КОМПЈУТЕРСКИ ИНЦИДЕНТИ И

ИСТРАЖУВАЊЕ НА КОМПЈУТЕРСКИ
КРИМИНАЛ
ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

М-р Дејан Боцевски

 План за Презентација

- Компјутерски Криминал
- Меѓународна правна рамка
- Национално Законодавство
- Поединечни кривични дела
- Институционална рамка за борба против
компјутерски криминал

КОМПЈУТЕРСКИ КРИМИНАЛИТЕТ
 Компјутерски
Криминал

 КОМПЈУТЕР КАКО ЦЕЛ - навлегување во

компјутерски систем, крадење на податоци
 КОМПЈУТЕР КАКО ИНСТРУМЕНТ - измами со
кредитни картици, компјутерски фалсификат,
компјутерска измама, кражби
 КОМПЈУТЕР КАКО ПОМОШНО СРЕДСТВО - детска
порнографија
 ДЕЛА ПОВРЗАНИ СО РАСПРОСТРАНЕТОСТА НА
КОМПЈУТЕРОТ - софтверска пиратерија

КОМПЈУТЕРСКИ КРИМИНАЛИТЕТ
 Карактеристики на
Компјутерскиот Криминал

• Лесно стекнување вештини;

• Вложување на мали ресурси;
• Недостатоците на правните системи;
• Тешкото откривање и докажување;
• Транснационален елемент;
• Автоматизиран процес.

КОМПЈУТЕРСКИ КРИМИНАЛИТЕТ
 Меѓународна Правна Рамка

Конвенција за компјутерски криминал -

8 Ноември 2001 г.
 Компјутерска измама
 Крадење на идентитет
 Финансиски кражби и злоупотреби
 Фалсификување на податоци и документи
 Компјутерски вандализам
 Изработка и употреба на компјутерски вируси
 Компјутерска саботажа и шпионажа
 Хакерство
 Неавторизирана репродукција
 Компјутерски тероризам
КОМПЈУТЕРСКИ КРИМИНАЛИТЕТ
 Меѓународна Правна Рамка

Дополнителен Протокол
кон Конвенцијата за Компјутерски Криминал –
7 Ноември 2002 г.

 ширење на расистички и ксенофобични материјали

преку компјутерските системи;
 расистички и ксенофобични мотивирани закани и
навреди.
 Национално Законодавство

Закон за Ратификација на Конвенцијата за

Компјутерски Криминал – 24 Јуни 2004 г.

Закон за Ратификација на Дополнителниот

протокол кон Конвенцијата за Компјутерски
Криминал – 13 Јули 2005 г.
 Национално Законодавство

Кривични Дела
• Злоупотреба на личните податоци - член 149;
• Производство и дистрибуција на детска порнографија – чл.193-а
• Намамување на обљуба или друго полово дејствие на
малолетник кој не наполнил 14 години – чл.192-б;
• Интернет Измами – чл.247 (Измама);
• Правење, набавување или отуѓување средства за
фалсификување – чл.271 ст.2;
• Изработка и употреба на лажна платежна картичка – чл.274-б;
 Национално Законодавство

Кривични Дела
• Оштетување и Неовластено навлегување во компјутерски
систем – чл.251;
• Правење и внесување на компјутерски вируси – чл.251-а;
• Компјутерска Измама – чл.251-б;
• Ширење на расистички и ксенофобичен материјал по пат
на компјутерски систем – чл.394-г.
 Кривични Дела
ЗЛОУПОТРЕБА НА ЛИЧНИТЕ ПОДАТОЦИ

• Член 149;
• Злоупотреба во смисла на Законот за
заштита на личните податоци;
• Modus operandi;
• Постапување и обезбедување на докази.
 Кривични Дела
ЗЛОУПОТРЕБА НА ДЕЦА НА ИНТЕРНЕТ

• Производство и дистрибуција на детска

порнографија – чл.193-а
• Намамување на обљуба или друго полово
дејствие на малолетник кој не наполнил 14
години чл.193-б (grooming);
• Modus operandi;
• Постапување и обезбедување на докази.
 Кривични Дела
ИНТЕРНЕТ ИЗМАМИ

• Измама - Член 247;

• Меѓународен елемент и проблем;
• Нигериска измама 419;
• Modus operandi;
• Постапување и обезбедување на докази.
 Кривични Дела
ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА

• Правење, набавување или отуѓување средства за

фалсификување – чл.271 ст.2;
• Изработка и употреба на лажна платежна
картичка – чл.274-б;
• Modus operandi;
• Постапување и обезбедување на докази.
 ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА

 Користење на специјална опрема за снимање на

податоци од магнетна лента и PIN код при употреба на
АТМ
скимери, камери, pinpad и сл.
ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА
ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА
ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА
 ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА

Форуми на интернет
http://www.chalino.com/es/foros/topic/140614/update-carding-cvv2-dumps-track-
101-201-fresh-work-strong-100

http://cardershop.ru/

http://forum.codejoomla.com/programming/perl-cgi/cvv2-dumps-visa-mastercard-
amex-good-prices-demo-us-full-and-banklogin-atm-pin-1683-ssn-99722xxx-bank-
account-number-4929xxxx-bank-routing-number-54242xxx-last-eight-atm-digits-3482-
email-address-xxxxxxx-yahoocom-card-holder-name-miss-anita-haji-address-1-
40656.html

http://forums.makingmoneywithandroid.com/android-development/9471-selling-cc-
cvv2-dumps-good-track-1-2-paypal-transfer-wu.html
 ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА
Фалсификување на магнетната лента на пластична
картичка;
Уреди за снимање на податоци на магнетната лента
ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА
ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА
Софтвер за снимање на податоци на магнетната
лента
ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА

Бланко (бели, златни, сребрени и сл.) пластични

картички со магнетна лента
 ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА

НАЧИНИ НА ФАЛСИФИКУВАЊЕ НА ПЛАТЕЖНИ

КАРТИЧКИ
 Фалсификување на комплетна платежна картичка;
Принтери за пластични картички
ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА
ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА

Ембосери за пластични картички

ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА
 ЗЛОУПОТРЕБА НА ПЛАТЕЖНА КАРТИЧКА

E commerce
• Злоупотреби во Македонија
– платежни картици од македонски банки
– платежни картици од странки банки
• Злоупотреби во други држави
– платежни картици од македонски банки
PHISHING
PHISHING
PHARMING
 Кривични Дела
ОШТЕТУВАЊЕ И НЕОВЛАСТЕНО НАВЛЕГУВАЊЕ
ВО КОМПЈУТЕРСКИ СИСТЕМ

• Член 251;
• Хакирање, дифејсмент, DDoS напади;
• Modus operandi;
• Постапување и обезбедување на докази.
ХАКИРАЊЕ
ДИФЕЈСМЕНТ
 DDoS
1. Регрутирање – ранливост и капацитет
2. Компромитирање – агенти
3. Комуникација - хендлери
4. Напад – DDoS
 Кривични Дела
КОМПЈУТЕРСКИ ВИРУСИ

• Правење и внесување на компјутерски вируси -

Член 251-а;
• Malware,
• Modus operandi;
• Постапување и обезбедување на докази.
 ТЕК НА ИСТРАГАТА

- ПРВИЧНИ СОЗНАНИЈА ЗА СТОРЕНО КРИВИЧНО ДЕЛО;

- КВАЛИФИКАЦИЈА НА КРИВИЧНОТО ДЕЛО;
- ПРИМАЊЕ НА ПРИЈАВА ОД ОШТЕТЕНИОТ;
- ОПЕРАТИВНИ ПРОВЕРКИ ЗА УТВРДУВАЊЕ НА СТОРИТЕЛОТ;
- ОПЕРАТИВНИ ПРОВЕРКИ ЗА ПРОФИЛОТ НА СТОРИТЕЛОТ И
УТВРДУВАЊЕ НА МОЖНИ МЕСТА ОД КАДЕ ШТО Е ИЗВРШЕНО
ДЕЛОТО;
- ПРЕТРЕС НА ДОМОТ И ДРУГИТЕ ПРОСТОРИИ;
- ВЕШТАЧЕЊЕ НА ПРОНАЈДЕНАТА КОМПЈУТЕРСКА ОПРЕМА;
- ПОДНЕСУВАЊЕ НА КРИВИЧНА ПРИЈАВА.
 Дигитални докази
Карактеристики на дигиталните докази
– Лесно можат да се променат/избришат
– Можат да се променат автоматизирано, после
одземањето
– Не секогаш се наоѓаат на местото на вршење на
кривичното дело
– Потребни се посебни начини и процедури за
одземање на дигитални податоци
– Потребни се посебни техники
– Потребно е навремено и соодветно одземање
 Дигитални докази

Принципи на одземање на дигиталните

докази
– Интегритет
– Документирање на сите постапки
– Поддршка од експерт за дигитални докази
– Соодветна обука и тренинг
– Законска основа
 Дигитална Форензика

Дигиталната форензика е посебна гранка на

форензиката и преставува процес на откривање,
анализа и презентирање на дигитални податоци кои
подоцна ќе бидат користени во судска постапка.

 Традиционална дигитална форензика (lab)

 Форензика при вклучени компјутери (live forensics)
• чл.184 од ЗКП

39
 ИНСТИТУЦИОНАЛНА РАМКА ЗА БОРБА ПРОТИВ
КОМПЈУТЕРСКИ КРИМИНАЛ

МИНИСТЕРСТВО ЗА ВНАТРЕШНИ РАБОТИ

 Јануари 2005
- Формирање на одделение за компјутерски криминал и
фалсификати во рамките на Сектор за Финансиски
криминал при Оддел за Организиран Криминал;

 Септември 2008
- Одделението прерасна во Единица за Компјутерски
Криминал;

 Октомври 2013
- Сектор за Компјутерски Криминал и Дигитална
Форензика.
ИНСТИТУЦИОНАЛНА РАМКА ЗА БОРБА ПРОТИВ
КОМПЈУТЕРСКИ КРИМИНАЛ

ЈАВНО ОБВИНИТЕЛСТВО НА РМ
 ИНСТИТУЦИОНАЛНА РАМКА ЗА БОРБА ПРОТИВ
КОМПЈУТЕРСКИ КРИМИНАЛ

ДРУГИ ИНСТИТУЦИИ
 Дирекција за заштита на личните податоци;

 Управа за Финансиско Разузнавање;

 Банки;

 ИСП.
Преглед на најчести кривични дела

Моменталната состојба со компјутерскиот криминал

во република Македонија
 Меѓународна соработка

EUROPOL
Interpol FBI
SELEC SICRET SERVICE
СККДФ SOCA

- Размена на
информации, - Размена на
- Водење на заеднички Информации,
истраги, - Организирање на
- Соработка со Работилници,
полициските служби во - Обуки и тренинзи.
други држави,
- Едукации и тренинзи.

* Контакт точка на Мрежата 24/7 за Компјутерски криминал

ПРАШАЊА ????
 ВИ БЛАГОДАРАМ НА ВНИМАНИЕТО

Дејан Боцевски
Сектор за Компјутерски Криминал
и Дигитална Форензика
тел. 070 257 695
email: dejan_bocevski@moi.gov.mk