Hugo, Ashley Niña L.

FIL 3-II

Filipino 3 Sosyedad at Literatura

Basahin suriin ang mga damdaming taglay at ang ipinahahatid sa lipunan

Francisco Baltazar (Balagtas) anak siya ng isang panday kung saan madalas niyang
naririnig ang mga usapan tungkol sa problema ng bayan sa mga nakatatandang naguusap.
Nagaralsiya ng Katon at Katesismo sa Kumbento. Namasukan siya sa Maynila at pinaaral
ng mayamang pinaglilingkuran.Nag aral siya ng canones o batas ng simbahan, Gramatica
Castillana, Gramatica Latina, Latin,Doctrina Christiana, Humanidades, Teologia, at
Felosofia. Nagaral siya sa Kolehiyo ng San Jose at San Juan de Letran. Sumulat siya ng
mga tulang may himig himagsikan.

Mga bahagi ng tula:

Himagsik Laban sa Masamang Pamahalaan;

Sa loob at labas ng bayan kong sawi,

Kaliluha”y siyang naghaharing hari,

Kagalinga”t bait ay nalulugami,

Ininis sa hukay ng dusa”t pighati.

Ang magandang asal ay ipinupukol,

Sa laot ng dagat ng kutya”t linggatong

Balang nanggaling ay ibinabaon,

At inililibing ng walang kabaong.

Himagsik Laban sa Maling Kaugalian

(maling pagpapasunod sa anak)

Ang laki sa layaw karaniwa”y hubad

Sa bait at muni’t sa hatol ay salat

Masaklap na bunga ng maling paglingap

Habag ng magulang sa irog nna anak

Ang taong magawi sa ligaya”t aliw

Mahina ang puso”t lubhang maramdamin

Inaakala pa lamang ang hilahil

Na daratna”y di na matutuhang bathin.

Sa taguring bunso”t likong pagmamahal

Ang isinasama ng bata”y nunukal

Ang iba marahil sa kapabayaan,

Ng dapat nagturong tamad na magulang.

Marcelo H. Del Pilar –itinuturing na pinakamatapang sa mga lider ng yugtong ito sa

kasaysayan ng bansa at sadyang walang gulat sa pagtuligsa sa mga prayle. Ang mga
sagisag na ginamit niya sa pagsulat ay Plaridel, Piping Dilat,at Dolores Manapat

Mga dasal ng panunuligsa sa mga prayle;

“Ang Tanda”

Ang tanda ng kara y krus, ang ipinaaadya mo sa aming panginoong prayle ang mga
bangkay naming, sa ngalan ng salapi at mapuputing binti, at ng ispiritung bughaw,Amen.
“Pagsisisi”

Panginoon kong prayle,Diyos na hindi totoo, at labis ang pagkatao, gumaga at sumalakay
sa akin, pinagsisihan kong masakit sa tanang loob ko ang dillang pag asa ko sa iyo, ang
ikaw nga ang berdugo ko . Panginoon ko at kaaway ko na inihihibik ko sa lahat.
Nagtitikka akong matibay na di na muli – muling mabubuyo sa iyo at lalayuan ko na at
pangingilagan ang bala ng makakabakla ng loob ko sa pag asa sa iyo at makalilibak ng
dating sakit ng mga bulsa ko at magtitika naman akong maglalathala ng dilang
pagkakadaya ko. Umaasa along babambuhin ka rin alang alang sa mahal na patyon
atpangangalakal mo ng Krus, sap ag ulol sa akin. Siya nawa.

Mga tanong:

1. (Compare and Contrast) Paano nagkakatulad at nagkakaiba si Francisco Baltazar at

Marcelo H. Del Pilar? Sino ang may higit na isip himagsik? Bakit? 5pts

PAGKAKATULAD

 Silang dalawa ay parehas na manunulat at ang kanilang mga akda ay parehas

ding tungkol sa pamahalaan na mayroon tayo noon.

PAGKAKAIBA

 Ang mga isinulat na akda ni Francisco Baltazar ay karaniwang tumutukoy sa

masamang pamamalakad ng pamahaalan na mayroon tayong mga Pilipino
noong panahon ng Kastila samantalang ang mga isinulat naman ni Marcelo H.
Del Pilar ang pumapatungkol sa pagtuligsa sa mga prayle noon.

2. Sa unang tula ni Balagtas , paano niya inilarawan ang pamahalaan? Anong mga
pangyayari sa tula niya na nangyayari din sa kasalukuyang mga isyu ng
lipunan?Patunayan 5pts

 Isinasaad nya dito ang maling pamahalaan na mayroon noong mga panahon
ng Kastila na kung saan ay atin ding naransan na sa kasalukuyang panahon.
 Dahil dito, lubos na nakakaranas ng paghihirap ang mga Pilipino noon at
ngayon.

3. Sa tula ni Del Pilar , sino ang pinatutungkulan niya? Ano – ano ang mga isinulat
niya na maling ginagawa ng mga taong nabanggit? Anong reaksyon mo dito? Bakit?
5pts

 Sa tula niyang ito ay dahasan niyang inilalarawan ang mga prayle dahil nga sa
maling pamamalakad nito noo. Para sa akin ang isinulat niyang ito ay isang
pambabastos sa dasal dahil nga sa matatalim na salitang ginamit dito na
nagdudulot ng ironikong dating sa ating mga mambabasa.

4. Isa kang manunulat ng Panitikan ng kasalukuyang panahon, sumulat ka ng isang

akda , sanaysay, o maikling tula tungkol sa isyu na tunay na nangyayari sa ating
bansa o lipunan na laging pinaguusapan o laman ng pahayagan.(mahalaga may
mapagkakatiwalaan na sanggunian.
Kung tula 2stanza kung sanaysay di bababa sa 10 pangungusap (10pts)

“ Paano na ? “

Ano nga ba ang nagyayari?

Puro na lamang masasalimuot na pangyayari,
Mga solusyo’y ‘di na mawari,
Pagkat problema’y siya nang naghahari.

Pandemyang ‘di pa sigurado ang solusyon,

Unti-unting inuubos ang populasyon,
At walang katigil-tigil na korupsyon,
Mula sa mga taong nanalo sa eleksyon.