You are on page 1of 2

ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც ფუკოსგან ვისწავლეთ, არის ის, რომ ცოცხალი

(შესაბამისად, მოკვდავი) სხეული ყველანაირი პოლიტიკის მთავარი ობიექტია. არ


არსებობს პოლიტიკა, რომელიც სხეულის პოლიტიკა არ არის. მაგრამ ფუკოსთვის
სხეული არის პირველსაწყისად მოცემული ბიოლოგიური ორგანიზმი, რომელზეც
მხოლოდ შემდგომ თუ მოქმედებს ძალაუფლება. სწორედ პოლიტიკური ქმედების
ამოცანაა სხეულის შექმნა, მისი ამუშავება, მისი წარმოების და კვლავწარმოების
მეთოდების განსაზღვრა, წინასწარ განჭვრეტა დისკურსის იმ მეთოდებისა, რომლებითაც
ეს სხეული წარმოსახულია საკუთარი თავისთვის, სანამ ის არ შეძლებს თქვას „მე”.

ფუკომ შეიმუშავა ძალუფლების ახალი ცნება. ჩვენ ძალაუფლებას განვიხილავთ როგორც


ყოველთვის ზემოდან მომავალს ერთი მიმართულებით, და ერთი წყაროდან – მმართველი,
სახელმწიფო, მმართველი კლასი. ფუკოსთვის ძალაუფლებას უფრო მოძრავი, წრიული
ხასიათი აქვს. ის არასდროს არის ერთი ცენტრის მიერ მონოპოლიზირებული, ეს კი ნიშნავს,
რომ გარკვეულწილად ჩვენ ყველანი ვართ მონაწილეები – ერთდროულად წარმოვადგენთ
როგორც მჩაგვრელებს, ასევე ჩაგრულებს. ძალაუფლების ურთიერთობები განმსჭვალავენ
სოციალური არსებობის ყველა დონეს და ფუნქციონირებენ სოციალური ცხოვრების ყველა
სფეროში – ოჯახისა და სექსუალობის პრივატულ სივრცეებში, ისევე როგორც პოლიტიკის
საზოგადოებრივ სივრცეებში, ეკონომიკასა და სამართალში.“ უფრო მეტიც, ძალაუფლებას
არა მხოლოდ ნეგატიური, მჩაგვრელობითი ხასიათი აქვს, რომელიც ეძებს კონტროლის
განხორციელების შესაძლებლობას, არამედ ის ასევე პროდუქტიულია. ძალაუფლება
აწარმოებს საგნებს, მოაქვს სიამოვნება, აკონსტრუირებს ცოდნის ფორმებს, ქმნის დისკურსს.
ის შეიძლება განვიხილოთ როგორც პროდუქტიული ქსელი, რომელიც მთელ სოციალურ
სხეულში ოპერირებს. მაგალითად, დამსჯელი სისტემა ქმნის წიგნებს, ხელშეკრულებებს,
წესებს, კონტროლის ახალ სტრატეგიებს, დებატებს პარლამენტში, ტრენინგის სისტემას

ს.(მიშელ ფუკო „ზედამხედველობა და დასჯა“

ფემინიზმი და ლიოსა

მთელი შეხვედრა ველოდებოდი, როდის გაჟღერდებოდა ნაბოკოვის “ლოლიტასთან”


დაკავშირებული კითხვა და იმედი მქონდა, რომ მასპინძელი ამ თემას გემრიელ ლუკმად
შემოინახავდა და მართლაც… პოლ ჰოლდენგრაბერმა ჰკითხა, რომ არც ისე დიდი ხნის წინათ 
El Pais-ში გამოქვეყნებულ ლიოსას სტატიაზე, სადაც მწერალი ამბობს, რომ  “ფემინიზმი
ლიტერატურის ყველაზე მთავარი მტერიაო”. მარიო ვარგასი ოდნავ აღშფოთდა კიდეც და
მასპინძელს კითხვა გააწყვეტინა: “მე მთელ ფემინიმზე არ ვსაუბრობდი. ფემინიზმს მხარს
ვუჭერ, ფემინიზმი პატივსაცემია, მაგრამ სამწუხაროდ, თანამედეროვე  ძალიან რადიკალური,
ექსტრემისტული და არატოლერანტი ფემინიზმია, რომელიც სწორედ იმ იდეას ანგრევს,
რომელმაც ფემინიზმი განავითარა. იგი ბადებს ცენზურას, შეუმწყნარებლობას, რომელსაც
წინააღმდეგობა უნდა გავუწიოთ სწორედ იმ მიზეზით, რა მიზეზითაც ფემინიზმს მხარს
ვუჭერთ. ეს სტატია იყო პასუხი “ლოლიტაზე” (რომელიც, ვფიქრობ, XX საუკუნის დიდი
ნოველაა) თავდასხმაზე. ეს ჯგუფი ამბობს, რომ “ლოლიტა” პედოფილურია, გოგონაზე
ძალადობაა. მაგრამ არც ერთი დიდი ნოველა არ არსებობს, რომელშიც  ჩაგვრა არაა.
ლიტერატურა ხომ ადამიანის მხოლოდ კარგ მხარეებს არ აღწერს, არამედ  ზოგადად და
ძირითადად ცუდ თვისებებს, რაც ადამიანის არსის ნაწილია. და თუ შენ გინდა ლიტერატურა
შეასწორო რათა  იგი შენი იდეოლოგიის შესაბამისი იყოს, მაშინ გამოდის, რომ შენ
ლიტერატურას ჩაგრავ. ინკვიზიციაც იგივეს ცდილობდა და, საბედნიეროდ, დამარცხდა.
ყველა რეჟიმს უნდა და ცდილობს, რომ ადამიანის სიცოცხლე დაბადებიდან დასასრულამდე
გააკონტოლოს, ხოლო ლიტერატურას განიხილავს მტრად, რომელიც უნდა გააცენზურო.” 

You might also like