Professional Documents
Culture Documents
DAHILAN NG KOLONYALISMO
Ang mga Portuges ang unang dumating sa India noong 1548. Sa panahong ito, ang
mga Kristiyanong mangangalakal ay kinakailangang humanap ng ibang ruta
patungong Silangan bunsod ng suliraning dulot ng mahigpit na pagbabantay ng
Imperyong Muslim Ottoman ng Turkey sa Kanlurang Asya na kanilang sakop.
IMPERYONG BRITISH
Ang mga Pranses naman ay nakapagtayo rin ng sarili nilang kompanya sa katimugan
ng India.
Nang magsimulang humina ang Imperyong Mughal, unti-unting tumiwalag ang mga
kahariang Indian sa imperyo at ang bansa ay nahati-hati sa mga kahariang
pinamumunuan ng Maharajah. (Dating mga gobernador ng mga lokal na pamahalaan
ng imperyong Mughal)
LABANAN SA PLASSEY
Noong Hunyo 23, 1757, naganap ang di pagkakasunduan ng mga Pranses at Ingles sa
Plassey.
Noong 1857, lumaganap ang isang balita sa kampo ng mga Sepoy na ang kartuso ng
kanilang gamit na riple ay sinelyuhan ng taba ng baka at baboy.
Upang magamit ng mga Sepoy ang mga ripleng ito ay kinakailangan kagatin ng mga
Sepoy ang selyo.
Ang bagay na ito ay ikinagalit ng mga Hindu, na itinuturing na sagrado ang mga baka,
at ang mga Sepoy na Muslim, na hindi naman kumakain ng baboy.
Inutusan ng isang heneral ang isa pang Sepoy na hulihin si Pandey, ngunit ito ay
tumanggi. Bunsod nito ang dalawang sundalo ay hinuli at pinatay, at ang iba namang
kasamahan nila ay ipinakulong.
Noong ika-10 ng Mayo 1857, ang iba namang hukbong Indian na Sepoy ay tumiwalag
sa hukbong sandatahan ng mga Ingles. Pinakawalan ng mga ito ang mga nakakulong
sa kasamahan at sinimulan ang isang rebelyon sa Delhi Fort sa pamumuno ni Bahadur
Shah II, isang emperador na Mughal.
DIVIDE and RULE - ang paraang ginamit ng mga Ingles sa pamamahala sa India.
Isang bagong puwersa ang namayani sa Kanlurang Asya sa pagsapit ng ikatlong siglo
- ang Islam.
Ang dating teritoryo ng Byzantine tulad ng Syria, North Africa, at Sicily ay nasakop
ng mga Muslim.
Noong Gitnang panahon ng Europe, ang mga caliph ang nagbigkis sa kabuuan ng
Kanlurang Asya bilang isang natatanging rehiyon.
Naging layunin ng iba’t ibang henerasyon ng mga opisyal ng British ang magapi ang
mga Russian sa kanilang mga balakin sa Asya.
1791 - nangamba si Punong Ministro William Pitt ng Great Britain na ang Imperyong
Russian ang siyang makapagwakas sa kapangyarihan ng mga bansang Europeo.
1830- ayon kay Lord Palsmerston, naging ministro ng Great Britain, kung magagapi
ng Russia ang Imperyong Ottoman ay mauuwi ito sa pag-aagawan ng mga naiwang
teritoryo, dahilan upang sumiklab ang digmaan sa pagitan ng mga bansang Europeo.
Ika-31 ng Agosto 1907, pumasok sa isang kasunduan ang Great Britain at Russia.
Ang Persia naman ay hinati sa tatlong sona: sonang neutral, sonang russian, at sonang
British.
RUSSIA
- Ika-17 siglo, naganap ang digmaang Russo-Turkish (1768-1774) na naging dahilan
upang mabawasan ang teritoryo ng Imperyong Ottoman. Ang Crimea, na nagtataglay
ng malaking populasyong Muslim, ay napunta sa Imperyong Russian. Ang paghina ng
caliphate ay bunsod ng paglakas ng kapangyarihan at impluwensyang Europeo.
Germany
- Sa pag-alis ng mga British, pinalitan sila ng mga German na noon ay nasa ilalim ni
Otto Von Bismarck, ang unang chancellor ng Imperyong German (1871-1890) Ang
pagpasok ng Germany ay nagpasimula sa bagong panahon ng pandaigdigang politika.
Ang Imperyong German, na nabuo lamang noong 1871, ay pumalit sa Russia bilang
pangunahing banta sa Great Britain sa loob lamang ng isang dekada.
Great Britain
Sinakop ng Britanya ang Aden noong 1839 at itinakda ito bilang base militar. Sa
pagkakataong ito, itinakda ng Britanya ang isang ekslusibong pakikipagkasundo sa
mga ninuno ng tribo sa teritoryo at ang Aden ay naging kolonya ng Britanya.
Ang Gitnang Arabia at Hilagang Yemen ay pawang mga bansang malaya din.
Ang Central Arabia ay pinalawak ni Ibn Sa’ud, ang namuno sa Central Arabia,
hanggang sa masakop nito ang Arabian Peninsula at itinatag ang Kaharian ng Saudi
Arabia noong 1932.
Ang ilang dibisyon naman ay isinagawa upang tapusin lamang ang tensiyon sa
pagitan ng mga Kanluranin.
Ang ibang kolonya naman ay itinatag lamang upang mapagbigyan ang mga
kaalyadong kakampi ng mga kanluranin.
Ang mga balak bago pa mapabagsak ang Imperyong Ottoman ay isinagawa upang
mapayapa ang Pranses, Italya, at Greece.
Sinakop ng Britanya ang Ehipto upang masiguro naman ang pagkontrol ng mga Ingles
sa Palestine.
Ito ay isang liham na nagmula kay Arthur James Balfour, Kalihim Panlabas ng
Britanya kay Lord Rothschild noong Nobyembre 17, 1917.
Isinasaad sa liham na ito ang suporta ng pamahalaang British sa pagtatatag ng estado
para sa mga Jew sa Palestine.
Ang bagay na ito ang ikinabahala ng mga Palestinian Arab, sa dahilang ang mismong
lupain ay ipinangako sa kanila bilang kapalit ng kanilang pakikipaglaban sa panig ng
mga Allies noong Unang digmaang Pandaigdig.
Ang insidenteng ito ang nagpagulo sa sitwasyon sa dahilang matapos malaman ang
bagay na ito, kaagad nagsilipat ang mga Jews sa Palestine.
Noong Mayo 14, 1948, huling araw ng paglisan nga Haifa, ang Jewish People’s
Council ay nagtipon upang deklara ang pagtatalaga ng Estado ng mga Jew sa
pangalang State of Israel.
Bago matapos ang ika-19 na siglo, nagbago ang hugis ng kolonyalismo. Ang sinasabing
layunin ng pagbibigay ng halaga sa mga mamamayang naninirahan sa mga bansang kolonya
ay hindi naisakatuparan. Sa halip, hindi na iniwan ng mga kolonyalistang bansa ang mga
bansang kanilang nasakop. Bunga ng mga pangyayaring ito, nagkaroon ng manaka-nakang
lokal na pag-aalsa sa loob ng mga bansang hindi naglaon ay nagnais na kumawala sa bigkis
ng kolonyalismo.
Sa Timog Asya
Mula sa mga nag-aral sa mga Kanluraning paaralan, nabuo ang dalawang pangkat na
naglalayong mapatalsik ang dayuhang pamamahala sa India.
ALL INDIAN MUSLIM LEAGUE - na itinatag ni Ali Jinnah noong 1906 na naglalayong
mahiwalay ang bansang Muslim mula itatag ang British India noong 1947
ROWLATT ACT
Ipinatupad ng Pamahalaang Britanya ang Rowlatt Act noong 1919 upang mapigilan
ang pagtutol ng mga Indian.
Sa panig ng mga edukadong Indian, ang batas na ito ay isang paglabag sa karapatan
ng indibidwal.
Dahil dito, muling sumiklab ang isang marahas na pagtutol sa Punjab, kung saan
nagmula ang higit na maraming beteranong Indian ng Unang Digmaang Pandaigdig.
Ang pangyayaring ito ay nagdulot ng 400 Indian na napatay at 1,200 naman ang
nasugatan.
Sa loob lamang ng isang magdamag, ang milyong mga Indian ay nagmistulang mga
rebolusyonaryong nasyonalista na mahigpit na humiling ng kasarinlan.
Sa batas na ito, sa pamahalaan lamang maaaring bumili ng asin ang mga Indian at
kinakailangan din nilang magbayad ng buwis sa pagbili nito.
Upang ipakita ang pagtutol dito, si Gandhi at ang kanyang mga kasama ay naglakad
ng 240 milya patungong baybay dagat upang sumalok ng tubig-dagat at sinimulang
gumawa ng asin.
Matapos ito, ang mga demonstrador ay tumuloy sa pagawaan ng asin ng mga British
upang tuluyan na itong isara, ngunit sila ay pinigilan ng mga armadong Ingles.
Bunga nito, ang may 60,000 Indian, kabilang si Gandhi ay dinakip at ikinulong ng
dalawang taon.
3.3. Ang Government India Act
Winakasan din ng batas na ito ang sistemang dyarchy kung saan ang pamunuan sa
mga lokal na opisyal na pinamumunuan naman ng nakatataas na mga opisyal na
Ingles.
Sa bisa rin ng batas na ito, ang Burma ay tuluyan nang nahiwalay sa India.
Ngunit ang ilang mga batas na nakasaad dito ay hindi napagkasunduan ng mga
Muslim at Hindu.