ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Σήμερα, θα μας βοηθήσει στο μάθημά μας, η πίτσα! Να την παρατηρήσετε και να την
περιγράψετε με τρεις προτάσεις. Για τις προτάσεις σας να χρησιμοποιήσετε τα ρήματα
είναι, έχει, φαίνεται και λέξεις που να περιγράφουν το σχήμα, τα υλικά και την (πιθανή)
γεύση της.

Η πίτσα είναι

έχει

φαίνεται

Δραστηριότητα 1: Να διαβάσετε τώρα το ακόλουθο κείμενο και να παρατηρήσετε τις

διαφορές με αυτό που γράψατε πιο πάνω απαντώντας στα παρακάτω ερωτήματα:

Κάθεται και μας κοιτάζει με λιωμένα τα τυρένια της όνειρα,

μανιτάρια μελαγχολικά, ελιές μαύρες σαν νύχτα,
η πίτσα της λύπης
α) Ποιο από τα δύο θα μπορούσε να είναι λογοτεχνικό κείμενο;

β) Γιατί συμβαίνει αυτό αφού και τα δύο περιγράφουν το ίδιο πράγμα; Τι άλλαξε στην
περιγραφή;

γ) Σε ποια από τις δύο περιγραφές ο στόχος είναι να δοθούν πληροφορίες και σε ποια να
δημιουργηθούν συναισθήματα στον αναγνώστη;

 Η περιγραφή που έχει στόχο απλώς δώσει πληροφορίες και

λεπτομέρειες για ένα αντικείμενο, πρόσωπο, τοπίο κλπ, χαρακτηρίζεται
ως αντικειμενική.
 Η περιγραφή που έχει ως στόχο να δημιουργήσει συναισθήματα στον
αναγνώστη χαρακτηρίζεται ως υποκειμενική.

1
 Δραστηριότητα 2: Να διαβάσετε τώρα το κείμενο χωρίς λέξεις που να
περιγράφουν το σχήμα, τα υλικά και τη γεύση και της πίτσας.

Η πίτσα έχει σχήμα, υλικά και γεύση.

Τι μέρος του λόγου είναι οι λέξεις που παραλείψαμε; Σε τι μας χρησιμεύουν όταν
περιγράφουμε κάτι (φαγητό, αντικείμενο, τοπίο, πρόσωπο κλπ);

Δραστηριότητα 3: Αφού διαβάσετε τα κείμενα που ακολουθούν,

α) να δώσετε στο καθένα έναν δικό σας, κατάλληλο τίτλο.
β) να συμπληρώσετε τα στοιχεία που ζητούνται.
ΚΕΙΜΕΝΟ 1 ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Τίτλος........................................................................... Τίτλος.........................................................

Πήγαινα από τη Φαμαγκούστα στη Λάρνακα, από τη Λάρνακα
στη Λεμεσό, ολοένα σιμώνοντας στο ιερό σημείο της θάλασσας,
στην Πάφο [...]
Μεσημέρι. Το τοπίο τραχύ κι ασήμαντο. Χαρουπιές,
χαμηλά βουνά, κόκκινο χώμα. Κάποτε μια ανθισμένη ροδιά μέσα
στην ασπρίλα του μεσημεριού άναβε και πετούσε φλόγες·
κάποτε δυο τρεις ελιές σάλευαν γαληνές και μέρωναν το τοπίο.
Περάσαμε ένα στεγνό ποταμό γιομάτο ροδοδάφνες. Μια
κουκουβάγια μικρή κούρνιαζε σ’ ένα πέτρινο γιοφύρι, στο δρόμο,
ακίνητη, θαμπωμένη, παραλυμένη από το σφοδρότατο φως. Σιγά
σιγά, το τοπίο γλύκαινε. Περάσαμε ένα χωριό γιομάτο περβόλια
– τα βερύκοκα γυάλιζαν ολόχρυσα, και μέσα από τα σκοτεινά,
χοντρά φύλλα έλαμπαν κρεμανταλιές τα μούσμουλα.
Τα φυτά έχουν την ικανότητα να
προσλαμβάνουν το διοξείδιο του άνθρακα από
τον ατμοσφαιρικό αέρα, να απορροφούν με τις
ρίζες τους νερό και άλατα, να δεσμεύουν με τη
βοήθεια της χλωροφύλλης ηλιακό φως (φωτεινή
ενέργεια) και να παράγουν θρεπτικές ουσίες
(γλυκόζη, άμυλο), οι οποίες αποτελούν την
τροφή τους. Παράλληλα, τα φυτά παράγουν και
οξυγόνο. Η διαδικασία (ή λειτουργία) αυτή των
φυτών ονομάζεται Φωτοσύνθεση και γίνεται
στους χλωροπλάστες των φυτικών κυττάρων.

2
 ΚΕΙΜΕΝΟ 1 ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Ύφος (οικείο/ άμεσο,
απρόσωπο/ τυπικό,
λογοτεχνικό, σοβαρό,
απλό, επιστημονικό)

Επίθετα
Είδος περιγραφής
(αντικειμενική,
υποκειμενική)

Κατ΄ οίκον εργασίες:

1) Προσπαθήστε να αντικαταστήσετε τα υπογραμμισμένα επίθετα με άλλα που έχουν
αντίθετη σημασία.
Η νότια πλευρά του νησιού εντυπωσιάζει και τον πιο απαιτητικό. Το τοπίο γίνεται ξαφνικά
άγριο με έντονη και πυκνή βλάστηση. Πλούσιος πευκώνας ξεδιπλώνεται δεξιά κι αριστερά
του ασφαλτοστρωμένου δρόμου με αναζωογονητικές μυρωδιές, μελίσσια και τιτιβίσματα.
Ο φιδίσιος δρόμος της καθόδου, που οδηγεί στους νότιους παραλιακούς οικισμούς
συμμετέχει στο κρυφτό που παίζουν οι αχτίδες του ήλιου με τις φυλλωσιές των δέντρων,
αφήνοντας μικρά αναπάντεχα ξέφωτα, αγνάντι στο γαλάζιο του ουρανού και της
θάλασσας. Οι ήσυχες κυματόβρεχτες ταβερνούλες στις βοτσαλωτές παραλίες προσκαλούν
τον κολυμβητή να γευτεί το νόστιμο, μυρωδάτο φαγητό συνοδεύοντάς το με παγωμένο
ουζάκι.
2) Να κάνετε όποιες αλλαγές θέλετε στο παρακάτω κείμενο ώστε να γίνει πιο ζωντανό
και ενδιαφέρον! Στη συνέχεια, να διαβάσετε σε ένα μέλος της οικογένειάς σας το
κείμενο στη νέα εκδοχή του.
Το μονοπάτι των Καληδονίων είναι ανηφορικό γραμμικό με μήκος τριών χιλιομέτρων. Η
διαδρομή είναι ολόκληρη κρυμμένη μέσα σε βλάστηση, με χαρακτηριστικά τα αρώματα
των ενδημικών δέντρων και των θάμνων δίπλα στο ποτάμι. Τον χειμώνα το μονοπάτι
καλύπτεται ολόκληρο με χιόνι στο ψηλότερο άκρο του, και το νερό τρέχει στο ρέμα που
βρίσκεται κατά μήκος της διαδρομής.
3) (προαιρετική) Να διαλέξετε ένα από τα παρακάτω θέματα και να γράψετε μια
παράγραφο με περιγραφή.
Η περιγραφή σας μπορεί να είναι αντικειμενική ή υποκειμενική/ λογοτεχνική (εσείς
αποφασίζετε!) και πρέπει να περιέχει πολλά επίθετα, για να είναι πετυχημένη!
- Το ποδήλατό μου.
- Το κατοικίδιό μου.
- Η θέα από το παράθυρο του δωματίου μου.
- Η αγαπημένη μου πλατεία.