, dan wordt een groepje gevormd met Basri,
Mazhar, Louise, Aline, Hrach.



Lesopbouw

1. Klassikale opdracht: benoemen van figuren met de correcte benaming en eigenschappen
oriënteren verwerven verwerken afronden

1, 2



Organisatie:
De leerlingen zitten allen op hun vaste plaats, gericht naar het bord. De leerlingen krijgen elk een
Plicker kaart die tijdens de les gescand wordt door mij. Na het antwoorden wordt de vraag gesteld
welke eigenschappen deze figuren hebben.
https://www.plickers.com/set/5fd279c3b19dda0012c89342


Instructie:
‘Vierhoeken, wie van jullie kan mij een vierhoek opnoemen?’
- een vierkant, rechthoek, ruit, parallellogram, trapezium.

‘Jullie mogen allen naar voren kijken, direct is het de bedoeling dat we in ons groepje samen naar
de afbeeldingen kijken die op het bord verschijnen. Jullie zien voor jullie een Plicker kaart liggen,
jullie zien op elke zijde een letter staan, deze komen overeen met de antwoorden die jullie zo
meteen op het bord zien verschijnen. ‘


- Ik loop doorheen de groepjes om te kijken of alles vlot verloopt. Na het duiden van de vierhoek
verklaren de leerlingen de eigenschappen van de desbetreffende vierhoek.


Afbeelding 1: Parallellogram
‘Welke eigenschappen heeft een parallellogram?’ Een parallellogram heeft twee paar evenwijdige
zijden, en de overstaande hoeken zijn even groot en de overstaande zijden zijn even groot.


3
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Afbeelding 2: ruit
‘Welke eigenschappen heeft een ruit?’ Een ruit heeft vier gelijke zijden en twee paar evenwijdige
zijden. De overstaande hoeken zijn gelijk.

Afbeelding 4: Veld = Rechthoek
‘Welke eigenschappen heeft een rechthoek?’ Een rechthoek heeft vier gelijke hoeken en twee paar
evenwijdige zijden.




2. Onderwijsleergesprek: Het begrip ‘diagonaal’ verduidelijken d.m.v. een verhaal en opdracht.
oriënteren verwerven verwerken afronden

1, 3

Organisatie:
De leerlingen zitten allen aan hun bank en volgen de instructie mee. Er volgt een verhaal met een
opdracht voor de leerlingen. Er wordt gebruik gemaakt van het krijtbord, hier teken ik een rechthoek
die de speelplaats voorstelt. Op de zijborden staat een zeshoek en een vijfhoek getekend die gebruikt
worden in de verdere instructie.

Instructie:
‘Op het bord zien jullie een plattegrond van een speelplaats, jullie staan allemaal in een hoek van de
speelplaats en steken deze diagonaal over. Hoe lopen jullie dan?’

Ik neem een nummertje uit de doos met klasnummers om een leerling aan te duiden die mij kan
helpen.

- De leerling komt naar voor en duid dit aan met een groen krijtje op het bord. ( een
diagonaal )

Richtvragen:
- ‘Welke soort lijn is er op het bord getekend?’ Een lijnstuk
- ‘Wat verbindt dit lijnstuk?’ twee hoekpunten
- ik wijs een zijde aan, ‘Dit lijnstuk verbindt ook twee hoekpunten, wat is het verschil
met het groene lijnstuk?’ Dit is een zijde en het groene lijnstuk niet.

‘Nu we dit weten kunnen we iets besluiten, een zijde verbindt twee opeenvolgende hoekpunten
en dit groene lijnstuk verbindt twee niet-opeenvolgende hoekpunten, zo’n lijnstuk noemen we een
diagonaal.’

‘Hiervoor hebben we een definitie, een diagonaal is een lijnstuk die twee niet-opeenvolgende
hoekpunten met elkaar verbindt.’

‘Kunnen we in deze rechthoek nog andere diagonalen aanduiden?’

Ik teken deze diagonaal zelf om voor te tonen aan de leerlingen wat een juiste handeling is om
deze diagonaal te tekenen met de geodriehoek. Hierbij verwoord ik volgende zaken.


4
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

‘We starten mooi in het hoekpunt en eindigen in het hoekpunt en we gebruiken de lange zijde van
onze geodriehoek om de lijn langs te tekenen.’

Ik schuif het bord toe zodat de vijf- en zeshoek tevoorschijn komt.

‘Stel jullie voor dat onze speelplaats een vijfhoek of zeshoek zou zijn, jullie zouden mogen kiezen in
welke hoek jullie staan om over te lopen. Op hoeveel verschillende manieren zouden we kunnen
overlopen? Ik ga nummertjes trekken die om de beurt naar voren mogen komen om een diagonaal te
tekenen.’

‘Zoals jullie kunnen zien is het niet noodzakelijk dat een diagonaal overstaande hoeken verbindt, een
diagonaal kan naar elk hoekpunt lopen zolang de hoeken niet aanliggend zijn.’




3. Individueel oplossen van oefening 1 in het werkboek en klassikaal bespreken van de
eigenschappen van de diagonalen.
oriënteren verwerven verwerken afronden

1, 4, 5

Organisatie:
De leerlingen zitten allen op hun vaste plaats en hebben hun werkboek bij zich, de werkboeken
worden uitgedeeld door de uitdelers op een rustige manier en de werkboek blijft gesloten. Pagina 82
oefening 3, hierna gaan de leerlingen op onderzoek met de geodriehoek wat de eigenschappen zijn
van de diagonalen. Ik wijs er op dat er correct en nauwkeurige lijnen worden getrokken.
We beginnen met het bekijken van een video over de diagonalen.

Instructie:
‘De uitdelers mogen de werkboeken uitdelen op een rustige manier, de geodriehoeken mogen ook
uitgedeeld worden. Jullie mogen jullie boek openen pagina 82.’

‘Voor we van start gaan bekijken we de korte video over de diagonalen die ons gaat helpen bij het
uitvoeren van de opdrachten.’

’Nu we weten wat een diagonaal is gaan we over naar oefeningen in ons werkboek. Het is de
bedoeling dat we van elke veelhoek de diagonalen gaan tekenen. Let op dat jullie op een
nauwkeurige en zorgvuldige manier tekenen vertrekkend uit een hoekpunt en eindigen in een
hoekpunt. Jullie mogen beginnen aan oefening 1.’

‘Wie klaar is mag met zijn geodriehoek nagaan wat de eigenschappen zouden kunnen zijn van deze
diagonalen. Correct meten en gebruik maken van de geodriehoek is de boodschap.’

‘Wie hulp nodig heeft kijk nog eens goed naar het bord waar we de diagonalen getekend hebben
en op het smartbord waar de definitie staat die duidelijkheid kan brengen.’

Ik loop doorheen de groepjes om de leerlingen bij te sturen waar nodig.


5
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Op het smartbord staan de figuren geprojecteerd zodat ik met de leerlingen de eigenschappen kan
achterhalen en kan verduidelijken.

‘Jullie mogen naar voor kijken, wie heeft een bepaalde eigenschap gevonden bij één van deze
veelhoeken?’

Ik ga zo verder tot alle eigenschappen gevonden zijn.
- De diagonalen staan loodrecht op elkaar (vierhoek)
- De diagonalen snijden elkaar middendoor (vierhoek, rechthoek)
- De diagonalen zijn even lang (Rechthoek)



4. Individueel invullen van de werkboek + klassikale verbetering
oriënteren verwerven verwerken afronden

1, 2, 3, 4, 5

Organisatie:
De leerlingen zitten op hun vaste plaats en hebben hun boek voor zich pagina 82 – 83, hierna gaan de
leerlingen individueel aan de slag met het invullen van oefening 2, 3, 4 en 5. De vijfde oefening is een
oefening ter differentiatie. De leerlingen krijgen 20 minuten de tijd om deze oefeningen in te vullen.
Per vier kunnen de leerlingen aan de computers gaan zitten en de oefeningen maken op de
klaswebsite die aansluiten bij het thema. Er wordt een nieuw groepje gevormd met Basri, Mazhar,
Louise, Aline, Hrach zodat ik mij bij hen kan voegen om een extra instructie te geven.

Instructie:
‘We gaan oefening 1, 2, 3 en 4 maken in ons werkboek. De leerlingen die sneller klaar zijn mogen
oefening 5 ook proberen. Let goed op het bord alle zaken die jullie nodig hebben staan op het bord
genoteerd of staan op het smartbord.’

‘Ga nauwkeurig te werk met jullie geodriehoek dat jullie na tekenen van de diagonalen precies
kunnen meten en de eigenschappen kunnen afleiden.’

‘Jullie mogen van start gaan, als er vragen zijn steek jullie hand in de lucht en als je klaar bent de
groene balpen. Succes.’

‘We gaan de banken af en jullie mogen elk aan een computer gaan zitten. Hier staan filmpjes en
oefeningen klaar in verband met de diagonalen. Wie klaar is kan verder werken in het werkboek.’

Ik loop doorheen de groepjes om bij te sturen waar nodig.
Bij Basri, Mazhar, Louise, Aline, Hrach ga ik extra langs om een extra instructie te geven. Bij hen
overloop ik alle zaken eens opnieuw.

Verbeteren.

Op het smartbord wordt Bingel geopend om de verbetering van start te laten gaan. Oefening 2, 3 en
4 worden klassikaal verbeterd.
Ik laat de leerlingen correct verwoorden wat de eigenschappen zijn van de diagonalen en eens er
fouten gemaakt zijn bij de vierhoeken laat ik deze eigenschappen ook verwoorden.


6
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs



Bij onduidelijkheden werk ik dit verder uit op het krijtbord met de geodriehoek en krijt zodat de
leerlingen extra ondersteuning krijgen.

5. Klassikale poll: de leerlingen beantwoorden in groepjes de poll
oriënteren verwerven verwerken afronden

3

Organisatie:
De leerlingen zitten allen op hun vaste plaats en volgen de instructie. Op het smartbord verschijnt
een poll die de leerlingen in groep kunnen beantwoorden. Deze is de centrale vraag van de les
geweest: wat is een diagonaal. De leerlingen bespreken dit in stilte onder elkaar en duiden het
correcte antwoord aan in de poll. Hiervoor deel ik de tablets uit die ter beschikking zijn.

http://etc.ch/MDLA

Instructie:

‘Jongens en meisjes, ik deel zo meteen één tablet uit per groepje, het is de bedoeling dat jullie de
vraag lezen die er opstaat en overlegt in jullie groepje wat het correcte antwoord is. Doe dit in stilte.
Als laatste ga ik de antwoorden projecteren om te kijken hoeveel procent van de klas het juiste
antwoord gevonden heeft.’

Ik projecteer de antwoorden op het smartbord zodat de leerlingen de juiste definitie nog eens
kunnen zien + verwoorden als dit nodig is.



‘De ophalers mogen de werkboeken ophalen en terugleggen in de kast.’







Evaluatie: Evalueer hier je eigen pedagogisch, didactisch en/of organisatorisch handelen. Wat deed je goed en
waarom? Wat ging niet goed en waarom? (Denk aan voorbereiding en realisatie.) Doe een verbetervoorstel.




Bordplan:


7
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs


























Werkschrift:


8
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs


9
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs


10
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Handleiding:


11
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs









12
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Prowise bordplan:
- Oriëntatiefase:



- Verwervingsfase:











13
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs


- Verwervingsfase:



- Afrondingsfase:


14

You might also like