TEMA: DËGJESAT PUBLIKE QYTETARE ELEMENT DEMOKRATIK PËR
ZHVILLIMIN URBANISTIK TË VENDIT
PRO
1- Konsultimi publik është një proces
formal, shpesh i kërkuar me ligj, për
qytetarët dhe palët e tjera të interesit
për të dhënë pikëpamjet e tyre në fazat
kryesore të procesit të politikave.
Pavarësisht cilësive që e bëjnë
qeverisjen vendore aq të rëndësishme
për qytetarët, ajo është e prirur ndaj
korrupsionit, i cili dëmton individët,
shoqërinë, ekonominë dhe qeverinë në
shumë aspekte. Etika dhe
llogaridhënia publike mund të
frenojnë abuzimet me pushtetin dhe
inkurajojnë një vendimmarrje më të
përgjegjshme dhe të drejtë nga
institucionet vendore. Edhe në vende
ku korrupsioni nuk është tipik,
mungesa e etikës dhe llogaridhënies
publike mund të dëmtojë besimin e
publikut te qeveria, institucionet
publike dhe zyrtarët. Pavarësisht se
marrëdhënia midis etikës dhe
llogaridhënies publike është
komplekse, nëse realizohet mirë mund
të ndihmojë në ndërtimin dhe
fuqizimin e besimit midis publikut dhe
qeverisë. etika dhe llogaridhënia
publike efektive janë gjithashtu
elemente kyç në përmirësimin e
shërbimeve publike. Kjo bazohet në
idenë që shërbimet publike që janë më
të përgjegjshme dhe i përgjigjen
kërkesave të publikut – dhe përfitojnë
nga këndvështrimet, idetë, energjia
dhe vëzhgimet kritike të tyre –
rrjedhimisht do të jenë më të mira për
qytetarët. Në mungesë të etikës dhe
llogaridhënies publike, korrupsioni
dhe shpërdorimi mund të lulëzojnë,
çka dëmton themelet e një shoqërie të
drejtë, të begatë dhe në paqe.
1- Qeveritë mund të funksionojnë
1
KUNDËR
1. Korrupsioni është një sfidë madhore e
demokracisë dhe sundimit të ligjit. Ai
konsiston në vendime dhe shfrytëzim
burimesh dhe përqëndrim të pushtetit
politik në duart e një numri të vogël
njerëzish. Kjo shkakton humbjen e
legjitimitetit dhe besimit publik të
liderave politikë dhe shkakton ulje të
besimit publikut te qeveria.
Të dhënat e hapura janë publikimi i të
dhënave dhe informacionit në një
format që mund të përdoret,
modifikohet dhe ndahet lirisht.
Qeveria bëhet më transparente dhe e
përgjegjshme për qytetarët, kur bën
publik informacionin mbi aktivitetet e
organeve publike.
Sfida kryesore mbetet nxitja e
publikut për të rritur pjesëmarrjen në
proceset e konsultimit publik, që
mund të kryhet si online ashtu edhe
offline, ose si përzierje e të dyjave.
Qëllimet është përmirësimi i
efikasitetit, transparencës dhe
përfshirjes së publikut në vendime të
rëndësishme, sepse kur realizohet në
kohë dhe në mënyrë efektive,
konsultimi publik do të rrisë cilësinë e
vendimmarrjes. Por, problemi është
pjesëmarrja e publikut të gjerë në këto
konsultime. Shumica e njerëzve nuk
janë të gatshëm të përfshihen, të tjerët
nuk kanë informacionin e nevojshëm.
2. Një nga mënyrat për të protestuar ndaj
politikave të padrejta janë peticionet
publike, të cilat iu mundësojnë
qytetarëve që të ngrenë çështje me
autoritetet publike. Numri i
nënshkrimeve të mbledhura mund të
tregojë nivelin e mbështetjes për
çështjet që ngrihen. Peticionet shpesh
 efektivisht nëse gëzojnë besimin e
qytetarëve të tyre. Qeverisja vendore
luan një rol të rëndësishëm për
mirëqënien e qytetarëve, ofrimin e
shërbimeve dhe mundësimin e
kontaktit të parë ndërmjet qytetarëve
dhe administratës publike. Afërsia me
qytetarët mund të ndihmojë që
autoritetet dhe shërbimet publike t’u
përgjigjen me përgjegjshmëri
qytetarëve duke përmirësuar jetën e
tyre dhe rritur besimin në institucionet
vendore. Transparenca dhe
pjesëmarrja qytetare përveçse janë
cilësi të rëndësishme të demokracisë
vendore, mund të ndihmojnë në
ofrimin e shërbimeve publike efektive,
në luftën dhe parandalimin e
korrupsionit dhe forcimin e besimit të
qytetarëve në qeverisje. Transparenca
dhe pjesëmarrja qytetare janë
mekanizma kyç që krijojnë kushtet që
qytetarët të kuptojnë dhe të vlerësojnë
vendimet që merr qeveria në emër të
tyre, si dhe të sigurohen që nevojat
dhe këndvështrimet e tyre merren në
konsideratë në vendimmarrje. Këto
mekanizma janë shumë pozitive pasi
mundësojnë krijimin e kushteve për
rritjen e besimit dhe së fundmi, ato
ndihmojnë qeveritë për të përfituar
nga aftësitë dhe eksperienca e
qytetarëve, për të mundësuar
vendimmarrje më të mirë dhe ofrimin
më efektiv të shërbimeve publike.
2- E drejta për informim është e drejta e
çdo qytetari për t’u njohur me
informacionin publik e
garantuar ekskluzivisht nga Kushtetuta
e Republikës së Shqipërisë dhe Ligji
Nr.119/2014 për të drejtën e
informimit, i cili synon nxitjen e
integritetit, transparencës dhe
përgjegjshmërisë së autoriteteve
publike. Për të pasur një qeverisje
2
nxiten nga veprimtaria e shoqërisë
civile, por sot, gjithnjë e më shumë
paraqiten nëpërmjet platformave
zyrtare, shpesh online, ku peticionet
me një numër të caktuar nënshkrimesh
duhet të marrin një përgjigje zyrtare.
Kjo nuk e ndihmon procesin e
konsultimit publik. Përkundrazi,
minimizon transparencën dhe
besueshmërinë. Njësitë e qeverisjes
vendore luajnë një rol shumë të
rëndësishëm në zhvillimin social dhe
ekonomik të jetës së komuniteteve të
tyre duke mundësuar zgjidhje lokale
për qytetarët. Shqipëria ka ndërmarrë
një sërë reformash për qeverisjen
vendore. Por, fakti që autoritetet
vendore, si çdo autoritet publik, janë
të ndjeshme ndaj korrupsionit, përbën
një kërcënim të madh për legjitimitetin
e institucioneve demokratike si dhe
për shkallën e besimit që qytetarët
kanë tek përfaqësuesit e tyre.
Kërcënimet kryesore vijnë nga
mungesa e transparencës dhe etika e
dobët publike, që janë probleme të
hasura nga të gjitha qeveritë. Lufta
ndaj korrupsionit duhet të ketë një
prioritet afatgjatë për qeveritë dhe
shoqatat. Dhe ndërsa decentralizimi i
pushtetit po rritet, cilësia e qeverisjes
vendore bëhet edhe më vendimtare.
Prandaj, së bashku me kalimin e
dispozitave të kodit penal kundër
korrupsionit, është thelbësore të
promovohet etika publike,
transparenca dhe vendimmarrja me
pjesëmarrje me qëllim reduktimin e
riskut të korrupsionit dhe rritjen e
besimit të qytetarëve në autoritetet
vendore dhe rajonale. Por, kjo kërkon
një punë të vullnetshme dhe
përgjegjshmëri, për ta cuar deri në
fund punën e nisur, që nuk mund të
realizohet pës urdhëresave dhe ligjeve
të vecanta, që ndërmerren herë pas
 lokale të mirë dhe demokratike
transparenca përbën një nga
elementët thelbësorë që duhet të
garantohen për të gjithë qytetarët. Ajo
nënkupton ndarjen e informacionit,
si edhe ushtrimin e veprimtarisë së
institucioneve në mënyrë të hapur me
publikun. Në këtë mënyrë, publiku i
gjerë ka mundësi të japë mendime apo
të mbajë qëndrim ndaj vendimeve dhe
veprimeve të qeveritarëve, të cilat
mund të jenë në dëm të interesave të
tyre. Aksesi i lirë ndaj informacionit
luan një rol kyç në parandalimin e
korrupsionit dhe si i tillë
institucionet shtetërore duhet ta
ofrojnë atë në kohë dhe në mënyrë të
plotë për qytetarët. Neni 14 i këtij
ligji, paraqet mënyrat e dhënies së
informacionit, që përcakton se “Të
gjitha kërkesat për informacion
trajtohen, si rregull, nëpërmjet
konsultimit pa pagesë të
informacionit në mjediset e
autoritetit publik, nëpërmjet portalit
unik qeveritar e.albania.al apo, kur
është rasti, nëpërmjet faqes zyrtare të
autoritetit publik në internet”.
3- Në mbështetje të argumentit të
parafolësit të grupit tonë, Ligji
Nr.119/2014 për të drejtën e
informimit detyron të gjitha autoritetet
publike të përditësojnë programin e
tyre të transparencës, për të rritur
aksesin për informacionet zyrtare.
Qasja proaktive përmes faqeve zyrtare
në internet lehtëson aksesin e
qytetarëve pa asnjë dallim. Dëgjesat
publike mbahen si pjesë e procesit të
mbarëvajtjes publike. Kjo u jep palëve
të interesuara mundësinë për të
zgjeruar aplikimet me shkrim dhe për
të diskutuar çështjet e ndryshme të
shoqërisë me zyrtarë apo specialistë në
një forum publik.
3
here me fushata.
3. Në vazhdim të argumenteve tona
kundër rolit të dëgjesave publike
mund të themi se, mekanizmat e
ankesave vërtetë u mundësojnë
qytetarëve të japin feedback ndaj
autoriteteve publike mbi standartet e
shërbimit që ata marrin, por duhet të
shërbejë një sistem i tërë llogaridhënës
në dispozicion, i cili iu jep mundësinë
nëpunësve civilë dhe zyrtarëve të
zgjedhur të identifikojnë nëse
shërbimet publike që po ofrohen janë
jo efektive. Kur mekanizma të tillë
merren me ankesat në kohën e duhur,
ato mund të ndihmojnë në zgjidhjen e
problemeve dhe rritjen e besimit tek
qeveria, por vetëm nëse përdoren në
mënyrë proaktive, në të kundërt janë
vetëm një mashtrim. Nga ana tjetër,
është problem i madh aksesi në
informacion, që nuk shpesh
transparent dhe i dobishëm. Në kuadër
të ligjit për të drejtën e informimit,
duhet që në faqet zyrtare të
institucioneve të ndryshme qeveritare,
të ketë të dhëna të për fusha të
ndryshme, si për urbanizimin dhe
ndryshimet urbane, mjedisin, turizmin,
sigurinë publike etj., për të cilat ka
shumë pak informacion ose janë të
dhëna të përgjithshme, të
papërditësuara, thjesht për të mbushur
faqet dhe jo për t’i shërbyer njerëzve.
4. Demokracia si sistem qeverisje nga
populli, për popullin, është sigurisht
në proces të vazhdueshëm
përmirësimi dhe progresi. Me këtë
nënkuptohet se pjesëmarrja e masës
së gjerë të qytetarëve në
vendimmarrjet me karakter politik
dhe civil, në interes të tyre, lë akoma
për të dëshiruar edhe në vendet më
të zhvilluara demokratike. Shqipëria
 Etika dhe llogaridhënia publike janë
karakteristikat kryesore të një
institucioni efektiv vendor apo rajonal.
Ato i referohen kulturës, proceseve
dhe rregullave, të cilat garantojnë që
zyrtarët publik të veprojnë në shërbim
të interesit të publikut dhe jo
interesave vetjake. Ato janë
karakteristika thelbësore të qeverisjes
së mirë dhe aplikohen njëlloj si në
organizatat e sektorit të shoqërisë
civile, biznesin dhe institucionet
publike. Etika përbëhet nga rregullat
që përcaktojnë sjelljen e zyrtarëve
publikë, me qëllim garantimin e
trajtimit të publikut në mënyrë të
drejtë dhe të barabartë. Etika mund të
ndihmojë zyrtarët publik që të marrin
vendime më të mira në interes të
publikut, si dhe të ndihmojë qytetarët
të vlerësojnë vendimet e marra për ta,
nga zyrtarët publik.
4- Çdo grup ose person mund të marrë
pjesë në një dëgjesë publike për të
folur dhe parashtruar problemet dhe
kërkesat e tyre ose thjeshtë për të
vëzhguar e dëgjuar temat e trajtuara.
Koha e caktuar për pjesëmarrësit
individualë zakonisht nuk e kalon një
orë. Pjesëmarrësve nuk u kërkohet të
marrin pjesë për tërë kohëzgjatjen e
seancës dëgjimore, edhe pse ata janë
të mirëpritur të vëzhgojnë folësit e
tjerë nëse dëshirojnë ta bëjnë këtë.
Seancat zhvillohen në një mënyrë
relativisht joformale. Pjesëmarrësit
ftohen të prezantojnë veten dhe të
bëjnë një deklaratë hyrëse dhe pastaj
kërkohet elaborimi ose sqarimi i
cështjeve të veçanta. Bashkia e
Tiranës, psh, në faqen zyrtare të saj
nxjerr Njoftime mbi Dëgjesat Publike
për Planin që do të organizohen, duke
publikuar online vendin dhe orën kur
do të mbahet dëgjesa dhe ku ftohen të
4
vazhdon të jetë një vend me
probleme në këtë drejtim, sepse nuk
mjafton vetëm përfshirja e publikut
në vendimmarrje apo vetëm dëgjesat
të drejtpërdrejta, që të shpallemi vend
me vendimmarrje transparente.
Natyrisht që jo. Kjo është arsyeja pse
dëgjesat mund të jenë një hap shumë i
mirë, por vetëm një hap i parë. Kjo
është arsyeja pse ato duhet të pasohen
nga hapa të tjerë, si debat publik i
informuar, transparencë e
vazhdueshme në qeverisje etj. Nuk
është e lehtë, sigurisht, të krijohet
një urë e qëndrueshme lidhëse mes
politikbërësve dhe njerëzve të
thjeshtë, për të dëgjuar zërin dhe
problemet e tyre.
Kjo ndodh shpesh, si për shkak të
mungesës së informacionit që
njerëzit kanë apo të mungesës së
dijes në këtë fushë, por edhe për
mungesë vullneti dhe dëshire nga
politikanët, të cilët veprojnë në emër
të popullit, por në fakt përmbushin
interesat dhe përfitimet e tyre
personale dhe partiake dhe për këtë
arsye nuk i bëjnë publike planet dhe
projektet.
5. Në mbështetje të argumentit të
parafolësit të grupit tonë të debatit,
mund të sjellim një fakt konkret
lidhur me aftësinë e qeverisjes
vendore në Tiranë, për të siguruar
një komunikimin transparent dhe
dëgjesën e publikut. Kështu, Instituti
i Studimeve Politike (ISP) ka
publikuar një raport lidhur me
projektin “Bashkitë e Qarkut Tiranë,
për transparencën e qeverisjes
qytetare dhe llogaridhënien”. Sipas
këtij projekti, në fokus është matja e
treguesve të pjesëmarrjes qytetare,
llogaridhënies, transparencës dhe të
konsultimit publik në pesë bashkitë
 marrin pjesë të gjithë qytetarët e
interesuar specialistë, shoqëri civile
etj., lidhur me cështje të urbanizimit të
kryeqytetit dhe planeve zhvillimore të
territorit. Mekanizmat dhe procedurat
e ndjekura nga ana e Bashkisë së
Tiranës për t’u mundësuar qytetarëve
që të japin mendimet e tyre apo të
ndikojnë në hartimin e politikave
publike apo të ushtrimit të
funksioneve të autoritetit publik. Për
njoftimin dhe marrjen e komenteve
dhe rekomandimeve, Bashkia e
Tiranës ka përdorur një sërë
mekanizmash si a) posta elektronike;
b) lajmërimi publik, i cili afishohet në
ambientet e organit publik inicues; c)
lajmërimet në mediat audiovizive
kombëtare, rajonale ose lokale; ç)
botimet në gazeta lokale ose në
gazetat në nivel kombëtar. Nisur dhe
nga zhvillimi i teknologjisë, Bashkia e
Tiranës i ka dhënë rëndësi dhe
përdorimit të rrjeteve sociale për
rritjen e transparencës dhe të
informimit të qytetarëve. Disa
mekanizma të tjera përmes së cilës
personat e interesuar mund të
paraqesin mendimin e tyre apo të
ndikojnë në çfarëdo mënyre tjetër në
hartimin e ligjeve,
5- Shembuj të praktikave të mira janë e-
Albania, portali qeveritar i konceptuar
në vitin 2013 si një qendër online, ku
qytetarët mund të marrin informacion
të detajuar mbi shërbimet publike dhe
dokumentet zyrtare në mënyrë
elektronike. Portali administrohet nga
Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së
Informacionit dhe synon të
përmirësojë ofrimin e shërbimeve, të
zvogëlojë kohën e ofrimit të
shërbimeve, të shmangë burokracitë
dhe të ulë korrupsionin e
institucioneve publike, përfshirë edhe
5
e qarkut të Tiranës. ISP në raportin e
saj konkludoi se u evidentuan
probleme të shumta specifike lokale,
por në tërësi u konstatua edhe
distanca ende e madhe midis
qytetarëve e vendimmarrësve lokalë.
Sa i takon gjetjeve raporti evidenton
se Bashkitë e qarkut Tiranë kanë
nivel të pakënaqshëm në bilancin e
tyre në lidhje me zbatimin konkret të
detyrimeve dhe përgjegjësive lidhur
me standardet e konsultimeve
publike, pjesëmarrjes qytetare dhe
transparencës. Në raport thuhet psh
se Pesë Bashkitë nuk kanë faqe
interneti me elementët e nevojshëm
që kërkohen nga legjislacioni, me
mundësi ndërveprimi dhe me
informacion në kohë e me cilësi në
funksion të qytetarëve, të
konsultimit publik, transparencës
dhe vendimmarrjes përmes
qytetarëve.
6. Sikurse u tha edhe nga parafolësi i
grupit tonë, raporti i evidentuar i
numrit të dëgjesave publike në
Bashkinë e Tiranës, ka bilanc
pozitiv, por është shumë e dukshme
natyra e këtyre dëgjesave, që janë
më shumë në funksion të agjendës
politike të partisë që drejton
bashkinë sesa në funksion të
standardeve ligjore për qeverisjen
vendore. Folës kryesorë janë figura
partiake, slogani është i njëjtë me
partinë dhe pjesëmarrësit janë
kryesisht rrjete të organizimit
brenda-partiak. Po kështu në portalin
e-Albania, i shumë përfolur për risitë
që ai ka sjellë në komunikimin e
qytetarëve me institucionet, mund të
themi se në disa aspekte është i
dështuar. Është akoma herët që kjo
platformë të përdoret nga i gjithë
populli i thjeshtë,i cili nuk ka akses në
internet për shumë arsye, ekonomike
 organet e vetëqeverisjes vendore. Të
500 shërbimet elektronike të ofruara
në portal janë të dedikuara për një
gamë të gjerë perdoruesish, si
qytetarë, biznese, pronarë, studentë, të
moshuar, shqiptarë që jetojnë jashtë
vendit, nëpunës civilë etj. Këto
shërbime klasifikohen sipas kategorive
dhe institucioneve. “Përmirëso
qytetin” është një platformë online që
u lejon qytetarëve të paraqesin ankesa
tek autoritetet vendore të secilës prej
bashkive në Shqipëri, dhe të marrin
pjesë drejtpërsëdrejti në çështjet e
qeverisjes vendore që u interesojnë.
Platforma mund të aksesohet online
ose përmes aplikacionit në celular,
duke rezultuar në një mjet të lehtë
përdorimi nga qytetarët që mund të
japin mendim rreth çështjeve
bashkiake siç janë pastrimi i qytetit,
infrastruktura, arsimi, transporti
publik, hapësira publike, ndërtimi,
kafshët, etj. Një shembull tjetër është
aplikacioni në celular Tirana Ime, i
ngritur nga bashkia e Tiranës në 2015.
I disponueshëm për 39 shkarkim pa
pagesë nga Apple’s Store dhe Google
Play Store, aplikacioni përfshin
gjashtë kategori kryesore: trafiku,
transporti, ndotja, informacione,
raporte dhe turizëm. Nën seksionin
“Raporto”, qytetarët e Tiranës mund të
paraqesin ankesa në internet dhe
raportime të tjera për shërbime të
ndryshme të bashkisë.
6- Hartimi i një ligji të ri, nr. 146/2014,
specifik “Për njoftim dhe konsultim
publik”, shërbeu për të strukturuar
pjesëmarrjen e publikut të gjerë në
vendimmarrje, për mënyrën e
zhvillimit të takimeve publike, sfidave
dhe rreziqeve në zbatim të tij, për
nxitjen dhe përfshirjen e publikut në
konsultime. Ky ligj rregullon procesin
6
apo kulturore. Në këtë kontekst,
shkeljet e ndryshme administrative
nga individë, zyrtarë apo vetë
institucionet, për cështje urbane, por jo
vetëm, kanë bërë që të dështojë
adresimi i këtyre shkeljeve në sistemin
aktual online. Për të përmirësuar
gjendjen, duhet që përvec faqeve dhe
portaleve online, të fuqizohet roli dhe
funksionimi i inspektoriateve
shtetërore për të ndjekur dhe dënuar
shkeljet.
7. Ligji i ri, nr. 146/2014, specifik “Për
njoftim dhe konsultim publik”, vërtet
është mjaft i rëndësishëm, sepse
përcakton parimet, që duhen zbatuar
për të garantuar transparencën dhe
pjesëmarrjen e publikut në proceset
vendimmarrëse dhe për nxitjen e
transparencës së autoriteteve publike.
Por shprehja popullore “Nga e thëna
në të bërë, i ndan një det i tërë”, merr
kuptim të vecantë në këtë kontekst.
Kjo do të thotë që nuk mjafton të kemi
ligje të mira, por duhet dhe t’i
zbatojmë ato. Për të bërë të mundur
rritjen e pjesëmarrjes së publikut, në
dhënien e mendimeve/sugjerimeve,
kërkohet, vecanërisht, angazhimi i të
gjitha institucioneve shtetërore, të
përfshira në procesin e konsultimit.
Vullneti i përfshirjes nga administrata
dhe qeveritarët, si dhe puna për të
përmirësuar komunikimin, nga
përvoja, kemi parë se mungon në të
shumtën e herëve. Pranadaj mund të
themi me siguri se, nuk mjafton
miratimi i ligjeve dhe hartimi i
platformave, nëse nuk është dëshira e
mirë për të bashkëpunuar me masën e
njerëzve, të popullit, në shërbim të të
cilit duhet të jenë të gjithë ata, që
postin e kanë në sajë të votës së tij.
8. Sic thanë edhe parafolësit e mi,
qeveritë mund të funksionojnë
efektivisht nëse gëzojnë besimin e
 e njoftimit dhe të konsultimit publik të
projektligjeve apo politikave me
interes të lartë publik. Ligj përcakton
rregullat procedurale që duhen zbatuar
për të garantuar transparencën dhe
pjesëmarrjen e publikut në proceset
politikëbërëse dhe vendimmarrëse nga
organet publike, gjithashtu synon
nxitjen e transparencës, të
përgjegjshmërisë dhe integritetit të
autoriteteve publike. Procesi i
njoftimit dhe i konsultimit publik
kryhet në bazë të parimeve të
mëposhtme:
a) transparenca gjatë procesit të
njoftimit e të konsultimit publik
me pjesëmarrje gjithëpërfshirëse
dhe jodiskriminuese;
b) efektshmëria e procesit të
vendimmarrjes në organet publike;
c) përgjegjësia e organeve publike
ndaj palëve të interesuara.
7- Në vazhdim të argumentit të
parafolësit të grupit tonë, lidhur me
përfshirjen e publikut në
vendimmarrje, mund të themi se ligji
ndihmon që organet publike të marrin
të gjitha masat e nevojshme, në
mënyrë që të krijojnë mundësi për
pjesëmarrjen e publikut dhe të të
gjitha palëve të interesuara në procesin
e njoftimit e të konsultimit publik,
përfshirë:
a- publikimin në regjistrin elektronik
të projekteve dhe të dhënave të
lidhura me konsultimin e tyre;
b- publikimin në programin e
transparencës, të planeve vjetore të
organeve publike që lidhen me
procesin e vendimmarrje;
c- dhënien e informacionit në lidhje
me procesin e njoftimit dhe të
konsultimit publik në të gjitha
fazat, duke filluar nga publikimi i
projektaktit, marrja e komenteve
7
qytetarëve të tyre. Vecanërisht
qeverisja vendore luan një rol të
rëndësishëm për mirëqënien e
qytetarëve, ofrimin e shërbimeve dhe
mundësimin e kontaktit të parë
ndërmjet qytetarëve dhe administratës
publike. Por nëse ky komunikim nuk
ekziston dhe nëse qytetarët humbasin
besimin tek autoritetet, tek nënpunësit
e bashkisë dhe organeve speciale të
tyre, atëhere është e kotë të kërkojmë
drejtësi dhe demokraci të vërtetë.
Qytetarët e Tiranës, por jo vetëm, janë
ngritur shpesh në protesta për të
kundërshtuar vendimet e bashkisë për
ndryshimet urbanistike, si ndërtimin e
autostradave, mbikalimeve, zgjerimin
e rrugëve etj., të cilat për hir të së
vërtetës janë të nevojshme për një
qytet modern si Tirana, por problem
qëndron tek marrëveshja që këta
zyrtarë kanë me masën e qytetarëve.
Të gjithë kemi qenë të shqetësuar për
protestat e banorëve të zonës së
Astirit, që për një kohë të gjatë
bllokuan rrugën e automjeteve, në
mbrojtje të kërkesave të tyre, duke
kundërshtuar projektin “Unaza e Re”
që rrezikonte shembjen e banesave të
tyre dhe shumë protesta të tjera. Shteti
dhe institucionet përkatëse nuk duhet
t’i shpërndajnë këto lëvizje me anë të
policisë, por duhet të negocojë për
zgjidhjen paqësore të tyre, duke i
dëmshpërblyer si duhet qytetarët, që
shkak të interesave publike iu preket
prona private. Kjo në zbatim të
Kushtetutës, neni 41, pika 3,4,5, ku
thuhet se: Ligji mund të parashikojë
shpronësime ose kufizime në
ushtrimin e së drejtës së pronës vetëm
për interesa publikë, por vetëm
përkundrejt një shpërblimi të drejtë;
dhe, Për mosmarrëveshjet lidhur me
masën e shpërblimit mund të bëhet
ankim në gjykatë. Në asnjë rast nuk
 dhe rekomandimeve për kemi parë që gjykatat ose avokati i
përmirësimin e tij, organizimi i popullit të marrë në shqyrtim këto
debateve publike e deri te miratimi cështje me karakter publik.
i aktit përfundimtar.
Në këtë kuadër psh “Lëvizja
MJAFT!”, ka dërguar kërkesa
institucioneve publike: qeverisë
qendrore, qeverisë lokale dhe
institucioneve të pavarura, si
ministrive, kryeministrisë,
Kuvendit Popullor, pushtetit lokal
(bashkive) etj., me qëllim
përmirësimin e politikave në
shërbim të njerëzve.

8- Dëgjesat publike, me përkujdesjet e

nevojshme, mund të përbëjnë një hap
të rëndësishëm drejt zgjidhjes së një
problemeve kryesore. Dëgjesat
publike nuk janë diçka e përdorur për
herë të parë në Shqipëri. Shumë
udhëheqës realizojnë tour-e të
ngjashme përpara fushatave. Hillary
Clinton e përdori për herë të parë në
garën për Senatin. Politikanë të
ndryshëm zhvillojnë vazhdimisht
takime në formën e bashkëbisedimit,
format i njohur si toën hall. Në
momentin që ke ide dhe kërkesa
konkrete nga qindra njerëz që marrin
mikrofonin e flasin, përse do të mund
të zgjidhje të mos i përdorje ato që
janë me vlerë? Ato shërbejnë si një
“focus group” i shkëlqyer. Gjetjet do
të mund të përmirësonin realisht
qeverisjen, duke iu afruar modeleve të
‘good governance’. Kështu mund të
hyjmë në territorin e përfshirjes së
publikut në vendimmarrje. Këtu kanë
shumë rëndësi edhe detajet,
domethënë mënyra e trajtimit të
dëgjesave dhe ajo e përpunimit të të
dhënave. Nëse ka pakujdesi, duhen
rregulluar. Nëse ka rrezik për shkelje
etike, duhen luftuar. Por në fund të
fundit, ideja e dëgjesave publike, që

8
nënkupton një nga format më të
hershme të demokracisë së
drejtpërdrejtë, pra për të përfshirë
njerëzit në vendimmarrje, duhet
pranuar për rolin e padiskutueshëm
dhe shumë të rëndësishëm të saj. Për
sa i përket shqetësimit të disa kritikëve
se rrezikojmë t’i afrohemi tepër
demokracisë së drejtpërdrejtë dhe se
qytetarët nuk duhet të vetëqeverisin,
edhe për mungesë aftësish në
vendimmarrje, mjafton të përmendet
që nuk bëhet fjalë për kalimin e
pushtetit ekzekutiv te njerëzit, por për
një konsultim, që mund të informojë
më mirë vendimmarrësit mbi situatën
e njerëzve për të cilët ata do të
përcaktojnë politika.