Don Gregorio O.

Balatan Institute
Siramag, Balatan Camarines Sur
S/Y 2020-2021

FILIPINO 7
KWARTER 3

ARALIN 4:

WIKA: NAGAGAMIT NANG WASTO ANG ANGKOP

NA MGA PAHAYAG SA PANIMULA, GITNA
AT WAKAS NG ISANG AKDA

Sanggunian: Pinagyamang Pluma 7

Ailene Baisa-Julian, Nestor Lontoc,
Carmela Esguerra- Jose Alma M. Dayag,
2018 Phoenix Publishing House, Inc.
pp. 348-352

Pagkatapos ng aralin ang mag-aaral ay inaasahang:

1. Nagagamit ng wasto ang angkop na mga pahayag sa panimula, gitna at wakas ng

isang akda F7WG-IIId-e-14
Modyul 4-KWARTER 3
FILIPINO 7

ARALIN 4: mga pahayag sa paghihinuha ng mga pangyayari

ALAMIN MO!

MGA PAHAYAG SA PAGHIHINUHA NG MGA PANGYAYARI

Bukod sa mga pahayag na natalakay mo sa ikalawang kabanata, isa ring madalas gamitin
sa pagpapahayag, pasulat man o pasalita ay ang paghihinuha. Ang HINUHA ay mga
pahayag ng mga inaakalang mangyayari batay sa sitwasyon o kondisyon. May mga tiyak
na salitang ginagamit sa pagbibigay ng hinuha. Ilan sa mga ito ang sumusunod:

Ang tingin ko ay… baka…

Di kaipala… di malayo…
Marahil… sa palagay ko…
Siguro… tila…
Yata…
Ang pagbibigay ng hinuha o haka-haka ay maaaring maging positibo o negatibo. Kaya’t
kailangang maging maingat sa pagpapahayag upang hindi makasakit ng damdamin ng
kapwa.

ANG PAGTATALATA
Ang talata ay isang maikling kathang binubuo ng mga pangungusap na magkakaugnay,
may balangkas, may layunin at pag-unlad ng kaisipang nakasaad sa pinakapaksang
pangungusap na maaaring lantad o di lantad. Layunin ng isang talata ang makapaghatid
ng isang ganap na kaisipan sa tulong ng mga pangungusap na magkakaugnay.
Kalinawan ang katangian ng isang mabuting talatang nasasalig sa sumusunod:

1. KAGANAPAN- May kaganapan ang isang talata kung natupad o naipakita nito ang
layunin sa pagsulat. Halimbawa, kung ang layunin sa pagsulat ng talata ay magbigay ng
impormasyon, dapat sumasagot ito sa tanong na “Nakapagbigay ban g impormasyon o
kaalaman ang talata?” Kung ang layunin ay maghinuha, “Nakabuo ba ng malinaw na
paghihinuha sa isipan ng mga mambabasa ang talata?”

1
 Modyul 4-KWARTER 3
FILIPINO 7

2. KAISAHAN-Ang talata ay dapat na nagtataglay ng mga pangungusap na

nakatutulong sa pagbuo ng kaisipang isinasaad ng pamaksang pangungusap.

3. KAAYUSAN- Ito naman ay tumutukoy sa maayos at tamang pagkakasunod-sunod ng

mga pangungusap na bumubuo nito.

4.PAGKAKAUGNAY- Ito ay nangangahulugang ang mga pangungusap ay magkakaugnay

upang makabuo ng isang pangunahing diwa o kaisipan.

Basahin ang usapan ng dalawang mag-aaral.

Oo nga! Marahil, gaya

ko, ay nakita at
naintindihan din ng
Ang ganda ng talakayan natin kanina mga kaklase natin ang
tungkol sa “Ang Ningning at Ang mas mahahalagang
Liwanag” ni Emilio Jacinto. Sa palagay bagay na dapat nating
ko, marami sa atin ang magkakaroon ng pagtuonan ng pansin.
bagong pananaw sa buhay dahil sa akda. Di malayong
mabawasan ang
paggamit ko ng tablet
at cellphone para lang
makipagchat pa lang
makipagchat. Mas
pagtutuonan ko
ngayon ng pansin ang
pagbabasa at pag-
aaral ko ng leksiyon.

2
Modyul 4-KWARTER 3
FILIPINO 7

Don Gregorio O. Balatan Institute

Siramag, Balatan Camarines Sur
Iskor:
S/Y 2020-2021
FILIPINO 7
KWARTER 3
KARAGDAGANG GAWAING PAPEL
WORKSHEET
BILANG APAT
Pangalan: _____________________ Baitang: ___________ Petsa: ________

SIMULAN MO
Ay! Kalisud! Ay! Kalisud!
(Awiting-bayan
A. NASUSURI ng mga Illongo)
ANG DETALYE SA BINASANG MGA AKDA. (Salin sa Tagalog
Isulat sa  patlang bago ang bilang kung tama o mali ang   pahayag sa bawat bilang ayon sa
binasangAy,akda.
ay! Kalisud, kalisud sang binayaan\ Ay, ay kalisud, kay saklap ng iniwanan
Adlaw gab-I firme kita guina tangisan Gabi’t araw ang mata ay lagging luhaan
____________1.
Ahay! Inday Ang
ngamakakita
walay singngkapalaran,
uwak sa daan ay nangangahulugan ng isang magandang
Ay, ay irog ko, ang sumpa’y bakit nalimutan?
Walay guid, walay guid sarang ko kalipayan.
pangitain. Buhat ng iyong iniwan lagging sa kalungkutan.
 
____________2. Ang pagdiriwang ng cañao ay nangangahulugan   lamang ng pagkakaroon ng
Ay cielo azul
masaganang pag-aaral. abao! Diin ka na, bala O aking mahal, nahan ngayon ang iyong habag?
Buligui tabangi ang nabibilanggo sang gugma Bakit di mo lingapin ang pusong nagdurusa?
____________3. Ang pamilya ni Lifu-o ang nanguna sa pagkakaroon ng pagdiriwang ng cañao.
Mayad pang mamatay kung halos mamatay Aanhin ang buhay kung di ka matanaw?
____________4.
Agud di ako Ang
makamatandang
dumdum nga kuba
akomismo ang naging punong halamang ginto sa kuwento.
walay kalipay. Nanaisin pang pumanaw yaring sawi kong buhay.
____________5.
  Bahagi ng pagdiriwang ng cañao ang pag-aalay   ng karne ng baboy, mga awit,
Ay, ay! Kalisud,
sayaw, malalakas kalisudatsang
na tugtog binayaanang mga katutuboSANGGUNIAN:
panalangin para sa kanilang anito.
Adlaw gab-I firme kita guina tangisan
____________6. Isang matandang kubang papilay-pilay anghttp://www.kabisig.com/philippines/folksongs-ay-ay-
dumating nang hindi inaasahan sa
  kalisud-tagalog-version_12html
pagdiriwang ng cañao.
Ay! Kalisud!
Ay!ay! Inday nga walay sing kapalaran,  Ay! Kalisud!
____________7. Isang
(Awiting-bayan ngmatandang
mga Illongo)kubang papilay-pilay ang dumating nang hindi inaasahan sa
Walay guid, walay guid sarang ko kalipayan.  (Salin sa Tagalog
 
pagdiriwang ng cañao.  
Ay,
  ay!
____________8. Kalisud, kalisud sang binayaan\
Kinalugdan ng mga anito at ng diyos ang mga Ay, ay kalisud, kayatsaklap
panalangin ng mga
alay ng iniwanan
Adlaw gab-I firme kita guina tangisan
katutubo kaya dininig nila ang kahilingan ng mga tao lalo na Gabi’t araw ang
ng pamilya mata ay lagging luhaan
ni Lifu-o.
Ahay! Inday nga walay sing kapalaran, Ay, ay irog ko, ang sumpa’y bakit nalimutan?
____________9. Mabilis at tahimik na isinagawa ng mga katutubo ang pagdiriwang ng cañao.
Walay guid, walay guid sarang ko kalipayan. Buhat ng iyong iniwan lagging sa kalungkutan.
____________10.
  Si Lifu-o ay may anak na babaeng maaari  niyang makatulong sa pagtatanim at
pag-aani.Ay cielo azul abao! Diin ka na, bala O aking mahal, nahan ngayon ang iyong habag?
Buligui tabangi ang nabibilanggo sang gugma Bakit di mo lingapin ang pusong nagdurusa?
Mayad pang mamatay kung halos mamatay Aanhin ang buhay kung di ka matanaw?
Agud di ako maka dumdum nga ako walay kalipay. Nanaisin pang pumanaw yaring sawi kong buhay.
   
Ay, ay! Kalisud, kalisud sang binayaan SANGGUNIAN:
3 Adlaw gab-I firme kita guina tangisan http://www.kabisig.com/philippines/folksongs-ay-ay-
  kalisud-tagalog-version_12html
Ay!ay! Inday nga walay sing kapalaran,  
Walay guid, walay guid sarang ko kalipayan.  
  

Modyul 4-KWARTER 3
FILIPINO 7

B. NAPAGSUSUNOD-SUNOD ANG MGA PANGYAYARI

Ayusin ang mga pangyayari ayon sa wastong pagkasusunod-sunod nito. Lagyan ang linya ng
bilang 1 hanggang 10.
_____1. Binigyan ni Rajah Makusog ang magsing-irog ng pahintulot sa plano nilang
pagpapakasal.
_____2. Binihag ni Pagtuga si Rajah Makusog.
_____3. Iniligtas ni Panganoron si Daragang Magayon sa bingit ng kamatayan nang siya’y
mahulog sa ilog at muntik nang malunod.
_____4. Nabighani ang kalalakihan mula sa iba’t ibang tribo sa kagandahan ni Daragang
Magayon.
_____5. Nakita ng mga tao na ang puntod ng magsing-irog ay tumataas at nang kalaunan ay
naging isang bulkan.
_____6. Nagtapat ng pag-ibig si Panganoron kay Daragang Magayon.
_____7. Napatay ni Panganoron si Pagtuga sa gitna ng kanilang labanan.
_____8. Tinamaan ng sibat ang magsing-irog na naging dahilan ng kanilang pagkasawi.
_____9. Tinawag na Mayon mula sa pangalang Magayon ang bulking nabuo mula sa puntod ng
magsing-irog.
_____10. Sumang-ayon si Daragang Magayon na magpakasal kay Pagtuga alang-alang sa
kanyang ama.

C. NASUSURI ANG KAWASTUHAN NG MGA DETALYE SA KUWENTO

Ang bawat bilang sa kabilang ay may dalawang pahayag-A at B. Suriin kung tama o mali ang
isinasaad ng mga ito ayon sa binasang seleksiyon. Gawing batayan ang sumusunod na
pagpipilian na nasa loob ng kahon. Isulat ang titik o letra ng wastong sagot sa nakalaang patlang
bago ang bilang.
a. Ang A ay tama. c. Parehong tama ay A at B
b. Ang B ay tama. d. Parehong mali ang A at B

____1. A. Ang kagandahang taglay ni Daragang Magayon ay nakaakit sa maraming lalaki mula sa
iba’t ibang tribo.
B. Si Pagtuga ay masugid na manliligaw ni Daragang Magayon na nagkaloob ng
mamahaling regalo sa ama ng dalaga.
____2. A. Ang magsing-irog na sina Daragang Magayon at Panganoron ay kapwa nasawi dahil sa
kanilang paglaban kay Pagtuga.
B. Ang puntod ng magkasintahan ay pinaniniwalaang pinagmulan ng Bulkang Mayon.

____3. A. Ang tao, gaanuman siya kasama, ay mayroon pa ring kabutihang nakatago sa kanyang
puso.
B. Sa binasang alamat, ipinakitang higit na pinahalagahan ng dalagang si Magayon ang
mabuting kalooban kaysa sa kapangyarihan at kayamanan.
____4. A. Masakit man sa kalooban ni Daragang Magayon, tinanggap niya ang alok ni Pagtuga na
magpasakal sa kanya alang-alang sa kanyang ama.
B. Dahil sa matinding takot, hindi na nagawa ni Panganoron na iligtas ang kanyang iniirog
sa kamay ni Pagtuga.
____5. A. Napatunayan ni Daragang Magayon ang kadalisayan ng puso ni Pagtuga kung kaya ito
ang pinili niyang pakasalan.
B. Sumang-ayon ang ama sa planong pagpapakasal nina Magayon at Pagtuga.

4
Modyul 4-KWARTER 3
FILIPINO 7
D. NASUSURI ANG ELEMENTO NG ALAMAT/MITO/KUWENTONG-BAYAN (F9PB-IIId-e-16)
Suriin ang elemento ng dalawang akdang binasa. Sa loob mismo ng kahon magsagot.
A. Isang Matandang Kuba sa Gabi ng Cañao
Mga Tauhan:
______________________________________
______________________________________
Tagpuan:
______________________________________
______________________________________
Panimulang Pangyayari:
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
Papataas na Pangyayari:
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
Kasukdulan:
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
Pababang Pangyayari:
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
Resolusyon
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
B. Ang Alamat ng Bulkang Mayon
Mga Tauhan:
______________________________________
______________________________________
Tagpuan:
______________________________________
______________________________________
Panimulang Pangyayari:
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
Papataas na Pangyayari:
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
Kasukdulan:
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
Pababang Pangyayari:
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
Resolusyon
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________