Kahulugan ng Wika

 Ang wika ay bahagi ng ating kultura. Ang wika bilang kultura ay koliktibong kaban ng karanasan ng tao sa
tiyak na lugar at panahon ng kaniyang kasaysayan. Sa isang wika makikilala ng bayan ang kanyang kultura at
matututuhan niya itong angkinin at ipagmalaki. (teksbok.blogspot.com)
 Ang wika ay mabisang kasangkapan ng tao sa pakikipag-unawaan sa kanyang kapwa Ito ay biyayang galing
sa Diyos upang ipaabot ng tao ang kanyang iniisip, nadarama, nakikita at nararanasan sa kanyang
kapaligirang ginagalawan. Samakatuwid, ito ay isang daan sa pakikipagsapalaran at pagsulong ng bansa sa
iba’t ibang aspeto ng buhay. (teksbok.blogspot.com)
 Ang wika ay isang sistematikong balangkas ng mga sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa paraang
arbitraryo upang magamit ng mga taong may iisang kultura. (Henry Gleason)
 Itinuturing ang wika bilang saplot ng kaisipan; gayunman, mas angkop marahil sabihing ang wika ay ang
saplot-kalamnan, ang mismong katawan ng kasipan. (Thomas Caryle)
 Ang wika ay isang kalipunan ng mga salita at ang pamamaraan ng pagsasama-sama ng mga ito para
magkaunawaan o makipagkomyunikeyt ang isang grupo ng mga tao. (Pamela Constantino at Galileo Zafra)
 Ang wika ang pangunahin at pinakaelaboreyt naanyo ng simbolikong gawaing pantao. (Archibald Hill,What
is language)
 Ang wika ay isang masistemang balangkas ngsinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa
paraangarbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang saisang kultura. (Henry Gleason)
 Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga
kaugnay na bantas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan. Tinatayang nasa pagitan ng 6,000
hanggang 7,000 ang mga wika sa daigdig, depende sa kung gaano katiyak ang pangahulugan sa
"wika", o kung paano ipinag-iiba ang mga wika at mga diyalekto. Ang siyentipikong pag-aaral ng wika
ay tinatawag na lingguwistika Nag-ugat ang salitang wika mula sa wikang Malay. Samantalang
nagmula naman sa Kastila ang isa pang katawagan sa wika: ang salitang lengguwahe. Tinatawag
ding salita ang wika. Katulad ng language - tawag sa wika sa Ingles - nagmula ang
salitang lengguwahe sa salitang lingua ng Latin, na nangangahulugang "dila", sapagkat nagagamit ang
dila sa paglikha ng maraming kombinasyon ng mga tunog, samakatuwid ang "wika" - sa malawak
nitong kahulugan - ay anumang anyo ng pagpaparating ng damdamin o ekspresyon, may tunog man o
wala, ngunit mas kadalasang mayroon. (Wikipedia)
 Ang salitang wika ay nagmula sa salitang Latin sa lengua, na ang literal na kahulugan ay “dila”, kayat
ang magkasingtunog ang dila at wika. Ito raw ay simbolong salita ng mga kaisipan, saloobin, behikulo
o paraan ng paghahatid ng ideya, opinion, pananaw, lohika o mga kabatirang ginagawa sa proseso na
maaring pagsulat o pasalita.
 Ayon sa pagpapahayag ni Constantino, isang dalubwika, ang wika ay maituturing na behikulo ng
pagpapahayag ng damdamin, isang insrumento rin sa pagtatago at pagsisiwalat ng katotohanan.
 Ang wika ay kasangkapang ating pulitikaat ekonomiya.Ang mabisang paggamit nitoang nagpapakilos
sa tao at nagagawang manipulahin ang mali at tama sa lipunang ating kinabibilangan.
 Ayon kay Randy S.David sa kombesyon ng Sangfil na nalathala sa Daluyan, Tomo VII – Bilang 1-2
journal ng Sentro ng Wikang Filipino kalian man ay di magiging nyutral o inosenteng larangan ang
wika.
 Ayon kay Whitehead, isang educator at Pilosopong Ingles: Ang Wika ay kabuuan ng kaisipan ng
lipunang lumikha nito; bawat wika ay naglalaman ng kinaugaliang palagay ng lahing lumikha nito. Ito
raw ay salamin ng lahi at kanyang katauhan.
 Sa depinisyon ni Gleason: Ang wika ay masistemang balangkas. Lahatng wika ay nakabatay sa tunog
na kung tawagin ay ponema, na ang maagham na pag-aaral nito ay tinatawag naponolohiya. Kapag
ang ponema ay pinagsama-sama maaaring makabuo ng maliliit na yunit ng salita na tinatawag
na morpema. Sintaksis ang tawag sa makaagham na pinagugnay-ugnay na mga pangungusap. Diskors,
kapag nagkaroon ng makahlugang palitan ng dalawa o higit pang tao.
 Sa paliwanag ni Ngugi Ihiong (1987) isang Aprikanong manunulat: Ang wika ay kultura. Isa itong
konektibong kaban ng karanasang mga tao at ng kasaysayan ng wika. Dahil sa wiksng nakatala sa mga
aklat pangkasaysayan at panliteratura, nagkikita ng bayan ang kanyang kultura na natutuhan nitong
angkinin at ipagmalaki.
 Ayon kay San Buenaventura (1985): “Ang wika ay isang larawang binibigkas at isinusulat. Isang
kahulugan, taguan, imbakan o deposito ng kaalaman ng isang bansa.” Isang ingat-yaman ng mga
tradisyong nakalagak ditto, sa medaling salita ang wika ay kaisipan ng isang bansa kaya’t kailanman
itoy tapat sa pangangailangan at mithiin ng sambayanan. Taglay nito ang haka-haka at katiyakan ng
isang bansa.
 Ang wika ayon kay Chomsky(1957), isang prosesong mental. May unibersal na gramatika at mataas na
abstrak na antas; may magkatulad na katangiang linggwistik.
 Sa pagpapaliwanag ni Hymes (1972), nangangahulugan itong isang buhay, bukas sa sistema ang wika
na nakikipagnteraksyon. Binabago at bumabago sa kapaligiran bilang bahagi ng kultura ng grupong
gumagamit nito. Isa itong kasanayang panlipunan at makatao.
 Sa pagtalakay ni Halliday(1973)may gamit na instrumental ang wika. Tumutulong ito sa mga tao
upang maisagawa ang mga bagay na gusto niyang gawin. Nagagamit ang wika sa pagpapangalan,
verbal na pagpapahayag, pagmumungkahi, paghingi, pag-uutos,at pakikipag-usap.
 Ayon kay Hayakawa,may tatlong gamit angn wika : 1. Pagbibigay ng impormasyon tungkol sa tao
bagay at maging sa isang magaganap na pangyayari. 2. Ito ay nag-uutos. 3. Ito ay nagseset-up o
saklaw ang mag kahulugan.
 Ayon kay Haring Psammatikos, ang wika ay sadyang natutuhan kahit walang nagtuturo ay naririnig.
Ang naging batayan, ipinadala niya ang dalawang sanggol sa malayong lugar na walang nakikita at
naririnig. Ang unang salitang binibigkas ay “bekos”, ang ibig sabihin ay “tinapay”.
 Sa pag-aaral ni Charles Darwin nakasaad sa aklat ni Lioberman (1957) na amy pamagat na “THE
ORIGIN OF LANGUAGE” ang pakikipagsapalaran ng tao para mabuhay ay may nagtuturo sa kanya
uoang makalikha ng iba’t-ibang wika.
 Ayon kay Plato, isang pilosopong Griyego, ang wika ay nabubuo ayon sa batas ng pangangailangan ng
tao na may mahiwagang kaugnayan sa kalikasan at ng mga kinatawan nito. Naniniwala naman ang
mga siyentipiko na ang wika ay nagmula sa homo sapiens o mg unang tao.
 Sa pananaw ni Rene Descartes, ang wika ay nagpapatunay na ang tao ay iba-iba. Ang mga hayop ay
maaring nakaiintindi, katulad ng kalawakan ng isip at pag-unawa ngntao.
 May paniniwala rin ang kauna-unahang wika na ginamit sa daigdig ay ang linggwahe ng mga Aramean.
Sila ang sinaunang tao na naninirahan sa Syria at Mesopotamia. Tinatawag na Aramaic ang kanilang
wika. Ang wikang Aramaic na nabibilang sa angkan ng Afro-Asiatic sa timog ng Africa at hilagang-
kanluran ng Asya at kasama ang pangkat ng Semitik, ay ang linggwaheng ginagamit ni Hesukristo at
ang kanyang mga disipulo. Sa wikang ito unang sinulat ang Bibliya. Noong dumating ang kalagitnaan
ng ika-8 siglo, ipinalalagay na ang lingwahe’y nagmula sa Herbrew, anong orihinal na wika Bibliya.
 Wika-ang wika ay isang likas at makataong pamamaraan ng paghahatid ng mga kaisipan,damdamin at
mithiin.

Wika
Wika-ang wika ay isang likas at
makataong pamamaraan ng
paghahatid ng mga
kaisipan,damdamin at mithiin.
Katangian ng wika
1.Masistemang Balangkas
2.nagbabatay sa kultura
3.sinasalitang tunog
4.arbitaryo
5.wika ay ginagamit
6.pinipili at isinasaayos
7.pagbabago o dinamiko
Kalikasan ng Wika
1.Pinagsama-sama ng tunog
2.May dalang kahulugan
3.May Ispeling
4.May gramatika/istruktyur
5.Sistemang oral-awral
6.Pagkawala o Ekstinsyon ng wka
7.Iba-iba diversifayd at pagkakatubo
o indijenus
Pangunahing gamit
1.Pagpangalan o labeling]
2.Interaksyon
3.Transmisyon
Ang kahalagahan ng wika
1.Ang wika ay behikulo ng kaisipan.
2.Ang wika ay daan tungo sa puso ng
isang tao.
3.Ang wika ay nagbibigay ng mga
kautusan o nagpakilala sa tungkulin
at katayuan sa lipunan ng nagsasalita.
4.Ang wika ay kasalaminan ng kultura
ng isang lahi maging ng karanasan.
5.Ang wika ay pagkakakilanlan ng
bawat pangkat o grupong gumamit ng
kakaibang mga salitang hindi laganap.
6.Ang wika ay luklukan ng panitikansa
kanyang artistikong gamit.
7.Ang wika ay kasangkapan sa pag-
aaral ng kultura ng ibang lahi.
8.Ang wika ay tagapagbigkas ng
lipunan.
Pag-aralan(Santos et.al)
1.Dayalek
2.Sosyolek
3.Idyolek
4.Varayti at Varyasyon
5.Heyograpikal at Sosyal
6.Rejister
7.Istilo
8.Domeyn
9.Repertwa
10.Ibat-ibang faktor panlipunan na
nakakaapekto sa pagpili ng wika
varayti ng wika na dapat gamitin.
Depinisyon ng Wikang Filipino
1.Ang Filipino ay pambansang linggwa
franka ng plipinas. Ang Filipino bilang
linggwa franka ay tumutulong sa mga
taong nagmula sa ibat-ibang rehiyon
na magkaunawaan at makipag-
ugnayan.
2.Ang Filipino ay wikang pambansa ng
Pilipinas dinedevelop at ginagamit ito
bilang simbolo ng pambansang
pagkakaisa.
3.Ang Filipino ay wka sa opisyal na
komunikasyon.
4.Ang Filipino ay opisyal na wikang
panturo at pagkatuto.
Paraan ng Padevelop sa Wikang
Filipino
1.Pagsasabatas at pagsunod sa batas
tungkol sa wika.
2.Tulong ng iba’t-ibang organisasyong
pangwika sa pangunguna ng KWF.
3.Paggamit sa iba’t-ibang domeyn ng
wika.
4.Iba pang paraan.
a.)panghihiram ng mga salita
b.)pagrereform ng alpabeto
Tungkulin ng Wikang Filipino
1.Binibigkas ng wikang Filipino ang
lipunang Pilipino
2.Tumutulong ito sa pagpapananatili
ng kulturang Pilipino
3.Sinasalamin ng wikang ito ang
kulturang Pilipino
 4.Inaabot nito ang isip at damdamin
ng mga Pilipino
5.Sinisimbolo ng wikang Filipino ang
pagka-pilipino ng mga Pilipino
 APAT NA MAKRONG KASANAYAN
1.pakikinig
2.pagsasalita
3.pagbasa
4.pagsulat
MGA PANGANGAILANGAN SA
NABASANG PAG SASALITA
I.) Kaalaman
1.kailangan alam o ang paksa ng isang
usapan.
2.Kailangan may sapat kang kaalaman
sa bokabularyo.
3.Kailangan may sapat kang kaalaman
sa gramatika.
4.Kailangan may sapat ka ring
kaalaman sa kultura ng iyong kausap.
II.)Kasanayan
1.Kailangan dapat may sapat siyang
kasanayan sa pag-iisip ng mensahe sa
pinakamaikling panahon.
2.Kailangan may sapat siyang
kaalaman at kasanayan sa paggamit
ng mga kasangkapan sa pagsasalita ng
mga kasangkapan sa pagsasalita
tulad ng tinig,tindig,galaw,kumpas at
iba pang anyong di-berbal.
3.Kailangan may sapat siyang
kasanayan sa pagpapahayag sa iba’t-
ibang genre tulad ng
pagsasalaysay,paglalarawan,paglalah
ad, at pangangatwiran.
Mga kasangkapan ng isang
pagsasalita.
1.tinig
2.bigkas
3.tindig
4.kumpas
5.kilos
 PAGBASA
Depinasyon
tumanga et-al (1997)
-Ang pagbasa ay interpretasyon ng
mga nakalimbag na simbolo ng
kaisipan.
Austero et-al (1999)
-Ang pagbasa ay ang pagkakilala at
pagkuha ng mga ideya at kaisipang sa
mga sagisag na nakalimbag upang
mabigkas ng pasalita.
Uri Ng Pagbasa batay sa layunin
1.Iskiming o madaling
pagbasa(skimming)
-ginagamit ang pagbasang ito upang
madaling malakap ang
pinakamahalangang impormasyon o
ang pinakabuod/ideya ng binasa.
Hal.Matalisang pagtingin sa
pahayagan.
2.Iskaning o mapagmasid na pagbasa
-ginagamit ang pagbasang ito upang
hanapin ang isang partikular na
impormasyon na kinakailang.
Hal.Matalisang pagtingin sa
pahayagan.
3.Masaklaw o ektensibong pagbasa
-ginagamit itong pagbasang ito upang
makakuha ng pang kalahatang pag-
unawa sa isang paksa.
Hal.Pagbabasa ng mga artibulo ang
maging matagumpay na negosyante.
4.Masikhay/Masinsinan o intensibong
pagbasa
-ginagamit ang pagbasang ito sa mga
may kaiksiaug teksto upang
makakuha ng mga tiyak na
impormasyon.
Hal.kontrata,afidavit,batas.
Mga Hakbang sa Pag-basa
1.persepsyon
2.Pag-unawa
3.Reaksyon 4.Integrasyon o asimilasyon