SOAP NOTE

ผู้ป่วยหญิงอายุ 29 ปี อาชีพค้าขายในตลาด มีอาการตกขาวสีออกเหลือ

งๆ มีกลิ่นและมีฟอง มีอาการคันร่วมด้วย เป็ นมา 4 วันแล้ว เพิ่งเป็ นครัง้
แรก แพ้ยา Penicillin ไม่มีโรคประจำตัว แต่งงานแล้ว ไม่ได้ตงั ้ ครรภ์

Subjective data

CC: ผู้ป่วยมาด้วยอาการตกขาวสีออกเหลืองๆ มีกลิ่นและมีฟอง มีอาการ

คันร่วมด้วย

HPI: ผู้ป่วยหญิงอายุ 29 ปี อาชีพค้าขายในตลาด มีอาการตกขาวสีออกเห

ลืองๆ มีกลิ่นและมีฟอง มีอาการคันร่วมด้วย เป็ นมา 4 วันแล้ว เพิ่งเป็ น
ครัง้ แรก

PMH: ไม่มีโรคประจำตัว

FH: -

SH: ผู้ป่วยแต่งงานแล้ว มีอาชีพค้าขายในตลาด ไม่ได้ตงั ้ ครรภ์

ALL: Penicillin

Objective data

ไม่มีข้อมูล

Assessment
1
Etiology

โรคพยาธิในช่องคลอด (Trichomoniasis) เป็ นโรคติดต่อทางเพศ

สัมพันธ์ที่พบได้บ่อย เกิดจากการติดเชื้อโปรโตซัวที่มีช่ อ
ื ว่า
Trichomonas vaginalis พบได้ทงั ้ ในเพศหญิงและเพศชายแต่จะพบได้
ในเพศหญิงมากกว่า ในผู้หญิงมีอาการตกขาวสีเหลืองเขียว เป็ นฟอง มี
กลิ่นเหมือนคาวปลา มีอาการคันใน ช่องคลอด และบริเวณ ภายนอก
อวัยวะเพศ และอาจมีอาการแสบระคายเคืองบริเวณอวัยวะเพศ ผูช
้ ายจะ
มีปัสสาวะแสบขัด  มีมูกใสออกจากท่อปั สสาวะโดยไม่ใช่น้ำปั สสาวะหรือ
น้ำอสุจิ ปวดที่อัณฑะ
1
ปั จจัยเสีย
่ ง (Risk factor)

1.มีคู่นอนหลายคน
2.มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้สวมถุงยางอนามัย
3.ผู้ที่เคยมีเพศสัมพันธ์กับผู้ที่ติดเชื้อ
4.ผู้ที่เคยเป็ นโรคนีห
้ รือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อ่ น
ื ๆ
ซึ่งผูป
้ ่ วยรายนีอ
้ าจมีปัจจัยเสี่ยงที่เกิดจากการมีคู่นอนกับผู้ที่ติดเชื้อและมี
การร่วมเพศโดยไม่ได้สวมถุงยาง

2
Assessment of severity
อาการของโรคพยาธิในช่องคลอดมีได้ตงั ้ แต่เล็กน้อยไปอาการ
อักเสบขัน
้ รุนแรง ไม่ได้มีการแบ่งแยกแน่ชัดผูป
้ ่ วยบางรายแสดงอาการ
ภายในเวลา 5-28 วันหลังจากติดเชื้อ ในขณะที่ผู้ป่วยบางรายแสดงอาการ
หลังจากนัน
้ อาการอาจเป็ นๆ หายๆ

2
Assessment of therapy
จากแนวทางการดูแลรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ พ.ศ. 2558
ได้แนะนำการรักษาโรคพยาธิในช่องคลอด คือ ให้ใช้ยาอย่างใดอย่างหนึ่ง
ได้แก่ 1. Metronidazole 2 gm กินครัง้ เดียว 2.Tinidazole 2 gm กิน
ครัง้ เดียว ก่อนนอน 3. Metronidazole 500 mg กินวันละ 2 ครัง้ หลัง
อาหาร นาน 7 วัน

ตารางประเมิน IESAC

Metronidazole Tinidazole

INDICATION รักษาการติดเชื้อจากโปรโตซัว เช่น Giardiasis,

Trichomaniasis, American trypanoso miasis, African
sleeping sickness และการติดเชื้อแบคทีเรียบางชนิด
ได้แก่ anaerobic bacteria, protozoa และ
3
Helicobacter pylori ได้เช่นเดียวกัน

EFFICACY -จากข้อมูล 2015 Sexually Transmitted Diseases

Treatment Guidelines (CDC) ประสิทธิภาพของ
tinidazole และ metronidazole ในการรักษา Vaginitis
พบว่า tinidazole มี cure rate 92%–100% ซึง่ มากกว่า
การใช้metronidazole ที่มี cure rate 84%–98%
-การดื้อยาของ Metronidazole ในกรณีของ
Trichomoniasis ในช่องคลอดเกิดขึน
้ ใน 4% –10% ของ
3
และการดื้อต่อ Tinidazole ใน 1%
-จากการศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพของ tinidazole
และ metronidazole โดยทำการศึกษาแบบ Meta-
analysis พบว่า tinidazole ดีกว่า metronidazole ในการ
รักษาการติดเชื้อ anaerobic, amebic and protozoal
 4
รวมถึงมีผลข้างเคียงที่น้อยกว่า
-ถึงแม้ว่า tinidazole จะมีการแพร่กระจายยาไปยังเนื้อเยื่อ
ได้ดีกว่า metronidazole, ความเข้มข้นของยาที่พบที่
vaginal secretion ใกล้เคียงกับระดับยาในเลือด,
minimum lethal concentration ของ tinidazole ต่อ
เชื้อ Trichomonas vaginalis จะต่ำกว่า metronidazole
5
และสามารถฆ่าเชื้อที่ขนาดยาต่ำกว่า

 - Diarrhea  - Anorexia 2-3%

SAFETY  - Dizziness
 - Headache
 - Nausea
 - Vomiting
 Category : B
 - Dizziness <1%
 - Headache <1%
 - Nausea 3-5%
 - Vomiting 1-2%
 Category : C

ADHERANCE Metronidazole 2 gm กิน Tinidazole 2 gm กินครัง้

ครัง้ เดียว เดียว ก่อนนอน

COST 0.75 บาท/tab 1.5 บาท/tab (Tinidazole

(Metronidazole 400 mg) 500 mg)
=3.75 บาท/คอร์ส =6 บาท/คอร์ส
(อ้างอิงจากราคายากลาง) (อ้างอิงจากราคายากลาง)

ดังนัน
้ จึงเลือกยา Metronidazole 2 gm กินครัง้ เดียว เพราะ
minimum lethal concentration และราคาต่ำกว่า Tinidazole และ
อยู่ใน Category : B หากผูป
้ ่ วยพลาดเกิดการตัง้ ครรภ์ ก็ยังคงปลอดภัย
ต่อเด็กในท้อง
Plan
Therapeutic plan
- Metronidazole 2 gm กินครัง้ เดียว
Goal

1.ผู้ป่วยหายจากโรค

2.ลดอัตรากลับมาเป็ นซ้ำ

3.ผู้ป่วยเกิดผลข้างเคียงจากยาน้อยที่สุด
Therapeutic monitoring
ติดตามอาการทางคลินิก เช่น อาการตกขาว อาการคัน ระคายเคืองใน
ช่องคลอด
ADR monitoring
ติดตามอาการไม่พึงประสงค์ ได้แก่ Diarrhea,Dizziness,
Headache,Nausea,Vomiting
6
Education plans
1.แนะนำผู้ป่วย/ติดเชื้อไม่ให้ด่ ม
ื เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ระหว่างการ
รักษา 24 ชั่วโมง หลังกินยา Metronidazole เนื่องจากอาจ ทำให้เกิด
อาการ disulfiram-likereaction1-3 (มีอาการหน้าร้อนวูบวาบ ปวด
ศีรษะ หายใจ ลำบาก คลื่นไส้อาเจียน แน่นหน้าอก)

2.ให้ความรู้เกี่ยวกับโรค เช่น เป็ นโรคที่สามารถติดต่อได้ทางเพศสัมพันธ์

3.แนะนำผู้ป่วยงดมีเพศสัมพันธ์ในระหว่างรับประทานยาและจนกระทั่งคู่
นอนได้รับการรักษาแล้ว

4.หากยังไม่ต้องการมีบุตรแนะนำให้ผู้ป่วยใช้ทุกยางอนามัยทุกครัง้ ที่มีเพศ
สัมพันธ์

5.แนะนำให้คู่เพศสัมพันธ์มาตรวจรักษาและให้การรักษาเช่นเดียวกับผู้
ป่ วย
Future plans

หากผูป
้ ่ วยยังมีอาการอยู่แนะนำให้ผู้ป่วยใช้ยาสอดที่สามารถรักษา
การติดเชื้อได้หลายชนิดครอบคุม ทัง้ เชื้อรา, เชื้อแบคทีเรีย และเชื้อโปรโต
ซัว เช่น Neo-penotran forte

หรือหากการรักษาล้มเหลวให้ใช้ metronidazole 500 mg 1x2 7

7
วัน
อ้างอิง

1.พญ.ยุวลักษณ์ ธรรมเกษร. 2559. “โรคพยาธิในช่องคลอด” ภัย

เงียบที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า

.สืบค้นเมื่อ 11 พ.ย 2020. Available

https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/home/articl
e/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%9E
%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%
B9%83%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%AD
%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD
%E0%B8%94-%E0%B8%A0%E0%B8%B1/

2. Ministry of public hralth (กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณะสุข

).(2558). แนวทางการดูแลรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
3. Workowski, K. A., & Bolan, G. A. (2015). Sexually transmitted
diseases treatment guidelines, 2015. MMWR.
Recommendations and reports: Morbidity and mortality
weekly report. Recommendations and reports, 64(RR-03),
4. Zafar, H., Bukhari, K. T., Noor, N., Humayoun, S., &
Lakhnana, N. K. (2017). Meta-analysis for Searching Efficacy of
Tinidazole and Metronidazole. THE ULUTAS MEDICAL
JOURNAL, 3(2), 32-38.

5. Cudmore, S. L., Delgaty, K. L., Hayward-McClelland, S. F.,

Petrin, D. P., & Garber, G. E. (2004). Treatment of infections
caused by metronidazole-resistant Trichomonas
vaginalis. Clinical microbiology reviews, 17(4), 783-793.

6. Ministry of public hralth (กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณะสุข

).(2558). แนวทางการดูแลรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

7. Workowski, K. A., & Bolan, G. A. (2015). Sexually transmitted

diseases treatment guidelines, 2015. MMWR.
Recommendations and reports: Morbidity and mortality
weekly report. Recommendations and reports, 64(RR-03),