TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.

HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM

HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF TECHNICAL AND EDUCATION
KHOA CƠ KHÍ CHẾ TẠO MÁY
Bộ môn: Thiết kế máy

Bài giảng Phần II

(Lưu hành nội bộ)

Chương 7 TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

Biên soạn: TS. Nguyễn Minh Kỳ

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 1
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Bài 4 TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG

I. Khái niệm chung 1. Nguyên lý làm việc

2. Phân loại
3. Ưu nhược điểm
II. Bộ truyền bánh răng trụ (răng thẳng - răng nghiêng)
III. Bộ truyền bánh răng côn

1. Thông số hình học

2. Lực tác dụng
3. Độ lớn các lực

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 2
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

I. Khái niệm chung

1. Nguyên lý làm việc
+ Làm việc theo nguyên lý ăn khớp (trực tiếp)
+ Chuyển động và công suất được truyền từ trục BR dẫn sang trục BR bị
dẫn nhờ vào sự ăn khớp của các răng trên BR
2. Phân loại
Theo sự phân bố giữa các trục:
Hai trục song song
Hai trục giao nhau
Hai trục chéo nhau

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 3
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy
4
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

3. Ưu nhược điểm
 Ưu điểm  Khả năng tải lớn kích thước nhỏ gọn
 Tỉ số truyền không thay đổi
 Tuổi thọ cao, làm việc tin cậy
 Hiệu suất cao (0,97 đến 0,98)
 Nhược điểm
 Công nghệ cắt răng phức tạp, yêu cầu về độ chính xác chế tạo.
 Có nhiều tiếng ồn khi làm việc với vận tốc lớn

Phạm vi sử dụng:
- Sử dụng trong ngành thiết kế và chế tạo máy

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 5
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

II. Bộ truyền bánh răng trụ:

1. Thông số hình học

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 6
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

2. Lực tác dụng

 Bánh trụ răng thẳng
Bỏ qua tác dụng của lực ma sát, trượt lực pháp tuyến Fn về tâm ăn
khớp và phân tích Fn thành 2 lực: Ft & Fr
 Lực vòng:

 Lực hướng tâm:

 Bánh trụ răng nghiêng  Lực pháp tuyến:

 Lực vòng:
 Lực hướng tâm:
 Lực dọc trục
Ft1
 Lực pháp tuyến Fn1  Fn 2 
cos  n cos 

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 7
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Qui tắc xác định phương, chiều của lực tác dụng lên bộ truyền
BR thẳng và BR nghiêng:
- Lực vòng trên bánh răng chủ động thì ngược chiều chuyển động,
trên bánh bị động thì cùng chiều chuyển động.
- Lực hướng tâm trên cả hai bánh chủ động và bị động đều hướng
vào tâm bánh răng.
- Lực dọc trục trên bánh chủ động luôn hướng vào mặt răng làm
việc, trên bánh bị động thì có chiều ngược lại so với chiều của lực dọc
trục trên bánh chủ động.

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 8
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty
Lực tác dụng lên các bánh răng chủ động

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 9
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

III. Bộ truyền bánh răng côn:

1. Thông số hình học

2. Lực tác dụng

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 10
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Lực dọc (Fa) trục hướng vào bề

mặt côn lớn
Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 11
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

From above, we see that the train value is the reciprocal of speed ratio.
External mesh

Speed ratio:



Center distance

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 12
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Internal mesh
Speed ratio




Center distance:
Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 13