Tbdy Deprem

TBDY 2019 Hesap örnekleri
TÜRKİYE BİNE
TÜRKİYE BİNA DEPREM YÖNETMELİĞİ (2019)
DEPREM
BÖLÜM 1 – GENEL HÜKÜMLER
BÖLÜM 2 – DEPREM YER HAREKETİ
BÖLÜM 3 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE TASARIMI İÇİN

GENEL ESASLAR
BÖLÜM 4 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN DAYANIMA GÖRE TASARIMI İÇİN HESAP
ESASLARI (DGT)
EŞDEĞER DEPREM YÜKÜ YÖNTEMİ İLE MODAL HESAP YÖNTEMLERİ İLE DOĞRUSAL
DOĞRUSAL DEPREM HESABI DEPREM HESABI
BÖLÜM 5 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN ŞEKİLDEĞİŞTİRMEYE GÖRE DEĞERLENDİRME
VE TASARIMI İÇİN HESAP ESASLARI (ŞGDT)
DOĞRUSAL OLMAYAN İTME YÖNTEMLERİ İLE ZAMAN TANIM ALANINDA DOĞRUSAL

DEPREM HESABI OLMAYAN HESAP YÖNTEMİ İLE
BÖLÜM 6 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA YAPISAL OLMAYAN BİNA ELEMANLARININ TASARIM
ESASLARI
BÖLÜM 7 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA YERİNDE DÖKME BETONARME BİNA TAŞIYICI
SİSTEMLERİNİN TASARIMI İÇİN ÖZEL KURALLAR
BÖLÜM 8 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA ÖNÜRETİMLİ BETONARME BİNA TAŞIYICI
SİSTEMLERİNİN TASARIMI İÇİN ÖZEL KURALLAR
BÖLÜM 9 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA ÇELİK BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN TASARIMI İÇİN
ÖZEL KURALLAR
BÖLÜM 10 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA HAFİF ÇELİK BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN TASARIMI
İÇİN ÖZEL KURALLAR
BÖLÜM 11 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA YIĞMA BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN TASARIMI İÇİN
ÖZEL KURALLAR
BÖLÜM 12 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA AHŞAP BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN TASARIMI İÇİN
ÖZEL KURALLAR
BÖLÜM 13 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA YÜKSEK BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN TASARIMI

BÖLÜM 14 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA YALITIMLI BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN TASARIMI

BÖLÜM 15 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA MEVCUT BİNA SİSTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

VE GÜÇLENDİRME TASARIMI İÇİN ÖZEL KURALLAR
BÖLÜM 16 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA TEMEL ZEMİNİ VE TEMELLERİN TASARIMI İÇİN ÖZEL
KURALLAR
BÖLÜM 17 – DÜZENLİ YERİNDE DÖKME BETONARME BİNALAR İÇİN BASİTLEŞTİRİLMİŞ

TASARIM KURALLARI
TBDY 2019 Hesap örnekleri 1

TÜRKİYE BİNA DEPREM

YÖNETMELİĞİ (2019)
4. DEPREM ETKİSİ ALTINDA 5. DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN
BİNALARIN DAYANIMA GÖRE ŞEKİLDEĞİŞTİRMEYE GÖRE
TASARIMI (DTS) DEĞERLENDİRME VE TASARIMI (ŞGDT)
5.5. DOĞRUSAL OLMAYAN Bölüm 13. Yüksek Yapılar

Bölüm 13. Yüksek Yapılar HESAP YÖNTEMİ Bölüm 14. Yalıtımlı Yapılar
Bölüm 14. Yalıtımlı Yapılar Bölüm 15. Güçlendirme
Bölüm 15. Güçlendirme
5.7. ZAMAN TANIM ALANINDA DOĞRUSAL
4.6. DOĞRUSAL HESAP YÖNTEMİ OLMAYAN HESAP YÖNTEMİ
5.6. DOĞRUSAL OLMAYAN İTME YÖNTEMLERİ
4.7. EŞDEĞER DEPREM YÜKÜ YÖNTEMİ
4.8. MODAL HESAP YÖNTEMLERİ 5.6.2. Tek Modlu İtme Yöntemleri

5.6.6. Çok Modlu İtme Yöntemi
4.8.2. Mod Birleştirme Yöntemi
5.6.3. Sabit Tek Modlu İtme Yöntemi
4.8.3. Zaman Tanım Alanında Mod Toplama Yöntemi 5.6.4. Değişken Tek Modlu İtme
2.2. DEPREM YER HAREKETİ DÜZEYLERİ (DY2017)

Bu Yönetmelik kapsamında aşağıda belirtilen dört farklı deprem yer hareketi düzeyi tanımlanmıştır.
2.2.1. Deprem Yer Hareketi Düzeyi-1 (DD-1) DD-1 Deprem Yer Hareketi, spektral büyüklüklerin 50 yılda aşılma olasılığının %2 ve buna karşı gelen tekrarlanma
periyodunun 2475 yıl olduğu çok seyrek deprem yer hareketini nitelemektedir. Bu deprem yer hareketi, gözönüne alınan en büyük deprem yer hareketi olarak da
adlandırılmaktadır. 2.2.2. Deprem Yer Hareketi Düzeyi-2 (DD-2) DD-2 Deprem Yer Hareketi, spektral büyüklüklerin 50 yılda aşılma olasılığının %10 ve buna karşı
gelen tekrarlanma periyodunun 475 yıl olduğu seyrek deprem yer hareketini nitelemektedir. Bu deprem yer hareketi, standart tasarım deprem yer hareketi olarak da
adlandırılmaktadır. 2.2.3. Deprem Yer Hareketi Düzeyi-3 (DD-3) DD-3 Deprem Yer Hareketi, spektral büyüklüklerin 50 yılda aşılma olasılığının %50 ve buna karşı
gelen tekrarlanma periyodunun 72 yıl olduğu sık deprem yer hareketini nitelemektedir.
2.2.4. Deprem Yer Hareketi Düzeyi-4 (DD-4) DD-4 Deprem Yer Hareketi, spektral büyüklüklerin 50 yılda aşılma olasılığının %68 (30 yılda aşılma olasılığı %50) ve
buna karşı gelen tekrarlanma periyodunun 43 yıl olduğu çok sık deprem yer hareketini nitelemektedir. Bu deprem yer hareketi, servis deprem yer hareketi olarak da
adlandırılmaktadır. Burada yüksek yapılar dahil hiçbir yapının hasar görmesi beklenmez çünkü elastik bölgede harekete müsaade edilmektedir.

DEPREM DÜZEYİ 50 yılda aşılma olasılığı Tekrarlanma periyodu (yıl) Açıklama

DD-1 %2 2745 Çok seyrek olan en büyük deprem
DD-2 %10 475 Seyrek olan TASARIM DEPREMİ
DD-3 %50 72 Sık olan ama yıkıcı olmayan
DD-4 %68 43 Çok sık olan servis depremi
Aşağıdaki şekillerin incelenmesinden Deprem Düzeyleri;

1. Depremlerin yıllık oluş sayısına,
2. Depremin büyüklüğüne,
3. Deprem esnasında açığa çıkan enerji miktarına,
4. Depremin yeryüzü ve yapılar üzerinde oluşturduğu hasara,
göre istatiksel olarak belirlenen, keskin sınırları olamayan ve komşu düzey ile arakesit oluşturan değerlerdir.
DD-3
DD-2
DD-4
DD-1
DD-1
DD-2
DD-3
DD-4

Bölgelerin sismik aktivitelerine göre deprem düzeylerinin haritalar olarak belirlenmesi aşağıdaki şekiller üzerinde yapılmıştır.
DepreminBüyüklüğü
Sayısı
Depremin

Maksimum yer hızı PGV (peak ground velocity), depremde fayın kırılması ile yerel zemin özelliklerine bağlı zeminde ilerleyiş hızıdır. PGV
yüksek olan zeminlerde bulunan yapıların deprem sırasında maruz kaldıkları hasar da yüksek olmaktadır. Zemin sınıfının düşük olduğu
bölgelerde depremin zeminde ilerleyiş hızı yani PGV yüksek çıkmaktadır. Sağlam zemin sınıfında ise PGV düşük çıkmaktadır. Yapıların
analizinde kullanılan en güvenilir yöntem, zaman tanım alanında analiz (ZTAA) yöntemi kabul edilmesine rağmen, bu analiz
yönteminden elde edilen sonuçların güvenilirliği, analizde kullanılan ivme kaydının özelliklerine bağlıdır. Bu sebeple ZTAA yönteminde
kullanılacak deprem kayıtlarının, analizi yapılacak yapı ve yapının inşa edileceği alana uygun özellikler taşıması son derece önemlidir
(Celep ve Kumbasar, 1996). Doğası gereği, oluşan her bir depremin değişik pek çok karakteristik özelliği bulunmakta ve her bir deprem
hareketinden elde edilen tepe yer ivmesi (PGA), tepe yer hızı (PGV), tepe yer deplasmanı (PGD) ve frekans içeriği gibi pek çok özelliği
farklı olabilmektedir. Bahsedilen bu farklı deprem özelliklerinin de yapının vereceği tepkiyi ne şekilde etkilediği hala tam olarak
bilinememektedir (Bommer ve Acevedo, 2004). İlk deprem kaydının gerçekleştirildiği andan bu yana dünya çapında pek çok yerden
kaydedilmiş kayıtların sayısı binlerle ifade edilen rakamlara ulaşmıştır. Araştırmacılar, kaydedilen bu yer PGA, PGV, PGD ve frekans
içeriği gibi pek çok, deprem karakteristik özelliklerini, yaratacağı olası hasar potansiyeline göre gruplandırmışlardır. Bu gruplandırmaya
rağmen deprem kaydının hangi özelliğinin ne tür yapıda nasıl bir etki yaratacağına ilişkin bir genelleme yapılması henüz mümkün
olamamaktadır. Bu sebeple analizi yapılacak bir yapının niteliğine göre deprem kaydının seçilebilmesi için saha ve yapıya özel
çalışmaların yapılmasını gerektirmektedir.
1999 Marmara depremi yer

değiştirme spektrumu (Kocaeli-
Ambarlı)

2.3. STANDART DEPREM YER HAREKETİ SPEKTRUMLARI

Deprem yer hareketi spektrumları, belirli bir deprem yer hareketi düzeyi esas alınarak %5 sönüm oranı için, 2.3.2, 2.3.3, 2.3.4 ve
2.3.5’te açıklandığı üzere harita spektral ivme katsayıları’na ve yerel zemin etki katsayıları’na bağlı olarak standart biçimde veya
2.4.1’e göre sahaya özel deprem tehlikesi analizleri ile özel olarak tanımlanırlar.
2.3.2. Harita Spektral İvme Katsayıları ve Tasarım Spektral İvme Katsayıları
2.3.2.1 – Boyutsuz harita spektral ivme katsayıları, 2.2’de belirtilen dört farklı deprem yer hareketi düzeyi için Türkiye Deprem
Tehlike Haritaları kapsamında tanımlanmıştır:
(a) Kısa periyot harita spektral ivme katsayısı SS
(b) 1.0 saniye periyot için harita spektral ivme katsayısı S1
Birbirine dik iki yatay doğrultudaki deprem etkilerinin geometrik ortalamasına karşı gelen harita spektral ivme katsayıları, belirli bir
deprem yer hareketi düzeyi için referans zemin koşulu [ (VS)30=760 m/s] esas alınarak %5 sönüm oranı için harita spektral ivmeleri’nin
yerçekimi ivmesine bölünmesi ile boyutsuz katsayılar olarak tanımlanmıştır.
2.3.2.2 – 2.3.2.1’de tanımlanan harita spektral ivme katsayıları SS ve S1, aşağıdaki şekilde tasarım spektral ivme katsayıları SDS ve
SD1 ’e dönüştürülür:
SDS  SS FS SD1  S1F1 (2.1)
Burada FS ve F1 2.3.3’te tanımlanan yerel zemin etki katsayıları’nı göstermektedir.
2.3.2.3 – Yatay ve düşey elastik tasarım spektrumları, Denk.(2.1) ile elde edilen tasarım spektral ivme katsayıları’ndan
yararlanılarak, sırası ile, 2.3.4 ve 2.3.5’te tanımlanmıştır.
Şekil 6 VS30 =760 m/s (kaya zemin) ve VS30=255 m/s (yumuşak zemin) için elde edilmiş 475 yıl dönüş periyoduna karşılık gelen eşit
tehlike ivme spektrumları ile bunlara oturtulmuş zarf eğrisi (tasarım) spektrumlarının proje çalışma bölgesinde seçilen bir saha için
karşılaştırmalarını göstermektedir. Bu şekilde eşit tehlike spektrumları noktasal, zarf eğrisi spektrumları ise düz çizgilerle
gösterilmiştir. Kaya ve yumuşak zemin ise farklı renklerle temsil edilmiştir. Denklem 1 ve 2’ ye göre hesaplanan tasarım spektrumunun
eşit tehlike spektrumunu uygun bir şekilde temsil ettiği açıkça görülmektedir. Buna ek olarak zeminin yumuşamasına (veya VS30
değerinin düşmesine) bağlı olarak da sabit ivme platosunun genişliğinin ve genliğinin arttığı da gözlemlenmektedir. Çalışma bölgesinde
seçilen bu saha için elde edilen gözlemlere benzer bulgular diğer bütün sahalar için de benzer şekildedir.
Proje çalışma bölgesinden rastgele seçilmiş bir saha için orijinal yumuşak zemin eşit tehlike spektrumu (475 yıl dönüş periyodu) ile bu
çalışmada önerilen denklemler kullanılarak elde edilen tasarım spektrumunun karşılaştırılması Şekil 12.b’ de gösterilmiştir. Bu sahanın
TL değeri yine Akkar ve Kale [35] çalışması dikkate alınarak tasarım spektrumunda 5 s olarak dikkate alınmıştır (Not: TBDY [10]’ da
TL değerlerinin 6 s olarak dikkate alınması önerilmektedir). Orijinal spektrum değerleri T = 4.0 s’ ye kadar elde edilebildiği için tasarım
spektrumu da T=4 s’ ye kadar çıkarılmıştır. Burada yapılan kıyaslama yine çalışmada önerilen değerlerin tutarlı sonuçlar verdiğini
göstermektedir (İMO Teknik Dergi, 2017 8077-8103, Yazı 488).

2.3.3. Yerel Zemin Etki Katsayıları

2.3.3.1 – 16.4’te tanımlanan yerel zemin sınıfları’na bağlı olarak yerel zemin etki katsayıları FS ve F1, sırası ile, Tablo 2.1 ve Tablo
2.2’de verilmiştir. Tablolarda harita spektral ivme katsayılarının ara değerleri için doğrusal enterpolasyon yapılabilir.
2.3.3.2 – Tablo 2.1 ve/veya Tablo 2.2’ye göre ZF yerel zemin sınıfına giren zeminler için sahaya özel zemin davranış analizleri 16.5’e
göre yapılacaktır.
Yerel zemin sınıfı Kısa periyod bölgesi için Yerel Zemin Etki Katsayısı FS 1.0 saniye periyod için Yerel Zemin Etki Katsayısı F1
SS0.25 SS=0.50 SS=0.75 SS=1.00 SS=1.25 SS1.50 S10.10 S1=0.20 S1=0.30 S1=0.40 S1=0.50 S10.60
ZA 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8
ZB 0.9 0.9 0.9 0.9 0.9 0.9 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8
ZC 1.3 1.3 1.2 1.2 1.2 1.2 1.5 1.5 1.5 1.5 1.5 1.4
ZD 1.6 1.4 1.2 1.1 1.0 1.0 2.4 2.2 2.0 1.9 1.8 1.7
ZE 2.4 1.7 1.3 1.1 0.9 0.8 4.2 3.3 2.8 2.4 2.2 2.0
ZF Sahaya özel zemin davranış analizi yapılacaktır (Bkz.16.5).
Deprem Tasarım Sınıfı DTS=1, DTS=1a, DTS=2 ve DTS=2a olan binalar için, ZD, ZE veya ZF grubuna giren ve sürekli bir tabaka
veya kalın mercekler halinde bulunan sıvılaĢabilir zeminlerde, sıvılaĢma potansiyelinin arazi ve laboratuvar deneylerine dayanan uygun
analiz yöntemleri ile incelenmesi ve analiz sonuçlarının ayrıntılı olarak rapor edilmesi zorunludur.
2.3.4. Yatay Elastik Tasarım Spektrumu
2.3.4.1 – Gözönüne alınan herhangi bir deprem yer hareketi düzeyi için yatay elastik tasarım ivme spektrumu’nun ordinatları olan
yatay elastik tasarım spektral ivmeleri Sae(T) doğal titreşim periyoduna bağlı olarak yerçekimi ivmesi [g] cinsinden Denk.(2.3)’te
tanımlanmıştır (Şekil 2.1):
Burada SDS ve SD1 yukarıda 2.3.2.2’de tanımlanan tasarım spektral ivme katsayıları’nı, T ise doğal titreşim periyodunu
göstermektedir. Yatay tasarım spektrumu köşe periyotları TA ve TB aşağıdaki Denk.(2.4) ile SDS ve SD1’e bağlı olarak tanımlanır: Sabit
yerdeğiştirme bölgesine geçiş periyodu TL=6 s alınacaktır.
2.3.4.2 – Gözönüne alınan herhangi bir deprem yer hareketi düzeyi için yatay elastik tasarım yerdeğiştirme spektrumu’nun ordinatları
olan yatay elastik tasarım spektral yerdeğiştirmeleri Sde(T), doğal titreşim periyoduna bağlı olarak metre [m] cinsinden Denk.(2.5) ile
tanımlanır (Şekil 2.2):

Yatay Elastik Tasarım Spektrumu Yatay Elastik Tasarım Yerdeğiştirme Spektrumu Düşey Elastik Tasarım
Sae(T) SaeD(T)
Sde(T)
SDS 0.8SDS
TBD
SaeD (T)  0.8SDS
T2 T
SD1 Sabit Sde (T)  2 gSae (T)
S 4
0.4SDS Sae (T)  D1 Deplasman
T
Sabit SD1TL 0.32SDS
Sae (T) 
İvme T2
Sabit
hız T
T TA TB TL=6s T
TA TB 1.0 TL=6s TAD TBD TLD

Deklem 2.3  Deklem 2.5 
 T  T 
SaeD (T)   0.32  0.48  SDS (0  T  TAD )
Sae (T)   0.4  0.6  SDS (0  T  TA )  TAD 
 T A 

Deklem 2.4 SaeD (T)  0.8SDS (TAD  T  TBD )
Sae (T)  SDS (TA  T  TB ) SD1 S
TA  0.2 TB  5TA  D1 T
SD1 SaeD (T)  0.8SDS BD (TBD  T  TLD )
Sae (T)  (TB  T  TL ) SDS SDS T
T Deklem 2.7  
SD1TL TA TB TL
Sae (T)  2 (TL  T TAD  ; TBD  ; TLD 
3 3 2
T
TBDY Şekil 2.1. TBDY Şekil 2.2. TBDY Şekil 2.3.
2.3.5. Düşey Elastik Tasarım Spektrumu

Gözönüne alınan herhangi bir deprem yer hareketi düzeyi için düşey elastik tasarım ivme spektrumu’nun ordinatları olan düşey elastik
tasarım spektral ivmeleri SaeD(T), yatay deprem yer hareketi için tanımlanan kısa periyot tasarım spektral ivmesi katsayısına ve doğal
titreşim periyoduna bağlı olarak yerçekimi ivmesi [g] cinsinden Denk.(2.5) ile tanımlanır (Şekil 2.3): Denk.(2.5)’da yer alan TAD ve TBD
düşey spektrum köşe periyotları ile TLD periyodu Denk.(2.6)’de verilmiştir.
2.4. SAHAYA ÖZEL DEPREM YER HAREKETİ SPEKTRUMU
2.4.1. Sahaya Özel Elastik İvme Spektrumu; 2.4.1.1 – Bazı özel durumlarda, sahaya özel deprem tehlikesi analizleri ile sahaya özel
deprem yer hareketi spektrumları’nın tanımlanması gerekli olabilir. Bu spektrumlar istenirse her durumda kullanılabilir.
2.4.1.2 – Sahaya özel deprem yer hareketi spektrumlarının ordinatları, hiçbir zaman 2.3.5’te tanımlanan tasarım spektrumu
ordinatlarının % 90’ından daha küçük olmayacaktır.
2.4.2. Sahaya Özel Zemin Davranış Analizleri
16.4’e göre yapılan yerel zemin sınıflandırmasında ZF sınıfı olarak tanımlanan zeminlerde 16.5’e göre sahaya özel zemin davranış
analizleri yapılacaktır. Bu tür analizler, istenirse diğer sınıflardaki zeminlerde de yapılabilir.
3.2. DEPREM TASARIM SINIFLARI

3.1.1’de tanımlanan Bina Kullanım Sınıfları’na ve DD-2 deprem yer hareketi düzeyi için 2.3.2.2’de tanımlanan Kısa Periyot Tasarım
Spektral İvme Katsayısı’na bağlı olarak, bu yönetmelikte deprem etkisi altında tasarımda esas alınacak Deprem Tasarım Sınıfları
(DTS), Tablo 3.2’ye göre belirlenecektir.
TBDY2018 da öncelikle dizayn edilecek yapının hangi Deprem Tasarım Sınıfına (DTS) girdiğine karar verilir ve daha sonra bu tasarım
sınıfının öngördüğü şartlar dahilinde yapının deprem hesabı yapılır. Deprem Tasarım Sınıfını ise yapının kullanım amacı ve bulunduğu
deprem bölgesindeki ilgili spektral ivme katsayısı belirler. TBDY2018 bina önemlerine göre bir sınıflandırma yapmakta ve bunu bina
kullanım sınıfları (BKS) olarak tanımlamaktadır. BKS aslında şu anki bina önem katsayılarının değişik bir versiyonudur. Bina Önem
Katsayısı 1.5 olan yapılar, BKS=1 alınmış. Bina önem katsayısı 1.2 olan yapılar Bina Kullanım Sınıfı 2 içine alınmış (BKS=2). Bina
önem katsayısı 1 olan yapılarda Bina Kullanım Sınıfı 3 içine alınmış (BKS=3). Önemli binalar BKS=1 içerisinde. Eğer yapı BKS=1

içerisinde ise yapı DTS=1a,2a,3a,4a dan birine uygun olarak tasarlanır. 1a,2a,3a,4a dan hangisine göre tasarlayacak yapının
bulunduğu bölgedeki deprem tehlikesini belirler. Deprem tehlikesi en büyük bölgedeki yapı 1a ya göre tasarlanır. Deprem tehlikesi
azaldıkça da 2a,3a,4a şeklinde devam eder. Eğer yapının bulunduğu bölgede tasarım spektral ivme katsayısı (deprem tehlike
haritasından) 1 den büyükse o takdirde yapı 1a sınıfına uygun dizayn edilmelidir (DTS=1a). Tasarım spektral ivme katsayısı 0.667 ile
1 arasında ise yapı 2a sınıfına uygun dizayn edilir (DTS=2a). Tasarım spektral ivme katsayısı 0.333 ile 0.667 arasında ise yapı 3a
sınıfına göre dizayn edilecektir (DTS=3a). Spektral ivme katsayısı 0.333 den küçük ise yapı 4a ya göre dizayn edilecektir (DTS=4a).
Deprem yönetmeliğinde en büyük deprem kuvvetlerine göre dizayn edilen yapılar 1a sınıfına giren yapılar.
Bina Kullanım Sınıfı 2 ve 3 olan binalarda ise nispeten daha küçük yatay kuvvetlere göre dizayn yapılır. Burada da mantık aynı.
BKS=2 ya da 3 ise yine yapının bulunduğunun bölgenin deprem tehlike durumuna göre tasarım sınıfları belirlenmiş. Eğer yapı deprem
tehlikesinin en büyük olduğu bölgede ise yapı DTS=1 e göre dizayn edilir. Deprem tehlikesi azaldıkça (spektral ivme katsayısı
azaldıkça, deprem ivmesi azaldıkça) DTS=2,3,4 olacak. Deprem ivmesinin en az düşünüldüğü ya da hiç deprem olmayan bir bölge
düşünüldüğünde yapıda 2 yada 3 kullanım sınıfına sahipse bu yapı DTS=4 e göre dizayn edilir. Yönetmelikte en az yatay yükün
öngörüldüğü yapılar (DTS=4) giren binalar olacak. DTS=1, DTS=1a, DTS=2 ve DTS=2a olan binalar için, ZD, ZE veya ZF grubuna
giren ve sürekli bir tabaka veya kalın mercekler halinde bulunan sıvılaşabilir zeminlerde, sıvılaşma potansiyelinin arazi ve laboratuar
deneylerine dayanan uygun analiz yöntemleri ile incelenmesi ve analiz sonuçlarının ayrıntılı olarak rapor edilmesi zorunludur.
Bina Tablo 3.3 Bina Yükseklik Sınıfları ve Deprem Tasarım
Yükseklik Sınıflarına Göre Tanımlanan Bina Yükseklik Aralıkları [m]
Sınıfı DTS 1, 1a, 2, 2a DTS 3, 3a DTS 4, 4a
BYS=1 HN>70 HN>90 HN>105
BYS=2 56<HN70 70<HN91 91<HN105 Tablo 3.2-Deprem Tasarım Sınıfları (DTS)
BYS=3 42<HN56 56<HN70 56<HN91 (DD-2) Deprem Yer Hareketi Düzeyinde Kısa Periyot
Bina Kullanım Sınıfı (BKS)
BYS=4 28<HN42 42<HN56 Tasarım Spektral İvme Katsayısı (SDS) BKS=1 BKS=2,3
BYS=5 17.5<HN28 28<HN42 SDS<0.333 DTS=4a DTS=4
BYS=6 10.5<HN17.5 17.5<HN28 0.333 SDS<0.50 DTS=3a DTS=3
BYS=7 7<HN10.5 10.5<HN17.5 0.50SDS<0.75 DTS=2a DTS=2
BYS=8 HN7 HN10.5 0.75SDS DTS=1a DTS=1
Süneklik düzeyi sınırlı taşıyıcı sistemler yani “perde içermeyen asmolen-dişli döşeme sistemler” yalnızca DTS=3 ve 4 olan
sistemlerde kullanılabilmektedir. Süneklik düzeyi karma taşıyıcı sistemler yani perde içeren asmolen-dişli döşeme sistemler
DTS= 3a, 4a, 1, 2, 3, 4 olan sistemlerde kullanılabilmektedir.
Süneklik düzeyi sınırlı taşıyıcı sistemler ile süneklik düzeyi karma taşıyıcı sistemler için bina yükseklik sınıfları olarak
BYS≥6 olması zorunluluğu getirilmiştir.
Bu durumda BYS=6, 7 ve 8 olan sistemlerde maksimum bina yüksekliği DTS =1, 1a, 2, 2a için (1. ve 2. derece deprem bölgesi olarak
düşünelim) 17,50m, DTS =3, 3a, 4, 4a için (3. ve 4. derece deprem bölgesi olarak düşünelim) 28 m olarak belirlenmiştir. Bina
yüksekliği en az 3 tarafı bodrum perdeleri ile çevrili katlar için, bodrum kat üzeri döşeme itibariyle, en az 3 tarafı bodrum perdeleri ile
çevrili olmayan binalar için temel üst katından itibaren saçak seviyesine kadar belirlenmektedir.
Kat yüksekliklerini 3m olarak düşünürse DTS =1, 1a, 2, 2a için maksimum 5 kat (5kat+2,5m), DTS =3, 3a, 4, 4a için
maksimum 9 kat (9kat+1m) olarak sınırlandırılmıştır. Deprem tasarım sınıfı (DTS) rakam olarak arttıkça deprem tehlikesi daha
az olan bölgeyi temsil eder. Yani en tehlikeli bölge DTS=1 olan yerdir. Gerçekten de Tablo 4.4'te DTS=1 ve 2 olan sütunda daha
yüksek yapının Eşdeğer Deprem Yükü yöntemi ile hesaplanmasına izin verilmiştir.

3.5. DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNA PERFORMANS HEDEFLERİ VE UYGULANACAK TASARIM YAKLAŞIMLARI
Deprem etkisi altında bina performans hedefleri, 2.2’de tanımlanan deprem yer hareketi düzeyleri altında hedeflenen ve 3.4’e göre
tanımlanan bina performans düzeyleri’ni ifade eder.
3.5.1. Bina Performans Hedefleri
2.2’de tanımlanan dört deprem yer hareketi düzeyi için bu Yönetmelik kapsamındaki binalara uygulanmak üzere, Deprem Tasarım
Sınıfı DTS = 1, 2, 3, 3a, 4, 4a için tanımlanan Normal Performans Hedefleri ile Deprem Tasarım Sınıfı DTS = 1a, 2a için tanımlanan
İleri Performans Hedefleri Tablo 3.4 ve Tablo 3.5’te verilmiştir. Yapı sahibinin isteğine bağlı olarak Tablo 3.4’teki deprem yer
hareketi düzeylerine karşı gelen daha ileri performans hedefleri seçilebilir.
Tablo 3.4. Deprem Tasarım Sınıflarına Göre Yeni Yapılacak veya Mevcut Binalar İçin Performans Hedefleri ve Uygulanacak Değerlendirme/Tasarım Yaklaşımları
DTS = 1,1a(BYS3) , 2, 2a(BYS3) , 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a(BYS=2,3) , 2a(BYS=2,3)
(a) Yeni Yapılacak Yerinde Dökme Normal Performans Hedefi Değerlendirme/Tasarım Yaklaşımı İleri Performans Hedefi Değerlendirme/Tasarım Yaklaşımı
Betonarme, Önüretimli Betonarme ve
Çelik Binalar (Yüksek Binalar Dışında
DD-3 - - SH ŞGT
(5) (3,4)
– BYS 2 ) DD-2 KH DGT KH DGT
[(3)Ön tasarım, (4)I=1.5, (5)Bkz.3.5.2.2] DD-1 - - KH ŞGTD
DTS=1a (BKS=1 hastane) ve BYS=3 (HN=45m) olan bir binada.
DD-2 Deprem Düzeyinde I=1.5 alarak DGT ile öntasarım  Performans hedefi Kontrollü Hasar (KH)
DD-1 Deprem Düzeyinde (en büyük deprem) ŞGDT Performans hedefi  Kontrollü Hasar (KH)
DD-3 Deprem Yer Hareketi Düzeyinde (sık deprem) ŞGDT Performans hedefi Sınırlı Hasar (SH)
DTS = 1,1a , 2, 2a , 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a , 2a
(b) Yeni Yapılacak veya Mevcut DD-4 KK DGT - -
Yüksek Binalar ( BYS = 1) DD-3 - - SH ŞGDT
DD-2 KH DGT(3) KH GDT(3,4)
DD-1 GÖ ŞGDT KH ŞGDT
DTS=1 ve BYS=1 (HN=75m) olsaydı Yüksek Bina
DD-2 Deprem Düzeyinde (tasarım depremi) DGT ile öntasarım Performans hedefi  Kontrollü Hasar (KH)
DD-1 Deprem Düzeyinde (en büyük deprem) ŞGDT Performans hedefi Göçmenin Önlenmesi(GÖ)
DD-4 Deprem Düzeyinde (servis depremi) DGT Performans hedefi Kesintisiz Kullanım (KK)
(c) Mevcut Yerinde Dökme DD-3 - - SH ŞGDT
Betonarme, Önüretimli Betonarme ve
Çelik Binalar DD-2 KH ŞGDT - -
(Yüksek Binalar dışında – BYS2) DD-1 - - KH ŞGDT
3.5.1.2 – Tablo 3.4’te belirtilmeyen yığma, ahşap ve hafif çelik binalar, DD-2 deprem yer hareketinin etkisi altında Kontrollü Hasar
(KH) performans hedefini sağlayacaktır.
3.5.2. Uygulanacak Değerlendirme/Tasarım Yaklaşımları
3.5.2.1 – Bölüm 4’te hesap esasları verilen Dayanıma Göre Tasarım (DGT) yaklaşımı ile Bölüm 5’te hesap esasları verilen Şekil
değiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) yaklaşımı’nın uygulama kapsamları Tablo 3.4 ve Tablo 3.5’te verilmiştir.
Tablo 3.5. Deprem Tasarım Sınıflarına Göre Deprem Yalıtımlı Binalar için Performans Hedefleri ve Uygulanacak Değerlendirme/Tasarım Yaklaşımları
DTS = 1,1a, 2, 2a , 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a, 2a

Normal Performans Hedefi Değerlendirme/Tasarım Yaklaşımı İleri Performans Hedefi Değerlendirme/Tasarım Yaklaşımı
(a) Yeni Yapılacak Deprem Yalıtımlı
DD-2 KH DGT KK DGT
Binalar – Üstyapı
DD-1 - - - -
(b) Deprem Yalıtımı Yapılarak DD-4 KK DGT SH DGT
Güçlendirilecek Mevcut Binalar –
Üstyapı DD-1
(c) Yeni Yapılacak ve Güçlendirilecek DD-3 - - - -
Deprem Yalıtımlı Binalar – Yalıtım
Sistemi ve Altyapı
(1)
Yalıtım sistemi için uygulanacaktır. DD-1 K-K ŞGDT(1)-DGT(2) KH ŞGDT(1)-DGT(2)
(2) Altyapı için uygulanacaktır
3.5.2.2 – Bölüm 8’de tanımlanan tam ard-germeli önüretimli binaların ön tasarımı DGT yaklaşımı ile, kesin tasarımı ise 8.4.3’e göre
ŞGDT yaklaşımı ile yapılacaktır.

3.5.2.3 – Tablo 3.4’te belirtilmeyen yığma, ahşap ve hafif çelik binaların tasarımı Bölüm 4’e göre Dayanıma Göre Tasarım (DGT)
yaklaşımı ile yapılacaktır.
3.4 BİNA PERFORMANS DÜZEYLERİ

Bina Performans Hedefleri’nin tanımına esas olmak üzere, deprem etkisi altında bina taşıyıcı sistemleri için Bina Performans Düzeyleri
3.4.1, 3.4.2, 3.4.3, 3.4.4’te tanımlanmıştır.
3.4.1. Kesintisiz Kullanım (KK) Performans Düzeyi Bu performans düzeyi, bina taşıyıcı sistem elemanlarında yapısal hasarın meydana
gelmediği veya hasarın ihmal edilebilir ölçüde kaldığı duruma karşı gelmektedir.
3.4.2. Sınırlı Hasar (SH) Performans Düzeyi Bu performans düzeyi, bina taşıyıcı sistem elemanlarında sınırlı düzeyde hasarın meydana
geldiği, diğer deyişle doğrusal olmayan davranışın sınırlı kaldığı hasar düzeyine karşı gelmektedir.
3.4.3. Kontrollü Hasar (KH) Performans Düzeyi Bu performans düzeyi, can güvenliğini sağlamak üzere bina taşıyıcı sistem
elemanlarında çok ağır olmayan ve çoğunlukla onarılması mümkün olan hasar düzeyine karşı gelmektedir.
3.4.4. Göçmenin Önlenmesi (GÖ) Performans Düzeyi Bu performans düzeyi, bina taşıyıcı sistem elemanlarında ileri düzeyde ağır
hasarın meydana geldiği göçme öncesi duruma karşı gelmektedir. Binanın kısmen veya tamamen göçmesi önlenmiştir.
Vt
KK: Kesintisiz Kullanım
SH: Sınırlı Hasar
KH: Kontrollü Hasar
GÖ: Göçmenin Önlenmesi
u
KK SH KH GÖ
DY2016 4.6. DOĞRUSAL HESAP YÖNTEMİNİN SEÇİLMESİ

4.6.1. Doğrusal Hesap Yöntemleri: Dayanıma Göre Tasarım kapsamında kullanılacak doğrusal hesap yöntemleri, ayrıntıları 4.7’de
açıklanan Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile ayrıntıları 4.8’de açıklanan Modal Hesap Yöntemleri ’dir.
4.6.2. Hesap Yönteminin Seçilmesi: 4.6.2.1 – Ayrıntıları 4.8’de açıklanan Modal Hesap Yöntemleri’nden herhangi biri (Mod
Birleştirme Yöntemi veya Mod Toplama Yöntemi) bu Bölüm kapsamındaki binaların tümünün deprem hesabında kullanılabilir.
4.6.2.2 – Ayrıntıları 4.7’de açıklanan Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi’nin uygulanabileceği binalar Tablo 4.4’te verilmiştir.
Tablo 4.4. Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi’nin Uygulanabileceği Binalar
İzin Verilen Bina Yükseklik Sınıfı (BYS)
Bina Türü
DTS=1, 1a, 2, 2a DTS=3, 3a, 4, 4a
Her bir katta burulma düzensizliği katsayısının bi  2.0 koşulunu sağladığı ve ayrıca B2 türü
BYS4 BYS5
düzensizliğinin olmadığı binalar
Diğer tüm binalar ( A1 ve B2 olan yapılar) BYS5 BYS6
Tablonun ilk satırına göre "Her bir katta burulma düzensizliği (A1) nbi2.0 ve B2 türü düzensizliğinin olmadığı binalar için nki2.0
koşullarının sağlanan binalar" için "DTS=1, 1a, 2, 2a" durumunda, yani daha büyük deprem yükleri etkisinde bulunan bölgelerde izin
verilen kat yüksekliği "BYS4" yani yapı yüksekliği tablolo 3.3'e göre 28<HN42 arası olacak, Diğer taraftan, "DTS=3, 3a, 4, 4a"
durumunda izin verilen kat yüksekliği "BYS5" yani yapı yüksekliği tablolo 3.3'e göre yine 28<HN42 arası olacak.

4.7. EŞDEĞER DEPREM YÜKÜ YÖNTEMİ İLE DOĞRUSAL DEPREM HESABI
Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi, birbirine dik (X) ve (Y) deprem doğrultularında binaya etkiyen depremler için ayrı ayrı uygulanacaktır.
Aşağıdaki bağıntılar (X) deprem doğrultusu için verilmiştir. Bodrumlu ve bodrumsuz binalarda bina tabanı ve bina yüksekliği tanımları
için 3.3.1 esas alınacaktır.
4.7.1. Toplam Eşdeğer Deprem Yükünün Belirlenmesi
4.7.1.1 – Gözönüne alınan (X) deprem doğrultusunda, binanın tümüne etkiyen toplam eşdeğer deprem yükü (taban kesme kuvveti),
VtE(x) , Denk. (4.15) ile belirlenecektir.
 
Tasarım Deprem Kuvveti
V  miSaR (Tp(X) )  

(X) Minimum Deprem Kuvveti
tE
Deprem Kuvveti 
 0.04mi I SDSg (4.15)

Tasarım

VtE(Y)  miSaR (Tp(Y) ) 
Burada SaR (Tp(x) ) göz önüne alınan (X) deprem doğrultusunda 4.7.3’e göre hesaplanan binanın hakim doğal titreşim periyodu Tp(x)
gözönüne alınarak Denk.(4.4)’den hesaplanan Azaltılmış Tasarım Spektral İvmesi’ni göstermektedir. SDS ise kısa periyot bölgesi için
2.3.2.2’de tanımlanan tasarım spektral ivme katsayısı’dır.
1.7.1.2 – Denk.(4.15)’teki mt binanın Denk.(4.16) ile hesaplanan toplam kütlesine karşı gelmektedir:
N
mt   mi (4.16)
i 1
Burada mi i’inci kat döşemesinin toplam kütlesidir.
4.7.2. Katlara Etkiyen Eşdeğer Deprem Yüklerinin Belirlenmesi

4.7.2.1 – Denk.(4.15) ile hesaplanan toplam eşdeğer deprem yükü, bina katlarına etkiyen eşdeğer deprem yüklerinin toplamı olarak
Denk.(4.17) ile ifade edilir:
N N
VtE(x)  FNE(x)   FiE(x) ve VtE(Y)  FNE(Y)   FiE(Y) (4.17)
i 1 i 1
(x)
4.7.2.2 – Binanın N’inci katına (tepesine) etkiyen ek eşdeğer deprem yükü FNE ’in değeri Denk.(4.18) ile belirlenecektir.
FNE( x)  0.0075NVtE(x) ve FNE(Y)  0.0075NVtE(Y) (4.18)
(x)
4.7.2.3 – Toplam eşdeğer deprem yükünün FNE dışında geri kalan kısmı, N’inci kat dahil olmak üzere, bina katlarına Denk.(4.19) ile
dağıtılacaktır (Şekil 4.2a).
m i  Hi mi  Hi
FiE( X)   VtE(X)  FNE(X)  N
ve FiE(Y )   VtE(Y)  FNE( Y)  N
(4.19)
 mj  Hj  mj  Hj
j1 j1
4.7.2.4 – Kat döşemelerinin 4.5.6.4’e göre rijit diyafram olarak modellenmesi durumunda Denk.(4.19) ile hesaplanan FiE(x) eşdeğer
deprem yükü, i’inci kattaki ana düğüm noktası’na gözönüne alınan deprem doğrultusunda etki ettirilecektir.
4.7.2.5 – Kat döşemelerinin 4.5.6.2’ye göre levha (membran) sonlu elemanlar ile modellenmesi durumunda, i’nci katta j’inci düğüm
noktasına etkiyen eşdeğer deprem yükü Denk.(4.20) ile hesaplanacaktır:
FiE( X) ( s) FiE(Y ) ( s)
fjE( X)  mj ve fjE(Y )  mj (4.20)
mi mi
Burada m(s)
j , j’inci düğüm noktasının Denk.(4.12) ile tanımlanan tekil kütlesidir.
4.7.2.6 – Deprem yüklerinden binanın tabanında meydana gelen toplam devrilme momenti Denk.(4.21) ile hesaplanır:
N N
M(X) (X)
o   FiE Hi ve Mo(Y)   FiE(Y) Hi (4.21)
i 1 i 1

4.7.5. Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Bodrumlu Binaların Hesabı

3.3.1’de verilen tanıma göre, dıştan rijit perdelerle çevrelenen bodrumların bulunduğu binalarda, binanın üst bölümü ve bodrumlu alt
bölümü bir arada ortak tek bir taşıyıcı sistem olarak modellenecektir. Bu tür binaların deprem hesabında aşağıda belirtilen iki
yöntemden biri kullanılabilir:
(a) 4.3.6.1’de açıklanan hesap yöntemi,
(b) 4.7.5.1, 4.7.5.2 ve 4.7.5.3’te açıklanan iki yükleme durumlu hesap yöntemi (Şekil 4.2).
4.7.5.1 – Bodrumlu binalarda, yatay rijitlik bakımından üst bölüm ile göreceli olarak çok rijit olan alt bölüm (bodrum katları), dinamik
davranış ve dayanım açılarından da çok farklı özelliklere sahiptir. Bu tür binaların modal hesap yöntemleri ile doğrusal deprem hesabı
için uygulanabilen yaklaşık iki yükleme durumlu hesap yaklaşımı’nda, binanın üst bölümü ve bodrumlu alt bölümü bir arada tek bir
taşıyıcı sistem olarak modellenir, ancak üst bölüm ile alt bölüm’ün birbirlerine çok uzak modlarda titreşmeleri nedeni ile deprem hesabı
iki yükleme durumu olarak ayrı ayrı yapılır.
4.7.5.2 – İki adımlı hesabın ikinci adımında, yine ortak taşıyıcı sistem modelinde alt bölüm’deki bodrum katlarının kütleleri,
Denk.(4.4)’te T=0 konularak elde edilen SaR(0) ile çarpılarak bu katlara etkiyen yaklaşık eşdeğer deprem yükleri hesaplanır (Şekil
4.2c). Bu duruma karşı gelen deprem yükü azaltma katsayısı’nın Denk.(4.1) ile hesabında (Ralt /I)=2.5 ve Dalt=1.5 alınacaktır.
4.7.5.3 – Bodrumlu binalarda tasarıma esas iç kuvvetler 4.10.1’de tanımlanmıştır.
4.7.5.2 – İlk yükleme durumunda ortak tek taşıyıcı sistem modelinde 4.7.2.3 veya 4.7.2.5’e göre hesaplanan eşdeğer deprem yükleri
sadece üst bölüm’e etki ettirilir (Şekil 4.2b). Hesapta üst bölüm için Tablo (4.1)’den seçilen Rüst ve Düst katsayıları ve deprem
doğrultusundaki Tp(x) hakim titreşim periyoduna göre Denk.(4.1)’den hesaplanan deprem yükü azaltma katsayısı (Ra)üst kullanılacaktır.
Birinci yükleme durumu için yapılan hesap sonucunda, hem üst bölüm’de, hem de alt bölüm’de azaltılmış iç kuvvetler elde edilir.
4.7.5.3 – İkinci yükleme durumunda, yine ortak tek taşıyıcı sistem modelinde sadece alt bölüm’deki bodrum katlarının kütleleri,
Denk.(4.8)’de T=0 konularak elde edilen azaltılmış spektral ivme SaR(0) ile çarpılarak bu katlara etkiyen yaklaşık eşdeğer deprem
yükleri hesaplanır (Şekil 4.2c). Hesapta alt bölüm (bodrum) için Denk.(4.1)’den hesaplanan deprem yükü azaltma katsayısı
(Ra)alt= Dalt=1.5 kullanılacaktır. İkinci yükleme durumu için yapılan hesap sonucunda, alt bölüm’deki azaltılmış iç kuvvetler elde edilir.
4.7.5.4 – Bodrumlu binalarda tasarıma esas iç kuvvetler 4.10.1’de tanımlanmıştır.
F( X)
NE
 FNE( X)  F ( X)
NE
 FNE( X) 
miN miN
F(X)
iE mi
m2 HN
Hi
Fi(X)E mi m1
HN
Vt(X)E
m2 Hi Fb(X)k E mbk
m1
Vt(X)E (b) (c)

(a)
Bu Bölüm’ün amacı, 4.1.3’te verilen kapsam içindeki binaların Dayanıma Göre Tasarım (DGT) yaklaşımı ile tasarımı için kullanılacak
doğrusal hesap esasları’nın açıklanmasıdır.

BÖLÜM 4 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN DAYANIMA GÖRE TASARIMI İÇİN HESAP ESASLARI
Deprem etkisi altında bina taşıyıcı sistemlerinin tasarımı için iki ana yaklaşımdan biri olan Dayanıma Göre Tasarım (DGT)
yaklaşımında:
(a) Öngörülen belirli bir performans hedefi için tanımlanan taşıyıcı sistem süneklik kapasitesine karşı gelen azaltılmış deprem yükleri
belirlenir.
(b) Azaltılmış deprem yükleri altında taşıyıcı sistemin doğrusal deprem hesabı yapılır. Bu hesaptan bulunan eleman azaltılmış iç
kuvvetleri, gerekli durumlarda dayanım fazlalığı da dikkate alınarak, diğer yüklerden oluşan iç kuvvetlerle birleştirilerek dayanım
talepleri elde edilir.
DAYANIMA GÖRE TASARIM ESASLARI
DTS=1, 1a, 2, 2a DTS=3, 3a, 4, 4a

bi<2 bi>2
bi<2 bi>2
BYS<5 BYS5 BYS6

BYS<4 BYS5
Dinamik hesap (Doğrusal/Doğrusal olmayan)

BYS4 BYS<6
Eşdeğer Deprem Yükü
Yöntemi
(c) Eleman dayanım talepleri, öngörülen performans hedefi için tanımlanmış bulunan eleman iç kuvvet kapasiteleri (dayanım
kapasiteleri) ile karşılaştırılır.
(d) Deprem hesabından elde edilen göreli kat ötelemeleri izin verilen sınırlarla karşılaştırılır.
(e) Dayanım taleplerinin dayanım kapasitelerinin altında olduğu ve aynı zamanda göreli kat ötelemelerinin izin verilen sınırların altında
olduğu gösterilerek tasarım tamamlanır. Aksi durumda eleman kesitleri değiştirilir ve hesap tekrarlanarak sonuca gidilir.
4.1.3. Kapsam
Bu bölümde açıklanan Dayanıma Göre Tasarım (DGT) hesap esasları, Bölüm 13’te açıklanan Yüksek Binalar’ın tasarımı, Bölüm 14’te
açıklanan Deprem Yalıtımlı Binalar’ın tasarımı ve Bölüm 15’te açıklanan Mevcut Binaların Değerlendirilmesi ve Güçlendirilmesi
dışında bu Yönetmelik kapsamında Tablo 4.1’de belirtilen tüm binaların tasarımında temel hesap esasları olarak uygulanacaktır. DGT
hesap esaslarından, Yüksek Binalar’ın (Bölüm 13) ve Deprem Yalıtımlı Binalar’ın (Bölüm 14) tasarımında kısmi olarak
yararlanılacaktır.
4.1.4. Performans Hedefleri
4.1.4.1 – Tablo 4.1’e göre bu Bölüm’ün kapsamındaki tüm binalarda, Tablo 3.4(a)’da Normal Performans Hedefi olarak tanımlanan
Kontrollü Hasar (KH) performans hedefini sağlamak üzere, DD-2 deprem yer hareketinin etkisi altında bu Bölüm’de verilen DGT hesap
esasları ile deprem hesabı yapılacaktır.
4.1.4.2 – Tablo 3.4(a)’ya göre Deprem Tasarım Sınıfı DTS=1a, DTS=2a ve aynı zamanda Bina Yükseklik Sınıfı BYS=2, BYS=3
olan binalarda;

(a) DD-2 deprem yer hareketinin etkisi altında I=1.5 alınarak bu Bölüm’deki DGT hesap esasları ile yapılan tasarım bir ön tasarım
olarak gözönüne alınacaktır.
(b) Ön tasarımı yapılan bina taşıyıcı sistemi bu kez DD-1 deprem yer hareketinin etkisi altında Tablo 3.4(a)’da İleri Performans Hedefi
olarak tanımlanan Kontrollü Hasar (KH) performans hedefini ve ayrıca DD-3 depremi altında Sınırlı Hasar (SH) performans hedefini
sağlamak üzere Bölüm 5’e göre Şekil değiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) yaklaşımı ile değerlendirilecek ve gerekli
olması durumunda tasarım hedeflenen performans sağlanacak şekilde tekrarlanacaktır.
Bir Bina Çözümünde Hesap Sırası
1. Süneklik Düzeyi Yüksek Sistemler
2. Süneklik Düzeyi Sınırlı Sistemler
3. Süneklik Düzeyi Karma Sistemler (SDS Çerçeve+SDY Betonarme Perde)
Yüksek
1.1. - SDY Çerçeve
1.2. - SDY Bağ Kirişli (boşluklu) betonarme perdeler
Bölüm 7’ye göre taşıyıcı 1.3. - SDY Boşluksuz betonarme perdeler
1.4. - SDY Çerçeve+ SDY Bağ Kirişli (boşluklu) betonarme perdeler
1.5. - SDY Çerçeve+ SDY Boşluksuz betonarme perdeler
1 sistemin (Çerçeve +Perdeli) Karma
öngörülen süneklik düzeyi 2.1. - SDS Çerçeve+ SDY Bağ Kirişli (boşluklu) betonarme perdeler
2.2. - SDS Çerçeve+ SDY Boşluksuz betonarme perdeler
2.3. - Dişli döşemeli SDS Çerçeve+ SDY Bağ Kirişli (boşluklu) betonarme perdeler
2.4. - Dişli döşemeli SDS Çerçeve+ SDY Boşluksuz betonarme perdeler
Sınırlı
3.1. - SDS Çerçeve
3.2. - SDS Boşluksuz betonarme perdeler
3.3. - SDS Çerçeve+ SDS Boşluksuz betonarme perdeler
Taşıyıcı Sistemin Süneklik Düzeylerindeki Kriterler;
1. DTS=1a,2a,3a,4a süneklik düzeyi sınırlı taşıyıcı sistemler kullanılamaz. (TBDY 4.3.4.1)
2. BYS≤6 olan (HN>10.5m ) ve DTS=1a ve DTS=2a süneklik düzeyi karma taşıyıcı sistemler kullanılamaz.(TBDY 4.3.4.1)
3. Birbirine dik doğrultularda taşıyıcı sistemlerin süneklik düzeyleri’nin aynı olması zorunludur. Ancak birbirine dik
doğrultularda farklı R ve D katsayıları kullanılabilir. (TBDY 4.3.4.1)
4. Deprem etkilerinin tamamı moment aktaran süneklik düzeyi sınırlı betonarme çerçevelerle karşılanan taşıyıcı sistemler
sadece DTS=3 ve DTS=4 olan binalarda kullanılacaktır. (TBDY 4.3.4.3)
5. Dişli döşemeli sistemler, perde içermiyorsa süneklik düzeyi sınırlı taşıyıcı sistem kabul edilir. Yalnızca DTS=3 ve DTS=4
olan binalarda kullanılabilir. (TBDY 4.3.4.3)
6. Dişli döşemeli sistemler süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli (boşluklu) ve/veya boşluksuz perdeler ile birlikte düzenlenerek
süneklik düzeyi karma sistemler olarak yapılabilir. BYS≥6 (Örneğin HN≤17.5m DTS 1,2 ) (TBDY 4.3.4.3)
7.2.5.3 – Deprem etkisini karşılayacak betonarme elemanlarda TS EN206’da verilen betonlardan C25-C80
beton sınıfları ve TS708’de verilen B420C ve B500C nervürlü donatı çelikleri ile “çekme dayanımı/akma
2 Malzeme
gerilmesi” oranı 1.35 değerinden küçük olması (Re/Rm<1.35) ve eşdeğer karbon oranı % 0.50’yi geçmemesi
şartı ile S420 beton çeliği de kullanılabilir.
Yerel Zemin Sınıfı ZA-B-C-D-E-F
Düşey Yatay Katsayısı (K=100000 kN/M3)
Temel Taşıma Gücü Tasarım Dayanımı (qt=1277 kN/M2)
Tasarım Sürtünme Direnci (Rht=342727 kN)
3 Zemin parametreleri Tasarım Pasif Direnci (Rpt=13960 kN)
Zemin Birim Hacim Ağırlığı (S=18 kN/m3)
Kayma Mukavemeti Açısı (’=30o)
Bodrum Katlarda Statik Düzgün Yayılı Zemin Basıncı (p=12.6 Kn/M2)
Bodrum Katlarda Deprem Etkisi Altında Ek Zemin Basıncı (p=12.6 kN/m2)
Betonarme elemanın zati ağırlığı (c=25.00 kN/m3)
Sabit yükler Kaplama yükü (g=2.50 kN/m2) Bölme duvar (g=1.50 kN/m2)
4 Düşey statik yükler (TS498)
Çatı kaplama yükü (g=5.0 kN/m2) Mekanik çatı (g=7.50 kN/m2)
Otel (g=2.0 kN/m2)
Hareketli yükler Koridor (g=5.0 kN/m2)

Otopark (g=5.0 kN/m2)

Kar yükü (g=0.75 kN/m2)
Tadilat amaçlı çatı katı yükü (g=1.0 kN/m2)
ESOGÜ M4 blok için DD-2 düzeyi için Ss ve S1 değerlerinin https://tdth.afad.gov.tr adresinden
5 Deprem yer hareketi spektrumu 1. Yatay Elastik Tasarım Spektrumunun
2. Düşey Elastik Tasarım Spektrumunun belirlenmesi
1. Döşemeler (TS500 11.4.2)
2. Kirişler (minbw=25 cm h3hdöşeme)
min
Bina taşıyıcı sisteminin ön

6 3. Kolonlar (AcNd-1.4G+1.6Q/(0.9fcd))
boyutlandırılması
4. Perdeler (AcNdm/(0.35fck))
N=7.92x6.710.920C30=957 kN
7 Temel zımbalama ön hesabı (TS500 8.3) VprVpd

8 TBDY Tablo 3.1 den Bina kullanım sınıfı (BKS) ve I Bina önem katsayısı belirlenir
9 TBDY Tablo 3.2 den Deprem Tasarım Sınıfı (DD-2) belirlenir
Taşıyıcı Sistemler Süneklik Düzeyleri Kirişsiz Döşemeli Sistemler Sadece kirişsiz döşemeleri içeren taşıyıcı sistemlerde, deprem
etkilerinin tamamı betonarme binalarda süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli (boşluklu) ve/veya boşluksuz perdeler veya süneklik düzeyi
sınırlı boşluksuz perdeler tarafından karşılanacaktır. Bu tür sistemlerin hesabı iki aşamada yapılacaktır.
1. Birinci aşama hesapta çerçeve kolonları alttan ve üstten mafsallı alınacaktır.
2. İkinci aşama hesapta ise bu elemanların bağlantıları monolitik olarak modellenecektir.
Perde, kolon ve döşemelerdeki iç kuvvetler, iki aşamada elde edilenlerin elverişsiz olanı olarak hesaplanacaktır. Göreli kat ötelemeleri
ikinci aşama hesaptan elde edilecektir.
Taşıyıcı Sistemler Süneklik Düzeyleri SDY Çerçeve +SDY boşluklu veya boşluksuz perdeli sistemlerde Perdelerin deprem yükleri
etkisinde devrilme momenti aşağıdaki koşulu sağlamalıdır.
0.40Mo   MDEV  0.75Mo
 MDEV  0.75Mo Perdeler etkinTamamını perdeler taşıyor şeklinde R ve D düzenleniyor 1.4 SDY Çerçeve+SDY boşluklu perde
sistem (R=8, D=2.5) ise 1.2 SDY boşluklu perdeli sistemin R ve D’si kullanılıyor (R=7, D=2.5) (R azaltılıyor) 1.5 SDY
Çerçeve+SDY boşluksuz perde sistem (R=7, D=2.5) ise 1.3 SDY boşluksuz perdeli sistemin R ve D’si kullanılıyor (R=6, D=2.5) (R
azaltılıyor).  MDEV  0.75Mo Çerçeve etkin R ve D değiştirilmiyor ancak izin verilen BYS1 arttırılarak yüksekliğe sınır getiriliyor.
Uygulama: Yapının tamamının Tx-x=? Ve Ty-y=? (EC30=32.106kN/m2)

1 2 3 4
6.43m 4.82m 5.51m
K106 25/50 K107 25/50 K108 25/50 C
D103 D104 D105

d  30 cm d30cm d30cm
K110 25/50
K115 25/50
5.00m
K112 25/50
K114 25/50
K103 25/50 B
K104 25/50 K105 25/50
K109 25/50
Tüm kolonlar 3060 cm

D102
K111 25/50
K113 25/50
4.20m
D101 d  30 cm Tüm kirişler 2550 cm
d  30 cm
Tüm perdeler 30210 cm
h1=4m h2-3=3.2m A
K101 25/50 K102 25/50
Çözüm: İlk önce yapının kütlesi X ve Y yönündeki kiriş yükleri belirlenerek aşağıdaki şekilde hesaplanır.

Döşeme zati ağırlığı g=25x 0.3=7.50 kN/m2 K103 kirişi G yükü

 D101  D103
 
7.5  4.2  3 1  7.5 5  3 1 
q         0.25  0.5  25  31.60 kN / m D101 D103
3  2 2(6.43 / 4.2)2  3  2 2(6.43 / 5)2 
Döşeme hareketli yükü q=2 kN/m2 K103 kirişi Q yükü

 D101  D103  
 2  4.2  3 1  2 5  3 1  D101 D103
Q q     2     2 
  7.59 kN / m
 3  2 2(6.43 / 4.2)  3  2 2(6.43 / 5) 
 
Döşeme zati ağırlığı g=25x 0.3=7.50 kN/m2 K104 kirişi G yükü

 D102

D104
 
7.5  4.2  3 1  7.5  4.82
q      0.25  0.5  25  26.935 kN / m D102 D104
3  2 2(4.82 / 4.2)2  3
Döşeme hareketli yükü q=2 kN/m2 m2 K104 kirişi Q yükü

D102   D104
2  4.2  3 1  2  4.82 D102 D104
Q q      6.35 kN / m
3  2 2(4.82 / 4.2)2  3
 D102
 
7.5  5  3 1 
Döşeme zati g=25x 0.3=7.50 kN/m2 K104 G yükü q      0.25  0.5  25  16.73 kN / m D105
3  2 2(5.51/ 5)2 
D102 
2 5  3 1 
Döşeme hareketli yükü q=2 kN/m2 m2 K104 kirişi Q yükü q     3.63 kN / m D105
3  2 2(5.51/ 5)2 
Çözüm: Çerçevenin kirişlerini birbirine bağlayan kütlesiz kolonlarından ve yapı kütlesini döşeme seviyesinde toplayan basit bir modeli
oluşturulur. Modelde kolonların yatay yer değiştirme yaparken düşey yer değiştirme yapmadığı kabul edilir. Her kirişin kendi ağırlığı ve
döşemelerden gelen yükler hesaplanır. Döşeme yükleri tüm katlarda eşit olup tabloda hesaplanmıştır.
Çerçeve Kiriş L Kirişin kendisi Döşemelerden Toplam G Q nQ=0.3Q G+nQ L(G+nQ)
B-B K103 6.43 3.125 (.25x.5x2.5) 28.48 (D101-103 trapez) 3.125+28.48=31.605 7.59 2.28 31.605+2.28=33.88 6.43x33.88=217.86
1., 2. 3. K104 4.82 3.125 (.25x.5x2.5) 23.81(D102-104 trapez) 3.125+23.81=26.935 6.35 1.91 28.84 4.82x28.84=139.01
kat K105 5.51 3.125 (.25x.5x2.5) 13.6 (D105 trapez) 3.125+13.6=16.725 3.63 1.09 17.81 5.51x17.81=98.16
 455.03
X-X VE Y-Y Yönü Aksları Kiriş Yüklerinin ve yapının toplam ağırlığının bulunması (Yukarıda örnekleri yapılmıştır)
Çerçeve Kiriş L Kendi Döşemelerden Toplam G Q nQ G+nQ L(G+nQ)
K101 6,43 3,125 13,51 16,635 3,6 1,08 17,72 113,91
A-A
K102 4,82 3,125 11,76 14,885 3,14 0,94 15,83 76,29
B-B K103 6,43 3,125 28,48 31,605 7,59 2,28 33,88 217,8
(Örnek olarak K104 4,82 3,125 23,81 26,935 6,35 1,91 28,84 139,0 455.03
hesaplanan çerçeve) K105 5,51 3,125 13,6 16,725 3,63 1,09 17,81 98,16
K106 6,43 3,125 14,97 18,095 3,99 1,20 19,29 124,05
C-C K107 4,82 3,125 12,05 15,175 3,21 0,96 16,14 77,79
K108 5,51 3,125 13,6 16,725 3,63 1,09 17,81 98,16
K109 4,2 3,125 10,5 13,625 2,8 0,84 14,47 60,75
1-1
K110 5 3,125 12,5 15,625 3,33 1,00 16,62 83,12
K111 4,2 3,125 21 24,125 5,6 1,68 25,81 108,38
2-2
K112 5 3,125 24,98 28,105 6,66 2,00 30,10 150,52
K113 4,2 3,125 10,5 13,625 2,8 0,84 14,47 60,75
3-3
K114 5 3,125 24,98 28,105 6,66 2,00 30,10 150,52
4-4 K115 5 3,125 12,5 15,625 3,33 1,00 16,62 83,12
Toplam 1642,39
“4.5.2. Kiriş ve Kolonların Modellenmesi

4.5.2.1 – Kiriş ve kolonlar, çerçeve (çubuk) sonlu elemanları olarak modelleneceklerdir. Kolon ve kirişlerin birleştiği düğüm noktalarında 6 serbestlik derecesinin tümü
gözönüne alınacaktır. Döşemelerin rijit diyafram olarak modellenmesi durumunda, bu serbestlik derecelerinin rijit harekete karşı gelenleri kaldırılacaktır.
4.5.6.3 – 3.6.2.2’ye göre A2 ve A3 türü düzensizliklerin bulunmadığı ve düzlem içi önemli şekildeğiştirmelerin meydana gelmeyeceğinin beklendiği planda düzenli
binalarda, betonarme döşemeler rijit diyafram olarak modellenebilir. Rijit diyafram modeli, 4.5.10’a göre ek dışmerkezlik etkisi’nin gözönüne alınması için yapılacak
hesapta da kullanılacaktır.”
Yönetmeliğin bu kriterine göre kolonların iki ucunun rijit alınmasında büyük yapısal belirsizlik bulunmamaktadır. Bu yüzden kolonların
kesme rijitlikleri tablodaki gibi hesaplanabilir.

KESME ÇERÇEVELERİNİN KULLANILMASIYLA YAPININ TAMAMININ PERİYODUNUN HESABI

A-A, B-B ve C-C Deprem X-X Yönünde 1-1, 2-2, 3-3 ve 4-4 Deprem Y-Y Yönünde
W (kN
h   
Birleşimlerin hepsi rijit
  
Birleşimlerin hepsi rijit m
KAT AKS Ix-x (m4) 10-3 k AKS Ix-x (m4) 10-3 Wi (kN) 9,81
(m) k  12EI / h3 k  12EI / h3
-sn2/m)
A1 4,725 28350 A1 231,525 1389150
A-A A2 5,400 4 32400 93150 1 B1 1,35 8100
A3 5,400 32400 C1 1,35 8100
B1 1,350 8100 A2 5,40 32400
B2 5,400 32400 2 B2 1,35 8100
1587630
1611900
B-B 4 81000
1 B3 1,350 8100 C2 5,4 32400 1642.39 167.42
B4 5,400 32400 A3 1,35 8100
C1 1,350 8100 3 B3 5,4 32400
C2 1,350 8100 C3 5,4 32400
C-C 4 1413480
C3 231,53 1389180 B4 4,725 28350
4
C4 1,350 8100 C4 5,4 32400
A1 4,725 55371,1 A1 231,525 3292800
2, 3 (Kat rijitlik yükseklikleri eşit)
A-A A2 5,400 3,2 63281,3 181933,7 1 B1 1,35 15820,31

A3 5,400 63281,3 C1 1,35 15820,31
B1 1,350 15820,3 A2 5,40 63281,3
3727858,83
B2 5,400 63281,3 2 B2 1,35 15820,31
3100840
B-B 3,2 158203,2
B3 1,350 15820,3 C2 5,4 63281,3 1642.39 167.42
B4 5,400 63281,3 A3 1,35 15820,3
C1 1,350 15820,3 3 B3 5,4 63281,3
C2 1,350 15820,3 C3 5,4 63281,3
C-C 3,2 2760703,1
C3 231,53 2713242,2 B4 4,725 55371,10
4
C4 1,350 15820,3 C4 5,4 63281,3
Kolonların kesme rijitlikleri yukarıdaki tablodaki gibi hesaplandıktan sonra yapının X ve Y yönü rijitlik matrisi aşağıdaki gibi oluşturulur.
Kat RİJİTLİK MATRİSİ [K]
X-X YÖNÜ
1 k1-kat+k2-kat -k2-kat 0 = 1587630+3100840=4688470 -3100840 0

2 -k2-kat k2-kat+k3-kat -k3-kat -3100840 2x3100840=6201680 -3100840
3 0 -k3-kat k3-kat 0 -3100840 3100840
Kat RİJİTLİK MATRİSİ [K]
Y-Y YÖNÜ
1 k1-kat+k2-kat -k2-kat 0 = 3727858,83+1611900=533975 -3727858,83 0

2 -k2-kat k2-kat+k3-kat -k3-kat -3727858,83 2x3727858,83=7455717, -3727858,83
3 0 -k3-kat k3-kat 0 -3727858,83 3727858,83
4.7.3. Binanın Hakim Doğal Titreşim Periyodunun Belirlenmesi

4.7.3.1 – Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi’nin uygulandığı tüm binalarda Denk.(4.19)’da yer alan ve gözönüne alınan (X) deprem
doğrultusunda binanın hakim doğal titreşim periyodunu ifade eden Tp(x) , daha kesin bir hesap yapılmadıkça, Denk.(4.26) ile
1/2 1/2
 N mi  d(fiX) 2   N mi  d(fiY) 2 
hesaplanacaktır. Tp  2   i1 N
( X)  ve Tp  2  i1 N ( Y) ( Y) 
( Y)
(4.26)
  Ffi(X) d(X)    Ffi dfi 
 i1 fi   i1 
*Burada i’inci kata etkiyen fiktif yükü gösteren Ffi(x) , Denk.(4.23)’da VtE(x)  FNE
(x)
yerine herhangi bir değer (örneğin 100) alınarak
elde edilecektir.
m i  Hi mi  Hi
FiE( X)   VtE(X)  FNE(X)  N
ve FiE( Y)   VtE( Y)  FNE(Y )  N
(4.23)
 mj  Hj  m j  Hj
j1 j1
1. Fi KuuK1Fi ile periyot hesabı (T=?)
m H 0.481
KAT hi wi =gi+n qi m m i hi V (x)
 FNE(x)  FiE( x)   VtE(x)  FNE(x)  N i i
tE
 m j  Hj 0.334
j1
0.185
3 10,4 1642.39 167.42 1741,17 0,481
2 7,2 1642.39 167.42 1205,42 1FİKTİF 0,334
1 4 1642.39 167.42 669,68 0,185
Toplam 3616,27 1FİKTİF

X-X YÖNÜ
Sistem rijitlik matrisi [K] [K-1] 10-7 x Fi ui 1/2
 N 0.000000632  
  167.42    
4688470 -3100840 0 0,481 u1=0,00000063
Fi Ku 6,2987 6,2987 6,2987
 i1  0.000000802  0.000000862  

Tp(x)  2   0.1269 s
 N 0.481 0.00000063 
-3100840 6201680 -3100840 6,2987 9,52363 9,52363 x 0,334 u2=0,00000080   
 i1 0.334  0.0000008  0.185  0.00000086  
0 -3100840 3100840
uK1Fi 6,2987 9,52363 1,27486 0,185 u3=0,00000086
 
Y-Y YÖNÜ
 N 0.000000622  
  167.42    
-3727858,83 0 0,481 u1=0,00000062  i 1  0.000000762  0.000000812  
5339758,83 Fi Ku 6,20386 6,20386 6,20386 Tp(x)  2

 N 0.481 0.00000062 
  0.1234 s
-3727858,83 7455717,66 -3727858,83 x 0,334 u2=0,00000076   
6,20386 8,88636 8,88636  i 1 0.334  0.00000076  0.185  0.00000081 
0 -3727858,83 3727858,83
uK1Fi 0,185 u3=0,00000081
 
6,20386 8,88636 1,15689
Fiktif yatay kuvvetlerin bulunmasında istenilen değer alınabileceği aşağıdaki örnekten de görülebilir.
m H 18.278
KAT hi wi =gi+n qi m m i hi V(x)
 FNE(x)  FiE( x)   VtE(x)  FNE(x)  N i i
 m j  Hj 12,692
tE
j1
3 10,4 1642.39 167.42 1741,17 18,278 7,03

2 7,2 1642.39 167.42 1205,42 38FİKTİF 12,692
1 4 1642.39 167.42 669,68 7,03
3616,27 38FİKTİF
Toplam
X-X YÖNÜ
 N 0.0000239352  
  167.42    
4688470 -3100840 0 6,2987 6,2987 6,2987 18,278 u1=0,00023935  i1  0.000030295  0.000032562  
Fi Ku
2 2
Tp(x)  2   0.1269 s
 N 0.481 0.000023935 
-3100840 6201680 -3100840 6,2987 9,52363 9,52363 x 12,692 u2=0,000030295    0.334  0.000030295  0.185  0.000032562  
 i 1 



0 -3100840 3100840
uK1Fi 6,2987 9,52363 1,27486 7,03 u3=0,000032562
2. =V/k ile periyot hesabı (TX=?)

X-X yönü periyot hesabı
Kat k
 i Fi Vi i  V  k (10 ) -9
ui  i  i1 (10-9) mi m i .u i 2 (10-9) fi  ui (10-9) T (sn)
3 3100840 8 8 8/3100840=2579 15266 167.42 39 122128

1/2
m u2 
N
2 3100840 4 12 12/3100840=3869 12687 167.42 26 50748 i1 i i 

T2 N  0.12714 sn
1 1587630 2 14 14/1587630=8818 8818 167.42 13 17636
 f i ui 
 78 190512  i1 
X-X yönü periyot hesabı

Kat  ki Fi Vi i  V  k (10 ) ui  i  i1 (10-5) mi m i .u i 2 (10-5) T (sn)
-5
fi  ui
3 3100840 300 300 300/3100840=9.675 63.592 167.42 6,77 0,1908
mi u2 
N 1/2
2 3100840 200 500 500/3100840=16.125 53.917 167.42 4,87 0,1078 i1 i 

T2 N  0.1283sn
1 1587630 100 600 600/1587630=37.792 37.792 167.42 2,39 0.0378
 f i ui 
 14.03 0,3364  i1 
y-y yönü periyot hesabı

 ki Fi Vi i  V  k (10-9) ui  i  i  1 (10-9) mi m i .u i 2 (10-9) fi  ui (10-9) T (sn)
3727858,83 8 8 8/3727858,83=2146 14050 167.42 33 112400 1/2
mi u2 
N
3727858,83 4 12 12/3727858,83=3219 11904 167.42 23 47616 i1 i 

T2 N  0.123sn
1611900 2 14 14/1611900=8685 8685 167.42 12 17370
 f i ui 
 68 177386  i1 
y-y yönü periyot hesabı

Kat  ki Fi Vi i  V  k (10-5) ui  i  i  1 (10-5) mi m i .u i 2 (10-6) fi  ui T (sn)
3 3727858,83 300 300 300/3727858,83=8.05 58.683 167.42 57,65 0,1760 1/2
N
m u2 
2 3727858,83 200 500 500/3727858,83=13.41 50.633 167.42 42,92 0,1013 i1 i i 
T2 N  0.1246sn
1 1611900 100 600 600/1611900=37.223 37.223 167.42 23,20 0,0372  f i ui 
 i1 
 123,77 0,3145

3. STODOLA yöntemi ile periyot hesabı (TX=?)

 
X  X YÖNÜ İÇİN
1 1 1   1 1 1 
   1587630 1587630 1587630

 k1 k1 k1   
6.30 6.30 6.30 
1 1 1  
1 1   1 1 1 1 1   107 6.30 9.52 9.52 
d  k 1         
 k1 k1 k 2 k1 k 2   1587630 1587630 3100840 1587630 3100840 
  6.30 9.52 12.75 
1 1 1 1 1 1 
      1 1

1 1

1

1 
 k1 k1 k 2 k1 k 2 k 3   1587630 1587630 3100840 1587630 3100840 3100840 

[m] Mod
167,42 0 0 1 1 1 1 1
X-X yönü için 0 167,42 0 1 1,341 1,38 1,38 1,382 1
1   49s 1
0 0 167,42 1 1,512 1,58 1,587 1,587 4186.287.107
6,3 6,3 6,3 1054,746 1054,75 1054,75 3164,238 4063,24 4174,685 4185,87 4186,287 2
TXX   0.128s
6,3 9,52 9,52 1054,746 1593,84 1593,84 4242,423 5600,92 5769,32 5786,22 5786,852 49
6,3 9,52 12,75 1054,746 1593,84 2134,61 4783,189 6418,36 6623,515 6644,20 6645,049
[K-1] 10-7 D=10-7 [K-1][m]
 
Y  Y YÖNÜ İÇİN

1 1 1   1 1 1 
   1611900 1611900 1611900

 k1 k1 k1   
6.20 6.20 6.20 
1 1 1  
1 1 1   1 1 1 1 1   10 7 6.20 8.88 8.88 
dk         
 k1 k1 k 2 k1 k 2   16 11900 1611900 3727858.83 1611900 3727858.83 
  6.20 8.88 11.56 
1 1 1 1 1 1 
      1 1

1 1

1

1 
 k1 k1 k 2 k1 k 2 k 3   1611900 1611900 3727858.83 1611900 3727858.83 3727858.83 

m Mod
167,420 0,000 0,000 1,000 1,000 1,000 1,000
Y-Y yönü için 0,000 167,420 0,000 1,000 1,288 1,316 1,318 1
1   50.36s 1
0,000 0,000 167,420 1,000 1,432 1,483 1,487 3943.377.107
6,200 6,200 6,200 1038,004 1038,004 1038,004 3114,012 3861,375 3943,377 3949,605 2
TYY   0.1247s
6,200 8,880 8,880 1038,004 1486,690 1486,690 4011,383 5081,800 5199,248 5208,168 50.36
6,200 8,880 11,560 1038,004 1486,690 1935,375 4460,069 5724,317 5864,649 5875,364
[K-1] 10-7 D=10-7 [K-1][m]
4. det=[k-m2] ile periyot hesabı (TX=?)

  4688470  167.422 3100840 0  1=48.87  T=0.1286
1 s
    
x  x yönü det  k  m   
2
3100840 6201680  167.42 2
3100840  2=153.94 
    
 0 3100840 3100840  167.422   3=239.76
   
 5339758.83  167.422 3727858.83 0  1=50.292  T=0.124

1 9s 
    
y  y yönü det  k  m2    3727858.83 7455717.66  167.42 2
3727858.83  2=165.76 
    
  0 3727858.83 3727858.83  167.422   3=262.084 
  
3.3.2. Bina Yükseklik Sınıfları
3.3.2.1 – Deprem etkisi altında tasarımda binalar yükseklikleri bakımından sekiz Bina Yükseklik Sınıfı’na (BYS) ayrılmıştır. Bu sınıflara giren binalar
için 3.3.1.3 esas alınarak tanımlanan yükseklik aralıkları, 3.2’deki Deprem Tasarım Sınıfları’na bağlı olarak Tablo 3.3’te verilmiştir.
Sınıfı DTS 1, 1a, 2, 2a DTS 3, 3a DTS 4, 4a Tablo 3.2-Deprem Tasarım Sınıfarı (DTS)
BYS=1 HN>70 1/2
HN>90 HN>105
BYS=2 56<HN70  N mi u2i  70<HN91 91<HN105 (DD-2) Deprem Yer Hareketi
T  2   iN1  T  C H3/4
Düzeyinde Kısa Periyot Tasarım
BYS=3 42<HN56  f u  pA t N
56<HN70 56<HN91 Bina Kullanım Sınıfı (BKS)
 i 1 i i  Spektral İvme Katsayısı (SDS)
BYS=4 28<HN42 42<HN56 BKS=1 BKS=2,3
BYS=7 7<HN10.5 (Yapı H=4+3.2+3.2=10.4 m) 10.5<HN17.5 0.50SDS<0.75 DTS=2a DTS=2
BYS=8 HN7 HN10.5 0.75SDS DTS=1a DTS=1

Tablo 3.1– Bina Kullanım Sınıfları (BKS) ve Bina Önem Katsayıları (I) (DY2019)
Bina Kullanım Sınıfı Binanın Kullanım Amacı Bina Önem Katsayısı (I)
Deprem sonrası kullanımı gereken binalar, insanların uzun süreli ve yoğun olarak bulunduğu binalar,
değerli eşyanın saklandığı binalar ve tehlikeli madde içeren binalar,
a) Deprem sonrasında hemen kullanılması gerekli binalar (Hastaneler, dispanserler, sağlık ocakları, itfaiye bina ve
tesisleri, PTT ve diğer haberleşme tesisleri, ulaşım istasyonları ve terminalleri, enerji üretim ve dağıtım tesisleri;
BKS=1 vilayet, kaymakamlık ve belediye yönetim binaları, ilk yardım ve afet planlama istasyonları) 1.5
b) Okullar, diğer eğitim bina ve tesisleri, yurt ve yatakhaneler, askeri kışlalar, cezaevleri, vb.
c) Müzeler
d) Toksik, patlayıcı, parlayıcı, vb özellikleri olan maddelerin bulunduğu veya depolandığı binalar
İnsanların kısa süreli ve yoğun olarak bulunduğu binalar
BKS=2 Alışveriş merkezleri, spor tesisleri, sinema, tiyatro, konser salonları, ibadethaneler, vb. 1.2
BKS=3 Diğer binalar;Yukarıdaki tanımlara girmeyen diğer binalar (Konutlar, işyerleri, oteller, bina türü endüstri yapıları, vb) 1.0

Bina Türü
DTS=1, 1a, 2, 2a DTS=3, 3a, 4, 4a
Her bir katta burulma düzensizliği katsayısının bi  2.0 koşulunu BYS=7 oduğu için
BYS4 BYS5
sağladığı ve ayrıca B2 türü düzensizliğinin olmadığı binalar EŞDEĞER
Diğer tüm binalar ( A1 ve B2 olan yapılar) çözüm uygun BYS5 BYS6
4.7.3.4 – Ampirik hakim doğal titreşim periyodu Denk.(4.27) ile hesaplanacaktır:
TpA  CtHN3/4  0.0710.4 3/4  0,41s (4.27)
(a) Taşıyıcı sistemi sadece betonarme çerçevelerden oluşan binalarda Ct=0.1, çelik çerçevelerden veya çaprazlı çelik çerçevelerden
oluşan binalarda Ct=0.08, diğer tüm binalarda Ct=0.07 alınacaktır.
Tasarıma esas priyodun belirlenmesi
Sistem T (4.26) Sistem T (4.27)
(x)
Tp  0.1269  0.13 s TpA  1.4Ct HN  1.40.0710.43/4  0,57 s
3/4
“4.7.3.2 – Binanın Denk.(4.26) ile hesaplanan hakim doğal titreşim periyodu Tp(x) ’in deprem hesabında gözönüne alınacak en büyük değeri,
1 4.7.3.4’te verilen TpA periyodunun 1.4 katından daha fazla olmayacaktır.” Kriterine göre Tp(x)  0.13 s  1.4 TpA  0, 57 s
2 Tablo 3.3 den BYS=7 ve 7<HN10.5 (Yapı H=4+3.2+3.2=10.4 m) bulunur.
“4.7.3.3 – DTS=1, 1a, 2, 2a ve BYS 6 olan binalarda ve DTS=3, 3a, 4, 4a olan tüm binalarda hakim doğal titreşim periyodu, 4.7.3.1’den hesaplanmaksızın,
3
doğrudan 4.7.3.4’te verilen ampirik TpA periyodu olarak alınabilir ( Tp
(x)
 TpA ).” Kriterine göre TpA  CtHN3/4  0.0710.43/4  0,41s
1, 2 ve 3 kriterlerine göre Tasarıma esas yapı priyodu TpA  CtHN3/4  0.0710.43/4  0,41s alınabilir.
Yapının dinamik özelliği belirlendikten sonra yapının yapılacağı bölgenin sismik özelliği için Ss ve S1 değerleri https://tdth.afad.gov.tr
adresinden aşağıdaki şekilde elde edilir. Belirli bir bölgede deprem riskinin belirlenmesinin ilk adımı bölgenin deprem tehlikesinin, ikinci
adımı ise bu tehlikenin gerçekleşmesi durumunda, meydana gelebilecek fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıpların tahmin edilmesidir.
Dolayısıyla, deprem tehlikesinin güvenilir olarak belirlenmesi, deprem riskinin azaltılmasında temel bir adımdır. Ülkemizin ilk resmi
deprem bölgeleri haritası 1945 yılında yayımlanmıştır. Zaman içerisinde ülkemizin sismotektoniği hakkındaki bilgilerin artması,
mühendislik sismolojisindeki ilerlemeler ve dünyadaki gelişmelere paralel olarak birkaç kez revize edilerek yeniden yayımlanan bu
harita, son olarak 1996 yılında yenilenmiş ve yürürlüğe girmiştir. Önceki haritalardan farklı olarak bu haritada deprem bölgeleri,
olasılıksal sismik tehlike analizi yöntemi ile 475 yıl tekrarlanma periyodu için en büyük yer ivmesi cinsinden çizilen eş-ivme kontur
haritası esas alınarak belirlenmiştir (Gülkan vd., 1993). Bu haritanın yürürlüğe girmesinden bu yana geçen yaklaşık 20 yıllık süre
içerisinde olasılıksal sismik tehlike hesap yöntemlerindeki gelişmeler ve sismik tehlike hesaplarının temel bileşenleri olan güncel
deprem kaynakları, deprem katalogları, yer hareketi tahmin denklemleri vb ile ilgili son çalışmalar ışığında yenilenmesi için 2013

yılında “Türkiye Sismik Tehlike Haritasının Güncellenmesi” başlıklı bir proje başlatılmıştır. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
tarafından yürütülen Ulusal Deprem Araştırma Programı (UDAP) kapsamında desteklenen bu projede, farklı tekrarlanma periyotları
(43, 72, 475 ve 2475 yıl) için referans zemin koşulu (VS)30=760 m/s esas alınarak en büyük yer ivmesi, en büyük yer hızı, 0.2 sn ve
1.0 sn periyotlarındaki spektral ivmeler cinsinden deprem tehlike haritaları üretilmiştir (Akkar vd., 2014). “Türkiye Deprem Tehlike
Haritaları”nın yönetmelik ile eş zamanlı olarak yürürlüğe girmesi ve kullanıcılara “İnteraktif Web Uygulaması” şeklinde sunulmuştur.
Bursa Bursa Eskişehir Eskişehir

1.0 40 1.0 40
0.9 35 0.9 35
Spektral Deplasman (cm)
Spektral Desplasman (cm)
0.8 0.8
30 30
0.7
Spektral İvme (g)
0.7
Spektral İvme (g)
0.6 25 25
0.6
0.5 20 0.5 20
0.4 15 0.4 15
0.3 0.3
10 10
0.2 0.2
0.1 5 0.1 5
0.0 0 0.0 0
0 2 4 6 8 10 0 2 4 6 8 10 0 2 4 6 8 10 0 2 4 6 8 10
Periyot (s) Periyot (s) Periyot (s) Periyot (s)



AYNI DEĞERLER OLUR.


Enterpolasyon
Ss-hesap=0.702
Ss=0.5-0.75 arasında Fark=0.25/0.001hassasiyet=250
Ss=1.3-1.2=0.1
Ss=0.5Ss-hesap=0.702Fark=0.202/0.001hassasiyet=202
Ss=0.5Fs=1.3 ise
Ss=0.702Fs=1.3 -0.10202/250=1.219
Veya
Ss=0.75Ss-hesap=0.702Fark=0.048/0.001hassasiyet=48
Ss=0.75Fs=1.2 ise
Ss=0.702Fs=1.2 +0.1048/250=1.219

Yatay Elastik Tasarım Spektrumu Düşey Elastik Tasarım

S
Sae (T)  D1 SaeD(T)
Sae(T) T
0.856g bağıntısından 0.685g
T Sae(T) SaR(T) T SaeD(T)
0 0,3424 0,0489 0.574g T 0 0,274
0.68g
0,0625 0,856 0,1222 SaeD (T)  0.8SDS BD 0,022 0,685
Sabit
T
0,326 0,856 0,1222 0,109 0,685
0.3424g S Deplasman 0,41 0,68 0,097 0,41 0,182
Sae (T)  D1
0.279g T 1 0,279 0,0398 0.274g 1 0,024
Sabit SD1TL
Sae (T)  2 0,140 0,02 0.182 1,5 0,016
İvme T2
Sabit 3 0,093 0,013 2 0,012
0.41 hız 4 0,070 0,01 0.41 2,5 0,010
T
5 0,056 0,008 TAD=0.022 TBD=0.109 TLD 3 0,008
TA=0.0652 TB=0.326 1.0 TL=6s
6 0,0465 0,0066
Sae(T) SaeD(T)
0,9 0,7
Sae(T)=0.68g
0,8
0,6
0,7
0,5
0,6
0,5 0,4
0,4 0,3
0,3
0,2
SaR(T)=0.10g
0,2 0.182
0,1
0,1 Ra=7 T (s) T (s)
0 0
0.41 0
0.41 0,5 1 1,5 2 2,5 3
0 1 2 3 4 5 6

Deklem 2.4  
Deklem 2.5 

SD1 0.279 SD1 0.279  T 
TA  0.2  0.2  0.0652 TB  5TA    0.326 SaeD (T)   0.32  0.48  SDS (0  T  TAD )
SDS 0.856 SDS 0.856  TAD 

Deklem 2.3  SaeD (T)  0.8SDS (TAD  T  TBD )
 T T 0.109
Sae (T)   0.4  0.6  SDS (0  T  TA ) SaeD (T)  0.8SDS BD  0.8  0.856  0.182 (TBD  T  TLD )
T 0.41
 TA 
Deklem 2.7  
Sae (T)  SDS (TA  T  TB ) TA 0.0652 TB 0.326 TL 6
TAD    0.022 s; TBD    0.109 s ; TLD    3 s
3 3 3 3 2 2
SD1 0.279 SD1TL
Sae (T)    0.68 (TB0.326  T0.41  TL6 ) Sae (T)  (TL  T
T 0.41 T2
Tablo 3.2-Deprem Tasarım Sınıfları (DTS)

(DD-2) Deprem Yer Hareketi Düzeyinde Kısa Periyod Tasarım Spektral İvme Katsayısı (SDS) Bina Kullanım Sınıfı (BKS)
BKS=1 BKS=2,3
SDS<0.333 DTS=4a DTS=4
0. SDS<0.50 DTS=3a DTS=3
0.50SDS<0.75 DTS=2a DTS=2
0.75SDS (Hesaplanan SDS=0.856>0.75) DTS=1a DTS=1
Tablo 4.1. Bina Taşıyıcı Sistemleri için Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı, Dayanım Fazlalığı Katsayısı ve İzin Verilen Bina Yükseklik Sınıfları
Taşıyıcı Sistem Dayanım Fazlalığı İzin Verilen Bina
Davranış Katsayısı R Katsayısı D Yükseklik Sınıfları BYS
A. YERİNDE DÖKME BETONARME BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ: A1. Süneklik Düzeyi Yüksek Taşıyıcı Sistemler
A11. Deprem etkilerinin tamamının moment aktaran süneklik düzeyi yüksek betonarme çerçevelerle
karşılandığı binalar 8 3 BYS2
A12. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli (boşluklu) betonarme perdelerle
karşılandığı binalar 7 2,5 BYS2
A13. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi yüksek boşluksuz betonarme perdelerle
A14. Deprem etkilerinin moment aktaran süneklik düzeyi yüksek betonarme çerçeveler ile süneklik
düzeyi yüksek bağ kirişli (boşluklu) betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı binalar 8 2,5 BYS2
(Bkz.4.3.4.5)
düzeyi yüksek boşluksuz betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı binalar (Bkz.4.3.4.5) 7 2,5 BYS2
A16. Deprem etkilerinin tamamının çatı düzeyindeki bağlantıları mafsallı olan ve yüksekliği 12 m’yi
geçmeyen süneklik düzeyi yüksek betonarme kolonlar tarafından karşılandığı tek katlı binalar 3 2 -

4.2. DEPREM YÜKÜ KATSAYILARI VE KAPASİTE TASARIMI İLKELERİ

4.2.1. Deprem Yükü Azaltma Katsayısı
4.2.1.1 – Dayanıma Göre Tasarım çerçevesinde, öngörülen süneklik kapasitesi – dayanım talebi ilişkisi ve buna bağlı olarak belirlenen
deprem yükü katsayıları’nın tanımı EK 4A’da verilmiştir.
4.2.1.2 – EK 4A’da yapılan tanıma göre doğrusal elastik deprem yüklerinin azaltılmasında esas alınacak Deprem Yükü Azaltma
Katsayısı Ra (T) aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır:
R T R
0  T  TB  Ra (T)  D    D (4.1a) T  TB  Ra (T)  (4.1b)
I  TB I
Burada R ve D Tablo 4.1’de tanımlanan Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı ile Dayanım Fazlalığı Katsayısı’nı, I Tablo 3.1’de
tanımlanan Bina Önem Katsayısı’nı, T sistemin doğal titreşim periyodunu ve TB , Denk.(2.3) ile tanımlanan spektrum köşe periyodu’nu
Ra(T1)
göstermektedir.
R/I
I1 
 I1.2 
I1.5
T  TB  Ra (T)  R / I  7 / 1  7 5.83 4.67

R T
0  T  TB  Ra (T)  D    D
D
0 T1 I  TB
TB=0.326 T1=0.41
Tüm yapı sınıfları için deprem kuvvetleri aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
SaR(T)
T Sae(T) (I=1) SaR(T) (I=1.2) (I=1.5) 0,2
SaR(T) SaR(T)
0 0,3424 0,0489 0,0587 0,0733 T=0.41 s olduğu için SaR(T) 6
0,0625 0,856 0,1222 0,147 0,183 0,16 s için hesaplandı ama
0,326 0,856 0,1222 0,147 0,183 SaR(T)=0.1456g anlaşılması için 1 s için çizildi.
0,41 0,68 0,097 0,117 0,146
1 0,279 0,0398 0,048 0,060 SaR(T)=0.1166g 0,12
Ra=4.67
2 0,140 0,02 0,024 0,03 SaR(T)=0.10g
Ra=5.83
3 0,093 0,013 0,016 0,02 0,08
4 0,070 0,01 0,012 0,015 Ra=7
5 0,056 0,008 0,010 0,012
0,04
6 0,0465 0,0066 0,008 0,010
T (s)
0.41
0
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
[I] Yapı Önem Katsayısının değişiminin deprem yüküne etkisi

SD1 0.279 Sae (T) 0.68g
Yapı tipi I R Ra Sae (T)    0.68 SaR (T1 )   m VtE(x)  miSaR (Tp(x) ) VtE(x)  min  0.04mi I SDSg
T 0.41 Ra (T) Ra (T)
Hastane 1.5 7 4.67 0.68g SaR (T1 )  0.1456g 3167.42 VtE(x)  717.40 253.06
ESOGÜ spor salonu 1.2 7 5.83 0.68g SaR (T1 )  0.1166g 3167.42 V  574.51 (x)
tE
202.45
Konut 1 7 7 0.68g SaR (T1 )  0.100g 3167.42 VtE(x)  493 168.71
NOT: Yapı Önem Katsayısı “I” değiştikçe BKS değiştiği için DTS değişir. Ama şimdilik etkisini dikkate almıyoruz.
4.7.2.1 – Denk.(4.15) ile hesaplanan toplam eşdeğer deprem yükü, bina katlarına etkiyen eşdeğer deprem yüklerinin toplamı olarak
N
Denk.(4.17) ile ifade edilir: VtE(x)  FNE(x)   FiE(x) (4.17)
i1
(x)
FNE(x)  0.0075NVtE( x)  0.0075  3  493  11.10 kN (4.18)

I=1.0 için kat deprem kuvvetleri

243.10 216.43
12.10
u3= 1+2+3 wN 14.26
w3 3 mN dfi 160.63
f3 Fn=0.0075NVt  mNdfN
2 143.01
8.20
2 u2= 1+2 w iHi wi dfi Şekil değiştirmiş durum 9.42
Ffi  89.24
f2 w2 N
 wH mi 79.45
j1 i i  midfi
2
4.55
Hi TBDY 5.24
f1 w1  m1df1
2
i açı
denklemlerinden
1=u1 mi=wi/g
bulunan
KAT hi m m i hi V (x)
tE
 FNE(x)  FiE( x)FİKTİF   VtE(x)  FN(x)E  FiE( x)   VtE(x)  FNE( x) mi  Hi  /   m j  Hj  Vi-kesme
N
 j1 
M(x)ib  FiE(x) e ( 4.17)
3 10,4 167.4 1741,17 0,481481.90=231.79+11.10 481.91741.17/3616.27=232+11.10 243.10 243.100.059.2=111.83

493-11.10=
2 2 1205,42
7,2 167.4 0,334481.90=160.95 481.91205.42/3616.27=160.63 401.93 160.630.059.2=73.88
2 669,68
481.90
1 4 167.4 0,185481.90=89.15 481.9669.68/3616.27=89.24 493 89.240.059.2=41.05
2 3616.27 493 493
Uygulama: Her bir aksa gelen deprem kuvvetlerini hesaplayınız.

     
1
A  A B B  CC RİJİTLİK TOPLAMI Deprem yükü uxsistem K xsistemFeprem
 F1   4688470 3100840 0   u1   89.24   u1  0.000311 

F  EI  Kx  u  F2    3100840 6201680 3100840  u2   160.63    u2  0.000391
F3   0 3100840 3100840  u3  243.10  u3  0.000420 
Ix-x (m4) Ix-x (m4) Ix-x (m4)

h (m) k  
h (m) k  
h (m) k  
Birleşimlerin hepsi rijit Birleşimlerin hepsi rijit Birleşimlerin hepsi rijit
KAT AKS  12EI / h3
k AKS 
 k KAT AKS
 12EI / h3
k
10-3 10 -3 12EI / h 3
10-3
A1 4,725 28350 B1 1,350 8100 C1 1,350 8100
9315
141348
81000
A2 5,400 32400 B2 5,400 32400 C2 1,350 8100

1
0
4
4
1
0
A3 5,400 32400 B3 1,350 8100 C3 231,53 1389180
A1 4,725 55371,1 B4 5,400 32400 C4 1,350 8100
1819
33,7
2,3
3.2
A2 5,400 63281,3 B1 1,350 15820,3 C1 1,350 15820,3

158203,
276070
A3 5,400 63281,3 B2 5,400 63281,3 C2 1,350
3.2 15820,3
2, 3
2, 3
3.2
3,1
2
B3 1,350 15820,3 C3 231,53 2713242,2

B4 5,400 63281,3 C4 1,350 15820,3
F1AA    275083,7 181933,7 0   0,000311   5,24  

  
FA  EI.KA usis  F2 AA     181933,7 363867,4 181933, 7   0, 000391    9,42 

  5.24 1. KAT
F 
 3 AA    0 181933,7 181933,7  0,000420  14 ,26    4.55
  79.45  89.24 kN

F1BB   239203,2 158203,2 0   0,000311   4,55   9.42 2. KAT
   
FB  EI.KBusis.  F2 BB     158203,2   
316406,4 158203,2   0,000391    8, 20 
 8.20
F    143.01  160.63 kN
 3 BB   0 158203,2 158203,2  0,000420   12,40

  14.26 3. KAT
F1CC    4174183 2760703,1 0   0,000311   79,45    12.40
  
FC  EI.KCusis.  F2 CC     2760703,1 5521406,2 2760703,1  0,000391    143,01   216.43  243.09 kN
F  
 3 CC    0 2760703,1 2760703,1 0,000420   216,43  
243.09 79.45 12.40 216.43
160.63 9.42 8.20 143.01
89.24
= + +
5.24 4.55 79.45
B-B
C-C
A-A
A-A B-B C-C

Uygulama: ZC zemin sınıfı yerine ZA zemini kullanılması durumunda deprem kuvvetlerini hesaplayınız.

Deklem 2.4  
Deklem 2.5 

SD1 0.149 SD1 0.149  T 
TA  0.2  0.2  0.053 TB  5TA    0.265 SaeD (T)   0.32  0.48  SDS (0  T  TAD )
SDS 0.562 SDS 0.562  TAD 

Deklem 2.3 SaeD (T)  0.8SDS (TAD  T  TBD )
 T T 0.109
Sae (T)   0.4  0.6  SDS (0  T  TA ) SaeD (T)  0.8SDS BD  0.8  0.856  0.182 (TBD  T  TLD )
T 0.41
 TA 

Deklem 2.7 
SD1 0.149 T 0.0652 T 0.326 T 6
Sae (T)    0.363 (TB0.326  T0.41  TL6 ) TAD  A   0.022 s; TBD  B   0.109 s ; TLD  L   3 s
T 0.41 3 3 3 3 2 2
I yapı önem katsayısının değişiminin deprem yüküne etkisi

SD1 0.149 Sae (T) 0.363g
Yapı tipi I R Ra Sae (T)   SaR (T1 )   m VtE(x)  miSaR (Tp(x) ) kN VtE(x)  min  0.04mi I SDSg kN
T 0.41 Ra (T) Ra (T)
ESOGÜ spor 1.2 7 5.83 0.363g SaR (T1 )  0.0623g 3167.42 VtE(x)  306.96 132.92
Konut 1 7 7 0.363g 3167.42 111
SaR (T1 )  0.0520g VtE(x)  256.21

Uygulama: Planı verilen konutun (M4) deprem kuvvetlerinin hesabı.

Tüm kirişler 2550 cm
h1=4m h2-3-4-5-6=3.2m
KESME ÇERÇEVELERİNİN KULLANILMASIYLA YAPININ TAMAMININ PERİYODUNUN HESABI (EC30=3,2.106 kN/m2)

W (kN
h   
  
(m) k  12EI / h3 k  12EI / h3
-sn2/m)
A1 4,725 28350 A1 231,525 1389150
A-A A2 5,400 4 32400 93150 1 B1 1,35 8100
A3 5,400 32400 C1 1,35 8100
B1 1,350 8100 A2 5,40 32400
2
1587630
1611900
B-B B2 5,400 4 32400 81000 B2 1,35 8100
1 B3 1,350 8100 C2 5,4 32400 1642.39 167.42
B4 5,400 32400 A3 1,35 8100
C1 1,350 8100 3 B3 5,4 32400
C-C C2 1,350 4 8100 1413450 C3 5,4 32400
C3 231,525 1389150 4 B4 4,725 28350
C4 1,350 8100 C4 5,4 32400
A1 4,725 55371,10 A1 231,525 3292800
A-A A2 5,400 3,2 63281,3 181933,7 1 B1 1,35 15820,31
2, 3,4,5,6 (Kat rijitlik ve
A3 5,400 63281,3 C1 1,35 15820,31

yükseklikleri eşit)
B1 1,350 15820,3 A2 5,40 63281,3
3727858,83
2
3100840
B-B B2 5,400 3,2 63281,3 158203,2 B2 1,35 15820,31

B3 1,350 15820,3 C2 5,4 63281,3 1642.39 167.42
B4 5,400 63281,3 A3 1,35 15820,3
C1 1,350 15820,3 3 B3 5,4 63281,3
C-C C2 1,350 3,2 15820,3 3100781,4 C3 5,4 63281,3
C3 231,525 2713183,594 4 B4 4,725 55371,10
C4 1,350 15820,3 C4 5,4 63281,3
X Yönü Sistem rijitlik matrisi [K] Y Yönü Sistem rijitlik matrisi [K]
5028518,3 -3440918,3 0 0 0 0 0 5337958,83 -3737858,83 0 0 0 0 0
-3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83 0 0 0 0
0 -3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83 0 0 0
0 0 -3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83 0 0
0 0 0 -3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83 0
0 0 0 0 -3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83

0 0 0 0 0 -3440918,3 3440918,3 0 0 0 0 0 -3727858,83 3727858,83
mi  Hi
Burada i’inci kata etkiyen fiktif yükü gösteren Ffi(x) , Denk.(4.19)’da FiE(x)   VtE(x)  FNE(x)  N
VtE(x)  FNE
(x)
yerine herhangi bir
 mj  Hj
j 1
değer (örneğin 100) konularak elde edilecektir. Fiktif kat kuvvetleri tabloda elde edilmiştir.
m H
tE
 FNE(x)  FiE( x)   VtE(x)  FNE(x)  N i i Vi-kesme
 m j  Hj
j1
6 20 1642.39 167.42 3348,40 27,78 27,78
5 16,8 1642.39 167.42 2812,66 23,33 51,11
4 13,6 1642.39 167.42 2276,91 18,89 70,00
3 10,4 1642.39 167.42 1741,17 100 14,44 84,44
2 7,2 1642.39 167.42 1205,42 10 94,44
1 4 1642.39 167.42 669,68 5,56 100
Toplam 12054.24 100
Fi KuuK1Fi X-X yönü [K-1] x Fi ui
u1 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 5,56 u1=0,000063
u2 6,29882E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 10 u2=0,000090
u3 = K-1 x Fi = 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,21112E-06 1,21112E-06 1,21112E-06
x
14,44 u3=0,000115
u4 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,50174E-06 1,50174E-06 18,89 u4=0,000135
u5 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,79236E-06 1,79236E-06 23,33 u5=0,000150
u6 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,79236E-06 2,08298E-06 27,78 u6=0,000158


1/2 1/2
N mi u2i   N
167.42 0.0000632 0.0000902 0.0001152 0.0001352 0.0001502 0.0001582  
 i1
T2 N  2  i1  0.212s
 N 
 f u
 i1 i i   
i1 5.560.000063100.00009014.440.00011518.890.00013523.330.00015027.780.000158 

Fi KuuK1Fi Y-Y yönü [K-1] x Fi ui

u1 5,96224E-07 5,85488E-07 5,76295E-07 5,70193E-07 5,6715E-07 5,6715E-07 5,56 u1=0,000057
u2 5,83922E-07 8,36124E-07 8,22994E-07 8,1428E-07 8,0994E-07 8,09935E-07 10 u2=0,000080
u3 5,74753E-07 8,22994E-07 1,07411E-06 1,06274E-06 1,0571E-06 1,05707E-06 14,44 u3=0,000101
u4
= K-1 x Fi =
5,68667E-07 8,1428E-07 1,06274E-06 1,31689E-06 1,3099E-06 1,30987E-06
x 18,89 u4=0,000118
u5 5,65633E-07 8,09935E-07 1,05707E-06 1,30987E-06 1,5697E-06 1,5697E-06 23,33 u5=0,000131
u6 5,65633E-07 8,09935E-07 1,05707E-06 1,30987E-06 1,5697E-06 1,83795E-06 27,78 u6=0,000139


1/2 1/2
N mi u2i   N
167.42 0.0000572 0.0000802 0.0001012 0.0001182 0.0001312 0.0001392  
 i1
T2 N  2  i1  0.20s
 N 
  f u
i i    
5.560.000057100.00008014.440.00010118.890.00011823.330.00013127.780.000139 
i1  i1 
VEYA 5.9. DİNAMİK MATRİSİN [D=d=K-1M] ELDE EDİLMESİ
1 1 1 1 1 1 
k k1 k1 k1 k1 k1 
 1 
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 
      
 k1 k1 k2 k1 k2 k1 k2 k1 k2 k1 k2 
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 
          
1  k1 k1 k2 k1 k2 k3 k1 k2 k 3 k1 k2 k3 k1 k2 k3 
d k   
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
             
 k1 k1 k2 k1 k2 k3 k1 k2 k3 k4 k1 k2 k3 k 4 k1 k2 k3 k 4 
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 
              
 k1 k1 k2 k1 k2 k3 k1 k2 k3 k 4 k1 k2 k 3 k 4 k5 k1 k2 k3 k 4 k5 
 
1 1 1

1 1 1
 
1 1 1 1
  
1 1 1 1 1
   
1 1 1 1 1 1
    
 k1 k1 k2 k1 k2 k3 k1 k2 k3 k 4 k1 k2 k 3 k 4 k5 k1 k2 k3 k 4 k5 k6 
 1 1 1 1 1 1 
1587600 1587600 1587600 1587600 1587600 1587600 
 
 1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 
1587600 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 
 
 1 1

1 1
2
1 1
2
1 1
2
1 1
2
1 
1
1587600 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 
dk   
 1 1

1 1
2
1 1
3
1 1
3
1 1
3
1 
1587600 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 
 
 1 1

1 1
2
1 1
3
1 1
4
1 1
4
1 
1587600 1587600 3440918, 3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 
 
 1 1

1 1
2
1 1
3
1 1
4
1 1
5
1 
1587600 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918,3 1587600 3440918, 3 1587600 3440918,3 

DİNAMİK MATRİSTEN 
KLASİK 
0,00000063 0,00000063 0,00000063 0,00000063 0,00000063 0,00000063  6,29882E  07 6,29882E  07 6,29882E  07 6,29882E  07 6,29882E  07 6,29882E  07  
   
0,00000063 0,00000092 0,00000092 0,00000092 0,00000092 0,00000092  6,29882E  07 9,20502E  07 9,20502E  07 9,20502E  07 9,20502E  07 9, 20502E  07  
 0,00000063 0,00000092 0,00000121 0,00000121 0,00000121 0,00000121  6,29882E  07 9,20502E  07 1,21112E  06 1,21112E  06 1,21112E  06 1,21112E  06 
d  k 1    K 1   
0,00000063 0,00000092 0,00000121 0,00000150 0,00000150 0,00000150 6,29882E  07 9,20502E  07 1,21112E  06 1,50174E  06 1,50174E  06 1,50174E  06  
0,00000063 0,00000092 0,00000121 0,00000150 0,00000179 0,00000179 6,29882E  07 9,20502E  07 1,21112E  06 1,50174E  06 1,79236E  06 1,79236E  06  
   
0,00000063 0,00000092 0,00000121 0,00000150 0,00000179 0,00000208 6,29882E  07 9,20502E  07 1,21112E  06 1,50174E  06 1,79236E  06 2,08298E  06 
D=K-1M r Dr r1 Dr1 r2 Dr2 r3 Dr3 r4 (MOD) Dr4

0,000105 0,000105 0,000105 0,000105 0,000105 0,000105 1 0,000633 1 0,001079 1 0,001139 1 0,001146 1 0,001147
0,000105 0,000154 0,000154 0,000154 0,000154 0,000154 1 0,000876 1,384 0,001528 1,416 0,001616 1,419 0,001626 1,419 0,001627
0,000105 0,000154 0,000203 0,000203 0,000203 0,000203 1 0,001071 1,692 0,001909 1,769 0,002024 1,777 0,002038 1,778 0,002038
0,000105 0,000154 0,000203 0,000251 0,000251 0,000251 1 0,001217 1,923 0,002209 2,047 0,002347 2,061 0,002362 2,061 0,002363
0,000105 0,000154 0,000203 0,000251 0,0003 0,0003 1 0,001314 2,076 0,002414 2,237 0,002569 2,256 0,002587 2,257 0,002587
0,000105 0,000154 0,000203 0,000251 0,0003 0,000349 1 0,001363 2,153 0,002519 2,335 0,002683 2,356 0,002701 2,357 0,002702
1 2
Stodola Yönteni ile 1. periyodun hesabı 1   29.53s 1 T1   0.212s
0.001147 29.53

Tasarıma esas priyodun belirlenmesi

Sistem T (4.26) Sistem T (4.27)
Tp(x)  0.212 s TpA  1.4Ct HN3/4  1.40.07203/4  0,93 s
4.7.3.2 – Binanın Denk.(4.26) ile hesaplanan hakim doğal titreşim periyodu Tp(x) ’in deprem hesabında gözönüne alınacak en büyük
değeri, 4.7.3.4’te verilen TpA periyodunun 1.4 katından daha fazla olmayacaktır.
Kriterine göre Tp(x)  0.212 s  1.4TpA  0,93 s olduğu için tasarıma esas olan periyot küçük olan Tp(x)  0.212 s
“4.7.3.3 – DTS=1, 1a, 2, 2a ve BYS 6 olan binalarda ve DTS=3, 3a, 4, 4a olan tüm binalarda hakim doğal titreşim periyodu,
4.7.3.1’den hesaplanmaksızın, doğrudan 4.7.3.4’te verilen ampirik TpA periyodu olarak alınabilir.
Ancak yapımızın BYS=5 17.5<HN28 Kriterine göre TpA  CtHN3/4  0.07203/4  0,662 s alamıyoruz.
3.3.2. Bina Yükseklik Sınıfları

3.3.2.1 – Deprem etkisi altında tasarımda binalar yükseklikleri bakımından sekiz Bina Yükseklik Sınıfı’na (BYS) ayrılmıştır. Bu sınıflara giren binalar
için 3.3.1.3 esas alınarak tanımlanan yükseklik aralıkları, 3.2’deki Deprem Tasarım Sınıfları’na bağlı olarak Tablo 3.3’te verilmiştir.
Sınıfı DTS 1, 1a, 2, 2a DTS 3, 3a DTS 4, 4a Tablo 3.2-Deprem Tasarım Sınıfarı (DTS)
BYS=1 HN>70 1/2
HN>90 HN>105
BYS=2 56<HN70  N mi u2i  70<HN91 91<HN105 (DD-2) Deprem Yer Hareketi

T 2  Ni 1  TpA  Ct H3/4
BYS=3 42<HN56  f u  N
56<HN70 56<HN91 Düzeyinde Kısa Periyot Tasarım Bina Kullanım Sınıfı (BKS)
 i  1
i i
 Spektral İvme Katsayısı (SDS)
BYS=4 28<HN42 42<HN56 BKS=1 BKS=2,3
BYS=7 7<HN10.5 10.5<HN17.5 0.50SDS<0.75 DTS=2a DTS=2
BYS=8 HN7 HN10.5 0.75SDS=0.856 DTS=1a DTS=1
Deprem sonrası kullanımı gereken binalar, insanların uzun süreli ve yoğun olarak bulunduğu binalar,
değerli eşyanın saklandığı binalar ve tehlikeli madde içeren binalar,
a) Deprem sonrasında hemen kullanılması gerekli binalar (Hastaneler, dispanserler, sağlık ocakları, itfaiye bina ve
tesisleri, PTT ve diğer haberleşme tesisleri, ulaşım istasyonları ve terminalleri, enerji üretim ve dağıtım tesisleri;
BKS=1 vilayet, kaymakamlık ve belediye yönetim binaları, ilk yardım ve afet planlama istasyonları) 1.5
b) Okullar, diğer eğitim bina ve tesisleri, yurt ve yatakhaneler, askeri kışlalar, cezaevleri, vb.
c) Müzeler
d) Toksik, patlayıcı, parlayıcı, vb özellikleri olan maddelerin bulunduğu veya depolandığı binalar
İnsanların kısa süreli ve yoğun olarak bulunduğu binalar


Bina Türü
DTS=1, 1a, 2, 2a DTS=3, 3a, 4, 4a
Her bir katta burulma düzensizliği katsayısının bi  2.0 koşulunu BYS=7 oduğu için
BYS4 BYS5
sağladığı ve ayrıca B2 türü düzensizliğinin olmadığı binalar EŞDEĞER
Diğer tüm binalar ( A1 ve B2 olan yapılar) çözüm uygun BYS5 [17.5<2028] BYS6
Yatay Elastik Tasarım Spektrumu Düşey Elastik Tasarım

S
Sae (T)  D1 SaeD(T)
Sae(T) T
0.856g bağıntısından 0.685g
T Sae(T) T SaeD(T)
0.212 0.856 T 0.2 0.122
1 0.279 SaeD (T)  0.8SDS BD 0.212 0.079
0.49g Sabit
T
2 0.140 1 0.024
0.3424g SD1 Deplasman 3 0.093 1.5 0.016
Sae (T) 
0.279g T 4 0.070 0.274g 2 0.012
Sabit SD1TL
Sae (T)  2 5 0.056 2.5 0.010
İvme T
Sabit 6 0.0465 3 0.008
0.212 hız T
TAD=0.022 TBD=0.109 0.212 TLD
TA=0.0652 TB=0.326 1.0 TL=6s

Deklem 2.3 
Deklem 2.4  
Deklem 2.5
 T SD1 0.279  T 
Sae (T)   0.4  0.6  SDS (0  T  TA ) TA  0.2  0.2  0.0652 SaeD (T)   0.32  0.48  SDS (0  T  TAD )
TA  SDS 0.856  TAD 

S 0.279 SaeD (T)  0.8SDS (TAD  T  TBD )
Sae (T)  SDS  0.856 (TA  0.212  TB ) TB  5TA  D1   0.326
SDS 0.856 T 0.109
S SaeD (T)  0.8SDS BD  0.8  0.856  0.35 (TBD  0.212  TLD )
Sae (T)  D1 (TB  T  TL ) T 0.212
T 
Deklem 2.7 
SD1TL T 0.0652
TAD  A 
T 0.326
 0.022 s ; TBD  B 
T 6
 0.109 s ; TLD  L   3 s
Sae (T)  2 (TL  T
T 3 3 3 3 2 2
Tablo 4.1. Bina Taşıyıcı Sistemleri için Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı, Dayanım Fazlalığı Katsayısı ve İzin Verilen Bina Yükseklik Sınıfları
Taşıyıcı Sistem Dayanım Fazlalığı İzin Verilen Bina
Davranış Katsayısı R Katsayısı D Yükseklik Sınıfları BYS
A. YERİNDE DÖKME BETONARME BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİ
A1. Süneklik Düzeyi Yüksek Taşıyıcı Sistemler
A11. Deprem etkilerinin tamamının moment aktaran süneklik düzeyi yüksek betonarme çerçevelerle
karşılandığı binalar 8 3 BYS2
A12. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi yüksek bağ kirişli (boşluklu) betonarme perdelerle
A13. Deprem etkilerinin tamamının süneklik düzeyi yüksek boşluksuz betonarme perdelerle
düzeyi yüksek bağ kirişli (boşluklu) betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı binalar 8 2,5 BYS2
(Bkz.4.3.4.5)
düzeyi yüksek boşluksuz betonarme perdeler tarafından birlikte karşılandığı binalar (Bkz.4.3.4.5) 7 2,5 BYS2
A16. Deprem etkilerinin tamamının çatı düzeyindeki bağlantıları mafsallı olan ve yüksekliği 12 m’yi
geçmeyen süneklik düzeyi yüksek betonarme kolonlar tarafından karşılandığı tek katlı binalar 3 2 -------------

Ra(T1)
R/I=7
5.43 T  TB  Ra (T)  R / I
R T 7 0.212
0  T  TB  Ra (T)  D    D  2.5    2.5 
D=2.5
 5.43
0 T1 I  TB 1  0.326
T1=0.212 TB=0.326

Yatay Elastik Tasarım Spektrumu SaR(g)

SD1 0,2
SaR (T) 
Sae(T) T
0.158
0.856g bağıntısından 0,16
T SaR(T)
0 0,137
0,12
0,212 0,158
0.49g Sabit 1 0,040
0.3424g SD1 Deplasman 2 0,020 0,08
Sae (T) 
0.279g T 3 0,013
Sabit SD1TL
Sae (T)  4 0,01
İvme T2 0,04
Sabit 5 0,008
0.212 hız 6 0,0066 0
R=7 T (s)
TA=0.0652 TB=0.326 1.0 TL=6s 0
0.212
0,5 1 1,5 2
Sae (T) 0.856g

Azaltılmış tasarım ivme spektrumu SaR (T1 )    0.158g
Ra (T) 5,43
Eşdeğer deprem yükü (taban kesme kuvveti) VtE(x)  miSaR (Tp(x) )  0.04mi I SDS g (4.15)
W  (x)
VtE(x)  miSaR (Tp(x) )  6m  0.158g  6    0.158g  0.1586W  6  167.42  0.158  9.81  1557 kN VtE  VtE  min
(x)
g 1557  337.40

(x) Uygun
VtE  min  0.04mi I SDS g  0.04  6  167.42  1 0.856  9,81  337.40 kN  
(x)
FNE(x)  0.0075NVtE(x)  0.0075  6  1557  70 kN (4.18)

(x)
m H
FiE(x)   VtE(x)  FNE(x)  N i i (4.19)
 m j  Hj
483 j1
m H 347
tE
281
 m j  Hj
j1
6 20 1642.39 167.42 3348,40 413+70=483 483 214.8
5 16, 1642.39 167.42 2812,66 1557-70= 347 830
4 13, 1642.39 167.42 2276,91 281 1111 148.7
3
2
10,
7,2
1642.39
1642.39
167.42
167.42
1741,17
1205,42
1487 214,80
148,70
1325,8
1474,5 82.6
1 4 1642.39 167.42 669,68 82,60 1557
Toplam 12054.24 1557
a) Deprem sonrasında hemen kullanılması gerekli binalar (Hastaneler, dispanserler, sağlık ocakları, itfaiye bina)
BKS=1 b) Okullar, diğer eğitim bina ve tesisleri, yurt ve yatakhaneler, askeri kışlalar, cezaevleri, vb. 1.5
I yapı önem katsayısının değişiminin deprem yüküne etkisi

Sae (T)  SDS Sae (T) 0.856g VtE(x)  miSaR (Tp(x) ) kN VtE(x)  min  0.04mi I SDSg kN
Yapı tipi I R Ra SaR (T1 )   m
Ra (T) Ra (T)
ESOGÜ spor 1.2 7 4.67 0.856g SaR (T1 )  0.183g 6167.42 VtE(x)  1803.34 404.90
Konut 1 7 5.43 0.856g SaR (T1 )  0.158g 6167.42 VtE(x)  1557 111

4.4. DEPREM ETKİSİNİN TANIMLANMASI VE DİĞER ETKİLERLE BİRLEŞTİRİLMESİ

4.4.1. Yatay Deprem Etkisi Altında Azaltılmış Tasarım İvme Spektrumu
4.7 ve 4.8.2’de verilen hesap yöntemlerinde yatay doğrultuda azaltılmış deprem yükleri’nin belirlenmesi için kullanılacak azaltılmış
tasarım ivme spektrumu’nun belirli bir T doğal titreşim periyodu için ordinatı olan azaltılmış tasarım spektral ivmesi SaR(T) , Denk.(4.8)
Sae (T)
ile tanımlanmıştır: SaR (T)= (4.8)
Ra (T)
Burada Sae(T) , 2.2’de tanımlanan DD-2 deprem yer hareketi için Denk.(2.2) ile belirlenen yatay elastik tasarım spektral ivmesi’ni,
Ra(T) ise Denk.(4.1) ile tanımlanan Deprem Yükü Azaltma Katsayısı’nı göstermektedir.
4.4.2. Yatayda Birbirine Dik Doğrultulardaki Deprem Etkilerinin Birleştirilmesi
4.4.2.1 – Yatay deprem etkisi altında taşıyıcı sistemin deprem hesabının 4.7 veya 4.8.2’de verilen yöntemlerden biri ile yapılması
durumunda, yatayda birbirine dik (X) ve (Y) doğrultularında tanımlanan depremlerden oluşan deprem etkileri Denk.(4.9)’da
tanımlandığı şekilde birleştirilecektir:
E(H)
d
=  E(X)
d
 0.3E(Y)
d
Ed(H)=  0.3E(X)
d
 Ed(Y) (4.9)
Burada E(X)
d
ve E(Yd ) , herhangi bir kesitte birbirine dik (X) ve (Y) doğrultularındaki depremlerin etkisi altında 4.10’a göre tanımlanan ve
ayrı ayrı hesaplanan deprem etkilerini, E(H)

d
ise doğrultu birleştirmesi uygulanmış tasarıma esas yatay deprem etkisi’ni
simgelemektedir.
4.4.2.2 – Yatay deprem etkisi altında taşıyıcı sistemin deprem hesabının 4.8.3’te verilen yöntemle zaman tanım alanında yapılması
durumunda, yatayda birbirine dik (X) ve (Y) doğrultularındaki deprem bileşenleri 2.5’e göre birlikte eş zamanlı olarak tanımlandığından,
birleştirilmiş yatay deprem etkisi E(H)
d
, bu hesap sonucunda doğrudan elde edilmektedir.
4.4.3. Düşey Deprem Etkisi

4.4.3.1 – DTS=1, DTS=1a, DTS=2 ve DTS=2a olarak sınıflandırılan ve aşağıdaki elemanları içeren binalarda düşey deprem hesabı,
bu elemanların yerel düşey titreşim modları esas alınarak sadece bu elemanlar için 2.3.5’te tanımlanan düşey elastik ivme
spektrumu’na göre 4.8.2’de verilen yöntemle yapılacaktır. Düşey deprem etkisi E(Z)
d
’in bu şekilde hesabında tüm taşıyıcı sistemler için
R/I=1 ve D=1 alınacaktır.

(a) Açıklıklarının yataydaki izdüşümü 20 m veya daha fazla olan kirişleri içeren binalar,
(b) Açıklıklarının yataydaki izdüşümü 5 m veya daha fazla olan konsolları içeren binalar,
(c) Kirişlere oturan kolonları içeren binalar, (d) Kolonları düşeye göre eğimli olan binalar.
4.4.3.2 – 4.4.3.1’de belirtilen elemanların dışındaki taşıyıcı sistem kısımlarında ve 4.4.3.1’deki tanımın dışında kalan binalarda
düşey deprem etkisi E(Z)
d
, özel bir hesap yapılmaksızın, Denk.(4.10) ile yaklaşık olarak hesaplanacaktır.
E(Z)
d
=(2/3)SDSG (4.10)
Burada G sabit yük etkisini, SDS ise 2.3.2’de tanımlanan kısa periyot tasarım spektral ivme katsayısı’nı göstermektedir.
4.4.4. Deprem Etkisinin Diğer Etkilerle Birleştirilmesi
4.4.4.1 – Taşıyıcı sistem elemanlarının tasarımında esas alınmak üzere, deprem etkisini içeren yük birleşimleri Denk.(4.11) ve
Denk.(4.12) ile tanımlanmıştır:
G  Q  0.2SKAR  Ed(H)  0.3E(Z)

d
G  Q  H  Ed(H)  0.3E(Z)
d
(4.11)
Burada Q hareketli yük etkisini, S kar yükü etkisini, H ise Bölüm 16’da tanımlanan yatay zemin itkisini simgelemektedir. Yatay
deprem etkisi Ed 4.4.2’ye göre, düşey deprem etkisi Ed ise 4.4.3’e göre belirlenecektir.
(H) (Z)

4.4.4.2 – Çelik ve hafif çelik binalarda;

(a) Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT) yaklaşımının uygulanması durumunda Denk.(4.11)’de G yerine 1.2G alınacak,
Denk.(4.12) aynen kullanılacaktır.
(b) Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT) yaklaşımının uygulanması durumunda, Bölüm 16’ya göre temel tasarımı dışında, Bölüm 9
ve Bölüm 10’da verilen yük birleşimleri kullanılacaktır.
4.5. DOĞRUSAL HESAP İÇİN TAŞIYICI SİSTEMİN MODELLENMESİNE İLİŞKİN KURALLAR
Dayanıma Göre Tasarım kapsamında yapılacak doğrusal hesapta kullanılmak üzere, taşıyıcı sistemlerin modellenmesi ile ilgili kurallar bu kısımda verilmiştir.
4.5.1. Genel Modelleme Kuralları

4.5.1.1 – Bina taşıyıcı sistemleri daima üç boyutlu olarak modellenecektir.
4.5.1.2 – Birbirine dik iki yatay doğrultudaki deprem etkisi daima gözönüne alınacaktır. Düşey deprem etkisi de 4.4.3’e göre hesaba katılacaktır.
4.5.1.3 – Sönüm oranı, aksi belirtilmedikçe, %5 alınacaktır.
4.5.1.4 – Burada verilen modelleme kuralları, deprem içermeyen yükleme durumları için de uygulanabilir.
4.5.2. Kiriş ve Kolonların Modellenmesi
4.5.2.1 – Kiriş ve kolonlar, çerçeve (çubuk) sonlu elemanları olarak modelleneceklerdir. Kolon ve kirişlerin birleştiği düğüm
noktalarında 6 serbestlik derecesinin tümü gözönüne alınacaktır. Döşemelerin rijit diyafram olarak modellenmesi durumunda, bu
serbestlik derecelerinin rijit harekete karşı gelenleri kaldırılacaktır.
4.5.2.2 – Betonarme kolon ve kirişlerin etkin kesit rijitlikleri 4.5.8’e göre belirlenecektir.
4A.1. AKMA DAYANIMI VE AKMA DAYANIMI AZALTMA KATSAYISI
Dayanıma Göre Tasarım çerçevesinde, modal tek serbestlik dereceli sistem için öngörülen süneklik kapasitesi – dayanım talebi ilişkisi
ve buna bağlı olarak tanımlanan deprem yükü katsayıları aşağıda verilmiştir (Şekil 4A.1). 4A.1.1. Akma Dayanımı Dayanıma Göre
Tasarım yaklaşımında, öngörülen süneklik kapasitesi µk’ya bağlı olarak, taşıyıcı sistemin sahip olması gereken akma dayanımı
Fe (T)
Fy(k,T) Denk.(4A.1) ile tanımlanır: Fk (k ,T)  (4A.1)
Ry (k ,T)
Burada Fe(T) taşıyıcı sistem için hesaplanan doğrusal (elastik) dayanım talebi’ni, T sistemin doğal titreşim periyodunu, Ry(k,T) ise
4A.1.2’de tanımlanan Akma Dayanımı Azaltma Katsayısı’nı simgelemektedir. 4A.1.2. Akma Dayanımı Azaltma Katsayısı Akma
Dayanımı Azaltma Katsayısı Ry(k,T), eşit yerdeğiştirme kuralı uyarınca rijitliği fazla olmayan taşıyıcı sistemler için öngörülen süneklik
kapasitesi µk ’ya eşit alınır: Ry (k ,T)  k (4A.2)
T
Rijitliği fazla taşıyıcı sistemler için ise bu Yönetmelik’te Denk.(4A.2b) esas alınmıştır: T  TB için Ry (k ,T)  1  (k  1)
TB
Burada TB , Bölüm 2’de Denk.(2.3) ile tanımlanan spektrum köşe periyodu’nu göstermektedir.
Fe(T)
Fe (T) F ( ,T) Fe (T)
Ry  D y k Ra (T)   Ra (T)  DRy (k ,T)
Fy (k ,T) Fd (k ,T) Fd (k ,T)
T  TB için Ry (k ,T)  k
T
Ra Ry T  TB için Ry (k ,T)  1  (k  1)
TB
R
  kD
Fy(,T) Akma I
D Fd(,T) Dizayn Öngörülen süneklik kapasitesi k 
umax
Gerekli akma dayanımı Fk (k ,T)  e
F (T)
uy Ry (k ,T)
F(T) Fy (k ,T)
Akma dayanımı azaltma katsayısı Ry (k ,T)  Gerekli tasarım dayanımı Fd (k ,T) 
u Ry (k ,T) D
ud uy ue umax

4A.2. TASARIM DAYANIMI VE DAYANIM FAZLALIĞI KATSAYISI

4A.2.1. Tasarım Dayanımı
Dayanıma Göre Tasarım’da, öngörülen süneklik kapasitesi’ne bağlı olarak, taşıma gücü yaklaşımı ile kesit tasarımı için, taşıyıcı
sistemin sahip olması gereken tasarım dayanım Fd(k,T) Denk.(4A.3) ile tanımlanır:
Fy (k ,T)
Fd (k ,T)  (4A.3)
D
4A.2.2. Dayanım Fazlalığı Katsayısı
Denk.(4A.3)’te D, Dayanım Fazlalığı Katsayısı’nı göstermektedir. Bu katsayı ile, akma dayanımının tasarım dayanımına göre fazlalığı
ifade edilmektedir.
Uygulama: Bodrum+zemin+5 normal kattan oluşan yapının T=?
3.2m
1.2.3.4.5
katlar

Tüm kirişler 2550 cm 4m Zemin
h1=4m h2-3-4-5-6=3.2m 4m Bodrum
KESME ÇERÇEVELERİNİN KULLANILMASIYLA YAPININ TAMAMININ PERİYODUNUN HESABI (E=3,2.106 kN/m2)

W (kN
h   
  
(m) k  12EI / h3 k  12EI / h3
-sn2/m)
A1 4,725 28350 A1 231,525 1389150
A-A A2 5,400 4 32400 93150 1 B1 1,35 8100
A3 5,400 32400 C1 1,35 8100
B1 1,350 8100 A2 5,40 32400
B2 5,400 32400 2 B2 1,35 8100
1587630
1611900
B-B 4 81000
1,2 B3 1,350 8100 C2 5,4 32400 1642.39 167.42
B4 5,400 32400 A3 1,35 8100
C1 1,350 8100 3 B3 5,4 32400
C2 1,350 8100 C3 5,4 32400
C-C 4 1413450
C3 231,525 1389150 B4 4,725 28350
4
C4 1,350 8100 C4 5,4 32400
A1 4,725 55371,10 A1 231,525 3292800
A-A A2 5,400 3,2 63281,3 181933,7 1 B1 1,35 15820,31
A3 5,400 63281,3 C1 1,35 15820,31
3,4,5,6,7 (Kat rijitlik ve
B1 1,350 15820,3 A2 5,40 63281,3

yükseklikleri eşit)
3727858,83
B2 5,400 63281,3 2 B2 1,35 15820,31

3100840
B-B 3,2 158203,2

B3 1,350 15820,3 C2 5,4 63281,3 1642.39 167.42
B4 5,400 63281,3 A3 1,35 15820,3
C1 1,350 15820,3 3 B3 5,4 63281,3
C2 1,350 15820,3 C3 5,4 63281,3
C-C 3,2 3100781,4
C3 231,525 2713183,594 B4 4,725 55371,10
4
C4 1,350 15820,3 C4 5,4 63281,3
X Yönü Sistem rijitlik matrisi [K] Y Yönü Sistem rijitlik matrisi [K]
5028518,3 -3440918,3 0 0 0 0 0 5337958,83 -3737858,83 0 0 0 0 0
-3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83 0 0 0 0
0 -3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83 0 0 0
0 0 -3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83 0 0
0 0 0 -3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83 0
0 0 0 0 -3440918,3 6881836,6 -3440918,3 0 0 0 0 -3727858,83 7475717,66 -3727858,83

0 0 0 0 0 -3440918,3 3440918,3 0 0 0 0 0 -3727858,83 3727858,83

m H
tE
 m j  Hj
j1
6 24 1642.39 167.42 4018,08 24 24
5 20,8 1642.39 167.42 3482,336 20,8 44,8
4 17,6 1642.39 167.42 2946,592 17,6 62,4
3 14,4 1642.39 167.42 2410,848 100 14,4 76,8
2 11,2 1642.39 167.42 1875,104 11,2 88
1 8 1642.39 167.42 1339,36 8 96
B 4 1642.39 167.42 669,68 4 100
Toplam 16742 100
Fi KuuK1Fi Bodrumlu yapının X-X yönü [K-1] x Fi ui

u1 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,2988E-07 4 u1=0,00006299
u2 6,29882E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,205E-07 8 u2=0,00009089
u3 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,21112E-06 1,21112E-06 1,21112E-06 1,2111E-06 11,2 u3=0,00011646
u4 = K-1 x Fi = 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,50174E-06 1,50174E-06 1,5017E-06
x 14,4 u4=0,00013878
u5 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,79236E-06 1,79236E-06 1,7924E-06 17,6 u5=0,00015692
u6 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,79236E-06 2,08298E-06 2,083E-06 20,8 u6=0,00016994
u7 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,79236E-06 2,08298E-06 2,3736E-06 24 u7=0,00017691

BODRUM6KATLI
1/2 1/2
N mi u2i   N
167.420.000062992 0.000090892 0.000116462 0.000138782 0.000156922 0.000169942 0,000176912  
i1   i 1 
T2 N  2 N   0.241s
 f i ui  40.0000629980.0000908911.20.0001164614.40.0001387817.60.0001569220.80.00016994240,00017691
 i1  i1 
Fi KuuK1Fi Bodrumsuz yapının X-X yönü [K-1] x Fi ui

u1 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 6,29882E-07 5,56 u1=0,000063
u2 6,29882E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 9,20502E-07 10 u2=0,000090
u3 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,21112E-06 1,21112E-06 1,21112E-06 14,44 u3=0,000115
u4
= K-1 x Fi =
6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,50174E-06 1,50174E-06
x 18,89 u4=0,000135
u5 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,79236E-06 1,79236E-06 23,33 u5=0,000150
u6 6,29882E-07 9,20502E-07 1,21112E-06 1,50174E-06 1,79236E-06 2,08298E-06 27,78 u6=0,000158

1/2 1/2
N mi u2i   N
167.42 0.0000632 0.0000902 0.0001152 0.0001352 0.0001502 0.0001582  
 i1
T2 N   i1  0.212s
 2 N 
  f i ui   5.560.000063100.00009014.440.00011518.890.00013523.330.00015027.780.000158
i1  i1 
3.3. BİNA YÜKSEKLİĞİ VE BİNA YÜKSEKLİK SINIFLARI

3.3.1. Bina Tabanı ve Bina Yüksekliği
3.3.1.1 – Aşağıda (a) ve (b)’de verilen koşulların her ikisini de sağlayan bodrumlu binalar’da bina tabanı, bodrum perdelerinin üst
kotundaki kat döşemesi seviyesinde tanımlanır.
(a) Rijit bodrum perdelerinin binayı her taraftan veya en az üç taraftan çevrelemesi, Sağlamıyor
(b) Birbirine dik bina eksenlerinin herbirinin doğrultusundaki hakim titreşim modunda, bodrum katlar dahil Tp,tüm 1.1Tp,üst
binanın tümü için hesaplanan doğal titreşim periyodu’nun, aynı taşıyıcı sistemde zemin kat döşemesi dahil 0.2411.10.212
tüm bodrum kütleleri hesaba katılmaksızın aynı doğrultuda hesaplanan doğal titreşim periyodu’na oranının 0.241 0.233sağlamıyor
1.1’den küçük olması Tp,tüm 1.1Tp,üst .
“3.3.1.2 – 3.3.1.1’de verilen koşullardan herhangi birini sağlamayan bodrumlu binalar ve bodrumsuz binalar’da bina tabanı temel üst
kotunda tanımlanır.” Buna göre bina tabanı bodrum kat üzerinden hesaplanır ve HN=20 m, BYS=5 ve DTS=1 olarak alınır.

Buna göre yapının 6 katlı üst kısmının deprem kuvvetleri daha önce bulunan 6 katlı yapının
deprem kuvvetlerine eşit olduğu için aynen alınır.
Ra(T1)
R/I=7
5.43
T  TB  Ra (T)  R / I
R T 7 0.212
0  T  TB  Ra (T)  D    D  2.5    2.5 
D=2.5
 5.43
0 T1 I  TB 1  0.326
T1=0.212 TB=0.326
Yatay Elastik Tasarım Spektrumu SaR(g)

SD1 0,2
SaR (T) 
Sae(T) T
0.158
0.856g bağıntısından 0,16
T SaR(T)
0 0,137
0,12
0,212 0,158
0.49g Sabit 1 0,040
0.3424g SD1 Deplasman 2 0,020 0,08
Sae (T) 
0.279g T 3 0,013
Sabit Sae (T) 
SD1TL Ra=7
İvme T2 4 0,01 0,04
Sabit 5 0,008
0.212 hız 6 0,0066 0 T (s)
TA=0.0652 TB=0.326 1.0 TL=6s 0
0.212
0,5 1 1,5 2
Sae (T) 0.856g

Azaltılmış tasarım ivme spektrumu SaR (T1 )    0.158g
Ra (T) 5,43
Eşdeğer deprem yükü (taban kesme kuvveti) VtE(x)  miSaR (Tp(x) )  0.04mi I SDS g (4.15)
W  (x)
VtE(x)  miSaR (Tp(x) )  6m  0.158g  6    0.158g  0.1586W  6  167.42  0.158  9.81  1557 kN VtE  VtE  min
(x)
g 1557  337.40

(x) Uygun
VtE  min  0.04mi I SDS g  0.04  6  167.42  1 0.856  9,81  337.40 kN  
(x)
FNE(x)  0.0075NVtE(x)  0.0075  6  1557  70 kN (4.18)

(x)
m H
FiE(x)   VtE(x)  FNE(x)  N i i (4.19)
 m j  Hj
483 j1
m H 347
tE
281
 m j  Hj
j1
6 20 1642.39 167.42 3348,40 413+70=483 483 214.8
5 16,8 1642.39 167.42 2812,66 1557-70= 347 830
4 13,6 1642.39 167.42 2276,91 281 1111 148.7
3
2
10,4
7,2
1642.39
1642.39
167.42
167.42
1741,17
1205,42
1487 214,80
148,70
1325,8
1474,5 82.6
1 4 1642.39 167.42 669,68 82,60 1557
Toplam 12054.24 1557

4.7.5.3 – İkinci yükleme durumunda, yine ortak tek taşıyıcı sistem modelinde sadece alt bölüm’deki bodrum katlarının kütleleri,
Denk.(4.8)’de T=0 konularak elde edilen azaltılmış spektral ivme SaR(0) ile çarpılarak bu katlara etkiyen yaklaşık eşdeğer deprem
yükleri hesaplanır (Şekil 4.2c). Hesapta alt bölüm (bodrum) için Denk.(4.1)’den hesaplanan deprem yükü azaltma katsayısı
(Ra)alt= Dalt=1.5 kullanılacaktır. İkinci yükleme durumu için yapılan hesap sonucunda, alt bölüm’deki azaltılmış iç kuvvetler elde edilir.
 T  0  Sae (T)g 0.3424

TBDY 4.7.5.3 gereği (0  T  0  TA )  Sae (T)   0.4  0.6  SDS   0.4  0.6  0.856  0.3424g  SaR (T)    0.228
 TA   0.06 25  Ra (T) 1.5
Fb(X)k E  Vt(X) (X)

E  m tb SaR (Tp  0)g  167.42  0.228  9.81  374.46 kN
Sae(T) Sae(T)
SDS 0.856g
SD1 Sabit 0.49g Sabit

S S
T=0Zeminin spektrumu 0.4SDS Sae (T)  D1 Deplasman 0.3424g Sae (T)  D1 Deplasman
T T
SD1TL 0.279g SD1TL
Sabit Sae (T)  Sabit Sae (T) 
İvme T2 İvme T2
Sabit Sabit
hız 0.212 hız
T T=0
TA TB 1.0 TL=6s TA=0.0652 TB=0.326 1.0 TL=6s
F ( X)
NE
 FNE( X)  F ( X)
NE
 FNE( X)  F ( X)
NE
 FNE( X)   413  70
miN miN m6
F (X)
iE mi 347 m5
m2 HN 281 m4
Hi
Fi(X)E mi m1 214.8 m3
HN
V (X)
tE 148.7 m2
m2 Hi Fb(X)k E mbk 82.60 m1=167.42
m1 Vt(X)E  1557
Fb(X)k E  374.46 mbk
V(X)
tE (b) (c) (b) (c)
(a)

Tbdy Deprem

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tbdy Deprem

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TBDY 2019 Hesap örnekleri

BÖLÜM 1 – GENEL HÜKÜMLER

BÖLÜM 2 – DEPREM YER HAREKETİ

BÖLÜM 3 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA BİNALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE TASARIMI İÇİN

DOĞRUSAL OLMAYAN İTME YÖNTEMLERİ İLE ZAMAN TANIM ALANINDA DOĞRUSAL

BÖLÜM 13 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA YÜKSEK BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN TASARIMI

BÖLÜM 14 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA YALITIMLI BİNA TAŞIYICI SİSTEMLERİNİN TASARIMI

BÖLÜM 15 – DEPREM ETKİSİ ALTINDA MEVCUT BİNA SİSTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

BÖLÜM 17 – DÜZENLİ YERİNDE DÖKME BETONARME BİNALAR İÇİN BASİTLEŞTİRİLMİŞ

TBDY 2019 Hesap örnekleri 1

TÜRKİYE BİNA DEPREM

5.5. DOĞRUSAL OLMAYAN Bölüm 13. Yüksek Yapılar

4.8. MODAL HESAP YÖNTEMLERİ 5.6.2. Tek Modlu İtme Yöntemleri

2.2. DEPREM YER HAREKETİ DÜZEYLERİ (DY2017)

TBDY 2019 Hesap örnekleri 2

DEPREM DÜZEYİ 50 yılda aşılma olasılığı Tekrarlanma periyodu (yıl) Açıklama

Aşağıdaki şekillerin incelenmesinden Deprem Düzeyleri;

TBDY 2019 Hesap örnekleri 3

TBDY 2019 Hesap örnekleri 4

1999 Marmara depremi yer

TBDY 2019 Hesap örnekleri 5

2.3. STANDART DEPREM YER HAREKETİ SPEKTRUMLARI

Burada FS ve F1 2.3.3’te tanımlanan yerel zemin etki katsayıları’nı göstermektedir.

TBDY 2019 Hesap örnekleri 6

2.3.3. Yerel Zemin Etki Katsayıları

TBDY 2019 Hesap örnekleri 7

2.3.5. Düşey Elastik Tasarım Spektrumu

3.2. DEPREM TASARIM SINIFLARI

TBDY 2019 Hesap örnekleri 8

TBDY 2019 Hesap örnekleri 9

DTS = 1,1a, 2, 2a , 3, 3a, 4, 4a DTS = 1a, 2a

TBDY 2019 Hesap örnekleri 10

3.4 BİNA PERFORMANS DÜZEYLERİ

DY2016 4.6. DOĞRUSAL HESAP YÖNTEMİNİN SEÇİLMESİ

TBDY 2019 Hesap örnekleri 11

4.7. EŞDEĞER DEPREM YÜKÜ YÖNTEMİ İLE DOĞRUSAL DEPREM HESABI

V  miSaR (Tp(X) )  

4.7.2. Katlara Etkiyen Eşdeğer Deprem Yüklerinin Belirlenmesi

TBDY 2019 Hesap örnekleri 12

4.7.5. Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Bodrumlu Binaların Hesabı

Vt(X)E (b) (c)

TBDY 2019 Hesap örnekleri 13

DTS=1, 1a, 2, 2a DTS=3, 3a, 4, 4a

BYS<5 BYS5 BYS6

Dinamik hesap (Doğrusal/Doğrusal olmayan)

TBDY 2019 Hesap örnekleri 14

TBDY 2019 Hesap örnekleri 15

Otopark (g=5.0 kN/m2)

Bina taşıyıcı sisteminin ön

7 Temel zımbalama ön hesabı (TS500 8.3) VprVpd

Uygulama: Yapının tamamının Tx-x=? Ve Ty-y=? (EC30=32.106kN/m2)

D103 D104 D105

Tüm kolonlar 3060 cm

TBDY 2019 Hesap örnekleri 16

Döşeme zati ağırlığı g=25x 0.3=7.50 kN/m2 K103 kirişi G yükü

Döşeme hareketli yükü q=2 kN/m2 K103 kirişi Q yükü

Döşeme zati ağırlığı g=25x 0.3=7.50 kN/m2 K104 kirişi G yükü

Döşeme hareketli yükü q=2 kN/m2 m2 K104 kirişi Q yükü

“4.5.2. Kiriş ve Kolonların Modellenmesi

TBDY 2019 Hesap örnekleri 17

KESME ÇERÇEVELERİNİN KULLANILMASIYLA YAPININ TAMAMININ PERİYODUNUN HESABI

A-A A2 5,400 3,2 63281,3 181933,7 1 B1 1,35 15820,31

1 k1-kat+k2-kat -k2-kat 0 = 1587630+3100840=4688470 -3100840 0