Professional Documents
Culture Documents
http://www.gmanews.tv/story/198946/nauna-pa-sa-jejemon-at-bekimon-ang-siyokoy-sa-wikang-
filipino, "Sa librong "Filipino ng mga Filipino: Mga Problema sa Ispeling, Retorika, at Pagpapayaman ng Wikang
Pambansa," tinawag ni Virgilio “Rio Alma" Almario na “siyokoy" na mga salitang Pinoy na “hilaw" mula sa
pagkakahiram sa wikang Espanyol o Ingles...Ayon kay Almario, 1976 pa niya sinimulan ang krusada laban sa mga
salitang “siyokoy." Pero sa paglipas ng panahon, lalo raw itong dumami sa halip na mabawasan. Patunay na
mabigat daw ang labanan pagdating sa ating wika. Tama ba ang pagbaybay at gamit ng salitang “kontemporaryo"?
Ayon kay Almario, mali at isa itong salitang siyokoy. Paliwanag niya, kung ang “kontemporaryo" ay hiram sa wikang
“kontemporanyo."Siyokoy din umano ang salitang “aspeto" na hilaw na hango sa salitang Ingles na “aspect" o
Espanyol na “aspecto." Kaya kung isinalin ito sa wikang Filipino, ang dapat umanong basa at salita nito ay
“aspekto"...Ilan pa sa nabanggit sa libro ni Almario na salitang “siyokoy" ay ang “endorso" na higit na tama na
“endoso;" ang “dayalogo" na dapat ay “dayalog" o kaya naman ay “diyalogo;" at ang “dayalekto" na dapat ay
“dayalek" o “diyalekto." Ang mga edukado ang itinuturo ni Almario na may sala sa pag-usbong mga salitang
“siyokoy" sa wikang Filipino. Sila kasi ay tinitingala at pinapaniwalaan ng mga karaniwang tao; nakikitang
http://documents.tips/documents/kahulugan-ng-wiki.htm
Ayon kay F.E. Dance, ang komunikayon ay isang prosesong dinamiko at nagbabago. Sa
Sinabi din ng mga hindi nakilalang iskolar na ang wika na ginagamit sa komunikasyon ay
patuloy pa at hindi na magtitigil sapagkat ang isang wikang buhay ay lagi nang nagbabago.
Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog,
at mga kaugnay na batas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan. Ginagamit ang
pagsulat. Isa rin itong likas na makataong pamamaraan ng paghahatid ng mga kaisipan,
kabuuan din ito ng mga sagisag sa paraang binibigkas. Sa pamamagitan nito, nagkakaugnayan,
nagkakaunawaan at nagkakaisa ang mga kaanib ng isang pulutong ng mga tao (Peña, 1989).
ayon sa nakabalangkas na modelo sa uri na ekspresyon at ipahayag ang kahulugan. Ang pang-
Ang wika ay isang sistema ng mga palatandaan (mga simbolo, mga indeks, mga icon)
para sa pagsasalin at pagbibigay impormasyon. Dahil sa wika naging isang bagay ng pag-aaral
(Fernandez, 1989).
Ayon kay Cruz (1978), ang ginagamit sa komunikasyon ay wika. Huwag nating
ipagkamali na ang wika ay pagsasalita lamang. Ang wika ay hindi lamang pagsasalita; sakop nito
ang pagsusulat, mga larawan, mga simbolo tulad ng pula at berde sa trapiko, mga galaw ng
kamay at ekspreson ng mukha at mga mata mga tunog at iba pa. Lahat ng ito ay nagbibigay ng
kaniya-kaniyang mensahe.
Ang wika ay masistemang balangkas ng mga simbolo na isinaayos sa paraang arbitaryo
(Santos, 1984
Kahulugan ng Wika, Komunikasyon at Kahalagahan nito (Mga Pilipinong Manunulat) Submitted by Group 2 Ayala,
Marinela Mei Nicolas, Jezreel Deanne Dimaculangan, Charis Mae Basa, Rafael Medidas, Elaiza Mae Evardone, Kriszia
Tinaya, Renz Nicole Ross Aquino, Albert Reggie Allen Ponce, Faye Alexa Saquing, Phoebe Rose Purisima, Riza Nerwin
Eclevia, Bea Marie Ramos, Art Christian Submitted to Bb. Anos September 2, 2010 INTRODUKSYON Isa sa mga
pinakadakilang tuklas ng tao ang komunikasyon. Kapag inalis ito, para na nating pinahinto ang ikot ng mundo. Kumikilos
ang tao dahil sa bisa ng komunikasyon. Dahil sa paghahatiran at pagpapalitan ng ideya, impormasyon, karanasan at mga
saloobin ng tao, nagaganap ang mabuti at di mabuti na siyang pinagmumulan ng pag-unlad ng pamumuhay ng tao. Daan
ng tagumpay ng isang tao, pangkat nga mga tao, kaunlaran at katahimikan ng daigdig at pambansang kaligtasan, ang
mabisang komunikasyon. Ang pagtuklas sa ibaât-ibang larangan pati na ang kalawakan ay saklaw ng komunikasyon
kayaât ang mga bansang may maunlad at mabisang paraan ng komunikasyon ay higit na progresibo kaysa sa mga
bansang huli sa bagay na ito. Ayon kay F.E. Dance, ang komunikayon ay isang prosesong dinamiko at nagbabago. Sa
magkakambal na proseso ng pagsasalita, pakikinig at pag-unawa. May nagsasalita man kung walang nakikinig at
umuunawa ay walang magaganap na komunikasyon. Sinabi din ng mga hindi nakilalang iskolar na ang wika na ginagamit
at hindi na magtitigil sapagkat ang isang wikang buhay ay lagi nang nagbabago. Kahulugan ng wika mula sa ibaâ t
ibang linggwista at dalubhasa Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at
mga kaugnay na batas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan. Ginagamit ang pamamaraang ito sa pagpapaabot
ng kaisipan at damdamin sa pamamagitan ng pagsasalita at pagsulat. Isa rin itong likas na makataong pamamaraan ng
paghahatid ng mga kaisipan, damdamin at mga hangarin sa pamamagitan ng isang kaparaanang lumilikha ng tunog; at
kabuuan din ito ng mga sagisag sa paraang binibigkas. Sa pamamagitan nito, nagkakaugnayan, nagkakaunawaan at
nagkakaisa ang mga kaanib ng isang pulutong ng mga tao (Peña, 1989). Ang wika ay isang kataga na karaniwang
ginagamit upang sumangguni sa tinatawag na "likas na wika" - ang ginagamit na paraan ng komunikasyon sa
sangkatauhan. Sa pamamagitan ng pagpapalawig ang salita ay tumutukoy din sa uri ng pag-iisip na proseso na lumilikha
at gumagamit ng wika. Sa parehong kahulugan, mahalaga ang paraan ng paglikha, pagpapanatili at paggamit ng mga
sistema ng mga simbolo, na magilas na sanggunian ng kaisipan at magbuo ayon sa nakabalangkas na modelo sa uri na
ekspresyon at ipahayag ang kahulugan. Ang pang-aghan na pag-aaral ng wika ay tinatawag na lingguistika (Hornedo,
1992). Ang wika ay isang sistema ng mga palatandaan (mga simbolo, mga indeks, mga icon) para sa pagsasalin at
pagbibigay impormasyon. Dahil sa wika naging isang bagay ng pag-aaral ng sinaunang grammarians, ang kataga ay
nagkaroon ng maraming iba't ibang kahulugan (Fernandez, 1989). Ayon kay Cruz (1978), ang ginagamit sa
komunikasyon ay wika. Huwag nating ipagkamali na ang wika ay pagsasalita lamang. Ang wika ay hindi lamang
pagsasalita; sakop nito ang pagsusulat, mga larawan, mga simbolo tulad ng pula at berde sa trapiko, mga galaw ng kamay
at ekspreson ng mukha at mga mata mga tunog at iba pa. Lahat ng ito ay nagbibigay ng kaniya-kaniyang mensahe. Ang
wika ay masistemang balangkas ng mga simbolo na isinaayos sa paraang arbitaryo na maaaring dagdagan at ayusin batay
sa pangangailangan at kundisyon ng tagapagsalita. (Santos, 1984) Ang wika ay masistemang pag-aayaw-ayaw ng lipon ng
mga salita na ginagamit sa paghahatid ng mga kaisipan, damdamin at mga hangarin na tangi sa isang pangkat ng tao sa
isang pamayanan o bansa. Ang wikang tangi sa isang pamayanan ay may set ng mga salitang ang pakahulugan ay
nauunawaan ng bawat isa. Gayundin ang wikang ito ay may salitang balarila at sistema ng pag-uugnay ng mga salita at
nagagawang bigyan ng kahulugan ng mga taong nkasapi ng pamayanang iyon. (Badayos;1975) Ang wika ay binubuo ng
mga salita, kung paano bigkasin ang mga ito at ang pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga salita, ginagamit at
nauunawaan ng isang komunidad at nagiging matatag sa mahabang panahon ng pagkakagamit. Ito ay saligan ng lipunan at
nagiging kasangkapan upang magkaisa ang mga tao. (Silapan: 1990) Ang wika ay dapat na maging buhay na wika,
kaugnay ng kaisipan at layunin, bahagi ng tungkulin at pagkakasakatuparan nito. Sa isang pangungusap, ang wika ay
dapat kaugnay ng buhay. (Gonzales, 1976) Ayon pa kay Gonzales (1976), mahalagang iugnay ang wika sa pambansang
kamalayan ng mga tao sa lipunan. Ang pambansang kamalayan ang patutunguhan, at ng wika, ang sasakyan para
makarating doon. Kapag malinaw na sa lipunan ang kanyang pambansang hangarin, madali nang makilala ng higit na
nakararami ang kabuluhan ng wika sa pagtatamo ng pambansang mithiin. Ayon kay Santos (1975), kasabay ng pagsulong
ng bansa ay ang pagsulong din ng wika, at sa pagsulong na ito ay hindi maiiwasan na manghiram ng mga salita sa ibang
wika upang makaagapay sa mga pagbabagong nagaganap sa kapaligiran. Ayon pa kay Mangahis (1964), ang wika ay may
mahalagang papel na ginagampanan sa pakikipagtalastasan. Ito ang midyum na ginagamit sa maayos na paghatid at
pagtanggap ng mensahe na susi sa pagkakaunawaan. Sinabi din ng mga hindi nakilalang iskolar na ang wika na ginagamit
at hindi na magtitigil sapagkat ang isang wikang buhay ay lagi nang nagbabago. Bilang huling pagsisiyasat, masasabi
nating ang wika ay walang iisang depinisyon na makapagbibigay ng buong kahulugan nito. Alam nating lahat kung ano
ang wika ngunit walang makapagsasabi ng pinakatiyak na kahulugan nito. Upang higit nating maunawaan ang wika,
nararapat na itoây ating pag-aralang mabuti kabilang na ang mga katangiang taglay nito. Katulad na lamang ng mga
ibaât ibang linggwista at dalubhasa na nagbigay ng kani-kanilang depinisyon ng wika. Ang mga itoâ y instrumento
lamang na makatutulong sa atin upang lalong maunawaan ang wika. Kahulugan ng Komunikasyon mula sa ibaâ t ibang
linggwista at dalubhasa Ayon kay Arrogante (2008), ang salitang pakikipagtalastasan o komunikasyon ay galing sa
salitang-ugat na talastas na ang ibig sabihin ay alam at sa kabilaang panlaping pakikipag / an na ang tinutukoy ay proseso
o paraan ng pagsasagawa nang hindi isahan kundi dalawahan o maramihan sapagkat dapat ay may magkabilang panig na
nasasangkot: isang nagsasalita at isang nakikinig. Mangyari, bigayang proseso ang pag-uusap. Nagbibigay ng
impormasyon ang nagsasalita dahil sa may alam siya sa nakikinig na tumatanggap naman dahil wala pang alam o kulang
pa ang nalalaman kaya gusto nitong punan ang patlang o dagdagan pa ang kaalaman at vice versa. Sinabi naman ni
o gantihang pamamahagi ng kaalaman. Tahasan itong binubuo ng dalawang panig: isang nagsasalita at isang nakikinig, na
kapwa nakikinabang nang walang lamangan. Ang komunikasyon ay proseso ng paghahatid n gating mga saloobin, ideya o
mensahe sa pamamagitan ng isang sistema ng mga simbolo. May ibaâ t ibang anyo ang komunikasyon. Ito ay sa paraan
ng pagsasalita, pagsenyas, o sa pamamagitan ng mga simbolo. Sa panahon natin ngayon, isa sa pinakamabisang paraan ng
komunikasyon ay ang paggamit ng computer. (Austero, 2010) Sinasabi rin ni Austero (2010), mahabang panahon nang
pinag-iisipan kung ano nga ba talaga ang mga mahahalagang element ng komunikasyon. Sinasabing isa sa
pinakamahalagang bahagi ng komunikasyon ay ang maihatid ang kaisipan ng isang indibidwal sa ibang tao. Kahit noong
mga mga unang panahon, inakala ng mga tao na ang komunikasyon ay binubuo lamang ng verbal na pakikipagtalastasan.
Sa madaling salita, ang komunikasyon ay pag-uusap para kapwa makinabang ang isaâ t isa nang di nagkakalamangan.
Para naman kay F.E. Dance, ang komunikayon ay isang prosesong dinamiko at nagbabago. Sa kabuuan, ito ay isang
pagsasalita, pakikinig at pag-unawa. May nagsasalita man kung walang nakikinig at umuunawa ay walang magaganap na
komunikasyon. Ayon kay Agravante (1999), ang komunikasyon ay isang proseso kung saan ang unang tagapagsalita ay
pagtanggap ng lahat ng uri ng mensahe na kinasasangkutan ng magkakambal na proseso ng pagsasalita, pakikinig at pag-
unawa. May nagsasalita man kung walang nakikinig at umuunawa ay walang nagaganap na komunikasyon. Nilarawan
naman nina Manalo at Fermin ang intra-personal na komunikasyon na isang karanasan ng interpersonal pagsasalita ng
komunikasyon at pagbuo ng kanilang pagsasalita paghahanda at pagsasalita mga kasanayan sa paghahatid. Ano nga ba
ang kahalagahan ng komunikasyon sa buhay ng tao? Ayon kina Felicitas Manasca, Felipa Tintero at Estelita Conzales
(Sining ng Pakikipagtalastasan, 1995), Kasabay sa ating pagsilang ang wika. Pasulat man o pasalita mahalaga ito sa buhay
ng tao. Naipadarama ng sanggol ang kanyang pangangailangan sa kanyang sariling paraan ng pakikipagtalastasan.
Kailangan natin ang wika upang mapabilang sa lipunang ating ginagalawan, makikibahagi, makikipagpalitan, makatuklas
ng mga bagay-bagay, magtanggap, maghatid ng mga kaalaman at higit sa lahat ay makikipagkapwa-tao. Kung wala ang
wika, marahil pumanaw na rin ang sibilisasyon. Ang pakikipagtalastasan o komunikasyon ay napakahalaga sa buhay ng
bawat tao. Anumang wika ang gamitin mo ay magbibigay ng pagkakataon upang makipagpalitan ng ideya, impresyon,
mga impormasyon tungkol sa ibaât ibang bagay. (Cruz, 1978) Ayon kay Angelita A. Binsol (1999), ang komunikasyon
komunikasyon, malinaw na nailalarawan ang bawat karanasan at damdamin ng bawat tao. At sa pagkakaroon ng sariling
wika ay lubusang naipapahayag ng nakararaming mamamayan ang kanilang kaisipan.â Sa ikapitong kabanata ng El
Filibusterismo na akda ng ating pambansang bayaning si Gat Jose Rizal Para kay dalubwika Sanchez, A.R.(1982) Sa
pakikipagtalastasan o pakikipag-komunikasyon ay madali tayong makakakita ng kaibigan. Nalalaman natin kung ano ang
kanyang katauhan, mga suliranin, mga kalungkutan mga hilig, mga ayaw at gusto sa buhay. Habang nalalaman natin ang
maraming bagay tungkol sa kanya ay higit tayong napapalapit sa isaâ t isa. Ang hindi pag-uusap ng dalawang taong
magkasama ay nagbubunga ng paghihinala sa bawat isa. Kung ipagpapatuloy nila ang hindi pag-uusap, ang paghihinala
ay lumalaki. . .hangang mawalan ng tiwala sa bawat isa. Isa sa mga pinakadakilang tuklas ng tao ang komunikasyon.
Kapag inalis ito, para na nating pinahinto ang ikot ng mundo. Kumikilos ang tao dahil sa bisa ng komunikasyon. Dahil sa
paghahatiran at pagpapalitan ng ideya, impormasyon, karanasan at mga saloobin ng tao, nagaganap ang mabuti at di
mabuti na siyang pinagmumulan ng pag-unlad ng pamumuhay ng tao. (Mariano;2000) Daan ng tagumpay ng isang tao,
pangkat nga mga tao, kaunlaran at katahimikan ng daigdig at pambansang kaligtasan, ang mabisang komunikasyon. Ang
pagtuklas sa iba’t-ibang larangan pati na ang kalawakan ay saklaw ng komunikasyon kayaâ t ang mga bansang may
maunlad at mabisang paraan ng komunikasyon ay higit na progresibo kaysa sa mga bansang huli sa bagay na ito.
(Gregorio, J.M.; 1998) Ayon kay (deVito, 1997), ang komunikasyon ay may malaking papel sa inyong personal at
propesyonal na buhay at ang kadalubhasaan nito ay makakaimpluwensiya kung papaano mo isasabuhay ang iyong buhay
ng epektibo. Ayon naman kay Pineda, isang manunulat, mahalaga ang komunikasyon sa lahat ng propesyon. Ginagamit
ito ng mga doktor upang maipaalam sa atin ang ating sakit at kung ano ang karampatang lunas dito. Ang pananalita ang
ginagamit ng guro kung siya ay nagpapaliwanag tungkol sa mga aralin. Ito rin ang ginagamit ng ating mga magulang, mga
pari at ministro kung sila ay nangangaral. Ito rin ang ginagamit ng mga hinahangaan nating mga artista sa TV, radio at
pelikula upang tayo ay maaliw. Ito ang ginagamit ng mga pulis kung itinuturo sa atin ang tamang daan kung tayo ay
naliligaw. Mga tindero, kundoktor, drayber, sapatero, kaminero, mekaniko, piloto, abugado at lahat na ay kailangan ng
pakikipagtalastasan. Nabanggit naman ni Lapuz, isang matagumpay na negosyanyte, sa isa sa mga panayam niya sa isang
kilalang lathalain na, âKailangan ang mahusay na pakikipagtalastasan sa alinmang negosyo upang magkaunawaan ang
nagbebenta at mamimili. Sa ganitong paraan malaki ang garantiya na magiging matagumpay ang napili mong
negosyo.â Sinabi din ni dalubwika Atienza at Sauco (1994) Mabubuhay ang tao sa panahon ng pagbabagong-
panlipunan, pampulitika at pangkabuhayan. Ang kakayahang makipagkomunikasyon nang mabisa ay isa sa mga salik na
makakatulong sa atin upang makibagay sa mabilis na pagbabago ng buhay at sa panahon ng globalisasyon. Napatunayan
na pitumpu hanggang pitumpuât limang bahagdan ng masiglang oras ng tao ay nailalaan sa pakikipagtalastasan.
Itoây isang sitwasyong nararapat harapin sa araw-araw na buhay, ang pakikipagtalastasan. Kinakailangang maging
mabisa ito upang maging normal ang pakikisalamuha natin sa mga taong makakatagpo sa lahat ng dako: sa tahanan,
simbahan, opisina, palengke at iba pa. Ang sinumang naghahangad na maigapang ang sarili sa lipunang ginagalawan ay
gumagamit ng komunikasyon. Ang tagumpay at kabiguan, ang hinaharap ng tao ay nakasalalay sa paraan ng kaniyang
pakikipagkaunawaan. Ayon kay Maslog (2007), ang komunikasyon ay nagbibigay ng mga impormasyon kung saan ito
ang pinagbabasihan ng mga desisyong pampulitikal ng ating mga pinuno. Gaya ng ating paghinga, ito ay bahagi ng buhay
ng tao kung kayaât sinasamantala natin ito at hindi ipinagsasawalang bahala. Ito ay nangyayari at naipapakita kapag
ang isang tao ay nakikinig at kapag ang tagapakinig at tagapagsalita o ang manunulat at mambabasa, ay nag-uugnay ng
magkaparehas na kahulugan sa mga salitang ginamit nila. May tatlo na pangunahing halaga ang komunikasyon at wika
ayon kina Aragon at Ril. Una ay ang mabisang paggamit ng komunikasyon ay mahalaga sa pakikipag-ugnayan ng tao sa
kapwa. Maipahayag at mangyari ang ano mang minimithi o pangangailangan natin; kung masasabi natin ang ating mga
naiisip, ng ating mga damdamin, at karanasan. Ikalawa, walang pagpapalitan ng kaisipan at walang pagkakaisa ang mga
tao kung wala ang komunikasyon: pasulat o pasalita man. Nabubuklod ang bayan at ang tao dahil sakomunikasyon at
maaring gamitin sa pakikihamok, pakikipaglaban, pagpapahalaga at pagtitipon. At ikatlo ang ating naririnig, napapanood
ay nagdudulot sa atin ng mga damdamin nagpapaiyak, nagpapatawa, nagpapainis at nagpapaawa. Ito ay tinatawag nating
nagpapagana at lumilikha ng imahinasyon at maaring magsimula, magbuo ng kaisipan, makaimbento, makalinang naÂ
pakikinabangan ng sangkatauhan. Dapat nating tandaan na ang wika ay isa sa pinakanatatanging bunga ng katalinuhan ng
tao. Nararapat lamang na itoây gamitin sa matalino at masining na paraan upang maunawaan ng iba sa
pakikipagtalastasan. Huwag tayong matakot sa wika. Ito ay atin upang gamitin sa pakikipagtalastasan. Ito ay
makakatulong at hindi makakasagabal sa tao. Makakatulong ito sa ating paggawa, pakikipagkapwa at sa lahat ng Gawain;
makapagdaragdag ng kaligayahan sa bawat minuto ng buhay. Naghahatid ito ng ideya sa iba at sa kanilang mga ideya sa
iyo. Ito ang iyong kintawan. Ito ay kung sino ka. Ito ay ikaw. (Papa, 1987) KONKLUSYON Samakatuwid, sa kabuuan ay
masasabing ang komunikasyon ay isang paraan ng paghahatid at pagtanggap ng lahat ng uri ng mensahe na
kinasasangkutan ng magkakambal na proseso ng pagsasalita, pakikinig at pag-unawa. May nagsasalita man kung walang
RECOMMENDED