3

Araling Panlipunan
Unang Markahan – Modyul 1:
Ang mga Simbolo sa Mapa
Araling Panlipunan – Ikatlong Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 1: Ang mga Simbolo sa Mapa
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Shiela Mae A. Abisan
Joy O. Descartin
Editor: Tomas Raglin D. Partosa
Tagasuri: Hope A. Jandomon
Tagaguhit: Novah Windyrain E. Peñalosa
Tagalapat: James B. Caramonte
Tagapamahala: Senen Priscillo P. Paulin, CESO V Rosela R. Abiera
Fay C. Luarez, TM, Ed.D., Ph.D. Maricel S. Rasid
Adolf P. Aguilar, Ed.D. Elmar L. Cabrera
Nilita L. Ragay, Ed.D.
Carmelita A. Alcala, Ed.D.

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education –Region VII Schools Division of Negros Oriental

Office Address: Kagawasan, Ave., Daro, Dumaguete City, Negros Oriental

Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117
E-mail Address: negros.oriental@deped.gov.ph
 3

Araling
Panlipunan
Unang Markahan – Modyul 1:
Ang mga Simbolo sa Mapa

ii
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 3
ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Ang
mga Simbolo sa Mapa.
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri
ng mga edukador mula sa pampubliko at pampribadong
institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang
pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral
sa mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan
ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo
habang isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan
at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita
ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul.

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o
estratehiyang magagamit sa paggabay sa mag-aaral.
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang
kaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito.
Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang
hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto.
Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing
nakapaloob sa modyul.
ii
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan 3 ng Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Ang mga Simbolo sa Mapa.
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong
pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-
aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa
pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong
maunawaan.

Sa bahaging ito, malalaman mo

ang mga dapat mong matutuhan
Alamin sa modyul.

Sa pagsusulit na ito, makikita natin

kung ano na ang kaalaman mo sa
Subukin aralin ng modyul. Kung nakuha mo
ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang
bahaging ito ng modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-

Balikan aral upang matulungan kang
maiugnay ang kasalukuyang aralin
sa naunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin

Tuklasin ay ipakikilala sa iyo sa maraming
paraan tulad ng isang kuwento,
awitin, tula, pambukas na suliranin,
gawain o isang sitwasyon.

iii
 Sa seksyong ito, bibigyan ka ng
Suriin maikling pagtalakay sa aralin.
Layunin nitong matulungan kang
maunawaan ang bagong konsepto
at mga kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para

sa mapatnubay at malayang
Pagyamanin pagsasanay upang mapagtibay
ang iyong pang-unawa at mga
kasanayan sa paksa. Maaari mong
iwasto ang mga sagot mo sa
pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng
modyul.
Naglalaman ito ng mga katanungan
Isaisip o pupunan ang patlang ng
pangungusap o talata upang
maproseso kung anong natutuhan
mo mula sa aralin.

Ito ay naglalaman ng gawaing

makatutulong sa iyo upang maisalin
Isagawa ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Ito ay gawain na naglalayong

matasa o masukat ang antas ng
Tayahin pagkatuto sa pagkamit ng
natutuhang kompetensi.

iv
 Sa bahaging ito, may ibibigay sa
iyong panibagong gawain upang
Karagdagang pagyamanin ang iyong kaalaman o
Gawain kasanayan sa natutuhang aralin.

Naglalaman ito ng mga tamang

sagot sa lahat ng mga gawain sa
Susi sa modyul.
Pagwawasto

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng

modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan
ng anumang marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul.
Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga
pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba
pang gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat
pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa
ng mga gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba
pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy
kung tapos nang sagutin lahat ng pagsasanay.

v
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa
modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang
inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong
kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man
sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo.
Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito,
makararanas ka ng makahulugang pagkatuto at makakakuha
ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi.
Kaya mo ito!

vi
 Alamin
Malipayong pag-abot sa Ikatulong Ang-ang!
Niadtong didto pa ka sa ikaduhang ang-ang, nakat-onan
nimo ang kabahin sa imong palibot. Karon, ato pa gayud
palaloman ang pagdiskobre sa palibot sa atong lalawigan ug sa
kasikbit nga lalawigan sa atong rehiyon.
Suheto ka ba sa imong lugar nga gipuy-an? Nakasulay ka ba
og pangutana sa mga katigulangan mahitungod sa lugar nga
imong nahimutangan? Wala kaba nakapangutana sa imong
kaugalingon unsaon sa uban pagtultol sa ilang adtuan? Nakakita
kaba sa uban nga mogamit og mapa aron matultulan ang usa
ka lugar? Nakat-onan nato sa ikaduhang ang-ang nga adunay
mga simbolo nga makita sa mapa. Kinahanglan makat-onan
nato ang mga simbolong gigamit sa mapa aron dali natong
matultolan ang mga lugar nga atong ganahan adtuon o
mahibaloan.
Andam na ba ka? Dali na magtuon na kita!

Most Essential Learning Competency (MELC)

Naipaliliwanag ang kahulugan ng mga simbolo na ginagamit sa
mapa sa tulong ng panuntunan (ei. Katubigan, kabundukan,
etc.) AP3 LAR – Ia-1

MGA KATUYUAN
Sa kini nga pagtulun-an, gilaoman ka nga:
K – Mahatagan og kahulugan ang mga simbolo nga
gigamit sa mapa gamit ang mga talamdan ug timailhan;
S – Madibuho ang mga simbolo nga gigamit sa mapa; ug

A - Mahatag ang importansya sa kada simbolo nga gigamit

sa mapa.

1
 Subukin

Tan-awa ang mga simbolo og ilha kong unsa ang kahulugan

sa kada usa. Isulat sa notebook ang letra sa hustong tubag.

Pananglitan:

A. balay C. simbahan
B. tindahan D. eskuylahan

Ang hustong tubag kay letrang C (simbahan). Letrang C

lamang ang isulat sa notebook.
Magsugod dinhi:

1. A. busay B. bulkan C. bukid D. buntod

2. A. linaw B. patag C. buntod D. bukid

3. A. suba B. linaw C. busay D. patag

4. A. linya sa mga bukid C. linya sa mga buntod

B. kalasangan D. kabalayan

5. A. simbahan C. hospital
B. eskuylahan D. kabalayan

2
 Balikan

Hain sa mga mosunod ang makita ninyo sa inyong komunidad?

Isulat sa notebook ang mga letra niini.

A. F.
http://clipart-library.com/image_gallery/321756.png https://tinyurl.com/paaralan1

B. https://tinyurl.com/pamilihan1
G. https://www.pngegg.com/en/png-zqrul

C. https://img.favpng.com/18/22/18/computer-icons-
H. https://tinyurl.com/munisipyo1
mosque-islam-building-png-favpng-
KxT2RN9QRJpiVEN1hDqsaEYZH.jpg

D. http://clipart-library.com/images_k/neighborhood-
I. https://www.clipartmax.com/png/middle/221-2216821_hospital-
silhouette-vector/neighborhood-silhouette-vector- clip-art-hospital-clipart-pencil-and-in-color-hospital-clip-art.png
23.png

E. https://www.clipartmax.com/png/small/116- J. https://www.colourbox.com/preview/34870156-
1162003_school-and-study-church-clipart-black-and- police-office-thin-line-icon-police-station-illustration-
white.png isolated-on-white-building-outline-style-design-
designed-for-web-and-app-eps-10.jpg

3
 Tuklasin

Ania ang mapa sa Pilipinas. Unsay buot ipasabot sa matag

simbolo nga makita niini? Nganong kinahanglan man natong
mahibaloan ang kahulugan sa mga simbolo sa mapa?

Source: Araling Panlipunan 3, Kagamitan ng Mag-aaral

4
 Suriin

Unsa ang mapa?

Unsa ang naa sa mapa ug unsay
ikatabang sa mapa nato?

https://www.clipartkey.com/mpngs/m/213-
2138951_stick-figure-boy-clip-art-black-and-white.png

https://www.kindpng.com/picc/b/18/183344.png

Usa ka patag nga grapikong representasyon

sa usa ka lugar, tibuok o kabahin lang, nga nagpakita sa pisikal
nga kinaiya, mga lungsod, kabisera, mga dalan og uban pa ang
mapa.
Lain-laing simbolo ang gigamit sa mapa. Ang simbolo
mahimong usa ka karakter, sulat, porma, kolor o hulagway ug
gigamit kini aron mapasabot ang mga butang, kinaiya ug uban
pang mga impormasyon nga buot ipasabot sa mapa. Ang
simbolo nagtudlo usab sa hustong nahimutangan sa usa ka lugar.

Niadtong wala pa naimbento ang paghimo sa mapa,

naghimo na ang mga tawo og mga simbolo tungod sa mga
sunod nga rason:
1. aron matiman-an nila ang mga lugar nga ilang naagian
2. aron matultolan pa nila ang lugar kon mobalik pa man gali
sila
Puede kitang magmugna og mga simbolo ug dili kini makita
nga mga simbolo sa mapa nga mapalit.
May nagkalaim-laing kahulogan ang kada simbolo o
talamdan nga gigamit. Aron madali ang pagpangita sa usa ka
lugar kinahanglang mahibaloan ug masabtan ang kada simbolo
sa mapa.
Ang mga simbolo sa mapa dali ra matiman-an.
Kasagaran, mismong porma sa butang nga nagsimbolo niini
ang gigamit sama sa porma sa bukid nga ingon niani .
Kon linya sa mga bukid ang lugar, susama ani ang
simbolo apan mas daghan ang tuybo.

5
Ilha og unsa ang mosunod:

patag busay

bukid kadagatan

linya sa mga bukid linaw

buntod kabalayan

kabunturan simbahan

bulkan eskuylahan

talampas hospital

suba o sapa kalasangan o

kakahuyan

Sa imong huna-huna aduna pa ba kay nahibal-an gawas sa

gipakita?

6
 Pagyamanin

Gawain A
Pangitaa sa Kolum B ang kahulogan sa mga simbolo sa Kolum A.
Isulat sa notebook ang letra sa hustong tubag.
Pananglitan:
Kolum A Kolum B
A. balay
B. hospital
C. simbahan
D. eskuylahan

Ang hustong tubag mao ang letrang D (eskuylahan).

Letrang D lamang ang isulat sa imong notebook.

Magsugod dinhi:
Kolum A Kolum B

1. A. linaw

2. B. busay

3. C. buntod

4. D. hospital

5. E. linya sa mga bukid

7
Gawain B
Idibuho sa imong notebook ang simbolo nga imong makita sa
kada lalawigan sa Rehiyon VII – Central Visayas.
Bohol Mapa ng Rehiyon VII – Central Visayas

Cebu

Negros Oriental Bohol

Siquijor

Simbolo sa Mapa Dibuho

Pananglitan:

patag

1. linya sa mga bukid

2. eskuylahan

3. busay

4. simbahan

5. buntod

8
Gawain C
Isulat sa imong notebook ang mga kahulugan sa mga mosunod
na simbolo.
Simbolo Kahulugan
Pananglitan:

kadagatan

Magsugod dinhi:

1.

2.

3.

4.

5.

9
 Isaisip

1. Unsa ang mapa?

2. Kinsa man ang kasagaran mogamit og mapa?
3. Nganong mogamit og mga simbolo ang mapa?
4. Sa unsang paagi makatabang ang mga simbolo
kung magbasa ka og mapa?
5. Unsa kahay mahitabo kung ang mapa walay mga
simbolo
6. Isip usa ka tinun-an o estudyante, sa unsang paagi
nakatabang nimo ang mga kasayuran sa pagbasa
og mapa?
7. Isip usa ka tinun-an o estudyante sa Grade 3,
magamit ba nimo sa pang adlaw-adlaw nga
panginabuhi ang paghatag og kahulugan sa mga
simbolo sa mapa?

Ang mapa

* usa ka grapikong representasyon sa usa ka lugar,

tibuok o kabahin lang.
* kasagarang mogamit og mga simbolo. Ang matag
simbolo adunay kahulugan nga kinanglan nato mahibal-
an aron mapasabot ang butang, kinaiya ug uban pang
impormasyon nga buot ipasabot sa mapa.
Importanteng mahibaloan ang kahulugan sa matag
simbolo nga gigamit sa mapa para mas dali ang
pagpangita sa lugar nga gustong adtuan. Importante
usab masabtan ang kahulugan sa mga simbolo aron
daling masuta ang lain-laing porma sa yuta og tubig nga
anaa sa usa ka lugar.

10
 Isagawa

Tan-awa ang mga simbolo na makita sa mapa. Ilha ang

kada usa ug isulat ang imong tubag sa notebook.

Pananglitan: - (bukid). Bukid ang isulat sa

imong notebook.

1.

2.

3.

5. 4.

11
 Tayahin

Basaha ug sabta ang mga pangutana sa ubos. Pilia ang

hustong tubag ug isulat sa notebook.

Pananglitan:

Unsa man ang kahulugan sa simbolo nga imong makita?

A. bukid C. buntod
B. busay D. eskuylahan

Ang hustong tubag kay letrang C (buntod). Letrang C

lamang ang isulat sa notebook.
Magsugod dinhi:

1. Unsang porma sa yuta ang gipakita sa simbolo?

A. linaw B. bukid C. patag D. buntod

2. Unsang porma sa tubig ang gipakita sa simbolo?

A. suba B. linaw C. busay D. dagat

3. Kon itudlo nimo sa mapa ang kabalayan, unsang simbolo

ang imong gamiton?

A. C.

B. D.

12
4. Unsa ang imong gamiton aron imong mapakita sa mapa
ang lain laing porma sa yuta ug sa tubig ug uban pang
imprastraktura?
A. simbolo B. pahayag C. letra D. pangalan

5. Ngano man nga nigamit og lain laing mga simbolo ang

mapa?
A. Aron maanindot nga tan-awon ang mapa
B. Aron daghan ang mga tawo nga mogamit niini
C. Aron idibuho sa mga kabataan sa panahon sa klase
D. Aron madali ang pagtultol sa nahimutangan sa usa ka
lugar

13
 Karagdagang
Gawain

Hapit na moabot ang imong adlaw nga natawhan. Gusto

nimo nga saulogon kini kauban sa imong mga klasmeyt ug higala
mao mga imo silang giimbitar. Apan wala sila nakatultol sa inyong
balay. Paghimo og mapa nga maoy mogiya nila og asa
padulong. Gamita ang lima (5) ka mga simbolo nga una nang
nakat-unan. Pwede usab nga makahimo ka og lain nga mga
simbolo kung unsay mga tilimad-an niini sama sa “gasoline
station” ug uban pa. Himoa kini sa imong notebook.

Pananglitan:

Mc Kinley Street

Among Balay

14
Susi sa
Pagwawasto

15
 Sanggunian

Aklat
Araling Panlipunan 3, Kagamitan ng Mag-aaral, pahina 2-9
Manalo, Thea Joy G., Capunitan, Charity A., Galarosa, Walter
F.,Sampang, Rodel C., Araling Panlipunan 3 Kagamitan ng Mag-
aaral Sinugbuanong Binisaya pahina 2-9

Teachers Guide
Most Essential Learning Competencies (Aral Pan)
Araling Panlipunan 3, Patnubay ng Guro, pahina 2-6

Internet/Mga Larawan
http://clipart-library.com/image_gallery/321756.png
https://tinyurl.com/paaralan1
https://tinyurl.com/pamilihan1
https://tinyurl.com/munisipyo1
https://www.pngegg.com/en/png-zqrul
https://img.favpng.com/18/22/18/computer-icons-mosque-islam-
building-png-favpng-KxT2RN9QRJpiVEN1hDqsaEYZH.jpg
http://clipart-library.com/images_k/neighborhood-silhouette-
vector/neighborhood-silhouette-vector-23.png
https://www.clipartmax.com/png/middle/221-2216821_hospital-
clip-art-hospital-clipart-pencil-and-in-color-hospital-clip-art.png
https://www.clipartmax.com/png/small/116-1162003_school-and-
study-church-clipart-black-and-white.png

16
https://www.colourbox.com/preview/34870156-police-office-thin-
line-icon-police-station-illustration-isolated-on-white-building-
outline-style-design-designed-for-web-and-app-eps-10.jpg
https://www.kindpng.com/picc/b/18/183344.png
https://www.clipartkey.com/mpngs/m/213-2138951_stick-figure-
boy-clip-art-black-and-white.png

17
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Schools Division of Negros Oriental

Kagawasan, Avenue, Daro, Dumaguete City, Negros Oriental

Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117

Email Address: negros.oriental@deped.gov.ph
Website: lrmds.depednodis.net