Qeverisja elektronike

(e-Governance)

Leksioni 7
 Hyrje
 Qeveritë në të gjithë botën po përdorin mënyra të ndryshme për të menaxhuar më mirë
sfidat që vijnë nga rritja e popullsisë dhe ndryshimi i klimës.

• Bota do të duhet të rrisë rreth 70% më shumë ushqim për të ushqyer popullsinë prej
9 miliardë njerëz dhe sot është shumë larg nga të qenit perfekt (Rotman, 2013).

• Katastrofat natyrore, kryengritjet politike dhe ndryshimet socio-demografike nuk do

t'i bëjnë më të lehta detyrat e qeverive për krijimin e kushteve më të mira të jetesës
në të ardhmen.

• Qeveritë e vendeve të zhvilluara po hartojnë politika për përmirësimin e gjendjes

njerëzore, përdorimit të shkencës dhe teknologjisë, dhe luftimit të një seri krizash
financiare, politike dhe mjedisore. Indeksi i Gjendjes Globale të Projektit të
Mijëvjeçarit ofron një pamje të qartë të rezultateve mbi performancën e njerëzimit
në adresimin e sfidave më të rëndësishme në 2011.
 Rezultatete botërore nga Projekti i Mijëvjeçarit
 Rezultatete botërore nga Projekti i Mijëvjeçarit
 Si mund t’i japim përparësi
atyre?
Me burime të kufizuara dhe duke u zvogëluar, si mund t'i përmbushim të gjitha
sfidat?
Në fund të një shekulli të ri, në njohje të varfërisë globale, 192 vendet anëtare të Kombeve të
Bashkuara ranë dakord për tetë qëllime globale të njohura si Qëllimet e Zhvillimit të
Mijëvjeçarit (MDG) "të cilat shkojnë nga përgjysmimi i varfërisë ekstreme deri në ndalimin
e përhapjes së HIV / AIDS dhe sigurimi i arsimit fillor universal, të gjitha deri në datën e
synuar të 2015. "përfshijnë si më poshtë:
Qëllimi 1 – Zhdukja e varfërisë dhe urisë ekstreme
Qëllimi 2 - Të arrihet arsimi fillor universal
Qëllimi 3 - Promovimi i barazisë gjinore dhe fuqizimi i grave
Qëllimi 4 - Ulja e vdekshmërisë së fëmijëve
Qëllimi 5 - Përmirësimi i shëndetit të nënës
Qëllimi 6 - Luftimi i HIV / AIDS, malarjes dhe sëmundjeve të tjera
Qëllimi 7 - Sigurimi i qëndrueshmërisë së mjedisit
Qëllimi 8 - Zhvillimi i një partneriteti global për zhvillim
 Çfarë është qeveria elektronike
(E-government)?
• Banka Botërore përcakton e-governance si "përdorimi i teknologjive të informacionit nga
agjencitë qeveritare, që kanë aftësinë për të shndërruar marrëdhëniet me qytetarët,
bizneset dhe organet e tjera të qeverisë."

• Këto teknologji mund të shërbejnë për një sërë qëllimesh të ndryshme: ofrimi më i mirë i
shërbimeve qeveritare për qytetarët, ndërveprimi i përmirësuar me biznesin dhe
industrinë, fuqizimi i qytetarëve përmes qasjes në informacion, ose më shumë menaxhim
efikas të qeverisë.

• Përfitimet që vijnë nga qeverisja elektronike janë më pak korrupsion, transparencë më e

madhe, lehtësi në ofrimin e shërbimeve, rritje e të ardhurave dhe ulje të kostos.

• E-governance është një transformim i proceseve qeveritare, transaksioneve, politikëbërjes

dhe zbatimit të politikave që kryhen me efikasitet përmes teknologjive të informacionit
dhe komunikimit për të ofruar shërbime më të mira dhe efektive për qytetarët
 Çfarë është qeveria elektronike
(E-government)?
Në të gjithë Evropën raporton 20 shërbime themelore të zakonshme publike, përfshirë këtu:
• Taksat mbi të ardhurat: deklarimi, njoftimi i vlerësimit
• Shërbime të kërkimit të punës
• Përfitimet e sigurimeve shoqërore
• Dokumente personale: pasaporta dhe patenta
• Regjistrimi i makinave (makina të reja, të përdorura, të importuara)
• Kërkesë për leje ndërtimi
• Deklaratë në polici (p.sh. në rast të vjedhjes)
• Bibliotekat publike (disponueshmëria e katalogëve, mjetet e kërkimit)
• Çertifikatat (lindja dhe martesore): kërkesa dhe dorëzimi
• Regjistrimi në arsimin e lartë / universitet
• Njoftim për lëvizje (ndryshimi i adresës)
• Shërbime të lidhura me shëndetin (këshilla ndërvepruese për disponueshmërinë e
shërbimeve në spitale të ndryshme; emërime për spitale)
• Transaksionet e qeverisë ndaj biznesit (licencat, lejet)
 Qeverisja elektronike (E-governance)

Qeverisja elektronike në kuptimin e saj më të gjerë mund të konsiderohet si

"optimizimi i vazhdueshëm i ofrimit të shërbimeve, pjesëmarrja e zonës
elektorale dhe qeverisja duke shndërruar marrëdhëniet e brendshme dhe të
jashtme përmes teknologjisë ... Qeveria tek qytetari, qeveria për punonjësit,
qeveria në biznes dhe qeveria në qeveri"

• Sidoqoftë, qeverisja elektronike mund të mendohet më praktikisht si pjesa "sesi të" zbatoni
një strukture qeverisëse më të lëvizshme që ofron udhëzime për menaxhimin e proceseve
dhe politikat zbatuese. Sipas indeksit të fundit të perceptimit të korrupsionit të publikuar
nga Transparenca

Për shembull, një studim i vitit 2013 nga PwC për kontabilitetin global dhe raportimin
nga qeveritë qendrore në mbarë botën nxori në pah mungesën e transparencës
financiare të deklarimit financiar në shumë qeveri qendrore dhe theksoi nevojën për
sisteme më të fuqishme të kontabilitetit dhe raportimin financiar.

Për më tepër, për ta bërë qeverisjen elektronike efektive dhe për të punuar për
qytetarët, të cilët duhet të jenë në fokus dhe përfituesit e synuar të qeverisjes së mirë,
qeveria duhet të ketë një politikë të qartë për korrupsionin dhe transparencën, duke
përfshirë sigurimin e më shumë informacionit në internet, thjeshtimin e procedurave
administrative, dhe drejtimin e funksioneve burokratike.
 Qëndrueshmëria e E-government
Për të krijuar një e-qeveri të qëndrueshme, ajo kërkon të adresojë tre aspektet e
mëposhtme që Kombet e Bashkuara i identifikuan si kritike.
Qëndrueshmëria Ekonomike: si qeveria elektronike mbështet efikasitetin dhe
efektivitetin në qeveri për një zhvillim dhe zhvillim më të madh duke përdorur
qasje të qeverisë. Strukturat hierarkike dhe burokratike duhet të shndërrohen
në sisteme horizontale të integruara, të cilat lehtësojnë orientimin e klientit dhe
rrisin nivelet e transparencës dhe llogaridhënies në një lëvizje drejt zgjidhjeve
të ofrimit të shërbimeve publike që janë të qëndrueshme.

Qëndrueshmëria sociale: barazia sociale dhe përfshirja është e mundur

vetëm nëse hiqen pengesat institucionale për përfshirjen e qytetarëve dhe
mundësitë për pjesëmarrjen e tyre përmes TIK-ve shpërndahen në mënyrë të
barabartë. Arritja e zgjidhjeve inovative gjithëpërfshirëse për të mbështetur
proceset e vendimmarrjes së qytetarëve është po aq e rëndësishme sa vetë
natyra e procesit pjesëmarrës.

Qëndrueshmëria e mjedisit: e-qeveria mund të mbështesë integrimin

institucional mjedisor duke sjellë në internet agjencitë e mjedisit dhe duke i
lidhur ato me strukturat qeverisëse përgjegjëse për planifikimin e zhvillimit, në
mënyrë që të gjenden zgjidhje të koordinuara që janë efikase, efektive dhe të
qëndrueshme.
 Karakteristikat e shërbimeve të e-Governance

• Një administratë publike efektive dhe institucione qeveritare gjithëpërfshirëse, në nivelin

kombëtar, rajonal dhe lokal janë, me sa duket, faktori më i rëndësishëm në zbatimin e
suksesshëm të një axhende kombëtare zhvillimi.

• Funksionet themelore të Shtetit, të cilat përfshijnë vendosjen e një regjimi për mbrojtjen
e të drejtave mbi personin dhe pronën, sigurimin e mbrojtjes së përbashkët, promovimin
e mirëqenies së përgjithshme, promovimin e drejtësisë sociale dhe përndryshe sigurimi i
ligjit dhe rendit nuk mund të realizohet pa qeverisje efektive dhe institucione të
administratës publike, burimet njerëzore dhe proceset e tjera plotësuese.

• Qeveritë duhet të arrijnë risi në sistemet, institucionet dhe proceset e tyre në mënyrë që
të arrijnë rezultate të prekshme dhe të kenë një ndikim pozitiv në jetën e qytetarëve.

• Për të kapërcyer këto sfida, qeveritë duhet të hartojnë dhe zbatojnë strategji dhe praktika
inovative që mund t'u lejojnë atyre të bëjnë më shumë me më pak; të arrijë në mënyrë
më efektive grupeve të cënueshme; dhe të angazhojë qytetarët përmes mekanizmave
novatorë në vendimet e vendimmarrjes publike dhe ofrimin e shërbimeve.

• Duke pasur parasysh mundësinë për të marrë pjesë aktive në ofrimin e shërbimeve,
qytetarët mund të kontribuojnë me burime të veçantë (kohë, përpjekje, ide, ekspertizë)
dhe mund t'i mbajnë zyrtarët publik përgjegjës.
 e – Albania, portali unik qeveritar

• Portal unik qeveritar e-albania është ndërtuar në kuadër të projektit IPA, me

financim nga Bashkimi Evropian. Versioni i parë i tij është publikuar në ditën e
100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, në 28 nëntor 2012. Në fazën e tij të
parë, portali ka pasur kryesisht karakter informues ndaj qytetarit dhe deri në
vitin 2013, ai ofronte në total 14 shërbime elektronike, shifër kjo që ka ardhur
duke u rritur ndjeshëm në 3 vitet e fundit.

• Portali unik qeveritar e-Albania është rinovuar tërësisht në vitin 2014 dhe ka
ardhur me një dizajn të ri dhe më user friendly në versionin e tij të dytë,
prezantuar në 19 maj 2015. Është përmirësuar dhe thjeshtëzuar ndërfaqja,
duke e bërë më të lehtë regjistrimin, identifikimin dhe përdorimin e portalit për
qytetarët, bizneset dhe punonjësit e administratës publike. Me versionin e ri
të portalit është minimizuar, aty ku ka qenë i mundur, numri i hapave që
duhen kryer për të arritur tek informacioni i kërkuar nga përdoruesi.
 Çfarë ofron e-Albania?

1. Është një zyrë me një ndalesë për shërbimet online të administratës publike;
2. Është një kanal online për ofrimin e shërbimeve publike në 24 orë në 7 ditë të javës;
3. Ofron shërbime elektronike të nivelit 3 dhe 4 nëpërmjet standardeve më të fundit të
teknologjisë, mundësi për kryerjen e pagesave online për këto shërbime nëpërmjet kartave
të debitit dhe kreditit;
4. Ofron shërbime elektronike të nivelit 1 dhe 2, ku çdo i interesuar të marrë informacion të
detajuar në lidhje me shërbimet për publikun (licenca, leje, autorizime, certifikata,
vërtetime apo shërbime të tjera të ngjashme), dokumentacionin e nevojshëm, procedurën
që duhet të ndjekë, oraret e funksionimit dhe vendndodhjen e zyrave të administratës,
kontaktet, si dhe adresën e faqes zyrtare të institucionit që ofron shërbimin përkatës, ku
mund të orientohet për detaje të mëtejshme;
5. Është në përputhje të plotë me politikat e qeverisë në fushën TIK dhe strategjinë
ndërsektoriale “Axhenda Digjitale e Shqipërisë 2015-2020”;
 Çfarë ofron e-Albania?

6. Ofron mundësi komunikimi për çdo paqartësi, pyetje apo problem mbi regjistrimin,
shërbimet e ofruara në portal, përmes forumit të portalit, postës elektronike, komenteve dhe
mesazheve në rrjetet sociale;

7. Ka përmirësuar ofrimin e shërbimeve, duke reduktuar kohën e marrjes së shërbimit, duke

evituar burokracitë, si dhe duke ulur korrupsionin;

8. Ofron informacion dhe shërbime elektronike që krijohen dhe mirëmbahen nga

institucione të ndryshme publike dhe private. Disponueshmëria dhe saktësia e shërbimit
është përgjegjësi e institucionit përgjegjës, i cili ofron shërbimin e tij elektronik përmes
portalit;
 Cilët janë përdoruesit e-Albania?

1. Të gjithë qytetarët shqiptarë dhe të huajt me regjistrim të përkohshëm apo të

përhershëm në Republikën e Shqipërisë;

2. Bizneset e regjistruara në Republikën e Shqipërisë;

3. Punonjësit e administratës publike në nivel qendror;

4. Vizitorët e portalit.
 Standarde të përgjithshme të portalit
• Ofron informacion mbi shërbimet që ofrojnë institucionet e
administratës publike. Informacioni i paraqitur në portal përditësohet
nga vetë institucionet sipas nevojës;
• Sigurohet disponueshmëri 24/7/365 me mbi 99% funksionalitet të tij;

• Lidhet me Platformën Qeveritare të Ndërveprimit (Government Gateway), në të

cilën janë lidhur rreth 37 institucione të cilat shkëmbejnë të dhëna në kohë reale
dhe së shpejti do të shtohen edhe 5 institucione të tjera;

• Sistemi i ndërveprimit është një sistem qendror shumëfunksional, një zgjidhje

enterprise service bus me një arkitekturë të orientuar nga shërbimet;

• Pagesat e shërbimeve elektronike realizohen në mënyrë të sigurt nëpërmjet

Platformës Qeveritare të Pagesave Elektronike, e cila është e lidhur me
institucione bankare dhe jobankare;

• Ofron gërshetimin e një sërë teknologjive të sigurisë për të mbrojtur të dhënat e

përdoruesve. Procesi i regjistrimit kryhet nëpërmjet portalit qeveritar dhe të
dhënat e plotësuara, nga përdoruesit gjatë procesit të regjistrimit, verifikohen
elektronikisht me të dhënat e Regjistrit Kombëtar të Gjendjes Civile për individët
dhe Regjistrit Kombëtar Tregtar për Bizneset (QKB);
Standarde të përgjithshme të portalit

 Procesi i autentifikimit dhe identifikimit është i bazuar në

strategjinë e "single-sign-on", për të krijuar një identitet unik për
çdo përdorues, duke përdorur NID (numri personal i
identifikimit) për qytetarin dhe NUIS për bizneset;

 Është në përputhje me versionet më të fundit të shfletuesve të

internetit si Internet Explorer, Google Chrome, Mozilla Firefox,
Safari etj;

 Aksesohet në versionet web, mobile, app mobile iOS dhe

Android;

 Ofrohet 100% në gjuhën shqipe.

 Identifikimi i punonjësit qeveritar
Në portalin e-Albania ka tre lloje përdoruesish: punonjës qeveritar, qytetar
dhe biznes si dhe pesë mënyra të ndryshme identifikimi:

Mënyra e parë e identifikimit bëhet nëpërmjet të njëjtave kredenciale: emër,

mbiemër dhe fjalëkalim, që përdoren për aksesimin në hapësirën e kompjuterit dhe
e-mail-it (gov.al) të institucionit qeveritar ku personi punon. Kjo mënyrë identifikimi
u lejohet të gjithë punonjësve të Kryeministrisë, ministrive të linjës dhe
institucioneve të varësisë, të cilat janë të përfshira në domain-in "gov.al" në Active
Directory-në, e cila administrohet nga Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së
Informacionit (AKSHI).

• Mënyra e dytë e identifikimit për përdoruesin e tipit “Punonjës qeveritar” është

nëpërmjet certifikatës. Sipas VKM Nr. 703, datë 29.10.2014 AKSHI zhvillon,
administron dhe mirëmban infrastrukturën e shërbimeve të qeverisjes elektronike,
e cila ndër të tjera përbëhet nga: çelësi publik dhe menaxhimi i certifikatave
digjitale për administratën publike. Me garancinë financiare si institucion qeveritar,
AKSHI siguron pajtueshmërinë me nenin 19, të ligjit nr. 9880, datë 25.2.2008, “Për
nënshkrimin elektronik”. Punonjësit qeveritarë pajisen me një USB token, me anë
të së cilit mund të identifikohen dhe logohen në portal.
 Identifikimi i përdoruesit qytetar:
Kujdes, nëse fjalëkalimi vendoset tre herë gabim, llogaria do të
bllokohet për tre ore. Për të bërë zhbllokimin e llogarisë kontaktoni në
login@e-albania.al.
Mënyra e parë e identifikimit bëhet nëpërmjet numrit personal në kartën e identitetit
të shtetasve dhe fjalëkalimit. Për të huajt që kanë qëndrim të përkohshëm ose të
përhershëm, që ata të mund të identifikohen në portal, duhet të regjistrohen
paraprakisht si qytetarë në Regjistrin e Gjendjes Civile duke u pajisur me numrin e
identitetit të shtetasve.

Mënyra e dytë e identifikimit për përdoruesin e tipit “Qytetar” është nëpërmjet lexuesit
të kartës së identitetit. Për të përdorur shërbimet elektronike nëpërmjet kësaj mënyre
identifikimi, zotëruesi i kartës së identitetit duhet të ketë të aktivizuar kartën e tij të
identitetit. Nëse nuk e ka, kompania ‘Aleat’ ofron shërbimin e aktivizimit të kartës së
identitetit në çdo pikë të shërbimit ‘Aleat’ në të gjithë Shqipërinë. Pasi të jetë bërë
aktivizimi, për të përdorur elektronikisht kartën e identitetit, nevojitet një lexues karte.
Lexuesi i kartës lejon që kompjuteri të komunikojë me mikroçipin në kartën e
identitetit. Për më tepër informacion mbi aktivizimin e kartës së identitetit dhe
lexuesve të kartës vizitoni http://aleat.al/al/aktivizim-karte.
 Nivelet e shërbimeve

Niveli 1: Shërbimet informuese në zhvillim

• Faqet qeveritare në internet ofrojnë informacione mbi politikat publike,

qeverisjen, ligjet, rregullat, dokumentacionet përkatëse dhe llojet e shërbimeve
qeveritare të ofruara. Ato përmbajnë lidhje që të çojnë në faqet e ministrive të
linjës, departamenteve dhe degëve të tjera të qeverisë. Qytetarët kanë mundësi
të marrin informacion të përditësuar nga qeveria dhe ministrive të saj, si dhe të
ndjekin lidhjet për të marrë informacion.

Niveli 2: Shërbimet informuese të përmirësuara

Faqet qeveritare në internet ofrojnë komunikim elektronik të përmirësuar

njëdrejtimësh ose të thjeshtë dydrejtimësh mes qeverisë dhe qytetarit, si për
shembull formularë të shkarkueshëm për shërbimet dhe aplikimet qeveritare. Këto
faqe kanë opsione në audio dhe video, si dhe janë shumëgjuhëshe. Disa shërbime
elektronike të kufizuara iu mundësojnë qytetarëve të dërgojnë kërkesa për
formularët jo-elektronikë ose informacione personale.
 Nivelet e shërbimeve

Niveli 3: Shërbimet e transaksioneve

Faqet qeveritare në internet ofrojnë komunikim dydrejtimësh me qytetarët, duke

përfshirë kërkimin dhe marrjen e të dhënave mbi politikat qeveritare, programet,
rregullat etj. Në këtë rast, kërkohen disa forma të autentifikimit elektronik të
identitetit të qytetarit, në mënyrë që të realizohet shkëmbimi. Faqet qeveritare
përpunojnë transaksione jofinanciare, si për shembull regjistrimin e taksave online
apo aplikimin për certifikata, licenca dhe leje. Ato realizojnë edhe transaksione
financiare, p.sh në rastin kur paratë transferohen përmes një rrjeti të sigurt.

Niveli 4: Shërbimet e lidhura

Faqet qeveritare në internet kanë ndryshuar mënyrën se si qeveria komunikon me

qytetarët. Ato janë proaktive në kërkimin e informacionit dhe opinioneve të
qytetarëve duke përdorur Web 2.0 dhe mjete të tjera interaktive. Shërbimet
elektronike dhe zgjidhjet elektronike kalojnë nëpër departamente dhe ministri në një
mënyrë të unifikuar; informacioni, të dhënat dhe faktet transferohen nga agjencitë
qeveritare përmes aplikacioneve të integruara.
Faleminderit për vëmendjen 