You are on page 1of 20

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.

HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM


HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF TECHNICAL AND EDUCATION
KHOA CƠ KHÍ CHẾ TẠO MÁY
Bộ môn: Thiết kế máy

Bài giảng Phần II


(Lưu hành nội bộ)

Chương 15 MỐI GHÉP HÀN

Biên soạn: TS. Nguyễn Minh Kỳ

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

NỘI DUNG
I. Khái niệm chung
II. Tính mối hàn Giáp mối
III. Tính mối hàn Chồng
IV. Tính mối hàn Góc

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 2
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

I. Khái niệm chung


1. Định nghĩa: Mối ghép hàn là mối ghép không tháo
được. Trong quá trình hàn, các chi tiết máy được đốt nóng
cục bộ cho tới nhiệt độ nóng chảy hoặc dẻo và gắn lại với
nhau nhờ lực hút giữa các phân tử kim loại.

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 3
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

2. Phân loại
a. Theo công nghệ:
- Mối ghép bằng hàn hồ quang điện, hàn xỉ điện và hàn hơi làm kim loại
nóng chảy và gắn lại với nhau, không cần lực ép chúng.
- Mối ghép bằng hàn tiếp xúc, làm kim loại bị dẻo và phải dùng lực ép
chúng lại
- Mối hàn chắc
b. Theo công dụng:
- Mối hàn kín

- Mối hàn giáp mối


c. Theo kết cấu: - Mối hàn chồng
- Mối hàn góc

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 4
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

3. Ưu, nhược điểm:


- Kết cấu nhỏ gọn hơn so với đinh tán
- Chiều dày tối thiểu nhỏ hơn kết cấu đúc
a. Ưu điểm: - Giá thành giảm, tiết kiệm công sức
- Tự động hóa cao,
- Có thể phục hồi chi tiết máy bị gãy, mòn…

- Phụ thuộc trình độ tay nghề công nhân khi hàn


b. Nhược điểm: - Khó kiểm tra khuyết tật
- Không chịu được tải va đập

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 5
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

II. Mối hàn giáp mối:


Mối hàn giáp mối khi chịu ngoại lực có thể bị phá hỏng theo mối hàn, tại
tiết diện chỗ miệng hàn hoặc tiết diện kề bên miệng hàn.

+ Trường hợp 1: Mối hàn chịu lực kéo, và giả sử rằng lực phân bố đều trên
chiều dài mối hàn và ứng suất phân bố đều trên tiết diện nguy hiểm. Ta có
điều kiện bền:
𝑭 𝑭 𝑭
𝝈= ≤ [𝝈]
𝒃𝑺

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 6
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Trong đó:
+ Trường hợp 2: Mối hàn S: chiều dày của tấm ghép (mm).
b: chiều rộng của tấm ghép (chiều dài của mối
chịu mô men uốn M: hàn), mm.
M: mômen uốn (N.mm).
F: lực tác dụng (N).
[σ]: ứng suất cho phép của mối hàn (MPa).

𝑭 𝑭
𝟔𝑴 𝑏
𝝈 = 𝟐 ≤ [𝝈]
𝒃 𝑺
𝑴𝒖 𝑴𝒖

𝟔𝑴 𝑭
+ Trường hợp 3: Mối hàn chịu kéo (nén) và uốn: 𝝈 = 𝟐 ± ≤ [𝝈]
𝒃 𝑺 𝒃𝑺

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 7
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

III. Mối hàn Chồng:


1. Trường hợp 1: Mối hàn dọc: Phương mối hàn song song với phương lực
và đối xứng
Điều kiện bền có dạng:

𝑭
𝝉= ≤ [𝝉]
𝟐. 𝒍 . 𝟎, 𝟕𝒌
Trong đó,
l: chiều dài mối hàn
0.7k= kcos45: chiều dày mối hàn
[] ứng suất tiếp cho phép mối hàn
Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 8
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

2. Trường hợp 2: không đối xứng: thép có tiết diện không đối xứng như
thép góc, và lực F qua trọng tâm tiết diện.
𝑒2
𝐹1 = 𝐹
𝑒1 + 𝑒2
𝑒1
𝐹2 = 𝐹
𝑒1 + 𝑒2
F1, F2 là lực tác dụng lên mối hàn 1 và mối hàn 2.
Mối hàn 1 và mối hàn 2 được tính theo tải trọng F1, F2 tương ứng do đó
giữa chiều dài 11 của mối hàn 1 và chiều dài l2 của mối hàn 2 có hệ thức:
𝑙1 𝑒2
=
𝑙2 𝑒1
𝑭
Vậy ứng suất sinh ra trong mối hàn: 𝝉= ≤ [𝝉]
𝒍𝟏 + 𝒍𝟐 ) 𝟎, 𝟕𝒌
Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 9
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

3. Mối hàn ngang: được tính theo ứng suất cắt

+ Nếu hàn một mối (TH này không nên dùng):


𝑭
𝝉= ≤ [𝝉]
𝑭 𝒍 𝟎, 𝟕𝒌
+ Nếu hàn hai mối: 𝝉= ≤ [𝝉]
𝟐𝒍 𝟎, 𝟕𝒌

𝑭
+ Mối hàn xiên: 𝝉= ≤ [𝝉]
𝒍 𝟎, 𝟕𝒌

𝑭
4. Mối hàn hỗn hợp: 𝝉 = ≤ [𝝉]
𝑳 𝟎, 𝟕𝒌

ld: chiều dài mối hàn dọc


Trong đó, 𝐿 = 𝑙𝑛 + 2𝑙𝑑
ln: chiều dài mối hàn ngang
Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 10
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Mối hàn chịu momen trong mặt phẳng ghép:

𝑀 𝑀 𝑀
+ Mối hàn dọc: 𝜏 = 𝑊 = 𝑙𝑏 0,7𝑘 = 𝑙 𝑏 0,7𝑘 ≤ [𝜏]
0 d

W0: mô men chống xoắn của mối hàn tại tiết diện nguy hiểm

𝑀 𝑀 𝑀
+ Mối hàn ngang: 𝜏= = = ≤ [𝜏]
𝑊𝑢 𝑙 6)𝑏 0,7𝑘 𝑙n 6)𝑏 0,7𝑘
Mối hàn hỗn hợp (chịu lực và momen):
𝑭 𝑴 𝐿 = 𝑙𝑛 + 2𝑙𝑑
𝝉= + ≤ [𝝉]
𝟎, 𝟕𝒌𝑳 𝒍𝟐𝒏 𝑙𝑛 =b
𝟎, 𝟕𝒌𝒍𝒏 𝒍𝒅 + 𝟎, 𝟕𝒌
𝟔
Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 11
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

IV. Mối hàn góc:


+ Trường hợp mối hàn chịu lực kéo và momen uốn:

Trường hợp hàn kiểu chữ K:


𝐹 𝑀
= + 2 ≤ []
𝑆𝑙 𝑙
𝑆
6

TH hàn chồng:

𝐹 𝑀
𝜏= + ≤ [𝜏]
2.0,7𝑘𝑙 𝑙2
2.0,7𝑘
6

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 12
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

+ Mối hàn chịu momen uốn và momen xoắn:

𝑑
Ta có hệ thức: 𝑇 = 𝜏𝑥 . 𝐴.
2

Trong đó, A là diện tích tiết diện mối hàn lấy gần đúng:

𝐴 ≈ 0,7𝑘𝜋𝑑

2𝑇
Ta có: 𝜏𝑥 =
0,7𝑘𝜋𝑑 2
𝑀𝑢
Ứng suất uốn do mô men uốn sinh ra theo công thức: 𝜏𝑢 =
𝑊𝑢

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 13
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Wu: gọi là mô men chóng uốn của tiết diện nguy hiểm tại mối hàn, ta có
công thức gần đúng:
𝜋 2 4𝑀𝑢
𝑊𝑢 = 𝑑 . 0,7𝑘 𝜏𝑢 = 2
4 𝜋𝑑 . 0,7𝑘

Điều kiện bền tổng quát có dạng: 𝜏= 𝜏𝑥2 + 𝜏𝑢2 ≤ [𝜏]

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 14
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

15
Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 16
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Đường kính
tay quay d=
20mm,
K=8mm

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 17
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

giá

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 18
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy 19
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM (HCMUTE )- Mechanical Engineering Faculty

Thank you for your attention!

20
Bộ môn: Thiết kế máy TS. Nguyễn Minh Kỳ Bài giảng: Nguyên lý – Chi tiết máy

You might also like