Tổng quan về ngành thủy sản Viêṭ Nam

VIÊ ̣T NAM với đường bờ biển dài 3260km, nằm trong vùng đă ̣c quyền kinh
tế trên biển rô ̣ng hơn 1 triê ̣u km2, có vùng mă ̣t nước nô ̣i địa lớn rô ̣ng hơn 1,4
triê ̣u ha nhờ hê ̣ thống sông ngòi đầm phá dày đă ̣c. Nhờ có vị trí địa lí và điều
kiê ̣n tự nhiên thuâ ̣n lợi cho viê ̣c phát triển nổi trô ̣i ngành công nghiê ̣p thủy sản
VIÊ ̣T NAM . Từ lâu đã trở thành quốc gia sản xuất và xuất khẩu thủy sản
hàng đầu khu vực cùng với Indonesia và Thái Lan. Xuất khẩu thủy sản trở
thành mô ̣t trong những linh vực quan trọng của nền kinh tế.

Mỹ, Nhâ ̣t Bản và các nước châu Âu là những thị trường nhâ ̣p khẩu thủy sản
lớn của VIÊ ̣T NAM họ đưa ra những quy định khá là khắt khe về nguồn gốc
và chất lượng các sản phầm nhâ ̣p khẩu bên cạnh đó còn phải chịu sự ảnh
hướng từ đại dịch covid-19 đã làm sụt giảm giá trị xuất khẩu ngành hàng thủy
sản.

Trong giai đoạn cao điểm của dịch, hoạt đô ̣ng xuất khẩu sang các thị trường
lớn này đều diễn ra rất châ ̣m, giảm mạnh chủ yếu là do các lê ̣nh phong tỏa,
hạn chế đi lại và giao thương, dẫn đến là hủy hàng loạt hợp đồng xuất khẩu,
mă ̣t khác còn do thiếu nhân lực và các thủ tục kéo dài vì phải tuân thủ các quy
định về kiểm soát dịch bê ̣nh. Vì vâ ̣y, kim ngạch xuất khẩu các mă ̣t hàng thủy
sản giảm 11,2% trong quý 1/2020 so với cùng kỳ.

Theo
Giá trị xuất khẩu thủy sản Việt Nam
VASEP
8802 8600 cho biết,
8316
7922
6899 6677 7053 dịch
6118 6134
5034 Covid
4251
3600 không
thuyên
giảm
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 II/2020

Triệu USD Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu ngành thủy sản
trên thế giới tiếp tục ảnh hưởng đến xuất khẩu thủy sản của VIÊ ̣T NAM sang
các thị trường trong quý II/2020. Sau khi giảm 16% trong tháng 5 đạt 639
triê ̣u USD, XK thủy sản trong tháng 6 tiếp tục giảm 10% ước đạt 626 triê ̣u
USD. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2020, XK thủy sản cả nước ước đạt >3,5 tỷ
USD, giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong các mă ̣t hàng, giảm sâu
nhất là cá tra 31%, cá ngừ và mực bạch tuô ̣c đều giảm 20%, các loại cá biển
khác giảm nhẹ 2%. Chỉ có tôm giữ được mức tăng khiêm tốn gần 3%. Các
đơn đă ̣t hàng đồng loạt giảm 30-50%

Nguồn: Tính toán dựa vào số liê ̣u của VASEP, 2019

Nguồn: http://vinanet.vn/thuong-mai-cha/xuat-khau-thuy-san-6-thang-dau-nam-
2020-thu-ve-tren-36-ty-usd-732297.html

http://vifep.com.vn/5/vi-VN/toan-canh-kinh-te-thuy-san-nam-2019-va-du-bao-nam-
2020.aspx (Số liê ̣u theo hình 5 và lấy số liê ̣u từ năm 2009 – 2019)

Theo VASEP, dịch Covid khiến cho XK sang Trung Quốc, Hàn Quốc giảm
trong 2 tháng đầu năm, từ tháng 3 dịch bùng phát ở các nước châu Âu và Mỹ
khiến XK sang những thị trường này bị ảnh hưởng mạnh. Tính đến hết tháng
6, XK thủy sản sang EU giảm sâu nhất với 35%, sang Mỹ giảm 6%, sang
ASEAN giảm 17%, sang Hàn Quốc giảm 9%, Trung Quốc giảm 3% và Nhâ ̣t
giảm 5%. Chỉ có mô ̣t vài thị trường tăng nhẹ NK từ VIÊT
̣ NAM là Anh và
Canada nhưng chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng XK thủy sản của cả nước.

Nguồn:https://cafef.vn/xuat-khau-thuy-san-thang-6-2020-tiep-tuc-giam-10-
20200702155655169.chn

Theo số liê ̣u thống kê, 6 tháng đầu năm 2020, kim ngạch XK thủy sản đạt 3560
triê ̣u USD, bằng 91,4% so với cùng kỳ năm 2019, đạt 35,6% so với kế hoạch. Tổng
sản lượng thủy sản đạt 3,86 triê ̣u tấn trong đó sản lượng khai thác 1,88 triê ̣u tấn, sản
lượng nuôi trồng 1,97 triê ̣u tấn. Phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch cả năm
2020 với tổng sản lượng thủy sản 8,565 triê ̣u tấn trong đó sản lượng khai thác 3,9
triê ̣u tấn, sản lượng nuôi trồng 4,66 triê ̣u tấn và kim ngạch XK đạt 10.000 triê ̣u
USD.

Nguồn:https://www.qdnd.vn/kinh-te/tin-tuc/phan-dau-kim-ngach-xuat-khau-thuy-
san-nam-2020-dat-10-ty-usd-626898

Tổng quan về cá ngừ đại dương

Các loại cá ngừ

Cá ngừ đại dương hay còn gọi là cá bò gù thuô ̣c họ Cá
bạc má có giá trị kinh tế với vai trò quan trọng đối với
ngành đánh bắt thủy sản

Tên khoa học: Scombridae

Phân bố : Trong vùng biển Viê ̣t Nam, chủ yếu ở miền
Trung và trung tâm Biển Đông Hình 1.2 Cá ngừ đại dương

Là nghề phổ biến của ngư dân các tỉnh Nam Trung Bô ̣, từ Bình Định tới Bình
Thuâ ̣n.
 - Cá ngừ vây vàng : Là loài cá ngừ lớn, sống
và di cư ở vùng nước xa bờ và ở các vùng
nước đại dương. Chúng có thể lă ̣n sâu đến
tầng nước 100m. Cá con phân bố chủ yếu ở
tầng mă ̣t và có thể di cư rất xa trong quá
trình sinh trưởng. Hình 1.1 Cá ngừ vây vàng

Ở VIỆT NAM, các ngừ vây vàng chỉ phân bố ở biển miền Trung và Đông
Nam Bô ̣, tâ ̣p trung nhiều ở biển khơi vùng biển Khánh Hòa

- Cá ngừ mắt to: là loài cá ngừ trong họ Cá
thu ngừ với đă ̣c trưng là có con mắt lớn so
với kích thước cơ thể trong tương quan
với các loại cá ngừ khác. Phân bố chủ yếu
ở vùng biển xa bờ miền Trung và Đông
Nam Bô ̣. Hình 1.3 Cá ngừ mắt to

Ngoài 3 loại cá mang giá trị kinh tế cao trên vùng biển VIÊ ̣T NAM thì còn có
mô ̣t số loài khác cũng mang lại hiê ̣u quả kinh tế như cá ngừ bò, cá ngừ vây
ngực, cá ngừ vây xanh ...

Sản lượng cá ngừ của VIÊ ̣T NAM ước đạt >600 nghìn tấn trong đó cá ngừ vằn là
loài khai thác chính, chiếm >50% tổng nguồn lợi cá nổi .

Sản lượng cá ngừ hằng năm (bao gồm cá ngừ vây vàng, cá ngừ mắt to, cá ngừ vằn
và các loại khác) đạt >200 nghìn tấn.

Cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to được khai thác trong giai đoạn 6 tháng từ tháng
12 đến tháng 6 năm sau. Trong khi cá ngừ vằn có thể được khai thác quanh năm.
Sản lượng cá ngừ trong vùng đă ̣c quyền kinh tế của VIÊ ̣T NAM ước tính khoảng
27.000 tấn. Riêng tỉnh Bình Định là tỉnh khai thác cá ngừ lớn nhất với 9.400 tấn,
tiếp theo là Khánh Hòa với 5.000 tấn và Phú Yên với 4.000 tấn trong năm 2019.

http://vasep.com.vn/Tin-Tuc/1019_56185/Tong-quan-nganh-ca-ngu.htm

Đầu năm 2020, tỉnh Bình Định đã khai thác cá ngừ với sản lượng bình quân từ 1,1 –
1,3 tấn cá/tàu. Sản lượng trung bình mỗi tàu đánh bắt cá Khánh Hòa từ 10-16 tấn và
ngư dân Phú Yên khai thác cá ngừ đại dương với sản lượng trung bình mỗi tàu 1,7 –
3 tấn.

http://baobinhdinh.vn/viewer.aspx?macm=5&macmp=5&mabb=140394

https://nongnghiep.vn/khanh-hoa-thi-truong-an-cham-ca-ngu-dai-duong-
d256832.html

http://www.baophuyen.com.vn/82/234914/khai-thac-hai-san-xa-bo--ngu-dan-quyet-
tam-bam-bien.html

3 thị trường xuất khẩu cá ngừ chính của VIÊT

̣ NAM là Mỹ, EU và
ASEAN năm 2019 giá trị XK cá ngừ tăng 10,2% so với năm 2018, đạt
hơn 719triêụ USD nhưng càng về cuối năm XK qua các thị trường chính
này thì có xu hướng châ ̣m lại bởi vì do giá cá ngừ trên thế giới giảm
mạnh kéo theo nguồn cung cá ngừ VIÊT
̣ NAM giảm.

http://vasep.com.vn/Tin-Tuc/1211_59000/Nam-2019-xuat-khau-ca-ngu-tang-
102.htm
Nhưng sang nửa đầu năm 2020, giá trị XK cá ngừ của VIÊ ̣T NAM sang cá thị
trường chính vẫn ở mức thấp do dịch Covid-19 đã gây ảnh hưởng kéo dài.

Tính đến hết tháng 5/2020, giá trị XK cá ngừ VIÊ ̣T NAM đạt gần 241triê ̣u
USD, giảm gần 20% so với cùng kỳ năm 2019. XK sang phần lớn các thị
trường trong top 10 thị trường NK nhiều nhất cá ngừ của VIÊ ̣T NAM đều
giảm về giá trị. Ngoại trừ xuất sang Nhâ ̣t Bản tăng 31% và Ai Câ ̣p tăng 76%
so với cùng kỳ. Do ảnh hưởng của dịch bê ̣nh nên nhu cầu tiêu thụ các sản
phầm cá ngừ đóng hô ̣p trên thế giới tiếp tục tăng cao, điều này cũng đã tác
đô ̣ng đến XK cá ngừ. Theo số liê ̣u thống kê của Hải quan, hiê ̣n chỉ có XK cá
ngừ đóng hô ̣p của VIÊ ̣T NAM tăng 9% so với cùng kỳ.

Mỹ: XK sang thị trường này vẫn chưa có dấu hiê ̣u phục hồi. Tính đến hết
thang 5/2020 giá trị XK chỉ đạt gần 102triê ̣u USD, giảm 21% so với cùng kỳ
năm 2019.

Tính tới thời điểm hiê ̣n tại, tình hình dịch bê ̣nh vẫn chưa thuyên giảm, điều
này khiến cho nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm thực phẩm bảo quản tăng cao
trong đó có cá ngừ đóng hô ̣p. Vì vâ ̣y mà XK cá ngừ đóng hô ̣p vẫn tăng 11%
so với cùng ky năm 2019.

EU: Thị trường XK mạnh thứ 2 cũng bị ảnh hưởng mạnh bởi dịch Covid-19.
Lê ̣nh phong tỏa khiến nhu cầu thiêu thụ thủy sản sụt giảm mạnh vì các hoạt
đô ̣ng kinh doanh dịch vụ F&B bị đóng lại. Sự đình trê ̣ kinh doanh của nhà
phân phối thủy sản phải giảm giá gây ảnh hưởng đến giá thủy sản NK. Trong
khi đó các sản phẩm của VIÊT
̣ NAM vốn đã khó cạnh tranh với các sản phầm
cùng loại đến từ các nước như Philipiné, Ecuador do phải chịu cô ̣ng thêm sự
tác đô ̣ng của thẻ vàng IUU nên XK sang thị trường này đang gă ̣p nhiều khó
khăn.

Tính đến hết tháng 5/2020, giá trị XK các ngừ VIÊ ̣T NAM sang EU đạt
48triê ̣u USD, giảm 11% so với cùng kỳ năm 2019.

ASEAN: Tính đến hết tháng 5/2020, giá trị XK sang thị trường XK lớn thứ 3
của cá ngừ VIÊ ̣T NAM này đạt 15triê ̣u USD, giảm 17% so với cùng kỳ năm
2019, chiếm 6,4% tổng giá trị XK cá ngừ. Đáng chú ý XK cá ngừ sang thị
trường lớn nhất trong khu vực là Thái Lan cũng giảm 68%, Philipines giảm
50% nhưng Singapore lại tăng 438% so với cùng kỳ năm 2019. Đây là thị
trường đạt mức tăng trưởng dương XK cá ngừ lớn nhẩ trong top 10 thị trường
XK lớn nhất của VIÊ ̣T NAM.

Với tình hình dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp tại các thị trường XK lớn
như Mỹ, EU, ASEAN,.. nên XK cá ngừ trong quý 2 khó có thể thoát khỏi
mức tăng trưởng âm. Nếu quý 3, tình hình dịch bê ̣nh tại các thị trường lớn này
được kiếm soát tốt thì hoạt đô ̣ng sản xuất, kinh doanh mở cửa trở lại thì XK
cá ngừ mới có cơ hô ̣i hồi phục trở lại.

http://vasep.com.vn/Tin-Tuc/1211_61258/Covid-19-van-tiep-tuc-anh-huong-toi-
xuat-khau-ca-ngu.htm