2020 KSSM

BAB 4 – 6
MENGIKUT SUKATAN
LEMBAGA PEPERIKSAAN MALAYSIA

Copyright © ANDREW CHOO Exam Tips

All rights reserved.

For 100% Real UPSR/PT3/SPM Exam Tips,

Pre-order the Exam Tips Book which is
more details with questions and
answers before the price going up.
www.andrewchoo.edu.my 012-3260392

1 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
TINGKATAN 4 SAINS
BAB 4 TEKNOLOGI HIJAU DALAM MELESTARIKAN ALAM

4.1 Kelestarian Alam Sekitar

1. Isu sosio saintifik ialah masalah terbuka
yang merupakan isu sosial kontroversi
yang boleh dikiatkan dengan sains.
Konsep Teknologi Hijau
1. Teknologi Hijau ialah pembangunan
dan aplikasi produk, peralatan dan
sistem untuk memelihara alam sekitar
dan alam semula jadi untuk
mengurangkan atau meminimumkan
kesan negatif daripada aktiviti manusia.
2. Dasar Utama Teknologi Hijau
Kebangsaan
a. Tenaga – Mempromosikan
kecekapan tenaga untuk
meminimumkan pembaziran tenaga
dan mencapai autonomi tenaga
b. Alam Sekitar – Meminimumkan
kesan negatif daripada aktiviti
manusia terhadap alam dan
memulihara alam sekitar
c. Sosial – Mempertingkatkan kualiti
hidup, nilai murni dan kerjasama
antara semua penduduk di Malaysia
d. Economi – Meningkatkan
pembangunan ekonomi Malaysia
dengan menggunakan produk,
peralatan dan sistem Teknologi
Hijau
3. Sektor dalam Teknologi Hijau
a. Tenaga
b. Pengurusan sisa dan air sisa
c. Bangunan
d. Pengangkutan
e. Teknologi maklumat dan komunikasi
(TMK)
f. Pertanian dan perhutanan
g. Perindustrian dan pembuatan

4.2 Sektor Tenaga

1. Perkara yang perlu dipertimbangkan:
a. Cara tenaga dijanakan atau dibekalkan
b. Cara tenaga yang dihasilkan, diagihkan atau digunakan dengan cekap tanpa
pembaziran.
2. Isu Sosiosantifik pembakaran bahan api fosil ini telah menghasilkan gas rumah hijau
yang menyebabkan pemanasan global dan perubahan iklim yang mendadak.
3. Sumber Tenaga
Tidak boleh diperbaharui Boleh diperbaharui / alternatif
- bahan api fosil (petroleum, gas asli, - hidro
arang batu) - solar(terletak di khatulistiwa dan menerima
- tenaga nuklear maksimum cahaya sepanjang tahun)
- angin
- geotermal
- ombak

2 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
 Keburukan
- bekalan semakin berkurangan
- pencemaran alam sekitar (karbon
monoksida & karbon dioksida)
4. Aplikasi Teknologi Hijau
a. Menggunakan peralatan elektrik cekap tenaga spt lampu LED
b. Menggunakan sumber tenaga yang boleh baharu untuk menjana tenaga elektrik spt
solar / pemanas air
c. Mencapai taraf autonomi tenaga nasional.
4.3 Sektor Pengurusan Sisa dan Air
Sisa
1. Isu Sosiosaintifik
a. Pembebasan gas rumah hijau
menyebabkan perubahan iklim dan
pemanasan global.
b. Sisa kimia menyebabkan
pencemaran air.
2 a. Sisa adalah sebarang lebihan, tidak
dikehendaki atau bahan yang perlu
dilupuskan spt sisa pembinaan dan
sisa industri.
b. Air Sisa adalah air yang telah
digunakan termasuk bahan sisa
manusia, sisa makanan, minyak,
sabun dan bahan kimia.
c. Sisa khas adalah sisa terkawal yang
bahaya dan boleh menjejaskan
kesihatan.
3. Aplikasi Teknologi Hijau
a. Pencegahan dan pengurangan
i. Elakkan penggunaan bekas sekali
pakai.
ii. kurangkan pembaziran makanan
b. Rawatan dan pemprosesan
i. mengubah sisa menjadi tenaga
dan baja melalui proses biologi
ii. Degradasi sisa dengan
mikroorganisma
c. Mengasingkan sisa dan mengitar
semula sisa
i. asingkan sisa yang boleh dipakai
semula atau dikitar semula
Kebaikan
- tenaga bersih
- tenaga hijau
- bebas pencemaran
d. Konsep 5R
i. penolakan sisa, pengurangan sisa,
guna semula, kitar semula dan
pemulihan
4.4 Sektor Pertanian dan Perhutanan
1. Isu sosiosaintifik ialah mengubah hutan
menjadi tanah pertanian melalui
penyahhutanan menyebabkan
pemanasan global dan perubahan iklim.
2. Aplikasi Teknologi Hijau
a. Meningkatkan kualiti dan kuantiti hasil
pertanian melalui kejuruteraan genetik
b. Munggunakan sisa pertanian dan
najis haiwan ternakan sebagai tenaga
biojisim
c. Menggunakan air hujan yang ditadah
untuk menyiram tanaman bagi
menjimatkan air
d. Menggunakan baja semula jadi atau
kompos untuk menambahkan nutrien
dalam tanah
e. Mengamalkan praktis penanaman
dengan meminimumkan penggunaan
baja
f. Menggunakan kawalan biologi untuk
mengawal perosak tumbuhan
g. Memperkenalkan dan mencipta
kaedah pertanian yarg moden dan
efektif seperti penanaman vertikal dan
penanaman organik
h. Menggunakan kaedah pertanian
tanpa tanah seperti aeroponik dan
akuaponik
3 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
 i. Mengurangkan penebangan hutan
dan menanam semula hutan /
menanam semula pokok
j. Mewartakan hutan simpan
k. Mengawal aktivili pembalakan haram
l. Mendapatkan bekalan kayu di ladang
hutan
3. Baja kompos – adalah bahan organik
yang diurai oleh mikrob untuk
meningkatkan nutrien tanah.
4. Sisa khas merujuk kepada sisa terkawal
yang perlu dilupuskan menggunakan
kaedah yang tertentu kerana sifatnya
yang bahaya ataupun boleh
menjejaskan kesihatan.
4.5 Sektor Pengangkutan
Isu Sosiosaintifik
1. Gas rumah hijau (Green house gases,
GHG) yang dibebaskan oleh
pembakaran bahan api dalam
kenderaan bermotor merupakan
penyumbang terbesar yang
menyebabkan pemanasan global dan
perubahan iklim dunia yang ekstrem
Aplikasi Teknologi Hijau
1. Pengangkutan hijau
a. memberi impak yang minimum
kepada alam sekitar atau kenderaan
yang membebaskan gas rumah hijau
yang rendah
b. contohnya kenderaan yang
menggunakan tenaga boleh
diperbaharui / sumber tenaga
alternatif
2. Mod pengangkutan hijau
a. kenderaan individu
b. kenderaan berkongsi
c. teksi
d. kenderaan perkhidmatan
e. pengangkutan awam
f. basikal
g. berjalan kaki
3. Bahan api alternatif
a. Gas asli mampat (CNG)
b. Gas asli cecair (LNG)
c. Biodiesel (bahan api bio)
d. Tenaga elektrik
e. Hidrogen
4 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
f. Dimetil eter (DME)
4. Gas asli
- membakar lebih bersih / mesra alam
- menghasilkan kurang karbon dioksida /
gas rumah hijau
5. Kepentingan pengangkutan hijau
a. mengurangkan pencemaran udara
b. meningkatkan kualiti kesihatan dan
cara hidup
c. mengurangkan kesesakan lalu-lintas
d. mengurangkan penggunaan
petroleum
e. menjimatkan wang
4.6 Teknologi Hijau Dan Kehidupan
1. Jejak kaki karbon ialah jumlah gas
rumah hijau (karbon dioksida) yang
dibebaskan daripada aktiviti-aktiviti
manusia.
2. Pemanasan global berlaku disebabkan
oleh peningkatan gas rumah hijau yang
memerangkap haba di permukaan bumi.
3. Pemanasan global jangka panjang
membawa kepada perubahan iklim
4..Pemanasan global dan perubahan iklim
merupakan faktor yang meningkatkan
jejak karbon.
Menangani Fenomena Pemanasan
Global dan Perubahan Iklim
a. Menggunakan mod pengangkutan hijau
dengan kecekapan tenaga yang tinggi
seperti berjalan, menaiki kenderaan
awam atau berkongsi kenderaan untuk
ke sesuatu destinasi.
b. Menutup suis lampu atau mencabut
palam peralatan elektrik apabila tidak
digunakan
c. Mengamalkan penjimatan air dan bahan
api.
d. Mengguna semula dan kitar semula (3R)
bahan
e. Bina bangunan hijau
f. Menggunakan tenaga bio
 TINGKATAN 4 SAINS BAB 5 GENETIK
5.1 Pembahagian Sel kutub sel
bertentangan

Telofasa - Sitoplasma
membahagi

1. Nukleus manusia mengandungi 46 (23

pasang) kromosom. - Dua sel anak
2. Kromosom adalah molekul panjang terbentuk.
terdiri daripada asid deoksiribonukleik - Sama bilangan
(DNA) yang terdiri daripada gen. kromosom seperti
(berbentuk bebenang) induk.
3. DNA yang adalah gen membawa
genetic atau matlumat perwarisan yang 2. Proses Meiosis
menentukan ciri seseorang individu. - Sel induk yang
mempunyai dua
4. Jantina Autosom + kromosom pasang
sek kromosom.
Kariotip 44 + xy /
lelaki Profasa I - Replikasi
Kariotip 44 + xx kromosom
perempuan berlaku.

Mitosis / Meiosis Metafasa I - Pindah silang

1. Proses Mitosis berlaku
- Kromosom terdiri
daripada dua
kromatid yang
bercantum pada Anafasa I - Kromosom
sentromer. homolog terasing
Profasa i. Replikasi dan menuju ke
kromosom kutub
berlaku. bertentangan
ii. kromosom Telofasa I - Sitoplasma
memendek dan membahagi
menebal
iii. Gentian
gelendong mula
terbentuk Profasa II - Dua sel anak
Metafasa - Kromosom terbentuk
menyusun di
bahagian tengah
sel satah Metafasa II - Pasangan
Khatullistiwa kromatid
Anafasa - Pasangan berpisah dan
kromatid berpisah bergerak ke
dan bergerak ke
5 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
 kutub 2. Semasa meiosis (metafasa)
bertentangan.
Anafasa II - Sitoplasma
membahagi
Pindah silang untuk menghasilkan
variasi
Telofasa II - Empat sel anak 3a. Persamaaan antara Mitosis dan
terbentuk. Meiosis
- Bilangan - satu proses pembahagian sel
kromosom - memastikan kemandirian hidup
separuh organisma
daripada induk - pemindahan bahan genetic
- kedua-dua proses melibatkan
pengganddaan kromosom

b. Perbezaan
Aspek Mitosis Meiosis
Definisi Pembahagian sel yang mana Pembahagian sel yang mana
satu sel membahagi menjadi satu sel membahagi menjadi
dua sel yang sama bilangan empat sel, setiap sel
kromosom masing-masing mempunyai separuh bilangan
kromosom sel induk.
Tempat berlaku Tumbuhan: sel meristem Tumbuhan: organ
tumbuhan (hujung pucuk) pembiakan (anter. ovari)
Haiwan: sel soma / sel badan Haiwan: testis, ovari
haiwan (kulit)
Bilangan sel anak
yang terbentuk dalam 2 4
satu pembahagian Haploid (1/2) diploid
Kandungan genetic Sama Berlainan
sel-sel anak
Hasil gamet variasi
Kepentingan a. Untuk pertumbuhan a. Menghasilkan gamet
b. Untuk pembaikan tisu b. Bilangan kromosom
c. Pembiakan asektual menjadi separuh
d. Mengekalkan dan c. Menghasilkan variasi
kesinambungan kehidupan

5.2 Pewarisan
1. T: alel dominan t: alel resesif
2. Genotip Pasangan alel yang menentukan sesuatu ciri
a. Homozigot dominan TT (trait normal spt rambut kerinting atau hitam)
b. Homozigot resesif tt (trait jarang spt rambut perang atau tangan kidal)
c. Heterozigot Tt (trait normal)

6 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
3. Rajah Skematik Hukum Mendel Pertama
a. Fenotip Induk c. Fenotip Induk
Genotip Induk Genotip Induk
Meosis Meosis
Gamet Gamet
Persenyawaan Persenyawaan
F1 Genotip F1 Genotip
F1 Fenotip F1 Fenotip

Kadar

b.Fenotip Induk
Genotip Induk
Meosis
Gamet
Persenyawaan

F1 Genotip
F1 Fenotip

Kadar

4a. Rajah Skematik Penentuan Sek Jantina

Fenotip Induk
Genotip Induk
Meosis
Gamet
Persenyawaan
F1 Genotip
F1 Fenotip

Kadar

b. Kebarangkalian untuk mendapat satu anak lelaki atau perempuan adalah 50% atau 1:1
c. Bapa (kromosom sek di dalam sperma) yang menentukan jantina anak kerana:
i. sperma membawa kromosom sek x dan y sementara ovum hanya membawa
kromosom sek x.
ii. Jika sperma yang membawa kromosom sek y bersenyawa dengan ovum, maka anak
tersebut adalah lelaki
iii. Jika sperma yang membawa kromosom sek x bersenyawa dengan ovum, maka anak
tersebut adalah perempuan

7 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
5. Pewarisan Buta Warna

Hasil : 2 anak tiada buta warna

2 anak buta warna

5.3 Mutasi
1. adalah perubahan secara spontan dan rawak pada atruktur gen atau bilangan
kromosom.
2. Disebabkan oleh faktor mutagen seperti:
i. Sinaran radioaktif
ii. Bahan kimia
iii. Perubahan persekitaran

3. Jenis-jenis Mutasi
Persamaan: Kedua-dua boleh diwarisi daripada ibu bapa / penyakit pewarisan
Perbezaan : Mutasi Gen Mutasi Kromosom
Struktur gen berubah Bilangan kromosom berubah

8 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
 Penyakit Gangguan Gen
Mutasi Gen Mutasi Kromosom
Buta warna Sindrom Down (tiga kromosom 21)
Anemia sel sakit Sindrom Turner (44 + xo)
Telasemia Sindrom Kinefelter (44 + xxy)
Hemofilia
Albinisma

Nota: Lelaki lebih cenderung mendapat penyakit gangguan gen kerana:

i. Gen penyakit gangguan gen hanya dibawa oleh kromosom x
ii. lelaki hanya mempunyai satu kromosom x

4. Penyakit Mutasi Gen

Penyakit Ciri-ciri
Buta warna - Pesakit tidak dapat membezakan warna merah dan hijau.
Anemia sel sabit - Sel darah merah berbentuk bulan sabit dan menyebabkan fungsi
pengangkutan oksigen tidak sempurna.
- Pesakit mudah berasa letih, kelihatan pucat dan lemah.

Talasemia - Kekurangan haemoglobin di dalam sel darah merah kecil dengan

hayat hidup pendek, mengurangkan bekalan oksigen ke badan
- Simptom spt anemia berpanjangan.
- Simptom adalah penyakit kuning, muka pucat dan organ dalaman
bengkak spt hati dan jantung.
Hemofilia - Darah pesakit tidak dapat membeku.
- Darah pesakit sukar membeku, lalu menyebabkan pesakit
mengalami kehilangan darah yang banyak apabila tisu badan
tercedera.
Albinisme - Penghasilan pigmen melanin di dalam badan terganggu.
- lndividu ini mempunyai kulit yang cerah, anak mata berwarna
merah muda dan rambut putih

5. Penyakit Mutasi Kromosom

Penyakit Ciri-ciri
Sindrom Down - Penghidap penyakit mempunyai 47 kromosom, iaitu tiga
(45 + xy) kromosom pada kromosom ke-21.
atau - Pesakit mengalami kerencatan mental dan fizikal, lemah sistem
(45 + xx) kardiovaskular, serta mempunyai mata yang sepet, muka yang
leper, hidung dan mulut yang kecil, lidah yang terjelir, serta tapak
tangan dan jari yang pendek.
Sindrom Turner - Perempuan yang menghidap penyakit ini mempunyai 45
(44 + xo) kromosom, iaitu 44 autosom dan satu kromosom X (ketiadaan
satu kromosom X).
- Pertumbuhan pesakit terencat, berbadan rendah, mandul, kurang
ciri-ciri seks sekunder perempuan.
Sindrom Klinefelter - Lelaki yang menghidap sindrom Klinefelter mempunyai 47
(44 + xxy) kromosom, iaitu 44 autosom, dua kromosom X dan satu
kromosom Y (satu kromosom X berlebihan pada kromosom seks).
- Ciri-ciri seks sekunder lelaki tidak berkembang, perkembangan
testis yang terbantut, mandul, mempunyai ciri-ciri kewanitaan
9 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
 seperti payudara yang besar, nada suara yang tinggi dan kurang
bulu badan.

6. Kariotip Sindrom Down

7. Jenis penyaringan genetic untuk mengesan penyakit gangguan gen

a. Kajian kariotip untuk mengkaji bilangan, size dan rupa bentuk kromosom dalam
nukleus sel.
b. Kajian Amniosentesis adalah ujian pre-natal untuk mengesan keabnormalan sel
fetus.

8. Penyaringan genetik dapat meramal penyakit, merancang anak masa depan dan
mendedahkan matlumat genetik.

9. Penyelidikan genetik untuk meningkatkan kualiti hidup.

Bidang Aplikasi Gambiran
a. Perubatan a. Bakteria dan - menghasilkan insulin untuk merawat diabetis
yis melitus
b. Kultur bakteria - merawat kanser
- melindungi badan daripada serangan virus /
bakteria.
c. Kandungan - menghasilkan susu untuk merawat hemofilia.
Genetik biri
d. Terapi gen - merawat atau mengantikan penyakit gangguan
gen dengan gen sihat.
b. Pertanian a. - memilih baka bernilai
Pembiakbakaan - menghasilkan sepsis baharu, meningkat nilai
nutrisi dan tahan terhadap penyakit
b. Pengklonan - menghasilkan anak melalui asektual
(Peniruan (pembiakan induk tunggal)
atau kultur
tisu)
c. Ubahsuai - menghasilkan tanaman dan ternakan yang
genetik matang dengan cepat
makanan - hasil tanaman berkualiti dan banyak
- daya ketahanan yang tinggi terhadap penyakit
dan perubahan cuaca yang ektrem.

10 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
 c. Sains Ujian DNA untuk - menyelesaikan kes jenayah
Forensik menentukan
genealogi

5.4 Teknologi Kejuruteraan Genetik

1. Kejuruteraan genetik melibatkan aplikasi teknologi untuk mengganti, memindah atau
memodifikasi gen dari satu organisma ke dalam organisma yang lain untuk
mendapatkan ciri organisma yang diingini.
2. Antara contoh kejuruteraan genetik termasuklah:
a. terapi gen
b. DNA rekombinan (penggunaan plasmid)
c. organisma termodifikasi genetik (GMO)
3. Teknologi Kejuruteraan Genetik
Bidang Kebaikan Keburukan
a. Perubatan - merawat dan mengesan penyakit - menghasilkan bakteria yang ala
perwarisan kepada antibiotik
- bakteria digunakan untuk - kemungkinan mempunyai kesan
penghasilan insulin, interferon sampingan
dan antibiotik dalam skala besar- - pengklonan manusia
besaran
b. Pertanian - menghasil spesis baharu - kemungkinan menyebabkan
- meningkatkan hasil tanaman bahaya yang tidak diketahui
- meningkatkan ketahanan terhadap kesihatan
terhadap serangga perosak. - kepupusan sepsis semulajadi.
- meningkatkan kualiti dan kuantiti - menyebabkan alahan.
makanan

5.5 Variasi

1. Selanjar Tak Selanjar

- variasi yang tidak menunjukkan perbezaan
ciri yang ketara dengan ciri pertengahan
- boleh diukur / kuantilatif
- e.g. jisim / berat atau ketinggian / Panjang,
kebijaksaan, wana kulit atau rambut
- ditunjuk dalam histogram / taburan normal
- variasi yang menunjukkan perbezaan
ciri yang ketara tanpa ciri
pertengahan
- tidak boleh diukut / kuantilatif
- e.g. cuping telinga, kebolehan
mengulung lidah, kumpulan darah,
cap jari, jantina
- ditunjuk dalam graf bar / taburan
diskrit

- sifat boleh berubah

11 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
 - disebabkan oleh fator persekitaran, cuaca,
adaptasi, air, PH, cahaya dan factor - sifat kekal / tidak berubah
genetik - disebabkan oleh factor perwarisan
- tidak boleh diwarisi genetik sahaja
- boleh diwarisi

2. Kepentingan variasi
- menghasilkan spesis baharu
- meningkatkan nilai dan membatu organisma untuk penyamaran
- membolehkan evolusi manusia melalui proses pemilihan semulajadi.
- untuk membezakan organisma dalam sepsis yang sama

TINGKATAN 4 SAINS BAB 6 SOKONGAN, PERGERAKAN

DAN PERTUMBUHAN
6.1 Jenis sokongan pada haiwan

1. a. Rangka Dalam b. Rangka Hidrostatik c. Rangka Luar

i. kesemua vertebrata i. kesemua invertebrata i. kesemua invertebrata
ii. cth. Mamalia, ii. cth. cacing, beluncas, ii. cth. serangga, kerang, siput,
burung, ikan, amfibia ubur-ubur ketam
iii. ikan paus iii. Bendalir badan iii. dibuat daripada kitin dan
mempunyai tulang mengenakan tekanan kalsium yang keras dan tidak
yang lemah dan kecil pada dinding badan tumbesar.
dan bergantung iv. Ketam tumbesar secara proses
sepenuhnya kepada ekdisis (salin kulit atau
daya apungan air penggantian rangka luar
untuk sokongan. baharu)
iv. Gajah bergantung v. Kerang tumbesar melalui
kepada sistem penambahan kitin atau kalsium
rangka dalam untuk
sokongan
v. Burung mempunyai
tulang rongga, kecil
dan ringan untuk
membantunya
terbang Graf pertumbesaran ekdisis

2. Fungsi sistem rangka

i. menyokong berat badan
ii. mengekalkan bentuk badan
iii. melindungi organ dalaman
iv. memberi gerakan

12 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
3. Pegerakan cacing tanah secara pengecutan otot lingkar dan otot membujur secara
berantagonis

4. Sistem Rangka Manusia

13 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
5. Faktor mempengaruhi kestabilan
a. Kedudukan pusat graviti b. Keluasan tapak
i. semakin rendah kedudukan pusat i. semakin besar keluasan tapak, semakin
gravity, semakin tinggi kestabilannya tinggi kestabilannya
ii. cth. kura-kura, tikus ii. cth. buaya, ketam
iii. Zirafah mengangkangkan kaki untuk iii. Kanggaru mengunakan ekor untuk
merendahkan kedudukan pusat gravity menambahkan keluasan tapak untuk
untuk kestabilan yang tinggi ketika kestabilan yang tinggi
minum air

6.2 Pergerakan dan Pertumbuhan Manusia

Struktur Fungsi
a. Ligamen - menyambungkan dua tulang bersama
- liat, kuat dan kenyal
- mencegah perseluihan tulang
b. Cecair - sebagai pelincir dihasilkan oleh membrane sinovial
sinovium - mengurangkan geseran di antara dua tulang
c. Rawan - menyerap hentakan
d. Tendon - menyambungkan tulang dengan otot
- kuat tidak kenyal
e. Otot - dua set otot
Antagonistik - otot biseps dan triseps
- bekerja dalam pasangan dalam arah bertentangan
- apabila satu set mengecut, set yang satu lagi mengendur.

2. Masalah berkaitan dengan sendi yang menyebabkan kesakitan

Osteoastritis Artritis rheumatoid

- hakisan pada rawan kerana penuaan atau - system keimunan badan merosakkan
kecederaan membrane synovial, tulang dan
rawan sendi.

14 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
3. Pergerakan Lengan
Membengkokkan Lengan Meluruskan Lengan

i. Pengecutan otot biseps

ii. Otot biseps menarik tulang radius naik i.Pengecutan otot triseps
iii. Lengan dibengkokkan ii.Otot triseps menarik tulang ulna turun
iii. Lengan diluruskan

Pola Pertumbuhan Manusia

1. Pertumbuhan manusia melibatkan
a. satu proses kekal, tidak berbalik dan berlaku pada kadar yang berubah-ubah
b. pertambahan ketinggian dan jisim badan
c. perubahan bentuk badan dan fungsi sistem dalam badan seperti sistem rangka, otot
dan pembiakan.
2. Peringkat pertumbuhan manusia

15 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
3. Umur Kadar pertumbuhan
( < 3 tahun) - Pesat.
- Pembahagian sel berlaku dengan aktif.
Peringkat kanak-kanak - Perlahan
(3 hingga 13 tahun)
Peringkat remaja - Pesat
(13 hingga 20 tahun) - Pertumbuhan bagi remaja perempuan pesat pada
peringkat awal kerana perempuan mencapai akil baligh
lebih awal
- Remaja lelaki pertumbuhan pesat pada peringkat akhir
kerana lelaki mencapai akil baligh lebih lambat
Peringkat dewasa - Minimum
(20 hingga 65 tahun) - Pertumbuhan bagi dewasa lazimnya akan kekal sehingga
peringkat tua.
Peringkat tua - Negatif
(> 65 tahun) - Pengurangan ketinggian
- Penurunan fungsi sistem badan secara keseluruhan.

4. Pola Pertumbuhan antara Lelaki dan Perempuan

5. Perbandingan kadar pertumbuhan lelaki dan

Umur
perempuan
Bermula dari lahir sehingga Sama untuk lelaki dan perempuan
umur 4 tahun
Peringkat kanak-kanak Kadar pertumbuhan kanak-kanak lelaki lebih cepat
(4 hingga 12 tahun) daripada kadar pertumbuhan kanak-kanak perempuan
Peringkat remaja Kadar pertumbuhan remaja perempuan lebih cepat
(12 hingga 14 tahun) daripada kadar pertumbuhan remaja lelaki kerana
perempuan mencapai akil baligh lebih awal.

16 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY
 Peringkat remaja Minimum. Ketinggian remaja menghampiri tinggi
(14 hingga 18 tahun) maksimum pada umur 18 tahun.
6. Walaubagaimanapun, pola pertumbuhan manusia boleh dipengaruhi oleh faktor genetik
yang diwarisi daripada ibu bapa.

6.3 Sokongan, Pertumbuhan dan Kestabilan dalam Tumbuhan

- sistem sokongan dalam tumbuhan membolehkan tumbuhan tumbuh ke atas untuk
memperolehi cahaya matahari untuk menjalani proses fotosintesis.

1. Tumbuhan Darat
a. Tumbuhan berkayu
i. mempunyai xylem sekunder iaitu tisu
berkayu yang keras untuk memberi
sokongan.
ii. Sokongan tambahan:
a. Duri pada pokok ros
b. Akar banir pada pokok angsana
c. Akar sokong pada pokok banyan
d. Akar jangkang pada pokok bakau
b. Tumbuhan Herba
i. tanpa tisu berkayu
ii. bergantung kepada kesegahan sel
untuk sokongan.
iii. Sokongan tambahan:
a. Sulur paut pada pokok timun
b. Batang melilit pada pokok seri pagi
c. Akar cengkam pada pokok duit-duit.

2. Tumbuhan Akuatik – disokong oleh daya apungan air atau daya julangan air.
a. Tumbuhan tenggelam b. Tumbuhan terapung
i. spt Hydrilla Calomba i. spt telepok, teratai, keladi bunting
ii. struktur daun halus dan nipis untuk ii. Akar serabut memerangkap
mengurangkan rintangan air. gelembung-gelumbung udara
iii. Batang lembut dan kurus. iii. Ruang udara dalam daun, akar dan
iv. Ruang udara pada batang dan daun batang mengurangkan ketumpatan
memberi sokongan dan membolehkan tumbuhan
terapung.

3. Umur tumbuhan dapat ditentukan oleh bilangan gelang pertumbuhan.

For 100% Real UPSR/PT3/SPM Exam Tips,

Pre-order the Exam Tips Book which is
more details with questions and
answers before the price going up.
www.andrewchoo.edu.my 012-3260392
17 WWW.ANDREWCHOO.EDU.MY