HASTE MEIA M.
MAALA V – PEARL
FEBRUARY 8, 2021
AP Q2 W6(W4-8): EPEKTO NG PATAKARANG
KOLONYA
GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 15:
Isyu sa sahod, endo
nakaengganyo ng first-time
protesters sa Labor Day
ABS-CBN News
Posted at May 01 2019 06:33 PM | Updated as of May 01 2019 09:06 PM
Lumahok ang mga miyembro ng mga grupo ng mga
manggagawa sa protesta ngayong Miyerkoles sa
Maynila upang gunitain ang Araw ng
Paggawa. Jonathan Cellona, ABS-CBN News
(UPDATE) Libo-libo ang nagtungo ngayong Miyerkoles
sa Maynila para makilahok sa protesta sa okasyon ng
paggunita ng Araw ng Paggawa.
Umabot sa 5,750 tao ang nakilahok sa protesta sa Maynila, "Pinagkakaitan ng sahod ang mga manggagawa. Ang
ayon sa tala ng National Capital Region Police Office alas- pangakong wawakasan ang 'endo' ay hindi natupad," ani
3 ng hapon. KMU President Elmer Labog.
Kasama roon ang mga miyembro ng mga grupo ng mga Sa pagsunog ng effigy na binansagang "Dutertemonyo,"
manggagawa, mga aktibista, at mga unyon. ibinaling ng mga manggagawa ang kawalang pag-asa nila
sa kasalukuyang gobyerno.
Sa España nagkita-kita ang mga lumahok at nagmartsa sila
hanggang Mendiola at Liwasang Bonifacio.  Ayon naman kay Presidential Spokesperson Salvador
Panelo, tila nakalimutan na ng mga nagpoprotesta ang mga
Sa taong ito, may mga manggagawang ngayon lang sumali pro-labor na programa ng pangulo.
sa protesta, tulad ni Rodolfo Duero.
Ang mga ikinakasa rin na protesta ay maaaring magdulot
Pahinante si Duero sa isang kompanya at nakiisa siya sa ng takot sa mga investor na mamumuhunan at
protesta dahil hirap na sa pagiging kontraktuwal. 
magreresulta sa kawalan ng trabaho, ayon kay Panelo.
Matapos umano ang 6 buwan ay hahanap na ulit siya ng "What seems to escape them is the truth that their anti-
bagong trabaho. government activities could scare away foreign investors
in the country resulting in job losses," ani Panelo.
Nitong taon lang din sumali sa protesta ang unyon na
kinabibilangan ni Rachel Salvador. Nagdaos din ng mga protesta ang mga grupo ng mga
manggagawa sa iba-ibang panig ng bansa, gaya ng sa Cebu
Ramdam na rin daw kasi nila na hindi sapat ang sinasahod City, Davao City, at Baguio City.
sa harap ng nagtataasang presyo ng mga bilihin.
Pag-alis sa sistema ng pangongontrata at umento sa sahod
"Sa pagtaas ng bilihin ngayon hindi na sumasapat sa din ang hiling ng mga grupo.
pangkaraniwang manggagawa 'yong sahod," ani Salvador.
Katarungan naman ang hiling ng mga magsasaka sa
Maging ang mga estudyante, gaya ni Renzo Relente, ay Bacolod City para sa mga kasamahan nilang nabiktima ng
nakiisa sa protesta dahil natatakot daw sila sa aabutan umano ay extrajudicial killings.
nilang sitwasyon kapag sila na ang nagtatrabaho.
-- Ulat nina Ron Gagalac, Joworski Alipon, at Michael
"Ayaw naming manahin 'yong isang kundisyon ng Delizo, ABS-CBN News
paggawa na walang seguridad sa trabaho," ani Relente.
Ito ang mga dahilan kung bakit mistulang mas marami ang
sumali sa Labor Day protest ngayon kumpara noong mga
nakaraang taon, ayon sa Kilusang Mayo Uno (KMU).
Dapat daw itaas ang sahod na kinikita ng mga
manggagawa kada araw at ipatigil ang
kontraktuwalisasyon.
GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 15: abala ang mga namumuno sa pagsali sa kalakalan; para lang
sa kanilang pansariling interest. Napabayaan ang
1. Protesta tungkol sa isyu ng sahod at endo(end of pangkabuhayan sa agrikultura kaya nagkaroon ng kakulangan
conract). sa pagkain. Hindi pinapayagan ang mga Pilipino na sumali sa
2. Karapatan ng mga manggagawa na mabigyan ng tamang kalakalan at naghirap ang mga mamamayang Pilipino habang
pasahod at maalis na ang pangongontra sa sistema. ang mga nakakasali sa kalakalan at pinunong Espanyol ay
Hinihiling din ang katarungan sa mga estrajudicial yumaman ng husto.
killings ng mga magsasaka.
3. Hindi, dahil ayon sa balita sila at nagpoprotest para
mabigay ang kanilang mga kahilingan na umento sa
sahod, matigil ang pangongontra sa mga manggagawa at
hustisya sa mga extrajudicial killings.
4. Ang pagkakapareho ng mga polista at mga manggagawa
ngayon ay hindi sila nabibigyan ng tamang pasahod. Ang
pagkakaiba naman ay marami natatamasa na karapatan ang
mga manggawa ngayon.
5. Magkaroon ng tamang pasahod sa trabaho, mga benepisyo
na makakabuti sa kanila bilang manggawa at mga
programa na makakatulong maitaas ang lebel ng kanilang
mga skill o kaalaman.

GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 16: (GUMUHIT)

Maraming mahahalagang pangyayari sa kalakalang galyon

sa pagitan ng mga Pilipino at mga dayuhan at ito ay may
parehong negatibo at positibong epekto sa mga Pilipino. Una
sa mga positibing epekto nito sa mga Pilipino ay ang
pagkakaroon ng ugnayan ng bansang Pilipinas sa Espanya at
Mexico, dahil dito nakilala din ang Pilipinas sa ibang
bansa. Ikalawa, nakilala ang kahusayan ng mga Pilipino sa
paggawa ng matitibay na barko. Pangatlo, nagkaroon ng
pantustos sa gastusin ang simbahan at pamhalaan gamit ang
kinita sa kalakalan. Pang-apat, nagkaroon ng makabagong
teknolohiya sa pagpapa-unlad ng kabuhayan.
Ang mga negatibong epekto naman nito ay, napabayaan
ang pag-unlad ng kabuhayan ng mga Pilipino dahil naging mas
GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 17: (COLLAGE)
Kahit sabihin man na hindi lahat ng mga katutubo o
Pilipino ang nagdusa sa mga patakarang ipinatupad ng mga
Espanyol, mas marami pa din dito ang naghirap lalo na ang
mga mahihirap. Ang pagiging matatag ng mga Pilipino ang
isang naging rason upang sila ay makabangon sa mga
patakarang ipinatupad ng mga dayuhan. Gaano man kahirap ang
naranasan nasa puso at isip ng mga Pilipino ang pagmaamahal
sa sariling bayan. Kaakibat ng katalinuhan at kasipagan
nalampasan nila ang mga pagsubok ng pagbabago.
GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 18:
Ang balangkas ng pamahalaan sa kasalukuyan at maraming pinagbago mula sa pamahalaang kolonya ng Espanya. SA chart makikita
ang mga kaibahan at mga sangay o posisyon na magpahanggang ngayon ay nandiyan pa rin;

PAMAHALAAN SA KASALUKUYAN PAMAHALAANG KOLONYA NG ESPANYA

PRESIDENTE – MAY PINAKAMATAAS NA HAWAK NG KAPANGYARIHAN HARI NG ESPANYA – MAY PINAKAMATAAS NA HAWAK NG
(BINOBOTO NG MGA TAO) KAPANGYARIHAN

GOBERNADOR HENERAL – KINATWAN NA PINADALA NG HARI MULA SA

ESPANYA. MAY PINAKATAAS NA HAWAK NA KAPANGYARIHAN SA
BANSANG KOLONYA (HAL. PILIPINAS)

MAY TATLONG SANGAY MAY DALAWANG SANGAY

 TAGAPAGPAGANAP (EXECUTIVE)-PRESIDENTE  TAGAPAGPAGANAP-GOBERNADOR HENERAL

 TAGAPAGBATAS (LEGISLATIVE)-CONGRESS  TAGAPAGHUKOM-ROYAL AUDIENCIA
 TAGAPAGHUKOM (JUDICIAL)-SUPREME COURT

MAGKABUKOD ANG SIMBAHAN AT PAMAHALAAN KASAMA ANG SIMBAHAN SA PAMAMAHALA (MAY MGA HAWAK NG
PINAMAMAHALAAN ANG MGA PRAYLE)

BINUBUO NG PAMAHALAANG NATIONAL AT LOKAL NA KUNG SAAN ANG MAY PAMAHALAANG SENTRALISADO NA BINUBUO NG PAMAHALAANG
PAMHALAANG LOKAL AY UNDER NG PAMAHALAANG NATIONAL (HAWAK NG SENTRAL AT LOKAL
PRESIDENTE)

PAMAHALAANG NATIONAL-HAWAK NG PRESIDENTE KASAMA ANG VICE PAMAHALAANG SENTRAL-HAWAK NG GOBERNADOR HENERAL KASAMA ANG
PRESIDENT AT KANYANG MGA GABINETE ROYAL AUDIENCIA.

PAMAHALANG LOKAL-BINUBUO NG GOBERNADOR(PROVINCE), PAMAHALAANG LOKAL- BINUBUO NG PANLALAWIGAN(ALCALDIA,

MAYOR(MUNICIPALITIES AND CITIES), BARANGAY CAPTAIN(BARANGAY) CORREGIMIENTO, AYUNTAMIENTO),
AT REGIONAL GOVERNOR PARA SA AUTONOMOUS REGION PAMBAYAN/PUEBLO(GOBERNADORCILLO) AT PAMBARANGAY(CABEZA DE
BARANGAY)

AUTOMOUS REGION-MAY KARAPATANG KONTROLIN AT PANGASIWAAN ANG ENCOMIENDA-PAGKAKATIWALA NG HARI SA ISANG TAO PARA
 KANILANG REHIYON NA NAAAYON SA BATAS NG PILIPINAS PAMAHALAANG ANG ISANG LUPAIN

BATAY SA CHART ANG MGA NANATILING IMPLUWENSIYA NG PAMAHALAANG KOLONYAL AY ANG SUMUSUNOD: PAMAHALAANG BARANGAY, PAMAHALAANG LOKAL, SANGAY NG
PAMAHALAAN NA TAGAPAGPAGANAP AT TAGAHUKOM.
ANG NAGING EPEKTO NITO SA KASALUKUYANG PAMAHALAAN AY NAGKAROON NG BATAYAN ANG ATING MGA PINUNO KUNG ANO ANG MGA BAGAY NA DAPAT GAWIN SA
PAMAMAHALA. NA MAS MAKAKABUTI AT MAPADALI ANG PANGANGASIWA SA BANSANG PILIPINAS. NGUNIT NA NAMA SIN NILA ANG KALABISAN SA PAMAMAHALA NA GINAWA NG
MGA ESPANYOL KAYA KAHIT MAGANDA ANG MGA PROGRAMA, HINDI ITO NA PAPATUPAD NG MAAYOS DAHIL SA HINDI MAGANDANG PAMAMALAKAD AT PAMUMUNO.
GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 19:

IBA PANG EPEKTO REAKSYON NG TAO PAGKAKAHAWIG SA PANAHON

PAMAMARAAN NGAYON

SISTEMANG NAGING PAHIRAP DIN SA MGA
HACIENDA AT MAGSASAKA DAHIL IMBIS NA
KASAMA PAGKAIN ANG ITATANIM
NAPALITAN ITO NG TABAKO, TUBO
AT NIYOG NA SAPILITANG
PINAPATANIM SA MGA KASAMA.
HINDI NAGUSTUHAN NG MGA MAGSASAKA
DAHIL LALO SILANG NAGUTOM SA KAWALAN
NG PAGKAIN NA PANANIM
HANGGANG NGAYON MERON PARING
GANITONG SISTEMA SA ATING
BANSA LALO NA SA MGA HACIENDA
NG MGA TUBO SA VISAYAS NGUNIT
MAY MAS MAGANDA BENEPISYO ITO
PARA SA MGA NAG-AARENDO

KALAKALANG NATATANGGAP NG MAYNILA ANG NATUWA ANG MGA MAMAMAYAN DAHIL
PANLOOB MGA PRODUKTO NG MGA LALAWIGAN NAGKAROON SILA NG PAGKAKATAON NA
MABENTA ANG KANILANG KALAKAL AT
KUMITA NGUNIT DAHIL SA PAG-AABUSO NG
MGA ESPANYOL HINDI RIN GAANONG
KUMITA ANG MGA PILIPINONG
MANGANGALAKAL
ITO AY NANGYAYARI PA DIN SA
HANGGANG NGAYON LALO NA ANG
PAMAHALAAN ANG NAGPOPROMOTE
NA TANGKILIKIN ANG SA RILING
ATIN. MAS MALAKI NA ANG
KINIKITA NG MGA LOCAL TRADERS
NGA BANSA.

GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 20:

1. Para malaman natin ang nangyari sa ating kasaysayan at kung may epekto ba ito sa ating mga hinaharap bilang mag-aaral.
Lalo na kung may epekto din ito sa ating kasalukuyan na pamahalaan. Upang hindi tayo maging mangmang sa mga nangyari
sa ating bansa sa mga nagdaang panahon.
2. Ang maganda nito ay nagkaroon ng magandang sistema ang pamamalakad sa bansa na naging basehan ng ating mga pinuno
ngayon, namulat tayo pananampalataya sa Diyos, nakilala ang bansang Pilipinas sa ibang bansa, umunlad nag teknolohiya,
 pangkalusugan at agrikultura. Ang masamang epekto nito ay ang pagmamaltrato at pagmamamlabis ng mga namumuno sa mga
katutubo, maraming naghirap nga mamamayan, na-exhaust ang mga likas na yaman ng mga espanyol lamang ang nakinabang.
3. Opo, umuunlad pa din ang teknolohiya, pangkalusugan at agrikultura. Dumarami ang nagiging kaalaman natin sa mundo.
Meron pa din nagmamalabis sa kapangyarihan sa gobyerno at ang mga mahihirap ay mas lalong naghihihrap dahil sa
katiwalian.
4. Hindi. Maging mabuting mamamayan at sumunod sa mga batas at patakaran.

GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 21:

“SA ATING SARILING BAYAN, ATING KARAPATAN AY IPAGLABAN”

GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 22:

BAYAN KO BY FREDDIE AGUILAR
Ang bayan kong Pilipinas
Lupain ng ginto't bulaklak
Pag-ibig na sa kanyang palad
Nag-alay ng ganda't dilag
At sa kanyang yumi at ganda
Dayuhan ay nahalina
Bayan ko, binihag ka
Nasadlak sa dusa
Ibon mang may layang lumipad
Kulungin mo at umiiyak
Bayan pa kayang sakdal-dilag
Ang 'di magnasang makaalpas
Pilipinas kong minumutya
Pugad ng luha at dalita
Aking adhika
Makita kang sakdal laya
Ibon mang may layang lumipad
Kulungin mo at umiiyak
Bayan pa kayang sakdal-dilag
Ang 'di magnasang makaalpas
Pilipinas kong minumutya
Pugad ng luha at dalita
Aking adhika
Makita kang sakdal laya…

Mas paigtingin ang pagmamahal sa sariling bayan. Panindigan na ang bansang Pilipinas ay para sa mga Pilipino.
Tangkilikin ang sariling ganda ng ating bansa at pangalagaan at ipagmalaki ang mga ito. Maging masunurin sa mga batas na
ginawa para sa ikabubuti ng ating bayan at tayong mga Pilipino. Maging aware sa mga bagay-bagay na may kinalaman sa ating
bansa at ipaglaban ang ating karapatan na tunay na nagmamay-ari nitong bansa. Huwag pa-api sa mga dayuhan na ang hangad ay
sakupin tayo. Magkaroon ng matibay na paninindigan kaakibat ng talino para malampasan o hindi ma muli maulit ang panlulupig
sa atin ng ibang lahi.

GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 23:

PAKSA ALAM GUSTO PANG MALAMAN NATUTUNAN

MGA SALITANG NILALAMAN NG GAWAIN 1:

HALAGANG BINABAYARANG NG MGA

BUWIS MAMAMAYAN SA PAMAHALAAN PARA ANO ANG KABUUANG INABUSO NG MGA ENCOMIENDRO ANG KANILANG HAWAK NA
MATUSTUSAN ANG MGA PROYEKTO AT HALAGA NG BUWIS NA KAPANGYARIHAN. LABIS ANG KANILANG HININGI NA HALAGA
PROGRAMA PARA BANSA. MAARING PERA NAKOKOLEKTA SA HANGGANG SA WALA NG MATIRA SA MGA MAMAMAYAN.
 O PRODUKTO ANG IBAYAD. ISANG TAON? PINAPARUSAHAN NILA ANG MGA HINDI NAKAKAPAGBIGAY KUNG
KAYA MARAMI ANG NAG-ALSA AT BUMALIK NG BUNDOK PARA
MAKA PAMUHAY NG MALAYA.

BANDALA ITO AY ANG PAGTATALAGA NG TAUNANG
TAKDANG DAMI NG PRODUKTO NA
SAPILITANG BINIBILI NG PAMAHALAAN
SA MGA PILIPINO.
ANO ANG MANGYAYARI MALIMIT HINDI ITO NABABAYARAN NG TAMA NG PAMAHALAAN
KAPAG HINDI MAABOT DAHIL KULANG SILA SA PONDO AT KADALASAN “PROMISORY
ANG TAKDANG DAMI NA NOTE” LAMANG ANG KANILANG BINIBIGAY. HINDI KUMIKITA
HINIHINGI NG ANG MGA MAGSASAKA DAHIL SA MABABANG PRESYO BA PAGBILI
PAMAHALAAN? SA KANILANG PRODUKTO TALO PA SILA SA PUHUNAN.

GALYON BARKONG GAMIT SA KALAKALAN NA GAWA KUNG BAKIT HINDI NAKILALA ANG KAHUSAYAN NG MGA PILIPINO SA PAGGAWA NG
NG MGA PILIPINO. MAY RUTA ITO MULA PRODUKTO NG MATITIBAY NA BARKO. MAS NAPAGTUONAN NG PANSIN NG MGA
ACAPULCO, MEXICO PATUNGO MAYNILA, PILIPINAS ANG NAMUMUNO ANG KALAKALAN KAYA NAPABAYAAN NILA ANG
PILIPINAS AT PABALIK INAANGKAT SA PAMAMAHAL. PATI MGA PRAYLE AY NAKISALI NA DIN SA
KALAKALAN. KALAKALAN. NAGING MAUNLAD ANG KABUHAYAN AT ANG
TEKNOLOHIYA.

MONOPOLYO KONTROLADO NG PAMAHALAAN ANG LAHAT
MULA PAGSASAKA AT PAGBILI NG MGA
MONOPOLYONG PRODUKTO. HALIMBAWA
NITO AY ANG TABAKO NA NAGSIMULA
NOONG 12781 NA TUMAGAL HANGGANG
1881
KUNG BAKIT TABAKO MAGANDA ANG NAGING EPEKTO NITO DAHIL LUMAKI ANG KITA
ANG MINOPOLYO. NG PAMAHALAAN NGUNIT DAHIL SA INABUSO NG MGA PINUNONG
NAMAMAHALA DITO ANG TUNGKULIN KAYA MARAMING MAMAMAYAN
ANG NAGDANAS NG KATAKUT-TAKOT NA HIRAP

SAPILITAN TINAWAG DIN ITONG POLO Y SERVICIO. BAKIT HINDI KASAMA INABUSO ANG MGA POLISTA SAPAGKAT HINDI NASUNOD ANG
G PAGGAWA POLISTA ANG TAWAG SA MGA ANG MGA BABAE SA KAUTUSAN NG HARI NA DAPAT SA KADA ARAW NA
MANGGAGAWA, SILA YUNG MGA SAPILITANG PAGGAWA? MAKAPAGTRABAHO, SILA AY DAPAT MABAYARAN, HINDI DIN
KALALAKIHAN NA EDAD 16 TO 60. DAPAT MALAYO SA KANILANG PAMILYA AT WALANG POLO SA
PANAHON NG PAGTATANIM O PAG-AANI.

GAWAIN SA PAGKATUTO BILANG 24:

1. Natutunan ko na sa kabuuan na hindi maganda ang sinapit ng ating mga ninuno sa kamay ng mga dayuhang Espanyol. Mula sa
patakarang kanilang pinatupad upang matupad ang kanilang mga layunin at hangarin sa pananakop hanggang sa pagkakatatag
ng kanilang pamahalaan sa ating bansa,
2. Kung ganun lang ba kadali sa ating mga ninuno na tanggapin ang pananakop ng Espanya.
3. Dahil hindi ko maisip na napasunod sila ng ibang lahi sa mga kagustuhan ng mga ito.
4. Masgusto ko malalaman ang naging panig ng ating mga ninuno bakit sila nagpadala sa mga dayuhan at magpasakop sa mga
ito.