You are on page 1of 19

Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

Chương 02:
CƠ CẤU PHẲNG TOÀN KHỚP THẤP
I. Đại cương 1.1 Các cơ cấu thông dụng
1.2 Cơ cấu 4 khâu bản lề
1.3 Các biến thể cơ cấu 4 khâu bản lề
II. Đặc điểm động học cơ cấu 4 khâu bản lề
2.1 Tỷ số truyền
2.2 Điều kiện quay toàn vòng của khâu nối giá

III. Phân tích động học 3.1 Bài toán vị trí


3.2 Bài toán vận tốc
3.3 Bài toán gia tốc
IV. Phân tích lực 4.1 Lực tác dụng lên cơ cấu
4.2 Các bước tính lực tác dụng lên cơ cấu
4.3 Tính phản lực khớp động
4.4 Tính mô men cân bằng trên khâu dẫn
HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy
UTE TECHNICAL EDUCATION 1
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

I. ĐẠI CƯƠNG
1.1 Các cơ cấu thông dụng

Cơ cấu 4 khâu bản lề Cơ cấu tay quay con trượt


C/c culít

1.2 Cơ cấu 4 khâu bản lề


 Cấu tạo:

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 2
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

 Các ứng dụng:


+ Cơ cấu 4 khâu bản lề có 2 tay quaytruyền chuyển động giữa 2 trục
+ Cơ cấu 4 khâu bản lề có 1 tay quay, 1 cần lắc
+ Cơ cấu 4 khâu bản lề có 2 cần lắc

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 3
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

1.3 Các biến thể của cơ cấu 4 khâu bản lề


 Thay đổi kích thước khâu động

Thay đổi giá

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 4
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

II. Đặc điểm động học cơ cấu 4 khâu bản lề


2.1 Tỷ số truyền
+ Cho cơ cấu 4 khâu bản lề như hình, khâu dẫn 1
quay với vận tốc góc 1, nhờ thanh truyền 2
truyền chuyển động cho khâu 3
+ Tỷ số truyền giữa khâu 1 và 3:

+ Ứng dụng CHLT:

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 5
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

+ Định lý Willis: Trong cơ cấu bốn khâu bản lề, đường thanh truyền
(BC) chia đường giá (AD) thành hai đoạn tỉ lệ nghịch với vận tốc góc
của hai khâu nối giá.
+ Nhận xét:
 Tỷ số truyền u13

 Vị trí điểm P

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 6
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

2.2 Điều kiện quay toàn vòng khâu nối giá


 Điều kiện quay toàn vòng khâu 1:
+ Cho cơ cấu 4 khâu bản lề, trong đó:
khâu 1 quay toàn vòng khớp B?

quỹ đạo B1 là vòng tròn (A, l1)

+ Tháo khớp B B1 và B2

xa nhất mà B2 có thể chạm tới?


gần nhất mà B2 có thể chạm tới?
+ Điều kiện quay toàn vòng khâu 1:

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 7
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

 Nguyên tắc Grashoff:  để xét một khâu nối giá:tay quay hay cần lắc
+ Tổng chiều dài của khâu ngắn nhất và khâu dài nhất nhỏ hơn tổng chiều
dài của 2 khâu còn lại
Nếu cố định khâu ngắn nhất, ta được hai tay quay
 Nếu cố định khâu kề khâu ngắn nhất, khâu ngắn nhất sẽ là tay quay,
khâu còn lại là cần lắc
 Nếu cố định khâu đối diện khâu ngắn nhất, được 2 cần lắc, khâu
còn lại quay toàn vòng

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 8
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

III. Phân tích động học


3.1 Bài toán vị trí
Cho trước: Lược đồ cơ cấu và khâu dẫn
Yêu cầu: Xác định quy luật chuyển động của khâu bị dẫn, xác định
quỹ đạo của một điểm bất kỳ trên cơ cấu

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 9
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

3.2 BT vận tốc và gia tốc


3.2.1 Giải PT véc tơ bằng PP họa đồ
+ Mối quan hệ của ba véc tơ ?
+ Mối quan hệ của ba véc tơ ?
+ Mối quan hệ của các véc tơ giữa ?
3.2.2 Các PT véc tơ cơ bản xác định vận tốc và gia tốc
+ Khâu chuyển động tịnh tiến:

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 10
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

+ Khâu quay quanh trục cố định:


Vận tốc:

Gia tốc:

+ Hai điểm thuộc cùng một khâu cách nhau 1 đoạn lAB:
Vận tốc:

Gia tốc:

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 11
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

+ Hai điểm thuộc cùng 2 khâu khác nhau tạo thành khớp trượt trùng nhau
tại thời điểm đang xét:
Vận tốc:

Gia tốc:

3.2.3 Bài toán vận tốc

Trình tự giải: Tách nhóm Atxua Viết PT vectơ vận tốcVẽ HĐVT vận tốc…
HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy
UTE TECHNICAL EDUCATION 12
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

3.4 Ví dụ
VD 01: Cho cơ cấu 4 khâu bản lề như hình vẽ. Hãy vẽ họa đồ vận tốc, xác
định vận tốc điểm C và vận tốc góc khâu 2, 3? Biết khâu dẫn quay với
vận tốc góc không đổi: , chiều dài các khâu:

BG

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 13
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 14
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

VD 02: Cho cơ cấu culít như hình vẽ. Hãy vẽ họa đồ vận tốc, xác định vận tốc điểm
B2 và vận tốc góc khâu 3? Biết khâu dẫn quay với vận tốc góc không đổi:
, . Chiều dài khâu 4:

BG

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 15
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

3.2.4 Bài toán gia tốc


Cho trước:
 Lược đồ động của cơ cấu, khâu dẫn.
 Quy luật vận tốc góc.
 Gia tốc khớp chờ
Yêu cầu:
 Xác định gia tốc một số điểm trên khâu.
 Xác định gia tốc góc một số khâu của cơ cấu
Trình tự giải: Tách nhóm Atxua Viết PT vectơ gia tốcVẽ HĐVT gia tốc…

VD 03: Vẽ họa đồ gia tốc, xác định gia tốc điểm C và gia tốc góc của
khâu 2, 3 VD 01?

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 16
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

•Viết PTVT gia tốc:

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 17
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 18
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM
Nguyên lý – Chi tiết máy - Đỗ Văn Hiến -

VD 04: Vẽ họa đồ gia tốc, xác định gia tốc điểm B2 và gia tốc góc của
khâu 3 VD 02?
Vẽ họa đồ VTGT

HCM HO CHI MINH CITY UNIVERSTY of Bộ môn: Cơ sở Thiết kế máy


UTE TECHNICAL EDUCATION 19
Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM

You might also like