BINH TAY SURFACE TECHNOLOGY JOINT STOCK COMPANY

XỬ LÝ BỀ MẶT TRONG SƠN TĨNH ĐIỆN

• Bề mặt sắt
• Bề mặt thép mạ kẽm
• Bề mặt nhôm

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Xử lý bề mặt là gì ?
• Bề mặt kim loại được xử lý
bằng qui trình nhiệt, cơ học
hoặc hoá chất để chuẩn bị cho
việc sơn phủ.
• Là một trong những bước
quan trọng nhất trong quy
trình sơn tĩnh điện.

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Mục đích của xử lý bề mặt

• Để làm sạch bề mặt khỏi dầu mỡ

• Để tẩy đi các hạt rắn và muối
• Để biến đổi bề mặt kim loại
Chống rỉ sét
Tăng độ bám dính vào vật sơn
Tăng diện tích bề mặt

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Mở rộng bề mặt

1 mm
Bề mặt đã tẩy dầu mỡ

2 mm

Bề mặt đã tẩy dầu mỡ và thay đổi sau xử lý

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Mọi bề mặt đều có thể xử lý

Thép Thép Mạ điện

Nhôm Mạ kẽm

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Chi Tiết cần chú ý

Những Khu vực có thể xảy ra vấn đề

Cạnh sắc
Sự Bảo vệ/mặt bên ngoài (yếu,không đẹp)
Đường nứt hoặc cạnh cong
Chất lỏng, hoá chất hoặc chất bẩn có thể đọng lại
Mối hàn
Bề mặt có lổ và nhiểm xỉ hàn có thể dẫn tới nguyên nhân bị Craters-
lổ bọt và giảm khả năng bám dính của sơn
Gờ sắc và những khiếm khuyết khác
Nhược điểm tiềm ẩn: bề mặt kim loại rỗ,tạp chất nhôm…
Hóa chất còn động lại trên bề mặt

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Những lựa chọn

Tẩy dầu mỡ
• Alkaline (Bazơ-chất kiềm)
• Acidic (Acid)
• Neutral (Trung Tính)
Sự thay đổi bề mặt
• Mechanical (Cơ học)
• Chemical (Hóa học)
• Iron phosphate (PP Sắt)
• Zinc phosphate (PP Kẽm)
• Chromate (Crômmát)
• Other (Khác)

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Làm sạch/Tẩy dầu mỡ
Mục đích

Tẩy các chất bẩn như là :

• Mineral oils (Dầu)
• Grease (Mỡ)
• Salts (Muối)
• Polymers (Nhựa)

• Surfactants (i.e. soap) (chất có hoạt tính bề mặt)

• Corrosion products (Rỉ sét)
• Dust or other solid particles (Bụi và các hạt rắn)
• Scale (lớp gỉ- do quá trình hàn)

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Làm sạch-Xử lý cơ học

Làm nhám bề mặt có thể sử dụng trong những trường hợp sau
• Tẩy chất ăn mòn
• Tẩy lớp gỉ
• Mài nhẵn gờ sắc hoặc các khiếm khuyết khác
• Mở rộng bề mặt- tăng cường độ bám dính
• Chú ý : Dầu, mỡ và muối phải được tẩy sạch trước khi đánh nhám

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Làm sạch - bằng Xút-Bazơ
• Một số kim loại không từ tính(non-ferrous) có thể bị bazơ tấn công.
Phương pháp tẩy này không phù hợp
• Trong những trường hợp này, kim loại có thể được bảo vệ khỏi sự ăn
mòn bằng thêm 1 số hoá chất vào dung dịch
• Tẩy dầu mỡ luôn luôn đi kèm một hoặc hai khâu rửa nước
• Trong trường hợp không sử dụng hoá chất bề mặt sau khi tẩy dầu mỡ,
thì giai đoạn rửa nước nên thêm chất ức chế rỉ sét.

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Làm sạch - bằng xút

3 giai đoạn tẩy dầu mở bằng xút

Bước 1 Bước 3
Bước 2 Rửa nước, nếu có thể sử
Tẩy dầu mỡ bằng xút Rửa nước dụng chất ức chể gỉ sét

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Làm sạch - Tẩy dầu mỡ bằng Acid

• pH thấp
• Thép bị ăn mòn do dung dịch acid
• Bảo vệ khỏi gỉ sét là có sẳn trong quá trình này
• Những sp từ tính bị phản ứng với tác chất bề mặt.
• Kết quả là gia tăng độ bám dính giữa lớp phủ và bề mặt

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Xử lý bề mặt – Phun cơ học

• Bề mặt xử lý bằng mài nhám

• Cải thiện độ bám dính bề mặt bằng
gia tăng diện tích bề mặt
• Qui trình được thực hiện bằng phun
áp lực với nhiều loại vật liệu khác
nhau
• Sau khi phun áp lực bụi phải được
làm sạch khỏi bề mặt trước khi sơn
• Sau khi phun áp lực phải đem đi
sơn liền

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Xử lý bề mặt – Phosphate Sắt

• Phosphate sắt cho tính năng bảo vệ ăn mòn có giới hạn nhưng độ
bám dính tuyệt vời
• Ưu tiên sử dụng nếu nhu cầu bảo vệ gỉ sét không đòi hỏi cao.
• Thường dùng cho xử lý bằng thiết bị phun.
• Có thể xử dụng trong xử lý nhúng nhưng không khuyến khích.

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Xử lý bề mặt – Phosphate Sắt

3-stage iron phosphate

Stage 1 Stage 2 Stage 3

Iron phosphate, Rinse Rinse, nước khử ion có thể

including cleaning dùng chất thụ động hóa

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Xử lý bề mặt – Phosphate Sắt

5-stage iron phosphate

Stage 1 Stage 2 Stage 3 Stage 4 Stage 5

Alkaline Rinse-rửa Iron Rinse Rinse, de-ionised

degrease phosphate water possibly
with passivation

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Xử lý bề mặt – Phosphate Kẽm

• Hiện có nhiều loại

• Qui trình nồng độ kẽm thấp là thích hợp nhất cho sơn tĩnh điện
• Phosphate Mangan Kẽm đang thịnh hành
• Thường được sử dụng cho cả phương pháp nhúng và phun
• Đòi hỏi bề mặt sạch, tốt nhất là tẩy dầu mỡ bằng xút.Chất tẩy dầu phải
tương thích cho quy trình tiếp theo.
• Qui trình này có tác dụng trên thép và bề mặt mạ kẽm. Nhôm cũng có
thể phosphat hoá nếu có thêm phụ gia trong bể hoá chất.
• Trong quá trình này sẽ tạo chất kết tủa
• Đòi hỏi kiểm tra và theo dõi kỹ lưỡng

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Xử lý bề mặt – Phosphate Kẽm

7-stage zinc phosphate

Stage 1 Stage 2 Stage 3 Stage 4 Stage 5 Stage 6 Stage 7

Alkaline Rinse Rinse, Zinc Rinse Rinse Rinse -

degrease possible phosphate de-ionised
activation water,
possibly with
passivation

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Thay đổi đổi mặt - Chromate

• Qui trình phổ thông nhất để bảo vệ nhôm

• Thực hiện bằng nhúng hoặc phun
• Thông thường tạo thành một lớp crômmát màu vàng

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Thay đổi bề mặt - Chromate

8-stage chromate including drying

Stage 1 Stage 2 Stage 3 Stage 4 Stage 5 Stage 6 Stage 7 Stage 8

Alkaline Rinse Acid wash Rinse Chromate Rinse Rinse, Drier,

degrease/ de-ionised maximum
etching water object
temperature
100°C

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Thay đổi bề mặt - Không chromate

• Qui trình cho bảo vệ nhôm

• Thực hiện bằng cách nhúng hoặc phun
• Hóa chất Không-chromate có thể cho ra màu hoặc không màu
• Khuyến khích sử dụng loại không-chromate có màu.

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Thay đổi bề mặt - Không chromate

8-stage non-chromate including drying

Stage 1 Stage 2 Stage 3 Stage 4 Stage 5 Stage 6 Stage 7 Stage 8

Alkaline/ Water Water Deoxidizer Water DI-Water Non- Dryer,

degreaser rinse rinse rinse rinse chromate maximum object
temperature
100°C

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Thay đổi bề mặt - Không chromate

7-stage non-chromate including drying

Stage 1 Stage 2 Stage 3 Stage 4 Stage 5 Stage 6 Stage 7

Alkaline/ Water Etching Water DI-Water Non- Dryer,

degreaser rinse rinse rinse chromate maximum object
temperature
90°C-100°C

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Lớp lót là sơn điện ly
Sơn điện ly hoặc sơn điện là một ứng dụng lớp lót sử dụng dòng điện để sơn
một loại sơn nước đặc biệt lên trên sản phẩm
Nguyên tắc
Tích điện cho sản phẩm kim loại rồi
nhúng vào bể sơn đã được tích điện.
Các hạt sơn bị kéo vào vật tạo thành
một lớp đồng đều và liên tục,sau đó
được sấy khô và đóng rắn.
• Được sử dụng như lớp lót trong (Figure from PPG)

thị trường Hàng Gia dụng (máy giặt, lò vi sóng)

và Phụ tùng xe hơi
• Sơn điện ly không thay thế cho giai đọan xử lý bề mặt.

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Lớp lót là sơn điện ly
Thuận lợi

Chống gỉ sét cực tốt so với các lớp phủ tương tự sử dụng
công nghệ khác.

Cung cấp bề mặt đồng đều và hoàn chỉnh, ngay cả trong góc
kẹt, cạnh và chổ sơn khó bám tới.

Sử dụng ổn định và dễ kiểm soát

Loại trừ giai đoạn sơn dặm vá

Tối thiểu hoá chất thải

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Lớp lót là sơn điện ly

Hạn chế
• Nạp điện chỉ xảy ra với những sản phẩm dẫn điện mà thôi

• Mức đầu tư lớn

• Cần phải treo gá sản phẩm cẩn thận để sơn có thể chảy vào tất
cả mọi nơi, ngay cả những nơi ẩn khuất …

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Treo sản phẩm

Trong khi xử lý
• Che chắn phần không cần phải sơn

• Đảm bảo hoá chất có thể làm ứơt tất cả các khu vực cần xử lý

• Treo sản phẩm sao cho hoá chất có thể thoát ra mà không bị
giữ lại

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Treo sản phẩm

Sau khi xử lý

• Đưa sản phẩm đi sơn trong thời gian sớm nhất có thể
• Các sản phẩm phải được bảo quản cẩn thận
• Không nên dùng tay trần chạm vào sản phẩm - sử dụng
găng tay để tránh lưu lại các dấu vân tay
• Khi có sự trì hoãn giữa khâu xử lý và sơn
Chuẩn bị một khu vực cất giữ và xếp các sản phẩm vào nơi
sạch sẽ,khô ráo và không có bụi bặm.

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Treo sản phẩm

• Theo sự chỉ dẫn kỹ thuật của nhà cung cấp về nhiệt độ,liều
lượng,chuẩn độ và các chỉ số khác

• Kiểm tra sản phẩm trước và sau khi làm khô

• Ngăn chặn nước chuyển từ khâu này sang khâu khác càng ít
càng tốt
• Kiểm tra sự tinh khiết của nước rửa (mức đề nghị < 30 S cho
lượng nước chảy ra cuối cùng từ sản phẩm)

• Sử dụng đúng nhiệt độ khi sấy khô

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Phân loại cấp độ ăn mòn

NS ISO Môi trường đặt trưng

Trong nhà với độ ẩm tương đối dưới 60%

0 C1 Nguy cơ bị gỉ sét rất thấp

Trong nhà không nóng,phòng được thông gió tốt

1 C2 Nguy cơ gỉ sét thấp
Trong nhà với nhiệt độ và độ ẩm thay đổi bất thường.
2 C3 Ngoài trời,miền khí hậu ở sâu trong đất liền,xa biển và
khu công nghiệp.Nguy cơ gỉ sét mức trung bình

Trong khu dân cư đông đúc hay gần khu công nghiệp
3 C4 Trong vùng phụ cận của các hồ nước và bờ biển
Nguy cơ gỉ sét cao

Độ ẩm cao,không thay đổi.Gần khu sản xuât máy móc

4 C 5(I+M) công nghiệp hoặc có sử dụng hoá chất
Nguy cơ gỉ sét rất cao

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Chất liệu nhôm

0 1 2 3 4
Corrosion
Class
Type
of treatment
Degrease-Tẩy dầu mỡ
Blast clean Bắn cát/bi
Zinc phosphate

Zinc phosphate Tri-cation

Chromate
Non chromate GSB -
Qualicoat approved

Recommended Can be used Not recommended

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Chất liệu là sắt và thép

0 1 2 3 4
Corrosion
Class
Type
of treatment
Degrease-Tẩy dầu mỡ

Blast clean Bắn cát/bi

Iron phosphate

Zinc phosphate

Zinc phosphate Tri-cation

Chromate

Recommended Can be used Not recommended

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Chất liệu kẽm

0 1 2 3 4
Corrosion
Class
Type
of treatment
Degrease-Tẩy dầu mỡ

Blast clean Bắn cát/bi

Iron phosphate

Zinc phosphate

Zinc phosphate Tri-cation

Chromate

Recommended Can be used Not recommended

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Aluzinc substrate

0 1 2 3 4
Corrosion
Class
Type
of treatment
Degrease-Tẩy dầu mỡ

Blast clean Bắn cát/bi

Iron phosphate

Zinc phosphate

Zinc phosphate Tri-cation

Chromate

Recommended Can be used Not recommended

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Các lỗi trong xử lý và hậu quả - Làm sạch

Những sản phẩm bị gỉ sét • Có thể bị ảnh hưởng do sơn bột

nóng chảy trên bề mặt ẩm ướt
• Nếu không làm sạch hoàn toàn,có
thể tiếp tục bị lan rộng ra dưới lớp
sơn - mất khả năng bám dính

Bụi và các mảnh nhỏ khác • Có thể làm bề mặt hư và khiếm

khuyết

Dầu mỡ • Có thể hòa tan vào lớp sơn tạo ra

các lỗ kim và sự bạc màu

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Các lỗi trong xử lý và hậu quả - Sự thẩm thấu

• Lớp sơn bột có thể được coi như là một lớp màng
• Nước di chuyển qua lớp màng về phía các khu vực tập trung các chất tan
(muối) cao nhất
• Sự di chuyển của nước qua lớp màng,do tình trạng khác nhau của sự tập
trung chất tan, được gọi là thẩm thấu

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Nhiệt độ làm khô

• Khi nhiệt độ làm khô quá cao,lớp

phosphate hay chromate có thể
rạn vỡ do quá khô

• Sự kháng gỉ sét và khả năng bám

dính của bột sơn sẽ giảm đáng kể

• Nhiệt độ sấy khô

Phosphate < 120°C
Chromate < 90°C

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Các nhân tố ảnh hưởng kết quả

• Nồng độ hoá chất • Sự tác động cơ học

 Việc di chuyển sản phẩm trong bể
• Nhiệt độ xử lý
Trong bể xử lý  Áp lực,cách sắp đặt và hướng của
Trong lò sấy khô tia nước

• Thời gian phơi

 Trong bể xử lý
 Trong buồng phun

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Kiểm tra chất lượng xử lý - thử nghiệm đun sôi

• Panel đã sơn
• Nước cất hoặc nước đã khử ion
• Đun sôi trong 2 giờ
• Phản ứng thấm lọc sẽ xảy ra nếu như những tạp chất/muối còn
trên bề mặt của sản phẩm

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Đánh giá chất lượng xử lý –Kiểm tra Cắt chéo

• Dùng phương pháp cắt lên bề

mặt lớp sơn theo kiểu mắt cáo
để kiểm tra độ bám dính của sơn
tĩnh điện
• Một lớp băng dính được dán lên
bề mặt và bóc ra
• Kết quả phân loại
Gt0 = tốt nhất
Gt5 = tệ nhất

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Đánh giá chất lượng xử lý
Kiểm tra Phun muối

• Phương pháp Kiểm tra nhanh

khả năng chống gỉ sét đối với
thời tiết của lớp hoá chất xử lý
và lớp sơn tĩnh điện
• Nhiệt độ 35°C
Độ ẩm tương đối 100 %
Nồng độ muối 5%
• Thời gian phun thông thường
250, 500 hoặc 1.000 giờ

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
 Đánh giá chất lượng xử lý
Kiểm tra Phun muối

Phun 1,000 giờ

Aluminium Chromated Cold rolled Iron phosphated Zinc phosphated

aluminium steel steel steel

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Đánh giá chất lượng xử lý
Kiểm tra Phun muối
12-14 mm 1-2 mm 0 mm

Cold rolled Iron phosphated Zinc phosphated

steel steel Steel

Phun 1,000 giờ

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Đánh giá chất lượng xử lý
Kiểm tra Độ ẩm/nhiệt đới

• Phương pháp kiểm tra nhiệt đới(tropical test)

dùng để đánh giá đặc tính chống gỉ sét của lớp
hoá chất xử lý và lớp sơn tĩnh điện trong vùng
không khí ẩm ướt

• Độ ẩm tương đối 100%

Nhiệt độ 40°C
Thời gian phơi => 1,000 giờ

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857
Tiết kiệm nước

• Đảm bảo đủ số lượng bể nước rửa

• Đảm bảo duy trì đủ lượng nước rửa
• Điều này sẽ
Cải thiện chất lượng của khâu xử lý
hoá chất
Giảm lượng tiêu thụ nước rửa
Chi phí sử dụng nước thấp

Nguyen Cao Viet –

090 363 382 / 096 567 7857